Рико, Оскар и призрачните сенки

À ÍÄÐÅ ÀÑ Ù ÀÉ Í Õ Ü Î Ô Å Ë

ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ

1

Èçäàâàíåòî íà òîâà ïðîèçâåäåíèå áåøå ïîäêðåïåíî îò ÒÐÀÄÓÊÈ, ëèòåðàòóðíà ìðåæà, â êîÿòî ñà âêëþ÷åíè Ôåäåðàëíîòî ìèíèñòåðñòâî çà Åâðîïà, èíòåãðàöèÿòà è âúíøíèòå ðàáîòè íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà âúíøíèòå ðàáîòè íà Ôåäåðàëíà ðåïóáëèêà Ãåðìàíèÿ, Øâåéöàðñêàòà êóëòóðíà ôîíäàöèÿ Ïðî Õåëâåöèÿ , ÊóëòóðÊîíòàêò Àâñòðèÿ (ïî âúçëîæåíèå íà Ôåäåðàëíîòî êàíöëåðñòâî íà Ðåïóáëèêà Àâñòðèÿ), Ãüîòå-èíñòèòóò, Ñëîâåíñêàòà àãåíöèÿ çà êíèãàòà JAK, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Õúðâàòèÿ, ðåñîð Êóëòóðà â ïðàâèòåëñòâîòî íà Êíÿæåñòâî Ëèõòåíùàéí, Ôîíäàöèÿòà íà Ëèõòåíùàéí çà êóëòóðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Àëáàíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è èíôîðìàöèÿòà íà Ðåïóáëèêà Ñúðáèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà è íàöèîíàëíàòà èäåíòè÷íîñò íà Ðóìúíèÿ, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà ×åðíà ãîðà, Ìèíèñòåðñòâîòî íà êóëòóðàòà íà Ðåïóáëèêà Ìàêåäîíèÿ, Ëàéïöèãñêèÿò ïàíàèð íà êíèãàòà è ôîíäàöèÿ Ñ. Ôèøåð .

2

ÀÍÄÐÅÀÑ ÙÀÉÍÕÜÎÔÅË

ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ

ÏÐÅÂÅËÀ ÎÒ ÍÅÌÑÊÈ: ÂÀÑÈËÊÀ ÂÀÍ×ÅÂÀ ÈËÞÑÒÐÀÖÈÈ: ÏÅÒÅÐ ØÜÎÑÎÂ

Å Ì ÀÑ Ñîôèÿ 3

Íà Äæàíè ... òîâà å îò ìåí çà òåá ­ òî÷íî êàêòî è îáðàòíîòî À.Ù.

Andreas Steinhöfel RICO, OSKAR UND DIE TIEFERSCHATTEN © 2008 by Carlsen Verlag GmbH, Hamburg Illustrationen: Peter Schössow, 2008 Àíäðåàñ Ùàéíõüîôåë ÐÈÊÎ, ÎÑÊÀÐ È ÏÐÈÇÐÀ×ÍÈÒÅ ÑÅÍÊÈ Ïðåâîä: © S. Fischer Foundation in order of TRADUKI Èëþñòðàöèè: Ïåòåð Øüîñîâ Îôîðìëåíèå íà êîðèöàòà: Áîðèñ Äðàãîëîâ © ÈÊ ÅÌÀÑ Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!

