Aveiro Lagoon Scienceparc een visie op Aveiro - 2040 27 oktober 2014, Academie van bouwkunst Amsterdam, door E.J. Bijlard
Eric-Jan Bijlard Academie van Bouwkunst Amsterdam, Stedenbouw 2013-2014 Lunenburgdreef 48 2135 DP Hoofddorp eric@bijlard.eu 06-34500023 https://nl.linkedin.com/pub/eric-bijlard/13/704/886 commisieleden: ● Hans van der Made (mentor) ● Henk Bouwman ● Daniel Casas Valle
‘Aveiro Lagoon Scienceparc’ een visie op Aveiro - 2040
Een ontwerpstrategie voor Aveiro. ‘Een blik in de toekomst van 20 à 30 jaar vooruit is voor Nederlandse stedenbouwkundigen geheel normaal, maar in Portugal geen gebruikelijk goed. Toeval, gebrek aan waardering en de keuze voor economisch gewin bepaalt in grote mate hoe een stad zich ontwikkeld. Zo ook de stad Aveiro, waar mijn afstudeeropgave zich afspeelt. Aveiro is gelegen aan een natuurlijke lagune. De relatie van de stad met het water is in de loop der eeuwen met de nodige voor- en tegenspoed gepaard gegaan. Zo heeft de stad welvarende periodes gekend, maar ook, na een hevige storm en voor ruim twee eeuwen afgesloten te zijn geweest van de Atlantische oceaan, bittere armoede. Ook nu dreigt opnieuw spanning te ontstaan in de relatie tot het water. De stad dreigt wederom te worden afgesneden van het water, de lagune. Echter deze keer niet door een toevallige storm, maar veeleer door een gebrek aan een integrale visie op de stedelijke en landschappelijke ontwikkeling. In een visie voor de stad Aveiro 2040, creëer ik een nieuw uniek soort stadslandschap waarin de stad weer in directe verbinding komt met de lagune. De natuurlijke overgang wordt weer hersteld. Ik stel voor een radicale draai te maken in de oriëntatie op het waterlandschap. In plaats een waterrelatie aan de noordzijde van de stad, inmiddels geblokkeerd door snelweg en spoor, stel ik voor een nieuw waterrelatie
te maken aan de westzijde van de stad. Precies op die locatie ligt nu de universiteit. Ik gebruik de universiteitsontwikkelingen als motor achter deze transformatie. Nieuw hoogwaardig woon- werk- en recreatief programma wordt toegevoegd aan de stad. Langzame verkeersbewegingen door voetgangers, fietsers en boot krijgen voorrang boven het autoverkeer. In het waterlandschap worden nieuwe veldlaboratoria ingericht voor natte natuur, typische agrarische gebruiken en recreatie. De openbare ruimte van stad naar de lagune worden weer met elkaar in verbinding gebracht. De universiteitscampus transformeert geleidelijk naar een Scienceparc waar wonen, werken en recreëren samengaan.’
Probleemstelling
Er ontbreekt de stad Aveiro een integrale ruimtelijke visie op de toekomstige ontwikkelingen. Door kust-, haven- en bedrijvenontwikkelingen is in de loop der jaren de nodige infrastructuur enorm verzwaard. De kwetsbare ligging van de stad aan de lagune staat voortdurend onder druk van deze economische dynamiek. Immiddels dreigt Aveiro het contact met de natuurlijke ligging aan de lagune, verder te verliezen. In de alsmaar toenemende (globale) concurentiestrijd voor behoud van economie en de daarbij horende werkelegenheid, staat de ruimte en ruimtelijke kwaliteit, al snel in de uitverkoop. Economische motieven bepalen de ontwikkelingsstrategie van de stad.Goedkope en/of kwetsbare gronden worden als eerste ontwikkeld (vaak disproportionele ontwikkelingen) en leiden vervolgens weer tot gedwongen aanpassing van de nodige infrastructuur.
1a.
De identiteit en imago ‘Aveiro, stad aan de lagune’ staat onder grote druk.
1b. De ruimtelijke verbondenheid van stad met het landschap (lees lagune) dreigen steeds verder te fragmenteren. 2.
Economische ontwikkeling en ruimtelijke ontwikkeling worden niet integraal benaderd.
3.
Ondanks de compacte omvang van de stad domineert de auto het stadsbeeld.
