À ÍÄÐÅ ÀÑ Ù ÀÉ Í Õ Ü Î Ô Å Ë
ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ
1
Èçäàâàíåòî íà òîâà ïðîèçâåäåíèå áåøå ïîäêðåïåíî îò ÒÐÀÄÓÊÈ, ëèòåðàòóðíà ìðåæà, â êîÿòî ñà âêëþ÷åíè Ôåäåðàëíîòî ìèíèñòåðñòâî çà Åâðîïà, èíòåãðàöèÿòà è âúíøíèòå ðàáîòè íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà âúíøíèòå ðàáîòè íà Ôåäåðàëíà ðåïóáëèêà Ãåðìàíèÿ, Øâåéöàðñêàòà êóëòóðíà ôîíäàöèÿ Ïðî Õåëâåöèÿ , ÊóëòóðÊîíòàêò Àâñòðèÿ (ïî âúçëîæåíèå íà Ôåäåðàëíîòî êàíöëåðñòâî íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ), Ãüîòå-èíñòèòóò, Ñëîâåíñêàòà àãåíöèÿ çà êíèãàòà JAK, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Õúðâàòèÿ, ðåñîð Êóëòóðà â ïðàâèòåëñòâîòî íà Êíÿæåñòâî Ëèõòåíùàéí, Ôîíäàöèÿòà íà Ëèõòåíùàéí çà êóëòóðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Àëáàíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è èíôîðìàöèÿòà íà Ðåïóáëèêà Ñúðáèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è íàöèîíàëíàòà èäåíòè÷íîñò íà Ðóìúíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà ×åðíà ãîðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Ìàêåäîíèÿ, Ëàéïöèãñêèÿò ïàíàèð íà êíèãàòà è ôîíäàöèÿ Ñ. Ôèøåð .
2
ÀÍÄÐÅÀÑ ÙÀÉÍÕÜÎÔÅË
ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ
ÏÐÅÂÅËÀ ÎÒ ÍÅÌÑÊÈ: ÂÀÑÈËÊÀ ÂÀÍ×ÅÂÀ ÈËÞÑÒÐÀÖÈÈ: ÏÅÒÅÐ ØÜÎÑÎÂ
Å Ì ÀÑ Ñîôèÿ 3
Íà Äæàíè ... òîâà å îò ìåí çà òåá òî÷íî êàêòî è îáðàòíîòî À.Ù.
Andreas Steinhöfel RICO, OSKAR UND DIE TIEFERSCHATTEN © 2008 by Carlsen Verlag GmbH, Hamburg Illustrationen: Peter Schössow, 2008 Àíäðåàñ Ùàéíõüîôåë ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ Ïðåâîä: © S. Fischer Foundation in order of TRADUKI Èëþñòðàöèè: Ïåòåð Øüîñîâ Îôîðìëåíèå íà êîðèöàòà: Áîðèñ Äðàãîëîâ © ÈÊ ÅÌÀÑ Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!
4
Ðóíãå Áëàâåöêè
Ìàðàê Âåñòáþë Äàëèíã Øåñòèìàòà Êåñëåðîâè (Ïðîõîä êúì çàäíàòà êúùà) 5
Ôðèöêå Êèçëèí
ã
Äîðåòè
) (ìàìà è àç
òñ Þëå è Áåð è Ìàñóä
Ìîìçåí
6
ÑÚÁÎ Ò À
ÒÀÉÍÑÒÂÅÍÈßÒ ÌÀÊÀÐÎÍ
7
8
