ÂÎËÔÃÀÍÃ ÕÅÐÍÄÎÐÔ
×ÈÊ
èëè Çàùî âçåõìå ëàäàòà
1
Èçäàâàíåòî íà òîâà ïðîèçâåäåíèå áåøå ïîäêðåïåíî îò ÒÐÀÄÓÊÈ, ëèòåðàòóðíà ìðåæà, â êîÿòî ñà âêëþ÷åíè Ôåäåðàëíîòî ìèíèñòåðñòâî çà Åâðîïà, èíòåãðàöèÿòà è âúíøíèòå ðàáîòè íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà âúíøíèòå ðàáîòè íà Ôåäåðàëíà ðåïóáëèêà Ãåðìàíèÿ, Øâåéöàðñêàòà êóëòóðíà ôîíäàöèÿ Ïðî Õåëâåöèÿ , ÊóëòóðÊîíòàêò Àâñòðèÿ (ïî âúçëîæåíèå íà Ôåäåðàëíîòî êàíöëåðñòâî íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ), Ãüîòå-èíñòèòóò, Ñëîâåíñêàòà àãåíöèÿ çà êíèãàòà JAK, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Õúðâàòèÿ, ðåñîð Êóëòóðà â ïðàâèòåëñòâîòî íà Êíÿæåñòâî Ëèõòåíùàéí, Ôîíäàöèÿòà íà Ëèõòåíùàéí çà êóëòóðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Àëáàíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è èíôîðìàöèÿòà íà Ðåïóáëèêà Ñúðáèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è íàöèîíàëíàòà èäåíòè÷íîñò íà Ðóìúíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà ×åðíà ãîðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Ìàêåäîíèÿ, Ëàéïöèãñêèÿò ïàíàèð íà êíèãàòà è ôîíäàöèÿ Ñ. Ôèøåð .
2
Âîëôãàíã Õåðíäîðô
×ÈÊ
èëè Çàùî âçåõìå ëàäàòà
Ïðåâåëà îò íåìñêè: Âàñèëêà Âàí÷åâà
ÅÌÀÑ 3
Wolfgang Herrndorf TSCHICK © 2010, Rowohlt Verlag GmbH Berlin Âîëôãàíã Õåðíäîðô ×ÈÊ èëè Çàùî âçåõìå ëàäàòà Ïðåâîä: © S. Fischer Foundation in order of TRADUKI Èëþñòðàöèÿ íà êîðèöàòà: © Studiocanal GmbH / Mathias Bothor Äèçàéí íà êîðèöàòà: Çëàòèíà Ãî÷åâà © ÈÊ ÅÌÀÑ Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!
4
1 Ïúðâî ñå óñåùà ìèðèçìàòà íà êðúâ è íà êàôå. Êàôå ìàøèíàòà å îòñðåùà âúðõó ìàñàòà, à êðúâòà å â îáóâêèòå ìè. Àêî òðÿáâà äà ñúì ÷åñòåí, íå å ñàìî êðúâ. Êîãàòî ñòàðèÿò êàçà ÷åòèðèíàéñåò , àç íàìîêðèõ ãàùèòå. Ïðåç öÿëîòî âðåìå ñåäÿõ íà ñòîë÷åòî íà åäíà êúëêà è íå ìúðäàõ. Âèåøå ìè ñå ñâÿò. Îïèòàõ ñå äà ñè äàì âèä, êàêúâòî ñïîðåä ìåí áè èìàë ×èê, àêî íÿêîé ìó êàæå ÷åòèðèíàéñåò , è â òîçè ìîìåíò ñå íàïèêàõ. Ìàéê Êëèíãåíáåðã, ãåðîÿò. À ïðè òîâà ñúâñåì íå çíàåõ çàùî òîëêîâà ñå ïðèòåñíÿâàì. Ïðåç öÿëîòî âðåìå ñè áåøå ÿñíî, ÷å òàÿ ðàáîòà ùå ñâúðøè òàêà. ×èê ñúñ ñèãóðíîñò íå áè ñå íàïèêàë. À êúäå å âñúùíîñò ×èê? Çà ïîñëåäíî ãî âèäÿõ íà ìàãèñòðàëàòà, ïîäñêà÷àøå íà êóö êðàê êúì õðàñòàëàöèòå, íî ìè ñå ñòðóâà, ÷å è íåãî ñà ãî õâàíàëè. Ñ åäèí êðàê ÷îâåê íå ìîæå äà ñòèãíå äàëå÷. Åñòåñòâåíî, íå ìîãà äà ïèòàì ïîëèöàèòå. Àêî íå ñà ãî âèäåëè, ùå å ïîäîáðå èçîáùî äà íå ãî ñïîìåíàâàì, ëîãè÷íî. Ìîæå áè íàèñòèíà íå ñà ãî âèäåëè. À îò ìåí ñúñ ñèãóðíîñò íÿìà äà ãî íàó÷àò. Àêî ùå äà ìå èçòåçàâàò. Ìàêàð ÷å, äîêîëêîòî çíàì, íà ãåðìàíñêàòà ïîëèöèÿ íå º å ðàçðåøåíî äà èçòåçàâà êîãîòî è äà áèëî. Ðàçðåøåíî å ïî òåëåâèçèÿòà è â Òóðöèÿ. Íî è äà ñåäè ÷îâåê â ïîëèöåéñêîòî íà ìàãèñòðàëàòà è äà îòãîâàðÿ íà âúïðîñè çà ðîäèòåëèòå ñè íå å
