Gazet van Zurenborg Editie 6 - 2021

6 21 JANUARI FEBRUARI

Dankzij een struikelsteen in de Transvaalstraat, kon de familie afscheid nemen van de weerstander Philippe Leemans

PAGINA

3

Gazet van Zurenborg – Stanleystraat 21 – 2018 Antwerpen – gazetvanzurenborg@telenet.be – www.gazetvanzurenborg.be

De redactie wenst u allen fijne feestdagen en een gelukkig 2022 De familie Sztrum

Getuigenis van een odyssee van Polen naar België, van België naar Frankrijk, om ten slotte in Australië te belanden.

Vrachtwagens hoeven hier niet te komen Twee dranghekken op het stationsplein, één voor elke gedode vrouw zou een cynicus zeggen.

PAGINA'S

PAGINA'S

6-7

4-5 BELEEF JE BUURT

PAGINA

36

2

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Edito Jörg Pyl hoofdredacteur van de Gazet van Zurenborg laat zijn gedachten gaan over de gebeurtenissen in de wijk.

Gazet van Zurenborg is een uitgave van de vzw NIEUWE ZURENBORGSE PERS Bankrekening: 001/3873842/29 www.gazetvanzurenborg.be P/a E. Vanrintel Stanleystraat 21 2018 Antwerpen Raad van Beheer VZW Johan Bijttebier, Jochanan Eynikel, Peter Hernou, Ernest Vanrintel, Diederik van Woensel Contact hoofdredactieteam gazetvanzurenborg@telenet.be Hoofdredacteur Jörg Pyl: jorg.pyl@hotmail.com  03 236 65 36 - 0472 81 13 35 Redactiesecretaris André Dejonghe: andredejonghe@outlook.be Medewerkers (tekst en foto’s) Ahmad Alchikh, Ricardo Anemaet, Dirk Blijweert, Karolien Bogaerts, Karen Claes, Anne Clark, Dieter Dedecker, Walter De Ley, Annelies De Mul, Luk Depondt, Renée Dufait, Lucy Elliott, Jeannine Führing, Jeroen Geuens, Machteld Hardy, Jan Holvoet, Gerda Huygen, Sylvaine Jacquart, Karen Kets, Herman Kok, Jerry Koninckx, Annelies Oeyen, Luc Pandelaers, Guy Poppe, Jörg Pyl, Marcel Schoeters, Michelle Smets, Bernard Soenens, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven, Karen Vandenberghe, Yo Van den Bulck, An Van de Wal, Fran Van Esch, Lies Van Gasse, Nicolas Van Herck, Dani Van Remoortel, Nathalie Van Sundert, Miguel Van Steenkiste, Wim Verzelen, Marc Vingerhoedt, Uli Vinks Lay-out & Pre-press Pascale Holemans pascale.holemans@skynet.be Advertenties Jochanan Eynikel advertenties@gazetvanzurenborg.be

‘O noodlot, zo veranderlijk als de maan.’ Zo begint het openingskoor van de beroemde Carmina Burana en zo voelen wij ons ook. Voorlopig is er geen sprake van een kerststemming, wel van droefheid, onrust, verontwaardiging en zelfs boosheid. Want het zal geen vrolijke kerst worden voor de families van de twee vrouwen die aan Berchem Station overreden werden door een vrachtwagen die achteruitreed op een plaats waar hij helemaal niet mocht komen. Alles wijst erop dat deze overtredingen al lang oogluikend werden toegestaan.

Er kleeft letterlijk bloed aan onze straat en stenen en voetpaden. Er moet dringend iets veranderen aan het verkeersbeleid met meer respect voor de zwakke weggebruikers.

Een automobilist die uit zijn veilige cocon stapt, wordt bij momenten ook een zwakke weggebruiker.

Momenteel worden in de wijk veel fietsstraten aangelegd. Dat is een goede zaak, maar het is belangrijk dat het verkeersreglement voor fietsstraten nog eens onder de aandacht wordt gebracht: maximum 20 km per uur en fietsers mogen niet voorbijgestoken worden. Zo’n regel is wellicht een gesel voor de opgejaagde gestresseerde automobilist, maar dat trager rijden kan voor hem net een moment van mentale rust betekenen en voor de fietser is het een zegen.

Dan is er nog een pikzwarte pagina in het verleden van onze wijk die wij onder ogen brengen: die van de vervolging van joden en verzetslieden in Antwerpen, die met hulp van de Antwerpse politie opgepakt werden en aan de SS overgeleverd, en dat

O Fortuna, velut Luna, statu variabilis

met het medeweten en de toestemming van de toenmalige burgemeester. Een interview met Lien Van de Kelder brengt ons die gruwel terug in herinnering. In de Transvaalstraat werd in november de zoveelste ’struikelsteen’ geplaatst. Het is belangrijk dat wij ons dit verleden blijven herinneren, want geschiedenis heeft de onhebbelijkheid zich te herhalen, zeker als men ze is vergeten. En dat risico is groot nu de laatste levende getuigen een voor een weggeplukt worden. Want het gevaar blijft om de hoek loeren, zeker in een maatschappij die identiteit zo belangrijk vindt. Voeg daarbij de sociale media die het narcisme doen opleven als nooit tevoren en al vlug krijg je groepen die zich met de nationale identiteit identificeren en mensen met andere roots als vreemdelingen gaan beschouwen, zelfs al leven hun voorouders al enkele generaties in ons land. Laat ons ook aandachtig luisteren naar het woordgebruik als wij over nietVlamingen spreken. Ontmenselijken wij die anderen niet door ons taalgebruik? Als wij de medemens met een andere afkomst niet meer als mens zien, dan gebeuren er dingen zoals in augustus 1942. Maar ook onze regeringen hebben een hele tijd meegewerkt aan de polarisering, door te spreken over de hardwerkende Vlaming. Alsof niet-Vlamingen, zieken, werklozen en gepensioneerden er niet meer toe doen omdat ze geen geld verdienen of belastingen betalen of omdat zij een vreemde naam dragen. Aan de hardwerkende Vlaming werden fiscale cadeaus gegeven terwijl de anderen hiervan verstoken bleven, behalve voor de

heel lage uitkeringen die iedereen het schaamrood op de wangen zouden moeten doen verschijnen. Maar blijkbaar zijn alleen de mensen die door werk hun geld verdienen en Vlaming zijn, echte mensen. Wanneer gaan ook politici op hun taal letten?

Dan is er nog covid, waarvan wij dachten dat de boze droom met een spuitje verdwenen was. Einde november blijft het koffiedik kijken hoe wij het eindejaar zullen doorbrengen. Met familie, op restaurant of toch weer ieder huishouden alleen en in lockdown. We hadden gehoopt dat we nu weer tijd hadden voor ander nieuws, maar einde november overheerst het virus weer het nieuws zodat wij opnieuw in een tunnelvisie zijn beland waar alleen maar plaats is voor het virus en de zieken, terwijl wij blind blijven voor mogelijk ander nieuws of onheil. Slechts weinigen zien op het einde van de tunnel nog licht, en zij die een schijnsel zien, vragen zich af of het geen dwaallicht is dat ons voor de gek houdt en danst boven het moeras van het menselijk vernuft. Dan maar troost zoeken in het staren naar de lichtjes in de kerstboom en de kerstversiering van mogelijk lege winkelstraten.

De feeststemming lijkt voorlopig ver weg en omgeven door onzekerheden.

De enige zekerheid is dat er geen is.

Maar ondanks alles, namens de hele ploeg van de redactie wensen wij onze lezers een gelukkig eindejaar, wat het volgende jaar ook zal brengen. O Fortuna, velut Luna, statu variabilis.

Het is onze gazet, het is jullie gazet, het is de gazet van ons allemaal

Wij zoeken nog steeds medewerkers Maar de gazet moet geschreven worden. Daarom zoeken wij nog mensen met een goede pen, fotografen en ook nog een webmaster. Voorlopig is de Gazet van Zurenborg alleen via het doorbladerbaar platform van Issue te lezen op het internet, maar we zouden e artikels ook graag online zetten.

Van de redacteurs en de fotografen verwachten we minimaal twee artikels per jaar. Vroeger lag onze lat hoger, maar door de toenemende werkdruk en de afbouw van het brugpensioen begrijpen wij dat vrije tijd steeds schaarser wordt. De tijden zijn veranderd. Maar vijf artikels per nummer mag ook.

Administratie en facturatie Gerda Eelen gerda.eelen@telenet.be  0468 29 43 65 Drukker Drukkerij Goossens Achterbroeksesteenweg 208 • 2180 Kalmhout Distributie Hans Dresselaers Van Diepenbeeckstraat 43 • 2018 Antwerpen  0472 345684 • dressle.arts@gmail.com Website www.gazetvanzurenborg.be

Wij bieden een goed gevoel, eeuwige roem en jaarlijkse een mooie nieuwjaarsreceptie. Centen hebben wij niet in de aanbieding, want bij Gazet van Zurenborg is iedereen vrijwilliger. Als dusdanig ben je uiteraard verzekerd en de onkosten worden uiteraard vergoed.

Beginnende redacteurs krijgen een richtlijn mee om goede artikels te schrijven en indien gewenst zorgen wij voor feedback. Denk dus zeker niet dat je het niet kan, je kan meer dan je denkt.

Overtuigd? Mail dan naar onze redactiesecretaris andredejonghe@outlook.be en / of de hoofdredacteur, jorg.pyl@hotmail.com.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

3

Stolperstein in Transvaalstraat voor Philippe Leemans

eindelijk een rouwplechtigheid voor in 1945 gestorven weerstander Philippe leemans was 17 jaar toen hij als weerstander door de gestapo werd aangehouden en naar Duitsland gedeporteerd. na een lange helletocht stierf hij in het voorjaar van 1945 in het concentratiekamp van Terezin. op 21 november 2021 kon de familie voor het eerst in een kleine plechtigheid afscheid van hem nemen bij de plaatsing van een Stolperstein (struikelsteen) in de Transvaalstraat.

(Jan HolVoET) Philippe Leemans was de oudste van zes kinderen.

Zijn broers André en Vincent en zijn zus Lucie waren aanwezig op de ontroerende, intieme plechtigheid in de Transvaalstraat. Philippes neef Mich en zijn broer André vertelden kort het tragische verhaal. Drie familieleden speelden een kort stukje treurmuziek op accordeon, klarinet en trom. Vervolgens gingen familie en vrienden naar de Wattman voor een koffietafel.

De struikelsteen op naam van Philippe Leemans.

Foto: Gerda HUYGEN

Wim Kenis: “Ik ben de eerste die in 2018 in Antwerpen een geautoriseerde Stolperstein heeft geplaatst, voor het huis van mijn grootoom Jan De Ridder in de Gallifortlei. Jan was een van de moedige politieagenten die zich hebben verzet tegen de deportatie van de joden. In Deurne was er een gemeenschap van een vijfhonderdtal joden. 260 van hen werden in de kampen vermoord.

Iedereen kan bij de Gunter Demnig Stichting een plaatsing aanvragen.

Gewoonlijk gebeurt dit via de joodse organisatie AMS (Association pour la Mémoire de la Shoah) in Brussel. Demnig staat erop om de

BrUSSElAIrS Na de oorlog bleef de familie lang in het ongewisse. Het meeste leerden zij van Charles Brusselairs, een leerling van het atheneum van Berchem die in dezelfde groep zat, samen werd opgepakt en tot het einde met Philippe Leemans samenbleef. Hij beschreef zijn ervaringen in zijn boek

ZUrEnBorg Voor de oorlog leefden er talrijke joden op Zurenborg. Vincent, André en Lucie zagen op een nacht door hun raam in de Transvaalstraat hoe hun joodse overburen weggevoerd werden. Nog steeds horen zij de ijselijke kreten.

Er moeten helaas nog veel Stolpersteine gelegd worden in onze wijk. Wij zullen hier later nog verslag over uitbrengen.

VErDErE lECTUUr:

André, Lucie en Vincent Leemans.

Foto: Gerda HUYGEN

rEVolVEr Het was Vincent die de meeste inspanningen deed om de geschiedenis te reconstrueren. Volgens Lucie, André en Vincent werd Philippe vermoedelijk op school gerekruteerd voor de Nationale Koninklijke Beweging, een royalistische verzetsbeweging die actief was onder de dekmantel van een turnvereniging.

Het was dan ook in de turnzaal van een school in de Coebergerstraat dat de jonge weerstanders op 27 juni 1943 na verraad werden opgepakt.

Enkele uren later viel de Gestapo de woning in de Transvaalstraat met bruut geweld binnen. Zij vonden er niets. Het waren de broers van Philippe die later een revolver ontdekten, verstopt achter enkele boeken.

eerste steen in een nieuwe stad zelf te plaatsen. Daarna kan dit lokaal gebeuren, in Antwerpen meestal door mij.”

www.stolpersteine.eu Als ik het nu niet opschrijf komt het er niet meer van.

TErEZIn Na een lijdensweg langs verschillende werk- en strafkampen werden ze uiteindelijk twee dagen voor de bevrijding op één van de zogenaamde dodentreinen gezet. Na 27 dagen kwamen zij in het reeds bevrijde Terezin aan, zo ziek en zwak dat velen de volgende dagen nog stierven.

Sinds 7 mei 1945 ontbreekt elk spoor van Philippe Leemans.

VErDrIET Zijn moeder was te verdrietig en uitgeput, nadat zij in 1943 zowel haar man, door hartfalen, als haar oudste zoon verloor: er kwam nooit een rouwplechtigheid of herdenking, tot nu bij het plaatsen van deze Stolperstein.

WIm KEnIS Stolpersteine zijn een internationaal project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Door de covidcrisis kon hij niet aanwezig zijn. De steen met messing plaque werd vakkundig geplaatst door Wim Kenis.

Charles Brusselairs, Als ik het nu niet opschrijf komt het er niet meer van, zie ook www.humo.be/nieuws/ik-heb-gras-gegeten-blaren-vande-bomen-steenkoolgruis~b108ab01/

nU OOK LOTTO MAANDAG - VRIJDAG VAN 7U TOT 18U30 ZATERDAG VAN 8U TOT 14U ZONDAG : GESLOTEN

ROLWAGENSTRAAT 79 • 2018 ANTWERPEN Tel. (03) 235 52 54 • Fax: (03) 272 39 10

4

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein

Twee vermijdbare dodelijke ongevallen in twee dagen tijd Zaterdag 6 november werd een vijfenvijftigjarige vrouw uit Borgerhout gedood op het Burgemeester Edgard ryckaertsplein door een vrachtwagen die achteruitreed. maandag kwam daar een achttienjarige vrouw uit Viersel in dezelfde omstandigheden om het leven. In beide gevallen reed de vrachtwagen achteruit het plein op dat normaliter alleen gebruikt mag worden door voetgangers en fietsers. Het ging bovendien om een vrachtwagen van dezelfde firma. (Jörg PYL) Na de heraanleg van het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein schreef onze toenmalige hoofdredacteur een erg kritisch artikel in deze krant.

Vooral het gebrek aan discipline van de automobilisten was toen een doorn in het oog. De fotograaf die hij stuurde legde vast hoe talrijke auto’s de verboden busstrook namen om van de Cogels Osylei en de Gulden Vliesstraat toch nog de Singel te bereiken. Ook het afslaan van de Gulden Vliesstraat naar de Uitbreidingsstraat en de Cogels Osylei bleek een hachelijke onderneming met zebrapaden na de onoverzichtelijke bochten. De politie beloofde na dat artikel om scherper te controleren op het naleven van de verkeersregels, maar blijkbaar verwaterde die controle met de tijd.

Een ander heikel punt was dat er bij de aanleg van het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein geen plaats werd voorzien voor een laad- en loszone voor de bedrijven in het station zelf. Deze vergetelheid ligt onder

meer aan de basis van de dood van de twee vrouwen.

Een paar dagen na de tragische ongevallen, ongeveer een decennium later, ging onze fotograaf de verkeerssituatie nog eens fotograferen en legde puur toevallig weer een overtreder die de busrijbaan gebruikte om de Singel te bereiken, vast op de gevoelig plaat.

KroKoDIllEnTrAnEn Na de twee dodelijke ongevallen besliste de directie van bakkerijgroep La Lorraine woensdagochtend om het transport naar broodjeszaak Panos aan het station tijdelijk stop te zetten. “We zien het als een morele verplichting om eerst duidelijkheid te krijgen over hoe onze externe transportfirma weer veilig kan leveren.

Veiligheid primeert bij ons en daarom laten we de leveringen tijdelijk stoppen. Zo heeft de transportfirma de nodige tijd om te onderzoeken wat de oorzaak is van de tragische ongevallen”, aldus de dienst communicatie van La Lorraine. “De firma waarmee wij in onderaanneming werken, heeft de leveringsinstructies en de verkeersvoorschriften voor die locatie blijkbaar niet gevolgd.”

Op 10 november schreef Panos op zijn Facebookpagina: “We zijn diep aangeslagen door de twee tragische ongevallen aan Panos Berchem Station en wensen al ons medeleven te betuigen aan de families van de slachtoffers. De leveringen zijn gebeurd door een externe transportfirma die in onderaanneming van onze leverancier werkt. Het

Bloemen voor de overleden vrouwen.

Foto: Jörg PYL

onderzoek loopt momenteel nog en wij kunnen hierover dan ook geen uitspraken doen. De leveringen worden tijdelijk stopgezet tot wij alle garanties hebben dat er veilig kan worden geleverd.” Het blijft koffiedik kijken of deze verklaringen oprechte spijt uitdrukken dan wel dienen om de morele verantwoordelijkheid af te schuiven. Maar het vermoeden blijft knagen dat deze uitingen van spijt eerder krokodillentranen zijn.

Zelf vroegen wij om een reactie aan districtsschepen voor Mobiliteit en Verkeersveiligheid Bruno De Saegher, maar mochten na een week helaas nog geen antwoord ontvangen. Schepen Koen Kennis liet bij monde van zijn woordvoerder Dirk Vermeiren weten: “Het politieonderzoek loopt nog, tot nader order kan de schepen geen commentaar geven. In deze fase komt dit van de politiewoordvoerder.”

Helemaal hallucinant werd het maandag tijdens het interview van ATV-reporter Dieter Stas met Groenpoliticus Imade Annouri. Eerst reed een zwarte bestelwagen voorbij over de voetgangers- en fietszone en iets later scheurde een bestelwagen van de post rakelings langs de geïnterviewde en de reporter, die

beiden achteruit moesten stappen.

Dat doet ons vermoeden dat het al lang een gewoonte was om over de voor voetgangers en fietsers voorbehouden strook te rijden. Op het einde van het nieuwsitem zien we hoe een politiewagen aan de uitgang naar de busperrons dwars parkeert, mogelijk om de overtreders tot de orde te roepen. Voetgangers in gevaar brengen blijft nog steeds een zware overtreding. Het vermoeden is groot dat die overtredingen al geruime tijd getolereerd werden.

Dinsdag 9 november werden dan aan de ingang van de voetgangerszone twee dranghekken geplaatst om te verhinderen dat er nog vrachtwagens of auto’s langs die weg naar het station konden rijden. Een cynicus zou zeggen: een hek voor elke gedode vrouw. Aan de busperrons hangen nochtans zowel langs de kant van de Singel als van de Uitbreidingsstraat borden die aangeven dat alleen fietsers, bussen, taxi’s en hulpdiensten toegelaten zijn.

Herdenking De volgende dagen waren er op de plaats van de dramatische ongevallen geen bloemen te bespeuren tot Groen opriep voor een wake op

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Verbodstekens alom voor auto’s, bestelwagens en vrachtwagens rond de busperrons.

Foto: Jörg PYL

vrijdag 12 november: “De recente dodelijke verkeersongevallen aan ons station laten een diepe indruk na. We voelen enorm mee met de familie en vrienden van de slachtoffers. We wensen hen dan vanuit Groen ook alle sterkte toe.

Het debat over veiligheid in het verkeer is niet nieuw in onze stad.

Het aantal conflicten en ongevallen neemt toe. Er is echt nood aan een grondige bezinning over hoe we mobiliteit organiseren, hoe we de regels handhaven en hoe veiligheid de prioriteit kan zijn.

Daarom organiseren we vrijdagmiddag een kleine actie aan Berchem Station. Daarmee willen we ruimte creëren om stil te staan bij wat er gebeurde, maar ook ruimte maken om vooruit te kijken naar hoe het beter moet. Want er moet oog komen voor veiligheid. Die moet centraal staan in het mobiliteitsbeleid van Antwerpen.

We geven daarom graag voorbijgangers de kans om een serene boodschap of oproep achter te laten op het plein. Kom vrijdag 12 november

even langs tussen 12 en 14u op het plein voor Berchem Station.”

Die vrijdagmiddag stonden een dertigtal personen ingetogen stil nabij de plaats van de ongevallen. Aan een hek hingen linten waarop voorbijgangers boodschappen hadden geschreven. Sommigen hadden ook bloemen meegebracht.

Niel Staes (Groen), een van de organisatoren van de wake, legde de eisen van zijn partij uit: “Wij gaan ervoor pleiten om het plein opnieuw aan te leggen. Destijds werd het als een groen plein ontworpen, op zich niet slecht, maar de pendelaars en fietsers hebben duidelijk andere behoeften. Er moet een mogelijkheid komen om een veilige laad- en loszone te installeren. Verder is het duidelijk dat de leveranciers niet de nodige instructies gekregen hebben over hoe ze veilig kunnen leveren.

We hebben districtsschepen Bruno De Saegher hierover geïnterpelleerd, maar die stelde dat hij geen verantwoordelijkheid droeg en hij verwees naar de schepen van de stad Claude Marinower, die bevoegd is

voor Openbaar Domein.

Eigenlijk zijn er vier spelers betrokken partij bij deze onveilige omstandigheden die het ongeval mee in de hand hebben gewerkt: de NMBS die het plein liet aanleggen, het District Berchem, de politie die de toestand liet betijen en de Stad Antwerpen.”

Uiteraard dragen de vrachtwagenchauffeurs een grote verantwoordelijkheid, maar in dit geval is er – zoals elke analyse van ongevallen leert – ook een tragische samenloop van omstandigheden. Met de bestaande infrastructuur mag het een wonder heten dat er niet eerder zulke tragische ongevallen hebben plaatsgevonden. En de vier partijen die het ongeval gefaciliteerd hebben, wijzen zelf elke verantwoordelijkheid af en wijzen naar iemand anders of elkaar. De paraplu’s gaan vlot open.

Gelukkig zijn ze met vier, genoeg om te kaarten, en kan de zwartepiet nog lange tijd rondgaan.

Gazet van Zurenborg biedt de getroffen families van beide slachtoffers haar oprecht medeleven aan.

Lezersgedicht Verkeersbelijdenis Het valt niet te retoucheren: de cijfers over de accidenten de statistieken die rebelleren Twee meisjes op een step Twee vrouwen op een plein Een rapport moet dan klaarheid brengen en cijfers op een snijdende lijn opgeslagen in een weinigzeggend kil bestand vol pieken en grafieken

De tragische dood van twee vrouwen in november en die van twee kinderen in augustus laten ook diepe sporen na bij onze lezers. Zo kregen wij volgend gedicht toegestuurd over de verkeersonveiligheid van onze stad.

Het bewijst hoe diep de hele situatie in het gemoed van iedereen snijdt.

Illustratie: Lies VAN GASSE

Maar die cijfers hadden een gezicht Elk van een mensenkind met grote en kleine vertellingen Elk gaf zijn leven in onderpand aan onze Stad En toch is deze Stad failliet ?

Wanneer komen onze uitbetalingen in veilige en conflictvrije paden aan ‘allemaal Antwerpenaren’ ?

Liggen die in het verschiet daar ergens op ’t Schoon Verdiep ?

Mogen we verbolgen zijn?

Ja, dat moet Hier en nu en op dit plein Het is hoogtij Amen Ilse Olaerts

Bijzondere opleiding Fiscaal Recht, Bijzondere Opleiding Jeugdrecht, Voorkeurmaterie: Personen- en Familierecht (echtscheiding,…).

Tel: +32(0)3/236.90.81 • GSM: +32(0)495/21.82.98 Fax: +32(0)3/236.00.79 • E-mail: ludo.sanders1@telenet.be ING: BE 45 6300 6649 6589 • Derden: BE 37 6300 6510 3328

Bleekhofstraat 113/41 • B-2140 BORGERHOUT

5

De witte linten met boodschappen van troost en ongeloof.