Ìàêàðîíúò ñè ëåæåøå íà òðîòîàðà. Áåøå äåáåë è ðåáðåñò, âúòðå ñ äóïêà îò åäèíèÿ äî äðóãèÿ êðàé. Ïî íåãî èìàøå ïîëåïíàë ñîñ ñúñ ñèðåíå è ìàëêî êàë. Âäèãíàõ ãî, èçáúðñàõ ìðúñîòèÿòà è ïîãëåäíàõ íàãîðå ïî ôàñàäàòà íà Äèéôå 93 êúì ëÿòíîòî íåáå. Íèêàêâè îáëàöè è íàé-âå÷å íèêàêâè èâèöè îò îíèÿ áåëèòå, äåòî ãè îñòàâÿò ñàìîëåòèòå. Îñâåí òîâà êàçàõ ñè, â ñàìîëåòèòå íå ìîæåø äà îòâàðÿø ïðîçîðöèòå, çà äà õâúðëÿø õðàíà. Âëÿçîõ â áîÿäèñàíîòî â æúëòî ñòúëáèùå, ñòðåëíàõ ñå äî òðåòèÿ åòàæ è ïîçâúíèõ íà ãîñïîæà Äàëèíã. Êàêòî âñÿêà ñúáîòà, è äíåñ òÿ ñè áåøå íàâèëà êîñàòà íà îãðîìíè öâåòíè ðîëêè. Ìîæå äà å ðèãàòîíè. Ñîñúò âúâ âñåêè ñëó÷àé å ãîðãîíäçîëà óñòàíîâè òÿ. Ìíîãî ìèëî, ÷å ñè äîíåñúë ìàêàðîíà íà ìåí, ìèëè÷úê, íî íå ñúì ãî õâúðëèëà àç ïðåç ïðîçîðåöà. ß ïîïèòàé Ôèöêå. Òÿ ìè ñå óõèëè, ïîòóïà ñ ïðúñò ïî ãëàâàòà ñè, çàâúðòÿ î÷è è ïîãëåäíà íàãîðå. Ôèöêå æèâåå íà ÷åòâúðòèÿ. Íå ìîãà äà ãî ïîíàñÿì, à è íå ìè ñå âÿðâàøå ìàêàðîíúò äà å íåãîâ. Ïúðâî ñå ñåòèõ çà ãîñïîæà Äàëèíã, çàùîòî òÿ ÷åñòè÷êî èçõâúðëÿ ðàçíè íåùà ïðåç ïðîçîðåöà, ìèíàëàòà çèìà, íàïðèìåð, ìåòíà òåëåâèçîðà ñè. Ñëåä ïåò ìèíóòè èçõâúðëè è ìúæà ñè å, íå ïðåç ïðîçîðåöà, ðàçáèðà ñå. Ïîñëå äîéäå ó íàñ è ïîìîëè ìàìà äà º íàëåå íåùî ñèëíè÷êî. Õâàíàë ñè å ëþáîâíèöà! îò÷àÿíî îáÿñíè ãîñïîæà Äàëèíã. Äà áåøå ïîíå ïî-ìëàäà îò ìåí, òúïàòà êðàâà. Ñèïåòå ìè îùå, àêî îáè÷àòå! 9
Ñëåä êàòî òåëåâèçîðúò º îòèäå â êîôàòà, à áðàêúò íà êèíî, ãîñïîæà Äàëèíã îùå íà ñëåäâàùèÿ äåí ñè êóïè çà óòåõà íîâ òåëåâèçîð ñ ïëîñúê åêðàí ñòðàøíî øèê! è äèâèäè ïëåéúð. Îòòîãàâà äâàìàòà ïîíÿêîãà ãëåäàìå çàåäíî ïî íÿêîé ëþáîâåí ôèëì èëè ïúê êðèìèíàëåí, íî ñàìî â ñúáîòà è íåäåëÿ, êîãàòî ãîñïîæà Äàëèíã ìîæå äà ñå íàñïè. Ïðåç ñåäìèöàòà òÿ ñòîè ïî öÿë äåí ïðàâà çàä ùàíäà çà ìåñî â ìàãàçèí Êàðùàò íà Õåðìàíñïëàö. Ðúöåòå º ïîñòîÿííî ñà çà÷åðâåíè, òîëêîâà å ñòóäåíî òàì. Äîêàòî ãëåäàìå òåëåâèçèÿ, ïîõàïâàìå ñàíäâè÷åòà ñúñ ñàëàì è ÿéöå èëè ñúñ ñüîìãà. Àêî ôèëìúò å ëþáîâåí, ãîñïîæà Äàëèíã íàïîÿâà ïîíå äåñåò ïàêåò÷åòà íîñíè êúðïè÷êè, íî íàêðàÿ âèíàãè ñå ðàçãíåâÿâà è çàïî÷âà äà íàðåæäà: å, äîáðå, ìúæúò è æåíàòà ñå áèëè ñúáðàëè, àìà êîøìàðúò òåïúðâà çàïî÷âàë, òîâà îáà÷å ïî ôèëìèòå íå ãî ïîêàçâàëè, íàëè! Àìà ÷å ëúæëèâè èçìèøëüîòèíè! Îùå åäíî ñàíäâè÷å, Ðèêî? Óãîâîðêàòà çà äîâå÷åðà îñòàâà ëè? ïðîâèêíà ñå ñëåä ìåí ãîñïîæà Äàëèíã, äîêàòî òè÷àõ êúì ãîðíèÿ åòàæ, âçåìàéêè ïî äâå ñòúïàëà íàâåäíúæ. Åñòåñòâåíî! Âðàòàòà º ñå õëîïíà. Ïî÷óêàõ íà Ôèöêå. Ïðè Ôèöêå ÷îâåê âèíàãè òðÿáâà äà ÷óêà, çàùîòî çâúíåöúò ìó íå ðàáîòè âåðîÿòíî îùå îò 1910-à, êîãàòî å áèëà ïîñòðîåíà ñãðàäàòà. È êàòî ñå çàïîîî÷íà åäíî ÷àêàíå... Ñóð-ñóð-ñóð ÷ó ñå çàä äåáåëàòà âðàòà, êàêâèòî ñà âðàòèòå â ñòàðèòå ñãðàäè. 10
