GRAPHICOLOGY: BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA MET TEKSTBALLONNEN En ook: Vincent Bal, Jan Fabre en Gorik Lindemans.
25 10 12
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153
Milieu > Op zoek naar lap grond voor derde containerpark
Robbertje vechten om de kaaien BRUSSEL – De regering heeft nog anderhalf jaar voor de boeg. Van de belofte om twee extra containerparken in te richten komt ondertussen niet veel in huis. Een terrein aan het kanaal in Anderlecht is de inzet van een bitse strijd tussen de verschillende gewestadministraties.
D
e Brusselaars zijn slechte afvalsorteerders. Vooral op het vlak van grofvuil kan Brussel veel beter. Te weinig groot huisvuil komt in de containerparken terecht, te veel belandt op straat. Dat bleek ook in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. De strijd tegen sluikstorten was een uitgesproken thema van de campagne. De Brusselse regering wil hier wel wat aan doen. In het regeerakkoord staan twee bijkomende containerparken. Nu zijn er twee, een in Vorst en een aan de Van Praetbrug, maar die volstaan niet. De regering heeft nog ongeveer anderhalf jaar voor de boeg, maar van een concreet plan voor twee nieuwe containerparken is nog geen sprake, zo bleek dinsdag in het Brussels parlement. Staatssecretaris van Openbare Netheid Emir Kir (PS) legde ook uit waarom het dossier zo moeilijk ligt. “Iedereen wil meer containerparken, maar niemand wil ze in zijn buurt,” zei Kir. Naast dit nimby-effect (‘not in my backyard’) spelen er budgettaire redenen: een containerpark openhouden kost handenvol geld. Kir zei dat hij met extra grofvuilophalingen de nood heeft proberen te lenigen. Hij besliste ook dit jaar om de bestaande containerparken zeven dagen op zeven open te stellen. Maar de Brusselaars hebben dat blijkbaar
nog niet door. Het heeft tot nu toe nog geen extra afvalstromen opgeleverd, zo bleek ook in het parlement.
Demetskaai Aan studies ondertussen geen gebrek. Zo leert een haalbaarheidsstudie van Leefmilieu Brussel dat een derde containerpark absoluut noodzakelijk is om Anderlecht en Molenbeek beter te bedienen. Uit die studie zijn ook een aantal ter-
“Het is hels. Iedereen wil tegenwoordig een terrein aan het kanaal”
reinen naar voren gekomen, “maar daarvan zijn er al dadelijk een aantal ongeschikt gebleken,” zegt Kir. Een terrein aan de Fernand Demetskaai in Anderlecht lijkt nog het meest bruikbaar. Het is eigendom van het Brussels Gewest, ligt afgescheiden van een woonwijk en is goed bereikbaar. Een maand geleden is een werkgroep
opgezet voor een kosten-batenanalyse. Het terrein wordt nu ingenomen door de dienst Wegwerkzaamheden van Mobiel Brussel. Die heeft in januari ten stelligste geweigerd om de terreinen te verlaten. Bij de Grondregie, die de terreinen beheert, zitten ze met de handen in het haar. “Het is een absolute hel geworden,” klinkt het daar. “Iedereen wil tegenwoordig een terrein of een hangar aan het kanaal.”
TRAMS, HUIZEN EN HYENA’S: OORLOGSSCHADE 1940-1945 LEES P. 16-17
Vlinderakkoord Volgens de studie van Leefmilieu Brussel volstaat een extra containerpark in Anderlecht overigens alleen als het Vlinderakkoord wordt uitgevoerd. Daarin staat dat de gemeentelijke containerparken door het Brussels Gewest moeten worden beheerd. Ze kunnen dan worden opengesteld voor iedereen. Dat levert meteen zeven nieuwe containerparken in het Brusselse gewest op. Alleen liggen die onderhandelingen politiek gevoelig. Zo verliezen de gemeenten een deel van hun dienstverlening aan de bevolking. Tegelijk kan die operatie Net Brussel veel geld kosten. Hierover loopt nog een andere studie. Lukt de transfer niet, dan is een vierde gewestelijk containerpark nodig. Brussels parlementslid Brigitte De Pauw (CD&V) dringt erop aan om voort te maken met die intern-Brusselse hervorming, zoals gestipuleerd in het Vlinderakkoord, “anders zal Brussel een lelijk figuur slaan. En dat kunnen we ons echt niet veroorloven.”
NIEUW GEMEENTEBESTUUR IN SINT-JANS-MOLENBEEK
‘VROEG OF LAAT WORDT DE SITUATIE ONHOUDBAAR’
LEES P. 4
Steven Van Garsse
“De angst om identiteit en taal te verliezen overheerst de manier waarop de politiek vorm geeft aan het samen-leven.” Toekomstig schepen Annalisa Gadaleta (Groen) nodigt toekomstig Aalsters schepen van Vlaamse Zaken uit in Molenbeek.
BESCHADIGD BRUSSEL
LEES P. 15
ANTROPOLOOG PAUL JORION KRIJGT VUB-LEERSTOEL
ETHISCH BANKIEREN: ANDERS OMGAAN MET GELD
LEES P. 6-7
N° 1350 VAN 25 OKTOBER TOT 1 NOVEMBER 2012 ¦ WEEK 43: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VZW BRUSSEL DEZE WEEK, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-226.45.40, ABONNEMENTEN: 02-226.45.45, E-MAIL: INFO@BDW.BE, WWW.BDW.BE
BDW 1350 PAGINA 2 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
OPMERKELIJK © SCANDIC HOTELS / CAROLIEN C.
Uitgelicht > VGC draagt Elishout over aan gemeenschapsonderwijs
LOUIS WEIGERT PINT VAN JAMIE
‘Pedagogisch de beste oplossing’
BRUSSEL – De wereldberoemde Engelse tv-kok Jamie Oliver was voor opnames in het land, maar anders dan hier en daar geschreven werd, werd er niet in Leuven gefilmd, maar in Brussel. Met dank aan... Louis Tobback.
ANDERLECHT – De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) hevelt hotel- en voedingsschool Elishout over naar de Scholengroep Brussel. Het doel is de school weer te laten floreren zoals voorheen. Tegen 1 september volgend jaar moet de operatie rond zijn.
Food fight club heet de nieuwe vierdelige serie die dit jaar nog op Channel 4 wordt uitgezonden. Jamie Oliver gaat er namens Groot-Brittannië een culinaire strijd aan met telkens een ander land. Zo vergelijken de Britten hun kazen met de Franse, hun worsten met de Duitse en hun bieren met... de Belgische. Oliver zakte op 9 oktober met zijn productiehuis Fresh One naar België af om een panel vijf Engelse en Belgische bieren met elkaar te laten vergelijken. In de zoektocht naar een locatie voor de opnames kregen de Britten de hulp van het Brusselse productiehuis Czar. Aanvankelijk leek de eer naar Leuven te zullen gaan, de stad van de Stella. Burgemeester Louis Tobback zou Jamie Oliver ontvangen, en er zou gefilmd worden op de Grote Markt. Tot Tobback een dag van tevoren liet weten dat het niet doorging. Hij hekelde het gebrek aan organisatie en het feit dat uit Engeland nooit de officiële bevestiging kwam dat Oliver zou komen. “Iedereen kan zeggen dat Jamie Oliver komt, maar niemand wist het zeker. Ook bij InBev wisten ze nergens van. Ik heb gezegd dat ze binnen twee weken nog eens mochten terugkomen, als ze alles op een rijtje hadden.” Daarom werd in allerijl uitgeweken naar het terras van De Zwaan op de Brusselse Grote Markt, met uitzicht op het Brouwershuis. België won de wedstrijd in vier categorieën, en de Stouterik van onze Brusselse brouwerij Brasserie de la Senne kon zelfs een ex-aequo afdwingen in de vijfde categorie, die van de typisch Britse stoutbieren. De Ridderschap van de Roerstok, het eregenootschap van de Belgische brouwers met thuisbasis in het Brouwershuis, nam de gelegenheid te baat om Jamie Oliver tot ereridder te benoemen. De serie, die aan tientallen landen zal worden verkocht, betekent gratis promotie voor de Belgische biersector én voor Brussel. Dankzij de Leuvense burgemeester, die nochtans al pogingen heeft ondernomen om Brussel zijn titel van ‘BierhoofdMB stad’ te ontfutselen.
E
lishout, het vroegere Coovi, bestaat uit een middelbare school voor technisch en beroepsonderwijs met afdelingen bakkerij, slagerij, hotel en tuinbouw. Voorts is er een avondschool (CVO) waar volwassenen zich kunnen bijscholen tot kok, slager, brouwer, florist, stadsgids en nog veel meer. De horecacampus aan de Anderlechtse Gryzonlaan werd in de jaren 1950 opgericht door het toenmalige Brabantse provinciebestuur. In 1995, toen de provincie Brabant werd gesplitst, ging het Nederlandstalige deel van de school, Coovi, over in handen van de VGC. De Cocof kreeg het Franstalige deel, Ceria. Een jaar later werd Coovi omgedoopt tot Elishout. De boedelscheiding had heel wat voeten in de aarde en sleepte jaren
aan. De Cocof erfde onder meer de veertig meter hoge toren in jarenvijftigstijl, het pronkstuk van de campus, terwijl de Nederlandstaligen het moesten stellen met een samenraapsel van verspreide, aftandse gebouwen. Om Coovi een
zestig meter hoog en dertien verdiepingen. Die boost was hard nodig, het leerlingenaantal van de secundaire school kalfde gestaag af. In de glorietijd, de jaren 1970-’80, zaten er tegen de duizend jongeren op school. De afgelopen vijf jaar schommelde het aantal rond de 260, waarvan ongeveer de helft uit Brussel. De afdelingen slagerij en tuinbouw zijn de zwakste broertjes, met elk nog zo’n twintig, dertig leerlingen. De spectaculaire toren, met ver-
“Het technisch atheneum in Evere bloeit omdat het is ingebed in andere scholen van het gemeenschaps onderwijs” eigen gezicht en een boost te geven werkte de VGC een ambitieus investeringsplan uit voor de renovatie van de gebouwen en de uitbreiding met een prestigieuze keukentoren van
schillende leskeukens en oefenrestaurants, werd vorig schooljaar in gebruik genomen. Maar ook hiermee kon de VGC het tij niet keren. Daarom heeft minister Guy Van-
hengel (Open VLD), binnen de VGC bevoegd voor Onderwijs, nu beslist de school over te dragen aan het gemeenschapsonderwijs. Dat gebeurt in de hoop opnieuw veel meer leerlingen aan te trekken, met name uit Brussel, waar de jongerenwerkloosheid groot is en de horeca staat te springen om personeel.
Samen sterk Volgens Vanhengel kan een technische of een beroepsschool in het huidige onderwijslandschap niet meer in haar eentje overleven. “Zo’n school moet deel uitmaken van een groter geheel. Dan kunnen leerlingen, maar ook leraren en directies makkelijker doorstromen. De twee andere VGC-scholen, Kasterlinden en Zaveldal, zijn scholen voor bijzonder onderwijs. Die hoeven niet per se ingebed te zijn in een groter netwerk om te kunnen draaien.” Maar is het niet vreemd dat de overdracht gebeurt vlak nadat de VGC zo’n mega-investering – 28 miljoen euro – gedaan heeft in Elishout? “Neen,” zegt de minister, “de VGC
DE WEEK IN BEELD DOOR SASKIA VANDERSTICHELE
Tristesse in de Gillonstraat in Sint-Joost.
© SASKIA VANDERSTICHELE
WEEKOVERZICHT
BDW 1350 PAGINA 3 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
© DIETER TELEMANS
WOENSDAG 17 OKTOBER GRAFFITIVERDACHTE OPGEPAKT. De politie arresteert een man die verantwoordelijk wordt geacht voor de graffiti op de koepel van het Justitiepaleis. De man wordt niet alleen in verdenking gesteld, maar ook opgesloten in de gevangenis van Vorst. De verf verwijderen zou ruim 20.000 euro kosten. Het opschrift Ideahot werd ook al op het Flageygebouw gespoten. MADRANE VERVANGT KIR. Rachid Madrane (PS) wordt de nieuwe staatssecretaris voor Stedenbouw en Openbare Netheid van de Brusselse regering. Hij vervangt Emir Kir, die burgemeester van Sint-Joost-ten-Node wordt. Momenteel is Madrane nog federaal parlementslid en ondervoorzitter van de Brusselse PS.
VRIJDAG 19 OKTOBER ELISHOUT WORDT GO!-SCHOOL. De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) hevelt haar hotel- en voedingsschool Elishout in Anderlecht over naar het gemeenschapsonderwijs. Dat kondigt minister Guy Vanhengel (Open VLD), collegevoorzitter bevoegd voor Onderwijs, aan in de beleidsbrief van het VGC-college.
In de gouden jaren telde Elishout bijna duizend leerlingen. Nu zijn het er nog 260.
investeert heel veel, maar in alle drie de netten. De investering in de keukentoren was nodig om Elishout nieuwe kansen te bieden. Na de boedelscheiding waren er nieuwe keukens en lesrestaurants nodig. Zodra de infrastructuur in orde was, zijn we op zoek gegaan naar het beste pedagogische project en de beste beheersstructuur voor de school, ook opdat onze investering maximaal zou renderen. De oplossing is de opname in een groter geheel. Kijk maar naar het technisch atheneum in Evere: dat bloeit omdat het is ingebed in de andere scholen van het gemeenschapsonderwijs.”
“ “ HET GETAL
Jacky Goris, directeur van Scholengroep Brussel, is ervan overtuigd dat hij kan helpen: “Wij hebben ervaring, knowhow en een netwerk van scholen. We kunnen er met z’n allen tegenaan gaan.” Wat er met de gebouwen gebeurt en wat de gevolgen voor het personeel zijn, wordt de komende maanden bekeken. Bij de leerkrachten, die het nieuws vrijdag in de pers moesten vernemen, is de ongerustheid behoorlijk groot. En wat met het volwassenenonderwijs? Dat boert wél goed. Dit jaar zijn er 1.500 cursisten ingeschreven, het gros uit de Vlaamse Rand. In zijn be-
leidsverklaring stelt Vanhengel dat bepaalde opleidingen van het CVO Elishout en van het gemeenschapsonderwijs samengebracht kunnen worden. Vanhengel: “Eerst maken we werk van het secundair. Wat er met het CVO gebeurt, zal zich de komende maanden uitwijzen.” Voor Jacky Goris is het financiële verhaal van Elishout-secundair en Elishout-CVO nochtans moeilijk uit elkaar te trekken. “Als je honderd kilo bloem koopt, is het dan voor de een of voor de ander?”
Bettina Hubo
DAG VAN DE JEUGDBEWEGING. De leden van verschillende jeugdbewegingen verzamelen voor het Centraal Station. Tussen zeven en negen is er een gratis ontbijt voor wie zijn uniform heeft aangetrokken. In Vlaanderen en Brussel zitten er zo’n 250.000 kinderen en jongeren bij negen verschillende jeugdbewegingen. Toch blijkt voor de Brusselse jeugd de drempel naar de jeugdbeweging hoog.
ZATERDAG 20 OKTOBER NIEUWE ZOEKMACHINE VOOR BIBLIOTHEKEN. De Nederlandstalige openbare bibliotheken in Brussel krijgen een nieuwe zoekmachine. De collecties worden geregistreerd in een nieuw zoekportaal dat online geraadpleegd kan worden: zoeken.bruno.bibliotheek.be. De traditionele catalogus wordt aangevuld met recensies, flapteksten, covers, websites en persartikelen.
ZONDAG 21 OKTOBER STANDBEELD VOOR ‘MUSCLES FROM BRUSSELS’. Acteur JeanClaude Van Damme onthult in Anderlecht zijn beeltenis. Het standbeeld komt er voor de veertigste verjaardag van Westland Shopping Center. Bijna tweeduizend mensen wonen de voorstelling bij. DERDE VERDACHTE OVERVAL VORST AANGEHOUDEN. Een derde verdachte wordt aangehouden in de zaak van de overval op de autokeuring in Vorst. De man ligt nu nog zwaargewond in het ziekenhuis. De vermoedelijke dader is sinds midden jaren 1980 bekend bij politie en gerecht. De twee andere verdachten blijven in de cel.
Meneer Maingain wil wél het CDH, maar die meneer De Smul moet hij niet hebben. Die mag niet mee. Excuseer me, maar hiervan moet ik kotsen. U weet het niet, maar ik weet het: er steekt geen kwaad in de mens De Smul. Geen gram kwaad.”
MAANDAG 22 OKTOBER
Publicist Geert van Istendael is verbolgen over de Kaltstellung van gemeenteraadslid Georges De Smul in zijn gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe (op Mo.be).
MONK FAILLIET. De rechtbank spreekt het faillissement van café Monk in de Sint-Katelijnestraat uit. Eigenaar Horeca Logistic Services (HLS) zoekt een nieuwe uitbater voor hetzelfde caféconcept. Hoe Monk ondanks de vele klanten failliet kon gaan, blijft een raadsel.
Waarom geen voorbeeld nemen aan het pragmatische taalbeleid in de meeste Nederlandstalige scholen in Brussel?” De Morgen-redacteur Bart Eeckhout geeft de N-VA gratis advies voor haar taalbeleid in carnavalsstad Aalst.
2
Twee werknemers van de MIVB lijden aan tuberculose. Dat bevestigt de Brusselse vervoersmaatschappij in een persbericht. Nadat de longaandoening vorige week werd vastgesteld bij een metrobestuurder, besliste de MIVB om 158 van zijn collega’s preventief te onderzoeken. Daaruit bleek
dat ook een buschauffeur aan tbc lijdt. Hij wordt verzorgd in het ziekenhuis. De MIVB stelt nu ook een lijst op van collega’s die rechtstreeks in contact kwamen met het tweede slachtoffer. Op basis daarvan worden er opnieuw preventieve medische tests georganiseerd. De maatschappij benadrukt dat er geen gevaar is voor de reizigers omdat de bestuurders in een afgesloten cabine zitten. Brussel telt een derde van het totale aantal Belgische tbc-patiënten. NV
BOMENKAP HAVENLAAN VAN START. Arbeiders beginnen met de kap van 28 bomen op de Havenlaan. Het gaat om zieke exemplaren die een bedreiging zouden zijn voor de veiligheid van de weggebruikers. Buurtcomités aanvaarden de kap, maar vragen wel dat er nieuwe bomen in de plaats komen. Over zeven werkdagen zou de kap afgerond zijn. Daarna kunnen de werkzaamheden aan de nieuwe voet- en fietspaden op de laan beginnen.
