Stacje Paliw - Sprzedaż Detaliczna - Raport 2022

detalicznaSprzedażpaliww2021roku

Analiza rynku – paliwa

KAS ściśle monitoruje rynek 4

Sprzedaż detaliczna paliw w 2021 roku 8

LPG w Polsce w latach 2021-2022 18

Pojazdy elektryczne zdominują 70 proc. rynku już w 2040 r. 26 Deskrypcja ‘22 28

Polska gotowa na wprowadzenie embarga na ropę z Rosji 32

Postawy ekologiczne Polek i Polaków 34

Polska musi przyspieszyć rozwój infrastruktury ładowania 36 Wnioski z badań kontrolnych stacji ładowania 38

Jakość paliw w 2021 roku 40

Podsumowanie kontroli VRS II w latach 2018-2022 44

Głos rynku – paliwa, franczyza i partnerstwo 46

Analiza rynku – convenience

Na stacjach stabilnie 56

Podsumowanie sprzedaży 58 Wracamy do picia kawy poza domem 60 Pandemia a gastronomia 62

Inflacja i wojna w Ukrainie decydują o zachowaniach konsumenckich 64

Nastroje konsumentów w Polsce 68

Handel potrzebuje lepszej jakości prawa i dialogu z rządzącymi 72

10 najczęściej kupowanych produktów na stacjach – o ile podrożały? 73 Aktywnie szukamy promocji i porównujemy ceny 74

Polacy chcą kupować ukraińskie produkty 75

Klienci coraz bardziej przekonani do Dark shopów i sklepów bez obsługi 76

Piwa bezalkoholowe wciąż zyskują na popularności 78

Browary nadal odrabiają straty 80 Głos rynku – convenience 84 Wizytówki firm 96

Redakcja Edwin tel.k.stepniak@brogb2b.pldyrektorKarolinatel.e.kaniuk@brogb2b.plredaktorKaniuknaczelny664-463-085Stępniakwydawnicza664-463-096

Wydawca BROG B2B – media efektywnej komunikacji Spółka z biuro@brogb2b.pl01-059ul.odpowiedzialnościąograniczonąSp.k.Okopowa47Warszawa

Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor tel.z.pak@brogb2b.plsprzedaży664-463-083

Opracowanie graficzne/ Skład DTP: Jarosław Skrzypkowski nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. wyłącznie pisemną zgodą Wydawcy. do odwiedzenia naszego portalu rynku stacji paliw, sklepów convenience, konceptów kawowych i gastronomicznych oraz subskrypcji newsletteraObserwuj nas na Twitterze:

KAS ŚCIŚLERYNEKMONITORUJE

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) konsekwentnie i skutecznie walczy z przestępczością zorganizowaną w sektorze paliwowym w Polsce, w celu likwidacji szarej strefy w tym obszarze. Skupiamy się zarówno na działaniach prewencyjnych, jak i na celowanych kontrolach. Kontrolujemy przewóz towarów, badamy również jakość paliw na stacjach i w punktach dystrybucji. Współpracujemy z naszymi partnerami, którymi są m.in. Urząd Regulacji Energetyki, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Bartosz Zbaraszczuk, szef Krajowej Administracji Skarbowej

roku widoczny był trend powrotu gospo darki na ścieżkę wzrostu, zapoczątkowany w połowie 2020 r., co przełożyło się na wzrost zapo trzebowania na paliwa płynne, a w szczególności wszystkie gatun ki paliw samochodowych. Najbar

dziej wzrósł popyt na benzyny silni kowe – o blisko 10 proc. w stosunku do 2020 r. Oficjalna konsumpcja oleju napędowego, który stanowi główne paliwo sektora transporto wego wzrosła rok do roku o 7 proc. Najmniejszą dynamikę zanotował popyt na LPG – 4,4 proc. Dane

z I kwartału 2022 r. wskazują na kontynuację tendencji wzrostowej we wszystkich rodzajach paliw sil nikowych. Gospodarka rosnąca szybciej niż w analogicznym okre sie roku poprzedniego, wybuch wojny w Ukrainie, mimo znaczące go wzrostu cen, przełożyły się na

wzrost konsumpcji paliw również w I kwartale 2022 r.

Wpływy z tytułu podatku akcy zowego od paliw silnikowych za pierwszych 6 miesięcy 2022 r. to ponad 16 mld złotych. Porównanie I-go półrocza 2022 r. z analogicz nym okresem 2021 r. wskazuje na

ponad 2 proc. wzrost wpływów ak cyzowych w tym obszarze. Porów nując do analogicznego okresu 2019 r. (tj. roku przed wprowadze niem na gospodarkę ograniczeń w związku z wystąpieniem pande mii COVID-19) również zanotowa no prawie 2 proc. wzrost wpływów akcyzowych od paliw silnikowych. Należy przy tym mieć na uwadze, iż stawki podatku akcyzowego od pa liw silnikowych w porównywanych okresach malały. Dla benzyn silni kowych z 1540,00 zł/1000 litrów w 2019 r. do 1413,00 zł/1000 litrów w 2022 r., dla olejów napędowych z 1171,00 zł/1000 litrów w 2019 r. do 1104,00 zł /1000 litrów w 2022 r.

W 2022 r. zaznaczył się trend wzrostu nabyć WNT co należy wią zać bezpośrednio z dywersyfikacją źródeł w związku z ograniczeniami nałożonymi na handel z Rosją i Bia łorusią w związku z sytuacją mię dzynarodową.Wokresieod lipca 2021 r. do czerwca 2022 r. podmioty zobowią zane dokonały 4 371 059 rejestracji zgłoszeń towarów wrażliwych do systemu SENT. To o 7 proc. więcej niż w analogicznym poprzedzają cym okresie. Wyroby paliwowe (CN 2710) stanowiły 67 proc. ogól nej liczby zgłoszeń, jednak biorąc pod uwagę grupę wyrobów ener getycznych (paliwa silnikowe, opa łowe, oleje smarowe i gaz LPG) udział ten wynosi ponad 94 proc.

W tym samym okresie funkcjona riusze KAS przeprowadzili 75,5 tys. kontroli przewozu w ramach usta wy SENT, z czego prawie 49 proc. kontroli przypadało na produkty paliwowe (CN2710).

Od września 2020 r. wprowadzili śmy obowiązek rejestracji zgłoszeń paliw opałowych wraz z potwier dzeniem rzeczywistej ilości tych pa liw dostarczonych do zużywające go podmiotu olejowego. Działanie to doprowadziło do wyeliminowa nia fikcyjnych transakcji i uporząd kowania rynku paliw opałowych.

Obszar dystrybucji paliw jest przedmiotem ścisłego monitorowa nia rynku przez KAS, ze szczególnym uwzględnieniem identyfikacji ole

jów napędowych pochodzących z nielegalnego źródła. W ramach cyklicznych, corocznych operacji badania parametrów jakościowych olejów napędowych w 2021 r. od notowano wzrost ilości ujawnio nych nieprawidłowości z poziomu 2,04 proc. w 2020 r. do poziomu 3,4 proc. w roku następnym. Wystę powanie tego trendu potwierdzają również wyniki badań zrealizowa nych przez Inspekcję Handlową, które zostały zamieszczone na stro nie UOKiK. Wynika z nich, że w za kresie kontroli jakości paliw odno towano w 2021 r. wartość 2,9 proc. wadliwych próbek oleju napędo wego (przy 1,65 proc. w 2020 r.).

Dla poprawy skuteczności i efek tywności działań kontrolnych w KAS, w 2022 r. wdrożona została Koncep cja zintegrowanego funkcjonowa nia laboratoriów mobilnych paliw ciekłych, co powinno przyczynić się do zwiększenia poziomu kon troli oraz wsparcia merytorycznego komórek kontrolnych przez anality ków mobilnych laboratoriów paliw ciekłych. Tym samym, poza realiza cją kontroli będących wynikiem analizy ryzyka, zespoły kontrolne KAS wykorzystują w sposób zapla nowany w codziennej służbie moż liwości analiz jakościowych przez 8 laboratoriów mobilnych, które wspomagają kontrole i jednocze śnie przyspieszają proces wstępne go badania „wątpliwych” wyrobów ropopochodnych.Ozwiększonejskuteczności na szych działań świadczy również zmniejszająca się ilość produkcji

olejów bazowych, które mogły być wykorzystywane przez grupy prze stępcze do nielegalnego wprowa dzania takich produktów do krajo wego obrotu jako oleje napędowe. W 2016 r. deklarowana produkcja „paliwopodobnych” olejów wynosi ła 440 mln litrów, podczas gdy w 2020 r. wielkość ta spadła do 45 mln litrów, by w II kwartale 2021 r. osiągnąć wielkość ok. 0,5 mln litrów.

W okresie od lipca 2021 r. do lu tego 2022 r. produkcja tego typu wyrobów, na bazie oleju napędo wego, w polskich składach podat kowych została zawieszona. Obec nie działalność taką prowadzi tylko jeden skład podatkowy, który reak tywował działalność w marcu br. Miesięczna wielkość tej produkcji mieści się w przedziale od 100 do niespełna 350 tys. litrów, więc utrzymuje się na niskim poziomie osiągniętym w II kwartale 2021 r. Działalność składu oraz sposób dystrybucji tych wyrobów jest stale monitorowana przez KAS.

KAS ściśle współpracuje przy weryfikacji podmiotów branży pa liwowej z URE, RARS i UOKIK. Uczestniczymy w procesie opinio wania wniosków o udzielenie/cof nięcie koncesji OPZ, MPC, WPC wspierając Prezesa Urzędu Regula cji Energetyki. Kontrolujemy też spełnianie wymogów koncesyj nych w trakcie obrotu paliwem. W 2021 r. opiniowano 6 wniosków koncesyjnych różnych podmiotów branży paliwowej, podczas gdy w I połowie 2022 r. takich opinii wydano już 11.

Nasze jednostki udzielają także pomocy Prezesowi Rządowej Agen cji Rezerw Strategicznych w zakre sie weryfikacji informacji o wielko ści przywozu paliw ciekłych przez podmioty zobowiązane do utrzy mywania rezerw materiałowych.

Informacje o wykrywanych przez KAS przypadkach dystrybucji paliw nie spełniających wymogów jako ściowych kierowane są również do Prezesa UOKIK.

ORLEN Paliwa rozwija Program Paliwa BAQ dedykowany niezależnym stacjom paliwowym, dla których spółka jest wyłącznym dostawcą paliw. W grudniu 2021 r. rozpoczęto pilotaż nowego poziomu współpracy w ramach Programu (BAQ Premium), który zakładał m. in. nowy branding stacji.

Program Paliwa BAQ to system monitoringu jakości paliw, polegający na okresowych i niezapowiedzianych kontrolach jakości paliw (oleju napędowego, benzyn i LPG) na stacjach paliwowych objętych Programem. Jest on dedykowany stacjom paliwowym, dla których ORLEN Paliwa jest wyłącznym dostawcą najwyższej jakości paliw.

Dotychczas współpraca ze stacjami paliwowymi opierała się wyłącznie na trzech poziomach (Mini BAQ, BAQ Standard i BAQ Plus), które determinowane są wielkością wolumenów oraz infrastrukturą stacji paliwowej. Na poziom współpracy wpływa również ilość elementów brandingowych Programu Paliwa BAQ typu tablica najazdowa, baner, itp.

Wdrożenie nowego poziomu współpracy Premium w ramach Programu Paliwa BAQ stanowi wyjście naprzeciw oczekiwaniom naszych Partnerów biznesowych. Niezrzeszone stacje paliwowe, chcąc utrzymać się i stale rozwijać na bardzo konkurencyjnym rynku, dążą do nawiązania współpracy z silną marką, przy jednoczesnym zachowaniu niezależności swojego funkcjonowania i organizacji. Współpraca z ORLEN Paliwa zapewnia im pożądane warunki, gwarantując tym samym stabilność przychodów w perspektywie co najmniej kilku lat – mówi Janusz Kogut, Prezes Zarządu ORLEN Paliwa.

Przystąpienie do Programu Paliwa BAQ Premium, podobnie jak w przypadku pozostałych poziomów współpracy, determinowane jest m. in. wielkością realizowanych wolumenów oraz poziomem infrastruktury stacji paliwowej. Natomiast nowością jest pełen branding stacji oparty na co-brandingu marki Paliwa BAQ z marką/nazwą właściciela stacji.

Dowiedz się więcej: www.paliwabaq.pl

SPRZEDAŻ DETALICZNA PALIW W 2021 ROKU

Sprzedaż stacji firm członkowskich POPiHN odpowiadała w 2021 r. w kraju za około 73 proc. całkowitej sprzedaży detalicznej benzyn silnikowych, około 51 proc. oleju napędowego oraz 44 proc. autogazu. To o 1 punkt procentowy więcej niż w 2020 r. w przypadku benzyn silnikowych i paliwa do silników wysokoprężnych oraz o 1 punkt procentowy mniej dla autogazu. Takie poziomy udziałów w zupełnie dobrej skali pozwalają na pokazanie trendów i zmian zachodzących na całym rynku detalicznej sprzedaży paliw oraz działalności pozapaliwowej dla tych obiektów.

Mowa tu o coraz bardziej znaczącej dla operato rów sprzedaży w skle pach działających na stacjach pa liw, czy różnego rodzaju usługach dodatkowych jak: mała i duża ga stronomia, wypoczynek w trakcie podróży, czy podstawowe czynno ści związane z utrzymaniem i ser wisowaniem pojazdów samocho

dowych. Standardy sprzedaży i obsługi oraz zakres usług dodatko wych wprowadzanych przez lide rów rynku są zwykle powielane przez inne firmy z sektora. Należy jednak zauważyć, że w tej grupie operatorów ceniona jest pewnego rodzaju dowolność i większe do stosowanie do oczekiwań lokal nych w zakresie oferty usługowej i

sklepowej. Dla franczyzobiorców takie poluzowanie zasad jest trud niejsze, a często wręcz wykluczone. Wyższa sprzedaż paliw Najistotniejsze zmiany zaobser wowane w 2021 r. na rynku deta licznej sprzedaży paliw i w działal ności stacji paliw w sieciach firm członkowskich POPiHN pokazuje

wykres 2. W stosunku do poprzed niego, kryzysowego z powodu roz woju pandemii COVID-19 roku, sprzedaż paliw standardowych wy kazała znaczną zwyżkę. Wzrosła też sprzedaż paliw typu premium –szczególnie oleju napędowego, który był rekordzistą jeśli chodzi o procentowy wzrost popytu. Po wodem były zapewne ceny tego

Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN)

gatunku paliwa, które przez długi czas były bardzo zbliżone do cen paliwa standardowego. Najniższy postęp w odbudowywaniu rynku

po kryzysowym 2020 r. zanotowa no dla autogazu, który przed ro kiem doświadczył największych spadków popytu.

Więcej stacji na rynku

Przebudowę rynku pod kątem właścicielskim kontynuowano w obszarze stacji. Konsekwencją tego był wzrost liczby stacji pod znakami firmowymi firm członkow skich POPiHN. Firmy te rozbudowy wały formułę franczyzy (DOFO), ale powiększono też liczbę stacji wła snych, często zupełnie nowych i w nowych lokalizacjach. Tym sa mym, nadal postępowała konsoli dacja rynku wokół największych operatorów. Świadczy o tym rów nież zmniejszenie liczby stacji działa jących w formule DODO. Podobne ruchy notowano też w segmencie niezależnym wokół jego najwięk szychDobrzeprzedstawicieli.rozwijałsięsegment skle pów przy stacjach paliw. Wzrosła liczba dostępnych obiektów oraz ich obroty. W ofercie oprócz akceso riów samochodowych pojawiał się coraz większy asortyment towarów FMCG i tych najbardziej potrzeb nych w życiu codziennym – szcze gólnie w okresie trwającego zagro żenia epidemiologicznego.

Rozbudowie podlegał też seg ment gastronomiczny, który wracał do normalnej działalności po okre sie ograniczeń w roku poprzednim. Kierowców, ale też coraz częściej klientów zarobkiutrzymanieinneneprzezcjerozbudowie.iwanaprzyciągałaniezmotoryzowanych,kompleksowaidopasoregionalnieofertahandlowausługowa,którapodlegałaciągłejRealizowaneinwestypowinnywprzyszłości–jeszczewielelat,wktórychtradycyjpaliwaniezostanąwyparteprzezrodzajenapędów–zapewnićstacjipaliwigodziwedlapracowników.

Segment paliw premium

Największe koncerny paliwowe sprzedawały na swoich stacjach znaczące ilości paliw premium.

Były posiadaczami zarówno praw do ich nazwy, jak i składu chemicz nego. Trzeba jednak nadmienić, że w ten segment sprzedaży wchodzą też firmy niezależne, sprzedając benzyny wysokooktanowe oraz przygotowując własne gatunki ole ju napędowego o wyższych para metrach eksploatacyjnych.

W 2021 r. dynamika sprzedaży oleju napędowego typu premium w stacjach firm członkowskich POPiHN wzrosła znacznie bardziej niż dynamika sprzedaży paliwa standardowego. W przypadku ben zyn silnikowych relacje były od wrotne. Sprzedaży paliw uszlachet nionych sprzyjały mniejsze różnice cen pomiędzy typem standardo wym i premium niż w poprzednich latach, a w przypadku diesla do chodził jeszcze efekt dłuższych niż w poprzednich latach okresów z ob niżoną temperaturą w dni zimowe. Średniorocznie paliwa te były droż sze od standardowych o 20-30 gr/l, ale utrzymujący się w początkowej części roku poziom ceny poniżej 5 zł/litr był dużą zachętą do ich ku powania. Udział gatunku premium w całości sprzedaży benzyn silniko wych firm członkowskich POPiHN wyniósł około 10 proc., a w całości rynku krajowego benzyn na pozio mie 6,6 proc. Te wyniki dla oleju na pędowego to ponad 14 proc. w ryn

ku sprzedaży firm POPiHN i 5,9 proc. w całości rynku krajowego. W sto sunku do roku poprzedniego, dla firm członkowskich POPiHN, zwięk szyła się sprzedaż tych paliw (łącz nie BS i ON o około 200 tys. m sześc.) i wzrósł ich udział w ogólnej ilości sprzedanych paliw. Wygląda za tem, że mimo rosnących cen, kie rowcy coraz bardziej doceniają aspekty eksploatacyjne uszlachet nionych paliw i są skłonni kupować ich coraz więcej, nawet kosztem większych wydatków niż w przy padku zakupu tej samej ilości pali wa standardowego.

Segment standardowychpaliw

Jako że 2020 r. był wybitnie kry zysowy z powodu COVID-19, przy gotowane prognozy POPiHN na 2021 r. zakładały wzrost sprzedaży standardowej benzyny 95 i podsta wowego oleju napędowego. Zało żenia okazały się słuszne, mimo że istniało realne ryzyko związane z okresowymi nawrotami kolejnych fal epidemii. Wprawdzie rok zaczął się okresem niższej sprzedaży, ale kolejne miesiące przynosiły coraz lepsze wyniki z rynku, porówny walne do wyników z przedkryzyso wego 2019 r. W rezultacie, w całym 2021 r. na stacjach koncernowych sprzedano więcej paliw standardo wych niż rok wcześniej. Podobny trend zanotowano też na pozosta łych stacjach w kraju. Stacje firm członkowskich POPiHN odnotowa ły ponad 11-procentowy wzrost sprzedaży podstawowych benzyn silnikowych i ponad 6-procentowe zwiększenie sprzedaży standardo wego oleju napędowego. W przy padku paliwa premium liderem był olej napędowy, dla którego popyt wzrósł o prawie 15 proc., podczas gdy dla benzyn premium wzrost procentowy był o połowę niższy. Firmy POPiHN sprzedały też więcej autogazu niż w roku poprzednim, ale w przypadku tego gatunku pali wa dynamika nie była już tak impo nująca – tym bardziej, że w 2020 r. spadki zakupów wyniosły prawie 12 proc.

ństycze luty marzec kwiecień jma czerwiec lipiec ńsierpie wrzesień październik listopad ńgrudzie

Więcej stacji i franczyzowychwłasnych

W 2021 r. firmy członkowskie POPiHN rozbudowywały segment franczyzowy i segment stacji wła snych, rezygnując jednocześnie coraz bardziej z formuły DODO. Franczyza dominowała w sposobie pozyskiwania nowych obiektów. Do sieci włączono też nowe inwesty cje, zwiększając stan stacji działają cych w formule COCO i CODO.

Dla pozostałych operatorów dzia łających poza POPiHN franczyza –podobnie jak w latach poprzed nich – była głównym sposobem rozbudowy marki, aczkolwiek w tej grupie firm notowano również reali zacje zupełnie nowych obiektów. Zwiększona liczba stacji paliw firm członkowskich POPiHN wpły nęła na powiększenie ilości posia danych sklepów działających w ra mach tych stacji o około 3 proc.

Wzrostowi liczby placówek towarzy szyła też wyższa sprzedaż w tych obiektach. Podniesienie skali obro tów dotyczyło łącznej liczby skle pów, jak też statystycznego poje dynczego sklepu.

Sprzedaż pozapaliwowa

Sprzedaż sumaryczna w segmen cie obrotu sklepów na stacjach pa liw firm POPiHN wzrosła o prawie 10 proc., a pojedynczy sklep średnio

ństycze luty marzec kwiecień jma czerwiec lipiec ńsierpie wrzesień październik

podniósł obroty o ponad 6 proc. Wyniki były skutkiem znoszenia re strykcji covidowych, jak również zakupów realizowanych na stacjach w dniach zamknięcia dużych obiek tów handlowych. Pomogło też utrzymanie oferty na środki prze ciwepidemiczne (np.: środki ochro ny i higieny osobistej) i rozbudowa asortymentu oferowanych produk tów. Skuteczność działania sklepu zależy w dużej mierze od częstotli wości odwiedzin stacji paliw z po wodu tankowania pojazdu. Taka ak tywność w 2021 r., w stosunku do roku poprzedniego, mocno wzrosła.

Porównanie poziomów sprzedaży paliw

Wykres 3 przedstawia sprzedaż detaliczną stacji paliw firm człon kowskich POPiHN w układzie mie sięcznym. Powrót sprzedaży był na poziomach zbliżonych do obserwo wanych 2019 r. i znacznie przekra czających (poza styczniem i lutym) wielkość sprzedaży w poszczegól nych miesiącach 2020 r. Dla przy kładu – miesięczna sprzedaż ON w 2020 r. osiągnęła poziom 800 tys. m sześc. jedynie w lipcu i sierpniu, a w 2021 r. taki popyt obserwowa no już w czerwcu i utrzymał się po nad ten wymiar aż do października. Tożsamo rynek zachowywał się w przypadku benzyn silnikowych, chociaż był oczywiście na niższych poziomach. Podobnie natomiast kształtowała się w latach 2021 i 2020 (z wyjątkiem kryzysowego kwiet nia w 2020 r.) sprzedaż autogazu. W wypadku tego paliwa korytarz popytu miedzy 100 a 200 tys. m sześc. nie uległ zmianie.

W 2021 r. największą dynamikę wzrostu sprzedaży, w stosunku do roku poprzedniego, zanotowały stacje firm członkowskich POPiHN działające w formule DOFO. Dla trzech gatunków paliw (benzyny, oleju napędowego i autogazu) było to 10 proc. Dla stacji COCO i CODO ten wzrost wyniósł 7 proc., a dla DODO 9 proc. Pewien wpływ na taki wynik miała większa liczba stacji franczyzowych niż stacji w pozo stałych grupach. Podobne relacje

wzrostowe, jak dla wszystkich ga tunków paliw łącznie, obserwowa no dla poszczególnych gatunków paliw. Również w takim podziale największe przyrosty notowano dla stacji franczyzowych.

Marże

Średnioroczne marże osiągane z samej tylko detalicznej sprzedaży paliw były na niższym poziomie niż w roku poprzednim. Zwiększenie

obrotu paliwowego nie zrekompen sowało tych spadków. Takie wyniki odbiły się na wielkości wypracowa nych dochodów przez operatorów stacji i wymusiły konieczność inten syfikowania działalności pozapali wowej w udostępnianych kierow com obiektach. Wpływ na poziom marż miały wzrastające w ciągu roku ceny paliw, które – w celu za chowania klientów – musiały być rekompensowane niższymi marża

mi. Sklep na stacji paliw znów był głównym miejscem wypracowy wania zysków z działalności całego obiektu, a redukowane ogranicze nia pandemiczne pozwoliły zwięk szyć dochody w segmencie sklepu, małej i dużej gastronomi oraz usług dodatkowych.

Dynamika sprzedaży

Dynamikę zbytu paliw na stacjach firm członkowskich POPiHN w po luty marzec kwiecień czerwiec lipiec wrzesień

szczególnych miesiącach 2021 r. przedstawiono na wykresie 4.

Po nieco gorszych, w odniesieniu do 2020 r., pierwszych dwóch mie siącach roku (przypomnijmy, że te w 2020 r. były historycznie rekordo we) nastąpił wzrost sprzedaży kwiet niowej o 39 proc. a dla niektórych paliw nawet o 50 proc. W miesią cach wakacyjnych dynamika spa dła, ale wciąż była dodatnia w po równaniach r/r. Końcówka roku, to znów znaczące przyrosty popytu.

Dla całego roku średni wzrost dy namiki sprzedaży paliw na wszyst kich stacjach firm członkowskich POPiHN wyniósł prawie 8 proc., co zrekompensowało spadki notowane w podobnym wymiarze w 2020 r. Benzyn silnikowych sprzedano łącznie o 11 proc. więcej niż w roku poprzednim, oleju napędowego o 7 proc. i autogazu o 2 proc.

Analiza danych, dotyczących dy namiki handlu paliwami silnikowymi w spółkach członkowskich organi zacji oraz wyników łącznej oficjal nej konsumpcji tych paliw zrealizo wanej przez wszystkie podmioty w kraju wskazuje na podobne po ziomy wzrostu. Może jedynie auto gaz nieco lepiej sprzedawał się w stacjach niezależnych niż u naj większych operatorów.

Jak już wspomniano wcześniej, w 2021 r. dobrze sprzedawały się paliwa premium. Ich wzrost zaku pów w segmencie benzyn wyniósł 6 proc., a w segmencie oleju napę dowego było to jeszcze więcej, bo 15 proc. Paliwa premium są zwykle droższe od standardowych i tym samym bardziej czułe na zmiany cen, stąd i zmiana dynamiki ich sprzedaży jest zawsze bardziej wy raźna niż paliw standardowych.

Jeszcze w Raporcie za 2019 r. POPiHN zakładała, że przy obserwo wanych wówczas poziomach cen i trendach na rynku zakupu nowych i używanych samochodów dynami ka wzrostu rynku paliw uszlachet nionych powinna przyspieszyć. Pandemia diametralnie zmieniła rynek w 2020 r., ale wyniki 2021 r. w pełni potwierdziły poprzednie oczekiwania. Można założyć, że po

całkowitym opanowaniu pandemii i zdjęciu ograniczeń z nią związa nych, a także na skutek oddziały wania tarcz antyinflacyjnych, ceny paliw nie będą bardzo istotnie wzrastały, a to powinno prowadzić do powiększania rynku paliw pre mium. Tym bardziej, że mogą po wrócić do Polski ostre zimy, wpro wadzenie do obrotu benzyny E10 ze zwiększoną zawartością alkoho lu w paliwie standardowym jest co

raz bliższe, a Polacy coraz większą uwagę zwracają na ekologię i eko nomikę użytkowanych pojazdów. Jeśli tylko będące papierkiem lak musowym dla sprzedaży paliw pre mium ceny znacząco nie wzrosną, to można założyć coraz bardziej okazały popyt na ten rodzaj paliw.

Liczba stacji w Polsce W Polsce na koniec 2021 r. – we dług informacji uzyskanych z firm

członkowskich POPiHN oraz z ofi cjalnej bazy logistyki paliwowej URE – działało około 7,8 tys. stacji paliw ogólnodostępnych i sprzeda jących co najmniej 2 gatunki paliw (BS, ON). Logo firm członkowskich organizacji (z wyłączeniem stacji partnerskich Slovnaft, bo z tej sieci POPiHN nie posiada danych) było umieszczone na 4323 obiektach, z czego 4264 prowadziły na koniec roku sprzedaż paliw. Pozostała

część była w trakcie remontów lub modernizacji. Liczba stacji aktyw nych zwiększyła się zatem, w po równaniu do grudnia 2020 r., o pra wie 3 proc. Ten przyrost to skutek nowych inwestycji, uruchomienia części stacji po okresie moderniza cji i przejęcie części stacji od sekto ra niezależnego. W grupie trwały prace nad optymalizacją lokalizacji stacji w sieciach i nową popande miczną polityką sprzedażową. Re zultatem zmian był w grupie PO PiHN wzrost liczby stacji własnych działających w formule COCO i CODO o 2,7 proc. do 2924 i stacji działających w ramach franczyzy DOFO o 4 proc. do 1050. Format

DODO zmniejszył się o 1 proc. do 290 obiektów.

Sklepy przy stacjach

Skutkiem zwiększenia liczby stacji paliw należących do firm członkow skich POPiHN był wzrost ilości skle pów działających na tych obiektach.

Na koniec 2021 r. POPiHN dyspono wał wiedzą o działalności sklepów skojarzonych ze stacjami firm człon kowskich organizacji w liczbie 3175 (o 98 więcej, niż w 2020 r.), a z tej licz by 3130 (o 97 więcej, niż w 2020 r.) prowadziło działalność handlową na koniec roku. Wraz z większą licz bą sklepów wzrastały też ich obro ty. Jak wspomniano powyżej, PO

PiHN nie dysponuje informacjami ze wszystkich sklepów, które dzia łają przy stacjach z logo firm człon kowskich organizacji, gdyż formuła DOFO i DODO dopuszcza pewne go rodzaju swobodę w zakupach artykułów do sklepu i pewne od stępstwa od polityki sprzedażowej realizowanej w przypadku sklepów na stacjach CODO i COCO.

Tym samym, franczyzodawcy nie mają pełnych danych o sprzedaży sklepowej w obiektach innych niż stacje własne. Do analiz użyto za tem tylko informacji otrzymanych od spółek zrzeszonych z tych skle pów, do obrotów których firmy mają dostęp, i które były aktywne

na koniec 2021 r. Sprzedaż tej gru py placówek handlowych wzrosła łącznie o 9,9 proc. i wyniosła około 6,5 mld zł. Obroty pojedynczego statystycznego sklepu powiększyły się o 6,3 proc. i kształtowały się śred nio na poziomie około 2,1 mln zł.

Mniejsze ograniczenia = wyższa sprzedaż

Wyższa sprzedaż była skutkiem zniesienia ograniczeń epidemicz nych (szczególnie w przypadku małej gastronomii), zwiększenia oferty handlowej i częstszych wizyt klientów na stacjach paliw – rów nież tych, którzy przyczynili się do wzrostu floty samochodowej w Pol sce poprzez zakup nowego lub używanego pojazdu. W okresie ku mulacji ograniczeń pandemicznych stacje paliw – szczególnie w mniej szych miejscowościach – były jedy nymi punktami zaopatrzenia lud ności w najpotrzebniejsze artykuły, w tym do ochrony sanitarnej. Sta cje i zlokalizowane na nich sklepy działały bez przerw, zapewniając pracownikom i klientom należytą ochronę przeciwepidemiczną – za równo na zewnątrz w obszarze dystrybutorów, jak i w sklepie. Te ówczesne działania przyniosły też efekty w 2021 r. kiedy ograniczenia epidemiczne były już znacznie mniej odczuwalne. Klient przywią zuje się do miejsc, gdzie otrzymuje to, na czym mu najbardziej zależy –bezpieczeństwo, szybkość i kom pleksowość obsługi.

Wykres 7 obrazuje łączną sprze daż sklepów przy stacjach paliw w poszczególnych miesiącach roku w porównaniu do analogicznych miesięcy 2020 r. Wyraźnie widać nie zbyt dobry początek roku – w 2020 r. w tych dwóch miesiącach obroty były historycznie rekordowe – bar dzo dobry okres w miesiącach po równania do I. lockdownu, nieco słabsze obroty w miesiącach waka cyjnych (w 2020 r. rodacy masowo podróżowali po kraju w ramach odreagowania ograniczeń) i bar dzo dobrą końcówkę roku – w po równaniu do powrotu częściowych restrykcji covid-owych w 2020 r.

Sprzedaż regionachw poszczególnychpaliw

Odbudowa rynku po okresie ograniczeń epidemicznych tylko w niewielkim stopniu zmieniła geograficzny rozkład sprzedaży pa liw silnikowych w Polsce. Informa cje do tego zestawienia zostały pozyskane od firm członkowskich POPiHN, ale można je z dużym prawdopodobieństwem przenieść na całą sprzedaż detaliczną paliw silnikowych w Polsce. Tradycyjnie, najwięcej paliw samochodowych sprzedano w województwie mazo wieckim, a najmniejszy popyt noto wano w województwie opolskim. Sprzedaż w 5 województwach wciąż przekracza wielkość sprzedaży w pozostałych 11.

Stacje firm członkowskich POPiHN w województwie mazowieckim, gdzie sprzedaż była największa, sprzedały 2,3 mln m sześc. paliw, a w opolskim – gdzie wolumen był najniższy – 0,4 mln m sześc. W tych województwach, gdzie sprzedaż całkowita była największa, najwię cej też sprzedano paliw premium. Rekord to Mazowsze z wynikiem 280 tys. m sześc. Dla porównania –w Opolskiem sprzedano takich pa liw tylko 43 tys. m sześc.

Wykres dotyczy łącznej sprzeda ży benzyn silnikowych, oleju napę dowego i autogazu. Dla każdego z tych gatunków paliw osobno no tuje się niewielkie odstępstwa od tego rozkładu, jednak są one na tyle małe, że można przyjąć, iż uogólnienie w pełni pokazuje roz kład detalicznej sprzedaży paliw silnikowych w kraju.

Atak Rosji na Ukrainę a rynek paliw w Polsce

Atak Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. wywołał nagłą reakcję ryn ków na całym świecie. Kontrakty terminowe na ropę Brent odnoto wały najwyższe ceny od kilku lat, zbliżając się do 130 USD za baryłkę. Było to skutkiem tego, że rynek za kładał wprowadzenie daleko idą cych sankcji na Rosję, które miały objąć też import surowców ener

getycznych. Warto zauważyć, że w 2020 r. rosyjska ropa odpowiada ła za ok. 25 proc. zapotrzebowania UE. W krótkiej perspektywie zastą pienie tych dostaw byłoby poważ nym wyzwaniem logistycznym. Na całym świecie jest jednak wiele złóż ropy, z których w ciągu kilku miesięcy można zwiększyć wydo bycie.Rosja z państwami ościennymi (tzw. Wspólnota Niepodległych Państw) dysponuje złożami ropy o pojemności blisko 150 mld bary łek, tymczasem państwa Zatoki Perskiej są w posiadaniu złóż sza

Nagłe zwiększenie popytu na paliwa i wzrost cen Opisane wydarzenia miały wy raźny wpływ na sytuację w Polsce. W pierwszych dniach po rozpoczę ciu inwazji Rosji na Ukrainę, obser wowane było zjawisko nagłego wzrostu popytu na paliwa. Mieli śmy do czynienia z kolejkami, a na wet chwilowymi brakami benzyny i oleju napędowego na stacjach pa liw. Zostały wdrożone środki zarad cze, uruchomiono zapasy handlowe, zwiększono produkcję w rafine riach i zintensyfikowano dostawy. Dostępność benzyn i oleju napę

błyskawiczny wzrost cen paliw w hurcie, co wywołało gwałtowne podniesienie cen paliw w obrocie detalicznym.

Ryzykowne zakupy na zapas

cowanych na prawie 850 mld ba ryłek, a w Ameryce Północnej znajdują się złoża ok. 250 mld ba ryłek. Stany Zjednoczone Ameryki razem z OPEC są w stanie uspoko ić rynek.Zinicjatywy amerykańskiej zosta ły podjęte decyzje o zwiększeniu wydobycia w niektórych państwach (m.in. USA, Wielka Brytania, Norwe gia). Ponadto, rozważane jest po nowne otwarcie światowego rynku na ropę z Iranu oraz Wenezueli. Ta kie działania wymagają jednak cza su. Rozmowy trwają, a ich wyniki będą odczuwalne przez konsumen tów na całym świecie.

dowego na stacjach paliw została utrzymana.Rosyjskiatak wywołał lęk u wie lu kierowców. Przed stacjami pa liw w całej Polsce powstały kolejki samochodów. Motywacją do spę dzenia kilku godzin w oczekiwa niu na dostęp do dystrybutora była nie tylko obawa przed nagłą niedostępnością paliwa, ale też pogłoski o spodziewanym skoko wym wzroście cen. W tym wyjąt kowym przypadku plotki wyprze dziły fakty: nagły wzrost ceny kontraktów na ropę, przy jedno czesnym osłabieniu polskiej walu ty względem dolara, złożyły się na

W obliczu narastającej paniki, niektórzy kierowcy podejmowali ryzykowne zakupy na zapas, często z naruszeniem przepisów dotyczą cych przewozu i magazynowania materiałów niebezpiecznych, do których zalicza się paliwo. Łańcuch dostaw paliw jest złożony i efekt masowej paniki krótkotrwale zabu rzył rynek. Sytuację udało się szyb ko opanować. Podobne zachowania miały już miejsce podczas wzmo żonej sprzedaży w 2020 r., jednak na znacznie mniejszą skalę. W celu zabezpieczenia dostępności paliwa dla wszystkich klientów, stacje pa liw decydowały się na ograniczenie ilości litrów do zatankowania przez jednego

Wykres 10: Struktura 2021 r. [%]

Zaobserwowanakierowcę. nagła panika wśród konsumentów wymaga sta nowczego komentarza: wszelkie pogłoski o możliwym ograniczeniu dostępności paliwa są nieprawdzi we. Paliwa w Polsce mamy pod do statkiem, magazyny w bazach paliw są pełne. Krajowe zapasy wystarczą

na ponad 3 miesiące. Rurociągiem z kierunku wschodniego ciągle pły nie surowiec, a dzięki Naftoportowi jesteśmy w stanie pokryć całe kra jowe zapotrzebowanie ropą do starczaną przez tankowce.

Metodologia Raportu

POPiHN, w oparciu o dane uzy skane od firm członkowskich orga nizacji oraz wyniki całego rynku sprzedaży dla ostatecznych od biorców, corocznie analizuje zmia ny i trendy zachodzące w segmen cie detalicznej sprzedaży paliw płynnych. Reprezentatywność pró by, na podstawie której oceniane są zmiany zachodzące na rynku zwiększa się wraz z przyłączaniem do organizacji nowych firm człon kowskich oraz z rozbudową sieci

stacji paliwowych administrowa nych przez te firmy. W 2021 r. liczba takich obiektów wzrosła do 4404 (z uwzględnieniem stacji partner skich Slovnaft) i stanowiła na ko niec omawianego roku 56 proc. wszystkich stacji paliwowych dzia łających w Polsce – ogólnodostęp nych i sprzedających co najmniej 2 rodzaje paliw (benzyny silnikowe oraz olej Głównymnapędowy).narzędziem prowa

dzonej analizy są informacje do starczane przez spółki członkow skie POPiHN, a dopełnieniem całego obrazu rynku jest, aktualizo wana na bieżąco, baza infrastruktu ry paliw płynnych prowadzona przez Urząd Regulacji Energetyki. Korzystając z tych dwóch źródeł dokonano w miarę dokładnego

określenia rzeczywistej liczby punktów sprzedaży paliw. Pozwoli ło to na odniesienie zaobserwowa nych u największych operatorów rynku trendów na cały rynek stacji paliw w Polsce. Założono, że pew ne niewielkie różnice występują w politykach sprzedażowych po szczególnych operatorów, ale ge neralne trendy są zgodne, niezależ nie od wielkości sieci detalicznej. Jest to też spowodowane stałym podążaniem mniejszych sieci stacji paliw za zmianami zachodzącymi u największych udziałowców rynku detalicznego. W formule przyjętej do analizy – stacje ogólnodostęp ne i sprzedające co najmniej benzy ny silnikowe i olej napędowy – funk cjonowało w Polsce na koniec 2021 r. nieco ponad 7,8 tys. stacji paliw.

Próba wybrana do analizy obej muje 56 proc. rynku stacji. Pozosta łe obiekty należą do operatorów niezrzeszonych w POPiHN i uzyska nie od nich jakichkolwiek informa cji o wynikach rynkowych jest dość trudne. Ocena całego rynku jest więc oszacowaniem dokonanym poprzez przeniesienie wyników i doświadczeń największych opera torów na pozostałą część rynku i bardziej wskazuje trendy niż rze czywiste działania mniejszych ope ratorów, szczególnie tych, którzy nie są powiązani w alianse czy gru py zakupowe. n

Źródło publikacji: Przemysł i handel naftowy. Raport roczny 2021, Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naf towego, Warszawa 2022.

REKLAMA

LPG W POLSCE W 2021-2022LATACH

Wojna na Ukrainie, import produktu z kierunku wschodniego oraz problemy związane z wszystkim nośnikami energii w 2022 roku powodują, że dane o rynku w 2021 r. mają charakter praktycznie statystyczny. Branża LPG aktualnie analizuje oraz przygotowuje się do wyzwań w najbliższej przyszłość, w tym starając się zapewnić dostępność produktu na rynku w rozsądnych cenach.

Andrzej Olechowski, dyrektor generalny, Polska Organizacja Gazu Płynnego (POGP)

Całkowita

konsumpcja gazu płynnego LPG w Polsce w 2021 r. wyniosła 2 435 tys. ton, co oznacza, że w stosunku do 2020 r. nastąpił wzrost o 4,1 proc. Mając na uwadze utrzymującą się sytuację pandemiczną związaną z COVID-19 należy uznać osiągnię ty poziom konsumpcji za zadowa lający. Polski rynek ciągle bazuje na dostawach zewnętrznych z uwagi na ograniczone możliwości tech nologiczne produkcji krajowej. Po ziom produkcji LPG z przeznacze niem na rynek wyniósł 500 tys. ton i spadł o 5,7 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Polscy produ

cenci (PKN Orlen, GK Lotos, PGNiG) ze swoich zakładów w Polsce dostar czyli łącznie 20,5 proc. krajowego zapotrzebowania na ten produkt, przy założeniu, że cały strumień produktu od tych firm skierowany byłby wyłącznie na rynek polski.

