ÅÂÀ ÈÁÚÒÑÚÍ ÊÀÇÀÍÑÊÀÒÀ ÇÂÅÇÄÀ
This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Òîçè ïðîåêò å ôèíàíñèðàí ñ ïîäêðåïàòà íà Åâðîïåéñêàòà êîìèñèÿ. Òàçè ïóáëèêàöèÿ [ñúîáùåíèå] îòðàçÿâà ñàìî ëè÷íèòå âèæäàíèÿ íà íåéíèÿ àâòîð è îò Êîìèñèÿòà íå ìîæå äà áúäå òúðñåíà îòãîâîðíîñò çà èçïîëçâàíåòî íà ñúäúðæàùàòà ñå â íåÿ èíôîðìàöèÿ.
Åâà Èáúòñúí
Êàçàíñêàòà çâåçäà Ïðåâåëà îò àíãëèéñêè: Åìèëèÿ Íè÷åâà-Êàðàñòîé÷åâà
ÅÌÀÑ
© Eva Ibbotson © THE STAR OF KAZAN © Copyright © Eva Ibbotson, 2004 © Åâà Èáúòñúí © ÊÀÇÀÍÑÊÀÒÀ ÇÂÅÇÄÀ © Ïðåâåëà îò àíãëèéñêè: Åìèëèÿ Íè÷åâà-Êàðàñòîé÷åâà © Îôîðìëåíèå íà êîðèöàòà: Áîðèñ Äðàãîëîâ © ÈÊ ÅÌÀÑ © Âñè÷êè ïðàâà çàïàçåíè!
Íà Ðîóúí
Áàëòèéñ
Åë áà
Ãðîñåíôëþñ
Ã Å Ð Ì À Í Ñ Ê À È Ì Ï Å Ð È ß Ðå éí
Åë áà
Äó
íà
â
Ðåéí
Ïåòåëñäîðô
Öþðèõ ØÂÅÉ
ÖÀÐÈ
À
Ë
ß
À Â Ï
È
Âåíåöèÿ
Àäðèàòè÷åñêî ìîðå
å êî ìîð
Øïèòàë Áàä Õàêñåíôåëä
Îä
Âèñ ëà
ß Ð Ó Ñ È
åð
Çâåðíî
ñà Òè
Âèåíà Áóäàïåùà
Ñ Ò Ð Î - Ó Í Ã À Ð È ß
Äóíàâ
ÏÚÐÂÀ
ÃËÀÂÀ
Í ÀÌÈÐÀÒ
Å
×ÎÂÅÊ
ëè âëåçå â öúðêâàòà çàðàäè êðàêàòà ñè íå íàéäîáðàòà ïðè÷èíà äà âëåçåø â öúðêâà, íî Åëè áå ïúëíè÷êà è íà ñðåäíà âúçðàñò è ñòúïàëàòà ÿ áîëÿõà. Áîëÿõà ÿ ìíîãî. Ïðåç êðàñèâèÿ ñëúí÷åâ þíñêè äåí Åëè è ïðèÿòåëêàòà º Çèãðèä (òúíêà êàòî âåéêà, çà ðàçëèêà îò Åëè) òðúãíàõà ðàíî îò Âèåíà ñ ìàëêèÿ âëàê, êîéòî ãè îòâåäå â ïëàíèíèòå, çà äà èçêà÷àò âðúõ Äîðôåëøïèöå. Ðàçõîæäàõà ñå â ïëàíèíàòà âñÿêà ïîñëåäíà íåäåëÿ îò ìåñåöà ïî÷èâíèÿò èì äåí. Òîãàâà ñúáëè÷àõà ïðåñòèëêèòå è íàäÿâàõà àëïèéñêèòå ñè íîñèè. Ñåòíå ïúëíåõà ðàíèöèòå ñúñ ñàíäâè÷è ñúñ ñàëàì è ïàð÷åòà ñëèâîâ êåéê, òà ùîì ñòèãíàò âúðõà, äà ñå íàñëàæäàâàò íà ãëåäêàòà, áåç äà îãëàäíÿâàò. Òàêà îñâåæàâàõà äóõà
8
ñè ñëåä òåæêàòà ðàáîòà ïðåç ñåäìèöàòà ÷èñòåíå, ãîòâåíå, ïàçàðóâàíå è ìèåíå. Ïðèñëóæâàõà íà ìíîãî ïðèäèð÷èâè ïðîôåñîðè. Åëè áå ãîòâà÷êà, à Çèãðèä èêîíîìêà. Äâåòå äðóãàðóâàõà îò äúëãè ãîäèíè. Ïðåç âúïðîñíàòà íåäåëÿ îáà÷å Åëè íîñåøå íîâè áîòè ãëóïàâî íåùî, àêî òè ïðåäñòîè èçìîðèòåëíî õîäåíå. Áÿõà ïðåïîëîâèëè ïúòÿ êúì âúðõà, êîãàòî âèäÿõà ëèâàäà, îñåÿíà ñ öâåòÿ, à â äàëå÷íèÿ º êðàé ñàìîòíà áÿëà öúðêâè÷êà ñ êóïîë êàòî ëóêîâèöà. Åëè ñïðÿ. Çíàåø ëè, Çèãðèä, ùå ìè ñå äà ñå ïîìîëÿ çà ìàìà. Ñúíóâàõ ÿ ñíîùè. Òè ïðîäúëæàâàé, ùå òå íàñòèãíà. Çèãðèä èçñóìòÿ. Ïðåäóïðåäèõ òå äà íå ñëàãàø íîâè îáóâêè. Ñúãëàñè ñå îáà÷å äà ïðîäúëæè áàâíî íàãîðå, à Åëè ïðåêîñè äúðâåíèÿ ìîñò íàä ïîòî÷åòî è âëåçå â öúðêâàòà. Âúòðå áåøå êðàñèâî ñÿêàø Áîã ùå ïîñðåùà ãîñòè íà ÷óäíî ïðàçíåíñòâî. Ïî òàâàíà áÿõà èçðèñóâàíè àíãåëè, çëàòíè çâåçäè è ñâåòà Óðçóëà, ïðîòåãíàëà ðúöå. Åëè âåäíàãà ñå ïî÷óâñòâà ïî-äîáðå. Ñâåùåíàòà ðåëèêâà íå áåøå ñòðàõîâèòà êîñò îò ñòúïàëî èëè èçñúõíàëà ðúêà, à êè÷óð îò êîñàòà íà ñâåòèöàòà ïîä òóìáåñò ñòúêëåí êàïàê, óêðàñåí ñ ïåðëè. Ìàêàð öúðêâàòà äà ñå èçäèãàøå ñàìîòíà äàëå÷ îò ñåëîòî, íÿêîé áå îñòàâèë áóêåò îò ñâåæè àëïèéñêè ðîçè âúâ âàçà ïîä íîçåòå íà Äåâàòà. Åëè ïîñåäíà íà ïåéêàòà è ðàçõëàáè âðúçêèòå íà áîòèòå. Ïîìîëè ñå çà ìàéêà ñè, ïî÷èíàëà ïðåäè ãîäèíè... è çàòâîðè î÷è. Ñïà ñàìî íÿêîëêî ìèíóòè è ñå ñúáóäè. Öúðêâàòà ïóñòååøå, àëà º ñå ñòîðè, ÷å íÿêàêúâ çâóê ÿ å èçòðúã-
9
íàë îò äðÿìêàòà. Îçúðíà ñå ïðåäïàçëèâî, íî íå âèäÿ íèùî. Íàäíèêíà íàä ðúáà íà ïåéêàòà è çàáåëÿçà âúðçîï âúðõó àëåíèÿ êèëèì ïðåä ñòúïàëàòà êúì îëòàðà. Ïúðâî º çàïðèëè÷à íà òèêâà äîñòà ãîëÿìà è ñè ïîìèñëè, ÷å íÿêîé ÿ å äàðèë â çíàê íà áëàãîäàðíîñò çà äîáðàòà ðåêîëòà. Ôåñòèâàëèòå, ïîñâåòåíè íà óðîæàÿ îáà÷å, ñå ïðîâåæäàõà ïðåç ñåïòåìâðè, à íå ïðåç þíè. Èçâåäíúæ, çà óäèâëåíèå íà Åëè, òèêâàòà èçäàäå çâóê. Èçõëåí÷è òúíè÷êî. Êîòåíöå... êó÷åíöå? Åëè çàâúðçà âðúçêèòå íà îáóâêèòå è îòèäå äà ïîãëåäíå. Áåøå ïî-çëå îò êîòåíöå èëè êó÷åíöå. Ìèëè Áîæå! âúçêëèêíà Åëè. Ìèëè, ìèëè Áîæå... Çèãðèä ñòèãíà âúðõà íà ïëàíèíàòà. Íàñëàäè ñå íà ãëåäêàòà, èçÿäå åäèí ñàíäâè÷ ñúñ ñàëàì è âäèøà äúëáîêî íÿêîëêî ïúòè. Íÿìàøå íèêàêâà ñëåäà îò Åëè. Çèãðèä ñå ÿäîñà. Êîãàòî ñè íà âúðõà íà ïëàíèíà è ñå âúçõèùàâàø íà ãëåäêàòà, èñêàø íÿêîé äà ñïîäåëè âúçòîðãà òè. Ïî÷àêà îùå ìàëêî, ïðèáðà âñè÷êî â ðàíèöàòà è òðúãíà íàäîëó ïî ñêàëèñòèÿ ñêëîí è ïðåç áîðîâèòå ãîðè. Âúðíà ñå íà ìîðàâàòà ñ öúðêâàòà. Åëè áåøå âúòðå. Ñåäåøå íà ïðåäíèÿ ðåä è äúðæåøå íåùî. Ïî÷åðâåíÿëîòî º ëèöå èçãëåæäàøå îáúðêàíî. Íÿêîé å îñòàâèë òîâà ðå÷å º òÿ. Îòìåòíà êðàé÷åöà íà øàëà è Çèãðèä ñå íàâåäå äà ïîãëåäíå. Ïðåñâåòà Äåâî! Áåáåòî áåøå ìíîãî, ìíîãî ìàëêî íà íå ïîâå÷å îò íÿêîëêî äíè, àëà èçãëåæäàøå óäèâèòåëíî... æèâî. Èçëú÷âàøå òîïëèíà êàòî ïðÿñíî èçïå÷åíî õëåá÷å, à êðà÷åòàòà ìó ìúðäàõà ïîä øàëà. Çèãðèä ïðîòåãíà êîñòå-
