Auteurs:
Ruben Adriaans Alexandra Anglès Isern Anne Martine van Bijnen CornÊ Damen Yvette de Kruyf Marly Leenders Marcel Otten Roel van der Sloot
Instituten:
Fontys PABO Eindhoven Fontys Lerarenopleiding Tilburg SchoolNet Brabant
“We can't solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them.” “We kunnen problemen niet oplossen met dezelfde denkwijze als waarmee we ze gecreëerd hebben.”
Albert Einstein
Inhoudsopgave
Get Connected 2020
Inleiding
4
Leeswijzer
5
De leerroute
6
Microniveau
6
Macroniveau
7
De leraar
9
Het netwerk
13
ICT en onderwijs
16
Colofon
17
Pagina |3
Inleiding
Get Connected 2020
Tijdens de Challenge in maart 2011, georganiseerd door SchoolNet Brabant (SNB) en TNO, hebben wij één week intensief nagedacht over een ingewikkeld onderwijsvraagstuk. We deden dit in twee teams met verschillende studenten van Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) en Fontys PABO Eindhoven. Er werd ons gevraagd om een beeld te schetsen over het onderwijs in de toekomst met als achterliggende gedachte 'Get Connected' en de rol van ICT op weg naar en in 2020.
We
presenteerden
onze
bevindingen
op
het
Onderwijscongres 2011 in ‟s Hertogenbosch en ontvingen daarop veel enthousiaste reacties. Dat was voor ons aanleiding om de krachten te bundelen en de twee presentaties van twee teams samen te voegen. Hierdoor ontstond een beschrijving van het onderwijs in 2020 van begin basisonderwijs tot eind voortgezet onderwijs. Van twee aparte teams, ieder met een uniek karakter, hebben we een nieuw team gevormd: Get Connected 2020. Dit is het platform van studenten, dat fungeert als denktank over onderwijs in de toekomst. Door middel van activiteiten zoals discussies, lezingen en publicaties hopen wij onze bevindingen uit te werken tot een onderwijsvernieuwing. De sneeuwbal mag gaan rollen. Wordt vervolgd…
Pagina |4
Leeswijzer
Get Connected 2020
Om onze kijk op onderwijs in 2020 optimaal te kunnen begrijpen, lichten wij een aantal begrippen toe: Mentor
Een
mentor
heeft
passie
voor
de
ontwikkeling van de leerling en zal tijdens de leerroute de leerling begeleiden. Netwerk
De mentor beschikt over een netwerk. Dit netwerk
bestaat
uit
professionals,
vakdocenten en overige expertise. Leerling
Het lerende kind in een leeftijd tussen 4 en 18
jaar.
Vanuit
intrinsieke
motivatie
formuleert de leerling zijn leervraag. Vakdocent
Een vakdocent is verantwoordelijk voor de generieke kennisbasis van de leerling.
Professional
Dit zijn experts uit het werkveld met een specifieke kennis. Deze experts zitten in het netwerk van de mentor.
Leerroute
De, door de leerling,
vanuit intrinsieke
motivatie genomen stappen die leiden tot de beantwoording van de leervraag. Microniveau
De individuele leerroute van ĂŠĂŠn leerling.
Macroniveau
De algemene leerroute van leerlingen in de leeftijdscategorie 4 tot en met 18 jaar.
Pagina |5
De leerroute anno 2020
Get Connected 2020
Micro niveau: het kind komt op school en heeft een leervraag. Het gaat in gesprek met de mentor, waarbij ze een leerroute uitstippelen en de materialen selecteren om de leervraag te beantwoorden. Ze kunnen alleen werken of in groepjes, leerlingen met dezelfde interesses zitten dan bij elkaar in de groep en leren samen. De mentor verwijst een leerling met bijbehorende leervraag naar een vakdocent voor de kennisbasis en een professional voor het praktijkdeel. De materialen komen uit de virtuele en de echte wereld. De leerling gaat op pad om de leervraag te beantwoorden waarvan een product wordt gemaakt. De vakdocent en de professional beoordelen dit product en de mentor houdt overzicht over de gehele leercyclus.