4

Ðóíãå Áëàâåöêè

Ìàðàê Âåñòáþë Äàëèíã Øåñòèìàòà Êåñëåðîâè (Ïðîõîä êúì çàäíàòà êúùà) 5

Ôðèöêå Êèçëèí

ã

Äîðåòè

) (ìàìà è àç

òñ Þëå è Áåð è Ìàñóä

Ìîìçåí

6

ÑÚÁÎ Ò À

ÒÀÉÍÑÒÂÅÍÈßÒ ÌÀÊÀÐÎÍ

7

8

Ìàêàðîíúò ñè ëåæåøå íà òðîòîàðà. Áåøå äåáåë è ðåáðåñò, âúòðå ñ äóïêà îò åäèíèÿ äî äðóãèÿ êðàé. Ïî íåãî èìàøå ïîëåïíàë ñîñ ñúñ ñèðåíå è ìàëêî êàë. Âäèãíàõ ãî, èçáúðñàõ ìðúñîòèÿòà è ïîãëåäíàõ íàãîðå ïî ôàñàäàòà íà Äèéôå 93 êúì ëÿòíîòî íåáå. Íèêàêâè îáëàöè è íàé-âå÷å íèêàêâè èâèöè îò îíèÿ áåëèòå, äåòî ãè îñòàâÿò ñàìîëåòèòå. Îñâåí òîâà ­ êàçàõ ñè, ­ â ñàìîëåòèòå íå ìîæåø äà îòâàðÿø ïðîçîðöèòå, çà äà õâúðëÿø õðàíà. Âëÿçîõ â áîÿäèñàíîòî â æúëòî ñòúëáèùå, ñòðåëíàõ ñå äî òðåòèÿ åòàæ è ïîçâúíèõ íà ãîñïîæà Äàëèíã. Êàêòî âñÿêà ñúáîòà, è äíåñ òÿ ñè áåøå íàâèëà êîñàòà íà îãðîìíè öâåòíè ðîëêè. ­ Ìîæå äà å ðèãàòîíè. Ñîñúò âúâ âñåêè ñëó÷àé å ãîðãîíäçîëà ­ óñòàíîâè òÿ. ­ Ìíîãî ìèëî, ÷å ñè äîíåñúë ìàêàðîíà íà ìåí, ìèëè÷úê, íî íå ñúì ãî õâúðëèëà àç ïðåç ïðîçîðåöà. ß ïîïèòàé Ôèöêå. Òÿ ìè ñå óõèëè, ïîòóïà ñ ïðúñò ïî ãëàâàòà ñè, çàâúðòÿ î÷è è ïîãëåäíà íàãîðå. Ôèöêå æèâåå íà ÷åòâúðòèÿ. Íå ìîãà äà ãî ïîíàñÿì, à è íå ìè ñå âÿðâàøå ìàêàðîíúò äà å íåãîâ. Ïúðâî ñå ñåòèõ çà ãîñïîæà Äàëèíã, çàùîòî òÿ ÷åñòè÷êî èçõâúðëÿ ðàçíè íåùà ïðåç ïðîçîðåöà, ìèíàëàòà çèìà, íàïðèìåð, ìåòíà òåëåâèçîðà ñè. Ñëåä ïåò ìèíóòè èçõâúðëè è ìúæà ñè ­ å, íå ïðåç ïðîçîðåöà, ðàçáèðà ñå. Ïîñëå äîéäå ó íàñ è ïîìîëè ìàìà äà º íàëåå íåùî ñèëíè÷êî. ­ Õâàíàë ñè å ëþáîâíèöà! ­ îò÷àÿíî îáÿñíè ãîñïîæà Äàëèíã. ­ Äà áåøå ïîíå ïî-ìëàäà îò ìåí, òúïàòà êðàâà. Ñèïåòå ìè îùå, àêî îáè÷àòå!

9

Ñëåä êàòî òåëåâèçîðúò º îòèäå â êîôàòà, à áðàêúò ­ íà êèíî, ãîñïîæà Äàëèíã îùå íà ñëåäâàùèÿ äåí ñè êóïè çà óòåõà íîâ òåëåâèçîð ñ ïëîñúê åêðàí ­ ñòðàøíî øèê! ­ è äèâèäè ïëåéúð. Îòòîãàâà äâàìàòà ïîíÿêîãà ãëåäàìå çàåäíî ïî íÿêîé ëþáîâåí ôèëì èëè ïúê êðèìèíàëåí, íî ñàìî â ñúáîòà è íåäåëÿ, êîãàòî ãîñïîæà Äàëèíã ìîæå äà ñå íàñïè. Ïðåç ñåäìèöàòà òÿ ñòîè ïî öÿë äåí ïðàâà çàä ùàíäà çà ìåñî â ìàãàçèí Êàðùàò íà Õåðìàíñïëàö. Ðúöåòå º ïîñòîÿííî ñà çà÷åðâåíè, òîëêîâà å ñòóäåíî òàì. Äîêàòî ãëåäàìå òåëåâèçèÿ, ïîõàïâàìå ñàíäâè÷åòà ñúñ ñàëàì è ÿéöå èëè ñúñ ñüîìãà. Àêî ôèëìúò å ëþáîâåí, ãîñïîæà Äàëèíã íàïîÿâà ïîíå äåñåò ïàêåò÷åòà íîñíè êúðïè÷êè, íî íàêðàÿ âèíàãè ñå ðàçãíåâÿâà è çàïî÷âà äà íàðåæäà: å, äîáðå, ìúæúò è æåíàòà ñå áèëè ñúáðàëè, àìà êîøìàðúò òåïúðâà çàïî÷âàë, òîâà îáà÷å ïî ôèëìèòå íå ãî ïîêàçâàëè, íàëè! Àìà ÷å ëúæëèâè èçìèøëüîòèíè! Îùå åäíî ñàíäâè÷å, Ðèêî? ­ Óãîâîðêàòà çà äîâå÷åðà îñòàâà ëè? ­ ïðîâèêíà ñå ñëåä ìåí ãîñïîæà Äàëèíã, äîêàòî òè÷àõ êúì ãîðíèÿ åòàæ, âçåìàéêè ïî äâå ñòúïàëà íàâåäíúæ. ­ Åñòåñòâåíî! Âðàòàòà º ñå õëîïíà. Ïî÷óêàõ íà Ôèöêå. Ïðè Ôèöêå ÷îâåê âèíàãè òðÿáâà äà ÷óêà, çàùîòî çâúíåöúò ìó íå ðàáîòè ­ âåðîÿòíî îùå îò 1910-à, êîãàòî å áèëà ïîñòðîåíà ñãðàäàòà. È êàòî ñå çàïîîî÷íà åäíî ÷àêàíå... Ñóð-ñóð-ñóð ­ ÷ó ñå çàä äåáåëàòà âðàòà, êàêâèòî ñà âðàòèòå â ñòàðèòå ñãðàäè.

