Science & Solutions ABF Drób (Polski)

Wydanie NAE • Drób

Photo: iStockphoto_DNY59

Magazyn

Nigdy więcej antybiotyków Punkt widzenia żywieniowca

Opinia lekarza weterynarii

Od Wydawcy Główne wyzwanie branży Brak nowych antybiotyków i oczekiwania konsumentów spowodowały, że wycofanie antybiotyków stało się elementem definiującym produkcję drobiu w Ameryce Północnej i innych krajach.

Głównym wyzwaniem stojącym przed przemysłem drobiarskim jest utrzymanie i zwiększanie wydajności oraz poziomu produkcji w przyszłości bez stosowania antybiotyków. Dlatego konieczne jest zrozumienie stojących przed nami wyzwań związanych z wycofaniem antybiotyków z systemów produkcyjnych i odnalezienie odpowiednich możliwości, które pomogą nam osiągać założone cele.

Wiele definicji Systemy produkcji bez antybiotyków definiuje się na wiele sposobów, uwzględniając w nich usuwanie antybiotykowych stymulatorów wzrostu, jonoforów, antybiotyków ważnych w medycynie ludzkiej itd., jednak całkowite usunięcie antybiotyków zapewnia system No Antibiotics Ever (NAE).

Opinie ekspertów W tym wydaniu Science & Solutions przedstawiamy opinie ekspertów z branży na temat wyzwań, przed którymi stoją, oraz rozwiązań, które stosują w swoich systemach produkcyjnych NAE, aby osiągnąć założone cele produkcji.

W pierwszej części dr Shivaram Rao, dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride ze Stanów Zjednoczonych, przedstawia swoją opinię jako żywieniowiec w największej firmie drobiarskiej na świecie. Dr Rao pokaże nam różne przeszkody, które pojawiają się wraz z wycofywaniem antybiotyków - od zakładu wylęgowego po zakład przetwórczy, oraz jak zmniejszyć różnicę w wydajności pomiędzy stadami odchowywanymi z użyciem i bez użycia antybiotyków.

Druga część została napisana przez dr. Scotta Gustina, dyrektora służb weterynaryjnych w Tyson Foods w USA, największego na świecie producenta stosującego system NAE. Dr Gustin omawia w niej wyzwania związane ze znalezieniem nowych dodatków paszowych dla systemu NAE z punktu widzenia lekarza weterynarii specjalisty ds. drobiu.

Mam nadzieję, że informacje udostępnione w tym numerze Science & Solutions pomogą w skutecznym zarządzaniu systemem produkcji drobiu bez antybiotyków.

Raj MURUGESAN DVM MBA PhD Dyrektor techniczny i ds. marketingu, BIOMIN America

Science & Solutions • Wydanie ABF

Spis treści

Wycofywanie antybiotyków z produkcji drobiu z punktu widzenia żywieniowca

2

Najważniejsze możliwości i wyzwania związane z produkcją drobiu bez antybiotyków (antibiotic-free - ABF) Dr. Shivaram Rao Dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride Corporation

Odchów zdrowych ptaków bez antybiotyków

6

Poznanie i wybór nowych dodatków paszowych stosowanych w systemie produkcji ‘No Antibiotics Ever’ (NAE) Dr n. wet. spec. ds. chorób drobiu Scott J. Gustin Dyrektor służb weterynaryjnych, Domestic Poultry w Tyson Foods, Inc.

Science & Solutions to publikacja BIOMIN Holding GmbH dystrybuowana nieodpłatnie dla naszych klientów i partnerów. W każdym numerze Science & Solutions prezentowane są zagadnienia dotyczące najnowszych osiągnięć naukowych w zakresie żywienia i zdrowia zwierząt, z naciskiem na jeden gatunek (akwakultura, drób, trzoda chlewna lub przeżuwacze).

ISSN: 2309-5954 Aby obejrzeć wydanie internetowe i poznać szczegóły, prosimy wejść na: http://magazine.biomin.net Aby uzyskać kopie artykułów lub zaprenumerować magazyn Science & Solutions, prosimy skontaktować się z nami: magazine@biomin.net Redaktor: Ryan Hines Współpracownicy: Scott J. Gustin, Raj Murugesan, Shivaram Rao Marketing: Herbert Kneissl, Karin Nährer Grafika: GraphX ERBER AG Badania: Franz Waxenecker, Ursula Hofstetter Wydawca: BIOMIN Holding GmbH

Erber Campus, 3131 Getzersdorf, Austria

Tel: +43 2782 803 0 www.biomin.net ©Copyright 2019, BIOMIN Holding GmbH Wszystkie prawa są zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być reprodukowana w jakiejkolwiek formie dla celów handlowych bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich poza wyjątkami wymienionymi w Copyright, Designs and Patents Act 1998.

Wszystkie zamieszczone zdjęcia są własnością Biomin Holding GmbH lub zostały użyte na podstawie licencji.

