Science & Solutions Wydanie ABF (Polski)

Wydanie ABF • Trzoda chlewna

Wyzwania i rozwiązania w zakresie żywienia i zarządzania

Zdjęcie: iStockphoto_SilverV

Świnie wolne od antybiotyków Zdjęcie: iStockphoto_ALotOfPeople

Zdjęcie: iStockphoto_THEPALMER

Magazyn

5 czynników, które należy wziąć pod uwagę

Od wydawcy Krok w stronę świń wolnych od antybiotyków Pojawiające się w ostatnich latach obawy związane z opornością na antybiotyki prowadzą do ograniczenia ich stosowania w systemach produkcji zwierzęcej na całym świecie. Uważa się, że globalny wzrost oporności na antybiotyki wśród patogenów bakteryjnych wynika z nadmiernego i niewłaściwego ich stosowania w ochronie zdrowia ludzi i zwierząt hodowlanych.

Pokonywanie wyzwań Jednym z kluczowych problemów zdrowia publicznego związanych z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego jest potencjalny rozwój szczepów opornych na antybiotyki w obiektach produkcyjnych i wśród bakterii przenoszonych z żywnością, które mogą poważnie zagrozić skuteczności terapii i działaniom lekarskim. Coraz więcej dowodów naukowych sugeruje, że niektóre antybiotyki zakłócają równowagę mikroflory przewodu pokarmowego, powodując negatywne skutki dla układu immunologicznego, odporności na choroby i zdrowia. Z eliminacją antybiotyków z produkcji trzody chlewnej wiążą się jednak również większe wyzwania w osiąganiu celów produkcyjnych.

Dlatego konieczne jest przeanalizowanie przeszkód wynikających z wycofywania antybiotyków z systemów produkcji trzody chlewnej i ocena możliwych alternatywnych strategii, co jest celem niniejszego wydania Science & Solutions.

Pierwsza część została napisana przez dr Laurę Greiner, dyrektora Nutrition and Research Advisor w Carthage Veterinary Service ze Stanów Zjednoczonych, jednej z największych firm świadczących usługi weterynaryjne i doradztwo żywieniowe w branży trzody chlewnej w USA. Dr Greiner przygląda się procedurom i programom żywieniowym umożliwiającym uzyskanie zadowalającego poziomu przyrostów, użytkowości rozpłodowej i zdrowia zwierząt bez użycia antybiotyków.

W drugiej części dr S. Maria Mendoza, dyrektor techniczny ds. trzody chlewnej w firmie BIOMIN, przedstawia nam pięć najważniejszych czynników, które należy brać pod uwagę w programie produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków oraz możliwe strategie zwiększające szanse osiągnięcia sukcesu.

Mam nadzieję, że informacje zawarte w tym numerze Science & Solutions pomogą w skutecznym zarządzaniu systemem produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków.

Raj MURUGESAN DVM MBA PhD Dyrektor techniczny i ds. marketingu, BIOMIN America

Science & Solutions • Wydanie ABF

Spis treści

2

Wyzwania i rozwiązania w zakresie żywienia i zarządzania w produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków Przegląd procedur i programów żywieniowych umożliwiających uzyskanie zadowalającego poziomu przyrostów, użytkowości rozpłodowej i zdrowia zwierząt bez użycia antybiotyków.

Zdjęcie: iStockphoto_SilverV

Laura Greiner, dyrektor Nutrition and Research Advisor w Carthage Veterinary Service

5 czynników, które należy brać pod uwagę w programie produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków

6

Wycofanie antybiotyków wymaga kompleksowego podejścia.

Uwzględnij 5 czynników, aby zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu.

S. Maria Mendoza Science & Solutions to publikacja BIOMIN Holding GmbH dystrybuowana nieodpłatnie dla naszych klientów i partnerów. W każdym numerze Science & Solutions prezentowane są zagadnienia dotyczące najnowszych osiągnięć naukowych w zakresie żywienia i zdrowia zwierząt, z naciskiem na jeden gatunek (akwakultura, drób, trzoda chlewna lub przeżuwacze).

ISSN: 2309-5954 Aby obejrzeć wydanie internetowe i poznać szczegóły, prosimy wejść na: http://magazine.biomin.net Aby uzyskać kopie artykułów lub zaprenumerować magazyn Science & Solutions, prosimy skontaktować się z nami: magazine@biomin.net Redaktor: Współpracownicy: Marketing: Grafika: Badania: Wydawca:

Ryan Hines Laura Greiner, S. Maria Mendoza, Raj Murugesan Herbert Kneissl, Karin Nährer Reinhold Gallbrunner, Michaela Hössinger Franz Waxenecker, Ursula Hofstetter BIOMIN Holding GmbH Erber Campus, 3131 Getzersdorf, Austria Tel: +43 2782 8030 www.biomin.net

©Copyright 2017, BIOMIN Holding GmbH Wszystkie prawa są zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być reprodukowana w jakiejkolwiek formie dla celów handlowych bez pisemnej zgody właściciela praw autorskich poza wyjątkami wymienionymi w Copyright, Designs and Patents Act 1998.

