2 21 MEI JUNI
Wie was pastoor Ludo Lauwers, de grondlegger van de kerk op de dageraadplaats?
PAGINA
2
Gazet van Zurenborg – Stanleystraat 21 – 2018 Antwerpen – gazetvanzurenborg@telenet.be – www.gazetvanzurenborg.be
PLEITEN OP HET PLEIN
Iedereen advocaat. Foto: Sylvaine JACQUART
Op zondag 14 maart 2020 omstreeks 15 uur namen tientallen Zurenborgers op de Dageraadplaats deel aan de actie ‘Word advocaat voor het klimaat’. Ze waren gehuld in zwarte kleren en droegen een witte bef. De actie die in meer dan 100
Belgische gemeenten plaatsvond, was een opstap naar de klimaatzaak, die op dinsdag 16 maart 2020 in ons land van start ging. Via de rechtbank willen de klimaatactivisten de Belgische overheden dwingen om hun lauwe klimaatambities op te drijven. Willen
we de temperatuurstijging op aarde onder de 1,5 graden houden, dan moet er dringend gehandeld worden. ‘The future depends on what you do today’, zei Mahatma Gandhi. Vandaag is dat meer dan ooit waar. (pth)
Sinds 1911 valt de internationale vrouwendag op 8 maart. Jammer dat veel mannen denken dat de rest van het jaar hen toebehoort. Bovendien was op 25 maart equal pay day omdat vrouwen nog steeds 23 % minder verdienen dan mannen. Om dat onder de aandacht te brengen plaatsen wij hier vier ondernemende creatieve vrouwen op de voorpagina.
PAGINA
4
Elly Aerden van Elonor zingt gedichten van Slauerhoff . Foto: Jörg PYL
PAGINA
31
Nica Antonis en Roxane Taeymans van Fiefeestjes organiseren een schitterend feest voor uw kinderen. Foto: Jörg PYL
PAGINA
32
BELEEF JE BUURT
Lucy Elliot illustreerde kinderboek over krokodill. Foto: Luk DEPONDT
PAGINA
7
2
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Edito Jörg Pyl hoofdredacteur van de Gazet van Zurenborg laat zijn gedachten gaan over de gebeurtenissen in de wijk.
Gazet van Zurenborg is een uitgave van de vzw NIEUWE ZURENBORGSE PERS Bankrekening: 001/3873842/29 www.gazetvanzurenborg.be P/a E. Vanrintel Stanleystraat 21 2018 Antwerpen Raad van Beheer VZW Johan Bijttebier, Jochanan Eynikel, Peter Hernou, Ernest Vanrintel, Diederik Van Woensel Contact hoofdredactieteam gazetvanzurenborg@telenet.be Hoofdredacteur Jörg Pyl: jorg.pyl@hotmail.com 03 236 65 36 - 0472 81 13 35 Redactiesecretaris André Dejonghe: andredejonghe@outlook.be Medewerkers (tekst en foto’s) Ricardo Anemaet, Dirk Blijweert, Karolien Bogaerts, Nadia Christoff, Karen Claes, Anne Clark, Kristien Cockx, Dieter Dedecker, Walter De Ley, Annelies De Mul, Luk Depondt, Inge Driesen, Renée Dufait, Lucy Elliott, Jeannine Führing, Machteld Hardy, Jan Holvoet, Gerda Huygen, Sylvaine Jacquart, Herman Kok, Jerry Koninckx, Ad Moeskops, Annelies Oeyen, Luc Pandelaers, Guy Poppe, Jörg Pyl, Marcel Schoeters, Tine Sneyers, Michelle Smets, Bernard Soenens, Bart Steenhaut, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven, Karen Vandenberghe, Yo Van den Bulck, An Van de Wal, Fran Van Esch, Lies Van Gasse, Dani Van Remoortel, Miguel Van Steenkiste, Wim Verzelen, Marc Vingerhoedt
“Laat ons afspreken dat we op Facebook of Instagram niets posten wat wij niet rechtstreeks tegen iemand zouden zeggen.”
In februari dachten wij nog dat onze covidzorgen in april voorbij zouden zijn. Maar dat pakte even anders uit. Eind maart werden de maatregelen nog aangescherpt. De droom om in april een terrasje te doen, smolt weg als sneeuw voor de zon. En dat terwijl wij allen al lang naar meer vrijheid en knuffels snakken. De lockdown light duurt nu al meer dan vijf maanden en dat is wel erg lang voor het sociale wezen dat de mens nu eenmaal is. Toch moeten we op de tanden bijten en volhouden. De stijgende besmettingscijfers van eind maart laten ons geen andere keuze, als we straks nog meer lege stoelen aan de familietafel willen vermijden. Maar tegelijkertijd rijst de vraag, of het leven met al dat afstand houden nog de moeite waard is. Op onze middenpagina doen de dappere zelfstandigen van Zurenborg hun zegje over de covidmaatregelen. Hun veerkracht verdient onze bewondering. Wie durft nu nog beweren dat zelfstandigen altijd klagen! De horecauitbaters durven wel niet meer hopen op een heropening op 1 mei, zeker nu de versoepelingen van april uitgesteld zijn. Dat snappen we. Nu iets heel anders. Voor het eerst
in de annalen van deze krant hebben wijkbewoners (met name mensen van de Tweelingen- en de Dolfijnstraat) schrik om ons uit eigen naam te woord te staan. Ze zien een feestlocatie op het toekomstige Spoorpark (in hun achtertuin dus) niet zitten. Via via ontvingen we over hetzelfde onderwerp een anonieme lezersbrief waarin ongeveer dezelfde bezwaren worden geopperd. Maar men is bang om dat openlijk te zeggen. Bang, niet zozeer voor de buren, maar wel voor de online bagger van mensen die wel een tweede feestlocatie naast de Dageraadplaats wensen. De anonieme brief hebben we uiteraard niet gepubliceerd, maar we namen de angst van mensen om met naam en toenaam te spreken wel ernstig. Wij lieten hen bij hoge uitzondering naamloos aan het woord. Er moet mij iets van het hart over de verruwing van de zeden op de sociale media. Die media hebben zich in een recordtempo tot een niet te negeren expressiemiddel ontwikkeld. Gebruikers hebben daardoor blijkbaar nog niet de reflex kunnen aankweken om de ander met respect te behandelen. Dit doet mij denken aan een uitspraak van de Oostenrijkse zoöloog en dierenpsycholoog konrad Lorenz. Hij stelde dat dieren
die een gevaarlijk wapen hadden ontwikkeld (tanden, klauwen, horens) tegelijkertijd een instinct ontwikkelden om de eigen soortgenoten niet te doden. Toen de chinezen het buskruit uitvonden, beschikte de mens plots over een sterk vernietigingswapen, maar de reflex om de menselijke soort tegen de gevaren daarvan te beschermen, was niet meegegroeid. Volgens Lorenz kan dit verklaren waarom mensen mekaar zo gemakkelijk vermoorden met vuurwapens en andere wapens. Ons instinct is niet meegegroeid! Hetzelfde mechanisme speelt waarschijnlijk bij het hanteren van de sociale media. Mensen hebben nog geen instinct ontwikkeld om zich daar te beheersen. Vandaar de ruwheid en onbeschoftheid van sommigen. Ze lijken niet te beseffen dat een online beschimping even hard aankomt als een live scheldtirade. De druk van de covidmaatregelen mag hiervoor geen excuus zijn. Laat ons afspreken dat we op Facebook of Instagram niets posten wat wij niet rechtstreeks tegen iemand zouden zeggen. Laten we hier vandaag nog mee beginnen, zodat we elkaar niet nodeloos meer kwetsen. En laat ons zorgen voor elkaar. We hebben het allemaal hard nodig.
Lay-out & Pre-press Pascale Holemans pascale.holemans@skynet.be Advertenties Kris Bekkers Jochanan Eynikel advertenties@gazetvanzurenborg.be Administratie en facturatie Gerda Eelen gerda.eelen@telenet.be 0468 29 43 65 Drukker Drukkerij Goossens Achterbroeksesteenweg 208 • 2180 Kalmhout Distributie Hans Dresselaers Van Diepenbeeckstraat 43 • 2018 Antwerpen 0472 345684 • dressle.arts@gmail.com Website www.gazetvanzurenborg.be
Bijzondere opleiding Fiscaal Recht, Bijzondere Opleiding Jeugdrecht, Voorkeurmaterie: Personen- en Familierecht (echtscheiding,…). Tel: +32(0)3/236.90.81 • GSM: +32(0)495/21.82.98 Fax: +32(0)3/236.00.79 • E-mail: ludo.sanders1@telenet.be ING: BE 45 6300 6649 6589 • Derden: BE 37 6300 6510 3328
Bleekhofstraat 113/41 • B-2140 BORGERHOUT
Waar is de oud-pastoor?
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
3
de mensen van de kerkgemeenschap zijn al een poosje op zoek naar een oudpastoor. en niet zomaar één. Het gaat om Ludo Lauwers, de grondlegger van de kerk op de dageraadplaats. Misschien kan iemand helpen. (bruno raeS) We schrijven 29 september 1904. kardinaal Goossens de aartsbisschop van Mechelen (het bisdom Antwerpen wordt pas in 1961 heropgericht) wijdt de nieuwe neogotische kerk aan de Dageraadplaats in. Hij strijkt op een aantal plaatsen de muren in met heilige olie, chrisma genoemd. (Deze plaatsen herkent men vandaag nog aan de markering met kleine kruisjes op de muren.) Hij zalft ook het altaar met chrisma. Het is groot feest op de Dageraadplaats. Zurenborg heeft eindelijk een echte kerk in plaats van een kapel.
Gedachtenisprentje Karel Van Aerden.
Ludovicus Lauwers.
bedeLToCHT Na jarenlange touwtrekkerij tussen verschillende instanties, is men overeengekomen de Sint-Norbertuskerk aan de Dageraadplaats te bouwen. Ludo Lauwers is op dat moment de tweede pastoor van de parochie. Hij werd pastoor in 1899 in opvolging van de eerste pastoor karel Van Aerden. Deze laatste was verbonden aan de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand. Deze kapel stond op de plaats waar vandaag café “De Zure” zich bevindt. Jarenlang heeft Ludo Lauwers zich ingezet om Zurenborg een volwaardige kerk te geven. Hij gaat hiervoor geregeld op bedeltocht om de nodige financiële middelen bij elkaar te krijgen. En dan is het eindelijk zover; de eerste spade gaat in de grond op 15 december 1901. En minder dan vier jaar later is de bouw voltooid en staat de imposante kerk te pronken. Vanaf nu kan in dit grote gebouw de katholieke gemeenschap haar erediensten houden. Het kan niet anders of pastoor Ludo Lauwers voelt zich een gelukkig mens. goudbroKaaT In het voorjaar 2020 breekt in de wereld een pandemie uit. Iedereen moet in zijn kot blijven. kerken worden tijdelijk gesloten want er zijn geen erediensten meer. Dit is voor enkele mensen van de parochie Sint-Norbertus het moment om te beginnen aan de grote kuis in hun kerk. Alles wordt van de kant gehaald; kastdeuren worden geopend, kamers
worden ontsloten, schuiven worden opengetrokken. Tot hun eigen verbazing vinden de kerkmensen heel wat mooi materiaal. In een kast stuiten ze op een stapel zwarte doeken. Als ze die openen, blijken er koormantels in te zitten. Deze mantels zijn vervaardigd van goudbrokaat en hebben een medaillon van de Heilige Norbertus en van een kersttafereel. Onder een oude stapel linnen liggen vier baldakijnvoorhangels verborgen. Deze zijn eveneens in goudbrokaat met medaillons van de Heilige Norbertus en O.L.V. van Altijddurende Bijstand. Deze zijn dus speciaal gemaakt voor de Zurenborgse kerk, want het betreft hier de logo’s van deze kerk. Norbertus is immers de naam van de heilige waaraan de kerk is gewijd en O.L.V. verwijst naar de icoon uit 1884 die de eerste pastoor in Rome ging halen en die nog steeds in de kerk te bezichtigen valt. foTo’S In een van de kasten vinden de mensen van Sint-Norbertus ook een aantal oude foto’s. Twee portretten worden onmiddellijk herkend als zijnde de vierde en de vijfde pastoor van de parochie. Daarnaast zijn er twee foto’s van geestelijken waarvan men niet weet wie ze zijn. Het archief van het aartsbisdom MechelenBrussel identificeert de ene foto als het portret van karel Van Aerden, de eerste pastoor. Op het bijgevoegde gedenkprentje is de man immers zeer duidelijk te herkennen. De tweede foto toont de derde pastoor en deze komt overeen met andere bronnen die de mensen van Sint-Norbertus intussen vonden. Men heeft nu vijf portretten van de zes pastoors teruggevonden. STaaTSieporTreT Eén vraag blijft dan bestaan: Hoe zag de tweede pastoor eruit? We weten dat hij Ludo Lauwers heette, dat hij in 1899 benoemd is en dat hij in 1926 stierf. Hij is ook de man die ervoor gezorgd heeft, dat de Sint-Norbertuskerk op de Dageraadplaats gebouwd werd. Maar niets in het kerkgebouw
Gerardus Denteneer.
Pastoor Marcel Willem. Foto: Jeannine FÜHRING
herinnert aan deze man. Wie zei ook alweer dat alles relatief is? Opnieuw biedt het archief van het aartsbisdom uitkomst. Het archief bezorgt twee foto’s. De ene foto betreft zijn gedenkprentje en de andere foto is een afbeelding van een schilderij met daarop pastoor Lauwers. Het schilderij is een soort ‘staatsieportret’ waarin de priester in koorhemd met stola en getijdenboek in de hand afgebeeld staat. (Een stola is een kenmerkende stoffen band die men over de schouders legt.) Nu weten we dus hoe hij eruit zag. Maar de vraag is natuurlijk: waar is het schilderij gebleven? Het is niet in het bezit van de kerk. De mensen van Sint-Norbertus vragen zich af of het schilderij überhaupt nog bestaat. En als het niet vernietigd is, bevindt het zich misschien bij familieleden van wijlen pastoor Lauwers? Opzoekingen worden op touw gezet maar leverden tot op heden geen enkel resultaat op. Vraag Bij de verdere opruim van de kerk trekt iemand een grote schuif open. Achterin verscholen ligt een langwerpige doos. Naar het stof op de doos te zien, moet deze er al tientallen jaren onaangeroerd liggen. Daarin vindt men twee zeer oude stola’s volledig in goudbrokaat. Onderaan op een van deze stola’s staan twee medaillons: links de Heilige Norbertus, rechts O.L.V. van Altijddurende Bijstand. Zij herkennen deze meteen als de stola op het schilderij van pastoor Lauwers. Dus naast de twee foto’s is nu ook de stola van deze pastoor teruggevonden. Maar de grote vraag blijft: Waar is het schilderij? Als u kunt helpen, neem dan contact op met deze gazet.
4
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Eléonor zet muziek op poëzie
“Zingen is mijn tweede natuur”
elly aerden is een kunstenares van veel projecten. Ze is zangeres, muzikante, docente, en zingt in diverse talen. “Met een warme, gevoelige en wendbare stem” zeggen critici. eléonor is haar artiestennaam en tegelijk de naam van haar band. Ze voelt zich thuis in Zurenborg, een dorpje in de stad, waar ze acht jaar woont, maar haar passie voert haar naar andere continenten. (bernard SoenenS) Ik Had Me Het Leven Anders Voorgesteld Tekst: J.J. Slauerhoff Muziek: Elly Aerden
Ik had me het leven anders voorgesteld, Meer als een spel van nauw betoonde krachten, Van grote passies en vermetel trachten, De grote trek, de worsteling met geweld. Geen vrouw is Venus en geen man is held, Maar beiden trachten zij elkaar te pachten, Geen van beiden is ooit een dag bij machte, Te leven door klein euvel ongekweld. Men wil, bij 't sneller omgaan van de jaren Zich graag voorgoed een ander wezen paren En veel dat min is en gemeen verstoren. Maar niemand die 't benarrend Zelf ontsnapt, En breken moet die droom van ridderschap. Geen strijd met wapens, maar met woorden. Elly Aerden van Eleonor zingt gedichten van Slauerhoff. Foto: Jörg PYL
Precies op Wereld Poëziedag (21 maart) was zangeres Eléonor klaar met haar derde album waarop ze uitpakt met gezongen gedichten van Slauerhoff, een Nederlandse dichter die honderd jaar geleden een opmerkelijke verzameling gedichten en kortverhalen bijeenschreef. Op de kaft van het album prijkt het beeld van een rustige, blauwe zee terwijl het bij Slauerhoff lang niet altijd rustig was. Aan het album is ook een podcast gekoppeld, die van start ging op 21 maart en waarin iedere week een lied gezongen wordt en de relevantie van het thema vandaag onder de loep genomen wordt. LaTiJn Eléonor zocht van meet af aan gedichten op, om dan op haar piano uit te proberen of er in de tekst een muzikaal ritme zat en zo het gedicht te transformeren tot een lied.
EEN VAKMAN VOOR AL UW KLUSWERKEN!
Yannick Schippers 2018 Antwerpen
Fixit-Antwerpen
0472/47.57.93 info@fixitantwerpen.be www.fixitantwerpen.be
fixit_antwerpen
“Eerst waren dat vooral Latijnse gedichten, zoals op de twee vorige cd's. Ik ben het gewoon om met andere culturen bezig te zijn en in verschillende talen te zingen. Zingen is mijn tweede natuur. De gezongen Slauerhoff is het eerste Nederlandstalige album. Het was een uitdaging om een Nederlandse cd te maken, maar ik kon het toch niet laten om het open te trekken naar wereldmuziek.” SLauerHoff Eerder toevallig leerde Eléonor de dichter Jan Jacob Slauerhoff kennen toen ze voor een concert in de centrale in Gent de opdracht kreeg om twee gedichten van Slauerhoff op muziek te zetten. “Ik was meteen enthousiast over zijn gedichten, maar evenzeer over de mens zelf. Dat is een verhaal apart: een rusteloze natuur die ziekelijk als hij was amper 38 jaar oud geworden is. Maar hij heeft wel heel de wereld
gezien. Als arts kwam hij aan land niet aan zijn trekken en kon hij niet meer aarden in het benauwende Friesland. Daarom besloot hij aan te monsteren als scheepsarts en te gaan varen. Zo reisde hij de wereld rond en kwam hij in contact met bijzondere personages die hem inspireerden om gedichten te schrijven. Vooral de dualiteit in zijn persoonlijkheid intrigeerde: weg willen zijn als hij thuis was en aan land willen gaan als hij op zee was. Zich niet willen binden als hij een relatie had en dan vrij willen zijn. Met zijn romantische natuur en zijn melancholie was hij een en al weemoed, Fernweh en Sehnsucht.”
"als je Slauerhoff aanpakt, moet je een wereldse blik hebben.” gerrY de MoL Na die kennismaking is Eléonor op zoek gegaan naar nog meer gedichten van Slauerhoff. Vandaag heeft ze thuis een stapel boeken van hem. Naast gedichten schreef hij ook kortverhalen. Ze was klaar met acht gedichten op muziek, toen ze Gerry De Mol tegenkwam. Elly Aerden vertelt: “Ik wilde al langer met hem samenwerken. Hij is thuis in de wereldmuziek en in zuiderse ritmes. Als je muziek toevoegt aan de gedichten van Slauerhoff, dan moet de muziek werelds zijn. Slauerhoff schrijft immers vanuit alle continenten. Ik kon toevallig naar Brazilië omdat mijn zoon daar tijdelijk in een concertzaal werkte. We hebben dan ook samengewerkt met Brazilianen en komen in de buurt van fado, samba, chanson. We spelen geen fado, maar we nemen wel elementen van de fado mee om binnen de zuiderse cultuur te geraken. Het lied ‘Geen van allen zorgen’ is oorspronkelijk ‘De Braziliaanse kustpassagiers’. Als je Slauerhoff aanpakt, moet je een wereldse blik hebben.” erfgoed Met dit album brengt Eléonor de dichter Slauerhoff na honderd jaar opnieuw onder de aandacht. “Dat is ook waarom het Poëziecentrum en unesco ons ondersteunen. In Nederland is er ook interesse. Met de Wereld Poëziedag is het een pluspunt uit te pakken met Slauerhoff. Hij blijft een belangrijke dichter in het Nederlands cultuurerfgoed. Hij behoorde tot het leerplan van de middelbare school, maar niet meer in mijn opleidingsjaren. Ik ken hem dus niet van mijn schooltijd. Voor mij was hij nieuw.” Ter gelegenheid van de albumrelease brengen Eléonor & Gerry De Mol ook een podcast uit, waarvan de eerste aflevering verscheen op 21 maart 2021: Wereld Poëziedag. Gedurende zes afleveringen wordt telkens het thema van een gedicht uitgelicht
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
en besproken aan de hand van interessante gasten met bijzondere verhalen. Ze maken zo de link tussen de gedichten en gevoelens van Slauerhoff en het heden. We hebben geprobeerd om Slauerhoff zo behapbaar mogelijk naar buiten te brengen. Hij is een romanticus en dramaqueen, in zijn bewoording is hij soms pathetisch. Hij gebruikt woorden die we nu niet meer kennen, en dan hebben we wel de vrijheid genomen om de tekst te bewerken.” Kan het om de tekst van een dichter aan te passen? “Bij Slauerhoff kan je zeggen dat zijn gedichten uitnodigen om op muziek te worden gezet. Sommige teksten zijn gewoon perfect. Bij andere is hij wat slordig en daar moet je aan werken. Ik heb niet de pretentie om zelf gedichten te schrijven, terwijl er zoveel goeie poëzie is. Dan komt het er bij mij op aan dat ik aan de piano ga zitten om uit te proberen of muziek iets kan toevoegen. Als dat zo is, dan komt er een lied. Als het werkt is het oké, en anders niet. Een dichtbundel lezen is voor mij moeilijk. Als ik bezig ben met een gedicht en ik slaag erin om daar muziek aan toe te voegen, dan begint die tekst voor mezelf meer te leven. Ik begin aan de piano, Gerry knutselt en voegt daar instrumenten aan toe. Onze muziek is eigenzinnig en we dagen er onszelf mee uit. Saudade Een van de liederen heet 'Saudade', een Portugees woord dat je niet kunt vertalen. Je hebt een hele omschrijving nodig om de betekenis uit te leggen. ‘Saudade’ heeft een specifieke lading. Het is melancholie, zonder dat je wegkruipt. Het gaat niet over ongelukkig zijn. Maar 'saudade' bevat heel de ziel van Slauerhoff, hij is daarin gedrenkt.” Druk Elly Aerden volgde ooit een opleiding klassieke zang bij Elisabeth Hermans aan de academie van Turnhout en kreeg er heel wat kansen om mee te zingen in klassieke ensembles. “Ik heb er veel geleerd”, vertelt Aerden, “maar ook gevoeld dat ik er niet alles in kwijt kon. Toen ik een zomerstage ‘folk’ volgde in Gooik, voelde dat wel meer als thuiskomen. Ik kreeg nadien de vraag om zelf docent te worden in Gooik en ook om les te geven in de afdeling ‘Folk en Wereldmuziek’ aan de academies van Sint-Niklaas en Lebbeke. Naast Eléonor ben ik op dit moment nog met twee andere projecten bezig. Met het programma ‘Balsam’ van Zefiro Torna/Laika staat dit najaar een drukke internationale tour gepland, met concerten in Nederland, Frankrijk, Portugal en Engeland. Slauerhoff-voorstellingen zijn voorlopig nog onzeker. Het is nog niet duidelijk dat wát er geprogrammeerd
staat, ook effectief zal doorgaan. Voorlopig spelen we in mei een aantal voorstellingen in Nederland, het geboorteland van Slauerhoff. Soms is een drukke concertperiode moeilijk te combineren met het lesgeven, maar het voordeel van
kunstonderwijs is dat je lessen kan verplaatsen. Soms laat ik me ook even vervangen om in het buitenland te kunnen spelen. Ik geef ook echt graag les en geniet nog altijd van de afwisseling.’
