Brandweer Twente | Leren van de Praktijk 2017 by brandweertwente

Leren van de praktijk 2017

Colofon

FOTOGRAFIE:

cover: Mark Spoelstra, binnenwerk: Brandweer Twente

ÂŠMaart 2018, Brandweer Twente. Niets uit dit document mag zonder toestemming van Brandweer Twente openbaar gemaakt worden. De inhoud van dit document kan niet gebruikt worden om aansprakelijkheid vast te stellen. Vragen of opmerkingen kunt u mailen naar kenniscentrum@brandweertwente.nl

Inhoudsopgave INLEIDING

WIE IS WIE IN HET KENNISCENTRUM?

6-7

INFOGRAPHIC | WAT DOET HET KENNISCENTRUM

8-9

BRANDONDERZOEKEN

10 - 59

Brandonderzoeken | Woningbranden

12 - 41

Brandonderzoeken | Opvallende branden

42 - 47

Brandonderzoeken | Schoorsteenbranden

48 - 59

INFOGRAPHICS | OPBRENGST NABESPREKINGEN: HET VERHAAL VAN

60 - 91

Inleiding V

oor jullie ligt de eerste jaareditie Leren van de praktijk 2017, Brandweer Twente. Een bundeling van een groot aantal brandonderzoeken en de gouden tips, lessen en ervaringen die in de nabesprekingen van incidenten naar voren zijn gekomen. Het team Kenniscentrum helpt bij dit leren van de praktijk. Ons motto hierbij is ‘leren door te doen’. We hebben in de afgelopen jaren door te experimenteren een aantal producten ontwikkeld waarmee we de opgedane lessen en ervaringen binnen de organisatie actief delen. En door te doen, leren we als organisatie ook steeds beter te leren. Een mooi proces waar nog genoeg uitdaging in zit, maar wat we met elkaar steeds beter in de vingers krijgen. Kennis en ervaringen met elkaar delen is belangrijk om beter te begrijpen en te leren van waar je in de praktijk mee geconfronteerd wordt. Daarbij zijn de gouden tips van collega’s ook erg waardevol. Het uiteindelijke doel hiervan is om de veiligheid van onze brandweercollega’s- én de brandveiligheid in Twente te vergroten. In deze jaareditie is ook weergegeven wat het team Kenniscentrum doet en welke concrete producten we samen met jullie opleveren. Als team Kenniscentrum blijven we ook leren. We blijven nieuwsgierig naar hoe we het leren van de praktijk goed kunnen blijven ondersteunen. En hoe we de opgedane kennis goed met elkaar kunnen delen en ervan kunnen leren. Hier zullen we ook met jullie over in gesprek blijven.

We wensen jullie veel nieuwsgierigheid toe naar de ervaringen en kennis van jouw collega’s!

Veel lee(s)(r)plezier! Namens team Kenniscentrum, Ymko Attema Teamleider Kenniscentrum

Wie is wie in team Kenniscentrum?

YMKO ATTEMA

FOLKERT VAN DER PLOEG BRANDONDERZOEKER

BRANDONDERZOEKER

Aanspreekpunt innovatie en lerend vermogen

Aanspreekpunt voor de sector Repressie en verricht brandonderzoek

Aanspreekpunt voor Brandveiligheid, lerend vermogen

TEAMLEIDER

JAN TERHALLE

JOUTER FEDDEMA

QUIDO HARMSEN

FRANS DEKKER

TWENTE SAFETY CAMPUS

BRANDONDERZOEKER

Aanspreekpunt voor Troned

Verricht brandonderzoek, per 1 sept 2017 gestopt

Verricht brandonderzoek

BRANDONDERZOEKER

BERNO HOSPERS

SPECIALIST LEREND VERMOGEN

MÃ&#x2030;LISANDE BOERNAMA

LIEKE KWINTENBERG

Verricht brandonderzoek

Aanspreekpunt Lerend Vermogen, aanspreekpunt sector Strategie & Ondersteuning

Aanspreekpunt sector Beheer & Techniek, Safety Field Lab

PROJECTMEDEWERKER

Over de ervaring van het hele korps beschikken!

Leren van de praktijk 2017

DEN HAM

VROOMSHOOP

OOTMARSUM TUBBERGEN

VRIEZENVEEN

HELLENDOORN

DENEKAMP

WIERDEN

NIJVERDAL

ALMELO CENTRUM

WEERSELO

BORNE

RIJSSEN

OLDENZAAL

ENTER

HENGELO NOORD

HOLTEN

DELDEN

MARKELO

DE LUTTE

HENGELO CENTRUM

LOSSER ENSCHEDE NOORD

GOOR

GLANERBRUG BOEKELO DIEPENHEIM

HAAKSBERGEN

ENSCHEDE HOOFDPOST

Leren van de praktijk 2017

Brandonderzoeken INTRODUCTIE OP BRANDONDERZOEK

Brandonderzoek is één van de manieren om te leren van incidenten. Binnen onze organisatie coördineert het team Kenniscentrum de inzet van brandonderzoek. Op jaarbasis worden er ca. 70 brandonderzoeken uitgevoerd, dit naar aanleiding van het type incident (bijv. project woningbranden), branden met slachtoffers en op specifiek verzoek van de Officier van Dienst of de bevelvoerder. Bij een brandonderzoek wordt er gekeken naar: brandoorzaak, brandverloop, brandpreventieve voorzieningen en de repressieve inzet. De bevindingen van brandonderzoek worden vertaald naar kennis/leermomenten en middels het brandonderzoeksbulletin gedeeld met de collega’s. De inzet van de brandonderzoekers is op basis van beschikbaarheid. Er is geen piketregeling voor brandonderzoek. Binnen Brandweer Twente wordt er door vier personen uitvoering gegeven aan brandonderzoek. Twee brandonderzoekers die onderdeel uitmaken van team Kenniscentrum en twee parttime brandonderzoekers die vanuit een andere functie binnen de organisatie met een inzet van ca. één dag in de week hier invulling aan geven. In 2017 lag de focus op woningbranden en schoorsteenbranden. In deze editie lichten we een aantal onderzoeken uit van een woningbranden, schoorsteenbranden en aantal bijzondere branden/onderzoeken in onze regio.

PROJECT 100% WONINGBRANDEN Met onze buurregio’s in Oost Nederland (Oost 5) zijn we in 2015 een project gestart om meer kennis te krijgen over de woningbranden in Oost Nederland. Het project is een samenwerking tussen team Brandveilig Leven en brandonderzoek. Doel van dit project is om inzicht te krijgen in de woningbranden waarvoor de brandweer is gealarmeerd. Het gaat daarbij niet alleen om de brandoorzaak, maar ook om de brand zelf (brand-rooksituatie), het soort woning, de bluspoging door bewoners, de inzet van de brandweer etc. Velen hebben meegeholpen in dit project. Vanuit de meldkamer hebben we data gekregen, bevelvoerders zijn nagebeld door collega’s van de team Brandveilig Leven en hebben informatie aangeleverd. Door brandonderzoek is elke vijfde woningbrand onderzocht. In 2017 zijn er 196 woningbranden onderzocht. Inmiddels is er een goed gevulde database met gegevens over woningbranden. Deze gegevens zijn door team Brandveilig Leven vertaald naar voorlichtingsmateriaal. Daarnaast is er een leertafel georganiseerd waarin we met een diversiteit van collega’s gekeken hebben naar nieuwe inzichten/kennis naar aanleidng van dit project voor de verschillende disciplines binnen de brandweer.

100 90 80 70

SCHOORSTEENBRANDEN

Schoorsteenbranden is de meest voorkomende type woningbranden. Dit wijkt af van het landelijke beeld waarin keukenbrand de grootste oorzaak is. Reden te meer om meer kennis te krijgen van schoorsteenbranden. Daarom is er in 2017 een project gestart waarbij we meer informatie willen krijgen van een schoorsteenbrand. Wanneer er een schoorsteenbrand is wordt de eigenaar/gebruiker van de woning gevraagd om een online enquête in te vullen. Na het stookseizoen gaan we de verkregen informatie analyseren. Ook hebben we in samenwerking met studenten van hogeschool Saxion meerdere testen en proeven gedaan in het kader van schoorsteenbranden. Doel hiervan is om brandoorzaken beter te kunnen doorgronden en vervolgens te kijken of er een slimme manier is om in de toekomst schoorsteenbranden te voorkomen. Je kunt hierbij denken aan een sensor in het schoorsteenkanaal. Dit is een continu proces van kennis delen en nieuwe kennis opdoen en vertalen naar de brandweerpraktijk.

