SEWIF ABDEL HADY VAN HET ISLAMITISCH CENTRUM:
KOENRAAD TINEL EN STEFAN HERTMANS: kanaries in de koolmijn En ook: Ghalia Benali, Trixie Whitley en Elvis Perkins.
‘MOSKEEËN CONTROLEREN IS NIET ONZE TAAK’
26 11 15
LEES P. 6-7
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153
ECONOOM STEF ADRIAENSSENS OVER DE AARSCHOTSTRAAT:
“BRUSSEL IS DE FAR WEST IN VERGELIJKING MET ANTWERPEN” LEES P. 10-11
INTENDANT PETER DE CALUWE:
“IN WOELIGE TIJDEN KAN IK DE MUNT NIET VERLATEN” LEES P. 18-19
ARCHITECT NICOLAS ECREPONT OVER DE LEEGLOOP VAN DE NOORDWIJK LEES P. 8-9
SOLDATEN NEMEN DE STAD OVER Brussel blijft internationaal in de schijnwerpers staan. Vrijdag werd in Brussel dreigingsniveau vier afgekondigd. Jihadist Salah Abdeslam is nog op vrije voeten. De veiligheidsdiensten vrezen nieuwe aanslagen, deze keer in Brussel. De hoofdstad verandert in een mum van tijd in een belegerde stad. Een stad zonder mensen. De economische impact is enorm, en dat vlak voor Kerstmis. Minstens tot maandag blijft het dreigingsniveau gehandhaafd. BDW sprak met een religieus leider, een Vlaams gezin uit Molenbeek en een veiligheidsexpert en nam ook de economische schade op. SVG/HUB
FOTO: © IVAN PUT
N° 1500 VAN 26 NOVEMBER TOT 3 DECEMBER 2015 ¦ WEEK 48: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-650.10.96, ABONNEMENTEN: 02-650.10.80, E-MAIL: INFO@BDW.BE, WWW.BDW.BE
BDW 1500 PAGINA 2 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
VAN DE REDACTIE
door Steven Van Garsse
Veiligheid met verlof Karl Vanlouwe: “Is Vlaanderen bang van eigen schaduw?” De Brusselse ministerpresident Rudi Vervoort had na de aanslagen in Parijs meer dan drie volle dagen nodig om een standpunt te formuleren over de veiligheid in zijn eigen gewest. Vijftig uur totale windstilte. Terwijl al heel snel duidelijk was dat Brussel een sleutelrol heeft gespeeld in de jihadistische aanslagen. Vervoort moest eerst de negentien burgemeesters consulteren en de zes zonechefs en wie weet wie nog allemaal. Pas dan kon hij naar buiten kon treden met een gemeenschappelijk Brussels standpunt. Het is de afgelopen week overduidelijk geworden dat het veiligheidsbeleid van de Brusselse regering onbestaande is, alle mooie praatjes ten spijt. Het Brussels veiligheidsbeleid is volledig schatplichtig aan de negentien burgemeesters. Zij bepalen, Vervoort voert uit. De minister-president vindt dat wellicht niet eens zo erg. Hij is zelf burgemeester met verlof. De eminente criminoloog Paul Ponsaers legt in deze krant uit hoe nefast dit is voor de veiligheid van een metropool. Bestuursniveaus moeten samenvallen: één stad, één politie. Het is overal zo in de wereld. Dat sluit een gedecentraliseerde wijkwerking niet uit. In Brussel zijn er vier niveau’s verantwoordelijk: de fe-
WAUTER MANNAERT
derale politie en binnenlandse zaken, de Brusselse regering, de zes politiezones én de negentien lokale besturen. Dit leidt geheid tot inefficiënt bestuur. De Franstaligen weten dat zelf zeer goed. De MRjongeren hebben enkele jaren geleden zelf voor een eengemaakte politiezone gepleit. Omdat het de logica zelve is. Alleen zijn de Franstaligen hier om politieke redenen niet toe bereid. Een eengemaakte politie onder het bestuur van de Brusselse regering is een afzwakking van macht voor de Franstaligen, en een versterking van de macht voor de Nederlandstaligen. Want in de Brusselse regering wordt de macht door Franstaligen en Nederlandstaligen gedeeld. En in de lokale besturen zwaaien de Franstaligen de plak. Als het veiligheidsbeleid écht naar het gewest verschuift, willen de Franstaligen boter bij de vis. Bijvoorbeeld een verzwakking van de taalwetgeving of het afschaffen van de gewaarborgde Nederlandstalige vertegenwoordiging. Dat is old school politiek zoals die al decennia bedreven wordt in België. De vraag is of dit soort koehandel van deze tijd is. Veiligheid is een kerntaak van de overheid, geen communautaire pasmunt. Op het moment van dit schrijven loopt Salah Abdeslam vrij rond. Op dit moment werken de politiezones vrij goed samen, onder coördinatie van de politiezone Brussel-Elsene en in samenwerking met de federale politie. Als het kan in een belegerde stad moet dat ook op structurele manier kunnen, als de rust is weergekeerd.
POLITIEK > N-VA NA DE BELEIDSBRIEF BRUSSEL
‘GATZ MOET NAAR DE GGC’ BRUSSEL – Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz (Open VLD) moet beter de belangen behartigen van Vlaanderen in de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. Volgens N-VA stuurt hij stelselmatig zijn kat. “Soms lijkt het wel of wij Vlamingen schrik hebben van onze eigen schaduw.” Er zit een haar in de boter tussen N-VA en Open VLD. Beide partijen vormen in het Vlaams parlement, samen met CD&V een meerderheid, maar de drie partijen zijn er niet in geslaagd om overeenstemming te vinden over een motie na de beleidsbrief Brussel die Sven Gatz vorige week heeft voorgesteld. “Nochtans is dat de geplogenheid,” zegt Vlaams parlementslid Karl Vanlouwe (N-VA). In die motie legt het parlement eigen accenten op de beleidsbrief. N-VA wou graag gestipuleerd zien dat de minister voor Brussel, Sven Gatz (Open VLD), deelneemt aan de vergaderingen van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie, maar dat zag Open VLD en CD&V liever niet in de motietekst verschijnen, zegt Vanlouwe. De termijn om een motie in te dienen is intussen verstreken. De GGC voert de gemeenschapsbevoegdheden uit in de hoofdstad, met twee Nederlandstalige en twee Franstalige collegeleden. “Maar het is ook overleg- en coördinatieorgaan tussen de gemeenschappen,” zegt Vanlouwe. Daarom zijn ook de twee Brusselse ministers van de Vlaamse en Franse gemeenschap lid van het orgaan. “Sven Gatz moet daar dus aanwezig zijn om de Vlaamse belangen te behartigen. Om te wegen op het GGC-beleid.” Volgens Vanlouwe bleef Gatz tot nu toe weg van de GGC-vergaderingen. Zeker in vier dossiers is die aanwezigheid nochtans broodnodig, vindt Vanlouwe: de zorgverzekering, het inburgeringsbeleid, de kinderbijslag en de Vlaamse sociale bescherming. In zeker drie van de vier gevallen is de GGC een en ander van plan in Brus-
“Sven Gatz moet aanwezig zijn op de GGC om de Vlaamse belangen te behartigen en om te wegen op het GGC-beleid”
sel, maar kunnen die plannen in het vaarwater komen van de bevoegdheden die de Vlaamse regering hier al uitoefent. “De Vlaamse minister voor Brussel moet waken over de band tussen Vlaanderen en Brussel. We hebben soms de indruk dat Vlaanderen in Brussel bang is van zijn eigen schaduw, terwijl we juist heel trots kunnen zijn op onze verwezenlijkingen.” Zowel de zorgverzekering als het inburgeringsbeleid zijn beleidsdomeinen waar Vlaanderen al jaren mee bezig is, ook in Brussel, en waar de Brusselse politici nu ook het belang van inzien. Vlaams parlementslid Joris Poschet (CD&V) vindt de discussie much ado about nothing. “Zo’n motie is helemaal geen verplichting. Daarvoor doe ik niet aan politiek. Ten gronde geven wij het vertrouwen aan onze bestuurders in Brussel. Die aansporing in een motie is dus helemaal niet nodig.”
Steven Van Garsse
BDW 1500 PAGINA 3 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
BDWVOORGROND
VEILIGHEID > FUSIE BRUSSELSE POLITIE OP DE AGENDA DOOR PARIJS
‘ÉÉN POLITIEZONE EN NEGENTIEN GEMEENTEN IS ONZIN’ Toch staat de fusie van gemeenten niet op de agenda, ook al is het een even oude eis als die die oproept om de politiezones te fuseren.
Boemerang
Brussel wil vooral inzetten op nabijheidspolitie en vreest een politiefusie, maar dat is het debat niet, zegt Paul Ponsaers.
BRUSSEL – De Vlaamse politieke partijen zijn zowel op het federale, Vlaamse als Brusselse niveau overtuigd van één Brusselse politiezone in plaats van zes. Maar of de fusie er komt hangt af van Brusselse goodwill, en ook van de grootste voorstander N-VA zelf. En dan is er nog de kwestie van de Brusselse gemeenten, die vreemd genoeg onopgelost blijft.
N
a de aanslagen in Parijs en de duidelijke linken met ons land, en dan meer specifiek, Brussel, werd het aloude debat over de fusie van de zes Brusselse politiezones uit de kast gehaald. Vooral Vlaamse politieke partijen dringen aan op een samensmelting van die zones, uit efficiëntieoverwegingen. Al is de achterliggende reden ook wel dat een belangrijke machtsfactor van Franstalig politiek Brussel – zes verschillende politieplannen opgesteld met goedkeuring van negentien burgemeesters – zo krimpt. Door de actualiteit is er alleszins een momentum gecreëerd, zegt emeritus-criminoloog Paul Ponsaers van de Universiteit Gent. Ponsaers is gespecialiseerd in de werking van
stedelijke politiezones wereldwijd. “Sowieso heb je de actieve medewerking van de korpschef van elke politiezone nodig bij een fusie, want zij leveren het voorbereidende werk. Dat gebeurt alleszins in Vlaanderen, waar politiezones vrijwillig fuseren uit schaalvoordeel. In Brussel willen de politiezones niet vrijwillig fuseren.” Een door het federale niveau opgelegde fusie is daarom een verre droom, denkt Ponsaers. “Tijdens de politiehervorming van 1999-2001 had de gemeentepolitie geen keus: ze werd onderling gefuseerd, van bovenaf. Toen was er door de politieschandalen van de jaren 1990 een momentum. Zonder zo’n momentum kan je een fusie in dit complexe
“Één politiezone betekent dat het Brussels Gewest een groot soortelijk gewicht krijgt in België”
land niet opleggen. Nu was er vorige week kort een momentum om op het federale niveau de forcing te voeren, en er waren genoeg partijen van meerderheid en oppositie bereid om medewerking te verlenen aan een fusievoorstel. Maar er is nog niets gebeurd. Het momentum is weg, vrees ik.” Argumenten contra een politiefusie, en dan vooral het argument dat de voeling met de bevolking verdwijnt bij een fusie, wuift Ponsaers weg:
© IVAN PUT
“Londen is een stad van zeven miljoen inwoners, met één metropolitane politie, één korpschef en toch ook een sterk lokale wijkwerking. Een overkoepelend niveau waar een globaal politieplan wordt opgesteld staat in Londen de lokale criminaliteitsbestrijding en het lokale wijkwerk niet in de weg. Op het wijkniveau lopen er trouwens vaak nog agenten rond zonder dienstwapen. Een betere band met de burger kan je je toch niet inbeelden,” zegt de criminoloog. Bijkomend benadrukt Ponsaers dat een fusie van de zes Brusselse politiezones ook alleen maar steek houdt als je ook de negentien gemeenten fuseert. “Eén politie en negentien gemeenten is onzin.” “Brussel is een demografisch aaneengesloten gebied, met een eigen samenleving. In een grootstad is het nonsens om daarom te denken dat ook negentien burgemeesters met een mening over politie beter zijn voor de nabijheid. Laat de verantwoordelijkheid aan het Brussels gewest over.”
Waarom het momentum niet wordt gegrepen, en waarom de fusie-eis voor de gemeenten weggewuifd wordt, daar heeft ook Ponsaers het raden naar. Of toch, een hint: “Eén politiezone betekent dat het Brussels Gewest een groot soortgelijk gewicht krijgt in België.” Het is zo dat het werk van Brussels N-VA-parlementslid Johan Van den Driessche en zijn ijver voor één politiezone contrasteert met de eerder rustige reactie van federaal N-VAparlementslid Koenraad Degroote. “Wij hebben tijdens de vorige legislatuur al eens voorgesteld om de zes zones te fuseren, maar daar was toen geen meerderheid voor. Nu toetsen wij de fusie af binnen de meerderheid,” zegt Degroote. Concreet: er moet een politiek akkoord worden gevonden met de enige Franstalige partij in de federale regering, de MR. De MR die bij monde van Brussels parlementslid Vincent De Wolf - tevens voorzitter van de Brusselse burgemeestersconferentie - een fel tegenstander is van de fusie. Het is ook zo dat de N-VA-eis om zowel gemeenten als politie te fuseren wel eens als een boemerang in het gezicht van de Vlaamsnationalisten kan terugkomen. Immers: Franstalige politieke partijen vrezen sowieso dat een fusie van de politie een voorbode is van een fusie van de Brusselse gemeenten. Zij hebben er dus altijd baat bij om een tegenvoorstel te formuleren dat knaagt aan de Vlaamse aanwezigheid in Brussel om een compromis te bereiken. Misschien is de prijs voor een verregaande fusie van politie én gemeenten wel een te grote afstand tussen Vlaanderen en Brussel, ironisch genoeg. Alleszins wordt het momentum wel erg gerekt, en krijgt de Brusselse manier van doen – overleggen en dan met een consensusstandpunt naar buiten komen, zoals Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) gedaan heeft - de bovenhand. Zo worden Belgische compromissen bereikt. Of nog Ponsaers: “Eigenlijk is de Brusselse politiehervorming een zevende staatshervorming.” Christophe Degreef
BDW 1500 PAGINA 4 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
UITGELICHT > TOERISTEN BLIJVEN WEG DOOR VERHOOGDE DREIGING
TERREURDREIGING DODELIJK VOOR IMAGO BRUSSEL – De verhoogde terreurdreiging is slecht nieuws voor de Brusselse economie. Vooral de horeca ziet af en door de imagoschade dreigen veel toeristen Brussel nog een hele tijd te gaan mijden. Dat is meteen ook een opdoffer voor de toeristische ambities van de Brusselse politici.
E
erst was er de Molenbeekse link met de aanslagen in Parijs. Die inspireerde internationale media tot artikels als La plaque tournante du jihadisme en Belgium is a failed state. Sinds vorig weekend doet de verhoogde terreurdreiging er nog een schep bovenop. Gesloten winkels en musea, afgelaste evenementen, geen metro, scholen dicht en veel bewapende militairen op straat.
Opdoffer De toestand heeft gevolgen voor de Brusselse economie. In eerste instantie voor zaken die leven van toeristen. “Het is een absurde situatie”, zegt Olivier Willocx van Beci. “Er is in Brussel niemand gedood, maar omdat internationale media zoveel over de dreiging berichten, leeft de perceptie dat het hier gevaarlijk is.”
De gevolgen blijven niet uit. De hotels ontvangen dezer dagen meer annulaties dan reservaties. “Waar maandag traditioneel de dag is dat hotels reservaties binnenkrijgen, zijn er nu elke minuut annulaties,” zegt Marc Van Muylders van de horecafederatie. “Om een voorbeeld te geven: een klein hotel vlakbij de Grote Markt met 35 kamers heeft sinds het weekend al 140 annulaties binnen voor de komende drie maanden.” Ook cafés en restaurants zien zwarte sneeuw. “De horecazaken die opengebleven zijn, geven aan dat ze nog geen 10 procent van hun normale omzet draaiden. En dat terwijl de horeca al op het tandvlees zit.” Zelfs als de verhoogde terreurdreiging snel afloopt, kan de imagoschade nog enkele maanden de omzetcijfers naar beneden trekken.
OLIVIER WILLOCX (BECI) :
“Er zijn altijd winnaars en verliezers, maar in dit geval is het aantal verliezers veel groter”
het vertrouwen terug te winnen.” De geleverde inspanningen om Brussel op de toeristische kaart te zetten lijken inderdaad voor een stuk tenietgedaan. Dat is ook een opdoffer voor de Brusselse politiek, die de laatste jaren steeds meer de kaart van het toerisme trekt om de werkgelegenheid aan te zwengelen. Inzetten op de sector leek een veilige zet omdat de gecreëerde jobs niet naar lageloonlanden kunnen verhuizen. Maar terreur kan wel roet in het eten gooien, blijkt nu.
Winterpret op de helling
“Het imago van de stad heeft een zware deuk gekregen. Dat bewijzen de vragen die de hotels krijgen over Molenbeek. We zullen hard moeten werken met VisitBrussels om
De annulaties komen ook net voor de traditioneel drukke eindejaarsperiode met publiekstrekker Winterpret. Dat evenement, goed voor 1,5 miljoen bezoekers, staat op de helling als de verhoogde terreurdreiging aanhoudt. Daarnaast straalt de imagoschade ook af op de positie van Brussel als belangrijke congresstad. Grote bijeenkomsten dreigen te worden verplaatst naar andere Europese steden. “Dat is dodelijk voor hotels, taxibedrijven, congrescentra en cateringbedrijven,” weet Olivier Willocx.
Voor de winkels is de impact nog niet zo duidelijk. Zaterdag, traditioneel de topdag van de week voor handelaars, sloot naar schatting één winkel op vijf de deuren door de terreurdreiging. Volgens het bedrijf The Retail Factory waren er tot 68 procent minder passanten in de Brusselse winkelstraten.
DE WEEK IN BEELD DOOR BART DEWAELE Het Bruegelbeeld van beeldhouwer Tom Frantzen werd afgelopen vrijdag ingehuldigd. Eindelijk. Frantzen heeft twaalf jaar geduld moeten hebben. In 2003 won hij de ontwerpwedstrijd, uitgeschreven door de VGC. Door allerlei politiek getouwtrek duurde het twaalf jaar voor zijn beeld een plek kreeg. Nu staat het aan de Kapellekerk, waar Pieter Bruegel de Oude begraven ligt.
WEEKOVERZICHT
BDW 1500 PAGINA 5 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
© IVAN PUT
WOENSDAG 18 NOVEMBER AbAAOUD IS DOOD. De Franse politie schakelt Abdelhamid Abaaoud uit in een nooit geziene raid op een appartement in SaintDenis. Abaaoud, geboren en getogen in Sint-Jans-Molenbeek, is het vermoedelijke brein achter verschillende terroristische aanslagen, waaronder die van 13 november in Parijs. Zowel de Belgische als de Marokkaanse inlichtingendiensten waren bij de operatie betrokken. Hasna Aitboulahcen, de nicht van Abaaoud, blaast zichzelf op.