Dostawy produktu z importu wyniosły 2 160 tys. ton, co oznacza zwiększenie dostaw o 120 tys. ton, tj. 5,9 proc. wzrostu w stosunku do roku poprzedniego. Utrzymująca się od wielu lat stosunkowo wyso ka zależność od importu jest trwałą cechą naszego rynku. Z uwagi na dy wersyfikację dostaw oraz rozwiniętą infrastrukturę logistyczną, sytuacja

nie budziła jednak specjalnych obaw w 2021 r. Firmy z branży LPG, tak jak w latach ubiegłych, nie odnoto wały znaczących zakłóceń w zaopa trzeniu produktu na rynek, jakkol wiek stosunkowo trudnym okresem dla dostawców gazu LPG była sytu acja związana z zakazem importu produktów ropopochodnych po chodzenia białoruskiego od po czątku drugiego półrocza 2021 r. Na wysokość konsumpcji na ryn ku ma również wpływ wielkość eksportu (wywozu), który wyniósł 225 tys. ton w 2021 r., to jest o 5 tys. ton mniej niż rok wcześniej i ozna czało to spadek o 2,2 proc. r/r.

Według danych URE na dzień 31 grudnia 2021 r. koncesje na ob rót paliwami z zagranicą (OPZ) po siadały 44 firmy, z czego 36 firm miało prawo przywozić (importo wać) LPG w celu dalszej sprzedaży czy dystrybucji, w tym także prawo do eksportu (wywozu).

POGP sygnalizowała zbyt wysoki poziom wymaganych zabezpie czeń dla sektora gazu płynnego LPG i podobnie jak w przypadku koncesji OPC potrzebę pilnego przeglądu zapisów Prawa energe tycznego w tym zakresie. Według publikowanych przez URE reje strów infrastruktury paliwowej,

łączna pojemność magazynowa LPG w Polsce wynosiła około 105 tys. ton i nie uległa znaczącej zmianie w 2021 r. Ponad 55 proc. tej pojem ności zlokalizowana jest na termina lach granicznych (wschodnia część Polski), z czego prawie 1/3 w termi nalach morskich. Pojemności te używane były do działalności ope racyjnej, co oznacza, że praktycznie nie ma zapasów interwencyjnych LPG utrzymywanych w LPG.

W stosunku do 2021 r. kierunki dostaw nie uległy dużym zmianom, jakkolwiek nastąpiły istotne zmia ny w ilościach gazu przywiezionego z niektórych krajów. Głównymi do stawcami produktu do Polski były takie kraje jak Rosja i Szwecja. Tak jak w latach ubiegłych największym dostawcą w 2021 r. była Rosja, której udział w imporcie wyniósł 58,2 proc. (rok wcześniej 65,2 proc.). Spadek udziału Rosji w całym imporcie wy nikał przede wszystkim ze zwięk szenia dostaw produktu ze Szwecji, skąd dostarczono 20,3 proc. całego wolumenu importowanego pro duktu, podczas gdy rok wcześniej udział ten wynosił 15,8 proc. Szacuje się, że do Polski w 2021 r. przywie ziono prawie 1 257 tys. ton produk tu (spadek o 5,5 proc. r/r) pocho dzenia rosyjskiego.

W związku ze wzrostem importu produktu ze Szwecji oraz między innymi z Niderlandów i Belgii, udział importu z krajów UE wzrósł z 28,2 proc. w 2020 r. do 33,1 proc. całości dostaw importowych.

Łączny eksport (re-eksport) gazu płynnego z Polski wyniósł 225 tys.

ton (-2,2 proc. r/r). Największym odbiorcą produktu w 2021 r. były Niemcy, dokąd wywieziono 71 tys. ton (31,6 proc.). Odnotowano spa dek wielkości eksportu na Węgry, z poziomu 93 tys. ton w 2020 r. do poziomu 57 tys. ton (26,1 proc.). Do Republiki Czeskiej dostarczono 33 tys. ton (14,7 proc.), a na Słowa cję 27 tys. ton (12 proc.). Niderlandy odebrały 10,3 tys. ton, a na Ukrainę wywieziono transportem drogo wym 9,3 tys. ton.

Udział gazu do napędu pojaz dów samochodowych (autogaz) wyniósł 75,1 proc. w całości kon sumpcji wobec 74,1 proc. w 2020 r. Zwiększona aktywność gospodar cza, a tym samym mobilność spo łeczeństwa, przyczyniła się do wzrostu sprzedaży w tym segmen cie rynku. W 2021 r. odnotowano wzrost sprzedaży gazu do zbiorni ków oraz spadek sprzedaży gazu w butlach. Te dwa segmenty stanowi ły łącznie 24,9 proc. popytu na gaz płynny LPG.

W 2021 r. sprzedaż LPG do napę du pojazdów wyniosła 1815 tys. ton, oznacza wzrost w tym segmencie o 4,6 proc. w stosunku do roku po przedniego. Wzrost sprzedaży w tym segmencie o 80 tys. ton r/r spowodowany był m.in. większą mobilnością społeczeństwa po pierwszej fali COVID-19. Pomimo tego wzrostu wielkość konsumpcji w tym segmencie była jednak zde cydowanie niższa niż w latach 2016-2019.Nawynik sprzedaży wpływ miała również polityka finansowa pań

stwa w odniesieniu do tego nośni ka napędu. Utrzymująca się różnica cenowa pomiędzy ceną benzyny a ceną autogazu spowodowała pod trzymanie zainteresowania instala cjami gazowymi, co w rezultacie skutkowało zwiększoną sprzedażą. Aspekt ekonomiczny odgrywał szczególne znaczenie w drugiej połowie 2021 r., kiedy to odnoto wano znaczący trend wzrostowy cen wszystkich nośników energii. Jakkolwiek coraz bardziej po wszechna jest opinia o zaletach ekologicznych tego produktu na

dal aspekty ekonomiczne decydują o wyborze tego nośnika napędu,. Na koniec 2021 r. łączna liczba punktów napełniania pojazdów gazem skroplonym LPG wyniosła 7441, co oznacza wzrost o 32 w sto sunku do roku 2020. Według da nych URE w Polsce funkcjonowało 885 punktów oferujących tylko gaz płynny LPG i było to o 56 punktów mniej niż rok wcześniej. Indywidu alne moduły gazowe to 11,9 proc. wszystkich punktów sprzedaży tego produktu, a na stacjach paliw uloko wano pozostałe 88,1 proc. (6556).

Należy podkreślić, że wg ewidencji infrastruktury paliwowej prowadzo nej przez URE łączna liczba punktów sprzedaży autogazu nie uległa zna czącej zmianie od roku 2018, kiedy to odnotowano 7432 takie punkty.

Sytuacja makroekonomiczna, polityka operatorów paliwowych –polegająca na trwałym włączeniu autogazu do swojej oferty produk towej – powoduje zmniejszanie liczby modułów autogazowych (punktów oferujących wyłącznie ten produkt). Nadal z reguły zamykane są samodzielne punkty sprzedaży autogazu z uwagi na coraz niższą efektywność ekonomiczną. Pomi

mo takiej tendencji przewiduje się, że niezależne punkty tankowania pozostaną trwałym i charaktery stycznym elementem polskiego rynku autogazu. Szacuje się, ze ich udział będzie wynosił około 10 proc. wszystkich punktów sprzedaży au togazu. Biorąc pod uwagę liczbę wszystkich stacji paliwowych w Pol sce na koniec 2021 r. tj.7852, na tych stacjach zlokalizowano 6556 mo dułów gazowych. Oznacza to, że na 83,5 proc. stacji możemy zatanko wać gaz płynny LPG.

Według ostatnich danych GUS szacuje się, że na początku 2021 r. ogólna liczba samochodów osobo

wych zasilanych gazem skroplo nym wyniosła 3388 tys., co ozna czało wzrost netto o prawie 61 tys., tj. wzrost o 1,8 proc. r/r. Według danych GUS (auta nieak tualizowane) 53,9 proc. wszystkich samochodów osobowych było z sil nikami benzynowymi, 32,1 proc. z ON, a 14,0 proc. to auta z instala cją

PolskaLPG. nadal jest liderem w Unii Europejskiej pod względem kon sumpcji autogazu, a także czwartym w kolejności krajem o największym zużyciu LPG do celów transporto wych na świecie (za Turcją, Rosją i Koreą Południową). Utrzymała

również drugą pozycję na liście krajów z największą liczbą samo chodów zasilanych gazem płyn nym oraz posiadających najwięcej punktów tankowania LPG. Polscy producenci i dystrybutorzy instala cji autogazowych, w tym zbiorni ków samochodowych zaliczani są do ścisłej światowej czołówki. Ogólne notowania cen nośników energii w 2021 r., a przede wszyst kim notowania ropy naftowej i gazu ziemnego, miały niewątpliwie swoje odzwierciedlenie w notowaniach cen gazu płynnego LPG w 2021 r. Jak wiadomo, gaz płynny jest pro duktem ubocznym procesu rafinacji ropy naftowej (40 proc. produkcji światowej) oraz pochodzenia natu ralnego – wydobycie to 60 proc. produkcjiŚredniorocznaświatowej.ważona cena hur

towa autogazu w 2021 r. wyniosła 2,09 PLN za litr i była wyższa o 57 gro szy (37,8 proc.) od ceny w 2020 r. Należy podkreślić, że w okresie od początku lipca do końca 2021 r. średniomiesięczne ceny wynosiły zdecydowanie ponad 2 PLN/l, osią gając nawet poziom 2,65 PLN/l w listopadzie, kiedy to cena hurto wa była większa o ponad 1 PLN/l w stosunku do listopada 2020 r. W 2021 r. odnotowano też rekor dowo wysoką różnicę w wysokości prawie 1 PLN/l pomiędzy najwyż szą średniomiesięczną ceną auto gazu (listopad) a najniższą ceną (styczeń). Dokładne dane o śred niomiesięcznych cenach hurto

wych autogazu w ujęciu krajowym i w podziale na województwa pu blikuje portal e–petrol.pl, zajmują cy się kompleksowo notowaniami cen gazu płynnego LPG.

Według tych danych średnio roczna cena autogazu wyniosła 2,69 PLN/l w 2021 r. i była wyższa o 64 grosze (31,1 proc.) w stosunku do ceny w 2020 r. Podobnie jak w przypadku cen hurtowych auto

gazu, ostatnie miesiące 2021 r. to czas najwyższych notowań cen de talicznych autogazu, kiedy to śred niomiesięczne ceny wynosiły 3,16 PLN/l w październiku, a około 3,32 PLN/l w listopadzie i grudniu. Średnioroczna cena detaliczna autogazu wzrosła o 64 grosze r/r, ale cena detaliczna wzrosła o około 1 PLN/l w 2021 r. w porównaniu z 2020 r. Różnica pomiędzy śred

nioroczną ceną detaliczną benzyny EU 95 wyniosła 2,76 PLN/l w 2021 r. i była większa nawet niż cena litra autogazu. Nieznacznie spadła jed nak konkurencyjność autogazu w stosunku do benzyny EU 95 w uję ciu procentowym. W 2021 r. śred nioroczna cena detaliczna autoga zu wyniosła 49,3 proc., podczas gdy rok wcześniej było to 46,1 proc., a dwa lata wcześniej prawie 43 proc. W grudniu 2021 r. cena detaliczna autogazu stanowiła już 56,1 proc. ceny detalicznej benzyny EU 95. Według wielu specjalistów po ziom 60 proc. stanowi pewnego rodzaju granicę, powyżej którego zmniejsza się zdecydowanie zainte resowanie instalacjami LPG mając na uwadze zwiększone o 10-15 proc. zużycie gazu w porównaniu z ben zyną. Istotnym czynnikiem wpły wającym na zachowania klientów jest jednak bezwzględny poziom cen obu nośników napędu. Wyższy poziom cen detalicznych oznacza również większą bezwzględną róż nicę cenową pomiędzy tymi pali wami, co w rezultacie przekłada się na krótszy okres zwrotu kosztów instalacji.W2021

r. kierowca pojazdu tan kujący 35 litrów benzyny zapłacił więcej o 82,5 PLN, niż gdyby zatan kował 40,3 litrów autogazu, przy założeniu, że samochód spalałby o 10-15 proc. więcej autogazu niż benzyny. Jeśli samochód spala śred nio 8 l/100 km benzyny, czyli około 9,2 l/100 km gazu, to używając gazu do napędu pojazdu i przejeżdżając 100 km, dany kierowca mógł zaosz czędzić 18,9 PLN. Oznacza to, że je śli w skali roku dany kierowca prze jechałby tylko 10 tys. kilometrów, jego oszczędności mogły wynosić 1890

ObciążeniaPLN. fiskalne mają znaczą cy wpływ na ostateczną cenę deta liczną autogazu. W 2021 r. opłaty i inne podatki wynosiły:

• Podatek akcyzowy – 644 PLN/t (do 20.12.2021 r.)

– 344 PLN/t (do 31.12.2021 r.)

• Opłata paliwowa – 198,25PLN/t

• Opłata zapasowa – 99 PLN/t

• Podatek VAT - 23 proc.

W 2021 r. obniżono stopę podat ku akcyzowego o 16 PLN od 1 stycz nia 2021 r. w porównaniu do 2020 r., a następnie w ramach działań anty inflacyjnych na okres od 21 grud nia do 31 grudnia 2021 r. stawkę podatku akcyzowego obniżono do 344 PLN/t. Opłata paliwowa wzro sła o 10,7 PLN/t. Należy podkreślić, że rożne są obciążenia fiskalne w poszczególnych sektorach rynku gazu płynnego. Opłatę zapasową w wysokości 99 PLN/t zobowiązani są zapłacić wszyscy producenci i handlowcy, a podatek VAT w wy sokości 23 proc., zobowiązani byli naliczać i odprowadzać podmioty aktywne we wszystkich sektorach rynku w 2021 r. niezależnie od prze znaczenia produktu.

Na początku 2022 r. wprowadzo no mechanizmy tarczy 2.0 (mniej szy VAT na autogaz) oraz ustalono podatek akcyzowy na autogaz w wysokości 387 PLN/1000 kg.

Wojna na Ukrainie spowodowała szereg problemów dla branży LPG, w tym gwałtowny wzrost cen zaopa trzeniowych w marcu 2022 r., jak również szereg problemów logistycz nych związanych z zapewnieniem towaru na rynku. W końcu kwietnia władze polskie zdecydowały się na umieszczenie firmy Novatek Green Energy na liście sankcyjnej pod miotów, które nie mogą prowadzić działalności gospodarczej w Pol sce, a w tym importu LPG z Rosji.

Koniec pierwszego półrocza to problemy z kilkuset cysternami ko lejowymi firmy Novatek z gazem, które stwarzały realne zagrożenie dla szeroko rozumianego bezpie czeństwa. Szereg firm podjęło decy zje o zaprzestaniu importu produk tu z Rosji, zmieniając jednocześnie logistykę dostaw importowych.

Sporym zaskoczeniem dla bran ży okazały się jednak wyniki pierw szego półrocza 2022 r. w odniesieniu do dostaw importowych. Według danych z Ministerstwa Finansów do Polski przywieziono 1182 tys. ton produktu w okresie styczeń-czer wiec, podczas gdy w analogicznym czasie w 2021 r. było to 962 tys. ton (wzrost o 220 tys. ton. r/r)

W całym 2021 r. globalny przy wóz wyniósł 2 159 tys. ton. z czego 582,6 tys. ton (27 proc.) dostarczo no droga morską, a 1117 tys. ton (54,6 proc.) koleją oraz 295,9 tys. ton (13,8 proc.) transportem dro gowym.Wpierwszej połowie 2022 r. transportem morskim dostarczono 427,9 tys. ton (36 proc.), kolejowym 625,1 tys. ton (53 proc.), a drogo wym 96,8 tys. ton (8 proc.). Powyż sze dane jednoznacznie pokazują stopniową zmianę rodzaju środka transportu oraz związane są ze zmianą kierunku dostaw.

Kolejnym zaskoczeniem jest fakt, że w okresie styczeń-czerwiec 2022 r. import z Rosji spadł tylko o 9 tys. ton r/r (605 tys. ton w 2021 r. wobec 596 tys. ton). Warto zauwa żyć, ze w ciągu pierwszych sześciu miesięcy przywieziono 380 tys. ton ze Szwecji, podczas gdy rok wcze śniej był to 182 tys. ton, a w całym 2021 r. było to 441 tys. ton z tego kraju.Zinnych

państw dostarczono w pierwszym półroczu 2022 r. na stępujące ilości: • UK 14,4 tys. ton, • Niderlandy 10,6 tys. ton, • Belgia 15,1 tys. ton, • Norwegia 16,7 tys. ton, • Litwa 43 tys. ton.

Warto odnotować import z Ka zachstanu w wysokości 47 tys. ton oraz z Niemiec: 17,5 tys. ton.

Dodatkowo do kraju sprowadzo no w pierwszym półroczu 2022 r., 123 tys. ton produktu o kodzie 2901 1000 z czego drogą morską 67,2 tys.

Eksportton.w pierwszym półroczu 2022 r. wyniósł 166,8 tys. ton (bez 2901), w tym 56 tys. ton wywiezio no do Ukrainy.

Podstawowym problemem oraz wyzwaniem, przed którym stoi ak tualnie branża, jest zapewnienie dostaw produktu w okresie zimo wym, a w szczególności po 1 stycz nia 2023 r. Według zapowiedzi rządowych ma być wprowadzony zakaz importu węglowodorów (w tym LPG) z Rosji. Brak precyzyj nej informacji, czy będzie to kolej ny pakiet sankcji europejskich, czy też inicjatywa krajowa – polska. Ak tualna sytuacja na rynku nośników energii, w tym gazu ziemnego, wę gla oraz ropy powoduje olbrzymią niepewność całego społeczeństwa, co do najbliższej przyszłość. Dostęp ność produktów, ich cena to pro blem dla całej gospodarki, w tym dla pojedynczych konsumentów. Wcześniej opracowane progno zy dla całego rynku gazu płynnego LPG praktycznie zdezaktualizowały się. Wojna na Ukrainie, zmiana kie runków dostaw produktu, prawdo podobna zmiana opracowanej w lipcu 2021 r. nowej polityki kli matycznej (tzw. pakiet Fit for 55),

wzrastające ceny nośników energii to tylko niektóre czynniki mające bardzo istotny wpływ na funkcjo nowanie rynku gazu płynnego w najbliższejJakkolwiekprzyszłości.wpierwszym półro czu 2022 r. nastąpił wzrost globalnej sprzedaży LPG w Polsce o 8,5 proc. w stosunku do pierwszego półrocza 2021 r., to ostatnie zapowiedzi władz państwowych o pracach nad nało żeniem sankcji na import LPG z Ro sji powodują dużą niepewność co do sytuacji tak pod koniec 2022 r., jak również po 1 stycznia 2023 r. Od rębną kwestią jest propozycja władz państwowych o dodatku w wyso kości 500 złotych dla gospodarstw domowych w związku z aktualną sytuacją na rynku nośników ener gii. POGP stoi na stanowisku, że kwota ta ma wymiar praktycznie symboliczny, a nie odzwierciedlają cy rzeczywisty wzrost cen tego produkt, również w porównaniu do innych nośników energii. n Więcej informacji w Raporcie Rocz nym POGP na stronie www.pogp.pl

POJAZDY ELEKTRYCZNE ZDOMINUJĄ 70 PROC. RYNKU JUŻ W 2040 R.

Popyt na całkowicie elektryczne samochody (BEV) wzrośnie w Europie do ok. 50 proc. w 2030 r. i do ok. 70 proc. w 2040 r. – wynika z analizy Element Energy i Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA), która objęła siedem europejskich rynków. Autorzy raportu „Elektromobilność – Czy to jedyna droga?”, wskazują ponadto, że zdynamizowanie popytu na zeroemisyjne samochody o ok. 30 proc., może nastąpić w przypadku wczesnego upowszechnienia dedykowanych platform lub o 8 proc. przy zintensyfikowanym rozwoju publicznej infrastruktury ładowania. Niezmiennie kluczowym wzywaniem sektora e-mobility pozostaje cena zakupu.

Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych

Raport

„Elektromobilność –Czy to jedyna droga?” zawie ra szereg scenariuszy rozwo ju rynku w zakresie popytu na poszczególne rodzaje napędów do 2050 r. Analiza objęła siedem euro pejskich rynków (Hiszpania, Fran cja, Włochy, Niderlandy, Niemcy, Wielka Brytania, Polska) w których w ciągu roku rejestruje się łącznie ok. 80 proc. nowych samochodów w Europie.

— Badanie konsumenckie realizo wane w ramach niniejszego raportu było dotychczas największym tego typu projektem w Europie. Do ankiet przystąpiło ponad 14 tys. responden

tów, którzy są nabywcami wyłącznie nowych samochodów. Łącznie ze brano ponad 112 tys. odpowiedzi, na podstawie których dokonano 35 wariantowych analiz dla każdego badanego rynku – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający Pol skiego Stowarzyszenia Paliw Alter natywnych (PSPA).

Na do elektromobilnościkursie

Autorzy raportu przewidują, że od 2025 r. popyt wśród europej skich nabywców nowych samo chodów na pojazdy całkowicie elektryczne (BEV), który w 2020 r.

stanowił ok. 5 proc., przewyższy inne układy napędowe, a do roku 2030 i 2040 osiągnie odpowiednio poziom ok. 50 proc. i 70 proc. W przypadku pozostałych napę dów zelektryfikowanych popyt na klasyczne hybrydy (HEV) osiągnie szczyt w 2024 r. i zmniejszy się po niżej 10 proc. do 2040 r. W przy padku hybryd typu plug-in (PHEV) popyt wzrośnie w krótkim okresie do 20 proc. (w 2025 r.), napędzany spadającymi cenami akumulato rów, a następnie zmniejszy się do 10 proc. do 2050 r. — Wyniki badania jednoznacznie obalają tezy mówiące, że europejscy

nabywcy nowych pojazdów nie chcą kupować samochodów całkowicie elektrycznych. Kluczowym czynni kiem wpływającym na decyzje zaku powe pozostaje niezmiennie cena pojazdu, którą w głównej mierze de terminuje koszt akumulatorów trak cyjnych. W tym zakresie oczekujemy utrzymania trendu spadkowego, który obserwujemy od 2010 r. Z ra portu wynika, że koszty produkcji pojazdów BEV zostaną obniżone o 25 proc., a do 2028 r. ceny zakupu dla wszystkich segmentów samo chodów zrównają się. Ma na to wpływ m.in. obniżenie kosztów pro dukcji baterii. W latach 2010-2021

koszt jednej kWh (akumulator lito wo-jonowy) spadł o 89 proc., a w la tach 2020-2030 możemy oczekiwać kolejnych spadków o 58 proc., co w połączeniu z unijnymi i lokalnymi regulacjami może przyczynić się do gwałtownego rozwoju elektromobil ności – komentuje Maciej Mazur

Boom na elektrycznepojazdywPolsce

W najbliższych latach możemy oczekiwać, że polski rynek będzie rozwijał się z podobną tendencją jak: hiszpański, włoski, brytyjski czy francuski – wynika z analizy Ele ment Energy. Przewiduje się, że do 2025 r. popyt na BEV będzie więk szy niż na jakikolwiek inny układ napędowy, a do 2035 r. osiągnie między 54 proc. a 91 proc. całkowi tego popytu na nowe samochody, w zależności od rynku. Potwierdza to również opracowana przez PSPA, najnowsza edycja cykliczne go raportu „Polish EV Outlook”, z której wynika, że udział nowych BEV wyniesie w Polsce 13,9 proc. w 2025 r. Potencjał wzrostu tego segmentu odnotowywano już we wcześniejszych latach. W 2021 r. na krajowym rynku zarejestrowano prawie 2-krotnie więcej samocho dów całkowicie elektrycznych niż w roku 2020 r. i niemal 4-krotnie więcej niż w 2019 r.

— Flota samochodów całkowicie elektrycznych w Polsce będzie stale się powiększać i to jest niezwykle po zytywny sygnał dla całego naszego rynku. Ponadto, fakt, że pod wzglę dem poziomu popytu nie pozostaje my w tyle za resztą Europy, napawa optymizmem na kolejne lata. W tym zakresie nie możemy oczywiście oczekiwać wolumenów sprzedażo wych zbliżonych do poziomu przy kładowo Francji czy Wielkiej Brytanii, gdzie w 2020 r. sprzedawano ponad 1,5 mln nowych samochodów pod czas gdy w Polsce było to ok 0,4 mln sztuk. Musimy pamiętać, że dane prezentowane w raporcie to stosunki procentowe ogólnej sprzedaży, za tem wyniki końcowe w naszym kraju będą kilkukrotnie mniejsze stosow nie do parku nowo rejestrowanych

Syntetyczne nie są rozwiązaniempaliwa

W raporcie Element Energy po ruszono również kwestię e-paliw, czyli neutralnych pod względem emisji dwutlenku węgla paliw syn tetycznych, wytwarzanych z odna wialnych źródeł energii. Nawet w optymistycznych scenariuszach, dotyczących przyszłych kosztów syntetycznych paliw kopalnych, pojazdy spalinowe napędzane e-paliwami nie stanowią w opinii konsumentów atrakcyjnej alterna tywy dla wariantów całkowicie elek trycznych. Wprowadzenie e-paliw zwiększa bowiem koszty eksplo atacji samochodów dla wszystkich konsumentów, zachęcając nabyw ców nowych aut do wyboru wa riantów całkowicie elektrycznych, a zarazem najmocniej uderzając w najbiedniejsze grupy społeczne.

Zgodnie z prezentowanym ra portem, e-paliwa mogłyby zyskać ekonomiczną rentowność w przy padku długoterminowych dotacji rządowych oraz zniesienia opłaty paliwowej do czasu zrównania się cen z konwencjonalną benzyną. Eksperci zakładają jednak, że mo głoby to nastąpić dopiero w 2037 r. Bardziej opłacalne z perspektywy konsumentów są nowe pojazdy BEV. Według optymistycznego sce nariusza, oszczędności w zakresie całkowitych kosztów posiadania (TCO) mogą wynieść nawet 23 proc. w odniesieniu do wariantów kon wencjonalnych zasilanych e-pa li wami.

Czynniki, które mogą zwiększyć popyt na BEV

Na potrzeby raportu założono również scenariusze nadprogra mowe, których zadaniem było wskazanie, jak kluczowe z perspek tywy konsumenta czynniki, takie jak np. cena czy dostęp do rozbu dowanej infrastruktury ładowania, mogą wpłynąć na popyt na EV. Analizy wykazały, że upowszech nienie dedykowanych platform do

Wykres 1: Łączny udział popytu na układy napędowe wśród konsumentów w latach 2020-2050 dla siedmiu badanych rynków (ok. 80% łącznych rejestracji samochodów w UE + EFTA + Wielkiej Brytanii).

Źródło: Element Energy i PSPA.

Wykres 2: Popyt konsumentów na pojazdy BEV według rynków w latach 2020-2050.

Źródło: Element Energy i PSPA.

Wykres 3: Popyt na pojazdy całkowicie elektryczne w scenariuszach, w których wprowadzane są tanie e-paliwa.

Źródło: Element Energy i PSPA.

Wykres 4: Popyt konsumentów na pojazdy BEV według rynków w latach 2020-2050.

Źródło: Element Energy i PSPA.

pojazdów elektrycznych pozwala na wzrost popytu na poziomie na wet ok. 30 proc., podczas gdy

wczesny rozwój punków ładowa nia pozwala zwiększyć ten wskaź nik o 7 proc. n

pojazdów – komentuje Maciej Ma zur

DESKRYPCJA* ‘22

W mojej ocenie rok 2022, rok agresji Rosji na Ukrainę zapisze się w historii jako data graniczna, od której należy zacząć na dobre liczyć XXI wiek, który przebudował nasze myślenie, nasze postrzeganie świata, nasze zachowania choćby najprostsze z „korzystaj, bo posiadasz” na „doświadczaj nie posiadając” (już nie trzeba siedzieć nad książką w bibliotece – wiedza jest dostępna w Internecie; auto; rower; dom – można korzystać nie będąc właścicielem – wystarczy tylko chcieć).

dr inż. Andrzej P. Sikora, prezes Instytutu Studiów Energetycznych

Ten rok ’22 zapisze się jako data końca dominacji do staw rosyjskich węglowodo rów w Europie Środkowej i Wschod niej, jako rok horrendalnie wysokich spekulacyjnych cen energii. Czy będzie to data graniczna, od której będziemy liczyć czas transforma cji? Gdyby jeszcze okazało się, że mamy technologię pozyskiwania efektywnie i tanio wodoru – czego się spodziewam, i dodatni bilans energetyczny fuzji jądrowej, czego nie wykluczam, obserwując przeło mowe prace kilku laboratoriów światowych. W Polsce historia zapi sze go jako data powstania Koncer

nu Multienergetycznego PKN Orlen (po rozparcelowaniu Lotos, przeję ciu PGNiG) i bezprecedensowego wejścia na rynek Europy Środkowej Saudi Aramco, które bezwzględnie, niewinnie zaproszone, za niewielką cenę skorzystało z zawieruchy wo jennej wywołanej przez Rosję otwie rając swoje pozycje w obszarze, który dotąd był poza ich nie tylko chęciami, ale i możliwościami.

Zacznę od kilku zdań, które przy szły mi do głowy obserwując lipco wą wizytę prezydenta USA w Izra elu i Arabii Saudyjskiej. Oczywiste, że szczegóły negocjacji amerykań sko-saudyjskich są utrzymywane w

* Przyp. red. za Słownikiem wyrazów obcych, Warszawa 1996, s. 226. deskrypcja <łac. descriptio>

1. opis, opisanie.

2. log. wyrażenie niebędące imieniem własnym, mające jeden desygnat lub więcej desygnatów.

tajemnicy. Ale kiedy piszę ten ko mentarz, rynek ropy naftowej oczekuje, że członkowie kartelu OPEC+ spotykając się w celu omó wienia kwot produkcyjnych, będą próbować przekonać kartel do zwiększenia dostaw, a rynek już dyskontuje to niższymi cenami ropy. Jesteśmy w trzecim kwartale roku, gdzie Rosja jest determino wana wywołaną przez siebie agre sją, nadspodziewanym oporem Ukraińców, ale także innych krajów byłego ZSRR z Kazachstanem na czele, Azją, która czerpie korzyści pełnymi garściami i Krajami Arab skimi, które mówią, że to „nie jest

ich wojna”. Rozwój sytuacji w Ukra inie oraz na rynkach ropy i gazu jest dynamiczny i niestabilny, ale większość obserwatorów zgadza się, że działania wojenne w terenie prawdopodobnie będą się prze dłużać. Narzucające się scenariusze drastycznej zmiany to:

• III wojna światowa – w tym opcja nuklearna,

• zmiana reżimu w Rosji – także z eskalacją konfliktu,

• rozbicie Rosji na mniejsze państwa i strefy wpływów (Chiny, Indie, byłe kraje ZSRR, Japonia, USA, UE?).

• W przeciwnym razie rynek pozo stanie w obliczu „cichego przero

bu” i zastępowania jak największej ilości rosyjskiej podaży. Oczywi ście rosyjska podaż nie jest jedy ną zmienną przy ocenie bilansu podażowo/popytowego. W rze czywistości można śmiało powie dzieć, że niepewność co do poda ży, popytu, handlu i logistyki nigdy nie była tak wysoka jak te raz. UE szybko przedstawiała stra tegię odejścia od rosyjskich su rowców, ale w obecnej sytuacji trzeba pamiętać, że te plany będą jeszcze wielokrotnie zmieniane, np. z uwagi na kolejne sankcje odwetowe Rosji obejmujące eks port surowców, lub inne, niepla nowane wydarzenia.

Wojna w Europie (jak to brzmi???), która ukazała wyjątkową sytuację gospodarczą i wymusiła na rosyj skich firmach stosowanie niespoty kanie wysokich rabatów na wszyst kie węglowodory (poza oczywiście gazem ziemnym – bez LNG), z któ rych żadnego nie można uznać naropychcą,nichuwzględnićsązagłodzić/zabićniejakosachmiałynych;wyrabatywyuzasadniony/zrównoważony/rynkozawdłuższejperspektywie.Takiedestabilizująrynekświatoiotwierająoknadla„wojenbandyckich”transakcji,któremiejscesporadyczniewczapokoju,astałysięobecnieoczywistącodziennością.Dlategokarteljużterazniechcącdojnejkrowy,jakądlanichkrajerozwinięte,musiinteresykrajówzachod(takżebogatejUnii),któreabyobniżeniewysokichcenipaliwpozytywniewpłynęłozatrzymanieinflacji,utrzymało

wzrost gospodarczy. Pomogłoby to również Europie zwiększyć ilość węglowodorów i zmniejszyć import ropy z WartoRosji.również zauważyć, że czerwcowa decyzja OPEC+ zapadła w tym samym dniu, w którym Unia Europejska (UE) przyjęła szósty pa kiet sankcji przeciwko Rosji. Przypo mnę, że pakiet ten nakłada częścio we embargo na import rosyjskiej ropy do UE i podważa rolę Moskwy jako ważnego gracza na rynku wę glowodorów, próbując ją politycz nieKrajemarginalizować.ZatokiPerskiej od samego początku, od 24 lutego br. mówiły, że „to nie jest ich wojna” także nie

chętnie podważając interes Rosji na rynku ropy naftowej, która jest członkiem OPEC+. Ta postawa de terminowana jest czystym pragma tyzmem, na którym także zyskują „upstreamowe” firmy amerykań skie, Afryka i Australia. Nawet bez aktywnej pomocy dla Europy wojna Putina na Ukrainie stanowi rzadką okazję dla krajów OPEC+ do wzbo gacenia się, ponieważ wysokie ceny (wysokie tzn. ponad 60 USD/bbl) ropy nie tylko uzupełniają rezerwy finansowe krajów Zatoki Perskiej, ale także mają pozytywny wpływ na makroekonomiczne wskaźniki wzrostu i zwiększają ich finansową siłę. Co więcej, niektóre kraje Zato ki Perskiej nieoczekiwanie stały się „lojalnymi” klientami rosyjskiego sektora węglowodorowego i petro chemicznego. Np. Arabia Saudyj ska uznała za rozsądne zwiększenie importu bardzo taniego rosyjskie go oleju opałowego także diesla w celu zaspokojenia sezonowego popytu na surowce do swoich elek trowni. Niewykluczone, że ten die sel trafi przez swapy do Europy, do Polski, Ukrainy. Porozumienie zosta ło podpisane z Litasco, handlowym ramieniem rosyjskiego Łukoilu, a do czerwca 2022 r. udział rosyjskie

go ciężkiego zasiarczonego oleju opałowego w saudyjskim imporcie osiągnął 86%1. Wojna na Ukrainie jest zasadniczo w żywotnym inte resie arabskich krajów Zatoki Per skiej produkujących ropę naftową i istnieje niewiele więzi kulturowych i historycznych, które skłaniają je do odczuwania potrzeby jakiejkol wiekRosyjskapomocy.inwazja na Ukrainę (w mojej ocenie – mimo wszystko –uzgodniona z Chinami) jest tak od legła dla elit Zatoki Perskiej, jak dla nas dziś Wojna Jom Kippur w 1973 r., kiedy ropa była najdroższa w histo rii, jak wojny syryjskie, jemeńskie czy afgańskie dla większości Euro pejczyków (Dlatego tak ważne są informacje o telefonie Bidena, a póź niej na prośbę strony chińskiej roz mowa prezydenta Dudy z Xi Jinpin giem).Warto

przypomnieć, że na po czątku wojny Kijów próbował za grać kartą muzułmańską, wysyłając wiceministra spraw zagranicznych, panią Emine Dzhaparovą, Tatarkę krymską, na Forum Doha – globalne wydarzenie organizowane przez rząd Kataru dla omówienia bieżą cych kwestii międzynarodowych –w celu zmobilizowania arabskich Por. https://www.mees.com/2022/7/8/opec/russian-cargoes-drive-increased-saudi-fuel-oil-imports/e92e7bb0-feb9-11ec-aa41-5972e9a18a3e (dostęp 10 lipca 2022).

nastrojów na rzecz Ukrainy. Obser watorzy lokalni potwierdzali, że jed nak była zbyt nieprzekonująca i zbyt zachodnia, mimo że przemawiała do zgromadzonych na Bliskim Wschodzie w ich języku.

W tych okolicznościach zapo trzebowanie na arabską ropę jest pragmatycznie postrzegane przez monarchie Zatoki Perskiej jako dźwignia wpływów, karta przetar gowa lub okazja do pomszczenia się za wcześniejsze zdystansowa nie się USA od obaw o bezpieczeń stwo Arabii Saudyjskiej i Emiratów. Było to widoczne, gdy przed po dróżą Bidena przywódcy Arabii Saudyjskiej zasadniczo zignorowali prośby USA o zwiększenie wielko ściTrudnoprodukcji.też wyobrazić sobie, aby podróż Bidena sprzymierzyła wszyst kie obawy Arabii Saudyjskiej/Zatoki Perskiej, a więc nie ma sensu, aby producenci ropy z Zatoki Perskiej otwarcie ingerowali w wojnę z Ukra iną lub psuli stosunki z Rosją, biorąc pod uwagę ich wątpliwości co do wiarygodności USA.

Ale rosyjskie stosunki z producen tami ropy z Zatoki Perskiej również nie powinny być uważane za solidne. Ich przyszłość jest niejasna, zwłasz cza, że w dużej mierze determinują

je czynniki zewnętrzne, takie jak dy namika relacji amerykańsko-zatoko wych, sukcesy i porażki ukraińskiej armii na froncie oraz zmieniające się fundamenty rynkowe.

Więzi są kruche, a w dłuższej per spektywie wahania rynkowe, spa dające moce produkcyjne Rosji jako producenta ropy naftowej oraz dy namika relacji Zatoki Perskiej z USA i UE mogą stworzyć rozłam między graczami regionu a Moskwą. Stopień alienacji graczy z Zatoki Perskiej od Rosji zależy bardziej od tego, w ja kim stopniu współpraca z Moskwą służy ich szerszym programom poli tyki zagranicznej i gospodarczej.

Kiedy pod koniec sierpnia piszę ten tekst, mamy pierwsze oznaki recesji, mamy informacje, że wojna odciska piętno na europejskiej go spodarce. Podawane są wstępne szacunki spadków GDP, a także in formacje o mogącej się pojawić re cesji.W

wyniku odcięcia dostaw gazu do EU podjęto także w lipcu skoor dynowane działania mające na celu zabezpieczenie krajów UE wobec możliwego poważnego kryzysu ga zowego i braków gazu w czasie nadchodzącej zimy.

Na podobny scenariusz musimy być przygotowani w Europie Środ

kowej dla ropy naftowej i ropopo chodnych. Chodzi mi po głowie taka myśl, że kilkanaście europej skich rafinerii nie będzie musiało korzystać z odsiarczania ropy. Pew nie Płock, Luena i rafineria MOL’a będą ostatnie. Zwiększona produk cja słodkiej ropy z łupków, możli wość jej tańszego przerobienia (mniejszy CAPEX!) i za dwa trzy lata Rosjanie nie poradzą sobie z loko waniem swojej zasiarczonej ropy.

W mojej ocenie transformacja już następuje, mimo, że jeszcze tego nie jesteśmy świadomi, ale już jeste śmy jej mimowolnym świadkiem, kiedy „rzutem na taśmę” usiłujemy sprowadzić do Polski węgiel, zapeł nić przed zimą składy i zapewnić ludziom ciepło. Dotychczasowa „ja strzębia polityka” UE była wymuszo na sytuacją krajów uzależnionych surowcowo i położonych blisko Ro sji przy olbrzymiej początkowo nie chęci nie tylko samych Niemców, Węgier przede wszystkim, ale rów nież np. Włochów, o czym rzadziej się w Polsce słyszy. I w kwestii na tychmiastowego odejścia od paliw kopalnych taka pozostała. Robimy to za wszelką cenę, bo krew Ukraiń ców ceny nie ma, ale może to trwać do końca roku, maksymalnie dwa, trzy, ale nie trzydzieści lat.

Mamy jasną deklarację odejścia od paliw kopalnych. Zwłaszcza w kwe stii gazu Europa nie ma innego wyj ścia. Tym bardziej, że paliw kopal nych, szczególnie gazu ziemnego na świecie nie brakuje. Przeciągnie my kłopoty/sytuację przez najbliż szą zimę, być może dwa lata, ale nie dłużej. W tym czasie jesteśmy w sta nie zbudować terminale, magazyny i znaleźć inne kierunki dostaw. Ar gumentem jest rewolucja łupkowa ze Stanów Zjednoczonych, rozwija się w innych obszarach geograficz nych i dziś Europa rozmawia np. o dostawach LNG z Australii. Paliw kopalnych nie brakuje. Kłopot jest z ich logistyką – na razie. A pojawią się nowe technologie, które ta woj naEuropawymusi.na rozwój technologii wo dorowych przeznaczyła już 80 mld euro. Ten program jest trochę jak pro jekt Manhattan, w ramach którego Stany Zjednoczone w czasie II wojny światowej budowały bombę atomo wą. Angażujemy w to wszystkie siły. Jako UE jesteśmy bez własnych su rowców, a te które mamy – takie jak węgiel – są nieakceptowalne, więc musimy wymyślić coś kompletnie nowego. I postawiliśmy właśnie na wodór. Mamy to zdefiniowane, zna my technologie oraz ich dzisiejsze ograniczenia – są drogie, wymagają albo prądu drogiego, albo wysokich ciśnień i temperatur. Inaczej nie umiemy, dlatego pierwsze pienią dze dajemy na próby znalezienia nowych sposobów produkcji, pozy skania wodoru inaczej. Skoro natura trzyma ten wodór w tak prostych strukturach jak woda, znaczy, że musi być łatwy sposób ich uwolnie nia. Tak samo było z węglem, z któ rego też nie umieliśmy korzystać, aż ktoś wrzucił ten kamień do ogniska i się zapalił.

WszechświatCud.czeka na cywilizację energetyczną Ziemian, opartą o en ergię, którą już dziś doświadczamy, a której nie rozumiemy. I wierzę, że stanie się to bardzo szybko, nie w cza sie kilku pokoleń, lecz już jutro tzn. za kilka, powiedzmy do pięciu lat. n [Artykuł oddano do druku 23 sierp nia 2022 r.]

POLSKA GOTOWA NA WPROWADZENIE EMBARGA NA ROPĘ Z ROSJI

Mijają kolejne miesiące wojny na Ukrainie. Europa zmaga się z kryzysem energetycznym na niespotykaną dotąd skalę. Poszczególne państwa przygotowują się na całkowite odcięcie dostaw rosyjskich węglowodorów. Polska jest przykładem kraju, który od kilku już lat efektywnie zabezpieczał się na okoliczność zaistnienia negatywnych scenariuszy w tym obszarze. Dziś jest dobry moment by u progu całkowitego wstrzymania dostaw ropy naftowej i paliw z Rosji ocenić, jak inwestycje PERN wsparły dążenia naszego kraju do uzyskania wolności energetycznej.