10

È íàé-íàêðàÿ åòî ãî ñàìèÿ Ôèöêå, â íåèçìåííàòà ñè òúìíîñèíÿ ïèæàìà íà íàäëúæíè ñèâè ðàéåòà. Ñìà÷êàíîòî ìó ëèöå áåøå áðàäÿñàëî, à ñèâàòà ìó êîñà ñòúð÷åøå íà ñïëúñòåíè êè÷óðè îò ãëàâàòà ìó âúâ âñè÷êè ïîñîêè. Òàêúâ ìúðëüî íÿìà, èñòèíàòà êàçâàì! Áëúñíà ìå ìèðèçìà íà ñïàðåíî è çàñòîÿëî. Êîé çíàå êàêâî ñå êðèå âúòðå.  æèëèùåòî íà Ôèöêå, èìàì ïðåäâèä, íå â ãëàâàòà ìó. Îïèòàõ ñå íåçàáåëÿçàíî äà íàäçúðíà ïîêðàé íåãî, íî òîé ìè ïðåïðå÷è ïîãëåäà. Íàðî÷íî! Âëèçàë ñúì â àïàðòàìåíòèòå íà âñè÷êè ñúñåäè, ñàìî ïðè Ôèöêå íå ñúì. Íå ìå ïóñêà, çàùîòî íå ìîæå äà ìå ïîíàñÿ. ­ Ààà, èäèîò÷åòî ­ èçðúìæà òîé. Âåðîÿòíî òóê ìó å ìÿñòîòî äà îáÿñíÿ, ÷å ñå êàçâàì Ðèêî è ñúì íèñêîíàäàðåíî äåòå. Òîâà îçíà÷àâà, ÷å ñúì íàïúëíî ñïîñîáåí äà ðàçñúæäàâàì, ñàìî ÷å îáèêíîâåíî ìè îòíåìà ìàëêî ïîâå÷å âðåìå, îòêîëêîòî íà äðóãèòå õîðà. Íå å îò ìîçúêà ìè ­ èìà ñè ñúâñåì íîðìàëíà ãîëåìèíà. Ïðîñòî ïîíÿêîãà ðàçíè íåùà èçïàäàò îò óìà ìè ­ çà æàëîñò â íåïðåäâèäèìè ìîìåíòè. Îñâåí òîâà êîãàòî ðàçêàçâàì, òðóäíî ñå êîíöåíòðèðàì è ÷åñòî ãóáÿ ÷åðâåíàòà íèøêà, ïîíå àç ñè ìèñëÿ, ÷å å ÷åðâåíà, íî áè ìîãëà äà å çåëåíà èëè ñèíÿ è òî÷íî òàì å ïðîáëåìúò.  ãëàâàòà ìè ìèñëèòå ñà ðàçáúðêàíè ïîäîáíî íà òîïêèòå â áèíãî ñôåðà. Âñåêè âòîðíèê ñ ìàìà èãðàåì áèíãî â ïåíñèîíåðñêè êëóá Ñèâè ï÷åëè . Ï÷åëèòå ñà ñå çàãíåçäèëè â åäíî îò çàäíèòå ïîìåùåíèÿ 11

