3 21 JULI AUGUSTUS
Het kruispunt Pretoriastraat-Binnensingel is en blijft levensgevaarlijk: terwijl voetgangers en fietsers de Binnensingel oversteken, mogen voertuigen uit de Zurenborgbrug en de Pretoriastraat links of rechts afslaan. Op 17 mei 2021 eiste dit kruispunt opnieuw een slachtoffer. Wij voelen mee met hem en zijn familie. In onze volgende krant herbekijken we de verkeerssituatie.
Gazet van Zurenborg – Stanleystraat 21 – 2018 Antwerpen – gazetvanzurenborg@telenet.be – www.gazetvanzurenborg.be
Het einde van covid en de werkzaamheden in zicht?
Nu covid minder erg is, komt er ook stilaan een einde aan de grote werven in onze wijk. De Draakplaats zou na meer dan twee jaar eindelijk weer een plein worden. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de voorbereiding voor nieuwe bomen en lage struiken langs beide zijden van de spoorweg. Het plan geeft een idee hoe het plein er gaat uitzien. De ruimte onder de bruggen wordt terug toegankelijk voor tango en andere activiteiten. De meer dan een jaar durende werf om de nutsleidingen (water, gas, elektriciteit en fiberkabel) aan te leggen of te vervangen, loopt ook in de maand juni ten einde voor de
kant ten noorden van de Draakplaats. Dan verdwijnen de drie grondwerken en dan komt er weer wat parkeerruimte vrij. Na de terrasperiode zouden de voorlopige tegels op de Dageraadplaats weer plaats maken voor de oorspronkelijke kasseien. Alleen de Magdalenastraat moet daarna nog aan de beurt komen. Aan de zuidelijke kant van de Draakplaats is men begonnen de fiberkabel aan de gevels te hangen. Voor de nieuwe Delhaize is alleen de bouwput gegraven, waar de ondergrondse parking van de nieuwe supermarkt moet komen. Zonder tegenvallers staat er in 2024 een nieuwe Delhaize. (Tekst en foto’s: Jörg Pyl)
Het Harmoniegebouw
Historische parel, districtshuis en stadsloket
PAGINA
17
2
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Edito Jörg Pyl hoofdredacteur van de Gazet van Zurenborg laat zijn gedachten gaan over de gebeurtenissen in de wijk.
Gazet van Zurenborg is een uitgave van de vzw NIEUWE ZURENBORGSE PERS Bankrekening: 001/3873842/29 www.gazetvanzurenborg.be P/a E. Vanrintel Stanleystraat 21 2018 Antwerpen Raad van Beheer VZW Johan Bijttebier, Jochanan Eynikel, Peter Hernou, Ernest Vanrintel, Diederik Van Woensel Contact hoofdredactieteam gazetvanzurenborg@telenet.be Hoofdredacteur Jörg Pyl: jorg.pyl@hotmail.com 03 236 65 36 - 0472 81 13 35 Redactiesecretaris André Dejonghe: andredejonghe@outlook.be Medewerkers (tekst en foto’s) Ahmad Alchikh, Ricardo Anemaet, Dirk Blijweert, Karolien Bogaerts, Nadia Christoff, Karen Claes, Anne Clark, Kristien Cockx, Dieter Dedecker, Walter De Ley, Annelies De Mul, Luk Depondt, Inge Driesen, Renée Dufait, Lucy Elliott, Jeannine Führing, Machteld Hardy, Jan Holvoet, Gerda Huygen, Sylvaine Jacquart, Herman Kok, Jerry Koninckx, Ad Moeskops, Annelies Oeyen, Luc Pandelaers, Guy Poppe, Jörg Pyl, Marcel Schoeters, Tine Sneyers, Michelle Smets, Bernard Soenens, Bart Steenhaut, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven, Karen Vandenberghe, Yo Van den Bulck, An Van de Wal, Fran Van Esch, Lies Van Gasse, Dani Van Remoortel, Miguel Van Steenkiste, Wim Verzelen, Marc Vingerhoedt Lay-out & Pre-press
Sinds de vorige krant is het keurslijf waarin de covid-maatregelen ons gedrongen hadden, een beetje minder strak. De terrassen zijn weer open en binnenkort mogen we ook binnen in een restaurant weer een hapje eten en drinken. Maar gaan we met volle teugen genieten? Officieel blijven de nauwe contacten toch nog beperkt en in een aantal gevallen blijven de mondmaskers verplicht. Een heel jaar lang hebben wij ons door de boze wolf die corona heet als makke schapen naar onze stal laten drijven. Toen de besmettingen eventjes verminderden, gingen wij voorzichtig buiten, maar daarna stak het spook zijn hoofd weer op en gingen wij als gedweeë schapen terug de huiselijke stal in. Nu de toestand dankzij de vaccinaties een beetje verbeterd is en de maatregelen met mondjesmaat versoepeld worden, omdat de boze wolf zogezegd in zijn kot zit, rijst de vraag wat we de komende maanden gaan doen. laten we ons toch weer ophokken uit schrik voor alle nieuwe coronavarianten - de Indiase, de exotische, de fascistische of de marxistische en wie weet wat nog allemaal op ons afkomt, onder de noemer morele en bacteriële gevaren? Of besluiten we gewoon te leven als in het vers van Jean Cocteau ‘Soyons courageux, soyons fous’ en gaan we weer met volle teugen genieten, wat het ook kost? De dappere mensen van de horeca hebben hun terrassen met frisse moed geopend. Wie weet, is het moment aangebroken om ons laveloos te drinken tot het sluitingsuur en dan op onze knieën naar huis
Wees dapper, doe gek te kruipen. Sinds het afschaffen van de avondklok, hebben wij de hele nacht om onze dorpel terug te vinden. Of gaan wij ons overgeven aan wilde orgieën en braspartijen? Of laten wij ons leiden door wetten en praktische bezwaren en beleven wij al deze uitzinnige uitspattingen liever in ons hoofd? Dan is allicht het moment aangebroken om de Amores van Ovidius te lezen en als we daar genoeg van hebben, kunnen we afkicken met Remedia Amoris van dezelfde dichter. Een beetje minder oud zijn de erotische gedichten van Carlos Drummond de Andrade die helaas niet altijd even vrouwvriendelijk zijn.
hebben iets in te halen, wat ook de onzekere toekomst brengt. ‘Soyons courageux, soyons fous,’ nu is nu, wat het ook kost.
We kunnen uiteraard ook verder leven zoals in het voorbije jaar en braaf in ons ‘kot ‘blijven, zoals dieren die na jaren in gevangenschap plots de vrijheid krijgen en toch de kooi niet durven verlaten, omdat het vertrouwen zoek is. Maar denk eraan, wie bang is, krijgt ook slaag. Niemand weet wat de toekomst ons brengt. Dat is allicht de les die het virus ons geleerd heeft: er zijn geen zekerheden meer en vroeger bestonden die ook niet. We moeten weer risico’s aanvaarden en niet denken dat wij op een of andere manier over alles controle hebben. Het moment is aangebroken om terug te leven zoals vroeger, weliswaar zonder de ander te schaden, al dan niet met de hulp van een zielenknijper als het echt niet anders lukt. Dat is geen privilege maar normaliteit. Het moment is aangebroken om weer naar buiten te komen, lief te hebben, gek te doen, misschien meer nog dan vroeger, want we
Bel ons of spring gerust eens binnen, altijd welkom!
Pascale Holemans pascale.holemans@skynet.be Advertenties
Bent u op zoek naar een nieuwe woning? Wenst u uw eigendom te verkopen? Of wenst u gewoon meer informatie over de evolutie in de vastgoedmarkt of over de woningprijzen in uw buurt?
Kris Bekkers Jochanan Eynikel advertenties@gazetvanzurenborg.be Administratie en facturatie
Ons team staat klaar voor u en zal u met plezier en zonder enige verplichting verder helpen. Dus spring gerust even binnen! Wij zijn van maandag tot vrijdag doorlopend geopend van 10u tot 18u . Eveneens buiten de kantooruren welkom na afspraak.
Gerda Eelen gerda.eelen@telenet.be 0468 29 43 65 Drukker Drukkerij Goossens Achterbroeksesteenweg 208 • 2180 Kalmhout Distributie Hans Dresselaers Van Diepenbeeckstraat 43 • 2018 Antwerpen 0472 345684 • dressle.arts@gmail.com Website www.gazetvanzurenborg.be
ACTIVITY
Voor meer informatie of om een afspraak te maken, bel ons op het nummer 03 239 21 21 of stuur een email-bericht naar info@century21activity.be. GRATIS SCHATTING!
Dageraadplaats 31 - 2018 Antwerpen 03/239.21.21
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
3
Marc Veldeman beschikt over een originele blauwdruk van een huizengroep op de rotonde van de Cogels-Osylei
“ graaf roger Legrelle liet mij de archieven van engetrim inkijken” tijdens het uitsorteren van zijn documentatie vond Marc veldeman uit edegem een blauwdruk terug van het huizengeheel Cogels-Osylei 38, beter bekend als het rondpunt. het document is afkomstig uit de archieven van engetrim. (Marcel sChOeters) Als stadsredacteur met specialisatie ‘Interieur, Bouwen en Wonen’ bij de Gazet van Antwerpen bracht Marc van 15 augustus tot en met 15 december 1986 een wekelijkse reeks uit onder de titel ‘Art Nouveau architectuur Antwerpen “een benadering”’. “Ik heb altijd een grote belangstelling gehad voor architectuur en ik wilde de art nouveau in Antwerpen in kaart brengen”, zegt hij.
nu over gaat is er daar één van. Die handgekleurde plannen waren echte aquarellen”. sLAg Volgens Marc zijn deze archieven ondertussen overgebracht naar de ‘Archives de l’Architecture Moderne’ in Brussel. “Ik heb er heel wat wetenswaardigheden uit kunnen puren, die mij geholpen hebben bij
Marcel Schoeters en Marc Veldeman op het rondpunt. Foto: Dieter DEDECKER Originele blauwdruk van de rotonde. Foto: Dieter DEDECKER
WAndeLstOkken “Via via ben ik dan in contact gekomen met de ‘Naamloze Maatschappij voor het Bouwen van Woningen in het Oosten van Antwerpen’ (Engetrim), in de persoon van de wat excentrieke graaf Roger legrelle. Ik herinner me nog dat hij in zijn bureau een prachtige verzameling wandelstokken had staan.” “De graaf heeft ervoor gezorgd dat de archieven van de Bouwmaatschappij van de zolder naar de grote beheerraadzaal werden gebracht, waar ik ze kon inkijken. De dozen zaten onder een dikke laag stof, maar ze lagen wel vol met originele met de hand ingekleurde plannen en blauwdrukken van de huizen. De kopieën mocht ik meenemen. Degene waar het
www.the-park.be - info@thepark.be Boekenbergpark for Body & Mind www.facebook.com/AtTheParkBoekenberg/
de stoffering van de artikelenreeks. Ik ben er uiteindelijk twee jaar aan bezig geweest.” Voor alle duidelijkheid: de reeks in kwestie ging verder dan Zurenborg alleen. De eerste drie afleveringen dienden om de stroming in de juiste context te plaatsen. Vanaf aflevering 4
kwamen de Antwerpse voorbeelden van art-nouveau-architectuur aan bod, te beginnen met het eerste huis in die stijl in Antwerpen op de Amerikalei 193. Vooraleer in de laatste 6 afleveringen in onze wijk te belanden, besteedde Marc Veldeman ook aandacht aan art-nouveau-parels in AntwerpenZuid, het centrum inclusief het Eilandje, Antwerpen-Noord en Borgerhout.
De huizengroep waar hij de blauwdruk van bezit, heeft trouwens niets met art nouveau van doen. Wat wel onder die noemer valt is het huis ‘De Slag van Waterloo’, waar Marc nog foto’s van bezit van voor de restauratie. Wie belangstelling heeft voor de blauwdruk en/of de plannen kan Marc bereiken via: info@curve-art.be
4
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
op bezoek in het rijksarchief
u heeft het waarschijnlijk al gemerkt: na een verbouwingsperiode van maar liefst 14 jaar, is er sinds begin april 2021 opnieuw leven in het Antwerps rijksarchief aan de door verstraeteplaats. uw wijkgazet klopte aan en werd ontvangen door de rijksarchivaris van Antwerpen, johan dambruyne. hij was meteen vertrokken voor een twee uur durende rondleiding doorheen eeuwen geschiedenis in een prachtig gerenoveerd pand. (Annelies Oeyen) 320 kiLOMeter ‘Het Rijksarchief is één van de 10 federale wetenschappelijke instellingen, naast bv. het Natuurhistorisch Museum of het Museum voor Schone Kunsten in Brussel’, vertelt Johan Dambruyne. ‘Bepaalde instellingen, zoals federale overheidsdiensten, rechtbanken, provinciebesturen en notarissen, zijn bij wet verplicht om hun documenten na 30 jaar over te brengen naar het Rijksarchief. Daarnaast zijn er ook instellingen die hun archieven vrijwillig in bewaring geven: denk aan gemeenten en OCMW’s of kleinere steden. Ten slotte zijn er nog privaatrechtelijke archieven die in het Rijksarchief terechtkomen: van kloosters en abdijen, kerken en parochies, hospitalen, rijke adellijke families of families met een belangrijke economische of politieke rol. In elke Belgische provincie heeft het Rijksarchief minstens één depot en als je alle archiefdozen naast elkaar zou stapelen, zou die papierstapel maar liefst 320 km ver reiken.’ ‘Waarom we al die documenten bewaren? Geschiedenis kan je niet schrijven zonder waarheidsgetrouwe documenten. In Europa vormen geschreven documenten al eeuwenlang de basis van het collectief geheugen van onze samenleving. Deze tijden met allerlei fake news tonen nogmaals dat je moet trachten de waarheid van bepaalde zaken te achterhalen. Dat kan je alleen door je goed te documenteren. Je moet je baseren op bewaarde gegevens. Als dat niet mogelijk is, dan kan je beweren wat je wilt. Dan kan je zelfs een holocaust ontkennen.’
Het Antwerps Rijksarchief op de Door Verstraeteplaats. Foto: Luc PANDELAERS
PrivACy ‘Dus bewaren wij documenten in de brede zin van het woord. De meerderheid van de documenten in een klassieke archiefinstelling zijn geschreven, gedrukt, getypt of vandaag ook digitaal. Daarnaast houden we ook beeldmateriaal, kaarten en tekeningen bij. Oude documenten blijven leesbaar, zelfs na 500 jaar. Je zou het misschien niet verwachten, maar het handgeschept papier uit het ancien régime (van vóór de Franse Revolutie in 1789, n.v.d.r.) was gemaakt uit oude vodden en veel sterker dan het huidige papier. Ga je nog verder in de tijd, dan kom je bij perkament en dat is oersterk. Maar zullen we onze digitale documenten van vandaag over 100 jaar nog kunnen lezen en bewaren? Dat is een van onze grootste uitdagingen voor de toekomst.’ ‘Toch is het niet zo dat we alles bewaren. Het is net een van de taken van de rijksarchivaris om te bepalen welke documenten bewaard moeten worden voor de toekomst en welke niet. Wat we bewaren, moet ontsloten en geïnventariseerd worden, zodat onderzoekers inzicht krijgen in het archief. Als archivaris ben je als het ware de tussenpersoon tussen de onderzoeker en de archiefvormer. Vaak doen we daarnaast ook zelf nog historisch onderzoek. We vinden het belangrijk om onze archieven ook te valoriseren, zodat we deze naar een groter publiek kenbaar maken en wijzen op het belang van bepaalde documenten.’ ‘Een archief is publieksbezit, wat in principe betekent dat iedereen hier alles kan raadplegen.
Johan Dambruyne, rijksarchivaris. Foto: Luc PANDELAERS
Al zijn er ook een aantal beperkingen. Stukken jonger dan 30 jaar kan je niet zomaar raadplegen. Daarnaast bepaalt de privacywetgeving ook dat niet iedereen zomaar documenten met persoonsgegevens over levende personen mag inkijken. Daarvoor heb je toestemming nodig van de persoon in kwestie of van de instelling die het archief daarover heeft aangelegd. Dan bestaat er ook nog altijd geheime informatie. Zo wil de staatsveiligheid of het leger bepaalde info niet meedelen aan het grote publiek. Ten slotte zijn er ook nog de archiefstukken die in slechte materiële staat verkeren. In dat geval trachten we een digitale kopie ter beschikking te stellen.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Het belle-époque-interieur. Foto: Luc PANDELAERS:
5
De leeszaal. Foto: Luc PANDELAERS
BeLLe ÉPOque ‘Het Antwerps Rijksarchief is een van de belangrijkste historische kenniscentra van de provincie Antwerpen. Waar het Felixarchief een stadsarchief is, bewaren wij documenten uit de ganse provincie die een periode van ongeveer 10 eeuwen bestrijken. We maken een onderscheid tussen onze hedendaagse archieven uit de 19de en 20ste eeuw en archieven van het ancien régime. Een van onze pronkstukken is het rijke archief van de Onzelieve-Vrouwekathedraal. De oudste oorkonde die het Rijksarchief Antwerpen bewaart, is afkomstig van de voormalige Sint-Michielsabdij. Het gaat om de stichtingsakte uit 1124.’ ‘Dit archiefgebouw is een van de weinige rijksarchiefgebouwen die ook oorspronkelijk als archiefgebouw werden opgericht. Het dateert uit 1905-1906. Het is vrij uniek voor België dat dezelfde archiefinstelling er nog altijd gevestigd is. Ook architectonisch is het een pittoresk gebouw, opgetrokken in de typische eclectische neorenaissancestijl uit de belle époque, die volledig met de Zurenborgwijk harmonieert.’ ‘Na 100 jaar dienst drong een grondige renovatie zich op. Toen de verbouwingswerken in 2007 startten, werd dit archief met 6 km lengte tijdelijk ondergebracht in Beveren. Oorspronkelijk was het de bedoeling om klaar te zijn tegen 2010, maar
tijdens de verbouwingen liep er heel wat mis. Op een bepaald moment ontstond er een conflict tussen de hoofdaannemer en de Regie der Gebouwen, de vastgoedbeheerder van de staat. Het dispuut zat muurvast en we hadden de hoop op een Antwerps Rijksarchief eigenlijk al opgegeven. Hierdoor werd in 2014 beslist om de archiefdepots van Antwerpen en Beveren te fusioneren tot één dienst met mezelf als hoofdarchivaris. Tot er in 2015 opeens terug schot in de zaak kwam. In 2020 is de verbouwing eindelijk opgeleverd en sinds april 2021 zijn onze deuren weer open.’ BrAnddeuren ‘Het uitzicht langs de buitenkant is behouden gebleven, het is ook een beschermd stadsgezicht. Binnenin het gebouw zijn er echter een aantal ingrijpende wijzigingen gebeurd, waardoor we nu over 15 km archiefruimte beschikken. Er werden twee kelderverdiepingen gecreëerd. Deze grondwerken waren voor de buurt niet zo prettig. De twee aanpalende herenhuizen die in de jaren 1990 al onteigend waren, zijn nu volledig geïntegreerd in het rijksarchiefgebouw. Waar vroeger een binnentuin was, is vandaag een grote leeszaal met een glazen koepel. We zijn overgeschakeld van vaste archiefrekken naar voornamelijk rollend materieel. Op die manier beantwoordt het gebouw aan alle hedendaagse normen en comfort. Toch is de verbouwing ook gebeurd met respect voor de historische
De branddeuren in stijl. Foto: Luc PANDELAERS
architectuurwaarden. Want het gebouw was aan het begin van vorige eeuw vooruit op zijn tijd: het was volledig gecompartimenteerd met branddeuren en beschikte zelfs over metalen brandtrappen. Al deze elementen, samen met stukken van het oorspronkelijk meubilair, zijn geïntegreerd in het nieuwe ontwerp.’
EEN VAKMAN VOOR AL UW KLUSWERKEN!
Yannick Schippers 2018 Antwerpen
Fixit-Antwerpen
0472/47.57.93 info@fixitantwerpen.be www.fixitantwerpen.be
fixit_antwerpen
‘Dat brandveiligheid nog steeds een prioriteit is, hebben buurtbewoners intussen ook zelf kunnen ondervinden. Zo was er recent nog een probleem met de brandcentrale. Het brandalarm had loos alarm geslagen, met oorverdovende sirenes als gevolg. Helaas kon het alarm niet op de gebruikelijke manier worden uitgeschakeld, waardoor de brandweer een aantal kabels heeft moeten doorknippen. Ik was er niet over te spreken en het probleem moet zo snel mogelijk door de installateur worden opgelost.’ WeLkOM! ‘Wanneer de pandemie is gaan liggen, willen we een opendeurmoment organiseren zodat alle buurtbewoners met het vernieuwde Rijksarchief kunnen kennismaken.’
6
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
De sabelslepers van Zurenborg (2)
Wie was generaal capiaumont? in de vorige editie hebben we de sluier gelicht over generaal jean-Baptiste van Merlen, die zijn naam mocht geven aan de straat die de Waterloostraat doormidden snijdt. deze keer gaan we het hebben over generaal Capiaumont, die aan de overkant van de rotonde van de Cogels-Osylei een straat toegewezen kreeg. (Marcel sChOeters)
Zurenborg en bij uitbreiding Berchem en Antwerpen, moet deze straatnaam delen met Brussel, waar ook de gemeente Etterbeek een Rue Général Capiaumont/Generaal Capiaumontstraat heeft.
hij in 1826 terecht in Venlo, waar hij zijn brevet als luitenant verwerft. Op 16 augustus 1826 wordt hij overgeplaatst naar het 2de Bataljon Jagers, een elitekorps dat is voorbehouden aan officieren met grote verdienste.
Alexis-Adolphe Capiaumont is in 1798 geboren in Bergen (Mons), maar hij loopt eerst school in het Keizerlijk lyceum in Brugge, waar eerst het Grootseminarie was gevestigd, en daarna in Versailles. Daar studeert hij af in 1814. In dat jaar, net na de Volkerenslag bij leipzig, trekken de geallieerde legers Frankrijk en ook de Nederlanden binnen. De piepjonge Capiaumont meldt zich in januari 1815 bij het 36ste Bataljon Belgische Jagers.
Dan komt 25 augustus 1830, de Stomme van Portici weet u nog wel. Heel even blijft Capiaumont zijn eed als officier gestand doen, maar in november kiest hij toch de kant van de Belgische opstandelingen. Hij wordt de aide-de-camp van generaal Daine, de bevelhebber van het Maasleger, dat zijn hoofdkwartier heeft in Hasselt. Nicholas Joseph Daine was één van de meest infame militairen die België ooit heeft gehad.