BIOMIN is part of ERBER Group

Magazyn BIOMIN

1

2

Science & Solutions • Wydanie ABF

Photo: iStockphoto.com/matteodestefano

Wycofywanie antybiotyków z produkcji drobiu z punktu widzenia żywieniowca

Abstrakt Produkcja drobiu bez użycia antybiotyków (ABF) wzrasta ze względu na zapotrzebowanie konsumentów. Dla specjalistów ds. żywienia drobiu wyzwanie stanowi osiągnięcie w ramach systemu ABF takich samych wyników końcowych w sposób efektywny pod względem kosztów, jak w przypadku normalnej produkcji. Dobrze zaplanowany system żywienia brojlerów ABF powinien obejmować etapy przygotowawcze, takie jak żywienie stad rodzicielskich i działania in ovo w celu poprawy żywotności zarodków i kurcząt, a także co najmniej 18-dniową przerwę technologiczną między kolejnymi nasadzeniami.

Utrzymanie prawidłowego stanu zdrowia jelit u brojlerów w okresie wzrostu jest głównym celem żywieniowców i lekarzy weterynarii. Pod tym względem najwięcej uwagi wymaga kontrola kokcydiów i zapobieganie nekrotycznemu zapaleniu jelit. Powodzenie w dłuższej perspektywie i trwałość programu ABF każdej firmy zależy od stopnia, w jakim te kwestie są rozwiązywane. Inne elementy, które należy wziąć pod uwagę, aby utrzymać prawidłowy stan jelit w programie ABF, to połączenie prebiotyków, probiotyków, naturalnych substancji czynnych i zarządzania ryzykiem związanym z toksynami. Śmiertelność stada może czasem ulec zwiększeniu, w takim przypadku żywieniowcy i lekarze weterynarii powinni mieć gotowe plany postępowania awaryjnego.

Magazyn BIOMIN

Dr. Shivaram Rao Dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride Corporation

3

PoultryStar Zdrowe jelita –

silny kurczak!

Efektywny i specyficzny dla drobiu Zdefiniowany, wieloszczepowy synbiotyk Opatentowany i ZAREJESTROWANY W UE Dozwolony w produkcji ekologicznej Bez skutków ubocznych i okresu karencji

Skontaktuj się z nami: Tel: 22 610 85 19 e-Mail: office.pl@biomin.net

poultrystar.biomin.net

Naturally ahead

®

Dr. Shivaram Rao Dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride Corporation

Wprowadzenie Według Renniera, w 2015 roku w Stanach Zjednoczonych 12% paszy dla brojlerów wyprodukowano w ramach programów “nigdy więcej antybiotyków” (Rennier, 2016).

Kilka dużych firm posiada w swej ofercie, w zróżnicowanej skali, brojlery wolne od antybiotyków (ABF). Dwa wybitne przykłady to Purdue Farms’ i Fieldale Farms, w których ABF stanowi 100% produkcji. Jako pierwsi producenci stosujący ten system firmy te udowodniły, że może on być rentownym i zrównoważonym modelem w amerykańskim przemyśle spożywczym.

Tyson Foods ogłosił plany osiągnięcia pełnego statusu ABF w 2017 r. W 2016 r. firma Pilgrim’s Pride dodała co najmniej milion brojlerów tygodniowo do już istniejącej produkcji ABF, a w 2017 r. planowała powiększyć ją o kolejne 2,5 mln brojlerów ABF tygodniowo, dzięki czemu 25% całkowitej produkcji brojlerów odbywać się będzie w systemie ABF. W oczekiwaniu na znaczącą zmianę na rynku, większość firm drobiarskich w Stanach Zjednoczonych opracowuje kilka rozwiązań na przyszłość, licząc, że zatrudnieni w nich lekarze weterynarii, żywieniowcy i menedżerowie będą na bieżąco z postępem technicznym i naukowym oraz obserwacjami przeprowadzanymi w terenie w obszarze produkcji drobiu w systemie całkowicie wolnym od antybiotyków.

Większość amerykańskich firm jest dobrze przygotowana do produkcji ABF Stosowanie antybiotyków było przez kilka dziesięcioleci przyjętą praktyką, jednak wiele firm w Stanach Zjednoczonych od dziesięciu lat wdraża odpowiedzialne użycie antybiotyków (Cervantes, 2015). Zwykle pasze stosowane przez amerykańskie firmy drobiarskie zawierają ograniczony poziom antybiotyków lub wręcz nie zawierają ich wcale na okres po 35. dniu życia, nawet w konwencjonalnych programach.

Takie zachowawcze stosowanie antybiotyków jest możliwe dzięki udoskonalonym praktykom zarządzania, takim jak ściślejsze przestrzeganie dłuższych przerw między wstawieniami (co najmniej 14 dni),

Magazyn BIOMIN

inwestycje w kurniki z lepszą wentylacją, udoskonalone programy szczepień i ochrony zdrowia oraz lepsza przyswajalność składników paszy, co pozwala na zachowanie zdrowia brojlerów w warunkach użycia niskiego poziomu antybiotyków. W pewnym sensie amerykański przemysł drobiarski przygotowany został do udanego przejścia do systemu produkcji brojlerów ABF przypadkowo. Jednak całkowite wycofanie antybiotyków wciąż stanowi poważne wyzwanie, a poniższe omówienie skupia się na czynnikach żywieniowych, które mogą pomóc w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego.