È íàé-íàêðàÿ åòî ãî ñàìèÿ Ôèöêå, â íåèçìåííàòà ñè òúìíîñèíÿ ïèæàìà íà íàäëúæíè ñèâè ðàéåòà. Ñìà÷êàíîòî ìó ëèöå áåøå áðàäÿñàëî, à ñèâàòà ìó êîñà ñòúð÷åøå íà ñïëúñòåíè êè÷óðè îò ãëàâàòà ìó âúâ âñè÷êè ïîñîêè. Òàêúâ ìúðëüî íÿìà, èñòèíàòà êàçâàì! Áëúñíà ìå ìèðèçìà íà ñïàðåíî è çàñòîÿëî. Êîé çíàå êàêâî ñå êðèå âúòðå.  æèëèùåòî íà Ôèöêå, èìàì ïðåäâèä, íå â ãëàâàòà ìó. Îïèòàõ ñå íåçàáåëÿçàíî äà íàäçúðíà ïîêðàé íåãî, íî òîé ìè ïðåïðå÷è ïîãëåäà. Íàðî÷íî! Âëèçàë ñúì â àïàðòàìåíòèòå íà âñè÷êè ñúñåäè, ñàìî ïðè Ôèöêå íå ñúì. Íå ìå ïóñêà, çàùîòî íå ìîæå äà ìå ïîíàñÿ. Ààà, èäèîò÷åòî èçðúìæà òîé. Âåðîÿòíî òóê ìó å ìÿñòîòî äà îáÿñíÿ, ÷å ñå êàçâàì Ðèêî è ñúì íèñêîíàäàðåíî äåòå. Òîâà îçíà÷àâà, ÷å ñúì íàïúëíî ñïîñîáåí äà ðàçñúæäàâàì, ñàìî ÷å îáèêíîâåíî ìè îòíåìà ìàëêî ïîâå÷å âðåìå, îòêîëêîòî íà äðóãèòå õîðà. Íå å îò ìîçúêà ìè èìà ñè ñúâñåì íîðìàëíà ãîëåìèíà. Ïðîñòî ïîíÿêîãà ðàçíè íåùà èçïàäàò îò óìà ìè çà æàëîñò â íåïðåäâèäèìè ìîìåíòè. Îñâåí òîâà êîãàòî ðàçêàçâàì, òðóäíî ñå êîíöåíòðèðàì è ÷åñòî ãóáÿ ÷åðâåíàòà íèøêà, ïîíå àç ñè ìèñëÿ, ÷å å ÷åðâåíà, íî áè ìîãëà äà å çåëåíà èëè ñèíÿ è òî÷íî òàì å ïðîáëåìúò.  ãëàâàòà ìè ìèñëèòå ñà ðàçáúðêàíè ïîäîáíî íà òîïêèòå â áèíãî ñôåðà. Âñåêè âòîðíèê ñ ìàìà èãðàåì áèíãî â ïåíñèîíåðñêè êëóá Ñèâè ï÷åëè . Ï÷åëèòå ñà ñå çàãíåçäèëè â åäíî îò çàäíèòå ïîìåùåíèÿ 11
íà öúðêâàòà. Íÿìàì ïðåäñòàâà çàùî ìàìà îáè÷à äà õîäèì òàì, ïðè ïîëîæåíèå ÷å âúòðå ñå ìîòàÿò íàèñòèíà ñàìî ïåíñèîíåðè. ×àñò îò òÿõ ñïîðåä ìåí èçîáùî íå ñå ïðèáèðàò âêúùè, çàùîòî âñåêè âòîðíèê íîñÿò åäíè è ñúùè äðåõè òàêà, êàêòî Ôèöêå íèêîãà íå ñâàëÿ åäèíñòâåíàòà ñè ïèæàìà, à äâàìàòðèìà ìèðèøàò ñòðàííî. Íà ìàìà âåðîÿòíî º õàðåñâà, çàùîòî ìíîãî ÷åñòî ïå÷åëè íà áèíãîòî. Íàïðàâî ñèÿå, êîãàòî ñå êà÷âà íà ñöåíàòà, çà äà ïîëó÷è, äà ðå÷åì, íÿêîÿ åâòèíà íàéëîíîâà òîðáà îáè÷àéíàòà íàãðàäà â òîçè êëóá; äðóãè íå ñå ñåùàì äà ñà ðàçäàâàëè. Ïåíñèîíåðèòå ðÿäêî ñå óñåùàò êàêâî ñòàâà, çàùîòî ïîâå÷åòî îòêúðòâàò, íàäâåñåíè