Foto: Jörg PYL

6

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Van Zurenborg naar Australië

De odyssee van de joodse familie sztrum De broers Marjan en Yoris Sztrum zijn twee van de kinderen van Chabannes, over wie we in de twee vorige nummers van de Gazet van Zurenborg bericht hebben. meer dan tien joodse kinderen uit Zurenborg zijn in het begin van de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar het dorp Chabannes in de Creuse in Frankrijk om ze te behoeden voor deportatie. Van twee van hen hebben we na kunnen gaan wat er met ze gebeurd is. marjan is vergast in Auschwitz, Yoris heeft een familie gesticht in Australië, waar hij vijf jaar geleden overleden is. met behulp van een van zijn kinderen, Andrew, hebben we de twee levenslopen gereconstrueerd. (guy PoPPE) Uit een brief van Georges Strum uit 1997 in het archief van het Oeuvre Social des Enfants (OSE), de joodse organisatie die de opvang in het kasteel van Chabannes geregeld heeft, vis ik een telefoonnummer op in Ormond, een voorstad van Melbourne. Yoris heeft na zijn emigratie naar Australië zijn voornaam verengelst en zijn familienaam vereenvoudigd.

Zijn weduwe verwijst naar hun zoon, Andrew, die het familiearchief keurig bijgehouden heeft en zelf bijkomend onderzoek gedaan heeft.

Het lot van zijn oom, Marjan, heeft de familie decennialang beziggehouden. Op 26 augustus 1942 houdt de Franse gendarmerie hem aan in Chabannes. De Creuse ligt in het deel van Frankrijk dat met de nazi’s collaboreert maar niet door hen bezet is. De gendarmes van het Vichyregime doen het vuile werk voor de Gestapo. Marjan is drie maanden achttien.

Zes jonge joden uit Chabannes komen in Auschwitz terecht, twee overleven het. Op 19 september schrijft Marjan zijn ouders een brief, die hen bereikt via het Rode Kruis. Hij verblijft dan in Pless, het huidige Pszczyna, dertig km ten zuiden van Katowice in Polen.

Op transport gezet naar Auschwitz wordt hij uiteindelijk tewerkgesteld in een mijn, op zo’n dertig km van het uitroeiingskamp. Hij

ontsnapt en neemt contact met het thuisfront.

Het is het laatste wat ze van hem horen.

Pas in het najaar van 2020 krijgt Andrew definitief bescheid over het lot van zijn oom.

Kennelijk is Marjan opnieuw opgepakt na zijn ontsnapping, want op 26 september wordt hij in Auschwitz als gevangene geregistreerd.

Op 14 november wordt hij er ontslagen uit de ziekenboeg, met de vermelding Birkenau. Die dag heeft de kampdokter 110 zieke gevangenen geselecteerd om ze naar Birkenau af te voeren.

Daar bevonden zich de gaskamers. Marjans lot was bezegeld.

PolEn De vader van Marjan en Yoris, Tola, is in Odessa, in Oekraïne, geboren als Anatol Shmukler en heeft niets met godsdienst. Hij is commandant in het Rode Leger – hij kreeg zijn revolver van Leo Trotski himself – en voert tijdens de Russisch-Poolse oorlog, die na de revolutie van 1917 uitbreekt, het bevel aan de Poolse grens. Tola ziet hoe mensensmokkelaars vluchtelingen in de steek laten, vrienden van zijn ouders, en met hun bagage hun biezen pakken. Hij komt tussenbeide, beseft dat zijn hulp verkeerd begrepen kan worden en trekt met de vluchtelingen mee de grens over. Bang om als een spion beschouwd te worden, neemt hij in het eerste Poolse stadje contact met de joodse gemeenschap. Een zekere Sztrum is net overleden maar zijn dood is nog niet aangegeven. Tola neemt zijn papieren en zijn identiteit over. Van Anatol Shmukler heeft niemand ooit nog gehoord, Tola Sztrum is de naam.

Tola ontmoet Stefa Naj, de moeder van de twee broers, in Lublin. Stefa stamt uit een chassidische familie, haar grootvader was een rabbijn. Ondanks hun verschillende achtergrond klikt het tussen de vrijzinnige Rus en de chassidische Poolse. Wanneer het Jewish Holocaust Center in Melbourne Georges enkele jaren voor zijn dood in 2016 interviewt, glimlacht hij, “she was in love with him”. In 1923 trouwen ze.

AnTWErPEn De Sztrums komen in 1926 in Antwerpen aan.

Stefa en Tola zijn een jaar daarvoor uit Lublin weggetrokken en vertoeven even in Wenen voor ze zich definitief in Antwerpen vestigen.

Op wel een stuk of tien adressen wonen de Sztrums, in Borgerhout en in de stad, in de Seefhoek, de stationsbuurt en op Zurenborg. Het huis in de Provinciestraat 264, vlak bij de synagoge van de orthodoxe Eisenmangemeente in de Oostenstraat, bestaat niet meer.

Een hoge muur verbergt een open ruimte, die als parking dienstdoet. Geregeld verhuizen, dat doen Antwerpse joden wel meer in die periode, een gevolg van de economische conjunctuur.

Soms gaat het ze financieel slecht af, soms wat beter.

Een brief van Yoris aan zijn moeder vanuit Chabannes.

Eigen foto

Op 18 juli 1928 ziet Yoris het levenslicht in Deurne. De vier jaar oudere Marjan ontpopt zich als een begaafd artiest. In de Vakschool voor Kunstambachten aan de Steenbokstraat, waar nu het Sociaal Centrum van de stad gevestigd is, schuin tegenover de joodse lagere school Jesode Hatora-Beth Jacob, schrijft hij

De famlilie Sztrum.

Eigen foto

zich in 1939 in voor een voorbereidend jaar. Eenmaal in Chabannes speelt hij mandoline in het schoolorkest en versiert hij de muur van de eetzaal met een schilderij in de stijl van Frans Masereel. Van zijn hand is ook een tekening, Les diamantaires d’Anvers, geïnspireerd op het werk in een sector waar zijn vader als slijper de kost verdient. Na de grote depressie van 1929 gaat ook Stefa aan het werk. Yoris verblijft een jaartje op een boerderij buiten de stad, Andrew weet niet waar.

Erg joods voelt hij zich niet tijdens zijn kinderjaren, vertelt Georges nog. Voeden ze Marjan zowel in het Pools als het Vlaams op, tegen hem spreken zijn ouders alleen Vlaams (Flemish was my language, zegt Georges). Van Jiddisch is er geen sprake. In brieven van tijdens hun verblijf in Frankrijk zie je hoe de broers oorspronkelijk Nederlands hanteren als voertaal en later overstappen naar Frans.

Haastig in het Frans gekribbeld, om 5u ’s ochtends, vlak na zijn arrestatie, is ook het kattebelletje van Marjan aan het adres van zijn ouders, een vaarwel dat later definitief blijkt. Hij ondertekent met Manus, zijn Poolse koosnaam.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Dat Marjan ook Pools sprak, moet hem geholpen hebben bij zijn ontsnapping, denkt Georges, een jonge kerel van 1m80, met bruin haar en blauwe ogen, zo’n jood valt niet op onder de Polen.

FrAnKrIJK Enkele dagen nadat de nazi’s op 10 mei 1940 België binnengevallen zijn, verlaten de Sztrums hun huis in de Schupstraat 1, in het hart van de diamantwijk, en nemen ze in het Centraal Station de laatste trein naar De Panne. Ze rijden de grens over en komen na acht dagen sporen in het zuiden van Frankrijk terecht. Op 22 mei schrijft de Franse administratie Yoris in. Uiteindelijk komt het gezin in een kamp in Rivesaltes terecht, dicht bij de Spaanse grens, in het deel van Frankrijk waar het Vichyregime de lakens uitdeelt.

Een jaar later haalt het OSE de kinderen daar weg en brengt ze naar opvanghuizen in de Creuse. Voor Yoris is er in het kasteel van Masgelier plek maar aangezien hij niet zonder zijn broer kan, mag ook hij gauw in Chabannes zijn intrek nemen.

Tijdens het interview enkele jaren voor zijn dood haalt Georges,

wanneer zijn oudere broer ter sprake komt, een foto van Marjan uit zijn portefeuille in zijn binnenzak tevoorschijn. Kennelijk heeft die zijn hele leven daar een plaats gehad, vlak bij zijn hart. Broederliefde die nooit stukgegaan is.

Voor Marjan eindigt zijn verblijf in Chabannes een jaar later, op 26 augustus, met het hierboven geschetste dramatische gevolg. Enkele dagen later vertrekt ook Yoris. De rest van de oorlog brengt hij net als zijn ouders door in Lyon, o.m. in een jezuieteninternaat, als Georges Satre (of was het Sartre, hij weet het zelf niet goed meer), geboren in Denain, in het noorden van Frankrijk. Die herkomst moet zijn Vlaamse accent verklaren.

Deurne veranderen in Denain maakt het ook makkelijk voor de vervalsers.

AUSTrAlIË In maart 1946 keren de drie overblijvende Sztrums terug naar Antwerpen. Hun huis is leeggeroofd (door de nazi’s of de buurman die de sleutel had? Georges laat het in het midden). Ze moeten van nul af aan herbeginnen. De hoop dat Marjan ooit terugkeert, houdt hen overeind.

Om eindelijk te begrijpen wat zijn

7

ouders tegen elkaar vertellen, begint Yoris Pools te leren. Zo lastig, dat gesis, hij moet er decennia later nog om lachen.

In 1952 hakt Yoris de knoop door, hij emigreert naar Australië. In 1954 volgen Stefa en Tola hem.

Jarenlang hebben ze tevergeefs op Marjan gewacht. Genoeg geleefd met het oog op de dood. “I don’t know how she survived it”, zegt Georges van zijn moeder. De Strums willen zo ver mogelijk weg van oorlog en Europa. Stefa’s vader liet het leven in het concentratiekamp van Majdanek, haar zus overleefde de opstand in het getto van Warschau niet, evenmin als haar man en hun kind. In Australië woont de dochter van een neef van Stefa, dat geeft de doorslag.

In de buurt van Melbourne richt Georges Strum, zoals hij nu heet, een fabriek van lederwaren op. Hoe je leer moet bewerken, heeft hij in Chabannes gezien. Oudere jongens als Marjan kregen daar een opleiding in een atelier van een in het dorp ondergedoken joodse vakman. Yoris, altijd dicht bij zijn broer, heeft veel opgestoken. Genoeg om ook in Australië een handel op te zetten,

Marjan en Yoris Sztrum.

Eigen foto

nadat hij dat als zestienjarige na de bevrijding in Frankrijk al gedaan had.

Stefa en Tola helpen hem. Georges trouwt in 1965. Zijn vrouw komt uit Egypte, de thuistaal is Frans, Georges blijft het met zijn Vlaamse accent spreken. Maar heel zijn leven is Georges in het Vlaams blijven tellen, vertelt Andrew me. Maar Vlaams spreken? Neen, hij had immers niemand om mee te praten.

Met zijn drie volwassen kinderen wil Andrew in Antwerpen en Frankrijk de plaatsen bezoeken waar zijn vader voor, tijdens en na de oorlog gewoond heeft. Met hun Belgische paspoort, want dat hebben ze nog alle vier.

BAKKERIJ GYBELS: OPEN OP ZONDAG Bakkerij Gybels • Dageraadplaats 9 Open elke dag vanaf 6u30 tot 17u Woensdag: tot 15u • Vrijdag: tot 14u Zaterdag: gesloten • Zondag: tot 13u Bestellingen: 03-235 53 21

Eline Vercruyssen Opticien - Optometriste Dageraadplaats 12 2018 Antwerpen tel : 03/235 16 35 • fax : 03/235 17 44 optiekdedageraad@telenet.be

OPENINGSUREN MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG

GESLOTEN 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 13 uur

8

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

De joodse buren feesten

cHanOeKa

omdat wij op Zurenborg enkele synagogen huisvesten, lijkt het niet meer dan gepast om ons ook te verdiepen in het religieuze leven van de medemensen, die sinds lang in en rond Zurenborg leven, werken en bidden. Daarom zochten en vonden wij iemand die met kennis van zaken ons de betekenis van de joodse feestdagen kan uitleggen. Dit jaar wordt Chanoeka gevierd van zondag 28 november tot maandagavond 6 december. Hieronder laten wij moses mund aan het woord.

De meeste joodse feestdagen kunnen in principe voorbijgaan zonder dat je daar, in de buurt, veel van opmerkt, buiten de synagogegebeden en familiale gezangen tijdens de feestelijke maaltijden natuurlijk. Van gerichte uitstraling naar buiten toe is er weinig sprake.

Het joodse ‘lichtenfeest’, Chanoeka, vormt wat uitstraling betreft een categorie apart. De unieke traditie van kaarsen aansteken tijdens dit achtdagen feest, de eerste dag één de tweede dag twee…, is met opzet zichtbaar ook voor de buitenstaander.

Het Chanoekaverhaal, waarin het joodse volk (circa 170 v.Chr.) hun vrijheid van godsdienst terugwonnen van de toenmalige Griekse ver-

Eigen foto

overaars, eindigt met het opnieuw aansteken van de kaarsen in de Tempel (na lange afwezigheid).

Ze hadden maar één verzegeld kruikje van de speciaal geperste olie teruggevonden. Een kruikje voldeed voor een dag, terwijl het proces van nieuwe olie laten persen en leveren minstens acht bijkomende dagen zou duren. Bij gebrek aan alternatieve opties staken ze de kaarsen voor een dag aan… die dan op een wonderlijke manier de nodige acht dagen bleven doorbranden.

Voor het volk betekende dit toen een zeer ontroerende hemelse boodschap van aanvaarding, die hen zeer dierbaar was. Ondanks de spirituele neergang die joden toen meemaakten onder de Hellenistische invloeden die in het dagelijks joodse leven bij velen herkenbaar waren, ontving

men een verrassend en opkrikkend hemels knipoogje dat zeker miraculeus was, maar vooral ook geruststellend in de zin van ‘jullie zijn het nog waard’.

Juist deze gedachte wordt traditietrouw naar buiten uitgestraald. De dansende lichtjes trachten bij elke voorbijganger de optimistische boodschap van ‘iedereen verdient een bijkomende kans’ te laten doordringen. Al heb je anderen of jezelf meermaals ontgoocheld hoef je het geloof in jezelf niet op te geven. Wie weet, krijg je het de volgende keer wel goed gedaan.

Moses MUND Inspecteur-adviseur Israëlitische Godsdienst.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

9

“We doen dit als mensen voor onze vermoorde buren”

actrice Lien Van de Kelder herdenkt Zurenborgse joden die WOII niet hebben overleefd Een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van onze wijk en van de stad Antwerpen: tijdens de zomer en de herfst van 1942 vonden in Antwerpen een aantal grote razzia’s plaats waarbij joodse bewoners uit vier verschillende wijken werden opgepakt, soms zelfs met de hulp van de lokale politie en het stadsbestuur.

Vervolgens werden ze verzameld in stedelijke gebouwen, waaronder basisschool CrEA 16 in de grotehondstraat. Tijdens de razzia van de nacht van 28 augustus 1942 alleen al bijvoorbeeld werden in totaal ongeveer 1.000 hoofdzakelijk joodse Antwerpenaren opgepakt, naar de Kazerne Dossin in mechelen gebracht en later naar de concentratiekampen gedeporteerd.

De meesten van hen keerden nooit meer terug. (Annelies OEYEN)

Op 9 en 10 oktober 2021 organiseerde Open Huizen voor het eerst in Vlaanderen kleine herdenkingsmomenten voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Bewoners van 12 verschillende huizen deelden hun verhalen op de plaatsen waar deze mensen hebben geleefd en gewerkt. Zo gaven ze hun opnieuw een gezicht en een plek in de stad. Actrice en buurtbewoonster Lien Van de Kelder verzorgde samen met UAntwerpen-rector Herman Van Goethem een herdenking van de slachtoffers van de razzia van 28 augustus 1942 in Crea 16. oPEn HUIZEn ‘Voor mij begon het allemaal in 2017 tijdens een avond in café de Zurenborger’, vertelt Lien Van de Kelder.

‘Herman Van Goethem werkte toen aan zijn boek 1942 en sprak verbolgen over het gebrek aan een degelijk herdenkingsbeleid vanuit de stad. Exact 75 jaar na de razzia’s in Antwerpen, vroeg hij om zijn manuscript te lezen en een wandelroute uit te stippelen langs alle Zurenborgse huizen waar joden werden opgepakt tijdens de nacht van 28 augustus 1942. Samen met Herman, Jeroen Olyslaegers, Curieus Zurenborg en een hoop vrijwilligers hebben we vervolgens een wandeling in elkaar gebokst, die start aan het Kievitplein (thans Mediaplein) en de wandelaars met muziek, literatuur en historische duiding terug meeneemt naar die bewuste nacht. Sindsdien hebben we die wandeling jaarlijks hernomen.’

Live joodse muziek gebracht door Oscar Boone.

Foto: Luc PANDELAERS

‘Begin dit jaar vroeg Open Huizen of ik op 10 oktober samen met Herman Van Goethem een klein herdenkingsmoment wilde houden in Crea 16. Ik wilde dat de bezoekers de school zouden binnenwandelen doorheen een geluidsdecor met alle namen van de mensen die de nacht van 28 augustus 1942 in de school hebben doorgebracht.

Ik heb dus alle namen ingelezen voor de installatie. Dat werk heeft trouwens ook een kleine historische ‘ontdekking’ opgeleverd. We waren er namelijk altijd van uitgegaan dat er zich zo’n 250 joodse mensen in de school bevonden op de nacht van 28 augustus, omdat de Antwerpse politie de opdracht had gekregen om in vier verschillende wijken telkens 250 mensen op te pakken.

Toen Kazerne Dossin de namenlijst samenstelde ter voorbereiding van onze installatie, bleek echter dat het er 448 waren! Herman Van Goethem heeft vervolgens het toenmalig politiebevel opnieuw doorgenomen en toen bleek dat er ‘minstens’ 250 mensen opgepakt moesten worden. Ze hebben dus wel heel erg hun best gedaan, cynisch genoeg.’

Naast dat geluidsdecor van de namen, was er ook live joodse muziek van Oscar Boone en een boekenstand met boeken over het thema die verkocht werden door de schrijver zelf of hun nabestaanden en door Kazerne Dossin. Herman en ik lazen passages voor uit 1942 over gebeurtenissen in Crea 16. Vervolgens trokken de iets meer dan 200 mensen die zich op de speelplaats verzameld hadden, allemaal twee cirkels met witte krijtjes, en symboliseerden op die manier de afwezigheid van onze vermoorde buren. Dan volgde een minuut stilte die af en toe werd doorbroken door het achtergrondgeluid van een voorbijrazende trein, ook heel symbolisch.

Het was een heel beklijvende avond.’

‘Ondertussen ben ik al aan het nadenken hoe ik de avond volgend jaar creatief kan vormgeven. Er waren mensen uit de joodse gemeenschap aanwezig, maar het zou mooi zijn om ook hen meer te betrekken.’

BlIJVEn HErInnErEn ‘Waarom ik me persoonlijk inzet om deze geschiedenis te blijven herinneren? Toen ik Rechten studeerde aan de UAntwerpen, heb ik les gevolgd bij Herman Van Goethem. Hij is zo’n begeesterende professor met zoveel kennis over WOII. Toen ik op Zurenborg kwam wonen, viel alles samen en begon ik me helemaal in WOII te verdiepen. Ik vind vooral de parallellen met wat vandaag gebeurt heel frappant. Als je de politierapporten uit 1942 vergelijkt met het taalgebruik dat we vandaag hanteren naar nieuwkomers, dan denk ik: de geschiedenis mag zich niet herhalen! Eén rapport maakt verslag van een vrouw die tijdens de nacht van 28 augustus een hartaanval heeft gehad in Crea 16. Een politieagent noteert: ‘Dat ze creveert, dat is weer een Jodin minder’. Wat is het verschil met de tweet ‘#opkuisen’ van Theo Francken? Ken je geschiedenis en trek je lessen. Probeer wat er nu gebeurt in historisch perspectief te plaatsen en weet tot wat dat kan leiden.’

‘Voor velen zijn de razzia’s in onze wijk nog een stukje ongekende geschiedenis, maar herinneren is cruciaal. Daarom geloof ik ook dat het zo betekenisvol is dat deze initiatieven van onderuit, uit de buurt, zijn gekomen en pas in tweede instantie door de stad en Open Huizen zijn ondersteund. We doen dit als buren voor onze vermoorde buren.

Het was prachtig om te zien hoe ook andere buurtbewoners hun huis hebben opengesteld en de geschiedenis van hun woning doen herleven.

Sommigen tonen beeldmateriaal, anderen maken muziek, houden

Lien Van de Kelder en Herman Van Goethem.

Foto: Luc PANDELAERS

een minuut stilte of vertellen vergeten verhalen, al dan niet via overlevende familieleden van voormalige joodse bewoners. Laat dit dus ook een oproep zijn: woon je in een huis waar tijdens WOII een joodse familie woonde, stel je huis dan open tijdens de volgende editie van Open Huizen. Zo hoop ik dat dit een jaarlijks terugkerend event wordt.’

‘Want samen met Open Huizen wil ik de herinnering mee levend houden: we werken aan een website en willen de herdenkingswandeling ook digitaliseren en via QR-codes het ganse jaar lang openstellen. Ik droom er ook van om de wandeling in het Jiddisch en zoveel mogelijk verschillende talen beschikbaar te maken, ook voor scholen en toeristen, als een permanent herdenkingsmoment.’

Herdenking in de basisschool Crea 16.

Foto: Luc PANDELAERS

STrUIKElSTEnEn ‘Daarnaast trek ik ook het initiatief van de struikelstenen voor Zurenborg, naar het voorbeeld van Marc Weyns en Willem Kenis uit Deurne die de vele struikelstenen in Deurne gelegd hebben. Dit kunstproject werd opgestart door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig en plaatst herdenkingsstenen in de stoep voor de laatste woonhuizen van slachtoffers van het naziregime.

We willen zoveel mogelijk Zurenborgers oproepen om na te gaan of er begin jaren 1940 ook slachtoffers van het naziregime in hun huis woonden. Dat zijn niet altijd joodse mensen, op 21 november werd er in het voetpad bij Transvaalstraat 19 bijvoorbeeld een struikelsteen geplaatst voor de jonge weerstander Philippe Leemans.

We beschikken dankzij Kazerne Dossin over een lijst van opgepakte buurtbewoners en hun adres die je via mij kan raadplegen. Staat jouw huis op de lijst, dan kan je vervolgens de geschiedenis van de voormalige bewoners in kaart brengen via het Felixarchief en Kazerne Dossin.

Het is ook de bedoeling dat je probeert om nabestaanden te contacteren. Hoe mooi zou het zijn, moesten we in het voetpad voor al die woningen in Zurenborg struikelstenen plaatsen en een kleine herdenking organiseren voor de vroegere bewoners?

Wil je graag de adressenlijst inkijken of heb je interesse om zelf deel te nemen aan de open Huizen?

Contacteer lien Van de Kelder via lien@vandekelder.be.

Struikelstenen kosten 132 euro per stuk.

10

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Vélo & co verwelkomt u in de Plantin en Moretuslei 147

“ Dit is de laatste keer dat ik verhuis.

Nu is het definitief.”

Derde keer goede keer, denkt Rouchden el Yaagoubi.

Drie keer in twaalf jaar tijd verhuisde hij met Vélo & co binnen onze wijk. Hij heet ons welkom in zijn 140 m2 grote en volledig vernieuwde zaak op de Plantin moretuslei 147, pal tegenover het pand waar het voor hem allemaal begon. Je vindt er stadsen bakfietsen van Batavus, Cortina, Thompson, Bakfiets.nl en Triobike, maar ook fietshelmen en -tassen, bellen, banden, pompen… Je kan geen accessoire bedenken of het is beschikbaar.

(Annelies DE mUl) Rouchden was een jonge dertiger, vader van drie kinderen en gedreven ondernemer, toen hij in 2009 samen met Seppe Somers Vélo & co uit de grond stampte op de hoek van de Plantin en Mortetuslei en de Raafstraat. Bij de verhuis naar de Provinciestraat in 2015 kozen ze elk hun eigen weg. Rouchden zette de zaak verder en ontpopte zich tot een meer dan vaste waarde in het landschap van de fietsenmakers en -handelaars in Antwerpen.

kinderen niet staan te springen om hun rijbewijs te halen, leidt ons naar een beetje reflecteren over de rol van de fiets als volwaardig vervoersmiddel anno 2021. In de jaren zeventig tot negentig was een eerste auto nog cruciaal in het leven van de achttienjarige. Nu blijken de generaties X, Y en Z alleen als het écht moet hun rijbewijs te willen halen.

De fiets is een volwaardig alternatief geworden, meer nog: een echte plaatsvervanger van de auto.

