BIOMIN Mycotoxin Survey Polska

BIOMIN Mycotoxin Survey Polska

©iStockphoto.com, PointImages

Raport z zanieczyszczenia pasz i materiałów paszowych pochodzących z terenu Polski, zebranych w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

Naturally ahead

BIOMIN Mycotoxin Survey Polska Najnowszy raport dotyczący występowania Najnowszy raport dotyczący występowania mikotoksyn w paszach i materiałach paszowych pochodzących z terenu Polski, zebranych w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

Polska - Częstotliwość występowania mikotoksyn we wszystkich analizowanych próbach

Procent prób

100%

100%

80%

70%

79%

75%

80%

80%

60%

60%

40% 20% 0%

34% 2% Afla

ZEN

DON

T2

FUM

OTA

40% Wykres 1. Zanieczyszczenie pasz i materiałów paszowych 20% 10% pochodzących z terenu Polski 5% zebranych w okresie od 0% sierpnia 2018 r. do kwietnia <granicy 1 2019 r. Częstotliwośćmikowykrywalności toksyna wykrywanych mikotoksyn.

100%

75%

prób zanieczyszczonych FUM, maksymalny poziom 1239 ppb

85%

80% 60%

34%

40% 20%

T2

FUM

OTA

2

0%

5%

<granicy wykrywalności

10% 1 mikotoksyna

więcej niż jedna mikotoksyna

więcej niż jedna mikotoksyna

80%

Współwystępowanie mikotoksyn we wszystkich próbach poddanych analizie na obecność co najmniej 3 mikotoksyn

80%

85%

Wykres 2. Współwystępowanie mikotoksyn w próbach pobranych z terenu Polski w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

mikotoksyn na terenie Polski Polska – Tabela przedstawiająca zanieczyszczenie wszystkich analizowanych prób mikotoksynami z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych

Mikotoksyny

Afla

ZEN

DON

T-2

FUM

OTA

Ilość zbadanych prób

57

321

323

292

69

89

% prób zanieczyszczonych mikotoksynami

2%

70%

79%

75%

80%

34%

% prób powyżej progu ryzyka

2%

8%

23%

6%

3%

19%

Średnie poziomy zanieczyszczenia (ppb)

5

37

337

18

148

19

Maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

5

1742

16889

306

1239

52

Rekomendowany maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

2

50

150

50

500

10

Tabela 1. Zanieczyszczenie wszystkich analizowanych prób mikotoksynami z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych

85% wszystkich badanych prób było skażonych więcej niż jedną mikotoksyną 80% badanych prób było zanieczyszczonych mikotoksyną FUM 79% badanych prób było zanieczyszczonych mikotoksyną DON 75% prób zanieczyszczonych było mikotoksyną T-2 70% prób zanieczyszczonych było mikotoksyną ZEN 62% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i ZEN (tylko dla prób gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) 39% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i FUM (tylko dla prób gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną Alfa, 100 % było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 2 ppb, a wartość maksymalna wynosiła 5,42 ppb.

79%

prób zanieczyszczonych DON, maksymalny poziom 16889 ppb

Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną DON, 29 % było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 150 ppb, a wartość maksymalna wynosiła 16889 ppb.

Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną OTA, 57% było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 10 ppb, a wartość maksymalna wynosiła 52,1 ppb.

3

BIOMIN Mycotoxin Survey Polska Najnowszy raport dotyczący występowania Najnowszy raport dotyczący występowania mikotoksyn w paszach pełnoporcjowych pochodzących z terenu Polski, zebranych w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

Polska - Częstotliwość występowania mikotoksyn w paszach pełnoporcjowych w okresie sierpień 2018 - kwiecień 2019

Procent prób

100%

89%

80%

86%

86%

100%

83%

80%

60%

60%

40%

40%

20% 0%

10%

0% Afla

ZEN

DON

T2

FUM

OTA

Współwystępowanie mikotoksyn w próbach pasz pełnoporcjowych poddanych analizie na obecność co najmniej 3 mikotoksyn

86%

100%

83%

89%

89%

Wykres 3. Zanieczyszczenie 20% pasz pełnoporcjowych11% pochodzących z terenu Polski, 0% 0% zebranych w okresie od1 <granicy sierpnia 2018 r. do kwietnia wykrywalności mikotoksyna 2019 r.

więcej niż jedna mikotoksyna

86%

prób zanieczyszczonych DON, maksymalny poziom 272 ppb

80% 60% 40%

10% T2

FUM

OTA

4

20% 0%

0%

<granicy wykrywalności

11% 1 mikotoksyna

więcej niż jedna mikotoksyna

Wykres 4. Współwystępowanie mikotoksyn w próbach pasz pełnoporcjowych pochodzących z terenu Polski zebranych w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

mikotoksyn na terenie Polski Polska – Tabela przedstawiająca zanieczyszczenie mikotoksynami prób pasz pełnoporcjowych z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych

Mikotoksyny

Afla

ZEN

DON

T-2

FUM

OTA

5

28

28

28

6

10

% prób zanieczyszczonych mikotoksynami

0%

89%

86%

86%

83%

10%

% prób powyżej progu ryzyka

0%

4%

7%

0%

0%

0%

10

55

7

49

1

Ilość zbadanych prób

Średnie poziomy zanieczyszczenia (ppb) Maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

0

52

272

27

60

1

Rekomendowany maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

2

50

150

50

500

10

Tabela 2. Zanieczyszczenie wszystkich analizowanych pasz pełnoporcjowych z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych

86% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i ZEN (tylko dla prób, gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) 33% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i FUM (tylko dla prób, gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) 89% badanych prób zanieczyszczonych było mikotoksyną ZEN

89%

86% badanych prób zanieczyszczonych było mikotoksynami DON i T-2 83% badanych prób zanieczyszczonych było mikotoksyną FUM

Współwystępowanie mikotoksyn w próbach pasz pełnoporcjowych poddanych analizie na obecność co najmniej 3 mikotoksyn

Europa - Częstotliwość występowania mikotoksyn we wszystkich próbach w okresie od sierpnia 2018 r. - do kwietnia 2019 r.

Procent prób

100%

100%

80%

80%

54%

60%

61% 43%

40% 20% 0%

prób zanieczyszczonych ZEN, maksymalny poziom 52 ppb

55%

60%

24% 14% Afla

ZEN

DON

T2

FUM

69%

OTA

40% 20% 0%

11%

20%

więcej 1 <granicy miko- niż jedna wykrymikowalności toksyna toksyna

Wykres 5 i 6. przedstawiające analizę zanieczyszczenia mikotoksynami (po lewej stronie) i współwystępowanie mikotoksyn (po prawej) we wszystkich próbach pasz i materiałów paszowych zebranych w Europie w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r.

5

BIOMIN Mycotoxin Survey Polska Najnowszy raport dotyczący występowania Europa - Tabela przedstawiająca zanieczyszczenie mikotoksynami wszystkich prób pasz i materiałów paszowych z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych Mikotoksyny

Afla

ZEN

DON

T-2

FUM

OTA

Ilość zbadanych prób

2411

3441

3652

2773

2512

2426

% prób zanieczyszczonych mikotoksynami

14%

54%

61%

43%

55%

24%

% prób powyżej progu ryzyka

8%

10%

34%

5%

11%

3%

Średnie poziomy zanieczyszczenia (ppb)

5

195

530

40

520

10

Maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

83

248000

22984

2185

16284

231

Rekomendowany maksymalny poziom zanieczyszczenia (ppb)

2

50

150

50

500

10

Tabela 3. Zanieczyszczenie wszystkich analizowanych prób pasz i materiałów paszowych z progiem ryzyka dla gatunków wrażliwych zebranych w okresie od sierpnia 2018 r. do kwietnia 2019 r. z terenu Europy

42% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i ZEN (tylko dla prób, gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) 39% prób wykazywało zjawisko współwystępowania i było zanieczyszczonych mikotoksynami DON i FUM (tylko dla prób, gdzie obie mikotoksyny zostały wykryte) Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną Afla, 60% było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 2 ppb a wartość maksymalna wynosiła 83,23 ppb Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną ZEN, 19% było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 50 ppb a wartość maksymalna wynosiła 248000 ppb Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną DON, 55% było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 150 ppb a wartość maksymalna wynosiła 22984,18 ppb Z prób, w których wykazano skażenie mikotoksyną FUM, 21% było zanieczyszczonych powyżej progu ryzyka wynoszącego 500 ppb a wartość maksymalna wynosiła 16284,45 ppb Uprawy mogą być atakowane przez więcej niż jeden grzyb, a ponieważ jeden gatunek grzyba może produkować więcej niż jedną mikotoksynę, uprawy mogą być zanieczyszczone przez wiele mikotoksyn jednocześnie.

Współwystępowanie wielu mikotoksyn w paszach może powodować więcej działań niepożądanych niż pojedyncza mikotoksyna z powodu interakcji addytywnej lub synergicznej. Efekty synergiczne mogą wystąpić na niskich poziomach, gdy połączone działanie dwóch lub więcej mikotoksyn jest znacznie większe niż indywidualne efekty każdej mikotoksyny. Poniższy graf przedstawia synergizm między różnymi mikotoksynami u drobiu, świń i ryb.