Wszystkie zamieszczone zdjęcia są własnością Biomin Holding GmbH lub zostały użyte na podstawie licencji.

Wydrukowano na papierze ekologicznie przyjaznym: Austrian Ecolabel (Österreichisches Umweltzeichen) BIOMIN is part of ERBER Group

Magazyn BIOMIN

1

Wyzwania i rozwiÄ…zania w zakresie w produkcji trzody chlewnej bez Laura Greiner, dyrektor Nutrition and Research Advisor w Carthage Veterinary Service

2

Science & Solutions • Wydanie ABF

Zdjęcie: iStockphoto.com/Warchi

żywienia i zarządzania antybiotyków Magazyn BIOMIN

3

Wyzwania i rozwiązania w zakresie żywienia i zarządzania w produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków

Dr Laura Greiner z Carthage Veterinary Service poruszyła temat produkcji świń ABF podczas sympozjum poprzedzającego konferencję „2017 Animal Nutrition Conference of Canada”.

Abstract Programy bez zastosowania antybiotyków funkcjonują już od wielu lat. Niektóre z nich stosowane są z powodzeniem. Sukces lub porażka programu zależy od zapobiegania wniknięciu patogenów i zapewnienia programu żywieniowego, który koncentruje się na zwiększeniu odporności układu pokarmowego i odporności ogólnej. W sytuacji, gdy wielu producentów nie stosuje antybiotyków w dawkach dla tuczników i loch, odchów nowo odsadzonych prosiąt z rozwijającym się jeszcze systemem immunologicznym i układem pokarmowym może być wyzwaniem. Przeprowadzono wiele badań dotyczących różnych metod zapobiegania problemom jelitowym i zwalczania ogólnoustrojowych patogenów w odchowie prosiąt. Ostatnio prace koncentrują się również na składnikach poprawiających zdrowie układu pokarmowego oraz minimalizujących przenoszenie patogenów, które można dodać zarówno do pasz dla loch, jak i tuczników. Celem obecnej dyskusji jest skupienie się na procedurach i programach żywieniowych umożliwiających uzyskanie zadowalającego poziomu przyrostów, użytkowości rozpłodowej i zdrowia zwierząt bez użycia antybiotyków.

S

tosowanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej było praktykowane przez wiele lat.

Systemy produkcji bez użycia antybiotyków (antibiotic-free ABF) rozwijały się za sprawą zarówno konsumentów, jak i sektora ochrony zdrowia. W ciągu ostatnich 20 lat dyskusje na temat drobnoustrojów opornych na antybiotyki w medycynie ludzkiej dotyczyć zaczęły sektora produkcji zwierzęcej i możliwości ich kontrolowania, z czasem u wszystkich gatunków. Ponadto, ostatnio część konsumentów zaczęła domagać się również, aby zwierzętom hodowanym w celu produkcji mięsa nie podawano wraz z paszą antybiotyków, co uzasadniane jest troską o ludzkie zdrowie, smak i jakość mięsa oraz środowisko. Chociaż potwierdzamy, że dla zachowania dobrostanu zwierząt interwencje z użyciem antybiotyków w celu zwalczania chorób muszą pozostać

Wielu producentów, aby sprostać wymaganiom społeczeństwa, pracuje nad dalszym ograniczeniem użycia antybiotyków lub odchowem większości zwierząt w systemie ABF. 4

dostępne, wielu producentów, aby sprostać wymaganiom społeczeństwa, pracuje nad dalszym ograniczaniem użycia antybiotyków lub odchowem większości zwierząt w systemie ABF.

Co oznacza “Antibiotic-Free”?

Produkcję bez użycia antybiotyków (ABF) zdefiniować można na wiele sposobów. Przede wszystkim zwierzęta nie mogą trafić do uboju, jeśli nie zachowano stosownego okresu karencji w celu zminimalizowania wykrycia pozostałości antybiotyków, a poza tym istnieją dwie inne klasyfikacje ABF. Według pierwszej z nich żadne antybiotyki nie mogą być stosowane po odsadzeniu prosiąt od loch. W drugiej stosuje się kategorię “never-ever” („nigdy więcej”), która oznacza, że świni w ciągu całego jej życia nigdy nie podano antybiotyku. Obecnie w Stanach Zjednoczonych obie klasyfikacje ABF stosowane są na różnych rynkach.

Kanadyjska Agencja Kontroli Żywności (CFIA) podaje na swej stronie internetowej: “Aby umieścić na produkcie informację, że został on wytworzony bez użycia antybiotyków, zwierzę lub ryba, z którego pochodzi nie może otrzymywać antybiotyków od urodzenia do uboju.

Science & Solutions • Wydanie ABF

Laura Greiner Dyrektor Nutrition and Research Advisor w Carthage Veterinary Service

Ponadto, żadnego antybiotyku nie można podawać matce zwierzęcia, o którym mowa, w jakikolwiek sposób, który prowadziłby do pozostałości antybiotyku u tego zwierzęcia.

Witaminy i składniki mineralne podawane zwierzętom mogą być stosowane tylko na poziomie fizjologicznego oddziaływania dodatku paszowego, a nie dla uzyskania efektu przeciwdrobnoustrojowego”.

