28 05 15
afstudeerprojecten ritcs: de speeltijd is voorbij En ook: Pierre Anckaert, Chicano prison art en Out Loud!
Raymond Leblanc, de man naast Hergé p. 16-17
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153
Beursgebouw zonder beurs
© SASKIA VANDERSTICHELE
‘NOOIT ZO BANG 1980 GEWEEST’
DEZE WEEK IN EEN CITROËN DS SPECIAL ‘72
DE GRAUWE JAREN
‘Een wasbeurt? Na een regenbui droog ik de auto af’
Dertig jaar Heizeldrama:
enkele ooggetuigen blikken terug
LEES P. 10 Naar hele wijken met erfgoedbescherming
HUB
Lees p. 8-9
BTW inb.
BTW inb.
DB796577E5
LEES MEER P. 3
Wie beschermt brusselse parels? LEES P. 6-7
Afgelopen weekend verhuisde Euronext Brussel, de vroegere Beurs van Brussel, naar het Markiesgebouw, vlakbij het Centraal Station. Daarmee is een eind gekomen aan 142 jaar financiële activiteit in het majestueuze Beurspaleis. Voorlopig staat het gebouw, eigendom van Stad Brussel, leeg, maar het is de bedoeling dat het tegen 2018 ingericht wordt als Belgian Biertempel. Hopelijk zal het prachtige glazen dak dan weer zichtbaar zijn. De afgelopen jaren gebruikte Euronext alleen nog een klein stuk aan de achterzijde van het gebouw terwijl Stad Brussel tentoonstellingen organiseerde in de grote beurshal. Ten behoeve van deze expo’s werd het glasdak helemaal afgedekt.
Ontdek de bon en de voorwaarden binnenin
N° 1476 VAN 28 MEI TOT 4 JUNI 2015 ¦ WEEK 22: WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW, FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE, REDACTIE: 02-226.45.40, ABONNEMENTEN: 02-226.45.45, E-MAIL: INFO@BDW.BE, WWW.BDW.BE
BDW 1476 PAGINA 2 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Keelbeek De gevel van het huis van minister-president Rudi Vervoort (PS) en dat van een medewerker werden met graffiti besmeurd. De maquette van de gevangenis van Haren in de lokalen van de Regie der Gebouwen werd vernield en eerder al werd er brand gesticht in de kantoren van een van de architectenbureaus. Hieruit zou kunnen afgeleid worden dat het een stelletje heethoofden is dat zich tegen de megagevangenis verzet. Er zijn zeker heethoofden bij, daar bestaat geen tijfel over, maar eigenlijk zijn ze niet belangrijk. Wie misdrijven begaat, moet gestraft worden. Veel meer valt daar niet over te zeggen. De belangrijkste tegenstanders zijn echter de Brusselaars die zich verzetten tegen het prijsgeven van nog maar eens een groene zone – de Keelbeek – aan het beton en terecht vrezen voor verkeerschaos. En uiteraard ook de advocaten en rechters die de gevangenis te groot, te duur en te ver van het Justitiepaleis vinden. De keuze voor Haren blijkt niet de juiste. Tenzij de federale regering op haar stappen terugkeert, de gevangenissen van Vorst en Sint-Gillis renoveert en in Haren een bescheiden gevangenis bouwt met ge-
WAUTER MANNAERT
BDWVOORGROND
VAN DE REDACTIE
door Danny Vileyn
detineerden die niet permanent naar het Justitiepaleis over en weer moeten gevoerd worden. Maar dat heeft zijn prijs. Tegenstanders menen te weten dat de federale overheid nu al 15.000 euro schadevergoeding moet betalen omdat de vergunningen aanslepen. En bij definitief afhaken zou de Belgische staat 400 miljoen euro schadevergoeding moeten betalen aan het consortium dat de megagevangenis bouwt. Dat heb je met PPS-constructies. Publiek-private samenwerking voor bouw en beheer van een gevangenis is voor kritiek vatbaar. Horen gevangenissen niet door de overheid gebouwd en beheerd te worden? De cijfers in geval van schadevergoeding werden niet tegensproken en je kan er gif op innemen dat – indien de megagevangenis er niet komt – de schuld in de schoenen van de actievoerders zal geschoven worden. Als de overheid gigantische schadevergoeding moet betalen is het de federale overheid – de Regie der Gebouwen – die publiek verantwoording moet afleggen en niet de actievoerders. De mogelijkheid tot verzet is de essentie van de democratie. De actievoerders zijn erin geslaagd om het schepencollege van de Stad Brussel aan het twijfelen te brengen. Of dat volstaat voor een koerswijziging is de vraag. Maar het is zonneklaar dat het dossier mismeesterd is. Een grondige analyse wie allemaal in de fout ging dringt zich op. Zo kan het in de toekomst anders en beter.