Wpływ żywienia i zdrowia przewodu pokarmowego na wyniki uzyskiwane u drobiu odchowywanego bez antybiotyków Prawidłowy stan jelit jest bardzo ważny dla opłacalnej produkcji drobiu. Jego osiągnięcie jest łatwiejsze, gdy stosuje się połączenie kokcydiostatyków i antybiotyków. W obecnym systemie żywieniowcy koncentrują się głównie na jakości i kosztach surowców paszowych, wartości odżywczej składników pokarmowych, minimalizacji kosztów sporządzenia mieszanek paszowych itd. W systemie ABF osiągnięcie prawidłowego stanu zdrowia przewodu pokarmowego wymaga jednak od nich większego zaangażowania.

Specjaliści od żywienia powinni współpracować z lekarzami weterynarii i zespołami wsparcia w terenie, aby zrozumieć i wdrożyć kluczowe procesy w celu poprawy stanu zdrowia w kolejnych etapach produkcji, obejmujących: odchów zdrowych stad niosek w celu produkcji wytrzymałych, czystych jaj wylęgowych, działania podczas inkubacji w wylęgarniach w celu utrzymania zarodków w dobrym stanie, wystarczająco długi czas przerwy technologicznej pomiędzy kolejnymi nasadzeniami kurcząt w celu zmniejszenia presji patogenów, strategia kontroli kokcydiów, gotowość kurników do produkcji, nasadzenia, strategie żywieniowe stosowane podczas produkcji jaj wylęgowych, jak również podczas rozwoju zarodków i odchowu brojlerów. Innymi

5

Wycofywanie antybiotyków z produkcji drobiu z punktu widzenia żywieniowca

słowy, prawidłowy stan zdrowia przewodu pokarmowego w systemie ABF jest wynikiem kompleksowego podejścia, obejmującego odpowiednie działania poprzedzające produkcję i realizowane w jej trakcie.

Przyswajanie wiedzy W przypadku braku antybiotyków, kluczem do osiągnięcia prawidłowego stanu jelit wydaje się być wysoce złożone zarządzanie mikrobiomem, a obecnie nasza wiedza w zakresie zarządzania nim u drobiu jest bardzo ograniczona. Zmniejszenie wydajności brojlerów jest znaczące z powodu zakłóceń w mikrobiomie spowodowanych przez drobnoustroje chorobotwórcze, gdy firmy przestawiają program żywienia brojlerów z konwencjonalnego na ABF bez usprawnienia całego przepływu w procesie produkcji. Na wykresie 1 porównano comiesięczne dane w skali roku dotyczące śmiertelności w pierwszym tygodniu w konwencjonalnym programie z użyciem antybiotyków w wylęgarni i w paszy z danymi z programu “no antibiotics ever” (NAE), w którym nie zastosowano antybiotyków. Średnia śmiertelność brojlerów w pierwszym tygodniu w konwencjonalnym programie wynosiła około 0,9%, a w programie ABF 1,75%. U grupy z programu ABF stwierdzono również pogorszenie współczynnika wykorzystania paszy dla brojlerów o masie ciała 2,27 kg o około 6 punktów (ryc.

2), głównie z powodu nekrotycznego zapalenia jelit, które zwykle jest wynikiem zmian chorobowych spowodo-

wanych przez kokcydia. Koszt paszy dla brojlerów wzrósł o 0,11 USD/kg. Wzrosły również inne koszty, takie jak odszkodowania wypłacane hodowcom.

Kluczowe możliwości żywieniowe (wyzwania) w produkcji drobiu bez antybiotyków i możliwe rozwiązania Jak wspomniano powyżej, w programie ABF wydajność może ulec obniżeniu, jeśli nie jest on dobrze przemyślany we wszystkich aspektach produkcji.

Wyzwaniem dla żywieniowców jest osiągnięcie takiej samej wydajności w systemie ABF, jak w przypadku konwencjonalnej produkcji drobiu, przy zachowaniu jej opłacalności. Poniższe omówienie zaczyna się od uwarunkowań żywieniowych dotyczących stada rodzicielskiego (hodowla niosek) i in ovo w wylęgarni, nawet jeśli chów niosek i rozwój zarodków brojlerów odbywa się poza systemem ABF. Zrównoważone, a zarazem opłacalne wdrożenie programu ABF będzie wymagało starannych i przemyślanych kroków doskonalących proces od stada rodzicielskiego po pisklęta oraz w okresie wzrostu brojlerów, jak opisano w dalszej części.

1. Specjaliści od żywienia powinni zająć się w swoim systemie ABF żywieniem stada rodzicielskiego jako bardzo korzystną metodą polepszania jakości jaj wylęgowych i żywotności zarodków oraz piskląt, włączając w to następujące elementy:

Wykres 1. Żywienie konwencjonalne vs. ABF: Śmiertelność w pierwszym tygodniu %.