DONDERDAG 19 NOVEMBER ANTITERREURMAATREGELEN. De regering-Michel kondigt in de Kamer tientallen maatregelen aan om het terrorisme het hoofd te bieden. De regering trekt hier 400 miljoen euro voor uit. Ex-Syriëstrijders die terugkeren worden opgesloten, anonieme telefoonkaarten zijn verboden, ‘geficheerde’ islamisten krijgen een enkelband en de aanhouding bij vermoedelijke terroristen wordt verlengd naar 72 uur. Zowel mensenrechtenorganisaties, privacy-specialisten als juristen hebben hun twijfels bij de uitvoerbaarheid van de maatregelen. MOEDERS UIT MOLENBEEK. Zestig vrouwen van het vrouwenhuis Dar Al Amal schrijven een open brief naar minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). Ze stellen dat ze wel degelijk hun verantwoordelijkheid nemen in de strijd voor een open democratische samenleving. HOOFDDOEKEN BIJ ACTIRIS MOGEN. Het hoofddoekenverbod bij Actiris is discriminerend. Drie werknemers hadden klacht ingediend tegen het arbeidsreglement en kregen gelijk van de Brusselse Arbeidsrechtbank. ASIELZOEKERS TERUG OP STRAAT. De Dienst Vreemdelingenszaken schrijft terug minder asielzoekers in omdat de opvang niet kan worden gevolgd. Daardoor belanden er terug meer asielzoekers op straat. Groen vreest voor nieuwe tentenkampen aan het Maximiliaanpark. Zelfs als de verhoogde terreurdreiging in Brussel snel afloopt, kan de imagoschade nog enkele maanden de omzetcijfers naar beneden trekken.
In de loop van de week gingen de meeste winkels echter opnieuw open en handelaarsverenigingen hopen dat winkeliers de niet behaalde omzet nog zullen inhalen. Het kan immers dat mensen hun aankopen gewoon uitstellen. Al kunnen ze ook beslissen om buiten Brussel hun gading te
“ “ HET WOORD
zoeken als de dreiging aanhoudt. Anderzijds blijkt dat meer mensen kiezen voor online aankopen. Dat zien ze ook in de supermarkten. Er zijn immers ook winnaars in dit verhaal. Behalve de online winkels en de bedrijfjes die maaltijden aan huis leveren, zijn dat bijvoorbeeld ook de bewakingsfirma’s.
VRIJDAG 20 NOVEMBER
“Er zijn altijd winnaars en verliezers, maar in dit geval is het aantal verliezers veel groter”, zegt Olivier Willocx. “Voor onze economie kunnen we alleen maar hopen dat de toestand snel normaliseert.”
Laurent Vermeersch
Normaal gezien is dit een vierbaansweg vol auto’s. Nu rijdt hier niemand” Tv-figuur Goedele Liekens is aangeslagen door de terreurdreiging in Brussel maar had niet begrepen dat de centrale lanen al sinds juli autovrij zijn (op RTL).
Met één beeld boezem je angst in, met het andere is er geen vuiltje aan de lucht” Fotograaf Jimmy Kets toont hoe hij met twee foto’s van de Nieuwstraat op hetzelfde moment eerst een lege winkelstraat toont, en vervolgens een drukke (op De Afspraak).
Safe room
Omdat het dreigingsniveau vier in het Brussels Gewest even zou worden aangehouden, stelde minister van Onderwijs van de Franse Gemeenschap Joëlle Milquet (CDH) maandag voor om onder meer ‘safe rooms’ te installeren in Brusselse scholen. Dat zijn ruimtes waar leerlingen en leerkrachten zich in het
STAD NEEMT ADVOCAAT ZONDER AANBESTEDING. De Stad Brussel heeft 821.500 euro besteed aan het advocatenbureau Lydian voor het Eurostadiondossier. Ze deed dat zonder openbare aanbesteding. Volgens de oppositie gaat de Stad hiermee haar boekje te buiten. Volgens burgemeester Yvan Mayeur (PS) zijn alle wettelijke regels gevolgd.
ZATERDAG 21 NOVEMBER DELHAIZE EN CARREFOUR DICHT. Delhaize sluit naar aanleiding van de algemene terreurdreiging preventief twee vestingen: één in Westland Shopping (Anderlecht) en één in Basilix (Sint-AgathaBerchem). Ook de hypermarkten Carrefour van Evere en Sint-AgathaBerchem (aan Basilix) en de Carrefour Markets van Sint-PietersWoluwe en Watermaal-Bosvoorde sluiten de deur, op verzoek van de gemeente.
ZONDAG 22 NOVEMBER OOSTENDE VERVANGT BRUSSEL. De vanuit Parijs ingeleide optocht van de Klimaatcoalitie en Climate Express, die tot tienduizend activisten op de been kan brengen, wordt alvast van Brussel naar Oostende verschoven voor volgende zondag.
MAANDAG 23 NOVEMBER BOZAR ZEGT OPENING EXPO AF. Om veiligheidsredenen ziet Bozar af van de start van een expo over fotoarchiefmateriaal van de UNRWA (United Nations Relief and Works Agency) over Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten. Vice-voorzitter en Europees Commissaris Federica Mogherini, minister Alexander De Croo, de Palestijnse ambassadeur bij de EU Abdalrahim Alfarra en Pierre Krähenbühl, de commissaris-generaal van de UNRWA, zouden normaal de pers te woord staan. KAPOOR OP DE BROUCKERE. De Indische kunstenaar en Turner Prize-winnaar Anish Kapoor mag een kunstwerk ontwerpen voor het De Brouckèreplein met geld van de Stad Brussel en private sponsors, volgens een conventie goedgekeurd op de gemeenteraad.
DINSDAG 24 NOVEMBER geval van een incident zouden kunnen in verschuilen. Brussels burgemeester Yvan Mayeur (PS) verklaarde ‘safe rooms’ niet zinvol te vinden. Hij had zelfs liever de scholen helemaal niet gesloten, zo zei hij dinsdag op de RTBF-radio, maar voegde eraan toe de richtlijnen te respecteren. Mayeur ziet meer heil in veiligheidsperimeters rondom de schoolgebouwen. Milquet preciseerde nog dat de aanbevelingen aan de Brusselse scholen conform de klassieke preventieplannen van de Fédération Wallonie-Bruxelles zijn. KV
TEGEN SCHOOLBUNKERS. Net als de Vlaamse Gemeenschap is Brussels burgemeester Mayeur (PS) tegen de installatie van safe rooms in scholen, iets wat minister Milquet (CDH) van de Franse Gemeenschap voorstelt. Jean-Marie Binst en Steven Van Garsse
MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP
BDW 1500 PAGINA 6 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
Sewif Abdel Hady in de Grote moskee: “Saoedi-Arabië is maar één van de leden van de Islamitische wereldliga, en heeft geen directe invloed in wat we hier doen.”
ISLAM > SEWIF ABDEL HADY, DE NUMMER TWEE VAN HET ISLAMITISCH CENTRUM VAN BELGIË
‘OOK IK WORD ONGELOVIG GENOEMD’ BRUSSEL – Sewif Abdel Hady is imam bij het Islamitische Centrum van België in het Jubelpark, en directeur voor het Europees Islamitisch Instituut. Volgens de nummer twee van de grootste moskee is de islam de perfecte samenlevingsgids, voor moslims en niet-moslims. “Er is geen tegenspraak tussen Belgische wetten en godsdienst.” D e Egyptenaar Abdel Hady werkt al twaalf jaar in ons land. Hij werd geschoold aan de Al Azharuni-
versiteit in Caïro, een belangrijk intellectueel centrum voor soennitische moslims. Hij werkt als
hoofdimam, en spreekt hoofdzakelijk Arabisch, en een beetje Frans. Kritiek dat het Islamitische Cen-
trum van België te veel beïnvloed zou zijn door de extreme wahabitische Saoedi-Arabische islam, wuift
Abdel Hady weg: “Wij worden gefinancierd door de islamitische wereldliga, en Saoedi-Arabië is maar één van de landen binnen die liga. Iedereen brengt zijn eigen ervaring mee, en we streven altijd naar consensus. Er is dus geen directe invloed van Saoedi-Arabië.” Om zijn woorden kracht bij te zetten
BDW 1500 PAGINA 7 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
Kan u beargumenteren waarom terroristen die aanslagen plegen in naam van de islam zondigen tegen de islam zelf? Sewif Abdel Hady: “Geweld heeft geen plaats binnen de islam, want de islam, en bij uitbreiding alle religies, hebben tot doel om mensen gelukkig te maken. Alle religies vaardigen ook een verbod uit op het doden van een ziel, de ander. De islam is daarop geen uitzondering. Een moordenaar van een mens wordt sowieso gestraft.” “Terreur is een gradatie van één mens doden, en wordt daarom ook evenredig bestraft.” De mensen die nu in naam van de islam doden, vinden wel in de heilige geschriften een rechtvaardiging voor hun daden. Wat zegt u aan hen? Abdel Hady: “Die mensen begrijpen de Koran niet, maar maken misbruik van bepaalde verzen en plaatsen die verzen niet in perspectief. Zij bricoleren een zogenaamd ‘islamitisch’ wereldbeeld aan de hand van websites. Daarbij gaan ze zelfs zover om mensen zoals ik ongelovig te noemen. Daarom ook dat zij zoveel moslims doden.”
© IVAN PUT
haalt Abdel Hady er de Saoedische directeur bij, die ironisch genoeg benadrukt dat Saoedi-Arabië onlangs nog investeerde in de Antwerpse haven, en dus een eerbaar land is. Dit interview biedt een zeldzame kijk in de officiële leer van de tweede grootste godsdienst ter wereld in ons land.
In moslimgezinnen is er een gebrek aan autoriteit. Ouders begrijpen hun kinderen niet meer, en hun kinderen distantiëren zich van het geloof van hun ouders. Dat is volgens experts één van de oorzaken van radicalisering. Hoe kan u daar verandering in brengen? Abdel Hady: “We hebben hier in onze moskee een dienst waarmee we sociale geschillen proberen te regelen tussen familieleden. Daarmee proberen we ouders te helpen, maar proberen we ook aan jongeren uit te leggen wat hun plichten zijn tegenover hun ouders. Als er ernstige problemen zijn, gaan we bij de mensen thuis.” Goed, maar de problemen zijn ernstig. Waarom blijven ze bestaan, al jarenlang? Abdel Hady: “Door een gebrek aan engagement bij de mensen, en een gebrek aan respect bij jongeren. Het is niet omdat je probeert daar tegenin te gaan of de mensen te helpen, dat de problemen weggaan. Op een bepaald moment wordt het radicaliseringsprobleem een eigen verantwoordelijkheid. Als een familie tien mensen kent, en één daarvan radicaliseert, dan kan je veel raad bieden, maar toch komt je boodschap niet over. Wat is er dan wel aan de hand? Eén individu heeft een eigen
U weet dat we in een wereld wonen met vele religies. Welke relaties kunnen andersgelovigen met moslims aanknopen, onder hen ook ongelovigen? Abdel Hady: “Ook God heeft ongelovigen geschapen. Het zijn dus mensen. Het komt ook alleen God toe om definitief te oordelen over mensenlevens. Wij mensen schommelen namelijk tussen goed en kwaad. De verschillende manieren waarop mensen geloven is ook een gevolg van wat in de Koran staat, namelijk dat er geen dwang in de Godsdienst is.”
Maar de boodschap van een gematigde islam geraakt toch te weinig bij jonge mensen, niet? Genoeg Syriëstrijders hadden voorheen een losbandig leven, wat dus wil zeggen dat zij nooit uw boodschap, die van de gematigde islam, hebben gehoord. Abdel Hady: “Familie, moskee, samenleving, iedereen draagt daarin een verantwoordelijkheid. Maar wat als die allemaal hun rol hebben gespeeld, en de boodschap komt toch niet over? Er is altijd een oorzaak, en die oorzaak heeft grote gevolgen wanneer er niet samengewerkt wordt tussen familie, moskee, staat en samenleving.”
Dat wil dus zeggen dat u voor een pluralistische wereld bent, waarin ieder geloof of ongeloof zijn plaats heeft? Abdel Hady: “Inderdaad. Daarom ook dat iedereen in deze wereld moet samenwerken om een einde te maken aan Islamitische Staat, want IS is een bedreiging voor het samenleven.”
Controleert het Islamitische Centrum van België wat er in Belgische moskeeën gepredikt wordt? Abdel Hady: “Er zijn opleidingen voor imams, ja. Maar we controleren niet wat elke individuele imam zegt.” Waarom niet? Abdel Hady: “Dat is de rol van de Moslimexecutieve. Vroeger deden we die controles wel. Nu laten we imams kennismaken met ons pakket. Sommigen gaan daar op in, anderen niet. Maar zij die niet antwoorden worden met rust gelaten. We kunnen hen moeilijk constant lastig vallen. Het is onze taak niet. Ieder zijn verantwoordelijkheid.” © IVAN PUT
Maar wat er tegen te doen? Hoe verhinder je jongeren om radicaal te worden? Abdel Hady: “Eerst en vooral wil ik u zeggen dat ‘radicaal’ een ongelukkig gekozen woord is voor de mensen die u beschrijft (glimlacht). Als ze daadwerkelijk radicaal zouden zijn, dan zouden ze namelijk niet doen wat ze doen. Salafisme betekent eigenlijk dat je de ware islam belijdt. Het is salafisten verboden om hun visie op te leggen aan anderen, laat staan met geweld.”
interpretatie, en dat is zijn verantwoordelijkheid, en niet die van ons of van de Koran.”
SEWIF ABDEL HADY:
“Salafisme betekent eigenlijk dat je de ware islam belijdt”
Een van de belangrijkste kritieken op uw godsdienst is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen politiek en geloof in de Koran. Legt u eens uit hoe beide wel kunnen gescheiden worden. Abdel Hady: “De islam ondersteunt en helpt de politiek. In onze godsdienst bestaat het principe van de shura, advies in alle staatszaken. Die shura doet uitspraken op basis van de godsdienst. Het probleem is echter dat mensen de neiging hebben de islam te misbruiken voor politieke doeleinden en daarvoor te gaan ‘shoppen’ in de godsdienst.” Wat dan met de sharia? Dat islamitische wettenstelsel is én het woord van God, en tegelijkertijd ook de politieke basis van het recht. Abdel Hady: “Het fundament van de staat is in de islam altijd gebaseerd op de godsdienst. Als er een beslissing moet genomen worden in een wereldse, politieke, zaak, dan wordt de Majlis-sh-shura - de adviesraad - samengeroepen. Zo werken we naar globale oplossingen toe. Maar alle relaties tussen mensen, of hoe die moeten verlopen, die heeft de profeet vastgelegd. Alles zit in de islam: rechten en plichten, voor moslims en niet-moslims.” Maar kan dat dan democratisch veranderd worden, wanneer moslims en niet-moslims dat willen? Abdel Hady: “Wat God heeft vastgelegd via de profeet Mohammed, dat is onveranderlijk. Maar de manier waarop mensen die richtlijnen begrijpen, verandert met de tijd. Ieder persoon probeert uit te leggen wat een tekst betekent volgens zijn eigen smaak, en in functie van zijn belangen. Zo ontstaat ook politiek.” Dat is een argument voor moslims om hun eigen wetten te hebben... Abdel Hady: “Als moslims de ware islam opvolgen, dan gaan ze ontdekken dat er geen tweespraak is tussen de Koran en de Belgische
wetten. Waarom niet? Omdat de islam netjes vastlegt wat je rechten en plichten zijn. Je hebt een recht van de samenleving, maar je moet ook je plichten jegens de samenleving vervullen. Dat werkt op twee manieren: wij mogen onze godsdienst beoefenen op vreemde grond, en vreemdelingen mogen hun godsdienst beoefenen in moslimlanden.” Als we doorredeneren, kunnen we dus niet buiten de islam. Want alles is immers beschreven in de godsdienst. Abdel Hady: “Dat is zo. Daarom is de Koran globaal en universeel.” “De wetten mogen dan wel goddelijk zijn, maar ze gelden voor menselijke wezens, en ze zijn tenslotte overgeleverd door een mens; de profeet. God kent de mens, want hij heeft de mens gemaakt, en dus zijn het ook menselijke wetten.” Dat is toch net een argument om godsdienst en politiek te scheiden? Abdel Hady: “Wat God heeft vastgelegd is nochtans erg helder en goed.” Hoe gaat u dan om met dingen die in de zevende eeuw niet bestonden, zoals een computer? Abdel Hady: “De islam spreekt indirect over dingen die toen nog niet bestonden.” En wat met de relaties tussen landen die toen nog niet bestonden, maar nu wel bestaan en met elkaar een diplomatie moeten voeren? Abdel Hady: “De islam roept de mens op om onderling respectvol met elkaar om te gaan, ook in gesprek, in het samenleven, in de economie en in de diplomatie. Ik herhaal wat belangrijk is: mensen moeten hun rechten én hun plichten kennen en mogen geen schade aan een ander aanrichten. Van het moment dat mensen alleen maar oog hebben voor hun rechten, loopt het fout. Dat principe is op alles toepasbaar: als we geen belastingen betalen, is er geen staat, en geen sociale zekerheid.” U spreekt geen Frans, Nederlands of Engels, dus u kan in Brussel ook niet goed aan jongeren uitleggen wat u nu zegt. Hoe komt dat? Abdel Hady: “Ik versta Frans, maar ik maak niet graag fouten, zeker niet ten opzichte van journalisten. Ik respecteer talen te veel; maar als ik de uitleg moet geven die ik nu geef, dan gebruik ik Arabisch, want dan maak ik geen fouten. Maar onze diensten hier in de Grote Moskee zijn meertalig.” Om te eindigen: volstaat het godsdienstonderricht hier? Luisteren jonge Brusselse moslims echt? Abdel Hady: “Onze mensen zijn goed geschoold, ja. Wekelijks komen er toch 5.000 mensen naar deze moskee.” Christophe Degreef en Houda Ben Azzouz
BDW 1500 PAGINA 8 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
Architect Nicolas Ecrepont: “De Noordwijk is vandaag het equivalent van een industriegebied in de negentiende eeuw.”
ARCHITECTUUR > NIEUWE FUNCTIES MOETEN NOORDWIJK REANIMEREN
‘BRUSSEL VERGEET ZIJN ZAKENWIJK’ BRUSSEL – De kantoorleegstand in de Noordwijk dreigt de komende jaren flink op te lopen, onder meer door het vertrek van 2.000 Vlaamse ambtenaren naar Thurn & Taxis. Overheden en promotoren moeten daarom dringend overleggen over de toekomst van de wijk, betoogt architect Nicolas Ecrepont. “Wat baat het als de kanaalzone volop ontwikkeld wordt, maar tegelijk de Noordwijk leegloopt?”
D
e kantorenwijk aan het Noordstation is nooit de meest aantrekkelijke buurt van Brussel geweest, maar dreigt de komende jaren helemaal een spookstad te worden. De veelbesproken Zenith is meer dan vijf jaar na de opening nog altijd niet helemaal bezet, en ondertussen lopen de twee oudste WTC-torens, met elk 40 jaar op de teller, langzaam maar zeker
leeg. Van de voormalige RTT-toren blijft voorlopig enkel het geraamte over. De renovatie ligt stil bij gebrek aan huurder of koper. De komende jaren zullen bovendien om en bij de 2.000 Vlaamse ambtenaren verhuizen naar een nieuwbouw op Thurn & Taxis. Daardoor komen nog drie gebouwen op de Albert II-laan leeg te staan. Interesse is er nauwelijks want de meeste
kantoorgebouwen, zelfs die uit de jaren 1990, beantwoorden niet meer aan de hedendaagse vereisten, vooral op vlak van isolatie. Promotoren hebben in de meeste gevallen plannen voor grondige renovaties of zelfs afbraak en heropbouw. Met de Silver Tower en WTC IV zitten zelfs compleet nieuwe bijkomende torens in de pipeline. De plannen zullen echter niet con-
creet worden zolang er geen huur- of koopovereenkomst is ondertekend.