Określenie kosztów produkcji bez antybiotyków Przeprowadzono niewiele badań, w których oceniano wpływ programów ABF na produkcję, a ich wyniki okazały się dość odmienne. Jak podaje Vansickle (2011), dr n. wet.

Roger Main wykazał, że zastosowanie programu ABF może zwiększyć koszt wyprodukowania jednego tucznika w Stanach Zjednoczonych średnio o 11 USD. Wartość ta dochodzić może nawet do 15,50 USD, gdy uwzględni się, że tuczarnię opuści 70% zwierząt zaklasyfikowanych jako ABF. Biorąc pod uwagę, że zdrowie stada i jego stabilność są głównymi zmiennymi w produkcji trzody chlewnej, koszt produkcji ABF może być prawdopodobnie bardzo zmienny, nawet w obrębie jednego systemu produkcji.

W niektórych tuczarniach poziom 70% zwierząt, którym nie podano antybiotyku można łatwo osiągnąć, ale w innych stanowi to duże wyzwanie. W 2008 r. na konferencji Amerykańskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Specjalistów Chorób Świń opublikowano artykuł, w którym wykazano, że chlewnia może osiągnąć równe wyniki w zakresie rozrodu i minimalnie obniżone w zakresie odchowu od odsadzenia do ukończenia tuczu bez zastosowania antybiotyków oraz białka pochodzenia zwierzęcego (Kohler i in., 2008). Dzięki możliwości otrzymania premii z tytułu produkcji ABF amerykańscy producenci byli w stanie uzyskać zaledwie 0,32 USD/szt. więcej, podczas gdy w Europie w tym czasie dodatkową wartość za produkcję w systemie ABF szacowano na 5,24 USD/szt. Chociaż dane te nie są jednoznaczne, to oczywistym jest to, że kluczem do skuteczności programów ABF są dobre strategie ochrony zdrowia i szczepień.

Magazyn BIOMIN

Określenie problemów i znalezienie rozwiązań w produkcji bez antybiotyków W przeszłości antybiotyki były stosowane zwykle w jednym z trzech celów: 1) leczenia chorób, 2) zapobiegania chorobom i 3) poprawy wykorzystania paszy.

Niezależnie od tego, czy hodowca zdecyduje się na program ABF, czy nadal stosuje antybiotyki w celu kontrolowania chorób, każdy koncentruje się na ograniczeniu do minimum stosowania antybiotyków i na zapobieganiu chorobom. Istnieją cztery kluczowe obszary związane z praktyką utrzymania dobrego zdrowia zwierząt.

Obszary te obejmują: programy zdrowotne, zarządzanie, genetykę i żywienie.

Programy ochrony zdrowia zwierząt oraz zarządzania idą w parze. Obsługa zajmująca się zwierzętami musi wdrażać i skutecznie realizować programy zdrowotne ułożone przez lekarza weterynarii opiekującego się stadem. Jego zadaniem jest opracowanie strategii szczepień w celu ograniczenia występowania chorób i przygotowanie programów higieny, które zmniejszą ryzyko rozprzestrzeniania się chorób (bioasekuracja).

Obsługa musi postępować dokładnie według tych programów, a także sporządzić dobre programy bioasekuracji i zwalczania gryzoni. Ponadto należy ocenić stan budynków dla zwierząt i przeprowadzać na bieżąco ich konserwację i niezbędne naprawy. Wentylacja powinna być regulowana stopniowo, tak aby nie narażać prosiąt na przeciągi, a zarazem zminimalizować ilość szkodliwych gazów, co może wpływać na obniżenie wydajności. Wybór odpowiedniej genetyki, która toleruje różnorodne warunki środowiskowe, może również wpłynąć na powodzenie programu ABF.

Żywienie Programy żywieniowe mogą mieć istotny wpływ na wydajność świń. W celu kontrolowania lub łagodzenia problemów zdrowotnych, mogących wystąpić w okresie wzrostu zwierząt, do pasz dodawać można składniki inne niż antybiotyki. Aby opracowywać efektywny

5

Wyzwania i rozwiązania w zakresie żywienia i zarządzania w produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków

Na rynku dostępnych jest wiele składników, które mają pomagać w utrzymaniu

wykorzystaniu i spożyciu paszy, jednak w podjęciu przez żywieniowca

ich działania oraz efektów, jakie może przynieść ich użycie.

program żywieniowy, specjaliści od żywienia powinni współpracować z farmerem lub lekarzem weterynarii w celu lepszego poznania stanu zdrowia świń, a także określenia okresów w fazie wzrostu prosiąt, w których mogą pojawić się problemy zdrowotne. Na rynku dostępnych jest wiele składników, które mają pomagać w utrzymaniu zdrowia przewodu pokarmowego, trawieniu, wykorzystaniu i spożyciu paszy, jednak w podjęciu przez żywieniowca właściwej decyzji pomóc może poznanie mechanizmu ich działania oraz efektów, jakie może przynieść ich użycie.