5
âúðõúò íà ñëàäîëåäà, áèõ êàçàë. Ìîæå áè èçòåçàíèÿòà ùÿõà äà ñà çà ïðåäïî÷èòàíå, ïîíå ùÿõ äà èìàì ïðè÷èíà äà ñúì ïðèòåñíåí. Íàé-äîáðå å ÷îâåê äà ñè çàòâàðÿ ÷îâêàòà , êàçâàøå ×èê. È àç ìèñëÿ òàêà. Ñåãà, êîãàòî âñè÷êî å ïîñêîðî áåç çíà÷åíèå. À è íà ìåí ìè å âñå òàÿ çà âñè÷êî. Å, ïî÷òè çà âñè÷êî. Íå ìè å âñå òàÿ çà Òàòÿíà Êîñè÷, åñòåñòâåíî. Ìàêàð ÷å îò äîñòà âðåìå íå ñúì ñå ñåùàë çà íåÿ. Íî êàòî ñåäÿ íà òîâà ñòîë÷å è ÷óâàì êàê ëåòÿò êîëèòå ïî ìàãèñòðàëàòà íàâúí, è ïî-âúçðàñòíèÿò ïîëèöàé ñòîè îò ïåò ìèíóòè êðàé êàôå ìàøèíàòà è ÿ ïúëíè ñ âîäà, è ïàê ÿ èçïðàçâà, íàòèñêà êîï÷åòî è ïîãëåæäà óðåäà îòäîëó çàùî íå òðúãâà, äîêàòî è ïîñëåäíèÿò èäèîò ìîæå äà âèäè, ÷å ùåïñåëúò îò äðóãàòà ñòðàíà íà êàáåëà íå å ïúõíàò â óäúëæèòåëÿ, äîêàòî òðàå âñè÷êî òîâà, íå ìîãà äà íå ñå ñåòÿ ïàê çà Òàòÿíà. Çàùîòî, íåêà äà ñìå òî÷íè, ñåãà íÿìàøå äà ñúì òóê, àêî íå áåøå Òàòÿíà. Ìàêàð òÿ äà íÿìà íèùî îáùî ñ öÿëàòà òàÿ èñòîðèÿ. Íå âè å ÿñíî ëè? Å, ñúæàëÿâàì. Ïî-êúñíî ïàê ùå ñå îïèòàì äà ãî îáÿñíÿ. Òàòÿíà âúîáùå íå ñå ïîÿâÿâà â öÿëàòà òàÿ èñòîðèÿ. Íàé-õóáàâîòî ìîìè÷å íà ñâåòà íå ñå ïîÿâÿâà. Ïðåç öÿëîòî ïúòóâàíå ñè ïðåäñòàâÿõ, ÷å íè ãëåäà. Êàê íàäçúðòàìå îò æèòíîòî ïîëå. Êàê ñòîèì êàòî ïîñëåäíèòå èäèîòè ñ ìàðêó÷èòå âúðõó ïëàíèíàòà îò áîêëóöè... Âñå ñè ïðåäñòàâÿõ, ÷å Òàòÿíà å çàä íàñ è âèæäà âñè÷êî, êîåòî íèå âèæäàìå, è ñå âåñåëè, êàêòî ñå âåñåëèì íèå, íî ñåãà ñå ðàäâàì, ÷å ñàìî ñúì ñè ãî ïðåäñòàâÿë. Ïîëèöàÿò èçäúðïâà åäíà çåëåíà õàðòèåíà êúðïà îò êóòèÿòà ñ õàðòèåíè êúðïè è ìè ÿ ïîäàâà. Êàêâî äà ÿ ïðàâÿ? Äà îáúðøà ïîäà ñ íåÿ? Òîé õâàùà íîñà ñè ñ äâà
6
ïðúñòà è ìå ãëåäà. Òàêà, çíà÷è. Äà ñå èçñåêíà. Èçñåêâàì ñè íîñà è òîé ìè ñå óñìèõâà äðóæåëþáíî. Èçòåçàíèÿòà ìîãà äà ñè ãè èçáèÿ îò ãëàâàòà. Íî êàêâî äà ïðàâÿ ñ õàðòèåíàòà êúðïà? Îãëåæäàì ïîäà ñ òúðñåù ïîãëåä. Öåëèÿò ó÷àñòúê å ïîêðèò ñúñ ñèâ ëèíîëåóì, ñúùî êàòî êîðèäîðèòå êúì ôèçêóëòóðíèÿ íè ñàëîí. È ìèðèçìàòà å ãîðå-äîëó ñúùàòà. Ïèêíÿ, ïîò è ëèíîëåóì. Âèæäàì Âîëêîâ, ó÷èòåëÿ íè ïî ôèçè÷åñêî, òðåíèðàíîòî ìó òÿëî ïðóæèíèðà ïî êîðèäîðèòå, ñåäåìäåñåòãîäèøåí, â àíöóã: Õàéäå ìîì÷åòà! Õîï, õîï! . Õîäèëàòà ìó øëÿïàò ïî ïîäà, îòêúì ìîìè÷åøêàòà ñúáëåêàëíÿ äîëèòà äàëå÷åí êèêîò è Âîëêîâ ïîãëåæäà íàòàì. Âèæäàì Íàòàëèÿ è Ëåíà, è Êèìáúðëè, âëèçàò ïðåç ñòðàíè÷íèÿ âõîä íà ñàëîíà. È Òàòÿíà ñúñ çåëåíèÿ àíöóã. Âèæäàì ðàçìèòîòî º îòðàæåíèå íà ïîäà, ëúñêàâèòå äîëíèùà, êàêâèòî íîñÿò âñè÷êè ìîìè÷åòà, ãîðíèùàòà. È îòñêîðî ïîëîâèíàòà èãðàÿò ôèçè÷åñêî ñ äåáåëè âúëíåíè ïóëîâåðè, è ïîíå òðè èìàò èçâèíèòåëíà áåëåæêà îò ëåêàðÿ. Ãèìíàçèÿ Õàãåöèóñ , Áåðëèí, îñìè êëàñ. Íå å ëè ïåòíàéñåò? ïèòàì àç, à ïîëèöàÿò ïîêëàùà ãëàâà. Íå, ÷åòèðèíàéñåò. ×åòèðèíàéñåò. Êàêâî ñòàâà ñ êàôåòî, Õîðñò? Ìàøèíàòà íå ðàáîòè îòâðúùà Õîðñò. Èñêàì äà ãîâîðÿ ñ àäâîêàòà ñè. Òîâà ñèãóðíî å èçðå÷åíèåòî, êîåòî òðÿáâà äà ïðîèçíåñà.  òàçè ñèòóàöèÿ òîâà å èçðå÷åíèåòî, âñåêè ãî çíàå îò òåëåâèçèÿòà, òîëêîâà å ëåñíî äà ãî êàæåø: Èñêàì äà ãîâîðÿ ñ àäâîêàòà ñè. Ñèãóðíî ùå óìðàò îò ñìÿõ. Ïðîáëåìúò å ñëåäíèÿò: àç íÿìàì è ïðåäñòàâà