Religie < Feestelijke opening op 6 en 7 juni
Nieuwe moskee Sint-Joost voltooid SINT-JOOST-TEN-NODE - Dezer dagen wordt de allerlaatste hand gelegd aan de nieuwe moskee Selimiye in de smalle Sint-Jooststraat. De feestelijke opening, met vrije toegang voor buurtbewoners en andere geïnteresseerden, is gepland op 6 en 7 juni. De nieuwbouw is een initiatief van de Unie der Islamitische Culturele Centra van België, een moskeevereniging met voornamelijk bezoekers van Turkse origine. Lange tijd gebruikte ze een oude slagerij in de Sint-Jooststraat. Toen die te klein en te onveilig was geworden, kocht ze de twee aanpalende rijhuizen en gaf ze aan de bekende Turks-Brusselse architect Sefik Birkiye (Vizzion) de opdracht om een nieuwe moskee te tekenen. Hij ontwierp een ecologisch gebouw met een neoklassieke voorgevel dat, na enkele aanpassingen, goedgekeurd werd door de gemeente en het gewest. De bouw, gefinancierd met giften van gelovigen, heeft ruim drie jaar geduurd. Beneden is er een gebedszaal met twee etages, mannen en vrouwen gescheiden. “Er is
plaats voor 680 gelovigen,” zegt Ali Ozdal van de Unie. Daarboven is een vergaderzaal, die ook ter beschikking staat van de gemeente. Nog een verdieping hoger zijn er leslokalen. De moskee zal immers ook huiswerkklassen en lessen Arabisch schrift organiseren. Op de verdieping daarboven is de slaapzaal voor de internen. “We worden vaak gecontacteerd door ouders die een religieuze omgeving voor hun kinderen willen. De jongeren gaan naar school in de stad, maar krijgen in de moskee hun religieuze onderricht. We hopen dat sommigen achteraf voor de imamopleiding kiezen.” Op de hoogste verdiepingen zijn er twee appartementen voor ongehuwde imams. Een torentje met maansikkel doet dienst als minaret. “Het is ook niet onze bedoeling om de oproep tot het gebed buiten te laten weerklinken.” Helemaal beneden is er een garage voor achttien auto’s. Is dat niet weinig? “Tachtig procent van onze gelovigen komt te voet. En bij grote evenementen, zoals de opening, huren we extra parking,” aldus Ozdal. HUB
Eten > L’air du Temps opent Brussels bijhuis
Waalse sterrenkok naar Vlaamsesteenweg BRUSSEL – De Waalse sterrenchef van Koreaanse origine, San-Hoon (of San) Degeimbre opent in september een zaak aan de Vlaamsesteenweg. Veel wil L’air du Temps nog niet kwijt over het Brusselse project. Het restaurant zal San heten en komt in het pandje waarin tot voor enige tijd Papers zat, een zaak in geschept papier, prenten en oude boeken. Het huisje moet nog helemaal verbouwd worden, maar het is de bedoeling dat het kleine broertje van L’air du Temps een eenvoudige inrichting krijgt. Ook de formule wordt simpel: men zal er, net zoals bij de lunch in L’air du Temps, kunnen kiezen tussen een reeks kommetjes (‘des bols’). Of chef San Degeimbre zelf in de potten zal roeren, is nog niet duidelijk. Degeimbre, een autodidact, opende L’air du Temps in 1997 in een vroegere frituur in Eghezée. Zijn – deels moleculaire – keuken sloeg aan en hij werd bekroond met
twee Michelinsterren. Twee jaar geleden verhuisde het restaurant naar een vierkantshoeve, ook in Eghezée, waar Degeimbre een immense groenten-, fruit- en kruidentuin liet aanleggen. Degeimbre maakt deel uit van Génération Walonne, een groep koks die de Waalse keuken promoot. Bettina Hubo
BDWVOORGROND
BDW 1476 PAGINA 3 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Economie > Brusselse beurs weg uit Beursgebouw
‘Buurt niet meer geschikt voor business’
BRUSSEL – Eurnonext, de vroegere Beurs van Brussel, verhuisde afgelopen weekend naar het Markiesgebouw aan de Sint-Michielskathedraal. Daarmee kwam een einde aan 142 jaar financiële activiteit in het Beurspaleis. “Een schitterend gebouw,” zegt Euronexttopman Vincent Van Dessel. Het Beurspaleis, door architect Léon Suys ontworpen, ging open in 1873. Het gebouw werd neergezet in opdracht van Stad Brussel, die de effectenhandelaars een vast onderkomen wilde geven. Decennialang was het op weekdagen een drukte van belang in de financiële tempel, waar krioelende makelaars, hoekmannen en loopjongens de koop- en verkoopprijzen luidkeels uitschreeuwden. “Op het hoogtepunt, in 1928, moeten hier zo’n drieduizend wisselagenten aan de slag geweest zijn,” vertelt Van Dessel. Zelf herinnert hij zich de ‘vloerhandel’ nog levendig. In 1984 begon ook hij zijn carrière als wisselagent. “In de grote zaal stonden corbeilles, cirkelvormige meubels waarrond de makelaars onderhandelden over de prijs. Als je een order had om duizend Bekaerts te kopen, ging je aan een corbeille staan om een verkoper te vinden. De orders werden telefonisch doorgegeven, maar er waren geen gsm’s. Je moest de hele tijd rennen naar een van de vele telefooncellen tegen de muur.” De telefooncellen zijn allang verdwenen uit het gebouw. Zo ook de loketten op de tweede verdieping, waar de makelaars na de beurssluiting hun aan- en verkopen manueel moesten afhandelen. De corbeilles staan tegenwoordig opgeborgen op de zolder. In 1989 werd de termijnmarkt geautomatiseerd, de contantmarkt volgde in 1996. Van Dessel werkte mee aan het informatiseringsproces. In 1992 trad hij immers toe tot de beursdirectie, net als voorheen zijn vader, grootvader en overgrootvader. Door de automatisering gebeurde de hele handel niet langer op de beursvloer maar via de computer. De wisselagenten bleven dan ook weg uit het beursgebouw. In 2000 smolt de beurs van Brussel samen met Amsterdam, Parijs en Lissabon tot Euronext. Na de fusie verdwenen nog andere activiteiten uit het gebouw: de afhandeling, de informatisering, het toezicht. Het personeelsbestand
© SASKIA VANDERSTICHELE
Euronextbaas Vincent Van Dessel nam ook de oude beursbel mee.