Na de aanvankelijk triomfantelijke terugkeer van Napoleon vanuit Elba zijn de Nederlanden, die worden geregeerd door Prins Willem-Frederik van Oranje, verplicht een contingent toe te voegen aan de coalitie die de keizer voor eens en altijd moet verdrijven. Het bataljon waar Capiaumont als cadet-onderofficier deel van uitmaakt, wordt een onderdeel van de 3de Infanteriedivisie van de Anglo-Belgische brigade die onder het bevel staat van lord Hill. Pikant detail is dat de 3de Infanteriedivisie wordt gecommandeerd door Generaal David Hendrik Chassé, die op 27 oktober 1831 Antwerpen 7,5 uur lang zou bombarderen vanuit de citadel. OPstAnd Omwille van zijn heldhaftige gedrag tijdens de Slag van Waterloo, wordt Capiaumont bevorderd tot onderluitenant. In dienst van het leger van het Koninkrijk der Nederlanden, komt
Ook hij was aanvankelijk in Nederlandse dienst, maar liep tijdens de Tiendaagse Veldtocht van 1831 over naar de opstandelingen. Dat hield hem niet tegen om zich de jaren daarna geregeld in te laten met Orangistische complotten. Zijn grote geldhonger was wellicht zijn grootste drijfveer. Hij was berucht omwille van zijn financiële malversaties en nam geld aan van beide partijen in het Belgisch-Nederlands conflict. veLdtOCht Als kapitein voert Capiaumont het bevel over het 2de Bataljon van het 10de linieregiment en neemt hij deel aan de ‘slagen’ (eerder schermutselingen) bij Houthalen, Kermt en Kortessem. Hij wordt ordonnansofficier van de kersverse Koning leopold I en krijgt van Minister van Oorlog de Brouckère de opdracht om een partisanenkorps op te richten en als majoor aan te voeren: les Capiaumont.
Generaal Capiaumonstraat. Foto: Jörg PYL
OnLusten Uit erkentelijkheid komt de Koning in 1833 met een ridderorde over de brug. In 1836 wordt hij bevorderd tot luitenant-kolonel en in 1843 tot generaal-majoor. Als luitenantgeneraal wordt hij in 1857 ingezet om als bevelhebber van een handvol soldaten en gendarmes de onlusten neer te slaan die daar waren uitgebroken.
Het erezwaard dat de regering hem als dank daarvoor wil toekennen, weigert Capiaumont. De 10.000 frank die hij er bovenop krijgt, schenkt hij aan goede doelen. Generaal Capiaumont wordt in 1859 in de adelstand verheven met de titel van baron. In 1863 gaat hij met pensioen. Hij overlijdt in Elsene in 1879. Bron: Panthéon Militaire, 1880
Restaurant
is verhuisd We verwelkomen u heel graag om de hoek Draakplaats 3
www.cuichine.be
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
7
Zurenborg en Congo
Witte paters in het huis van apollo
in het vorige nummer van de Gazet van Zurenborg hebben we de schijnwerper gericht op het huis Luba aan de Cogels Osylei. het verband met Congo spreekt voor zich. deze keer steken we de straat over en richten we onze blik op een huis aan de overkant. de band is minder evident maar niettemin stevig. (guy POPPe) Jarenlang heb ik op het beeld van de Griekse god Apollo uitgekeken, wanneer ik ’s ochtends de gordijnen van mijn slaapkamer openschoof. Het beeld siert de gevel van het stadspaleis aan de Cogels Osylei 21, boven de inscriptie Apollon, in Griekse letters. Indertijd waren er Witte Paters gehuisvest. Af en toe zag ik er een naar buiten komen, in een grijze clergyman, zoals dat toen gebruikelijk was. Misschien was een van hen wel Michel de la Faille. Hij heeft er verbleven, vertelt hij me, wanneer ik hem enkele jaren geleden opzoek in Bunia, een stad in Ituri, in het uiterste noordoosten van Congo. Hij is al op leeftijd, maar het staat voor hem vast hoe hij zijn laatste jaren op Gods wijde akker door wil brengen: “Terugkeren naar België. Ik? Ze hebben ons altijd belet om te trouwen, dit is mijn familie hier, hier wil ik blijven, altijd.” Pater Michel is de enige overblijvende in Bunia van een uitstervende generatie. Op de missie lopen alleen nog zwarte Witte Paters rond, uit andere Afrikaanse landen, uit Haïti ook. internet en WAter Actief zijn ze, de paters. Naast de universiteit is er een internetcafé, waar ik een keer per dag binnenspring en een half uur toegangstijd koop om op een van de zowat twintig terminals mijn mails te raadplegen. Het zit altijd bomvol. logisch, want mijn ervaring leert me dat het zowat de enige plek in Bunia is waar je probleemloos op het wereldwijde web kunt surfen. Het geld voor het initiatief komt uit de kas van de Witte Paters. Cidri is in het Ngongo-gebergte rond Bunia bezig met de aanleg van een tweede buizennet om water naar de stad te brengen. Het eerste bedient al jaren enkele wijken in en rond het stadscentrum maar in een boomende stad als Bunia, dat als een champignon groeit en uit zijn voegen barst, is het watertekort groot. Cidri is het Centre d’Initiation au Développement Rural en Ituri, een kmo, gegroeid uit een ander initiatief van de Witte Paters. De waterbevoorrading van de inwoners van Bunia lag ze al lang nauw aan het hart. In 1984 gaan de schoppen
Het huis van Apollo. Foto: Jörg PYL
in de grond. De eerste wijk die water uit de drinkfontein ziet vloeien is Mudzi-Pela. Ze ligt rond de gebouwen van het bisdom. Mudzi Maria was de vroegere naam. In 1913 hebben de paters hun tweede missiepost in Ituri hiernaartoe gebracht. Bunia is niet zover van Kilo, hun eerste, waar de goudmijnen liggen. gesChiedenis De Witte Paters zijn al langer aan de slag in Kongo, al van voor koning leopold II in 1885 de Vrijstaat opricht. Het oosten van het land is hun terrein, het gebied waar Swahili de voerof omgangstaal is. Al in 1880 richten ze een post op in Massanze, dicht bij de noordelijke punt van het Tanganyika-meer. Vijf jaar later volgt Mpala, aan diezelfde oever, een flink eind zuidelijker, in wat nu Katanga is. Kerstening was vanzelfsprekend de paters hun hoofddoel, onderwijs een belangrijk hulpmiddel. Maar feitelijk was geen enkele bezigheid hen vreemd. In de streek rond Mpala regelden
zij alle economische activiteiten, van landbouw tot handel, en spraken ze recht, met straffen gaande van opsluiting tot zweepslagen. Ook voerden ze er een eigen munt in, de pesa. De Vrijstaat had er nauwelijks iets te zeggen, de dorpschefs even weinig. Enkele decennia later, wanneer de Vrijstaat omgetoverd is in een Belgische kolonie, is er niet zoveel veranderd. Een rondreizend substituut noteert in Moba, dicht bij Mpala, dat de Witte Paters de absolute heersers van de streek zijn. Ze leggen wegen aan, bouwen bruggen en ziekenhuizen, bekommeren zich om de administratie, het vervoer en justitie, kortom, ze stellen zich in de plaats van de staat. Met de koloniale ambtenaren is het niet altijd koek en ei. nieuW Leven in MAhAgi In 1912 richten de Witte Paters hun derde missiepost in Ituri op, in Mahagi, op de grens met Oeganda. Ook in die stad heeft Cidri aan een waternet gewerkt. Wanneer ik er in 2014 halthoud, ligt een uitbreiding in het verschiet. Ivo Wellens is de laatste van zijn generatie op de missie in Mahagi. Hij leidt Peter Ekutt op, zijn opvolger uit Nigeria, en vertrekt als die het van hem overneemt. Congolezen die het hiv-virus opgelopen hebben, komen bijeen in een gebouw van de missie en Peter werkt aan de uitbreiding van het boekenaanbod in de bib. Hij wil jongeren aantrekken en kansen geven. Voetbal is zijn passie, ook dat spreekt aan. De Rode Duivels volgt Peter op de voet. Ze missen een echte striker om top te zijn, is zijn oordeel. lukaku was nog niet de spits die hij nu is. Een antenne, waarmee hij de wedstrijden van de Champions league op het scherm tovert, die komt er wat later, na mijn bezoek. De jongeren in Mahagi lopen storm, krijg ik te horen. een Andere tijd Witte Paters gedragen zich niet meer als God in Kongo, ook in het huis van de god Apollo hebben ze de deur achter zich gesloten.
8
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Vrijwilligers op Zurenborg
Zen in ZUrenBorg
recent verscheen in de standaard een kort essay van de hand van trui Chielens: het geluk ligt voor het rapen. zij schrijft: Het is een bezigheid waar je tijdens de lockdown blij van wordt: zwerfvuil opruimen. Wie afval raapt, voelt zich een goed mens, ook al blijft het afvalprobleem op zich bestaan. (jan hOLvOet)
Wij vroegen bevestiging van deze stelling aan Jan Jacobs en Jan Elshout, vrijwilligers die Gazet van Zurenborg ronddragen, soep en gezelschap uitdelen in woonzorgcentra, vaccins in armen planten, lentepoetsen, maar vooral begenadigde Zurenborgse zwerfvuilverzamelaars. jan en jan, worden jullie echt gelukkig van zwerfvuil op te rapen? Jan Elshout: “Ik voel mij er echt beter door. Ik ben begonnen uit ergernis over onze vuile straten, en ik dacht: als je de wereld wil verbeteren, begin dan bij jezelf. En in ruil krijgen wij heel veel positieve respons van voorbijgangers en buurtbewoners.” Jan Jacobs: “Het maakt mij rustig. Het is een gedachteloze maar aandachtige handeling, ik word er Zen van!” krijgen jullie ook negatieve reacties? Jan Jacobs: “Ik niet.” Jan Elshout: “Ik wel. Ik word spinnijdig als ik mensen rommel op straat zie smijten, en als ze niet te struis zijn spreek ik ze erop aan. Ik krijg dan heel nare reacties, zo van “moeiduweige doar nie mee” Eén keer ben ik bang geweest. Een patserauto met bonkende bassen en vier stoere inzittenden stopte met piepende remmen vlak naast mij. Ik dacht, die gaan mij een pak rammel geven. Maar het gefumeerde raampje ging open en een zonne-
Jan Elshout en Jan Jacobs houden Zurenborg proper. Foto: Gerda HUYGEN
bankbruine spierbundel stak breed grijnzend zijn duim op naar mij. Zij vonden mij fantastisch (terecht n.v.d.r.) heeft Covid het probleem groter gemaakt? Jan en Jan: “Eigenlijk niet. Maar wij komen niet op de Dageraadplaats met haar talrijke take-outs, daar is het misschien veel erger. Anderzijds zijn er sinds de pandemie wel talrijke nieuwe vrijwilligers bijgekomen. “ vinden jullie naast blikjes en peuken nog ander vies spul op straat? Jan Elshout: “Sigarettenpeuken zijn vies natuurlijk. Maar ook slachtafval, halfvergane kattenlijken. Heel vies is zeker de Zurenborgbrug, waar OostEuropese truckers overnachten en op straat koken. Kookafval gooien zij in het nabije parkje samen met de plastic flessen urine die zij tijdens het rijden verzamelen. Jammer genoeg trekt al die troep talrijke ratten aan, wat niet goed is voor de buurt.
hoe is jullie missie eigenlijk begonnen? Jan & Jan: “Wij hebben ons aangeboden bij de stadsdiensten. De ombudsvrouw is een drijvende kracht. De stad Antwerpen zorgt voor materiaal (hesjes, grijptangen, rode zakken) en vooral voor een verzekering. Je kan zelf kiezen waar je ronde loopt en hoe frequent. De rode zakken laat je achter bij een publieke vuilcontainer of voor je deur op de gebruikelijke ophaaldag. Momenteel zijn er meer dan 3600 vrijwilligers in de negen districten van Antwerpen.”
Wil iemand ook zen worden en de afvalberg bestrijden? Aanmelden kan: www.antwerpen.be/ straatvrijwilligers. Wil u in gazet van zurenborg spreken over uw eigen ervaringen als vrijwilliger en zo bekendheid geven aan uw project? Contacteer jorg.pyl@hotmail.com.
en wat zou er praktisch kunnen gebeuren om de troep te verminderen? Jan Jacobs: ”In de eerste plaats zou elke roker een draagbare asbak bij zich moeten hebben. En de politiek zou eindelijk de moed moeten hebben om statiegeld voor blikjes in te voeren.”
Plantin en Moretuslei 92 2018 Antwerpen T. 03 233 66 80 info@apotheekplantijn.be
Dat hebben wij genoteerd.
roel De Saeger zoekt mensen voor cohousingproject
twee edities geleden verscheen in deze krant een artikel over de perikelen van een cohousingproject. dat idee leeft echter bij velen; vandaar dat wij hier volgende oproep publiceren. (jp) Ik ben Roel, 31 jaar, en ben op zoek naar mensen die interesse hebben om samen met mij in een cohousingproject te wonen. Ik woon al een hele tijd zelfstandig in het Groen Kwartier en woon er graag, maar ik droom ervan om met een aantal mensen samen te wonen.
Concreet denk ik aan een project van ongeveer 8 à 15 woningen, ergens in de stad Antwerpen of in het district Berchem. Ik hoop een woonst te vinden die gemakkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer.
Met vrienden of familie ga ik graag wandelen of naar de zoo. Verder reis ik graag, vooral naar de bergen. In mijn vrije tijd ben ik dikwijls actief als animator voor kinderen op speelpleinen of bij Intersoc. Ik volg al lange tijd verschillende cohousingprojecten en hoop met de organisatie Wooncoop verder te kunnen gaan. Zij slagen erin om wonen betaalbaar te maken.
Voor wie mij (nog) niet kent, vertel ik Als je interesse hebt, aarzel niet om graag iets meer over mijn interesses. me te contacteren. Of misschien kan
je dit bericht bezorgen aan familie of vrienden die in onze leuke buurt willen komen wonen? Met een groepje van een vijftal personen kunnen we al plannen beginnen maken. Hopelijk tot snel. Roel Meer infO roel_desaeger@hotmail.com www.wooncoop.be
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
9
Vrijwilliger zonder registratie
ahmed Benberroum zorgt al tien jaar voor een propere Dageraadplaats elders in deze krant las u een artikel over twee mannen uit de Pretoriastraat die zich bij de stad Antwerpen registreerden om hun straat proper te houden. Al lang voor er van registratie sprake was, ruimde Ahmed Benberroum (°1965) al op vrijwillige basis het vuil op dat anderen achterlieten op onze mooie dageraadplaats. dat doet hij nog altijd. (jörg PyL)
rug Door rugproblemen was hij vier jaar werkonbekwaam en viel hij een tijd terug op invaliditeit. Maar dankzij de oefeningen van de rugschool werd zijn wervelkolom beter. Intussen is hij weer halftijds aan de slag bij de Groendienst in het Boelaerpark. APPreCiAtie Jaar na jaar ruimde Ahmed het plein onbezoldigd op, tot enkele mensen zijn mooie werk op Hoplr deelden. Advocaat Wim De Colvenaar opperde het idee om samen te leggen om Ahmed voor zijn moeite te belonen als blijk van waardering. Dat was welkom, want Ahmed had het een tijd moeten stellen met een invaliditeitsuitkering van amper 1.100 euro. Dat vond hij schandalig voor iemand die meer dan dertig jaar gewerkt had, zeker als je het vergelijkt met het stempelgeld van anderen. Het systeem is niet rechtvaardig, stelt hij. Maar hij is wel blij met de appreciatie van de Zurenborgers. zeeziCht Op het plein krijgt hij veel waardering. Café Zeezicht stelt hem vuilniszakken en borstels ter beschikking en hij krijgt er altijd koffie. Ook Steven van het Strand van Oostende zorgt voor gratis koffie. Tijdens de lockdown was hij zelfs de enige die Ahmed iets aanbood, omdat zijn zaak een take away had en open bleef. Ook de hummusbar Humm biedt hem regelmatig iets te drinken aan en ook enkele buren van het plein en een man uit de Korte Altaarstraat trakteren hem soms. Zich als vrijwilliger registeren bij de stad Antwerpen zag hij niet zitten. Hij had wel de (vooral gepensioneerde) mensen bezig gezien die met oranje zakken, gele hesjes en een grijptang om en rond het Boelaerpark vuil oprapen. Maar voor een grijper en een hesje wil hij het niet doen. Dat leverde hem niet alleen in deze wijkkrant maar ook in Gazet van Antwerpen een artikel op.
Ahmed Benberroum verzorgt al 10 jaar onze Dageraadplaats. Foto: Jörg PYL
Exact vier jaar gelden berichtte deze krant over Ahmed Benberroum. Waarom we het nu opnieuw doen? Ondertussen bestaat er een officieel vrijwilligersstatuut waarvan Ahmed echter geen gebruik wenst te maken. Bovendien bestaat de kans dat we hem kwijtraken. Het zou kunnen dat hij een ander appartement moet zoeken en dat hij dat niet meer vindt in Zurenborg. vuiL Al tien jaar ruimt Ahmed elke weekend het plein op. Op een dag stond hij op en vond hij dat de Dageraadplaats er heel vuil bij lag. Hij zag dat kinderen tussen al dat afval aan het spelen waren, een kind schopte tegen een fles en viel. Gelukkig was het niet gewond. Dat was de trigger voor Ahmed om ervoor te zorgen dat de Dageraadplaats proper bleef. “Je hebt het niet zelf weggegooid, maar je ziet het en je kunt er iets aan doen”, was voor hem de grootste motivatie. Hij wou ook iets doen voor de oudere mensen die anders op een vuile bank moesten zitten. AutOChtOOn Ahmed Benberroum is een geboren en getogen Zurenborger. 56 jaar geleden werd hij in de Steenbokstraat geboren. Hij stoort zich eraan dat velen hem nog steeds als een immigrant bekijken. Zijn ouders kwamen uit Marokko, maar hij niet. Hij is hier geboren.
resPeCt Niet iedereen apprecieert zijn werk. Zo zijn er jongeren die regelmatig ter hoogte van café Zeezicht en de speeltuin glazen flessen kapotslaan, zodat hij die scherven met een vuilblik moet opruimen. Zelf heeft hij die jongeren nooit gezien, want ’s avonds komt hij liever niet buiten. Bovendien drinkt hij niet. sPeeLtuin De speeltuin is een blijvende bron van bezorgdheid. Mensen met honden laten hun huisdier op het tapijt van het speelplein hun gevoeg doen. Ahmed spreekt hen daarop aan en soms reageren ze dan bot: hun hond wil naar die boom om te doen wat hij niet laten kan. Ahmed vindt dat getuigen van een totaal gebrek aan respect. Onverantwoord dat ze de kinderen in de uitwerpselen van hun dieren laten spelen. Zelf heeft hij niets tegen dieren, maar er zijn zoveel andere bomen waar ze naar hartenlust tegen kunnen plassen. Moet dat nu in een speeltuin? Er zijn volgens Ahmed nog problemen
in de speeltuin. Er was een volwassen man die de kinderen nat maakte, zodat hun kleren bijna doorzichtig werden. Een andere keer was een jongetje verdwenen uit de speeltuin; later zou het uit de woning van die man naar buiten gekomen zijn. Niet dat er iets gebeurd zou zijn, maar het schept een onbehaaglijk gevoel. Verschillende ouders hebben gereageerd en er werd klacht ingediend bij de politie. Nu heeft die persoon verbod gekregen om nog in de buurt van de speeltuin te komen. Als het aan Ahmed Benberroum lag, zou hij de speeltuin uitsluitend reserveren voor kinderen tot elf jaar. Ouderen zouden dan beboet kunnen worden. Dat is natuurlijk geen werkbare oplossing, want veel ouders willen er met hun kinderen spelen of in de buurt van hun kinderen zijn. vuiLnisBAkken Ook voor het vuil heeft Ahmed een oplossing. Je kunt aan de mensen vragen of ze hun vuil mee naar huis nemen, maar dat gebeurt niet. Afval zomaar weggooien getuigt van weinig respect. Ook peuken in de speeltuin vindt hij niet kunnen. Kleine kinderen spelen daarmee en dat is verre van gezond. De vuilnisbakken op de Dageraadplaats zijn veel te klein. Waarom geen grotere plaatsen zoals op festivals? En de vuilnisbakken vaker komen leegmaken. Dat gebeurt nu veel te weinig. De Dageraadplaats en heel de stad zouden er zoveel properder bij kunnen liggen. De woorden van Ahmed Benberroum klinken als een warme oproep aan de stad en aan alle bezoekers van de Dageraadplaats: heb respect voor dit mooie plein! Wat als Ahmed geen woning meer vindt in Zurenborg en als hij te ver woont om het afval te komen opruimen dat wij hier achterlaten? laat ons hopen dat hij toch een betaalbare plek in de wijk vindt. En laten we met zijn allen wat meer moeite doen voor een net plein. Afgesproken?