DINSDAG 23 OKTOBER GEEN POST IN ELSENE EN LAKEN. De postbedeling in Elsene en Laken is zwaar verstoord door acties. In Elsene legt twee derde van het personeel het werk neer. Om hoeveel personeelsleden het in Laken gaat, is nog niet duidelijk. Oorzaak is de onvrede over de aangekondigde reorganisatie van de rondes. Sint-Pieters- en SintLambrechts-Woluwe krijgen al voor de tweede dag op rij geen post. VALS ALARM IN STATION SCHAARBEEK. Het treinverkeer ter hoogte van Schaarbeek komt weer op gang. Kort voor de middag is het verkeer op verschillende lijnen onderbroken door een lekkende goederentrein. Eerst wordt gevreesd dat een wagon het ontvlambare product isobutaan bevat, maar het blijkt om condensatievocht te gaan. De treinen op de noord-zuidverbinding lopen tot meer dan een uur vertraging op. Infrabel hoopt dat de hinder voorbij is tegen de avondspits. Samengesteld door Nick Vervaeck
MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP SURF NAAR BRUSSELNIEUWS.BE EN SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF
BDW 1350 PAGINA 4 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Op de persconferentie van de nieuwe ‘Jamaicaanse’ coalitie met (vlnr.) Sarah Turine (Ecolo), de nieuwe burgemeester Françoise Schepmans (MR) en Ahmed El Khannouss (CDH). “Wij willen gettovorming tegengaan,” zegt Schepmans.
© SANDER DE WILDE
Politiek > Philippe Moureaux ‘verwelkomt’ zijn opvolgers en waarschuwt zijn partij
‘Vroeg of laat wordt de situatie onhoudbaar’ SINT-JANS-MOLENBEEK – Sinds een week is het zeker dat Philippe Moureaux (PS) de burgemeesterssjerp doorgeeft aan Françoise Schepmans (MR). ‘Na mij de zondvloed?’ Nee, Moureaux is te zeer verweven met zijn gemeente om het hierbij te laten. En dus organiseerde hij een persconferentie om afscheid te nemen. En om zijn rivalen te zeggen waar het voor hem om draait.
N
iemand merkt de kleine buste van Karl Marx op, een beetje verloren tussen beeldschermen en snoeren in het computerlokaal, rechts van de ingang van het Maison de l’Égalité in de Molenbeekse Vier-Windenstraat. Het is donderdag 18 oktober, drie dagen na de paleisrevolutie. In een zaal even verderop zit burgemeester Philippe Moureaux, sinds de nacht van 15 oktober ontslagnemend burgemeester. Alles is in gereedheid gebracht om zijn afscheid
aan te kondigen. Naast de talrijk aanwezige journalisten zijn er heel wat sympathisanten die zich in het kleine zaaltje verdringen om toch maar goed te horen wat Moureaux zelf zegt. Die verheft zijn stem zo nu en dan, maar vaker nog gaan zijn woorden verloren in een geroezemoes dat nooit echt stilt. Het is het einde van een tijdperk, dat weet de rode baron zelf ook. En hij is bang voor de maanden en jaren die zullen volgen. Bang voor de teloorgang van het sociale systeem, bang
voor de teloorgang van ‘zijn’ België, waaraan hij mee tekende in de jaren 1980. Bang voor het mislukken van een links verhaal, ook. Maar vooral: bang voor zijn Molenbeek. “Ik ben marxist van in mijn tienerjaren,” vertelt de socialist, “en ik heb mijn parcours doorgelopen. Ik ben specialist geworden van dit federale land, en werd minister voor ik ooit gemeenteraadslid kon worden. De jongste twintig jaar was ik echter burgemeester, burgemeester van Molenbeek, waar de bevolking ui-
terst kwetsbaar is, en in hoofdzaak moslim, natuurlijk. De islam is een religie die ik zeer respectabel vind, en ik durf als agnost dan ook te zeggen dat ik een islamofiel ben. En ik zeg dat omdat ik in het diepste van mijn wezen overtuigd ben van de gelijkheid tussen mensen. Dat, dames en heren, dat was mijn strijd.” “Het socialisme moet zich opnieuw met de klassenstrijd bezighouden, en de burger respect voor iedereen bijbrengen. Mijn partij moet opletten dat ze niet verrechtst. Dit vertrek is dan ook een signaal. Want er is opnieuw meer evenwicht in de samenleving nodig. In Vlaanderen wordt een anti-Belgische en antisociale kracht zichtbaar, en die kracht groeit. De mensen, de burgers, worden opgeofferd in die strijd. Nu slikt
de burger dat nog, maar vroeg of laat wordt de situatie onhoudbaar en ontploft ze.” “Men spreekt nu van een noodzakelijke ‘zuivering’ in Molenbeek, een marketingterm die erop neerkomt dat ik weg moet. Waarom is iedereen tegen mij? Wel, omdat ik mij inzette voor de zwakkeren. Ik beschermde hen, en velen kunnen dat niet hebben. Men zegt dat ik me bezondigde aan cliëntelisme, ik zeg u dat ik het cliëntelisme twintig jaar geleden heb uitgeroeid in deze gemeente. Want toen bestond het nog.” De vraag of er in Sint-Jans-Molenbeek een voorakkoord was tussen de partij van Moureaux, het CDH en Ecolo-Groen, hoeft voor de burgemeester niet gesteld. Ostenta-
tief houdt hij een blad omhoog met daarop handtekeningen. Na afloop vloeien er bijna tranen, behalve bij Moureaux zelf. Losjes leunt hij tegen een tafel, hij geeft interviews, blijft zichzelf. Soms zachtmoedig, dan weer cynisch en hard. Hij weet het al lang zelf: “Ik heb mijn karakter, ik ben van baksteen.” Volgens enkele militanten in de zaal dreigt Molenbeek te ontploffen na het vertrek van Moureaux. “We zitten hier op een sociale tijdbom,” zegt Tania Dekens van de SP.A, die Moureaux zal opvolgen in de ge-
“Het is een sterk signaal dat de burgemeester een vrouw is” (Léon Spiegels, liberaal burgemeester tot 1992) meenteraad. “Moureaux wist rellen altijd onder controle te houden door de dialoog aan te gaan, maar ik weet niet of Françoise Schepmans dat kan. Hebt u trouwens de partijprogramma’s van Ecolo en MR al eens naast elkaar gelegd?” Ontslagnemend schepen van Mobiliteit Jef Van Damme (SP.A) treedt haar bij: “Schepmans moet burgemeester zijn van alle Molenbekenaars.” Daarmee is het hoge woord eruit: Schepmans zou zich alleen inzetten voor haar kiezers, die voornamelijk in hoog-Molenbeek wonen. Kwatongen beweren dan ook dat eerste schepen Ahmed El Khannouss (CDH) zich voor laag-Molenbeek zou gaan inzetten. Bij de MR ontkennen ze dat en duiden ze er fijntjes op dat de MR-stemmers in heel Molenbeek wonen, en niet alleen in het ‘hoge’ deel. Er is echter geen cijfermateriaal dat uitsluitsel kan geven. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 kon dat nog wel omdat er verschil-
lende stemcomputers waren in de gemeente, verspreid over het grondgebied. Maar op 14 oktober was er maar één centrale stemcomputer voor heel Molenbeek. Wat wel na te gaan is, is waar de verschillende MR-gekozenen wonen. In zeker tien op de vijftien gevallen is dat alvast in hoog-Molenbeek.
Vrijzinnigheid In de namiddag vindt er een straat verderop een persconferentie plaats van de nieuwe ‘Jamaicaanse’ coalitie. Het beleid voor de toekomst en de nieuwe kandidaat-schepenen worden er aan de pers voorgesteld. Burgemeester Schepmans verweert zich tegen de aanvallen dat zij er alleen voor hoog-Molenbeek zou zijn. “Ik wil daarmee komaf maken. Neen, wij zullen geen gemeentepersoneel ontslaan dat niet meer in ons plaatje past, en ja, wij willen getto’s tegengaan.” In de wandelgangen schemert wel door dat het in laag-Molenbeek gonst van de geruchten. Zo zou plaatselijk Ecolo-voorzitster en kandidaat-schepen Sarah Turine al op straat aangesproken zijn als ‘verraadster’. Volgens Léon Spiegels, de liberale oud-burgemeester die in 1992 de burgemeesterssjerp aan Moureaux doorgaf, is de aanstelling van Françoise Schepmans een goede zaak. “Het is een sterk signaal dat het een vrouw is,” weet Spiegels, “maar de uitdaging is groot. Toen ik burgemeester was, telde de gemeente zeventigduizend inwoners. Vandaag zijn dat er twintigduizend meer. De gemeente is niet meer dezelfde, dus kun je ook niet meer op dezelfde manier besturen.” Opmerkelijk genoeg bedeelt Françoise Schepmans zichzelf de bevoegdheid ‘Erediensten en Vrijzinnigheid’ toe. Nu is dat nog een bevoegdheid van Moureaux, bekend onder de naam ‘Erediensten’. Christophe Degreef en Steven Van Garsse
‘Brussels Hoofdstedelijk Gewest dreigt te verdwijnen’ MOUREAUX:
SINT-JANS-MOLENBEEK – Ont slagnemend burgemeester Philippe Moureaux ziet de toekomst van België en van Brussel somber in. “Ik wil niet terug naar de FDF-periode.” “U vraagt mij of een links Vlaanderen mogelijk is; wel, ik zeg u dat dat op de korte of middellange termijn niet kan. De geesten in Vlaanderen zijn vergiftigd door het nationalistische discours van de N-VA, en de linkse partijen doen mee in dat opbod of durven er niet goed tegenin te gaan. Links staat zwak in Vlaanderen.” Aan het woord is Philippe Moureaux, even na afloop van de persconferentie waarop hij zijn afscheid als burgemeester aankondigde.
© MARC GYSENS
BDW 1350 PAGINA 5 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
“Ik vrees dat de relaties tussen Franstalige en Vlaamse Brusselaars weleens getroebleerd zouden kunnen raken door de ontwikkelingen in Vlaanderen. Ik heb het succes van het FDF meegemaakt in Brussel, en ik wil allerminst terug naar die tijden. Maar ze zouden weleens snel kunnen terugkomen. En dat is geen goede zaak voor de Vlamingen.” “Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ligt mij na aan het hart. (In 1989 maakte Moureaux als federaal minister van Institutionele Hervormingen tezamen met Jean-Luc Dehaene het Gewest mogelijk, red.) Door de huidige evolutie dreigt dat Brussels Hoofdstedelijk Gewest te verdwijnen. En dat zou ik zeer spijtig vinden.” CD
Schepen Bea Meulemans en toekomstig burgemeester Emir Kir: nieuwe kansen.
Politiek > Schepen Bea Meulemans (SP.A) na de verkiezingen
‘Met Emir Kir krijg ik meer gedaan’ SINT-JOOST-TEN-NODE – Emir Kir (PS) wordt de eerste Belgische burgemeester uit de niet-Europese migratie. Vlaams schepen Bea Meulemans (SP.A) vindt dat hij een eerlijke kans moet krijgen om zich te bewijzen.
vernederend. Ik zou zeggen: wait and see.”
Meulemans zegt het niet met zoveel woorden, maar ze is in haar nopjes met Emir Kir (PS), de nieuwe burgemeester van Sint-Joost. Ze is dat minder over de negatieve sfeer die rond de burgemeesterswissel hangt. “Emir Kir moet zich blijkbaar meer bewijzen als burgemeester van Sint-Joost dan een autochtoon. Nochtans woont hij al sinds zijn zevende in deze gemeente.”
U steunde Kir in de broederstrijd met huidig burgemeester Jean Demannez. Waarom? Meulemans: “Omdat ik ontevreden ben over het verloop van het dossier van het Nederlandstalig onderwijs. We hebben plannen voor een tweede vestigingsplaats voor de gemeenteschool Sint-Joostaan-Zee. Demannez heeft dat dossier drie jaar lang tegengehouden. Hij vond dat er een uitbreiding van het Franstalig onderwijs tegenover moest staan. Emir Kir is de Nederlandstalige school wel gunstig gezind. Hij is geregeld op schoolfeesten, wat van Demannez bezwaarlijk gezegd kon worden.”
Betekent de burgemeesterswissel een verandering voor Sint-Joost, of wordt het meer van hetzelfde? Bea Meulemans: “Het zal zeker voor verandering zorgen. Kir is ten eerste van een andere generatie. Hij staat dichter bij een groot deel van de arme bevolking. Daarnaast heeft hij meer voeling met de Nederlandstaligen, wat ik als Vlaamse schepen dan weer belangrijk vind. Voor een allochtoon speelt de communautaire agenda minder.”
Tijdens de campagne klonk bij Vlamingen in Sint-Joost de kritiek dat u te weinig voor hen heeft gedaan. Meulemans: “Die kritiek is terecht. Het uitblijven van een tweede Vlaamse school heeft me pluimen gekost. Raadslid Frederic Roekens (Groen) heeft daar garen bij kunnen spinnen. Ook dat is terecht. Als oppositielid is het zijn taak om mij te bekritiseren. Ik heb wél het dossier van de Nederlandstalige bibliotheek vlot gekregen.”
Er klinkt ook ongerustheid in politiek Brussel omdat Kir voornamelijk met Turkse stemmen verkozen is. Meulemans: “Dat is nog maar de vraag. In 2006 haalde Kir al het gros van de Turkse stemmen binnen. Nu haalt hij er nog een pak meer. Ook Afrikanen en Marokkanen stemmen voor Kir. Hij is een symbool geworden voor de mensen die hier zijn aangekomen, voor de migranten.”
Ook het aanwervingsbeleid lag onder vuur. In Sint-Joost heerst vriendjespolitiek... Meulemans: “Eerst was er politiek nepotisme. Om dat te bannen kwam de rekrutering in handen van de gemeenteadministratie. Maar dat heeft het probleem alleen verschoven. Ik pleit voor aanwerving op basis van diploma’s en met een onafhankelijke jury. Dat is de enige manier om er wat aan te doen.”
Als er rellen uitbreken tussen Turken en Koerden, kan Kir dan een geloofwaardige scheidsrechter zijn? Meulemans: “Waarom niet? Hij zal dat goed doen. Hij kan ook bij mij komen aankloppen. Dat de rellen tussen Koerden en Turken in 2007 niet uit de hand zijn gelopen, is voor een deel mijn verdienste (Meulemans heeft goede contacten met de Koerden, SVG).” “Of Kir als Turk burgemeester van de hele gemeente kan zijn, vind ik een onterechte, zelfs onrechtvaardige vraag. Waarom moet hij zich meer bewijzen dan een andere burgemeester? Kir ervaart dat zelf ook als
In Sint-Joost wonen veel gemeenschappen bij elkaar. Hoe ziet u dat evolueren? Meulemans: “Positief. Ik denk dat we, nog meer dan nu, iedereen moeten kunnen laten proeven van die verschillende culturen. Er zijn hier Afghanen, Ghanezen, Roma, Nepalezen...” Migratie brengt ook armoede met zich mee... Meulemans: “Armen moeten toch ergens terecht? Ik vind niet dat we de bevolking van Sint-Joost moeten boboïseren zodat er voor armen geen plaats meer is.” SVG
BDW 1350 PAGINA 6 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Economie > Anders omgaan met geld: antropoloog Paul Jorion krijgt VUB-leerstoel
‘Ethisch bankieren is hot’ BRUSSEL – Sinds de financiële crisis ook veel eurolanden diep in de schulden duwt, is ‘ethiek’ in de bankenwereld een populair thema. Met een nieuwe leerstoel Ethisch Bankieren wil de Vrije Universiteit Brussel de fundamenten van het westerse financiële systeem onder de loep nemen en – als het even kan – maatschappelijke verandering teweegbrengen.
H
et uithangbord van de leerstoel ‘Stewardship of Finance’, die vijf jaar zal lopen, is de in Bretagne wonende Brusselse antropoloog Paul Jorion. In 2008 werd Jorion in de Franstalige media tot het sterrendom gekatapulteerd omdat hij de Amerikaanse financiële crisis, die al snel naar Europa zou overwaaien, niet alleen glashelder kon uitleggen, maar die crisis ook nog eens voorspeld had in zijn boek Vers la crise du capitalisme américain? uit 2007. Het vraagteken in de titel bleek later overbodig. Jorion maakte van op de eerste rij mee hoe het Amerikaanse bankwezen zichzelf de vernieling in reed. In 2005 ging hij aan de slag als risicoexpert bij de Californische vleugel van de bank Countrywide Financial, indertijd de grootste verstrekker van wat later rommelkredieten bleken te zijn, leningen die door een kettingreactie tot de instorting van het financiële systeem leidden toen bleek dat ze niet terugbetaald konden worden. Zijn vorming als sociaal antropoloog en zijn kennis van de sector – hij was al een jaar of tien aan de slag in de bankwereld – hadden Jorion ertoe gedreven zich binnen te wurmen in de Ground Zero van de financiële
ramp die toen al onafwendbaar was. Zo’n beetje als een oorlogscorrespondent aan het front, zeg maar. Als de man vandaag zegt dat het kapitalisme op sterven na dood is, dan dient dat niet noodzakelijk met een korreltje zout genomen te worden.
Speculeren Dat Jorions stellingen omstreden zijn, weet ook VUB-rector Paul De Knop. Tijdens het openingscollege van Jorion begin oktober, dat op een grote toeloop kon rekenen, zei De Knop dat hij het niet noodzakelijk eens was met de professor, maar dat hij wel volledig achter zijn aanstelling staat. “Omdat we academische vrijheid en onafhankelijk, kritisch onderzoek hoog in het vaandel dragen.” Daarmee doelt De Knop op de financiële steun van zes verzekeringsmaatschappijen, die met de inhoud van de leerstoel niets te maken zullen hebben. De sponsoring kadert in de bredere poging van de universiteit om door privéfinanciering minder afhankelijk te worden van overheidsgeld. Wat wil Jorion, die eerder al doceerde aan de universiteiten van Cambridge en Paris VIII, diets maken tijdens de vijftien colleges die hij dit
academiejaar krijgt? “We moeten een manier uitdenken om het geldwezen opnieuw sociaal nuttig te maken,” zegt Jorion aan BDW. “Het einddoel van bankieren moet herbekeken worden. Het kan niet zomaar gaan over louter winstmaximalisering, want dat is uitgedraaid op een catastrofe. Ook speculeren, het wedden op prijsschommelingen van producten, dient enkel de belangen van de bankiers. Bankieren heeft echter een rol te spelen in de
nier van bankieren uit te denken en te promoten.”
