ELISABETHWEDSTRIJD VOOR VIOOL 10 05 12
wiels-directeur dirk snauwaert over de canvascollectie En ook: Lisa Hannigan, Leo Timmers en The Brussels Business.
De deelnemers door de ogen van hun gastgezinnen
18 19
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153
© BASTIN & EVRARD FOTOGRAFEN, BRUSSEL
Mobiliteit > Noord-zuidverbinding stokt
Nieuwe tunnel ligt moeilijk voor Gewest BRUSSEL – De Brusselse regering wil mee beslissen over de toekomst van de noord-zuidverbinding. Volgens staatssecretaris Bruno De Lille (Groen) komt een nieuwe tunnel de Brusselaars niet ten goede.
U
it een recente studie van spoornetbeheerder Infrabel kwam een diepe treintunnel tussen Schaarbeek en Vorst naar boven als alternatief voor de verzadigde noord-zuidverbinding. Die tunnel zou de drie hoofdstations Noord, Centraal en Zuid bedienen en een deel van het treinverkeer afbuigen naar de Europese wijk. De Brusselse regering ziet het anders. “We stemmen in met het op-
“We moeten de capaciteit spreiden over het hele Brusselse grondgebied”
Victor Horta, nu compleet BRUSSEL – Een biografie die je ook in bed kunt lezen, dat was de opzet van auteur Michèle Goslar. Het draaide anders uit. Victor Horta 1861-1947 is een vuistdik, uitvoerig geïllustreerd kunstboek geworden met minstens één illustratie van ieder ontwerp van de vader van de art nouveau. Goslar heeft niet minder dan twaalf jaar aan het boek gezwoegd. Tekst en (veel) beeld op p. 22-23. En hierboven: het Huis Van Eetvelde aan de PalmerstonDV laan.
trekken van de treincapaciteit, maar we hebben wel specifieke ideeën over hoe dat moet gebeuren,” vertelde staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille (Groen) vorige week in de commissie Infrastructuur van het Brussels parlement. De Lille haalde de vier opties aan: een diepe tunnel tussen noord en zuid, een nieuwe ondergrondse verbinding tussen het Zuidstation en de Europese wijk, een nieuwe verbinding tussen Zuid- en Weststation, en een uitbreiding van het gewestelijke spoorwegnet. Die laatste optie draagt volgens De Lille de voorkeur van de regering weg. “Het is de minst dure optie, en de inspanningen worden gespreid over het hele grondgebied, waardoor nieuwe
ontwikkelingspolen als Bordet en het Weststation beter bereikbaar worden.”
Moeilijk De diepe treintunnel die het voornaamste Belgische spoorprobleem oplost (de eerste optie), ligt voor De Lille moeilijk. “Het project kan in vraag worden gesteld gezien de budgettaire situatie. Dit project garandeert de Brusselaars bovendien geen betere bediening op Brussels grondgebied.” De Brusselse regering wil met andere woorden alleen een groot federaal project goedkeuren als de hoofdstad er ook wat aan heeft. Bovendien zou een nieuwe diepe tunnel ook te duur zijn, waardoor het plan niet realistisch is. Midden maart liet Brussels minister-president Charles Picqué (PS) nochtans uitschijnen dat ook de decentralisering van het spoornet, het beter bedienen van de stations West en Schuman, zoals De Lille wil, moeilijk ligt. Picqué meende dat een capaciteitsuitbreiding van het spoor onvermijdelijk ook een capaciteitsuitbreiding van het Brusselse openbaar vervoer met zich meebrengt. En Brussel kan of wil dat niet betalen – “maar misschien voelt de federale overheid zich geroepen?” klonk het toen. Christophe Degreef ADVERTENTIE
ELS AMPE Open VLD Kaas & Wijn
12 mei vanaf 18u. Dakrestaurant Erasmus Hogeschool Zespenningenstraat 70 1000 Brussel
N° 1328 VAN 10 TOT 17 MEI 2012 ¦ WEEK 19: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VZW BRUSSEL DEZE WEEK, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-226.45.40, ABONNEMENTEN: 02-226.45.45, E-MAIL: INFO@BDW.BE, WWW.BDW.BE
OPMERKELIJK
BDW 1328 PAGINA 2 - DONDERDAG 10 MEI 2012 © NEO / KCAP
Uitgelicht > OCMW Molenbeek ontkent wantoestanden in rusthuis Arcadia
BRUSSEL ZOEKT ONTWIKKELAARS VOOR NEO BRUSSEL – Terwijl met spanning uitgekeken wordt naar de beslissing van Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) over het omstreden Uplace-project, werkt Brussel in de luwte naarstig door aan Neo, het prestigeplan voor de Heizel.
SINT-JANS-MOLENBEEK – Het Molenbeekse OCMW reageert verbolgen op de aantijgingen over wantoestanden in het rusthuis Arcadia. 25 artsen uitten hun bezorgdheid over het hoge aantal sterfgevallen in het rusthuis. Die kunnen niet anders dan het gevolg zijn van de ingrijpende herstructureringen. Niets van, zegt het OCMW.
D
e veel geplaagde Molenbeekse burgemeester Philippe Moureaux (PS) heeft er een probleem bij: een stijging van het aantal overlijdens in het OCMWrusthuis Arcadia na ingrijpende herstructureringen. In januari besliste het schepencollege dat het OCMW van Molenbeek het met 1 miljoen euro minder moet doen: er moet bespaard worden. Het OCMW besloot in het rusthuis Arcadia veertig van de 240 bedden te schrappen en vijftien personeelsleden te ontslaan. Tien bewoners zouden moeten verhuizen. Volgens 25 dokters, die hierover een petitie ondertekend hebben, hebben
die herstructureringen veel kwaad aangericht. Sinds januari zijn er al zeventien bejaarden overleden. Normaal gezien zijn dat er in dezelfde periode maar drie tot vijf. De mortaliteitsgraad is met andere woorden minstens verdrievoudigd. Dat kan geen toeval zijn. In de brief klagen de dokters ook het gebrek aan personeel en zorg aan. Sommige diensten functioneren geregeld zonder verpleging. Bovendien zou er niet behoorlijk gecommuniceerd zijn over de verhuizing van enkele patiënten. OCMW-voorzitter Christian Magérus (PS) is zwaar aangeslagen door de beschuldigingen. “Wij ontken-
nen niet dat er zeventien mensen overleden zijn dit jaar, maar dit moet wel in een juist perspectief worden geplaatst. Elke verhuizing brengt zorgen met zich mee. Zeker bij bejaarden. Maar de verhuizing en de herstructureringen hebben niets te maken met het aantal overlijdens.” Volgens Magérus bereikt het sterftecijfer normaal gezien een piek in de maanden januari en februari. “Dit jaar waren dat heel koude maanden, en daardoor was er nationaal een stijging van het aantal sterfgevallen met 19 procent. Bij de plus-85-jarigen was dat zelfs een stijging met 29 procent. In dezelfde periode hadden we ook te kampen met een griepepidemie.” De voorzitter weerlegt ook de andere punten van kritiek, en hij beklemtoont dat er dit jaar al verschillende inspecties zijn geweest. Vorige week liet Brigitte Grouwels (CD&V), collegelid in de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, in allerijl een nieuwe controle voeren. Uit de eerste resul-
taten blijkt dat het OCMW weinig te verwijten valt. Donderdag zitten Grouwels, GGC-collegelid Evelyne
Er zijn drie keer meer overlijdens in het rusthuis dan in dezelfde periode vorig jaar
Huytebroeck (Ecolo) en het OCMW samen om het rapport onder de loep te nemen. Voorzitter Magérus heeft zelf zo zijn idee waarom residentie Arcadia het mikpunt is van kritiek. “Een van de initiatiefnemers van de petitie is dokter bij Geneeskunde voor het Volk (Leen Vermeulen, red.). Ze is
DE WEEK IN BEELD DOOR JO VOETS © JO VOETS
Vorig jaar tekende het Rotterdamse architectenbureau KCAP, in opdracht van de Stad Brussel, een masterplan voor de Heizelvlakte. Nu zoekt de stad projectontwikkelaars. De gemeenteraad lanceerde maandag twee openbare aanbestedingen. De ene betreft een congrescentrum voor vijfduizend man en een groot luxehotel, de andere een winkelcentrum van 72.000 vierkante meter met daarbij nog 9.000 vierkante meter horeca, 50.000 vierkante meter woningen, 20.000 vierkante meter kantoren en 15.000 vierkante meter recreatie. Oppositiepartij Ecolo steunde de beslissing; Open VLD, MR, FDF en VB stemden tegen. “Neo is een rookgordijn om de laatste grote recreatieruimte vol te storten met beton,” zegt Els Ampe van Open VLD. Neo heeft nog een lange weg af te leggen. Er is nog geen socioeconomische, stedenbouwkundige of milieuvergunning, er moeten dus nog minstens een mobiliteitsstudie en een effectenstudie gemaakt worden. De Brusselse regering keurde zopas wel de aanpassing van het gewestelijk bestemmingsplan goed. Tot dusver stond de Heizel ingetekend als zone van collectief belang. Nu zou het een zone van gewestelijk belang worden waarin, bijvoorbeeld, een shoppingcentrum mogelijk wordt. Het openbaar onderzoek over het gewijzigde bestemmingsplan (het zogenaamde D-GBP) begint op dinsdag 15 mei. Bral, Inter-Environnement, Unizo en alle andere critici van Neo kunnen dan voor het eerst formeel hun bezwaren uiten. Unizo is al van plan om flink van leer te trekken tegen het project. “We hebben geen bezwaar tegen een congrescentrum, een hotel, een beetje horeca en wat winkels. Dat versterkt het toerisme,” zegt Anton Van Assche. “Maar een shoppingcentrum van 70.000 vierkante meter is een heel ander verhaal. Daarmee ga je in concurrentie met de handel in de binnenstad en creëer je een groot mobiliteitsprobleem.” HUB
‘Geen verband tussen verhuizing en overlijdens’
Zaterdag namen radio- en tv-coryfeeën afscheid van het Amerikaans Theater. Na 54 jaar verlaat de openbare omroep het gebouw in het Lakense Ossegempark. Jan Van Rompaey, Luc Verschueren, Marleen Gordts en Dirk Somers (vlnr.) bouwden een feestje, zij het met gemengde gevoelens.
WEEKOVERZICHT
BDW 1328 PAGINA 3 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© BART DEWAELE
WOENSDAG 2 MEI ‘BOYCOT BRUSSEL.’ De mobiliteitsorganisatie Touring raadt iedereen aan om weg te blijven uit Brussel. Touring reageert daarmee op het mobiliteitsplan van de Stad Brussel. Volgens de organisatie worden met dit plan alle belangrijke invalswegen van en naar de stad afgesloten of gehalveerd. Brussels staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille (Groen) weerlegt de kritiek. BIKE EXPERIENCE VAN START. De derde editie van Bike Experience gaat van start. Twee weken lang gaan vierhonderd Brusselaars, vergezeld door een coach, met de fiets naar het werk. Het aantal deelnemers is in vergelijking met vorig jaar meer dan verdubbeld.
DONDERDAG 3 MEI OCMW ONTKENT WANTOESTANDEN. De Molenbeekse OCMW-voorzitter Christian Magérus (PS) reageert op de aantijgingen van wantoestanden in het rusthuis Arcadia. Tijdens een persconferentie zegt hij nadrukkelijk dat er geen causaal verband is tussen het hoge aantal overlijdens en de herstructureringen. Een van de 25 dokters zegt ondertussen dat hij werd misleid en dat de inhoud van de brief niet echt klopt. Magérus had het eerder al over ‘een politieke zet van de PVDA’. WERK OP DE LUCHTHAVEN. Er wordt gewerkt aan de aankomstzone van Brussels Airport op Zaventem. De verkeerszone op het aankomstniveau wordt volledig opnieuw ingericht. De aankomstzone zal tot volgend jaar afgesloten zijn voor het verkeer. Reizigers afhalen kan zolang op het niveau van de vertrekhal.
De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie bestelde in allerijl een rapport over Arcadia. Uit een eerste lezing blijkt dat het OCMW-rusthuis weinig te verwijten valt.
VRIJDAG 4 MEI kandidaat voor de PVDA bij de volgende verkiezingen. Die partij heeft eerder al geprotesteerd tegen de besparingen,” zegt Magérus. Een van de 25 dokters heeft zich intussen gedistantieerd van de brief. “Toen ik de brief in handen kreeg, heb ik enkel de intro onder ogen gehad,” verklaart dokter Alain Steygers, voorzitter van de huisartsenvereniging Agemo. “Na mijn handtekening werd er een tweede deel aan toegevoegd. Natuurlijk kent het
“ “ HET GETAL
rusthuis moeilijkheden, maar zeggen dat er een oorzakelijk verband is tussen de herstructureringen en het aantal overlijdens gaat te ver.” Bij Geneeskunde voor het Volk ontkennen ze dat er politieke motieven spelen. “We zijn al vier maanden met het dossier bezig. Drie van de vier dokters, die verantwoordelijk zijn voor het merendeel van de patiënten in Arcadia, blijven wel degelijk achter de petitie staan. Ze zouden dat niet doen als ze wisten dat
er politieke motieven waren,” zegt Leen Vermeulen. Ze beklemtoont dat Steygers wel degelijk alle bijlagen heeft gekregen. Over de positieve inspectierapporten is Vermeulen duidelijk. “De inspecties worden vooraf aangekondigd. Wie dagelijks meeloopt, ziet dat er wel degelijk een en ander misloopt. Het beste bewijs is er: Arcadia gaat nu een extra verpleegster aanwerven.” Lynn Pasteleurs
Ik kan me wel voorstellen dat men denkt dat we krasselen, dat we klunen, in plaats van met lange halen te schaatsen. Dat is nog altijd beter dan niets.” Federaal minister Steven Vanackere (CD&V) vraagt dat de bevolking de federale regering niet op haar vorm beoordeelt, maar op de inhoud (in Het Nieuwsblad).
ZATERDAG 5 MEI GAS-BOETES TEGEN PROSTITUTIE. De Brusselse burgemeester Freddy Thielemans (PS) wil administratieve boetes uitschrijven tegen prostituees in de Alhambrawijk. Hij wil zo de straatprostitutie en de bijbehorende overlast in de buurt van de openbare instellingen verjagen. CHRISTOPHE COPPENS FAILLIET. Christophe Coppens, internationaal beroemd Brussels hoedenmaker, legt de boeken neer. Hij kampt met 700.000 euro schulden. Volgens Coppens heeft de financiële crisis hem de das omgedaan, maar hij bekent dat het altijd moeilijk is geweest om geld te vinden. De designer ontwierp onder andere hoeden en accessoires voor koningshuizen en beroemdheden.
ZONDAG 6 MEI ANDERLECHT KAMPIOEN. RSC Anderlecht is voor de 31ste keer landskampioen. De match tegen aartsrivaal Club Brugge eindigt op 1-1. Een penalty in de slotminuut doet het feest losbarsten. De politie meldt geen incidenten en is tevreden over het feestverloop. IRISFEEST LOKT TIENDUIZENDEN. Het Irisfeest, het feest van het Brussels Gewest, lokt vijftig- tot zestigduizend bezoekers. Op en om het Paleizenplein zijn er gratis concerten. Ook de Red Bull Zeepkistenrace op de Kunstberg is met ruim 25.000 toeschouwers een groot succes.
Het heet een feestje, maar het is eigenlijk triest.”
MAANDAG 7 MEI GROEN LICHT VOOR NEO. De Brusselse gemeenteraad keurt twee openbare aanbestedingen voor de Heizelvlakte goed. Ze bevatten een nieuw congrescentrum, een hotel, woningen en een winkelcentrum van 72.000 vierkante meter. Vastgoedontwikkelaars kunnen zich binnenkort kandidaat stellen om een van de twee pakketten te realiseren.
Een nostalgische Luc Appermont bij de sluiting van het Amerikaans Theater, waar meer dan vijftig jaar televisie- en radiogeschiedenis werd geschreven (op Radio 1).
DINSDAG 8 MEI
88 miljoen
Tegenover het koninklijk paleis in Laken gaat volgend schooljaar een gloednieuwe Europese school open, waar vooral kinderen van EU-ambtenaren les zullen krijgen. De nieuwe school komt er omdat de behoefte aan klaslokalen almaar toeneemt. Op dit moment wordt aan de gebouwen nog volop gewerkt, en dat kost wat. De Belgische staat zou een slordige 88 miljoen euro mogen ophoesten voor de school,
RECTOR HERVERKOZEN. Paul De Knop volgt zichzelf op als rector van de Vrije Universiteit Brussel. Hij is de enige kandidaat. Volgens de VUB bedraagt de opkomst 71,8 procent en krijgt De Knop negentig procent van de stemmen. In de komende vier jaar wil de rector de universiteit verder uitbreiden.
die erg luxueus belooft te worden. Een droom voor elk kind, en volgens bevoegd minister Servais Verherstraeten (CD&V) ‘een mooi visitekaartje voor België’. Maar niet iedereen is wild van een school van 88 miljoen: best decadent, wanneer elders in Brussel gerust nog wat in beter onderwijs geïnvesteerd mag worden.
Nele Derde
WEBSITE VOOR GEVONDEN FIETSEN. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gaat meewerken aan de website gevondenfietsen.be. De politie gaat foto’s van teruggevonden fietsen met een beschrijving op de website plaatsen in de hoop de oorspronkelijke eigenaar terug te vinden. Samengesteld door Lynn Pasteleurs
MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP SURF NAAR BRUSSELNIEUWS.BE EN SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF
© SASKIA VANDERSTICHELE
BDW 1328 PAGINA 4 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Politiek > Minister Joke Schauvliege over cultuur in (Nederlandstalig) Brussel
Investeren in de ziel, niet in bakstenen BRUSSEL – Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) wil blijven investeren in haar hoofdstad: bijna de helft van de individuele subsidies voor kunstenaars en ruim een kwart van het geld voor structureel erkende organisa ties komt Brussel toe. In bakstenen wil de minister – en daar hamert ze op – níét investeren. Maar de Uitpas, een soort vrijetijdspas, ook voor kansarmen, komt er in juni al aan.
N
a een fotoshoot van een uur op en rond het Martelaarsplein waait de jongste Vlaamse minister van Cultuur ooit (geboren in 1970, minister op haar 39ste) haar kabinet weer binnen. Onder werk in bruikleen van Kunst in Huis kruist ze de armen om ons van antwoord te dienen op dé vraag waar Vlaamse Brusselaars mee worstelen: “En wat doet u voor Brussel?” Schauvliege blijft bij elke vraag focussen op haar hoofdstad: “Brussel is uiterst belangrijk voor de internationale uitstraling van Vlaanderen.”
De Vlaamse minister van Cultuur is ook bevoegd in het Brusselse gewest, terwijl dat niet als één geheel wordt gezien, ervaren en politiek verdedigd. Het heeft Vlaamse burgers door de tijd altijd verdeeld. Waar plaatst u Brussel als cultuurgemeenschap: onder Vlaanderen of apart? Joke Schauvliege: “Het antwoord daarop is dubbel. Aan de ene kant gaat het om een gemeenschapsbevoegdheid, waarbij de Vlamingen en de Nederlandstaligen in Brussel als één geheel gezien moeten worden. Maar het spreekt voor zich dat Brussel een speciale plaats inneemt omdat hier veel gemeenschappen en gewesten samenkomen en de internationale uitstraling ook vanhieruit gebeurt. Daar moet het beleid rekening mee houden. Grote steden als Antwerpen, Gent en Brussel geven cultuur een extra dimensie. Voor mij is het belangrijk dat we vanuit de Nederlandstalige gemeenschap in Brussel een goed cultuuraanbod kunnen bieden. Maar cultuur stopt natuurlijk niet aan de grenzen.”