10
ëèâèÿ ñè ïðúñò è ãî äîêîñíà ïî áóçàòà. Òî îòâîðè î÷è è îò âúðçîïà ãè ïîãëåäíà ÷îâåê. Èìàøå áåëåæêà, çàáîäåíà çà øàëà îáÿñíè Åëè. Íà ëèñòà, ïî êîéòî ëè÷àõà ïåòíà îò ñúëçè, ïèøåøå: Ìîëÿ âè, áúäåòå äîáðè êúì äúùåðè÷êàòà ìè è ÿ çàâåäåòå ïðè ìîíàõèíèòå âúâ Âèåíà . Êàêâî ùå ïðàâèì? ïîïèòà Çèãðèä. Òðåâîæåøå ñå. È òÿ, è Åëè íå áÿõà îìúæåíè è íå ðàçáèðàõà îò áåáåòà. Ùå ÿ çàâåäåì ïðè ìîíàõèíèòå âúâ Âèåíà, êàêòî ïèøå â áåëåæêàòà. Êàêâî äðóãî? Îòíå èì ÷àñ äà îòíåñàò áåáåòî äî ñåëöåòî Ïåòåëñäîðô. Íèêîé íå áå ÷óâàë íèùî çà áåáåòî. Íå áÿõà âèæäàëè íÿêîé äà âëèçà â öúðêâàòà. Ìèíàëà å îò äðóãàòà ñòðàíà, ïðåç ïðîõîäà îáÿñíèõà èì. Æåíà îò ñåëöåòî èì äàäå øèøå ñ ðàçðåäåíî ìëÿêî îò êðàâàòà ñè è Åëè è Çèãðèä ïîåõà êúì ìàëêàòà ãàðà êðàé åçåðîòî äà ÷àêàò âëàêà çà Âèåíà. Ïðèñòèãíàõà êúñíî â ãðàäà ñ ìîêðèÿ, õëåí÷åù âúðçîï. ×óâñòâàõà ñå èçòîùåíè. Çíàåõà ñàìî åäèí ìàíàñòèð, êúäåòî ïðèåìàò ïîäõâúðëåíè äåöà. Íàìèðàøå ñå äàëå÷ îò êúùàòà íà ïðîôåñîðèòå, êúäåòî æèâååõà è ðàáîòåõà, àëà íÿìàõà ïàðè çà ôàéòîí. Êà÷èõà ñå íà òðàìâàÿ îò íîâèòå, êîèòî ñå äâèæåõà ñ åëåêòðè÷åñòâî, íî ÷àê ïî ñâå÷åðÿâàíå òðúãíàõà ïî àëåÿòà êúì Ìàíàñòèðà íà Ñâåòîòî ñúðöå. Ïîðòèòå îò êîâàíî æåëÿçî áÿõà çàòâîðåíè. Îò íèñêàòà áÿëà ñãðàäà äîëèòàøå ïåñåí. Òóê ùå º áúäå äîáðå îòáåëÿçà Åëè, äîêîñâàéêè ãëàâè÷êàòà íà áåáåòî.
11
Çèãðèä äðúïíà âúæåòî íà çâúíåöà. ×óõà êàê äðúí÷åíåòî îòåêâà âúòðå, íî íèêîé íå äîéäå. Çèãðèä äðúïíà îòíîâî âúæåòî. Íàé-ñåòíå âúçðàñòíà ìîíàõèíÿ ïðåêîñè áúðçî äâîðà. Êàêâî èìà? ïîïèòà òÿ, ïðèñâèëà î÷è â ñóìðàêà. Íîñèì âè ïîäõâúðëåíî äåòå, ñåñòðî îòâúðíà Çèãðèä. Îñòàâèëè ñà ÿ â öúðêâà â ïëàíèíàòà. Íå, íå, ÍÅ! Ìîíàõèíÿòà âäèãíà ðúöå ñ óæàñåíî èçðàæåíèå. Îòíåñåòå ÿ âåäíàãà! Íå áèâàøå äà èäâàòå!  êàðàíòèíà ñìå çà òèôóñ. Òðè ñåñòðè ñå ðàçáîëÿõà è çàðàçèõà äåöàòà. Òèôóñ! ïîòðåïåðè Åëè âñè÷êè çíàåõà êîëêî ñòðàøíà å áîëåñòòà. Îòíåñåòå ÿ áúðçî, áúðçî! Ìîíàõèíÿòà ðàçìàõà ðúöå, ñÿêàø ïúäè ñòàäî ãúñêè. Êúäå äðóãàäå äà ÿ çàíåñåì? ïîïèòà Çèãðèä. Ñåãà íèêúäå âúâ Âèåíà íå ïðèåìàò äåöà. Äîêàòî îòøóìè åïèäåìèÿòà, ùå ìèíàò íàé-ìàëêî øåñò ñåäìèöè îáÿñíè ìîíàõèíÿòà. Îñòàíàëè ñàìè íà óëèöàòà, ïðèÿòåëêèòå ñå ñïîãëåäàõà. Äà ÿ âçåìåì ñ íàñ è äà îïèòàìå îòíîâî óòðå. Êàêâî ùå êàæàò ïðîôåñîðèòå? Íå å íåîáõîäèìî äà ðàçáèðàò îòâúðíà Åëè. Ùå ÿ îñòàâèì äîëó. Òå íå ñëèçàò â êóõíÿòà. Îêàçà ñå, ÷å ãðåøè. Òðèìàòà ïðîôåñîðè æèâååõà â êúùàòà, îòêàêòî ñå áÿõà ðîäèëè. Òÿ ñå íàìèðàøå â þæíàòà ñòðàíà íà ìàëúê ïëîùàä â íàé-ñòàðàòà ÷àñò íà ãðàäà, íåäàëå÷ îò Èìïåðàòîðñêèÿ äâîðåö è Èñïàíñêîòî ó÷èëèùå ïî åçäà. Íàäâå-
12
ñèø ëè ñå ïðåç ïðîçîðöèòå íà ãîðíèÿ åòàæ, ñå âèæäàõà ãúëúáèòå, êðúæàùè îêîëî êóëèòå íà êàòåäðàëàòà Ñâåòè Ñòåôàí , âúçïðàâåíà â ñàìîòî ñúðöå íà ãðàäà è ñëåäîâàòåëíî çà îáèòàòåëèòå ìó â öåíòúðà íà ñâåòà. Ìàêàð îò ïëîùàäà äà ñå ñòèãàøå ïåø äî âñè÷êè âàæíè ìåñòà, òîé áå òèõ è óþòåí êàòî ñòàÿ.  ñðåäàòà íà ïëî÷íèêà ñå èçäèãàøå ñòàòóÿ íà ãåíåðàë Áðåíåð, ÿõíàë áðîíçîâ æðåáåö. Äåöàòà îò êâàðòàëà ìó ñå ðàäâàõà, çàùîòî áðîíçîâèÿò êîí ñëóæè çà ìíîãî íåùà ìîæå äà ñå ïðåñòîðèø, ÷å ãî ÿçäèø, äà ãî ãàëèø, äà ñå ïîäñëîíèø ïîä íåãî, êîãàòî âàëè äúæä. Ãåíåðàëúò áèë ãåðîé. Ñðàæàâàë ñå ñðåùó Íàïîëåîí è çàòîâà ïëîùàäúò íîñåøå íåãîâîòî èìå ïëîùàä Áðåíåð . Äî ãåíåðàëà íà êîí áúëáóêàøå ïëèòúê ôîíòàí ñ øèðîê êàìåíåí ïåðâàç. Ïîíÿêîãà â íåãî ïëóâàõà çëàòíè ðèáêè, çàùîòî äåöàòà, ñïå÷åëèëè ðèáêà îò ëóíàïàðêà â Ïðàòåðà ïàðê â ñåâåðîèçòî÷íàòà ÷àñò íà ãðàäà ãè ïóñêàõà âúâ âîäàòà ïî ïúòÿ êúì êúùè.  çàïàäíàòà ÷àñò íà ïëîùàäà ñå íàìèðàøå öúðêâàòà íà Ñâåòè Ôëîðèàí ïîêðîâèòåëÿò íà ïîæàðíèêàðèòå. Ïðåä êðàñèâàòà ñãðàäà èìàøå ïîëÿíêà, îñåÿíà ñ äèâè öâåòÿ, à ñðåùó íåÿ ñå ðåäÿõà êåñòåíîâè äúðâåòà â æåëåçíè êîðñåòè, çàñëîíÿâàùè ïëîùàäà îò øóìîòåâèöàòà íà óëèöàòà, îòâåæäàùà êúì öåíòúðà íà ãðàäà.  ñðåùóïîëîæíèòå úãëè íà ïëîùàäà ñå ãóøåõà ìàëêà êíèæàðíèöà è êàôåíå ñ ðàèðàí íàâåñ. Ñ äâå äóìè íà ïëîùàäà èìàøå âñè÷êî íåîáõîäèìî. Êúùàòà íà ïðîôåñîðèòå ñå íàìèðàøå â ñðåäàòà íà ðåäèöàòà íàé-ãîëÿìàòà è íàé-êðàñèâàòà, ñ áàëêîí îò êîâàíî æåëÿçî íà ïúðâèÿ åòàæ, ñàíäú÷åòà ñ öâåòà