1.9

% Śmiertelności w pierwszym tygodniu

1.7

1.78

1.80

1.80

1.79

1.81

1.77

1.76

1.77

1.76

1.73

1.78

1.74

1.73

1.72

1.71

0.88

0.86

1.5

1.3

1.1

1.10 1.03

0.9 0.87

0.93

1.04

1.06 1.98

0.7 Konwencjonalne

0.92

0.88

0.84

0.81

0.76

0.81

ABF-Veg

0.5

P10 P11 P12 P13 P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11

2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 Źródło: Pilgrim’s Pride

6

Science & Solutions • Wydanie ABF

Dr. Shivaram Rao Dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride Corporation

Jeśli stosuje się środki wiążące toksyny, należy zachować ostrożność, aby uniknąć takich substancji, które mogą wiązać się również z cennymi składnikami mineralnymi występującymi w premiksie.

a. Suplementacja witaminy E, selenu, cynku, przeciwutleniaczy, kwasów tłuszczowych n-3 i n-6. W produkcji jaj konsumpcyjnych żywieniowcy są w stanie zwiększyć w nich zawartość witaminy E, cynku i wielu innych składników odżywczych (Schideler i in., 2010). Podobne podejście powinno być stosowane w celu poprawy udziału niektórych ważnych składników pokarmowych w jajach wylęgowych. Badania wykazały, że sam dodatek do pasz przeciwutleniaczy, takich jak etoksychina i BHT, zwiększyłby zawartość witaminy E i selenu w jajach. Ponadto, stosowanie wyższych poziomów witaminy E, kwasów tłuszczowych n-3 i n-6, selenu i cynku związanego z cząsteczkami organicznymi pomoże zwiększyć udział tych składników odżywczych w jaju i zwiększy możliwości uzyskania żywotniejszych zarodów i piskląt (Cherian, 2015, Surai i wsp., 2016).

b. W paszach należy stosować prebiotyki i probiotyki (mikroorganizmy paszowe - DFM), aby poprawić funkcjonowanie przewodu pokarmowego i ograniczyć liczbę drobnoustrojów patogennych, co w rezultacie ułatwi produkcję czystszych jaj (Griggs i Jacob, 2005).

Podstawowe kryteria wyboru pre- i probiotyków omówiono w dalszej części tego artykułu. c. Wykorzystanie większych cząstek wapienia w paszy może pomóc poprawić jakość skorupy jaj i żywotność niosek. d. Strawność paszy można poprawić stosując enzymy egzogenne (fitaza, enzymy rozkładające polisacharydy nieskrobiowe, proteazy) w celu rozłożenia substancji przeciwodżywczych w paszy. Zastosowanie fitazy

Wykres 2. Żywienie konwencjonalne vs. ABF: Wykorzystanie paszy liczone dla sztuk o masie ciała 2,27 kg.

1.85 1.804 1.80

1.777

1.809 1.786 1.766

1.75 1.747 1.70

1.797

1.717

1.753

1.757

1.766

1.777 1.757

1.745 1.723

1.709

1.744 1.727

1.682

1.722

1.713

1.711

1.706

1.706

1.727

1.694 1.671

1.65

1.649

1.662 1.633

1.60

1.55 Konwencjonalne 1.50

ABF-Veg

P10 P11 P12 P13 P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11

2012 2012 2012 2012 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013

Źródło: Pilgrim’s Pride

Magazyn BIOMIN

7

Wycofywanie antybiotyków z produkcji drobiu z punktu widzenia żywieniowca

i nieznaczne obniżenie dodatku sodu w paszy pomoże również w utrzymaniu suchej ściółki, a tym samym w poprawie jakości jaj. e. Biotransformacja toksyn pleśniowych jest ciekawym rozwiązaniem, a inwestycja w tę technologię zarządzania ryzykiem związanym z występowaniem toksyn pleśniowych ma sens dla stad rodzicielskich i prarodzicielskich. Koncepcja ta wykorzystuje do transformacji toksyn pleśniowych i uczynienia ich nieszkodliwymi dla drobiu enzymy, produkty mikrobiologiczne oraz naturalne produkty roślinne.

c) poprawie wydajności brojlerów. Przy ograniczonych środkach finansowych przeznaczanych na paszę trudno jest osiągnąć wszystkie cele wymienione w ramach tych strategii. Ponadto, przy tak wielu dostawcach i dostępnych opcjach, autor zaleca współpracę z dostawcami, którzy w swej ofercie mają nie tylko solidne, poparte badaniami, spójne produkty, ale także posiadają silne zespoły techniczne, które rozumieją znaczenie nauki, aby w razie potrzeby wspierać i dostosowywać swoje produkty i techniki, ponieważ mikrobiom przewodu pokarmowego jest stale ewoluującym i przemieszczającym się celem.

2. Dostarczanie składników pokarmowych in ovo podczas rozwoju zarodka w wylęgarni. Technikę tę można wykorzystać do poprawy funkcji odpornościowych (Dibner i wsp., 2008) u piskląt brojlerów. Uni (2014) przedstawił kilka składników pokarmowych, które mogą być przydatne w żywieniu in ovo, wpływając na poprawię stanu jelit, początkowe przyrosty, poprawę wydajności tucznej i rzeźnej. Chociaż obecnie nie jest to powszechnie przeprowadzane, żywieniowcy powinni zbadać możliwości zidentyfikowania potencjalnych, a przy tym opłacalnych w użyciu, składników odżywczych dla tej drogi podania, które poprawiłyby stan jelit i początkowe przyrosty.

b. Powinniśmy upewnić się, że pasza jest wysoce przyswajalna, granulowana i optymalnie rozdrobniona. Na tym etapie bardziej odpowiednie jest zastosowanie egzogennych enzymów ukierunkowanych na śrutę sojową, fitazy i enzymów rozkładających polisacharydy nieskrobiowe.