Meteen dan maar de cijfers voor de ondersteuning van Brussel. Schauvliege: “(opgetogen) Dan hebben we het over heel mooie percentages. De cijfers spreken voor zich. In het Kunstendecreet (groepeert werkingsmiddelen voor organisaties, projectsubsidies,
gen. Neem nu Huis 23, dat enkele maanden geleden opende (een ABhuiskamer voor lezingen, debatten, muziek-dvd- en filmvoorstellingen, workshops, red.). We blijven dus ten volle op die huizen inzetten. Wat ik wel zie, en waar ik zeker voor wil waarschuwen, is dat er in het verleden te veel in bakstenen is geïnves-
“Deze maand zou ons samenwerkingsakkoord met de Franse Gemeenschap rond zijn: afspreken wat we samen kunnen doen en hoe we elkaar kunnen versterken, zonder onze eigenheid te verliezen” ontwikkelingsgerichte beurzen en creatieopdrachten voor kunstenaars of opdrachtgevers, red.) is 27 procent van de organisaties die structureel erkend worden, in Brussel gevestigd. Ook projectmatig steunen we sterk. 47 procent van de individuele ondersteuning gaat naar kunstenaars in Brussel. Het bewijst dat we Brussel au sérieux nemen. Het cultuurbeleid in Brussel moet vanuit Vlaanderen blijvend gestimuleerd worden.” De grote ondersteuning van de Vlaamse cultuurtempels in Brussel – Kaaitheater, Ancienne Belgique, Beursschouwburg, KVS – is een erfenis van de jaren 1980, die verzand is in een status-quo. Moeten we het morgen enkel daarmee doen? Schauvliege: “Al blijven we investeren in instellingen als de AB, de KVS en Bronks – omdat ze goed draaien –, we volgen en steunen zeker ook hun koersuitbreidin-
teerd en te weinig in mensen. Maar dat geldt net zo goed voor andere steden.” Geen mensen zonder huizen en omgekeerd, toch? Schauvliege: “Ik besef dat de infrastructuur optimaal moet blijven. Maar als het alleen gaat om nog meer gebouwen te kopen, stenen te leggen en prestigieuze tempels neer te poten in Brussel, dan zult u in mij geen bondgenoot vinden. Ik vind niet dat we onze aanwezigheid als Nederlandstaligen versterken door te investeren in bakstenen. (kordaat) Ik blijf dat herhalen. Voor het Vlaams-Nederlands Huis deBuren bijvoorbeeld is geopteerd voor een renovatie, maar ook daar is de financiële situatie niet van dien aard dat alles zomaar mogelijk is. Ik maak liever een aantal keuzes om te besparen dan te beknibbelen op werking. En leg me dus niet in de mond dat ik niet wil investeren in Brussel. Ik wil véél investeren in
Brussel: in cultuur, in Nederlandstaligen, in werking en dus in de ziel.” De fysieke aanwezigheid van die instellingen in Brussel heeft wel bijgedragen tot de internationale faam van de cultuur van de Vlaamse gemeenschap. “Kijk eens wat Vlamingen in hun hoofdstad waarmaken,” hoor ik van anderstaligen. Ik zie dat internationale platform nog niet in Veurne komen, met al mijn sympathie voor de Westhoek. Brussel heeft toch Vlaamse tempels nodig? Schauvliege: “Ik heb niet beknibbeld op internationale faam. Ik zal daarin volop blijven investeren, via AB, KVS, zelfs via Bozar, dat een ongewone structuur kent als federale instelling. U heeft me dus niet horen zeggen dat ik niet in Brussel zal blijven investeren, en dat ik dat in Veurne zal doen. Integendeel. Brussel is met zijn internationale dimensie voor mij belangrijk, daar ga ik niet op besparen. Maar er is nu geen geld voor gebouwen. Ik ben niet de minister die herdacht moet worden voor nen bouw.” Doet Brussel voldoende om de participatie te verhogen, vindt u? Schauvliege: “Het is aan de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) om de gemeenschapsvormende activiteiten te sturen. Met de interne staatshervorming in Vlaanderen zijn we tot de conclusie gekomen dat het systeem van de VGC wérkt. Het was dan ook een politieke keuze om de VGC niet mee te nemen in de nieuwe oefening (besparingsronde, red.) die we in Vlaanderen gemaakt hebben. Ruimer dan het lokale beleid zie ik dat er inzake participatie in Brussel heel wat bottom-up groeit. Ik heb een hart voor zaken die spontaan groeien. Grote cultuurhuizen en kleine initiatieven komen tot samenwerkingsverbanden: kijk maar naar wat het Kaaitheater doet, naar Bronks, dat de buurt erbij betrekt, of naar de dynamiek in de ateliers van
de Zinneke Parade. Er beweegt hier veel. Als ik het met mijn Vlaamse bril bekijk, is Brussel goed bezig. De werking is duidelijk gebouwd op de Vlaamse humuslaag die er al jaren ligt; andere doel- en kansengroepen worden er ten volle bij betrokken. Het leidt tot een grote dynamiek.” Stel dat ooit de Brusselse Vlamingen tot een van de kleinere minderheden in Brussel zullen behoren, wat zou Vlaanderen dan in stand moeten houden in Brussel? Schauvliege: “Er zal alleszins niets artificieels aan zijn; in Brussel ontstaan de dingen spontaan.
BDW 1328 PAGINA 5 - DONDERDAG 10 MEI 2012
zorg voor samenwerking tussen de verschillende gemeenschappen onderstreepte. Minister Laanan en ik nemen dat ernstig. En ik geef toe dat het persoonlijk wel klikt met collega Laanan, ook politiek. Er ontstaat een bepaalde chemie, zodat er op een aangename manier afspraken kunnen worden gemaakt.” In Aalst draait een proefproject rond de Uitpas. Komt die ook naar Brussel? Schauvliege: “De Uitpas moet je zien als een soort vrijetijdspas, op termijn geldig in heel Vlaanderen en Brussel. Goed nieuws is dat we er op 4 juni mee van start gaan in Brussel (voor een proefperiode, red.). Het proefproject in Aalst en omlig-
“Als ik het met mijn Vlaamse bril bekijk, dan is Brussel goed bezig”
gende gemeenten liet toe dat iedereen – ongeacht zijn inkomen – met de pas aan vrijetijdsactiviteiten kon deelnemen, ook cultuuractiviteiten. Aan de pas zelf kun je niet zien of iemand voor het gebruik meer of minder betaalt, hoewel het bedrag wel afhangt van je inkomen. We willen kansarmen kansen geven.” “Omdat Brussel voor de inwoners van Aalst en Erpe-Mere niet zo veraf is, hebben we de testgebruikers toegang gegeven tot activiteiten in de AB en de KVS. Brussel ligt in de straal van vrijetijdsbeleving van die regio. Nu wordt het proefproject vanuit het Participatiedecreet getrokken, maar na het proefdraaien is het de bedoeling dat het gebruik wordt uitgebreid naar de bevoegdheden van mijn collega’s: jeugd, sport enzovoorts.”
Minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) over investeren en besparen: “Alle lijken zijn al lang uit de kast gevallen.”
Nederlandstaligen weten elkaar in deze stad wel te vinden. De Nederlandstalige Brusselaars staan heel open voor anderen. Ik vind ze zeer tolerant, het sterkt hen ook. Vandaar dat ik hen ten volle blijf ondersteunen.” Hoe staat het met het samenwerkingsakkoord met uw collega Fadila Laanan (PS), bevoegd voor Cultuur in de Franse Gemeenschap? Schauvliege: “Het akkoord heeft wat vertraging opgelopen door de staatshervorming en de vorming van de federale regering. Deze maand nog zou ons akkoord gefinaliseerd worden. We komen tot afspraken
over wat we samen in Brussel kunnen doen en hoe we elkaar kunnen versterken zonder onze eigenheid te verliezen. Andere afspraken gaan over het zich profileren op internationaal vlak; mensen kennen Vlaanderen of Wallonië wel, maar meer nog Brussel en België. Ook samenwerkingsinitiatieven die versterkend werken, zitten in het akkoord, zoals het Kunstenfestivaldesarts.” “Een andere pijler is het afstemmen van onze agenda’s, zonder in te boeten aan eigenheid en zonder te raken aan de taalwetgeving, zeker in de Rand van Brussel. Een en ander was ook een uitdrukkelijke vraag van het Brusselse Kunstenoverleg, dat een cultuurplan uitschreef dat de
Tegen eind juni moet u de laatste knopen doorhakken in het Kunstendecreet. Wat kan men Cultuur afpakken, wat valt er allemaal te verdedigen binnen de Vlaamse regering? Schauvliege: “De oefening die we maken, is net dezelfde als die van 2009 (in de vorige legislatuur, red.). In de 97 miljoen euro die ik te verdelen heb, zit tien procent projectsubsidies, de rest is structureel. Het is belangrijk om te weten dat ik dus precies dezelfde verhouding hanteer als mijn voorganger (Bert Anciaux, red.). Na de fase van de preadviezen, antwoorden en zakelijke adviezen van de administratie zal ik ernstig bekijken wie verder structureel wordt ondersteund. Pas dan stap ik naar de Vlaamse regering. Hoe stevig ik in mijn schoenen sta? Bij de laatste budgetcontrole in februari werd er niet extra bespaard op cultuur; ik denk dat alle lijken al lang uit de kast zijn gevallen.”
Jean-Marie Binst
Vervoer > Twee derde MIVB’ers spreekt één taal
Te weinig Nederlands in de bus BRUSSEL – Amper een derde van de MIVB-medewerkers die met klanten in contact komen, is tweetalig. Dat blijkt uit cijfers die Brussels parlementslid Paul De Ridder (N-VA) opvroeg. Tweetaligheid is vooral een probleem bij MIVB-buschauffeurs, antwoordt Brussels minister van Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) op een schriftelijke vraag van De Ridder. Als oorzaak voor het gebrek aan talenkennis haalt Grouwels aan dat de MIVB, zoals veel Brusselse instellingen, kampt met een tekort aan geschikte kandidaten. Wel investeert de MIVB volop in taalopleidingen. Sinds 2009 volgden maar liefst 1.011 medewerkers een cursus Nederlands bij een externe lesgever. De MIVB zelf organiseerde tussen 2009 en 2011 basislessen Nederlands voor 424 mensen, lessen voor gevorderden voor 228 en conversatieklassen
voor 268 mensen. 517 medewerkers volgden een volledig taallaboratorium, en 57 medewerkers schaafden hun kennis van het Nederlands bij om te kunnen werken in een Bootik-kantoor. Sinds 2009 stijgt het aantal cursisten. Het aantal medewerkers die een cursus Frans volgden, is dan weer zeer laag: 33 in totaal sinds 2009, en hun aantal is gedaald. De lessen Nederlands kostten de MIVB sinds 2009 iets meer dan 136.500 euro, tegenover 6.400 euro voor cursussen Frans. Paul De Ridder juicht de toegenomen interesse voor het Nederlands toe, maar benadrukt dat alle medewerkers die met reizigers in contact komen, een Selor-tweetaligheidsattest moeten hebben. Naast een betere service voor de reiziger houdt zo’n attest ook kans op promotie of een hoger loon in. Christophe Degreef
ADVERTENTIE
S OCIALE V ERHUURKANTOREN
Verhuur uw woning zorgeloos Gegarandeerde huur elke maand Verzekerd verhuurbeheer Onderhoud van uw woning Steun voor de renovatie Fiscale voordelen
www.fedsvk.be 02 412 72 44
M�� �� ����� ��� ��� B������� H������������� G�����
ADVERTENTIE
Et maintenant... chanson Muzikale voordracht Bart Van Loo woensdag 23/5, 20 u. Gc Op-Weule
Met ‘Chanson. Een gezongen geschiedenis van Frankrijk’ wist Bart Van Loo het grote publiek te verleiden. Hij lichtte de (muzikale) geschiedenis van onze zuiderburen wekelijks toe in De Laatste Show en maakte op basis van zijn boek een radioreeks op Klara. We nodigen u graag uit op de bijhorende causerie; een vurig pleidooi voor het chanson. Een muzikale slalom
door de Franse geschiedenis, met medewerking van Brel, Aznavour, Dasin, France Gall, Brassens, en vele anderen. Gelardeerd met muziek. Meezingen toegestaan. Woensdag 23/5, 20 u. Gc Op-Weule, Sint-Lambertusstraat 91 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe €5 - info: kurtdeswert@hotmail.com of 02 213 71 46
BDW 1328 PAGINA 6 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Op 15 oktober 2011 kampeerden Indignados in het Jubelpark en in de gebouwen van de HUB. Nu zijn ze terug.
© BART DEWAELE
Samenleving > De Indignados strijken op 12 mei weer neer in Brussel
Verontwaardigd, wereldwijd BRUSSEL – Op 15 oktober vorig jaar demonstreerden duizenden Indignados in de hoofdstad. Een halfjaar later is de wereld niet noemenswaardig veranderd en komen ze terug om te manifesteren. Kernthema’s: echte democratie, waardig leven en een economie op mensenmaat. Een portret van de voorbereidingen van de betoging op 12 mei.
‘W
ij vragen een econo misch systeem dat in dienst staat van de mensheid en niet omgekeerd. Wij vragen een wereld waarin de bevol king de controle heeft over haar eigen leven. Wij zijn links noch rechts. Wij hebben geen grenzen. Wij zijn de rest van de wereld, geconfronteerd met enkele geprivilegieerden. Wij eisen een echte democratie, waar naar elke stem wordt geluisterd en waarin po litieke beslissingen ook onze beslis singen zijn.” Ziedaar de eisen van de Indignados, de ‘verontwaardigden’. De beweging ontstond na de financiële crisis van 2008, is internationaal en wordt wel eens de opvolger van de anders globalisten genoemd. Een predicaat waarmee ze zelf niet blij zullen zijn, omdat de basisfilosofie van de ver
ontwaardigden er naar eigen zeggen een is van strikte horizontaliteit: geen leiders, geen overheersende ideologie of politieke stroming. En als er al een moet zijn, dan wordt die kortweg ‘waardigheid’ genoemd. Toch krijgt de beweging door we reldwijde gebeurtenissen zoals de aanhoudende economische crisis en de Arabische Lente een politieke dimensie en zijn de deelnemers erg overtuigd van hun pleidooi voor meer menselijkheid.
Cirkelroken Begin april, de zondag na het do delijke incident na een ongeval met een MIVB-bus. Op het Flageyplein verzamelen een twintigtal mensen, hoofdzakelijk jongeren. Ze houden een zogenaamde volksvergadering. Iedereen mag deelnemen en in de
cirkel komen zitten. Met behulp van dit soort vergaderingen wordt de aanstaande manifestatie gepland. Het gaat vooral over praktische za ken, soms over filosofische. Ieder aangedragen agendapunt wordt met gebarentaal goedgekeurd, af gekeurd, verduidelijkt of afgeremd. “Een manier om op drukke verga deringen iedereen zijn zeg te laten doen en tot besluiten te komen,” zegt Linus Vanhellemont, Indig nado, socioloog aan de VUB en een van de organisatoren van de 12 meistoet. “We moeten stoppen met zoveel te onderhandelen met de politie,” zegt een deelnemer wanneer er wordt gesproken over het parcours van de betoging. Eerder had een andere deelnemer zijn twijfels ge uit of de ordehandhavers het voor
gestelde parcours wel zouden zien zitten. “Het is jammer dat we niet in het stadscentrum kunnen beto gen, want de Belgian Pride (holebi optocht, red.) gaat die dag ook uit. Misschien valt ons statement daar door wel in het water,” oppert ie mand anders. “Ja, maar we moeten de vertrouwensband tussen de Pride en het stadsbestuur niet breken,” is het antwoord. Er wordt gedebatteerd over het aan vangsuur van de demonstratie. “Om 16 uur,” oppert een omstander van Spaanse origine. De groep vindt dat te laat. “13 uur is realistischer.” On dertussen is een wat oudere man met baard en kinderwagen bij de groep komen staan. Hij is militan ter dan de gemiddelde Indignado en houdt een pleidooi voor meer ideologie. Hij stamt duidelijk uit de marxistische traditie. Ook hier twij felt de groep. Enkelen onderschrij ven een radicaler programma en dito strijd, anderen willen het vooral vreedzaam en breed houden. Nog tijdens het debat mengt zich iemand die stelt: “Ik ondersteun jul
lie strijd; ook ik weet dat de wereld geregeerd wordt door een financiële elite.” Instemmend geknik. Iemand oppert sarcastisch: “Neen, écht?!” Tijdens het debatteren wordt er duchtig gerookt, de peuken blijven liggen. Uiteindelijk loopt de ver gadering tegen de avond ten einde. Het is koud. De voorspelling van de man met kinderwagen over het lange uitblijven van de regen – “We ten jullie wel wat er aan de hand is? Het heeft al een maand niet meer geregend” – komt niet uit. Wan neer we afscheid nemen, worden we aangeklampt door een oudere man met lang grijs haar. Hij vertelt: “Ik heb Mei ’68 meegemaakt, en ik weet dat die zogenaamde revolutionaire bewegingen door een elite worden georganiseerd. Of neem nu de aan slagen van 9/11. Ik ben architect. Je weet toch dat die torens niet konden instorten door vliegtuigen. Weet je wat er gaande is?”
Diskrediet Een maand later. Door het aanhou dende slechte weer zijn de volksver
BDW 1328 PAGINA 7 - DONDERDAG 10 MEI 2012
gaderingen verkast naar het Cen traal Station. Maar vandaag is het droog en wordt er toch op het plein voor het station samengezeten. De planning voor de 12 meibetoging loopt stilaan ten einde, er moeten alleen nog wat praktische knopen doorgehakt worden. 13 uur, vertrek aan het Noordstation, dat staat nu vast, en de demonstratie zal daar vandaan naar het Poelaertplein lei den, waar er verschillende volksver gaderingen gehouden worden, met muzikale optredens en workshops. Enkele thema’s: illegaliteit, de Navo, lobbygroepen, gender. Om 19 uur die dag is er ten slotte een grote picknick waar iedereen die deel neemt, opgeroepen wordt voedsel
“De financiële wereld eet de democratie op”
te delen. Ondertussen is ook bekend welke steden wereldwijd op 12 mei soortgelijke acties zullen organise ren. Een greep: Berlijn, Amsterdam, Londen, Athene, Madrid, Moskou, Caïro, Sydney, São Paulo, Delhi, La Paz, Los Angeles, Seattle, Chicago, Pretoria. “Ik hoop dat de politie geen bagatel len zal aangrijpen om mensen ad ministratief aan te houden. Onlangs nog is dat gebeurd in Elsene,” zegt een deelnemer. “Nu moeten we er vooral voor zorgen dat alles netjes wordt achtergelaten, niet zoals vorig jaar, toen het HUB-gebouw bijvoor beeld een rommel was. De media zijn daar toen op gesprongen en hebben de beweging in diskrediet gebracht, maar dat was niet onze schuld, dat waren enkelingen die niets met ons te maken hadden,” zegt een ander. Instemming. Wanneer de vergadering ontbonden wordt en de deelnemers flyers uitde len, spreken we nog met enkele In dignados. Waarom ze het belangrijk vinden om mee te doen? “Ik wil de verandering zijn, en niet toekijken,” zegt Aurore, een jonge studente so ciologie. “De tijden veranderen, en nu moeten we de overstap maken naar een ander systeem. Een men selijk systeem.” Een andere: “Kijk naar het MiddenOosten, naar hoe mensen daar de mocratie willen. Kijk naar de stil stand in het Westen. Gek, toch? En toch slaagden vorig jaar Spaanse jongeren erin om een hele periode een plein te bezetten uit onvrede met dit tijdsgewricht. We hebben opnieuw een echte democratie no dig. En niet nog meer macht voor supranationale organisaties, zoals het Internationaal Monetair Fonds. Want wat van de economie is nog reëel?” Een laatste, hoopvol: “De proble men van vandaag zijn zo groot dat mondiale oplossingen zich opdrin gen. Dat trekt me ook zo aan in deze beweging: verschillende steden ne men deel, overal ter wereld. De ver zuchtingen zijn hetzelfde. De finan ciële wereld eet de democratie op.”
Christophe Degreef
P-PRAAT We zullen het alweer moeten hebben over de Fransen. Want het is gebeurd, François Hol lande wordt de nieuwe president van Frankrijk, en dus laten de rijke Fransen direct zien hoe vaderlandslievend ze zijn door naar Brussel te vluchten. Dat zwermt hier neer in de duurste huizen, dat ziet Brussel als een goedkoop filiaal van Parijs. En ze spreken hier ook Frans, zoveel te beter. En wat zit er voor ons in? Wordt de baguette bij de bakker nu beter? Laten we eerlijk zijn. Misschien zou de meerderheid van de Brusselse PS van de weeromstuit maar beter naar Frank rijk verkassen om daar de Internationale te gaan zingen en af te dragen aan La République. Eerlijk is eerlijk, zeker wat solidariteit betreft. Het was afgelopen weekend Irisfeest, en dus werd Charles Picqué van onder het stof gehaald om te zeggen waar Brussel voor staat. De Brus selse PS-minister-president, goedgemutst: “Er komt een zevende staatshervorming, en Brussel moet zich voorbereiden. Brussel moet zich met kinderopvang en onderwijs kunnen bezighou den.” Eerlijk duurt het langst, en dus flanste Picqué er ook tussen dat er ‘een voogdij over de gemeenten, de politiezones en de OCMW’s’ moet komen. Een voogdij. Volgens de geruchten heeft Philippe Moureaux, de PS-minister president van Molenbeek, fan mail gekregen. Van een imam. De man zou hem steunen omdat Moureaux zo tegen de RTBfreportage over de islam in België was. Maar Moureaux zelf zegt heel eerlijk dat hij de brief niet gekregen heeft, en dat hij er niets op kan zeggen omdat iedereen hem brieven mag sturen. Dan krijg je eens steun, is het weer niet goed. En dat is niet eerlijk.
CHIEN ÉCRASÉ ZUIDSTATION – Politie weg, en wat lag daar vorige week op een avond op de vloer? Bloed! Iemand zal een bloedneus hebben gehad. ALBERT – De preventiemedewerkers vonden we in tegenstelling tot de politie terug, in metro station Albert. In het beheerslokaal zaten zes exemplaren grapjes te maken en met hun gsm te spelen. Niet storen, lenteslaap. SIMONIS – En ook in metro Simonis is alles gelukkig weer bij het oude. Afgelopen weekend zagen we er iemand rond het vallen van de avond op de gebruikelijke manier over het poortje klau teren. We waren al blij dat er niet geglipt werd. PARLEMENT – Dat doet ons denken aan het veiligheidsdebat onlangs in het Brussels par lement. Daar vertelde FDF-fractieleider Didier Gosuin dat “we al twintig jaar in deze assemblee over veiligheid praten, en dat we blijven praten.” SP.A-parlementslid Fouad Ahidar zei min of meer hetzelfde. Het besluit van het debat bleek dat er afgewacht moest worden of de extra poli tieagenten iets uithaalden. ALBERTINA – De Koninklijke Bibliotheek heeft maar liefst 3,2 miljoen krantenpagina’s gedigi taliseerd, uit de periode van 1831-1950. Binnen een jaar of vijftig is het aan ons; dan kunnen onze trouwe lezers digitaal mijmeren over hoe er nog veiligheidsdebatten werden gevoerd, over hoe een preventiemedewerker eruitzag en hoe hij zich in zijn natuurlijke biotoop gedroeg en hoe er poortje werd geklommen.
ADVERTENTIE
BDW 1328 PAGINA 8 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Politiek > VGC debatteert over toekomst van Vlaanderen in Brussel
BRUSSEL – De discussie over de plaats van de Vlaamse Gemeenschap binnen Brussel duurt voort. Wat is nog de legitimiteit van de Vlaams-Brusselse instellingen als het electoraat onder de vijftigduizend duikt?