10
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
BEO Versmarkt verwelkomt duurzaam plantenconcept ympa
“ Fris groen voor binnen en buiten geënt op een eerlijke teelt” een bezoek aan BeO versmarkt in de Lange Leemstraat is altijd een belevenis. kraakvers, biologisch, betaalbaar en een toffe sfeer zijn de norm. sinds maart dit jaar wordt je natuurlijke bioshopervaring zo mogelijk nóg intenser. Want ympa, het ecologische plantenconcept geënt op de 'green Community', streek er neer. We mogen de boer op met Béatrice novy (BeO versmarkt) en Luc de Bruyne (ympa). een verhaal van elkaar vinden en versterken. vol smaak, niet voor groentjes. (karen kets) - Waar staat ympa precies voor? luc De Bruyne: “ympa gaat prat op een duurzame plantenkweek, chemicaliën- en plasticvrij. Onze producten worden geteeld volgens het charter van de 'Green Community’, een groene coöperatieve die natuur en mens positief verbindt. Ethisch verantwoord ondernemen, respect voor de teler en pure liefde voor het vak zitten in ons DNA verweven. Door mensen warm te maken voor ons maatschappelijke project wordt de wereld niet alleen groener, maar ook écht mooier. ympa is overigens Zweeds voor 'enten', dus ja, er is wel degelijk een link naar ons product, maar eigenlijk vinden we vooral dat deze lettercombinatie zacht in het oor landt.” - hoe ontstond de samenwerking tussen ympa en BeO versmarkt? luc De Bruyne: “Eén jaar ondertussen floreert onze 'Green Community' shop in Gent, we zochten ook voet aan de grond in Antwerpen. De eigenaar van BEO Versmarkt en ik kenden elkaar, dus het zaadje was er al. We hebben dezelfde visie op ons ecosysteem, én willen een concrete positieve bijdrage leveren aan de maatschappij en het milieu. Een vruchtbare voedingsbodem dus om ons zaadje te laten ontkiemen. Wij respecteren de seizoenen en het moois dat de natuur ons biedt. Zo ontstaat een duurzaam rijpingsproces voor onze producten én een rooskleurige toekomst samen.” - gooide corona bij de opstart roet in het eten? Béatrice Novy: “Neen, wel integendeel. Het langdurige thuiswerken doet mensen nieuwe horizonten aftasten: er is meer aandacht voor gezondheid, welzijn, sfeer. Bij BEO Versmarkt zien we sinds corona een stijging van het aantal online bestellingen, en er is ook een 'onontgonnen' publiek dat de weg naar bio bewandelt. Gezond en lekker kokkerellen wordt een uitlaatklep, er is honger naar meer ademruimte, zuurstof! Met ympa's luchtzuiverende planten en BEO's smaak- en vitaminebommetjes haal je alvast een kersvers en gebalanceerd duo in huis. Even snuisteren door ympa's verse specerijen en BEO-klanten met een neus voor aroma en smaakzin vinden steevast hét ingrediënt om de maaltijd - én het leven - te kruiden.” - zijn de criteria voor biologische voeding en planten dezelfde? luc De Bruyne: “We delen onze visie, waarden en passie, maar het blijven deels verschillende producten.” Béatrice Novy: “Inderdaad. Bij BEO Versmarkt zijn de twee gulden regels: 100% biologisch én gecertificeerd. Wij worden streng gecontroleerd
door Certisys. Dat is een controleen certificatieorgaan specifiek voor biologische producten. Met dat label weet de klant bijvoorbeeld waar onze rijst vandaan komt, of de chocolade. Zowel BEO als ympa werken zoveel mogelijk met lokale en Europese boeren en telers. Voor pakweg koffiebonen moeten we het uiteraard wat verder zoeken. Maar de basis blijft dezelfde: een kwaliteitsvol, eerlijk product in de breedste zin van het woord. En een persoonlijke, duurzame, respectvolle relatie met de kweker of teler. Als we iets nieuws op de markt willen brengen - een bepaalde plantenvariëteit of een vergeten groente bijvoorbeeld -, dan zullen we ook altijd eerst bij de bestaande leveranciers het oor te luisteren leggen.” luc De Bruyne: “Binnen de sierteelt is er geen 'biologische certificering'. De aardbeiplantjes vormen hierbij de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Maar andere gewassen, ook bloemen, krijgen dus niet zo'n etiket opgekleefd. Eenvoudigweg omdat het niet bestaat. Althans vandaag niet.” - Welke standaard hanteert ympa? luc De Bruyne: “Bij ympa is dus het 'Green Community' charter hét handelsmerk. ympa pioniert binnen de sierteeltsector ook met 'teelt in transitie'. Het ultieme doel is om binnen een vijftal jaar 100% biologische producten aan te bieden. Vandaag is het 'biopercentage' van onze planten productafhankelijk: sommige zijn voor 60 procent biologisch, andere al voor 80 procent. Om onze klanten transparant te informeren introduceren we eind mei ook een fijnmazig meetinstrument. We gaan elke plant beoordelen op relevante parameters, zoals de teeltmethode, de verbruikte energie, de manier van verpakken en de graad van waterrecyclage. Een grote vervuiler is CO2 in turfsubstraat. We zijn dan ook trots dat onze potgrond vandaag al 100% turfvrij is! Sommige planten zullen overigens nooit in ons assortiment komen, eenvoudigweg omdat ze niet chemievrij kunnen worden geteeld. Onze lat ligt hoog, onze normen zijn diepgeworteld: enkel die producten waarin we onze 'Green Community' vlag kunnen planten, mogen de zintuigen van onze klanten strelen!” - hoe is de reactie van de klanten op de nieuwe formule? Béatrice Novy: “Echt wel enthousiast! BEO Versmarkt krijgt vooral mensen met een eerder bewuste kijk over de vloer. Tegelijk willen we bio ook kenbaar maken bij een groter
Luc De Bruyne en Béatrice Novy in hun BEO Versmarkt. Foto: Ernest VANRINTEL
publiek. Biologisch voedsel moet voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn, niet enkel voor een select groepje! ympa is in BEO Versmarkt ingebed volgens het 'shopin-shop' principe. We hebben elk ons eigen personeel en een aparte kassa. En toch vormt de nabijheid net de meerwaarde voor de klant. Er is geen afscheiding tussen BEO Versmarkt en ympa, de stap van de voeding naar de planten en omgekeerd is laagdrempelig. Onze rol overstijgt deze van verkoper: bij ons krijgen klanten informatie, advies, tips. We willen inspireren. We leren de consument dat het respecteren van de seizoenen het natuurlijke gezondheidskompas is. De kruisbestuiving tussen de Versmarkt en de plantenshop wordt door onze klanten gesmaakt, en daar doen we het voor.” - Luc en Béatrice, hoe hebben jullie zélf de voorbije maand de samenwerking ervaren? luc De Bruyne: “Het BEO-team ademt écht haar kernwaarden: het is een tof team! Zowel de planten als de ympa-medewerkers gedijen goed in de schoot van de Versmarkt, we zijn blij met onze Antwerpse stek! De Scheldestad heeft volgens ons beslist potentieel om een nóg groenere stad te worden. Meer bloembakken en gevelbeplanting zijn een middel om natuurschoon dichter
bij de Antwerpenaren te brengen. Het stedelijk bestuur kan hierop inzetten. En een bezoekje aan ympa is 'natuurlijk' ook heilzaam (lacht)!” Béatrice Novy: “Een positief verhaal inderdaad! Planten zien, daar word je instant gelukkig van. De aanwezigheid van ympa zorgt voor een frisse dynamiek, levendigheid. De wisselwerking tussen ympa en BEO Versmarkt geeft energie, inspireert. De som van beide is écht wel méér dan twee!”
Adres: BEO Versmarkt-ympa lange leemstraat 252 2018 Antwerpen
OPeningsuren: Tijdens de openingsuren van BEO Versmarkt is er ook altijd een medewerker van ympa aanwezig: Dinsdag t.e.m. zaterdag doorlopend van 10:30 uur tot 17:30 uur Zondag doorlopend van 10:00 uur tot 16:00 uur (Maandag gesloten) www.ympa.be/ympa-antwerpen www.beo-markt.be
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
11
Humm wordt helemaal veganistisch
het gebeurt niet dikwijls dat wij in drie jaar tweemaal schrijven over een bestaande zaak. Maar als er iets fundamenteels verandert, dan krijgt dat nieuws een plaatsje in onze krant. reden is hier dat na de covidsluiting frederik vercammen en frances van het hummusrestaurant humm op de dageraadplaats besloten hebben om uitsluitend nog veganistische maaltijden te serveren. (jörg PyL) Eerst moet er een misverstand de wereld uit, want veel mensen dachten al dat Humm uitsluitend vegetarisch was, maar zij serveerden vroeger wel een vleesgerecht en een kaasje. Die twee ingrediënten zul je hier niet meer vinden, want vlees en dierlijke producten zijn rigoureus van de kaart geschrapt. De menu’s zijn nu helemaal veganistisch, een behoorlijk ingrijpende stap voor een bestaand restaurant. Maar een jaar verplichte sluiting doet wat met een mens. Weinigen zijn in die periode niet veranderd en Frederik en Frances zijn ook niet aan ontsnapt aan nieuwe inzichten. Zij zijn hierdoor beginnen nadenken over ons eten en de hele voedselketen en kwamen tot het besluit dat het zo niet verder kon. Frederik Vercammen kon het met zijn geweten niet in overeenstemming brengen eten te serveren waarvan hij dacht dat het een te grote impact op het milieu had. Sinds anderhalf jaar zijn Frederik en Frances zelf veganist geworden, tevoren waren ze gewoon vegetariërs. Daarom waren zij consequent en banden zij alle dierlijke producten uit zijn keuken en van zijn kaart. ”Ik
denk wel dat er in deze wijk veel mensen leven die begaan zijn met het milieu”, zegt Frederik Vercammen. Maar sinds kort heeft ook Antwerpen in de Paleisstraat dicht bij het Zuid een veganistisch restaurant. De reacties van de bestaande klanten zijn overwegend positief. Ze komen zelfs spontaan binnen om te zeggen dat zij deze verandering heel tof vinden. Frederik Vercammen heeft tot nu toe geen enkele negatieve reactie mogen ontvangen. Hij verwacht dan ook vanaf negen juni een grote drukte. Er zijn momenteel nog maar weinig volledig puur veganistische restaurants in België. Met acht jaar ervaring in de horeca waarvan vier in zijn eigen zaak, was het een verantwoorde gok, maar vooral: hij kon blijven geloven in zijn zaak, wat voor hem het allerbelangrijkste was. Maar hij heeft nog verder nagedacht over onze planeet onder andere. Omdat hij zich bewust is van de noodzaak aan meer groen, besloot hij om de opbrengst van elk glas plat water te schenken aan een goed doel. Bij elk glas water dat een klant drinkt bij Humm wordt geïnvesteerd in een Humm gaat vegan. Foto: An VAN DE WAL
project om bomen te planten. “Als elke klant een glas water drinkt bij zijn maaltijd, kan dat een heel mooie verzameling van bomen op onze planeet opleveren. Dat is de kracht van restaurant Humm, voelen dat
het ertoe doet om onze planeet een betere toekomst gunnen. Meer infO humm.love
12
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Nieuwe Libanese streetfoodbar in Zurenborg
YaLLa YaLLa heet u welkom
Op de hoek van de Cogels-Osylei en het tramplein opent een nieuw restaurant zijn deuren: yalla yalla. dat wil zoveel zeggen als “komaan” of “Allez-Allez!” het is een kreet die men in het Midden-Oosten overal hoort. Bij yalla yalla eet u heerlijke Libanese streetfood. (yo vAn den BuLCk) LiBAnOn We kennen libanon als deel van de levant of van de Burgeroorlog die er van 1975 tot 1990 woedde. De stranden van libanon waren ooit de Côte d’Azur van het Oosten, met Beiroet als bruisende hoofdstad. Libanon staat ook voor de verfijnde Midden-Oosterse keuken en de eeuwige strijd over de herkomst van hummus. Streetfoodbars zijn in Beiroet levendige ontmoetingsplekken waar jong en oud geniet van een drankje en lekkere mezze’s. gent Hanna Couderé (32) en Dalilah Mahassine (41), de vrouwen achter yalla yalla, begonnen bescheiden met een foodtruck. Daarna openden ze samen een eerste streetfoodbar in Gent. Falafel evolueerde al snel naar een uitgebreidere versie en op de kaart verscheen meer lekkers uit de Midden-Oosterse keuken. De keuken van beide dames is niet enkel libanees. Hij verenigt een aantal traditionele gerechtjes uit het Midden-Oosten met een eigen twist. Zo wordt het bekende Fateh “gepimpt” tot libanese nacho’s.
Er wordt steeds gewerkt met respect voor verse ingrediênten. De formule bleek succesvol in Gent. Voortaan kan ook Antwerpen meegenieten van al dit lekkers De nadruk ligt op de mezze’s. U krijgt allerlei kleine hapjes en kunt zo verschillende dingen proeven en nieuwe smaken leren kennen. Kent u weinig van de libanese keuken dan is dat de ideale manier om te ontdekken wat u het liefst eet. suggesties Naast de vaste kaart komen er ook suggesties. Onder de naam Umm’s kitchen (Umm is mama in het Arabisch) zullen ook een paar gerechten van Dalilah’s mama op het menu komen zoals een tagine van kip curry die grootmoeder maakte en die naaldloos de verschillende culturen verenigt. zurenBOrg De dames kennen onze buurt al langer. Hanna woont al een tijdje in Antwerpen. Ze waren het beiden snel eens dat ze met hun Antwerpse restaurant naar Zurenborg zouden komen. Half april, bij het interview,
Eline Vercruyssen
Dalilah Mahassine en Hanna Couderé met hun eigen bier YALLA YALLA. Foto: Ernest VANRINTEL
zijn de grootste verbouwingen al gebeurd, maar wordt er nog hard gewerkt aan de afwerking. Ook loopt de sollicitatie voor de kok nog. Half juni hopen ze open te gaan. Corona heeft voor aardig wat vertraging gezorgd. Hopelijk kan de zomer veel goedmaken en kunnen we snel genieten van hun aanbod op het ruime terras. drAnk Bij lekker eten hoort een heerlijke Ksarawijn. Die is gemaakt met druiven uit de Bekavallei in libanon. En er komen nog meer libanese wijnen op de kaart. U zult verder ook van cocktails kunnen genieten. Wat dacht u van een combinatie van za’atarsiroop met pompelmoes en tequila? De naam alleen al brengt u in vervoering: Swinging Sultan. Een typisch libanees biertje is Almazeh. leuk maar ondertussen is er een eigen yalla yalla bier in de maak! Muziek De opmerkzame Zurenborger zag wellicht al de affiche van Yalla Yalla aan het raam van het restaurant met daarop het portret van Oum Kalthoum. De legendarische Egyptische zangeres was de favoriete van de libanese grootmoeder van Dalilah, die zelf een half Marokkaanse half libanese moeder heeft en een Palestijnse vader. In het restaurant zal oude oosterse
Opticien - Optometriste Dageraadplaats 12 2018 Antwerpen tel : 03/235 16 35 • fax : 03/235 17 44 optiekdedageraad@telenet.be
OPENINGSUREN MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG
GESLOTEN 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 13 uur
muziek weerklinken. Natuurlijk mag ook de nationale libanese heldin Fairuz niet ontbreken. Misschien wordt er in de toekomst ook live muziek gespeeld, wat garant staat voor de typische oosterse gezelligheid. kOOPkAst Beneden in de gang komt een kast met koopwaar. Het zal voornamelijk gaan over ingrediënten die gebruikt worden in de keuken: een za’atar (typische kruidenmelange), kikkererwten (een West-Vlaamse boer is recent begonnen met de verbouwing ervan), maar ook gepekelde, gefermenteerde groenten. suCCes De oosterse keuken maakte de laatste jaren een zeer grote sprong voorwaarts. Van vrij onbekend naar superpopulair, niet het minst in vegetarische en veganistische middens. Was falafel eerst een armemensengerecht, dan is het nu heel hip. Falafel wordt geconsumeerd als snelle hap en als volwaardige maaltijd (in combinatie met wraps en pittabrood). Hummus is bijna niet meer weg te denken uit onze aperowereld die onder covid zeker aan belang toenam. Baba ghanoush (geroosterde auberginedip) en fattoush (libanese broodsalade) zijn allang geen onbekenden meer. Hopelijk kunnen we snel een glas Ksarawijn heffen op de opening van dit beloftevol restaurant en samen genieten van de mezze’s op het grote terras: yAllA yAllA!
Meer infO ontharingen • massage • pedicure manicure • make-up • gelaatsverzorging verwendagen • cadeaubons voor alle verzorgingen worden 100% natuurzuivere producten van dr. hauschka en Chi gebruikt.
www.mooimakerijanemoon.be ann@mooimakerijanemoon.be gsm 0498/69 39 45 Volg ons ook op Facebook en Instagram
www.yallayallabeirutstreetfood.com
een greeP uit het Menu Baba ghanoush dip van gerookte aubergine Falafel balletjes op basis van kikkererwten en tuinbonen, gekruid met komijn en koriander Kibbeh (lamsvleeskoekjes met bulgur Falafelwrap classic/toppings ook als bowl Kefta bil siniya
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
13
David Joris en Laura Van den Noorgate van Zeezicht openen Murukutum
“ Wij willen een wijnbar zonder kapsones”
zelfs een dreigende derde golf kan de horeca van zurenborg niet van de wijs brengen. het japanse ramenrestaurant umamido moest het loodje leggen voor corona maar leegstand is op de dageraadplaats nooit van lange duur. Als de horeca op 8 mei terug open kan gaat david joris samen met vriendin Laura van den noortgate aan de slag in Murukutum. (Luc PAndeLAers) Wat betekent Murukutum? Zelfs Meneer Google lijkt het niet te weten. “Ik vrees dat het gewoon niks betekent”, lacht David Joris. “Een paar jaar geleden waren we in Jamaica en daar liepen we een kleurrijke figuur tegen het lijf die zichzelf zo noemde. Voor ons is dat gefantaseerde woord zo’n beetje het symbool geworden van de zonnige en zorgeloze sfeer van de Caraïben. En dat is nu net de sfeer die we hier willen oproepen.”
vanaf 2010 kunnen online geraadpleegd worden in pdf-formaat. https://issuu.com/bitrac of gewoon googelen op ‘Gazet van Zurenborg’) Haar fascinatie voor oude en op het eerste zicht waardeloze materialen kan ze nu ook kwijt bij het bemeubelen van de nieuwe zaak. Alle tafels en stoelen zijn recyclagemateriaal dat met een scheut creativiteit en veel handenarbeid een nieuw leven gekregen heeft.
zeeziCht David Joris is een oude bekende voor de habitués van Zeezicht. Hij stond er al tien jaar achter de toog toen Frans Terpstra in 2012 besloot om ermee te stoppen. Samen met collega’s Esther Fonteyn en Babs Cossaert nam David toen de zaak over. In 2015 kwam er op de tweede verdieping het Aziatische restaurant Overzee bij. Beide zaken zijn omwille van corona noodgedwongen al maanden dicht: tijd genoeg dus om wilde plannen te maken.
nAtuurWijn Maar wat mogen we nu verwachten van Murukutum? “Wij hebben onze inspiratie opgedaan in Jamaica”, zegt David Joris. “Maar het wordt zeker geen exclusief Jamaicaanse of zelfs Caraïbische zaak. Wij willen vooral die vrolijke en ongedwongen sfeer van daar creëren. Wat ons voor ogen staat is een wijnbar zonder kapsones, zonder het elitaire sfeertje
stAtie tWee laura Van den Noortgate heeft ook al flink wat kilometers op de teller in de horeca (onder meer in Zeezicht en Gitanes) maar probeert tegelijk ook haar modeopleiding te verzilveren in andere projecten. In 2018 richtte ze samen met Jamilla Boujouh het modelabel Statie Twee op met een winkel in de Statiestraat in Berchem. Hun eerste collectie was een handtassenlijn, volledig gemaakt van materiaaloverschotten. Het volledige verhaal van dit project is terug te vinden in onze editie 3 van 2018. (Tip voor onze lezers: al onze edities
Chrisssy's Chris Vissers
Kleermaakster Retouche info.chrisssys@gmail.com www.chrisssys.be 0485 39 33 66
Laura Van den Noortgate opent Murukutum met David Joris. Foto: Jörg PYL
dat hier rond het concept wijnbar hangt. Wij noemen het een natural street bar, waarbij street staat voor de streetfood die we gaan serveren en natural omdat we ons gaan specialiseren in natuurwijnen. Natuurwijn is zo’n beetje de overtreffende trap van biowijn. Niet enkel pesticiden en meststoffen zijn uit den boze maar de wijnstokken mogen ook niet geïrrigeerd worden en het gistingsproces verloopt volledig natuurlijk zonder toevoeging van gist. Het eindproduct wordt ook niet of minimaal geklaard waardoor de wijn een beetje troebel blijft. Natuurwijnen komen vooral uit Frankrijk en Duitsland.”
streetfOOd “Bij een goed glas hoort ook een hapje. Tapa’s dus, maar zeker niet enkel Spaans. In Jamaica hebben we een rijke streetfoodcultuur leren kennen met toppers als jerk chicken en goat curry. En tijdens vroegere reizen in Zuidoost-Azië hebben we ook heel wat inspiratie opgedaan. Wij zijn er helemaal klaar voor en kijken met spanning uit naar het mooie weer dat er stilaan staat aan te komen. Als corona geen stokken meer in onze wielen steekt zou het tegen 8 mei zover moeten zijn. Iedereen welkom dan op ons terras!”
14
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Het BorgerBlad stopt ermee
de Borgerhoutse districtskrant BorgerBlad moet noodgedwongen stoppen na vier jaar. vier maal per jaar brachten zij een behoorlijk professioneel ogende krant op groot formaat gedrukt op mooi papier en in kleurendruk. (jörg PyL) Het BorgerBlad werd geleid door twee hoofdredactrices Bianca De Wolf en leen lesiere die deze mooie krant met magazine-allures coördineerden. Bianca de Wolf die vroeger nog in De Ramstraat gewoond heeft, kon zich vrijmaken om over het einde van hun blad uitleg te geven. Het blad was een verlengde van het wijkkrantje van het Boelaerpark, een initiatief van de Boelaerbuurt vzw. Het district Borgerhout ondersteunde het blad met een nominatieve subsidie en het blad kon starten onder de leiding van de twee hoofdredactrices. Hoofdredactrice Bianca De Wolf legt zich professioneel vooral toe op communicatie voor jeugdwerk, welzijn, cultuur en participatie. Op journalistiek gebied schreef zij voor
Rataplan, Madame Fortuna, de Theatergarage, Trix, het Werkhuys en De Reuskens van Borgerhout. Het was niet de bedoeling dat de inhoud door professionele schrijvers of fotografen gebracht werd, maar achter de schermen was er voldoende professionele kennis aanwezig. De verdeling gebeurde vanuit twee verzamelpunten en de krant werd door vrijwilligers in de bussen gestopt. Maar een krant leiden vraagt veel energie en tijd. Omdat beiden een voltijdse baan hadden en beiden een gezin te runnen hebben, begon het hoofdredacteurschap hen zwaar te wegen. Sinds ruim een jaar waren zij op zoek naar een of meerdere sterke schouders om de coördinatie (mee)
Bianca de Wolf, hoofdredactrice met Leen Lesiere. Foto: Jörg PYL
De Standaard en het magazine Mo. Samen met leen lesiere coördineerde zij een ruime schaar vrijwillige medewerkers naast haar professionele bezigheden. Zij gaven het BorgerBlad dat op minstens 21000 exemplaren verdeeld werd in heel Borgerhout een magazineachtige look. Zij werkten hiervoor samen met Rob Marcelis als professionele vormgever. lagere en middelbare hadden vaste rubrieken. Ze wilden een breed gamma voor iedereen bieden. Op cultureel vlak werkten ze samen met de Roma,
te dragen, maar er bood zich niemand aan die geschikt bleek te zijn. Daarbij komt dat de redactie door de band gezien aanzienlijk jonger is dan die van Gazet van Zurenborg. Maar jongere mensen betekent ook dat zij meestal druk bezig zijn met een professioneel leven en het opvoeden van kinderen. In 2020 verschenen er om die reden slechts drie kranten en werd de decemberkrant uitgesteld tot januari van dit jaar. Hoewel de titel van het edito van Bianca De Wolf 'Hoop' was, bleek het
BorgerBlad verdwijnt. Foto: Jörg PYL
dat dit het laatste nummer van het BorgerBlad zou zijn. leen lesiere schonk bovendien het leven aan een dochter en als prille mama moest zij eventjes gas terugnemen als hoofdredactrice. Daardoor kwam een grotere last op de schouders van Bianca De Wolf te liggen, die naast een meer dan voltijdse baan tegelijkertijd moest zorgen voor drie tieners. Zij voelde haar draagkracht slinken en omdat er niemand de hoofdredactie kwam versterken, werd besloten de stekker eruit te halen. “Soms moet iets ophouden te bestaan, om de kans te bieden dat er iets nieuws ontstaat”, meent Bianca De Wolf die ervan overtuigd is dat een nieuwe ploeg zal opstaan die het BorgerBlad later een nieuw leven inblaast.
