G e s t g j a f i n n
matur og vín
11. tbl. 2016, verð 2.295 kr.m.vsk.
1 1 . t b l . 2 0 1 6
asísk salöt öðruvísi brauðréttir Sýrt grænmeti Einfaldlega beikon
veisla við njálsgötu ●
asísk salöt brauðréttir beikon sætar bökur súrsað grænmeti
sætar bökur
● ●
Litlir bitar í boðið
●
upplifðu
San Francisco 5 690691 160005
klúbbablað
ritstjóraspjall Ritstjóri:
Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir, hanna@birtingur.is, Ritstjórn: Kristín Dröfn Einarsdóttir, kristindrofn@birtingur.is, Ólöf Jakobína Ernudóttir, olof@birtingur.is, Helga Sif Guðmundsdóttir, helgasif@birtingur.is Guðrún Ýr Eðvaldsdóttir, gudrunyr@birtingur.is Auglýsingar:
auglysingar@birtingur.is sími 515 5500 Áskriftarsími 515-5555 Ritstjórnarsími 515-5535 Netfang gestgjafinn@birtingur.is
Rómantísk árstíðaskipti September er tími árstíðaskipta, allt breytist. Börnin fara í skólann, ferðamönnum fer fækkandi og við tökum eftir því að sólin kemur örlítið seinna upp á morgnana. Þetta er haustið. En þessi árstíð er í uppáhaldi hjá mörgum og kannski ekki að furða því hún er falleg, brúnir, gulir og rauðir litir skreyta landið og í myrkrinu og kuldanum sem læðist yfir er gott að ylja sér undir teppi við kertaljós. Við fáum líka nýupptekið og brakandi ferskt grænmeti og nýslátrað kjöt, sem sagt veisla fyrir sælkera. Hægt er nýta uppskeruna á mismunandi hátt, eins og að snöggsjóða grænmetið og frysta en svo er líka mjög spennandi að súrsa það. Við gerðum einmitt þátt í blaðinu þar sem við vorum í „súrsunarstuði“ og prófuðum til að mynda að súrsa rófur og radísur sem kom sérlega vel út. Á haustin fer rútínan í gang með tilheyrandi umstangi og látum. Margir eru í einhverskonar félagsskap og þar ber helst að nefna saumaklúbba sem ég held að séu séríslenskt fyrirbæri en svo eru líka margir í matarklúbbum, spilaklúbbum og bókaklúbbum. Eitt er sameiginlegt í þessum félagsskap en það er að þar er nær undantekningalaust borðað. Veitingarnar hafa verið háðar tískusveiflum og ég man t.d. þegar ég var að alast upp á 8. áratugnum þá var mamma með kökur og brauðtertur og svo komu heitu brauðréttirnir með aspas, skinku og bræddum osti. Léttari veitingar, eins og salöt og súpur, hafa verið vinsæll kostur undanfarin ár. Við ákváðum því að prófa eitthvað nýtt og gerðum öðruvísi brauðrétti, litla lekkera matarbita, bökur og fljótleg salöt með asísku ívafi. Við reyndum að hafa uppskriftirnar í þessu blaði einfaldar, þar sem allir eru á þönum, en samt spennandi og nýstárlegar. Eitt er víst að við hlökkum til haustsins og tarnarinnar fram undan sem felst í að fylla næstu blöð af áhugaverðum uppskriftum og fróðleik.
B I RT Í N G U R útgáfufélag
Lyngási 17, 210 Garðabæ, s. 515 5500
Útgefandi:
Hreinn Loftsson Framkvæmdastjóri:
Karl Steinar Óskarsson Fjármálastjóri:
Matthías Björnsson Yfirmaður hönnunardeildar:
Linda Guðlaugsdóttir Yfirmaður ljósmyndadeildar:
Aldís Pálsdóttir Dreifingarstjóri:
Halldór Rúnarsson Auglýsingastjórar:
Þórdís Una Gunnarsdóttir og Ásthildur Sigurgeirsdóttir
Allur réttur áskilinn varðandi efni (texta og myndir). Öll notkun efnis, t.d. beinar tilvitnanir og endursagnir, er óheimil án skriflegs leyfis útgefanda. Sjá nánar um réttarvernd og gjaldskrá útgefanda á birtingur.is Tilkynna þarf uppsögn á áskrift fyrir 15. hvers mánaðar og tekur hún þá gildi í lok þess mánaðar. Áskrifandi verður að tilkynna breytingar á heimilisfangi til Birtíngs á tölvupóstfangið askrift@ birtingur.is. Sé það ekki gert ábyrgist Birtíngur ekki að tímarit skili sér á rétt heimilisfang.
Prentun: Oddi umhverfisvottuð prentsmiðja.
Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir
Prentun: Oddi umhverfisvottuð prentsmiðja
ERFISME HV R M
KI
U
ritstjóri 141
776
PRENTGRIPUR
G e st Gj a f i n n
matur og vín
klúbbablað
11. tbl. 2016, verð 2.295 kr.m.vsk.
11. tbl. 2016
asísk salöt öðruvísi brauðréttir súrt grænmeti einfaldlega beikon
veisla við njálsgötu ●
asísk salöt brauðréttir beikon sætar bökur súrsað Grænmeti ●
4
Gestgjafinn
●
Dominique Plédel Jónsson blaðamaður
Helga Sif Guðmundsdóttir blaðamaður ttir Kristín Dröfn Einarsdó blaðamaður
●
Ólöf Jakobína Ernudóttir stílisti
Guðrún Ýr Eðvaldsdóttir blaðamaður
sætar bökur
litlir bitar í boðið upplifðu
san francisco 5 690691 160005
Forsíðurétturinn er á bls. 94.
Kæliskápar með nýrri tækni - ferskari matvæli og minni matarsóun.
Með nýrri tækni sem kallast HyperFresh heldur kæliskápurinn ávöxtum, grænmeti og nýjum kjötvörum ferskum allt að tvisvar til þrisvar sinnum lengur. Matarsóun minnkar, peningar sparast og umhverfisvitund eykst. Við leggjum áherslu á hágæða vörur og fyrsta flokks þjónustu á góðu verði.
efnisyfirlit
16 4 Ritstjóraspjall
22
30
58 San Francisco – ferðagrein Matur og menning í San Francisco.
8 Mál og vog 10 Hvað er dim sum? 12 Gott og gagnlegt
66 Rýnin Gestgjafinn kíkti í heimsókn í Fiskfélagið.
68 Helgarpasta Við höldum áfram að gefa uppskriftir að
14 Litlir bitar
notalegum pastaréttum, að þessu sinni með
Við gefum uppskriftir að nokkrum smáréttum og
rækjum í sterkri sósu.
sóttum innblástur í hina klassísku brauðsnittu.
22 Nýstárlegir brauðréttir
70 Búðaráp Haustlitir.
Það er engin spurning að brauðréttir eru alltaf með því vinsælasta á veisluborðinu. Hér eru á ferðinni
74 Veisla
spennandi uppskriftir.
Sjávarréttaveisla hjá smekkfólki í miðbænum.
30 Bökur
84 Lífsstíllinn
Sætar og smart bökur í klúbbinn.
Hér er hollustan í fyrirrúmi.
38 Sett í krukku
88 Árstíðir
Það er ýmislegt gott sem hægt er að gera við
Dominique fjallar um mjólk og mjólkuriðnað.
grænmetisuppskeruna og eitt af því er að sýra og setja í búrið fyrir veturinn.
90 Vínsíður Fróðleikur um vín.
42 Sunnudagsbakstur Notalegur sunnudagsbakstur fyrir sælkera.
96 Hönnun Umfjöllun um hin klassísku Scandia-hnífapör eftir
44 Fljótleg asísk salöt Skemmtileg salöt með asísku ívafi.
52 Einfaldlega ... beikon
6
Gestgjafinn
finnska hönnuðinn Kaj Franck.
68
Fögur er hlíðin sagði Gunnar forðum. Teigur er stórbýli í Fljótshlíð. Þar býr Arna Dögg í félagsbúi með sauðfé og kýr. SS sækir úrvals afurðir til Örnu Daggar í íslenska sveit og skilar þeim tilbúnum alla leið til neytenda. Arna Dögg er einn 900 bænda sem eiga SS.
ÁRNASYNIR
ÍSLENSKA SVEITIN OG SS
Mál og vog: Ameríkanar nota jafnan bolla og skeiðar til að mæla vökva og efni í föstu formi. Ef þið viljið frekar vigta geta þessar tölur hjálpað. 1 bolli smjör eða sykur = 8 únsur = 16 msk. = u.þ.b. 250 g 1 bolli hveiti = u.þ.b. 125 g 1 bolli flórsykur = 5 únsur = u.þ.b. 150 g 1 dl = 100 ml = tæplega 7 msk. 1 msk. = 15 ml 1 tsk. = 5 ml
Vog: 1 pund (lb) = 454 g = 16 únsur (oz)
1 únsa (oz) = 28,35 g
Amerískar mælieiningar: 1 bolli = 2,4 dl 1 pint, vökvi = 4,7 dl 1 pint, þurrefni = 5,5 dl
Hér er uppskrift að dásamlega einfaldri og góðri súkkulaðimús þar sem sykrinum er haldið í lágmarki. Tilvalin sem eftirréttur í klúbbinn.
Enskar mælieiningar: 1 bolli = 2,5 dl
Ofnhiti: Hægt er að reikna út ofnhita með eftirfarandi formúlum en hér er einnig tafla sem auðveldara er að fara eftir. Athugið að ofnar misjafnir og nauðsynlegt er að læra á hitann í hverjum ofni fyrir sig.
Þegar eldað eða bakað er í ofni með blæstri er ráðlegt að lækka hitann um 15-20°C miðað við uppgefinn hita í venjulegum ofni. (Ofnhiti í uppskriftum í Gestgjafanum er miðaður við ofn án blásturs.)
Að breyta Fahrenheit í Celcíus: Dragið 32 frá uppgefnu hitastigi á Fahrenheit, margfaldið þá tölu með 5 og deilið í með 9.
Að breyta Celcíus í Fahrenheit:
Umsjón: Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir Myndir: Kristinn Magnússon
Margfaldið uppgefið hitastig á Celcíus með 9, deilið í þá tölu með 5 og bætið 32 við.
Einföld súkkulaðimús Fyrir 6
200 g dökkt súkkulaði
stífþeyttu eggjahvíturnar og svo koll af kolli þar
2 msk. bragðlítil olía
til allt er vel blandað saman, loftið og léttleikinn
6 egg, aðskilin
á að haldast í eggjahvítunum. Skerið jarðarberin
salt á hnífsoddi
fremur smátt niður og setjið í botninn á skálum,
2 öskjur jarðarber
glösum eða bollum, gott er að taka nokkur frá til skrauts. Hellið súkkulaðimúsinni ofan á
Bræðið súkkulaði yfir vatnsbaði ásamt olíu
jarðarberin og kælið í u.þ.b. 6-8 klst. Skreytið
og setjið til hliðar. Stífþeytið eggjahvítur
súkkulaðimúsina með jarðarberjum áður en
með salti. Setjið eggjarauður saman við
hún er borin fram. Hægt er að nota bláber,
súkkulaðið og blandið vel saman. Bætið ⅓
hindber eða brómber í þennan rétt.
af súkkulaðiblöndunni varlega saman við
8
Gestgjafinn
Celcíus Fahrenheit Gas 110°C 225 1/4 130°C 250 1/2 140°C 275 1 150°C 300 2 170°C 325 3 180°C 350 4 190°C 375 5 200°C 400 6 220°C 425 7 230°C 455 8 Hér eru tvær góðar vefsíður þar sem boðið er upp á að umbreyta mælieiningum: www.onlineconversion.com/cooking og www.convert-me.com/en/convert/cooking
Magn veitinga Matur: Reiknað er með 200-250 g af beinlausu kjöti eða fiski á mann. Reiknað er með 350-450 g af kjöti með beini á mann. Meðlæti: Reiknað er með 150 g af grænmeti og 150 g af kartöflum eða hrísgrjónum á mann. Hægt er að reikna með 1/2-3/4 dl af ósoðnum grjónum á mann (40-50 g á mann).
Kaffiboð: Reiknað er með 3 kökusneiðum á mann – 1 terta er u.þ.b. 10-12 sneiðar. Af brauðmeti er reiknað með 2-3 snittum eða 2-3 brauðtertusneiðum á mann.
Nýtt stell í Höllinni – Nordic Coal frá Broste
Reykjavík Bíldshöfða 20
Akureyri Dalsbraut 1
www.husgagnahollin.is 558 1100
HAUS
Nokkur mikilvæg
dim sum-atriði Deildu Skemmtilegast er að fara með mörgum að borða dim sum því þá er hægt að deila með öðrum og prófa marga rétti. Algengt er að bornir séu fram 3-4 bitar í hverjum skammti.
Hvað er dim sum?
D
im sum eru litlir kínverskir smáréttir, oft litlar bollur eða bögglar úr hrísgrjónadeigi eða pasta með smátt skornu kjöti, rækjum, kjúklingi, grænmeti, sjávarfangi, kryddjurtum og hnetum. Þessir bögglar eru oft gufusoðnir í bambuskörfu eða djúpsteiktir og með þeim eru bornar fram fjölbreyttar asískar sósur, bæði sterkar, saltar og sætar. Þar sem dim sum eru litlir bitar eru oft margar mismunandi tegundir bornar fram í einu og því er sérlega skemmtilegt að borða dim sum í félagsskap með öðrum. Þessi hefð á rætur sínar að rekja langt aftur í tímann, eða til Sung-tímabilsins (960-1279), og er talin hafa byrjað í Kantóníuhéraði. Þá voru lítil tehús við vegi og stíga þar sem hægt var að hvíla lúin bein, fá sér te og litla bita með; óneitanlega minnir þetta svolítið á tapas-hefðina frá Spáni. Algengt er að kínverskar fjölskyldur hittist snemma í hádeginu um helgar og snæði saman dim sum en orðið þýðir lítill kjarni eða lítið hjarta. Dim sum er mikið borðað í Suður-Kína og í Hong Kong en þar er hægt að fá dim sum „take-away“ víða. Matsölustaðir sem bjóða upp á dim sum eru vinsælir en oft eru þessir staðir mjög stórir með hringborðum og þar er þjónustan þannig að þjónar keyra um salinn með vagna með matnum, gestir benda svo á það sem þeir vilja og svo kemur næsti vagn með öðrum réttum. Á Vesturlöndum er dim sum borið fram á hefðbundnari hátt þ.e.a.s. pantað er eftir matseðli en nauðsynlegt er að fá sér a.m.k. 3-4 rétti. Ég hef einu sinni fundið dim sum-stað á Vesturlöndum þar sem vagnar voru notaðir en það var í Kínahverfinu í Boston í gömlu leikhúsi. Það var upplifun en ekki besti dim summaturinn sem ég hef fengið. Oft er nefnilega búið að útfæra dim sum upp á vestrænan máta með fjölbreyttara kryddi og hugmyndaríkum útfærslum.
Pantaðu te Hefðinni samkvæmt á að drekka te með dim sum og flestir kínverskir matsölustaðir bjóða upp á nokkrar gerðir. Ef te er pantað kemur það í tekatli, ekki hella strax, leyfðu vatninu að taka í sig bragðið af telaufunum. Þegar teið er búið snúðu þá lokinu við ef þú vilt meira! Borðaðu með prjónum Kínverjar borða dim sum með prjónum og það er gaman að borða með þeim, það eykur stemninguna. Pantaðu Vertu óhrædd/ur við að panta, láttu þjóninn hjálpa þér og bentu á næstu borð. Stundum er hægt að fá sýnishorn af einum bita. Hrísgrjón Oft eru pöntuð hrísgrjón með dim sum til að fylla máltíðina. Kínverjar fá sér yfirleitt hvít hrísgrjón en steikt hrísgrjón eru líka oft lostæti á góðum kínverskum stöðum. Mættu snemma Margir kínverskir staðir taka ekki við borðapöntunum heldur þarf að mæta snemma og fara í röð, sem oftast gengur nokkuð hratt. Kynntu þér bestu staðina Í flestum veitingastaðabókum er bent á gott dim sum í hverri borg!
Umsjón: Hanna Ingibjörg Arnardóttir
Tveir góðir í London: Ping Pong er keðja af veitingastöðum sem sérhæfa sig í dim sum. Staðurinn eða staðirnir eru einfaldir og matseðillinn er merkispjald þar sem gestir krossa við réttina sem þeir vilja og afhenda svo þjóni. Dim sum-réttirnir eru nýstárlegri heldur en hefðin segir til um en þeir eru samt mjög góðir. Hægt er að fá skemmtilega drykki og te sem borið er fram í glasi, t.d. jasmínblómið sem springur út. pingpongdimsum.com Golden Dragons Chinatown er með klassískt dim sum ásamt ýmsum öðrum kínverskum réttum. Hér skiptir máli að mæta snemma um helgar helst fyrir 12 til að fá borð. Staðurinn er með einn besta „old school“ dim summatseðil í London, mælt er með honum í mörgum veitingastaðabókum og sést það við innganginn. Staðurinn var allur endurgerður fyrir nokkrum árum í nákvæmlega sömu mynd og áður svo hann er trúr uppruna sínum. goldendragonlondon.com
10
Gestgjafinn
HEILNÆMT OG NÁTTÚRULEGT
LJÓMANDI GOTT Vörurnar frá Sólgæti eru hollar og góðar fyrir sælkera á öllum aldri sem vilja gera vel við sig. Líttu í kringum þig í næstu verslun. Þú kemur eflaust auga á eitthvað ljómandi gott.
heilsa.is
solgaeti.is
Gott og gagnlegt
Veljið aðeins unga
Á Íslandi vaxa þúsundir villtra sveppa en einungis 10-20 tegundir er hægt að nýta til matar. Allir íslenskir matsveppir eru hattsveppir. Lögun sveppahattsins getur verið mismunandi t.d. hvelfdur, flatur eða kúlulaga. Umsjón: Helga Sif Guðmundsdóttir og Kristín Dröfn Einarsdóttir Teikningar og myndir: Linda Guðlaugsdóttir
sveppi en aldur þekkist á stinnleikanum.
Lerkisveppur er mjög góður
Á höfuðborgarsvæðinu er helst
Helsti sveppatíminn er í ágúst
Sveppir vaxa best í votviðri en
og fram í september eða
illa í kulda og þurrki og það
að finna sveppi í Heiðmörk og í
þangað til frysta tekur.
tekur þá einungis í kringum
kringum Rauðavatn.
viku að vaxa. Furusveppur er algengasti
Ef maðkur finnst í sveppum á að henda þeim strax. Það sést
Þurrkaða sveppi má setja beint
sveppurinn í Heiðmörk, hann
best með því að skera sveppinn
í súpur og pottrétti en ef það á
hefur súkkulaðibrúnan kúlulaga
í tvennt.
að steikja þá verður að leggja
hatt sem upplitast með
þá í bleyti áður.
tímanum.
12
Gestgjafinn
matsveppur. Hatturinn er gulbrúnn og mjög slímugur í raka en annars þurr. Stafurinn er frekar stuttur. Sveppurinn fylgir lerkitrjám.
Hvernig er best að
geyma sveppi?
Hattur Kragi
Sveppir eru viðkvæmir og geymast illa, óráðlegt er að geyma ferska sveppi lengur en í sólarhring eftir að þeir eru tíndir. Algengasta geymsluaðferðin er að frysta þá en einnig er hægt að þurrka þá og salta.
Pípur
Ef frysta á sveppina skal hreinsa þá vel og skera í bita. Hita bitana á vægum hita á pönnu og láta þá svo kólna. Að því loknu skal setja þá í
Stilkur
ílát og í frysti. Við þurrkun er best að sneiða þá og dreifa á grind eða grisju. Einnig eru fáanlegir þurrkofnar. Sveppirnir eru orðnir nógu þurrir ef þeir eru harðir og stökkir þá eru þeir tilbúnir til geymslu.
Kúalubbi er ýmist ljósgrábrúnn eða dökkbrúnn. Holdið er hvítt og þétt á ungum sveppum en svampkennt á þeim eldri. Kúalubba er hægt að finna nálægt birkitrjám og fjalldrapa.
Fanir
Algengustu matsveppirnir á Íslandi Gott er að skera
eru furusveppur, kúalubbi
neðsta hlutann af
og lerkisveppur.
stafnum burt. Hreinsa allt lauf og óhreinindi af um Nota skal körfu við sveppatínslu,
leið ásamt skemmdum ef þær er að finna.
þannig helst rétt rakastig á sveppunum.
13
Gott og gagnlegt Gerum lista! Hver elskar ekki að gera lista? Stundum þegar stressið er mikið og lífið að buga okkur er einföld og áhrifarík lausn að gera lista. Þetta þekkja margir. Innkaupalistar eru órjúfanlegur hluti af heimilisrekstri en hver kannast ekki við að vera komin í búðina og uppgötva að tossalistinn hangir enn þá á ísskápnum? Það er nú ekkert endilega að gera mikið fyrir geðið eftir langan dag í vinnunni! Snjallsímar eru orðnir stór hluti af tilveru okkar og þrátt fyrir að sumum þyki nóg um hafa þeir óneitanlega einfaldað okkur lífið til mikilla muna. Það er til nokkurs að vinna að skipuleggja matarinnkaup vel og vandlega. Gott skipulag sparar bæði peninga og ergelsi. Nú má nálgast fjölmörg smáforrit þar sem hægt er að útbúa innkaupalista fyrir matvörubúðina, deila þeim með
fjölskyldumeðlimum sem geta þá bætt við og tekið út af listanum eftir þörfum. Sum forritin bjóða jafnvel upp á að senda tilkynningu þegar einhver úr fjölskyldunni er staddur í versluninni, þá er hægt að hafa hraðar hendur og bæta á listann ef þarf. Önnur bjóða upp á að setja inn uppskriftir og þannig færist það hráefni sem þarf í uppskriftina inn á innkaupalistann. Oftar en ekki er hægt að búa til mismunandi flokka, t.d. einn lista fyrir búrið, annan fyrir það sem þarf að gera á heimilinu o.s.fr. Eins og áður sagði eru smáforritin mörg og misjöfn, allt frá ofureinföldum upp í flóknari, eins getur verið misjafnt hvað hentar snjallsímategund þinni. Við bendum hér á örfá af handahófi sem er spennandi að prófa. Framboðið er nánast endalaust og um að gera að finna út hvað hentar þér og þínum.
Out of milk
Keep
Buy me a pie
Býður t.d. upp á sérstakan
Annað einfalt
Vinsælt smáforrit
lista fyrir búrið þar sem
listasmáforrit fyrir alla
sem heldur utan
hægt er að halda utan
mögulega lista. Skýrt sett
um innkaupalista
um það hvort til sé mikið
fram fyrir þá sem vilja
fjölskyldunnar. Einfalt í
eða lítið af einhverju.
hafa „bréfmiða-lúkkið“.
notkun og framsetningu.