íàä êàðòîí÷åòàòà ñè, à íÿêîè ïî ïðèíöèï íå ñà â ÷àñ. Ñàìî ïðåäè äâå ñåäìèöè åäèí äÿäî ñè ñåäåøå íàé-êðîòêî íà ìàñàòà, äîêàòî ñå èçíèæàò è ïîñëåäíèòå ÷èñëà. Êîãàòî âñè÷êè ñè òðúãíàõà, òîé íå ñòàíà è êîãàòî ÷èñòà÷êàòà ñå îïèòà äà ãî ñúáóäè, ñå îêàçà, ÷å å óìðÿë. Ìàìà ñå çàìèñëè äàëè ïúê íå ñåäè òàì ìúðòúâ îò ìèíàëèÿ âòîðíèê. Àç ñúùî íå ãî áÿõ çàáåëÿçàë. Äîáúð äåí, ãîñïîäèí Ôèöêå ïîçäðàâèõ. Äàíî íå ñúì âè ñúáóäèë. Ôèöêå èçãëåæäà îùå ïî-äúðò îò ïåíñèîíåðà, äåòî õâúðëè òîïà â áèíãî çàëàòà. È ñòðàøíî ìúðëÿâ. Íàéâåðîÿòíî íå ìó îñòàâà ìíîãî è çàòîâà íå ñâàëÿ ðàçäúðïàíàòà ñè ïèæàìà. Ñ íåÿ õîäè äîðè äî ñóïåðìàðêåòà. Àêî ïðèïàäíå, äîêàòî ïàçàðóâà, ùå å òúêìî â ïîäõîäÿùî îáëåêëî çà áîëíèöàòà. Ôèöêå ñïîäåëèë ñ 12
ãîñïîæà Äàëèíã, ÷å îùå îò ìàëúê èìàë ïðîáëåìè ñúñ ñúðöåòî, çàòîâà ñå çàäóøàâàë îò íàé-ìàëêîòî. È íÿêîé äåí òîêó-âèæ ãóøíàë áóêåòà. Íî äîðè è äà óìðå ñúâñåì ñêîðî, ñïîðåä ìåí Ôèöêå ìîæå âñå ïàê äà ñå îáëè÷à êàòî õîðàòà è ïîíå îò äúæä íà âÿòúð äà ñè èçïèðà ïèæàìàòà íàïðèìåð ïî Êîëåäà. Âñåêè ñëó÷àé íå áèõ èñêàë äà ëåæà ïðîñíàò â ñóïåðà ïðåä âèòðèíàòà ñúñ ñèðåíàòà è äà ñìúðäÿ îòâðàòèòåëíî äîðè äà ñúì ìúðòúâ åäâà îò åäíà ìèíóòà. Ôèöêå ìå çÿïàøå, áåç äà ìèãà, çàòîâà ìó ðàçìàõàõ ìàêàðîíà ïîä íîñà. Òîâà âàøå ëè å? Îòêúäå ãî âçå? Îò òðîòîàðà. Ñïîðåä ãîñïîæà Äàëèíã ìîæå äà å ðèãàòîíè . Ñîñúò âúâ âñåêè ñëó÷àé å ãîðãîíäçîëà . Òàêà ëè ñè ñòîåøå íà òðîòîàðà, èëè áåøå âúòðå â íåùî? ïîïèòà íåäîâåð÷èâî òîé. Êîé? Àáå, òè ãðàì ìîçúê ëè íÿìàø! Ìàêàðîíúò, òúï÷î! Êàêúâ áåøå âúïðîñúò? Ôèöêå çàáåëè î÷è îò äîñàäà. Ìàëêî îñòàâàøå äà èçáóõíå. Ïèòàì äàëè ñêàïàíèÿò òè ìàêàðîí å ëåæàë ïðîñòî òàêà âúðõó òðîòîàðà, èëè å áèë â íåùî!  êó÷åøêî ëàéíî, íàïðèìåð. Ïðîñòî òàêà îòâúðíàõ. ß äàé äà ãî ðàçãëåäàì ïî-îòáëèçî. 13
Òîé âçå ìàêàðîíà îò ðúêàòà ìè è ãî ïîâúðòÿ ìåæäó ïðúñòèòå ñè. Ïîñëå ãî òèêíà ìàêàðîíà, êîéòî ÀÇ áÿõ íàìåðèë! â óñòàòà ñè è ãî ãëúòíà. Áåç äà ãî ñäúâ÷å. È ÒÐßÀÀÑ! çàòðúøíà âðàòàòà. Íà òîÿ ÿêî ìó õëîïà äúñêàòà! Ñëåäâàùèÿ ïúò êàòî íàìåðÿ ìàêàðîí òîâà å ÿñíî êàòî áÿë äåí ùå ãî îâúðãàëÿì õóáàâè÷êî â íÿêîå ëàéíî è ùå ãî çàíåñà íà Ôèöêå. À êàòî ìå ïîïèòà äàëè å áèë â íåùî, ùå êàæà, íå, òîâà å ñîñ ñ êàéìà. Äà ìó ñå íå âèäè!