Maar het BorgerBlad zal niet in stilte verdwijnen. Op 28 mei werd er een punt achter de mooie werking gezet met een afscheidsdrink voor alle medewerkers na de vrijdagse markt op het Borgerhoutse laar. Er werd ook een wedstrijd georganiseerd met prijzen van de Roma, Rataplan, Café Mombassa, Trix en de Carrefour. Zo werd een aanzienlijk deel van de overgebleven advertentie-inkomsten teruggegeven aan de lezers en de adverteerders die mee het BorgerBlad ondersteund hadden. Ook kreeg iedereen die meegewerkt heeft aan het BorgerBlad een mooie mok als herinnering en afscheidscadeau. En nu maar wachten tot het BorgerBlad als een feniks uit zijn as herrijst.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
15
Julie Kruijne leidt toekomstige assistentiehond August op
“ Dit is niet weggelegd voor mensen die graag een puppy in huis willen nemen” Op haar 14de al wist julie kruijne dat ze iets met honden wilde gaan doen. ze koos uiteindelijk voor een opleiding Bio-ingenieur, maar ondertussen biedt ze als ‘mama-coach’ begeleiding aan toekomstige en prille moeders. de carrièrepauze die Covid-19 haar oplegde deed het waakvlammetje van de oude droom weer opflakkeren. ze meldde zich bij de organisatie hachiko om een gastgezin te bieden voor een assistentiehond in spe. sinds april zet de Labradorpup August de boel op stelten in de ramstraat. (Marcel sChOeters) Julie kwam 7 jaar geleden op Zurenborg terecht. Als meisje van den buiten had ze niet zoveel met de stad, maar in onze wijk vond ze toch een soort dorpsgevoel terug. “Ik ben ook helemaal verliefd geworden op de Domestic, waar je nog een echte croissant kan krijgen.” Niet onbelangrijk voor een vrouw die met een Franse man door het leven gaat. In de aprileditie 2020 mocht Julie haar verhaal als mamacoach al eens brengen. De zorg en begeleiding die ze nu moet bieden, is van een heel andere orde. Hachiko leidt geen blindengeleide- maar assistentiehonden op. Dat die ook nodig zijn, weten we nog van Marieke Vervoort. Of er ook voor August zo’n toekomst is weggelegd, is momenteel nog niet zeker. Het zou ook kunnen dat hij een baasje of vrouwtje krijgt dat aan epilepsieaanvallen lijdt. Voorlopig mag hij nog onder toezicht de kat jennen en de huisraad slopen. heuPdysPLAsie “Hachiko organiseert per lichting van een zestal pups met heel wat puzzelwerk een systeem van gastgezinnen. Ze hebben al lang een samenwerking met bepaalde kwekers, maar wij hebben toevallig een hond die afkomstig is van ‘Purpose Dog’”, zegt Julie. “Dat is opgezet door dierenartsen die de hondjes selecteren op basis van fysieke, biologische en gedragskenmerken. Het fysieke aspect is niet zonder belang. labradors hebben bijvoorbeeld van nature een zwakke heup en voor werkhonden is het belangrijk dat die heupdysplasie minder sterk is.” Julie was 18 jaar geleden ook als eens naar Hachiko gegaan, maar ze had toen beseft dat het om een fulltime bezigheid ging. Nu corona haar mamacoachwerk in lockdown plaatste – “Vrouwen bevallen niet op commando, dus je kan niets van tevoren regelen”- diende ze online een nieuwe aanvraag in bij Hachiko. Dat leidde tot een gesprek bij de organisatie in Gent. LutgArt Julie was weer op het spoor gezet door Mike en lilian van juwelier Emenel, die zelf honden hebben. “Het was vooral hun buurvrouw lutgard, die dat al had gedaan, die mij in de juiste richting duwde. Ik heb eerst contact opgenomen met Hondenboot, dat zich bezighoudt met blindengeleidehonden, maar daar voelde ik de klik niet mee.” “Ik heb als kind labradors gehad en ik heb ook met paarden gewerkt. Eerst zou het voor de zomer zijn geweest, maar er waren toen geen nestjes. Dat
was er wel in maart, maar die 4 pups zijn gestorven aan een virus. Uiteindelijk is het dan april geworden.” - Wat worden jullie als gastgezin verondersteld met August te doen? JK: “August blijft ongeveer 1,5 jaar bij ons. Wij zijn verantwoordelijk voor het bijbrengen van sociale basisvaardigheden, zoals zindelijkheid, rustig blijven bij prikkels, het zich veilig voelen, het aanleren van bepaalde basiscommando’s. Tijdens het laatste half jaar moet August dan door de week op kot bij Hachiko in Gent en komt hij alleen in het weekend weer naar ons. Daar wordt nagegaan welke carrière hij krijgt. Uiteindelijk gaat hij dan naar zijn definitieve baasje of vrouwtje.” -En daarna komt er een nieuwe hond? JK: “Of we maken meer tijd voor het gezin. Maar deze winter gaan we onderling ook honden wisselen. Dan leer je ook dat elke hond zijn eigen karakter heeft.” - Kan je daarna nog contact houden met August? JK: “Jazeker, er worden terugkomdagen georganiseerd.” iMPACt - Wat is de impact van het in huis nemen van zo’n hond op jou en je gezin?” JK: “Voor ons was het niet evident, want mijn man is allergisch voor honden en katten. Maar je lichaam kan daar blijkbaar aan wennen. De
August, assistentiehond in opleiding. Foto: An VAN DE WAL
eerste drie weken zijn het zwaarst. De eerste nachten slaapt een pup slecht, hij bijt alles kapot.” “Maar de zwaarste fase ligt nu wel achter ons. Er komt echter weer een nieuwe fase aanzetten, want over 2 maanden gaan de hormonen spelen. Voor mij is dat dan weer interessant, omdat er toch een link is met mijn werk, dat ook uitgaat van een lichaam als biosysteem. Vanaf nu gaan we om de 14 dagen naar Gent voor ondersteuningstraining. Daar leren ze ons hoe wij met die honden moeten omgaan.” “Hij moet wennen aan de reactie van mensen. Op de markt moet hij leren omgaan met de geuren, maar hij moet altijd naar mij blijven kijken. Hij komt ook in aanraking met andere honden en hun territorium. Hij moet altijd aan een lange lijn lopen, om zelf beslissingen te kunnen nemen. Maar hij wordt beloond als hij naar mij komt.”
“Het is in feite zeer pavloviaans. Er zijn 6 strategieën om ongewenst gedrag tegen te gaan: negeren, aflijnen, alternatief bieden, afstand nemen, vermijden en anticiperen.” - Welke raad zou je geven aan mensen die dit ook willen proberen? JK: “Het is niet weggelegd voor iemand die graag een puppy in huis wil nemen. Je moet over een groot altruïsme beschikken. De persoon waar August uiteindelijk bij terecht komt, krijgt er meer kwaliteit voor in haar of zijn leven. En ik ook, want uiteindelijk zal ik iemand hebben geholpen.” Meer infO Hachiko Molenstraat 54 9820 Merelbeke 09/230 66 81 info@hachiko.org www.hachiko.org
16
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Fietsen door Zurenborg
Zicht op Zurenborgse fietsstraten fietsen doorheen zurenborg wordt geleidelijk gemakkelijker en veiliger. in steeds meer straten duiden borden en wegmarkeringen op een fietsstraat. Met corona is het belang van de fiets in de stad alleen maar groter geworden. Duidelijk is dat de fiets een belangrijke rol speelt bij het bereiken van de modal shift zoals overeengekomen in de afspraken over Oosterweel, waarbij het stadsbestuur ernaar streeft om mensen te laten kiezen voor meer duurzaam vervoer. zeker voor wie zich binnen de stad verplaatst, biedt de auto niet altijd de beste oplossing. geen wonder dat de stad dan ook versneld aan het fietsbeleid werkt met vorig jaar alleen al 19 km nieuwe fietsstraten, hetgeen met nieuwe fietsroutes door Zurenborg goed te zien is. Een goed moment om het Antwerpse fietsbeleid en hoe zurenborg hierin past eens nader te bekijken. (herman kOk) verAnderende POsitie vAn de fiets in het verkeer lange tijd is Antwerpen een door de auto gedomineerde stad geweest, en nog altijd is de positie van de auto relatief sterk in vergelijking met de meeste steden elders in Europa. Toch is er het nodige aan het veranderen. In de jaren ’90 van de vorige eeuw was de doorvoering van een 30 km maximumsnelheid in de straten van Zurenborg zeker niet evident en hadden vele bewoners het idee dat dat toch wel wat overdreven was. Inmiddels is 95% van de straten binnen de Ring zone-30. Fietsen door de stad had eind jaren ’90 nog iets exotisch, zeker in vergelijking met Nederland. Fietsparkeermogelijkheden bij bijvoorbeeld stations waren beperkt, de klapfiets werd door menig NMBS-conducteur nog als een gewone fiets gezien die niet zomaar mee mocht, en als fietser zich opstellen voor de auto aan het rode licht om aan de uitlaatgassen te ontsnappen werd door velen als asociaal gezien. Dat alles is inmiddels al lang verleden tijd en veel mensen vragen meer aandacht voor de fiets in het verkeer. Ook de fiets in het verkeer evolueert snel. Was er in het verleden de stadsfiets en de sportfiets voor buiten, inmiddels is de fiets veel diverser geworden qua maat en snelheid. Zo zijn er e-bikes, speedelecs, vouwfietsen, ligfietsen, pakketbezorgfietsen, en de in Zurenborg populaire bakfietsen naast reguliere fietsen. Ook is er inmiddels een rijk scala aan huurfietsen voor toeristen, zijn er deelfietsen van de stad (Velo) en bestaat er de leasefiets naast de leasewagen. Om te kunnen fietsen hoef je geen fiets meer te bezitten, hetgeen de drempel om te fietsen flink heeft verlaagd. Zurenborg kreeg in 2015 de primeur met de eerste fietsstraat van Antwerpen. De Grotehondstraat, gelegen op een fietsroute van de oostelijke wijken naar het centrum, werd omgevormd tot fietsstraat. In de Belgische verkeerscode heeft de fietsstraat sinds januari 2012 een officieel statuut. Kort gezegd, zijn er fietsers leidend, kunnen over de volle breedte van de straat fietsen, en mogen niet door het autoverkeer worden ingehaald. Deze experimentele fietsstraat was dan ook een eerste aanzet om te komen tot een netwerk van hoofdverbindingen voor fietsers zoals opgesteld door de Stad in de Nota Fietsstraten Antwerpen. NAAr een AntWerPs fietsBeLeid Koen Kennis, Antwerps schepen bevoegd voor onder meer mobiliteit, Voorzitter van de Antwerpse Vervoersregio, en buurtbewoner in Zurenborg, geeft aan dat verdere ontwikkeling van de fietsinfrastructuur hard nodig is, omdat het gebruik van de fiets in zowel het woonwerkverkeer als het vrijetijdsverkeer fors toeneemt. De studie ’10 jaar mobiliteitstrends in Antwerpen’ in het kader van ‘Slim naar Antwerpen’ laat zien dat er meer wordt gefietst in de stad terwijl het autogebruik afneemt. Bijna 30% van het woon-werkverkeer geschiedde vorig jaar met de fiets, een toename van 9% ten op-
zichte van 2010. Het aandeel waarvoor de auto werd gebruikt is gedaald van 51% in 2010 tot 35% in 2020. Voor Koen Kennis is de realisatie van een fietsstratennetwerk als een stedelijk netwerk van hoofdfietsverbindingen dan ook prioriteit. Dit netwerk biedt oriëntatie en structuur aan de fietsers en sluit goed aan op het interlokale netwerk van fietsostrades, die eveneens zeer succesvol zijn. De F1 Antwerpen-Mechelen is zelfs zo succesvol dat deze verder zal worden opgewaardeerd omwille van meer capaciteit en veiligere kruisingen. De keuze voor het mobiliteitsprofiel van een straat en daarmee de lokalisatie van fietsstraten wordt bepaald door de Stad, waarbij er overleg is met de Mobiliteitsinfo in het straatbeeld. districten en stakeholders als De lijn. Foto: Jörg PYL Het fietsplan van de stad onderscheidt verschillende categorieën fietsroutes, kort samengevat verbindende fietsstraten, lokale fietsen en Bussen buurt- en wijkroutes, en deels overlappend De Lange Altaarstraat als fietsstraat is met de aanwezigheid van scholen in de buurt goed te begrijpen, maar met routes voor toeristisch-recreatief gebruik. bijna 600 passerende stadsbussen wel bijzonder. Marc Marc Swyngedouw, professor sociologie aan Swyngedouw pleit in algemene zin voor het omvormen de KU leuven en buurtbewoner, is groot voor- van straten met scholen tot fietsstraten. Dit biedt stander van fietsstraten. Hij legt de nadruk veiligheid aan fietsende kinderen en meer flexibiliteit dan op het volgen van ‘desire lines’, routes die de de status van schoolstraat. Marco te Brömmelstroet stelt fietsers zelf nemen, om te komen tot logische dat snelheids- en gewichtsverschillen van de verschilroutes. Hij wijst voorts op de noodzaak tot het lende modaliteiten niet te groot kunnen zijn in een goede maken van keuzes om te komen tot een auto- fietsstraat ‘je doet goudvissen en haaien ook niet in luwe wijk. Marco te Brömmelstroet, hoogleraar hetzelfde bassin’. Of geeft de Stad hiermee aan dat de Future Mobilities aan de Universiteit van dagen van Zurenborg als één van de drukste buscorridors Amsterdam, alias de Fietsprofessor stelt dat van Antwerpen geteld zijn? Ietwat tegenstrijdig hiermee fietsstraten in principe op doorstroming ge- presenteerde District Berchem in januari 21 nog een plan richt zijn. Binnen wijken pleit hij voor aandacht in samenspraak met De lijn en Dienst Erfgoed om de voor de verblijfs- en gemeenschapswaarde van Cogels-Osylei heraan te leggen tot een retro-busbaan. De een straat, waarbij de straat niet langer een op toekomst zal het leren. Het is te hopen dat het openbaar verkeer en doorstroming gerichte productie- vervoer meer vrije ruimte op de hoofdverkeersassen krijgt opdat de sluip-buscorridor door de wijk en langs scholen straat is. tot het verleden kan behoren. fietsrOutes dOOr zurenBOrg Koen Kennis laat opmerken dat de positie van De Cogels-Osylei heeft als fietsroute veel potentie, maar Zurenborg in het netwerk als schakel tussen geldt nu volgens Koen Kennis als een Parijs-Roubaix het centrum en de voorsteden belangrijk is. Met kasseienroute. De vele bussen maken het er voor fietsers de opwaardering van de Pretoriastraat krijgt de niet veiliger op. Fietsers mijden daarom de straat of centrum-oost-verbinding lopend via Oosten- rijden op het voetpad. De straat is qua erfgoed en stadsstraat-Grotehondstraat en Pretoriastraat naar gezicht een straat van internationale betekenis. Wat zou de Singel goed vorm, en de nieuw aangeduide er mooier zijn dan Zurenborg en de Cogels-Osylei een fietsstraat die loopt via Transvaalstraat en prominente positie te geven op de recreatieve fietskaart lange Altaarstraat als onderdeel van de van Antwerpen waarmee toeristen en bezoekers per tangentiële gordel verbinding leidt tot een fiets de vele bezienswaardigheden van de stad kunnen verbeterde verbinding van Berchem naar bezoeken. Marc Swyngedouw stelt dat een heet hangBorgerhout. Hoewel de verbinding inmiddels ijzer als de heraanleg van de Cogels-Osylei enkel door is gemarkeerd zal een definitieve herinrichting dialoog met de wijk kan worden opgelost. Immers, deze tot fietsstraat nog wel even op zich laten wach- straat gaat de hele wijk aan en voorts kunnen District en ten, afhankelijk van planning en budgetten. Het Stad gebruik maken van in de wijk aanwezige expertise. heraanleggen van straten vergt veel tijd. ‘Vaak willen we sneller dan we kunnen’ aldus Kennis. fietsPLAn: Meer dAn fietsen ALLeen Kennis stelt ook dat de Stad ook inzet op fietscomfort. Schepen Koen Kennis merkt op dat er voor Zo is de recente heraanleg van de Plantin en Moretuslei Zurenborg meer op de rol staat. Zo wordt er gepaard gegaan met de komst van verruimde en gedacht aan een recreatieve fietsverbinding comfortabele fietspaden. De fietspaden langs de Singel door het geplande Spoorpark, dat goed vooruit- en het Ring-fietspad zijn opgewaardeerd. En bij verkeersgaat in de ontwerp- en inspraakfase. Hiermee lichten wordt steeds vaker gewerkt met ‘wachtverzachkrijgen voetgangers en fietsers een aangename ters’ opdat fietsers zicht hebben op de wachttijd. Ook verbinding door het groen van Zurenborg is Koen Kennis tevreden met het nieuwe straatprofiel naar Borgerhout. De komende heraanleg van van de Generaal Van Merlenstraat en de Waterloostraat de Oostenstraat werd aangegrepen om de waar behoud van historische kasseien en een fietscompositie van de fiets op dat traject te verbeteren. fortstrook goed samengaan. Dergelijke profielen kunnen
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Zurenborg als fietszone ook omdat nagenoeg alle straten zo smal zijn dat auto’s fietsers nu volgens het verkeersreglement niet mogen inhalen. Daarentegen stelt Kennis dat de hele wijk al een zone-30 is en daarmee een basis biedt voor gemengd verkeer. In praktijk functioneert hiermee een groot deel van de wijk al als fietszone. Bovendien bieden fietszones geen structuur in de zin van verbindingen, en ontbreekt ook het verkeersstatuut dat wel geldt voor een fietsstraat. Voor Marco Te Brömmelstroet is 30 km per uur, oftewel 8 m per seconde, voor een woonwijk nog altijd heel snel. Hij pleit dan ook voor meer woonerf-achtige oplossingen gebaseerd op stapvoets rijden waarbij de nadruk meer ligt op verblijf, samenkomst, en spelen, dan op doorstroming. De straat dus als inclusieve gemeenschapsruimte.
Markering fietsstraat op de weg. Foto: Jörg PYL
goed werken voor buurtverbindingen en toeristisch-recreatieve routes door historische stadsdelen. Voor Koen Kennis gaat het fietsbeleid verder dan fietsstraten en fietspaden. Fietsen moeten ook kunnen worden gestald. In een stedelijke woonwijk als Zurenborg kan dat met toenemend fietsbezit tot problemen leiden op het voetpad. Immers, op het voetpad geplaatste fietsen gaan ten koste van de ruimte voor de voetganger. Het binnen plaatsen van fietsen is echter bij veel huizen niet evident. Daarom is de buurtfietsparking op de hoek van de Wolfstraat en de Walvisstraat recentelijk meer dan verdubbeld tot 155 plaatsen. Ook doet de Stad wat aan weesfietsen, fietsen die langer dan drie maanden onbeheerd blijven staan. Die worden na aankondiging verwijderd en kunnen eventueel door de eigenaar terug worden opgehaald bij het depot. Marc Swyngedouw pleit ervoor een beperkt aantal parkeerplaatsen te vervangen door fietsenrekken of afsluitbare fietsboxen voor buurtbewoners. Ook wijst hij erop dat parkeergarages rondom de wijk onvoldoende worden benut door restaurant-, café- en wijkbezoekers en bewoners. Daardoor blijft de druk van het straatparkeren te hoog, waardoor alternatief gebruik van parkeerplaatsen moeilijk te realiseren is. Marc Swyngedouw stelt voor om het gebruik van de parkeergarages te stimuleren bij bezoekers, om in elke straat een beperkt aantal parkeerplaatsen voor te behouden voor bewoners van de wijk. Van belang voor Koen Kennis is ook het sensibiliseren van fietsers ten aanzien van verkeersregels. Met wederzijds respect zou de menging auto’s versus fietsers en fietsers versus voetgangers, waaraan in dichtbebouwde gebieden als Zurenborg nu eenmaal moeilijk te ontkomen is, veel beter kunnen verlopen. Wat dat betreft is het verschil qua fietsgedrag tussen het ietwat anarchistische Amsterdam en het meer gedisciplineerde Kopenhagen groot. Het leidt er in Amsterdam zelfs in toenemende mate toe dat in bepaalde gebieden de fiets ‘te gast is’ of zelfs totaal wordt geweerd. zurenBOrg ALs fietszOne Een hele wijk bestempelen als fietszone is iets waar de meningen nogal over verdeeld zijn. Marc Swyngedouw is voorstander van
17
fietsen in zurenBOrg – Werk in uitvOering Is het glas halfvol of halfleeg? Dat laat ik graag over aan u. Feit is dat er de afgelopen jaren veel is verbeterd en ook dat er nog veel te doen is. En zoals de stad nooit af is, zo zal ook het fietsplan nooit af zijn. Veranderende fietspatronen en nieuwe inzichten zullen hun weg vinden naar Zurenborg. Maar de focus en actieve betrokkenheid van de Stad bij het fietsen is inmiddels wel medebepalend bij veel infrastructuurprojecten. ‘First we shape our streets; then our streets shape us’; de Canadese auteurs Chris and Melissa Bruntlett verwoorden het mooi in hun boek ‘Curbing Traffic’. Strategische en ontwerpkeuzes voor de inrichting van straten in Zurenborg en elders in Antwerpen zullen medebepalend zijn voor ons gedrag van morgen.