E
erst het goede nieuws. De financiën van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) ogen uitstekend. Jaar na jaar worden er overschotten geboekt: 11 miljoen euro in 2009 (op een begroting van 140 miljoen), 8 miljoen in 2010, 7,5 miljoen in 2011. Met de opgebouwde reserves kunnen nieuwe scholen en crèches worden gebouwd. Mocht de VGC, die geen fiscale bevoegdheden heeft, een rating krijgen, dan zou dat zeker een AAA+ zijn, zei collegevoorzitter Guy Vanhengel (Open VLD) in de Raad. Maar die mooie resultaten zijn tegelijk gênant op een moment dat de begrotingen van de andere regeringen in dit land diep in het rood gaan. Een onhoudbare situatie, noemt raadslid Walter Vandenbossche (CD&V) het. “Ik kan me niet inbeelden dat de financiële crisis geen weerslag heeft op de VGC,” zegt hij. Dat de financiën zo rooskleurig ogen, komt vreemd genoeg omdat de Cocof, de Franse gemeenschapscommissie, al jaren in geldnood verkeert. Telkens als de Cocof extra middelen krijgt van het Brussels Gewest, gaat er een kwart van datzelfde bedrag naar de VGC. Zelfs al vraagt die daar niet om. Dat levert een merkwaardige para-
dox op. “De VGC krijgt steeds meer geld, voor een krimpend kiezerspubliek,” zegt Vandenbossche. Hij stelt zich vragen over het draagvlak van de Vlaams-Brusselse instellingen als steeds minder kiezers hun weg vinden naar de Nederlandstalige lijsten. Raadslid Fouad Ahidar (SP.A) zit op dezelfde lijn. “Verantwoordelijkheid nemen in de stad is een goede zaak, maar een beetje legitimiteit is mooi meegenomen.” De VGC is er ondanks de vele middelen duidelijk niet in geslaagd om het aantal kiezers omhoog te krijgen. Noch door meer Vlamingen naar Brussel te krijgen, noch door anderstaligen te verleiden. Vandenbossche en Ahidar vinden dat hierover zeker vragen gesteld mogen worden.
Campagne ‘Vlaamse centen’ De cijfers zijn hard. De investeringen zijn sinds het ontstaan van de VGC spectaculair gestegen (zie grafiek). Het aantal kiezers is daarentegen stabiel gebleven, en daalt zelfs in 2009. Het is afwachten wat 2014 zal brengen. Openheid naar Frans- en anderstaligen, door de deuren van culturele centra en onderwijsinstellingen wa-
BRON: VGC / EIGEN BEREKENING. INFOGRAFIEK: BDW / PETER DHONDT
Veel geld, weinig kiezers
Sinds het ontstaan van de VGC in 1989 blijft het Vlaams-Brusselse kiezerspubliek (gele blokjes) nagenoeg constant, terwijl de budgetten (witte stippellijn) fors gestegen zijn.
genwijd open te zetten, rendeert dus niet electoraal. Ahidar heeft er wel een idee van hoe dat komt: “Ouders die hun kinderen naar het Nederlandstalig onderwijs sturen, weten vaak niet dat de Vlaamse Gemeenschap hiervoor de centen op tafel
legt. De link wordt niet gelegd.” Misschien moet er een campagne over Vlaamse centen worden opgezet, betoogt Ahidar. De vraag is natuurlijk of politiek alleen draait om electorale winst. Moet het Vlaams beleid in Brussel
alleen worden afgemeten aan het aantal kiezers dat voor Vlaamse lijsten stemt in een hoofdstad in volle transitie? Collegevoorzitter Vanhengel vindt van niet. Hij gelooft dat Vlaanderen alleen maar voordeel haalt uit een sterke aanwezigheid in Brussel. Onderwijs is daarbij een uitstekende hefboom. “Willen we scholen voor iedereen die van de Vlaamse instellingen gebruik willen maken, dan moeten er snel tien basisscholen bijkomen,” rekent hij voor. “Willen we nog verder gaan en dertig procent van de Brusselaars bereiken, dan moeten er vijftig bijkomen.” Zo’n voluntaristische houding klinkt mooi in tijden van budgettaire weelde. Maar vandaag moet ook Vlaanderen de vinger op de knip houden. De roep om massale Vlaamse investeringen in het Brusselse onderwijs klinkt dan weinig realistisch. Vanhengel is het daar niet mee eens. “Het geld voor het onderwijs komt uit de btw-inkomsten. De gemeenschappen worden federaal gefinancierd op basis van leerlingenaantallen. Hoe groter de Vlaamse koek in Brussel, hoe hoger de financiering.” Eenzelfde geluid valt te horen bij raadslid Elke Van den Brandt (Groen). Voor haar is niet het kiezerspubliek van vijftigduizend van tel, maar de 300.000 Brusselaars die Vlaanderen beleidsmatig wil bereiken. “En de noden zijn groot,” zegt Van den Brandt. “Als ik met mensen praat, of het nu om vrouwen, nieuwkomers of senioren gaat, altijd komt hetzelfde lijstje problemen naar boven: onveiligheid, moeilijke huisvesting, een tekort aan scholen.” Over dat laatste heeft de VGC iets te zeggen, zegt Van den Brandt. Het is dus aan de VGC om er dringend een antwoord op te geven. Steven Van Garsse
Welzijn > Dertig iPads voor dialysepatiënten in Sint-Elisabeth
‘Dit maakt het wachten draaglijker’ © MATTHIAS VANHEERENTALS
UKKEL – De Europa Ziekenhuizen stellen voortaan gratis een iPad ter beschikking van patiënten van de dialyseafdeling op de campus Sint-Elisabeth in Ukkel. “Zo willen we het wachtcomfort tijdens hun behandeling verhogen,” zegt dokter An Van Audenhove. De Europa Ziekenhuizen, met hun 716 bedden, zijn ontstaan uit de fusie van Sint-Elisabeth in Ukkel en Sint-Michiel in Etterbeek. Op de dialyseafdeling op de campus SintElisabeth worden de patiënten verbonden met een machine die hun bloed zuivert. Dat is een behandeling die meermaals per week plaatsvindt en verschillende uren duurt. “Vaak komen ze drie keer per week naar de dialyseafdeling,” zegt dokter Van Audenhove. “Daarom stellen we een iPad ter beschikking om het
Patiënte Elena Sollewijn Gelpke en dokter An Van Audenhove, allebei blij met de ziekenhuis-iPads.
wachten wat aangenamer te maken. Tijdens hun behandeling kunnen ze die iPad gebruiken om op internet
te gaan. Ze chatten dan naar hartenlust of schaken met elkaar, of ze kijken televisie, luisteren naar de
radio of lezen de krant. We hebben hier al patiënten uit Japan gehad die zo naar hun lokale tv-stations kunnen kijken. Op die manier houden ze contact met de buitenwereld terwijl ze hier liggen. Vaak komen hier oudere mensen, en voor hen is dit technische snufje echt een ontdekking. Het is zeer gebruiksvriendelijk, ze kunnen er heel gemakkelijk mee overweg.” Als het proefproject een succes is, krijgen alle patiënten op de dialyseafdelingen van de Europa Ziekenhuizen een iPad. Elena Sollewijn Gelpke is een van de tevreden patiënten. Nu al kan ze hem niet meer missen. Ze is afkomstig uit Nederland en werkte jarenlang voor de Verenigde Naties. Nu woont ze al tien jaar op de Louizalaan en wacht ze op een niertransplantatie. “Wekelijks kom ik hier voor een behan-
deling die uren in beslag neemt. Dan is het leuk dat ik me ondertussen wat kan bezighouden. Met dat ding kan ik alles doen: tv-kijken, radio luisteren, mailen. Het maakt het wachten toch wel wat draaglijker. De tijd vliegt razendsnel voorbij. Ik kan klassieke muziek luisteren, Beethoven en Chopin. Ik lees de krant en ga ook op Facebook. Dit apparaat is voor mij een ware ontdekking, al werk ik thuis ook al met een computer.” Ondanks haar nierproblemen is Sollewijn Gelpke een heel actieve vrouw, een echte spraakwaterval ook. Ze houdt zich dan ook intensief bezig met de Toastmasters, een organisatie die mensen helpt om beter en vlotter in het openbaar te spreken. Matthias Vanheerentals
ADVERTENTIE
BDW 1328 PAGINA 10 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Portret > Rik Fobelets verlaat na 25 jaar gemeenschapscentrum Nekkersdal
‘Een beetje pastoor’ teren onder Cultuur, en dus dat De Lille moet betalen. Maar het IBO is duidelijk een welzijnsaangelegenheid. Als die gordiaanse knoop niet wordt doorgehakt, dan zal Nekkersdal allicht moeten beslissen om de buitenschoolse opvang af te stoten. En dat zou zeer jammer zijn.”
Comedy en strijd
Rik Fobelets op het dak van Nekkersdal: “De grootste uitdagingen voor Laken zijn de evolutie van de Tivoliwijk en de buurt rond Thurn & Taxis.”
LAKEN – Na 25 jaar hart en ziel verpand te hebben aan Nekkersdal trekt centrumverantwoordelijke Rik Fobelets (47) de deur van het Lakense gemeenschapscentrum achter zich dicht. Hij waarschuwt de politici ervoor om van de gemeenschapscentra geen eilanden te maken, afgesloten van de wereld. Ze moeten voeling houden met wat leeft in de wijk.
S
ociaal-cultureel werker, cultuurfunctionaris en centrumverantwoordelijke: Rik Fobelets is het de voorbije kwarteeuw allemaal geweest in Nekkersdal. Er waren korte transfers naar de gemeenschapscentra De Linde in Haren en De Markten in het centrum, maar de geboren Rotselarenaar keerde telkens terug naar zijn tweede heimat: Laken. “Een deelgemeente zonder dorpsgevoel zoals in Jette of Haren, maar wel een boeiende plek,” vertelt hij op zijn laatste werkdag. Als student aan de Arbeidershogeschool in Anderlecht zat hij op kot op het beruchte Lemmensplein in Kuregem. Na een stage bij de Brusselse Welzijnsraad kwam hij in Nekkersdal terecht. “Voordien kende ik alleen de Meli, het Atomium en het koninklijk paleis. Ik ben er wel meteen komen wonen. Ik vind dat heel belangrijk, dat je in de gemeente van je gemeenschapscentrum woont.
Onlangs zei de pastoor van Jette, Dirk Vannetelbosch, me dat ‘we allebei pastoors’ zijn. En dat klopt: op voluntaristische wijze zieltjes winnen voor de zaak, daar komt het op neer.” “En die zaak, dat is Nederlandstaligen samenbrengen, hun een veilig nest geven waar ze elkaar kunnen ontmoeten, hen als nieuwkomers goed onthalen en wegwijs maken in het labyrint van het stedelijke weefsel. Ik beweer niet dat gemeenschapscentra de stadsvlucht van Nederlandstaligen kunnen tegenhouden, maar ze kunnen wel de blijvers ondersteunen in hun keuze door hun allerlei diensten aan te bieden.” “Daarom heb ik de focus gelegd op familie- en gezinswerking. Het consultatiebureau van Kind & Gezin, de vele cursussen voor kinderen en het kindertheater zijn daar voorbeelden van. En, last but not least, het IBO. Het Initiatief Buiten-
schoolse Opvang, dat integraal deel uitmaakt van onze werking, was in het jaar 2000 het eerste erkende IBO in het hele gewest. Vijf Lakense scholen met kinderen van tweeënhalf tot twaalf jaar doen daarop
© SASKIA VANDERSTICHELE
confituurfabriek, kende drie grote verbouwingsrondes. Die werden gepland in functie van de beschikbare middelen, eerder dan op basis van een langetermijnvisie. En intussen zit het dossier van de uitbreiding van het lokaal voor de buitenschoolse opvang – absoluut nodig door de toevloed aan kinderen – muurvast. Het is toch merkwaardig dat we van de overheid ‘transversaal’ moeten werken, terwijl de overheid dat zelf niet doet. Door een twist tussen
“Ik beweer niet dat gemeenschaps- centra de stadsvlucht tegenhouden, maar ze kunnen wel de blijvers ondersteunen in hun keuze”
een beroep.” En laat daar nu net het schoentje knellen. “Ik blik tevreden terug op mijn tijd in Nekkersdal en voel geen enkele bitterheid, maar wat ik wel betreur, is de moeizame vordering van de verbouwingen in dit centrum. Nekkersdal, ooit een
Bruno De Lille (Groen, collegelid van de Vlaamse Gemeenschapscommissie bevoegd voor Cultuur, EVC) en Brigitte Grouwels (CD&V, collegelid bevoegd voor Welzijn) raakt het IBO niet uitgebreid. Grouwels vindt dat gemeenschapscentra ressor-
Wat ziet Rik Fobelets als de drie grote verwezenlijkingen van zijn bewindsperiode? “Eerst en vooral de familiewerking. Daarnaast ook ons maandblad De Nekker, dat in zo’n vierduizend Lakense brievenbussen belandt. Daar mogen we echt trots op zijn. In Vlaanderen heb je niet zulke kwalitatief hoogstaande krantjes die gemaakt worden door vrijwilligers. En voorts ook ons culturele programma. In de jaren 1990 hebben we een goede reputatie opgebouwd als podium voor comedytalent. Geert Hoste, Theo Maassen, Nigel Williams, Alex Agnew, Wim Helsen, allemaal zijn ze de revue gepasseerd. We zijn er uiteindelijk mee gestopt omdat de artiesten gages sterk de hoogte in zijn gegaan. Bovendien begon de organisatie van die shows te veel op onze sociale werking te wegen.” Die betrokkenheid betekent onder meer ook de buurtcomités ondersteunen in hun strijd. Fobelets herinnert aan de (uiteindelijk vergeefse) strijd voor het behoud van tram 81, of anders gezegd: voor het behoud van een MIVB-link tussen het Bockstaelplein en het Noordstation. Debatten en petities hebben de MIVB evenwel niet op andere gedachten kunnen brengen. Welke uitdagingen ziet Fobelets voor het gemeenschapscentrum, en meer bepaald voor zijn opvolgster Diane Engels? “De uitdagingen liggen aan de achterkant van het centrum, met name in de Tivoliwijk en de buurt rond Thurn & Taxis. In Tivoli komen er honderden woningen van de Gomb, en de wijk van Thurn & Taxis gaat boomen. De aanleg van een stadspark rond T&T is de ideale gelegenheid om Laken fysiek en mentaal rechtstreeks aansluiting te geven op het stadscentrum.” Het zal erop aankomen om die nieuwe inwoners te bereiken. De opening van een nieuwe Europese school volgend jaar gaat ook een enorme impact hebben op de buurt. Rik Fobelets zal die impact niet meer meemaken. Hij volgt zijn geliefde naar Tongeren en gaat aan de slag als adjunct-centrumverantwoordelijke van een opvangcentrum van het Rode Kruis voor asielzoekers in Lanaken. Daar zal hij zijn sociale werk kunnen voortzetten.
Eric Vancoppenolle / brusselnieuws.be
ADVERTENTIE
BDW 1328 PAGINA 12 - DONDERDAG 10 MEI 2012
meldt Yves Van Parys, hoofd van de Jetse Milieudienst. “Alle hulp kwam te laat. Twee jaar later moest de zieke boom geveld worden: een gevaar voor man en auto. De ironie wil dat deze herinneringsboom, die was geplant met de steun van Touring Club, ongelukkig het slachtoffer werd van de almachtige auto.”
bdW reGio
deze week bij de dikke beuk > Precies een eeuw na de dood van de eerste Arbre Ballon
Vader, zoon en kleinzoon beuk
L
haar overleden kind Leopold (1869). In 1875 bleek het kapelletje al weg. Meerdere vandalenaanslagen onderging de Dikke Beuk ook, telkens met vuren die in zijn open wonde werden aangestoken. De laatste grote aanslag was op 21 juni 1909. Nadien moest het bijna stambrede gat met beton gedicht worden. Het maakte de boom zo onstabiel dat een zware storm op 12 mei 1912 het gevaarte deed afknakken. De pers pakte uit met het gevelde monument. De bezoekers stroomden toe; er werd zelfs een kraam met drank en snoep opgezet. Een schijf doorsnede uit de stam ging naar Wemmel (nog te zien in het gemeentehuis), een andere naar de Kruidtuin. De Arbre Ballon was niet meer.
Auto’s over de wortels Met toeters en bellen van de Touring Club de Belgique koos Waters en Bossen in het Kapucijnenbos (Zoniënwoud) een maand later een vervanger uit: de adoptiezoon-Dikke Beuk, zeg maar. Bij zijn planting op 15 juni 1913 werd met het idee gespeeld er een park omheen aan te leggen, maar hij kreeg later bij weginfrastructuurwerkzaamheden auto’s over zijn wortelgestel te verduren. Wat ons alvast bekend staat, is dat de eerste werkzaamheden voor de bouw van het Universitair Ziekenhuis van de VUB in april 1971 gelijkliepen met de aanleg van de Dikke-Beuklaan, een ontdubbelde weg met middenberm. Op die smalle, groene middenstrook moest Dikke Beuk Junior (geplant in 1913 ter vervanging van de omver gestormde Arbre Ballon) zien te overleven. Het behoud van die beuk was ‘een daad van goed natuurbestuur’ van de toenmalige minister van Openbare Werken, Jos De Saeger (CVP), de man van het prioriteitenplan ‘100 kilometer snelweg per jaar’. “Erreur fatale,” zou de groendienst van Jette later schrijven. Zwaar verkeer op de rijstroken boven de fragiele wortels deed de beuk geen goed. “Nauwelijks tien jaar later, in 1982, verschenen de eerste zwammen,”
Tot zover het trieste leven van zoon Dikke Beuk. De gemeente maakte het Gewest (de Dikke-Beuklaan is een gewestweg) warm voor een kleinzoon-Dikke Beuk. Die werd gevonden in de serres en boomkwekerij van de Stad Brussel in Sterrebeek. “Met de boomplantmachine mee op de vrachtwagen verhuisde de gezonde beuk naar de serres van de groendienst van Jette,” weet Van Parys nog. Hij was erbij. “De open dag
op 21 juni 1909 viel de dikke beuk weer ten prooi aan vandalen. Het bijna stambrede gat werd met beton gedicht
© IVAN PUT
aca, de geschied- en heemkundige kring van Laken, deed uitvoerig bronnenonderzoek naar de eerste Arbre Ballon, en vond tekst en uitleg in het Bulletin du Touring Club de Belgique (1912 en 1913), De Brusselse Post (1957) en ander archief. Laca-vorsers Wim van der Elst en Daniel Van Kriekinge wijdden er vorig jaar een rijk geïllustreerd artikel aan in hun tijdschrift (zie archieffoto). Hun geschiedenisstuk over de legendarische Arbre Ballon eindigt echter op 5 mei 1984, met de vermelding dat er een jonge beuk, ‘ter vervanging van’, zou zijn geplant. Laca deed een oproep: “Op welke plek juist, en wat er verder mee gebeurde, is ons onbekend. Wie weet meer?” Uw grijze BDW-kabouter ging zoeken. Vond de fors gegroeide twintiger. Maar dook eerst even de tijdscapsule in, honderd jaar terug. De gemeentegrenzen lagen destijds enigzins anders; de eerste Arbre Ballon stond dan eens in Laken, dan eens in Jette, maar altijd op de knip met Wemmel (hoogtepunt 82). “De mooie ronde vorm van de kruin wekte de indruk van een ballon die ging opstijgen, vandaar de naam arbre ballon,” vist Laca op over le hêtre géant de Dieleghem, een andere koosnaam voor de merkwaardige boom. “Onnoemelijk groot was de meerjarige eeuweling: de eerste takken begonnen op tien meter hoogte, de kruin ging tot 24 meter, en op 1,40 meter hoogte had de stam een omtrek van vier tot vijf meter. De solitaire beuk stond in het midden van een weids, open landschap, een populaire zondagsbestemming voor de negentiende-eeuwse Brusselse wandelaar.” “De arbre ballon de Jette-Saint-Pierre, zoals hij ook omschreven werd, was als een vuurtoren zichtbaar vanuit het centrum. Om preciezer te zijn: van aan ‘de Congreskolom, het Poelaertplein en de Belliarddoorgang’ (uit Sites brabançons, 1902).” Het is bekend dat koningin Maria-Hendrika de trots van Dielegem koesterde, dat ze er zelfs een square liet aanleggen en een kapelletje plaatste ter nagedachtenis van
© LACA
jette – nu zaterdag 12 mei is het honderd geleden dat de allereerste Arbre Ballon, toen drie tot vier eeuwen oud, werd geveld door een storm. Zijn door God en volk vergeten kleinzoon vonden we terug, zuurstofhappend naar de lentezon, zijn takken handig bijgesnoeid zodat koning Auto rakelings kan passeren. de levenswandel van drie generaties dikke beuk.
jonge Magere beuk
de derdegeneratiebeuk, sinds 5 mei 1984.
