Bm Magazine 2013 4 by OneMed

BMagazine kwartaal 4, 2013

voorkom een droge winterhuid

pag. 9

mmm, hollandse herfstgroenten!

pag. 14

schoonmaaktips uit grootmoeders tijd

pag. 36

Najaar Het najaar is weer begonnen. Het wordt weer kouder, langzaam worden de dagen wat korter, de bladeren aan de bomen krijgen prachtige herfstkleuren en we genieten er extra van als het zonnetje zich nog af en toe een keertje laat zien. Ook gaan de tuinmeubelen weer naar binnen, alle tuinen worden winterklaar gemaakt en we brengen onze tijd steeds vaker binnen door. Misschien brengt u wat extra sfeer in de huiskamer met bijvoorbeeld een paar (andere) kussentjes, wat kaarsjes en een lekkere plaid voor op de bank... Vaak zijn enkele kleine details al genoeg om nĂŠt dat beetje extra gezelligheid te creĂŤren. Ja, deze periode van het jaar heeft zeker haar charme! Boeren Medical B.V. Hercules 22 5126 RK Gilze T. 0800 099 66 40 F. 013 578 42 85

Colofon Opmaak: Boeren Medical

In deze editie van BMagazine vindt u allerlei leuke tips voor in het najaar: Hoe voorkomt u bijvoorbeeld een droge winterhuid? Welke groenten zijn nu het allerlekkerst? En hoe verhoogt u uw weerstand? Daarnaast staat het magazine weer boordevol leuke weetjes, nieuwtjes, een kinderpagina en kunt u aan de slag met een Zweedse kruiswoordpuzzel. Veel plezier!

Redactie: Boeren Medical De inhoud van deze uitgave is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Boeren Medical kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor onvolledigheden en onjuistheden. Boeren Medical sluit alle aansprakelijkheid uit voor directe of indirecte schade, van welke aard dan ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met het opvolgen van vermelde tips en adviezen. Alle rechten en prijswijzigingen voorbehouden.

2 | BMagazine

Paul, Marina & Dave Boeren

Blz. 4

Nieuws

Blz. 8

BM Informatiedag

Blz. 9

Voorkom een droge winterhuid

Blz. 10

Boeren Medicals nieuwste

bloedglucosemeters

Blz. 14

Mmm, Hollandse herfstgroenten

Blz. 16

Verhoog uw weerstand

Blz. 20

Goede gewoontes voor het slapen gaan

Blz. 22

Prijsvraag winnaars!

Blz. 23

Kwartaalattentie

Blz. 24

Bestellijst

Blz. 25

‘Dat is makkelijk’

Blz. 26

Puzzel

Blz. 28

De 5 meeste gebruikte excuses

om niet te gaan sporten

Blz. 30

Simpel en snel energie besparen

Blz. 34

Brei uw eigen sjaal

Blz. 36

Schoonmaaktips uit grootmoeders tijd

Blz. 39

Extra kilo’s door eten na 20.00 uur?

Blz. 40

Alles over bier

Blz. 46

Kinderspecial

Nieuws

BM Informatiedag

weer druk bezocht! De BM Informatiedag van zaterdag 10 augustus jongstleden werd weer druk bezocht door klanten van Boeren Medical, maar ook geïnteresseerde familieleden en kennissen kwamen een kijkje nemen. Het thema was ‘Meten is weten’ en ging dus vooral over het belang van het regelmatig controleren van de bloedglucosewaarden. Tijdens de lezing kwamen vanuit het publiek weer interessante vragen en verhalen naar boven. Boeren Medical presenteerde ook haar nieuwe eigentijdse meters die vanaf oktober 2013 exclusief bij Boeren Medical verkrijgbaar zullen zijn. Er zijn drie verschillende varianten: BM Diamond PRIMA, BM Diamond VOICE, BM Diamond MINI.

Elke variant kent haar eigen specifieke kenmerken die de meter aantrekkelijk maken. Zo beschikt de BM Diamond VOICE over spraakondersteuning voor blinden en slechtzienden en de supercompacte BM Diamond MINI over bluetooth. De nieuwe serie meters is zeer compleet, betrouwbaar, veilig en bovendien helemaal van deze tijd! Bezoekers met interesse in de nieuwe meters hadden de mogelijkheid dat op een speciaal formulier kenbaar te maken en zullen zo spoedig mogelijk nader geïnformeerd worden.

4 | BMagazine

Heeft u ook interesse in onze nieuwe bloedglucosemeters? Vraag dan de uitgebreide brochure aan via ons gratis servicenummer 0800 099 66 40. Een compleet overzicht van de mogelijkheden vindt u vanaf oktober 2013 op www.boerenmedical.nl.

Voor de allerkleinsten presenteerden we onze nieuwe BM kinder(service)producten, zoals het BM spelletjesboek en een kindvriendelijk dagboekje om de bloedglucosewaarden in bij te houden. Deze producten verstrekt Boeren Medical geheel gratis. In alle kinder(service) producten spelen onze eigen BM superhelden de hoofdrol. Dit zorgt voor een kleurrijk en speels geheel. Afsluitend was er een spetterend optreden van de Gebroeders Ko. Zowel de bezoekers als het personeel van Boeren Medical deden enthousiast mee: jong en oud stond volop te swingen en er werd zelfs een polonaise gelopen. Kortom: een erg leuk einde van weer een druk bezochte BM Informatiedag. En men ging niet met lege handen naar huis: alle bezoekers mochten een goed gevulde goodie bag meenemen. Er was een aparte goodie bag voor volwassenen en kinderen samengesteld. Zo was de goodie bag

voor de volwassen gevuld met een handout van de presentatie, een informatiebrochure van de BM Diamond bloedglucosemeters, een set speelkaarten en een Vitility ontkroner voor aardbeien en tomaten. De kinderen ontvingen een leuk spelletjesboek, stickervellen, een kleurplaat en potloodjes. Voor foto’s van de BM Informatiedag kunt u kijken op onze eigen facebookpagina: www.facebook.com/BoerenMedical

Wandelen even goed voor gezondheid als hardlopen Goed nieuws voor mensen die niet graag hardopen, maar wél van wandelen houden... Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat het niet uitmaakt of u gaat hardlopen of wandelen: beide manieren van bewegen hebben een positief effect op de bloeddruk en het cholesterolgehalte. Ook wordt de kans op diabetes type 2 en hart- en vaatzieken verkleind. In het onderzoek werden 33.060 hardlopers en 15.045 wandelaars zes jaar lang gevolgd. Gemeten werd hoeveel ze wandelden of hadden hardgelopen en de effecten daarvan op de bloeddruk, het cholesterol, de kans op diabetes type 2 en de kans op hart- en vaatziekten. De resultaten van het onderzoek werden onlangs gepubliceerd in het vakblad ‘Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology’. (Lees verder op de volgende pagina)

BMagazine | 5

Uit de resultaten is gebleken dat wandelen of hardlopen even gezond is, mits u dezelfde hoeveelheid energie verbruikt. In een uur hardlopen verbruikt u vanzelfsprekend meer energie dan in een uur wandelen. Daar moet u dus rekening mee houden, oftewel: u moet langer wandelen dan hardlopen om hetzelfde effect te kunnen bereiken. Maar het soort beweging, hardlopen of wandelen, maakt geen verschil. De kans om diabetes type 2 te krijgen werd door hardlopen of wandelen (bij hetzelfde energieverbruik) gemiddeld met 12% verlaagd. Hoe meer de mensen wandelden of hadden hardgelopen, hoe beter het effect op de gezondheid.

Wandelen wanneer u diabetes heeft... Wandelen helpt niet alleen om diabetes te voorkomen, maar ook als u reeds diabetes heeft is het goed voor de gezondheid. Dit bleek uit onderzoek dat het UMC St. Radboud uitvoerde onder mensen met diabetes die de Vierdaagse liepen. Dit onderzoek werd gefinancierd door het Diabetes Fonds. In principe verkleint elke vorm van beweging de kans op mogelijke lichamelijke gevolgen van diabetes, zoals hart- en vaatziekten. Wandelen is laagdrempelig en daardoor zeer geschikt als

6 | BMagazine

u wat extra wilt bewegen. Dat betekent niet dat u meteen een vierdaagse moet gaan lopen, wat zeer intensief is en daarom vaak een behoorlijke aanslag op het lichaam betekent, gekeken naar bijvoorbeeld het effect op de bloedglucose en vochthuishouding. Wanneer u diabetes heeft kunt u het daarom misschien beter bij een half uurtje wandelen per dag houden. Maar de keuze is uiteraard geheel aan uzelf! In 2012 werden er door onderzoekers van het UMC St. Radboud in totaal 100 mensen onderzocht, waarvan 30 mensen met diabetes. Zij zouden allen de Nijmeegse Vierdaagse gaan lopen en werden gedurende een voorbereidende wandeltraining van 4 maanden beoordeeld op hun lichaamlijke fitheid. Eind 2012 waren de eerste resultaten van het onderzoek beschikbaar. Het wandelen had veel gedaan voor de gezondheid van deze mensen met diabetes. Ze waren fitter en hun risico op hart- en vaatziekten was gedaald. Ook was hun insulinegevoeligheid verbeterd. Wel kwam naar voren dat de positieve effecten minder werden als de deelnemers minder gingen wandelen. Een belangrijke boodschap die naar voren kwam uit het onderzoek was dan ook: â&#x20AC;&#x153;Blijf wandelen!â&#x20AC;?. Ook al is het maar een half uurtje per dag of een paar keer per week. Ieder beetje is beter dan niets. Bron: www.diabetesfonds.nl

Gezond, gezonder, gezondst...

De granaatappel! Dat het voldoende consumeren van fruit in belangrijke mate bijdraagt aan een gezonde levensstijl is al jaren geen geheim meer. Fruit is lekker, maar ook uitermate gezond. Geadviseerd wordt het consumeren van twee tot drie stuks fruit per dag. Dat geldt ook voor mensen met diabetes, tenzij de behandelaar anders adviseert uiteraard. Alle fruit is gezond, maar toch zijn er enkele die er extra positief uitspringen, zoals de granaatappel. Deze vrucht behoort zonder twijfel tot één van de allergezondste soorten. Granaatappels komen oorspronkelijk uit Perzië en worden al eeuwenlang verbonden met allerlei culturen en religies als een symbool van vruchtbaarheid. De granaatappel behoort botanisch gezien tot de bessen en groeit aan een boom van ongeveer acht meter hoog. Het is een prachtige rode vrucht die ongeveer zo groot is als een sinaasappel. De vruchten zijn een bron van kalium, vitamine C en een grote hoeveelheid van stoffen die goed zijn voor uw immuunsysteem. De schil is glad, leerachtig en roodbruin van kleur. Binnen de schil verdelen witachtige vliezen de vrucht als het ware in aparte gedeeltes. Hierin zitten talloze geleiachtige rode ‘balletjes’ met een eetbaar wit pitje erin.