18
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Heropening Horeca
Op 8 mei was het eindelijk zover. Na een verplichte sluiting van meer dan een half jaar mochten de horecazaken weer openen, zij het voorlopig alleen op de terrassen. Onze fotografe An Van de Wal trok gewapend met camera, pen en papier naar de opgeluchte uitbaters om een reactie op te tekenen. Ondanks het minder goede weer waren die overwegend positief. Nu maar hopen dat covid ver weg van ons bed blijft.
Aan het strand van Oostende - Steven en Lieve
“ We kijken tevreden terug op ons take-away avontuur en onze trouwe klanten die hier helemaal in meegingen. De steun uit de buurt was hartverwarmend. Nu de terrassen weer open zijn, is het eens zo plezant om die klanten “live” wat extra in de watten te leggen.” Met een grote luifel, verwarmd terras en dekentjes komt dat helemaal goed!"
Cuichine - Szelim
“ Als restaurant met een niet overdekt terras, is dit zeker niet fijn werken. We investeren ook niet in een overkapping, want in normale tijden was dit nooit nodig geweest. Zeer moeilijk nu qua personeels-, werkplanning en voorbereiding omdat we afhankelijk zijn van het weer. We moeten nu wel meedoen met de "buitenhoreca", want onze take-out is in elkaar gestort sinds de opening van de terrassen. We kijken uit naar 9 juni als de "binnenhoreca" terug open mag, dan kunnen we terug werken zoals vanouds.”
Petit Boeuf – Benjamin Murukutum – Lauren en David
“ Het eerste weekend was ook meteen ons openingsweekend en het was top! Mooi weer al bij al en een goeie opkomst! Sindsdien is het weer wat minder, maar we mogen zeker niet klagen. Een aantal klanten komen echt heel specifiek naar ons bijvoorbeeld voor de natuurwijnen en dat is uiteraard heel fijn om horen.”
“ Ik ben blij weer open te zijn en mensen terug te zien, en kijk ook uit naar de opening binnen hoewel er daar ook nog steeds onduidelijkheid is over wat er dan mag en wat niet. Het weer is af en toe een spelbreker, maar aangezien ik alleen werk kan ik nog altijd sluiten mocht het echt heel slecht zijn! Ik moet dan geen personeel naar huis sturen!”
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
19
Walvis - Adam
" Ik ben blij met de opening van terrassen, hoewel er veel regeltjes zijn en die zijn in het begin niet voor iedereen even duidelijk." De moeilijkheid door het wisselvalige weer zit hem er dan weer in om in te schatten hoeveel personeel hij nodig heeft. Maar hij is vooral heel blij om weer te kunnen werken, om bezig te zijn, voor het contact met de klanten. “Van zagen en klagen word je toch ook niet beter, toch?”
Pici - Michel
“ De heropening van de terrassen is goed, want je merkte dat de mensen er nood aan hebben om buiten te komen. Een nadeel is natuurlijk wel het slechte weer, maar langs de andere kant is dat ook een beetje de bluts met de buil: zo is er wat meer ademruimte en tijd om het personeel te laten inwerken na een lange periode van tijdelijke werkloosheid of om nieuwe krachten op te leiden.”
FRITS - FRIE
" We hadden er met de slechte weersvoorspellingen wel wat schrik voor maar dat heeft onze klanten niet tegengehouden. Weer of geen weer, iedereen geniet er duidelijk van dat de terrasjes weer open zijn!"
Den Draak - Hannes
Plantage en Tranquillo – Hans & Gijs
" We zijn heel blij dat de terrassen terug open mogen. We hebben er veel goesting in. We vliegen er weer in en we hopen op mooi weer de komende tijd."
" Ik ben gewoon blij dat het voorbij is en dat wij eindelijk de etalagepoppen (tijdens de sluiting had hij enkele etalagepoppen in het café gezet) uit ons café konden wegdoen en dat er terug mensen kunnnen komen zitten, ik ben gewoon blij, heel blij."
20
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Wijkweters: Sofie Van de Velde
Vergeet niet, kunst is altijd een optie!
kregen hun werk in de kijker te zetten op een centrale muur in de galerie. Van de opbrengst ging er 20% naar de verkochte werken naar de voedselbank, 50% naar de kunstenaar zelf en de rest was voor de ‘overhead’, zeg maar de logistieke en communicatie investering. Een mooi initiatief, niet commercieel genoeg maar het gaf wel een kans om jonge kunstenaars in je woonkamer te hangen, op een betaalbare manier. Vergeet niet, kunst is altijd een optie, zegt ze. Je kan op reis gaan, duur uit gaan eten maar ook een werk kopen van een jonge kunstenaar. Dit zijn prijzen die nog te betalen zijn en je hebt iets unieks in huis. Of ze alle facetten even leuk vindt van galeriste te zijn? Nee, het boekhoudkundige ligt haar minder, vindt ze een beetje saai maar als ze daarna weer een aterlier-bezoek heeft, weet ze weer waar ze het allemaal voor doet. Ik vraag haar, moest ze zelf een kunstwerk zijn, wie of wat ze dan zou zijn? Geen makkelijke vraag, heeft nog niemand haar gesteld en het overvalt haar ook een beetje. Ze denkt aan Sarah lucas, een Engelse kunstenares, haar werk is rauw, intuïtief en ook een beetje feministisch. Uiteraard is dat maar één kant van haarzelf en is het moeilijk een werk te vinden dat alles omvat. Dan zou je al bijna een mini-expo moeten samenstellen. De vraag intrigeert haar en ik zie dat ze nog even blijft nadenken… Ze staat positief in het leven en geeft altijd het voordeel van de twijfel. Ze veroordeelt bijna nooit mensen op voorhand. Ze weet door in de hulpverlening te werken, hoe goed wij het hier hebben in België. Kijk maar naar Bv. onze sociale zekerheid. Ze ziet kunstenaars genoeg die uit het buitenland komen en zich moeten behelpen. Niet iedereen is bedeeld met evenveel geluk. En ze ziet het dan ook als haar verantwoordelijkheid om die kans elke dag te nemen. Je hoeft niet altijd euforisch door het leven te gaan maar dat we hier geboren zijn daar mogen we ons om gelukkig prijzen.
Galeriehoudster Sofie Van de Velde. Foto: Dani VAN REMOORTEL
de meeste zurenborgers kennen haar als kunstexperte in het televisieprogramma ‘stukken van Mensen’ maar galeriehoudster Sofie Van de Velde is zoveel meer dan de kordate, stijlvolle dame op je beeldscherm. Ook ik kijk naar dit programma en het valt me altijd op dat Sofie de galeriewereld op een toegankelijke manier naar de kijker brengt. kunst is niet elitair maar voor iedereen. Meestal ook met een verhaal waarin iemand de kans krijgt om te groeien en het bijhorende talent onder haar begeleiding te tonen aan de artistieke buitenwereld. haar vleugels omarmen jonge kunstenaars en adopteren kunstwerken die anders een eenzaam leven in een rijkelijk archief of in een pingpongspel van eurotekens zouden terecht komen. ik merk dat ik een beetje nerveus ben omdat ik geen idee heb of Sofie een toegankelijk persoon is en makkelijk zal meegaan in mijn vragen. na 10 minuten praten heb ik het gevoel dat we al een hele middag op een bankje zitten en ik haar alles kan vragen. heerlijk. (karen CLAes) Haar ouders wonen ondertussen al jaren op Zurenborg maar zelf werd ze geboren en grootgebracht op ’t Zuid. later kocht ze een huis in de Stierstraat na een stukgelopen relatie, enkele weken voor ze zou gaan trouwen. Ze kocht het huis uiteindelijk alleen. Haar aannemer gaf ook les in het buitengewoon onderwijs en bracht vaak leerlingen mee. Ook Sofie werd een beetje een leerling en nam dit huis mee onder handen. Een ideale therapie. Ze heeft gemengde herinneringen aan de jaren hier op Zurenborg. De relatie met de buren was heel fijn en de tuinen achter de huizen werden zelfs opengetrokken zodat de kinderen samen konden spelen. Ook tijdens de verwerking van haar stukgelopen relatie kwamen buren met cake en soep langs. Het was uiteindelijk tijd voor iets anders. Tijd om dit huis met de bijhorende geschiedenis achter zich te laten. Ze vond een nieuwe liefde en na 10 jaar samenwonen en 2 kinderen grootbrengen in de Stierstraat, vertrokken ze naar de lange leemstraat. Klaar voor een nieuwe start met haar vriend, hun twee kinderen en zijn twee pluskinderen. Ze heeft nog contact met haar oude buren maar op de Dageraadplaats komt ze niet vaak meer. Ze mist soms het buurtgevoel in de lange leemstraat want het contact met haar buren is minder intens maar in ruil kreeg ze een hele grote tuin waar ze van kan genieten.
Sofie heeft een achtergrond in de sociale sector als leerlingenbegeleidster, coach bij kansarme jongeren en spijbelambtenaar. Dat voel je ook wanneer ze praat, ze is graag betrokken, wil anderen kansen geven en beseft dat we het allemaal niet even goed hebben in deze wereld. Verbinding, daar draait het om. Dat ze atypisch denkt in de galerie wereld bewijst ook de prijs die ze kreeg op ART BASEl waar ze werd uitgeroepen tot meest creatieve en innovatieve galerij van Europa. Dit komt omdat ze sinds 2017 een nieuw concept is aangegaan met Jason Poirier. Gallery Sofie Van de Velde en Plus-One Galerie werken samen op één locatie in Antwerpen zodat hun bereik nog groter is. Ze neemt graag de rol van professionele coach op zich en is nog vaak verwonderd door de diversiteit in het werk en het talent van jonge kunstenaars. Ze begeleidt hen graag van a tot z., brengt hen Bijvoorbeeld in contact met een netwerk, toont hun werk in haar galerie en neemt hen mee naar het buitenland naar specifieke musea of expo’s. Uiteraard moet ze ook commercieel zijn anders overleven deze kunstenaars niet dus probeert ze steeds de balans te zoeken in kunst verkopen en tegelijk weer te investeren in deze jonge lichting. Tijdens de corona-periode lanceerde ze binnen het ‘The Wunderwall - het Artfeedsproject’ waarbij jonge kunstenaars de kans
Er komt een nieuw seizoen aan van ‘Stukken van Mensen’. En haar doel is nog steeds om de rol van galeriste zo transparant mogelijk over te brengen. Ook om het creatieve stuk van het proces te belichten en jonge kunstenaars een kans te geven. Het pure kopen-verkopen is niet haar prioriteit. Uiteraard heeft ze een groot netwerk en kent ze wel de klanten die interesse hebben voor bepaalde kunstwerken wanneer die aangeboden worden maar haar liefde gaat toch vooral uit naar de professionele coaching. Of er nog iets is wat we niet van haar weten? Ja, ze heeft een tic met lippenbalsem. Haar lippen moeten steeds gevoed zijn. Zelfs ’s nachts smeert ze deze in. En of ze nog een tip heeft voor de lezers van de GVZ? Ja, tijdens Corona is ze veel gaan wandelen zoals waarschijnlijk wel meer mensen. Ze raadt aan de minder populaire straten in te gaan, in het Antwerpse. Kleine zijstraatjes of groene wijken. Je komt er vaak nieuwe horecazaken tegen of buurtwinkels die heerlijke delicatessen hebben. Zo ontdek je steeds iets nieuw in eigen stad. Ik heb ook nog zitten peinzen en denk dat ik wel weet wat voor kunstwerk Sofie is. Een pointillistisch schilderij van Georges Seurat, Un dimanche après-midi à l’île de la Grande Jatte. Allerlei mensen in zondagskleding die zich vermaken in een groene parkomgeving, aan de waterrand. Een hond of twee, een aapje, kinderen, vrouwen met parasols, een muzikant met een fluit, mannen met hoge hoeden. De personages zijn stijlvol, ontspannen en stralen ook een bepaalde energie uit die mensen op hun vrije zondag over zich heen krijgen. Het zonlicht verbindt warme kleuren en de techniek van puntjeswerk. Wanneer je naar dit serene maar toch dynamische en zelfs een tikje mysterieuze werk kijkt, wil je er graag deel van uitmaken. En het liefst vandaag nog aan je muur hangen.
Bijzondere opleiding Fiscaal Recht, Bijzondere Opleiding Jeugdrecht, Voorkeurmaterie: Personen- en Familierecht (echtscheiding,…). Tel: +32(0)3/236.90.81 • GSM: +32(0)495/21.82.98 Fax: +32(0)3/236.00.79 • E-mail: ludo.sanders1@telenet.be ING: BE 45 6300 6649 6589 • Derden: BE 37 6300 6510 3328
Bleekhofstraat 113/41 • B-2140 BORGERHOUT
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
21
grenzeloze Liefde
Van Damascus naar Zurenborg in ons vorig nummer oversteeg de liefde maar één landsgrens. We hadden het toen over een Belgischnederlands koppel. dit keer gaan we iets verder van huis. er komt zelfs een ander werelddeel aan te pas. zij is Belgische, hij syriër. (yo vAn den BuLCk) OntMOeting In 2019 zat Fidaa N Al-Kadamani (28) gezellig op café in het Zeezicht met twee Syrische vrienden. Ze voelen zich erg op hun gemak daar. Ze woonden alle drie in een buitenwijk van Damascus en herkennen op de Dageraadplaats een beetje de sfeer van de Syrische hoofdstad. Vanaf het begin van hun nieuwe leven hier in België voelden ze zich aangetrokken door onze wijk. Fidaa en zijn vriend Ahmed wonen sinds een paar jaar in de Stanleystraat. Die avond zit lore Melis-de lamper (30) ook in het Zeezicht, samen met een paar vriendinnen. Het wordt laat en ze maken contact met elkaar. Na een tijdje hebben ze zin om te dansen, maar de muziek die opstaat is niet hun ding. Ze vragen om ‘iets anders’ te spelen en maken er nog een memorabele dansavond van. Er worden telefoonnummers uitgewisseld en er volgt een afspraak. lore schrikt aanvankelijk dat het meteen over een etentje gaat. Dat had ze pas na een aantal cafébezoeken verwacht. Fidaa vindt het
Fidaa en Lore, een Belgo-Syrisch koppel uit Zurenborg. Foto: Ernest VANRINTEL
de normaalste zaak van de wereld. In zijn land is eten altijd een teken van gastvrijheid. Ondertussen heeft lore de Syrische keuken beter leren kennen en is Fidaa’s lievelingskost witloof met kaassaus. drOOM Fidaa studeerde Media en was vrijwilliger bij het Rode Kruis in Syrië. Als hij vlucht voor de oorlog en in België aankomt als vluchteling woont hij eerst in Antwerpen Zuid. In Syrië behoort hij tot de Druzische minderheid. Druzen vormen een kleine religieuze gemeen-
schap met vooral aanhangers in Israël en libanon. Met de nieuwe taal vlot het niet meteen. Hij wil verpleger worden. Het moeilijke Nederlands en de aanpassing aan de nieuwe cultuur maken een overstap naar een opleiding tot zorgkundige een betere keuze. Op het moment van het interview doet hij zijn laatste stages voor het behalen van zijn diploma. De relatie met lore is na twee jaar hechter dan ooit. Ze gingen na vele afspraakjes ook al samen op reis deze zomer. De coronaproof fietsvakantie (420 km) in de Ardennen is hun ontzettend bevallen en ze
plannen voorzichtig een herhaling ervan deze zomer. Maar een vakantie is niet alles wat er gepland wordt. Na het behalen van zijn diploma hoopt Fidaa snel werk te vinden. tOekOMst Samenwonen en liefst in onze wijk is dan de volgende stap. De kleine studio van Fidaa volstaat niet om met zijn twee te wonen. Dus met deze ook een voorzichtige oproep voor een nieuwe stek; dat zou helemaal fantastisch zijn. Fidaa heeft zijn ouders en zijn jongere broer al lang niet meer gezien. Videocalls zijn er wel en ook lore probeert een beetje contact te hebben met zijn ouders. Ze leerde ondertussen enkele woorden Arabisch maar verder dan een lieve begroeting gaat het nog niet met Fidaa’s mama. Graag wil ze Arabisch leren maar met de huidige restricties en enkel online lessen ziet ze dat niet zo zitten. Ze wil ook graag zijn land leren kennen. Teruggaan naar Syrië vindt Fidaa geen optie; zijn integratie hier was lang en moeilijk en is nog steeds gaande. In Syrië zou hij ook zijn leven opnieuw moeten opbouwen. Maar op vakantie in Syrië gaan met lore na de oorlog – Stopt deze ooit? – dat zou fantastisch zijn!
22
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Open School wordt Ligo
“ Ligo betekent verbinden. en dat is wat de centra voor Basiseducatie elke dag doen!” Ook bij ons in zurenborg is Open school een begrip. een afdeling van de school is gevestigd op de site van de oude gasfabriek aan de uitbreidingstraat in Berchem. Mensen uit de wijk komen vaak cursisten tegen die van de tram- of bushalte aan de draakplaats of het Burgemeester ryckaertsplein naar school wandelen. Op 6 mei veranderde die school van naam. Ligo, zo heet de organisatie voortaan. Over de nieuwe naam en over nog veel meer gingen we praten met directeur inge schuurmans en twee cursisten. (Peter theunynCk) - Waarom die naamsverandering? Inge Schuurmans: “Open School maakt deel uit een dynamisch netwerk van dertien Centra voor Basiseducatie, verspreid over heel Vlaanderen en Brussel. Ieder centrum had vroeger zijn eigen naam: Open School in Antwerpen, leerpunt in Dendermonde, Basiseducatie in de Kempen,... Dat was flink verwarrend. We zijn één organisatie en we varen voortaan onder één vlag: ligo.” - Wat betekent Ligo? Inge Schuurmans: “ligo komt uit het taalneutrale Esperanto. Vier letters, gemakkelijk uit te spreken en eenvoudig te onthouden. Het betekent ‘verbinden’. Dat geeft goed weer waar de Centra voor Basiseducatie voor staan. We vormen een gigantisch netwerk: met 1.650 medewerkers, 44.000 cursisten van 170 nationaliteiten en meer dan 250 partners. Onze verbondenheid maakt ons sterk. Samen hebben we drie doelen: leren, verbinden en versterken. We verbinden onze cursisten met de maatschappij en we versterken hen als werknemers, ouders en burgers.” - jullie blijven inzetten op laaggeletterdheid. is de behoefte nog groot? Inge Schuurmans: “In Vlaanderen is 1 op 7 volwassenen laaggeletterd (PIAAC-onderzoek, 2013). Dat zijn 800.000 mensen; vertaald naar de Antwerpse regio betekent dat ongeveer 50.000 mensen. Een sollicitatiebrief schrijven, een uurrooster begrijpen, Smartschool gebruiken, schoolfacturen ontcijferen of online bankieren kan erg moeilijk zijn voor mensen die niet goed kunnen lezen, rekenen of met de computer werken. In een traject bij ligo – vaak in samenwerking met partners zoals VDAB, OCMW, lokale basisscholen, buurtwerk of armoedeorganisaties
– wordt zowel aan communicatieve als aan numerieke en digitale basisvaardigheden gewerkt. Zo krijgen mensen meer grip op hun leven en meer kansen op de arbeidsmarkt, en tegelijk verhogen ze hun gevoel van eigenwaarde.” - een groot deel van jullie cursisten zijn mensen met een andere origine. zijn die wel gemotiveerd om nederlands te leren? Inge Schuurmans: “Daar sta je van versteld. De meeste cursisten begrijpen heel goed dat je zonder een goede basiskennis van het Nederlands moeilijk kunt functioneren in onze maatschappij. Ze willen graag werken en meedraaien in de maatschappij, maar zonder kennis van de voertaal lukt dat niet. Ze willen ook Nederlands leren om hun kinderen te kunnen helpen bij hun huiswerk en om te snappen wat de meester of de lerares hen op het oudercontact vertelt.” - hoe werkt basiseducatie in tijden van corona? Inge Schuurmans: “De Centra voor Basiseducatie zijn open, maar geven nog steeds les in code rood. Dat betekent kleinere groepen, halftijds contactonderwijs, halftijds afstandsonderwijs. Veel cursisten hebben geen computer thuis: ze krijgen opdrachten via WhatsApp of andere laagdrempelige online tools. Tegelijkertijd zijn de uitdagingen voor laaggeletterden acuter dan ooit: kinderen begeleiden die online les volgen, online afspraken maken en zaken regelen, … Doe het maar als je niet goed kan lezen, als je geen e-mailadres hebt of als werken met Smartschool niet lukt. - kun je ons een paar concrete verhalen van cursisten vertellen? Inge Schuurmans: “Ik laat de cursisten liever zelf aan het woord.”
Inge Schuurmans, directeur van Ligo. Eigen foto
Cursisten vAn LigO getuigen hOe BAsiseduCAtie hen sterker MAAkt
ronny (60) uit Beveren “Ik moest eens een verslag van een vergadering schrijven. Ik goot er expres koffie over en mijn vrouw schreef het thuis over. Niemand die merkte dat ik niet kon schrijven.”
Parkeren? QR-code nodig. Een kaartje voor de bus? Even een appje downloaden! Zelfs geletterde mensen kunnen dat niet altijd. Maar ik ben bij de gelukkigen die het geleerd hebben.”
“Ik heb mijn school niet afgemaakt. Ik snapte niet meteen alles in de lagere school. En als ik te veel vragen stelde, negeerden ze me. Vertellen, dat kon ik goed! Als ik maar niet moest schrijven. Ook rekenen ging te vlug. Op mijn veertiende ben ik gaan werken. Deed ik iets mis, dan zei de baas: “Kunt ge niet rekenen of lezen!?” Dat doet pijn. Ik had voorzitter kunnen worden van de voetbal of ploegbaas in de haven, maar ik durfde niet. Je moet dan formulieren en loonfiches invullen en daar voelde ik me te dom voor.
tirhas (29) uit eritrea “Ik wil goed Nederlands kunnen om mijn kinderen te helpen met hun huiswerk.”