Wunderlist Ekki gert sérstaklega fyrir
Anylist
matarinnkaup en hentar
Heldur utan um
engu að síður ágætlega
innkaupa-lista, uppskriftir
sem slíkt. Einfalt í notkun
o.fl. og uppfærist
fyrir alla þá lista sem
auðveldlega á milli
þarf að halda utan um
snjalltækja.
Frábærar sósur Við förum ekki leynt með aðdáun okkar á vörunum frá Stonewall. Hér eru tvær sósur frá því merki sem við smökkuðum nýlega og getum hæglega mælt með. Sesam-, engifer- og teriyaki-sósa sem hægt er að nota sem kryddlög, salatsósu, ídýfu, á núðlur og til þess að bragðbæta ýmsa rétti. Sniðugt og fljótlegt er t.d. að steikja kjúkling og grænmeti á pönnu, bæta sósunni saman við og bera fram með núðlum eða hrísgrjónum. Hvítlauks-, rósmarín- og sítrussósa er frískandi og sæt. Hentar vel sem kryddlögur, ídýfa, salatsósa eða til þess að pensla t.d. grillað kjöt eða grænmeti. Mikið og gott ananasbragð sem passar líka mjög vel með fiski eða rækjum.
Bráðnausynlegt verkfæri í sveppatínsluna. Sveppahnífur með kústi 990 kr. Dúka
Þessi handskrúbbur virkar vel til að hlúa að þreyttum höndum eftir garðvinnuna.
og deila með þeim sem þurfa þykir.
Gardeners-handskrúbbur frá Crabtree & Evelyn 2.250 kr. Dúka.
Stórsniðug eldföst form Við erum hrifin af þessum litlu eldföstu formum með loftþéttu plastloki sem hægt er að smella á. Fullkomin til þess að geyma afganga í og hita síðan upp. Einnig eru þau sniðug í frystinn til þess að frysta mat í hæfilegum skömmtum. Plastlokið þolir að fara í örbylgjuofn en má ekki fara í ofn. Formin fást í nokkrum stærðum og kosta frá 745 kr. upp í 985 kr. í IKEA.
indversk veisla á skotstundu með
Einfaldar leiðbeiningar, bragðmiklar hágæða kryddblöndur og þú galdrar fram indverska veislu á 15 mínútum! Margar af vörunum eru glútenlausar
naan brauð lindu
Blandið sykri og geri saman við volga vatnið og látið standa í smá stund.
1,5 dl volgt vatn 2 tsk sykur 2 tsk þurrger 4 dl hveiti 1/2 tsk salt 3 msk brætt smjör 2 msk hrein jógúrt Garam masala sjávarsalt
Blandið saman hveiti, salti, bræddu smjöri, jógúrti og gerblöndunni. Látið hefast í 30 mín. Á meðan skulið þið byrja að elda kjúklingaréttinn. Skiptið deiginu í 6 hluta og fletjið út hvern hluta fyrir sig og kryddið með garam masala og salti. Steikið svo brauðið á pönnu með ólífuolíu þangað til brauðið verður gullin brúnt. Fleiri frábærar uppskriftir frá Lindu á kostur.is/blog/is
Fylgstu með okkur á Facebook www.facebook.com/kostur.dalvegi
Opið alla daga frá klukkan 10.00 til 20.00 Dalvegur 10-14 | 201 Kópavogur | S: 560-2500 | kostur@kostur.is | www.kostur.is
HAUS
Litlir bitar í boðið Þessir veislubitar eru skemmtileg nýbreytni við hina klassísku brauðsnittu. Þeir henta vel í ýmiskonar samkomur, t.d. sem forréttur í matarklúbbinn eða sem smáréttir í saumaklúbbinn. Þessir bitar myndu ekki alveg falla undir það sem kallast fingramatur líkt og brauðsnittur, því er nauðsynlegt að gestirnir geti setið og snætt. Allar uppskriftirnar eru fyrir 12 manns. Umsjón: Helga Sif Guðmundsdóttir Myndir: Hákon Davíð Gunnarsson Stílisti: Ólöf Jakobína Ernudóttir
16
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Haus
Spænsk tortilla með chorizo-pylsu, döðluog ólífumauki spænsk tortilla
orðið mjúkt. Setjið til hliðar. Blandið
12 sneiðar sterk chorizo-pylsa
saman í stórri skál eggjum og saxaðri
6-12 tsk. döðlu- og ólífumauk, eða
steinselju. Bætið laukblöndunni
eftir smekk
saman við og að lokum er kartöflum bætt varlega við. Bætið um 1 msk.
Skerið tortilluna í hæfilega stóra bita.
af olíu á pönnuna og því næst
Setjið chorizo-pylsu ofan á hvern
eggjablöndunni, setjið í ofn og bakið í
þeirra og því næst 1-1½ tsk. af döðlu-
22-24 mínútur. Látið kólna.
og ólífumauki, eða eftir smekk. Stingið snittuprjóni í gegn og berið fram.
Döðlu- og ólífumauk 1 dl svartar ólífur, steinhreinsaðar
Spænsk tortilla
og saxaðar gróft
150 g kartöflur, soðnar og afhýddar
1 rautt chili-aldin, saxað smátt
1 tsk. salt
3-4 ferskar döðlur, maukaðar
1 msk. ólífuolía
skvetta af ólífuolíu, eða eftir smekk
½ laukur, sneiddur fínt ½ rauð paprika, söxuð smátt
Blandið öllu hráefninu saman.
½ hvítlauksgeiri 4 stór egg ½ dl steinselja, söxuð fínt Skerið kartöflurnar í þunnar sneiðar. Hitið ofn í 180°C. Hitið 1 msk. ólífuolíu á pönnu sem má fara í ofn. Steikið því næst lauk, papriku og hvítlauk í u.þ.b. 12 mínútur eða þar til grænmetið er
Gestgjafinn
17
litlir bitar í boðið
Lambafille með tunglþurrkuðum tómötum, klettasalati og myntupestó 2 lambafille, fiturönd skorin af myntupestó
Tunglþurrkaðir tómatar
500 g tunglþurrkaðir tómatar
Þessa undursamlegu tómata þarf að
75 g klettasalat
útbúa kvöldið áður.
Þessa bita þarf að undirbúa með
500 g kirsuberjatómatar
fyrirvara en á hinn bóginn er
1 msk. sjávarsalt
uppskriftin sáraeinföld. Eina sem
¼ tsk. sykur
þarf er svolítið skipulag. Kvöldið áður
1 tsk. þurrkað timían
eru tunglþurrkaaðir tómatar útbúnir.
2 msk. ólífuolía
Saltið lambafille, kryddið með pipar og steikið á meðalháum hita á hvorri
Hitið ofn í 220°C. Skerið tómata til
hlið. Takið af pönnunni og látið bíða á
helminga og setjið á eldfast mót
meðan myntupestóið er útbúið.
með skurðarhliðina upp. Sáldrið yfir salti, sykri, timjan og ólífuolíu. Setjið
Myntupestó
í ofninn og slökkvið strax á honum.
40 g myntulauf
Látið bíða yfir nótt án þess að opna
40 g möndlur með hýði
ofninn.
2 hvítlauksgeirar 1 sítróna, börkur rifinn
Sneiðið kjötið í sneiðar um það bil 0,5
salt og nýmalaður svartur pipar
cm á þykkt. Raðið tveimur sneiðum
80 ml ólífuolía, bætið við ef þarf
saman fyrir hvern bita og dreypið
Sjóðið möndlur í eina mínútu, síið
klettasalat ofan á, því næst tvo
vatnið frá og látið kalt vatn renna
tunglþurrkaða tómata, toppið með
yfir myntupestó. Setjið smávegis
á möndlurnar. Hýðið ætti að vera
skvettu af myntupestói ef vill. Að
laust og því auðvelt að ná því af.
lokum er prjóni stungið í gegn og
Fjarlægið allt hýði af möndlunum.
bitarnir bornir fram.
Maukið myntulauf, möndlur, hvítlauk og sítrónubörk í matvinnsluvél með stuttum slögum. Bætið síðan rólega við ólífuolíu á meðan vélin er í gangi. Bragðbætið með salti og pipar.
18
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Haus
Tígrisrækja á piparrótarkremi 1 ½ sæt kartafla skorin í 0,5 cm
Piparrótarkrem
þykkar sneiðar
2 ½ dl sýrður rjómi 18% fita
ólífuolía
100 ml piparrót, rifin fínt
400 g tígrisrækjur, ósoðnar
1 msk. dijon-sinnep
piparrótarkrem
1 tsk. hvítvínsedik
salt og nýmalaður svartur pipar
½ límóna, safi kreistur
2 sítrónur, börkurinn rifinn
salt og nýmalaður svartur pipar
söxuð steinselja Blandið saman öllu hráefninu í skál og Hitið ofn í 220°C. Skerið kartöflur
bragðbætið með salti og pipar. Kælið.
í sneiðar og penslið með ólífuolíu. Saltið létt yfir og raðið á bökunarpappírsklædda plötu. Bakið í ofni í 15-20 mínútur eða þar til kartöflurnar eru orðnar mjúkar í gegn og örlítið brúnar á hliðunum, snúið við þegar tíminn er hálfnaður. Þegar kartöflurnar eru tilbúnar eru þær látnar kólna á borði. Á meðan er piparrótarkremið útbúið og það síðan sett í kæli. Steikið rækjurnar á báðum hliðum í ólífuolíu. Setjið til hliðar. Raðið saman 2 sneiðum af sætum kartöflum, setjið 1-2 tsk. af piparrótarkremi ofan á og að lokum 2-3 rækjur. Kryddið með nýmöluðum svörtum pipar. Stráið yfir dálitlum sítrónuberki og saxaðri steinselju. Stingið snittupinna í gegn og berið fram.
Gestgjafinn
19
litlir bitar í boðið
Stökkur kúrbítur með fetaosti og grillaðri papriku 2 meðalstórir kúrbítar
Lækkið hitann í 200°C. Sneiðið
sjávarsalt
paprikurnar lóðrétt í 8 hluta. Leggið á
2 dl panko-brauðrasp (fæst í asísku
bökunarpappírsklædda plötu. Blandið
hillunum)
saman hvítlauk og olíu og penslið yfir
2 msk. timían
paprikubitana, stráið því næst salti
60 ml parmesanostur
yfir. Bakið þar til paprikan er orðin
2 egg
mjúk. Raðið saman einni til tveimur
1 rauð paprika
kúrbítssneiðum, setjið gula- og rauða
1 gul paprika
paprikusneið og að lokum fetaost.
1 hvítlauksgeiri, marinn
Stingið prjóni í gegn og berið fram.
2 msk. ólífuolía sjávarsalt 1 fetaostakubbur, skorinn í 1 ½ cm stóra bita Hitið ofn í 220°C. Skerið kúrbít í 0,5 cm þykkar sneiðar og stráið svolitlu salti yfir. Blandið saman brauðraspi, timjan og parmesanosti. Pískið eggin, dýfið kúrbítssneiðunum í og því næst er þeim velt upp úr brauðraspblöndunni. Leggið á bökunarpappírsklæddaplötu og bakið í 12-15 mínútur eða þegar þær hafa náð gullinbrúnum lit, snúið við þegar tíminn er hálfnaður. Setjið til hliðar.
20
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
www.hrim.is
Laugaveg 25 / Laugaveg 32 / Kringlunni S: 553-3003 / S:553-2002 / S:553-0500
Heitir brauðréttir ... með nýstárlegu ívafi
Heitir brauðréttir með nýstárlegu ívafi Sumir myndu kannski segja að heitir brauðréttir væru hallærisleg klisja en staðreyndin er nú samt sú að allir elska brauðrétti. Alveg sama er hversu margir heitir brauðréttir eru á veisluborði, alltaf klárast þeir fyrst. Hér eru uppskriftir að svolítið öðruvísi brauðréttum sem gaman er að prófa og breyta þannig til frá þessum hefðbundnu. Í þessa rétti er tilvalið að nota brauð sem er aðeins farið að harðna því þá drekkur það betur í sig vökvann og rétturinn verður betri. Eins til tveggja daga gamalt brauð er því betra í þessu tilviki. Það er smekksatriði hversu mikið af skorpunni er skorið af og fer í raun eftir hverskonar brauð er notað. Ef aðstæður leyfa er gott að útbúa þessa rétti og láta þá standa í kæli yfir nótt, þannig nær brauðið að drekka vel í sig vökvann og réttirnir verða betri. Þetta er ekki nauðsynlegt en við mælum engu að síður með að láta allt liggja svolítið saman áður en réttirnir fara í ofninn. Umsjón: Kristín Dröfn Einarsdóttir Myndir: Heiða Helgadóttir Stílisti: Ólöf Jakobína Ernudóttir
22
Gestgjafinn
Besta aðferðin við að rista heslihnetur Hitið ofn í 200°C. Dreifið heslihnetum á ofnplötu og ristið þær í ofninum í 5-10 mín. eða þar til þær hafa dökknað vel, gætið þess þó að þær brenni ekki. Takið hneturnar úr ofninum og hellið á rakt viskastykki. Takið saman hornin á viskastykkinu og nuddið hnetunum vel saman eða rúllið þeim til og frá inni í stykkinu. Þannig losnar hýðið auðveldlega af þeim. Hýðið á heslihnetum getur verið mjög rammt og þess vegna er mjög gott að losna við það með þessari aðferð auk þess sem hneturnar verða dásamlega góðar á bragðið þegar þær hafa verið ristaðar.
Ef brauðið er glænýtt er gott að láta það þorna aðeins. Rífið það eða skerið í grófa bita og látið standa á eldhúsbekknum yfir daginn.
Heitur brauðréttur með rófum, sveppum og truffluolíu uppskrift á blaðsíðu
28
Gestgjafinn
23
Heitir brauðréttir ... með nýstárlegu ívafi
Heitur brauðréttur með kjúklingi, sultuðum rauðlauk og grænkáli uppskrift á blaðsíðu
28
Látið endilega brauðréttina standa í dágóða stund áður en þeir eru settir í ofninn, tilvalið er að útbúa þá daginn áður og láta standa í kæli yfir nótt.
24
Gestgjafinn
Í brauðrétti er gott að nota bragðmikla osta. Þroskaður cheddar fæst nú víða í matvöruverslunum, Ísbúi, Óðalsostur og slíkir ostar passa einnig vel.
Ef brauðið er glænýtt er gott að láta það þorna aðeins. Rífið það eða skerið í grófa bita og látið standa á eldhúsbekknum yfir daginn.
Heitur brauðréttur með beikoni og eplum uppskrift á blaðsíðu
28
Gestgjafinn
25
Heitir brauðréttir
Eldunartími getur verið misjafn eftir því hvernig form eru notuð og eins eru ofnar mjög misjafnir. Ef notað er stórt og grunnt eldfast form bakast rétturinn hraðar en ef notað er t.d. djúpt form, eins og jólakökuform. Fylgist því vel með og setjið gjarnan álpappír yfir brauðréttinn ef hann dökknar of mikið.
Heitur brauðréttur með hvítvíni og timían uppskrift á blaðsíðu
28
26
Gestgjafinn
Heitir brauðréttir ... með nýstárlegu ívafi
Heitur brauðréttur með kjúklingi, sultuðum rauðlauk og grænkáli
Heitur brauðréttur með hvítvíni og tímíani
200 g beikon
150 g kastaníusveppir, skornir
3-4 skalottlaukar, fínt saxaðir
í sneiðar
2 hvítlauksgeirar, fínt saxaðir
2-3 msk. smjör
3 jonagold-epli, afhýdd og skorin
1-2 greinar ferskt tímían
í bita
u.þ.b. 200 g brioche-
Einfaldur og dásamlega góður réttur
gróft sjávarsalt
hamborgarabrauð, rifið í grófa bita
200-300 g brauð, skorið eða rifið í
sem getur líka passað vel sem létt
nýmalaður svartur pipar
3 egg
grófa bita
máltið með góðu salati. Hér er tilvalið
5 egg
3 dl matreiðslurjómi
400-500 g eldað kjúklingakjöt,
að nota þær kryddjurtir sem eru við
4 dl matreiðslurjómi
2 msk. majónes
skorið í bita
höndina, t.d. henta basilíka, salvía
2-3 msk. majónes
1 tsk. dijon-sinnep
4-6 blöð grænkál, skorin gróft
og dill líka mjög vel með. Hér er um
1 tsk. dijon-sinnep
100 g parmesanostur, rifinn
sultaður rauðlaukur (sjá uppskr.)
að gera að nota meira en minna af
200-250 g baguette-brauð (án
30 g heslihnetur, ristaðar og
200 g rifnn ostur, gott að nota t.d.
kryddjurtum og hafa þær ferskar.
mestu skorpunnar), skorið í grófa
afhýddar, gróft saxaðar
bita
truffluolía til þess að dreypa yfir
fyrir 4-6
fyrir 4-6
Ísbúa eða sterkan cheddar 60 g rifinn parmesanostur
3 msk. smjör
100-150 g rifinn ostur, t.d. cheddar
4 egg
1 msk. olía
eða annar bragðmikill ostur
Hitið ofn í 220°C. Blandið saman
3 dl mjólk eða rjómi
4 skalottlaukar, fínt saxaðir
1 tsk. dijon-sinnep
1 dl hvítvín
Steikið beikon á pönnu þar til það er
Dreifið á ofnplötu og bakið þar til
chili-flögur á hnífsoddi
5 egg
stökkt. Takið af pönnunni en skiljið
rófubitarnir eru mjúkir í gegn en
gróft sjávarsalt
4 ½ dl matreiðslurjómi
fituna eftir. Steikið skalottlauk og
þó ekki maukeldaðir, u.þ.b. 20-30
nýmalaður svartur pipar
2 tsk. salt
hvítlauk á pönnunni í nokkrar mín.
mínútur. Hitið smjör á pönnu og
nýmalaður svartur pipar
Bætið þá eplunum saman við ásamt
steikið sveppina þar til þeir hafa
Dreifið u.þ.b. helmingnum af brauðinu
130 g sterkur cheddar-ostur
salti og pipar. Steikið í 5-10 mín.
tekið fallegan lit. Bætið tímíani
í eldfast mót ásamt helmingnum
(mature cheddar), rifinn
eða þar til eplin eru aðeins farin
saman við og bragðbætið með
af kjúklingakjötinu, grænkálinu og
130 g Ísbúi eða annar bragðmikill
að eldast. Skerið beikonið smátt
salti og pipar. Blandið saman
rauðlauknum. Dreifið helmingnum
ostur, rifinn
og blandið saman við eplin. Pískið
rófum, sveppum og brauði, setjið
af ostinum yfir og endurtakið
hnefafylli graslaukur, saxaður
saman egg, rjóma, majónes, sinnepi,
í sumrt eldfast mót. Pískið saman
þannig að formið sé fullt. Pískið
2-3 ferskar rósmaríngreinar, laufin
salt og pipar. Blandið saman brauði,
egg, rjóma, majónes, sinnep og
saman egg, mjólk, sinnep og chili-
smátt söxuð
eplablöndunni og eggjablöndunni í
parmesanost, bragðbætið gjarnan
flögur. Bragðbætið ríkulega með
4-5 greinar ferskt tímían, laufin
stóra skál. Klæðið smelluform með
með salti og pipar eftir smekk.
salti og pipar. Hellið eggjablöndunni
smátt söxuð
bökunarpappír og hellið öllu saman í
Hellið þessu yfir brauðblönduna og
varlega yfir brauðblönduna og látið
u.þ.b. 250 g brauð, skorið í grófa
formið (eins má auðvitað nota eldfast
látið gjarnan standa í kæli í nokkrar
gjarnan standa í kæli í nokkrar klst.
bita
mót). Dreifið rifnum osti yfir og látið
klst. eða yfir nótt. Hitið ofn í 180°C.
þetta gjarnan standa í kæli í nokkrar
Bakið brauðréttinn í 30-40 mín.
eða yfir nótt. Hitið ofn í 180°C. Bakið
rófubitum, olíu og salti og pipar.
brauðréttinn í u.þ.b. 40 mín. eða þar
Hitið smjör og olíu á pönnu og steikið
klst. eða yfir nótt. Hitið ofn í 180°C.
eða þar til hann er eldaður í gegn.
til hann hefur eldast í gegn og tekið
skalottlaukinn þar til hann fer að
Eldið brauðréttinn í 30-40 mín. eða
Athugið að eldunartíminn fer eftir
fallegan lit. Látið kólna lítillega áður
mýkjast. Hellið þá hvítvíni saman við
þar til hann er bakaður í gegn. Látið
stærð formsins sem notað er. Hér
en rétturinn er borinn fram.
og látið malla í u.þ.b. 5 mín. Setjið til
kólna lítillega áður en rétturinn er
voru notuð lítil eldföst mót og því
hliðar. Blandið saman eggjum, rjóma,
borinn fram, sérstaklega ef hann er
var eldunartíminn u.þ.b. 25 mín.
sultaður rauðlaukur:
salti, pipar, osti og kryddjurtum. Setjið
eldaður í smelluformi, þá þarf hann
Dreypið vel af truffluolíu yfir réttinn
3 msk. olía til steikingar
laukblönduna saman við og blandið
að fá að standa aðeins áður en hann
þegar hann er borinn fram og stráið
2 rauðlaukar, fínt sneiddir
brauðinu varlega saman við og setjið
er tekinn úr forminu.
ristuðum heslihnetum yfir.
gróft sjávarsalt
í bökunarpappírsklætt kökuform. Hér
nýmalaður svartur pipar
var notað jólakökuform en það má
2-3 msk. balsamedik
auðvitað nota hvernig form sem er.
1 kúfuð msk. hunang
Látið gjarnan standa í nokkrar klst.
Heitur brauðréttur með rófum, sveppum og truffluolíu
eða í kæli yfir nótt.
fyrir 4-6
Hitið olíu á pönnu við lágan hita.
Hitið ofn í 180°C. Bakið í u.þ.b. 50 mín.
Setjið laukinn á pönnuna og látið
eða þar til rétturinn er eldaður í gegn.
Rófur, kastaníusveppir, truffluolía
hann malla varlega í 40-60 mín.
Ef hann fer að brúnast of mikið er
og heslihnetur, það gerist nú varla
Hrærið reglulega í, gætið þess að
gott að setja álappír yfir hann. Látið
meira „earthy“. Hér setur truffluolían
laukurinn brúnist ekki, hann á að
kólna lítillega áður en rétturinn er
punktinn yfir i-ið.
verða glær og mjúkur. Bætið salti,
borinn fram.
pipar, hunangi og balsamediki út í og látið malla áfram í 30-40 mín. eða þar til laukurinn er tilbúinn.