van de gemeentelijke groendienst, op 5 mei 1984, was een goede gelegenheid om de boom feestelijk te planten.” Met man en (politieke) macht en een driehonderdtal leden van Het Werk van den Akker (nu Jetse en andere Volkstuinen) werd de boomplanting gevierd. “Burgemeester Jean-Louis Thys (PSC) en Brussels minister Cécile Goor-Eyben (PSC) dekten de wortels met grond toe. De beuk werd een twintigtal meter verder geplant dan waar de vorige Dikke Beuk (1913-1984) gestaan had; diens wortels stonden in de weg. Onderweg van de groendienst naar de Dikke-Beuklaan hadden de minister en de burgemeester op de noten van de fanfare van de brandweer al een dansje geplaceit, wat trouwens werd uitgezonden door de RTBf.” Vanaf toen was de derde Dikke Beuk in handen van de mannen van de groendienst. De eerste jaren hadden ze veel moeite om de boom in leven te houden (compost geven, houtafval weghalen, sproeien in de zomer,...). Wie de 28-jarige nazaat wil groeten, vindt hem op de middenberm van de Dikke-Beuklaan. Komend van het Universitair Ziekenhuis richting Tentoonstellingslaan (bij de Ring) is het de eerste beuk op de middenberm na de brandweerkazerne en het schooltje Les Prés Verts – dus wel ver van waar zijn voorvaders stonden. Het zou mooi zijn mocht een erfgoedwaardig en natuureducatief naambord bij de jongste Arbre Ballon geplaatst worden, al was het maar met een doopnaam ‘Magere Beuk’. Jean-Marie Binst
BDW 1328 PAGINA 13 - DONDERDAG 10 MEI 2012
ADVERTENTIE
Elsene > Mobiliteitsplan Brussel leidt tot geopolitiek
Decourty wil Louizalaan terug Het nieuwe mobiliteitsplan van de Stad Brussel wordt door Elsene verworpen. Burgemeester Willy Decourty (PS) vindt het tijd om de Louizalaan terug te claimen. “Want die snijdt Elsene in twee.” In de maand maart legde de Brusselse schepen van Mobiliteit Christian Ceux (CDH) een nieuw mobiliteitsplan voor aan de inwoners. Dat nieuwe plan wil onder meer het Ter Kamerenbos herinrichten om het voetgangersvriendelijker en verkeersveiliger te maken, net als de kruispunten Louiza-Lesbroussart en Louiza-Vleurgat, waar eenrichtingsverkeer zou komen. De buurgemeenten, waaronder Elsene, zeggen dat ze niet geraadpleegd zijn bij het uittekenen van de plannen. Ceux zelf houdt het op “De omliggende gemeenten zijn in mijn visie evenveel waard als onze bewoners, en dus werden zij niet vooraf gewaarschuwd.” Ceux kreeg dan ook brieven vol bezwaren van de gemeentelijke buren. In de jongste gemeenteraad legde de Elsense burgemeester Decourty omstandig uit wat zijn bezwaren zijn: “Ik ben ongerust omdat Brussel geen rekening houdt met al het doorgaande verkeer dat dagelijks door Elsene moet. Als de Stad Brussel in de Lesbroussartstraat, Vleurgatsesteenweg en Baljuwstraat eenrichtingsverkeer wil maken, dan zullen ze van de Louizalaan nog meer een barrière maken. En dus zal het autoverkeer in Elsene toenemen. Bovendien worden de omslach-
tige oversteekplaatsen van de Louizalaan niet aangepakt, en betekent de herinrichting voor het verkeer in Ter Kamerenbos extra druk op de wijk Bascule. (De autolanen in Ter Kameren zouden tweerichtingsverkeer worden voor de helft, de andere helft wordt autovrij gemaakt, CD.)” Besluit: “Het is duidelijk dat Brussel alleen gehandeld heeft.” De oppositie was het niet eens met Decourty. “Een zoveelste staaltje jarenzeventigdenken van onze burgemeester,” vertelde raadslid Jacopo Moccia (Ecolo). Ook CDH toonde zich eerder fan van de Brusselse plannen. “Een kans om de zwakke weggebruiker te geven wat hem toekomt,” zei André Vanderstraeten. Decourty riposteerde dat “zulke plannen stadsvlucht teweegbrengen.” Voor de meerderheidspartij MR zijn de plannen dan weer een kans om het debat over het beheer van het Ter Kamerenbos te openen. Waarop Decourty te kennen gaf dat ook de Louizalaan beter opnieuw Elsens zou worden, omdat die laan de gemeente in twee snijdt. Een geopolitieke overweging in verkiezingstijd, zowaar. Volgens Ceux maakt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de eindafweging, maar is er nog tijd voor overleg. “Het Gewest betaalt de helft van de mobiliteitsstudie. En dit plan is niet te nemen of te laten. Maar ik ben blij dat er debat is, dat is goed voor de democratie.” Christophe Degreef
Ganshoren > Open VLD en SP.A blijven burgemeester steunen
Visie op een jong Brussel Paul Delva : ‘De kinderen van vandaag zijn de stad van morgen’ Jonge gezinnen brengen beweging, dynamisme en leven in een stad. Ook in Brussel. Als we jonge gezinnen in Brussel willen aantrekken en behouden, moeten we volop inzetten op een kindvriendelijk beleid: investeringen in kinderopvang, in scholen, in verkeersveilige wegen en fietspaden, in aangenaam en stipt openbaar vervoer, in leuke speelpleinen, in een groene omgeving,…
Paul Delva Vlaams Parlementslid uit Sint-Pieters-Woluwe
Maude Van Gyseghem: ‘Nood aan een betere samenwerking tussen verenigingen’ Aan voorzieningen voor jongeren in SintAgatha-Berchem geen gebrek. Onze gemeente kent immers verschillende verenigingen die initiatieven nemen om de Berchemse jongeren te prikkelen en te amuseren. Jeugdbewegingen, een muziekacademie, jeugdhuis De Kuub, het GC De Kroon, sportclubs en -terreinen,... Toch kunnen we nog werken aan een betere samenwerking tussen deze verenigingen en aan een efficiëntere communicatie van hun activiteiten. Zodoende kan elke jongere kennismaken met de brede waaier aan jeugdactiviteiten in Sint-Agatha-Berchem.
Carthé presenteert uitgedunde LB-lijst
TELEXREGIO
Na Ecolo-Groen, ProGanshoren en MR was het afgelopen week de beurt aan burgemeester Michèle Carthé (PS) om haar Lijst van de Burgemeester (LB) te presenteren. Of wat daar nog van overschiet... Een tijd geleden raakte Carthé in onmin met de twee overige PS-schepenen, Pierre Kompany en Chantal De Saeger. Ook CD&V en CDH zagen het niet meer zitten met de ‘autoritaire’ Carthé. Kompany en De Saeger richtten, samen met CD&V-schepen Marina Dehing-Van den Broeck en CDH-schepen Laetitia Bergers,
de partij ProGanshoren op, die aast op het burgemeesterschap. Carthé behoudt de steun van Open VLD en SP.A. Samen met de PS en enkele onafhankelijken vormen ze de Lijst van de Burgemeester. Carthé staat op 1, eerste schepen JeanPaul Van Laethem (ex-FDF/onafhankelijke) op 2, René Coppens (Open VLD) op 3, Marco Van Dam (SP.A) op 7. Op de tiende plaats staat nieuwkomer Lara Thommès (PS), de dochter van Carthé. Bettina Hubo
Hinderlijke helikopters JETTE – Burgemeester Hervé Doyen (LBJ-CDH) gaat staatssecretaris Melchior Wathelet (CDH), bevoegd voor Mobiliteit, om opheldering vragen over de hinderlijke helikoptervluchten boven Jette, uitgevoerd door Brussels Kart. Dat bedrijf uit Groot-Bijgaarden voert, meestal op zaterdag, luchtdopen uit. De helikopters stijgen op vanuit Dilbeek en vliegen richting basiliek en Atomium. Volgens LBJ-gemeenteraadslid Didier Paternotte verstoren ze de rust van de wandelaars in het Boudewijnpark. Doyen betreurt ook dat HUB de gemeente Dilbeek, die toestemming gaf, vooraf geen overleg pleegde.
Eerste fietsboxen JETTE – In de Vlamingenstraat en in de Walenstraat werd een beveiligde fietsbox geplaatst. Bewoners die er hun fiets willen stallen, moeten een contract tekenen en betalen jaarlijks 50 euro. Voorrang wordt gegeven aan Jettenaren die regelmatig fietsen en die zelf geen garage of fietsenstalling hebben. Het schepencollege overweegt om nog HUB meer fietsboxen te installeren.
Kortom, in een warme en leefbare stad. Kinderen van vandaag zijn de stad van morgen: een duurzame stadsvisie pikt hierop in, en geeft kinderen de ruimte die ze verdienen.
Maude Van Gyseghem CD&V Sint-Agatha-Berchem
Veerle Eygenraam: ‘Volop inzetten op ondersteuning werkende ouders’
Veerle Eygenraam CD&V Ganshoren
Kiezen voor kinderen is niet vanzelfsprekend. De combinatie van een job en zorg voor kinderen vraagt een grote inzet van de ouders. Zij zijn de eerste verantwoordelijken voor de opvoeding van hun kinderen. De samenleving heeft de opdracht om hen hierbij te steunen. Dit betekent o.a. kwaliteitsvolle voorschoolse opvang, laagdrempelige toegang tot opvoedingsondersteuning en een lokaal aanbod voor zinvolle vrijetijdsbesteding. De brede school, die in Ganshoren is opgestart met meerdere partners, verdient al onze steun. Daarvoor wil ik mij inzetten.
Brigitte De Pauw pleit voor uitbreiding plaatsen in de kinderopvang Het aantal kinderopvangplaatsen blijkt al een aantal jaren te beperkt te zijn voor de steeds grotere vraag naar opvang. Om die reden diende Brigitte De Pauw een motie van aanbeveling in de Raad van de VGC in. De motie vraagt dat de Vlaamse Regering op basis van de behoeften en binnen een realistisch tijdskader de nodige inspanning zou leveren om bijkomende plaatsen in de Brusselse erkende en de zelfstandige opvang te creëren. Ook vraagt de motie om over deze problematiek overleg te plegen met de Franse Gemeenschap.
www.visieopbrussel.be
Brigitte De Pauw Fractievoorzitter Brussels Parlement Schepen in Jette
www.cdenv-brusselsparlement.be
BDW 1328 PAGINA 14 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Het treinstation van Ukkel Kalevoet
DE SUKKELSTRAAT (14)
Loketten dicht, onveilige tunnel Op 14 oktober zijn er gemeenteraadsverkiezingen. De komende maanden legt BDW in de reeks De Sukkelstraat elke week een pijnlijk aanslepend dossier uit een van de 22 Brusselse gemeenten op tafel. Deze week halen we er de 65 jaar oude versregels van Jan van Nijlen bij: “Het nutteloos station van Calevoet / Ligt klein en somber in den winterdag / (...) / Er loopt nog slechts een halve trein per dag.”
Veel Kalevoeters dragen hun stationnetje in het hart. Het honderdvijftig jaar oude pareltje moet het binnenkort zonder stationschef stellen. Een zoveelste teken, vrezen veel Ukkelaars, dat hun station gedoemd is te verdwijnen. De Ukkelse FDF’er Emmanuel De Bock lanceerde samen met Jonathan Biermann (MR) een petitie voor het behoud van Ukkel Kalevoet. Ze protesteren tegen de beslissing van de NMBS om de stationschef en de bemande loketten vanaf juni af te schaffen. Van de tienduizend Ukkelaars die een briefje in de bus kregen, reageerden er niet minder dan 1.600. Het toont aan dat het stationnetje veel Ukkelaars na aan het hart ligt. Volgens NMBS-woordvoerder Bart Crols loopt het allemaal niet zo’n vaart. “Ukkel Kalevoet is een belangrijk intermodaal station, en het is uitgesloten dat we het ooit sluiten. Wel kan het zijn dat de loketten op
Buiten de spits is er maar één trein per uur naar het centrum, maar een betere verbinding is er niet.
termijn gesloten worden, maar de wachtzaal blijft open, en er zouden dan ook kaartjesautomaten komen.” Wel bevestigt Crols dat de stationschef verdwijnt, net als in veel andere Belgische stations. Die stationschef speelt een belangrijke functie in het onderhoud van het station. Met het sluiten van de loketten zou ook een belangrijk aanspreekpunt voor de reizigers verdwijnen. De sociale controle in het station zou helemaal verdwijnen. Voor veel reizigers is het nu al een enge onderneming om zich door
Als de loketten dicht gaan, verdwijnen het aanspreekpunt voor de reizigers en de sociale controle
© SASKIA VANDERSTICHELE
de sombere voetgangerstunnel naar het perron te begeven. De gemeente heeft een paar pogingen ondernomen om de tunnel met fresco’s op te fleuren, maar die werden al snel overkrabbeld met tags. Er kwamen camera’s, maar omdat de tunnel een knik vertoont, ontsnappen veel plaatsen aan het oog van de camera’s. Schepen van Openbare Werken Marc Cools (MR) ziet maar één oplossing: een nieuwe en rechte tunnel bouwen, of nog beter: een passerelle. Een ander probleem zijn de onge-
bruikte gebouwen aan het station, zoals het pakhuis aan de kant van de Van Ophemstraat. De gebroken ruiten en de vele tags verraden dat het gebouw al jaren staat te verloederen. De gebouwen zijn dringend aan een nieuwe bestemming toe. Cools kijkt daarvoor vooral naar de NMBS en privé-investeerders. “Wij kunnen enkel lobbyen; voor de rest is het een eindeloze strijd.” Naar het centrum sporen, naar Brussel Centraal, kost je vanuit Kalevoet elf tot veertien minuten. Ook al is er buiten de spits maar één trein per uur, in een gemeente die ver van het centrum ligt en niet met de metro bediend wordt: een betere verbinding is er niet. Het belang van die verbinding zal de komende jaren alleen maar toenemen: er staan nieuwe wijken op stapel, zoals Les Hauts Prés d’Uccle, net naast het station, en het woonproject even verderop aan de Horzelstraat. In de (voorlopige) plannen van het Gewestelijk Expresnet (GEN), waarmee de NMBS de verbinding met de Rand wil verbeteren, zou de lijn omgeleid worden naar het Weststation en valt de rechtstreekse verbinding met het centrum dus weg. Volgens Bart Crols is dit nog niet aan de orde: “De lijn Nijvel-Antwerpen zal ook de komende jaren blijven bestaan.” De Ukkelaars zijn er niet gerust op en vrezen dat Ukkel Kalevoet ‘het nutteloos station’ wordt, zoals dichter Jan van Nijlen het al in 1947 omschreef. Bruno Schols www.brusselnieuws.be/ sukkelstraat
ADVERTENTIE
MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BEKENDMAKING VAN OPENBAAR ONDERZOEK De Brusselse Hoofdstedelijke Regering brengt de volgende materie in openbaar onderzoek: Het ontwerp van gedeeltelijke wijziging van het gewestelijk bestemmingsplan (GBP) en het milieueffectenrapport. Tijdens de duur van het openbaar onderzoek, van 15 mei tot 13 juli 2012 inbegrepen, kunnen inlichtingen of technische uitleg verkregen worden in elk van de 19 gemeenten van het gewest, waar de documenten kunnen geraadpleegd worden. Ze zijn beschikbaar op de website van het BROH www.stedenbouw.irisnet.be De opmerkingen of bezwaarschriften dienen gericht te worden aan de Brusselse Hoofdstedelijke regering bij een ter post aangetekende brief of neergelegd worden tegen ontvangstbewijs bij het Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting (BROH) tot uiterlijk 13 juli 2012 op volgende adres: De Brusselse Hoofdstedelijke Regering BROH – Directie Studies en Planning CCN – Vooruitgangstraat 80 bus 1 1035 Brussel Zonodig kunnen de bezwaarschriften en opmerkingen mondeling geformuleerd worden, vóór deze datum, bij de gemeentelijke verantwoordelijke die hiertoe werd aangeduid.
Sint-Lambrechts-Woluwe > Roemloos einde voor CAP Woluwe
Danielle Caron op MR-lijst Danielle Caron gaat als onafhankelijke op de MR-lijst staan. CDH wou haar niet als lijsttrekster. Danielle Caron (foto) kan binnenkort weer van partij veranderen. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen wisselde ze FDF voor een eigen lijst. Ze was boos omdat het FDF Olivier Maingain als nieuwe burgemeester naar voren schoof, terwijl zij jarenlang doorging voor de dauphine van oud-burgemeester Georges Désir (FDF). Ze verzamelde verschillende partijen om zich heen en deed met CAP Woluwe een gooi naar het burgemeesterschap. Ondanks een mooie score haalde ze het nipt niet. Haar aartsrivaal Olivier Maingain (FDF) werd burgemeester. Sindsdien is het binnen de kartellijst CAP Woluwe van kwaad naar erger gegaan. Caron stapte vrij snel over
naar CDH, maar de lokale afdeling wil haar al een jaar niet meer als lijsttrekker. Haar eigengereide optreden wordt haar niet in dank afgenomen. Jean-François Thayer is nu unaniem als lijsttrekker aangeduid. De kartellijst CAP Woluwe is helemaal uit elkaar gevallen. Kartelpartners PS en Ecolo hebben aangekondigd apart naar de verkiezingen te gaan. Open VLD zal samen met MR op een lijst staan. CD&V komt wellicht op de CDH-lijst te staan. Voor Caron, die alle steun kwijt is, zit er niets anders op dan haar heil bij een andere partij te zoeken. Ze heeft nu onderdak gevonden bij de liberalen van MR, waar ze als onafhankelijk kandidaat zal figureren. Een en ander heeft gevolgen op regionaal niveau. Caron is Brussels parlementslid voor CDH. Door op een lokale MR-lijst te gaan staan zet ze zichzelf de facto uit de partij. Als ze aansluit bij de MR-fractie in het Brussels parlement, wat te verwachten valt, dan stapt ze over van meerderheid naar oppositie. Steven Van Garsse
© LAURENT VERMEERSCH
BDW 1328 PAGINA 15 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Onder meer op de verlaten Shell-site en in de voormalige brouwerij Atlas moeten de komende jaren honderden woningen verrijzen.
Anderlecht > Honderden woningen op stapel
Nieuwe stadswijk op kanaaloevers Investeerders met naam beloven honderden nieuwe woningen bij het kanaal. Lofts, maar ook betaalbare appartementen, onder meer op de Shell-site en in de voormalige brouwerij Atlas.
bekend van de Highlander-films, zet financieel zijn schouders onder het project. Hij wil er een honderdtal lofts en ateliers voor kunstenaars. Enkele waardevolle elementen van de brouwerij – gebouwd aan het begin van de twintigste eeuw, gesloten in 1980 – zouden behouden blijven. Een tweede wooncomplex, Watergate, moet verrijzen op de gesaneerde Shell-site. Die enorme lap grond aan het kruispunt van kanaal en
Het concreetst zijn de plannen voor een grondige renovatie van de voormalige brouwerij Atlas in de VrijOnderzoekstraat. De Frans-Amerikaanse acteur Christophe Lambert,
Bergensesteenweg ligt al jaren braak en is ondertussen opnieuw ingenomen door de natuur. Project² wil er tweehonderd woningen, winkels en horeca realiseren, allemaal rond een uit te graven waterpartij. Dat laatste is een duidelijke verwijzing naar het plan Les Rives van de architect Philippe De Bloos. Die zag het nabije Biestebroekdok evolueren tot een jachthaven met luxewoningen. De ontwikkelaar kiest nu naar
eigen zeggen voor betaalbare woningen. “De prijzen zullen variëren van 130.000 tot 250.000 euro,” vertelt Alon Amar van Project². Rond het Biestebroekdok zijn er ook plannen voor woningen. Het bedrijf dat vandaag nog op het perceel tussen de Vaartdijk en de Zoutstraat (langs het westelijk ringspoor) zit, zou moeten wijken voor appartementen en andere functies (project Key West). Iets zuidelijker heeft ook
Atenor al een lap grond verworven om er woningen en aanverwante functies te ontwikkelen (City Docks). De begeerde koek lijkt dus verdeeld. Dat was pas mogelijk na een wijziging in de bestemming van het gebied. Vergunningen zijn er nog niet. Volgens de investeerders zou het werk eind 2013 kunnen beginnen. Twee jaar later zouden de eerste bewoners hun intrek kunnen nemen. Burgemeester Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) is de projecten gunstig gezind. De nieuwe wijk kan een brug vormen tussen het centrum van Anderlecht en het lang verwaarloosde Kuregem. De twee wijken zijn fysiek van elkaar gescheiden door het kanaal met industrie en braakland, een spoorlijn en een steenweg. Laurent Vermeersch / brusselnieuws.be
ADVERTENTIE
wij hebben zin in deMens.nu op The Belgian Pride 12 mei Brussel zaterdag
haal uw zin-button op deMens.nu-stand
he
e b zin in d
M
ik b
zi
n
u
he
Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw
ik
en
s.n
u
Holebi of hetero, roze of blauw, deMens.nu ziet iedereen graag!
s. n i n deMen
bezoek ons op www.deMens.nu
BDW 1328 PAGINA 16 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© JO VOETS
De N-VA doet op 12 mei graag mee aan de Belgian Pride (foto: editie 2010), maar vraagt zich of de organisatie niet een beetje te politiek correct reageert. “Voordat de strijd tegen gaybashing gevoerd kan worden, moet blijkbaar eerst strijd gevoerd worden tegen de eigen remmingen.”
Maatschappij > N-VA over Pride en gaybashing
‘Geen fierheid zonder moed’ BRUSSEL – “Gaybashing is het laatste jaar niet uit het nieuws geweest. Met name door een hele reeks gewelddadige incidenten in Brussel, en eind vorige maand ook in Luik, met vermoedelijk het eerste dodelijke slachtoffer in België,” zeggen drie Brusselse N-VA’ers. “We hadden dan ook verwacht dat op de Pride van 12 mei aanstaande, waar we ons voor de rest graag in het feestgewoel onderdompelen, dat thema duidelijk aan bod zou komen.”
BDWOPINIE De wetgeving in België is open en tolerant geworden voor holebi’s, en bijna alle belangrijke juridische discriminaties zijn weggewerkt. De samenleving verandert echter niet met één druk op de stemknop. In het algemeen is de houding tegenover holebi’s wellicht geëvolueerd, maar de incidenten lijken ook te wijzen op een tegengestelde evolutie in bepaalde steden of wijken of bij sommige groepen. Elke Brusselaar die holebi’s in zijn vriendenkring heeft, weet hoe vaak ze het slachtoffer zijn van verbale en zelfs fysieke agressie. 35 procent van de Brusselse holebi’s werd tij-
dens de voorbije zes maanden een of meer keren geconfronteerd met verbale agressie, en 18,5 procent geeft aan al het slachtoffer geweest te zijn van fysieke agressie. Er zijn intussen stappen gezet om deze negatieve evolutie te kenteren. De ‘antigaybashingbeweging’ Outrage! werd opgericht. Er werden campagnes opgezet om holebi’s te overtuigen altijd een klacht in te dienen. Er kwam overleg met de politiediensten om binnen de korpsen gevoeligheid te creëren voor de problematiek. De politie werkt ook aan een registratieformulier voor homofoob geweld. Dat komt overigens niks te vroeg. In het verleden werd het slachtoffers soms afgeraden om aangifte te doen, omdat de daders via het
(Vlnr.) Luc Van Caneghem, Johan De Visscher, Olivier Godfroid.
