BDW - editie 1259

Page 1

WAAR KOMT DE NIEUWE EUROPESE WIJK?

16 12 10

gust van den Berghe over little baby jesus of flandr En ook: Ozark Henry, John Terra... en de kerstcadeauspecial!

Delta en Josaphat in de weegschaal

16

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153

SINT-JOOST GAAT ZWEEDS SINT-JOOST-TEN-NODE – Maandag organiseerde Sint-Joost een lichtfeest, dat Scandinaven traditioneel op 13 december houden. Op het programma onder anderen vuurkunstenaar Johan (foto), die ook circustechnieken geeft in Sint-Joost-aanZee, de Nederlandstalige gemeentelijke basisschool. De kinderen van de vierde klas waren ook present. Zij ontstoken samen met kunstenares Gwendoline Robin een zelfgemaakte pyrotechnische installatie. Het idee van de gemeente om een lichtfeest te organiseren, kwam er na het bezoek van de Zweedse dichteres Cecilia Hansson. Volgend jaar is er opnieuw feest, belooft schepen Béatrice Meulemans (SP.A). SVG © BART DEWAELE

Adieu, King Parking BRUSSEL – Het architectenbureau Bruno Albert buigt zich over een nieuwe Parking 58. Maar officieel is er geen vooruitgang in het dossier.

B

russels Bouwmeester Olivier Bastin zegt het, en architect Bruno Albert van het gelijknamige Luikse bureau bevestigt het: er is een architectenbureau bezig met het dossier-Parking 58, namelijk Bruno Albert himself. Alleen wil AG Real Estate, de eigenaar van het gebouw, dat nieuws niet officieel bevestigen. Bruno Albert zegt dat hij dan wel de architectuurwedstrijd heeft gewonnen die AG Real Estate (voorheen Fortis Real Estate) heeft uitgeschreven, en dat hij ook al bezig is met plannen uittekenen, maar “er moet toch nog onderhandeld worden met AG Real Estate en de Stad Brussel

zelf.” Dat is vreemd, want AG Real Estate gaf in het najaar nog te kennen dat er binnen de zes maanden een bouwvergunning voor het project aangevraagd moet worden om een jaar later de bouwvergunning op zak te hebben. AG Real Estate wil Parking 58, de eerste stadsparking van Brussel, met de grond gelijk maken om er een nieuw gebouw te zetten met honderd appartementen op de bovenste verdiepingen, 25.000 vierkante meter kantoorruimte en vijfhonderd ondergrondse openbare parkeerplaatsen (tegenover de zeshonderd huidige). Het is de bedoeling dat het nieuwe gebouw op de plaats van

Parking 58 een nieuwe verbinding zal vormen tussen het Sint-Katelijneplein en de centrale lanen; die stadsboulevards worden mogelijk na 2012 opnieuw ­aangelegd. De Stad Brussel heeft eerder al te kennen gegeven dat ze geïnteresseerd is in de kantoorruimte om er (een deel van) de adminis­t ratie in te huisvesten. De Stad is uitgekeken op het Muntcentrum, een beetje verder op de Anspachlaan en ook al eigendom van AG Real Estate. AG wil voor het Muntcentrum dan weer een afzonderlijke architectuurwedstrijd.

Mijlpaal “Er is geen nieuws in het dossierParking 58,” vertelt Virginie Marsigny, de woordvoerster van de Brusselse schepen van Stedenbouw Christian Ceux (CDH). “Ik heb nog

geen contract getekend, maar ik kan u wel zeggen dat we bezig zijn onze plannen, die we naar aanleiding van de wedstrijd hebben ingediend, te perfectioneren,” zegt Bruno Albert aan de telefoon vanuit Luik. “Maar dat betekent niet dat er al iets concreet is.” Of de oude Parking 58 een mijlpaal dan wel een kanker is in stedelijk Brussel, daarover zijn de meningen verdeeld. De komende maanden zou het dossier weleens echt vorm kunnen krijgen. Tenzij de geest van Charlie ‘King Parking’ De Pauw, de opdrachtgever en eigenaar van de parkeertoren in de jaren 1950, zich komt wreken. Christophe Degreef Lees meer op p. 4-5: ‘Stilaan weten ze me te wonen’

BRUSSEL – Het gewestelijk parkeeragentschap gaat binnenkort ‘transitparkings’ uitbaten. In de loop van 2011 moet een beleidsplan voor dat parkeeragentschap voorgelegd worden aan de Brusselse regering. Dat zegt het kabinet van Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V). Ook komt er een haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheid van bijkomende parkeerplaatsen op al bestaande overstap­ parkeerterreinen – een publiekprivate samenwerking of PPS. Die transferia zouden toegankelijk worden voor pendelaars met een Mobib-abonnement. Een eerdere haalbaarheidsstudie, uit 2006, werd afgevoerd omdat er geen geld was. CD ADVERTENTIE DB14/656729L0

Stedenbouw > Nieuwe Parking 58 wordt getekend door Luiks architect

Twee parkeerplannen

Ga snel naar pagina

30

N° 1259 VAN 16 TOT 23 DECEMBER 2010 ¦ WEEK 50: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VZW BRUSSEL DEZE WEEK, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-226.45.40, ABONNEMENTEN: 02-226.45.45, FAX: 02-226.45.69, E-MAIL: INFO@BDW.BE


BDW 1259 PAGINA 2 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Uitgelicht > Brusselse regering presenteert deficitaire kerstbegroting

Tweemaal diep in het rood BRUSSEL – 313 miljoen euro, of tien procent van het budget van het Brussels Gewest: dat is het tekort in 2010 én in 2011. De schulden stapelen zich op. Dat brengt Brussel verder in de gevarenzone.

V

an een kaasschaaf hebben ze in het Brussels Gewest dit jaar niet gehoord. In Vlaanderen zijn dat soort lineaire besparingen van twee à vijf procent erg in trek om de begroting in evenwicht te houden. Dat zorgt ook wel voor heel wat kritiek omdat dan alle sectoren getroffen worden, van onderwijs over VDAB tot de cultuursector. Daarnaast neemt Vlaanderen dit en volgend jaar ook forsere maatregelen, zoals de afschaffing van de Jobkorting. Ze dienen allemaal één doel: Vlaanderen wil, als een goede huisvader, het tekort op de begroting koste wat het kost op nul houden. Niets van dat in het Brussels Gewest. De Brusselse regering gaat zowel in de begrotingsaanpassing 2010 als in de begroting voor 2011 diep in het rood. In 2010 zullen de

inkomsten uiteindelijk zo’n 2,5 miljard euro bedragen, maar het tekort op de begroting bedraagt 313 miljoen euro. In 2011 verwacht de Brusselse regering 120 miljoen meer inkomsten, en toch gaat Brussel ook volgend jaar opnieuw diep in het rood. Het voorziene gat in de begroting is opnieuw 313 miljoen euro. Dat is het tekort dat door het federale overlegcomité in december 2009 was toegestaan voor 2010. Voor 2011 was er een toegelaten tekort van slechts 254 miljoen afgesproken. De Brusselse minister van Begroting Jean-Luc Vanraes (Open VLD) laat het tekort dus nog verder oplopen. En dat is gerechtvaardigd, vindt Vanraes: de federale regering had immers een herfinanciering van Brussel beloofd. Hij vindt dan ook dat de federale over-

heid en de andere deelstaten met dit extra tekort moeten leren leven. Zonder twijfel zal de meerderheid in het Brussels parlement (PS, CDH, Ecolo, Open VLD, CD&V en Groen!) net voor Kerstmis de begroting 2011 goedkeuren. De begrotingsaanpassing 2010 kreeg vorige week al groen licht. Het is verbazend met wat een gemak de Brusselse parlementsleden de twee deficitaire begrotingen goedkeuren. Dat de Brusselse regering hier zo makkelijk mee wegkomt, heeft onder meer te maken met de structurele onderfinanciering van het Gewest. Er ligt een herfinanciering van 500 miljoen euro ter tafel. Dat is extra geld voor Brussel dat wellicht deel zal uitmaken van de nieuwe Financieringswet waaraan Johan Vande Lanotte (SP.A) op dit moment sleutelt. Brussel heeft te weinig centen om een correct beleid te voeren, daar lijken de meeste politieke partijen het intussen over eens. De Brusselse regering is bij de opmaak van de begrotingen 2009, 2010 en 2011 gemakkelijkheids-

halve uitgegaan van een herfinanciering die nog moet komen. Ze stelt met andere woorden begrotingen

Het is verbazend met welk gemak de Brusselse parlementsleden twee deficitaire begrotingen goedkeuren op die uitgaan van een extra dotatie waarover nog geen landelijk akkoord is. Dat lokt kritiek uit, onder meer bij oppositiepartij SP.A. “We kunnen ons afvragen of deze begroting een instrument is voor het beleid of een argument om de herfinanciering van het Gewest te bepleiten,” zei SP.A-parlementslid en begrotings-

experte Sophie Brouhon in het Brussels parlement. SP.A merkt ook op dat de uitgaven volgend jaar op de meeste begrotingsposten stijgen en dat de fiscale instrumenten die voor meer inkomsten kunnen zorgen, onvoldoende worden aangesproken. SP.A laakt ook de begrotingstrucs. Brouhon: “Het feitelijke tekort zal niet drie-, maar vijfhonderd miljoen euro bedragen. Dat is het bedrag genoemd voor de herfinanciering. Wij dachten niet dat die er moest komen om putten te vullen. De mensen zullen van dit extra geld niets voelen. We zijn niet tegen de herfinanciering van Brussel. Maar dan moet Brussel eerst aantonen dat het een gezonde begroting kan opstellen.” Volgens Mouvement Réformateur (MR), ook in de oppositie, ontloopt de Brusselse regering met deze begroting haar verantwoordelijkheid. Eind mei dit jaar heeft de kredietbeoordelaar Standard & Poor’s de rating van het Brussels Gewest bijgesteld van ‘stabiele vooruitzichten’ naar ‘negatief’. Volgens Didier

OPMERKELIJK

DE WEEK IN BEELD DOOR SASKIA VANDERSTICHELE

Schoolachterstand is zorgwekkend De helft van alle Brusselse leerlingen in het eerste jaar secundair onderwijs heeft minstens een jaar leerachterstand. SintJoost-ten-Node scoort het slechtst van de negentien Brusselse gemeenten. De achterstand is vooral te wijten aan de sociaaleconomische status en het opleidingsniveau van de ouders. Daarnaast heeft het multiculturele aspect een grote invloed.

De grote metamorfose van het Muntplein is ingezet. Eind 2012 zou het plein klaar zijn, vier jaar later dan oorspronkelijk gepland. De centrale fontein van Jacques Moeschal heeft al moeten wijken.

© SASKIA VANDERSTICHELE

De cijfers van het Observatorium vindt u op p. 6


WEEKOVERZICHT

BDW 1259 PAGINA 3 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

© HERMAN RICOUR

WOENSDAG 8 DECEMBER MOORDENAARS WEMMEL UITGELEVERD. Aan de Frans-Belgische grens worden de twee verdachten van de drievoudige moord in Wemmel overgedragen aan de federale politie. Ze worden verdacht van de moord op een advocaat en zijn familie op 14 november. Ze zijn op 25 november aangehouden in Parijs. Doulkeridis keurt asielhotels. Brussels staatssecretaris voor Huisvesting Christos Doulkeridis (Ecolo) opent een onderzoek naar hoteluitbaters die asielzoekers onderdak verlenen. Sommige van die hotels zijn in abominabele staat. Doulkeridis wil van Fedasil ook weten wat de criteria zijn waaraan een hotel moet voldoen om asielzoekers onder te mogen brengen.

DONDERDAG 9 DECEMBER 400.000 EURO VOOR gehandicapt KIND. Het Universitair Ziekenhuis Brussel moet een schadevergoeding van 400.000 euro betalen voor een kind “dat nooit geboren had mogen worden.” Dat beslist het Brusselse hof van beroep. Het kind kwam gehandicapt ter wereld ondanks een prenatale test. Die test had aangegeven dat het kind waarschijnlijk niet aan een erfelijke afwijking zou lijden. De ouders hadden al een erfelijk gehandicapt kind. Het ziekenhuis overweegt cassatieberoep.

Els Ampe, fractieleidster in het Brussels parlement, en minister van Begroting Jean-Luc Vanraes, beide Open VLD. De schuldenberg van het Brussels Gewest groeit verder aan.

Gosuin (FDF) heeft het ratingbureau niet alleen gezegd dat een herfinanciering broodnodig is, maar ook dat de schulden herschikt moeten worden. Gosuin: “In afwachting (van een herfinanciering, SVG) zou de regering het Gewest beter besturen met de middelen die ze heeft. Maar neen: de totale schuldenlast van het Gewest zwelt verder aan. Om de rating te verbeteren mag de schuld niet verhogen. De regering is dus in ieder geval verantwoordelijk als de rating opnieuw naar beneden wordt bijgesteld.” De schuld loopt in 2011

“ “

op tot drie miljard euro, 110 procent van de jaarlijkse inkomsten. Een slechte rating kan ook directe gevolgen hebben voor de Brusselse overheidsfinanciën omdat bij een negatieve kredietbeoordeling de rentes stijgen. Kortom, erg gezond is de situatie niet. Als er niet snel een federaal akkoord over de Financieringswet komt, dan raakt Brussel onvermijdelijk in een financiële wurggreep. Minister Vanraes deed afgelopen weekend zelf een opmerkelijke suggestie op Télé Bruxelles. Volgens hem

is het tijd dat de gemeenschappen in Brussel hun verantwoordelijkheid opnemen. “De Brusselse regering financiert voor driehonderd miljoen de Franse en de Vlaamse Gemeenschap in de hoofdstad,” zei Vanraes. “Als de gemeenschappen hun plicht nakomen in Brussel, dan hoeven wij niet langer bij te springen.” En dan komt er meteen driehonderd miljoen euro vrij voor échte gewestbevoegdheden, zoals werk, wonen, openbaar vervoer en stadsinrichting.

Steven Van Garsse

175 leerlingen meer. In het Brusselse Nederlandstalige onderwijs zitten 175 leerlingen meer dan vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers die brusselnieuws.be opvroeg. Het is het laagste groeipercentage sinds tien jaar. Het secundair onderwijs krimpt zelfs. DODE IN ZUIDSTATION. In het premetrostation Zuid wordt het lichaam van een dakloze vijftiger aangetroffen. Over de doodsoorzaak is niets bekend.

VRIJDAG 10 DECEMBER Kritiek op begrotingsaanpassing. Het Brusselse halfrond keurt de laatste begrotingsaanpassing goed. De oppositie heeft zware kritiek en meent dat de Brusselse regering een betere finan­ciële situatie had kunnen bekomen. Een week later wordt er gestemd over de goedkeuring van de begroting.

Het Brussels Gewest? Dat heeft zijn bestaan aan mij te danken.”

Nieuwe plannen voor leuvensesteenweg. Burgemeester Jean Demannez (PS) wil van de Leuvensesteenweg een autovrije winkel-wandelstraat met busbaan maken. Dat vernam brusselnieuws.be. Het autoverkeer zou langs de Scailquinstraat moeten. Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) onderzoekt de haalbaarheid. Het gaat om zeer voorlopige plannen.

De Waalse politicus José Happart (PS) zegt in La Libre Belgique dat hij van het burgemeesterschap van Voeren afzag in ruil voor de oprichting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1988.

ZATERDAG 11 DECEMBER

HOTEL BREIDT UIT. Op de Jacqmainlaan 98 gaat de komende twee jaar de laatste vervallen gevel tegen de vlakte. Het belendende hotel Queen Anne wil op die plaats 75 nieuwe kamers bouwen. Ook komen er 22 appartementen.

De 92-jarige Brusselse grondwetspecialist Robert Senelle verklapt bij Polspoel op tvbrussel hoe hij erin slaagt zo helder van geest te blijven.

Cipiers staken. De gevangenisbewakers van Sint-Gillis leggen spontaan het werk neer naar aanleiding van drie volgens hen onterechte ontslagen. Ook de structurele onderbezetting van de gevangenis stoort hen.

DINSDAG 14 DECEMBER

EPC

BRUSSEL – Een energieprestatiecertificaat of EPC is een identiteitskaart die zegt hoe goed (of slecht) een woning geïsoleerd is en hoeveel energie er mogelijk verloren gaat. Het EPC kwam er na een Europese richtlijn, en ook Europese richtlijnen worden vroeg of laat toegepast in Brussel. Maar volgens de Brusselse Bond voor het Recht op Wonen (BBRoW) gebeurt dat... te snel. Het is te zeggen: minister van Energie Evelyne Huytebroeck (Ecolo)

25 FEITEN PER DAG. In 2009 vonden er gemiddeld 25 criminele feiten per dag plaats in Brusselse metro- en treinstations. BrusselZuid spant de kroon met gemiddeld elf feiten. Ten opzichte van 2008 daalt het aantal misdrijven wel.

MAANDAG 13 DECEMBER

Mijn geheim? Ik heb maar met één vrouw geleefd.”

HET WOORD

Meer geld voor randpolitie. De politiezone van Wemmel, Asse, Merchtem en Opwijk vraagt Binnenlandse Zaken meer middelen om de stijgende criminaliteit aan te pakken. De politiezone AMOW ondervindt meer en meer hinder van criminaliteit, hoofdzakelijk uit Brussel. Concreet gaat het om 300.000 euro in de plaats van de huidige 20.000.

talmt al vijf jaar met de invoering van de certificaten, en wil nu plots heel snel gaan. En haast en spoed is zelden goed, natuurlijk. De BBRoW heeft nog bezwaren. Dat amateurs EP-certificaten mogen opstellen, bijvoorbeeld: iedereen die een opleiding van vijf dagen heeft gevolgd, kan dat. En warmteverlies ligt niet alleen aan technische installaties en (gebrek aan) isolatie, maar ook door ligging en de buren. Daarmee wordt geen rekening gehouden, zegt de BBRoW. CD

BIG BROTHER OP KLEINE RING. Op de Kleine Ring komt er trajectcontrole voor auto’s. Er zijn al camera’s in bepaalde tunnels, maar die worden alleen gebruikt voor verkeersinformatie. Concreet gaat het om een proefproject in de Leopold II- en de Rogiertunnel. In de lente wordt dat systeem geëvalueerd en mogelijk uitgebreid naar dertien tunnels.

Samengesteld door Christophe Degreef

MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP


BDW 1259 PAGINA 4 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Stedenbouw > Bouwmeester Olivier Bastin, een jaar na zijn aanstelling

‘Stilaan weten ze me te wonen’ BRUSSEL – De kwatongen hadden het mis. Na één jaar noeste arbeid is het vertrouwen tussen de Brusselse Bouwmeester Olivier Bastin en de Brusselse regering flink gegroeid. Bastins bevoegdheden worden beter afgelijnd, en worden – ‘enfin’ – uitgebreid naar de gemeenten en naar privéprojecten.