in Brussel kromp van 350 medewerkers in 1996 naar twintig. “Een gebouw van 10.000 vierkante meter voor twintig man, dat was niet vol te houden.” Van Dessel ging op zoek naar huurders. Eerst probeerde hij banken en beurshuizen te overtuigen om hun tradersafdeling weer in het beursgebouw onder te
Twintig man in een gebouw van 10.000 vierkante meter, dat was niet vol te houden brengen. Dat mislukte omdat toen de crisis losbarstte. Ook het plan om de Vlerick Management School naar het gebouw te halen ging niet door. Stad Brussel wilde er niet van weten. Uiteindelijk verkocht Euronext drie jaar geleden de resterende erfpacht, die nog tot 2093 liep, terug aan Stad
Brussel. De beurs behield alleen de achterzijde. Daar hing beneden nog wel een elektronisch koersenbord, maar de ruimte had de laatste jaren vooral een ceremoniële functie. Bij speciale gelegenheden - een bedrijf dat vijftien jaar noteert op de beurs - werd de opening van de beurshandel nog eens ‘op ouderwetse wijze’ ingeluid met de koperen handbel. Ook hing er het bord waarop de ceo van elk nieuw beursbedrijf de eerste koers met een krijtje mag schrijven. De stad benutte de grote hal vooraan ondertussen voor tijdelijke expo’s en werkte, samen met de Belgische Brouwers, het plan uit voor een ‘biertempel’.
Het krijtjesbord waarop de eerste koers van een nieuw beursbedrijf genoteerd wordt.
© SASKIA VANDERSTICHELE
Iconisch gebouw Het elektronische bord, het krijtjesbord en de bel hangen sinds deze week in de inkomhal van het Markiesgebouw. “Ook prestigieus en vlak naast het Centraal Station.” Van Dessel heeft er vrede mee dat hij moest vertrekken uit de Anspachlaan. “Ik wilde drie jaar geleden meteen al weg. De buurt is niet meer geschikt voor business en
met de voetgangerszone zal het alleen maar erger worden. Qua mobiliteit is het een drama. De business wordt weggejaagd.” Het personeel vond het echter moeilijk om het iconische gebouw te verlaten. “Intussen beseffen ze dat het imago door al die expo’s toch verzwakte.” Zelf stoorde Van Dessel zich heel erg aan het feit dat de stad,
omwille van de expo’s, het prachtige glasdak helemaal had afgeplakt. Met de nieuwe bestemming van het Beurspaleis heeft hij geen moeite. “Een biermuseum past beter in de toeristische zone. En het blijft een heel klein beetje economisch. Bier is nog altijd een van de belangrijkste industriële activiteiten in België.” Bettina Hubo
BDW 1476 PAGINA 4 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Uitgelicht > EFRO-projecten moeten de economie aanzwengelen
Europese miljoenen
voor Brusselse jobs BRUSSEL – De Brusselse regering heeft de lijst voorgesteld van vijftig projecten die de komende jaren op geld van het Europees structuurfonds EFRO kunnen rekenen. Die projecten moeten de economie aanzwengelen. Europa zal wel nauwer toezien of de doelstellingen gehaald worden.
naar bijna 100 miljoen (2014-2020). Het gaat, net zoals in de vorige ronde, om een cofinanciering. Dus voor elke euro uit het EFRO, legt de Brusselse regering er een euro bij. De bedragen hieronder vermelden de totale investering.
De Europese commissie heeft al tijdens de vorige EFRO-ronde (20072013) aangegeven dat de gelden in de toekomst op een doelmatigere manier zullen moeten worden ingezet, minder versnipperd, én met resultaatsverbintenis. Want dat is het probleem van de EFRO-middelen, de grootste rechtstreekse investering van de Europese Unie in de economie van de lidstaten. De investeringen zouden nauw moeten aansluiten bij het Europese beleid, namelijk de heropleving van de economie in achtergestelde gebieden, maar het zijn de regionale overheden die er mee aan de slag gaan. En die zetten de middelen vaak in voor projecten die hen vooral politiek goed uitkomen. Om scheeftrekkingen tegen te gaan,
• De sociale economie kan rekenen op een aanzienlijk bedrag. Zo zal het OCMW van Molenbeek aan capacity-building doen in de hoop dat werkloze jongeren
heeft de Europese Commissie de voorwaarden verstrengd, de thema’s meer geconcentreerd (R&D, economie en duurzaamheid) en zijn de regionale overheden verplicht om de vooropgestelde doelstellingen te realiseren. Er zijn zelfs sancties ingebouwd. De Europese Commissie wil zo de greep vergroten op de middelen die ze uitdeelt. Of dat lukt zal de toekomst moeten uitwijzen. Er leefde even de vrees dat de welvarende Europese lidstaten (waaronder België) niet langer van de EFROmiddelen zouden kunnen genieten, maar die vrees was onterecht. Er is, voor Brussel, zelfs een pak meer beschikbaar dan in de vorige subsidieronde. De Europese middelen gaan van 57 miljoen (2007-2013)
Bruxelloises op de uitbouw van een digitale economie in achtergestelde buurten. Meer in de klassieke economie zit de investering van Citydev in een gebouw voor kmo’s midden in een nieuwe woonwijk dicht bij de Klaverwijk in Anderlecht (9,5 miljoen euro). • Brussel is sterkhouder in de gezondheidseconomie. Een aantal EFRO-projecten bouwt daar op voort. Zo zal het UZ Brussel