Meer info eleonor.be
5
6
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Rita Kesters, wereldreiziger in tijden van corona
“ Alles start met een lach. Dat werkt in alle culturen.”
de meeste mensen gaan naar school om kennis te vergaren. er zijn er ook die gewoon de wijde wereld in trekken en bijleren door alles wat ze beleven en door de mensen die ze onderweg ontmoeten. rita Kesters (54) is zo iemand. Ze kan dagenlang over haar reiservaringen vertellen. nu we zelf niet of nauwelijks op reis kunnen, reizen we mee op de golven van haar verhalen. (renee dufaiT)
arabiSCH “Op mijn 40ste begon ik aan 7 jaar Arabisch. Het is de taal van de koran. Zo kreeg ik contact met moslims en werd ik bij hen thuis uitgenodigd, zelfs al zagen ze voor het eerst iemand van een ander land. In Egypte logeerde ik bij heel veel mensen, in dorpen waar nooit Europeanen kwamen! Iemand die ik Arabisch had horen spreken in een pitabar en gevraagd had waar hij vandaan kwam, heb ik bezocht in zijn dorp in de Nijldelta. De dag nadien gaven ze een feest omdat ik daar was. Ze slachtten een koe en nodigden veel familieleden en buren uit!”
Rita Kesters reist om mensen te ontmoeten. Foto: Renee DUFAIT
Waar kom je vandaan? Rita kesters: “Ik ben opgegroeid in een klein Limburgs dorp en ik heb na de kunsthumaniora niet verder gestudeerd. Niemand in het dorp deed dat. Op mijn achttiende ben ik in een supermarkt in het dorp gaan werken. Dan leerde ik Guido kennen die in Antwerpen werkte en zo solliciteerde ik bij De Wieuw. Sinds 1991 woon ik in Antwerpen. In 1994 kochten we een huis in de Tweelingenstraat.” KreTa Wanneer begon je te reizen? Rita kesters: “De eerste keer dat ik vloog, was ik 21 jaar, maar ik heb mijn achterstand ondertussen wel ingehaald! Ik ging toen naar kreta met een vriendin uit mijn dorp. Het was echt een ervaring, want ik was nooit elders geweest dan in Bokrijk! Bij die reis ging voor mij een hele wereld open door de andere taal, atmosfeer en cultuur. Pas na 3 à 4 jaar ben ik alleen gaan reizen en bij mensen thuis gekomen. Het was met een klein hartje dat ik alleen op reis vertrok. Ik ken weinig mensen die alleen reizen. Het is niet voor iedereen: je weet niet of je mensen zal tegenkomen; in het ene land lukt dat beter dan in het andere. Als Guido meegaat, ontmoet ik minder mensen dan wanneer ik alleen reis. Ik vind het allebei fijn, maar op een andere manier. Ik vind het wel belangrijk dat je je zelfstandigheid behoudt.” grieKS “Omdat ik verliefd was op Griekenland, heb ik 7 jaar Grieks gestudeerd. Het is veel fijner om te reizen als je de taal kent en het opent deuren. In de jaren 90 was er een nieuw restaurant aan het station van Antwerpen. Ik leerde er een Griekse kennen en ik vertelde haar dat ik naar Egina zou gaan. Daar zou haar familie ook zijn. Ik moest om 5 uur ’s morgens in een bepaald café zijn om er haar broer Sotiris te ontmoeten. Met zijn gezin ben ik op Goede Vrijdag naar de kruisweg gegaan. Twee dagen later vierden we met de hele familie Pasen in de tuin waar een schaap werd geroosterd. Toen ik avondles Grieks volgde, ging ik wel 8 keer per jaar naar Griekenland. Ik bezocht meer dan 70 eilanden. Op Rhodos maakte ik kennis met een Griekse vrouw die Engels gaf op een hogeschool. Later ging ik ook bij haar collega’s uit andere delen van Griekenland thuis logeren. Op de duur kende ik op elk eiland wel iemand!”
Japan Wat drijft jou om op reis te gaan? Rita kesters: “Ik zal nooit naar een hotel met een zwembad gaan en daar aan het zwembad gaan liggen. Dat is voor mij verloren tijd! Mijn reizen gaan om mensen. Ik wil mensen ontmoeten. Hoe leven en denken andere mensen? Ik praat heel graag met hen. Ik maak vaak foto’s van mensen. Ik hou ervan woningen in andere culturen binnen te gaan en te zien hoe men er leeft. Ik kan uren kijken naar het anders zijn van anderen, bijvoorbeeld hoe ze brood bakken. Ik heb veel in de woestijn gereisd, waar je helemaal niets hebt en buiten slaapt en de sterrenhemel ziet. Dan zitten de Bedoeïenen elkaar verhalen te vertellen en dan denk ik: kijk mij, waar zit ik nu!” “Een tempel vind ik mooi, maar door mensen te leren kennen heb ik heel veel mogen meemaken! Zo ontmoette ik in Jordanië een Japans meisje met wie ik ben blijven mailen. ‘Wanneer kom je naar Japan?’ vroeg ze. Het volgende jaar ging ik naar Osaka en reisden we samen rond!” WoeSTiJn “Ik ging een tijd een avond in de week dansen: Griekse dans en buikdans. Bij de buikdans leerde ik een Iraanse kennen en zo ben ik naar Iran gereisd. Iran is totaal anders dan wat wij ervan te zien krijgen. Niet met zwarte kleren en zo; de meeste mensen zijn er super modern.” “Ik heb veel woestijnreizen gemaakt in Egypte, Soedan, Mongolië,… De eerste keer was ik in Oman met een groep van een achttal Belgen. Er waren twee vrouwen bij van 78 en 79 jaar en ik dacht: o wee, ik zit hier als jongere bij die oudjes… Toen zei de oudste: ‘Ik ga geen tent opzetten, er is niets zo fijn als buiten slapen!’ Ik dacht: als jongste ga ik ook geen tent opzetten. De andere vrouw kwam ’s avonds, toen het bijna donker was, in haar badpak aan en zei: ‘Ik ga zwemmen.’ En ik dacht: zoals deze vrouwen wil ik ook worden! In Tunesië ben ik verliefd geworden op de woestijn met de Bedoeïenen. Daar gaat een sfeer van uit, dat weidse, dat wandelen door de duinen,... In Marokko gingen we met kamelen 15 tot 20 km per dag door de duinen. ’s Avonds zaten we rond het kampvuur en werd er brood gebakken op heet hout dat met zand was bedekt.” anTidepreSSiVa Wat leerde je over mensen? Rita kesters: “Analfabeten kunnen gelukkiger zijn dan hoogopgeleiden. Wij kijken neer op mensen die bidden en geloven, maar onze kast zit vol eten en wij hebben geen oorlog boven
ons hoofd. Mochten we in oorlog zijn en niet weten wat we straks gaan eten, dan zouden we maar één keuze hebben: dat is bidden! De Europeaan denkt dat hij slim is en weet hoe het moet, maar ginder nemen zeker niet veel mensen antidepressiva!” “Ik denk dat wij onze lat te hoog leggen. Ik ontmoet dikwijls mensen die niet kunnen schrijven en veel gelukkiger zijn dan wij. Misschien omdat zij gewoon overleven en zich niet zoveel vragen stellen. Die mensen zijn gelukkig met hun familie en kinderen en ze praten over kleine dingen zoals kinderen en eten. Internet verknoeit het nu voor veel van die mensen. Ze willen hebben wat wij hebben. Ik kan niet in hun situatie leven, want ik zou mijn boeken niet kunnen missen en ook niet het feit dat wij in een vrij land leven en dat man en vrouw hier gelijkwaardig zijn.”
“Mijn reizen gaan om mensen. ik wil overal mensen ontmoeten.” Hoe maak jij vrienden op reis? Rita kesters: “Het is een gevoel… Ik ben nogal open en heb een lachend gezicht. Ik kan vlug contact maken, meestal met vrouwen. Alles start met een lach. Een lach werkt in alle culturen. Ik had voor de oorlog in Syrië een gids in Damascus leren kennen. We hebben altijd contact gehouden. Zijn huis in Damascus is gebombardeerd. Hij is naar Berlijn kunnen vluchten, maar zijn vrouw was van Azerbeidzjan en mocht eerst niet naar Berlijn overkomen. En ik zocht hem op in Berlijn. Hij is nu gids in het Pergamon en spreekt vloeiend Duits. In Duitsland moet je een bepaald inkomen hebben en een appartement met zoveel kamers. Zijn vrouw is naar Azerbeidzjan gevlucht. Ik ben zijn vrouw en kinderen daar gaan opzoeken Toen de oudste zoon van 16 met de FlixBus van Antwerpen naar Berlijn reisde, ben ik die jongen gaan opwachten. uiteindelijk mocht ook de vrouw naar Berlijn komen. Ze had al werk op voorhand want zij spreekt vijf zes talen. Dat noem ik wel vrienden!” riKSJa in dHaKa Hoe bereid je je reizen voor? Rita kesters: “Voordat het internet bestond, reisde ik veel met de gids The Lonely Planet. Je kon er veel logeeradressen in vinden, maar ook info over het lokale transport. De laatste jaren laat ik me ook wel verleiden om een kamer vast te leggen via booking.com. Dan hoef je niet meer met zoveel cash rond te lopen.” “Ik volg dikwijls de goede raad van reisvrienden die ergens al zijn geweest. Nieuwe reisdoelen vind ik dikwijls in liedjesteksten of in een boek of een film die me erg aanspreekt. Ooit heb ik op tv een aflevering gezien van ‘Grenzeloze Liefde’. Het ging over een Belgische die in Bangladesh was gaan wonen. Het beeld van duizenden riksja’s in Dhaka bleef me bij en enkele jaren later zat ik zelf ook in zo’n riksja!” In hoeveel landen ben je geweest? Rita kesters: “Dat wil ik niet tellen, het is
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
geen sport. Het meeste reisde ik in het Midden-Oosten, Afrika en Azië. In Zuid-Amerika weinig en in NoordAmerika en Australië helemaal niet, want ik wil echt andere culturen leren kennen.” Moed Welke eigenschappen helpen je als reiziger? Rita kesters: “Je mag er niet tegenop zien om veel te pakken! Twee à drie dagen voor je vertrekt, vergt het moed om de stap te zetten. Je vraagt je dan af waaraan je weer bent begonnen. Maar als ik weg ben, is dat in orde. Je moet het er ook voor over hebben om als je ’s nachts of ‘s morgens landt, onmiddellijk erna naar het werk te vertrekken.” “Ik denk dat veel mensen moeite hebben om ’s avonds alleen iets te gaan eten. Het is niet fijn om in een restaurant te zitten met allemaal koppels. Daar moet je tegen bestand zijn.” “Ik kan met heel kleine dingen blij zijn: in een bootje zitten, in de woestijn, bij een vuur,.. Met vluchten heb ik al van alles meegemaakt. Als je alleen bent, zit je uren in je eentje te wachten. Als je iemand vindt om mee te praten, gaan die uren snel voorbij. Ik kies de mensen wel uit tegen wie ik begin te praten.” “In de tentenkampen werd ik altijd met groot respect behandeld. Ik kan dan met de mannen praten. Dat komt doordat ik de taal redelijk beheers. Ik heb nooit onaangename ervaringen gehad! Het zou anders zijn mocht ik in bikini aan het zwembad van een hotel liggen. Ik let altijd op mijn kledij. Op de duur krijg je door dat hun
wijze van kleden de manier is om in de woestijn te leven. Hoofddoeken zijn er waarschijnlijk gekomen omdat de zon zo ongenadig op je hoofd schijnt.” iSraËL Wat is het voornaamste dat je geleerd hebt? Rita kesters: “Dat wat ze in het nieuws zeggen dikwijls niet klopt. Dat ik heel andere ervaringen heb op sommige plaatsen. Een paar jaar geleden is een Russisch vliegtuig na een bomaanslag neergestort in Sharm-el-Sheikh in de Sinaïwoestijn. Ze lieten op tv beelden zien van een lege luchthaven en een Engelse vrouw die het allemaal niet zo erg vond. Maar die vrouw stond in Luxor, 500 à 600 km daar vandaan!” “Ik ben blij dat ik in Israël ben geweest en zag hoe Joden en Palestijnen vaak wel samenleven. Velen spreken Hebreeuws én Arabisch en houden van beide culturen. Ik zag
7
hoe chinezen overal wegen aan het bouwen zijn: Myanmar, Madagaskar, Ethiopië,… Een groot deel van Madagaskar is door chinezen voor 100 jaar opgekocht, juist het deel waar het goud zit. In veel landen zijn er corrupte regimes die er niet over nadenken dat de chinezen zich overal aan het inwerken zijn. chinezen doen dat niet zomaar. In Afrika hebben ze soms niet eens door wat er in de grond zit.”
daarna legde ik me erbij neer. Ik heb het gevoel dat ik dit jaar niet buiten Europa zal geraken!”
Corona Wat ben je met je wereldwijde netwerk in coronatijden? Rita kesters: “Ik ben heel gelukkig met de situatie waarin ik leef, met wat ik heb en de mensen die ik ken! Er zijn veel mensen met wie ik iedere maand chat of bel via internet in het Grieks en Arabisch, veel in het Engels ook. Ik heb veel foto’s die ik vaak bekijk en die me blij maken. De lockdown en het reisverbod vond ik in het begin verschrikkelijk, want ik had al veel geregeld en betaald, maar
“Ik hou van het multiculturele van Antwerpen, zoals het Nepalese restaurant kabuki op de Dageraadplaats met lekker eten en de allerliefste mensen.”
Zurenborg “Zurenborg heb ik wel beter leren kennen door altijd van hieruit te gaan wandelen. Ik woon hier zeer graag. De sfeer is heel fijn en het is zo rustig en het plein is heel gezellig! Ik ken wel niet veel buren, want ik reis veel.”
“Ik wil in de toekomst hetzelfde blijven doen als voor corona: veel reizen en veel ontdekken en naar veel kennissen overal ter wereld teruggaan. Van zodra het kan, ga ik naar de Griekse eilanden. Mocht ik niet meer kunnen reizen, dan zou dat een ramp zijn. Ik werk om te reizen!”
8
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Roxane Taeymans neemt afscheid van competitiejudo zijn met elke medaille. De afgelopen jaren heb ik hard gewerkt. Helaas moest ik opboksen tegen blessures, beleidswijzigingen enzovoort. Het voelde aan alsof ik buiten mijn wedstrijden ook elders voortdurend strijd moest leveren. Ik vocht met hart en ziel en ik heb niet alles bereikt wat ik echt wilde, maar zo zit het leven nu eenmaal in elkaar. Ik kan nog steeds gelukkig en zonder spijt terugkijken. Ik ben me er terdege van bewust dat dit niet mogelijk zou zijn geweest zonder de steun van zoveel mensen…”
TroTS Gelukkig is er een leven na de sport. Met haar masters Nederlands, Frans en Management liggen veel wegen voor Roxane open. Momenteel heeft zij haar halftijdse baan als leerkracht omgezet in een fulltime job. Gazet van Zurenborg is er trots op een zo goede en uiterst faire judoka in onze wijk gekend te hebben. Wij wensen haar heel veel geluk toe in haar verdere leven en loopbaan.
de gedichten worden vanaf half mei verdeeld
Roxane Taeymans op training in beter tijden. Eigen foto
na vijftien jaar judo op het hoogste niveau neemt de Zurenborgse roxane Taeymans afscheid van het competitiejudo. al meer dan twaalf jaar doen wij in deze krant verslag van roxanes successen en van haar kwetsuren in deze faire maar harde contactsport. We zullen haar missen. (Jörg pYL) Roxane Taeymans was net geen vijftien toen zij voor het eerst op de tatami stond voor een judowedstrijd. De resultaten lieten niet op zich wachten. In februari 2006 werd zij derde in het championships Hasselt. Het volgende jaar behaalde zij de eerste plaats. In 2009 werd zij Belgisch kampioen u20. Daarnaast behaalde ze diverse podiumplaatsen. Ze was gelanceerd.
goud Wij citeren uit de krant van 2012: “Vanaf september dit jaar ging het hard, elke week was er wel een competitie. Op 22 september behaalde Roxane Taeymans zilver op de Europa cup in Finland, na een week stage.” In de volgende krant opnieuw een succesverhaal: 5de op het Europees kampioenschap u23. In hetzelfde jaar tweemaal tweede in European cup Tampere en Istanbul 2012. Het jaar daarop veroverde ze goud op het Ek judo voor beloften (u23). Daarna lonkten de Olympische Spelen van Rio, maar diverse kwetsuren en een lange revalidatieperiode strooiden roet in het eten. SpoKen In 2018 behaalt Roxane Taeymans goud op de Belgische judokampioenschappen. Maar zoals u kon lezen in het decembernummer van 2019 doemen er donkere wolken op. Alhoewel zij na charlène Van Snick de hoogstgeplaatste Judoka van België is, zet Sport Vlaanderen haar ondersteuning stop. Roxane tracht verder aan kwalificatiewedstrijden deel te nemen door middel van crowdfunding. Ook haar club doet een duit in het zakje, zodat zij niet
zelf voor alle kosten moet opdraaien. Maar na de Grand Slam Judo in Düsseldorf 2020 wordt ze met een nieuw probleem geconfronteerd: het covidspook. contactsporten zoals judo worden verboden. In deze krant getuigt zij over de gevolgen van de lockdown voor haar als atlete. Zij mag als potentiële kandidate voor de Olympische spelen nog trainen in de topsportschool, maar het blijft bij trainingen, geen gevechten op de tatami. Zij beseft dat de lockdown zware gevolgend heeft voor haar carrière als judoka. SToppen Eind 2020 worden de internationale competities hervat. Door rugproblemen kan Roxane niet naar de Grand Slam in Boedapest. In de competities van Praag 2020 en Tel Aviv begin 2021 moet zij in de eerste ronde uitkomen tegen een veel hoger geplaatste judoka en kan zij haar inzet niet verzilveren. Aanvankelijk wil zij nog deelnemen aan de Grand Slam van Georgië als laatste kans voor een Olympisch ticket voor Tokyo 2021. Maar verschillende buitenlandse stages worden door covid geannuleerd en wanneer in haar trainingsgroep iemand positief test op corona, worden de trainingen stopgezet. Zonder training naar een Grand Slam gaan heeft geen zin. Daarom besluit Roxane niet deel te nemen. Daarop kondigt zij op de sociale media het einde van haar professionele judocarrière aan: “Ik had het voorrecht om veel mensen over de hele wereld te leren kennen. Sommigen werden echt goede vrienden. Hoe hard je strijd op de tatami ook is, buiten kun je allianties smeden die onvergelijkbaar
Er is goed nieuws. Iedereen die een gedicht besteld had, zal er een ontvangen tussen 15 mei en 15 juni. Het aanbrengen is zeer eenvoudig. Maak eerst het raam aan de binnenkant schoon, indien dat nodig is. Trek dan de beschermfolie of beschermplaat van het transparant. Druk dan het transparant aan binnenzijde van het raam tegen het glas. Het transparant plakt dan zonder enige lijm door statische elektriciteit. Er worden 140 gedichten op Zurenborg en het Groen kwartier verdeeld en er komt een beknopte brochure
waar de gedichten zich bevinden. De kosten voor dit project worden zoals vorige jaren gedragen door cultuurantenne Antwerpen. Niet minder dan zeventien dichters, bekende en minder bekende, hebben hun mooiste woorden zonder enige vergoeding ter beschikking gesteld om wat poëzie in de straten van Zurenborg te brengen, waaronder drie voormalige staddichters en vier huidige en voormalige wijkdichters. Een vijftiental gedichten is ook specifiek voor kinderen geschreven. (jp)
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
9
Carla Van Rooy, apotheekassistente Zwitserse apotheek gaat met pensioen
“ Een glimlach kost niets” is en blijft haar motto! na tweeënveertig jaar trouwe dienst gaat Carla Van rooy, apotheekassistente in de Zwitserse apotheek op de dageraadplaats, met pensioen. Haar glimlach was haar geheime wapen. Zelfs de meest norse klant werd er op de duur vriendelijk van. Met haar beste vriendin, Marleen Snyders, zal ze nog vaak naar de dageraadplaats terugkomen. (annelies de MuL) Het regent zachtjes wanneer we op een donderdag de groente- en de visboer hun waren zien inpakken op de Dageraadplaats. We komen echter niet voor de marktkramers, maar voor de sympathieke apotheekassistente van de Zwitserse apotheek, carla Van Rooy. Die trekt na al die jaren de deur van de apotheek definitief achter zich dicht. “Wanneer deze krant bij jullie lezers in de bus valt, ben ik al iets helemaal anders aan het doen,” lacht carla Van Rooy. 31 maart is de laatste werkdag van de aimabele apotheek-assistente van de Zwitserse Apotheek. 1 september 1979 was voor velen een eerste schooldag, maar voor carla Van Rooy was het een heel bijzondere dag: de start van een lange carrière, nauw verbonden met het plein en zijn bewoners.
WiLriJK carla heeft altijd in Wilrijk gewoond. Naar school kwam ze met de bus. Aanvankelijk nam ze de fiets om naar de apotheek te komen. Toen ze een jong gezin had en tweelingdochters werkte ze een tijdje drie vijfde. Het gezin had maar één auto ter beschikking dus was het een uitdaging om de woon/werkverplaatsing en de middagpauze van anderhalf uur zo goed mogelijk te besteden… De laatste jaren komt carla vooral met de auto naar het werk en vindt ze altijd een parkeerplekje in de Ramstraat. CoSMeTiCa carla zag de buurt evolueren. Van volkser tot meer hip. Van vele kleine handelaars en winkeltjes tot een horecaplein. De markt werd geleidelijk aan kleiner. Er zijn ook opvallend minder begrafenissen (en communies en huwelijken, maar die
Carla Van Rooy in ‘haar’ apotheek. Foto: Jeannine FÜHRING
Ann te vragen wat carla het meest typeert: "carla is heel betrouwbaar. Je kan altijd op haar rekenen. In al de jaren dat we samenwerken is ze ook bijna nooit ziek geweest. En het belangrijkste: ze blijft altijd vriendelijk. Doordat ze dat consequent bleef volhouden, werden op den duur de meest norse klanten ook vriendelijk. Haar motto is 'een glimlach kost niets’." HART uiTSTorTen Als apotheek heb je een grote sociale functie. Dat was vooral ook aan de orde toen er nog aan huis geleverd werd. Zo getuigt carla dat ze nog een keer - tijdens haar middagpauze - boodschappen ging doen voor een koppel uit de Grote Hondstraat, dat moeilijk te been was en duidelijk de ondersteuning kon gebruiken. Over het algemeen blijft het sowieso belangrijk dat de mensen het gevoel hebben dat ze eventjes hun hart kunnen uitstorten als het nodig is…
Afscheid na 42 jaar. Foto: Jeannine FÜHRING
poeTSVrouW carla ging naar een technische school in de Mercatorstraat. In het 5de en 6de jaar kregen ze 10 uur in de week praktijklessen. Via de poetsvrouw van de toenmalige apotheek De cuyper (eerst gevestigd in de Stierstraat, later op de Dageraadplaats) kwam ze in de apotheek terecht. Ze kreeg de gelegenheid om 2 namiddagen op proef ‘mee te lopen’. Dat was eind augustus 1979 en hoewel carla nog geen idee had waar de Dageraadplaats gelegen was, ging ze gretig op de uitnodiging in. De Dageraadplaats werd haar tweede thuis.
zijn meestal in het weekend). Ook het productaanbod in de apotheek evolueerde. Vooral het aanbod aan cosmetische producten nam enorm toe. Vroeger maakte carla ook zelf bereidingen, maar tegenwoordig geniet ze vooral van het contact met de klanten. Veel klanten kent ze al van kleins af. Die klanten hebben nu zelf kinderen of zelfs kleinkinderen. gLiMLaCH Ze herinnert zich nog de overname in 1998 door de Zwitserse Apotheek (met ook filialen in Borgerhout en Wijnegem) en sedert 1999 werkt ze samen met Ann Hertsens. carla
werkt sedert haar 52ste in een 80% regime, ideaal om ook tijd te hebben voor haar kleinkinderen van ondertussen 9 en 5 jaar.