M

et de nieuwe Opdrachtenbrief tot 2014 (zie inzetje hiernaast) van de Brusselse regering heeft het vijfkoppige team van de bMa (een afkorting die staat voor bouwMeester/Maître architecte) een werkkader. De partners zijn gedefinieerd. De bouwheren die verplicht een beroep op de bMa moeten doen, weten wat hen te doen staat. Ook de professionele vaklui en het grote publiek (bewonerscomités en verenigingen) weten de bMa te vinden. En gemeenten en de privésector krijgen, als ze dat zelf willen, advies en ondersteuning van de bMa. Brussels minister-president Charles Picqué (PS) is in zijn nopjes met het steunpunt bMa bij de administratie. Hij ziet de kerntaak ‘kwaliteitsbewaking over openbare bouwprojecten’ niet als een luxe, maar als een ontwikkelingsplan voor de internationale toekomst van de stad. “Brussel moet een stedenbouwkundige identiteit krijgen,” stelde hij maandag. “De ogen van de overheid moeten gericht zijn op de beginfase van elk project, maar wel in alle discretie. De communicatie wordt dus gedoseerd.” Toch eerst even polsen naar de werksfeer... In de wandelgangen wordt gefluisterd dat de

Bouwmeester en de ministerpresident een relatie hebben die louter gebaseerd is op wederzijds respect. Lijkt me stijf-diplomatisch en weinig ondernemend, of heb ik het mis? Olivier Bastin: “Misschien voelt mijn entourage ‘respect’ aan als iets afstandelijks. Dat is het níét. Ik voel veeleer een haat-liefdesrelatie, wat dus nog straffer is (grinnikt) en toch beter. Voor mij is dit de normale verhouding onder zakenpartners. We verschillen soms sterk van mening, maar soms zitten we ook volledig op dezelfde lijn. Een jaar geleden hadden de openbare overheden een erg diffuus beeld van mijn missie. Iedereen was op zijn hoede voor mijn ‘onbekende’ aanpak. Na mijn oriëntatienota van eind juni (het basisdocument voor de recentere Opdrachtenbrief, JMB) groeide het vertrouwen enorm. Het heeft geleid tot een forse ondersteuning vanuit de ministeriële kabinetten.” Voelt u zich gehandboeid? Bastin: “Helemaal niet, al ervaar ik wel moeilijkheden. De problemen zijn te wijten aan het verschil in cultuur bij de gesprekspartners. De manier waarop ze vele jaren lang hebben gewerkt, heeft tot gewoontes geleid die als storend ervaren kunnen worden. Op politiek vlak

Bouwmeester krijgt afgelijnde taken BRUSSEL – Minister-president Charles Picqué (PS) lichtte samen met de Brusselse Bouwmeester (bMa) Olivier Bastin maandag de Opdrachtenbrief toe over het werkprogramma van de Bouwmeester tot 2014. De Brusselse regering heeft deze nota eind oktober al goedgekeurd. De klemtoon in de herziene opdracht ligt volledig op het bevorderen van kwaliteitsvolle architectuur bij de openbare stedenbouwkundige projecten in het gewest, zowel voor gebouwen als openbare ruimte. Er zijn bouwheren die voor hun projecten eerst verplicht moeten passeren bij de bMa. Gewestelijk is dat Mobiel Brussel-BUV. Onder de pararegio­nale structuren hebben de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor Brussel (Gomb), Leefmilieu Brussel (BIM), het Agentschap Net Brussel, de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij, de Haven van Brussel en de MIVB die verplichting, naast federale bouwheren als Beliris en de Regie der Gebouwen. Nieuw is dat ook gemeenten en projectontwikke-

daarentegen is er geen enkele spanning. Ik voel me zelfs heel erg op mijn gemak. De eerste opdracht van de bMa was gelinkt aan de bouwopdrachten van de gewestelijke overheden. Dankzij de kwaliteit van het geleverde werk is er nu het vertrouwen om ook met de gemeenten te werken.” Is de wind dan gekeerd, dat gemeenten meer inspraak of advies van het Gewest op hun

laars uit de privésector vrijblijvend mogen kiezen of ze te rade gaan bij de bMa. Het is een kerntaak van de bMa om alle bouwheren bij te staan om de landschappelijke en architecturale kwaliteit van hun projecten te waarborgen. Alles draait rond ‘bijstaan, adviseren en stimuleren’, met het accent op de opstartfase van een project. De bMa zal een ‘modelprocedure’ hanteren om projecten maximale slaagkansen in hun beginfase te geven. De drie kwaliteitscriteria die altijd meespelen zijn: bewoonbaarheid, een milieureflex, en technische criteria als duurzaamheid, energiebesparing en technische uitdaging. Het prijskaartje is geen criterium meer, zelfs niet in crisisjaren. Ook ‘kunst in de openbare ruimte’ wordt een sterk item. Bij het jaarlijkse overleg zal de regering de rangorde van prioriteiten in het optreden van de Bouwmeester sturen. De bMa moet werken voor de minister-president, de minister van Leefmilieu en drie staatssecretarissen: die van Stedenbouw, Huisvesting en Mobiliteit. JMB

‘grondgebied’ aanvaarden? Bastin: “Er is nog weinig ervaring, maar ik krijg nu toch al vragen van Anderlecht, Molenbeek, BrusselStad. De bMa heeft dossiers in overweging van Vorst en Schaarbeek. En Watermaal-Bosvoorde bleek onlangs ook zeer geïnteresseerd. Die gemeente vroeg de bMa voor al haar diensten, van stedenbouw tot onderhoud van de publieke ruimten, een toelichting te komen geven over onze opdracht. Er was interesse om

samen te werken op het vlak van parken, zonder Leefmilieu Brussel (BIM) voor het hoofd te stoten. En snel werd zelfs een verband gelegd met een toekomstig bouwproject van de Grondregie (die overheidseigendommen beheert, JMB). We gaan hen helpen met de zuiver technische uitwerking van de procedure, en met de ‘kern’ van het project. Het draagt bij tot de slaagkansen van het project – en dat is nog heel wat anders dan betuttelend zeggen of

laat nu onderzoeken of een ontslagnemende regering wel bevoegd is. Een eerdere vraag aan de federale regering bleef onbeantwoord. Is de regering van lopende zaken niet bevoegd, dan blijft Clément wellicht aan tot er een nieuwe federale regering is. Is ze wel bevoegd, dan kan het snel gaan. De Vlamingen in de Brusselse regering willen niet zeggen of er al iemand klaar staat.

Ze ontkennen dat hierover binnen de meerderheid onenigheid bestaat. Vandenbossche had ermee gedreigd de Brusselse begroting niet goed te keuren. Hij is nu gerustgesteld door het gezamenlijke communiqué en zal wellicht de begroting volgende week toch goedkeuren. Ministerpresident Charles Picqué (PS) wil de functie van gouverneur afschaffen. Vandenbossche zegt dat hij de garantie kreeg dat de vicegouverneur niet met een en dezelfde pennentrek zal verdwijnen uit de Brusselse inSVG stellingen.

BENOEMING VICEGOUVERNEUR: WACHTEN OP FEDERALE REGERING BRUSSEL – De Vlamingen in de Brusselse regering beloven een snelle oplossing voor de onbenoemde vicegouverneur. Het Brussels Gewest zit sinds 1 oktober zonder gouverneur. En zonder vicegouverneur. Kabinetschef Jean Clément neemt voorlopig beide honneurs waar. Dat zorgde vorige week voor opschudding. Clément moet

als vicegouverneur waken over de toepassing van de taalwet in de hoofdstad, maar hij is Franstalig. Dat schoot Walter Vandenbossche, ondervoorzitter van het Brussels parlement (CD&V), in het verkeerde keelgat (BDW 1258, blz. 1). De Vlamingen in de Brusselse regering, Jean-Luc Vanraes (Open VLD), Brigitte Grouwels (CD&V) en Bruno De Lille (Groen!), die Vandenbos-

sche met de vinger wees, hebben nu in een gezamenlijk communiqué een snelle oplossing beloofd: de benoeming van een Nederlandstalige vice­ gouverneur zou niet lang meer op zich laten wachten. Makkelijk wordt het niet. Een vicegouverneur kan alleen worden benoemd na eensluidend advies door de federale regering, en die is ontslagnemend. De Brusselse regering


BDW 1259 PAGINA 5 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

© SASKIA VANDERSTICHELE

Vertrouwen opbouwen vraagt tijd.” Toch werd u nog niet in de arm genomen voor het Zuidstation. Die opdracht ging naar Jean Nouvel. Bastin: “Dat komt omdat de NMBS geen gewestelijke materie is. En omdat het dossier twee jaar oud is, en toen was de bMa nog niet actief. Dat neemt niet weg dat er mogelijkheden blijven bestaan om hier kwaliteitsarchitectuur neer te

“Een haatliefdesrelatie is voor mij de normale verhouding tussen zakenpartners”

zetten. Het beste lijkt me om nog enkele wedstrijden uit te schrijven, waar mogelijk (voor de kantoorcomplexen opzij, JMB).” “Heet hangijzer blijft dat er een oplossing gevonden moet worden voor de overbelasting van de noord-zuidverbinding en voor de herinrichting van de sporen. We vragen niet liever dan de NMBS snel te kunnen bijstaan, want de verzadiging wordt problematisch. Iedereen weet dat de NMBS in zijn strategie weinig ruimte laat voor communicatie over de interne keuken. Tegen 2011 verduidelijken we onze nota, en dan vertrouw ik toch stilaan op interesse tot samenwerking vanwege de NMBS.”

Olivier Bastin roert in de keukenpotten (op het kabinet) van minister-president Charles Picqué.

het dossier er goed of slecht uitziet.” Geen enkele gemeente wordt verplicht de Bouwmeester aan te spreken; (para)regionale openbare instellingen moeten dat wél. Charles Picqué komt tussenbeide:

“Gemeenten staan nog wat wantrouwig tegenover de taak van de Bouwmeester. Gemeenten zouden wel willen samenwerken, en hem raadplegen, maar ze vrezen dat de Bouwmeester niet alleen de kwalitatieve aspecten van het dossier gaat onderzoeken. Ze vrezen een

NIET IN DE BLAUWE ZAK OP STRAFFE VAN BOETE

www.netbrussel.be

uitspraak over de ‘opportuniteit’ van een project. Als de Bouwmeester bijvoorbeeld aan een ingenieur  van de MIVB zou zeggen dat een uitbreiding van het metronetwerk niet echt zinvol is, dan kan dat als een ‘kaakslag’ beschouwd worden, en dat kan nooit de bedoeling zijn.

U droomde er eind 2009 van actief te kunnen zijn in de privésector. En plots kan het ook: AG Real Estate hapt toe. Bastin: “Ja, ook die taakuitbreiding heeft de Brusselse regering aanvaard. We hebben nog maar twee privédossiers bekeken, naast de zestig van openbare instellingen. Het project Abatan, over de slachthuizen van Anderlecht, is gelinkt aan het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Het tweede dossier over publieke ruimten van AG Real Estate is totaal privé. (AG Real Estate heeft de grootste Brusselse bouwwerven: de torens North Light/Pole Star en de Navo, naast

projecten als het Muntcentrum, Silver Tower en Frère-Orbansquare, JMB.) Het geeft ons de gelegenheid om diverse projecten in de openbare ruimte mee ontwikkelingskansen te geven. Nu het Luikse bureau Bruno Albert door AG Real Estate belast is om Parking 58 tot kantoren en appartementen om te vormen (de parkeergarage komt ondergronds, JMB), mocht ook ik het dossier bekijken. De instroom van privédossiers richting bMa wordt, stukje bij beetje, een zaak van cultuurverandering.” Bij uw aantreden wou u zich omringen met een creatieve denkcel. Bastin: “Zeer zeker, en de aanzet is gegeven, weliswaar in een andere vorm. Ik heb hiervoor iemand aangesproken die ons op heel theoretische manier kan adviseren. Het is de Franse onderzoeker Steeve Sabatto, die over heel specifieke stedenbouwkundige en architecturale competenties beschikt en onder meer Barcelona bestudeerd heeft. Hij zal de rondetafels en de denktank over Brussel in een eerste fase organiseren.” Ondertussen ligt de federale regeringsvorming plat. Speelt dat immobiliserende virus ook projecten als SchaarbeekVorming en de Heizel parten? Bastin: “Het is een gevoel dat berust op erfenissen uit het verleden. We hebben het studiebureau bezocht op het moment dat getwijfeld werd of er al dan niet een stadion moest komen op Schaarbeek-Vorming. Nu het stadion van de tekentafel is geveegd, is alles duidelijk. Het komt er nu op aan de link te maken met Neder-Over-Heembeek, als één groot dossier.” “Over het Heizeldossier (Bastin was voorzitter van de jury, JMB) weet ik dat het vooruitgaat. De eerste ‘kwaliteitskamer’ die zal georganiseerd worden, gaat de projectindieners begeleiden. Op globaal en stedenbouwkundig vlak zien we dat alle kansen tot slagen aanwezig zijn. Ook de Wetstraat, de kanaalzone en Schaarbeek-Vorming proberen we – waar het in onze macht ligt – te doen evolueren. Maar het is altijd hopen – ook voor Schuman en het EU-project – dat ze ons weten wonen. Wij kunnen niet zelf het initiatief nemen. Maar stilaan komen ze spontaan langs, zoals onlangs met de plannen voor de gevangenis van Haren.”

MAAR IN DE WITTE ZAK

0800 981 81

Jean-Marie Binst


BDW 1259 PAGINA 6 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Onderwijs > Leerling in Ukkel heeft kleinste leerachterstand, in Sint-Joost grootste

Leerachterstand per gemeente

Meer dan zestig procent van de leerlingen uit het eerste jaar secundair onderwijs (ASO, TSO en BSO samen) die in Sint-Joost-ten-Node wonen, heeft minstens één jaar leerachterstand. Daarmee is de gemeente van burgemeester Jean Demannez (PS) de rode lantaarn onder de Brusselse gemeenten. Aan het andere uiteinde staat Ukkel, waar gemiddeld dertig procent van de leerlingen een jaar leerachterstand heeft. Dat valt af te leiden uit de Gemeentelijke fiches voor de analyse van lokale statistieken in het Brussels Gewest, die het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn zopas online zette. De fiches bundelen statistieken per gemeente over onder andere huisvesting, arbeidsmarkt en onderwijs. Vooral de statistieken over leerachterstand trekken de aandacht. De geciteerde cijfers slaan op het jaar 2007-’08 en maken geen onderscheid tussen het onderwijs van de Vlaamse en Franse Gemeenschap in Brussel. Algemeen genomen heeft

© BRAM TACK

BRUSSEL – De helft van alle Brusselse leerlingen in het eerste jaar secundair onderwijs heeft minstens een jaar leerachterstand. Sint-Joost-tenNode scoort het slechtst van de negentien Brusselse gemeenten. Dat blijkt uit statistieken van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn. Volgens de studiedienst is de situatie ‘verre van rooskleurig’.

vijftig procent van de Brusselse leerlingen in het eerste jaar secundair onderwijs minstens een jaar leerachterstand. Uit de statistieken blijkt ook dat jongens het minder

Oorzaak ligt vooral bij sociaaleconomische status en opleidingsniveau van de ouders goed doen dan meisjes. Hoeveel bedraagt de achterstand in andere grote steden? In Antwerpen bijvoorbeeld is dat 39 procent, in Charleroi 41 procent. Voor de gehele Vlaamse Gemeenschap bedraagt het percentage van de leerachterstand 21, in de Franse Gemeenschap 35.

lager, behalve in het ASO. Toch is het niet enkel Sint-Joost-ten-Node dat slechte resultaten voorlegt. SintJans-Molenbeek heeft vergelijkbare scores, en ook de cijfers van Anderlecht stemmen tot nadenken. Wat zijn de redenen van deze ondermaatse resultaten? Gille Feyaerts, wetenschappelijk medewerker aan het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn: “De achterstand is vooral te wijten aan de sociaal-economische status en het opleidingsniveau van de ouders. Daarnaast heeft het multicultureel aspect een belangrijke invloed. Ten slotte kunnen gezondheidsproblemen een – beperkte – rol spelen.” Steven Vandenbergh www.observatbru.be/documents/ publications/fiches-communales-2010.xml?lang=nl

ADVERTENTIE

Tot 92 procent

Woonplaats en leerachterstand op school correleren.

De statistieken maken na het eerste jaar een opdeling tussen algemeen secundair (ASO), technisch secundair (TSO) en beroepssecundair onderwijs (BSO). Wat blijkt? Heeft in Sint-Joost-ten-Node vijftig procent van de jongens in het vijfde jaar van het ASO minstens één jaar leerachterstand, dan is dat in TSO 92 procent en in BSO 89 procent. Bij de meisjes liggen die percentages iets

Ben je een 4de, 5de of 6de leerjaar? een Stuur voor 5 maart 2011 een n wi en to originele klasfo super-uitstap! www.klasindemedia.be

raadpleegbaar in de leeszaal van het AMVB. Het is de bedoeling om alles van voordien, dus zonder auteursrechten, online beschikbaar te stellen (onder ‘digitale bronnen’ op www.amvb.be). Het AMVB beheert het archief van 52 amateurverenigingen, waarvan ruim de helft toneelkringen, naast gouwbonden en sociaalculture­le verenigingen, sportverenigingen en­zo­voorts. Er zijn dit jaar bijna 25.000 scans gemaakt, waarvan al negentig volledige documenten online beschikbaar zijn. Nog 260 stukken, van verscheiden kwaliteit, wachten op een scan: van negentiende-eeuwse kalligrafische parels tot knip-en-plakwerk uit de jaren 1970. “We werken met schijven van vijf terabyte of TB, die constant geback-upt worden op een tweede drager,” zegt projectleidster Stephanie Aertsen. “De criteria zijn stempelcorrectheid van het stuk, volledigheid en leesbaarheid. Er mo-

gen geen pagina’s vergeten worden, en de volgorde van de documenten is belangrijk om de leesbaarheid op het vlakke scherm te vrijwaren.” Concreet wordt een eerste scan als tiff in hoge resolutie (300 dpi) gemaakt, zonder enige bewerking. Daarmee heeft men een zo getrouw mogelijke digitale print van het origineel. Vervolgens wordt een ‘gebruikerskopie’ (in pdf ) gemaakt, en worden waar nodig correcties en kleurversterking toegevoegd om de leesbaarheid te verhogen. Aertsen: “We maken constant reservekopieën op een tweede schijf. Vanaf januari 2011 wordt de digitalisering wekelijks opgenomen in het werk van het personeel, nu het eenmalige project afgerond is. Eén moederschijf zal in het AMVB blijven; voor de tweede schijf zijn we nog op zoek naar een digitale opslagplaats buitenshuis.”

Archief > Digitaliseringsopdracht AMVB uitgebreid

Eén digi-dag per week

Met de bedoeling het archief te ontsluiten voor een breed publiek en het uiteraard ook te conserveren, is het AMVB in januari 2010 begonnen met het digitaliseren van het archief. De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) gaf hiervoor (in 2009) een projecttoelage van 150.000 euro. Daarmee konden de Guldenboeken van de Vlaamse verenigingen uit Brussel blad per blad gescand worden. Een Guldenboek is een album met statuten, reglementen, het verenigingslied en de geschiedenis van de vereniging. In mei was de klus al geklaard:

© AMVB

BRUSSEL – Vanaf januari last het Archief en Museum voor het Vlaams Leven te Brussel (AMVB) een ‘digi-dag’ in tussen de wekelijkse taken van het personeel. Het is het logische vervolg op het grootscheepse digitaliseringsproject-2010, dat bijna af is. Nu nog een extern digitaal depot vinden...

Maandblad (l.) en Guldenboek (r.) van De Noordstar (1873-1919).

er waren honderd verslagboeken gescand. De opdracht werd uitgebreid tot losse ledenbladen, regle-

menten, statuten en brieven. Op Guldenboeken van na 1940 rusten nog auteursrechten; zij zijn alleen

Jean-Marie Binst


BDW 1259 PAGINA 7 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

P-PRAAT

Stedenbouw > Premiumtoren gelanceerd als UP-Site

Viagra voor de havenwijk

Premium is de naam van de toren van 140 meter hoog die het beursgenoteerde vastgoedbedrijf Atenor wil optrekken aan de Willebroekkaai. Het project wordt in de hoofdstad op gejuich onthaald: het zou het hoogste residentiële gebouw in België worden en een nieuw tijdperk van hoogbouw in Brussel inluiden. De commercialisering van de 252 appartementen gebeurt echter niet vóór de lente van 2011, en tot zover is alleen de prijs van 2.000 euro per vierkante meter bekend voor één appartement. De 251 overige appartementen zijn duurder. Naast de woontoren (36.000 vierkante meter) houdt het Premiumproject – door Atenor nu omgedoopt in UP-Site – ook 106 appartementen (13.000 vierkante meter) in in lagere gebouwen, 2.000 vierkante meter

© ATENOR

BRUSSEL – “In de lente van 2014 moet de kanaalzone in de reisgidsen omschreven worden als the place to be, en de Premiumtoren zal daarbij helpen,” zegt Atenorbaas Stéphan Sonneville. Maar er rijzen ook vragen.

Hoogbouwminnend Brussel verwelkomt in 2014 een nieuwe spruit.

winkelruimte en 30.000 vierkante meter kantoorruimte. In de sokkel van de toren komt mogelijk een restaurant, en als kers op de taart zullen (sommige) Brusselaars kunnen genieten van het skydeck, een

platform op de bovenste verdieping. Maar verkoop vanaf 2011 betekent dat Atenor elders op zoek moest naar financiering van het project. 50 miljoen euro komt van BNP Paribas Fortis, volgens het vastgoedbedrijf “een bank die uitgebreid de tijd genomen heeft om het project te keuren en erin te gaan geloven.” De volledige torenprijs is echter 160 miljoen euro. Het overige investeringsgeld komt uit eigen vermogen en uit de verkoop van een kleiner kantoorgebouw aan Unizo. Totdat de appartementen verkocht worden, zal het met andere woorden een beetje spannend blijven voor de groep. Toch zijn ze bij Atenor optimistisch. Stéphan Sonneville gelooft in de heropleving van de kanaalzone en verwijst onder meer naar Thurn & Taxis, een project dat net over het kanaal ligt en dat de buurt mee moet helpen gentrificeren. UP-Site is voor Atenor een prestigeproject, ook al omdat het bedrijf tijdens de eerste helft van dit jaar verlies boekte door een dalende omzet. Christophe Degreef

Groene sleutel voor duurzaam overnachten

Brussel kon dan ook niet achterblijven met de invoering van een groen label, dat de duurzaamheid van de hotelsector moet aantonen. Staatssecretaris Christos Doulkeridis (Ecolo), in de Franse gemeenschapscommissie Cocof bevoegd voor Toerisme, en Wallonie-Bruxelles Tourisme (voorheen OPT) hebben het label vorige week voorgesteld. Ze hebben gekozen voor de Groene Sleutel, een certificaat dat al drie jaar in Vlaanderen bestaat en waarvan ook tal van Europese landen gebruikmaken. Hotels die het label willen krijgen, moeten voldoen aan een kleine honderd voorwaarden. Zo moeten ze zuinigheid stimuleren bij het waterverbruik in de kamers,

Decourty deed zijn uitspraak op WikiLeaks. (Grapje.) In onze bijdrage van vorige week hadden we het over Charles Michel (MR), de bijna-voorzitter van de Franstalige liberalen. We zijn er vergeten bij te zeggen dat Charles Michel zich toen nog niet kandidaat had gesteld voor de voorzittersverkiezingen van zijn partij. Dat heeft hij nu wel gedaan. Vorige week had er dus moeten staan dat Charles Michel misschien kandidaat was van de verkiezingen die hij misschien al gewonnen zou kunnen hebben. Waarop Alain Destexhe zich misschien kandidaat zou kunnen stellen. Misschien. Robert Senelle. Hebt u het interview op tvbrussel gezien? (www. brusselnieuws.be/video/robert-senelle-92-bij-gui-polspoel) Wat een helderheid. En dat voor iemand van 92 jaar oud, geboren in de nadagen van de Grooten Oorlog. Gelukkig voor de collega’s van tv sloeg de grondwetspecialist dit keer niet te hard op tafel, want anders moesten de microfoons opnieuw afgesteld worden. De Brusselse regering heeft ingestemd met een tariefverhoging van de MIVB. De prijzen zouden twee komma vijf procent duurder worden. Voor abonnementen voor mensen tussen 60 en 65 zou wel flink meer betaald moeten worden. Decourty had misschien beter gezegd dat de voltallige Brusselse regering de spreekbuis is van de MIVB. Trouwens: sinds wanneer zit de Brusselse regering op één lijn?