Rouchden toont me trots het laatste nieuwe model bakfiets van Batavus, met een dubbele accu en dus een autonomie van meer dan 100 km: ‘Heel handig als je bijvoorbeeld een dichtbij vakantie in Nederland wilt…’

rIJBEWIJS Rouchden (43) is nu een papa van vier: hij heeft een dochter van bijna twintig en drie zonen, van wie de jongste vier is. Dat de volwassen

De Wim Hof Methode (ademhalingsoefeningen, koudetraining en focus) • • • •

brengt je immuunsysteem in balans geeft je meer energie brengt rust in je hoofd helpt je om je sportprestaties te verbeteren

Volgende workshops: zondag 19 december: 10-15u zaterdag 15 januari: 10-15u zaterdag 19 februari: 10-15u Grotebeerstraat 36 2018 Antwerpen Voor meer datums, info en inschrijvingen: www.de-poolster.be info@de-poolster.be 0494 98 18 52 Annemie Lambert gecertificeerd WHM instructeur www.wimhofmethod.com/instructors/annemielambert

Vélo en co nu aan de Plantin en Moretuslei 147.

Foto: Jeannine FÜHRING

Hoe cool dat hij zo meedenkt met de nieuwste trends en tendensen.

Het netwerk van concullegae is uitgebreid: met meer dan 200 zijn ze in de WhatsApp-groep van fietsmakers en -handelaars in België en Nederland die hun wel en wee delen via dit platform. loCATIE We blikken nog even terug op de periode 2009-2015: de fiets werd populair en er was een ware explosie in de vraag naar fietsen. De zaak barstte al gauw uit zijn voegen in het hoekpand aan de Raafstraat.

Een verhuis naar een groter pand drong zich op. De ruimte in de Provinciestraat was groter, maar de ligging was minder gunstig. De doelgroep van fietsend Zurenborg en voorbijfietsend verkeer van Deurne Zuid (een belangrijke invalsweg via Plantin en Moretuslei) vond te weinig zijn weg naar de zaak in de Provinciestraat. De zoektocht naar een nieuwe locatie werd dus ingezet.

De keuze viel opnieuw op een pand langs de Plantin en Moretuslei. De locatie zat goed, maar het was wel een uitdaging om de kantoorruimte om te bouwen tot een overzichtelijke winkel mét herstelatelier, opslagruimte en een hoekje voor de administratie… Het resultaat mag er absoluut zijn! En de grondige heraanleg van alle nutsleidingen op de Plantin en Moretuslei maakt dat deze invalsweg de komende jaren van onderhoudswerken gespaard zal blijven. Dat garandeert de passage van potentiële klanten. Het is verder niemand ontgaan dat de populariteit van Zurenborg zich ook meer en meer uitbreidt naar de overkant van de Plantin en Moretuslei en er komt ook heel wat nieuwe woongelegenheid in de buurt (Zurenborgpoort, de bouwwerf op de parking van Delhaize…)

SProoKJE Wie de Gazet van Zurenborg al die jaren zorgvuldig las, kent het verhaal van Rouchden, maar met plezier vertel ik nogmaals dit ‘sprookje’: Rouchden werd geboren in de buurt van de Verbond- en de Verschansingsstraat, in een gezin van zes - drie broers en twee zussen. Geen van de anderen had de aangeboren

ondernemerszin die hem zo typeert.

Het meest frappant vond z’n mama zijn zin om alles uit elkaar te halen en meestal – maar niet altijd - weer succesvol in elkaar te steken…

Die goesting om te sleutelen, die aanleg om dingen te ontleden werd aangescherpt bij fietsen De Geus.

Hier werd de fietsenmaker geboren.

Op twaalfjarige leeftijd herstelde Rouchden de fietsen van zijn makkers uit de buurt en zo kreeg hij nog meer de smaak te pakken.

Hij trok naar Don Bosco voor de opleiding ‘Fietsen en lichte verbrandingsmotoren’ en vooraleer hij zijn eigen zaak startte, behaalde hij ook het diploma Bedrijfsbeheer. Rond z’n achttiende had hij even een korte identiteitscrisis en was ‘ontrouw’ aan z’n diepste gevoel van wat hij moest doen, maar gelukkig vond hij de weg terug! Hij vervolmaakte zijn kennis bij de Fietsdokter waar hij hoofdtechnicus werd. mIKE Tegenover mij zit een man die met passie van z’n hobby z’n beroep heeft gemaakt en die er vooral veel plezier in vindt om zijn trouwe klanten vakkundig bij te staan bij al hun vragen. Wat het verhaal helemaal mooi maakt, is dat Rouchden ook graag de kansen die hij zelf kreeg en greep wil doorgeven: vandaar zijn engagement tegenover Mike Gijsbrechts. Die jonge twintiger is zijn vennoot in de vernieuwde zaak, maar hun samenwerking dateert al van 2015. Mike leerde het vak van Rouchden via “Werkend Leren”. groEn De grote groei van de eerste 6 jaar van Vélo en Co luwde een beetje door de minder gunstige ligging in de Provinciestraat, maar het vast cliënteel verhuisde mee en doet dat nu duidelijk opnieuw naar de nieuwe zaak. Ook nieuwe klanten vinden vlot hun weg. En er is plaats voor nog meer fietsenwinkels, daar is Rouchden van overtuigd: ieder heeft z’n plek en ieder doet z’n ding en zo draagt iedere fietsende klant zijn steentje bij aan het reduceren van de ecologische voetafdruk én een leefbare stad. Volgens mij is het logo niet toevallig groen.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

11

Helpt u mee om Christoph uit de Ramstraat zijn leven terug te geven?

eerst overwon christoph de dood. nu vecht hij voor een volwaardig leven.

Welgeteld zes weken staat Christoph Van den Bossche (42) in zijn splinternieuwe zaak in de Aalmoezenierstraat in Antwerpen.

Dan slaat bij een avondwandeling het noodlot toe: Christoph wordt door een mobiele kraan aangereden. Wanneer hij in het UZA uit een kunstmatige coma ontwaakt is het zonder benen en zonder rechter onderarm. Een half jaar later peil ik naar zijn plannen en vraag hem wat de Gazet en de buurt voor hem en zijn familie (kunnen) doen. (Peter THEUNYNCK) KInKI Christoph Van den Bossche is Gentenaar van geboorte. Eerder uit gemak dan uit overtuiging kiest hij in zijn jeugd voor een kappersopleiding, maar gaandeweg raakt hij gepassioneerd door het vak. Hij wil niet zo maar een kapper zijn, maar zoekt naar een creatieve, eigenzinnige invulling van zijn beroep. Zo komt hij eind jaren negentig bij het Nederlandse Kinki kappers terecht. Hij werkt voor hen in Amsterdam, Heerlen, Den Bosch, Utrecht en Antwerpen. Bij Kinki in Antwerpen belandt Katrien Huybrechts bij hem in de kappersstoel. Het klikt meteen tussen die twee. Hij vraagt haar om zijn model te worden, hij trekt bij haar in en blijft in Antwerpen wonen. Ze krijgen samen drie dochters: Jill (10), Sam (6) en Lynn (4).

CUTTIng EDgE Na Kinki gaat hij aan de slag bij Hair Garage.

Zijn baas Koen De Mulder wordt zijn mentor. Hij neemt hem mee naar een kappersshow waar ook het team van Vidal Sassoon aanwezig is.

Voor Christoph is dat een revelatie. Hij ontdekt een vorm van kappen die de fysieke kenmerken van de klant centraal stelt en uitgaat van de drie basisvormen van de geometrie: cirkel, vierkant en driehoek. “Je moet een haarsnit ruimtemeetkundig bekijken,” zegt hij, “en de principes van Bauhaus leren toepassen.” Klinkt uitdagend.

Koen stimuleert zijn poulain om een eigen zaak op te starten en in 2007 ziet Cutting Edge het levenslicht.

AAlmoEZEnIErSTrAAT 10 Dertien jaar werkt Christoph gedreven in zijn eigen zaak aan de Paardenmarkt. Hij bouwt een clientèle op die van ver buiten Antwerpen komt om door hem geknipt te worden. Bij het begin van de eerste lockdown vindt hij een nieuwe stek in de Aalmoezenierstraat: een lege doos die hij volledig zelf kan afwerken en inrichten tot zijn droomsalon. Hij maakt er een plek van waar hijzelf en zijn klanten zich helemaal thuis kunnen voelen. Ze mogen er tijdens hun knipbeurt de lp’s met hun lievelingsmuziek spelen.

17 mEI Dan verandert alles. Op het kruispunt van de Pretoriastraat en de Singel wordt Christoph gegrepen door een mobiele kraan. Van het ene moment op het andere is een talentvolle kapper, een sportieve fietser en een actieve papa van drie jonge dochters een mens met een beperking geworden. rEVArTE Dagenlang vecht Christoph in het UZA voor zijn leven. Hij wint dat eerste gevecht met verve.

Na twee maanden verhuist hij naar RevArte, het revalidatieziekenhuis naast het UZA in Edegem.

Voor hem is dat een wereld van verschil. De bedpan blijft voortaan in de kast. Hij krijgt een elektrische rolstoel en kan - dankzij de aangepaste infrastructuur - zelfstandig naar toilet en douche. Dat geeft moed. Dankzij zijn krachtige lichaam en zijn enorme drive gaat hij snel vooruit. Eerder dan gepland mag hij een eerste weekend naar huis. Daar slaagt hij erin om zelfstandig, op zijn zitvlak, de trap naar boven te bedwingen. “Ik verloor in het begin wel eens mijn evenwicht,” zegt hij, “maar opgeven staat niet in mijn woordenboek.” Hij blijft voorlopig (tijdens de week) nog een tijd in RevArte om zijn grenzen verder af te tasten en het maximum uit zijn lichaam en zijn mogelijkheden te halen. Hij

gelooft erin dat hij met de hulp van zijn gedreven kinesiste en met de allerbeste prothesen heel ver kan komen.

ProBlEmEn De allerbeste prothesen: die heeft Christoph echt wel nodig. Momenteel revalideert hij al met elektronische prothesen, maar die zijn niet geavanceerd genoeg om hem volledige autonomie te garanderen. Wil hij zonder hulp rechtop kunnen staan, treden, hellingen en oneffen terrein overwinnen, én in zijn kapperszaak met twee handen kunnen werken, dan heeft hij het beste van het beste nodig. Hij wil ervoor gaan, maar het ziekenfonds staat op de rem. “Je wilt niet weten wat ze uitgeven om je in leven te houden,” zegt Christoph, “maar als je ook een echt volwaardig leven wilt leiden, gaan ze plots moeilijk doen.” Om state of the art prothesen te krijgen, moet hij zelf minstens 100.000 euro opleggen want het verzekeringsdossier loopt nog en wachten op een uitspraak kan nog jaren duren. Een hoop geld voor een gezin dat tegelijk een nieuwe, aangepaste wagen moet aanschaffen en het hele huis toegankelijk moet laten maken voor een man die van de ene dag op de andere met beperkingen moest leren leven.

Voor heel wat aanpassingen van de infrastructuur kunnen ze wel rekenen op ondersteuning van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.

STICHTIng Katrien Huybrechts, de vrouw van Christoph, is Teamlead Workspaces bij een gekende Nederlandse e-commerce speler. Ook zij is niet het type dat bij de pakken blijft zitten. Momenteel is ze is volop in de weer met de oprichting van een stichting. Tegen de tijd dat u dit artikel leest, zal die er allicht zijn. Katrien: “Het doel van de stichting is ten eerste middelen verzamelen, opdat Christoph levenslang over de beste prothesen kan beschikken en ten tweede om meer bewustwording te creëren rond de problematiek van mensen met een beperking en initiatieven te nemen of te ondersteunen die het leven van mensen met een beperking zo aangenaam mogelijk maken. Het eerste initiatief van de stichting wordt volgens Katrien een crowdfundingactie om de 100.000 euro bijeen te krijgen die ontbreken om Christoph de beste prothesen te geven. Christoph kijkt daar al enorm naar uit en is zeer benieuwd hoe ver hij kan komen met topmateriaal. Voorlopig durft hij de lat voor zichzelf heel hoog leggen.

WEBSHoP Er zijn natuurlijk nog meer uitdagingen. De maandelijkse uitkering die Christoph van het ziekenfonds krijgt, volstaat niet om de vaste kosten van zijn zaak te dekken. Katrien heeft daarom een webshop opgericht (www.cuttingedgehair.be/webshop). Ze willen er alles aan doen om de zaak in de Aalmoezenierstraat te behouden en Christophs droom van een professionele comeback levend te houden. “Ik zal op een ander tempo moeten leren werken,” zegt Christoph, “maar ik hoop over een tijd in staat te zijn om elke dag het haar van een paar klanten te knippen. Jill (10), hun oudste dochter ziet wel wat in het beroep van haar papa. Ook voor haar willen ze die optie graag openhouden.

BUrEnZorg Katrien en Christoph zijn diep onder de indruk van de solidariteit en de warmte die Zurenborg

Christoph met zijn familie.

Foto: Victoriano MORENO

hen al geschonken heeft. “We hebben aan den lijve ondervonden wat Zurenborg Burenzorg betekent,” lachen ze. “Vanaf de eerste dag hebben we gigantisch veel hulp gekregen. De buren hebben zelf initiatieven genomen.

Twee keer per week staat hier lekker eten voor de deur.”

Wanneer Katrien bij Christoph op bezoek gaat, wordt voor kinderopvang gezorgd. Een oproep van Katrien op Hoplr om niet op gehandicaptenplaatsen te gaan staan, werd massaal gesteund,…

De Gazet van Zurenborg richt hierbij een warme oproep aan alle Zurenborgers om ook financieel hun solidariteit met het gezin uit Ramstraat 14 te tonen. We twijfelen er niet aan dat u die oproep gul en met velen zult beantwoorden. Hou de website cuttingedgehair.be in de gaten of volg Christoph op Instagram (Christophcuttingedge) of Facebook (www.facebook.com/CuttingEdgeHairdressing). Dan ontdekt u straks alles over de stichting en de crowdfundingacties. Ook deze krant zal dat verder op de voet volgen. mUZIEK Waar Christoph vreugde en energie uit put? “Ik doe alles veel trager, maar met veel meer aandacht dan vroeger,” zegt hij. Een boom in zijn tuin, een bonte specht, het groen rond het revalidatiecentrum: hij heeft er nu veel meer oog voor. Thuis met zijn vrouw en zijn drie dochtertjes gezellig lang aan de ontbijttafel zitten, maakt hem intens gelukkig.

Ook een bezoek aan een museum geeft hem een boost.

Onlangs nog bezochten ze samen het Mode Museum – hij is een fan van Dries Van Noten, Dirk Bikkembergs en Raf Simons. Hij werd er ontroerd door zoveel schoonheid. En dan is er nog zijn eeuwige passie voor muziek: jazz, Radiohead, Gorillaz,… Er is veel in het leven dat de moeite waard blijft.

Doordat hij al een hele tijd buiten strijd is, heeft Christoph wel minder sociale contacten dan vroeger. Dat mist hij. Zich de eerste keer op het plein en in de kroeg in zijn nieuwe gedaante vertonen, vond hij heel confronterend. Intussen heeft hij die horde genomen en snakt hij naar een praatje met mensen. Ik kan het alle Zurenborgers aanbevelen. Christoph is een warme, interessante gast!

Hij heeft veel tijd gehad om na te denken en hij heeft een boeiende kijk op onze buurt, onze stad, onze wereld, het leven… Als je hem op het plein ontmoet, zul je heel snel merken dat hij veel te bieden heeft.

mEEr InFo? website: www.cuttingedge.be Instagram: Christophcuttingedge Facebook: www.facebook.com/CuttingEdgeHairdressing

12

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Wijkweters: Guillaume Van der stighelen

“ De Dageraadplaats doet me denken aan vissersdorpjes in Galicië.” guillaume Van der Stighelen is voor de meeste mensen geen onbekende. Hij schrijft columns en boeken, zingt bij De grungblavers en was jarenlang partner van het bekende reclamebureau Duval guillaume. Hij wil liever niet ‘buiten’ afspreken, zijn vrouw is risicopatiënt en hij ontvangt ons daarom liever thuis. Dus rijden fotografe Dani en ik op een zonnige vrijdagochtend richting Schoten. Daar treffen we hem in de auto aan met zijn vrouw, startklaar om naar hun buitenhuis te vertrekken.

Hij was onze afspraak vergeten maar daarover later meer. (Karen ClAES) We settelen ons met een kopje koffie en de nodige afstand op de bank en starten met vragen afvuren.

Dit is niet zo makkelijk want Guillaume blijkt een geboren verteller waar ik amper een vraag tussen krijg en dus met veel plezier naar luister. Hij werd geboren in Schoten en groeide op in Kapellen, als middelste van een gezin met vijf kinderen. In 1978 hield hij café in Antwerpen, Den Billenkletser. Zijn cliënteel was zeer divers. Eén van zijn klanten was ‘Jan Fleur’, een bijnaam omdat hij een bloemenwinkel had op de Dageraadplaats. In die bloemenwinkel stond een grote cactus die tot de verbeelding sprak en deed denken aan het mannelijke geslachtsdeel.

Jan was een pionier in die tijd en bracht leven op Zurenborg en op het plein. Zo kwam Guillaume in die tijd al vaker op Zurenborg en meer bepaald naar café Zeezicht, voorheen Cereus.

Er was een sterke buurtwerking in die tijd en Zurenborg werd bewoond door artiesten en kunstenaars. Zij hadden Zurenborg herontdekt in de jaren ’60.

heeft hij goede herinneringen aan.

Of hij makkelijk in het Antwaarpse dialect kon zingen en zeker bij De Grungblavers nu? Volgens Guillaume communiceer en zing je het makkelijkste in de taal waarin je je ouders ruzie hebt horen maken. Antwaarps is een natuurlijke taal en spreek je makkelijker dan Standaardnederlands. Het gaat hem makkelijk af, vroeger tijdens die smartlappenavonden en nu bij De Grungblavers.

Het is een schone taal om in te zingen, zegt hij. En de reacties van het publiek geven dat ook aan. Er komt een andere gelaagdheid naar boven door in deze moedertaal te zingen, het raakt mensen dieper. Het roept een bepaalde emotionaliteit op en je kan vaak een speld horen vallen.

Door de vertaling naar het Antwaarps van sommige liedjes beseffen mensen nu pas voor het eerst de betekenis ervan. Door muziekgroepen als Het Zesde Metaal en Tourist LeMC worden dialecten weer geapprecieerd.

Door zijn werk in de reclamewereld heeft hij de hele wereld gezien en langere tijd in Brussel gewerkt. Toch blijft hij een Antwerpenaar in hart en nieren. Hier ligt zijn basis en krijgt hij steeds een thuisgevoel. Jarenlang nam hij, hier in de buurt, deel aan de smartlappenavond ‘Doffe ellende’ in café ‘t Hof van Ellende. Daar zong hij smartlappen met Jos Smos van Katastroof en Guido Belcanto en daar

Of hij zich verveelde tijdens de afgelopen coronaperiode?

Nee, integendeel. Hij heeft net een nieuw boek geschreven, zijn eerste roman.

Het isolement van de afgelopen periode kwam hem daarbij goed van pas. Zijn huis was toch een stil eiland geworden en vanaf 5 u schreef hij dagelijks, tot zijn vrouw wakker werd.

Zijn roman is een reconstructie. Hij is op zoek gegaan naar zijn over-

Guillaume Van der Stighelen.

Foto: Dani VAN REMOORTEL

grootvader, die dezelfde naam droeg als Guillaume. Wat voor man was hij, wat deed hij, waarom zweeg de familie liever over hem? Klopten alle wilde familieverhalen? Zijn overgrootvader leefde van 1852 tot 1940, een boeiende periode. Hij had een sanitairwinkel waar hij fortuin mee maakte, was loodgieter en lampenmaker. Dit familie-epos brengt ons terug naar tijden waarin de wc werd uitgevonden, de cholera-epidemie uitbrak, de waterleiding in Antwerpen kwam en hygiëne belangrijk werd.

Er is ook een rol voor Zurenborg weggelegd in het boek. Kris, de vrouw van Guillaume passeert af en toe de zithoek. Ik hoor haar mompelen dat Guillaume niet zoveel over zijn boek moet vertellen maar vragen moet beantwoorden. Ze heeft gelijk want Guillaume is een formule 1-wagen die maar ratelt over zijn overgrootvader en de familiegeschiedenis en er is geen einde in zicht. Door zijn verhalen zitten we in een tijdmachine.

Van zijn enthousiasme krijg je wel goesting om dit boek straks te gaan lezen. Wanneer het uitkomt? Hij is klaar met schrijven, het verhaal gaat nu richting redactie. Ergens in de loop van 2022 verschijnt het.

Wist je dat Antwerpen heel rijk is aan standbeelden van kunstenaars, meer dan van soldaten of oorlogsmonumenten? vraagt hij plots. Zijn ogen twinkelen en hij vindt het prachtig, al die beelden van kunstenaars als Hendrik Conscience, Jacob Jordaens, David Teniers, Antoon Van Dyck, Peter Paul Rubens en Paul van Ostaijen. Je merkt dat hij nog met momenten in de tijdmachine en het opzoekwerk voor zijn boek is blijven hangen.

Is er iets wat we niet van hem weten? Ja, hij is vergeetachtig. We grinniken en zijn vrouw zucht op de achtergrond. Onze afspraak was ook niet blijven hangen in zijn geheugen. Hij is zo gefocust op bepaalde zaken dat hij andere dingen totaal

vergeet. Normaal noteert hij alles in zijn agenda maar zelfs dat vergeet hij soms. Hij kan heel goed ergens zijn of zitten maar niet aanwezig zijn.

Vroeger, voor de internettijden, stond hij soms op de luchthaven en vergat hij waar hij heen moest vliegen voor een reclameopdracht. Die kende hij pas wanneer zijn secretaresse zijn vliegtuigticket bracht. Of hij de reclamewereld nog mist? Nee, dat waren andere tijden. In het wereldje van de reclame heeft hij nooit bewust gezeten. Maar nu hij eraan terugdenkt mist hij het reclamewerk soms. Het was een mooie, gevarieerde en boeiende tijd waarin iedereen zo hard zijn best deed om er iets van te maken en achter de schermen de ziel van de zaakvoerder naar boven kwam.

Of hij nog een tip heeft voor de Zurenborgers? Hij kan er zeer van genieten om tijdens een zomeravond op de Dageraadplaats te zitten.

Uitkijkend over het plein, een thee drinkend bij Gorillaz. Onze bedreigende, vreemde wereld staat zo in contrast met de speelsheid, eenheid en vreugde die je kan voelen wanneer je daar zit. Diverse generaties samen, in de speeltuin, op een bankje of op het terras. Hier in Zurenborg is dit werkelijkheid. Het doet hem denken aan de kleine vissersdorpjes in Galicië waar hij soms gaat zeilen.

Mensen die elkaar kennen, groepjes kinderen die spelen, een vredige sfeer. Hij roept iedereen op om vaker te genieten van deze sfeer die op Zurenborg hangt. En met die laatste woorden zwaaien we Guillaume en Kris vaarwel en wensen hun een fijn uitstapje toe. Dani en ik tuffen terug naar Zurenborg om de bijzondere buurtsfeer op te snuiven, die ons niet onbekend is.

Alvast prettige feestdagen en een gezond en gelukkig nieuwjaar! degrungblavers.be

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

13

Bezige bijen gedijen in de wijk

“Maar zwarte kousen dragen, dat doe ik niet meer!”

“Een goede oogst dit jaar!”

Zo klonk het op ons digitale buurtnetwerk Hoplr.

De bijen op het dak van imker Patrick Janssens uit de generaal Capiaumontstraat hadden prima werk geleverd. De honingoogst bedroeg dit jaar niet minder dan dertien kg! Honingbijen in Zurenborg?

Dat vraagt om een woordje uitleg. (Karen KETS) - Patrick, vanwaar je méér dan gezonde interesse in de bloemetjes en de bijtjes?

Patrick Janssens: “Het is een beetje organisch gegroeid. De buurman van ons vakantiehuis in de Auvergne had al lang bijenkorven. Dat zie je best veel in die streek. Zowat tien jaar geleden kocht ik onder zijn impuls twee oude kisten aan. Ik wou het ook wel een keertje proberen. Het resultaat bleef niet uit en ik kreeg er schik in.

Vandaag houden we in Frankrijk drie bijenkisten, tot grote tevredenheid.”

- De Auvergne, dat is écht wel de streek van melk en honing, maar een bijenkist in Zurenborg is toch net iets minder alledaags.