Heitur brauðréttur með beikoni og eplum fyrir 4-6
1 meðalstór gulrófa, afhýdd og skorin í litla bita 2-3 msk. ólífuolía gróft sjávarsalt nýmalaður svartur pipar
Skemmtilega öðruvísi réttur og eplin passa ótrúlega vel með beikoni.
28
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
30
GestgjaďŹ nn
Sætar bökur Bökur er tilvalið að útbúa á kólnandi haustdögum og ekki skemmir þegar þær eru svona dásamlega sætar. Ýmist er hægt að bera þær fram með ís eða rjóma eða einfaldlega að leyfa bökunni að njóta sín einni og sér. Gaman er að leika sér með lögun bökunnar með ólíkum formum, litlum, stórum, hringlaga eða, það sem heillaði okkur, ferköntuðum formum sem gefa bökunum dálítið nýtt útlit. Umsjón: Guðrún Ýr Eðvaldsdóttir Myndir: Aldís Pálsdóttir Stílisti: Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir
Gestgjafinn
31
sætar bökur
Pekanbaka
32
Gestgjafinn
Sítrónubaka Gestgjafinn
33
sætar bökur
Eplabaka
34
Gestgjafinn
MangĂł- og vanillubaka
GestgjaďŹ nn
35
sætar bökur
Pekanbaka
Sítrónubaka
Eplabaka
8-10 sneiðar
6 stk. 10-12 cm form
8-10 sneiðar
Mangó- og vanillubaka
bökudeig:
bökudeig:
karamellusósa:
250 g hveiti
140 g möndlumjöl
200 g púðursykur
bökudeig:
1 tsk. salt
35 g sykur
90 g smjör
135 g hveiti
1 tsk. sykur
220 g hveiti
1 ½ dl rjómi
50 g flórsykur
125 g kalt smjör, skorið í bita
110 g smjör
1 tsk. vanilludropar
⅛ tsk. salt
65 g ískalt vatn
1 egg
salt á hnífsoddi
120 g kalt smjör, skorið í bita
8 stk. 10-12 cm form
1 tsk. vanilludropar Setjið hveiti, sykur og salt í
Setjið púðursykur, smjör og rjóma í
Setjið hveiti, flórsykur og salt í
matvinnsluvél og blandið einu sinni á
Setjið möndlumjöl ásamt sykri og
pott og hitið á miðlungshita að suðu.
matvinnsluvél og blandið saman.
stuttu slagi. Skerið smjörið í teninga
hveiti í matvinnsluvél og blandið
Lækkið undir og leyfið þessu að sjóða
Bætið köldu smjörinu út í og blandið
og bætið út í í nokkrum stuttum
saman. Setjið smjör út í og blandið
í 5-7 mín. Þegar sósan er farin að
saman í stuttum slögum þar til
slögum. Færið deigið á borð, gerið
saman í stuttum slögum ásamt eggi
þykkna örlítið er vanilludropum og
smjörið hefur molnað vel niður.
holu í miðjuna og hellið vatninu
og vanilludropum. Færið deigið á
salti bætt út í. Takið af hellunni, setjið
Setjið blönduna á borð og hnoðið
saman við í skömmtum á milli þess
borð og hnoðið létt saman. Setjið
sósuna í betra ílát og inn í ísskáp til
létt saman. Skiptið deiginu niður og
sem deigið er hnoðað létt saman.
deigið í skál með plastfilmu yfir og
að kólna.
þrýstið því í formin með fingrunum,
Hnoðið ekki of mikið. Pakkið inn í
kælið í minnst 1 klst. Fletjið deigið
plast og kælið í minnst 1-2 klst.
út og skerið út fyrir formin. Leggið
bökudeig:
forðast að deigið lyfti sér. Setjið
deigið í formin og þrýstið niður
85 g smjör
formin í frysti í 15 mín.
fylling:
meðfram köntum. Pikkið í botninn
1 msk. olía
Hitið ofn í 200°C og bakið botnana
85 g smjör
með gaffli til að koma í veg fyrir að
3 msk. vatn
í u.þ.b. 15 mín. eða þar til þeir eru
200 g púðursykur
botninn lyfti sér. Hitið ofn í 180°C og
1 msk. sykur
fallega gullinbrúnir. Látið botnana
½ tsk. salt
bakið við 15-20 mín, eða þangað til
salt á hnífsoddi
kólna.
3 egg
hann er fallega brúnn. Kælið.
190 g hveiti
2 tsk. vanilludropar
fylling:
Hitið ofn í 200°C. Blandið saman
3 eggjarauður
220 g pekanhnetur
2 egg
smjöri, olíu, vatni, sykri og salti í skál.
50 g sykur
2 eggjarauður
Setjið skálina inn í ofn í 15 mín. Takið
2 msk. hveiti
Bræðið smjör í skál yfir vatnsbaði,
100 g sykur
skálina út og blandið hveitinu saman
2 msk. maizena-mjöl
takið skálina af hitanum. Blandið
safi úr einni sítrónu
við. Leggið skálina til hliðar og leyfið
½ vanillustöng
sykri og salti út í og hrærið vel
85 g smjör í bitum
deiginu að kólna. Þrýstið deiginu í
3 dl mjólk
bökuform með fingrinum og pikkið
2 mangó
pikkið botninn með gaffli til að
150 g kornsíróp
fylling:
þangað til sykurinn fer að leysast upp. Bætið þá út í kornsírópi, eggjum
Setjið vatn í pott og fáið suðuna upp.
botninn með gaffli. Setjið inn í ofn
og vanilludropum. Færið aftur yfir
Pískið á sama tíma egg, eggjarauður
í 15 mín. Takið botninn út og lækkið
Blandið saman eggjarauðum og sykri
vatnsbaðið og hrærið í þangað til
og sykur saman þar til blandan verður
hitann niður í 175°C.
og þeytið vel saman. Sigtið hveiti
blandan nær u.þ.b. 55°C hita. Takið
létt. Setjið skálina yfir pottinn og
af hitanum og blandið grófsöxuðum
lækkið örlítið undir. Hrærið stöðugt í
fylling
hrærið saman. Skrapið vanillukornin
pekanhnetum út í.
blöndunni og bætið sítrónusafanum
10 g smjör
innan úr vanillustönginni og setjið í
út í í þremur skömmtum þegar hún
450 g epli, flysjuð og skorin í
pott ásamt mjólkinni, setjið stöngina
Hitið ofn í 180°C. Fletjið deigið út í þá
fer að þykkna. Haldið áfram að hræra
þunnar sneiðar
líka út í. Takið pottinn af hellunni
stærð sem hentar hverju formi fyrir
í blöndunni þangað til hún hefur náð
½ dl púðursykur
þegar mjólkin fer að nálgast suðu.
sig u.þ.b. ½ cm að þykkt. Setjið deigið
þykkri og fallegri áferð, eða í 8-10 mín.
1 tsk. maizena-mjöl
Veiðið vanillustöngina upp úr og
í form og þrýstið því í kantana. Pikkið
Takið af hitanum og blandið smjörinu
½ tsk. kanill
blandið eggjablöndunni rólega
botninn með gaffli til að koma í veg
út í, einum bita í einu, og hrærið
salt á hnífsoddi
saman við, hrærið stöðugt á meðan.
fyrir lyftingu. Bakið í 10-15 mín. Setjið
jafnt og þétt. Sprautið fyllingunni í
fyllingu í bökuna þegar botninn er
bökuskelina og kælið.
og maizena-mjöl út í blönduna og
Færið blönduna aftur á helluna þegar Setjið smjör og epli á pönnu á
hún er orðin slétt og hrærið stöðugt
miðlungshita og steikið þar til eplin
í þangað til hún fer að þykkna, í u.þ.b
marens:
fara að mýkjast. Blandið púðursykri,
30-60 sek. Hellið blöndunni í hreina
1 eggjahvíta
maizena-mjöli, kanil og salti saman
skál og leggið plastfilmu yfir svo hún
60 g flórsykur
við og steikið áfram í 2 mín.
snerti kremið til að koma í veg fyrir
cream of tartar á hnífsoddi
Setjið lag af karmellusósunni á
skán. Kælið í ísskáp.
¼ tsk. vanilludropar
botninn, raðið eplunum ofan á og
Setjið fyllinguna í sprautupoka og
hellið meiri sósu yfir.
sprautið í bökubotninn þegar botninn
Þeytið eggjahvítuna þangað til hún
Dreifið örlitlu salti yfir og bakið í 20
og fyllingin hafa kólnað. Afhýðið
fer að þykkna, bætið sykri, cream of
mín. Berið restina af sósunni fram
mangó og skerið í mjög þunnar
tartar og vanillu út í og stífþeytið.
með bökunni ef afgangur er.
ræmur. Raðið mangó í hring eftir
orðinn gullinbrúnn og bakið í 15 mín.
Setjið marensinn í sprautupoka og
hring til að mynda rós og tyllið ofan á
sprautið ofan á bökurnar. Fallegt er
hverja böku.
að brenna marengsinn lítilega með brennara.
36
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
HEILKORNA HRÖKKÞYNNUR OG ALLOS SMYRJUR LÍFRÆNAR
ÁN GLÚTENS
ÁN MJÓLKUR
VEGAN
Mary´s Gone Crackers. Heilkorna hrökkþynnur unnar úr fyrsta flokks lífrænt vottuðu glútenlausu hráefni sem hafa farið sigurför um Bandaríkin. Ljúffengar með hverskyns áleggi og fullkomnar á ostabakkann. Mælum með að prófa Allos smyrjurnar með þessu kexi. Allos smyrjur. Grænmetissmyrjur frá Allos eru tilvaldar á brauð, sem dýfur og sem grunnurinn að dressingu eða ljúffengum grænmetisréttum. Hver bragðtegund er algjörlega einstök og ættu allir í fjölskyldunni að geta fundið sér tegund við sitt hæfi.
HAUS
Sett í krukkur ... forði fyrir sælkera
Sýrðar
radísur og hnúðkál
Þ
egar hausta tekur fyllast mörg heimili og búðir af allskyns kræsingum sem móðir jörð hefur gefið af sér og því má segja að þetta sé eitt skemmtilegasta tímabil ársins fyrir sælkera. Gott er auðvitað að neyta þessara gjafa sem fyrst þegar þær eru ferskar en í gegnum aldanna rás hefur maðurinn sýrt, sultað og gerjað grænmeti og ber svo hægt sé að neyta uppskerunnar yfir allan veturinn. Súrsun er ein af elstu geymsluaðferðum á grænmeti en vitað er að Indverjar súrsuðu grænmeti fyrir 4500 árum. Nú ber svo við að súrsað og sýrt er í tísku í matarheiminum, enda er súrsað grænmeti hreint lostæti og möguleikarnir eru margir því hægt er að nota fjölbreytt grænmeti og bragðbæta með ýmsum kryddjurtum, ediki og olíum og svo eru aðferðirnar mismunandi. Hér eru nokkrar skemmtilegar uppskriftir fyrir sælkera!
Umsjón: Kristín Dröfn Einarsdóttir og Hanna Ingibjörg Arnardóttir Myndir: Heiða Helgadóttir Stílisti: Hanna Ingibjörg Arnardóttir
38
Gestgjafinn
Ofnbakaðir tómatar í ólífuolíu
Haus
Krukkur
sótthreinsaðar í ofni
Súrsaðar rófur
með appelsínu
Einfalt er að sótthreinsa krukkur í ofninum. Stillið ofninn á 100°C. Raðið hreinum þurrum krukkum og lokum á ofnplötu og setjið í ofninn í rúmlega 10 mínútur. Takið þær heitar út og látið innihaldið strax í, passið að fylla krukkurnar vel þannig að sem minnst loft sé á milli loksins og innihaldsins. Skrúfið lokið strax á krukkurnar og setjið til hliðar. Fljótlega ættu lokin að sogast niður og þá heyrist yfirleitt svolítill smellur, þá ættu krukkurnar að vera lofttæmdar. Ef lokið sogast ekki niður er best að geyma krukkuna í kæli og neyta sem fyrst.
Sýrðar gúrkur með dilli og sinnepskornum
Krukkur sótthreinsaðar í potti Setjið vatn í stóran pott, látið suðuna koma upp og sjóðið krukkur og lok í a.m.k. 5 mín. Takið krukkurnar upp úr með töng og gott er að sjóða fremsta hluta tangarinnar með svo hún sé líka sótthreinsuð. Raðið krukkunum á hreint viskustykki og látið þorna í 1-2 mínútur og hellið þar til gerðu hráefni í krukkurnar og skrúfið lokið strax á.
Grillaðar paprikur í ólífuolíu
Gestgjafinn
39
sýrt og sultað
Súrsaðar rófur með appelsínu 1 lítra krukka
Sýrðar gúrkur með dilli og sinnepskornum
Grillaðar paprikur í ólífuolíu
1-2 stórar krukku
3 rauðar paprikur
eru orðnar nægilega kaldar til að
3 grænar paprikur
handleika, takið þá stilkinn og fræin
2 meðalstórar rófur (u.þ.b. 800 g)
1 krukka
2 dl edik
5-7 greinar dill
1 tsk. þurrkað óreganó
frá og afhíðið þær varlega og skerið
2 dl hvítvínsedik
30-40 g fersk piparrót, skorin í
1 tsk. þurrkað tímían
í lengjur. Kryddið paprikurnar með
2 dl vatn
strimla
1-2 dl olía
þurrkryddinu og bragðbætið með
2 dl sykur
800 g litlar agúrkur, skornar í
1 dl edik, ljóst
pipar og salti. Látið paprikurnar
1 msk. salt
tvennt eftir endilöngu
salt
í krukkuna og hellið edikinu yfir
1 kanilstöng
1 tsk. gul sinnepsfræ
pipar
1 lítill laukur, sneiddur þunnt
1 tsk. svört sinnepsfræ
1 lítil fenníka, sneidd þunnt
1 tsk. fenníkufræ, má sleppa
Hitið ofn í 200°C. Látið paprikurnar
lokinu. Látið lokið á og hristið
½ appelsína, skorin í sneiðar
1 tsk. piparkorn
inn í ofninn á grind og bakið í 30
krukkuna varlega svo allt blandist
5 dl hvítvínsedik
mínútur. Takið paprikurnar út og
vel. Krukkan geymist í u.þ.b. einn
Hitið ofn í 220°C. Pakkið rófunum
3 dl sykur
látið í plastpoka, lokið fyrir og látið til
mánuð í ísskáp, gott er að taka hana
inn í álpappír og bakið þær í 1-1 ½
1 tsk chili-flögur
hliðar. Undirbúið krukku samkvæmt
út a.m.k. hálftíma áður en á að nota
klst. eða þar til þær eru eldaðar í
1 tsk. salt
aðferð. Þegar paprikurnar hafa verið
innihaldið.
í pokanum í u.þ.b. 15 mínútur og
gegn. Látið þær kólna þar til hægt er að handleika þær. Takið hýðið af
Setjið dill, agúrkur, sinnepsfræ,
rófunum og skerið þær í bita. Setjið
fenníkufræ, svört piparkorn og chili-
báðar tegundir af ediki, vatn, sykur,
flögur í krukku. Setjið edik, sykur
salt og kanilstöng saman í pott og
og salt saman í pott og hitið þar til
látið sjóða saman í 2-3 mín. Bætið
sykurinn er uppleystur, látið kólna.
þá lauk og appelsínusneiðum út í og
Hellið vökvanum í krukkurnar og
látið sjóða í 1-2 mín. Setjið rófubitana
lokið vel. Geymist í u.þ.b. ½ ár en þá
í sótthreinsaða krukku og hellið öllu
verður krukkan að vera sótthreinsuð
úr pottinum yfir þær. Lokið vel og
og lofttæmd.
geymið á svölum stað í allt að 6 mánuði.
Ofnbakaðir tómatar í ólífuolíu 1 meðalstór krukka 750 g konfekttómatar, skornir í tvennt gróft sjávarsalt nýmalaður svartur pipar 1-2 tsk. þurrkað tímían 1 msk. sykur ½ dl balsamedik ½ dl sérríedik 1 dl ólífuolía, meira ef þarf til að fylla krukkuna Hitið ofninn í 150°C. Raðið tómötum á ofnplötu með skurðinn upp. Stráið salti og pipar yfir ásamt tímíani. Stráið síðan sykri yfir og látið þetta standa í a.m.k. 30 mín. Snúið tómötunum þá við þannig að skurðurinn snúi niður og bakið þá í 40-60 mín. Setjið tómatana (og allan safa sem kemur af þeim) í hreina krukku. Blandið saman balsamediki, sérríediki og ólífuolíu og hellið í krukkuna þar til hún er full. Lokið vel.
Þegar matur er niðursoðinn í krukkum þarf að passa að þær standi í pottinum og að vatnið fljóti ekki yfir þær. Þær eiga að standa aðeins upp úr vatninu. Ef verið er að sjóða margar krukkur í einu getur verið gott að setja viskustykki í botninn og á milli krukknanna, þannig er minni hætta á að þær sláist saman og brotni í suðunni.
Tómatarnir geymast í allt að þrjá mánuði en eftir að krukkan hefur verið opnuð geymast þeir í kæli í allt að tvær vikur. Takið krukkuna út u.þ.b. hálftíma áður en tómatanna er neytt, til að olían mýkist. Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
40
Gestgjafinn
og fyllið síðan upp með olíunni, passið að olían nái alveg upp að
Haus
Sýrðar radísur og hnúðkál 1-2 krukkur 1 hnúðkál, fremur lítið
radísunum og hnúðkálinu í heita
200 g radísur
meðalstóra krukku eða tvær minni,
250 ml eplaedik
sitt á hvað, fyrst nokkrar radísusneiðar
250 g sykur
og svo hnúðkálssneið á milli, best
125 ml vatn
er að nota litla töng því krukkurnar
1 tsk. borðsalt
eiga að vera 100°C heitar (sjá bls.
½ tsk. sinnepsfræ
39). Hellið safanum yfir radísurnar,
½ tsk. svört piparkorn
best að gera það í litlum skömmtum
4 dillgreinar
og slá aðeins í krukkuna á milli svo
Skrælið og hreinsið hnúðkálið og
svo dillgreinunum ofan í krukkuna,
hreinsið radísurnar, ekki skræla þær.
eina grein á hverja hlið og lokið
Skerið radísurnar og hnúðkálið í
krukkunni strax, látið til hliðar og
örþunnar sneiðar, best er að nota
bíðið eftir að lokið sogist niður og
mandólín. Látið restina af hráefninu
krukkan loftæmist. Geymist í u.þ.b. 4-6
í pott, nema dillið. Látið suðuna
mánuði.
safinn fari inn á milli laganna. Rennið
koma upp og leysið upp sykurinn, lækkið hitann og látið malla. Raðið
Ósoðið
grænmeti
Passið að eiga nægan vökva, betra er að eiga svolítinn afgang heldur en að eiga ekki nóg, í raun er gott að vera með nokkrar stærðir af krukkum til að hafa val, geta notað t.d. restina og vökvanum í eina litla krukku.
Til eru sérstakar krukkutangir sem þægilegt er að nota en eins má nota stóra grilltöng, sleifar eða spaða, hér gildir að fara varlega svo ekki fari illa.
Sýrt grænmeti sem ekki er soðið þarf að geyma í kæliskáp, það er best að bera fram nokkrum dögum eftir lögun en innan 3-4 vikna.
Gestgjafinn
41
helgarbakstur
Súkkulaðikaka með jarðarberjafyllingu fyrir 10-12 Klassísk súkkulaðikaka með
Hitið ofn í 175°C. Hrærið saman smjör
jarðarberjafyllingin er sett á milli og
jarðarberjafyllingu sem er tilvalin í
og sykur þar til blandan verður létt og
súkkulaðikremið utan á.
klúbbinn eða afmælisveisluna.
ljós. Bætið eggjum saman við einu í
súkkulaðikrem: 170 g rjómaostur, mjúkur 150 g smjör, mjúkt
einu og hrærið vel á milli. Setjið líkjör
jarðarberjafylling:
5 dl flórsykur
170 g mjúkt smjör
saman við. Sigtið þurrefnin saman
600 g jarðarber, má gjarnan nota
⅔ dl kakó
3 dl sykur
og bætið út í nokkrum skömmtum
frosin
300 g dökkt súkkulaði, brætt og
3 egg
til skiptis við súrmjólkina. Hrærið
2 dl sykur
kælt niður í stofuhita
2 msk. kirsuberjalíkjör eða annar
þar til allt er vel samlagað. Notið
3 msk. kirsuberjalíkjör eða annar
berjalíkjör
sleikju til þess að skafa niður með
berjalíkjör
3 ½ dl hveiti
skálinni þannig að allt blandist vel.
⅔ dl kakó
Setjið súkkulaði út í og hrærið varlega
Setjið allt saman í pott og látið sjóða
flórsykur og kakó út í og hrærið vel.
1 tsk. matarsódi
saman við. Skiptið deiginu í tvö 24 cm
saman í 40-60 mín. eða eins og þarf
Bætið súkkulaðinu varlega saman
örlítið salt
lausbotna form sem hafa verið smurð
þar til „sultan“ hefur soðið hæfilega
við og hrærið áfram þar til allt er vel
2 ½ dl súrmjólk
vel með smjöri og gjarnan sniðinn
mikið niður. Hún þarf að vera það þykk
samlagað.
100 g dökkt súkkulaði, brætt og
bökunarpappír í botninn. Bakið í 25-30
að hún leki ekki út af botninum þegar
kælt lítillega
mín. Látið botnana kólna áður en
henni er dreift á milli. Látið kólna.
Hrærið saman rjómaost og smjör þar til allt er vel samlagað. Sigtið
Gjarnan má nota
önnur ber
í fyllinguna, t.d. hindber eða kirsuber.
Umsjó: Kristín Dröfn Einarsdóttir Myndir: Óli Magg Stílisti: Ólöf Jakobína Ernudóttir
Gott er að láta kökuna standa í kæli yfir nótt og skreyta hana síðan með ferskum berjum rétt áður en hún er borin fram.
Til þess að flýta fyrir sér má gjarnan nota tilbúna sultu en okkur finnst ansi gott að hafa fyllinguna í súrara lagi.
42
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
ára afm
Kauptu Póló í dag
Frón i l æ ára afm
Það er óendanlega margt sem kemur upp í hugann þegar minnst er á Póló. Súkkulaðibragðið sprettur fram á tunguna ásamt framandi kókosbragðinu og tónlist leikur við kroppinn. Gott ef maður finnur ekki fyrir sumarlegum andvara leika um kinnarnar á sviðinu. Það er sama hvað fólk ætlar að taka sér fyrir hendur. Það er mikilvægt að hafa Póló frá Frón með í för. Það hefur komið við sögu frá 1926.