PERN to kluczowy podmiot naszego państwa zarządza jący infrastrukturą krytycz ną. Firma dysponuje 19 bazami paliwowymi, których pojemność wynosi ponad 2,4 mln m sześc. produktów naftowych i czterema bazami ropy naftowej o łącznej po jemności ponad 4,1 mln m sześc. W ciągu ostatnich sześciu lat spółka zwiększyła swoje pojemności ma

gazynowe w zakresie ropy nafto wej i paliw aż o jedną trzecią.

Klienci PERN, którzy sprowadzają do Polski drogą morską różne ga tunki surowca oczekują, by nie były one ze sobą wymieszane. Chodzi o to, żeby do rafinerii trafiła ropa naf

towa o takim składzie i parame trach, w jakich została zamówiona i dostarczona tankowcem. Zada niem PERN jest skuteczna separa cja różnych rodzajów surowca i za pewnienie jego jakości. Przy małej liczbie gatunków jest to zadanie łatwiejsze. Gdy jednak liczba ta wzrasta – a tak się dzieje w ostat nich latach – wymaga to większe go wysiłku.

W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy surowiec docierał do Pol ski m.in. z Arabii Saudyjskiej, Ka zachstanu, Norwegii, Wielkiej Bry tanii, USA oraz polskich i litewskich złóż na Morzu Bałtyckim.

Dlatego właśnie od 2016 roku nad polskim morzem PERN oddał do eksploatacji aż 13 nowych zbiorników na surowiec. Baza ma gazynowa spółki nad Bałtykiem

Wiele gatunków ropy naftowej w zbiornikachnowychPERN

PERN

zwiększyła się tym samym aż o mi lion metrów sześciennych. Lokali zacja tych magazynów oczywiście nie jest przypadkowa, bo dzięki ta kiemu ich usytuowaniu rafinerie mogą sprowadzać różne gatunki surowca z różnych zakątków świata drogą morską. PERN posiadając tak rozbudowaną infrastrukturę, jest w stanie ten surowiec przyjąć i zacho wać jego najwyższą jakość. Jest to możliwe właśnie dzięki tym dodat kowym zbiornikom.

Kluczowa rola Naftoportu w przypadku wprowadzenia embarga

Naftoport to jest to narzędzie, które umożliwia dziś Polsce przej ście bez szwanku na dostawy su rowca tylko z morza. Jeśli dodamy do tego także potencjał nadmor skiej bazy paliw w Dębogórzu uzy skamy obraz kompleksowych roz wiązań adresowanych dla Klientów PERN, dzięki którym firma jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w zakresie ropy naf towej i paliw w naszym kraju.

Naftoport umożliwia dziś przeła dunek 36 mln ton ropy naftowej oraz 4 mln ton produktów naftowych w skali roku. W ubiegłym roku Klien ci PERN sprowadzili do Polski drogą morską prawie 18 mln ton surowca i produktów naftowych. Zapotrze bowanie roczne polskich rafinerii wynosi około 27 mln ton. Dodatko wo jest więc 9 mln ton rocznie na potrzeby strony niemieckiej.

Baza paliw w Dębogórzu –paliwowe okno na świat

W bazie paliw w Dębogórzu PERN prowadzi szereg inwestycji, które zwiększają potencjał bazy. Niedawno do eksploatacji trafiły trzy zbiorniki na olej napędowy –każdy po 32 tys. m sześc., w przy szłym roku oddane zostaną dwa kolejne o podobnej pojemności. PERN rozwija także i modernizuje tamtejszy front załadunkowy cy stern kolejowych, oraz powiększył bocznicę kolejową. W efekcie licz ba załadowanych cystern kolejo wych zwiększona została o połowę, co pozwala ekspediować 6 skła dów kolejowych na dobę. Każdy skład to 30 cystern o łącznej po jemności ok 2000 m sześc.

Również w ostatnim czasie pra cownicy spółki po raz pierwszy w stu procentach dokonali pełne go rozładunku tankowca na stano wisku paliw płynnych w Porcie Gdynia. To nowa usługa zwiększa jąca bezpieczeństwo i efektywność przeładunków paliw z uwagi na fakt, że nie ma już potrzeby korzy stania z pośredników realizujących te Wzadania.tymroku w ramach zwiększe nia możliwości importowych zo stanie rozpoczęte pogłębienie podejścia do stanowiska przeła dunku paliw płynnych w Porcie Gdynia, dzięki czemu możliwa bę dzie obsługa tankowców o doce lowej ładowności nawet 100 tys. ton.

Inwestycje PERN dla bezpieczeństwa Polski Megainwestycje to flagowy pro gram PERN. Na ten strategiczny projekt od początku jego realizacji do chwili obecnej firma przezna czyła już około 1,5 mld zł, dzięki czemu znacząco wzrósł potencjał PERN zarówno w obszarze ropy naf towej jak i paliwowym.

W bazie surowcowej w Gdańsku i Terminalu Naftowym w Gdańsku od 2016 roku oddanych zostało na potrzeby Klientów aż 13 nowych zbiorników. W sumie od tamtej pory – łącznie z zakończonym w tym czasie I etapem budowy Terminala Naftowego – na wybrzeżu pojawiło się prawie 1 mln m sześc. nowych pojemności. To znacznie zwiększa elastyczność w zakresie możliwości sprowadzania różnych gatunków surowca i separowania go.

Przez ostatnie sześć lat PERN in westował także w swoje zdolności

w obszarze paliw. W tym czasie na terenie całego kraju powstało aż 20 nowych zbiorników o łącznej po jemności blisko 0,6 mln m sześc. Kilka tygodni temu do eksploatacji trafiło 7 z nich.

Ale to oczywiście nie wszystko –firma rozwija także infrastrukturę przesyłową. Chodzi o zwiększenie wydajności rurociągu roku.trafikopienadłudniabezpieczeństworonowadowałecznego.paliwjestsześc.mPłock-Mościska-Emilianówpaliwowegoz1,13mlnsześc.roczniedoponad2mlnmrocznie.CelemtegoprojektuwzrostbezpieczeństwadostawdlaWarszawyi okręgustoZaawanasowanajesttakżebururociągupaliwowegozBodoTrzebini,którypoprawizaopatrzeniapoPolskiwpaliwa.Dziśjużpo94proc.rurociąguleżywwyijestzasypane.Rurociągdoeksploatacjijeszczewtym n

— Jesteśmy gotowi na wprowadzenie embarga na rosyjską ropę naftową i pro dukty naftowe. Jako Polska znajdujemy się po bezpiecznej stronie energetycznej układanki. Nasz kraj może na pewno sta nowić wzór do naśladowania jeśli chodzi o strategiczne podejście do kwestii ener getyki. Działania, które w ostatnich latach podjęły polskie rafinerie czyli PKN Orlen i Grupa Lotos związane z dywersyfikacją dostaw ropy naftowej do Polski, a także wysiłki PERN by dostarczyć swoim Klientom niezbędne narzędzia do tego celu spowodowały, że wspólnie zbudowaliśmy system odporny na różne kryzysy – także ten z którym mamy obecnie do czynienia za naszą wschodnią granicą – podkreśla Igor Wasilewski, prezes PERN.

POSTAWY EKOLOGICZNE POLEK I POLAKÓW

Niemal połowa Polaków jest zdania, że samochody znacznie przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza. Co nie znaczy jednak, że jesteśmy gotowi na alternatywne formy podróżowania. Co piąty badany deklaruje, że rozważa zakup elektryka, choć jednocześnie większość przyznaje, że ich cena jest zdecydowanie za wysoka –wynika z badania Blue Media „Postawy ekologiczne Polek i Polaków”.

Blue Media

Po2035 roku w Unii Europej skiej będzie można kupo wać już wyłącznie samocho dy bezemisyjne – ta wiadomość z czerwca 2022 r. zelektryzowała opinię publiczną. Propozycja Komi sji Europejskiej – zaakceptowana niedawno przez Parlament Euro pejski – by zakazać sprzedaży aut spalinowych po 2035 r., to część pakietu Fit for 55, którego celem jest zredukowanie do 2030 roku emisji CO2 o co najmniej 55 proc. w stosunku do roku 1990.

Co do tego, że samochody wpły wają na jakość powietrza, istnieje raczej zgoda. 46 proc. zgadza się ze stwierdzeniem, że auta przyczynia ją się do znacznego zanieczyszcze nia powietrza. 25 proc. jest prze ciwnego zdania. Niemal co trzeci badany nie ma zdania na ten te mat. Bardziej świadome wpływu transportu drogowego na jakość powietrza są kobiety oraz osoby z najmłodszej grupy wiekowej (18-34 lata) – wynika z badania Blue Media. Na pytanie o indywi dualnie podejmowane działania

proekologiczne aż 30 proc. bada nych wskazuje ograniczenie uży wania aut (wzrost o 5 punktów proc. w porównaniu do badania z 2021).

Co oprócz auta?

Z alternatywnych wobec auta i bardziej ekologicznych form trans portu korzystamy raczej okazjonal nie. Czterech na dziesięciu bada nych podróżuje rowerem, 38 proc. korzysta z komunikacji publicznej, a co czwarty z nas z pociągu. Aż 28 proc. respondentów przyznaje, że nie korzysta z żadnej alternaty wy wobec auta (wzrost o 5 punk tów proc. w ciągu 2 lat, co może być efektem pandemii).

Z innych niż samochody form transportu najczęściej korzystają osoby z najstarszej grupy wiekowej (55+) oraz mieszkańcy miast. Co naturalne, mieszkańcy najwięk szych miast korzystają częściej z komunikacji miejskiej i mają naj więcej możliwości znalezienia al ternatywnych do samochodu form podróżowania.

Niemal połowa badanych mo głaby zrezygnować z auta, gdyby komunikacja zbiorowa była tańsza i bardziej dostępna. O ile w ostat nim roku wzrósł odsetek pozytyw nych odpowiedzi, to wciąż nie jest na takim poziomie, jak jeszcze przed pandemią (wówczas było to niemal 60 proc.). Kobietom oraz mieszkańcom największych miast łatwiej byłoby zrezygnować z wła snego samochodu na rzecz komu nikacji zbiorowej.

Elektryfikacja transportu? Polacy się przyglądają

Zdaniem co dziesiątego badane go elektryfikacja samochodów jest jednym z działań na rzecz uzdro wienia sytuacji ekologicznej na świecie. Także co dziesiąty badany wskazuje, że konieczne jest odej ście od samochodów z silnikiem Diesla dla dobra planety.

Większość Polek i Polaków jest zdania, że elektryki są wciąż za dro gie (wzrost z 75 proc. na 81 proc.) i nie ma dla nich infrastruktury (wzrost o 12 punktów proc. r/r). Pa

radoksalnie, stopniowy wzrost od setka sceptycznych odpowiedzi w ciągu ostatnich dwóch lat naj pewniej świadczy o ogólnym wzro ście świadomości, czym są samo chody elektryczne, jaki jest faktyczny ich koszt oraz stan całej infrastruk tury do ładowania elektryków.

Z drugiej strony na pytanie, „ja kie planujesz działania / inwestycje w związku z wojną i rosnącymi ce nami surowców energetycznych” aż 19 proc. deklaruje, że rozważa zakup samochodu elektrycznego. Warto jednak zauważyć, że w gru pie najmłodszych respondentów taki zakup planuje co czwarty ba dany. Można przypuszczać, że ta opcja jest dla tej grupy wiekowej naturalnym wyborem – podczas gdy starsze pokolenie rozpatruje ją w kategoriach zmiany.

O badaniu

Badanie Blue Media „Postawy ekologiczne Polek i Polaków” prze prowadzono w kwietniu 2022 r. na reprezentatywnej próbie ogólno polskiej 1037 osób. n

POLSKA MUSI PRZYSPIESZYĆ ROZWÓJ

INFRASTRUKTURY ŁADOWANIA

Ponad 41 tys. punktów ładowania może funkcjonować w Polsce do 2025 r. To ok. 10 razy więcej niż obecnie (3,9 tys.). Impulsem do dynamicznego rozwoju rynku będzie m.in. wdrożony przez NFOŚiGW program dofinansowania do budowy ładowarek, jednak na znaczny wzrost ich liczby poczekamy co najmniej do roku 2023 – wynika z najnowszej edycji raportu PSPA „Polish EV Outlook 2022 r.”. Jak twierdzą eksperci, mimo rozbudowy sieci, przy ładowarkach już wkrótce mogą zacząć tworzyć się kolejki – w 2022 r. na 1 punkt ładowania będzie przypadać ok. 15 samochodów elektrycznych.

Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych

Pod koniec lutego 2022 r. kie rowcy samochodów elek trycznych w Polsce mieli do dyspozycji 2034 ogólnodostępne stacje ładowania (3963 punkty). Od początku roku uruchomiono 104 no we ładowarki. W jakim tempie in frastruktura będzie rozwijać się w kolejnych latach? Polskie Stowa rzyszenie Paliw Alternatywnych (PSPA) udziela odpowiedzi na to pytanie w najważniejszej w Polsce publikacji poświęconej rynkowi elektromobilności – „Polish EV Out look 2022”.

— W przyszłym roku liczba nowo oddanych do użytku punktów łado wania może sięgnąć 9 tys. Będzie to przede wszystkim konsekwencja od

notowywanego już od II połowy 2021 r., rosnącego popytu na usługi ładowania, a także wspierania roz budowy infrastruktury ze środków publicznych oraz coraz mocniejsze go zaangażowania na polskim ryn ku operatorów międzynarodowych, w tym koncernów paliwowych. Do 2025 r. sieć infrastruktury w Polsce będzie składać się z prawie 42 tys. punktów. Do końca 2022 r. spodzie wamy się podwyższenia liczby EV przypadających na 1 punkt ładowa nia do ok. 15 pojazdów. Pod koniec 2021 r. ta proporcja wynosi 1 do mniej niż 11 – mówi Maciej Mazur, dyrek tor zarządzający PSPA.

PSPA podkreśla, że uruchomiony w styczniu przez NFOŚiGW program

subsydiów w 2022 r. nie wpłynie jeszcze na rynek w decydującym stopniu. W celu dynamizacji rozwo ju sieci ładowarek Fundusz prze znaczył na dofinansowanie 700 mln zł (oraz 100 mln zł na infrastrukturę tankowania wodoru). Budżet nabo ru obejmującego ładowarki ultra szybkie (o mocy co najmniej 150 kW), został zarezerwowany zaledwie w dwaMimotygodnie.funkcjonowania wsparcia operatorzy wciąż stają przed szere giem poważnych wyzwań związa nych m.in. z niedostępnością infra struktury dziscachodpowiedniejelektroenergetycznejmocy(wtymnaMiejObsługiPodróżnych).Prowatodokoniecznościponoszenia

znacznych kosztów dodatkowych na budowę takiej infrastruktury, które w niektórych przypadkach prze wyższają kilkukrotnie nakłady na zakup i instalację stacji ładowania.

— Warto również zwrócić uwagę na przewlekłość procedur przyłącze niowych do sieci elektroenergetycz nej, która sprawia, że proces urucha miania stacji ładowania w Polsce jest procesem długotrwałym. W przy padku urządzeń DC trwa średnio od 18 do 24 miesięcy, w niektórych przy padkach przedłuża się do 36 miesięcy. Dofinansowanie ze środków NFOŚiGW stanowi impuls do wdrażania no wych inwestycji, jednak bariery natu ry systemowej ograniczają skutecz ność dopłat. Kompleksowa zmiana

obowiązujących przepisów to jedno z najpoważniejszych wyzwań, przed którymi stoi obecnie polski sektor emobility, zwłaszcza w kontekście planowanej rewizji Dyrektywy 2014/94/UE i zastąpieniu jej rozpo rządzeniem, które nałoży na każde państwo członkowskie określone wy mogi dotyczące rozbudowy sieci ła dowarek – podkreśla Maciej Mazur.

Mimo licznych ograniczeń, rozbu dowa ogólnodostępnej infrastruk tury ładowania w Polsce stopnio wo przyspiesza, a sieć ładowarek rozwija się zarówno w ujęciu ilościo wym jak i jakościowym. Operatorzy inwestują w coraz więcej ultraszyb kich ładowarek DC, podwyższają moc funkcjonujących punktów, jak również instalują dodatkowe stacje w już wcześniej zajętych lokaliza cjach.

— W 2021 r. łączna liczba ogólno dostępnych stacji ładowania w Pol sce powiększyła się o 42 proc. Co istot ne, Polska nadal posiada jeden z największych udziałów stacji DC w Europie (30 proc.). Stale rośnie licz ba ładowarek o mocy co najmniej 100 kW zlokalizowanych wzdłuż sie ci TEN-T. W grudniu kierowcy EV w Polsce mieli do dyspozycji 74 takie urządzenia. Stacje ultraszybkie wią żą się z najdroższymi jednostkowo inwestycjami, ale jednocześnie cie szą się zdecydowanie największym zainteresowaniem wśród kierowców samochodów elektrycznych. To spra wia, że wielu operatorów w Polsce skupia się w coraz większym stopniu przede wszystkim na instalowaniu ładowarek prądu stałego – mówi Jan Wiśniewski, dyrektor centrum badań i analiz PSPA.

Jak wynika z najnowszej edycji „Polish EV Outlook” w ostatnim cza sie zdecydowanie – do 88 proc. –wzrósł odsetek ładowarek dostęp nych odpłatnie. Podobnie, odnotowano wzrost udziału stacji funkcjonujących w ramach sieci 10 wiodących operatorów. Wynosi on już 61,1 proc. Liderem na krajowym rynku pozostaje GreenWay Polska z 16,8 proc. udziałem. W pierwszej dziesiątce znajdują się również Energa Orlen, PKN Orlen, Tauron,

NOXO, PGE, EV+, Revnet, GO+EAuto oraz e.on. Ponad połowa – 57 proc. wszystkich ogólnodostępnych stacji ładowania w Polsce funkcjo nuje w miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców.

— Ranking miast z największą liczbą ładowarek niezmiennie otwie ra Warszawa. Kolejne pozycje zaj mują: Gdańsk, Katowice, Poznań i Kraków. W podziale na wojewódz twa, najwięcej ogólnodostępnych stacji zlokalizowanych jest na terenie województwa mazowieckiego, ślą

Źródło:

skiego, pomorskiego, dolnośląskiego i pomorskiego. 39,5 proc. ogólnodo stępnych stacji ładowania w Polsce znajduje się na publicznych parkin gach, 19 proc. w obrębie galerii han dlowych, 15,5 proc. na terenach ho teli, a 11 proc. na stacjach paliw. Zdecydowana większość (93 proc.) stacji ładowania w Polsce otwarta jest 24 godziny na dobę, a 11 proc. stacji DC zostało zlokalizowane w ra mach sieci TEN-T – dodaje Jan Wiśniewski.Obokdanych dotyczących sek tora infrastruktury ładowania, „Po lish EV Outlook 2022” zawiera rów nież kompleksową analizę rynku samochodów z napędem elektrycz nym w Polsce, jak również progno zy zmian w tym obszarze do 2040 r. W raporcie w szczegółowy sposób opisano także regulacje prawne

kształtujące rynek elektromobilno ści. Treść „Polish EV Outlook” obej muje również przygotowany we współpracy z IGKM szczegółowy opis stanu obecnego i perspektyw rozwoju zbiorowego, zeroemisyj

nego transportu publicznego w polskich miastach, jak również prognozę wzrostu zapotrzebowa nia energetycznego związanego ze wzrostem liczby samochodów elektrycznych w Polsce. n

Wykres 1: Sieć punktów ładowania w stacjach ogólnodostępnych w Polsce (2019-2025).

Wykres ładowania polskich miastach.

Zmiany w ustawie

Jedną

Jarosław Kozłyk, starszy specjalista ds. rozwoju elektromobilności, Departament Techniki, Urząd Dozoru Technicznego

z nich jest doprecyzowa nie w definicji stacji ładowania warunku, że liczba miejsc po stojowych powinna odpowiadać liczbie punktów ładowania. Często, podczas badań technicznych, in spektorzy UDT stwierdzali, że urzą dzenie wyposażone było np. w trzy

może być wydanie decyzji wstrzy mującej dalszą ••wieUstawodawcaeksploatację.określiłtakżew ustakaryfinansowewprzypadku:eksploatacjistacjiładowaniabezprzeprowadzonychbadańtechnicznychUDTpomimowydaniadecyzjiowstrzymaniueksploatacji ustawę o elektromobilności i paliwach z dnia 11 stycznia 2018 r. – wprowadziła ważne zmiany dla podmiotów eksploatujących stacje ładowania i użytkowników samochodów elektrycznych.

złącza pojazdowe, natomiast dla stacji wytyczano tylko dwa miejsca postojowe, co w praktyce ograni czało liczbę punktów ładowania do dwóch.Ważną zmianą nowelizacji usta wy jest również wprowadzenie możliwości wykonywania badań kontrolnych stacji ładowania. Takie

badanie kontrolne następuje w przypadku powzięcia informacji przez UDT o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu danej stacji łado wania, w szczególności o podejrze niu zagrożenia dla bezpieczeństwa użytkowników lub w przypadku wypadku związanego z jej eksplo atacją. Następstwem takiej kontroli

• niespełnienia obowiązku zgłosze nia ogólnodostępnej stacji do re jestru Ewidencji Infrastruktury Pa liw Alternatywnych.

badanie technicznePrzeprowadzone

Do końca I półrocza 2022 r. in spektorzy UDT przeprowadzili łącz nie 3094 badań technicznych stacji ładowania (zarówno ogólnodostęp nych, jak i nieogólnodostępnych) oraz punktów ładowania stanowią cych infrastrukturę drogowego transportu publicznego.

W wyniku przeprowadzonych badań do eksploatacji dopuszczo no 2950 urządzeń, w tym:

– 1987 stacji ogólnodostępnych

– 464 stacji nieogólnodostępnych

– 499 punktów ładowania stano wiących infrastrukturę drogowe go transportu publicznego Badania techniczne stacji łado wania i punktów ładowania przed dopuszczeniem ich do eksploatacji mają istotny wpływ na poprawę bezpieczeństwa ich użytkowania.

Z przebadanych do końca czerwca 2022 r. łącznie 2950 stacji wynikiem negatywnym zakończyło się 144 ba dań (tj. 4,88 Głównymiproc.).powodami wydania

przez UDT decyzji wstrzymującej eksploatację urządzeń były nastę pujące nieprawidłowości:

– brak spełnienia ochrony przeciw porażeniowej,

– brak zainstalowania wymaganych aparatów zabezpieczających,

– niesprawne funkcjonowanie urzą dzeń,

– negatywne wyniki prób funkcjo nalnych i obciążeniowych,

– brak zabezpieczeń przed naje chaniem.Zobserwacji zmian kształtują cych się w obszarze elektromobil ności, w tym regulacji prawnych, możemy prognozować coraz szyb szy rozwój infrastruktury ładowa nia pojazdów elektrycznych, w tym dynamiczny wzrost stacji ładowa nia DC dużych mocy.

Wielkimi krokami zbliża się też elektryfikacja transportu ciężkiego. Producenci samochodów ciężaro wych już rozpoczęli elektryfikację ciężarówek. Równolegle trwają pra ce nad wdrożeniem nowego syste mu ładowania baterii o dużej po jemności za pomocą wtyków MCS (Megawatt Charging System). Jest to złącze przystosowane do ładowa nia z mocą powyżej 1 MW, z maksy malną mocą do 3,75 MW (prądem do 3000 A i napięciem 1250 V).

W 2024 r. złącze MCS ma być euro pejskim standardem złącza łado wania dla dużych i średnich pojaz dówAbyużytkowych/ciężarowych.ciężarówkielektryczne wy

jechały na nasze drogi, niezbędna jest infrastruktura ładowania, która je obsłuży, zarówno pod względem usytuowania stacji (odpowiednio większego miejsca postojowego) jak i zapewnienie dużych mocy przyłączeniowych dla stacji łado wania. n

W 2021 r. Inspekcja Handlowa kontynuowała działania związane z kontrolą jakości paliw. W 2021 r. łącznie do badań pobrano 1565 próbek paliw ciekłych, w tym 779 próbki benzyn i 786 próbek oleju napędowego. W 2021 r. pobrano do badań laboratoryjnych łącznie na stacjach paliw i w hurtowniach gazu 345 próbek gazu skroplonego (LPG).

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) Inspekcja Handlowa (IH)

Kontrola jakości paliw ciekłych –nieprawidłowościstwierdzone

Napodstawie wyników ba dań laboratoryjnych in spektorzy wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej stwierdzili, że 27 próbek paliw cie kłych nie spełniało wymagań jako ściowych określonych w rozporzą dzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 października 2015 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1680, z późn. zm.), co stanowi 1,72 proc. zbadanych próbek (dla porównania:

w 2020 r. – 1,88 proc., w 2019 r. –1,86 proc., w 2018 r. - 3,71 proc., w 2017 r. - 2,86 proc., w 2016 r. –3,66 proc., 2015 r. – 5,30 proc., w 2014 r. – 6,86 proc., w 2013 r. –5,39 proc.), z tego:

• 22 próbki oleju napędowego,

• 5 próbek benzyn.

W trakcie kontroli stacji paliw, które zostały wylosowane przez Zarządzającego 1, stwierdzono że 6 próbek paliw ciekłych (0,59 proc. zbadanych), nie spełniało wyma gań jakościowych (4 próbek oleju napędowego oraz 2 próbki ben zyn).

W toku pozostałych kontroli sta cji paliw, które zostały wybrane na podstawie informacji od kierow ców, z Policji i negatywnych wyni ków poprzednich kontroli stwier dzono, że 21 próbek paliw ciekłych (4,16 proc. zbadanych), nie spełnia ło wymagań jakościowych (18 pró bek oleju napędowego i 3 próbki benzyn).Wskaźniki nieprawidłowości w za kresie jakości paliw ciekłych uległy nieznacznej zmianie w stosunku do danych z 2020 r., zarówno w przy padku stacji wylosowanych do kontroli, jak również wśród stacji

skontrolowanych na podstawie otrzymanych informacji (w 2020 r. wskaźniki te wynosiły odpowied nio: 1,38 proc. i 3,12 proc.).

Odsetek zakwestionowanych próbek paliw na stacjach w po szczególnych województwach był dość wyraźnie zróżnicowany.

Podczas kontroli stacji paliw wylo sowanych przez Zarządzającego sys temem najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w (1,54pomorskimwarmińsko-mazurskimkujawsko-pomorskimwojewództwach:(3,17proc.),(2,22proc.),(1,59proc.),łódzkimproc.),małopolskim(1,05proc.).

JAKOŚĆ PALIW W 2021 ROKU ust.

Natomiast w przypadku kontroli stacji wybranych do kontroli na pod stawie informacji najwięcej niepra widłowości stwierdzono w woje wództwach: śląskim (14,58 proc.), opolskim (14,29 proc.), warmińskomazurskim (11,54 proc.), kujawskopomorskim (10 proc.), lubuskim i wielkopolskim(5,56 proc.), pomor skim (5,13 proc.), zachodniopo morskim (3,23 proc.), mazowiec kim (1,18, proc.).

W przypadku kontroli hurtowni paliw oraz producentów i magazy nujących paliwa ciekłe należy za uważyć, że w latach 2016-2021 nie stwierdzono próbek niespełniają cych wymagań jakościowych. Dla porównania, w latach 2013–2015 wyniki badań próbek paliw ciekłych pobranych w hurtowniach paliw oraz u producentów i magazynują cych paliwa ciekłe kształtowały się •następująco:2013r.–3próbki nie spełniały wy magań jakościowych (5,55 proc. zbadanych),

• 2014 r. – 4 próbki nie spełniały wy magań jakościowych (4,55 proc. zbadanych),

• 2015 r. – 3 próbki nie spełniały wy magań jakościowych(4,48 proc. zbadanych).

Kontrola jakości gazu skroplonego (LPG) –stwierdzone nieprawidłowości

W 2021 r. 1 próbka gazu (LPG) nie spełniała wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Mi nistra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jako ściowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. z 2016 r. poz. 540), co stanowi 0,29 proc. zbadanych pró bek (w 2020 r. – 0,84 proc., w 2019 r. – 0,76 proc., w 2018 r. – 1,45 proc., w 2017 r. – 2,38 proc., w 2016 r. –2,24 proc., w 2015 r. – 3,61 proc., w 2014 r. – 2,29 proc., 2013 r. – 2,34 proc.).Wtrakcie kontroli stacji paliw ofe rujących gaz skroplony (LPG), które zostały wylosowane przez Zarzą dzającego stwierdzono, że 1 próbka gazu skroplonego (LPG) nie speł niała obowiązujących wymagań

jakościowych (0,34 proc. zbada nych). Dla porównania, w 2020 r. wskaźnik nieprawidłowości wy niósł 0,32 proc.

W trakcie pozostałych kontroli stacji paliw oferujących gaz skro plony (LPG), które zostały wybrane na podstawie informacji od kierow ców, z Policji i negatywnych wyni ków poprzednich kontroli stwier dzono, że wszystkie zbadane próbki gazu skroplonego (LPG) spełniały wymagania jakościowe. Dla po równania, w 2020 r. wskaźnik nie prawidłowości wyniósł 5,71 proc.

W 2021 r. nie stwierdzono próbek gazu skroplonego (LPG) niespeł niających wymagań jakościowych, podczas kontroli hurtowni. Odno sząc się do lat ubiegłych, jedynie w 2013 r. jedna próbka nie spełniała wymagań jakościowych (5,88 proc. zbadanych) oraz w 2016 r. 2 próbki nie spełniły wymagań jakościowych (16,67 proc. zbadanych).

Należy zauważyć, że niespełnie nie wymagań jakościowych bada nych próbek gazu skroplonego (LPG) odnotowano tylko w jednym województwie. Podczas kontroli

stacji paliw wylosowanych przez Zarządzającego systemem, niepra widłowości stwierdzono w woj. ma zowieckim (2,56 proc. zbadanych próbek), natomiast w przypadku kontroli stacji wybranych do kontro li na podstawie informacji nie stwier dzono żadnych nieprawidłowości.

Kontrola biopaliw ciekłychjakości

W 2021 r. kontrola jakości biopa liw ciekłych prowadzona była na terenie całego kraju. W trakcie kon troli nie pobrano do badań labora toryjnych żadnych próbek biopaliw z uwagi na brak tego rodzaju paliw w ofercie na wylosowanych do kon troli podmiotach.

Kontrola jakości lekkiego oleju opałowego (w zakresie zawartości siarki)

W okresie od stycznia do grudnia 2021 r. do kontroli jakości lekkiego oleju opałowego wytypowano podmioty na terenie całego kraju. W toku kontroli pobrano 3 próbki na terenie województw: pomor skiego, świętokrzyskiego i warmiń

sko-mazurskiego. W pozostałych województwach nie było możliwo ści pobrania próbek tego rodzaju paliwa m. in. z uwagi na brak lekkie go oleju opałowego w ofercie, brak zbiorników stacjonarnych bądź li kwidację firmy.

W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych w 2021 r., podobnie jak w latach 2013- 2020 stwierdzono, że próbki spełniały wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu Ministra Gospo darki z dnia 1 grudnia 2016 r. w spra wie wymagań jakościowych doty czących zawartości siarki dla olejów oraz rodzajów instalacji i warunków, w których będą stosowane ciężkie oleje opałowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 2008).

ustaleń kontroliWykorzystanie

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• przygotowywano i okresowo uak tualniano „Listy skontrolowanych stacji paliw/hurtowni uwzględ niające uzyskane wyniki badań laboratoryjnych sprzedawanego lubelskie mazowieckie 0 3 3 0 opolskie 36 29 29 6 7 0 0 0 0 0 podkarpackie 85 60 60 18 21 1 1 3 3 0 podlaskie 48 35 35 11 0 0 0 0 pomorskie 106 63 63 śląskie 154 104 104 41 2 2 0 świętokrzyskie 51 35 35 12 16 0 0 0 0 0 warmińsko-mazurskie 72 45 45 23 26 1 1 0 0 0 wielkopolskie 130 88 88 30 36 2 3 3 3 0 0 zachodniopomorskie 81 49 49 28 31 0 1 1 0

w dniu kontroli paliwa” [odrębnie dla kontroli paliw ciekłych i gazu skroplonego (LPG)], które publi kowane są na stronie www.uokik. gov.pl, • w związku z przekazanymi w 2021 r. przez wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej sprawami, w których kontrola wykazała pali wo niespełniające wymagań jako ściowych, Prezes UOKiK wszczął 14 postępowań administracyj nych (w tym 5 dot. kontroli prze prowadzonych w 2020 r.) i wydał 15 decyzji (w tym 6 dot. kontroli z 2020 r.) zobowiązujących kon trolowanych przedsiębiorców do uiszczenia kwot stanowiących równowartość kosztów przepro wadzonych badań laboratoryj nych z których (wg stanu na 15 lu tego 2022 r.), do budżetu państwa wpłynęła łączna kwota 25 027,34 zł (w tym kwota 875,00 zł ze sprawy wszczętej w 2020 r. wpłaconej na konto UOKiK w 2021 r.),

• w maju i czerwcu 2021 r. opraco wano i przedstawiono Komisji Europejskiej i Radzie Ministrów raporty dotyczące jakości paliw w Polsce w 2020 r.

Inspekcja Handlowa

• wydano 6 decyzji o wycofaniu z ob rotu paliw ze względu na znaczne przekroczenia wymagań jakościo wych oraz przekazano informacje o tych działaniach wojewódzkim inspektoratom Ochrony Środowi ska,

• przekazano do właściwych miej scowo Prokuratur Rejonowych, zawiadomienia o podejrzeniu po pełnienia przestępstwa z art. 31 ustawy o systemie monitorowa nia i kontrolowania jakości paliw, • przekazano do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki informacje dotyczące ujawnionych przypad ków naruszenia warunków udzie lonych koncesji na obrót paliwami ciekłymi oraz przepisów Prawa Energetycznego, • przekazano wyniki kontroli odpo wiednim służbom, takim jak orga

ny Krajowej Administracji Skarbo wej, Policja.

Prokuratury

Z informacji uzyskanych z woje wódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej wynika, że do 31 grud nia 2021 r., w związku z ujawniony mi nieprawidłowościami w zakre sie jakości paliw ciekłych w trakcie kontroli prowadzonych w 2021 r., skierowano do prokuratur łącznie 23 zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, z któ rych dotychczas wszczęto docho dzenia w 11 przypadkach [postę powania zakończone umorzeniem z uwagi na: brak znamion prze stępstw (7 przypadków), z uwagi na brak popełnionego czynu (1 przy padek) oraz niewykrycie sprawcy czynu (2 przypadki)]. W jednym przypadku skierowano akt oskarże nia do sądu. W pozostałych 12 spra

wach zawiadomienia nie zostały jeszcze rozpatrzone przez prokura tury.

Urząd Regulacji Energetyki

Do 31 grudnia 2021 r. skierowa no do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki informacje dotyczące 23 2 stacji paliw i hurtowni, gdzie stwierdzono naruszenie warunków udzielonych koncesji na obrót pali wami ciekłymi oraz przepisów ustawy Prawo energetyczne. Pre zes URE na podstawie posiadanych kompetencji może cofnąć konce sję, a w przypadku prowadzenia działalności z rażącym uchybie niem warunków ustalonych w kon cesji, nałożyć karę pieniężną.

Porównanie wyników

Na poniższych wykresach zapre zentowano wyniki kontroli jakości paliw prowadzonych w latach

2009-2021, w podmiotach wyloso wanych do kontroli przez Zarzą dzającego i wybranych do kontroli na podstawie wpływających infor macji, negatywnych wyników po przednich kontroli oraz informacji od organów ścigania.

Przy ocenie zaprezentowanych wyników należy pamiętać, iż dzia łania kontrolne prowadzone są w dwóch odrębnych częściach, tj. w ramach tzw. części europejskiej systemu oraz pozostałych kontroli (część krajowa systemu), których cele różnią się od siebie. Nie można więc dokonać rzeczywistego po równania wyników z obu tych czę ści ponieważ wybór podmiotów do kontroli odbywa się w inny sposób (część europejska – losowanie, po zostałe kontrole – informacje, ne gatywne wyniki poprzednich kon troli, informacje od organów ścigania). Wydaje się, że wyniki 12 0 0 1 1 podkarpackie 24 24 22 22 2 2 0 0 podlaskie 8 8 6 6 2 2 3 3 pomorskie 19 19 17 17 2 2 1 1 12 śląskie 31 31 29 29 2 2 1 1 świętokrzyskie 13 13 11 11 2 2 1 1 14 warmińsko-mazurskie 13 13 8 8 5 5 1 1 wielkopolskie 30 30 28 28 2 2 0 0 16 zachodniopomorskie 17 17 15 15 2 2 0 0 Razem 330 330 293 293 37 37 15 15

kontroli przeprowadzonych na sta cjach wylosowanych (część euro pejska systemu), właśnie ze wzglę

du na sposób typowania do kontroli, prezentują rzeczywisty obraz jako ści paliw w Polsce.

Wykres 1: Kontrola jakości paliw na stacjach wylosowanych przez Zarządzającego (odsetek prób, w których stwierdzono niespełnianie wymagań jakościowych).

Pomimo ciągłości prowadzo nych działań kontrolnych, odsetek prób niespełniających wymagań jakościowych corocznie kształtuje się na innych poziomach, na co wpływ mogą mieć różne czynniki, np.: liczba skontrolowanych pod miotów i pobranych próbek, zmie niające się wymagania jakościowe.

Źródło: Dane własne UOKiK zebrane na podstawie wyników kontroli.

Wykres 2: Kontrola jakości paliw na stacjach wybranych do kontroli na podstawie informacji (odsetek prób, w których stwierdzono niespełnianie wymagań jakościowych).

Analizując wyniki kontroli jakości paliw ciekłych przeprowadzonych w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. należy zauważyć, iż w ramach tzw. pozostałych kontroli tj. na stacjach wybranych do kontroli na podsta wie wpływających informacji, ja kość benzyn znajduje się na po dobnym poziomie. W ramach natomiast tzw. europejskiej części systemu, nastąpiła poprawa wyni ków kontroli jakości benzyn.

Odnosząc się natomiast do kon troli jakości oleju napędowego prowadzonych w ramach tzw. po zostałych kontroli (część krajowa systemu), odnotowano więcej pró bek niespełniających wymagań ja kościowych w porównaniu z wyni kami za 2020 r. Natomiast w ramach tzw. europejskiej części systemu należy, wyniki kontroli ja kości oleju napędowego uległy znacznej

wiowa RON (Research Octane Number – liczba oktanowa ozna czana metodą badawczą – przyp. red.) 95 i 98, olej napędowy, biopa liwa ciekłe, gaz skroplony (LPG) oraz lekki olej opałowy. W 2021 r. kontrolą nie objęto sprężonego gazu ziemnego (CNG) ponieważ żadne z laboratoriów nie posiadało możliwości poboru i badania pró bek sprężonego gazu ziemnego (CNG), zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Kontrole te prowadzone są przez inspektorów wojewódzkich in spektoratów Inspekcji Handlowej, którzy pobierają próbki paliw, a na stępnie przekazują do badań w niezależnych, akredytowanych la boratoriach.

Podmioty kontrolowane

Źródło: Dane własne UOKiK zebrane na podstawie wyników kontroli.

Wykres 3: Wyniki kontroli jakości paliw na stacjach i w hurtowniach (odsetek prób, w których stwierdzono niespełnianie wymagań jakościowych).

Odnoszącpoprawie.sięnatomiast do kon troli jakości gazu skroplonego (LPG) w 2021 r., w porównaniu z wynikami w 2020 r., na stacjach wybranych do kontroli na podsta wie wpływających informacji nie stwierdzono żadnych próbek nie spełniających wymagań jakościo wych. Natomiast na stacjach wylo sowanych do kontroli LPG odnotowano nieznaczne pogor szenie wyników.

Podstawa i przedmiot kontroli

Zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 roku o systemie mo nitorowania i kontrolowania jako ści paliw (Dz. U. z 2021 r. poz. 133, z późn. zm.) kontroli podlegały wszystkie dostępne na polskim rynku paliwa tj. benzyna bezoło

W 2021 r. kontroli podlegali, zgodnie z ustawą o systemie moni torowania i kontrolowania jakości paliw, przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w zakre sie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania paliw do obro tu. W praktyce oznacza to, iż kon trolą objęto producentów paliw, hurtowników, magazynujących oraz przedsiębiorców prowadzą cych stacje paliwowe. W 2021 r. nie było kontroli stracyjne.toczącedaniemduryzmianieneinternetowejsąmisjisumentówUrzędusątówwanianowiątakąPolicjatransportującychprzedsiębiorcówpaliwa,ponieważniewystąpiłazwnioskiemokontrolę3.Wynikidziałańkontrolnychstapodstawędoprzygotowyrocznych,zbiorczychraporojakościpaliwwPolsce,któreprzedstawianeprzezPrezesaOchronyKonkurencjiiKonRadzieMinistrówiKoEuropejskiej.WynikiprowadzonychkontrolidostępnenabieżąconastronieUOKiK.Przedstawiowraporciedanemogąuleczuwaginatrwająceprocezwiązanezewentualnymbapróbekkontrolnychorazsiępostępowaniaadmini n

Źródło: Dane własne UOKiK zebrane na podstawie wyników kontroli.

3. Zgodnie z art. 14 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, kontrolę jakości paliwa transportowanego przeprowadza się wyłącznie na wniosek policji lub w toku czynności wykonywanych przez policję.

WPODSUMOWANIEKONTROLIVRSIILATACH2018-2022

Rok 2022 to już kolejny (po roku 2018, 2019, 2020 i 2021), w którym Urząd Dozoru Technicznego (UDT), wykonuje badania techniczne urządzeń do odzysku par paliw (VRS II) na stacjach paliw. Rok 2022 to także kolejny rok (po 2019, 2020 i 2021), gdzie wszystkie stacje paliw (które podlegają badaniom VRS), powinny zostać zgłoszone do UDT celem przeprowadzenia w/w badań.