Patrick Janssens: “Inderdaad. Ik volgde eerst een zestal sessies 'basisopleiding imkerij' bij de Federatie van Bijenteeltverenigingen. Heel boeiend was dat. Uiteraard leer je in eerste instantie de kneepjes van het vak, hoe je bijen moet benaderen en behandelen, de basistechnieken zeg maar. Daarnaast wordt er uitgeweid over het functioneren van het bijenvolkje, ziektes die een kist teniet kunnen doen. Er wordt veel onderzoek verricht naar het wel en wee van de imkerij, zeker ook dankzij Europa, dat best gul is met subsidies. Als actief lid van de vereniging heb ik vandaag één kist op het dak van ons Zurenborgse huis. Ik houd het bewust kleinschalig: het doel is niet om de productie te verhogen, wel om één keer per jaar smaakvolle honing te oogsten. Ik koop geen koninginnen aan, selecteer geen uitgelezen volkjes. Ook reis ik niet met de kist rond.

Die blijft gewoon in Zurenborg. Mocht ik er met mijn bijenvolkje op uit trekken – naar de Heide of Haspengouw, of nog de lavendelstreek – dan zou de honing beslist rijkelijker vloeien.

Hoewel we dit jaar – ondanks de vele regen – toch ook een volle kist hadden! Dus ook als amateur – en buiten het commerciële circuit om – is imkeren een zinvolle en zingevende bezigheid.”

- Zo'n bijenkist spreekt wel een beetje tot de verbeelding... Wat zijn eigenlijk de bouwstenen van een dergelijk bijenhuisje?

Patrick Janssens: “De kist – de bijenwoonst – bestaat net als de Zurenborgse huizen in verschillende soorten en formaten. Toch is er ook een zekere vorm van standaardisatie, omdat dit nu eenmaal het werk van de imker vergemakkelijkt. Vooral bij het oogsten van de honing – in het jargon heet dit ‘slingeren' – is het alvast handig dat de kaders in de slinger passen. De bijen verblijven in de broedkamer, die 'ramen' bevat.

Mijn Zurenborgse kist telt bijvoorbeeld tien ramen. In het midden van de broedkamer bevinden zich ook de eitjes en bijenlarven. Boven op de broedkamer past het 'hoogsel', waaruit de honing wordt geoogst.

De honing levert energie aan de bijen. Na het slingeren worden de bijen gevoed met een mengsel van

kristalsuiker en water. Tussen de broedkamer en het hoogsel is er een cirkel stuifmeel. Ook dat is voedsel voor de bijen, proteïnen meer bepaald. In de broedkamer is de temperatuur het ganse jaar door een constante twintig graden. Wanneer 's zomers oververhitting dreigt, zorgen de bijen op een natuurlijke manier voor ventilatie. Zo blijft de temperatuur in de bijenwoonst stabiel. Dat is belangrijk voor de gezondheid van de bijenkist. Overigens, wanneer het echt heet is hangen ze – letterlijk – buiten rond de kist, dan laten ze als het ware een beetje stoom af op hun balkonnetje.”

- Handig. En moet de imker op specifieke zaken letten of is het eigenlijk een makkelijke klus?

Patrick Janssens: “Het is geenszins eenvoudig. Zo is er een bepaalde mijt die de bijen maar wat graag belaagt.

Wanneer je de bijen niet beschermt tegen dat beestje, mag je het vergeten: ze raken uitgeput, en sterven buiten de kist omdat ze de kracht niet meer hebben om terug te vliegen naar hun huisje weltevree.

Voor je het weet blijft er niets meer over. Er zijn verschillende behandeltechnieken, geen enkele is schadelijk voor de kwaliteit van de honing. Met de behandeling van de bijen willen we in eerste instantie de gezondheid van de volgende generatie vrijwaren.

Want het is zij die opnieuw honing zal aanleveren.”

- mooi! En hoe gaat het er zoal aan toe, in een bijenhuishouden?

Patrick Janssens: “De koningin zwaait de plak. Maar ze zit wel tussen haar volk. Voor de goede vrede is er maar één. Als er al eens een tweede koningin opduikt dan zorgt dat altijd voor hommeles. Onvermijdelijk zal er één de vlucht nemen, veelal met een deel van het huishouden in haar kielzog. Het volk gaat dan 'zwermen'.

Met alle gevolgen van dien voor het evenwicht in de bijenkist. Soms leidt dit zelfs tot het einde ervan. Tegelijk zijn het ook de koninklijke feromonen die ervoor zorgen dat de juiste én voltallige onderdanen na een uitje opnieuw onder haar vleugels terechtkomen, en zich bijvoorbeeld niet tot een naburige kist laten verleiden. Eigenlijk zit er best veel systematiek in zo'n bijenhuishouden; dat moet ook wel, als je weet dat het maar liefst tot 40.000 telgen kan tellen. En dat elk volkje zo zijn karakter heeft: van rustig tot capricieus, en alles daartussenin. Toch een beetje vergelijkbaar met een mensenvolkje.”

- Wel een drukke bende, als je het mij vraagt!

Patrick Janssens: “Inderdaad, en met een legertje gewiekste dames in de glansrol. De koningin wordt als enige van het vrouwelijke bijengezelschap – en bovendien maar één keer in haar leven – bevrucht, zij legt dus de eitjes. Wanneer Queen Bee sterft of wanneer haar productie van eitjes afneemt dan verschijnt een nieuwe

Patrick Janssens, imker op Zurenborg.

Foto: Sylvaine JACQUART

koningin ten tonele. Dit gebeurt via een bijzondere vorm van selectie: één bijenlarve verkrijgt als uitverkorene 'speciale' voeding en wordt vervolgens tot nieuwe koningin gekroond. Alle andere vrouwelijke bijen zijn van nature onvruchtbaar en fungeren als werksters. Zij maken was om honingraten – of cellen – te boetseren, waarin de honing – die ze als honingbijen ook produceren – zorgvuldig wordt opgeborgen. Zit een raat vol dan stoppen ze die dicht met was, zodat de honing er niet uit kan vloeien. Een gebruikt wasraam wordt bovendien door de werksters eigenhandig hersteld – wel, eigenlijk met hun wasklieren – zodat het ratenraam nog minstens één keertje dienst kan doen. Een vorm van recyclage dus.”

De Zurenborgse bijen zoemen in een perimeter van 3 km rond de generaal Capiaumontstraat - Indrukwekkend. En de mannetjes, zijn dat ook zo'n bezige bijtjes?

Patrick Janssens: “Ik moet je teleurstellen. De darren leiden eigenlijk een luizenleventje. Werken is niet aan hen besteed. Wel nemen ze de rol van poortwachter op zich. Ze hangen al eens volgens een beurtrolsysteem buiten de kist. Om ongenode gasten buiten te houden. Via geurstoffen slaan ze alarm. De angel in de aanslag. Klaar voor de actie. En ze mogen dus één keer de koningin bevruchten. Vaak gebeurt dat in de lucht. Geen zwaar geschut dus, die darren. Soms worden ze zelfs door de dames het huis uitgezet. Ze ontsnappen ook niet aan de huiselijke controle, want de koningin blijft na haar eenmalige bevruchting – buiten de kist – altijd bínnenshuis! En het voltallige bijenvolkje is elke dag vóór het donker terug thuis. Dat lijkt wel een ongeschreven huiswet.”

- Honing bestaat in verschillende variëteiten. Welke brengen de Zurenborgse werksters zoal voort?

Patrick Janssens: “De variëteit is veelal afhankelijk van de omgeving, de biotoop waar de kist staat. Op het platteland zijn het bijvoorbeeld vooral weibloesems die de nectar aanleveren, een natuurlijk stofje is dat, en onmisbaar bij de productie van honing. Je kent wellicht wel appel-, lavendel- en acaciahoning.

In een bosrijke omgeving zal eerder

honing van noten tot stand komen. In onze Zurenborgse stadshofjes staan er vooral tuinbloemen. Welke zoal?

Dat is moeilijk om te achterhalen, hiervoor zouden we over de muurtjes heen moeten kijken. Ik noem het daarom graag honing 'toutes fleurs'.

Hoewel er misschien ook nectar van bomen in het spel is, dat is mogelijk.

Laten we zeggen dat de Zurenborgse honing afkomstig is van 'alle gewassen die vruchten dragen', en dit in een perimeter van ongeveer drie km rond mijn dakkist in de Generaal Capiaumontstraat.”

- genoteerd. En wat bepaalt de kwaliteit van de honing?

Patrick Janssens: “Echte honing herken je aan een aantal kenmerken. Na enkele maanden moet er bijvoorbeeld kristallisatie optreden, de honing moet opstijven. Wanneer dit proces uitblijft, dan is het geen echte honing of is de kwaliteit ervan ondermaats. Een uitzondering op deze regel is acaciahoning, die blijft immers vloeibaar. Je bewaart het gele goud het best op een donkere plek, zo blijft het onbeperkt houdbaar, ook na het openen van het potje. Helaas duikt er ook bij de honingproductie oneerlijke concurrentie op. Er zijn imkers die hun bijen met suiker voeden, in plaats van met nectar. Dat kan echt niet. Er wordt vaak gezegd dat echte honing gezond is, wellicht omdat het een natuurlijk proces doorloopt. Dat is zo, maar tegelijk moeten we beseffen dat honing eigenlijk suiker is. Zeker niet geschikt voor diabetici dus. En sowieso mondjesmaat op te lepelen!”

- Het openen van een potje honing gaat net iets makkelijker dan het openen van een bijenkist, niet?

Patrick Janssens: “Ja, dat kan je wel stellen. Het oogsten van honing – slingeren dus – is niet in een handomdraai gedaan! Om wat rust in de tent te brengen wordt de kist vóór het openen berookt. Zo raakt het bijenvolkje lichtjes bedwelmd en is er minder kans op kabaal, op een steekpartij ook. Sowieso moet je een imkerpak aan, wil je optimaal beschermd zijn. Handig weetje: dit is altijd wit van kleur, want bijen worden agressief van zwart! Dat heb ik in mijn beginjaren zelf mogen ervaren, toen ik hen eens met zwarte kousen aan benaderde. Mijn voeten waren kop van jut en vielen ten prooi aan een portie ongepaste aandacht. Ik heb mijn lesje toen wel geleerd (lacht)!”

14

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

30 jaar De Heerlyckheid

“ De lekkerste wijn drink je in gezelschap van je beste vrienden.”

Het verhaal van De Heerlyckheid is Zurenborgs cultureel erfgoed. Wie meer dan dertig jaar geleden langs een onopvallende loods autostaanplaatsen wandelde in de Pretoriastraat, kon zich wellicht nooit voorstellen dat er een bloeiende wijnzaak in zou verschijnen. Karin Helmer nam in de jaren ’90 architect Bob Van reeth onder de arm en toverde een knappe locatie tevoorschijn die vandaag nog steeds tot gesprekken leidt. De industriële look is momenteel toonaangevend in hippe lifestylemagazines, maar in De Heerlyckheid liepen ze die trend mooi dertig jaar voor. (nicolas VAn HErCK)

In die tijd was Sven Apere nog een jongentje. Thuis hing er een bourgondische atmosfeer en kleine Sven mocht regelmatig een fles wijn uit de kelder kiezen om op tafel te zetten. Bedachtzaam vergeleek hij de mooie etiketten en koos er dan zijn favoriet uit. Daar moet de passie voor wijn ergens zijn begonnen.

Nu dertig jaar later, is hij sinds 2018 de nieuwe uitbater van wijnhandel De Heerlyckheid.

Maar wat is er allemaal veranderd sinds toen? Is wijn drinken nu anders dan in de jaren ’90 of hebben we nog steeds dezelfde smaak? De Gazet Van Zurenborg ging bij Sven op bezoek en vroeg het de expert ter zake.

We begonnen met de vraag die op ieders lippen brandt wanneer je een wijnwinkel binnenwandelt: - Hoe kies je een goede wijn?

Sven Apere: “Sommige klanten komen onze winkel met schroom binnen. Ze beginnen zich meteen te verontschuldigen dat ze weinig van wijn weten. Ik bewonder hun eerlijkheid, maar het is helemaal niet nodig om onzeker te zijn. Iedereen kent wel iets van wijn. Je weet immers ook wat je graag eet en wat je minder graag lust. Sommige mensen zweren bij zout, andere houden meer van zoete desserten of pikante gerechten. Voor wijnen is dat hetzelfde, je ontdekt wat je lekker vindt door te proeven.”

“De beste tip die ik kan geven om wijn te kiezen is: ontwerp je eigen smaakprofiel. Iedereen kan dat voor zichzelf uitmaken door wijnen te proberen en

te onthouden welke smaak je ligt. Als je daarbij ook nog eens de druif kan onthouden, dan is dat een bonus. Een goede wijn herkennen, doe je zoals met de meeste dingen in het leven, door trial en error. Ga op avontuur, neem eens wat onbekende flessen mee en ontdek wat je de lekkerste vindt.”

“Het is gemakkelijk om over wijn te praten in vaktermen en moeilijke woorden. De wijnwereld is oud en kent veel begrippen en rituelen, maar wie is er geholpen bij dat snobistisch goochelen met woorden? Het is ons plezier om wijnen te vertalen naar mensentaal. Als jij ons met je eigen woorden kan vertellen wat voor smaken jij lekker vindt in een wijn, dan kunnen wij de fles uitzoeken die daarbij aanleunt.”

“Dat hoeft daarbij zeker niet de duurste fles te zijn. De heerlijkste wijnen, drink je in gezelschap van je beste vrienden. Sfeer bepaalt heel veel.

Wij drinken ook geen flessen van honderd euro.”

“Vandaar dat ik een favoriete wijn een mythe vind. De echte vraag is: welke wijn drink je graag op een bepaald moment? Je favoriete wijn verandert met je gemoed, de sfeer en het weer.

In de zomer heb je bijvoorbeeld liefst iets fris en een vijfgangenmenu begin je best niet met een zware wijn.

“Vergelijk het met muziek. Je zet ook niet elke dag hetzelfde nummer op: je kan wisselen tussen dansbaar, vrolijk, klassiek, ... Ook in wijn is er voor elk moment een smaak.”

- Is er nog een wijntip die je ons kan geven?

Sven Apere: “Wijn mag je niet te warm drinken, want dat brengt de alcohol naar boven en dan is een deel van de smaken om zeep. Je rode wijn op kamertemperatuur houden is dus belangrijk. Wat we daar vaak bij vergeten is dat de term kamertemperatuur komt uit de tijd dat de temperatuur in huis rond de 17 à 18 graden lag.

Ondertussen wonen we veel warmer.

Ik raad daarom soms aan om de wijn eerder nog iets te koud te serveren dan te warm. Want eens dat je fles te warm is, krijg je dat moeilijk of niet meer hersteld.”

- Wat komt er nog onverwachts bij een wijnhandel kijken?

Sven Apere: “Een wijnwinkel openhouden klinkt avontuurlijker dan het is. We reizen niet voortdurend de wereld rond want dan zou onze

Jan Willem Wuyts en Sven Apere vieren 30 jaar Heerlyckheid.

Foto: Jörg PYL

winkel nooit open zijn (lacht).

Wanneer we een wijnhuis in onze portefeuille hebben, probeer ik steevast bij het domein langs te gaan.

Dat is een charme van de job, want wijndomeinen zijn vaak gelegen in prachtige natuur, maar zelfs al voor de coronacrisis verliepen de meeste contacten via wijnbeurzen.”

“Sinds de coronacrisis gebeurt het zelfs vaker dat mijn compagnon Jan Willem en ik ons hier aan een tafel zetten en stalen proeven. En ja, ook wij durven dan wel eens een zoommeeting houden met de producent, die dan vanachter zijn computer uitleg geeft bij de wijn die we dan degusteren.”

“Natuurlijk wil dat niet zeggen dat altijd alles van een leien dakje loopt.

Zo zullen Jan Willem en ik nooit het moment vergeten dat we onze eerste wijnproeverij organiseerden. De dag voordat de proeverij begon, viel plots al onze informatica uit: ons kassasysteem, alle programma’s en zelfs het internet. De wildste scenario’s gaan dan door je hoofd. We voelden ons veertig jaar terug gekatapulteerd in de tijd, want zonder kassa konden we niet eens afrekenen. Een hele nacht hebben we samen met onze IT-er doorgewerkt en een uurtje voor de proeverij doorging, werkte alles gelukkig terug. Het zijn niet alleen wijnsmaken die je weten te verrassen, ook dit soort spannende momenten blijven je bij.“ - Hoe zit het met wijn in tijden van klimaatopwarming Sven Apere: “De wijnwereld verandert voortdurend. Zo hielden restaurants vroeger van zwaar gerijpte rode wijnen, terwijl ze vandaag eerder kiezen voor een elegantere, frisse wijn die je gemakkelijk kan combineren met je eten. Tot de jaren ’90 had je vooral wijnen uit wat ze ‘de oude wereld’ noemen, landen zoals Frankrijk en Italië. Mijn voorgangster Karin Helmer ging de uitdaging aan om wijnen uit de nieuwe wereldlanden te ontdekken zoals NieuwZeeland, Chili en Argentinië.”

“Onze nieuwe focus is dan weer lokaler, terug naar Europa. We gaan dichter bij huis op zoek naar kleinere wijnboeren, die nog ambachtelijk werken. Denk daarbij aan hand-

geplukte druiven, niet machinaal en in een kleine productie. Zo ben ik bijvoorbeeld een liefhebber van Portugese wijnen, waar de prijskwaliteit nog bijzonder goed zit. Dat wil niet zeggen dat ze in Chili geen goede wijnen zouden hebben, maar mij fascineert het dat ze in landen zoals Italië en Portugal nog werken met de originele technieken en autochtone druivenrassen. Zo’n chardonnaydruif die de wereld rondreist kan best lekker smaken, maar er gaat toch wat van het verhaal verloren.”

“Het is geen doctrine, maar als een wijn biologisch is, dan vinden we dat een extra troef. We zijn ons ervan bewust dat de klimaatopwarming wel degelijk ook een invloed heeft op het wijnlandschap. Er zijn verschillende technieken en processen in het wijn maken, maar temperatuur, water en zonuren spelen de grootste rol.

Met meer zon en minder water zullen wijnen een ander profiel krijgen en ook de wijnstreken kunnen dan gaan veranderen.”

- Is wijn een recept voor een gelukkig leven?

Sven Apere: “Het fijne aan een wijnhandel is dat het elke dag voor aangename gesprekken zorgt. Je wordt met de prettige kant van mensen geconfronteerd. Voordien werkte ik in de verzekeringssector en dan kwamen mensen vaak bij jou wanneer ze in problemen zaten. Mensen lopen dan al op de tippen van hun tenen, wanneer ze bij jou aan tafel schuiven.“ “In De Heerlyckheid is dat helemaal anders. Mensen komen bij jou om te praten over een avondje met vrienden en lekkere smaken. Het zijn hartelijke, positieve momenten, wat een deugd is voor de psyché als je zo je dagen kan doorbrengen. Op Zurenborg is het geen uitzondering dat er klanten binnenwandelen om te bespreken wat ze die avond gaan eten en welk wijntje ze daarbij kunnen drinken. Dat is dan ook wat wij belangrijk vinden: een toegankelijke wijnwinkel zijn in de buurt, waar iedereen zonder vrees kan binnenwandelen voor een gesprek.

Iedereen wordt hier even vriendelijk onthaald of je nu voor één fles komt of voor een paar dozen.“

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

15

Vrijwilligers Diederik van Woensel, voorlezer bij het Lezerscollectief

“ als ik voorlees krijg ik altijd verhalen terug. altijd komen er emoties los.”

Een ongezellig zaaltje van de Permekebibliotheek, op een druilerige dinsdagochtend. Een tiental mensen van wisselende leeftijd, niet meer zo erg jong, luisteren naar een deftige man met zilverwit haar. Hij leest voor: een verhaal van maarten Biesheuvel. Een paar keer stopt hij, lanceert hij enkele vragen. De antwoorden tonen dat het om ervaren lezers gaat. Daarna leest hij nog een klassieker voor van rutger Kopland: ‘onder de appelboom’. De antwoorden worden nu persoonlijker, verhalen komen los, herinneringen, liedjes. Een gedicht is nog steeds krachtiger dan een verhaal. (Jan HolVoET) Wij spraken met de deftige man, Diederik van Woensel uit de Cogels Osylei, die voorlezer is.

- Wie zijn de mensen die naar je komen luisteren?

Diederik van Woensel: “Eigenlijk ben ik actief als voorlezer bij het Lezerscollectief. Ik lees voor in een rust- en verzorgingstehuis, een gevangenis, een bibliotheek en de psychiatrische afdeling van AZ Heilig Hart in Lier. De luisteraars in de Permekebibliotheek hebben deze leesgroep gevonden op de website van Permeke. Het is een hechte groep geworden, zij houden contact, gaan soms samen eten.

Andere organisaties brengen zelf lezers aan. Bij Beschut Wonen bijvoorbeeld is het de coördinatrice Activering die daarvoor zorgt, in de Begijnenstraat de geestelijk begeleider.”

- Is het moeilijker in een gevangenis of een rust- en verzorgingstehuis?

Diederik van Woensel: “Ik kan niet spreken over moeilijker. Elke groep, elke lezer is uniek en brengt zijn eigen ervaringen mee. Je moet als begeleider een sfeer van vertrouwen scheppen zodat de mensen het ook durven om hun verhaal te vertellen. In de opleiding tot leesbegeleider krijg je allerlei tools mee om een leesgroep te begeleiden. De tekst

is altijd een veilig eiland om naar terug te keren.

De omgeving is wel van belang.

Hoe intiemer hoe beter. Je kunt je voorstellen dat een ruimte in de gevangenis minder vrij overkomt dat een ruimte in een rust- en verzorgingstehuis. Vreemd genoeg bleef de deur van de ruimte waarin wij lazen altijd openstaan. In het begin begreep ik dit niet en vroeg ik waarom dat zo was. Een gedetineerde glimlachte en zei dat dit in mijn belang was, zodat de bewakers altijd naar binnen konden komen om mij te ontzetten. Ik moet overigens zeggen dat ik mij in de gevangenis nooit onveilig heb gevoeld.”

- Hoe kies je je teksten? Ben je zelf een groot lezer?

Diederik van Woensel: “Ik streef ernaar om “sterke teksten” te brengen.

Die doen iets met mensen. Ze worden er sterker door, ze leren hoe je anders naar dingen kan kijken. Het samen lezen zorgt ook dat je je sterk verbonden voelt. Met de tekst, met de groep en met jezelf. Het Lezerscollectief brengt zelf verhalenbundels met bijpassende gedichten uit. Daarnaast is er een uitgebreide database met teksten. Tenslotte staat het de begeleiders vrij om zelf die sterke verhalen en bijpassende gedichten te kiezen. Ik zie mijzelf niet

Diederik van Woensel leest voor.

Foto: Gerda HUYGEN

als een groot lezer. Ik hou wel van lezen en zou, denk ik, niet zonder kunnen. Ik kom uit een warm nest waar altijd voorgelezen werd.

Daarnaast werden we als kinderen wekelijks naar de bibliotheek meegenomen. De interesse om te lezen is sinds die tijd blijven bestaan.”

- Hoe vond jij het lezerscollectief?

Diederik van Woensel: “ Dirk Terryn, de oprichter van het Lezerscollectief, was eind 2014 bij ons thuis voor een afspraak met mijn vrouw. Aan onze keukentafel vertelde hij zijn enthousiaste verhaal. Hij nodigde mij uit op de Boekenbeurs om een leesgroep bij te wonen. Dit was zo leuk dat ik mij voor de cursus heb opgegeven.”

- Waarvoor komen de luisteraars?

Voor de literatuur? Voor de gezellig-

heid? Zijn zij eenzaam?

Diederik van Woensel: “De mensen hebben allemaal hun eigen redenen.

Ikzelf zit ook in een leesgroep in de Haringrokerij. Waarom? Omdat het heel leuk is om samen in een groep aan de hand van een tekst je gedachten met anderen te kunnen delen.

In een zekere anonimiteit. Je zou kunnen zeggen dat je er altijd beter uitkomt dan dat je erin stapt.

Elk mens heeft zijn eigen uitdagingen. De een groter dan de andere. In de Leesgroep wordt zonder oordeel naar je geluisterd. Jouw gevoelens zijn nooit verkeerd. Op de psychiatrische afdeling van het Heilig Hart Ziekenhuis Lier zei een vrouw tegen mij dat ze in de Leesgroep veel makkelijker over dingen kon praten dan bij haar dokter. Dit deed haar goed.”

leesbegeleider worden bij het lezerscollectief?

Het Lezerscollectief werd in 2014 opgericht, geïnspireerd door de organisatie The Reader van de Engelse Jane Davis. Het is een cooperatieve vennootschap. Als je je als leesbegeleider bij Het Lezerscollectief aansluit, kies je voor een degelijke opleiding, supervisie en intervisie. Zelfstandig werken binnen je leesgroep, maar toch verbonden met een groter geheel.

