Brandweer Twente | Leren van de praktijk 2019 by brandweertwente

Leren van de praktijk 2019

Colofon FOTOGRAFIE:

cover: EMG fotografie , binnenwerk: Brandweer Twente

ÂŠMaart 2020, Brandweer Twente. Dit document is opgesteld om het leren van de praktijk te bevorderen. De inhoud van dit document kan niet gebruikt worden om aansprakelijkheid vast te stellen. De inhoud van dit jaarboek is met zorg samengesteld met de kennis die we tot maart 2020 hadden. In de tussentijd kunnen procedures gewijzigd zijn. Heb je vragen of opmerkingen, mail dan naar kenniscentrum@brandweertwente.nl

Inhoudsopgave INLEIDING

WIE IS WIE IN HET KENNISCENTRUM?

6-7

WAT DOET HET KENNISCENTRUM?

8-9

JAAROVERZICHT 2019, FACTS & FIGURES

10 - 11

BRANDONDERZOEKEN

12 - 35

LEREN VAN INCIDENTEN

36 - 71

KENNISKAARTEN

72 - 85

WAT DOEN WE NOG MEER?

86 - 89

DE BLIK VEUROET: 2020

90 - 91

Inleiding M

et trots mag ik namens het team Kenniscentrum de derde jaareditie ‘Leren van de Praktijk, Brandweer Twente’ presenteren. Terwijl menigeen tegen een ander zegt; ‘kijk vooruit’, zou ik graag willen zeggen ‘kijk eerst nog eens terug!’. Met een bundeling van o.a. brandonderzoeksbulletins, infographics van nabesprekingen en kenniskaarten van interessante branden en incidenten hebben we 2019 voor jullie in beeld gebracht. Opgedane leerpunten en kennis zijn waar mogelijk geborgd in onze repressieve procedures en in het oefenprogramma. Het jaar 2019 stond voor team Kenniscentrum in het teken van de energietransitie. Een ieder wordt op hun eigen manier, privé of zakelijk, geconfronteerd met de impact van de energietransitie. Zo ook Brandweer Twente. Incidenten waarbij onder andere zonnepanelen danwel alternatieve brandstoffen betrokken zijn, zijn onderdeel van onze dagelijkse praktijk. Gelukkig is de impact tot nu toe beperkt gebleven in Twente. Landelijk en internationaal hebben zich al een aantal omvangrijke incidenten plaatsgehad. Gezien de snelheid van alle ontwikkelingen moeten we voor aankomende jaren alert en vooral leergierig blijven om goed voorbereid te zijn om dit type incidenten. Ook zien we dat ons vak ten aanzien van brandbestrijding onderhevig is aan veranderingen. Leerervaringen uit de praktijk en landelijke onderzoeken hebben reeds geresulteerd in ‘nieuwe’ basisprincipes van brandbestrijding. In 2020 stellen we de basisprincipes van brandbestrijding centraal in de brandonderzoeken en nabesprekingen. Tot slot wil ik jullie danken voor het delen van ervaringen en opgedane kennis. Dit is de enige manier waarop we gezamenlijk Brandweer Twente beter kunnen maken. Wij blijven als kenniscentrum nieuwsgierig naar hoe we het leren kunnen blijven ondersteunen. Dus blijf ons uitdagen met jullie praktijkervaringen!

Wij wensen jullie veel lees(s)(r)plezier! Namens team Kenniscentrum, Quido Harmsen

Wie is wie in team Kenniscentrum?

YMKO ATTEMA

FOLKERT VAN DER PLOEG

YVETTE GEUSENDAM

ANNELORE KOK-KRAHWINKEL

TEAMLEIDER

SPECIALIST LEREND VERMOGEN

BERNO HOSPERS

BRANDONDERZOEKER

PROJECTMEDEWERKER LEREND VERMOGEN

QUIDO HARMSEN

BRANDONDERZOEKER

LIEKE KWINTENBERG

PROJECTMEDEWERKER/ BRANDONDERZOEKER IN OPLEIDING

FRANS DEKKER

BRANDONDERZOEKER

Kenniscentrum Brandweer Twente:

Over de ervaring van het hele korps beschikken!

HELPEN HELPENM LEREN VAN LEREN

JE HEB EN JE

MET BEHULP VAN:

LEREN VAN INCIDENTEN

MET BEHULP VAN:

VERDIEPEN VAKINHOUD

NABESPREKING

LEERTAFEL

INFOGRAPHIC

het verhaal van

BRAND ONDERZOEK

BRANDONDERZOEKSBULLETIN

kennisbak

KENNISKAART

HET VERHAAL / FACEBOOK

Leren van deWaar praktijk vind ik 2019 deze kennis? VNET / TIJDSLIJN

KENNISBAK

MET METLEREN LEREN NVAN DE DE PRAKTIJK PRAKTIJK

BT GEVOELD HOE HET WERKT IN DE PRAKTIJK JE HEBT GEVOELD HOE HET WERKT IN DE PRAKTIJK BEGRIJPT HOE JE MOET HANDELEN

EN JE BEGRIJPT HOE JE MOET HANDELEN

MET BEHULP VAN:

INNOVATIE

DIVERSE INNOVATIE PROGRAMMAâ&#x20AC;&#x2122;S

FOCUS VEILIGER EN EFFECTIEVER WERKEN

VERBINDEN VAN KENNIS EN PRAKTISCHE ONDERSTEUNING

Wat heb ik aan deze kennis? JIJ ALS REPRESSIEVE MEDEWERKER Krijgt toegang tot de ervaringen van het hele korps en je houdt jezelf scherp door te leren van de incidenten die er toe doen. Hiermee vergroot jij je eigen veiligheid en die van anderen.

VERTALEN VAN KENNIS NAAR PRAKTISCHE TOEPASSINGEN

VAN

www.facebook.com/groups/hetverhaalvan/

Ervaringen komen vanzelf, ervarend leren niet. Wanneer jij onder alle omstandigheden veilig wilt kunnen handelen is het van belang dat we onze kennis delen met elkaar!

SAFETY FIELDLAB

INNOVATIE VERSNELLING

www.hetverhaalvan.nl

JIJ ALS NIET REPRESSIEVE MEDEWERKER Krijgt inzicht en je weet wat er speelt met betrekking tot de incidenten in Twente. Je doet kennis op waarmee jij je eigen werkzaamheden verrijkt

Wat is jouw leervraag? Heb je zelf een leerzame ervaring opgedaan en wil je die delen, maar je weet niet hoe? NEEM CONTACT OP! Mail Kenniscentrum@brandweertwente.nl of neem rechtstreeks contact op met een collega van het Team Kenniscentrum

Kennis kaarten

Unieke bezoekers website

Het verhaal van

1432

Het verhaal van:

REALISTISCHE OEFENING BORNE

Activiteiten en producten m.b.t. energietransitie:

Energiekaart van Twente Marktplaats New Energy (150 bezoekers) Leertafel Energietransitie (SuperB) (85 bezoekers) Handelingsperspectieven Energietransitie ELO energietransitie (medio 2020 klaar) 10

3900 views

Maandelijkse mailing

interne organisatie Brandweer Twente

Leren van de praktijk 2019 Nabesprekingen van incidenten Nabespreking incidenten met de ploegen/betrokkenen van stalexplosies tot drugslaboratoria Drone beelden (3D) met Argus gemaakt voor nabespreking

Infographics op basis van nabespreking

algemeen

drugslabs en schuim, oefening zelfredzaamheid Borne

Brand onderzoeken in 2019

44 Woningbrand

12 Deelname module Kenniscentrum in oefenprogramma

418

Aantal leden Facebooksite

Het verhaal van

6 Schuurbrand 1 Blikseminslag 1 Kerk 7 Bedrijfsbrand/boerderij/winkel

Testen in het Safety Field Lab

Aantal studenten begeleid tbv praktijkonderzoek / praktijkles

Facts en figures

Waardering leertafel energietransitie

in jaaroverzicht 2019

DEN HAM VROOMSHOOP

VRIEZENVEEN

OOTMARSUM

TUBBERGEN

HELLENDOORN DENEKAMP WIERDEN NIJVERDAL

WEERSELO

ALMELO

DE LUTTE

OLDENZAAL RIJSSEN

BORNE HENGELO NOORD

ENTER

HOLTEN

HENGELO CENTRUM LOSSER

DELDEN ENSCHEDE NOORD MARKELO

GOOR

GLANERBRUG

BOEKELO DIEPENHEIM

ENSCHEDE SPAANSLAND

HAAKSBERGEN

Brandonderzoeken opgenomen in dit jaarboek Overige brandonderzoeken

UITGELICHTE BRANDONDERZOEKEN IN DIT BOEK:

• Brand viszaak Oldenzaal • Explosie stal Markelo • Keukenbrand Glanerbrug • Brand sporthal Rijssen • Slaapkamerbrand Almelo

• Brand elektra Holten • Blikseminslag De Lutte • Woningbrand zuurstof Almelo • Schuurbrand Deurningen • Brand magnetron Hengelo

Leren van de praktijk 2019

Brand onderzoeken BRANDONDERZOEK

In Twente hebben we vijf brandonderzoekers, waarvan er één in opleiding is. Brandonderzoek kent geen piket, het motto is: Altijd bereikbaar, niet altijd direct beschikbaar. Het telefoonnummer van TBO (088 256 7922) staat altijd doorgeschakeld naar één van de brandonderzoekers. Wanneer je belt stemmen we af wat we als brandonderzoeken kunnen betekenen. Door middel van brandonderzoek willen we leren van incidenten. Dit is voor zowel repressie, vakbekwaamheid, brandveiligheid en natuurlijk de samenleving! We doen onderzoek naar brandoorzaak, brandverloop, preventieve voorzieningen en repressieve inzet. We koppelen deze resultaten terug door middel van een ‘brandonderzoeksbulletin’. De uitkomst van een brandonderzoek is soms leerzamer voor de ene doelgroep dan de andere. Elke brand heeft verschillende aspecten die een brand bijzonder maakt.

WANNEER DOET TBO ONDERZOEK

• Op verzoek. Kan door bevelvoerder, Officier van Dienst of bijvoorbeeld sector Brandveiligheid.

• Branden met gewonden. • Branden met betrokkenheid van (relatief) nieuwe producten/

materialen. Denk aan zonnepanelen, elektrische vervoersmiddelen, accu’s etc.

• Branden in gebouwen met zorgvoorzieningen. Denk aan woonzorg,

verpleeghuizen, ziekenhuis etc. Branden waarbij preventieve voorzieningen een rol hebben gespeeld.

•

WE HEBBEN JULLIE NODIG!

LIEKE KWINTENBERG

Heb je na een incident een vraag waar brandonderzoek je bij kan helpen? Of is het incident leerzaam voor collega’s/voorlichting? Schroom dan niet om ons te bellen via 088 256 7922.

Leren van de praktijk 2019 TWEnTE Vandaag 23

zaterdag 2 maart 2019 GO

brandlEzErs

ketbezorgers van DPD n zijn gisteren onwel gedoor een geknapt postdat peroxide bleek te n. Mag je zomaar chemiddelen versturen?

jkgraaf

link schrikken, gistermort sorteercentrum van DPD jverheidsstraat in Rijssen. plek halen bezorgers in sjes hun pakketjes voor die u raakten er plotseling benwel en voelden anderen n enorm prikken. eek te komen door een at uit een stellingkast op de pot gevallen was. De inoomde over de vloer en oor klachten. „Er was even niemand wist hoe erg het den”, vertelt een woordan de brandweer. akketbezorgers moesten ziekenhuis, drie anderen nagekeken in de ambuet pand werd ontruimd. er, politie en ambulance massaal uit naar Rijssen. knapte pakket bleek een te bevatten met 10 liter . Dat wordt gebruikt als smiddel of haarspoelmidgere concentraties kan het delijk zijn. edewerkers maken het inweer goed, vertelt comdirecteur Thiemo van van DPD. Volgens hem is duidelijk wat er precies is „Dat zijn we aan het onn.” Peroxide staat wel ‘gep de lijst met toegestane n in de pakketbranche. del valt binnen de richtlijpakketdiensten. Dat geldt t voor alle chemische midt moet geen gevaar voor de eid opleveren.” s de brandweer bleef de atie peroxide in de jerrynen die richtlijnen. Wel n er waarschuwingen op DPD gaat zich nog beraden ere richtlijnen nodig zijn.

VERGIFTIGING KOOLMONOXIDE ◀ Folkert van der Ploeg onderzoekt een keukenbrand.

Raaij

Enschede

n het onderzoek is duidete krijgen over de vraag of n voor biodiversiteit ook kunnen worden met minenkap in die gebieden waar n de plannen is opgenot onderzoek is naar verg in het najaar gereed. as is duidelijk in hoeverre tot een beperking van het

TIP

Dick en Lia bedanken de engeltjes op hun schouders, maar vanaf nu rekenen ze liever op de drie gloednieuwe melders voor koolmonoxide in hun huis.

FOTOS CEES ELZENGA

▲ De witte hitteplek op de printplaat in de koﬃezetmachine.

Tip van preventiemedewerker Paul Sijtema van brandweer Twente: in een ruimte met een stookapparaat moet de koolmoxidemelder zo hoog mogelijk hangen, maar niet dichtbij een ventilatierooster. In overige ruimten liefst op ademhoogte, niet achter gordijnen en evenmin bij roosters.