De granaatappel heeft een frisse zoetzure smaak. Vruchtvlees, zoals in het meeste fruit aanwezig, kent de granaatappel niet. Daarom wordt aangeraden de vrucht te persen. Doe dit wel voorzichtig met behulp van een handmatige citruspers (met een elektrische pers verpulvert u de zaadjes, waardoor het sap bitter wordt). Resultaat: een gezonde, frisse fruitsap! De granaatappel wordt ook wel gebruikt als garnering. Granaatappels zijn het hele jaar door verkrijgbaar in de grotere supermarkt of groente- en fruitzaak. In de periode van januari tot en met juni wordt de granaatappel ingevoerd uit Peru en in de maanden juli tot en met december wordt de vrucht uit Spanje, Israël en Iran aangeleverd. De granaatappel wordt altijd rijp geoogst en kan dus op de dag van aankoop direct gegeten worden. Wanneer u granaatappels gaat kopen kies dan bij voorkeur de glanzende vruchten en laat vruchten met een harde of droge schil liggen. Granaatappels die zwaar aanvoelen zitten waarschijnlijk vol sap. In de koelkast zijn granaatappels ongeveer een week houdbaar. Bij kamertemperatuur zal een granaatappel snel rijpen. Dit ziet u echter niet aan de buitenkant, maar wel aan het vruchtvlees: deze kleurt van geel-rood naar rood-bruin. Bron: www.groentenenfruit.nl BMagazine | 7

BM Informatiedag 16 november 2013 BM Informatiedag 16 november in het kader van Wereld Diabetes Dag Diabetes neemt inmiddels wereldwijd onder zowel volwassenen als kinderen epidemische vormen aan. Het voornaamste doel van Wereld Diabetes Dag is dan ook aandacht en begrip te vragen voor diabetes. Het wereldwijde thema voor dit jaar is: â&#x20AC;&#x2DC;Protect our futureâ&#x20AC;&#x2122; (bescherm onze toekomst). Wereld Diabetes Dag werd in 1991 door de Internationale Diabetes Federatie (IDF) en de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geĂŻntroduceerd als reactie op de alarmerende toename van diabetes over de hele wereld. Sinds 2007 wordt het onder leiding van de Verenigde Staten jaarlijks gevierd op 14 november. Dit is de verjaardag van Frederick Banting die samen met Charles Best een belangrijke rol heeft gehad in de ontdekking van insuline in 1922. Ook dit jaar worden er op 14 november over de gehele wereld diverse initiatieven georganiseerd om aandacht te vragen voor diabetes. Boeren Medical draagt hier graag haar steentje aan bij door op zaterdag 16 november een

BM Informatiedag te organiseren die in het teken staat van Wereld Diabetes Dag.

Zaterdag 16 november aanstaande: BM Informatiedag Noteer deze dag alvast in uw agenda, want in het kader van Wereld Diabetes Dag organiseert Boeren Medical op 16 november tussen 10.00 uur en 14.00 uur een informatiedag met uiteenlopende interessante onderwerpen. Zo kunt u op de informatiemarkt weer terecht voor meer informatie omtrent diabetes en uw hulpmiddelen en kunt u uw meter laten controleren door Boeren Medical. Kijk voor het volledige programma op www.bminformatiedagen.nl (bij het ter perse gaan van dit magazine was het volledige programma nog niet bekend). Een interessante dag dus, ook wanneer u geen diabetes heeft. Iedereen is dan ook van harte welkom! Kijk voor meer informatie over de BM Informatiedag op onze website www.bminformatiedagen.nl of bel 0800 099 66 40 en meld u direct aan!

Datum: 16 November 2013 Tijd: 10.00 - 14.00 uur Locatie: Hercules 22, Gilze 8 | BMagazine

Voorkom een droge winterhuid

Uw huid is meestal niet zo blij met het gure herfst- en winterweer: hoewel u misschien een heel normaal huidtype heeft, kan die in deze periode toch droger en trekkeriger aanvoelen. En uw lippen zullen sneller barsten. Maar hoe komt dit? En hoe kunt u dit helpen voorkomen? In het najaar heeft de huid van het gezicht extra veel te verduren. Buiten snijdt de koude wind in uw gezicht en winterse neerslag teistert uw wangen. Binnen staat de verwarming te gloeien in vaak te droge lucht. Dat is de reden dat de gezichtshuid zo heftig kan reageren: de omstandigheden zijn zwaar en ze wisselen snel als u van binnen naar buiten gaat en andersom.

Smeren, smeren, smeren! De beste remedie tegen een droge, trekkerige huid is: smeren! Gebruik een crème die past bij uw huidtype en mocht u het nog niet doen, smeer vooral ook met een rijke, voedende en/ of hydraterende nachtcrème. ’s Nachts werkt het herstelmechanisme van de huid namelijk optimaal, dus juist dán loont het om te smeren. En omdat u toch in bed ligt, kunt u de echt droge plekken royaal dik insmeren. Hetzelfde geldt voor uw lippen: blijf lippenbalsem gebruiken en scrub uw lippen regelmatig door er met een zachte tandenborstel over heen te bewegen.

Laat u verwennen bij de schoonheidsspecialiste Mocht u graag naar de schoonheidsspecialiste gaan, kies dan voor een hydromicrodermabrasiebehandeling. Hierbij worden met fijne kristalletjes al de dode huidcellen verwijderd en wordt uw huid verzorgd met direct werkzame stoffen. Het resultaat is een fris uitziende huid die intens is gehydrateerd en/of gevoed, afhankelijk van wat uw huid het meeste nodig heeft. BMagazine | 9

Boeren Medicals nieuwste bloedglucosemeters:

compleet, betrouwbaar, veilig en helemaal van deze tijd! Met de zeer betrouwbare en gebruiksvriendelijke BM Diamond bloedglucosemeters heeft u maximale controle over uw diabetes. Door de No Coding Technologie is coderen niet nodig en zijn ook codeerfouten verleden tijd. Een minimale hoeveelheid bloed (0,5 渭l) is al voldoende voor een nauwkeurige test. Bovendien is de BM Diamond serie zeer eenvoudig in gebruik: plaats de strip, test, klaar! Het resultaat verschijnt binnen 5 seconden in een zeer helder scherm dat voorzien is van LCD Backlight. Dankzij LCD Backlight kunt u de gegevens altijd aflezen: bij nacht, maar ook bij felle zon overdag. En via een Micro-USB aansluiting kunt u alle testresultaten en andere persoonlijke data eenvoudig importeren naar een computer. De benodigde software hiervoor is geheel gratis te downloaden. Daarnaast zijn de BM Diamond bloedglucosemeters voorzien van de volgende praktische functies: registratie bloedglucosewaarden v贸贸r 10 | BMagazine

en n谩 de maaltijd, 4 persoonlijke alarminstellingen, geheugen tot 450 testen met datum en tijd, weergave gemiddelde waarden (over 7/14/21/28/60/90 dagen) en u heeft de mogelijkheid om gebruik te maken van alternatieve testplaatsen bij zelfcontrole (AST). Er zijn drie verschillende varianten: de BM Diamond PRIMA, de BM Diamond VOICE en de BM Diamond MINI. Elke variant kent haar eigen specifieke kenmerken die de meter aantrekkelijk maken. Zo beschikt de BM Diamond VOICE over spraakondersteuning voor mensen met een verminderd gezichtsvermogen en beschikt de supercompacte BM Diamond MINI over bluetooth. Alle meters zijn uitgevoerd in een strak modern design en verkrijgbaar in de kleuren zwart en wit. En met de handige bijgeleverde opbergetui neemt men de meter en toebehoren - zoals vingerprikapparaat, strips en lancetten eenvoudig overal mee naartoe.

BM Prima

BM voice

BM mini

No Coding Technologie: geen codering vereist

✓

Minimale bloeddruppel nodig: 0,5 μl

✓

Resultaat binnen 5 seconden

✓

LCD Backlight: zeer helder scherm, zowel overdag als ‘s nachts

✓

Verhoogd contrast (zwart/wit)

✓

Extra groot display

✓

Fraaie vormgeving: modern design in zwart of wit

✓

Indicatielampje bij teststripingang: ook probleemloos testen in het donker

✓

Uitwerpmechanisme teststrip: eenvoudig verwijderen van teststrip voor mensen met een verminderde handfunctie en zeer hygiënisch

✓

Micro-USB aansluiting: eenvoudig importeren van testresultaten en andere persoonlijke data naar een computer (de benodigde software is gratis te downloaden)

✓

Registratie bloedglucosewaarden vóór en ná de maaltijd

✓

Tot 4 persoonlijke alarminstellingen mogelijk

✓

Geheugen tot 450 tests met datum en tijd

✓

Weergave gemiddelde waarden (over 7/14/21/28/60/90 dagen)

✓

Mogelijkheid om gebruik te maken van alternatieve testplaatsen bij zelfcontrole (AST)

✓

KENMERKEN BM DIAMOND BLOEDGLUCOSEMETERS

Spraakondersteuning voor blinden en slechtzienden (Nederlandsen Engelstalig): o.a. gesproken testresultaten en alarmeringen

✓

Zeer handzaam formaat ter grootte van een USB-stick: ideaal voor mensen met een actieve levenstijl

✓

Bluetooth-technologie: eenvoudig versturen van testresultaten en andere persoonlijke data naar een speciale (gratis) app op de telefoon of tablet met tevens de mogelijkheid om vanuit de app de meetresultaten te e-mailen

✓ BMagazine | 11

Inhoud pakket Bloedglucosemeter (incl. batterijen) Doorzichtige AST dop Compacte etui

10 steriele lancetten

Gebruikershandleiding

Inhoud pakket Bloedglucosemeter (incl. batterijen) 10 steriele lancetten

12 | BMagazine

10 teststrips

Vingerprikapparaat Compacte etui

Vingerprikapparaat

Doorzichtige AST dop

Gebruikershandleiding

10 teststrips

Inhoud pakket Vingerprikapparaat

Bloedglucosemeter 10 steriele lancetten Compacte etui

10 teststrips

Doorzichtige AST dop

Micro-USB kabel

Oplader

Gebruikershandleiding

Inhoud verpakking 50 of 100 teststrips

Inhoud verpakking 50 lancetten

BMagazine | 13

mmm , Hollandse

100% vers

herfstgroenten! Wanneer de herfst begint groeien er in Nederland heel veel verschillende soorten groenten op het land. En die kunt u in overvloed in de supermarkt verkrijgen, tot diep in de herfst zelfs. Als u voor deze groenten kiest, kiest u tegelijkertijd voor het milieu: minimaal brandstofverbruik doordat de groenten niet van ver hoeven te komen. Het is eerlijke Hollandse kost en bovendien lekker vers! Over welke groenten hebben we het dan? En wat zijn de meest opvallende kenmerken van onze eigen Hollandse herfstgroenten?