AFB1

AFB1

FB1

AFB1

MON MON

CPA

FA OTA

DAS

Źródło: BIOMIN

6

DAS

DON

T-2 Toxin

Wykres 7. Addytywne (czarna, przerywana linia) i synergistyczne (czerwona linia) działanie mikotoksyn w drobiu i trzodzie chlewnej

DON

FA Citrinin

OTA

FB1

DON

T-2 Toxin ZEN

FB1

T-2 Toxin

AFB1 - Aflatoksyna B1 ; FB1 – Fumonizyna B1 ; DON – Deoksynivalenol; OTA – Ochratoksyna A; ZEN – Zearalenon; DAS - Diacetoksyscirpenol; FA - kwas fusarowy; CPA - kwas cyklopazononowy; MON - Moniliformina

mikotoksyn na terenie Polski Wpływ na zwierzęta Trzoda chlewna Aflatoksyna u świń potencjalnie wykazuje działanie kancerogenne. Mikotoksyna ta powoduje również immunosupresję oraz sprawia, że świnie są bardziej podatne na choroby. Może być również powodem zespołu stłuszczenia wątroby i zapalenia nerek.

Od dawna wiadomo, że lochy są zwierzętami najbardziej wrażliwymi na działanie zearalenonu (ZEN). Mikotoksyna ta wykazując działanie estrogenne jest powodem poważnych zaburzeń w cyklu rozrodczym. Jest odpowiedzialna za zwiększoną częstotliwość ronień, powoduje objawy w postaci obrzęku i zaczerwienienia sromu, fałszywej rui i ciąży urojonej.

Według ostatnich wyników badań oraz doświadczeń terenowych kolejna grupa mikotoksyn, fumonizyny, w niskich stężeniach również wpływają na integralność przewodu pokarmowego i prowadzą do jego większej przepuszczalności.

Wysokie stężenia DON i FUM są zagrożeniem dla zdrowia świń. Świnie są bardzo wrażliwe na FUM, gdzie już tak niskie stężenia jak 1,000 ppb mogą prowadzić do obrzęku płuc. Inne szkodliwe działanie FUM to: zwiększona podatność na choroby wirusowe i bakteryjne (np. choroby wywoływane przez E. coli i pierwotniaki), wpływ na układ odpornościowy, hepatoksyczność i ogólnie zmniejszona wydajność jelit (spadek przyrostów, zaburzona mikroflora jelit, zaburzenie

działania kosmków jelitowych, które może mieć konsekwencje przy wchłanianiu składników pokarmowych).

Deoksyniwalenol (DON) zmniejsza pobranie paszy u świń, powoduje immunosupresję i spadek przyrostów (anoreksja, spadek wydajności żywieniowej).

W wysokich dawkach powoduje on martwicę i uszkodzenia wątroby i nerek. U świń nasilenie tej mikotoksyny wzmagane jest obecnością FUM i ZEN. Europejskie normy określają maksymalne wartości zanieczyszczenia paszy dla trzody chlewnej DON-em na poziomie 900 ppb.

Podobnie jak DON, T-2 ma ujemny wpływ na układ odpornościowy, zwiększając podatność na choroby i zmniejszając odporność na stresy ze strony środowiska.

Synergistyczny wpływ DON, ZEN i FUM obserwowany u świń, może doprowadzić do bardziej nasilonych konsekwencji, co przedstawiano w wielu badaniach przeprowadzanych in vivo. Efekty przewlekłej ekspozycji na niskie dawki mikotoksyn są także problemem i jak udowodniono, powodują poważne zaburzenia wydajności w dłuższym okresie.

Ochratoksyna (OTA) wywołuje działanie nefrotoksyczne i hepatotoksyczne, zmniejsza przyrosty i zaburza FCR. Poza tym obserwowano docieranie tej mikotoksyny do nerek, krwi i osocza, nawet przy niskich stężeniach.

Drób Aflatoksyna (Alfa) u drobiu wykazuje działanie kancerogenne i teratogenne, poza tym jest również silnym immunosupresorem i neurotoksyną.

Zearalenon (ZEN) wpływa zarówno na płodność i nieśność, jak i na przeżywalność zarodków. Ponadto, mikotoksyna ta wzmaga wtórne cechy płciowe.

Deoksyniwalenol (DON) podobnie jak inne trichoteceny takie jak toksyna T-2, wpływa na parametry hematologiczne, zmieniając wartości glukozy i minerałów w surowicy. Poza tym, może oddziaływać negatywnie na wagę jaj i grubość ich skorup. Zaobserwowano również wpływ neurotoksyczny i hematotwórczy.

Trichoteceny wykazują działanie immunosupresyjne.