Pagina |6
De leerroute anno 2020
Macro
niveau:
in
de
Get Connected 2020
kleuterklaslokalen
zullen
veel
verschillende plekken ingericht worden waar de leerlingen uitgedaagd worden om te leren en zichzelf te oriĂŤnteren op wie ze zijn en wat ze leuk vinden. De vervolgstap is dat de leerlingen een kennisbasis van taal, rekenen en automatiseren krijgen. Daarnaast gaan de leerlingen werken met de leervragen en worden ze voorbereid op de methode. Vanuit hier gaan de leerlingen leren zoals beschreven staat bij het micro niveau. De leerlingen kunnen altijd een stapje terug doen wanneer iets nog niet voldoende ontwikkeld is. Om te voldoen aan bepaalde pedagogische behoeftes wordt er homogeen het leerproces geĂŤvalueerd.
Pagina |7
De leerroute anno 2020
Get Connected 2020
Om de stap van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs te verkleinen wordt onze manier van leren doorgezet op het voortgezet onderwijs. De leerlingen blijven dus groeien en leren vanuit intrinsieke motivatie tot het eindexamen. De mentor bepaalt samen met de leerling wanneer de leerling klaar is om over te gaan naar het volgende leerjaar. Dat kan dus ook al in november zijn.
Pagina |8
De leraar anno 2020
Get Connected 2020
In 2020 is er geen leraar meer, maar een mentor (afgebeeld als „S‟). De mentor heeft passie voor de ontwikkeling van de leerling. De mentor deelt zijn kennis met en begeleidt de leerlingen in een persoonlijk onderhoud of doet dit door gebruik te maken van ICT middelen, denk aan messengers of open leeromgevingen. De mentor wordt in 2020 grotendeels beoordeeld op zijn professionele netwerk dat hij heeft opgebouwd. Het netwerk zal een belangrijkere plaats in het functioneren van de mentor innemen. De mentor is in zijn functioneren ook
„connected‟ met ouders, collega‟s
en
professionals uit het bedrijfsleven. Hierdoor is het voor de mentor mogelijk om de leerlingen op een betekenisvolle, leerzame manier te begeleiden naar het antwoord op hun leervraag.
Pagina |9
De leraar anno 2020
Get Connected 2020
Tijdens de beantwoording van de leervraag (leerroute) raadpleegt de mentor zijn netwerk. De mentor is de begeleider gedurende de beantwoording van de leervraag van de leerling. In het beantwoorden van een leervraag is een duidelijke cyclus te herkennen. Vanuit de intrinsieke motivatie krijgt de leerling een leervraag. De leerling gaat samen met de mentor onderzoeken welke middelen (tools) en expertise hij nodig heeft om zijn leerroute te doorlopen.
P a g i n a | 10
De leraar anno 2020
Get Connected 2020
De leerling gaat onder begeleiding van de mentor zijn leerroute
doorlopen.
De
leerling
doet
dan
allerlei
betekenisvolle, leerzame (leer)ervaringen op. Hier leert hij van. De leerwinsten zullen tijdens en na de beantwoording van
de
leervraag
geĂŤvalueerd
worden.
Deze
evaluatiemomenten vergroten de leerwinst. De leerling bekijkt kritisch zijn leerroute. De leerling heeft onder andere door middel van evaluatie nieuwe leervragen opgedaan. Tevens kan feedback van vakdocent, professional en mentor hier aan bijdragen.
P a g i n a | 11
De leraar anno 2020
Get Connected 2020
De leraar is veranderd in een mentor/begeleider. De rol van de mentor is het delen van zijn passie voor onderwijs en de ontwikkeling van het kind door middel van zijn kennis en zijn netwerk. Een mentor is een flexibel persoon en toont lef. De mentor is flexibel doordat hij kan inspelen op onverwachte situaties die de leerling op zijn leerroute tegenkomt. De mentor toont dan ook lef door de leerling te confronteren of te complimenteren met zijn leerproces. De mentor moet openstaan voor het onderhouden van zijn kennis, houding en vaardigheden en zich daarmee verder professionaliseren. Zo voldoet hij aan de begeleidingseisen die een onderwijsinstelling aan de mentor stelt.