Elke leesbegeleider engageert zich om na een basisopleiding een leesgroep te starten en nadien via

verdere opleiding zijn begeleiding te verfijnen.

Door je aan te sluiten bij Het Lezerscollectief kom je in een ploeg terecht van mensen die bovendien graag hun eigen lezen wakker houden, vertellen over hun ervaringen.

Samen met hen en vanuit de visie, missie en kernwaarden van het collectief ontketen je samen een leesrevolutie. mEEr InFo: lezerscollectief.be

Kabuki

Sushi • Grill • Wok Alle dagen open van 11:00-14:30 en 17:00-23 Dageraadplaats 28 2018 Antwerpen Info@kabukisushi.be www.kabukisushi.be

Tel. 03 663 8200

www.the-park.be - info@thepark.be Boekenbergpark for Body & Mind www.facebook.com/AtTheParkBoekenberg/

16

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

In Larache is het op vrijdag couscousdag

Saoud Said en Fatima Zohra, een koppel van marokkaanse origine, baten met larache in de Plantin en moretuslei 73 sinds enkele maanden een nieuw restaurant uit. op de menukaart vind je de marokkaanse familiekeuken. Je kan daaruit ter plekke bestellen en eten aan een gezellige tafel of je doet een beroep op 'Take Away'. De slogan van restaurant larache is 'iedereen is welkom'. (Bernard SoEnEnS)

rESTAUrAnT De taken tussen man en vrouw, zijn goed verdeeld: Fatima Zohra doet de keuken. Het koken heeft ze geleerd van haar moeder en daarna ook op school. In restaurant Larache eet je dus de Marokkaanse familiekeuken. Op de menukaart staan de gerechten in het Nederlands. Naar de klanten toe heeft Said maar één slogan: 'iedereen is welkom'. Dat geldt ook voor studenten die hun laptop bij hebben. De gerechten - vlees, vis tot vegetarisch - zijn huisbereid. De couscousschotel kan je iedere dag bestellen, behalve maandag. Vrijdag wordt ook nog eens gevierd als couscousdag. Ons gesprek is op een vrijdag en we nemen een korte pauze zodat Said de groenten van de couscousdag kan aankopen. Hij is bijzonder snel terug.

Antwerps en Arabisch door elkaar en ook doorheen de Arabische muziek Said gaat iedere dag meer dan eens shoppen om al het nodige voedsel en drank aan te kopen. Hij reed een tijdje met een camionet, maar die heeft hij verkocht. Het is geen probleem om alle boodschappen met de fiets te doen.

Voor zijn aankopen kan hij vlakbij in de buurt terecht.

Restaurant Larache is net gestart met 'take away' om onder meer de klanten van de Plantin en Moretuslei van dienst te zijn om hun lunch op kantoor te krijgen wegens korte pauzes.

Saoud Said heeft ook nog een hobby. Hij verzamelt antiekboeken. Gerimpelde kaft en pagina’s in oudNederlandse taal. Er zit een boek bij over Napoleon. Het boekenpakket siert de vitrine.

Als een tafel klaar is met de maaltijd en klanten het restaurant verlaten, dan wordt ons gesprek nog even onderbroken, maar Said ruimt vrij vlotjes de tafel af.

Er komen vier vrouwen met elk een kinderwagen naar binnen. De hele tijd klinkt Antwerps en Arabisch door elkaar en ook doorheen de Arabische muziek.

Het is vrijdag en dus couscous. Het zorgt allemaal voor een leuke sfeer.

Een lekkere muntthee om in de sfeer te blijven.

Foto: Luc PANDELAERS

lArACHE Saoud Said (46) heeft niet lang moeten nadenken om een gepaste naam te vinden voor zijn restaurant. Het werd een keuze uit heimwee. Said is geboren in Larache, een havenstad in de regio Tanger in het noorden van Marokko met ongeveer 120.000 inwoners. Zijn geboortestad is een charmante plek en trekt veel toeristen aan. 'Te veel' volgens Said.

Dat vonden de Spanjaarden niet in de vorige eeuw. Ze gebruikten de stad als handelsstop, waardoor er veel Spanjaarden in Larache kwamen wonen. Nu is dat een pak minder want diverse bedrijven zijn ook verhuisd naar grotere steden, zoals Casablanca, waardoor er in Larache veel minder tewerkstelling is. nIEUWE oorDEn Saoud Said wilde andere wegen bewandelen en vertrok op zijn 15de levensjaar in zijn eentje uit Marokko.

Ondertussen vertoeft hij al 31 jaar in Europa. Het was vanuit Larache niet moeilijk om het buitenland te bereiken. Hoe makkelijk de overtocht van de Middellandse Zee per boot ook verliep, des te moeilijker was het om uit te maken waar in Europa zijn toekomst uit te bouwen. Eerst verkende Said een deel van Spanje en doorkliefde achtereenvolgens Frankrijk, Italië en nogmaals Frankrijk om zich dan in België te vestigen. “Hier wil ik blijven wonen” weet hij kordaat. Niettemin heeft hij in onze contreien ook al een parcours afgelegd: in Brussel (Schaarbeek), dan in Limburg bij de familie Huysmans, waar hij nu nog contact mee heeft, en uiteindelijk Antwerpen. Hier wil hij blijven wonen en leerde dus prompt op de avond-

school Nederlands, wat hij al een hele tijd vlot spreekt. 'Soms te vlot' beseft hij. Op zijn pet prijkt een grote B en hij heeft hier al veel vrienden.

“België heeft met zijn koude winters ook een minpunt” zegt Said,” maar ik mis de sneeuw, die in de stad telkens opgeruimd wordt”.

Zes jaar geleden is Fatima Zohra uit Spanje vertrokken naar Said om in België als man en vrouw samen te wonen en te leven. “Zij is een prima kok” weet hij. Samen een restaurant uitbaten is een ideale job voor het echtpaar.

HErBEBoUWIng Sinds Said in Antwerpen woont, heeft hij diverse jobs gedaan: carwash, werken in een palletfabriek, en dan ruitenwasser. Het eindigde met een arbeidsongeval. Rugpijn belette hem om dit nog verder te doen. Hij heeft een jaar lang met een uitkering moeten leven. Het was ook nog eens moeilijk om in België een aangepaste job te vinden. De uitbating van een restaurant is de oplossing.

Van december 2020 tot april 2021 was Said vijf maanden aan het werk om de vloer, de muren en de inrichting van restaurant Larache in orde te hebben. Hij hield eraan om al het keukenmateriaal nieuw aan te kopen.

Sinds het restaurant open is, is er alleen maandag, de sluitingsdag, om wat nog niet af is, af te werken. Nieuw materiaal staat binnen ook nog te kijk en is onmiddellijk bruikbaar. Op de vensterbanken en langs de muren pronken kleine en grote 'tajines', allemaal sierlijk handwerk uit Marokko.

Saoud Said voor zijn restaurant Larache.

Foto: Luc PANDELAERS

restaurant larache Plantin en Moretuslei 73 - tel. 0488 67 48 18

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

WaT aLs…MeLK sLIM WerD?

17

Peter Hernou bestudeert al sedert vijftien jaar het maken van koffie, van boon tot kopje. Zijn kennis testte hij in het verleden regelmatig op nationale en internationale wedstrijden, en hij werd o.a. bekroond tot wereldkampioen “latte art”, daarnaast behaalde hij nog andere nationale titels en wereldtitels. later werd hij zelf jurylid en Callebaut “barista” Ambassadeur. maar nu treedt hij naar buiten met een nieuwe machine die dranken opwarmt en opschuimt.

(Jan HolVoET)

Peter Hernou ontving de HOST MILANO Smart Innovation Label Award.

Foto: Gerda HUYGEN

HoST mIlAno Smart Innovation label Award Peter Hernou: “Het was fantastisch, maar ook uitputtend. De respons was meer dan wij konden dromen. Voor de beurs kende niemand ons product, nu is het de “buzz” van de koffiewereld.

Wij kregen meteen de HOST MILANO Smart Innovation Label Award!”

- Wat is aēralab eigenlijk?

Peter Hernou: “Het is een toestel dat zuivel en plant-based dranken automatisch opwarmt en opschuimt.

De klant moet enkel de gewenste hoeveelheid van het gewenste melktype uit de koelkast halen en de beker van aēralab vullen. Sensoren herkennen welk type melk in het recipiënt gegoten is, de software berekent hoe de melk moet bewerkt worden, met welke textuur, welke temperatuur.

Deze kunnen standaard ingesteld worden, bv. voor een hotel of zelfs voor een hele keten, of individueel per klant. In het laatste geval kan de barista op een schermpje een aantal settings kiezen. Op het einde van het opstomen wordt het toestel automatisch gereinigd.”

Peter Hernou voor zijn aēralab-toestel.

Foto: Gerda HUYGEN

Peter Hernou’s expertise gaat verder dan koffie en behelst ook chocoladedranken, eveneens in samenwerking met Barry Callebaut.

Zijn kennis geeft hij door in boeken en workshops, waar hij barista’s en horecapersoneel opleidt, o.a. in samenwerking met Horeca Forma Vlaanderen.

Al snel begreep hij dat hij nooit voldoende barista’s zou kunnen opleiden om heel de wereld van goede koffie en vooral koffie met melk te voorzien. Want er zijn mensen die koffiedrinken en anderen die ” koffie-met” drinken. En die zijn in de meerderheid. Afhankelijk van de regio drinkt 70 tot 90 % van het publiek koffie met melk.

Peter Hernou besefte ook dat er een diepe kloof gaapt tussen wat de consument verwacht en wat de horeca aanbiedt. Wereldwijd verwacht deze niet gewoon koffie-met-koemelk, maar eerder een plant-based product zoals haver-, amandel- of sojamelk. De klant verwacht ook koffie op een perfecte temperatuur met een perfecte schuimlaag.

Toen wij Peter en Petra Hernou spraken waren zij pas terug van Milan Host 2021, wereldwijde beurs voor “food service en hospitality” (dat kregen wij niet vertaald).

Zij stelden er hun nieuwe “brainchild” voor, aēralab.

- Jij bent koffie- en chocoladedrankenexpert, wie hielp je in praktijk bij de ontwikkeling?

Peter Hernou: “ Vanaf de start werkte ik samen met een Taiwanees nanotechnologiebedrijf voor het prototype én Berlin Creative Studio die hielp zowel met het ontwerp als later met de communicatiestrategie.

Zo had ik een prototype, maar dat was nog niet productie- of verkoopklaar. Vervolgens ging ik naar Spanje, dat samen met Italië de grootste producent van professionele koffiemachines is. Daar werkten wij samen met producenten Acid en Iberital.

Ik leverde het brein, zij hadden de expertise om een functioneel en elegant toestel te ontwerpen.

In België werken wij samen met Nektari in Puurs. Nektari zet zich maximaal in op begeleiding van zowel zorg als werk. Dankzij de grote diversiteit aan productie en diensten en het uitgebouwde zorgaanbod, is NEKTARI een gezonde netwerkorganisatie in volle groei. Een duurzame organisatiecultuur is hun prioriteit.

Ook met aēralab zetten we in op circulaire economie.”

- Hoe gaat het nu verder?

Peter Hernou: “Gedurende zes maanden volgt een testfase waarbij wij toestellen plaatsen bij klanten om te valideren. Vanaf de zomer 2022 verwachten wij met aēralab op de markt te komen.“ - En op welke markt mikt u?

Peter Hernou: “Aanvankelijk Europa, in samenwerking met producent Iberital. Maar daarna moet heel de wereld volgen. Op de beurs in Milaan was er alleszins veel belangstelling uit Azië, Australië en de VAE (Verenigde Arabische Emiraten), Amerika moet volgen.”

Gazet van Zurenborg wenst jullie heel veel succes.

VErDErE InFo: www.peterhernou.com www.aeralab.com

EEN VAKMAN VOOR AL UW KLUSWERKEN!

Yannick Schippers 2018 Antwerpen

Fixit-Antwerpen

0472/47.57.93 info@fixitantwerpen.be www.fixitantwerpen.be

fixit_antwerpen

18

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Terrassen Het is een vaststaand gegeven: als door een scheurtje in het wolkendek ook maar het fijnste zonnestraaltje op de Antwerpse straten en daken valt, zijn ze er: de terrasjesmensen. In onze wijk is dat scheurtje zelfs overbodig.

Een echte Zurenborger trotseert kou en regen, op zijn terras kom je hem tegen!

Tekst: Jeannine Führing - Foto’s: Dani Van Remoortel

Olga Bakardzhieva en Simon Ceulemans wonen met hun zoontje Aleksi (8 weken) in de Arendstraat. Ze proeven van de thee en de lekkere bite cakes van Frits.

Annemie Piryns (Velodroomstraat) houdt vanop het terras van May’s haar kleinzoon Finn (6) die op de speeltuin zit in het oog. Een cappuccino, een latte en soms een Orval horen daarbij.

Eline Roosen en Filip Keuppens met zoontje Rae (Lange Van Ruusbroecstraat) en Cedric Truyens en Marlies Van Hoof (Grotebeerstraat) genieten met vrienden van een vrije dag op het terras van stamcafé de Walvis.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

19

Jen Maas en Tim Janssens wonen nu drie maanden boven Bar Salon en komen van het “te rustige” Schoten. Jen’s ouders zitten vandaag mee aan het aperitief

Marc Depuysseleir woont boven Den Draak die hij “de verlenging van zijn living” noemt. Hij daalt regelmatig af naar zijn vriendinnen Carla en Sara van het Roze Huis voor een glaasje rosé.

Krista Kaerts komt met regelmaat vanuit de Draakstraat naar Gorillaz gewandeld waar haar vaste bestelling, een lekkere Cornet, al klaar staat.

Jokke De Roo is Bruggeling, woont pas in de Lange Altaarstraat, en studeerde in de filmsector. Hij bleef in de wijk plakken en verkent nu de plaatselijke horeca, het Zeezicht is een goede start.

Olivier Jacobs uit de Grotebeerstraat noemt de Dageraadplaats zijn stamplein, hij komt er dan ook al van toen Ad nog in de Moeskop regeerde en apprecieert vooral de kwaliteit van de Chardonnay.

Nora Rylant (Kleinehondstraat) met vriendin en schoonzus Ingrid Troch op bezoek uit Ekeren, zitten in de Zure waar Nora vaste klant is en graag een glaasje cava (hele lekkere aan €5,00) drinkt.

Sara Morales-Inbo en Hans Huwels hebben vandaag hun eerste date.

Hans woont in de Wolfstraat en zit graag in het Strand van Oostende want “daar heeft hij Zeezicht” genietend van een home made ice tea. Sara moet dit alles nog ontdekken.

Barbara Muyshondt en Wim Drofmans wonen in de Wolfstraat en drinken samen met hun drie weken jong zoontje Gustave een “perfecte koffie” op het terras van Rush Rush.

20

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

WIJKDICHTErWoorDEn

De zijspiegel Ongemak en ergernis

Licht valt

Als het licht uit de stad valt neer komt achter het zichtbare van de buurt trekt de schaduw van het plein zich terug het wacht op de sleutels die al zijn weggegeven aan een volgende dag als dan de nacht eindelijk verschijnt en de stad als een ader van bier en wijn leeg loopt gaan de parken dromen van zoete regen gevuld met een nieuwe dageraad.

Ricardo ANEMAET

Akkoord, onze wijk bestaat al jaren.

Zijn of haar ingewanden zijn dus vast wel wat beschadigd en dus niet zomaar meer in staat om alle nieuwe voer te verteren.

Maar moeten onze straten en pleinen daarom telkens weer op de operatietafel? Moeten ze ons telkens weer openhalen om in dat binnenwerk te gaan ploeteren? En wisten we nog maar wanneer en hoe en waarom. Ze gaan er blijkbaar vanuit dat we toch als wrokkige klanten zouden morren en protesteren. Dus doen ze het gewoon maar onaangekondigd, abrupt als een overval.

Meer nog, er lijkt iets tartends in te zitten, de ene operatie is nog maar net afgelopen en alle plaveisel weer min of meer keurig dichtgelegd of er duikt een nieuw team van straatchirurgen en hun handlangers op.

Soms zelfs slechts een paar meter verder. Ze zetten er al of niet een tent overheen, ze maken er soms meer soms minder lawaai bij, maar ze doen stelselmatig alsof ze het alleenrecht hebben op het omgaan met onze ingewanden. ‘Vrij spel’ geven ze zichzelf.

Het lijkt wel een bewuste aanval, subversieve strategie, moedwillig hinderen.

En wij die ons dan bovengronds moeten bewegen, ons rest niets anders dan te slingeren langs weer een nieuw obstakel, stoep op, stoep af, een rood-witte afbakening rakelings vermijdend. Je zal maar met je rolstoel de weg op moeten, of met een kruk, of gewoon wat ouder zijn.

Die hele aanpak getuigt van uitermate weinig planning en nog minder van dat waar iedereen in het hedendaags sociaal verkeer voortdurend op gewezen wordt: ‘Communiceer!’

Maar ja, dat is een gebrek dat ook wel eens bepaalde medici verweten wordt: ‘ze functioneren té technisch, zijn zuiver gefocust op de ingrepen’.

Is dat de verklaring misschien: dat het die wegenwerkers en hun collega’s te doen is om status, afstand te creëren, autoriteit uit te stralen?

Hoe kan ik dit keren, moet ik ze misschien omkopen? Daar heb ik geld voor nodig, liquide geld dat meteen en quasi ongemerkt kan worden overhandigd. Dan versnelt zeker het werk. Gaan die openingen zo dicht.

Ik moet dus naar de dichtstbijzijnde

geldautomaat en haast mij zonder veel nadenken richting de bekende bankautomaat op de Plantin en Moretuslei. Ik verhoog mijn loopsnelheid, want dralen is hier niet aan de orde, maar moet daar onmiddellijk voor boeten. Nadat ik in gestrekte pas een straathoek ben omgekeerd, stoot ik onverhoeds, onbeschermd en hoogst ongelukkig tegen zo’n dwars over de stoep staand stuk vehikel, struikel en val. Neergehaald door een door een onverlaat slordig achtergelaten elektrische deelstep.

Je vindt ze steeds meer achteloos neergezet, of de berijder plots uit de lucht is weggeplukt. In rook opging zonder dat hij of zij of hun de tijd had om het ding even opzij te zetten.

Anders had hij of zij of hun dat natuurlijk wel gedaan, want hoffelijkheid in het verkeer – ook dat op het voetpad – is hen met de paplepel ingegeven.

Ik vloek, niet eens binnensmonds, krabbel op en rep mij verder richting bankautomaat. Heb geen tijd meer te verliezen, zo dadelijk is de werkdag om.

Hijgend kom ik bij die automaat aan. Wat? Maar dat kan toch niet.

Dicht? Afgeplakt, opgedoekt. “Wij verhuizen…”. Ik hoef niet te stoppen met vloeken, kan blijven doorgaan.

Of had ik dit moeten weten? Ergens in mijn achterhoofd licht er nu een lampje op. Uit de Gazet.

Wat is dit allemaal? Aan de onderkant van de wijk halen ze ons voortdurend overhoop, maar ook aan de bovenkant slopen ze ons. We worden leeggehaald, onderuitgehaald. En we ondergaan dat?

Neen dus, althans niet voor wat de “strooisteps” betreft. Als ik thuiskom merk ik via de media dat een groep jongeren zich over het probleem heeft gebogen. Mooi zo. Volg ze op de Instagrampagina @collectief. tegen.deelsteps.

Goed dat jongeren dit zelf ter hand nemen. En als dit niet helpt, dan…

Wim VERZELEN

rechtzetting In de vorige krant vermelden wij dat wij voor de eerste keer iemand van de medewerkers van de krant moesten missen. Helaas werd vergeten dat zowel de stichter Arthur als zijn zoon Rudi Kimpen ons in het verleden zijn ontvallen. Onze welgemeende excuses hiervoor.

In ons artikel over Himalayan Cuisine werd per vergissing de verkeerde website vermeld. De juiste website is www.himalayancuisine.be.

De vermelde website in ons vorig nummer verwijst naar Take Away.

Foto: Jörg PYL

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

De crêpes van Marinette

21

Wie ooit een voet in Bretagne zette maakte er daar zeker kennis mee. Ze staken nu de grens over en verschenen op onze markt: crêpes en galettes, de zoete en zoute zusjes en broertjes van onze pannenkoek. De gids die hen de weg tot hier wees is marinette, een geboren Française die een groot deel van haar jeugd in Bretagne leefde, studeerde en werkte.

(Jeannine FüHrIng)

nIET TE VInDEn Het was Marine, die Michiel volgde naar onze contreien, al opgevallen dat ze iets miste in de wereldstad waar de foodtruck koning is en snel bleek al wat: er was in Antwerpen nergens een galette noch een goede crêpe aan te treffen, terwijl die lekkernij in haar thuisland op alle hoeken van de straat te vinden is. Daar zou Marine iets aan doen en de markt op de Dageraadplaats leek een goede plek voor een opstart.

DEnK- En DoE-WErK Eerst zorgde Marine voor een doordachte verpakking die de pannenkoeken een tijdje warm houdt, waaruit men vlot kan eten en die milieubewust is. Het karton van de verpakking is volledig composteerbaar en stevig genoeg om als bordje te dienen. Dan werden de te gebruiken producten onder het vergrootglas gelegd: die moesten zo veel mogelijk local, organic and handmade zijn. oP DE mEnUKAArT Basis van het menu is “La Complète”, een vierkante galette met ham, kaas en een spiegelei. La Complète oogt mooi en is erg lekker. Een gemiddelde Zurenborger heeft er voor € 7.50 een volledige maaltijd aan. De “galette de la semaine” kan die rol ook vervullen.

Marinette op de Dageraadplaats.

Foto: Sylvaine JACQUART

CUPIDo DoET ZIJn WErK Het is echter niet in die westelijke punt van de Hexagone dat de basis wordt gelegd van het Antwerps avontuur dat volgt, maar op de besneeuwde toppen van de Alpen waar Marine kennismaakte met Michiel (Hertegonne). Michiel hield eraan dat verhaal zelf te vertellen en we zetten het dan ook in een kader hierbij.

Crêpes van Marinette donderdag op de markt te verkrijgen.

Foto: Sylvaine JACQUART

Snoepers vullen aan met een crêpe met suiker (€ 3,00) of salted butter caramel (€ 3,50) een specialleke waar je smaakpapillen wat verward in kunnen raken.

Loop eens langs Marine volgende donderdag en maak kennis met een door haar perfect verteld verhaal van een topper van de Bretoense gastronomie.

InSTAgrAm: chez_marinette_antwerp -

DE CrÊPES VAn mArInETTE (inlas van haar echtgenoot) onZE onTmoETIng: Tijdens een skivakantie in het Franse Châtel stond ik op een bijzonder zonnige woensdagochtend met een goede vriend op de skilift te wachten. Toevallig waren we die dag iets later dan gewoonlijk. Na even aanschuiven kwam ik uiteindelijk terecht in een overvolle eitjeslift die me naar een ongekende hoogte zou brengen al wist ik dat op dat moment nog niet.

In dezelfde cabine zat Marine samen met haar beste vriendin Lise. Nadat ze haar skibril afzette viel de kleur van haar ogen me direct op. De massa sloot de mogelijkheid voor een gesprek echter uit.

Na het uitstappen van deze lift moest men nog een klein stukje skiën om iets lager een tweede zetellift te nemen die ons naar het grotere skigebied bracht. Opnieuw speelde het toeval in ons voordeel aangezien Lise (Marines vriendin) aan die zetellift dringend op zoek ging naar een papieren zakdoek in de rugzak van Marine, wat ervoor zorgde dat Marine en ikzelf samen op die tweede zetellift terecht kwamen.

Na het tevoorschijn toveren van mijn beste Frans probeerde ik een gesprek aan te knopen. Marine gaf achteraf toe toch enigszins verlegen te zijn waardoor het gesprek behoorlijk oppervlakkig bleef. Op het einde van deze zetellift nodigde ik de beide dames uit om met onze groep mee te skiën maar die uitnodiging werd bijzonder vriendelijk afgeslagen aangezien ze “andere zaken” gepland hadden die dag. Zo skiede Marine terug mijn leven uit.

Twee dagen later keerde de groep waarmee we op skivakantie waren huiswaarts. Toevallig genoeg kreeg ik enkele weken voor de vakantie te horen dat andere vrienden de week erna in een aansluitend skigebied

waren en nog enkele slaapplaatsen over hadden. Hierdoor besloten diezelfde goede vriend en ik nog enkele dagen langer in Frankrijk te vertoeven. Om de leegte die de eerste groep bij hun vertrek achterliet wat op te vullen besloten Kris (de goede vriend) en ikzelf even het dorp van Châtel te verkennen.