íà öúðêâàòà. Íÿìàì ïðåäñòàâà çàùî ìàìà îáè÷à äà õîäèì òàì, ïðè ïîëîæåíèå ÷å âúòðå ñå ìîòàÿò íàèñòèíà ñàìî ïåíñèîíåðè. ×àñò îò òÿõ ñïîðåä ìåí èçîáùî íå ñå ïðèáèðàò âêúùè, çàùîòî âñåêè âòîðíèê íîñÿò åäíè è ñúùè äðåõè ­ òàêà, êàêòî Ôèöêå íèêîãà íå ñâàëÿ åäèíñòâåíàòà ñè ïèæàìà, à äâàìàòðèìà ìèðèøàò ñòðàííî. Íà ìàìà âåðîÿòíî º õàðåñâà, çàùîòî ìíîãî ÷åñòî ïå÷åëè íà áèíãîòî. Íàïðàâî ñèÿå, êîãàòî ñå êà÷âà íà ñöåíàòà, çà äà ïîëó÷è, äà ðå÷åì, íÿêîÿ åâòèíà íàéëîíîâà òîðáà ­ îáè÷àéíàòà íàãðàäà â òîçè êëóá; äðóãè íå ñå ñåùàì äà ñà ðàçäàâàëè. Ïåíñèîíåðèòå ðÿäêî ñå óñåùàò êàêâî ñòàâà, çàùîòî ïîâå÷åòî îòêúðòâàò, íàäâåñåíè íàä êàðòîí÷åòàòà ñè, à íÿêîè ïî ïðèíöèï íå ñà â ÷àñ. Ñàìî ïðåäè äâå ñåäìèöè åäèí äÿäî ñè ñåäåøå íàé-êðîòêî íà ìàñàòà, äîêàòî ñå èçíèæàò è ïîñëåäíèòå ÷èñëà. Êîãàòî âñè÷êè ñè òðúãíàõà, òîé íå ñòàíà è êîãàòî ÷èñòà÷êàòà ñå îïèòà äà ãî ñúáóäè, ñå îêàçà, ÷å å óìðÿë. Ìàìà ñå çàìèñëè äàëè ïúê íå ñåäè òàì ìúðòúâ îò ìèíàëèÿ âòîðíèê. Àç ñúùî íå ãî áÿõ çàáåëÿçàë. ­ Äîáúð äåí, ãîñïîäèí Ôèöêå ­ ïîçäðàâèõ. ­ Äàíî íå ñúì âè ñúáóäèë. Ôèöêå èçãëåæäà îùå ïî-äúðò îò ïåíñèîíåðà, äåòî õâúðëè òîïà â áèíãî çàëàòà. È ñòðàøíî ìúðëÿâ. Íàéâåðîÿòíî íå ìó îñòàâà ìíîãî è çàòîâà íå ñâàëÿ ðàçäúðïàíàòà ñè ïèæàìà. Ñ íåÿ õîäè äîðè äî ñóïåðìàðêåòà. Àêî ïðèïàäíå, äîêàòî ïàçàðóâà, ùå å òúêìî â ïîäõîäÿùî îáëåêëî çà áîëíèöàòà. Ôèöêå ñïîäåëèë ñ 12

ãîñïîæà Äàëèíã, ÷å îùå îò ìàëúê èìàë ïðîáëåìè ñúñ ñúðöåòî, çàòîâà ñå çàäóøàâàë îò íàé-ìàëêîòî. È íÿêîé äåí òîêó-âèæ ãóøíàë áóêåòà. Íî äîðè è äà óìðå ñúâñåì ñêîðî, ñïîðåä ìåí Ôèöêå ìîæå âñå ïàê äà ñå îáëè÷à êàòî õîðàòà è ïîíå îò äúæä íà âÿòúð äà ñè èçïèðà ïèæàìàòà ­ íàïðèìåð ïî Êîëåäà. Âñåêè ñëó÷àé íå áèõ èñêàë äà ëåæà ïðîñíàò â ñóïåðà ïðåä âèòðèíàòà ñúñ ñèðåíàòà è äà ñìúðäÿ îòâðàòèòåëíî ­ äîðè äà ñúì ìúðòúâ åäâà îò åäíà ìèíóòà. Ôèöêå ìå çÿïàøå, áåç äà ìèãà, çàòîâà ìó ðàçìàõàõ ìàêàðîíà ïîä íîñà. ­ Òîâà âàøå ëè å? ­ Îòêúäå ãî âçå? ­ Îò òðîòîàðà. Ñïîðåä ãîñïîæà Äàëèíã ìîæå äà å ðèãàòîíè . Ñîñúò âúâ âñåêè ñëó÷àé å ãîðãîíäçîëà . ­ Òàêà ëè ñè ñòîåøå íà òðîòîàðà, èëè áåøå âúòðå â íåùî? ­ ïîïèòà íåäîâåð÷èâî òîé. ­ Êîé? ­ Àáå, òè ãðàì ìîçúê ëè íÿìàø! Ìàêàðîíúò, òúï÷î! ­ Êàêúâ áåøå âúïðîñúò? Ôèöêå çàáåëè î÷è îò äîñàäà. Ìàëêî îñòàâàøå äà èçáóõíå. ­ Ïèòàì äàëè ñêàïàíèÿò òè ìàêàðîí å ëåæàë ïðîñòî òàêà âúðõó òðîòîàðà, èëè å áèë â íåùî!  êó÷åøêî ëàéíî, íàïðèìåð. ­ Ïðîñòî òàêà ­ îòâúðíàõ. ­ ß äàé äà ãî ðàçãëåäàì ïî-îòáëèçî.