7
êàêâî îçíà÷àâà òîâà èçðå÷åíèå. Êàòî êàæà: Èñêàì äà ãîâîðÿ ñ àäâîêàòà ñè , à òå ìå ïîïèòàò; Ñ êîãî èñêàø äà ãîâîðèø? Ñ àäâîêàòà ñè ëè? êàêâî ùå èì îòãîâîðÿ òîãàâà? Ïðåç æèâîòà ñè íå ñúì âèæäàë àäâîêàò, à è íå çíàÿ çàùî ìè å. Íå çíàÿ êàêâî ïðàâè. Äàëè íå å åäíî è ñúùî ñ ïðîêóðîð. Íåùî êàòî ñúäèÿ å, ïðåäïîëàãàì, ñàìî äåòî å íà ìîÿ ñòðàíà è ïîçíàâà çàêîíèòå ïî-äîáðå îò ìåí. Íî íà ïðàêòèêà îò çàêîíèòå ðàçáèðà ïî-äîáðå îò ìåí âñåêè îò ïðèñúñòâàùèòå â òàçè ñòàÿ. Èçîáùî âñåêè ïîëèöàé. È áèõ ìîãúë äà ãè ïîïèòàì, åñòåñòâåíî. Íî à̀ íà áàñ, ÷å àêî ïîïèòàì ïî-ìëàäèÿ äàëè ùå ìè òðÿáâà íåùî êàòî àäâîêàò, òîé ùå ñå îáúðíå êúì êîëåãàòà ñè è ùå ìó âèêíå: Åé, Õîðñò! Õîðñò! ß, åëà. Íàøèÿò ãåðîé ïèòà äàëè ìó òðÿáâàë àäâîêàò! Ïîãëåäíè ãî êàêâà êàðòèíêà å. Îëÿë å öåëèÿ ïîä ñ êðúâ, ïèêàå ñè â ãàùèòå êàòî çà ñâåòîâíî è èñêàë äà ãîâîðè ñ àäâîêàòà ñè! . Õà-õà-õà. È, åñòåñòâåíî, ùå óìðàò îò ñìÿõ. Èçîáùî, äîñòàòú÷íî ìè å ëîøî, ÷å äà ñå ïðàâÿ è íà ïàëÿ÷î. Ñòàíàëîòî, ñòàíàëî. Ïîâå÷å íÿìà äà èìà. È àäâîêàòúò íå ìîæå äà ãî ïðîìåíè. Ñàìî äóøåâíîáîëåí ìîæå äà ñå îïèòâà äà îòðè÷à ïðîñòîòèèòå, äåòî ãè íàäðîáèõìå. Êàêâî äà êàæà? ×å öÿëà ñåäìèöà ñúì ñå îïúâàë êðàé áàñåéíà, ïîïèòàéòå ÷èñòà÷êàòà! ? ×å ðàçïîëîâåíèòå ñâèíå ñà ïàäíàëè êàòî äúæä îò íåáåòî? Íàèñòèíà íå ìîãà äà íàïðàâÿ êîé çíàå êàêâî ïî âúïðîñà. Îñâåí íà Àëëàõ äà ñå ïîìîëÿ è äà ñå íààêàì â ãàùèòå, äðóãè îïöèè ïî÷òè íå âèæäàì. Ïî-ìëàäèÿò âñúùíîñò èçãëåæäà ñúâñåì äîáðîíàìåðåí ïîêëàùà ãëàâà è ïîâòàðÿ: Ãëóïîñòè, ïåòíàéñåò. ×åòèðèíàéñåò. Íà ÷åòèðèíàéñåò âå÷å íîñèø íàêàçàòåëíà îòãîâîðíîñò.
8
Âåðîÿòíî òðÿáâà äà èçïèòâàì óãðèçåíèÿ è ðàçêàÿíèå, è âñè÷êî îñòàíàëî, íî ÷åñòíî êàçàíî, íå ÷óâñòâàì íèùî. Ïðîñòî àäñêè ìè ñå âèå ñâÿò. Ïî÷åñâàì ñå íàéäîëó ïî ïðàñåöà. Ñàìî ÷å òàì, êúäåòî äîñêîðî áåøå ìîÿò ïðàñåö, íÿìà íèùî. Ïî ðúêàòà ìè îñòàâà èâèöà âèîëåòîâà ñëóç. Òîâà íå å ìîÿòà êðúâ, âå÷å ãî êàçàõ, êàòî ìå ïèòàõà. Ïî øîñåòî èìàøå äîñòàòú÷íî äðóãà ñëóç, êîÿòî äà èì íàïðàâè âïå÷àòëåíèå, è íàèñòèíà ñè ìèñëåõ, ÷å òîâà íå å ìîÿòà êðúâ. Íî ùîì íå å ìîÿòà êðúâ, êúäå ìè å òîãàâà ïðàñåöúò, ïèòàì àç? Äðúïâàì íàãîðå êðà÷îëà ñè è ïîãëåæäàì îòäîëó. Èìàì íà ðàçïîëîæåíèå ñàìî ñåêóíäà, çà äà ñå ó÷óäÿ. Àêî áÿõ âèäÿë òîâà íà ôèëì, ñúñ ñèãóðíîñò ùåøå äà ìè ïðèëîøåå , ìèñëÿ ñè è äåéñòâèòåëíî ìè ïðèëîøàâà, òóê, â ó÷àñòúêà íà ìàãèñòðàëíàòà ïîëèöèÿ, êîåòî å íÿêàê ñè óñïîêîèòåëíî. Çà ìèã çúðâàì, ÷å îòðàæåíèåòî ìè âúðõó ëèíîëåóìà ñå ïðèáëèæàâà êúì ìåí, ñëåä òîâà ñå ÷óâà óäàð è èç÷åçâàì.