Dariusz Bakalarski, kierownik Wydziału Urządzeń Ciśnieniowych, Urząd Dozoru Technicznego

O gólna liczba stacji paliw w Polsce od kilku lat kształ tuje się na porównywal nym poziomie około 7600-7700 i większość z nich podlega bada niom. Aby badania wykonywane przez UDT przebiegały sprawnie i w jak najmniejszym stopniu utrudniały funkcjonowanie stacji paliw, urząd dysponuje 24 labo ratoriami mobilnymi wyposażo nymi w sprzęt do badań syste mów VRS II metodą mokrą oraz metodą suchą – dla systemów VRS opartych na elektronice Burkert, Gilbarco, Petronova, Tokheim. W strukturach UDT znajduje się aktualnie ponad 200 inspekto rów posiadających uprawnienia do wykonywania w/w badań. Na tej podstawie można stwierdzić, że zarówno technicznie, jak i orga nizacyjnie UDT jest przygotowany do realizacji zadań związanych z wykonywaniem w/w czynności. Potwierdzeniem powyższego jest realizacja badań urządzeń do od zysku par paliw, którą przedsta wiamyBiorącponiżej.poduwagę fakt, że ba dania urządzeń do odzysku par paliw UDT rozpoczął w drugiej połowie 2018 roku, warto doko nać podsumowania oraz porów nania stanu w odniesieniu do czterech lat.

Dla przypomnienia (publiko wane już było na portalu petrol net.pl ), od czerwca 2018 r. do końca czerwca 2019 r., ogólna liczba stacji paliw, na których

UDT przeprowadzał badania sys temów VRS II kształtowała się na poziomie nieznacznie przekra czającym 1500. Z kolei ogólna liczba urządzeń (tj.: pojedyn czych węży nalewczych) podda nych badaniu przez UDT to po nad 16 500. Z liczby tej około 4 proc. stanowiły urządzenia, któ rych wynik był

Wzrost liczby stacji paliw (w cią gu ostatnich dwóch lat, z około 4000 do ponad 5900), na których UDT wykonuje badania systemów VRS II, to efekt podjętych we wrze śniu 2020 r. działań przez UDT, mających na celu dotarcie do tych przedsiębiorców prowadzą cych stacje paliw, którzy jeszcze nie zgłosili urządzeń do badań oraz przypomnienie o istnieją cym obowiązku wynikającym z przepisów prawa.

Wzrost liczby zgłaszanych urzą dzeń do badań w ciągu ostatnie go roku, a w następstwie wyniki tych badań nie zmieniły się zna cząco w stosunku do poprzed nich. Zadawalający jest fakt, że tylko nieznacznie powyższej 1 proc. stanowiły urządzenia, któ rych wynik badań był negatywny.

todawanychdynczycha ogólnanasystemówrychogólnaokołowanychczychnazbliżonymII,prowadzastacjisierpnianieznaczniepoddanychpojedynczychmiastzbliżonymkształtowaławadzałcjiczerwcaniej,przedzialePorównywalnie,negatywny.wtymsamymczasowym,alerokpóźodlipca2019r.dokońca2020r.,ogólnaliczbastapaliw,naktórychUDTprzeprobadaniasystemówVRSII,sięjużnapoziomiedo4000stacji.Natoogólnalicznaurządzeń(tj.:wężynalewczych)badaniuprzezUDTtoponad38500.Zkoleiwgstanunakoniec2021r.,ogólnaliczbapaliw,naktórychUDTprzebadaniasystemówVRSkształtujesięjużnapoziomiedo5600stacjiaogólliczbaurządzeń(tj.:pojedynwężynalewczych)poddabadaniomprzezUDTto48000sztuk.Natomiastnakonieclipca2022 r.liczbastacjipaliw,naktóUDTprzeprowadzabadaniaVRSII,kształtujesięjużpoziomieponad5900stacji,ilośćurządzeń(tj.:pojewężynalewczych)podbadaniomprzezUDTponad50500sztuk.

Tak jak w ubiegłych latach, naj częstszą przyczyną badań koń czących się wynikiem negatyw nym było niestety niewłaściwe przygotowanie bądź brak przy gotowania urządzenia do bada nia UDT. Chodzi tu głównie o brak uprzedniego sprawdzenia prawi dłowości funkcjonowania urzą dzenia, ewentualnie naprawy czy kalibracji przeprowadzonej przez serwis lub samego właściciela stacji, o ile jest w stanie to samo dzielniePrzypomnieniawykonać. także wymaga fakt, że w przypadku, gdy wynik badania skuteczności urządzenia VRS II jest niezadowalający, wy dana zostaje decyzja administra cyjna wstrzymująca eksploatację tego urządzenia. Ponowne bada nie wiąże się z koniecznością ko lejnego zgłoszenia oraz ponowny przyjazd inspektora na badanie tego urządzenia. W rezultacie przedsiębiorca ponosi dodatko we koszty związane z kolejnym badaniem UDT, a przede wszyst kim związane z wyłączeniem urządzenia z eksploatacji do cza su otrzymania pozytywnej decy zji dopuszczającej urządzenie do eksploatacji.Wartotakże zaznaczyć, że od lip ca 2019 r., do końca lipca 2022 r.

znaczna liczba urządzeń prze chodziła już kolejne (nawet trzy krotne) badanie techniczne i przed tym badaniem przedsię biorcy prowadzący stację dołoży li starań, aby urządzenia były sprawne i wynik pozytywny. Po mimo ciągłego wzrostu zgłasza nych urządzeń VRS II do badań (aktualnie liczba stacji paliw, na których UDT wykonuje badania, wynosi około 5 900 obiektów), to biorąc pod uwagę, że ogólna licz ba stacji w Polsce kształtuje się na poziomie 7600-7700, należy przypuszczać, że wciąż nie wszy scy przedsiębiorcy (z wyłącze niem tych, których stacje nie podlegają przedmiotowym regu lacjom), zgłosili się do UDT celem przeprowadzenia badań.

Przypomnienia zatem wyma ga, że Przedsiębiorca eksploatu jący urządzenie do odzysku par paliw bez ważnych badań lub też eksploatuje w/w urządzenie wbrew decyzji wstrzymującej jego eksploatację, podlega sank cjom karnym wskazanym w usta wie o dozorze technicznym. Za tem przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie zgłosili się do UDT z wnioskiem o przeprowadzenie badań urządzeń VRS na stacjach paliw, powinni to zrobić nie zwłocznie.Wykonując badania urządzeń VRS II od 2018 r., mając już kilku letnie doświadczenie, należy tak że podtrzymać stanowisko, że zasadnym jest, aby przed bada niem przeprowadzanym przez UDT, system VRS II był odpowied nio sprawdzony i przygotowany do badań. Dobrą praktyką jest również obecność serwisu w trak cie badania, który (o ile to będzie możliwe), wykona odpowiednie czynności celem zapewnienia prawidłowej pracy urządzenia. Wspomnieć należy, że wymaga nia ustawy o dozorze technicz nym obligują eksploatującego m.in. do zapewnienia, że urzą dzenia do odzysku par paliw spełniają wymagania w całym okresie eksploatacji. n

FRANCZYZAPALIWA,

OPTYMALIZOWALIŚMY KOSZTY BIZNESU KRZYSZTOF ZWIERZYCKI, DYREKTOR OPERACYJNY AMIC ENERGY W POLSCE

ostatnie 12 mie sięcy to czas wielu no wych, niespotykanych do tej pory wyzwań, z którymi musiała mierzyć się cała branża paliwowa, w tym nasza spółka Amic Polska. Najistotniejszym wydarzeniem, które doprowadziło do zawirowań na rynku paliwowym, było rozpo częcie wojny w Ukrainie. Podobnie jak cały cywilizowany świat, potę piamy ten barbarzyński atak. Jed nocześnie był on dla nas impulsem do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu wsparcie uchodźców oraz osób mieszkają cych na terenie objętymi działania miUdzielaliśmywojennymi. pomocy w różnych formach: darmowe tankowania po jazdów udzielających wsparcia Ukraińcom, pomoc finansowa dla

Minione

osób narodowości ukraińskiej pra cujących na naszych stacjach, po siłki z naszego konceptu Subway dla uchodźców, przekazanie środ ków higienicznych, zorganizowanie miejsc noclegowych oraz punkty z programu lojalnościowego Amic Club przekazywane dla Polskiej Or ganizacji Humanitarnej „SOS Ukra ina”, Fundacji Ocalenie, PCK – to tylko część naszych działań.

Dzień rozpoczęcia działań wo jennych, wygenerował niespotyka ne do tej pory zapotrzebowanie na paliwa, co w konsekwencji dopro wadziło nawet do pojedynczych przestojów sprzedaży niektórych produktów na poszczególnych sta cjach. Podobnie jak cały rynek pali wowy w Polsce, mierzyliśmy się w tym okresie z olbrzymim wyzwa niem logistycznym, aby zapewnić

ciągłość sprzedaży paliw na sta cjach.Zte go miejsca chciałbym po dziękować wszystkim osobom zajmującym się logistyką, naszemu przewoźnikowi paliw – firmie Klacska, jak stojującewaniebieżąceproduktów,poziomutoringmoninyustanzacom,dawSprzeromOperatorenowym,pracownikomrównieżteorazniereagonapojawiasięzagrożenieprzesprzedażyoraz

pomoc klientom w sprawnym tankowaniu pojazdów. Nasza Spółka pod ko niec lutego i w marcu, osiągnęła najwyższe wyniki dziennej sprze daży paliw w historii. Aczkolwiek

I RYNKUPARTNERSTWOGŁOSbiorąc pod uwagę genezę tej sytu acji, takie rekordy nie są źródłem specjalnej satysfakcji.

Ze względu na specyfikę rozlo kowania sieci naszych stacji paliw, w mniejszym stopniu

szy popyt, jest rosnąca w Polsce in flacja. Ze względu na wyższe koszty życia, Klienci przy wysokich cenach paliw (wynikających między inny mi z ceny ropy na rynku i bardzo wysokiego kursu dolara) zmniej

szyli częstotliwość używania pojaz dów osobowych. Nie da się ukryć, że pod względem wolumenu sprzedaży paliw, minione miesiące nie są dla nas satysfakcjonujące. Druga połowa poprzedniego roku, ze względu na kontynuację dużej ilości zachorowań i obostrzeń pandemicznymi, wymagała od nas działań optymalizujących koszty prowadzenia biznesu, jak również dalszej intensywnej pracy ukierun kowanej na lojalizację Klientów oraz pozyskiwaniem nowych. Pro wadziliśmy szeroką akcję informa cyjną o naszej sztandarowej pro mocji „Środotankowanie”, a także rozszerzaliśmy ofertę promocyjną dla kierowców samochodów cięża rowych. Dzięki rozwojowi naszego programu lojalnościowego Amic Club, już planujemy następne dzia łania aktywizujące, które powinny spotkać się z uznaniem naszych Klientów.Dwanaście ostatnich miesięcy, wykorzystaliśmy na dalszą moder nizację naszych stacji oraz rozwój oferty. Przeprowadziliśmy kom pleksowe przebudowy kolejnych 10 lokalizacji, połączone z wdroże niem konceptu Subway na części z nich. Jesteśmy największym fran czyzobiorcą w Polsce tej znanej na

całym świecie marki. Niedawno świętowaliśmy otwarcie naszej 50-tej restauracji Subway na stacji w Gliwicach, a już niebawem pla nujemy fetę z okazji otwarcia 60-tej lokalizacji z tym logo.

Ważnym momentem w rozwoju naszej oferty było wdrożenie karty flotowej Amic Business Card (ABC).

To rozwiązanie, oferujące atrakcyj ne rabaty na paliwo, pozwoliło nam pozyskać nowych klientów bizne sowych. Dodatkowo, zautomatyzo waliśmy rejestrację firm, przy uży ciu tabletów znajdujących się na stacjach, co znacznie usprawniło cały proces od momentu zaintere sowania Klienta do otrzymania kar ty gotowej do użycia. Każda osoba prowadząca działalność gospodar czą może otrzymać atrakcyjne ra baty przy minimum formalności oraz braku weryfikacji zdolności kredytowej.Możnasię spodziewać, że kolej ne miesiące będą co najmniej cie kawe dla naszej branży. Dla rynku paliwowego sporym wyzwaniem może być wejście w życie sankcji na ropę, LPG i paliwa z Rosji.

Nie bez znaczenia będzie również sytuacja gospodarcza w kraju. A to zapewne tylko część z tego, z czym przyjdzie się nam mierzyć. n

OFERUJEMYDOGODNEPARTNEROMWARUNKI

przede wszystkim na celu umożli wienie franczyzobiorcom osiągnię cie zadowalającego zysku dzięki atrakcyjnym warunkom współpracy. Korzyścią jest przede wszystkim przynależność do międzynarodo wego koncernu o stabilnej i nieska zitelnej pozycji na rynku paliw. Na leży pamiętać, że marka Avia ma swoje korzenie i tradycję w Szwajcarii, która słynie z rzetelno ści i perfekcjonizmu. Sieć Avia liczy w całej Europie około operatorówwiększychwśródmiejscemejezajmudemwzglętymiobiektów3200podsiódnaj

sta

cji paliw w NiewątpliwymEuropie. plusem współpracy dla franczyzobiorców jest dostęp do najlepszej jakości paliw, co nie tylko przyciąga, ale i utrzymuje klientów stacji. Warto podkreślić, że dostęp do oferty pa liw jest przywilejem franczyzobior ców, a nie z góry narzuconym wa runkiem. Partner Grupy Avia ma prawo nabywać paliwo innych ma rek w ramach ustaleń w umowie.

Avia oferuje swoim partnerom do godne warunki finansowe, zgodnie z którymi dzierżawca ponosi koszty ograniczone do minimum. Jest to niewątpliwie ukłon w stronę partne ra biznesowego, aby zapewnić mu najkorzystniejsze warunki rozwoju.

W ofercie franczyzy należy zwró cić uwagę na wielo kierun kowe wsparcie ze strony Grupy Unimot i to od samego początku współpra cy. Wyposażenie stacji zgodne z linią

Intensywnie

rozwijamy naszą

sieć stacji paliw Avia i w czerwcu tego roku, 5 lat po wprowadze niu tej szwajcarskiej marki na pol ski rynek przez Grupę Unimot, otworzyliśmy swoją setną stację. Pod koniec sierpnia sieć liczyła 102 obiekty, z czego 71 to stacje fran czyzowe, czyli około 70 proc. pro wadzonych przez nas stacji.

Sieć stacji Avia stwarza bardzo dogodne warunki dla franczyzo biorców, zapewniając im przejrzy

stą umowę i dużą swobodę działa nia. W przeciwieństwie do innych marek, Avia nie narzuca dzierżaw com wyłączności na nabywanie paliwa. Duże możliwości pozosta wione są również w kwestii sprze daży pozapaliwowej, chociaż mar ka Avia wspiera doświadczeniem, dając wskazówki, jak zwiększyć zy ski. Stworzona została wyjątkowa oferta franczyzowa, oparta na po zycji Grupy Unimot i doświadcze niu marki Avia. Koncepcja ta ma

jest pozyskać klientów już naDlastarcie.rozważających możliwość podjęcia współpracy franczyzowej Avia stworzyła wiele form wsparcia i informacji, dzięki którym mogą zostać rozwiane wszelkie wątpli wości i sprecyzowane warunki współpracy. Grupa Unimot tworzy coraz większą sieć stacji paliw, a przynależność do niej stwarza

OTWORZYLIŚMY SETNĄ STACJĘ PALIW W POLSCE

ROBERT NOWEK, DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY SIECIĄ AVIA W POLSCE I NA UKRAINIE GRUPA UNIMOT

półrocze 2022 roku przebiegło pod znakiem bez precedensowej zbrojnej na paści Rosji na niepodległą Ukrainę. Wojna, która rozpoczęła się 24 lute go, jeszcze bardziej rozregulowała i tak już niestabilne rynki surowców, a ponadto wpłynęła na niespotyka

Pierwsze

ny do tej pory wzrost popytu wśród klientów, za którym nie nadążała podaż. Popyt i podaż zostały po kil ku tygodniach zbilansowane, nato miast cały czas mierzymy się z nie przewidywalnością na światowych rynkach i trudno prognozować, jak będą się kształtowały w najbliższej

PAWEŁ GNIAZDOWSKI, DYREKTOR DS. ROZWOJU SIECI DETALICZNEJ AVIA GRUPA UNIMOT

Aviaromzerunkowąwimarki,dbałośćoszczegółyotoczeniaorazcałagamausługspra-wia,żepartne-firmyłatwiej

przyszłości ceny surowców, które przekładają się na ceny hurtowe produktów, a te z kolei na ceny de taliczne dla klienta końcowego. Klienci są bardzo wrażliwi na ceny paliw na stacjach, więc wysokie ceny mogą wpłynąć na ogranicze nie popytu. To największe wyzwanie dla tego biznesu, ponieważ marże cały czas utrzymują się na zbliżo nym poziomie i wysokie ceny na stacjach paliw nie generują wyso kich zysków operatorów stacji.

Jako Grupa Unimot, która rozwija sieć stacji paliw Avia, nie zwalniamy tempa rozwoju i w czerwcu 2022 r., 5 lat po wprowadzeniu sieci Avia na polski rynek, otworzyliśmy swoją setną stację paliw w Polsce. W na szej strategii na lata 2018-2023 zało żyliśmy, że do końca 2023 r. będzie my mieć w sieci około 200 stacji paliw

obiektów. Jesteśmy na dobrej dro dze, by ten cel zrealizować.

Na koniec pierwszego półrocza 2022 r. Grupa Unimot – w ramach sieci Avia – posiadała 102 stacje pa liw, w tym 31 prowadzonych przez spółkę w modelu CODO i 71 w mo delu DOFO, co oznacza, że w pierw szym półroczu przyłączyliśmy do sieci Avia 17 stacji paliw. Według ostatnich danych POPiHN jest to największy wzrost wśród wszystkich funkcjonujących w Polsce sieci stacji paliw. To dla nas powód do dumy i ogromna motywacja do dalszego rozwoju. Grupa Unimot nieustannie prowadzi negocjacje oraz działania mające na celu rozwój sieci stacji Avia w Polsce i podniesienie efek tywności ich funkcjonowania. Warto wspomnieć, że w pierwszym półro czu 2022 r.

W grudniu 2021 r. świętowaliśmy 30-lecie obecności bp na polskim rynku. W tym okresie dokonaliśmy wielu zmian istotnych na rynku, a przed nami kolejne istotne zmia ny wynikające z transformacji ener getycznej. Wyrazem zaangażowa nia bp w tę transformację są m.in. szeroko zakrojone inwestycje w energię solarną. Na polski rynek wkroczył już Lightsource bp – de weloper farm PV i jeden z global nych liderów energetyki słonecznej. Firma, należąca do bp w 50 proc., zrealizuje w Polsce dziewięć projek tów o łącznej mocy prawie 760 MW, a kolejne ma w planach.

Ostatni rok to pandemia, oży wienie gospodarcze, ale także woj na w Ukrainie – to wszystko zmie niło i zmienia nie tylko nasze życie prywatne, sytuację geopolityczną, ale też bardzo mocno wpłynęło na gospodarkę. Nasza firma ma jasno określoną strategię, jeśli chodzi o wydarzenia na Ukrainie –ogłosiliśmy wyjście z Rosnieftu, prze

Jeśli chodzi o popyt na paliwa, to w drugiej połowie 2021 roku wi doczny był rozwój gospodarczy i zwiększona mobilność po okresie ograniczeń pandemicznych – czyn niki, które spowodowały, że w 2021 r. zużycie paliw transportowych w Polsce zwiększyło się o kilka pro cent (7 proc. wg POPiHN) w stosun ku do 2020 r., mimo rosnących cen. Największe przyrosty wolumeno we notowano w sprzedaży oleju napędowego i benzyn silnikowych (za POPiHN), zwiększał się też udział usług w przychodach, w szczegól ności gastronomii.

Z kolei pierwsze półrocze 2022 r. naznaczone zostało wojną w Ukra inie. Spowodowała ona zmiany rynku paliw w Polsce w kilku płasz czyznach. Od strony popytu wyge nerowała kilka fal zakupowych, począwszy od tej pierwszej wyni kającej z napełniania zbiorników przez zapobiegawczych Polaków, obawiających się braków paliw na stacjach, poprzez

że re alnie liczba stacji Avia, zarządza nych przez Grupę Unimot, powin na pod koniec 2023 r. sięgnąć 150

Ostatnie

12 miesięcy to kon tynuacja strategii rozwoju, poszerzania oferty fran

czyzowej, kolejnych inwestycji do tyczących oferty pozapaliwowej, również w zakresie home delivery.

pracownikówwaniemyców,uchodźnatarnemanihułaniadzianamocwąfinansoogromnąznaczamyporzeczwspierazaangażonaszychw

działania pomoco we. Po trudnych latach pandemicz nych mierzymy się z kolejną, nie spotykaną we współczesnych czasach sytuacją. Transformacja, prowadzenie biznesu są bardzo ważne, ale te trudne lata i niepew na przyszłość uświadomiły nam, że w życiu zawodowym, tak jak i pry watnym, najważniejsi są ludzie, a na tych, którzy nas prywatnie i za wodowo otaczają, zawsze możemy polegać.

skutekspekulacyjnezakupywoczekiwaniuwzrostucen,następniewzrostzapotrzebo-wanianastacjachnamigracji

oraz zmiany kanałów transportu towarów, aż po poja wienie się nowego strumienia eks portowego na Ukrainę. Na to wszystko w 2. kwartale nakładać się zaczęło postępujące spowolnie nie gospodarcze, a sytuację pogar szała wysoka inflacja i słaby złoty. Planowanie w takich warunkach staje się niezmiernie trudne. Należy też zwrócić uwagę, że złożoność rynku pogłębiła się również w związku z wprowadzanymi pa kietami sankcji oraz z zróżnicowa

planów.tychzweryfikowaniazmusiłycovid-19,demiakimwszystprzedeczyli2018dziećprzewiw staniebyliśmyktórychOkoliczności,Avia.niewr.,epi-nasdobardzoambitnychObecniezakładamy,

nym podejściem poszczególnych podmiotów rynkowych do współ pracy z dostawcami z Rosji po 24 lutego br.

Wiele osób zastanawia się, jak w nowej sytuacji geopolitycznej będzie realizowana transformacja energetyczna, która dalej pozosta je jednym z głównych celów unij nej polityki klimatycznej. Wymaga ona czasu i nakładów finansowych, a także odpowiedzialności za milio ny konsumentów, którzy mają pra wo zaspokajać swoje potrzeby energetyczne i transportowe. Klu czowe będzie zapewnienie spójne go i przewidywalnego otoczenia regulacyjnego, które stworzy jasną perspektywę dla naszej branży. Wchodzimy w okres intensywnej transformacji energetycznej, w ra mach której paliwa węglowodoro we będą stopniowo zastępowane alternatywami. Dlatego tak ważne jest stworzenie przejrzystej struk tury regulacyjnej dla przedsiębior ców, umożliwiającej prowadzenie inwestycji. W związku z sytuacją geopolityczną, zapewne w krótkim terminie doświadczymy turbulen cji, ale docelowo będą one miały znaczący wpływ na kształt i tempo transformacji energetycznej. Nie ma innej drogi, nie ma innego sce nariusza. Firma bp będzie odgry wać istotną rolę w tych zmianach. Fit for 55 jest ważnym dokumen tem, mapą drogową, która określi parametry transformacji energe tycznej na najbliższe lata, co jest konieczne, żeby docelowo dojść do neutralności klimatycznej. Wszyscy wiemy, że do 2050 roku chcemy i musimy dojść do neutralności kli matycznej. Jednak realizacja tego celu wymaga planowania i dużych nakładów finansowych. Aby te na kłady finansowe były dostępne, trzeba znaleźć balans pomiędzy projektami dotyczącymi nowych technologii i energii odnawialnej, a stabilnym biznesem, prowadzo nym obecnie, który będzie genero wał przychody. Te przychody mogą być reinwestowane właśnie w pro jekty dotyczące odnawialnej energii. Nie można z dnia na dzień zamknąć

obecnych biznesów i oczekiwać, że będziemy mieć energię do funkcjo nowania w nowy sposób. To się po prostu nie wydarzy, a wynika to ze specyfiki branży energetycznej, gdzie skala projektów i tempo ich realizacji wymagają czasu.

Według nas warto wykorzystać w tym procesie doświadczenie sek tora prywatnego, w tym dużych międzynarodowych firm, które mają już know-how i potrafią realizować duże inwestycje energetyczne.

Strategia #bpNetZero ma na celu przekształcenie bp z globalnej spółki naftowej, skoncentrowanej na wydobywaniu zasobów, w no woczesną grupę energetyczną, a w długiej perspektywie – do 2050 roku – przełoży się na całkowitą ze roemisyjność. Stabilna działalność spółki oparta na węglowodorach zapewnia bezpieczeństwo energe tyczne, ale jednocześnie bp inwe stuje w transformację energetycz ną. Projekty energetyczne są bardzo duże, kapitałochłonne, wy magające długoterminowego pla nowania, więc to jest potężna re wolucja i długotrwały proces. Mówimy tu o kolejnych dwóch, trzech dekadach. W ramach nowej strategii, firma coraz bardziej kon centruje się na segmencie conve nience i mobility. Za 10 – 20 lat sta cje benzynowe wciąż będą potrzebne, choć zakładamy, że będą funkcjonować w zupełnie in nym formacie sprzedając różne for my mobilności i świadcząc cały szereg dodatkowych usług. Szuka my i realizujemy coraz więcej roz wiązań takich, których potrzebują nasi Klienci. Wszyscy chcemy coraz więcej swoich potrzeb realizować szybko i w jednym miejscu. Final nie stacje należące do bp prze kształcą się w centra kompleksowej obsługi kierowców, w których szybko będzie można zaspokoić wiele potrzeb życia codziennego. Jesteśmy przekonani, że obecne stacje paliwowe odegrają dużą rolę jako huby nowej mobilności, jako miejsca zapewniania Klientom róż norakiej, nowoczesnej mobilności – w tym EV, LNG, wodoru. n

PERSPEKTYWY RYNKOWE NIE SĄ OPTYMISTYCZNE

ANDRZEJ SZCZEPAŃSKI, KIEROWNIK OPERACYJNY CITRONEX TRANS ENERGY

Wkomentowaniu i ocenia niu sytuacji na rynku pa liwowym na przestrzeni ostatnich dwunastu miesięcy nie sposób silić się na oryginalność i abstrahować od czynników geo politycznych oraz makroekono micznych, które miały i wciąż mają przemożny wpływ na funkcjono wanie każdej stacji paliw w Polsce. Perturbacje spowodowane pande mią zostały zastąpione przez po tężne wstrząsy na rynku, wywołane wybuchem konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Temu wszystkiemu towa rzyszy wysoka inflacja, rekordowe ceny surowców energetycznych oraz problemy z ich dystrybucją i dostępnością.Siećstacjizarządzanych przez Citronex Trans Energy, ze względu na lokali zacje

międzynarodowych pomiędzy wschodem i zachodem Europy.

O ile sytuacja na rynku paliw stan dardowych jest trudna, to w przy padku paliw alternatywnych, a zwłaszcza gazu LNG, dramatycz na. W ciągu roku produkt ten po drożał o kilkaset procent, a końca podwyżek na razie nie widać. Na naszej stacji, którą otworzyliśmy kilkanaście miesięcy temu w Zgo rzelcu, jesteśmy zmuszeni do sko kowego podnoszenia cen z miesią ca na miesiąc. Musimy sobie dodatkowo radzić z trudnościami dotyczącymi zakupu produktu, który stał się towarem bardzo po żądanym i deficytowym. Bardzo wysoka cena gazu negatywnie wpływa na rentowność

Dziękiprzygranicznego.wegooraztowegotranzyruchuwegodonarodzymięsługęnawanaukierunkoobiektów,jestob-osoboruchuobniżeniuw

Polsce stawki podatku vat na paliwa, a tym samym powiększeniu się róż nic w cenach paliw w Niemczech, Czechach i Polsce stacje przygra niczne odnotowywały zwiększoną sprzedaż paliw, zwłaszcza benzyn. Z drugiej strony dało się niestety odczuć zmniejszone obroty na ole ju napędowym w związku z mniej szą intensywnością przewozów

niu przewozów towarów, a kolejni rozważają takie posunięcie. Wpły nie to oczywiście negatywnie na rachunek ekonomiczny zarządza nej przez naszą spółkę stacji LNG.

Perspektywy na kolejne miesiące nie są niestety optymistyczne. Za powiada się kolejny rok, w którym prowadzenie działalności gospo darczej na rynku paliw będzie

obarczone dużym ryzykiem oraz będzie wymagać niekonwencjonal

nych działań, aby sprostać stale poja wiającym się nowym wyzwaniom. n

CODZIENNOŚĆ

W CZASACH PANDEMII

IRENEUSZ JABŁONOWSKI, PREZES HUZAR PSP

Kiedy na początku roku przygo towywaliśmy materiał do publika cji pt. „Liderzy Rynku – dostawcy dla stacji paliw – Raport 2022” pisaliśmy o tym, że

nujemy. Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, aby funkcjono wały bez przerw, często oferując ceny niższe niż

w tym także w obszarze rozwiązań biznesowych. Najczęściej właści ciele, którzy wybierają naszą sieć, podkreślają, że Huzar to niezależ ność, zachowanie własności, pro mowanie lokalnego patriotyzmu oraz realny wpływ na rozwój sieci i samego obiektu. To właśnie różni stacje partnerskie od stacji fran czyzowych, czy koncernów.

To co często podkreślamy i co jest ważne dla naszych partnerów to lokalny patriotyzm. Stacja już dawno przestała być obiektem sprzedaży wyłącznie paliw. Dziś to pełen wachlarz produktów i usług. Polskie Stacje Paliw Huzar dają możliwość rozwijania danego obiektu zgodnie z miejscowym za potrzebowaniem klientów. n

WDRAŻAMY WIZUALIZACJĘNOWĄSTACJI

BENJAMIN FERTE, PREZES ZARZĄDU SCA PETROLE POLSKA

COVID-19 to nie wszystko, co czekało rynek paliw i całą gospodarkę.

Już po pierwszych informacjach dotyczących inwazji Rosji na Ukra inę światowe rynki paliw oszalały i ceny gwałtownie, z minuty na mi nutę, rosły. Nie był to łatwy czas dla stacji paliw. Kierowcy sztur mem tankowali olbrzymie ilości benzyny i oleju napędowego „na zapas”. Pomimo zapewnień, że pa liw płynnych i gazowych w Polsce nie zabraknie, wszyscy zdawali śmy sobie sprawę z tego, że więk szość surowców energetycznych sprowadzanych jest do naszego kraju z Rosji.

W chaosie, jaki zapanował, wła ściciele prywatnych stacji paliw sieci Huzar nie zapomnieli o tym, jak ważna jest odpowiedzialność nie tylko za nasze stacje, ale także za społeczność, w której funkcjo

dzeniu takiego biznesu jak stacja paliw.Jako przedsiębiorcy żyjemy w niepewności. Obserwujemy ry nek i nastroje naszych klientów. Nie wiemy, co przyniesie jutro i jak kształtować się będą ceny paliw płynnych, jednak jesteśmy w goto wości, aby na bieżąco reagować na zmieniające się potrzeby rynku i naszych klientów.

Oferta partnerstwa dla właścicieli stacji paliw

Przynależność do sieci Polskie Stacje Paliw Huzar daje przedsię biorcom możliwość prowadzenia swojego biznesu z zachowaniem elastyczności w działaniu. W na szej sieci każdy właściciel ceni so bie coś innego. Dla jednych ważne są optymalne warunki współpra cy, dla innych wsparcie jakie świadczymy na każdym etapie –

Okres

drugiej połowy 2021 roku, a następnie pierw szej połowy 2022 r. można potraktować jako dwie osobne jed nostki czasowe, które właściwie nie mają zbyt wiele cech wspólnych dla właścicieli stacji paliw. Rok 2021 to stała walka ze skutkami pande mii covid-19, a co za tym idzie z ograniczeniami w życiu Polaków, które przekładały się na przyzwy czajenia zakupowe. Stopniowe lu zowanie restrykcji w drugiej poło wie 2021 r. spowodowało znaczny wzrost ak tywności spo łecznej prak tycznie we zainteresowaniewodowałygranicedróżamiprzedrodakówszychwyObażycia.nachdzidziekichwszystnapopozaPolskispoogromnespędzaniem

wa kacji w rodzimych kurortach, co generalnie przełożyło się na wzro sty wolumenów paliw sprzedawa nych na stacjach. Druga połowa

2021 r. była zdecydowanie lepsza od pierwszej i skutkowała znacz nym wzrostem sprzedaży, który obserwowaliśmy na stacjach paliw. Wzrost wartości sprzedanych paliw był dla nas bardzo zadowalający i osiągnęliśmy dobre wyniki.

Mniej więcej w tym samym cza sie zaczynały do nasz docierać pierwsze informacje o trudnościach na rynkach finansowych. Zaczęły się pierwsze podwyżki stóp pro centowych, które jeszcze nie wy woływały paniki, ale już wy darzenia z 24 lutego br., kiedy

w logistyce paliw, to wszystko przyczyniło się do tego, że pierwsza połowa 2022 r. była dla nas dość wymagająca. Drastyczny wzrost cen paliw oraz spadek siły nabywczej Polaków utwierdza nas

w przekonaniu, że 2022 r. i prawdo podobnie 2023 r. będą czasem ogromnych wyzwań.

Co do pozytywów, to udało nam się przygotować nowy koncept ze wnętrzny naszych stacji Intermar ché. Wszystkie nowo otwierane placówki są już w nowych szatach graficznych, które nawiązują do początków obecności stacji Inter marché na polskim rynku. Należy dodać, że w tym roku mija dokład nie 20 lat od otwarcia pierwszej stacji paliw działającej pod szyl dem Intermarché w Polsce. Jako kolejny, ważny punkt w naszej stra tegii zmian wizualizacji, postano wiliśmy odświeżyć nieco nasze Cafe Marche, czyli kącik bistro. Uzu pełniliśmy gamę produktów po trzebnych do serwowania klientom pysznych przekąsek czy wyśmieni tej kawy, i dzięki takim zabiegom przestrzeń Cafe Marche będzie jeszcze chętniej odwiedzana i le piej rozpoznawalna. Dodam tylko, że jako jedyna sieć stacji paliw przy sklepach dobnieotwarciaskim,noweposiadamywielkopowierzchniowychkącikbistro.W2022r.otworzyliśmytrzyobiekty(wDrawskuPomorDębnieorazLipnie),akolejnejeszczeprzednami.Pojakwprzypadkusklepów

wracamy na drogę rozwoju. Na przełomie 2021 oraz 2022 r. wyko naliśmy niesamowitą pracę mającą na celu sprawdzenie wszystkich posiadanych przez nas lokalizacji pod kątem możliwości postawienia tam stacji paliw, zarówno w kwe stiach administracyjnych, jak rów nież badając ich potencjał do ge nerowania obrotów. Wszystko to było możliwe dzięki aktualizacji na szych matryc i narzędzi, dzięki któ rym możemy z dużym prawdopo dobieństwem oszacować, jak w danej lokalizacji będzie rozwijał się nasz biznes.

Nie możemy też zapomnieć o zmianie przepisów dot. handlu w niedziele. Nasze działy Category Management oraz Koncept cały czas pracują nad jeszcze lepszym dostosowaniem sklepików przy stacjach do potrzeb klienta, który chce zrobić wygodne zakupy w nie dziele.Liczymy, że negocjacje kontrak tów paliwowych, które już nieba wem rozpoczniemy, dadzą nam podstawę do tego, aby każdy nasz klient był zadowolony z ceny pali wa, jaką otrzyma na stacji. Oczywi ście wszystkich chętnych dostaw ców serdecznie zapraszamy do kontaktu z nami. n

marżowość produktów automa tycznie narażaliśmy się na zachwia nie parametru wolumeno wego, w związku z czym zarządza nie ceną de abyi wyczucia,łowościszczegózji,precydużejniawasozastogałowymatalicznąmóc

zacho wać parametr marżowo ści i wolumenu na akceptowalnym poziomie. Działania w postaci tar czy antyinflacyjnej wyhamowały dynamikę wzrostu cen paliw w tym okresie. Nałożyła się na to także je sienna fala pandemii – tu jednak mogliśmy wykorzystać zdobyte doświadczenie prowadzenia biz nesu w tych trudnych warunkach. Dziś rynek ma większą wiedzę w tym zakresie i estymacja pewnych typów zachowań i zdarzeń wydaje się być łatwiejsza w porównaniu do pierwszych miesięcy epidemii.

wsparcie branży turystycznej w Polsce. Przesunięcie mistrzostw Europy w piłce nożnej Euro 2020 na okres wa kacyjny, w któ rych

Ostatnie12 miesięcy naszej działalności to wciąż trud ny okres, w którym mie rzyliśmy się z kolejną serią znaczą cych czynników zewnętrznych, przekładających się na sprzedaż detaliczną i cały rynek paliwowy. W rok 2021 wchodziliśmy z nadzie ją, że będziemy obserwowali po wolne wyciszanie pandemii, a tak że coraz mniejszy jej wpływ na sprzedaż detaliczną. Niestety okres ten pokazał, że jest to zjawisko, któ re będzie towarzyszyło nam przez dłuższy czas.

Charakteryzując ostatnie 12 mie sięcy należy zauważyć, że jednym z istotnych zjawisk w zakresie sprze daży paliw jest sinusoida marży de talicznej, która ma istotny wpływ na finalne wyniki sieci stacji. Można zaryzykować stwierdzenie, że druga połowa roku 2021, a w szczególno ści ostatni jego kwartał był trud nym okresem w obszarze marżo wości paliw dla całego rynku – to okres, w którym zmierzyliśmy się z magiczną barierą 6 zł za litr pali wa, przy bardzo dynamicznie ro snących cenach spot. Zachowując

Domykając podsumowanie dru giego półrocza roku 2021 warto dodać, że trudny czwarty kwartał został zrekompensowany przez okres wakacyjny. Zarówno odpo wiedni udział stacji w segmencie lokalnym, gdzie efekt pandemii był najmniej odczuwalny, jak i duży udział stacji tranzytowych i MOP w sieci – pozwoliły nam realizować wyniki na oczekiwanym poziomie. Duży udział stacji tranzytowo – wa kacyjnych, umożliwił wizytę na sta cji Lotos większości klientów spę dzających wakacje w Polsce. Dzięki temu sezon wakacyjny 2021 mogli śmy zaliczyć do jednego z najbar dziej udanych w historii naszej spółki. Klienci detaliczni wyraźnie „ruszyli” na wypoczynek – swój udział w tym miał też bon tury styczny, którego zadaniem było

cji „Piłka po Twojej Stronie” z programem motywacyjnym dla pracowników „Gramy Razem” sprzyjało dodatko wej możliwości komunikacji z na szymi klientami i zachęceniu ich do korzystania z oferty naszych stacji. Pakiet tych działań zdecydowanie przyczynił się do zwiększenia sprze daży i częstotliwości wizyt klientów.

Początek roku 2022, a w zasadzie pierwszy jego kwartał, to kolejny trudny okres dla nas, nie tylko w aspekcie biznesowym, ale rów nież ludzkim – w związku z agresją militarną w Ukrainie. Pierwsze dni konfliktu zbrojnego i zachwianie poczucia bezpieczeństwa spowo dowały drastyczny wzrost popytu na paliwa, wynikiem którego była panika zakupowa. W tych dniach cały rynek mierzył się z wyzwania mi logistycznymi i zaopatrzeniem swoich stacji w paliwa. Sytuacja stabilizowała się z dnia na dzień –jednak tak duży skok sprzedaży musiał się przełożyć na chwilowe zaburzenia w dostępności produk tu. Ostatnie miesiące – to nadal duże wyzwanie logistyczne w zakresie dostaw paliw na stacjach graniczą cych z Ukrainą, gdzie sprzedaż pa liw utrzymuje się na wysokim po ziomie – problemy z dostępnością paliw w Ukrainie spowodowały znaczący wzrost sprzedaży na sta cjach przygranicznych. W tych trudnych dniach – staraliśmy się

dzeniekowododatjakofirmabyliśmystrategicznymsponsorem,atakżewprowapromo

maksymalnie zapewnić obywate lom Ukrainy komfort oraz dostęp ność produktów na naszych sta cjach. Wielu z nich, uciekając przed wojną, zatrzymywało się nie tylko na naszych przygranicznych sta cjach, ale również na szlakach tran zytowych wschód – zachód.

Pomimo tych wielu negatyw nych zdarzeń ciągle rozwijamy na szą wiedzę związaną z organizacją i zarzadzaniem siecią, nadzorem, a także przeprowadzaniem różne go rodzaju form aktywności pra cowników, ukierunkowanej na wzrost średniego koszyka sklepo wego i paliwowego (konkursy i programy motywacyjne). Zauwa żamy istotną korelację tych dzia łań ze wzrostem częstotliwości wizyt klientów. To właśnie dzięki konkursom i programom motywa cyjnym wpływamy na zachowanie odpowiedniej postawy personelu, mają one znaczący wpływ na sa tysfakcjonującą i sprawną obsłu gę, aktywną sprzedaż i pozytywne nastawienie pracowników stacji. Sieć stacji Lotos co rok podnosi poziom jakości obsługi, co dosko nale obrazują wyniki badań reali zowanych przez audytową firmę zewnętrzną.Wostatnich miesiącach obser wujemy nie tylko poprawę efek tywności sprzedażowej naszych stacji, ale również mocny rozwój sieci poprzez włączanie nowych lo kalizacji. Rok 2021 był rekordowym pod względem liczby uruchomień stacji MOP w naszej sieci, a są to kluczowe inwestycje, wymagające ogromnego finansowego zaanga żowania. Rzeczone nakłady inwe

stycyjne wskazują naszą strategię ciągłego rozwoju w tym obszarze. Dzisiaj jesteśmy już liderem na ryn ku pod względem udziału stacji autostradowych w sieci stacji wła snych i wiceliderem rynku w zakre sie liczby stacji MOP. Warto dodać, że nie tylko priorytetem ostatnich miesięcy była poprawa efektywno ści sieci stacji, rozwój ilościowy i ja kościowy, ale także budowa nowo czesnych rozwiązań dla naszych klientów – to rok w którym uru chomiliśmy dwie bardzo ważne aplikacje dla naszych klientów. Aplikacja Navigator, która wspiera rozwój naszego programu lojalno ściowego i aplikacja Pay&Go, dzię ki której już dziś można zrealizo wać płatności za paliwo przy dystrybutorze, a także dokonać za kupu wybranych produktów z oferty sklepowej – a wszystko to bez konieczności dokonywania płatności w kasie stacji.