Ik heb altijd mijn plan getrokken. Maar op mijn 49ste ging ik terug naar school, want ik wou het rapport van mijn dochter kunnen lezen. Ik twijfelde, ik was bang. Ik deed een testje en maakte wel 40 fouten, maar de lerares van ligo zei: “Goed gedaan!” Ik dacht dat ze me uitlachte! Maar vanaf de eerste les voelde het goed. En na de derde les hoopte ik dat ik aan het bord mocht. Ik kon woorden als cake en chocolade schrijven. Ik was fier als een gieter. Soms grijpt de angst me nog naar de keel. Een nieuwe automaat of een brief van de verzekering bijvoorbeeld, kleine letters, moeilijke woorden. Of de digitalisering!
“Ik kom uit Eritrea. Vier jaar geleden kwam ik met mijn zoontje naar België. Mijn man wachtte ons op bij de luchthaven. Hij was al 2 jaar hier. Wat was ik blij om hem weer te zien! We hebben gefeest en gedanst. Die eerste dag in België was echt een hele leuke dag. Daarna kwam een moeilijke tijd. Naast mijn familie kende ik niemand. Ik had nog geen vrienden. Na een jaar ging ik hier naar school bij ligo. Eindelijk kon ik Nederlands leren praten, lezen en schrijven. Ik wil het goed kunnen om mijn kinderen te helpen met hun huiswerk. En ik moet Nederlands praten bij mijn werk als huishoudhulp. Het is heel moeilijk als de mensen me niet verstaan. Ook in de winkel. In mijn vrije tijd ga ik graag winkelen, of praten met mijn vriendin. Of winkelen én praten. Vroeger hielp ik mama altijd na school. Ik werkte als verkoopster en als naaister. Mama leerde me naaien. Als het kan, wil ik hier een kleine supermarkt of een kledingwinkeltje openen.”
LigO AntWerPen in een nOtendOP ● 30 jaar ervaring als “Open School Antwerpen” ● 360 medewerkers, 7.000 cursisten ● Actief in stad (hoofdzetel Turnhoutsebaan, Borgerhout) en regio (van Mortsel tot Essen) ● Cursusaanbod voor en op maat van laaggeletterde volwassenen: ● Nederlands in functie van de inburgering van anderstaligen (alfabetisering en NT2) ● Aanbod gericht op anders- en Nederlandstaligen, met focus op werkzoekenden, ouders en mensen in armoede: digitale, reken- en sociale vaardigheden, lees- en schrijfvaardigheid, theorie van het rijbewijs, VCA, … ● Zoveel mogelijk aanbod in samenwerking, op de werk- en opleidingsvloer van andere organisaties ● Uitgebreid netwerk van samenwerkingspartners: Atlas, VDAB, Stad Antwerpen en gemeentebesturen uit ons werkingsgebied, Beerschot Atletiek, OCMW’s, Samenlevingsopbouw, Centra voor Volwassenenonderwijs, Huizen van het Kind, lagere scholen, bibliotheken, theaterwerkplaats Het Gevolg, Kiem, Filet Divers, Rising you, …
ALLE DAGEN OPEN VANAF 10 UUR
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
23
Initiatielessen grafiek in atelier van Veerle Rooms Begin dit jaar werd het atelier van veerle rooms van de zolderverdieping naar de kelderverdieping verplaatst. de grote drukpers werd gedemonteerd en de trap af gedragen. dat schiep natuurlijk meer mogelijkheden om belangstellenden en leerlingen te ontvangen en een echte initiatiecursus aan te bieden in de Cogels Osylei 7 te Berchem (jörg PyL) Deze verhuizing biedt wel onmiddellijk een hoop voordelen niet het minst op het gebied van toegankelijkheid, maar ook een mogelijkheid om het atelier voor belangstellenden open te stellen. Dat is nu precies wat er deze zomer gaat gebeuren. Er worden zes weekends initiatielessen gegeven in diverse disciplines van de grafiek. Elke dag bestaat uit twee modules, in de voormiddag een theoretisch gedeelte of kijkmoment, waar ook twee minder handige personen aan kunnen deelnemen en in de namiddag een praktisch gedeelte. Wie aan de praktische lessen deelneemt, volgt automatisch de inleidende lezing in de voormiddag. Meer personen zijn helaas niet mogelijk, niet alleen wegens de coronamaatregelen, maar ook om de kwaliteit van de workshop hoog te houden. Hiervoor werd een beroep gedaan op diverse lesgevers die we al kenden van de tentoonstellingen in het Belfiusfiliaal in de voorbije jaren. Alsof dit nog niet genoeg is, krijgen
de kinderen vanaf 9 jaar tot de leeftijd van ongeveer 14 jaar de gelegenheid om hetzelfde traject gespreid over twee dagen te volgen, maar aangepast aan hun leeftijd. Voor de volwassenen is ’s middags een broodjeslunch voorzien, aan de kinderen wordt gevraagd om zelf een picknick mee te brengen. De organisatoren zijn er niet gerust in dat zij aan alle voedingswensen van de kinderen kunnen voldoen. Het volledige programma ziet u hieronder.
WOrkshOPs zOMer 2021 OPENPOORT GRAFIEK Foundation VR Cogels Osylei 7, 2600 BERCHEM
voor vOLWAssenen
op zaterdagen in juli en augustus za 10 juli ’21 10u tot 17u. Max 5 deelnemers Workshop door Nathan Gotlib vernis-MOu
Initiatie grafische technieken. Foto: Jörg PYL
Met vernis-mou (of soft-ground, etsen) kan je verschillende texturen aanbrengen op een koperplaat. Zo kan je bijvoorbeeld de delicate bladstructuur van een plantje in je plaat etsen, zonder het zelf te hoeven inkrassen. za 17 juli ’21 10u tot 17u. Max 5 deelnemers Workshop door Henri Ardui kLAssieke Lijn in diePdruk In deze workshop Droge Naald vertrekken we vanuit de pure grafische lijn die de basis vormt van diepdruk. Het inkrassen en kwetsen van de plaat geeft bij het afdrukken een mooie fluwelige lijn. za 24 juli ’21 10u tot 17u. Max 5 deelnemers Workshop door Hanna de Haan (Nl) kArtOndruk Kartondruk is een Drogenaald-techniek waarbij een tekening met een etsnaald of spijker in een glad gelijmde plaat karton wordt gekrast. Door goedkope eenvoudige materialen te gebruiken leent deze techniek zich goed voor experimenten. za 31 juli ’21 10u tot 17u. Max 5 deelnemers Workshop door Mieke Robroeks (Nl) zWArtkunst (Mezzotint) Mezzotint is een grafische techniek waarbij de plaat eerst door middel van een wiegijzer wordt bewerkt. Op deze manier ontstaat een fluwelig, diepzwart vlak. Het beeld komt tot stand door het polijsten en wegschrapen van de vele bramen.
Druktechnieken binnen handbereik. Foto: Jörg PYL
za 7 augustus ’21 10u tot 17u. Max 5 deelnemers Workshop door Hilde Van den Heuvel AquAreL-MOnOtyPe Een monotype is gemaakt door het bedekken van een zuivere ongeëtste koperen, plastic of stalen plaat met drukinkt, die vervolgens verwijderd wordt om lichte of witte delen te creëren of om erop te schilderen of tekenen. za 21 augustus’21 groep 1 van 10u tot 13u / groep 2 van 14u tot 17u. Max 5 deelnemers per groep Workshop door yuriko Miyoshi (JP/Nl) jAPAnse hOutsnede Kennismaken met de Japanse Houtsnede-techniek. Met een set kaartjes van Washi-papier, al voorgesneden houtplaten, zwarte sumi-inkt, kleurinkt, Nori-lijm op waterbasis en paardenharen borstels drukken we een houtsnede met een baren (manuele druktechniek)
De kostprijs materiaal inbegrepen bedraagt per module: Hele dag: 60 € (leden 50 €) (Broodjeslunch inbegrepen) Halve dag (namiddag) 35 € (leden 30 €) Enkel demo (voormiddag) 15 € (leden 10 €)
voor kinderen en jeugd in juli op donderdag en vrijdag
Op een speelse manier ontdekken we verschillende druktechnieken. Er wordt getekend, geknipt, gekleefd en gedrukt do 8 en vr. 9 juli ’21 - 9u tot 16u. Max 5 deelnemers (van 9 tot 14 jaar) Workshop door Nathan Gotlib COLLOgrAfie Bij collografie gaan we de drukplaat ‘ophogen’. Met een terrasbouw van (afval) materialen vormen we een eigen ’artistiek’ druklandschap do 15 en vr. 16 juli ’21 - 9u tot 16u. Max 5 deelnemers (van 9 tot 14 jaar) Workshop door Henri Ardui drOge nAALd We krassen en kwetsen een plaat met spijker of naald, schuurpapier en staalwol, het geeft bij het afdrukken een mooie fluwelige lijn. do - vr. 22 en 23 juli ’21 - 9u tot 16u. Max 5 deelnemers (van 9 tot 12 jaar) Workshop door Jacqueline Van der Mueren kArtOndruk Met verschillende soorten karton maken we een collage. Vervolgens gaan we ininkten en afdrukken via Rubbing, Materiaaldruk, Blinddruk en onder de drukpers. do - vr. 29 en 30 juli ’21 - 9u tot 16u. Max 5 deelnemers (van 9 tot 14 jaar) Workshop door Mieke Robroeks (Nl) MOnOtyPe Op een plexiplaat gaan we tekenen met krijtjes, we rollen inkt op de plaat en nemen delen weg, we knippen vormen uit papier en bedekken delen van onze creatie. Het afdrukken geeft een verrassend resultaat. Kostprijs voor twee dagen, lunch zelf meebrengen: 80 € PrAktisCh www.rooms-veerle.be foundationveerlerooms@gmail.com Tel. +32 (0) 472.557.257
24
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Elly Aerden mist niet met MISST
“Met vijf samen zingen, ieder zijn stem: dat is fantastisch” In de vroege zomer van 2017 kwamen vijf zangers samen om 5-stemmig a capella te zingen. Zo werd MISST geboren: vier Misses en één MISSTer haalden ietwat vergeten volksliedjes van de hele wereld uit de 'MISST'. Te vergelijken met een mooie fles Brut Champagne: sprankelend, eerlijk, prikkelend, natuurlijk. Er groeide een project dat focust op Europese dialecten, waarin ze trouw blijven aan hun vocale, harmonische wortels. Muzikanten creëren een contrast tussen het traditionele en het moderne, om te bewijzen dat die tradities niet achterhaald zijn. (Bernard SOENENS) Vorige editie vertelde Elly Aerden honderduit over de Nederlandse Slauerhoff, wiens gedichten ze van muziek voorzag want “zingen is haar tweede natuur”. In deze editie gaat het over haar project met MISST en vier andere zangers. Samen zijn ze klaar met een debuutalbum, dat op 18 juni gepresenteerd wordt. Busker MISST bestaat ondertussen vier jaar, coronatijd inbegrepen, en treedt vandaag op in twee opstellingen: een akoestische en een volledige band, afhankelijk van de gelegenheid. Elly Aerden, Jan Van Rossem, Liesbet Van Reeth, Linde Van Puyenbroeck en Eva Moens zijn als ensemble gegroeid vanuit de muziekacademie in Sint Niklaas. Elly geeft daar les en de andere zangers van MISST zijn vier oud-leerlingen van haar. Ze kregen de kans om in 2017 deel te nemen aan het 'Buskerfestival' in Ferrara (Italië). Aerden vertelt dat ze een vorig festival te eentonig vond. Aerden porde haar medezangers aan om hiervoor een vijfstemmig programma uit te werken. MISST reageerde enthousiast, mocht België vertegenwoordigen en het werd een onvergetelijke ervaring waarbij ze zelfs op de Italiaanse radio kwamen. Europa “Achteraf vroegen we ons af of die meerstemmigheid al dan niet eenmalig was”, vertelt Aerden, “Iedereen bleef enthousiast. Vanuit de bibliotheek van Sint Niklaas kwam de vraag om een Europees programma te maken. We zochten muziek in diverse Europese regio's en bewerk-
ten die vijfstemmig met nog altijd de nadruk op het vocale. We probeerden ook het traditionele van de muziek eigentijds te maken. Zo deden we een reis door Europa, van Scandinavië naar het Zuiden en zo naar het Oosten.” Even een overzichtje van het album: 'Neerhof' van Lieven Coppieters, een Nederlands nummer, is voor Elly Aerden een favoriet lied. “Een gelukkig gezin op een erf en een mooie melodie. Het is een miniatuurtje van het Vlaamse leven. Maak dit eens meerstemmig! Dat duurt wel een hele tijd om die vijf diverse stemmen uit te proberen en in te oefenen, zodat het klikt.” vertelt Aerden. 'Sur l'eau' is een traditioneel FransCanadees chanson dat vocaal heel interessant is. Het Zweeds lied 'Tystnaden' is opgebouwd vanuit de stilte, vloeit naar een climax om weer stil te eindigen. Verder is er ook een traditioneel Hongaars lied, een Provençaals/ Occitaans en een Bulgaars lied. Met 'Marion les roses' hebben de Fransen een bedellied dat gezongen wordt van deur tot deur. 'Levame' is Galicisch en 'Vor I Vasglaskogi' focust in IJsland op het kweken van berkenbomen in het voorjaar. Wie deze magische plek bezoekt, ziet zijn dromen uitkomen. Ook Ierland en Portugal komen aan bod en met 'Libera me' gaat Sardinië de religieuze toer op met polyfonie uit de Latijnse Paasviering. MISST sluit af met de tekst 'Verlangen' van Bram Vermeulen, dat heel toepasselijk is op het verloop
NU OOK LOTTO MAANDAG - VRIJDAG VAN 7U TOT 18U30 ZATERDAG VAN 8U TOT 14U ZONDAG : GESLOTEN
ROLWAGENSTRAAT 79 • 2018 ANTWERPEN Tel. (03) 235 52 54 • Fax: (03) 272 39 10
van het album: Je gaat overal naartoe; je neemt van overal iets mee en je laat ook iets van jezelf achter. “Zo bevat ons programma een hele reeks talen en diverse dialecten. In totaal zestien. We wilden op zoek naar het muzikaal DNA van Europa,” besluit Aerden.
fantastisch. We spreken met onze liederen over een Europees project en dat klopt helemaal. Het is telkens een andere manier van zingen, telkens een andere stijl en dat bewijst de culturele rijkdom van Europa en dat willen we terugvinden in ons optreden,” sluit Aerden af.
Talen Ze gaat ervan uit dat de diversiteit van talen en dialecten geen probleem is. “Wie een lied een eerste keer hoort, houdt zich niet bezig met de tekst, zelfs al is die in het Nederlands. De gedichten van Slauerhoff zijn soms moeilijk te begrijpen. Maar je wordt wel meegenomen door de muziek en de sfeer. Een quote bij elk lied volstaat, zodat de inhoud een beetje duidelijk wordt.” Nu kan je een Podcast als nieuw medium toevoegen om meer duiding te geven. “Maar op een concert leggen we het ook wel uit. Tussendoor,” monkelt Aerden “We hebben ook niet de toestemming gekregen om van alles vertalingen te maken. 'Sensualitat' bijvoorbeeld is een lied in het Provençaals/Occitaans. De auteur wilde niet dat er een Franse vertaling van gemaakt werd. Het moest authentiek blijven.”
Optreden De organisatoren zijn in deze periode aan het herboeken van de vorige twee jaar. Wat ze omwille van corona het afgelopen jaar geannuleerd hebben, komt nu terug in beeld. “Slauerhoff doet het vooral goed in Nederland, meest in Friesland. Met het album van MISST kunnen we veel doen. We brengen van ons programma ook een partituren-boek uit en geven workshops, masterclasses en koor-sessies. Met onze vijf stemmen kunnen we op diverse plaatsen optreden, in kleinere ruimtes, binnen of buiten. Als we hierbij nog twee muzikanten engageren, een drummer/percussionist en een gitarist/bassist, dan zijn we een groot festival waardig. Het is een toeval dat we vanuit dat Busterfestival vandaag tot zoiets in staat zijn.
Dynamiek Zoals MISST zich inwerkt in talen en dialecten, doen ze dat ook met de bewegingen en de performance van de zangers. De dynamiek verschilt van regio tot regio. Van opzwepend tot statische rust. Een concert in Galicië of Bulgarije is opzwepender dan 'Libera me' uit de Paasviering van Sardinië. “Iedere stem heeft een timbre en een bereik. We zijn met vijf en kunnen veel akkoorden kleuren. Ik hou ervan om samen te zingen, waarbij iedereen een stem voor zijn rekening neemt. Dat vind ik
Zo zijn er voor straks al concerten gepland: 18 juni GC Het Koetshuis Roosdaal 19 juni GC De Kluize Oosterzele 20 juni Goûts de Gand (De Centrale), 6 juli CC Kruispunt Diksmuide 22 juli Folksessie Zilleghem 20 augustus De Notelaar Malle 21 augustus CC Belgica Dendermonde “We duimen ook voor optredens in andere landen natuurlijk en zoeken naar iemand om ons in het buitenland te vertegenwoordigen.”
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
25
KOBE VLEMINGS EN ZIJN CORONALIED een jongen van zestien componeert een lied tijdens corona en met hulp van zijn ouders en zus daarbij extra ondersteund door de muziekschool werd “you are not alone” wereldberoemd in zurenborg. (yo vAn den BuLCk)
kOBe Hij moet niet van ver komen die zondagmiddag als we afspreken op de Dageraadplaats. Het nieuwe normaal heeft de tijdsindeling een beetje vervangen door weersvoorspellingen. Het kan nog even voor de volgende regenbui denken we, al zullen we later in het gesprek toch moeten schuilen onder een parasol van het Zeezicht…Zijn hele leven al woont hij in de Arendstraat. Het vijfde jaar latijn Wiskunde loopt op school stilaan ten einde. Voor iedereen was dit jaar uitzonderlijk maar dat “de jeugd” zeer stiefmoederlijk werd behandeld, daar was iedereen het over eens. Zij moesten vooral stil zijn, zwijgen en binnenblijven. Kobe zag zijn vrienden en klasgenoten kampen met de eenzaamheid. Verveling kende hij zelf niet. Zijn gitaar werd zijn dagelijkse vaste vriend. De muziekschool waar hij al sinds zijn achtste klassieke gitaarlessen volgde was een hele tijd enkel online beschikbaar. Het is helemaal niet zo leuk als echt les krijgen van je leraar. De lessen klassieke compositie die hij al vier jaar volgt hadden minder hinder van de online vervanging. Hij speelt graag gitaar maar liedjes maken was eigenlijk altijd zijn droom geweest. Schoorvoetend begint hij te schrijven aan een nummer bedoeld voor viool en gitaar. De muziek vraagt voor een lied en geholpen door papa Joeri en
de muziekleraar krijgt de compositie stilaan zijn eerder popsong vorm. steM Kobe vindt zijn eigen stem niet goed genoeg en vraagt zijn zus Bo het liedje in te zingen. Ze weigert maar zal later wel helpen bij het maken van de leuke videoclip. Een zangeres wordt gevonden door de muziekleraar van de muziekschool van Borgerhout. Zij gaat akkoord maar wil liever anoniem blijven omdat ze eigenlijk met andere projecten bezig is. Na de opnames volgt het maken van een videoclip. Heel herkenbare beelden van onze wijk vormen de achtergrond voor het lied dat vertelt over verbondenheid in deze voor velen bange tijden. Kobe biedt een positieve touch vooral gericht aan zijn leeftijdsgenoten, een boodschap van hoop. AAndACht Kobes mama zorgt ervoor dat het eindproduct de nodige mediaaandacht krijgt. ATV en radio twee hebben hier wel oren naar. “you are not alone” countert dan ook de negatieve gevoelens net op het juiste moment. Kobe zat ook binnen maar gebruikte zijn tijd dankbaar maar uit het liedje blijkt dat hij de hele tijd wel alert was voor wat er zich buiten afspeelde…
Kobe Vlemings, 16 jaar en componist. Foto: Ahmad ALCHIKH
grOeP Onder de naam Sleeping Dwells (vroeger zei hij dit thuis in plaats van Goede nacht) nam hij ditmaal alle muziekpartijen van het liedje voor zijn rekening. Maar hardop droomt hij van een eigen groep met een drummer, zanger of zangeres, bassist en keyboardspeler. tOekOMst “Als je van je hobby je beroep kan maken, dat zou wel helemaal het einde zijn.” Dit antwoordt hij op mijn vraag wat hij wil worden. Hij heeft nog
even tijd om een studiekeuze te maken. Zijn leraars in de muziekschool stimuleren hem om Conservatorium te proberen. Na dit kleine voorproefje van succes zegt het hem wel wat. Op school zijn wiskunde en fysica zijn lievelingsvakken dus het kan nog alle kanten op voor Kobe. Zeker is dat hij muziek zal blijven maken dus als er onder de lezers muzikanten zijn die interesse hebben na het beluisteren van Kobes nummer, neem zeker contact op en wie weet ontstaat er binnenkort een nieuwe Zurenborgse band!