14 | BMagazine

Broccoli  Broccoli is supergezond. Van alle groenten bevat broccoli de meeste vitamines en er zit ook veel calcium in: vijf keer meer dan in bloemkool bijvoorbeeld. Omdat er ook veel foliumzuur in broccoli zit, is het een extra gezonde groente voor zwangere vrouwen. Het enige nadeel van broccoli is dat het niet echt lang houdbaar is. Er gaan ook snel veel vitamines verloren. In de koelkast blijft in folie gewikkelde broccoli ongeveer twee dagen goed, maar u kunt broccoli het beste direct na aankoop consumeren.

Venkel  Venkel is heel goed als u last heeft van stress. In venkel zitten namelijk stofjes die de zenuwen versterken. Andere stofjes in venkel zijn juist weer goed voor uw huid. Maar venkel heeft nóg meer positieve eigenschappen. In Italië bijvoorbeeld eten veel mensen na het eten een stukje rauwe venkel. Dit zorgt voor een frisse adem en het is bovendien goed voor de spijsvertering. Vind u rauwe venkel niet lekker? Kook de groente dan héél kort. Op deze wijze gaan er zo min mogelijk vitamines verloren. Venkel is in de koelkast ongeveer één week houdbaar, bij voorkeur gewikkeld in een vochtige doek.

Pompoen  Pompoen is licht te verteren en er zitten flink wat vitamines en mineralen in. De smaak van pompoen kan soms wat flauw zijn. Neem daarom het liefst een kleine pompoen: die zijn aromatischer dan grote pompoenen.

groente een relatief hoog suikergehalte zit. Ze zijn dus lekker zoet. En daar houden kinderen van. Er zitten echter toch maar weinig calorieën in wortels, namelijk 26 per 100 gram.

Spinazie  Een oude volkswijsheid luidt: van spinazie wordt u sterk. Spinazie zit in elk geval echt boordevol vitamines, mineralen... én ijzer natuurlijk. Hoewel er minder ijzer in zit dan iedereen altijd denkt. Hoe dan ook zit er nog altijd veel meer ijzer in dan in de meeste andere groenten. De groente kan in Nederland tot ongeveer half oktober geoogst worden. Tot die tijd kunt u dus het beste verse spinazie eten in plaats van spinazie uit de diepvries. De reden is het gehalte vitamine C: in diepvriesspinazie zit 20 milligram vitamine C per 100 gram en in verse spinazie zit maar liefst 40 tot 155 milligram vitamine C per 100 gram.

Prei  In prei zitten ontzettend veel mineralen, te weten: kalium, calcium en fosfor. Daarnaast zorgt de vitamine B in prei voor een mooie stralende huid en versterkt prei het immuunsysteem. U kunt bij het schoonmaken van prei het beste niet al te goed schrobben, want de gezondste stoffen van deze groente zitten aan de buitenkant. De oude Egyptenaren geloofden dat in prei ook een stofje zou zitten dat goed voor je stem is. Keizer Nero, die bekend stond als een goede zanger, at om die reden één dag per maand alleen maar prei.

Wortels  Wortels zijn goed voor de ogen. Er zit namelijk veel betacaroteen (vitamine A) in, wat kan worden omgezet in een stof met positieve werking op uw ogen. Uw lichaam kan vitamine A alleen omzetten in deze stof wanneer u de groente in combinatie met een beetje vet eet. Voeg bijvoorbeeld een paar druppels olie aan uw worteltjessalade toe. Baby’s en kleine kinderen vinden wortels vaak de lekkerste groenten. Dit komt omdat er in deze

BMagazine | 15

Verhoog uw weerstand

16 | BMagazine

Ziet u ook zo op tegen de verkoudheden die ongetwijfeld weer de kop op zullen steken deze herfst en winter? Hier vindt u een aantal eenvoudige tips om een zoveelste verkoudheid of zelfs die vervelende griep te voorkomen…

Regelmatig handen wassen Was uw handen regelmatig. Op onder andere deurklinken, telefoons, kopieermachines en toetsenborden zitten veel bacteriën. En ook met het geven van handen worden virussen verspreid. Virussen op uw huid kunnen tot wel drie uur lang overleven. Iedereen wrijft in die periode wel eens in de ogen of raakt de neus even aan. Hierdoor komen de virussen in uw traanklieren of neus terecht met bijvoorbeeld een verkoudheid of griep als gevolg.

Veel mensen, veel virussen Als iemand niest, komen de virussen met maar liefst 160 kilometer per uur de neus uit en ze kunnen wel vier meter ver komen. Dat betekent dat u in kleine ruimtes zoals de bus, de trein, een volle wachtkamer, een restaurant of het theater al snel te dicht bij iemand staat die verkouden is. Uit onderzoek blijkt dat zelfs mensen met een volledig intact immuunsysteem in een dergelijke omgeving makkelijk een virus te pakken krijgen. Na besmetting zullen de eerste symptomen zich na ongeveer acht tot twaalf uur aandienen. Bevindt u zich toch in een ruimte met veel mensen? Probeer dan niet door uw mond, maar door uw neus te ademen. Als virussen namelijk door uw neus naar binnen komen, kunnen de neusslijmvliezen nog een poging doen deze tegen te houden.

Voldoende nachtrust Het immuunsysteem heeft vier tot vijf uur slaap per nacht nodig om weer helemaal op krachten te komen. Als u minder slaapt, bent u vatbaarder voor virussen. Al na één (deels) slapeloze nacht blijken de cellen die virussen moeten bestrijden te halveren. Gaat u een gezellig avondje uit in bijvoorbeeld een bar, café of discotheek, dan verzwakt uw immuunsysteem waarschijnlijk ook nog door alcohol en sigaretten. Bent u wakker omdat u niet kunt slapen of vanwege een huilende baby, dan is stress een factor waardoor u nog eens extra vatbaar wordt. Geen wonder dus dat jonge ouders zo vaak verkouden zijn. BMagazine | 17

Geen koude voeten

Vermijd warme ruimtes

In de herfst en winter kan het erg koud en nat zijn. Zorg daarom voor lekkere warme schoenen, maar denk ook aan pantoffels of warme sokken voor binnen, tenzij u vloerverwarming heeft natuurlijk. Wanneer uw voeten te koud worden krijgen uw hersenen namelijk een signaaltje waarop het lichaam vrijwel direct reageert door de bloedvaten te vernauwen. Niet alleen in de voeten, maar ook in de neus en de keel. De doorbloeding vermindert, waardoor het neusslijmvlies minder goed functioneert. De ingeademde lucht wordt minder opgewarmd, er is minder bevochtiging van de lucht en daardoor vermindert uw weerstand. Houdt uw voeten dus warm! Toch koude voeten gekregen? Neem dan een heet voetbad: door 15 tot 20 minuten met uw voeten in een badje met water van 40 graden te gaan zitten, gaan de bloedvaten weer open staan en neemt de doorbloeding in het hele lichaam toe.

De meesten van ons brengen meer dan negentig procent van hun tijd door in gesloten ruimtes die kunstmatig worden verwarmd. Verwarmde lucht betekent meestal droge lucht met droge slijmvliezen als gevolg. En als uw slijmvliezen droog zijn, functioneren ze niet meer optimaal en hebben ze meer moeite om virussen tegen te houden. Als u overdag dus structureel in een lekker warm kantoor zit, â&#x20AC;&#x2DC;s avonds de kachel thuis flink opstookt en vervolgens met de verwarming aan gaat slapen, dan krijgt u te weinig frisse lucht binnen en verzwakt uw immuunsysteem systematisch. Zorg daarom in elk geval dat u de verwarming in huis niet te hoog zet: 20 graden in de woonkamer is meer dan voldoende. In de slaapkamer is tussen de 16 en 18 graden een goede temperatuur. Alleen in de badkamer mag het met 22 graden wel wat warmer zijn. Zorg daarnaast voor een beetje extra vocht in huis. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld vochtige handdoeken over de verwarming hangen.

Gezond eten Een open deur natuurlijk: gezond eten. Als u teveel snackt en snoept krijgt u teveel vet en te weinig gezonde voedingsstoffen en vitamines binnen. Daardoor kunnen de cellen in de slijmvliezen beschadigd raken ten koste van uw afweersysteem.

Voldoende drinken De slijmvliezen zijn de voornaamste bestrijders van ziektekiemen. Om ze in optimale conditie te houden, moeten ze lekker vochtig zijn. Dat lukt alleen als u voldoende drinkt: circa twee liter per dag. Zeker tijdens de koude maanden drinken de meeste mensen te weinig, omdat ze dan niet zoveel dorst hebben. Probeer daarom altijd een flesje water bij u te hebben en drink er regelmatig van, ook wanneer u eigenlijk geen dorst heeft.

18 | BMagazine

Niet roken Van roken vermindert uw weerstand enorm. Dat komt omdat rook ervoor zorgt dat uw slijmvliezen vies worden en ziektekiemen dus minder makkelijk afgevoerd worden. Zelfs de allereerste trek van een sigaret vermindert al de beweging van de trilhaartjes in uw slijmvliezen. Ook mensen die meeroken hebben hier last van. Bovendien vestigen virussen zich makkelijk aan de rookdeeltjes in de lucht die weer wordt ingeademd. In een rokerige ruimte krijgt u dus meer ziektekiemen binnen. Toch in een rokerige ruimte geweest? Spoel uw neus dan met zout water. Dat reinigt de slijmvliezen en spoelt vuil dat is blijven hangen eruit.

Voorkom stress Ziektekiemen zijn gek op stress: uit onderzoeken blijkt dat gestreste mensen sterker op ziektekiemen reageren dan mensen die niet gestrest zijn. Dat geldt vooral voor langdurige stress, die samenhangt met gevoelens als verdriet, angst of hulpeloosheid. Liefdesverdriet of examenstress zijn goede voorbeelden van situaties waarin u vatbaarder bent voor virussen. Als u familieproblemen heeft of werkloos bent, bent u zelfs nog vatbaarder. Bestaande stresssituaties zijn vaak moeilijk te overwinnen. Af en toe een heet bad kan helpen: dat is in elk geval rustgevend en ontspannend.

Zoenen mag Is uw partner verkouden? Dan zou u denken dat u beter niet kunt zoenen. Maar niets blijkt minder waar! Er komen weliswaar ziekteverwekkers via uw speeksel mee naar binnen, maar die worden rechtstreeks naar uw maag afgevoerd en daar is het zo zuur dat ze doodgaan. Van zoenen krijgen mensen dus vaak zelfs een extra goede weerstand.

