Dirk Durrer-Master of Architecture-House of the Senses

House of the Senses Mentor : Chris Scheen Commissie-leden : Machiel Spaan Jeroen Spee Toegevoegde commissie-leden : Ira Kroes

Micha de Haas Student September 2013

: Dirk Durrer - 22 juni 2015

PRESENTATIE

WAT? 1) Inleiding

WAAR? 2) Locatie 3) Concept 4) Orientatie 5) Landmark 6) Connection VOOR WIE? 7) Cultuurcentrum 8) Programma 9) Organisatie van het programma HOE? 10) Ontsluiting 11) Ruimtelijk structuur WAAROM? 12) Plattegronden 13) Materialisatie

VOORBEELD? 14) Architectuur

WAT?

01) Inleiding 02) 03) 04) 05) 06) 07) 08) 09) 10) 11) 12) 13) 14)

INLEIDING

Deaf Space

Dove mensen hebben een sterk gemeenschapsgevoel en voelen zich vaak verbonden met een gebouw. De ruimte die er is, kan een goed gevoel geven. Licht is nodig om de plek waar we wonen, te kunnen zien. Waardoor wordt licht en ruimte gevormd? Waar zijn concept en ruimte uit opgebouwd? Wat is nodig om het gebouw te begrijpen en er te kunnen navigeren. Openheid betekent geen grenzen.

Laat de ruimte door het gebouw stromen. In het gebouw moet je je overal op je gemak voelen en elkaar kunnen zien.

Je moet er ook een privĂŠ-gesprek kunnen voeren. Je moet gemakkelijk door het gebouw heen kunnen lopen, maar er moeten wel verrassingen zijn en er moeten verschillende dingen tegelijk georganiseerd kunnen worden.

Een trap geeft de mogelijkheid om door de openruimte anderen te zien.

WAT?

Inspiratie

Ruimte die uit vrij stromende cirkelvormige bewegingen bestaat, wordt in verband gebracht met de verzonnen antropologische term maluma en is de zachte vloeiende essentie van dove taal en cultuur. In een halve cirkel tegenover elkaar kunnen doven elkaar beter zien.

Takete is het tegenovergestelde van maluma en is een stijve scherpe en hoekige esthetiek.

MALUMA

TAKETE

WAT?

• Je ziet het werk van LeCorbusier en Xenakis.

• Er is een tijdelijk paviljoen voor Brussel Expo 1958 ontworpen.

• De beweging van het publiek is Maluma.

• De akoestiek is Takete.

WAT?

6 ZINTUIGEN

• Ruimtes die apart zijn, maar als één groter geheel functioneren.

• Evenwicht, gehoor, zien, ruiken, tast en temperatuur elkaar versterken.

• Volgens Frank Lloyd Wright is architectuur de verzoening tussen onszelf en de wereld.

• Die plaats vindt met behulp van de zintuigen.

• Volgens Pallasma wordt de beleving van de wereld bepaald door alle zintuigen en niet alleen door zien.

• Hoe beter de zintuigen, hoe groter de greep op de realiteit.

WAT?

VOELEN

• Carlos Mourao Pereira (boven) en Chris Downey (beneden) zijn allebei blinde architecten.

• Carlos is blind vanaf zijn geboorte.

• Chris Downey verloor zijn gezichtsvermogen, toen hij veertig jaar oud was.

WAT?

ZIEN

100% met uitstekende ogen

kleurenblind

40% met kokerkijken

80% met kokerkijken

20% met kokerkijken

60% met kokerkijken

10% met kokerkijken

Blind (0%)

• Je kijkt naar de foto van het Stedelijk museum. • Deze foto is de ogen van mens.

WAT?

PROEVEN & RUIKEN

• Het ruikt hier naar café.

• De kunstenaar schreef hier speciaal een recept voor.

• De geur moet worden samengesteld uit bier, ranzig vet, urine, mottenballen en as van sigaretten.

WAT?

PIJN

• De trap is gevaarlijk.

• Sinds de opening waren 50 mensen van deze trap gevallen.

• Onzichtbare Takete.

WAT?

WAAR?

01) 02) Locatie 03) Concept 04) Orientatie 05) Landmark 06) Connection 07) 08) 09) 10) 11) 12) 13) 14)

LOCATIE

• De locatie is in het hart van Amsterdam in het IJ.

WAAR?

LOCATIE

• De locatie is geschikt voor recreatie, hetgeen ervoor zorgt dat mensen gemakkelijk met elkaar in contact komen.

• Het is een locatie die sterke zintuiglijke prikkels oproept zoals het wijde zicht over het IJ en de rust door het ontbreken van

auto’s en vliegtuigen.