'ge zijt pas echt van Zurenborg als ge… in de gazet van Zurenborg verschijnt.’ Op haar vrije dag springen we nog even binnen in de apotheek om
MarLeen SnYderS We zijn toch wel een beetje benieuwd waar carla haar dagen nu mee gaat vullen. Ze vertrouwt ons toe dat ze vooral wil genieten, veel zwemmen, wandelen en fietsen met haar vriend. En dat ze maar niet te veel last krijgt van artrose! Ze zal ook nog vaak van haar ‘Best Friends Foreverrelatie met Marleen Snyders komen genieten op het plein. Ze leerde Marleen kennen bij bakkerij Gybels en ze zijn jaren met de gezinnen samen op vakantie geweest. Marleen heeft 3 kinderen waarvan het middelste even oud is als de tweeling van carla. Er verscheen ook een artikeltje in de Gazet van Antwerpen, maar 'Ge zijt pas echt van Zurenborg als ge… in de Gazet van Zurenborg verschijnt.’
10
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Reisfietstempel opent poorten op Paradeplein (Groen Kwartier)
“ Als reismiddel wordt de fiets nog onderschat. Je kunt er ontzettend ver mee komen.”
Schuin tegenover The Jane, aan het Paradeplein in het Groen kwartier, werd onlangs een schitterende loft omgetoverd tot een reisfietstempel. Achter de ramen ziet u geen lederen sofa’s, salontafels of boekenrekken meer, maar de allerbeste reisfietsen ter wereld. Daarnaast kunt u er tal van toebehoren spotten: reistassen, houders, fietspompen, reparatiesetjes en noem maar op. En misschien vangt u ook een glimp op van een hipster met een lange baard. Dat is Wouter van Engelen (41), reisfietsfanaat en monteur. Thomas Van Bunder plukte hem weg uit een gespecialiseerde zaak in utrecht. Voorlopig fietst Wouter nog elk weekend heen en terug naar utrecht – 130 km en 5 uur fietsen, zegt hij – maar hij is op zoek naar een Antwerps onderkomen. VLiegTuig Thomas Van Bunder heeft al vijf jaar niet meer in een vliegtuig gezeten. Vertrekt hij op reis, dan is dat met de fiets. Geen elektrische fiets trouwens, want ‘daar word je niet moe van.’ Het liefst vertrekt hij van thuis uit: de vakantie begint dan aan zijn achterdeur. Vorige zomer trok hij naar het noorden van Frankrijk. Een kilometervreter is hij niet bepaald - 100 km per dag is ruim voldoende en hij is ook geen die hard kampeerder. Nachtjes in de tent wisselt hij af met overnachtingen in een hotelletje. Wat hem zo bevalt aan fietsreizen is dat je plekken ontdekt waar je met de auto nooit zou komen. Toen het hem aan de baai van de Somme te druk werd, dook hij het binnenland in en viel hij van de ene verbazing in de andere. Daar kan hij uren over doorbomen. Geen wonder dat hij de slogan ‘The freedom of bike travel’ koestert. Op zoek naar het juiste fietsmateriaal en -advies belandde hij een paar jaar geleden in een winkel in utrecht, waar hij kennismaakte met Wouter van Engelen, een man die waanzinnig veel weet over ieder fietsonderdeel dat u maar kunt bedenken en die zelf een gepassioneerde bikepacker is.
biKepaCKer Bbikepackers? Dat zijn mensen die op reis gaan met een gravel- of mountainbike en die hun minimale bagage meenemen in een rugzak en tassen aan stuur, frame en zadelpen. Zo reed Wouter van Engelen in 2019 The Great Divide, een tour langs de bekende continental Divide van Banff in canada naar Antelope Wells bij de Mexicaanse grens. Die avontuurlijke tocht gaat grotendeels over onverharde paden en is goed voor bijna 4.500 kilometer en tienduizenden hoogtemeters. Van Engelen reed hem in 27 dagen op zijn titanium Idworx-fiets, ultralicht bepakt met drie grote en vier kleine tassen, met
daarin slechts een tent, een matje, een slaapzak, een kookstel en wat reservekleding. Om maar te zeggen dat hij weet waarover hij spreekt. paSfieTS Wat maakt de winkel aan het Paradeplein zo uniek? De mix van gepassioneerde, ervaren mensen én de allerbeste spullen. Voor u een fiets kiest, zult u eerst op de pasfiets moeten plaatsnemen, waar exact wordt uitgemeten wat uw maten zijn, en in welke positie u het comfortabelst fietst. Dat is van groot belang als u van plan bent om straks duizenden fietskilometers te malen. Uw reisfiets kan hier volledig naar uw eisen en wensen samengesteld worden. u kiest uit kaders in staal, aluminium, carbon of titanium, uit velgen, zadels, pedalen en banden die hun degelijkheid bewezen hebben. Elk detail kan het verschil maken. Wouter zal u haarfijn uitleggen waarom hij zo’n fan is van tubeless banden en schijfremmen. Hij kan u ook precies toelichten wanneer u beter voor een Rohloff versnellingsnaaf kiest dan wel voor een achterderailleur, en wat het verschil is tussen een Rohloff in de achteras en een Pinion in de trapas, ontworpen door ex-werknemers van Porsche. VeLoTrauM Hier zoekt u vruchteloos naar koga Miyata’s of Gazelles. u treft hier ook geen klassieke racefietsmerken aan als cannondale, cervelo, Bianchi of Pinarello. De ‘stalen’ rossen van Idworx en Velotraum staan centraal, naast fietsen van onder meer Gaastra, Salsa en Surly. Idworx is volgens Thomas en Wouter de RollsRoyce van de reisfietsen: een machine met alles erop en eraan. De Velotraum is dan weer de BMW van dit segment. Dat is een bijzonder sportieve fiets die u bovendien volledig naar wens kunt samenstellen. Een fietsdroom die werkelijkheid wordt. Wouter ziet mij lonken naar een muntgroene gravelbike van Velotraum. ‘Proefritje?’ vraagt hij monkelend. Hij zet het zadel hoger, geeft mij een duwtje in de rug en weg ben ik voor een kwartiertje hemels geluk in het Groen kwartier. HerSTeLaTeLier Terwijl we bij een sterke espresso – die hoort er voor klanten en bezoekers altijd bij - doorbomen over naven, zadelpennen, sturen en bagagedragers, loopt een Shimanojongen de zaak binnen. Hij komt het materiaal leveren voor het herstelatelier dat achteraan in de winkel wordt geïnstalleerd. ‘We gaan niet alleen de reisfiets van onze klanten monteren en herstellen,’ zegt Wouter. ‘Ze zullen hier ook met hun racefiets of mountainbike terechtkunnen.
Wat heeft een wasserette met een fietswinkel te maken? Het antwoord is: Thomas Van bunder. Wist u dat de eigenaar van de wasserette op de hoek van de grote en de Kleine beerstraat een fanatieke reisfietser is? Het viel hem op dat er in België nog geen gespecialiseerde reisfietswinkels bestaan. dus besliste hij er zelf één uit de grond te stampen in Antwerpen. Hij koos meteen voor een reisfietstempel in het hart van het groen Kwartier. u moet er beslist eens binnenlopen. Het is een belevenis op zich en misschien wordt het wel een keerpunt in uw (reis)leven. (peter THeunYnCK) Dat hoort bij de totaalservice die wij willen bieden.’ Voorlopig heeft Wouter verschillende petjes op: dat van verkoper, adviseur, monteur en hersteller, maar als de zaak op toeren komt, hoopt hij snel versterking te krijgen van andere gepassioneerde medewerkers. TeMpeL Waarom vind ik het zo leuk om hier te zijn, vraag ik me af, terwijl ik naar het verhaal van Wouter en Thomas luister. Is het de ruimte? Het licht? De geurende koffie of de fietspassie die hier rondwaart? Dan valt mijn oog op beschilderde panelen. Thomas Van Bunder ziet mij naar boven
lijk toe. ‘Met vallen en opstaan – en door gesprekken met Wouter - leerde ik wat een reisfietser echt nodig heeft, wat er comfortabel, gebruiksvriendelijk en duurzaam is. Die kennis en ervaring willen we delen met iedereen die hier binnenkomt. Dat kan iemand zijn die op zoek is naar een handige reistas, een nieuw stuur of betere pedalen, maar evengoed iemand die meteen de juiste reisfiets wil kopen. De prijs van zo’n fiets hangt af van de kwaliteit van het frame en de kostprijs van de verschillende componenten. Er zijn zowel instapmodellen als topmodellen beschikbaar.
Thomas Van Bunder en Wouter van Engelen. Foto: Machteld HARDY
kijken. ‘Dat zijn werken van Marieke Dorenbosch,’ zegt hij. Ik zie bergen en bossen, vogels en vergezichten, en ik spot zelfs een reusachtige Mongoolse gier. ‘Die panelen helpen niet alleen om het reisgevoel op te roepen, ze zorgen ook voor een betere akoestiek,’ vertelt Thomas. Hij vertrouwt me toe dat ze van plan zijn om in de zaak geregeld een kleine expositie te houden. Een reden te meer om hier eens langs te komen. Op de grote houten tafel vooraan in de zaak liggen boeken en vaktijdschriften, zoals Bicycle Quarterly, waarvoor de gerenommeerde fietsjournalist en ervaringsdeskundige Jan Heine schrijft. Ik zou me hier meteen een paar uur kunnen onderdompelen in reisverhalen en vaklectuur. En straks ontmoet ik hier wellicht andere fietsreisfanaten. Deze plek heeft alles om zich te ontpoppen tot expertisecentrum en ontmoetingsplaats voor reisfietsers. Of noem ik ze beter fietsreizigers? VergiSSingen Op welke klanten mikken ze? ‘Ik heb vroeger veel foute spullen gekocht,’ geeft Thomas Van Bunder ruiter-
anTWerpen fieTSSTad Terwijl ik naar buiten ga, vraag ik nog of de heren tips hebben voor het beleid, om van Zurenborg en Antwerpen een fietsvriendelijkere stad te maken. ‘Binnen de ring zou ik van alle straten fietsstraten maken,’ zegt Thomas Van Bunder. ‘Zet de fiets centraal en maak van de auto de gast. Dat zou een ontzettend verschil maken.’ Wouter heeft nog een ander voorstel. ‘Nu duurt het lang voor je de stad uit bent en voor het fietsen echt leuk wordt. In Leeuwarden zorgden ze voor een groene fietslong die tot in het hart van de stad loopt, zodat een ontspannen fietstocht al van in het centrum begint. Zou zoiets ook niet in Antwerpen kunnen?’
Meer info Bikepacking België Paradeplein 31 – 2018 Antwerpen tel +32 3 237 57 66 info@bikepacking-belgium.be www.bikepacking-belgium.be
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
WiJKdiCHTerWoorden
Dit zijn de woorden voor jou.
Dit zijn woorden voor jou oeroude woorden getuigen van jaren ze zijn voor jou afgekloven doorgelegen iedere dag opnieuw dit zijn de woorden ze zijn voor jou begin en slot zon en slaap ziekte en pijn grap en lach dit zijn de woorden voor jou.
Ricardo ANEMAET
De zijspiegel Ramen spreken. Er gebeurt niets. De straten zijn leeg en ik zoek een verhaal, als een detective die rondneust en indrukken verzamelt. Door de ramen naar binnen kijken is onbetamelijk, maar misschien zit mijn antwoord net wel daar. Vroeger beletten sanseveriaplanten de inkijk. Groengele soldaten kaarsrecht in het gelid. kent u ze? In vermomming heetten ze vrouwentongen. Maar zelfs na het verdwijnen van die verdedigingslinie is het er niet gemakkelijker op geworden. De hedendaagse binnenskamerse intimiteit wordt beschermd met matglas op ooghoogte al of niet met een suggestieve kattenkop als uitsparing, glasgordijnen, jaloezieën (!) zigzag vouwgordijnen, eigen glastekeningen, noem maar op. Of het kan ook nog met authentieke platen van gekleurd glas gevat in sierlijke zweepslagen. Maar desondanks krijg ik het idee dat die ramen eerder willen tonen dan verhullen. uitstalramen zijn het natuurlijk niet echt, ze prijzen geen waren aan. Maar ze geven vaak wel veel prijs van de bewoners erachter. Soms zijn er stille sierobjecten die smaak, verbeelding en karakter verraden, zoals een geschrift doet aan een grafoloog. Soms is er iets van een winkelraam of uithangbord dat koppig strijdt met het woonkamerraam om aandacht te trekken. Soms wordt enkel je verbeelding uitgedaagd of je nieuwsgierigheid geprikkeld als er een kattenbelletje hangt. Ik zie ramen met gedichten, veel gedichten – zijn we meer literair dan visueel? – ramen met affiches, ramen met boodschappen die onverbloemd, soms militant getuigen. Van strak engagement tot speelse duiding. Bewoners beperken zich trouwens niet enkel tot hun raam om zichzelf te profileren of een concrete boodschap uit te sturen. Dat kan ook via de vensterbanken buiten. Gebruikelijk is het zichtbaar neerleggen van een voor de eigen deur gevonden kledingstuk, als gedienstig appèl aan de slordige eigenaar. Of we kleuren parmantig de buitenkant met bloemen en planten. Maar iets anders is een puur gebaar van charmante vrijgevigheid tonen. Met boeken bijvoorbeeld. Ik kon er niet naast kijken. Het was een serie die op een vensterbank
was uitgespreid, duidelijk om mee te nemen. Eén ervan, op de hoek van het rijtje lag verleidelijk, zelfs enigszins wellustig, met openvallende bladzijden te wachten. Of het zo zijn gulzige goesting vertolkte om geschaakt te worden. Visuele visitekaartjes? Vrijgevigheid? Neen, het is meer. Het is kunst. Ik had al zo’n vermoeden, maar Simona Denicolai en Ivo Provoost, een Italiaans-Belgisch kunstenaarsduo, hebben “die objecten die huiseigenaars uitstallen op de grens tussen publiek en privé” al eerder als vensterbankkunst erkend en gaan daarmee door, nu in Gent. “Hello, are we in the show?” heet dat in het SMAk. Moeten wij niet diezelfde weg op? Zurenborgsewijkvensterbankkunst. Dan toch meer beeld dan taal? Op gezette tijden gaan wij zelfs verder dan de vensterbank en wordt de stoep gebruikt. Als het er om gaat een deel van de eigen inboedel te slijten, heet dat stoepverkoop. Maar er is een nieuwe trend: de stoepschenking. Wat je niet via Hoplr kwijt kan, wordt dan beschikbaar gesteld onder het veelzeggend bordje ‘Gratis’. Vrij snel verdwijnt het geschonken voorwerp, maar blijft het bordje ‘Gratis’ soms dagen inhoudsloos achter. Als puzzelwerk voor voorbijgangers die zich afvragen wat ze gemist hebben. Toch is zo’n aanbod op de vensterbank niet altijd even ruimhartig of speels. Het kan stekelig, zelfs cynisch zijn! Of hoe moet ik anders de boodschap lezen achter een stel reisgidsen uitgestald op een vensterbank, nu midden in de coronatijd? Ah, het was enkel een mooi gebaar om eventuele belangstellenden te helpen wegdromen. Helpen wegdromen, dat moet iemand anders ook gedacht hebben en stalde een ouderwetse landkaart uit. Mooi in pastelkleuren. Van een onbekend gebied zo te zien. Misschien was het uit een boek gevallen, een kaart ter ondersteuning van de verbeelding van de lezer. Een aanwijzing voor een avontuurlijke schattenjacht? Een dag later was ze weg. Wim VERZELEN 13/03/21
Restaurant
is verhuisd We verwelkomen u heel graag om de hoek Draakplaats 3
www.cuichine.be Foto: Jörg PYL
11
12
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Heraanleg Cogels-Osylei blijft voor onrust zorgen
de heraanlegplannen voor de Cogels-osylei zijn door district berchem aan de bewoners gepresenteerd. duidelijk is dat er niet enkel sprake is van een heraanleg, maar ook van een herprofilering en herinrichting. Een herprofilering van de Cogels-Osylei van een authentiek historische belle-epoque kasseienstraat tot hoofdstraat waarin het tram- en busverkeer maatgevend is. iedere verkeerskundige weet dat een hoofdstraat een 50 km straat is, waarin de verkeersfunctie van doorgaand en zwaar verkeer centraal staat. dit is een herinrichting, waarbij de belangen van bewoners, gebruikers, en bezoekers minder zwaar wegen dan het verkeersbelang middels een verwijdering van de parkeerstrook en het wegnemen van snelheidsmatigende elementen. (Herman KoK) Voor District Berchem lijkt het plan een vast gegeven. Immers, De Lijn gaat akkoord, en ook Agentschap Onroerend Erfgoed stemt in met het omzetten van een historische kasseienstraat in een in retro-stijl aangelegde hoofdstraat annex busbaan. Het District heeft het plan reeds voorgelegd aan de Stad. De bewoners van de straat mochten het plan vernemen via de pers. De verschillende online informatiesessies van 9 tot 11 februari, bezocht door uw verslaggever, leken dan ook een verplichting en waren niet gericht op het bewerkstelligen van vertrouwen en dialoog. Zo werd een bewoner door een vertegenwoordiger van het district uitgelachen na het stellen van een vraag, zat een iemand van het District opzichtig met zijn schermachtergrond te experimenteren, men wilde vooral zo snel mogelijk ‘naar huis’. Een bewoner die achteraf informeerde naar het proces en de bezwaarmogelijkheden kreeg van de wijkcoordinator het advies om contact te zoeken met een advocaat. En gebrek aan transparantie van een verantwoordelijk politicus tijdens de
bijeenkomst over zijn dubbelrol als Bestuurder bij De Lijn als machtigste stakeholder bij het heraanlegproces wekte wrevel bij de aanwezigen. Het verslag van de bijeenkomsten en veel antwoorden op gestelde vragen laten dd 27 maart, ruim een maand na afloop, nog op zich wachten. Les één in de verkeerskunde: zoek dialooog en participatie met alle betrokken belangen in geval van een complexe heraanleg waar sterke belangentegenstellingen bestaan. Zeker in geval van een straat als de cogels-Osylei waarvan de bekendheid tot ver over de grenzen reikt. Het bestuur van District Berchem dacht dat dat niet nodig was. Het echec van de heraanleg van de Nationalestraat is klaarblijkelijk niet tot in Berchem doorgedrongen. Een groter verschil met het ontwerp en participatieproces bij bijvoorbeeld het Spoorpark is nauwelijks denkbaar. beWonerSiniTiaTief Omdat de bewoners door District Berchem zich genegeerd voelden, heeft een nieuw opgericht Bewonersinitiatief Heraanleg
Protest met vlaggen in de Cogel-Osylei. Foto: Jörg PYL
cogels-Osylei, begaan met de leef- en verblijfskwaliteit van de cogels-Osylei, de afgelopen weken de opvattingen en wensen van de bewoners in kaart gebracht. Dit om inhoud en draagvlak te kunnen bieden voor een door het bewonersinitiatief zeer gewenste dialoog over
de straat met het district. Er werd een enquête gehouden onder de bewoners waarvan 80% van de bewoners aan deelnamen. Dit gevolgd door een online Synthetron focusgroup brainstormsessie met 37 deelnemers, om bij een verder vervolg is om een breder deel van de bewoners
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
13
park, de cogels-Osylei-heraanleg, en in het verleden bijvoorbeeld de heraanleg van de Dageraadplaats, hebben consequenties voor de hele wijk. Samenwerking tussen alle groepen die in de wijk actief zijn is broodnodig.
Ook protest tegen de Lijn in de Pretoriastraat. Foto: Jörg PYL
van Zurenborg te bereiken. Als rode draad in de feedback van de bewoners over de Berchemse heraanlegplannen was de nauwelijks benoemde problematiek van het zware busverkeer door de straat met bijna 600 bussen per weekdagen gedurende bijna 24 uur per dag. Met bijna volledige eenstemmigheid was men het eens over de noodzaak tot het behoud van de parkeerstrook om verschillende redenen, het gebrek aan ruimte en veiligheid voor de zachte weggebruiker en bezwaren tegen de omvorming van de cogelsOsylei van wijkstraat tot hoofdstraat. Verder waren er bedenkingen bij de ombouw van het rondpunt tot kruispunt en het plaatsen van bomen op voetpaden. Bovenal kwamen veel ideeën voor oplossingen. Suggesties over het wegdek varierend van originele kasseien tot hoge kwaliteit asfalt. Voorstellen ook voor de verkeersirculatie om de verkeersintensiteit te verminderen en de zeer beperkte ruimte in de straat eerlijker over de verschillende gebruikers waaronder ook fietsers en voetgangers te verdelen. Er werden ook voorzieningen voor het verkeer van de 21ste eeuw, zoals laadpalen en stallingsplaatsen voor deelmodaliteiten, iets waarin in een hoofdstraat als voorgesteld door District Berchem per definitie verkeerskundig geen plaats is. Jammer dat het district Berchem van al de competenties, ervaring en creativiteit van de bewoners uit de cogels-Osylei als daar zijn architecten, stedenbouwkundigen en veel andere specialisten geen gebruik wenst te maken. HeraanLeg CogeLS-oSYLei: een ZaaK Voor de HeLe WiJK De geplande heraanleg zal de hele wijk Zurenborg beïnvloeden. Het wegnemen van de parkeerstrook zal de parkeerdruk in de omliggende straten verder onder druk zetten. De mogelijke alternatieve parkeerlocaties liggen immers ver weg. Ook is het heraanlegplan, gesteund door Agentschap Onroerend Erfgoed, een ongeschreven uitnodiging om nog meer voortuinen om te vormen tot parkeerplaatsen, mits met een
afsluitbaar in stijl ontworpen hek en een vergroend terrein, verre van optimaal voor het stadsgezicht. Herdefiniering van de straat tot hoofdstraat en verwijdering van snelheidsmatigende elementen maakt de cogels-Osylei nog meer tot een verkeerstraat met hogerere snelheden. De straat wordt een zone 30- straat enkel in naam. Voor de wijk betekent dit dat de straat nog meer dan nu een busbaan zal worden. En busbanen als verkeersbarrieres zijn niet goed voor de cohesie binnen een woonwijk.
een hoofdstraat is per definitie niet doodlopend. Een hoofdstraat is per definitie niet doodlopend, ook niet bij de TramDraakplaats. Na de heraanleg van de cogels-Osylei tot hoofdstraat en feitelijke snelbusbaan, is wellicht ook de as Lange Altaarstraat-Wolfstraat aan de beurt. De kruising WolfstraatPlantin en Moretuslei werd bij de recente heraanleg van de Plantin Moretuslei reeds aangepast voor afslaand busverkeer. Dit betekent dat Zurenborg ook in de komende 50 jaar een bus-slagader van Antwerpen zal zijn. Zurenborg als dichtbevolkte stadswijk wijk doorsneden door een busbaan. De cogels-Osylei als internationaal befaamd grootstedelijk erfgoed en stadsgezicht met veel stakeholders vraagt om een oplossing die breed, grootstedelijk en regionaal gedragen wordt. Dit betekent de inzet van een professioneel onafhankelijk ontwerpteam en een breed gedragen participatie-proces waarin het voor de betrokken partijen mogelijk is ideeën aan te dragen. De situatie van de cogels-Osylei is zeer complex, en een oplossing zal niet standaard zijn. Stad en Gewest zullen hierbij moeten erkennen dat het erfgoed- en stadsgezichtbelang van de cogels-Osylei als één van de meest monumentale straten van Vlaanderen de beperkte
mogelijkheden van Berchem overstijgt.
het
District
Zurenborg als een historische, compacte en complexe wijk, door spoorwegen doorsneden en ingeklemd door verkeersassen vraagt om een sterk wijkbelang. Op zich individuele zaken als Nieuw Zurenborg, de stelplaats, het Spoor-
En dan wat betreft de admnistratieve positie van Zurenborg. De verdeling van de wijk Zurenborg over twee districten is uniek en problematisch. Immers, voor beide districten ligt ‘hun’ deel in een uithoek, districten worden door machtige belanghebbenden makkelijk uiteengespeeld, en het doorschuiven van de verantwoordelijkheid naar de ander is vaak de weg van de minste weerstand. De verhouding van Berchem met de cogels-Osylei is historisch moeilijk geweest. Werd de cogels-Osylei, als onderdeel van de Antwerpse stadsuitbreiding Zurenborg, door de stedenbouwers als woon- en flaneerstraat gezien, wilde Berchem vooral een snelle verkeersweg naar Borgerhout. Berchems burgemeester Ryckaert stuurde bijna 60 jaar geleden aan op de sloop van de cogels-Osylei om te komen tot een soort Post-X, iets wat door invloed van buitenaf tenauwernood is voorkomen. Zelfs een verkeersveiligheidsmaatregel als het groen perk in het rond punt kwam na vele ongevallen in de straat eind jaren ’90 ‘van buiten’, met dank aan toenmalig Antwerps Schepen Mieke Vogels. En nu gooit Berchem de wijk, zoals de Britten zeggen, onder de bus. Het gras bij de buren is zeker niet groener, maar misschien is het voor Zurenborg op termijn beter om als één wijk onder één district te vallen.