Âñúùíîñò èìàõ íàìåðåíèå äà îáõîäÿ âñè÷êè ñúñåäè ñ ìàêàðîíà, íî áúðçî-áúðçî ñå ñáîãóâàõ ñ íåãî: èç÷åçíà çàä ðàçâàëåíèòå çúáè íà Ôèöêå. Äîìú÷íÿ ìè çà íåãî. Âèíàãè å òàêà, êîãàòî èçãóáèø íåùî: ïðåäè òîâà íå òè ñå ñòðóâà êîé çíàå êîëêî ñòðàõîòíî, íî ïîñëå èçâåäíúæ òè èçãëåæäà íàé-õóáàâèÿò ìàêàðîí íà ñâåòà. È ãîñïîæà Äàëèíã ïðåæèâÿâà íåùî ïîäîáíî. Ìèíàëàòà çèìà ïëþåøå ìúæà ñè è ãî íàðè÷àøå íåãîäíèê, çàäåòî º èçíåâåðèë è ñúñèïàë áðàêà èì, à ñåãà ãëåäà åäèí ñëåä äðóã ëþáîâíè ôèëìè è º ñå ùå äà ñè ãî âúðíå. Ìèñëåõ äà ñå ïðèáèðàì íà âòîðèÿ åòàæ, îáà÷å ðàçìèñëèõ è ïîçâúíèõ íà îòñðåùíèÿ àïàðòàìåíò. Òàì æèâåå íîâèÿò, äåòî ñå íàíåñå ïðåäè äâà äåíà. 14
Îùå íå ñúì ãî âèæäàë. Å, ìàêàðîíà âå÷å ãî íÿìàøå, íî ïúê òîâà ñè áåøå óäîáåí ñëó÷àé äà êàæà Çäðàñòè! . Ìîæå áè ùåøå äà ìå ïîêàíè âúòðå. Ìíîãî îáè÷àì äà âëèçàì â ÷óæäè äîìîâå. Òîçè àïàðòàìåíò ñòîÿ äúëãî âðåìå ïðàçåí, çàùîòî å ìíîãî ñêúï. Ïî åäíî âðåìå ìàìà ìèñëåøå äà ãî íàåìå, ÷å íà ÷åòâúðòèÿ åòàæ å ïî-ñâåòëî, îòêîëêîòî íà âòîðèÿ, à ñå îòêðèâà è ãëåäêà: çàä äúðâåòàòà ñå âèæäà ïëîñêèÿò ïîêðèâ íà ñòàðàòà áîëíèöà è îòñðåùíèÿò òðîòîàð. Íî êàòî ðàçáðà êîëêî å íàåìúò, ìàìà ñå îòêàçà. È ñëàâà áîãó, çàùîòî èíà÷å Ôèöêå ùåøå äà íè å ñúñåä. Òîçè íåíàñèòåí òúðáóõ! Íîâèÿò ñå êàçâà Âåñòáþë òàêà ïèøå íà çâúíåöà. Íå ñè áåøå âêúùè è äà ñè ïðèçíàÿ, ìàëêî ñè îòäúõíàõ. Ùåøå äà ñå íàëîæè äà ãî çàãîâîðÿ íà ôàìèëèÿ, à òîâà ìå ñòðåñèðà. Çàðàäè çàïàä1 è èçòîê, èòí... Âèíàãè áúðêàì ëÿâî è äÿñíî äîðè âúðõó êîìïàñà. Íàëîæè ëè ñå äà îïðåäåëÿ íàêúäå å ëÿâî è íàêúäå äÿñíî, â ãëàâàòà ìè àâòîìàòè÷íî ñå çàâúðòà áèíãî ñôåðàòà. Äîêàòî ñëèçàõ ïî ñòúëáèòå, ìå õâàíà ÿä. Ñëó÷àÿò áåøå ñãîäåí äà ñå íàïðàâÿ íà äåòåêòèâ ñàìî Ôèöêå äà íå áåøå óíèùîæèë îòêðèòàòà îò ìåí óëèêà. Çàùîòî êðúãúò íà çàïîäîçðåíèòå áåøå ñúâñåì òåñåí. Íà ïúðâî âðåìå ïåòèÿ åòàæ ñ äâåòå 1 Íà íåìñêè åçèê âåñò , ò.å. ïúðâàòà ÷àñò îò èìåòî Âåñòáþë, îçíà÷àâà çàïàä. Áåë. ïðåâ.