Sporten in de buitenlucht Zelfs al zou u urenlang bezweet door de mist joggen, dan wordt u nog niet ziek. Integendeel: sport en beweging zijn goed voor het immuunsysteem. Maar doe wel direct na het buiten sporten uw zweterige kleding uit. Ga douchen of trek iets warms en droogs aan. Blijven rondhangen in natte kleding en met nat haar is ontzettend slecht voor uw afweersysteem. Helemaal slecht is wisselen van een warme naar een koude omgeving, zoals bijvoorbeeld tijdens het skiĂŤn: van de warme skihut naar de ijskoude skilift, daar verzwakt uw immuunsysteem makkelijk van. Ook slecht is overmatige training. Uitputting breekt namelijk uw immuunsysteem af. Dit is de reden dat bijvoorbeeld duursporters zo vatbaar zijn voor infecties.

BMagazine | 19

Goede gewoontes voor het slapengaan Als u moe bent, dan probeert u meestal op tijd naar bed te gaan. Maar wat doet u dan, ondanks dat u bijna omvalt van de slaap, wanneer u toch niet goed kunt slapen? U leest misschien een boek of probeert op uw ademhaling te letten. Als het dan nog niet lukt om te slapen raakt u gefrustreerd waardoor u helemaal niet meer in slaap komt. En u wilt graag fit wakker worden zodat u de dag goed kunt beginnen. Helaas lukt dit de meeste mensen niet altijd. Maar misschien zijn een paar goede gewoontes voor het slapengaan voldoende om in de toekomst een slechte nachtrust te voorkomen.

20 | BMagazine

Beweeg voldoende overdag Voldoende lichaamsbeweging overdag is belangrijk als u goed wilt slapen. Dit wil niet zeggen dat u net voordat u gaat slapen moet gaan hardlopen, want dan valt u juist moeilijker in slaap. Het beste kunt u drie tot vier uur voordat u gaat slapen aan lichaamsbeweging doen. Uw lichaam kan dan voldoende herstellen en ook dat is belangrijk voor een goede nachtrust.

Eet iets kleins voor het slapengaan Te zwaar eten is niet goed voordat u gaat slapen, een lichte snack kan wel. Wordt u in de nacht wakker van de honger? Neem dan iets kleins voordat u gaat slapen zodat u in de nacht niet wakker wordt van de honger.

Probeer uw zorgen opzij te zetten

Zorg voor een goed klimaat

Vaak nemen we zonder dat we het willen alle zorgen mee naar bed. Dat zorgt ervoor dat we wakker blijven, dat we gaan piekeren. Probeer uw zorgen daarom opzij te zetten. Voor sommige mensen helpt het om de zorgen op te schrijven. Ook kan het helpen om als afleiding een boek te lezen of bijvoorbeeld een kruiswoordpuzzel te maken voor het slapengaan.

Een slaapkamertemperatuur rond de 18 graden is een uitstekende temperatuur om goed te kunnen slapen. Denk aan de zwoele zomerse nachten, deze zijn niet bevorderlijk voor uw nachtrust. Maar ook een te koude kamer is niet prettig. Een erg warme of koude kamer kan zelfs leiden tot stress, waardoor uw slaap nog eens extra zal worden verstoord. Zet daarnaast regelmatig, bij voorkeur dagelijks, een raam open voor de nodige frisse lucht.

Kijk geen televisie Kijkt u graag televisie in bed? Of werpt u graag nog even een blik op wat internetpagina’s, bijvoorbeeld op uw tablet? Doe dit liever niet! Uw hersenen begrijpen dan niet meer dat u even later eigenlijk wilt gaan slapen. Ook kunnen televisieprogramma’s of internetsites u juist aan het denken zetten, waardoor u vaak slechter slaapt.

Maak uw kamer donker

Zie slapen als een prioriteit  Probeer slapen te zien als een prioriteit. U heeft slaap nodig om de dag goed door te komen. Ga daarom op tijd naar bed en sta op tijd op. Dit ritme zal door uw lichaam worden aangenomen en het wordt dan al snel een heel natuurlijk ritme. Af en toe een keertje niet goed slapen, daar moet u niet te zwaar aan tillen, dat hoort er bij sommigen gewoon bij.

Wanneer het donker wordt ontwikkelt onze pijnappelklier melatonine. Deze stof regelt het slaap- en waakritme. Zorg daarom als u gaat slapen, dat de kamer écht donker is, oftewel: geen lampen of televisie aan en zorg voor verduisterende gordijnen. Als u dan nog niet goed in slaap kunt komen kan een melatoninesupplement helpen. Deze neemt u in voor het slapen gaan. Wanneer uw slaap- en waakritme helemaal uit balans is kan dit supplement deze helpen verbeteren. Veel mensen, jong en oud, hebben er baat bij. BMagazine | 21

prijsvraag winna ars! We hebben vele inzendingen mogen ontvangen. Het bleek echter een lastige opgave, want vele antwoorden kwamen vooral overeen met de voedingswaarden van een â&#x20AC;&#x2DC;gewoneâ&#x20AC;&#x2122; eierkoek. Maar ook waren er mensen die precies wisten te vertellen wat de voedingswaarden van een witte eierkoek zijn. In elk geval worden de 15 beste inzendingen beloond met een Mini Blender van Princess!

De gelukkige winnaars: J. van den Eijnden uit Geldrop Z. Oua-Ali Ben Lahcen el Ouriaghli uit Gorinchem M. Hoogendoorn uit Ouderkerk aan den Ijssel E. Ytsma-Pluut uit Burgum H. Franhsen uit Vlierden A. Raijmakers uit Gemert G efeli E. Maatman uit Zutphen citeer d U krijgt binnenk ! S. Keijsers uit Horst o r t de Mini Blender T. Kuiper uit Norg van Prin ce D. van Riel uit Utrecht thuisges ss tuurd. I. van Iersel uit Zevenaar B. Schouten uit Heerlen A. de Bruin uit Vlissingen A. Hermans uit Heemstede P. van Luttervelt uit Nijkerk

22 | BMagazine

En de winnaar is... In de vorige editie van BMagazine vroegen wij onze lezers de voedingswaarden van een witte eierkoek te raden. De juiste antwoorden zijn:

WITTE EIERKOEK (60 GRAM*) Energie : 188,34 kcal Eiwit : 4,74 g Vet : 1,8 g Koolhydraten : 36,9 g *Ook antwoorden waarbij is uitgegaan van 100 of 30 gram zijn goed gerekend.

Kwartaalattentie Wanneer u insuline gebruikt en uw kwartaalbestelling bij ons afneemt ontvangt u een leuke kwartaalattentie. Klanten die een automatische zending hebben en/of per e-mail dan wel via internet hun bestelling plaatsen, ontvangen een extra attentie. Deze is ieder kwartaal een verrassing. De attenties voor kinderen zijn vanzelfsprekend aangepast aan de leeftijd. Het attentiepakket bestaat uit: Een handige, overzichtelijke jaarkalender 2014, voorzien van de weeknummers. Vol trots presenteren wij u ons eigen ‘Diabetes&’ boek, 148 pagina’s met informatie over diabetes.

Tevens ontvangt u een paar High Comfort diabetessokken. De sokken zijn anti-bacterieel, anti-schimmel, anti-geur en worden aanbevolen voor mensen met diabetes/ artritis en gevoelige voeten. U heeft de keuze voor de lage sportuitvoering (wit) of de nette hoge uitvoering (zwart). Geeft u alstublieft ook uw maat door bij uw bestelling. Wilt u extra sokken bestellen? Wilt u een extra paar diabetessokken bestellen naast de kwartaalattentie? Dit kan voor slechts € 9,95 in plaats van € 14,95.

Maak hier uw keuze of geef deze door bij uw telefonische bestelling.

Wit

Zwart

S (35 - 37,5)

M (38 - 40,5)

L (41 - 44,5)

Ja, ik ontvang graag een extra paar diabetessokken voor slechts € 9,95. Kleur:

Maat:

Wilt u ook het gemak ervaren van een automatische zending? Neem dan contact op met onze klantenservice via het gratis telefoonnummer 0800 099 66 40.

BMagazine | 23

Bestellijst Naam:

Adres:

Graag deze bestellijst

Postcode:

(zonder postzegel) naar:

opsturen in een envelop

Plaats:

Boeren Medical B.V.

Geboortedatum:

Antwoordnummer 60016 5000 VB Tilburg

Let op: indien u al gebruik maakt van onze automatische zending, hoeft u deze bestellijst niet te retourneren. Uw bestelling wordt dan al samen met de attenties automatisch naar u verzonden. Twee weken voor verzending ontvangt u van ons een e-mail ter controle. Is uw bestelling akkoord? Dan wordt uw bestelling verzonden. Vul hieronder de door u gewenste diabeteshulpmiddelen in voor de komende drie maanden en ontvang het attentiepakket van dit kwartaal gratis. Aantal Artikelnr. Artikelomschrijving

U kunt uw bestelling ook telefonisch doorgeven via telefoonnummer: 0800 099 66 40 of per e-mail: info@boerenmedical.nl

Aanbieding: Speciaal voor u als klant hebben wij ook dit kwartaal weer een speciale aanbieding, ditmaal de Rollator Home. Deze vindt u op de pagina hiernaast. Wilt u gebruik maken van deze aanbieding? Geef dit dan hieronder aan. Ja, ik bestel graag de Rollator Home voor â&#x201A;Ź99,95. Bestelt u de rollator in combinatie met uw diabeteshulpmiddelen dan worden er geen verzendkosten in rekening gebracht.

Beoordeling: Boeren Medical streeft naar een zo hoog mogelijke kwaliteit van haar service en producten. Daarom zijn wij erg geĂŻnteresseerd in uw mening. Wilt u deze met ons delen? Ga dan naar www.boerenmedical.nl/ beoordeling en vul het beoordelingsformulier online in. Wij danken u bij voorbaat.

‘ Dat is makkelijk’ Rollatoris hu voor i€n 149, van

nu voor

€99,

Meer bewegingsvrijheid met de rollator home De compacte ‘Rollator Home’ is geschikt om binnenshuis te gebruiken. De rollator is zeer licht van gewicht en hierdoor zeer eenvoudig te besturen op elke ondergrond in en rondom huis. Zelfs drempels vormen geen obstakel meer. Een bezoek aan bijvoorbeeld het toilet of de badkamer is nu veiliger dan ooit. Het handvat voelt comfortabel aan en kan worden aangepast aan de gewenste hoogte voor de gebruiker. De remmen en het handvat zijn aan elkaar gekoppeld zodat er met slechts één hand geremd kan worden. De remmen zijn voorzien van een speciale parkeerstand. Door de zachte, kogelgelagerde wielen rijdt de ‘Rollator Home’ geruisloos, biedt betere grip en laat geen strepen achter.