14
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Een inkijk in de intensiteit van het busverkeer
Stelplaats Zurenborg en busverkeer door onze wijk blijft gemoederen beroeren
Sinds 5 februari wordt de busstelplaats in Zurenborg uitgebaat zonder vergunning, terwijl er een aanvraagprocedure voor een vergunning met “beperkte termijn” voor 10 jaar loopt. Hiertegen zijn 65 bezwaarschriften ingediend. een daarvan is via een petitie door meer dan 1.100 mensen onderschreven. Voorts kwam er een feitelijk en juridisch onderbouwd bezwaarschrift vanuit Leefbaar Zurenborg, ondertekend door buurtbewoners die langs de buscorridor wonen. ook is er een klacht ingediend tegen het feit dat de stelplaats zonder vergunning functioneert. dit geeft aan hoezeer de overlast van het busverkeer en de stelplaats in Zurenborg leeft. (Herman KoK)
is een vergelijkbare telling gemaakt op 14 punten in de stad: het aantal lijnen, het aantal bewegingen, en het profiel van de straat. Wat blijkt: de buscorridor door de wijk Zurenborg is met 578 bussen op weekdagen de op één na drukste buscorridor in de stad. De drukste is de Noordcorridor (Van Maerlantstraat en Van de Wervestraat), lopend vanaf de Rooseveltplaats naar de Noorderplaats. Hier lopen 12 lijnen, met 719 busbewegingen op weekdagen. Hierbij moeten we de kanttekening maken dat nog eens twee stadslijnen de Van Maerlantstraat volgen. Die zorgen voor 393 extra busbewegingen. Deze straten zijn wel minder residentieel en hebben, met een rijwegbreedte van circa 15 meter, een breder profiel dan de Zurenborgcorridor. TurnHouTSebaan Bekende drukke busroutes in de centrale stad als de Turnhoutsebaan, de Pelikaanstraat, de Quellinstraat, en de Nationalestraat verwerken allen minder bussen op weekdagen dan Zurenborg. De Turnhoutsebaan telt zeven lijnen in totaal, en maximaal zes lijnen op één en het zelfde punt, met 492 busbewegingen op het drukste punt. Het straatprofiel is breder dan in Zurenborg, en tram- en busverkeer hebben er een vrije baan. In zowel de Pelikaanstraat (468 busbewegingen) als de Quellinstraat (269 busbewegingen) ligt het aantal bewegingen lager omdat het busverkeer er door éénrichtingcirculatie is gespreid, met uitzondering van lijn 17 door de Pelikaanstraat. naTionaLeSTraaT En dan is er de Nationalestraat, waar de heraanleg met gezaagde kasseien een aantal jaren geleden is mislukt. Hier lopen vijf buslijnen en een tramlijn over een smal straatprofiel redelijk vergelijkbaar met Zurenborg. Het grote verschil met Zurenborg is dat de Nationalestraat een doorgaande handelsstraat is die vanuit het centrum naar het zuiden leidt. Het totaal aantal busbewegingen op weekdagen bedraagt er 303. Zeer drukke openbaarvervoersroutes in Antwerpen zijn ook de Belgiëlei en de Blancefloerlaan. Deze straten liggen aan het uiteinde van de premetrotunnel en het openbaar vervoer heeft hier vooral met trambewegingen te maken. Eveneens een drukke route is de kolonel Silvertoplaan nabij Station Zuid. Al die straten genereren minder busverkeer dan Zurenborg en hun profiel is veel breder, met gescheiden rijstroken en vrije trambanen.
Kinderen uit de scholen met Lien Van de Kelder protesteren tegen de busstelplaats. Foto: Luc PANDELAERS
Inmiddels is er dialoog tussen de Stad, De Lijn en Leefbaar Zurenborg. Dat is positief. De Stad overweegt een vergunning met beperkte termijn voor de stelplaats af te leveren. Berichten in de media spreken van ‘een korte periode’, waarbij ook randvoorwaarden zouden opgenomen worden om de leefbaarheid in de wijk te verhogen. De langverwachte verhuizing van de stelplaats naar een locatie nabij de luchthaven moet binnen enkele jaren plaatsvinden en zal leiden tot een reductie van het busverkeer door de wijk. In deze bijdrage een inkijk in de intensiteit van het busverkeer.
ingeplande bussen op weekdagen. Ten eerste is er het stelplaatsverkeer. Harde actuele cijfers ontbreken, maar rekening houdend met het aantal bussen dat de stelplaats als standplaats heeft en met busverkeer vanwege onderhoud, wasstraat en de afvoer van defecte bussen, kunnen we een ruwe schatting maken. circa 150 bussen rijden op weekdagen via de Lange Altaarstraat en de Wolfstraat naar de stelplaats en 150 bussen rijden er via de cogels-Osylei heen. Ook de Pretoriastraat verwerkt – volgens De Lijn – dagelijks een vijftigtal stelplaatsgerelateerde bussen.
HoeVeeL buSSen? Sinds de realisatie van de busstelplaats van De Lijn in Zurenborg in 1965, toen de sloopplannen voor de wijk nog op tafel lagen, is het busverkeer door de wijk sterk toegenomen. Ook de overlast groeide. Dit wordt al meer dan 40 jaar vanuit de wijk aangeklaagd. Hoeveel bussen doen nu eigenlijk onze wijk aan? En hoe verhoudt zich dat tot andere drukke assen in de stad? Op basis van de dienstregeling van De Lijn is er handmatig een telling gemaakt van het aantal
LiJn 20, 21 en 30 Daarnaast zijn er de buslijnen. Tot op heden gaan de lijnen 20, 21, en 30 door Zurenborg. Drie stadslijnen met een relatief hoge frequentie. Twee lijnen - lijn 20 vanuit Borsbeek en lijn 21 vanuit Wilrijk - rijden simpelweg van Station Berchem naar Antwerpen centraal via de route door Zurenborg. Lijn 30 rijdt van Berchem Zuid naar Borgerhout, vooral via de 19de-eeuwse wijken. Dit zijn in totaal 428 lijnbussen. Tel daar de 150 stelplaatsbussen bij die dagelijks door de wijk en ook langs Leefschool De Dageraad rijden en je komt op 578 bussen uit. Voor de cogels-Osylei komt daar tram 11 met 140 trambewegingen bovenop. Al dit verkeer gaat door een relatief smalle wijkstraat met een rijwegbreedte van iets meer dan 8 meter die ruimte biedt aan twee rijstroken en een parkeerstrook, waarbij de cogels-Osylei een originele kasseien-bestrating heeft. Van MaerLanTSTraaT kijken we nu even naar drukke bustrajecten elders in de stad. Hoe is de situatie in Zurenborg ten opzichte van die andere trajecten? Hiervoor
ConCLuSie Zurenborg is dus de op één na drukste buscorridor in de stad, en, gelet op het smalle profiel van de straten, kan men stellen dat het de zwaarst belaste corridor in de stad is. Bovendien is de cogels-Osylei het enige traject in de analyse met een authentiek historische kasseienbestrating. Waarom gaan er zoveel bussen door Zurenborg? Deels heeft het busverkeer met Berchem station te maken. Zoals de tram historisch bij de wijk hoort, is lijn 30, die Berchem-Zuid met Borgerhout via Zurenborg verbindt, een logische lijn. Maar er komt heel veel extra busverkeer door Zurenborg doordat de hoofdverbindingen tussen Berchem Station en Antwerpen-centraal, met name de Singel en de Plantin Moretuslei, te vaak vastlopen. De Lijn heeft hier geen vrije busbanen gekregen zoals op veel andere drukke punten in de stad. Daarom, en ook vanuit praktische overwegingen, zoals de stelplaats op de route, heeft De Lijn steeds meer ingezet op een zwaardere belasting van Zurenborg. Dat is eigenlijk sluipverkeer. Stad en Gewest zouden hier een voortrekkersrol kunnen spelen en kunnen inzetten op een betere afwikkeling van het busverkeer over de hoofdroutes omheen de wijk Zurenborg. beTerSCHap in ZiCHT Waarschijnlijk zit Zurenborg nog voor een paar jaar vast aan de busstelplaats midden in de wijk. Dat zal voor velen best slikken zijn. Dankzij de dialoog over de stelplaats is het probleem van het busverkeer door de wijk nu wel met feiten gestaafd op tafel gekomen en vanuit verschillende kanten belicht en toegelicht. Dat heeft geleid tot meer begrip voor een onaanvaardbare situatie. Het zal wellicht een kader bieden voor een aanzienlijke verzachting van het busverkeer door de wijk. In dat geval is de laatste episode rond de stelplaats niet voor niets geweest. Openbaar vervoer, met treinstation, tram, en eventueel bus, hoort bij Zurenborg, maar de wijk kan en mag geen zwaar belaste buscorridor blijven. Heet van de naald op de volgende pagina: persbericht over de definitieve vergunning.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
15
Omgevingsvergunning busstelplaats Zurenborg voor maximaal 3 jaar verlengd op 2 april bereikte ons een persbericht over de busstelplaats van de stad antwerpen. Wij geven het hier ietwat ingekort integraal weer. (jp) Stad Antwerpen heeft op 02.04 de omgevingsvergunning voor busstelplaats Zurenborg van De Lijn in de krugerstraat te Berchem voor maximaal 3 jaar verlengd, waaraan een aantal bijzondere exploitatievoorwaarden gekoppeld. Zo moet de site op een andere manier ontsloten worden voor de autobussen en moet het busverkeer verspreid worden om de wijk te ontzien. Dit om tijdens deze overgangsperiode de hinder voor de omwonenden zo veel mogelijk te beperken. De Lijn is volop bezig met plannen om een nieuwe stelplaats uit te baten aan de luchthaven van Deurne. Om de dienstverlening van het openbaar vervoer in en rond Antwerpen te garanderen is de omgevingsvergunning voor de bestaande stelplaats aan de krugerstraat voor een overgangsperiode van maximaal 3 jaar verlengd. Zeker met de Oosterweelwerken in het vizier is het vlotte functioneren van het openbaar vervoer in de stad belangrijker dan ooit. Schepen voor stadsontwikkeling Annick De Ridder: “De stad wordt binnenkort eigenaar van de busstelplaats in Zurenborg. We rekenen dan ook op de goede samenwerking met De Lijn om een vlotte verhuis te garanderen, vandaar de verlenging voor maximaal drie jaar. Zo kunnen we hier in de toekomst van start gaan met de ontwikkeling van Nieuw Zurenborg, een terrein van 10 hectare groot dat naast de busstelplaats ook het terrein van de vroegere gasfabriek omvat. De site heeft een enorm potentieel om in te spelen op huidige en toekomstige noden en wensen op wijk- en stadsniveau. Ook de nabijheid van het toekomstige spoorpark is een extra troef.” Om de hinder voor de omwonenden zo veel mogelijk te beperken gedurende deze overgangsperiode zal De Lijn binnen de 3 maanden na het verlenen van de
Eline Vercruyssen Opticien - Optometriste Dageraadplaats 12 2018 Antwerpen tel : 03/235 16 35 • fax : 03/235 17 44 optiekdedageraad@telenet.be
OPENINGSUREN MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG
GESLOTEN 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 13 uur
De busstelplaats aan de Pretoriastraat. Foto: Jörg PYL
vergunning in een alternatieve ontsluiting voor de vertrekkende en aankomende autobussen moeten voorzien. Zo zullen de autobussen van en naar de site een zo kort mogelijke route volgen tussen de site en de Singel. Voor de autobussen die een exploitatieroute door de wijk volgen, wordt er een spreidingsplan opgemaakt waarbij ze zo min mogelijk doorheen de aanpa-
lende woonwijken of schoolomgevingen rijden. Verder zorgt De Lijn ervoor dat autobussen die het vroegst moeten vertrekken zo ver mogelijk van de woonwijken opgesteld staan. Schepen voor mobiliteit koen kennis: “We hebben in deze tijdelijke vergunning uitdrukkelijk rekening gehouden met de bezorgdheden van de buurtbewoners.”
16
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Ongerustheid in Tweelingenstraat en Dolfijnstraat over komst Spoorpark
“ We hebben geen behoefte aan een tweede Dageraadplaats” er heerst ongerustheid bij buurtbewoners over de nieuwe plannen voor het Spoorpark, dat – zoals jullie uitvoerig konden lezen in vorige edities van deze krant – de draakplaats met het Luitenant naeyaertplein zal verbinden vanaf het voorjaar van 2024. ‘de wijk snakt naar meer groen. Het feit dat er een park komt en een veilige fiets- en wandelverbinding tussen Zurenborg en borgerhout, kunnen we alleen maar toejuichen.
Tenminste, zolang het park groen en rust brengt. Maar laat ons duidelijk zijn, de buurt heeft géén nood aan een multifunctionele parkinrichting waarin ook plaats is voor horeca, evenementen of andere activiteiten’, zeggen twee bewoners uit de Tweelingenstraat, die verder anoniem wensen te blijven. ook bewoners uit de Dolfijnstraat maken zich zorgen. (annelies oeYen)
Annick De Ridder: ‘Het Spoorpark en Nieuw Zurenborg zijn twee aparte projecten. Wat de ontwikkeling van Nieuw Zurenborg betreft, is er nog geen timing. Op lange termijn zal er een nieuwe gemengde woonontwikkeling komen met een belangrijk aandeel groene ruimte. Op korte termijn zijn er tijdelijke invullingen zoals de Zomer van Antwerpen. De site Nieuw Zurenborg is 10 hectare groot en omvat een gassite, een busstelplaats van De Lijn en aanpalende woningen. De site heeft een enorm potentieel om in te spelen op huidige en toekomstige noden en wensen op wijk- en stadsniveau. De nabijheid van het toekomstige spoorpark is een extra troef om hier in de toekomst een mooi verhaal te schrijven op vlak van wonen en publieke ruimte.’ Toekomstige spoorpark in de maak. Foto: Jörg PYL
Gazet van Zurenborg vroeg Annick De Ridder, schepen bevoegd voor haven, stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening (NVA), om een reactie. - Komt er horeca en een eventlocatie in het park? Bewoners: ‘Welke invulling zullen de drie leegstaande loodsen krijgen? Als hier horeca komt of ruimte voor evenementen, dan zal dit impact hebben op de rust in de wijk. Er is wat dat betreft al meer dan voldoende aanbod. We hebben geen behoefte aan een tweede Dageraadplaats. Er komt eindelijk een beetje groen in deze buurt, daar is zoveel bij te winnen. Laat dat groen dan ook gewoon groen zijn.’ Annick De Ridder: ‘Allereerst wil ik nog eens benadrukken dat we met het spoorpark heel wat bijkomend groen creëren voor een buurt die dat hard nodig heeft. Het ontwerpteam laat in het schetsontwerp zien dat ze op verschillende plekken in het Spoorpark beton en stenen willen uitbreken en in de plaats daarvan groen aanleggen. Zo maken we de belofte waar om van Antwerpen de meest leefbare stad van Vlaanderen te maken. Buurtbewoners zijn de experten van hun eigen buurt. We zetten daarom ook erg in op participatie om te komen tot projecten met een groot draagvlak. Er hebben op dit moment al twee inspraakrondes plaatsgevonden. De eerste in oktober 2020, de resultaten van deze bevraging kan iedereen bekijken op: https://www.agvespa.be/ projecten/spoorpark#downloads. De tweede, digitale bevraging vond plaats in januari 2021. Daarin vroegen we de mening van de buurtbewoners over de eerste ideeën van het ontwerpteam wat betreft de mogelijke activiteiten in het park. 445 personen namen deel. De resultaten van deze tweede ronde worden
gecommuniceerd bij de start van de derde en laatste inspraakronde. We leggen nu voor de eerste keer een volledig ontwerp voor. We vragen aan de buurt wat ze er sterk aan vinden en wat ze eventueel zouden verbeteren. De precieze invulling van de gebouwen in het Spoorpark, de tramloods, de Brosselloods en het stationsgebouw kennen we nog niet. Ook bij het zwembad en de sporthal zijn er nog ruimtes waarvan we in de invulling zullen bekijken. Dat komt in een latere fase van het ontwerp aan bod, en leggen we ook nog aan de buurt voor. We kunnen al wel vertellen dat de gebouwen in het Spoorpark vooral moeten zorgen voor de sociale veiligheid en de levendigheid van het park. Iedereen moet zich er op elk moment op zijn gemak kunnen voelen. Daarom zullen we op zoek gaan naar geschikte activiteiten en invullingen voor de buurt, voor zowel overdag als ’s avonds en voor jongeren zowel als ouderen. Over de invulling van de loodsen en over de aanpak om tot een nieuwe invulling te komen, inclusief het betrekken van de rechtstreeks aanpalende buurtbewoners, wordt pas in een volgende fase nagedacht.’ - Vormt het Spoorpark een alternatief voor nieuw Zurenborg? Bewoners: ‘Betekent de komst van het Spoorpark dat de plannen voor Nieuw Zurenborg - waar al jarenlang sprake van is - nog langer in de diepvries blijven? Er is ons beloofd om de helft van de 10 hectare grote site van Nieuw Zurenborg, als groene ruimte te ontwikkelen. We hopen dus dat het Spoorpark geen kleiner alternatief zal vormen voor dat park. We horen momenteel weinig commitment van de stad over Nieuw Zurenborg. We zouden hier graag meer duidelijkheid over krijgen.’
- Wat is de impact van het park op de privacy en veiligheid van aanpalende huizen? Bewoners: ‘We maken ons zorgen om onze privacy en veiligheid. Als er een fiets- en wandelpad vlak achter de tuinen van onze huizen in de Tweelingenstraat komt, kunnen mensen recht in onze tuinen en slaapkamers binnenkijken. In het verleden is er een inbraakplaag geweest. Toen werd er ingebroken bij vele buren met tuinen die grenzen aan de spoorwegberm. Infrabel heeft de berm vervolgens met hekken en poorten afgesloten. Zal er in de toekomst voldoende verlichting en controle zijn als er een open park komt?’ Annick De Ridder: ‘De sociale veiligheid en de inbraakveiligheid van de achtertuinen is een belangrijk aandachtspunt in het voorstel van schetsontwerp. Er komt een duidelijke buffer richting de berm en de naastgelegen tuinen in de Tweelingenstraat. Het ontwerpteam denkt hier goed over na. Het voorstel is nu om hier in een groenbuffer met ontoegankelijke, ruigere begroeiing zonder paadjes, te voorzien. Tussen die buffer en de tuinen is er ook nog steeds een berm waar we niet aan raken. De berm zelf maakt geen deel uit van het Spoorpark. uiteraard zorgen we ook dat het park voldoende verlicht is. Tenslotte geloven we ook dat een functie in de Brosselloods de sociale veiligheid ten goede komt. Het ontwerpteam stelt in het schetsontwerp voor om de Brosselloods deels af te breken. Het deel dat behouden blijft, kan deels een open structuur worden, dus half in de buitenlucht. Ook hier wordt pas in een volgende fase nagedacht over de invulling, maar we denken aan buurtgerichte functies.’ - Zullen bewoners van de Tweelingenstraat een deel van hun tuinen moeten afstaan voor het park? Bewoners: ‘Heel wat bewoners uit
de Tweelingenstraat huren een stuk van de spoorwegberm van Infrabel, sommigen al 25 jaar. Op die manier verdubbelen onze tuinen in oppervlakte en kijken we op groen. Los daarvan heeft deze berm met hoge bomen ook een ecologische waarde. We zijn nu bezorgd dat we een deel van onze tuinen zullen moeten afgeven. Hoe zit dat?’ Annick De Ridder: ‘Enkele buurtbewoners hebben op dit moment een pachtovereenkomst met Infrabel. Het is ons momenteel onduidelijk hoe die overeenkomst er in de toekomst zal uitzien. Ik kan wel alvast garanderen dat er vanuit de stad Antwerpen geen interesse en geen intentie is om die delen van hun tuinen toe te voegen aan het Spoorpark.’ - Welke invulling krijgt de oude tramloods aan de draakplaats? Ook bij bewoners uit de Dolfijnstraat klinkt er een gedeelde bezorgdheid: ‘Onze tuinen grenzen aan de 5 meter hoge zijwand van de grote tramloods van De Lijn op de Draakplaats. Op dit moment is er weinig activiteit in deze loods. Maar het gaat om een oud gebouw met een slechte geluidsisolatie. Als er activiteit is, dan horen we dat meteen in onze huizen. Er wonen ook freelancers in onze straat die overdag thuiswerken. De vrees voor geluidsoverlast is zeer groot. Omdat we niet bang willen afwachten wat de plannen zijn van de stad, hebben we ons verenigd en gevraagd om actief betrokken te worden bij de ontwerpplannen.’ Annick De Ridder: ‘In het eerste voorstel van schetsontwerp zitten enkel nog maar de ruimtelijke mogelijkheden op basis van het advies van onroerend erfgoed verwerkt. Met andere woorden: wat is er toegelaten van ruimtelijke aanpassingen aan het gebouw (het dak, de gevels, toegangen, daglichttoetreding, …). Pas in een volgende fase pas wordt er nagedacht over deze nieuwe invulling en over de aanpak om tot een nieuwe invulling te komen, inclusief het betrekken van de rechtstreeks aanpalende buurtbewoners. Of er ’s avonds en in de weekends activiteiten zijn, moet dus ook nog bekeken worden. Het staat dus vast dat we in dialoog gaan met de buurt.’