3. Kontrola kokcydiów i zapobieganie nekrotycznemu zapaleniu jelit jest najważniejszym celem w uzyskaniu prawidłowego zdrowia jelit w produkcji brojlerów ABF (Cervantes, 2015). Jednak różne możliwe opcje służące osiągnięciu tego celu nie zostały bezpośrednio opisane w tym artykule, ponieważ omówiono je szczegółowo podczas konferencji „2017 Animal Nutrition Conference of Canada“. Mimo to, podczas dyskusji na temat innych dostępnych opcji/środków umożliwiających uzyskanie prawidłowego stanu jelit, należy zwrócić uwagę, czy mogą one przynieść jakiekolwiek dodatkowe korzyści przydatne w kontrolowaniu kokcydiozy i martwiczego zapalenia jelit.

4. Wczesne odżywianie (od dnia 1 do 7–10) brojlerów, w tym: a. Ponieważ możliwości stosowania antybiotyków i kokcydiostatyków są ograniczone (z wyjątkiem niektórych programów ABF, które dopuszczają jonofory do kontrolowania kokcydiów), żywieniowcy i lekarze weterynarii badają kombinacje prebiotyków, probiotyków i przeciwdrobnoustrojowych dodatków paszowych pochodzenia roślinnego. Strategia ta powinna służyć: a) ograniczeniu drobnoustrojów chorobotwórczych, b) poprawie bezpieczeństwa żywności (redukcja bakterii Salmonella i Campylobacter) i, jeśli to możliwe,

8

c. Specjaliści od żywienia powinni wykorzystywać w paszy superdosing fitazy, aby rozłożyć jak najwięcej antyodżywczego kwasu fitynowego. W konsekwencji prowadzi to do zmniejszenia produkcji mucyny, co z kolei może pomóc w ograniczaniu występowania nekrotycznego zapalenia jelit. Połączenie mniejszego dodatku wapnia z superdosingiem fitazy w celu uwolnienia wapnia związanego w surowcach roślinnych może pomóc obniżyć występowanie NE i poprawić wydajność brojlerów (Paiva i wsp., 2013). d. Na ten okres można skomponować prestarter. Zaleca się stosowanie syntetycznych aminokwasów, aby zapobiec nadmiarowi białka w paszy, co pomaga zapobiegać gromadzeniu się nadmiaru amoniaku w obiekcie, a także sprawia, że do końcowego odcinka przewodu pokarmowego trafia mniej składników pokarmowych, które mogłyby stanowić pożywkę dla drobnoustrojów chorobotwórczych. e. Zarządzanie ryzykiem związanym z występowaniem toksyn pleśniowych powinno również stanowić część strategii. Jeśli stosuje się środki wiążące toksyny, należy zachować ostrożność, aby uniknąć takich substancji, które mogą wiązać się również z cennymi składnikami mineralnymi występującymi w premiksie. Biotransformacja toksyn pleśniowych może być opcją dla niektórych systemów ABF. 5. Unikaj stresu żywieniowego podczas szczytu cyklu rozwojowego kokcydiów, który pod wpływem przeprowadzonego szczepienia przeciw kokcydiozie może wystąpić między 14 a 20 dniem życia kurcząt. Przejścia

Science & Solutions • Wydanie ABF

Dr. Shivaram Rao Dyrektor serwisu żywieniowego i hodowlanego w Pilgrim’s Pride Corporation

Autor zaleca współpracę z dostawcami, którzy nie tylko mają solidne, poparte badaniami, spójne produkty, ale także posiadają silne zespoły techniczne, które rozumieją znaczenie nauki, aby w razie potrzeby wspierać i dostosowywać swoje produkty i techniki.

od rozdrobnionej pierwszej paszy do drugiej granulowanej lepiej uniknąć podczas tego krytycznego okresu.

Brak dobrego programu kontroli kokcydiozy może prowadzić do nekrotycznego zapalenia jelit na tym etapie lub w trzecim tygodniu u brojlerów. Rozpoczęty wraz z pierwszą paszą program z uwzględnieniem prebiotyków, probiotyków i naturalnych dodatków przeciwbakteryjnych powinien być kontynuowany w kolejnych paszach, ale dawka może zostać obniżona, jeśli wskazują na to wyniki własnych badań.

6. Żywieniowcy powinni nadal badać naturalne lub syntetyczne substancje chemiczne, które mogą przynieść korzyści dla poprawy zdrowia jelit. Na przykład dodatek do paszy naturalnej betainy może pomóc w ograniczeniu lub złagodzeniu zmian spowodo-

wanych przez kokcydia i poprawić wydajność (Amerah i Ravidnran, 2015).