“De gemeenschap moet niet altijd voorrang krijgen op de individuele vrijheid”
registratieformulier het adres van het slachtoffer zouden kunnen achterhalen. Sommige slachtoffers zien liever geen melding van het feit dat
ze in een holebicafé of -buurt vertoefden. Iedereen weet dat maatregelen om de aangiftebereidheid te vergroten, essentieel zijn, maar dat ze ook symptoombestrijding zijn. Iedereen? Neen, in bepaalde partijen blijft de politieke correctheid weerstand bieden. Als een Nederlandstalig Brussels parlementslid de dingen beschaafd bij hun naam noemt in het halfrond, reageert een PS-parlementslid meteen dat “de interpellatie bewoordingen bevat die niet door de beugel kunnen omdat ze een deel van de bevolking stigmatiseren” en dat “westerse waarden hier niet ter zake doen.” Als een Groen-parlementslid vraagt of we onze “waarden niet meer moeten opdringen”, is hij persona non grata en krijgt hij geen plaatsje meer op de Ecolo-lijst in zijn gemeente.
Macho’s Ook de organisatie achter de komende Pride zelf is een beetje in dit bedje ziek. Officieel stelt ze het ‘zichtbaar burgerschap’ centraal in haar eisenplatform onder de lichtjes verbijsterende slogan ‘Visible citizens – I want to be! Do you?’ De organisatoren willen de potentiële kandidaten van de volgende lokale
verkiezingen op hun verantwoordelijkheid wijzen. Pas na verdere lectuur wordt duidelijk dat die verantwoordelijkheid slaat op het recht voor iedereen om zonder angst zichtbaar te zijn. Alvorens de strijd tegen gaybashing met overtuiging gevoerd kan worden, moet blijkbaar eerst de strijd gevoerd worden om de eigen remmingen af te leggen om het fenomeen in al zijn facetten openlijk bespreekbaar te maken. De passe-partout om gaybashing te duiden is ‘de machocultuur’. Die cultuur ontstaat echter niet in het ijle en heeft verschillende oorzaken. Gebrek aan scholing én aan opvoeding. Te veel maatschappelijke frustratie op te weinig ruimte. Maar zeker ook, bij sommige bevolkingsgroepen, religieuze ideeën. Uit de in 2007 verschenen studie ‘De houding van jongeren ten aanzien van holebi-rechten’ blijkt dat vooral religieuze jongens (en in het bijzonder moslims) negatief tegenover homo’s staan. Socio-economische status en opleidingsniveau bleken slechts een gering effect te hebben. Kortom, religie is niet de dader, maar speelt wel een rol. Uiteraard zijn er haatpredikers die homofobe uitspraken doen. Maar het probleem zit niet enkel daar: het gaat om de waarden waarmee jongeren worden opgevoed. De invloed van religie op het algemene waardepatroon is veel sterker bij moslims en sommige andere traditionalistische godsdiensten dan bij de meeste ‘moderne’ christenen. In traditionalistische culturen wordt het gezin vooral in functie van procreatie gezien. De islam is daarvan in de grootsteden het enige betekenisvolle en groeiende voorbeeld. Nogal evident dat men erover moet kunnen spreken! Traditionalistische culturen stellen niet enkel vaak duidelijke normen, het collectief primeert er ook op het individu en de norm mag dus worden opgedrongen. De filosoof Richard Rorty stelde vast dat moraal vorm krijgt in een gemeenschap, maar ook dat het hierdoor makkelijk is om mensen die deze normen niet volgen en (dus) buiten de gemeenschap vallen, niet moreel te hoeven benaderen. Heel concreet: sommigen vinden het helemaal niet immoreel om ‘andere’ mensen aan te vallen of te vernederen: zomers geklede vrouwen, holebi’s – noem maar op. Hoewel we de gemeenschap zien als een essentiële ruimte voor de ontplooiing voor het individu, menen we niet dat de gemeenschap voorrang moet krijgen op de individuele vrijheid. Het is de taak van moedige politici en organisaties, zelfs van Brusselse burgemeesters, om altijd onze basisprincipes boven makkelijk pragmatisme te verkiezen. De islam en de moslimcultuur hebben hun plaats in onze samenleving indien ze een onvoorwaardelijk respect tonen voor essentiële waarden, zoals de vrijheid om er anders uit te zien of anders te leven. Luc Van Caneghem (Molenbeek), Olivier Godfroid (Brussel-stad) en Johan De Visscher (Brussel-stad), alle drie N-VA Brussels Hoofdstedelijk Gewest
BDW 1328 PAGINA 17 - DONDERDAG 10 MEI 2012
BRIEVEN VAN LEZERS lezersbrieven@bdw.be
Voetbal en racisme
BDWOPINIE
Brusselse voetbalclubs hebben hun imago niet mee, en die slechte reputatie heb ik helaas al eens bevestigd mogen zien, maar de laatste tijd lijkt me de kloof tussen realiteit en beeld toch wat groot uit te vallen. Sommige supporters en helaas ook scheidsrechters, vaak uit de bredere Vlaamse Rand rond Brussel, nemen deze negatieve reputatie blindelings voor waar aan en zien de minste overtreding of reactie van een Brusselse speler als een bevestiging van hun vooringenomen standpunt. Als vader van drie spelers bij de Nederlandstalige Ritterklub Jette voelt dat heel onrechtvaardig aan, maar tot vorige week bleef alles binnen de grenzen van het toelaatbare. Op een toernooi ergens in het Pajottenland begin mei werd die grens echter door een aantal Vlaamse supporters zo verlegd dat mijn gevoel van onrecht plaatsmaakte voor schaamte, onmacht en trots. Schaamte voor die Vlaamse supporters van de tegenpartij die mij (van Belgische afkomst), de trainer (van Marokkaanse afkomst) en de spelers (de meeste ook van Marokkaanse afkomst) de hele tijd provoceerden met racistische uitspraken: “Nog twintig minuten en we zijn van die apen af” (supporter van de tegenpartij), “Hé kakker, gaat die bal eens halen” (trainer van de tegenpartij). Onmacht omdat je er geen verhaal tegen hebt; onze spelers waren gedisciplineerd op het veld, ze gedroegen zich voorbeeldig, maar je beseft dat wat ze ook doen, hoe ze zich ook gedragen, het eigenlijk niets uitmaakt. Trots was ik ook, omdat trainer noch spelers zich lieten provoceren, ze wisten en hoorden het wel, maar we gingen er niet op in en probeerden er zelfs met humor op te reageren. Voor mij was het een eerste confrontatie met plat racisme (voor de spelers was het al de tweede keer bij dezelfde tegenstander) en ik kan me nu wel een heel concreet idee vormen van hoe het moet voelen om dit regelmatig over je heen te krijgen. Ook de ogen van mijn Vlaams-Brusselse zoon zijn wat meer open gegaan, hij is alweer wat Brusselser en een jammerlijk inzicht rijker geworden. Ik hoop nu maar dat de Voetbalbond de ogen niet sluit en op een gepaste manier reageert.
lijkse waarnemingen. Zo komt slechts een derde van de migratie uit Afrika…” (in de tekst staat: “van buiten de EU”, red.). “Elk jaar komen er zevenduizend Marokkanen bij door migratie, maar dat is minder dan de Oost-Europeanen…” (in de tekst: “landen van de vroegere Sovjet-Unie”, red.). De migratie zou ook hypergediversifieerd zijn. De bevolkingsexplosie waar Brussel voor staat, ontstaat niet (in de eerste of enige plaats) door immigratie, maar grotendeels door nataliteit. Als voorbeeld kunnen we de Marokkaanse gemeenschap nemen, waarvan het artikel doet uitschijnen dat die slechts met zevenduizend mensen per jaar toeneemt. Onderzoek toont aan dat meer dan negentig procent van de huidige generatie jongeren wil huwen met een partner uit het thuisland en niet met een Belgische Marokkaan. Het aantal jongeren kent dus een bijna-verdubbeling, door volgmigratie. Vele malen groter is echter de bevolkingsaangroei door geboorte. Ander wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het aantal kinderen daalt naarmate het opleidingsniveau van de vrouw en haar vrijheden toenemen. Een bruid, veelal analfabeet en arm, uit de Rif, zal dus meer kinderen krijgen. Ook een meisje van hier, al dan niet met diploma, trouwt met een ongeschoolde man uit de Rif en zal veelal stoppen met werken na de geboorte van het eerste kind, onder druk van haar man of de omringende gemeenschap. De bevolkingsaangroei van de Marokkaanse gemeenschap groeit dan ook exponentieel. Dat is duidelijk zichtbaar in het straatbeeld en is er de hoofdoorzaak van dat de Brusselse bevolking voor meer dan de helft moslim zal zijn, binnen vier à zeven jaar, afhankelijk van... juist ja, de nataliteit. Nog even over de vergelijking van Brussel met Istanbul: “Wat Istanbul aankan, moet Brussel ook aankunnen.” Istanbul had de capaciteit om uit te breiden, terwijl Vlaanderen volgebouwd/duur is. Istanbul is een stad van haves & havenots: the happy few nippen cocktails in lofts overlooking the Bosphorus, terwijl de meerderheid (van immigranten) in armoede leeft. Goh, klein neven effect misschien? En ook: Turkije financiert geen sociale zekerheidsvoorzieningen zoals België. We hebben een geweldig land, waar iedereen kan terugvallen op werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, OCMW-steun, betaalbare gezondheidszorg… Dat zal dan maar moeten wegvallen, zeker?
Luc Verbrugge, Jette
Veronique Coolen, Vorst
Zeg niet pare-choc...
Belgacom
In BDW 1327 van 3 mei, p. 17 (artikel over de Brusselse beelden van de Nederlandse fotograaf Cas Oorthuys, red.) lees ik: “De hele soepele mensen stonden achteraan op de pare-choc van de tram...” Dat is niet de pare-choc, maar de marche-pied! Ik kan het weten, ik ben 85 jaar. Bravo voor Nick Trachet (‘Uier’) en Freddi Smekens (‘Pateike’). De groeten ook aan ‘Gregory Peck’ (Filip De Rycke van tvbrussel).
Ik lees met belangstelling in BDW 1327 van 3 mei de lezersbrief ‘Belgacom’ van mevrouw Marleen Behen-Van Hyfte. Het is zeker zo dat Belgacom de Nederlandstalige en Franstalige klanten in Brussel op gelijke wijze moet behandelen. Om de gelijkheid in Brussel te verdedigen, en met name de vele schendingen van de taalwetgeving door officiële instanties te bestrijden, heeft het VKB een tiental jaar geleden een Juridische Werkgroep onder mijn voorzitterschap opgericht. Indien mevrouw BehenVan Hyfte een kopie kan bezorgen van de documenten en contacten (bijvoorbeeld datum en uur van telefoongesprekken), kan de Juridische Werkgroep uitzoeken welke stappen kunnen worden gezet om haar rechten te vrijwaren. Ik moet erbij zeggen dat dit wel even kan duren, maar anderzijds is het misschien ook mogelijk om een schadevergoeding te krijgen voor de gevolgen van de geleden discriminatie. Mevrouw kan met ondergetekende contact opnemen op jr@brudi.org of per fax: 02-420.68.44. Joost Rampelberg, Ganshoren
A. De Braekeleer, Vorst
Bevolkingsgroei Ik lees BDW graag en ben blij dat uw opstelling de laatste jaren zoveel kritischer geworden is. Vandaar mijn verwondering over de frontpagina van 26 april (BDW 1326: ‘Bevolking kan in 25 jaar verdubbelen’): u gaat licht en onnauwkeurig over de demografische explosie waar Brussel voor staat en de catastrofale gevolgen ervan. “De cijfers vertellen een ander verhaal dan onze dage-
SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.
Sukkelspoor door Anne Brumagne We zijn intussen al flink gevorderd met onze reeks over de sukkelstraten, aanslepende dossiers die we u in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen presenteren. In sommige gemeenten is er duidelijk een grotere embarras du choix in sukkelstraten dan in andere. Voor Ukkel, in deze editie aan de beurt (p. 14), moesten we even zoeken. Uiteindelijk vonden we een sukkelspoor: het aftandse stationnetje van Kalevoet, op een boogscheut van groene wijken vol prachtige, maar ook protserige architectuur. In groot contrast met die rijkdom ligt station Kalevoet er vervallen bij en oogt de directe omgeving ruig. Onze journalist Bruno Schols noemt het “een enge onderneming om je door de sombere voetgangerstunnel naar het perron te begeven”. Bovendien wil de NMBS de stationschef afschaffen, waardoor ook die sociale controle wegvalt, en worden de loketten misschien vervangen door automaten. De Unheimlichkeit van het station en de directe omgeving is één probleem, de mobiliteit in Ukkel een ander. Ooit maakte Ukkel de kapitale fout om geen metro te willen, vandaag kreunt de gemeente onder het autoverkeer en is de verbinding met het stadscentrum slecht. Ukkel, dat maar liefst vijf kleine treinstationnetjes heeft, stelt er zijn hoop op dat het Gewestelijk Expresnet ook de Ukkelaars goed zou bedienen. Nu is de frequentie van de treinen nog veel te laag: vanuit Kalevoet rijdt er maar om het uur een trein naar de noord-zuidverbinding. Er zijn in Brussel nog stations zoals Kalevoet. Ze garanderen een snelle reistijd, maar er stoppen voorlopig te weinig treinen. Resultaat: de stadsbewoners maken nauwelijks gebruik van de treinverbindingen door hun gewest. Dit soort verplaatsingen wordt op amper vijfduizend per dag geschat. Er vallen dus best nog wel wat campagnes rond ‘sporen in de stad’ te verzinnen. Het verhaal van de kleine stations in Brussel doet een beetje denken aan dat van de Buurtspoorwegen: ooit floreerden die, later konden ze de concurrentie met de auto niet meer aan en werden ze afgebouwd. Vandaag zouden beide vervoerswijzen mee kunnen helpen om de mobiliteitsknoop te ontwarren. Bij de Buurtspoorwegen zijn de sporen vaak uitgebroken en de grond geprivatiseerd. Een ‘reconstructie’ is bijna onmogelijk. Bij het spoor is de basisinfrastructuur er meestal nog wel. Makkelijk zullen de herwaardering en uitbouw van het Brusselse spoorwegennet niet zijn, dat leest u deze week ook op onze voorpagina. Maar het is niet onmogelijk, én absoluut noodzakelijk. Alleen jammer dat die infrastructuur er soms zo verwaarloosd bij ligt en dat de service eerder wordt afgebouwd dan verbeterd.
EVA HILHORST
© VERZAMELING GUY JONAU / SOFEI VANDENAEMET
BDW 1328 PAGINA 18 - DONDERDAG 10 MEI 2012
VADROUILLE DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
ELSENE – De VUB organiseert in mei en juni De smaak van de stad: zes lunchlezingen over de culinaire geschiedenis van Brussel. Brussel is een stad van culinaire geneugten, maar kent ook een lange geschiedenis van traditie, innovatie en kruisbestuiving van vreemde culturen. In dit Brusselicious-jaar doet Fost, de onderzoeksgroep Sociale en Culturele Voedingsstudies van de VUB, de culinaire geschiedenis van Brussel uit de doeken. In zes lunchlezingen vertellen historici, archeologen en taalkundigen van VUB en ULB het gastronomische verhaal van Brussel. “Iedereen met een interesse in eetcultuur is welkom,” zegt Nelleke Teughels van Fost. “We willen in een gezellig historisch kader en in een informele sfeer mensen laten kennismaken met de Brusselse eet- en restaurantcultuur. Het leek ons leuk om de lezingen op te vatten als een soort ‘tafelgesprekken’, met ruimte voor vragen en dialoog.” Het aantal plaatsen per lezing is beperkt tot twintig. Op 4 mei gaf prof. dr. Peter Scholliers de aftrap. De volgende vijf lezingen lopen tot en met vrijdag 8 juni. Nog aan bod komen ‘De opkomst van etnische restaurants in Brussel 1900-2000’ (11 mei), ‘Les touristes à Bruxelles avant 1940’ (18 mei), ‘Straatventers in de 19de eeuw’ (25 mei), ‘Débits, restaurants et magasins italiens vers 1900’ (1 juni) en ‘Flagey verwelkomt de allereerste Europese supermarkt in 1957’ (8 juni). Telkens op vrijdag van 12 tot 13.15 uur in À la Mort Subite, Warmoesberg 7. Tijdens de voordracht geniet u van een Brussels bier en een boterham met plattekaas of iets anders. Een lezing kost 8 euro; inschrijven kan per mail: nteughels@vub.ac.be. Lynn Pasteleurs ADVERTENTIE
Handicap & informatie Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor personen met een handicap
✆ 0800-15045
alle werkdagen van 9 tot 12u30, maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30
Bezoeken enkel op afspraak Informatie@handicap-ambulant.be
© IVAN PUT
De culinaire geschiedenis van Brussel
Voor de familie Flament in Schaarbeek gaat het huis- en studentenleven gewoon door met Lea Birringer erbij.
Muziek > Gastgezinnen vangen kandidaten 75ste Elisabethwedstrijd op
‘In je bed luisteren naar repetities, hoe zalig’ ELSENE – De 75ste editie van de Koningin Elisabethwedstrijd is vorige week met 78 kandidaten van start gegaan. Zeventig van die jeugdige violisten logeren bij onthaalgezinnen thuis, vooral in Brussel en omstreken. Controleren of het beddengoed wel schoon is, hoeft de organisatie niet. De formule werkt op vertrouwen van jaren.
D
e eerste ronde van de Elisabethwedstrijd voor Viool 2012 is sinds zaterdag achter de rug; de halve finales vinden deze week plaats. Tot ze voor afzondering naar de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Waterloo verhuizen, tijdens de finaleronde, slapen en oefenen de jonge violisten bij gastfamilies thuis, doorgaans zelf verwoede muziekliefhebbers.
De eerste selectiedag zijn ze dus met 78, van wie er zeventig opvang nodig hebben (de overige zijn Belgen of lossen het anders op). De 24 die de halve finale halen (deze week) blijven langer logeren, de twaalf van de finale blijven nóg langer hangen. Het was mecenas Germaine Titeca die in 1951 het systeem van de onthaalgezinnen uitbouwde, om de kosten van hotellogement
voor de buitenlanders uit te sparen. Sindsdien vertrouwt de Elisabethwedstrijd op een groot nest van vrijwilligers die het al jaren gratis doen. Het gastgezinnenbestand breidt zelfs nog uit, tot in Antwerpen. “Gastouder zijn wil zeggen: hen beschouwen als onze kinderen,” vertelt Paul Rasmussen, een ‘ancien’. “Als ze ’s nachts om twee, drie uur willen repeteren, dan moet dat kunnen. Ik luister dan betrokken mee vanuit bed, en dan slaap ik opnieuw in: hoe zalig!” Het hele systeem steunt op vertrouwen. Patricia Breeus, de coördinatrice voor de onthaalgezinnen, keurt de woningen niet en gaat nooit langs. “Met een goede neus voor mensenkennis geef ik mijn akkoord aan wie
iemand onderdak wil verschaffen,” legt ze uit. En hoe ze de boot afhoudt als de onthaalouder haar niet aanstaat? “Dan zeg ik gewoon: ‘Misschien een andere keer, dit jaar hebben we al genoeg families.’ En mocht er toch wat verdoezeld worden over de verwachte correctheid – de netheid van de kamer bijvoorbeeld –, dan weten we het wel snel van de jongere zelf. ‘Bel me direct als er je iets stoort,’ druk ik hen op het hart. Maar nooit kwamen we wat tegen; touchons du bois.” De jonge kandidaten worden wel gepolst naar hun verlang- en zwarte lijstje: een rookvrij huis, angst voor katten, voedingsallergieën, de omgangstaal van het gezin... Een gastgezin dat veel in het Oosten reist, kent beter de culturele geplogenheden van Aziaten, en zal dus sneller een Aziatische logé toegewezen krijgen. Verkeerdelijk denken we dat de gastouders er een kasteel op na moeten houden. En ook niet iedereen heeft een piano staan, zoals destijds bij de vele onthaalfamilies in de Wolstraat. Ook al blijft dit een grote troef, er bestaan oplossingen. Breeus: “Het belangrijkste is tijd maken voor de muzikant, zeker op de cruciale dagen. Dat is op de dag van het juryexamen en op de proclamatie. We verwachten dat het gastgezin de eerste psychologische opvang verzekert. Vooral als de uitslag negatief is en het zelfvertrouwen van de jeugdige muzikant even aan het wankelen gaat.”
© IVAN PUT
BDW 1328 PAGINA 19 - DONDERDAG 10 MEI 2012
We zien de Brusselaar Marc Bouchkov (21 jaar) staan sms’en op het Heilig-Kruisplein en vragen waar hij logeert. “Ik woon op wandelafstand van Flagey: makkelijker kan niet.” Hij hoeft dus geen onthaalgezin. Bénédicte Flament, die aan de Europese School lesgeeft, stelt voor het eerst haar huis met drie etages open. Ze kreeg de Duitse Lea Birringer (25 jaar) toegewezen. “Vrienden
© IVAN PUT
Een rustig huis en veel groen in de omgeving vindt Yuuki Wong bij Christiane Degrune en hondje Lola in Sint-Pieters-Woluwe.