Doelstelling
1a. De identiteit en imago van de stad Aveiro ‘stad aan de lagune’ te herstellen. 1b. Het ontwikkelen van een integrale strategische visie op Aveiro als stad aan de lagune, waar ongewenste ontwikkelingen in stad en landschap kan worden voorkomen. 2.
Het creeeren van nieuwe lokale economie tegelijk met ruimtelijke kwaliteit en / of verbeteringen.
3.
Het terugdringen van de auto in het binnenstedelijk beeld t.b.v. fiets & voetgangers
lagune
kanaal naa
A
kanaal centraal (vloed -> water + 1.50m)
Aveiro 1926
zoutvelden / salinas
ar de lagune
fietsen typisch Aveiro typische boten in Aveiro “Moliceiros� (staande mast)
rijk versierde façades door rijdom uit handel & visserij.
de stad en fietsgebruik
Aveiro in Portugal
Aveiro (en Portugal) in cijfers
Portugal heeft 10,8 milj. inwoners gemeente Aveiro circa 80.000 inwoners gemeente 83 km2 met lagune 66 km2 (80% van totaal opp.) gelijknamige regio (waarvan Aveiro de hoofdstad) circa 400.000 (200 km2) stad ligt 70 km ten zuiden van Porto (0.40h HSL) stad ligt 250 km ten noorden van lissabon (1.50h HSL)
Porto
60 km Aveiro
Stad bestaat sedert jaar 950. In een storm van 1755 is de stad afgesloten van de kust. De lokale economie viel ineen. sedert 1808 is deze verbinding weer geopend en is de economie weer tot opleving gekomen. De stad is bekend om zijn zeezout, kanalen en Moliceiros (typische gondelboten), rijk vissersverleden en de keramische industrie. stadsheilige Princes Santa Joana (dochter van koning Afonso V) woonde (tevens begraven) in het klooster/kathedraal van Aveiro (1490).De stad heeft door deze connectie altijd een bijzondere status gehouden de stad trekt dagelijks 30.000 bezoekers (incl. studenten) Huidige burgermeester: Ribau Esteves (PSD > partido social democrata)
200 km Lissabon
15,6% van de beroepsbevolking is werkeloos 41% jeugdwerkeloosheid 48% werkt in de dienstensector, in de stad 60% (>portugal 66%) 47% in de industrie (> portugal 28%) 5% in de landbouw en visserij (> portugal 6%) totaal aantal banen circa 170.000 Aveiro produceert 3,5% van het GDP 21% visproductie nationaal komt uit de regio Aveiro 40% is daarvan aquacultuur (viskweekvijvers) Universiteit sinds 1973, laaste plan (2000) van Nuno Portas and Architect Alvaro Siza Viera 15.000 studenten en onderzoekers 2.500 staf en administratie plek 66 wereldranglijst universiteiten jonger dan 50 jaar 4% van de mobiliteit gaat per fiets (> in Portugal 0,5%)
Aveiro en lagune
Aveiro Lagoon Scienceparc
De stad Aveiro is gelegen aan een natuurlijke lagune. Het wordt centraal doorsneden door kanalen waarop de typische Aveirense gondelboten rondvaren met toeristen (vroeger gebruikt in de lokale agrarische industrie; visserij, zoutwinning en zeewierteelt). De stad heeft een maritiem imago. De relatie van de stad met het water is in de loop der eeuwen met de nodige voor- en tegenspoed gepaard gegaan. Zo heeft de stad welvarende periodes gekend maar ook, na een hevige storm en voor ruim 2 eeuwen afgesloten te zijn geweest van de oceaan, bittere armoede. De stad heeft altijd op gespannen voet in relatie gestaan met het water.