Przewód pokarmowy odsadzonych prosiąt poddawany jest radykalnym zmianom, wynikającym z przejścia z płynnego pokarmu na suchą paszę. Nawet w systemach żywienia płynnego, fizjologia przewodu pokarmowego podlega zmianom będącym reakcją na proces odsadzania.

Podczas pierwszych 3 tygodni po odsadzeniu należy skupić się na szybkim przejściu prosiąt na nowe źródło pożywienia i utrzymaniu w zdrowiu ich układu pokarmowego i odpornościowego, aby w sytuacji spadku poziomu przeciwciał matczynych pomóc im w zwalczaniu wszelkich patogenów.

Zdrowie układu pokarmowego odsadzonych prosiąt jest obszarem poddawanym badaniom od wielu lat.

Jednak dynamika odporności układu pokarmowego, enzymy trawienne i interakcje z mikroflorą wciąż nie są dobrze poznane. Zbudowanie odpowiedniej populacji pożytecznych bakterii jelitowych, wspomagających trawienie i ograniczających występowanie patogennych bakterii, pozwala utrzymać równowagę pomiędzy pH a substratami. Początkowo produkcja enzymów trawiennych ogranicza się do laktazy, a wytwarzanie innych enzymów zwiększa się w wieku 8 tygodni. Pasze z nadmiarem niestrawnych surowców dostarczają istotne ilości składników pokarmowych wykorzystywanych przez mikroflorę jelitową, co przyczynić się może do zwiększenia udziału drobnoustrojów chorobotwórczych i wywoływania przez nie chorób. Wykazano, że zastosowanie w pierwszych paszach wysoko strawnej skrobi poprawia stan jelit. Ponadto, w serii badań przeprowadzonych przez Pettigrew’a i jego zespół badawczy wykazano również

6

korzystny wpływ różnych ekstraktów roślinnych na zwiększenie długości kosmków jelitowych i redukcję patogennych bakterii. Potwierdzono korzyści wynikające z zastosowania probiotyków w celu utrzymania określonej populacji mikroorganizmów. Oprócz tego wykazano, że zastosowanie laktozy w celu obniżenia pH i utrzymywania populacji bakterii z rodzaju Lactobacillus poprawia wydajność świń.

Gdy prosięta osiągną wiek 6 tygodni, zaczynają u nich zanikać przeciwciała matczyne i stają się bardziej podatne na wszelkie czynniki patogenne. Song i in. (2012) wykazali, że zastosowanie przeciwciał pochodzących z jaj może poprawić ogólny stan zdrowia w populacjach świń o nieokreślonym statusie zdrowotnym. W niektórych badaniach uzyskano przyrosty podobne jak w przypadku użycia suszonej rozpyłowo plazmy krwi (spray-dried plasma SDP), jednak dodatek SDP przynosi dodatkowe korzyści w postaci poprawy funkcjonowania układu immunologicznego (modulacja funkcji makrofagów) i połączeń międzykomórkowych (Campbell i wsp., 2010).

Wielu farmerów skupia się na ograniczeniu upadków wśród tuczników i poprawie wykorzystania paszy. Ostatnie badania donoszą, że użycie enzymów (np. ksylanazy) może wpłynąć na obniżenie poziomu upadków z 3,99 do 2,39% i poprawę stosunku przyrostów do zużytej paszy z 0,286 do 0,290 za sprawą przekształcenia arabinoksylanów w ksylooligomery, które sprzyjają rozwojowi korzystnych mikroorganizmów (Zier-Rush, 2016). Ponadto Greiner i in. (2016) wykazali, że dodatek 150 ppm miedzi w końcowym okresie tuczu poprawił stosunek przyrostów do zużytej paszy z 0,31 do 0,34. W obliczu problemów zdrowotnych stan zdrowia świń można niekiedy poprawić za sprawą zmiany składników paszy.

Od dawna w dyskusji dotyczącej zdrowego odżywiania podejmowany jest temat izoflawonów i innych korzystnie oddziałujących składników soi. Greiner i in. (1999) i Rochell i in. (2015) wykazali, że podawanie świniom bezpośrednio w paszy izoflawonów lub zastosowanie wyższego udziału śruty sojowej w sytuacji zakażenia PRRS może ograniczyć namnażanie się wirusa i poprawić

Science & Solutions • Wydanie ABF

Laura Greiner Dyrektor Nutrition and Research Advisor w Carthage Veterinary Service

zdrowia przewodu pokarmowego, trawieniu, właściwej decyzji pomóc może poznanie mechanizmu

Tabela 1. Wpływ wielkości cząstek i postaci paszy na wyniki produkcyjne świń Śruta

Przyrosty dobowe, kg

Granulat

650μ

50% 650μ + 50% 350μ

350μ

650μ

50% 650μ + 50% 350μ

350μ

0.90

0.89

0.89

0.94

0.93

0.92

Pobranie paszy na dobę, kg

2.41

2.34

2.26

2.35

2.37

2.35

Stosunek przyrostów do pobranej paszy

0.372

0.375

0.382

0.399

0.392

0.391

Źródło: Nemecheck et al., 2016

wydajność. W wielu badaniach wykazano, że antybiotyki mogą poprawić wykorzystanie paszy, jednak możliwe są także mechaniczne, genetyczne, środowiskowe i żywieniowe modyfikacje, które również pozwalają uzyskać poprawę efektywność żywienia. Z danych zamieszczonych w Tabeli 1 wynika, że gdy wielkość cząstek paszy zmniejszono z 650 μm do 350 μm, zmniejszyło się średnie dobowe pobranie paszy w tuczu, a stosunek przyrostów do zużytej paszy uległ zwiększeniu. Granulowanie paszy poprawia średnie przyrosty dobowe.