CHIEN ÉCRASÉ BRUSSEL – Bent u jonger dan 35, niet in het bezit van een bachelordiploma en klant bij Delta Lloyd? Of ouder dan 35, maar niet gefortuneerd genoeg om de kleine som van 75.000 euro op uw spaarrekening te hebben staan? Dan bestaat de kans dat u binnenkort door uw vertrouwenspersoon bij de bank uitgenodigd wordt voor een gesprek ergens in een achterafstraatje in het Brusselse. Dat kondigt de bank zelf aan. Delta Lloyd zou zichzelf naar eigen zeggen een ‘Aldi-status’ aanmeten wanneer ze mensen toeliet om ‘maar’ 75.000 euro op hun rekening te hebben staan, of ‘maar’ 1.200 euro (!) per maand te sparen. Na de oprotpremie voor de topmanager, het oprotgesprek voor de spaarder.

Toerisme > Ook Brusselse hotels krijgen een label

BRUSSEL – Steeds meer congresorganisatoren, maar ook de diensten van de EU, willen alleen nog gasten logeren in hotels die op een duurzame manier omgaan met het milieu.

Willy Decourty (PS), de burgemeester van Elsene, vindt dat een niet nader genoemde minister van Vervoer (CD&V) de spreekbuis is van de MIVB. Je kan dan wel niet zeggen dat de minister en de vervoersmaatschappij niet op één lijn zitten.

moeten ze het waaklichtje van de televisie uitzetten, lakens en handdoeken niet onnodig vaak wassen, en er wordt gevraagd de temperatuur van lege kamers een graadje lager te zetten. Bij de schoonmaak moeten de hotels ten minste gedeeltelijk gebruikmaken van natuurvriendelijke detergenten. Het ontbijt moet (gedeeltelijk) uit biologische producten bestaan, streekproducten of fair trade. Inter-Environnement Wallonie gaat de certificering uitvoeren. De hotels moeten hiervoor tussen de 100 en 800 euro per jaar betalen. Eén hotel in Brussel heeft het label al op zak: het Radisson SAS aan de Wolvengracht. Radisson zegt dat het in 2009, in volle economische crisis, al begonnen was met energiezuinige maatregelen, wat een besparing van een kwart op de elektriciteitsfactuur heeft opgeleverd. SVG

BRUSSEL – Hopelijk bent u niet alleenstaand, want volgens de krant De Tijd worden alleenstaanden in dit land ook nog eens bijzonder zwaar belast. Hoe haalt u het zich toch in het hoofd u in uw eentje in de stad te willen vestigen? BRUSSEL – U betaalt als alleenstaande dan toch uw metrokaartje of Mobib-kaart? Want volgens de MIVB wordt maar liefst vijftig procent van alle zwartrijboetes geïnd. Vijftig procent, mensenlief! Daarmee geeft de MIVB andere vervoersmaatschappijen het nakijken, want het percentage zal zeer waarschijnlijk stijgen tot 55 procent de komende drie jaar. Vijf-en-vijftig procent, mensenlief! De cijfers dateren van 2009, dus vóór de invoering van de metropoortjes. De vervoersmaatschappij zet ook een campagne op om u aan te manen uw vervoerskaart te valideren en met uw Mobib-kaart ook vriendelijk te laten weten waar u naartoe gaat en wanneer. Omdat u alleenstaand bent, hoeft u niet te laten weten met wie. Attent.

ADVERTENTIE

NIET IN DE BLAUWE ZAK OP STRAFFE VAN BOETE

www.netbrussel.be

MAAR IN DE WITTE ZAK

0800 981 81


ADVERTENTIE

DE VOORDELIGSTE BADKAMERSPECIALIST MEUBEL BELLEVUE 180CM VOOR SLECHTS 188783€* I.P.V. 2696

X2O ZAVENTEMG ! IN GROTE OPEN R E B M E C E 16 D

90

*Excl. kraanwerk en wastafels.

KOOPAVOND TOT 20U

BALMANI INLOOPDOUCHE 140 X 90CM VOOR SLECHTS 497€* I.P.V. 708 € 68

*Excl. kraanwerk en douchebak.

INBOUWBAD LUCA VARESS 180 X 80CM VOOR SLECHTS 245€* I.P.V. 349€ *Excl. kraanwerk.

GS OPENIN IES CONDIT

-30%

IG VOLLED OP HET TIMENT* ASSOR t.e.m.

an 16/12 ig bij eldig v ld *Actie g 010. Enkel ge 31/12/2 elfplaatsing. z

U vindt ons in: Aalst Kapiteintjesstraat 23 · Brugge Havenstraat 9 · Geel Antwerpseweg 14 · Hasselt Genkersteenweg 249 · Kontich Mechelsesteenweg 315 · Kuurne Kleine Ringlaan 7 · Luik Boulevard Raymond Poincarré 26 · Namen Chaussée de Marche 744 · Ninove Ring West 15 · Schoten Bredabaan 1303 B · Sint-Martens-Latem Xavier De Cocklaan 30 · Sint-Niklaas August De Boeckstraat 5 · Wilsele Kolonel Begaultlaan 3 · Zaventem Weiveldlaan 29, 1930 Nossegem

Open dinsdag – vrijdag 10u – 12u30 en 13u30 – 18u, zaterdag 10u – 18u Maandag en zondag gesloten. Elke donderdagavond koopavond tot 20u00!

De VOORDELIGSTE badkamerspecialist

www.x2o.be


BDW 1259 PAGINA 9 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Vastgoed > Stadscentrum opnieuw in trek, maar nieuwe gebouwen blijven leeg

Zenitale leegstand Kwart nieuwe kantoorgebouwen in stadscentrum staan leeg

Exemplarisch: twee jaar na oplevering staat de Zenithtoren in de Noordwijk nog altijd leeg.

BRUSSEL – “De wereld zou ten onder gaan.” Zo vat Jones Lang LaSalle de verwachtingen na de crisis van 2008 samen. Ondertussen is de wereld (nog) niet ten onder gegaan en presenteert de vastgoedmakelaar hoopgevende cijfers over de hoofdstad. Er zijn twee trends: het stadscentrum wordt opnieuw aantrekkelijk, en kantoorgebouwen krijgen steeds vaker een andere functie. Of toch niet? drijven ongeveer 450.000 vierkante meter kantoorruimte opgenomen bij LaSalle. Dat is niet erg veel. Bij al die cijfers tekenen zich enkele trends af. Volgens de vastgoedmakelaar is het stadscentrum opnieuw in trek, een stelling die wordt gestaafd door de lagere leegstandspercentages in Brussel-centrum, en veel hogere in de meer perifere gebieden zoals Evere en de luchthavenregio. Een kanttekening is wel dat de hoogste leegstand in het centrum zich in nieuwe gebouwen (minder dan vijf jaar oud) voordoet, terwijl leegstand in de randgebieden meer structureel lijkt voor oudere gebouwen. “Bereikbaarheid in de buurt van treinstations is een belangrijk gegeven,” zegt Patricia Lannoije, hoofd van de

federale politie gaat zo goed als zeker de 60.000 vierkante meter kantoorruimte in dat project innemen. Maar de leegstand in Brussel blijft © CODIC

J

ones Lang LaSalle beschikt in Brussel over dertien miljoen vierkante meter kantoorruimte, en elf procent van die oppervlakte is niet ingenomen. Dat is veel. Toch zou de leegstand licht op zijn retour zijn; vooral in de eerste helft van 2010 waren de gevolgen van de financieel-economische crisis goed merkbaar. Vincent Querton, manager van Jones Lang LaSalle (JLL) in België en Luxemburg, wil optimistisch zijn. “Na de crisis voorspelde men het einde van de wereld, maar al met al bleek het goed mee te vallen. Wel is de markt voorzichtiger geworden, veel voorzichtiger. Maar ook daar hebben we de indruk dat het ergste voorbij is.” In 2010 hebben be-

© CODIC

onderzoeksdienst van JLL. “Vroeger was er een tendens om vooral te decentraliseren, nu is het omgekeerde opnieuw waar: groepering is weer aan de orde. En waar kan dat beter dan in stadscentra?”

Lege Zenith Jones Lang LaSalle bespeurt ook een andere trend: de reconversie van kantoorgebouwen naar nieuwe functies, de laatste twee jaar goed voor 300.000 vierkante meter. Voorbeelden: de omvorming van het T’Serclaesgebouw voor de Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB), en de omvorming van het Rijksadministratief Centrum tot woningen, het prestigeproject Belair. Wat dat laatste betreft: de

Zenith, ‘sluitstuk van de wijk’.

bestaan en is, zoals eerder geschreven, zelfs zeer hoog bij nieuwe gebouwen in het stadscentrum. Dat wordt ook bevestigd door een studie van de vastgoedconsulent DTZ Research. 25 procent van alle nieuwe gebouwen in het stadscentrum zou leeg staan. In heel Brussel zou het volgens dezelfde studie om 1,6 miljoen vierkante meter leegstaande kantoorruimte gaan. De grote concurrent van JLL, CB Richard Ellis, riep vorig jaar nog op tot een moratorium op de bouw van nieuwe kantoren. “Daar kan geen sprake van zijn,” klinkt het bij LaSalle. “Ter plaatse trappelen is wel het laatste waar we aan willen denken.” Tijdens de voorstelling van de cijfers werd ook nog een exemplarisch voorbeeld van leegstand gegeven: de Zenith­ toren. Twee jaar na oplevering staat deze toren in de Noordwijk nog altijd leeg. Christophe Degreef

ADVERTENTIE

NIET IN DE BLAUWE ZAK OP STRAFFE VAN BOETE

www.netbrussel.be

MAAR IN DE WITTE ZAK

0800 981 81


BDW REGIO

BDW 1259 PAGINA 10 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Deze week in Essegem > Anderstalige studenten bijten in Nederlandstalig vrijetijdsaanbod

Hou niet langer je wafel gië. In Brussel bleek ze het weinige Nederlands dat ze aanvankelijk kon, niet vaak nodig te hebben. Ook in de banen die ze tot nu had, kon ze het stellen met Frans en Engels. Maar met het oog op nieuw werk wil ze het Nederlands beter beheersen, en dat lukt al aardig. Werk zoeken blijkt voor deze groep anderstaligen een belangrijke bron van motivatie, naast het begeleiden van (het huiswerk van) hun kinderen die naar een Nederlandse school gaan of het behalen van een attest voor de arbeidsbemiddelingsdienst of de inburgeringscursus.

Slagroom

In de bibliotheek van Jette worden Brusselse wafels gebakken. De overwegend vrouwelijke cursisten krijgen er een historische inleiding tot de wafelbakkerij bovenop.

JETTE – Nederlandse les volgen is één zaak, de taal ook kunnen oefenen en gebruiken is een andere, zeker in Brussel. Op de Bijt in Brussel Dag zetten liefst tweeduizend cursisten Nederlands als tweede taal een stapje in het Nederlandstalige culturele leven.

‘H

allo, ik ben Thomas, ik ben 26 jaar. Ik ben een succesvolle zwarte danser en ik ben momenteel in New York om een voorstelling te geven.” Aan het woord is niet Thomas de zwarte danser, maar Antonia, een 42-jarige Brusselse met Italiaanse roots die al een poosje Nederlandse les volgt. Antonia is een van de tweeduizend ‘studenten’ die zich hebben aangemeld voor de Bijt in Brussel Dag die het Huis van het Nederlands en Uit in Brussel samen organiseren op initiatief van Vlaams minister voor Brussel Pascal Smet (SP.A). De bedoeling van die dag is om de cursisten Nederlands de weg te wijzen naar plekken in Brussel waar ze het Nederlands in de praktijk kunnen brengen. De voorbije jaargangen werden georganiseerd op één centrale locatie in de Vijfhoek (het Brussels parlement, de AB, Bozar), maar dit jaar was er een programma in en rond zes gemeenschapscentra verspreid over heel Brussel. Antonia is net als vele anderen naar

De Markten in Brussel-centrum gekomen. Dat ze zich daar voorstelt als een zwarte danser, heeft alles te maken met de opwarmingsoefening van de workshop theater waarvoor ze gekozen heeft. Ze had bijvoor-

Cursiste Gabriella Hartig dicht.

beeld ook kunnen gaan ‘skiën in het Nederlands’ op de Anderlechtse kunstpiste, een bezoek brengen aan tvbrussel, FC De Kampioenen gaan bekijken en becommentariëren in GC Essegem, of quizzen in De Pia­ nofabriek. Telkens is er ook een rondleiding in de instelling. De spreiding van de Bijt in Brussel Dag had tot gevolg dat de talloze activiteiten nog sneller volgeboekt waren dan anders. Naar schatting twintigduizend mensen schrijven zich elk jaar in voor een intensieve cursus Nederlands bij een Centrum voor Volwassenenonderwijs of bij Brusselleer, zegt Fatima Aitabi van het Huis van het Nederlands. Het is een van de vele taken van het Huis om dat aanbod van cursussen te coördineren en te ondersteunen, en het succes van deze dag toont aan dat hij beantwoordt aan een belangrijke vraag. Aitabi: “Een van de zaken die de lesgevers vaak van hun studenten te horen krijgen, is dat ze eigenlijk niet weten waar ze met hun Nederlands terechtkunnen. En zelfs

© SASKIA VANDERSTICHELE

als ze het zouden weten, dan worden ze vaak geremd omdat ze hun taalkennis onderschatten. Ons project Bijt in Brussel probeert te zorgen voor doorstroming naar het grote Nederlandstalige vrijetijdsaanbod in Brussel. Tegelijk sporen we er de Nederlandstalige cultuurinstellin-

Ondertussen worden er in de biblio­ theek van Jette Brusselse wafels gebakken, net als in de ginds ruim voorradige strips van Nero. De bib van Jette ziet regelmatig mensen binnenkomen die niet vertrouwd zijn met het Nederlands en het huisreglement. Daarbij zitten steeds vaker mensen die ook geen Engels, Frans of Duits spreken. Ook hier wordt het initiatief dus hartelijk verwelkomd. De deelnemers krijgen zelfs een historische inleiding bij het fenomeen ‘Brusselse wafel’, en het recept staat in eenvoudige bewoordingen en met afbeeldingen van de ingrediënten op papier. Terwijl het beslag rijst, krijgt de groep een rondleiding door de bib. Educatief medewerker Tom Op de Beeck heeft bij het Huis van het Nederlands zo’n cursus ‘Duidelijke taal’ gevolgd. ‘Non-fictie’ staat dus voor ‘de verhalen die echt gebeurd zijn’ en ‘fictie’ voor ‘de verhalen die niet echt gebeurd zijn’. Wat opvalt, is dat de meeste deelnemers vrouwen zijn. Lauriane Van der Eecken van het Huis van het Ne-

‘Skiën in het Nederlands’ op de Anderlechtse kunstpiste, FC De Kampioenen bekijken en becommentariëren in Essegem, of quizzen in De Pia­nofabriek gen mee aan om zich aan dat nieuwe anderstalige publiek voor te stellen, bijvoorbeeld door in een toegankelijke taal te communiceren. Daarom organiseren we voor hun personeel vormingen ‘Duidelijke taal’.” In de theaterzaal van De Markten evolueren de opwarmingsspelletjes stilaan naar halve en hele toneelstukjes. Docente An begeleidt haar instructies voor zover nodig met rudimentaire gebarentaal. Een van de enthousiaste deelneemsters is Béatrice. Ze is van Mexicaanse origine en woont al twaalf jaar in Bel-

derlands verzekert dat die verdeling in de taalcursussen zelf veel evenwichtiger is. Het zal dus vooral met het tijdstip (overdag) en de slagroom op de wafels te maken hebben dat hier vooral vrouwen aanschuiven.

Michaël Bellon

Huis van het Nederlands Brussel, Philippe de Champagnestraat 23, 1000 Brussel, 02-501.66.60, www.huisnederlandsbrussel.be, www.bijtinbrussel.be


Elsene > Begroting 2011 valt mee

Geld voor weg en wijkcontract Elsene rekent op een kleiner begrotings­ tekort voor 2011 dan verwacht dankzij het beheersplan van de gemeente, zegt schepen van Financiën Olivier de Clippele (MR-PRL). De schuld van de gemeente neemt ook licht af. 350.000 euro zou het tekort in 2011 bedragen, tegenover de 2,3 miljoen euro die voor dit jaar begroot waren. Meevallers dit jaar zijn de verminderde werkingskosten (bijna acht procent minder); volgens De Clippele heeft Elsene “niet gewoon heeft gewacht tot de reorganisatie van de gemeente zich aandiende.” Dit jaar bleek na een audit van de gemeentediensten dat er heel wat schortte aan de werking van die diensten. Een grote plus zijn ook de inkomsten die de gemeente zal krijgen uit het nieuwe parkeerplan. De vele parkeerautomaten en verlengde betaaluren (tot halfnegen ’s avonds tijdens de week) maken dat dat parkeerplan in 2011 bijna vier miljoen euro zal opbrengen. Ook neemt de schuld van de gemeente af. In 2009 bedroeg die 122 miljoen euro, in 2010 (voorlopig) 121 miljoen euro, en in 2011 zou het bedrag verder afnemen tot 117 miljoen

© SASKIA VANDERSTICHELE

BDW 1259 PAGINA 11 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

euro. De problemen die de gemeente had aangekondigd voor 2011, blijven in de begrotingsopmaak alleszins achterwege, zo blijkt.

OCMW-kosten In 2011 zal Elsene heel wat investeren in projecten, kondigt het gemeentebestuur aan. Er wordt 3,5 miljoen euro uitgetrokken voor wegwerkzaamheden; een eenzelfde bedrag gaat naar wijkcontracten. In 2011 zou het project Ernotte ook klaar moeten zijn: belangrijk, omdat de gemeente daar in een crèche investeert. Tegelijk verwacht Postcode 1050 een toename van de OCMW-werkingskosten met vijf procent tot 20,5 miljoen euro, een bedrag dat volgens de schepen “overdreven is, en deels teruggestort zal worden bij de opmaak van de rekeningen.” Wat de politiezone betreft blijft Elsene een moeilijke relatie hebben met Brussel-stad. Volgens berekeningen kost de zone in totaal 2,4 miljoen euro meer vergeleken met wat andere Brusselse gemeenten (Brussel-stad niet meegerekend) gemiddeld betalen.

Christophe Degreef

Sint-Agatha-Berchem > Molenbeekvallei wordt toegankelijker

Wa ndelen door het laatste rietveld

De cursisten van Brusselleer namen het binnenpleintje bij Randstad en de bibliotheek onder handen. Volgend jaar is dit een groene oase.

Sint-Jans-Molenbeek > Groen- en taalproject in één Nieuw op de Groene Wandeling: het Katte­ broek met zijn rietveld is nu toegankelijk, en een eind verderop kunnen wandelaars veiliger oversteken. Tussen 2007 en 2009 werkte Leefmilieu Brussel (BIM) aan één groot Brussels wandel- en fietstraject van ruim zestig kilometer: de Gewestelijke Groene Wandeling. Het parcours toont de natuur in al haar vormen, van moestuinen, plantsoenen, parken, bosjes, weilanden en moerassen tot panoramische zichten op het platteland. Twee stukken van het deeltraject Molenbeekvallei (de hele Groene Wandeling telt zeven zulke trajecten) zijn nu bijgewerkt. Het netwerk Molenbeekvallei loopt van het populierenbos bij Nestor Martin en Zavelenberg (natte weilanden) over Hunderenveldlaan (gewestgrens) en Kattestraat tot het glooiende Wilderbos en het kerkhof. De gemeente tekende een ontwerp van erf-

pacht met Leefmilieu Brussel, zodat de Groene Wandeling officieel ook langs het Kattebroek kan passeren. Kattebroek staat ingekleurd als groene zone met grote biologische waarde; de beschermde site herbergt een van de laatste rietvelden van Brussel. Daarom was er ook altijd tegenstand tegen ‘toeristische passage’ in het gebied door het grote publiek. Met het bewegwijzerde traject kan dit gestroomlijnd gebeuren tussen de Dilbeekstraat en de Koning Albertlaan. Op een tweede deel van de Gewestelijke Groene Wandeling-Molenbeekvallei wordt door Leefmilieu Brussel, en met geld van Beliris, de veiligheid verhoogd. Aan de kruising van Dilbeek-/Kersenboomstraat met de Potaardestraat komt er een verkeersplateau, zodat wandelaars en fietsers veiliger kunnen oversteken. De weg is een drukke sluiproute tussen afrit 12 van de Ring en het stadscentrum. Jean-Marie Binst

Winterjasmijn op binnenplein Volgende lente zal het binnenpleintje van dienstencentrum Randstad in de Hovenier­ straat 47 er veel groener uitzien. Een tiental cursisten van Brusselleer, laaggeschoolde anderstaligen op Nederlandse les, hebben een geveltuin op de binnenplaats van dienstencentrum Randstad aangelegd. Ze plantten er onder meer een druivelaar, klimroos, winterjasmijn, rode bessen, frambozen en kruiden als tijm en salie. De cursisten bouwden ook een klein huisje voor bijen. “Zo wordt de kale koer, waar ook de Nederlandstalige bibliotheek van Molenbeek op uitkijkt, opgefleurd,” zegt Sven Hauben van Randstad. “Voor de cursisten, maar ook voor de vele oudere mensen die dagelijks in het dienstencen-

trum komen eten, zal het hier vanaf volgende lente stukken gezelliger worden.” Het ‘ingroeningsproject’ heeft nog een doel, vertelt Ingrid Heylen van Brusselleer. “Zo kunnen onze cursisten al doende nieuwe woorden leren en het Nederlands echt in de praktijk toepassen.” Het project liep in samenwerking met het buurthuis Bonnevie en de vzw Green. “Ik kan iedereen aanraden om een geveltuin aan te leggen,” zegt Tine Vanfraechem van Green. “Een geveltuin is in feite een groene jas die je huis beschermt tegen regen, fijn stof en temperatuurverschillen. Het geeft de stad extra zuurstof en je krijgt voeling met de seizoenen.” MV

ADVERTENTIE

NIET IN DE BLAUWE ZAK OP STRAFFE VAN BOETE

www.netbrussel.be

MAAR IN DE WITTE ZAK

0800 981 81


ADVERTENTIE

Maria

ADVERTENTIE

ssumpta lyceum Gij zijt zeker niet van hier?