15
øèêîçíè ìàíñàðäè ìîæåõ, íàïðèìåð, äà ñè ãî ñïåñòÿ öåëèÿ. Â÷åðà ñåìåéñòâî Ðóíãå-Áëàâåöêè ñå îìåòîõà íà ïî÷èâêà, à Ìàðàê, äåòî æèâåå äî òÿõ, è â÷åðà, è äíåñ èçîáùî íå ñå áåøå âÿñâàë. Íàé-âåðîÿòíî ïàê áåøå îòèøúë ïðè ïðèÿòåëêàòà ñè, êîÿòî ìó ïåðå è äðåõèòå. Ìèíå, íå ìèíå íÿêîÿ ñåäìèöà, è Ìàðàê ïëúïâà íàïðåä-íàçàä ñ åäèí îãðîìåí ÷óâàë, ïúëåí ñ ïàðöàëèòå ìó èçëèçà îò âêúùè è ïàê âëèçà, ïàê èçëèçà è ïàê âëèçà è òàêà íàòàòúê. Ãîñïîæà Äàëèíã âåäíúæ îòáåëÿçà, ÷å äíåøíèòå ìëàäè ìúæå áèëè ïúëåí êîøìàð. Íàâðåìåòî, êàòî îòèâàëè äà íîùóâàò äðóãàäå, ìúæåòå ñè âçåìàëè ñàìî ÷åòêà çà çúáè, äíåñ ïîìúêâàëè ïîëîâèíàòà ñè ãàðäåðîá. Òàêà èëè èíà÷å, Ìàðàê íå ñè áåøå âêúùè. Îò ïîùåíñêàòà ìó êóòèÿ äîëó íà âõîäà îùå ñòúð÷åøå ðåêëàìàòà îò â÷åðà. Ïðåäïî÷èòàì êðèìèíàëíèòå ôèëìè ïðåä îíåçè, â êîèòî ñå íàòèñêàò, òà òàêèâà íåùà, òàêà äà ñå êàæå, âåäíàãà ìè ñå õâúðëÿò â î÷è. Äîáðå, ïåòèÿ åòàæ ãî îòõâúðëèõìå. Íà ÷åòâúðòèÿ æèâåÿò Ôèöêå è íîâèÿò, ÷èåòî èìå ñúäúðæà åäíà îò ïîñîêèòå íà ñâåòà. Íà òðåòèÿ, ñðåùó ãîñïîæà Äàëèíã, æèâåå Êèçëèíã. Íà íåãî è áåç òîâà íÿìà ñìèñúë äà ìó çâúíÿ ïðåäè âå÷åðòà, çàùîòî öÿë äåí å íà áà÷êàíå, çúáîòåõíèê â íÿêàêâà ëàáîðàòîðèÿ â Òåìïåëõîô . Íà äîëíèÿ åòàæ ñìå ìàìà è àç, à ñðåùó íàñ øåñòèìàòà Êåñëåðîâè, àìà è òå îòèäîõà íà ïî÷èâêà. Âúòðåøíà ñòúëáà ñâúðçâà òåõíèÿ àïàðòàìåíò ñ äîëíèÿ, ñúùî òÿõíà ñîáñòâåíîñò. Ãîñïîäèí è ãîñ16
ïîæà Êåñëåð ñå íóæäàÿò îò äîñòàòú÷íî ìÿñòî çà ìíîãîáðîéíèòå ñè äåöà. Íàé-ìíîãî ùÿõ äà ñå ðàäâàì äà âëÿçà â æèëèùåòî íà ïúðâèÿ ñðåùó Êåñëåðîâè, òîåñò ïîä íàøåòî ñ ìàìà. Òàì æèâåÿò Þëå, Áåðòñ è Ìàñóä. È òðèìàòà ñà ñòóäåíòè. Íî áåç ìàêàðîíà, êîéòî ñå êàíåõ äà èì ïîêàæà, ïîñåùåíèåòî ìè ïðè òÿõ çà ñúæàëåíèå ïðîïàäàøå. Áåðòñ å ãîòèí. Ìàñóä îáà÷å íå ãî ïîíàñÿì, çàùîòî Þëå å âëþáåíà â íåãî âìåñòî â ìåí. Òîëêîâà ïî òàçè òåìà. Åõ, çàùî íå çàïî÷íàõ àíêåòàòà ñè ïðè òÿõ èëè ïðè