Sláðu í gegn í kaffihléinu með kexi frá Frón Matarkex
Margir Íslendingar njóta þess á hverjum degi að dýfa Matarkexi í mjólkina sína.
Mjólkurkex
Ungir sem aldnir hafa brotið Mjólkurkexið til helminga og drukkið ískalda mjólk með.
Kremkex
Sæmundur í sparifötunum hefur lengi verið eitt allra vinsælasta kremkex landsins.
Kemur við sögu á hverjum degi í 90 ár
HAUS
fljótleg Asísk salöt Hér eru á ferðinni skemmtileg salöt með asísku ívafi. Hráefnið er tiltölulega einfalt og það er nokkuð auðvelt að útbúa salötin en lykilatriðið er án efa sósurnar sem eru algerlega ómissandi og gefa okkur þetta skemmtilega öðruvísi bragð sem opnar smávegis innsýn í ólíka menningu. Fyrir sósudýrkendur er sniðugt ráð að útbúa dálítið aukamagn af sósunum til að hafa til hliðar. Umsjón: Helga Sif Guðmundsdóttir Myndir: Óli Magg Stílisti: Hanna Ingibjörg Arnardóttir
44
Gestgjafinn
Haus
Gúrkusalat uppskrift á blaðsíðu
94
Gestgjafinn
45
asísk salöt
Rækju- og mangósalat uppskrift á blaðsíðu
94
46
Gestgjafinn
Haus
Laxasalat með sykurbaunum og granateplum uppskrift á blaðsíðu
94
Gestgjafinn
47
HAUS salöt asísk
Salat með nautastrimlum og appelsínusósu uppskrift á blaðsíðu
94
48
Gestgjafinn
Ein mögnuð! Pítsa með hráskinku og mozzarella-osti 1 pakki, 420 g, spelt- og heilhveiti Wewalka-pítsudeig 2 msk. og 1 dl ólífuolía 2 msk. balsamedik 2 tsk. worcestershire-sósa 4 stór hvítlauksrif, söxuð 1 stór rauð paprika 1 poki rifinn mozzarella-ostur 1 stór rauðlaukur, saxaður 3 msk. rifinn parmesanostur 6 þunnar sneiðar hráskinka 2 tsk. ferskt tímían balsamedik salt og pipar
1. Hitið ofninn í 220°C. 2. Hitið 2 msk. olíu á pönnu við miðlungshita. Bætið lauk og eldið þar til hann er gullinn, um 8-12 mínútur. Bætið við ediki og worcestershire-sósu. Lækkið hita og látið krauma þar til vökvinn er horfinn. Bragðbætið með salti og pipar. 3. Hitið 1 dl af olíu á pönnu við miðlungshita. Bætið við hvítlauk og steikið þar til hann byrjar að brúnast, í 2-3 mínútur. Hellið olíu í skál og geymið. 4. Grillið papriku. Geymið í litlum pappírspoka í 10 mínútur. Flysjið húðina af og fræhreinsið og skerið í þunnar sneiðar. 5. Setjið útflatt deigið á bökunarpappírnum á bökunarplötuna. Penslið yfir deigið með hvítlauksolíunni. Stráið rifnum mozzarella-osti yfir, því næst balsamedik-lauknum og paprikunni og sáldrið að lokum parmaesanosti yfir deigið. 6. Bakið í u.þ.b. 15 mínútur. Takið pítsuna út og og raðið hráskinkunni yfir eins og sést á myndinni. Dreifið fersku tímíani yfir. Bakið í 30 sekúndur. Þegar pítsan er tekin út er gott að hella smávegis af balsamediki yfir hana og dreifa ef til vill klettasalati yfir.
upplýsingar um vörur og söluaðila sjá facebook.com/Godgaeti/ og www. wewalka.is
HAUS salöt asísk
Eldheitt kúrbítssalat uppskrift á blaðsíðu
94
50
Gestgjafinn
KJÚKLING LTA UR O H
100% kjúklingur Allur Holta kjúklingur er 100% náttúrulegur. Þú getur verið viss um að þegar þú kaupir Holta kjúkling ertu að fá vöru sem nýtur virðingar hjá meistarakokkum, hvar sem þá er að finna.
Grunnur að góðri máltíð www.holta.is
HAUS
Bakaðar kartöfluskífur með beikoni
Einfaldlega beikon Umsjón: Kristín Dröfn Einarsdóttir Myndir: Óli Magg Stílisti: Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir
Pottréttur með nautakjöti, beikoni og rauðvíni 52
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Haus
Spergilkálssalat með beikoni
Baka með beikoni og púrrulauk
Gestgjafinn
53
HAUS
Sinnepskjúklingur með beikoni
54
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Haus
Pastasalat með beikoni og grænum baunum
Beikonvafið brauð með rjómaosti, döðlum og valhnetum
Gestgjafinn
55
einfaldlega
Sinnepskjúklingur með beikoni fyrir 3-4
Bakaðar kartöfluskífur með beikoni
Spergilkálssalat með beikoni
þétt upp. Vefjið beikoni utan um brauðið og skerið hverja rúllu varlega
fyrir 4-6
í tvennt. Raðið á ofnplötu og bakið
fyrir 4-6 4 msk. dijon-sinnep
rjómaostablöndunni og rúllið þeim
8 beikonsneiðar
í ofninum í u.þ.b. 20 mín. eða þar til
1 tsk. paprikuduft
30 g smjör, brætt
1 haus spergilkál, smátt skorið
beikonið hefur eldast hæfilega. Látið
nýmalaður svartur pipar
1 msk. olía
3-4 gulrætur, rifnar
kólna lítillega áður en borið fram.
100 g beikon, skorið í bita
1-2 hvítlauksgeirar, saxaðir
2 vorlaukar, smátt saxaðir
1 laukur, saxaður
gróft sjávarsalt
70 þurrkuð trönuber, söxuð
2-3 msk. olía
nýmalaður svartur pipar
100 g pekanhnetur, ristaðar og
u.þ.b. 600 g úrbeinuð kjúklingalæri
500-600 g kartöflur
gróft saxaðar
eða kjúklingabringur
u.þ.b. 10 rauðir perlulaukar,
4 dl kjúklingasoð
afhýddir og skornir í tvennt
Blandið saman dijon-sinnepi,
Baka með beikoni og púrrulauk fyrir 6
Steikið beikon þar til það er stökkt,
nokkrar tímíangreinar
látið kólna og skerið í bita. Blandið
bökubotn:
6-8 beikonsneiðar
öllu sem fer í salatið saman og setjið
200 g hveiti
salatsósu saman við.
1 tsk. salt
papriku og svörtum pipar. Makið
3 msk. sýrður rjómi
blöndunni vel á kjúklingakjötið
Hitið ofn í 220°C. Blandið saman
og látið standa í a.m.k. 30 mín.
smjöri, olíu, hvítlauk, salti og pipar.
salatsósa:
100 g kalt smjör, í bitum
Steikið beikon á pönnu þar til það
Sneiðið kartöflurnar mjög þunnt,
100 g majónes
1-2 msk. ískalt vatn
er stökkt, takið af pönnunni og
best er að nota mandólín. Penslið
2 msk. hunang
skiljið fituna eftir. Steikið laukinn
vel af smjörblöndunni í lítið eldfast
1 msk. rauðvínsedik
fylling:
upp úr beikonfitunni þar til hann er
mót og raðið kartöflunum í formið
½ tsk. chili-flögur
200 g beikon, steikt og saxað smátt
mjúkur, takið af pönnunni og setjið
þannig að þær standa upp á brún.
gróft sjávarsalt
1 púrrulaukur, smátt sneiddur
saman við beikonið. Setjið 1 msk. af
Setjið perlulauk og tímían inn á
nýmalaður svartur pipar
200 g rifinn ostur
olíu á pönnuna (ef þarf) og steikið
milli skífanna og penslið restinni
kjúklinginn þar til hann hefur brúnast
af smjörblöndunni yfir. Bakið í ofni
Blandið öllu saman og bragðbætið
3 egg
fallega (hann þarf ekki að eldast í
í u.þ.b. 60 mín. eða þar til þær eru
með salti og pipar.
4 dl matreiðslurjómi
gegn). Takið hann af pönnunni og
eldaðar í gegn. Setjið álpappír yfir
setjið soðið út á, notið sleif eða
formið ef kartöflurnar fara að brúnast
spaða til þess að ná öllu vel af botni
of mikið. Steikið beikonið á pönnu,
pönnunnar. Setjið síðan beikon, lauk
látið það kólna og myljið síðan yfir
og kjúkling aftur út á pönnuna og
kartöflurnar þegar þær eru bornar
Beikonvafið brauð með rjómaosti, döðlum og valhnetum
látið þetta malla við vægan hita í
fram.
20 stk.
150 g hveiti
gróft sjávarsalt nýmalaður svartur pipar múskat á hnífsoddi Hitið ofn í 190°C. Setjið hveiti og salt í matvinnsluvél og blandið. Bætið
15-20 mín. eða þar til kjúklingurinn er
sýrðum rjóma og smjöri saman
eldaður í gegn. Bragðbætið með salti
10 fransbrauðsneiðar
við og látið vélina ganga í stuttum
og pipar eftir smekk.
200 g rjómaostur
slögum þar til blandan líkist mjög
100 g döðlur saxaðar
grófri brauðmylsnu. Setjið vatn út í
50 g valhnetur, saxaðar
og blandið saman með gaffli, hnoðið
hnefafylli graslaukur, smátt
deigið létt saman á hveitistráðu
saxaður
borði. Pakkið deiginu í plast og setjið
u.þ.b. 20 beikonsneiðar
í kæli í 30 mín. Fletjið deigið þá út og setjið í bökuform, pikkið botninn með
Hitið ofn í 190°C. Skerið skorpuna
gaffli. Dreifið beikoni, púrrulauk og
af brauðinu og fletjið sneiðarnar
osti í bökubotninn. Pískið saman egg
út með kökukefli. Blandið saman
og hveiti, gott er að nota hrærivél eða
rjómaosti, döðlum, valhnetum og
þeytara í þetta. Setjið rjóma saman
graslauk. Bragðbætið með salti og
við í litlum skömmtum og hrærið vel
pipar. Smyrjið brauðsneiðarnar með
á milli til að forðast kekki. Setjið salt og pipar saman við ásamt múskati. Hellið þessu varlega í bökuformið, gætið þess að allt dreifist vel. Bakið í 30-40 mín. eða þar til miðjan á bökunni hefur stífnað lítillega.
56
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Haus
Pottréttur með nautakjöti, beikoni og rauðvíni
8-10 perlulaukar, afhýddir
var frá út í pottinn og látið þetta
hlynsírópi og salti og pipar. Sjóðið
200-300 g kartöflur, heilar ef litlar,
malla saman án loks í 30-40 mín. eða
pastaskrúfur skv. leiðbeiningum á
annars skornar í stóra bita
þar til vínið hefur soðið niður um
pakka. Þegar u.þ.b. ½ mín. er eftir af
150 g sveppir, heilir ef litlir annars
u.þ.b. helming. Setjið þá kartöflur,
suðutímanum er baununum bætt
gróft skornir
sveppi, tómatmauk og tímían út í og
út í pottinn. Sigtið vatnið frá og
Þessi uppskrift virkar svolítið flókin
1 lítil dós (70 g) tómatmauk
hellið soði saman við þannig að það
hellið salatsósunni strax saman við
en er það í raun ekki heldur tekur hún
lauf af 2-3 ferskum tímíangreinum
rétt fljóti yfir allt saman. Látið þetta
á meðan pastað og baunirnar eru
bara svolítinn tíma, en það þarf ekkert
4-5 dl nautasoð
malla við vægan hita í u.þ.b. 1 klst.
heitar. Látið kólna. Blandið vorlauk
að standa yfir henni. Best er að leggja
gróft sjávarsalt
Bragðbætið með salti og pipar.
og klettasalati saman við pastað og
kjötið í löginn kvöldinu áður til að
nýmalaður svartur pipar
Fyrir 4
betri. Einnig má elda þenna rétt 1-2
Blandið saman lauk, gulrótum, selleríi,
dögum áður en hans er neytt því þá
hvítlauk, rauðvíni, lárviðarlaufi og
Pastasalat með beikoni og grænum baunum
er grænmetið og kjötið búið að taka
nautagúllasi. Látið þetta liggja saman
fyrir 6
sig og draga í sig allt góða bragðið.
í 2-3 klst. eða það sem betra er, í kæli
spara tíma og þá verður rétturinn líka
bragðbætið með salti og pipar ef þarf. Eins getur verið gott að dreypa svolítið af jómfrúarólífuolíu yfir. Fylgihlutir eru frá Húsgagnahöllinni og í einkaeign.
yfir nótt. Sigtið rauðvínið frá og setjið
2 hvítlauksgeirar, fínt rifnir
1 laukur, saxaður gróft
til hliðar. Takið kjötið frá grænmetinu
3 msk. balsamedik
3-4 gulrætur, skornar gróft
og blandið saman við hveiti, setjið
1 msk. hlynsíróp
2-3 sellerístilkar, saxaðir gróft
til hliðar. Steikið beikon þar til það
gróft sjávarsalt
4-5 hvítlauksgeirar, marðir
nálgast að verða stökkt, bætið kjötinu
nýmalaður svartur pipar
½ lítri rauðvín
saman við og steikið þar til það
200 g pastaskrúfur
2 lárviðarlauf
hefur brúnast fallega. Mögulega þarf
2 dl frosnar grænar baunir
500 g nautagúllas (gott að hafa
að gera það í nokkrum skömmtum.
2 vorlaukar, smátt saxaðir
bitana nokkuð stóra)
Bætið grænmetisblöndunni sem
1 poki klettasalat, eða annað grænt
olía til steikingar
eftir er í sigtinu saman við og
salat
1 dl hveiti
steikið í nokkrar mín. Setjið perulauk,
150 g beikon, skorið í bita
tómatmauk og rauðvínið sem sigtað
Blandið saman hvítlauk, balsamediki,
Fágaður ilmur einstakt bragð Handgert í meira en 100 ár Fullkominn Fullorðinsdrykkur [ en auðvitað án áFengis ]
Sölu umboð á Íslandi Drykkur ehf. www.drykkur.is www.fentimans.com Gestgjafinn
57
HAUS
Upplifðu San Francisco – matur og menning!
58
Gestgjafinn
mm ke
tilega r
s
tilega r
n Francisc
n Francisc s
Appetit Magazine besta sælkeraborgin í landinu á undan stóra eplinu. Í Kaliforníu er gott aðgengi að fjölbreyttu hráefni og vínin úr fylkinu eru spennandi. Óhætt er því að mæla með þessu svæði fyrir ferðaáhugafólk og sælkera, af nægu er að taka! San Francisco er nær en við höldum sérstaklega eftir að WOWair hóf beint áætlunarflug þangað. Flugið tekur um 8 tíma sem líða ótrúlega hratt enda fer vel um gesti í glænýrri risabreiðþotu félagsins þar sem sætabilið er gott. Þess má geta að WOWair flýgur einnig til Los Angeles og því möguleiki á að fljúga til annarrar borgarinnar og heim frá hinni. Hér eru nokkrar spennandi ábendingar um áhugaverða hluti að gera og upplifa í borginni fyrir væntanlega ferðalanga. Bon voyage!
s ta
um
Sa
o
eyndir
Golden Gate-brúin var byggð á 4 árum.
ðr
n Francisc
No k k r a r
tilega r
Sa
Sa
mm ke
um
o
40 veitingastaðir skarta Michelinstjörnu
eyndir
S
an Francisco er vinsæll áfangastaður ferðamanna og skal engan undra því borgin er einstaklega falleg á sinn sérstaka hátt þar sem spor- og togbrautarvagnar liðast upp í hæstu hæðir og flóinn blasir við með sínum 12 eyjum sem tengjast með stórfenglegum brúm. Borgin er þéttbýl með um 835 þúsund íbúa af mismunandi uppruna og menningin er fjölskrúðug en stærsta Gay Pride í heiminum er einmitt haldið í San Francisco. Andrúmsloftið er afar afslappað og auðvelt er að ferðast um fótgangandi. San Francisco er paradís fyrir lífskúnstnera sem vilja njóta og upplifa í mat og drykk en borgin er ein mesta sælkeraborg Bandaríkjanna á eftir New York, og þó, því árið 2015 var hún kosin af Bon
s ðr
No k k r a r
mm ke
ta
s
um
o
eyndir
Það eru 4.448 veitingastaðir á San Franciscosvæðinu.
ðr
No k k r a r
ta
s
Haus
Gestgjafinn
59
Borgin
10 Hlutir að gera 1
Farðu yfir Golden Gate-brúna, hún er konfekt fyrir augað og flestir sem heimsækja borgina vilja líta hana augum.
Hún er sennilega frægasta brú í heimi en á degi hverjum fara um 120.000 bílar yfir hana.
2
Það ætti enginn að koma til San Francisco nema heimsækja hið alræmda og þekkta fangelsi Alkatraz
og útsýnið yfir borgina er einstaklega fallegt. Farið er með ferju frá Pier 33 en nauðsynlegt er að panta aðgöngumiða
um
Sa
o
eyndir
Uber byrjaði í San Francisco og þar eru um 3.000 skráðir Uber-bílar.
ðr
No k k r a r
Bandaríkjanna dvalið. Eyjan er á miðjum San Francisco-flóa
tilega mm r s ke ta
s
sem er á samnefndri eyju, þar hafa frægustu sakamenn
fyrir fram, alcatrazcruises.com.
3
Ferðastu um í spor- og togbrautarvögnum sem setja sannarlega svip sinn á borgina. Vagnarnir eru eitt af
sérkennum San Francisco en þeir hafa verið í notkun allt frá byrjun 20. aldar. Vagnarnir eru kallaðir Cable cars af borgarbúum, sfcablecar.com.
4
Fisherman´s Wharf, staðsett við Pier 39, er líflegt
n Francisc
hafnarsvæði þar sem allt iðar af mannlífi. Þar eru
tilega r
við sjóinn. Fisherman´s Warf er einn vinsælasti staðurinn
s
meðal ferðamanna.
um
Sa
o
eyndir
43 hæðir eru í San Francisco, sú hæsta og þekktasta heitir Twin Peaks.
ðr
No k k r a r
mm ke
ta
s
verslanir og veitingastaðir og sæljón liggja á prömmum
5
Kínahverfið er á Grant Avenue og Bush street. Þar er tilkomumikið hlið sem kallað er Drekahliðið eða
„Dragon´s Gate“. Kínahverfið í San Francisco er það elsta og jafnframt eitt stærsta í Bandaríkjunum en það byrjaði að myndast í kringum 1840. Mesta lífið er á Grant Avenue sem er elsta gata borgarinnar. Þarna iðar allt af lífi, framandi búðir, veitingastaðir, matarmarkaðir, hof og lítil söfn eru meðal þess sem hægt er að upplifa í Kínahverfinu.
n Francisc
6
Union Square er að finna í miðri borginni og þar getur verið gott að gista, sér í lagi ef stoppað er stutt. Þeir
sem ætla að versla ættu að koma við á Union Square því þar er að finna öll helstu vöruhúsin, hönnunarbúðir og Westfield-verslunarmiðstöðina.
7
Nýlistasafnið Moma (Museum of Modern Art) ætti enginn áhugamaður um listir og menningu að láta fram
hjá sér fara. Safnið er einstaklega skemmtilega hannað og listaverkin eru fjölbreytt og áhugaverð, .sfmoma.org.
8
Ferjubyggingin eða Ferry Building Marketplace fékk andlitslyftingu árið 2003. Inni í byggingunni er að
finna sælkerabúðir og veitingastaði. Á laugardögum er bændamarkaður sem gaman er að heimsækja, þá koma bændur og ræktendur og selja uppskeru og afurðir. Verulega áhugavert svæði fyrir sælkera, ferrybuildingmarketplace.com.
9
Heimsókn í Golden Gate-garðinn, eða Golden Gate Park, eins og hann heitir á frummálinu er skemmtileg
fyrir þá sem vilja slaka á og komast í tengsl við náttúruna. Hægt er að veiða, skoða vísunda, leigja hjól, spila golf eða bara fara í lautarferð t.d. með það sem keypt var á bændamarkaðnum í Ferjubyggingunni.
10
Allir sem koma til San Francisco verða að skoða Lombard Street en það er ein frægasta gatan í
borginni og sú hlykkjóttasta í heimi. Gatan er gríðarlega brött og fallega skreytt blómum – sjón er sögu ríkari.
60
Gestgjafinn
Pítsusamkeppni Gestgjafinn, Wewalka og Gott í matinn efna til samkeppni um bestu pitsuna. Skilyrðin eru að nota tilbúið pitsudeig frá Wewalka og ost að eigin vali frá MS.
.1 verðlaun
.2 verðlaun
.3 verðlaun
Gjafabréf frá Icelandair að verðmæti 100.000 kr. Gjafakort frá Hagkaup að verðmæti 50.000 kr. Ostakarfa frá Gott í matinn og 12 mánaða áskrift að Gestgjafanum.
Gjafakort frá Hagkaup að verðmæti 30.000 kr. Ostakarfa frá Gott í matinn og 6 mánaða áskrift að Gestgjafanum.
Gjafakort frá Hagkaup að verðmæti 20.000 kr. Ostakarfa frá Gott í matinn og 3 mánaða áskrift að Gestgjafanum.
Senda þarf inn nákvæma uppskrift ásamt mynd á hanna@birtingur.is fyrir 14. október. Við veljum 6 bestu uppskriftirnar, bökum í eldhúsi Gestgjafans og kjósum í fyrstu 3 sætin. Dómnefndin verður skipuð ritstjórn Gestgjafans og valinkunnum gestadómurum. Gefnar verða einkunnir fyrir bragð, áferð frumleika og útlit. Verðlaunauppskriftirnar verða svo birtar í kökublaði Gestgjafans.
s
tilega r
s ta
tilega r
s
um
Sa
n Francisc
o
eyndir
Hitastigið í borginni fer sjaldan upp fyrir 21°C og niður fyrir 5°C.
ðr
No k k r a r
mm ke
ta
s
um
o
eyndir
Árið 2014 heimsóttu 1,5 milljón ferðamanna Alkatraz.