13

Òîé âçå ìàêàðîíà îò ðúêàòà ìè è ãî ïîâúðòÿ ìåæäó ïðúñòèòå ñè. Ïîñëå ãî òèêíà ­ ìàêàðîíà, êîéòî ÀÇ áÿõ íàìåðèë! ­ â óñòàòà ñè è ãî ãëúòíà. Áåç äà ãî ñäúâ÷å. È ­ ÒÐßÀÀÑ! ­ çàòðúøíà âðàòàòà. Íà òîÿ ÿêî ìó õëîïà äúñêàòà! Ñëåäâàùèÿ ïúò êàòî íàìåðÿ ìàêàðîí ­ òîâà å ÿñíî êàòî áÿë äåí ­ ùå ãî îâúðãàëÿì õóáàâè÷êî â íÿêîå ëàéíî è ùå ãî çàíåñà íà Ôèöêå. À êàòî ìå ïîïèòà äàëè å áèë â íåùî, ùå êàæà, íå, òîâà å ñîñ ñ êàéìà. Äà ìó ñå íå âèäè!

Âñúùíîñò èìàõ íàìåðåíèå äà îáõîäÿ âñè÷êè ñúñåäè ñ ìàêàðîíà, íî áúðçî-áúðçî ñå ñáîãóâàõ ñ íåãî: èç÷åçíà çàä ðàçâàëåíèòå çúáè íà Ôèöêå. Äîìú÷íÿ ìè çà íåãî. Âèíàãè å òàêà, êîãàòî èçãóáèø íåùî: ïðåäè òîâà íå òè ñå ñòðóâà êîé çíàå êîëêî ñòðàõîòíî, íî ïîñëå èçâåäíúæ òè èçãëåæäà íàé-õóáàâèÿò ìàêàðîí íà ñâåòà. È ãîñïîæà Äàëèíã ïðåæèâÿâà íåùî ïîäîáíî. Ìèíàëàòà çèìà ïëþåøå ìúæà ñè è ãî íàðè÷àøå íåãîäíèê, çàäåòî º èçíåâåðèë è ñúñèïàë áðàêà èì, à ñåãà ãëåäà åäèí ñëåä äðóã ëþáîâíè ôèëìè è º ñå ùå äà ñè ãî âúðíå. Ìèñëåõ äà ñå ïðèáèðàì íà âòîðèÿ åòàæ, îáà÷å ðàçìèñëèõ è ïîçâúíèõ íà îòñðåùíèÿ àïàðòàìåíò. Òàì æèâåå íîâèÿò, äåòî ñå íàíåñå ïðåäè äâà äåíà.

14

Îùå íå ñúì ãî âèæäàë. Å, ìàêàðîíà âå÷å ãî íÿìàøå, íî ïúê òîâà ñè áåøå óäîáåí ñëó÷àé äà êàæà Çäðàñòè! . Ìîæå áè ùåøå äà ìå ïîêàíè âúòðå. Ìíîãî îáè÷àì äà âëèçàì â ÷óæäè äîìîâå. Òîçè àïàðòàìåíò ñòîÿ äúëãî âðåìå ïðàçåí, çàùîòî å ìíîãî ñêúï. Ïî åäíî âðåìå ìàìà ìèñëåøå äà ãî íàåìå, ÷å íà ÷åòâúðòèÿ åòàæ å ïî-ñâåòëî, îòêîëêîòî íà âòîðèÿ, à ñå îòêðèâà è ãëåäêà: çàä äúðâåòàòà ñå âèæäà ïëîñêèÿò ïîêðèâ íà ñòàðàòà áîëíèöà è îòñðåùíèÿò òðîòîàð. Íî êàòî ðàçáðà êîëêî å íàåìúò, ìàìà ñå îòêàçà. È ñëàâà áîãó, çàùîòî èíà÷å Ôèöêå ùåøå äà íè å ñúñåä. Òîçè íåíàñèòåí òúðáóõ! Íîâèÿò ñå êàçâà Âåñòáþë ­ òàêà ïèøå íà çâúíåöà. Íå ñè áåøå âêúùè è äà ñè ïðèçíàÿ, ìàëêî ñè îòäúõíàõ. Ùåøå äà ñå íàëîæè äà ãî çàãîâîðÿ íà ôàìèëèÿ, à òîâà ìå ñòðåñèðà. Çàðàäè çàïàä1 è èçòîê, èòí... Âèíàãè áúðêàì ëÿâî è äÿñíî ­ äîðè âúðõó êîìïàñà. Íàëîæè ëè ñå äà îïðåäåëÿ íàêúäå å ëÿâî è íàêúäå ­ äÿñíî, â ãëàâàòà ìè àâòîìàòè÷íî ñå çàâúðòà áèíãî ñôåðàòà. Äîêàòî ñëèçàõ ïî ñòúëáèòå, ìå õâàíà ÿä. Ñëó÷àÿò áåøå ñãîäåí äà ñå íàïðàâÿ íà äåòåêòèâ ­ ñàìî Ôèöêå äà íå áåøå óíèùîæèë îòêðèòàòà îò ìåí óëèêà. Çàùîòî êðúãúò íà çàïîäîçðåíèòå áåøå ñúâñåì òåñåí. Íà ïúðâî âðåìå ïåòèÿ åòàæ ñ äâåòå 1 Íà íåìñêè åçèê âåñò , ò.å. ïúðâàòà ÷àñò îò èìåòî Âåñòáþë, îçíà÷àâà çàïàä. ­ Áåë. ïðåâ.