OP=

Daarnaast heeft de rollator een afneembaar dienblad waarop men een glas, kop of een bord kan meenemen. De rollator beschikt tevens over een mandje dat handig is als draagtas waarin eenvoudig boodschappen vervoerd kunnen worden. Tenslotte is de rollator zeer compact, makkelijk te transporteren en eenvoudig op te bergen.

Deze actie is geldig van 1 oktober t/m 31 december 2013.

BMagazine | 25

KruiswoorD puzzel Versturen

Los de kruiswoordpuzzel op. Stuur uw oplossing, met uw persoonlijke gegevens, voor 1 januari 2014 naar marketing@ boerenmedical.nl of naar postbus 624, 5000 AP Tilburg.

Prijs

Los de puzzel op en maak kans op â&#x201A;Ź50,- aan VVV-bonnen. In week 1 wordt de winnaar bekend gemaakt in het volgende BMagazine. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. De VVV-bonnen zijn niet inwisselbaar tegen contanten. De uitslag van de puzzel in BMagazine uitgave 3 was: zomergevoel. De winnaar van de puzzel in uitgave 3 is: Mevr. de Jonge - langeweg uit Almkerk. Wij sturen u spoedig de prijs op en wensen u veel plezier met de VVVbonnen.

26 | BMagazine

Horizontaal: 2. snack 10. muurholte 12. jaartelling 13. halsbont 14. droog 16. aan elkaar 19. map 21. ijzervlechtwerk 22. babysit 25. alleenzang 26. etcetera 28. hoge berg 30. wandversiering 31. vrucht 34. voertuig 36. pijnlijk ongemak 38. pl. in Duitsland 39. zemelaar 42. deel v.h. oor 44. Chinese deegwaar 46. bijbelse figuur 48. hoofd v.e. moskee 50. via 52. weekdier 53. epiloog 55. rangtelwoord 57. horizon 58. olm 60. vrouwelijk dier 61. voordat 62. eetbare knol. Verticaal: 1. leemte 3. ontkenning 4. riv. in ItaliĂŤ 5. vogel 6. riv. in Rusland 7. bloem 8. plaaggeest 9. verbouw 10. deel v.d. hand 11. hartige hap 14. lekkers 15. veldloop 17. boom 18. antwoord 20. dominee 23. per adres 24. a priori 27. windje 29. werkelijk 32. bouwland 33. vreemde munt 34. straalvliegtuig 35. een zekere 37. handgreep 38. noodsignaal 40. strijdgewoel 41. producent 43. brandverf 44. familielid 45. landbouwwerktuig 47. familielid 49. pers. vnw. 50. bereide dierenhuid 51. afsluitmiddel 52. selenium 54. projectieplaatje 56. vragend vnw. 59. per dag 60. voorzetsel.

BMagazine | 27

5 excuses om niet te gaan

De meest gebruikte sportenâ&#x20AC;Ś

Goede reden of zwak excuus? Uw doelstelling is om gezond af te vallen door meer te sporten. Maar al na twee weken staat de sportschool onderaan de prioriteitenlijst door redenen die op de een of andere manier nooit aan uzelf liggen. Bovendien heeft u altijd wel een goede redenâ&#x20AC;Ś of is het weer het zoveelste excuus om niet te gaan sporten? Herkent u dit? Een troost: u bent in elk geval niet de enige! Elke dag arriveert u op tijd op uw werk, runt u alleen of samen met uw partner een heel huishouden, verwerkt u keurig de huishoudelijke administratie, en natuurlijk kunt u ook nog wel 28 | BMagazine

eventjes op de hond van de buren passen. Die afspraak met het spinapparaat blijft u echter verzetten. Maar hoe komt het toch dat u iedereen in uw omgeving tevreden kunt stellen en uzelf telkens weer blijft teleurstellen? Natuurlijk bestaan er geldige redenen waarom u niet gaat sporten. Maar zolang deze redenen geen bevalling of een ingrijpende operatie zijn, zijn deze redenen over het algemeen smoezen en excuses. Als de volgende 5 excuses u weghouden van de sportschool, dan is het tijd om wat strenger voor uzelf te zijn. Daarnaast geven we tips om u toch in beweging te krijgen.

Excuus 1: Ik ben te moe  Het kost energie om energie te produceren. Dit klinkt tegenstrijdig maar toch werkt uw lichaam zo. Een korte wandeling verhoogt uw energieniveau maar liefst twee uur lang. Dat komt omdat wandelen ervoor zorgt dat extra zuurstof door de aderen, hersenen en spieren wordt gepompt. Regelmatig bewegen verbetert ook de slaapkwaliteit, waardoor u meer energie gedurende de dag heeft. Met deze kennis in uw achterhoofd kunt u moeheid als excuus niet meer aanvoeren.

Excuus 2: Ik heb geen tijd  Kijk ’s avonds een half uur minder televisie en besteed deze tijd aan beweging. Al met eenvoudige oefeningen versterkt u uw spieren, verbrandt u vet en bouwt u conditie op. Voor de echte tv-fan: neem uw favoriete tv-programma op. Dan kunt u het programma kijken terwijl u op de hometrainer zit of uw buikspieroefeningen doet. Ook kunt u bijvoorbeeld gemakkelijke schoenen meenemen naar uw werk en tijdens uw pauze een half uur wandelen. Er zijn dus allerlei manieren om gedurende de dag toch aan voldoende beweging te komen. Geen tijd is dus een slecht excuus.

Excuus 4: Ik schaam me voor mijn omvang  Wanneer u onzeker bent over uw lichaam kan het erg lastig zijn om bijvoorbeeld naar een sportschool te gaan. Soms kan de aanschaf van nieuwe fitnesskleren echter al veel verschil maken. Pak niet te snel een erg wijd shirt en een baggy joggingbroek uit de rekken. Deze laten u juist dikker lijken dan u bent. Besef ook dat iedereen in de sportschool ergens moet beginnen. En voor u is dit uw startpunt. Bovendien zijn de meeste mensen daar voornamelijk met hun eigen doelen bezig. Als ze toch al aandacht aan u besteden, juichen ze het hoogstwaarschijnlijk alleen maar toe dat u zo’n goede stap heeft gemaakt. Voelt u zich nog steeds ongemakkelijk? Veel fitnesscentra hebben speciale sportklassen voor mensen met overgewicht. Dit zou natuurlijk ook een optie kunnen zijn.

Excuus 5: Ik voel me depressief

Excuus 3: Ik heb geen geld voor een sportabonnement Om te bewegen hoeft u niet per se naar de sportschool of een sportvereniging te gaan. Hardlopen, fietsen, wandelen, oefeningen voor de televisie… Er zijn legio andere manieren om aan uw dagelijks benodigde hoeveelheid beweging te komen. Geld is dus geen vereiste, doorzettingsvermogen wel.

Bewegen is niet alleen goed voor het lichaam, maar ook voor de geest. Sporten heeft dus juist een positieve uitwerking op uw gemoedstoestand. Uit onderzoek van de Harvard Universiteit is gebleken dat na ongeveer 12 weken sporten (met gewichtsafname als doelstelling) bijna 90% van de deelnemende ernstig depressieven na diagnose niet langer klinisch depressief waren. Ook de Franse psychiater Daniel ServanSchreiber beschrijft in zijn boek ‘Uw brein als medicijn’ dat lichaamsbeweging positieve effecten heeft op stress, angst en depressie. Drie keer in de week een half uur fietsen, lopen of trainen in de sportschool heeft volgens hem na enkele maanden minstens hetzelfde effect als het gebruik van antidepressiva. BMagazine | 29

30 | BMagazine

Simpel en snel energie besparen Energie besparen is eenvoudig, vooral als u weet waarop u moet letten. U krijgt hierdoor lagere energiekosten, dus is het goed voor uw portemonnee. Maar met energiebesparing verkleint u ook het gebruik van kostbare grondstoffen, voorkomt u vervuiling en draagt u dus bij aan een beter milieu. Boeren Medical zet een aantal goede tips voor u op een rij.

BMagazine | 31

Wassen en drogen Was het liefst met een volle trommel. Op jaarbasis bespaart u hiermee veel water en energie. Meer dan 10% van de energierekening is toe te schrijven aan de wasdroger, maar aan de waslijn droogt uw wasgoed gratis. Hang daarom uw was zoveel mogelijk aan de waslijn te drogen.

Douchen

Stekker eruit

Water besparen met douchen is erg simpel: gebruik een waterbesparende douchekop. Per douchebeurt bespaart u hiermee gemiddeld 27 liter water. Dat komt neer op ongeveer €25,- per persoon per jaar! Of stap bij iedere douchebeurt een minuut eerder onder de douche vandaan. Als iedereen dat doet, kan er jaarlijks in Nederland ongeveer 28 miljard liter water en 126 miljoen m3 gas bespaard worden. En douchen is sowieso voordeliger dan in bad gaan: één bad staat namelijk gelijk aan ongeveer drie douches. (Bron: milieucentraal.nl)

Veel mensen vergeten dat apparaten in de standbymodus alsnog een flinke hoeveelheid energie gebruiken. Laat daarom apparaten niet doorgaans op standby staan, vooral als u een apparaat lange tijd niet gebruikt. Trek bij voorkeur de stekker uit het stopcontact, oftewel: schakel het apparaat geheel uit.

Elektra Er is een apparaatje verkrijgbaar waarmee u kunt uitvinden welke apparaten in huis de meeste energie verbruiken: de Wattcher. Door het apparaatje in een stopcontact te steken kunt u het totale verbruik op een willekeurig moment aflezen. Zet u vervolgens bijvoorbeeld uw televisie aan of uit, dan ziet u meteen het verschil, oftewel: hoeveel energie uw televisie gebruikt. Dit apparaatje is te koop via: (www.wattcher.nl) 32 | BMagazine

Computer Wordt het tijd voor een nieuwe computer? Kijk dan kritisch naar het beeldscherm, want dit gaat vaak langer mee dan de systeemkast. Door het nogmaals gebruiken van het beeldscherm zijn veel kosten en grondstoffen te besparen. Een laptop is overigens een stuk energiezuiniger dan een desktopcomputer. Ook bestaat er speciaal voor de computer een handig hulpje dat het stroomverbruik vermindert wanneer de computer niet in gebruik is, maar wel aan staat: de Ecobutton (www.eco-button.nl). Met slechts één druk op de knop wordt de ecostand ingeschakeld. Het verbruik is dan vergelijkbaar met een computer die uitstaat.