• Desondanks is de locatie goed bereikbaar en zeer overzichtelijk.

WAAR?

LOCATIE

• Het gebied is een afgelegen en stil gebied in het hart van Amsterdam, desondanks is het gebied goed zichtbaar en goed te bereiken, wat het geschikt maakt voor een specifieke functie zoals een cultuurcentrum voor doven.

WAAR?

LOCATIE

• De rode stippenlijn scheidt vrijtoegankelijk openbaar gebied en semi-openbaar gebied.

WAAR?

LOCATIE

• Het gebied is goed bereikbaar met openbaar vervoer.

WAAR?

LOCATIE

• Het gebouw wordt omgeven door een park wat veel recreatieve activiteiten mogelijk maakt zoals joggen, voetballen, picknicken, markten, festivals en vissen.

WAAR?

LOCATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MATERIALISATIE

• De recreatieve functie van het park, zorgt ervoor dat mensen elkaar zullen ontmoeten.

• Zicht en gehoor zijn dominante zintuigen die in dit gebied centraal staan.

WAAR?

CONCEPT

• • Het openbaar gebied moet openbaar blijven, omdat dit een van de laatste overgebleven recreatieve gebieden langs het IJ is.

• Door de goede zichtbaarheid, ontsluiting en rustige ligging is dit een ideale locatie voor een cultuurcentrum voor doven.

• Het gebouw grenst aan groen, water en stad Amsterdam.

• Het nieuw te bouwen cultuurcentrum is enigszins gespiegeld aan het tegenovergelegen hotel Jakarta.

WAAR?

CONCEPT

GESLOTEN MASSA GEBOUW

• Mensen met een zichtbeperking, zoals slechtzienden en doofblinden hebben baat bij het gebruik van groot lichtcontrast, dit is als metafoor doorgevoerd in de gevelbekleding van het gebouw. • Het zwarte gebouw zal afsteken tegen de lichtere materialen die in de omliggende gebouwen zijn gebruikt.

WAAR?

ORIENTATIE

• Relatie binnen - buiten.

WAAR?

ORIENTATIE

• Het gebouw heeft een relatie met het IJ, het park en de stad.

WAAR?

ORIENTATIE OVERDAG MASSA

• Het gebouw is vanaf alle hoeken goed zichtbaar, omdat het omgeven is door grote waterpartijen.

• Om de zichtbaarheid extra te benadrukken is voor contrasterende materialen gekozen.

WAAR?

ORIENTATIE ‘S NACHTS LICHTBAKENS

• ‘s Nachts zal het gebouw opvallen door zijn lichtbakens.

• In de scheepvaart wordt licht als orientatie-middel gebruikt.

WAAR?

LANDMARK

MAATGEBIED, VERAF OVERDAG

• Wanneer de afstand naar het gebouw groter wordt, zullen de contouren van de zwarte massa opvallen, dit in contrast met de omliggende gebouwen, zoals het centraal station die met name uit transparantere materialen bestaat.

WAAR?

LANDMARK

ZINTUIGELIJKE ERVARING MATERIALISATIE

• Vanaf een grotere afstand zullen de texturen van de materialen niet of in mindere mate zichtbaar zijn.

WAAR?

LANDMARK

MAATGEBIED, VERAF ‘S AVONDS

• Opgelichte lichtbakens in de avond.

WAAR?

LANDMARK

ZINTUIGELIJKE ERVARING MATERIALISATIE

• Het materiaal van de lichtbakens is matglas.

WAAR?

CONNECTION

PARK - PLEIN - LANDMARK

• Het plein is een belangrijke verbinding, omdat het een overgangszone creeert tussen het gebouw en het park.

WAAR?

CONNECTION

TOEGANG TOT LANDMARK

• De brug verbindt de twee eilanden.

WAAR?

CONNECTION PLEIN

• De bomen staan langs het entree van het gebouw, hierdoor wordt het gezichtsveld steeds kleiner wat een trechter effect creeert. • Als metafoor hiervoor is het syndroom van Usher gebruikt, waarbij je steeds een kleinere kokervisie krijgt, wat uiteindelijk tot blindheid leidt.

WAAR?

CONNECTION

ZINTUIGELIJKE ERVARING MATERIALISATIE

• Je kan de geur van de bomen op het plein ruiken.

• Dan weet je dat je op de juiste plek bent.

• De blinden ruiken 2 of 3 keer beter dan gewone mensen.

WAAR?

CONNECTION

MAATGEBIED, OPENBAAR EN SOCIAAL PLEIN

• De mensen ontmoeten elkaar op het plein en in park.

WAAR?

VOOR WIE?

