De Ondernemer juni 2015 by Brabants Dagblad

PAR-T in Erp succesvolle organisator dancefestivals 16

Ieder idee. Binnen één dag beschermd.

T 013 764 0 764

I www.inaday.eu

14e jaargang nr. 6 | zaterdag 27 juni 2015 | Deze bijlage is een commerciële uitgave van Brabants Dagblad

EMAKELAAR D IN DE REGIO “BEDRIJVIGSTE”

)(*$)&#!(*'#&*)%#"

NU OF NOOIT! OUTLANDER PHEV MODEL 2016

NU AL TE BESTELLEN NIEUW MODEL ! nu 15 el 0 st n 2 Be rij i en

BIJTELLING

(ALLEEN BIJ LEVERING IN 2015)

Beperkt r leverbaa

Nieuwe Mitsubishi Outlander PHEV Vanaf € 41.990,Lease vanaf € 645,-**

7% BIJTELLING (V.A. € 103,PER MAAND*)

FISCAAL VOORDEEL VOOR ONDERNEMERS

BRANDSTOFBESPAREND (A-LABEL)

TREKVERMOGEN 1500 KG

ACTIERADIUS 800 KM

STANDAARD 4WD

GARANTIE + MOBILITEITSSERVICE

Parallelweg 5, 5349 AD Oss 0412-634006 www.autohuiskes.nl CO2-uitstoot < 49 g/km. Prijzen inclusief BTW/BPM, tenzij anders vermeld, exclusief verwijderingsbijdrage en kosten rijklaar maken. Afgebeeld model kan afwijken van deﬁnitief model 2016. *Bijtelling is afhankelijk van het voor u geldende belastingtarief, deze berekening is op basis van het 42% belastingtarief. **Leasetarief per maand is exclusief BTW en gebaseerd op operationele lease met een looptijd van 60 maanden bij 20.000 km per jaar, incl. verzekering, reparaties, onderhoud en banden. Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden.

ZOMERBIJEENKOMST

RIJS 2 TP

5 01

BOR

MET UITREIKING BORT PRIJS

De BORT Prijs 2015 wordt uitgereikt tijdens de BORT Zomerbijeenkomst op donderdag 9 juli. Sinds 1995 reikt het Bedijven Overleg Regio Tilburg de jaarlijkse BORT Prijs uit aan een bedrijf dat door innoverende activiteiten andere ondernemers kan

DE GENOMINEERDEN: MELIS LIGHTING Melis Lighting BV richt zich op de laatste trends in LED-verlichting en combineert deze met hoog efﬁciënte reﬂector- en lenstechnologieën. Als doel is gesteld om innoverende LED-armaturen te ontwikkelen en produceren voor projecten als winkels, musea, ziekenhuizen, kantoren en magazijnen. Melis Lighting is daarom de one-stop-shop voor unieke armaturen voor de verlichtingsadviseur, architect of installateur.

MTD MTD levert uitzonderlijke producten met een gepassioneerde service op het gebied van veilig drinkwater en milieuvriendelijk afvalwaterbeheer. Samen met de klanten en het personeel van MTD, werkt MTD op een maatschappelijk verantwoorde wijze en draagt zodoende bij aan een gezonde toekomst.

inspireren en het ondernemingsklimaat in de stadsregio Tilburg stimuleert. De genomineerden zijn voorgedragen door de bedrijventerreincommissies van BORT.

VERNOOY TEXTILE RECYCLERS, SORT TEXTILE GRADERS EN VRK ISOLATIE Vernooy Textile Recyclers, Sort Textile Graders en VRK Isolatie hebben gerecycled textiel met elkaar gemeen. Sorteren en recyclen van kleding door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, verwerken van het textielafval voor het fabriceren van dekens tot aan het vervaardigen van thermisch isolatiemateriaal en geluidsisolatie door middel van gerecycled textiel. De concepten zijn succesvol en dienen als voorbeeld in heel Europa.

de ondernemer 3

brabants dagblad zAterdAg 27 juni 2015

thema vrijetijdseconomie

aanspreekpunt Voor werkgeVers die sociaal willen ondernemen De Duovoorzitters van De stuurgroep WerkbeDrijf noorDoost-brabant WethouDer h. van olDen en mevr. anne zouriDisvelDhoven, manager belangenbehartiging brabants-zeeuWse Werkgeversvereniging (bzW), hebben het officiële startsein gegeven voor De lancering van het Werkgeversservicepunt noorDoost-brabant. Het Werkgeversservicepunt Noordoost-Brabant ontzorgt werkgevers bij alle personeelsvragen en biedt een centrale ingang voor alle vragen op het gebied van sociaal ondernemen. De 50 accountmanagers die werkzaam zijn voor het Werkgeversservicepunt ondersteunen werkgevers bij vragen over instroom, doorstroom en uitstroom van personeel. Tevens bieden zij werkgevers geschikte kandidaten aan voor hun vacatures. Werkgevers die sociaal willen ondernemen en in hun bedrijf kansen willen bieden aan kwetsbare groepen, zijn bij het Werkgeversservicepunt aan het goede adres. De 18 gemeenten, UWV en de drie sociale werkv oorzieningsbedrijven hebben de mogelijkheid subsidies en/of jobcoaching beschikbaar te stellen voor het in dienst nemen van werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmark. Om het voor werkgevers zo makkelijk mogelijk te maken stemmen de partners van het Werkgeversservicepunt hun werkprocessen en instrumenten op elkaar af. Met de komst van de Participatiewet is ook de

voorwoord door Ad hesemAns

Vakantie

! anne zouridis-veldhoven, manager belangenbehartiging brabantszeeuwse Werkgeversvereniging bzW. Werkgeversservicepunt is bereikbaar via www.wspnoordoostbrabant.nl/ 073 - 700 12 02.

nieuw initiatief vAn de redActie banenafspraak uit het Sociaal Akkoord van kracht. Deze afspraak houdt in dat werkgevers extra banen gaan creëren voor mensen die extra ondersteuning nodig hebben. In totaal gaat het om 125.000 extra banen die in 2026 gerealiseerd moeten zijn. Anne Zouridis-Veldhoven: “ Een

stevige opgave, maar ondernemers staan absoluut open om in hun bedrijf ruimte te scheppen. Om een bijdrage te leveren aan een maatschappelijk vraagstuk, maar ook omdat het voordelen heeft voor hun onderneming.’ Om deze ambitie te realiseren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen, wordt in elk van de 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland een regionaal Werkbedrijf opgericht.

De zomervakantie staat voor de deur en ik weet niet hoe het bij u is, maar ik ben er wel aan toe hoor! Even een paar weken de zinnen verzetten en de batterij opladen voor de tweede helft van het jaar. Het is een jaar met veel veranderingen binnen ons mediabedrijf. Inmiddels zijn we onderdeel geworden van De Persgroep en dat heeft consequenties voor alles waar we mee bezig zijn. De krant heeft al de nodige positieve veranderingen ondergaan en dat zal na de vakantie ook gelden voor De Ondernemer. Die vakantie raakt overigens ook het thema van deze editie: de Vrijetijdseconomie. Die tak van sport levert een zeer wezenlijke bijdrage aan de werkgelegenheid (9%) en de bestedingen (€5,3 miljard) in Brabant. Het merendeel (78%) van de toegevoegde waarde van de Brabantse vrijetijdseconomie komt voor uit dagjes uit. De provincie heeft de ambitie uitgesproken om in de periode 2013 – 2020 de meest innovatieve en gastvrije provincie van Nederland te worden. Volgens mij moet dat lukken. Wij Brabanders zijn toch van huis uit gastvrij en we verzinnen altijd wel iets om ergens een feestje van te maken. Wat dacht je weer van Guus Meeuwis afgelopen weken, groots en live op de nationale TV. Da’s Brabant. Nou nog gewoon de rest van de wereld te vertellen dat we ook supertrots zijn op onze provincie en dan komt het wel goed met die ambitie. Ik wens u een mooie (wat mooier dan tot nu toe) zomer en fijne vakantie toe! En een dagje uit? In Brabant doen dan!

Ad Hesemans Commercieel directeur Brabants Dagblad

feestelijke opening nieuW hoofDkantoor csu vAn de redActie ! vlnr: jan kees de jager, cor van der heijden en john van hoof

csu-oprichter cor van Der heijDen en ouDminister en cfo bij kpn jan kees De jager openDen op 17 juni officieel het nieuWe hoofDkantoor van csu CSU-oprichter Cor van der Heijden en oud-minister en CFO bij KPN Jan Kees de Jager openden op 17 juni officieel het nieuwe hoofdkantoor van CSU en Tzorg in Uden. In het bijzijn van 250 genodigden namen

zij symbolisch de sleutel in ontvangst. Met de nieuwe locatie wil CSU haar relaties ook in de toekomst ondersteunen met specialistische kennis en verrassen met innovatieve oplossingen. Na

28 succesvolle jaren in het kantoor gelegen aan de A50, verhuisde het familiebedrijf eind mei binnen Uden naar een nieuw bedrijfspand. Dit moderne kantoor is recent speciaal voor CSU in een nieuw

jasje gegoten en van alle benodigde facetten voorzien. Samenwerken, ontmoeten en hospitality staan centraal. Directievoorzitter John van Hoof verwelkomde de gasten en sprak het vertrouwen uit dat in het nieuwe pand ambities nóg beter kunnen worden waargemaakt. CSU-oprichter Van der Heijden memoreerde de groei van het bedrijf dat ooit begon in zijn woonhuis in Uden. “Een deel van ons succes in al die jaren is de bedrijfscultuur waarin betrokkenheid en aandacht voor medewerkers centraal staan”, zei Van der Heijden. Jan Kees de Jager ging in op het ondernemerschap van de organisatie en gaf vervolgens zijn visie op innovatie en digitalisering. Na de officiële opening en het dinerbuffet was

er voor de gasten gelegenheid het nieuwe hoofdkantoor te bezichtigen. CSU is vanuit 30 vestigingen landelijk actief in schoonmaak. De onderneming heeft hoofdvestigingen in Uden, Amsterdam, Apeldoorn, Eindhoven, Rijswijk en Rotterdam. CSU biedt werk aan 12.000 mensen en behoort tot de top 3 van schoonmaakbedrijven in Nederland. CSU is een familiebedrijf, waarin ook het management participeert. CSU won in 2012 als eerste Nederlandse schoonmaakbedrijf de MVOaward Het bedrijf is gecertificeerd voor het OSB-Keurmerk en de CO2-prestatieladder. In 2014 won CSU de estafetteprijs Kroon op het Werk en ontving het predikaat Best Managed Company 2014

colofon | deondernemer is een uitgave van Wegener media bv postbus 235, 5201 hb ‘s-hertogenbosch | bezoekadres: veemarktkade 8, 5222 ae ‘s-hertogenbosch | deondernemer verschijnt bij brabants Dagblad | uitgever: Wegener media bv, deondernemer is geproduceerd onder verantwoordelijkheid van marketing | bladmanager: ad hesemans | projectleiding: erwin verkuijlen | productie en eindredactie: jack monde tekst&media, veghel i.s.m. tekstbureau De jong, oosterhout | deondernemer@bd.nl | @bDdeondernemer | ontwerp & vormgeving: Wegener speciale producten, onderdeel van Wegener media | advertenties: Direct sales, 088 - 01 39997 | lezersservice: bD: 088 - 01 39930 |Druk: Wegener nieuwsdruk bv best | copyright: alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van de inhoud van (de inhoud) van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Wegener media.

de ondernemer 4 profiel BEDRIJFS ONROEREND GOED

brabants dagblad zatERDaG 27 JuNI 2015

de gruyter faBriek succesformule BedrijfsverzamelgeBouw de gruyter faBriek in den Bosch is een succesvol voorBeeld van ‘thematisering’ in de markt van Bedrijfsvastgoed: gelijkgestemden die samen gaan ondernemen. verhuurder Bim gaat deze formule nu elders in de stad ook toepassen. ‘dit wordt de komende jaren alleen maar Belangrijker.’ DOOR tIm DulINGER Het is dat de gemeente ‘s-Hertogenbosch de sloop van de De Gruyterfabriek aan de Orthenstraat in 1980 wel héél erg duur had gevonden. Anders was de tweede fabriek uit het kruideniersimperium van Piet de Gruyter aan de Bossche Veemarktkade misschien wel hetzelfde lot beschoren geweest. “De Gruyter had nou eenmaal een degelijke manier van bouwen”, verklaart manager commerciële zaken Jeroen Carels van de Bossche Investerings Maatschappij (BIM). Zodoende kon de BIM in 1986 starten met de verhuur van dit kolossale, 55.000 vierkante meter tellende bedrijfspand achter de Brabanthallen. Geïnteresseerde ondernemers waren er ruim voldoende voor wat, destijds, het BedrijvenCentrum Brabant heette. “Maar het was toen wel een gebouw in de categorie: je betaalt weinig, je krijgt weinig. Dat trok veel kunstenaars en creatieve bedrijven als reclamebureaus aan. Die vonden het pand geweldig en zagen de potentie ervan”, schetst Carels (44). De noodzaak van een grondige verbouwing kwam pas veel later, in 2007. “We moesten iets aan het gebouw doen omdat

het gedateerd was. Het oudste stuk is uit 1933 en de voorzieningen erin voldeden niet meer aan de normen. De BIM werd toen wel voor de vraag gesteld: slopen of herontwikkelen? Je doet hoe dan ook een forse investering en die moet wel terug worden verdiend. Inmiddels waren wij het echter ook als industrieel erfgoed gaan zien, dat we graag wilden behouden voor de stad.” Bovendien deed zich volgens de BIM-manager op de vastgoedmarkt een interessante ontwikkeling voor: thematisering. “Soortgelijke gebruikers bij elkaar brengen in één pand. Den Bosch had zoiets nog niet. We hebben toen besloten die vraag in te vullen, vanuit onze maatschappelijke doelstelling om de lokale economie in Den Bosch te stimuleren.” Het gebouw moest een centrum worden voor de creatieve ondernemer, die innovatief en inspirerend tewerk gaat. Het is nu één van de grootste bedrijfsverzamelgebouwen van Nederland met zo’n 180 ondernemingen op het creatieve of culturele vlak. Ruim achthonderd mensen zijn er werkzaam. Met de start van de grootscheepse renovatie kreeg het markante pand ook zijn naam terug: De Gruyter