Obecnie znajdujemy się w okre sie zwiększonej niepewności biz nesowej – rosnące ceny paliw, in flacja i wzrost stóp procentowych – to znaczące elementy, które pro wadzą do ryzyka spadku konsump cji, w tym spadku popytu na pali wa. Trwający konflikt zbrojny w Ukrainie i sytuacja makroekono miczna na świecie powodują, że będziemy mierzyć się z negatyw nym efektem tych działań raczej w perspektywie długoterminowej. Jednak mając taką wiedzę i pro gnozy już dziś możemy wprowa dzać działania i pomysły mitygują ce ryzyko spadku marżowości biznesu, za który jesteśmy odpo wiedzialni. n

REALIZUJEMY SWOJĄ

WIELOLETNIĄ STRATEGIĘ

PAWEŁ GRZYWACZEWSKI, CZŁONEK ZARZĄDU ANWIM

Branża paliwowa w Polsce co najmniej od czasu pierwszej fali pandemii

obrotów spowodowanymi lock downem nastąpiła powolna od budowa sprzedaży. Później jed nak wybuchła wojna w Ukrainie, która była przyczyną kolejnych zawirowań. Mimo to spółka An wim zwiększa swoje przychody, a sieć stacji paliw Moya cały czas rozwija się w imponującym tem pie.

„Obyś żył w ciekawych czasach…”

Kiedyś ta chińska sentencja traktowana była w Polsce jako dobre życzenie. Jednak w rzeczy wistości było to coś całkiem prze ciwnego, a mianowicie – prze kleństwo. Istotnie, z pewnością dla branży paliwowej nastały wy jątkowo ciekawe cza sy.

popaliw,stacjachdażysprzedowyodbuzolnejmokiemznapodroki trudne.CiekaweUbiegłystałnaktórekolejnych fa lach pandemii wresz cie mogły złapać trochę odde chu. Jednak windujące ceny ropy naftowej sprawiały, że paliwo w detalu również drożało – infla cja zaczęła gwałtownie przyspie szać. Odpowiedzią na to była tar cza antyinflacyjna, którą wpro wadziły władze. Obniżki VAT-u i akcyzy na paliwa przynajmniej doraźnie uspokoiły wzrosty cen. Jednak już za chwilę z przeraże niem czytaliśmy doniesienia o rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Destabilizacja rynku

przejdą długie kolejki przed sta cjami paliw, ceny wzrastające niemal z minuty na minutę i nie dobory paliw na stacjach. Na szym priorytetem wówczas było zapewnienie ciągłości funkcjono wania wszystkich stacji paliw w naszej sieci i niedopuszczenie do sytuacji, by na jakimkolwiek obiekcie zabrakło paliwa. Wyma gało to od nas podjęcia starań dotyczących elastycznego dosto sowania logistyki dostaw. Dzięki wysiłkowi całego zespołu w du żej mierze udało się nam zapo biec brakom paliw, jednak wyso kie ceny, które wówczas nastały, niewiele spadły do dziś.

Kolejnym wyzwaniem były zmiany kierunku importu LPG, co było wymuszone kra jowymi sankcja mi na

covid-19 podlega niespotyka nym do tej pory, gwałtownym zmianom. Po walce ze spadkami

Wojna w pierwszej fazie wywo łała szok i prawdziwą panikę wśród konsumentów. Do historii

spadał, a sprzedaż na stacjach Moya – zarówno paliw, jak i doty cząca obszaru konsekwentniepozapaliwowego –rosła.

mimoRozwójwszystko

Jako Anwim nieustannie dzia łamy zgodnie z naszą wieloletnią strategią rozwoju. Metodycznie wdrażamy nowe rozwiązania, które otwierają nam kolejne możliwości rozwoju i wzrostu po ziomów sprzedaży.

Pod koniec ubiegłego roku rozpoczęliśmy proces akwizycji holenderskiej spółki The Fuel Company – operatora międzyna rodowych kart flotowych, który

popytniełatwejMimoodpowiemiotypoddzialnezazaopatrzeniepolskiegorynkuw tenprodukt.tejsytuacjinapaliwanie

sfinalizowaliśmy w marcu br. Ce lem tej operacji było umożliwie nie użytkownikom programu Moya Firma prostego, bezgotów kowego tankowania poza grani cami Polski, rozliczania opłat drogowych, szybkiego zwrotu podatku i akcyzy za zakupione paliwo, a także znaczne posze rzenie portfela klientów floto wych GK Anwim. Karty TFC po wered by Moya akceptowane są na 8 tys. stacji paliw w 18 krajach Europy.Świadomi zmian na rynkach, presji organów Unii Europejskiej na odejście od paliw kopalnych, a przede wszystkim konieczności większej koncentracji na rozwią zaniach proekologicznych, pod jęliśmy decyzję o budowie sieci punktów ładowania samocho dów elektrycznych. W styczniu przystąpiliśmy do Polskiego Sto warzyszenia Paliw Alternatyw nych. Członkostwo w PSPA poma ga nam w realizacji tej strategii. Obecnie jesteśmy na etapie po zyskiwania funduszy z Narodo

wego Funduszu Ochrony Środo wiska na budowę sieci. Mamy nadzieję, że pierwsze punkty tego typu na stacjach własnych Moya powstaną jeszcze w tym roku.Kontynuujemy także rozwój naszej działalności importowej, jednak w wyniku sytuacji na świecie zdecydowaliśmy się na zmiany wewnątrz naszej Grupy Kapitałowej. Po uzyskaniu wła ściwych koncesji na obrót pali wami z zagranicą, kompetencje te w pełni przejęła spółka An wim.Sieć stacji paliw Moya również nie zwalnia. Ostatnio przekroczy liśmy pułap 380 punktów i cały czas idziemy do przodu. Osią gnięcie poziomu 400 stacji w tym roku jest zatem realne, a plan 500 obiektów do końca 2024 r. rów nież jest Reasumując,aktualny.pomimo trudnych, niespokojnych czasów, Grupa Ka pitałowa Anwim kontynuuje roz wój realizując swoją wieloletnią strategię. n

nych poza Polską wzrósł z 37 proc. doW45 proc.czerwcu uruchomiliśmy w Kra kowie swoją pierwszą w Polsce mo bilną stację tankowania wodoru. Wodór pochodzący z biorafinerii Grupy Orlen w Trzebini napędza ogniwa autobusu zeroemisyjnego testowanego w krakowskiej komu nikacji miejskiej. W przyszłym roku otwarte zostaną kolejne dwie stacje wodorowe w Polsce – w Poznaniu i Katowicach, które będą dostępne dla wszystkich użytkowników pojaz dów napędzanych paliwem wodo rowym. Do 2030 r. na realizację pro jektów wodorowych Grupa Orlen przeznaczy 7,4 mld zł. W porównaniu do zeszłego roku ceny paliw na światowych rynkach radykalnie wzrosły. Główną tego przyczyną jest oczywiście wojna w Ukrainie i działania Rosji, ale rów nież wpływa na to zwiększone za potrzebowanie na paliwa wynika jące między innymi z ożywienia gospo darczego, zwią zanego z wy

z ograniczeniem dostaw z Rosji, istotnie wpływa to na kształtowa nie się cen paliw w Polsce i Europie. Między innymi dzięki aktywnym działaniom podejmowanym przez PKN Orlen ceny paliw w Polsce na leżą do najniższych w Unii Europej skiej, pomimo zbliżonego poziomu kosztów ponoszonych przez wszyst kie europejskie rafinerie, w tym za kupu surowca, energii elektrycznej i gazu wykorzystywanych w pro dukcji, a także logistyki importowa nychSprzedażpaliw. paliw w Polsce pod ko niec czerwca br. w stosunku do I pół rocza 2021 r. wzrosła o 17,6 proc. Mimo funkcjonowania w wyjątko wo niestabilnym otoczeniu makro ekonomicznym i przy zakłóconych łańcuchach dostaw, w pierwszym półroczu utrzymaliśmy ok. 35 proc. udział w polskim rynku paliw, czyli łącznej sprzedaży detalicznej pro wadzonej poprzez sieć stacji Orlen.

Ze względu na spadek

Orlen

skutecznie realizuje strategię budowy koncer nu multienergetycznego, w którym ważną pozycję zajmuje segment detaliczny. Zamierzmy dynamicznie go rozwijać, kierując się zarówno potrzebami klientów, jak i światowymi trendami pojawia jącymi się w nowoczesnym handlu. Do końca dekady zainwestujemy w rozwój działalności detalicznej ok. 11 mld zł, co przełoży się na wzrost EBITDA segmentu do ok. 5 mld zł rocznie.1sierpnia br. sfinalizowaliśmy połączenie z Grupą Lotos. Bezpo średnim efektem tej fuzji będzie zwiększenie nakładów na inwesty cje, przyspieszenie w realizacji naj

bardziej dochodowych projektów, większa niezależność energetyczna Polski i stabilne dostawy paliw dla wszystkich klientów.

Na koniec czerwca 2022 r. w sieci Grupy Orlen funkcjonowało 2885 stacji paliw (w tym 1819 w Polsce), czyli 31 więcej niż rok wcześniej. Po ostatecznym sfinalizowaniu środ ków zaradczych wymaganych przez Komisję Europejską, jeszcze w tym roku do sieci Orlen dołączy ponad 100 stacji paliw Lotosu. Planujemy dalszą ekspansję, tak aby zgodnie z naszą strategią, do 2030 roku w re gionie Europy ŚrodkowoWschodniej, pod marką Orlen dzia łało co najmniej 3,5 tysiąca stacji paliw, a udział stacji zlokalizowa

wychnianojepowoduzjawisktychsiężenieNałodemii.z pan-niemchodzezarów-zawirowanaświato-giełdach surowcowych, jak i wpływa na rynki detaliczne na całym świecie.

Poza licznymi, prowadzonymi od początku roku działaniami w naszej polityce cenowej, których celem jest umożliwienie klientom tankowania paliw po jak najko rzystniejszych cenach, dodatkowo pod koniec czerwca ogłosiliśmy specjalną promocję, dzięki której klienci zarejestrowani w programie Orlen Vitay mogą tankować paliwo ze zniżką 30 groszy na każdym li trze zarówno benzyny, jak i oleju DALSZĄ EKSPANSJĘ

W Polsce w pierwszych dwóch kwartałach tego roku ok. 25 proc. paliw pochodziło z importu. W tym okresie, według danych Polskiej Or ganizacji Przemysłu i Handlu Nafto wego, zapotrzebowanie na polskim rynku na trzy główne paliwa, czyli benzynę, olej napędowy i LPG, wzrosło o 11 proc. w porównaniu do pierwszego kwartału ubiegłego roku. Przy rosnących kosztach im portu gotowych paliw, w związku

lionów zysk sieci stacji Orlen na sprzedaży paliw.

ŁUKASZ PORAŻYŃSKI, DYREKTOR WYKONAWCZY DS. SPRZEDAŻY DETALICZNEJ PKN ORLEN

napędowego. Dla posiadaczy Kar ty Dużej Rodziny zniżka ta wynosi 40 groszy.Zdaniem Polaków, Orlen jest nie zmiennie najbardziej rozpoznawal ną i cieszącą się największą sympa tią marką stacji paliw, a także liderem wśród koncernów pod względem jakości oferty produktowej. W sierp niu br. PKN Orlen zajął pierwsze miejsce w konkursie na wakacyjną stację Polaków zorganizowanym przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRIS. Wyróżnienie to

przyznali Polacy, którzy w przepro wadzonym sondażu zdecydowanie wskazali stacje Orlen jako najbar dziej kojarzące się z wakacjami. Z kolei z badania przeprowadzone go w maju br. przez IBRIS wynika, że stacje Orlen zna niemal 100 proc. Polaków, a 61 proc. darzy je najwięk szą sympatią. Niemal tyle samo an kietowanych uważa, że stacje kon cernu są najbardziej godne zaufania.

To wynik aż o 12 proc. wyższy od drugiej w zestawieniu marki stacji paliw. n

ROZWIJAMY OFERTĘ O LNG I PALIWA ALTERNATYWNE

rok był wymagający dla całej branży. Po dwóch latach pandemii covid-19, pod koniec lutego tego roku wy buchła wojna w Ukrainie, co bez pośrednio wpłynęło na rynek pali wowy nie tylko w Polsce i Europie, ale także na całym świecie. Nieza przeczalnie te wydarzenia stawiły przed wszystkimi nowe wyzwania.

Ostatni

Dla Shell Polska priorytetowe było zapewnienie ciągłości łańcu cha dostaw dla klientów. Pomimo niełatwej sytuacji gospodarczej nie zaprzestaliśmy wprowadzać i roz wijać nowe rozwiązania zarówno w obszarze paliwowym, jak i poza paliwowym. Cały czas powiększa my portfolio naszych stacji – obec nie operujemy już 443 obiektami, a w najbliższych tygodniach otwie ramy kolejne stacje. Rok do roku planujemy zwiększać tę liczbę sta wiając zarówno na stacje własne, jakWi partnerskie.ramachogłoszonej przez nas strategii „Powering Progress” mamy cel stać się biznesem o zerowej emisji netto do 2050 roku. Dlatego coraz bardziej rozwijamy ofertę o LNG i paliwa alternatywne. Skro plony gaz ziemny jest dobrym pali

wem przejściowym, dostępnym tu i teraz, które jest jedną z najlep szych alternatyw dla diesla w trans porcie ciężkim. Błękitne paliwo pozwala na 22 proc. redukcję emi sji gazów cieplarnianych z samo chodów ciężarowych w porówna niu z konwencjonalnym olejem napędowym 1 oraz emituje nawet o 50 proc. mniej hałasu. Obecnie mamy w Polsce już 5 stacji LNG m. in. w Piotrkowie Trybunalskim, Iło wej czy Jędrzejowicach. W tym roku planujemy otworzyć jeszcze stację we Wrześni, a w przyszłym roku w Gliwicach. We flocie aut ob sługujących dostawy paliw na na sze stacje mamy również ciężarów ki napędzane błękitnym paliwem.

Shell intensywnie angażuje się także w rozwój budowy infrastruk tury dla pojazdów elektrycznych. We współpracy z Ionity – najwięk szą w Europie siecią ładowania o dużej mocy, do tej pory wprowa dziliśmy 14 ładowarek zapewniają cych moc do 350Kw, co oznacza, że nasi klienci mogą naładować swoje auta nawet 7 razy szybciej niż uży wając standardowych ładowarek. Dwa nowe miejsca do ładowania pojawiły się w czerwcu przy auto

stradzie A2 w województwie łódz kim, w bliskiej odległości od węzła A1, co stanowi strategiczny punkt komunikacyjny na mapie Polski. W tym momencie w naszej sieci dys ponujemy 26 punktami ładowania o różnej szybkości. Zdajemy sobie sprawę, że elektromobilność w Pol sce jest w fazie początkowej, ale traktujemy to jako przyszłościowy kierunek. W czerwcu 2022 roku Shell Polska został wyróżniony pre stiżową nagrodą „Lider inienąćkonsumentów.najwyższymKlienta”.nopolskiegoszajenilirokuregularnienegonajwyższąShellwęlepszącącepremiumnieszychenergetycznejtywnychdzaniuczesnympolskim.nabilnościtromoelekwojurozraniawspiesiewneści”Elektromobilnozaaktywdziałaniazakre-rynkuPrzyjednowprowapaliwalternawramachtransformacjidbamyojakośćnapaliwtradycyjnych.SzczególważnesądlanasnaszepaliwaShellV-PowerposiadająwzmocnionąformułęczyszcząDynaflex,którapomagauzyskaćwydajnośćspalaniaipopraosiągów.KlienciwybierającyV-Powermogącieszyćsięjakościąpaliwacenionacałymświecie.Paliwasąweryfikowane.W2022naszepaliwapremiumdocetakżekonsumenci,wybierającjakoliderawkategorii„Najlepjakośćpaliwa”wramachogólplebiscytu„LaurWyróżnienieświadcząceozaufaniuisatysfakcjiW2022rokuniemożemypomitematuwybuchuwojnyw Ukraijegoskutkówmających

wpływ na przemysł energetyczny i petrochemiczny. My także podję liśmy szereg działań mających na celu wsparcie dla Ukrainy. Pierw szym symbolicznym gestem było zorganizowanie akcji przekazania darmowej kawy dla służb mundu rowych pomagających uchodźcom przy naszej wschodniej granicy, a także dla podróżujących tam kie rowców flotowych firm transporto wych z kartą Shell Card. Na stacji Shell w Chełmie

jącychShellosób.jako grupa przekazał po nad 38 mln złotych na rzecz organi zacji charytatywnych, m.in. Polskiej Akcji Humanitarnej, Czerwonego Krzyża w Ukrainie, Państwowej Straży Pożarnej czy Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Wraz z Mercy Corps firma przygo towała kampanię „Match Giving”, w ramach której każda darowizna przekazana przez pracownika jest podwajana przez firmę do łącznej kwoty miliarda dolarów.

W biurach Shell w Polsce pracow nicy zorganizowali również zbiórki datków charytatywnych, angażu jąc się w wolontariat. Firma przeka zała również 50 tys. litrów paliwa dla 20 firm przewożących uchodź ców. Dodatkowo w Krakowie w ra mach akcji „Laptopy dla Ukrainy” rozdano ponad 1500 laptopów dla mieszkańców z Ukrainy. n

1. Redukcja emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu paliwowym opiera się na aktualnych normach zarządzania jakością ISO 9001 oraz wartościach emisji EPA i GREET. „Emisje gazów cieplarnianych” obejmują CO₂, metan i N₂O.

i napojuciepłegoz darmowegomionyurucho-zostałpierwszyogrzewanynamiot,wktórymoferowaliśmymożliwośćogrza-niasię,skorzystaniaposiłkudlapotrzebu

MONIKA KIELAK-ŁOKIETEK, DYREKTORKA SIECI STACJI PALIW I ROZWOJU MOBILNOŚCI, CZŁONKINI ZARZĄDU SHELL POLSKA

NA STACJACH STABILNIE

Druga połowa kalendarzowego roku 2021 miała pozytywny wpływ na nastroje polskich konsumentów. Duże znaczenie miało tutaj między innymi znoszenie przez rząd pandemicznych restrykcji. Jednakże, pierwsza połowa roku 2022 i wydarzenia jakie wtedy nastąpiły, zmieniły te nastroje. Wojna w Ukrainie oraz galopująca inflacja przyniosły pogorszenie tych nastrojów. Ten pesymizm przekładać się będzie na wiele branż, w tym również na sprzedaż w FMCG.

Dawid Malik, Analytical Consultant, NielsenIQ

Wciągu

ostatnich 12 mie sięcy, od lipca 2021 do czerwca 2022, Polacy wydali na FMCG 220 mld złotych, w

tym 8,1 mld na stacjach benzyno wych. Rok wcześniej było to 7,4 mld, co oznacza wzrost o 9,0 proc. Udział stacji benzynowych w ko

szyku spożywczym się jednak nie zmienił i pozostał stabilny na po ziomie 1,9 proc. W ostatnich latach nadal utrzymuje się trend wzrostu

znaczenia dyskontów w koszyku spożywczym, które w ciągu dwóch lat zwiększyły swoje udziały o 4,4 pp. Dzieje się to kosztem hipermarke

tów, supermarketów oraz wszel kiej wielkości sklepów spożyw czych.Wokresie

lipiec 2021 – czerwiec 2022 napoje bezalkoholowe, piwo oraz mocne alkohole stanowiły po nad 81 proc. sprzedaży w koszyku spożywczym. Za blisko 32 proc. sprzedaży odpowiadają napoje bezalkoholowe, których udział sprzedaży w koszyku zwiększył się o 2,1 pp. r/r. Dokładnie tyle samo straciło piwo (2,1pp. r/r) mając 24,7 proc. udziałów w sprzedaży.

Wśród napojów bezalkoholo wych, napoje energetyczne utrzy mały największe udziały w sprze daży w ostatnich 12 miesiącach (ponad 41 proc.) osiągając wzrost

o 0,6 pp. r/r. Największy, procento wy wzrost sprzedaży wartościowej na stacjach benzynowych w tej ka tegorii zanotowała woda mineral na (+19 proc.). Ta sama kategoria jest również liderem wzrostu sprze daży w litrach (+11 proc.). Potwier dza więc to panujący od dłuższego czasu trend prozdrowotny oraz co raz większa świadomość i edukacja w zakresie aktywnego trybu życia wśród konsumentów.

W przypadku alkoholi, piwo traci w sprzedaży kolejny rok z rzędu. O ile wartość sprzedaży pozostała stabilna w ostatnich 12 miesiącach, głównie dzięki podwyższonej akcy zie oraz inflacji, to sprzedaż w li trach na stacjach benzynowych

spadła o 6,5 proc. Nie bez znacze nia jest tu również zmiana wybo rów konsumenckich. Polacy, mimo że nadal są w czołówce tych z naj wyższą konsumpcją piwa na świe cie, spożywają go coraz mniej. Dla tego też szukają alternatyw i coraz częściej wybierają piwa bezalkoho lowe. Ich sprzedaż wartościowa na stacjach benzynowych w ostatnim okresie wzrosła o ponad 11 proc.

rum (wzrost o 60 proc.) oraz gin (wzrost o 24 proc.).

O ile kilka lat temu na rynku do stępnych była znikoma liczba wa riantów tego piwa, tak dziś jest ich ponad 20 – co z pewnością bar dziej zachęca konsumentów do zakupu.Mocne alkohole stanowią, po dobnie jak piwo, blisko 25 proc. udziałów. Wśród nich liderem po zostaje wódka, która w ostatnim roku zwiększyła swoje udziały sprzedaży na stacjach benzyno wych do 82,0 proc. (+0,4 pp. r/r.) Największe, procentowe wzrosty sprzedaży wartościowej wśród mocnych alkoholi na stacjach ben zynowych zanotował natomiast

Ostatnia z kategorii to przekąski. Różnorodność i wiele wariantów produktów tej kategorii stale za chęca konsumentów do ich zaku pu. Przekąski na stacjach benzyno wych zwiększyły swoją sprzedaż wartościową o 11,0 proc. Nowym liderem w ostatnim okresie są ba tony, które zwiększyły swoje udziały sprzedaży o 0,5 pp. r/r do 16,4 proc. Chipsy i Popcorn straciły natomiast 0,9 pp. r/r osiągając udziały na po ziomie 16,2 proc. Największy pro centowy wzrost na stacjach benzy nowych osiągnęły cukierki i lizaki (wzrost o blisko 19 proc.).

Ubiegły rok był kolejnym, bardzo wymagającym zarówno dla produ centów, jak i konsumentów. Rekor dowa inflacja, wzrost cen produk tów i surowców, może wiązać się ze spadkiem sprzedaży wolumenu niektórych kategorii (np. alkoholi). Nic nie zapowiada się, aby w nad chodzącym cokolwiek niło się w tej kwestii. n

PODSUMOWANIESPRZEDAŻY

Ostatnie 12 miesięcy to czas kiedy zarówno detaliści, jak i konsumenci musieli się zmierzyć m.in. ze wzrostem cen i powrotem do zwyczajów zakupowych sprzed pandemii. Liczba niewielkich sklepów ogólnospożywczych wciąż spada, jednak wciąż odpowiadają one za około 40 proc. wartości sprzedaży żywności.

Elżbieta Szarejko, Centrum Monitorowania Rynku (CMR)

Jak wynika zdanych CMR, w okresie od lipca 2021 r. do czerwca 2022 r. łączne obroty sklepów małoformatowych wzro sły wprawdzie o 5,9 proc. sprzeda ży w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. To efekt wyższych cen, ponieważ łączna liczba opakowań zakupionych pro duktów była 4,5 proc. niższa niż przed rokiem. W ostatnich 12 mie siącach nie obowiązywały już ogra niczenia związane z pandemią (szkoły, a także restauracje, kina,

siłownie itp. były otwarte, pracow nicy wielu firm musieli też wrócić do biur), więc sklepy małoformato we był częściej wykorzystywane jako miejsce szybkich zakupów po drodze do szkoły czy pracy, tym sa mym liczba transakcji była wyższa niż przed rokiem.

Klienci przychodzili częściej do sklepów i jednorazowo wydawali w nich więcej (za sprawą wyższych cen), ale robili mniejsze zakupy niż rok temu. W samym czerwcu w sklepach małoformatowych klienci

płacili za jednorazowe zakupy 19,42 zł, czyli o 9,5 proc. więcej niż w czerwcu 2021 r. W przeciętnym koszyku było jednak średnio 3,7 produktów, czyli mniej niż przed rokiem i znacznie mniej niż dwa lata wcześniej (w pierwszej fazie pandemii). Średnia liczba opako wań na paragonie zarejestrowana w czerwcu br. jest niemal taka jak w okresie przed pandemią, czyli w czerwcu 2019 r. Do poziomu sprzed 3 lat powrócił również odse tek paragonów zawierających 1 lub

dwie pozycje – w czerwcu br. takie zakupy robiło 51 proc. klientów.

Nie zmieniły się kategorie pro duktów, po które najczęściej przy chodzili klienci – za 54 proc. warto ści sprzedaży odpowiadały alkohole (25 proc.), produkty tyto niowe (22 proc.) i napoje (8 proc.).

Na początku 2022 wprowadzono podwyżkę na akcyzę na alkohol, w efekcie ceny tych produktów wzrosły, przez co wartość sprzeda ży alkoholu wzrosła w okresie od stycznia do lipca 2022 r. o około

7 proc., jednak w przeliczeniu na litry sprzedaż utrzymała się na po ziomie sprzed roku. Podwyżka cen przełożyła się na spadek sprzedaży wódek czystych – w okresie od stycznia do czerwca klienci skle pów klienci sklepów małoformato wych kupili o 6 proc. mniej litrów wódki niż przed rokiem, choć wy

datki na tę kategorię zwiększyły się o ponad 3 proc. Wzrosło nato miast zainteresowanie „wódkami smakowymi”, które za sprawą mniejszej zawartości alkoholu, nie drożeją tak mocno, jak warianty czyste. W pierwszej połowie 2022 r. w sklepach małoformatowych do 300 mkw. sprzedało się ich o 7 proc.

litrów wódek smakowych więcej niż rok wcześniej, a wolumen sprze daży w przeliczeniu na litry wzrósł o 14Wydatkiproc. klientów na produkty tytoniowe zwiększyły się w pierw szej połowie 2022 r. o 13 proc., do tego wzrostu przyczyniły się w du żej mierze dynamiczne rozwijające się kategorie, takie jak wkłady do podgrzewaczy tytoniu, pody do elektronicznych papierosów (wzrost o ponad 90 proc.), a także zupełnie nowej kategorii – jedno razowych papierosów elektronicz nych.Duże wzrosty w ostatnich 12 mie siącach odnotowały impulsowe słodycze, gumy do żucia i drobne przekąski, takie jak rogaliki czy musy owocowe, kupowane często przed szkołą lub pracą. Łącznie w okresie od lipca 2021 r. do czerw ca 2022 r. wartość sprzedaży słody czy wzrosła o 11 proc. Liczba sprze danych opakowań batonów

czekoladowych wzrosła w tym cza sie o 8 proc., gum do żucia o 10 proc., a rogalików czekoladowych aż o 30 proc. Więcej niż rok wcześniej (kie dy nauka była prowadzona często w trybie zdalnym) sprzedało się też małych opakowań wody i soków.

Duże wzrosty sprzedaży, jednak wyłącznie w ujęciu wartościowym, odnotowały kategorie, które moc no podrożały, takie jak np. cukier, olej (w okresie od lipca 2021 r. do czerwca 2022 r. wartość sprzedaży tej kategorii w sklepach małofor matowych wzrosła o 23 proc.), ma sło (o 11 proc.), a także produkty zbożowe, jak mąka (wzrost warto ści sprzedaży o 10 proc.), makaron i pieczywo. Warto zauważyć, że ka tegorie te notują spadki w ujęciu wolumenowym, co oznacza, że klienci ograniczają ich zakupy w sklepach małoformatowych i szukają tych produktów w niż szych cenach w innych formatach sklepów. n

DOWRACAMYPICIAKAWYPOZADOMEM

Ponad połowa Polaków pija kawę poza domem i odsetek ten ponownie, po okresie pandemicznym, rośnie. Polacy szczególnie lubią café latte oraz espresso. Głównym powodem picia kawy dla badanych jest jej smak, ale dynamicznie rośnie odsetek osób, dla których picie kawy jest rytuałem i przyjemnością. Tylko 5 proc. osób pijących kawę z mlekiem wybiera mleko roślinne, najczęściej owsiane lub sojowe – tak wynika z badania Café Monitor ARC Rynek i Opinia.

ARC Rynek i Opinia

O12punktów procento wych wzrósł w ciągu ostatnich dwóch lat odse tek osób pijących kawę poza do mem. Najwyższy odsetek osób (41 proc.) stanowią ci, którzy od wiedzają miejsca serwujące kawę kilka razy w miesiącu. W porówna niu z danymi sprzed dwóch lat o jedną trzecią spadł odsetek osób pijących kawę poza domem co dziennie (z 9 proc. w 2020 roku do 6 proc. w 2022 roku).

powodem picia kawy jest jej smak i przyzwyczajenie. Co trzeci kawosz pijący kawę poza domem przyzna je, że potrzebuje kawy, by rozpo cząć dzień.

— W wynikach tegorocznej, już 15 edycji, Café Monitora, zauważal na jest zmiana stosunku Polaków do picia kawy poza domem. Kon sumenci, traktujący niegdyś kawę wypitą na mieście jako kofeinowy strzał energii i ratunek przed zmę czeniem, obecnie zmieniają swoje

Wykres 3: Mleko do kawy. (Najpopularniejszym rodzajem mleka do kawy jest klasyczne mleko z laktozą. Mniej popularne są natomiast: mleko bez laktozy oraz mleko roślinne. Osoby pijące kawę z napojem roślinnym najczęściej wybierają napój owsiany.)

Klasyczne mleko (z laktozą) 62%

Napój roślinny (sojowy, kokosowy, owsiany, migdałowy) 5%

Mleko bez laktozy 10% Napój owsiany 35%

Napój sojowy 30%

Napój migdałowy 17%

Napój kokosowy 13%

Rodzaj napoju nie ma znaczenia ważne, że jest bez laktozy 4%

Nie wiem, nie pamiętam 1%

Inne napoje roślinne 1%

Dwie spośród trzech ulubionych kaw Polaków to kawy z mlekiem. Mimo iż w wielu punktach sprzeda jących kawę można wybrać mleko bez laktozy oraz mleko roślinne, nie mają one tak wielu zwolenni ków.

podejście, traktując proces picia kawy na mieście jako swego rodza ju rytuał i przyjemność. I z tego ry tuału nie chcą rezygnować, na co wskazuje rosnący z roku na rok procent osób pijących kawę poza miejscem zamieszkania.

dza wzrost, w porównaniu do lat poprzednich, średniej kwoty wyda wanej w czasie jeden wizyty w ka wiarni sieciowej. Coraz częściej konsumenci zwracają także uwagę na ofertę deserów i przekąsek ser wowanych do kawy, co pokazuje, że nie jest ona pita w międzyczasie, a stanowi okienko, pauzę w co dziennym, szybkim trybie dnia. –

komentuje autorka raportu, Natalia Sieroń z ARC Rynek i Opinia. n

Informacja o badaniu

Badanie Café Monitor 2021 zosta ło zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI na ogólnopol skiej próbie N=1711 osób w dniach 3-14.07.2022. Badani to osoby, które ukończyły 16 lat.

Dlaczego Polacy piją kawę?

W porównaniu z ubiegłym ro kiem o 9 p.p. wzrósł odsetek osób, które przyznają, że picie kawy jest dla nich rytuałem i piją kawę dla przyjemności. Najczęściej jednak

Wysoki wskaźnik inflacji i, co za tym idzie, rosnące ceny produktów nie odstraszają kawoszy – konsu menci są w stanie wydać więcej pieniędzy na kawową przyjemność niż w ubiegłym roku, co potwier

PANDEMIA

A GASTRONOMIA

Gastronomia jest sektorem, który zdecydowanie najbardziej odczuł skutki pandemii i restrykcji z nią związanych. Czy stacjom benzynowym udało się zwiększyć swój udział w „torcie jedzeniowym” zmotoryzowanych? Nasz zespół Data Tank zrealizował badania dotyczące wpływu pandemii na rozwój gastronomiczny w kraju. Dane zostały porównane z zachowaniami na stacjach benzynowych, w lokalach gastronomicznych typu fast food oraz z ruchem w aplikacjach do zamawiania jedzenia na wynos. Badanie przeprowadzane było przez ostatnie 32 miesiące (do kwietnia 2022 roku).

Selectivv

Zespół

badawczy Selectivv na potrzeby konferencji Pe troTrend przeprowadził ba danie, które pozwoliło odpowie dzieć na to pytanie: „Jakie lokale serwujące jedzenie wybieramy naj częściej?”. Już na wstępie można postawić tezę, iż pandemia miała znaczny wpływ na funkcjonowanie miejsc gastronomicznych. Wpro wadzane obostrzenia i restrykcje zdecydowanie nie działały na ko rzyść lokali. Pierwsze symptomy wzrostu zainteresowania aplikacja mi jedzeniowymi to przełom 2019/2020. Marzec 2020 roku był kluczowym miesiącem. Wraz z po jawieniem się pandemii COVID-19 w Polsce, zaobserwowany został wzrost indexu uruchamiania apli kacji do zamawiania jedzenia o 80 proc. Tym samym widoczny jest spadek odwiedzania lokali typu fast food oraz niewielka zmiana na stacjach benzynowych (na których

de facto restrykcje nie obowiązy wały).Wmiesiącu maju, w którym to obostrzenia były mniej restrykcyj ne, zanotowany został wzrost od wiedzania lokali gastronomicz nych, natomiast równocześnie brak spadku używania aplikacji do za mawiania jedzenia na wynos. Dzię ki temu przewiduje się, iż aplikacje nie utracą na popularności, nawet, gdyby restrykcje zostały zniesione w całości. Od rozpoczęcia pande mii aplikacje utrzymują stały trend wzrostowy i to one są największym beneficjentem zamkniętych lokali gastronomicznych.Badaniepozwoliło wysnuć wnio ski, iż najprawdopodobniej w naj bliżej przyszłości będziemy obser wować ustabilizowanie zachowań klientów (wzrost fast food, podob nie stacje, niewielkie wzrosty apli kacji). Dodatkowo, stosunkowo niewielkie zmiany w odwiedzaniu

stacji benzynowych świadczą, że również one przejęły część klien tów fast food, ale w znacznie mniejszym stopniu niż aplikacje. Wnioskować można, że stacje ben zynowe powinny rozważyć start/ rozwinięcie współpracy z aplikacja mi, które w przypadku kolejnych restrykcji mogłyby być w takim sa mym stopniu beneficjentami. n

Inflacja i wojna w Ukrainie decydują o konsumenckichzachowaniach

Od wybuchu pandemii COVID-19 biznes z utęsknieniem czekał na powrót do przynajmniej względnej normalności. Jak tylko wydawało się, że będzie to możliwe, a pandemia, przynajmniej teoretycznie, zaczęła wygasać, pojawiły się dwie nowe katastrofy, które zniweczyły marzenia liderów biznesu – wojna w Ukrainie oraz inflacja, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Wydarzenia te nie pozostały bez wpływu na nastroje konsumentów, co wyraźnie pokazują wyniki najnowszego badania EY Future Consumer Index obejmujące polskich konsumentów.

EY

Wczerwcu

w Polsce ceny towarów i usług kon sumpcyjnych wzrosły o 15,5 proc. rok do roku. To najwięk szy wzrost inflacji od 1998 roku. Oba elementy – wojna oraz inflacja – spowodowały, że chociaż poczu cie niepewności polskich konsu mentów jest nieco mniejsze niż rok temu, to nadal utrzymuje się na

wysokim poziomie. Polacy przede wszystkim martwią się o swoją sy tuację

Strachfinansową.dotyczący finansów wi dać także w oczekiwaniach na przyszłość, bo tylko 29 proc. re spondentów badania EY oczekuje, że ich sytuacja finansowa poprawi się w ciągu najbliższych 12 mie sięcy.

Oczywiście poziom niepewności zależy od wysokości zarobków. Ogólnie każda grupa zawodowa nie jest przesadnie optymistyczna, chociaż do maja tego roku liczba optymistów rosła. Główną przyczy ną były stopniowo znoszone ogra niczenia związane z pandemią. Większość konsumentów o niskich przychodach (65 proc.) uważa, że

ich sytuacja nie ulegnie żadnej zmianie w najbliższej przyszłości. Niecała jedna czwarta, czyli 23 proc., ma nadzieję na poprawę. Średnio zarabiający są nieco więk szymi optymistami – brak zmiany przewiduje 59 proc., a poprawę 30 proc. Najlepiej zarabiający pa trzą nieco pesymistyczniej na moż liwość poprawy – przewiduje ją

tylko 28 proc. respondentów. Jed nocześnie tylko 56 proc. twierdzi, że nic się nie zmieni.

Wpływ inflacji na decyzje zakupowe

Rosnące ceny poszczególnych towarów i usług zauważają wszy scy. Wśród produktów, których ceny najbardziej wzrosły najczę ściej wymieniane są: paliwa, żyw ność oraz artykuły gospodarstwa domowego. I to te produkty, zda niem większości konsumentów, będą dalej drożały.

Nikt nie ma wątpliwości, że tak wysoka inflacja wpływa na decyzje zakupowe. Konsumenci wiedzą, że na niektóre produkty czy usługi już ich nie stać, co potwierdza 61 proc. respondentów. Prawie tyle samo, bo 59 proc., próbuje oszczędzać. Połowa (49 proc.) wydaje mniej na artykuły drugiej potrzeby.

Efektem inflacji jest to, że konsu menci albo kupują mniej najdroż szych produktów, albo szukają tań szych zamienników, albo w ogóle przestali je kupować. Respondenci badania EY deklarują, że kupują mniej napojów alkoholowych (tak twierdzi 41 proc.), odzieży i obuwia (39 proc.), produktów związanych z urodą i kosmetyków (38 proc.), napojów bezalkoholowych (37 proc.) i pakowanej żywności (37 proc.). 17 proc. w ogóle przestało kupować elektronikę użytkową, a 12 proc. napoje alkoholowe. Jedna trzecia szuka tańszych artykułów higieny osobistej oraz artykułów gospo darstwa domowego i środków czy stości.

Konsumencki bojkot Rosji

W Polsce (i nie tylko) od momen tu agresji Rosji na Ukrainę konsu menci wywierali nacisk na firmy, by wycofały się z Rosji. Ponad połowa respondentów (54 proc.) wie, które firmy nadal prowadzą działalność w Rosji, a 61 proc. kupuje dużo rza dziej lub po prostu omija sieci han dlowe funkcjonujące w Rosji.

Zdecydowana większość nieco starszych konsumentów nie kupuje towarów produkowanych na Biało

rusi lub w Rosji. Czyni tak 76 proc. osób mających 55 i więcej lat, 71 proc. osób w grupie wiekowej 45-54, 66 proc. w grupie 35-44, 61 proc. w grupie 25-34 i tylko 57 proc. po kolenia Z (18-24 lata).

Ciekawe jest to, że konsumenci chcą wiedzieć, jak poszczególne firmy wspierają Ukrainę i ukraiń skich uchodźców. Prawie połowa (48 proc.) wie, które przedsiębior stwa działają na rzecz Ukrainy i Ukraińców, a 62 proc. uważa, że polskie organizacje powinny o tym informować.—Informacje o wspieraniu Ukra iny oraz uchodźców mogą okazać się jedną z potencjalnych przewag konkurencyjnych. Do tej pory więk szość bojkotów konsumenckich nie przynosiła oczekiwanych rezulta tów. Wojna w Ukrainie po raz pierw szy wyraźnie pokazała, że wartości są dla nas ważne, a nacisk społecz ny na rozmaite organizacje był tak duży, że w efekcie nawet te sieci, które początkowo nie chciały się wycofać z Rosji, zrobiły to – komen tuje Łukasz Wojciechowski, Partner, Lider Sektora Handlu i Produktów Konsumenckich EY.

Wydajemy coraz więcej na żywność

W koszyku inflacyjnym GUS (na jego podstawie GUS oblicza infla cję) wydatki na żywność są naj większą pozycją i w 2022 r. stano wią 26,59 proc. całego koszyka. Jedna trzecia Polaków przewiduje (w Europie tylko 1/5), że w ciągu najbliższych 4 miesięcy wydatki na świeże produkty żywnościowe wzrosną. Prawie tyle samo (29 proc.) deklaruje, że ograniczy zamawia nie gotowych posiłków z restaura cji, a 27 proc. przewiduje, że wyda mniej na alkohol i tytoń.

Badanie EY potwierdza coraz po wszechniejszy trend, wzmocniony przez pandemię, poszukiwania zdrowej żywności i popularności gotowania w domu. Połowa respon dentów twierdzi, że zamierza kupo wać zdrowsze produkty, a także bierze pod uwagę kupowanie pro duktów pod marką własną, jeśli

jest to świeża żywność. 60 proc. re spondentów planuje częściej goto wać w domu dla siebie i dla rodziny.

To oznacza, że popyt na przy stępną cenowo, lokalną i ekolo giczną żywność może wykazywać tendencję rosnącą. Ale biorąc pod uwagę inflację cena staje się kryte rium numer jeden dla 67 proc. kon sumentów. Prawie jedna trzecia (28 proc.) jest skłonna zapłacić wię cej za produkty ekologiczne, a dla 34 proc. lokalne produkty są bar dzo

Badanieważne. EY pokazuje także, że nadal duża grupa konsumentów (43 proc.) spędza w domu więcej czasu niż przed pandemią, zwłasz cza że znaczna grupa przedsię biorstw utrzymuje pracę hybrydo wą lub wręcz pracę tylko z domu. Ponad połowa (57 proc.) twierdzi, że szukając pracy zwraca uwagę na możliwość pracy zdalnej oraz ela styczne miejsce pracy.

Nie pozostaje to bez wpływu na handel produktami spożywczymi. Ludzie chętniej korzystają z ma łych, lokalnych sklepów (46 proc.), w których kupują na co dzień. Jed nocześnie 37 proc. zapowiada częst sze zakupy spożywcze online.

— To oznacza, że producenci FMCG muszą zacząć oferować sper sonalizowane doświadczenia D2C (direct to consumer), zwłaszcza że konsumenci są w stanie zaakcepto wać mniejszy wybór produktów, o ile ich cena spadnie – rekomen duje Grzegorz Przytuła, EY-Parthe non,KupującPartner.przez internet Polacy zwracają uwagę na koszty dostawy. Zbyt wysokie są dla 37 proc. jednym z najbardziej frustrujących czynni ków, a dla 1/5 jest tym uszkodzenie produktów przez kuriera.