15

øèêîçíè ìàíñàðäè ìîæåõ, íàïðèìåð, äà ñè ãî ñïåñòÿ öåëèÿ. Â÷åðà ñåìåéñòâî Ðóíãå-Áëàâåöêè ñå îìåòîõà íà ïî÷èâêà, à Ìàðàê, äåòî æèâåå äî òÿõ, è â÷åðà, è äíåñ èçîáùî íå ñå áåøå âÿñâàë. Íàé-âåðîÿòíî ïàê áåøå îòèøúë ïðè ïðèÿòåëêàòà ñè, êîÿòî ìó ïåðå è äðåõèòå. Ìèíå, íå ìèíå íÿêîÿ ñåäìèöà, è Ìàðàê ïëúïâà íàïðåä-íàçàä ñ åäèí îãðîìåí ÷óâàë, ïúëåí ñ ïàðöàëèòå ìó ­ èçëèçà îò âêúùè è ïàê âëèçà, ïàê èçëèçà è ïàê âëèçà è òàêà íàòàòúê. Ãîñïîæà Äàëèíã âåäíúæ îòáåëÿçà, ÷å äíåøíèòå ìëàäè ìúæå áèëè ïúëåí êîøìàð. Íàâðåìåòî, êàòî îòèâàëè äà íîùóâàò äðóãàäå, ìúæåòå ñè âçåìàëè ñàìî ÷åòêà çà çúáè, äíåñ ïîìúêâàëè ïîëîâèíàòà ñè ãàðäåðîá. Òàêà èëè èíà÷å, Ìàðàê íå ñè áåøå âêúùè. Îò ïîùåíñêàòà ìó êóòèÿ äîëó íà âõîäà îùå ñòúð÷åøå ðåêëàìàòà îò â÷åðà. Ïðåäïî÷èòàì êðèìèíàëíèòå ôèëìè ïðåä îíåçè, â êîèòî ñå íàòèñêàò, òà òàêèâà íåùà, òàêà äà ñå êàæå, âåäíàãà ìè ñå õâúðëÿò â î÷è. Äîáðå, ïåòèÿ åòàæ ãî îòõâúðëèõìå. Íà ÷åòâúðòèÿ æèâåÿò Ôèöêå è íîâèÿò, ÷èåòî èìå ñúäúðæà åäíà îò ïîñîêèòå íà ñâåòà. Íà òðåòèÿ, ñðåùó ãîñïîæà Äàëèíã, æèâåå Êèçëèíã. Íà íåãî è áåç òîâà íÿìà ñìèñúë äà ìó çâúíÿ ïðåäè âå÷åðòà, çàùîòî öÿë äåí å íà áà÷êàíå, çúáîòåõíèê â íÿêàêâà ëàáîðàòîðèÿ â Òåìïåëõîô . Íà äîëíèÿ åòàæ ñìå ìàìà è àç, à ñðåùó íàñ ­ øåñòèìàòà Êåñëåðîâè, àìà è òå îòèäîõà íà ïî÷èâêà. Âúòðåøíà ñòúëáà ñâúðçâà òåõíèÿ àïàðòàìåíò ñ äîëíèÿ, ñúùî òÿõíà ñîáñòâåíîñò. Ãîñïîäèí è ãîñ16