Concurrentie Slecht nieuws voor de promotoren is dat de Brusselse kantoormarkt waarschijnlijk niet meteen zal wakker schieten. “De vraag naar kantoren gaat al tien jaar achteruit,” zegt architect Nicolas Ecrepont (A2RC), die een studie over de Noordwijk maakte in het kader van zijn Masteropleiding. “De federale overheid verliest ambtenaren aan de deelstaten en de opkomst van telewerk en andere evoluties maakt dat minder vierkante meter per werknemer nodig is. Bovendien is de tijd dat
© SASKIA VANDERSTICHELE
internationale bedrijven een kantoor hadden in elke hoofdstad lang voorbij, en Brussel heeft op dat vlak stevige concurrentie van andere steden.” Bedrijven of administraties die toch een kantoor zoeken in Brussel, zoals de Europese instellingen, kijken bovendien niet in eerste instantie naar de Noordwijk. “Die is vandaag het equivalent van een industriegebied in de negentiende eeuw. Mensen gaan er werken om dat het moet. De wijk moet veel aantrekkelijker.” In zijn studie vergeleek Ecrepont de Noordwijk met typische zakenwijken in het buitenland, zoals Euralille in Rijsel, Zuidas in Amsterdam en Kirchberg in Luxemburg. Die scoren stuk voor stuk beter op leefbaarheid en architecturale kwaliteit. “Je gaat er met plezier werken.”
Zenne bovengronds “De Noordwijk is onaantrekkelijk omdat er buiten de kantooruren geen wijkleven is. Daarom moeten we meer woningen, winkels en andere voorzieningen aantrekken. Nabijgelegen hogescholen zoals Vlerick en Saint-Louis zouden een universitaire pool kunnen ontwikkelen, enzovoort.” Ook de monotone architectuur en gebrekkige openbare ruimte, een erfenis van het nooit volledig gerealiseerde Manhattanplan uit de jaren 1960, moeten worden aangepakt. “Er is meer groen nodig, en waarom zou de Zenne niet opnieuw boven-
ADVERTENTIE
BDW 1500 PAGINA 9 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
gronds gebracht kunnen worden? De auto krijgt ook te veel plaats. We moeten denken aan de werknemer van morgen. Die heeft geen zin om met de auto een uur in de file te staan op weg naar het werk.”
Marketing Ondanks alle problemen gelooft de jonge architect rotsvast in het potentieel van de wijk. “De Noordwijk is de enige plek in Brussel waar plaats is voor grote gebouwen. Bovendien is er goeie transportinfrastructuur in de buurt en ligt de wijk veel dichter bij het stadscentrum dan de meeste zakenwijken in buitenlandse steden.” De privésector schiet stilaan wak-
“De Noordwijk moet meer woningen, winkels en andere voorzieningen aantrekken”
P-PRAAT Zo, dus u en ik mogen geen geruchten verspreiden, niet bang zijn wanneer we langs het tigste militaire checkpoint in de stad lopen, en moeten onze politici op hun woord geloven dat we veilig zijn, maar dat desalniettemin terreurdaden nog kunnen voorkomen. Al behoorlijk veel om te moeten, vindt uw commentator, maar bon, volgzaam als we zijn... En hulpvaardig! Om de burger te helpen geruststellen hebben wij besloten om een deel uit de beleidsbrief van Vlaams Brusselminister Sven Gatz (Open VLD) in deze rubriek over te nemen. Laat de klinkers goed rollen bij het uitspreken, wordt u gegarandeerd helemaal zen van. “De Brusseltoets vormt een onderdeel van de (hervormde) reguleringsimpactanalyse (RIA) van de Vlaamse overheid en werd tijdens de vorige regeerperiode als een sectorale wetgevingstoets geïntegreerd in een ‘quick scan’. Ieder regelgevend initiatief zal die ondergaan met het oog op de identificatie van de toetsen die van toepassing zijn. Vanuit een proportionele toepassing wordt per dossier de relevantie van een specifieke wetgevingstoets, in casu de Brusseltoets, bekeken.” En en passant hebben we besloten in onze bui van barmhartigheid om de tekst wat te herwerken zodat Sven Gatz nog voldoende beleidsbrieven kan opstellen in de toekomst:
ker. De eigenaars van de torens maakten onlangs bekend dat ze, naar het voorbeeld van de Europese wijk, willen investeren in een fonds om de Noordwijk nieuw leven in te blazen. Maar de overheid wil niet mee. “De Noordwijk is niet terug te vinden in de tien prioritaire zones van de gewestregering,” weet Ecrepont. “Dat is een vergissing. Wat baat het als de kanaalzone volop ontwikkeld wordt, maar tegelijk de Noordwijk leegloopt? Niemand wordt beter van leegstand. De wijk zou jobs kunnen aantrekken. Rond Proximus zou bijvoorbeeld een cluster van high tech bedrijven kunnen komen. Brussel heeft hier een zakenwijk, maar doet alsof ze niet bestaat.” De architect roept de betrokken overheden op om snel aan tafel te gaan zitten met de privé. “Er moet een nieuwe entiteit komen die de projecten in de wijk aanstuurt, en vooral ook de promotie verzorgt. De Noordwijk heeft immers vooral nood aan goeie marketing. Andere zakenwijken hebben bijvoorbeeld een eigen website die de buurt promoot als kantoorlocatie bij bedrijven in binnen- en buitenland.” Mogelijk zijn de Brusselse overheden niet enthousiast wegens de erfzonde van de kantoorwijk, die er kwam na de totale vernietiging van een oude woonwijk. De uitzetting van vele duizenden Brusselaars was een traumatische ervaring voor de stad, en een van de grootste uitwassen van de zogenaamde verbrusseling. “De gemeenten hebben destijds het licht op groen gezet, dus niet alleen de promotoren dragen verantwoordelijk. En hoe dan ook zou de overheid moeten weten wat ze in de toekomst wil aanvangen met de wijk. Het verleden kunnen we toch niet veranderen.”
Laurent Vermeersch
“De Brusseltoets analyseert een onderdeel van de hervorming van de reguleringsvorm (RIV) van de Vlaamse overheid en werd tijdens de vorige sectorale periode als een regeringstoets geïntegreerd in een ‘quick scan’. Ieder toetsend initiatief zal die regel ondergaan met het oog op de identificatie van de regels die van toepassing zijn. Vanuit een relevante toepassing wordt per dossier de proportionele relevantie van een specifieke Brusseltoets, in casu de wetgevingstoets, bekeken.” Ja, zeg, Sven, moet daar in de eenentwintigste eeuw nu echt een mens aan gezet worden om dat gedoe op te schrijven? Een computer doet het beter. Dat beseffen we tegenwoordig zelfs al bij Brussel Deze Week.
CHIEN ÉCRASÉ Dat er ook vooruitgang moet zijn, bewijst de Nederlandstalige Kerk in Brussel met een ‘catechese 2.0’-opleiding. Leest u even volgend persbericht mee: Bewust van het feit dat geloofscommunicatie vandaag niet meer vanzelf gebeurt, zoekt men in Brussel naar een nieuwe aanpak. Bij de start van een nieuw kerkelijk jaar willen we uw aandacht vestigen op ‘catechese 2.0’. Hierbij wordt de catechesevoorbereiding bekeken als een proces, een bepaald traject dat men doorloopt, waarbij iedereen betrokken wordt: ouders, broers en zussen, en de hele geloofsgemeenschap. Vertrouwd worden met wie Jezus is en met wat het geloof kan betekenen voor je leven, vraagt tijd en kan niet op enkele weken of maanden afgehandeld worden. Geloof als een proces. Tja, misschien is het dan ook tijd voor andere begrippen die nodig zijn om strategische doelstellingen te behalen, zoals KPI’s, SPOC’s, consultants, crisismanagers en transitiestrategieën. Vooral ook niet vergeten om een studie te bestellen. Maar goed. U kan voor het geloof 2.0 terecht in Anderlecht, Evere en Jette. Via Google Maps vindt u het wel.
HIER LATEN EXPATS EN DIPLOMATEN UW GELD RENDEREN. Ontdek Orfeo & Tosca, luxeappartementen in het bruisende centrum van de hoofdstad.
In het centrum van de hoofdstad rijst Orfeo & Tosca op. En daar kunt u de vruchten van plukken. Deze unieke woonplek voor expats is een unieke opportuniteit voor wie nog op zoek is naar echt rendement.
• • • • •
Unieke mix van patrimonium en eigentijdse architectuur Duurzaam project met een hoog niveau van afwerking Rustige binnentuinen midden in een levendige wijk Perfect op maat van veeleisende expats Hogere huurprijzen, hoge rentabiliteit
• Eigen verhuurdienst gespecialiseerd in verhuur aan expats Meer info of een bezoek? Neem een kijkje op www.thechambon.be of bel 02 201 00 01. Wij geven u graag meer uitleg en details.
BDW 1500 PAGINA 10 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
Professor Stef Adriaenssens: “Een strakke regelgeving doet de prostitutie niet noodzakelijk dalen.”
© SASKIA VANDERSTICHELE
PROSTITUTIE > ‘IN ANTWERPSE SCHIPPERSKWARTIER VOELEN MANNEN ZICH VEILIGER’
BRUSSELSE HOERENBUURT DRAAIT STUK SLECHTER DAN ANTWERPSE P
rostitutie maakt deel uit van de informele overlevingseconomie, een thema dat economische socioloog Adriaenssens al geruime tijd bestudeert en waarover hij vrijdag op de Nacht van de Kennis een voordracht houdt. Het is het stuk van de economie dat niet door de overheid gereguleerd en opgevolgd wordt en dat dus ook niet beschermd wordt. Adriaenssens: “Het gaat om mensen met weinig kansen. Ze geraken niet in de offici-
ële economie, bijvoorbeeld omdat ze niet de nodige papieren hebben. Of ze kunnen in de officiële economie geen job vinden. Ze belanden dan in de prostitutie of in confectieateliers, ze zetten een straathandeltje op of gaan bedelen.” Vanwaar uw belangstelling voor dit stuk van de economie? Stef Adriaenssens: “Weinig onderzoekers hebben tot hiertoe een poging ondernomen om hierover
© IVAN PUT
BRUSSEL – De raamprostitutie in Brussel stelt qua omzet veel minder voor dan die in Antwerpen. En de bars en carrés van Sint-Joost draaien beduidend slechter dan die van Schaarbeek. Tot die opvallende conclusies kwam KU Leuven-professor Stef Adriaenssens, die onlangs onderzoek deed naar het economisch belang van prostitutie. data te verzamelen. Er bestaat dus nauwelijks betrouwbaar onderzoek. Desondanks lijkt iedereen specialist. Mensen denken bijvoorbeeld precies te weten hoe de wereld van de bedelarij werkt, ze hebben hele duidelijke, strakke ideeën over het bestaan van bedelbendes. Het is fijn om af en toe een steen om te draaien waarmee zo’n mythe onderuit gehaald wordt.” Onlangs hebt u een rapport
Raamprostitutie in Sint-Joost-ten-Node.
over prostitutie uitgebracht, in opdracht van de Nationale Bank nog wel. Adriaenssens: “Inderdaad, Europa wil dat ook de illegale en informele transacties opgenomen worden in het bbp. Daarom vroeg de Nationale Bank ons om het economisch belang van prostitutie te definiëren. Wij hebben ervoor gekozen om één onderdeel te meten, de raamprostitutie. Die is immers direct observeerbaar. Over de andere onderde-
“De prostitutie is een vleesmarkt. Hoe ouder, hoe minder je kan verdienen”
aanpak zich economisch? Adriaenssens: “In Antwerpen ligt het aantal transacties veel hoger. Daar kwamen we aan 915.000 geschatte transacties tegen 620.000 in Brussel. De omzet is bijna het dubbele: 62 miljoen euro tegen 34 miljoen in Brussel. De reden is, denk ik, dat mensen zich in het Antwerpse Schipperskwartier veiliger voelen om naar een prostituee te gaan. Ook is de buurt er veel minder arm en onaantrekkelijk.” “In elk geval kan je besluiten dat een strakke regelgeving de prostitutie niet noodzakelijk doet dalen.”
“Op zondagochtend is het volle bak in de Aarschotstraat, in Sint-Joost is het dan opmerkelijk rustig”
De Brusselse hoerenbuurt verschilt duidelijk van het Antwerpse Schipperskwartier, zo blijkt. Adriaenssens: “Inderdaad. Het zijn twee tegenpolen. De Amerikaanse onderzoeker Ron Weitzer had dat in 2013 ook al vastgesteld. Brussel is een beetje de far west in vergelijking met Antwerpen. In Brussel is de hoerenbuurt weinig gereguleerd en behoorlijk groot. Ze strekt zich uit over twee gemeenten, die elk hun eigen koers varen. Burgemeester Emir Kir wil de prostitutie in Sint-Joost aan banden leggen maar krijgt al meteen kritiek vanuit Schaarbeek.” “In het Antwerpse Schipperskwartier heeft men in het midden van de jaren 1990 her en der carrés oftewel ramen gesloten en alles geconcentreerd op een extreem kleine oppervlakte rond de nieuwe Villa Tinto. Er zijn wellicht evenveel carrés overgebleven maar ze liggen in drie stukjes straat, op vijf minuten ben je erdoorheen. Ook is er een stevig veiligheidsbeleid, er loopt veel politie rond en er is een politiekantoor midden in de wijk.” Hoe vertaalt die verschillende
© IVAN PUT
len, zoals de zeker in Brussel sterk groeiende internetprostitutie, hebben we dus geen directe gegevens verzameld.” Hoe gingen jullie te werk? Adriaenssens: “We zijn metingen gaan doen in verschillende prostitutiebuurten, in Antwerpen, Gent, Luik en ook in Brussel, met name in de Schaarbeekse Aarschotstraat en rond de Planten- en Linnéstraat in Sint-Joost.” “Met een boekje op straat het aantal transacties staan turven bleek geen goed idee. We kregen hele agressieve reacties. Daarom hebben we ook met een verborgen camera gewerkt. In Brussel zat die in een geparkeerde bestelwagen. De beelden hebben we na gebruik natuurlijk onmiddellijk gewist.”
Ook binnen Brussel is er een duidelijk verschil: Schaarbeek versus Sint-Joost. Adriaenssens: “Ja, de Aarschotstraat in Schaarbeek is de grotere en duurdere buurt. Daar werken hoofdzakelijk meisjes uit Centraal Europa. In de Planten- en Linnéstraat in Sint-Joost zitten oudere Belgische dames en zwarte meisjes. Die verdienen een stuk minder, gemiddeld 42 euro per keer, tegen 62 euro in de Aarschotstraat. De prostitutie is nu eenmaal een vleesmarkt. Hoe ouder, hoe minder je kan verdienen. Ook huidskleur speelt een rol. Zwarte prostituees moeten werken aan veel lagere prijzen.”
NACHTJE NADENKEN OVER BRUSSEL Stef Adriaenssens houdt zijn voordracht over de ondergrondse overlevingseconomie in Brussel vrijdag op de Nacht van de Kennis over Brussel. Die heeft dit jaar als thema ‘De wereld in Brussel. Brussel in de wereld’. Ongetwijfeld zal dus de terreurdreiging in de stad aan bod komen. Voor deze vierde editie heeft het Brussels Studies Institute opnieuw een twaalftal onderzoekers verzameld. De voordrachten worden afgewisseld met korte debatten en muzikale intermezzo’s. Friedl’ Lesage (Radio 1) en Béatrice Delvaux (Le Soir) presenteren. HUB Nacht van de Kennis, 27/11 vanaf 19u, Kaaitheater, www.bsi-brussels. be/nl
Is het dan ook drukker in het goedkopere deel? Adriaenssens: “Integendeel. In de Aarschotstraat schatten we dat er dubbel zoveel transacties plaatsvinden dan in Sint-Joost. In Sint-Joost wordt minder gewerkt. De ramen zijn er minder vaak bezet, slechts een kwart van de tijd, tegen 42 procent in de Aarschotstraat. Dat heeft ermee te maken dat een carré, of beter gezegd een stoel in een raam, in de Aarschotstraat veel duurder is, zo’n 150 tot 200 euro voor twaalf uur. Dan kan je je niet permitteren om veel afwezig te zijn. Als je op zondagochtend rondrijdt in de Aarschotstraat is het volle bak, in SintJoost is het dan opmerkelijk rustig. De omzet in Schaarbeek is dan ook veel hoger: 26 miljoen euro, tegen acht miljoen in Sint-Joost. Je kan dus zeggen dat er in Sint-Joost veel panden zijn voor een relatief kleine prostitutie-economie.” Hebt u ook een kwalitatief onderzoek gedaan, bijvoorbeeld naar de klanten? Adriaenssens: “Niet echt. We weten intussen wel dat een hele kleine groep mannen een heel groot aantal transacties voor haar rekening neemt. De meesten lopen daar dan ook helemaal op hun gemak rond. Jongens die met hun vader of voor een vrijgezellenavond naar de hoeren gaan, zijn echt een minderheid.” Prostitutie blijft een heikel punt voor Brusselse burgemeesters. In Sint-Joost wil burgemeester Kir de raamprostitutie inperken, zijn collega Clerfayt van Schaarbeek verzet zich tegen meer carrés op zijn grondgebied, burgemeester Mayeur van Stad-Brussel wil de tippelaarsters weg uit de Alhambrabuurt. Heeft u een boodschap voor hen? Adriaenssens: “De overheid moet eerst investeren in informatie. Er is nood aan data, monitoring en opvolging van maatregelen. Politici doen vaak heel lang niks en schieten dan zonder veel nadenken in actie na een incident of als ze druk voelen van de kiezer. Dan denken ze vaak niet verder dan: ik wil dit hier weg. Ze vergeten rekening te houden met de onbedoelde effecten. Als je de tippelaarsters verjaagt uit de Alhambrawijk duiken ze drie straten verder op. Idem voor Sint-Joost: als je ramen sluit, moet je weten wat je achteraf met die panden wil doen.”