BeLuister hier het nuMMer vAn kOBe: https://www.youtube.com/watch?v=hyJTE4InDfI Hier kan je de ATV-reportage bekijken: https://atv.be/nieuws/kobe-16-schrijft-nummer-om-jeugd-hartonder-de-riem-steken-115878?fbclid=IwAR2DUOAf91TG_zHiI4p OVMU85iIdvEeQ9v64-IGbS7cyalVKJ5DlrUtMvB4 Website van Academie Borgerhout: https://www.stedelijkonderwijs.be/academie-borgerhout-mw
BAKKERIJ GYBELS: OPEN OP ZONDAG Bakkerij Gybels • Dageraadplaats 9 Open elke dag vanaf 6u30 tot 17u Woensdag: tot 15u • Vrijdag: tot 14u Zaterdag: gesloten • Zondag: tot 13u Bestellingen: 03-235 53 21
26
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
EMMANUEL VAN KERCKHOVEN BeLooFT onS BacH
Emmanuel Van Kerckhoven presenteert ons het Bachfestival. Foto: Jörg PYL
de pandemie van afgelopen jaar heeft de muzieksector een forse klap toegebracht. toch zegt organist en dirigent emmanuel van kerckhoven: ‘ik denk dat ik de coronatijd in zeker opzicht nog ga missen.’ (Will vAn BrOekhOven)
Weliswaar konden publieke optredens niet meer op dezelfde schaal doorgaan. Maar hij bleef met zijn orgelspel de zondagse erediensten van Sint-Norbertus en Sint-Carolus Borromeus begeleiden. Het ging dan om drie korte vieringen na elkaar, elk met een maximum van vijftien kerkgangers. “Ik beleefde dat als heel normaal.” Veel collega’s uit de cultuursector hebben hun optredens rechtstreeks uitgezonden via internet. Van Kerckhoven zag daarvan af. Wel liet hij opnames maken van solo-uitvoeringen en in een enkel geval een duo-uitvoering, namelijk met celliste Herlinde Verheyden. Ze zijn te vinden op youTube. Hij miste het gezamenlijk musiceren in een ensemble wel, maar voelde zich daar niet van afhankelijk. “Als musicus haal je ook veel voldoening uit het in je eentje musiceren. Het maakt je compleet, je voelt je verbonden met de wereld. En als er publiek is, hoeft dat niet talrijk te zijn. Een kleine intieme omgeving is evenveel waard als een volle zaal. Maar ik kijk er wel naar uit om weer live met collegamusici samen op te treden voor een groot publiek.”
sChOne dingen Ook los van de muziek was Van Kerckhoven gegrepen door de impact van de pandemie op het dagelijks leven, wereldwijd. Het heeft doodgewone vanzelfsprekendheden aan het wankelen gebracht, bijvoorbeeld de manier waarop ons onderwijs en onze economie zijn ingericht. Hij hoopt dat wij daar de juiste conclusies uit zullen trekken en niet terugvallen in het najagen van oppervlakkigheden. Terugblikkend stelt Van Kerckhoven vast: “Voor wat ik miste heb ik schone dingen teruggekregen. Het was een periode die stimuleerde tot bezinning, tot zoeken naar de essentie, wat voor mij heel belangrijk is.” BACh en Anderen Door corona is de reeks Bachcantatediensten in de Sint-Norbertuskerk abrupt onderbroken. Plannen die klaarlagen om de Bachcultuur in onze stad nog meer luister bij te
zetten, moesten worden opgeschort. Het ziet er nu naar uit dat ze binnenkort kunnen worden uitgevoerd. ‘BACH in de STAD’, een samenwerkingsverband van twee kerken en het Antwerp Baroque Orchestra, organiseert van 19 tot 25 september 2021 de eerste editie van ‘Bachfestival Antwerpen’. Dit onder de artistieke leiding van Emmanuel Van Kerckhoven. Voor het festival worden drie orgels ingezet: het romantisch-symfonische orgel en het Noord-Duits barokorgel van de Sint-Norbertuskerk en het VlaamsFrans barokorgel van de Sint-Carolus Borromeuskerk. Hier valt niet alleen muziek te horen van de meester zelf, maar ook van componisten op wie hij heeft voortgebouwd en die door hem geïnspireerd werden. Het wordt een gevarieerd programma voor een breed publiek, jong en oud. Naast dit festival organiseert men ‘Abendmusiken’, avondlijke muziekuitvoeringen in kleine kring, op mooie locaties in de stad. De reeks Bachcantatediensten wordt hervat op de eerste dag van het Bachfestival. Buiten het Bachthema zal komende jaren in beide kerken opnieuw polyfone muziek ten gehore worden gebracht en gregoriaanse koorzang, door onder meer de abdijen van Averbode en Grimbergen en het Ward Instituut in Tilburg. Aan het barokorgel in de Sint-Norbertuskerk wordt binnen afzienbare tijd de laatste hand gelegd met de plaatsing van twee registers: de Vox Humana en Trompet 4’. Informatie en tickets over het Bachfestival: www.bachindestad.be. hOreCA Tot slot. Nog vóór de pandemie heeft Van Kerckhoven voorzichtig een overleg geopend met de horeca aan de Dageraadplaats. De bedoeling is dat wordt afgestemd tot wederzijds voordeel. Denk bijvoorbeeld aan arrangementen met speciale menu’s voor diner of avondlunch. Het ligt voor de hand dat ook de horeca aan het Conscienceplein bij een dergelijk overleg wordt betrokken. We wachten af wat het wordt want de bespreking zijn nog niet afgerond.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
27
Karolien Bogaerts: museumgids, fotograaf en grafisch vormgever
‘artonaut’ helpt om kunst intenser te beleven karolien Bogaerts uit de kleinehondstraat heeft samen met haar nicht joke schrauwen een platform op poten gezet: ruimtereizigers. ze reizen door allerlei ruimtes: de natuur, de stad en de kunsten. eind juni komt hun kaartenset ‘de Artonaut’ uit bij uitgeverij Pelckmans. deze set met uitdagende opdrachten helpt een bezoek aan een museum of tentoonstelling intenser te beleven. Mooi is dat Museumpas ook in dit project is gestapt en de promotie mee op zich zal nemen. (Luk dePOndt)
Karolien Bogaerts en Joke Schrauwen hebben allebei een achtergrond in de kunsteducatie. Volgens hen kan iedereen van kunst genieten. Joke geeft de liefde voor kunst door als docent Kunst en Cultuur in de academies van Berchem, Merksem en Schoten. Ze coördineerde ook ‘leiderschap in Cultuur’, een leerprogramma voor leiders in de cultuursector in Vlaanderen en Nederland. Maar laten we het nu verder hebben over wijkgenote Karolien, medewerker aan de kinderpagina van onze Gazet van Zurenborg. Ze is fotograaf en grafisch vormgever bij haar bedrijfje Atelier Kostum. Ze werkt ook als medewerker publiekswerking, gids en workshopbegeleider in het FOMU, het Antwerpse fotomuseum. kOstuM Kostum is een bureau waar men terecht kan voor maatwerk. Op de website van Kostum kan men grasduinen tussen Karoliens grafisch werk, haar fotografie en haar kunsteducatieve projecten. Als grafisch vormgever werkt ze de lay-out uit van boeken en brochures, o.m. van De Artonaut (zie verder). Als fotograaf maakt ze (op vraag) bijvoorbeeld een reportage van een event, een fotoreeks over een meisje (lien), een presentatie over haar lief, Koen, een ambachtsman die ruw hout zaagt en schaaft tot schone meubels… En dan ontwikkelt ze – voor het FOMU - nog workshops en cursussen fotografie. Zo liep en loopt in het FOMU ‘Back to basics ‘, een cursus digitale fotografie. www.atelierkostum.be fOMu Het FOMU heeft een aanbod van rondleidingen, workshops, brochures… voor scholen, groepen, gezinnen… Karolien werkte er o.m. mee aan de brochure ‘Op stap in het FOMU’. Kinderen ontdekken met behulp van deze brochure de tentoonstelling met speelse opdrachten, doordachte vragen of zetten al hun zintuigen in om kunst te ervaren. Ze staat in het FOMU in voor ‘Back to basics ‘, een cursus digitale fotografie over basisprincipes van fotografie en het creatief omgaan met de camera. De cursus liep al in maart en mei en wordt hernomen op vier zaterdagnamiddagen in september. Voormeer info en inschrijven kan men terecht op de website van het FOMU, www.fomu.be.
vAnfLeteren Karolien was vorig jaar betrokken bij de eerste virtuele rondleiding van het FOMU. De overzichtstentoonstelling ‘Present’ van Belgische fotograaf Stephan Vanfleteren wist maar liefst 125.000 bezoekers te lokken. Door de coronacrisis sloten de deuren. Als men niet tot de expo geraakt, komt Vanfleteren wel tot bij het publiek via een culturele uitstap vanuit de luie zetel. In zes afleveringen van elk een 2-tal minuten leidt Karolien de kunstliefhebber doorheen het leven en werk van Vanfleteren. De virtuele rondleiding is gratis te bekijken op de website van het FOMU. Naast filmmateriaal over de tentoonstelling is Karolien is er zelf in beeld en aan het woord. Zeer de moeite waard! fomu.be/kalender/present-at-home. ArtOnAut En dan verschijnt eind juni de kaartenset ‘De Artonaut’, een project van het platform Ruimtereizigers. Joke en Karolien ontwikkelden het concept en de inhoud en Karolien verzorgde de vormgeving van de publicatie. De Artonaut is een set van een ruim 50 kaartjes in een doosje. Het formaat is dat van een klassiek kaartspel. Het is een tool met opdrachten om musea en tentoonstellingen intenser te beleven. Sommige opdrachten nodigen uit tot discussiëren, schrijven of zelf creëren. Andere artonautkaarten laten de werken met andere ogen benaderen of zetten alle zintuigen in om kunst te proeven. Hier twee voorbeelden van opdrachten (Eigen foto's).
Karolien Bogaerts presenteert Ruimtereizigers. Foto: Luk DEPONDT
WeLke Muziek PAst Bij dit vOOrWerP? Een soundtrack versterkt de sfeer van een film. Welke melodie of genre zou je onder dit kunstwerk, beeld of verhaal monteren? Probeer zelf iets nieuws te neuriën, te klappen, te knippen met je vingers of te tikken met je voeten. Misschien kun je de soundtrack streamen? kAn je een Werk OMsChrijven Met WArM Of kOud? Zijn de kleuren koud of warm? Krijg je het koud of warm van dit werk? Hebben de personages het warm of koud? Voelt de tentoonstellingsruimte koud of warm? Hebben de personages een koud of een warm hart? De kleurrijke kaartenset is opgedeeld in 5 thema’s: zintuigen, schrijfsels, gespreksvoer, doe het zelf en met andere ogen. Elk thema heeft een eigen kleur en figuur.
Met De Artonaut kan men alleen, samen of met een groep doorheen musea en tentoonstellingen reizen. De doelgroep is (jong)volwassen museumbezoekers, maar ook al jongeren vanaf 11 jaar. Speciaal voor scholen ontwikkelden de auteurs een handleiding om de kaartenset gericht in te zetten. Met de artonautkaarten kan men door een kunstexpo vliegen. Voor andersoortige musea geven de auteurs suggesties over welke opdrachten ervoor geschikt zijn: voor tentoonstellingen over geschiedenis, design en mode, archeologie, wetenschap en techniek en gebouwen en parken. PrAktisCh Karolien Bogaerts & Joke Schrauwen, De Artonaut, Pelckmans, juni 2021, 55 kaarten, € 15,00 www.ruimtereizigers.be www.pelckmansuitgevers.be/ de-artonaut
28
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
HET JAAR VAN CORONA: DE GEBOORTE VAN EEN BOEK voor de meeste zurenborgers is denise hoedemakers geen onbekende. zij mocht regelmatig een plaatsje in onze krant bemachtigen door haar groot engagement. zo verzamelde zij vroeger en nu nog steeds lege cartidges van printers om te recycleren, waarvan de opbrengst naar Artsen zonder grenzen of een ander goed doel ging. nu leren wij haar andere artistieke kant kennen. (jan hOLvOet)
Vervolgens ging zij aan de slag als danstherapeute in het Psychiatrisch Ziekenhuis in Kortenberg. Ontevreden met de therapeutische aanpak daar richtte zij met gelijkgezinden de therapeutische gemeenschap “De purperen deur” op in Wijnegem (nu De Evenaar in Antwerpen).
Jammer genoeg moest zij het werk stoppen door een aanslepende ziekte. Zij volgde daarna een de opleiding tekenen aan de academie van Berchem en digitale beeldvorming aan de academie van Borsbeek. Hieruit volgde haar project voor 2020: collages maken op basis van een fotoboek, “Nederland, 365 dagen uit de lucht”, dat zij toevallig in een kringwinkel vond. De opsteller hiervan is een bekende Nederlandse luchtfotograaf, Marco van Middelkoop. Hij maakte 365 prachtige, kleurrijke foto’s vanuit de Nederlandse hemel.
uit te geven. Een dure zaak als men geen grote naam heeft. Daarom geven wij haar hier een forum.
Het boek bestaat nog niet. Maar u kan de collages bekijken op haar Instagram account hoedemakersdenise. Als u ze mooi vindt (dat zal u zeker) dan kan u het haar laten weten via hoedemakers.denise@scarlet.be of 0496 469499 of 03 2354859. Ook laten weten of u eventueel geïnteresseerd zou zijn in aankoop. En delen met vrienden. Als er voldoende interesse is, is publicatie mogelijk in eigen beheer of via crowdfunding. De richtprijs zou waarschijnlijk rond de 30 € liggen. Omdat beelden meer zeggen dan duizend woorden drukken wij hier een klein voorsmaakje af. Hou er wel rekening mee dat de krant zwart-wit is en de originelen in kleur zoveel mooier zijn.
Denise Hoedemakers wil een kunstboek uitgeven. Foto: Gerda HUYGEN
Denise Hoedemakers heeft een boeiend leven geleid: na licenties lichamelijke Opvoeding en Kinesi-
therapie aan de KUl volgde zij een driejarige opleiding Gestalt therapie aan het FST in Turnhout.
Collages op postkaartformaat van Denise Hoedemakers. Foto: Gerda HUYGEN
Denise sneed ze allemaal uit en maakte er 278 collages op postkaartformaat van. Nog steeds mooi en kleurrijk, maar nu met een fantasievolle toets. Bedoeling was hiervan een tentoonstelling te maken, maar toen sloeg corona toe: een jaar lang was geen expo mogelijk. Vandaar het plan om een kunstboek
PrAktisCh hoedemakers.denise@scarlet.be of 0496 469499 of 03 2354859. Instagram hoedemakersdenise
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
29
Met zijn roman Het beeld toont beeldend kunstenaar Jan Steenhoudt een nieuwe kant van zichzelf
“ik heb de schrijver in mezelf ontdekt”
jan steenhoudt is geen onbekende voor zurenborgers. enkele jaren geleden kon u in onze krant een artikel over hem lezen naar aanleiding van een tentoonstelling van zijn beeldend werk. nu voegt hij een nieuwe dimensie toe aan zijn kunstenaarschap: de roman Het beeld. (Machteld hArdy) sChrijven Schrijven heeft hij altijd graag gedaan. Dat schrijven nam de vorm aan van brieven en bedenksels. Naar aanleiding van zijn tentoonstelling schreef hij zelf de begeleidende teksten bij zijn beeldend werk. Maar hij zag zichzelf niet als schrijver. Nochtans lag net in de teksten voor de tentoonstelling de kiem van zijn schrijverschap. Het was zijn bedoeling om die toelichtende tekst de vorm te geven van een kortverhaal van zo’n vijfentwintig bladzijden. Al vlug echter barstte dit verhaal uit zijn voegen. Het zou uiteindelijk uitmonden in de roman die hij nu aan de buitenwereld presenteert. Voor de tentoonstelling schreef hij dan maar andere teksten. Bij het schrijven had Jan Steenhoudt de grote lijn al in zijn hoofd. Hij wist welke boog zijn verhaal zou volgen en waar het zou landen. De laatste bladzijde stond dus al vlug op papier. Maar onderweg gingen de dingen soms hun eigen richting uit. Vandaar ook dat het oorspronkelijke kortverhaal zich transformeerde tot een roman. Hij is er zelf verwonderd over hoe vlot het verhaal zich liet schrijven. Na acht maanden intensief werken had hij de eerste versie klaar. Daarna kwam het schaven en finetunen. Schrappen hoorde daar ook bij, want hij wilde het gebalde karakter van het verhaal behouden. WAArheid Het uitgangspunt van de roman is het beeld dat de kunstenaar/boekhouder creëert, maar waarop hij vrijwel meteen geen vat meer heeft. Het gaat zijn eigen leven leiden. Terwijl de ontvangst door de kunstwereld en buitenwereld extatisch is, heeft de ‘kunstenaar’ zelf een eerder dubbelzinnige verhouding tot zijn creatie en tot zichzelf als kunstenaar. Is hij wel echt een kunstenaar? Al gauw bevindt hij zich op een rollercoaster van gebeurtenissen waarin hij abrupt van hoog naar laag suist (en omgekeerd) en waarin het bochtenwerk leidt tot steeds nieuwe, onverwachte situaties. En natuurlijk zit het venijn of de verrrassing ook hier in de staart. De basisidee van de roman is erg intrigerend, met een duidelijke filosofische inslag en met rechtstreekse raakpunten in de politieke en kunstwereld. Het decor is met opzet vaag gehouden. Daardoor krijgt de boodschap iets universeels: Hoe groot is de macht van beelden? Hoe snel laten we ons inpakken door hun over-
Jan Steenhoudt, beeldend kunstenaar, schrijft Het beeld. Foto: Machteld HARDY
tuigingskracht? Hoe ontstaan waarheden? Natuurlijk gaat het hier niet alleen over beeldhouwwerken. Alle (denk)beelden bevatten een kern van gevaar en kunnen maar al te gemakkelijk gemanipuleerd worden voor financiële en politieke doeleinden. Beeldend werk is meer gericht op mooi zijn en verleiding van het publiek en stelt zichzelf veel minder in vraag. Schrijven heeft volgens Jan Steenhoudt het voordeel dat je veel meer kritiek kunt inbouwen in je kunst. tWeesPrOng Het bijzondere aan deze roman is de combinatie van beeld en woord, niet alleen doordat Jan Steenhoudt schrijft over een beeld, maar doordat hij zijn verhaal ook daadwerkelijk illustreert met beeldend werk. Voor de eerste en laatste bladzijde van het boek maakte de schrijver een passende afbeelding. Bovendien begint elk hoofdstuk met een illustratie van zijn hand. Ten slotte nam hij ook het kaftontwerp voor zijn rekening. Zelf zegt hij dat hij het gevoel heeft als kunstenaar op een tweesprong te staan, waarbij hij moet kiezen tussen beeld en woord. Het schrijven lijkt momenteel de overhand te halen. Uit het boek blijkt echter dat woord en beeld elkaar niet uitsluiten maar zich gewillig laten combineren. BOekhAndeL Daarna kwam de moeilijke en jammer
genoeg niet succesvolle zoektocht naar een uitgever. Jan Steenhoudt besliste dan maar het boek in eigen beheer uit te geven. Dat gaf hem wel het voordeel dat hij volledig zelf kon bepalen hoe het boek eruitziet en het is waarlijk een mooi object geworden. Niet alleen door de illustraties (in kleur) maar ook door de mooie kaft, het formaat, keuze van letter en afwerking. Het was voor hem niet moeilijk om een aantal boekhandels in Antwerpen, Gent en Brussel te overtuigen om zijn boek in hun aanbod op
te nemen. Wij Zurenborgers kunnen terecht in de boekhandel Kartonnen Dozen in de Draakstraat. U kunt daar uw exemplaar kopen voor 20€, in de wetenschap bovendien dat de winst volledig naar de boekhandel zelf gaat. Jan Steenhoudt broedt intussen op een nieuw boek. Voorlopig houdt dat vooral in dat hij veel leest om zich onder andere verschillende vertelstijlen eigen te maken. Het maakt ons alleszins nieuwsgierig naar wat we in de toekomst nog te lezen zullen krijgen.
30
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
ccBerchem
'Breedbeeld' brengt de beeldende kunst naar buiten Met de organisatie van Breedbeeld in juli en augustus zet het district Berchem een nieuwe stap in zijn cultureel en kunstzinnig programma, waar iedereen kennis kan maken met de beeldende kunsten. Wees gerust: je hoeft nergens binnen te gaan. de kunstwerken vinden je aandacht in de publieke ruimte. daarmee wil Breedbeeld laten zien hoe rijk Berchem is aan beeldend kunstenaars. vier professionele beeldend kunstenaars – Alexandra Crouwers, Bart van dijck, ives Maes en fia Cielen – nemen het voortouw om in Berchem tijdelijke werken te laten zien buiten de gebruikelijke witte muren van een galerie of museum. We hadden hierover een gesprek met Alexandra Crouwers uit de vredestraat. (Bernard sOenens) Het district Berchem is ver over de grenzen van het land bekend omdat het een schepen van streetart heeft. Niet zomaar: deze kunst is in het hele district bijzonder zichtbaar. Wat Breedbeeld zal laten zien kan hiermee niet verward worden. Beeldende kunsten zijn een andere discipline, anders dan streetart of illustratie. Alexandra Crouwers vertelt: “Het werk van de vier deelnemende kunstenaars is gelaagd. We maken niet zo maar een ‘mooi plaatje’, maar de werken zijn een onderdeel van een langduriger denkproces dat zich niet altijd in één keer onthult. En daarom is het een meerwaarde als je er met de kunstenaar over praat.” OnziChtBAAr “Het district Berchem promoot kunst en cultuur via ccbe best goed, en er wonen veel begaafde kunstenaars - niet alleen beeldend kunstenaars maar ook muzikanten en theatermakers. Desondanks beschikken beeldend kunstenaars hier over weinig podia en zijn ze dus minder zichtbaar. Extra city, tot voor kort gehuisvest in de Eikelstraat, is naar Borgerhout vertrokken en laat een leemte achter. Daardoor, maar ook door de beperkingen tijdens de coronacrisis, ontstond het idee om beeldende kunst op een andere manier te presenteren. De enige mogelijkheid om beeldende kunsten een podium te bieden binnen de beperkingen van alle mogelijke covidcodes is de publieke ruimte: we moeten dus naar buiten. In eerste instantie leidde dat tot een voorstel om met posters en affiches te werken, maar zo’n project had vorig jaar al op Antwerps grondgebied plaatsgevonden. In plaats daarvan worden deze vier kunstenaars, wonend en werkend in Berchem, vrij gelaten om een passend project uit te voeren.”
Bart Van Dijck, Fia Cielen, Alexandra Crouwers en Ives Maes. Foto: Luc PANDELAERS
vier De vier deelnemende kunstenaars (zie kolom) zijn bekenden van elkaar: het zijn generatiegenoten – veertigers – die elk met veel verschillende media werken, waaronder beelden, installaties, video, performances, tekeningen en fotografie. De kunstenaars werken allen ook als kunstdocenten, naast hun eigen actieve praktijken. Alle vier stellen regelmatig tentoon in galeries en musea. Bij elkaar opgeteld hebben ze 80 jaar ervaring. Desondanks is het voor hen niet evident om werken te maken die een paar maanden in de buitenlucht stand kunnen houden: ze moeten niet alleen weer en wind maar ook eventueel vandalisme kunnen overleven. Het is een hele uitdaging, waarbij allerlei obstakels moeten worden overwonnen. Binnen het beschikbare budget worden werken geproduceerd, die ook nog moeten worden geïnstalleerd op geschikte locaties. Het district helpt bij het verkrijgen van vergunningen. In sommige gevallen moet een tijdelijke fundering worden gemaakt, in andere gevallen worden werken aan het huis van particulieren geïnstalleerd en moet daar toestemming voor worden gekregen. Uiteindelijk zijn de meeste werken verspreid doorheen heel Berchem en kunnen ze via een route worden bezocht. Er zullen ook een paar rondleidingen worden voorzien, waarbij de kunstenaars toelichting geven bij hun werk. CrOuWers en de Letterzetter Alexandra Crouwers doctoreert in de kunsten aan de KU leuven, waarbij ze zich bezighoudt met vragen rond de ecologische crisis. Ze werkt op dit moment rond een stuk familiegrond op het Zuid-Nederlandse platteland, waarop tot voor kort een bos stond.