De Europese Commissie wil de greep vergroten op de middelen die ze uitdeelt. Of dat lukt, zal de toekomst moeten uitwijzen. zelf een zaak starten (1,2 miljoen euro), investeert de Fédération Wallonie-Bruxelles in materiaal voor beroepsscholen (4,5 miljoen euro) en mikt de vzw Solidarité des Alternatives Wallonnes et
een programma ontwikkelen voor een medische digitaal dossier (2,5 miljoen euro), wil Saint-Luc kleine laboratoria in de stad, werkt de Erasmushogeschool rond dementie in de stad (0,6 miljoen euro) en
zal de ULB de socio-economische meerwaarde van het universitair kankercentrum Bordet verder uitspelen (3,2 en 1,8 miljoen euro). • Aandacht is er ook voor de culturele economie met geld voor de Vaartkapoen (2,7 miljoen euro), de Abdij van Vorst (7,4 miljoen euro) en de Zinneke Parade. Die zal aan het Masuiplein een gebouw aankopen en renoveren (4,2 miljoen euro) en zich zo in de buurt verankeren. • Veel aandacht ook voor de circulaire economie en het energievraagstuk, wat past in de klimaatdoelstellingen van de Europese Unie. De UCL start een onderzoek naar het hergebruik van bouwmaterialen (1 miljoen euro), de gemeente Elsene wil een moestuin bouwen op het dak van een nieuwe Colruyt in de Graystraat (1,2 miljoen euro), Citydev plant een composteercentrum voor voedseloverschotten van bedrijven (1,4 miljoen euro), het UZ
DE WEEK IN BEELD DOOR IVAN PUT De Italiaanse Sara Manente en de Portugees Marcos Simoes, oprichters van het collectief CABRA, doen mee aan het kunstenfestival RECOmmerce. Tijdens de laatste weekends van mei toveren ze de omgeving rond het Sint-Denijsplein in Vorst om tot hun atelier. In de interactie met voorbijgangers maken ze nieuw werk. RECOmmerce is aan zijn tweede editie toe.
WEEKOVERZICHT
BDW 1476 PAGINA 5 - DONDERDAG 28 MEI 2015
© BALADEFOREST
WOENSDAG 20 MEI Molenbeek opgeruimd door kinderen. Zo’n 300 kinderen hebben de straten van Molenbeek opgeruimd en schoongeveegd. Dat gebeurde in het kader van initiatief Molem Ma Belle. Drijvende krachten achter het initiatief waren gemeenschapscentrum De Vaartkapoen en het Lokaal Cultuurbeleid in Molenbeek. De leerlingen willen zo buurtbewoners sensibiliseren over netheid en recyclage.
DONDERDAG 21 MEI Meer dan dubbel zoveel inburgeringstrajecten. In vier jaar tijd is het aantal afgeleverde inburgeringsattesten in Brussel meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit een parlementair antwoord van Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) aan Vlaams parlementslid Karl Vanlouwe (N-VA). Toch blijven de cijfers laag in vergelijking met andere steden. Vanlouwe pleit er daarom voor om inburgering verplicht te maken, zoals dat al meer dan tien jaar verplicht is in Vlaanderen. Wiels krijgt dakterras. De renovatiewerken aan het kunstencentrum Wiels in Vorst zijn begonnen. De grootste verandering is dat het dak toegankelijk wordt gemaakt. Vanop het dakterras krijgen bezoekers een panoramisch uitzicht over de stad. De renovatie kost iets meer dan twee miljoen en zal gedaan zijn tegen de winter. Tijdens de werken blijft Wiels gewoon open. Het Abdij van Vorst krijgt een bib, een cultureel centrum, een muziekacademie en een theaterzaal.
Brussel wil airco met vloeibare waterstof in het nieuwe gebouw dat ze voorziet in Jette (0,3 miljoen euro) en Leefmilieu Brussel ontwikkelt stadslandbouw in Neerpede (5,8 miljoen euro). Tot slot zal ook het nieuwe containerpark in Anderlecht gefinancierd worden met EFRO-geld (3,8 miljoen euro). • Ook de toeristische sector wordt met Europees manna toebedeeld: de Biertempel in het Beursgebouw kan op 7,2 miljoen euro rekenen en een nieuwe passagiersterminal voor cruises in Heembeek op 2,9 miljoen euro. • Het motto ‘Brussel studenten-
“ “ HET GETAL
stad’ krijgt meer en meer gehoor bij de overheid. Zo komt er een nieuwe bibliotheek voor de Wetenschappen op de ULB-VUBcampus (9,4 miljoen euro) en zal 11,8 miljoen euro gaan naar de bouw van 150 woningen op de toekomstige universiteitscité in de voormalige rijkswachtkazernes. De VUB kan nu eindelijk het zwembad renoveren (2 miljoen euro). • De ontwikkeling van een mediadorp aan de Reyerslaan krijgt Europese steun: TéléBruxelles verhuist er naar een nieuw gebouw (3,5 miljoen euro) en het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling mag 12,4 miljoen euro
spenderen aan het uitwerken van de economische strategie en aan communicatie. • Er is verder geld voor fietsinfrastructuur: een intelligent fietsparkingsysteem (2,1 miljoen euro) en gescheiden fietspaden, onder meer door hangende constructies langs het kanaal onder de Sainctelette-, de De Trooz- en Van Praetbrug (6,8 miljoen euro). • Er is tot slot ook heel wat geld voor Franstalige gemeentelijke crèches in Molenbeek en Schaarbeek, in totaal voor 10 miljoen euro.