Aveiro
Ook nu dreigt opnieuw spanning te ontstaan in de relatie tot het water. De stad dreigt wederom afgesneden te worden van het water, met de lagune. Echter is het deze keer niet door het toeval, maar lijkt het gebrek aan integrale visie op de stedelijke ontwikkeling en het landschap, de belemmering. De lokale haven- en kustgerelateerde industrie hebben ervoor gezorgd dat in de loop der jaren een veelvoud van infrastructuur tussen de stad en het landschap is in te komen liggen. De verbinding met de lagune en het imago voor de stad staat op het spel
oude stad
delta “Ria de Aveiro�
universiteit campus
Universiteit Aveiro In de stad bevind zich sinds 1973 een grote universiteit. Hieraan studeert jaarlijks zo’n 14.0000 studenten (20% van het inwoneraantal). Deze ontwikkeling heeft als elke andere economische toevalligheid inmiddels een behoorlijke ruimtelijke claim gelegd op de stadsontwikkelingen. Ook hier lijken gemakkelijke gronden (lees ook lagune) te worden ontwikkeld voor verdere uitbreiding. Recent zijn er ontwikkelingen begonnen aan de universiteit op een nieuw gebied grenzend aan de lagune. Tevens zijn er plannen voor een nieuw Scienparc in de nabijheid van de universiteit. Deze plannen lijken niet of nauwelijks integraal te worden ontworpen waardoor wederom losse eenheden in het landschap zijn. Ook hierbij is het dan wachten op de volgende verzwaring van de infrastructuur en het aantrekken van ongewenst laagwaardig programma. Dit plan Aveiro Lagoon Scienceparc is een integrale visie op het herstel en herwaardering van de relatie tussen stad en de lagune waarbij de universiteitsontwikkelingen centraal staan. Zodat Aveiro een unieke aantrekkelijke stad wordt om je er langdurig te vestigen en te verblijven als student, bewoner, kennisbedrijf of als bezoeker.
ontwikkeling Aveiro & Lagune
1000
1640
1755
Relatie Aveiro en water
1808
Oorspronkelijk was de stad Aveiro gelegen aan de Atlantische kust(zoals te zien in de figuur hiernaast rond het jaar 1000). Door een hevige storm is in het jaar 1755 een enorme hoeveelheid zand voor de kust komen te liggen en heeft de stad Aveiro fysiek afgesneden van de open kustverbinding. De economie van Aveiro, veelal afhankelijk van deze verbinding met de oceaan, krimpt dramatisch. Het aantal inwoners halveert in die tijd. Het duurt tot sedert 1808 voordat men weer een open verbinding met de oceaan tot stand weet te brengen. De economie van Aveiro leeft weer. Hedendaags is de economie nog steeds veelal gericht op de Atlantische oceaan. De havenactiviteiten zijn sterk gegroeid, evenals de toeristische kustontwikkelingen. Dit heeft duidelijke ruimtelijk fysieke consequenties gehad. Door een continue verhoging van de infrastructurele capaciteit naar de kustlijn lijkt de stad na ruim 250 jaar weer opnieuw afgesneden te worden van het water. De stad Aveiro aan de lagune lijkt hierdoor meer een gezegde te worden dan een fysiek gegeven. In het heden volgende afstudeerrapport geef ik een nieuwe denkrichting om de stad weer opnieuw te verbinden met het water, de lagune ‘Ria de Aveiro’.
Aveiro ‘afgesneden’ van de lagune door infrastructuur
1835 - Aveiro & salinas (zoutvelden)
1870 - Aveiro & salinas (zoutvelden)
heden - Aveiro salinas + kweekvijvers
2040 - Aveiro & lagune (visiekaart)
conceptvisie Aveiro - 90 graden om !!
90
90
90
conceptsschets - orientatie stad op de lagune met 90 graden draaien. Natuurlijke relatie stad - water gebruiken bij de nieuwe stadontwikkeling in
de universiteitscampus
Universiteitscampus Aveiro Ontwikkelingen aan het plangebied van de universiteitscampus gebruiken om nieuwe relatie stad met het water mogelijk te maken. universiteit Aveiro “ aan� de lagune recente uitbreiding grote hoeveelheid parkeren rondom
3.
2.
kanaal centraal
1.
A
knooppunt naar de universiteit
Lagune versus de stad Aveiro (Natura 2000)
bestaande situatie verwaarloosde openbare ruimte
lagune afgesneden door snelweg
1.
parkeerveld
zoutveld van de universiteit
geen directe verbinding met het water 2.
oevers niet toegankelijk nieuwe campus aan kwelder
projectgebied in beeld
life science center van de universiteit
knooppunt naar de universiteit
bibliotheek Alvaro Siza
universiteit is rondom omgeven door parkeren
bestaande universiteit
hoge verbinding met Universiteit
3.