Door droge lentes en milde winters kreeg de schorskever – ook bekend als de letterzetter – de kans om zich tot een plaag te ontwikkelen. De kevers leggen eitjes in de schors van verzwakte bomen, waarna de larven zich naar buiten vreten. Daarbij verstoren ze de sapstroom en veroorzaken ze de dood van de boom. De kever laat in de schors tunnelpatronen achter die eruitzien als een buitenaards alfabet: vandaar de naam letterzetter. Die patronen vormen de basis voor haar werken tijdens Breedbeeld. Crouwers werkt normaal gezien vooral met digitale middelen, waarbij video-installaties een belangrijke rol spelen. Het is bijna onmogelijk om video buiten te tonen in de zomer: het is te duur om een openluchtbeeldscherm te huren, maar ze zal werken op vlaggen en vaandels koppelen aan QR-codes, die korte video’s openen op de mobiele telefoon.
“Mensen hoeven mijn werk niet onmiddellijk te begrijpen, maar ik wil er wel graag over vertellen en daarom zijn er ook rondleidingen. Een beeldend kunstenaar is een soort verhalenverteller. Mijn werk lijkt meer op een poging om een roman te schrijven dan op een schilderij.” LOCAtie Op het moment van dit schrijven zijn nog niet alle locaties vastgelegd en zijn de werken nog in productie. Het is nog een hele zoektocht naar de perfecte locaties voor de werken, want er zijn veel regels om te respecteren. Je moet rekening houden met weersomstandigheden en soms kranen laten aanrukken. Het district Berchem is van plan om Breedbeeld elke twee jaar te laten terugkomen, waarbij telkens andere Berchemse beeldend kunstenaars centraal zullen staan.
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
31
ccBerchem BArt vAn dijCk (Bonheiden, 1974)
fiA CieLen (Hasselt, 1978)
Bart Van Dijck. Foto: Luc PANDELAERS
Fia Cielen. Foto: Luc PANDELAERS
Van Dijck werkt met performances en acties, waarbij het publiek soms een onderdeel wordt van het werk. Voor Breedbeeld organiseert hij een kamp voor een zestal Berchemse jongeren, die hij met sjamanistische handelingen door een overgangsritueel begeleidt. De jongeren verblijven met Van Dijck een week lang buiten. De objecten die tijdens het kamp worden gemaakt verschijnen op verschillende locaties in Berchem. https://bartvandijck.be
De tekeningen, installaties en beelden van Cielen handelen vaak over transformaties. Tijdens Breedbeeld zet zij haar symbolische beeldtaal in voor een aantal herdenkingsplaquettes in keramiek. Cielen duikt in de geschiedenis van Berchem en maakt al dan niet fictieve verhalen zichtbaar op locaties waar deze zouden hebben plaatsgevonden, waarbij de verbeelding van de bezoeker wordt aangewakkerd. www.fiacielen.com
PrOgrAMMAtie BreedBeeLd – juLi/Augustus datum 3 10 17 24 31 7 14 21 21 28 28
juli juli juli juli juli augustus augustus augustus augustus augustus augustus
doorlopend: doorlopend: doorlopend:
Workshop
Locatie
Spray & Play Gezever Mobiele Druk Instal Bob Torfs Kleine Carol Zieber Gezever Spray & Play Academie Mobiele Druk Instal Bob Torfs Academie
Kunstenplein Veerman Achter de bib Victor Jacobslei in haar atelier Veerman Kunstenplein Kunstenplein Achter de bib Victor Jacobslei Kunstenplein
werk van studenten Academie Berchem in TOKO supermART in oa Carrefout Pulhof werk van studenten Academie Berchem in window expo Ol Vrouwestraat
Meer infO: www.breedbeeldberchem.be
ives MAes (Hasselt, 1976)
Ives Maes. Foto: Luc PANDELAERS
ALeXAndrA CrOuWers (Cuyk, Nl, 1974)
Alexandra Crouwers. Foto: Luc PANDELAERS
De fotografie en installaties van Ives Maes hebben vaak een architectonische component, waarbij wordt verwezen naar utopieën, maar ook naar vluchtelingenkampen – die precies het omgekeerde zijn. Maes plaatst een paviljoen in Berchem dat op het eerste zicht een geïmproviseerde hut lijkt. De constructie is in feite een grote 'pinhole' camera, die gedurende Breedbeeld een zeer trage fotografische opname van de omgeving maakt, die later wordt onthuld.
Het werk van Alexandra Crouwers ontstaat met digitale middelen. In de verstedelijkte omgeving van Berchem probeert Crouwers een manier te vinden om wildernis te (her)introduceren, maar gebruikt daarbij kunstmatige methodes die dat onmogelijk lijken te maken. Voor dit project vertrekt ze van de patronen die een schorskever achterlaat. Dit resulteert in een serie banieren, gekoppeld aan korte films die via QR codes op mobiele telefoons te zien zijn.
www.ivesmaes.com
www.alexandracrouwers.com
32
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
de zurenborgenaars stellen meer dan 140 gedichten tentoon aan hun ramen. elk gedicht is gemaakt door een bewoner of iemand die er ooit woonde. Ontdek ze allemaal en geniet van de woorden en de omgeving.
raafstraat: Ricardo Anemaet, Roos De Buysscher, luk Depondt ramstraat: Peter Holvoet-Hanssen, Maarten Inghels, Musty (Mustapha Nait Birrou) rolwagenstraat: Reine De Pelseneer, lies Van Gasse schorpioenstraat: Reine De Pelseneer, luk Depondt
steenbokstraat: Roos De Buysscher stierstraat: Reine De Pelseneer, luk Depondt, Peter Holvoet-Hanssen, Musty (Mustapha Nait Birrou), Willem Persoon, Jörg Pyl, lies Van Gasse, Maud Vanhauwaert transvaalstraat: yolande Driessen, Johanna Pas, Maud Vanhauwaert
tweelingenstraat: Roos De Buysscher, Reine De Pelseneer, yolande Driessen, Peter Holvoet-Hanssen, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven van diepenbeekstraat: Peter Theunynck velodroomstraat: Alexandra Cerceni, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven
Walvisstraat: yolande Driessen Waterloostraat: Ricardo Anemaet, Alexandra Cerceni, luk Depondt, Jörg Pyl, Peter Theunynck Wolfstraat: Alexandra Cerceni, Will Van Broekhoven, Maud Vanhauwaert
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
Arendstraat: Ricardo Anemaet luk Depondt Musty (Mustapha Nait Birrou) Peter Theunynck
draakstraat: Johanna Pas Peter Theunynck Will Van Broekhoven Maud Vanhauwaert
Cobdenstraat: Reine De Pelseneer
filomenastraat: Peter Theunynck Will Van Broekhoven
Cogels Osylei: yolande Driessen Maarten Inghels Stefan Heulot Jörg Pyl dageraadplaats: Ricardo Anemaet Roos De Buyssccher Musty (Mustapha Nait Birrou) Johanna Pas Jörg Pyl Peter Theunynck lies Van Gasse Dolfijnstraat: yolande Driessen Willem Persoon Jörg Pyl Will Van Broekhoven draakplaats: Johanna Pas
Kabuki
Sushi • Grill • Wok Alle dagen open van 11:00-14:30 en 17:00-23 Dageraadplaats 28 2018 Antwerpen Info@kabukisushi.be www.kabukisushi.be
Tel. 03 663 8200
generaal Capiaumontsraat: Alexandra Cerceni Roos De Buysscher lies Van Gasse Maud Vanhauwaert generaal van Merlenstraat: Jörg Pyl Peter Theunynck grOen kWArtier: Augustinessenplein: Alexandra Cerceni hospitaalplein: Peter Theunynck
Infirmerieplein: Will Vanbroekhoven lies Van Gasse, Maud Vanhauwaert Wachthuisplein: Alexandra Cerceni grote Beerstraat: Roos De Buysscher Willem Persoon grote hondstraat: Reine De Pelseneer Jörg Pyl Peter Theunynck gulden vliesstraat: lies Van Gasse kleine Beerstraat: Peter Holvoet Hanssen Jörg Pyl Peter Theunynck kleine hondstraat: Maud Vanhauwaert korte Altaarstraat: Jörg Pyl
korte van ruusbroecstraat: Willem Persoon kreeftstraat: Alexandra Cerceni luk Depondt Stefan Heulot Peter Theunynck Will Van Broekhoven lies Van Gasse Maud Vanhauwaert Larmonierestraat: Ricardo Anemaet Lange van ruusbroecstraat: Ricardo Anemaet Alexandra CercenI Roos De Buysscher luk Depondt MaartenInghels Peter Holvoet-Hanssen Anna Roza Holvoet Leemputstraat: Willem Persoon
33
nottheboomstraat: Johanna Pas Jörg Pyl Will Van Broekhoven Reine De Pelseneer Pretoriastraat; Ricardo Anemaet Alexandra Cerceni Reine De Pelseneer yolande Driessen Stefan Heulot Peter Holvoet-Hanssen Maarten Inghels Johanna Pas Jörg Pyl Peter Theunynck lies Van Gasse Maud Vanhauwaert
De levering van de transparanten heeft helaas vertraging opgelopen wegens onvoorziene omstandigheden.
34
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
DE GAZET
gekaapt
Iedere zomer verandert de oude gasfabriek in onze wijk in de Zomerfabriek, uitvalsbasis van de Zomer van Antwerpen. Reporters Lotte en Leen zochten uit wat er dit jaar te beleven is bij de Zomer van Antwerpen.
Lucy Elliott, de illustrator van deze gazet gekaapt, heeft een boek geïllustreerd! Jérome en Jozefien genoten van een voorleesmoment
Redactie en concept: Karenenco@telenet.be Vormgeving en concept: www.atelierkostum.be Illustratie: www.lucy-elliott.com
Aftellen naar de zomer Tijdens de Zomer van Antwerpen is er veel te beleven. Onze reporters Lotte Francken (11) en Leen Penneman (11) zochten uit wat te doen dit jaar. Patrick De Groote van Zomer van Antwerpen verklapte één en ander.
Welke activiteiten zijn er deze zomer allemaal die ook leuk zijn voor kinderen? Er zijn in de Zomerbar weer allerlei circusacts en er is ook een speelbos. Met muziek in de wijk zijn er concertjes in de hele stad, met een mobiel podium dat elke dag ergens anders staat. Dan zijn er ook verschillende voorstellingen die leuk zijn voor kinderen. De drie musketiers is een leuke toneelvoorstelling in open lucht, met slechte kabouters (rood en blauw), moto’s en veel gevechten, maar geen echt bloed. Voor Radman kom je terecht in een reuzenrad, je krijgt een verrekijker en een koptelefoon. Dan luister je naar een verhaal dat je uit de lucht ook kan volgen met de verrekijker. Het verhaal is leuk en ontspannend om naar te luisteren. Automata dat zijn 12 zelfgemaakte machientjes in een carrousel. Je moet aan de machientjes draaien en dan komen de verhaaltjes tot leven. Er is iets met kippen die eieren leggen en zaadjes pikken. Zo maak je zelf een verhaaltje. Deze zomer kunnen we ook een bijzondere acrobaat zien. Bert van den Berghe oefent al 3 jaar op een voorstelling met muizenvallen. Hij heeft heel hard geoefend om zo min mogelijk pijn te hebben. Tussen de opgespannen muizenvallen, doet hij hele grappige dingen en experimenten, zonder praten, maar wel met geluiden van de muizenvallen die knappen. En de Zomerfabriek zelf natuurlijk, met muziek en optredens van jonge makers.
Is er nu al iets te doen in de Zomerfabriek? De Zomer van Antwerpen wordt druk voorbereid. Er zijn ook al een aantal voorstellingen in open lucht geweest van de opera of van dansgezelschappen, maar de Zomer van Antwerpen begint pas op 17 juni en loopt tot 5 september. De rest van het jaar oefenen artiesten in de fabriek met bijvoorbeeld muizenvallen, maken ze decors, of zwarte kasten om projectoren in te verstoppen. Er is ook een opnamestudio waar het hele jaar door hiphopopnames gebeuren. De vele kamers bevatten opslagruimtes van artiesten met heel veel spullen. Mensen van kunstgezelschappen kunnen in de fabriek druk knutselen en bouwen. Voor artiesten uit andere landen is er een hotel. Dat hotel wordt nu ingenomen door studenten die een rustig plekje nodig hadden om te studeren.
Wat was het gekste dat je al meemaakte in de Zomerfabriek? Jonge makers mogen zelf voorstellen wat er in de fabriek gebeurt. Elk jaar is er een oproep. Vorig jaar waren er twee meisjes die vroegen om een modeshow te mogen organiseren. Wij wisten daar niets over en dachten dat het een rustige dag zou zijn. De modeshow was heel populair. We moesten hem 2 keer laten doorgaan om de massa mensen die kwam kijken een kans te geven om hem te zien. De modellen hebben 2 keer moeten optreden. In totaal 2 uur op heel hoge hakken.
Leen en Lotte tippen alvast de muizenvallenacrobatie van Bert van den Berghe als niet te missen!
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
‘Je moet doen wat je graag doet’ Jonge reporters Jozefien Heiremans (9) en Jérome Masson (10) genoten van een voorleesmoment in de tuin van Lucy Elliott. Lucy Elliott illustreerde het prentenboek ‘De krokodil die geen taxi wilde zijn’.
Wie is het hoofdpersonage in het boek? Athan de krokodil die geen taxichauffeur wilde worden net zoals iedereen in zijn familie. Hij ging ontdekken wat hij zelf wilde worden. Hij probeerde verschillende beroepen tot hij ontdekte wat hij wou. Athan is de naam van de jongste zoon van de schrijver.
Waarom koos de schrijver voor een krokodil?
Welke studierichting deed je om illustrator te worden? Als kind zei ik altijd: ‘later wil ik tekenen’. Na drie jaar kunsthumaniora volgde ik grafisch ontwerp en illustratie aan de hogeschool.
Waarom droomde je van het maken van prentenboeken? Al toen ik kind was snuisterde ik in boeken en kon ik fantaseren bij tal van verhalen die ik las. Het was een droom om zelf een boek te schrijven. Een werk dat ik onderschat had. Vandaar dat ik me voornamelijk toeleg op het illustreren.
Waar kan je het boek kopen? Het boek kan je online of bij de betere boekhandel kopen. Door corona hebben we geen boekpromotie kunnen doen. Hopelijk kunnen we via dit interview het boek promoten. Jérome en Jozefien zijn alvast fan! online via www.eenhoorn.be.
De schrijver had het verhaal al in zijn hoofd en contacteerde mij om hier illustraties bij te maken. Hij zag enkele tekeningen van mij op mijn website. Ik maakte een tiental schetsen van een krokodil voor hem. Een krokodil is een leuk dier om te verwerken in illustraties.
Wat is jouw lievelingspersonage? Dat is een moeilijke vraag… ik denk het nijlpaardje?
Hoe ga je aan de slag en welke technieken gebruik je bij de illustraties.
35
UITGELEZEN? Heb je de gazet uit? Ben je weer helemaal mee met het nieuws uit de buurt? Ga dan aan de slag met het oude papier. Teken jij net zo graag als Lucy? Maak een schetsboek van een oude krant! materiaal: Oude krant, witte verf, penseel, een prikker, een naald, een kleurrijke dunne draad.
aan de slag: Eerst maak ik wat schetsen en maak gebruik van waterverf en ecoline. Deze tekeningen werkte ik af met een zwart pennetje. Daarna scan ik deze tekeningen in zodat ik ze op de computer kan bewerken. Ik maak ook gebruik van collagetechnieken. Met plakken en knippen met verschillende papieren komen we tot een mooi resultaat.
Was dit je eerste boek dat je illustreerde? Ik heb reeds verschillende boeken geïllustreerd - voornamelijk kinderboeken - waaronder ook mijn eigen prentenboek. Ik maak ook illustraties bij artikels in magazines. Waaronder een wekelijkse illustratie in Libelle bij kinderuitspraken.
Is tekenen je beroep? Tekenen is mijn beroep én mijn hobby. Leuk om deze te kunnen combineren. Ik geef ook les aan de academie in Sinaai nabij Sint Niklaas. Daar kan ik mijn passie delen met kinderen. Want werken voor en met kinderen is wat ik ook heel graag doe.
01. Neem een oude krant en haal ze voorzichtig uit elkaar. 02. Scheur de dubbele pagina’s doormidden. 03. Beschilder elke pagina met een dunne laag witte verf. Eerst aan de ene zijde, als deze droog is, doe je de andere zijde. Laat alle pagina’s drogen. 04. Plooi elke pagina doormidden en bundel de pagina’s. 05. Leg de bundel pagina’s open op tafel en prik in de plooilijn een 8-tal gaatjes. 06. Rijg met een naald de draad door de gaatjes. 07. Maak enkele knoopjes aan de uiteinden van de draad. 08. Sluit de katernen.
Je schetsboek is klaar!
36
Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be
WijkdiChterWOOrden
De zijspiegel
Breaking Gevonden
Ik vond een gedicht op straat. Het stond in een natte krant gedrukt op pagina 21 lag het in een goot. Ik pakte het op als was het gewond zette een leesbril op en las aandachtig. Het gedicht herkende de lezer maar het zat niet meer in zijn hoofd.
Ricardo ANEMAET
7 mei 2021, 00.00 u. Dageraadplaats. Een spontane flashmob? Ik zie een donkere samengeklonterde groep als een opgewonden gelegenheidskoor. Ik hoor ze aftellen: 5,4,3, Nieuwjaar? Of is het omdat mijn dochter jarig is? 2,1, BOEM!... kletterend hard. Een golf van ontlading slaat over het plein. Een kolossale bevrijdingsgil breekt de nieuwe tijd open. Zo wordt de avondklok met extreme overgave naar de hel van de geschiedenis geschoten. ‘Nooit meer’. We kunnen voortaan weer samenscholen in de nacht. Zij dan. Ik ga slapen. 8 mei 2021, 11.00 u. De terrassen zijn gevuld, het strand lonkt, het zicht op zee is vrij. Of toch niet? Mist door een technisch probleem met slechte timing. Wel is er een welkomstregentje en dat zegent de vroege gelovigen die zich deemoedig en welgeteld rond de tafeltjes hebben geschaard. Ze zitten onder hun parasol, voorlopig nog een paraplu. Maar de zon zit in hun ogen en in de warmte van hun gezelschap. Ik noteer bordjes GERESEREVEERD op gretig wachtende tafeltjes die netjes op anderhalve meter afstand van elkaar hun dienstbaarheid willen bewijzen. Ze zijn er klaar voor, als altaren. Het heeft inderdaad iets van een soort viering, een nieuwe rituele dienst. Bezielend, bevredigend, gezegend, genoeglijk, goedlachs. 8 mei, 13.00 u. De Dageraadplaats is radionieuws. Even het hart van Vlaanderen? ‘Mijn moeder belde mij. We moeten samen een terrasje doen. Ik voel of het Sinterklaas is, zei ze mij’ En… ‘De terrassen zijn al volgeboekt voor vanavond.’ Blije Geluiden. De stille regen is nog nooit zo verwaarloosbaar geweest. En het woord vrijheid is wellicht nog nooit zo lichtvoetig gebruikt. Het deert niet. De verwachting was zeker niet groter dan de bevrediging van er te zijn. Je ontlaadt op zo’n terras, je herschept de tijd, je krijgt, jazeker, een extra injectie. Maakt daarna plaats voor de volgende aanbidders. Zo blijven de terrassen vollopen terwijl hun plots verworven sacrale status ook duidelijk wordt gerespecteerd. Op wat joelende kinderen in de speeltuin na is het hele plein rustig en stil. Wellicht niet voor lang. 8 mei 17.00 u. Alle terrassen zijn helemaal volgelopen. De graad van uitgelatenheid krijgt stilaan de overhand
Foto: Jörg PYL
op de vermeende vroomheid (of was het schroom?) van de eerste gasten. De zon probeert ook even meer letterlijk dan figuurlijk te schijnen. De eerste dag van het Nieuwe Normaal (wie bedacht dat?) is opengebroken. Alleluja. 8 mei 22.00 u. Prettige avondtemperatuur, echt terrasjesweer zou je denken, maar iedereen gaat weg. De koepels worden dichtgevouwen, de kerk gaat uit. Maar als bij wonder verplaatst zich alle volk naar het plein, of ze weggezogen worden van achter de tafeltjes naar de banken en de grond. Of is het een heel andere populatie? In cirkels bijeen, staand, zittend, hangend. Ze scholen niet samen, ze zijn samen…gepakt. Beetje de tel kwijt. Hoe gezond is dat? Dag 1 kan desondanks dit en dat, nog lang duren. 9 mei 22.30 u. Na een hoogdag met zon en volle terrassen lijkt het of de plekken zichzelf hebben hervonden. Terug in de orde van de lang voorbije maanden. Tafels en stoelen rusten. Na een vreemde hectische dag moeten ze bekomen. Ze waren dit niet meer gewend deze drukte, zeg maar overrompeling. Was dat vroeger ook zo? Dit constant geschuif van nieuwe klanten, dat aanhoudende lawaai, die volle borden, pinten, wijnglazen, geklets. Er is wat afgepraat, afgestoomd, weggelachen, gepland, afgesproken. De omgeving wordt nu schoongespoeld, regen helpt om ons weer te laten afkoelen. En nadien terug in het ritme? Nee, nog niet het oude van voordien! 10 mei 10.00 u. Niet enkel het terrasmeubilair moest bekomen, ook de klanten hadden herstel nodig om een wat al te plots ontregeld lichaam bij te stellen. Twee meisjes met zorgvuldig uitgespreide oefenmatjes helpen elkaar daarbij. Met doelbewuste inzet van de grote middelen. Met bal en halters en ritmisch gestrekte benen zoeken ze weer in evenwicht te geraken. Gezondheid! Dat wensen we elkaar toch toe bij de start van een nieuw jaar? Wim Verzelen