7. Nawet przy szczegółowym zaplanowaniu programu i jego dokładnej realizacji sporadycznie notowany może być znaczny wzrost śmiertelności brojlerów. Dlatego ważne jest, aby przygotowane były awaryjne plany leczenia, gotowe do zastosowania, gdy tylko zaobserwowane zostaną pierwsze oznaki zwiększonej śmiertelności. Jednym z częściej stosowanych rozwiązań jest podawany z wodą pitną siarczan miedzi o kwaśnym odczynie. Pożądane byłoby jednak, aby w protokole leczenia zapisane były dwie lub trzy takie skuteczne, łatwo dostępne opcje, a także, jeśli zaistnieje taka potrzeba, dostęp do materiału leczniczego i zespołu przygotowanego do wykonania planu leczenia.

Literatura Amerah, A.M., and Ravindran, V. 2015. Effect of coccidia challenge and natural betaine supplementation on performance, nutrient utilization, and intestinal lesion scores of broiler chickens fed suboptimal level of dietary methionine. Poult Sci. 94(4):673-80 Cerveantes, H.M. 2015. Antibiotic-free poultry production: Is it sustainable? J. Appl. Poult. Res. 24 (1):91-97 Cherian, G. 2015. Nutrition and metabolism in poultry: the role of lipids in the early diet. J. Anim. Sci. & Biotechnology, 6:28.

Dibner, J. J, Richards, J. D., Knight, C. D. 2008. Microbial imprinting in gut development and health. J. Appl Poult. Res. 17:174-188 Griggs, J. P., and J. P. Jacob. 2005. Alternatives to antibiotics for organic poultry

Magazyn BIOMIN

production. J. Appl. Poult. Res. 4:750-756 Lokesh E., Dhinesh Kumar R, Bhanuprakash V, Shilpa Choudhary, Nirmala Muwel, Kanti Raje, and Mokshata Gupta. In ovo Ealry feeding for advanced feed utilization in chicks. International Journal of Science, Environment and Technology, 2017 6(1) 560-565 Paiva, D. M., Walk, C. L., and McElroy, A.P., 2013. Influence of dietary calcium level, calcium source, and phytase on bird performance and mineral digestibility during a natural necrotic enteritis episode. Poult.

Sci. 92(12): 3125-3133 Rennier, G. 2016. Fast growth seen for ABF poultry production, but for how long?

Poultry Health Today. Available at: http:// poultryhealthtoday.com/fast-growthseen-for-abf-poultry-production-but-forhow-long/

Schedeler, S. E., P. Weber and D. Monsalve. 2010. Supplemental vitamin E and selenium effects on egg production, egg quality, and egg deposition of alpha-tocopherol and selenium. J. Appl Poul Res. 19 (4) 354-360 Surai, P., V. Fisnin and F. Karadas. 2016.

Antioxidant systems in chick embryo development. Part 1. Vitamin E, carotenoids and selenium. Animal Nutrition.

2(1):1-11 Tyson Foods website 2017. Available at: http://www.tysonfoods.com/media/position-statements/antibiotic-use.aspx Uni, Z. 2014. The effects of in ovo feeding.

2014. Arkansas Nutrition Conference, Rogers, Arkansas. 9 pages. Available at: http://www.thepoultryfederation.com/ public/userfiles/files/Zehava%20Uni%20 Presentation.pdf

9

Odchów zdrowych ptaków bez antybiotyków

Abstrakt Aktualne zapotrzebowanie konsumentów i gastronomii na brojlery odchowywane bez użycia antybiotyków doprowadziło do poważnych zmian w sposobie zarządzania zdrowiem przewodu pokarmowego.

W przeszłości na potrzeby kontrolowania kokcydiozy i nekrotycznego zapalenia jelit stosowano jonofory i antybiotyki działające przeciw bakteriom z rodzaju Clostridium.

W zakresie “No Antibiotics Ever (NAE)” kokcydioza musi być kontrolowana za pomocą tradycyjnych produktów przeciwpierwotniakowych lub szczepień.

Jednak sukces determinowany będzie za sprawą znalezienia produktów działających przeciw bakteriom z rodzaju Clostridium lub w inny sposób pozytywnie wpływających na równowagę mikroflory.

Najczęściej stosowane produkty alternatywne dla antybiotyków w produkcji NAE zwykle należą do kategorii probiotyków, prebiotyków, fitogeników/ olejków eterycznych lub kwasów organicznych. Sukces w produkcji NAE będzie prawdopodobnie wiązał się z połączeniem tych alternatywnych produktów wraz z zarządzaniem wszechobecnymi pierwotniakami Eimeria spp. w celu osiągnięcia zadowalającego wykorzystania paszy i poziomu upadków.

10

Dr n. wet. spec. ds. chorób drobiu Scott J. Gustin, Dyrektor służb weterynaryjnych, Domestic Poultry w Tyson Foods, Inc.

Science & Solutions • Wydanie ABF

Magazyn BIOMIN

11

Photo: iStockphoto.com/gpointstudio

Odchów zdrowych ptaków bez antybiotyków

Rysunek 1. Clostridium perfringens

Wprowadzenie Produkcja bez użycia antybiotyków, w przeciwieństwie do konwencjonalnej produkcji z ich profilaktycznym zastosowaniem, wymaga ponownej, wnikliwej oceny jakości piskląt i stanu zdrowia jelit. Częściej występować będą w niej problemy z jakością piskląt spowodowane obecnością bakterii gram-ujemnych oraz wtórnymi zakażeniami wywołanymi szczepieniem in ovo.