9
10
2 Ëåêàðÿò îòâàðÿ è îòâàðÿ óñòà êàòî øàðàí. Äóìèòå èäâàò ñëåä íÿêîëêî ñåêóíäè. Ëåêàðÿò âèêà. Çàùî âèêà ëåêàðÿò? Íàâèêâà íÿêàêâà äðåáíà æåíà. Íàìåñâà ñå óíèôîðìåíèÿò, â ñèíÿ óíèôîðìà. Ïîëèöàé, êîãîòî îùå íå ïîçíàâàì. Ñìúìðÿ ëåêàðÿ. Îòêúäå ñúì ñèãóðåí, ÷å òîâà å ëåêàð? Èìà áÿëà ïðåñòèëêà. Çíà÷è ìîæå è äà å õëåáàð. Íî â äæîáà íà ïðåñòèëêàòà ñè íîñè ìåòàëíî ôåíåð÷å è îíîâà íåùî çà ïðåñëóøâàíå. Çà êàêâî ìó å íà õëåáàðÿ òàêîâà íåùî, äà ïðåñëóøâà õëÿáà ëè? Çíà÷è å ëåêàð. È òîçè ëåêàð ñî÷è ãëàâàòà ìè è èçðåâàâà íåùî. Ïîä çàâèâêàòà òúðñÿ ñ ðúêà êúäå ñà ìè êðàêàòà. Ãîëè ñà. Íå îïèïâàì âå÷å óðèíà èëè êðúâ. Êúäå ñúì ïîïàäíàë? Ëåæà ïî ãðúá. Íàä ìåí âñè÷êî å æúëòî. Ïîãëåæäàì íà åäíà ñòðàíà: ãîëåìè, òúìíè ïðîçîðöè. Ïîãëåæäàì íà äðóãàòà ñòðàíà: áÿëà íàéëîíîâà çàâåñà. Áîëíèöà, áèõ êàçàë. È ñå âðúçâà ñ ëåêàðÿ. È äðåáíàòà æåíà, åñòåñòâåíî, å â áÿëà ïðåñòèëêà è äúðæè ïàïêà ñ ëèñòà çà ïèñàíå. Êîÿ ëè å áîëíèöàòà, ìîæå áè Êàðèòàñ ? Íå, íÿìàì ïðåäñòàâà. Íàëè íå ñúì â Áåðëèí. ß äà ïîïèòàì êàçâàì ñè, íî íèêîé íå ìè îáðúùà âíèìàíèå. Çàùîòî íà ïîëèöàÿ åñòåñòâåíî òîâà íå ìó ñå õàðåñâà ëåêàðÿò ìó êðåùè, òîé ìó îòâðúùà ñ êðåùåíå, íî ëåêàðÿò êðåñâà îùå ïî-ñèëíî è íÿêàê ñè ñòðàííî ñòàâà ÿñíî êîé èìà òóê äóìàòà. À äóìàòà êàòåãîðè÷íî ÿ èìà ëåêàðÿò, íå ïîëèöàÿò, àç ïúê ñúì òîëêîâà èçòî-
11
ùåí è íÿêàê ñè ùàñòëèâ è óìîðåí, ñÿêàø ñúì ïîäïëàòåí ñ ùàñòèå îòâúòðå, è ïàê çàñïèâàì, áåç äà êàæà äóìà. Ùàñòèåòî, îêàçâà ñå ïî-êúñíî, ñå íàðè÷à âàëèóì. Ðàçäàâàò ãî ñ ãîëåìè ñïðèíöîâêè. Êîãàòî ñå ñúáóæäàì îòíîâî, âñè÷êî å ñâåòëî.  ãîëåìèòå ïðîçîðöè å ñïðÿëî ñëúíöåòî. Íÿêîé ìå ïîäðàñêâà ïî õîäèëàòà. Àõà, ïàê ëåêàðÿò, òîçè ïúò å äðóã, è ïàê èìà ñåñòðà. Íÿìà ïîëèöàè. Ñàìî ÷å íå å ïðèÿòíî, äåòî ëåêàðÿò ìè äðàñêà ïî êðàêàòà. Çàùî ëè ãî ïðàâè? Ñúáóäè ñå îòáåëÿçâà ñåñòðàòà. Íèùî îðèãèíàëíî. À? Àõà ïîãëåæäà ìå ëåêàðÿò. Êàê ñè? Ïîíå÷âàì äà êàæà íåùî, íî îò óñòàòà ìè èçëèçà ñàìî: Ôôô-ààà? Ùî çà âúïðîñ? Äà íå ìå ìèñëÿò çà ÷àëíàò. Ïîãëåæäàì ëåêàðÿ è òîé ìå ïîãëåæäà, íàâåæäà ñå íàä ìåí è ñâåòâà ñ ôåíåð÷å â î÷èòå ìè. Òîâà äà íå å ðàçïèò? Èìåòî ñè ëè òðÿáâà äà ïðèçíàÿ, èëè íåùî ïîäîáíî? Òîâà áîëíèöàòà çà èçòåçàíèÿ ëè å? È àêî å, ìîæå ëè çà ìîìåíò äà ñïðå äà ìè âäèãà êëåïà÷èòå èëè ïîíå äà ñå íàïðàâè, ÷å ñå èíòåðåñóâà îò îòãîâîðà ìè? Âñúùíîñò àç èçîáùî íå îòãîâàðÿì. Äîêàòî ðàçñúæäàâàì äàëè äà êàæà Ìàéê Êëèíãåíáåðã, èëè ïðîñòî Ìàéê, èëè Êëèíãå, èëè Àòèëà, êðàëÿò íà õóíèòå òàêà êàçâà áàùà ìè, êîãàòî å ïðåóìîðåí, êîãàòî öÿë äåí å èìàë ëîøè íîâèíè, îáðúùà äâå áðåíäèòà è íà òåëåôîíà ñå ïðåäñòàâÿ êàòî Àòèëà, öàðÿò íà õóíèòå òà, çíà÷è, äîêàòî ðàçñúæäàâàì äàëè èçîáùî äà êàæà íåùî, èëè â êðàÿ íà êðàèùàòà äà ñè ãî ñïåñòÿ â òàêà ñëîæèëàòà ñå ñèòóàöèÿ, ëåêàðÿò ïðåäïèñâà ÷åòèðè îò òîâà è òðè îò îíîâà è àç ïàê çàñïèâàì.