De bewoners uit de Tweelingenstraat en Dolfijnstraat waren beducht voor reacties van de voorstanders van het park, omdat zij niet gewonnen waren voor Spoorpark en verkozen daarom anoniem hun bedenkingen te uiten. De namen en adressen van deze personen zijn bij de redactie uiteraard bekend. (jp)
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Werken op Zurenborg
Het lijkt erop dat 2021 het jaar van de grote werken op Zurenborg wordt. De werken aan de bruggen op de Draakplaats naderen stilaan hun einde. Momenteel wordt er vooral aan de ondergrondse nutsleidingen gewerkt en aan de versiering om de bruggen hun oude glorie weer te geven. (Foto's 1 en 2 Jörg Pyl)
Daarnaast gingen de langverwachte werken aan de Delhaize van start. Op de parking zal een ondergrondse parking en een nieuwe supermarkt gebouwd worden. Daarna wordt de oude Delhaize omgevormd tot appartementen. (Foto’s 4 en 6 Peter Theunynck)
1
2
3
4
5
6
17
Tot slot werd de voorgevel van de Sint-Norbertuskerk met een hoogtewerker geïnspecteerd om vast te stellen hoe erg de schade aan de zandsteen is. Daarna beginnen de consolidatiewerken. Later komt ook nog de zijgevel aan bod. (Foto’s 3 en 5 Jörg Pyl)
18
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Ondernemers voor mijn lens
Het lijdt geen twijfel dat covid hard inhakt op onze zelfstandigen. An van de Wal trok gewapend met fototoestel en pen naar hen en vereeuwigde hen op de digitale plaat in tijden van liefde en corona. Tekst en foto's: An VAN DE WAL ur Da David - Fritu Eline Vercruyssen – Op
A b de l e n
tiek de Dagera ad
Caro en Ruby - Bistro Vélo
n zijn rg en gezondheid valle “Doordat wij onder zo ge protocol te volgen. Niet wij verplicht een stren n maar ook voor onszelf. alleen voor de klante zoals schermen op iedere al Beschermingsmateria stmettingsgels, ontsmeton , ers sk els, tafel, mondma pervlakten (stoelen, taf en, op e dd gla e do ting van all te n om ogenmetinge illen spiegels, toestellen van alle gepaste br ing pasbril,...) onstmett rpen (gereedschap, betaalof aangeraakte voor we regels terminal, klinken, ...) meeste klanten wel de Gelukkig verstaan de ook wel opgevolgd.” n en worden die door he
Demar Isabelle Demarbaix –
Caro en Ruby runnen Bistro Vél o glutenvrije producten. Ze kijken met vegan en uit weer volledig open te kunnen er enorm naar gaan en klanten in hun bistro en terras te bed ienen. Tot dan is iedereen nog steeds welkom voo r allerlei lekkers in hun take-away natuurlijk!
baix Maquillage
keIsabelle is 25 jaar en ma . ep up ar tieste in bijbero zier “Ik haal enorm veel ple en ns me uit ing en voldoen straopmaken en te laten lijk me len. Ik doe voorna -up ke trouw en event ma geef t as na ar Da op locatie. in ik ar wa ps ho rks ik ook wo lijk ur tu uitleg hoe jezelf na en ss pa n ee op te maken of n. ëre cre te ok de avondlo hop Vaak wordt zo’n works eau ad sc verjaardag als is het georganiseerd, dan st! helemaal fee door Mijn activiteit ligt heb ik l, corona voor 95% sti betoen het eventjes terug en nn ku lijk we hu ter was 1 t heb doen. Maar voor de res ers uw tro ik alleen nog maar r en gepland eind dit jaa ... begin 2022 Je mag me altijd via contacteren per mail m .co aix arb em maquillage@d am gr sta /In ok of via Facebo ge”.” op “DemarbaixMaquilla
voor de coro “Aangezien ik Away/Delivero ke was met Ta atregelen gelu a m a n ro D de co op mijn zaak. impact gehad ituur via online weg naar de frct komt voorna grootste impa op het plein, w van de horeca cafés moete e klanten van d sluitingsuur e d eg e het vervro achten tot d w t ie n Ik kan s e gezellige open is en d zonder onze t terug is, wan zoeken!” de sfeer ver te
Lilith en Dorien – FLØW.er.S
Dorien & Lilith (°198 als peuters in stedeli groeiden op in de Zur een hechte band me Door hun jarenlange architecturale & cultu wereld samen te bren ruimte, geven ze hu een gouden randje. Met "FLØW.er.S" will tussen professionele ren, door momenten welke feelgood-mome creëren. Handwerk, he ecologische materia vorming staan vooro aan om meer rust, s integreren in het dag conceptueel aanbod v thee & (droog)bloem ontwerp ver vaardigd rialen, interieur (& yog maakte keramiek etc... Het zijn spannende tijd op te starten maar he drijft hen om FLØW.e Daarmee willen ze ee leveren aan het Zuren Join the FLØW, zouden ww w.flowers (comin mail: info@flowe instagram: @flo
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Wim Van Doninck - Mon Vin
Tine Sneyers - Shine
19
Yoga ‘n Coach
agera ad
pgestart ona reeds o hebben ts a E oo/Uber rastische ukkig geen d den hun n De klanten vo maar de , en g n lli te es eb e sluiting d r o amelijk do onze vaste waardoor we natuurlijk en missen en om 22u. r volledig e horeca wee er weer oeg sfeer van vr de plein is p o s a’ g colle
88) leerden elkaar kennen ijke basisschool Crea16. Ze renborgse wijk en vormden et elkaar, en met de buurt. e ervaring in de creatieve ureel-educatieve yogische ngen onder één merk in één un jarenlange vriendschap
len ze de kruisbestuiving e creatievelingen stimule/ objecten aan te bieden enten en algemeen welzijn et gebruik van natuurlijke, alen en gemeenschapsop. Ze bieden producten schoonheid en natuur te gelijkse (stads)leven. Een van natuurlijke cosmetica, men, meubilair van eigen uit gerecycleerde matega) accessoires, handge. den om een nieuwe zaak et geloof in de toekomst er.S tot leven te wekken. en waardevolle bijdrage nborgse leven en welzijn. n we zo zeggen. scollective.com ng soon) erscollective.com ow.ers.collective
coach, TCM docent, ontspannings ga yo yin is ‘n Coach ers ey ga ine Yo Tine Sn g & eigenares van Sh din lei op in ut pe era th ). (w ww.yogancoach.be ik dankzij het prachtige weer heerlijke n ko r me zo renborg. Sinds “Afgelopen in mijn tuin op Zu groep en dat n ere nis ga or ies ss or een yogase t meer mogelijk live vo zoom. Mijn 1 op nie n ve ge les is er tob ok nu wekelijks 1 x les via ven, met mondmis ik enorm. Ik geef l ge coachings blijf ik we 1 yogatherapeutische in de goed verluchte ruimte achter de masker, op afstand en el fijn dat dat kan doorgaan; zo behoud ik winkel van Tartelies. He en kan ik mensen toch nog face to face en contact met de mens n.” doen strale
“Mon Vin doet van alles met, om en over wijn. We leggen vaak de klemtoon op onbekendere druiven en of minder bekenden landen en streken, maar zonder echter het “klassie ke” wijnwerk te schuwen. Je kan bij ons – uiteraa wijntjes kopen, maar eveneens kanrd – terecht om abonnementen scoren om je kee je bij ons wijnr op keer te laten verrassen. We hebben enk ele mobiele “wijnfietsbarren”, een wijncaravan. We organiseren mini-cursussen, wijndegustatie s al dan niet met gastronomie, … De wijndegust aties en minicursussen gebeuren in cor ona-tijden online natuurlijk. In ’t echt is het nog nét nender, maar ook online is er am dat ietsje spanbia En oh ja, als het na de corona nce verzekerd. zal mogen en zal kunnen, is er allemaal weer nog de volledig georganiseerde en door Mon Vin gegidste wijnreis in de Bordeauxstreek met logies in gîtes uitgebaat door Belgen.”
Daan Jacobs
Joke Oosters r van het Joke is founder Business bedrijf Trust fo als coach, en werkt daarin litator. Ze ci trainer en fa sformatiean tr t id le bege organisaties trajecten in star tend op en bedrijven, (Want: een executive level. rder groeien ve bedrijf kan niet ers staan.) dan waar hun leid bedrijven begeleidt Ze s naar een en organisatie ur en wendmenselijke cultu aar droom H bare structuur. s elkaar optie sa ni is dat orga en om zo een tillen en versterk te zijn voor e rd échte meerwaa aag nodig nd va d wat de werel heeft. ness.com w w w.trustforbusi
Daans hart klopt vo or het maken van he inspirerende inhoud in tekst, beeld en gelui ldere, d - voor bedrijven die bijdragen een wijzere wereld. Tw aan het laten ontstaan van hij zelf mede opgericht ee van die bedrijven heeft : Golf. Taotraining is ee Taotraining en Iron Shirt of n moderne mysteriesc hool die mensen op aardse, toe ga veilig en duurzaam on nkelijke wijze helpt bij het heid, vitaliteit, bewustz twikkelen van hun gezondIron Shirt of Golf helpt ijn en spirituele vermogens. geënt op technieken golfers via mentale training, en trainingsprincipes Oosterse martial ar ts, uit de spor tbeleving en -pres bij het verbeteren van hun taties. ww w.taotraining.nl ww w.ironshir t.golf
20
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Zurenborg en Congo
Het huis Luba Waren het in de vorige nummers van de Gazet van Zurenborg straatnamen of louter een gevelsteen, waarop we onze pijlen richtten, deze keer is het een huis op de Cogels osylei dat herinneringen oproept en ons naar het Congo van vandaag brengt. (guy poppe) De naam van het huis, Luba, brengt de website van een vastgoedmaatschappij dan wel in verband met het Slavische woord voor liefde, en inderdaad in het Servo-kroatisch spreek je van ljoebav, wanneer je het met je partner over je liefdesrelatie hebt, maar het wijkgebonden cultureel consulaat heeft het m.i. bij het rechte eind als het stelt dat er destijds heel
bij wie er op Zurenborg een maison bourgeoise betrok, waren gefascineerd door wat Leopold en wie er uit de zakenwereld met hem optrok in kongo ondernamen. In die jaren noemt de stad straten, lanen en pleinen in de nieuwe verkaveling op het Zuid naar wie er naam gemaakt heeft in kongo. Voor vicegouverneurgeneraal, Francis Dhanis, kleinzoon
Afdak boven de voordeur van huis Luba. Foto: Jörg PYL
wat mensen woonden op Zurenborg die banden hadden met kongo. De hele wijk is immers gebouwd in de periode, eind negentiende, begin twintigste eeuw, toen er intensieve contacten waren tussen de stad Antwerpen en wat toen nog de kongo Vrijstaat was, de onafhankelijke staat die koning Leopold II in centraalAfrika opgericht had. Op zijn initiatief hadden flink wat Antwerpse zakenlui, sommigen van adel, sommigen met een politiek mandaat, er geïnvesteerd, in plantages bv., of dreven ze handel in allerlei tropische waren. Ook andere stadsbewoners, zeker
van de eerste burgemeester na de onafhankelijkheid van België, richten ze er in 1913 zelfs een monument op. Gebiologeerd zijn ze, de Antwerpenaren. In 1912 start een pientere pasteibakker de productie op van congolaiskes, chocoladebonbons gevuld met boterroom. De nieuwjaarswens van de gasaanstekers voor 1914 luidt : “Baron D’Hanis, verleden jaar werd hij gebeeld die Congo heeft met licht bedeeld… wij ook, met minder groot gevaar, maken uwe nachten klaar”. Het hoeft dus geen verbazing te wekken dat er iemand op de pronkzuchtige cogels Osylei
zijn huis Luba noemt, naar het volk dat sinds eeuwen in het ruime zuidoosten van congo gevestigd is. HeT LubaVoLK In de tweede helft van de zeventiende eeuw hebben de Luba een koninkrijk gesticht, dat zich uitstrekt in wat nu het grootste gedeelte van kasaï is en Noord- en centraal-katanga, tot aan het Tanganyikameer. Niet alleen Luba, ook andere volkeren vinden er een thuis. De beelden en rituele voorwerpen van de Luba getuigen van grote rijkdom. Lansen, pijl- en schaaldraagsters, kariatidestoelen, hoofdsteunen, vervaardigd in verscheidene ateliers verspreid over het hele grondgebied, zijn pronkstukken. In Antwerpen waren ze in 1994, toen de stad Europese culturele Hoofdstad was, te zien op de tentoonstelling “Luba, aan de bronnen van de Zaïre”. Na tweehonderd jaar, onder het bewind van Ilunga kabale die van 1840 tot 1870 regeert, komt de klad in het koninkrijk. Arabische slavenhandelaren dagen in de streek op, ook de eerste Europeanen. De Schotse zendeling David Livingstone noteert hoe verbaasd de Luba zijn over de geweren – ze dachten dat het pijpen waren –, die dood en verderf zaaien. Daartegen kunnen ze met hun lansen niet op. Na de dood van Ilunga kabale komt het tot een tweestrijd tussen zijn zoons, het begin van het einde. Wanneer Leopold in 1885 de Vrijstaat opricht, omvat die ook het grondgebied van het Lubarijk. In 1893 rekent Dhanis, als officier in dienst van de kongolese Weermacht, af met de Arabieren, in de slag van kasongo, dat aan de noordgrens van het voormalige koninkrijk van de Luba gelegen is. Enkele maanden daarvoor hebben in die streek, aan de oevers van de Lomami, Arabieren de gijzelaars Luitenant Lippens en Sergeant De Bruyne vermoord, ooit op school een heldenverhaal uit de koloniale geschiedenis. De twee, gebonden door een liefde, die in die tijd onnoemelijk was, weigeren te ontsnappen uit de handen van hun gijzelnemers en bekopen het met de dood. Naar allebei is er een straat vernoemd in Borgerhout, buiten de muren, aan de overkant van de ring, voor de luitenant zelfs een laan, noblesse oblige. diaManT Heden ten dage is Mbuji-Mayi in Oost-kasaï, de navel van het gebied waar de Luba wonen, de diamantstad bij uitstek. Toen ze nog Bakwanga heette, waren er alleen de mijn en huizen voor de ingenieurs en de arbeiders. Voor anderen was Bakwanga verboden terrein. Feitelijke apartheid bestond in Belgisch kongo. Na de onafhankelijkheid is door de aantrekkingskracht van de diamant iedereen zich er komen vestigen, in het wilde weg. Mbuji-Mayi heeft het uitzicht van een groot dorp in de savanne, dat qua inwonersaantal uitgegroeid is
tot een miljoenenstad, maar niet wat de voorzieningen betreft. Er is vaak geen stromend water en het wegennet is er zo goed als onbestaande. Het is een publiek geheim dat Joseph kabila indertijd zijn presidentscampagnes gefinancierd heeft met diamanten die aan het officiële circuit onttrokken zijn, zoals zijn vader het hem voordeed om oorlog tegen Rwanda te kunnen voeren en Mobutu om zijn exorbitante levensstijl aan te houden. Mbuji-Mayi bezoek ik in 2006. In het gastenverblijf is er geen elektriciteit. ’s Avonds doet ook de generator het niet. Omdat hij bij hen wel werkt, loop ik bij de scheutisten langs om het internet te raadplegen. Achteraf blijf ik er hangen om wat te drinken en te praten met pater Sylvain. Als hij afhaakt, blijft er op de missie geen enkele Belgische pater meer over. Hij is de laatste der Mohikanen. Toen Sylvain in 1964 in congo arriveerde, waren er in kananga, in het westen van kasaï, meer dan tachtig scheutisten, allemaal met baard en pij. Dat moet een indrukwekkend schouwspel geweest zijn. Het einde van dat tijdvak is aangebroken. Een bezoek aan een artisanale mijn in de buurt van Mbuji-Mayi, aan de creuseurs, jonge kerels in de fleur van hun leven die in de blakende zon putten delven in het landschap, met niks in handen, op een schop na. Het is hun ultieme hoop dat ze op een diamant zo groot als een ei stuiten, maar een blinkend stukje glas ter grootte van een sesamzaadje is ook goed. Een van de trafikanten die hun steentjes opkopen, wil niet met me praten. “De Belgen hebben ons te veel laten lijden”, is zijn antwoord op mijn verzoek. Ik ga na waar die weerstand tegen Belgen vandaan komt en krijg drie argumenten. Eén: Louis Michel, de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, te zeer beschouwd als een fan van Joseph kabila, toen president. Twee: de kolonisatie, kijk maar naar wat wij Belgen ervan gebakken hebben. Drie: de Miba, de staatsonderneming die de diamantontginning in Mbuji-Mayi onder haar vleugels heeft en waarin het Belgische Sibeka lang een grote vinger in de pap had. “Zijn we stinkend rijk nu? Nee, straatarm”, krijg ik in het gezicht geslingerd. Het spreekt vanzelf dat kabila bijzonder impopulair is bij de Luba. Mbuji-Mayi is de stad van de legendarische opposant, Etienne Tshisekedi. Hij is een van de stichters van de uDPS, een partij die van in de jaren tachtig oppositie voert tegen Mobutu. Gevangenisstraf en interne verbanning waren zijn deel. Zijn zoon, Félix, is sinds twee jaar president van congo, na een van de meest frauduleuze verkiezingen die de wereld ooit gekend heeft. De uDPS heeft sinds haar oprichting vele watertjes doorzwommen. Wie in congo geen rekening houdt met de zakelijke en politieke dynamiek van de Luba heeft een probleem.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
21
De sabelslepers van Zurenborg
Wie was Generaal Van Merlen? op de Cogels-osylei na, zijn de straatnamen in het berchemse deel van Zurenborg onder te brengen in 2 categorieën. Ten eerste is er, met de Transvaalen de pretoriastraat, de verwijzing naar de boerenopstand in Zuid-afrika, die zowel in Vlaanderen als nederland op veel sympathie kon
rekenen. Ten tweede is er de straat die is vernoemd naar de Slag van Waterloo en de 2 straten genoemd naar veteranen van de slag, de generaals Van Merlen en Capiaumont. Maar wie waren deze sabelslepers? in deze editie zoemen we in op generaal Van Merlen. (Marcel SCHoeTerS)
Jean-Baptiste van Merlen werd in mei 1772 geboren in de Huidevettersstraat in een geslacht van graveurs. Hij is het oudste kind, na hem zouden er nog 12 volgen. Al in 1789 wordt hij gegrepen door het revolutionaire vuur dat door Europa waart en dat in de Zuidelijke Nederlanden leidt tot de Brabantse Omwenteling. Op 17 maart neemt hij dienst in het ‘leger van de Verenigde Nederlandse Staten die zich in januari 1790 onafhankelijk zullen verklaren van het gezag van de Oostenrijkse Habsburgers. In december zijn de Oostenrijkers alweer terug. De opstandelingen vluchten naar Douai.
De voorname Generaal Van Merlenstraat. Foto: Jörg PYL
oMWenTeLing Daar treedt Van Merlen in 1792 als onderluitenant in het Légion Belge, dat zich ten dienste stelt van de Fransen, die in 1793 de Zuidelijke Nederlanden binnenvallen. Van Merlen neemt actief deel aan de verovering van onze gewesten. Wanneer revolutionair getinte Noord-Nederlanders in 1795 samen met Franse troepen ook in Holland binnenvallen om daar de Bataafse Republiek uit te roepen, is Van Merlen weer van de partij. In datzelfde jaar neemt hij ontslag uit de Franse dienst en wordt hij als Eerste Luitenant opgenomen in het Bataafse leger, in het huzarenregiment van utrecht. Op 27 juni 1799 huwt hij in Groningen met Reina Josina Star Lichtenvoort. Op 25 april 1800 wordt hun enige kind Bernard van Merlen geboren. napoLeon Samen met zijn Bataafse troepen zal Van Merlen deelnemen aan zowat alle Franse campagnes, die voortaan zullen worden gevoerd door Napoleon Bonaparte. Wanneer de Bataafse Republiek in 1806 plaats moet ruimen voor het koninkrijk Holland met Louis Bonaparte als koning, is het Van Merlen die mee de Garde Royale moet oprichten. Hij is dan al Luitenant-kolonel. Hij trekt weer ten strijde in het FransHollandse hulpkorps, dat onder bevel staat van de Hollandse (vazal)koning. Eind 1810 gaat de Garde Royale op in de Garde Imperiale. Van Merlen zal het komende jaar vooral in Spanje zijn troepen aanvuren. In 1813 wordt Jean-Baptiste Van Merlen bevorderd tot de rang van generaal zoals hij die nog draagt in de naar hem genoemde straat.
www.the-park.be - info@thepark.be Boekenbergpark for Body & Mind www.facebook.com/AtTheParkBoekenberg/
We zijn dan al na de rampzalige Russische veldtocht van Napoleon, die het begin van het einde zal blijken. Generaal Van Merlen sabelt zich nog door alle campagnes van het jaar 1813 heen. Rond de jaarwisseling 1813-1814 verplaatst het strijdtoneel zich naar Frankrijk zelf. In Montier-en-Der bij Saint-Dizier wordt hij krijgsgevangen genomen. oVerLoper Hij wordt naar Fontainebleau gebracht, waar de keizer zijn abdicatie voorbereidt. Voor het zover is, maakt hij Van Merlen nog Baron de l’Empire. Van Merlen krijgt eervol ontslag uit het Franse leger en stelt zijn ervaring ter beschikking van de overwinnaars, in casu Prins Willem van Oranje, die als Willem I koning wordt van het pas opgerichte koninkrijk der Nederlanden. Het is als bevelhebber van een Belgisch-Hollandse brigade dat hij in 1815 slag zal moeten leveren tegen zijn vroegere soeverein Napoleon. Tijdens een charge gericht tegen de cavalerie van Maarschalk Ney in de buurt van de hoeve van Hougomont, wordt hij dodelijk getroffen door een kogel. Zijn stoffelijke resten worden nooit gevonden. ViCTor JaCobSLei Zijn zoon Bernard, die als 15-jarige cadet ook al aanwezig was in Waterloo, werd door Willem I in de adelstand verheven als Jonkheer. Hij had een briljante carrière in het Nederlandse leger. In 1830 voerde hij in Brussel het bevel over een eskadron dat het moest opnemen tegen de Belgische opstandelingen. Hij overleed in 1890. Marie-Ann Van Merlen, dochter van Jean-Baptistes broer, trouwde in 1833 met de liberale politicus Pierre Louis Martin Jacobs. Zij waren de ouders van Victor Jacobs, die ook zijn naam heeft mogen geven aan een mooie Belle Epoquestraat in Berchem. Victors zoon, Louis, kreeg in 1936 het recht om de naam van zijn grootmoeder aan zijn naam toe te voegen. In 1951 werd de familie Jacobs Van Merlen in de erfelijke adelstand opgenomen. De familie zou ook verwant zijn aan de familie Mayer-Van den Bergh. Bron: carnet de la Fourragère, décembre 1946
22
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Pas verschenen: Het Militair Hospitaal van Antwerpen Aspecten van het dagelijks leven 1919-1939 door Johan Proot
Over soldaten, katten en kattenkwaad op vrijdag 19 maart 2021 presenteerde de werkgroep geschiedenis van de vereniging Militair Hospitaal Leeft het boek Het Militair Hospitaal van Antwerpen - Aspecten van het dagelijks leven 1919-1939 van Johan proot. dit boek, het resultaat van jarenlang noest opzoek-, sorteer-, en schrijfwerk, brengt het leven in het Militair Hospitaal van antwerpen tussen de twee wereldoorlogen in kaart. (Machteld HardY) groen KWarTier Johan Proots belangstelling voor het Militair Hospitaal gaat een heel eind terug. Hij was er al bij op informatievergaderingen in het Provinciehuis vanaf 2007 toen de stad nog niet wist wat ze met de site van het voormalige Militair Hospitaal zou doen. Via comités nodigde men de bevolking uit om mee na te denken over de toekomst van deze site. Die toekomst werd intussen gerealiseerd in het woonproject ’t Groen kwartier dat ruimte biedt aan 400 gezinnen. De groeiende belangstelling van Johan Proot mondde uiteindelijk uit in zijn verhuis naar het Groen kwartier in 2013. Hij werd daar al vlug lid van de vereniging Militair Hospitaal Leeft en binnen deze vereniging spitste hij zich toe op de geschiedenis van het Militair Hospitaal. Hij schreef hierover onder andere stukjes in het krantje van de wijk, ’t Kwartiertje, en legde een databank aan waarin hij allerlei materiaal verzamelde. Als vrijwilliger aan de universiteit van Antwerpen had hij al ervaring opgedaan in het ontwerpen van databanken. Vooral voor fotomateriaal had hij een grote belangstelling. Vanaf 2016 verliet hij de vereniging om tijd vrij te maken voor zijn persoonlijk onderzoeksproject dat vijf jaar later zou uitmonden in de publicatie van zijn boek.