Och, och, ik ben een pastinaak, ik kende uw oma al toen ze nog in de grond zat.

Zaterdag 5 februari 2011 Openschooldag 13.00 uur tot 17.00 uur Assumpta à la carte vanaf 17.00 uur Inschrijvingen vanaf 1 februari 2011

Maria Assumptalyceum Stalkruidlaan 1 - 1020 Laken T. 02 268 29 77 • F. 02 262 12 02 www.mariaassumptalyceum.be • info@mariaassumptalyceum.be

Deze opvallende groente is de pastinaak. Hij wordt bij ons geteeld van november tot maart. Het is één van de vele groenten die in de vergeethoek is terechtgekomen en die weer dubbel en dik zijn plaats verdient op ons menu. Zeg nu zelf, waarom zou u groenten kopen die van de andere kant van de wereld komen of helemaal niets met het seizoen te maken hebben ? Het transport of de cultuur in verwarmde serres vergt onnodig veel energie. Kies daarom voor lokale en seizoensgebonden producten. Zo herontdekt u de smaak van de seizoenen en vermindert u de impact van onze voeding op het milieu. O ja, geef ook de voorkeur aan fruit en groenten die geteeld zijn zonder meststoffen en pesticiden.

Recepten en kalender vindt u op www.leefmilieubrussel.be of via 02 775.75.75.

EET LOKAAL EN VOLGENS SEIZOEN D A’ S G O E D V O O R U E N G O E D V O O R O N Z E P L A N E E T. Een initiatief van de Brusselse Minister voor Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

125x178 BDW OPENSCHOOL.indd 1

29-11-2010 11:42:32ADVERTENTIE 2IBG0086_BDW_Panais 178x125 NL.indd 1

Alle beetjes helpen, want we zijn met meer dan één miljoen Brusselaars.

8/12/10 17:31

nschrijven in een Nederlandstalige school in Brussel?

002-05

U vindt de juiste weg op www.inschrijveninbrussel.be

V.U.: Dimokritos Kavadias, LOP Brussel BaO en Vic Anciaux, LOP Brussel SO Koning Albert II-laan 15 - 1210 Brussel

LOP Brussel BaO LOP Brussel SO

Voor alle info over de inschrijvingsprocedure in het Brussels Nederlandstalig onderwijs voor het schooljaar 2011-2012: ga naar www.inschrijveninbrussel.be. OPGELET: belangrijk voor àlle kinderen geboren in 2009!


BDW 1259 PAGINA 13 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Na Marokko

Een bib in goeden doen

De Maalbeekgemeente wil op ter­ mijn het Marokkaanse Essaouira inruilen voor een nieuwe stad. Maar concreet is het allemaal nog niet. Twee jaar geleden kondigde schepen van Internationale Solidariteit Frank Van Bockstal (CD&V) aan dat de stedenband tussen Etterbeek en Essaouira stilaan ten einde liep. Die band bestond al sinds 2003 en heeft er onder meer voor gezorgd dat er een wijkhuis werd gebouwd in de oude Joodse wijk van de badplaats. Maar de werkzaamheden vlotten niet, en Etterbeek kon maar op weinig officiële interesse rekenen in Marokko. Helemaal anders dan in Etterbeek, waar de naam Essaouira toch ietsje vaker over de tongen ging. Voor de christendemocraat

was het eind 2008 dan ook tijd om de band tussen de twee steden te laten uitdoven. Toen werd er wel aangekondigd dat er een nieuwe partner gezocht zou worden. In de jongste gemeenteraad vroeg SP.A-raadslid Rik Baeten of er, twee jaar later, al meer concreet nieuws was. Van Bockstal antwoordde dat het zoeken van een nieuwe partner in een driejarenplan past, en dat een voorlopige studie al enkele mogelijke partners heeft opgeleverd. “Vergeet niet dat er, om een goede stedenband uit te bouwen, reizen moeten worden gemaakt, en dat kost natuurlijk niet weinig. Maar ik zie een nieuwe band wel gauw ontstaan, we hebben alleszins al verschillende Etterbeekse verenigingen mee. De wil is er.” Christophe Degreef

© HERMAN RICOUR

Schaarbeek > 50.000 bezoekers in minder dan een jaar tijd

BDW REGIO

Etterbeek > Op zoek naar nieuwe stedenband

TELEXREGIO

Armand Geys uit Schaarbeek is de vijftigduizendste bibliotheekbezoeker dit jaar.

Samen naar school in Kuregem ANDERLECHT – Veel jonge (Vlaamse) ouders blijven wat terughoudend om zoon- of dochterlief in te schrijven in de buurtschool. Achttien kleinere Nederlandstalige scholen slaan de handen in elkaar om ouders op infoavonden te laten kennismaken met de buurtschool en, vooral, met andere ouders in de (www.samennaarbuurt school.be/indebuurt). Een aantal ouders in Kuregem hebben elkaar al gevonden. Samen zijn ze op zoek naar nog wat kandidaten uit de buurt om hun kind in de Voorzienigheidsschool in de Georges Moreaustraat te schrijven. Meer BS bij Jeroen Degreef, jeroendegreef@gmail.com.

Geen condooms, wel alcoholtester SINT-AGATHA-BERCHEM – Na het succes van de gratis Safety summer packs van schepen Marc Vande Weyer (LBR) – 2.500 uitgedeelde alcoholtesters en condooms – wordt nu een eindejaarscampagne gevoerd: Safety holidays. Geen condooms meer, wel alcoholtesters, flyers en posters. Voor iedereen die tijdens de feestdagen met het idee speelt achter het stuur te kruipen. Meer op 02-464.04.11. JMB

Het succes kan niet op. In 1993, een jaar na de oprichting van de bibliotheek, waren er zevenduizend bezoekers en goed duizend uitleningen. Vandaag, zeventien jaar later, zijn er vijftigduizend bezoekers en honderdduizend uitleningen. De boom heeft ongetwijfeld te maken met de verhuizing in 2007 van de Helmetsesteenweg naar de Lambermontlaan, waar een gelijkvloerse duplex van het Kinetix-gebouw wordt gehuurd. Bibliothecaris Nadine Christiaens: “Sinds de verhuizing is het aantal bezoekers met dertig procent gestegen. Veel heeft te maken met zichtbaarheid. Die is aan de Lambermontlaan ideaal. Natuurlijk is het wel frustrerend om te weten dat we jaren hard hebben gewerkt, maar dat dat slecht rendeerde bij een gebrek aan zichtbaarheid.” Schaarbekenaars die vroeger naar de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek (HOB) trokken, kiezen steeds vaker voor de Schaarbeekse bib, zeker nu de HOB verbouwd wordt. Met klantvriendelijkheid en een mooi aanbod aan boeken, tijdschriften, cd’s en dvd’s wil de Schaar-

beekse bib die publiekstoename consolideren. Een andere verklaring voor het succes is de aansluiting van de Schaarbeekse bib op het BruNOnetwerk, waardoor ook leden van andere Nederlandstalige bibliotheken in Brussel de weg naar de Lambermontlaan vinden. Twintig procent van de bezoekers woont niet in Schaarbeek. Nieuwe klanten zijn er ten slotte ook bij anderstaligen. “En dan niet alleen bij allochtonen,” zegt Christiaens, “maar ook mensen van de EU of van de Navo. Kom maar eens op een zaterdag langs. Dan hoor je hier Duits, Engels, Spaans.” De bib is ten slotte ook een ontmoetingsplaats. Op zaterdag en woensdag ontmoet je er le tout Schaerbeek. Met de organisatie van voorleesdagen en de kinder- en jeugdjury wil de bibliotheek dat alleen maar wil stimuleren. En de toekomst? Volgend jaar kan de bibliotheek, dankzij een extra toelage van schepen van Nederlandstalige Aangelegenheden Luc Denys (Groen!), een hele stapel nieuwe boeken aanschaffen. Er wordt ook nagedacht over de automatisering van de uitlening, zodat het personeel nog meer ten dienste kan staan van de bibbezoeker.

Schaarbeek, Nestor de Tièrestraat, circa 1902.

Steven Van Garsse

Correspondentie, honderd gedateerde Brusselse prentbriefkaarten en corresponderende foto’s van Gilbert Fastenaekens, verlengd tot en met 28 februari 2011 in het Archief van de Stad Brussel (Huidevettersstraat 65), op www.arpeditions.org en op www.brusselnieuws.be/fastenaekens.

© GILBERT FASTENAEKENS

FASTENAEKENS

De bibliotheek van Schaarbeek aan de Lamber­ montlaan zette zaterdag de vijftigduizendste bezoeker in de bloemetjes.

Schaarbeek, Nestor de Tièrestraat, 18 april 2008, 11.50 uur.


ADVERTENTIE

NIET IN DE BLAUWE ZAK OP STRAFFE VAN BOETE

Wie Brussel wil eren, is verplicht z’n afval te sorteren.


ADVERTENTIE

MAAR IN DE WITTE ZAK Het is zonder twijfel een gewoonte geworden om uw huisvuil te sorteren in de blauwe, gele en witte zak. En daarvoor willen wij u bedanken. Maar let op, sommige vergissingen laten al uw inspanningen verloren gaan. Bijvoorbeeld : plastic zakjes, piepschuim, kapot speelgoed, plastic bakjes en yoghurtpotjes horen niet thuis in de blauwe zak, maar wel in de witte zak. Vergeet niet dat de blauwe PMD-zak enkel geschikt is voor Plastic flessen, flacons en bidons (tot max. 8l), Metalen verpakkingen en Drankkartons. Samen maken we Brussel mooier.

www.netbrussel.be 0800 981 81


BDW 1259 PAGINA 16 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

oosten van het Brussels Gewest wonen, of dat ze het liefst met de auto naar het werk pendelen, vindt Arau niet voldoende redenen voor de voorliggende keuze. Tijdens de Middagen voor de steden­ bouw van Arau op 1 december heeft de vertegenwoordiger van de Europese Commissie uitgelegd dat zijn diensten de opdracht hebben gekregen om de “technische en economische haalbaarheid te bestuderen” van de keuze voor Delta. Om al de hierboven geschetste redenen wordt dat geen makkelijke klus.

Josaphat

Arau: “Voor Josaphat kiezen betekent op een waardige manier uitdrukking geven aan de historische erfenis van de Europese stad.”

© SASKIA VANDERSTICHELE

Stedenbouw > Arau analyseert nieuwe Europese pool

Waarom Europa Josaphat moet kiezen (en niet Delta)

BDWOPINIE Er werken vandaag 35.000 mensen voor de Europese Commissie, verdeeld over 71 gebouwen, goed voor een miljoen vierkante meter kantoor en ongeveer elfduizend parkeerplaatsen. De Europese Commissie wil de vestigingen verder concentreren rond haar hoofdlocatie: de Europese wijk. Het Brussels Gewest heeft al een masterplan ontwikkeld (2008) en een wedstrijd georganiseerd. Dat kreeg zijn beslag in het Stadsproject Wet (2009). Vandaag tekenen Gewest en Stad Brussel de verdere contouren uit in een Bijzonder Bestemmingsplan. De Europese Commissie wil daarnaast bijkomende gedecentraliseerde vestigingen ontwikkelen in Brussel. In september 2009 heeft ze een oproep gelanceerd tot ‘het indienen van blijken van belangstelling’. Het Brussels Gewest heeft twee voorstellen ingediend: het spoorweg-

gebied Delta, tussen Oudergem en Elsene, en het oude rangeerstation Josaphat in Schaarbeek-Evere. Het Brussels Gewest is sinds 2005 eigenaar van die voormalige NMBSterreinen via de Maatschappij voor Vastgoedverwerving (MVV). Op 4 februari van dit jaar meldde brusselnieuws.be dat de Europese Commissie voor Delta heeft gekozen. In de tweede vestigingsplaats zal 250.000 vierkante meter kantoren komen, een nieuwe Europese school en een crèche. Arau heeft het Richtschema Delta geanalyseerd. Het spoorterrein kampt onmiskenbaar met heel wat handicaps. Delta ligt ten eerste ingesloten tussen drie spoorlijnen, die nog altijd in gebruik zijn. Er is veel lawaaihinder. De spoorwegsite is ook moeilijk bereikbaar en ligt in een kom. Bovendien is de capaciteit beperkt. Uitbreiden is onmogelijk. Op basis van die analyse oordeelt Arau dat Delta niet over de gewenste configuratie beschikt voor de inplanting van de Europese Commis-

© XXX

BRUSSEL – Waar komt de nieuwe Europese wijk? Delta en Josaphat, twee spoorweggebieden, concurreren met elkaar. Isabelle Pauthier, directrice van de Atelier de Recherche et d’Action Urbaines (Arau), vindt dat de Europese Commissie de foute keuze maakt.

Isabelle Pauthier (Arau).

sie. Tot overmaat van ramp wil het Brussels Gewest de autosnelweg E411 doortrekken tot aan de Generaal Jacqueslaan, zoals in de jaren 1960, met een overstapparking van duizend plaatsen erbij! Het Richtschema raamt de infrastructuurkosten voor de treinsite Delta op 103 miljoen euro, waarvan 10,5 miljoen alleen al voor parkeergelegenheid, nog voor de eerste steen is gelegd. De treinsporen moeten overkapt worden, de hele kom moet onder een betonplaat komen, er moeten bruggen en passerellen worden gebouwd. Geloven dat de ambtenaren met het openbaar vervoer zullen komen, is hypo-

“Kiezen voor Delta is in strijd met de principes van de EU over levenskwaliteit in de steden en duurzame mobiliteit”

criet, als de autosnelweg tot aan de kantoren wordt doorgetrokken. Het is niet ondenkbaar dat die snelweg op een dag tot aan Schuman wordt doorgetrokken. De keuze voor Delta heeft dus meer na- dan voordelen voor de stad. De keuze is bovendien in strijd met de principes van de Europese Unie over de levenskwaliteit in de steden, duurzame mobiliteit, enzovoorts. Het is niet omdat de Commissie al 80.000 vierkante meter inneemt aan het nabijgelegen Beaulieu, dat Europa voor Delta moet kiezen. Het is een keuze die van misprijzen voor de stad getuigt. Ook dat de ambtenaren eerder in het zuiden en het

Er is een alternatief; Arau heeft het al in 1982 voorgesteld. De publieke overheden kunnen het rangeerstation Josaphat ontwikkelen als een nieuwe Europese stadswijk en die een stedelijk en gemengd karakter geven. Dit zou op een waardige manier de historische erfenis van de Europese stad uitdrukken. Die mag en kan geen getto zijn, geen hyperbeveiligde enclave, afgezet met torens... De Josaphat-site zal weliswaar een GEN-station moeten krijgen (het ligt op de lijn tussen Schuman en de luchthaven), maar de site is groter en beter bereikbaar vanuit de rest van de stad. Twee BBP’s zijn door de betrokken gemeenten in die zin uitgewerkt. De Europese Commissie zou er een stedelijke meerwaarde kunnen bieden. Ze zou er twee stadswijken met elkaar verbinden en er opnieuw voor echte stedelijkheid (urbanité) kunnen zorgen. En Delta? Die site moet voorbehouden blijven voor de hightech-indus­ trie en voor collectieve voorzieningen. Het Plan voor de Internationale Ontwikkeling van Brussel (PIO) spreekt zich niet uit over de optie Delta voor Europa. Over Josaphat wel. Zo lezen we: “Op die manier dragen we bij tot een vlottere Europese verankering in Brussel, in een goede verstandhouding met de gemeenten Schaarbeek en Evere, die op deze site graag een Europese pool willen vestigen, alsook een wijk met woningen die moeten dienen als voorbeeld in duurzame ontwikkeling.” Moeten we hierin een signaal zien? De toekomst zal het uitwijzen. Arau vindt dat het Brussels Gewest, net als Antwerpen, een globaal richtschema moet opstellen. De Brusselaars vinden dat de beslissingen voor de inrichting van hun stad genomen moeten worden door de gewestelijke overheden in het kader van een coherente visie en na een democratisch debat. En niet in stukjes en beetjes door publieke en private projectontwikkelaars.

Isabelle Pauthier Vertaling Steven Van Garsse

Op 15 december tijdens de Arauactiviteit Midis de l’urbanisme doet Marie-Laure Roggemans, in naam van minister-president Charles Picqué (PS), de strategie van het Gewest uit de doeken voor de inplanting van de Europese instellingen in de hoofdstad. In het BIP, Koningsplein 2-4, 1000 Brussel; toegang 5 euro


BDW 1259 PAGINA 17 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

BRIEVEN VAN LEZERS   lezersbrieven@bdw.be Crematorium Dit is een reactie op ‘Graven moeten wijken voor crematorium’ in BDW 1257 van 2 december (blz. 2). De twee stellingen van burgemeester Rudi Vervoort zijn allebei onjuist! Wij werden als ‘betrokken families’ nooit bij enig overleg betrokken over de bouw van een crematorium. De donderdag vóór 1 november vonden we een schrijven opgeplakt op de grafsteen, waarop stond (met fouten tegen het Nederlands) dat ze de graven zouden verplaatsen voor de bouw van een crematorium. We moesten zelf dringend contact opnemen met het gemeentehuis (...). De tweede onjuiste stelling is dat het allemaal om kelders gaat en dat de kisten niet in aanraking zijn gekomen met de aarde. Mijn echtgenoot is twee jaar en vier maanden geleden begraven, niet in een kelder, maar in volle grond bij zijn ouders.