13
íà ïåðâàçèòå è ÷óêàëî íà âðàòàòà âúâ ôîðìàòà íà áóõàëñêà ãëàâà. Ïðîôåñîð Þëèóñ íàé-âúçðàñòíèÿò ñúñ çàîñòðåíà ñèâà áðàäà, áå âèñîê è ñåðèîçåí. Ïðåäè ìíîãî ãîäèíè áåç ìàëêî äà ñå îæåíè, íî èçáðàíèöàòà ìó ïî÷èíàëà ñåäìèöà ïðåäè ñâàòáàòà. Îòòîãàâà ïðîôåñîð Þëèóñ ñòàíàë ñòðîã è ñóðîâ ó÷åí. ×åòåøå ëåêöèè â óíèâåðñèòåòà è ó÷åøå ñòóäåíòèòå êàêâî ïðåäñòàâëÿâàò ôëóîðèòúò è ãðàíèòúò è êàê äà óäðÿø ñêàëèòå ñ ÷óê òàêà, ÷å äà íå òè âëåçå êàìú÷å â îêîòî. Áðàò ìó ïðîôåñîð Åìèë èçãëåæäàøå ñúâñåì ðàçëè÷åí: íèñúê, çàêðúãëåí è ïî÷òè ïëåøèâ. Çàäúõâàøå ñå ëåêî, êîãàòî èçêà÷âàøå ñòúïàëàòà, íî áåøå âåñåëÿê. Ïðåïîäàâàøå èñòîðèÿ íà èçêóñòâîòî è ïîãëåäíåøå ëè ïðúñòèòå íà ñòúïàëàòà íà íàðèñóâàí àíãåë, âåäíàãà ïîçíàâàøå äàëè êàðòèíàòà å íà Òèíòîðåòî èëè íà Òèöèàí. Òðåòèÿò ïðîôåñîð áå æåíà ñåñòðà èì è íàé-ìëàäàòà îò âñè÷êè. Êàçâàøå ñå Ãåðòðóäå è ÷åòåøå ëåêöèè ïî ìóçèêà. Îáÿñíÿâàøå êàêâî å õàðìîíèÿ è êîíòðàïóíêò è ñâèðåøå íà àðôà â ãðàäñêèÿ îðêåñòúð. Äà èìàø àðôà å âñå åäíî äà èìàø åäðî è êàïðèçíî äåòå, êîåòî äà ðàçâåæäàø íàñàì-íàòàì, äà ãî ïàçèø îò òå÷åíèå è äà ìó ïîìàãàø äà ñå êà÷âà âúâ ôàéòîíè, è ïðîôåñîð Ãåðòðóäå êàòî ìíîçèíà àðôèñòè ÷åñòî èçãëåæäàøå óãðèæåíà è óïëàøåíà. Ïðåç öåëèÿ ñè æèâîò è òðèìàòà, åñòåñòâåíî, íå áÿõà ñâàðèëè íèòî åäíî ÿéöå, íå áÿõà èçïðàëè íèòî ÷èôò ÷îðàïè è íå ñè áÿõà îïðàâÿëè íèòî âåäíúæ ëåãëàòà. Ïðåäè äà èçëÿçàò ïðåç ñâîáîäíèÿ ñè äåí, Åëè è Çèãðèä âèíàãè ïðèãîòâÿõà ñòóäåí îáÿä. Âå÷åðòà îáà÷å ïðîôå-
14
ñîðèòå ïàê ñå íóæäàåõà îò ïîìîù. Íà ïðîôåñîð Þëèóñ ïîäíàñÿõà óèñêè è ñîäà çà ñïîêîåí ñúí, íà ïðîôåñîð Åìèë, êîéòî èìàøå ÷óâñòâèòåëåí ñòîìàõ ÷àøà òîïëî ìëÿêî ñ ìåä, à ïðîôåñîð Ãåðòðóäå ñòðàäàøå îò ñòóäåíè êðàêà è âèíàãè º ñëàãàõà áóòèëêà ñ ãîðåùà âîäà â ëåãëîòî. Ñåãà òå ÷àêàõà ïðèñëóæíèöèòå äà ñå âúðíàò. Çèãðèä è Åëè âèíàãè ñå ïðèáèðàõà ïðåäè äåâåò. Íå è äíåñ. Êàêâî äà ïðàâèì? íàäíèêíà ïðîôåñîð Þëèóñ ïðåç âðàòàòà íà ñòàÿòà ñè. Äà ñëåçåì äîëó íà ïðîó÷âàíå ïðåäëîæè áðàò ìó. È òàêà, òå ñëÿçîõà ïî ñòúëáèòå, ïîäìèíàõà äíåâíàòà è áèáëèîòåêàòà è çàñòàíàõà ïðåä äåáåëàòà âðàòà, òàïèöèðàíà ñúñ çåëåíî ñóêíî, îòäåëÿùà êúùàòà îò êóõíÿòà. Îòâîðèõà ÿ ïðåäïàçëèâî. Äúðâåíàòà ìàñà áå èçëúñêàíà äî áëÿñúê, ðåøåòêàòà ïðåä êàìèíàòà ïîëèðàíà, îãúíÿò â ïå÷êàòà ãîðåøå. Àëà êúäå áÿõà Åëè è Çèãðèä? È êúäå ñòîÿõà óèñêèòî, òîïëîòî ìëÿêî è áóòèëêàòà ñ ãîðåùà âîäà?  ñúùèÿ ìîìåíò çàäíàòà âðàòà ñå îòâîðè è äâåòå æåíè âëÿçîõà. Øàïêàòà íà Çèãðèä áå íàêðèâåíà, à ïîðàç÷îðëåíàòà Åëè íîñåøå íåùî. Âúçöàðè ñå òèøèíà. Êàêâî... å... òîâà? ïîèíòåðåñóâà ñå ïðîôåñîð Þëèóñ è äúëãèÿò ìó ïîêàçàëåö ïîñî÷è âúðçîïà. Áåáå å, ãîñïîäèíå. Íàìåðèõìå ÿ â öúðêâàòà. Ïîäõâúðëèëè ñà ÿ îáÿñíè Çèãðèä. Èñêàõìå äà ÿ îñòàâèì ïðè ìîíàõèíèòå äîáàâè Åëèí, íî ñà â êàðàíòèíà çà òèôóñ. Áåáåòî îáúðíà ãëàâà è âúçäúõíà. Ïðîôåñîð Åìèë
15
ãî ïîãëåäíà ñìàÿíî. Áå ñâèêíàë äà âèæäà áåáåòî Èèñóñ â êàðòèíèòå äà ëåæè íåïîäâèæíî è ìúë÷àëèâî â ìàé÷èíàòà ïðåãðúäêà, íî òîâà òóê ìó ñå ñòîðè ðàçëè÷íî. Íåìèñëèìî å äà äîïóñíåì áåáå â òàçè êúùà îòñå÷å ïðîôåñîð Þëèóñ. Äîðè çà äåí. Ïðîôåñîð Åìèë êèìíà. Øóì... Ïðèòåñíåíèÿ... äîáàâè ïðîôåñîð Ãåðòðóäå. Äà íå ñïîìåíàâàìå êàêâî ñå ñëó÷âà ñ òÿõ... íàêðàÿ. Ñàìî äîêàòî îòìåíÿò êàðàíòèíàòà ïðèìîëè ñå Åëè. Íÿêîëêî ñåäìèöè... Ïðîôåñîð Þëèóñ ïîêëàòè ãëàâà.  íèêàêúâ ñëó÷àé. Çàáðàíÿâàì. Äîáðå, ãîñïîäèíå ñúãëàñè ñå áåçèçðàçíî Åëè. Óòðå ñóòðèíòà ùå ÿ çàâåäåì â ïîëèöåéñêèÿ ó÷àñòúê. Ñèãóðíî ïðèåìàò íåæåëàíè áåáåòà.  ïîëèöåéñêèÿ ó÷àñòúê ëè? ó÷óäè ñå ïðîôåñîð Åìèë. Äåòåòî ñå ðàçìúðäà è îòâîðè î÷è. Ïîñëå íàïðàâè îíîâà, êîåòî ïðàâÿò äîðè íàé-ìúíè÷êèòå áåáåòà. Ïîãëåäíà. Ìèëè Áîæå! âúçêëèêíà ïðîôåñîð Þëèóñ. Íå ãëåäàøå êàòî ÷îâåê, ÷èåòî ìÿñòî å â ïîëèöåéñêèÿ ó÷àñòúê ïðè ïðåñòúïíèöèòå è ïèÿíèöèòå. Ïðîôåñîð Þëèóñ ïðî÷èñòè ãúðëî. Íå èñêàì äà ÿ âèæäàìå. Àáñîëþòíî çàÿâè òîé. Íå áèâà äà èçäàâà íèòî çâóê äîáàâè Åìèë. Íå áèâà äà ïðå÷è íà ðàáîòàòà íè âìåòíà Ãåðòðóäå. Îòìåíÿò ëè êàðàíòèíàòà, îòèâà â ìàíàñòèðà. À ñåãà ìè äàéòå óèñêèòî.