Gelukshuis
“Het concours is als sport op topniveau. Wie na een negatieve prestatie een dipje heeft, moet goed opgevangen worden” doen het al jaren, ik wou het ook eens meemaken,” zegt de gastvrouw. Haar statige rijwoning aan de Milcampslaan biedt alleszins plaats genoeg. “Ik heb zelf drie studenten, twee op kamers en de jongste thuis. In examentijd draaien het huishouden en het leven in huis gewoon door. Ik zal mijn gewoontes niet aanpassen omdat hier nu toevallig iemand logeert, zelfs een muzikant. Muziek is niet anders dan een stofzuiger in huis, mocht dit al het studeren storen.” Als de docente niet werkt, wil ze gerust taxichauffeur spelen, anders vindt Birringer wel genoeg openbaar vervoer om de hoek. Vrijheid geven en krijgen is belangrijk. “Als ze langer wil doorwerken en later of vroeger eten: geen probleem, ze doet maar.” De Oostenrijker Yuuki Wong (30 jaar) heeft een huis bijna voor zich alleen, een riant pand in de Bemelstraat waarvan de tuin op de vijvers van Woluwe aansluit. Groener en rustiger kan haast niet. “Er is altijd iemand in huis en – het allerbelangrijkste voor mij – de omgeving is ruhig. Ik moet me kunnen concentreren en ontspannen – wat joggen of zwemmen – en ik kan wel wat psychologische steun gebruiken.” Onthaalmoeder Christiane Degrune en haar hondje Lola legden de voorbije jaren al acht
Nancy Zhou logeert met haar moeder in het stadscentrum bij Matthieu Segard (l.) en Brendon Noble, die al wat laureaten onderdak verschaften.
kandidaten te slapen. “Iemand die tot aan de laureatenconcerten doorstroomt, heb je haast twee maanden in huis: dat schept een band voor het leven. Bij de Canadese Hélène Guilmette (tweede laureate voor Zang in 2004, red.) ging ik al vier keer op vakantie. Het concours is als sport op topniveau; wie na een negatieve prestatie een dipje krijgt, moet goed opgevangen worden. Ik neem ze dan meteen uit eten of laat ze een dagje aan zee uitwaaien. Als (gast)moeder moet ik hen naar de toekomst doen kijken.” Heel anders vergaat het de Texaanse Nancy Zhou (19 jaar), die – uitzonderlijk samen met haar moeder – gelogeerd wordt in het gastenhotel Maison Noble. Een rustige stek in de Begijnhofwijk, en toch vlak bij de toeristisch
bedrijvige Vismet. Normaal moet familie of een private pianobegeleider zelf voor logies zorgen, maar de jonge Zhou wordt wat gepamperd. “Het is makkelijker dat mijn moeder bij me is, omdat die precies kan inspelen op mijn gemoedswisselingen. En ze kookt hier iedere dag mijn vertrouwde kost: dat scheelt. Mijn mama geeft me energie.” Het vroegnegentiende-eeuwse huis heeft een salon met vleugelpiano en kristallen kroonluchter. Bij Maison Noble logeerden al heel wat laureaten die de finale haalden. Vorig jaar sliep Haeran Hong (eerste laureaat Zang) hier,
het jaar voordien Evgeni Bozhanov (tweede laureaat Piano). “De stress begint pas goed bij de halvefinalewedstrijd. Het is dan aan ons om die te kanaliseren,” vat Matthieu Segard samen; hij runt de zaak samen met zijn vriend Brendon Noble. “Voor de rest zijn die jongeren ongelooflijk volwassen en autonoom: ze eten graag alleen, spreken af met andere kandidaten, die ze al van andere concours kennen, voor een terrasje hier in de buurt. Maar onderschat ze niet, ze zijn ook jong en ze hebben kuren.” Jean-Marie Binst
De reportage werd gemaakt tijdens de eerste ronde van de wedstrijd. Bij het ter perse gaan van deze krant dingen Nancy Zhou en Marc Bouchkov nog mee in de halve finales
BDW 1328 PAGINA 6 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Op 15 oktober 2011 kampeerden Indignados in het Jubelpark en in de gebouwen van de HUB. Nu zijn ze terug.
© BART DEWAELE
Samenleving > De Indignados strijken op 12 mei weer neer in Brussel
Verontwaardigd, wereldwijd BRUSSEL – Op 15 oktober vorig jaar demonstreerden duizenden Indignados in de hoofdstad. Een halfjaar later is de wereld niet noemenswaardig veranderd en komen ze terug om te manifesteren. Kernthema’s: echte democratie, waardig leven en een economie op mensenmaat. Een portret van de voorbereidingen van de betoging op 12 mei.
‘W
ij vragen een econo misch systeem dat in dienst staat van de mensheid en niet omgekeerd. Wij vragen een wereld waarin de bevol king de controle heeft over haar eigen leven. Wij zijn links noch rechts. Wij hebben geen grenzen. Wij zijn de rest van de wereld, geconfronteerd met enkele geprivilegieerden. Wij eisen een echte democratie, waar naar elke stem wordt geluisterd en waarin po litieke beslissingen ook onze beslis singen zijn.” Ziedaar de eisen van de Indignados, de ‘verontwaardigden’. De beweging ontstond na de financiële crisis van 2008, is internationaal en wordt wel eens de opvolger van de anders globalisten genoemd. Een predicaat waarmee ze zelf niet blij zullen zijn, omdat de basisfilosofie van de ver
ontwaardigden er naar eigen zeggen een is van strikte horizontaliteit: geen leiders, geen overheersende ideologie of politieke stroming. En als er al een moet zijn, dan wordt die kortweg ‘waardigheid’ genoemd. Toch krijgt de beweging door we reldwijde gebeurtenissen zoals de aanhoudende economische crisis en de Arabische Lente een politieke dimensie en zijn de deelnemers erg overtuigd van hun pleidooi voor meer menselijkheid.
Cirkelroken Begin april, de zondag na het do delijke incident na een ongeval met een MIVB-bus. Op het Flageyplein verzamelen een twintigtal mensen, hoofdzakelijk jongeren. Ze houden een zogenaamde volksvergadering. Iedereen mag deelnemen en in de
cirkel komen zitten. Met behulp van dit soort vergaderingen wordt de aanstaande manifestatie gepland. Het gaat vooral over praktische za ken, soms over filosofische. Ieder aangedragen agendapunt wordt met gebarentaal goedgekeurd, af gekeurd, verduidelijkt of afgeremd. “Een manier om op drukke verga deringen iedereen zijn zeg te laten doen en tot besluiten te komen,” zegt Linus Vanhellemont, Indig nado, socioloog aan de VUB en een van de organisatoren van de 12 meistoet. “We moeten stoppen met zoveel te onderhandelen met de politie,” zegt een deelnemer wanneer er wordt gesproken over het parcours van de betoging. Eerder had een andere deelnemer zijn twijfels ge uit of de ordehandhavers het voor
gestelde parcours wel zouden zien zitten. “Het is jammer dat we niet in het stadscentrum kunnen beto gen, want de Belgian Pride (holebi optocht, red.) gaat die dag ook uit. Misschien valt ons statement daar door wel in het water,” oppert ie mand anders. “Ja, maar we moeten de vertrouwensband tussen de Pride en het stadsbestuur niet breken,” is het antwoord. Er wordt gedebatteerd over het aan vangsuur van de demonstratie. “Om 16 uur,” oppert een omstander van Spaanse origine. De groep vindt dat te laat. “13 uur is realistischer.” On dertussen is een wat oudere man met baard en kinderwagen bij de groep komen staan. Hij is militan ter dan de gemiddelde Indignado en houdt een pleidooi voor meer ideologie. Hij stamt duidelijk uit de marxistische traditie. Ook hier twij felt de groep. Enkelen onderschrij ven een radicaler programma en dito strijd, anderen willen het vooral vreedzaam en breed houden. Nog tijdens het debat mengt zich iemand die stelt: “Ik ondersteun jul
lie strijd; ook ik weet dat de wereld geregeerd wordt door een financiële elite.” Instemmend geknik. Iemand oppert sarcastisch: “Neen, écht?!” Tijdens het debatteren wordt er duchtig gerookt, de peuken blijven liggen. Uiteindelijk loopt de ver gadering tegen de avond ten einde. Het is koud. De voorspelling van de man met kinderwagen over het lange uitblijven van de regen – “We ten jullie wel wat er aan de hand is? Het heeft al een maand niet meer geregend” – komt niet uit. Wan neer we afscheid nemen, worden we aangeklampt door een oudere man met lang grijs haar. Hij vertelt: “Ik heb Mei ’68 meegemaakt, en ik weet dat die zogenaamde revolutionaire bewegingen door een elite worden georganiseerd. Of neem nu de aan slagen van 9/11. Ik ben architect. Je weet toch dat die torens niet konden instorten door vliegtuigen. Weet je wat er gaande is?”
Diskrediet Een maand later. Door het aanhou dende slechte weer zijn de volksver
BDW 1328 PAGINA 7 - DONDERDAG 10 MEI 2012
gaderingen verkast naar het Cen traal Station. Maar vandaag is het droog en wordt er toch op het plein voor het station samengezeten. De planning voor de 12 meibetoging loopt stilaan ten einde, er moeten alleen nog wat praktische knopen doorgehakt worden. 13 uur, vertrek aan het Noordstation, dat staat nu vast, en de demonstratie zal daar vandaan naar het Poelaertplein lei den, waar er verschillende volksver gaderingen gehouden worden, met muzikale optredens en workshops. Enkele thema’s: illegaliteit, de Navo, lobbygroepen, gender. Om 19 uur die dag is er ten slotte een grote picknick waar iedereen die deel neemt, opgeroepen wordt voedsel
“De financiële wereld eet de democratie op”
te delen. Ondertussen is ook bekend welke steden wereldwijd op 12 mei soortgelijke acties zullen organise ren. Een greep: Berlijn, Amsterdam, Londen, Athene, Madrid, Moskou, Caïro, Sydney, São Paulo, Delhi, La Paz, Los Angeles, Seattle, Chicago, Pretoria. “Ik hoop dat de politie geen bagatel len zal aangrijpen om mensen ad ministratief aan te houden. Onlangs nog is dat gebeurd in Elsene,” zegt een deelnemer. “Nu moeten we er vooral voor zorgen dat alles netjes wordt achtergelaten, niet zoals vorig jaar, toen het HUB-gebouw bijvoor beeld een rommel was. De media zijn daar toen op gesprongen en hebben de beweging in diskrediet gebracht, maar dat was niet onze schuld, dat waren enkelingen die niets met ons te maken hadden,” zegt een ander. Instemming. Wanneer de vergadering ontbonden wordt en de deelnemers flyers uitde len, spreken we nog met enkele In dignados. Waarom ze het belangrijk vinden om mee te doen? “Ik wil de verandering zijn, en niet toekijken,” zegt Aurore, een jonge studente so ciologie. “De tijden veranderen, en nu moeten we de overstap maken naar een ander systeem. Een men selijk systeem.” Een andere: “Kijk naar het MiddenOosten, naar hoe mensen daar de mocratie willen. Kijk naar de stil stand in het Westen. Gek, toch? En toch slaagden vorig jaar Spaanse jongeren erin om een hele periode een plein te bezetten uit onvrede met dit tijdsgewricht. We hebben opnieuw een echte democratie no dig. En niet nog meer macht voor supranationale organisaties, zoals het Internationaal Monetair Fonds. Want wat van de economie is nog reëel?” Een laatste, hoopvol: “De proble men van vandaag zijn zo groot dat mondiale oplossingen zich opdrin gen. Dat trekt me ook zo aan in deze beweging: verschillende steden ne men deel, overal ter wereld. De ver zuchtingen zijn hetzelfde. De finan ciële wereld eet de democratie op.”
Christophe Degreef
P-PRAAT We zullen het alweer moeten hebben over de Fransen. Want het is gebeurd, François Hol lande wordt de nieuwe president van Frankrijk, en dus laten de rijke Fransen direct zien hoe vaderlandslievend ze zijn door naar Brussel te vluchten. Dat zwermt hier neer in de duurste huizen, dat ziet Brussel als een goedkoop filiaal van Parijs. En ze spreken hier ook Frans, zoveel te beter. En wat zit er voor ons in? Wordt de baguette bij de bakker nu beter? Laten we eerlijk zijn. Misschien zou de meerderheid van de Brusselse PS van de weeromstuit maar beter naar Frank rijk verkassen om daar de Internationale te gaan zingen en af te dragen aan La République. Eerlijk is eerlijk, zeker wat solidariteit betreft. Het was afgelopen weekend Irisfeest, en dus werd Charles Picqué van onder het stof gehaald om te zeggen waar Brussel voor staat. De Brus selse PS-minister-president, goedgemutst: “Er komt een zevende staatshervorming, en Brussel moet zich voorbereiden. Brussel moet zich met kinderopvang en onderwijs kunnen bezighou den.” Eerlijk duurt het langst, en dus flanste Picqué er ook tussen dat er ‘een voogdij over de gemeenten, de politiezones en de OCMW’s’ moet komen. Een voogdij. Volgens de geruchten heeft Philippe Moureaux, de PS-minister president van Molenbeek, fan mail gekregen. Van een imam. De man zou hem steunen omdat Moureaux zo tegen de RTBfreportage over de islam in België was. Maar Moureaux zelf zegt heel eerlijk dat hij de brief niet gekregen heeft, en dat hij er niets op kan zeggen omdat iedereen hem brieven mag sturen. Dan krijg je eens steun, is het weer niet goed. En dat is niet eerlijk.
CHIEN ÉCRASÉ ZUIDSTATION – Politie weg, en wat lag daar vorige week op een avond op de vloer? Bloed! Iemand zal een bloedneus hebben gehad. ALBERT – De preventiemedewerkers vonden we in tegenstelling tot de politie terug, in metro station Albert. In het beheerslokaal zaten zes exemplaren grapjes te maken en met hun gsm te spelen. Niet storen, lenteslaap. SIMONIS – En ook in metro Simonis is alles gelukkig weer bij het oude. Afgelopen weekend zagen we er iemand rond het vallen van de avond op de gebruikelijke manier over het poortje klau teren. We waren al blij dat er niet geglipt werd. PARLEMENT – Dat doet ons denken aan het veiligheidsdebat onlangs in het Brussels par lement. Daar vertelde FDF-fractieleider Didier Gosuin dat “we al twintig jaar in deze assemblee over veiligheid praten, en dat we blijven praten.” SP.A-parlementslid Fouad Ahidar zei min of meer hetzelfde. Het besluit van het debat bleek dat er afgewacht moest worden of de extra poli tieagenten iets uithaalden. ALBERTINA – De Koninklijke Bibliotheek heeft maar liefst 3,2 miljoen krantenpagina’s gedigi taliseerd, uit de periode van 1831-1950. Binnen een jaar of vijftig is het aan ons; dan kunnen onze trouwe lezers digitaal mijmeren over hoe er nog veiligheidsdebatten werden gevoerd, over hoe een preventiemedewerker eruitzag en hoe hij zich in zijn natuurlijke biotoop gedroeg en hoe er poortje werd geklommen.
ADVERTENTIE
BDW 1328 PAGINA 22 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© BASTIN & EVRARD FOTOGRAFEN, BRUSSEL
© BASTIN & EVRARD FOTOGRAFEN, BRUSSEL © AAM
Uiterst links: de trappenhal van het Huis Van Eetvelde met achterin een schilderij van Théo Van Rysselberghe. Links: Victor Horta. Boven links: de trap van het Solvayhuis; boven rechts: het Hortahuis. Onder rechts: het Solvayhuis.
Architectuur > Schitterend geïllustreerde eerste biografie van Victor Horta
Met dank aan de loge BRUSSEL – Victor Horta (1861-1947), die met het Huis Tassel in 1893 de eerste art-nouveauwoning in Brussel optrok, kreeg honderdvijftig jaar na zijn geboorte zijn eerste exhaustieve biografie. Filologe Michèle Goslar heeft er twaalf jaar aan gewerkt. Het Mercatorfonds ‘verpakte’ de bio in een volumineus kunstboek.
S
inds 2000 kwamen vier van Victor Horta’s hôtels particuliers – Tassel, Solvay, Van Eetvelde en zijn eigen atelierwoning – op de Unescolijst van Werelderfgoed. “Zijn architectuur is allerminst gereduceerd tot een voetnoot in de geschiedenis, integendeel. Met dit eerbetoon flakkert Horta’s ster weer op aan het firmament. Dankzij deze biografie groeit ze nu uit tot een volledig sterrenbeeld.” Lovende woorden van Werner Adriaenssens, conservator decoratieve kunsten en kunstnijverheden van de twintigste
en zeventien – waaronder het Volkshuis – afgebroken zijn. Goslar beschrijft de geschiedenis van de tekentafel, over eventuele restauraties, verminkingen of afbraak, tot de toestand vandaag.
Verstikkend eeuw aan de Brusselse Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Dat er nog geen biografie van Victor Horta bestond, is vreemd. Twee tot drie equipes hebben pogingen ondernomen, maar die werden alras gestaakt. De biografie van Goslar, die zich koppig vastbeet in het vele materiaal, is gebaseerd op de memoires van Victor Horta en op nieuw bronnenonderzoek, maar ze beperkt zich niet tot een biografie. Het boek bevat ook een overzicht van de honderdvijftig gebouwen, standbeelden en grafzerken van Horta, waarvan er dertig nooit gerealiseerd werden
Victor Horta (1861-1947) was de nazaat van een Vlaamse vrouw en een Italiaanse huurling, Salvatore Oortha, die voor Filips V, hertog van Anjou, vocht. Victor Horta was van bescheiden komaf, de meeste familieleden waren gewone arbeiders of ambachtslui. Jacques, de grootvader van Victor Horta, was wasbaas, zijn vader Pierre Jacques was schoenmaker. De vrouwen waren kamermeisje, winkelierster of naaister. Victor Horta keek als kind erg op naar zijn vader, die 66 jaar oud was bij Victors geboorte. In zijn memoires schrijft Horta: “Mijn vader hield
van zijn vak en was zijn hele leven lang trots op zijn meesterbrevet, dat hij achter glas bewaarde (een schoen waarvan het bovenleer gesloten was zonder enige opening, een echt meesterwerk). Hij was een werkman zonder gelijke...” Toen Victor Horta als baron in de adelstand verheven werd, koos hij als lijfspreuk ‘Par le labeur, vers les sommets’. Victor Horta was een noeste werker, die amper tijd had voor een privéleven. Toch voelde hij zich miskend. In een brief aan Ilse Twardowski uit 1902, hij was toen maar 41 jaar oud, schreef hij: “U moest eens weten hoe graag ik zou vertrekken uit dit ondankbare land, waar ik door een speling van het lot geboren ben, op zoek naar een minder bekrompen omgeving waar de artistieke vervoering beter wordt begrepen, of met meer waardigheid wordt geduld. Mijn land lijkt me zo klein, en
de mensen vaak nog kleiner. Soms heb ik het gevoel dat ik hier stik en dat de lucht vol treurnis hangt.” Horta voelde zich niet alleen onbegrepen, hij was ook onzeker. “Ik durf niet door een straat te stappen waar ik een gebouw opgetrokken heb, ik ben bang voor afkeurende blikken.”
Vereenzaamd Privé ging het Victor Horta niet voor de wind. Hij overleefde zijn twee dochters en scheidde twee keer; totaal vereenzaamd – al zijn vrienden en opdrachtgevers waren al gestorven – trok hij op het eind van zijn leven weer bij zijn tweede vrouw Julia Carlsson in. Zijn eerste vrouw bedroog hem, de tweede was alleen geïnteresseerd in het mondaine leven en was verslaafd aan kaartspelen. Horta stierf in een ziekenhuis aan
BDW 1328 PAGINA 23 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© BASTIN & EVRARD FOTOGRAFEN, BRUSSEL © NICK TRACHET
© BASTIN & EVRARD FOTOGRAFEN, BRUSSEL
Nick Trachet BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT
Sabelvis Vanuit Canada is er een nieuwe vissoort op komst naar onze restauranttafels. Veel volume mogen we niet verwachten, want het is een dure vis, die bij de consument ook nog totaal onbekend is. Meer een luxevisje. Zou het lukken?