Theresia Vanden Eede, Evere

Breien voor India Als M.J. Van Elsen graag breit (lezersbrief in BDW 1258), zou hij/zij misschien mutsjes willen breien voor kinderen in India. Save the Children in Den Haag verzamelt tot eind februari zelfgebreide mutsjes om pasgeboren kinderen in India te beschermen tegen longontsteking. Meer informatie en patroontjes zijn te vinden op www.breivoorindia.nl. Emmy Koning, Vorst

Asielbeleid Bij het lezen van het artikel ‘PS maakt grote “asielbocht”’ (BDW 1258, blz. 2) kon ik een glimlach niet onderdrukken. Gek toch, hoe sommige politici radicaal van mening veranderen als de publieke opinie nog moeilijk genegeerd kan worden, als de druk van buitenaf te groot wordt. Na jarenlang een slecht beleid gevoerd te hebben moeten toegeven dat je het al die tijd bij het verkeerde eind had, het moet niet makkelijk zijn. Een vijftal jaar geleden, ik werkte toen als entry clearan­ ce officer op de visadienst van de Britse ambassade te Brussel, heb ik vruchteloos geprobeerd een ontmoeting met de heer Mayeur te beleggen. Ik was echt benieuwd naar de voorwaarden waaraan mensen moesten voldoen om OCMW-steun te krijgen. Dit was informatie die ik nodig had om mijn werk naar behoren te kunnen doen. Bij de toewijzing van een visum voor Groot-Brittannië is de geloofwaardigheid van de aanvrager, naast het hebben van een vast en voldoende groot inkomen, een van de belangrijkste vereisten. Ik kreeg dagelijks een tiental niet-EU-onderdanen over de vloer die in België waren aangekomen zonder papieren of wat dan ook, en die nu naar het Verenigd Koninkrijk wilden reizen. Deze mensen bleken opeens wel over de nodige documenten te beschikken en kregen een OCMW-uitkering. Geloof me vrij, het merendeel onder hen kwam uit ‘veilige’ landen. Anyway, die ontmoeting met Mayeur is er dus nooit gekomen, en nu wordt wel duidelijk waarom. Een jarenlang wanbeleid moeten proberen verantwoorden is natuurlijk geen eenvoudige opgave. Hoe zou de heer Mayeur de misbruiken die van het OCMW in Brussel gemaakt worden, kunnen uitleggen? Het heeft me wat moeite gekost, maar ik heb toch veel gelukzoekers kunnen verhinderen om het Kanaal over te steken. Persoonlijk zal Mayeur zich geen zorgen hoeven maken. Ondertussen wonen er, dankzij het gedrocht dat snel-Belgwet heet en dat er mede door de PS is gekomen, voldoende nieuwe Belgen in Brussel, zodat hij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 wel probleemloos herverkozen zal worden. Dat de doorsnee Belg on-

dertussen blijft verarmen, zal hem waarschijnlijk worst wezen. Stefan De Roo, LDD Brussel, Laken

Par respect et générosité Met enige verbazing heb ik de ‘scherpe’ stelling van de heer Hertmans vernomen tijdens het debat To belge or not to belge (BDW 1257, blz. 19): “Dat de zachte dwang van het exclusieve Vlaams-nationalisme de naturel van het eertijdse bilinguisme par respect et générosité onmogelijk maakt, heeft voor Hertmans iets dictatoriaals.” Men vraagt zich af waar de man het over heeft. Toch niet over de meertaligheid van de Vlamingen, want daarmee is het nog altijd prima gesteld, in tegenstelling tot de kennis van het Nederlands bij de anderstaligen in Brussel en in het zuiden van het land. De meerderheid van de Franstalige leerlingen in het secundair verkiest overigens het Engels boven het Nederlands als eerste vreemde taal. Ik weet ook niet waar de heer Hertmans zijn inkopen doet. In de rand rond Brussel lopen de middenstanders en handelszaken elkaar omver om hun klanten in het Frans en Engels te kunnen bedienen. Ik had beter gesproken over de Vlaamse middenstanders en handelszaken, want anderstalige handelaars in de rand hebben het soms moeilijk met het Nederlands. Dan zwijgen we nog over Brussel, waar je nooit eens in twee talen begroet wordt aan een kassa en waar men dikwijls geen Nederlands kent. Misschien is de heer Hertmans van oordeel dat Vlamingen altijd en overal Frans of Engels moeten spreken tegen een anderstalige: als loketbediende, als handelaar, als klant en als patiënt. Mag er ook verwacht worden dat de anderstalige enig bilinguis­ me par respect toont? De heer Hertmans heeft blijkbaar nog niet begrepen dat taalcontacten niet in het luchtledige plaatsvinden, maar evenzeer met machtsverhoudingen en rollenpatronen te maken hebben als andere menselijke betrekkingen. Waar is de tijd dat de vrouwen de afwas deden uit res­ pect et générosité, nietwaar? Rudi Coel, Overijse

Voetpaden Ik heb mijn voeten eens goed bestudeerd. Ze staan tamelijk effen, ze staan zeker niet scheef. Ben ik dan abnormaal? Als ik op de Brusselse voetpaden rondloop, krijg ik het op mijn zeventigjarige heupen. Letterlijk. Probeer eens in Brussel – en elders is het niet beter – vijftig meter ver op een horizontale ondergrond te stappen. Soms vind je nog zo’n voetpad, zo eentje met van die cementen tegels van 30 x 30 centimeter, dat er gelegd werd in de tijd dat de verkeersdeskundigen mensen waren zonder veel studie achter de rug, maar die wisten dat een mens best stapt op een horizontale ondergrond. Probeer deze dagen maar eens recht te blijven bij sneeuw, ijs en ijzel op de meeste van onze voetpaden: levensgevaarlijk. En hoe recenter het voetpad, hoe meer het afhelt naar de verkeersbaan. Want wie meent dat hedendaagse voetpaden er voor de voetgangers liggen, heeft het mis. Voetpaden liggen er in functie van de auto. Moet de auto niet vlot uit de garage kunnen rijden? De hellingsgraad dus nog wat groter. Moet de passagier niet probleemloos het portier kunnen opendoen? Ik heb me al vaak afgevraagd of die hooggeleerde ingenieurs en gepatenteerde verkeersdeskundigen soms wel te voet gaan. Of hebben ze aandelen in een kinesistenpraktijk of bij een orthopedist? Of zijn de hedendaagse beslissers vrouwen, die in hun genen het afschuren van de stoep nog meedragen? Frans Van Parijs, Herne

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

BDWOPINIE Laat maar komen door Danny Vileyn Ontslagnemend premier Yves Leterme (CD&V) stelt voor om de vijf miljoen euro winst van de wereldtentoonstelling in Sjanghai niet te verdelen onder de gewesten, maar ze te herinvesteren in het aantrekken van wereldevenementen. Een uitstekend idee. Toch vreemd hoe de respons uitbleef. Natuurlijk is vijf miljoen euro een peulenschil. Maar als je het bedrag verdeelt onder de federale overheid en de drie gewesten, dan zijn de bedragen al helemaal de moeite niet meer. En bovendien kan het aantrekken van wereldevenementen een aanleiding zijn voor samenwerking tussen de gewesten en de federale overheid. Of is dat in tijden van communautaire en andere impasses ook al ondenkbaar? Leterme deed zijn uitspraken op het Attractiveness symposium van Brussels Metropolitan, een instrument om Brussel als grootstedelijk en internationaal centrum beter in de verf te zetten en meer banen te creëren. Toen de federale (VBO) en drie regionale werkgeversfederaties (Beci, Voka en UWE) twee jaar geleden Brussels Metropolitan boven de doopvont hielden, was er scepsis alom. In de Vlaams-Brabantse centrumsteden leeft de overtuiging dat er met die Brusselaars geen land te bezeilen valt. En de Brusselse politici zijn er altijd als de kippen bij om Vlaamse belangstelling als ongeoorloofde inmenging weg te wuiven. Maar twee jaar later staat Brussels Metropolitan er nog. Zoals Emmanuel van Innis, de voorzitter van Brussels Metropolitan, het uitdrukte: niemand is gebaat bij een centrale regio die haar troeven onbenut laat of kwijtspeelt. Zo eenvoudig is het voor de werkgevers, zo eenvoudig zou het ook voor de politici kunnen zijn – en moeten zijn. Het valt niet te ontkennen dat de welvaart in Vlaams- en WaalsBrabant in grote mate te danken is aan de internationale functie van Brussel. Maar dat mag geen reden zijn om te klagen en te zagen. Laat de Vlaams- en Waals-Brabanders die hier hun kost verdienen (en er ook voor werken; dat wordt in Brussel nogal eens vergeten), hier ook geld uitgeven. Laat de grootstedelingen ophouden met neerkijken op het volk uit de rand. En laat Brussel eindelijk zijn troeven uitspelen. Het goede nieuws is dat Brussel in vergelijking met vijftien andere metropolen de economische crisis goed doorstaan heeft. Dat zegt het Zwitserse onderzoeksbureau BAK Basel Economics, dat in opdracht van Brussels Metropolitan de sterke en zwakken kanten van Brussel onderzocht. Toch waarschuwt BAK dat de hoofdstad niet op haar lauweren mag rusten. Het grote aantal werkzoekenden en lage inkomens en een zwakke score voor veiligheid stralen negatief af op Brussel. Sterke punten zijn het hoger onderwijs, cultuur en gezondheidszorg. Maar: cultuur, vrije tijd en gezondheid worden veel te weinig economisch vertaald. Laat de hoofdstad daarom gretig ingaan op elk voorstel tot samenwerking. Ook als het idee van de federale regering komt. Ook als het over bescheiden investeringen gaat.

EVA HILHORST


BDW 1259 PAGINA 18 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Kunstberg wil het gestroomlijnder BRUSSEL – Wie of wat is de Kunstberg? Met een nieuw logo, een gidsje met plattegrond, een website en weldra uniforme markeringen wil de Kunstberg zich profileren.

DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK

© MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN

Vorige week kwamen dertien fede­ rale, regionale, stedelijke en private (cultuur)instellingen en bedrijven, samen met twee kerken en een niet in de wijk gelegen museum, naar buiten onder een nieuwe vlag. Het gaat om de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, het Magritte Museum, het Paleis van Karel van Lotharingen, de Protestantse Kapel, de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksarchief, het con­ grescentrum Square, Cinematek, het Paleis voor Schone Kunsten (Bozar), het Muziekinstrumentenmuseum, de toeristische dienst BIP, de archeo­ logische site van de Koudenberg, het BELvue Museum, de kerk van SintJakob op de Koudenberg en het ING Cultuurcentrum. Dat zijn er vijftien in een straal van honderd meter, en verder het Museum van de Nationale Bank van België, naast de kathedraal. De vzw Mont des Arts/Kunstberg probeert al lang de neuzen van die instellingen in één richting te krijgen. Toch blijft naar communicatie elke in­ stelling eerst en vooral promotie voor zichzelf voeren. Wat de vzw Kunst­ berg dan wel kan doen? De museawijk als één ‘belevingsplek’ promoten – de boomstronkbanken van voorbije zo­ mer zorgden al voor een verbindings­ lijn. Die was er ook met de designban­ ken van Xavier Lust, maar de graffiti erop zorgden voor een smet op het bla­ zoen. Er is ook een nieuwe website: www.kunstberg.com (www.montdesarts.com). Een beetje onhandig, om­ dat er al www.kunstberg.be is, een commerciële site die in twintig talen doorverwijst naar andere sites over (onder meer) de Kunstberg. Voor de toekomst werkt de vzw Kunstberg aan een gelijklopende markering voor iedereen, vertrekkend van het nieuwe logo. Voorlopig leest het MK-embleem vrij cryptisch. Voor het lange Mont des Arts/Kunstberg was beter met een tweetalige combinatie gewerkt (zoals Bozar). MonKu, misschien? Iedereen zou dat gezien willen hebben. JMB

VADROUILLE

Oog in oog met een vos. “Dieren zijn als mensen: ze verplaatsen zich graag.”

Museum > BiodiverCity, nieuwe galerij bij Natuurwetenschappen

Corridor naar een levende stad

ADVERTENTIE

Handicap & informatie Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor personen met een handicap

 02/463.58.58 alle werkdagen van 9 tot 12u30 uitgezonderd donderdag van 14 tot 17u.

Bezoeken enkel op afspraak Informatie@handicap-ambulant.be

BRUSSEL – Nu het woord biodiversiteit eindelijk bekt, na een jaar vol activiteiten in het internationaal Jaar van de Biodiversiteit, is het tijd voor een mutant. BiodiverCity is de nieuwe, permanente galerij van het Museum voor Natuurwetenschappen. Over biodiversiteit in de stad dus, die je kunt gaan bekijken en zelfs ‘op het spel zetten’.

B

iodiverCity is het verlengstuk van de vele initiatieven van het museum rond biodiversiteit, zoals de 366 tips voor de biodiversiteit, het gesmaakte bijenfeest, of de lancering van www.species.be, een online refe­ rentie voor de naamgeving en het vóórkomen van dier- en plantensoorten in België. Kli­ maattops kunnen ver van je bed zijn, maar ook op je eigen vierkante meter kun je helpen om

van 2011 niet het Jaar van de Eenheidsworst te maken.

Laten leven Nee, je bent niet in de verkeerde zaal terecht­ gekomen als je eerst meer steen dan natuur te zien krijgt. De schoorstenen zijn wel degelijk rustplaatsen en uitkijkposten voor de vogels. “Eerst kun je als bezoeker de natuur in de stad

observeren,” zegt museologe Sophie Boitsios. “We hebben de stadsnatuur in een aantal ‘wijken’ onderverdeeld. Van dak tot stoep laat zien dat er heel wat leven schuilt in spleten en gaten. Valken, spreeuwen, sperwers en natuurlijk de duiven. We laten ook de bodem van dichtbij zien, met een mijt of gespikkelde duizendpoot waar je geen loep voor nodig hebt. Zelfs ónder de straat zit leven, sommige


Sint-Lambrechts-Woluwe maakt zich op voor een topmatch: volgende woensdag komt derdeklasser White Star Woluwe in de Beker van België uit tegen het grote AA Gent. Interview met voorzitter Michel Farin, en portret van White Starhuisfotograaf Ronald Devaux. LEES MEER OP PAGINA 26

ZAZIE NAAR HET KINDERMUSEUM Voor de allerlaatste keer bezoekt Zazie een klein, maar fijn Brussels museum(pje). Dit keer: het Kindermuseum in Elsene, met zijn nieuwe tentoonstelling 1001 lichtpuntjes. Een groepje Zazie-lezers uit Sint-Agatha-Ber­ chem is dolenthousiast... LEES MEER OP PAGINA 28-29

© MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN

micro-organismen scheiden antibiotica af die wortels en zaden beschermen. Maar ook het voor de stad heel typische braakland is een toevluchtsoord voor dieren. En na ongeveer zeventig jaar is er een heel nieuw ecosysteem waar plant en dier mooi in evenwicht zijn, ge­ woon door de natuur haar gang te laten gaan.”

© UITGEVERIJ LANNOO

Stunten in de Beker van België

© SASKIA VANDERSTICHELE

© MARC GYSENS

BDW 1259 PAGINA 19 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Natuur is netwerken “Dieren zijn niet anders dan mensen, ze ver­ plaatsen zich graag,” zegt Boitsios. “Maar door onze ingrepen in de stad geraken de bewoners van groene ruimten dikwijls geïso­ leerd. Zo kunnen egels of vossen niet meer tot bij hun soortgenoten en sterven ze plaat­ selijk uit. Daarom zijn de Brusselse groene en blauwe netwerken zo belangrijk, want daar­ door kunnen dieren zich op een veilige manier verplaatsen. Spoorwegbermen kunnen zulke ecologische corridors zijn.” Hierover is een leuk filmpje te zien waarbij een

Brusselse biodiversiteit te boek

Zal ik een nestkastje timmeren? En wat zijn de gevolgen van mijn beslissing om een werf ongemoeid te laten?

kind zijn ouders door de stadsjungle loodst. Daarbij moeten ze zich als dieren verplaatsen en kan een parkeerplaats zonder groen of een betonnen weg zonder veilige oversteekplaats het einde betekenen. Ook in de stadstuin is alles met alles verbon­ den, want de ene soort is schuilplaats, steun of voedselbron voor de andere, en in het museum zie je dat letterlijk. Op computerschermen kun je je buur overtroeven in het creëren van biodi­ versiteit bij de inrichting van je tuin. Zo levert de keuze van de vlinderstruik geen positieve punten op: hoewel die vlinders lokt, biedt deze – overigens behoorlijk invasieve – plant geen voedsel voor de rupsen. Door het planten van wilde liguster, gastheer van de ligusterpijl­ staart, kun je wel scoren!

Centraal in de gloednieuwe galerij: maquette ‘De stad op haar kop’.

Gelobde stad Zal ik een nestkastje timmeren? Of: wat zijn de gevolgen van mijn beslissing om een werf ongemoeid te laten? BiodiverCity noemt zich een ‘stedelijk avontuur voor heel het gezin en voor groepen, vanaf 8 jaar’. Aan speeltafels kun je zelf de rol van stads­ bewoner, stadsontwikkelaar of politicus in­ vullen en kijken wat de gevolgen zijn van je doen én van je laten, nu of over 25 jaar. In een centrale zone is de stad op haar kop gezet en

zijn de muizen, vogels en eenden eruit geval­ len. “Kijk, de vos zet het op een lopen als je nadert,” zegt Boitsios. “Bewegingsdetectoren. Normaal gezien zou hij na een tijdje moeten terugkomen, net als in het echt.” In de hoeken van deze feeërieke doe-zaal kun je kijken naar oplossingen om natuur en stad met elkaar te verzoenen. Gevelbegroeiing kan je gevel tegen uv-stralen en hevige regen be­ schermen, en het is meteen ook een groene

corridor voor de diertjes. Een schaalmodel van de Doornikse ecowijk Le Pic au Vent en varia­ ties op de stadsmoestuin – waarom niet op je balkonnetje? – doen dromen. En in de ‘ge­ lobde stad’ heeft de stad een bloemenpatroon, waardoor de natuur tot diep in het centrum kan doordringen. An Devroe Meer op www.natuurwetenschappen.be

Wie het pas verschenen Brussel, groene stad, stad vol natuur opent, staat oog in oog met een blauwe waterjuffer. “Heb jij een waterplantje in je tuin, waar ik mijn eitjes kan afzetten?” lijkt ze wel te vragen. Biodiversiteit en Brussel: het is verrassend genoeg geen dun boekje gewor­ den. De lijst van natuurplekjes die Herman Dierickx hier bij elkaar brengt, is niet gering. Bosjes die aansluiten bij het Brabantse heuvelland in het zuidoosten, landelijke gebieden ten westen van de Zenne die overgaan in het Pajottenland, vochtige gebieden bij het ka­ naal, de Zenne en de Woluwe, of de Brusselse parken die zich dikwijls in oude valleigebieden bevinden. Brussel laat Dierickx niet meer los: “Ik wil nu werk maken van meer biodiversiteit in de vele tuinen en op bedrijfs­ terreinen. De grootste uitdaging in Brussel zal zijn om de op stapel staande projecten rond biodiversiteit ook te realiseren, want de financiën zijn eerder krap.” Op de bijgevoegde kaart staat de Groene Wandeling wel mooi, maar hebben de dieren er ook wat aan? Dierickx: “Wees er maar zeker van dat die corri­ dors werken. Het blauw-groene lint van de opengelegde Woluwe heeft er al voor gezorgd dat vele soorten zich hebben verspreid over de vallei, zoals de ijsvogel, vleermuizen en weidebeekjuf­ fers.” AD


BDW 1259 PAGINA 20 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Muziek > Huwelijk tussen Indiase mystiek en oude christelijke muziek

In trance in de abdij © WWW.SITARPLAYER.BE

BRUSSEL – En-Trance is het nieuwe project van de Brusselse sitarmeester Bert Cornelis: hij combineert mystieke Indiase muziek en oude christelijke sacrale muziek. “In India gingen ze ver in de spirituele trance, maar dat verschilt echt niet zoveel van wat er hier in abdijen en kerken gebeurde.” En-Trance slaat zowel op ‘in trance zijn’ (in het Frans) als ‘binnenkomen’ (in het Engels), een woordspeling die de essentie van het project weergeeft. “In trance treden is als binnenkomen in een andere wereld. Je vergeet waar en wie je bent,” zegt Bert Cornelis. “In veel culturen worden trance-rituelen gebruikt om dichter bij god te komen, om los te raken van het stoffelijke leven.” Aan de basis van En-Trance ligt de ontmoeting tussen Cornelis en zangeres Deborah Ollevier, die zich specialiseerde in de gregoriaanse zangen die ze van haar grootvader leerde. De twee Brusselaars ontmoetten elkaar in India, waar Ollevier twee jaar lang intensief dhrupad (de oudste vorm van Indiase klassieke muziek) studeerde terwijl ze inwoonde bij de vermaarde Gundecha Brothers in Pune. “Terug in België zijn we gaan samenspelen. Deborah kent de westerse religieuze muziek goed, en al spelend hebben we ontdekt dat de atmosfeer van de oude abdijzangen dicht bij dhrupad ligt. In de show brengen we zo’n abdijlied. Een heel

verleden. Daarom ben ik er niet vies van om die religieuze muziek te integreren in mijn muziek,” zegt Cornelis, die na zes jaar universitaire studie in de Indiase klassieke muziek in januari zijn eindexamen doet. Voor dit project haalde Cornelis er ook de Franse celliste Julie Mondor, de Armeense doudouk-meester Vardan Hovanissian en de Braziliaanse udu-virtuoos Renato Martins bij. “Julie is gespecialiseerd in barokmuziek, maar ze studeert ook al tien jaar intensief dhrupad en ze staat open voor hedendaags klassiek. Vardan brengt je met zijn doudouk in hogere sferen, heel rustgevend,” zegt Cornelis, die instaat voor concept, composities en artistieke leiding. “Daarnaast was ik op zoek naar een andere vorm van percussie dan de tabla. Het is niet makkelijk om percussie te vinden die bij de sitar past; met een drum zou je de sitar heel hard moeten versterken. Gelukkig is er dan Renato’s udu, een kleipot die heel zacht klinkt.” Benjamin Tollet

Bert Cornelis op de sitar: “Ik ben niet vies van een stukje oude sacrale muziek.”

eenvoudige tekst, twee zinnen die de hele tijd herhaald werden bij zonsondergang. In India lijkt het evidenter om een toestand van trance te bereiken, maar in feite gebeurde in de abdijen en kerken hier net hetzelfde. Bij ons is

dat verloren gegaan. Veel mensen minachten onze Kerk – en je zou voor minder. De wantoestanden in de Kerk, wat de paus zegt: afschrikwekkend. Maar dat wil nog niet zeggen dat er niets van waarde zit in ons kerkelijke

En-Trance op vrijdag 17 december bij Muziekpublique in Théâtre Molière, Naamsepoortgalerij, Bolwerksquare 3, 1050 Elsene. Kaartjes kosten 7/10/12 euro (cultuurwaardebon welkom). Meer op www.muziekpublique.be en www.sitarplayer.be

ADVERTENTIE

Centra Morele Dienstverlening Het Centrum Morele Dienstverlening (CMD) is het lokale contactpunt van de vrijzinnige gemeenschap. Iedereen kan er terecht voor morele hulp, vrijzinnige plechtigheden, informatie en vormingen rond vrijzinnige waarden. Het CMD wil de draaischijf zijn voor de lokale Brusselse vrijzinnige organisaties en alle andere geïnteresseerden. Onze dienstverlening is kosteloos.

Op 19 december organiseren we een grootschalige inzamelactie. We willen de daklozen letterlijk en figuurlijk warmte bieden in de extreme kou en hopen dan ook massaal op jullie steun! Wat kunnen ze gebruiken? Voeding (droge voeding, melkpoeder voor baby’s, blikvoeding,…) warme kleding, dekens, slaapzakken, verzorgingsproducten (tandpasta, zeep, wasmiddel, babydoekjes, shampoo,...)