Mają rówież niekorzystny wpływ na pracę układu pokarmowego, powodując spadek pobrania paszy oraz

biegunkę, a co za tym idzie spadek wydajności. Zmiany patologiczne takie jak martwica narządów limfatycznych i zmiany w żołądku są również efektem działania tej grupy mikotoksyn.

Fumonizyny (FUM) przyczyniają się do niskiego poboru paszy (spadek apetytu i średnich dziennych przyrostów).

Według ostatnich wyników badań oraz doświadczeń terenowych, fumonizyny przy niskiej kontaminacji wpływają na integralność przewodu pokarmowego i sprawiają, że jest on bardziej przepuszczalny.

Synergistyczne działanie DON i Alfatoksyny potęguje działanie pojedynczych mikotoksyn. Udowodniono, że przewlekła ekspozycja na mikotoksyny, nawet przy niskiej kontaminacji wywołuje na dłuższą metę również zaburzenia wydajności.

7

BIOMIN Mycotoxin Survey Polska

Wpływ na zwierzęta Przeżuwacze Aflatoksyny to jeden z najpoważniejszych problemów dotyczących branży przetwórstwa mleka. Mikotoksyny te - o silnym działaniu kancerogennym – przechodzą z paszy do mleka, a następnie do jego przetworów.

Tym samym, zawartość aflatoksyny M1 jest ściśle kontrolowana na terenie UE. U przeżuwaczy aflatoksyny powodują spadek pobrania paszy, a w konsekwencji gorsze przyrosty, spadek wagi ciała i produkcji mleka. Dodatkowo, aflatoksyny powodują występowanie biegunek oraz ogólną immunosupresję organizmu.

ZEN, to mikotoksyna, która ulega degradacji w 90% (w zależności od stanu mikroflory żwacza). Jednak pozostała część ulega konwersji do alfazearalenolu, który jest ok. 10-krotnie bardziej estrogenny, niż ZEN. Mikotoksyna ta odpowiada za szereg problemów związanych z rozrodem: cysty jajników, endometritis, zaburzenia rui, poronienia, wczesna zamieralność zarodków.

DON, to z kolei toksyna odpowiedzialna za spadek wydajności u bydła. Mikotoksyna ta wpływa na spadek aktywności przeciwciał w organiźmie, powodując występowanie mastitis, ochwatu bydlęcego. Wpływa również na zaburzenia pracy wątroby, a tym samym na ogólną kondycję organizmu. Inne trichoteceny, jak np. toksyna T-2, mogą powodować zmiany skórne.

Ekspozycja przeżuwaczy na FUM może prowadzić do lekkiej immunosupresji i utraty apetytu. Ostatnie badania wykazują, że jałówki karmione paszami skażonymi fumonizynami, później osiągały dojrzałość płciową. FUM powoduje również wzmacnianie innych chorób i ich przechodzenie w formy ostre, jak np. krwotoki błony śluzowej wspierane aflatoksynami.

Jednym z "typowych" objawów występowania mikotoksyn w paszy są ostre zapalenia gruczołu wymieniowego (mastitis), wraz ze wzrostem liczby komórek somatycznych.

Współwystępowanie wielu mikotoksyn Wyniki Spectrum 380 w I kwartale 2019 r. : Najbardziej kompleksowa analiza mikotoksyn na świecie

30 25%

Ilość prób [%]

25 20 15

23%

16%

10

10%

5 0

100+0 99 %

21%

4% 1% <10 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 >=60

Ilość metabolitów w próbach

36 mikotoksyn i ich metabolitów na próbę

średnio

9.9 10 z

prób skażonych jest przez toksyny Fusarium

prób skażonych jest co najmniej

10

mikotoksynami i ich metabolitami

Analiza Spectrum 380® jest opracowana i wykonywana przez wiodące na świecie labolatorium specjalizujące się w oznaczaniu poziomów mikotoksyn Departamentu Agrobiotechnologii (IFA-Tulln) na Uniwersytecie Zasobów Naturalnych i Nauk Przyrodniczych w Wiedniu. Analizy możliwe są dzięki ścisłej współpracy w tym zakresie z firmą BIOMIN.

ZASTRZEŻENIE: BIOMIN GmbH i autorzy nie mieli wpływu na proces pobierania badanych prób. Dlatego, poziom zanieczyszczenia występujący w próbach niekoniecznie odzwierciedla właściwy poziom zanieczyszczenia w tych regionach/miejscach. Jednak próby przedstawiają pogląd w zakres i poziomy mikotoksyn, które mogą występować w różnych miejscach i w różnych regionach.

Prawa autorskie BIOMIN Holding GmbH, 2019. Wszelkie prawa zastrzeżone. Każdy przedruk, reprodukcja lub wykorzystanie częściowe lub pełne-dozwolone wyłącznie po wcześniejszej pisemnej zgodzie ze strony BIOMIN Holding.

8