50 40 30 20 10 0

2013 2014 2015 2016 2017

AANTAL BRANDONDERZOEKEN

Leren van de praktijk 2017

Brandonderzoeken Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Madoerastraat Hengelo

Plaats van ontstaan slaapkamer

Aangetroffen waxinelichtje

Brandonderzoeken Madoerastraat Hengelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

90593 Madoerastraat Hengelo 3-8-2017 Middelbrand Woonfunctie Jouter Feddema Verzoek van OvD/Vijfde Woningbrand

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

Op 3 augustus zit de bewoonster van de Madoerastraat 15 op de bank in de woonkamer. Als de vrouw wat geluiden hoort die vanaf de verdieping in haar woning lijken te komen besluit ze polshoogte te gaan nemen. Op de overloop aangekomen merkt de vrouw op dat de verlichting knippert. Het duurt nog even voor zij ontdekt dat er brand is in de slaapkamer. De vrouw doet nog een poging het vuur te doven, zonder het gewenste resultaat. Vanwege de rook die zij hierbij binnen krijgt moet de vrouw naar het ziekenhuis. De oorzaak van de brand is vermoedelijk een onbewaakt kaarsje die de vrouw had aangestoken eerder op de avond.

De brand in woning die rond 1900 is gebouwd weet zich na de mislukte bluspoging en voor aankomst van de brandweer te ontwikkelen tot een uitslaande brand. Dit door de aanwezigheid van matrassen, houten dakbeschot en de uit hout bestaande scheidingswand.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN In de woning is er aandacht voor (brand,-)veiligheid. Zo is er een brandblusser en een koolmonoxidemeter. De brandblusser is niet gebruikt. Uit onderzoek kon niet worden vastgesteld dat er een rookmelder heeft gehangen op de verdieping waar de brand is ontstaan.

Woningbranden

INZET De woning is gelegen in een smalle straat met verkeer remmende maatregelen. Dit heeft het ter plaatse komen van de 2e TS beïnvloed. Team BVL heeft de problematiek rondom de bereikbaarheid meegenomen in ‘voorlichting na brand’. De brandweer heeft ingezet op doorslag naar de naastgelegen woning. Bij een eerdere renovatie is de tussenliggende scheidingswand verbeterd waardoor er enkel wat rook en roetschade aanwezig is in de naastgelegen woning. Na inzet van een straal van buitenaf (offensief buiten) kon met een binnen aanval met een HD-straal de brand worden geblust.

Leren van de praktijk 2017 Merelstraat Goor

Gang met aan achterkant de twee slaapkamers

Slaapkamer 1 (matrassen op vloer)

Slaapkamer 2 (matras op bed)

Brandonderzoeken Merelstraat Goor

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

725 Merelstraat Goor 2-1-2017 Kleine brand Woning Frans Dekker Op verzoek OvD, i.v.m. twee brandhaarden

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

Een man, vrouw en hun twee kinderen wonen in de woning. Meneer was op het moment van de brand niet aanwezig. Er is verklaart dat de zoon â&#x20AC;&#x2122;s nachts heeft geslapen in de woning, na de middaglunch naar boven is gegaan om zijn handen te wassen en vervolgens is vertrokken. Kort hierna ontdekte de vrouw dat er boven brand was. Er is geen oorzaak duidelijk. Op de plaatsen van ontstaan (in twee slaapkamers) waren geen elektrische apparaten aanwezig. PID meter heeft geen vluchtige stoffen gemeten.

De matrassen in de voorste slaapkamer, die op de grond lagen, zijn gedeeltelijk verbrand. In de achterste slaapkamer is het matras en het daar op liggende beddengoed bijna geheel verbrand. Op de eerste verdieping is behoorlijke rook- en roetschade. De twee brandhaarden zijn beperkt tot object van ontstaan zelf (de matras).

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Onbekend.

Woningbranden

INZET Bij aankomst trof de brandweer hevige rookontwikkeling bij zowel voor- en achterzijde van de eerste verdieping van de woning aan na een korte verkenning. Bij het binnentreden hebben zij twee brandhaarden ontdekt op de eerste verdieping. Hierop zijn de twee brandhaarden geblust.

Leren van de praktijk 2017 Neringstraat Enschede DIMMER KLIKAAN - KLIKUIT

Plaats van ontstaan slaapkamer

DE BRANDRUIMTE BEVOND ZICH ACHTER DEZE DEUR

Brandonderzoeken Neringstraat Enschede

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

Onbekend Neringstraat Enschede 24-6-2017 Kleine brand Woning Jouter Feddema Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

De brand is ontstaan in een hoek van de woonkamer. Hier bevond zich een staande (vloer,-) lamp, opgesteld achter de bank. De lamp is op afstand bedienbaar middels een klik-aan-klik-uit systeem, een systeem die je in stopcontact kunt plaatsen. Tussen de schakelaar en de lamp is door de bewoners een dimmer geplaatst. Deze dimmer is geschikt voor een wattage van maximaal 150 watt. De aangesloten lamp had echter een hoger vermogen waardoor de dimmer te zwaar belast is. De brand is zeer ontstaan in de toegevoegde dimmer. Op de avond voorafgaand aan de brand is getracht de lamp in te schakelen, maar deze ging niet branden. Vermoedelijk heeft het klik-aan-klik-uit-systeem wel spanning op het geheel gezet maar was er mogelijk al een defect. Dit valt door het teveel aan brandschade niet meer vast te stellen.

De bewoner heeft de brand zelf ontdekt doordat deze â&#x20AC;&#x2122;s nachts wakker was voor een plaspauze. Door geluiden uit de woonkamer is de bewoner geattendeerd dat er iets gaande was. Na het ontdekken van de brand is de medebewoner gewaarschuwd. Deze vlucht via de voordeur. Mede omdat ze een vast plek voor de (vlucht,-) sleutel hebben weet deze snel de woning te verlaten. Door het snel zakken van de rooklaag raakt de bewoner in de kamer gedesoriĂŤnteerd. Daarbij is de sleutel van de achterdeur niet te vinden. De bewoner kan niets anders dan het thermopane raam forceren en hierdoor vluchten. De bewoner raakt hierbij gewond. Het hele gebeuren heeft dan ook indruk gemaakt op de bewoners.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

INZET Geen nadere info.

In de woning zijn rookmelders aanwezig die voldeden aan de NEN2555 (230V met back-up), zoals voorgeschreven in het Bouwbesluit. Door de positie van de brand ten opzichte van de locatie van de rookmelders zijn deze pas later geactiveerd. Dit mede door een tussendeur voorzien van deurrubbers welke de rook goed geweerd heeft. De bewoners waren unaniem van mening dat rookdetectie in de woonkamer, naast de bestaande melders, een must is bij het herstel van de woning.

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Volkerinksstraat Almelo

Werkplek op zolder van bewoner, met daaronder het geopende knieschot

Achterzijde knieschot met plaats van verdeeldoos

Flexibele en PVC leidingen

Niet â&#x20AC;&#x153;vastâ&#x20AC;? gemaakte leidingen

Gesmolten verdeeldoos op de vloer

Restanten van steek lasdoppen

Brandonderzoeken Volkerinksstraat Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

114010 Volkerinksstraat Almelo 2-10-2017 Kleine brand Woonfunctie Frans Dekker Op verzoek bevelvoerder

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

De oorzaak van deze brand is kortsluiting in de huisinstallatie. De huisinstallatie in de woning is nog een oude, met wel voldoende groepen maar nog met de “oude“ smeltzekeringen i.p.v. de modernere automaten. Het huis is ongeveer 12 jaar geleden gekocht van de vorige eigenaars, die de bekabeling in de gehele woning wel door nieuwe VD kabel (is kabel met harde koperkern en vinyl isolatie) hadden vervangen . Op zolder was vanaf de meterkast een leiding aangelegd naar een opbouwdoos met een PVC mantelbuis. Vanaf deze doos lopen 2 flexibele leidingen naar stopcontacten op deze wand. De flexibele leidingen waren niet vastgezet met bv. spijkerklemmen aan de wand, zodat ze onderaan deze doos bungelden. Het vermoeden is dat de bewoner die tegen deze wand zijn werkplek achter de computer had, hier regelmatig tegen aan schopte met zijn voeten. Dit beaamde hij bij navraag ook. Omdat de flexibele leidingen niet vast waren gezet, zijn de elektra kabels in deze leiding regelmatig in beweging geweest in de loop der jaren. En dus ook in de steeklasdoppen heeft hier regelmatig beweging gezeten, wat geleid heeft tot een loszittende verbinding in deze doppen.