ðr
No k k r a r
mm ke
Sa
Borgin
n Francisc
spennandi matsölustaðir í San Francisco Lord Stanley sem er með eina Michelin-
Bar Tartine er skemmtilegur staður með
stjörnu var nýlega kosinn þriðji besti nýi
svolitlum austur-evrópskum áhrifum í bland
matsölustaðurinn í Bandaríkjunum af Bon Appetit-
við kalifornísk. Staðurinn er vinsæll meðal
tímaritinu. Um er að ræða fína en samt einfalda,
heimamanna sem gera kröfur, Bar Tartine
evrópska matargerð. Staðurinn er á Polk Street á
er rómaður fyrir einstaklega góðan brunch,
Russian Hill. Hér þarf að panta borð með fyrirvara,
bartartine.com
lordstanleysf.com. Yank Sing flestum ber saman um að þessi staður
Farallon
The Slanted door er einn af bestu víetnömsku
bjóði upp á besta dim sum sem völ er á í borginni.
stöðunum í San Francisco. Þangað fara
Dim sum er samkvæmt hefðinni borðað í
heimamenn til að borða ekta víetnamskan mat.
hádeginu, oft þarf að bíða eftir borði og stundum
Staðurinn er stór og hægt að sitja úti og horfa
myndast löng röð. Kvöldin eru rólegri á Yank Sing.
á hina stórfenglegu Oakland Bay Bridge en The
Fyrir þá sem ekki vita þá er dim sum matargerð
Slanted Door er staðsettur í Ferjubyggingunni.
kínverskir smáréttir (sjá bls. 10), yanksing.com.
Staðurinn er vinsæll og því vissara að panta borð, slanteddoor.com.
flour+water er ítalskur staður sem opnaði árið 2009 og þar hefur nánast verið fullt út úr
Bellota opnaði nýlega dyr sínar og er nú einn
dyrum síðan, kannski ekki að furða því allt pasta
af heitustu stöðunum en þar er boðið upp á
þar er handgert og pítsurnar í anda Napoli. Þarna
spænska rétti og drykki frá hinum ýmsu héruðum
er þjónustan afslöppuð og umhverfið töff, en
með áherslu á paellu, sjávarfang og viðargrillaða
viturlegt er að panta borð eða mæta snemma,
rétti. Spennandi kostur fyrir sælkera. Við mælum
flourandwater.com.
með að panta borð með góðum fyrirvara, bellotasf.com.
Farallon er þekktur sjávarréttastaður staðsettur á Union Square í hjarta borgarinnar. Þar er hægt
Lolinda er argentískt steikhús þar sem einnig er
að fá sjávarréttabakka, ostrur og fleira sjávarfang.
hægt að fá smárétti. Staðurinn er vinsæll hjá yngri
Farallon er fínn staður þar sem umhverfið er hluti
kynslóðinni en gaman er að drekka hanastél úti á
af upplifuninni. Staðurinn er allur settur skrauti og
veröndinn þar sem útsýnið er gott. Staðurinn er
loftið í hvelfingum, stíllinn er svona „art nouveau,
rómaður fyrir verulega góðar steikur, lolindasf.com.
sjón er sögu ríkari, farallonrestaurant.com.
Mourad er verulega spennandi staður sem
Foreign cinema er einstaklega skemmtilegur og
hlotið hefur Michelin-stjörnu. Matargerðin er
rómantískur matsölustaður og kvikmyndahús, já
marókkósk og framsett á einstaklega fínlegan
þar er borðað og horft á kvikmynd. Skemmtilegur
máta, einföldustu réttir verða einhvern veginn að
staður þar sem menning og matur koma saman.
bragðsprengju. Hér er nauðsynlegt að bóka borð
Áherslurnar í matargerðinni eru frá Norður-Afríku
og klæða sig upp á, mouradsf.com.
og Miðjarðarhafi, foreigncinema.com.
Akiko’s Restaurant & Sushi Bar er sennilega
Trou Normand er skemmtilegur staður þar sem
einn af bestu sushi-stöðunum í borginni. Hann
hægt er að fá sælkera kjötplatta en allt kjötið er
getur verið erfitt að finna og auðvelt að ruglast á
unnið og meðhöndlað á staðnum, úrvals hráefni.
honum og öðrum stað með sama nafni rétt hjá.
Þarna er tilvalið að fara seint, fá sér drykk og
Akiko´s er vel falinn inn í sundi og er ekki með
eitthvað að narta í, trounormandsf.com.
neina merkingu, akikosrestaurant.com.
62
Gestgjafinn
HVÍ TA HÚ S IÐ / S ÍA 13-1292
gómsætar grillpizzur Galdurinn við að grilla pizzu er að ná upp nógu miklum hita í grillið svo að osturinn bráðni. Það getur verið gott að baka pizzuna yfir óbeinum hita og að sjálfsögðu nota ost sem bráðnar hratt eins og Gott í matinn pizzaostinn. Bættu við rjómaosti og fetaosti til að gera grillpizzurnar algjörlega ómótstæðilegar.
tilega r
s
um
Sa
o
eyndir
Oakland Bay brúin er upplýst með 25.000 led-ljósum sem blikka, en þó aldrei eins.
ðr
No k k r a r
mm ke
ta
s
Borgin
n Francisc
Buena vista
Áhugaverðir barir í San Fracisco Whitechapel Gin Bar Einn heitasti barinn í borginni. Hann er hannaður eins og neðanjarðarlestarstöð í London og veggirnir eru skreyttir með glærum eimingartunnum, því staðurinn framleiðir gin. Þetta gefur þessum geggjaða stað skemmtilegt yfirbragð og eykur á víraða stemninguna sem er óhefluð svo ekki láta ykkur bregða! Þarna er hægt að fá léttan mat í kráarstíl sem er innblásinn af Bangladesh- matargerð. Boðið upp á hanastél úr gini, whitechapelsf.com.
Buena vista
Hér færðu
Gestgjafinn
o
n Francisc
64
Sa
ABV 3174 16th St, San Francisco, CA 94103 abvsf.com
No k k r a r
Í borginni eru skráð 223 hótel.
um
Gott´s Ferry Building, San Francisco, CA 9411 gotts.com
s
eyndir
Huxley 846 Geary St. San Francisco, CA 94109 huxleysf.com
tilega r
ðr
4505 Burgers & BBQ 705 Divisadero (Grove St.), San Francisco, 94117 4505meats.com/4505burgers-bbq/
mm ke
ta
hamborgara
s
góða
Vinsæll og frægur bar. Hann er sérstaklega þekktur fyrir gott írskt kaffi (irish coffee) sem lagað er með miklum tilþrifum og sjónarspili, og jú það er mjög gott! Buena vista kynnti írskt kaffi fyrir Ameríkönum árið 1952 þegar blaðamaður einn var að ferðast frá Írlandi til Bandaríkjanna og prófaði drykkinn. Hann fékk síðar eiganda Buena vista til að reyna að finna út úr því hvernig hann var búinn til. Það tókst svo vel að margir koma langa leið til að fá sér írskt kaffi á staðnum, thebuenavista.com.
Top of the Mark Þessi bar er fyrir þá sem vilja útsýni. Hann er staðsettur á eftstu hæð á Intercontinental hóteli Mark Hopkins á Nob Hill. Staðurinn var vinsæll meðal fína fólksins en Judy Garland, Elvis Presley, Charle de Gaulle og Elisabeth Taylor hafa verið meðal gesta. Barinn og umhverfið er í sjálfu sér ekki spennandi en útsýnið er guðdómlegt og því alveg þess virði að fá sér eitt hanastél þar, intercontinentalmarkhopkins.com.
veitingahúsarýni
R ý n i n
Mikið hefur verið spurt um veitingahúsarýnina sem var fastur liður hér í blaðinu um árabil. Þess vegna hóf þátturinn aftur göngu sína á haustdögum 2015. Formið er með svipuðu sniði, gagnrýnendur ávallt tveir, þær Hanna Ingibjörg Arnarsdóttir, ritstjóri Gestgjafans, og Sigríður Björk Bragadóttir, eigandi Salt eldhúss og fyrrverandi ritsjóri Gestgjafans. Fyrirkomulagið er þannig að rýnarnir mæta á staðinn og smakka hvor um sig 3 mismunandi rétti; forrétt, aðalrétt og eftirrétt. Rýnarnir eru eins og hverjir aðrir gestir og ekki er sérstaklega matreitt fyrir þá.
Fiskfélagið var stofnað af Lárusi Gunnari Jónssyni matreiðslumeistara árið 2008 og hefur því verið starfandi í 8 ár en húsnæðið sem Fiskfélagið er í er mun eldra eða frá því 1884 og gengur undir nafninu Zimsen byggingin. Húsið var áður staðsett beint á móti Lækjartorgi til norðurs en var síðan flutt að Grófutorgi og gert upp í þeirri mynd sem það er nú. Fiskfélagið er staðsett í kjallara hússins og hægt er að sitja úti á sumrin. Litla tjörn er að finna við hlið inngangsins en þar fyrir ofan er eldhús staðarins og sést glitta í matreiðslumeistarana á þönum í eldhúsinu. Áherslurnar í matargerð staðarins eru eins og nafnið gefur til kynna á sjávarfang sem matreitt er á skapandi hátt með íslenska náttúru að leiðarljósi af orkumiklu og hressu teymi kokka sem sækja sér innblástur til ýmissa landa.
Vínglas er frá: 1.500 kr.-2.500 kr. Vínflaska, ódýrust, rautt: 5.900 kr. WOLF BLASS SHIRAZ Ástralía. Vínflaska, ódýrust, hvítt: 5.900 kr. EL COTO BLANCO RIOJA, Spánn. Vínflaska, dýrust, rautt: 46.000 kr. CHATEAU CANTENAC BROWN, Margaux 2010. Frakkland Vínflaska, dýrust, hvítt: 25.500 kr. LOUIS LATOUR PULIGNY-MONTRACHET, BOURGOGNE. Bourgogne ´11 Frakkland
Matur: 9 Þjónusta: 8 Umhverfi: 9,5 Heild 9
Sirrý
Fiskfélagið
Hanna
Fyrstu hughrif:
Skyndibiti og götumatur Kaffihús og barir Meðalfínir Fínir
66
Gestgjafinn
Matur: 9 Þjónusta: 9 Umhverfi: 8,5 Heild. 9
Þjónustan:
Aðkoman að Fiskfélaginu er skemmtileg enda staðurinn í afar fallegu uppgerðu gömlu húsi. Gengið er niður á verönd þar sem hægt er að sitja úti, þar er tjörn og brú fyrir ofan. Lítill gangur er það fyrsta sem blasir við þar sem tekið er á móti gestum, svolítið þröngt en hlýlegt. Staðurinn er fremur lítill og dökkur, veggirnir eru hlaðnir og allt í frekar röff stíl þar sem kopar, svörtu, brúnu og karrígulu er blandað saman. Fyrir aftan barinn eru flúraðir steinbogar sem eru lýstir upp með neonljósi. Kerti sjást víða og veggir eru skreyttir með kveðjum frá gestum, svo fátt eitt sé nefnt, allt verulega töff og trúverðugt, ekta!
Við þurftum ekkert að bíða þegar við mættum, okkur var strax boðið að taka af okkur yfirhafnir og síðan vísað á barinn. Við fengum kokteilaseðilinn sem var vel uppsettur og spennandi. Einnig fengum við matseðlana til að skoða. Ungur strákur sá um okkur þetta kvöld en staðurinn var þétt setinn og mikill erill og ekki laust við að þjónninn væri svolítið stressaður en gerði sitt vel og útskýrði matseðilinn af öryggi. Vatnskanna var á borðinu sem við sáum um sjálfar, eitt hvítvínsglas gleymdist en kom á innan við 30 sekúndum eftir að við vöktum máls á því. Mjög passleg lengd var á milli rétta.
Aðkoman að veitingastaðnum er falleg og sérstök. Tveir gluggar vísa inn í eldhúsið þegar komið er að staðnum og gaman að sjá glitta í kokkana á þönum og skapar það ásamt tjörninni fyrir utan skemmtilega stemningu og væntingar fyrir kvöldið. Fiskfélagið er vel heppnaður en fyrst og fremst hlýlegur staður og staðsetningin frábær.
Vel var tekið á móti okkur og okkur boðið sæti við barinn þar sem var boðið upp á að taka yfirhafnir, okkur færður drykkjaseðill og leyft að kíkja á matseðla. Fordrykkjaseðillinn er spennandi, margir flottir kokteilar í boði en þeir eru aftur komnir í tísku sem er gaman því þar fá barþjónar að njóta sín. Einkenni þjónustunnar var fagmennska, bæði hlýleg og notaleg og þjónar nokkuð vel upplýstir um réttina.
Matseðill, Hanna
Matseðill Sirrý:
Forréttur: MALASÍA – VATNSMELÓNA brenndur & maríneraður túnfiskur með vatnsmelónu, sítrónugrasgranítu, lárperukremi & sesam-sinnepsdressingu. 3.900 kr. Aðalréttur: ÍRLAND – BJÓR Hægeldaðir bleikjubitar & steiktur humar, íslensk hörpuskel & bjórgljáðir ætiþistlar, eplakúlur & dill vinaigrette með bjórfroðu. 4.800 kr. Eftirréttur: KÚBA – MYNTA Mjúk manjari súkkulaðimús með praline fyllingu, lime og myntu gel með kristölluðum möndlum og súkkulaði stein með piparmyntusorbet. 2.590 kr.
Forréttur: VÍETNAM – VORLAUKUR Steiktur humar og ristaður smokkfiskur með vorlauks mayonnaise, krydduð humar vinaigrette og engifer, sýrðar gulrætur, sneiddur chili og hvítlauks flögur. 3.900 kr. Aðalréttur: ÍSLAND – RAUÐRÓFA Gljáður lambaframpartur og steikt lamba mjöðm, steiktir sveppir og saltbökuð rauðrófa með sítrónu blóðbergs soðgljáa og ísbúafroðu. 5.900 kr. Eftirréttur: KÍNA – BLÓÐAPPELSÍNA Karmelaður hvítsúkkulaði-ganace og ylvolg dulce-kaka með blóðappelsínukrapís og mandarínukremi. 2.590 kr.
Samtals: 11.290 kr.
Samtals: 12.390 kr.
Maturnn: Eins og á flestum matsölustöðum var borið fram brauð á fallegu trébretti með létthrærðu smjöri, mjög gott. Á meðan við biðum eftir matnum var okkur færður lítill smakkréttur. Forrétturinn: Rétturinn var einstaklega fallega settur upp á disk, ég æltaði varla að tíma að borða hann. Túnfiskurinn var skorinn í þykka bita og melónukúlur allt í kring, lótusblóm lagt fallega ofan á og svo var sósunni hellt yfir fyrir framan mig. Bragðið var ekki síðra enda hráefnið fyrsta flokks, túnfiskurinn fullkomlega eldaður og ferskleikinn frá melónunni vann á móti saltinu. Góð bygging í þessum rétti, passleg blanda af stökku og mjúku. 9/10 Aðalrétturinn: Bragðgóður réttur, bleikjan bráðnaði uppi í mér og skemmtilegt að bera fram sætan lauk með fiski. Þessi réttur var samt
Brauð var borið fram fyrst, nýbakað og volgt með góðu smjöri. Smakkréttur kom síðan á borðið, mjög góður og fallega fram borinn. Forréttur: Þessi humarréttur er einn sá besti sem ég hef smakkað og líka einstaklega fallegur fyrir augað. Ég hreinlega lygndi aftur augunum og naut hans. Humarinn fullkomlega steiktur og smokkfiskurinn undurmjúkur og góður, ég vissi ekki að smokkfiskur gæti verið svona góður. Samsetning á disknum virkaði vel, passað upp á að hafa hvorutveggja stökkt og mjúkt og sósurnar einstaklega góðar. 9,5/10 Aðalréttur: Mér lék forvitni á að vita hvernig þeir hjá Fiskfélaginu matreiða lamb þar sem ég hef alltaf fengið mér fisk í fyrri heimsóknum mínum og minn uppáhaldsréttur hjá þeim er saltfiskrétturinn. Lambið var matreitt á
Samantekt: svolítið úr takti við forréttinn og eftirréttinn sem voru sérlega lekkerir og fínlegir. Mjög mikið var látið á diskinn og stíllinn var svona allt í einni hrúgu, sem sagt ekki eins fín framsetning og á forréttinum en verulega vel útilátið. Mjög bragðgóður réttur en of mikið í gangi fyrir mitt leyti. 8/10 Eftirrétturinn: Með betri eftirréttum sem ég hef smakkað! Súkkulaðimúsin var eins og konfekt enda fyllt með praline og myntuísinn var sérlega ferskur og kaldur á móti höfugu súkkulaðinu. Gott jafnvægi á milli þess sem var mjúkt og stökkt í réttinum. Framsetningin einkar falleg, allt sett á annan hluta disksins. Þetta er svona réttur sem maður tekur bara litla bita af í einu, lygnir aftur augunum og nýtur. 9,5/10
tvo vegu, annars vegar nýtt lambakjöt og hins vegar léttreykt, hvorutveggja mjög bragðgott og fullkomlega steikt. Diskurinn var afar fallegur, mikil litagleði í gangi og ísbúafroðan skemmtilegt meðlæti með kjöti. Einstaklega fallegur réttur, dökkrautt grænmeti og laukar með nýsprottnu grænu káli, allt gekk vel saman. 8/10 Eftirrétturinn: Ég gæti alveg hugsað mér að fá að vita hvernig þeir á Fiskfélaginu gera karamellukökuna, ég get ekki hætt að hugsa um hana, uppskriftina takk! Mjög fallega fram borinn réttur. Hér er aftur hugsað út í að hafa samræmi á milli þess að hafa mjúkt, stökkt, volgt og kalt og að rétturinn hafi bit sem skiptir svo miklu máli í samsetningu á rétti. Eftirrétturinn var alls ekki of sætur, sem ég er mjög hrifin af því þá verður hann hluti af máltíðinni og stendur fyrir sínu. 9/10
hugleiðingar:
Fiskfélagið er sannarlega staður sem hægt er að mæla með fyrir fólk sem gerir kröfur í matargerð. Það er skemmtileg stemning á staðnum og umhverfið er töff en í senn notalegt. Það kom mér á óvart hversu lítill staðurinn er en um leið verður allt einhvern veginn persónulegra. Ég verð að minnast á matseðlana og uppsetningu þeirra sem ég var einstaklega hrifin af. Réttirnir eru tengdir og nefndir eftir löndum og því óhætt að segja að Fiskfélagið leiki sér í hinni svokölluðu fusion-matargerð þar sem þeir leika sér með íslenskt hráefni í bland við matarhefðir frá hinum ýmsu löndum. Vínseðill Fiskfélagsins er einstaklega vel upp settur og góð breidd í vínunum hjá þeim, kostur að hægt sé að fá nokkuð góð vín undir 8.000 kr.
Nú eru skemmtilegir tímar fyrir sælkera á Íslandi því varla líður sú vika að ekki sé nýr staður opnaður á landinu. Það sem enn betra er að mikill meirihluti veitingageirans virðist leggja metnað bæði í mat og umhverfi og íslenskt hráefni og matarhefðir eru í tísku! Ísland er á góðri leið með að verða sælkeraland. Ég efast ekki um að þetta blómaskeið eigi rætur sínar að rekja til erlendra ferðamanna og er ég þeim einstaklega þakklát því án þeirra gæti þessi fjöldi veitingahúsa ekki þrifist í 320.000 manna samfélagi. Sú hætta er auðvitað fyrir hendi að einhver veitingahús hugsi sem svo að ferðamenn komi ekki aftur og því sé hægt að bjóða hvað sem er á uppsprengdu verði. Eflaust gera það einhverjir, þeim hinum sömu spái ég ekki langlífi en Fiskfélagið lengi lifi.
Réttirnir á Fiskfélaginu gleðja augað og sumir hverjir eru algjört listaverk, sem er mikilvægt því við notum jú öll skynfærin þegar við njótum matar. Á þessum stað er hægt að ganga að gæðunum vísum og eftir áralanga keyrslu er mjög góður stöðugleiki á öllu á staðnum. Við Reykvíkingar getum verið stoltir af þeirri fjölbreyttu flóru veitingastaða sem er að finna í bænum, erlendir ferðamenn eru orðlausir yfir gæðunum á veitingastöðum í borginni og segja enga hliðstæðu annars staðar miðað við höfðatölu.
Við höfum áður nefnt og gagnrýnt að stundum sé of mikið í gangi á diskunum á veitingastöðum í Reykjavík, þeir séu stundum ofhlaðnir af bragðtegundum. Hjá Fiskfélaginu finnst mér þetta ganga vel upp, þó svo kannski einhver einstakur réttur falli undir þetta. Kokkarnir nostra við útlit réttanna, ekki síður, en að hafa þá bragðgóða, þú getur til dæmis fengið þér einn rétt og vínglas og átt mjög góða upplifun og verið saddur og sáttur. Ein lítil ábending til þjóna sem á við um þjóna á öðrum veitingastöðum líka. Á flottum veitingastað er ekki við hæfi að fara út í reykingapásu og koma síðan beint að borði viðskiptavinar angandi af reykingalykt, endilega notið myntu eða reykið eftir vinnu. Gestgjafinn
67
ta
Helgar pas
Uppskriftin byggir á klassískri ítalskri pastasósu sem kallast Fra Diavolo og er heiti á sterkri sósu úr tómötum og chili sem er vinsæl m.a. fyrir sjávarrétti. Verið óhrædd við að prófa ykkur áfram með chiliflögurnar en við mælum með réttinum vel sterkum. Umsjón: Helga Sif Guðmundsdóttir Myndir: Óli Magg Stílisti: Ólöf Jakobína Ernudóttir
Linguini með rækjum fyrir 4 4 msk. ólífuolía ásamt nokkrum
við. Steikið í stutta stund eða þar
skvettum í lokin
til hvítlaukurinn ilmar og er orðinn
450 g ósoðnar tígrisrækjur
mjúkur. Bætið við tómötum, víni,
5 hvítlauksrif, sneidd þunnt
óreganó og smávegis salti. Látið
4 ansjósuflök, skorin í smáa bita
suðu koma upp, lækkið þá hitann og
2 tsk. chili-flögur
hrærið í við og við á meðan sósan
2 dósir tómatar
þykknar. Sjóðið pastað á meðan.
120 ml þurrt hvítvín 3 greinar ferskt óreganó, laufin
Sjóðið pasta í söltu sjóðandi
tínd af
vatni samkvæmt leiðbeiningum á
salt
pakkningu. Þegar pastað er soðið
350 g linguini-pasta
er 1 dl af pastavatninu sett til
1 dl steinselja, söxuð
hliðar og restinni hellt af. Blandið
handfylli rifinn parmesanostur
sósunni saman við pastað og notið pastavatnið sem var sett til hliðar ef
Hitið 1 msk. af ólífuolíu á pönnu
þurfa þykir. Berið fram með saxaðri
á miðlungsháum hita. Bætið við
steinselju og rifnum parmesanosti
rækjunum og eldið þar til þær eru
ef vill.
næstum eldaðar í gegn um það bil í 1 mínútu á hvorri hlið. Bætið við 3 msk. af ólífuolíu og síðan er hvítlauk, ansjósum og chili-flögum bætt
68
Gestgjafinn
Haus
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
Gestgjafinn
69
búðaráp
Á haustin dettum við í kósígírinn, kveikjum á kertum og gerum huggulegt í kringum okkur. Margir fyllast löngun til að endurskipuleggja líf sitt eða láta sér nægja að taka aðeins til í eldhúsinu, bæta við skápum, kaupa nýjan kúst eða bara servíettur í sætum lit. Við fundum til eitt og annað skemmtilegt og allt í haustlitunum.