12
3 Ìíîãî íåùà ìîãàò äà ñå êàæàò çà áîëíèöèòå, íî íå è, ÷å å ëîøî òàì. Âèíàãè ñòðàøíî ñúì îáè÷àë äà ñúì â áîëíèöà. Ïî öÿë äåí íèùî íå ïðàâèø, à íà âñè÷êîòî îòãîðå èìà è ìåäèöèíñêè ñåñòðè. È âñè÷êèòå ñà ñóïåðìëàäè è ñóïåðëþáåçíè. È íîñÿò îíèÿ òúíêè, áåëè ïðåñòèëêè, äåòî ñè ïàäàì ïî òÿõ, çàùîòî îùå êàòî ãè ïîãëåäíåø è âèæäàø êàêâî áåëüî èìà îòäîëó. Âñúùíîñò íå çíàÿ çàùî òîëêîâà ñè ïàäàì ïî òÿõ. Èíà÷å, àêî âèäÿ íÿêîÿ äà õîäè ïî óëèöàòà ñ òàêàâà ïðåñòèëêà, ùå ñè êàæà: Àìà ÷å òúïîòèÿ. Íî â áîëíèöàòà å ñòðàõîòíî. Ñïîðåä ìåí. Íåùî êàòî â ìàôèîòñêèòå ôèëìè, êúäåòî ãàíãñòåðèòå ãëåäàò è ìúë÷àò öÿëà ìèíóòà, ïðåäè äà îòãîâîðÿò. Õàé! Ìèíóòà ìúë÷àíèå. Ïîãëåäíè ìå â î÷èòå! Ïåò ìèíóòè ìúë÷àíèå.  íîðìàëíèÿ æèâîò òîâà å òúïî. Íî êàòî ñè ïðè ìàôèÿòà, íå å. Ëþáèìàòà ìè ìåäèöèíñêà ñåñòðà å îò Ëèâàí è ñå êàçâà Õàíà. Íîñè êîñàòà ñè êúñî ïîäñòðèãàíà è áåëüîòî º å íîðìàëíî. È òîâà ñúùî å ñòðàõîòíî: íîðìàëíî áåëüî. Îíîâà, äðóãîòî áåëüî, âèíàãè èçãëåæäà íÿêàê ñè òúæíî. Ïðè ïîâå÷åòî. Àêî íÿìàø ôèãóðàòà íà Ìåãàí Ôîêñ, ìîæå äà èçãëåæäà äîñòà îò÷àéâàùî. Íå çíàÿ. Ìîæå ïúê äà ñúì ïåðâåðçåí: àç ñúì çà íîðìàëíîòî áåëüî. Âñúùíîñò Õàíà ó÷è çà ìåäèöèíñêà ñåñòðà, íà ñòàæ å èëè íåùî òàêîâà, è êàòî âëèçà â ñòàÿòà ìè, ïúðâî íàäíè÷à ïðåç îòêðåõíàòàòà âðàòà è ïîñëå ïî÷óêâà ñ
13
äâà ïðúñòà íà ðàìêàòà. Ñòðóâà ìè ñå ìíîãî, ìíîãî ó÷òèâî, à è âñåêè äåí ìè èçìèñëÿ íîâî èìå. Ïúðâî ñå êàçâàõ Ìàéê, ïîñëå Ìàéêè, ïîñëå Ìàéêè-ïàéêè, òîãàâà ñè êàçàõ: Èìàø êúñìåò. Íî òîâà ñúâñåì íå áåøå êðàÿò. Ïîñëå ìå êðúñòè Ìèõàåë Øóìàõåð, ïîñëå Àòèëà, öàðÿò íà õóíèòå, ïîñëå ñâèíåóáèåö è íàêðàÿ äîðè áîëíèÿò çàåê. Ñàìî çàòîâà áèõ îñòàíàë îùå åäíà ãîäèíà â òàçè áîëíèöà. Õàíà ìè ñìåíÿ âñåêè äåí ïðåâðúçêàòà. Ìíîãî áîëè, è Õàíà ÿ áîëè, êàêòî ñå âèæäà ïî èçðàçà íà ëèöåòî º. Âàæíîòî å, ÷å òè å çàáàâíî êàçâà òÿ âèíàãè êîãàòî ïðèêëþ÷è, à àç êàçâàì âèíàãè, ÷å ñëåä âðåìå âåðîÿòíî ùå ñå îæåíÿ çà íåÿ èëè íåùî ïîäîáíî. Íî òÿ çà ñúæàëåíèå âå÷å ñè èìà ïðèÿòåë. Ïîíÿêîãà èäâà ïðîñòî òàêà è ñÿäà äî ëåãëîòî ìè, çàùîòî ìåí ïðàêòè÷åñêè íèêîé íå ìå ïîñåùàâà, è òîãàâà âîäèì íàèñòèíà õóáàâè ðàçãîâîðè. Èñòèíñêè ðàçãîâîðè ìåæäó âúçðàñòíè. Íå ìîãà äà ðàçáåðà çàùî, íî ñ æåíèòå êàòî Õàíà âèíàãè å ìíîãî ïî-ëåñíî äà ñå ðàçãîâàðÿ, îòêîëêîòî ñ ìîìè÷åòà íà ìîÿòà âúçðàñò. Àêî íÿêîé ìîæå äà ìè îáÿñíè çàùî å òàêà, ìîæå âïðî÷åì äà ìè ñå îáàäè, ìíîãî ùå ñå ðàäâàì, çàùîòî àç íå ìîãà äà ñè ãî îáÿñíÿ.