Hierdoor kwamen we terecht op een klein optreden… waar Marine enkele meters voor me met Lise ook stond te kijken…

Ze viel me uiteraard meteen op maar enige vermoeidheid weerhield me ervan vlot goeiedag te gaan zeggen. Het duurde niet lang of Marine had mij ook opgemerkt en kwam op me afgestapt…

Na een minder oppervlakkig gesprek besloten we met ons vier iets te gaan eten en te genieten van een Franse aprèsskibar. Van het een kwam zo het ander. De daaropvolgende dag keerde Marine echter terug naar Parijs. We wisselden de nodige contactgegevens uit en beloofden later in Parijs of elders af te spreken.

Terug in België ging het drukke leven weer zijn gang en sms’ten we wat over en weer zonder veel meer.

Op een gegeven moment, een week of drie na de skivakantie, kreeg ik op een zaterdagavond een behoorlijk kordaat Frans bericht zeggende dat ik had beloofd naar Parijs te komen en dat het nu toch wel wat lang begon te duren. Op dat moment stond ik als BOB op een feestje in de Kempen. Na het vervullen van mijn verantwoordelijkheden en het terug thuisbrengen van mijn vrienden besloot ik door te rijden richting Parijs… kwestie van antwoord te geven op het gekregen bericht… Op deze manier zagen we elkaar terug aan de voet van Montmartre om 5u30 ’s ochtends... De rest is geschiedenis.

22

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Nieuw: een LGBTQ-stadskroniek van Antwerpen

De kleur van de stad maakt mijn ziel amoureus

naar aanleiding van vijfentwintig jaar lgBTQboekhandel in Antwerpen verscheen De kleur van de stad maakt mijn ziel amoureus, een stadskroniek van de lgBTQ-gemeenschap, samengesteld door Johanna Pas, mark Sergeant, marion Wasserbauer, marc Daems, Paul Borghs en Bart Hellinck, met de steun van het Fonds Suzan Daniel en Erfgoedlab Antwerpen. (Jörg PYL)

Panelgesprek op de zolder van café Den Draak.

Foto: Jörg PYL

WILL FERDY De boekvoorstelling vond plaats op 20 november 2021 op de zolder van café Den Draak, met covidpas, mondmaskers en goede verluchting.

Het gebeuren werd opgeluisterd door een trio dat aangepaste liedjes bracht en opende met het tragische ‘Vaarwel Christine’ van Will Ferdy, toen die nog niet uit de kast durfde komen en zong over een vrouw in plaats van een man. nABIllA AIT DAoUD Het eerste exemplaar van het boek werd overhandigd aan schepen van cultuur Nabilla Ait Daoud, die met

een warm dankwoord antwoordde.

Na twee gespreksrondes werd de voorstelling besloten met een vraag aan de schepen of de stad voor een huis kan zorgen waar zowel archief, boekhandel, kantoren als ontmoetingsruimte voor LGBTQ onder één dak verzameld kunnen worden.

De schepen antwoordde dat hierover kan worden gepraat.

Het boek zelf bespreken wij in onze volgende editie. Meer info op antwerpen.be/stadkronieken.

Een exemplaar aanschaffen kan nu al in boekhandel Kartonnen Dozen.

Prijs: 10 euro.

aanplanting van bomen aan de Tramplaats

Ruim twee jaar na het begin van de werken aan de Tramplaats zijn de nieuwe bomen aangeplant.

Foto: Diederik VAN WOENSEL

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

23

Restauratiewerken sleepten ruim 13 jaar aan

Gerenoveerd Rijksarchief officieel ingehuldigd

Op dinsdag 19 oktober 2021 vond de officiële heropening plaats van het rijksarchief aan de Door Verstraeteplaats in Antwerpen. De regie der gebouwen voerde de afgelopen jaren grondige renovatie- en uitbreidingswerken uit in dit prachtige belle-époquegebouw, dat dateert uit 1905-1906.

Bezoekers kunnen er sinds april dit jaar (op afspraak) talrijke archiefbestanden van de stad, de regio en de provincie Antwerpen raadplegen. (luc PAnDElAErS) In 2003 schreef Gazet van Antwerpen: ‘Het Rijksarchief sluit de deuren om na drie jaar renovatie in 2010 opnieuw te openen’. In werkelijkheid liep het wel iets langer uit: tussen de goedkeuring van de bouwaanvraag in 2004 en de voltooiing van de werken verliepen niet minder dan zestien jaar. De vertraging kwam er nadat er een juridisch conflict was gerezen tussen de Regie der Gebouwen en de hoofdaannemer. Die laatste ging dan ook nog eens failliet.

verwijzing naar Archief, Antwerpen en Albert I. In de torentjes aan de zijkanten zijn de originele smeedijzeren trappen bewaard die van de ene naar de andere verdieping leiden. Het gebouw werd trouwens oorspronkelijk ook als archief ontworpen, met een voor die tijd uitzonderlijke aandacht voor de brandveiligheid. Om de opslagcapaciteit uit te breiden van zes naar vijftien strekkende kilometers werden twee aanpalende herenhuizen toegevoegd en werden

Rijksarchief op de Door Verstraeteplaats.

Foto: Luc PANDELAERS

Jezuïeten, het archief van de afgebroken Sint-Michielsabdij, alsook de omvangrijke collectie ‘notariaat’ die zes eeuwen notariële akten beslaat. Een aantal topstukken zoals de originele bouwtekeningen van de Carolus Borromeuskerk en de inschepingslijsten van passagiers naar de Nieuwe Wereld van de dienst Schepenbeheer staan op de topstukkenlijst van Vlaanderen.

ToEKomSTPlAnnEn De uitbreiding op het gelijkvloers biedt ook mogelijkheden voor nieuwe activiteiten. Er is nu een polyvalente zaal die plaats biedt aan een tachtigtal personen en die zeer geschikt is voor het organiseren van lezingen en workshops. Op termijn zal die ook onderdak kunnen bieden aan culturele activiteiten die niet rechtstreeks verbonden zijn met het archief.

Officiële heropening op 19 oktober 2021.

Foto: Luc PANDELAERS

HEroPEnIng Maar eind goed al goed: op dinsdag 19 oktober 2021 vond eindelijk de officiële heropening plaats met een academische zitting met heel wat illustere aanwezigen: de kabinetschefs van de bevoegde federale staatssecretarissen Mathieu Michel en Thomas Dermine, Laurent Vrijdaghs, administrateur-generaal van de Regie der Gebouwen, algemeen rijksarchivaris Karel Velle en namens het stadsbestuur schepen Koen Kennis. En daarnaast natuurlijk veel volk waarvan men, gelet op de dikte van hun brillenglazen en hun wat bleke gelaatskleur, kan vermoeden dat ze erg veel met hun neus in de archieven zitten.

BEllE ÉPoQUE Daarna volgde het interessantste onderdeel: een rondleiding door het gerestaureerde gebouw. Een unieke gelegenheid, want normaal is enkel de benedenverdieping toegankelijk voor het publiek. De restauratie heeft het als monument geklasseerde gebouw terug de volle belle-époquegrandeur gegeven maar er tegelijk ook de functionaliteit en de technologie van de 21ste eeuw aan toegevoegd. De originele mozaïekvloeren werden minutieus gerestaureerd, met aan de buitenkanten de Belgische tricolore en in de hoeken een sierlijke hoofdletter A als

er twee bijkomende ondergrondse archiefruimtes gecreëerd. De oude vaste rekken werden ook grotendeels vervangen door compacte rollende rekken. Toch volstaat deze uitbreiding niet om de ganse collectie terug naar Antwerpen over te brengen: een deel van de minder frequent geraadpleegde stukken blijft in depot in Beveren.

Waar vroeger de binnentuin was werd de nieuwe leeszaal gebouwd, onder een metershoge gigantische koepel die voor aangenaam daglicht zorgt. Zij biedt normaal ruim plaats aan veertig personen maar door corona wordt dat voorlopig beperkt tot twintig.

CollECTIE Het Rijksarchief in Antwerpen bewaart documenten daterend van de 12de tot de 21ste eeuw. Het gaat om zeer diverse archieven van belangrijke openbare en private instellingen, organisaties, verenigingen, families en personen gevestigd of woonachtig op het grondgebied van de provincie Antwerpen. Tot de meest waardevolle collecties behoren onder meer het gigantische provinciearchief (vijf kilometer!), de collectie gemeentearchieven uit het ancien régime, het archief van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en -kapittel, het internationale archief van de Nederduitse Provincie der

De genodigden bewonderen een affiche uit de19de eeuw.

Foto: Luc PANDELAERS

mormonEn Goed nieuws is er ook voor wie met stamboomonderzoek bezig is. Heel veel parochieregisters en registers van de burgerlijke stand zijn inmiddels gedigitaliseerd en kunnen online geraadpleegd worden. Gedaan dus met in het archief zelf eindeloos door microfilms te navigeren. Tijdens de rondleiding vertelde hoofdarchivaris Johan Dambruyne dat die digitalisering vreemd genoeg voor een stuk het werk is van de Mormonen, die wat rare Amerikaanse sekte waarvan de zendelingen vroeger op zondagvoormiddag wel eens aan de bel hingen om de “blaaide boedskap” te verkondigen. Blijkbaar willen die de stamboom van de ganse mensheid opmaken omdat ze geloven dat ze postuum het Mormoonse doopsel kunnen toedienen aan hun voorouders en hen zo het eeuwige leven kunnen schenken. Bizar, maar ze gaan daarbij wel op wetenschappelijk verantwoorde wijze te werk en ze hebben uitstekende genealogiesoftware ontwikkeld die wereldwijd in archieven gebruikt wordt.

Het Rijksarchief koestert ten slotte ook plannen om de topstukken uit de collectie die nu veilig opgeborgen zitten op de zolderverdieping meer zichtbaar te maken voor het grote publiek. Daarbij wordt gedacht aan tijdelijke, al dan niet thematische tentoonstellingen. Jammer genoeg zorgt de aanslepende corona-ellende ervoor dat deze plannen voorlopig nog moeten wachten op uitvoering.

Het Rijksarchief is open voor het publiek op dinsdag, woensdag en vrijdag van 9 tot 16.30 u. Ten gevolge van de coronamaatregelen moet voorlopig vooraf een plaats gereserveerd worden per e-mail, ten minste twee werkdagen voor de gewenste bezoekersdatum. mEEr InFo rijksarchief.antwerpen -beveren@arch.be Tel: +32 (0)3 236 73 00

24

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Textielontwerpster Nathalie Van der Massen brengt nieuw talent naar Zurenborg

Weven met licht en linnen Sinds kort kunnen we onze creatieve lijst van Zurenborg uitbreiden met nathalie Van der massen, die met haar innovatieve textielontwerpen naam maakt op het vlak van binnenhuisarchitectuur. (machteld HARDY)

Na haar opleiding als Grafisch Vormgever en een master in Textielontwerp was Nathalie Van der Massen kort actief in de modesector en het terrein van het grafisch ontwerp.

Vervolgens kon ze zich op uitnodiging van het Vlaams Architectuur Instituut verdiepen in het archief van het duo Bataille-ibens postmoderne interieurarchitecten. Hun toepassing van het principe van de gulden snede en het belang van het licht in hun werk waren belangrijke aanknopingspunten voor Nathalie Van der Massen en inspireerden haar tot het maken van een installatie waarin weefsels, structuren en licht centraal stonden. Deze installatie die tentoongesteld werd in de Singel in 2016 vormde de aanzet tot haar eigen creatief werk en ‘handschrift’.

Op dat moment was textielontwerp nog beperkt tot het terrein van de tapijten maar al vlug slaagde Nathalie Van der Massen erin om zich met haar textielontwerpen een plaats te verwerven in de wereld van de interieurarchitectuur. Ze nam deel aan beurzen (o.a. Interieur Kortrijk, Collectible /Brussels, Light and Furniture Fair/ Stockholm); ze werkte mee aan een project in de VS en exposeerde in een galerij in Dallas, ze kreeg artikels in o.a.Knack Weekend, Milk Magazine, Elle Décoration en bouwde op die manier

gestaag haar contacten verder uit.

Intussen werkt ze als volledig zelfstandige vanuit haar atelier in de Pretoriastraat. Meestal krijgt ze haar opdrachten via architecten en is ze van in het begin bij het project betrokken. Textiel is ‘overal’ aanwezig (gordijnen, meubels, structuren,…) en het geeft voldoening mee te kunnen nadenken en problemen te kunnen oplossen tijdens het ontwerpproces.

TACTIEl Het tactiele van haar materiaal is één van de belangrijkste redenen waarom Van der Massen gekozen heeft voor textielontwerp. De Japanse traditie met haar respect voor en omgang met het materiaal is voor haar een groot voorbeeld.

Materiaalkennis is fundamenteel en ze leert al doende steeds bij. Haar favoriete werkmateriaal is linnen en ze vindt het belangrijk om deel uit te maken van onze sterke traditie op dit vlak en haar bijdrage te leveren tot het in stand houden en doen bloeien van ons erfgoed. Er is bij ons heel veel kennis en craftmanship aanwezig op dit vlak en ze wil haar steentje bijdragen om deze kennis door te geven. Ze houdt ervan zelf dingen uit te proberen en heeft mensen in haar omgeving die die haar met raad en daad en kennis kunnen bijstaan. Ze gelooft sterk in het delen

Nathalie Van der Massen met één van haar textielontwerpen.

Foto: Machteld HARDY

van kennis en in een vruchtbare samenwerking in plaats van onderlinge concurrentie. Dat heeft ze ondervonden toen ze deel uitmaakte van Haptic House, het coworkingproject voor jonge designers, een initiatief van Ben Storms.

Wat Nathalie Van der Massen de meeste voldoening geeft is het volgen van het hele creatieproces van begin tot einde. Het begint met mensen/klanten die je vertrouwen geven en die je toelaten je eigen handschrift te gebruiken. Een creatie start dan met een tekening of grafisch beeld. Van der Massen laat zich hierbij inspireren door tal van bronnen. Hedendaagse kunst in binnen- en buitenland, maar ook film en muziek liggen aan de oorsprong van haar werk. Soms luistert ze (obsessief) naar dezelfde muziek bij het maken van een bepaald ontwerp.

Het grafische beeld wordt vervolgens in een 3D-voorstelling vertaald.

De eigenlijke productie van het textielontwerp is meestal een industrieel gegeven waarbij erg veel techniek, technologie en programmeerkennis komen kijken. Daarvoor laat Van der Massen zich bijstaan door specialisten.

Het minst leuke in het hele proces

is de logistiek, organisatie en administratie (offertes, financien,..) die Nathalie Van der Massen helemaal alleen voor haar rekening neemt. Maar gelukkig is er het laatste moment waar ze naartoe werkt: de tevreden reactie van de klant.

Alles bij elkaar geteld een hele hoop werk dus en het is niet altijd gemakkelijk voor Nathalie Van der Massen om een gezonde balans te houden tussen werk en vrije tijd. Tijdens de coronatijd is het werk niet afgenomen, integendeel. De mensen zijn huiselijkheid en een mooie binnenhuisinrichting meer gaan waarderen, waardoor het aantal klanten alleen maar verder is aangegroeid.

Dat houdt Van der Massen niet tegen om nog meer plannen te maken voor de toekomst. Een intensieve cursus weven staat op haar lijstje; het weefgetouw staat al klaar. Verder droomt ze ervan om naast haar toegepaste textielontwerpen ook meer ‘vrij’ werk te maken met een solotentoonstelling als culminatiepunt.

Daar kunnen we alvast naar uitkijken!

Verdere informatie vind je op haar website nathalievandermassen.com

ALLE DAGEN OPEN VANAF 10 UUR

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

25

I am Ileana Mariotto

Zurenborgse kunstenares maakt project in spanje Ileana mariotto werd geboren in Venezuela, spreekt vier talen en woonde in zes landen. Vanuit londen, waar zij woonde met haar Belgische man, verhuisde zij vijf jaar geleden naar Zurenborg. onder onze grijze Antwerpse hemel maakt zij kleurrijke collages. momenteel werkt zij in het Spaanse oviedo aan een monumentale zuil op de nieuwe gastronomische Boulevard, centraal in de nieuwe wijk “El Vasco”. (Jan HolVoET)

David Bowie, Frida Kahlo… Ik exposeerde in Parijs en mijn zelfportret was het eerste wat ik verkocht (een beetje tegen mijn zin). De andere werken volgden. Ik ben nooit meer gestopt.

Ik maak nog steeds portretten, van bekende en minder bekende mensen, en dikwijls ook van mensen die ik zie op reis: een Mongoolse herder, een Indisch meisje.”

- Wat is eigen aan uw collages?

Ileana Mariotto: “Ik maak mijn collages met minuscule snippers uit glossy’s en vintage tijdschriften. Als ik een portret van Warhol maak, dan zoek ik New-Yorkse tijdschriften uit ‘68-‘69. Ik ben altijd op zoek naar oude tijdschriften, online en op marktjes. Ik heb er kasten vol van.

Ik ben geobsedeerd door geschiedenis en die spreekt uit mijn knipsels. Elke kleurnuance is een ander knipsel. Pas recent ben ik begonnen mijn kranten te kleuren vóór het verknippen, om sterkere effecten te verkrijgen.”

- En uw werk in Spanje?

Ileana Mariotto: “Ik maak er een zuil van 3,63 m hoog met een doormeter van 1 m. Ik bekleed ze met een grote collage van poëzieteksten en een portret van de grote Asturische dichter Angel Gonzalez en nog vier portretten van winnaars van de lokale literaire prijs: Margaret Atwood, Leonard Cohen, Anne Carson en José Hierro, de eerste winnaar. Het geheel moet de publieke ruimte Ileana Mariottote een culturele toets geven door te refererennaar de literaire prijs van de “Principe e Princesa de Asturias”. Dit is de titel die de troonopvolger van Spanje draagt en dit is de belangrijkste prijs van het land.

De zuil moet de mensen uitnodigen om de wereld van het woord opnieuw te ontdekken, een wereld die onze gevoelens verrijkt. “la poesia ha vuelto y yo non tengo la culpa” “De poëzie is teruggekeerd en dat is niet míjn schuld”

Ileana Mariotto met één van haar collages.

Foto: Gerda HUYGEN

Ileana Mariotto stond al een tijdje op de verlanglijst van de redactie, maar haar drukke bezigheden onder meer in Spanje en een jaarlijkse vakantie, stelden het gesprek enkele keren uit. Uiteindelijk lukte het haar aan de tand te voelen.

Ileana Mariotto: “Ik ben opgeleid als industrieel designer, maar werkte vooral in de modesector.

In Italië regisseerde ik modeshows in Rome en Milaan en had ik een tijdlang mijn eigen kledinglijn ”Una semplice cosa”. Mijn broer werkt nog altijd als designer, maar is vooral

populair als jurylid in de Italiaanse versie van “Dancing with the stars”. Maar alles veranderde toen ik mijn Belgische man Guy leerde kennen en met hem in Londen ging wonen.”

- En vanwaar de carrièreswitch naar kunst?

Ileana Mariotto: “Op zijn vijftigste verjaardag vroeg mijn man mij iets moois te maken voor hem, vanuit mijn artistieke background.

Ik maakte van en voor hem een groot portret in collagetechniek, en hij vond het prachtig. Aangemoedigd maakte ik een reeks met portretten van iconische figuren: Mick Jagger,

- En wat brengt de toekomst?

Ileana Mariotto: “Ach, mijn hoofd barst van projecten.

Ik wil wandelen door Zurenborg; ik wil koffiedrinken in Gitanes, ik geef als vrijwilligster workshops voor kankerpatiënten, maar ik wil ook Belgische collagekunstenaars leren kennen en meer lokaal exposeren. Mijn verkoop en opdrachten verlopen nu bijna allemaal internationaal…

Ik werk ook nog op een collectie rond Woodstock en de parallel met de hunkering naar vrijheid van de covidperiode, maar eerst en vooral ga ik een collectie uitbrengen van foulards met prints van mijn werken. Dat is iets voor het einde van dit jaar.” mEEr InFo www.ileanamariotto.com Ileana Mariotto-selection. Company. Site

26

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Ritueel van Hans Herbots gaat in première In januari gaat Ritueel, de nieuwe thriller van Hans Herbots, in première. Ritueel is, net als Herbots’ film De Behandeling uit 2014, gebaseerd op een roman van de Engelse misdaadschrijfster Mo Hayder. De film werd opgenomen in België, meer bepaald in Brussel en Tervuren. In de hoofdrollen noteren we onder meer marie Vinck, geert Van rampelberg en de Franse acteur Eriq Ebouaney. na veel opnames in het buitenland regisseerde Hans Herbots nog eens een film in eigen land. (Jörg PYL)

en Frans als voertaal. We gaan in première op 20 januari in Antwerpen, maar daarna ook in Oostende en Brussel. Ook al omdat Brussel met zijn Congolese gemeenschap een grote rol speelt in de film.”

- Wat zijn je volgende projecten?

Hans Herbots: “Ik probeer altijd een aantal dingen in ontwikkeling te hebben. Ik ben bezig met een heel interessant project over onze Belgische surrealisten, een soort murder mystery, en ook met een nieuwe thrillerreeks. Maar eerst vertrek ik opnieuw naar het buitenland voor een nieuwe reeks voor Paramount. Ze beginnen met een eigen streamingdienst en willen bij de lancering met een aantal nieuwe reeksen uitpakken, en dit wordt daar één van. Ook dit is een verfilming van een boek. Het gaat over enkele jonge mensen die een oud zeilschip van de Filipijnen naar Australië willen brengen. Maar al die personages dragen uiteraard hun achtergrond, geschiedenis en karakter met zich mee. Over die reis en die confrontaties met elkaar en met zichzelf gaat de reeks.”

leren, die je dan weer kan meenemen naar een volgend project.”

- mocht je carte blanche krijgen, wat zou je graag verfilmen?

Hans Herbots: “Interessante vraag.

Ik ben al lang op zoek naar het ideale scenario, de combinatie van een sterk uitgangspunt en een relevant verhaal. Christopher Nolan is bijvoorbeeld een regisseur die de twee heel mooi kan combineren.

Zowel bij Inception als bij Interstellar gaat het eigenlijk over de relatie tussen ouders en hun kinderen, tussen een vader en zijn dochter. Maar dan verpakt in meeslepende cinema. Bij ons is een verhaal als Kruistocht in spijkerbroek zoiets: het gaat over de wereld van toen en nu, over de impact van religie, over verschillen tussen mensen. En toch is het ook gewoon een heel spannend verhaal. Helaas is dat boek al verfilmd.” (lacht) - Tot slot, een vraag die meestal alleen aan vrouwen gesteld wordt, hoe verzoen je werk en gezin?

Hans Herbots: “Ha. Ik probeer de twee zoveel mogelijk bij mekaar te betrekken. Gelukkig lukt dat bij die buitenlandse projecten meestal

Hans Herbots op de set van Ritueel.

Foto: Eyeworks

Bij het begin van het gesprek vertelt Hans Herbots dat Mo Hayder (pseudoniem van Beatrice Clare Dunkel) enkele weken geleden overleden is aan een motorneuronziekte (verzamelnaam voor een groep ziekten die de motorische zenuwcellen aantast waaronder ALS) op amper negenenvijftigjarige leeftijd, slechts enkele maanden na de diagnose).

Hans Herbots: “Daarom zal de film nu aan Mo Hayder opgedragen worden.

Ik heb haar werk leren kennen toen ik De behandeling draaide en heb daarna nog meer boeken van haar gelezen. Zij focust zich op de donkere kant van de mensen en onderzoekt wat hen drijft. Ze steekt ontzettend veel tijd in research zodat haar boeken wel heel dicht bij de werkelijkheid staan. Ze combineert een sterke plot met uitgebreide karakterstudies.

Uitstekend materiaal om mee aan de slag te gaan.”

- Je hebt veel thrillers en politiereeksen opgenomen, is dat je favoriete genre?

Hans Herbots: “Eigenlijk is dat een beetje organisch gegroeid. Zelf ben ik niet bewust op zoek naar dat genre, maar ik merk dat ik val op verhalen met een goeie structuur als vertrekpunt. Het genre als kapstok voor iets meer, door dan dieper in te gaan op de psychologie van de personages.”

- Wat kan je over de film vertellen, zonder het plot te verraden?

Hans Herbots: “De film gaat over een jonge vrouw die als duikster voor de civiele bescherming en dus voor de politie werkt (rol van Marie Vinck).