Verandering Aan de rechtenfaculteit wordt ondertussen al een tijdlang nagedacht over een ethisch verantwoorde financiële dienstverlening. Leerstoelcoördinator en voorzitter van de vakgroep Privaat- en Economisch Recht Koen Byttebier wijst zijn studenten bijvoorbeeld al jaren op de buitensporige risico’s waartoe verschillende praktijken in de financiële sector leiden. Bovendien loopt momenteel doctoraal onderzoek naar de toepasbaarheid van islambankieren in ons systeem, waarin een intrestverbod het onmogelijk maakt om geld te verdienen aan de
“We moeten een manier uitdenken om het geldwezen opnieuw sociaal nuttig te maken”
maatschappij en zou zich daarnaar moeten schikken. Dan zouden we al een heel eind verder staan. Net zoals men van de wiskunde zegt dat ze ten dienste staat van de wetenschap, moet het geldwezen ten dienste staan van de economie en van de maatschappij. Zo’n notie moeten we opnieuw populariseren. Het doel van de leerstoel is een andere ma-
P-PRAAT Wij worden stilaan zeeziek van al dat geschuif met deze rubriek over de pagina’s van deze krant. En ook van al dat geschuif van politici met verklaringen. Zo is er Françoise Schepmans, de nieuwe burgemeester van Molenbeek, die in La Libre Belgique verklaart dat “er geen rellen in Molenbeek zijn.” U zegt? “Geen rellen in Molenbeek, want Philippe Moureaux zei dat ze niet bestonden. Het waren altijd mensen van buiten Molenbeek die wat lawaai kwamen maken. Dus, als er nooit rellen waren in Molenbeek, waarom zouden er dan nu plots wel zijn?” Ergens kunnen wij Madame Schep wel volgen, maar stelt u zich eens voor dat er volgende week plots rellen zijn, wat zal ze dan zeggen? “Er waren nooit rellen in Molenbeek want Philippe Moureaux zei dat er geen waren, en ik vond ook dat er geen waren om hem geen gelijk te geven, maar nu zijn er plots wel, en nu hebben wij allebei ongelijk.” Tja. Er is ook nog het andere Brussel, waar rellen zeker nooit voorkomen, en Vlamingen evenmin, of met mate. Sint-Lambrechts-Woluwe, ofte W-S-L voor onze Franstalige vrienden (double vee-es-el): daar heeft men een schepen in het zadel geholpen die officieel Nederlandstalig is, en die de komende zes jaar zal instaan voor ‘de contacten met de Franstaligen in de Rand’. Xavier Liénart van Lidth de Jeude is zijn naam, en zes jaar geleden vond onze Lambrechtse Vlaam het bizar dat “er zoiets bestaat als een Vlaamse schepen.” Eerlijk is eerlijk, Xavier, laten we nu maar verbaasd zijn dat er zoiets bestaat als Franstaligen in de Rand, met wie dan ook nog eens in contact getreden moet worden. Hoe zou dat overigens in zijn werk gaan? “Allô allô, ici W-S-L pour Crainhem.” Cratchhh bliep. “Comment allez-vous?” Crhhh. “Allô W-S-L, we have a problem.” Zo vergaat het die arme Franstaligen, gestrand op de planeet Vlaanderen. Gelukkig is er in W-S-L ook een schepen bevoegd voor ‘contacten met de Vlaamse gemeenschap’. De eerste schepen nog wel, van het FDF. Dat hebben de Vlamingen dan toch uit de brand kunnen slepen. En waarom moeten Franstaligen altijd ‘in contact treden’? Wat is er mis met eens praten, een pint pakken, een brief sturen, rooksignalen? Neen, “ik treed in contact, laat alles vallen waarmee u bezig bent.” Dramatisch, u zegt het.
behoefte van een ander. “Ethisch bankieren is hot,” zegt onderzoeker Tom Wera, Byttebiers assistent. “Er wordt met arendsogen naar onze faculteit gekeken.” Mogen we de VUB stilaan gaan zien als een broeihaard van maatschappelijke verandering? Dat is alvast de hoop van Paul Jorion. “Het zou inderdaad heel mooi zijn als dit al-
lemaal leidt tot bewustzijn en hervorming. Dat is ook enigszins de bedoeling geweest van de oprichters van de leerstoel. Bovendien is Brussel, gezien de nabijheid van de Europese instellingen, de aangewezen plek voor de discussies die we zullen voeren. Daarom zijn de lessen ook in het Engels, zodat bijvoorbeeld eurocraten ook kunnen volgen. Er is niet enkel aan studenten gedacht.” Gastsprekers dit semester zijn niet de minsten: onder anderen EUcommissaris voor Handel Karel De Gucht, topman van de Nationale Bank Luc Coene en de Franse topeconoom Jacques Attali moeten een aanzienlijk publiek trekken. De lessen en gastcolleges zijn overigens toegankelijk voor het publiek. Tussendoor schrijft Jorion een wekelijkse column voor het economische katern van het Franse dagblad Le Monde en is hij hoofdredacteur van de financiële blog die hij in 2007 opzette en die vandaag een tiental medewerkers heeft. Maandelijks trekt de blog zo’n 150.000 unieke bezoekers, “en meer wanneer de beurs het slecht doet.” Aan de vooravond van zijn openingscollege verscheen Jorions laatste boek in een hele reeks. En we waren het bijna vergeten: volgende maand verschijnt een heus stripverhaal over de economische crisis, met Jorion als scenarist. Een man met een missie, zo blijkt. “Sinds het begin van de crisis is de algemene tendens, en zeker in de politiek, dat het allemaal te moei-
CHIEN ÉCRASÉ WARM WELKOM – Er zijn van die momenten dat cynisme verstilt en de zon ineens feller gaat schijnen. Wij brengen hulde aan de buschauffeur op lijn 71, de drukste en dus ook ergste lijn van de MIVB, die van Brussel-centrum naar Elsene rijdt. De chauffeur moet aan het Centraal Station altijd op zijn deur aankloppende reizigers dulden, en hen als het licht op rood staat ook nog eens laten instappen. Zelden krijgt hij daar een gemeend woord van dank voor; zelden ook kijkt hij de instappende reiziger aan. Komen daar nog eens plompverloren toeristen bij die allerlei onnozele vragen stellen waarop buschauffeurs ook niet vaak een antwoord weten. Niets van dat alles vorige week vrijdag, toen een verloren Vlaming naar Etterbeek moest, en een eindje meereed met de 71. De chauffeur antwoordde zowaar in het Nederlands, hield het in het Nederlands vol terwijl hij zich een weg door het verkeer baande, herviel in Frans, herpakte zich na twee seconden, sputterde opnieuw, herpakte zich opnieuw, en dan, even voorbij het koninklijk paleis, waar hij de Vlaming adviseerde op een andere bus te wachten, kreeg hij er nog spontaan ‘Welkom in Brussel’ uit. Kijk, zo hoort het. Geef de brave man maar een dikke premie. Of een andere lijn dan de 71. LINGERIE – Consternatie in Anderlecht, waar volgens de geruchten radicale moslims die lingerieaffiches met de grote borsten afgeplakt zouden hebben met vuilniszakken. Open VLD’ster Ann Brusseel bond de kat de bel aan en deed haar relaas aan De Morgen, waar ze nog altijd op zoek zijn naar de juiste woorden om het nieuwsfeit te beschrijven. ‘Belgen met lange baard en vuilniszak’ of zoiets.
BDW 1350 PAGINA 7 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Paul Jorion: “Zeker in de politiek leeft het idee dat de financiële crisis veel te moeilijk is om uit te leggen aan het grote publiek. Daar ben ik het absoluut niet mee eens. De beste burger is een geïnformeerde burger.”
lijk is om uit te leggen aan het grote publiek. Daar ben ik het absoluut niet mee eens. Ik vind het uiterst belangrijk dat mensen weten wat er gaande is, opdat ze de beslissingen van politici of economen begrijpen en naar waarde kunnen schatten. Dat is au fond de erfenis van de verlichtingsfilosofie: dat we de con-
dition humaine kunnen verbeteren door kennis te vergaren die ons toelaat rationele en geïnformeerde beslissingen te nemen. De beste burger is een geïnformeerde burger.”
Bijval Brede besparingsgolven in vele euro landen, een hoge jongerenwerkloos-
heid, groeiende armoede en massaal sociaal protest: het einde van de economische crisis lijkt nog niet in zicht. Is Paul Jorion hoopvol? “Ja, het gaat de goede richting uit. Toen ik in 2007 in Le Monde een oproep lanceerde tegen speculatie, kreeg die amper bijval omdat men vaak niet begreep waarover ik het had.
Enkele weken geleden is een vergelijkbare tekst als die waaraan ik heb meegewerkt, ondertekend door honderdtwintig economen. Onlangs werd ik benaderd door een voorname Franse jurist die wilde meehelpen aan mijn project voor een economische grondwet. En studenten schieten me nu al aan met de vraag
© SASKIA VANDERSTICHELE
of ze mogen meewerken aan de uitbouw van de échte economische wetenschap waar het vandaag aan ontbreekt. Je verandert de wereld natuurlijk niet in een dag, maar er is vooruitgang. Ça marche.”
Arthur Debruyne
ADVERTENTIE
BMW 3 Reeks Touring
Echt rijplezier
VREUGDE HOUDT VAN ONTDEKKINGEN.
Een krachtige vormentaal die in één oogopslag zijn dynamische persoonlijkheid uitdrukt: de nieuwe BMW 3 Reeks Touring is ontworpen voor mensen die graag alles ontdekken wat het leven te bieden heeft. Zijn gestrekte lijnen en gewelfde flanken creëren een sensatie van beweging, zelfs wanneer hij stilstaat. Ook in het interieurdesign vindt u hetzelfde elegante lijnenspel terug, geaccentueerd door een selectie van hoogkwalitatieve materialen. En met de optionele automatische bediening van de achterklep hebt u zelfs met uw handen vol altijd makkelijk toegang tot de kofferruimte van 495 liter (de grootste in z’n categorie). Er is al een BMW 316d Touring vanaf € 31.250. Afspraak bij ons voor een eerste kennismaking en een onvergetelijke proefrit.
NIEUWE BMW 3 REEKS TOURING.
BMW EfficientDynamics
Minder uitstoot. Meer rijplezier. BMW Brussels Louizawijk Filiaal van BMW Belux • Waterloolaan 23-24 • 1000 Brussel Tel. 02 641 57 11 • info@bmwbrussels.be • www.bmwbrussels.be BMW Brussels Evere Meiser Filiaal van BMW Belux • L. Mommaertslaan 2 • 1140 Brussel Tel. 02 730 49 11 • info@bmwbrussels.be • www.bmwbrussels.be Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be
4,5-6,8 L/100 KM • 119-159 G/KM CO2
ADVERTENTIE
BDW 1350 PAGINA 9 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
De nieuwbouw kost 52 miljoen eu ro, waarvan de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) 56 procent subsidieert. Met de opening van de nieuwe vleugel is het aantal bedden op de campus Sint-Elisabeth gestegen tot 457. Samen met de campus Sint-Michiel in Etterbeek tellen de Europaziekenhuizen nu 716 bedden.
Gezondheid > Europaziekenhuizen openen nieuwe vleugel
Kunst voor Sint-Elisabeth
De diensten van de verouderde campus Les Deux Alice, vijfhonderd meter verderop, zijn verhuisd naar een volledige nieuwbouw van 20.000 vierkante meter op de campus SintElisabeth. De renovatiekosten van het veertig jaar oude gebouw zouden te hoog oplopen. De splinternieuwe vleugel omvat de diensten radiotherapie, pediatrie, psychiatrie, palliatieve zorgen en nierdialyse. Er is ook een medisch dagziekenhuis voor kleine ingrepen. Voorts zijn er een nieuw centrum voor kunstmatige bevruchting, een nieuwe geriatrische afdeling en een sterilisatieruimte waar de instrumenten volgens de strengste Europese normen worden gesteriliseerd. Het aantal operatiekamers steeg van zes naar tien. Een opvallend kunstwerk van
© SASKIA VANDERSTICHELE
UKKEL – De Europaziekenhuizen hebben een nieuwe vleugel met honderdvijftig bedden op de campus Sint-Elisabeth in Ukkel, aan de De Frélaan. Bij de opening maakten directeurs Myriam De Bie en Marc Van Campenhoudt ook bekend dat ze hun functie eind dit jaar neerleggen.
Ziekenhuisdirecteuren Marc Van Campenhoudt en Myriam De Bie slaan nieuwe wegen in.
Sophie Cauvin – een rode rotsmuur bij de ingang – moet de nieuwe vleugel extra in de verf zetten.
“Het grote voordeel is dat de patiënten zich nu op één plaats bevinden,” zegt directrice Myriam De Bie.
“Vroeger moesten de patiënten en dokters voortdurend pendelen van de ene campus naar de andere.”
ADVERTENTIE
vanwege alle 52 sp.a-kandidaten voor de Brusselse gemeenteraadsverkiezingen: Alain De Jonge - Anke Gittenaer - Ann Van Asbroeck - Anne-Marie Van de Voorde Ans Persoons - Arachida Outferdine - Bea Meulemans - Bernadette Vriamont Bieke Comer - Bjorn Andries - Dirk Dobbelaere - Dirk Lagast - Dirk Moors Elke Roex - Fouad Ahidar - Fred Patrie - Hannes De Geest - Hassan Rahali Hilde Coolen - Hilde Duroi - Isabelle Hannepin - Jacques Vantomme - Jef Van Damme Jos Bertrand - Julie De Greef - Jutta Buyse - Karin Denys-Wijsmuller Katrien Debeuckelaere - Kristine Van Driel - Leopold Lapage - Lesia Radelicki Liesbet Polspoel - Madeline Lutjeharms - Maite Morren - Marco Van Dam Matthias Van Wijnendaele - Mia Polet - Myriam Gistelinck - Pascal Smet Patricia Rodrigues da Costa - Pierre-Paul Goberecht - Reginald Goossens Rik Baeten - Robert Delathouwer - Sam Biesemans - Sandra Noben - Sylvie Aerts Tania Dekens - Thomas Bomans - Walter Vermander - Waut Es - Willem Stevens
19 KEER DE STAD
Project afgerond De directeurs van de Europaziekenhuizen maakten ook bekend dat ze eind dit jaar hun functie neerleggen. Voor Myriam De Bie, die in Ukkel woont maar opgroeide in Genk, betekent dit na 27 jaar een moeilijk afscheid. “Het voelt een beetje als een kind verliezen. Maar ik heb het gevoel dat mijn project is afgerond. Ik wil iets nieuws doen.” Ook directeur Marc Van Campenhoudt stopt ermee: hij gaat met pensioen. De Bie en Van Campenhoudt namen het ziekenhuis in 1986 over, onder de vzw Sint-Elisabethziekenhuis. Het ziekenhuis verkeerde toen in een benarde financiële situatie en het heeft geen haar gescheeld of het had moeten sluiten. Met een drastische saneringsoperatie zijn De Bie en Van Campenhoudt erin geslaagd om de schuldenberg van tien miljoen euro weg te werken. In bijna dertig jaar hebben ze de instelling omgetoverd tot het grootste privéziekenhuis van Brussel.
Matthias Vanheerentals
BDW REGIO
BDW 1350 PAGINA 10 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Deze week aan de Berenkuil > Constant zocht en vond de taal van de Cage aux Ours
Het Migrantees maakt school In jongerentaal komt taalcreativiteit vaak explosief tot uiting, met veel humor erbovenop. “Ons project is niet wetenschappelijk,” verduidelijkt Clémentine Delahaut. “We hebben sociolinguïsten uitgenodigd, maar die vonden ons corpus aan woorden niet rigide genoeg. Het is een artistiek project, maar ook wel meer dan dat. We willen ook mensen bij elkaar brengen.” De jongens van Foyer Voltaire en de vrienden van Beatrice van Manko’o Shop zullen vanavond voor het eerst in boekhandel Passa Porta komen. Het woordenboek van Constant biedt een interessante inkijk in het leven in de Schaarbeekse volkswijk. Dat dat via taal goed lukt, is beslist geen toeval. Een migrant weet als geen ander hoe belangrijk taal is. Om te overleven, om samen te leven. Woorden uit de Berenkuil is daarom een mooie momentopname van het leven in een wijk die de laatste jaren in ijltempo verandert.
Hommeles in de taxi
In Foyer Voltaire. Eerst nog een spelletje parchis, dan met de taxi naar de boekvoorstelling in Passa Porta.
SCHAARBEEK – De tientallen talen die rond de Berenkuil worden gesproken, hebben geleid tot een lexicon van de Schaarbeekse taal. Met dank aan Beatrice van Manko’o Shop, Khalil van Foyer Voltaire en vele anderen.
V
rijdagavond aan Manko’o Shop in de Gallaitstraat. Het winkeltje met Afrikaanse waar wordt gerund door de Kameroense Beatrice. Familie en vrienden zijn op hun paasbest voor de boekvoorstelling in Passa Porta van Schrbk – Woorden uit de Berenkuil. Beatrice heeft meegewerkt aan het lexicon, samen met vele, vele anderen. De vzw Constant trok maandenlang met een recorder op pad om rond de Berenkuil gesprekken op te nemen. Uit die gesprekken in vele talen werden woorden en hun betekenissen gedistilleerd. Woorden die vaak een nieuw leven zijn gaan leiden. De Franse schrijver Jerôme Piolat merkte in zijn boek Portrait du colonialiste al de uitzonderlijke creativiteit in het dagelijkse taalgebruik van migranten op. Hij verzon er een naam voor: het Migrantees, een nieuwsoortig creools. De vzw Constant koos de Berenkuil uit voor het sociaal-artistieke onderzoek. Geen toeval, zegt Clémentine Delahaut van de organisatie. “We zijn hier niet ver van het Noordstation, een plek waar van
oudsher vele culturen samenkomen. Iedereen spreekt hier Frans, maar elke gemeenschap heeft haar manier om bepaalde zaken uit de drukken. Neem nu een mooi meisje: dat is hayla in het Arabisch, of des spots in straattaal. Heb je het over een absolute beauty, dan zeg je hier ‘une momie’. Als Française denk ik dan eerder aan iemand die in doeken gewikkeld is.” “Meisjes heten ook wel des petites, faciles à garer of korter nog: une smart. Let op: meisjes hoeven hier niet voor onder te doen. Die hebben het over jongens in termen van ‘une belle semence’ of ‘un beau béton’.”
Bij Voltaire Terug naar de Manko’o Shop. Steeds meer Afrikanen verlaten Matonge omdat wonen er te duur is. Ze komen in Schaarbeek terecht. Beatrice heeft daarop ingespeeld. Alles is hier te vinden, van pikante pepers en patate douce tot gedroogde wormen. Het is een komen en gaan van mensen, en niet alleen Afrikanen: twee Indiase mannen komen met dozen vol vis in blik buitengewandeld en brengen die naar hun bestelwagen-
tje met Nederlandse nummerplaat. De business draait. De winst gaat terug naar Afrika, naar Manko’o, het dorpje waar Beatrice vandaan komt. “Elke maand stuur ik geld met Wes-
© IVAN PUT
dagelijkse ellende. Hij helpt ook met juridisch en administratief advies. We botsen op Mourad, die een spelletje parchis speelt. Hij spreekt Nederlands met een Hollands accent. “We zijn hier allemaal drietalig,” zegt hij met een lach. Mourad weet van de boekvoorstelling in Passa Porta. Straks gaan ze er met taxi’s naartoe. “Is er weer een feestje?”