Fabriek. Een andere doelstelling van de BIM is om bedrijven met elkaar te verbinden. Dat gebeurt in De Gruyter Fabriek op verschillende manieren. arels: “We hebben actief geparticipeerd in het opstarten van een ondernemersvereniging binnen het gebouw. Ook houden we nauw contact met alle ondernemers. We weten waar ze mee bezig zijn en proberen hen op een informele manier bij elkaar te brengen. Maar ze lopen natuurlijk ook gewoon bij elkaar binnen.” De samenwerkingsverbanden die daarmee ontstaan, kunnen je als eenpitter groter maken dan je vooraf voor mogelijk had gehouden. De manager mag als voorbeeld graag het verhaal vertellen van drie ondernemers in De Gruyter Fabriek: Damen Communicatie, grafisch ontwerpbureau Studio Daad en Arthur & Brent marketing en communicatie. “Samen hebben zij een succesvolle pitch gedaan voor de Rabobank ‘s-Hertogenbosch en Omstreken. Door de samenwerking konden zij de bank een totaalconcept bieden.” De Gruyter Fabriek staat nu

slopen of herontwikkelen? je doet hoe dan ook een forse investering en die moet wel terug worden verdiend

model voor een formule die de BIM vaker gaat toepassen. In het BIM-centrum De Rietvelden aan de Helftheuvelweg wordt De Jamfabriek gehuisvest: een complex voor kansrijke starters op het gebied van agri-food, gezondheidszorg en ict. Het voormalige pand van machinefabriek Grasso aan de Parallelweg is in beeld als ambachtencentrum, bijvoorbeeld voor meubelmakers. Ook weer thematisering dus. “Ik verwacht dat dat de komende jaren alleen maar belangrijker wordt”, zegt Carels, “doordat bedrijven zich aangetrokken voelen om samen met gelijkgestemden te gaan ondernemen.” De BIM wil volgens hem niet zo arrogant lijken door te stellen dat dit hét antwoord is op de vraag hoe je leegstaande bedrijfspanden moet invullen. “Maar de vastgoedmarkt is wel veranderd, van aanbodgericht naar een markt met vragen waarop je moet inspelen. Dat betekent dat je ruimtes moet maken zoals mensen ze willen. Dat je dient te faciliteren dat mensen elkaar vinden en dat je andere contractvormen moet aanbieden. Niet standaard voor een periode van vijf jaar. Die drie zaken proberen wij in De Gruyter Fabriek bij elkaar te brengen. Het vraagt ook om een andere kijk bij ondernemers. Ik ken volop bedrijven die er niet over peinsden om in één pand met de concurrent te gaan zitten. Dat is wel de oude manier van denken. Je kunt ook de samenwerking zoeken en zo proberen groter te worden. In De Gruyter Fabriek is het een succes gebleken, want we hebben nu een heel hoge bezettingsgraad.”

Cor UnUm genomineerd Het in De Gruyterfariek gevestigde Cor Unum is genomineerd voor de MVOprijs van ’s-Hertogenbosch. Dit is een tweejaarlijkse prijs voor ondernemingen uit de gemeente ’s-Hertogenbosch die succesvol zijn door maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Een nominatie is mooi, omdat daarmee hun missie “het stimuleren van een vruchtbare samenwerking tussen professionele vormgevers, vrijwilligers, studenten, keramisten en mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt” onderkend wordt. Een nominatie is mooi, de prijs winnen is nog mooier en zou een geweldige opsteker zijn voor alle betrokkenen bij Cor Unum. Want Cor Unum – letterlijk één van hart – wordt gedragen door velen.

! het gebouw moest een centrum worden voor de creatieve ondernemer, die innovatief en inspirerend tewerk gaat. het is nu één van de grootste bedrijfsverzamelgebouwen van nederland met zo’n fotograaf: Frank van Delft 180 ondernemingen op het creatieve of culturele vlak. ruim achthonderd mensen zijn er werkzaam.

de ondernemer 5

brabants dagblad zaterdag 27 juni 2015

interview

HERTOGBOEREN MAKEN VAN

HUN ARRANGEMENTEN 1 + 1 = 3 VAN DE NOOD EEN DEUGD MAKEN. DAT IS WAT DE HERTOGBOEREN IN HET BOSSCHE BUITENGEBIED HEBBEN GEDAAN. DOOR IN TE SPELEN OP TOERISME GAVEN ZE HUN AGRARISCHE BEDRIJVEN, DIE GEBUKT GINGEN ONDER STRENGE REGELS EN OPRUKKENDE WONINGBOUW, EEN NIEUW PERSPECTIEF. door tim durlinger De deurbel gaat maar de deur blijft dicht. Nicky Sanders komt gewoon om de hoek van zijn boerderij in Den Dungen gelopen om zijn gast te begroeten. “In Brabant gaan we achterom”, zegt hij lachend. Sanders wijst op een plakkaat aan de muur. Het blijkt een gedicht te zijn, over Vincent van Gogh. “We hebben sinds kort een Van Gogh-vaararrangement, in samenwerking met DichtSlamRap in Boxtel. Deze gedichten hangen bij een aantal Hertogboeren.” Het woord is gevallen: Hertogboeren. Een groep van inmiddels 14 ondernemers in het buitengebied van ‘s-Hertogenbosch, die bezoekers de charme van het platteland wil laten beleven en proeven. Allemaal hebben ze een agrarisch bedrijf, al zijn er volgens Sanders zeker verschillen: “De één heeft honderd melkkoeien, weer anderen zijn uitbater van stadsboerderijen in Rosmalen en ‘s-Hertogenbosch. Zij zoeken, bijvoorbeeld door de verhuur van ruimtes, contact met partijen die mensen binding met het platteland kunnen geven.” Ook het aanbod van de Hertogboeren is zeer divers. Ze laten hun gasten wandelen, fietsen, varen, drinken en genieten van streekproducten. Er zijn er met een bed & breakfast en zelfs een kinderopvang. “Die leren kinderen dat melk niet uit de supermarkt komt maar door koeien wordt geproduceerd. Wij willen de afstand tussen stad en platteland verkleinen. Ook om mensen te wijzen op de waarde van dit gebied. Boeren zijn er niet om het gebied af te breken, maar om het te versterken. Zij willen het ook doorgeven aan een volgende generatie.” Sommigen hebben er een leuke bijverdienste aan naast hun primaire taak. Voor anderen is toerisme een serieuze business. De 53-jarige Sanders, voorzitter van de Hertogboeren, schat de balans in zijn eigen onderneming op fiftyfifty. Behalve akkerbouwer is hij namens het genootschap Poule Den Dungen houder van deze ‘driesterrenkippen’. Tevens runt de Dungenaar Vestingfietsen. nl, dat naast rijwielen ook segways verhuurt en fluisterboten met een elektromotor. Aan de wieg van de Hertogboeren stonden in 2000 de afdelingen Sint-Michielsgestel en Midden-Maasland van landbouworganisatie ZLTO.

! Ook het aanbod van de Hertogboeren is zeer divers. Ze laten hun gasten wandelen, fietsen, varen, drinken en genieten van streekproducten.

HERTOGBOEREN IN TIEN JAAR RUIM VERDUBBELD Hertogboeren startte in 2006 met zes leden. Inmiddels zijn er veertien: Theetuin Het Aardrijk in Berlicum, aspergeboerderij Ter Stege in Sint-Michielsgestel, Atelier Annart in Schijndel, fruitbedrijf Cooijmans - Van de Ven in Den Dungen, bed & breakfast De Horzikse Hoeve in Sint-Michielsgestel, kinderopvang Het Vrolijke Koetje in ‘s-Hertogenbosch, kippengenootschap Poule Den Dungen, rundveebedrijf Sleutjes - Van Zandbeek in Sint-Michielsgestel, veehouderij Willem van den Akker in Berlicum, vers vleesboerderij Savelkouls in ‘s-Hertogenbosch, vaar-/fietsarrangementen Vestingfietsen.nl in ‘sHertogenbosch, kwekerij De Vennenhof in Sint-Michielsgestel, Stadsboerderij Dungense Polder in ‘s-Hertogenbosch en Stadsboerderij Eyghentijds - Rosmalen.

Enerzijds was er volgens Sanders een groep boeren die door beperkende milieumaatregelen aan verbrede landbouw dacht, zoals thuisverkoop van streekproducten. Anderzijds moesten agrarische ondernemers wijken voor woningbouwplannen in de Kloosterstraat bij Den Dungen. “Zij wilden toch doorgaan met boeren. Voor

ons was toen de vraag hoe we dat economisch interessant konden maken. Dat kan door toeristen te trekken; mensen laten genieten van de natuur en van producten of diensten die je aanbiedt. Uiteindelijk bleken zes mensen geïnteresseerd te zijn. Die zijn nog allemaal lid van de Hertogboeren.” In 2006 zaten ze bij de notaris en sindsdien is

DIE LEREN KINDEREN DAT MELK NIET UIT DE SUPERMARKT KOMT MAAR DOOR KOEIEN WORDT GEPRODUCEERD

het gezelschap gegroeid. Ook al omdat het criterium werd opgerekt naar ‘ondernemers in de groene ruimte’. “Je hebt ook kunstenaars die gebruikmaken van het landschap”, weet de voorzitter. “Neem ons nieuwste lid, Anneke van Pinxteren. Haar man heeft een rundveebedrijf en zij maakt schilderijen en begeleidt mensen bij het maken daarvan.” Om lid te worden van de Hertogboeren hoef je ook niet meer per se onder de rook van ‘s-Hertogenbosch te zitten. De imker uit Geffen, dat op 1 januari is heringedeeld bij de gemeente ‘s-Hertogenbosch, maakt net zo goed kans op het lidmaatschap. En waarom niet, denkt Sanders hardop. “Een van de doelen van ‘s-Hertogenbosch is om toeristen langer vast te houden. Dat kunnen ze niet alleen binnen de stad en dan kom je al snel buiten de grenzen daarvan uit. Hertogboeren is dan een interessante partij. Wij kunnen toeristen een dagje uit bieden en ‘s avonds terugbrengen naar de stad. Maar we kunnen

ook gasten die in ons gebied verblijven naar die stad brengen en ‘s avonds weer terug. Het gaat om de combinatie van rust, cultuur en natuur. Dat komt weer terug in onze arrangementen.” Wat dat betreft is Hertogboeren een echte netwerkorganisatie. De leden helpen elkaar en maken gebruik van elkaars contacten. Als Sanders een vaartocht heeft met aansluitend een barbecue, dan levert de vers vleesboerderij de worstjes en de aspergeboerderij het witte goud. Gaan zijn klanten met een segway op pad, dan laat hij ze bij een teler in Sint-Michielsgestel even proeven van de aardbeien. “We zijn heel divers, maar daardoor kun je je juist versterken omdat je aanvullend aan elkaar bent. Dat geeft meer kracht dan de bedrijven individueel hebben. Hertogboeren zelf is een vereniging en het is niet ons doel om winst te maken. We doen alleen gemeenschappelijk de PR en maken gebruik van elkaars netwerk. Op die manier is 1 plus 1 niet 2 maar 3!” Sanders beaamt dat zijn club iets wezenlijks bijdraagt aan de vrijetijdseconomie. Hij meet dat af aan de organisaties die de Hertogboeren inmiddels weten te vinden, zoals de Restaurant Alliantie ‘s-Hertogenbosch en het Convention Bureau Brabant. Opvallend is ook dat de rol van de VVV in dit verhaal steeds kleiner wordt. “Toen wij begonnen met varen, kwam 85 procent van de klanten via de VVV. Ik denk dat dit vorig jaar nog vijf tot tien procent was. Door de verschillende samenwerkingen komt 70 procent nu rechtstreeks bij ons.”