Alsof allerlei gif nog uit hun lijf moest

Huldiging zijn vroegs dinsdag Nederland gemiddeld 10 tot 15 personen door koolmonoxidevergiftiging, enkele honderden mensen belanden in het ziekenhuis.

Almelo

D Een defect in een printplaatje van een koﬃezetapparaat is waarschijnlijk de oorzaak van een keukenbrand deze week in Glanerbrug. Rookmelders hadden de schade misschien kunnen beperken. Dat blijkt uit onderzoek van het team Brandonderzoek van de Brandweer Twente.

ick (86) is op het nippertje aan de dood ontsnapt. Dat zijn hij en zijn vrouw Lia (78) Kortman afgelopen week pas goed gaan beseffen. Lia had maandagavond geen minuten later moeten terugkomen van bridge, anders was hij er niet meer geweest. Om vijf voor elf kwam ze thuis, zo’n twintig minuten eerder dan normaal. Meestal blijft ze hangen tot de uitslagen bekend worden gemaakt, maar de computer weigerde dienst. Dick vroeg haar hoe het was gegaan en begon meteen daarna vreemde klanken uit te stoten. Lia: „Hij keek met grote starende ogen maar zag me niet.” Zijn huidskleur veranderde van rood naar zo bleek als de kaars op tafel. „Ik dacht dat hij doodging.”

Koﬃezetter zet keuken Glanerbrug in brand Frank Timmers Glanerbrug

oensdag was Arjen Hertong (41) op zolder aan het strijken toen hij een vreemde lucht rook. Hij dacht eerst dat die van de strijkbout op de stof kwam, maar even later zag hij rook buiten langs het zolderraam trekken. Hij rende de trap af, zag dat de keuken in brand stond, belde 112 en sloot alle deuren. Alles dicht doen is heel goed, volgens brandonderzoeker Folkert van der Ploeg. „Je voorkomt verdere uitbreiding van brand en rookverspreiding en de brand zou door zuurstofgebrek zelfs uit kunnen gaan”, zegt hij. Toen Hertong boven was stond de achterdeur voor de hond open. Als die dicht was geweest, had het vuur minder kans gemaakt. Van der Ploeg is één van de vijf brandonderzoekers van de Brandweer Twente. De Twentsche Courant Tubantia volgt dit team. De ravage in de keuken is groot. Ronde barsten in de ruiten geven aan dat het heel heet is geweest, misschien wel 800 tot 1000 graden. Roet maakt tot op zolder het huis donker. Stucwerk is uit het plafond gevallen. Onderzoeker Van der Ploeg denkt aanvankelijk aan vlam in de

pan. Een van de gaspitten was open gedraaid en er stond nog een pan met spaghettisaus op. Maar de saus is niet verbrand. Er zit een gat in het deksel waar de motor van de afzuigkap op is gevallen. De onderdelen daarvan kunnen nog draaien. Niets wijst op kortsluiting in de afzuigkap. Ook met de verlichting boven het fornuis was niets mis. Wel vindt Van der Ploeg een elektriciteitsdraad die zonder elektrabuis in de muur is weggestukt. „Erg slordig van de aannemer”, zegt hij. Maar ook hier is de brand niet begonnen. Van der Ploeg komt in de hoek waar de koffiezetter staat. Die zat aan het stopcontact in de standbystand. Van der Ploeg onderzoekt de zwarte homp die nog vaag herinnert aan het apparaat. Hij ontdekt dat een printplaatje aan de achterkant van de koffiezetter opvallend is verkleurd. Een paar vierkante centimeter is niet zwart maar wit uitgeslagen. Hier moet

Brandlezers In deze rubriek vertellen specialisten hoe zij de oorzaken van branden blootleggen. Deze week aﬂevering twee: waartoe een defect in een koﬃezetapparaat kan leiden.

tip

Erg slordig van de aannemer, maar ook hier is de brand niet begonnen

Breng rookmelders aan in huis. Koppel ze zodat je het op zolder hoort als er beneden iets mis is.

een tijdje heel grote hitte zijn geweest. Omdat andere oorzaken niet te vinden zijn, is de conclusie dat dit de mogelijke oorzaak van de brand is. De onderzoeker zegt dat de bewoners er niets aan konden doen. Apparaten gaan soms stuk en veroorzaken kortsluiting. Hij gaat nog wel uitzoeken of deze koffiezetter vaker dan anders tot brand leidt. Hij denkt wel dat een rookmelder de schade had kunnen beperken en vertelt Hertong dat rookmelders draadloos kunnen worden gekoppeld zodat ook op zolder te horen is als er beneden een onraad ruikt. „Er zijn buren die gekoppelde rookmelders met elkaar delen, om iemand sneller te kunnen helpen die minder zelfredzaam is”, zegt Van der Ploeg.

Reanimatie onmogelijk

Lia belde 112 en volgde de aanwijzingen op. Dick stopte met ademhalen. Reanimeren kon niet omdat Lia, klein van stuk, hem onmogelijk uit de stoel kon krijgen. Ze kreeg de opdracht de deur vast open te doen, zodat ambulancepersoneel naar binnen zou kunnen. Voor de zekerheid zette ze de voor- én zijdeur open. Dat was zijn redding. Toen de verplegers binnenkwamen, was Dick weer bij kennis en vertelde hij de even daarvoor gearriveerde politie dat hem niets mankeerde. Hij had geen idee wat zich in de kamer afspeelde. Maar de apparatuur die de verplegers standaard bij zich hebben, gaf het sein

Ouderlijk huis

Gemeenten in deze regio hebben nauwelijks zicht op de huisvesting van Oost-Europese arbeidsmigranten. Ze kunnen daardoor nagenoeg niet optreden tegen uitwassen. Dat zeggen bedrijven die in de afgelodonderdag 21 februariseizoenar2019 pen jaren duizenden beiders naar Twente haalden. GO

Kijk op tubantia.nl/video De ‘brandlezer’ onderzoekt secuur de keukenbrand

Arjan te Bogt Kelly Adams

In huize Kortman hangen inmid-

trokken.

Frank Timmers Nu ze er toch zijn, controleert Enschede het duo meteen de twee brand-

van een alarmerend hoge concentratie koolmonoxide. In de ambulances en in het ziekenhuis moesten beiden aan het zuurstof, ook Lia, die in de korte tijd binnen al vergiftigingsverschijnselen had opgelopen. Dinsdag om elf uur werden ze ontslagen. Ze wilden zelf graag weg, maar Lia zegt dat ze beter nog een dagje hadden kunnen blijven. Eerst was er de euforie van het nog samen zijn en de grote belangstelling, maar daarna stak een gevoel van huiver de kop op en begonnen ze zich lichamelijk beroerd te voelen, alsof er nog allerlei gif weggewerkt moest worden. Dick vertelt deze vrijdag dat hij

Twente zijn. Maar niemand weet dat precies. Arbeidsmigranten schrijven zich lang niet altijd in bij een gemeente waar ze wonen. Gemeenten hebben er ook op andere manieren nauwelijks zicht op. Dat zeggen Evers en Martin ter Elst van Euro Rentall uit Denekamp, een bedrijf dat van Hoogeveen tot Lichtenvoorde 550 arbeidsmigranten aan het werk heeft en huisvest. Twente is niet uniek, zegt voorzitter Joep Thönissen van de landelijke Vereniging Huisvesters Arbeidsmigranten. Hij herkent landelijk het beeld dat gemeenten niet weten hoeveel arbeidsmigranten in hun gemeenten wonen en onder welke omstandigheden. „Struisvo-

BRANDONDERZOEK AFLEVERING 1 Reutum Hans Evers is de oprichter van Marquette Detachering, een uitzendbureau dat arbeiders uit Oost-Europa naar Twente haalt. Hij schat dat er 25.000 arbeidsmigranten in

woensdag 17 april 2019

Melders

Amsterdam heeft de wedstrijd dels drie koolmonoxidemelders, vrijdag Jong Ajax tegen FC die een van geschrokken zoon heeft Twente verboden uit vrees voor meegebracht. Volgens de brandernstige ongeregeldheden. Maar weermannen zitten er twee op de Twente kan ook zonder te speverkeerde plek – één bijvoorbeeld len kampioen worden. De huldibij een glazen tuindeur waar ’s ging is dan op dinsdag. avonds een gordijn voor wordt ge-

gelpolitiek. Als je niet weet dat het er is, dan hoef je niet op te treden.” Dat er nauwelijks zicht is op gastarbeiders erkennen de gemeenten Tubbergen en Dinkelland. Daar loopt nu een onderzoek naar de huisvesting van arbeidsmigranten. Thönissen ziet dat gemeenten vaak pas in actie komen bij overlast. „Overlast die ontstaat, omdat er

‘Pieter oordeelt niet’ ▲ De

uitgebrande schuur in Overdinkel. De grond ligt bezaaid met glassplinters van zonnecollectoren. FOTO’S FRANK TIMMERS

Labradoodle Pieter is schoolhond. Hij helpt kinderen met lezen en maakt hyperactieve kinderen rustig. „Pieter oordeelt niet. Tikt je niet op de vingers als je iets fouts doet.”

Quido Harmsen doet onderzoek naar de oorzaak van een brand in een woning aan de Nachtegaalstraat in Almelo. FOTO’S CEES ELZENGA

In bed krijgen laptops en mobieltjes het snel te heet Onderzoek naar brand in een woning in Almelo laat zien dat we ons onvoldoende bewust zijn van de risico’s van laptops, mobieltjes en opladers. „Als ik zou zien dat ergens een mobieltje onder het kussen en aan de oplader ligt, dan zou ik ingrijpen”, zegt brandonderzoeker Quido Harmsen. Download de Tubantia-app of kijk op tubantia.nl/video

Almelo/Enschede

randweerman Quido Harmsen staat met collega Berno Hospers in de zwart geblakerde slaapkamer van een hoekwoning aan de Nachtegaalstraat in Almelo. Zij zijn twee van de vijf brandonderzoekers van Brandweer Twente. De Twentsche Courant Tubantia volgt het team. Zondagavond laat is daar brand ontstaan. Er kwam om 22.56 uur een melding van de overkant over rook uit het slaapkamerraam. De brandweer kon de brand beperkt houden tot die slaapkamer, ondanks houten vloer en houten kapconstructie. De bewoner was niet thuis toen de brand ontstond. Bij de trapopgang is een scherpe scheidslijn te zien tot waar roetdeeltjes vrij spel hadden. Vanaf die lijn hebben ze de hele bovenverdieping - twee slaapkamers en de overloop - zwart gekleurd. Er hangt een penetrante geur die erop wijst dat kunststoffen hebben gesmeuld en gebrand. De beschermkapjes zijn van de stopcontacten af. De bewoner vertelt dat

hij ze heeft weggehaald omdat hij wil gaan behangen. Er zit geen stroom meer op. De zekering is gesprongen van de groep die voor stroom boven zorgt. Maar Harmsen en Hospers zien aan de brandpatronen op de wanden dat kortsluiting niet de oorzaak van de brand is. Verkleuringen wijzen uit dat de brand niet op deze hoogte, vrij laag bij de grond, heeft gewoed. „De groep is eruit gevlogen als gevolg van de brand”, constateert Harmsen. Opvallend zijn de contouren op de schuine wand boven het bed. Die doen Harmsen en Hospers vermoeden dat de brand bij het bed moet zijn begonnen. „Je ziet een soort afdruk op het schuine plafond en op de zwart geworden balk, en daaronder zie je het bed. Op het bed zie je een zwarte af-

Je ruikt minder goed als je slaapt en je wordt niet zo gauw wakker van het smeulen – Quido Harmsen

Oplader

De bewoner vertelt dat hij rookt, maar dat hij niet op bed heeft liggen roken. Hij had op de slaapkamer zondag een tijd Netflix gekeken voordat hij rond 19.30 uur wegging. Hij vertelt dat hij de laptop op bed had laten liggen, aan de oplader. De matras is grotendeels weggebrand. Aan het restant ervan kleeft nog een verkoolde laptop. Harmsen concludeert dat het meest aannemelijke scenario is dat de brand bij de laptop op het bed is

aantal te kappen bomen op bijvoorbeeld de Sallandse Heuvelrug en in natuurgebied Springendal. Staatsbosbeheer liet maandagavond bij monde van Harrie Hekhuis, afdelingshoofd Beheer en productie van Staatsbosbeheer, weten hierover in gesprek te zijn met de provincie Overijssel. Dat deed Hekhuis in het programma Nieuwsuur. Hij zei dat Staatsbosbeheer voor een meer afgewogen beleid is, waarbij niet alleen de biodiversiteit wordt gestimuleerd, maar ook de klimaatdoelen. Volgens Hekhuis komt dat evenwicht nu onvoldoende tot uitdrukking. „De kritiek raakt ons”, zei hij. Volgens hem is het ook lastig te begrijpen dat aan de ene kant de boodschap wordt verspreid dat er

bomen bij moeten komen, terwijl er intussen veel bomen gekapt worden. Voor de Sallandse Heuvelrug gaat het om 150 hectare, in het Springendal in Noordoost-Twente om 10 tot 12 hectare. In Nederland verdween tussen 2013 en 2017 5400 hectare bos. Dat kappen van bossen gebeurt om de verscheidenheid aan planten diersoorten te verbeteren. Die

Er moeten tienduizenden hectares bos bij gaan komen – Harrie Hekhuis

biodiversiteit staat namelijk onder grote druk. Door meer hei en zandverstuivingen te creëren willen organisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten de soortenrijkdom verbeteren. Het kappen van bomen stuit de laatste weken op steeds omvangrijker protest. Natuurmonumenten kondigde onlangs al aan de plannen opnieuw met de leden te gaan bespreken. En onder druk van de publieke opinie schuift nu ook Staatsbosbeheer op. „Wij vinden ook dat het anders moet”, aldus Hekhuis. „We gaan kijken of in de natuurherstelprojecten wel de goede balans zit. Moeten we niet meer met klimaat en bomenbehoud doen? Minder ontbossing en meer bos aanleggen. Er

moeten in Nederland tienduizenden hectares bos bij gaan komen.” Toch stopt Staatsbosbeheer niet radicaal met kappen. „Dat vinden we een te simpele opvatting. De natuurherstelkap heeft soms ook een heel zinvolle achtergrond. Maar het moet minder tot ontbossing leiden. Het moet gecompenseerd worden met nieuw bos.” Op dit moment wordt, in verband met het broedseizoen, sowieso geen bos gekapt. En in Overijssel komen er tot 2023 ook veel nieuwe bomen bij. Gedeputeerde Staten gaan een motie van D66, SP en GroenLinks uitvoeren, waarin staat dat er 1,1 miljoen bomen aangeplant moeten worden. Rond de zomer buigen Provinciale Staten zich over een plan van aanpak.