De bewoner was op zolder op zijn werkplek bezig toen de stroom uitviel. Daarop is hij naar beneden gegaan om in de meterkast de stoppen te controleren. Hij zag dat de groep van de zolder eruit was gevlogen en heeft hierop een nieuwe smeltzekering (stop) erin gedraaid. Ook deze vloog er direct weer door en toen heeft hij de schakelaar uit gezet en is weer naar de zolder gelopen. Hier aangekomen rook hij een vreemde “zoetige lucht” naar eigen zeggen. Nadat hij de paneel van het knieschot verwijderde ontdekte hij dat daar rook uitkwam en zag hij vlam verschijnselen. Hierop heeft hij een poederblusser gepakt die op de 1e verdieping op de overloop in een kast hing en heeft daarmee het vuur geblust.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

INZET De brandweer die bij aankomst constateerde dat de brand al geblust was door de bewoner, heeft de zolderverdieping gecontroleerd en geventileerd. De bewoner die bij de blussing toch poeder heeft binnen gekregen, is door de collega’s van de ambulance, ter controle nog even meegenomen naar het ziekenhuis. Hij kon hiervoor na korte tijd weer naar huis. Verder was hier voor de brandweer niets te doen.

Het pand betrof een koopwoning uit 1931 en deze woning is één brandcompartiment, en is 60 minuten brandwerend gescheiden van de naastliggende woningen. Er waren geen rookmelders in de woning aanwezig. Het pand was pannen gedekt. De bewoner had wel een rookmelder in de kast liggen, maar zou er nu op alle verdiepingen 1 installeren en hij wil kijken of hij deze onderling kan laten koppelen.

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Thorbeckelaan Almelo

Gang gezien vanuit de voordeur

Geiser op flessengas

Keuken

Gasfles weggewerkt in de koelkast

Brandonderzoeken Thorbeckelaan Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

100920 Thorbeckelaan Almelo 29-8-2017 Middelbrand Portiekflat Quido Harmsen / Folkert van der Ploeg Slachtoffers

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

In de nacht van 29 op 30 augustus heeft er zich een brand voorgedaan aan de Thorbeckelaan in Almelo. Het betrof hierbij een woning, onderdeel uitmakend van een portiekflat, waarbij de brandweer 3 personen uit het complex (bovenste verdieping) heeft gehaald in verband met de rookverspreiding die het centrale en enige trappenhuis blokkeerde. De bewoners, die reeds uit de woning waren, zijn met respectievelijk brandwonden en ademhalingsproblemen opgenomen in het ziekenhuis. De dag na de brand is er in samenwerking met Forensisch Onderzoek van de politie door team Brandonderzoek onderzoek ter plaatse gedaan. De oorzaak is niet meer eenduidig te herleiden. Wel duidelijk is dat de brand in de slaapkamer is begonnen.

De brand is begonnen in de slaapkamer, in de omgeving van het bed. Tijdens een “bluspoging” van de bewoner om het matras buiten te krijgen, is het matras in de deuropening van de slaapkamer, net achter de voordeur blijven liggen. De brand heeft zich daardoor in de gang goed kunnen ontwikkelen. Er is veel brandschade in de gang en in mindere mate in de slaapkamer.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN In de woning waren geen preventieve voorzieningen aanwezig. Opvallend is dat de woning was afgesloten van gas, niet van elektra. Dit betrof een bewuste keus van de bewoners om m.b.v. gasflessen te verwarmen en te koken.

INZET Na het openen van de voordeur kwamen de vlammen direct naar buiten. Het brandende matras lag deels achter de voordeur wat de toegang enigszins belemmerde. De twee bewoners waren al uit de woning. Met behulp van de hoogwerker is een ventilatiecircuit opgezet om het trappenhuis rookvrij te krijgen en zijn 3 personen uit de bovenste etagewoning, door het raam heen, in veiligheid gebracht. De brand is geblust met één HD.

WEES ALERT OP GASFLESSEN BIJ WONINGEN DIE ZIJN AFGESLOTEN VAN GAS!

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Hazelaarstraat Almelo

In de kast zat nog een extra plank waaronder de meeste vuurbelasting heeft gezeten, de stukken hiervan lagen voor het kastje

Brandonderzoeken Hazelaarstraat Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

37399 Hazelaarstraat Almelo 3-4-2017 Kleine brand Wonen (rijtjeswoning) Frans Dekker Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

In de kamer stond een TV kast met daarop een grote flatscreen TV. Deze TV kast was van binnenuit aangetast door brand. In de kast waren enkele elektrische apparaten aanwezig maar deze waren niet de veroorzaker van deze brand. Na meting met een PID meter (Photo Ionisatie Detector), werd in het onderste vak van de kast een behoorlijke hoeveelheid koolwaterstof gemeten. Hiervan is een monster door de collegaâ&#x20AC;&#x2122;s van FO opgestuurd naar het lab (NFI). De uitslag hopen we later te horen te krijgen. Dus vooralsnog oorzaak onbekend.

Omdat in het onderste gedeelte van het TV kastje brand is ontstaan en hier o.a. een stapeltje CDâ&#x20AC;&#x2122;s lagen en aan de andere zijde een hoeveelheid papieren documenten, is de brand van hieruit verder ontwikkeld. De deurtjes van dit kastje hebben beide opengestaan waardoor de brand zich uit kon uitbreiden. Door de hete rookgassen, zijn verderop in de kamer ook diverse zaken gesmolten en /of aangestraald. De deur van de woonkamer naar de gang stond ook open waardoor de rook en hitte zich door de gehele woning kon verspreiden. De keukendeur was dicht en hier is dan ook de minste schade.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Het woonhuis is een huurwoning in een rijtjeshuis. Onderzoeker heeft dit niet gecontroleerd, maar als het goed is dit per woning een brandcompartiment van minimaal 60 minuten WBDBO. Rookmelders waren beneden zowel als boven, niet aanwezig.

Woningbranden

INZET De bewoners van dit pand waren kort daarvoor weggegaan en er waren dus geen personen in de woning aanwezig. De brandweer heeft bij aankomst de voordeur geforceerd om zich zo een toegang tot de woning te verschaffen. Rechts in de kamer stond direct om de hoek de TV kast met daarop de TV. Deze is door de brandweer nageblust met een HD straal. De achterdeur van de woning was niet afgesloten. De hond des huizes die in de woning aanwezig zou zijn, bleek achter het huis in de tuin te lopen en heeft van deze brand niets overgehouden.

Leren van de praktijk 2017 Loweg Hengelo

De wandcontactdoos

De slaapkamer

Brandonderzoeken Loweg Hengelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

42138 Loweg Hengelo 14-4-2017 Middelbrand Wonen (rijtjeswoning) Frans Dekker Verzoek OvD en vijfde woningbrand

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

De bewoner(s) van de woning waren niet thuis. Toen de heer des huizes thuis kwam hoorde hij op straat de rookmelder al. Toen hij de woonkamer binnen kwam zag hij de rook bij de trap al van boven komen. Hij heeft nog geprobeerd om boven te kijken wat er brandde maar door de rook en hitte is dit niet gelukt. Daarop is hij weer naar buiten gegaan. Uit onderzoek is gebleken dat de brand boven is ontstaan op de achterste slaapkamer. In de hoek bij het raam heeft naast het bed een nachtkastje gestaan. Hierop stonden (lagen) drie elektrische apparaten, te weten een lampje, een wekkerradio en een lader van een telefoon. De lader van een mobiele telefoon is de oorzaak van deze brand geweest. De lamp was niet ingeplugd in de WCD (wandcontactdoos), en de wekker radio is van buiten af verbrand (gevolgschade). Van de telefoonlader was van het gedeelte wat in de WCD zat niets meer over en dus compleet verbrand.

