Sosyal Değişim için Spor: Beden Hareketi Programı Geliştirme Rehberi
HERKES İÇİN BEDENSEL ÖZERKLİK ! Bir hak olarak beden Elinizdeki kitap, sporun ve bedensel hareketin sosyal değişim ve güçlenme araçlarına dönüştürülmesine bir yol haritası çizmek amacıyla hazırlanmıştır. Spordan da önce insanın bedenselliği yani bir beden olarak varlığı, varoluşunun kökenindedir. BoMoVu olarak bedenler olma halinin, her bireyin en temel hakkı olduğunu savunuyoruz. Hakların ve özgürlüklerin en geniş çapta kesiştiği noktanın beden olduğunu düşünüyoruz. Barınma, sağlık, beslenme, eğitim, insan onuruna yakışır bir hayat sürdürme, şiddetten korunma, hareket etme, iletişim kurma ve haberleşme gibi tüm temel haklar insanın kendi bedeniyle iradeye (eyleyebilirliğin koşulu olarak irade) sahip olmasıyla var olabilir. Bu fikirden yola çıkarak, bizi kendi bedenimizin iradesinden uzaklaştıran, hareketlerimizi ve bedensel varoluşlarımızı boyunduruk altında tutan yapıları anla-
mamız, okumamız, sömürüyü, iktidarı, hiyerarşileri ve güç ilişkilerini yapısöküme uğratmamız gerekir. Bedensel özgürleşme bütüncül bir eylem iken çok yönlü bir analiz ve ele alış gerektirir. İktidar ilişkilerinin bedenler üzerinde çalışma mekanizmaları; normlar oluşturmaya, kategoriler yaratmaya, hiyerarşiler kurmaya dayalıdır. Bu açıdan her marjinalize edilen ve iktidar ilişkisi içinde altta tutulan grubun, bedensel varoluşu sorunsallaştırılır. Örneğin, ikili cinsiyetli heteronormatif sistem, tüm bedenler için atanmış cinsel kimliklerin sergilemesi gereken fiziksel performanslara dair çeşitli kalıplar belirler. Bu normun ve performansın hayatın düzenlenmiş tüm alanlarında sergilenmesini önkoşullar ve yasal, sosyal, duygusal kurallarla kendini dayatır. Dolayısıyla kadın/erkek ikili cinsiyet sistemi içerisinde bedensel performansın öğretilmesinde, aktarılmasında, sürdürülmesinde spor; kurucu bir unsur olarak
3