Zorgwekkend

De brandonderzoekers zien vaker brand ontstaan door laptops, tablets en mobieltjes die onbeheerd aan de oplader worden achtergelaten. Zorgwekkend vinden ze de gewoonte van jongeren om hun mobieltje onder het hoofdkussen te leggen als ze gaan

slapen. „Je ruikt minder goed als je slaapt en je wordt niet zo snel wakker van de stank door smeulen”, waarschuwt Harmsen. Hij zegt dat de kans op brand waarschijnlijk heel klein is als het aantal incidenten wordt vergeleken met het gigantische aantal van dergelijke apparaten. „Maar ik zie het als brandweerman toch te vaak gebeuren”. Zelf neemt hij geen enkel risico: bij hem thuis ligt ’s nachts niets aan de oplader, gaat de stekker van de tv uit het stopcontact en de droger niet aan. De brandonderzoekers hopen dat mensen zich van de risico’s meer bewust zijn.

– Lia Kortman

geen goede huisvesting is, waardoor mensen in te grote groepen op locaties wonen waar dat onwenselijk is”, zegt hij. „Zo houd je de negatieve spiraal in stand. Gemeenten hoeven alleen ruimte beschikbaar te stellen, de financiering kan de sector zelf. Maar de behoefte aan huisvesting is schrikbarend hoog.”

Ontdaan

Twente reageerde wedstrijdverbod: „ uitermate vervelen gen voor deze be strijd, een duel waa schap op het spe Twente, deze besl men”, aldus algem Paul van der Kraan Koen Groenewo raad van commissa de negatieve reacti ciale media, over h lijkt wel of sommig in de ogen niet gu toch legitiem om wedstrijd in de Ar gespeeld? Daarme ook op voor onze s mer dat het niet ko te accepteren dat d dan die wedstrijd v

Pagina 17: ‘Spart het gaat alleen om

Hygiëne

Zowel Evers als Ter Elst kennen voorbeelden van plaatsen waar in strijd met de regels wordt gehandeld. Waar wonen niet mag en de omstandigheden pover zijn. Locaties waar vraagtekens zijn te zetten bij de brandveiligheid, hygiëne en leefbaarheid. En waar meer mensen

sen.Sport „Als ze14 maandagochtend alle& 15 maal zeggen: ‘Wij komen niet meer’, dan valt er veel stil. Zij hebniet alleen naar gemeenten, maar ook naar werkgevers. Die moeten zich volgens hem meer in de discussie over huisvesting mengen. „Arbeidsmigranten komen hier een tubantia.nl paar jaar hard werken. We moeten hetaantrekken.” laatste nieuws ons hunVoor welzijn

‘Dit lijkt wel CSI’

en felle brand verwoestte op de ochtend van vrijdag 8 februari een schuur achter een woning aan de Hoofdstraat in Overdinkel. De brandweer moest met meerdere eenheden uitrukken om het vuur te bestrijden en erger te voorkomen. Harde wind bemoeilijkte Saskia Minkman het blussen. Niemand raakte gewond. De blusploegen zijn allang weg als om Almelo/Hengelo ▲ Ook van de zonnecollectoren is weinig meer over. Het glas is als één uur ’s middag Folkert van der Ploeg en ls Pieter, een 4-jarige Berno Hospers, leden van het team brandhetAusware uiteengespat. tralische labradoodle, door onderzoek van Brandweer Twente, beginde gangen van basisschool nen met research naar de oorzaak van de De Noorderborch in Almelo wanbrand en het verloop ervan. Van der Ploeg ▲ Hond Pieter zorgt ervoor dat doen, legt Erna Nijeboer uit. „Erhangt is delt, roepen leerlingen zijn naam een fototoestel om zijn nek en trekt hier een jongen met ADHD die blauwe rubberen handschoenen aan. Hoslezen leuk wordt. FOTO EMIEL MUIJDERen kriebelen leerkrachten hem als opdracht kreeg Pieter een parMAN even onder zijn kin. „Ze zijn echt pers pakt een schijnwerper. cours te laten afleggen. De leer- De aanwezigheid van zonnecollectoren dol op hem”, vertelt eigenares en ling was heel druk in de voorbe-op het schuurdak maakt deze brand voor juf Erna Nijeboer (50) uit Henreiding, en Pieter stond dus ookhen te het onderzoeken waard. Op het terrein gelo. stuiteren. Dat parcours lukte dus Pieter is sinds 2017 schoolhond van nieuwe energiebronnen valt nog veel niet. Totdat de leerling doorkreeg op De Noorderborch. Iedere dins- VERKIEZING te leren, zowel wat betreft oorzaken van dat als hij rustig bleef, hij de hond dag gaat hij mee naar Almelo. Als brand als de wijze van brandbestrijding. De het parcours kon laten lopen.” onderzoeksvraag luidt: hebben de collectoErna Nijeboer moet samenvatten Pieter komt als geroepen op een wat Pieter doet op school, zegt ze: ren een rol gespeeld bij de brand? reguliere school als De Noorder„Hij brengt rust.” Pieter wordt inborch, waar sommige leerlingenOriëntatie gezet bij kinderen die bijvoorSchoolhond Pieter maakt met gedrags- of concentratieprobeeld faalangst hebben. Hij stelt kans op de titel ‘Leukste hond Elk onderzoek begint met een inspectie op blemen worden opgevangen. „Hij ze gerust, door naast ze te liggen. van Nederland’. Hij is samen afstand, een oriëntatie. Van der Ploeg en wandelde een tijdje wekelijks met Ook laat hij zich ‘voorlezen’ door met vier andere honden geHospers willen een goed overzicht en legeen meisje dat heel onrustig gen dat op foto’s vast. Aan de straatkant zijn kinderen die een hekel hebben nomineerd door dj Gerard wordt van steeds nieuwe leer- geen brandsporen te zien. Lopend naar aan lezen of dyslectisch zijn. Ekdom van Radio 10. Uit krachtenen voor de klas. Een vast achteren neemt de rooklucht sterk toe. Het 1400 inzendingen zijn der doorPloeg (midden) ▲ Brandonderzoekers Folkert van Berno moment, ze de onrustpad is bezaaid met donkere glassplinters; hondenkenner Martin Gaus Luisteren Hospers (rechts) nemen de situatie op. De eigenaar kijktwaardoor mee. beter aan kan.” vijf honden geselecteerd, Zo mag Ties Burks (8) deze dinszelfs in de tuin van de buren liggen die. onder wie de Hengelose dag met Pieter naar de speciale Het is een huis met een diepe tuin, waar Pieter. Stemmen kan tot morleesruimte. Als Ties zit, vlijt Pieter Pup in de loop der jaren de bebouwing toenam: genavond 20.00 uur, via zich neer op het kussen naast De labradoodle kwam als pup inmet een schuur voor opslag en een werkradio10.nl/ekdomindemorgen. hem. „Normaal vind ik lezen alhet leven van Erna Nijeboer. Hetplaats, gemaakt van plaatwerk, houten paVrijdagmorgen wordt de tijd heel stom”, vertelt hij, terwijl was niet direct de bedoeling datlen en stalen balken. Dan volgt een flinke winnaar bekendgemaakt. hij zijn arm om de hond heen hij schoolhond zou worden, maar lap kunstgras en helemaal achterin, voorbij slaat. „Maar nu mag ik Pieter hij bleek heel geschikt om ingezet het speeltoestel, staat nog een tuinhuisje. voorlezen. En dan heb je echt het te worden als therapiehond. De De ravage aan de aanbouw is enorm. De gevoel dat hij naar je luistert.” Hengelose volgde alle opleidingen stalen H-balken waarop het dak rust, zijn Erna Nijeboer: „Pieter oordeelt die nodig waren. Het werk met doorgebogen en de palen eronder zijn door niet. Tikt je niet op de vingers als Pieter is voorlopig vrijwillig, Erna de vlammen bijna verzwolgen. Een aanje fouten maakt.” doet het naast haar werk als juf hangwagen ligt op z’n kant. Pellets die geen De hond spiegelt zich aan het Download de Tubantia-app van groep 1-2. „Hij bereikt zo veel. vlam hebben gevat, liggen er op een hoop of kijk op tubantia.nl/video Het zou mooi zijn als hij een vaste gedrag van de kinderen, zodat zij voor. Afgezien van het glaswol is zo goed zich bewust worden van wat zij Hond Pieter helpt leerlingen plek in het onderwijs krijgt.” als alles op de grond zwartgeblakerd. Van der Ploeg zegt dat het boven de 660 graden moet zijn geweest omdat ook aluminium is gaan smelten. Hij fotografeert, pakt een ladder en bekijkt het schuurdak van boven. Dat blijkt helemaal bedekt te ▲ Berno Hospers speurt tussen de verbrande spullen naar aanwijzijn met de grijze resten van een Amerizingen die iets kunnen vertellen over de oorzaak.

verblijven dan bekend. „Arbeidsmi-

granten van zijn belangrijk voor de Nevier Europa derlandse economie”, zegt Thönis-

recht op fatsoenlijke huisvesTWENTEben VANDAAG 13 ting.” Hij wijst voor een oplossing

Overdinkel

Leukste hond van Nederland

begonnen. Er zijn twee mogelijkheden: de accu is uit zichzelf ontploft - wat wel eens gebeurt - of ze is bij het opladen steeds verder verhit geraakt doordat de warmte door de matras en mogelijk door het dekbed niet weg kon, waarna de boel is gaan smeulen en uiteindelijk gaan branden.

Hij keek met grote starende ogen maar zag me niet

Frank Timmers

druk van het matras”, beschrijft Harmsen. De lattenbodem van het bed heeft aan de onderkant geen enkele brandschade.

FOTO’S ROBIN HILBERINK

verwoeste schuur lopen. Het zijn duizenden scherven seks in plaats van Polen. en splinters van gesprongen zonnecollectoren. Daar valt voor de brandweer lering uit te trekken.

– Joep Thönissen

▲▶ Brandweerman

▲ Dick Kortman is nipt aan de dood ontkomen. Hij krijgt tips van Folkert van der Ploeg en Paul Sijtema (rechts).