Z czego nie da się zrezygnować?

Z listy zakupów Polacy skreślają przede wszystkim towary luksuso we, tak twierdzi aż 37 proc. respon dentów. W Europie, gdzie inflacja w strefie euro jest o wiele niższa niż w Polsce i w czerwcu 2022 roku wyniosła średnio 8,6 proc., taką de cyzję podjęło 30 proc. badanych. Ograniczane są także wydatki na wartościowe przedmioty (Polska 31 proc., Europa 26 proc.), sprzęt sportowy (30 i 25 proc. odpowied nio) oraz elektronikę użytkową (26 i 21 proc.).

Badanie EY pokazuje, że w przy padku dóbr trwałego użytku kon sumenci coraz chętniej korzystają z zakupów online, a jedna trzecia planuje modernizację urządzeń domowych oraz mebli, głównie z powodu spędzania w domu wię cej czasu niż przed pandemią.

— Wszyscy chcemy, żeby rozma ite oferty produktowe czy usługo we były spersonalizowane. Ocze kujemy pozytywnych doświadczeń i jesteśmy gotowi korzystać z po mocy asystentów głosowych. A to oznacza, że firmy powinny skon centrować się na rozwijaniu relacji D2C. Jedną z metod będzie opcja łączenia produktu z usługą, by w ten sposób zwiększać wartość oferowanych towarów. Musimy jednak pamiętać, że Polacy dość sceptycznie podchodzą do sprze dawców działających wyłącznie w internecie, co w naszym badaniu podkreśla 36 proc. respondentów, a zdecydowana większość, bo aż 76 proc., po prostu boi się korzy stać z usług finansowych przez in ternet – mówi Grzegorz Przytuła, EY-Parthenon, Partner.

Rosną za to wydatki na wakacje oraz środki higieny osobistej –28 proc. Polaków przewidywało, że w tym roku wyda na wakacje wię cej. Jedna czwarta konsumentów wyda więcej na środki czystości i higieny osobistej. Jednocześnie ludzie zwracają coraz większą uwa gę na wpływ używanych kosmety ków czy środków czystości na śro dowisko naturalne (76 proc.).

— Zrównoważony rozwój nie jest w Polsce jeszcze tak ważny dla konsumentów jak na Zachodzie, ale to się zmienia. Chcemy wiedzieć jak produkowane są kosmetyki, jaki mają wpływ na środowisko, czy do testowania wykorzystuje się zwierzęta. Ujawnianie informacji związanych z ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny), transparentność w wyznaczaniu celów i dzielenie się z opinią pu bliczną postępami w ich realizacji powinno się znaleźć na agendzie każdego producenta kosmetyków czy środków czystości – uważa Łu

kasz Wojciechowski, EY Polska, Au dyt, Partner, Lider Sektora Handlu i Produktów Konsumenckich.

Pięć grup konsumenckich

Eksperci EY podzielili konsumen tów na pięć podstawowych grup. Pierwsza to osoby, które przede wszystkim zwracają uwagę na cenę, jako najważniejsze kryterium zaku pu. Ta grupa nie zamierza kupować produktów, których nie potrzebuje, chce więcej oszczędzać i wie, że na niektóre rzeczy nie będzie jej stać.

Druga kieruje się przede wszyst kim dbaniem o środowisko i od wpływu na nie uzależnia wybór marek. Dla tych konsumentów działania firm związane ze zmiana mi klimatycznymi są równie ważne jak ich produkty czy usługi. Co wię cej – prawie połowa tej grupy chęt nie kupi towary używane.

Trzeci segment konsumentów interesuje się zdrowiem i samopo czuciem własnym oraz rodziny, dla tego chętniej kupują zdrową żyw ność i planują stosować obostrzenia związane z pandemią, nawet jeśli nie są już obowiązkowe.

Kolejni konsumenci chcą, by za kupy łączyły się z dobrymi do świadczeniami. Większość z nich oczekuje poprawy sytuacji finanso wej i kupuje towary, które popra wiają ich styl życia. Częściej też chodzą do sklepów stacjonarnych, ponieważ te oferują im dodatkowe doświadczenia.Dlaostatniej grupy najważniej sza jest jakość. Ich zdaniem marki muszą działać etycznie i zgodnie z oczekiwaniami społecznymi. Ci konsumenci dzielą się z potrzebu jącymi i zwracają uwagę na spo łeczny wpływ swoich zakupów.

W Polsce najliczniejsza jest pierw sza grupa, należy do niej 29 proc. respondentów. Drugą równie licz ną (28 proc.) są konsumenci kieru jący się ochroną środowiska. Naj mniej, bo zaledwie 6 proc. zwraca uwagę przede wszystkim na kwe stie społeczne.

Podsumowanie

Wyniki najnowszego badania Fu ture Consumer Index pokazują, że wojna w Ukrainie i ogólnoświato wa inflacja mają bezpośredni wpływ

na decyzje konsumentów. Polacy obawiają się o przyszłość. Więk szość respondentów uważa, że ich sytuacja finansowa nie poprawi się w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Konsumenci wolą oszczędzać i re zygnują z zakupu najdroższych produktów lub usług, ale są skłonni wydawać więcej na żywność. Zwra cają uwagę na pochodzenie pro duktów i wsparcie oferowane ukra ińskim uchodźcom przez przed siębiorstwa. n

O badaniu

EY Future Consumer Index śledzi zmieniające się w czasie nastroje i zachowania konsumentów oraz identyfikuje pojawiające się grupy konsumenckie. EY FCI daje długoter minowe wskaźniki i unikalną per spektywę na to, jakie zmiany są tym czasowymi reakcjami na kryzys COVID-19, a które są fundamentalne oraz jak może zachowywać się kon sument po COVID-19.

Ta edycja badania była przepro wadzona 17-27 maja 2022 roku na reprezentatywnej grupie 1000 osób w wieku 18-65 z całej Polski.

NASTROJEW POLSCEKONSUMENTÓW

Wzrost cen i wojna to największe przyczyny obaw dla polskich konsumentów. Polacy szukają sposobów na oszczędzanie. 85 proc. Polaków postrzega szybki wzrost cen za jeden z głównych powodów do obaw, a 70 proc. wskazuje także na trwającą wojnę w Ukrainie. Pesymistycznie nastawieni do sytuacji gospodarczej, polscy konsumenci poszukują sposobów na zaoszczędzenie pieniędzy.

McKinsey Polska

Przez

ostatnie dwa lata pandemia COVID-19 oraz ograniczenia z nią związane, trwale zmieniały nastroje i zachowania konsu mentów w Polsce i w innych krajach na świecie. Jednak, jak wskazuje najnowsze badanie nastroju konsumentów prze prowadzone przez McKinsey & Company, biorąc pod uwa gę obecną geopolityczną sy tuację we Wschodniej Euro pie, w tym roku tylko 2 proc. Polaków postrzega pandemię jako główne źródło swoich obaw. Jest to czterokrotnie niższy wynik niż w przypadku konsumentów głównych go spodarek Europy Zachodniej.

Źródło: McKinsey & Company.

Wykres 1: Ogromna większość europejskich konsumentów zaobserwowała wzrost cen w swoich krajach w ostatnim czasie.

Wśród powodów do inflacjapesymizmui wojna

W ciągu ostatnich kilku miesięcy Polacy obserwują istotny wzrost cen, szczególnie w przypadku pro duktów spożywczych czy artyku łów gospodarstwa domowego. W badaniu McKinsey ponad 50 proc. społeczeństwa uważa ten czynnik za swój główny powód do obaw. Co więcej, większość konsumen tów spodziewa się dalszego wzro stu cen i wyższych wydatków na artykuły spożywcze i inne podsta wowe produkty, oraz na energię, transport i paliwo.

Drugim, najczęściej wskazywa nym w badaniu powodem do nie pokoju jest inwazja Rosji na Ukrainę oraz jej konsekwencje gospodar cze – dla 70 proc. badanych jest to jeden z trzech głównych powodów do obaw. Warto podkreślić, że wśród starszych pokoleń – Pokole nia X i Baby Boomers – taki niepo kój występuje częściej.

Polacy są również pesymistycz nie nastawieni do sytuacji w kraju. Jak wskazuje badanie, dwóch na trzech polskich konsumentów ma negatywne zdanie na temat obec nego stanu gospodarki, przy czym najbardziej pesymistycznie są osoby o najwyższych dochodach (61 proc.) i młode pokolenie (64 proc.). Ro snące stopy procentowe (58 proc.), zakłócenia w dostępności paliw (42 proc.) i ryzyko dalszej eskalacji wojny (36 proc.) są wymienianie najczęściej jako główne powody niepewności. Polacy różnią się w tym obszarze od mieszkańców Europy Zachodniej, którzy w dużo większym stopniu obawiają się za kłóceń łańcucha dostaw (42 proc.) oraz przerw w dostawach energii (39 proc.). Biorąc pod uwagę obec ną sytuację geopolityczną, tylko 15 proc. Polaków wierzy w możli we ożywienie gospodarcze w naj bliższym czasie, co jest zgodne również z nastawieniem konsu mentów w krajach zachodnioeuro pejskich.Zdrugiej strony, Polacy zacho wują optymizm w odniesieniu do

Źródło: McKinsey & Company.

Wykres 2: Polaków szczególnie martwią rosnące ceny oraz wojna w Ukrainie.

Źródło: McKinsey & Company.

Wykres 3: Zmiana wydatków w poszczególnych kategoriach w ciągu ostatnich 4-6 tygodni/najbliższych 4-6 tygodni (% respondentów).

utraty pracy czy bezrobocia jako potencjalnych konsekwencji sytu acji gospodarczej – tylko 4 proc. uważa to za główny powód do zmartwień. Tymczasem biorąc pod uwagę największe kraje Europy Za chodniej, odsetek ten średnio wy nosi 7 proc., choć w niektórych jest dużo wyższy – w Hiszpanii to 14 proc., a we Włoszech 11 proc.

Polacy szukają sposobów na oszczędzanie

Wizja spowolnienia w gospodar ce motywuje konsumentów do po szukiwania sposobów na zaoszczę dzenie pieniędzy. Według badania, prawie połowa Polaków zaczęła zwracać większą uwagę na zużycie energii w domu (48 proc. badanych konsumentów), jako sposób na przeciwdziałanie jej rosnącym ce nom. Konsumenci wybierają bar dziej efektywne rozwiązania trans portowe (20 proc.), odwołują zaplanowane wakacje (20 proc.) czy rezygnują z zakupu samocho du i nieruchomości (12 proc.). Co więcej, Polacy starają się ograni czyć wzrost wydatków na zakupy spożywcze – 76 proc. konsumen tów deklaruje, że w ciągu ostatnich 4-6 tygodni wypróbowało nowe produkty czy format sklepów. Przy kładowo, 39 proc. konsumentów deklaruje, że w tym czasie zwięk szyło swoje zakupy w sklepach dyskontowych, a 26 proc. zmieniło inną markę niż ta dotychczas kupo wana, np. próbując produkty ma rek własnych sieci sklepów. Polacy są najbardziej wrażliwi na wzrost cen ubrań, karmy i artykułów dla zwierząt oraz produktów do pielę gnacji skóry i makijażu, dlatego przed przedsiębiorstwami działają cymi w tych sektorach będzie stało największe wyzwanie w najbliż szym

Obecnaczasie.sytuacja

geopolityczna i gospodarcza oraz związane z tym nastroje Polaków będą miały duży wpływ na sposób postępowania firm produkujących dobra konsu menckie. W gestii producentów będzie upewnienie się, że są w sta nie zaoferować konkurencyjne

Wykres 4: Zaufanie względem spodziewanego ożywienia gospodarki po obecnym kryzysie (% respondentów).

Źródło: McKinsey & Company.

Wykres 5: Wielkość zakupów wg formatu handlowego w ciągu ostatnich 4-6 tygodni1 (% respondentów, którzy w ciągu ostatnich 4-6 tygodni robili zakupy w innych miejscach/sklepach niż standardowo).

Źródło: McKinsey & Company.

ceny klientom, którzy odczuwają wpływ wzrastającej inflacji i szuka ją sposobu na zaoszczędzenie pie niędzy. Jednak nie tylko producen ci, a cały łańcuch wartości na rynku dóbr konsumenckich będzie do tknięty przez obecny kryzys. Żeby

móc oferować akceptowalne ceny, retailerzy będą wywierać presję na producentów, a producenci będą negocjować ceny składników z do stawcami. Niestety, wysoce praw dopodobne jest, że tego typu opty malizacje lub inne zmiany dokonane

przez firmy nie będą wystarczające, aby w pełni zapobiec negatywnym skutkom inflacji, co oznacza że konsumenci prawdopodobnie do świadczą dalszego wzrostu cen, a ich zachowania zakupowe będą ulegać dalszym zmianom. n

HANDEL POTRZEBUJE LEPSZEJ JAKOŚCI PRAWA I DIALOGU Z RZĄDZĄCYMI

W latach 2022 i 2021 konsumenci docenili małe sklepy spożywcze. Dotychczas nie mieli często silnej świadomości, jak dużo one oferują. Przez pandemię Polacy zauważyli, jak strategiczne są niewielkie osiedlowe sklepy oraz jak są potrzebne. Zmieniły się zwyczaje zakupowe. Klienci widzą też, że nie wszystko da się załatwić w dużych placówkach, w małych jest też szerszy asortyment. W dyskoncie można znaleźć ok. 3 tys. pozycji, a w małym sklepie 5-6 tys., a czasami nawet 9 czy 10 tys. plus lokalne marki, których w dyskontach nie znajdziemy.

Maciej Ptaszyński, wiceprezes zarządu, dyrektor generalny, Polska Izba Handlu

Obecny wyraźny wzrost wartości sprzedaży to efekt wyłącznie wyższych cen, ponieważ zarówno liczba transakcji, jak i liczba sprzedanych opakowań produktów była niższa niż przed rokiem. W lipcu 2022 r. średnia liczba opakowań w koszy ku w sklepach małoformatowych, była o 6 proc. niższa niż przed ro kiem, jednak za sprawą rosnących cen średnia wartość paragonu wzrosła w porównaniu z lipcem 2021 r. aż o 11 proc., do 20,19 zł (na podstawie danych CMR).

Jeżeli chodzi o najważniejsze nadchodzące zmiany i trendy to Polska Izba Handlu zwraca uwagę, że mający wejść w życie system kaucyjny na opakowania nie powi nien obejmować opakowań szkla nych jednorazowego użytku oraz puszek metalowych.

Z punktu widzenia specyfiki i struktury handlu w Polsce oraz analiz prowadzonych przez organi zacje branżowe, a także informacji spływających z placówek detalicz nych, jednoznacznie wynika, że wprowadzenie systemu kaucyjne go obejmującego jednorazowe opakowania szklane byłoby nie proporcjonalnym obciążeniem dla małych i średnich przedsiębiorców branży handlu w Polsce oraz w re zultacie pogorszyło by ich pozycję konkurencyjną wobec międzyna rodowych sieci dyskontów.

Absolutnie nie jest akceptowal na sytuacja, w której małe sklepy staną się de facto punktami skupu surowców wtórnych. Większość sklepów w Polsce to małe placów ki, w których po prostu nie ma miejsca na przechowywanie opa kowań szklanych. O ile butelkę PET da się zgnieść żeby zmniejszyć jej objętość, o tyle szkła już nie. Na chwilę obecną nie ma możliwości efektywnego uruchomienia syste mu kaucyjnego, który obejmuje opakowania szklane bez znaczące go pogorszenia możliwości funk cjonowania małych sklepów, tak w zakresie bezpieczeństwa klien tów i Kolejnympersonelu.ważnym elementem krajobrazu rynku handlu detalicz nego jest kwestii ograniczenia han dlu w niedziele.

Od lutego weszła w życie nowe lizacja ustawy o ograniczeniu han dlu w niedzielę. Co do zasady ograniczenie handlu w niedziele okazało się korzystne dla zdecydo wanej większości małych i średnich przedsiębiorców w handlu. Sytu acja z ograniczeniem handlu w niedziele byłaby prostsza i bar dziej poukładana, gdyby legislator w czasie ostatniej nowelizacji usta wy o ograniczeniu handlu w nie dzielę przychylił się do postulatów m.in. Polskiej Izby Handlu i pozwo lił na rozszerzenie definicji człon ków rodziny, która może pomagać

przedsiębiorcy stającemu samo dzielne za ladą, zgodnie z istnieją cą już w porządku prawnym, oraz pozwolił mikroprzedsiębiorcom korzystać w niedziele z pomocy studentów i emerytów. Można po wiedzieć, że byłoby to rozwiązanie proste, zgodne z oczekiwaniami społecznymi i wspierające przed siębiorców. I tutaj docieramy do konkluzji – żeby prawo było two rzone dobrze i zgodnie z potrzeba mi przedsiębiorców niezbędne jest, aby konsultacje społeczne były prawdziwymi konsultacjami i głos przedsiębiorców był brany pod uwagę w trakcie jego stano wienia.Potrzebne jest zwolnienie daro wizn z podatku. W trakcie pande mii jesteśmy świadkami gestów wielu firm, które wspierają działa

nia w walce z epidemią i zapewne będą to robić po niej. Niestety pro blemem jest konstrukcja polskiego prawa. Polskie przepisy dotyczące podatku VAT wymagają od dar czyńcy przekazującego produkty przemysłowe na rzecz organizacji pożytku publicznego zapłacenia VAT-u. Pomnażanie strat jest sprzecz ne z ideą działalności gospodar czej. Tak naprawdę trudno przewi dzieć, jakie produkty, którym organizacjom mogą się przydać. Polskie przepisy wymagają zmiany, aby przedsiębiorcy mieli opłacalną ekonomicznie możliwość robienia darowizn. Ten problem był od za wsze – niestety nierzadko bardziej opłaca się wyrzucić niż oddać. Chęć pomocy ze strony firm jest, ale wymaga wsparcia ze strony Rządu. n

10 najczęściej kupowanych produktów na stacjach – o ile podrożały?

Od początku roku temat cen paliw przewija się nieustannie w życiu każdego Polaka. Choć na stacjach benzynowych tankowanie jest głównym elementem naszych zakupów, to jednak bardzo często przy kasach sięgamy po produkty, które podbijają nasze wydatki. Dlatego w pełni sezonu wakacyjnego i wzmożonych podróży samochodem postanowiliśmy sprawdzić, co (oprócz paliwa) najczęściej kupujemy na stacjach benzynowych oraz o ile podrożały ulubione produkty kierowców w ciągu ostatniego roku.

PanParagon

Jak kawa to latte, a jak hot dog to z…

dwa miejsca zesta wienia nie są dużym zasko czeniem. Przy kasach na sta cjach paliw najczęściej sięgamy po kawę (z czego prym wiedzie caffe latte) oraz hot doga (tutaj decyduje my się najchętniej na dodatek z ka banosem). Co ciekawe, bardzo wy soko w paragonowym zestawieniu uplasowały się… papierosy. Znalazły się one na trzecim miejscu wśród najchętniej wybieranych produk tów na stacjach paliw. Wysoko w za kupowej hierarchii na stacjach paliw uplasowały się także takie artykuły spożywcze jak: batony, energetyki, napoje słodzone oraz burgery. Li stę TOP 10 zamykają rogale, bagiet ki oraz woda, która znalazła się na ostatnim miejscu w rankingu.

Pierwsze

wiania niestety schodzi na dalszy plan – komentuje Antonina Grze lak, z aplikacji PanParagon.

Paragony dodane do systemu aplikacji nie pozostawiają żadnych złudzeń: za ulubione produkty na stacjach paliw na stacjach przyj dzie nam zapłacić więcej. O ile? Aby odpowiedzieć na to pytanie wytypowaliśmy konkretne produk ty z trzech kategorii będących naj wyżej w naszym rankingu. Na tej podstawie porównaliśmy średnie ceny z czerwca 2021 oraz czerwca 2022 roku. Różnica w kosztach rok do roku jest równie pokaźna jak w kontekście paliw?

ale także na cennik produktów do datkowych znajdujących się przy kasach. Niewielkie zmiany nawyków

czy też lepsza organizacja może ob niżyć wydatki związane z podróżo waniem samochodem. n

— Nasze zestawienie pokazuje czarno na białym, że na stacjach pa liw stawiamy na produkty spożyw cze dostępne „od ręki” oraz takie, które łatwo konsumować podczas jazdy. Nic w tym dziwnego: będąc w dłuższej trasie chcemy oszczędzać na czasie, by jak najszybciej dotrzeć do wyznaczonego celu. W wyborze produktów na stacjach paliw dużą rolę odgrywa także zmęczenie. Nie da się ukryć, że kawa, energetyki czy słodycze dostarczają energii i pobu dzają organizm do działania. W tym przypadku aspekt zdrowego odży

— W przypadku kawy, za iden tyczną caffe latte w czerwcu tego roku przyszło nam zapłacić średnio o 1 zł więcej niż w roku poprzednim. Taka sama różnica cenowa widoczna była przy zakupie hot dogów z kaba nosem, które w poprzednim roku kosztowały 5,99 zł, natomiast w tym roku 6,99 zł. Palacze kupujący papie rosy na stacjach paliw również mu sieli liczyć się z wyższymi wydatkami wynoszącymi około 80 groszy na jednej paczce – komentuje Antoni na Grzelak, z aplikacji PanParagon.

Na stacjach paliw ceny szybują nie tylko w przypadku benzyny, gazu czy oleju napędowego. Jeśli zatem kierowcy chcą oszczędzać swoje pieniądze warto, aby zwróci li uwagę nie tylko na koszty paliw,

Aktywnie szukamy promocji i porównujemy ceny

Inflacja sprawiła, że Polacy robiąc zakupy spożywczoprzemysłowe coraz częściej korzystają z promocji, aktywnie ich szukają oraz porównują ceny w różnych sklepach. Co czwarty respondent przyznaje, że częściej liczy się dla niego cena produktu niż jakość –wynikabadania.z najnowszego

ARC Rynek i Opinia

Tylko 18 proc. badanych przy znało, że inflacja w żaden sposób nie zmieniła ich zwyczajów zaku powych – kupują to, co dotychczas i w tych samych sklepach, w któ rych kupowali. Co dziesiąty badany (11 proc.) twierdzi, że bardzo lubi sklep, w którym dokonuje zaku pów i nawet, jeżeli w innym będą lepsze promocje, nie zmieni swoich zwyczajów. Znacznie wyższy jest jednak odsetek osób, które aktyw nie szukają promocji (39 proc.) czy porównują ceny w różnych sklepach (31 proc.). Więcej niż jedna czwarta Polaków (27 proc.) przyznaje, że kupuje mniej, a co piaty (19 proc.), że rzadziej chodzi na zakupy.

W dobie ciągle wzrastających cen produktów konsumenci wyraź nie szukają możliwości zaoszczę dzenia. Jedną z najczęściej stoso wanych przez nich praktyk jest wybieranie produktów, które są ak tualnie w promocji. Mniejsza jest skłonność konsumentów do wy

bierania sklepów, w których aktual nie są promocje – raczej koncen trują się oni na ofercie promocyjnej placówek, w których zazwyczaj ro biąNazakupy.dłuższą metę wybieranie głównie produktów, które są w promocji, nie jest dobrym zjawi skiem, a bazowanie marketerów na samych promocjach może być na dłuższą metę zgubną praktyką. Konsument kupujący tylko artyku ły w promocji odzwyczaja się od zwykłych relacji z marką. Promocja powinna być czymś wyjątkowym, czasowym, okazjonalnym, nie zaś stałą praktyką. Na pewno ciekawa strategią do rozważenia jest np. stworzenie osobnej linii produk tów z niższą ceną, dostosowaną do obecnych oczekiwań przynajmniej części konsumentów. n

Informacja o badaniu

Badanie zostało zrealizowane od 1 do 8 czerwca 2022 przez ARC Ry

Wykres 1: Zmiany zachowań zakupowych w związku z wysoką inflacją.

Coraz częściej bardziej liczy się dla mnie cena produktu niż jakość Coraz częściej porównuję produkty w różnych sklepach 41%Jak napotkam promocję produktów, które lubię, korzystam z niej

Rzadziej chodzę obecnie na zakupy Kupuję obecnie mniej produktów Aktywnie szukam promocji żeby zaoszczędzić

Jestem gotowy/gotowa jechać trochę dalej po zakupy, jeżeli wiem, że na nich zaoszczędzę Zdarza mi się kupić produkt w promocji, którego normalnie nie kupuję

Zmieniłem/zmieniłam miejsce zakupówdokonywaniaspożywczych

Źródło: ARC Rynek i Opinia.

nek i Opinia metodą CAWI – ankiety online zrealizowane na epanel.pl (N=1031). Próba reprezentatywna pod względem płci, wieku, wielkości

0%

19%

18%

9%

miejscowości zamieszkania, wy kształcenia oraz regionu GUS próba populacji Polaków w wieku 18-65 lat.

Badanie

przeprowadzone przez agencję Inquiry w lip cu br. pokazuje, że obecnie niewielu Polaków (20 proc.) zna i potrafi spontanicznie wymienić jakiekolwiek ukraińskie marki, a jedy nie 15 proc. z nas zauważyło pojawie nie się ukraińskich produktów na pol skim rynku od czasu wybuchu wojny. W pytaniu ze wspomaganiem spo śród ukraińskich marek najczęściej wskazywana jest marka wódki Nemi roff (rozpoznaje ją co trzeci Polak) oraz słodyczy Roshen (jej znajomość deklaruje co czwarty z nas). Ogólnie bardziej rozpoznawalne są marki alkoholi (oprócz Nemiroff także Obo lon czy Khlebniy Dar), co sprawia, że częściej znają je mężczyźni. Kobie ty z kolei częściej wskazują marki słodyczy – Roshen czy Koronę.

Pomimo że nie znamy zbyt do brze ukraińskich marek, jesteśmy skłonni je kupować. Najchętniej kupowalibyśmy ukraińską żywność i napoje (46 proc.), a także alkohole (35 proc.). Najchętniej widzieliby śmy produkty ukraińskie w sieciach sklepów spożywczych (58 proc. wskazań), ale także w drogeriach (45 proc.) oraz sklepach odzieżo wych (44 proc.).

Warto zauważyć, że ponad poło wa Polaków jest zdania, że należy wspierać rozwój marek ukraińskich na polskim rynku – deklaruje tak 54 proc. rodaków. Zdaniem 52 proc. badanych dzięki temu oferta na szych sklepów będzie bardziej atrakcyjna. Dodatkowo, Polacy upatrują w obecności ukraińskich marek również szans na rozwój

polskich sieci sklepów poprzez po szerzanie oferty, niemniej jeszcze jeden aspekt ma znaczenie: zda niem 48 proc. Polaków, uchodźcy z Ukrainy powinni móc odnaleźć na polskich półkach produkty zna ne im z rynku ojczystego. Rzadziej spotykamy się z opinią, że obec ność marek ukraińskich w Polsce to zagrożenie dla polskich producen tów (z taką tezą zgadza się 38 proc. badanych).Widzimy wyraźnie, że z zaanga żowaniem podchodzimy nie tylko do bezpośredniej pomocy naszych sąsiadom. Z podobną otwartością Polacy chcą wspierać rozwój marek ukraińskich, których sytuacja w wy niku wojny znacząco uległa pogor szeniu. Chętnie widzielibyśmy takie produkty na półkach sklepów, bo

dzięki temu ich oferta będzie bogat sza, a nasi goście znajdą tam swoje ulubione produkty. Badanie zreali zowane przez agencję Inquiry po kazuje nie tylko naszą niezmienną gotowość do pomocy, ale daje tak że ważną wskazówkę dla rodzime go handlu, aby wspierać ukraińskie marki i zapewnić ich dostępność. n

O badaniu Inquiry

Badanie zostało zrealizowane w lipcu 2022 r. na reprezentatywnej próbie 10136 dorosłych Polaków me todą CAWI (sondaż online na panelu YouGov).Inquiry jest polską agencją badań rynku. Od 2019 r. Inquiry współpra cuje z międzynarodową firmą YouGov, będąc jej wyłącznym przed stawicielem w Polsce.

Polacy chcą kupować ukraińskie produkty

Mimo tego, że jedynie co piąty Polak jest w stanie wymienić jakiekolwiek marki ukraińskie, produkty naszych sąsiadów chętnie widzielibyśmy na półkach polskich sklepów. Niemal 60 proc. Polaków deklaruje chęć zakupu produktów ukraińskich marek sprowadzanych na nasz rynek.

Inquiry Wykres

Klienci coraz bardziej przekonani Dark shopów i sklepów bez

23 proc. respondentów wie, czym są dark shopy i na czym polega ich oferta. 64 proc. badanych deklaruje, że chętnie korzystałoby z oferty dark shopów polegającej na dostarczaniu w ciągu 15 minut zamówionych zakupów spożywczych. Jeszcze wyższy odsetek badanych – 88 proc. – jest zainteresowanych robieniem zakupów w sklepach całkowicie samoobsługowych – wynika z najnowszego badania ARC Rynek i Opinia.

ARC Rynek i Opinia

Połowa

badanych Polaków (51 proc.) przyznaje, że naj nowsze obostrzenia doty czące zakazu handlu w niedzielę stanowią dla nich problem. Wśród nich przeważają ludzie młodzi (18-24 lat) – 68 proc. oraz miesz kańcy największych miast (powy żej 500 tys.) – 62 proc.

W kontekście ograniczeń handlu w niedzielę zapytaliśmy Polaków o nowe możliwości robienia zaku pów – dark shopy – możliwość za mawiania zakupów online z niemal natychmiastową dostawą oraz ko rzystania ze sklepów całkowicie bezPojęcieobsługi.dark shopów zna jedna czwarta badanych Polaków, jedno cześnie niemal 2/3 byłaby zaintere sowana korzystaniem z usługi za kupów online z dowozem w ciągu 15 minut, gdyby taka możliwość pojawiła się w ich miejscu zamiesz kania.Korzystaniem z takiej usługi naj bardziej byłyby zainteresowane osoby z grup wiekowych od 25 do 34 lat oraz od 35 do 44 lat – po 75 proc., a także mieszkańcy więk szych miast (od 200 do 499 tys.) –80Bardzoproc. wysoki odsetek bada nych (88 proc.) byłby zainteresowa ny również robieniem zakupów w sklepach w pełni samoobsługo wych.

Wnioski z badania

Analizując wyniki badania moż na powiedzieć, że pandemia zmie niła zachowania konsumentów i podejście do zakupów. Koncept dark shopów ma krótką historię na polskim rynku i związany jest z du żymi miastami, miejscami o gęstej zabudowie. Relatywnie wysoka znajomość dark shopów i chęć ko rzystania z oferty tego nowego konceptu świadczy, że Polacy, szcze gólnie osoby młode, szybko akcep tują nowości, które dają im oszczęd ność czasu robienia zakupów.

Bardzo wielu badanych wyraziło zainteresowanie robieniem zaku pów w sklepach całkowicie samo obsługowych. Wydaje się, że kasy

samoobsługowe, z których korzy stają zarówno osoby młode, jak i starsze są dobrym przygotowa niem w kierunku pełnej samoob sługi.Podzielone zdania, co do ob ostrzeń handlu w niedzielę mogą wskazywać na zmianę stylu życia, podejścia do spędzania czasu wol nego w galeriach handlowych. Zdecydowanie jest to większym problemem dla osób młodych, któ

rym trzeba zaoferować jakiś sub stytut, który w sposób atrakcyjny zagospodaruje ich czas wolny.

Niewątpliwie, dla tych którzy lu bią lub muszą z konieczności robić zakupy w niedzielę, dobrym roz wiązaniem będą sklepy samoob sługowe. Jak powiedział R. Galar odnosząc się do kreatywnej i inno wacyjnej Europy wobec wyzwań XXI wieku stwierdził, że „celem rze czywistym jest zaspokojenie po

trzeb – nie trzeba już chcieć i móc. Wystarczy się domagać” n

Informacja o badaniu

Badanie zostało zrealizowane od 10 do 17 lutego 2022 przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI – ankiety online zrealizowa ne na epanel.pl (N=1015). Próba reprezen tatywna pod względem płci, wieku, wiel kości miejscowości zamieszkania, wykształcenia oraz regionu GUS próba populacji Polaków w wieku 18-65 lat.

W Polsce w ciągu ostatnich kilku lat widoczna jest zmiana w strukturze spożywanego piwa – spada udział piw alkoholowych, a konsekwentnie wzrasta zainteresowanie piwem bezalkoholowym1. Z najnowszego sondażu wynika, że w ciągu ostatnich 2 tygodni po piwo bezalkoholowe sięgnęło nieco ponad 40 proc. badanych. Dla porównania, piwo alkoholowe piło w tym samym czasie 65 proc. Polaków. Średnie spożycie piwa bezalkoholowego w Polsce wśród osób deklarujących jego spożycie w tym samym okresie wyniosło 2,8 litra na osobę. NA

Piwo bezalkoholowe nie ma płci?

Wieleosób postrzega piwo bezalkoholowe jako napój głównie dla kobiet. Z jednej strony, faktycznie to kobiety (44 proc.) częściej niż mężczyźni (36 proc.) deklarują spo życie piwa bezalkoholowego, z ko lei w przypadku piwa alkoholowe go sytuacja kształtuje się dokładnie odwrotnie – mężczyźni (72 proc.) sięgają po nie częściej niż kobiety (58 proc.). Jednak to mężczyźni, a nie kobiety, które deklarują picie piwa 0 proc. w ostatnim czasie kon sumują średnio większe ilości tego napoju (2,2 litra vs 3,6 litra w ciągu ostatnich 2 tygodni w przypadku kobiet). Kobiety spożywają więc piwo 0 proc. częściej niż mężczyź ni, ale w mniejszych ilościach.

Raczej dla konsumentówmłodszych

Popularność spożycia piwa bez alkoholowego zależy również od wieku Polaków. Im młodsi badani, tym częściej spożywają oni piwo bezalkoholowe. W przypadku osób w wieku 18-29 lat wskaźnik często ści spożycia wyniósł 51 proc., dla Polaków w wieku 30-44 lata – 46 proc., dla badanych w wieku 45-59 lat – 40 proc., zaś w grupie 60 lat i więcej - 26 proc. Najwięcej piwa bezalkoholowego spożywa jednak nie grupa 16-29-latków (średnio 2,4 litra), a 30-44-latków (3,6 litra).

Dla porównania wśród badanych w wieku 45-59 lat był to średnio 2,5 litra, a pośród najstarszych Po laków – 2,2 litra. Powyższe różnice należy uznać za znaczące – piwo bez alkoholowe zdecydowanie lepiej przyjęło się wśród młodszych kon sumentów, natomiast najstarsi Pola cy nadal zdecydowanie częściej się gają po piwo w wersji alkoholowej.

Popularniejsze w dużych miastach

Dodatkowo widoczne są różnice w ilości spożywanego piwa bezal koholowego wśród Polaków miesz kających w miejscowościach różnej wielkości – osoby z miast powyżej 500 tys. mieszkańców piją go śred nio o 44 proc. więcej niż mieszkań cy wsi (mieszkańcy miast powyżej 500 tys. – 3,6 litra, miast 100-500 tys. – 3,2 litra, do 100 tys. – 2,6 litra, a wsi – 2,5 Iitra). Im większa miej scowość zamieszkania, tym popu larniejsze jest sięganie po większą ilość piwa bezalkoholowego.

Nota metodologiczna

Badanie zostało przeprowadzo ne na reprezentatywnej próbie do rosłych mieszkańców Polski w wie ku 18–78 lata. Próba badawcza została dobrana w sposób war stwowo-losowy, tak aby zapewnić zróżnicowanie respondentów pod względem podstawowych cech demograficznych (płeć, wiek, miej sce zamieszkania, wykształcenie).

Łącznie zebrano 832 wywiady. Ba danie było realizowane w terminie 14-15 czerwca 2022 r. przez agen

cję SW Research. Zastosowano wy wiady online (CAWI) na panelu in ternetowym SW Panel. n

ANALIZA RYNKU

Browary nadal stratyodrabiają

Europejski przemysł piwowarski nadal nie odrobił strat z pandemii COVID-19. Browary w Europie zakończyły 2021 rok z poziomem produkcji o 11 proc. mniejszym niż w 2019 roku – ostatnim sezonie przed pandemią, mniejszą o 250 tys. liczbą miejsc pracy i wpływami do budżetów państw z tytułu podatków o 13 proc. poniżej wartości z 2019 roku. Gastronomia i turystyka, które mają kluczowe znaczenia dla rynku piwa w Europie to najbardziej poszkodowane przez pandemię sektory gospodarki. Pomimo pełnego otwarcia branży HoReCa w 2. połowie 2021, europejskim piwowarom nadal nie udało się odrobić strat z dwóch trudnych dla rynku lat.

ZPPP Browary Polskie

Bilans na minusie: 2021 tylko nieznacznie poprawił wynik z poprzedniego roku

Wprowadzone

pod koniec

1. kwartału 2020 roku restrykcje związane z wal ką z pandemią COVID-19 spowodo wały zamknięcie gastronomii, od

wołanie koncertów, festiwali i innych wydarzeń kulturalno-spo łecznych. Również sami konsu menci bardzo ograniczyli spotka nia towarzyskie. W konsekwencji, na koniec 2020 r. browary w Euro pie zanotowały spadek sprzedaży w gastronomii na poziomie 42 proc.

r/r. Nie zrekompensował tego nie wielki, 8 proc. wzrost w handlu. W 2021 r., pomimo masowych szczepień na COVID-19, sektor HoReCa nie zdołał się w pełni odro dzić. Na koniec roku browary w Eu ropie zanotowały sprzedaż w ga stronomii o 35 proc. niższą niż

w 2019 r. Przy niewielkim wzroście w detalu (6 proc.) branża zakończy ła 2021 r. na 11-procentowym mi nusie.Wprawdzie w 2020 r. wszystkie kategorie napojów alkoholowych zanotowały spadek produkcji r/r (–15 proc. alkohole mocne, –6 proc.

Wykres 1: Alcoholic drink manufacturing volumes, 2019-2021 (EA19, million hl).

Wykres 2: Monthly alcoholic drink manufacturing compared to 2019 levels (EA19, million hl).

Note: Series constructed using a volume index of production (monthly data, 2015 = 100) and produced volumes (2015).

Source: Europe Economics calculations using Eurostat Prodcom data.

wino, –12 proc. piwo), ale już 2021 r. okazał się pomyślny dla producen tów wina i napojów spirytusowych. Obie branże, w przeciwieństwie do piwowarów, zamknęły ten rok wzrostem wolumenu produkcji względem roku 2019 – odpowied nio o 3 i 5 proc. Miały na to wpływ dwa zasadnicze czynniki, które od różniają wino i alkohole mocne od piwa: nie podlegają one sezonowo ści oraz ich wzorce konsumpcji nie są tak mocno powiązane z HoReCa i dużymi eventami.

Zatrudnienie: –16 proc., wartość dodana: –10 proc.

Ujemne wyniki w sektorze piwo warskim przełożyły się na spadek zatrudnienia w branży, zmniejsze nie tworzonej przez sektor warto ści dodanej, a także na wielkości wpływów z podatków płaconych przez europejskich piwowarów do budżetów krajowych.

Liczba miejsc pracy w UE powią zanych z sektorem piwowarskim w 2019 roku wyniosła 2,6 mln osób i spadła do 2 mln rok później. W 2021 r,. dzięki stopniowemu znoszeniu covidowych restrykcji w gastronomii, zatrudnienie wprawdzie wzrosło o 300 tys. osób, nadal jednak jest o ponad 250 tys. osób mniejsze niż w ostatnim roku przed

Spadekpandemią.liczbymiejsc pracy zwią zanych z sektorem piwowarskim pociągnął za sobą zmniejszenie war tości dodanej generowanej przez przemysł piwowarski w Europie. Dzięki stopniowemu odmrażaniu HoReCa w 2021 roku, europejskie

browary wygenerowały 55,6 mld euro wartości dodanej, co stanowi wzrost względem 2020 r., ale nadal jest to o ponad 5 mld euro mniej niż w 2019 r. (spadek o 10 proc.).

Wpływy do budżetu o 13 proc. niż w 2019mniejszeroku

Przed pandemią wpływy z po datku VAT dominowały w struktu rze wpływów budżetowych z po datków powiązanych z produkcją i sprzedażą piwa w Europie. Stano wiły one niemal połowę wszystkich wpływów z piwa do krajowych bu dżetów. Rok 2020 był dramatyczny pod względem wpływów z VAT, głównie z powodu spadku VAT w gastronomii o blisko 50 proc. –z 14,8 mld euro do 7,9 mld euro. Rok 2021 okazał się pod tym względem lepszy. Całkowita war tość podatków wpłaconych do bu dżetu państw przez europejskich piwowarów i branże powiązane wyniosła w 2021 r. 40 mld euro –o 10 proc. więcej niż w 2020 (36 mld euro), ale nadal 13 proc. poniżej poziomu z 2019 r. Różnice te wyni kają przede wszystkim z VAT gene rowanego w sektorze HoReCa, w którym pomimo wzrostu w ostat nim roku, uzyskane wpływy są o 35 proc. niższe niż w ostatnich 12 miesiącach przed pandemią.

Browary nie w przyszłośćpatrzązoptymizmem

Na rynku panuje przekonanie, że najgorsze skutki ekonomiczne pandemii mamy już za sobą. Duże nadzieje są wiązane z odrodzeniem

Note: Series constructed using a volume index of production (monthly data, 2015 = 100) and produced volumes (2015).

Source: Europe Economics calculations using Eurostat Prodcom data.

Wykres 3: Beer production values and volume: Europe – 28 countries (million € and 1,000 hl).

Note: Production (turnover), EURm’ values are in current prices (without adjustment for inflation). Production in 1000 hl.

Source: Euromonitor, The Brewers of Europe and national associations.

Wykres 4: Beer consumption on- and off-trade markets: Europe – 28 countries (million hl).

Source: data from The Brewers of Europe, national member associations and Euromonitor.

gastronomii i turystyki w obecnym sezonie, choć nie ustają obawy, że nastąpiły trwałe zmiany w zacho waniach konsumentów i ich mode lu konsumpcji piwa. O ile do 2019 r. europejscy konsumenci co trzecie piwo pili w lokalach gastronomicz

nych (hotele, restauracje, puby, bary etc.), o tyle w roku 2021 HoReCa odpowiadała już tylko za 23 proc. wolumenu sprzedanego piwa.Inflacja, rosnące ceny surowców i energii to nowe wyzwania, z któ

rymi mierzą się w tym roku zarów no producenci, jak i konsumenci. W kurczących się budżetach do mowych w pierwszej kolejności cięcia wydatków obejmują kulturę, turystykę i rozrywkę. To wprost przełoży się na kondycję sektora HoReCa i powiązaną z nim sprze daż piwa. Odbudowanie europej skiego rynku pracy i wpływów z VAT do poziomów z 2019 roku bę dzie możliwe tylko przy zapewnie niu warunków do rozkwitu gastro nomii i wzrostu sprzedaży piwa w tym kanale.