ñòàðèÿ Ìîìçåí, íàøèÿ äîìîóïðàâèòåë, êîéòî æèâåå íà ïàðòåðà! Ãðåøåí àäðåñàò... Õàéäå ñåãà îáðàòíî íà âòîðèÿ åòàæ. Âëÿçîõ ñè ó íàñ è â êîðèäîðà çàâàðèõ ìàìà ïðåä îãëåäàëîòî ñúñ çëàòíàòà ðàìêà è ìíîãîáðîéíèòå äåáåëîáóçåñòè àíãåë÷åòà. Áåøå âäèãíàëà íåáåñíîñèíÿòà ñè òåíèñêà äî áðàäè÷êàòà è óãðèæåíî îãëåæäàøå ãúðäèòå ñè êîé çíàå îò êîëêî âðåìå.  îãëåäàëîòî âèäÿõ óìèñëåíàòà º ôèçèîíîìèÿ. Ìíîãî õîðà, ïðåäèìíî ìúæå, ñå îáðúùàò ñëåä ìàìà ïî óëèöàòà. Òàì òÿ, ðàçáèðà ñå, íå õîäè ñ âäèãíàòà òåíèñêà, àìà ïðîñòî ñè èçãëåæäà ñòðàõîòíî. Âèíàãè å èçäîêàðàíà ñúñ ñóïåðêúñè ìèíèæóïè è âïèòè ïîòíè÷åòà ñ äúëáîêî äåêîëòå. Êúì òÿõ ñðåáðèñòè èëè çëàòèñòè ñàíäàëè íà âèñîê òîê ñ êàèøêè. Êîñèòå äúëãè è ïðàâè, è ðóñè, è ðàçïóñíàòè. Ïî íåÿ ïîäðúíêâàò è ñå ïîêëàùàò âñåâúçìîæíè ãðèâíè, êîëèåòà è îáèöè. Íàé-ìíîãî õàðåñâàì íîêòèòå 17
º. Ìíîãî ñà äúëãè. Âñÿêà ñåäìèöà ìàìà çàëåïÿ íÿêàêâà íîâà âàäåíêà âúðõó òÿõ, íàïðèìåð ìúíè÷êè äåêîðàòèâíè ðèáêè â ïðåëèâàùè ñå öâåòîâå èëè êàëèíêè ïî åäíà íà âñåêè íîêúò. Êàçâà, ÷å íà ìíîãî ìúæå òîâà èì õàðåñâàëî è èìåííî ïîðàäè òàçè ïðè÷èíà ñå ñïðàâÿëà òîëêîâà äîáðå íà ðàáîòà. Ðàíî èëè êúñíî ùå óâèñíàò êàòî ïðàçíè êåñèè êàçà ìàìà íà îòðàæåíèåòî ñè è íà ìåí. Äàâàì èì îùå äâå, ìàêñèìóì òðè ãîäèíè è ùå ïàäíàò æåðòâà íà çåìíîòî ïðèòåãëÿíå. Ïðîêëåòîòî âðåìå íå ïðîùàâà íèêîìó. Íå çíàåõ êàêâî îçíà÷àâà çåìíî ïðèòåãëÿíå , òðÿáâàøå äà ïðîâåðÿ. Çà äà ïîóìíåÿ, âèíàãè ïðîâåðÿâàì íåïîçíàòèòå çà ìåí äóìè â ðå÷íèêà. Ïîíÿêîãà è ïèòàì ìàìà, ãîñïîæà Äàëèíã èëè Âåìàéåð, ìîÿ ó÷èòåë. Ïîñëå ñè çàïèñâàì êàêâîòî ñúì ðàçáðàë. Íåùî îò òîçè ðîä:
ÇÅÌÍÎ ÏÐÈÒÅÃËßÍÅ: Êîãàòî íåùî å ïî-òåæêî îò òåá, òî òå ïðèâëè÷à. Íàïðèìåð, Çåìÿòà å ïî-òåæêà îò ïî÷òè âñè÷êî, çàòîâà íèêîé íå ïàäà îò íåÿ. Çåìíîòî ïðèòåãëÿíå ãî å îòêðèë ÷îâåê íà èìå Èñàê Íþòîí. Òo å îïàñío çà æåíñêè áþñòîâå è çà ÿáúëêè, à íàâÿðíî è çà äðóãè îáëè íåùà.