Ze zijn Het belangrijk voor is geen grind dat onder de schoenen van de redactie@tctubantia.nl de Nederlandse brandonderzoekers knerpt als ze achterom naar de Bijlage Z: Vakantiepark Nooreconomie dikhoeve in Reutum kiest voor

TWENTE VANDAAG

woensdag 17 april 2019

ONDERZOEK BRAND

Frank Timmers

regelmatig naar de cv-ketel loopt om te kijken of de onderklep er goed tegenaan zit. Zondag was de verwarming uitgevallen, maandag was de installateur komen kijken en had het klepje er niet meer goed tegenaan gekregen. Dat leidde volgens Dick ‘voor 99 procent zeker’ tot een verkeerde trek en stroomde koolmonoxide het huis in. Maar Dick en Lia willen niet met de beschuldigende vinger wijzen. Brand- en incidentenonderzoeker Folkert van der Ploeg en preventiemedewerker Paul Sijtema van brandweer Twente zijn deze middag op bezoek en vertellen dat het wel vaker misgaat door verkeerd installeren. Jaarlijks overlijden in

melders. Eén geeft een nauwelijks Gisteravond besloten de dat burgehoorbaar signaal. Dick zegt hij meesters van Amsterdam en Ouwel een nieuwe batterij heeft, der-Amstel opPloeg basis weigert van politie-inmaar Van der die formatie een streep te halen door de erin te doen. Het alarm is volgens wedstrijd waarin Twente kampiopschrift houdbaar tot augustus oen kon worden. Volgens de politie 2019 en voldoet dus niet meer. Een diende rekening worden gehoublik in het boekjetevan de cv-ketel den ‘ernstige wijstmet uit dat die vanwanordelijkhe1988 is. Dick den enzeggen verstoringen van gaan de openen Lia dat ze hem bare orde’. ook Dealwedstrijd vervangen, doet hij hetmoest nog plaatshebben in hetover kleine goed. De discussie welstadion of niet op de Toekomst, waar gas sportpark heeft hen langer dan de beplek waswas voor slechts 185 suppordoeling doen aarzelen. ters van Twente. vertrekt, Daarom vroeg Als de FC brandweer hanTwente de wedstrijd te verplaatsen gen er vier deugdelijke melders op naar de Johan ArenA de goede plaats.Cruijff Voor de vijfdewaar veel terecht kunnen.koAjax gaanmeer Dickfans en Lia een nieuwe gaf gehoor. pen.daaraan Ook ingeen de buurt zijn al appaLeden van Vak-P kondigden aan raatjes gekocht. „Niemand had er hoe ook Lia. massaal een”,dan vertelt Dicknaar staatAmsterer nog dam gaan om te dat feesten. De polialtijdteversteld van hij helemaal tie achtte reëel dat duizenden niets heefthet gemerkt. In het ziekenfans uit Twente naar de hoofdstad huis hebben ze gezegd dat COzouden reizen hetdood uit de vergiftiging wel en eendat mooie hand zouhij lopen. De KNVB is teleuris, maar betreurt niet dat ze aan gesteld dat FCisTwente Ajax hem voorbij gegaan.en HijJong is van niet oplossing konden plan samen om 102 een te worden en een favinden. De te bond werd maandag milierecord vestigen. van de problemen op de hoogte gesteld en bemiddelde vergeefs. „He-

laas”, aldus de KN bod respecteert. De gemeente En teert de keuze v Mocht Twente vr spelen kampioen w verliest van Helm komt er niet al die d end een georganis woordvoerder Ton is de volgende Twente. Betrouwba gen dat er dan dins dion een huldiging

Sensationeel! Grote vraag: hoeveel arbeidsmigranten telt Twente? Ajax bij beste

Hertong verzekert dat hij rookmelders gaat plaatsen. Afgelopen nacht verbleef hij met zijn vrouw en hun twee kinderen van 9 en 12 in een hotel. De komende maand zullen ze zijn aangewezen op vrienden en familie. Elke keer als hij en zijn vrouw het huis binnenstappen schieten de tranen in hun ogen. Dit is zijn ouderlijk huis. „Dat wil je zo niet zien”, zegt hij.

- Folkert van der Ploeg

H A RT VO O R

Streep door kampioenswe

Frank Timmers

ovincie onderzoekt bomenkap na kritiek op ‘kaalslag’

ncie Overijssel gaat onen of er minder bomen kunnen worden. Dat is oken met Staatsbosbendschap Overijssel, Naumenten en Overijssels er Grondbezit.

TWENTE VANDAAG

emisch kket lekt: aos bij zorgers

Waait het hier wel hard genoeg voor w

TWENTE VANDAAG

zaterdag 23 november 2019

kaans systeem van zonnecollectoren die uit buizen bestaan. Het zou 28 centimeter boven het dak moeten staan, maar het is er nu op gezakt. Via een raam in de gevel heeft het vuur geprobeerd het stenen bijgebouw van het woonhuis binnen te dringen.

Blaffende hond

Als eigenaar Eppy van den Berg, die er met vrouw en kind woont, terugkomt van zijn werk en de brandonderzoekers bezig ziet zegt hij: „Dit lijkt wel CSI.” Hij geeft aan graag de oorzaak van de brand te willen weten, al was het alleen maar om brandstichting te kunnen uitsluiten. Een gesprek met de bewoner is een belangrijk onderdeel van het brandonderzoek. Van den Berg vertelt dat hij ’s ochtends rond kwart over zes door het blaffen van zijn hond wakker werd. Hij zag dat het achter brandde, pakte de handbrandblusser en liep naar de schuur. Hoge vlammen sloegen om de muur heen en de wind blies de hitte in zijn gezicht. 112 bellen was beter dan blussen. „Ik ben bedrijfshulpverlener”, zegt hij. „Je moet altijd eerst aan je eigen veiligheid denken, heb ik geleerd.” Van der Ploeg en Hospers komen het volgend via Van den Berg aan de weet

De grote pelletkachel in de aanbouw is een paar dagen geleden uit elkaar ge1haald en schoongemaakt. Twee dagen gele-

den gooide Van den Berg voor het laatst as in een grote ijzeren bak en vervolgens in een van de vier vuilnisbakken in de schuur. Die as was volgens hem helemaal koud.

Met de uitbouw de tuin in trok de automonteur ook elektriciteit door naar 2 achteren. Hij vertelt dat hij daarbij ook steeds nieuwe zekeringen aanbracht. ’s Nachts heeft er volgens hem alleen stroom gestaan op een lampje aan het schuurdak.

De zonnecollectoren zijn zo’n twee jaar oud. Ze kunnen volgens Van den Berg 3 in het donker van zes uur nog amper stroom hebben ‘gemaakt’.

In de schuur stonden onder meer een kannetje met benzine, vijf motorzagen 4 die ook allemaal nog wat brandstof in de

tank zullen hebben gehad, een volle en een halfvolle gasfles.

bewoners hadden de laatste tijd geen last van knaagdieren. 5 De Lees verder op pagina 14

HET WEER

DE RAGGENDE MANNE HEBBEN HAAST Bob Fosko is ziek maar de tour móét doorgaan

In de media

GLANSROL ALS DRANKVERSLAAFDE Wint Richard E. Grant eindelijk een Oscar?

H A RT VO O R D E R EG I O | O O G VO O R D E W E R E L D

donderdag 21 februari 2019

TWENTE VANDAAG

woensdag 29 mei 2019

Ayleen wil op SAUNABRAND Thuiszorgpoot TSN intv bewijzen dat handen van Espira alle mannen Thuiszorgorganisatie TSN is vreemdgaan overgenomen door het

De brandlezers van Twente ALMELO

windmolens? Antwoord op acht vragen over windenergie

D E R EG I O | O O G VO O R D E W E R E L D

Pagina 12 & 13

Drentse zorgbedrijf Espria. Het bedrijf met 1.800 medewerkers blijft als zelfstandige organisatie bestaan. De overname heeft geen gevolg voor het aantal arbeidsplaatsen. De van oorsprong Twentse ADG Dienstengroep stoot TSN af, omdat het zorgbedrijf steeds minder goed past onder de paraplu van de dienstengroep. Nadat TSN stopte met huishoudelijke zorg, kwam het accent te liggen op specialistische zorg. TSN werkt al samen met Espria. Deze onderneming biedt verpleging, verzorging, thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg, verstandelijke gehandicaptenzorg en zorg op afstand met behulp van technologie. TSN biedt thuiszorg in Groningen, Drenthe, Gelderland, Overijssel, regio Amersfoort, Haarlem, Utrecht en Rotterdam.

woensdag 17 april 2019

FOTO’S CEES ELZENGA

edstrijd

op st

◀ Brandonderzoeker Berno Hospers en Tom Hallink van de Sportfabriek. FOTO CEES ELZENGA

Pagina 7

Broei Met enige regelmaat komen saunabranden voor. De oorzaken die de Twentse brandonderzoekers de afgelopen jaren hebben gevonden, lopen uiteen van oververhitting van spotjes en verkeerde montage van de rookgasafvoer van kachels tot een slechte aansluiting van de schakelaar en zelfs broei in handdoeken. Als lappen textiel als handdoeken niet op hoge temperatuur worden gewassen, blijven er natuurlijke oliën in achter. In de droogtrommel kunnen die gaan broeien en uiteindelijk zelfs brand veroorzaken. Bij een sauna waar ze een nieuwe wasmachine hadden gekocht en energiezuinig op lagere temperatuur waren gaan wassen, moesten ze dat uiteindelijk duur bekopen.

Als een halogeenlampje z’n warmte niet kwijt kan...

Essent laat eigen verkopers doorlichten

NVB, die het ver-

ENSCHEDE

Speuren tussen 50 tinten zwart

ontdaan op het „We vinden het nd dat enkele daelangrijke wedar het kampioenel staat voor FC lissing is genomeen directeur n. old, lid van de arissen, baalt van ies, vooral op sohet verbod: „Het gen ons het licht unnen. Het was m te vragen of de rena kon worden ee kwamen we supporters. Jamon, en we hebben die burgemeester verbiedt.”

Pas op met accu’s Laptop of mobieltje opladen in bed? De brandweer waarschuwt voor het gevaar van te warme apparatuur.

tubantia.nl Voor het laatste nieuws redactie@tctubantia.nl

Pagina 4 & 5

ta mag verliezen, de promotie’

Al 700 miljoen euro voor wederopbouw Notre-Dame

Een vrouw en vier mannen, samen één missie: in een zwartgeblakerde ravage de brandoorzaak vinden. De Twentsche Courant Tubantia volgt dit jaar het team brandonderzoek van Brandweer Twente. Frank Timmers Enschede

Folkert van der Ploeg, Quido Harmsen, Berno Hospers, Frans Dekker en Lieke Kwintenberg zijn brandonderzoekers. Als de brandslangen weer zijn opgerold, rukken zij uit om in de puinhopen te speuren naar

de oorzaak en het verloop van de brand. Informatie daarover is om van te leren, zowel op het vlak van brandbestrijding als op het gebied van preventie. Bij een brand in Overdinkel ontdekte het team deze maand dat sommige zonnecollectoren in duizenden scherven uiteen

HET WEER vr 13°C

Een halogeenlampje in de verdrukking kan zelfs in een sauna brand veroorzaken. Dat heeft vorige week de Sportfabriek Vriezenveen moeten

De bever rukt ervaren. „Goed ingrijpen van personeel en brandweer heeft de schade beperkt naar Twente, gehouden”, zegt brandonderzoeker Berno Hospers. Branden in sauna’s komen kunnen spatten. hebbenna de Bijna elfZe maanden vaker voor en hebben verscheidene oorzaken. ‘en dat is een het nooit eerder moord gezien op Daanen Mellée heeft spelen het de meteen doorgisteren naar op- verrijking’ recherche Hallink inspecteert Hospers de nieuw onderzoek gedaan in Frank Timmers het landelijke kenniscenOpnieuw onderzoek in woning Daan Mellée op

de woning aan Het Oostertrum. Vriezenveen de plek waar de Ensche- Pagina 3 Wat voorveld, de leek alleen op 3 julivoor 2018 dood geoor ‘brandlezer’ maar zwartdeër is, bestaat vonden werd. uit Een team van Berno Hospers was de brandonderzoekers meer dan tien rechercheurs het opsporen van de vijftig verschillende tinten. en forensisch oorzaak van de brand Ongeveer zes op de tienspecialisten was aanwezig in de woning. donderdagmorgen in branden weten ze te duiden Waarom de politie wederom de Sportfabriek in Vriezenveen met een aan zekerheid grenen zo lang na dato - in het een makkie. Alles wees naar een zende waarschijnlijkheid. huis moet zijn, werd buren en zwart geblakerd hoekje in de Brand verwoest en daarom nabestaanden van Daan Melsauna waar een lampje had gezeblijft er altijd een onzekerlee niet verteld. Een woordten. Hospers was er donderdag heid over. voerder hult zich daarover in vroeg bij, omdat hij die ochtend stilzwijgen. ook een taak had bij de bestrijPagina 13 t/m 15: Hij zegt alleen dat er ‘aanvullend technisch onding van de brand. Hij zorgde met ‘Dit lijkt wel CSI’

Jaargang 175 Deze krant is onderdeel van:

do 12°C

NL & de Wereld

FOTO CEES ELZENGA

nschede respecvan Amsterdam. rijdag zonder te worden als Sparta mond Sport, dan dag of het weekseerd feest, zegt Kamp. Maandag wedstrijd van are bronnen zegsdag voor het stag is.

derzoek’ wordt gedaan. Drie personen werden sinds het misdrijf aangehouden. Twee van hen - beide op vrije voeten - worden Prijs €nog 2,60altijd als verdachten gezien; Bart de J. (37) uitGeen Hengelo enontvangen? Debbie G. krant (32), deBel Enschedese waar 088-0561570 Mellée een knipperlichtrelatie mee had.

Hulphond Pieter helpt Ties lezen

14 TweNTe VANdAAg

Nederland & de Wereld

donderdag 21 februari 2019

Pagina 4

een ventilator voor overdruk in een ruimte opdat vuur niet daarnaartoe zou overslaan. Toen hij en zijn collega’s arriveerden had een medewerker al vier schuimblussers in de sauna leeggespoten. Het levert hem de complimenten van Hospers op en later een lintje van de bedrijfsleiding. Schouderklopjes heeft Hospers ook voor zijn eigen collega’s, die,

Brandlezers De Twentsche Courant Tubantia volgt dit jaar het team van Brandweer Twente dat branden onderzoekt om ervan te leren. Vandaag aflevering 4.

eenmaal ter plekke, het blussen overnamen. „Het vreemde was dat toen alles onder controle leek, het gebouw zich toch weer met rook vulde. Collega’s braken een stuk plafond uit de sauna en ontdekten dat het erboven al was gaan branden. Hadden ze dit niet gezien, dan was het met al dat hout in het gebouw, een heel grote brand geworden”, vertelt Hospers. Het verborgen vuur was echter snel bedwongen. Samen met bedrijfsleider Tom

sauna. In de houten cabine vindt Hospers links boven in een hoek een diep ingebrande plek in de schrootjes. Het is een van de twee plaatsen voor de verlichting. Hier zat een halogeen lampje in een krappe nis die door een matglazen venstertje werd afgedekt. Halogeenlampjes worden heet. De hitte kon geen kant op. Hospers: „Dan krijg je pyrolyse: uit het hout komen gassen die gaan branden”. Hospers vraagt of het lampje de hele nacht is blijven branden. Hallink denkt van niet, maar absolute zekerheid daarover komt er niet, ook niet als ze samen het regelpaneel van de stroomvoorziening van de Sportfabriek bekijken. Ze kunnen alleen vaststellen dat er kortsluiting is ontstaan in de groep die naar de sauna gaat. De isolatie van het lampje is weggesmolten, waardoor de draden contact konden maken.