— Polska branża piwowarska mie rzy się z podobnymi wyzwaniami, jak europejska. Na naszym rynku wyraźny spadek trwa nieprzerwanie od ponad 3 lat. Wpływ na obecną, trudną sytuację ma oczywiście pan demia i obciążenia podatkowe. W ostatnich dwóch latach akcyza na piwo wzrosła dwukrotnie, łącznie o 21 proc. W konsekwencji, w 2021 r. odnotowaliśmy największy od 10 lat spadek wolumenowy i pierwszy od 2017 r. spadek wartości rynku. Po czątek 2022 r. pogłębił spadki sprze

daży piwa. W I kwartale br. sprzedaż piwa spadła o ok. 4 proc. w ujęciu ilościowym rok do roku. Presja ro snących kosztów, coraz wyższa infla cja i negatywne nastroje konsumen tów wpływają na pogarszającą się kondycję branży. – komentuje sytu ację polskiej branży piwowarskiej Bartłomiej Morzycki, dyrektor ge neralny ZPPP Browary Polskie. n

O Raporcie

Raport „Economic report to assess the impact of Covid-19 on the bre wing sector in Europe” został opra cowany przez Europe Economics na zlecenie The Brewers of Europe, orga nizacji zrzeszającej europejskich bro warników. W raporcie wykorzystano dane Eurostat, Euromonitor oraz Brewers of Europe, dostarczone przez 27 krajów członkowskich UE oraz Wielką Brytanię.

Wyjaśnienia do wykresów (przyp. On-tradered.)–sprzedaż w sektorze HoReCa Off-trade – sprzedaż detaliczna

Wykres 5: Beer off- and on-trade shares: Europe – 28 countries (million hl and %).

Source: data from The Brewers of Europe, national member associations and Euromonitor.

Wykres 6: Beer consumption compared to 2019 levels: Europe – 28 countries (million hl).

Source: data from The Brewers of Europe, national member associations and Euromonitor.

REALIZUJEMY PLAN PRZEBUDOWY STACJI

IRMINA KARPIŃSKA, DYREKTOR MARKETINGU I SPRZEDAŻY POZAPALIWOWEJ AMIC POLSKA

nie stworzyliśmy zupełnie nowy modelNasząbiznesowy.ofertęuzupełniliśmy także o możliwość zakupu kawy w zesta wie z kanapkami Food Point oraz w ofercie Subway.

nych napojów i gazowanych – roz wijamy nowe kategorie, m.in. kawy mrożone oraz świeże soki NFC (not from concentrate).

Miniony

rok na stacjach Amic to kontynuacja strategii rozwoju i konse kwentnie realizowany plan przebu dowy stacji. Skupiamy się na po prawie efektywności naszych działań. W sprzedaży oferty poza paliwowej duży nacisk kładziemy na rozwój oferty food. W po nad poło wie

kąskę dla wszystkich podróżują cych, zarówno tych udających się w dłuższą podróż, jak również tych, którzy zatrzymują się na stacji, w drodze do pracy, czy szkoły.

Nowa oferta Food Point została wzbogacona w odpowiedzi na ak tualne oczekiwania na szych

2022w Polsce.zobiorcąszymnajwięksteśmyway.SubofertęmamyzacjilokaliszychnaJe-franczySubwayWewrześniurokuotwieramy

60 restaura cję. Bardzo intensywnie rozwijamy współpracę z największymi platfor mami zamówień jedzenia na wy nos. Ten trend, zapoczątkowany w pandemii, dalej mocno się rozwi ja. Obecnie współpracujemy z Glo vo, Uber Eats, pyszne.pl, Bolt Food. Pracujemy nad włączeniem do do staw również produktów z naszej oferty sklepowej.

Nie zapominamy jednak o naszej ofercie Food Point. Dostępna na wy branych stacjach paliw Amic Ener gy rozszerzona oferta Food Point ma już swoje stałe grono wielbicie li. Przygotowywane codziennie, z wypiekanego na miejscu pieczy wa kanapki, stanowią idealną prze

go, jak również wielbicieli solidnej porcji mięsa, a także smakoszy aro matycznych włoskich i francuskich specjałów.Sporo zmian wprowadziliśmy również w ofercie kawy: zmienili śmy szatę graficzną naszego kubka Food Point, wprowadziliśmy mleko sojowe, aby zaspokoić oczekiwania rosnącej grupy klientów, którzy za stępują tradycyjne mleko produk tami roślinnymi.

W czerwcu 2021 r. na pięciu sta cjach paliw Amic Energy uruchomi liśmy testowo, nowy koncept ka wowy pod marką Costa Coffee. Projekt jest efektem naszej współ pracy z właścicielem marki Costa –firmą Coca-Cola HBC Polska. Wspól

Stale rozglądamy się na rynku i poszukujemy nowych możliwości w obszarze rozwoju oferty. Nawią zaliśmy współpracę z marką, która już niedługo zadebiutuje na naszej stacji. Jesienią tego roku zaskoczymy naszych klientów i mamy nadzieję, że będzie to kolejne udane połącze nie brandu stacji paliw z międzyna rodowym brandem foodowym. Na ten moment nie mogę jeszcze zdra dzić więcej szczegółów, ale jestem przekonana, że ten projekt spodoba się naszym klientom oraz przyciąg nie nowych klientów, którzy dotych czas nie korzystali z naszych stacji. W sprzedaży kategorii FMCG rów nież dużo dzieje się na naszych sta cjach. Wprowadzamy nowości i nie ustanie poszukujemy możliwości rozszerzenia oferty. Przykładem może być sprzedaż jednorazowych papierosów elektronicznych czy nowych urządzeń w tej kategorii. W ostatnim roku mocno skupili śmy się na rozwoju marki własnej Impet. W kategorii napojów energe tycznych i wody nasza marka własna jest najlepszą ofertą cenową w skle pie Amic dla DopasowujemyKlienta.naszą ofertę do aktualnych trendów i sezonowości sprzedaży. W naszej ofercie rozsze rzyliśmy m.in. asortyment piw bezalko holowych i napojów bezalkoholo wych z segmentu „zero”. W piwach nadal największą popularnością cieszy się nasza marka własna „Dzik w Chmielu”. Nawiązujemy współpra cę z mniejszymi dostawcami, tak aby na naszych stacjach oprócz oferty ogólnopolskiej i marki własnej, zna lazły się również produkty lokalne. Staramy się, aby klienci na naszych stacjach mogli znaleźć również zdrowszą alternatywę dla klasycz

Bardzo dobrze rozwija się nasz koncept winny „Wine Point”. Wspól nie z dostawcą rozwijamy kategorię win i pomagamy klientom w odpo wiednim doborze. To bardzo rozwo jowa kategoria, widać jak zmienią się preferencje klientów i jak z każ dym rokiem większa jest wiedza dotycząca tej kategorii.

W ramach rozwoju usług na na szych stacjach na 8 z nich mamy ładowarki do samochodów elek trycznych. Współpracujemy w tym zakresie z firmą Greenway. Mamy bardzo ambitne plany rozwoju tej usługi w kolejnych latach. Promu jemy również myjnię – nasza week endowa promocja -50 proc. na naj wyższe programy myjni Premium i Perfekt cieszy się ogromnym zain teresowaniem klientów. Na wybra nych stacjach klienci mają możliwość wypożyczenia przyczepki – w ostat nim czasie rozszerzyliśmy ofertę wy najmu przyczep o 4 nowe lokalizacje.

W ostatnich dwóch latach wdroży liśmy system Business Intelligence, z którego obecnie bardzo intensyw nie korzystamy. Analizy pozwalają nam na jeszcze lepsze dopasowa nie oferty do oczekiwań klientów.

Tworzymy różnego rodzaju pro mocje szyte na miarę, zarówno pod kątem połączenia różnych katego rii, jak też pory dnia czy dnia tygo dnia. Oprócz Taniego Środotanko wania, które na dobre kojarzone jest już z siecią Amic Energy przy gotowaliśmy promocję Zaplanuj Tydzień, następnie Tydzień Okazji z kartą lojalnościową. Obecnie pra cujemy nad wznowieniem tej pro mocji z nowymi atrakcyjnymi ofer tami i pod nową nazwą programu, który na swoje trzecie urodziny zmienił nazwę na Amic Club. Zmie niliśmy mechanizm naliczania punk tów za zakup paliwa, aby był on

czywaszukiwaczyorazKlientówbieżącetrendyżywieniowe.Przygotowanepropozycjezaspokojązarównoweganiwegetarian,popiebezglutenowe-

bardziej przejrzysty i łatwy do wyli czenia dla klienta. Kolejnym kro kiem mającym na celu ułatwienie klientom korzystanie z programu lojalnościowego było udostępnie nie zupełnie nowych funkcjonalno ści w aplikacji Amic Energy PL. Od kwietnia 2022 r. Klienci mogą w ła twy sposób aktywować kupony o wybranej przez siebie wartości i bez dodatkowych czynności opła cić nimi dowolne zakupy na stacji.

W tym kontekście warto też wspomnieć o konsekwentnie bu dowanej strategii rozwoju katalo gu lojalnościowego, który w chwili obecnej oferuje największy wybór nagród wśród konkurencji. W lu tym 2022 r., w ramach katalogu, udostępniliśmy naszym klientom możliwość przekazywania swoich punktów na pomoc Ukrainie.

Na początku 2021 r. stworzyliśmy zespół Rajdowy Amic Rally Team, którego barwy w sezonie 2022 re prezentuje załoga rajdowa w skła dzie Agnieszka Załęcka za kierow nicą i Karolina Baćkowska na fotelu

pilota. Jest to jedyny w pełni dam ski zespół w Rajdowych Samocho dowych Mistrzostwach Polski.

Zespół rajdowy pojawi się w 5 run dach Rajdowych Samochodowych Mistrzostw Polski. Dwie rundy już za nami, przed nami jeszcze Rajd Śląska, Rajd Wisły oraz Rajd Nadwi ślański.Patronat medialny nad zespołem objął portal WP Sportowe Fakty, któ ry relacjonuje najważniejsze wyda rzenia związane z naszym teamem.

Wydarzenia z rajdowych tras, na stroje i emocje ekipy, przebieg od cinków i osiągnięcia w poszczegól nych rajdach Mistrzostw na bieżąco komunikujemy na profilach Amic Rally Team na Facebooku oraz In stagramie.Mijające

12 miesięcy oceniam bar dzo dobrze z perspektywy rozwoju sprzedaży pozapaliwowej. Pomimo trudnej sytuacji na rynku związanej z pandemią oraz wybuchem wojny w Ukrainie nasza sieć zrealizowała przyjęte przez nas założenia w ob szarze pozapaliwowym. n

trzebowania gwarantuje zmniej szenie oblodzenia urządzeń, a co za tym idzie, oszczędności pośred nie wynikające ze znacząco zmniej szonej ilości cykli odtajania. Mniej sze wahania temperatur to również lepsza jakość towaru żemściuwagężyktórąsprawą,istotnąlejnąniu.suszamuszonezmniejkontroliprecyzyjnejdziękiiwyKonalewziąćpodsąkorzyzwiązanezmontazewnętrznym,które

są kluczo we szczególnie w porównaniu do rozwiązań z meblami chłodniczymi wyposażonymi we własne agregaty wewnętrzne, które generują dodat kowe ciepło. Przy agregacie ze wnętrznym nie ma konieczności wyprowadzania wyemitowanej energii na zewnątrz, np. przez zasto sowanie większej jednostki klima tyzatora, co generowałoby dodatko we obciążenie budżetu i znacznie zwiększone koszty energii. Pamię tajmy także, że agregat iCoolTM jest

łatwiejszy w serwisowaniu. Wszel kie prace wykonujemy na zewnątrz budynku, bez konieczności bloko wania alejek sprzedażowych.

Agregaty iCool TM to gwarancja długoletniej i komfortowej eks ploatacji. Każdy agre gat szamyterowej,nologiiopuszczającyfabrykęjestprzetestowany,wstęp-niezaprogramo-wanyi goto-wydopracy.Dziękitechinwerzmniejilośćwłączeń

i wyłączeń agregatu co zwiększa jego żywotność. Dajemy również możliwość korzystania z opcji mo nitoringu Area Cloud, który gwa rantuje stały dostęp zdalny do urządzenia oraz prewencję awarii. Ponadto, urządzenia serii iCoolTM to jedno z najcichszych rozwiązań na rynku. A możliwość pracy w wielo ma dostępnymi obecnie czynnika mi chłodniczymi, wpisującymi się w trendy ekologiczne, czyni je lide rem na rynku kompaktowych agre gatów skraplających. n

Wostatnim

czasie chłod nictwo komercyjne stoi u progu wyzwań zwią zanych z rosnącymi kosztami ener gii i potrzebą ochrony środowiska naturalnego. W zgodzie z ideą zrównoważonego rozwoju, w sek torze chłodniczym poszukuje się rozwiązań ekologicznych i efek tywnych energetycznie. Należy pa miętać, że chłodnictwo stanowi około 60 proc. całości energii elek trycznej obiektu handlowego. W związku z tym, dążymy do rozwią zań pozwalających zoptymalizo wać zużycie energii i znacząco ob niżyć koszty eksploatacyjne.

Agregaty chłodnicze iCoolTM to rozwiązanie szyte na miarę aktual nych potrzeb sektora komercyjne go. Urządzenia tej serii to ponad 12 lat doświadczeń w technologii inwerterowej oraz ponad 14 tysię cy jednostek wyprodukowanych w Polsce przez firmę Area Cooling Solutions i zainstalowanych w róż nych aplikacjach na całym świecie.

Dzięki zastosowaniu sprężarki z płynną regulacją wydajności mo żemy zaoszczędzić do około 35 proc. energii elektrycznej pobieranej przez sam agregat. A to dopiero początek. Precyzyjne dopasowanie temperatury do bieżącego zapo

Ostatni

rok to czas inten sywnego rozwoju sieci Avia. W czerwcu 2022 r. otworzyliśmy swoją setną stację w Polsce i jesteśmy najszybciej roz wijającą się siecią stacji paliw na polskim rynku. W obliczu wyzwań, które pojawiały się na rynku po wy buchu wojny w Ukrainie, udało nam się utrzymać tempo rozwoju

dzięki naszej konkurencyjności i elastyczności.Wrozwojusieci detalicznej na szym priorytetem jest wychodzenie naprzeciw oczekiwaniom klientów. W związku z tym intensywnie roz wijamy współpracę z siecią Spar –już teraz sklepy Spar Express dzia łają na 15 naszych stacjach i będą sukcesywnie pojawiać się na kolej

nych. Klienci oczekują coraz bar dziej rozbudowanej oferty sklepo wej i partnerstwo z tak silną marką jak Spar jest w stanie to zagwaran tować. Partnerstwo marek Avia i Spar zostało przetestowane już w kilku europejskich krajach, w tym w Szwajcarii, i okazuje się, że rów nież polscy klienci doceniają naszą współpracę i chętnie korzystają z rozbudowanej oferty sklepowej naszego partnera. W sklepach, w których wdrożyliśmy format Spar, zaobserwowaliśmy 20 proc. wzrost sprzedaży, co jest doskonałym do wodem na to, że podjęliśmy dobrą decyzję na wiązując tę

tąklientomjącproponuEat&Goceptkonskiautornaszjamyrozwileglewspółpracę.Równonaszympodmarkąofertę ga stronomiczną, którą nie ustannie rozszerzamy. Rozwijamy także naszą ofertę karty flotowej Avia Card, z którą wystartowaliśmy w marcu 2022 r. Docelowo oczeku jemy przynajmniej 20 proc. udziału sprzedaży w ramach programu flo towego w wolumenie całkowitym stacji.Jest to również moment, kiedy myślimy o tym, jak będą wyglądać

stacje paliw w przyszłości i co po winny oferować, by spełniać oczeki wania klientów w obliczu przepisów ustanawiających zakaz sprzedaży samochodów z napędem spalino wym od 2035 r., ale także ewolucyj nej zmiany przyzwyczajeń samych klientów. W związku z tym śledzi my trendy na rynku i będziemy się do nich elastycznie dostosowywać w Jużprzyszłości.terazstawiamy na automaty zację procesów. Na swoich stacjach testujemy obecnie elektroniczne etykiety cenowe, a w przyszłości będziemy wdrażać kolejne inno wacyjne

cyjną, a także rosnące stopy pro centowe, mało rzeczy pozostaje stałe. Zwiększa się świadomość i dbałość o zdrowie, co rzutuje na zmiany trendów i zachowania konsumentów. Od wielu lat na rynku stacji paliw obserwujemy coraz większe zainteresowanie i działania właścicieli stacji rozwi jające ofertę pozapaliwową – w tej dominuje rozbudowywanie oferty gastronomicznej.BestCompanySolutions to dys trybutor profesjonalnych urzą dzeń gastronomicznych dla róż nych segmentów rynku, w tym dla stacji paliw. Już od dawna stacje przestały być miejscami, w któ rych tylko można zaopatrzyć się w paliwa. W rywalizacji o uwagę klienta wygrywają te miejsca, któ re postawiły na rozwój sklepu, ką cika gastronomicznego, czy oferty usługowej. Operatorzy stacji coraz częściej inwestują w gastronomię, ponieważ zyski ze sprzedaży pali wa nie prze

dlatego niesłabnącą popularno ścią w ofercie Best CS cieszą się wysokiej jakości ekspresy auto matyczne Franke, które pozwala ją na serwowanie powtarzalnej, najwyższej jakości kawy w set kach różnych lokalizacji. Coraz częściej na stacjach można spo tkać rozwiązania zarezerwowane do niedawna tylko dla restauracji czy kawiarni – jak np. wysokiej ja kości ekspresy kolbowe Dalla Corte czy wyciskarki do cytrusów marki Zumex. Popularnością cie szą się technologie, które mają pomóc menedżerom i właścicie lom w zwiększeniu wydajności kącika gastronomicznego – urzą dzenia, które wyposażone są w systemy płatności mobilnych i umożliwiające samoobsługę. Przede wszystkim jednak nasi klienci zwracają uwagę na nieza wodność wybieranych urządzeń i jakość

Wzmieniającej się rzeczy wistości jeszcze bar dziej rozpędzonej przez

nie tylko w obszarze sprzedaży pa liw, ale także sprzedaży pozapali wowej. Silna pozycja Grupy Uni mot, do której należymy, na rynku hurtowej sprzedaży paliw, a także współpraca ze znaną i lubianą przez polskich klientów siecią Spar w obszarze pozapaliwowym, po zwala nam z optymizmem patrzeć w przyszłość. n

niająnia,cyjnecidzosąklienciNasisieci.nejdanościtowo ren-jużsądzająbarotwar-nainnowa-rozwiąza-któreuspraw-ichpracęisą

pandemię, gospodarcze skutki wojny w Ukrainie, nasilające już wcześniej widoczną presję infla

drogą w kierunku uatrakcyjnienia oferty. Na stacjach paliw nie wystarczają już w menu kawa i hot dog – klien ci poszukują artykułów z kategorii „zdrowej żywności”, sycących po siłków, pizzy, burgerów, ale też zwracają uwagę na jakość kupowa nych posiłków. Duży wpływ na ofertę stacji paliw mają trendy z rynku kawiarnianego i restaura cyjnego.Wciąż stacje paliw są miejscami, gdzie najczęściej pijamy kawę –

bezpośredniegoternetowej:z ofertąurządzeń.szenia,waneportfolioi wprowadzającsługi.serwisiekończącdobórprzygotowywanychw nichposiłków.PozasprzedażąprofesjonalnychurządzeńBestCSzapewniakom-pleksowerozwiąza-nia–odanalizypotrzebklienta,poprzezprojektytechnologiczne,imontażsprzętu,nawyspecjalizowanymi szkoleniachdlaobŚledzącświatowetrendydonaszegonajbardziejzaawansotechnologicznieurządzeoferujemyklientomnajlepdostępnenarynkumarkiZachęcamdozapoznaniasięnaszejfirmynastronieinwww.best-cs.plidokontaktu.

TRENDPRZYSPIESZACONVENIENCE

EWA WADAS, DYREKTOR DZIAŁU SKLEPÓW BP POLSKA

będą potrzeby naszych Klientów. Nowa rzeczywistość koncentruje się wokół customer experience i ecommerce: wygody, elastyczności, bezpieczeństwa i technologii.

re były i dalej są chętnie zamawiane w opcji na wynos lub home delivery.

Zmienił

się model podróżo wania, zmieniły oczekiwania Klientów, pojawiły się możli wości, których wcześniej nie było. Chyba mało kto wyobraża sobie stację bez gastronomii i sklepu. A potrzeby i oczekiwania naszych Klientów kształtują ofertę na bp. Firma bp stale poszerza ofertę o nowe produkty i usługi, coraz mocniej wchodząc w segment con venience. Ten trend obser wujemy od dawna.

I teraz

swoich potrzeb realizować szybko i w jed nym miejscu. Finalnie stacje nale żące do bp przekształcą się w centra kompleksowej obsługi kierowców, w których szybko będzie można zaspokoić wiele potrzeb życia co dziennego. W perspektywie krót koterminowej stawiamy na rozwój unikalnej oferty Wild Bean Café. Jest to ważny element w naszej strategii. Możliwość realizacji kilku podstawowych potrzeb w jednym miejscu, w tym samym czasie jest elementem naszej odpowiedzi na oczekiwania Klientów, dla których liczy się czas, wygoda i gotowe roz wiązania. Szczególnym zaufaniem cieszą się kanapki oraz hot dogi z selekcji Makłowicz, które poleca Pan Robert Makłowicz.

Staramy się dopasować naszą ofertę do potrzeb Klientów w dro dze, stąd na stacjach autostrado wych serwujemy cieple śniadania i obiady oraz rozwijamy ofertę de serów. Ważnym elementem oferty są pakowane kanapki, które Klienci mogą zjeść w trakcie podróży i ofertę „na potem” będziemy kon sekwentnie rozwijać. Pamiętamy też o Klientach, którzy świadomie rezygnują z mięsa i stąd oferta

Nauczyliśmy się, jak żyć i funkcjo nować z wirusem, jak sobie radzić z tym, czego doświadczamy. Przy zwyczailiśmy się do rygorystycz nych procedur związanych z zacho waniem zasad bezpieczeństwa i stosowania środków ochrony. War to dodać, że firmy – w tym także bp – bardzo często reagują na obecną sytuację znacznie bardziej restryk cyjnie niż nakazuje sanepid. W cza sie lockdownów oczywiście brako wało nam obecności Klientów na stacji, ale cieszyliśmy się z popular ności naszych przekąsek i kaw, któ

Na pewno pozostaniemy w mode lu dostaw home delivery i będziemy ją rozwijać. W ofercie stacji przez całą dobę mamy produkty marki Wild Bean Cafe oraz pozostały asor tyment, w sumie ponad 700 produk tów. Kurierzy dostarczają produkty do późna w nocy i od wczesnych godzin rannych, także w weekendy i święta. Z pewnością dostępność oferty bp 24/7 jest naszą przewagą konkurencyjną. Dostawy do domu są i myślę, że będą się rozwijać jako komplementarny kanał sprzedaży, a bogata oferta gastronomiczna i sklepowa oferowana przez bp i dostępna całodobowo znakomi cie się w ten koncept wpisuje. n

kość kawy WBC oraz szeroka oferta foodowa pre mium to powody, dla których Klienci wybierają nasze stacje.

Perspektywa średnio i długoter minowa to dalsza integracja ofe rowanych usług, które będą się zmieniać wraz z dalszym rozwojem digitalizacji, elektromobilności oraz zakupów online. Będziemy stawiać na nowoczesne rozwiązania, m.in. wprowadzimy usługę elektrycz nych ładowarek na stacjach oraz będziemy rozwijać opcję zakupów spożywczych zarówno poprzez in westycje w infrastrukturę i wyposa żenie sklepu bezpośrednio na sta cji, jak i rozwiązania IT wspierające zakupy na odległość. Dodatkowe serwisy i rozszerzenie oferty spo żywczej będą istotnym elementem stacji przyszłości, którą kształtować

KRZYSZTOF ŁAGOWSKI, DYREKTOR DS. SKLEPÓW CONVENIENCE CARREFOUR POLSKA

ostatnich miesięcy to czas niesamowitej dyna miki życia gospodarczego w Polsce. Nie inaczej jest z handlem, który przeobraża się dziś w niesły chanym tempie pod wpływem ta kich czynników jak wszechobecna cyfryzacja, pandemia, wojna w Ukra inie, dynamiczne otoczenie regula cyjne, inflacja oraz wzrastające oczekiwania Klientów. Jeśli dodat kowo uwzględnimy fakt bardzo wysokiej konkurencyjności pol skiego rynku (25 sklepów/10 tys. mieszkańców vs 2-4 sklepy we Fran cji i Niemczech) to mamy obraz skali i dynamiki przeobrażeń na wie lu płaszczyznach. Równie intensyw ny acz owocny okres mamy w Car refour.Ostatnie miesiące uwypukliły wie le wyzwań, które muszą być zaadre sowane przez firmy handlowe. Na pewno zaliczyłbym to nich zwięk szenie elastyczności i odporności

Okres

łańcuchów dostaw, gdyż covid i wojna na Ukrainie boleśnie zrewi dowała wiele modeli. Omnikanało wy model Carrefour (wiele synergii między formatami, silna logistyka, europejska baza dostawców Grupy Carrefour) udowodnił swoją efek tywność, dzięki czemu turbulencje w dostępności asortymentu zosta ły zminimalizowane. To niewątpliwie ważny aspekt współpracy z Carre four doceniany przez naszych part nerówObecnyfranczyzowych.poziominflacji nie jest dobry dla nikogo. Handel detaliczny najszybciej notuje wysokie wzrosty cen, ponieważ jest to koniec łańcu cha dostaw. Ceny detaliczne kumu lują wzrosty cen surowców, kosz tów produkcji i transportu, energii elektrycznej i wreszcie pracy. W Car refour wierzymy, że w obecnej sytu acji ci gracze, którzy mają dobrze zoptymalizowane procesy logi styczne, będą mogli odczuć realne MODEL

chcemynasirychtakich,rozwiązańwięcejrazmyzujei realikamycji.realizanieprzyspieszewidzimyjegoSzucoktópotrzebująKlienci.Wszyscycorazwięcej

roślinnychproduktówm.in.burgervege,któryjestjednymz bestsellerów.Realizacjakilkumisjizakupowychwjed-nymczasie,najwyższaja

korzyści z tego płynące. Myślę, że rozwiązania logistyczne (obok cy fryzacji) są kluczem do sukcesu w handlu

Kolejnymprzyszłości.zpriorytetów staje się poprawa pozycji kosztowej. Przez ostatnie lata wiele firm znaj dowało się na stałej, dynamicznej tra jektorii wzro stowej. W takiej sy sunkowobyłsztówko-zacjimalioptytetpriorytuacjisto

ni ski. Dziś obser wujemy drastyczne wzrosty praktycz nie wszystkich pozycji (koszty energii, remonty, aktywa) dlatego efektywność operacyjna i koszto wa będzie szalenie ważna.

Olbrzymi potencjał wzrostu sprzedaży jest uwalniany dzięki wykorzystaniu danych sprzedażo wych, co umiejętnie rozwijamy w Carrefour. W wielu firmach da nych jest mnóstwo, ale są w orga nizacji rozproszone i nadają się do wykorzystania w bardzo ograni czonym stopniu. Mówi się, że dane to nowa ropa naftowa XXI wieku. Osobiście uważam, że w dzisiej szym świecie wygrywa ten, kto po trafi sprawnie danymi zarządzać i z nich korzystać w podejmowa niu decyzji biznesowych. W prakty ce zarządzanie danymi sprowadza się do tego, że franczyzobiorcy prowadzący sklepy Carrefour Express otrzymują od nas reko mendacje do optymalizacji wybra nych kategorii, rearanżacji po wierzchni sklepu, polityki cenowej, co przekłada się na wzrost rentow ności sprzedaży.

I wreszcie konsument. Zmiany wywołał czas pandemii, zachowa nia zakupowe zmieniają się pod wpływem inflacji oraz coraz moc

niej doświadczanych zmian klima tycznych. Wreszcie wojna w Ukra inie zmienia nas nie tylko jako osoby, ale również jako konsumentów, prowokując do myślenia na temat wartości najważniejszych w życiu.

Coraz większego znaczenia nabierają kwestie biorcompowiedzialnościod(politykaESG).JakoCarrefourmamybardzodużozaoferowa-nianaszymklientomorazfranczyzo(m.in.sze

roka oferta produktów bio, lokalnych, refillomaty) co jest doce niane i przekłada się wzrost warto ści koszyka i ilości klientów. Nie zapominamy też o rozwoju. Dziś sieć liczby blisko 700 sklepów Carrefour Express, w tym 100 na sta cjach paliw, prowadzimy również ponad 40 własnych stacji benzyno wych. W ostatnich 12 miesiącach otworzyliśmy ponad 100 sklepów Express z partnerami franczyzowy mi w tym kilkanaście z operatorami stacji paliw. Ale sztuką nie jest otworzyć sklep – dla nas ważniej sze aby był rentowny, win-win dla 3 stron: franczyzodawcy, franczyzo biorcy oraz klienta końcowego, aby dzięki współpracy z Carrefour fran czyzobiorca budował kapitał do dalszego rozwoju. Dla mnie sklep convenience na stacji to znacznie więcej niż klasyczne „lokalizacja, szybkość i cena”. Dziś klient ocze kuje wysokiej jakości oferty, pozy tywnych doświadczeń zakupo wych. Odpowiedzią jest właściwa aranżacja, dobór asortymentu, atrakcyjna wizualizacja, stała opty malizacja. Dzięki takiemu podej ściu, po wdrożeniu konceptu Car refour Express obrót sklepu wzrasta od 30 do 80 proc. n

ODNOTOWUJEMY REGULARNE WZROSTY SPRZEDAŻY

KRZYSZTOF SOBCZUK, DYREKTOR SPRZEDAŻY I MARKETINGU CITRONEX TRANS ENERGY

Pomimo niestabilnej sytuacji geopolitycznej oraz licz nych przemian rynkowych sklepy typu convenience funkcjo nujące przy naszych stacjach od notowują regularny wzrost sprze daży. O ile w czasie pandemii ruch osobowy i towarowy został znacz nie ograniczony, co miało nega tywny wpływ na wyniki, to w obli czu konfliktu zbrojnego na Ukrainie znaczącej zmianie uległ profil klientów pochodzących ze wschodu Europy.

stauracji. Nadal „rośniemy” po pan demicznym kryzysie i obserwuje my ustawiczną poprawę wyników ekonomicznych. W tym obszarze biznesowej aktywności Citronex Trans Energy odczuwamy wzrost wydatków ponoszonych m.in. z ty tułu utrzymania obiektów, czy kosztów energii, co ogranicza zy skowność. Istotnym elementem naszej strategii jest zapewnianie klientom jakościowych posiłków oraz usług hotelowych. Nie zmieniamy

o to, aby w świadomości podróżnych i lo kalnych klientów pozycjonować się jako sieć sklepów, w których można nabyć szeroką gamę pro duktów potrzebnych zarówno w podróży, jak i gospodarstwie do mowym. Istotnym czynnikiem de terminującym ogół uwarunkowań rynkowych jest bez wątpienia dy namiczny wzrost cen zakupu wszystkich kategorii produkto wych. Przekłada się to nie tylko na wydatki po stronie konsumentów, ale także na koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Sytuacja kształtuje się podobnie w przypadku naszych hoteli i re

i nie pozostawia obszaru do poszukiwania chwilowych/tak tycznych oszczędności kosztem fi nalnej jakości produktów i usług. Nasza oferta HoReCa teraz, tak jak w bardziej stabilnych czasach, cią gle ewoluuje i stanowi odpowiedź na potrzeby kluczowych grup klientów.Wnaturze

Citronex Trans Ener gy leży dywersyfikacja, co szcze gólnie podkreśliliśmy poprzez ostatnie kluczowe inwestycje. Obecnie przygotowujemy się do otwarcia jednego z najnowocze śniejszych w Polsce Autoryzowa nego Serwisu Samochodów MAN Truck & Bus wraz ze sprzedażą de taliczną i hurtową oryginalnych

i trendyniesprawnesklepówwarowanieniepowiednasdlajestsach,czanychspokojw nienawetaspektem,Kluczowymodzatoorazreagowanapotrzebyklientówrynkowe.Dbamy

podejścianaszegowobliczuperturbacjirynkowych.Wedługnastworzeniemarkigenerującejwysokąwartośćdlaklientówjestprocesempermanentnym

części zamiennych i akcesoriów MAN w Zgorzelcu. Serwis może pochwalić się również autoryza cjami kilku innych gigantów bran ży, takich jak: Krone, Carrier, Wab co, Knorr-Bremse, czy Haldex. Wybudowaliśmy również obiekt z powierzchniami biurowymi do wynajęcia pod bazę transportową. Ofertę tej infrastruktury kierujemy przede wszystkim do przedsię biorców, którzy potrzebują zaple cza zgodnego z przepisami Pakie

tu Mobilności. Obecnie trwa również budowa magazynu wyso kiego składowania, który także będzie mieścił się w naszym ro dzinnym Zgorzelcu, wzbogacając kompetencje organizacji.

Sytuacja geopolityczna nie za trzymała zatem naszego rozwo ju – zwyczajnie postawiła przed nami nowe wyzwania. Nieustan nie szukamy kolejnych możliwości rozwoju i planujemy nowe inwe stycje. n

SIĘGAMY PO ROZWIĄZANIANIESTANDARDOWE

KAMIL CZABAN, DYREKTOR DS. SPRZEDAŻY CK COMPLEX

w ten trend. Ze względu na prosto tę użytkowania oraz dostępność w różnych kanałach sprzedaży da się zauważyć, że coraz więcej osób sięga po elektroniczne papierosy, co skutecznie umacnia tę kategorię produktu. Analizując dane odsprze dażowe nasi kontrahenci notują cotygodniowe wzrosty na pozio mie od kilkunastu do kilkudziesię ciuNiewątpliwieprocent. największym hi tem tego roku są właśnie jednora

zowe elektroniczne papierosy. To dzięki nim udało nam się podpisać tak wiele nowych kontraktów.

U kontrahentów, którzy zdecydo wali się podjąć z nami współpracę, listujemy również liquidy do elektro nicznych papierosów oraz zapalniczki.

W tym roku zaskoczymy rynek jeszcze jednym nowym produktem przeznaczonym do aromatyzowa nia filtrów papierosowych oraz wkładów do podgrzewaczy tytoniu – Aroma Click. n

ZE SPOKOJEMSYTUACJĘMONITORUJEMYNARYNKU

czasy przybyło nam sporo pracy. W związ ku z licznymi kontraktami podpisanymi w tym roku postano wiliśmy rozbudować zespół. Uru chomiliśmy również drugą zmianę na magazynie. Wszystko po to, aby sprawnie i bez opóźnień realizo wać zamówienia od nowych kon trahentów. Dużym wyzwaniem jest także budowanie ekspo zycji pod nowy produkt, jakim są przykasowejw strefiemiejsceczoneograniduwzglęZerosy.papieniczneelektrozowejednorana

Ostatnimi

za równo w sklepach co nvenience, jak i stacjach paliw czę sto sięgamy po niestandardowe rozwiązania. Dzięki temu jesteśmy w stanie zmaksymalizować obrót w kategorii elektronicznych papiero sów u naszych klientów.

Pandemia oraz konflikt na Ukra inie przyczyniły się w największym stopniu do zakłócenia łańcucha dostaw. Z naszych rozmów z klien tami można wywnioskować, że klu czowym czynnikiem jest dla nich zagwarantowanie dostępności to waru. Z drugiej strony rosnące ceny energii dla przedsiębiorców są przez nich na tyle odczuwalne, że szukają oni sówproduktównowychgenerującychwysokąmarżę.Odmomentuwprowa-dze-niaakcy-zynapłynydoelektronicznychpapierozauważalna

jest wyraźna zmiana preferencji użytkowników. Zaczęli oni korzystać z urządzeń, które zużywają mniejszą ilość e-liquidu. W roku 2022 na polskim rynku za debiutowały jednorazowe e-papie rosy, które doskonale wpisały się

EXc

rośnie w zaplanowanym przez nas tempie. Kamil Wo sik, nasz dyrektor handlowy oraz Mariusz Kuś, odpowiedzialny za rozwój biznesu, zostali powołani do zarządu. Raz, że mnie odciążyli, przejmując dużą część decyzyjno ści a dwa, ich energia i zaangażo wanie sprawiają, że także we mnie wstąpiły nowe siły, co pozytywnie przekłada się na lepsze funkcjono wanie i rozwój firmy. Cały mój ze spół to wspaniali ludzie. Poszerzamy ofer tę, zdobywa my o obecnych.dbamywachdostaszychpierwprzyjakścią,radosamą–klientównowychztaką–

Pla nujemy asortymentwzbogacićonapoje i żywność. Interesuje nas budowanie wspól nych marek. Co z tego wyjdzie, zo baczymy.

Jesteśmy mile zaskoczeni, ponie waż nasi Partnerzy wykazali się du żym zrozumieniem i w sytuacji wy sokich kursów walut, rosnących kosztów finansowania, transportu, produkcji i pracy, nie robili nam problemów z podwyżkami. To po zwala nam funkcjonować normalnie. Dobrze radzimy sobie z zapasami magazynowymi – utrzymujemy je większe, więc mamy pełną dostęp ność. Nas sytuacja na Ukrainie – na szczęście – nie dotknęła.

W branży GSM trwa wyścig, kto w którewszymkrótczasienaładujesmartfon.Producencimająjużofercietelefony,ładują

się z mocą 150 W! Oczywiście po kablu –a kable to nasz konik. Od lat głosi my, że ładowanie bezprzewodowe jest nieefektywne, z czym zaczęli zgadzać się Chińczycy, którzy chcą

ANDRZEJ SZULĘCKI, PREZES ZARZĄDU EXC MOBILE POLSKA, WŁAŚCICIEL MARKI EXC MOBILE

go w ogóle zabronić! Co to oznacza? Łatwo wyciągnąć wnioski, patrząc na to, gdzie produkowane są smart fony i jakie marki biją obecnie rekor dy popularności. Drugi trend, który można zaobserwować, to ulepsza nie aparatów, ale ten aspekt nie ma wpływu na nasz biznes, a jeżeli już to pozytywny – lepszy aparat, większy pobór prądu – częstsza potrzeba ładowania. Podsumowu jąc – dla nas bomba! Aha, jeszcze jedno – widzimy zauważalny spa dek sprzedaży kabli micro USB, bo już nie tylko smartfony wykorzy stują do ładowania port USBC.

eXc ze spokojem monitoruje sy tuację na rynku. Nie robimy nic na hurra – dla nas ważne jest zadowo

lenie klientów w długim okresie. Patrząc na wyścig opisany wyżej, wprowadziliśmy szybkie ładowarki samochodowe – Cute 18 W i Cute Pro 30 W oraz sie ciową – Light 20 W. Będą również mocniejsze –pracujemy nad tym. Możemy zdra dzić, że już na początku 2023 roku będą kolejne „ładowarkowe” nowo ści. Ponadto do oferty trafiły słu chawki przewodowe eXc Bass, od biornik bluetooth eXc Compact oraz 200-watowy rozdzielacz gniaz da zapalniczki eXc Share. Wrócili śmy do powerbanku – nazwaliśmy go eXc Pocket, bo ma 10 000 mAh, a jest wyjątkowo mały i lekki. Ma dwa porty – USBA i USBC, które ob sługują szybkie ładowanie. n

ciliśmy zapewnieniu naszym Klientom szerokiego pakietu usług takich, jak myjnie automatyczne, myjnie ręczne, możliwość posprzą tania samochodu przy wykorzysta niu odkurzacza. W ostatnim roku wdrożyliśmy w tym obszarze wiele aktywności promocyjnych czy kampanii lojalnościowych jak np. przy zakupie 5 myć pojazdu, szóste mycie za tzw. 1 grosz.

był zakup ekspresów do kawy. No we, o bardzo wysokiej jakości, eks presy zostały zainstalowane na du żej liczbie stacji. Pozwoliło to jeszcze skuteczniej zachęcić Klien tów do zakupów naszej smacznej kawy, co widzimy do dziś w do brych wynikach sprzedaży. Katego ria kawa, Kategoria hot dog czy nasze nowe menu restauracyjne –dzięki jakości oferty i atrakcyjnym cenom, rozwijają się z ogromną dynamiką, co wpływa na sprzedaż

Okres

ostatniego roku w ob szarze pozapaliwowym spółki Lotos Paliwa to sze reg działań i aktywności pro klienc kich. W każdym segmencie oferty tj. w produktach sklepowych, ofer cie gastronomicznej czy usługach takich, jak myjnia samochodowa, e-toll, lotto, nasze działania można podzielić na kilka czynników. Przede wszystkim dbamy o wzrost atrakcyjności oferty przez szeroką i różnorodną gamę produktów, no wości rynkowych oraz atrakcyjne ceny. Dodatkowo staraliśmy się bu dować wartości dodane dla na szych klientów poprzez promocje konsumenckie, kampanie lojalno ściowe, nowości produktowe do stępne na rynku tylko na stacjach Lotos.Wtym okresie opracowaliśmy i wdrożyliśmy nową szeroką ofertę restauracyjną, dostępną na sta cjach zlokalizowanych przy głów nych trasach wierzchnięZoptymalizowaliśmykomunikacyjnych.równieżposklepową,abyklient

maksymalnie komfortowo czuł się podczas robienia zakupów.

Poprzez wymienione działania, które wspieraliśmy oczywiście ko munikacją do klienta, udało nam się znacząco, w porównaniu np. do roku 2021, zwiększyć poziom sprzedaży, a przede wszystkim udało nam się zainteresować klien tów naszą ofertą, co wpłynęło bez pośrednio na możliwie wysoki w obecnej sytuacji rynkowej ruch kliencki. Duża liczba klientów do konuje zakupów produktów i usług pozapaliwowych właśnie na sta cjach Lotos, co widzimy również w miarodajnych badaniach rynko wych. Dzięki atrakcyjności cenowej i jakościowej naszej oferty zarówno w obszarze gastronomicznym, jak i typowo sklepowym, duża liczba klientów odwiedza nasze stacje właśnie w celu skorzystania z ofer ty gastronomicznej i restauracyjnej czy po prostu robi zakupy bieżące.

