WODA W ROLNICTWIE. EKSPERTYZA
ZMIANA PRAWA W CELU LEPSZEJ OCHRONY WÓD DLA ROLNICTWA W POLSCE MICHAŁ CEBULA Radca prawny, Polski Związek Wędkarski w Nowym Sączu Woda stanowi najważniejszy zasób w rolnictwie, a jej niedobory zagrażają bezpieczeństwu żywnościowemu kraju. Podstawowym aktem prawnym regulującym gospodarowanie wodami, w tym kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi, jest ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Dokument ten zawiera szereg niekorzystnych rozwiązań, które nadal negatywnie wpływają na sytuację wód w Polsce, między innymi kwestie jakości wód, ich stanu oraz niewłaściwej ochrony ekosystemów wodnych. Od lat stan i jakość powierzchniowych wód śródlądowych w Polsce są na niskim poziomie, choć Ramowa Dyrektywa Wodna zobowiązała państwa członkowskie UE do osiągnięcia dobrego stanu wód do 2015 r., a w uzasadnionych przypadkach termin ten jest odroczony do 2021 lub 2027 roku. Największym problemem w osiągnięciu dobrej jakości wód powierzchniowych jest nieefektywny i nieskuteczny system oczyszczania, monitorowania i kontroli jakości ścieków zrzucanych do wód, w tym pochodzenia rolniczego. Jednym z poważniejszych problemów skutecznej ochrony dobrego stanu ekologicznego wód są źle rozumiane – pod względem celu i sposobu wykonania – prace utrzymaniowe zlecane przez podmioty zarządzające wodami. Z katalogu prac utrzymaniowych powinny zostać usunięte działania mające negatywny wpływ na stan ekologiczny cieków i wód. Ponadto problemem w Polsce jest nielegalne wydobycie rumoszu skalnego z koryt rzek i strumieni,
152
a kwalifikowanie kradzieży żwiru lub piasku z koryt cieków jako wykroczeń prowadzi do stanu, w którym ten proceder staje się niekiedy stałym źródłem dochodu. Problemem jest również nadmierny pobór wody przez niektórych użytkowników, który przy braku monitorowania przepływów, może doprowadzić do całkowitego wysuszenia cieku. W Polsce powinna zostać ustanowiona straż środowiskowa będąca wyspecjalizowaną służbą do wykrywania oraz ścigania wykroczeń i przestępstw przeciw środowisku. Obecnie organy ścigania nie są w wystarczający sposób przeszkolone w tym zakresie, co powoduje, że sprawcy czynów zagrażających stanowi i jakości wód czują się bezkarni.
W
oda stanowi najważniejszy zasób w rolnictwie. Problemy gospodarki wodnej, w szczególności niewłaściwe zarządzanie zasobami wodnymi, zły stan wód – jakościowy i ilościowy – oraz brak należytej ich ochrony dotykają rolnictwo, obniżając poziom bezpieczeństwa żywnościowego oraz jakość produktów rolnych. Ten artykuł omawia wybrane problemy prawne związane z niewłaściwym gospodarowaniem i ochroną wód, które mają negatywny wpływ na rolnictwo. Podstawowym aktem prawnym regulującym gospodarowanie wodami, w tym kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi, jest ustawa