Bettina Hubo
© OST COLLECTIVE
BDW 1500 PAGINA 11 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
KANAAL > ‘DYNAMIEK ALLEE DU KAAI MOET VERDERGAAN IN 2019’
Leefmilieu Brussel lonkt naar club K’nal BRUSSEL – De sociale dynamiek die nu aan het Bécodok ontstaat door de initiatieven van Allee du Kaai moet ook na 2018 verdergezet worden. Dat zegt Andrea Urbina van Leefmilieu Brussel. Allee du Kaai werd vorig jaar uit de grond gestampt als tijdelijk project voor de Materialenkaai. Op de site langs het water – twee hangars en een grasveldje – wil eigenaar Leefmilieu Brussel tegen 2019 een recreatief park aanleggen. In afwachting mocht de vzw De Toestand een activiteitenprogramma opzetten, voornamelijk voor de jongeren uit de buurt. Ze komen er kickeren of pingpongen, zorgen er voor enkele konijntjes en volgen workshops beatboxen of skaten. Voorts krijgen de mama’s uit de buurt er Nederlandse les en heeft Kyvos er zijn nieuwe clubhuis voor psychisch kwetsbare mensen. Vraag is: hoe lang zal Allée du Kaai kunnen blijven? “We gaan ervoor zorgen dat de loodsen van Allee du Kaai zeker tot 2018 kunnen blijven staan,” zegt Andrea Urbina. “Sowieso wordt het park
pas aangelegd als eerst de Picardbrug is gebouwd en de bouwmaterialenbedrijven Luypaert en Mpro zijn afgebroken.” Mpro verhuist naar het Materialendorp, dat de Haven vanaf volgend jaar bouwt in het Vergotedok. Maar ook daarna wil Leefmilieu Brussel de sociale dynamiek die dankzij Allee du Kaai is ontstaan verderzetten. “Er is met weinig middelen iets opgebouwd. Dat elan moet op de een of andere manier behouden blijven,” zegt Urbina. Is er in de buurt dan nog een gebouw waar Allee du Kaai terecht zou kunnen? Urbina: “Wij lonken naar de nachtclub K’nal. Sowieso is een discotheek in een recreatief park niet ideaal. Daghoreca is er veel meer op zijn plaats. Waarom daar geen sociaal restaurant maken? Kyvos en andere organisaties zouden dan een plek kunnen krijgen op de eerste verdieping.” Probleem is dat het gebouwtje geen eigendom is van Leefmilieu Brussel. Het behoort toe aan een particulier, de haven is eigenaar van de grond. Urbina: “Alles hangt dus nog af van budgetten en politieke wil.” Bettina Hubo
ONDERWIJS > SINT-JAN-BERCHMANS EN RUUSBROEC FUSEREN
Twee jezuïetencolleges krijgen één bestuur BRUSSEL - De twee Brusselse jezuïetencolleges, Sint-JanBerchmans in het centrum en Jan-van-Ruusbroec in Laken, gaan op 1 januari fuseren op bestuurlijk vlak. Elke school behoudt zijn naam en autonomie. Het Katholiek Onderwijs Vlaanderen streeft al een tijd naar bestuurlijke schaalvergroting in het basis- en secundair onderwijs. In de toekomst zullen schoolbesturen met een zekere schaalgrootte zelfs extra middelen krijgen. Daarom, maar ook om de eigen bestuurskracht te versterken, smelten de vzw’s Sint-Jan-Berchmans en Jan-van-Ruusbroec
samen tot ‘Ignatius Scholen Brussel’. “Beide scholen krijgen dus één raad van bestuur. In Antwerpen gebeurt hetzelfde, daar gaan de twee jezuïetencolleges ook fuseren,” zegt Véronique Thielemans, directeur van het Jan-vanRuusbroeckollege. Op het dagelijkse collegeleven zal de beslissing weinig invloed hebben, verzekert ze. “Elke school behoudt zijn naam en autonomie. Ook de ouderraden en andere participatieorganen blijven apart. De leerlingen en leerkrachten zullen dus weinig van de bestuurlijke fusie merken.”
Bettina Hubo
BDW 1500 PAGINA 12 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
BDW REGIO
Achter de Oude Kerk geeft de gemeente haar lappendeken aan kleine percelen een nieuwe bestemming.
© MARC GYSENS
DEZE WEEK IN SINT-AGATHA-BERCHEM > AANLEG VOLKSTUINENWIJK GROENDREEF KOMT ERAAN
KOOLRABI EN RAMMENAS ONDER DE KERKTOREN
Eind deze week is een startpunt voor de ontginningswerken voor het nieuwe volkstuinenpark Groendreef. Volgende lente kan het al zover zijn. Dan kunnen vergeten groenten als pastinaak, aardpeer, kardoen en paardenradijs gezaaid worden in het volkstuinenpark. Of ordinaire Bintjes en Charlotte, natuurlijk.
L
angsheen de Groendreef, links achter de Oude Kerk, geeft de gemeente haar lappendeken aan kleine percelen een nieuwe bestemming. Het gaat om een terrein van om en bij één hectare, nu ingekleurd als verwilderde gronden, braakland, barakken en enkele oudere moestuinen. Samen gaan ze als één groot bouwland voor amateurtuinders worden heringericht. “Er is een procedure gestart om een aannemer aan te duiden voor het opkuisen van de hele site,” bevestigt schepen van Stedenbouw en Leefmilieu Vincent Riga
(CD&V). “We willen op de puzzel aan terreinen die we lieten opmeten, tegemoetkomen aan de vraag van amateurtuinders.”
Kadastersituatie Leefmilieu Brussel beheert al drie volkstuinparken en gemeenschappelijke moestuinensites in Sint-Agatha-Berchem. Dat is veel op een totaal van negen in het hele gewest: een volkstuinenpark langsheen het Wilderbos, drie percelen in Zavelenberg(gaarde) en zestien tuintjes in De tuinen van de oude perenboom
(genaamd naar een door het gewest geklasseerde oude hoogstamperenboom die werd gesloopt voor huizenbouw). Maar de nieuwe Groendreefvolkstuinen gaat de gemeente zelf in beheer nemen. De openbare gronden lagen er grotendeels verkommerd en verwilderd bij deze eeuw. Slimme gebruikers teelden al eens op die grond groenten voor eigen gebruik. Wie de voormalige ‘tuintjes’ in beheer had, bleek ook niet duidelijk. Nu een en ander in kaart is gebracht, en met de aanpalende private eigenaars overleg werd gepleegd hoe de correcte
“Er is vraag naar grond om te tuinieren voor nieuwe burgers die in appartementen wonen”
INFOGRAFIEK: PETER DHONDT / VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA. BRON: GEMEENTE SINT-AGATHA-BERCHEM
OUDE KERK
RUSTZONE
NG
INGA
RUSTZONE
FASE 1
FASE 3 RUSTZONE
F RE E
FASE 2
END GRO
GEMEENTEDEPOT
ADVERTENTIE
SiNT
5
ZA TER D A G
S u p e r, S t o m e n d, S p e e l s , S w i n g e n d , S c h i t t e r e n d , S m ake li j k F e e s t
D ec em b er
S
14 17 u0 0 u 30
BDW 1500 PAGINA 13 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
eeN
Fa m i l i e iN cc dilbeek www.wes tran d.b e
Het parkontwerp van de gemeentelijke administratie voorziet in 36 aparte groententuinen van 80 tot 100 vierkante meter, georganiseerd rond wandelwegen en rustarea.
kadastersituatie is, is het hek van de dam.
Zal snel gaan De openbare aanbesteding voor ontginning van het terrein sluit op 27 november. “Tegen dan moeten de offertes binnen zijn voor het vellen van de bomen, het weghalen van struiken, het slopen van de koterijen en het volledig ontwortelen van de grond,” stelt Sonia De Taevernier, architecte van het departement Grondgebied. “We schatten dat de aannemer op 9 december kan worden aangeduid; en misschien nog voor het einde van het jaar de werf kan uitvoeren. Veel hangt natuurlijk af van factoren als het weer, de planning van de aannemer, de verlofperiode (Kerst en Nieuwjaar, red.),…” De gemeentelijke administratie heeft een parkontwerp klaar (zie onze bewerkte tekening). Het plan voorziet in 36 aparte groententuinen van 80 tot 100 vierkante meter, georganiseerd rond wandelwegen en rustarea (met een bankje wellicht). De toegang zou op de oude kasseiweg, meteen achter de Oude Kerk liggen. Een groene bufferzone naast de straat zorgt voor wat privacy voor de tuinders. De aanleg gebeurt in drie fases. In Fase 1 (zie plan) worden twaalf tuinen ingericht achter het kerkje. Mogelijk kunnen voor dit deel al in het voorjaar 2016 amateurtuinders worden toegewezen; zijn kunnen dan in de lente/zomer hun spade gebruiken.
Dienstbaar groen “Het is nog te vroeg voor een duidelijke planning van de opeenvolgende fases van inrichting; een en ander hangt af van het nog te voorziene budget 2016,” bevestigt Mireille Walschaert, van de dienst Communicatie.
“Er is vraag naar grond om te tuinieren voor nieuwe burgers die in appartementen wonen,” zegt Riga. “Wel zal aan elke volkstuinder een pacht worden gevraagd (vermoedelijk rond de 30 euro per jaar, red.). Op die manier staat de naam van de huurder bekend bij de gemeente. Bovendien voorkomen we hiermee dat mensen een geleend terrein onbenut laten of onderverhuren aan derden, zoals al eens vastgesteld werd.” Een verwilderd stukje Berchem wordt dus terug dienstbaar groen.
ADVERTENTIE
TE KOOP
betaalbare nieuwbouwappartementen vanaf
€ 144.900
Jean-Marie Binst
ADVERTENTIE
Puzzel Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor personen met een handicap
✆ 0800-15045
alle werkdagen van 9 tot 12u30, maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30
Bezoeken enkel op afspraak
puzzel@resonansvzw.be
WWW.MISTRAL-GANSHOREN.BE
- 1, 2 of 3 slaapkamers - ruime, zonnige terrassen en/of tuin - ideale investering met meerwaarde-potentieel VANDERVEKENSTR. / NEGEN PROVINCIESLAAN
info & verkoop :
GANSHOREN
BDW 1500 PAGINA 14 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
KRAAKGELUID, KAARSEN EN CAMERA’S © IVAN PUT
SINT-JANS-MOLENBEEK – Er was veel pers, en ook veel niet-Molenbekenaars maakten vorige week woensdag hun opwachting voor een wake ter nagedachtenis van de slachtoffers van terreur in Parijs. In totaal kwamen er 2.000 mensen naar het Gemeenteplein. De centrale boodschap: vrede, en respect voor Molenbeek. Met waxinelichtjes, fakkels, spandoeken en kleurverf werd die boodschap kracht bijgezet. Een schril contrast met de ongeziene veiligheidsmaatregelen die van kracht waren om het Gemeenteplein op te geraken: grondige fouilleringen, en ernstig kijkende politieagenten. Hoewel, het was toch een op en top Belgisch gebeuren. De geluidsinstallatie waardoor burgemeester Françoise Schepmans (MR) haar boodschap verkondigde kraakte, waardoor men achteraan op het plein niet goed verstond dat er een minuut stilte begon. CD
ADVERTENTIE
ER IS EEN PLEK WAAR WERK EN PRIVÉ PERFECT IN BALANS ZIJN. PLAZA, HET BESTE VAN ERASMUS GARDENS: Klaar voor een nieuwe kijk op werken en leven? Dan zijn de topappartementen van Plaza in het hart van de nieuwe woonwijk Erasmus Gardens iets voor jou: ¢ ¢ ¢ ¢
topappartementen met centrale ligging in de woonwijk zicht op het levendige binnenplein of de gezellige binnentuin warme, sfeervolle architectuur waarin je graag thuiskomt 1-slaapkamerapp. vanaf € 139.500 en 2-slaapkamerapp. vanaf € 199.500
VRAAG VANDAAG NOG MEER INFORMATIE: BEL 02 / 661 18 50 OF KIJK OP WWW.ERASMUSGARDENS.BE
BDW 1500 PAGINA 15 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
SAMENLEVING > DOUCHEFLUX RICHT GEBOUW AAN ZUIDSTATION IN VOOR DAKLOZEN
DOUCHES, KLUISJES EN OOK EEN KENNEL ANDERLECHT – Begin november begon de vzw Doucheflux met de verbouwing van een pand nabij het Zuidstation. Er komen douches, kluisjes en een klein wassalon voor daklozen. De vzw vindt het intussen hoogtijd dat de overheid over de brug komt met subsidies. Onder de bezielende leiding van Laurent d’Ursel zet Doucheflux zich al vier jaar in voor de vele daklozen en behoeftigen in Brussel. Een en ander begon bij de vaststelling dat er in de hoofdstad van België en Europa een schrijnend tekort is aan sanitair voor daklozen. D’Ursel begon plannen te maken voor een soort badhuis. Omdat de uitwerking tijd kostte, lanceerde hij alvast activiteiten die de daklozen ‘waardigheid, energie en zelfvertrouwen’ moeten geven. De vrijwilligers van Doucheflux maken samen met daklozen een tweemaandelijks magazine en een maandelijks radioprogramma en organiseren filmavonden en debatten over armoede. Intussen zijn ook de douche-plan-
(Ex)daklozen Maurice en Patrice: hygiëne is belangrijk.
nen concreet. Vorige lente werd een gebouw aangekocht in de Veeartsenstraat in Anderlecht. De verbouwing ging begin deze maand van start en moet eind volgend jaar klaar zijn. Vorige donderdag gaf de vzw uitleg bij de verbouwingsplannen. “Op de kelderverdieping komt een sanitair
blok met twintig douches en voorts lavabo’s en toiletten. Ook wordt er een klein wassalon geïnstalleerd zodat de daklozen hun kleren kunnen wassen en drogen. En er komt een ruimte die door Dokters van de Wereld of de vzw Straatverplegers kan gebruikt worden,” vertelde Danielle
Borremans van Doucheflux. “Op het gelijkvloers worden 450 grotere en kleinere lockers geplaatst waar mensen zonder thuis hun spullen kunnen achterlaten.” Daar komt ook een loket waar daklozen informatie kunnen krijgen over de sociale sector. Helemaal achteraan is er een kennel getekend op het plan. Borremans: “Vele daklozen hebben een hond. Die kunnen ze daar achterlaten tijdens het douchen.” Boven worden twee zalen gemaakt die aan sociale tarieven verhuurd zullen worden. Ook van de douches en kluisjes verwacht de vzw inkomsten. Beperkte evenwel: een douche zal één euro kosten, een wasbeurt een halve euro, en een locker voor een week ook een euro. Tot hiertoe is Doucheflux een honderd procent privé-initiatief. De aankoop van het gebouw – 350.000 euro – en de renovatie – 1.200.000 euro – worden gefinancierd door twee venootschappen met een sociale inslag, de coöperatieve vennootschap Immoflux en Ceperive, de nv van AB InBev-
aandeelhouder Arnoud de Pret. Doucheflux leeft voorts van giften en steun in natura. Zo sponsort de firma Van Marcke de douches.
Hygiëne “Het grote probleem worden de lonen,” zegt d’Ursel. “Als het gebouw eind volgend jaar opengaat, zullen er naast de vrijwilligers ook minstens drie voltijdse vaste medewerkers nodig zijn. Dat kost 133.000 euro per jaar.” Doucheflux is dan ook hard op zoek naar subsidies. “Wij hebben al onze connecties aangeboord. Nu is het aan de overheid om bij te springen.” Bij de presentatie van de verbouwing vorige week namen ook Maurice Cornet en Patrice Rousseau, twee ervaringsdeskundigen, het woord. “Doucheflux heeft mij een stem gegeven, dankzij hen besta ik,” zei Cornet. Ex-dakloze Rousseau onderstreepte het belang van hygiëne. “Als je er niet proper uitziet, kan je je niet eens fatsoenlijk presenteren bij het OCMW.”
Bettina Hubo
ADVERTENTIE
Nie uw in S cha arb eek !
Vanaf 1 december zal Schaarbeek net zoals Evere en de andere deelnemende gemeenten meedoen aan de ophaling van organisch afval. Meer dan 6 000 vrijwilligers sorteren hun organisch afval al. En u? Schrijf u in op www.be-organic.be De ophaling van organisch afval loopt in volgende gemeenten: Etterbeek, Evere, Oudergem, Schaarbeek, Sint-Gillis, Sint-Pieters-Woluwe en Vorst.
BDW 1500 PAGINA 16 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
BDWOPINIE OPINIE > ADVOCAAT GEERT SOMERS OVER JUSTITIEPALEIS
TIJD VOOR REDDINGSPLAN MET WAARDIGE HERBESTEMMING
“Het Justitiepaleis kan een motor worden om de evolutie naar meer en betere justitie in de wereld via open debat en confrontatie te versnellen” Idealiter krijgen toeristen tegen 2030 een echt museumdistrict dat zal reiken van het Poelaertplein tot aan het Koningsplein, schrijft advocaat Geer Somers.
BRUSSEL – Advocaat Geert Somers vindt het huidige masterplan voor de aanpassingen aan het Brusselse justitiepaleis bijzonder teleurstellend. “Waarom kiezen we niet resoluut voor een totale en waardige herbestemming van het justitiepaleis ten dienste van de mondiale justitie?”
O
nlangs raakte bekend dat het World Monuments Fund (WMF) het Brussels Justitiepaleis op zijn tweejaarlijkse lijst van meest bedreigde monumenten op aarde heeft geplaatst. Wie had dat gedacht? Het meest imposante gebouw van ons land zou slachtoffer zijn van zijn enorme omvang en de toekomst zou enkel gegarandeerd kunnen worden door een ‘rehabili-
tatie van onder tot boven’. Er is met andere woorden een heus ‘reddingsplan’ nodig, zeker nu we weten dat de stellingen voor 2026 niet zullen verdwijnen en het gebouw ondertussen verder verkommert.
Megalomanie Het bestaande ‘masterplan’ voor het Brussels Justitiepaleis zoals dat twee jaar geleden door de minister-
raad werd goedgekeurd, is op zijn minst gezegd teleurstellend te noemen. Zoals de kaarten nu liggen, zou het zijn justitieactiviteit behouden maar dan enkel in burgerlijke zaken. De vrijgekomen ruimte zou toegankelijker worden voor het grote publiek met openstelling van de 104 meter hoge koepel. In de lagere verdiepingen ter hoogte van de Marollen zou er plaats komen voor
© IXXTUS
horeca, commerciële en culturele diensten. Erger nog, er zou een gigantisch winkelparadijs komen vergelijkbaar met de totale verkoopsoppervlakte van het Wijnegem Shopping Center. Zoiets kunnen we toch niet laten gebeuren zonder een breder maatschappelijk debat? Het feit dat het Justitiepaleis meer aandacht krijgt en actiever wordt opengesteld voor de gewone burger en toeristen vond ik bij de eerste bekendmaking van het masterplan een goede zaak. Maar de algemene visie op de toekomst van het gebouw is allesbehalve ambitieus. Waarom kiezen we niet resoluut voor een
totale en waardige herbestemming van het Justitiepaleis ten dienste van de mondiale justitie? Een die ons de ongeziene kans biedt om België positief op de wereldkaart te zetten, zoals met onze heel vooruitstrevende Grondwet bij de oprichting van ons land. Het Justitiepaleis werd 130 jaar geleden in gebruik genomen. Er was destijds veel kritiek op de architectuur van de mastodont die veel te groot werd bevonden voor de menselijke schaal. Dat hoeft niet te verbazen als men weet dat het Justitiepaleis groter is dan de Sint-Pietersbasiliek in Rome. De bebouwde
Aforisme Mijn oproep voor een ambitieuzer masterplan gaat veel verder dan wat nu op tafel ligt. Vanuit een toekomstvisie voor ons land en een streven naar meer rechtvaardigheid in de wereld stel ik voor om het volledige gebouw een nieuwe symbolische functie geven, zonder helemaal afbreuk te doen aan de oorspronkelijk justitiële bestemming. Maar dan niet justitie ter afschrikking van de burger maar wel als positieve uitdaging van onze maatschappij. We zouden er namelijk een ruimte van kunnen maken waar gerechtigheid als essentieel onderdeel van de rechtsstaat in een historische en actuele, evolutieve context wordt belicht en bestudeerd. Een plaats waar over die begrippen een multidisciplinair debat gevoerd kan worden, onder meer vanuit een juridische, psychologische en filosofische invalshoek. Een mondiale ontmoetingsplaats en referentiepunt voor kinderen en volwassenen rond het thema justitie. Niet alleen bestraffende justitie maar vooral ook rechtvaardigheid ter preventie van criminele uitwassen. Een ‘espace justice’ waar de bezoeker voortdurend uitgedaagd wordt na te denken over justitie. Dankzij de omvang van het paleis kan dat op zeer uiteenlopende manieren. In het concept zie ik onder meer een permanente collectie van kunstwerken met justitie als voorwerp (en zo zijn er veel, gaande van klassiekers als de Rechtvaardige Rechters tot hedendaagse graffiti van kunstenaars als Banksy) en een internationaal onderzoekscentrum met een rijke verzameling boeken en audiovisueel materiaal. Het debat kan verder gevoed worden door internationale symposia en interactieve sessies en rollen-spelen in de vele rechtszalen. Scholen, universiteiten en andere groepen uit Europa en de rest van de wereld zouden hiervan een boeiende field trip kunnen maken. Een maatschappij die streeft naar meer rechtvaardigheid verdient zo’n forum. En zowel Brussel als het Justitiepaleis zijn daarvoor symbolisch zeer goed geplaatst, zowel vanwege de geschiedenis van het gebouw als de rol van Brussel binnen Europa. Het paleis is gebouwd op de Galgenberg, zo genoemd omdat daar vroeger veroordeelde misdadigers werden opgehangen. Wat verder op de Grote Markt waren terechtstellingen lange tijd een publiek spektakel. Gelukkig is onze visie op repressieve justitie met de jaren geëvolueerd. Foltering, doodsstraf,
heksenprocessen, publieke vernedering en soortgelijke vormen van wraakneming en vergelding passen niet meer in onze moderne rechtsstaat. Jammer genoeg zijn er nog te veel landen in de wereld waar die evolutie nog moet worden doorgemaakt. Getuige daarvan de schokkende beelden die we voortdurend via de media en internet voorgeschoteld krijgen. Maar ook bij ons zijn er regelmatig en heel recentelijk berichten over gebrekkige justitie, inclusief mensonterende toestanden in gevangenissen en andere instellingen voor het opsluiten van mensen. Niemand zal inderdaad durven beweren dat onze maatschappij op het vlak van rechtvaardigheid zijn eindpunt heeft bereikt. Justitie is voortdurend in beweging. Het Justitiepaleis als internationaal forum kan een motor worden om de evolutie naar meer en betere justitie in de wereld via open debat en confrontatie te versnellen. Om een vaak gebruikt aforisme te citeren: ‘Justice must not only be done, it must also be seen to be done.’ Niet alleen moet het recht geschieden, het moet ook zichtbaar en voelbaar zijn voor alle burgers.