Een jaar geleden heeft zij haar ouders verloren. Terwijl zij nog bezig is het ouderlijk huis op te ruimen, vindt zij in een Brussels kanaal een afgehakte hand. Dat confronteert haar met een zware schuld uit het verleden, haar eigen verleden, en dat van haar land. Haar vader was advocaat die opkwam voor de mensenrechten, onder andere in Congo, en zo wordt ons koloniaal verleden in de

film ingebed. In onze buurt verwijzen trouwens een aantal straatnamen nog naar die periode.”

- Staat deze link ook beschreven in het originele boek van mo Hayder?

Hans Herbots: “Het boek verwijst niet naar ons koloniale verleden, maar wel naar voodoopraktijken in Afrika.

Maar we vonden het veel interessanter om onze eigen geschiedenis in de film te verwerken. Er valt zo veel te vertellen over onze koloniale erfenis en over hoe wij daarmee omgaan.

Het was dan ook bijzonder interessant om met acteurs uit de Congolese gemeenschap te kunnen werken.”

- Waar heb je gestudeerd om filmregisseur te worden?

Hans Herbots: “Aan het RITCS in Brussel. Een opleiding waarin je vooral je horizon kon verbreden door in contact te komen met mensen als Jaap Kruithof, Stijn Coninx en verschillende regisseurs en producenten die volop in het vak stonden.”

- Een film wordt in heel korte takes opgenomen. Hoe slaag je er als regisseur in om de spanningsboog te behouden?

Hans Herbots: “Je kan het vergelijken met het bouwen van een huis. Als architect heb je het plan in je hoofd en weet je perfect welke steen waar moet komen. Het is pas op het einde dat mensen zien wat voor huis het precies geworden is. Als regisseur heb je de volledige verhaallijn in je hoofd. Alle scènes hebben een vaste plaats in de film in wording, al kan het bij het monteren gebeuren dat er beslist wordt een scène meer naar voor of naar achter te plaatsen.

Iedereen van de ploeg heeft zo zijn eigen deel van het plan voor ogen, en het is de taak van de regisseur om dat allemaal in het groter geheel te laten passen.”

- Wanneer komt Ritueel in de zalen?

Hans Herbots: “De film komt op 26 januari in de zalen. Het is een echte Belgische film, met Nederlands

Marie Vinck, duikster voor de civiele bescherming in Ritueel.

Foto: Eyeworks

- Heb je ook theater geregisseerd of alleen film en televisie?

Hans Herbots: “Theater heb ik nog niet gedaan, hoewel ik dat wel eens heel interessant zou vinden. Ik pendel zowat tussen televisie en film. Omdat onze Belgische markt zo klein is, kan je eigenlijk pas om de twee, drie jaar een film maken. Op die manier is de afwisseling met televisie organisch gegroeid. Het goede is dat je langs beide kanten steeds dingen blijft bij-

wel. En ik heb een vrouw die niet te beroerd is om haar agenda aan te passen en mee te gaan als het kan, om dan vandaaruit haar leven te organiseren. Misschien is dat nog wel de grootste troef.” mEEr InFo www.eyeworksfilm.be

Restaurant

is verhuisd We verwelkomen u heel graag om de hoek Draakplaats 3

www.cuichine.be

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

27

Nicolas Van Herck wint Rob de Vos Poëzieprijs 2021 van Meander

“ Deelnemen aan wedstrijden is voor een dichter een goeie manier om uit de schaduw te treden” Via een fijne mail vernam de redactie dat Nicolas Van Herck (35) uit de generaal van merlenstraat de rob de Vos-prijs 2021 voor poëzie heeft gewonnen.

Deze prijs is genoemd naar de dichter en stichter van het nederlandse poëzietijdschrift meander.

Hiermee werd alweer duidelijk dat Zurenborg ofwel een erg vruchtbare voedingsbodem is voor poëten of dat dichters zich tot onze mooie wijk aangetrokken voelen. (Jörg PYL)

zondering. Al vanaf de tweede ronde ontvang je een beknopte beoordeling van de jury. Ik ben ook redelijk kieskeurig over de uitgeverij die mijn gedichten mag uitgeven. Ik weet dat ik het mij hiermee niet gemakkelijk maak.

- Vind je humor belangrijk in gedichten?

Nicolas Van Herck: “Humor in poëzie mag, maar moet niet. In slampoëzie is humor nu bijna een verplicht nummertje geworden.”

- Van welke dichters hou je?

Nicolas Van Herck: “Toen ik jong was hield ik zoals allicht iedereen van Herman de Coninck. Maar nu gaat mijn voorkeur meer uit naar Peter Verhelst en Maud Vanhauwaert. Ook Tjitske Jansen en Lieke Marsman vind ik erg goed. Ik houd erg veel van afwisseling in gedichten. Een tijdlang heb ik de mooiste zinnen uit gedichten voor mezelf bijgehouden en diversiteit boeit mij enorm in de poëzie. In een bundel als De honderd beste gedichten van de Poëzieprijs vind je heel verschillende soorten gedichten.”

- Je bent sociaal geëngageerd - je schreef mee aan een boek over armoede in België. Is dat merkbaar in je poëzie?

Nicolas Van Herck: “Ik ben erg begaan met de kwetsbaarheid van een hele hoop mensen, zoals bijvoorbeeld de

Nicolas Van Herck wint de Rob de Vos-poëzieprijs 2021.

Foto: Jörg PYL

De naam Nicolas Van Herck doet bij onze lezers wellicht niet meteen een belletje rinkelen. Wel is de man bekend als socioloog en medeauteur van het boek Armoede in België dat hij samen schreef met Jan Vranken en Danielle Dierckx, de huidige leider van De Roma. Momenteel werkt hij als communicatieanker van de kunstschool Sint Lucas Antwerpen. Zijn poëzieprijs, zijn gedicht en zijn achtergrond wekten meer dan gewone nieuwsgierigheid op bij de redactie, die hem uitnodigde voor een nadere kennismaking.

- Hoelang schrijf je al?

Nicolas Van Herck: “Mijn eerste schrijfsels dateren van toen ik twaalf was. Gelukkig is de drang gebleven.

Ik heb geen schrijfcursussen gevolgd, maar heb wel meegedaan aan wedstrijden van Creatief Schrijven en andere organisaties. Ik ben van mening dat deelnemen aan wed-

strijden voor een dichter een goede manier is om uit de schaduw te treden. Ik raakte twee keer met een gedicht in de top honderd van de Poëzieprijs (voorheen Turing Poëzieprijs). Zo’n poëziewedstrijd is natuurlijk een soort loterij. Uit koppigheid stuurde ik drie keer hetzelfde gedicht naar de Poëzieprijs. De eerste twee keer overleefde het de eerste selectieronde niet en de derde keer kwam het tot mijn verbazing in de top honderd terecht. Daarnaast heb ik gepubliceerd in verschillende literaire tijdschriften, zoals Kluger Hans, Deus Ex Machina en Het Gezeefde Gedicht. Ik heb slechts een beperkt aantal gedichten die ik met de buitenwereld wil delen, want ik sta erg kritisch tegenover mijn eigen werk. Minder fijn aan poëziewedstrijden vind ik de onderlinge concurrentie tussen dichters en het feit dat je amper feedback krijgt.

De Poëzieprijs is daarbij een uit-

Het park Ik weet nog hoe het gras rimpels op mijn benen achterliet tot ze er uitzagen zoals de jouwe hoe het winter werd en ik te oud voor mijn leeftijd leek omdat mijn lippen wondjes vellen als het vriest of hoe je me tegen mijn ouderdom wilde beschermen door zorgzaam de kreuken uit mijn jas te strijken en hoe per plooi die uit mijn mouw verdween, er één verscheen op jouw handen.

Nicolas Van Herck

mensen die in de covidperiode in de supermarkt aan de kassa moesten werken, zelfs zonder bescherming, en hiervoor nooit beloond zijn geworden. Als slamdichter is het zeer verleidelijk om gedichten met een goed rijm en een sterke vorm als politiek instrument in te zetten. Maar wanneer engagement de overhand haalt, is de poëzie in gevaar.”

- Je neemt vooral deel aan nederlandse gedichtenwedstrijden?

Nicolas Van Herck: “Ik heb de indruk dat Nederlandse wedstrijden meer openstaan voor alle soorten gedichten. In Vlaanderen worden heel heldere gedichten al vlug in het hokje van de epigonen van Herman de Coninck gestopt of zelfs tot het populistische genre gerekend.

Nederland staat meer open voor toegankelijke poëzie. Ik wil dat mijn gedichten niet alleen door ‘literatuurkenners’ gelezen worden, maar ook door mensen die menen dat poëzie niets voor hen is. Het blijft natuurlijk vooral de kwestie om begrijpelijk te schrijven zonder in gemeenplaatsen of banaliteiten te vervallen. Het blijft een moeilijk evenwicht.” mEEr InFo www.klugerhans.net deusexmachina.be www.hetgezeefdegedicht.be

28

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

In memoriam voor de plant die maar bleef groeien Twee lentes geleden bespeurde ik een wonderlijke plant in onze wijk.

Een plant met grote, fantastische bladeren, zo groot dat die zelfs voor Adam en Eva een maatje te groot waren geweest! De prachtige plant bleek een Anna Paulownaboom te zijn. Ik nam een scheutje mee naar huis. Het scheutje kreeg worteltjes en ik plantte het naast mijn voordeur. Helaas heeft toen de ijverige poetsvrouw van de buren het prille plantje als onkruid verwijderd. In vijf kleine brokjes haalden we het uit de GFT-bak. Hoopvol plantte ik deze groene kruimels en hoera: er groeiden vijf kleine plantjes in het kleine holletje! Ik liet de plantjes begaan en ze werden groter en groter. Ze groeiden, met verontrustende doorzetting, tot boven mijn voordeur. Vele voorbijgangers bewonderden ‘mijn’ Anna Paulownaboom!

Onze hoofdredacteur, Jörg Pyl, wist te vertellen dat deze plant in China geplant werd bij de geboorte van een dochter. Als de dochter dan huwde, was de plant groot genoeg om er haar meubilair uit te maken.

Met enige bezorgdheid keek ik dus naar deze plant die zienderogen bleef groeien. Tot half oktober hield hij stand en toen begonnen de mooie bladeren af te breken. Helaas, tijd om de plant om te hakken!

Ik zal deze boom niet meer durven laten opschieten in de volgende lente…Stel dat hij tien meter hoog wordt en zijn wortels onze straatstenen openrijten, de muren doen splijten en de leidingen wurgen? En meubels heb ik toch al…

(Renee DUFAIT) Laatste foto van de Anna Paulownaboom.

Foto: Renee DUFAIT

s t o e p verkoop Zurenborg alweer groot succes dankzij prachtig zomer weer Op zondag twaalf september vond alweer voor de vijfde keer de grote stoepverkoop plaats in de Stierstraat, Ramstraat, Walvisstraat, Grote Beerstraat en Lange Van Ruusbroecstraat. Deze rommelmarkt werd ook nu weer gezegend door de weergoden want het was prachtig nazomerweer.

Nieuw ditmaal was dat er ook een tombola ten voordele van de Warmste Week werd georganiseerd. De hoofdprijzen waren twee waardebonnen, te verzilveren in brasserie De Walvis, die op vier oktober door het organiserend comité plechtig overhandigd werden aan de twee winnaressen uit de Ramstraat.

“Onze rommelmarkt wil absoluut niet concurreren met de rommelmarkten op de Dageraadplaats”, zegt medeorganisator Thierry Vanelslander uit de Walvisstraat. “Op de Dageraadplaats staan er voornamelijk professionele verkopers. Niks mis mee natuurlijk, ik struin daar ook graag eens rond. Maar bij ons is het commerciële maar bijzaak. Wij proberen vooral de buurt bij mekaar te brengen en sociale contacten tussen buren te stimuleren. Er wonen hier veel gezinnen met jonge kinderen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat kinderkleren en speelgoed zeer populaire items zijn. Voor kinderen is het hier telkens weer een groot feest.”

(Luc PANDELAERS)

Chrisssy's Chris Vissers

Kleermaakster Retouche info.chrisssys@gmail.com www.chrisssys.be 0485 39 33 66

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

29

Beestjes van Lies Van Gasse: een dystopische bundel met een vleugje humor

Over een krekel die nog nooit van nick cave heeft gehoord en andere kruip-, sluip- en zoemdieren lies Van gasse (38) is een veelzijdige jonge vrouw: ze dicht, tekent en schildert, musiceert, geeft les, treedt op en voedt samen met haar man twee zoontjes op. Als schrijver-illustrator kent u haar misschien van graphic novels zoals Nel. Een zot geweld en Een held en van de graphic poem Sylvia. Het bekendst is ze als dichter. Haar vijfde bundel, Beestjes, is net uit. Een boek dat naadloos aansluit bij de coronaperiode en daar ook op reflecteert, al was de kiem voor de gedichten al een eind voor corona gelegd. (Peter THEUNYNCK) andere dieren verzamelt die van alles om er een nestje mee te maken. Bij haar zijn het geen takjes of veertjes, mos of ijzerdraad, maar woorden en zinnen; haar nestje is een gedicht of een verhaal om in te wonen. We komen in haar hoofd binnen via een tekening van Zoontje, het tweede personage van de bundel, en we wandelen door haar herinneringen en gedachten. Daarin duiken zaken op die haar jeugd getekend hebben, bv. het moment waarop ze als klein meisje helemaal onder de mieren zat, het Dutroux-tijdperk met de witte mars en de witte ballonnen, maar ook culturele referenties zoals Kiplings Jungle Book, Bomans Erik of het klein insectenboek of de muziek van Nick Cave, Neil Young, Louis Neefs of Paul McCartney.

Ook de binnenwereld van Zoontje leren we beter kennen.

Hij is vooral gefascineerd door al dat wemelende leven om zich heen, hij wil verzamelen, bewaren en bouwen, maar doordat hij zijn krachten nog niet kan doseren, kan hij ook dingen kapot maken.

Lies Van Gasse zoekt naar beestjes.

Foto: Dieter DEDECKER

- Hoe is het idee voor Beestjes ontstaan?

Lies Van Gasse: “In mijn vorige bundel, Wassende stad, was alles groot. Ik bracht een uitdijend universum in kaart. Daarna voelde ik de behoefte om in te zoomen op het kleine. Ik realiseerde me hoe klein de mens wel is; hij wordt meegesleurd in processen die veel groter zijn dan hemzelf. De krioelende, soms met uitsterven bedreigde beestjes in de bundel zijn een metafoor voor de mensenwereld. Mensen denken vaak dat er een Chinese muur staat tussen hen en de dierenwereld, maar dat is niet zo. Ik zocht naar de parallellen tussen mens en dier. Voor de bundel las ik veel over bacteriën, insecten, plankton enz. Veel van mijn research kreeg direct of indirect een plekje in de bundel.”

- Beestjes zit de tijd nauw op de huid.

Een product van de coronajaren?

Lies Van Gasse: “Het gekke is dat de eerste gedichten uit de bundel al in 2017/18 ontstonden, ruim voor corona dus. Eerst focuste ik vooral op muggen. Tijdens het schrijven van Beestjes viel er van alles voor: de eerste klimaatmarsen, klimaatvluchtelingen, het uitbreken van het coronavirus, de lockdown…. Wat ik al had geschreven werd door de werkelijkheid ingehaald. Het beeld van bedekte gezichten kwam al in mijn gedichten voor, lang voor er van mondmaskers sprake was. Het is een beeld voor ontindividualisering.

De coronaperiode heeft het schrijfproces natuurlijk wel beïnvloed, gevoed en aangescherpt.”

- Wat is de rode draad doorheen je bundel?

Lies Van Gasse: “Het boek draait om drie centrale personages. Eerst en vooral is er Moederhoofd. Net als

Het derde belangrijke personage is de Vlinderonderzoeker. Hij is wetenschapper en denker, een wat cerebrale figuur: ‘De computer is een koelkast voor zijn gedachten.’

Hij vraagt zich bijvoorbeeld af of dieren een ziel hebben en hoe grammaticaal geursignalen zijn. ‘Terwijl wij onder het gewicht van de eeuwen verdwijnen, /zoekt hij geld voor de integratie van beestjeshabitats in het ontwerp/ van sporen, hoogspanningslijnen, andere infrastructuur,/ en, zoals altijd, /voor meer studies.’ Toch is hij geen eendimensionale figuur; hij heeft ook zijn zachte kant: ‘Soms [staat] hij in een bebloemde berm langs de weg of gewoon gezellig aan de afwas.’ Hij heeft een en ander op tijd gezien, hij waarschuwt, maar hij kan niet tijdig ingrijpen.

maatschappijbeeld dat heel hardnekkig blijft. Ik las ergens dat er in China 500 miljard werd geïnvesteerd in arbeiders die planten kunstmatig gaan bestuiven.

Kunnen ze met dat geld de bijen niet redden?

Verder zijn er in de coronaperiode maatregelen getroffen waar ik, als moeder van twee jonge kinderen, niet vrolijk van wordt. Er wordt maar zelden vanuit het perspectief van het jonge kind gedacht en toch is deze periode heel bepalend voor de manier waarop onze kinderen gaan opgroeien. Er zijn ook steeds meer inbreuken op de privacy Naast de Vlinderonderzoeker speelt nog een andere man die wij als normaal gaan beschouwen. Dat is best wel een rol in de bundel: de man in de boom-rooimachine. Wel akelig.” zonder hoofdletter. Overdag voert hij zijn vernietigende werk uit, terwijl hij ‘s avonds een zorgzame vader is voor - Het is niet allemaal kommer en kwel. Er zit ook humor Zoontje. In zijn boom-rooimachine hangt trouwens een in de bundel. tekening van Zoontje. Ze lezen samen boekjes, maar de Lies Van Gasse: “Dan heb je het bijvoorbeeld over die man is ruw en onhandig. Bij het openslaan van een boek ‘krekel die nog nooit van Nick Cave heeft gehoord / en ook het paleis van koning Loewie niet weet zijn.’ Hier en breekt hij de rug ervan.” daar heb ik een komische noot toegevoegd. Dat brengt wat zuurstof in het soms troebele water van de bundel.”

- En de beestjes? mogen die ook actief meedoen?

Lies Van Gasse: “Zij komen in het tweede deel van de bundel aan het woord. Daar ontdekt de lezer hoe ze tegen - ook in Beestjes is het plastische heel belangrijk. Hier is de mensheid en de wereld aankijken. Heel anders dan wij een beeldend kunstenaar aan het werk?

Lies Van Gasse: “De tekeningen die in de bundel aan bod natuurlijk.” komen zijn heel functioneel. Zoontje maakt bijvoorbeeld - Je bent zelf moeder van een zoontje. Zit er veel van een tekening op een voorschriftje. Langs die poort stappen Moederhoofd en Zoontje binnen in een nieuwe jullie in moederhoofd en Zoontje?

Lies Van Gasse: “Moederhoofd en Zoontje zijn perso- wereld. Dat procedé haalde ik uit Bomans’ Erik of het klein nages. Natuurlijk sluipt er heel wat van mijn beleving insectenboek. De tekeningen verbinden Moederhoofd en of van die van mijn huisgenoten in die personages, maar Zoontje. Ze zijn een uitstekende vorm van communicatie nooit is er een één-op-éénrelatie tussen personages tussen moeder en kind. Als je met je kind over zijn schetin mijn werk en bestaande personen. Het zijn eerder sen en krabbels praat, kom je heel veel te weten.” afsplitsingen van mij en anderen.

- Beestjes is al je vijfde dichtbundel. Zie jij een evolutie In de &-gedichten in mijn bundel komen niet de in je werk? personages, maar het dichterlijke ik aan het woord. Maar Lies Van Gasse: “Dat vind ik een moeilijke. Ik denk dat ook daar weer is er geen één-op-éénrelatie. Ik val niet de aandachtige lezer dat beter kan uitmaken dan ikzelf. volledig samen met het dichterlijke ik dat in mijn bundels Na mijn bundel Wenteling (2013) had ik het gevoel dat dichten vanuit een centraal thema, een concept, nogal tot de lezer spreekt.” dwingend kan zijn. Ik wou daaruit losbreken en zocht - Beestjes lijkt wel een dystopie. Er hangt veel dreiging naar een lossere, vrijere vorm. In Wassende stad (2017) in de lucht. ‘Elk moment kan het gevaar inslaan,’ lees was de vorm dan weer heel los en voor Beestjes zocht ik, of ‘Zet de horren maar klaar jongens, het nadert’, of ik dus opnieuw naar een evenwicht tussen vrijheid en samenhang. Het is aan de lezer om te beoordelen of dit ‘Iedereen maakt een kooi van zichzelf’.

Lies Van Gasse: “De toekomst ziet er niet zo rooskleurig experiment geslaagd is.” uit, hé. Als je als jonge moeder nadenkt over de gevolgen van de opwarming van de aarde, slaat de schrik je De bundel Beestjes van lies Van gasse verschijnt om het hart. We maken ons bezorgd om uitstervende in december 2021 bij uitgeverij Wereldbibliotheek. soorten, maar beseffen nog te weinig dat we, als we ISBn 97890284 52053 zo voortdoen, zelf een uitstervende soort worden. De De bundel telt 72 pagina’s en kost 22,99 euro. planeet zal het wel overleven, maar de mensheid??

Beschikbaar bij de betere boekhandel.

Er worden te veel beslissingen genomen vanuit een

30

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

ROMA 2022: een muzikaal feestjaar in De Roma

Bijna anderhalf jaar bleef het muisstil in De Roma.

Wat een feest toen die eerste noten terug uit de boxen knalden. Kleinschalig, intiem, voorzichtig.

We leerden die eerste maanden de enorme rijkdom van het Belgische muzieklandschap kennen.

En genoten er met volle teugen van. Voor interna-

tionale artiesten bleven de grenzen nog langer op slot. Ook daar komt nu eindelijk verandering in.

2022 wordt een muzikaal jaar als nooit tevoren.

Mét internationale bands en artiesten die staan te trappelen om weer te touren. We lichten er enkele voor je uit.

THE NOTWIST The Notwist is het beste wat de Duitse indiescene te bieden heeft. Vertigo Days is het eerste album in zeven jaar tijd, en wat voor één. Cico Beck en broers Markus en Micha Archer combineren melancholische popmuziek, kletterende elektronica en hypnotiserende krautrock tot één overdonderende soundscape, die live alleen maar aan kracht wint.

DO 17 FEBRUARI THIS IS THE KIT+ This Is The Kit is de band van Kate Stables.

Vorig jaar bracht de Britse muzikante haar nieuwe album Off Off On uit, de langverwachte opvolger van het prachtige Moonshine Freeze uit 2017. De nieuwe plaat kwam er na haar tour met The National en laat opnieuw zien wat een ongelooflijke songwriter Kate Stables is.

DI 8 FEBRUARI

ROBERT GLASPER Sinds Black Radio in 2012 uitkwam, transformeerde jazzpianist Robert Glasper van grote belofte tot absolute wereldster. Hij werkte samen met grootheden als Jay-Z, Erykah Badu, Kanye West, Jill Scott, Mos Def en Bilal. Hij speelde ook de pianostukken in op To Pimp a Butterfly, het iconische album van Kendrick Lamar. In De Roma presenteert Robert Glasper Black Radio 3, zijn nieuwe album waarmee hij bewijst dat hij relevanter klinkt dan ooit!

MA 28 MAART

STRAND OF OAKS Met In Heaven schreef Tim Showalter de plaat van zijn leven. Met zijn gouden stem grijpt de immer innemende bezieler van Strand of Oaks – woeste baard, wapperende manen, maar o zo knuffelbaar – je van bij de eerste noot bij je nekvel. In Heaven is het achtste studioalbum van Strand of Oaks: een hartverscheurende plaat over verlies en intens verdriet, met in de horizon een zoete, roodgekleurde zon die langzaam wegzakt in de meren van Indiana.

DO 10 FEBRUARI

FUTURE ISLANDS Beleef een indierockavond om nooit te vergeten. Future Islands ken je van onweerstaanbare hits als Seasons (Waiting on You) en A Dream of You and Me. De band rond de charismatische frontman Sam Herring krijgt er DEHD bij als support. Knetterende indie-synthpop rechtstreeks uit Baltimore en Chicago.

ZO 20 MAART

FATOUMATA DIAWARA Net als haar grote voorbeeld Oumou Sangaré, waarbij ze nog als backing optrad, zingt Fatoumata Diawara in de Wassoulou-traditie van haar thuisland Mali. Met haar onnavolgbare dansmoves, haar prachtige stem en haar verfijnde gitaarspel betovert ze ieder publiek.