Een migrant weet als geen ander hoe belangrijk taal is. Om te overleven, om samen te leven tern Union. Het komt eerst mijn familie ten goede, dan de buren, en zo in feite het hele dorp,” zegt Beatrice. We wandelen een eindje verder in de Gallaitstraat en komen in een heel ander universum: dat van een Marokkaans theesalon. Foyer Voltaire heet het, en het wordt gerund door Khalil. Hij is advocaat, verplaatst zich in een rolstoel en probeert met zijn theesalon de jongeren uit de buurt wat anders te geven dan de
vraagt een van zijn vrienden. “Wat? In een boekwinkel? Maakt niet uit, als er maar een drank is!” Hilariteit. Wat verderop in het café zit een jongeman, uitgedost in het paars met een strakke kuif en een purperen hoofdtelefoon. Prince in de Marokkaanse versie. “Hij is een beetje apart,” zegt Mourad, “maar welkom is hij hier zeker.” Ook Foyer Voltaire speelde een rol in de totstandkoming van het lexicon.
Het is lang wachten op de taxi’s die ons van de Berenkuil naar Passa Porta in de Dansaertstraat zullen brengen. Wij springen in de taxi met de vrienden van Beatrice. Drie vrouwen. Ook de taxichauffeur is een Afrikaan. Wat begint als een beetje schertsen onder elkaar, mondt uit in een hilarische woordenstrijd. Eerst over de weg die we nemen. Door de Aarschotstraat. “Moeten we hier nu écht door?” gekscheren de Afrikaanse vrouwen. “Alleen mannen hebben hier wat aan. Die prostitutie is beneden alle waardigheid.” De taxichauffeur is het daarmee niet eens. “Als ze daar voor het raam zitten, dan wil dat toch alleen maar zeggen dat ze geen ander werk vinden,” zegt hij provocerend. Boos getier op de achterbank. De chauffeur gooit het over een andere boeg: “Het is niet netjes om Lingala te spreken als er iemand bij is die dat niet verstaat.” – “En jij?” repliceren de vrouwen, “waarom spreek jij dan Kinyarwanda?” De chauffeur blijkt een Rwandees. Het is op den duur niet meer uit te maken wie wat van elkaar verstaat. Wat zich aan de Cage aux Ours dagelijks afspeelt, beleef ik mutatis mutandis in een taxi met vier Afrikanen door de straten van Brussel. Geroep en getier in vele talen, allemaal half om te lachen. Toch opgelucht als we bij Passa Porta aankomen voor de boekvoorstelling, waar Kameroeners, Marokkanen en Dansaertvlamingen verzamelen geblazen hebben. Steven Van Garsse
Schrbk – Woorden uit de Berenkuil, 11 euro, te koop op www.deschaarbeeksetaal.be of bij Passa Porta (Dansaertstraat 46, Brussel), 100 Papiers (Louis Bertrandlaan 23, Schaarbeek), Les Yeux Gourmands (Volderslaan 64A, Sint-Gillis)
BDW 1350 PAGINA 11 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Elsene > Vlaamse schepen Maite Morren bij het begin
14.10
2012
‘Neem taalklachten ernstig’
Morren werd op 14 oktober verkozen met 303 voorkeurstemmen van op de veertiende plaats op de socialistische burgemeesterslijst van Willy Decourty. Eerst en vooral wil Morren werk maken van de eerste Nederlandstalige gemeentelijke crèche, een dossier dat al enkele jaren aansleept en waar de ontslagnemende meerderheid niet veel prioriteit aan besteed heeft. Daarnaast zegt ze dat de Nederlandstalige scholen van Elsene beter ondersteund dienen te worden en dat die scholen evenveel toegang moeten krijgen tot gemeentelijke sportinfrastructuur als de Franstalige. Morren kijkt ook naar het hoger onderwijs. “De samenwerking tussen de VUB en de gemeente moet beter. De Vrije Universiteit is een grote werkgever in onze gemeente, en Elsene kan er alleen maar wel bij varen als studenten meer bij de gemeente worden betrokken in plaats van op hun campus te blijven hangen.” Wat de bibliotheek en het gemeenschapscentrum betreft wil ze het beleid van haar
XAVIER LIÉNART SCHEPEN IN SINT-LAMBRECHTS
© FILIP VAN ZANDYCKE / SP.A
De 28-jarige Maite Morren (SP.A) wordt een van de jongste schepenen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De komende zes jaar moet ze waken over Nederlandstalige Aangelegenheden.
KORT
SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE – Bij burgemeester Olivier Maingain (FDF) is de nationale politiek nooit ver weg. Eerst bande hij CD&V-gemeenteraadslid Georges De Smul uit de meerderheid (CDH mag wel meedoen): ongezien in de Brusselse politiek. Vrijdag leverde hij een nieuwe vossenstreek: de Vlaming Xavier Liénart (ex-CD&V) mag wel schepen worden in zijn college, maar niet van Vlaamse Aangelegenheden, wél van Contacten met de Franstaligen in de Rand. Liénart kan zo moeilijk anders dan een Nederlandstalige marionet worden van de FDF-politiek in de Rand. Op de koop toe wordt Maingain hiervoor beloond: hij vangt zo’n 450.000 euro omdat er een Nederlandstalige schepen is. Liénart verdedigt zich: hij gelooft dat de keuze van SVG Maingain verrijkend kan werken voor Nederlands- en Franstaligen.
ELSENE NEEMT FDF’ERS OP IN BESTUUR ELSENE – De Elsense meerderheid wordt uitgebreid met twee FDF’ers en telt nu 25 zetels op de 43. Hoewel Alain Back aanvankelijk mee de oppositie wilde versterken met lokaal boegbeeld Olivier de Clippele, koos hij eieren voor zijn geld en aanvaardde hij het OCMW-voorzitterschap dat de MR-PS-meerderheid hem aanbood. De andere FDF’er in het college is Anne-Rosine Wilmet- Delbart. Het FDF vormde na de breuk met het MR tezamen met Olivier de Clippele een lijst om tijdens de verkiezingen de meerderheid te lijf te gaan en het Elsense uitgavenbeleid op de korrel CD te nemen.
Kersvers schepen Maite Morren voor de camera van tvbrussel.
voorganger Pascal Dufour uitbreiden. Morren acht nog verbetering mogelijk. “Het Elzenhof moet meer in de belangstelling staan als plaats waar alle Nederlandstalige verenigingen een thuis hebben en waar de Nederlandstalige Elsenaren elkaar ontmoeten.” Voor de nieuwe Vlaamse schepen is Elsene een internationale gemeente, maar dat mag volgens haar niet beletten dat de dienstverlening en communicatie perfect tweetalig zijn. “De ombudsman van de gemeente moet iedereen met taalklachten ernstig nemen.” Christophe Degreef
EERSTE VROUWELIJKE SCHEPEN IN BERCHEM SINT-AGATHA-BERCHEM – De coalitie van Lijst Burgemeester Riguelle (LBR) en MR heeft vorige vrijdag haar college samengesteld. Naast de burgemeester heeft LBR vier schepenen: JeanMarie Colot, Vincent Riga (CD&V), Marc Vande Weyer en nieuwkomer Agnès Vanden Bremt (CD&V). Jean-François Culot wordt OCMW-voorzitter. Drie LBR-schepenen wisselen hun stoel na drie jaar. Coalitiepartner MR schoof drie mannelijke schepenkandidaten naar voren: Michaël Vander Mynsbrugge, Pierre Tempelhof en Stéphane Tellier. LBR wou absoluut een vrouwvriendelijk signaal geven. Na drie jaar staat Vanden Bremt als eerste vrouwelijke en Vlaamse schepen haar zitje wel af aan de ervaren (twaalf dienstjaren) Peter Decabooter, die meer stemmen haalde. “LBR wou minstens één vrouw in het college laten zetelen,” zegt Vanden Bremt. JMB “Tussen mannen zetelen vind ik een eer.”
ADVERTENTIE
GRATIS ADVIES VAN DE NOTARIS DISCREET EN VRIJBLIJVEND KNIP DEZE BON UIT EN KOM MET TWEE GRATIS NAAR
MAANDAG 5 NOVEMBER 2012 van 10 tot 16 uur PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN (BOZAR) – BRUSSEL
Kosteloos, discreet en vrijblijvend eerstelijnsadvies van notarissen Lezingen over het duolegaat en het erfrecht binnen nieuw samengestelde gezinnen Gratis boek “Goed geven”, gids over schenken en erven
NEEM EEN GOED DOEL OP IN JE TESTAMENT
Gratis hapje en drankje Kennismaking met negentig goede doelen Gratis toegang tentoonstelling “Constant Permeke”
Meer info op
✂
Ook als je er niet meer bent, kan je nog meer betekenen dan je denkt.
ADVERTENTIE
Beeldenstorm, Concert@home en “deMensnu” brengen u het Gala van de Vortige Trekhond Dit gala zal doorgaan op 2 en 3 november 2012 in Zinnema Veeweidestraat 24-26 te 1070 Anderlecht,
2 november 2012: 19.30 uur: Melting Point kwintet met bandoneon, viool, piano, gitaar en contrabas. Bont internationaal gezelschap dat versmelt tot een wervelende tango. Vol passie. eet meer friet!
20.15 uur integrale vertoning soap ”Vzw trekhond” 5 kortfilms van Beeldenstorm met in de hoofdrol Eddy Vereycken, Kurt Defrancq en Veerle Magerman. 21.35 uur vernissage van de fototentoonstelling van Wim Janssens Surfing the airwaves, looking for gold ... Deze tentoonstelling is te bezichtigen 21.50 Joy Wellboy: Surfing the airwaves, looking for gold ... kortfilms met live-soundtrack. 21.50 reprise concert Melting Point 3 november 2012: 14.00 uur reprise integrale vertoning soap ”Vzw trekhond” 5 kortfilms van Beeldenstorm met in de hoofdrol Eddy Vereycken, Kurt Defrancq en Veerle Magerman. 21.15 Joy Wellboy Surfing the airwaves, looking for gold ... kortfilms met live-soundtrack. Tussen alle bedrijvigheden in de Foyer: concert cucu door dj Praline Catering door “La déçadence en équilibre aan democratische prijzen. Bijdrage in de onkosten 5€
www.beeldenstorm.be
reservatie mogelijk 02/523.43.50 secretariaat@beeldenstorm.be
www.concertathome.be Concert@home
verantwoordelijke uitgever Nik Honinckx Bergensesteenweg 145,1070 Anderlecht
Gala van de Vortige Trekhond
tot 5 november 2012 (gesloten op zondag).
pour nos amis Francophones la muzique est universelle et le soap est soutitré
De kringwinkel Televil, de partners van het cultuurbanket: Zinnema, Gemeenschapscentrum De Rinck, het Erasmushuis, de Academie voor Muziek, Woord en Dans Anderlecht, Academie voor Beeldende Kunsten Anderlecht, Cultuurdienst Anderlecht en de Gemeentelijke Nederlandstalige Bib. van Anderlecht,
ADVERTENTIE
Contacteer:
Regenbooghuis www.rainbowhouse.be of huisvandeMens Brussel brussel@deMens.nu
Wol liggen? Breng het binnen op dit adres: Lollepotstraat 3 1000 Brussel
SLOTEVENEMENT : 7/12/2012
Zin om mee te breien?
Schaarbeek > Heraanleg heeft ook minpunten
BDW REGIO
© MIVB
BDW 1350 PAGINA 13 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Nieuwe Kerselarenlaan, bus- en fietsvriendelijker Het Brussels Gewest heeft de Kerselarenlaan in Schaarbeek helemaal opnieuw aangelegd. Dat kostte acht maanden intensief werken en 1,3 miljoen euro. De doorstroming van de MIVBbussen op lijn 29 werd verhoogd door de aanleg van een busbaan in de richting van de Reyerslaan. “Waar de Kerselarenlaan uitkomt op de Reyerslaan, is er nu bovendien een ruim opstelvlak voor bussen,” zegt Brussels minister Brigitte Grouwels (CD&V). “Door deze ingrepen zal bus 29 veel minder last hebben van het autoverkeer. En met de aanplanting van een vijftigtal nieuwe bomen en de vervanging van de openbare verlichting zit het voor de komende decennia snor met het uitzicht van deze laan. Fietsers op de Gewestelijke Fietsroute 2a krijgen meer comfort dankzij de aanleg van nieuwe gemarkeerde fietspaden.” Er is ook kritiek op de herinrichting, bijvoorbeeld bij buurtbewo-
ner Gilles Roubaud. Hij woont al twintig jaar in de Smekensstraat, die op de Kerselarenlaan uitkomt. “Het probleem is dat de verkeerslichten slecht zijn afgesteld. Ze springen veel te snel op rood, in vergelijking met vroeger. Op de middenberm van de Kerselarenlaan is een doorsteek afgesloten met paaltjes, zodat ik soms een kwartier moet omrijden als er files zijn. En de busbaan zorgt alleen voor nog meer files.” Inge Paemen van Mobiel Brussel nuanceert: “De verkeerslichten zijn ondertussen al beter afgesteld, maar dat vraagt nu eenmaal tijd. De afsluiting van de doorsteek zullen we na een jaar evalueren. En wat de busbaan betreft: hiermee willen we toch vooral de commerciële snelheid van het openbaar vervoer verhogen. En als er auto’s over rijden, dan vragen we dat de politie meer controleert en verbaliseert.”
Het fotofresco ‘People in motion’ van de Brusselaar Michel Dusariez, te bewonderen in metrostation Demey.
Oudergem > Renovatie afgerond in 2013
Twee kunstwerken voor metrostation Demey
Matthias Vanheerentals © MV
Buurtbewoner Gilles Roubaud: “Er zijn nu meer files.”
De MIVB en het Gewest stelden zopas twee nieuwe kunstwerken voor in het metrostation Demey. Ze passen binnen de algehele renovatie van het station: zo moeten de sfeer en de toegankelijkheid, maar ook de beveiliging verbeteren. Ook de vijfde editie van de kunstgids Kunst in Brussel begint bij de metro werd er voorgesteld. De kunstwerken die op 19 oktober werden voorgesteld, zijn allebei gemaakt door een Brusselse artiest. Zo prijkt ‘Miniatures végétales’ van Bob Verschueren, een dambord van foto’s en monochroom grijze vlakken, op de wanden van de gang richting de buitenwijken. Het fotofresco ‘People in motion’ van Michel Dusariez geeft een nieuwe dimensie aan de uitgang van het andere perron. Naast de onthulling van de kunstwerken door minister van Openbare Werken en Vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) was er ook een rondleiding langs de renovatieprojecten die nog lopen in Demey. Zo komen er binnenkort vier liften en twee roltrappen
ADVERTENTIE
bij. Voor een aangenamere sfeer in de gangen werden er naast een verbeterde verlichting ook nieuwe vloertegels gelegd en speelt er door de nieuwe geluidsinstallatie voortaan achtergrondmuziek. Om de veiligheid te garanderen werden er camera’s geplaatst en is er op elk perron een noodtelefoon. Aan de buitenzijde kregen de glazen wanden een laag die bestand is tegen graffiti. De renovatie is een samenwerking tussen Mobiel Brussel en de MIVB. Het werk zou in mei volgend jaar afgerond moeten zijn. Het hele project kost een kleine vier miljoen euro. ‘People in motion’ en ‘Miniatures végétales’ horen in de collectie van zo’n tachtig kunstwerken, verspreid over de 69 Brusselse metrostations. Ze staan allemaal verzameld in de gids Kunst in Brussel begint bij de metro, met een voorstelling van elk kunstwerk en zijn maker. Zo wil de MIVB de kunst in de ondergrond in kaart brengen voor zowel de dagelijkse gebruikers als voor toeristen. Nick Vervaeck ADVERTENTIE
ULP H E I L I M T FA W MAA OU
RG OP J
O THUISZ
Heb jij zorgende handen? Dan bezorgen wij jou de job van je leven.
Familiehulp werft in Brussel 20 verzorgenden en huishoudhulpen aan. Bel ons op 02 514 00 24 of mail ons via aanwervingen3@familiehulp.be. Meer informatie over alle vacatures www.familiehulp.be. vind je op www.familiehulp.be Win je favoriete familieweekend! Vlieg wijst families met jonge kinderen de weg naar de strafste activiteiten. Combineer je favoriete UiTstapjes op UiTmetVlieg.be en win twee dagen Vliegplezier in je buurt. Elke week geeft Vlieg zo’n prijzenpakket weg. En dat nog tot 2 november. Thuiszorg zoals je ‘t zelf zou doen.
BDW 1350 PAGINA 14 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Philippe Moureaux, aan de kant geschoven als burgemeester van Sint-Jans-Molenbeek, maar nog lang niet knock-out.
© BART DEWAELE
Nederlandstaligen
Verkiezingen > Danny Vileyn analyseert de uitslag
De wereld tussen Moureaux en Maingain BRUSSEL – Met het opzijschuiven van Philippe Moureaux als burgemeester van Molenbeek hebben de christendemocraten en de groenen de Parti Socialiste een flinke dreun verkocht. Maar knock-out is de oude vos Moureaux niet. Dat heeft hij afgelopen zondag al laten merken.