16
È òîïëîòî ìè ìëÿêî. È áóòèëêàòà ìè ñ ãîðåùà âîäà. Ïðîôåñîðèòå ñè ëåãíàõà. Áåáåòî, ïîâèòî âúâ âçåòà íàçàåì ïåëåíà, ëåæåøå âúðõó ñãúíàòî îäåÿëî â ÷åêìåäæåòî, èçïðàçíåíî îò ïîêðèâêè çà ìàñà. Òðÿáâà äà º äàäåì èìå, ìàêàð ÷å íÿìà äà ÿ çàäúðæèì êàçà Çèãðèä. Äà ÿ íàðå÷åì êàòî ìàìà ïðåäëîæè Åëè. Êàê ñå êàçâàøå òÿ? Àíèêà. Çèãðèä êèìíà. Àíèêà. Äà, ùå ñâúðøè ðàáîòà.
2. Êàçàíñêàòà çâåçäà.
17
 ÒÎÐÀ
ÃËÀÂÀ
Ç ËÀÒÍÈßÒ
Ï
ÃÐÀÄ
î âðåìåòî, êîãàòî Åëè è Çèãðèä äîíåñîõà âúðçîï÷åòî ñè âêúùè, ãðàä Âèåíà áåøå ñòîëèöà íà Àâñòðî-Óíãàðñêàòà èìïåðèÿ, ñúñòîÿùà ñå îò òðèíàéñåò äúðæàâè â ñúðöåòî íà Åâðîïà. Óïðàâíèêúò íà Èìïåðèÿòà, âúçðàñòíèÿò èìïåðàòîð Ôðàíö Éîçåô, èìàøå çèìåí äâîðåö â öåíòúðà íà ãðàäà è ëåòåí äâîðåö â îêîëíîñòèòå ìó, êúäåòî âúçäóõúò âèíàãè å ïðîõëàäåí è ÷èñò. Ìàêàð è ñàìîòíèê àíàðõèñò áå óáèë ñúïðóãàòà ìó, à ñèíúò ìó ñå áå çàñòðåëÿë Ôðàíö Éîçåô ðàáîòåøå óñúðäíî. Âñÿêà ñóòðèí ñòàâàøå â ïåò äà ÷åòå äúðæàâíèòå êíèæà è ñïåøå íà æåëÿçíî ëåãëî êàòî âîéíèöèòå ñè. Äîðè èçìèâàøå êðàêàòà íà äâàíàéñåòèìà áåäíÿöè â ÷åòâúðòúê ïðåäè Âåëèêäåí, çàùîòî èñêàøå äà å äîáúð.
18
Ñòàðîñòòà ìó íàâëè÷àøå íåïðèÿòíîñòè. Ìàëêè ìîìè÷åíöà ìó ïîäíàñÿõà áóêåòè è íàâåäåøå ëè ñå äà ãè âçåìå, ãúðáúò ìó ñå âäúðâÿâàøå è àäþòàíòèòå ìó ïðèòè÷âàõà äà ãî èçïðàâÿò. Âèåíñêèòå ó÷åíèöè èçðÿçâàõà ðîçîâè õàðòèåíè ñúð÷èöà è ãè õâúðëÿõà êúì íåãî, êîãàòî ìèíàâàøå ñ êîíÿ ñè ïîêðàé òÿõ. Ñúð÷èöàòà ñå çàïëèòàõà â ìóñòàöèòå, âëèçàõà ìó â íîñà è ãî êàðàõà äà êèõà. Âèåí÷àíèòå îáà÷å ãî îáè÷àõà. Õàðåñâàõà óïîðñòâîòî ìó è êàê îòêàçâà äà ñå êà÷âà â àâòîìîáèëè. Ìàêàð äà ãè áÿõà èçîáðåòèëè ïðåäè íÿêîëêî ãîäèíè, òîé âèíàãè ñå âîçåøå èç óëèöèòå â êàëÿñêà ñúñ çëàòíè êîëåëà è ìàõàøå íà âñè÷êè, êîèòî ãî ïîçäðàâÿâàõà. Õàðåñâàõà ôîéåðâåðêèòå íà ðîæäåíèÿ ìó äåí è ñòåãíàòèòå ìó âîåííè óíèôîðìè çà ïðîöåñèè è ïðàçíåíñòâà ðîçîâèòå ïàíòàëîíè è ñèíèòå òóíèêè íà õóñàðèòå, ñðåáðèñòîçåëåíîòî íà òèðîëñêèòå ñòðåëêîâè ïîëêîâå è ãîëåìèÿò øëåì ñ ãèãàíòñêè ïåðà. Âúâ âñÿêî âèåíñêî ó÷èëèùå èìàøå íåãîâà ñíèìêà íà ñòåíàòà è äåöàòà ïîçíàâàõà ëèöåòî ìó ñ äúëãèòå áàêåíáàðäè è ïëåøèâàòà ãëàâà, êàêòî ïîçíàâàõà ëèöàòà íà äÿäîâöèòå ñè. Îñâåí ñ èìïåðàòîðà è äâîðåöà ìó Âèåíà ñå ñëàâåøå è ñ ìóçèêàòà ñè. Ïî÷òè âñè÷êè âåëèêè êîìïîçèòîðè áÿõà æèâåëè è ðàáîòèëè âúâ Âèåíà Ìîöàðò è Øóáåðò, Áåòîâåí è Ùðàóñ. Ìóçèêà ñå ëååøå îò êúùèòå, â êàôåíåòàòà è îò ëàòåðíèòå ïî óëèöèòå çâó÷åøå âàëñ, à âñÿêà íîù â ïèùíèòå îïåðè âíóøèòåëíè ïåâèöè ñúñ ñîïðàíîâè ãëàñîâå èçëèâàõà ñúðöàòà ñè íà ñöåíàòà. Äà íå ïðîïóñêàìå è õðàíàòà. Âèåí÷àíèòå îáè÷àõà äà ïîõàïâàò. Ïðåàïåòèòíè ìèðèçìè èçïúëâàõà óëèöè-
19
òå íà âàíèëèÿ, íà ïðÿñíî ñìëÿíî êàôå, íà êàíåëà è êèñåëî çåëå. Äîðè ñàëàòèòå îò êðàñòàâèöè, êîèòî äðóãàäå íå ìèðèøåõà íèêàê, òóê èìàõà àðîìàò.  ñëàäêàðíèöèòå ïðîäàâàõà ìèíèàòþðíè øîêîëàäîâè áðúìáàð÷åòà, êàëèíêè ñ òî÷èöè ïî êðèëöàòà è îõëþâ÷åòà, ñãóøåíè óþòíî â ÷åðóïêèòå ñè. Çàõàðíèòå ìèøêè áÿõà òîëêîâà êðàñèâè, ÷å äåöàòà íå ñìååõà äà èì îòãðèçíàò ãëàâèòå.  ïåêàðíèòå ïúê èìàøå ñòðàõîâèòè âåùèöè îò íóãà ñ øàïêè îò áîíáîíè ñúñ ñëàäíèê. Ìàãàçèíèòå çà ñëàäêèøè ïðåäëàãàõà ñåäåì âèäà øîêîëàäîâ êåéê, âàôëè ñ òúíêè âàíèëîâè êîðè è ëåøíèêîâ êðåì è ëîä÷èöè îò áèñêâèòåíî òåñòî, ïúëíè ñúñ ñî÷íè ïëîäîâå îò àâñòðèéñêèòå ãîðè äèâè ÿãîäè, òîëêîâà ÿðêî÷åðâåíè, âñå åäíî ñà îñâåòåíè îòâúòðå, è ñúâúðøåíî êðúãëè áîðîâèíêè. È äðóãè íåùà ïðåâðúùàõà Âèåíà â ïðåêðàñåí ãðàä. Ïðàòåðúò íàïðèìåð êðàëñêèÿò ïàðê ñúñ ñòàðè äúðâåòà, êúäåòî âñåêè ìîæåøå äà ñå ðàçõîäè èëè äà ïîÿçäè êîí, è ëóíàïàðêúò â Ïðàòåðà, êúäåòî òúêìî áÿõà ïîñòðîèëè íàé-ãîëÿìîòî âèåíñêî êîëåëî â Åâðîïà. Ðåêà Äóíàâ ïðåñè÷àøå ñåâåðíàòà ÷àñò íà ãðàäà; ñ ïàðàõîä îò êåÿ ñå ñòèãàøå ÷àê äî Ãåðìàíèÿ íàãîðå ïî òå÷åíèåòî èëè íàäîëó äî Áóäàïåùà â Óíãàðèÿ. Èìàøå è ïëàíèíè íà åäèí ÷àñ ïúò ñ âëàêà. Íàé-ãîëÿìàòà ãîðäîñò íà Âèåíà îáà÷å áÿõà òàíöóâàùèòå áåëè êîíå, èçíàñÿùè ñïåêòàêëèòå ñè â Èñïàíñêîòî ó÷èëèùå ïî åçäà. Èñïàíñêîòî ó÷èëèùå ïî åçäà íå ñå íàìèðàøå â Èñïàíèÿ, à â ñúñåäñòâî ñ èìïåðàòîðñêèÿ äâîðåö â öåíòúðà íà Ñòàðèÿ ãðàä. Ñúñ ñâîäåñòèòå ñè òàâàíè è ñòðîåíèòå â ðåäèöà êîëîíè òî íåñúìíåíî áå íàé-êðàñèâàòà àðåíà â ñâåòà. Êîíåòå òàì
20
ëèïèöèàíñêèòå æðåáöè ñå ðàçâúæäàõà â Ëèïèöà â þæíèòå ïðåäåëè íà Èìïåðèÿòà, à íà èìïåðàòîðà èçïðàùàõà ñàìî íàé-äîáðèòå. Èçáðàíèöèòå îáèòàâàõà ïðîñòîðíà ñãðàäà ñ êîëîíàäè, êúäåòî íÿêîãà æèâååë ïðèíö. Èìàõà ìðàìîðíè õðàíèëêè è ÷åòèðè ãîäèíè ãè îáó÷àâàõà äà èçïúëíÿâàò ñ ìóçèêàëåí ñúïðîâîä äâèæåíèÿ, êîèòî íàâðåìåòî áèëè æèçíåíîâàæíè íà áîéíîòî ïîëå. Íåâåðîÿòíè äâèæåíèÿ ñ áëàãîçâó÷íè èìåíà êàïðèîëà, êóðáåò, ëåâàäà... Ïîïèòàò ëè ãîñòèòå, ïðèñòèãíàëè âúâ Âèåíà, êàêâî èì ñå èñêà äà âèäÿò íàé-ìíîãî, îòãîâîðúò îáèêíîâåíî ãëàñè: Ëèïèöèàíñêèòå êîíå. Òàíöóâàùèòå áåëè æðåáöè. Ùå íè ãè ïîêàæåòå ëè, ìîëÿ?