Aveiro - heden (2014)
Aveiro - 2040 (toekomstperpectief)
Plan en planlagen
plankaart
waterkaart
groenkaart
ontsluiting / plekken
bebouwing sloop / nieuw
Programma, beeldkwaliteit en fasering
Aveiro Lagoon Scienceparc gereed -
bouw 150 studentenhuizen knip in weg om universiteit 25% parkeren vergroenen sloop voetbalstadion/zwembad aanleggen nieuw voetbalveld
2015
-
vlonders door de kreek bouw brug langs kanaal infra nieuw scienceparc uitplaatsen salinas & kweek herstel villa
-
sloop oude studentenhuizen herprofilering stadsloper sloop infra centrum sloop bebouwing centrum nieuwe brug / sluis kanaal
2020
2017
-
bouw nieuw sciencepark knoop bouw ziekenhuisuitbreiding nieuwe bruggen centrum tennis / hockeyveld meer aanplant park / parkweg
2040
2030
2016
2018
2025
2035
-
-
-
-
bouwen zaalvoetbal locatie bouw nieuw scienceparc nieuwe proeftuinen locatie BUGA bike locaties opzetten start infra snelweg
bebouwen gat stadsas start bouw zwembad start sloop universiteit uitplaatsen bedrijventerrein dijken doorbreken
start bouw stadloper/centrum herinrichting parkweg aanleg park ziekenhuis start inrichting laguneplein fiets/voetbrug over kreek aanlegsteiger boten
- uitbreiding van scienceparc naar aangrenzende kreeklocatie in voorbereiding
Biopolis / Hortus bruggen / oeververbindingen laatste aanplanting vaargeulen
Aveiro - heden
Aveiro - tot 2020
nieuw voetbalveld
nieuwe studentenhuizen
nieuwe universiteitsontwikkeling
sloop stadion
‘knip’ autoweg eruit
verwijderen parkeren en oude studentenhuizen
sloop zaalvoetbal op knooppunt
herstel villa
nieuwe proeftuinen
Programma & fasering Het programma is allereerst ingegeven door het compact houden van iedere vorm van stadsuitbreiding. De nu gemakkelijke ontwikkeling levert een ongewenste spreiding van gebouwd programma over de stad. Tevens vinden er ongewenste ontwikkelingen plaats op locaties die erg kwetsbaar maar waardevol zijn (o.a. Lagune, Natura 2000). De universiteit is door een toename van de faculteiten farmacie en medicijnen en verpleging op zoek naar de benodigde oppervlak aan les en onderzoeksruimten. Er is een begin gemaakt met deze nieuwe campusuitbreiding in zo’n kwetsbaar gebeid. Doordat de universiteit actief is in het verder internationaliseren van zijn positie, stijgt het aantal studenten wat zich gedurende de studietijd in Aveiro (op de campus) vestigd. Deze huisvesting vind tevens op deze nieuwe campus plaats. Door een integrale aanpak van de gewenste programma’s te combineren kan een compactere ontwikkeling met meer kwaliteit tot stand worden gebracht. Naast de universiteit is in samenwerking met de gemeente een voorstel gemaakt voor het ontwikkelen van een Scienceparc in Aveiro. Deze is nu gepland op zo’n 500 meter van de huidige uitbreidingslocatie. Dit Scienceparc moet een stevige impuls geven aan de kenniseconomie en bedrijvigheid van Aveiro. In deze ontwikkelingsvisie stel ik deze uitbreiding op de huidige geplande locatie op ‘hold’. Het geplande programma (zie bovenaan) wordt integraal meeontworpen in een nieuwe visie voor een nieuw Lagoon Scienceparc.
In dit Lagoon Scienceparc komt de ruimtelijke drager van omliggende water / waterlopen centraal te staan. Nieuwe routes langs en over het water dragen aan deze herbeleving van de lagune bij. De nieuwe bebouwing en sportfaciliteiten zijn tevens gerangschikt om het water (kreek). Zo krijgt de nieuwe universiteitslocatie een intensief groenblauwe beleving. Het natuurlijke karakteristiek van de lagune wordt hierbij ‘naar binnen gehaald’. Er wordt daarnaast sterk ingezet op de verduurzaming van de lokale mobiliteit. Het grote autogebruik naar de locatie leidt tot overmatig parkeergebruik in de openbare ruimte. Door het stimuleren van het fietsgebruik (en voetpaden) en de belangrijkste verbinding, de stadsloper van het centraal station naar de universiteit specifiek in te richten voor de fietser, moet het parkeergebruik krimpen. Diverse fietsenstallingen, verhuurplaatsen en fietsenmakers krijgen een plek aan deze stadsloper.