2
1
3
4
5
6
Umsjón: Ólöf Jakobína Ernudóttir Myndir: frá framleiðendum
7
8
11
9
10
1 Hammershoi-salatsett frá Kähler, Módern, 5.290 kr. 2 Vittsjö-hillueining, IKEA, 9.750 kr. 3 Heat-pottastandar, IKEA, 395 kr. 4 Marble-veggklukka, Ilva, 12.995 kr. 5 Kartio-glös frá Iittala, Líf og list, 2 glös í pakka, minni 2.550 kr., stærri 3.560 kr. 6 Bazelarie-skál, Módern, 3.900 kr. 7 Agam-barnastóll, IKEA, 8.950 kr. 8 Yard Etc-handsápa, Snúran, 3.190 kr. 9 Yard Etc-handáburður, Snúran, 4.290 kr. 10 Grunwerg-steikarhnífasett, 4 stykki í kassa, Byggt og búið, 44.995 kr. 11 Vírgrind á vegg, Fakó, 13.900 kr.
70
Gestgjafinn
JÓNSSON & LE’MACKS
•
jl.is
•
SÍA
Á skítugum skónum?
Það er allt í lagi. Pappelina hefur ekkert á móti því að láta vaða yfir sig á skítugum skónum. Hún er nefnilega úr plasti og líður best undir miklu álagi. Þess vegna er hún tilvalinn heimilisvinur, í forstofunni, eldhúsinu, baðherberginu eða nokkurn veginn hvar sem er. Motturnar frá Pappelina hafa farið sigurför um heiminn og fást hjá Kokku. Kíktu á úrvalið í versluninni okkar eða á kokka.is.
laugavegi 47
www.kokka.is
kokka@kokka.is
búðaráp
1
3
2
5
4
6
7
8
9
10
11 12
13
14
1 Eplaskrælari, Fakó, 4.900 kr. 2 Bretti frá Flamant, Heimili og hugmyndir, 7.900 kr. 3 Glerskápur frá Nordal, Heimili og hugmyndir, 55.000 kr. 4 Illusion- viskastykki frá Normann Copenhagen, Epal, 2.500 kr. 5 Acacia-brauðbretti, 3 stk. í pakka, Byggt og búið, 1.795 kr. 6 Frosta-kollur, IKEA, 2.650 kr. 7 Ruutu-vasar frá Iittala, Módern, 44.490 kr. og 28.990 kr. 8 Branch-hitaplatti frá Hay, Epal, 4.600 kr. 9 Fægiskófla og bursti frá Iris Hantverk, Hrím, 6.990 kr. 10 Fantastisk-servíettur, 50 í pakka, IKEA, 475 kr. 11 Hjólaborð, Fakó, 35.000 kr. 12 Issey Miyake-fat frá Iittala, Epal, 9.400 kr. 13 Lixhult-skápar, IKEA, verð frá 3.950 kr. 14 Kobenstyle, eldfast mót, Hrím, 19.990 kr.
72
Gestgjafinn
74
GestgjaďŹ nn
Lokkandi veisla í 101 Sólveig og Grettir buðu í matarboð eitt föstudagskvöld í ágúst sem Gestgjafinn komst á snoðir um. Þau tóku vel á móti gestum í bjartri og fallegri íbúð sinni á Njálsgötu. Ferðabækur og munir frá ólíkum heimshornum prýða íbúðina og hangandi plöntur setja svip sinn á umhverfið. Umsjón: Guðrún Ýr Eðvaldsdóttir Myndir: Heiðdís Guðbjörg Gunnarsdóttir
Gestgjafinn
75
Lokkandi veisla í 101
S
ólveig og Grettir eru miklir gestgjafar og halda reglulega matarboð fyrir vini og vandamenn. Sólveig segir: „Til þess að útskýra matinn betur þá einfaldlega útbjó ég nokkra uppáhalds- réttina mína úr því hráefni sem nýtur sín best núna. Haustið er minn uppáhaldstími af því að ég á afmæli og þá má halda boð og líka vegna þess að þá er uppskerutími. Ég og maðurinn minn erum alltaf að reyna að temja okkur vistvænni lífsstíl og stór hluti í því er að borða stað- og árstíðabundinn mat og minna af kjöti og meira af fiski. Ég er mikill hamfarakokkur og því miður ekki mjög skipulögð í eldhúsinu, eldamennskan er listform fyrir mér og finnst mjög erfitt að fara eftir uppskriftum. Ég er nýjungagjarn sælkeri. Kryddskáparnir í eldhúsinu eru orðnir ansi margir og ég heillast af allskonar matargerð frá öllum hornum heimsins.“ Veislan byrjaði á því að einn af gestum kvöldsins útbjó Gin buck í fordrykk sem borinn var fram í einstaklega töff koparkönnum. Að þessu sinni buðu hjónin upp á þriggja rétta máltíð þar sem réttirnir voru hver öðrum bragðbetri. Í forrétt var boðið upp á framandi tígrisrækjukokteil þar sem notað var ferskt krydd sem blandað var saman við hnetur, mangó og bragðmikla sósu. Aðalrétturinn var parmavafinn skötuselur með tímíani, nýuppteknar kartöflur með grænkáli og ferskum spergli ásamt grófu ólífusalsa. Í eftirrétt var dýrindisbláberjabaka úr ferskum aðalbláberjum sem tínd höfðu verið í Eyjafjarðarsveit, borin fram með þeyttum rjóma og ilmandi kaffi. Við þökkum þeim Sólveigu og Gretti fyrir að leyfa Gestgjafanum að vera með í veislunni og að deila uppskriftunum með lesendum.
76
Gestgjafinn
Meðvitund um árstíðabundinn og vistvænan mat hefur aukist mikið og fólk er almennt meðvitaðra um umhverfið. Flestir reyna eftir bestu getu að nýta þau matvæli sem eru ferskust hverju sinni og koma úr okkar nærumhverfi. Undanfarna áratugi hefur fjölbreytileiki hráefna aukist hér á landi og það hefur gert neytendur forvitnari um erlenda matargerð og íslenskt hráefni féll svolítið í skuggann. Nú er þetta að breytast og því ber að fagna aukinni nýsköpun með íslensk matvæli í bland við spennandi framandi matvæli.
Gestgjafinn
77
Lokkandi veisla í 101
Forréttur framandi risarækjukokteill 1 mangó, saxað 5 skalottlaukar, saxaður handfylli af myntu og kóríander blöndu 60 g kasjúhnetur 1 tsk. ferskur, smátt skorinn, engifer 12 risarækjur (fer eftir stærð) sósan: 125 ml hrísgrjónaedik 50 g hrásykur 1 hvítlauksgeiri, saxaður 1 chili-aldin, meira eftir smekk 1 límóna, safi 1 tsk. fiskisósa Sjóðið hrísgrjónaedikið og sykurinn saman. Takið af hitanum og bætið hvítlauk og chili-aldini út í. Bætið límónusafanum og fiskisósunni við. Steikið skalottlaukinn þar til hann er orðinn fallega brúnn, setjið laukinn til hliðar. Þennan hluta uppskrifarinnar má gera fyrirfram. Stuttu áður en gestirnir koma má blanda saman mangó, ferskum kryddjurtum, hnetunum, engifer og sósunni. Steikið rækjurnar á pönnu, 1-2 mín. á hvorri hlið. Berið fram í háu glasi eða grunnri skál, skammtið salsa og tyllið 1-2 rækjum í hverja skál.
78
Gestgjafinn
Lokkandi veisla í 101
Aðalréttur Parmavafinn skötuselur 1 kg skötuselur (eða annar feitur fiskur) 6 sneiðar parmaskinka 6 stilkar rósmarín 2 msk. ólífuolía salt og pipar Skerið skötuselinn í sex hluta. Skvettið ólífuolíu á fiskinn, setjið í eldfast mót og bragðbætið með pipar og salti eftir smekk. Setjið einn rósmarínstilk á hvern fiskbita og vefjið parmaskinku utan um. Eldið fiskinn í ofni við 180°C í 20 mín. eða þangað til hann er fulleldaður, fer eftir stærð og þykkt fisksins.
Meðlæti
Bakaðar kartöflur og grænmeti 400-500 g kartöflur 100 g grænkál 100 g ferskur spergill (aspas) 50 g strengjabaunir 1 msk. ólífuolía 1 tsk. gróft salt Forsjóðið kartöflurnar í saltvatni í 10 mín. og skellið svo í ofninn með fiskinum. Setjið kartöflurnar í eldfast mót ásamt grænkáli, spergli og strengjabaunum og hellið ólífuolíu yfir, bragðbætið með salti. Bakið við 180°C í 30-35 mín.
Ólífusalsa 1 chili-aldin 2 dl svartar ólífur 1 hvítlauksrif handfylli af ferskum kryddjurtum (t.d. basilíku, steinselju) 1 stilkur af sellerí 1 sítróna, safi ½ tsk. pipar 1 msk. ólífuolía 1-2 tsk. balsamedik Aðferð: Skerið allt hráefnið nokkuð smátt. Setjið saman í skál og bætið balsamediki við eftir smekk. Áferðin á salsanu á að vera frekar gróf. Gott að gera 1-2 tíma áður en salsað er borið fram til að leyfa hráefnunum að blandast vel saman.
80
Gestgjafinn
Íslensk Íslensk
kalkúnabringa kalkúnabringa
ATA R N A
fullkomnar veisluna
Notum eingöngu íslenskt úrvalshráefni unnið af kjötmeistara Ísfugls
isfugl.is
Lokkandi veisla í 101
Vín kvöldsins: Montes Alpha Chardonnay Gerard Bertrand Viognier Reserve Speciale Baron de Ley Tres Vinas Blanco Reserva
Eftirréttur
Bláberjabaka
Veislugestir
500 g bláber
Setjið berin í form, sáldrið safa,
voru þau
1 tsk. sítrónusafi
berki, kanil og helmingnum af
Arngrímur
2 tsk. appelsínusafi
sykrinum yfir. Blandið saman í
Þórhallsson,
1 tsk. rifinn appelsínubörkur
skál smjöri, hveiti, höfrum, kókos,
Auður Adda
1 tsk. kanill
restinni af sykrinum og saltið.
Þórsdóttir,
130 g sykur
Hnoðið saman. Dreifið deiginu
Hinrik Örn
200 g smjör
óreglulega yfir berjablönduna í
Hinriksson og
70 g hveiti
litlum bitum. Bakið við 180°C í 30-35
Jón Eggert
85 g haframjöl
mín. Berið fram með ís eða rjóma.
Víðisson.
40 g kókosmjöl ½ tsk. salt
82
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
t
Hin fullkomna hönnun Nútímaleg hönnun með hreinum línum, Inox húðaður málmur og stál handföng. Demparar á lömum svo hurðin lokast hljóðlega. Innbyggður kjöthitamælir tryggir fullkomlega eldað kjöt eða fisk í hvert skipti. Innbyggður örbylgjuofn í stíl.
Eldaðu á mörgum hæðum Nú getur þú bæði búið til forrétt, aðalrétt og eftirrétt á sama tíma þökk sé sérstöku loftstreymi sem kemur í veg fyrir að ólíkar lyktir blandist saman.
Engin forhitun Ready2Cook tæknin er öflugt kerfi sem flýtir fyrir því að ofninn nái tilætluðum hita án þess að hann þurfi forhitun. Sparar þér bæði tíma og orku.
Minni tími fyrir meira bragð Með 6th sense tækni getur þú stillt ofninn í 3 einföldum skrefum. Veldu matarflokk á eldavélinni og ofninn finnur sjálfkrafa rétt hitastig og stillingu. Njóttu þess síðan að bragða á meistaraverki þínu.
ht.is HAFNARGÖTU 90 REYKJANESBÆ S: 414 1740 • EYRARVEGI 21 SELFOSSI S: 480 3700 • GARÐARSBRAUT 18A HÚSAVÍK S: 464 1600 • GLERÁRTORGI AKUREYRI S: 460 3380 • KAUPVANGI 6 EGILSSTÖÐUM S: 414 1735 • ÞJÓÐBRAUT 1 AKRANESI S: 431-3333 • SUÐURLANDSBRAUT 26 REYKJAVÍK S: 569 1500
HAUS
Brauð og salöt - í hollari kantinum Fróðleikur um
spelt
Rúgmjölsbeyglur
Kalt kjúklingasalat
8 stk. 6 kjúklingaleggir
Spelt inniheldur mikið af steinefnum, eins og járn, kopar, mangan og zink, en steinefnin eru nauðsynlegur þáttur í næringu okkar. Steinefni eru ómissandi fyrir bein, tennur, vöðva og blóð.
2 ½ dl volgt vatn
50 g mangó-chutney
1 tsk. þurrger
1 ½ tsk. karrí
2 tsk. hunang
150 ml hrein jógúrt
200 g spelt
50 g majónes
200 g rúgmjöl
1 msk. sítrónusafi
1 tsk. gróft salt
¼ rauðlaukur handfylli af kóríander
Blandið saman vatni, geri og
Flókin kolvetni eru talin vera góður orkugjafi og því má segja að spelt í matvælum sé kjörið fyrir athafnasamt fólk. Þekkt er að glútenið í spelti hagar sér öðruvísi en glúten í hveiti, t.d.í bakstri. Það er uppleysanlegra og það þarf að passa að hnoða spelt ekki of mikið sökum þessa.
salt og pipar
hunangi og leggið til hliðar. Blandið þurrefnunum saman í skál og gerið
Hitið ofninn í 180°C, kryddið
holu í miðjuna. Hellið gervatninu í
kjúklingaleggina með pipar og salti
holuna og blandið með sleif. Hnoðið
og eldið í u.þ.b. 25 mín. Tætið kjötið
deigið í kúlu og látið lyfta sér í 30
af leggjunum og setjið í skál. Blandið
mín. Skiptið deiginu í tvennt, rúllið
saman restinni af hráefnunum og
upp í langa lengju og skiptið í fernt.
hrærið saman. Kælið.
Festið endana saman svo myndist hringur, leyfið beyglunum að hefast í 20 mín. Hitið ofninn í 180°C. Setjið vatn í pott og látið suðuna koma upp
Margir vilja því meina að þessi munur á glúteni spelts og hveitis sé að einhverju leyti það sem veldur því að fólk þolir speltið betur. Speltið gefur fallegan brúnan tón og er einstaklega bragðgott í brauð, pasta og hverskonar sætmeti.
og dýfið beyglunum ofan í í 2 mín. á hvorri hlið, veiðið þær upp með fiskispaða. Stráið birkifræjum eða sesamfræjum yfir og bakið í u.þ.b. 20 mín.
Umsjón: Guðrún Ýr Eðvaldsdóttir Myndir: Óli Magg Stílisti: Helga Sif Guðmundsdóttir
84
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
GestgjaďŹ nn
85
lífstíllinn
Gróft fjölkornabrauð
Túnfiskssalat
600 g spelt
1 dós túnfiskur
2 msk. lyftiduft
3 egg
1 tsk. salt
4-5 msk. majónes
500 ml sojamjólk (eða hvaða
2 tsk. dijon-sinnep
jurtamjólk sem hentar)
1 tsk. tómatpúrra
1 msk. sítrónusafi
¼ rauðlaukur
25 g graskersfræ
¼ paprika
25 g sesamfræ
1 chili-aldin
40 g hörfræ
½ tsk. salt
100-200 ml vatn Sjóðið eggin. Hellið olíunni af Hitið ofn í 175°C. Blandið saman
túnfiskinum og setjið í skál. Blandið
spelti, lyftidufti og salti. Blandið
majónesi, sinnepi og tómatpúrrunni
saman 50 ml af mjólk og sítrónusafa
saman við og hrærið. Saxið
og látið standa þangað til að mjólkin
grænmetið niður mjög smátt, skerið
er farin að mynda kekki. Bætið
eggin með eggjaskera og bætið
fræjunum og mjólkinni út í og
út í blönduna.
þynnið með vatni. Deigið á að vera blautt í sér. Bakið í 1 klst., látið kólna á járngrind.
86
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
*sjampó + hárnæring vs sjampó án hárnæringar
*sjampó + hárnæring vs sjampó án hárnæringar
árstíðir
Mjólk Umsjón: Dominique Plédel Jónsson Mynd: Aldís Pálsdóttir
„Mjólk er góð“. Þó er mjólk ekki endilega það sama og mjólk. Nú er umræðan heit enda logar allt í deilum um mjólkurframleiðslu, bæði á Íslandi og í Evrópu og kannski ekki af sömu ástæðum. Á sama tíma fer mjólkurneysla hér á landi minnkandi og gosdrykkir tekið við af mjólkurdrykkju að einhverju leyti. Ekki verður fjallað um deiluna hér heima (þó að greinarhöfundur hafi mjög ákveðnar skoðanir á henni), heldur um mjólkurframleiðsluna almennt og þau áhrif sem hún hefur bæði á neytendur og bændur og ekki síst dýrin. Þá verðum við, neytandi góður, að kjósa um það sem við viljum með buddunni okkar. Neytendur ráða ferðinni!
Mjólkin: gras, kögglar og dýravelferð Nautgripir eru grasbítar og fæðan sem þeir fá hefur að sjálfsögðu áhrif á heilsu þeirra og þar af leiðandi á afurðir þeirra. Grasbítur þarf að ganga laus úti á meðan grasið er grænt og næringarríkt og það er aðdáunarvert að þrátt fyrir mótmæli stærri búa hefur náðst að varðveita lögbundið ákvæði um 8 vikna skylduútiveru yfir sumarmánuðina. Það breytir þó ekki því að nautgripirnir dvelja í stórum nútímafjósum. Þar er notað sojaprótín (í nánast 100% tilfella erfðabreytt) sem fæðubótarefni en það er framleiðsluaukandi. Mun sérstaða íslenskrar mjólkur, sem við státum okkur af, vera til staðar eftir 10-20 ár? Þegar horft er til iðnaðarframleiðslu kjöts í Bandaríkjunum, þar sem nautgripir eru geymdir síðustu mánuði ævinnar í svokölluðum CAFO-eldisstöðum, sést að velferð dýra er hunsuð og að mengunin verður óeðlileg og truflar hina náttúrulegu hringrás.
Bændur: fjölskyldubú eða iðnaðarframleiðsla? Á bak við mjólkina er bóndinn. Í umræðunni undanfarnar vikur
88
Gestgjafinn
hefur bóndinn verið látinn líta út eins og hann sé afæta gagnvart neytandanum. Það bara gleymist í umræðunni að bóndinn er sá sem framleiðir matinn ofan í okkur, eins og kom skýrt fram á samkomu Slow Food-samtakanna í Mílanó á Expo 2015 fyrir framan bása Nestlé, McDonald´s og Coca-Cola: „Við brauðfæðum heiminn,“ var hrópað. Mjólkurframleiðsla á Íslandi er að mestu í höndum bænda sem reka fjölskyldubú. Krafa um arðsemi hjá milliliðum og mjólkurframleiðsluaðilum gerir það að verkum að hér, eins og í allri Evrópu, fær bóndinn minna og minna í sinn hlut. Þá verður „hagkvæmara“ að reisa risabú eins og verið er að gera á Flatey á Mýrum í Hornafirði eða í Norður-Frakklandi. Mjólkurkvóti er eins og hver önnur fjárfesting og iðnaðarmenn taka við af bændum. Hvernig verður mjólkin, en líka, hvernig verður landið?
Meðhöndlun á mjólk: hrámjólkin Tvær stefnur togast á í dag í landbúnaðarframleiðslu sem kemur skýrast fram í mjólkurframleiðslu. Önnur er iðnvæðing hennar sem er sterklega gagnrýnd um allan heim. Hin stefnir að því að færa þessa framleiðslu í það horf sem hún var fyrir 50 árum síðan, sem sagt í hendur bændafjölskyldna, ásamt því að notfæra sér til hins ýtrasta tækniþróunina. Dæmi um það er hrámjólk, á móti gerilsneyddri og fitusprengdri mjólk, sem iðnaðarframleiðendur og heilbrigðisyfirvöld telja hættulega heilsunni. Þrátt fyrir að bændur og gestir þeirra drekki hrámjólk að staðaldri kom síðasta listeria-tilfelli í mjólkurvörum upp árið 1958 og í dag finnst listeria í meira mæli í iðnaðarframleiðslu á ostum eða í reyktum fiskvörum. Hreinlæti er orðið til fyrirmyndar – og hrámjólkin talin heilsusamlegri. Vilji er allt sem þarf til að gera hrámjólkina löglega aftur.
Þekking gæði Þjónusta
vínsíðurnar Umsjón: Dominique Plédel Jónsson og Eymar Plédel Jónsson
Nokkrar fréttir úr vínheiminum
VIÐ MÆLUM MEÐ
● Rioja: Eins og kunnugt er, eru þrjú undirhéruð í Rioja, Rioja Alta, Rioja Baja og Rioja Alavesa, sem sameinast í Consejo Regulador þar sem reglur fyrir DOCaupprunavottun eru ákveðnar. Nú hafa samtök vínframleiðenda í Rioja Alavesa slitið samstarfi og stofnað sitt eigið DO-vottunarkerfi með það fyrir augum að fá Alavesa-nafnið fram sem tákn um meiri gæði vína („premium“). ● Chablis: Víngerðarmaðurinn frá La Chablisienne, stærsta samlagi vínbænda í héraðinu, fékk fyrir stuttu hin eftirsóttu verðlaun frá International Wine Challenge í London sem „besti víngerðarmaður ársins í hvítvíni“ og fengu mörg vín hans gullverðlaun þar (m.a. La Sereine sem fæst í Vínbúðinni).
● Hamfarir sumarsins 2016: Skógareldar voru í Portúgal, á Madeira, í Suður-Frakklandi og Kaliforníu, haglél voru í Languedoc, Chablis og Loire og loks mótmælendur í Languedoc, allt hefur þetta haft slæm áhrif á vínekrur þessara svæða.
Ramón Raqueta Tempranillo 2014
Spurningaleikur Sprenging hefur orðið í fjölbreytni bjórframleiðslunnar á Íslandi, sem og annars staðar, undanfarin misseri. Þá er það spurning um hvað menn (og konur – fyrir utan nörda!) vita um þennan drykk. Ertu meistari? Spurningar í þetta sinn eru í boði Eymars.