BDWOPINIE De baarlijke duivel is verdreven, nu wenkt het paradijs. Sint-JansMolenbeek wordt de netste, en misschien ook de veiligste en de meest welvarende gemeente van het land. Dat zou de cynische vertaling kunnen zijn van de euforie die heerst bij MR-CDH-Ecolo na het wippen van Moureaux. Alleen: het zijn de gekozenen van Ecolo-Groen die dat zullen moeten waarmaken, want de christendemocraten en liberalen hebben de vorige zes jaar samen met de duivel bestuurd. Is er dan iets mis met Moureaux terzijde schuiven? Natuurlijk niet. Het islamogauchisme van Moureaux is zeker niet het toonbeeld van goed bestuur. Moureaux is niet genekt omdat hij de verkiezingen verloren heeft – de PS is nog altijd de grootste in Molenbeek –, en ook niet omdat
zijn programma te ver zou af staan van dat van CDH en Ecolo. De echte reden is dat het ego van Joëlle Milquet (CDH) gekwetst is. De PS van Freddy Thielemans en Yvan Mayeur heeft het aangedurfd om in de Stad Brussel Milquet en haar schepen van Sport Bertin Mampaka naar de oppositie te verwijzen. En dat kan Milquet niet over zich heen laten gaan: haar defenestratie heeft sporen nagelaten tot diep in Wallonië. Niet alleen de N-VA maakt van lokale verkiezingen een nationaal wedstrijdje... Molenbeek was overigens niet de enige gemeente waar het ‘fout’ liep. In Ganshoren wordt Hervé Gillard (PRL) burgemeester met de steun van de partij ProGanshoren, die hij na de handtekeningenjacht prompt dumpte en toch in zee ging met de PS van Michèle Carthé, de grootste partij, met hemzelf als burgemeester uiteraard. En in Sint-Pieters-Woluwe (MR) en Watermaal-Bosvoorde
(FDF) werd de grootste partij wandelen gestuurd. Ook dat heet politiek. Collega Béatrice Delvaux van Le Soir verwoordt de toestand in Brussel als volgt: “Het Gewest verkeert in ademnood, en de negentien Brusselse gemeenten – hoofdstad van België en van Europa – lijken wel negentien Gallische dorpen die verscheurd worden, elkaar zwaar beledigen en slagen onder de gordel toedienen. En dat geldt voor alle Franstalige partijen.” Minister-president Charles Picqué, wiens gemeente Sint-Gillis een baken van politieke stabiliteit is, heeft in elk geval begrepen dat er grenzen overschreden zijn, en dat de coalitievormingen het Gewest zouden kunnen verlammen. In het Brussels parlement zei Picqué: “De voorbije campagne en de resultaten zijn goed voor vreugde, verbittering en ontgoocheling. Maar het Gewest en de bevolking mogen niet het slachtoffer worden van lokale botsingen. Alleen een sterk Gewest kan borg staan voor het voort bestaan en het goed functioneren van de gemeenten. De grootste vijanden van de gemeenten zijn zij die de gemeenten opsluiten in een municipalistische logica.”
veau. De Franstaligen moeten de rangen sluiten, maar ook niet helemaal: “Een as De Wever-Reynders zou catastrofaal zijn voor België.” Met andere woorden: de komende maanden wordt het de grote slag om de perceptie; allemaal zullen ze ons ervan proberen te overtuigen dat zij in feite gewonnen hebben. De PS is verzwakt uit deze verkiezingen gekomen. Moureaux is grotendeels uitgeschakeld, en zijn opvolger Rudi Vervoort heeft in het managen van de verkiezingsuitslag geen onvergetelijke indruk nagelaten. Zijn oneliner dat CDH als een vrouw is die haar zelfbeheersing verliest, zou uit de mond van Moureaux dodelijk geweest zijn; uit de mond van Vervoort wordt zoiets als beledigend ervaren. Minister-president Charles Picqué wil zich terugtrekken in Sint-Gillis. Dat dit gebeurt op het moment dat Moureaux uit het gemeentehuis van Molenbeek verdwijnt, zal wel de ironie van de geschiedenis zijn. De marxist Moureaux en de sociaaldemocraat Picqué hebben het nooit kunnen vinden. Laurette Onkelinx is destijds van Luik naar Brussel verhuisd om te scheidsrechteren. Wie de baas van de PS wordt, is voor alle Brusselaars belangrijk: de PS levert ook nu weer het grootste aantal burgemeesters (zeven) en is de grootste regeringspartij.
Danny Vileyn:
“Niet alleen de N-VA maakt van lokale verkiezingen een nationaal wedstrijdje”
In juni 2014 volgt de ‘Moeder aller verkiezingen’: dan stemmen we gewestelijk, federaal én Europees. De kans is groot dat dit één lange preelectorale periode wordt. Moureaux zal dat alvast niet tegenhouden. Hij riep de Franstaligen op om de discussies stop te zetten. Met de overwinning van de N-VA in Vlaanderen vreest Moureaux dat het gedaan is met de solidariteit op Belgisch ni-
Ook al is het Vlaams Belang helemaal van de kaart geveegd, het aantal Nederlandstalige gekozenen is maar miniem gedaald in vergelijking met 2006. En dat is in grote mate de verdienste van EcoloGroen. Groen heeft op de tweetalige lijsten uitstekende plaatsen gekregen, en sommige kandidaten – zoals Bart Dhondt in de Stad Brussel – hebben sterke resultaten neergezet. De Ecolo-Groen-fractie van BrusselStad telt zelfs meer Nederlands- dan Franstaligen. Toch is er geen reden tot euforie. In Vorst en Sint-Pieters-Woluwe is er op het ogenblik dat ik deze tekst schrijf, nog geen Nederlandstalige schepen. En in Sint-LambrechtsWoluwe heeft het CDH Georges De Smul (CD&V) voor een spreekwoordelijk bord linzen genadeloos laten vallen. In MO* schrijft Geert van Istendael daarover: “Ik heb nog nooit voor CVP of CD&V gestemd, maar bij meneer De Smul zou ik aarzelen. Meneer De Smul is niet alleen een buitengewoon vriendelijk iemand, ook zet hij zich al jaren in voor goede doelen. Meneer De Smul is, zonder één ironische bijgedachte mijnerzijds, wat je noemt een onvervalste idealist. In de politiek. Echter, hij is een Vlaming. In Maingainville. En dat is fataal.” Niet getreurd, evenwel. Sint-Lambrechts-Woluwe krijgt een Vlaamse schepen, maar met de Vlamingen heeft hij niets te maken. Of toch niet meer dan met de Franstaligen. De FDF’ster Monique Louis zal instaan voor contacten met de Vlaamse Gemeenschap. De Vlaming Liénart wordt bevoegd voor... Contacten met de Franstaligen in de Rand. Zeg nu zelf: lokale verkiezingen?
Danny Vileyn
BDW 1350 PAGINA 15 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
BRIEVEN VAN LEZERS lezersbrieven@bdw.be Aalst en Molenbeek Een schepen van Vlaamse Zaken in Aalst, een Ita liaanse die Nederlandstalige Aangelegenheden in Sint-Jans-Molenbeek onder haar hoede zal nemen. Achter twee lokale politieke gebeurtenissen schuilt een diepere betekenis. Ze onthullen hoe Vlaanderen met diversiteit omgaat en hoe het vorm geeft aan lokale besturen in zeer complexe samenlevingen, ook al tellen die slechts enkele tienduizenden inwoners. Meer dan vijftien jaar geleden verliet ik mijn geboorteland, (Zuid-)Italië. Honderdduizenden waren me voorgegaan. Als je in een arm land geboren wordt en toch vooruit wilt, is migratie vaak de enige uitweg. Toch was dat niet mijn beweegreden. Ik kwam hier om mijn leven op te bouwen samen met de man met wie ik getrouwd ben. Zoals alle nieuwkomers werd ik in Brussel ontvangen door veel kleuren, talen, indrukken en contrasten – en kwam ik voor het dilemma te staan tot welke gemeenschap te behoren. De Vlaamse Gemeenschap in Brussel kon me toen verleiden door haar open geest: iedereen was welkom, je timide kennis van de taal werd met veel aanmoediging onthaald, en er werd vooral gekeken naar je competenties, je gedrevenheid.
Pre-verkiezingsblues Ik schrijf dit op vrijdag 12 oktober 2012. Zondag zijn het verkiezingen. Ik ken de uitslag nog niet, maar hoe dan ook ben ik triestig. Triestig dat ik van deze stad hou, en van haar open mentaliteit. Triestig omdat ik zoveel foute zaken zie. Triestig omdat ik de aftakeling zie van iets waar ik van hou. Beste politici, ik twijfel nog voor wie te stemmen, maar of het resultaat nu een beetje blauwer, groener, roder, geler of wat dan ook wordt, het zal niet veel veranderen. Ik weet dat er bij elke partij goede mensen zitten, die het menen, en die oprecht verandering willen. Maar wat deze stad nodig heeft, is een leider, een visionair, een strateeg, een man of vrouw die er beslissingen door krijgt op grootstedelijk vlak. Niet op gemeentelijk niveau blijven navelstaren naar wat kasseien of bomen meer of minder. Mobiliteit, veiligheid, onderwijs, stedelijke planning: niets gebeurt zoals het hoort, en ik weet dat na de verkiezingen alles verder zal dobberen. Beste politici, veel succes, want volgens mij pikken jullie bewoners de komende jaren het slechte beleid in deze stad niet langer. Frank Tierens, Koekelberg
Hommage aan een schepen Als Franstalige die jarenlang in Elsene heeft gewoond, ben ik gechoqueerd over wat Christophe Degreef schreef over het mandaat van schepen Pascal Dufour in BDW 1349 van 18 oktober. (Op p. 6 staat daar: “Maite Morren vertrekt in een achterstandspositie, want zij moet de weinig geslaagde legislatuur van voorganger Pascal Dufour doen vergeten”, red.) Uw journalist doet uitschijnen dat de heer Dufour – die een grote, integere Meneer is (wat een zeldzaam goed is dezer dagen) – absoluut niets voor de gemeente Elsene heeft gedaan. Dat is onjuist. Ik geef u enkele voorbeelden. Hoewel hij zeer jong is en (voor zover ik weet) zelfs de eerste Nederlandstalige schepen in de gemeente is, heeft de heer Dufour – met alle respect voor de anderen – dynamiek in de gemeente gekregen door zijn puike werk.
Het contrast zoveel jaren later kan niet groter zijn: een nieuw woord, de verfransing, heeft zijn intrede gedaan in het politieke discours. Er rust een smet op wie een andere moedertaal heeft. De angst om de eigen identiteit en taal te verliezen overheerst de manier waarop de politiek vorm geeft aan het samen-leven. Laat dan mijn persoonlijke verhaal een voorbeeld zijn: ik heb een moedertaal anders dan het Nederlands, de dubbele nationaliteit, maar vooral genoeg kennis en competenties om de Nederlandstalige belangen in mijn gemeente te verdedigen. Dat zal ik misschien anders doen dan een Vlaamse schepen, letterlijk en figuurlijk met andere accenten. Omdat ik de migratiegeschiedenis in me draag, omdat ik bewust voor de Vlaamse Gemeenschap gekozen heb, en omdat ik een vrouw met een groen hart ben. Inzake omgaan met diversiteit en hoe hiervan een verrijking te maken voor iedereen, kunnen Aalst en heel Vlaanderen veel van Brussel leren. Misschien vindt de nieuwe schepen in Aalst tijd om eens een bezoek te brengen aan Molenbeek? Annalisa Gadaleta, toekomstig schepen Nederlandstalige Aangelegenheden (Groen), Sint-Jans-Molenbeek
Ten eerste is er de bibliotheek, verkozen tot beste bibliotheek van het Brusselse gewest. Die staat niet alleen open voor de Nederlandstaligen, maar voor alle culturen die in Elsene leven. Daarnaast heeft Dufour vele projecten opgezet en heeft hij zwaar geïnvesteerd in wijkwerking en in talloze vzw’s, waarin hij telkens het beste van zichzelf gaf. Boeken bazaar, de verschillende fresco’s, Female Factory, Expression Urbaine / Stadsexpressie – het zijn er te veel om op te noemen. Bovendien bood de heer Dufour het gemeentepersoneel altijd een luisterend oor, 24 uur op 24. Ik hoop dat u mijn reactie publiceert, om uw lezers te laten zien dat uw krant geen onbeduidend blaadje is.
Philippe Nibelle, Sint-Genesius-Rode (vertaald uit het Frans)
In onze verkiezingsbijlage van 4 oktober schrijf ik dat Pascal Dufour ervoor gezorgd heeft dat de Nederlandstalige bibliotheek een succes werd, maar dat de balans voor het overige mager was. In onze krant van 18 oktober heb ik het bijgevolg over ‘de weinig geslaagde legislatuur’ van Pascal Dufour. Zonder mij uit te spreken over de persoon zelf ben ik van mening dat Nederlandstalig cultuurbeleid zeer belangrijk is voor een gemeente, maar lang niet het enige aspect is waarop de bevoegdheid ‘Nederlandstalige Aangelegenheden’ moet worden beoordeeld. Onder die bevoegdheid versta ik ook onthaal voor Nederlandstaligen, het zich staande houden als Vlaming in een (Franstalige) gemeenteraad en gemeentelijke dossiers die de Vlamingen aanbelangen (zoals dat van de Vlaamse crèche), met verve verdedigen. Bij die laatste aspecten kan ik niet zeggen dat Pascal Dufour een erg geslaagde indruk naliet. Christophe Degreef
Rechtzetting In de analyse van de gemeenteraadsverkiezingen in Schaarbeek (BDW 1349 van 18 oktober, p. 9) sloop een fout. Het Vlaams Belang haalde in 2000 geen zes zetels, zoals we schreven, maar had met de lijst Demol vier zetels.
SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.
BDWOPINIE Duur politiegebouw door Anne Brumagne Hoewel men er nu volop aan het renoveren is, blijft de gigantische site van het Rijksadministratief Centrum een treurig oord. Dat men een complex in het hart van de stad jarenlang zo laat vervallen, zou niet mogen. Om op de esplanade van het uitzicht te genieten moet je eerst een wasteland doorkruisen dat je associeert met het voormalige Oostblok. Wat er achter de schermen met dat Rijksadministratief Centrum is gebeurd, stemt nog veel treuriger. Eind augustus schreven de Corelio-kranten al dat de intussen geschorste politiebaas Glenn Audenaert geld zou hebben ontvangen van de privé-eigenaar die het RAC overkocht van de federale regering. Die zou zo de politiechef hebben kunnen overhalen om met zijn diensten naar het complex te verhuizen. Dat nieuws wordt nu door De Tijd aangevuld: N-VAkamerlid Koenraad Degroote zegt over ernstige aanwijzigingen te beschikken dat nog meer politiemensen steekpenningen hebben gekregen om de hoofdzetel van de federale politie naar het RAC te verhuizen. Bovendien wordt duidelijk dat we als belastingbetalers met z’n allen een gigantische prijs aan het betalen zijn voor het gemarchandeer met het RAC, en dat het de privé-eigenaars zijn die op het punt staan met een fantastische winst te gaan lopen. Het overheidsgebouw werd indertijd door de paarse regering-Verhofstadt II verkocht om zo de begroting op te smukken, en werd daarna weer door de overheid gehuurd. De verkoopprijs was laag (27 miljoen euro, geschatte waarde 74 miljoen); de terughuurprijs is bijzonder hoog (achttien jaar lang 13,2 miljoen euro). De kosten om het tot politiehoofdkwartier om te vormen rijzen de pan uit en komen ook in overgrote mate voor rekening van de belastingbetaler. De privé-eigenaars, die maar voor 6 miljoen investeren, stonden op het punt te verkopen voor 250 miljoen euro. Onlangs raakte bekend dat kandidaat-koper Allianz heeft afgehaakt na de verhalen over corruptie. De huidige federale regering is op dit ogenblik druk op zoek naar véél geld om in deze barre economische tijden de begrotingsdoelstellingen te halen. Grote maatschappelijke noden kunnen niet worden gelenigd, ook inzake veiligheid. Om dan te moeten lezen dat vorige regeringen zo met het geld hebben zitten morsen en dat de huidige bewindvoerders de beslissing niet kunnen of willen terugdraaien... Moet het parlement deze zaak niet eens dringend van naaldje tot draadje uitzoeken?
EVA HILHORST
© LUK STIENS
BDW 1350 PAGINA 16 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
VADROUILLE
COWBOYS IN DE KAST
DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
© ALGEMEEN RIJKSARCHIEF
Brokeback Mountain leverde eerder al inspiratie voor de gelijknamige film van Ang Lee uit 2005, bekroond met drie Oscars. Rooftop pakt het helemaal anders aan: Verlinkte zielen wordt een muzikale vertelling waarin woord en muziek met elkaar in dialoog gaan. In de vertelling blikt een oude cowboy terug op de onmogelijke homoseksuele liefde die hij beleefde toen hij twintig was, en tijdens een mooie zomer de schapen op de hellingen van de Mountains hoedde met een andere cowboy. Maar omdat de twee cowboys uiteindelijk wegliepen van hun passie, verraadden of ‘verlinkten’ ze als het ware hun ziel. De oude cowboy probeert daarmee in het reine te komen op het moment dat zijn maat van toen al is overleden. Yves van den Boogaart schreef de tekst en neemt ook de rol van de cowboy op zich, terwijl muzikant en zanger Marc François met zijn zang en zijn mondharmonica een stem geeft aan de overleden vriend van toen. Ondertussen wordt zo ook de sfeer van het weidse landschap opgeroepen. Fran Lomme is dramaturge en spelcoach. De voorstelling ging zopas in première in Zinnema, maar is dit weekend nog te zien in De Markten. Het Brusselse Rooftop was daar vorig jaar nog te zien met Gewoon het einde van de wereld van de Franse succesauteur Jean-Luc Lagarce. Sinds de oprichting in 2009 bracht het gezelschap ook al werk van Eric-Emmanuel Schmitt, Amélie Nothomb en Nathalie Sarraute op de planken. MB
© ALGEMEEN RIJKSARCHIEF
BRUSSEL – Het Brusselse theatercollectief Rooftop geeft het paard nog eens de sporen. Hun nieuwe stuk Verlinkte zielen is een heel eigen interpretatie van Annie Proulx’ verhaal Brokeback Mountain.
Tentoonstelling > Beschadigd België, oorlogsschade 1940-1945
Stad aan flarden, beeld in flarden
Verlinkte zielen door Rooftop, 26 en 27 oktober om 20.30 uur, 28 oktober om 15 uur, in De Markten, Nieuwe Graanmarkt 5. Kaartjes kosten 10 of 8 euro. Meer op 02-512.34.25, www.demarkten.be ADVERTENTIE
Handicap & informatie Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor personen met een handicap
✆ 0800-15045
alle werkdagen van 9 tot 12u30, maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30
Bezoeken enkel op afspraak Informatie@handicap-ambulant.be
BRUSSEL – Van foto’s die geen twijfel laten bestaan over de verwoestende willekeur van de oorlog, tot getuigenverklaringen op oorlogspapier, dat het beschadigde goed wel degelijk bestond vóór de oorlog. De administratie draaide tijdens de Tweede Wereldoorlog op volle toeren. Een selectie uit de schadedossiers van het Algemeen Rijksarchief maakt de oorlog wel heel erg concreet.
I
n de expositie komen schadedossiers van heel België aan bod, maar BDW mocht enkele typisch Brusselse gevallen inkijken. Het broze papier wordt bewaard in zuurvrije dozen en mappen, bij een constante temperatuur, om te voorkomen dat de geschiedenis
helemaal zou verkruimelen. Aan de keurig geordende schadeclaims van Les Tramways Bruxellois (“1.550 reservelampen vernield door de explosie van de Ninoofsepoortbrug”) is het verloop van de Tweede Wereldoorlog in en om Brussel te volgen. Het is de leidraad van de
expo: na de Achttiendaagse Veldtocht in mei 1940 kwamen de bombardementen van 19431944, de bevrijding en de eindoffensieven.