Museumdistrict Dit plan is uiterst ambitieus in een land waar veel politieke en andere belangen op elkaar botsen. Maar het moet haalbaar zijn als de wil en het enthousiasme ervoor gevonden kunnen worden. Een realistische streefdatum zou 2030 kunnen zijn, op de tweehonderdste verjaardag van België, tegelijk ook de periode waarin de renovatie van het Justitiepaleis eindelijk achter de rug zou moeten zijn. En laat ons toch ook niet vergeten dat Brussel daardoor veel meer internationale aantrekkingskracht zal gaan uitoefenen. Toeristen krijgen een echt museumdistrict dat zal reiken van het Poelaertplein tot aan het Koningsplein. De publieke ruimte rond het Justitiepaleis kan daardoor eindelijk opgewaardeerd worden en een referentiebaken worden in het stadsbeeld. Een openbare plaats met zicht over de stad waar mensen graag afspreken, iets wat Brussel zeker een beetje mist in vergelijking met andere grootsteden. Voor de gemeenschappen in België is dit project ten slotte een kans om zich te sterker te verenigen achter de enige resterende federale macht van de trias politica: justitie. Tot slot kan voor de internationale profilering op Benelux-niveau worden samengewerkt met Den Haag waar het Internationaal Gerechtshof is gevestigd. Of met Straatsburg, thuishaven van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Voor een stad die hoofdstad van de Europese Unie hoort te zijn, mag dit project echt niet overambitieus worden genoemd. Geert Somers, advocaat aan de balie van Brussel
lezersbrieven@bdw.be
grondoppervlakte bedraagt ongeveer 3 hectaren en er zijn bijna 300 zalen en lokalen aan de binnenkant. Maar het is net die megalomanie, een bewuste intimidatiefilosofie van justitie in de negentiende eeuw, die het gebouw zo bijzonder intrigerend maakt en kansen biedt voor een groots en compleet vernieuwend project.
BRIEVEN VAN LEZERS
BDW 1500 PAGINA 17 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
Priester Suenens De manier waarop een beeld van Kurt Suenens wordt geschetst (BDW 1498, p.20-21) doet op een aantal punten de werkelijkheid geweld aan. Hij behoort tot de semi-traditionalistische priestergemeenschap, door monseigneur Léonard uit het buitenland naar Brussel gebracht. Dat wordt in het artikel niet vermeld en is van belang want die groep past niet in het kerkelijk beleid van het bisdom. De journalist stelt evenmin vragen over zijn opleiding. Zijn driejarig verblijf in het Franse seminarie van Ars zegt veel over zijn priesterbeeld. Daar wordt de priester gezien als iemand die “als je hem uit een parochie haalt, de gelovigen na enkele jaren koeien zullen aanbidden.” Evenmin komt de lezer te weten dat de voorzitter van de plaatselijke kerkfabriek het secretariaat van Pax Christi uit de pastorij laat verhuizen om plaats te maken voor de betrokken priesters in soutane. Dat een aparte kader de uitspraak vermeldt: ‘Het christendom heeft de meest redelijke en tevens de enige redelijke basis van alle religies,’ zegt iets over de onkunde van zowel de ondervrager (die zulke uitspraak heel belangrijk schijnt te vinden) als van de ondervraagde (die de essentie van religie en dialoog niet begrijpt). Zulk selectief omgaan met gegevens past mijns inziens niet in de kritische journalistiek eigen aan Brussel Deze Week. Jan Van Eycken, Priester van het aartsbisdom Mechelen-Brussel
Een stad voor mensen Graag wil ik reageren op het artikel ‘Een stad voor mensen, niet voor auto’s’ (BDW 1498, p.13). Maar kan je er ook fietsen ? Brusselaar Kwinten Lambrecht maakte een opmerkelijk filmpje van de Keizerslaan: (dat kan je hier zien: m.nieuwsblad.be/cnt/dmf20151023_01935047). “Auto’s parkeren zonder schroom op fietspaden; je moet regelmatig dubbel geparkeerde wagens ontwijken en wordt vreemd aangekeken door een chauffeur die vlak voor je neus op het fietspad parkeert. De automobilisten aanspreken op hun gedrag levert weinig op. Zeg je iets, dan worden ze alleen maar agressief. Controlerende politie of boetes achter de ruitenwissers heb ik hier nog nooit gezien, de politie laat het gewoon gebeuren.” Het is nochtans een overtreding (art 24) van de tweede graad en levert een boete op van 100 euro. Toch lijkt de fietsbrigade van Brussel-Stad de meest efficiënte van het land: uit een recente vraag van Malika Abbad (Groen) bleken in 2014 voor het parkeren op fietspaden 6.907 boetes uitgeschreven - in heel België: 23.499. Er is blijkbaar nog veel werk aan de winkel.
Jo Verwimp, Asse
Echte angst? Merkwaardig in de huidige omstandigheden is het blijvend misverstand om systematisch zonder onderscheid iedereen van Maghrebijnse origine als moslim te benoemen in plaats van zich prioritair als burger met een Belgische nationaliteit te beschouwen, want in onze westerse democratieën geniet de confessionele overtuiging bescherming maar blijft weliswaar ondergeschikt aan de wetten van het land. Erger is – vooral in de persmedia – een verschil vast te stellen tussen moslims en ‘gewone, modale, gematigde moslims’. Om iedere onduidelijkheid te vermijden zou het aangewezen zijn dat veel meer personen – van Turkse, Noord-Afrikaanse en Arabische origine met een Belgische nationaliteit – zich spontaan profileren, hetzij als moslim, hetzij als niet-moslim. Niet om een onderscheid te kunnen maken tussen gematigde moslims en geradicaliseerde moslims – want iedere burger wordt als vanzelfsprekend zonder meer als gematigd beschouwd – zoniet riskeert hij/zij als extremist te worden opgepakt of minstens geficheerd te zijn. Er is immers niemand die bij ons andere burgers door hun uiterlijk voorkomen kenmerkt als katholiek of protestant, tenzij de personen door bijvoorbeeld. hun outfit zich ontegensprekelijk herkenbaar maken als islamgelovige. Een algemene desolidarisering tegenover de extremistische IS-ideologie dringt zich op. Het is verwonderlijk dat de sociale netwerken nog niet zijn gebruikt om een wereldwijde publieke oproep te lanceren en een tijdje te blijven herhalen, waaruit kan blijken dat een mogelijke herziening van de islamitische doctrine grotendeels een persoonlijke inspanning vereist van iedere moslimgelovige. Het is aanbevolen dat alle burgers op alle niveau’s hun onderlinge relatie zullen moeten herzien en versoepelen. De noodzakelijke inspanning zal veeleisend zijn, het zal ons niet per geluk of per toeval worden aangereikt. Prioritaire aanpassingen zullen in het onderwijs moeten plaatsvinden zoals Marie-Sandrine Lamoureux toepast “Je veux que mes élèves élargissent le cercle de confiance: converser avec des gens, lire des livres.” Inderdaad, angst is recent bij alle burgers méér dan een ‘virtueel’ begrip geworden; dit gevoel van angst wordt grotendeels gevoed door een toenemende indruk van onveiligheid en onvoorspelbaarheid die een permanent obstakel veroorzaakt waardoor een dagelijks normaal gedrag gewoonweg wordt verstoord met dreigingsgevaren van het hoogste niveau. Jonas Wille, Oudergem
SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDWBrieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw. be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.
BDW 1500 PAGINA 18 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
CULTUUR > MUNTINTENDANT PETER DE CALUWE WIL BLIJVEN TOT 2025
‘ONZE SNELTUNNEL MOET AF, MAAR NIEMAND MOVET’ BRUSSEL – De sneltunnel, dat is de technische doorgang onder de Leopoldstraat die voor de zomer af moet. “In woelige tijden ga ik De Munt niet verlaten. Er moeten nog te veel veranderingen worden uitgewerkt.” Intendant Peter de Caluwe mikt op een derde ambtstermijn tot 2025 om de sporen te trekken voor versmelting met het Nationaal Orkest van België en meer samenwerking met Bozar. Een eerste stap is februari 2016, als De Munt en Bozar hun ticketbureau gecentraliseerd aanbieden.
‘H
et afgelopen jaar liep alles fout. De mentaliteit blijft overeind dat cultuur met minder middelen evenveel of meer moet doen. Vanuit de economische sector beweegt er te weinig om dit te compenseren, terwijl de subsidiërende overheid hierop verkeerdelijk rekent. De privé beweegt wel, maar niet richting cultuur, eerder richting sport. Als er een nieuw stadion moet gebouwd worden is er geld. Voor de renovatie van De Munt moesten we jaren wachten, en nu het fiat gegeven is, zorgt de vertraging alweer voor drempels.” Muntdirecteur Peter de Caluwe beleeft zijn seizoen Extra Muros, om de verbouwing in De Munt en de technische verbindingstunnel (voor decors) tussen ateliers en theaterhuis in de Leopoldstraat één seizoen de tijd te gunnen. Maar de werken lopen vertraging op. En de van hogerhand opgelegde samensmelting tussen het Nationaal Orkest van België en het Muntorkest vraagt om een concept. Eerst over het derde mandaat dat u ambieert na 2019. De Caluwe: “In De Munt en bij de minister (Reynders, red.) is dat bekend. Uiteraard moet dit nog geofficialiseerd worden, aan mijn contract is trouwens dat van de nieuwe dirigent Alain Altinoglu gelinkt. Na 2019 wil ik er dus zes jaar bij. Het brengt ons tot de afrondingsfase van het nieuwe orkest in 2025. Mijn verlengde termijn zou alvast stabiliteit aan dit huis bieden. Bovenop de economische onzekerheid, de problematiek van de renovatie (die na deze fase nog niet ophoudt) en de discussie rond het ‘rassemblement’ van de orkesten kan ik De Munt niet extra belas-
ten met een vervanging van een directeur.“ De Munt en het NOB versmelten, is dat niet de hordesprong herhalen van de fusie van rijkswacht en politie? De Caluwe: “Ja, het gaat terug om twee verschillende DNA’s. De NOB-musici zijn ambtenaren; het Muntorkest heeft binnen onze parastatale contracten als in de privé. We krijgen tien jaar voor de fusie. Het rapport-Blanchard dat we toegeschoven kregen is voor geen van beide partijen een bijbel. Het is wel een basis voor discussie, binnen de vakbonden, de or-
De werken aan de Munt lopen vertraging op.
“Er is nu niet één organisatie in Brussel die heel de promotie van het cultuuraanbod afstemt op de gebruiker”
©JOHAN JACOBS
kestcommissies en de betrokken directies. Maar vragen te over. Waar komt het zeggenschap over een orkest van 130 tot 145 man te liggen? Hebben we ruimte om naast een volwaardig operaseizoen een volwaardige concertentournee te doen? De Staatsopern in Berlijn en Wenen hebben altijd al én een opera- én een symfonische opdracht gehad – misschien moeten we hun model ‘tailor made’ voor Brussel aanpassen.“ U viseert meer samenwerking met Bozar. De Caluwe: “Nu kunnen noch het Muntorkest noch het NOB in Bozar repeteren. Het nieuwe orkest zal een programmering en repetitiedagen moeten hebben die afgestemd zijn met de planning van Bozar. En daar klemt het schoentje, want Bozar is afhankelijk van eigen inkomsten. Van zodra alles inclusief wordt gemaakt in een beheersovereenkomst, waarbij wij gratis moeten gaan repeteren en spelen, heeft Bozar een financieel probleem. Er zullen prioriteiten moeten gesteld worden voor al deze federale instellingen. Bozar is enorm actief inzake het binnenhalen van internationale evenementen, maar de planning daarvan is kort in de tijd. Het operahuis daarentegen werkt op lange termijnen, de agenda van de dirigent ligt zelfs vast tot 2020. Onze samenwerking moet sowieso verbeteren.” “Bozar nam al het initiatief om een nieuw ticket box office te organiseren, In februari 2016 zullen de kaarten voor De Munt, Bozar en het NOB gegroepeerd aangeboden worden. Voordien ging het ouderwets met contingenten. In de lijn van onze promotie, waarin we met het nieuwe magazine 170.000 mensen bereiken (voordien was dat 17.000, red.), moeten we het potentieel aan losse tickets uitbreiden. We kijken ook naar andere synergieën met Bozar: inzake security, catering en it (ook met het NOB.). Nu heeft ieder zijn aparte contracten. We kunnen hier samen veel mee besparen, Eigenlijk staat dit alles tegenover wat de overheid ‘eerst’ vraagt, want dat is
© JOHAN JACOBS
BDW 1500 PAGINA 19 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
PETER DE CALUWE:
“De werken lopen vertraging op. En de producties van volgend seizoen passen niet in de theatertent van Thurn & Taxis. Als we moeten delokaliseren uit Brussel, dan zouden we pas echt fout bezig zijn”
het moeilijkste: de artistieke samenwerking.” Om welke redenen mist u nog steeds publiek? De Caluwe: ”Ten eerste door het vooroordeel ‘De Munt is altijd uitverkocht’. We zitten nu op 63 procent van wat in het vorige seizoen in abonnement is verkocht. Dus bij elke productie zijn er campagnes nodig om die 37 procent verkocht te krijgen. Bovendien zijn we dit Extra Muros-seizoen heel wat mensen kwijtgeraakt, om allerhande redenen, waaronder de weg niet vinden naar andere locaties... Nu de Stad Brussel de exploitatie van het Koninklijk Circus in handen neemt, is het het uitgelezen moment om in die centrale, grote zaal te investeren. Aantrekkelijk maken hoeft geen miljoenen te kosten.” “Het aanbod voor Brussel zou ook internationaler moeten georiënteerd zijn. In Parijs, Londen en Wenen kan je drie avonden na elkaar naar de opera. Wie naar Brussel komt vindt maar één voorstelling. Brussel zou een visie moeten ontwikkelen waarin internationale packages aangeboden worden, waarin én museumbezoek, én Bozar, én dans én opera allemaal samenbrengt. Er is nu niet één organisatie in Brussel die de promotie van heel het cultuuraanbod afstemt op de gebruiker.” Voor wanneer is de oplevering van de verbouwing voorzien? De Caluwe: “Alles is toegezegd voor de eerste week van mei 2016. Maar wat zien we. We hebben wekelijks overleg over verschillende stappen met de Regie en aannemer Denys.. Maar de bouwtoelating voor de tunnel onder de Leopoldstraat is nog niet goedgekeurd door Brussel-Stad en (nadien, red.) het gewest. In de theaterzaal is men bezig met onderzoeken, maar men is nog niet echt aan de slag. Als de theaterkoker af is, is het de bedoeling dat we het decor van de ateliers via de tunnel snel gemonteerd krijgen in de zaal. Maar mocht onze theaterzaal in de lente af zijn, en pas nadien moet gestart worden met het uitgraven van de tunnel, dan kunnen we zelfs niet over de open liggende straat met de decors. Dan ligt voor drie maanden heel onze exploitatie uit. De tunnel moet dus in de lente af, maar niemand movet. Voor het volgende seizoen (september 2016) kunnen wij onmogelijk terug naar Thurn & Taxis met het type (co)producties die we al gepland en gekocht hebben. En als we delokaliseren uit Brussel, naar Antwerpen, Oostende of Mons, dan zouden we pas echt fout bezig zijn.” Peter de Caluwe: “Brussel zou een visie moeten ontwikkelen waarin internationale packages aangeboden worden.”
Jean-Marie Binst
BDW 1500 PAGINA 20 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
GASTRONOMIE > CO-OKING ONDERSTEUNT FOODLOVERS EN -ONDERNEMERS
LIEFDE IS EEN KEUKEN DELEN BRUSSEL – Nu foodtrucks almaar legaler kunnen werken en webshops populairder worden, ligt ook culinaire starters almaar minder in de weg om hun kans te wagen. De gedeelde kookruimte Co-oking in Anderlecht kan foodlovers en -ondernemers nog meer ondersteunen.
C
oworkingruimte Co-oking in Anderlecht is de eerste in zijn soort in ons land. In grote steden in de Verenigde Staten, Frankrijk en Spanje zijn gedeelde keukens al langer een geslaagd recept. Co-oking kreeg twee jaar geleden vorm doordat Véronique Flammang, coördinatrice van 1819, de infolijn voor ondernemingen, almaar meer vragen kreeg van culinaire starters naar een gedeelde professionele keuken.
Incubator De coworkingruimte Co-oking in Anderlecht is intussen een kleine maand operationeel. “Er is veel interesse, we krijgen veel bezoekjes,” klinkt het uit drie breed lachende monden van oprichters Véronique Flammang, Elodie Bouscarat en Cédric le Goupil. Co-oking trekt vooral starters, vaak enkelingen, die een nicheproduct in de markt willen brengen, gaande van lactosevrije pannekoeken tot wraps en biosoepen. Co-oking vormt zo een ideale incubator voor food start-ups. “We bieden niet alleen professionele infrastructuur aan, maar ook advies.” Niet onbelangrijk, wetende dat bijvoorbeeld
Van links naar rechts: Véronique Flammang, Elodie Bouscarat en Cédric le Goupil van Co-oking.
40 procent van de beginnende foodtrucks er in het eerste jaar de brui aangeeft. Flammang heeft juridische knowhow, expertise in bedrijfsontwikkeling en een netwerk opgebouwd door haar coördinatiewerk bij 1819 en haar betrokkenheid bij
Impulse.brussels. Elodie Bouscarat zet haar communicatietalent in, en Cédric le Goupil, chef van een collectieve keuken in Schaarbeek, maakt co-okers wegwijs in de kookinfrastructuur en de hygiënenormen. “Er is altijd iemand van ons aanwezig als de ruimte wordt afgehuurd.”