1. Hver er mælieiningin fyrir biturleika í bjór: A. SRM B. IBU C. ABV
4. Til að gera bjór dekkri þarf að nota: A. Dökkan bjór til blöndunar B. Sérstakan gerstofn C. Ristað malt eða Crystal malt
2. Fyrir hvað stendur SMASH A. Bjór með einni tegund af malti og einni tegund af humlum B. Bjór sem er súrmeskjaður C. Mikið humlaður bjór
5. Þurrhumlun er: A. Aðferð við vinnslu á ferskum humlaplöntum B. Þegar humlum er bætt við bjórinn eftir gerjun til að auka humlailm C. Þurrkun á notuðum humlum til endurnýtingar
3. Ger er yfirleitt flokkað í tvo flokka. Hverjir eru þeir? A. Þurr- og blautger B. Öl- og lagerger C. Virkt og óvirkt ger
90
Gestgjafinn
Við höfum áður smakkað vín frá Ramón Roqueta sem er einn af þekktustu framleiðendum í Katalóníu. Hér er „einfalt“ vín úr tempranillo-þrúgunni sem í Katalóníu er kölluð Ull de Llebre, ungt vín sem er geymt fáa mánuði á eikartunnu til að varðveita einkenni og ferskleika þrúgunnar. Rauð ber, jörð og þurrkrydd eru mest áberandi í nefi en vínið er ljúft, tannín í meðallagi og sýran fersk og lifandi. Hér er ósvikið spænskt vín, ungt og einfalt en stendur alveg fyrir sínu. Prófið með tapasréttum eða grilluðu lambakjöti. Mjög góð kaup. Okkar álit: Ósvikinn Spánverji, með tapasréttum eða grilluðu lambakjöti. Verð: 1.699 kr.
vínsíðurnar
VÍNRINS
MÁNAÐA
Nokkur góð lífræn vín undir 2.600 kr
F
ærst hefur í aukana að neytendur finni fyrir óþoli við vínneyslu en þetta hefur lítið verið rannsakað og lýsir sér á afar mismunandi hátt. Oft er þrúgutegundinni kennt um og fólk heldur að það þoli t.d. ekki merlot sem er þó sjaldnast tilfellið. Ástæðuna er frekar að finna í aukefnunum, sérstaklega í blöndu af aukefnum, eða í vinnsluaðferðum sem má nota í flestum vínum. Til að forðast ofnæmisviðbrögð er öruggara að færa sig alveg yfir í lífræn vín þar sem lítið er notað af aukefnum. Dæmi um aukefni getur m.a. verið af tilbúnum áburði á ekrunni, súlfíti í vinnslunni, aukefnum í sjálfu víninu og kokteila af aukefnum. Nóg framboð af lífrænum vínum er að finna í Vínbúðunum, 42 tegundir af rauðvíni og 20 af hvítvíni undir 2.600 kr. Gæðin eru mikil og oft meiri (hreinni) en í vínum sem eru ekki lífrænt vottuð og er verðið afar sanngjarnt. Hér eru nokkur vín undir 2.600 kr. sem við höfum smakkað og getum mælt með.
Frá nokkrum framleiðendum: Gérard Bertrand (Frakkland, Languedoc) Stór metnaðarfullur framleiðandi sem smám saman er að færa alla framleiðsluna í lífræna vottun.
Viña Tuelda Crianza 2011 Hér er gamall „kunningi“ frá Ribera del Duero sem hefur fengist af og til í Vínbúðum en í fjölskyldu eigendanna er íslensk kona. Vínið hefur verið í upphaldi hjá mörgum, aðallega vegna gæða þess og er það fagnaðarefni að fá það aftur, sérstaklega í þessum árgangi sem er glimrandi góður. Þrúgan er tinta fina, öðru nafni tempranillo. Fullt af rauðum berjum, vottur af kryddjurtum og apótekaralakkrís svo og vanillutónar af eikinni, amerískri og franskri, sem halda áfram í bragðinu ásamt fíngerðum þroskuðum tannínum og góðum ferskleika. Þetta er enn ungt vín sem má geyma í nokkur ár en ætti að sóma sér vel í dag með lambakjöti á grillinu eða villibráð. Góð kaup. Okkar álit: Mikið vín frá Ribera del Duero, dæmigert vín og góður árgangur, flott vín. Verð: 3.175 kr.
Pujol (Frakkland, Roussillon) Elsti lífræni framleiðandi til að selja vín sín á Íslandi, fjölskylda með hugsjón og frábær vín. Parès Baltá (Spánn, Catalunya) Lífrænt frá upphafi, metnaðarfull fjölskylda, hugsjónir og gæðastefna. Torres (Spánn Peñedes) Alltaf bætast við fleiri lífræn vín þar sem sjálfbærni er höfð að leiðarljósi, eins og í þessu vínhúsi. Merkilegt og lofsvert.
Emiliana Adobe (Chile) Frá byrjun með 1000 ha í lífrænni ræktun, í dag er öll Adobe-línan og línurnar þar fyrir ofan lífrænar. Einstakt. Cono Sur (Chile) Lífrænt frá upphafi, nútímaleg og metnaðarfull víngerð, einstaklega bragðhreint og ljúffengt vín. Af einstökum vínum: Tommasi Doganella (Ítalía, Toskana 2.499 kr.) Lífræn ræktun Tommasi í Maremma í Toskana, mjög vel gerð vín. Beronia Tempranillo Ecologicó (Spánn, Rioja 2.348 kr.) Rioja-vín eins og flestir elska það, létt og vel gert. Cazes Hommage (Frakkland, Roussillon 2.498 kr.) Mjög dæmigert fyrir Suður-Frakkland, ljúft og bragðgott frá Bordeaux-fjölskyldu. Perrin Nature Côtes du Rhône (Frakkland, Rhône 2,590 kr.) Stílhreint Rhône-vín, frá einum af bestu framleiðendunum þar. Purato Nero d‘Avola (Ítalía, Sikiley 1.999 kr.) Líka til í hvítu, vín með karakter, aðalþrúgu Sikileyjar gerð mjög góð skil.
vínsíðurnar
Desertvín Eðalmyglan (2)
Í
síðasta tölublaði Gestgjafans var fjallað um desertvín almennt og nokkrar tegundir skoðaðar en skoðum aðeins hvernig sætan í vínunum verður til. Nokkrar aðferðir eru til að búa til sætuna, eins og í styrktum vínum þar sem viðbætt eimað áfengi stoppar gerjunina og skilur eftir afgangssykur sem kemu r náttúrulega úr þrúgunum. Til er önnur náttúruleg og áhugaverð leið til að nota sætuna úr þrúgunum, hún er staðbundnari og mun flóknari því einmitt náttúran er látin vinna sitt verk til enda. Sú leið er vandmeðfarnari og það getur brugðið til beggja vona hvort aðferðin heppnist s.s. hvort rétt skilyrði eru fyrir hendi eða ekki, í þessum tilfellum er og uppskeran ávallt lítil. Vín sem eru búin til með þessari aðferð eru þess vegna fremur dýr. Ég er að tala um sætu vínin sem fást með aðstoð eðalmyglunnar, aðallega Sauternes í Bordeaux og Tokaj í Ungverjalandi. Myglusveppur er almennt talinn vera skaðlegur og sá sem ræðst á vínrækt þegar rakinn er of mikill er engin undantekning. Við köllum hann grámyglu og heiti hans á latínu er Botrytis cinerea. Þegar aftur á móti skapast sérstök skilyrði, veldur þessi myglusveppur töluverðri
92
Gestgjafinn
breytingu í þrúgunum og þá til hins betra og heiti hans breytist í eðalmyglu. Þetta gerist á haustin þegar sykurmagnið er þegar töluvert þótt sveppurinn hafi tekið sér bólfestu í berjunum fyrr. Á haustin er enn heitt á daginn en næturnar svalari og þá myndast raki á morgnana sem dregur úr áhrifum sólarinnar og hitans af henni, þá er Botrytis cinereamyglusveppurinn virkur einungis hluta úr deginum. Hann veldur efnisbreytingu í þrúgunni, aðallega þegar kemur að bragðefnunum. Þrúgurnar eru þá látnar þorna á vínviðnum og eðalmyglan tekur völdin þannig að berin verða að mygluðum rúsínum. Þau eru tínd eitt í einu, farið er um vínekruna allt að 8-10 sinnum til að klára verkið. Ekki verður mikill safi úr þessu, enda uppskera á hektara með því minnsta sem þekkist, en sá safi er jafnverðmætur og gull og þegar hann er búinn að gerjast verður hann eins og gull á litinn. Skilyrði fyrir eðalmyglu skapast í Bordeaux, nánar tiltekið í Sautern og Barsac, þar sem lítil á
að nafni Cérons rennur og straumurinn er kaldari en ella vegna hæðar uppsprettunnar. Eðalmyglan nær ekki að vinna sig inn í alla klasana og vínið er því gert úr „mygluðum“ þrúgum og „heilbrigðum“. Haustin verða misheit og missólrík og uppskeran eftir því. Sömu skilyrði skapast einnig í Alsace, ekki á hverju ári og ekki alls staðar, vínið heitir þá Sélection de Grains Nobles. Þekktasta vínið frá Ungverjalandi heitir Tokaj og kemur úr héraði með því nafni, gert úr þrúgunum furmint og hárslevelü og er Botrytis cinerea að verki í sætu vínunum þar. Þurrkuðu berin með eðalmyglu („aszu“) eru tínd seint og þau eru pressuð í einskonar deig. Vín er sett saman við og blandan er látin í litlar tunnur og geymd í kjöllurum gröfnum inn í berg þar sem hún fær að gerjast, jafnvel í nokkur ár. „Puttonyos“, sem er mælieining frá 3 til 6, segir til um hversu mikið af aszu-þrúgum hafa verið notaðar, 6 puttonyos er sætast ef frá er talið „eszencia“ sem er safinn sem rennur af þegar aszuberin eru pressuð. Sauternes (Château Guiraud og Carmes de Rieussec) og Tokaj (Disznoko 5 putt. og Oremus 3 putt.) fást í Vínbúðum.
NÝTT
vínsíðurnar
Í REYNSLU
Dievole La Vendemmia 2012
Anderra Cabernet Sauvignon 2013
Château de Santenay Chardonnay 2012
La Vendemmia heitir Chianti Classico frá Dievole sem er staðsett rétt fyrir norðan Siena í Toskana. Dievole-vínhúsið hefur afar langa sögu þar en nafnið þýðir „Guðs vilji“ og tengist miðaldakapellu á staðnum. Það var nýlega keypt af argentínskum fjárfestum. Þessi árgangur kemur aftur á móti frá fyrrverandi eigendum Dievole. Uppistaðan er sangiovese og vínið er geymt í ámum (frönsk eik) í 14 mánuði. Mikill ilmur af rauðum þroskuðum kirsuberjum og öðrum rauðum berjum, af tóbaki og blómum (fjólum), þurrkrydd í bakgrunni. Í munni eru tannín einstaklega fíngerð og silkimjúk og vínið er vel ferskt. Fágun og jafnvægi eru lykilorðin. Þetta er vín fyrir gæða lamba- eða nautasteikur eða villibráð og má geyma í nokkur ár enn.
Anderra-vínið kemur frá Chile, Valle Central (Maipo), þar sem baróninn Philippe de Rothschild hefur fjárfest í vínrækt. Þrúgurnar koma frá vínbændum víða að í héraðinu til að ná, eins og framleiðandi segir, „chilesku víni í frönskum stíl“. Óneitanlega franskt í nefi, sólber og sólberjalíkjör, lakkrís, mokkakaffi og ristaðir tónar, þétt og næstum höfugt. Bragðið samræmist alveg ilminum, tannín fíngerð og sýran lífandi. Eftirbragðið er langt þar sem kaffið og þurrkryddið leiða í bland við vel þroskaðan ávöxtinn. Það er gott jafnvægi í þessu víni sem hentar vel með rauðu kjöti, t.d. nauti eða lambi, og jafnvel léttri villibráð. Mjög góð kaup.
Flestir framleiðendur í Bourgogne eiga fáa hektara og þess vegna er oftast afar takmarkað magn af hverju víni. Château de Santenay á aftur á móti tæplega 100 ha af vínekrum, bæði í Côte d‘Or og í Côte Chalonnaise í suðurhlutanum, sem sagt, í flestum betri AOC. Hér er það chardonnay „vieilles vignes“ sem er að hluta geymt í eikartunnu í 8 mánuði. Vínið er fallega gyllt í glasi og ilmar af sítrónum, gulum eplum, ananas, er með létta tóna af vanillu og steinefnum. Það hefur góða fyllingu, mjúkt, fágað og með mátulega mikla sýru til að vera fínasta matarvín. Kjörið með laxi eða silungi, t.d. marineruðum í teriyaki, gröfnum eða reyktum eða öllum fáguðum fiskréttum og fuglakjöti.
Laurent Miquel l‘Artisan Chardonnay 2014 Vínin frá Languedoc hafa sannað að þú færð mikið fyrir peningana, mikil gæði miðað við verð og það gildir um Laurent Miquel sem er meðalstór framleiðandi þar. Vínin frá þessu húsi eru mjög dæmigerð fyrir héraðið, sólrík, tær og hafa mikinn karakter. Það gildir hér um hvítvínið, úr chardonnay. Vel þroskaðar sítrónur, gul epli og græn, hvít blóm, vottur af suðrænum ávöxtum (ananas, mangó), ilmurinn er einstaklega aðlaðandi og margslunginn. Óeikað, mjúkt en samt með nóg af góðri sýru, í góðu jafnvægi. Vínið er tilvalið með skelfiski, t.d. bláskel eða rækju, grilluðum fiski, sérstaklega laxi. Okkar álit: Margslungið vín með karakter, tært og sólríkt. Mjög góð kaup. Verð: 2.299 kr.
Pindaro Chianti 2015 Pindaro-vínin eru framleidd af Castellani sem á fleiri hús í Toskana, sérstaklega í kringum Pisa. Þetta vín er mjög hefðbundið Chianti í þrúgusamsetningu (85% sangiovese, 5% ciliegiolo og 10% canaiolo) en þetta er í fyrsta skipti sem við sjáum Helix-tappa, korktappa sem er „skrúfaður“ í flöskuhálsinum og er auðvelt að „skrúfa“ aftur á. Framtíðin? Léttur ilmur af svörtum kirsuberjum, blómum og tóbaki sem heldur áfram í bragðinu, vínið er óeikað, léttkryddað, með mildum tannínum og frekar ákveðinni sýru. Ágætismatarvín með pâté eða pylsum, eða ljósu kjöti. Betra en verðið segir til um. Okkar álit: Ekta Chianti-vín, betra en verðið segir til með pâté, pylsum, ostum og ljósu kjöti. Verð: 1.599 kr.
Okkar álit: Elegant chardonnay frá Bourgogne, flott matarvín á viðráðanlegu verði. Verð: 2.990 kr.
Stone Barn Chardonnay 2013 Við smökkuðum síðast rauðvínið frá Stone Barn, cabernet sauvignon, og nú er komið að hvítvíninu, chardonnay frá Kaliforníu. Stone Barn tilheyrir Delicatovínhúsinu sem var stofnað af Indelicatofjölskyldunni sem er enn við völd en húsið hefur stækkað mikið. Klassískt chardonnay, feskt og ilmríkt, epli, sítrónur, vottur af melónum og suðrænum ávöxtum en daufara í bragði, létt sýra, suðrænir tónar en smávegis beiskja í lokin. Prófið með öllum léttum fiskréttum, grilluðum eða ofnbökuðum. Okkar álit: Klassískt chardonnay-vín, ferskt og ilmríkt. Verð: 1.899 kr.
Svör við spurningum bls. 90 1. B – 2. A – 3. B – 4. C – 5. B
Okkar álit: Fágað og dæmigert Chianti Classico, afskaplega vel gert. Verð: 3.499 kr.
Okkar álit: Þar sem Chile og Bordeaux hittast. Flott matarvín með rauðu kjöti, mjög góð kaup Verð: 2.210 kr.
Gestgjafinn
93
asísk salöt HAUS
Rækju- og mangósalat fyrir 4
Salat með nautastrimlum og appelsínusósu
Eldheitt kúrbítssalat fyrir 4
fyrir 4 1 salathaus t.d. höfuðsalat
3 litlir kúrbítar, skornir eftir lengdinni í nokkrar
750 g rækjur
2 msk. ostrusósa
lengjur.
1 mangó, sneitt
1 msk. fiskisósa
2 hvítlauksgeirar, marðir
1 avókadó, skorið í grófa bita
1 msk. púðursykur
60 ml sojasósa
1 lítill rauðlaukur, sneiddur fínt
1 tsk. sesamolía
2 msk. sriracha-sósa
handfylli kóríanderlauf
400 g nautafille, skorið í þunnar sneiðar eða
1 tsk. hunang
3 msk. sæt chili-sósa
strimla
2 vorlaukar, sneiddir fínt
2 msk. límónusafi
250 g ferskur spergill, trénaði hlutinn brotinn af
2 msk. sesamolía
1 msk. sesamolía
150 g sykurbaunir
salt og pipar eftir smekk
handfylli kóríanderlauf
2 msk. sesamfræ
Raðið fallega á disk öllu hráefninu. Pískið saman
handfylli basillauf
chili-sósu, límónusafa og sesamolíu og hellið yfir
1 lítill rauðlaukur, sneiddur þunnt
Hitið sesamolíu á pönnu. Bætið við kúrbít og
rétt áður en rétturinn er borinn fram.
1 lítil appelsína, afhýdd og skorin í sneiðar
hvítlauk og steikið í 5-7 mínútur eða þar til
Laxasalat með sykurbaunum og granateplum fyrir 4
kúrbíturinn hefur mýkst. Setjið til hliðar. Blandið Blandið saman ostrusósu, fiskisósu, sykri og
saman sojasósu, sriracha og hunangi og pískið
sesamolíu í skál og hrærið þar til sykurinn er
saman þar til blandan er orðin slétt. Blandið saman
uppleystur. Marínerið kjötið í blöndunni í 1 klst. í
við kúrbítinn og dreifið vorlauk því næst yfir. Berið
kæli.
fram volgt.
4 msk. fiskisósa
Steikið því næst kjötið á miðlungsháum hita. Setjið
3 msk. sykur
til hliðar og látið standa á meðan salatið er útbúið.
Gúrkusalat
700 g laxaflök, roðflett og skorin í bita
Sjóðið spergil og sykurbaunir í stutta stund eða
fyrir 4
2 msk. bragðlítil olía
þar til það er orðið fallega grænt og örlítið mjúkt
300 g sykurbaunir
en samt ekki of lint. Takið úr vatninu og látið strax
2 gúrkur, sneiddar örþunnt á lengdina eða notið
1 gúrka, skorin í þunnar sneiðar
undir kalt vatn og kælið. Skerið spergil í minni bita,
mandólín sé það til
1 granatepli, fræhreinsuð
t.d. til helminga. Blandið saman kryddjurtum, lauk
60 ml rauðlaukur, sneiddur fínt
handfylli kóríanderlauf
og appelsínusneiðum ásamt kældum spergli og
60 ml rauð paprika, söxuð fínt
handfylli basillauf
sykurbaunum. Bætið við nautakjötinu og að lokum
60 ml. hrísgrjónaedik
2 stk. rauð chili-aldin, fræhreinsuð og söxuð
er appelsínusósunni dreipt yfir. Berið fram.
1 tsk. hunang
½ rauðlaukur, skorinn þunnt
1 tsk. sesamfræ
2 msk. límónusafi
Appelsínusósa
½ tsk. sesamolía
2 msk. fiskisósa
4 msk. ferskur appelsínusafi
¼ tsk. chili-flögur
3 msk. jómfrúarolía
½ tsk. sjávarsalt
Snyrtið og skerið laxaflökin í minni viðráðanlegar
3 msk. rauðvínsedik
sneiðar. Blandið saman 4 msk. af fiskisósu og 2 msk.
1 msk. sojasósa
Blandið saman fínt sneiddri gúrku, rauðlauk,
af sykri. Marinerið laxinn í blöndunni í 10 mínútur í
1 msk. sesamolía
papriku og sesamfræjum í miðlungsstóra skál.
kæli. Því næst er laxinn steiktur á háum hita í um 1
1 tsk. engiferrót, skorin mjög fínt
Geymið.
mínútu á báðum hliðum. Setjið til hliðar.
½ tsk. sykur
Pískið saman hrísgrjónaedik, hunang, sesamolíu,
Setjið sykurbaunir í soðið vatn í 30 sekúndur, síið
chili-flögum og sjávarsalt. Blandið saman við
vatnið frá og skolið því næst undir köldu vatni.
Blandið saman öllu hráefninu og setjið til hliðar á
grænmetið og berið fram strax eða látið standa í
Blandið saman kældum sykurbaunum, gúrku,
meðan salatið er útbúið.
kæli í eina til tvær klukkustundir til að fá bragðið
granateplum, kóríander, basil, chili og lauk. Hlutið
enn betur fram.
laxinn niður gróft í smærri bita og dreifið varlega yfir grænmetið. Blandið saman límónusósu, fiskisósu og afganginum af sykrinum. Hellið yfir salatið og berið fram.
94
Gestgjafinn
Allt hráefni sem notað er í Gestgjafanum fæst í verslunum Hagkaups.
k
- Sp a r a
ðu me
ra pa
um
um
út
p a r a ðu
v l it á ef n
-S ve f num
HaLLGrÍmSKIrKja Í nÝrrI mynd fylgir blaðinu
348 HÚS OG HÍBÝLI
31. TBL. 78. ÁRG. 25. ÁGÚST 2016 1595 KR.
10. tbl. 2016, verð 2.195 kr.m.vsk.
freyðivín oG ber
Eitt læri 4 uppskriftir og meðlæti
Sólrún Bragadóttir stofnar heildrænan söngskóla
GIRNILEGAR BOLLAKÖKUR SÚKKULAÐI-FONDUE QUICHE LORRAINE
9. tBL. 2016
VeGan VEISLA
nýr óperustjóri sIlVIa rak ísbíl til að eiga fyrir náminu erla
faGurKErI Í KópaVOGI
f n um - S
eru best
BESTU í fríið? BæKUrnar steinunn Í FRÍIÐ birna
Helgi SvavarS og Stefanía tHorS eiga Heimili með Húmor
Innlit í sumarbústað
anna tara talsmaður
rÁÐ endaþarmsmaka á íslandi FYRIR FJALLGÖNGUNA
bláber í boðinu
næsta
●
Grænkál bláber læri dill buff kaldar kökur ● ●
5 690691 160005
●
kósí
hjá Siggu ElEfSEn þar SEm allir litir Eru vElkomnir
1.995 kr. kr. verð 2.195
●
kaos og
FRUMKVÖÐULL ÁRSINS 2016
7. tbl. 08. tbl. 2015 2016
„Kemst hvergi ef ég leita sökudólga allt mitt líf“
bazaar veitinGastaður
hörkukvendið opnar sig um
690691 050009 050009 55 690691
KRISTJANA JENNÝ OPNAR SIG UM GAMALT LEYNDARMÁL
Grænmetisbuff í frystinn
æskuna, erfiðleikana í skóla ÞorBJÖrG og það sem gengur á í JensdÓttIr fitness-heiminum blaaa...
grænkál
dill
Uppáhaldssnyrtivörur Kim Kardashian
5 690691 200008
Nr. 29 18. ágúst. 2016 Verð 1.495 kr.