È òîãàâà êàêâî ùå ïðàâèø? ïîïèòàõ. 18
Ùå ñè ñëîæà íîâè îòâúðíà ðåøèòåëíî ìàìà. Âñå ïàê ñòàâà âúïðîñ çà ìîÿ áèçíåñ êàïèòàë. Òÿ âúçäúõíà, ñâàëè ñè òåíèñêàòà è ñå çàâúðòÿ êúì ìåí. Êàê ìèíà äíåñ â ó÷èëèùå? Ãîðå-äîëó. Òÿ íèêîãà íå ãî íàðè÷à öåíòúð çà äåöà ñúñ ñïåöèàëíè ïîòðåáíîñòè , çàùîòî çíàå êîëêî ìðàçÿ òîçè èçðàç. Âåìàéåð ñå îïèòâà îò ãîäèíè áåç óñïåõ äà ïîäðåäè òîï÷åòàòà â ãëàâàòà ìè. Ìèñëèë ñúì ñè äà ãî ïîñúâåòâàì ïúðâî äà ñïðå áèíãî ñôåðàòà è ÷àê ñëåä òîâà äà ñå çàåìå ñ òîï÷åòàòà, íî ðåøèõ äà ñè òðàÿ. Ùîì ñàì íå ñå ñåùà, òîëêîâà ïîçëå çà íåãî. Çàùî Âåìàéåð òå íàêàðà äà ñå ðàçêàðâàø äîòàì è äíåñ? ïîïèòà ìàìà. Íàëè óæ â÷åðà áåøå ïîñëåäíèÿò ó÷åáåí äåí? Çàðàäè åäèí ïðîåêò çà âàêàíöèÿòà. Ùå ïèøà íåùî. Òè äà ïèøåø? ñáúð÷è ÷åëî òÿ. Êàêâî? Ñú÷èíåíèå ñìîòîëåâèõ. Çàäà÷àòà áåøå äîñòà ñëîæíà, íî íå èñêàõ äà îáÿñíÿâàì íà ìàìà, ïðåäè äà ñúì îïèòàë. ßñíî. ×åëîòî º ñå èçãëàäè. ßë ëè ñè äþíåð èëè íåùî ïîäîáíî? Òÿ ðàçðîøè êîñàòà ìè, íàâåäå ñå è ìè ëåïíà åäíà öåëóâêà íà ÷åëîòî. Íå ñúì. È ñè ãëàäåí? Äà. 19
Îêåé. Ùå íàïðàâÿ ðèáíè ïðú÷èöè. Òÿ õëúòíà â êóõíÿòà. Ïðåç îòâîðåíàòà âðàòà õâúðëèõ ðàíèöàòà â ñòàÿòà ñè è ÿ ïîñëåäâàõ, ñåäíàõ íà ìàñàòà çà õðàíåíå è çàïî÷íàõ äà íàáëþäàâàì ìàìà. Òðÿáâà äà òå ïèòàì íåùî, Ðèêî ïîäõâàíà òÿ, äîêàòî ðàçòàïÿøå ìàñëî â òèãàíà. Ãëàâàòà ìè ìàøèíàëíî ïîòúíà ìåæäó ðàìåíåòå. Êîãàòî ìàìà èñêà äà ìå ïèòà íåùî è ïðè òîâà èçïîëçâà èìåòî ìè, çíà÷è äúëãî ãî å îáìèñëÿëà. À çà äà ãî îáìèñëÿ äúëãî, îáèêíîâåíî èìà ñåðèîçíà ïðè÷èíà. Ïîä ñåðèîçíà èìàì ïðåäâèä òðóäíà . À ïîä òðóäíà ðàçáèðàì òîï÷åòàòà â ãëàâàòà ìè. Êàêâî? ïîïèòàõ ïðåäïàçëèâî. Ñòàâà âúïðîñ çà Ìèñòúð 2000. Ùåøå ìè ñå ðèáåíèòå ïðú÷èöè âå÷å äà áÿõà ãîòîâè. È íàé-ãîëåìèÿò ãëóïàê áè ñå äîñåòèë íàêúäå îòèâà òîçè ðàçãîâîð. Ìàìà îòâîðè õëàäèëíèêà è çàïî÷íà äà ñòúðæå è äà ìóøêà ñ åäèí íîæ â êàìåðàòà, çà äà èçâàäè îò ñèíüîòî ëåäåíî ïîêðèâàëî çàìðúçíàëàòà îïàêîâêà ñ ïðú÷èöèòå. Ïóñíàë å îùå åäíî äåòå ïðîäúëæè ìàìà. Òîçè ïúò îò Ëèõòåíáåðã . Âå÷å ïåòî. Ïðåäèøíîòî áåøå îò... Âåäèíã , çíàì. À ïî-ïðåäèøíèòå îò Êðîéöáåðã , Òåìïåëõîô è Øàðëîòåíáóðã 1. Îò òðè ìåñåöà Ìèñòúð 2000 1
Ðàéîíè íà Áåðëèí. Áåë. ïðåâ.
20