Maar ook particulieren zijn welkom. “Afrikaanse en Marokkaanse families maken graag hun feestmaaltijden zelf. Hier kan je zorgeloos grote hoeveelheden komen klaarmaken,” zegt Bouscarat. Odile Guyader, autodidact, laat ons proeven van haar everzwijnenpaté
© SASKIA VANDERSTICHELE
met geconfijte sinaasappel en chocolade. Twintig jaar lang runde ze een restaurant in Parijs, maar haar dochter en kleindochter haalden haar naar Brussel. Met haar Petite Fabrique des Terrines wil ze op kleine schaal biopatés en terrines aan de man brengen. “Ik lever nu al
ADVERTENTIE
SCALA Ten bate van VIVA FOR LIFE
& KOLACNY BROTHERS
Et si on était des anges
Basiliek van Koekelberg
13.12.2015 - 16:00
T. 070 66 06 01 (0,30€/min) / Ticketmaster.be asbl vzw
Koekelberg Promo
tion tie
LITERATUUR > VLUCHTELINGENVERHALEN OPGETEKEND
ER ZIJN GEEN PAARDEN IN BRUSSEL BRUSSEL - ‘Vluchten is alles achterlaten en niet weten wat je zal vinden’, staat in de pittige kortverhalenbundel ‘Er zijn geen paarden in Brussel’ (uitgeverij EPO). Vluchtelingenverhalen zijn van alle tijden; optekenen hoort erbij. Honderd jaar terug, bij de start van WO I, stroomden één miljoen Belgen naar Nederland – al was het voor even, jaren of altijd – alles achterlatend. Vluchtelingenwerk Vlaanderen liet zes Vlamingen en Nederlanders dagenlang met zes jonge vluchtelingen praten. Het zorgde voor emotierijke pareltjes en waarheden als een koe, zoals de titel laat vermoeden. De verhalenschrijvers zijn Michael De Cock (toekomstig KVS-directeur), schrijver Do Van Ranst, scenarist
Pat Van Beirs, theater- en jeugdboekenschrijver Bart Demyttenaere, auteur en juriste voor het Centrum voor Gelijkheid van Kansen Rachida Lamrabet en Rodaan Al Galidi, Europees gelauwerd auteur van De autist en de postduif. Ze vatten ieder in hun stijl de uit het leven gegrepen ervaringen van niet-begeleide minderjarigen en andere vluchtelingen in rake bewoordingen. Zoals: ‘Je denkt... ze zullen me niet... ze kunnen me niet... ze mogen me niet... Ook al word je geslagen en getreiterd, ook al laten ze je leven in je eigen vuil, ook al zul slapen als een hond voor de poorten van het station van Rome, ook al zul je een jaar lang werken als een slaaf.” (Michaël De Cock). Jean-Marie Binst
BDW 1500 PAGINA 21 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
“Afrikaanse en Marokkaanse families maken graag hun feestmaaltijden zelf. Hier kan je zorgeloos grote hoeveelheden komen klaarmaken” in restaurant Pin Pon op het Vossenplein. Daar mogen gerust enkele klanten bij komen, zoals restaurants die me bevallen, kleine kruideniers.” Ook al wil ze haar productie bewust kleinschalig houden, het werken in een professionele industriële keuken levert haar veel op. “Als je voeding wil commercialiseren moet je de normen halen. Die zijn heel streng.” Ze wijst naar de invullijst aan die aan de deur van de koude opslagruimte hangt. “Zie je, de temperaturen moeten heel nauwgezet ingevuld worden.” Guyader vind het heerlijk werken zo: “Ik hoef geen enkele schrik te hebben voor voedselcontroles.”
Kruisbestuiving Kruisbestuivingen laten ontstaan tussen verschillende ondernemers - hét achterliggende doel van elke vorm van coworking - is hier ook aan de orde. “We willen gepassioneerde koks samenbrengen met bloggers zoals de Brussels Food Friends, en ondernemers” legt Bouscarat uit. Het kan ook een manier zijn voor mobiele restaurantjes om hun aanbod te vervolledigen. “Zo kan een foodtruck die hartige voeding aanbiedt ook dessertjes aanbieden eenmaal hij samenwerkt met een patissier.” Le Goupil illustreert: “Odile vroeg me daarnet naar de contacten van de persoon die hier chutneys komt maken, voor bij haar rilettes.” Ook Isabelle Mathieu komt hier sinds
kort bakken. Ze specialiseerde zich gaandeweg in koekjesdesign, eerst voor eigen plezier en consumptie, nu is ze klaar voor de lancering van haar koekjeslabel l’atelier Pata’chou: “Ik ga een webshop lanceren.” Het coworkingconcept is voor haar heel aantrekkelijk, want “ik moet geen eigen materiaal kopen en hoef geen ruimte te huren. Dat reduceert toch het startersrisico.” Een eerste kruisbestuivingsopdracht heeft Mathieu binnen. Zij levert voortaan promotiemateriaal voor Co-oking in de vorm van koekjes met het logo van Co-oking.
Peter/meter gezocht De coworkingruimte, in een gebouw dat eigendom is van Citydev, is 280 vierkante meter groot. “Niet te groot, niet te klein,” zegt Flammang, “maar groot genoeg zodat er voldoende ruimte was voor droge en koude opslag”. Voldoende parkingplaats was ook een voorwaarde. Er zijn vier werkposten, waar vier teams van twee co-okers kunnen koken en een kookeiland, werkblad en keukenrobot ter beschikking hebben. Je kan voor een halve of hele dag, of avond, huren. In eerste instantie focussen de drie zich voornamelijk op verhuur van de ruimte. Maar er zijn ook concrete plannen voor kookateliers. Op termijn fantaseren ze van een verkoopkanaal van de producten die er gemaakt worden. Of kunnen audiovisuele partners hier kookshows komen draaien. “Er zijn zo veel ideeen. Kwestie van ze een voor een te ontwikkelen,” lacht Bouscarat. Voorlopig financiert het trio het project haast volledig zelf, en doen ze een beroep op sponsors. “We zoeken nog een peter of meter die zich kan vinden in nieuwe vormen van ondernemen. Wie wil, melde zich aan.” Kim Verthé Meer info op www.co-oking.be of Facebook.com/CookingBxl
ADVERTENTIE
Sociale Verhuurkantoren (SVK)
Verhuur uw woning zonder risico en zonder zorgen
a Gegarandeerde huur elke maand a Verzekerd verhuurbeheer a Onderhoud van uw woning
a Hulp bij renovatie a Fiscale voordelen
www.fedsvk.be 02 412 72 44
Nick Trachet BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT
Frietweek Het is de week van de friet, zegt de Vlam. De lust bekruipt mij om het debat “is de friet nu Belgisch of Frans?” te heropenen. Maar dan ruimer bekeken. Friet is in essentie drie dingen: vet, vuur en aardappel.
Vet Om te frituren is er vet nodig. Dat is essentieel. Het is een van mijn stokpaardjes: om de oude keuken te begrijpen, moet je weten dat vet vroeger vrij zeldzaam was. Niet voor de rijken, die konden zich alles permitteren, maar voor het gewone volk. In de tijd van de Grieken en Romeinen werd er al gefrituurd: lagana was plat uitgerolde pasta die in vet werd gebakken: de oudst bekende vorm van Italiaanse deegwaren, waaraan we het woord lasagne overhouden. In recentere tijden en dichter bij ons waren er smoutebollen die gebakken werden in het universele vetmiddel smout, gesmolten vet van het varken. En dan zijn er nog niervet en talg, de harde vetten van het rund. Het verhaal dat de eerste frieten werden gebakken aan de oevers van de Maas tussen Namen en Dinant op het einde van de zeventiende eeuw is wel mooi, maar afkomstig van de Antwerpse historicus Jo Gérard (1919 – 2006), wat mij enigszins achterdochtig maakt. Daarbij heeft blijkbaar niemand buiten hem ooit de bron van die informatie kunnen inkijken, het was een erfstuk van de Gérards. Er werd voor het midden van de negentiende eeuw allicht wel gefrituurd, maar dan enkel voor feestelijke gelegenheden, zoals de jaarlijkse kermis: wie maakt er nu smoutebollen thuis? Pas met de Franse koloniale expansie (vanaf 1851) werden er uit Afrika en Indochina respectievelijk arachideen palmolie aangevoerd. Wanneer het Britse Rijk (en de Pool Ignacy Łukasiewicz, 1853) zichzelf en ons gingen verlichten met aardolie, was er plots voedingsvet te over en kon de frituur beginnen te populariseren. Rond die periode duiken dan ook de eerste echt historische bewijzen op die het frituren – zoals wij het vandaag kennen – documenteren.
Vuur Eens er vet zat was, werd het voordelig om te fruiten. Want brandstof was altijd duur, zoals we opnieuw beginnen te beseffen. In de Marollen kocht men honderd jaar geleden heet water in de winkel om thuis koffie mee te zetten. Dat was goedkoper dan zelf de stoof opstoken. Frituren is economisch meer verantwoord dan koken in water, de soortelijke warmte van water is dubbel zo groot als die van vet. Met andere woorden: men moet er tweemaal zoveel energie in steken om dezelfde temperatuur te krijgen. Voor een
foorkramer niet te veronachtzamen, want hij moest tenslotte zijn eigen hout of kolen kopen en overal meezeulen. Water moest ook voortdurend worden bijgehaald, omdat het de vervelende gewoonte heeft te verdampen. Olie kan tot veel hogere temperatuur worden verhit, dus gaart gefrituurd voedsel aanzienlijk sneller dan voedsel gezoden in water. Denk maar aan de hogedrukpan, en die werkt op ‘slechts’ 120 graden Celsius. Time is money, zeker op een drukke kermis. Harde vetten zijn ook nog makkelijk te transporteren, ze nemen minder volume in wanneer ze koud zijn dan wanneer gesmolten. En dat is waarom we op de kermis traditioneel frieten en smoutebollen eten, en geen soep! Dat is waarom McDonald liever frieten verkoopt dan gekookte piepers of rijst. In modern taalgebruik kan men argumenteren dat frituren ‘duurzamer’ is.
Aardappel Niemand in Europa wou aan de aardappel toen de Spanjaarden die uit Amerika hadden meegebracht. Het ging moeizaam, erg moeizaam. Olivier des Serres, een Frans landbouwgenie, onderzocht in het begin van de zeventiende eeuw al wel de cultuur ervan, maar door een akte van het parlement werd de kweek formeel verboden in Frankrijk tot AntoineAgustin Parmentier vanaf 1771 koning Lodewijk XVI ging ompraten! Ondertussen was de aardappel in onze streken al ingeburgerd. De oudste aardappelrecepten verschenen in een Luiks kookboek van de hand van de kok Lancelot de Casteau in 1604. Er is verder over hem niets bekend, tenzij dat hij in Mons werd geboren en al oud was toen hij het boek schreef. De Ouverture de Cuisine, want zo heet het boekje, bevat vier recepten voor tartoufle, waarvan één waarin men de patatjes in schijfjes snijdt en bakt in boter. Dat begint er al op te lijken. De Prins-bisschoppen van Luik kregen met zekerheid al gekookte aardappelen opgediend op een banket in 1557. De Rijken van de Maaskant waren dus in het midden van de zestiende eeuw al niet vies van een aardappeltje bij de feestdis. Maar de aardappel werd toch in de eerste plaats een volksvoedsel en zelfs een werktuig in de handen van het kapitalisme. Omdat aardappelen zo ongelooflijk
“Geniet deze week nog maar eens van een extra groot, warm pak friet. Het is het symbool van de moderne tijd, inclusief de mayonaise die van koloniale olie wordt gemaakt” voedzaam zijn, en zoveel eten opbrengen per hectare, kwam er een aanzienlijk areaal landbouwgrond vrij voor industriële gewassen: vlas, suikerbiet, koolzaad, kemp (hennep)... De aardappel is dus de drijvende kracht achter de industriële revolutie in onze streken. Frankrijk wou geen aardappelen en bleef in het diepste van haar wezen landelijk. Nog altijd. Geniet deze week nog maar eens van een extra groot, warm pak friet. Het is het symbool van de moderne tijd, inclusief de mayonaise die ook van koloniale olie wordt gemaakt. Smakelijk. nick.trachet@bdw.be De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/trachet
BDW 1500 PAGINA 22 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
ADVERTENTIE
Vlaams-Brusselse Media en de Gemeenschapscentra presenteren:
n Minor-Ndako ten voordele va
e e niet-begeleid w n e k a m n e Sam lingen sterk! te ch lu v e ig r minderja Het rioolmuseum werd de voorbije maanden opgefrist.
© SASKIA VANDERSTICHELE
MUSEUM > HEROPENING RIOLENMUSEUM
WAT EEN STAD ALLEMAAL MOET SLIKKEN
Wat kan jij doen? Brussel Helpt loopt van 15 november tot 5 december
Koop een plaatje op FM Brussel Doneer geld in één van de collectebussen in jouw gemeenschapscentrum of op volgend rekeningnummer: BE18 4245 5298 2165 Kom naar één van de vele evenementen, bijvoorbeeld:
27.11 SIOEN GC DE MAALBEEK 29.11 MARBLE SOUNDS GC NEKKERSDAL
05.12 RAYMOND vh GROENEWOUD FLAGEY je op brusselhelpt.be nd vi da en ag ge di lle vo De Brussel Deze Week
“Een stad onder de stad,” zegt Anne-Sophie Van Neste van de dienst Cultuur van Brussel-Stad daarover. Vroeger vielen de riolen onder het departement Wegeniswerken van de stad, maar sinds ze gewestmaterie werden, worden ze beheerd door de intercommunale Vivaqua. Het museum sloot een jaar en is de bevoegdheid geworden van de Brusselse schepen van Cultuur Karine Lalieux. Voor het populaire museum er was, doken met name al eens verpleegsterscholen onder de centrale lanen om er de riolen te bezoeken. Vanaf 1988 kon dat eleganter via een van de twee octrooipaviljoenen aan de Anderlechtsepoort, overblijfselen van de stadspoorten na de ontmanteling van de wallen in de negentiende eeuw. Het museum, dat in 2007 al een nieuwe scenografie kreeg, werd de voorbije maanden opgefrist, maar nu is het eindelijk weer mogelijk om een rondleiding op maat te krijgen van oud-rioolarbeiders. Maquettes en doorsneden tonen de bijzondere vormen van riolen (o.a. de eivorm) en de verschillende lagen van de Brusselse ondergrond met de metro en de spaarbekkens. De focus kan ook liggen op waar het water uit onze kraantjes vandaan komt, waarheen het afvalwater gaat, de watercyclus dus, of het gaat meer de ecologische toer op. Elke dag stromen nu eenmaal duizenden kubieke meter afvalwater door de Brusselse riolen. Ook verneem je dat ratten helpen bij de verwerking van afval, en hoe ook de ‘rioolrat’ in metaal, een machine die de drek voortschuift, dat doet. De geschiedenis van het water in de stad biedt dan weer een blik op ons riolenerfgoed - er bestaat al een profieltekening van een riool uit 1710. Brussel heeft afval-, kanaal- en, voor wie het zou vergeten, Zennewater, de overwelving veran-
© AN DEVROE
e b . t p l e h l e s s u r Doe mee via b
BRUSSEL – In komische films is het riooldeksel een onmisbaar attribuut. Maar wat zich daaronder bevindt, tart ook de verbeelding. Het Brusselse riolennetwerk is bijna 400 kilometer lang. Na een bezoek aan het Riolenmuseum krijg je zicht op de weg die jouw afvalwater aflegt.
derde de stad ingrijpend. Uit 1793 vallen er officiële klachten te lezen tegen drijvende fecaliën en dierenkrengen in het Zennewater, in musichall-muziek uit 1866 klonk het omwille van het besmettingsgevaar van De Zenne zien en sterven.
Gevonden voorwerpen Besmetting zal je hier echter niet oplopen als je ook een stuk van een grote rioolarm, maar ook smallere zijarmen, en een koker met de overdekte Zenne mag inlopen. Afvalwater is er niet, de riolen zijn verboden terrein, maar bij hevige regen stijgt het waterniveau wel. Dit lévende museum moet al eens een bezoek aan de koker uitstellen. Het bezoek wordt aangepast aan het publiek, schoolkinderen, families en allerlei groepen. Voor het riolengedeelte zelf is wel vereist dat je goed te been bent. Er zijn namelijk trapjes, smalle gangen, je moet je al eens bukken. Verder loop je er niet verloren, want overal hangen er borden waarop de namen staan van de straten bovengronds, het lijkt wel een parallelle wereld à la Schuiten en Peeters. Bij de gevonden voorwerpen vind je misschien terug wat je per abuis - of opzettelijk - in een van de waterslikkers liet vallen. An Devroe Riolenmuseum, Octrooipaviljoen, Anderlechtsepoort, 02-513.09.64, musea@ brucity.be. Van woensdag tot zaterdag van 10 tot 17 uur, tijdens schoolvakanties op vrijdag en zaterdag van 10 tot 17 uur. Eerste zaterdag van de maand gratis rondleiding om 14 uur zonder reservering
BDW 1500 PAGINA 23 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
maar aan zijn pose te zien is hij wel aan het spelen. Voor een gesloten deur dus. Als ik de zaak van naderbij bekijk, zie ik dat de arme man blind is, en niet gemerkt heeft dat de bewoner van het huis de deur weer voor hem heeft gesloten. Een paar huizen verder zie ik door het venster hoe vijf kinderen aan een tafel zitten te wachten tot ze mogen beginnen met eten. Het zijn vier meisjes en een jongen. Drie meisjes hebben een enorme strik in hun haar. Alle vijf de kinderen hebben blonde haren en kijken met hun grote blauwe ogen op van hun nog lege bord. Uiteindelijk blijkt bijna iedereen hier uitzonderlijk grote ogen te trekken: het kind met een rode trui dat Olivier wordt genoemd, een meisje met een zwarte hoed in de hand van wie ik de naam niet te weten kom. Veel moeders met kind, alle mannen die meestal alleen rondlopen en na de werkuren met hun grote handen geen blijf meer weten. Ik maak ook kennis met de schilders zelf, waarvan er behoorlijk wat in Brussel hebben gewoond: Anto Carte in Elsene, Pierre Paulus de Châtelet in Sint-Gillis, en Léon Navez in Oudergem, waar het volgens het schilderij dat Pierre Paulus van de gemeente gemaakt heeft nog altijd november is, maar wel in 1935. Wat kan er nog beter aan het Museum van Elsene? Het bureau B-architecten heeft de opdracht gekregen het uit te breiden en meer herkenbaar te maken. Hopelijk kunnen ze toch iets van de intimiteit van het museum bewaren, zodat voor de bezoeker de betoverende drempel tussen realiteit en fictie niet te groot wordt. Michaël Bellon
JEAN VAN VOLSEMSTRAAT, ELSENE DONDERDAG 2 NOVEMBER, 16.25 UUR oog wordt onttrokken. Ik weet niet wat me het meest verbaast - het schouwspel zelf, of het feit dat er niemand anders in mijn buurt is die hetzelfde ziet. Ik loop nog wat voort in deze nieuwe omgeving waarvan de ongerepte schoonheid ondanks alles vertrouwd aandoet, maar zich tegelijk compleet onverschillig toont om mijn aanwezigheid. Stilaan lichten de boomstammetjes wat op omdat de omgeving verduistert. En dan is er plots de eerste sneeuw. Totaal onverwacht en al bij al vroeg op het jaar. Hij weet vanouds wel wat hij aan moet met rest van de bomen, die hun verdediging al lang hadden laten zakken en de koude op een fatalistische manier in ontvangst nemen. Hij tekent ze scherp tegen zich af in een ongenuanceerd zwart-wit. Zoals in een sneeuwlandschap van Pieter Bruegel zou je kunnen zeggen, maar in dit geval is ‘zoals in een sneeuwlandschap van Valerius De Saedeleer’ juister. De zon neemt in sneltempo afscheid als de zware hemel de helft van het uitzicht voor zich opeist, en ik me haast om voor het donker terug in de bewoonde wereld te geraken. Een witgepleisterde kerktoren is dit keer mijn mikpunt. Nog voor ik hem bereik zie ik voor een gesloten gele deur een man met een viool staan. Zijn hoge hoed en open vioolkist liggen naast zijn voeten op de grond. Het rode fluweel steekt fel af tegen de fletse kleuren van de rest van de straat. Van waar ik sta hoor ik hem niet
ELKE WEEK SCANT MICHAËL BELLON MET ZIJN LAPTOP EEN PLEK IN BRUSSEL DIE TOT DE VERBEELDING SPREEKT, EN GEEFT HIJ AAN WAT ER EVENTUEEL NOG AAN KAN VERBETEREN
LAPTOPIA
Het is het einde van een sombere dag. Nadat ik het Flageygebouw heb verlaten, verdwaal ik prompt in de wirwar van straten ten noordwesten van de Elsensesteenweg die me altijd al parten heeft gespeeld. Niks geen dambordpatroon hier. Iemand moet die straten met opzet zo hebben aangelegd, dat er nooit sprake van kan zijn de kortste weg te nemen. Als je dat probeert, loop je altijd verloren. Wie in de buurt woont, heeft waarschijnlijk geleerd om altijd de minst veelbelovende kant uit te gaan om er zo uiteindelijk het best van af te komen. Maar om dat soort tegen-intuïtieve beslissingen te nemen ben ik nu te vermoeid. Zwoegend, en peinzend over de afgelopen werkdag, verlies ik al snel gevoel voor tijd en ruimte. Het is me dus niet erg duidelijk hoe lang ik al aan het stappen ben – vijf, tien, twintig minuten? – als ik in een lange oplopende straat rechts achter een poort de inham zie met wat bomen en een bankje. Het plantsoen is klein, maar als ik erin loop verdwijnt de stad nog verder op de achtergrond. De boompjes zijn net niet op de vingers van één hand te tellen, maar ze staan samenhorig bij elkaar, vastberaden om er elke dag weer een behoorlijk bosje van te maken. Als ik nog een paar stappen verder zet, staan dezelfde dunne maar stevige stammetjes al in een donkergroene mistige waas. Alsof de stad plots toch verzonken is in die natte Brabantse kouter die al meer dan honderd jaar aan het
De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/laptopia
ADVERTENTIE
Voor de vierde editie van De Nacht van de Kennis over Brussel verzamelt het Brussels Studies Institute opnieuw enkele tientallen onderzoekers en denkers om hun kennis over Brussel met u te delen. Centraal thema in deze editie:
Brussel in de Wereld, de wereld in Brussel U krijgt snedige presentaties en pittige discussies over controversiële onderwerpen, gelardeerd met korte optredens van Brusselse artiesten. Naast het gebeuren op het grote podium is er ook ruim gelegenheid om na te praten met de sprekers.