Ramen en deuren

Dak en vloer isoleren

Via kieren rond ramen en deuren kan veel warmte verloren gaan. Vooral wanneer er erg veel temperatuurverschil is tussen de buitentemperatuur en de temperatuur in huis, loont het de moeite om zoveel mogelijk kieren te dichten. U kunt kieren vaak eenvoudig opvullen met tochtstrips. Dit is snel gedaan en bovendien niet duur. Ook via onnodig openstaande deuren kan er veel warmte verloren gaan. Dit is eenvoudig op te lossen met het monteren van een deursluiter. Deze zorgt ervoor dat de deur altijd weer automatisch sluit. Deursluiters zijn verkrijgbaar bij de bouwmarkten vanaf ongeveer €7,50.

Kijk eens kritisch naar het dak; warme lucht stijgt op en verdwijnt deels door het dak. Door goede dakisolatie kunt u tot wel 30% besparen op uw totale energiekosten! Ook goede vloerisolatie is energiebesparend: het zorgt voor een gelijke temperatuurverdeling en betere vochtwering. Hiermee kunt u nog eens een besparing van ongeveer 10% op de totale energiekosten realiseren (bron: duurzaamthuis.nl).

Verlichting Vrijwel voor iedere soort verlichting is een spaarlamp te vinden. Een spaarlamp is in aanschaf duurder dan een gloeilamp, maar gaat vele malen langer mee én is stukken beter voor het milieu. Let op: een spaarlamp geeft per watt 4 keer meer licht dan een gloeilamp. Bij het maken van uw keuze kunt u het aantal watt van een gloeilamp dus door 4 delen om te weten welke spaarlamp geschikt is.

Zonnepanelen Zonnepanelen zijn een goede investering voor het milieu, maar uiteindelijk ook voor uw eigen portemonnee. Een set van 4 zonnepanelen levert per jaar zo’n 320 KWh op. Hiermee bespaart u jaarlijks ongeveer €75,- aan energiekosten. Een zonnepaneel kost ongeveer zevenhonderd euro per vierkante meter. Om de kosten van een set zonnepanelen compleet terug te verdienen is op zijn minst 10 jaar nodig, maar daarna... is de winst geheel voor uzelf! U hoeft niet bang te zijn zonder energie te zitten als de zon niet schijnt, want zonnepanelen worden ook opgeladen bij bewolkt weer. Controleer wel altijd of het installeren van zonnepanelen in uw gemeente is toegestaan in verband met een beschermd dorps- en stadsgezicht. Houdt ook de subsidieregelingen van de Nederlandse overheid in de gaten. De overheid is namelijk voorstander van zonnepanelen. Voor informatie hierover kijkt u op www.vrom.nl.

Verwarmingsysteem Wilt u op een duurzame manier uw water verwarmen? Dan is een zonneboiler misschien wel wat voor u: het water dat in de boiler wordt verwarmd door de zon kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor de keuken en de badkamer. De aanschaf van een zonneboiler is niet goedkoop, maar ook hiervoor worden door de overheid regelmatig subsidieregelingen in het leven geroepen (www.vrom.nl). En wanneer u na een aantal jaren het aankoopbedrag heeft terugverdiend door energiebesparing, bent u zowel goed bezig voor het milieu als voor uw portemonnee.

Welk energielabel heeft uw huis?

BMagazine | 33

34 | BMagazine

Helemaal van deze tijd…

Brei uw eigen sjaal! Een lekkere grote gebreide sjaal of colsjaal biedt de nodige warmte tijdens de koudere dagen en is bovendien helemaal van deze tijd. Zeker nu de winter weer voor de deur staat is dit een echte musthave. Nagenoeg alle grote kledingmerken hebben ze in de collectie zitten, maar heeft u er al eens over nagedacht om zelf zo’n heerlijk warme sjaal te breien? Het breien van een eigen sjaal is hartstikke leuk om te doen en brengt ook nog eens de nodige voordelen met zich mee. Zo bepaalt u zelf de lengte, breedte, kleur en het patroon. Kortom: een sjaal geheel naar eigen wens en iets unieks om trots op te zijn!

Sjaal breien voor beginners Het breien van een luxe sjaal zoals deze verkrijgbaar is in de winkels hoeft helemaal niet moeilijk te zijn. Een goede kwaliteit breigaren, de basisbeginselen van het breien en een goede stekenverhouding zijn voldoende om tot een leuk resultaat te komen. U hoeft dus helemaal niet te beschikken over allerlei ingewikkelde breitechnieken. Bent u een beginnende breier? Er zijn vele sites waarop stap voor stap uitleg wordt gegeven. Wij verwijzen u graag naar de breicursus op www.thuisacademie.ntr.nl (klik op het tabblad ‘cursussen’, kies voor de cursus ‘breien’ en volg het stappenplan): een erg duidelijke en geheel gratis cursus waarbij de basisbeginselen van het breien in 10 stappen worden uitgelegd.

BMagazine | 35

schoonmaak

Tips

uit grootmoeders tijd

Alweer zo’n vieze vetvlek? Of is er een glas rode wijn over het tapijt gegaan? Met onderstaande tips uit grootmoeders tijd zijn zelfs de meest hardnekkige vlekken (in de meeste gevallen) geen enkel probleem. Naast anti-vlekkentips geven we ook goede anti-geur en bijvoorbeeld anti-kalktips. Al deze tips zijn afkomstig van Ann Bakker, Tiny Janssen en Elly Rijkers, drie echte gezellige oma’s die hun geheimen graag met u willen delen… erg handig als u voor een brandschoon huishouden gaat!

Thee

r Ann Bakke

36 | BMagazine

Theevlekken verwijdert u probleemloos met behulp van wat warm water met daarin wat soda, bakpoeder, maïzena of melk. Doordrenk de vlek eerst goed en... schrobben maar! Voor theeaanslag in de theepot, maar ook kalkaanslag op vazen of koffieaanslag in koffiekannen doet een bruistablet voor een kunstgebit wonderen.

Kauwgom Wanneer er kauwgom in uw kleding zit biedt pindakaas de oplossing: met pindakaas verdwijnt de kauwgom als sneeuw voor de zon. Pindakaas heeft namelijk een oplossende werking en het levert wonder boven wonder geen vetvlekken op. Hoe werkt het? Smeer een klein beetje pindakaas op de kauwgum en gooi uw kledingstuk daarna in de wasmachine (40 graden). U kunt het kledingstuk ook met wat pindakaas op de kauwgomvlek in de vriezer leggen. Na een nachtje is de kauwgom er gemakkelijk af te halen. In plaats van pindakaas, kunt u ook boter gebruiken.

Tiny Janssen Vet

Rode wijn Rode wijnvlekken kunnen erg hardnekkig zijn. Toch is er een eenvoudig offensief tegen deze vervelende vlekken: gooi er nog een glas spa rood of witte wijn overheen. Doordrenk de bewuste plek daarna met water. Doet u dit niet, dan is de rode kleur wel weg, maar zorgen de suikers in de wijn of sap voor nieuwe vlekken. In plaats van spa rood of witte wijn kunt u ook witte azijn gebruiken. Zout, een veel gebruikt middel om rode wijnvlekken te verwijderen, kunt u beter vermijden. Het haalt de rode wijnvlek wel weg, maar trekt weer ander vuil aan, waardoor er nieuwe vlekken kunnen ontstaan.

Inkt Inktvlekken op uw bureau krijgt u er gemakkelijk af met wat sap van een sinaasappelschil of met wat melk. Ook haarlak schijnt te helpen. Een inktvlek in uw kleding? Spuit er dan wat deodorant op. Gooi het kledingstuk daarna gewoon in de wasmachine. Let op: wrijven is uit den boze!

Het gebeurt vaak voordat u er erg in heeft: een vetvlek in uw favoriete kledingstuk. Er zijn verschillende manieren om een vetvlek op te lossen. U kunt de vlek bijvoorbeeld insmeren met wat afwasmiddel. Vervolgens laat u het afwasmiddel eventjes intrekken en wast u het kledingstuk in de wasmachine. Ook kunt u de vlek nat maken en er talkpoeder overheen strooien. Laat de stof vervolgens goed drogen. Voordat u het kledingstuk in de wasmachine gaat wassen moet u nog wel even het talkpoeder eraf schudden. Een beetje tandpasta kan ook helpen. Smeer de tandpasta op de vlek en laat het hard worden. Haal de tandpasta met koud water weg en was de kleding ook bij deze werkwijze in de wasmachine. Hanteer voor het wassen altijd de wasvoorschriften. Dag vetvlek!

Vieze stofzuigergeurtjes Wellicht zeer herkenbaar: de vieze geur die uw stofzuiger verspreidt tijdens het zuigen. U kunt dit voorkomen door wat waspoeder in de stofzuigerzak te doen voordat u gaat stofzuigen. Op deze wijze verspreidt uw stofzuiger juist een lekker luchtje en is die vieze geur dus verleden tijd.

Kalkaanslag in de wc Hoe verwijdert u eenvoudig kalkaanslag uit uw wc? Het zal vast niet als eerste in uw hoofd opkomen, maar met cola blinkt uw wc als nooit tevoren! Schenk een fles leeg langs de randen en laat het even intrekken. Eventjes goed met de wc-borstel erdoorheen, doortrekken en... uw wc ziet er weer perfect uit. BMagazine | 37

Dag spinnen(web) Irriteert u zich ook wel eens aan spinrag op de muur of bijvoorbeeld in de hoeken van een kamer? Plaats dan op de plekken waar u er last van heeft een schaaltje met daarin wat zout. Het vocht van de spinsels wordt dan opgenomen door het zout waardoor de spinnenwebben als het ware worden opgelost. Wilt u ook de spinnen verjagen? Zet dan op de bewuste plaatsen een schaaltje met water en azijn neer. Spinnen hebben hier een hekel aan en zullen op zoek gaan naar een andere omgeving.

Een frisse wasmachine Wasmachines ruiken naar verloop van tijd soms niet meer helemaal fris. Wasmiddel en wasverzachter kunnen namelijk gaan aankoeken in de afvoer en dat veroorzaakt een vervelende geur. Daarnaast wassen we tegenwoordig vaak op minder hoge temperaturen en lossen daardoor niet alle vetten op. U kunt dit voorkomen door eens in de vier maanden een kookwas (95 graden) te draaien met daarin een handje soda of een vaatwasmachinetablet. Als u dit eens in de vier maanden doet, blijft uw wasmachine heerlijk fris ruiken.