Jednak skarmianie granulowanych cząstek paszy opartej na kukurydzy o rozmiarze 350 μm w porównaniu

z cząstkami o rozmiarze 650 μm nie przyniosło dodatkowych korzyści (Nemechek i wsp., 2016). W innych badaniach, gdy w tuczu stosowano pasze granulowane, wykazano przeciętną poprawę o 4-8% zarówno średnich przyrostów dobowych, jak i wykorzystania paszy (Miller, 2012).

Na wykorzystanie paszy wpływać mogą także inne czynniki. Zwierzęta utrzymywane w warunkach odbiegających od ich komfortu cieplnego mogą uzyskiwać gorszy współczynnik wykorzystania paszy. Wykorzystanie paszy i przyrosty uzależnione są również od stanu zdrowia zwierzęcia, genetyki oraz mikrobiologicznego zanieczyszczenia środowiska.

Literatura Campbell, J.M., J. Polo, L.E. Russell, and J.D. Crenshaw. 2010. Review of spraydried plasma’s impact on intestinal barrier function. Livestock Science 133:239-241.

Greiner, L., A. Graham, B. Knopf, R.J. Harrell, and J. Connor. 2016. Evaluation of copper source addition in the grow-finish phase. Midwest American Society of Animal Science Meetings, Des Moines.

Abstract #154.

Greiner, L., T. Stahly, and T.J. Stabel. 2001.

The effect of dietary soy genistein on pig growth and viral replication during a viral challenge. Journal of Animal Science 79(5):1272-1279.

Kohler, D., J. Schneider, and C. Bierman.

2008. Profitable antibiotic-free pork pro-

Magazyn BIOMIN

duction. North Carolina Swine News. 31:6.

Nemecheck, J.E., M.D. Tokach, S.S. Dritz, R.D. Goodband, J.M. DeRouchey, and J.C. Woodworth. 2016. Effects of diet form and corn particle size on growth performance and carcass characteristics of finishing pigs. Animal Feed Science and Technology. 214:136-141.

Miller, T. 2012. Swine Feed Efficiency: Influence of Pelleting. IPIC 25e.

Rochell, S.J., L.S. Alexander, R.D. Boyd, W.G. Van Alstine, J. Pettigrew, and R. Dilger. 2015. Effects of dietary soybean meal concentration on growth performance and immune response of pigs during a porcine reproductive and respiratory syndrome virus challenge. Journal of Animal Science 93:2987-2997.

Song, M., T.M. Che, Y. Liu, J.A. Soares, B.G. Harmon, and J.E. Pettigrew. 2012.

Effects of dietary spray-dried egg on growth performance and health of weaned pigs. Journal of Animal Science 90:3080-3087.

Vansickle, J. 2011. Antibiotic-free pork production comes with a pretty high cost.

National Hog Farmer. March. Can be found at: http://www.nationalhogfarmer.com/ health-diseases/antibiotic-free-pork-production-cost-0315.

Zier-Rush, C.E., C. Groom, M. Tillman, J. Remus, and R.D. Boyd. 2016. The feed enzyme xylanase improves finish pig viability and carcass feed efficiency. Midwest American Society of Animal Science Meetings, Des Moines, IA. Abstract #244.

7

Zdjęcie: iStockphoto.com/Jirsak

5 czynników, które należy produkcji trzody chlewnej S. Maria Mendoza, dyrektor techniczny ds. trzody chlewnej

Antibiotic reduction requires a holistic approach. Consider these 5 factors to improve your likelihood of success.

8

Science & Solutions • Wydanie ABF

brać pod uwagę w programie bez antybiotyków Magazyn BIOMIN

9

5 czynników, które należy brać pod uwagę w programie produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków

R

W firmie BIOMIN od dziesięcioleci ściśle współpracujemy z przemysłem trzody chlewnej na całym świecie, aby osiągnąć skuteczne, oparte na nauce, nieantybiotykowe rozwiązania.

10

o s ną c e z ap ot r z eb ow an i e na pro dukty zwierzęce, pozyskiwane bez użycia antybiotyków, może zmienić przyszłość wielu producentów. Wyzwanie, jakim jest przekształcenie produkcji na system bez antybiotyków (ABF) jest ogromne, głównie dlatego, że antybiotyki stosowane są w produkcji zwierzęcej od 70 lat. Producenci wieprzowiny wykorzystywali je (i nadal to robią w niektórych krajach) w celu zwiększenia wydajność.