Rikka og Haraldur pólfari Sigurbjörn, faðir Áslaugar Örnu, geislaði af gleði með kærustunni
FERSKUR BLÆR Í SJÁLFSTÆÐISFLOKKNUM
SOONG-SYSTUR
8. tbl. 8. árg. 2016 Verð 1.895 kr.
Gerir lífið skemmtilegra!
ÁSTFANGNAR FJALLAGEITUR
Reyndu að sameina Kínverja í baráttunni við Japani 1937
Ert þú feimin?
st markahæ Sjöunda inum! í heim
RÁÐ SEM HJÁLPA!
t Lára Margrédóttir Viðars
SVÖL
NAGLALIST
SVARTHÖFÐI
Takk og bless
ÞINGMENN KVEÐJA
Stjórnaði uppreisn indíána í Perú
SAGAN ÖLL
SPURNINGAR OG SVÖR
Hvenær var Egiftaland víðfeðmast? tíma tók l Hve langan að reisa Eiffelturninn? ki var l Hvaða skriðdre algengastur á árunum 1939-1945?
l
7
MIÐALDIR
Hæfileikarík og heillandi
ERLA WIGELUND HÉLT LISTMÁLARINN HJARTNÆMA RÆÐU UNGFRÚ ÍSLAND
TÚPAC AMARU II
mjög umdeildar sálarrannsóknir
Leynibrúðkaup
GAF ÞAU SAMAN Drottning Verðlistans eldhress á níræðisaldri
9 771025 956009
hvað blessuð börnin? balliðmeð byrjað á bessastöðum
LÆTUR EKKI einfaldaðu SETJA lífSIG þitt Í KASSA
forsetafrú íslands
! Zuper-ZAyN
r snyrtivö Júlía elskar lífræna inu Slepptu skólastress Freistandi uppskriftir þér? Hvaða æfingar passa
pLakÖt:
SIGURGANGA
StjarNaN úr NeyÐarVaktINNI!
l!
ve Láttu þér líða rur!
tayLor kINNey
7
SNIÐUG
Instagram-trikk
• SELENA GOMEZ PYRNU • ZAYN MALIK NDSLIÐIÐ Í KNATTS ÍSLENSKA KARLALA NGS • TYLER POSEY S • LUKE HEMMI BECKY G • ASTRID
ISSN 1670-8407
9 771670 840005
Ný t t ú t l i
nr. 348 • 9.tBL. • 2016 • VErð 2195 Kr.
HRESSTU UPP Á HÁRIÐ
10. tbl. 2016
Tíska hvaða föt
matur og vín
G e st Gj a f i n n
7 . tbl. 08 . tbl.38. 36.árg. árg.2015 2016
HEImILI faStEIGnaSaLa OG GLamÚrpÍu
t-
birtingur.is ÍSLEndInGar GErðu upp SVEItaSEtur SItt Í danmörKu
ð áskri e f m
NR 9/2016 1.895 kr.
NORMANA
NÝTT LÍF HÚS OG HÍBÝLI GESTGJAFINN VIKAN SÉÐ OG HEYRT
Afkomendur víkinga lögðu Evrópu að fótum sér
JÚLÍA Löður er með á Löður allan bílinn er með áallan bílinn Löður Löður er Löður með Löður er með er er með áallan áallan allan ábílinn allan ábílinn allan bílinn bílinn bílinn Löður Löður Löður er með er með er með er Löður með er Löður með er Löður er með ámeð með Löður allan áLöður er með Löður allan ámeð Löður bílinn er allan áLöður með er allan ámeð með er bílinn allan á er með bílinn áallan allan með bílinn ámeð ábílinn allan bílinn áallan allan bílinn allan ábílinn allan ábílinn bílinn bílinn bílinn Löður Löður Löður erLöður Löður með erLöður Löður með erLöður Löður með er Löður með er Löður með er Löður er áer með er Löður allan áer er með allan ámeð bílinn er allan ábílinn Löður bílinn með allan á bílinn allan á er bílinn áallan allan með bílinn áallan allan allan bílinn áallan bílinn allan bílinn áallan allan Löður með áábílinn bílinn Löður er með á Löður er með ábílinn allan bílinn er áá Löður er með ábílinn allan bílinnbílinn Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn • Rain-X verndar bílinn, eykur útsýni og öryggi Rain-X býður Rain-X uppá býður Rain-X fullkomna uppá Rain-X býður yfirborðsvörn fullkomna býður uppá fullkomna uppá yfirborðsvörn fullkomna • öryggi Rain-X yfirborðsvörn verndar yfirborðsvörn Rain-X bílinn, verndar Rain-X eykur Rain-X verndar bílinn, útsýni verndar eykur bílinn, og öryggi útsýni bílinn, eykur og eykur útsýni öryggi útsýni ogútsýni öryggi ogog öryggi Hreinn bíll eyðir allt aðRain-X 7% minna eldsneyti Rain-X býður Rain-X uppá býður Rain-X fullkomna uppá býður fullkomna býður uppá fullkomna uppá yfirborðsvörn fullkomna • fullkomna Rain-X yfirborðsvörn verndar yfirborðsvörn Rain-X bílinn, verndar Rain-X eykur •eykur Rain-X verndar bílinn, útsýni verndar eykur bílinn, og öryggi útsýni bílinn, eykur og eykur útsýni öryggi og öryggi Rain-X býður Rain-X uppá býður Rain-X fullkomna uppá býður Rain-X fullkomna uppá yfirborðsvörn býður Rain-X fullkomna uppá yfirborðsvörn Rain-X býður fullkomna uppá býður •fullkomna yfirborðsvörn Rain-X býður Rain-X fullkomna uppá •verndar yfirborðsvörn Rain-X Rain-X býður fullkomna •verndar yfirborðsvörn fullkomna Rain-X bílinn, uppá Rain-X yfirborðsvörn •eykur verndar fullkomna uppá bílinn, Rain-X yfirborðsvörn Rain-X býður útsýni fullkomna •Rain-X eykur verndar Rain-X bílinn, yfirborðsvörn uppá býður Rain-X og útsýni •býður eykur Rain-X verndar öryggi bílinn, yfirborðsvörn uppá •Rain-X býður Rain-X og útsýni verndar eykur fullkomna öryggi bílinn, býður uppá •yfirborðsvörn verndar Rain-X yfirborðsvörn útsýni eykur bílinn, fullkomna öryggi uppá • eykur Rain-X verndar yfirborðsvörn og útsýni eykur fullkomna verndar eykur yfirborðsvörn •bílinn, Rain-X og útsýni öryggi útsýni yfirborðsvörn bílinn, eykur ••öryggi Rain-X og verndar öryggi og eykur útsýni ••eykur verndar öryggi Rain-X bílinn, útsýni og ••útsýni Rain-X verndar öryggi bílinn, og verndar öryggi útsýni eykur bílinn, og útsýni bílinn, eykur öryggi og eykur útsýni öryggi útsýni og öryggi og öryggi Rain-X býður Rain-X uppá býður Rain-X fullkomna uppá býður Rain-X fullkomna uppá yfirborðsvörn býður Rain-X fullkomna uppá yfirborðsvörn Rain-X býður Rain-X uppá býður •yfirborðsvörn Rain-X býður Rain-X fullkomna uppá •uppá verndar yfirborðsvörn Rain-X uppá Rain-X býður fullkomna •býður verndar yfirborðsvörn fullkomna Rain-X bílinn, býður uppá Rain-X yfirborðsvörn •eykur verndar fullkomna uppá bílinn, Rain-X yfirborðsvörn býður útsýni fullkomna •eykur verndar Rain-X bílinn, yfirborðsvörn uppá Rain-X og útsýni •fullkomna eykur Rain-X verndar öryggi bílinn, fullkomna yfirborðsvörn uppá •Rain-X býður Rain-X Rain-X og útsýni verndar eykur fullkomna öryggi bílinn, uppá •og verndar Rain-X býður yfirborðsvörn og útsýni bílinn, fullkomna •bílinn, Rain-X uppá yfirborðsvörn bílinn, og útsýni eykur öryggi verndar eykur yfirborðsvörn •bílinn, Rain-X og útsýni útsýni bílinn, eykur ••allt yfirborðsvörn Rain-X og verndar öryggi og eykur útsýni ••eykur verndar öryggi Rain-X bílinn, útsýni og •verndar öryggi eykur Rain-X bílinn, og öryggi útsýni eykur verndar bílinn, og útsýni eykur bílinn, öryggi og útsýni eykur öryggi og útsýni öryggi ogöryggi öryggi Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn •öryggi Rain-X verndar bílinn, og öryggi Hreinn bíll eyðir Hreinn allt bíll Hreinn að eyðir 7% Hreinn bíll minna allt eyðir að bíll eldsneyti 7% eyðir minna að allt 7% eldsneyti að minna 7% minna eldsneyti eldsneyti Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn •verndar Rain-X verndar bílinn, útsýni og öryggi Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn •bíll Rain-X verndar bílinn, eykur útsýni og öryggi Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn • að Rain-X verndar bílinn, eykur útsýni og öryggi Hreinn eyðir Hreinn allt bíll Hreinn að eyðir 7% Hreinn bíll minna allt eyðir að bíll eldsneyti 7% allt eyðir minna að allt 7% eldsneyti að minna minna eldsneyti eldsneyti Hreinn bíll Hreinn eyðir bíll Hreinn allt eyðir að bíll Hreinn 7% allt eyðir minna að bíll Hreinn 7% allt eyðir eldsneyti minna að Hreinn bíll 7% allt eyðir eldsneyti Hreinn minna að bíll 7% allt eyðir bíll Hreinn eldsneyti minna að eyðir 7% allt Hreinn bíll eldsneyti að minna allt eyðir 7% að bíll eldsneyti minna 7% allt Hreinn eyðir minna aðbíll eldsneyti allt 7% Hreinn bíll eldsneyti að minna eyðir 7% bíll Hreinn allt minna eldsneyti eyðir að Hreinn 7% allt eldsneyti eyðir minna bíll 7% allt eyðir eldsneyti minna að allt 7% eldsneyti að minna 7% minna eldsneyti eldsneyti Rain-X býður uppá fullkomna yfirborðsvörn •bíll Rain-X verndar bílinn, eykur útsýni og öryggi Hreinn bíll Hreinn eyðir bíll Hreinn allt eyðir að bíll Hreinn 7% allt eyðir minna að bíll Hreinn 7% allt eyðir eldsneyti minna að Hreinn bíll 7% allt eyðir eldsneyti Hreinn minna að bíll 7% allt eyðir bíll Hreinn eldsneyti minna að eyðir 7% allt Hreinn bíll eldsneyti að minna allt eyðir 7% að bíll eldsneyti minna 7% allt Hreinn eyðir minna að eldsneyti allt 7% Hreinn bíll eldsneyti að minna eyðir 7% bíll Hreinn allt minna eldsneyti eyðir að bíll Hreinn 7% allt eldsneyti eyðir að minna 7% allt eyðir eldsneyti minna að 7% allt eldsneyti minna að7% 7% eldsneyti minna eldsneyti Hreinn bíll eyðir allt að 7% minna eldsneyti Hreinn bíll eyðir allt 7% minna eldsneyti Hreinn bíll eyðir allt að 7% eldsneyti Hreinn bíllaðeyðir allt aðminna 7% minna eldsneyti Hreinn bíll eyðir allt að 7% minna eldsneyti
SAGAN ÖLL
Við stöðum--www.lodur.is www.lodur.is- -5680000 5680000 Viðerum erumááfimmtán sextán stöðum Við erum Við á-erum erum Við fimmtán Við erum áerum fimmtán erum stöðum á--stöðum fimmtán á--áfimmtán fimmtán stöðum -stöðum stöðum stöðum www.lodur.is www.lodur.is www.lodur.is 5680000 5680000 5680000 Við erum Við á erum Við fimmtán ástöðum fimmtán erum á-fimmtán fimmtán fimmtán -5680000 stöðum www.lodur.is www.lodur.is -5680000 --www.lodur.is 5680000 5680000 - -5680000 Við Við Við áerum erum Við áerum erum Við áerum fimmtán erum Við áerum stöðum Við erum á-erum Við stöðum fimmtán www.lodur.is á-Við erum stöðum www.lodur.is á erum -fimmtán stöðum á www.lodur.is fimmtán -á stöðum erum Við www.lodur.is fimmtán 5680000 stöðum Við www.lodur.is áVið 5680000 stöðum -5680000 Við erum www.lodur.is -stöðum 5680000 fimmtán www.lodur.is erum á 5680000 www.lodur.is á www.lodur.is -www.lodur.is stöðum -5680000 www.lodur.is 5680000 --stöðum -www.lodur.is 5680000 ---www.lodur.is --- www.lodur.is -5680000 5680000 -- 5680000 -- 5680000 -- 5680000 Viðerum erum Viðerum Við áfimmtán fimmtán Við áfimmtán fimmtán Við ástöðum stöðum fimmtán Við áfimmtán stöðum Við fimmtán erum á -erum Við stöðum fimmtán www.lodur.is áfimmtán -Við erum fimmtán stöðum www.lodur.is áfimmtán erum -Við stöðum á www.lodur.is Við fimmtán --áá stöðum erum Við www.lodur.is -áfimmtán fimmtán 5680000 stöðum --erum www.lodur.is -áfimmtán stöðum --áVið erum www.lodur.is Við -á -stöðum 5680000 fimmtán www.lodur.is erum á -stöðum 5680000 fimmtán www.lodur.is stöðum -5680000 -ástöðum 5680000 stöðum fimmtán ---www.lodur.is -www.lodur.is stöðum -www.lodur.is --stöðum stöðum -www.lodur.is 5680000 --5680000 -www.lodur.is -5680000 5680000 -- 5680000 -- 5680000 5680000 Við erum -stöðum www.lodur.is 5680000 Við erum fimmtán -www.lodur.is www.lodur.is -5680000 5680000 Við erum áerum fimmtán stöðum -www.lodur.is Við erum áfimmtán fimmtán -5680000 www.lodur.is - 5680000 Við ástöðum fimmtán stöðum - www.lodur.is - 5680000
GRAFÍSK MYNSTUR OG GERSEMAR Á HEIMILUM
Góð ráð til að feta
metorðastigann
tá
v l it á ef n
- Sp a r a
út t - Ný t t
BESTU ÁSKRIFTARTILBOÐ OKKAR FINNUR ÞÚ Á:
út l i t á
rif
Komdu í áskrift
ýtt
t - Ný t t me ð á s k
ve
rif
ðu
ásk r i f t - N ð
úr hönnunarheiminum
Endurkoma
Scandia-hnífaparanna
Umsjón: Ólöf Jakobína Ernudóttir Myndir: Frá framleiðanda
F
lest okkar kannast við þessi hnífapör, Scandia-hnífapörin, sem Kaj Franck hannaði árið 1952 og voru framleidd af Hackman, oft kennd við framleiðandann. Mörg okkar ólumst upp við þau, aðrir muna eftir þessum kúptu skeiðum hjá ömmu sem voru svo fullkomnar fyrir Cheerios-ið. Þetta voru hér áður hin dæmigerðu hversdagshnífapör Íslendinga. Við hönnun hnífaparanna var hugsunin sú að notagildið væri í fyrirrúmi og formin fylgdu á eftir, einföld og falleg. Kaj Franck hannaði Scandia-hnífapörin á sama tíma og Kilta-borðbúnaðinn sem seinna fékk nafnið Teema en segja má að það leirtau sé táknmynd fyrir finnska framleiðandann Arabia. Á þessum tíma voru silfurhnífapör staðalbúnaður á öllum betri heimilum og með tilkomu þessara einföldu hnífapara sem laus voru við allar dúllur og flúr má segja að Kaj Franck hafi verið brautryðjandi, komið með nýja strauma inn í borðbúnaðarflóruna sem fyrir var. Skeiðin var hönnuð dýpri og meira hringlaga en tíðkaðist og því þægilegri til að borða súpur, gaffallinn var gerður sterklegri, með flatari teina sem átti að gera fólki auðveldara með að ná baunum og öðru smáu upp. Hnífapörin fara sérstaklega vel í hendi og um leið og rendurnar gefa hnífapörunum sterkan svip þá skapa þær einnig betra grip.
Teema (1952)
Kartio (1958)
Kaj Franck 1911-1989
Hnífapörin voru í framleiðslu frá 1952-1989 og aftur frá 19961998 og hafa þau því ekki verið fáanleg í 18 ár. Vinsældir þeirra hafa aukist ár frá ári og er svo komið að setið er um þau á nytjamörkuðum og í verslunum sem selja húsbúnað frá þessum tíma. Til að mæta eftirspurn ákvað finnski framleiðandinn Iittala að dusta rykið af teikningunum og betrumbæta þær örlítið, þ.e. stækka hnífapörin til að koma til móts við þarfir hins stóra nútímamanns. Nú fást því hnífapörin í nýrri útgáfu sem hluti af heildarlínu Kaj Franck hjá Iittala, ásamt Teema-leirtauinu og Kartio-glösunum sem er hönnun hans frá 1953. Aðdáendur þessa klassíska borðbúnaðar geta því bætt hnífapörunum á óskalistann.
96
Gestgjafinn
Verð frá aðeins
3.490.000 kr.
Velkomin í Tívolí! Fjórhjóladrifinn / Sjálfskiptur / Ríkulega búinn Bílabúð Benna kynnir sportjeppann Tivoli, nýjasta smellinn frá bílaframleiðandanum SsangYong í Suður-Kóreu. Sportjeppinn Tivoli er allt í senn, flottur, ríkulega búinn, fjórhjóladrifinn og einstaklega lipur í akstri. Tivoli er fyrir þá kröfuhörðu sem kunna að meta stílhreina hönnun, gegnheil gæði og frábært verð.
Kíktu í heimsókn á benni.is. Verið velkomin í reynsluakstur. Reykjavík Tangarhöfða 8 Sími: 590 2000
Reykjanesbær Njarðarbraut 9 Sími: 420 3330
Opnunartímar Virka daga frá 9:00 til 18:00 Laugardaga frá 12:00 til 16:00
4WD – læst
4WD – 50/50 skipt
UPPSKRIFTIR Í BLAÐINU Smáréttir/forréttir Beikonvafið brauð með rjómaosti, döðlum og valhnetum 56 Eldheitt kúrbítssalat 94 Exótískur risarækjukokteill 78 Gúrkusalat 94 Kalt kjúklingasalat 84 Lamba-fillet með tunglþurrkuðum tómötum, klettasalati og myntupestó 18 Myntupestó 18 94 Rækju- og mangósalat Spænsk tortilla með chorizo-pylsu, döðlu- og ólífumauki 17 Stökkur kúrbítur með fetaosti og grillaðri papriku 20 Tígrisrækja á piparrótarkremi 19 Túnfiskssalat 86
Aðalréttir Baka með beikoni og púrrulauk Laxasalat með sykurbaunum og granateplum Linguini með rækjum Parmavafinn skötuselur Pastasalat með beikoni og grænum baunum Pottréttur með nautakjöti, beikoni og rauðvíni Rækju- og mangósalat Salat með nautastrimlum og appelsínusósu Sinnepskjúklingur með beikoni
56 94 68 80 57 57 94 94 56
Meðlæti/salöt Bakaðar kartöflur og grænmeti 80 Bakaðar kartöfluskífur með beikoni 56 Eldheitt kúrbítssalat 94 Grillaðar paprikur í ólífuolíu 40 Gúrkusalat 94 Laxasalat með sykurbaunum og granateplum 94 Ofnbakaðir tómatar í ólífuolíu 40 Ólífusalsa 80 Pastasalat með beikoni og grænum baunum 57
98
Gestgjafinn
Salat með nautastrimlum og appelsínusósu Spergilkálssalat með beikoni Sultaður rauðlaukur Súrsaðar rófur með appelsínu Sýrðar gúrkur með dilli og sinnepskornum Sýrðar radísur og hnúðkál
94 56 28 40 40 41
Brauðréttir Baka með beikoni og púrrulauk 56 Beikonvafið brauð með rjómaosti, döðlum og valhnetum 56 Gróft fjölkornabrauð 86 Heitur brauðréttur með beikoni og eplum 28 Heitur brauðréttur með hvítvíni og tíamían 28 Heitur brauðréttur með kjúklingi, sultuðum rauðlauk og grænkáli 28 Heitur brauðréttur með rófum, sveppum og truffluolíu 28 Rúgmjölsbeyglur 84
Kökur/eftirréttir Bláberjabaka 82 Eplabaka 36 Mangó- og vanillubaka 36 Pekanbaka 36 Sítrónubaka 36 Súkkulaðikaka með jarðarberjafyllingu 42 Súkkulaðimús 8
Annað Grillaðar paprikur í ólífuolíu Ofnbakaðir tómatar í ólífuolíu Sultaður rauðlaukur Súrsaðar rófur með appelsínu Sýrðar gúrkur með dilli og sinnepskornum Sýrðar radísur og hnúðkál
40 40 28 40 40 41
Græni svanurinn er norræna umhverfismerkið og vörurnar frá Ajax með Græna svaninum uppfylla öll skilyrði til að bera merkið.
Nýr Volkswagen Tiguan
Tilhlökkunin er aftur komin í umferð.
Fallegur, dugandi í ófærum, rúmgóður.
Tígrisdýrið skiptir um ham og stækkar.
... breytingarnar eru ekki síður í betri aksturseiginleikum.
Jón Agnar Ólafsson, Morgunblaðinu
Finnur Thorlacius, Fréttablaðinu
Róbert Róbertsson, Viðskiptablaðinu
Við kynnum nýjan Volkswagen Tiguan. Skarpari hönnun, ríkulegra innanrými og ótal tækninýjungar sameinast í þessum frábæra bíl sem hægt er að fá með allt að 240 hestafla vél. Komdu og prófaðu nýjan Tiguan. Við tökum vel á móti þér. VW Tiguan, fjórhjóladrifinn og sjálfskiptur, verð frá:
5.890.000 kr. www.volkswagen.is
ax!
dingar str
Til afhen
HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · Sími 590 5000 · hekla.is Höldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · HEKLA Reykjanesbæ · Heklusalurinn Ísafirði