de ondernemer 6 interview innoverend bedrijf

brabants dagblad zaterdag 27 jUni 2015

DE LAATSTE TECHNISCHE SNUFJES MET EEN HESDO SAUSJE MET GEMIDDELD 2 NIEUWE PRODUCTEN PER WEEK DOET DE BOSSCHE ONDERNEMING HESDO VEEL AAN EIGEN INNOVATIE. DAARMEE HOUDT HET ZICH PRIMA STAANDE IN DE WERELD VAN TELECOM EN CONSUMENTENELECTRONICA. ELDERS ONTDEKTE TECHNISCHE SNUFJES KRIJGEN IN DEN BOSCH EEN WESTEUROPEES JASJE. door tim dUrlinger Ze zijn net terug uit het Verre Oosten, waar elektronicabeurzen in Hong Kong en het Chinese Guangzhou werden bezocht evenals enkele productiefabrieken. Want de in- en verkoop van met name consumentenelektronica en telecom-apparatuur, dat doen directeur/eigenaar Harry Kemps en adjunct-directeur Huib Kiel van het Bossche bedrijf Hesdo gewoon zelf. Misschien is het wel de reden dat de onderneming met een omzet van 25 miljoen euro zo floreert. “Bij veel bedrijven bestaat dat rijtje uit inkoop-voorraad-productieverkoop. Maar daar tussenin gaat het ergens fout. Daarnaast zijn die bezoeken enorm leuk en krijg je er gigantisch veel energie van”, aldus Kiel. Reikhalzend kijken beiden uit naar de laatste technische snufjes en innovaties die ze tijdens hun reizen voorgeschoteld krijgen. Ook deze keer was het weer raak, vertelt Kemps (56). “We hebben een fabrikant ontdekt in Hongkong met een revolutionaire vinding. Daar is een sensor ontwikkeld die jouw ademhaling in de gaten kan houden. Doe je dat een minuut niet, dan stuurt-ie een alarm naar de buren of de kinderen. Dat apparaat gaan wij dit jaar nog lanceren. Niet alleen voor oudere mensen, maar ook om wiegendood tegen te gaan. Dat is toch de grootste angst onder ouders, blijkt uit onderzoek.” Kiel (44) voegt hieraan toe dat de sensor ook te gebruiken is in de slaapkamer, als de man bijvoorbeeld hartpatiënt is en zijn vrouw daardoor niet op haar gemak kan gaan slapen. Zo’n product is vrijwel nooit kant-enklaar. Hesdo laat vaak een prototype naar de eigen test-, onderzoeks- en ontwikkelafdeling (R & D) in Den Bosch sturen. “Het moet elektrisch zijn, bij voorkeur draadloos en een toegevoegde waarde hebben”, stelt Kemps. “Vervolgens voorzien wij het van een West-Europees jasje. Er zitten nu dertien mensen bij R & D die checken of alles aan de regelgeving en eisen voldoet. Als onze technische mensen geen groen licht geven, dan gaat het hele feest niet door.” Hesdo is marktleider op het gebied van babyfoons, die het meer dan 200.000 per jaar verkoopt. Maar ook de ouderenzorg en alarmering zijn productgroepen waar het bedrijf hoge ogen verwacht te gooien met innovaties. Kemps: “We hebben Fysic gelanceerd, een merk voor senioren. Want die

! De in- en verkoop van met name consumentenelektronica en telecom-apparatuur doen directeur/eigenaar Harry Kemps en adjunct-directeur Huib Kiel van Foto Marc Bolsius het Bossche bedrijf Hesdo gewoon zelf.

Van SPIERDIJK naaR ‘S hERtogEnboSch Hesdo is in 1973 opgericht in Spierdijk bij Alkmaar, door de ondernemers Hesselmans en Dooreleijers. In 1980 kwam het bedrijf in consumentenelektronica en telecommunicatie- apparatuur naar de Sigarenmakerstraat 4 in Den Bosch. Sinds 1993 zit het daar aan de Aziëlaan 12 (De Herven). Ook zijn er kantoren in Antwerpen en Hong Kong. In 2002 kocht Schijndelaar Harry Kemps Hesdo. Het verkoopt momenteel 620 artikelen aan retailers, grootwinkelbedrijven, zorgen internetwinkels. Hesdo voert de eigen merken Alecto, Profoon en Fysic. Daarnaast is het bedrijf distributeur voor internationale merken als Motorola, AEG en Alcatel. Het was voornamelijk actief in eigen land, maar inmiddels is de export gestegen naar 35%.

65+-markt gaat de komende jaren explosief stijgen. Mensen blijven ook langer in hun eigen huis wonen. En daar ontwikkelen wij hier eigen producten voor.” Volgens Kiel gaan de vernieuwingen erg snel, met alle sensoren die al in diverse apparaten zitten. “Daar kun je heel erg veel informatie uit halen. In

een familie word je automatisch een keer mantelzorger. Dan is het wel zo fijn als je op een heel eenvoudige manier je alleenstaande vader of moeder in de gaten kunt houden.” De truc daarbij is dat zij zich niet bespioneerd voelen in eigen huis. “Wij praten veel met ouderenorganisaties hier in de

‘HET MOET ELEKTRISCH ZIJN, BIJ VOORKEUR DRAADLOOS EN EEN TOEGEVOEGDE WAARDE HEBBEN’ omgeving. De grootste angst bij senioren is dat ze iets overkomt en pas veel later worden gevonden”, heeft Kemps begrepen. “Wat wij doen is een camera in huis ophangen die nog geen beelden geeft. Je geeft daarvoor een app aan familieleden of vertrouwelingen. Pas als zij een alarmsignaal krijgen, kunnen zij die app met hun smartphone of tablet openen en zijn de camerabeelden te zien.” Zo’n systeem is ook in eigen huis te gebruiken als inbraakbeveiliging. Op het moment dat de sensor in de camera beweging registreert, stuurt deze een bericht naar de bewoner die elders is. Deze kan dan bijvoorbeeld op zijn telefoon de beelden bekijken die de melding hebben veroorzaakt. Je zou er zelfs op kunnen zien of de babysit wel actief met je kinderen bezig is. De directeur vindt dat Hesdo hiermee een bijdrage levert aan het veilig en langer zelfstandig kunnen wonen. Met deze werkwijze lanceert Hesdo honderd nieuwe producten per jaar. Zo bracht

het ooit de eerste telefoon met nummermelder, waarvan er meer dan een miljoen werden verkocht. Tegenwoordig gaat het vooral om apps en op afstand controleren. Naast die in China, bezoekt het duo ook beurzen in de Verenigde Staten, Spanje en Duitsland. In het Verre Oosten is een aantal grote fabrieken waarmee de Bossche onderneming al jaren samenwerkt. Beide directeuren hebben gemerkt dat, nu hun afzet in Europa steeds groter wordt, zij interessanter worden en eerder bij noviteiten worden betrokken. “Fabrikanten komen met een bepaald idee en dan bekijken wij hoe we dat in ons productconcept kunnen passen: babycare, ouderenzorg of alarmering”, legt Kiel uit. “Vervolgens blijkt de toegevoegde waarde van onze R & D-afdeling. Die techneuten gaan met zo’n fabrikant sparren om te komen tot een topproduct.” Snelheid, het vlug kunnen schakelen, noemen beiden als voornaamste reden waarom een relatief kleine onderneming als Hesdo zich staande weet te houden tussen giganten als Philips en Samsung. “Ook al komen we net uit het vliegtuig, vanavond vergaderen we al over onze bevindingen met het managementteam. Morgen liggen dan de flyers klaar voor specifieke verkoopkanalen. Dat gaat razendsnel. Bij een multinational verloopt zoiets toch stroperiger”, weet Kemps. Nou vooruit dan, nog één innovatie. Er zijn inmiddels camera’s die een lach kunnen detecteren en daar een foto van maken. “Hoef je nooit meer ‘t eerste lachje van jouw baby te missen.”

dE ondErnEMEr 7

brAbAnTs dAgblAd zaTERDaG 27 jUNI 2015

THEMA

MEER WERK DOOR

EXTRA TOERISTEN

DIE LANGER BLIJVEN

Nieuw ontslagrecht per 1 juli 2015

Vanaf 1 januari 2015 geldt de nieuwe Wet werk en zekerheid. De regels rondom de aanzegplicht, proeftijd en het concurrentiebeding zijn aanzienlijk veranderd. De nieuwe regels hebben mogelijk (financiële) consequenties voor uw bedrijf. Ook de volgende fase van deze wet leidt zowel direct als indirect tot extra kosten voor ondernemers.

er 1 juli 2015 geldt het nieuwe ontslagrecht. De huidige ontslagvergoeding wordt dan vervangen door de transitievergoeding. Tevens gaat vanaf die datum de nieuwe ketenreeks voor opvolgende contracten voor bepaalde tijd in.

! Heleen Huisjes: “Daarnaast richten we ons op themamarketing met de iconen van Brabant. In 2015 rond Vincent van Gogh”

VISITBRABANT IN OISTERWIJK zET ‘N BIJzONDERE TROEF IN OM TOERISTEN TE OVERTUIGEN: BRABANDERS zELF!

DOOR TIM DULINGER In De Leerfabriek op het voormalige KVL-terrein in Oisterwijk wordt nog volop getimmerd en gezaagd. Je zou denken niet de meest ideale vestigingsplaats voor een organisatie die juist wil laten zien wat voor moois deze provincie allemaal heeft te bieden. Maar zolang als het duurt vindt directeur Heleen Huisjes van VisitBrabant het ‘helemaal passen’: “Er wordt hier verbouwd en toch is ‘de winkel’ open, want er zitten al bedrijven. VisitBrabant heeft de winkel sinds september ook geopend, terwijl we figuurlijk voor een deel nog aan het bouwen zijn”. Want hoewel de marketingorganisatie via haar website en app al ruim 8.000 locaties en activiteiten aanbiedt, groeit dit aantal nog iedere dag. Ondernemers kunnen daar namelijk eenvoudig zelf teksten en foto’s van hun vrijetijdsaanbod invoeren. Volgens Huisjes zijn ook de Brabanders zelf van harte welkom om te ontdekken

wat ze allemaal in hun eigen provincie kunnen beleven. Toch richt VisitBrabant zich met name op ‘de bezoeker van verder weg’. Die moet worden verleid tot een meerdaags verblijf. Immers, door een groeiend aantal toeristen langer in het gebied te houden en meer te laten besteden, creëer je ook meer banen in de vrijetijdseconomie. “Dat is ons mantra, onze directe opdracht die we namens de provincie uitvoeren”. De straal van tweehonderd kilometer rond Brabant wordt daarbij gezien als een heel belangrijke vijver om in te vissen. Met VisitBrabant hebben overheid, ondernemers en onderwijs de handen ineengeslagen. Samen ontwikkelden zij de marketingstrategie, die leunt op twee pijlers. Enerzijds zijn er de digitale systemen, waarbij behalve de website en app ook de aanverwante social media een belangrijke rol spelen. “Daarnaast richten we ons op themamarketing met de iconen van Brabant”, legt Huisjes uit. “In 2015 rond Vincent van Gogh, in 2016 is dat Jeroen Bosch en in 2017 wordt het Dutch Design. We weten namelijk dat de buitenlandse bezoeker, en daarmee de internationale reiswereld, via dit soort iconen is te interesseren. Brabant zelf is als merknaam nog onvoldoende bekend.” Sinds vorige

maand wordt er een nieuwe troef ingezet om toeristen te overtuigen: Brabanders zelf! “Zij zijn de beste ambassadeurs en wij roepen hen op zich hiervoor aan te melden”, aldus de directeur. “Deze locals weten immers het beste wat hun woonplaats heeft te bieden. We verwachten dat daar de meest bijzondere tips uit kunnen komen en zoeken ook juist die verborgen pareltjes. Voor ondernemers die hun werknemers en vaste gasten hiervoor enthousiast krijgen, kan het extra reclame betekenen.” De online campagne ‘#benjijhierbekend?’ heeft na enkele weken tientallen aanmelders opgeleverd. Op Visitbrabant.nl en via de link ‘Ask a local’ beantwoorden zij vragen als: Welke restaurants in ‘s-Hertogenbosch werken met streekproducten? Huisjes vindt het spannend hoe deze werkwijze uitpakt. “Je gaat namelijk niet meer centraal vertellen wat mooi is, maar laat dat van onderop ontstaan.” Het past volgens haar uitstekend bij de wereldwijde trend van social travelling. “Bezoekers zijn steeds mobieler, afstanden zijn gemakkelijk te overbruggen, informatie is overal te vinden en beslissingen worden last-minute gemaakt. Met een aanbod dat actueel, persoonlijk, ‘live’ en overal toegankelijk is!”

