De 1.5 meter-samenleving
D
e 1.5 meter-samenleving: drie maanden geleden had niemand er nog van gehoord, maar inmiddels leven we er middenin. Het kabinet laat er geen misverstand over bestaan: Nederlanders zullen op minimaal 1.5 meter van elkaar hun leven leiden. Hoe gaat ons land eruitzien? Het is nog niet bekend hoe we precies uit de intelligente lockdown komen, maar de onderlinge afstand van 1.5 meter is bij elke verlichting van de maatregel een keiharde voorwaarde. En dat heeft nogal wat consequenties. De wereld zoals we die kenden, komt niet meer terug - voorlopig niet in elk geval. ‘Totdat er een vaccin is, moeten we hier mee leven’ zegt een artsmicrobioloog. ‘In het gunstigste geval is dat over een jaar, in het meest realistische geval over twee jaar.’ Niet zo vreemd dus, dat het kabinet alle sectoren vraagt goed na te denken over manieren waarop zij zich aan kunnen passen aan de nieuwe werkelijkheid. Zoals de supermarkten hun dagelijkse manier van werken vrijwel meteen na het uitbarsten van de crisis hebben aangepast, zal de complete Nederlandse samenleving dat moeten doen. Niets zal nog hetzelfde zijn als voorheen, sommige dingen kunnen helemaal niet meer. Het is moeilijk voor te stellen hoe grote evenementen in de nabije toekomst nog georganiseerd kunnen worden. Neem Lowlands: op de website stelt de organisatie er voorlopig van uit te gaan dat het festival door kan gaan. Maar dus niet ... In een tent van 40 bij 40 meter passen met de nieuwe randvoorwaarden nog maar 700 mensen. Verhuursites geven voor zo’n tent nu een capaciteit van 3800 mensen op. En dat is niet het enige probleem, zegt een immunoloog. ‘Er is ook ontzettend veel risico op indirect contact. Je hebt de kassa’s, de bekers, de toiletten. Heel veel plekken waar het virus doorgegeven kan worden. Ik zie eigenlijk niet voor me hoe zoiets door zou kunnen gaan.’ Van grote feesten is het een kleine stap naar drukbezochte sportwedstrijden. Voetballen met publiek, kan het nog? ‘Als je als club accepteert dat slechts 10 procent van je stadion gevuld is, dan kan het. Want daar komt het wel ongeveer op neer. Supporters zullen ook heel gedisciplineerd moeten zijn.’ De horeca dan. Wat blijft er over van ons gezellige Nederland? ‘Als je 1.5 meter afstand moet houden, dan is
VOORWOORD dat het einde van de cafés zoals we die kennen. Moeten we onszelf dan echt alles ontzeggen?’ We hebben meer vragen dan antwoorden. ‘Van dit virus beginnen we wat te begrijpen, en van de maatregelen waarmee we zo’n ziekte tot stilstand kunnen brengen ook steeds meer. Maar de effecten van die maatregelen op de samenleving, in hoeverre die in verhouding staan tot het doel: daar denken we nu over na.’ Dat moet de politiek besluiten, dus. De immunoloog kan zich voorstellen dat er met de horeca iets gaat gebeuren. ‘Het zou goed zijn als de situatie enigszins verlicht kan worden. De terrasjes open? Tja... Als horecabezoekers zich gedragen, zou het kunnen. Op zich ben ik niet ontevreden over de discipline van de Nederlanders. Maar in horeca is vaak ook alcohol. Ga die regels maar eens handhaven.’ Het heropenen van de scholen zou maatschappelijk gezien grote betekenis hebben. Of en wanneer dat kan, moet nog worden besloten. Zeker is dat de onderwijsinstellingen zichzelf opnieuw moeten uitvinden. ‘Als 1.5 meter in de samenleving de norm is, dan geldt die ook op scholen,’ zegt een woordvoerder van de PO-Raad, de sectororganisatie voor het primair onderwijs. ‘We werken nu aan scenario’s voor als de scholen weer opengaan. Hier zullen we dus ook naar kijken.’ Maar bij de basisschool 2.0 komt meer kijken. Het hele proces van halen en brengen zou zomaar eens op de schop kunnen gaan. Zijn ouders en grootouders nog wel welkom op het schoolplein? Mag mama een huilerig kindje nog even een knuffel geven in de klas? Het is zeer de vraag. En, als we toch bezig zijn: is het niet veiliger om kinderen allemaal te laten overblijven? Ook dat vermindert het aantal contactmomenten met volwassenen. Leerlingen in het voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs zullen veel meer thuis gaan doen. Lesgeven op afstand is echt een uitdaging, maar we zullen eraan moeten wennen. En wat helemaal ingewikkeld wordt: een betrouwbare, fraudebestendige manier vinden om leerlingen proefwerken en examens te laten doen vanuit huis. We moeten er rekening mee houden dat thuiswerken en -studeren echt de standaard worden, en dat reizen minder gebruikelijk wordt. Ger Bomans, Deventer, juni 2020 1.5 meter-medeburger en samensteller van dit CORONA magazine 1.5 CORONA magazine 1.5 | 5