Als Hospers het venster voor het lampje in de andere hoek weghaalt, doet hij een bijzondere ontdekking. Hij ziet dat het hout ook daar al is verkleurd. Het levert ondersteunend bewijs op voor zijn verklaring van de brand. Het sportcomplex heeft twee sauna’s. In de andere cabine is eerder al de halogeenverlichting door ledlampen vervangen. Die worden niet zo warm. De brandonderzoekers van Brandweer Twente hebben vaker halogeenlampen die hun warmte niet kwijt konden als veroorzakers van brand aangewezen. Winkelbranden die achter het plafond met halogeenspotjes ontstonden, zijn daar een voorbeeld van. Brand door ledlampen hebben ze nog niet eerder meegemaakt. Maar dat neemt niet weg dat ook hier bij montage voorzichtigheid is geboden. „Het vermogen van ledverlichting wordt steeds hoger en op de lampen staan niet voor niets waarschuwingen voor oververhitting”, zegt Hospers’ collegaonderzoeker Folkert van der Ploeg. Download de Tubantia-app of kijk op tubantia.nl/video

TWENTE VANDAAG 15

donderdag 21 februari 2019 GO

Succesvolle proef: vier dagen werken voor vijf dagen loon Nederland & de Wereld

Folkert van der Ploeg (49) n

do 18°C

vr 19°C

Lieke Kwintenberg (23)

Brandweerman

Jaargang 175 Prijs € 2,60 sinds 2004 Deze krant is onderdeel van: n BrandonderGeen krant ontvangen? zoeker sinds 2008 Bel 088-0561570

n Coördineert, weet volgens z’n collega’s alles van elektra en is de enige gespecialiseerde natuurbrandonderzoeker.

n Brandweervrouw sinds 2016 n Brandonderzoeker in opleiding n Afgestudeerd forensisch onderzoeker, is volgens de andere teamleden analytisch en een nauwkeurig werkpaard. Ook noemen ze haar leer- en nieuwsgierig.

Berno Hospers (52)

Quido Harmsen (39) n Brandweerman sinds 1996 n Brandonderzoeker sinds 2018 n Volgens z’n collega’s ‘een vakidioot die brand ademt’. Instructeur brandverloop die ‘alles wil verklaren en zelf uitzoekt en test’.

Frans Dekker (61)

n Brandweerman sinds 1998 n Brandonderzoeker sinds 2013 n Zorgt volgens z’n collega’s voor structuur en balans in de club, is specialist brandveiligheid, regelgeving en preventie, vertaalt resultaten naar leermomenten.

n Brandweerman sinds 1978 n Brandonderzoeker sinds 2012 n De oude rot in het vak, tevens roc-docent en specialist op het vlak van bouwconstructies. Branden zijn volgens z’n collega’s voor hem verhalen die hij verder vertelt.

FOTO’S CEES ELZENGA

Speuren naar leerstof voo or de brandweer WERKWIJZE Vervolg van pagina 13

Van der Ploeg en Hospers zoomen nu steeds verder in. V-vormige roetpatronen op de muur laten zien waar de hitte het grootst is geweest: hoe lichter, hoe heter. Ook de mate waarin houten balken zijn ingebrand geeft aan waar het vuur het sterkst is geweest. Van der Ploeg bekijkt allerlei bundels stroomkabels waarvan de isolatie is weggebrand. Hij wijst Van den Berg erop dat één van de lassen los zit: twee draden zijn niet goed in elkaar gedraaid. Speling kan warmte veroorzaken en uiteindelijk tot brand leiden. Op een andere plek loopt bedrading langs een scherpe rand in het dak. „Tricky”, zegt Van der Ploeg. Die zou geleidelijk de isolatie kunnen doorsnijden waarna kortsluiting kan ontstaan. Hospers zoekt met zijn zaklamp de zwarte plakkaten op de grond af. Hij hurkt op de plek waar de vuilnisbakken hebben gestaan. De wielen van een hogedrukspuit zijn ook aangetast. Het liefst zou hij hier wat meer in het roet wroeten, maar aangezien volgende week een verzekeringsexpert langskomt, mag hij de plek niet ingrijpend veranderen. „We kunnen geen destructief onderzoek doen”, zegt hij.

Niet zeker

Na anderhalf uur speuren concluderen de brandonderzoekers dat ze weliswaar veel over het verloop van de brand hebben kunnen vaststellen, maar dat ze niet zeker zijn van de oorzaak. De benzine, het gas dat uit een van de gasflessen spoot nadat de stop eruit was gesmolten, en de gassen die uit de steeds heter wordende pellets zijn gekomen, hebben samen met een sterke toevoer van zuurstof voor een snelle, hevige brand gezorgd.

TIP

Als de isolatie stukgaat kan er zomaar kortsluiting ontstaan – Folkert van der Ploeg

Het blaﬀen van de hond laat je aan brandstichting denken – Eppy van den Berg, eigenaar

De slechte aansluiting van twee elektriciteitskabels kan de oorzaak niet zijn geweest, omdat andere sporen deze plek als bron uitsluiten. Vooral Hospers blijft denken dat de vuilnisbak het begin kan zijn geweest. Als het begint te broeien – bijvoorbeeld door as die toch nog iets nagloeit – kan er best na twee dagen brand ontstaan. Maar nu heeft hij voor die conclusie onvoldoende gronden. „Het is er nu eigenlijk ook te koud”, zegt hij.

Interessant

De thuisgekomen bewoner van het perceel, Eppy van den Berg, volgt de naspeuringen van de ‘brandlezers’ met interesse. Zoals gezegd wil hij de oorzaak van de brand die zijn schuur in de as heeft gelegd graag weten. „Want anders denk je door de blaffende hond misschien toch aan brandstichting. Maar ik zou niet weten wie en waarom”. Zijn vrouw komt vragen of ze met een verlengsnoer de wasmachine kan aanzetten. „Als het snoer maar niet opgerold is”, zegt Hospers. „Want dan kan dat heet worden.” Van der Ploeg concludeert dat de brandweer er goed aan heeft gedaan om te blussen, ook al liggen er zonnepanelen. Hij vertelt dat sommige korpsen daarover aarzelen uit angst te worden geëlektrocuteerd. „Maar zo vroeg en in het donker is het verantwoord, zeker als je de juiste blusafstand hanteert”, zegt hij. Informatie hierover zal binnen Brandweer Nederland worden verzameld en gedeeld. Zeker zal hij ook vertellen dat zonnecollectoren die uit buizen bestaan, bij grote hitte kunnen springen en dus gevaarlijk kunnen zijn voor omstanders. „Misschien is dat wel de belangrijkste les van vandaag”, zegt hij.

Als je zelf zonnepanelen aanlegt zorg er dan voor dat de bedrading van de panelen naar de omvormer niet langs scherpe randen loopt. Beweging kan er namelijk toe leiden dat de isolatie kapot gaat en er kortsluiting ontstaat.

‘Brandlezers’ reden in 2018 veertig keer voor Het team brandonderzoek van Brandweer Twente nam vorig jaar ruim veertig branden onder de loep, uiteenlopend van grote bedrijfsbranden veroorzaakt door zonnepanelen tot een kamerbrand, die ontstond bij een in de magnetron opgewarmde hittepit. Het uiteindelijke doel van hun werk is lessen te trekken voor de eigen organisatie, maar ook voor de burgers. Als er slachtoffers zijn gevallen – dodelijk of niet – komen ze altijd voorrijden met hun wagen vol gereedschap. Datzelfde is het geval als een woonzorgcentrum door brand is getroffen of als nieuwe producten op het gebied van duurzaamheid zoals zonnepanelen, accu’s en elektrische voertuigen een rol bij een brand lijken te spelen. Het team werkt gestructureerd volgens de vier fasen waaruit brandonderzoek bestaat: oriënterend, voorbereidend, uitvoerend en afrondend. n Fase 1: de teamleden observeren en praten met getuigen en collega’s die hebben geblust, meestal met de bevelvoerder. Ze stellen een voorlopige hypothese op. n Fase 2: het team maakt een plan van aanpak waarin

onder meer wordt vastgelegd in welke volgorde de plek van de brand wordt onderzocht, of materiaal wordt verzameld, hoe sporen worden vastgelegd en of beschermende maatregelen nodig zijn. n Fase 3: het team onderzoekt de plek en rondt af met de controle of alles wat in het plan van aanpak was bepaald, ook daadwerkelijk is uitgevoerd. n Fase 4: de onderzoekers stellen een rapport met de bevindingen en de hypothese op. Die wordt binnen de brandweer gedeeld om ervan te leren en de inhoud wordt teruggekoppeld naar de gedupeerden.

Meestal is het team welkom op de plaats van de brand omdat gedupeerden zelf benieuwd zijn naar hun bevindingen. Hun doel - van een brand leren - is een ander dan dat van de verzekering of de politie. Ze zijn, om het zo te zeggen, geen verklikkers. Als er een vermoeden van brandstichting is, gaat politie-onderzoek voor. De politie heeft eigen brandonderzoekers. Die scheiding is niet in alle landen zo. Elders doen brandonderzoekers van de brandweer ook forensisch onderzoek voor de politie.

Leren van de praktijk 2019 Horecabrand Oldenzaal

Links de droger

Inbranding achter droger

Doorvoer afzuiging vanaf begane grond

Doorvoer vanaf eerste verdieping (vloer doorgezakt)

Meerdere plafonds in verlaagd plafond (vanaf BG)

Gang bovenverdieping

Gang bovenverdieping richting het dak

Plafond boven droger

Op alle plekken in het pand rookschade

Vanaf het dak, gaten aangebracht door brandweer

Brandonderzoeken Horecabrand Oldenzaal

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

2211 Vinkenstraat Oldenzaal 6-1-2019 Grote brand Horeca met bovengelegen woning F. van der Ploeg / F. Dekker / L. Kwintenberg Brandverloop door het pand

INCIDENT

BRANDVERLOOP

Even voor 02:00 uur komt er op 6 januari, in de nacht van zaterdag op zondag, een melding binnen van een brand in een viswinkel met een bovengelegen woning in Oldenzaal. De brand wordt gemeld door buurtbewoners en voorbijgangers. De bovenwoning is leeg en er zijn geen mensen meer aanwezig in het pand. Bij aankomst blijkt dat er in de achterkant van de viswinkel brand is, in een wasruimte/kantine. De brand is doorgeslagen naar bovengelegen verdieping.

De brand is begonnen ter hoogte van de droger. In deze ruimte bevond zich ook de doorvoer van de afzuiging van de frituur naar bovengelegen verdieping, waar hij uiteindelijk op het dak uitmondt. Waarschijnlijk is de brand op deze plek ‘in het plafond geslagen’. Door de vele verlaagde plafonds en door de houten constructie heeft de brand zich via verlaagd plafond en spouw kunnen ver spreiden in de ‘schil’ van het pand. Hierdoor was er een doorslag naar de bovenverdieping en is de brand uiteindelijk ook in het dak gekomen.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Het pand is uit 1955 bestaat uit een viswinkel/restaurant met daar achter opslag en een woning op de eerste verdieping. In 2013 heeft de eigenaar van de winkel verbouwd en een brandwerende schei ding aan moeten brengen van 20 minuten tussen begane grond en eerste verdieping (bestaande bouw), welke op sommige plekken niet goed was aangebracht. De constructie van het pand bestond veelal uit steenachtig materiaal en uit hout. In het plafond op de eerste verdieping zat softboard. Er is te zien dat er in de jaren meermaals is verbouwd, door verschillende verlaagde houten en gipsplafonds die er tussen de verdiepingsvloer en plafond van b egane grond aanwezig zijn. De ruimte hiertussen bedroeg een ruime meter, met de meerdere voormalige plafonds er tussen. De eigenaar van de viswinkel had geen brandmeldinstallatie of rookmelders in de winkel, wel had hij brandblussers. De bovengelegen woning had rookmelders. Of deze gewerkt hebben is onbekend.

INZET Bij aankomst was het bekend dat er geen mensen in het pand aanwezig waren. De TS van Oldenzaal was als eerste ter plaatse en heeft ingezet op het lokaliseren en blussen van de brand. Kazernes van De Lutte en Weerselo kwamen als tweede en derde TS ter plaatse en zijn ingezet op de achterzijde van het pand en voorkomen van eventuele overslag naar de naastgelegen panden. De brand in de ontstaansruimte was in eerste instantie redelijk snel onder controle, maar toen bleek dat de brand nog in de tussenlagen van het plafond zat en via de schil (loze ruimtes in de muren en dak) doorgeslagen was naar het plafond en het dak. Er zijn gaten gemaakt in vloeren/plafonds om te kunnen zien waar in het pand het brandde. Hierbij is gebruik gemaakt van de hoogwerker.