Brussel om de archieven van het koninklijk Legermuseum te raadplegen. Deze archieven waren tijdens de tweede wereldoorlog door de Duitsers meegenomen en na de oorlog door de Russen naar Rusland verhuisd. uiteindelijk slaagde België erin de archieven gedeeltelijk terug te halen. Het grootste probleem betrof de omvang van het materiaal: 18.000 dozen keerden uit Rusland terug, waarvan 36 dozen met telkens tot 1.000 verschillende stukken erin over het Militair Hospitaal van Antwerpen. Het was onbegonnen werk om die informatie allemaal te verwerken en in een boek op te nemen. Een keuze drong zich op: Johan Proot besloot om een duidelijk afgebakende periode onder de loep te nemen. Bovendien een periode die buiten de oorlogen viel, omdat een oorlogssituatie sowieso een onderzoek apart vergt. Het werd dus het interbellum, de periode tussen 1919 en 1939. dageLiJKS LeVen Ook voor deze periode was de hoeveelheid materiaal in het archief immens en vooral ongeordend. Jarenlang werkte Johan Proot zich met de hulp van yvonne Frulleux door alle documentatie heen. Het materiaal viel uiteen in drie grote delen: een stuk ging over het voedsel dat
Een afdeling voor mechanotherapie KLM. Foto: Belgique 14–18, Service de Santé, B.1.173.73-11140 gekaderd
ruSSen De auteur beschikte door zijn werk voor de vereniging al over materiaal uit tijdschriften, kranten, een lezing hier en een hoofdstuk daar maar wat vooral bleek, was dat de geschiedenis van de militaire hospitalen in België grotendeels onontgonnen terrein was. Over het dagelijks leven was er sowieso niets te vinden. Johan Proot trok dan maar naar
verbruikt werd, een stuk bevatte alle inschrijfformulieren van de opgenomen soldaten/patiënten en een laatste stuk bevatte de correspondentie. Het is vooral dat laatste onderdeel dat het dagelijks leven in het Militair Hospitaal belicht. In zijn boek vertelt Johan Proot ons eerst iets over de inplanting en geschiedenis van het Militair Hospitaal. Officieel heette het complex het
Paviljoen 7 en 8 KLM. Fotoalbum Est-I-1575-6
Militair Hospitaal en Arsenaal waarbij het Arsenaal een volledig aparte en afgesloten entiteit vormde. Het Arsenaal maakt geen deel uit van het onderzoek van Johan Proot. Hij beschrijft in dit eerste deel ook de functie van de diverse gebouwen en paviljoenen, het klooster en de kapel. In een tweede deel zoomt hij in op een aantal gebouwen, waaronder de stookplaats en de keuken. Hierbij werpt hij onder andere een licht op de soms complexe contacten en relaties met de middenstand. Vervolgens heeft hij het over de manier waarop het hospitaal bestuurd werd en wie er zoal werkzaam was. Naast het militaire personeel was er heel wat burgerpersoneel actief, niet te vergeten: de augustinessen die mee voor de verzorging instonden. In een laatste deel heeft hij het over de dagelijkse handel en wandel in het hospitaal.
een kattenkolonie in het hospitaal ter bestrijding van ratten en muizen. Van KaTTenKWaad ToT erger De informatie waarover de auteur beschikte was uitgebreid, maar fragmentair en vormt dus geen echt samenhangend verhaal. Het boek antwoordt niet op één centrale onderzoeksvraag maar groeide organisch uit het materiaal. Wat we te lezen krijgen is boeiend door zijn diversiteit. We komen te weten dat er waarlijk een kattenkolonie huisde in het hospitaal ter bestrijding van ratten en muizen. We stellen vast dat mensen met een mentale afwijking er niet echt welkom waren. We ontdekken dat ook de vrouwen van de officieren verpleegd werden in een aparte afdeling van het hospitaal en dat de oversten bij het zoeken naar vrouwelijk zorgpersoneel voor deze patiënten blijkbaar een voorkeur hadden voor robuuste dames van minder dan veertig jaar oud. We lezen over de perikelen rond de erfenis van een overleden patiënt. Tevens krijgen we een inkijk in welke straffen er zoal uitgedeeld werden. Blijkbaar bestond er voor elke vorm van kattenkwaad of erger een ‘gepaste’ straf. Om ons een idee te geven van hoe men in het Militair Hospitaal met ‘misdaad’ omging, analyseerde Johan Proot
alle straffen die er in het jaar 1937 uitgezeten werden voor alle mogelijke overtredingen: van ongeoorloofd gedrag en plichtsverzuim, tot roken en ontsnapping. KiJKboeK Wat het boek vooral aangenaam maakt, is de overvloed aan visueel materiaal. Door de vele kaarten, grafieken en foto’s doorheen het boek en in de appendices krijg je een heel concreet en aantrekkelijk beeld van hoe het er allemaal heeft uitgezien. Een stukje van dit zeldzame en unieke fotomateriaal haalde Johan Proot uit het archief van het Legermuseum en uit andere fotocollecties, maar een heel belangrijk stuk dankt hij aan een verzamelaar van postkaarten die zijn collectie uit het interbellum ter beschikking stelde. Ook de teksten op de kaarten zijn echt de moeite waard. Dit visuele materiaal krijg je bovendien in vierkleurendruk te zien want de auteur wilde in de eerste plaats een mooi (ingebonden!) kijkboek waarin je kan bladeren en snuisteren. Vermits hij het boek in eigen beheer uitgeeft, kon hij zijn prioriteiten zelf bepalen. Hij heeft er niet alleen een aantrekkelijk ogend, maar ook een ecologisch boek op ongebleekt, co2-neutraal papier van gemaakt. Johan Proot mikt vooral op een lokaal publiek, maar ook voor een ruimer publiek kan het boek interessant zijn. Iedereen die interesse heeft in de militaire geschiedenis, in het interbellum of geschiedenis in het algemeen, kan er zijn gading in vinden. Het uitgebreide voetnotenapparaat en de gedetailleerde namenindex achteraan maken van het boek bovendien een wetenschappelijk gefundeerd en toegankelijk werk voor toekomstige onderzoekers. Ook stadgidsen zullen er dankbaar gebruik van kunnen maken. De foto’s werden on bereidwillig door de auteur ter beschikking gesteld.
Meer info u kunt het boek eenvoudig bestellen door een mailtje te sturen naar goran.proot@gmail.com en voor 23,90€ (vanaf 1 juli 29,90€) bent u de eigenaar van deze boeiende en waardevolle bijdrage tot de geschiedenis van het Militair Hospitaal van Antwerpen.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
23
Vrijwilligers van Zurenborg
Een vrijwilliger in Museum de Reede
Zurenborg is een kunstminnende buurt. Men kan de straat niet op komen en zeker niet de dageraadplaats zonder te struikelen over een acteur, een dichter, een kunstschilder, of welke andere creatieve kunstenaar ook. naast deze professionelen van de kunst wonen er ook meer bescheiden kunstminnende Zurenborgers. Zij spelen een ondersteunende rol als vrijwilliger. Zonder vrijwilligers zouden vele toneelcentra, musea, publicaties niet kunnen bestaan. Zeker uw gazet van Zurenborg niet. (Jan HoLVoeT) Wij ontmoetten Marcel Schoeters, actief voor de Gazet van Zurenborg, maar ook voor Museum De Reede in Antwerpen, en stelden hem enkele vragen - Marcel, hoe ben jij bij de Gazet van Zurenborg terechtgekomen? Marcel Schoeters: “Ik woon nu al 40 jaar in deze wijk. Tijdens mijn actieve leven was ik werkzaam als journalist in de logistieke sector, meer bepaald luchtvracht. En ik ben trouwens nog steeds samensteller van het vakblad Nautilus van het koninklijk Belgisch Zeemanscollege. De stap naar de lokale journalistiek was dus niet zo groot. “
feLiCien ropS goYa en MunCH De basis van de collectie wordt gevormd door werk van Felicien Rops, Francisco Goya en Edvard Munch. De werken van Goya vertegenwoordigen praktisch zijn hele grafische productie, nergens buiten Noorwegen is er zoveel van Munch te ontdekken, en van de Belg Rops zijn zeldzame reeksen te zien, zoals de “Diaboliques” en de “Sataniques”.
- Wat bracht jou tot het Museum De Reede? Marcel Schoeters: “Als ik het mij nog goed herinner, stond er in de Nieuwsbrief van het Eugeen Van Mieghemmuseum een stukje over de plannen voor De Reede, met een oproep naar vrijwilligers. We hebben toen een stoomcursus kunstgeschiedenis gekregen om ons in staat te stellen de kunstenaars in kwestie te situeren.”
- Wat is jouw functie in het museum? Marcel Schoeters: “Dat is heel afwisselend. Gezien het museum geen subsidies ontvangt (en ook niet wenst te ontvangen) draait het voor een groot deel op de toewijding van vrijwilligers. Wij bemannen de balie, houden toezicht en soms geven wij rondleidingen aan groepen. Sommigen van ons zijn ook actief bij de buren van het Museum Van Mieghem. Wij liggen naast elkaar in het oudste hart van Antwerpen, aan de Van Dijck kaai en als binnen een paar jaar het autoverkeer ondergronds gegaan is en de restauratie van het Steen klaar is, dan zal dit het mooiste plein van Antwerpen zijn.”
- Vertel eens iets over jouw museum. Marcel Schoeters: “Museum De Reede is opgericht in 2017 door de Nederlandse verzamelaar HR en is volledig gewijd aan grafische kunst, dus etsen, lithografieën en houtsneden. Om over grafische kunst te mogen spreken moet de originele plaat van de hand van de meester zelf zijn. Ze missen dus wel de uniciteit van een schilderij, maar aan de andere kant zijn deze afdrukken geen ‘kopieën’, tenzij in de tweede betekenis die het woord ‘copy’ in het Engels heeft: evenwaardige exemplaren van een door de kunstenaar bedoelde reeks.
- Een mooie toekomst dus voor het Museum De Reede? Marcel Schoeters: “Vooral omdat er ook een uitbreiding op komst is. Voor de oprichting in 2017 kocht Harry een leegstaande winkelruimte en liet die ombouwen tot een nieuw, exquis mooi en functioneel museum. Jammer genoeg bleek het al snel te klein om reserve van de collectie (twintigste -eeuwse grafiek uit België en Europa) te ontvangen en voor de tijdelijke tentoonstellingen. In 2020 kon een vroegere restaurantruimte achter het museum in de kaasrui aangekocht worden: mits het doorslaan van één muur
Marcel Schoeters in het museum de Reede. Foto: Gerda HUYGEN
kan het museum met 200 vierkante meter uitgebreid worden. Deze ruimte wordt nu vernieuwd en ingericht als expositiezaal en in april/mei wordt het vernieuwde museum geopend.” - Wordt dat gevierd? Marcel Schoeters: “Alleszins zal er een schitterende tijdelijke expo zijn over käthe kollwitz. Het museum organiseert meerdere tijdelijke expo’s per jaar, steeds van hoge kwaliteit. Zo was er de voorbije jaren een expo met de laatste etsen van Picasso, en een fascinerende expo over “Die Brücke”, de jonge honden die aan de basis lagen van het Duitse expressionisme. Maar ook ten onrechte vergeten Antwerpse kunstenaars als Henri Van Straten en kurt Peiser kwamen aan beurt. kollwitz is in Vlaanderen vooral gekend door haar monumentale rouwende ouderpaar op het soldatenkerkhof van Vladslo, maar in feite was zij naast beeldhouwer een van de grootste grafische kunstenaars van de twintigste eeuw in Duitsland.
Wie al eens in Berlijn is geweest, heeft vast ook de Neue Wache aan unter den Linden bezocht, waar een beeld van haar fungeert als monument voor de gesneuvelden van alle oorlogen. In een recent interview in De Morgen getuigde Tracy Emin, de koningin van de hedendaagse Engelse kunstscene, en zelf ook grafica, over haar grote liefde voor Edvard Munch en käthe kollwitz. Vanaf einde april zullen beide kunstenaars naast elkaar te (her)ontdekken zijn in De Reede.” Na de uitbreiding zal Museum De Reede meer vrijwilligers nodig hebben. Als jij je geroepen voelt, stuur dan een mailtje aan info@museum-dereede.be” Meer info museum-dereede.com
Veel mensen in ons land doen vrijwillig een of ander werk. Veel instellingen rekenen op hun belangeloze medewerking en de vraag lijkt niet ongegrond of veel instellingen zonder hen zouden kunnen blijven functioneren. Dat is op Zurenborg niet anders. Daarom werd besloten om een reeks te maken over inwoners van deze wijk die zich vrijwillig inzetten voor een culturele of sociale activiteit. Wij doen hiervoor een oproep om zich bij de redactie te melden, dan kan er over u en uw taak als vrijwilliger bericht worden. De adressen van de redactie vindt u in de colofoon.
24
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Grenzeloze Liefde
Een Belgische en een Nederlander vonk dus echt overgeslagen. Op het einde van de teambuilding kreeg iedereen van de lesgever een knuffelelandje. Ik heb drie kinderen dus ik wist niet goed wat te doen met één knuffel. Harko heeft toen zijn eland aan mij gegeven.” LeVengenieTerS Nu wonen Isabelle en Harko gelukkig samen in Zurenborg. Toch zijn het geen huismussen. “Wij hebben samen al heel wat afgereisd, wat jammer genoeg nu wat on hold staat door corona. We zijn natuurlijk ook graag thuis en hebben ons plekje echt gevonden hier. We hebben lieve buren en kunnen vaak te voet naar ’t stad wandelen en terug, zeker na een avondje stappen doen we dit vaak”, lacht Harko. “We zijn wel echte levensgenieters en zitten niet graag stil. Als de kinderen later uit huis zijn hebben we nog grote dromen. Wie weet gaan we zelfs ooit in het buitenland wonen.”
Harko en Isabel zijn nog steeds verliefd. Foto: Jörg PYL
Voor echte liefde hoef je niet ver te zoeken. dit is zeker van toepassing op isabelle (47) en Harko (42). isabelle is een echte belgische, Harko woonde het grootste deel van zijn leven in nederland. Ze leerden elkaar een aantal jaren geleden kennen in belgië. (fran Van eSCH) Voor ze elkaar leerden kennen, hadden ze beiden al een heel leven opgebouwd. Isabelle heeft op veel plekken gewoond: Willebroek, Breda, Mechelen en Antwerpen kunnen allemaal afgevinkt worden van haar lijstje. “Ik heb nogal een wispelturig leven gehad”, zegt ze. “Ik heb nergens echt roots gehad tot nu, in Zurenborg, waar ik me echt wel thuis voel. Je voelt je ook thuis waar je vrienden en familie zijn.” Vroeger heeft Isabelle verschillende jobs gehad. Ze heeft gewerkt als category manager voor beauty en detergent bij Makro, ze heeft jarenlang websites gemaakt en nu mag ze zich aankoopster noemen bij een office supplier. Ze heeft veel nood aan afwisseling en noemt zichzelf een echte autodidact. Harko stelt zich voor als ‘die Nederlander’. Hij werkte eerst voor Makro Nederland, maar toen hij zijn beide ouders verloor in negen maanden tijd begon hij zich af te vragen wat hij nu toch echt graag wou doen. Eind 1993 kreeg Harko een job aangeboden als category manager bij Makro in België en die heeft hij met beide handen gegrepen. “Ik heb eigenlijk de meest ideale vrouwenjob, ik koop de hele dag kleding (lacht). Het enige nadeel is dat ik op dat moment in Amersfoort woonde en elke dag op en neer reed naar België. Dat was bij nader inzien niet altijd ideaal.” Gelukkig hoort dit niet meer bij zijn dagelijks takenpakket, want in die befaamde Makro leerde hij Isabelle kennen. Isabelle: “Ik ben mijn lieve man gaan kidnappen in Nederland, want sinds 15 maart 2015 wonen wij op ons eigen plekje hier op Zurenborg. Harko: “Er is een vonk ontstaan tussen Isabelle en mij op
het werk. Wij waren op dat moment beiden getrouwd met kinderen, dus je verwacht zoiets ook niet direct.” Isabelle: “Wij zijn allebei rokers, op een bepaald moment stond ik buiten een sigaret te roken en kwam er een botte Hollander bijstaan. Harko gaf altijd een ongeïnteresseerde indruk, maar door daar zo samen een sigaret te roken zijn wij toch aan de praat geraakt en begon ik hem toch wel erg leuk te vinden (lacht).” Een paar maanden later gingen Harko en Isabelle samen op teambuilding, en daar is hun liefde voor elkaar helemaal duidelijk geworden. “Bij de eerste oefening werden we al meteen samen gezet”, vertelt Isabelle. “We moesten een rollenspel spelen waarbij er een dubbele boeking was gemaakt in een hotel. Tijdens dit rollenspel hebben we ook heel hard met elkaar moeten lachen, en hier is de
Als ik hen vraag wat ze zo aantrekt aan mekaar worden ze allebei een beetje rood. “Harko is een heel lieve en geduldige man. Hij is er echt altijd en luistert ook enorm goed.” Harko beschrijft Isabelle als een vrouw die het leven heel erg aangenaam maakt. “Het is gewoon gemakkelijk om met haar door het leven te gaan. Ik ben ook op een punt gekomen waar het voor mij heel belangrijk is om van het leven te genieten, want waar ben je anders mee bezig, en ik zou dat met niemand anders willen doen dan met haar.
Plantin en Moretuslei 92 2018 Antwerpen T. 03 233 66 80 info@apotheekplantijn.be
Chrisssy's Chris Vissers
Kleermaakster Retouche info.chrisssys@gmail.com www.chrisssys.be 0485 39 33 66
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
25
Wijkweters: Peter Holvoet-Hanssen
Buitenbeentjes maken de wereld leuker! Hij is risicopatiënt. in coronatijden is het dus geen rare vraag om hem te interviewen via een videocall. Wie denkt dat het gesprek daardoor afstandelijker, trager of emotieloos zal verlopen heeft ongelijk. Want peter Holvoet-Hanssen (61) is behalve, troubadour, ex-stadsdichter, schrijver en poëet, een echte rasverteller. In zijn biografie op Wikipedia las ik dat hij ooit zeezoogdierenverzorger was in de Zoo en een legendarische dJ. Mijn fascinatie wordt daardoor alleen maar groter. Zijn negen levens: daar wil ik meer over weten. (Karen CLaeS) Toen hij geslaagd was voor zijn ingangsexamen bij Studio Herman Teirlinck besloot Peter HolvoetHanssen toch maar eerst het leven te verkennen. Hij ging als 22-jarige werken aan de Antwerpse haven, als lijnagent en waterklerk. In de jaren 80 was hij ook een DJ die zeer diverse stijlen draaide. Toen hij gevraagd werd om plaatjes te draaien in de Zoo kreeg hij de vraag voorgeschoteld om de sfeer bij de zeezoogdieren te komen verbeteren. Hij werd de eerste polyvalente medewerker en behaalde een getuigschrift dierenverzorger. Hij geraakte enorm gehecht aan de dolfijnen en de zeeleeuwen. Ondertussen draaide hij, als een echte nachtraaf, plaatjes in de Sfinks in Boechout. Doordat hij in het dolfinarium ook onderwater moest stofzuigen kreeg hij een longaandoening. Na zes jaar verliet hij de Zoo en stapte hij over naar de sociale sector. Hij ging aan de slag als straathoekwerker en bekommerde zich om de daklozen. Het idee om te gaan acteren liet hij varen. Hij schreef intussen wel een toneelstuk, maar dit was te moeilijk om uit te voeren. Het werd zijn eerste dichtbundel. In die periode na de Zoo, toen hij bij momenten moest uitzieken, dacht zijn dochter dat hij postbode was, aangezien hij elke dag manuscripten in de postbus stopte, op zoek naar een uitgever. STadSdiCHTer Peter was de eerste Antwerpse stadsdichter die ook in Antwerpen geboren is (2010-2012) en ging toen met de fiets alle randgemeenten bezoeken. Dat deed hij om voeling te houden met het leven en de straat. Hij is niet het type dichter dat achter zijn bureau zit. Eén van zijn mooiste belevenissen als stadsdichter was het samen schrijven met de Antwerpenaar. 500 mensen schreven
mee aan een gedicht van 3 km op de waterkeringsmuur aan de Schelde (die ze nu aan het afbreken zijn). Hij schreef samen met zijn vrouw (jeugdauteur Noëlla Elpers) een torenlied en als troubadour (dit woord verkiest hij boven de term performer) wou hij dit graag met veel mensen samen zingen. Op dezelfde dag en hetzelfde uur werd het lied door alle beiaarden in de stad uitgevoerd van Linkeroever tot de kathedraal, samen met koren, orkesten en straatmuzikanten. Met een bel ging hij de stad rond om de aandacht te trekken en op de Groenplaats zong hij uiteindelijk het lied met een 500tal mensen, waaronder zelfs Japanse toeristen: Ding dong ding, ting ling ling. Zingen verbindt mensen en alle barrières vielen weg. Later herhaalde hij dit nog eens met een liedje voor de kleine reuzin van Royal de Luxe. Deze laagdrempelige manier van werken beviel hem en hij koos ervoor om verder het pad van troubadour op te gaan.