De gordijnen vlakbij het nachtkastje zijn in brand gevlogen door het in brand raken van de lader. Tevens heeft dit het nachtkastje en de houten betimmering erachter doen ontsteken. Doordat de gordijnen zijn gaan branden, heeft hier over de volle breedte van het raam deze brand gewoed.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

INZET Toen de brandweer ter plaatse kwam was de brand op de slaap kamer al behoorlijk tot ontwikkeling gekomen. De temperatuur op de verdieping was ook al behoorlijk opgelopen. De voordeur en achterpui beneden stonden open, maar boven was alles dicht. Door de inzet van een HD straal is deze brand geblust. De brandweer heeft niet direct brandmeester gegeven en nog verder onderzoek gedaan omdat er nog rook onder de pannen uit kwam. Hier bleek verder niets aan de hand en kon er worden ingepakt.

Het woonhuis is een rijtjeswoning uit de jaren ‘20. Elke woning is één brandcompartiment. Rookmelders waren aanwezig in de woning en zijn ook afgegaan. Maar omdat de bewoners op dat moment niet aanwezig waren kon hier niet direct op gereageerd worden. Hierdoor heeft de brand zich op de slaapkamer kunnen ontwikkelen.

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Fien de la Marstraat Hengelo

Locatie waar de slijpwerkzaamheden plaatsvonden Cirkel = locatie waar door de vloer heen is geslepen Achtergrond: schacht met verbinding tussen kruipruimte en 1e verdieping

Plaats ontstaan brand

Resten van de brandbare isolatiefolie afkomstig uit de kruipruimte

Brandonderzoeken Fien de la Marstraat Hengelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

52397 Fien de la Marstraat Hengelo 10-5-2017 Middelbrand Woning (twee-onder-een-kap) Jouter Feddema Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

Bij de realisatie van een uitbouw van de woning is er in de bestaande ribcasettevloer* geslepen. Omdat dit een relatief dunne vloer betreft is er door de betonlaag, met daarin wapening, heen geslepen. Dit heeft vonkvorming veroorzaakt die voldoende energie in zich heeft om de aanwezige isolatiefolie te doen ontbranden.

In de kruipruimte is een isolatiefolie aangebracht die als extra isolatielaag dient, naast het al aanwezige polystyreen (EPS/ “piepschuim”). Dit betreft een plasticdoek aangebracht in meerdere lagen. Hierdoor kon de brand zich onder de vloer verder verspreiden. Hoewel polystyreen ook een brandbaar isolatiemateriaal is heeft deze een beperkte bijdrage geleverd aan de brand(uitbreiding).

Ribcassettevloer: een ribcassettevloer is een systeemvloer die bestaat uit een bovenzijde van dunne voorgespannen betonplaat met dikkere zijribben en een isolerende onderzijde van polystyreen (bron: www.joostdevree.nl).

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Er waren geen specifieke preventieve voorzieningen. Slijpwerkzaamheden brengen altijd risico’s met zich mee. Ter plaatse is door de bouwvakkers aangegeven dat ze het ontstaan van brand in de kruipruimte als gevolg van slijpen in de betonvloer, als niet risicovol hebben ingeschat. Het sluiten van de deur tussen de hal en de woonkamer en de tijdelijke stofwand tussen het in aanbouw zijnde deel en de woonkamer heeft voorkomen dat er in de woonkamer rook,- en roetschade is ontstaan. Door de bouwwerkzaamheden lag de schacht die een verbinding vormt tussen de kruipruimte en de verdieping, open. Daarnaast is de kruipruimte enkel bereikbaar via het kruipluik direct gelegen achter de toegangsdeur van de woning (hal). Hierdoor kon niet voorkomen worden dat er op de verdieping rook,- en roetschade is ontstaan.

Woningbranden

INZET Na het ontdekken van de brand is door de bouwvakkers direct een bluspoging ondernomen via het kruipluik. In het kader van de eigen veiligheid en de lastig te bereiken brand hebben ze de verdere brandbestrijding aan de brandweer moeten overlaten. De omvang van de brand was niet dusdanig, dat er groot opgeschaald hoefde te worden. Om die reden heeft de eerste bevelvoerder voorlopig de classificatie “kleine brand” gegeven. Omdat er echter in een kleine, moeilijke begaanbare ruimte moest worden gewerkt (onder de vloer, ca. 50 cm werkhoogte) en de tweede TS al ter plaatse was, heeft de OVD in overleg met beide bevelvoerders besloten om in estafettesysteem te gaan werken. Aangezien beide hiervoor tankautospuiten zijn ingezet, is opgeschaald naar “Middelbrand”.

Leren van de praktijk 2017 Pastoor Ossestraat Bornerbroek SMELTSPOREN

Werkplek op zolder van bewoner, met daaronder het geopende knieschot

Roet op de trap richting de eerste verdieping

Roetspoeren deur werkkamer vanaf de overloop

Toegang tot werkkamer

De aangetaste kamer

Brandonderzoeken

Pastoor Ossestraat Bornerbroek BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

9050 Pastoor Ossestraat Bornerbroek 23-1-2017 Kleine brand/nacontrole Woning Frans Dekker Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

Omstreeks 9:00 uur â&#x20AC;&#x2122;s ochtends zijn de bewoners van de woning vertrokken. De man kwam omstreeks 15:15 uur thuis, waarbij hij de garage een vreemde lucht rook. Eenmaal boven aangekomen zag hij erg veel zwarte roet, wat uit de werkkamer bleek te komen. Er was geen vuur aanwezig. Het heeft gebrand op het bureau bij de computer en het scherm. De geluidsdragers van de computer lagen totaal verbrand naast de desktop. Doordat deze de meeste schade hebben, is de brand waarschijnlijk ontstaan in de geluidsdragers. De geluidsdragers waren van lage kwaliteit (Action).

De brand is zeer waarschijnlijk ingeleid door de geluidsdragers van de computer. Het computerscherm is van de steun afgesmolten en lag boven op de desktop. De geluidsdragers zijn gaan branden, maar door zuurstofgebrek is de brand gesmoord. Echter is er wel grote roetschade in de gehele woning, voornamelijk doordat de rook zich door de woning heeft verplaatst door een Warmte Terug Win (WTW) installatie.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Rookmelders, 220 volt. Onderling gekoppeld.

Woningbranden

INZET Toen de brandweer aankwam was er geen vuur/brand meer in de woning. In principe heeft de brandweer een nacontrole uitgevoerd, maar heeft er geen blusinzet plaats gevonden.

Leren van de praktijk 2017 Frans Halsstraat Almelo

Het gasfornuis (verbrandde rechterkastje weggehaald)

Patronen op het plafond boven gasfornuis

Reconstructie van het verbrandde keukenkastje

De pan buiten

Brandonderzoeken Frans Halsstraat Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

9255 Frans Halsstraat Almelo 24-1-2017 Kleine brand Woning Jouter Feddema Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

In de keuken van de woning heeft een brand plaatsgevonden ter hoogte van het gasfornuis. De gaspitten zijn in dichte toestand aangetroffen. Er stonden twee pannen aangetroffen, waarvan één in de tuin met een vettige substantie. Het keukenkastje rechts naast het gasfornuis is zwaar verbrand. Een kleine reconstructie toont aan dat deze van binnenuit is verbrand. Er was echter geen directe relatie met vlam in de pan. Achter het gasfornuis is een brandpatroon te zien dat overloopt in het plafond. Echter wordt deze ‘overschaduwd’ door een tweede patroon afkomstig van het keukenkastje. Bij de achterdeur die toegang geeft over de tuin is ook een brandpatroon te zien over de hele breedte. In de rechterhoek is een dieper brandpatroon aangetroffen op de betimmering van de achterpui. Brandoorzaak is niet geheel duidelijk, maar het meeste aannemelijke is toch vlam in de brand. Door verplaatsing van de pan heeft de brand zich zeer waarschijnlijk uit kunnen breiden. De bewoner is hierbij ook gewond geraakt. Brandstichting is echter niet uit te sluiten, er zijn echter ook geen aanwijzingen voor.