Aveiro - tot 2025
slopen laagwaardig bedrijfslocatie
nieuw scienceparc herinrichting parkweg
herinrichting ziekenhuis park
nieuwe woningbouw
sloop universiteit op campusknooppunt
herinrichting stadsloper
nieuwe aanlegsteiger
nieuwe woningbouw herinrichting lagune kanaal
nieuwe laguneplein
nieuwe infrastructuur
Aveiro - tot 2030/35
nieuwe hoogwaardige bedrijvigheid (startups)
nieuw cultureel centrum ‘Biopolis Horti Cultura’
nieuwe topwoonlocatie
nieuwe topwoonlocatie
programma zonering P P
P P
P
Lagoon Scienceparc Pmet nieuwe hoogwaardige P bedrijvigheid, startups P en/ of instaties (o.a. bijv. als TNO)
Lagoon Scienceparc (leren/werken/wonen)
openbaar zwembad / welness
P
maatschappelijk cultureel
P
woonprogramma
bestaand en uitbreiding ziekenhuis (zorgprogramma) in parkomgeving
P
P ‘Biopolis Horti Cultura
P Kathedraal en stadsmuseum Santa Joana
inbreiding aan de stadsloper
P
nieuw laguneplein met maritiem museum depedance en bistro (restaurant)
P
P
P P
P
P
P P
P
P
P
P
P
Lagune en Natura 2000
bezoekerscentrum van de proeftuinen
P
bestaand centrum P winkelgebied
P
streekrestaurant in de te restaureren villa aan de lagune (producten lagune)
P P
bestaand uitgaansgebied P
P P P
P nieuwe woningbouw P (toplocatie ontw.) P P
P P P
Programma uitleg
P P P P
P
P Er wordt fors geinvesteerd in nieuw openbaar groen, parken enP pleinen. Een deel komt uit P P de reservering voor een centraal park gepland in het huidige Aveiro. Door dit gepland park elders te ontwikkelen komt ook deze grond vrij voor woning en/of bedrijfslocatie (circa 200 Hectare grond voor ontwikkeling en budget voor duurzaam park â‚Ź15 milj. ). De ambitie om de lagune weer beleefbaar te
maken in de stad en de ambitie om de onderzoeksinstellingen meer te betrekken in de lokale maatschappij zorgt ervoor dat zowel uit de universiteit als vanuit de stad programmamix wordt toegepast. Zo worden er 3 ‘Science-centers’ in en aan de stadsrand geprogrammeerd (bestaande Life Sciencecenter, Maritiem museum depedance en de proeftuinlocatie van de universiteit). Andersom wordt er tevens stedelijk programma als o.a. restaurant in de villa aan de lagune of een openbaar welness zwembad en het grootste te ontwikkelen Science-center, de ‘Biopolis Horti Cultura’ midden in het Lagoon Scienceparc geprogrammmeerd. Dit moet zorgen dat het nodige publiek de aanleiding vind om naar deze zijde van de stad te gaan (de culturele trekker). De nieuwe toegang met de Moliceiros boten tot de lagune zorgt ook een grote aanleiding. Om de ontwikkeling van de Lagoon Scienceparc in zijn volledige ambitie waar te maken zullen tevens enkele woonlocaties ter ontwikkeling worden gebracht om enerzijds de structuur van de visie te versterken anderzijds om ook financiele middelen te verkrijgen voor het bekostigen voor het bekostigen van nieuw cultureel maatschappelijk programma en de benodigde kosten voor herstructurering. In deze visie worden twee woningbouwlocaties ontwikkeld die bij elkaar voor 500 hoogwaardige kwaliteit verkocht moeten worden. Deze woningen zullen binnen totale stadsuitbreiding de prioriteit krijgen gerealiseerd te worden.
Voor het sloop-nieuwbouw beleid staat een ontwikkeling van 1:3 tegenover. Voor de publieke voorzieningen (universiteitsgebouwen, scholen, sportvoorzieningen in pricipe) 1:1 (2 toplocaties wonen moeten zorgen voor vestiging van hogere middenklasse ,wil om vestiging in Aveiro van hogerkader functies lokale kenniseconomie; 500 x € 200.000,- => € 100.000.000,-) In de stadsregio is een groot aantal (maak) industrieen gevestigd welke veelal werkzaam zijn in de voedsel, energie en mobiliteits industrie; -
Pescanova (visverwerkingsindustrie) Portucell (papierindustrie) Renault / Nissan Bosch (thermics) BP biofuels Nestle (lactose) Vista Alegre (keramische industrie) DOW chemicals PT Telecom
sportprogramma en de stad
diverse sporsfaciliteiten direct op en rondom de campus
8.
