Z D R A V S T V O
komaraca i PCR analiza komaraca na sljedeće uzročnike: virus denga, virus west Nile, virus chikungunya, usutu virus i virus Rift valley. Za uzorkovanje komaraca korištene su CDC lovke proizvođača Biogents, naziva BG-Pro kupljene iz sredstava projekta. Uzorkovanje je provedeno u osam termina, svaki put na pet lokacija i to tokom srpnja, kolovoza i rujna. Lokacije su bile urbane i ruralne. Uzorkovanjem komaraca na području Sisačko-moslavačke županije determinirane su vrste komaraca koje su očekivane na tom geografskom području. Najzastupljeniji su: Aedes vexans i Culex pipiens. Od invazivnih vrsta prikupljeni su uzorci komarca Aedes albopictus. PCR analizom u prikupljenim uzorcima komaraca nisu nađeni traženi virusi. Republika Srpska U Republici Srpskoj komarci su uzorkovani sa područja šest opštiona: Gradiška, Kozarska Dubica, Novi Grad, Kostajnica, Srbac i Trebinje. Za uzorkovanje korištene su CDC klopke na pet lokacija u svakoj od navedenih opština. Uzorkovanje je izvršeno u pet termina tokom mjeseca jula, avgusta i septembra u 2021. godini. Uzorci su transportovani na Poljoprivredni fakultet u Novom Sadu gdje je obavljena identifikacija vrste komaraca i analiza prisustva virusa. Analizom vrste komaraca je utvrđeno prisustvo Culex pipiens i Aedes vexans u svim uzorcima dok je u četiri uzorka otkriven Aedes albopictus. Svi uzorci su testirani na prisustvo virusa Zapadnog Nila i Usutu virusa dok su uzorci gdje je otkriven Aedes albopictus testirani na virus Dengue groznice, Chikingunya virus i virus Rift Valley. U prikupljenim uzorcima komaraca nije otkriven nijedan od navedenih virusa. Zaključak Sve informacije koje su sprovedene u ovom segmentu Projekta koristiće se kako bi se poboljšao nadzor nad vektorskim bolestima i kontrola komaraca kao vektora, pripremile različite edukacije iz ove oblasti te podigla svijest stanovništva o značaju i načinima prevencije ove grupe zaraznih bolesti. Značajan napor će se uložiti da se ove vrste aktivnosti implementiraju i narednih godina.
Porodična medicina prije i tokom pandemije COVID-19 Pripremila: prof. dr sc. med. Kosana Stanetić, primarijus, specijalista porodične medicine, načelnik Službe porodične medicine JZU „Dom zdravlja“ u Banjaluci, Medicinski fakultet, Univerzitet u Banjaluci
S
lužba porodične medicine (SPM) je najveća u JZU “Dom zdravlja” u Banjaluci, obuhvatajući 33 lokaliteta u gradskom, prigradskom i seoskom području Grada Banjaluka uz Edukativni centar porodične medicine (ECPM) Poliklinika sa 12 ambulanti koje koriste doktori na specijalizaciji iz porodične medicine. U SPM trenutno je zaposleno 126 ljekara i 199 medicinskih sestara, raspoređenih u 122 tima porodične medicine. Reforma primarne zdravstvene zaštite Početkom devedesetih godina primarna zdravstvena zaštita (PZZ) zasnivala se na „dispanzerskom“ načinu rada, koji je kvalifikovan kao neefikasan i skup, pa su od 1996. godine počele pripreme za reformu PZZ,
kada i Narodna skupština Republike Srpske usvaja neophodne zakonske akte. Strateškim planom za reformu i rekonstrukciju od 1997-2000. godine definisani su glavni pravci promjena u zdravstvenom sistemu, kada je težište tih promjena stavljeno na promjene u primarnoj zdravstvenoj zaštiti i uvođenju modela rada po principima porodične medicine. Zakonom o zdravstvenoj zaštiti iz 1999. godine definisano je da je ambulanta porodične medicine osnovni oblik organizovanja primarne zdravstvene zaštite, a tim porodične medicine predstavlja prvu liniju kontakta i ulaska građana u sistem zdravstvene zaštite. Tim porodične medicine čine doktor medicine, koji ima edukaciju iz porodične medicine i dvije medicinske sestre. Građani slobodno biraju doktora na period od godinu dana, a 19