W Ameryce Północnej przeważająca część producentów nie zmierzyła się jeszcze z hodowlą świń bez antybiotyków, co może oznaczać, że podjęcie takiej decyzji nie jest niełatwe. Dla niektórych producentów, którzy postanowili podążać tą drogą, zmiana przyniosła pozytywne spostrzeżenia, podczas gdy dla innych poniesione straty okazały się demotywujące.

W firmie BIOMIN od dziesięcioleci ściśle współpracujemy z przemysłem trzody chlewnej na całym świecie, aby osiągnąć skuteczne, oparte na nauce, nieantybiotykowe rozwiązania.

Ogólnie rzecz biorąc, w fermach o dobrym statusie zdrowotnym zmiana systemu przebiegała łagodniej niż w fermach, gdzie występowały problemy jelitowe i oddechowe. Najczęściej fermy te położone były w znacznym oddaleniu od innych ferm, co stwarzało większe zabezpieczenie przed patogenami, wskazujące zarazem, że podstawą systemu produkcji ABF jest zapobieganie zagrożeniom. Ponadto należy w nim przestrzegać rygorystycznych zasad higieny i bioasekuracji. Ponowne zbadanie tego obszaru zapewni podstawy do wdrożenia strategii, które mogą przyczynić się do ograniczenia stresu i poprawy przyrostów. Szczególną uwagę poświęcamy 5 czynnikom: jakości wody, mikotoksynom, wiekowi odsadzenia, zapobieganiu problemom jelitowym oraz poprawie wydajności.

wody jest niezbędne w celu poznania potencjalnych zagrożeń. W instalacji wodnej rozwijać się mogą drożdże, pleśnie i bakterie.

Zalecana praktyka polega na oczyszczeniu instalacji po opróżnieniu budynku ze zwierząt. W produkcji drobiu do sanityzacji linii wodnych sprawdziło się użycie kwasów organicznych. Jednak aby z powodzeniem wykorzystać zalety zastosowanego w wodzie kwasu organicznego, niezbędna jest czystość instalacji wodnej.

2. Mikotoksyny Mi kotoksy ny s ą toksyczny mi metabolitami wytwarzanymi przez grzyby. Mikotoksyny występują zwykle w kukurydzy, suszonym wywarze zbożowym (DDGS), śrucie sojowej, itp. Mogą być również obecne w oleju roślinnym, takim jak kukurydziany czy sojowy. Pasza skażona mikotoksynami negatywnie wpływa na zdrowie świń, zwłaszcza prosiąt.

Mikotoksyny przyczyniają się do nasilenia występowania zakażeń jelitowych i oddechowych. Na przykład deoksyniwalenol zaburza integralność komórek nabłonka, umożliwiając wniknięcie patogennych bakterii (Vandenbroucke i wsp. 2011). Ponadto charakteryzują się one działaniem immunosupresyjnym.

Mogą obniżać skuteczność szczepień, będących podstawą programu ABF, i zmniejszyć zdolność organizmu świń do przezwyciężenia zakażeń układu oddechowego.

1. Jakość wody Jakość wody jest zwykle pomijana, chociaż jej spożycie jest dwa do trzech razy większe niż spożycie paszy. Badanie

Science & Solutions • Wydanie ABF

S. Maria Mendoza Zdjęcie: iStockphoto.com/kadmy

Dyrektor techniczny ds. trzody chlewnej

Podstawowa wiedza na temat rodzajów mikotoksyn i przeciwdziałania skutkom ich działania może pomóc w ocenie ryzyka. Właściwe zarządzanie ryzykiem związanym z występowaniem mikotoksyn może znacznie pomóc w zapobieganiu występowaniu chorób, dlatego warto rozważyć następujące kwestie: • Właściwe przechowywanie paszy.

Ogranicz przenikanie wilgoci i tworzenie się pleśni. Opróżniaj silosy częściej, aby zmniejszyć ryzyko gromadzenia się pleśni.

• Regularny monitoring pasz. Zaleca się regularne badanie surowców i gotowych pasz w kierunku zanieczyszczenia mikotoksynami z zastosowaniem właściwych metod pobierania próbek.

• Biotransformacja. Jest to nowatorskie podejście, w którym przekształca się toksyny w nieszkodliwe metabolity.

Bezpieczeństwo i skuteczność tej metody są uznawane w prawodawstwie np. Unii Europejskiej.

3. Wiek odsadzenia Przewód pokarmowy wchłania składniki pokarmowe i ogranicza wnikanie patogenów. Zdrowy i sprawnie funkcjonujący układ pokarmowy zapewni pomyślny okres wzrostu. W okresie odsadzenia następuje jednak zahamowanie jego rozwoju, co może skutkować długotrwałymi konsekwencjami. Wydolny układ pokarmowy jest w stanie wystarczająco aktywować układ odpornościowy, bez nadmiernej jego stymulacji. Nadmierna aktywacja układu immunologicznego u prosiąt może skutkować bardzo kosztownym wydatkiem energetycznym.

Wraz z wiekiem zwierzęcia komórki odpornościowe związane z układem odpornościowym błony śluzowej mogą szybciej reagować na obecność patogenów.

