51 Platten: algemeen

51

PLATTEN: ALGEMEEN

Ook een overstekende °bekleding kan voorkomen. ¶ E extended cover, overhang cover F couverture [v] à chasses

51.4 overstek [o -ken] de afstand waarmee het °plat aan een der drie buitenzijden °oversteekt; ook: het overstekende deel van het plat, en met name het buiten het °boekblok zichtbaar blijvende deel van de binnenzijde van het plat. ¶ D (Deckel)innenkante [v] E square F chasse [v]

51.5 gelijkaf [bw] duidt een °plat aan waarvan °hoogte en °breedte vrijwel gelijk zijn aan die van het °boekblok.

Ook een °bekleding kan gelijkaf gesneden zijn. ¶ D kantenlos E cut flush F rogné à vif

51.6 soepel plat °plat dat, hoewel stevig, een grote buigzaamheid bezit. Een soepel plat heeft of een zeer buigzame ºplatkern, of geen platkern. Een band met zulke platten is een soepele band. ¶ soepel plat D biegsamer Deckel [m] E limp cover F couverture [v] souple • soepele band D biegsamer Einband [m], flexibler — E limp binding F reliure [v] souple

51.7 stijf plat

°plat dat niet of nauwelijks buigzaam is. ¶ D steifer Deckel E stiff board, inflexible — F couverture [v] rigide

66

OMSLAGEN

52

52.0 De buitenzijde van het boek wordt gewoonlijk met soepel (maar, in de meeste gevallen, wel min of meer stevig) materiaal bedekt. Dat kan direct aan het boekblok worden bevestigd en soepel blijven - dan is het een OMSLAG; het kan ook achteraf om eerder aan het boekblok aangebrachte platkernen worden bevestigd (of, andersom, nadat het is aangebracht van platkernen worden voorzien) — dan is het een bekleding. Allerlei verschijnselen (bv. INSLAG, OVERSLAG) kunnen zich dan ook zowel bij een omslag als bij een bekleding voordoen; ook de materialen zijn grotendeels dezelfde. De omslag is kenmerkend voor het KOPERT, een bandtype dat tot nog toe onvoldoende bestudeerd is; de hier gegeven aanzet tot een typologie is zeer voorlopig.

52.1

52.2 omslag [m/o -en] stuk soepel materiaal, dat vast met het ° boekblok verbonden is, (tenminste) de °boekrug en de °voor- en °achterzijde ervan omgeeft en het essentiële deel van de band vormt. Het materiaal is °leer, °perkament (soms afvalperkament, bv. °fragmenten van oude boeken) of °papier (m.n. °sierpapier). Het kan aan de binnenzijde geheel of gedeeltelijk zijn gevoerd met ander materiaal.

(Het omslag, in deze zin, is dus iets wezenlijk anders dan ons huidige stofomslag.) [Niet: *kaft.] ¶ omslag D Umschlag [m] E wrappers [mv] F couverture [v] • gevoerd D kaschiert E lined F doublé • voering E lining F doublure

\ kopert [o -en] band die voornamelijk uit een solide °omslag (van °leer of °perkament) bestaat (en die derhalve °soepele platten, zonder °platkernen, en geen aparte (°rug- of °plat)bekleding heeft). ¶ D Kopert [o] E limp (parchment/vellum) binding

52.3

inslag [m -en] materiaal van °omslag of °bekleding, dat aan een rand naar binnen is gevouwen (ingeslagen), zodat het dicht tegen de binnenzijde komt te liggen.

Bij een omslag ligt de inslag dus gewoonlijk tegen de binnenzijde van het omslag zelf, bij een bekleding tegen de binnenzijde van de °platkern. De inslag kan al dan niet zijn vastgelijmd of -geplakt. ¶ D (Deckel)einschlag [m] E turn-in F rempli [m]

67