14
4 Ëåêàðÿò íå å òîëêîâà ðàçãîâîðëèâ. Ñàìî ïàð÷å ìåñî êàçâà òîé. Ìóñêóë êàçâà, íå å ñòðàøíî, ïàê ùå ñå îáðàçóâà. Ìîæå áè ùå îñòàíå ìàëêà âäëúáíàòèíà èëè áåëåã êàçâà, íî òîâà å ñåêñè è ãî êàçâà âñåêè äåí. Âñåêè äåí îãëåæäà ïðåâðúçêàòà è ãîâîðè âñå åäíî è ñúùî ÷å ùå îñòàíå áåëåã, ÷å íå å ñòðàøíî, ÷å ïîñëå ùå èçãëåæäà, ñÿêàø ñúì áèë íà âîéíà. Ñÿêàø ñè áèë íà âîéíà, ìëàäè ìîìêî, æåíèòå ñòðàøíî ñè ïàäàò ïî òîâà êàçâà òîé è â äóìèòå ìó ñèãóðíî èìà íÿêàêúâ äúëáîê ñìèñúë, íî àç íå ãî ðàçáèðàì òîÿ äúëáîê ñìèñúë. Ïîñëå ìè íàìèãâà è îáèêíîâåíî àç ñúùî ìó íàìèãâàì, ìàêàð ÷å íå ãî ðàçáèðàì.  êðàÿ íà êðàèùàòà íàëè ìè å ïîìîãíàë, çíà÷è è àç ùå ìó ïîìîãíà. Ñëåä âðåìå ðàçãîâîðèòå íè ñòàâàò ïî-äîáðè, íàéâå÷å çàùîòî ñòàâàò ïî-ñåðèîçíè. Âïðî÷åì, àêî òðÿáâà äà ñúì òî÷åí, ðàçãîâîðúò å åäèí. Êîãàòî çàïî÷âàì äà ñå äâèæà ïî ìàëêî, êóöóêàéêè, òîé ìå çàâåæäà â ñòàÿòà ñè, â êîÿòî ïî èçêëþ÷åíèå íÿìà íèòî åäèí ìåäèöèíñêè óðåä, à ñàìî åäíî áþðî è ñÿäàìå åäèí ñðåùó äðóã êàòî øåôîâå íà ôèðìè, êîèòî ìúòÿò ïîðåäíàòà ñäåëêà. Íà áþðîòî èìà ÷îâåøêè òîðñ îò ïëàñòìàñà, äåòî ìó ñå âàäÿò îðãàíèòå. Äåáåëîòî ÷åðâî ïðèëè÷à è íà ìîçúê, à áîÿòà íà ñòîìàõà ñå ëþùè.
15
Òðÿáâà äà ñè ïîãîâîðÿ ñ òåá êàçâà ëåêàðÿò è òîâà, åñòåñòâåíî, å íàé-ãëóïàâîòî íà÷àëî íà ðàçãîâîð, êîåòî ïîçíàâàì. È àç ãî ÷àêàì äà çàïî÷íå äà ãîâîðè, íî òîâà íà÷àëî çà ñúæàëåíèå ïðåäïîëàãà äà êàæåø Òðÿáâà äà ñè ïîãîâîðÿ ñ òåá è ïîñëå äà íå ïî÷âàø äà ãîâîðèø. È òàêà, ëåêàðÿò ìå ãëåäà ïðàâî â î÷èòå, ïîñëå íàâåæäà ïîãëåä è îòâàðÿ åäíà çåëåíà ïàïêà. Èëè íå ÿ îòâàðÿ, àìè ÿ ðàçòâàðÿ, êàêòî ñè ïðåäñòàâÿì, ÷å ðàçðÿçâà êîðåìíàòà ñòåíà íà ïàöèåíò. Ìíîãî âíèìàòåëíî, ìíîãî ïðåöèçíî, ìíîãî ñåðèîçíî. ×îâåêúò å õèðóðã. Ìîèòå ïîçäðàâëåíèÿ. Ïî-íàòàòúê íå å òîëêîâà èíòåðåñíî. Îáùî âçåòî, èñêà ñàìî äà ðàçáåðå îòêúäå ìè å ðàíàòà íà ãëàâàòà, îòïðåä âäÿñíî. È îòêúäå ñà äðóãèòå ðàíè îò ìàãèñòðàëàòà, êàêòî êàçàõ, îêåé, âå÷å çíàåì íî ðàíàòà íà ãëàâàòà, àìè ïàäíàõ îò ñòîëà, â ó÷àñòúêà íà ìàãèñòðàëíàòà ïîëèöèÿ. Ëåêàðÿò ñêëþ÷âà ðúöå, îïèðàéêè ñàìî âúðõîâåòå íà ïðúñòèòå ñè. Äà, òàêà ïèøåëî è â ðàïîðòà; ïàäíàë îò ñòîëà .  ïîëèöåéñêèÿ ó÷àñòúê. Òîé êèìâà ñ ãëàâà. Äà. Àç ñúùî êèìâàì ñ ãëàâà. Òóê ñìå ñàìî äâàìàòà êàçâà òîé ñëåä êðàòêî ìúë÷àíèå. Âèæäàì êàçâàì àç êàòî ïîñëåäíèÿ ãëóïàê è íàìèãâàì ïúðâî íà ëåêàðÿ, à ïîñëå çà âñåêè ñëó÷àé è íà ïëàñòìàñîâèÿ òîðñ. Òóê ìîæåø äà êàæåø âñè÷êî. Àç ñúì òâîÿò ëåêàð è òîâà â ñëó÷àÿ îçíà÷àâà, ÷å ñúì îáâúðçàí ñ ëåêàðñêàòà òàéíà. Äà, äîáðå êàçâàì àç. Îùå ïðåäè íÿêîëêî äåíà ìè
16