01) 02) 03) 04) 05) 06) 07) Cultuurcentrum 08) Programma 09) Organisatie van het programma 10) 11) 12) 13) 14)

CULTUURCENTRUM

• Voor doof, blind, student, horende ouders en publiek.

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

CULTUURCENTRUM

VOOR WIE?

PROGRAMMA’S

VOOR WIE?

PROGRAMMA’S

• Verdeling van programma’s in hoofdlijnen.

• Toren 1 verdeeld in onderdelen o.a. ondersteuning onderwijs gehandicapten.

• Toren 2 onderverdeeld in verschillende ruimtes voor het bevorderen van de cultuur van de zintuiglijk gehandicapten.

• Toren 3 onderverdeeld in verschillende testruimtes en onderzoekruimtes.

VOOR WIE?

PROGRAMMA’S

• • • •

buitentheater theater hoorcollege cursus

• • • •

leesterras studieruimte bieb/braille tentoonstellingsruimte

• • • •

grote laboratorium kleine laboratorium technische ruimte belevingsruimte

• Toren 1: Het is onderwijs, omdat er kennisoverdracht is.

• Toren 2: Bij cultuur leert iedereen gebarentaal of een andere taal.

• Toren 3: Laboratorium biedt het publiek verschillende diensten gelinkt aan zintuiglijke analyse. Zien, horen, ruiken, proeven & voelen. Er is een opleiding in sensoriële analyse.

VOOR WIE?

PROGRAMMA

- Op verschillende niveau’s dakterrasssen om te gebruiken voor evenementen/ festivals.

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA BEGANE GROND

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 1e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 2e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 3e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 4e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 5e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 6e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 7e VERDIEPING

VOOR WIE?

ORGANISATIE VAN HET PROGRAMMA 8e VERDIEPING

VOOR WIE?

HOE?

01) 02) 03) 04) 05) 06) 07) 08) 09) 10) Ontsluiting 11) Ruimtelijke structuur 12) 13) 14)

ONTSLUITING

GESLOTEN MASSA

• Het gebouw bestaat uit een gesloten massa en hierop lichtbakens.

• Ik zou jullie eerst graag de ingrepen in de gesloten massa willen toelichten.

HOE?

ONTSLUITING UITZICHT

HET IJ

STAD PARK

• Het uitzicht naar de stad, het park en het IJ.

HOE?

ONTSLUITING GANG, HOOFDAS

RUST

RUST

RUST

CENTRALE HAL

• Orientatie met centrale hal en rust.

HOE?

ONTSLUITING

KERNEN, ORIENTATIE

• Er zijn 3 lichtbakenkernen.

• Trap en lift in de kernen.

HOE?

ONTSLUITING CIRCULATIE

• Buitentrap orienteert zich op elke verdieping op gang.

HOE?

ONTSLUITING

VISUEEL ZINTUIGLIJK

MATGLAS

GLAS HOUT

• Daar waar je kijkt = glas.

• Daar waar je luistert/ praat = hout (i.v.m. weerkaatsing geluid) • Daar waar je loopt = matglas (weinig schaduw, voordelig voor de slechtzienden)

HOE?

ONTSLUITING

OPENBAAR - PRIVÉ

OPENBAAR

PRIVÉ/ LEDEN

PRIVÉ

OPENBAAR

• Openbare- en privéruimtes.

HOE?

ONTSLUITING LICHTBAKENS

ONDERWIJS ONDERZOEK

CULTUUR

• Het gebouw bestaat uit een gesloten massa met lichtbakens.

HOE?

ONTSLUITING ZONLICHT

SPOUW

• Het materiaal van de lichtbakens is matglas.

• Het beschermt tegen zonlicht en warmte.

HOE?

ONTSLUITING LICHTBAKENS

KERN

RUIMTE

BINNENGEVEL

SPOUW BUITENGEVEL

• Hier zijn de verblijfsruimtes dominant en zijn de verkeersruimten als het ware weggewerkt in de spouw tussen de binnengevel en de semi transparante buitengevel.

• Dat geldt ook voor onderbouw.

HOE?

RUIMTELIJKE STRUCTUUR MAQUETTE

WANDEN

STRUCTUUR

BUIGEN

CONSTRUCTIE

HOE?

WAAROM?

01) 02) 03) 04) 05) 06) 07) 08) 09) 10) 11) 12) Plattegronden 13) Materialisatie 14)

PLATTEGRONDEN BEGANE GROND

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 1e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 2e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 3e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 4e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 5e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 6e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 7e VERDIEPING

WAAROM?

PLATTEGRONDEN 8e VERDIEPING

WAAROM?

3D DOOS

ORIENTATIE MET UITZICHT

• Het uitzicht naar de stad, het park en het IJ.

WAAROM?

3D DOOS UITZICHT

• Eenvoudige orientatie voor het publiek en gebruikers (doof, blind en doofblind).