COLUMN

Transitievergoeding U bent vanaf 1 juli 2015 wettelijk een transitievergoeding verschuldigd aan medewerkers met een vast contract die via het UWV Werkbedrijf of de kantonrechter worden ontslagen. Ook bij tijdelijke contracten die van rechtswege aflopen en op uw initiatief niet worden voortgezet, heeft de medewerker recht op die transitievergoeding, mits de medewerker ten minste 24 maanden bij uw onderneming heeft gewerkt. Tenzij de medewerker een verwijt gemaakt kan worden bij het ontslag of het niet verlengen van het contract. De transitievergoeding bedraagt 1/6 bruto maandloon per half dienstjaar. Bij langere dienstverbanden en een leeftijd van 50+ is deze vergoeding hoger plus enkele overgangs- en overbruggingsregelingen. Ketenreeks Vanaf 1 juli 2015 mag u een medewerker in totaal maximaal 24 maanden een tijdelijk contract aanbieden. Dit is in de huidige wet nog 36 maanden. Het maximaal aantal tijdelijke contracten blijft drie. Inleen van arbeid telt mee in de reeks. Onder de nieuwe wetgeving is pas

sprake van een doorbreking van de ketenreeks bij meer dan 6 maanden tussen twee contracten, wat nu de helft is. Het moment voor een vast contract zal dus eerder plaatsvinden. Enkele tips voor de praktijk Optimaal gebruik van de ketenreeks is zinvol. Ter vermijding van de transitievergoeding adviseren wij u om het totaal van de contractduur onder de 24 maanden te houden. Als daarna gekozen wordt om geen vast contract aan te bieden, is er geen transitievergoeding verschuldigd. Binnen de ketenreeks kan ingespeeld worden op de nieuwe regels ingegaan per 1 januari 2015, zoals de proeftijd en de aanzegplicht. Het blijkt overigens dat veel ondernemers nog onbekend zijn met de aanzegplicht, terwijl dit direct een schadepost oplevert van (maximaal) een maandsalaris. Wij adviseren u uw (tijdelijke) arbeidsovereenkomsten op alle onderdelen aan te laten sluiten op de Wet werk en zekerheid, de gevolgen voor uw onderneming in kaart te brengen en er zo mogelijk ook op te anticiperen. ABAB Accountants en Adviseurs denkt hierover graag met u mee. Voor vragen en meer informatie kunt u contact opnemen met mr. Inge Titulaer, jurist bij ABAB Accountants en Adviseurs, via e-mail inge.titulaer@abab.nl of via telefoonnummer 0134647100.

ABAB Groep BV I: www.abab.nl E: info@abab.nl mr. Inge Titulaer Jurist

de ondernemer 8

BraBants daGBlad zaterdag 27 juni 2015

econometer De Econometer gemiddeld 7,2

Niet alleen de OM MaaR MET DE DEuR IN HuIS TE vallEN: wE gaaN vaN EEN 7,1 NaaR EEN 7,2. DEzE zOMER gaaT NIET allEEN DE TEMpERaTuuR OMHOOg, OOK

Paul rüpp

DE EcONOMETER HEEfT DE STIJgENDE lIJN TE paKKEN. ER zIJN NOg STEEDS

Avans Hogescholen 6,8

DE NODIgE pOSITIEvE SIgNalEN. wIM BENS, DIREcTIEvOORzITTER vaN DE RaBOBaNK TIlBuRg EN OMSTREKEN gEEfT EEN RuIME vOlDOENDE vaNwEgE DE aaNTREKKENDE HuIzENMaRKT EN DE EcONOMIScHE gROEI vaN 2 pROcENT. ‘wE DuRvEN wEER MEER TE BESTEDEN EN MENSEN zIJN pOSITIEvER OvER HuN TOEKOMSTpERSpEcTIEf.’ DE MOgElIJKE gRExIT DOET vElEN aaRzElEN, MaaR HaNS vaN gIlS (BDO) STElT DaaRTEgENOvER: ‘NOg BElaNgRIJKER DaN waT DE gRIEKEN DOEN, IS

Hans van Gils BDO Consultants

waT wIJ zElf DOEN OM DE EcONOMIE EEN BOOST TE gEvEN!’

cindy de Koning De Koning Media

edward Gaakeer WBP & Finc

7,5

Bob Hutten Hutten

7,8

Wim Bens Rabobank Tilburg eo. 7

ronald van riet RSP Makelaars

7,1

Irene ogier Cardan Groep

6,7

Ben ik een trendsetter of volger? Hoe toevallig is het dat ik net nu naar een ander huis op zoek ben? Ik ben niet de enige want de huizenmarkt zit in de lift. Het CBS zegt dat er in het eerste kwartaal van dit jaar 4200 huizen zijn verkocht in Brabant, bijna 600 meer dan in het begin van vorig jaar. Ook de prijs stijgt: in een jaar zijn huizen ongeveer 2 procent duurder geworden. Daarmee zijn ze nog lang niet op het niveau van 2008, het begin van de crisis. Ze staan ook minder lang te koop. We durven weer voorzichtig stappen te zetten en geld uit te geven. Dat is goed voor de economie want ook makelaars, bouwvakkers, meubelzaken en vele anderen profiteren ervan. Onlangs mocht ik de planpresentatie doen van het terrein van het Groot Ziekengasthuis in Den Bosch. Op deze unieke plek in de binnenstad van maar liefst vier voetbalvelden groot, wordt een nieuwe wijk gebouwd, als er genoeg belangstelling is. En dat is er. Voor de 120 woningen in dit Gasthuiskwartier kwamen 600 mensen kijken naar de plannen. Dit was enkel een informatiebijeenkomst waar nog niets werd verkocht, maar als dat wel had gekund dan waren er vast al veel deals gesloten. Het is dat ik geen huis in Den Bosch zoek, maar gelukkig staan er in het gebied waarin ik zoek ook 3384 huizen te koop. Dus vooralsnog keuze genoeg.

Uit de Conjunctuur Enquête Nederland die de Kamer van Koophandel met onder andere het CBS ieder kwartaal uitvoert, blijkt dat de export in NoordBrabant gestaag groeit. Eén op de vijf bedrijven verwacht in het tweede kwartaal een toename van de buitenlandse omzet, 8% verwacht een daling. Het groeisaldo (+11%) is hoger dan gemiddeld in Nederland (+8%). De export is een belangrijke pijler onder de Brabantse economie. De afgelopen jaren heeft de export de pijn van de crisis kunnen verzachten. Bedrijven die alleen binnen Nederland zaken deden, werden geconfronteerd met een krimpende markt. Om dan toch te kunnen groeien, is een stap naar het buitenland bijna onvermijdelijk. Voor de BV Brabant is export zeer interessant. Omzet uit het buitenland doet de economie écht groeien terwijl omzet uit Nederland of de provincie vaak verdringing is. Immers, omzetgroei bij het ene bedrijf is vaak omzetdaling bij een ander. Veel bedrijven uit Brabant doen al zaken over de grens. Ondernemers die de stap zetten, beginnen vaak bij onze buurlanden. Wanneer enige ervaring is opgedaan, kijken bedrijven ook naar verder weg gelegen landen. Toch is het leeuwendeel van het bedrijfsleven niet actief in het buitenland. Hier zit dan ook nog veel groeipotentie voor bedrijven en daarmee ook voor de Brabantse economie. De stap naar het buitenland, bijvoorbeeld naar België en Duitsland, vraagt wel om een goede voorbereiding. De Kamer van Koophandel kan ondernemers hierbij helpen.

Jaap Docter Kamer van Koophandel 7,5

Marc Heuvelmans BORT

6,8 Bij het schrijven van een column over de economische barometer, net na het lezen van de plannen van het kabinet om met geld te gaan spetteren, is het risico groot in een euforische modus te schieten, die misschien achteraf onterecht is. Het kabinet hinkt op één been nu het geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer en kan dus slechts plannen indienen waarvan het zeker is dat geen enkele partij het politiek aandurft tegen te stemmen. Dat is het zoet wat verdeeld mag worden na jaren van bezuiniging. Doorlezend over de tweede tranche van het plan blijkt het midden- en kleinbedrijf massaal in opstand te komen tegen de beoogde BTW-verhoging, en dat stemt direct al een stuk minder optimistisch. Het doel lijkt te zijn om in deze kabinetsperiode toch nog iets van hervorming op de conduitestaat van het kabinet bij te schrijven, maar de lastige beslissingen door te schuiven tot na de volgende verkiezingen. Met die versnippering is niemand gediend en zeker niet als we nog maar moeten afwachten wie straks het werk af mag maken. Juist op het gebied van belastingen is een betrouwbare overheid onontbeerlijk en moet een stelselherziening niet gedreven worden door korte termijn politiek gewin. Niet te snel toehappen dus en even tot 10 tellen.

De onrust is weer toegenomen. De financiële markten en economie geven tweeslachtige signalen. Aan de ene kant dalen de beurskoersen en zijn er grote zorgen over de Griekse schuldencrisis en de Grexit uit de euro. Het producentenvertrouwen in de industrie staat onder druk. Aan de andere kant krijgen we signalen dat de economie in Nederland harder groeit dan begroot, trekt de huizenmarkt aan, daalt de werkloosheid en blijft het betere sentiment en vertrouwen onder consumenten gelijk. De komende periode trekt de economische groei vermoedelijk zelfs verder aan. Maar terwijl de private consumptie een groei-impuls geeft, remmen de private investeringen de groei juist. De markten zijn onzeker over in hoeverre de rentes gaan stijgen. De onduidelijkheid bij de FED over het moment van de eerste rentverhoging draagt ook bij aan de onzekerheid. Toch is er duidelijk sprake van herstel van het economisch sentiment, nu gevolgd door groei van het BBP in de eurozone. Ook krediet- en geldgroei trekken aan. De lage rente op bedrijfsobligaties maakt het voor bedrijven in Nederland aantrekkelijker om geld te lenen. Door de financieringskosten omlaag te drukken, worden bedrijven gestimuleerd om te investeren. Dit stuwt de groei. Hoewel de investeringsbereidheid momenteel nog beperkt is, verwacht men toch dat het investeringsvolume in de loop van het jaar toeneemt. We gaan in het zuiden dus toch maar met vertrouwen de zomer in al is het een beetje met knikkende knieën.

Rob Hendriks SImmons & Simmons 6,9

de ondernemer 9

BraBants daGBlad zaterdag 27 juni 2015

temperatuur gaat omhoog Paul Rüpp, voorzitter van het College van Bestuur van Avans Hogeschool sluit aan bij het thema van deze bijlage. Hij ziet een toenemende vrije tijd door de komst van robotica. Als voorbeeld noemt hij de zelfrijdende vrachtwagen en auto, die vele banen zal kosten. ‘Hoe gaan we nieuwe verdienmodellen bedenken en de werkloze mens nuttige tijdsbesteding geven? De vrijetijdseconomie moet daar nu al over nadenken. De Tilburgse hoogleraar Sylvester Eijffinger, wijst op de hoge staatsschulden binnen de EU en de hypotheekschuld in Nederland. Hij zou graag investeringen zien in de menselijke infrastructuur: onderwijs en onderzoek. Gedeputeerde Economie en Internationalisering Bert Pauli gaat er weer tegenaan in de nieuwe regeerperiode: er is geld gereserveerd voor economische stimulering. Het afgelopen jaar leverden de inspanningen van de BOM maar liefst 1800 arbeidsplaatsen op. BZW-voorzitter Peter Struik ziet ‘voldoende aanknopingspunten’ in het regeerakkoord, maar zet er ook kritische kanttekeningen bij. Jaap Docter, directeur regionale dienstverlening bij de Kamer van Koophandel heeft de cijfers van de Conjunctuur Enquête Nederland: daaruit blijkt dat de export uit de provincie groeit. Advocaat en BORT-voorzitter Marc Heuvelmans, in het dagelijks leven advocaat bij Bogaerts & Groenen wijst erop dat het kabinet lastige beslissingen vooruitschuift. Dat tempert zijn optimisme behoorlijk.

peter Struik voorzitter Bzw

7,2 De positieve berichten over het aantrekken van de Nederlandse economie volgen elkaar op. Zo voorspelde De Nederlandsche Bank onlangs een groei van twee procent voor dit jaar, de hoogste sinds 2008. Die lijn zet naar verwachting door in 2016 en 2017. De werkloosheid daalt en de overheidsfinanciën zien er steeds beter uit. Van dergelijke berichten kun je alleen maar blij worden. Bij BZW kijken we echter verder dan de macro-economische cijfers. Brabant is een kartrekker van de nationale economie, een provincie die excelleert. Die positie moeten we vasthouden en uitbouwen. Dat doen we hier, en niet in Den Haag. De provincie speelt een belangrijke rol bij het scheppen van de voorwaarden waaronder ondernemers presteren. Tijdens de vorige bestuursperiode was de samenwerking tussen het provinciebestuur en BZW intensief en vruchtbaar. In het nieuwe akkoord van VVD, D66, SP en PvdA zien we voldoende aanknopingspunten - bijvoorbeeld de voorgenomen investeringen in de arbeidsmarkt en de groei van Eindhoven Airport - om die lijn door te trekken. Tegelijkertijd maken we ons zorgen. De Ruit rond Eindhoven wordt niet afgemaakt. We verdienen ons geld met onze maakbedrijven, maar van een industriebeleid is geen sprake. Dat zijn voorbeelden van fundamentele omissies in het streven naar duurzame economische groei. We zullen dus gezamenlijk - het bedrijfsleven en de provincie een tandje moeten bijzetten in onze ambities en acties. Meeliften op nationale trends is voor Brabant niet genoeg.