21
ÒÐÅÒÀ
Ï ÎÒÚÂÀÍÅÒÎ
Î
ÃËÀÂÀ
ÍÀ Ì ÅÄÓÇÀ
ùå ùîì ñå ñúáóäè, Àíèêà îòâîðè ïðîçîðåöà íà òàâàíñêàòà ñòàÿ è ïîãëåäíà êúì ïëîùàäà. Ïðàâåøå ãî âñÿêà ñóòðèí äà âèäè äàëè âñè÷êî å íàðåä. È òàçè ñóòðèí âñè÷êî áå íàðåä. Ãúëúáèòå äðåìåõà âúðõó ãëàâàòà íà ãåíåðàë Áðåíåð, áÿõà ïóñíàëè ôîíòàíà, à Éîçåô ïîäðåæäàøå ìàñèòå çà êàôå íà òðîòîàðà, çíàê, ÷å äåíÿò ùå å õóáàâ. Âðàòàòà íà ñõëóïåíàòà êúùà â îòñðåùíèÿ úãúë íà ïëîùàäà ñå îòâîðè è ïðèÿòåëÿò º Ùåôàí èçëåçå è òðúãíà ïî ïàâåòàòà, ðàçìàõàë ãþìà, ñ êîéòî íîñåøå ìëÿêîòî. Ùåôàí áå òðåòèÿò îò ïåòèìà ðóñîêîñè áðàòÿ, à ìàéêà èì ôðàó Áîäåê ÷àêàøå øåñòî äåòå âñåêè ìîìåíò è çàÿâÿâàøå, ÷å àêî å ìîì÷å, ùå ãî äàäå â ïðèþò. Ñàìîòíî êó÷å ñå ùóðàøå îêîëî êåñòåíèòå êðàé
22
óëèöàòà. Íå ãî ïîçíàâàøå. Âãëåäà ñå ëþáîïèòíî â íåãî èçãëåæäàøå áåçäîìíî è áåçñòîïàíñòâåíî è òîãàâà Åëè ùåøå äà º ïîçâîëè äà ãî âçåìå. Âñå ïàê Åëè áå âçåëà íåÿ, íàëè? Áåçñòîïàíñòâåí ñè êàæè-ðå÷è, êîãàòî òå îñòàâÿò â öúðêâà. Çàä êó÷åòî îáà÷å ñå ïîÿâè æåíà ñ êàèøêà â ðúêà. Å, íÿìàøå äà ñòàíå. Öúðêîâíèÿò ÷àñîâíèê óäàðè ñåäåì è Àíèêà ñå îòäðúïíà îò ïðîçîðåöà äà ñå îáëå÷å. Äíåñ íÿìàøå ó÷èëèùå áåøå ñúáîòà è íå ñå íàëàãàøå äà ñè ñïëèòà êîñàòà è äà ñè íàäÿâà ïðåñòèëêàòà. ×àêàøå ÿ îáà÷å äîñòà ðàáîòà, ïðåäè äà èçëåçå äà ïîòúðñè ïðèÿòåëèòå ñè. Ïî÷òè äâàíàéñåò ãîäèíè áÿõà ìèíàëè, îòêàêòî äîíåñîõà Àíèêà â êóõíÿòà íà ïðîôåñîðñêèÿ äîì. Ùîì îòìåíèõà êàðàíòèíàòà îò ìàíàñòèðà Ñâåòîòî ñúðöå , èçïðàòèõà èçâåñòèå. Åëè è Çèãðèä ïîâèõà áåáåòî è ñå êà÷èõà íà ãîðíèÿ åòàæ ïðè ðàáîòîäàòåëèòå ñè. Äîéäîõìå äà ñå ñáîãóâàìå êàçàõà òå. Ùå íàìåðèì íà÷èí äà ñå èçäúðæàìå, íî íå èñêàìå äà ÿ îñòàâèì. Ïðîôåñîðèòå ñå çàñåãíàõà äúëáîêî. Îáúðêàõà ñå. Ðàçñúðäèõà ñå. Äà ñìå ñå îïëàêàëè îò áåáåòî? ïîïèòà íåäîâîëíî ïðîôåñîð Þëèóñ. Äà ñòå íè ÷óëè äà âúçðàçÿâàìå? ïîïèòà ïðîôåñîð Åìèë. Ñèãóðíà ñúì, ÷å íå ñúì îáåëèëà íèòî äóìà ïðèìèãíà ïîòðåñåíà ïðîôåñîð Ãåðòðóäå. Çèãðèä è Åëè ñå ñïîãëåäàõà. Èñêàòå äà êàæåòå, ÷å º ïîçâîëÿâàòå äà îñòàíå? Ïðîôåñîð Þëèóñ íàâåäå ãëàâà.
23
Î÷àêâàìå, ðàçáèðà ñå, äà áúäå ïîëåçíà îòáåëÿçà òîé. Î, ùå áúäå! èçâèêà Åëè. Ùå áúäå íàé-äîáðå îáó÷åíîòî äåòå âúâ Âèåíà. È íàèñòèíà èçëåçå ïðàâà. Àíèêà óìååøå äà ïðèãîòâÿ øîêîëàäîâà òîðòà íà òðè åòàæà è äà ïîäíàñÿ ïå÷åíî ìåñî íà òðàïåçàòà. Íà äåâåò ðåæåøå êðàñòàâèöè òîëêîâà òúíêî, ÷å ïðåç ðåçåíèòå äà ñå ÷åòå âåñòíèê. Èçïðàòåõà ëè ÿ íà ïàçàðà, òúðãîâöèòå èçâàæäàõà íàéïðåñíèòå ñè ïëîäîâå è çåëåí÷óöè, çàùîòî ìîìè÷åíöåòî ñå ñëàâåøå ñúñ çîðêîòî ñè îêî. Çèãðèä ÿ íàó÷è êàê äà ïîëèðà äúñ÷åíèòå ïîäîâå, ïúðçàëÿéêè ñå ïî òÿõ ñ ïàðöàëè çà ïðàõ, çàâúðçàíè çà ñòúïàëàòà º; êàê äà ïî÷èñòâà ñðåáðî è êàê äà ïëåòå íà åäíà è íà äâå êóêè è äà øèå. À îò äâåòå æåíè Àíèêà íàó÷è, ÷å ðàáîòàòà å íåùî, êîåòî òðÿáâà äà ñå âúðøè, íåçàâèñèìî êàê ñå ÷óâñòâàø. Äà ìå÷òàå îáà÷å íå ñå áå íàó÷èëà íèòî îò Åëè, íèòî îò Çèãðèä. Ñïîñîáíîñòòà äà èç÷åçâà â ãëàâàòà ñè ïðîèçõîæäàøå îò íåèçâåñòíèòå ðîäèòåëè, îñòàâèëè ÿ â öúðêâàòà. Åëè ìåëåøå êàôå è ñëàãàøå õëåáíèòå ðîëöà äà ñå ïðåòîïëÿò âúâ ôóðíàòà, íî êîãàòî Àíèêà âëåçå â êóõíÿòà, ñå îáúðíà äà ïðåãúðíå îñèíîâåíàòà ñè äúùåðÿ. Âå÷å íå ñå îñëóøâàøå íåïðåêúñíàòî äàëè íÿêîé ùå ïîòðîïà íà âðàòàòà è íåïîçíàòà æåíà ùå ñå ïîÿâè ïðåä ïðàãà äà ñè ïîèñêà äåòåòî. Âñå ïàê âñÿêà ñóòðèí, ùîì Àíèêà ñëåçåøå îò òàâàíñêàòà ñè ñòàÿ, Åëè áëàãîäàðåøå Áîãó. Èçìè ëè ñå çàä óøèòå?