Dierenleed in Berchem In oorlogstijd moesten landmeters de spectaculairste vaststellingen doen. Résidence Couronne (Kroonlaan 364) werd op 7 september 1943 om 9.30 uur collateraal getroffen bij een luchtaanval op de rijkswachtkazerne en het station van Etterbeek. In het proces-verbaal is te lezen hoe de bom (“waarschijnlijk van 250 kg?”) insloeg op het dak en de moerbalk doormidden sneed. De bom viel door naar de derde
© MARC GYSENS
HET BRUSSEL VAN LUCY GRAUMAN “Ik ben ontzettend gehecht aan Brussel. Niet het Brussel van de toeristen, maar mijn Brussel: Vorst, Sint-Gillis, de buurt van de Slachthuislaan. Niet rijk in geld, maar rijk aan menselijk kapitaal.” In gesprek met Lucy Grauman, een psychoanalytica-beroepszangeres met een eigenzinnig parcours. LEES MEER OP PAGINA 20-21
© SASKIA VANDERSTICHELE
BDW 1350 PAGINA 17 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
GROE(N)TEN UIT SINT-JOOST! In de moestuin van de school Sint-Joostaan-Zee telen ze witte rode bieten (huh?!?), sla en komkommers, spinazie en worteltjes voor in de schoolsoep. En ze weten er alles over gee-ef-tee. LEES MEER OP PAGINA 24-25
De oorlogsschadedossiers beh andelen geen menselijk leed, wel materieel. Daaronder vielen ook de gedode dieren van de zoo van Sint-Agatha-Berchem (l.).
verdieping, waar ze tot ontploffing kwam. Op een zwart-witfoto zie je twee bovenverdiepingen in het ijle hangen. De schade wordt geschat op 331.800,11 frank, de kosten om het appartementsblok van elf mede-eigenaars te stutten op 102.134,35 frank. Vandaag staat het gebouw er weer bij alsof er niets gebeurd is. Fysiek menselijk leed wordt niet behandeld in de oorlogsschadedossiers, wel de schade berokkend aan de wilde en getemde dieren van een dierentuin in Sint-Agatha-Berchem. Het pv heeft moeite om de dieren in de juiste categorie onder te brengen. Zijn de beren, de hyena’s, de Indische panter, de jakhals en zo verder “stock of bedrijfsuitrusting?” Net als bij gebouwen worden ook hier oorzaak en omstandigheden van de schade vermeld: “Alle wilde dieren van Parc Zoologique van Berchem-Brussel moesten gedood worden op bevel van de bezettende overheid.” De Duitsers eisten ook materiaal op, dat ze slechts gedeeltelijk betaalden, staat er droogjes bij. Het menselijk leed sijpelt door in de zakelijke brieven. Een zakenrelatie in- en uitvoer van dieren, uit Hamburg nota bene, betuigt in een brief van 4 september 1940 zijn medeleven met de eigenaar van de zoo, Robert Henry, geconfronteerd met dit verschrikkelijke verlies. Het zal niet gemakkelijk zijn, zo gaat hij verder, om de dieren snel te vervangen omdat
de meeste afgericht waren om voor publiek te werken, “c’est à dire à gagner des salaires.” De prijzen zullen na de oorlog bovendien de hoogte in gaan omdat de schepen nog een hele tijd afgeladen vol zullen zitten. Eraan toevoegend, als al niet elke brief in oorlogstijd zo eindigde: “Espérant que la guerre sera bientôt
Zijn de doodgeschoten beren, hyena’s, de Indische panter, de jakhals en zo verder ‘stock of bedrijfsuitrusting?’ finie.” Maar in oktober 1943 is dat nog altijd niet het geval, wanneer Henry schrijft hoe hij in 1940 een dierentuin zou hebben aangelegd tijdens de historische wereldtentoonstelling van Lissabon, “ware de oorlog niet tusschenbeide gekomen.” Bij het dossier zitten foto’s van alle afgemaakte dieren: een stapel beren, hyena’s op een rij... en is dat eigenaar Henry poserend bij de ge-
velde Beringstraatbeer? Hij kijkt ons aan met onpeilbare blik.
(On)schatbaar verlies Een twee vuisten dik dossier wordt er bewaard van de Citroëngarage aan de Willebroekkaai. Zo complex was het om te bepalen welke schade nu precies door welk leger was veroorzaakt, het Duitse of het Engelse, en wat plunderingen waren, en hoeveel de tussentijdse herstellingen zouden kosten. Bij het bombardement van de Sainctelettebrug op 17 en 18 mei 1940 waren alle vensters en al het spiegelglas gesneuveld. De luchtaanvallen van mei 1944 deden het intussen vervangen glas opnieuw rinkelen. In een brief van 26 mei 1940 aan de hoofdzetel van Citroën (toen in Vorst) laat de Stad Brussel weten dat ze door de Duitse autoriteiten gedwongen werd om vijftig mannen, uitgerust met schoppen en borstels, op de garage af te sturen. Ze troffen in alle lokalen een onbeschrijfelijke puinhoop aan. Papieren, registers, verpakkingen, steengruis, wel vijftienduizend kilo afval werd er opgeruimd. De
schoonmaak gebeurde onder toezicht van een Duitse onderofficier, die de weinige papieren die nog in enkele bureaus zaten, ook bij de vuilnis had gekieperd. Er is ook een brief van Citroën zelf aan het Commissariaat voor ’s Lands Wederopbouw waarin paniek doorklinkt. Voor het eind van het jaar moet immers een proces-verbaal van de schade opgemaakt zijn om recht te hebben op een schadeloosstelling. Sinds 18 mei 1940 wordt de garage echter bezet door de Duitsers, en Citroën mag er nog “enkel voor een heel snel bezoekje” in. In het schadedossier van de Budabrug steken er foto’s van voor en na de explosie van 17 mei 1940. De opmeter die getuigenissen moest verzamelen, noteerde dat sinds de explosie van de brug de buurtbewoners het kanaal in bootjes oversteken. Een groep fietsers (arbeiders van de Cockerie du Marly?) doet dat op een volgende foto weer over een voorlopige houten hefbrug. Oorlogsschadedossiers vertellen iets over de veerkracht van een maatschappij. An Devroe
Beschadigd België, van 27 oktober tot en met 28 februari van maandag tot en met zaterdag (behalve op feestdagen) in het Algemeen Rijksarchief, Ruisbroekstraat 2, 1000 Brussel, www.arch.be. Gratis toegang. (Familiale) oorlogsschadedossiers raadpleegbaar na afspraak: agr_ar_2@arch.be
BDW 1350 PAGINA 18 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Muziek > Fanfare du Belgistan, muzikanten uit utopisch land zonder grenzen
‘Iedereen Belgistaan!’ B
elgistan is een utopisch land zonder grenzen. “Waar we ook spelen, al wie onze concerten bijwoont, verkrijgt automatisch de Belgistaanse nationaliteit,” vertelt Tom Manoury, saxofonist en eufoniumspeler (tenortuba) van het Brusselse orkest. Die grenzeloosheid vertrekt niet echt vanuit een politiek engagement, het is eerder muzikale vrijheidsstrijd. “Onze slogan is: ‘Vrij Belgistan!’ Wij bevrijden ons van alle beperkingen en hebben nooit een bepaalde stroming gevolgd.” Belgistan was in het begin een Balkanfanfare die de straatfeesten van Brussel afschuimde. “Verschillende groepsleden hadden in Oost-Europa rondgereisd, voornamelijk in Bulgarije, waar ze in contact waren gekomen met zigeuners. Zigeuners maken zich heel makkelijk de muziek eigen van het land waar ze vertoeven. Dat is frappant in Roemenië en Bulgarije, waar ze de plaatselijke muziek levendiger en maffer gemaakt hebben,” vertelt Manoury op een najaarsterrasje op het Vossenplein. “Wij doen hetzelfde met de muziekstijlen die we gaandeweg oppikken.” Zo is Fanfare du Belgistan geëvo-
lueerd van Balkanfanfare naar een podiumorkest dat gnawamuziek, Arabische percussie, jazz en improvisatie is gaan vermengen met hun roots in de Balkan. “Grégoire (Tirtiaux, saxofonist, BT) speelt vaak met een maalem, een meester van de Marokkaanse gnawa. Hij is die muziek in Marrakech gaan bestuderen en verrijkt ons repertoire daarmee. Ikzelf ben veel met elektronische muziek bezig en experimenteer graag met de repetitieve kant van elektro. Anderen maken deel uit van de poprockband Applause, hun invloed zit ’m meer in de melodieën.” “We vermengen polyritmiek uit Afrika met maten uit de Balkan. Maar het mag niet klinken als een collage, we willen geen flauwe wereldmuziek maken,” zegt Manoury. “We eigenen ons de ritmes toe en maken er óns ding van.” Wat dat betreft zou Fanfare du Belgistan goed passen binnen de Antropofagia, een Braziliaanse culturele beweging uit de jaren 1930. Antropofagie, een vorm van cultureel kannibalisme, stelt dat alle culturen die in Brazilië beland zijn, verslonden, verteerd, uitgebraakt, opnieuw opgegeten en verteerd werden om tot de Braziliaanse cultuur
© FANFARE DU BELGISTAN
BRUSSEL – Fanfare du Belgistan viert op woensdag 31 oktober in Recyclart zijn elfde verjaardag. Elf jaar, valt dat dan te vieren? “Wij verzetten ons tegen de hegemonie van het decimale stelsel. We willen de gevestigde orde doorbreken.” Het achtkoppige fuifbeest doet een najaarstournee van Parijs over Gent tot in Marseille.
Fanfare du Belgistan, groot geworden in Brussel: “Prettige chaos die vrijheid schept.”
te komen. Fanfare du Belgistan doet zowat hetzelfde, maar dan op het niveau van Belgistan, een land zonder grenzen ergens in oriëntaals België.
Krakistan Toeval of niet, de eerste repetitie van de band vond plaats op 11 september 2011, en al heeft de groepsnaam ADVERTENTIE
niets met Afghanistan te maken, een kleine zoektocht op Google leidt al snel naar... Sharia4Belgium! Maar daar heeft de groep liever niets mee te maken. Ze werden groot in de Brusselse kraakpanden waar ze woonden, repeteerden en speelden. “We hebben de groep zonder veel ambitie opgericht. We hadden een
garage-rockband, Orange Kazoo, en we wilden iets zonder zware logistiek, zonder drum of versterkers. Met de fanfare konden we meteen overal terecht: op allerhande straatfeesten en in appartementen. We speelden tot de flikken arriveerden.” Belgistan is groot geworden door in zee te gaan met de Franse band
BDW 1350 PAGINA 19 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
© NICK TRACHET
Les Ogres de Barback. In drie jaar tijd bouwden ze een fl inke naamsbekendheid op bij de zuiderburen. “Het is met Les Ogres dat we weer op podia zijn gaan spelen. Paradoxaal genoeg is Belgistan opgericht om op straat en in bars te kunnen
“We vermengen Afrika met de Balkan. Maar het mag niet klinken als een collage, we willen geen flauwe wereldmuziek maken”
spelen en zijn we teruggeëvolueerd naar het podium. We hebben daarvoor onze muziek aangepast, elektronische instrumenten als gitaar, bas en keyboard toegevoegd, drum ook. We zijn ook allemaal wat percussie gaan spelen om ons geluidspalet te verbreden.”
Vlamingstan? Belgistan voelt zich thuis in Brus-
sel. De groep is er ontstaan en groot geworden. “Hier heerst een prettige chaos die vrijheid schept. Zodra het mooi weer is, repeteren we in de kiosk in het Warandepark, iets wat in Frankrijk nooit zou mogen,” zegt Manoury, half Fransman, half Ier. “Als niet-Belg kan ik er echt niet bij dat we in elf jaar tijd nog maar tien keer in Vlaanderen opgetreden hebben, terwijl we zo’n honderd internationale concerten gaven in vijftien landen, tot de VS en Canada. Er is een soort van culturele grens met Vlaanderen, het lijkt wel de Berlijnse Muur.” De groep is ‘vrij fi er’ er nog altijd te staan en popelt om ermee door te gaan. “We creëren steeds nieuwe dingen en laten ons aldoor door andere muziek beïnvloeden, waardoor we nooit uitgeblust raken. We stellen onszelf voortdurend in vraag, waardoor we springlevend blijven,” zegt Manoury, die eraan toevoegt dat hij aan een Ethiojazz-compositie werkt. In Recyclart zullen nieuwe composities te horen zijn, naast de klassiekers uiteraard. De negen concerten van de verjaardagstour worden opgenomen om in de lente van 2013 op een livealbum uit te komen. In 2014 volgt dan het derde studioalbum. Benjamin Tollet Gratis verjaardagsconcert op 31 oktober om 22 uur in Recyclart, Ursulinenstraat 25. Meer op belgistan.org en recyclart.be
ADVERTENTIE
S OCIALE V ERHUURKANTOREN
Verhuur uw woning zorgeloos Gegarandeerde huur elke maand Verzekerd verhuurbeheer Onderhoud van uw woning Steun voor de renovatie Fiscale voordelen
www.fedsvk.be 02 412 72 44
M�� �� ����� ��� ��� B������� H������������� G�����
Nick Trachet BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT
Kaneel Het is een exotische specerij, maar toch maakt ze al lang deel uit van onze keuken. Zullen we vandaag eens schors eten? Kaneel is de gedroogde schors van kaneelbomen ( Cinnamomum spp.), planten uit de laurierfamilie. Er bestaan verschillende soorten kaneelbomen, van verschillende kwaliteit. Van oorsprong komen ze voor van Sri Lanka tot China. In recentere tijden zijn ze aangeplant over de koloniën, maar de beste kwaliteit komt nog altijd uit ‘Ceylon’. Daar weten ze ook het beste hoe de specerij geprepareerd moet worden. Men hakt de kleine bomen na zes jaar om en haalt de schors weg, die vervolgens wordt opgeschoond en gedroogd. Al drogend rolt de schors zich op en vormt ze buisjes, rietjes, canellae in het Latijn. De omgehakte boom maakt nieuwe scheuten, die dan om het jaar of twee opnieuw worden gesnoeid. De schors van de scheuten zou beter zijn dan die van het volle hout. Kaneel mag dan van ver komen, als specerij is het in ons deel van de wereld al bekend sinds de verste oudheid. Van alle klassieke specerijen is kaneel trouwens de meest gebruikte, want kaneel gaat niet alleen in broden, zoete koekjes en (appel)taartjes, maar ook in de meeste currymengsels en in het Arabische ras-el-hanout, en men kruidt er ook koffi e en andere drankjes mee. Eeuwenlang was de handel in specerijen in handen van de Arabieren, tot Spanjaarden, Portugezen, Italianen en Britten zelfs overzee trokken. De ontdekkingsreizen, de onderwerping van heel de wereld door de Europeanen, werd gestuurd door de drang naar specerijen. Hoe kan dat eigenlijk? Specerijen en kruiden zijn voedingsstoffen die in de eerste plaats voor genot zorgen. Wellness heet dat vandaag. Toch is er een verschil tussen kruid en specerij. De meeste schrijvers reserveren het woord specerij voor de smaakstoffen die uit de historische handel met het Oosten stammen. Op die manier is nootmuskaat een klassieke specerij, maar vanille niet, want dat kwam pas vele eeuwen later in gebruik in Europa. Er is ook een technische en... een economische uitleg. Wij hebben (te) veel potjes met kruiden in de keuken. We kopen die, en dan staan ze daar in de kast te wachten. Bij kruiden verdwijnt de smaak al snel.
Munt en salie bijvoorbeeld: binnen de kortste keren ruiken ze naar hooi. Ook laurier is gedroogd slechts een schaduw van het verse blad. Bij de klassieke specerijen is dat niet zo. Nootmuskaat en foelie, kruidnagel en peper behouden hun aroma jarenlang. Voor de handelaar was dat uiteraard een ideaal product om mee te speculeren. Aankopen wanneer de prijs héél laag stond, bijvoorbeeld wanneer er per ongeluk verschillende karavanen tegelijk waren aangekomen in Venetië of Brugge. Verkopen wanneer er oorlog was of ziekte, en wanneer dus de transporteurs niet onze richting uit kwamen. Zoveel geld was er met de specerijenhandel te verdienen, dat alle grote koninkrijken schepen uitreedden om ze, na jarenlange tochten en met verlies van duizenden mensenlevens, naar onze contreien te brengen. Bekijk dat bundeltje schors op de foto. Hoeveel moeders hebben voor zulke stokjes tranen gelaten? Maar wat moest gebeuren, gebeurde. Door de regelmatige aanvoer was er al spoedig geen geld meer mee te verdienen, en de specerijen verdwenen uit de keuken. Het waren ‘Nieuwe Tijden’: de zeevaarders brachten andere exclusieve dingen mee uit Amerika, en onze keuken veranderde totaal. In de renaissance maakten de nieuwe rijken de middeleeuwse oosterse specerijen belachelijk. Cacao en koffi e, vanille en Spaanse peper waren de nieuwe trends uit de tropen. Van ‘peperduur’ werden de specerijen ‘boerenkruid’. Naarmate specerijen gemeengoed werden, keerden de rijken zich ervan af en kozen ze voor moeilijk bewaarbare verse ingrediënten, zoals jonge erwtjes, aspergescheuten of rauwe oesters. Dát konden de boeren zich niet permitteren! En zo leefden kaneel en zijn reisgezellen voort in de volkskeuken. Er gaan vandaag nog middeleeuwse kruiden in de stoverij en bij het volkse konijn. Wij hoeven er niet meer op neer te kijken. Appeltaart met kaneel is een van de grootste pleziertjes van het herfstseizoen. Ik merkte de laatste jaren een sterke heropleving van de smaak voor kaneel bij de jeugd. Snoep met kaneel, lekstokken met kaneel, er kwam
Ik merkte de voorbije jaren een sterke heropleving van de smaak voor kaneel bij de jeugd. Er werd meer kaneel verorberd dan in ‘mijn tijd’ op een zeker moment geen eind aan. Nu mijn kinderen de snoepleeftijd wat voorbij zijn, volg ik het niet meer zo, maar de voorbije jaren werd er alvast meer kaneel verorberd dan in ‘mijn tijd’. Nu de sterrenkoks nog. Kaneel hoeft dus niet vers te zijn, per defi nitie liever niet zelfs. Maar koop toch maar best de fi jnste wanneer u de keuze heeft en rolletjes schors koopt. Zo bent u al bijna zeker dat het om echte ‘Ceylon’ gaat. En die moet u zelf verpulveren. Met de grovere kaneelsoorten uit Indonesië of China gaat dat niet, die blijven als stukken hout achter in de mengsels. De cassia, bijvoorbeeld, is een heel grove soort kaneel. Kenners zeggen dat ceylonkaneel veel fi jner van smaak is. Verpoederde kaneel is uiteraard altijd handig om in huis te hebben, maar daarvan kunt u niet weten welke het is. Smakelijk. nick.trachet@bdw.be De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/trachet
BDW 1350 PAGINA 20 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Lucy Grauman: “De psychoanalyse heeft mijn leven enorm verrijkt. Zodra je als mens beseft dat je niet volledig meester bent over je gedachten en je daden, wordt het leven onnoemelijk veel interessanter.”
Lucy Grauman, psychoanalytica met gouden stem
‘Het Brussel van de gewone mens’ SINT-GILLIS – “Ik ben zeer gehecht aan Brussel. Niet het Brussel van de toeristen, maar mijn Brussel: Vorst, Sint-Gillis, de buurt van de Slachthuislaan. Niet rijk in geld, wel in mensen. De rest van Brussel is mij grotendeels terra incognita. De Woluwes, pffff. Of: drop mij in Schaarbeek, en ik voel me verloren.” Lucy Grauman werkt als psychoanalytica in de sociale sector. En met haar gouden stem – ze is een klassiek geschoolde alt – brengt ze op tijd en stond schoonheid in haar Brussel, dat van de gewone mens.