De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek wijzen uit dat de Nederlandse economie na jaren in de lappenmand eindelijk weer een behoorlijk herstel vertoont. Ik denk dat de groei in Nederland dit jaar op 1,5 à 2% zal uitkomen. Een hogere groei zoals we die in het verleden gekend hebben is voorlopig niet haalbaar, niet voor Europa en niet voor Nederland. Het herstel verloopt dit keer niet alleen trager maar levert ook niet heel veel nieuwe banen op. Door de diepe recessie van 2008 en 2009 gaat een deel van de oude economische verbanden niet langer op. Mijn inschatting is dat vooral de forse schuldposities nu een nadelig verschil maken. Daar zit het verschil met vorige herstelfases. Er is nog onvoldoende vordering gemaakt met het afbouwen van schuldposities. Het geldt voor de staatsschulden, iets minder voor Nederland maar zeker nog voor de EU als geheel. In Nederland is toch nog altijd sprake van een heel aanzienlijke hypotheekschuld. Als er ruimte op de begroting is, wendt die dan niet aan in de consumptieve sfeer. Investeer niet alleen in de fysieke infrastructuur maar ook in de menselijke infrastructuur, dus in onderwijs en onderzoek. Een miljard erbij voor R&D is niks. Als we 1,5% van het bruto binnenlands product extra willen uitgeven aan onderwijs en onderzoek heb je het over €8 mrd à €9 mrd. Het is nu de tijd om te investeren!

Sylvester Eijffinger Tilburg university 7

Bert pauli gedeputeerde Economie

7,5 Voor het eerst schrijf ik deze column als gedeputeerde Economie en Internationalisering. Dat zegt alles over het belang dat dit nieuwe college hecht aan internationale oriëntatie. Grensontkennend werken is in Brabant binnen enkele jaren een gangbaar begrip geworden. Investeringen in onze internationale concurrentiekracht en in een vitale arbeidsmarkt zijn cruciaal om Brabant een blijvende positie in de top van Europese kennis- en innovatieregio’s te bezorgen. Ons gloednieuwe bestuursakkoord ‘Beweging in Brabant’ voorziet daarin volop. We zien internationalisering als de sleutel tot verdere economische groei. Daarom zetten we in op nog meer samenhang in het internationaal beleid waar het gaat om handel- en exportbevordering en arbeidsmarkt. En omdat het belang van Duitsland en Vlaanderen voor het Brabantse mkb alleen maar toeneemt, gaan we intensiever samenwerken met onze buren. Economie krijgt een nog centralere positie in het provinciaal beleid. We zetten daarmee de koers van de afgelopen jaren door, aangevuld met veel nieuwe accenten. Om een voorbeeld te geven: het nieuwe college heeft veel extra geld gereserveerd voor economische stimulering. Daar hebben we hoge verwachtingen van. Intussen beginnen onze investeringsfondsen (in de vorige periode opgericht en bij de BOM in beheer ondergebracht) vruchten af te werpen. Vorig jaar heeft de BOM mede dankzij de fondsen zo’n tweehonderd miljoen euro in de Brabantse economie geïnvesteerd. Dat leverde bijna achttienhonderd nieuwe arbeidsplaatsen op!

In gedachten ben ik de vakantie al aan het voorbereiden en denk ik aan de rustige plek waar ik weer enkele weken ga genieten. Terug van vakantie loop ik over van de ideeën; meer dan ik in een jaar kan verwerken. Je voelt je weer opgeladen; het is een heerlijk energiek gevoel in de laatste dagen van mijn vakantie. Als ik dan de eerste werkdag de wekker twee uur eerder hoor aflopen, begin ik al met een jetlag. Dat geweldige gevoel is dan enigszins verdwenen en ik kijk een uur later een beetje vertwijfeld rond of mijn bureau er nog staat. Het ‘luikje gaat weer open’ en ik denk: ‘wat zal ik vandaag eens gaan doen’. Iets nieuws oppakken blijkt dan toch moeilijker dan tijdens de vakantie. Zo komen er ook euforische signalen uit de economie en begint die zich weer op te laden. De crisisstemming zijn we onderhand beu en mensen krijgen er weer zin in. Landelijke politici zijn de buit (lager begrotingstekort) alweer aan het verdelen als voorloper op de verkiezingen. Er wordt al van alles beloofd, maar tegen de tijd dat er gereageerd moet worden, is het weer gewoon ‘luikje dicht’. En voelt het aan als die jetlag op maandagmorgen. Kortom, zo slecht als het soms werd gebracht, is het nooit geweest en zo positief als het nu voelt zal het wel niet worden. Maar kijken we vandaag naar de feiten dan hebben we de lijn naar boven te pakken!

Henny de Haas Hoppenbrouwers 7

Erik van der Haar HlB van Daal & partners

7,2 Het einde van het tweede kwartaal is in zicht en net als in het eerste kwartaal volgens het CBS, verwacht ik weer een groei van de Nederlandse economie. De Brabantse economie groeit zelfs harder dan de rest van het land. Het kabinet verwacht ook dat de koopkracht van de werkende Nederlanders na de belastingherziening met 1,5 tot 3 procent zal stijgen. In mijn eigen branche, de accountancy, was eind vorig jaar een omzetstijging van 1,7% te zien. Deze opleving was echter van korte duur en de omzet daalde het eerste kwartaal met 1,6% in de administratieve dienstverlening. Onze klanten zijn voorzichtig enthousiast, dat zien wij terug aan de reacties van de respondenten uit onze eigen online peiling. Daarin wordt o.a. een cijfer aan de economische barometer gegeven en wij zien daarin een positieve kentering. De nieuwe belastingmaatregelen zullen volgens staatssecretaris Wiebes op langere termijn zo’n 35.000 banen opleveren. Ook als werkgever zie ik daarom de toekomst positief tegemoet. Echter, de verhoging van het BTW-tarief op veel producten en diensten gaat ondernemers en consumenten treffen. Wat de exacte gevolgen voor Brabant zijn, is nog niet bekend. Eén ding is zeker: de BTW-verhoging heeft in een aantal getroffen sectoren negatieve gevolgen voor de omzet en banen. Het economisch beeld in Brabant is al met al overwegend positief, daarom blijf ik bij een 7,2.

de ondernemer 10 stand van zaken

BraBants daGBlad zaterdag 27 Juni 2015

! Te koop ! Te huur

De Hoogt 19 te Loon op Zand

Column

door mr. frans schalk, directeur hof-hoorneman bankiers ‘s-hertogenbosch

Wie van de drie Wil de echte belegger opstaan?! U kunt uw vermogen grofweg op drie wijzen laten beheren. De meest bekende is actief beheer. Uw beheerder probeert dan de markt te verslaan, maar een groot deel slaagt daar niet in. Waarom? En dan komen we op een tweede vorm, omdat zij graag knuffelen. En daarmee bedoelen wij dat zij, voor de zekerheid, voor een groot deel van de portefeuille (gemakshalve?) een index (samenstel van aandelen zoals bijvoorbeeld de AEX) kopiëren. En dat gekoppeld aan hoge kosten maken het vrijwel onmogelijk “de index” te verslaan. Dit worden ook wel indexknuffelaars genoemd. Dan resteert het zogenaamde en steeds populairder wordende indexbeleggen. Daarbij kopieert een vermogensbeheerder een index, daar zijn er overigens naar schatting zo’n 1.5 miljoen van. Dat heeft twee voordelen: kopiëren kost weinig, dus indexbeleggen is goedkoop en u behaalt altijd ongeveer het rendement van de index die wordt gevolgd. Het nadeel hiervan is dat als de index omlaag gaat, de indexvolger dat natuurlijk ook doet. Dan nog even terug naar actief beheer. Is het mogelijk om de index te verslaan? Jazeker, daarvoor dient een vermogensbeheerder wel echt actief te beleggen en niet slaafs een index (grotendeels) te kopiëren. Ze zullen kleur moeten bekennen en keuzes maken die afwijken van de index. Dit wordt ook wel “active share” genoemd. Dit meet de mate waarin een beleggingsportefeuille afwijkt van een index. Dat betekent dat actieve fondshuizen geen financiële supermarkt moeten willen zijn, maar juist een gespecialiseerde ambachtelijke vermogensbeheerder die duidelijke keuzes maakt. En deze keuzes moeten toegevoegde waarde hebben. Het zoveelste fonds dat probeert de AEX te verslaan maakt weinig kans van slagen, dan kan betere een indextracker wordt gebruikt. Echter voor meer specifieke beleggingsstrategieën zoals bijvoorbeeld waardebeleggen (contrair beleggen), beleggen in hoogrentende bedrijfsobligaties of in kleinere Chinese ondernemingen, kan actief beheer zeer zeker waarde creëren. Dus als u uw vermogen gaat beleggen kan u overwegen om passief te beleggen waar het bijna onmogelijk is om een index te verslaan of actief te beleggen waar door gespecialiseerde vermogensbeheerders waarde kan worden toegevoegd. Maar laat u alstublieft niet verleiden tot knuffelen.

• 487 m2 bedrijfsruimte met kantoor • voldoende parkeergelegenheid • huurprijs: € 2.900,- per maand excl. BTW • koopsom: € 445.000,- k.k. excl. BTW

0416-33 30 59 zande.nl

Ook in de zomer up-to-date?

073 - 614 10 50 dekostermakelaars.nl

Sch r in vo ijf je nieu or de wsb rief!

www.hlb-van-daal.nl/nieuwsbrief

HLB Van Daal & Partners is a member of

International. A world-wide network of independent accounting firms and business advisers.

HLB Van Daal & Partners is gevestigd in Breda, Dongen, Geleen, Gemert, Heerlen, ‘s-Hertogenbosch, Maastricht, Oss, Schijndel, Tilburg-Waalwijk, Uden, Veghel en Amsterdam.

volg ons @HLBVDP

’T BinnenHOF WaSPiK: van raBOBanK naar BedriJvenCenTrUM Kunst, cultuur, zorg en ondernemerschap onder één daK. dat Kan allemaal bij ’t binnenhof in WaspiK. Kleine ondernemingen zijn samengebracht in de voormalige rabobanK aan de raadhuisstraat Voor Ingrid Holman begon het project al in oktober 2013. Met ‘Ruimte voor Ideeën’ gaf Rabobank De Langstraat de regie rond een nieuwe bestemming voor het voormalige bankgebouw in Waspik aan de lokale bevolking. “De inwoners konden ideeën inbrengen tijdens een bijeenkomst in jeugdcentrum Den Bolder. Ik ben er eigenlijk uit nieuwsgierigheid heengegaan, omdat mijn vader ernaast heeft gewoond en ik benieuwd was wat er in de bank zou komen”, vertelt Ingrid Holman. Het pand bleek behoorlijk groot.

Pas BeGonnen

door Peter de Jong

! ingrid holman in ’t binnenhof in Waspik. ‘We proberen hier echt een gezellige sfeer te creëren en te houden.’ foto john schouten / beeld Werkt “Ik kreeg het idee dat je er dus met meerdere mensen samen iets zou kunnen doen. Maar ja, hoe pak je dat aan? Ik wist dat er in Giessenburg ook zoiets was. Als meerdere mensen willen meedoen, zou je een stichting kunnen oprichten. Dat heb ik aangekaart bij de Rabobank en ze vonden het meteen een leuk

plan.” De bank kreeg in totaal 15 ideeën binnen voor de invulling. De inwoners mochten stemmen en het plan van Ingrid en haar man Frank Holman kreeg de meeste bijval. “We moesten een financieel plan maken en een businessplan en dat was een heel karwei. Maar gelukkig konden we gebruik maken van de expertise

van de bank. We hebben stichting ’t Binnenhof opgericht en ik heb nu de rol van beheerder”, vertelt Holman. “Er moest veel gebeuren in het afgelopen half jaar. Een grote groep vrijwilligers heeft ons geweldig geholpen. Nu alles klaar is, sta ik regelmatig in de koffiehoek, die eigenlijk door mijn dochter Birgit wordt gehuurd.” De huurders werken nu op allerlei gebied samen, zoals bij het schoonmaken. “We krijgen nog steeds deskundig advies van de bank. Er is wederzijds vertrouwen en dat werkt prettig. En de pinautomaat hangt nog steeds aan de gevel. We hebben boven nog drie ruimtes die we kunnen verhuren. Daar zijn al twee serieuze gegadigden voor: een winkel en een dienstverlener.” Op de begane grond zijn er nu zeven bedrijfjes. “Onze zoon Chiel is hier De Timmerwinkel gestart, met gereedschap, ijzerwaren en verf. Daar was hier veel vraag

naar. We hebben ook groenteboer Het Brabants Hofje met regionale producten. Stuff & Co (cadeaus en woonspullen), Noor en Zo (hobbymaterialen en workshops), Tutte Belle (damesmode en accessoires) en Mix Studio (lederwaren en kledingherstel). Zo willen we alleen maar nieuwe aanvullingen voor Waspik en geen concurrentie voor bestaande ondernemers.” Het initiatief slaat aan, weet Holman. “We zijn nu net open. Het is allemaal nieuw en spannend. We hebben hier veel mogelijkheden. Iedereen komt nu kijken. Het is de kunst om die aanloop straks vast te houden. We proberen hier echt een gezellige sfeer te creëren en te houden. Ouderen die hier vlakbij wonen, lopen ook regelmatig binnen. We hebben zelfs een lift waarmee ze naar de bovenverdieping kunnen. Er ontstaan nieuwe initiatieven en mensen komen met leuke ideeën. Zo hebben we al een voorjaarsmarkt gehad. Iedereen kan hier binnenlopen voor een kop koffie en een broodje.”