SCenario Hoe gaat hij te werk als dichter? Hij werkt als een filmregisseur, hij schrijft niet vanuit zijn gevoel, maar start vanuit een scenario. Hij verzint titels en vult langzaam alles in. Hij geeft ook graag een stem aan mensen die niet vlug een stem krijgen: daklozen, jongeren die ziek zijn en in het ziekenhuis liggen, psychiatrische patiënten... Dit doet hij volop in zijn laatste dichtbundel De wolkendragers. Voor hem is het sociale aspect evident: hij wil zich engageren en bepaalde doelgroepen in de kijker zetten. CaLeidoSCoop Hij schrijft niet één soort boek of in één soort stijl. Zijn werk is een caleidoscoop. De een ziet er een kinderliedje in, de ander een bizar
ALLE DAGEN OPEN VANAF 10 UUR
Videocall met Peter Holvoet-Hanssen. Foto: Dani VAN REMOORTEL
gedicht of een stuk proza. Een toverbal als het ware. ‘Je hebt misschien Dafalgan nodig na het lezen ervan,’ zegt hij al lachend. Als buitenbeentje hoort hij nergens thuis in het literaire landschap. Anderzijds kan hij wel zijn eigen ding doen en dat is belangrijk. Ik zeg hem dat buitenbeentjes de wereld juist leuker maken, anders was het maar een saaie boel. Toch wordt het steeds moeilijker werken. Door corona was er veel aandacht voor poëzie, maar zodra je buiten de lijntjes kleurt of op verkenning gaat, is het een gevecht om aan de bak te komen, zeker zonder connecties. fiJn STof Mist hij Zurenborg? Hij woonde aan het plein der traagheid, in de witte huisjes aan Berchem station. Hij vocht toen al mee tegen het ‘fijn stof’, een thema waar hij gevoelig voor is gezien zijn longaandoening en zijn allergie voor vervuiling. Hij moest daar uiteindelijk vluchten, voor zijn gezondheid en voor zijn gemoedsrust. Mensen wisten waar hij woonde, naast café ‘de Lijmstok’. Ze kwamen spontaan aanbellen wanneer ze hun trein gemist hadden en het werd te druk. Jammer want hij heeft daar graag gewoond. De stelplaats van De Lijn komt ook ter sprake. Een strijd waarbij je je machteloos voelt, maar die je toch moet aangaan. Door een gesprek kan je
veel bereiken. Ook een tekort aan groen vond hij in Zurenborg een nadeel. Toen hij stadsdichter was, heeft zich voor meer groen ingezet. Hij is nog steeds een trouwe lezer van deze krant en vindt het mooi om te zien hoe jonge mensen nieuwe initiatieven opzetten. Er is veel mogelijk, ook kleinschalige dingen kunnen impact hebben. Zurenborg is een microkosmos. WaTerTorenS Of hij nog een tip heeft voor onze lezers? Bezoek zeker eens de watertorens aan de Draakplaats. Die hebben zijn hart gestolen, al sinds zijn kindertijd. Waarom gebeurt er niet meer met die plek? Het zou een perfecte residentie kunnen zijn voor kunstenaars. Een magische plek. Hij hoopt er ooit nog eens poëzie voor te lezen. De wereld is daar versneld op 100 jaar tijd, de eerste trein die er ooit reed, de tram die er nog steeds rijdt, de tango die er wordt gedanst onder de brug… Soms voel je een klik en heb je meteen een zwak voor iemand. Zeker wat buitenbeentjes betreft. Peter Holvoet-Hanssen is er zeker eentje, met een grote B. Ondertussen heb ik De wolkendragers gelezen. Een speciale bundel die je laat reizen door tijden en stijlen. conclusie: zijn werk smaakt naar meer. En die Dafalgan? Die bleef gewoon in de kast.
26
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
‘Saudade para Sempre’
TWEE BELGEN IN PORTUGAL
We leven in vreemde tijden. door allerlei regeringsmaatregelen zijn voor ons belgen alle niet essentiële reizen verboden sinds begin januari Toch lukte het een van onze redacteurs om tussen twee sluitingen in met de wagen naar portugal te reizen, meer bepaald de alentejo net onder Lissabon en naar de algarve. Zij bleven er ruim drie maanden. Vooraleer u begin te watertanden, ook in het zonnige portugal waart het covidspook en is het gras niet groener dan bij ons. en toch blijft het een verslag om bij weg te dromen. (jp) Hoe overwinteren twee Zurenborgers in pandemietijden? Yo Van den buLCK pLan Eén deed het al een aantal jaren, maar nog nooit zo lang. Een slecht been gedraagt zich wonderwel in de zuiderse winter. De ander kan voor het eerst mee, want kan het “werkende leven” achter zich laten. Drie maanden planden we vanaf begin december. Tegelijk is flexibiliteit in tijde van corona een vereiste. Pas op 16 december is er een open reisroute mogelijk. We kozen bewust voor de auto die ons zou behoeden van afgelaste vluchten met het vliegtuig
en ons altijd naar huis zou kunnen brengen indien nodig. We huurden een kleine mijnwerkerswoning die de vakantiewoning is van vrienden in Mina de São Domingo, Alentejo. Na een dikke maand zouden we mijn vriendin vervoegen in Praia de Luz in de Algarve, aan zee, waar ze een villa huurde voor vijf weken. Na twee weken zouden we verhuizen naar een kamer met zicht op zee, bij een Duitse mevrouw die ik tijdens mijn vorige verblijf had leren kennen.
Portugal in de mist. Foto: Ernest VANRINTEL
reiS We rijden op een rustige baan en respecteren de landelijke restricties. We arriveren bij onze vrienden in Vila Real de San António op 18 december om de sleutel op te halen voor ons huisje in de Alentejo. Het is ondertussen vrijdagavond en we overnachten in een hotel. Zaterdagmorgen doen we eerst inkopen in één van de gigantische supermarktketens die hier overal aanwezig zijn. Je dwaalt al snel meer dan een uur rond in het overvloedige aanbod aan verse vis en vlees en alles wat je maar kan bedenken aan heel goedkope prijzen. De regels voor het weekend zijn streng; na één uur geen enkele verplaatsing meer buiten je woonplaats! Gelukkig is het maar twee uur rijden. aLenTeJo We installeren ons in de piepkleine woning gebouwd zonder ramen om de verzengende warmte in de zomer buiten te houden. Onze vrienden hebben het wonderwel heel comfortabel ingericht. Vlekkeloos gebeurt de aanpassing aan hondengeblaf, ezelgeblaat en ontelbare vogelgeluiden. Er zijn een paar restaurants, een supermarktje en een beenhouwer. De winter is hier kouder dan gewoonlijk maar vanaf elf uur kunnen we buiten zitten en eten. Slechts vier huisjes in onze
straat zijn bewoond. Sebastão woont in één ervan en moet elke dag een wandeling maken van de dokter en zijn vrouw. Steevast schuifelt hij langs op dikke schapenpantoffels, met masker en vertelt van zijn tijd in Nederland lang geleden. De verhalen zijn onsamenhangend en verward maar na zijn “doei” laat ik ze altijd nog even nagisten. Zo wist hij toch maar even te melden dat de grote fadozanger carlos do carmo gestorven was op 1 januari… Het leven is simpel als je alleen rekening moet houden met de stand van de zon en het beperkte aanbod aan brood in het dorp. De vrouw die in de slagerij met de messen zwaait maakt veel goed. Eén per één mag je binnen in de kleine zaak. Ik oefen hoe ik gehakt in het Portugees moet zeggen maar dat het één of twee keer kan gemalen worden. We verkennen rustig de buurt en komen in steden als Serpa en Mertola met een grote Arabische erfenis. We genieten van de plaatselijke spijzen. Ondertussen maakt Portugal zich op voor de feestdagen. Deze eerste maand kunnen we hier ook nog op restaurant en op café! Deze katholieke staat met een hoge familietraditie verlekkert zich op kerstmis. Door de economische situatie is het werkaanbod in de Zuidelijke provincies Alentejo en Algarve heel klein. Heel veel
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
jongeren moeten emigreren of naar grootsteden zoals Lissabon om werk te vinden. kerstmis en Nieuwjaar zijn de momenten dat de familie wordt verenigd. Politiek trekt Marcelo, de president de kaart van kerstmis om versoepelingen toe te staan. België is hier veel voorzichtiger mee, wat voor veel ongenoegen zorgt. Maar het onvoorwaardelijk reizen en feesten zal de Portugezen zuur opbreken. Terwijl de cijfers in België alsmaar beter worden evolueert Portugal tot de slechtste leerling van de Europese klas. Vooral in Lissabon is de situatie heel ernstig; alle bedden op intensieve zorg zijn bezet. De ambulances staan in wachtrijen om het ziekenhuis te betreden en patiënten moeten naar andere regio’s worden overgebracht. Even ter zijde dat ziek zijn in Portugal je al gauw in een privékliniek brengt omdat het officiële systeem onvoldoende service biedt. Het is rond deze tijd dat Portugal de voorpagina’s van alle kranten haalt met schrikwekkende hoge cijfers aan besmettingen, zieken en sterfgevallen. Er komt zelfs hulp van Duitse legerartsen aan te pas! Het optreden van de regering kan niet uitblijven. Deze regering, die in volle verkiezingsstrijd zit (24 januari), kondigt een nieuwe lockdown aan. De ingangsdatum wordt zo goed en zo kwaad het gaat geheimgehouden zodat mensen niet op het laatste moment gaan reizen. We vermoeden dat het 14 januari zal zijn en maken de balans op. We zijn nu ongeveer een maand in het knusse mijnwerkershuisje zonder ramen en zijn er gelukkig maar wat als de lockdown voor lange tijd is? Het is hier kouder dan aan zee en donker en vanaf 16 januari wilden we sowieso naar de Algarve.
27
aLgarVe Na wat onderhandelen besluiten we halsoverkop al te vertrekken. Als de lockdown op 16 januari ingaat zijn we geïnstalleerd in een villa met zwembad in Praia de Luz. De ”confinamento “(lockdown)wordt bijzonder hard aangepakt als na een paar dagen blijkt dat de Portugees de ernst van de situatie niet door heeft. Alle winkels, restaurants en cafés sluiten, scholen ook. Een wandeling, sporten en een lokaal supermarktbezoek is wat overblijft. Je mag je gemeente niet meer uit en in het weekend word je verondersteld binnen te blijven na 13 uur. Zelfs de restaurants die take away aanbieden, mogen dat enkel ‘s middags in het weekend. Maar het ergste is dat ook de stranden worden afgesloten. De zonsopgang tijdens mijn ochtendstrandwandeling is een vaste gewoonte. Ik probeer de regels te volgen maar na een tijdje heb ik door dat de controle op het strand vanaf negen uur is en ga ik stiekem vroeger. Verkeerd? Ondertussen zie ik beelden vanuit België, waar treinladingen afzakken naar het strand van Oostende (ongeveer dezelfde grootte hier) en bedenk me dat hier hoogstens vijf mensen ‘s morgens hun hond uitlaten rond zeven uur, dus? Er circuleren wel te gekke berichten over zeevaartpolitie die zichzelf in moeilijkheden brengt omdat ze surfers uit het water willen. Je mag wel sporten maar niet langs het strand naar het water wat soms leidt tot kat- en muisspelletjes; surfers blijven in het water tot de politie weg is.
Sodade, muzikant met ut. Foto: Ernest VANRINTEL
WandeLen We wandelen en wandelen. We mogen de gemeente niet uit maar hebben stafkaarten en de grootte van de concelho (provincie) Lagos valt eigenlijk best mee. Een beetje binnenland in is het landschap wondermooi, glooiend en de naderende lente biedt een prachtig kleurenpalet aan. Portugal dingt ook mee in een wedstrijd om de mooiste boom ter wereld. Ik weet het, België heeft ook mooie bomen maar wat denkt u van een plataan van 183 jaar oud, 25 meter hoog en een diameter van 27 meter waar een heus caféterras onder past? (Portalegre)
baLanS Het was een bijzondere winter in Portugal, dat we nu leerden kennen, gestript van alle culinaire en aanverwante genoegens wegens covid. Wat overbleef waren de zon, de zee en de ontelbare paden die we bewandelden, volledig gefocust op de prachtige bloemen en planten, de landschappen en de laatste maand de ontluikende Primavera. Obrigada Portugal, Saudade para Sempre (Lente, dank u Portugal, weemoed voor altijd)
28
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Theater Tol gaat door en u kunt helpen Het Zurenborgse Theater Tol, bekend om zijn poëtische voorstellingen op locatie, is op zoek naar nieuwe mogelijkheden in deze coronatijd. normaal gesproken speelt het gezelschap tussen de veertig en zestig voorstellingen per jaar. en dat over heel de wereld. Maar toen het gezelschap ruim een jaar geleden net terugkwam van een tournee in Chili, viel plots alles stil door corona. Toch blijven de theatermakers optimistisch en gaan ze op zoek naar nieuwe manieren om deze moeilijke tijd door te komen. Ze hebben onder meer een crowdfunding opgestart en ze zijn ook al bezig om zich voor te bereiden op de tijd na corona. (Compota Cabeza) Al meer dan een jaar is de agenda leeg. In 2021 stonden er nog zestig optredens gepland, onder meer in Taiwan, Australië, Mexico en Frankrijk. Theater Tol geniet immers internationale bekendheid door hun luchtspektakels waarin muziek, dans, zang, acrobatie en film samenkomen. Het gezelschap bestaat al 23 jaar en in die tijd bouwden ze een goede reputatie op. Niet voor niets waren ze de culturele hoofdact op de Olympische Spelen in Londen. Tot een jaar geleden ging alles goed,
schap deze zomer opnieuw naar Azië halen. Maar dan zou de hele groep ter plekke wel veertien dagen in quarantaine moeten. Lot Seuntjens (artistiek leider): “We zijn natuurlijk gecharmeerd dat ze ons zo graag terug willen zien in Taiwan. Maar onder deze condities kan het echt niet. We zouden dan met twintig mensen naar daar moeten reizen en dan vervolgens ieder apart in een hotelkamer opgesloten worden voor veertien dagen. Al die tijd zonder contact met elkaar of met
De auteurs spelen in kooien hoog boven de grond. Foto: Leon NOLIS
de aanvragen om te komen spelen kwamen vlot binnen en van overal. Maar toen was daar plots corona. Alle geplande optredens werden gecanceld en elke organisatie ontbond het contract. Doordat Theater Tol nooit structurele subsidie heeft ontvangen en dus altijd zelfbedruipend is geweest, hadden ze een financiele reserve opgebouwd, die nu van pas kwam. Het geld dat eigenlijk bestemd was om nieuwe producties op te starten moest nu gebruikt worden om lopende kosten te dekken. Theater Tol werkt hoofdzakelijk met freelancers, waardoor er geen lonen doorbetaald hoeven te worden. En omdat ze altijd op locatie spelen, heeft het theatergezelschap ook geen groot gebouw te onderhouden. Alleen een opslagplaats met een klein kantoortje wordt gehuurd op de terreinen van de Zomer van Antwerpen. Bovendien heeft Theater Tol ook een kleine organisatorische werking, waardoor de vaste kosten niet te hoog zijn. Maar enkele kosten zoals huur en verzekeringen lopen natuurlijk wel gewoon door. En een spaarpot raakt natuurlijk snel leeg als er niets binnenkomt. TaiWan Vanaf juli staan er alweer boekingen in de agenda. De boekingen komen uit allerlei landen in Europa. Maar het blijft natuurlijk afwachten of er deze zomer al iets kan doorgaan. Ondertussen kwam er ook een aanvraag vanuit Taiwan. Nadat Theater Tol al eerder in Taiwan speelde, wilden de Taiwanezen het Antwerpse gezel-
iemand anders. Dit kunnen we onze mensen echt niet aandoen, hoe graag we ook willen spelen. Dus hebben we de opdracht teruggegeven. Hopelijk kunnen we volgend jaar alsnog naar Azië en dan zonder quarantaine.” De mensen van Theater Tol kunnen nu dan wel niet optreden, maar ze zitten niet stil. Een nieuwe productie wordt in samenwerking met Dommelhof in Neerpelt voorbereid en uitgewerkt. In juli gaan de theatermakers in residentie in Neerpelt en daar sleutelen ze dan aan een nieuw concept met de werktitel ‘Tarta’. Eerst in het klein en als alles goed verloopt, kan het daarna uitgroeien tot een nieuwe, grote voorstelling. In november willen ze op het circusfestival van Neerpelt al het eerste resultaat tonen. En volgend jaar kan dan de grote voorstelling in première gaan op Theater op de Markt in Hasselt. WandeLVoorSTeLLing Theater Tol heeft deze coronaperiode een beetje ondersteuning gekregen van de Vlaamse Gemeenschap, een covid premie. Lot Seuntjens: “We hadden voor februari van dit jaar een boeking staan in Oostende en die is uiteraard ook geannuleerd en hiervoor heeft de Vlaamse Gemeenschap ons een vergoeding gegeven. En daar waren we blij mee. Dit voelde voor mij echt aan als een aanmoedigingspremie. In de herfst spelen we zeker wel in Leeuwarden in Nederland. Daar brengen we een nieuw concept, een samenwerking tussen Theater Tol
Bij valavond in open lucht. Foto: Leon NOLIS
en lokale artiesten. Verschillende elementen uit onze voorstellingen brengen we samen in deze Friese stad. Het publiek maakt in groepjes een wandeling door de stad en wij hebben de binnenstad van Leeuwarden helemaal omgetoverd in de sfeer van Theater Tol. Het wandelend publiek zal zich net zo voelen als Alice in Wonderland. Ze komen plots in een surrealistische wereld terecht. Dit concept hebben we uitgewerkt op vraag van de organisatie. Vanwege corona was onze voorstelling daar al vier keer uitgesteld. We wilden niet voor een vijfde keer uitstellen, dus hebben we bedacht dat het publiek ons op verschillende locaties in de binnenstad kan zien. Het publiek volgt in kleine groepjes
een parcours en komt ons dan vanzelf overal tegen. Dit betekent wel dat wij een doorlopende voorstelling moeten brengen die drie uur duurt. Dat is lang, maar we willen elke toeschouwer de kans geven om alles te zien. Tja, we moeten creatief zijn, want niemand weet immers of het publiek in het najaar alweer met duizenden mensen tegelijk kan samenkomen voor een groot luchtspektakel van ons. Daarom hebben we nu dus dit alternatief uitgewerkt. Ik hoop natuurlijk dat we weer snel terug kunnen naar ‘het oude normaal’ en dat we dan in de toekomst zowel deze wandelvoorstelling als de bestaande luchtspektakels opnieuw kunnen aanbieden.
Crowdfunding en Vrienden van Theater Tol
Doordat de spaarpot langzaam leeg geraakt, is Theater Tol met een crowdfunding gestart. Het theatergezelschap wil 25.000 euro ophalen om de coronacrisis te kunnen overleven en daarna terug te kunnen opstarten. Structurele subsidies heeft het gezelschap in al die 23 jaar nooit ontvangen; deze theatermakers hebben steeds hun plan getrokken. Met de inkomsten van de optredens werd altijd alles en iedereen betaald. Normaal gesproken boekt een organisatie Theater Tol en kan het publiek vervolgens gratis genieten van de voorstellingen. Maar nu is er door corona plots een andere situatie ontstaan. Alle optredens zijn weg, dus ook alle inkomsten. Voor het eerst in al die jaren vraagt Theater Tol aan hun publiek of ze een bijdrage willen geven. Lot Seuntjens: “We hebben al bespaard op alles waarop we konden besparen. Maar we hebben nog wat financiën nodig om dit jaar te kunnen overbruggen. Als corona eenmaal achter de rug is, maak ik me geen zorgen meer. Organisaties geven aan,
Kabuki
Sushi • Grill • Wok Alle dagen open van 11:00-14:30 en 17:00-23 Dageraadplaats 28 2018 Antwerpen Info@kabukisushi.be www.kabukisushi.be
Tel. 03 663 8200
dat ze ons na de coronatijd weer snel willen boeken, maar op dit moment zijn we daar niets mee. Nu komt er al een jaar geen cent binnen. En ondertussen lopen de kosten maar door. Het zou zonde zijn dat we uiteindelijk door corona van de kaart geveegd worden, nadat we 23 jaar lang met passie het beste van onszelf gegeven hebben en zoveel mensen enthousiast zijn over onze voorstellingen. Dat mag niet gebeuren. Vandaar dat we een beroep doen op ons publiek. Sinds we met de crowdfunding gestart zijn, krijgen we heel veel positieve reacties en donaties binnen. Dat is echt een hart onder de riem. Dat geeft zo’n goed gevoel. Intussen staat de teller al op 5.000 euro. Veel mensen vragen ook of ze ons
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
structureel kunnen steunen. Daarom zijn we nu bezig om ‘Vrienden van Theater Tol’ op te zetten. Mensen kunnen ons dan financieel helpen en in ruil daarvoor willen we dan graag iets terug doen. Ik denk bijvoorbeeld aan een backstage rondleiding als we in de buurt spelen of de vrienden worden uitgenodigd om eens naar onze ateliers of naar een première te komen kijken. Want je weet… wie goed doet, goed ontmoet. ” WiLT u THeaTer ToL MeT een biJdrage onderSTeunen: Website: www.theatertol.com Instagram Theatertol Facebook Theater Tol Mail: info@theatertol.com
Magie in het donker. Foto: Leon NOLIS
29
30
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
2020 Studio’s richt zich tot alle creatieve jongeren
“ Antwerpen is een stad van diversiteit, dat moeten wij aanvaarden” diep verscholen op de terreinen van de Zomerfabriek in de uitbreidingstraat 584 huist 2020 Studio’s, een productiehuis dat zich vooral richt op jongeren, ongeacht hun herkomst. in een van de gebouwen achter de kantoren van de Zomerfabriek hebben zij enkele professionele opnamestudio’s. een theaterzaal is in aanbouw. (Jörg pYL)
Etuardo Almeita en Salahdine Kacemi. Foto: Jorg PYL
We worden ontvangen door Etuardo Almeita, die tevens host is van een talkshow op Instagram en die voor de communicatie instaat. Aan de ingang van de studio’s hangen twee meer dan levensgrote foto’s van de graffitikunstenaar Rwina. Etuardo stelt ons voor aan Salahdine kacemi die verantwoordelijk is voor de muzikale projecten en de sociale media. De naam 2020 Studio’s verwijst naar de postcode van het kiel, waar de groep vandaan komt. Sinds begin 2018 zijn ze gevestigd op de terreinen van de Zomerfabriek. Omdat onbekend onbemind is laten wij Etuardo Almeita aan het woord: “Ik ben eigenlijk productieleider, ik doe de communicatie en ik ben de host van een talkshow die wordt uitgezonden op diverse sociale media. In onze organisatie is iedereen welkom die interesse of talent heeft om iets met tekst, muziek of video te doen. Ook jongeren met een moeilijk verleden krijgen bij ons kansen. We zorgen voor een aangename sfeer en we hebben hier ook
ontspanningsmogelijkheden, maar wij zijn zeker geen jeugdhuis. Wij zijn een groep met bekend en onbekend talent. De graffiti aan de ingang zijn van Rwina die al naam heeft gemaakt als graffitikunstenaar. En hier zijn nog meer bekende namen actief. Zo heeft Salahdine kacemi een stevige reputatie voor zijn muziek en speelde Saïd Boumazoughe van het hiphopcollectief mee in de film Patser. aLLeMaaL MenSen Vorige zondag (21.02) hebben wij in de Pretoriastraat een spotje opgenomen. Het ging over een jonge moslima die aan de schoolpoort haar hoofddoek moest afdoen. Wij laten zien dat zoiets nog steeds gebeurt, ook nu iedereen tracht open minded te zijn. Wij hebben gekozen voor een buurt met witte mensen om de clichés te vermijden. Zurenborg is een mooie plaats voor zo’n reclamespot omdat het een wijk is die niet vaak in verband gebracht wordt met de doelgroep van onderdrukte jongeren. Iemand van kleur in een
BAKKERIJ GYBELS: OPEN OP ZONDAG Bakkerij Gybels • Dageraadplaats 9 Open elke dag vanaf 6u30 tot 17u Woensdag: tot 15u • Vrijdag: tot 14u Zaterdag: gesloten • Zondag: tot 13u Bestellingen: 03-235 53 21
buurt zetten die blank is, dat is onze bedoeling. Antwerpen is een stad van diversiteit, dat moeten wij aanvaarden. Zelf moeten wij integreren met behoud van onze achtergrond, maar hoe je het ook draait of keert, wij zijn allemaal mensen. Omgaan met haat is moeilijk, ook al doe je je best. Slechte mensen hebben geen kleur, zeg ik altijd. De media spelen echter steeds meer in op de angst van de mensen voor elkaar. In mijn podcasts en talkshows moedig ik jongeren aan om in actie te komen en iets positiefs te doen.” - ben je in belgië geboren? Etuardo Almeita: “Ik ben nog maar acht jaar in België. Dat was een beslissing van mijn moeder. Zij wilde mij een kans geven. Ik kom uit een afgelegen dorpje in Brazilië. De dichtstbij gelegen stad lag op meer dan honderd kilometer. Wij waren straatarm en waar wij woonden waren er geen goede leraars. In het secundair heb ik kunstonderwijs schilderen gevolgd, maar mijn grote droom was communicatie studeren. Daar zit ik nu in mijn laatste jaar. Onze verhuis naar België betekende een heel grote aanpassing, want alles was anders hier. Toen we hier aankwamen, kenden wij niemand. Wij hadden dus geen andere keuze dan de taal van hier te leren.” - 2020 Studio’s is heel divers. Wat doen jullie zoal? Etuardo Almeita: “Momenteel casten en begeleiden wij jongeren om te acteren en wij zijn van plan om zelf series en theater te maken. We begeleiden jongeren en moedigen hen aan om hun droom waar te maken. Iedere
jongere die wat wil bereiken op artistiek of mediatiek gebied is bij ons welkom. Salahdine kacemi doet zo ongeveer hetzelfde als ik maar dan voor muzikale projecten. Daarnaast verhuren wij ook camera’s en ander materiaal om radio en tv te maken. Wij proberen in elke sector van media aanwezig te zijn en die te kruiden met wat diversiteit. Binnen vijf jaar willen wij als productiehuis even belangrijk zijn als caviar. Sommige jongeren zijn zo overtuigd van hun talent dat zij menen dat zij niets meer te leren hebben. Dat is een groot probleem. We proberen hen te laten inzien dat zij hun talent nog moeten ontwikkelen en niet direct mogen denken bij een eerste succes dat zij het gemaakt hebben. We moeten met een open blik en zonder vooroordelen naar de dingen zien. Afkomst of huidskleur mogen geen rol spelen. Het gaat over samenleven en het mag nooit gaan over stereotypen van nationaliteiten. Ik neem daar dikwijls een voorbeeld aan van Brazilië. De mensen zeggen dikwijls dat ik er niet uitzie als een echte Braziliaan. Maar wat wil je, Brazilië is een mengelmoes van indianen, Portugezen, Italianen, Japanners en nog veel meer. Al die groepen zijn met elkaar versmolten zodat de typische Braziliaan, zoals wij ons die gemakshalve voorstellen, niet bestaat. Dat zie ik na verloop van tijd in Europa ook gebeuren.”