BRU
Met o.m. Béatrice Delvaux, Friedl’ Lesage, Philippe Van Parijs, Eric Corijn, Christian Vandermotten, Oliver Müller, Benjamin Wayens, Jean-Paul Van Bendegem, Isabelle Stengers, Ben Derudder, Gawan Fagard, Joachim Declerck, Isabelle Ravier, Dimokritos Kavadias, Met-X - 3Bs feat. Jo Zanders, Jean-Pierre Hermia, Youri Lou Vertongen, Koen Van den Abeele, Christophe Degauquier, Gilles Van Hamme, Stef Adriaenssens, Les Divas Dugazon,…
Organized by
Supported by
2015
Inkom: € 5 De kassa opent om 18 u
NACHT VAN DE KENNIS NUIT OVER BRUSSEL DU SAVOIR SUR BRUXELLES NIGHT 27/11 OF KNOWLEDGE
S AIN C TE LE T TE S Q UARE 20 • 1000 BRU INFO>W W W.BS I - BRUS SE L S.BE
TICKET S>W W W.K A AITHE ATER.BE Supporting universities
19:00>00:00 KAAITHEATER
ON BRUSSELS
Media sponsors
Verantwoordelijke uitgever Editeur responsable: Joost Vaesen Avenue Depage 1 - 1050 BRU Realisatie: Kodevis.be+StefanLoeckx
BDW 1500 PAGINA 24 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
David Goddeau en Anne Collard wonen al hun hele leven in Molenbeek, samen met hun drie kinderen. “Je kan in Molenbeek koeien zien grazen. Er zijn villa’s en krotten, rijke en arme mensen.”
© SASKIA VANDERSTICHELE
EEN VLAAMS-BRUSSELS GEZIN IN OUD-MOLENBEEK
‘HUIZEN CONTROLEREN? DAT HAD EERDER MOETEN GEBEUREN’ SINT-JANS-MOLENBEEK – De Vlaams-Brusselse familie GoddeauCollard woont al meer dan twintig jaar in hart van het oude Molenbeek, langs vaders kant zelfs al drie generaties langs. Ze zagen de oude Brusselaars verdwijnen, net zoals de Italianen en de Spanjaarden, en de Marokkanen komen. “We hadden misschien wat minder tolerant moeten zijn.”
A
fspraak in een zijstraat van de Delaunoystraat waar enkele dagen voordien nog naar jihadisten werd gezocht. Zelfde huisnummer, andere straat, andere constellatie. Geen jihadisten maar een Vlaams-Brussels gezin met een hart voor Molenbeek. De straat ziet er erg netjes uit, met burgerhuizen. Niet het armtierige Molenbeek dat je verwacht. “De straat is nog maar net heraangelegd. Het heeft wel anderhalf jaar geduurd,” zegt David Goddeau laconiek. Niet dat je Goddeau, die er met zijn vrouw en drie kinderen woont, op enige verzuring kan betrappen. De familie woont er graag. En David kent de buurt als geen ander. Hij groeide
er op. Het gezin woont in het grootouderlijk huis.
Slagersfamilie Grootvader Goddeau verhuisde van Lennik naar Molenbeek toen hij 25 was. De vader van David woont nog altijd een beetje verder in de straat. Drie generaties lang Vlaamse Molenbekenaren. “We hadden hier een slagerij. Die hebben we in de jaren 1990 gesloten,” zegt David, “toen het minder ging met het cliënteel. Let op: in de goeie tijden waren hier wel dertig Belgische slagerijen in de buurt. Onlangs is de laatste gesloten.” Over de teloorgang van de slagersstiel in Mo-
lenbeek kan David lang vertellen. “Mijn vader kocht nog levend vee aan de Abattoir. Hij zocht de beesten uit: runderen, varkens, schapen, kippen en liet ze dan pas slachten. Zo wist hij goed wat hij in huis haalde.” Dat de slagerij het moeilijker kreeg had zeker te maken met de veranderende populatie in Molenbeek. Belgen vertrokken, Italianen en Spanjaarden geleidelijk aan ook. Een grote Marokkaanse gemeenschap kwam in de plaats. “Marokkanen kwamen bij ons in de slagerij niet over de vloer.” Maar dat is zéker niet de enige reden dat slagers het steeds moeilijker kregen, zegt David. “Het vlees is in twintig, dertig jaar niet duurder geworden. Een kip kostte vroeger 120 frank. Vandaag is dat nog altijd drie euro. We verkochten americain aan restaurants aan 400 frank. Vandaag kost dat nog steeds 10 euro. Alle andere kosten zijn enorm de hoogte in gegaan.” Daarnaast eten mensen ook minder vlees, gaan ze sneller naar de supermarkt of eten ze
in het bedrijfsrestaurant. “Het deed wel pijn voor mijn vader om de slagerij te sluiten. Hij heeft de winkel intact gelaten, zoals op het moment van de sluiting.”
Taxi Vert David Goddeau erkent dat de gemeente een geweldige transformatie heeft ondergaan. Van toen hij er zelf nog als kind op straat speelde tot vandaag. “Molenbeek was een industriële gemeente. Hier in de buurt was de brouwerij van Bellevue. Het was een en al bedrijvigheid. Daarnaast had Taxi Vert hier zijn dispatchingcenter. Dat waren driehonderd taxi’s die binnen- en buitenreden. Daarnaast lag de invoerder van British Leyland (Austin, Jaguar, Rover) met een grote showroom. Dat is allemaal verdwenen.” “Er is dan een hele periode van leegstand gekomen. De Marokkaanse gemeenschap vond hier een plek. Er kwamen moskeeën in de plaats. En vandaag zien we in de loften
BDW 1500 PAGINA 25 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
liepen waren er geen Nederlandstaligen in de buurt. Vandaag is dat anders. Als je kind dan in een school zit met alleen anderstalige moslims, dan zit je toch met vragen,” zegt Anne. David: “Een keer kwam onze zoon met een rode neus terug naar huis. Dat was de straf die je er kreeg als je Frans sprak. Onze zoon, een échte Nederlandstalige, werd daarvoor gestraft.” Anne: “Toen mijn zonen Frans begonnen te spreken onder elkaar, dachten we: dit is toch niet de bedoeling. En toen hebben besloten om ze naar een school in de Rand te sturen. Let op: we zijn geen flamingant. Want wie flamingant is in Brussel houdt het hier toch niet uit (lacht).”
Chineesjes David Goddeau koos, net zoals zijn vader, resoluut voor de stad, tegen de stroom in. Geen stadsvlucht. Hij en zijn vrouw zien veel voordelen. Geen fileleed, op een boogscheut van de Grote Markt. En als ze echt uit de stad willen, kan dat nog altijd in de vrije tijd. Dan gaan ze zeilen, vanuit de haven van Breskens. Naar Frankrijk, naar Engeland. Maar tegen de vooroordelen moeten ze altijd vechten. “Molenbeek is veel meer dan het Marokkaanse getto dat er nu van gemaakt wordt,” zegt David. “Je kan in Molenbeek koeien zien grazen. Er zijn villa’s én krotten, rijke én arme mensen.” Bovendien is de wijk van Oud-Molenbeek in voortdurende verandering. Zo heeft de komst van het Meiningerhotel, in de oude mouterij van brouwerij Bellevue, de buurt een enorme boost gegeven. “Als je plots Chineesjes met hun valiesjes ziet rondwandelen, dan voel je: er is terug leven in de wijk,” zegt David. “Terwijl je er vroeger ‘s avonds niet durfde te passeren,” voegt zijn vrouw Anne Collard er aan toe. Maar de vooroordelen spelen ook op een ander vlak. Anne: “Ik voel sowieso een kloof ontstaan tussen Vlaanderen, waar ik werk, en Brussel, waar ik woon. Vlamingen scheren alle Marokkanen over één kam. Maar wij zien onze buren bijvoorbeeld niet als Marokkanen. We hebben ze zien opgroeien, zien trouwen, we kennen hun namen. Leg dat maar eens uit in de groene Rand rond Brussel.” “Je ziet Marokkaanse gezinnen die het beste voor hebben met hun kinderen. Die ze buiten de gemeente naar school sturen. Je kan soms bijna voorspellen of de kinderen het zullen maken. Andere laten hun kinderen buitenspelen tot diep in de nacht, terwijl de vaders tijdens de Ramadan in de moskees zitten bidden. Het risico dat ze dan slechte vrienden ontmoeten is natuurlijk een pak groter,” zegt Anne.
3 VRAGEN AAN PIIA LÄNNENPÄÄ © MARC GYSENS
jonge Vlamingen en Europeanen komen.”
Niet bruskeren
Voor veel Vlaamse Brusselaars komen sociale contacten makkelijk via de school. Maar voor de familie Goddeau-Collard was dat anders. “Wij waren een beetje als een vooruitgeschoven post. In de tijd dat onze kinderen school-
“Als je plots Chineesjes met hun valiesjes ziet rondwandelen, dan voel je: er is opnieuw leven in de wijk” © SASKIA VANDERSTICHELE
Steven Van Garsse
De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/ingesprekmet
Piia Lännenpää: ”Met de kerstmarktopbrengst helpen we Finnen in Brussel.”
Zalmsoep voor hulp aan de Zeemanskerk ETTERBEEK - Terwijl de kerstman in drie weken tijd zeshonderd vliegtuigen met 150.000 bezoekers over de vloer krijgt in zijn hoofdkwartier Rovaniemi, haalt de Finse Zeemanskerk in Brussel een intiemer sfeertje in huis. Woensdag hielpen twintig vrijwilligers een reuzentruck te lossen, vol Finse design- en kerstproducten en typische eetwaren. Die verkoopt Piia Lännenpää op haar kerstmarkt. De opbrengst dient om Finnen in Brussel te helpen.
Waarom scoort de kerstmarkt? Lännenpää: “Men komt om Finse traditionele producten te vinden, als bruin brood bedekt met zalm, boullie, rendier, worstjes en pulla (Finse kaneelvlechtbroodjes). We houden barbecue en serveren elke dinsdag van 12 tot 16 uur een lunch, met zalmsoep, rendiersnacks en zo. Dat bevalt ook de Duitsers, Zweden, Noren,... Ook design van Pentik, Iittala, Marimekko en rendiervellen (120 euro) zijn er. Met de opbrengst kunnen we bijna een jaar werking financieren.”
Wat biedt de Zeemanskerk aan? Piia Lännenpää: ”We vangen Finse kinderen vanaf twee jaar op en jonge moeders die sociaal contact zoeken in deze vreemde stad. We richten zomerkampen voor de kinderen in in Rotterdam en winterkampen in de Ardennen. Ook veel Finse au pair-meisjes komen langs, op zoek naar contact in Brussel. En we geven private psychologische bijstand aan expats (ook eurocraten), die worstelen met heimwee, een echtscheiding of de realiteit dat ze hun hulpbehoevende ouders in het Hoge Noorden achterlieten. We doen dat allemaal gratis, zodat mensen niet naar een therapeut moeten. Het zijn gesprekken van mens tot mens.”
Vinden Belgen de weg naar het cultuurhuis Zeemanskerk? Lännenpää: “Elders in Europa is de Zeemanskerk groot. In Brussel werken maar drie mensen: een service manager voor de shop en sauna, een kok en ik als sociaal assistent. Onze marketing kan beter, maar de kerstmarkt maakt veel goed.” Jean-Marie Binst Traditionele Finse indoor-kerstmarkt van 29 november tot 8 december in de Finse Zeemanskerk, Jacques De Lalaingstraat 33, Etterbeek. Open van maandag tot zaterdag van 12 tot 20 uur. en op zondag van 12 tot 17 uur. - Info: 02-280.04.98.
NIET ONS BLOED “Aan de wallen van het brandende Troje staat een groep mythische vrouwen, huiverend voor hun verdere lot.” Zo start de Griekse tragedie – met een komische ondertoon – van de productie Niet ons bloed. Te zien op vrijdag 27 en zaterdag 28 november om 20.30 uur in Zinnema (Veeweidestraat 24, Anderlecht, 02-555.06.10.). Het stuk wordt gespeeld door Tint, een jongerengezelschap dat opgericht werd door Eline George, die afstudeerde aan de toneelacademie van Maastricht. De tieners van dienst krijgen regie van Isabel Vervoort. Op vrijdag start ook de live expo Panneaux Perdus van Brusselaar Sfün (Sven Torfs) om 19.30 uur. n LITERAIRE PRIJS VOOR HORTA. Michèle Goslar, oprichtster van het Brusselse Centre Marguerite Yourcenar, wint voor haar boek Victor Horta, 1861-1947 de Literaire Prijs 2015 van de Fédération Wallonie-Bruxelles. De auteur werkte twaalf jaar aan de tweetalige bio-bibliografie van Horta, die 564 pagina’s en 600 kleurillustraties telt (150 euro). n LAATSTE FERNAND BAUDINPRIJS. De zevende editie van de Fernand Baudinprijs voor ‘mooiste’ boekuitgaven (van drukkers, vormgevers en boekhandelaren) vindt plaats van 3 tot 12 december in PointCulture Brussel, Koningsstraat 146 in Brussel. Op 9 december vindt een debat plaats of de prijzen voor Brusselse en Waalse boeken, gesteund door Brussels Invest & Export, AWEX en WBO, nog verder in stand moet worden gehouden. De expo is open van dinsdag tot zaterdag van 11.30 tot 18 uur. Uitzonderlijk zullen de bekroonde boeken er in een pop-upwinkel te koop zijn.
CULTUUR KORT
Rode neus
Over voormalig burgemeester Philippe Moureaux (PS) kunnen ze kort zijn. Hij heeft lang een situatie van wetteloosheid toegestaan in de buurt. Vanuit de idee: we gaan de bevolking vooral niet bruuskeren. Politie kwam er nauwelijks in de buurt, er was geen controle op wat er in de buurt gebeurde. Anne: “Er was een grote Marokkaanse feestzaal zonder vergunning in de straat. Die is twee jaar illegaal opengebleven, met alle overlast van dien. Tegen sluikstorten werd niet opgetreden. Camera’s waren taboe. Er werden gebouwen neergezet op de binnenplaatsen zonder vergunningen. Die werden dan nadien geregulariseerd.” “In het huis naast ons woonden vijf gezinnen, terwijl het een eengezinswoning is in slechte staat. Het was dan ook niet te verwonderen dat er eens brand uitbrak. Daarom is het goed als Jambon zegt dat alle domicilies gecontroleerd moeten worden. Dat had al veel eerder moeten gebeuren.” David: “Het heeft ook met de typische bebouwing te maken van Oud-Molenbeek. Achter heel wat huizen zijn er vaak nog loodsen of panden. Een gevolg van de industriële roeping die dit deel van Molenbeek ooit had. Daar worden dan moskees ingericht. Maar dat zie je niet van buitenaf.” Anne: “Ik heb Moureaux meegemaakt op wijkvergaderingen. Dat is een figuur die geen tegenspraak duldt. Hij is incontournable. Hij spreekt goed. Hij straalt autoriteit uit. Maar als je er iets tegen inbracht was je flamingant, of extremist. Dat is op het einde van zijn bestuursperiode wel wat veranderd.” “Het is wel jammer dat de Marokkaanse gemeenschap die zich soms ook ergert zelf niet in opstand komt. Ze komen dan bij mij om de boodschap aan de gemeente door te geven. Of ze doen het anoniem.” Met de nieuwe burgemeester Françoise Schepmans (MR) ziet het Vlaams-Brusselse gezin een verbetering. Anne: “Er wordt nu wél opgetreden tegen sluikstorten. Winkels moeten nu wél hun sluitingsuur respecteren. Al horen we dat Schepmans het niet makkelijk heeft om het tij te keren omdat de PS zijn mannetjes heeft gepositioneerd op sleutelposten binnen de gemeenteadministratie.” De conservatieve islam neemt de laatste jaren toe, zeggen Anne en David. Er zijn de laatste tijd meer mannen met baarden en zwaar gesluierde vrouwen bij gekomen, zegt Anne. Maar dan nog is niet wat het lijkt. “Ik zie hier vrouwen gesluierd rondlopen. Kom ik ze in Dilbeek tegen, dan lopen ze met de haren los.” “Misschien zijn we iets te braaf geweest. Iets te tolerant. En hadden we Moureaux sneller moeten wijzen op de problemen. Als vrouw werd je nagefloten, kreeg je schunnige opmerkingen. Op den duur sloeg je er geen acht meer op. De reportage Femme de La Rue heeft ook ons met de neus de feiten gedrukt. Maar we lieten betijen, omdat we anders weer voor racist gingen worden uitgemaakt.”