Niet aanwezig.

Woningbranden

BRANDVERLOOP Er is vlam in de pan ontstaan. De bewoner wil de pan verplaatsen en hierdoor gaat het keukenkastje in brand. De tweede brandhaard bij de achterdeur is eventueel te verklaren door het brandend naar beneden komen van vitrage/rolgordijnen. De woning heeft veel roet- en rookschade.

INZET Nadat de brandweer ter plaatse was bleek dat er brand in de keuken was. De brandweer heeft deze geblust en enkele zaken naar buiten gebracht. De bewoner is met brandwonden en inhalatietrauma overgedragen.

Leren van de praktijk 2017 Vogelweide Almelo

Opgebarsten cellen (rood) en onaangetaste oplaadstekker (oranje)

De fietstas met houten plankje omcirkeld

De bijbehorende acculader

Onderkant van de fietstas

Brandonderzoeken Vogelweide Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

62807 Vogelweide Almelo 2-6-2017 Kleine brand Bijgebouw (schuur) Jouter Feddema Verzoek van bevelvoerder/OvD

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

In de schuur staat een elektrische fiets gestald. De lithium-ion accu van deze fiets bevindt zich bij dit inmiddels verouderde model in één van de fietstassen. Tijdens het onderzoek is vastgesteld dat de brand moet zijn ontstaan in de batterij zelf. Eén van de accucellen is gebarsten (ontploft) terug gevonden. Het ontbranden van een lithium-ion accu kan verschillende oorzaken hebben zoals door slag, stoot of interne (laad, -) fout. De exacte aanleiding voor het tot ontbranding komen van de accu is niet (meer) eenduidig vast te stellen. De accu was op moment van het ontstaan van de brand aangesloten op de acculader waardoor een laad-fout eerder verwacht mag worden dan een slag of stoot als oorzaak. De accu was ongeveer drie jaar oud en betrof een vervangende accu. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of dit van invloed kan zijn geweest op het doen ontstaan van de brand. TBO heeft hierbij medewerking gekregen van het bedrijf waar de fiets in onderhoud is. Daarbij zijn een originele accu, een vervanger zoals hier toegepast en een originele fietstas ter onderzoek aangeboden.

Onbekend.

BRANDVERLOOP Eén van de bewoners van het incidentadres ruikt al geruime tijd een brandlucht maar bemerkt geen bijzonderheden in de woning. Enige tijd later zien de bewoners vlammen uit de schuur komen. De schuur staat achter in de tuin en is niet direct verbonden met de woning. Er is door de bewoner, een voormalig bedrijfsbrandweer lid, gekeken of er zelf een bluspoging kan worden gedaan. Het is de bewoner echter al snel duidelijk dat dit een klus voor de dan al gealarmeerde brandweer is. De brand is beperkt gebleven tot de fiets en het smelten van omringende goederen. Dit mede door de aanwezigheid van een houten plankje in de fietstas welke als een soort van brandschot heeft gefungeerd, en het brandvertragende karakter van het materiaal van de fietstas. Het dak van de schuur, waarvan het dakbeschot bestaat uit asbesthoudend plaatmateriaal, is niet betrokken geraakt bij de brand.

INZET De brand is met water geblust en was snel onder controle. De bevelvoerder had de indruk dat dit mede het gevolg was van het ‘opraken’ van de brandstof op moment van de inzet.

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Deken Scholtenstraat Oldenzaal

De keuken vanuit de kamer gezien

Roetsporen op de tegels van brandend materiaal van bovenaf

Gesmolten delen van het kunststof plafond

Het fornuis met verbrande delen van de afzuigkap en kastje

Plaats van rookmelder op de overloop, deze gedemonteerd door de ploeg i.v.m. lawaai tijdens inzet

Brandonderzoeken

Deken Scholtenstraat Oldenzaal BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

134278 Deken Scholtenstraat Oldenzaal 21-11-2017 Kleine brand Woonfunctie Frans Dekker Vijfde Woningbrand

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

Omdat het een “5e Woningbrand” betrof, is TBO hier ter plaatse gegaan. Het betrof een brand in de keuken die waarschijnlijk is ontstaan door een defect in de wasemkap. Er stonden geen braadpannen oid. op het fornuis en het gas was ook niet ingeschakeld.

De bewoner lag te slapen toen hij wakker werd van het alarm van de rookmelder die op de overloop hing. De brand is in de afzuigkap begonnen. Of dit was, doordat misschien de verlichting is blijven branden of door een technische oorzaak, was niet meer te achterhalen. De brand is door de PVC afvoerleiding die weggesmolten is, in het bovenliggende keukenkastje gekomen. Hier dicht boven zat het plafond die bekleed was met kunststof schroten. Hierdoor is er een zware rookontwikkeling ontstaan in de keuken die door een niet geheel afgesloten deur (glas was eruit en er zat een doek half voor) ook in de woonkamer terecht is gekomen. Door een schuifdeur die niet goed afsloot tussen de kamer en de gang, is de rook ook naar de verdieping gegaan en heeft daar de rookmelder geactiveerd. De branduitbreiding in de keuken viel nog wel mee, maar de rookontwikkeling in de gehele woning was behoorlijk.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Het pand is een rijtjeswoning uit 1949. De woning is één brandcompartiment. Hoe de brandwerendheid naar de woning van de buren is, is door de onderzoeker niet bekeken. Er was één rookmelder op batterijen in de woning aanwezig. Deze was op de overloop van de verdieping geïnstalleerd. Deze heeft gewerkt en de bewoner is hier gelukkig door gewekt, waardoor deze naar buiten kon vluchten. Met de bewoner erover gehad om ook op de beganegrond een rookmelder te plaatsen.

INZET De brandweer constateerde bij aankomst dat er een behoorlijke rookontwikkeling in de woning was. De voordeur stond open, hier was de bewoner door naar buiten gevlucht nadat hij in de meterkast de stroom had uitgeschakeld. Het vermoeden van de bewoner was dat het op de verdieping zou branden, omdat er daar behoorlijk veel rook was . Maar het bleek na een verkenning al snel dat het op de begane grond was. Via de woonkamer in de keuken aangekomen was het brandje boven het aanrecht snel geblust. Doordat er een behoorlijke rookontwikkeling was van o.a. de kunststof schroten moest de gehele woning worden geventileerd.

Woningbranden

Leren van de praktijk 2017 Laan â&#x20AC;&#x2DC;40-â&#x20AC;&#x2DC;45 Vriezenveen

Oplader

Plaats van wandcontactdoos en de stoel (hoek)

De verbrande stoel in de achtertuin

Brandonderzoeken Laan ‘40-‘45 Vriezenveen

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

59301 Laan ‘40-‘45 Vriezenveen 26-5-2017 Kleine brand Woning Frans Dekker Vijfde Woningbrand

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

De ouders waren op het moment van uitbreken van de brand niet aanwezig in de woning. Van de wel aanwezige bewoners (drie grotere kinderen), is de zoon iets na half 5 ergens wakker van geworden. Hij gaf aan niet te weten waardoor. Hij is naar beneden gegaan en toen hij de woonkamerdeur opende zag hij allemaal rook in de woonkamer. In de hoek aan de achterzijde zag hij een eetkamerstoel en de naastgelegen gordijnen in de brand staan. Hierop heeft hij zijn zusters die boven nog lagen te slapen wakker gemaakt en gezegd dat ze eruit direct uit moesten en tevens brandweer moesten bellen. Uit onderzoek is gebleken dat een telefoonlader in de hoek van de woonkamer was ingeplugd in de wandcontactdoos en deze de brand heeft veroorzaakt. Deze lader en kabel waren niet van het originele merk.

In de woning waren bij navraag geen rookmelders aanwezig. De ouders hebben inmiddels besloten om deze direct aan te schaffen én ook te installeren. Ze waren ervan doordrongen dat deze brand heel anders had kunnen eindigen.