Meer info info@2020studios.be Instagram: 2020studios
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
31
Kinderanimatie aan huis of in uw tuin zonder zorgen
Fiefeestjes voor vier tot elfjarigen Zou het niet mooi zijn om een feestje voor je kind te organiseren met zijn of haar vriendjes waarvoor een animatrice een mooi programma ineengestoken heeft en alle materiaal hiervoor bij u aan huis komt? Zeker met de plechtige en eerste communie of het feest van de vrijzinnige jeugd in het verschiet, is dit een uitgelezen kans, maar ook zomaar of om het coronaleed te verzachten. uzelf hoeft niets te doen. dan moet u zeker verder lezen, want fiefeetjes van de Zurenborgse roxane Taeymans en nica antonis kunnen voor uw kleinsten een onvergetelijk feest verzorgen. (Jörg pYL) Fiefeestjes bestaan al ongeveer vijftien jaar. De naam staat gewoon voor de naam van de eerste oprichtster die Sofie heette. Zij verzorgde toen feestjes voor kinderen zowel voor particulieren als voor bedrijven. Maar de organisatie werd een slachtoffer van haar eigen succes en dat alles werd te veel voor een persoon. Daarom besloot Sofie om het gedeelte voor Particulieren, Fiefeestjes, in 2017 te verkopen aan Nica Antonis toen die een punt achter haar judocarrière zette. De feestjes voor de kinderen van bedrijven hield ze voor zichzelf en noemde ze Fievents. Op de website staan voorlopig nog de adressen van Fievents vermeld, maar eenmaal je dat weet, is er geen verwarring meer mogelijk. Momenteel stapt Roxane Taeymans mee in Fiefeestjes, waar zij al tien aan meewerkte als animatrice. Roxane Taeymans en Nica Anthonis leerden elkaar kennen toen zij beiden nog professionele judoka’s waren en raakten bevriend. erVaring Roxane Taeymans doet al tien jaar animatie bij Fiefeestjes onder de vorige eigenares Sofie. Toen Nica Antonis de Fiefeestjes overnam, bleef zij werken als animatrice. Nica is sinds 2017 actief in de kinderanimatie. Daarnaast geeft Roxane Taeymans judoles aan de kleintjes in haarclub Satori kwai te Mortsel en soms ook in Oudergem. Ook Nica Antonis geeft al acht jaar judoles aan de min elfjarigen. Daarnaast geeft zij trainingen in een crossFGit box en is zij ook personal trainer die bij mensen thuis of op locatie training geeft. Beiden beschikken dus ruimschoots over ervaring om de kleintjes een onvergetelijk feest te bieden. fLexibeL Fiefeestjes richt zich tot kinderen van vier tot elf jaar. De standaard-
Nica Antonis en Roxane Taeymans. Foto: Jörg PYL
formule tot 10 kindjes voorziet in materiaal om te spelen of te knutselen en een animatrice. Indien de groep van de kinderen groter is komen er vanaf vijftien à twintig kindjes twee animatrices. Alles gebeurt uiteraard met inachtneming van de covidmaatregelen (bij het neerschrijven van dit artikel was een maximum van tien kindjes onder de 11 jaar van kracht). De ouders kunnen kiezen uit een brede waaier van programma’s. Voor elke formule is dolle pret bij de kinderen gegarandeerd. Er is onder meer een koninklijk feest, een boevenfeest, een circusfeest, een klassiek Fiefeestje, een detectivefeest, fashionfeest, kookfeestje, ninjagofeest, piratenfeest pyjamahelden, Pokémon, disco en fashionfeestje en nog veel meer. De feestjes duren minimaal anderhalf uur, maar er kan ook geboekt worden voor twee uur. Soms weten ouders niet hoelang hun kinderen zin hebben in een feestje en dan wordt de duur van anderhalf uur desgewenst op het moment zelf verlengd en begint ze met anderhalf uur maar verlenging is uiteraard mogelijk. Daarnaast zijn op maat gemaakte programma’s bespreekbaar. Ze hebben zelfs al een programma met zeemeerminnen gebracht. geen VoorSCHoT De feestjes dienen vooraf gereserveerd te worden, maar op dat moment hoeft geen voorschot betaald te worden. Roxane Taeymans en Nica Antonis hebben nog geen slechte ervaringen met dit systeem, het is slechts uitzonderlijk gebeurd dat een feestje werd afgezegd meestal omdat een kindje uit de groep positief op covid had getest of omdat de ouders niet meer zeker waren of het wel nog mocht. Als ouder hoef je niets, alles wordt door de animatrices meegebracht
zoals kledingstukken om zich te verkleden, schilder- of knutselgerief. Alleen bij knutselactiviteiten wordt gevraagd aan de ouders om een tafel hiervoor vrij te maken. Dikwijls zijn de ouders zelf niet aanwezig op het feestje en zitten zij in een kamer ernaast. Na afloop gebeurt het dat de ouders nog een taart of zo aan de kindjes geven, terwijl de animatrices alle attributen inpakken en alles netjes achterlaten. Problemen met moeilijke kinderen hebben Roxane Taeymans en Nica Antonis nog niet ervaren. Af en toe gebeurt het dat een kindje niet wil meespelen maar dan zorgen zij ervoor dat dit kindje iets anders leuks kan doen. Ook als de ouders speciale wensen hebben, wordt er gezocht naar een oplossing, binnen of nu het weer beter wordt buiten. Iets bijzonders
kan dus ook. Nu het weer beter wordt en binnenkort de covidmaatregelen hopelijk versoepeld worden, lijkt het moment aangebroken om de kinderen iets bijzonders aan te bieden. condities en prijzen staan op de website. Neem ook een kijkje op Facebook en Instagram en alles wordt nog eens zo aanlokkelijk. Als krant mogen wij geen foto van de kinderen herkenbaar publiceren zonder toestemming van de ouders, daarom ziet u hier alleen een foto van Roxane Taeymans en Nica Antonis.
praKTiSCH www.fiesfeestjes.be info@fiefeestjes.be Gsm : 0486 12 27 63 info@fiefeestjes.be Fiefeestjes op Facebook en Instagram
32
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Een krokodil die haar droom achterna gaat
Nieuw prentenboek van Lucy Elliott
in februari verscheen bij uitgeverij de eenhoorn het prentenboek ‘de krokodil die geen taxi wilde zijn’ met illustraties van Lucy elliott uit de Lange altaarstraat. Lucy is medewerkster aan de kinderkrant van onze gazet. Het prentenboek gaat over een krokodil die op zoek gaat naar wat hij later wil worden. Lucy elliott, mama van 2 volwassen kinderen, is al jarenlang actief in de prentenboekenwereld en in de grafische sector. Haar grote droom - een prentenboek illustreren - realiseerde ze in 2002. Sindsdien heeft ze reeds de illustraties van een 20-tal prentenboeken op haar naam. (Luk depondT)
Lucy Elliot presenteert haar nieuw prentenboek. Foto: Luk DEPONDT
Lucy studeerde toegepaste grafiek aan het Sint-Lucaspaviljoen in Antwerpen. Haar afstudeerproject voor het Sfinks Festival (Boechout) maakte haar jarenlang de huisontwerper van de affiches van dit festival. Ook de affiches voor Antwerpen ‘93 (culturele hoofdstad van Europa) en voor de Zomer van Antwerpen zijn van haar hand.
worden? En wat zal zijn familie daarvan vinden? De krokodil jaagt zijn dromen na, probeert allerlei beroepen uit tot hij ontdekt wat zijn grote droom is. De soms wat stroeve tekst is het debuut van Stany Perkisas, dokter (geriater) bij het ZNA (Ziekenhuis Netwerk Antwerpen). De illustraties brengen het verhaal tot leven
Hij houdt niet van wachten, hij houdt niet van dieren op zijn rug, hij houdt niet van te snel zwemmen. Hij houdt zelfs niet van water. KroKodiL In het nieuwe prentenboek groeit Athan de krokodil op in een familiebedrijf van taxikrokodillen. Maar Athan vindt dat werk maar niets. Hij houdt niet van wachten, hij houdt niet van dieren op zijn rug, hij houdt niet van te snel zwemmen. Hij houdt zelfs niet van water. Op een dag vertrekt Athan. Wat zou hij wel willen
. kinderen kunnen er op zoek gaan naar wat Athan zoal meemaakt. Het is een heel speels prentenboek geworden. biLLY Eén van de prentenboeken ‘Billy Buitenkind’ (De Eenhoorn - 2011) heeft Lucy ook zelf geschreven. Billy Buitenkind houdt van buiten.
Win een KroKodiL! Voor wie 4 tot 7 jaar is. Teken een krokodil. Een lieve, kwade, gevaarlijke, grappige of beestlelijke krokodil. Schrijf op de achterkant van je tekening je naam, adres en telefoon. Stop je tekening in de brievenbus van Lucy Elliott, Lange Altaarstraat 7. En misschien win jij dan het prentenboek ‘De krokodil die geen taxi wilde zijn’. De avonturen van Athan de krokodil. Foto: Luk DEPONDT
Gewoon doen!
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
33
verschillende artistieke technieken aan en probeert er hun visie op de wereld te verruimen en hen binnen hun eigenheid en mogelijkheden te laten evolueren. Ze werkt er ook mee aan een taalbad voor anderstalige nieuwkomers. Ze helpt hen de Nederlandse taal beter te verwerven door hen actief met beeldend materiaal bezig te laten zijn. ZieK Lucy is ook de grafische bezieler van Simon & Odil (www.simonodil.com). Dit project geeft langdurig zieke kinderen de kans om via een interactieve website in contact te blijven met hun klasgenootjes, familie, de leerkracht en andere zieke kinderen. De website bevat ook heel wat informatie voor kinderen en hun ouders over ziekenhuisopname, het lichaam, ziektes… Verder zijn er spelletjes, kleurplaten, verhaaltjes, recepten en nog veel-veel meer. Echt een aanrader voor (ouders van) zieke kinderen!
Billy, buitenkind van Lucy Elliot? Foto: Luk DEPONDT
Ze heeft een geheim plekje op het dak van haar huis. Aan de overkant woont een nieuwe jongen. Wanneer een meeuw Billy’s mooiste schelp steelt, maakt ze kennis met haar overbuur. Het is het begin van een bijzondere vriendschap. Een dromerig zeeverhaal met
sfeervolle illustraties.
SCHiLderen Lucy kon zich als kind al urenlang amuseren met tekenen en schilderen. Ze vond het altijd al geweldig om een volledig nieuwe wereld vorm te geven. Als er nog wat tijd overblijft na het fulltime illustreren, pakt ze haar borstels en schildert ze haar eigen wereld met olieverf op doek. En soms gaat ze schilderen in speciale omgevingen. Zoals in 2013, toen ze meewerkte aan ‘cabin Art’ in de kustplaats Sint Idesbald. Daar werden 25 strandcabines beschilderd. 25 kunstenaars (o.m. Herr Seele) gaven letterlijk wat kleur aan de kille, grijze zeedijk. Ze maakten van de strandcabines schilderijen. Eén van de kunstenaars was … Lucy Elliott.
Jongeren Naast haar werk als illustrator geeft Lucy sinds 2009 les in het jeugdatelier aan de kunstacademie van Sint-Niklaas. Ze leert er jongeren
Meer oVer LuCY en Haar WerK www.lucy-elliott.com
Bel ons of spring gerust eens binnen, altijd welkom! Bent u op zoek naar een nieuwe woning? Wenst u uw eigendom te verkopen? Of wenst u gewoon meer informatie over de evolutie in de vastgoedmarkt of over de woningprijzen in uw buurt? Ons team staat klaar voor u en zal u met plezier en zonder enige verplichting verder helpen. Dus spring gerust even binnen! Wij zijn van maandag tot vrijdag doorlopend geopend van 10u tot 18u . Eveneens buiten de kantooruren welkom na afspraak.
ACTIVITY
Voor meer informatie of om een afspraak te maken, bel ons op het nummer 03 239 21 21 of stuur een email-bericht naar info@century21activity.be. GRATIS SCHATTING!
Dageraadplaats 31 - 2018 Antwerpen 03/239.21.21
NU OOK LOTTO MAANDAG - VRIJDAG VAN 7U TOT 18U30 ZATERDAG VAN 8U TOT 14U ZONDAG : GESLOTEN
ROLWAGENSTRAAT 79 • 2018 ANTWERPEN Tel. (03) 235 52 54 • Fax: (03) 272 39 10
ontharingen • massage • pedicure manicure • make-up • gelaatsverzorging verwendagen • cadeaubons Voor alle verzorgingen worden 100% natuurzuivere producten van dr. Hauschka en Chi gebruikt.
www.mooimakerijanemoon.be ann@mooimakerijanemoon.be gsm 0498/69 39 45 Volg ons ook op Facebook en Instagram
34
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
DE GAZET
gekaapt
Redactie en concept: Karen Vormgeving: www.atelierkostum.be Illustratie: www.lucy-elliott.com
BUITENSPEELDAG
Woensdag 21 april is het de jaarlijkse hoogdag voor speelvogels. Die dag (hopelijk) geen huiswerk, geen programma’s op tv en gewoon alle tijd om buiten te spelen. De kinderjournalisten gingen nu al op zoek naar de tofste speelplekken in de buurt. Laat je inspireren! Tekst & Beeld: Amelia, Dene, Emma, Franka, Kamiel, Leen, Leon, Lotte, Nina, Noam en Wiktor
Groen Kwartier Elias is 9 jaar en komt vaak spelen in het Groen Kwartier. Hij vindt de Vliegende Hollander het leukst van alles. Maar hij vindt het niet leuk dat het vaak regent. Hij gaat ook veel spelen bij de Melkerij in het Nachtegalenpark.
Sander komt vaak in het Groen Kwartier spelen. Hij vindt de Vliegende Hollander wel heel leuk. Maar hij vindt de andere speeltuin die nogal klein is stom. Hij gaat ook wel heel vaak spelen in de Melkerij in het Nachtegalenpark.
Ruby is 6,5 jaar. Ze komt vaak spelen in het Groen Kwartier. Ze vindt alles leuk, maar ze vindt het klimrek het leukst. Ze gaat ook vaak op de Dageraadplaats spelen.
Hendrikje, June, Marijn, Violetta, Lou, Esra en Malili zijn vriendinnen van bijna allemaal 11 jaar. Ze spreken vaak af in het Groen Kwartier. Ze vinden het leuk dat er veel groen en veel plaats is in het Groen Kwartier. Ze vinden het alleen niet zo leuk dat er altijd zoveel mensen zijn. Ze spreken ook heel vaak af op de Dageraadplaats.
Dageraadplaats Bent is 10 jaar, woont in de Lange Leemstraat en hij zit op De Brug op school. Hij komt niet zo vaak spelen op de Dageraadplaats omdat hij te ver weg woont. Zijn lievelingsattractie is de trampoline. De huisjes vindt hij minder leuk, omdat er altijd veel kinderen in zitten. Bent speelt graag waar de meeste pokémons zijn en hij gaat vaak naar het Groen Kwartier omdat er veel groen is.
Bremweide Emma is 11 jaar … Ze gaat heel graag spelen in de Bremweide in Deurne. Het is maar 20 minuutjes met de fiets. Je vindt er groen en een avontuurlijke speelplek met water.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
WOORDZOEKER
35
UITGELEZEN?
Kan jij alle verborgen woorden vinden in deze woordzoeker?
Heb je de gazet uit? Ben je weer helemaal mee met het nieuws uit de buurt? Ga dan aan de slag met het oude papier. Ook buiten kan je spelen met papier! aan de slag: 01. Verzamel een groepje vrienden en een stapel oud papier. 02. Maak de allercoolste, snelste, mooiste… vlieger 03. Houd een wedstrijdje. Welke vlieger gaat het hoogste? Het verste? Welke vlieger is de mooiste?
Veel vliegerpret! GEZELLIG IJSPEGEL KOUD MUTS SJAAL
SNEEUW SPAR IGLO KALKOEN KOUSEN
RENDIEREN SKI SNEEUWBALGEVECHT WIT IJS
SLEE SNEEUWMAN KERST LANGLAUFEN SCHAATSEN
Luitenant Naeyaertplein Hajar komt vaak spelen in de speeltuin op het Luitenant Naeyaertplein. Ze houdt het meest van de schommel. Maar ze houdt niet zo van het klimrek. Ze gaat ook graag spelen op het Krugerplein.
Van Immerseelstraat Mohamed is 12 jaar en komt vaak spelen op het speelterrein naast de spoorweg in de Van Immerseelstraat. Hij vindt het voetbalveld het leukste. Hij gaat ook al eens spelen op de Groenplaats.
Theodor is 11 jaar. Hij komt vaak skaten aan de Van Immerseelstraat voor de trappen. Het minst leuk vindt hij …. Hij gaat ook vaak naar het Stadspark om te … skaten.
Stadspark Daniël is 7 jaar en komt héél vaak spelen in het Stadspark. Hij vindt alles leuk, maar het allerleukste vindt hij het spinnenweb. Het Harmoniepark vind hij ook een leuke plek om te spelen.
MOPJE
Tekst & Beeld: Gilliam Philips
Er zaten eens twee koeien in bad, zegt de één tegen de ander: ‘mag ik de harde schrobborstel eens, ik krijg mijn vlekken er niet af.’
kapers GEZOCHT!
OP DE KUST
Heb jij wilde ideeën? Ben jij een geboren reporter? Illustrator, fotograaf of knutselaar jonger dan 18 jaar? Wil jij graag meewerken aan deze gazet? Stuur een mailtje naar Karenenco@telenet.be
36
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
“Zodat de een de ander niet vergeet”
HERINNEREN MET IEDEREEN dit citaat van Jeroen olyslaegers omschrijft perfect de bezorgdheid die in een mens opborrelt bij het zien van de nieuwe gedenksteen ter nagedachtenis van de slachtoffers van de razzia op 28 augustus in 1942 in antwerpen, die op 1 april onthuld werd aan de gevel van stedelijke basisschool Crea 16 in de grotehondstraat 50 -52. Tijdens de zomer van 1942 vonden in antwerpen een aantal grote razzia’s met de hulp van de antwerpse politie plaats waarbij joodse
antwerpenaars gezocht werden. eén van deze razzia’s begon op 28 augustus 1942. in totaal werden tijdens deze razzia ongeveer 1000 joden via Kazerne dossin naar concentratiekampen gevoerd. in vier wijken werden door politiediensten joodse antwerpenaars opgepakt en verzameld in stedelijke gebouwen, waaronder basisschool 16 in de grotehondstraat in Zurenborg. (bewerking persbericht Jörg pYL, foto’s Stedelijk onderwijs)
De wijk organiseert sinds 2018 herdenkingsmomenten, Zoals wandelingen langs belangrijke plekken, met toelichting van prof. Dr. Herman Van Goethem en voordrachten van auteur Jeroen Olyslaegers uit zijn boek Wil. Daarnaast ontwikkelde het Vredescentrum in 2019 een educatief pakket voor de derde graad van het basisonderwijs en een voor het secundair onderwijs van het Stedelijk Onderwijs Antwerpen om de gebeurtenissen tijdens WO II in Antwerpen
vernietigingskamp van Auschwitz. Schepen Jinnih Beels: “Als stad schenken we bijzondere aandacht aan herdenkings- en herinneringseducatie. Zeker ook voor onze jongere generaties is het ontzettend belangrijk om de herinnering aan WO II levend te houden. Niet alleen zodat ze de geschiedenis kennen, maar vooral ook om hen bewust te maken dat vrijheid nog steeds iets kwetsbaars en niet vanzelfsprekend is.” Jeroen Olyslaegers: "Hopelijk gaan we met veel mensen op 28 augustus 2021 deze steen inhuldigen. Want dit is nu eens echt een initiatief van ouders, van gewone oprecht bekommerde mensen, en dat maakt het zo kostbaar. Dank u, curieus Zurenborg, de ouders en de directie van crea 16, en schepen Jinnih Beels en haar kabinet die meteen enthousiast waren en dit mee hebben opgevolgd. Dank u, Maud, Bekaert voor uw
thematisch bespreken tijdens de lessen. Samen met stedelijke basisschool crea 16 en haar ouderraad werd een manier gezocht om de gebeurtenissen ook in de school op een gepaste manier te herdenken. Met steun van het kabinet onderwijs en het Masterplan herdenking WO II is de nieuwe gedenksteen, door kunstenares Maud Bekaert met een gepaste zin van auteur Jeroen Olyslaegers, het sluitstuk van deze herdenking. De steen met opschrift “HERINNEREN MET IEDEREEN zodat de een de ander niet vergeet” werd vandaag door de auteur en de kunstenares onthuld, samen met schepen voor onderwijs en jeugd Jinnih Beels en directeur van stedelijke basisschool crea 16 Marc Plichart. De tekst op de gedenksteen biedt een waardig antwoord op de gruwelijk cynische tekst “Arbeit macht frei” aan de ingang van het
kunst in steen. Gij weet hoe zeer me dat pakt. Vandaag hebben we geschiedenis geschreven. Laat ons ervoor blijven zorgen dat onze herdenking van een vreselijke dag in de geschiedenis van onze stad levend blijft."
Laat ons vooral deze gruwel herinneren om te vermijden dat ooit nog iemand omwille van zijn ras, zijn nationaliteit, zijn geaardheid, zijn kleur, zijn geloof of zijn overtuiging onheus behandeld wordt of erger gedood en gefolterd. om nooit te vergeten niet vandaag, niet morgen, nooit! Laat ons daarom op onze woorden letten, want als wij met slordig taalgebruik onze anders gekleurde, gelovende, voelende, liefhebbende of denkende medemens als een voorwerp en niet als mens benoemen, staan wij op de rand van een schuifaf die ons naar dezelfde gruwel leidt als tijdens Wo ii.
Activiteitenkalender Kartonnen Dozen