áå íàìåêíàë íåùî òàêîâà, íî ÷àê ñåãà ãî ðàçáèðàì. ×îâåêúò å îáâúðçàí ñ íÿêàêâî çàäúëæåíèå äà ïàçè òàéíà è ñåãà î÷àêâà äà ìó ðàçêàæà íåùî, êîåòî äà ìîæå äà ïàçè â òàéíà. Íî êàêâî? Êîëêî å ïðîòèâíî äà ñå íàïèêàåø îò ñòðàõ ëè? Íå ñòàâà âúïðîñ ñàìî çà íà÷èíà íà ðàçñëåäâàíå. Òóê èìàìå íàðóøåíèå íà çàäúëæåíèåòî çà óïðàæíÿâàíå íà íàäçîð. Íå å òðÿáâàëî äà ñå îñíîâàâàò ñàìî íà òâîèòå ïîêàçàíèÿ, ðàçáèðàø ëè? Òðÿáâàëî å äà ïîãëåäíàò è íàé-âå÷å âåäíàãà äà èçâèêàò ëåêàð. Çíàåø ëè êîëêî áåøå êðèòè÷íî? À òè òâúðäèø, ÷å ñè ïàäíàë îò ñòîëà? Äà. Ñúæàëÿâàì, íî íèå, ëåêàðèòå, ñìå íåäîâåð÷èâè õîðà. Ìèñëÿ, ÷å ñà èñêàëè íåùî îò òåá... È àç êàòî òâîé ëåêóâàù ëåêàð... Äà, äà. Çà áîãà. Ëåêàðñêà òàéíà. Ñúãëàñèõ ñå. Àìà êàêâî îùå èñêà äà ðàçáåðå? Êàê ñå ïàäà îò ñòîëà? Íàñòðàíè è ïîñëå òóï? Òîé äúëãî êëàòè ãëàâà, ïîñëå ïðàâè ëåê æåñò ñ ðúêà è èçâåäíúæ ìè ñòàâà ÿñíî íàêúäå áèå. Ãîñïîäè, íàé-ñåòíå âäÿâàì! Âå÷íî òàçè íåëîâêîñò, äà ìó ñå íå âèäè!. Çàùî íå ñè ãî êàæå íàïðàâî? Íå, íå! èçâèêâàì àç, ðàçìàõâàéêè ðúöå, ñÿêàø ðàçïúæäàì îãðîìíè ðîÿöè ìóõè! Òî÷íî òàêà áåøå! Ñåäÿõ íà ñòîëà è ñè âäèãíàõ êðà÷îëà, âèäÿõ òîâà, çàâè ìè ñå ñâÿò è òóï. Íÿìàøå âúíøíî âúçäåéñòâèå. Õóáàâ èçðàç. Ïîçíàò ìè å îò ìåñòîïðåñòúïëåíèåòî. Ñèãóðåí ëè ñè? Ñèãóðåí ñúì. Äà. È ïîëèöàèòå áÿõà ñòðàøíî ìèëè. Äîðè ìè äàäîõà ÷àøà âîäà è íîñíà êúðïà. Ñàìî äåòî ìè ñå çàâè ñâÿò è òóïíàõ íà åäíà ñòðàíà. 2. ×ÈÊ èëè Çàùî âçåõìå ëàäàòà.
17
Èçïðàâÿì ñå ïðåä áþðîòî è äâà ïúòè ïî÷òè ñå ñãðîìîëÿñâàì íàñòðàíè. Ñ âèñîê àðòèñòèçúì. Äîáðå áàâíî êàçâà ëåêàðÿò. Äðàñêà íåùî âúðõó ëèñòà. Ñàìî èñêàõ äà ðàçáåðà. Âñå ïàê áåçîòãîâîðíî. Çàãóáà íà êðúâ... íàèñòèíà å òðÿáâàëî... íÿìà òàêèâà äàííè. Çàòâàðÿ çåëåíàòà ïàïêà è äúëãî ìå ãëåäà. Âñúøíîñò íå çíàì, ìîæå áè íå ìå è çàñÿãà íî âñå ïàê áè ìå èíòåðåñóâàëî. Íå ñè äëúæåí äà îòãîâàðÿø, àêî íå òè å ïðèÿòíî. ÍÎ êàêâî ñòå ïðàâèëè âñúùíîñò? Èëè íàêúäå ñòå áèëè òðúãíàëè? Íÿìàì ïðåäñòàâà. Êàêòî êàçàõ, íå ñè äëúæåí äà êàçâàø. Ïðîñòî òàêà, èíòåðåñíî ìè å. Ùÿõ äà âè êàæà. Íî àêî âè êàæà, íÿìà äà ìè ïîâÿðâàòå. Òàêà ñè ìèñëÿ. Âñè÷êî ùå òè ïîâÿðâàì. Òîé ñå óñìèõâà ëþáåçíî. Ñâîéñêè. Òúïî å. Êàêâî å òúïî? Òîâà... å, õóáàâî. Áÿõìå òðúãíàëè çà Âëàõèÿ. Âèæäàòå ëè, ìèñëèòå ãî çà òúïî. Íå ãî ìèñëÿ çà òúïî. Ïðîñòî íå ãî ðàçáðàõ. Êúäå? Âëàõèÿ. Êúäå å òîâà? Òîé ìå ïîãëåæäà ñ æèâ èíòåðåñ, à àç óñåùàì, ÷å ñå èç÷åðâÿâàì. Íå çàäúëáàâàìå ïîâå÷å. Íàêðàÿ äîðè ñè ïîäàâàìå ðúêà êàòî ãîëåìè õîðà è àç ñè òðúãâàì ðàäîñòåí, ÷å íå ñå íàëîæè äà ïîñòàâÿì íà èçïèòàíèå äúëãà ìó äà ïàçè ëåêàðñêà òàéíà.