O
fficieel is Lucy Grauman Ierse, maar “een nationaliteitsgevoel ken ik niet. Of het moest een meervoudige natio naliteit zijn.” Dat heeft alles te maken met haar bloedlijn en bonte familiegeschiedenis. “Mijn moeder was Ierse en is opgegroeid in Engeland. Mijn vader een Tsjechische Jood, van Moravische afkomst, geboren in Wenen. Bij de Duitse annexatie van Oostenrijk in 1938 is mijn vaders familie zo verstandig geweest te
vluchten voor wat komen zou. De Grote Plas over: eerst richting Cuba – de bestemming van nogal wat vluchtelingen in die tijd –, vervolgens naar de Verenigde Staten, waar mijn vader de Amerikaanse nationaliteit heeft aangevraagd en gekregen. Uit dankbaarheid is hij als mari nier gaan dienen in de Tweede Wereldoorlog.” “Mijn moeder heeft hij leren kennen toen hij, na zijn universitaire studie in de States, be sloot definitief naar het Oude Continent terug
te gaan. Samen vestigden ze zich in Genève, omdat mijn vader er aan de slag kon bij de In ternationale Arbeidsorganisatie van de VN. En in Genève zijn mijn zus en ik geboren.”
Zwarte jaren, gouden jaren De liefde heeft helaas niet standgehouden, en zo kwam Lucy Grauman, samen met haar moeder en zus, nu 47 jaar geleden in Brussel terecht. “Mijn moeder had hier vrienden wo
© MARC GYSENS
nen en zag professionele mogelijkheden. Haar grote troef was haar pen, en zo is ze aan de slag kunnen gaan in de journalistiek. Eerst bij Radio Free Europe, vervolgens The Brussels Times en nog later The Bulletin zaliger.” “Brussel, dat was voor mij het begin van een harde tijd. Zeven was ik, en we woonden in Elsene in de omgeving van de Bascule, een erg koude buurt. Er was niks voor kinderen om zich uit te leven, zoals een kind dat hoort te doen, en het culturele leven was er doods. Ie dereen leefde er in zijn hokje, dat was althans mijn indruk. Bovendien was ik een kind van gescheiden ouders, wat indertijd nog een stig ma was. Eenzaamheid was mijn lot.” “Zo hard als de eerste jaren waren, zo wild en leuk waren mijn puberteitsjaren. Op mijn veertiende ben ik gestopt met naar school te gaan – ik kon het niet meer opbrengen – en werd ik een regelrechte rebel. En rebels zijn stond goed in de jaren ’70: binnen de kortste keren had ik massa’s vrienden en vriendin nen. Jongens en meisjes die pasten bij wie ik was, bij hoe ik de wereld zag.” Toch heeft de rebelse Lucy haar middelbare school afgemaakt. “Voor de Centrale Exa mencommissie. Vier jaar ingehaald in één jaar tijd. Ik werd klaargestoomd op een school voor kinderen van welgestelde ouders, het kostte mijn moeder maar liefst drieduizend frank per maand. Bijna een jaar lang heb ik niets anders gedaan dan studeren en nog eens studeren. Daarna ben ik nog een jaartje blijven rondhangen in dat milieu van zonen en dochters van goede komaf en ben ik me gaan interesseren in theater, jazz en andere mu ziek. Uiteindelijk ben ik voor een tijdje naar Parijs verhuisd, om er theater en musicologie te studeren. Maar Parijs lag me helemaal niet.
BDW 1350 PAGINA 21 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Te groot, te druk, te dit, te dat... Ik voelde me er – opnieuw – eenzaam. Dus ben ik terug gekeerd en heb ik eerst een tijdje musicologie aan de ULB gestudeerd. Ook dat bleek een slechte keuze: ik verveelde me er stierlijk. Ten slotte ben ik naar het Conservatorium gegaan, voor klassieke zang.”
Vlucht vooruit Na het studeren kwam het werken. En alweer werd het een kronkelig pad. “Ik ben begon nen met uitzendbaantjes bij het koor van de toenmalige RTB Radio. In Flagey, waar ook de Vlaamse radio en televisie zaten. Door ont moetingen in de kantine ben ik erachter geko
“Ik zeg wel degelijk Vlaams, wetende dat het officieel Nederlands is, maar ik vind Vlaams warmer klinken”
men dat ook de BRT Radio een koor had. Ik waagde mijn kans en legde examen af. Dat kon alleen omdat ik niet de Belgische nationaliteit had, anders had ik voor een van beide koren moeten kiezen. Mijn kennis van het Neder lands was zo goed als nul, en daarom ging ik aan de slag met een cursus van Assimil. Dat ballonnetje werd al op mijn eerste werkdag doorgeprikt. Ik vroeg mijn collega naast mij netjes, zoals ik het had geleerd: ‘Hoe maakt u het?’ Waarop zij zei: ‘En hoe is ’t mè u?’ Assimil ging bijgevolg in de prullenmand; het weinige Nederlands dat ik ken, heb ik vervolgens ge leerd door dagelijks contact met Vlamingen.” “Het bestaan als koorzangeres beviel me niet. Elke ochtend in de studio moeten verschijnen, daar had ik een hekel aan. Het was net alsof ie mand anders besliste hoe ik mijn leven moest leiden, en dat botst met wie ik ben. Ik hield er evenmin van liederen te zingen waarvan ik niet hield. Mijn rebelse kant, weet je. Ik voelde me wegkwijnen. Daarom ben ik aan een op leiding begonnen waarvan ik dacht dat ze de makkelijkste zou zijn: ik heb me omgeschoold tot huwelijksconsulente en ben me ook gaan verdiepen in de psychoanalyse. Dat heeft mijn leven enorm verrijkt. Vanaf het moment dat
je als mens beseft dat je niet volledig mees ter bent over je gedachten en je daden, wordt het leven ongelooflijk veel interessanter dan voorheen. Omdat je steeds weer wordt ver rast. Door jezelf, door de anderen. Door din gen die niet vooraf geprogrammeerd zijn. Dat moet verdedigd worden. Want dat is de poë zie verdedigen, de verbeelding, het dromen... Dat Freud en zijn psychoanalyse dezer dagen in het verdomhoekje zitten, vind ik dan ook zorgwekkend.”
Voix de Voyageurs De nieuwe richting kreeg ook vorm op pro fessioneel vlak. “Ik werk nu al bijna twintig jaar halftijds als psychotherapeute in de vzw Planning Familial de la Senne, in de wijk rond de Slachthuislaan. Sociaal gezien is dat een rijke wijk. Er zijn veel sociale vzw’s actief. Een buurt van de gewone mens, waar ook behoef tigen, onder meer asielaanvragers, hun plek hebben. En daar voel ik me thuis.” “Binnen mijn werk ben ik, drie jaar geleden, begonnen met een zanggroep: Voix de Voya geurs. Het basisidee is dat mensen van ver schillende nationaliteiten elkaar liederen aan leren. Aanvankelijk alleen vrouwen, maar er is pas echt vaart in gekomen toen er twee jaar geleden mannen bijkwamen. We treden op, we hebben in mijn ogen een magnifiek repertoire, onvoorstelbaar uiteenlopend, met liederen die ik anders nooit te horen zou hebben gekregen. Uit Rwanda, Congo, Noord-Afrika, Bulgarije, Polen, Haïti... Het is geen wereldmuziek, het is Muziek van de Mensen. Binnenkort wordt dat bekroond met een cd, opgenomen met de steun van Atelier Graphoui.” “Dat is het werk – in mijn vrije tijd leid ik nu al een zevental jaar het koor Ik Zeg Adieu. Een vrouwenkoor. De kiem is ontstaan door gesprekken met mijn vriendin Chantal Levie, pianiste en kamermuziekzangeres, waarop ik andere vriendinnen en kennissen ben be ginnen aanspreken. De naam is geïnspireerd door een renaissancelied van Jacobus Clemens non Papa. Het past bij mijn appreciatie van die dubbele kant van België, een land met twee ta len waar de Romaanse en de Germaanse sfeer elkaar ontmoeten. Ik sta er dan ook op dat we zowel in het Frans als in het Vlaams zingen. Ik zeg wel degelijk Vlaams, wetende dat het offi cieel Nederlands is, maar ik vind Vlaams war mer klinken. Chantal en ik componeren, maar het koor zingt ook liederen van anderen. In het Vlaams en Frans, en in tal van andere talen: Hongaars, Duits, Italiaans, Spaans, Engels...”
Karel Van der Auwera
De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/ingesprekmet
FREDDI SMEKENS De leste
I
n ons Brussels zegt men soms: “De leste zaain de beste.” Misschien gaat het hier om een verwijzing naar de bijbelse spreuk “De laatsen zullen de eersten zijn”, maar gezien mijn spreekwoordelijke bijbel onvastheid laat ik het aan de lezer over om uitsluitsel te geven. Waar ik het hier over wil hebben, is over het feit dat een Schots dialect van de ene op de andere dag is uitgestorven. “Van den iene op den andere dag?! Mo enfin, hoo kan da na?” zou men kunnen opmerken. Niet on terecht, want het gaat hier, althans volgens mij, toch om een fenomenale gebeurtenis. Om die te benaderen en beter te kaderen zal ik mijn bron in het Brussels aanhalen en citeren. “In Schotland es op 92-joerige leiftaaid ne zeikere Bobby Hogg gesteurve. Gien weireldneus gooj ma zegge, beste leizer. En dat es het en effet oek ni. Woere het ni dat er mier on de hand es. Hogg en zaain breu woere de leste dee het ploetselaaik dialect van het vissersdeurpke Cromarty, gielegan in het naurde van Schotland, nog sproeke. Noe de duud van zaain breu, zes joer geleie, haa Hogg alle moojte van de weireld om mè zaain dorpsgenaute nog te converseire.” Tot daar de aanzet van wat dat Schotse dialect in een niet al te verre toekomst te wachten stond. Taalkundigen zijn van mening dat de meeste Schotse dialecten overvloeien in het Engels. Omdat dit bepaalde dialect te zeer was blijven steken in het Oergermaans, es da ni het geval geweist en veel ’t, letterlaaik, duud mè de leste spreiker ervan. Persoonlijk denk ik niet dat ons Brusselse dialect zo’n bliksemsnel einde te wachten staat. Maar laten we toch niet vergeten dat er wereldwijd jaarlijks zo’n twintig dialec ten verdwijnen. Dat blijkt een neveneffect te zijn van zowel nieuwe communicatie methoden als van industrialisering. Mè andere waude, hoo moderner e land, hoo gruuter de kans dat ’n dialect er zaaine keis lot. Een vaststelling die mij alvast een nogal triviale bedenking ingeeft: “We kunne de veurooitgang toch ni teigenaave vè gezellig ons klapke in het Brussels te blaave doon.” Natuurlijk gaat het hier duidelijk om een scheve, bij de haren getrokken redenering,
waarde lezer. Maar het is nu eenmaal zo dat ik, wat de toekomst en de ontwikke ling van onze Brusselse streektaal betreft, niet helemaal vrij ben van een tikkeltje doemdenken. Onze spraak- en taaltenta kels reiken misschien (met de nadruk op dat laatste) verder dan die van een Schots vis sersdorpje. Maar laten we wat dat betreft toch maar giene te dikke nek hemme. Maar terug over naar de leste, daarover ging het hier tenslotte. Niet dat ik zulks met plezier doe, maar ik verplaats mij daarvoor toch even in de huid en de gedachten van de Schot over wie we het hierboven had den. En in zekere zin ook in een – hopelijk verre – toekomst. Het gebeuren speelt zich af in een Brus sels café waar ik, na een lange winterslaap gekoppeld aan een decennialange virtuele afwezigheid, weer mijn intrede doe. Hoowel het nog ewa floe es vu maain uuge, wil ik maainen entrei toch ni in ruuk zeen opgoen. Om dat tot een goed einde te brengen neem ik eerst de stamgasten even in ogenschouw. De meeste gezichten zijn mij vrij bekend, maar geen van hen heeft, op welke manier dan ook, de tand des tijds doorstaan. Mijn intro kan eraan komen. “Awel, hoo zit dat hee?! Alleman es persees zu stillekes... Patron, geif ma ne keigel en geift er iene on de comptoir!” Ik dacht daarmee het ijs gebro ken te hebben, maar tot mijn stomme ver bazing komt er geen reactie. Ook de uitroep “Mo enfin, wat es dat hee?! Ik ben hee toch ni de leste dee Brussels sprekt?” valt in een plas van stilte. Op dit ogenblik ben ik wel verplicht mij ge wonnen te geven. Door de virtuele afwezig heid van ettelijke decennia waartoe ik mij heb laten verleiden, ben ik in een wereld terechtgekomen waarin men geen Brus sels meer spreekt. “Er blaaft ma niks anders auver dan in maain aaige te spreike,” merk ik droevig bij mezelf op. Ik herhaal mijn bestelling en hef het glas met de woorden: “In het Brussels betekent de heildronk ‘ge zondheid’. Santei!” Het hele gezelschap heft het glas met de kreet “Santei!” Dan pink ik een traan weg en word ik wakker. In Schotland.
REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Elsene, 02-226.45.40, fax 02-226.45.69, info@bdw.be, www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-226.45.45, fax 02-226.45.69. Gratis binnen het Brussels hoofdstedelijk gewest. Rest van België 15 euro per jaar; IBAN: BE07424552982266, BIC: KREDBEBB van vzw Brussel Deze Week. Buiten België 25 euro per jaar. DISTRIBUTIE EN PROMOTIE Ute Otten (ute.otten@bdw.be), Paul De Weerdt. RECLAME IN BDW Rika Braeckman (rika.braeckman@bdw.be), 02-226.45.41, 0477-97.21.27, fax 02-226.45.69. OPLAGE 70.490 exemplaren. HOOFDREDACTIE Anne Brumagne (anne.brumagne@bdw.be). EINDREDACTIE Katrien Stroobants (katrien.stroobants@bdw.be). REDACTIE Jean-Marie Binst (jeanmarie.binst@bdw.be), Christophe Degreef (christophe.degreef@bdw.be), Bettina Hubo (bettina. hubo@bdw.be), Patrick Jordens (patrick.jordens@bdw.be), Steven Van Garsse (steven.vangarsse@bdw.be), Danny Vileyn (danny.vileyn@bdw.be). REDACTIESECRETARIAAT Isabelle De Vestele (isabelle. devestele@bdw.be), Gerd Hendrickx (gerd.hendrickx@bdw.be). MEDEWERKERS Michaël Bellon, Lieven Bulckaert, An Devroe, Eva Hilhorst, Ilah, Wauter Mannaert, Francis Marissens, Karolien Merchiers, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, Freddi Smekens, David Steegen, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Steven Vandenbergh, Karel Van der Auwera, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Sander de Wilde, Anja Galicia, Marc Gysens, Ivan Put, Herman Ricour, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. VORMGEVING Peter Dhondt (peter.dhondt@bdw. be). FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh (manu.dehertogh@bdw.be). VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Anne Brumagne, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Marijke Vandebuerie (marijke.vandebuerie@bdw.be). Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Een repetitie met Graumans eigen koor, Ik Zeg Adieu.
ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bdw.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).
BDW 1350 PAGINA 22 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Petanque > Gustave Moens is al twintig jaar Belgische selectieheer
Niet (alleen) voor gepensioneerden BRUSSEL – België heeft nog maar eens brons behaald op het wereldkampioenschap petanque. Gustave Moens (61) is de eerste en tot nog toe enige selectieheer van dit kleine landje en zorgde mee voor de goedgevulde prijzenkast. Begin november begeleidt hij de junioren op het EK in Gent.
‘M
ijn vader was een van de oprichters van de Belgische petanquebond; ik ben dus echt met petanque opgegroeid,” vertelt Gustave Moens. “Op mijn zevende begon ik echt te spelen. Ik ben één keer Belgisch kampioen triplette geworden en ben ook twee keer naar het WK getrokken. Maar mijn resultaten als trainer zijn veel beter dan die als speler.” De Molenbekenaar beleefde de ontwikkeling van de petanquesport op de eerste rij. Het niveau is onder meer met de immigratie van Italianen en Fransen gevoelig verhoogd, net als de organisatie en infrastructuur. De Belgen vestigden zich in de wereldtop, met Moens aan het roer. “Begin jaren 1990 vroeg de bondsvoorzitter me om selectieheer van onze nationale ploeg te worden. Tot dan toe mocht de Belgische kampioenenploeg triplette automatisch naar het WK, maar de resultaten vielen tegen. Dus werd mij gevraagd om de selectie in handen te nemen. Bij mijn debuut met de eerste ploeg werden we meteen derde.” Het was de voorbode van twintig jaar vol prijzen en ereplaatsen. Met de junioren werd Moens al drie keer wereldkampioen, met de eerste ploeg één keer, in 2000. Hij haalde met
© MARC GYSENS
© MARC GYSENS
de CLUB
Gustave Moens (r.) heeft een neus voor petanque-talent. “Mijn resultaten als trainer zijn veel beter dan die als speler.”