24
Àíèêà êèìíà è ïîäãúíà óõî çà èíñïåêöèÿ. Ðàñòåøå æèëàâî äåòå ñ ãúñòà êîñà ñ öâÿò íà öàðåâèöà, çàìèñëåíè ñèâè î÷è, ïðàâè âåæäè è øèðîêà óñòà. Ìíîçèíà ïðèÿòíè ìîìè÷åòà ñ ÿñíè î÷è êàòî íåéíèòå ðàáîòåõà â àâñòðèéñêèòå ñòîïàíñòâà ãúñàðêè, ìëåêàðêè è ïàñòèðêè, ðàçâåæäàùè ëåòå äîáèòúêà èç âèñîêèòå ïàñáèùà â ïëàíèíèòå. Êîëêî îò òÿõ îáà÷å ïðèòåæàâàõà áóäíèÿ º óì? À è îò ñàìîòî íà÷àëî ïðîëè÷à óìåíèåòî íà Àíèêà äà óñïîêîÿâà äðóãèòå. Ñåãà ìîìè÷åòî îòâúðíà íà ïðåãðúäêàòà íà Åëè è âäúõíà íåîòìåííèÿ àðîìàò íà ïðåñòèëêàòà º íà çåëåí ñàïóí è ïðåñåí õëÿá. Ñáúð÷è äîâîëíî íîñ, çàùîòî âëåçåøå ëè â êóõíÿòà, âñå åäíî ñå âðúùàøå ó äîìà. Òóê íèùî íå ñå ïðîìåíÿøå ìàñàòà âèíàãè áå èçëúñêàíà äî áëÿñúê, ïîðòðåòúò íà èìïåðàòîðà âèñåøå íàä ïå÷êàòà, êàëåíäàðúò, êîéòî Áàâàðñêàòà êîëáàñàðñêà êîìïàíèÿ èçïðàùàøå âñÿêà ãîäèíà, ñòîåøå âúðõó ïåðâàçà íà ïðîçîðåöà äî ñàíäú÷åòàòà ñ áèëêè íà Åëè, à âúðõó ñâåùåíàòà ïîëèöà äî êóõíåíñêèÿ áþôåò ëåæåøå îâåõòåëèÿ ÷åðåí òåôòåð ñ ðåöåïòè, ïðèíàäëåæàë íà áàáàòà è ìàéêàòà íà Åëè. Âðåìå áå äà ñå çàëàâÿò çà ðàáîòà. Àíèêà èçâàäè êàéñèåâèÿ êîíôèòþð çà ïðîôåñîð Þëèóñ, ìàëèíîâèÿ êîíôèòþð çà ïðîôåñîð Åìèë è ìåäà çà ïðîôåñîð Ãåðòðóäå è ãè çàíåñå â òðàïåçàðèÿòà íà ãîðíèÿ åòàæ. Ïîäðåäè ñàëôåòêèòå, ïðîâåðè äàëè çàõàðíèöàòà å ïúëíà è ñëåçå ïàê äîëó äà âçåìå êóïàòà ñ ãîðåùà âîäà çà ìèåíå íà ïðîôåñîð Þëèóñ. Âúðíà ñå îùå âåäíúæ çà êóïàòà íà ïðîôåñîð Åìèë. Çèãðèä âå÷å áå èçìåëà è ðàçòðåáèëà ñòàèòå íà äîëíèÿ åòàæ è òðèòå òÿ, Åëè è Àíèêà ñåäíàõà äà çàêó-
25
ñÿò â êóõíÿòà. Ïîñëå çâúíåöúò îò ñòàÿòà íà ïðîôåñîð Ãåðòðóäå çâúííà. Çèãðèä äîíåñå ÷åðíàòà º êîïðèíåíà ïîëà èçãëàäåíà è ïî÷èñòåíà îò ïàð÷åíöåòî ñèðåíå, çàëåïíàëî çà ïîäãúâà è ÿ ïîäàäå íà Àíèêà äà ÿ çàíåñå ãîðå. Ãåðòðóäå ùåøå äà ñâèðè íà àðôà íà äíåâíèÿ ðåöèòàë è èíñòðóìåíòúò òðÿáâàøå äà ñå ïî÷èñòè, ïðåäè äà òðúãíå. Çâúíåöúò èççâúíÿ îòíîâî ïðîôåñîð Åìèë íå íàìèðàøå âðàòîâðúçêàòà ñè. Ñåòíå çâúííà ïðîôåñîð Þëèóñ äàäå º äåñåò êðàóöåðà äà ìó êóïè Âèåíà äíåñ îò âåñòíèêàðñêàòà áóäêà íà úãúëà. Îíçè èäèîò ßêîáñîí å ïóáëèêóâàë ñòàòèÿ çà ïðîèçõîäà íà âóëêàíè÷íèòå ñêàëè, ïúëíà ñ âðåëè-íåêèïåëè îïëàêà ñå òîé. Íàïèñàõ ïèñìî. Ðåäíî å äà ñà ãî ïóáëèêóâàëè. Àíèêà èçòè÷à êðàé êåñòåíîâèòå äúðâåòà êúì Êåëåð Ùðàñå ñ íàäåæäàòà íàèñòèíà äà ñà ãî îòïå÷àòàëè, çàùîòî ïðîïóñíåõà ëè, ïðîôåñîðúò ùåøå äà ñå èçíåðâè ìíîãî. Äàìàòà îò âåñòíèêàðñêàòà áóäêà, ïðèÿòåëêà íà Àíèêà, âå÷å áå óñòàíîâèëà, ÷å ïèñìîòî íà ïðîôåñîðà å ïóáëèêóâàíî. Ïðîôåñîðúò ùå îñòàíå äîâîëåí îòáåëÿçà òÿ è äîáàâè: ×óâàì, ÷å áåáåòî íà Áîäåê ùå ñå ïîÿâè âñåêè ìîìåíò íà áÿë ñâÿò. Àíèêà êèìíà. Àêî å ìîì÷å, ùå ãî îñòàâè â ïðèþò. Âúðíà ñå ñ âåñòíèêà è ïàê ÿ èçïðàòèõà íàâúí ïðè öâåòàðêàòà, ñåäíàëà äî êîôàòà ñè êðàé ôîíòàíà. Çàäúëæåíèå íà Àíèêà áå äà èçáèðà öâåòÿòà, êîèòî âñÿêà ñúáîòà ïðîôåñîð Þëèóñ ñëàãàøå ïðåä ñíèìêàòà íà ñâî-
26
ÿòà âúçëþáåíà æåíàòà, ïî÷èíàëà ïðåäè ñâàòáàòà èì. Äíåñ, ïðåä ïðàãà íà ëÿòîòî, Àíèêà êóïè òèíòÿâè è åäåëâàéñè îò ïëàíèíàòà è ãè çàíåñå â êàáèíåòà íà ïðîôåñîðà, êúäåòî òîé ÷åòåøå çà òðåòè ïúò ïèñìîòî ñè äî âåñòíèêà. Âúçëþáåíàòà ìó Àäåë Ôèøë æèâååøå íà ìàñàòà äî ïðîçîðåöà. Äîêàòî ïîäðåæäàøå öâåòÿòà, Àíèêà çà êîé ëè ïúò ñè ïîìèñëè êîëêî å òúæíî, çàäåòî óìðÿëà. Èçãëåæäàøå ñåðèîçíà æåíà ñ âîëåâè íîñ è Àíèêà áå ñèãóðíà, ÷å ñ ïðîôåñîðà ùÿõà äà ñå ñïîãàæäàò ìíîãî äîáðå. Ïîñëå Çèãðèä º âúçëîæè äà ïîëèðà ñðåáúðíèòå ñâåùíèöè, à ñëåä òîâà äîéäå âðåìå çà çàêóñêàòà º â åäèíàéñåò. Àíèêà îòíåñå ÷àøàòà ìëÿêî ñ êàéìàê è çëàòèñòà âàíèëîâà êèôëè÷êà, òîêó-ùî èçñêî÷èëà îò ôóðíàòà, â ïàâèðàíèÿ äâîð çàä êúùàòà. Îáè÷àøå äâîðà ñúñ çàñëîíåíàòà ñ ëîçíèöà âðàòà êúì çàäíàòà óëèöà. Òóê ñå íàìèðàõà ïåðàëíÿòà, ïðîñòîðúò è äúðâåíàòà áàðàêà, êàêòî è ñòàðàòà êîíþøíÿ, êîÿòî âå÷å íå èçïîëçâàõà çà êîí è ôàéòîí, à çà ñêëàä. Òóê Åëè îòãëåæäàøå ñàêñèè ñúñ çäðàâåö è ïåòóíèè, à â íàé-ñëúí÷åâèÿ úãúë èìàøå ñèíÿ ïåéêà, êúäåòî ïðèñëóæíèöèòå ñÿäàõà, àêî íàìåðÿò ìèíóòà çà ñåáå ñè. Äíåñ îáà÷å íÿìàøå âðåìå çà ïðèïè÷àíå íà ñëúíöå. Òðÿáâàøå äà èçâàäÿò ïðàíåòî îò áàêúðåíèÿ êàçàí è äà ãî ïðîñòðàò äà ñúõíå; äà èçòóïàò êèëèìèòå è äà èç÷èñòÿò îò øóøóëêèòå ãðàõà çà îáÿä . Ïîñëå Àíèêà èçòè÷à äà èçáåðå îò ðåäèöàòà äâóêîëêè â äàëå÷íèÿ êðàé íà Êåëåð Ùðàñå ïîäõîäÿù ôàéòîí çà ïðîôåñîð Ãåðòðóäå, äîñòàòú÷íî âèñîê, òà äà ïîáåðå àðôàòà, è ñúñ ñïîêîåí êîí, çà äà íå ðàçäðóñâà èíñòðóìåíòà.