Steven Van Garsse
VRIJDAG 22 MEI LIJST EFRO BEKEND. De Brusselse regering stelt de lijst voor met projecten die kunnen genieten van Europese middelen voor de regionale ontwikkeling (EFRO). Er wordt tussen nu en 2020 in totaal 195 miljoen euro geïnvesteerd in vijftig projecten. Die moeten de economie aanzwengelen. Kunstenfestivaldesarts lokt 25.000 bezoekers. De twintigste editie van het Kunstenfestivaldesarts is succesvoller dan ooit. In twaalf dagen tijd zijn er 24.000 tickets verkocht. Dat is evenveel als vorig jaar tijdens het hele festival. Directeur Christophe Slagmuylder verwacht dat er nog duizend tickets meer verkocht zullen worden. Volgens Slagmuylder heeft het succes mede te maken met de internationale erkenning die het festival krijgt.
ZATERDAG 23 MEI Optocht tegen voetgangerszone. Groen en Ecolo hebben een protestoptocht gehouden tegen de uitbreiding van de voetgangerszone die vanaf eind juni in het centrum van Brussel geldt. Volgens hen zal dit nefaste neveneffecten hebben zoals de verschuiving van het transitverkeer. Deelnemers gaan ook van deur tot deur langs om buurtbewoners te informeren over de mogelijke gevolgen.
ZONDAG 24 MEI
Ik heb hier, als homo, nooit problemen gehad op straat. Toen ik in Brussel woonde waren die er wel” Auteur Mario Danneels, die nu in Ierland woont, naar aanleiding van het referendum over het homohuwelijk in Ierland (op Radio 1).
Ik heb altijd gezegd dat de overheid een gevaar is. Als de overheid ‘knip’ zegt, dan moeten wij springen” VUB-rector Paul De Knop heeft meer problemen met de besparingen die de overheid oplegt dan met een samenwerking met de privésector (in studentenblad De Moeial).
Veel volk voor eerste koopzondag. Sinds de Vijfhoek in Brussel als toeristische zone erkend is mogen winkels één keer per maand de deuren op zondag openen. De eerste koopzondag is, mede door het zonnige weer, een groot succes. Vakbonden zijn niet bepaald gelukkig met de regeling en ze slagen erin om het personeel van enkele grote winkels te overtuigen om niet te gaan werken.
MAANDAG 25 MEI Brusselaar wint Gouden Palm voor kortfilm. Waves 98 is een animatiefilm van de Brusselse Libanees Ely Dagher. De regisseur won met zijn kortfilm een Gouden Palm voor beste kortfilm tijdens de 68ste jaarlijkse editie van het prestigieuze filmfestival in de Franse badstad Cannes.
DINSDAG 26 MEI Opnieuw problemen bij toegang justitiepaleis. Door een gebrek aan personeel bij het veiligheidskorps blijven de deuren voor het grote publiek de hele voormiddag dicht. Enkel juryleden, advocaten en magistraten hadden toegang tot het Justitiepaleis. De voorbije weken waren al meermaals problemen omwille van personeelsgebrek. Samengesteld door Jilan Berroho, Margo Claeys en Cyril van der Esch
Virtus
Anderlecht heeft vanaf nu een nabijheidspolitie, Virtus. Een buurteenheid van de politie, die bestaat uit ongeveer 25 wijkagenten, zal in de buurt rond het Dapperheidsplein de levenskwaliteit en het veiligheidsgevoel opkrikken. Er komt ook een versterking van de gemeentediensten, zoals de netheidsdienst en de preventie-
Herdenking aanslag Joods museum. Ongeveer 500 mensen zijn aanwezig op de herdenking van de terreuraanslag die precies een jaar geleden plaatsvond. Onder de aanwezigen ook premier Charles Michel (MR) en minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Er waren bij de aanslag vier slachtoffers te betreuren.
dienst. De gemeente Anderlecht maakt 445.000 euro vrij voor het project. Virtus is geïnspireerd op Uneus, de nabijheidspolitie in Sint-Gillis. Sinds de invoering van Uneus in 2012 is de criminaliteit met meer dan 40 procent gedaald. Jilan Berroho
MEER NIEUWS DE HELE WEEK ROND OP SURF NAAR BRUSSELNIEUWS.BE EN SCHRIJF JE IN OP DE NIEUWSBRIEF
BDW 1476 PAGINA 6 - DONDERDAG 28 MEI 2015
DE GRAUWE JAREN
© REPORTERS
1980
Dertig jaar na het Heizeldrama: enkele ooggetuigen blikken terug
‘Nooit zo bang geweest’
Omdat er spanningen zijn tussen de supporters van Liverpool in vak Z en van Juventus in het ‘neutrale’ vak X, wordt er een rij agenten tussen geplaatst. Tevergeefs: ook zij kunnen de rellen niet voorkomen.
BRUSSEL - 29 mei 1985. De finale van Europacup 1 tussen Juventus en Liverpool op de Brusselse Heizel belooft een feest te worden, maar met 39 doden en 257 gewonden draait het anders uit. Een reconstructie met een supporter, een politieagent en de toenmalige kabinetschef van de burgemeester.