Poza obszarem gastronomicz nym i obszarem produktów sklepo wych, bardzo dużą uwagę poświę

Bardzo ważnym aspektem prowadzenia sprze daży i stronomicznejsklepowej,wierzchninośćcjonali funkcjaganelekość,jestofertąnasząKlientówsowaniazainterejapogai ty powo W ostatnimwypoczynkowej.rokudokonaliśmy du żych inwestycji, aby na kilkudzie sięciu stacjach Lotos zmodernizo wać wyposażenie stacji przez nowe meble i regały sklepowe, urządzenia gastronomiczne dla ką cików Cafe Punkt. Wyposażyliśmy w nowe sofy czy miejsca do siedze nia powierzchnie przeznaczone do wypoczynku czy komfortowej możliwości spożycia posiłków z naszejBardzooferty.ważną inwestycją, jaką zrealizowaliśmy w latach 2021/2022,

w okresie ostatniego roku postawiliśmy w prowadzeniu biz nesu na jakość oferty pozapaliwo wej, kierując się w naszych decy zjach oczekiwaniami Klientów. To się udało. Okres ostatniego roku, mimo bardzo trudnej sytuacji zwią zanej z wydarzeniami na świecie oraz cały czas trwającą epidemią, Lotos Paliwa zamyka z wyraźnym wzrostem udziału w rynku produk tów i usług pozapaliwowych, jak również z wysokimi dynamikami sprzedaży poszczególnych katego rii produktów. n

Sytuacja firmy Primulator na tle bardzo i pogrążonegoniestabilnegowproble

mach rynku gastronomicznego wygląda całkiem dobrze. Aczkol wiek rosnące koszty wprowadzają

Podsumowując,gastronomii,całejalerów-nieżpozosta-łegoasortymen-tuiproduktówsprzedażypozapaliwo

poważne zakłócenia w wielu ob szarach naszych działań – głównie w serwisie. Rosnące koszty, a przy tym realizacja zobowiązań, to obecnie nasze największe, bardzo trudne wyzwanie. Pomimo takiej sytuacji wszystkie kontrakty reali zujemy bez większych zakłóceń a klienci mogą liczyć na pewność i bezpieczeństwo naszych działań. Przyjęliśmy proaktywną strategię działań handlowych. W wyniku tego, we wszystkich naszych 8 biurach, prowadzimy dla mniej szych i większych grup klientów prezentacje, które przedstawiają naszą ofertę od strony praktycz nej. Punktem kulminacyjnym bę dzie flagowy projekt dla sektora convenience — Inspiration Day 2.0. To druga edycja tego wyda rzenia, które organizu jemy

wzrost kosztów). Wyraźnie widać, że właścicielom stacji benzyno wych sen z powiek spędzają pro blemy związane z ruchami cen paliw. Wszelkie wahania w tym za kresie powodują odpływy lub przypływy Klientów, którzy korzy stają z oferty gastronomicznej. Taka niestabilna sytuacja przy dra stycznym wzroście kosztów powo duje, że niektórzy nasi Klienci mają problemy z akceptacją wzro stu cen za dostawy urządzeń, czy ze wzrostem cen usług serwiso wych. Na szczęście zdecydowana większość klientów rozumie, że jako dostawcy urządzeń „jedziemy na jednym wózku”. Wspólnie bu dujemy relacje, gdzie w tak trud nych sytuacjach znajdujemy part nerskie porozumienie co do wysokości wzrostu cen.

Ułatwia to wspól nenenceniepokonywatrudności.Dobrymznakiemjestto,żeofertasklepówconvenistaje

się nieekonomiczne i nieergono miczne na dzisiejsze czasy, a co za tym idzie bardzo drogie w eksplo atacji. Dla przykładu: kto się zasta nawia, ile dane urządzenie pobie ra energii dla przygotowania określonej ilości jedzenia? Ile na grzanego powietrza emituje kon kretne urządzenie w ciągu 24 go dzin pracy, które potem musi być schłodzone przez systemy klimaty zacji? To są podstawowe pytania, które kiedyś nie miały większego znaczenia, a dzisiaj są kluczowe dla biznesu convenience. Sklepy convenience coraz bardziej zaczy nają interesować się adaptacją oferty gastronomicznej. To nowy dynamicznie rozwijający się trend i tutaj bezsprzecznie liderem jest Żabka. Projekt Żabki „Nanostore” jest absolutnie na światowym po ziomie.Atrakcyjność oferty Primulator polega na dobieraniu produktów najwyższej jakości, profesjonalnych

i wyspecjalizowanych urządze niach oraz stabilności i przewidy walności naszych działań. W ofer cie od około 15 lat mamy piece Merrychefa. Dzięki temu byliśmy i jesteśmy pionierami w technolo gii hybrydowej. Dzisiaj okazuje się, że doskonały produkt, jakim są piece Merrychef, oraz nasze do świadczenie daje klientom bez konkurencyjną ofertę, która jest idealnym rozwiązaniem na wszel kie aktualne problemy – brak rąk do pracy, oszczędności energii. Polecam uwadze najnowszy mo del Merrychef Connex.

Do nowości należy zaliczyć au tomatyczny ekspres WMF 1300 z bardzo ciekawym systemem mleka Smart Milk. WMF 1300 adre sowany jest do sprzedaży 120/150 kaw dziennie. Jak dodamy jego atrakcyjną cenę, to powoduje, że idealnie pasuje do typowych, po pularnych miejsc na stacjach pa liw lub w sklepach convenience. n

na na szej stronie internetowej. Autorski program, który stworzyliśmy kilka lat temu: Conveninence Store Concept idealnie wpisuje się w obecne potrzeby gastronomii na stacjach paliw i w sklepach. Ta kie urządzenia jak ekspresy auto matyczne WMF czy piece Merry chef stały się podstawowymi urządzeniami dla nowoczesnej ga stronomii.Ledwowyszliśmy z pandemii, która dla jednych była doskona łym biznesem, dla wielu źródłem problemów, a już mamy skutki wojny na Ukrainie (dramatyczny

się bardzo po trzebna dla prze ciętnego Jana Kowalskie go. W efekcie sklepy convenience przejmują rolę restauracji, piekar ni czy cukierni itp. a to jest rów nież obszar naszych kompetencji.

Obserwujemy dalszy wzrost znaczenia gastronomii na stacjach paliw. Wyraźnie następuje polary zacja stacji bardzo dobrze wypo sażonych, które mają szeroką ofer tę hot food, gdzie na drugim biegunie są stacje ukierunkowane na proste i z założenia bardzo eko nomiczne rozwiązania. Niestety te proste rozwiązania w efekcie stają się coraz mniej ekonomiczne w zakresie poboru prądu czy wy maganego nakładu pracy. Stają

Ostatni

rok nie był łatwy dla całej branży paliwowej.

Trzecia fala pandemii co vid-19, a zaraz po niej wybuch woj ny na Ukrainie przyczyniły się m.in. do wysokiej inflacji, rozchwiania rynku paliw, zmiennych nastrojów społecznych czy wręcz paniki u czę ści konsumentów. Mimo to, stacje paliw notują wzrosty sprzedaży ka tegorii pozapaliwowej.

Nie tylko paliwo

Instytut BioStat przedstawił ostatnio badania, z których wynika, że aż niemal 90 proc. badanych podczas wizyty na stacji paliw ku piło również jakiś artykuł z oferty pozapaliwowej. Istotnie, oferta po

zapaliwowa jest coraz ważniejszym obszarem funkcjonowania w sek torze. Dążymy do tego, by obszar tzw. non-fuel stanowił nawet poło wę przychodów sieci. W tym celu nieustannie poszerzamy asortyment sklepowy, a menu gastronomiczne jest coraz bogatsze i dostosowane do zróżnicowanych preferencji konsumentów. Naszym celem jest zachęcenie klientów do tego, by zatrzymali się na stacji paliw na dłużej i spędzili na niej czas w przy stacyjnym bistro przy kawie i prze kąsce. Oferta sklepu jest zróżnico wana i dostosowana do funkcji, jaką pełni stacja w swojej lokaliza cji. Stacje Moya w swoich miejsco wościach często spełniają rolę skle

WięcejdlatowepomysłówmiaolbrzyDayrationInspiReCa.Hożybranściżywnocentamimiz największywspólnieprodudlatodawkai gorozwiązaniarynkuconvenience.natentematbędzie

ANDRZEJ RUSZKOWSKI, ZASTĘPCA DYREKTORA OPERACYJNEGO DS. SPRZEDAŻY POZAPALIWOWEJ, MOYA

pów nocnych otwartych również w soboty i niedziele, co znajduje swoje odzwierciedlenie w sprzeda ży kategorii tytoniowych, alkoholo wych, przekąsek słonych i słodkich. Caffe Moya pełni często rolą lokal nej kawiarni, gdzie można wpaść na pyszna kawę z przekąską i miłe spędzić

Efektyczas.tej strategii możemy za obserwować już dziś. Sprzedaż po zapaliwowa na stacjach Moya nie ustannie rośnie. W lipcu br. w sprzedaży

wych, dlatego też będziemy rozwi jać tę Wartokategorię.dostosować się do oczeki wań klientów, które są różne w za leżności od pory roku. Produkty sezonowe stanowią bardzo ważną kategorię w cyklu życia stacji. Obecnie trwa sezon grillowy. Półki przystacyjnych sklepów zapełnio ne są takimi produktami, jak np. węgiel drzewny, podpałki do grilla, patyki do szaszłyków, aluminiowe tacki i przenośne, jednorazowe grille. Letnia

szą popularnością w menu cieszą się kawa i hot dogi. Jednak zauwa żamy, że coraz więcej klientów za interesowanych jest potrawami wegetariańskimi i po prostu zdrow szymi. Dlatego przygotowywane na miejscu kanapki, zapiekanki czy hamburgery dostępne w Caffe Moya przyrządzane są na pieczy wie z certyfikatem „Clean label”, który jest gwarancją wysokiej jako ści składników, bez dodatku kon serwantów i środków spulchniają cych. Jeżeli chodzi o produkty bezmięsne na stacjach Moya, moż na wyróżnić m.in. kanapki z pastą jajeczną, zapiekanki z pieczarkami i serem oraz na wybranych stacjach pizza margherita czy pierogi ruskie. Rozszerzamy menu w Caffe Moya m.in. wprowadzając nowe smaki kanapek, testujemy nowe warianty kiełbasek do hot dogów, wzbogacamy ofertę o nowe zapie kanki oraz produkty słodkie, które stanowią doskonałe dopełnienie porannej kawy. Mamy w planie dal szy rozwój oferty gastronomicznej, która stanowi ważny wyróżnik sta cji paliw Moya na tle konkurencji.

kupowe konsumentów. Kupujemy w mniejszych ilościach, lecz czę ściej i co również istotne – blisko domu. Trend ten wzmacnia format convenience, w który również chcemy się wpasować. Nasza ofer ta jest coraz szersza i wciąż staramy się ją rozbudowywać. Wyraźnym trendem jest poszerzanie oferty spożywczej w sklepach przy sta cjach paliw. Coraz popularniejsze będą dania gotowe do przygoto wania w domu.

i obserwo waliśmy zwiększony ruch klientów na stacjach. Te wzrosty są stałe i szacujemy, że strefa sprzedaży sklepowej będzie rosła w obecnym roku średnio w tempie kilkunastu procent r/r.

Zmienność oferty sklepowej

W perspektywie całego roku na stacjach najchętniej kupowane są napoje – woda, soki, napoje gazo wane, a przede wszystkim „energe tyki” i piwo, alkohol, papierosy. Kolejną mocną kategorią są prze kąski – słodkie i słone. Jeżeli cho dzi o produkty non-food – na po pularności zyskują zabawki i artykuły motoryzacyjne – przede wszystkim środki pielęgnacji po jazdów. Tuż przed wakacjami po szerzyliśmy na naszych stacjach ofertę zabawek, czego efekty dzi siaj widzimy w wynikach sprzeda ży. Widzimy też duży potencjał w rozwoju kategorii samochodo

nów do spryskiwaczy, słodyczy czy kawy. Reagujemy na te zmiany na bieżąco odpowiadając na zwięk szony popyt na dane kategorie.

Nieustannie oferujemy klientom wiele promocji, niespodzianek i konkursów, które również związa ne są z różnymi świętami i okresa mi w roku. Produkty sezonowe umieszczane są na dodatkowych standach, umieszczanych w gorą cych strefach sklepu tak, aby były łatwiej widoczne dla klientów od wiedzających stacje. Jest to jeden z ważnych czynników zapewniają cych ciągłe wzrosty sprzedaży ka tegorii pozapaliwowej.

Strefa gastronomiczna

Ważnym elementem sprzedaży pozapaliwowej, oprócz produktów sklepowych, jest także oferta ga stronomiczna Caffe Moya. Podlega ona ciągłej ewolucji tak, by jak naj lepiej dostosować się do preferen cji klientów. Niezmiennie najwięk

Zmieniający się styl życia Pandemia gruntownie zmieniła otaczającą nas rzeczywistość. Zmianie uległy także zwyczaje za

Coraz szybszy styl życia jest ko lejnym, istotnym trendem zmienia jącym zwyczaje konsumenckie. Je steśmy coraz bardziej zabiegani i mamy coraz mniej czasu, dlatego nie chcemy marnować go na zbęd ne czynności. Ważnym aspektem rozwoju stacji paliw jako całości, nie tylko przystacyjnych sklepów convenience, jest przyśpieszenie i uproszczenie obsługi, a w konse kwencji automatyzacja sprzedaży. W tym celu rozwijamy koncept stacji samoobsługowych Moya express, a także pracujemy nad aplikacją mobilną dla konsumentów, dzięki której możliwe będzie opłacenie bezgotówkowo paliwa przy dystry butorze oraz szybsze transakcje za produkty pozapaliwowe, które do datkowo będą obejmowane atrak cyjnymi promocjami. n

NASZE DZIAŁANIA PRZYNOSZĄ ZAKŁADANE EFEKTY

ŁUKASZ PORAŻYŃSKI, DYREKTOR WYKONAWCZY DS. SPRZEDAŻY DETALICZNEJ, PKN ORLEN

strategia Orlen 2030 stawia na dynamiczny roz wój segmentu detaliczne go. Zakłada ona rozbudowę sieci sprzedaży i znaczące poszerzenie zintegrowanej oferty pozapaliwo wej. Dzięki takiemu podejściu kon sekwentnie pozyskujemy nowe grupy klientów.

Nasza

Już 2309 naszych stacji paliw, czyli około 80 proc., jest wyposażo nych w koncept pozapaliwowy

Stop Cafe/star Connect. W ciągu roku w Polsce przybyło 26 takich obiektów i na koniec czerwca było ich 1756. W Polsce przy uwzględ nieniu wszystkich formatów ga stronomicznych (Stop Cafe, Stop Cafe Bistro i Stop Cafe 2.0) w sieci PKN Orlen funkcjonowało 1777 sta cji z ofertą gastronomiczną. W 2021 roku wybudowanych zo stało także 13 nowych myjni samo chodowych.

sprzedażznaczniei zimąsprzyjapogodatakżesprzedażytakichproduktów,jakzim-nenapoje,„energetyki”,piwasmakoweilody.Jesieniąz koleirośniezimowychpły

Grupa Orlen rozwija również sieć tankowania paliw alternatywnych. Do dyspozycji klientów na koniec czerwca br. na wszystkich rynkach mieliśmy ich 516, z czego w Polsce 425 (376 na koniec 2021 r.) stacji ładowania samochodów elektrycz nych.Od

ponad czterech lat oferta ga stronomiczna Stop Cafe na stałe posiada linię produktów dla wegan

odbieranie zamówień w większej liczbie punktów: w naszych auto matach paczkowych (obecnie mamy ich przeszło 1200, do końca roku planujemy rozbudować sieć do 2 000 maszyn) i na stacjach Or len (ok. 1 000), a także – jak dotych czas – w salonach Ruch i punktach partnerskich. Zamówienia dostar czane są do punktu odbio ru w ciągu 1-2 dni

1508roboczych.NastacjachOrlenwdraża-nesąudogodnieniadlaosóbz niepełnosprawnościami.Bliskostacjiposia

roku, oparta na świeżych składni kach, wysokiej jakości produktach przygotowanych bez użycia kon serwantów, zyskuje coraz szerszą grupę

Realizującodbiorców.ideę patriotyzmu go spodarczego, współpracujemy na co dzień z ponad 170 polskimi pro ducentami. Wspólnie rozwijamy naszą ofertę gastronomiczną w oparciu o wysokiej jakości pol skie produkty. Stawiamy przede wszystkim na długoletnie partner stwa i rozwiązania, przynoszące korzyści wszystkim stronom. Takie podejście doceniają zarówno nasi kontrahenci, jak i klienci. Sieć stacji Orlen umożliwia małym firmom rozwój i zaistnienie nie tylko na lo kalnym rynku, ale też krajowym czy międzynarodowym. W ten sposób wzmacniamy również krajową go spodarkę. Polskie produkty pro mujemy na naszych stacjach za granicą, gdzie ich udział w sprze daży pozapaliwowej sięga nawet 30 proc.Wewrześniu

2021 roku urucho miona została nowa usługa „Orlen Paczka”, która umożliwia klientom

da toalety dostosowa ne do ich potrzeb. Na 1231 sta cjach paliw wydzielone są specjalne miejsca parkingowe dla osób nie pełnosprawnych, a na 1496 sta cjach obniżyliśmy podjazdy. Sukce sywnie wprowadzamy kolejne nowoczesne rozwiązania istotne z punktu widzenia dostępności usług. Klienci na wszystkich sta cjach Orlen mogą płacić za paliwo przy dystrybutorze, korzystając z aplikacji mobilnej Orlen Vitay lub Orlen Pay i umieszczonego na każ dym dystrybutorze kodu QR. Tan kowanie i zapłatę za paliwo usprawniają też usługi Mobilnego Kasjera oraz tzw. Szybki Pas. Konse kwentnie promujemy także wśród klientów flotowych bezpieczne for my zakupów – wprowadzona zo stała wirtualna e-karta w progra mach Biznestank i Mikroflota, a aplikację mobilną mFlota posze rzyliśmy o możliwość opłacania przejazdów autostradami. W 2021 roku systemy flotowe zostały do stosowane do obsługi eBiletu oraz systemu

WszystkieeToll.nasze działania opie rają się na rozwoju i innowacyjno

ści, bo to właśnie one decydują o sile i konkurencyjności. W ramach programu Orlen Skylight accelerator testujemy elektroniczne etykiety cenowe PESL (ang. Perovskite Elec tronic Shelf Label) w dwóch róż nych technologiach. Etykiety zasi lane ogniwami perowskitowymi lub tradycyjną baterią umożliwiają wykorzystanie algorytmów do dy namicznego zarządzania cenami i kontentem promocyjnym. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie cen produktów uwzględniające ich sezonowość, dostępność czy okre

sowe promocje. W ramach testów na dwóch stacjach Orlen w Warsza wie tradycyjne etykiety zostaną zastąpione nowym narzędziem. Nasze działania przynoszą zakła dane efekty. Jesteśmy marką naj wyżej ocenianą w badaniach opinii publicznej. Blisko 90 proc. Polaków docenia Orlen przede wszystkim za wysoką jakość oferowanego paliwa, 84 proc. za jakość obsługi, a niemal tyle samo za bogatą ofertę pozapa liwową, w tym artykułów spożyw czych. Nieustannie dokładamy sta rań, by umacniać naszą pozycję. n

NOWE I PRODUKTYROZWIĄZANIANARYNKU

ROBERT PADIASEK, COMMERCIAL DIRECTOR SCM (MONIN & VITAMIX)

3 lata przyniosły niespotykane wcześniej zjawiska w skali globalnej. Pandemia, później początek kryzysu i Wrynkuczyłtrwalei surowcowymicznyekonokryzyspującypostęorazinęUkrasjipaśćstaw,ciągłościz zachowaniutrudnościdonaRonaodznasięwobszarzegastronomicznego.2019r.wartośćrynkubyła

Ostatnie

w Polsce. Brak możliwości wycho dzenia z domu i ograniczenia w ko munikacji spowodował 30-35 proc. wzrost dostaw do domu.

Stacje

szaco wana na 40 mld zł po okresie pan demii w 2021 r. spadla do poziomu 30 mld zł. Struktura kanałów ga stronomi jest dość złożona, także w różnym stopniu została osłabio na. Problemy z wyjazdami z Polski, obostrzenia epidemiologiczne, obawa o zdrowie spowodowały, że Polacy w wakacje i święta zostali

też kanał rozrywko wy, parki tematyczne, aqua parki oraz inne atrakcje w plenerze znalazły szybko klientów w postaci rodzin z dziećmi, które spragnione kontaktów z rówieśnikami szybko wypełniły zjeżdżalnie i rollerco astery.Rok 2022 przywitał nas galopu jącym wzrostem cen surowców spożywczych, gazu, elektryczności, a wojna i sankcje wobec Rosji po

rokiemstałybenzynowesięjedy-nymmiej-scemspotkań,przerwnakawęi miejscemspożywaniaposiłków.Z każdymrośnie

dzonaCafedowychiliniaArzana.szerozstaletaofertaponadtogetarian,i wejestnowazupdańobiaStop.wprowaw2021

głębiła ten kryzys. Budowana od 30 lat świadomość konsumpcji poza domem, korzystania z różne go rodzaju kuchni oraz restauracji i kawiarni została mocno zachwia na i powoduje gwałtowne hamo wanie. Kanały fast foodowe, pizze rie, kebaby, stacje benzynowe oraz dostawy do domu będą stanowiły główny obszar w dobie kryzysu. „Zrób to sam w domu” i dostawy poprzez e-commerce jeszcze bar dziej zrewolucjonizują ten rynek.

Sytuacja, którą opisuję, powodu je na rynku gastronomicznym tak że poszukiwania gotowych produk tów do odsmażenia, odgotowania, odpieczenia. Braki personalne, duża rotacja, brak surowców dobrej jakości w dobrej cenie prowadzą do rozwiązań, które są sprawdzo ne, personalizowane i powtarzalne.

Okres zagrożenia, kryzysu nie za chęca do eksperymentowania, ale pozwala na szukanie alternatyw mięsa czy produktów o niższej za wartości cukru. SCM w swojej ofer cie posiada wszystkie opisane atu ty zarówno w obszarze napojów,

jak i gotowych produktów mię snych oraz vege.

W zakresie pracy z kawą wpro wadziliśmy na rynek długo oczeki wany pisak L’Artiste o kolorze czer wonym, który uzupełnia znane już smaki: kawowy i karmelowy. Pro dukt jest unikalny i sprawdza się fenomenalnie w aplikacjach Late Art długo utrzymując się na po wierzchni cappuccino czy Coffee latte. W swojej letniej ofercie skupi liśmy się na naturalnych koncentra tach herbacianych bez dodatku cukru i smakach: matcha green tea, white i green tea oraz gotowych syropach smakowych lemon, brzo skwinia czy malina. Odkryciem se zonu jest syrop Monin Spice Berry o rubinowej barwie i smaku leśnych owoców. Sprawdza się znakomicie zarówno w letnich koktajlach i lemo niadach, jak i jesiennych rozgrze wających herbatach i grzańcach.

Uważam, że aktualna sytuacja geopolityczna ulegnie stagnacji, ceny przestaną wzrastać, a Polacy wrócą do lokali gastronomicz nych. n

szawie przy ul. Karolkowej 30 nasi klienci mogą wypić aromatyczną kawę, skosztować słodkich i sło nych przekąsek, a także zjeść świe żo przygotowane śniadania i lun che. Nasza marka kawowa to przede wszystkim dwie mieszanki: espresso i lungo. Ziarna kawy mają certyfikat Rainforest Alliance Certi fied™, a każda filiżanka „małej czar nej” jest przygotowywana przez naszych pracowników, którzy ukończyli kurs baristyczny. Na miejscu klienci mogą również sko rzystać z gamy produktów gastro nomicznych, w której znajdują się smaki z całego świata m.in. kuchni francuskiej, angielskiej i bałkań skiej. Ze świeżych lokalnych pro duktów poza przekąskami do kawy w ofercie znajdują się m.in. shaksu ka, kremy warzywne, pasty, quiche, bowle i sałatki. W okresie let nim w ofercie ka wiarni znajdują się

czy Poznaniu, Gdańsku, Sos nowcu.Oferta pozapaliwowa Shell to jednak nie tylko koncept kawiar niano-gastronomiczny. To także możliwość nadania i odbioru przesyłki. Rozwój wprowadzone go przez nas rozwiązania jest od powiedzią na wzrost zapotrzebo wania na tego rodzaju usługi wśród klientów. Dzięki współpra cy z operatorem technologicznym Pointpack umożliwiamy korzysta nie z usług kurierskich DHL i DPD na ponad 350 stacjach Shell, czyli większości punktów naszej marki.

Stacje Shell to wielofunkcyjne obiekty oferujące kierowcom pali wo najwyższej jakości, a także możliwość umycia samochodu w 138 myjniach automatycznych i 42

Trendconvenience w handlu stale rośnie. Klienci cenią bli skość, szybkość zakupów i wygodę, dlatego nasze stacje Shell to nie tylko miejsce do tanko wania auta. W Shell dążymy do roz szerzania naszej obecności nie tylko na rynku paliwowym, ale również w obszarze convenience. Dlatego w ramach strategii Shell Mobility planujemy, aby do 2025 roku 50 proc. marży pochodziło z produktów i usług pozapaliwowych. Do tej pory skutecznie realizujemy to zało żenie i z roku na rok nasza sprzedaż rośnie. Wprowadzenie nowego kon ceptu Shell Café w lipcu 2021 roku jest jedną z aktywności, która ma

nam w tym pomóc. Aktualnie bo gata oferta kawy, przekąsek i posił ków Shell Café jest dostępna już na niemal wszystkich stacjach Shell w Polsce i cieszy się dużym zainte resowaniem klientów.

Niecały rok po wprowadzeniu naszego konceptu kawiarnianogastronomicznego rozszerzyliśmy swoją działalność w segmencie de talicznym, otwierając pierwszą w Europie działającą niezależnie od stacji benzynowej kawiarnię w stan dardzie premium. Od teraz Shell Café jest otwarta nie tylko na sta cjach dla podróżujących, ale także dla mieszkańców szukających wy tchnienia w wielkim mieście. W War

rozwój delivery stawiamy też na inne kanały sprzedaży. W wybra nych miastach nasi klienci mogą zamówić kawę, przekąski i najpo trzebniejsze produkty spożywcze poprzez Uber Eats. Zauważyliśmy, że w czasie pandemii wiele osób przekonało się do zakupów online, dlatego chcieliśmy ułatwić im za kup naszych produktów, dostar czając je pod same drzwi. Począt kowo był to pilotaż na kilku stacjach w Warszawie i Krakowie, ale zainteresowanie wzrosło i obecnie mamy 58 stacji w 8 pol skich miastach m.in. we wspomnia nych wyżej Warszawie, Krakowie

Jakościlejnyklienta,nasniao popularnościodnosifunkcyjnośćmymynajpotrzebniejszeszkolonykawępunktachnymrodnejsamoobsługowych.DziękizaproponowanymrozwiązaniomstacjeShelltowielofunkcyjneobiektyusługowedopasowanedopo-trzebi wyma-gańdzisiejszegokonsumenta,któryzewzględunawygodęoczekujeróżnoielastycznejofertyw jedmiejscu.Dzisiajwnaszychwypijemyjakościowąprzygotowanąprzezprzezespółbaristów,zrobimyzakupy,założykontobankowe,atakżenadaiodbierzemyprzesyłkę.Wielonaszychpunktówdużesukcesyidecydujetakiegorozwiązawśródkonsumentów.WyróżniarównieżdoskonałaobsługaktórawtymrokuporazkozostaładocenionaGwiazdąObsługi.

grzewające.wymwne,mrożonapojetówklienstudowanedopasowiednioodpoguazimo-roz-Poprzez

MONIKA KIELAK-ŁOKIETEK, DYREKTORKA SIECI STACJI PALIW I ROZWOJU MOBILNOŚCI, CZŁONKINI ZARZĄDU SHELL POLSKA

Anwim ul. Stańczyka 3 01-237 Warszawa tel. (22) 496 00 00 fax (22) 496 00 www.Moyastacja.plbiuro@anwim.pl03

MOYA to założona w 2009 r., należąca do spółki Anwim, ogólnopolska sieć stacji paliw. Obecnie liczy ona ok. 350 placówek, w tym ponad 70 proc. to stacje franczyzowe. Stacje MOYA obecne są we wszystkich województwach, przy głównych trasach tranzytowych, drogach lokalnych i w mia stach. MOYA, jako jedyna sieć w Polsce, ma w swoim portfolio trzy typy stacji: tradycyjne z wielo branżowym sklepem i konceptem gastronomicznym Caffe MOYA, automatyczne, dostosowane do obsługi flot oraz samoobsługowe, dla klientów indywidualnych oraz flotowych. Sieć proponuje klientom biznesowym program MOYA Firma, na który składają się karty paliwowe oraz aplikacja mobilna. Stacje działające w ramach sieci spełniają standardy obsługi i jakości. Gwarancją jakości paliw na stacjach w barwach MOYA jest niezależny program badania paliw – TankQ.

Area Cooling Solutions ul. Relaksowa 27 55-080 Nowa Wieś Wrocławska tel. (71) 354 56 24 www.area.plarea@area.pl

Czołowy producent urządzeń chłodniczych w tym inwerterowych agregatów skraplających iCOOLTM, do zastosowań w obiektach handlowych, gastronomicznych oraz hotelach. Posiada najszerszą gamę kompaktowych agregatów inwerterowych w zakresie od 0,8 kW – 42 kW, do pracy z więk szością czynników chłodniczych oraz z ekologicznym gazem CO2. Dział projektowy, produkcja oraz doradztwo techniczne znajdują się w Polsce – czas dostawy na urządzenia z magazynu 48 h. Potwierdzony standardem TÜV oraz ISO PN-EN 9001:2009

Avia | Grupa Unimot Al. Jerozolimskie 142A 02-305 Warszawa tel. (22) 871 98 88 fax (22) 826 08 40

Grupa Unimot, która rozwija sieć stacji paliw AVIA, to największa polska niezależna grupa paliwowo-energetyczna, będąca jednocześnie liderem wśród niezależnych importerów paliw ciekłych i gazowych w kraju. Od grudnia 2016 roku spółka należy do stowarzyszenia AVIA International, dzięki czemu jako pierwsza polska firma uzyskała prawo do budowania i rozwoju sieci stacji paliw AVIA na terenach Polski i Ukrainy. Info o franczyzie AVIA AVIA to szwajcarska marka, prężnie rozwijająca się na polskim rynku – obecnie w kraju działa już ponad 85 stacji sygnowanych jakością AVIA, z czego większość oparta jest na zasadach fran czyzy. AVIA oferuje swoim partnerom niezbędną wiedzę, elastyczne warunki współpracy i stałe doradztwo najlepszych specjalistów. Dołączając do sieci partner otrzymuje wypracowane na prze strzeni lat know--how oraz sprawdzony w praktyce model biznesowy, obejmujący, między innymi, nowoczesne podejście do projektu sklepowego i gastronomicznego, produkty marki własnej, dobór asortymentu w sklepie, szkolenia w zakresie merchandisingu oraz współpracę z dostaw cami, wyspecjalizowanymi w obsłudze stacji paliw. Partnerstwo franczyzowe z Grupą Unimot daje także gwarancję dostępu do wiedzy z zakresu najnowszych trendów rynkowych i ich implementacji do stacyjnej oferty. AVIA to unikalny model biznesowy oraz nowoczesna kultura organizacyjna. Doskonała znajomość rynku stacji paliw oraz atrakcyjne warunki współpracy w oparciu o siłę Grupy Unimot są gwarancją sukcesu partnerów.

BEST Company Solutions od ponad 12 lat przyczynia się do rozwoju branży HoReCa oferując firmom kompleksową obsługę – od analizy potrzeb klienta, poprzez dobór, sprzedaż i montaż urzą dzeń, po serwis technologiczny i szkolenia. BEST CS jest oficjalnym dystrybutorem ekspresów do kawy FRANKE i Dalla Corte, wyciskarek ZUMEX, pieców i systemów kuchennych PALUX, pieców Pratica i Cuppone oraz marek QualityFry, Curtis, Compak, Hobart, Danube, Brita, BluPura, BOVO i GelMatic. Naftowa 4 65-705 Zielona Góra tel. 690 172 www.b2b.ckcomplex.plbiuro@ckcomplex.pl549

Działalność naszej firmy skupia się na trzech płaszczyznach - imporcie i dystrybucji elektronicz nych papierosów, produkcji i dystrybucji płynów do e-papierosów oraz imporcie i dystrybucji zapalniczek. W naszej ofercie elektronicznych papierosów znajdują się renomowane, znane na całym świecie marki: Aspire, Smok, Vaporesso, VooPoo, Geekvape i wiele innych. W ofercie posiadamy również e-papierosy jednorazowe. Firma CK Complex sp. z o.o. otrzymała tytuł Supplier of the Year 2022 Forum PetroTrend.

eXc mobile Polska Gen. L. Okulickiego 7/9 05-500 Piaseczno tel. (22) 233 10 www.eXcmobile.eusales@eXcmobile.eu79

Wywróciliśmy do góry nogami kategorię kabli i ładowarek do telefonów komórkowych. Udowodniliśmy, że kolory mają moc. Jeżeli chcesz przekonać się jak wielką, zapraszamy Cię do grona naszych Partnerów. Zaufaj profesjonalistom! – od 16 lat pracujemy z największymi detali stami w tym kraju.

Grupa Azoty

tel. (81) 565 21 46 tel. kom. 661 991 noxy.eunoxy@grupaazoty.com037

Grupa Azoty to jedna z kluczowych grup kapitałowych branży nawozowo-chemicznej w Europie. Zakłady produkcyjne Grupy Azoty w Puławach, w Policach i Kędzierzynie oferują NOXy® AdBlue® w najwyższej jakości. Rozbudowana sieć dystrybucji AdBlue® pozwala docierać z produktem do odbiorców indywidualnych oraz hurtowych zarówno z Polski, jak i zza granicy.

Huzar PSP ul. Wiadukt 1, 09-407 Płock tel. (24) 366 10 01 e-mail: www.huzar.euhuzar@huzar.eu

I.D.C. Polonia ul. Bartnicka 35 30-444 Libertów tel. (12) 270 35 Idcpolonia.ploffice@idcpolonia.pl40

Instytut Studiów Energetycznych ul. Marszałkowska 87 lok. 59 00-687 Warszawa tel. (22) 629 97 46 fax (22) 621 74

Pierwsza stacja testowa w barwach Polskich Stacji Paliw HUZAR powstała w 2005 r. Od 2006 r. rozpoczęto nabór uczestników. Sieć HUZAR od początku budowana była przez właścicieli stacji, jako alternatywne rozwiązanie do sieci franczyzowych. Jednym z elementów najbardziej cenio nych przez właścicieli stacji przynależących do PSP HUZAR jest zachowanie suwerenności i nieza leżności firmy, która jest ich całym dorobkiem. Organizatorem sieci była firma POLpetro została założona w 2000 r., przez 22 akcjonariuszy posiadających własne stacje paliw. Od 2014 r. marką PSP HUZAR zarządza spółka HUZAR PSP S.A.

I.D.C. POLONIA S.A. jest polskim oddziałem oraz wyłącznym dystrybutorem na polski rynek naj większego słowackiego producenta słodyczy - I.D.C. Holding, a.s. Produkty oferowane przez I.D.C. Polonia S.A. zdobyły uznanie wśród dużej liczby polskich konsumentów. Flagowymi produktami firmy są pyszne wafelki Góralki, cukierki ziołowe Verbena, żelki, lizaki oraz batony dedykowane najmłodszym konsumentom. Szeroki asortyment produktów I.D.C. POLONIA S.A. obejmuje rów nież wyśmienite ciasteczka w familijnych opakowaniach – wafelki i biszkopty Andante. Ofertę przedsiębiorstwa doskonale uzupełniają sezonowe wyroby czekoladowe w wersji Wielkanocnej oraz Bożonarodzeniowej pod marką Figaro.

Instytut Studiów Energetycznych Spółka z o.o. z kapitałem 500 000 PLN to wiodąca firma doradcza w obszarze „ropa naftowa & gaz ziemny & energia” dedykowana dla Klientów branży energetycznej Europy Środkowej i Wschodniej. Mając unikalną wiedzę dotyczącą w/w rynków firma specjalizuje się w projektowym doradztwie strategicznym, strukturyzacji transakcji przejęć i połączeń. Partnerzy firmy słyną na rynku z wysokiej jakości prac, bardzo dobrych umiejętności budowania złożonych biznes planów i wyszukanych modeli biznesowo-finansowych. Uczestniczyli jako szefowie projektów lub członkowie zespołów, komitetów sterujących w największych ostatnich inwestycjach polskich i zagra nicznych. Zespół ISE to eksperci mający szerokie doświadczenie w sektorach energetycznym, che micznym, R&D oraz nowych technologii, których doświadczenie wspar te jest wykształceniem i wiedzą z zakresu finansów, marketingu i zarządzania, którzy zarządzali największymi krajowymi projektami w sektorze energetycznym.

Lantmannen Unibake Poland ul. Strużańska 10 Stanisławów Pierwszy 05-126 Nieporęt tel. (22) 772 40 46 (22) 772 42

Firma Lantmannen Unibake to wiodąca międzynarodowa grupa piekarnicza w Europie, dostarcza jąca wysokiej jakości produkty piekarnicze na rynek detaliczny i gastronomiczny do 60 krajów. Pieczywo wypiekane jest w 36 piekarniach na całym świecie. Lantmannen Unibake Poland działa od ponad 30 lat na rynku polskim. Pod marką SCHULSTAD oferuje bułki do hamburgerów i hot dogów, klasycznych i francuskich, bagietki, bułki do kebaba, pity, croissanty, ciastka i mini cia steczka duńskie; tosty, sandwicze i wiele innych. Pieczywo zarówno mrożone, jak i świeże, z prze znaczeniem do gastronomii i do detalu. Firma prowadzi sprzedaż na terenie całej Polski i w Europie.

LSI Software

ul. Przybyszewskiego 176/178 93-120 Łódź tel. (42) 680 80 00 fax (42) 680 80 www.lsisoftware.plinfo@lsisoftware.pl99

LSI Software S.A. jest wiodącym na rynku polskim producentem oprogramowania dla branży HoReCa oraz sektora detalicznego, systemu klasy ERP oraz oprogramowania do obsługi obiektów rekreacyjno-sportowych. Kompleksowa oferta obejmuje również usługi konsultacyjne, wdrożeniowe, serwis, a także dostawy specjalistycznych rozwiązań sprzętowych. LSI Software jest również generalnym dystrybutorem Robotów Pudu. Więcej o robotach można znaleźć na stronie puduroboty.pl.

Orlen Paliwa

ul. Zglenickiego 46a 09-411 Płock tel. (24) 256 60 39 fax (24) 367 90 www.orlenpaliwa.com.pl55

Spółka Orlen Paliwa proponuje odbiorcom hurtowym kompleksową ofertę produktów paliwowych, m.in. benzyn (PB95, PB98), olejów napędowych, oleju napędowego grzewczego, propanu, butanu oraz mieszaniny propan-butanu (LPG). Sprzedawane przez spółkę paliwa produkowane są przez Polski Koncern Naftowy, co jest gwarantem najwyższej jakości oraz spełniają normy Unii Europejskiej, a w odniesieniu do niektórych parametrów nawet je przewyższają. Są również przyjazne dla środo wiska. Firma od wielu lat utrzymuje pozycję lidera na rynku hurtowej sprzedaży paliw płynnych co potwierdzają – z roku na rok – coraz wyższe notowania w najbardziej prestiżowych polskich rankin gach. Orlen Paliwa jest jedną z największych polskich organizacji sprzedażowych, której zasięg działal ności obejmuje teren całego kraju.

Paccor (Bydgoszcz) Poland ul. Dąbrowa 21 85-147 Bydgoszcz tel. (52) 320 59 46 (52) 320 59 04 kom. 691 958 www.mikocoffee.com/pl/info@miko-kawa.pl844

Firma MIKO Coffee została założona w 1801 roku i specjalizuje się w obsłudze firm oraz segmentu horeca w kawę oraz gorące napoje, będąc jedną z najstarszych marek kawowych na rynku między narodowym. Poprzez ponad 40 firm w Europie, Turcji, Japonii, Australii, oraz RPA, umacnia swoją pozycję jako sprawdzony dostawca kawy oraz urządzeń do jej zaparzania. W ciągu ponad 200 lat palenia kawy zdobyliśmy bogate doświadczenie, pozwalające nam na produkcję najszlachetniej szych kaw espresso. Przykładamy olbrzymią wagę do sztuki palenia kawy, która jest kluczem do przygotowania doskonałego espresso.

Primulator zapewnia kompleksowe rozwiązania gastronomiczne dla kawiarni, lodziarni, cukierni, pie karni i hoteli – od technologicznego wsparcia podczas projektowania lokalu, poprzez wyposażenie w sprzęt, kończąc na szkoleniach, przy zapewnieniu najwyższej jakości usług serwisowych dostęp nych w systemie 24/7. Wieloletnia współpraca z klientami sieciowymi pozwoliła nam wypracować optymalne rozwiązania dla kącików kawowych i bistro na stacjach paliw, szczególnie w koncepcji C-store, gdzie minimalizacja czasu obsługi klienta, niezawodność urządzeń, powtarzalność, a przede wszystkim najwyższa jakość oferowanych produktów są kluczem do sukcesu.

SCM Al. Jana Pawła II 11 00-828 Warszawa (22) 586 54 00 (22) 586 54

Firma SCM działa od września 2005 roku, a od lipca 2012 jest Wyłącznym Dystrybutorem Produktów Monin na Polskę. Główne obszary działalności firmy to: Rozwój i kreowanie nowych rozwiązań w kate gorii produktów i napojów dla kanału HoReCa oraz doradztwo w zakresie ich przetwarzania; Zakupy i sprzedaż surowców rolnych oraz produktów gastronomicznych; Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw obejmującego produkty, opakowania i dystrybucję. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy Premium, puree owocowych oraz sosów deserowych. To zasługa ponad 105-letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 250 smaków sprzedawa nych w 150 krajach na świecie. Od kwietnia 2016 r. SCM jest także wyłącznym importerem i dystrybu torem profesjonalnych urządzeń do miksowania i mieszania napojów oraz potraw – marki Vitamix.