Dlatego też układ immunologiczny staje się skuteczniejszy w kontrolowaniu rozprzestrzeniania się infekcji.

McLamb i in. (2013) wykazali, że prosięta odsadzone w wieku 16 i 18 dni, a następnie inokulowane E. coli w 35 dniu życia, miały więcej klinicznych objawów zakażenia

Magazyn BIOMIN

E. coli w porównaniu do prosiąt odsadzonych w 20 dniu i również inokulowanych E. coli.

Kał prosiąt odsadzonych w 16 dniu życia był o 60% luźniejszy w porównaniu do odchodów prosiąt odsadzonych w wieku 20 dni, a odchody prosiąt odsadzonych w dniu 18 były o 25% luźniejsze w porównaniu do odchodów prosiąt odsadzonych w dniu 20.

Ponadto, podniesienie wieku odsadzenia zmniejsza śmiertelność w okresie od odsadzenia do końca tuczu. Main i in.

(2004) odnotowali 6,8% upadków podczas całego okresu tuczu w przypadku prosiąt odsadzanych w 18 dniu i odpowiednio 3,7% upadków, gdy prosięta odsadzane były w wieku 21 dni.

Podniesienie wieku odsadzenia może przynieść korzyści zarówno w systemach konwencjonalnych, jak i ABF, jednakże ograniczeniem może być niezbędne miejsce i przemieszczanie prosiąt do odchowalni.

Wybierając fermę loch do produkcji w systemie ABF, zaleca się wzięcie pod uwagę chlewni funkcjonujących w tygodniowym cyklu produkcji. Ograniczy to liczbę prosiąt odsadzonych w wieku poniżej 21 dni.

E. coli jest główną przyczyną biegunek poodsadzeniowych.

4. Zapobieganie problemom jelitowym Antybiotyki służyły zapobieganiu, kontrolowaniu i leczeniu chorób układu pokarmowego wywołanych przez bakterie.

Połączenie takich działań jak poprawa bioasekuracji, wprowadzenie skutecznego programu szczepień, zastosowanie kwasów organicznych i substancji fitogenicznych może pomóc producentom ograniczyć lub wyeliminować stosowanie antybiotyków w celach profilaktycznych.

11

5 czynników, które należy brać pod uwagę w programie produkcji trzody chlewnej bez antybiotyków

Wykres 1. Wpływ mieszaniny kwasów organicznych z dodatkiem aldehydu cynamonowego na hamowanie wzrostu czterech szczepów patogennych bakterii. Mieszanina kwasów organicznych składa się z kwasu mrówkowego, octowego i propionowego. Aldehyd cynamonowy zwiększył działanie przeciwdrobnoustrojowe mieszaniny kwasów organicznych.

99

100

99

59.3

53.5 28.1

23.4

100

55.2 33.3

30.7 18.4

S. Enteriditis

S.Typhimurium

E. coli 055:K59

E. coli 0128:H2

n Aldehyd cynamonowy (0.04%) n Kwasy organiczne (0.4%) n Kwasy organiczne (0.4%) + Aldehyd cynamonowy (0.04%) Źródło: Riemensperger i in. 2012

Prosięta, którym podawano fitogeniki i kwasy organiczne charakteryzowały się podobnym wykorzystaniem paszy jak prosięta otrzymujące ASW. Wykazano również, że fitogeniczne związki polepszają przyrosty świń w okresie tuczu.

12

W okresie poodsadzeniowym główną przyczyną biegunek jest E. coli, natomiast w późniejszej fazie tuczu przeważają problemy będące efektem zakażeń Salmonella spp. i Lawsonia. Kontrolowanie populacji tych bakterii zmniejszy ryzyko wystąpienia choroby. Kwaśne środowisko sprzyja wzrostowi pożytecznych bakterii i pogarsza warunki do rozwoju patogennych bakterii.

Kwasy organiczne mogą przedostawać się do bakterii i zmieniać ich wewnętrzne pH. Obniżenie tego pH zaburza komórkowe funkcje metaboliczne, prowadząc do śmierci bakterii. Przeciwdrobnoustrojowe właściwości kwasu organicznego polegają więc na jego zdolności do wnikania do komórki bakteryjnej. Kwasy organiczne o silniejszych właściwościach pr z e c iwd robnou st roj ow ych m aj ą wartość pKa bliską czterech i małą masę cząsteczkową.

Ponadto w ost atnich lat ach szczególną uwagę zwrócono na związki fitogeniczne. Według badania „2017 BIOMIN Phytogenic Feed Additives Survey”, przeciwdrobnoustrojowy wpływ fitogenicznych dodatków paszowych jest drugim najczęściej wymienianym powodem, dla którego respondenci stosowali tego typu preparaty do pasz dla zwierząt.

Fitogeniki to metabolity roślinne zdolne do ograniczania rozwoju bakterii.

Sposób działania zmienia się w zależności od ich właściwości chemicznych. Na przykład karwakrol i tymol, występujące głównie w olejku z oregano, zmieniają

skład kwasów tłuszczowych w błonie bakteryjnej i zaburzają jej integralność.