ZA 12 MAART

THUNDERCAT Wonderbassist Stephen ‘Thundercat’ Bruner live bezig zien is een belevenis. In 2017 stond hij met een band met even fantastische muzikanten op het podium van De Roma en maakte hij van elk nummer een waanzinnig nieuwe versie. Met zijn laatste album It Is What It Is, in 2020 nog bekroond met een Grammy Award, nodigt hij de luisteraar opnieuw uit op een onweerstaanbaar muzikaal feest. Met zijn zwoele falsetstem verrijkt met effecten en zijn eigenzinnige mix van soul, funk, jazz, hiphop en elektronica creëert Bruner intimistische en tegelijk uiterst dansbare klanksculpturen.

ZA 9 APRIL

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

31

ROMA Circus in De Roma Circus en De Roma: een geslaagd huwelijk.

Na de succesvolle productie Cirq à Roma in 2018, keert de wereld van de verwondering in 2022 eindelijk terug naar het hart van de prachtige zaal op de Turnhoutsebaan.

Kleinschaliger en intiemer, met twee acts van telkens een half uur, maar niet minder hoogstaand en adembenemend.

DAWN RICHARD Dawn Richard wijkt af van de geijkte paden en stapt een wereld in waarin elektro, dance, soul, drum-‘n-bass, pop, trap, r&b en hiphop met elkaar versmelten tot één futuristische, uiterst dansbare cocktail. In De Roma stelt ze haar nieuwe album Second Line voor, het tweede deel van de trilogie waarmee ze op zoek gaat naar haar Creoolse, AfroAmerikaanse en indiaanse roots.

DI 10 MEI Alle info & tickets via www.deroma.be

Eindejaarsactie Het eindejaar is traditioneel cadeautjestijd. Uiteraard doet De Roma ook mee. Dit is hét moment om anderen te laten kennismaken met jouw favoriete concertzaal!

Bij aankoop van een waardebon t.w.v. minimum 50 euro voor tickets van De Roma krijg je een mooi extraatje. Je kan kiezen

Het gezelschap Knot on Hands laat een innovatieve en meer organische vorm van partneracrobatiek zien, met pure bewegingen en een unieke lichaamstaal. Drie acrobaten – Britt Timmermans, Mario Kunzi en Tijs Bastiaens – zoeken in Brace for Impact naar de grenzen van evenwicht. In hun zoektocht naar die balans vinden ze verschillende nieuwe manieren om vooruit te komen en zich door de ruimte te bewegen. Op hun reis verkennen ze elkaars (on) mogelijkheden en komen ze erachter wat het betekent om al hun gewicht in de handen van de ander te leggen.

Circusartiest David Eisele brengt zijn soloshow Cycle die begint met een filosofische vraag. Staat er eigenlijk ooit iets stil?

Net als atomen, planeten en zonnestelsels in circulaire systemen blijven bewegen, blijft alles in ons leven en om ons heen evolueren. Op het podium start Eisele een fascinerend onderzoek naar het contrast tussen de kracht van de cyr wheels en de kwetsbaarheid van de diabolo. Samen functioneren ze in oneindige bewegingen, maar het is de artiest die ze met zijn virtuoze beheersing steeds weer tot beweging aanzet.

Circus in De Roma.

Zaterdag 22 januari 2022.

Info & tickets: www.deroma.be

Schenk een avondje De Roma aan je familie of vrienden

tussen een feestelijke fles Duvel van 75 cl of twee flesjes frisse Energibajer (hoppig alcoholvrij bier) of het inspirerende Roma & Amor receptenboekje.

Waar kan je terecht voor deze eindejaarsactie? Je kan je waardebon kopen en je geschenk meenemen aan de ticketbalie van De

Roma (Turnhoutsebaan 329 in Borgerhout) op dinsdag- en vrijdagvoormiddag (10:00>13:00) en woensdagnamiddag (13:00>17:00).

Actievoorwaarden: De waardebon kan je bij de aankoop niet onmiddellijk verzilveren als betalingsmiddel voor tickets. De cadeautjes worden niet per post verstuurd en

kunnen enkel afgehaald worden.

Online aankopen van waardebonnen vallen buiten de eindejaarsactie. Deze actie loopt tot en met vrijdag 14 januari 2022 of zolang de voorraad strekt.

Meer info via www.deroma.be

22 DECEMBER

AXELLE RED A VERY SPECIAL CHRISTMAS 23 DECEMBER

21

DEC

SHAB-E YALDA HET AFGHAANSE FEEST VAN HET LICHT

45 JAAR THE KIDS 29 DECEMBER

DE KREUNERS 11 JANUARI

19

JAN

DE MEISJE MARTHA!TENTATIEF · JAOUAD ALLOUL

WOUTER DEPREZ SPEECH 14 JANUARI

ALS DE ROOK OM JE HOOFD IS VERDWENEN VROUWEN ZINGEN BOUDEWIJN DE GROOT 28 JANUARI

7 JAN BOHO STRINGS & YANNICK BOVY BOY MEETS GIRL · NIEUWJAARSCONCERT

STEF KAMIL CARLENS & THE GATES OF EDEN PLAY BOB DYLAN 6 FEBRUARI

DIE VERDAMMTE SPIELEREI

23 JAN FILM- & VINYLBEURS

TURNHOUTSEBAAN 286, 2140 BORGERHOUT · HET VOLLEDIGE PROGRAMMA & TICKETS: WWW.DEROMA.BE + 03 600 16 60

32

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

corso Programma c o r s o winter 2021-2022 THEATER Holy Shit Suzanne Grotenhuis | De Nwe Tijd do 16 en vr 17 dec 2021 20 uur | grote zaal vvk € 14 | kassa € 16

Boy Kyoko Scholiers do 3 feb 2022 20 uur | grote zaal vvk | kassa € 18

Mag ik even 2021 Kamal Kharmach za 22 jan 2022 20 uur | schouwburg vvk € 22 | kassa € 24

Wat doet het met iemand om op te groeien zonder de basis van een veilig nest? En kun je ontsnappen uit je eigen achtergrond? Scholiers verbeeldt een brandend actuele realiteit op scène. Met een soundscape van Joris Blanckaert, live gebracht door het kinderkoor van Opera Vlaanderen en HERMESensemble.

Onderland | première Clara Cleymans, Alice Reijs, Michael Pas, Dimitri Leue en Warre Borgmans vr 11 en za 12 feb 2022 20 uur | grote zaal vvk € 20 | kassa € 22 Na het succes van ‘Genoeg’ slaan Warre Borgmans, Dimitri Leue, Michael Pas en Alice Reijs weer de handen in elkaar om samen theater te maken, deze keer aangevuld met Clara Cleymans. In Flamont, waar alles rond de goudmijn draait, weeft zich de liefde en het leven tussen een ethisch drama en een familietragedie.

DANS Workshop Breakdance (15+) Berchemse Plezanterikken vr 8 okt 2021 tot 25 feb 2022 17 uur | dansstudio gratis Een ontroerend relaas over iemand die opkrabbelt in een wereld die steeds sneller lijkt te gaan. Een verhaal over verlies, en hoe je tijd kunt vinden om daarbij stil te staan. Grotenhuis bewijst opnieuw, met deze opvolger van ‘On Ice’, dat ze van elk onderwerp sprankelend en humoristisch solotheater kan maken.

Ouder kind Raven Ruëll & Bruno Vanden Broecke | KVS di 21 dec 2021 20 uur | grote zaal vvk € 18 | kassa € 20

Een gefictionaliseerd autobiografisch portret van Bruno Vanden Broecke en Raven Ruëll, over de eeuwige spanning tussen acteur en regisseur, over gefaalde projecten en vriendschap. Dit is de tiende voorstelling die ze samen maken. Voor deze mijlpaal hebben ze alles anders aangepakt.

Dissident Lara Staal | NTGent wo 19 jan 2022 20 uur | grote zaal vvk € 16 | kassa € 18 | - 25 € 8 Vijf jongeren die op school bekend staan als ‘probleemgeval’ nemen het podium over. Theatermaker Lara Staal gaat op zoek naar jongeren die zich weigeren aan te passen en die de machtsrelaties uitdagen. Hun blik houdt ons een spiegel voor. Wat kunnen we leren van datgene dat ons niet goed uitkomt?

Alle Bboys & Bgirls in Berchem en omstreken kunnen op vrijdagavond een workshop breakdance komen volgen in de dansstudio van schouwburg corso. Vooraf inschrijven is niet nodig.

The Upside Down Man Mohamed Toukabri vr 28 jan 2022 20 uur | grote zaal vvk € 14 | kassa € 16

Kamal zal, voor de derde keer alweer, de eindejaar conference voor zijn rekening nemen.

Met een jaar waar het Capitole werd bestormd, de drugsmaffia werd ontmaskerd en waar we meer dan ooit door hebben hoe essentieel kappers zijn, belooft ook deze conference een klepper van formaat te worden.

DNA Lieven Scheire wo 26 jan 2022 20 uur | schouwburg vvk € 22 | kassa € 24

In zijn eerste solo-creatie beweegt Toukabri (Rosas, Eastman, Needcompany) heen en weer tussen verleden en heden, tussen twee landen, twee culturen en twee tradities, tussen kunstdisciplines en danstalen. Dans, video, tekst en geluid versmelten tot een autobiografisch stuk over identiteit.

HUMOR Toen eindelijk alles lukte Maarten Westra Hoekzema do 13 jan 2022 20 uur | schouwburg vvk € 16 | kassa € 18 Maarten zoekt antwoord op de vragen: Wanneer is een leven gelukt? Hoe zorg je ervoor dat alles lukt en kun je daar eigenlijk wel voor zorgen?

Moeten we eigenlijk wel willen dat alles lukt?

Maarten weet op zijn geheel eigen wijze een mengvorm te brengen tussen theater en comedy.

Lieven Scheire voert jou door de wereld van de menselijke genetica vol wonderlijke weetjes en onthutsende theorieën. Met een mix van toegankelijke wetenschap en comedy brengt hij complexe materie op een begrijpelijke en entertainende manier over, met kennis van zaken en met de nodige dosis humor.

III-ième Jan Jaap van der Wal za 5 feb 2022 20 uur | schouwburg vvk € 22 | kassa € 24 In ‘III-ième’ ontdekken we de eerste barsten in Jan Jaap zijn relatie met Vlaanderen. De relatie is nog steeds vurig, maar nu en dan duiken er kleine irritaties op. Hij aanvaardt ze wel, maar het is tijd om er eens over te praten.

CINEMA CORSO Caramel Nadine Labaki di 11 jan 2022 14.30 en 20 uur | grote zaal vvk | kassa € 5

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

33

corso In een schoonheidssalon in Beiroet kruisen de levens van vijf vrouwen elkaar. Het schoonheidssalon fungeert als een kleurrijke en sensuele microkosmos waar ze elkaar hun bekommernissen toevertrouwen. De levendige en intieme gesprekken gaan natuurlijk over mannen, seks en het moederschap, terwijl de klanten worden geknipt en geëpileerd met... caramel.

Rookie Lieven Van Baelen di 1 feb 2022 14.30 en 20 uur | grote zaal vvk | kassa € 5 Nicky is een jonge ambitieuze en zelfverzekerde motorrijder pur sang. Zijn wereld stort onverwachts in wanneer hij door een ongeval nooit meer zal kunnen racen. De hoofdrollen in deze bejubelde Vlaamse film zijn voor Matteo Simoni, Veerle Baetens en Valentijn Braeckman.

MATINEE Ook niet-senioren zijn van harte welkom op de matinees. Een ticket kost 8 euro, een koffie of thee is in de prijs inbegrepen.

FAMILIE Concert magiq 2,5 + Esmé Bos & Bart Voet zo 26 dec 2020 14 en 16 uur | kleine zaal vvk € 6 | kassa € 8

Kat met laarzen (5+) Sprookjes Enzo | Pietro Chiarenza zo 13 feb 2022 15 uur | grote zaal vvk € 6 | kassa € 8

Zangeres Esmé Bos en muzikant Bart Voet gaan in ‘concert magiq’ op zoek naar het meeslepende van muziek, iets wat peuters zeer intuïtief kunnen beleven, soms heel hartstochtelijk en magisch.

Ze brengen liedjes in verschillende talen over bijzondere momenten in een kleinmensenleven.

Hush - Henry's dream machine (6+) Zonzo Compagnie di 28 dec 2021 14 uur | grote zaal vvk € 6 | kassa € 8 Maak kennis met De Engelse barokcomponist Henry Purcell. Centraal op scène staat een grote toverdoos, een reusachtige maquette van een oud theater. Een droommachine zeg maar. Als de gordijnen opengaan, ontplooit zich een wondere wereld waarvoor Purcell prachtige muziek schreef.

Old-time favourites De Bonanzas di 18 jan 2022 14.30 uur | grote zaal vvk | kassa € 8

Manta (4 tot 24 m) Klankennest wo 29 dec | 15.30 en 17 uur do 30 dec | 9.30, 11 en 15.30 uur grote zaal vvk € 6 | kassa € 8

De Bonanzas zorgen voor een dynamische, nostalgische en sfeervolle show met uiteenlopende golden oldies waaronder een vleugje country, de Elvis uit Las Vegas, het psychedelische van The Doors en zelfs een ode aan een van de beste songschrijvers aller tijden: Albert -I'm a train- Hammond.

Manta is een installatie en voorstelling waarin muziek, beeld en beweging in dialoog gaan en versmelten tot één geheel vol muzikaal ontdekkingsplezier voor de allerjongsten. Klankennest liet zich inspireren door de bijzondere visuele aanwezigheid en bewegingen van de Manta reuzenrog uit de oceaan.

I love you Sofie di 22 feb 2022 14.30 uur | grote zaal vvk | kassa € 8

Stellar Boem (6+) Anastassya Savitsky zo 30 jan 2022 15 uur | grote zaal vvk € 6 | kassa € 8

Pop, jazz, funk & soul. Dat is Sofie. Een eerlijke en creatieve artieste die steeds haar eigen weg volgt.

Met haar uitgebreide stembereik slaagt ze erin elk nummer op een gevoelige en persoonlijke manier te brengen waardoor haar concerten uitzonderlijke klasse en sfeer uitstralen.

Stellar Boem is een ontdekkingsreis door de ruimte, een dansante fantasie over leven in een andere wereld, maar ook over het leven in het algemeen.

Een universum dat balanceert tussen hedendaagse dans en poppenspel voor nieuwsgierige ruimtevaarders.

Vertrouw jij een kat die laarzen aan heeft en praat?

Wij niet … of toch? Want deze kat is een ongelofelijk beest: hij kan toveren! Misschien heb je het verhaal al gehoord, maar je hebt het vast nog nooit gezien zoals wij het laten zien. Als een ondeugend poëtisch verhaal op kousenvoeten.

Plantin en Moretuslei 92 2018 Antwerpen T. 03 233 66 80 info@apotheekplantijn.be

ontharingen • massage • pedicure manicure • make-up • gelaatsverzorging verwendagen • cadeaubons Voor alle verzorgingen worden 100% natuurzuivere producten van Dr. Hauschka en Chi gebruikt.

www.mooimakerijanemoon.be ann@mooimakerijanemoon.be gsm 0498/69 39 45 Volg ons ook op Facebook en Instagram

34

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

DE GAZET

gekaapt

De glimlach van een kind…

Er wordt weleens gezegd dat de glimlach van een kind onbetaalbaar en onvervangbaar is.

Als onderwijzer in hart en nieren kan ik dat alleen maar beamen.

Al moet ik de laatste tijd die glimlach missen van onze leerlingen uit het vijfde en zesde leerjaar.

Kato Goossens, directice van de school De Brug

Nee, ze zijn niet altijd slecht gehumeurd en nee ze komen -denken we toch- nog altijd graag naar school. Het is dat ene vieze virus dat het hen lastig maakt. Ja, inderdaad corona, covid, covid-19 of blijkbaar ondertussen ook al covid-21…

Onze leerlingen dragen dapper een mondmasker. Dapper, het woord staat er meer dan terecht want als schoolteam weten wij maar al te goed dat het soms best vervelend is om dit te dragen. We doen dit omdat we de mensen rondom ons willen beschermen en we zullen dit om deze reden ook blijven doen.

Toch ontdekken onze leerlingen stilaan ook de voordelen van zo’n mondmasker… ik hoor u denken, voordelen? Ik schets even kort de situatie.

We zitten in de klas, naast elkaar. U en ik. De leerkracht stelt aan mij een vraag. Ik weet het antwoord niet, u wel. Vroeger moest je dan heel omslachtig hoesten, je hand voor je mond houden, even bukken, nu fluister je het antwoord vanachter je mondmasker en jawel… ik kan schaamteloos en met een grote glimlach het antwoord geven.

Dat die glimlach deels verborgen blijft achter mijn mondmasker, vind ik plots veel minder erg!

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

35

Kinderdistrictsraad Berchem kwam voor de eerste keer samen Op woensdag 17 november kwam voor de allereerste keer de kinderdistrictsraad samen in de raadszaal van het districtshuis van Berchem. De deelnemers werden verkozen uit de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar in Berchemse scholen van zowel het GO als van het gemeentelijke en het katholieke onderwijs.

(Luc PANDELAERS) “Daarmee kunnen we eindelijk uitvoering geven aan het Berchems bestuursakkoord” zegt districtsschepen Kris Gysels (Open VLD), “want door de aanslepende coronacrisis heeft dit project ruim twee jaar vertraging opgelopen. Deze kinderdistrictsraad heeft een dubbel doelstelling. Het is belangrijk dat kinderen op deze manier kunnen participeren aan het beslissingsproces van Berchemse dossiers die hun rechtstreeks aanbelangen. Ze maken zo ook kennis met hoe besluitvorming gebeurt, en hopelijk prikkelen we op deze manier de kinderdistrictsraadsleden wel tot verder maatschappelijk engagement.”

In Berchem bestaat er al een jeugdraad, waarin jongeren advies verlenen over Berchemse besluitvorming. In deze jeugdraad zitten vertegenwoordigers van de verschillende jeugdverenigingen.

Kris Gysels: “De vertegenwoordigers in de jeugdraad zijn vaak leiding leiding van een jeugdbeweging en ze komen daarmee uit een welbepaalde hoek hoek van de jeugdwerking. Met de kinderdistrictsraad willen we eeneen ruimere inruimere spraak van zoek inspraak vanonze onzeBerchemse Berchemsejeugd jeugdrealiseren. realiseren.Daarom Daarom zijn zijn we op zoek gegaan naar jonge tieners, die via hun lagere school in Berchem afgeafgevaardigd worden. worden. Zo bereiken bereiken we een breder deel van deze leeftijdsleeftijdscategorie. Het district districtBerchem Berchemzet zetvolop volopinin participatie inspraak, opop participatie en en inspraak, de de oprichting van kinderdistrictsraadvult vultdeze dezedoelstelling doelstellingperfect perfect aan. aan. oprichting van dede kinderdistrictsraad Als we de stem van onze Berchemse jeugd willen horen dan is het belangrijk om dit zo breed mogelijk te doen, vandaar de opstart van deze kinderdistrictsraad.”

De vergadering begon alvast met het nodige decorum: na de introductie legde elke deelnemer de eed af voor schepen Gysels, die voor de gelegenheid zijn officiële schepensjerp had omgegord. Het eerste agendapunt was daarna de organisatie van de jaarlijkse buitenspeeldag. Er kwamen zo’n dertig ideeën op tafel waarvan de elektrische rodeo-stier veruit het meeste bijval kreeg, maar ook het idee van een hoogteparcours viel erg in de smaak.

Na de pauze werd het tweede thema op tafel gelegd: Skate on Tour. Schepen Gysels: “In afwachting van de bouw van het nieuwe skatepark in 2023 zoeken we locaties waar we een week lang een halfpipe en rampen kunnen plaatsen voor de skaters, steppers en BMX’ers.”

Met behulp van de verantwoordelijke voor sport in het district konden de kleine raadsleden samenzitten om te debatteren over mogelijke locaties: “Hierover is er nog geen beslissing genomen, maar ze weten nu wel waarover ze moeten nadenken, denk aan geluidoverlast voor de buren of genoeg ruimte voor de infrastructuur. Volgende kinderdistrictsraad worden de mogelijke locaties opnieuw besproken en gaan ze een keuze maken.”

Volgens schepen Gysels verliep de kinderdistrictsraad echt zoals een ‘echte’ districtsraad: “Het was een zeer constructieve vergadering, en de maturiteit van de zestien deelnemers heeft me aangenaam verrast.

We hebben het ook zo formeel mogelijk georganiseerd. Niemand heeft zich tijdens de gesprekken weggestopt.”

De kinderdistrictsraad zal vanaf nu drie keer per (school) jaar samenkomen.

36

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Een successtory met bittere nasmaak

Minder bussen in de wijk

Het busverkeer op Zurenborg beroert al lang de gemoederen. Zolang de stelplaats openblijft, blijven er bussen door de wijk rijden die daar niet thuishoren. maar kijk, op enkele maanden tijd is er flink wat veranderd. De feiten op een rij, gepaard met bedenkingen. (guy PoPPE) Je merkt het haast niet, ik ben er met de fiets alvast voorbijgereden zonder het op te merken, maar op het kruispunt van de Pretoriastraat en de Singel is er sinds april een voorlopige en sinds de zomer een definitieve bussluis. De bussen die de stelplaats uitrijden om overal in de stad passagiers op te pikken, kunnen zo naar links de Noordersingel oprijden. Zo’n bus hoeft dus niet meer de hele wijk te doorkruisen. Uitsluitend de bewoners van de Pretoriastraat zitten nu met de overlast, tot de stelplaats begin 2024 verdwijnt, over iets meer dan twee jaar. Benieuwd of wie er in die straat woont, dat een aangenaam vooruitzicht vindt. Begin 2024, dat is de datum, die aftredend directeur Roger Kesteloot in het maartnummer van de Gazet van Zurenborg geprikt heeft. De Gazet houdt in het oog of De Lijn haar belofte gestand doet.

BUS 20 En 21 WEg Wie vanaf 28 juni onder de vernieuwde spoorwegbrug op bus 20 of 21 stond te wachten, is eraan voor de moeite. Nog een nieuwigheid. Die twee lijnen rijden niet meer door de wijk maar omzomen ze. Als je dezer dagen aan Berchem station bus 21 neemt, dan is de volgende halte op de Plantin Moretuslei, een eind voorbij de Montensstraat, niet zover van de Delhaize supermarkt.

Mijn buurvrouw van 82 vertelde me dat als ze nu naar het ziekenhuis in Wilrijk moet, ze eerst naar de tramhalte onder de brug stapt en dan overstapt aan het station. Dat is bepaald geen vooruitgang.

Moeten we als wijkbewoners niet eens nadenken, vraag ik me af, over plannen die we, soms met veel kreten en luid gefluister, op tafel leggen als oplossing voor de overlast die onnodig busverkeer veroorzaakt?

De Gazet heeft ze het laatste jaar veel ruimte gegeven.

We hebben gelezen hoe de twee bewuste lijnen “simpelweg van station Berchem naar Antwerpen Centraal rijden via de route door Zurenborg”.

Nou en? Wie bus 21 af en toe neemt voor een afspraak op het ZNA Middelheim, het kinderziekenhuis of St.-Augustinus, die ziet wie er opstapt, met een kinderwagen, een wandelstok, een rollator of krukken. Want daarom rijdt die bus door Zurenborg, met name om die mensen zo goed mogelijk openbaar vervoer te bezorgen, dicht bij hun deur.

Dat is essentieel. Wie er in de stad komt wonen, ook in een chique buurt als Zurenborg, moet dat in koop nemen. We hebben ook gelezen dat “Antwerpen in veel opzichten al een 15-minuten stad is waar nagenoeg alle zaken te voet of met de fiets geregeld kunnen worden”. Een typische opmerking van een fitte, hippe stadsbewoner, die desnoods wel zijn auto neemt en geen oog heeft voor de ouderen in de wijk, wie er moeilijk ter been is en de ouders met jonge kinderen. Maak nou van die fiets geen alleenzaligmakend vervoermiddel en breng respect op voor wie de bus een noodzaak is voor een kwaliteitsvol leven.

BlIJ? De wijkbewoners die al geruime tijd de trom roeren om De Lijn tot beterschap te bewegen en onnodig busvervoer te schrappen hebben

bewezen dat je resultaten boekt als je lang op dezelfde nagel klopt, zelfs bij de hardleerse bestuurders van De Lijn. Dat moeten we in onze oren knopen, niet afgeven loont op de duur. Maar zijn we echt blij? Was er ook aandacht voor de verzuchtingen van wie er in deze wijk nooit zijn mond roert, nooit op straat komt, nooit de Gazet als spreekbuis gebruikt? We hebben De Lijn de pap in de mond gegeven voor een zoveelste ingreep die neerkomt op een verarming van het aanbod, slimmeriken die we zijn.

Veel bussen passeren hier niet meer.

Foto: Jörg PYL