de ondernemer 11

brabants dagblad zaTERDaG 27 jUNI 2015

profiel

BRABANT ZET IN OP SHORTBREAKS HET PROVINCIEBESTUUR VAN NOORD-BRABANT ZET VOL IN OP KORTE VAKANTIES ALS HET OM DE VRIJETIJDSECONOMIE GAAT. LIEFST VIERDUIZEND ‘OVERNACHTINGSBEDDEN’ MOETEN ER VOLGENS DE BRABANTSE GEDEPUTEERDE BERT PAULI BIJ KOMEN DOOR ‘HEEL VEEL BUNGALOWTJES’ TE LATEN BOUWEN. GOED VOOR DE WERKGELEGENHEID, OOK IN ANDERE SECTOREN. DOOR TIM DURLINGER Opnieuw is VVD-er Bert Pauli van de partij in het nieuwe Brabantse college van Gedeputeerde Staten, dat nog maar net is begonnen aan zijn bestuursperiode tot 2019. Net als in het vorige college heeft hij economische zaken in zijn portefeuille en dus ook de vrijetijdseconomie. Daarmee heeft de provincie grootse plannen. Waarom is de vrijetijdseconomie belangrijk voor Brabant? “Hierin zit negen procent van de werkgelegenheid in Brabant, dat zijn 100.000 mensen. De jaaromzet is 5,3 miljard euro. En het heeft een enorme potentie. Ik noem altijd de Efteling als voorbeeld, een icoon waar we trots op zijn. Maar inmiddels komen de meeste bezoekers van de Efteling uit Nordrhein Westfalen en Vlaanderen. Het biedt veel perspectief om die mensen te verlokken wat langer te blijven, in plaats van ze ‘s middags weer naar huis te laten gaan. Dus zetten we als provincie heel zwaar in op wat wij shortbreaks noemen.” Dat betekent meer hotels en bed & breakfasts? “In ons nieuwe coalitieprogramma staat dat we willen komen tot een leisurefonds. De capaciteit van ‘overnachtingsbedden’ in Brabant kan daarmee enorm

worden vergroot. Wij denken dat er zo’n vierduizend bij moeten komen. Met name in MiddenBrabant, waar trekkers als de Efteling en Beekse Bergen zitten. De overnachtingscapaciteit willen we vergroten door heel veel bungalowtjes te laten bouwen. Het liefst zo dat dit werk biedt aan starters in de bouw, jonge bouwvakkers en stagiairs. Die hebben het de afgelopen jaren heel moeilijk gehad door de economische crisis.” Leidt dit niet tot verstening van het Brabantse groen? “Die bungalows moeten natuurlijk in het groen worden ingepast. Dat kun je bovendien doen met heel duurzame materialen. Je zult altijd een evenwicht moeten zien te vinden tussen de belangen van de natuur, economie maar ook de maatschappelijke ontwikkeling. We zien dat Brabantse jongeren naar de grote steden trekken, veel ervan bovendien naar de Randstad. De bevolking in onze dorpen vergrijst. Als we met dit soort plannen een nieuwe dynamiek krijgen, is dat ook goed voor de plaatselijke economie en het leef baar houden van die kleine gemeenten. Da’s het mooie van het thema vrijetijdseconomie: vrijwel alle sectoren in Brabant zijn daar op de een of andere manier bij betrokken.”

Hoeveel geld zit er in dat leisurefonds? “Zover zijn we nog niet. De overheid gaat ook alleen maar datgene doen wat het bedrijfsleven zelf niet kan. Denk daarbij aan het voorfinancieren, om dit soort overnachtingscapaciteit mogelijk te maken. Of aan experimenteergeld voor innovaties. We willen in Brabant een soort van laboratorium zijn voor vernieuwende experimenten. En daarmee gaan we ook in de vrijetijdseconomie aan de slag.” Wanneer wordt hierover bestuurlijk beslist? “Wat ons betreft heel snel. Je moet dan denken aan het voorjaar van 2016. We hebben in het coalitieakkoord afgesproken dat we niet al te lang gaan zitten wachten.” Eind 2012 is in het provinciale Beleidskader & de Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie afgesproken dat Brabant de ambitie moet hebben om de meest innovatieve en gastvrije provincie van Nederland te worden. Dat blijft zo? “Ja, onverminderd! We moeten onder meer kijken naar het imago van Brabant. Enerzijds zijn we trots

“DAT IS HET MOOIE VAN HET THEMA VRIJETIJDSECONOMIE: VRIJWEL ALLE SECTOREN ZIJN DAAR OP ENIGE WIJZE BIJ BETROKKEN.”

om tot de slimste regio’s van de wereld te behoren. Maar behalve om high tech gaat het, zoals commissaris van de koning Wim van de Donk altijd zegt, om de high touch. Dat is Guus Meeuwis in het PSV-stadion, dat is het worstenbroodje, dat is het roodwitte gevoel dat we hebben. Die gastvrijheid willen we de komende tijd goed benadrukken.” Maar de ambitie zelf is nog niet verwezenlijkt? “Daar moeten we continu aan werken. De eerste successen zijn er al, met groepen Chinezen en Japanners die Brabant bezoeken. Maar ik wil ook graag iemand die in Den Bosch woont vertellen hoe interessant Breda of Eindhoven is. We denken dus aan verbindingen, misschien wel aan OV-kaarten voor toeristen. Als die bijvoorbeeld overnachten in Tilburg, kunnen ze met zo’n kaart ook andere steden bezoeken. Vrijetijdseconomie gaat er niet alleen om om zoveel mogelijk mensen uit Nederland of het buitenland naar Brabant te halen, maar ook om Brabanders te laten beseffen in wat voor een fantastische provincie ze wonen.” In 2012 is ook het streven uitgesproken om het aantal banen in de vrijetijdseconomie van 100.000 te laten groeien naar 130.000 in 2020. Hoe gaat het? “Dat is een forse opgave. We hebben door de economische crisis toch een behoorlijke klap gekregen. Kijk naar de omzetten in horeca en detailhandel. Ook de verblijfsaccommodaties hebben het heel lastig gehad. Maar we merken gelukkig dat het nu weer enorm aantrekt. Je ziet dat bijvoorbeeld aan de cijfers van de Efteling over het afgelopen jaar; zowel qua bezoekers als werkgelegenheid.”

‘OM VRIJE TIJD ZIT VEEl BEDRIJVIGHEID’ Het gaat bij vrijetijdseconomie volgens gedeputeerde Bert Pauli niet alleen om een hotelovernachting of een dagje uit. “Laten we niet onderschatten wat voor bedrijvigheid er hier in Brabant op dat gebied zit. Denk aan Van den Berk Boomkwekerijen in Sint-Oedenrode, dat wereldwijd grote evenementenlocaties voorziet van groen. Kijk eens naar groenbedrijf Oogenlust in Eersel. Dat kleedt de evenementen van grote nationale en internationale bedrijven aan. Aan de stadionconcerten van Guus Meeuwis werken weken van tevoren al tientallen mensen. Vergeet ook onze top-dj’s niet! Die hebben een omzet waar sommige bedrijven alleen maar van kunnen dromen. Ook dat is de vrijetijdseconomie, alles wat je eromheen moet doen.”

! Bert Pauli over bed & breakfast: “Wij denken dat er zo’n vierduizend bij moeten komen. Met name in Midden-Brabant, waar trekkers als de Efteling en Beekse Bergen zitten”

fotocollage Jack Monde

Schaijk

Bernestraat 1

Zeeland

Hogeweg 15-A

TE HUUR Stationsstraat 25 - Tilburg

Bedrijfsruimte met showroom en kantoren. Hal ca. 1900 m2 en 1000 m2 en 135 m2 Kantoor/showroom begane grond en 1e verd. totaal ca. 330 m2. Perceel 11.194 m2. Eventueel in delen te huur.

Aanvaarding: direct - n.o.t.k. Huurprijs v.a. € 20,- per m2. Koopsom € 650.000,- k.k. Schijndel

Hertog Jan II Laan 40C

Veghel

Kalverstraat 24 - 30

Bedrijfsruimte met kantoor. Hal ca. 490 m2 + 150 m2 verd. Kantoor ca. 25 m2 + 25 m2 verd. Totaal 690 m2. Flexibel contract bespreekbaar. Gunstige voorwaarden. Aanvaarding: direct - n.o.t.k. Huurprijs n.o.t.k.

Veghel

Totaal circa 380 m2 in units vanaf 115 m2. Eigen voorzieningen. Opleveringsniveau in overleg. Achterzijde laden-lossen en parkeren.

Moderne winkelunit in voetgangersgebied. Front circa 7 m1, circa 175 m2. Mogelijkheid bijhuren 1e verdieping circa 85 m2.

Aanvaarding: direct - n.o.t.k. Koopsom - huurprijs op aanvraag.

Aanvaarding: n.o.t.k. Huurprijs op aanvraag.

Veghel

Oss

Hoofdstraat 22

HUURPRIJS €175,- PER M2 EX. BTW EN SERVICEKOSTEN.

013 - 595 59 55 raimondweenink.nl

Molenwieken 2-D

Nr: 40C winkelunit ca. 140 m2, front ca. 7 m1. Totaal te koop met 2 kleine bovenwoningen en 2 winkels. Nr. 40 - 40a - 40b - 40c.

Op geweldige locatie gelegen kantoorvilla. Nabij het station met onder architectuur aangelegde stadstuin, terras, ruime vergaderruimtes én 8 parkeerplaatsen [indien gewenst]. Totale oppervlak. ca. 375 m2.

013 - 540 07 55 bressonvankempen.nl

Singel 40 - 45 nr. 157 & Klingenstraat 27

Maak kans op 1 van de Winkelruimte in het centrum ca. 120 m2 A1 lokatie met veel front. Pand krijgt complete facelift.

Winkelunit circa 100 m2. Buurtwinkelcentrum aan doorgaande weg Hoekpand met 2 zijdig etalages. Ook te koop met Klingenstraat 27-29.

Winkelruimte-commerciële ruimte. Hoek Singel 40-45 / Klingenstraat. Nr: 27 80m2 Front ca. 7.5 m1. Eigen voorzieningen. Voor vele branche’s geschikt. ook te koop 3 units.

Aanvaarding: direct - n.o.t.k. Huurprijs n.o.t.k.

Aanvaarding: n.o.t.k. Huurprijs op aanvraag.

Aanvaarding: direct - n.o.t.k. Huurprijs € 790,- per maand excl.

ZIE OOK: WWW.COOLEN-MAK.NL WWW. fuNdAINbusINEss.NL

exemplaren!

Win de nieuwe roman van P.F. Thomése!

Gesigneerd e exemplare n!

Word gratis lid, doe mee en win De onderwaterzwemmer! Ga naar Dizzie.nl/win

Dizzie.nl, dé boekensite van Brabants Dagblad. Al je favoriete boeken op één plek! Alles voor boekenliefhebbers: Recensies ★ Boekennieuws ★ Blogs ★ Winacties

de ondernemer 13

brabants dagblad zaterDag 27 juni 2015

thema

! Programmamanager Coen Schelfhorst van het House of Leisure: ‘In 2012 kreeg Midden-Brabant 10 miljoen bezoeken per jaar. We hebben de ambitie om dat aantal te verdubbelen.

Foto’s House of Leisure

HouSe of LeISure

De aMBItIe van MIDDen-BraBant De faSe van PLannen Maken, IS voorBIj, zegt PrograMMaManager Coen SCHeLfHorSt van MIDPoInt LeISure BouLevarD. De vrIjetIjDSSeCtor IS BeLangrIjk voor De eConoMIe In MIDDenBraBant en groeIt. en De aMBItIe BLIjft groot. “We Moeten zorgen voor foCuS”, zegt SCHeLfHorSt, Want De kanSen Moeten WeL Benut WorDen.” Door peter De jong

Midpoint Brabant is het regionaal economisch samenwerkingsprogramma van Midden-Brabant. Naast logistiek en aerospace & maintenance is de vrijetijdseconomie een van de programmaonderdelen. “House of Leisure is het fysieke knooppunt voor ondernemers. We werken hier centraal in Midden-Brabant aan de businessmodellen van de toekomst”, legt Schelf horst uit in de Oisterwijkse Leerfabriek KVL. “Alles kan hier samenkomen: we bedienen onderwijs, ondernemers en overheid en stimuleren kennisdeling en netwerkvorming. We runnen ook een leisureloket. En samen met netwerkorganisatie Vitaal Leisurelandschap proberen we leisure-projecten en initiatieven in stad en platteland verder te brengen. Wij willen meer bovenlokaal opereren, maar we kunnen ook gemeenten ondersteunen.” In Brabant blijft het

internationaal bezoek en meerdaags verblijf nog achter. “Daarom moet je het aanbod hier uitbreiden en versterken. Er liggen grote kansen. Daar zijn overigens ook goede verblijfsaccommodaties voor nodig.” In 2012 kreeg Midden-Brabant 10 miljoen bezoeken per jaar. “Daarmee zijn we een van de sterkst ontwikkelde leisure-regio´s van Nederland. Maar toch hebben we de ambitie om dat te verdubbelen. De effecten daarvan zullen de komende jaren merkbaar zijn. We willen de verblijven in Midden-Brabant verlengen en het aantal bedden verhogen van 7500 naar 15.000. De nieuwe investeringen moeten groeien naar 1 miljard en de omzet van 900 miljoen naar 1,5 miljard. Dit zijn onze doelstellingen voor 2025.” In het nieuwe bestuursakkoord van de provincie is een aantal weken geleden een leisureinvesteringsfonds opgenomen voor de financiering van de creatie

van vernieuwende en duurzame overnachtingsplaatsen voor short stay-visits. “Dat kan een flinke impuls geven. Het fonds zorgt voor meer banen en bestedingen door internationale bezoeken. De short stay-markt zal hierdoor groeien.” Schelf horst is regelmatig op internationale beurzen om bedrijven te enthousiasmeren voor kansrijke locaties. “Dat zijn langdurige trajecten. Hiervoor is ook een acquisiteur aangesteld. Er komen bijzondere ontwikkelingen aan. Er zijn mogelijkheden genoeg: denk maar aan de Spoorzone in Tilburg of slowleisure-concepten in het buitengebied van Midden-Brabant. Maar ook aan internationale educatieve leisurevoorzieningen die aansluiten bij wat we al hebben en passen bij het DNA van de streek. We hebben al een aanbod van zo’n 10 tot 15 bedrijven die hier iets willen en we zetten echt niet alleen in op die ene grote nieuwe attractie.”