Niezbędne do poprawy jakości piskląt jest szczególne zwrócenie uwagi na higienę na fermie hodowlanej, czyszczenie i konserwację mat w gniazdach oraz sortowanie i przechowywanie jaj. Po stronie zakładu wylęgowego decydujące znaczenie mają okres wylęgu i warunki inkubacji sprzyjające zamykaniu pępka. Przy produkcji zdrowych brojlerów bez użycia antybiotyków ciągłe zwracanie uwagi na jakość piskląt jest jeszcze ważniejsze.

Kluczowym wyznacznikiem sukcesu w produkcji brojlerów bez użycia antybiotyków jest kontrola nekrotycznego zapalenia jelit (NE). Chociaż w produkcji tej wciąż występować mogą inne choroby endemiczne, nekrotyczne zapalenie jelit jest główną jednostką chorobową o zwiększonej częstotliwości występowania podczas zmiany systemu produkcji. Kontrola kokcydiozy w programie NAE odbywa się za pomocą preparatów przeciwpierwotniakowych lub szczepionek. Obie strategie obarczone są wadami, ale z doświadczenia autora wynika, że szczepionki mają znacznie większą przewagę w sytuacji wystąpienia liczby przypadków nekrotycznego zapalenia jelit przekraczającej tolerowany próg śmiertelności, który

Największe zmagania w produkcji bez użycia antybiotyków (NAE) polegają na: poznaniu niedociągnięć w ochronie przed nekrotycznym zapaleniem jelit i określeniu najbardziej opłacalnych sposobów osiągnięcia tego w ramach prowadzonych badań i w warunkach terenowych.

12

odpowiada proponowanemu w schemacie audytu NAE. Kluczem do sukcesu w produkcji NAE jest znalezienie produktów i strategii, które uzupełniają znane wcześniej, stosowane z powodzeniem, programy kontroli kokcydiozy i Clostridium perfringens (CP).

Mechanizmy i podejmowanie decyzji Kontrolowanie nekrotycznego zapalenia jelit wymaga preparatów, które mogą usprawnić zapobieganie kokcydiozie lub C. perfringens. Do najnowszej gamy produktów dostępnych na rynku, wypełniających lukę po antybiotykach, zaliczyć można probiotyki, prebiotyki, fitogeniki/ olejki eteryczne i kwasy organiczne. Trudność polega na ocenie tych produktów w badaniach laboratoryjnych czy terenowych, ponieważ praktycznie wszystkie nie posiadają faktycznych oświadczeń zdrowotnych i są sprzedawane jako dodatki smakowo–zapachowe.

W rezultacie w procesie oceny produktu NAE wykorzystywanych jest kilka kluczowych elementów: 1. Poznanie mechanizmów działania i dodatkowych właściwości 2. Badania i próby terenowe 3. Zdefiniowanie «sukcesu» 4. Analiza kosztów i korzyści

Mechanizmy działania Produkty alternatywne dla antybiotyków cechują się różnymi mechanizmami działania przeciwko Clostridium spp. i Eimeria spp. oraz działaniem ochronnym lub modulującym mikroflorę. Wykazano, że zarówno preparaty probiotyczne oparte na pojedynczym szczepie, jak i na wielu szczepach drobnoustrojów, ograniczają występowanie NE poprzez obniżenie poziomu CP w jelitach (Jeong, 2014; Mohnl, 2010).

Ponadto, wykazano, że produkty prebiotyczne mają pośredni i bezpośredni wpływ na wiązanie patogennych bakterii i wspierają wzrost pożytecznych drobnoustrojów, co daje dodatkową możliwość zwalczania nekrotycznego

Science & Solutions • Wydanie ABF

Dr n. wet. spec. ds. chorób drobiu Scott J. Gustin, Dyrektor służb weterynaryjnych, Domestic Poultry w Tyson Foods, Inc.

zapalenia jelit i innych czynników chorobotwórczych.

Produkty te są dostępne od ponad 10 lat, doceniono ich wartość i znalazły swe miejsce w programach konwencjonalnych oraz NAE. Prawdopodobnie największy w ciągu ostatnich 5 lat wzrost oferty produktów wykorzystywanych w celu ochrony zdrowia jelit, alternatywnych dla antybiotyków, dotyczył kwasów organicznych i produktów fitogenicznych/roślinnych/olejków eterycznych. Wykazano, że ekstrakty roślinne, same lub w połączeniu z kwasami organicznymi, poprawiają integralność jelit i kontrolują indukowane przez CP NE (Lee, 2013; Timbermont, 2010). Wydaje się, że te produkty cechują się nie tylko działaniem przeciwko bakteriom z rodzaju Clostridium, ale dodatkowo, w przypadku niektórych związków, posiadają właściwości przeciwpierwotniakowe. Jednak w porównaniu do preparatów probiotycznych i prebiotycznych, substancje roślinne w przeważającej części są droższe i nie posiadają żadnych dodatkowych oświadczeń dotyczących skuteczności wynikających z ich zatwierdzenia do użytku.