18
5 Íèêîãà íå ñúì èìàë ïðÿêîð.  ó÷èëèùå, èñêàì äà êàæà. Íî è èíà÷å. Èìåòî ìè å Ìàéê Êëèíãåíáåðã. Ìàéê. Íå Ìàéêè, íå Êëèíãå èëè òåìïîäîáíè ïðîñòîòèè, ïðîñòî Ìàéê. Îñâåí â øåñòè êëàñ, òîãàâà ìè êàçâàõà Ïñèõî. Íå å ìíîãî çà õâàëáà äà òè âèêàò Ïñèõî, íî è íå áåøå çàäúëãî, ïîñëå ïàê ñè ñòàíàõ Ìàéê. Àêî íÿìàø ïðÿêîð, çà òîâà ìîæå äà èìà äâå ïðè÷èíè. Èëè ñè áåçóìíî ñêó÷åí è íÿìà çà êàêâî äà òè ãî ëåïíàò, èëè íÿìàø ïðèÿòåëè. Àêî òðÿáâà äà èçáèðàì ìåæäó äâåòå, ÷åñòíî êàçàíî, ïî̀ áè ìè ñå èñêàëî äà íÿìàì ïðèÿòåëè, îòêîëêîòî äà ñúì áåçóìíî ñêó÷åí. Çàùîòî, àêî ñè ñêó÷åí, àâòîìàòè÷íî íÿìàø ïðèÿòåëè, èëè èìàø, íî òå ñà ïî-ñêó÷íè è îò òåá. Èìà è òðåòà âúçìîæíîñò. Âúçìîæíî å õåì äà ñè ñêó÷åí, õåì äà íÿìàø ïðèÿòåëè. Îïàñÿâàì ñå, ÷å òîâà å ìîÿò ïðîáëåì. Ïîíå îòêàêòî Ïàóë ñå ïðåìåñòè. Ïàóë å ïðèÿòåëÿò ìè îò äåòñêàòà ãðàäèíà, âèæäàõìå ñå ïî÷òè âñåêè äåí, äîêàòî ïîáúðêàíàòà ìó ìàéêà íå ðåøè, ÷å º ñå æèâåå ñðåä ïðèðîäàòà. Áåøå ãîðå-äîëó ïî âðåìåòî, êîãàòî âëÿçîõ â ãèìíàçèÿòà, è íåùàòà ñúâñåì íå ñòàíàõà ïî-ëåñíè. Ïî÷òè ïðåñòàíàõ äà âèæäàì Ïàóë. Âñåêè ïúò ïîëóîêîëîñâåòñêî ïúòåøåñòâèå ñ ìåòðîòî, ïîñëå îùå øåñò êèëîìåòðà ñ êîëåëî. À è Ïàóë ñå ïðîìåíè, òàì, íàâúí. Ðîäèòåëèòå ìó ñå ðàçâåäîõà è òîé ïðåâúðòÿ. Ñåãà æèâåå
19
ñ ìàéêà ñè íà ïðàêòèêà â ãîðàòà è çàòúâà â áëàòîòî. Òîé âèíàãè ñè å èìàë òàçè ñêëîííîñò, äà çàòúâà. È âèíàãè å òðÿáâàëî íÿêîé äà ãî ðú÷êà. Íî òàì, íàâúí, íÿìàøå êîé äà ãî ðú÷êà è òîé íàïúëíî çàòúíà. Äîêîëêîòî ñè ñïîìíÿì, äà ñúì õîäèë ïðè íåãî íàé-ìíîãî òðè ïúòè. È âñåêè ïúò áåøå òîëêîâà äåïðåñèðàùî, ÷å íå ìè ñå âðúùàøå òàì. Ïàóë ìè ïîêàçà êúùàòà è ãðàäèíàòà, è íàêîëíà äúðâåíà êúùè÷êà â ãîðàòà, êúäåòî ñåäåøå ïî öÿë äåí äà íàáëþäàâà æèâîòíèòå. Ñàìî äåòî íÿìàøå æèâîòíè, åñòåñòâåíî. Íà äâà ÷àñà ïðåëèòàøå ïî íÿêîå âðàá÷å. È íà âñè÷êîòî îòãîðå ñè âîäåøå äíåâíèê. Áåøå ïðåç ïðîëåòòà, òúêìî áÿõà ïóñíàëè GTA IV, íî òîâà Ïàóë âå÷å íå ãî èíòåðåñóâàøå. Ñàìî íåãîâèòå äîáè÷åòà. Öÿë äåí òðÿáâàøå äà âèñÿ â êúùè÷êàòà è íàêðàÿ è íà ìåí ìè ñòàíà òúïî. Ïîïðåëèñòèõ äíåâíèêà ìó, áåç äà ìå âèäè, èíòåðåñíî ìè áåøå êàêâî äðóãî èìà âúòðå, à òàì èìàøå îùå êóï íåùà. Ðàçíè ðàáîòè çà ìàéêà ìó, äðóãè ðàáîòè íà òàéíîïèñ, èìàøå è ðèñóíêè íà ãîëè æåíè, àìà óæàñíè ðèñóíêè. Íå ìå ðàçáèðàéòå ïîãðåøíî, íÿìàì íèùî ïðîòèâ ãîëèòå æåíè, ãîëèòå æåíè ñà ñòðàõîòíè. Ñàìî ÷å òåçè ðèñóíêè íå áÿõà ñòðàõîòíè, ïðîñòî áÿõà ñìàõíàòè, à ìåæäó òÿõ, èçïèñàíè êðàñèâî âñå íàáëþäåíèÿ âúðõó æèâîòíèòå è âðåìåòî. Íàêðàÿ Ïàóë áåøå âèäÿë äèâè ñâèíå è ðèñîâå, è âúëöè, âúëöè ñ âúïðîñèòåëíà, è àç ãî ïîïèòàõ: Àìà òîâà òóê å êðàåí êâàðòàë íà Áåðëèí ðèñîâå è âúëöè, íàïúëíî ëè ñè ñèãóðåí? À òîé ìè äðúïíà êíèãàòà îò ðúêàòà è ìå ïîãëåäíà, êàòî ÷å ëè àç ñúì ÷àëíàòèÿò. Ñëåä òîâà âå÷å íå ñå âèæäàõìå òîëêîâà ÷åñòî. Òðè ãîäèíè èìà îòòîãàâà. À íÿêîãà áåøå íàé-äîáðèÿò ìè ïðèÿòåë.
20