de Linthoutstraat waarvan hij de plannen voor de uitbreiding getekend had. Goslar ontkent dat de floreale slingermotieven het waarmerk van Horta zijn. Het functionele was zijn uitgangspunt. En hij wou vernieuwen. Hij wou af van de typische trois pièces en enfilade waarvan de middelste kamer zo donker als de hel was. Met ijzer en glas slaagde hij erin grotere, klare ruimtes te creëren, met – zoals in het Huis Tassel – een ereplaats voor de trap. Horta streefde naar mooi, comfortabel en modern. Voor de bouw van het Brugmannziekenhuis op de grens van Laken en Jette bezocht hij tientallen ziekenhuizen in heel Europa. Tot aan Pasteur gold de regel dat je, om besmetting tegen te gaan, de ramen moest dichthouden. Nieuw onderzoek over microben veranderde dat. In het Brugmann ziekenhuis moesten licht en lucht binnengelaten worden. De eerste zorg was niet de schoonheid, maar de hygiëne. De vergelijking tussen de (afgebrande) Innovation in de Nieuwstraat en de Magazijnen Wolfers aan de Arenbergstraat is een duidelijke illustra-
tie van het functionele denken van Horta. De etalages van de Innovation moesten volk binnenlokken en aanzetten om door heel de winkel te stappen. De juwelier Wolfers had zijn vaste clientèle, de vitrine was als een juwelendoosje. Klanten binnenlokken was niet de opzet. Ook bij de bouw van het Paleis voor Schone Kunsten moest Victor Horta functioneel denken. Omdat het gebouw niet storend zichtbaar mocht zijn van aan het koninklijk paleis, moest het ingegraven worden. En bovendien moest er een aanzienlijk hoogteverschil overbrugd worden. Goslar haalt ook nog een wijdverbreide overtuiging neer. Maxime Brunfaut heeft de bouw van het Centraal Station niet overgenomen na de dood van Victor Horta. Horta had er twee jaar voor zijn overlijden al de brui aan gegeven na de niet-aflatende bemoeienissen van de Stad Brussel. De opdracht voor het Centraal Station, net zoals alle overheids opdrachten, had Victor Horta te danken aan zijn vermogende vrienden van de vrijmetselaarsloge Les Amis Philanthropes. Zonder de loge was er geen Victor Horta geweest. Danny Vileyn
Victor Horta 1861-1947 – Leven, werk, art nouveau van Michèle Goslar is uitgegeven bij het Mercatorfonds, telt 564 pagina’s en is prachtig geïllustreerd. Van elk ontwerp van Horta is minstens één tekening opgenomen. Het boek, gebonden en in foedraal, kost 149,95 euro
Twee weken geleden sloot de European Seafood Exposition voor de twintigste keer de deuren aan de Heizel. Hoe lang de beurs er nog zal plaatsvinden, is niet zeker, maar het evenement heeft de wereldhandel in zeevoedsel grondig veranderd. Met de sabelvis als voorbeeld wil ik u een hint geven van wat een vis zo allemaal moet doorzwemmen vooraleer een nieuwe lekkernij te worden op de Europese menukaart. In het noorden van de Stille Oceaan zwemt een vreemde vissoort rond. Hij is zo goed als zwart en leeft tot op zeer grote diepte. De vis wordt gevangen langs de randen van het continentaal plat van Baja California in Mexico, noordwaarts langs de Beringzee tot westwaarts naar Noord-Japan. Wetenschappelijk luidt zijn naam Anoplopoma fimbria. Langs zijn verspreidingsgebied heeft de vis vele volksnamen, meestal iets met ‘zwart’ erin (black cod, coalfish), sable en, in Japan, gindara. Een vis die Japanners lekker vinden, dat is altijd goed voor de kassa, dus was er al spoedig een lucratieve export van Amerikaanse en Canadese gindara naar Japan. De vis wordt nu ook gekweekt, maar wilde vis is altijd duurder en meer gewaardeerd, ook in het land van de rijzende zon. Aangezien het goed gaat met de visserij van deze sablefish, willen de Canadezen graag afzet vinden in Europa, en dus grijpen ze de ESE aan om ons deze lekkernij voor te stellen. België is voor hen een goede testmarkt. Wij Belgen doen al jaren goede zaken met de Canadezen. Zo zijn we de belangrijkste eters van hun kreeften, en men heeft in Ontario en Quebec het volste vertrouwen in ons als lekkerbekken. Maar Europeanen zijn ook lastige klanten. Amerikanen strippen een vis, snijden de kop eraf en vriezen het hele beest in. Japanners zijn daar best tevreden mee. Onze verwende koks zijn zoveel eenvoud niet gewend. Hier moet vis volledig ont-
graat, gefileerd, ontvliesd en liefst nog huidloos zijn. Daarenboven hebben veel Europeanen iets tegen diepvries. Ze kunnen er ook niet mee werken. Japanners vinden diepvries dan weer doodnormaal. De beste sashimitonijn wordt er zonder complexen diepgevroren geleverd. De Canadezen mogen ook geen vis verwerken aan boord van hun vissersschepen. Voor een goede kwaliteit vriezen ze dus snel in op zee. Veel beter, maar minder afgewerkt. Voor een testonderzoek met een nieuwe soort op de Belgische markt kunnen ze moeilijk hun wetten wijzigen of fabrieken aanpassen. Dus wagen ze het er even zo op. Voorts zijn Europeanen argwanend tegenover nieuwe vissoorten. Die moeten minstens ‘duurzaam’ en ‘met respect’ worden gevangen. De Canadese wetenschappers zijn daarvan overtuigd, maar dat is commercieel niet meer voldoende. Om eruit te geraken bestaat er vandaag een eenvoudig middel. De vissers en exporteurs betalen geld aan een organisatie, MSC. Als ze dat doen, is het goed, anders mogen ze het vergeten. Hoe men een vissoort ‘duurzaam’ kan noemen wanneer er van de biologie nog niet zoveel bekend is, mag een raadsel heten. Ze worden wel met fuiken of haken gevangen en niet van de bodem gesleept, wat minder schade berokkent aan vis en milieu. En dan moest er een Nederlandse naam worden gevonden. De eerste uitnodiging die ik kreeg, ging over le charbonnier sauvage, in het Nederlands de wilde zandvis! Klinkt niet echt smakelijk, zo’n naam knarst tussen de tanden. Een flater van Franstalige naamgevers, die blijkbaar niet doorhadden dat sablefish niet hetzelfde is als poisson sable. Enkele visliefhebbers hebben net op tijd gereageerd en dus wordt de vis vanaf nu voorgesteld als sabelvis. Oef! Onder sabel verstaan we hier niet het antieke slagwapen, maar de zwarte kleur uit de wapenkunde of heraldiek. Sabel staat er naast die andere mooie heraldische kleuren als sinopel en azuur, keel en goud. Zo is de Vlaamse leeuw er een van ‘sabel op een veld van goud’. Nu nog iedereen overtuigen dat het een lekkere vis is. Daarvoor moet de horeca zorgen. De consument is hier zodanig gekneed dat we alles eten op voorwaarde dat een sterrenchef ons dat zegt. Zou u ooit kafferlimoenen, agar-agar, wasabi of tonkabonen in huis hebben gehaald als de mediakoks u dat niet hadden voorgehouden? Van 11 tot en met 16 mei, rond Moederdag, kunt u op verschillende plekken in Brussel en daarbui-
Een vis die Japanners lekker vinden, dat is altijd goed voor de kassa
ten sabelvis gaan proeven. Gaetan Collin (Jaloa en Brasserie Jaloa aan de kaaien, D’Oude Pastorie in Kraainem) lijkt er enthousiast over te zijn, en verder zijn er nog vier restaurant in het Brusselse, één in Brugge en één in Maisières bij Mons, om het evenwicht te bewaren. Wie thuis wil experimenteren, zal de sabelvis alsnog moeten bestellen bij zijn vertrouwde vishandelaar. Hij heeft mooi wit vlees dat contrasteert met het zwarte vel. De smaak is niet te uitgesproken, de textuur vrij zacht. De vis wordt traditioneel gegeten als sashimi, of gerookt, maar ook gewoon gebakken in de boter is hij best lekker. Smakelijk. nick.trachet@bdw.be De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/trachet
BDW 1328 PAGINA 24 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© MARC GYSENS
Het schoolse parcours van Valentine Henderiks was hobbelig. “Nog altijd gebeurt het dat ik me in de arm knijp, om me ervan te vergewissen dat het geen droom is.”
D
octor in de kunstgeschiedenis, halftijds lector aan de ULB, halftijds wetenschappelijk medewerker van het Studiecentrum Vlaamse Primitieven in het KIK, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. Op het Lycée de Berlaymont in Waterloo zullen ze verbaasd opkijken. “Ik was er een slechte leerling. Een barslechte leerling. Het systeem sprak me niet aan, geen enkele leraar of lerares kon me begeesteren. Mijn ouders kregen dan ook te horen: ‘Valentine is een heel vriendelijk meisje, graag gezien ook. Maar een universitaire studie zien we voor haar niet zitten.’” “Daar sta je dan, op het moment dat je zo graag je vleugels zou uitslaan, zonder te weten wat je echt wilt, wat je echt kunt... Ik heb het even geprobeerd, de universiteit. Aangemoedigd door een van mijn broers, die twee jaar filosofie had gestudeerd aan de ULB en daarna was overgestapt op kunstgeschiedenis. ‘Valentine, kom naar hier. Het is helemaal iets voor jou. Trek je toch niets aan van wat die van Berlaymont zeggen!’ De lessen vond ik formidabel. Maar tegelijkertijd was er dat stemmetje: ‘Ik ben niet slim genoeg om dit allemaal in mijn hoofd te steken. Je suis nulle.’ Dus heb ik er na twee maanden de stekker uit getrokken, waarop ik links en rechts ben gaan werken en taallessen ging volgen.” “Ik had niet echt een doel voor ogen. Ik schreef me in voor een graduaat marketing aan het Ephec in Woluwe, drie jaar. Met het vaste
voornemen: ‘Deze keer val ik liever dood dan op te geven.’ Het is me ook gelukt, ik heb er veel geleerd. Maar gaandeweg begon ik ook te beseffen dat kunstgeschiedenis mijn liefde was en bleef. Ik was dan ook in de wolken toen ik voor mijn laatstejaarsstage een plek wist te versieren op de dienst Kunst van de toenmalige BBL. Dat was helemaal mijn ding; na afloop zeiden ze: ‘Valentine, je bent echt in de wieg gelegd om kunstgeschiedenis te studeren.’ Ik, nog altijd met die angst voor de universiteit: ‘Misschien de Academie...?’ Zij, in koor: ‘Nee nee, de universiteit!’”
Mentor De tweede keer universiteit, de goede keer. Middeleeuwse kunst werd het. “Ik begon met een klein hartje, maar onderweg vatte ik moed. En weer leerde ik iemand kennen die in mij geloofde: professor Catheline Périer-d’Ieteren, die werkte rond de Vlaamse schilderkunst van de vijftiende eeuw, wetenschappelijke technieken voor het onderzoek van kunstwerken en de conservatie en restauratie van het patrimonium. Ik mocht haar assisteren en heb bij haar mijn eindscriptie gemaakt. Daarna bood ze me aan als documentalist te werken op een monografie van haar hand over Dirk Bouts.” “Het was gekkenwerk. Ik was halftime documentalist, en ’s avonds diende ik op in een restaurant om rond te komen. Maar voor mij was het een revelatie. De revelatie van de Vlaamse schilderkunst van de vijftiende eeuw. De so-
berheid, het realisme in het weergeven van de natuur, de perfecte techniek en uitvoering, de nauwgezetheid, de diepte van de composities: verbluffend. De buitengewone expertise van die oude meesters, Jan van Eyck op kop: dat is bijna niet te evenaren. Mijn mentor zag mijn werk en zag dat het goed was. Vandaar haar voorstel, na twee jaar van intensieve samenwerking, om te postuleren als assistente aan de ULB en tegelijkertijd aan een doctoraatsthesis te werken. Mijn keuze viel op Albrecht Bouts, zoon van Dirk. De timing was perfect: zo’n thesis neemt vier jaar in beslag; toen ik er midden 2009 de laatste hand aan legde, ging mijn mentor met pensioen. Er kwam dus aan de ULB een plek vrij als lector. Op het juiste moment op de juiste plaats. Ik heb mijn kans gegrepen.”
© BREPOLS PUBLISHERS
ELSENE – “Soms vroeg ik me af: wie zit er nu in ’s hemelsnaam te wachten op Albrecht Bouts? Dat waren momenten van beproeving, maar die wogen niet op tegen het voorrecht van jarenlang te mogen werken rond één enkele Vlaamse meester. Met hart en ziel hou ik van Albrecht Bouts, hij zal voor altijd bij mij zijn.” Valentine Henderiks schreef een monografie met oeuvrecatalogus over Albrecht Bouts, zoon van de grote Vlaamse primitief Dirk Bouts.
In Transsylvanië stond Henderiks oog in oog met een schilderij ‘toegeschreven aan een anonieme meester’. “‘Maar ik ken die kop! Dat is Bouts op latere leeftijd!’ Gék werd ik.”
Sibiu, Transsylvanië Henderiks vertelt het me allemaal met aanstekelijk enthousiasme in het knusse salonnetje van haar flat in de... Van Eyckstraat. “Van Eyck, de ultieme Vlaamse primitief, jawel. Mooier kan het niet. Le pompon, maar toeval: het is het vroegere appartement van een vriendin. Ik ben er onmiddellijk verliefd op geworden, door het tuintje met veel groen. Het plattelandsmeisje, opgegroeid in Ohain, leeft nog altijd in mij: hoezeer het leven in Brussel mij ook beviel, zonder tuintje was ik een beetje als een vlinder zonder vleugels. Ik wilde bovendien een katje dat buiten zou
kunnen spelen. Ik wilde enkele vogeltjes.” De vogeltjes zijn er, het katje is er ook: de gitzwarte Bobinne. Met een belletje om de nek zodat ze de vogels niet ongemerkt kan besluipen. “Bobinne was mijn trouwe kompaan toen ik mijn thesis schreef. En die thesis is drie jaar later een boek geworden. Het overkomt me nog altijd dat ik me in de arm knijp, om me ervan te overtuigen dat het geen droom is. Voor mij is het de bekroning van een heel lange weg.”
BDW 1328 PAGINA 25 - DONDERDAG 10 MEI 2012
FREDDI SMEKENS “Het traditionele onderwijs laat veel te wensen over. Het gaat ervan uit dat als je niet goed bent in wiskunde en wetenschappen, je niet begaafd genoeg bent, of dom. Dat smoort roepingen in de kiem”
Valentine Henderiks schreef monografie over Albrecht Bouts
‘De man van mijn leven’ “Vlak voor mijn boek in druk ging, is me nog iets ongelooflijks overkomen. In Sibiu, Transsylvanië. Ik was er voor een toer langs de kerken van Roemenië en hun schilderijen, samen met een vriendin van bij het KIK. Meteen na onze aankomst gingen we naar het Brukenthal National Museum. Onder meer omdat het kan pronken met een heel mooie Van Eyck. Ik was niet in vorm. Moe van de reis, van familiebeslommeringen. Toen viel mijn oog op een tableau van een man, met in zijn hand een schedel. Attribué au Maître de la Légende de Saint-Augustin. Toegeschreven aan een anonieme meester, begin zestiende eeuw. ‘Maar ik kén die kop,’ zei ik, ‘ik ken dat gezicht met de strenge gelaatstrekken. Dat is Albrecht Bouts op latere leeftijd! Dat moet een zelfportret zijn!’ Ik werd bijna gek, ik kon mezelf nog amper in de hand houden... Twee dagen later weer gaan kijken, weer hetzelfde besluit.” “Met technologische middelen heb ik het tableau nog niet kunnen onderzoeken, neen. Ik heb ondertussen ook al enkele sceptische reacties gekregen van collega-kunsthistorici. Maar ik ben figuurlijk jaren met Albrecht Bouts gaan slapen en met hem opgestaan, en ik ben absoluut zeker van mijn zaak. Zo lang heb ik op hem gewerkt, zoveel uur heb ik in zijn leven gewroet, dat ik hem vanbinnen en vanbuiten ken. Vandaar dat het tableau en heel die geschiedenis als epiloog een plaats hebben gekregen in mijn boek.” “Nu is het tableau in Luxemburg voor een tentoonstelling in de Villa Vauban – alweer een gelukkig toeval –, en heel binnenkort mag ik het grondig onderzoeken. Het is zo’n beetje de kers op de taart van mijn reis met Albrecht Bouts. Hij was niet alleen een begenadigd schilder, maar vooral heeft hij het atelier, dat hij van zijn illustere vader had geërfd, met
meesterhand geleid. Tot aan zijn dood, op de voor die tijd meer dan gezegende leeftijd van 97 jaar.”
Jonge geesten “Werken rond één persoonlijkheid, een enkele, dat is buitengewoon. Omdat er zich – zonder nu mystiek te gaan doen – een contact opbouwt. Ontegensprekelijk. Dat binnentreden in een wereld die voorheen niet de jouwe was, maakt achteraf terugkeren naar de dagdagelijkse werkelijkheid niet altijd even makkelijk. Maar het gaat. Omdat ik enorm graag lesgeef. In de wetenschap dat ik misschien links en rechts een student helemaal kan doen openbloeien. Zichzelf ontdekken, passies ontdekken. Zijn of haar stem vinden. En dan is er nog mijn werk aan het KIK: toffe collega’s, boeiende projecten.” “Het boek dat heb ik niet opgestuurd naar mijn vroegere school, het Berlaymont, neen. Ik heb er wel aan gedacht, ja, maar ik ben nu eenmaal geen revanchist. Al hebben ze mij daar ontegensprekelijk pijn gedaan, me lang met twijfels opgescheept. Ik vind dat het traditionele onderwijsmodel veel te wensen overlaat. Het is een systeem dat ervan uitgaat dat als je niet goed bent in wiskunde en wetenschappen, je niet begaafd genoeg bent. Dom. Een systeem dat denkt de wijsheid in pacht te hebben, zonder erbij stil te staan dat het roepingen in de kiem kan smoren.” Karel Van der Auwera Valentine Henderiks, Albrecht Bouts (1451/55-1549), Brepols Publishers, 466 p., 90 euro www.brusselnieuws.be/ingesprekmet
Atteense
S
inds ‘Den Tuveneir’ Raymond Goethals atteense in zijn woordenschat binnenhaalde, heeft het in onze streektaal een vleugje van inburgering meegekregen. Dat atteense van het Franse attention komt, hoeft nauwelijks onderstreept te worden. Mo ‘de Raymond’ was ni den ienige vè het, gepast of ni gepast, op de toefel te smaaite. Buiten de uitspraak ervan heeft onze uitdrukking ook twee vaag afgebakende betekenissen. Men kan het namelijk uitspreken als ateense of atense. De snuggere lezer zal ongetwijfeld merken dat men in de twee gevallen de tweede -t- achterwege laat. “Da’s na eet wa ge goo gezeen hèt!” krijg ik daarbij als schampere opmerking. “Atteense,” zeg ik daarop, “lot ma iest neki ooitspreike!” Het is nu eenmaal mijn bedoeling om op ons Brusselse woordje atteense in deze Brusselse Kroniek al mijn aandacht te vestigen. En gien klaain betche, as het ma gepermetteit es. We beginnen met het woord atteense in de zin van ‘oppassen’. En doe baa moot ik nateurlaaik goot atteense doon wa da ’k goen zegge. Het eerste wat me te binnen schiet, is: “Let op!” In de overtreffende trap kan eventueel ook “Let goot op” of “Let hiel goot op” of “Let naaig goot op!” Met ons Brusselse woordje atteense wil men dus de aandacht trekken op iets wat men gaat zeggen. Daar is absoluut niks mis mee. Meestal is het trouwens doeltreffender om uit te pakken met “Atteense” dan met het agressievere “Leustert na neki goo no maa!” of “Doet a uure aupe no wa ’k a naa goen zegge.” Ik ben ervan overtuigd dat die twee laatste aanmaningen meestal het tegenovergestelde van het beoogde effect hebben. In elk geval, baa maa es da zu. Met andere woorden, “Atteense!” heeft meer impact en het houdt bovendien de aandacht van de toehoorder vast. Het is dus zeker niet overbodig om tijdens een conversatie af en toe atteense in te lassen. Mo atteense, waarde lezer, het is zeker niet aan te raden om atteense te vragen voordat we aan ons betoog beginnen. Dan past beter “Ik goen a neki eet zegge.” En in het geval dat onze tegenspreker als eerste het
woord genomen heeft, pakt men beter uit met “Na goen ik a eet zegge.” Ons woordje atteense dient dus als tussenwerpsel in de loop van de conversatie. Het komt erop aan het goot te placeire. Bij wat voorafging, wil ik toch onderstrepen dat atteense eerder een verzoek dan een bevel moet zijn. In het laatste geval zou men alweer het omgekeerde van het beoogde effect teweegbrengen. Den dichter in maa flooistert: “Atteense mag gien slotgracht zaain, mo ierder ’n valbrugge.” Maar zoals steeds moet ik mè de bellekes en metafaure dee ma te binne scheete, atteense doon. Maar waarmee pak ik nu uit? Juist! Met ons Brusselse woordje atteense te gebruiken in de zin van ‘voorzichtig zijn’. Alvorens op die betekenis straks nog even terug te komen, wou ik nog iets doen wat eigenlijk niet direct in mijn aard ligt: ne gooie roed meigeive. Toch waag ik me eraan. Mijn raad is: “Hoo mier atteense we geive, hoo mier we er goen kraaige.” Dat we bij dat laatste ons woordje atteense uit onze woordenschat moeten bannen, zou wat te hoog gegrepen zijn. We moeten er altijd op gepaste wijze gebruik van kunnen maken. “Atteense! Ge zaait on ’t preike,” hoor ik daar zeggen. Laten we nu even het tweede luik van ons woordje atteense openzwaaien. Dat aspect heeft alles te maken met voorzichtigheid. Oplette, jazeker, maar dan in de meer fysieke betekenis van het woord. Wie van ons werd nooit geconfronteerd met de magische formule die we van onze ouders meekregen: “Doet goot atteense as ge auverstekt. Iest no links zeen en den no rechts!”? Ik sluit niet uit dat deze ingehamerde stelregel ma al e poer kiere het leive hei gered. Maar atteense doon vè alles kan aanleiding geven tot saaiheid, zuwel in ons doegelaaiks leive as in het gehiel van ons bestoen. Laten we ervan uitgaan dat we atteense doon zuwel mè moete as mè reigelmoet gebrooike. En er direct aan toevoegen dat zu eet gemakkelaaiker gezeid dan gedoen es. Rest me te hopen, waarde lezer, dat ik ons woordje atteense in ’t schuun daglicht gezet hem dat het verdient.
REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Elsene, 02-226.45.40, fax 02-226.45.69, info@bdw.be, www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-226.45.45, fax 02-226.45.69. Gratis binnen het Brussels hoofdstedelijk gewest. Rest van België 15 euro per jaar; IBAN: BE07424552982266, BIC: KREDBEBB van vzw Brussel Deze Week. Buiten België 25 euro per jaar. DISTRIBUTIE EN PROMOTIE Ute Otten (ute.otten@bdw.be), Lien Annicaert (lien.annicaert@ bdw.be), Paul De Weerdt. RECLAME IN BDW Rika Braeckman (rika.braeckman@bdw.be), 02-226.45.41, 0477-97.21.27, fax 02-226.45.69. OPLAGE 70.490 exemplaren. HOOFDREDACTIE Anne Brumagne (anne.brumagne@bdw.be). EINDREDACTIE Katrien Stroobants (katrien.stroobants@bdw.be). REDACTIE Jean-Marie Binst (jeanmarie.binst@bdw.be), Christophe Degreef (christophe.degreef@bdw.be), Tuur De Moor (tuur.demoor@bdw.be), Bettina Hubo (bettina. hubo@bdw.be), Patrick Jordens (patrick.jordens@bdw.be), Steven Van Garsse (steven.vangarsse@ bdw.be), Danny Vileyn (danny.vileyn@bdw.be). REDACTIESECRETARIAAT Isabelle De Vestele (isabelle.devestele@bdw.be), Gerd Hendrickx (gerd.hendrickx@bdw.be). MEDEWERKERS Michaël Bellon, Lieven Bulckaert, An Devroe, Eva Hilhorst, Ilah, Wauter Mannaert, Francis Marissens, Karolien Merchiers, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, Freddi Smekens, David Steegen, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Steven Vandenbergh, Karel Van der Auwera, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Sander de Wilde, Anja Galicia, Marc Gysens, Ivan Put, Herman Ricour, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. VORMGEVING Peter Dhondt (peter.dhondt@bdw.be). FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh (manu.dehertogh@bdw. be). VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Anne Brumagne, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Marijke Vandebuerie (marijke.vandebuerie@bdw.be). Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie. ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bdw.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).