Kaarsvet verwijderen

Elly Rijkers Magnetron schoonmaken Vervelende geurtjes in de magnetron zijn niet zo fijn. Maar hoe krijgt u die vervelende luchtjes eruit? U kunt een aantal dagen achter elkaar een schaaltje met bakpoeder, houtskool, tapijtpoeder of gemalen koffie in de magnetron plaatsen. De geurtjes trekken hier dan in. U dient de inhoud van het schaaltje wel elke dag te verversen. Ook kunt u het sap van meerdere citroenen, azijn of een aantal theezakjes in een flinke laag water aan de kook brengen. Zodra de vloeistof kookt, zet u de magnetron uit. Laat de magnetron afkoelen met de deur dicht. Haal daarna de dampaanslag van de wanden en uw magnetron ruikt weer als nieuw. 38 | BMagazine

Vlekken van kaarsvet zijn vrij eenvoudig te verwijderen. Schraap eerst zoveel mogelijk kaarsvet weg met een mes. Leg op de plek die overblijft een velletje absorberend papier, zoals een stukje keukenrol. Strijk hier met een warme, maar niet te hete, strijkbout overheen. In de meeste gevallen zal al het kaarsvet zich aan het papier hechten en is de vlek meteen weg. Mocht er toch nog wat kaarsvet achterblijven, haal dit dan weg met wat wasbenzine op een prop watjes.

Grasvlekken in kleding Grasvlekken in kleding gaan er niet gemakkelijk uit. Toch zijn er manieren om grasvlekken probleemloos te verwijderen: Probeer een verse grasplek zo snel mogelijk te behandelen met verdunde ammonia of citroensap. Was het kledingstuk daarna zo heet mogelijk, zoals dat volgens de wasvoorschriften is toegestaan. Oude grasvlekken verdwijnen door de kleding in zure melk te weken. Spoel daarna uit met verse melk en weg is de vlek.

Extra kilo’s door eten na 20.00 uur? Dit mag!

Ee n m a ger bele gde boterha m of c r a cker  Fr uit of snackgr oente  Een sch aaltje m a gere yoghur t  Een bis cuitje  10 zoute stokjes  Een aan tal olijv e n  Handje p o p co r n of nootjes

De enige reden dat mensen aankomen van ‘s avonds eten, is dat mensen dan vaak eerder de neiging hebben om ongezond te eten. Wanneer u op de lijn probeert te letten gaat dat bijvoorbeeld de hele dag prima: u zegt heel stellig ‘nee’ tegen een traktatie op het werk, eet een lichte lunch, maar ’s avonds heeft u ineens honger en trekt u alsnog een zak chips open.

Wie wil afvallen zou met name de kaken op elkaar moeten houden na acht uur ’s avonds, want de volkswijsheid luidt: elke hap wordt direct omgezet in vet en u komt er dubbel en dwars van aan. Maar is dit wel waar? Hierover kunnen we kort en krachtig zijn: het is een fabel. De stofwisseling gaat namelijk 24 uur per dag door, dus ook na 8 uur ’s avonds en gedurende de nacht. Oké, u verbrandt misschien niet op elk moment even veel, maar die verschillen zijn niet zo groot dat u daar rekening mee hoeft te houden.

Vooral als u moe bent zal het lastig zijn om het gezonde eetpatroon vast te houden. De wilskracht is dan eventjes op. Maar hoe voorkomt u deze ongezonde eetaanvallen? Zorg in elk geval dat u overdag altijd drie maaltijden eet. Heeft u later op de avond toch nog honger? Eet dan gewoon een boterham. Ook kunt u het uzelf gemakkelijk maken door gezonde avondsnacks in huis te halen, zoals stukjes rauwkost met een lekker yoghurtdipsausje. Of stimuleer uzelf door de fruitschaal lekker prominent op tafel te zetten. Schrap in elk geval de zakken chips, koekjes en andere ongezonde snacks van uw boodschappenlijstje. Haal dergelijke dingen alleen in huis als u bijvoorbeeld een feestje heeft. BMagazine | 39

Vooral mannen houden wel van een lekker biertje op zijn tijd. Maar weet u eigenlijk waar de eerste biertjes gebrouwen werden, hoe bier gemaakt wordt en bijvoorbeeld welke verschillende biersoorten er zijn? In deze bierspecial gaan we hier uitgebreid op in! We beginnen met een stukje geschiedenis...

40 | BMagazine

De eerste bierdrinkers... Mesopotamië De eerste bewijzen dat de mens al duizenden jaren bier drinkt zijn afkomstig van de Sumeriërs, die zo’n 6.000 jaar geleden (4.000 voor Christus) in Mesopotamië leefden. Waarschijnlijk is het ontdekt door Sumerische nomaden in Mesopotamië, een streek die we tegenwoordig kennen als Irak. Het symbool voor bier in het Sumerische spijkerschrift is een kruik met een puntige bodem. De Sumeriërs bakten voor het maken van bier eerst een soort brood, dat ze vervolgens in water verkruimelen. De pap die daardoor ontstond lieten ze vergisten. Eventueel brachten ze het bier op smaak met kruiden, honing of dadels. Omdat er in het bier nog allerlei broodkorsten ronddreven, dronken de eerste bierdrinkers het bier met een rietje. Egypte Ook de oude Egyptenaren in de tijd van de farao’s (Egyptische koningen) waren grote liefhebbers van bier. Bier was voor alle rangen en standen een hoofdbestanddeel van de dagelijkse maaltijd. Het werd ook gebruikt als offergift aan de goden. En om na de dood geen dorst te krijgen werden in graven ook miniatuurbrouwerijen van gips of hout meegegeven. Rome Bij de Romeinen heeft bier juist geen hoog aanzien. Het was de drank van de Germaanse en Keltische stammen die aan de westelijke en noordelijke grenzen van het Romeinse Rijk leefden. De Romeinse schrijver Tacitus merkte ooit op dat Germanen zo dol waren op het gerstenat dat het makkelijker zou zijn hen te verslaan met bier dan met wapens.

Naast brood bakken en wassen, brouwen zij voor het gezin een stevig potje bier. Om in hun levensonderhoud te voorzien, brouwen ook kloosterlingen (monniken en nonnen) verschillende bieren. In St. Gallen in Zwitserland is een kloosterbrouwerij uit 820 gedeeltelijk bewaard gebleven. In de tijd van Karel de Grote (rond het jaar 800 na Christus) ontstaan grotere brouwerijen om de hoeveelheden bier te brouwen die nodig zijn voor het hof of voor grotere huishoudens. De gemiddelde Middeleeuwer was een dorstig type. Met gemak dronk iedere man, vrouw of kind 300 liter bier per jaar. Van het water uit sloten en grachten was bekend dat je er erg ziek van kon worden. Alternatieven als koffie, thee of wijn bestonden nog niet of waren te duur. Bier was echter veilig en goedkoop, dus dronk men bier. Het Middeleeuwse bier leek overigens niet op het bier dat we nu drinken. Er zat maar weinig alcohol in en had waarschijnlijk een vrij zure smaak. Naast het thuisbrouwen komt ook het zogenaamde koopbrouwen door ambachtslieden in gebruik. Hop is in die tijd nog niet bekend om bier zijn bekende bittere smaak te geven. Brouwers brengen het bier op smaak met allerlei kruiden, dat gruit wordt genoemd. Het geeft vooral landsheren een behoorlijk inkomen. Voor het gebruik van de grond waarop het gruit geoogst wordt, moeten de brouwers namelijk belasting betalen aan de landsheren.

Bier in de middeleeuwen In de vroege Middeleeuwen is het brouwen van bier een huishoudelijke bezigheid, voorbehouden aan vrouwen.

BMagazine | 41

Deze bijzondere belasting, het gruitrecht, is de voorloper van de accijns zoals we die nog steeds kennen. Met het koopbrouwen is ook de commerciële brouwerij geboren. Het aantal brouwerijen stijgt gestaag. Steden met meer dan honderd brouwerijen zijn geen uitzondering. Bekende Nederlandse brouwsteden uit die tijd zijn Amersfoort, Delft, Haarlem en Gouda. De brou-wers verenigen zich in gilden en zijn vaak de machtigste kooplieden in de stad of streek. Men beweert zelfs dat de overwinning op de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog grotendeels met bieraccijnzen gefinancierd is. In de talrijke kloosters en abdijen wordt de kunst van het bierbrouwen steeds verder verfijnd. Waarschijnlijk ontstaat ook daar het idee om gruit in bier te vervangen door hop. Bier met hop is smakelijker. Bovendien bederft het minder snel. Commerciële brouwers zien hier al snel de voordelen van in. Het wordt mogelijk om bier zonder kwaliteitsverlies te exporteren. De houders van het gruitrecht proberen lange tijd via allerlei verboden dit bier tegen te houden. Zonder gruit immers geen inkomsten! Het is een vergeefse strijd. Hoppebier blijkt onweerstaanbaar voor de consument. Stad na stad wordt het gruitrecht omgezet in een accijns op de hoeveelheid gebrouwen bier. Vanaf de vijftiende eeuw wordt vrijwel alleen nog maar hoppebier gebrouwen.

Bier in de moderne tijd De grote en belangrijkste technologische ontwikkelingen in de brouwerij ontstonden pas even na 1800. Kennis van scheikunde en biologie ontwikkelen zich aldoor en vormen de basis van de moderne brouwerij.

42 | BMagazine

Rond 1870 ontdekt de Fransman Louis Pasteur de werking van gist. Het boek dat hij hierover schrijft heet ‘Etudes sur la bière’ (Studie naar bier). Het is opvallend dat een Fransman dit baanbrekende werk doet met bier in plaats van wijn. Pasteur ontdekt ook dat als men het bier voor het afvullen verhit tot 70 á 80 graden Celsius, diverse bacteriën in de gist sterven en daardoor geen schade aan de smaak van het bier kunnen aanrichten. Dit proces wordt naar hem vernoemd: pasteuriseren. Ondertussen is in Bohemen een nieuw soort bier uitgevonden, een bier dat we nu kennen onder de naam pils. Om pils te kunnen brouwen moet het bij lage temperaturen vergisten en lageren. Dat kan in ons land pas effectief als rond 1880 de koelmachine wordt uitgevonden. Tot die tijd moet de brouwer in de winter staven ijs uit sloten, rivieren en meren hakken om het bier ook in de zomer koel te houden. Maar als de Nederlandse brouwers de kunst van het pils brouwen onder de knie krijgen, gaat het snel. Pils wordt daardoor het meest gedronken biertype. In de jaren zeventig van de vorige eeuw wordt in Nederland zelfs bijna alleen nog maar pils gebrouwen. Bier en pils zijn synoniem geworden. Halverwege de jaren tachtig begint een tegenbeweging. Anders smakende bieren uit België worden populair en het duurt niet lang voordat bestaande en nieuwe kleine brouwerijen ook in Nederland beginnen met het brouwen van speciaalbier. Soms worden oude recepten nieuw leven ingeblazen of verzinnen brouwers vaak zelf een creatief nieuw recept. Ook ontstaan er aan het eind van de vorige eeuw gigantische brouwconcerns: ABInBev (o.a. Dommelsch en Hertog Jan) brouwt een kwart van het bier in de wereld. Met SABMiller (o.a. Grolsch) en Heineken heeft Nederland nog twee wereldspelers op de markt.

zelf nog gezuiverd, gekookt en gecontroleerd. Veel brouwers gebruiken hun eigen bron en speciale mineraalwaters voor hun bieren die soms op grote diepten gewonnen worden.