BRANDOORZAAK Aan de hand van de brandsporen is te herleiden dat de ontstaans plek van de brand bij de wasdroger ligt. De eigenaar gaf aan dat het een condensdroger betrof en dat deze heeft gelopen op de avond voorafgaand aan de brand. Door het eerder sluiten van de zaak is de droger uit gezet toen hij eigenlijk nog een half uur moest draaien. De deur van de droger is open gezet. Waardoor de brand in/nabij de droger is begonnen, is niet met zekerheid te achter halen. Dit kan zijn door stof in de droger, elektrisch defect, sluiting of eventueel broei door oliën die in kleding kunnen achterblijven. De schade aan het pand is zo groot dat het gesloopt moet worden.

Leren van de praktijk 2019 Explosie stal Markelo

Overzicht veestal

Omhoog gekomen betonvloer

Instorting ligbox

Bevrijding koe middels kraan

Brandonderzoeken Explosie stal Markelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

20781 Enterbroekweg Markelo 22-2-2019 Middel incident Melkveestal L. Kwintenberg / Q. Harmsen Aard van incident (explosie)

INCIDENT

INZET

Vrijdag 22 februari omstreeks 18.30 uur zijn de korpsen Rijssen en Enter gealarmeerd voor een explosie in een melkveestal (omvang 63 melkkoeien). De boer heeft verklaard dat hij de mest in de put aan het mixen was om het homogeen te maken, zodat het een dag later over het land uitgereden kon worden. Ten tijde van de explosie, veroorzaakt door de aanwezige mestgassen in combinatie met een onbekende ontstekingsbron, kwam een grote steekvlam en drukgolf vrij. Door de explosie zijn op verschillende plaatsen in de stal vloerdelen ingestort/ verschoven. Hierdoor zijn in totaal 24 koeien in de mestput gevallen.

Ter plaatse wordt geconstateerd dat de explosie geen brand heeft veroorzaakt. Echter zijn op diverse plaatsen in de stal vloerelementen ingestort of verschoven. Door de hectiek ter plaatse is het in eerste instantie niet geheel duidelijk om hoeveel koeien het gaat in de mestkelder. Dit blijken er uiteindelijk 24 te zijn na telling van de boer/ veearts. De inzet richt zich op de veiligheid in de stal (stabiliteit vloer constructie/schadelijke gassen) en daarna het redden van de koeien in de mestkelder. Hierop zet de brandweer direct giertanks in om zo snel mogelijk de mestkelder te legen. Gezien de aangetaste constructie, moeilijke toetreding tot de mestput en de locatie van de koeien zijn de meeste koeien er middels een kraan uitgetakeld. Gedurende de inzet is er één medewerker aangewezen die continue met meetapparatuur de vrijkomende schadelijke gassen heeft gemonitord.

De mestkelder heeft een inhoud van circa 1500 m3 en een diepte van 2,5 meter. Tijdens het incident was de mestput gevuld tot een hoogte van circa 2 meter.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN De melkveestal was ongeveer twee jaar oud en uitgevoerd als één brandcompartiment. De stal is vanwege de milieuregelgeving uitgevoerd met een emissiearme betonvloer die de uitstoot van ammoniak moet verminderen. De emissiearme vloer bestaat uit betonnen vloerelementen met kunststof/rubberen tussenflappen die zorgdragen voor een beperkte ammoniakuitstoot. De mestput is, met uitzondering van de voederbaan, gelegen onder de totale stal en staat middels een gangenstructuur volledig met elkaar in verbinding. De veestal, open ter plaatse van lange zijde, was ten tijde van het incident voor 70% open en volledig natuurlijk geventileerd. In het dak zijn verschillende ventilatoren gepositio neerd die niet aan waren ten tijde van de explosie.

BRANDOORZAAK Ten gevolge van het mengen van de mest is er een explosief mengsel ontstaan ter hoogte van de vloer, die geleid heeft tot een explosie. Ondanks het vrijkomen van een enorme drukgolf met steekvlam heeft dit niet geleid tot brand. Wat de ontstekingsbron is geweest, is niet exact vast te stellen. De aanwezigheid van elektrische apparaten (o.a. de mestrobot) of menselijk handelen kan niet uitgesloten worden.

Voorbeeld: Werking emissiearme vloer t.o.v. ‘klassieke’ roostervloer (vloer niet geheel gelijk aan het type in de stal) Bron: ‘Veeteelt’ editie maart 2014

Leren van de praktijk 2019 Keukenbrand Glanerbrug

Hoekwoning

Pan welke op het gasfornuis stond

Positie van het koffiezetapparaat

Printplaat van het koffiezetapparaat

Brandonderzoeken Keukenbrand Glanerbrug

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

22765 Glanerbrug 27-2-2019 Middel brand Wonen F. van der Ploeg Op verzoek van OVD

INCIDENT

BRANDVERLOOP

Woensdag 27 februari om 13:35 uur krijgt de brandweer een melding van een brand in een woning in Glanerbrug. De melding is gemaakt door de eigenaar van de woning. De eigenaar was boven aan het strijken. Op enig moment rook hij een brandlucht maar dacht dat dat van de strijkbout kwam. Toen de geur sterker werd en de eigenaar uit het raam naar beneden keek zag hij rook uit een deur komen en vroeg zich af of het van de buren kwam, maar het kwam bij hem vandaan. Op dat moment was de brand al van dusdanige grootte waardoor hij geen kans meer zag om dit zelf te kunnen blussen en heeft 112 gebeld.

De brand is begonnen in de keuken. Op het fornuis stond een pan met deksel waarin pastasaus zat. Deze stond met een lage vlam, linksachter op het gasfornuis. De saus was niet dusdanig verbrand om een vlam in de pan te hebben veroorzaakt. Tijdens de brand is de elektromotor van de afzuigkap op de glazen deksel van de pan gevallen waardoor deze stuk is gegaan. Een elektriciteitsdraad naast de afzuigkap, waaraan een lampje is verbonden, was in de muur gestuukt zonder enige bescherming. Het lampje met de bekabeling vertoont geen sporen die er op wijzen dat het de keukenbrand heeft kunnen veroorzaken. Links naast het fornuis stond een koffiezetapparaat met een schoongebrande plek op de printplaat. Alle brandpatronen wijzen in de richting van het koffiezetapparaat. Vlam in de pan is uitgesloten en ook de lampjes kunnen worden uitgesloten. Aan de achterkant van het koffiezetapparaat is de printplaat zo heet geweest dat daar brand is ontstaan. De vlammen hebben de afzuigkap en houten beplating achter het fornuis mee laten branden en een plankje aan de muur boven het koffiezetapparaat. De motor van de afzuigkap is op de deksel van de pan gevallen, deze is niet door hitte geknapt. Het trekkoord van het rolluik is verbrand waardoor het luik naar beneden is gevallen. Omdat de deuren in de woning open waren is de roetverspreiding in het huis groot.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Het pand waarin de brand woedde is een hoekwoning uit 1975. De constructie van de woning bestaat uit steenachtig materiaal en was met pannen gedekt. Er waren geen rookmelders aanwezig in de woning.

BRANDOORZAAK Zeer waarschijnlijk is de brand ontstaan door een defect op de printplaat van het koffiezetapparaat. Het koffiezetapparaat stond op stand-by en bevond zich op het aanrecht links van het gasfornuis.

INZET Na de melding zijn het de kazernes van Glanerbrug en Enschede Spaansland uitgerukt met een TS. Beide tankautospuiten waren om 13:44 uur ter plaatse. Glanerbrug heeft de brand geblust en afgeschaald naar kleine brand. Om 13:47 uur is het sein brandÂ meester gegeven.

Leren van de praktijk 2019 Brand cafe(taria)/sporthal Rijssen

BRANDRUIMTE

Plattegrond (rode stippellijn = scheiding)

De brandruimte (grootste inbranding rechterhoek)

Olieachtige aanslag in systeemplafonds

Schade in sporthal

Rookschade in verlaagd plafond

De zwarte aanslag op helm

Brandonderzoeken

Brand cafe(taria)/sporthal Rijssen BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

35222 Laan oud-indiëgangers Rijssen 29-3-2019 Middelbrand Bijeenkomst / horeca L. Kwintenberg Op verzoek van OvD, i.v.m. rookverspreiding

INCIDENT

INZET

Op donderdagnacht om 04:09 uur komt op de alarmcentrale een melding binnen over een brandlucht die geroken wordt door inwoners van Rijssen. Hierop is de politie op onderzoek gegaan en zien zij dat er rook uit de sporthal komt en wordt om 04:57 uur de brandweer gealarmeerd. Het blijkt te branden in een opslag-/ washok van de aangebouwde cafetaria/café. Het opslaghok hoorde van origine bij de sporthal en diende vroeger als kantine. Het hok is volledig uitgebrand en er is een behoorlijke schade aan de sporthal door rookverspreiding via het verlaagde plafond.

Bij aankomst zag de ploeg van Rijssen tijdens de verkenning rook onder het dak van de sporthal vandaan komen en in de gang lichte rook. In het sportcafé(taria) was relatief weinig tot geen rook aanwezig. De brandlocatie was door middel van de verkenning niet waar te nemen. Er is besloten de ingang van de sporthal te force ren en al snel kwam de ploeg op de brandlocatie. De deur zat op slot en is dankzij de sleutel van de sleutelhouder geopend. Door de hoeveelheid rook uit meerdere plekken van het dak, is besloten om hoge druk en lage druk in te zetten. De ploeg van Rijssen heeft de brand geblust en de ploeg van Holten is ingezet op café(taria), hier bleek weinig aan de hand te zijn. Op verschillende plekken in de sporthal is in het verlaagd plafond gecheckt of er branduitbreiding was, maar dit bleek niet het geval. Vervolgens is de brandruimte leeggehaald, omdat de brand in de wanden zat en ze hier niet goed bijkwamen. Tot slot is alles geventileerd. Door het druppen van eps (mits aanwezig)/dakleer zaten meerdere manschappen onder zwarte aanslag.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Het gaat om een sporthal gebouwd in 1997 en een cafetaria die in 2006 is aangebouwd. In de sporthal was een handbrandmeldsys teem aanwezig. Dit wordt vanuit de regelgeving ook geëist. Deze wordt geactiveerd wanneer er een handbrandmelder in het gebouw wordt ingedrukt, maar is in deze situatie niet geactiveerd. Verder waren er kleine blusmiddelen aanwezig in zowel sporthal als cafe(taria). Tussen de cafe(taria) en sporthal zat een brand werende scheiding van 30 minuten WBDBO.

BRANDVERLOOP De brand is ontstaan in het opslaghok van de cafetaria, welke is gehuurd van de sporthal. Om de brand goed te kunnen blussen is de inboedel verplaatst en zijn wanden verwijderd. Ook is niet duidelijk waar de elektra heeft gezeten, waardoor er geen oorzaak te herlei den is. Wel is bekend dat de brand een behoorlijke tijd heeft gehad om zich te ontwikkelen (gezien eerste melding brandgerucht tot inzet brandweer) en daardoor lijkt de brand ook een tijd zuurstof gecontroleerd te zijn geweest. Het opslaghok is volledig verbrand en het aangrenzende halletje tussen sporthal en sportcafé(taria) heeft grote brandschade. De rook heeft zich via het systeemplafond verspreid door de sporthal en in het systeemplafond is een bruine/ olieachtige afzetting op de cannelureplaten te zien. Dit komt door eps isolatie die uitdampt/smelt. Hierdoor is de schade in de sporthal groot en is deze voorlopig niet in gebruik. Het sportcafé(taria) heeft relatief weinig schade, de brandwerende scheiding heeft zijn werk gedaan.

Leren van de praktijk 2019 Nachtegaalstraat Almelo

Het matras is door de brandweer naar buiten gehaald

Brandpatroon ter plaatse van hoofdkussen

Brandpatroon op wand/schuin plafond

Brandpatroon op bed/lattenbodem (locatie laptop)

Rookbeeld ter plaatse van trapopgang

De laptop die op het bed lag

Brandonderzoeken Nachtegaalstraat Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

42377 Nachtegaalstraat in Almelo 14-4-2019 Kleine brand Woonfunctie Q. Harmsen / B. Hospers Verzoek OvD

INCIDENT

INZET

Er komt een melding binnen van een slaapkamerbrand aan de Nachtegaalstraat in Almelo. De brand is gemeld door een buurtbe woner/passant die rook uit het raam van de slaapkamer ziet komen, op dat moment is de bewoner niet thuis. De woning is opgetrokken uit steenachtig materiaal. Deze is gelegen op een hoek en dateert uit de jaren ’50. Het bestaat uit een begane grond en een eerste verdieping direct gelegen onder een schuin kap. De scheidingsvloer bestond uit hout, zo ook de volledige kapconstructie. De binnen wanden/plafonds zijn afgewerkt met gips, ook de slaapkamer waar de brand zich bevond.

Bij aankomst van de brandweer is niet direct duidelijk of bewoner thuis is. De ploeg heeft de deur geforceerd en stuitte direct op de trap naar boven. Het betrof een compacte woning die via een kleine overloop leidt naar de betreffende slaapkamer. De brand is geblust met een hogedruk straal. Op dat moment was er geen sprake van extreme hitte en een ontwikkelde brand. De rook gassen zijn gekoeld en de vlammen zijn er afgehaald. De hoog werker heeft via het draai-kiepraam een tweede blussing ingezet. De matrassen zijn naar buiten gebracht om af te blussen, inclusief de laptop die hieraan vastgeplakt zat.