• Doofblind orienteert zich op felle lichtbron.

WAAROM?

VERBLIJFSRUIMTE MAATGEBIED ONTMOETINGSPLEK

• Het publiek en bezoekers ontmoeten elkaar op deze plek.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, PRIVÉ GESPREK (PERSOONLIJK)

• • • In de persoonlijke ruimte treedt men vanuit privé plek de ander tegemoet.

• De kleuren moeten duidelijk zichtbaar zijn.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, TRILLEN

• Trillingen van houten vloer helpen bij orientatie.

WAAROM?

3D DOOS

ZICHT RELATIES

• Dit is bovenaanzicht van het kruispunt.

• Bij de hoeken kunnen ze elkaar beter zien.

WAAROM?

3D DOOS GANG

• De centrale hal is breed.

• Dove mensen kunnen elkaar zien en communiceren.

• Gebaren, liplezen en praten.

WAAROM?

VERKEERSRUIMTE MAATGEBIED CENTRALE HAL

• Ze horen, zien en voelen elkaar.

• Er is ruimte voor gebaren.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, VOELEN

• De vloeren zijn ruw en glad zodat de blinde met de stok kan voelen, waar zij of hij is.

• Je kan ook voelen met je schoenen.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, ZIEN

• Loodrecht invallend licht geeft de minste schaduw.

• Slechtziende en bijna volledig blinde mensen hebben last van schaduw.

WAAROM?

3D DOOS VLOEREN

• Voor de orientatie zijn er reuk herkenningspunten.

• Op de lamellen die van hout zijn, zijn geuren aangebracht op de wanden voor een goede orientatie.

WAAROM?

3D DOOS

AMPHITHEATER

• Het amphitheater is een cirkel, zodat het publiek of bezoeker elkaar kunnen zien en horen.

WAAROM?

VERKEERSRUIMTE & VERBLIJFSRUIMTE MAATGEBIED HUISKAMER - AMPHITHEATER

• - De vloeren verspringen in het gebouw en via groot raam kun je zien waar je bent.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, ZIEN

• Iedereen kan elkaar zien en horen, omdat de amphitheater een cirkel is.

• De trillingen van de vloeren van amphitheater kun je voelen zoals bij harde muziek.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, ZIEN

• Deze lichtblauwe verlichting van balustrade van open trap geeft orientatie voor slechtzienden.

WAAROM?

3D DOOS OPEN TRAP

• Bij iedere open trap kunnen dove mensen elkaar zien en communiceren. • Gebaren, liplezen en praten.

WAAROM?

VERKEERSRUIMTE & VERBLIJFSRUIMTE MAATGEBIED STUDIERUIMTE - BIEB&BRAILLE

• De studieruimte en braille&bieb is voor zowel de blinden en horenden als voor de bezoeker.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, ZIEN

• Zwart en wit zijn beter zien voor slechtzienden.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, VOELEN

• De vloeren zijn ruw en glad zodat de blinden met de stok kunnen voelen, waar zij zijn.

• Je kan ook voelen met je schoenen.

WAAROM?

3D DOOS

HOORCOLLEGE

• • Dit is de doorsnede van het hoorcollege.

• Het hoorcollege is een halve cirkel, zodat het publiek of bezoeker elkaar kunnen zien en horen.

• De zaal is van achteren binnen te komen. De spreker komt beneden binnen.

• De lamellen van akoestisch paneel absorberen storende en overbodige geluiden.

WAAROM?

VERKEERSRUIMTE & VERBLIJFSRUIMTE MAATGEBIED SPOUW - HOORCOLLEGE

• De gebruikers kunnen op deze plek rustig communiceren.

• De patrijspoort heeft uitzicht naar het IJ, zodat je weet waar je bent.

• Vanaf de gang rondom de collegezaal is de zaal via patrijspoort te zien.

• De wand is geluidswerend.

• Vanuit de zaal ziet men de personen als schimmen.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, RUIKEN

• Deze lamellen met cederhout kun je ruiken.

• Voor de orientatie zijn er reuk herkenningspunten.

WAAROM?

MATERIALISATIE

ZINTUIGLIJKE ERVARING MAATGEBIED, HOREN

• De lamellen van akoestisch paneel.

WAAROM?

VOORBEELD?

01) 02) 03) 04) 05) 06) 07) 08) 09) 10) 11) 12) 13) 14) Architectuur

ARCHITECTUUR

DEAF HOUSE IN TOKYO ARCHITECT TAKESHI HOSAKA

VOORBEELD?

ARCHITECTUUR

DE GELDERHORST IN EDE ARCHITECT NO IDEA

VOORBEELD?

E

D IN