27
Ñåòíå ñå âúðíà â êóõíÿòà äà ïîìîãíå íà Åëè çà ðàçòî÷èòåëíèÿ ñúáîòåí îáÿä. Äíåñ èìàøå ãðàõîâà ñóïà, ãîâåæäà ÿõíèÿ è ïàëà÷èíêè ñ ÷åðåøîâ êîíôèòþð ïðåíåñîõà âñè÷êî íàãîðå äî òðàïåçàðèÿòà çà äâàìàòà ïðîôåñîðè, êîèòî ñå õðàíåõà ñúñ çàâèäåí àïåòèò, çàòúêíàëè ñàëôåòêè â ÿêèòå ñè. Ñëåä êàòî ðàçòðåáèõà ìàñàòà â òðàïåçàðèÿòà, Çèãðèä, Àíèêà è Åëè ñåäíàõà äà îáÿäâàò â êóõíÿòà. Ïîñëå ñå çàõâàíàõà ñ ïðàíåòî êóïèùà è êóïèùà ïðàíå.  ñúáîòà ñëåäîáåä îáà÷å Àíèêà áåøå ñâîáîäíà. Îòèäå ïúðâî â êíèæàðíèöàòà íà úãúëà àíòèêâàðíà êíèæàðíèöà è â íåÿ ñå ïðîäàâàõà ñòàðè êíèãè. Çíà÷åøå ñúùî, ÷å â êíèæàðíèöàòà íå âëèçàõà ìíîãî êóïóâà÷è. Âñè÷êè ñå ÷óäåõà êàê õåð Êîáëèö ñîáñòâåíèêúò º óñïÿâà äà ñâúðçâà äâàòà êðàÿ. Íåîáùèòåëíèÿò õåð Êîáëèö âèíàãè ñå öóïåøå è èçíåðâÿøå, ùîì íÿêîé ïîèñêà äà êóïè êíèãà, êîÿòî îùå íå å äî÷åë. Äíåñ ÷åòåøå êíèãà çà ìóìèèòå îíåçè, áàëñàìèðàíèòå. Ñâîáîäíà ëè å Ïàóëèíå? ïîïèòà Àíèêà. Ïàóëèíå áå âíó÷êàòà íà õåð Êîáëèö. Æèâåøå ïðè íåãî, çàùîòî ìàéêà º áåøå ìåäèöèíñêà ñåñòðà â Áåðëèí è ñå íàëàãàøå äà ñïè â áîëíèöàòà. Ïàóëèíå ïîìàãàøå â äîìàêèíñòâîòî êàòî Àíèêà áúðøåøå ïðàõà, ìåòåøå ïîäîâåòå è ïîäðåæäàøå ðàôòîâåòå â êíèæàðíèöàòà. Õåð Êîáëèö êèìíà. Îòçàä å. Ïàóëèíå ñëàáîâàòî ìîìè÷å ñ êúäðàâà ÷åðíà êîñà è ÷åðíè î÷è ñúùî ÷åòåøå. Áåøå óìíèöà è çàïîìíÿøå âñè÷êî îò æàäíî ïîãúëíàòèòå êíèãè.  ñïåöèàëåí àë-
28
áóì ëåïåøå âàæíè ñòàòèè, èçðÿçàíè îò âåñòíèöèòå çà ïîäâèçè, èçâúðøåíè îò åäíîêðàêè èíâàëèäè, îò ñëåïöè èëè îò õîðà, óäàðèëè ñè ëîøî ãëàâà êàòî áåáåòà. Çà äà ñòàíà ñìåëà îáÿñíÿâàøå òÿ íà Àíèêà, íî Àíèêà º îòãîâàðÿøå, ÷å å ãëóïàâî äà èñêàø äà ñè ñìåë è óìåí. Ñúâñåì äîáðå ñè òàêàâà, êàêâàòî ñè ïîâòàðÿøå òÿ íà Ïàóëèíå, àëà Ïàóëèíå ñå ñòðàõóâàøå îò ñâåòà è íå ñå ñúãëàñÿâàøå. Çàòðóäíÿâàøå ñå äà èçëèçà ñàìà îò êíèæàðíèöàòà îòêðèòèòå ïðîñòðàíñòâà è íåïîçíàòèòå õîðà ÿ ïëàøåõà. Ðàçáèðàøå êîëêî âàæíî å äà ñå ïðîìåíè, çà äà ïîïðàâè ìíîãîòî íåùà, êîèòî íå îäîáðÿâà íàïðèìåð áîãàòèòå äà èìàò âñè÷êî, à áåäíèòå íèùî. Ñåãà òÿ çàòâîðè êíèãàòà èñòîðèÿòà çà ïîòúâàíåòî â Àòëàíòèêà íà êîðàáà Ìåäóçà è èçëåçå íà óëèöàòà ñ Àíèêà. Äà ãî èçèãðàåì! ïðåäëîæè. Âúëíóâàùî å êàê ìîðåòî ïîãëúùà õîðàòà, íàòúïêàíè íà ñàëà. Àíèêà êèìíà. Ùå íè ðàçêàæåø, êîãàòî ñòèãíåì, òà è Ùåôàí äà ÷óå. Áîäåêîâè ñåìåéñòâîòî íà Ùåôàí æèâååõà â ñóòåðåíà íà íàé-ìàëêàòà êúùà íà ïëîùàäà. Áÿõà ìíîãî áåäíè. Õåð Áîäåê ÷èñòåøå ñïîðòíèòå ïëîùàäêè â ëóíàïàðêà â Ïðàòåðà, à ôðàó Áîäåê ïåðåøå ÷óæäî ïðàíå, àëà âñè÷êî ñïå÷åëåíî îòèâàøå çà ïðåõðàíàòà íà ïåòòå èì ìîì÷åòà. Âúïðåêè òîâà ôðàó Áîäåê áåøå äîøëà â ïðîôåñîðñêàòà êúùà ïðåç íîùòà, êîãàòî áÿõà îòêðèëè Àíèêà, è äîíåñëà êóï÷èíà èçâàðåíè ïåëåíè è áåáåøêè äðåøêè.
29
Ùåôàí òðåòèÿò º ñèí, áå âðúñòíèê íà Àíèêà; äâàìàòà îòðàñíàõà çàåäíî, äåëÿõà ñè ìàëêîòî èãðà÷êè è ñå ó÷åõà äà ïúëçÿò â êóõíèòå íà êúùèòå ñè. Âñè÷êè ìîì÷åòà íà ñåìåéñòâî Áîäåê áÿõà äðóæåëþáíè è âåñåëè, íî íå ìîæåõà äà ñå ñðàâíÿâàò ñ Ùåôàí. Àíèêà áè ìó ïîâåðèëà æèâîòà ñè. Íÿìà äà îñòàíà äúëãî ïðåäóïðåäè ãè òîé ñåãà. Áåáåòî îïðåäåëåíî å íà ïúò, à àç ùå ðàçíàñÿì ñúîáùåíèÿòà. Íàõëóïè ñè îáà÷å êåïåòî è òðèòå äåöà õóêíàõà ïúðâî ïî àëåÿòà êðàé öúðêâàòà, ïîñëå ïî ïàâèðàíàòà óëèöà è íàêðàÿ ñïðÿõà ïðåä ïîðóòåíà ñòåíà, îáâèòà ñ áðúøëÿí. Âñúùíîñò ïî-ãîëÿìàòà ÷àñò îò ñòåíàòà áå âèñîêà è íåïîêúòíàòà, íî íà åäíî ìÿñòî çàä áðúøëÿíà çååøå äóïêà. Ïðîïúëçÿõà ïðåç íåÿ è ñå îçîâàõà â ãðàäèíàòà. Âñåêè ïúò, ùîì ñå èçïðàâåõà è ñå îçúðíåõà, ãè îáçåìàøå îáëåê÷åíèå, çàùîòî ãðàäèíàòà áå îáðå÷åíà, çíàåõà ãî. Ïðèíàäëåæåøå íà ãðàäñêèÿ ñúâåò è íà ìÿñòîòî º ùÿõà äà ñòðîÿò êàíòîðè. Ñêîðî êúðòà÷èòå ùÿõà äà äîéäàò è óíèùîæåíèåòî ùåøå äà çàïî÷íå. Íå îùå. Íàä âèñîêàòà òðåâà ïðîäúëæàâàõà äà êðúæàò ïåïåðóäè, âÿòúðúò ïîëþøâàøå ìàãàðåøêè áîäëè è ãëóõàð÷åòà, ãîëåìèÿò êåäúð ðàçñòèëàøå êëîíè. Íà âúðõà íà èçðîíåíè êàìåííè ñòúïàëà ñòàòóÿ íà Âåíåðà ñå âçèðàøå ìúë÷àëèâî â îñòàíêè îò ôîíòàí, à ñðåä áóðåíèòå âúâ âîäàòà öúôòÿõà âîäíè ëèëèè. Ãðàäèíàòà ñå íàìèðàëà ïðåä ðàçðóøåíàòà êúùà íà àâñòðèéñêè áëàãîðîäíèê, äîøúë âúâ Âèåíà ïðåäè ïîâå÷å îò ñòî ãîäèíè äà ñëóæè íà èìïåðàòîðà è äà íàòðóïà áîãàòñòâî.