De bewoner was voorbereidingen aan het treffen om deze slaapkamer weer opnieuw te behangen. De wanden waren kaal en de afdekkappen van de wandcontactdozen zijn verwijderd. Op de slaapkamer stond naast een tweepersoons bed een TV (die niet aangesloten was) en een nachtkastje. Het draai-kiepraam (gelegen in kopgevel) van de slaapkamer stond op de ventilatiestand.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN De woning was niet specifiek voorzien van brandpreventieve voorzieningen. Er zijn ook geen rookmelders aangetroffen in de woningen.

BRANDVERLOOP De brand is zeer waarschijnlijk ontstaan op het bed, daar waar een laptop lag. Ten tijde van de brand was de laptop aangesloten op netspanning. De brand heeft ter plaatse van het bed kunnen uit breiden, waarbij de rook zichtbaar was door het raam dat deels open stond. Doordat de deur van de slaapkamer naar de overloop open stond heeft de rook zich over de gehele eerste verdieping kunnen verspreiden en is er een duidelijk aftekening te zien ten hoogte van de trapopgang. Op de wand/het schuine plafond is een duidelijk brandpatroon zichtbaar. Dat patroon is te herleiden naar het midden van het bed, ditzelfde beeld is ook te zien op de lattenbodem. Gezien de omvang van de brand (beperkt gebleven tot bed), heeft de vroegtijdige alarmering er voor gezorgd dat de brand zich niet via de houten constructie heeft kunnen uitbreiden.

Leren van de praktijk 2019 Woningbrand te Holten

Recreatie woning met kleine zolderruimte

Bekabeling op zolder

Houten balklaag van de dakconstructie op zolder met elektra bekabeling

Aan de Tesla Mobile Connector 16A (voor het thuisladen), mankeerde niets aan. Evenals als aan de WCD

Luik in hal, met rechts in de hoek een kleine doorslag van boven naar beneden

Brandonderzoeken Woningbrand te Holten

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

71244 Winkelbergweg Holten 20-6-2019 Klein incident Wonen F. Dekker Op verzoek OvD

INCIDENT

BRANDVERLOOP

Donderdagavond om 18.52 uur kwam een melding binnen van een woningbrand. De woning was gelegen aan de Winkelbergweg in het recreatiegebied De Borkeld te Holten. De bewoner was in de kamer aan het werk op zijn computer toen hij een harde klik hoorde en de WiFi-verbinding uitviel. Hij is naar de meterkast gelopen en het bleek dat een groep was uitgevallen. Nadat hij de schakelaar weer omhoog had gezet, vloog deze er binnen enkele seconden weer uit. Omdat hij zijn auto (Tesla) aan het opladen was, heeft hij de stekker uit de wandcontactdoos gehaald. Hij dacht dat dit de oorzaak zou kunnen zijn.

Bij aankomst bleek rook onder de dakbedekking uit te komen. De brand bevond zich direct onder deze dakbedekking in de houten constructie van het dak. Via een luik in de hal was de ruimte bereikbaar, maar daar kon men niet opklimmen. Er zijn vanaf de buitenzijde diverse metalen profielplaten verwijderd om bij de brand in de kap te kunnen komen. De brand is ontstaan op de houten balken van de dakconstructie. Vanaf hier is het verder de kap ingetrokken.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN De woning bestaat uit één bouwlaag met een dak van meta len profielplaten. Het is een vrijstaande, uit steen opgetrokken bungalow. De woning is één brandcompartiment en er waren twee rookmelders aanwezig. De rookmelder in de hal is later geacti veerd, toen de rook vanaf de zolderruimte in de hal kwam.

INZET Doordat de woning in een dicht begroeid bosgebied ligt is tegelijk met de TS, conform procedure een tankwagen gealarmeerd. Door de metalen profielbeplating op het dak te verwijderen kon de brand hier eenvoudig geblust worden met één HD straal.

BRANDOORZAAK Na onderzoek bleek dat de brand op zolder begonnen is in de bekabeling vanuit de meterkast. De bekabeling in deze ruimte liep onder andere naar de wandcontactdoos die werd gebruikt voor het opladen van het voertuig. De bekabeling was amateuristisch aan gelegd. Er waren verbindingen in een niet afgesloten lasdoos en afgetakte kabels met alleen steeklasdoppen. De brand is ontstaan bij de aftakking van de bekabeling naar de wandcontactdoos op de houten balken op zolder. Vermoedelijk heeft de bekabeling hier niet goed vast gezeten in de lasdoppen en is deze door de afname van stroom tijdens het laden van het voertuig erg heet geworden. Het was de derde of vierde keer dat de bewoner zijn auto hier op deze manier oplaadde. Tijdens het onderzoek is de bewoner geadviseerd om voor het laden van de auto, hiervoor bijvoorbeeld een buitenaansluiting te maken door middel van een originele Tesla Wall Connector, op een separate groep.

Leren van de praktijk 2019 Blikseminslag De Lutte

Inslag in de boom naast het hoekhuis

Rijtjeswoning van vier, inslag bij de laatste woning

Inslag in de schoorsteen

Meterkast van de hoekwoning, kWh meter is reeds door Enexis verwijderd

Deur van de meterkast

Meterkast tweede woning, kWh meter is reeds verwijderd

Badkamer tweede woning

Badkamerdeur tweede woning

Badkamer met afgespatte tegels

Telefoonaansluiting tweede woning

Telefoonaansluiting hoekwoning

Tweede woning, Coax kabel aan het plafond weggebrand

Brandonderzoeken Blikseminslag De Lutte

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

101425 De Lutte 29-8-2019 Kleine brand, nacontrole Wonen F. van der Ploeg Op initiatief van team Kenniscentrum

INCIDENT Op 29 augustus is de bliksem ingeslagen in meerdere bomen en in een schoorsteen van een woning in De Lutte. De woning betrof een hoekhuis van een rijtje van vier. De bewoner van de hoekwoning was niet thuis. In de direct naastgelegen woningen waren de bewoners wel thuis.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Rijtjeswoningen jaren ‘70, gecompartimenteerd. Er zijn geen rookmelders aangetroffen. Het hoekhuis en het naastgelegen huis is door team Brandonderzoek bezocht, de andere woningen niet.

VERLOOP De bliksem heeft zich via de schoorsteen ontladen, door elektra kabels, CAI installatie, telefoonleidingen, water- en gasleidingen bij meerdere woningen. Daardoor is ook een gaslek ontstaan. Het lek zat buiten, ongeveer tien meter van de gevel van de hoekwoning. De grond raakte volledig verzadigd en het gas trok in de kruipruim tes. Metingen door Enexis geven op verschillende plaatsen 100% gas aan (GEEN LEL, maar gas). Ook bij de gevels, op tien meter afstand van het lek.

De vier woningen zijn behoorlijk beschadigd. Ook een rij van vier woningen 50 meter verderop en nog een rij van drie woningen 75 meter verderop hebben schade, defecte elektronische apparatuur en gebroken ruitjes. In totaal hebben elf woningen schade. De meterkasten van de eerste vier woningen zijn verbrand of uit elkaar geknald. De eerste meterkast lijkt te zijn geëxplodeerd. Delen van de meterkast steken nog uit in de deur. De meterkastdeur is ontzet en er zijn zitten diverse scheuren in de muren van de woning. In de naastgelegen woning was de schade ook groot. Naast de verbrande meterkast zijn er in de badkamer enkele muurtegeltjes gesprongen ter hoogte van een verwarmingsbuis. De scherven zijn door de badkamer geschoten. Enkele stukjes tegels hebben gaten in de deur veroorzaakt en andere delen zijn in de deur blijven steken. De badkamerdeur zat dicht. Tegenover de badkamer was de slaapkamer van de bewoners. De complete elektrische installatie van alle vier de woningen heeft schade en moet worden vervangen. De huizen zijn enkele weken niet bewoonbaar.

INZET De brand is gemeld als nacontrole. De deur van de woning waar de blikseminslag te zien was is geforceerd, er was namelijk niemand thuis. Er is geen brand geconstateerd en de gaskraan is dicht gedraaid. De vier huizen zijn ontruimd. De concentratie gas bleef hoog en Enexis is gevraagd ter plaatse te komen. Op twee punten in de straat is de gasleiding afgesloten. De schoorsteen met losse stenen is zo gelaten, er zit asbest in de schoorsteen. Er zijn hekken geplaatst en de woningbouwvereniging zorgt voor een adequate verwijdering.

Leren van de praktijk 2019 Woningbrand Almelo

Bed van persoon met verbrand voeteneinde

Het matras dat naar buiten is gebracht

Onderzijde matras

Brandplekken op matras thv persoon

Verbrande meterkast

Meterkast met concentrator voor zuurstof

Slang op het bed

Slang op en naast het bed op de vloer

Slang voor het bed op de vloer

Slang op de plint

Slang door de meterkast

Slang op de vloer in de hal naar concentrator

Brandonderzoeken Woningbrand Almelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

120427 Goudenregenstraat Almelo 13-10-2019 Middelbrand Wonen B. Hospers Verzoek OVD

INCIDENT

INZET

Op 13 oktober om 07.30 uur is er een woningbrand geweest aan de Goudenregenstraat te Almelo. Bij de alarmering was het al duidelijk dat er waarschijnlijk nog een persoon binnen zou zijn en dat deze slecht ter been was. Het zou volgens de melder behoorlijk branden.

Bij aankomst van de brandweer bleek dat de buren een poging hebben gedaan om via het geopende raam (die op de nachtstand stond) de persoon te redden. Dit is helaas niet gelukt. De brand weer die inmiddels aanwezig was heeft de voordeur geforceerd. Met één lage drukstraal is de brand in de woonkamer geblust en de ploeg is doorgestoten naar de woonkamer om de persoon de redden. De rooklaag die op het punt stond om een roll-over te worden was snel onder controle. De persoon is overgedragen aan de ambulance. De ploeg heeft de drie vuurhaarden geblust en de woning gecontroleerd.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN In de woning waren geen preventieve voorzieningen aanwezig. Wel lag er een nieuwe rookmelder in de verpakking in de uitgebrande meterkast. De tussendeur van de gang naar de woonkamer stond op een kier en ook stonden er in de woonkamer twee ramen op de nachtstand.

BRANDVERLOOP Omdat het slachtoffer heeft gerookt in bed, in combinatie met het gebruik van zuurstof, heeft er waarschijnlijk een ontbranding plaats gevonden in de woonkamer, waar zijn bed stond. De concentrator (zuurstofmachine) stond in de gang, waar een lange slang aan was bevestigd die door de gang en de meterkast door de muur onder het bed van de persoon uitkwam.

BRANDOORZAAK De brand is ontstaan op het bed wat aan de inbranding op de matras duidelijk te zien is. De brand is via de slang weer terug gelopen richting de concentrator, die ook vlam heeft gevat. Onder het bed, ter hoogte van het voeteneind lag kleding, schoeisel en andere voorwerpen. Deze zijn ook gaan branden en hebben ervoor gezorgd dat het bed en het matras zijn gaan branden. De concen tratoris pas uitgegaan nadat brand via de zuurstofslang de meter kast heeft bereikt. De ontbranding van de meterkast heeft ervoor gezorgd dat de hoofdzekering erdoor is gegaan. Door dit brand verloop waren er bij aankomst van de brandweer drie vuurhaarden.

Leren van de praktijk 2019 Schuurbrand Deurningen

Plek waar het heeft gebrand aan de binnenkant van de schuur

Er stonden twee afvalcontainers aan deze zijde van de muur. Links is wat over is van de opbergstellage

De spullen waar de bewoonster mee heeft gewerkt

Onderkant van de twee afval containers

Brandonderzoeken Schuurbrand Deurningen

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

143038 Wierinksweg Deurningen 6-12-2019 Middelbrand Schuur Q. Harmsen / (Stagiair M. Jansen) Verzoek OvD

INCIDENT

BRANDOORZAAK

Omstreeks 12:15 uur komt een alarmering binnen van een schuur brand aan de Wierinksweg in Deurningen. De melding komt van de broer van de bewoner van het huis naast de schuur. De bewoners zijn beide niet thuis. Bij aankomst valt het de OvD op dat de brand zich halverwege de grond en het dak bevindt. Na aanleiding hiervan is er verzoek gedaan voor brandonderzoek. Maandag tijdens het onderzoek viel op dat er een doordringende geur van lijnzaadolie hing. Dit is later ook bevestigd in het gesprek met de bewoners.

Er kan broei zijn ontstaan zijn in de grijze container waardoor de inhoud is gaan branden. Deze is vervolgens uitgebreid richting de opslagstellage richting het dak. Andere oorzaken zijn niet uit te sluiten.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN Er waren geen preventieve voorzieningen aanwezig in de schuur. Het gedeelte waar de brand plaatsvond stonden normaal de auto’s van de bewoners. De auto’s waren beide in gebruik dus tussen de brandhaard en de rest van de schuur was de ruimte redelijk leeg. Door de vrije ruimte ertussen is de brand beperkt gebleven.

BRANDVERLOOP Het meest aannemelijke scenario is dat de brand is begonnen in de afvalcontainer en verder is uitgebreid naar de opbergstellage in de hoek. De reden dat het daar dan meer heeft gebrand is een kwestie van meer vuurlast/brandvermogen (dekens, oud papier, emmers met verfblikken). Na gesprek met de bewoners is er naar voren gekomen dat de bewoonster die week nog de meubels had geïmpregneerd met lijnzaadolie. De doeken heeft mevrouw in de grijze container gedaan die binnen in de schuur stond.