Aldehyd cynamonowy, znajdujący się w olejku z kory cynamonowej, upośledza replikację bakterii, uniemożliwiając jej podział. Bakterie wydłużają się, ale nie ulegają podziałowi (Domadia i wsp. 2007).

Przeciwdrobnoustrojowe działanie kwasów organicznych i fitogeników może być synergistyczne. Rozsądne i przemyślane połączenie zapewnia większą skuteczność w ograniczaniu wzrostu E. coli i Salmonelli (Riemensperger i wsp. 2012) (Wykres 1).

5. Poprawa wydajności Antybiotykowe stymulatory wzrostu (ASW) były w przeszłości stosowane w celu zwiększenia przyrostów i polepszenia wykorzystania paszy. Na niektórych rynkach, takich jak UE i USA, stosowanie antybiotyków jako stymulatorów wzrostu (ASW) jest już zakazane. Mechanizm działania ASW nie został w pełni poznany.

Jednak najbardziej dominującymi hipotezami są modulacja mikrobioty i działanie przeciwzapalne. W badaniach oceniono i porównano z programem ASW wpływ suplementacji związków fitogenicznych w połączeniu z kwasami organicznymi na wydajność świń (Mendoza i wsp. 2017). Prosięta, którym podawano fitogeniki i kwasy organiczne charakteryzowały się podobną wydajnością w porównaniu do prosiąt żywionych paszą z ASW (Wykres 2). Wykazano również, że związki fitogeniczne polepszają przyrosty

Science & Solutions • Wydanie ABF

S. Maria Mendoza Dyrektor techniczny ds. trzody chlewnej

Wykres 2. Wpływ nowych dodatków paszowych, jako alternatywy dla ASW, na wykorzystanie paszy przez prosięta (22 dni po odsadzeniu). Jako ASW wykorzystano karbadoks (podczas fazy 1), a następnie neomycynę i oksytetracyklinę (podczas fazy 2). Nowe dodatki paszowe stosowane w niniejszym badaniu to: Biotronic® Top3 (mieszanina kwasu mrówkowego, propionowego i octowego z dodatkiem aldehydu cynamonowego i kompleksu permeabilizującego) i Digestarom® P.E.P. (mieszanina fitogeniczna oregano, anyżu, oleju cytrusowego i fruktooligosacharydu).

1.45

FCR

1.40 1.35 1.30 1.25 1.20 1.40a

1.25b

1.30b

1.30b

Kontrola

Karbadoks (P 1) + Neo-tera (P 2)

Karbadoks (P 1) + Biotronic® Top3 (P 2)

Biotronic® Top3 Digestarom® P.E.P.

1.15 1.10

Źródło: Mendoza i in. 2017

Wykres 3. Wpływ dodatku fitogenicznego jako alternatywy dla raktopaminy na ubojową masę ciała tuczników. Dodatek fitogeniczny składa się z mieszaniny kminku, olejku czosnkowego, olejku tymiankowego i olejku z kory cynamonowej (Digestarom® Finish).

140

123.9a

120

106b

110.9

124.6a

a

80

Raktopamina

Masa ciała (kg)

100

60 40 22.1a

22.1a

20 0 0

106

125

DNI n Kontrola n Digestarom® Finish Źródło: Soto et al. 2016

w okresie tuczu. Soto i in. (2016) podają, że rosnące świnie, żywione paszą z dodatkiem mieszaniny składników fitogenicznych, uzyskiwały podobną ubojową masę ciała jak świnie, które otrzymywały paszę z raktopaminą (Wykres 3).

Wnioski Preferencje konsumentów zachęcają nas do przyjmowania na fermie bardziej zapobiegawczych działań i poszukiwania rozwiązań alternatywnych dla antybiotyków.

W programie ABF muszą być przestrzegane rygorystyczne zasady higieny i bioasekuracji.

Jakość wody, wiek odsadzenia, zarządzanie

Magazyn BIOMIN

ryzykiem związanym z występowaniem mikotoksyn, zapobieganie problemom jelitowym i poprawa wydajność są ważnymi czynnikami dla utrzymania zdrowia świń i opłacalności produkcji. Nowe stymulatory wzrostu stanowią alternatywne rozwiązanie, umożliwiające poprawę wykorzystania paszy oraz przyrostów.

W celu osiągnięcia pomyślnego przejścia do produkcji bez antybiotyków bardzo przydatne okazać się może, przeprowadzone z otwartym umysłem i poparte wiedzą naukową, ponowne przeanalizowanie procedur stosowanych w konwencjonalnych systemach.

13

Twoja kopia Science & Solutions

Digestarom DC ®

The Feed Converter.

Digestarom® DC zapewnia krystalicznie czyste korzyści Twoim zwierzętom • Najnowsza innowacja w fitogenach poprawiająca spożycie paszy • Formuła o potrójnym działaniu dla lepszej wydajności • Unikalna technologia BIOMIN® Duplex Capsule dla optymalnej konwersji paszy www.thefeedconverter.com Skontaktuj się z nami: 22 610 85 19 e-Mail: office.pl@biomin.net digestarom.biomin.net

Naturally ahead