D
onderdagmiddag 21 mei 2015, 12 uur. In café Italo Belge, een van de laatste Italiaanse cafés van Molenbeek, nippen een twintigtal Italiaanse Brusselaars van hun espresso. Sinds de opening in 1982 veranderde er weinig aan het interieur van de bar. Een
piepklein scherm streamt beelden van Andrea Pirlo, de aanvoerder van voetbalclub Juventus Turijn.
Overvol Aan de bar zit Antonio Mari (53). Zaterdag vliegt hij naar Turijn om er de wedstrijd tussen de Oude Dame
(bijnaam Juventus, KL) en Napels bij te wonen. Dertig jaar geleden had hij ook tickets voor zijn favoriete voetbalploeg, die het in de finale van de Europacup 1 zou opnemen tegen Liverpool, in het Brusselse Heizelstadion. Op 29 mei 1985 wil Mari de spelers van Juventus tijdens de ochtendtraining aan de Heizel al een hart onder de riem steken. Dat plan moet hij echter bijstellen, wanneer hij ter plaatse de supporters van Liverpool na een in alcohol gedrenkte reis uit hun bussen ziet stappen. “De sfeer was grimmig, er waren relletjes. We hebben geen enkele speler van Ju-
ventus gezien en besloten om terug naar huis te gaan,” zegt Mari. “Maar eerst verkochten we onze tickets, dat leek ons veiliger. Een juiste beslissing, bleek later.” Mari volgt de wedstrijd noodgedwongen in café Italo Belge. “De bar was overvol, maar gezien de gebeurtenissen rond het stadion was de sfeer niet bepaald optimaal.”
Vertrappeld Ongeveer een uur voor de wedstrijd beginnen de problemen in het stadion, tijdens een duel tussen jeugdspelers van Belgische selecties. Eén jeugdteam speelt in het wit, een an-
© reporters
der in het rood, de kleuren waarin een uur later Liverpool en Juventus zullen aantreden. De Juve-supporters kiezen partij voor de witten, die van Liverpool voor de roden. De supporters dagen elkaar uit. Heel wat Juve-supporters, Belgische en echte Italianen, hebben kaarten bemachtigd voor vak Z, dat voorbehouden is voor neutrale Belgische supporters en grenst aan het vak X, waar de hevigste supporters van Liverpool de match volgen. Wanneer de massa begint te trekken en te duwen, kan een rij agenten tussen de twee vakken (foto) maar weinig weerwerk bieden. Loszitten-
BDW 1476 PAGINA 7 - DONDERDAG 28 MEI 2015
de stenen van het vijfenvijftig jaar oude stadion vliegen heen en weer tussen vakken X en Z, de jeugdwedstrijd wordt vroegtijdig afgefloten. Liverpoolsupporters bestormen het vak met fans van Juventus, die in paniek naar de zijkant van het vak vluchten. Daar proberen ze over een muur te klimmen, maar die begeeft het onder het gewicht van de vluchtende massa. Heel wat supporters vallen naar beneden, anderen worden vertrappeld in de menigte. De neervallende muur en de daaropvolgende chaos maken tientallen doden en honderden gewonden.
Woedende supporters Op dat moment doet Marc Van Opdenbosch, die net van de politieschool komt, patrouille in SintGillis en in de omgeving van het Zuidstation. “We hoorden eerder op de radio dat er problemen waren in de binnenstad, maar in de buurt van het Zuidstation hielden de Britse en Italiaanse supporters zich rustig.” “Plots kregen we een oproep om ons dringend aan het commissariaat te melden. Na een korte briefing moest ik me met twee collega’s zo snel mogelijk naar de Heizel begeven. Daar heerste er grote paniek. We kregen de opdracht om een gordel te vormen aan de vakken M en N, tegenover de woedende supporters van Juventus. De match was op dat moment nog niet begonnen.” “De Italiaanse supporters hadden gezien wat er gebeurd was aan de overkant van het veld, ze wilden wraak. Vier uur lang werden we bekogeld met stukken beton en andere brokstukken van het stadion – we konden ons enkel weren met een helm en een harnas. We stonden op een atletiekpiste, op vijf meter van de tribune. Op het einde van de match zag je het tartan niet meer
liggen.” Van Opdenbosch beleeft de schrik van zijn leven. “Ik ben nooit zo bang geweest als toen. We waren met veel te weinig, zeker in het begin van de wedstrijd. We hadden vooral schrik dat de omheining het zou begeven en dat de toeschouwers ons zouden bestormen. Na een tijdje kwamen er gelukkig meer agenten toe; zelfs collega’s die met verlof waren, werden opgetrommeld.”
Ereronde Ondertussen is ook Freddy Thielemans, op dat moment kabinetschef van Brussels burgemeester Hervé Brouhon (PS), aan het stadion aangekomen. “Terwijl ik een pint pakte aan de boulevards, waar het op dat moment relatief rustig was, kwam ik een commissaris van de interventiebrigade tegen. ‘We moeten ons meteen naar het hoofdcommissariaat begeven’, vertelde hij. Daar aangekomen bleek de burgemeester zoek. Hij bevond zich in de salons van de Belgische voetbalbond.” Na een lange discussie beslissen burgemeester Brouhon en luitenantgeneraal Bernaert van de rijkswacht om de wedstrijd toch te laten spelen. “Dat was een moeilijke beslissing. Als ik toen al burgemeester was geweest, had ik de match niet laten spelen, uit respect voor de slachtoffers. Maar als de match zou worden afgelast, moest men de tribunes laten ontruimen, wellicht met nog meer rellen tot gevolg.” Tot opluchting van de agenten voor vakken M en N winnen de Italianen de wedstrijd, dankzij een penaltydoelpunt van Michel Platini. “Tijdens de ereronde van de Italianen, konden de Engelse supporters het stadion verlaten. Na de wedstrijd keerde de rust eindelijk terug,” aldus Van Opdenbosch.