Woningbranden

BRANDVERLOOP Het begin van de brand is op de stoel ontstaan waar de kabel van de oplader overheen hing. De brand is vervolgens op de gordijnen overgeslagen. Omdat deze brand bijtijds is ontdekt, is de schade hier beperkt gebleven.

INZET De zoon heeft, nadat hij zijn zusters had gealarmeerd, in eerste instantie gepoogd om de brandende stoel door het raam naar buiten te gooien (thermopane), maar dit is niet gelukt. Toen heeft hij hiervoor geweld gebruikt om het raam te forceren. Hierbij heeft hij zich verwond en een armbreuk opgelopen. De melding die bij de brandweer binnen was gekomen deed in eerste instantie erger vermoeden dan bij aankomst het geval bleek te zijn. De inzet van de brandweer was erg beperkt en ze konden bij aankomst de buiten gelegen spullen afblussen en de woning ventileren.

Leren van de praktijk 2017 Monnikstraat Oldenzaal

Keukenblok in appartement

Fornuis van dichtbij

Restanten houten dienblad op fornuis (rood omcirkeld de kookplaat waar het is begonnen)

Boven het fornuis

Brandonderzoeken Monnikstraat Oldenzaal

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

23120 Monnikstraat Oldenzaal 27-2-2017 Middelbrand Woonzorgfunctie Frans Dekker Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

De bewoonster heeft naar alle waarschijnlijkheid een knop van het elektrische fornuis verdraait. Dit fornuis werd door haar bijna niet meer gebruikt om te koken en hierop stond een houten dienblad met daarop allerhande potjes, kannetjes en andere snuisterijen. Door het hete kookplaatje eronder is dit blad in brand geraakt en heeft de wasemkap daarboven met de aangrenzende kastjes ook doen ontbranden.

Doordat het dienblad op het elektrische fornuis is gaan branden de brand overgeslagen naar de daar boven hangende wasemkap. De wasemkap is hierdoor ook in brand geraakt en de vlammen zijn toen verder naar boven in de afgetimmerde ruimte boven de keukenkastjes beland. De rook is via een schacht van het centrale afzuigsysteem op de bovenliggende verdiepingen gekomen.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

De brandweer heeft bij aankomst aan de voorzijde van het pand twee personen naar binnen gestuurd voor de verkenning. Het voertuig is daarop naar de achterzijde van het pand gereden omdat de brand aan die zijde dichter te benaderen was dan via de lange aanvalsroute vanaf de voorzijde. De ploeg die naar binnen is gegaan heeft de brand, die toen nog in een klein stadium was, met een in het pand aanwezige brandslanghaspel kunnen blussen. De brand is hierdoor snel geblust, maar door de aanwezige rook in het pand moesten er nog op enkele verdiepingen uit voorzorg mensen worden geĂŤvacueerd. Dit is in samenwerking met de mensen van de BHV organisatie gedaan.

Het gehele pand is voorzien van een brandmeldinstallatie met volledige bewaking. Tevens is dit pand onderverdeeld in brandÂ compartimenten en subbrandcompartimenten (o.a. de kamers). Op de gangen bevinden zich brandslanghaspels en kleine blusmiddelen. Ook is hier een BHV organisatie opgeleid en inzetbaar. Deze organisatie oefent regelmatig om bij een calamiteit te kunnen optreden.

Woningbranden

INZET

Leren van de praktijk 2017

Brandonderzoeken Opvallende branden

Leren van de praktijk 2017 Nijverheidsstraat Oldenzaal

Het bedrijf vanaf buiten

Het bedrijf van binnen

Restant van de doorgeslepen bouten en restant van pneumatische slijpschijf

Brandonderzoeken Nijverheidsstraat Oldenzaal

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

4608 Nijverheidsstraat Oldenzaal 26-4-2017 Zeer grote brand Industrie (garage) Frans Dekker Verzoek van OvD

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

De eigenaar van de garage (éénmansbedrijf), is die middag aan het werk in de werkplaats met de draagarm van een auto. Omdat de bouten hiervan meestal behoorlijk vastzitten, moet hier vaak geweld worden gebruikt om deze los te krijgen. Dit is in dit geval gebeurt met een slijpschijf om de bouten door te slijpen. Omdat er hierna nieuwe bouten in moesten en hij deze niet op voorraad had is hij deze gaan halen bij een dealer in Hengelo. In Hengelo kreeg hij een telefoontje van de vrouw die in de woning naast zijn bedrijf woonde, dat het er erg naar brand stonk. Hij heeft toen gezegd dat als ze het niet vertrouwde, ze de brandweer moest bellen. Bij terugkomst was de brandweer al ter plaatse en stond het bedrijf volledig in de brand. Hoogstwaarschijnlijk is hier door de werkzaamheden vonken in de isolatie van de wielkasten gekomen, en dit is toen langzaamaan tot ontbranding gekomen. Omdat er op dat moment niemand in de garage aanwezig was is dit tot ontbranding van de auto en de rest van de garage gekomen.

Het pand is een garagebedrijf met showroom en werkplaats. Gezien het totale oppervlakte is dit één brandcompartiment. Er waren kleine blusmiddelen aanwezig.

Opvallende branden

BRANDVERLOOP De isolatie in de wielkasten van de achterwielen van de auto, zijn door slijp en laswerkzaamheden tot ontbranding gekomen. Hierdoor is de auto in brand geraakt die op de brug in de werkplaats stond. Als gevolg hiervan is ook de werkplaats en de rest van dit bedrijf in brand geraakt.

INZET Toen de brandweer ter plaatse kwam was de brand in de werkplaats al uitslaand en het garagebedrijf niet meer te redden. Hierop konden de eenheden hun inzet op de belendende percelen richten, om overslag naar een naastgelegen woning en naast liggende bedrijven te voorkomen. Dit is gelukt mede door de inzet van twee hoogwerkers.

Leren van de praktijk 2017 Eenhuisstraat Albergen

Brandoverslag kon worden voorkomen

Geveldelen met en zonder brandbare isolatie

De verdeelinrichting waar de brand is ontstaan

Brandonderzoeken Eenhuisstraat Albergen

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

96333 Eenhuisstraat Albergen 18-8-2017 Zeer grote brand Industriefunctie Jouter Feddema Op verzoek HOvD

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

Twee uur het ontstaan van de brand is in de buurt van het gebouw een persoon aangehouden die zich verdacht maakte. Op basis daarvan is de brandlocatie aangewezen als plaats delict en is de politie een onderzoek gestart waarbij men het vermoeden had van brandstichting. Gezamenlijk is de dag na de brand het onderzoek ter plaatse gestart. Aan de buitenzijde zijn geen bijzonderheden aangetroffen waarna het onderzoek binnen is voortgezet. Doordat de brand zich met name heeft voorgedaan in het dak en de gevels kon binnen een gebied worden aangewezen waar de brand moet zijn ontstaan. De brand is ontstaan in de meterkast, gelegen in het bouwwerkdeel welke enkele jaren geleden is aangebouwd. Door grotendeels destructie van de verdeelinrichting kon de exacte toedracht niet worden vastgesteld.

Het bouwwerk voldeed aan de wettelijk gestelde eisen. Er waren geen aanvullende maatregelen getroffen. Bij realisatie van de aanbouw is door de firma Tasche specifiek gekeken naar brandÂ veilige isolatie.

BRANDVERLOOP Het bedrijf was op moment van ontstaan van de brand gesloten in verband met vakantie. De brand is door een medewerker ontdekt die op zijn beurt door het inbraakalarmsysteem was gewaarschuwd en ter plaatse is gegaan. Er is na het ontdekken nog getracht een bedrijfsauto uit het pand te krijgen. Dit is niet gelukt doordat er geen spanning op de overheaddeur stond waardoor bediening niet ging. De brand is ontstaan in de meterkast gelegen tegen de voormalige buitengevel aan. De gevel was gevuld met een brandbare isolatie. Hierdoor kon de brand zich verder ontwikkelen en uitslaand worden. Het dak met daarin ook een brandbare dakisolatie heeft ook een bijdrage geleverd aan de verdere verspreiding.