Wie spullen wil brengen, kan dit voor 19 december doen in één van de Centra Morele Dienstverlening in Jette, Jetse laan 362, 1090 Jette of in Brussel, Stalingradlaan 18-20, 1000 Brussel of op 19 december vanaf 15u in de ondergrondse gang van het Centraal Station Brussel. Een initiatief van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw

www.unievrijzinnigeverenigingen.be

Centra Morele Dienstverlening Brussel-Jette

Stalingradlaan 18-20, 1000 Brussel [Premetrostation Anneessens] tel. 02 242 36 02 E-mail: cmd.brussel@uvv.be

Jetse laan 362, 1090 Jette [Bus 14 halte Legrelle] tel. 02 513 16 33 E-mail: cmd.jette@uvv.be


BDW 1259 PAGINA 21 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

© HARRY GOOSSENS

TELEX VADROUILLE KLEINE KLASSIEKERS BRUSSEL – Ruim honderd designmeubels en vintage speeltuig voor kinderen staan tentoon bij het veilinghuis Pierre Bergé & Associés (Grote Zavel 40). De verzameling wordt donderdag 16 december om 16 uur geveild, meteen de eerste nationale veiling in haar soort. Kleurrijke lessenaars, een bureautje van Jean Prouvé, of kinderstoelen uit de jaren 1950 tot 1960 van Wabbes, Vedel en Jacobsen staan er

naast bedlampjes, schommelpaarden, kapstokken en poppen. Naast vintage meubilair gaat ook hedendaags design onder de hamer, zoals enkele lolly-achtige kapstokken ‘Lock kids’ (2010) van Sylvain Willenz. Doorgaans is het tentoongestelde kinderdesign zeldzaam doordat dat de kleine gebruiker er vaak nogal ‘enthou­siast’ mee omspringt. Online cataloJMB gus op www.pba-auctions.com.

VROEGER EN NU Lambik, lambiek: wie wil er nu niet genoemd worden naar het oerbier van spontane gisting?

En we noemen hem... Lambik Praat

Onze vraag van de week is de volgende: mocht u in verwachting zijn van een zoon, zou u het dan eventueel in overweging nemen om hem Lambik te noemen? We overvallen u daar nu wat mee, maar denk er eens in alle ernst over na. Lambik is op zich een sympathieke naam en het is zonde dat die niet meer wordt benut. Lambik bekt goed, klinkt volks, en heeft onmiskenbaar een authentieke Vlaamse signatuur. Natuurlijk, het valt niet mee om abstractie te maken van de stripfiguur, maar misschien hoeft zelfs dat niet helemaal. Zodra er hier en daar een paar bekende Lambikken opduiken die toffe, maar ook normale peren blijken te zijn, verdwijnt de associatie met de onbeholpen zesharige wel naar de achtergrond. Bovendien is Lambik-de-stripfiguur een goede mens, en zijn zijn schlemielige en arrogante trekken secundair. Samen met dat onderonsje met de fascisten is het misschien wel een van de missers van Willy Vandersteen geweest, dat hij de dommige kant van Lambik zo eenzijdig in de verf gezet heeft. Dat was trouwens anders in de zogenaamde ‘Blauwe reeks’, die Vandersteen voor het weekblad Kuifje tekende. Daarin is Lambik duidelijk ‘anders’, en blijkt de man met de goedige hangwangetjes en de bezorgde rimpels op zijn voorhoofd zich zijn heldhaftigheid niet te hebben ingebeeld. En dan is er nog het belangrijkste argument voor de herwaardering van Lambik als eigennaam: hij verwijst natuurlijk rechtstreeks naar het oerbier van spontane gisting, de lambi(e)k. Wie wil er nu niet genoemd zijn naar het goedje dat ontstond toen iemand voor de eerste keer gerst, tarwe, water en hop samengooide en (onbewust) de wilde gistbacteriën van de Zennevallei hun werk liet doen? Aan dat alles moesten wij denken toen we zaterdag op de derde Dag van de Lambik naar het gehucht Eizeringen in Lennik reden, naar In de Verzekering tegen de Grote Dorst – tevens het Huis van de Geuze en het ‘Strafste Café van Vlaanderen en Brussel’ van 2009. We deden dat om de zeldzame gelegenheid te baat te nemen om jonge, oude en kriekenlambik van onder andere Boon, Cantillon, Girardin

achteraf

en Oud Beersel te drinken. Het verblijf in de oude herberg waar de hop aan het plafond hangt te drogen (en waar u overigens elke zondagochtend terechtkunt), sterkte ons in de overtuiging dat Lambik een superieur alternatief zou zijn voor Bo, Seppe of Keanu. Hoe lokaler de naam, hoe universeler overigens. Eerder op de week waren wij al op het Winter Warmer Beer Festival op het Luxemburgplein, een soort proefeditie van wat een jaarlijks internationaal bierfestival zou kunnen/moeten worden. In de internationale cafés Fat Boy’s, O’Farrell’s, The Grapevine en Ralph’s Bar werden voor de gelegenheid ook Belgische speciaalbieren van het vat getapt, met namen als Barbãr Winterbok en Dupont, of de kerstbieren van Affligem, Enghien of Saint-Feuillien. Organisator was UpFront, een stelletje Britten en Ieren met standplaats in Brussel en een gezonde interesse voor het goede leven en de Belgische bieren. Ze kregen behoorlijk wat volk op de been, al is dat er op een donderdag- en vrijdagavond meestal wel op het Luxemburgplein. Maar dat het potentieel van brouwvaten en barkrukken als toeristische trekpleister nog altijd onderbenut blijft, hoefde al lang niet meer bewezen te worden. In O’Farrell’s stootten we nog op drie in Brussel wonende Brazilianen. Zij voerden promotie voor een kaartspel over Belgische bieren. Het gaat om een variant op de ons bekende kwartetspellen, maar dan met Belgische bieren in plaats van auto’s, vliegtuigen, wilde dieren of superhelden. Van elk bier worden een aantal eigenschappen (moutigheid, fruitigheid, bitterheid, hop­ aroma en geroosterd aroma) en kwaliteiten (uitzicht, globaal aroma, smaak, afdronk, balans) gequoteerd, en die cijfers spelen de deelnemers dan tegen elkaar uit. Naar verluidt (nog niet gedubbelcheckt) zijn de Brazilianen in Brazilië elkaar al druk aan het overtroeven met namen als Brigand, Gouden Carolus en Wittekerke. Michaël Bellon www.dorst.be, www.dagvandelambik.be, www.hetstrafstecafe.be, www.huisvandegeuze.be, www.upfront-live.com/gg, www.beercapital.be, www.beercards.be

BRUSSEL – Boeken over actuele foto’s die zich spiegelen aan oude foto’s, vanuit (ongeveer) dezelfde hoek genomen, zijn er wel meer. Nu is er ook een fotoboek over Brusselse plekjes die in een ver verleden door kunstenaars werden geschilderd. In Bruxelles vue par les peintres (uitg. Racine, 192 blz., 24,95 euro) van gids Fabien De Roose komen zeventig schilderijen aan bod. Het is werk van groot tot miskend ta-

lent als David Teniers de Jonge, Paul Delvaux, Georges Lemmen, John Coney, Fernand Toussaint en René Vandesande. Naast elk schilderij met een monument, park, plein,... wordt telkens een hedendaagse foto geplaatst. De duo’s van schilderijen en foto’s staan gegroepeerd in zes wandelcircuits. Daardoor kunt u met de gids in de hand op wandel langs de Brusselse landschapskunst van toen. JMB

TWEE DAGEN VOGELHÄNDLER BRUSSEL – Het BOT brengt in het Kaaitheater (17 en 18 december) Der Vogelhändler van Carl Zeller. In deze komedie, over de verliefde dorpspostbode Christel en de reizende vogelhandelaar Adam, overwint, na misverstan-

den en intriges, de romantiek. Solisten, koor en orkest brengen meeslepers als ‘Sing nur, sing, Nachtigall’ en ‘Schenkt man sich Rosen in Tirol’, tweetalig boventiteld. Meer op JMB 02-201.11.90.

ADVERTENTIE

UITZONDERLIJK OPEN OP ZONDAG 19 DECEMBER


BDW 1259 PAGINA 22 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

FOTO’S KIESELBACH

Vlnr.: Róbert Berény, ‘Vrouw met een glas’, 1905; Sándor Ziffer, ‘Het Barossplein’, 1908; Ödön Márffy, ‘Jongen en meisje op een groene bank’; Vilmos Perlrott-Csaba, ‘Badende jongens’, ca. 1911; József Rippl-Rónai, ‘Stilleven met sinaasappelen’, ca. 1910; Béla Iványi Grünwald, ‘Naakt met papegaai’, ca. 1909.

Schilderkunst > Tentoonstelling Hongaars geweld in Brussels stadhuis

De fauvisten die het niet wisten BRUSSEL – Zelf hebben ze zich nooit als fauvisten ‘geout’, en een hechte groep vormden ze al evenmin. Vandaag hangen een vijftigtal werken van Hongaarse fauvisten in het Brusselse stadhuis. Een Hongaars verhaal met Parijse invloeden, maar ook met een snuifje Brugge en Zeebrugge.

T

ien jaar geleden liep er in het Brusselse stadhuis al een tentoonstelling met werk van de vermaarde Hongaarse kunstenaar József Rippl-Rónai. Ter gelegenheid van het Hongaarse EU-voorzitterschap tijdens de eerste jaarhelft van 2011 krijgt Rippl-Rónai nu het gezelschap van Róbert Berény, Béla Czóbel, Valéria Dénes, Sándor Galimberti, Vilmos Perlrott-Csaba, Lajos Tihanyi, Sándor Ziffer, Tibor Boromisza, Ödön Márffy, Vilmos Huszár en Béla Iványi Grünwald. Het zijn geen namen die bij het grote publiek bekend zijn, maar het verblijf in België van onder meer Márffy en Czóbel laat de curatoren van de tentoonstelling vermoeden dat er nog heel wat verloren gewaande schilderijen of kunstwerken in België te vinden moeten zijn. Curator Gergely Barki: “Het is best mogelijk dat sommige van onze kunstenaars hun doeken ter plaatse (in Brugge en Zeebrugge, DV) ruilden voor kost en onderdak – een praktijk die in Parijs schering en inslag was.” Tot nog toe focusten kunsthistorici vooral op het verblijf van de Hongaarse fauvisten in Pa-

rijs en de grootste Midden-Europese kunstenaarskolonie in Nagybánya in het oosten van Hongarije, nu Baia Mare in Roemenië, waar ze niet met de naam Fauvisten werden aangeduid, maar met Neos, voor neo-impressionisten. Nu is er ook aandacht voor de driehoek Hongarije–Parijs–Brugge/Zeebrugge. Het is de eerste keer dat in België een groot aantal Hongaarse fauvisten of voorlopers te zien zijn. De naam Fauvisten als collectief werd voor het eerst gebruikt in 2008 in Frankrijk, onder andere ter gelegenheid van een grote tentoonstelling in het Noord-Franse Le Cateau-Cambrésis, de geboorteplaats van de grote fauvist Henri Matisse. Matisse begon in Parijs met zijn eigen academie in 1908. Hij mocht Vilmos Perlrott-Csaba en Géza Bornemisza tot zijn leerlingen rekenen. De bekende kunstcriticus Louis Vauxcelles bedacht Béla Czóbel met het koosnaampje Fauve inculte (‘onontwikkelde Fauve’), en Róbert Berény noemde hij apprenti Fauve (‘leerling-Fauve’). Al verbleven ze in de Franse hoofdstad, toch hebben de meeste Hongaarse fauvistische

werken geen Parijs, maar een Hongaars decor. Het bestaan van kunstenaarskolonies was hier zeker niet vreemd aan.

Gertrude Stein De Hongaarse kunstenaars die in het eerste decennium van de twintigste eeuw naar Parijs afzakten, werden sterker beïnvloed door

Curator Gergely Barki:

“Het is best mogelijk dat onze schilders sommige van hun doeken ter plaatse ruilden voor kost en inwoning – een praktijk die in Parijs schering en inslag was” kleine galerieën dan door academische studies. Ze frequenteerden ook de zaterdagse literair-artistieke salons van Gertrude Stein.

Die extraverte cultfiguur, schrijfster en verzamelaarster onderhield tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw contacten met vooraanstaande kunstenaars als Matisse en Picasso. Belangrijk: al in 1906 werd Béla Czóbel voor het eerst in dezelfde zaal getoond als de Parijse Fauves. Net als de Parijse voorbeelden Matisse, Vlaminck en Braque werkten de Hongaren met grote vlakken met onvermengde, felle kleuren. Dat is ook duidelijk in het Brusselse stadhuis te zien, waar nu een selectie uit Hongaarse musea en privécollecties hangt. Toch is de tentoonstelling heel eclectisch. Het kleurenpalet is heel uiteenlopend, net als de thematiek. Er zijn stillevens, landelijke landschappen en stadsgezichten – het Minne­water in Brugge bijvoorbeeld. Maar ook: veel naakt. Een verrassende, niet te missen tentoonstelling. Danny Vileyn Dialoog onder Fauves – Hungarian Fauvism (1904-1914) loopt nog tot en met 20 maart 2011 in het stadhuis van Brussel, elke dag van 10.30 tot 18 uur (gesloten op maandag en feestdagen, en op 24 en op 31 december). Kaartjes kosten 6 euro, senioren betalen 4,50 euro en studenten 2,50 euro. Min-15-jarigen mogen gratis binnen. De catalogus kost 25 euro


BDW 1259 PAGINA 23 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Tentoonstelling > Wildsmuk bij Design Vlaanderen

BRUSSEL – De biënnale Bijoux sauvage is na twintig jaar terechtgekomen bij Design Vlaanderen Galerie en heet nu Wildsmuk. Het is een grensverleggende collectie juwelen-kunstobjecten. Onbegrensd  kunnen  scheppen,  droomt  elke  kunstenaar  daar  niet  van?  Geen  materiaalbeperkingen,  geen  maten,  geen  budgetlimieten.  Het  leidt  tot  avant-gardistische  (vaak  excentrieke)  sieraden  met  karakter. In  het  project  Wildsmuk,  te  zien  bij  Design  Vlaanderen  Galerie,  hebben 31 juweelontwerpers hun beste  beentje  voorgezet.  Peter  Vermandere  met  zijn  pronkerige   gele  haai,   Julien  Walraedt  met  ruggengraatwervels  vervormd  tot  een  hanger,  en  Tine  Vindevogel  met  haar  oesterachtige  ring  ‘ Baas  in  eigen  bos’    ( foto’s). Veel namen waren al eerder  te gast op de biënnale  Bijoux sauvage, gesticht door Claude en Fabienne  Wesel  en  Bernard  François.  Parijzenaars  en  gefortuneerde  verzamelaars  van  moderne  juwelen  zakken  ervoor  naar  Brussel  af,  maar  ook  u  mag er gaan dromen. In  de  kelder  van  de  galerie  komen  de  prijsbeesten  van  vorige  edities  van   Bijoux sauvage  met  unieke  stukken aan bod. Siegfried De Buck  met  een  halssnoer  vol  gastoevoeronderdelen.  Alain  Roggeman  met  een hanger in de vorm van een Chris-

© NICK TRACHET

Schitteren met liefdesmosselen tuskruis met kleine autobanden. En  verder  Daniel  von  Weinberger  met  een enorme ketting vol kleurige kralen,  kant  en  roze  biggetjes,  of  Bernard  François  met  zijn  vervaarlijk  ogende snijmes-dinosaurus. Op  de  gelijkvloerse  etage  worden  die  stijl  en  sfeer  doorgetrokken.  Hier  wandel  je  tussen  een  bamboebos  met  hoge  tubes  uit  plexiglas.  Ze  beveiligen  elk  één  prachtig  stuk,  dat  dan  alle  aandacht  krijgt.  Het  voordeel  van  die  presentatie  is  dat  je  het  juweel  langs  alle  zijden  kunt  bekijken.  Vaak  is  de  achterkant even onthullend en verrassend    e  ‘vrouwelijke’  als  de  f  ront sight.  D stukken  van  Delphine  Joly  vallen  meteen  op  door  hun  verfi jnde  ambacht en originaliteit. Voor ‘La faim  et  les  moyens’   (foto)  heeft  ze  een  portemonneetasje  in  de  vorm  van  een stoffen poppetje met openklappend buikje gemaakt. Te gek, zeker  als je 2.450 euro op de prijslijst ziet  staan.  Maar  laat  u  hierdoor  niet  afl eiden.  Design  Vlaanderen  geeft  nog  een  gratis  boekje   Op schattenjacht mee, met een selectie juweelgalerieën in Brussel en Vlaanderen. Jean-Marie Binst Wildsmuk tot en met 31 december (behalve op kerst- en tweede kerstdag) in de Kanselarijstraat 19, 1000 Brussel. Meer op www.designvlaanderen.be © DESIGN VLAANDEREN

(Vlnr., van boven naar onder:) Delphine Joly, ‘La faim et les moyens’; Jorge Manilla, ‘How can I tell you...’; Elke Peeters, ‘Moules d’amour’; Claude Renard, ‘Coiffe’; Peter Vermandere, ‘Yellow jaw’; Julien Walraedt, ‘No comment’; Tine Vindevogel, ‘Baas in eigen bos’.

al voor in Engelse kookboeken van het begin van de  achttiende eeuw. En toen was tomaat nog helemaal  niet populair in Europa, zelfs niet in Italië! De vroege ketchups, en later ook die in de Amerikaanse kolonies, waren gemaakt van groene okkernoten en/of  paddenstoelen, nog vroeger van ansjovis. Men vermoedde al dat het woord van de ontdekkingsreizen  naar Engeland was meegebracht. De  Amerikaanse  linguïst  Dan  Jurafsky  legt  op  zijn  blog   T he language of food  de  oorsprong  van  het  woord  in  de  Hokkien-taal  van  de  stad  Zhangzhou  in  de  provincie  Fujian  (China).  Het  betekende  daar  ‘vissaus’  en  werd  ongeveer  als   ketsjiap  uitgesproken.  (Ter  zijde:  een  Amerikaan  vroeg  mij  ooit  hoe  hij het Brusselse woord  ketje moest uitspreken. Ik  antwoordde:  “Like ketchup, but without the –p-.”) Vissaus is een van de oudste exportcondimenten.  De  Romeinen  maakten  al  eeuwen  voor  onze tijdrekening een saus door visingewanden en kleine ansjovis te laten fermenteren  op dakpannen en in amforen. In plaatsen  als Tongeren en York is van die mediterrane vissaus teruggevonden. Ze deden  de saus ongeveer overal op, zoals wij  vandaag...  ketchup.  Ook  in  China  deed men dat al duizenden jaren geleden, op een bijna identieke manier.  De geur van die saus deed iedereen verbleken, maar het was goede business. Later  ging men zulke sausen maken op basis van soja.  De mannen van Fujian waren grote zeevaarders en  exporteerden  Chinese  producten  over  heel  Azië.  BRUSSEL EN DE WERELD Waar ze kwamen, zetten ze hun ketjiap af, of die nu  CULINAIR ONTDEKT van het een of het ander was gemaakt. En de naam  bleef  hangen,  op  den  duur  gewoon  met  de  betekenis ‘saus’. Jurafsky mijmert over deze eerste globale  handel, die toen gedomineerd werd door de Chinezen,  en  hoe  Europa  (nu  Amerika)  pas  eeuwen  later  het  industrieel  niveau  kreeg  om  te  gaan  concurreren. Ketchup  gaat  nu  vanuit  Amerika  naar  Azië,  desnoods  vermomd  als  ontwikkelingshulp.  Op  de  Laten we het in aanloop naar de feesten nog website van Heinz promoot actrice Lucy Liu Heinzeven over eenvoudiger dingen hebben. Ketchup, producten in de bestrijding van bloedarmoede. Het  bijvoorbeeld. Een icoon in het land van de condigaat niet meteen om  tomato ketchup, maar toch. De  cirkel is rond. menten. Veel  foodies hebben een moeilijke relatie tot (tomaErgens in het begin van de jaren 1980 werd ik ge- ten)ketchup. We zijn ertegen. Er zit veel te veel suitroffen door een stukje reclame op de Nederlandse  ker  in  (24,1  procent,  alles  bijeen)  en  het  gaat  overtelevisie  (wij  hadden  nog  geen  tv-reclame,  toen).  heersen.  Maar  toch  heeft  bijna  iedereen  minstens  Een  jong  koppeltje  staat  te  schudden  met  een  fl es  van  het  rode  spul.  Een  stem,   off screen,  vraagt:  “Waarom  vinden  jullie  Heinz  Ketchup  lekkerder  dan  andere?”  Het  koppeltje  kijkt  naar  elkaar,  dan  weer  naar  de  camera  en  zegt  proestend  in  koor:  “Welke andere?” Ketchup is Heinz geworden, en omgekeerd. Ergens  in 1876 kwam mijnheer Heinz met dit sausje voor  de  dag.  Hij  claimde  dat  hij  toen  al  57  variëteiten  maakte,  en  dat  staat  nog  altijd  op  de  hals  van  de  fl es. Op de website van Heinz wordt er gezegd dat  het er eigenlijk toen al meer waren, maar dat hij 57  zo’n leuk getal vond. Vandaag zou 5.700 dichter bij  de werkelijkheid staan, zeggen ze nog. De website  (de  Amerikaanse)  vermeldt  ook  gretig  dat  er  jaar- nu  en  dan  een  fl es  in  huis.  Miljoenen  mensen  zijn  lijks  650  miljoen  fl essen  van  worden  verkocht,  in  opgegroeid met het spul en het wordt op verbazend  140  landen.  De  saus  loopt  uit  het  iconische  fl esje  veel  manieren  gebruikt.  Ik  ben  altijd  dankbaar  dat  met een snelheid van 0,045 kilometer per uur. Meer  er ketchup bij de hand is wanneer het enige broodmag niet. Om de saus er makkelijker uit te laten lo- beleg in de buurt bestaat uit plakken droge en zoute  pen, tikt u stevig op de 57 op de hals. Er staan nog  ‘ontvette schouder’ of wasachtige sneetjes fabriekskaas. Maar in de  seventies dachten alle kinderen bij  meer belangrijke feiten op die website. De  communicatie  van  het  bedrijf  draait  volledig  hun eerste bord  spaghetti al sugo dat er ook in Italië  rond  hoe  goed  tomaten  wel  zijn  voor  de  gezond- met de fl es werd geschud. Op studentenkamers zag  heid.  Zo  lees  ik  dat  er  132  gram  tomaten  wordt  ik  hoe  ernstige  jonge  wetenschappers  hun  eerste  gebruikt  om  100  gram  Heinz-ketchup  te  maken.  exotische  keukenexperimenten  uitprobeerden  op  Geen wonder dat destijds president Ronald Reagan  reuzengarnalen.  Ze  werden  in  een  pan  gekaramelde ketchup als groente wou laten erkennen (toeval- liseerd  met  curry,  honing  en  ketchup.  Dat  was  nu  lig  zouden  daardoor  de  gratis  schoolmaaltijden  in  Chinees eten, zie! de  US  een  stuk  goedkoper  worden  voor  de  staat).  Ik  ben  er  zeker  van  dat  mijn  gewaardeerde  lezers  Het  idee  werd  niet  aanvaard  door  het  parlement.  nog meer verrassende toepassingen hebben voor dit  En  wie  gebruikt  er  nu  honderd  gram  ketchup  in  vloeibare tomatensnoep van de Yankees. Ik hoor ze  één maaltijd? Alhoewel, ik ken jongeren die het wel  graag van u. Ondertussen: smakelijk. zouden durven. Een andere vraag: waarom staat er  Tomato Ketchup  nick.trachet@bdw.be op de fl es? Alle ketchup wordt toch van tomaten gemaakt? Wel, vandaag misschien, maar ooit was dat  De hele reeks nalezen? anders. Het woord  ketchup ( katsup,  catsop,...) komt  www.brusselnieuws.be/trachet

Nick Trachet

Ketchup

De saus loopt uit het iconische Heinz-flesje met een snelheid van 0,045 kilometer per uur. Meer mag niet


BDW 1259 PAGINA 24 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Zeventien jaar geleden waagde Kosi Hidama de sprong en verhuisde hij van Japan naar Brussel. “Of ik genoeg talent had, wist ik niet, maar het voelde alsof ik geen keuze had.”