3.
4. 1. 5.
P P
stadsloper -> 2000 meter van sation tot campusknoop streetprint op het asfalt elke 100 meter
P
2.
2.
P
P 2000 meter
0 meter
P
P
P P
P P
P P
P
P P P
P
P
6.
P
P
P
P
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
P
atletiekbaan (bestaand) fiets/voetpaden (nieuw) / BUGA stalling voetbalveld (nieuw) zaalvoetbal (nieuw - uitgeplaatst) zwembad / welness (nieuw - uitgeplaast) aanlegsteiger boten (nieuw) 5 tennisbanen (nieuw) hockeyveld (nieuw - uitgeplaast)
PP P
P
nieuw scienceparc
gebouwd programma Scienceparc
nieuw scienceparc
C
*
Scienceparc “on hold”
20 hectare
* studenten woonprogramma op scienceparc bij 1/2/3 - > 18.000 m2 300 wooneenheden van 60 m2
B 25 hectare
*
X
D
35 hectare
25 hectare
* A
nieuwe campus
bestaande campus 35 hectare
35 hectare gepland scienceparc ontwikkeling on hold. initiatief van universiteit met de stad voor het creeren van een hoogwaardige werklocatie. Voor het aantrekken van 250 bedrijven en 5000 banen. Er is een bedrag gereserveerd voor het realiseren van €35 miljoen
Programma nieuw Aveiro lagoon scienceparc; - te slopen universiteitsgebouwen -> 45.000 m2 BVO (A) - bestaande universiteitsgebouwen -> 50.000 m2 BVO (A) - bestaande universiteitsgebouwen -> 12.500 m2 BVO (B)
bestaand life science Biopolis Hortus proeftuinen universiteit
- nieuwe universiteitsgebouwen ->
27.500 m2 BVO (A)
- nieuwe universiteitsgebouwen ->
50.000 m2 BVO (B)
- nieuwe universiteitsgebouwen ->
55.000 m2 BVO (C)
totaal
150.000 m2 BVO
(voorheen 95.000 m2 BVO)
60% groei
door 55.000 m2 BVO uit X (gepland scienceparc van totaal 90.000 m2 BVO)) te integreren in nieuw plandeel. Hierdoor wordt
€25 miljoen naar nieuw plandeel verschoven en 3000 banen geschapen (60 % van de oorspronkelijke ambitie)
Deeluitwerkingen plan
huidige fysieke dominatie van de auto-infrastructuur beperken en herprofileren in een nieuwe stadsloper. In de stadsloper worden langzame verkeersbewegingen en groen beeldbepalend.
profiel c
f
1. stadsloper
profiel a
profiel b
profiel d
profiel e
ofi el
pr
facetkaart stadsloper
1. situatie 2014 - stadsloper
3. situatie 2040 - stadsloper
bestaand profiel
nieuw profiel
1.
De toegang langs het water naar de lagune in de richting van de universiteit is momenteel slecht toegankelijk door infrastructuur, parkeren en achterkantsituaties.
2. facetkaart waterboog
2. waterboog
2. situatie 2014 - waterboog
2. situatie 2040 - waterboog
2.
nieuw profiel
De huidige universiteitscampus gelegen een waterlandschap (kreek, lagune) is het zeer slecht toegankelijk en beleefbaar vanaf de campus. Nieuwe verbindingen en herorientatie vormen een kans bij verdere ontwikkelingen van campus, stad en lagune.
3. facetkaart campus / scienceparc
3. Campus
3. situatie 2014 campus / scienceparc
3. situatie 2040 campus / scienceparc
3.
bestaand profiel
nieuw profiel
De 2 km lange stadsloper die vanaf het station in een nagenoeg rechte lijn uitkomt op de universiteitscampus blokkeert de relatie met het lagune, waterlandschap. Dit vormt het toekomstige punt waar de stad, campus en lagune samen gaan komen.
1. + 2. + 3. facetkaart campusknoop
knoop 1+2+3
1+2+3. situatie 2014 - campusknoop
1+2+3. situatie 2040 - campusknoop
1.
2.
3.
nieuw profiel