Roller Club Koekelberg
Ambitie op wieltjes KOEKELBERG – Roller Club Koekelberg is van aanpak veranderd. Sinds Samuel Van Den Broecke (38) begin dit jaar aan het hoofd kwam, zet hij in op verjonging en groei. Zijn ambitie is niet min: de grootste worden. “De vorige voorzitter had sinds het ontstaan van de club in 1975 aan het roer gestaan,” vertelt Van Den Broecke. “Als voorzitter leg ik nieuwe accenten. Zo worden er nieuwere technieken aangeleerd, hebben we geïnvesteerd in materiaal en zijn er twee trainers bij gekomen, waardoor ze nu met drie zijn. Onze leden komen nu meer tot hun recht.” De modernisering krijgt een duw in de rug door – hoe kan het anders? – de sociale media. Via de populaire kanalen wordt heel wat publiciteit de wereld in gestuurd, en het lijkt te werken. De Koekelbergse rollerclub wil het oubollige imago van de sport van zich afwerpen. “Sinds we in september herbegonnen zijn, hebben we elke week wel twee à drie kinderen die het eens komen proberen met onze vijftien leden. Dat zijn vooral meisjes, maar er zijn ook een paar jongens bij, en sinds kort
zelfs een dame van vijftig. Zij pikt de draad op die ze dertig jaar geleden had laten liggen. Iedereen traint samen op maandag en vrijdag (17-19 uur, red.). Dat zorgt voor een familiale sfeer. We zorgen ervoor dat de training geen verplicht nummertje is.” Kunstrolschaatsen is in feite dansen op je rolschaatsen en rekening houden met ritme, techniek en choreografie. In Koekelberg wordt de basis aangeleerd. “Eerst en vooral leer je lopen met rolschaatsen: als je dat niet kunt, kun je ook niet rijden. Na een maand kunnen onze leden de kleine vis al doen, waarbij ze hun rolschaatsen kruisen tijdens het rijden. Tijdens het seizoen komen daar nog heel wat pasjes bij, en bijvoorbeeld ook pirouettes. Ons jaar wordt afgesloten met een mooie show.” De Koekelbergse club deelt de Victoriazaal met Roller Club Ganshoren. Beide voorzitters werken samen en creëren zo een structuur waarbinnen kunstrolschaatsers kunnen doorgroeien. “Wij zijn eerder recreatief, zij competitief. Ganshoren neemt bijvoorbeeld deel aan het Belgisch kampioenschap. Onze trainingen vallen op hetzelfde moment en zijn voor een deel gezamenlijk, maar zij trainen nog een à
De clubs van Koekelberg en Ganshoren vormen een tandem, ‘recreatief vs. competitief’.
twee keer per week extra. We proberen zoveel mogelijk leden te rekruteren en op te leiden. Zodra ze een goed niveau halen en door willen groeien, kunnen ze naar Ganshoren overstappen. Elk jaar willen we dat met een à twee leden kunnen doen. Momenteel zit Ganshoren in de Belgische top vijf. We hopen ooit internationaal tot de vijf besten te behoren, maar daarvoor is er nog een lange weg te gaan.” De volgende stap in het ambitieuze plan van
Van Den Broecke is om over een paar jaar een club van minstens vijftig leden te leiden. “Een grote club, dat wil ik, een familiale club die er is voor haar leden. Ik heb deze club overgenomen omdat ik ambitie heb, en ik zal er alles voor doen. Ik wil minstens de grootste rollerclub uit de regio worden.” TS 0471-57.98.41, koekelbergrc@hotmail.com
BDW 1350 PAGINA 23 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
hen vier keer de WK-finale, maar daar stonden Frankrijk (drie keer) en Madagaskar in de weg. Zijn rol bij de nationale ploeg omschrijft Moens zelf liever als selectieheer dan als trainer. “Trainingen worden in de provincies of in de clubs gegeven. Ik begeleid de spelers eerder, vooral tactisch. De mannen van de eerste ploeg weten meestal wel wat ze moeten doen. Maar van buiten het plein kan ik sommige zaken beter zien, en het gebeurt ook wel dat ze het oneens zijn. Dan hak ik de knoop door. Tussen de matchen neem ik ook de tijd om met mijn spelers te praten, hen mentaal te coachen. Mijn jarenlange ervaring is mijn sterkste punt. Ik heb al heel wat meegemaakt in vijftig jaar petanque.” De bondscoach begeleidt zowel de A-ploeg als de junioren en beloften. Om de twaalfduizend Belgische petanquespelers in het oog te
“Ach, na Merckx vreesde men ook voor de toekomst van de Belgische wielersport. En kijk, alles is goed gekomen” houden trekt hij regelmatig naar competities, maar hij rekent ook op zijn connecties. “Ik weet ondertussen wie ik kan vertrouwen. Er zijn altijd wel mensen die hun spelers voortrekken (lacht). Grofweg zit het zo: we hebben vijf wereldtoppers met kort daarachter een tiental spelers. Mijn keuze voor topcompetities is dus meestal vrij snel gemaakt.” “Onze vier beste spelers spelen samen bij het Franse Metz, waarmee ze vorig seizoen de interclubbeker hebben gewonnen. Dat is een ongelooflijke prestatie in het land waar het beste petanque wordt gespeeld. Onze bekendste Belg, Claudy Weibel, heeft zelfs met
twee Fransen het nationaal kampioenschap gewonnen.”
Merckx “Als buurland van Frankrijk hebben wij in feite een groot voordeel. In België kun je evolueren tot een goed niveau, maar het is in Frankrijk dat je de stap naar de echte top zet.” Het WK, begin deze maand, werd dan ook gespeeld bij de zuiderburen. In Marseille speelden de Belgen een goed toernooi, maar ze stuitten op een te sterk thuisland. “En dat is geen schande. Frankrijk was buitengewoon goed en ze zijn ook gemakkelijk kam pioen geworden tegen Thailand. Ik ben tevreden met onze bronzen medaille. De sfeer was enorm. De zaal telde vierduizend zitjes en die waren de vier volledige dagen gevuld. Onze spelers worden daar beschouwd als sterren: ze worden herkend en moeten heel wat handtekeningen uitdelen.” De volgende grote afspraak volgt al snel, want van 2 tot en met 4 november wordt in Gent het EK voor junioren gespeeld. Uiteraard met Moens als trainer van onze ploegen – België mag als organiserend land twee ploegen afvaardigen. Moens hoopt alvast wat zieltjes te winnen, want onze petanque heeft het nodig. “Veel mensen denken nog altijd dat het een sport is voor gepensioneerden, maar op dit EK kunnen ze zien dat er ook een ander petanque is, van een veel hoger niveau. Wij spelen met één zeer goede ploeg en met een goede ploeg. Kampioen worden zal moeilijk worden, maar voor het thuispubliek zijn ze misschien tot net iets meer in staat...” Toch is Moens niet over de hele lijn optimistisch. “Ik vrees wat voor de toekomst. We hebben nu vier toppers die nog een paar jaar meekunnen, maar als zij stoppen, zou er wel eens een moeilijke periode kunnen aanbreken. We hebben wel twee junioren die sterk groeien, maar zij moeten het natuurlijk nog bewijzen. Ach, in het wielrennen vreesden ze na Merckx ook voor de toekomst van de Belgische wielersport. En kijk, alles is goed gekomen.”
Tim Schoonjans
Boksen om de Benelux-titel BRUSSEL – Brussels Boxing United verzamelt een pak uitstekende boksers in de ring en brengt de strijd om de Benelux-titel bij de middengewichten. Aanvankelijk stond op 27 oktober een groots evenement geprogrammeerd met als hoofdact het gevecht tussen de Belgische topper Alex Miskirtchian en Suat Laze, maar blessureperikelen zorgden er voor dat het gevecht naar een latere datum werd verschoven. “The show must go on,” dachten de organisatoren, en ze flansten een knap vervangingsprogramma in elkaar.
Het voorprogramma brengt heel wat sterke boksers in de ring, met onder meer onze Brusselse Sanae ‘Killer Bee’ Jah als een van de publiekstrekkers. Hét gevecht van de avond gaat tussen Jamel ‘The Elegant’ Bahki en Honoré ‘The Bomber’ Tubané, die om de Belgische en de Benelux-titel bij de middengewichten vechten. De boksavond gaat om 19 uur van start in het Zuidpaleis. Prijzen variëren van 15 euro (voor een tribuneplaats in voorverkoop) tot negentig euro voor een vipplaats. Kaartjes zijn te verkrijgen bij Fnac en bij KO Store. TS
Go van het bovenste bord BRUSSEL – Het 27ste Brussels Go Tournament brengt een pak toppers in de kunst van het bordspel naar de hoofdstad. Het van origine oosterse bordspel voor twee spelers wordt nog altijd vooral gespeeld in landen als China, Japan en Korea. Het is de oudste bekende denksport ter wereld en heeft een geschiedenis die meer dan drieduizend jaar teruggaat. Go is een van de populairste spellen ter wereld en gaat om omsingelen en veroveren. De spelers beginnen met een leeg bord en proberen sterke, flexibele
structuren neer te zetten met hun stenen. Het spel werd in de jaren 1960 voor het eerst in Brussel gespeeld en ontwikkelde zich gestaag. Het mooiste voorbeeld daarvan is het Brussels Go Tournament, een A-klasse-toernooi, het grootste van het land en een van de grootste in Europa. In het Zuidpaleis wordt op 27 (10.30-17.30 uur) en 28 oktober (10-16.30 uur) go van het bovenste bord gespeeld. Inzet is behalve de eer ook een prijzenpot met tot 470 euro voor de winnaar. Meer op www.gofed.be. TS
David Steegen Verenigd Het golftoernooi Ryder Cup is een van de mooiste sportcompetities ter wereld. Europa tegen de Verenigde Staten. De winnaar organiseert het toernooi. Team Europe: vier Engelsen, een Spanjaard, twee Noord-Ieren, een Duitser, een Italiaan, een Zweed, een Schot en een Belg. De Belg is een Brusselaar. Nicolas Colsaerts. De Ryder Cup behoort tot de top tien van de meest gevolgde sportcompetities ter wereld. Volgens een studie van de Engelse openbare omroep, de British Broadcast Corporation, wordt het sportevenement gevolgd in 750 miljoen huiskamers in 195 landen. Nicolas Colsaerts en Brussel zijn in één klap wereldberoemd, daar kan geen politieke campagne tegenop. Colsaerts is vandaag een grootheid, maar dat is jaren niet zo geweest. Hij heeft jarenlang gevochten om sponsors, om liefhebbers die hem steunen in zijn drang naar sportief succes. Enkele anonieme financiers hebben het golftalent bijgestaan om zijn doel te bereiken, maar uiteindelijk heeft hij het helemaal alleen verwezenlijkt. Op het ogenblik dat het Europese gedachtegoed wat onder vuur ligt, wordt Europa verenigd door een werelds sportevenement. Op het ogenblik dat het voortbestaan van het land ter discussie staat, verenigt een Brusselaar alle Belgische sportredacties, en dus alle Belgische sportliefhebbers, van De Panne tot in Aarlen. Zonder manifesten, zonder grootse ideologische uiteenzettingen, marsen op parlementen en andere instellingen. Integendeel. Bijna bovenmenselijke sportprestaties spreken altijd aan en herleiden alle vormen van misplaatste trots tot de essentie. De Rode Duivels: Vincent Kompany wijst de weg. Tien op twaalf in de kwalificatiecampagne voor de wereldbeker in Brazilië. Iedereen houdt van Vince the Prince. Kapitein
van de Engelse kampioen, bakermat van het voetbal en de populairste voetbalcompetitie ter wereld, Belg en Brusselaar. Hij ging naar school in het Nederlands, Ardense moeder, Congolese vader. Wie de straten van Brussel – de Noordwijk – gekend en beleefd heeft, is bestand tegen tegenslag. Wie de voetbaltop in Brussel gehaald heeft, ondanks de vele verlokkingen en de zware concurrentie, is weerbaar. Vincent Kompany was een van de jongste debutanten in de hoogste Belgische voetbalklasse. Bij RSC Anderlecht, waarschijnlijk de moeilijkste club om te slagen. Kompany heeft altijd al een mening gehad. Leider op zijn achttiende. Daar waar vele van zijn vrienden inmiddels weggedeemsterd zijn – neem nu Anthony Vanden Borre –, is hij wereldberoemd geworden als sportman. Dinsdag kleurden de Brusselse straten zwart-geel-rood. Mede dankzij Kompany. De 42.000 supporters van de Rode Duivels kwamen van heinde en verre. Van Hasselt, Gent, Eupen, Luik, Bleid, Antwerpen, Mechelen, de kust, Weywertz, Paliseul, Genk, Namen, Brussel, Zichen-Zussen-Bolder, Bergen, Bonheiden, Aarlen en vele andere plaatsen uit het kleine vaderland. Opvallend hoe jong de fans zijn. Ze zijn allemaal zelf bewust en goedgezind. Trots vervult het land. De sfeer is onbeschrijfelijk positief: in jaren niet meer meegemaakt. De Rode Duivels verenigen het land op spontane wijze, dankzij mooi voetbal én resultaten. De coach is een Waalse Vlaming, de aanvoerder een Brusselaar. Zij zijn heel waardevol voor de gemeenschap. www.brusselnieuws.be/steegen David Steegen is persverantwoordelijke van voetbalclub RSC Anderlecht
ADVERTENTIE
Discussieer met Brussel www.brusselnieuws.be
BDW 1350 PAGINA 24 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
© SASKIA VANDERSTICHELE
Rijke oogst in Sint-Joost! Ook op woensdagnamiddag komen er kinderen voor hun schoolmoestuin zorgen. Dounia, Esmée, Gil, Ada en Léo en hun enthousiaste mama’s (niet op de foto) waren vorige week van de partij.
za Z IE
Kinderen met groene vingers gespot in Sint-Joost-ten-Node!
‘Rode biet, dat is zoiets wits, hé?’ Hun school heet Sint-Joost-aan-Zee, maar een strand ga je er niet meteen vinden. Wel een speelheuvel met een wilgenhut, een grote lindeboom met haagjes eromheen, een kruidentuintje én een moestuin van zes ronde plantenbakken. In Sint-Joost-aan-Zee hebben de kinderen, leerkrachten én ouders een hart voor groen. DOOR PATRICK JORDENS
‘H
é, kijk, een platte worm!” zegt juf Esther. Ze houdt hem omhoog voor haar vierdeklassers. Die moeten erom lachen, sommigen wel een beetje ‘groen’. De kinderen hebben net in een van de plantenbakken spinaziezaadjes geplant, naast elkaar op een rij. “En nu gaan we er voorzichtig aarde over leggen, zodat de spinazie kan beginnen te groeien,” vertelt Esther. Haar klas komt ongeveer elke week voor de moestuin van de school zorgen. Imane (11) en Sedat (10) weten daar alles van. Vorig schooljaar zaten ze
zelf nog in het vierde, en nu vertellen ze aan Zazie hoe ze intussen kleine tuiniers zijn geworden. Imane (I): Eerst moesten we allerlei gft (spreek je uit als ‘gee-ef-tee’) bij elkaar zoeken, en daarna... Euh, wacht even, wat is dat, gee-ef-tee? Sedat (S): Groente-, fruit- en tuinafval, zoals bananenschillen en zo. Daar hebben we compost mee gemaakt. I: Ja, we gingen op de speelplaats vaak rond met een
bakje, en alle kinderen konden daar hun afval in kwijt. Waarom moesten jullie compost maken? S: Om betere aarde te hebben, dan groeien de groenten beter. Voor de compost maakten we eerst een laag van dode takken en bladeren, daarna legden we er groente- en fruitafval op, dan weer een laag takken, enzovoorts. I: En na een jaar of zo was die compost zelf een soort aarde geworden! En dan zijn jullie gaan planten. Welke groenten? I: Ja, euh (denkt na), sla, wortelen, komkommer... dat is mijn lievelingsgroente. Aardappelen, tomaten... Hebben jullie een groente ontdekt die je nog niet kende?
[ SORRY ] SNORRY ?
S: Ja, rode biet, dat is zoiets wits, hé? (lacht) En vorige week hebben de kinderen die nu in het vierde leerjaar zitten, de pompoenen uit de aarde gehaald. Die zijn ongeveer zo groot (toont het trots met zijn handen). Maar het waren jullie die ervoor gezorgd hebben dat ze zijn gegroeid. Wat moest je daarvoor doen? S: We moesten bijvoorbeeld kijken naar de stand van de zon: de kleine plantjes moesten vooraan in de bakken staan, anders nemen de grote planten al het licht van de zon van hen weg. I: En vaak water geven, een paar keer per week. Toen het zomervakantie was, hebben we aan meester Selami gevraagd om water te geven, anders zouden al onze groenten dood zijn gegaan. S: Het is ook belangrijk om elk jaar een andere groente in elke bak te planten: bijvoorbeeld eerst wortelen, maar het jaar erna plant je daar selder of iets anders.
Hebben jullie intussen al van je groenten gegeten? S: Nee, nog niet, maar de kinderen die hier ’s middags op school eten wel. Tomatensoep, en binnenkort kunnen ze proeven van onze wortel- en pompoensoep...
Idulfania door Brecht Evens
Michelle Obama, de vrouw van de president van de Verenigde Staten, heeft ook groene vingers. Ze heeft er zelfs voor gezorgd dat er naast haar ‘stulpje’, het Witte Huis in Washington, een enorme groentetuin werd aangelegd.
© FILEM’ON
FILEM’ON-FESTIVAL STEEKT WEER VAN WAL!
BLIKVANGER
Maar waarom zou je zelf groenten willen telen, als er zoveel te koop zijn? S: Omdat ze gezonder zijn. In de winkel hebben ze er vaak speciale stoffen op gespoten zodat de groenten er ‘verser’ uitzien, maar door die stoffen zijn ze minder gezond. Wij weten goed hoe we onze groenten hebben gekweekt. I: En minder kopen is ook beter voor het milieu, zo maken we minder afval. Mensen kopen hun appels altijd in een doosje met plastic eromheen en gooien dat dan weg. Wij gebruiken gewoon één sterke katoenen zak om op school appels te plukken. We hebben hier ook een appelboom staan.
ONDERTUSSEN IN HET WITTE HUIS...
“Ik merkte dat mijn twee dochters, Malia en Sasha, veel te weinig groenten en fruit aten,” zegt Michelle in een interview. “En tegelijk zag ik dat almaar meer Amerikaanse kinderen aan overgewicht lijden. Ik vond het hoog tijd om daar iets aan te doen. Op deze manier hoop ik andere mensen te stimuleren om gezonder te gaan eten.” De tuin van Michelle is 100 vierkante meter groot, en je vindt er liefst 55 verschillende gewassen. Ze krijgt daarbij vaak de hulp van (school)kinderen, zoals je kan zien op de foto hierboven. PS: Op 6 november zijn het presidentsverkiezingen in Amerika. Dan weet Michelle of ze haar tuin-project kan verderzetten.
Ah zo! Waarom? S: Omdat de aarde op die manier verschillende soorten vitamines krijgt. Hoe was het om elke week in de tuin te werken? I: Leuk!! Ik had het niet verwacht... S: Ja, in een stad heb je meestal geen plaats voor een eigen tuin. Waar ik woon, is er helemaal geen plek. Het is goed om dat wel op school te hebben, dan kunnen we het ook eens proberen.
© USDAGOV
BDW 1350 PAGINA 25 - DONDERDAG 25 OKTOBER 2012
Films, die zijn er in overvloed, natuurlijk. Maar op Filem’on, het jaarlijkse Brusselse kinderfilmfestival, ontdek je films die je meestal nergens anders te zien krijgt. Of die net dat tikkeltje meer hebben... Zoals de mooie film The rooster trademark paper uit het verre Iran. Daarin volgen we de belevenissen van Amir, zijn zusje Maryam en zijn beste maat Ali. Drie kinderen met een grote droom: schilder, actrice en profvoetballer worden! Kunnen ze hun dromen waarmaken? Je weet het op vrijdag 2 november om 14 uur. Want dan gaat The rooster trademark paper in Belgische première bij Cinema Nova.
WIN!!
Zazie mag 3 x 2 vrijkaarten weggeven voor deze première. Stuur voor dinsdagmiddag 30 oktober een mail met je naam, leeftijd en adres naar zazie@bdw.be. We laten je weten of je gewonnen hebt. SUCCES! Check zeker ook www.filemon.be/festival voor het volledige programma: een tachtigtal kort- en langspeelfilms in één week tijd!