Knooppunt voor ondernemers Het House of Leisure is het fysieke en virtuele knooppunt voor ondernemers in de vrijetijdsector, die samenwerken aan de businessmodellen van de toekomst. Gevestigd in de inspirerende Leerfabriek KVL in Oisterwijk werken ondernemers, onderwijs en overheid samen aan nieuwe leisure-programma’s en initiatieven om de Brabantse ambities waar te maken. Bedrijven die zijn aangesloten bij het House of Leisure hebben een streepje voor. Zij bevinden zich in het hart van de leisure-sector en zijn als eerste op de hoogte van relevante ontwikkelingen. Het Midpoint House of Leisure levert een bijdrage aan innovatie binnen de sector en het verstevigen van het netwerk. In het House of Leisure staat ontwikkelen en ontmoeten centraal. Dit wordt aangejaagd door de fysieke vestiging van leisure-ondernemers in een businessunit of werkplek in het House of Leisure en door maandelijkse events waardoor nieuwe initiatieven ontstaan, zoals workshops, pressure cookers en borrels. Bedrijven die geïnteresseerd zijn, kunnen zich aansluiten. Ze zijn continue op zoek naar versterking van hun netwerk.

BraBant heeft zwaar geschut in leisure-onderwijs

! Brabant telt vele attracties en evenementen.

Foto’s House of Leisure

De initiatieven van het House of Leisure moeten leiden tot een verdubbeling van de werkgelegenheid in de sector in Midden-Brabant te verdubbelen naar 25.000 fte’s, zo’n 35.000 banen. Het onderwijs in de vrijetijdseconomie is daarbij een van de sterke punten van Brabant, zegt Coen Schelf horst, programmamanager van Midpoint Leisure Boulevard. “Brabant heeft in deze sector onderwijs op alle niveaus: mbo, hbo en universitair. We hebben de NHTV in Breda, Fontys Hogescholen, Avans Hogeschool, De Rooi Pannen. Dat is zwaar geschut en vormt een van de parels van deze streek ten opzichte van de rest van Nederland. Daarmee zetten we hoog in.” Daarnaast zijn er grote ondernemingen en evenementen. De top van het aantal bezoeken per dag moet van 40.000 naar 60.000 in MiddenBrabant. “Natuurlijk hebben we de Efteling, het meest

bezochte park van Nederland. De Beekse Bergen groeit ook naar een grote verblijfsaccommodatie met steeds meer festivals. Slow leisure is hier overal in het buitengebied mogelijk in een heel divers landschap. Los van Amsterdam is er geen regio in Nederland die zoveel bezoekers trekt. De Pont en het Textielmuseum in Tilburg zijn echte parels”, zegt Schelf horst, die eerder bij de Efteling werkte, onder meer als adjunct-directeur horeca en als manager van de verblijfsaccommodatie. “We willen echt iets anders doen dan praten en opschrijven; we zoeken naar ideeën die we in de praktijk kunnen uitvoeren. We hebben ook een bijeenkomst over financiering gehouden met initiatiefnemers met goede ideeën en mensen die actief zijn in crowdfunding. Dit moet het epicentrum voor de kansen van Brabant worden. Hier kun je als ondernemer gemakkelijk sparren.”

dE ondErnEMEr 14 THEMA

brAbAnTs dAgblAd zaterdag 27 juni 2015

een bruIsenDe creatIeve broeDplaats door jack monde

De IDeeënfabrIek: van branDweergarage tot het bruIsenDe hart van een creatIeve wIjk In uDen Het uit 1954 stammende industriele pand, ooit brandweerkazerne van Philips, onderging afgelopen jaren een metamorfose tot eigentijdse kantooromgeving, maar met behoud van historische elementen. Men treft er diverse bedrijfsruimtes met gezamenlijke faciliteiten zoals overleg- en spreekruimtes, presentatieruimtes, IdeeCafe, opleidingslokaal en studio. In september 2011 vond de opening plaats en inmiddels hebben 50 bedrijven zich er gevestigd. “We zitten vol!”vertelt een enthousiaste Mirjam van Lamoen die met haar zakelijke partner Geert Heikoop de bedenker was van dit concept. Ze vertelt: “Het is geworden wat ons voor ogen stond. Een unieke mix van verschillende ondernemingen, van éénpitters en kleine collectieven tot en met een bedrijf met 60

medewerkers. Het zijn allemaal branchegebonden bedrijven, die raakvlakken moeten hebben met communicatie, creatie en innovatie. Zo is dat ook vastgelegd in het bestemmingsplan voor dit gebied.” Aldus is een bijzondere locatie ontstaan die plaats biedt aan bijvoorbeeld communicatie, PR, marketing- en adviesbureaus, copywriters, fotografen, videoproducenten, uitgeverijen, internet- en multimediabureau’s, etc. Het doel van De Ideeënfabriek is om al die verschillende partijen bij elkaar te brengen. Om het gemakkelijker te maken elkaar te leren kennen, samen te werken, te sparren en te broeden op nieuwe ideeën. Kortom; met De Ideeënfabriek is een bruisende creatieve broedplaats gecreëerd. Drempels die samenwerking in de weg staan zijn er niet. Toch is er geen sprake van ‘gedwongen winkelnering’. Het is gewoon ‘ieder voor zich en De Ideeënfabriek voor ons allen’. Mirjam: “Mensen zoeken elkaar soms bewust op, de ene keer slechts om even te sparren, de andere keer voor serieuze samenwerking op projectbasis. Van concurrentie is, ondanks het feit dat het branchegenoten zijn,

! Mirjam van lamoen in het Ideecafee: “het is geworden wat ons voor ogen stond. een unieke mix van 50 Foto Jack Monde verschillende branchegebonden ondernemingen”. nauwelijks sprake. Hoewel enkele ondernemers dezelfde producten aanbieden, is hun benadering of doelgroep vaak totaal verschillend. Andere huurders zijn volledig ‘stand alone’ en maken alleen gebruik van hun kantoor en de voorzieningen. In de huurprijs van de Ideeënfabriek zit naast de huur van kantoor of werkruimte ook een gezamenlijke receptie, voorzieningen en het gebruik van vergaderruimte en ontvangstgelegenheid in het IdeeCafé. Het ontbijt of lunchbuffet

wordt tegen kostprijs aangeboden. Het kloppende hart is het IdeeCafé. Deze horecavoorziening met verschillende tafelopstellingen en een presentatiepodium, is er niet alleen voor alle ‘bewoners’, maar ook voor externe andere ondernemers in de regio Noordoost Brabant. Het is een plek voor ontmoeting, ontspanning, netwerken, vergaderen, lunchen, borrelen, kortom; ‘the place to be’. Mirjam: “Juist het informele deel is de olie waarop het hier draait. Zo is er de

wekelijkse donderdagmiddagborrel @idfab. Vanaf een uur of vijf is iedereen van harte welkom! Eén keer per maand pakken we extra uit. We zorgen voor een speciaal item of thema, zoals een modeshow, een seminar, winterbarbecue of inzameling voor Serious Request De invulling wordt door ‘bewoners’ van de Ideeënfabriek verzorgd”. Inmiddels is Mirjam ook in Eindhoven op Strijp S samen met sportmarketeer Bob van Oosterhout, het Centre Court Café begonnen.

goeDe start nIeuw horecaconcept In De houtlooDs ‘De start was overwelDIgenD’, Zegt sanDer overweg, eIgenaar van restaurant De houtlooDs door Peter de jong Hij bedacht een nieuw concept en bracht dat met succes in praktijk in een monumentaal pand in de Tilburgse Spoorzone. Het proces in de richting van een eigen zaak begon eigenlijk al even geleden, vertelt de 27-jarige Tilburger. “Ik heb de Hotelschool in Tilburg gedaan bij De Rooi Pannen. Daarna ben ik aan de slag gegaan bij De Eetkamer in Goirle. Ik was toen twintig jaar en dat werk heb ik een aantal jaren met veel plezier gedaan. Maar ik wilde me ook meer ontwikkelen en ben toen Small business en retailmanagement gaan studeren.” Maar er speelde nog iets in zijn achterhoofd. “Als een gast een restaurant binnenkomt, kiest hij vanaf de kaart. Contact met de kok in de keuken is er niet. Het viel me op dat als de kok wel sprak met de gast er een hele andere beleving ontstond bij die gasten. Twee jaar geleden ben ik dat soort dingen voor mezelf gaan opschrijven als een soort roman. Ik heb daarin een ideaalbeeld van een restaurant geschetst. Het heette: Ruig, een brutale blik in de pannen.” Dat boekwerk was het startpunt. “Ruig heb ik daarna vertaald naar een ondernemingsplan. Ik heb de lijn doorgetrokken: alles moet

! sander overweg voor zijn nieuwe zaak in de spoorzone: ‘we doorbreken met onze open keuken toch een muur, Foto: John Schouten / Beeld Werkt letterlijk en figuurlijk.’ uit passie ontstaan en functioneel zijn. Dat maakt een zaak uniek. Ik ben met mijn boekje op pad gegaan en met mensen gaan praten. Ik wilde als pand een echte

eyecatcher. Bedrijfsmakelaar Toine Naber heeft me gelinkt aan de eigenaren van De Houtloods. Ik heb hen mijn ideeën uitgelegd. Zij reageerden positief en gaven me

hun vertrouwen.” Toen kwam de volgende stap. “Eerst kijken of de plannen financieel haalbaar waren en natuurlijk de juiste mensen zoeken. Het was heel mooi om

met creatieve mensen om tafel te zitten en te praten over ons nieuwe concept. Met een chef-kok die je als gast je maaltijd ziet bereiden en die met de gasten praat aan de keukenbar. Als studentenstadheeft Tilburg veel eetcafés. Hier werken jonge creatieve mensen die een hoge kwaliteit kunnen leveren. Zij oefenen hun passie uit en werken met een glimlach. Het is geen hogere wiskunde, maar we doorbreken met onze open keuken toch een muur, letterlijk en figuurlijk.” Chef-kok is de 26-jarige Nik Tonglet. Hij liep stage bij het Engelse driesterrenrestaurant The Fat Duck Restaurant in en deed werkervaring op bij Noma in Kopenhagen, dat twee Michelinsterren mag voeren. “Nik heeft ook ervaring opgedaan bij The Test Kitchen in Kaapstad, dat ook hoort bij de beste vijftig restaurants ter wereld”, zegt Overweg. “We hebben een jong team en werken geweldig samen. De reacties van de gasten zijn overweldigend. Zo positief! De sfeer is goed en de gasten zijn enthousiast over het concept.” Overweg is positief over de toekomst: “Er komt steeds meer bedrijvigheid in het gebied. Het wordt hier heel mooi. Straks hebben we hier vlakbij het Stationsplein en hierachter wordt het Clarissenhof gebouwd. We zitten in een fraai historisch pand en gebruiken natuurlijke materialen. Heel transparant en clean. Zo willen we ook overkomen.” Meer informatie op de website: www.houtloods.com

de ondernemer 15

brabants dagblad zATErdAg 27 juni 2015

interview THEMA

BraBant Heeft goud in Handen Het is lastig om aan te geven Hoe groot de BraBantse vrijetijdseconomie is, zegt de tilBurgse Hoogleraar Hans mommaas. “die economie moet Het juist HeBBen van verBindingen. Het proBleem met afBakening is dat je die verBinding dan vaak mist. dOOr PETEr dE jOng ”De veelvormigheid is van belang om de sector goed in de greep te krijgen.” Op de zevende verdieping van het Tias-gebouw van Tilburg University geeft Mommaas een voorbeeld van hoe ingewikkeld het kan zijn: “Standaard werd altijd gezegd dat het ging om de economie rond bezoekers aan je gebied. Je telt dus de vrijetijdsbestedingen van bezoekers aan Brabant en van de Brabanders zelf bij elkaar op en je hebt de vrijetijdseconomie in beeld. Maar wat doe je met een bedrijf als Bavaria? Dat positioneert zich sterk in een vrijetijdsomgeving. Wat doen we met Coca-Cola in Dongen en Heineken in ’s-Hertogenbosch? De genotsmiddelenindustrie rekenen we dus mee. Maar die produceert ook voor de vrijetijd buiten Brabant. Het is dus deels ook een exporteconomie.” In de ‘smalle’ betekenis telt de vrijetijdseconomie 50- tot 60.000 banen. “Als je het breed trekt”, stelt Mommaas, “moet je ook bijvoorbeeld de detailhandel meenemen. Dan heb je het al gauw over het drievoudige aantal. En bovendien moet je de dynamiek van de sector ook vanuit de volle breedte doordenken, dus inclusief de kenniskant.” Kijk bijvoorbeeld naar Eindhoven, stelt de hoogleraar. “Als je het daar hebt over de hightech dan is dat niet alleen Philips. Ook ASML en de Technische Universiteit Eindhoven maken onderdeel uit van die economie. Dat kun je dus ook voor heel Brabant doen: alle opleidingen meerekenen die de vrijetijdseconomie dienen. Een aantal daarvan is uniek voor Nederland: de NHTV in Breda heeft ook een Academy for Digital Entertainment naast de opleidingen voor toerisme, hospitality en leisure. Dat is een top-opleiding in dit domein. De NHTV werkt weer samen met Fontys Hogeschool voor de Kunsten in het talenton twikkelingsprogramma Efteling Academy voor de productie van theatervoorstellingen. Zo is er in Brabant een hele keten van opleidingen productiecentra. Mijn pleidooi is om dit alles als één geheel te zien.” Al die elementen samen geven een voorsprong, zegt Mommaas. “Wanneer je kijkt vanuit het perspectief van ecosystemen heeft Brabant echt goud in handen. Telos (zie kader) heeft een kaart gemaakt van de bedrijven in de vrijetijdssector. Dan zie je de

! de tilburgse hoogleraar Hans mommaas: ‘de Brabantse vrijetijdseconomie is een schone slaapster die wakker is geworden.