ïîæà Êåñëåð ñå íóæäàÿò îò äîñòàòú÷íî ìÿñòî çà ìíîãîáðîéíèòå ñè äåöà. Íàé-ìíîãî ùÿõ äà ñå ðàäâàì äà âëÿçà â æèëèùåòî íà ïúðâèÿ ñðåùó Êåñëåðîâè, òîåñò ïîä íàøåòî ñ ìàìà. Òàì æèâåÿò Þëå, Áåðòñ è Ìàñóä. È òðèìàòà ñà ñòóäåíòè. Íî áåç ìàêàðîíà, êîéòî ñå êàíåõ äà èì ïîêàæà, ïîñåùåíèåòî ìè ïðè òÿõ çà ñúæàëåíèå ïðîïàäàøå. Áåðòñ å ãîòèí. Ìàñóä îáà÷å íå ãî ïîíàñÿì, çàùîòî Þëå å âëþáåíà â íåãî âìåñòî â ìåí. Òîëêîâà ïî òàçè òåìà. Åõ, çàùî íå çàïî÷íàõ àíêåòàòà ñè ïðè òÿõ èëè ïðè ñòàðèÿ Ìîìçåí, íàøèÿ äîìîóïðàâèòåë, êîéòî æèâåå íà ïàðòåðà! Ãðåøåí àäðåñàò... Õàéäå ñåãà îáðàòíî íà âòîðèÿ åòàæ. Âëÿçîõ ñè ó íàñ è â êîðèäîðà çàâàðèõ ìàìà ïðåä îãëåäàëîòî ñúñ çëàòíàòà ðàìêà è ìíîãîáðîéíèòå äåáåëîáóçåñòè àíãåë÷åòà. Áåøå âäèãíàëà íåáåñíîñèíÿòà ñè òåíèñêà äî áðàäè÷êàòà è óãðèæåíî îãëåæäàøå ãúðäèòå ñè ­ êîé çíàå îò êîëêî âðåìå.  îãëåäàëîòî âèäÿõ óìèñëåíàòà º ôèçèîíîìèÿ. Ìíîãî õîðà, ïðåäèìíî ìúæå, ñå îáðúùàò ñëåä ìàìà ïî óëèöàòà. Òàì òÿ, ðàçáèðà ñå, íå õîäè ñ âäèãíàòà òåíèñêà, àìà ïðîñòî ñè èçãëåæäà ñòðàõîòíî. Âèíàãè å èçäîêàðàíà ñúñ ñóïåðêúñè ìèíèæóïè è âïèòè ïîòíè÷åòà ñ äúëáîêî äåêîëòå. Êúì òÿõ ­ ñðåáðèñòè èëè çëàòèñòè ñàíäàëè íà âèñîê òîê ñ êàèøêè. Êîñèòå ­ äúëãè è ïðàâè, è ðóñè, è ðàçïóñíàòè. Ïî íåÿ ïîäðúíêâàò è ñå ïîêëàùàò âñåâúçìîæíè ãðèâíè, êîëèåòà è îáèöè. Íàé-ìíîãî õàðåñâàì íîêòèòå 17

º. Ìíîãî ñà äúëãè. Âñÿêà ñåäìèöà ìàìà çàëåïÿ íÿêàêâà íîâà âàäåíêà âúðõó òÿõ, íàïðèìåð ìúíè÷êè äåêîðàòèâíè ðèáêè â ïðåëèâàùè ñå öâåòîâå èëè êàëèíêè ­ ïî åäíà íà âñåêè íîêúò. Êàçâà, ÷å íà ìíîãî ìúæå òîâà èì õàðåñâàëî è èìåííî ïîðàäè òàçè ïðè÷èíà ñå ñïðàâÿëà òîëêîâà äîáðå íà ðàáîòà. ­ Ðàíî èëè êúñíî ùå óâèñíàò êàòî ïðàçíè êåñèè ­ êàçà ìàìà íà îòðàæåíèåòî ñè è íà ìåí. ­ Äàâàì èì îùå äâå, ìàêñèìóì òðè ãîäèíè è ùå ïàäíàò æåðòâà íà çåìíîòî ïðèòåãëÿíå. Ïðîêëåòîòî âðåìå íå ïðîùàâà íèêîìó. Íå çíàåõ êàêâî îçíà÷àâà çåìíî ïðèòåãëÿíå , òðÿáâàøå äà ïðîâåðÿ. Çà äà ïîóìíåÿ, âèíàãè ïðîâåðÿâàì íåïîçíàòèòå çà ìåí äóìè â ðå÷íèêà. Ïîíÿêîãà è ïèòàì ­ ìàìà, ãîñïîæà Äàëèíã èëè Âåìàéåð, ìîÿ ó÷èòåë. Ïîñëå ñè çàïèñâàì êàêâîòî ñúì ðàçáðàë. Íåùî îò òîçè ðîä:

ÇÅÌÍÎ ÏÐÈÒÅÃËßÍÅ: Êîãàòî íåùî å ïî-òåæêî îò òåá, òî òå ïðèâëè÷à. Íàïðèìåð, Çåìÿòà å ïî-òåæêà îò ïî÷òè âñè÷êî, çàòîâà íèêîé íå ïàäà îò íåÿ. Çåìíîòî ïðèòåãëÿíå ãî å îòêðèë ÷îâåê íà èìå Èñàê Íþòîí. Òo å îïàñío çà æåíñêè áþñòîâå è çà ÿáúëêè, à íàâÿðíî è çà äðóãè îáëè íåùà.

­ È òîãàâà êàêâî ùå ïðàâèø? ­ ïîïèòàõ.