INZET Nog voor het ter plaatse zijn van de brandweer is de brand uitslaand geworden. Daarbij dreigde brandoverslag naar het naastgelegen autobedrijf. In het bouwwerk stonden meerdere drukhouders, waaronder ook een acetyleenfles. Door de inzet van tankwagens is brandoverslag voorkomen en konden de drukhouders gekoeld worden.

Opvallende branden

Leren van de praktijk 2017

Brandonderzoeken

Schoorsteenbranden

Leren van de praktijk 2017 Oude Needseweg Markelo

Schoorsteen

Stookplaats in de kamer

Gemetselde en gestucte schoorsteenkanaal op de eerste verdieping

Kachel

Brandonderzoeken Oude Needseweg Markelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

6661 Oude Needseweg Markelo 17-1-2017 Kleine brand Woning Frans Dekker Vijfde woningbrand

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

Er is brand ontstaan in de schoorsteen van een boerderij. Het gemetselde kanaal was op de eerste verdieping lek, waardoor hier erg veel rook vrij kwam. Waarschijnlijk is de brand ontstaan doordat de creosootvorming in het schoorsteenkanaal te warm is geworden.

Brandwerende muur tussen woning en de deel.

BRANDVERLOOP De brand is ontstaan in de kachelpijp en is beperkt gebleven tot plaats van ontstaan. De zoon van de bewoners zal veel rook uit de schoorsteen komen en heeft het alarmnummer gebeld.

INZET De brandweer heeft door middel van een hoogwerker met een ramoneur de schoorsteenbrand gedoofd.

Schoorsteenbranden

Leren van de praktijk 2017 Schepenenstraat Holten

Nieuwe schoorsteenkanaal en markering van oude bestaande schoorsteenkanaal

Het rookkanaal van onderaf bekeken

Brandonderzoeken Schepenenstraat Holten

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

31032 Schepenenstraat Holten 19-3-2017 Kleine brand Wonen Frans Dekker Vijfde woningbrand

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

De bewoners werden er door een buurman op geattendeerd, dat er vlammen bij de schoorsteen zichtbaar waren. Direct is toen de brandweer gewaarschuwd. Een buurman uit de straat, (brandweervrijwilliger) heeft in de woning alvast het hout uit de houtkachel gehaald. Waarschijnlijk is door een constructiefout na een dakrenovatie ±1,5 jaar geleden, het bovenste gedeelte van de afgesloten ‘oude’ schoorsteen op het bestaande gedeelte aangesloten gebleven. Hierdoor heeft zich bovenin veel creosoot verzameld en is tot ontbranding gekomen.

De woning is in principe één brandcompartiment. Er was 1,5 jaar daarvoor een renovatie aan het dak geweest. Toen is de bestaande schoorsteen van het dak verwijderd en het gemetselde kanaal, aan de bovenzijde dicht gemaakt. Hiervoor in de plaats is een nieuw kanaal (geïsoleerde pijp) vanuit de bestaande schoorsteen, op de zolderverdieping door het dak heen gemaakt. Er waren in de woning rookmelders aanwezig, maar deze zijn niet afgegaan tijdens deze brand.

BRANDVERLOOP Omdat in het schoorsteenkanaal zelf geen overtollige vervuiling is waargenomen, bestaat het vermoeden dat het bovenste gedeelte van de oude schoorsteen (wat bij het vegen niet wordt bereikt) vol is geraakt met creosoot wat is gaan branden (zie rode gedeelte foto).

INZET De gealarmeerde brandweer heeft de schoorsteen nagekeken, en omdat er bij het ramoneuren geen grote hoeveelheden creosoot vrij kwam hebben ze van binnen uit en onder de dakpannen gecontroleerd of daar nog sporen van verbranding waar te nemen was. Er zijn hier geen sporen van brand aangetroffen.

Schoorsteenbranden

Leren van de praktijk 2017 Stedeke Diepenheim

Huis te Diepenheim

Keukengedeelte met betreffende schoorsteen

De schouw met drie openingen voor diverse kanalen

Schoorsteenkanaal (rood omlijnd)

Kachel met metalen platen erachter

Brandonderzoeken Stedeke Diepenheim

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

19722 Stedeke Diepenheim 19-2-2017 Middelbrand Woning (kasteel) Frans Dekker Vijfde woningbrand

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

Het betrof hier een schoorsteenbrand in de schoorsteen op het keukengedeelte. Schoorsteen was (volgens de eigenaresse) vorig jaar oktober nog geveegd.

Het gebouw (kasteel) is van 1648. In een aparte vleugel bevind zich de keuken. Hier en in de rest van de gebouwen zijn geen preventieve voorzieningen aangebracht behoudens enkele koolmonoxide melders. Het gebouw is één brandcompartiment.

BRANDVERLOOP De brand is uitgebroken in één van de drie aanwezige kanalen welke zich in de schoorsteen bevonden. Omdat het hier een oude gemetselde schoorsteen uit 1648 betrof, was het niet duidelijk hoe de kanalen liepen en of deze met elkaar verbonden waren. De kachel die ervoor stond wordt veelvuldig gebruikt, omdat in dat gedeelte van het gebouw geen andere verwarming aanwezig is. In de schouw waren boven de kachel metalen platen aangebracht, om het een en ander af te schermen, met openingen voor onderhoud en dergelijke.

INZET De brandweer had hier moeite om het vuur uit te krijgen omdat het niet duidelijk was hoe de drie kanalen in de schoorsteen liepen. Uiteindelijk zijn alle drie de kanalen geveegd. Er is behoorlijk wat creosoot uit het kanaal gekomen, dus of de schoorsteen inderdaad goed was geveegd kun je je afvragen. De bevelvoerder is ‘s avonds nogmaals met een warmtebeeld camera ter plaatse gegaan om de temperatuur van de schoorsteen te meten, die toen naar een graad of dertig gezakt was.

Schoorsteenbranden

Leren van de praktijk 2017 Tonnendijk Vroomshoop

De woning met dubbele schoorsteen

De openhaard

Kapconstructie intact (linker schoorsteen)

Kapconstructie aangetast (rechter schoorsteen)

Linkerkant; sporen op het witte plafond

Rechterkant; lattenwerk en polystyreen aangetast

Brandonderzoeken Tonnendijk Vroomshoop

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

8322 Tonnendijk Vroomshoop 21-1-2017 Kleine brand Woning Frans Dekker Verzoek van bevelvoerder

BRANDOORZAAK

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

In de woning is brand ontstaan in de kapconstructie rondom de kachelpijp op de tweede verdieping. De woning bevat twee identieke haarden. Het gaat om de rechterhaard (vanaf de buitenkant gezien, zie afbeeldingen). Door de warmte zijn de Âmaterialen om de dubbelwandige pijp waarschijnlijk gaan pyrolyseren en uiteindelijk gaan branden in de kapconstructie. Misschien dat het isolatiemateriaal (sandwichpanelen) is verzakt wat het proces heeft ondersteund.

Meerdere rookmelders 220 volt, met backup batterij.

BRANDVERLOOP Het viel de bewoners van de woning op dat er mensen buiten naar zijn huis stonden te kijken. Er kwam andere rook uit zijn schoorsteen. Hierdoor heeft hij de klep van de openhaard dicht gedaan en het vuur gedoofd. Vervolgens ging hij naar boven en op de slaapkamer waar de dubbelwandige kachelpijp naar de schoorsteen loopt, hoorde hij een vreemd geluid. Hierdoor heeft hij het alarmnummer gebeld. Het heeft gebrand in de kapconstructie om de dubbelwandige pijp heen. De houten planken en het polystyreenschuim in de sandwichpanelen van de kapconstructie was behoorlijk weggebrand/-gesmolten. De brand is beperkt gebleken tot de kapconstructie om de pijp.

INZET In eerste instantie leek het te gaan om een schoorsteenbrand. Daarom is er met een ramoneur door het kanaal heen gegaan, echter was hier bijna geen verontreiniging. Op de tweede verdieping, net onder de schoorsteen was de kachelpijp verkleurt en hoorden ze geknetter. Het plafond is vervolgens open gemaakt en ze stuitten op een brand in de kapconstructie, deze is Âvervolgens geblust.