Samengesteld door Jean-Marie Binst
BDW 1500 PAGINA 26 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
WAKEBOARD > JULIEN BONNET GEBRUIKT ZIJN ONTGOOCHELEND WK ALS MOTIVATIE
‘IK WIL NOG EENS VLAMMEN’ BDWSPORT
ETTERBEEK – Julien Bonnet (27) is een wakeboarder van het eerste uur. Hij heeft de opmars van de sport in België aan den lijve meegemaakt en werd een absolute topper op het Europese niveau. De combinatie met het professionele leven remt dat nu wat af, daar wijt hij ook zijn mindere prestatie op het wereldkampioenschap deels aan toe. “Ik wil nog iets tonen voor ik bij de veteranen moet boarden.”
‘H
et is in de armen van mijn broer dat ik waterski heb ontdekt,” legt Bonnet uit. “Ik was nog geen vijf jaar oud, hij tien jaar ouder. Later mocht ik samen met hem op zijn ski’s staan, tot ik zelf mijn eerste ski’s kreeg. Het heeft altijd een prominente plaats gehad in ons gezin, mijn ouders stonden daar achter. Zo combineerden we eens een vakantie in Orlando met een waterskistage. Ik moet je niet vertellen hoe fantastisch dat is voor een jongen van elf.” Het was voor Bonnet een geluk dat hij twee weken lang stage kon lopen bij een Amerikaanse topclub, maar het was een nog groter geluk dat hij opgroeide met een grote broer die gebeten was door de sport. Die bracht als een van de eerste landgenoten een wakeboard naar België en bracht het virus over op zijn broertje. “Mijn broer is op vlak van wakeboard een van de pioniers in België. Vanaf mijn twaalf jaar combineerde ik wakeboard met waterski, maar om me te perfectioneren heb ik een keuze moeten maken.” “In waterski heb je verschillende disciplines, zoals slalomskiën, figuurskiën, schansspringen, blootsvoets skiën en wakeboard. In wakeboard gebruik je de golven die de boot maakt om je tricks uit te voeren. Daarom moet die boot ook zwaarder zijn dan voor waterski, zodat hij genoeg golven maakt. Het is een wereld waarin ik me meteen goed voelde. Vergelijk het met het verschil tussen ski en snowboard.” Zodra Bonnet even tijd vrij had, trok hij naar de meren van l’Eau d’Heure. Tijdens de zomer verbleef hij er zelfs non-stop, als hij niet in het buitenland zat tenminste. “Van mijn dertiende tot mijn negentiende heeft mijn broer mij gecoacht. Ik heb hem overal gevolgd. Het gebeurde wel eens dat ik dankzij mijn speciaal statuut school miste omdat we twee weken in Miami zaten om te wakeboarden.” “We trainden met een stevig groepje en hadden een goede omkadering, op dat moment wellicht als eersten in België. Elke zaterdag hadden we bijvoorbeeld trampolinetrainingen in La Louvière, waar we het gevoel en de sprongen die we op het water uitvoeren zo goed mogelijk probeerden na te bootsen. Op zondag gingen we naar een fitness in Elsene. Vandaag volg ik trouwens nog steeds die trainingen. Ik moet zeggen dat de federatie altijd zijn best heeft gedaan om ons te steunen.”
Europese nummer één Bonnet betaalde hun inspanningen terug met een pak uitstekende resultaten. In de verschillende leeftijdscategorieën verzamelde hij maar liefst elf Belgische titels en ook op internationaal vlak liet hij zich gelden. “In de jeugdcategorieën ben ik twee keer tweede
Julien Bonnet: “Indien ik er voor had gekozen om alles op het wakeboarden te zetten, dan zat ik vandaag in de Europese top zes en de mondiale top twaalf à vijftien.”
TYPISCH BONNET De ene stijl is al meer uitgesproken dan de andere. Maar als Julien Bonnet op een wakeboard staat, dan weten de getrainde ogen dat hij het is. “Ik heb een eigen stijl, ja,” aldus Bonnet. “De fluïditeit van mijn bewegingen en de hoogte van mijn sprongen zijn daar de belangrijkste kenmerken van. Ik ben nogal explosief.” “Er zijn sommige tricks die ik als enige Belg kan. Tot nu toe, uiteraard. Een zeer moeilijke trick, waar ook ik niet altijd in slaag, is het maken van een salto en ondertussen 540 graden draaien. Als het lukt, is dat best wel spectaculair.”
geëindigd op het wereldkampioenschap. In de categorie 18 – 30 jaar, de belangrijkste, ben ik in 2013 derde geëindigd op het Europees kampioenschap in Polen. In het seizoen 2013-2014 stond ik ook eerste op de Europese ranglijst.” “Ik moet zeggen dat mijn niveau sindsdien wat achteruit is gegaan. Of beter: het niveau van mijn tegenstanders is vooral gegroeid. Indien ik ervoor had gekozen om alles op het wakeboarden te zetten en niet verder had gestudeerd, dan zat ik vandaag in de Europese top zes en de mondiale top twaalf à vijftien.
“Het WK was mijn laatste kans van het seizoen om te tonen wat ik kan, maar daar ben ik niet in geslaagd” Maar spijt van mijn keuze heb ik zeker niet.” Bonnet koos dus voor zijn studies en ging voor Kinesitherapie, eerst aan de Université Libre de Bruxelles en later aan de hogeschool PaulHenri Spaak. Hij deed dat zonder topsportstatuut, maar kon wel rekenen op begrip van zijn docenten indien hij bepaalde examens moest verplaatsen. Sinds hij aan het werk is, heeft hij minder tijd voor zijn sport. “Ik werk in Fleurus, een bewuste keuze. Het is niet zo ver van de meren van l’Eau d’Heure. Na het werk kan ik daarheen om te trainen en tegen dat ik terug in Brussel ben, zijn de files voorbij.” “Ik probeer om de twee dagen op het water te zijn. Dat is meestal met een groep vrienden waarmee ik train. Het seizoen zit er nu wel op. Het wereldkampioenschap was mijn laatste competitie van het jaar.”
Boot boven kabel De ambitie om het seizoen in schoonheid te beëindigen, lukte niet. Bonnet werd in het Mexicaanse Cancun meteen uitgeschakeld en dat zorgt voor een wrang gevoel. “Je moet in de eerste ronde van het wereldkampioenschap boarden in een groep van vijf, waarin je bij de beste twee moet eindigen om door te stoten. Ik
© PASCAL PIERSON
zat in een groep met twee Australische profs, een zeer zware dobber. Ik eindigde dan ook na hen en moest naar de herkansingen. Daar gaat enkel de eerste door, en opnieuw stootte ik op een topper, deze keer een Amerikaan.” “Het WK is een ontgoocheling geworden voor mij. Het was mijn laatste kans van het seizoen om me echt te amuseren en te tonen wat ik kan, maar daar ben ik niet in geslaagd. Ik was niet genoeg voorbereid, zowel fysiek als technisch niet. Dat komt door de combinatie met mijn werk, maar je hoort me daar niet over klagen. Het heeft wat aanpassing gevraagd, maar het professionele leven staat me ondertussen wel aan.” Bonnet moet ook nog eens afrekenen met sterkere concurrentie in eigen land. Door de komst van kabelbanen is wakeboarden democratischer en toegankelijker geworden. Er bestaan ondertussen ook competities aan de kabel, maar hij houdt het bij zijn eerste liefde: de boot. “Ik herneem binnenkort de fitnesstrainingen om er begin april terug te staan. Ik heb nog drie jaar voor ik bij de veteranen moet aantreden en daarin wil ik nog iets neerzetten. Ik wil nog eens vlammen. Dat ontgoochelende WK heeft me tegelijkertijd ook een duw in de rug gegeven. Ik weet dat ik beter kan en wil dat tonen. Volgend seizoen is het Europees kampioenschap mijn doel. En in België trachten de beste te blijven.” “Wakeboarden is zo’n sport die je altijd wel zult blijven doen. Al is het maar om vrienden terug te zien. Vriendschap hoort er echt wel bij. Daarbij, zonder wakeboard zou ik mij toch maar vervelen (lacht).”
Tim Schoonjans
BDW 1500 PAGINA 27 - DONDERDAG 26 NOVEMBER 2015
sport4all @sport4allbe Taekwondoka Si Mohamed Ketbi pakt Europese titel bij U21
© MARC VAN DEN BOSSCHE
Mohamed Si Ketbi heeft zich afgelopen weekend tot Europees kampioen bij de -21 gekroond. Hij deed dat in het Roemeense Boekarest, waar hij zijn vijf wedstrijden won in de klasse tot 63 kilogram. Deze titel past in een indrukwekkend rijtje prestaties die de Brusselaar dit jaar al heeft neergezet. In mei haalde Si Ketbi al zilver op het wereldkampioenschap en tijdens de Europese Spelen werd hij derde.
TWINTIGSTE EDITIE SWIM FOR LIFE
OP NAAR DE 500.000 SINT-GILLIS – Swim for Life blaast komende zondag twintig kaarsjes uit. De zwemmarathon van Brussels Gay Sports is helemaal opengebloeid en verzamelde ondertussen bijna een half miljoen euro voor het goede doel.
nemen de ondersteuningen van de geselecteerde projecten echt wel serieus op. De projecten die we steunen worden niet zomaar lukraak gekozen, maar nauwkeurig geselecteerd.”
Opblaasdolfijn Om aan dat geld te komen, laten de zwemmers die aan Swim for Life deelnemen zich sponsoren. Zondag zullen ze terug gedurende zes uur zoveel mogelijk baantjes proberen te trekken om fondsen bijeen te krijgen. Gemiddeld wordt er honderdtwintig euro per zwemmer ingezameld. “We doen dit jaar niets speciaal voor de twintigste verjaardag. Het is elk jaar toch al zo plezant (lacht). Ik verwacht terug veel volk. Ook de dag zelf kan je trouwens nog inschrijven. Indien je geen ploeg hebt, zorgen we wel voor een oplossing. Natuurlijk vragen we wel dat je je laat sponsoren en een centje meebrengt.” “Iedereen is welkom. We merken dat zowel sportieve teams als meer feestelijke teams deelnemen. Het gebeurt wel eens dat je een opblaasdolfijn of een verklede zwemmer ziet langskomen. Ambiance is altijd van de partij tijdens Swim for Life.” Tim Schoonjans
Wilt u uw explosiviteit eens testen? Dan moet u zondag in het Sheraton hotel zijn, aan het Rogierplein. Daar vindt de jaarlijkse STAIRCLIMBING RACE plaats, een wedstrijd waarin de deelnemers om de vijf minuten starten en via de dertig verdiepingen en 466 treden de top van het hotel proberen te bereiken. Terugkeren mag gelukkig met de lift. Kinderen kunnen tussen 09.00 en 09.30 uur aan hun eigen wedstrijd deelnemen, die wel maar zeven verdiepingen en 114 treden zal aandoen. Vanaf dan is het aan de volwassenen, tot half één. De winnaars kunnen vanaf december 2015 een jaar lang genieten van een gratis overnachting per maand. Wie zich zondag inschrijft, betaalt daar 20 euro voor. De opbrengsten Indien al die gaan naar het goede doel. hoogtemeters niets voor u zijn, dan trekt u zondag beter naar Schaarbeek. Daar vindt voor het eerst de FOULÉE SCHAERBEE-
KOISE plaats. Vanaf 10.00 uur beginnen de jongste deelnemers aan hun parcours en om 11.00 uur begint de wedstrijd van 7 kilometer. De startlijn ligt aan het Terdeltstadion en het parcours leidt de lopers langs verschillende bekende plekken van de gemeente. Meer info op www.zatopekmagazine.com. Is het eerder KRIJGSKUNST die uw hart sneller doet slaan? Trek dan zeker eens naar de Japanse ambassade (Van Maerlantstraat 1 in Etterbeek). Daar vindt van donderdag 26 november tot en met vrijdag acht januari de TENTOONSTELLING ‘The spirit of Budo – The history of Japan’s Martial Arts’ plaats. Deze expositie over de geschiedenis van de Japanse krijgskunst kadert in de 150e verjaardag van de diplomatieke vriendschappelijke relaties tussen Japan en België. De tentoonstelling zal open zijn van kwart na negen tot zeventien uur. Meer info op www.be.emb-japan.go.jp. TS
SPORT KORT
“Swim for Life is sinds de eerste editie veel opener geworden,” vertelt Jan Briffaerts (44), een van de organisatoren. “Aanvankelijk was het heel bescheiden en kwamen er voornamelijk holebiverenigingen op af. Dat is nu fel open getrokken. We zijn bewust buiten ons ‘milieu’ gegaan en zijn er in geslaagd uiteenlopende geïnteresseerden aan te trekken. Er zal zondag bijvoorbeeld een groep Zwitsers deelnemen die actief zijn bij een project dat wij met Swim for Life steunen.” Het aantal deelnemers is door de jaren heen eveneens sterk gegroeid. Briffaerts verwacht komend weekend 250 à 300 zwemmers, supporters niet meegeteld. Zij kunnen er buiten het zwemgeweld genieten van heel wat leuks. “De zwemmarathon gaat door in zwembad Victor Boin, waar je in de cafetaria iets kunt drinken en eten. Een dj zal ondertussen voor de nodige beats zorgen. Én het is er lekker warm, een extra troef in deze koude tijden (lacht).” “In negentien jaar tijd hebben we ruim 450.000 euro ingezameld voor het goede doel. Dit jaar gaan we wellicht over de 500.000 euro. Onze inzet voor goede doelen heeft zich door de jaren heen ontwikkeld. We
Swim for Life vindt plaats van 12u tot 18u. De mensen kunnen dus tot en met zondag 29/11 inschrijven op www.swimforlife.be
ESTAFETTE > KEN LAMBEETS
De stilte der zeven heuvelen Zaterdagochtend, dreigingsniveau vier. We worden wakker in een stil Brussel. Ik heb weinig zin in een trainingsloopje, al is de plotse winterprik daar minstens even schuldig aan als het risico op een aanslag. Vanop de bank tuur ik naar de medaille die ik nog geen week geleden aan de kast hing. Het betreft een aandenken aan de Nijmeegse Zevenheuvelenloop. Nog geen etmaal na de verschrikkelijke aanslagen in Parijs stappen we al vroeg op buslijn 95, waar het sommige reizigers droef te moede wordt. Nog geen drie treinuren later worden we ontvangen door een frisse maar krachtige wind. De tentjes die al klaar staan voor de wedstrijd van morgen bibberen op hun poten. De Zevenheuvelenloop wordt al sinds 1984 georganiseerd op de derde zondag van november. Het is een van de snelste stratenlopen ter wereld, want het wereldrecord bij de mannen op de vijftien kilometer werd hier in 2010 gelopen door Leonard Patrick Komon. Er won slechts één keer een Belg bij de mannen, Mohammed Mourhit in 1999. Bij de vrouwen kwamen twee winnaars uit ons land: Denise Verhaert in 1986 en Marleen Renders tien jaar later. De jongste tien jaren prijken er haast enkel Ethiopiërs en Kenianen op de erelijst. Daags voor de wedstrijd struinen mijn vriendin en ik door het gezellige Nijmegen, de studentenstad die ook wel eens het Havana aan de Waal wordt genoemd. In een antiquariaat tik ik een boekje met Kronkels van Simon Carmiggelt op de kop, die volgens het commentaar van de antiquaar “opnieuw veel gelezen wordt.” In een hippe koffiebar proeven we een stukje gezonde wortelcake. Alles voor een goede afloop. Op zondagochtend haal ik m’n startnummer op bij het infopunt buitenlandse deelnemers. Het is de eerste keer dat ik in het buitenland een wedstrijd loop en dat luttele dagen voor m’n achtentwintigste verjaardag. Je bent nooit te oud om te debuteren – tenzij je ouder bent dan dertig jaar, natuurlijk, dan heeft debuteren niet veel zin meer. De meer dan 25.000 deelnemers zijn verdeeld over verschillende startvakken, die allemaal uit een andere zijstraat van de
mythische Groesbeekseweg vertrekken. In de zijstraten wemelt het van de mobiele toiletten, deelnemers laten hun sportzak tijdens de wedstrijd achter in de omliggende voortuintjes. In Nijmegen heeft men nog vertrouwen in de medemens. Wanneer ik van start ga, komt de Oegandees Joshua Cheptegei alweer over de meet gelopen, waar hij 42 minuten en 39 seconden eerder vertrokken was. De eerste kilometers gaat het parcours lichtjes bergop. Ik begin rustig, kwestie van de koud geworden benen een beetje op te warmen. Steeds meer maakt het publiek langs de kant plaats voor bomen. Het is even wennen voor schrijver dezes, die de immer dichte massa langs de kant van de 20 kilometer door Brussel gewend is. Maar de stilte voelt aangenaam, als een ingetogen huldebetoon aan de slachtoffers van Parijs. Na vijf kilometer volgt een lange afdaling. Ter hoogte van een golfveld speelt er boeddhistische muziek door de luidsprekers. Ik laat de monotone klanken tot me komen en dein rustig mee met de massa. Waar er even geen bomen staan, heeft de wind vrij spel. Beurtelings met mijn linkeren rechterhand houd ik het met vijf veiligheidsspelden vastgemaakte borstnummer vast, zodat het niet gaat vliegen. Aan kilometer tien beklim ik met korte pasjes de laatste helling van de dag. Daarna gaat het, onder andere uitwijkend voor een nog niet lang omgevallen boom, almaar bergaf richting finish. Aangenaam, want zo wordt het laatste gedeelte van de wedstrijd alsnog het snelste, wat ik niet had durven te hopen met mijn twee trainingsrondjes van tien kilometer als voorbereiding. Na de wedstrijd laven we ons op café aan bier en bitterballen, naar oeroud Nederlands gebruik. Wie de Zevenheuvelenloop tot een goed einde heeft gebracht, wordt door de Nijmegenaars met complimenten bejegend. Net zo verdient de Zevenheuvelenloop mijn complimenten, voor de prachtige organisatie van een zorgeloze dag. Eindredacteur Ken Lambeets houdt van literatuur en echte sporten
REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65, fax 02-650.10.38, info@bdw.be, www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-650.10.80, 02-650.10.38. Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE73 7340 3974 6060, BIC: KREDBEBB van Vlaams-Brusselse Media vzw. Buiten België 30 euro per jaar. OPLAGE 62.609 exemplaren. PROMOTIE EN DISTRIBUTIE Ute Otten, Maurice Droogh. MARKETING & SALES MANAGER Frederik Welslau: 0474-52.02.84. ADVERTEREN? Melissa Giardina, 0479-30.60.62, melissa.giardina@brusselmedia.be, HOOFDREDACTIE Steven Van Garsse. COÖRDINATIE Kim Verthé. EINDREDACTIE Ken Lambeets (eindredactie@bdw.be). VORMGEVING Peter Dhondt. REDACTIE Jean-Marie Binst, Christophe Degreef, Bettina Hubo, Danny Vileyn. BRUSSELNIEUWS Kris Hendrickx (hoofdredacteur), Sandra Schreurs (projectcoördinator), Jelle Couder, Sara De Sloover, Laurent Vermeersch. MEDEWERKERS Nicky Aerts, Michaël Bellon, Alex Deforce, An Devroe, Elien Haentjens, Eva Hilhorst, Ilah, Toon Lambrechts, Wauter Mannaert, Tom Peeters, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Bram Van de Velde. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Marc Gysens, Ivan Put, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Steven Van Garsse, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Jo Mariëns. Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam. naam@brusselmedia.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).