18

­ Ùå ñè ñëîæà íîâè ­ îòâúðíà ðåøèòåëíî ìàìà. ­ Âñå ïàê ñòàâà âúïðîñ çà ìîÿ áèçíåñ êàïèòàë. ­ Òÿ âúçäúõíà, ñâàëè ñè òåíèñêàòà è ñå çàâúðòÿ êúì ìåí. ­ Êàê ìèíà äíåñ â ó÷èëèùå? ­ Ãîðå-äîëó. Òÿ íèêîãà íå ãî íàðè÷à öåíòúð çà äåöà ñúñ ñïåöèàëíè ïîòðåáíîñòè , çàùîòî çíàå êîëêî ìðàçÿ òîçè èçðàç. Âåìàéåð ñå îïèòâà îò ãîäèíè ­ áåç óñïåõ ­ äà ïîäðåäè òîï÷åòàòà â ãëàâàòà ìè. Ìèñëèë ñúì ñè äà ãî ïîñúâåòâàì ïúðâî äà ñïðå áèíãî ñôåðàòà è ÷àê ñëåä òîâà äà ñå çàåìå ñ òîï÷åòàòà, íî ðåøèõ äà ñè òðàÿ. Ùîì ñàì íå ñå ñåùà, òîëêîâà ïîçëå çà íåãî. ­ Çàùî Âåìàéåð òå íàêàðà äà ñå ðàçêàðâàø äîòàì è äíåñ? ­ ïîïèòà ìàìà. ­ Íàëè óæ â÷åðà áåøå ïîñëåäíèÿò ó÷åáåí äåí? ­ Çàðàäè åäèí ïðîåêò çà âàêàíöèÿòà. Ùå ïèøà íåùî. ­ Òè ­ äà ïèøåø? ­ ñáúð÷è ÷åëî òÿ. ­ Êàêâî? ­ Ñú÷èíåíèå ­ ñìîòîëåâèõ. Çàäà÷àòà áåøå äîñòà ñëîæíà, íî íå èñêàõ äà îáÿñíÿâàì íà ìàìà, ïðåäè äà ñúì îïèòàë. ­ ßñíî. ­ ×åëîòî º ñå èçãëàäè. ­ ßë ëè ñè ­ äþíåð èëè íåùî ïîäîáíî? Òÿ ðàçðîøè êîñàòà ìè, íàâåäå ñå è ìè ëåïíà åäíà öåëóâêà íà ÷åëîòî. ­ Íå ñúì. ­ È ñè ãëàäåí? ­ Äà.

19

­ Îêåé. Ùå íàïðàâÿ ðèáíè ïðú÷èöè. Òÿ õëúòíà â êóõíÿòà. Ïðåç îòâîðåíàòà âðàòà õâúðëèõ ðàíèöàòà â ñòàÿòà ñè è ÿ ïîñëåäâàõ, ñåäíàõ íà ìàñàòà çà õðàíåíå è çàïî÷íàõ äà íàáëþäàâàì ìàìà. ­ Òðÿáâà äà òå ïèòàì íåùî, Ðèêî ­ ïîäõâàíà òÿ, äîêàòî ðàçòàïÿøå ìàñëî â òèãàíà. Ãëàâàòà ìè ìàøèíàëíî ïîòúíà ìåæäó ðàìåíåòå. Êîãàòî ìàìà èñêà äà ìå ïèòà íåùî è ïðè òîâà èçïîëçâà èìåòî ìè, çíà÷è äúëãî ãî å îáìèñëÿëà. À çà äà ãî îáìèñëÿ äúëãî, îáèêíîâåíî èìà ñåðèîçíà ïðè÷èíà. Ïîä ñåðèîçíà èìàì ïðåäâèä òðóäíà . À ïîä òðóäíà ðàçáèðàì òîï÷åòàòà â ãëàâàòà ìè. ­ Êàêâî? ­ ïîïèòàõ ïðåäïàçëèâî. ­ Ñòàâà âúïðîñ çà Ìèñòúð 2000. Ùåøå ìè ñå ðèáåíèòå ïðú÷èöè âå÷å äà áÿõà ãîòîâè. È íàé-ãîëåìèÿò ãëóïàê áè ñå äîñåòèë íàêúäå îòèâà òîçè ðàçãîâîð. Ìàìà îòâîðè õëàäèëíèêà è çàïî÷íà äà ñòúðæå è äà ìóøêà ñ åäèí íîæ â êàìåðàòà, çà äà èçâàäè îò ñèíüîòî ëåäåíî ïîêðèâàëî çàìðúçíàëàòà îïàêîâêà ñ ïðú÷èöèòå. ­ Ïóñíàë å îùå åäíî äåòå ­ ïðîäúëæè ìàìà. ­ Òîçè ïúò îò Ëèõòåíáåðã . Âå÷å ïåòî. Ïðåäèøíîòî áåøå îò... ­ Âåäèíã , çíàì. À ïî-ïðåäèøíèòå îò Êðîéöáåðã , Òåìïåëõîô è Øàðëîòåíáóðã 1. Îò òðè ìåñåöà Ìèñòúð 2000 1

Ðàéîíè íà Áåðëèí. ­ Áåë. ïðåâ.

20