INZET Het korps van Oldenzaal was als eerste ter plaatste gevolgd door de tankwagen van Weerselo. De TS van Oldenzaal heeft aan de voorzijde ingezet met de HD. De bevelvoerder heeft opgeschaald naar middelbrand waarna Weerselo met de TS is uitgerukt en Oldenzaal met de hoogwerker. Ook is de OvD gealarmeerd. Weerselo heeft aan de achterzijde defensief ingezet op het dak met de HW. Dit met de reden dat er signalen waren die duidden op eventuele verspreiding via het dak. De brand is geblust met de inhoud van de TS’en en de TW. Een stuk verderop aan de weg stond een brandkraan. Deze is niet nodig geweest. Na de blussing zijn de benodigde dakpannen weggehaald om te zorgen dat brand niet via het dak alsnog verder zou gaan. Weerselo heeft daarna nog een binnenverkenning gedaan.

Leren van de praktijk 2019 Kamerbrand Hengelo

De plek van de brand bevind zich aan de achterzijde van de saunacabine

De binnenwand van de sauna is weggehaald tijdens de inzet. De brand zat dus tussen de muur en de achterwand van de cabine in

V-patroon. Schoongebrand

Plaats van ontbranding. Wandcontactdoos

Witte â&#x20AC;&#x2DC;dunneâ&#x20AC;&#x2122; elektrakabel die vanuit de wandcontactdoos is doorverbonden naar stopcontact andere zijde kamer

De andere wandcontactdoos. Oorspronkelijk bedoeld voor iets als een nachtlampje. Zat nu de oven aan van 3,6kW op vol vermogen

Brandonderzoeken Kamerbrand Hengelo

BASISINFORMATIE Incidentnummer: Adres brandlocatie: Datum incident: Classificatie: Gebruiksfunctie: Brand onderzoeker(s): Reden onderzoek:

143889 Meervalstraat Hengelo 8-12-2019 Kleine brand Woning Q. Harmsen / M. Jansen (stagiaire) Verzoek van OVD

INCIDENT

INZET

Rond 12:00 uur zondagmiddag komt de melding binnen bij de alarmcentrale. Er zou brand zijn in een ‘oude’ kinderkamer die momenteel wordt gebruikt als opslag in verband met verbouwing van de begane grond. In de melding komt naar voren dat het brandt bij de magnetron. Dit blijkt later een oven te zijn. De bewoners hebben de brand zelf ontdekt.

Bij deze brand zijn twee tankautospuiten en een OvD gealar meerd. De eerste TS was Hengelo Noord, de tweede TS was Hengelo Centrum. Omdat uit de kladblokregels duidelijk bleek dat het om een brand in de slaapkamer ging (magnetron/oven), heeft de aanvalsploeg gericht in kunnen zetten met één straal HD. Eenmaal in de kamer bleek dat de saunacabine vlam heeft gevat. De tweede TS stond stand-by met lage druk (VLAS Systeem), voor ‘het geval dat’, maar is niet ingezet. De bewoners hebben de brand zelf ontdekt en hebben een bluspoging gedaan. Dit is echter niet gelukt. Vervolgens heeft men de deur van de brandruimte gesloten waardoor de brand en schade beperkt is gebleven. De bewoners zijn uiteindelijk nog door de ambulance gecontroleerd vanwege mogelijke rookinhalatie.

PREVENTIEVE VOORZIENINGEN In de brandruimte zelf was geen rookmelder aanwezig, wel op de aangrenzende overloop. De bewoners hebben bij het opmerken van de brand wel de deur van de ruimte gesloten gehouden waardoor de schade relatief klein is gebleven.

BRANDVERLOOP / -OORZAAK De brandschade is beperkt gebleven tot de hoek van de kamer, waar een saunacabine is opgesteld. Met name de houten achterzijde van de sauna heeft hierbij gebrand. Deze is door de ploeg verwijderd. Achter de cabine op de muur zit een V-patroon vanuit de wand contactdoos zichtbaar die volledig is schoongebrand. Op basis van dit patroon kan het ontstaan herleid worden naar de wand contactdoos. In eerste instantie kan gedacht worden aan de sauna als oorzaak, is dit hier niet het geval. Deze was namelijk al maanden niet aangesloten/in gebruik. Vanuit deze wandcontactdoos liep een relatief dunne elektrakabel naar de andere zijde van de kamer met één stopcontact die als opbouw is gemonteerd op de muur. Dit stopcontact is ooit aangebracht voor een nachtlampje. Deze was nu tijdelijk in verband met een verbouwing op de begane grond een magnetron/oven aangesloten met een vermogen van 3680 W. Ten tijde van de brand was de oven in gebruik, zijnde stand ‘zelfreiniging’, dit vraagt een maximaal vermogen. De combinatie van dit maximale vermogen en het dunne elektrasnoer heeft hoogstwaarschijnlijk de brand ingeleid.

OVD 100

TS 140 TS 130

ARGUS

TS 120 RV WATERTRANSPORT SYSTEEM

BIOGAS INSTALLATIE

TS 11

BIOGAS INSTALLATIE 10 KV

BIOGAS INSTALLATI 10 KV

STOPLIJN

DIESEL

TS 210 TS 230

TS 240 IN DIT JAARBOEK:

• Explosie koeienstal TWMarkelo • Grote brand winkelpand de LutteRV • Brand Sporthal Rijssen • Brand BMW-dealer Broekhuis Enschede • Zeer grote brand (Grip 1) Twence Hengelo • Accubrand Haaksbergen • Brand portiekflat Hengelo • Incidenten trafohuisjes Wierden

• Zeer grote brand (Grip 1) Daarlerveen TW • Woningbrand met slachtoffer Almelo TS 220 VERDER KAN JE INFOGRAPHICS OVD VINDEN OVER: 200 • Werkwijze schuim • Drugslabs

IN 36

•

Leren van de praktijk 2019

S 10

Leren van incidenten

METEO N 0 meter/sec.

Als je terug denkt aan de incidenten die je hebt gehad, komen er vast een aantal herinneringen naar boven. Bij elk incident doe je ervaringen op en wellicht heb je er zelfs veel van geleerd. Het Kenniscentrum heeft zich ook in 2019 weer ingezet om jullie ervaringen over een aantal interessante incidenten tastbaar te maken en met elkaar te delen! Want naast het verkrijgen en delen van kennis tijdens opleidingen en oefenavonden, is het delen van ervaringen uit de praktijk net zo belangrijk en leerzaam. We hebben daarom weer een aantal incidenten nabesproken. De direct betrokkenen delen hun ervaringen over de inzet en geven gouden tips voor de praktijk.

NIET MEER TE REDDEN PANDGEDEELTE

ERVARINGEN GEDEELD…EN DAN?

Een van de middelen die we gebruiken om ervaringen in beeld te brengen is de infographic: een ‘praatplaat’ die het incident in beeld brengt. Deze kan als gespreksstof op de kazernes dienen, maar ook als casuïstiek voor het oefenprogramma, een les of instructie. Naast ervaringen, halen we uit de evaluaties ook verbeteringen/aanpassingen voor onze organisatie. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat er een vraag naar materieel is ontstaan, een procedure aangescherpt moet worden of een bepaald onderwerp meer beoefend moet worden. Concrete acties die uit de incidentevaluaties komen worden bijgehouden en geadresseerd aan de sector die er mee aan de slag gaat.

YVETTE GEUSENDAM

Het Kenniscentrum heeft zich het afgelopen jaar weer ingezet om jullie bijzondere ervaringen en leermomenten in beeld te brengen. Dit hebben we onder andere samen met onze collega’s uit de Evaluatiepoule gedaan. Op de volgende pagina’s kan je meer lezen wie er in de Evaluatiepoule zit en hoe deze te werk gaat.

NCIDENT (60057) Grootschalige inzetten in relatie tot restdekking

Evaluatiepoule:

YVETTE GEUSENDAM

QUIDO HARMSEN

FOLKERT VAN DER PLOEG ANNELORE KOK-KRAHWINKEL

LIEKE KWINTENBERG

ROB LIPMAN

JACK BEUTING

ARNO FOKKER

RENÉ SCHAGE

MAIKE EFFING

LUC KAMPHUIS

RENÉ LANGELER

MARTIN VAN RIJN

2x beheersmatige

werkwijze aangepast

1x maken

nieuwe ARO kaart

YMKO ATTEMA

input centrale oefenprogramma

input OvD programma

7x ARO kaart

aangepast/ geactualiseerd

6x input

bevelvoerdersprogramma

Een overzicht van de uitkomsten en acties uit de nabesprekingen is te vinden op het Kennisplein en intranet VRT Online.

Leren van de praktijk 2019

Wat hebben we met de uitkomsten van de nabesprekingen gedaan?

Leren van de praktijk

In het kader van het leren van incidenten hebben we het afgelopen jaar verschillende incidenten nabesproken. De nabespreking wordt begeleid door twee personen uit de evaluatiepoule. Op de pagina links zie je welke collega’s je tegen kunt komen. We leggen je graag uit wat de evaluatiepoule doet én wanneer jij zelf op de ‘evaluatie-knop’ kan drukken. Het begint altijd bij een interessant incident met een ervaring of leermoment dat collega’s willen delen, of een andere vraag/behoefte uit de organisatie. Samen met de betrokkenen gaan we in gesprek hoe de nabespreking opgestart kan worden. Een nabespreking kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld met de ploegen, met de OvD/Bevelvoerders, multi, op locatie, aan de hand van 3D beelden van de drone Argus of onderzoeksresultaten van TBO. Je leest het al, we passen de vorm van nabespreken aan op de behoefte van de groep. WANNEER NABESPREKEN EN LEREN?

Uitkomsten gedeeld via o.a. infographic, maandelijkse mailing en social media

• Op aanvraag van de ploegen, Bevelvoerder, OvD • Ongeval eigen personeel • Incidenten die raakvlak hebben met de Energietransitie • Incidenten waarbij de Basisprincipes van Brandbestrijding

zijn toegepast

• Incidenten met een bijzondere oorzaak • Er een andere (beheersmatige) leervraag is. Aanpassing van bereikbaarheidskaarten /BHV organisatie

Ervaringen en/of leermomenten delen met je collega’s? Laat het ons weten via kenniscentrum@brandweertwente.nl!

Het verhaal van

hetverhaalvan

Explosie en koeien in de put in stal Markelo WTS TS 110

TS 120

OVD

EKWEG

RO ENTERB

DESBETREFFENDE STAL

TS 110

Instorting gedeelte van de vloer in de stal

INCIDENT (20781)

RO EK W

Explosie, mestgassen, koeien in de put

MATERIEEL

TS Enter VI Rijssen TS Rijssen WTS500 Enter OVD

055631 055179 055141 055662 059095

110 120 100

Explosie en koeien in de put in stal Markelo Op vrijdagavond 22 februari 2019 vinden een explosie en een steekvlam plaats in een melkveestal in Markelo tijdens het mixen van de mest. De mest gassen hebben zich onder de emissiearme vloer opgehoopt en zijn door een onbekende bron ontstoken. Door de explosie zijn vloerdelen in de stal ontzet en is de vloer op meerdere plekken ingestort. Hierdoor zijn er koeien in de met ongeveer twee meter gevulde mestkelder gevallen. In het begin zou het om een relatief ‘klein’ aantal koeien gaan (maximaal 5), maar uiteindelijk blijken er 24 koeien in de put te zitten. De veetakel was, gezien de indeling van de stal en ingestorte delen van de vloer, niet in te zetten. Daarom zijn de koeien er met een kraan uitgehaald. Helaas hebben niet alle koeien het overleefd.

CHRONOLOGISCH

WAT VERTELLEN WE ONZE COLLEGA’S? • Bij aankomst was het in eerste instantie onduidelijk of de stal constructief stabiel was en of de mestgassen nog een gevaar vormden. De toestand van het gebouw werd gecontroleerd en er werd besproken op welke plekken gewerkt kon worden. Daarbij werd er een persoon aangewezen om met meetapparatuur de eventuele mestgassen te monitoren. • Bij aankomst was de situatie onoverzichtelijk. De koeien die niet in de put waren gevallen moesten eerst de stal uit worden geleid (39 stuks). Er werden vloerplaten verwijderd om ruimte te maken en de put moest worden leeggehaald door giertanks om een stabiele werkbare situatie te creëren. De handjes waren in het begin hard nodig. Vervolgens was er meer overzicht en werd er een inzetplan gemaakt. Er waren enkele koeien zichtbaar in de put, maar ook een groot aantal niet. • Naarmate het incident vorderde, ontstond het dilemma hoe lang de reddingswerkzaamheden nog door moesten gaan. Er is continu overleg geweest met de veearts. Maak vooral gebruik van zijn expertise! • Probeer vuilwerkpakken te gebruiken bij een incident in een gierput van dergelijke omvang om je uitrukpak zo schoon mogelijk te houden. Bij het betreden van een gierput gebruik je uiteraard een waadpak en ademlucht. • Maak gebruik van de kennis binnen je korps en de middelen die aanwezig zijn op een boerderij! Denk praktisch na. • Koeien die het gewend zijn om binnen te staan, kun je beter niet naar een plek buiten leiden. Ze zijn het niet gewend om buiten te staan en kunnen door een afzetting heen lopen! • Over dit incident is ook een brandonderzoeksbulletin beschikbaar.