Gemiddelde bierconsumptie in Nederland Vlak na de Tweede Wereldoorlog in 1949 drinkt de Nederlander gemiddeld niet meer dan 10 liter bier per jaar. Om het tij te keren zette het Centraal Brouwerij Kantoor (nu Nederlandse Brouwers) in de jaren vijftig een reclamecampagne op met de slogan: “Het bier is weer best”. De campagne heeft succes. Halverwege de jaren zestig stijgt de bierconsumptie tot 40 liter per persoon per jaar. Het begin van de jaren negentig laat een voorlopig hoogtepunt zien van 90 liter. Maar ondanks de populariteit van pils blijkt de Nederlander minder dorstig dan de buren in Duitsland en België. Op dit moment is de bierconsumptie zelfs nog wat afgenomen en drinkt de Nederlander gemiddeld tussen de 70 en 80 liter bier per persoon per jaar.

De ingrediënten van bier

Graan Voor de meeste bieren gebruikt de brouwer brouwgerst. Dit is een gerst die speciaal wordt geteeld voor het brouwen van bier. Brouwgerst bevat veel zetmeel en maar weinig eiwitten. Ook andere granen zijn geschikt om bier mee te brouwen, zoals tarwe, dat een belangrijk bestanddeel vormt voor witbier. Ook haver, mais en zelfs rijst kan gebruikt worden voor het brouwen van bier. Hop Hop is een klimplant die van nature in Nederland voorkomt. De brouwer gebruikt de bloemetjes van de vrouwelijke hopplant om bier de kenmerkende bittere smaak te geven. Aanvanklijk werd hop aan bier toegevoegd als conserveringsmiddel, maar tegenwoordig wordt het uitsluitend toegevoegd om de smaak. Gist De gist is nodig om tijdens het brouwproces suikers om te zetten in alcohol. Brouwers gebruiken doorgaans hun eigen gist. Elke giststam heeft een eigen karakter en geeft bier een typisch eigen smaak.

Om bier te kunnen brouwen zijn vier ingrediënten nodig: water, graan, hop en gist. Ook worden soms kruiden en vruchten toegevoegd tijdens het brouwproces. Water Bier bestaat voor meer dan 90% uit water. Aan het water dat voor bier gebruikt wordt worden in de laatste eeuw hoge eisen gesteld. Het water moet zuiver zijn: vaak wordt het in de brouwerij

BMagazine | 43

Het brouwproces Het productieproces van bier is door de eeuwen heen steeds veranderd en verbeterd. Toch is de basis van het proces ongeveer hetzelfde gebleven. Van een graansoort (meestal gerst) worden de korrels tot kiemen gebracht en vervolgens gedroogd. Het resultaat is mout. De mout wordt vervolgens geschroot (geplet) en er wordt een moutpap van gemaakt die na filteren ‘wort’ heet. Het wort wordt gekookt, meestal ook gehopt, en uiteindelijk vergist. Mout Om gerst voor het brouwen van bier geschikt te maken, wordt het eerst gemout. Tijdens het mouten ontstaan enzymen die zetmeel om kunnen zetten in suikers. Die suikers gebruikt de gist later weer om alcohol en koolzuurgas te vormen. Bij het mouten wordt de gerst eerst geweekt in water. Als het graan zich helemaal heeft volgezogen krijgt het de kans om in warme kamers te ontkiemen. Tijdens de kieming vormt de graankorrel enzymen die in staat zijn het aanwezige zetmeel om te zetten in suikers. Die enzymen heeft de plant nodig om te groeien. De gerst mag geen kans krijgen om een plantje te worden, dus zodra de eerste worteltjes zichtbaar zijn wordt het kiemingsproces gestopt. Dat kan door de ontkiemde graankorrels bij hoge temperatuur te drogen. Daardoor stoppen namelijk alle levensprocessen. Het resultaat heet mout. Hoe hoger de temperatuur bij het drogen is, des te donkerder de mout. De kleur van de mout bepaalt ook de kleur van het bier. Bovendien heeft de mout een belangrijke invloed op de uiteindelijke smaak van het bier. 44 | BMagazine

Wort De brouwer maalt de mout en mengt het met warm water. In het beslag dat zo ontstaat, worden de enzymen in de mout weer actief en breken het aanwezige zetmeel verder af tot suikers. Die suikers lossen op in het water. Als alle zetmeel is omgezet filtert de brouwer de vloeistof op het kaf (de vliezen) van de gerst. De heldere vloeistof die zo ontstaat heet wort. Het kaf dat als filter heeft gediend is een waardevolle voeding voor rundvee. De wort gaat in de brouwketel en wordt aan de kook gebracht. Tijdens het koken voegt de brouwer hop toe om het bier zijn kenmerkende aroma te geven. Na het koken is het belangrijk het bier zo snel mogelijk af te koelen voor de gisting. Gist Er zijn twee verschillende manieren om bier te vergisten. Wanneer de gisting plaatsvindt bij kamertemperatuur rijst de gist langzaam naar boven. De gist komt als een deken op het bier drijven. Deze methode wordt hoge gisting of bovengisting genoemd. Wanneer de temperatuur laag wordt gehouden zakt de gist naar beneden. Om die reden heet dit ondergisting of lage gisting. Ons bekende pilsje is een ondergistend bier. Tijdens de gisting zet de gist de aanwezige suikers om in alcohol en koolzuurgas. Als de omzetting compleet is moet het bier nog enkele dagen tot weken rijpen, voordat het klaar is om te drinken.

Soorten bier Het is niet eenvoudig de ontelbare bieren die er op de wereldmarkt verschijnen in groepen te verdelen. Er zijn bittere bieren, zoete bieren, zure bieren en kruidige bieren. Ook zout kan onderdeel zijn van de smaak van bier. Verder kan het alcoholpercentage, de kleur, de volheid, de helderheid en de temperatuur waarop een bier het beste gedronken wordt, verschillen. Om toch een goede onderverdeling te kunnen maken wordt er meestal gekeken naar het verschil in vergistingsmethode. Bovengistende bieren Vóór ongeveer 1840 waren alle bieren bovengistend. Door de uitvinding van de koelmachine en de specifieke gistsoorten brouwde men

steeds meer ondergistende bieren. Toch zijner enkele bovengistende bieren overgebleven. En de laatste jaren komen er weer steeds meer bovengistende bieren bij. Voorbeelden van bovengistende biersoorten: Tarwebier, Witbier, Alt, Kölsch, Trappistenbier, Kloosterbier (Abdij-bier), Bruin, Bockbier*, Ale, Stout (Porter). Ondergistende bieren Een ondergistend bier is een bier waarbij tijdens de vergisting de gist naar de bodem van de gistkuip zakt. In de 11e eeuw waren er in Europa al brouwers die af en toe een ondergistend bier brouwden. Pas halverwege de 19e eeuw, mede dankzij de uitvinding van de koelmachine, kwam het ondergistend bier steeds meer in trek. Tot de ondergistende bieren rekenen we: Pilsener, Dortmunder, Münchener, Weens, Lager, Oud bruin, Bockbier*, Märzen. *Bockbier kan zowel ondergistend als bovengistend zijn.

Spontaangistend bier In vroegere eeuwen werd bier gebrouwen zonder dat de brouwer precies wist wat er zich in de kuip of ketel afspeelde. De vergisting was helemaal een raadsel. Men merkte wel dat door toevoeging van sommige kruiden of vruchten de vergisting versneld werd. In sommige streken, zoals rondom Brussel en Danzig werden bieren gebrouwen waaraan geen gist werd toegevoegd. In Danzig was het ‘Jopenbier’, gebrouwen met rozenbottels (die de giststof leverden) zeer geliefd. In Brussel e.o. brouwde en brouwt men nog steeds het ‘Lambiekbier’. Een voorbeeld van spontaangistend bier is: Geuze. Alcoholvrij bier Van de hier bovengenoemde biersoorten worden ook varianten met een zeer laag alcoholgehalte of zelfs zonder alcohol op de markt gebracht. Meestal zijn deze bieren van het type Pilsener. Volgens de Bierverordening mag een alcoholvrij bier hooguit 0,1 procent alcohol bevatten. Bier zonder of met zeer weinig alcohol wordt verkregen door het pure wort, voordat het vergist wordt, af te vullen óf door na een zeer lange vergisting de alcohol door vacuümdistillatie of door osmose (vloeistofsplitsing door membraan) te verwijderen.

Voedingswaarden van bier Zoals reeds eerder aangegeven bestaat bier voor zo’n 90% uit water. Daarnaast bevat bier koolhydraten en alcohol. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de voedingswaarden van zeer uiteenlopende biertypes, te weten: pils, alcoholvrij bier, oud bruin bier en zwaar bier met meer dan 7 procent alcohol.

Bier (250 ml ) Pils Alcoholvrij Oud bruin Zwaar >7% alcohol

Energie (kcal )

Koolhy dr aten (g)

Eiw it (g)

Ve t (g)

Alcohol Water (g) (g)

230

112,5

0,5

229

15 13

0,75

234

92,5

1,25

223

160

Bron: ww w.kennisinstit

uutbier.nl / NE VO-tab

el (2011)

BMagazine | 45

Het najaar is begonnen. Al snel vallen de bladeren weer van de bomen en wordt het kouder... Brrr, haal die warme jas maar snel weer te voorschijn! Regent het en je kunt niet naar buiten? Dan zijn er veel leuke activiteiten voor binnen te bedenken: knutselen, tekenen, bordspellen spelen, een leuke film kijken of gewoon lekker puzzelen... Hiernaast vind je alvast een leuke woordzoeker!

46 | BMagazine

WOORDZOEKER: HERFST! W

Onderstaande woorden staan verstopt in het diagram. Ze kunnen er zowel horizontaal als verticaal in staan, maar altijd van links naar rechts of van boven naar onder. Zie je een woord? Dan streep je deze door. Wanneer je alle woorden gevonden hebt is de puzzel klaar. Succes!

BLADEREN

KASTANJE

REGEN

WEB

EGEL

PADDESTOEL

TAKKEN

WIND

EIKELS

PARAPLU

SPINNEN

HERFST

POMPOEN

STORM

BMagazine | 47

Hercules 22, 5126 RK Gilze Postbus 624, 5000 AP Tilburg

0800 099 66 40 013 578 42 85 info@boerenmedical.nl www.boerenmedical.nl