Badania Największe zmagania w produkcji bez użycia antybiotyków (NAE) polegają na: poznaniu niedociągnięć w ochronie przed nekrotycznym zapaleniem jelit i określeniu najbardziej opłacalnych sposobów osiągnięcia tego w ramach prowadzonych badań i w warunkach terenowych.

Przystosowanie istniejących wewnętrznych obiektów badawczych w celu odzwierciedlenia warunków produkcyjnych i programów NAE musi być wykonane szybko i dokładnie. Preparaty przeciwko kokcydiozie i strategie postępowania w takich obiektach powinny odzwierciedlać poziom występowania kokcydiozy i nekrotycznego zapalenia jelit obserwowany w warunkach produkcyjnych. Istnieje również rozległa przepaść między sprawnym tempem wynalezienia alternatywnych rozwiązań a dostępnością przestrzeni do badań

w warunkach komercyjnych i uniwersyteckich, a także opracowaniem wyników.

Badania terenowe, choć obarczone zmiennością sezonową i innymi czynnikami zmiennymi programu, powinny być tak skonstruowane, aby istniały co najmniej mechanizmy śledzenia umożliwiające określenie, kiedy produkty trafiają do produkcji i kiedy są z niej wycofywane. Rozmiar, skala i liczba powtórzeń mogą być bardzo pomocne, jeśli zachowuje się dyscyplinę, by bez uciążliwego ciągłego dopasowywania i poprawiania produktu nie wprowadzać zmian w programach w kolejnych rzutach.

Powodzenie Chociaż ograniczenie kosztów jest głównym czynnikiem napędzającym jakiekolwiek zintegrowane działania, na względny «sukces» programów NAE wpłynęły dodatkowe czynniki. Należy wziąć pod uwagę koszt usunięcia kurnika lub stada z programu NAE oraz sposób, w jaki zostanie ono skierowane do innej partii produktów w zakładzie przetwórczym, handlu lub dystrybucji w gastronomii.

Firmy stosujące programy NAE często mają ustalony poziom upadków lub zachorowalności, powyżej którego stosowana jest antybiotykoterapia, jeśli użyte wcześniej środki łagodzące i produkty alternatywne dla antybiotyków nie przyniosły oczekiwanego efektu. Osiągnięcie tego poziomu w niektórych przypadkach może znacząco wpłynąć na chęć wypróbowania i zakupu pewnych produktów alternatywnych. I chociaż trzeba mieć wzgląd na koszty, zmieniły się reguły gry w kwestii podniesienia wartości produktu, jak i działań prewencyjnych, które zostaną podjęte w celu wyeliminowania podziału produktów w dalszych etapach procesu produkcyjnego.

Osiągnięcie poziomu upadków i wydajności, takich jak w konwencjonalnej produkcji brojlerów, z wykorzystaniem wszelkich dostępnych obecnie narzędzi i strategii, jest z pewnością możliwe w przypadku wielu ferm drobiu i stanowi nowe wyzwanie dla tych, którzy chcą dostarczać produkt, jakiego życzy sobie klient.

Literatura Grilli, E., B. Tugnoli, J. Passey, C. Stahl, A. Piva, A. Moeser. 2015. Impact of dietary organic acids and botanicals on intestinal integrity and inflammation in weaned pigs. BMC Vet Res 11:96 Jeong, J.S., I. Kim. 2014. Effect of Bacillus subtilis C-3102 spores as a probiotic feed supplement on growth performance, noxious gas emission, and intestinal microflo-

Magazyn BIOMIN

ra in broilers. Poult Sci 93 (12): 3097-3103 Lee, S. H., H. Lillehoj, S. Jang, E. Lillehoj, W. Min, D. Bravo. 2013. Dietary Supplementation of young broiler chickens with Capsicum and turmeric oleoresins increases resistance to necrotic enteritis.

Brit J Nutr. 110 (5): 1-8 Mohnl, M. 2010 Inhibition of Clostridium Perfringens through Probiotic Strains and

Efficacy of Mulispecies Probiotic to Reduce NE in Poultry. Avian Pathology S20.

Timbermont, L., A. Lanckriet, J. Dewulf, N. Nollet, K. Schwarzer, F. Haesebrouck, R. Ducatelle, F. Van Immerseel. 2010.

Control of Clostridium perfringens-induced necrotic enteritis in broilers by target released butyric acid, fatty acids, and essential oils. Avian Path. Vol 39 : 117-121

13

Twoja kopia Science & Solutions

Digestarom DC ®

The Feed Converter.

Digestarom® DC zapewnia krystalicznie czyste korzyści Twoim zwierzętom • Najnowsza innowacja w fitogenach poprawiająca spożycie paszy • Formuła o potrójnym działaniu dla lepszej wydajności • Unikalna technologia BIOMIN® Duplex Capsule dla optymalnej konwersji paszy www.thefeedconverter.com Skontaktuj się z nami: 22 610 85 19 e-Mail: office.pl@biomin.net digestarom.biomin.net

Naturally ahead