© MARC GYSENS

K

osi Hidama was bij The Tokyo Ballet terechtgekomen dankzij de wijze raad van zijn leraar jazzballet. Toch heeft hij er zich nooit goed in zijn vel gevoeld. “Het was een voortzetting van mijn zoektocht naar wat ik graag zou doen in het leven. Met die zoek­ tocht had ik het als tiener niet makkelijk, ook al omdat ik niet graag naar school ging. Voet­ ballen leek me aanvankelijk wel wat, maar het vele en harde trainen was er me te veel aan. Vervolgens heb ik me aangesloten bij de dans­ club van de school. Niet zozeer voor het dan­ sen, wel voor de meisjes. Maar de kostuums, de muziek, de bewegingen: het was allemaal een beetje vreemd in mijn ogen. De klik is er pas gekomen toen ik hiphop en breakdance ontdekte. Danspassen van videoclips imite­ ren, ’s avonds met de getto­blaster naar het park en improviseren. Mijn drang om te leren groeide gestaag, en uiteindelijk ben ik jazzbal­ let gaan volgen. Op mijn achttiende heeft mijn leraar, die blijkbaar iets in mij zag, me aange­ raden een opleiding klassiek ballet te volgen. Dat kon niet in Okayama, waar ik woonde; daarvoor moest ik naar Tokio. Mijn moeder vond het oké. ‘Als je maar gelukkig bent.’ Mijn vader, dat was andere koek. Hij had de kans niet gekregen om verder te studeren en hij wilde iets beters voor mij. Naar de universiteit voor een ‘echt’ diploma, dat had hij voor ogen. Maar dansen, nee. Dan had hij nog liever dat ik me inwerkte in zijn bedrijfje, dat grafstenen vervaardigde. Nu kan ik dat allemaal beter plaatsen en zijn standpunt beter begrijpen.”

“Voor mij moest en zou het Tokio zijn. Aan de kunstuniversiteit en bij The Tokyo Ballet heb ik veel geleerd, maar de strikte regels en de hiërarchie speelden me parten. Rebels als ik was, kleurde ik mijn haar – helemaal not done –, en mijn kledingstijl was niet van dien aard om met wie dan ook op een goed blaadje te staan. Ik voelde me het zwarte schaap van het gezelschap, een paria, een buitenstaan­ der. De twijfel was groot. Ondanks alles mis­ schien toch maar een inspanning doen om erbij te horen? Moest ik me aanpassen aan het gezelschap en, bij uitbreiding, aan de Japanse maatschappij? Toen kwamen de tournees door Europa. Het gevoel van vrijheid bracht me aan het dromen. Voorbeelden van nieuwe stromingen in de dans, die vanuit het bui­ tenland kwamen overgewaaid, deden er nog een schepje bovenop. Uiteindelijk heb ik de moed in beide handen genomen en de sprong gewaagd. De sprong naar een andere wereld, waarvan ik de taal amper kende. De sprong, ook, naar hedendaagse dans. Of ik genoeg ta­ lent had, wist ik niet, maar het voelde alsof ik geen andere keuze had.” De eerste bestemming was Londen. Het La­ ban Centre, de school van Rudolf (von) Laban. “En alweer voelde ik me niet op mijn plaats. Ik was 25, ik had zeven jaar in een professio­ neel gezelschap aan ballet gedaan, en ineens moest ik samen met snotapen studeren. De praktijk in, gaan werken, leek me een veel betere manier om bij te leren. Zo ben ik in Brussel terechtgekomen, bij het gezelschap

© KOSI HIDAMA

BRUSSEL – “Een overweldigend gevoel van vrijheid, dat ervoer ik toen ik met The Tokyo Ballet in Europa kwam dansen. Ik, die het zo moeilijk had met de strikte organisatie in Japan, kon eindelijk ademen.” De danser Kosi Hidama streek zeventien jaar geleden in Brussel neer.

Adolphe Maxlaan en Rogiertoren. Contrast én eenheid, tussen cultuur en natuur, tussen oud en nieuw.

van Michèle Anne De Mey, een van de eerste danseressen van Rosas. In de zomer van 1993 was dat.”

Tussen orde en chaos Er zijn ondertussen al vele zomers overheen gegaan, en nog altijd is Hidama Brussel trouw. “Het is nu eenmaal een ideale stad voor een artiest. Centraal in Europa, betrekkelijk klein, maar toch heel internationaal. In Tokio heb­ ben artiesten het veel moeilijker dan hier. Dat is een mierennest: iemand vinden om mee samen te werken is er mission impossible. In Brussel is het makkelijk om contacten te leg­ gen. Het gevoel van vrijheid dat een mens hier ervaart, inspireert artiesten tot heel uiteen­

lopende dingen, met een grote variatie in het aanbod tot gevolg.” “Ook in het dagelijks leven is dat gevoel van vrijheid er. Soms te veel vrijheid. Brussel ba­ lanceert tussen orde en chaos. Komt de tram niet op tijd, dan kijkt niemand daarvan op. Chaos hoort bij Brussel, bij België. Brusse­ laars, en Belgen in het algemeen, zijn plantrekkers, ze raken er op de een of andere manier altijd uit. Ook uit de politieke impasse van het moment, verwacht ik. Al mag het niet te lang meer aanslepen.” “Niet iedereen kan met dat chaotische over­ weg. Ik ben net terug uit Helsinki waar ik mijn Finse ex en mijn twee kinderen – Noah van tien en Aina van acht – ben gaan bezoeken. De


BDW 1259 PAGINA 25 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

FREDDI SMEKENS “De muizenissen over kinderen grootbrengen in Brussel waren er te veel aan geworden. Ik kan mijn ex geen ongelijk geven”

Kosi Hidama, danser

‘Op een keerpunt in mijn leven’ muizenissen die kinderen grootbrengen in een stad als Brussel met zich meebrengen, waren er te veel aan geworden. Ongelijk kan ik mijn ex niet geven. Aina kan nu ongestoord alleen naar school, wat hier een utopie was; de lucht en het drinkwater zijn er van een in Brussel ongekende zuiverheid. Toen ik terug was uit Finland, is me dat nog eens heel hard opge­ vallen.”

Graven in Fribourg Rosas, Needcompany, een zelf opgerichte dans­­groep van vier, Amgod. Hidama’s weg in de hedendaagse dans ligt bezaaid met mooie momenten. “Maar nu kom ik op een keerpunt in mijn leven. De zoektocht is nog lang niet voorbij. Ik heb niet meer dezelfde fysieke ca­ paciteiten als tien jaar geleden. De realiteit van het ouder worden, de jeugd die beetje bij beetje vervliegt: ik kan er niet naast kijken. Ik zoek nu dan ook naar nieuwe manieren om mijn creativiteit te verzoenen met het feit dat geld verdienen belangrijk is in onze maatschappij. Minder avontuur, meer verantwoordelijkheid. Maar toch blijven uitgaan van mijn drang naar onafhankelijkheid in wat ik doe. Vrijheid com­ bineren met wat onze kapitalistische maat­ schappij ons opdringt.” “Tien jaar geleden is mijn vader overleden. Mijn moeder heeft toen de leiding van het bedrijfje overgenomen. Ze is nu 62. Geregeld speel ik met het idee haar te helpen, maar ik weet niet hoe ik dat aan boord moet leggen. Hier alles laten vallen kan ik niet, en wil ik ook niet, maar tegelijk wil ik haar helpen. En ik wil mijn kinderen vaker zien. Er moet een mid­ denweg te vinden zijn.” “Gelukkig heb ik een officieel artiestensta­ tuut, wat toch een financieel kussentje geeft als de nood hoog is. En van de VGC heb ik in

2009 een beurs gekregen om aan research te doen. Van die kans heb ik gebruikgemaakt om naar India en Japan te reizen om inspira­ tie op te doen. Dat heeft geresulteerd in Inner ocean, een creatie voor twee – mijn vriendin en ik – die in maart in première gaat in Brus­ sel. Een combinatie van videobeelden, dans en tekst. Een paar maanden geleden ben ik ook begonnen aan Edge, een creatie voor één danser: Igor Shyshko, een gewezen collega van bij Rosas. Met dank overigens aan antiquair, binnenhuisarchitect en kasteelheer Axel Ver­ voordt: hij heeft mij met zijn unieke Kanaal in het Antwerpse Wijnegem én de monumentale installatie van de Britse beeldhouwer van In­ diase origine Anish Kapoor – een reusachtige kom die ondersteboven hangt – een inspire­ rend decor ter beschikking gesteld.” “Volgende zomer neem ik deel aan een kun­ stenfestival in het Zwitserse Fribourg. Met Digging project, iets wat helemaal los staat van dans. Een cirkelvormige put graven, en daar­ naast de berg uitgegraven aarde die langzaam groeit. Yin en yang. Ik ga zelf graven, maar de mensen die komen kijken, mogen ook mee­ doen. Daarmee wil ik teruggaan naar de es­ sentie van bewegen en het fysiek contact met de natuur. De inspiratie heb ik opgedaan toen ik twee jaar geleden in Japan met vrienden het land heb bewerkt. Simpel, maar ik voelde me er goed bij. De natuur voelen, de fysieke ar­ beid waarmee we een nieuwe vorm gaven aan wat was. Dat gaf een heel bevredigend gevoel, dat ik daar in Fribourg wil terugroepen. Mis­ schien leg ik het hele proces vast op video, of in foto’s: dag aan dag de vooruitgang regis­ treren. Ik weet niet of ik het echt kunst mag noemen. Maar niet het resultaat is het belang­ rijkste, wel het proces.” Karel Van der Auwera

Doon

W

at het Brusselse woordje doon betreft kan men het heel simpel houden: men kan er werkelijk alle kanten mee uit. We beginnen met de aloude dooddoener: “’k Hem niks van doon.” Die wordt sinds jaar en dag gebruikt door mensen die ergens om verlegen zitten. Het­ zelfde geldt voor: “Ik hem a ni van doon” of eventueel: “Ik hem neemand ni van doon.” Met andere woorden, waarde lezer: men heeft altijd wel íéts nodig wanneer men niks van doon heit. Zo kan men zich er ook goojekuup van afmoeke door iemand mee te geven: “As ge ma van doon het, weutte ma te vinne.” Ik wou gewoon aangeven dat van doon niet noodzakelijk met ‘doen’ of ‘handelen’ te maken heeft. Maar waarmee dan wel? We gaan hierbij even het lijstje af van situaties waarin doon in ons Brussels het best van pas kan komen. En ook hier steekt de ironie telkens weer haar neus aan het venster. Zo komt “Ik hem van alles te doon” niet zelden overeen met “Ik hem niks te doon.” Op het eerste gezicht zou het hier om een doorden­ kertje kunnen gaan, maar toch is het niet zo. Op de vraag: “Wa zaai on ’t doon?” zal men nooit of heel zelden als antwoord krij­ gen: “Niks.” Meestal pakt men in dat geval uit met: “Van alles” of: “’t Ien en ’t ander.” Hoe men het ook draait of keert, waarde le­ zer, we zaain allemoe altaaid eet on ’t doon. En nu ik het toch over doon heb, schiet me plots te binnen dat we voor ons Algemeen Nederlandse alsof eigenlijk geen Brussels equivalent hebben. Hoe zou ik bijvoorbeeld “Ik doe maar alsof” vertalen in het Brus­ sels? Zonder de taalpurist te willen uithan­ gen zou ik het woordje alsof ongewijzigd in het Brussels overnemen – tenzij ik uiteraard van een lezer een andere suggestie krijg. Iets korter bij het dagelijkse leven wordt men weleens geconfronteerd met de vraag: “Wa komde gaa hee doon?” Zoals ik ooit heb aangegeven, volstaat daarop het antwoord: “Ik moon toch eeverans zaain?” En zo komen we natuurlijk bij onze aloude Brusselse uit­ drukking er e scheupke baa doon. Dat men daarmee in feite ‘lichtjes overdrijven’ be­ doelt, zal niemand ontgaan. Wanneer de

overtreffende trap wil betreden, komt nen gruute scheup of eventueel nen dikke schep van pas. Een wat droeviger aspect van doon vindt men terug in de vraag: “Wat hei ma naa wei oengedoen?” Meestal gaat het hier beslist niet om een heuglijke ervaring. Hetzelfde geldt wanneer men vaststelt: “Ik hem eet opgedoen.” Die woorden worden gelukkig meestal alleen gebruikt bij het oplopen van een verkoudheid. Wanneer het echter om een ergere aandoening gaat, heeft men het in ons Brussels over: “Ik hem eet opgeluupe.” Wanneer we nu de meer existentiële toer op gaan, komen we bij een vraag die we onszelf allemaal – spijtig genoeg – weleens moe­ ten stellen: “Wa goen we naa doon?” Dat we op die retorische vraag niet direct een antwoord kunnen formuleren, zal ook de lezer al menigmaal ondervonden hebben. Belangrijk is in elk geval dat men bij die vraag niet te lang blijft stilstaan; meestal is “Niks” of “We zulle wel zeen” als antwoord ruimschoots voldoende. Voor een positief antwoord heeft men altijd de keuze tussen twee replieken die elkaar meer dan waard zijn. Namelijk: “Ik doon wa ’k kan” en: “Ik doon maain best.” Op die uitlating zal nie­ mand opmerkingen of aantijgingen kunnen formuleren. Tot slot nog even over naar het vestimen­ taire aspect van doon. In deze barre winter­ tijd heeft ieder van ons, waarde lezer, het af en toe over: “Wa goen ik vandoeg oendoon?” Veel hoeft men zich bij die vraag niet aan te trekken, waarde lezer. En evenmin moeten we ons het hoofd breken over het feit of iets nu van doon of ni van doon is. Het enige wat ons in feite moet interesseren, is dat we, of we het nu willen of niet, altaaid voech doon, en dat het er daarbij helemaal niet toe doet woe we notoo goen. Als besluit wil ik nog even aangeven dat op “Ik goen a neki eet zegge” altijd moet vol­ gen: “Zeg mo, ik doon van niks.” Want dat van niks doon, waarde lezer, komt in ons Brussels overeen met de absolute wereld­ vreemdheid die ieder van ons af en toe wil nastreven.

REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Elsene, 02-226.45.40, fax 02-226.45.69, info@bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-226.45.45, fax 02-226.45.69. Gratis binnen het Brussels hoofdstedelijk gewest. Rest van België 15 euro per jaar; rekeningnummer 424-5529822-66 van vzw Brussel Deze Week. Buiten België 25 euro per jaar. DISTRIBUTIE EN PROMOTIE Ute Otten (ute.otten@bdw.be), Paul De Weerdt. RECLAME IN BDW Rika Braeckman (rika.braeckman@bdw.be), 02-226.45.41, 0477-97.21.27, fax 02-226.45.69. OPLAGE 66.720 exemplaren. HOOFDREDACTIE Anne Brumagne (anne.brumagne@bdw.be). EINDREDACTIE Katrien Stroobants (katrien.stroobants@bdw.be). REDACTIE Jean-Marie Binst (jeanmarie.binst@bdw.be), Christophe Degreef (christophe.degreef@bdw.be), Bettina Hubo (bettina.hubo@bdw.be), Patrick Jordens (patrick.jordens@bdw.be), Freddi Smekens (freddi.smekens@bdw.be), Steven Vandenbergh (steven. vandenbergh@bdw.be), Steven Van Garsse (steven.vangarsse@bdw.be), Danny Vileyn (danny.vileyn@ bdw.be). REDACTIESECRETARIAAT Isabelle De Vestele (isabelle.devestele@bdw.be), Ann Van Dievoort (ann.vandievoort@bdw.be), Gerd Hendrickx (gerd.hendrickx@bdw.be). MEDEWERKERS Michaël Bellon, Lieven Bulckaert, An Devroe, Philip Ebels, Eva Hilhorst, Ilah, Francis Marissens, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, David Steegen, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Karel Van der Auwera, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Anja Galicia, Marc Gysens, Ivan Put, Herman Ricour, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. VORMGEVING Peter Dhondt (peter. dhondt@bdw.be). FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh (manu.dehertogh@bdw.be). VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Anne Brumagne, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Marijke Vandebuerie (marijke.vandebuerie@bdw.be). Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bdw.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).


BDW 1259 PAGINA 26 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Voetbal > Michel Farin, ambitieus voorzitter van bekerrevelatie White Star Woluwe

‘Binnen twee jaar naar tweede’ SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE – White Star Woluwe beleeft hoogdagen. De derdeklasser speelt volgende week de heenwedstrijd van de kwartfinales van de Beker van België tegen eersteklasser AA Gent. Voorzitter Michel Farin (48) leeft in een droom, maar blijft wel zijn ambitieuze zelve.

‘W

hite Star Woluwe speelde in derde provinciale toen ik in 1988 overnam,” vertelt voorzitter Farin. “Het ging niet zo goed: de club dreigde naar vierde provinciale te zakken. In twee weken tijd hadden we de club gered, en sindsdien zijn we hand in hand met de gemeente aan de club beginnen te bouwen. En zie het resultaat: we spelen in derde klasse en staan in de kwartfinales van de Beker van België.” Farin speelde als doelman in de lagere klassen. In de jaren 1980 kwam hij voor Sint-Joostten-Node uit, waar hij zelfs voorzitter werd. Toen de gemeente niet meer wou investeren in de infrastructuur, besloot hij er in 1986 te vertrekken. Met zijn nieuwe club White Star Woluwe maakte hij zijn ambities waar. “Het was op dat moment niet veel meer dan een caféploeg. Ik had Racing White in eerste klasse zien spelen in het Fallonstadion en wou die tijden terugbrengen. We hebben een paar goede spelers uit de lagere klassen binnen gehaald. Veel geld konden we niet bieden, maar wel een vitrine. Neem daar een gedreven bestuursteam en een trainer als Charly Chapelle bij, en de puzzel viel in elkaar.” White Star Woluwe speelt al zes jaar in derde klasse en kijkt nu omhoog. Ze hebben goed

Michel Farin, voorzitter van een stuntend White Star Woluwe: “Op termijn moet eerste klasse mogelijk zijn.”