Schoorsteenbranden

Leren van de praktijk 2017 Nicolaas Beetsstraat Hengelo

De openhaard in de woonkamer

Bovenzijde van de openhaard met de klep

Het afvoerkanaal in de kast op de overloop

De restanten op het gras voor de woning

En op de zolderverdieping

Het aanwezige isolatiemateriaal uit het metalen kanaal

Brandonderzoeken Nicolaas Beetsstraat Hengelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

117113 Nicolaas Beetsstraat Hengelo 9-10-2017 Kleine brand Woning Frans Dekker 5e woningbrand

BRANDOORZAAK

BRANDVERLOOP

De bewoners aan de Nicolaas Beetstraat 14 in Hengelo die hun open haard aan hadden, hoorden maandagavond ineens een bulderend geluid vanuit de open haard en zagen zwarte rook wolken over het grasveld voor hun woning trekken. De bewoner is direct naar buiten gegaan en zag zwarte rook en een rode gloed bij de schoorsteen en heeft hierop het alarmnummer van de brandweer gebeld. Het schoorsteenkanaal was het jaar ervoor in november voor het laatst geveegd door een erkend schoorsteenveeg bedrijf. De kachel wordt door de bewoners veel gebruikt en is ± 40 jaar oud.

Nadat de bewoner de brandweer gebeld had, kreeg hij het advies om de klep in het kanaal te sluiten en naar buiten te gaan. Dit heeft hij gedaan en is toen met zijn vrouw naar buiten gegaan. Omdat het hout in de openhaard nog volop brandde, is hierdoor de gehele kamer onder de rook komen te staan. De onderzoeker vroeg zich af waarom dit advies is gegeven als de haard nog volop brand? In de kamer was behoorlijk roetschade en er hing een nare lucht door de rook. Er is door de brandweer en ook door de onderzoeker geconstateerd dat het geïsoleerde kanaal aan de binnenzijde kapot is en moet worden nagekeken. Resten van isolatie materiaal lag tussen de overblijfselen die uit de kachel en het kanaal zijn gekomen.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN

INZET

Het pand (rijtjeswoning) betrof een koopwoning uit 1971 en deze woning is één brandcompartiment, en is (als het goed is) 60 minuten brandwerend gescheiden van de naastliggende woningen. Er waren geen rookmelders in de woning aanwezig. Geadviseerd is door de onderzoeker om hier toch rookmelders te plaatsen. Ook op de zolderverdieping, omdat daar een hobby kamer is gemaakt. Het pand is pannen gedekt. Het rookkanaal is een recht kanaal zonder verslepingen en is uitgevoerd d.m.v. een metalen geisoleerde pijp.

De brandweer constateerde al bij aanrijden op de Ipad, dat er voor de hoogwerker geen voldoende opstel plaatst was door de aanwezigheid van een grasveld. De vlucht naar de schoorsteen was vanaf de aanwezige parkeerplaats niet te overbruggen door de afstand. Het afvoer kanaal op de verdieping, die door de kast op de overloop liep, was behoorlijke heet aan de buitenzijde. Achteraf bleek de geïsoleerde pijp op deze hoogte van binnenuit kapot te zijn. De isolatie die zich in deze pijp bevind tussen de twee metalen wanden, is dan ook in grote hoeveelheid beneden op het rooster van de open haard aangetroffen. Bij navraag aan de bewoner klopte dit ook, want deze isolatiekorrels had hij dikwijls aangetroffen bij het schoonmaken van de openhaard. De brandweer heeft hierop ook een stookverbod opgelegd aan de bewoner. Het kanaal zal eerst nagekeken moeten worden en waarschijnlijk worden gerepareerd dan wel geheel vervangen moeten worden. De bewoners waren zeer content met het snelle optreden en het schone werken van de brandweer.

Schoorsteenbranden

100

110

120

DEN HAM

VROOMSHOOP

OOTMARSUM TUBBERGEN

VRIEZENVEEN

HELLENDOORN

DENEKAMP

WIERDEN

NIJVERDAL

ALMELO CENTRUM

WEERSELO

BORNE

RIJSSEN

OLDENZAAL

ENTER

HENGELO NOORD

HOLTEN

HENGELO CENTRUM

DELDEN

MARKELO

DE LUTTE

LOSSER ENSCHEDE NOORD

GOOR

GLANERBRUG BOEKELO DIEPENHEIM

OPVAN

HAAKSBERGEN

ENSCHEDE HOOFDPOST

Leren van de praktijk 2017

Infographics

Het verhaal van

Ervaringen komen vanzelf, ervan leren gaat niet altijd vanzelf. Met ruim 5.000 inzetten per jaar doen we heel veel ervaringen op. Naast alle kennis die we opdoen tijdens de opleiding en in het oefenprogramma zijn deze ervaringen erg waardevol. Een soort van realitycheck waar je in de praktijk tegenaan loopt en hoe je handelt met de kennis die je op dat moment hebt. De kunst is dat we als organisatie over die ervaringen kunnen beschikken en actief met elkaar delen. Eén van de middelen die we daarvoor inzetten is de infographic, een overzichtelijk praatplaat waarin het incident in beeld is gebracht. Direct betrokkenen hebben nagedacht over wat elke collega binnen de brandweer over dit incident en de inzet zou moeten weten. Vaak wordt er ook een gouden tip gegeven. Op deze manier proberen we de ervaringen van een aantal relevantie incidenten te ‘vangen’ en met elkaar te delen. Deze infographics kunnen vervolgens gebruikt worden voor het maken van casuistiek, onderdeel zijn bij een les of instructie, of gewoon als gesprekstof aan de koffietafel op de kazerne dienen.

OPVAN

Landelijk is er ook gekeken naar hoe brandweercollega’s leren van ervaringen. De stelling hierbij is: een ervaring is pas een ervaring als deze ook begrepen wordt. Hiermee wordt bedoeld dat het belangrijk is dat je met elkaar de ervaringen onderzoekt en probeert te verdiepen waarom het gegaan is zoals het gegaan is. Uit onderzoek blijkt dat we dit binnen de brandweer nog niet goed in de vingers hebben. Als je snapt wat er daadwerkelijk gebeurd is kun je dat ook beter doorgeven aan je collega’s. Belangrijk is dat we tijdens een nabespreking niet alleen verhalen uitwisselen, maar ook echt kijken waarom iets gewerkt heeft. Het is dan belangrijk om goed door te vragen en bestaande kennis (binnen en buiten de organisatie) erbij te betrekken. Dit herkenne we ook in Twente. We zitten in een proces waarin we leren om te leren. Hier hebben we al een paar mooie stappen in gemaakt, met de infographic als een mooi resultaat. Maar we hebben ook nog wel een uitdaging. Kunnen we alle vragen die voortvloeien uit nabesprekingen ook echt goed beantwoorden? Dit kost tijd, capaciteit en soms ook geld. Hoe houden we iedereen goed geïnformeerd over voortgang en de keuzes die we maken. Kunnen we ook genoegen nemen om iets niet op te pakken en hoe komen we tot dit besluit? Met deze vraagstukken zijn we bezig en proberen we het leren binnen de brandweer te verbeteren maar ook leuk te houden. Leren moet leuk zijn!

Het verhaal van

hetverhaalvan.nl

Treinbrand Elsbeekweg Enschede

120 LOG SB 110

100

FOGNAIL

INCIDENT (139648) Brand passagierstrein met 25 inzittenden

MATERIEEL 051131 054231 051361 051184 059094 052761

TS Hengelo TS Enschede SB Borne LOG Hengelo OvD TW Weerselo

110 120 SB als TW LOG OvD niet ingezet

Treinbrand Elsbeekweg Enschede Op 8 december 2016 breekt rond 07.15 uur brand uit in een passagierstrein met 25 inzittenden op het traject tussen Enschede en Hengelo. De locomotief van de trein stond volledig in brand. Blussen van buiten was op dat moment niet mogelijk.

CHRONOLOGISCH 07:17

Locomotief in brand. Gevraagd aan ProRail om uitschakeling. Krijgen nog bericht.