P a g i n a | 12
Het netwerk anno 2020
Get Connected 2020
De mentor beantwoordt de leervraag van zijn leerling door middel van zijn eigen kennis en de raadpleging van een netwerk van professionals en middelen (tools). In de afbeelding hieronder staat de mentor (S) afgebeeld die zijn netwerk met alle verschillende aspecten weergeeft. De leerkracht kan een netwerk opbouwen en onderhouden met bijvoorbeeld LinkedIn, Twitter en verschillende messengers. De mentor kijkt naar de (leer)behoeften van de leerling en wijst hem naar de personen en middelen die bijdragen in zijn leerontwikkeling.
P a g i n a | 13
Het netwerk anno 2020
Get Connected 2020
Het proces gedurende de beantwoording van de leervraag van het kind wordt door ons gevisualiseerd als een leerroute. De leerroute wordt doorlopen door middel van een rit in een voertuig. De mentor begeleidt de leerling in zijn leerroute en brengt hem, door zijn netwerk te raadplegen, in contact met professionals en middelen die hem ondersteunen in de beantwoording van zijn leervraag. De leervaag van het kind wordt gesymboliseerd als de vraag: „Hoe oud wordt een reuzenschildpad?â€&#x;. De mentor begeleidt de leerling vanuit zijn netwerk naar een professional die (algemene) kennis heeft van reuzenschildpadden.
P a g i n a | 14
Het netwerk anno 2020
Get Connected 2020
Wanneer de leerling in contact is gebracht met de professional realiseert hij een concreet antwoord op de leervraag. De professional, hieronder
afgebeeld
met
het
hoofddeksel,
beschikt over kennis vanuit het werkveld. Hij zal de leerling helpen bij het beantwoorden van de leervraag. De mentor, hieronder afgebeeld (S), begeleidt de leerling
bij het
verwerven
van
en
professional.
P a g i n a | 15
de
verwerking
van
de
kennis
de
ICT en onderwijs anno 2020
Get Connected 2020
De ICT mogelijkheden zijn ongekend, de wereld kan letterlijk de klas in gehaald worden. Hierdoor wordt de wereld onze methode. ICT is draadloos en zorgt voor betekenisvolle werelden die aansluiten bij de leerling. Wanneer de leerling een leervraag heeft, formuleert de mentor een leerroute. ICT maakt deze leerroute visueel. Een klas kan compleet aangepast worden aan de wensen van de mentor, vakdocent of professional. Door middel van hologrammen kunnen situaties, beelden en mensen de klas binnengehaald worden. Het gebruik van tabletmuren is mogelijk in 2020. Het gebruik van sociale media en je persoonlijke professionele netwerk wordt door ICT nog efficiĂŤnter.
P a g i n a | 16
De wereld is onze methode.
Colofon
Get Connected 2020
Get Connected 2020 Organisatie:
Get Connected 2020
Contact:
gc2020@schoolnetbrabant.nl
Web:
www.getconnected2020.nl www.schoolnetbrabant.nl www.fontys.nl
Tekstredactie:
Ruben Adriaans, Alexandra Anglès Isern, Anne Martine van Bijnen, Corné Damen en Marcel Otten
Vormgeving:
Marcel Otten
Illustrator:
Shari Pelkmans
Druk:
PRINTMANIA
www.scratchdesign.nl
Copyright © 2011
De gebruiker mag:
het werk kopiëren, verspreiden, tonen en op- en uitvoeren. Onder de volgende voorwaarden: -
Naamsvermelding. De gebruiker dient bij het werk de naam van Get
-
Niet-commercieel. De gebruiker mag het werk niet voor commerciële
Connected 2020 te vermelden. doeleinde gebruiken.
Geen afgeleide werken. De gebruiker mag het werk niet bewerken.
Het hergebruiken of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden aan die werk kenbaar te maken aan derden.
De gebruiker mag uitsluitend afstand doen van een of meerdere van de voorwaarden met voorafgaande toestemming van Get Connected 2020.
Dit is een publicatie van
P a g i n a | 17
.