Voetbal > Ronald Devaux is huisfotograaf van White Star

‘Ze zijn nergens bang voor’ BRUSSEL – Elk weekend schuimt Ronald Devaux (63) de Brusselse voetbalvelden af, zijn fotoapparaat in de aanslag. Vandaag is hij huisfotograaf van White Star Woluwe. Vurig hoopt hij op een bekerstunt, komende woensdag. “Al een dertigtal jaar volg ik het Brusselse voetbal,” vertelt de uit Doornik afkomstige Devaux, “waarvan iets meer dan twintig jaar professioneel. De liefde voor het fotoapparaat gaf mijn vader mij van huis uit mee. Ik geef die liefde nu door aan mijn zoon: samen zijn wij Photos Devaux.” Elk weekend staat Devaux langs de lijn met zijn fotoapparaat in de aanslag. Drie of vier wedstrijden per weekend zijn geen uitzondering. De mensen van de Brusselse en Brabantse ploegen van tweede klasse tot en met vierde provinciale kennen Devaux bij naam. Hij is dan ook al jaren bekend als fotograaf, en als ‘vader van’. “Ik was jarenlang afgevaardigde bij de jeugd van Anderlecht en van de eerste ploeg

van Oudergem. Ik volgde mijn zoon overal. Ook naar White Star, waar hij een paar jaar bij de jeugd heeft gespeeld. Ik heb toen ook even voor het clubblad gezorgd, voor de foto’s en de artikelen. Dat was een tiental jaar geleden, toen ze nog in een lagere klasse speelden.” “Ik ben jarenlang huisfotograaf van RWDM en Brussels geweest, maar door betalingsproblemen ben ik daarmee gestopt. Sinds dit jaar ben ik de huisfotograaf van White Star.”

Doorstoten Devaux was de afgelopen jaren al een vaste klant in het Fallonstadion. Hij ziet een club die nog altijd groeit en terecht ambities heeft. “Dankzij hun teamwerk staan ze nu in de derde klasse. Ze hebben altijd de juiste mensen op de juiste plaats gezet.” “White Star heeft een prachtige infrastructuur, zeker voor een derdeklasser. Het is wel spijtig dat er niet zoveel supporters naar de wedstrijden komen. Dankzij de samenwerking met Télé Bruxelles (die al de thuiswed-

Ronald Devaux aan het werk.

© MARC GYSENS

strijden van White Star uitzendt, red.) krijgen ze wel meer aandacht, en de goede resultaten in de Beker van België wekken interesse. Maar het publiek uit Woluwe volgt niet genoeg, en dat is spijtig. Rond het Fallonstadion woont een meer bemiddelde klasse, terwijl voetbal toch een volkssport blijft.” Toch ontbreekt het in het Fallonstadion niet aan sfeer. Animator Lorenzo Harangozo zweept het publiek moeiteloos op. “Hij doet dat goed; hij krijgt de ambiance er echt in. Soms lijkt het alsof er drieduizend supporters in het stadion zitten, terwijl het er in werkelijkheid maar zevenhonderd zijn. Tegen Gent zal de sfeer zeker van de partij zijn, en het publiek ook.” Dat laatste zal nodig zijn. De Brusselaars beseffen dat het een moeilijke opdracht wordt, maar met hun sterke prestaties in de Beker dit seizoen trekken ze vol moed naar het voetbalveld. “White Star heeft een mooie ploeg. Daarbij is trainer Mazzu een echte tacticus die zijn ploeg kan motiveren en organiseren om een goed resultaat neer te zetten. De groep heeft het potentieel om door te stoten. Ze zijn nergens bang voor.” “Gent speelt nog op drie fronten mee, en daarvan kan White Star misschien profiteren. Misschien gaan de Gentenaren Woluwe onderschatten en zichzelf wat sparen. Een doelpunt kan veel veranderen. Alles is mogelijk in TS de Beker.”


BDW 1259 PAGINA 27 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

David Steegen Community ingekocht en willen naar de tweede klasse. “Binnen de twee jaar. We hebben een goede groep met karakter en de juiste mentaliteit, en een Brusselse identiteit. Er zitten acht jeugdspelers in de kern. Het moet nu gebeuren, want met de hervorming van het voet-

Woensdag 22 december komt White Star in de kwartfinales van de Beker van België uit tegen eersteklasser AA Gent bal die eraan zit te komen, zal het moeilijker worden om door te stoten.” “Op termijn moet eerste klasse mogelijk zijn. In Brussel is er plaats voor twee ploegen in eerste. FC Brussels zal het moeilijker krijgen om terug te keren omdat hun imago, denk ik, niet echt positief is. Meneer Vermeersch heeft zijn tijd gehad. Ik apprecieer hem buiten het voetbal, maar als voorzitter wil hij helemaal niet praten met anderen, hij heeft altijd gelijk. En kijk nu waar Brussels staat.”

Orkestleider Komende woensdag staat voor White Star de heenwedstrijd van de kwartfinales van de Belgische Beker op het programma. Na

het vel van eersteklassers Lokeren en Zulte Waregem aast White Star nu op dat van AA Gent. “Dit is de beloning van ons jarenlange werk,” vervolgt de voorzitter. “We wisten dat onze ploeg goed was, maar je hebt een orkestleider nodig. En dat is onze trainer Felice Mazzu. De ploeg speelt mooi voetbal, zeker tweedeklasseniveau. Deze bekercompetitie weegt op de spelers, maar het is het waard.” White Star speelde vorig seizoen al in de zestiende finales van de beker tegen de Buffalo’s. Ze gingen er met 3-1 de boot in, maar schoten bij 1-1 nog op de paal. In het Fallonstadion geloven ze in een verrassing. “In één match is alles mogelijk, dan kunnen we veel ploegen kloppen. Over twee matchen is het moeilijker. Gent heeft een zware kalender en we weten niet hoe ze aan de aftrap zullen verschijnen. Ik veronderstel dat we niet de typeploeg tegenover ons krijgen.” “We zullen de spelers niet hoeven te motiveren. Het stadion zal zo goed als uitverkocht zijn en je hebt uitzicht op een halve finale tegen Standard of KV Mechelen. Niet mis. De spelers zullen er voluit voor gaan.” De sterke bekerprestaties van White Star zijn een katalysator. Sponsors melden zich, en er ontstaat een almaar positiever beeld van de Brusselaars. “Deze maand is er ook nog een gesprek met de gemeente over de nieuwe tribune die we willen bouwen, aan de overkant van het huidige. In een comfortabel stadion zal er nog meer publiek komen. Dat is nodig om onze ambities waar te maken.”

Tim Schoonjans

Herontdek het ZoniËnwoud

Hij heeft een trainingspak van Royal Sporting Club Anderlecht aangetrokken. “Dat is het minste wat ik kon doen.” De onfortuinlijke Serviër lacht. RSCA heeft de media en alle voorzitters van de 68 supportersclubs uitgenodigd. Ook de supporters van Sporting Lokeren, zijn andere club in België, zijn welkom. Meer dan honderd gasten hebben op deze druilerige zaterdagmorgen de weg naar het Constant Vanden Stockstadion gevonden. Iedereen wil hulde brengen aan een echt familielid van paars-wit. Zvonko Milojevic houdt van de clubs waarvoor hij voetbalde. ‘Milo’ is meer dan een broodvoetballer. Dat is uitzonderlijk in deze tijden. De voormalige keeper van RSCA is, zoals bekend, een slachtoffer van het noodlot geworden. Een afschuwelijk auto-ongeluk verlamde hem vanaf de borstkas. Toch is Milojevic een optimist gebleven. Hij werkt dagelijks keihard in een revalidatiecentrum, 220 kilometer van Belgrado. Zijn vrouw verliet hem, en de kinderen ziet hij niet vaak meer. Hij hoopt ooit op krukken te kunnen lopen. Daarvoor ondergaat hij regelmatig pijnlijke stamcelinjecties. Milo is blij als een kind. Zijn Servische vrienden zijn er ook bij. Ze bedanken ons, de mensen van de club, uitvoerig. De vrienden mogen er zijn. Ze hebben hun vriend nooit in de steek gelaten. Milo was niet zo goed verzekerd en raakte al gauw door zijn financiële reserves. Landgenoot Dejan Stankovic, middenvelder van FC Internazionale Milano, betaalt een groot deel van de revalidatie. Ook de Anderlechtse gemeenschap wil een duit in het zakje doen. RSCA heeft de trui geveild die Silvio Proto droeg tegen AEK Athene. Frederic Vervueren, ras-Anderlechtenaar en gek van de club, heeft het hoogste bod gedaan. Voor 838 euro is het kleinood van hem geworden. Het bestuur heeft het bedrag meer dan verdubbeld en de huidige spelers

van Sporting Anderlecht doen hetzelfde. Maar dat weet Milo allemaal nog niet. Hij is al zo gelukkig met de uitnodiging van RSCA. “Dit zijn de mooiste dagen sinds mijn ongeluk,” zegt hij in vlekkeloos Nederlands. Herman Van Holsbeeck neemt het woord. Al snel stokt de toespraak. Hij is, net als de rest van de toehoorders, ontroerd. Michou, de moeder van alle supporters, laat haar tranen de vrije loop. De manager vindt zijn tweede adem, hij prijst Milojevic en vermeldt het contrast met de financiële en soms onethische hardheid van het moderne voetbal. Een woord is hedentendage nog maar zelden een woord. Na de hulde pakt Milo zelfverzekerd de microfoon. Hij dankt iedereen en schenkt de trui van Rode Ster Belgrado aan de manager van Anderlecht. “Het is niet Partizan, hoor,” gniffelt Milo. Vervolgens schuift de pers aan. Ze willen alles weten over zijn toestand. Daarna is het de beurt aan de supporters om Milo te koesteren. Hij neemt lachend het ene cadeautje na het andere in ontvangst. Een man van middelbare leeftijd heeft zich in een keeperstrui van Milojevic van tien jaar geleden gehesen. Zo groot is de liefde. De dag erop is het zo mogelijk nog beter. Milo wordt voorgesteld aan de supporters van beide kampen. Een staande ovatie. Wanneer ik hem in een kolkend stadion naar de twee harde kernen leid, concentreer ik me op het rollen van de banden van zijn rolstoel. Om niet in huilen uit te barsten voor 22.000 mensen die het diepste respect betuigen. De gemeenschap van Royal Sporting Club Anderlecht is indrukwekkend.

www.brusselnieuws.be/steegen David Steegen is persverantwoordelijke van voetbalclub RSC Anderlecht

ADVERTENTIE

WATERMAAL-BOSVOORDE – Brusselbenen is de maandelijkse wandelafspraak door het Zoniënwoud. Op 19 december zou het weleens een ondergesneeuwde versie kunnen worden. Het gemeenschapscentrum Wabo profileert zich als de toegangspoort tot het Zoniënwoud. Maandelijks vertrekt er een wandeling door het woud, in het kader van Brusselbenen, de verzamelnaam van een fiets- en wandelproject van een aantal Brusselse gemeenschapscentra. Wabo fungeert als speerpunt voor informatie over fietsen en wandelen in

Brussel, en je kunt er bijvoorbeeld ook mountainbikes van de VGC-sportdienst huren. Op 19 december vertrekt de wandeling om 14 uur. In twee uur wordt een tiental kilometer afgelegd met een begeleider, die zo nodig links en rechts uitleg geeft. De wandeling is gratis en voor jong en oud, en ook mensen in een rolstoel kunnen deelnemen. Inschrijven kan op www.wabo.be of ter plaatse. Deelnemers moeten goede stapschoenen en warme kleren aantrekken. Want met de winter in het land zou het Zoniënwoud weleens onder de sneeuw kunnen liggen: een decor dat zeker TS en vast de moeite waard is.

DE KERSTMAN IS EEN MUSHER LAKEN – Dit jaar is het al de 114de editie van de Brussels Dog Show. Nadat de dieren gekeurd zijn, mogen ze kunstjes uithalen. Ongeveer vierduizend honden zijn ingeschreven om op zaterdag 18 en zondag 19 december te strijden voor de titel ‘beste hond van de Brussels Dog Show’. Dit jaar staat op de Dog Show – een van de grootste hondenshows in Europa – de hond als hulp voor gehandicapte mensen centraal in Paleis 11 en 12 van Brussels Expo. Naast uitleg over blinden­

geleidehonden kunnen bezoekers bijvoorbeeld een blindenparcours afleggen. Uiteraard ont­breekt ook de Kerstman niet. Hij zal zijn intrede maken op zijn slede, getrokken door mushinghonden. Mushing is de sport waarbij sledehonden een of ander transportmiddel voorttrekken. De Brussels Dog Show loopt op beide dagen van 10 tot 16 uur. Tot twaalf jaar is de toegang gratis; anderen betalen acht euro. TS www.brusselsdogshow.be

Doe uzelf, uw buurman, familie, vrienDen… een caDeau, neem/geef een abonnement op brussel Deze week en agenDa! gratis binnen het brussels gewest, 15 euro per jaar voor aDressen buiten brussel mail naar abo@bDw.be


BDW 1259 PAGINA 28 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

Om van de ene zaal naar de andere te geraken nemen de kinderen in het Kindermuseum soms zelfs de trein! Tot hun grote plezier...

O T 13 J A T 9

Z

RE

EN VAN

LE

zaIE

V R IEDE

© SASKIA VANDER STICHE

BD W

OO

• R A

DOOR PATRICK JORDENS

l Gemeentelijke Basisschoo men de kinderen van de agon om te spelen dat ze even plaats in een treinw York! Las Vegas! Congo! op reis gaan. “Naar New thousiast door elkaar, en Marok ko!!!” klink t het en ruimte waar ze al deze even later staan ze in een heel grote wereldkaar t. plekken ter ug vinden op een we kinderen van over“Voor deze zaal hebben om foto’s op te stual ter wereld gev raagd leren en spelen,” zeg t ren van hoe ze wonen, ar hun favoe vroegen hun ook na “W . en Ko en nn we vroegen twee cht om zich beter te ku geur en snoepgoed. En de mens zoal heeft beda te rie : neld too rbe uwe ten of figuurlijk. Een voo bang voor?’ en: ‘Wat ... dat is de titel van de nie oriënteren. Letterlijk, dingen: ‘Waar ben jij . de ne se bij El ht in dic eum r niet te verloor?’” lie dat schippers vroege je je eerste melktand stelling in het Kindermus jul n n toe ste je wi ed de en denken aan al ontdekk ing: varen, omdat ze dachten Zo’n titel, dat doet mete gen de kids weer volop op on van de zee durfden te mo riz n ho da En de en To als glinsteren te lezen wat kinde aarde zouden vallen? die kerstlampjes die nu enen geheime luikjes om dat ze met hun boot van op ze de een n na aa ngen. Of aarde plat was. Maar zilië, met hun melkjuwelen in de straten ha geloofde men nog dat de deren, van IJsland tot Bra . en re var st lde ku he een ag verder weg van de gen. Of ze ruiken de duizenden sterren die op tijdje wilden ze toch gra tanden hebben aangevan rste ken die den , et en m rak En te . Nepal (kardede weg kw ijt nacht aan de hemel staan geur van Sadik shya uit hoe deden ze dat zonder ete En ori fav . ?!!” t.. els zo ver naas usland (augurk!)... ? De vuurtoren? De vog ren zitten we er niet eens jullie?” – “Door de zon m) of van Sacha uit Wit-R mo een of as zoiets als een komp en grappige verrasr gokken de kids. “Voor er Boordevol activiteiten de op hebben mensen vroege ral voo schippers zich museum ger ust een om gps bestond, richtten de singen: noem het Kinder g ati heel hard geholpen elm reg ns me van de jonge o heeft de zelfmuseum’. Fitore, een rren,” ver telt Koen. “Z etzen ste tro e-h ma ‘do , den vin te een elf ug natuur gehaald om zichz makkelijk de weg ter “Wie deze tentoonzoekers, is enthousiast: aan de bepaalde dingen uit de be en Ko s gid .” t len tel voe ver te op zee bijvoorbeeld,” d echt véééél fantade, en om zich veiliger t-Agatha- plek te geven op aar stelling heeft bedacht, ha Sin uit nt ltje wa oo er, sch zek ’ h in deze ‘haven kinderen van een r zo vrij op verkenVeilig voelen de kids zic sie. Het is tof dat we hie sdag naar Elsene din n, e ud gaa ko te ur een op ntu avo zijn f op en spelen.” Berchem. Die Koen teken geeft om zel . gen, en af en toe kunn dra en mo zo kk g tde nin on te m n seu lle wi dermu de. Syam en Kosovare afgezakt om het Kin aarzelen ze geen secon aven, sh ser vis e wd ou eter geb na tim tien cen Hun bezoek begint in een en zondag is het ten door kubussen van me elf en hz zic der Elke woensdag, zaterdag kin De d. eer t gem me aan nn Ya zijn te ert be 14.30 tot 17 uur. waar een boot lijk t In een vis winkelt je pro Kindermuseum open, van juit te klauteren, te stapelen. ka de en uit (ge b en in kra n te da gro ker ch zelfs alle dagen, vinden niets leu weegschaal een gigantis Tijdens de kerstvakantie n visser te spelen. Dit is een oude r rre voo ste of , de an , sta ten te r ich roe t gew en ember. zelf aan he t echte!) te wegen. Maten behalve op 24, 25 en 31 dec kan amuseren, waar je nie dities,... je tra je ar en wa k len ue ple rit een k oo lijk ar ermuseum.be. duide en de seizoenen... ma Surf eens naar ww w.kind raken, zoals aan g ma g. ts lin nie tel of ns too ten zo toont deze ten altijd stil hoeft te zit allemaal lichtpuntjes, t zeggen dat je nie l wi t da aar “M . sea de laatste wel vaker in mu en was de tiende en meteen ook Ko Dit ein pit ka t tel ver ,” en g do delijkse reeks hier om het even wat ma e zalen Doe het zelf! aflevering van onze maan nd ille sch ver n ne gaa l e zaa “W weg naar een volgende l’! in de gezellige haven-zaal. Boot af, trein in... Onder ‘Kleine musea van Brusse nningspunten rke he lke we en kk tde on te om n eke zo be

useum (slot) rm de in K et H : ea us m In onze reeks kleine

. . . s e j t n u p t h c i l 1001

‘Sterren


BDW 1259 PAGINA 29 - DONDERDAG 16 DECEMBER 2010

1

Het sneeuwt cadeaus!

en) Oudheusd e metro Zazie in d brerie (vertaling Pieter van nt Ou van Cléme

de film (in k wam er n e to etro! ), 9 5 (in 19 zie in de m a k Z e o r b a a t e d h ie z er en rol ip (2010): Eerst was Parijs in, ook de str n r a e v n is te u a n str 1960) en dere. Zazie e Zazie de is in de an n roodharig e v e d le t e e b m e is k Duik atuurlijk!) de ene gek older van enoemd, n b g n e rd rd e e w ll ld a o a h in gev en e k inder pag mondje is e r z a n a o h ie a p a o w aald tad g t (naar se hoofds ie niet bep n d ra r e F n e e d ti n in een rijpe anders da haar oom en beetje e n lang bij t e e g n a d t p e o e o die tw ezoek verl dat blitzb n E . n re e log n wennen et wel eve h is l .. a t. t, h r c aa aar w ie ver wa met veel v preek t). M ip s tr it s u e e z ig p ij z Superg rap ven zoals n geschre ij z n e rd o eel wo s taalt je (v ond! aan Zazie stev ig belo t rd o w t, volhoud

Dríé blikvangers deze week, want Kerstmis ligt op de loer, en misschien ben je nog op zoek naar cadeautips?! Om op je eigen lijstje te zetten, of om je broer, zus, beste vriend(in) mee te verrassen...

2

Belgotron van Wim De Blay & Bertrand Devreker

Het spel over België – of toch niet... “Welke bijnaam kreeg Jean-Claude Van Damme in Hollywood?” of: “Welk instrument maakte de Brusselaar Toots Thielemans wereldberoemd?” Het zijn maar twee van de 156 vragen die je voor deze gloednieuwe quiz van Belgotron moet oplossen. Als het lukt, win je de Ronde van België én weet je meteen heel wat meer leuke dingen over dit eigenaardige landje. Er zit nog een tweede spel in deze Belgotron, waardoor je als vanzelf ontdekt hoe ons ingewikkelde politieke systeem in elkaar zit. Plots leid je zelf een politieke partij, dien je wetsvoorstellen in en probeer je zoveel mogelijk stemmen te vergaren. Spannender dan de regeringsvorming! Belgotron, het spel waarmee je België kan redden... Te vinden in de betere boek- en spelwinkel.

ER

G BLIKVAN

3

van Jean-Lo

up Fel

nsvoor de Fra ioscoop in b e d n a k d en at uik d. Dino is e ede beu? D a o a w w s k je n p o ee g o De k Van de kat e van het nimatiefilm ten en liefd a e e ij h h c t is jg lg ri e k B ijn overdag inbreker, z bbelleven: fessionele ro p n e met een du e , o t rda Nico is Nic binnen voo . ’s Nachts is é u o h Z n e je e is e m Z o és eerste ec teur, en p t altijd als s p n li -i g e o ti li in o D p baasje. ngster. r van Zoé is vaarlijke ga . De moede e ft g o n e ro e g , e ta le os het t maa k t or Vic tor C ek t en jach rmoord do o e v rz e is d r n e o d n a v d en rake ijk spannen eder de inb rl o e e m h r a n a e h E l .. t. Terw ij lf gek idnap ww.youtube. arijs. Op w ordt Zoé ze P w n , a ta v s n o e C k op elt op de da deels afspe n te ro g h ic aal, dat z maak je. tec tiveverh l een voors a je jg sfeervol de ri k L AU ?v=08jl A Fy2 com/watch deze mooie kketten van a sp g in ss a de kat f verr tel van Van azie mag vij ti Z ! se n se a ri Fr rp e su , lijk misschien oorspronke En... surprise bdw.be, en n. Ken jij de @ ve e e zi g g za e r a w , leeftijd rd na tekenfilm niet je naam het antwoo t P e e A S rg A e il V a . M urd ? ts toegestu geen k waad fijne gadge l vo s o o !! d S E n C SUC krijg je ee elden. VEEL rm ve te s re én je postad

WIN!

Idulfania door Brecht Evens

d geen k waa Van de kat icioli en Alain Gagnol


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.