30
È óñïÿë. Çà æàëîñò áèë êîìàðäæèÿ è íå ñëåä äúëãî ïðîïèëÿë âñè÷êî ñïå÷åëåíî. Ïðîäàëè è ïðåïðîäàâàëè êðàñèâàòà ìó êúùà. Ïîñëå òÿ ñå îáåçëþäèëà è èçáóõíàë ïîæàð. Ñåãà èìåíèåòî ïðåäñòàâëÿâàøå êóï÷èíà ñðóòåíè êîëîíè è êàìåííè îòëîìêè. Ãðàäèíàòà îáà÷å áå îöåëÿëà è èçãëåæäàøå ïî-ïðåêðàñíà îò âñÿêîãà äèâà, áóðåíÿñàëà è çàãàäú÷íà. Íÿìà äà ðàç÷èñòâàìå íèùî. Íÿìà äîðè äà ïëåâèì öâåòíèòå ëåõè ðåøè Àíèêà è äðóãèòå ñå ñúãëàñèõà. Âñå ïàê ïî÷èñòèõà åäíî ìÿñòî, ãðèæåõà ñå çà íåãî è èçëúñêàõà äúñêèòå.  ñðåäàòà íà òðúíàêà, çàñåí÷åí îò ëþëÿöè è çëàòåí äúæä, ñå èçäèãàøå áîÿäèñàíà â çåëåíî êîëèáà. Áèëà ñêëàä çà èíñòðóìåíòè è çà ðàçëèêà îò êúùàòà îãúíÿò íå ÿ îïóñòîøèë. Ïîêðèâúò è ïðîçîðöèòå áÿõà çäðàâè, à âðàòàòà ñå çàòâàðÿøå ïëúòíî. Äåöàòà èçïîëçâàõà êîëèáàòà êàòî ùàá êâàðòèðà. Çàñòëàõà îäåÿëî âúðõó ïîäà, äîíåñîõà ÷àøè è ñâåù â áóòèëêà îò ñîñ, à Ùåôàí íàìåðè êàòèíàð çà âðàòàòà. Îòíà÷àëî êîëèáàòà èì ñëóæåøå êàòî êúùà ñúáèðàõà îðåõè, êúïèíè è ìàëèíè çà õðàíà, ïðåñòðóâàõà ñå, ÷å å âðåìå çà ëÿãàíå è ñòàâàíå. Ñåãà îáà÷å áÿõà ïîãîëåìè è êîëèáàòà èçïúëíÿâàøå ðîëÿòà íà îòïðàâíà òî÷êà çà èãðèòå èì êàçàðìè â Ìåéôêèíã, îáñàäåíè îò áóðè, èëè ãðîáíèöà â Äîëèíàòà íà öàðåòå, íàïàäíàòà îò èìàíÿðè. Ìèíàëàòà ñåäìèöà áå êóëàòà, êúäåòî çàòâîðèëè Ìåðè, êðàëèöàòà íà Øîòëàíäèÿ. Îáèêíîâåíî Ïàóëèíå îòêðèâàøå èñòîðèèòå â ïðî÷åòåíèòå êíèãè. Èçáåðÿõà ëè èñòîðèÿ, âåäíàãà ÿ ðàçèãðàâàõà äóáëèðàõà ðîëè, áÿõà òó âîéíèöè, òó
31
õîðàòà, êîèòî âîéíèöèòå ðàçñòðåëâàõà. Óâëå÷åíè â ïîëóèãðàòà, ïîëóòåàòúðà, òå çàáðàâÿõà çà îñòàíàëèÿ ñâÿò. Äíåñ Ïàóëèíå èì ðàçêàçà çà êîðàáà Ìåäóçà , ïðåíàñÿë ðîáè. Ïîäêóïíèÿò ìó è íåñïîñîáåí êàïèòàí ñå íàòúêíàë íà ðèô êðàé áðåãîâåòå íà Àôðèêà. Âñè÷êè áîãàòàøè ñå êà÷èëè íà ñïàñèòåëíèòå ëîäêè è èçîñòàâèëè ðîáèòå íà ïðîèçâîëà íà ñúäáàòà. Òå íàïðàâèëè îãðîìåí ñàë è ïëàâàëè äíè íàðåä, íî ïîñòåïåííî çàïî÷íàëè äà óìèðàò îò æàæäà, äà ïîëóäÿâàò è äà ïàäàò â ìîðåòî. ßäåëè äîðè ìåñîòî íà óìðåëèòå. Êîãàòî ñå íàòúêíàëè íà ñïàñèòåëåí êîðàá, ñàìî ïåòíàéñåò îò ñòîòå ðîáè áèëè æèâè. Àíèêà êèìíà. Êîëèáàòà ùå å Ìåäóçà , à îäåÿëîòî ùå ïîñòåëåì â ñðåäàòà íà ïîëÿíàòà òî ùå å ñàëúò, à òðåâàòà íàîêîëî ìîðåòî. Ùå èçÿäåì Ùåôàí è ùå õâúðëèì îñòàíêèòå ìó ïðåç áîðäà. Ïîñëå ùå ñòàíå êàïèòàí íà ñïàñèòåëíèÿ êîðàá. Òÿ ÷åñòî ïðîìåíÿøå èñòîðèèòå, çà äà èì âäúõíå ïîâå÷å äðàìàòèçúì è äà ñà ïî-ñïðàâåäëèâè âñåêè äà èìà âúçìîæíîñò äà ñå óäàâè, äà ãî çàñòðåëÿò èëè äà ñå ñêðèå â êîëèáàòà îò ãðàäóøêàòà îò ñòðåëè. Äâà ÷àñà äåöàòà áÿõà óæàñåíè êîðàáîêðóøåíöè, êàíèáàëè, ñòðàäàõà îò æàæäà è íàêðàÿ èãðàòà ïðèêëþ÷è. Èçÿäîõà ñè ñàíäâè÷èòå Ïàóëèíå è Àíèêà ñè ïîäåëèõà òåõíèòå ñ Ùåôàí, çàùîòî ìàéêà ìó íÿìàøå êàê äà çàäåëÿ õðàíà çà äîïúëíèòåëíè çàêóñêè. Êîãàòî ÷àñîâíèêúò óäàðè øåñò, òå èçëÿçîõà îò ñâîÿ ñâÿò, ïîäðåäèõà êîëèáàòà, çàêëþ÷èõà âðàòàòà ñ êàòèíàðà è ïðîïúëçÿõà îòíîâî ïðåç äóïêàòà â ñòåíàòà.
32
Ðàçäåëèõà ñå íà ïëîùàäà è ñå ïðåâúðíàõà â îáèêíîâåíè äåöà. Ïî-êúñíî âå÷åðòà Àíèêà ñåäåøå â êóõíÿòà è òîïåøå çàëú÷åòà õëÿá â ðîõêîòî ñè ÿéöå, ïîñòàâåíî â ÷àøêà. Íÿêîé ïî÷óêà íà çàäíàòà âðàòà è Ùåôàí âëåçå. Áåáåòî ñå ðîäè ñúîáùè òîé. Âñè÷êè çà÷àêàõà. Ìîì÷å å óòî÷íè Ùåôàí. Àíèêà ïîáóòíà ÷àøêàòà íàñòðàíè. Ùå ãî îñòàâè ëè â ïðèþò? Ùåôàí ñå óñìèõíà øèðîêî. Òÿ ëè? Êàê íå! Ãóøêà ãî, ãàëè ãî è ïîâòàðÿ êàêâî êðàñèâî áåáå å. Ïðèâèæäà º ñå äîðè, ÷å èìà êîñà. Åëè ñòàíà è äîíåñå îäåÿëöåòî è äàíòåëåíàòà øàï÷èöà ñúñ Çèãðèä ãè áÿõà èçïëåëè çà áåáåòî. Ñèãóðíè ëè ñòå, ÷å íÿìà äà ãî îñòàâè â ïðèþò? ðàçòðåâîæè ñå Àíèêà, ùîì Ùåôàí èçëåçå. Òÿ ëè? Íèêîãà! âúçêëèêíà Åëè. Ìàéêèòå íå ñè èçîñòàâÿò äåöàòà ïîäõâàíà è ìëúêíà, çàáåëÿçàëà èçðàæåíèåòî íà Àíèêà. Ïîëîæè äëàí âúðõó ðúêàòà º. Ìàéêà òè áè òå çàäúðæàëà, àêî ìîæåøå, çíàåø, íàëè? Àíèêà íàèñòèíà çíàåøå. Ëåãíåøå ëè ñè â òàâàíñêàòà ñòàè÷êà, èçãàñâàøå ëàìïàòà è âñÿêà íîù ñè ðàçêàçâàøå åäíà è ñúùà èñòîðèÿ. Çàïî÷âàøå ñúñ çâúí. Íÿêîé çâúíåøå íà ïðåäíàòà âðàòà. Îò êàðåòà èçëèçàøå âèñîêà æåíà ñ ãúñòà êåñòåíÿâà êîñà ïîä êàäèôåíà øàïêà è ñ î÷è, ïîäîáíè íà öâåòà íà êîñàòà: òîïëè è êàäèôåíîêàôÿâè. Æåíàòà íîñåøå êðàñèâè äðåõè êàòî íà êàðòèíàòà â ñòàÿòà íà ïðîôåñîð Åìèë, íàðå÷åíà Äàìàòà îò Øàëîò . Âëèçàøå â êúùàòà è ïèòàøå: 3. Êàçàíñêàòà çâåçäà.
33
Êúäå å òÿ? Êúäå å äúùåðÿòà, êîÿòî èçãóáèõ òîëêîâà îòäàâíà? Î, çàâåäåòå ìå ïðè íåÿ. Ïîñëå ïðåãðúùàøå Àíèêà. Ìîå ñêúïî, îáè÷íî äåòå è îáÿñíÿâàøå çàùî ñå å íàëîæèëî äà îñòàâè Àíèêà â öúðêâàòà. Îáÿñíåíèåòî áå ñëîæíî è ðàçëè÷íî âñÿêà âå÷åð, íî äíåñ òÿ ñå ÷óâñòâàøå ìíîãî èçìîðåíà è ïðåñêî÷è òàçè ÷àñò. Ïðåìèíà íàïðàâî êúì ñëåäâàùàòà êàê ìàéêà º ñå âðúùà â êàðåòàòà è îòòàì èçñêà÷à êó÷å çëàòåí ðåòðèâúð ñ ìåêè âëàæíè î÷è. Äîâåäîõ ãî çà òåá êàçà ìàéêà º. Áÿõ ñèãóðíà, ÷å èñêàø äà èìàø êó÷åíöå. È Àíèêà çàñïà.
34