SpecialiSt in StudieS rond de vrijetijdSeconomie Prof. dr. ir. Hans Mommaas (1955) studeerde westerse sociologie aan de Landbouwhogeschool Wageningen. In 1993 promoveerde hij aan de Katholieke Universiteit Brabant op het proefschrift ‘Moderniteit, Vrijetijd en de Stad’. In 2000 schreef hij een WRR-studie over ‘De vrijetijdsindustrie in stad en land’. Als lid van de VROM-raad was hij voorzitter van diverse adviescommissies. Mommaas is hoogleraar in de studie van de vrijetijd aan Tilburg University en NHTV Breda (Academy for Leisure) en gasthoogleraar Cultuurmanagement aan de Universiteit van Antwerpen. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van Telos, Brabants Centrum voor Duurzame Ontwikkeling en geassocieerd lid van de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur.

hotspots duidelijk: bijvoorbeeld de verblijfseconomie bij de Beekse Bergen en de Kempervennen. Dit levert een interessant strategisch beeld op. Midden-Brabant heeft prachtige groene landschappen. De Beekse Bergen en de Efteling hun publieksfestivals. Samen met Fontys Hogeschool voor de

Kunsten in Tilburg, met onder andere een circusopleiding, met Festival Mundial en met Circo Circolo in Liempde hebben we een sterk performancecluster. In Zuidoost-Brabant, bij Eindhoven, zijn design en creatieve diensten geclusterd. Ook is daar veel maakindustrie. Noordoost-Brabant

‘verduBBeling van Het aantal Bezoekers is mogelijk door meer en Betere verBindingen’ kan zich richten op de relatie tussen vrijetijd en food. Breda heeft weer ‘beeld en gaming’. Zo hebben we een gedifferentieerde vrijetijdseconomie met sterke regionale verbindingen.” De hoogleraar ziet de sector als een netwerkeconomie. “Verbindingen zijn ontzettend belangrijk. Die kunnen de sector sterker maken. Je moet dus goed weten wat je kwaliteiten zijn en inzetten op verbindend vermogen. De provincie biedt bijvoorbeeld in VisitBrabant al activiteiten en diensten aan voor ondernemers. Een voorbeeld is ook het verbinden van het Van Goghjaar in 2015 en het Jeroen Boschjaar in 2016 met de bredere vrijetijdseconomie. Dan kun je die iconen samen met omliggende kwaliteiten in de markt zetten en ook zorgen dat er bezoekers komen in andere plaatsen in de keten en hen zo lang mogelijk in Brabant houden.” Dat doet Brabant steeds beter, zegt Mommaas. “De ‘schone slaapster’ is

Foto’s John Schouten / BeeldWerkt

wakker geworden. We zitten nog in de opstartfase: we zien de potenties en die delen we met elkaar. Midden-Brabant trekt jaarlijks tien miljoen bezoekers, natuurlijk ook vooral door de aanwezigheid van de Efteling, de grootste dagattractie van Nederland. We hebben ook de Beekse Bergen en de Tilburgse kermis. Tel maar op. De ambitie is om het aantal te verdubbelen naar 20 miljoen. Dat is een hele klus.” Dat betekent volgens Mommaas dat er betere verbindingen moeten komen, letterlijk en figuurlijk. “De N261, de Midden-Brabantweg, wordt al aangepakt, waardoor er een leisure-boulevard ontstaat. De Beekse Bergen en de Efteling gaan de verblijfscapaciteit vergroten. Daarmee krijgt Brabant een sterkere positie in de Europese markt. Je moet het geheel bekijken vanuit dat grotere perspectief. Brabant wil de tweede economie van Nederland zijn en we zijn dat al voor een belangrijk deel. Dan moeten we ook de vrijetijdseconomie hebben die daarbij hoort. We moeten ons meten met bestemmingen als Disney Parijs en Europaland bij Freiburg in Duitsland en ons profileren in Noordwest-Europa. De Efteling richt de marketing nu ook op Duitsland. Als je in de toekomst ook Chinezen deze kant op wilt trekken, dan moet je een sterke positie hebben in de Noordwest-Europese markt. Dat is de opgave; en wel met behoud van kwaliteit. Daarbij is uiteraard ook de duurzame kwaliteit van de leefomgeving, de buitenruimte en de bereikbaarheid belangrijk. Die zijn ook een deel van het product.”

de ondernemer 16 interview THEMA

brabants dagblad zATErdAg 27 juni 2015

par-t bieDt festivalbezoekers meer waar voor hun gelD

De populariteit van festivals blijft toenemen. afgelopen jaar kwamen er in ons lanD in totaal 27 festivals bij ten opzichte van het voorgaanDe jaar. De ongeveer 801 festivals in 2014 werDen Door bijna 23 miljoen mensen bezocht dOOr jACK MOndE Na Noord- en Zuid-Holland is Brabant een goede derde wat betreft zowel het aantal festivals als bezoekers. De groei van het aantal festivals manifesteert zich over de gehele linie. De entreeheffende dancefestivals met een marktaandeel van circa 33 % zijn favoriet. Organisator van zulke dancefestivals is Johan Dortmans uit Veghel. Hij is van jongst af aan bezig met muziek. Z’n ouders hadden een bekende muziekwinkel in het dorp alwaar tevens muzieklessen werden verzorgd. In z’n middelbare schooltijd verzorgde hij als DJ al menig school- en schuurfeest in de regio. De grotere feesten begonnen met ‘Night before Christmas in 2003 en het vermaarde Pinkster Par-T in 2004 (voorloper van 7-th Sunday). In 2005 groeide de wat ‘uit de hand gelopen hobby uit tot een fulltime ondernemerschap. Samen met z’n compagnon Ruben van den Hurk, ontwikkelde hij organisatie Par-T in Erp tot een van de toonaangevende organisaties op het gebied van dance festivals in Nederland en België. Afgelopen jaar organiseerde het bedrijf festivals waar zo’n 140.000 bezoekers op af kwamen. Dit jaar kwamen 35.000 bezoekers naar Erp voor 7-th Sunday, dat in 2013 werd uitgeroepen tot het beste dance festival van Nederland en het plafond is nog niet bereikt. Belangrijke ontwikkeling in het huidige uitgaansleven is volgens Johan Dortmans het feit dat mensen steeds meer geëntertaind willen worden. “Je ziet een verschuiving van de kroeg en de discotheek naar het toenemende aantal events” aldus Dortmans. “Bezoekers willen daarbij niet meer, maar wel op een andere manier geld uitgeven. Liever gemiddeld een keer in de zoveel tijd iets ‘goeds’. De horeca zou wat dat betreft wel wat inventiever mogen zijn en beter hun best mogen doen om bezoekers vast te houden. Je moet positief opvallen en meeveren met de trends”. Als hij z’n eigen branche onder de loep neemt ziet hij overigens ook de nodige ontwikkelingen. “Het lijkt wel een beetje op paniekvoetbal. Om als festival onderscheidend te willen zijn verzinnen ze compleet nieuwe concepten en content. Wij denken echter dat bezoekers meer houden van een vertrouwde omgeving, maar dat je daarin elke keer wel moet zorgen voor subtiele verrassingen. Op die manier

! Dit jaar kwamen 35.000 bezoekers naar erp voor 7-th sunday, dat in 2013 werd uitgeroepen tot het beste dance festival van nederland en het plafond is nog Foto: WeAreTheNight.com niet bereikt.

spectaculaire concepten, aantrekkelijk voor liefhebbers PAR-T is organisator van internationale festivals in Nederland

en België. Opgericht in 2004 en gevestigd in Erp. Zij realiseren spectaculaire concepten, die aantrekkelijk zijn voor lief hebbers van de dance scene en bieden hen de sfeer en de sensatie die bezoekers bij dansfestivals zoeken. PAR-T is organisator van: 7th Sunday, Daydream, Electric Orange, Festyland, Harmony of Hardcore, Heerlijk Hemelrijk Festival, Spiksplinter Nieuwjaar en Weekend Magnifiek. De 5 beste dance festivals van Brabant: 7th Sunday festival in Erp, Intents festival in Oisterwijk; Dominator festival in Eersel, Wish Outdoor festival in Beek en Donk en Extrema Outdoor in Best.

komen bezoekers niet elke keer in een nieuw huis. Voorop staat daarbij dat je altijd moet zorgen voor kwaliteit. Een muziekfestival moet daarnaast in balans zijn en niet opgehangen worden aan die ‘ene grote wereldartiest’. Die hebben allemaal wel een eigen podium. Bij ons komen ze voor het

totaalplaatje. En ik kan je oprecht zeggen; bij ons krijgen bezoekers meer waar voor hun festivalticket!” Naast de entertainmentwaarde willen we ook eens kijken naar het economische waarde van het groeiende aantal festivals. Hoe werkt zo’n organisatie en hoeveel mensen bezorgt het direct

veel mensen hebben geen iDee wat er allemaal komt kijken bij De organisatie van zo’n groot evenement en indirect werk? Dortmans: “Veel mensen hebben geen idee wat er allemaal komt kijken bij de organisatie van zo’n groot evenement. Als we alleen al eens kijken naar 7-th Sunday zijn daar zowel in de voorbereiding als uitvoering heel veel mensen betrokken. Het begint zo’n negen maanden van tevoren met het bedenken van het nieuwe thema dat vervolgens door een creatief team wordt uitgewerkt. Dit wordt vertaald naar een nieuwe website, een videotrailer, social media en later ook naar de vormgeving van het podium de festivalterreinaa nkleding. Een ander traject is de invulling van het programma. Voor het boeken van de juiste artiesten moet je een goede relatie opbouwen met artiestenbureaus en hun management, zodat er voldoende vertrouwen ontstaat. Daarna beginnen we zorgvuldig aan de invulling en planning van het programma. Voor elke boeking worden contracten

opgesteld. Daarnaast moeten tijdig de benodigde vergunningen worden aangevraagd. Daartoe moeten vooraf tekeningen van het festivalterrein gemaakt worden, een audio- en lichtplan gemaakt worden, een bouwtekening van het podium vervaardigd worden en dat alles wordt nog twintig keer gewijzigd voordat het naar ons idee goed is. En dan heb ik het nog niet gehad over de beveiliging, EHBO, ICT, facilitaire zaken, briefings en een draaiboek waarin alles samenkomt. Als dan tenslotte begonnen wordt met de opbouw van het festivalterrein met rijplaten, hekken, tenten, podia, licht en geluid, special effects en horeca zijn er dagelijks twee tot driehonderd mensen actief. Onze eigen organisatie bestaat uit ongeveer tien medewerkers, maar uiteindelijk zijn in het hele traject meer dan duizend mensen betrokken bij de organisatie van zo’n evenement. Zolang we op die manier de zaak kunnen runnen en grip houden, maar tevens ook de juiste sfeer kunnen waarborgen zit er ook nog wel wat rek in het maximale aantal bezoekers de komende jaren. Ook indirect profiteren velen van het festival. De campings in de regio zitten dan vol en ook de meeste hotels hebben veel meer boekingen. De lokale benzinepompen zijn meestal na het festival leeg en dan heb ik het nog niet gehad over kledingwinkels en kappers. Festivalgangers willen er gewoon goed uitzien, dus vooraf even een goeie knipbeurt en een nieuw en shirtje scoren hoort er ook bij!” besluit Johan Dormans.