BDW 1328 PAGINA 26 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Boksen > Brussels Boxing Academy: goed bokser, goed mens
‘Niemand aan zijn lot overlaten’ BRUSSEL – Boksen krijgt eindelijk de aandacht die het verdient. Daar heeft de Brussels Boxing Academy (BBA) een stevig aandeel in. Hun resultaten in de ring en daarbuiten zijn opzienbarend. Het loopt lekker, en dat is nu ook te zien in de film Champions. “We gaan vooruit,” stelt BBA-jeugdtrainer en -secretaris Tom Flachet (38). “In de beginjaren moesten we afrekenen met problemen aan onze infrastructuur, waardoor onze zaal regelmatig niet beschikbaar was. De laatste jaren loopt alles vlot, en je voelt meteen het verschil. De dynamiek zit erin. De kwaliteiten van de bokssport worden ook steeds meer gewaardeerd, ook door het grote publiek. Al vind ik dat het amateurboksen dat wij beoefenen, nog te veel in de marginaliteit zit.” De basis van BBA is een vijftiental jaar geleden gelegd binnen het jeugdhuis Chicago. In 2004 ging de club echt van start in de sportzaal van school De Kleurdoos. “We streven niet naar competitie, maar we willen de jongeren wel de mogelijkheid geven om te groeien. Met de trainers (naast Flachet ook Mohamed Idrissi, Mohamed Maalem en Anas Lamouissi, TS) zijn we ook wel ambitieus. Als een bokser wil doorgroeien, dan gaan we mee. Staat een van onze leden ooit op de Olympische Spelen, dan is dat © MARC GYSENS een gevolg van onze ambities. Bij sommige Trainer Mohamed Idrissi (midden) “stoomt jongeren klaar voor de match én voor het leven.” clubs wordt een selectie gemaakt en worden de beste boksers beter ondersteund, bij ons wordt won de Belgische titel bij de super-zwaarge- Ayoub Bazarouj werd zelfs als eerste van de toernooi met aanzien in Denemarken ook nog niemand verwaarloosd.” Het goede werk aan de basis wierp de afge- wichten, Brahim Naanai en Ibrahim Mehouti BBA-boksers opgeroepen voor de Vlaamse eens goud behaald. Ik zie twee redenen voor lopen weken vruchten af. Yassine Bouanan wonnen Belgische titels bij de cadetten, en Ligaploeg. “Ayoub heeft op een internationaal die mooie resultaten: we hebben een heel
Turnen > Europees kampioenschap dames komt naar de Heizel
Laatste kans voor Olympische Spelen Links Gaëlle Mys, rechts Julie Croket. Wie van de twee mag straks naar Londen?
ambities naar het EK toeleven. De Belgische meisjes doen het goed. Vijf medailles hoeven we niet te verwachten, maar we koesteren wel ambities. Twee absolute uithangborden zijn
© SCHREYER
“Met de slogan ‘Make it happen’ willen we zoveel mogelijk mensen betrekken,” vertelt event manager Ilse Arys (29), “de pers bijvoorbeeld door erover te schrijven, het publiek door te komen supporteren. Dit is de kans om de toppers die je anders alleen op televisie of in de boekjes ziet, live aan het werk te zien. En dat een paar maanden voor de Olympische Spelen. Een ticket voor die Spelen is enorm duur, bij ons valt dat reuze mee.” De Belgische kandidatuur voor dit EK werd een tweetal jaar ingediend. Er was snel een consensus om Brussel als gastheer te vragen. Op het programma staat een allroundfinale voor de junioren, een teamfinale voor de junioren en toestelfinales voor beiden. “We steken niet onder stoelen of banken dat we met medaille
© ELS DE NIL
BRUSSEL – Een paar maanden voor de Olympische Spelen geeft de vrouwelijke turntop acte de présence in de hoofdstad. Van 9 tot en met 13 mei strijden ze voor de Europese titel Artistieke Gymnastiek in Brussels Expo.
Gaëlle Mys en Julie Croket, in volle voorbereiding voor de Spelen. Hopelijk plukt ze daar nu al de vruchten van.” De Belgische ploeg zal het wel zonder Aagje
Vanwalleghem moeten doen: zij maakte een paar weken geleden bekend dat ze stopt met turnen. Toch zal het boegbeeld van de Belgische turnsters aanwezig zijn. “Uiteraard hadden we liever gehad dat ze erbij was, je mag niet vergeten dat ze de turnsport bij ons op de kaart heeft gezet. We zullen haar missen, maar de opvolging staat klaar. Aagje zal trouwens verschillende taken op zich nemen tijdens het toernooi. Zo zullen de finales op zaterdag en zondag live uitgezonden worden op Sporza en misschien op de RTBf, en daar zal zij commentaar leveren.” Het EK-perscentrum verwacht vijftig à 75 journalisten van over heel Europa, en hopelijk zullen de toeschouwers ook van de partij zijn. Toegangsprijzen variëren van twintig tot 35 euro. Een abonnement voor heel de competitie kost 150 euro, een abonnement voor de finales 105. “Er is plaats voor drie- à vierduizend toeschouwers. We hopen dat de teamfinales voor senioren voor een vol huis worden gespeeld. Want als je zo’n lege Expozaal ziet, dan slik je toch even.” De organisatie van dit toptoernooi is een mooie gelegenheid voor Brussel en heel België om de turnsport te ontdekken. “Op de Olympische Spelen is turnen een van de meest bekeken sporten, dus de interesse is er wel. Een Belgische medaille zou fantastisch zijn. Wij doen er alles aan om een goed toernooi af te leveren, en hopelijk zorgen onze meisjes voor TS de kers op de taart.” www.brusselsgymnastics2012.com
BDW 1328 PAGINA 27 - DONDERDAG 10 MEI 2012
brede basis, waardoor sommige jongeren er automatisch uitsteken, en ten tweede hebben we een sterk team van vier trainers die veel overleggen en elkaar goed aanvullen. We leggen elk onze accenten en staan open voor elkaar, voor kritiek en nieuwe inzichten.” BBA heeft ondertussen een driehonderdtal leden, ouder dan zes: een heel gemengd publiek met een sterke vrouwelijke aanwezigheid. Motivatie is er genoeg, maar wie aan competitie wil doen, moet het wel zelf aangeven. Niemand wordt gedwongen of voorgetrokken. “Je kunt hier ook jarenlang gewoon komen boksen. Maar onze structuur is wel ambi tieus. Onze leden zien dat ze verder kúnnen groeien. We zijn nu ook onze Academie aan het uitwerken. Dat is een boksprogramma volgens leeftijd waar wij ons als trainer engageren dat ze bepaalde technieken leren. Voor elk niveau willen we een leerlijn. Nu is zoiets
“Als een bokser wil doorgroeien, dan gaan we mee”
er alleen voor de zes- tot acht- en de negentot twaalfjarigen.” De BBA is meer dan boksen. Sociaal engagement is minstens even belangrijk en kwam de afgelopen weken nadrukkelijk in beeld. Zo werkten een vijftiental jongeren uit de club mee aan het theaterproject A sleeping elephant over Muhammad Ali in de KVS. “Daar heb ik echt jongeren zien openbloeien,” zegt Flachet. “Met het versterken van de sociale vaardigheden van onze leden zijn we dagelijks bezig. We proberen dingen bespreekbaar te maken, bijvoorbeeld door te praten over wat er allemaal in de wijk gebeurt. Onze boksers groeien ook als mens. Binnen onze projecten geven we ze verantwoordelijk-
heid, onder meer door hen les te laten geven.” Naast het theaterproject is er nu de film Champions, die het reilen en zeilen van de club in beeld brengt. Beide projecten werden een tweetal jaar in gang gezet. “De Brussels Boxing Academy doet intrigerend werk,” vertelt regisseur Caroline Van Kerckhoven (36). “In de film zie je bijvoorbeeld Mohamed Idrissi aan het werk, een gedreven trainer die een sterke band met de boksers heeft. Hij maakt de jongeren niet alleen klaar voor een boksmatch, maar ook voor het leven. De film gaat niet echt over het sociaal project, maar je voelt dat wel.” “Je leert jongeren kennen op een manier die je niet verwacht; je krijgt een blik op een wereld die niet zo macho is als je zou verwachten. De kijker maakt kennis met de emoties die onder die jongeren leven. Er is echt een grote solidariteit tussen de jongeren en de trainers. Het is daar één grote familie.” Om de gestage evolutie van de club verder te zetten, wil BBA zijn ploeg nu structureel versterken. Zowel het sportieve als het sociale gedeelte moet verder uitgebouwd worden. “We ijveren er ook voor om een structuur op poten te zetten waarin jongeren kunnen doorgroeien,” besluit Flachet. “We willen de Brusselse clubs verenigen in een sportieve uitwisseling, waarin ze regelmatig tegen elkaar sparren. In ons eentje kunnen we wel de Belgische top halen, maar het internationale niveau is te hoog gegrepen.” “Daarom zijn we op zoek naar een plek waar we een ‘Huis van de Bokssport’ kunnen oprichten. We zien dit vooreerst als een regionaal initiatief, maar later zouden we graag nationaal gaan. Ons voorbeeld is Frankrijk, waar zo’n samenwerking al volledig is ingeburgerd. Ook daar zat iedereen aanvankelijk op zijn eilandje, maar een open geest en collectieve trainingen hebben van hen een sterk boksland gemaakt. Daar willen wij ons aan spiegelen.” Tim Schoonjans
Meer op www.bba-olympic.be. Meer over de volgende vertoningen van Champions op www.facebook.com/cotecanal
Tien kilometer van Ukkel UKKEL – De groene gemeente toont zich van haar mooiste kant tijdens de vijfde editie van de 10 kilometer van Ukkel. Het startschot wordt op 13 mei aan de hippodroom van Ukkel-Bosvoorde gegeven. De lopers krijgen een parcours voorgeschoteld dat onder meer langs de Hamoirlaan, de Sterrenwacht en de Waterloosesteenweg loopt, over verschillende ondergronden. Het is meteen een ontdekking van de mooie kanten van Ukkel, die tijdens de drukke werkweek misschien over het hoofd worden gezien.
Automuseum op wielen BRUSSEL – Auto’s met geboortejaar 1975 of vroeger paraderen op 13 mei door de straten van Brussel. De Rally van Brussel is een eendagsautotocht die door gepassioneerde journalisten werd opgericht en dit jaar al aan zijn 32ste editie zit. De autobijeenkomst wordt elk jaar op een verschillende plaats in de hoofdstad onthaald. Dit jaar is het de beurt aan de Tervurenlaan. De rally zal ook langs het Stoclethuis tot aan de vijvers in de Bemelstraat rijden. De rally wil het historisch automobielpatrimonium aan het grote publiek tonen: een
Om 15 uur worden de deelnemers aan de start verwacht. Ze krijgen twee uur de tijd om het parcours af te leggen. Hun aantal is wel beperkt tot drieduizend. Inschrijven kost 10 euro en kan tot 11 mei, 16 uur op www.10km.be. Bedrijven, clubs en scholen kunnen zich inschrijven als team, zolang ze met minstens vijf lopers zijn. Er worden verschillende klassementen opgesteld (algemeen, vrouwen, mannen, per leeftijd en ploegen), en daarnaast krijgt elke loper een diploma. TS
automuseum op wielen, zeg maar. De old timers zullen ’s morgens een honderdtal kilometer rijden over mooie Brabantse wegen alvorens naar de Tervurenlaan te trekken. Daar zal tussen 10 en 12.30 uur ook een elegantiewedstrijd gehouden worden. Na de middag zullen de auto’s in al hun glorie te zien zijn tijdens een parade. Om 16 uur worden de prijzen uitgedeeld en wordt een laatste glas geheven. Aangezien het Trammuseum zijn dertigste verjaardag viert, zullen oude vervoermiddelen van het openbaar vervoer ook in het feestgedruis terechtkomen: wie dat wil, kan een ritje maken in een oude tram of bus. TS nl.rallyedebxl.be
David Steegen Koorts De dag voor de wedstrijd tegen Brugge, de rivaal van dit seizoen, worden de laatste loodjes gelegd om klaar te staan. Voor het feest. Letterlijk alles wordt in gereedheid gebracht om op elke situatie voorbereid te zijn. Ook als het zou mislopen. Zeshonderd vips krijgen pralines die in de hoofdstad gemaakt worden. Gratis aangeboden door een wereldvermaarde Brusselse chocoladefabrikant. Iedereen leeft mee. RSC Anderlecht staat er dicht bij, en dat zullen we geweten hebben. Overal waar wij, de clubmedewerkers, komen, worden we aangesproken door mensen die met de club en met de wedstrijd bezig zijn. En ze zijn talrijk. De klanten van het clubhouse van hockey- en tennisclub Daring Molenbeek praten op zaterdag, de dag voor de mogelijke beslissing, nergens anders over. Brussel is in blijde verwachting. Enkele dagen eerder ben ik zelfs aangesproken door een hockeyscheidsrechter van Heracles, Lier. De man komt me plechtig de hand schudden en stelt zich voor als supporter van Club Brugge, maar hij wil me alvast feliciteren voor de mooie prestatie van dit seizoen. Een kranige 72-jarige dame uit Woluwe – “Ik woon tegenover het Fallonstadion” – vertelt dat ze al sinds 1946 fan is van RSC Anderlecht. “Ik heb een mooie kader van de eerste kampioenenploeg van 1947,” zegt ze trots, “en een doos vol toegangskaartjes.” Haar idool was Jef Mermans. Van ‘de Bombardier’ kreeg ze destijds twee frank voor een cola en een wafel, en ploegmaat Rie Meert trakteerde haar steevast op één frank voor een versnapering. “De spelers zijn niet meer te benaderen,” fluistert ze weemoedig. “Vroeger kon je nog met hen praten, kwamen ze naar de cafés aan het stadion. We mochten naar de trainingsessies komen kijken. Dat is allemaal voorbij.”
Ze zou graag het jeugdcentrum eens zien. Of ik niets kan doen? Ik probeer haar uit te leggen dat zoiets moeilijk is. Dat de tijden erg veranderd zijn. De beleefde en respectvolle fans zijn het slachtoffer van de opdringeriger types. Mensen zijn agressiever geworden. Dat beaamt ze. Ook voor de media geldt dat. Als het dan eens toegankelijk is, verschijnt er wel ergens een raar artikel of een foto waar geen toestemming voor gegeven is. “Onlangs heeft de club weer iets meegemaakt waardoor we steeds weer op onszelf moeten terugplooien,” vertel ik haar. De voorzitter had een aantal journalisten begroet die op de start van een persconferentie stonden te wachten. Beleefd sprak hij kort met de journalisten. Een informeel gesprekje van hoop en al vijf minuten. De dag erop verscheen het gekeuvel, opgeklopt, integraal in de kranten. “Dit zou vroeger nooit gebeurd zijn,” leg ik de dame uit. Journalisten wisten dat het om een ‘colloque singulier’ ging. Het vrouwtje zucht. Ze heeft nog altijd een abonnement en ze mist geen enkele wedstrijd. Ze heeft zelfs een operatie uitgesteld om de topper tegen Club Brugge niet te hoeven missen. “Ik slaap al enkele dagen niet meer. Morgen moeten we kampioen worden.” Ze laat niet los. Ik probeer beleefd afscheid te nemen om naar de hockeywedstrijd van dochterlief te gaan kijken. Tevergeefs. Ze monstert haar bril. Het schild van Anderlecht staat op de poten gegraveerd. “Ik was verliefd op Jef Jurion,” zegt ze met een glimlach. “Anderlecht is mijn leven, meneer.” Ze is niet alleen. www.brusselnieuws.be/steegen David Steegen is persverantwoordelijke van voetbalclub RSC Anderlecht
ADVERTENTIE
Discussieer met Brussel www.brusselnieuws.be
BDW 1328 PAGINA 28 - DONDERDAG 10 MEI 2012
© SASKIA VANDERSTICHELE
“Alles klaar voor opname?” roept regisseur Jan Vromman op de set van Tomotoguhokata. En dan speelt Jazie, verkleed als schermer, met volle overgave de rol van... slang.
zaIE
VO
RE
Z
OR IEDE
O T 13 J A T 9
• BD W R A
REPORTAGE BRUSSELSE JONGEREN WERKEN AAN EEN LANGSPEELFILM IN HET ABC-HUIS
Welkom in Tomotoguhokata!
EN VAN
DOOR PATRICK JORDENS
“Het moet een film worden die zich helemaal in de fantasie afspeelt,” zo vertelt regisseur Jan Vromman over zijn filmproject Tomotoguhokata. Hij heeft daarvoor veertien jongeren tussen 9 en 13 jaar om zich heen verzameld, die alle rollen zullen spelen. Zazie mocht al een kijkje nemen op de filmset, en sprak tussendoor met enkele van de piepjonge acteurs.
‘I
k speel de rol van slang,” vertelt Jazie (11) aan Zazie. En daarvoor heeft hij – gek genoeg – een pak van een schermer aangetrokken, mét helm en degen. Jazie heeft er zopas zijn eerste opnamen voor de camera’s op zitten: je ziet hem in kostuum op de foto. “Mijn lippen zijn er helemaal droog van! Nee, niet van de zenuwen, wel omdat ik
de hele tijd moest staan hijgen. Dat komt omdat ik net hard ben weggevlucht van de plaats waar ik iemand heb vermoord. Als ik dan ontdek dat ik zelf ook een wonde aan mijn hand heb, raak ik nog meer in paniek. Puur drama, en daar hou ik wel van! Ik heb die paniekscène zeker acht keer opnieuw moeten doen. En elke keer ging het wat beter...”
Oma aan de drank Jazie heeft vanmiddag zijn vuurdoop gehad, want hij is nog maar net in het filmproject van regisseur Jan Vromman gerold. De meeste andere jongeren werken al sinds de krokusvakantie elke woensdag aan de voorbereidingen van Tomotoguhokata. Onder begeleiding van creatieve volwassenen maken ze decors, naaien ze kostuums, repeteren ze in groepjes allerlei losse scènes, die ze daarna voor de camera zullen spelen. “Ik heb de rol van een stokoud vrouwtje, 102 jaar oud is ze!” vertelt Hannah (12). “Ze weet niet meer zo goed hoe of wat, én ze is verslaafd aan alcohol.” Hannah is al van bij het begin betrokken bij de film. “Ik verveelde me vaak op woensdagnamiddag en toen zag mijn mama ineens op het internet dat ze hier in het ABC-huis een echte film gingen maken. We hoefden geen audities te doen; wie er eerst bij was, kon meteen meedoen. Zodoende...”
BDW 1312 PAGINA 29 - DONDERDAG 10 MEI 2012
Achter de schermen
Niet te serieus... of toch? Net voor we het ABC-huis – gonzend van de filmbedrijvigheid – verlaten, botsen we nog op bedenker en regisseur Jan Vromman. Waarom wil hij zo graag een film met jongeren maken, wilden we nog snel van hem weten. “Goh, er zijn verschillende redenen. Vooral omdat het een redelijk zwaar verhaal is, over verslavingen, moord, hebzucht, oorlog enzovoort. Ik denk dat het allemaal speelser en fantasierijker wordt als de jongeren in de huid van volwassenen kruipen. Dan is het minder serieus. Maar tegelijk is het ons wel menens: we willen iets kwijt over de problemen van deze tijd, maar dan met de middelen van de verbeelding. We ‘knutselen’ onze eigen wereld in elkaar. Het moet er een beetje uitzien zoals de allereerste films, van de broers Méliès bijvoorbeeld. Toen durfden ze nog een bom uit een oog te laten ontploffen of tovenaars te doen verschijnen.” En weer weg is hij, terug naar zijn filmset... Als alles goed gaat, komt Tomotoguhokata in 2013 in de zalen. Dan kan je Hannah, Jazie & co zien schitteren op het witte doek.
Idulfania door Brecht Evens
TWÉÉ BLIKVANGERS DEZE WEEK! Eerst gaan we in de bioscoop naar Dark shadows kijken, omdat we benieuwd zijn hoe de populaire Johnny Depp het ervan afbrengt als... vampier. “Hij is mijn favoriete acteur,” zegt Hannah (12), die zelf haar eerste stappen als filmactrice zet (zie ook hoofdartikel). “Ik vind dat hij zoveel verschillende rollen kan spelen. In Pirates of the Caribbean is hij bijvoorbeeld heel anders dan in Alice in Wonderland. En ook: hij kan écht grappig zijn,” vindt Hannah. Of de griezelfilm Dark shadows, waarin Depp de hoofdrol heeft, grappig wordt, valt af te wachten. Maar het pittige mengsel van hoektanden, hekserij en heerlijk foute discomuziek is zeker veelbelovend. Kijk maar eens naar de trailer op YouTube. De regie van Dark shadows is in de tovenaarshanden van Tim Burton.
© BORIS BRUSSEY
Hannah vertelt ons ook meer over het wat bizarre verhaal van de film. Tomotoguhokata, dat is de Japans klinkende naam van het land waar zich alles afspeelt. Aan de ene kant staat een paleis, aan de andere kant een huis. De bewoners van het paleis willen almaar meer, en dus proberen ze ook het stuk land van het huis in te pikken. Met ruzie tot gevolg... En dan is er nog een vulkaan, die op uitbarsten staat. “Het oude vrouwtje gaat vaak bidden in de hoop dat dat niet gebeurt,” vertelt Hannah nog over haar personage. “Wat ik het leukste vind aan dit project, is dat ik nu weet wat er allemaal komt kijken bij filmmaken. Als je gewoon naar de cinema gaat, sta je daar niet bij stil. In onze ploeg zitten een styliste, een regisseur, een cameravrouw, een maquilleuse... Nooit gedacht dat er zoveel mensen achter de schermen werken.”
En vorig weekend is het Kunstenfestivaldesarts in Brussel begonnen. Voor dat internationale festival komen kunstenaars van over de hele wereld hier hun nieuwste creaties tonen. De Franse choreograaf Boris Charmatz is een van die kunstenaars. Hij heeft een dansvoorstelling gemaakt waarin elf kinderen, negen volwassenen en twee robotachtige machines meespelen! Enfant, zo heet het stuk. Het is een reeks van beelden die te maken (kunnen) hebben met slaap, droom en dood. En het gaat over hoe kinderen volwassenen soms in beweging krijgen (of omgekeerd).
WIN!
Krijg jij je mama, papa of suikernonkel uit hun luie zetel? Nodig hen uit voor Enfant, want Zazie mag van het Kunstenfestival 3x2 vrijkaarten weggeven voor deze voorstelling op zaterdag 19 mei om 18 uur in Théâtre National! Mail vóór 14 mei je naam, leeftijd en adres naar zazie@bdw.be. We laten je weten of je bij de gelukkigen bent!