“Vier uur lang regende het stenen. Op het einde van de match zag je het tartan van de atletiekpiste niet meer liggen” Minder rustig is het in het naburige Brugmannziekenhuis. Naast de 39 doden zijn er namelijk honderden gewonden, met gebroken benen, armen, ademhalingsproblemen en mensen die in shock zijn. “De Italianen spraken geen Frans of Nederlands, het was één grote chaos,” herinnert Mari zich. “Toen ik om vier uur ‘s nachts thuis kwam, ben ik als een klein kind beginnen te huilen,” weet Thielemans nog. “Ik was op van de zenuwen.”
Politiehervorming Meteen na het Heizeldrama ontstaat er in nationale en internationale media een polemiek over de vraag wie verantwoordelijk was voor het drama. Een parlementaire onderzoekscommissie ondervraagt alle betrokkenen: de Belgische voetbalbond, die het aftandse sportstadion voor de finale geschikt had verklaard, de ordediensten, en zelfs enkele medewerkers van het departement van Binnenlandse Zaken, dat bij operaties van ordehandhaving bevoegd is op het hoogste niveau en over de coördinatie van de veiligheidsdiensten moet waken.
Vooral minister van Binnenlandse Zaken, de Brusselaar Charles-Ferdinand Nothomb (PSC), moet het ontgelden. Blijkbaar vertrouwde Nothomb volledig op de voorbereidende vergadering die hij op 23 mei had belegd en waar de Brusselse burgemeester Hervé Brouhon, de Brabantse provinciegouverneur, de rijkswacht en de organisatoren aanwezig waren geweest. Achteraf zou dit initiatief echter onvoldoende blijken. Bovendien was de minister op de avond van de feiten niet in het stadion aanwezig. “Er zijn twee grote fouten gebeurd,” herinnert de latere burgemeester Thielemans zich. “De voetbalbond wou dat vak Z open was voor publiek, om meer inkomsten te hebben. Maar in plaats van met neutrale toeschouwers, zat het vak vol Italianen en Italiaanse Belgen, die hevig voor Juventus supporterden.” “Ten tweede: één deel van het stadion stond onder toezicht van de rijkswacht, het andere onder toezicht van de politie. De burgemeester had aangedrongen op één front, maar bij Binnenlandse Zaken gingen ze daar niet mee akkoord. Er was geen coördinatie tussen de korpsen. Het Heizeldrama is volgens mij een van de aanleidingen geweest voor de latere politiehervorming.”
Verwijten Op 28 oktober 1988 start het onderzoek naar de schuldigen. Het verdict: de secretarissen-generaal van de Belgische en de Europese voetbalbonden worden veroordeeld. Dertien Britse supporters krijgen een celstraf. Rijkswachtkapitein Johan Mahieu wordt zowel in eerste aanleg als in beroep veroordeeld tot zes maanden met uitstel. De hogere rijkswachtofficieren, minister Charles-Ferdinand Nothomb en
burgemeester Hervé Brouhon komen weg zonder straf. “Maar vergis je niet: het Heizeldrama is Brouhon tot aan zijn dood blijven achtervolgen,” zegt Thielemans. “Hij voelde zich persoonlijk verantwoordelijk en hij werd er nog vaak over aangesproken.”
‘Barcelona favoriet’ Vaak moet er eerst een ramp gebeuren, eer er maatregelen worden genomen. In de nasleep van het Heizeldrama wordt in veel landen werk gemaakt van een voetbalwet, met de verplichting om een rampenplan op te stellen voor evenementen met een groot aantal bezoekers en risicowaarde. “Op dertig jaar tijd is er enorm veel veranderd,” weet Van Opdenbosch. Thielemans: “Tien jaar geleden hebben we een monument opgericht aan het Koning Boudewijnstadion, waarin de namen van de 39 slachtoffers zijn verwerkt. Een emotionele gebeurtenis. Een vader van een van de Italiaanse slachtoffers vertelde me dat hij dankzij die erkenning eindelijk kon stoppen met rouwen om de dood van zijn zoon. Dat heeft veel indruk op me gemaakt.” Vandaag, dertig jaar later, staat Juventus nog altijd hoog in de Europese voetbalhiërarchie. Op 6 juni nemen de bianconeri het in de finale van de Champions League op tegen Barcelona – niet in Brussel, maar in Berlijn. “Barcelona is natuurlijk torenhoog favoriet,” zegt Mari. “Maar in voetbal weet je nooit. Met de Oude Dame ben je nooit klaar.” Ken Lambeets Dit was de laatste aflevering van onze reeks over de grauwe jaren 1980 in Brussel. De volledige reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/jaren1980
ADVERTENTIE
Een markthal vol smaak Votre marché gourmand
OPEN I OUVERT: 07:00 > 14:00 Vrijdag, zaterdag en zondag Vendredi, samedi et dimanche Op de site van | Sur le site de l’ Abattoir,
Rue Ropsy Chaudronstraat 24 1070 Anderlecht Parking : Delacroix rue Jules Ruhlstraat Metro : Clemenceau, Delacroix
www.foodmet.brussels
BDW 1476 PAGINA 8 - DONDERDAG 28 MEI 2015
de lijst van Unesco-werelderfgoed op, nu dus ook een lijst van sites met ‘Versterkte Bescherming’.” “Het voordeel van ‘Versterkte Bescherming’ is dat als troepen zich in die site of in dat gebouw plaatsen, zij een misdrijf tegen internationaal recht plegen. Als militairen of rebellen het Hortahuis zouden bezetten of aanvallen, wordt een misdrijf begaan. Staten kunnen meteen rechtsvervolging inroepen. Het is natuurlijk zo dat gewapende conflicten vandaag in België niet voorkomen en dat dergelijk beschermingenstatuut in het Brussels Gewest niet nodig blijkt. Maar wij kunnen in vredestijd dit statuut ook gebruiken om een cultuurgoed beter te beschermen tegen brand, overstromingen, aardbevingen. Ons doel is om beschermde gebouwen van alle risico’s te vrijwaren, of die nu van menselijke of natuurlijke aard zijn.”
Erfgoed > Wie volgt het Hortahuis en negen andere wereldparels op?
Naar hele wijken met erfgoedbescherming BRUSSEL – Sinds 2013 geniet het Hortahuis ‘Versterkte Bescherming’, en dat is uitzonderlijk in België. Met de groeiende media-aandacht voor verwoesting van historische cultuurparels deze eeuw in Afghanistan, Irak, Syrië en Mali stijgt ook de beveiligingsijver voor onze eigen beschermde cultuurgoederen. Benjamin Goes, jurist-adviseur bij de kanselarij van de premier en voorzitter van de werkgroep voor bescherming van cultuurgoederen in het geval van gewapende conflicten, werkt met zijn groep aan langere lijsten van goederen die onder internationale bescherming zouden moeten vallen. “We denken er momenteel aan om volledige wijken zoals L’Ilôt Sacré en de Grote Markt voor te dragen.”
Uiteraard blijft het een vreemd gegeven, dat als je alles beschermt, er geen ‘belangrijkste’ te beschermen gebouwen meer zijn.
T
ien sites in heel de wereld hebben al het Unesco-statuut ‘Versterkte Bescherming‘ gekregen. Naast erfgoedparels in Italië, Cyprus, Litouwen en Afghanistan horen daar sinds eind 2013 drie Belgische sites bij: het Hortahuis in de Amerikaansestraat in Sint-Gillis, het Antwerpse PlantijnMoretusmuseum en de neolitische silexmijnen van Spiennes. Zij waren voordien al Unesco-Werelderfgoed. Daarmee zijn onze drie gewesten goed bedeeld. Hoe wordt een regionale materie als erfgoed toch internationaal verdedigd? Benjamin Goes: “In januari 2011 is het Tweede Protocol van 1999 van de Haagse Conventie van 14 mei 1954 over de bescherming van culturele goederen in geval van gewapend conflict na ratificatie in werking getreden voor België. Datzelfde jaar werden zowel de samenstelling als de opdrachten van de werkgroep Cultuurgoederen (met Goes als voorzitter, red.) die bestaat uit vertegenwoordigers van de federale regering, gemeenschappen, gewesten en expertiseverenigingen, versterkt. Deze werkgroep moet onder meer een lijst opstellen van cultuurgoederen die in aanmerking kunnen komen voor een algemene bescherming en voor ‘Versterkte Bescherming’. Omdat zeventien ministers bevoegd zijn voor roerend erfgoed, onroerend erfgoed of internationale betrekkingen, had ik een duidelijk mandaat en consensueel eenduidig standpunt nodig.” Wat was uw eerste prioriteit? Goes: ”Het vastleggen van... onze prioriteiten. Onder andere het voorstellen van culturele goederen voor de Versterkte Bescherming. We hebben een lijst van culturele goederen opgesteld die België aan de Unesco zou kunnen voorstellen om deze bescherming te bekomen. Concreet hebben we alle
Volgen er nieuwe kandidaturen voor uw beschermingslijsten? Goes: ”Na de tien erkenningen op wereldvlak, staan er al terug elf op de wachtlijst. Daar zijn geen nieuwe Belgische cultuurgoederen bij. In maart stuurde ik alle bevoegde ministers een brief met de vraag of ze nieuwe cultuurgoederen willen voordragen, en binnen welke termijn. Er is al een consensus om wat als Werelderfgoed is beschermd in ons land, op termijn effectief voor te dragen voor ‘Versterkte Bescherming’.”
Benjamin Goes aan het Hortahuis: “Ik ben blij dat ons land niet de slechtste leerling van de klas is.”
Belgische goederen op de Werelderfgoedlijst overgenomen. België is tot op vandaag het enige land dat dit heeft gedaan. In een tweede fase wilden alle gewesten, om te kiezen welke goederen zouden worden voorgesteld, liever eerst ‘dossierervaring opdoen’ inzake een effectieve kandidatuurstelling. De voorbeelden waren snel aangereikt: drie reeds belangrijke Werelderfgoederen, met al een lijvig dossierverleden.”
Welke cultuurgoederen komen in aanmerking voor de ‘Versterkte Bescherming’? Goes: “Om het cultuurgoed te beveiligen, moet de staat bewijzen dat alle interne maatregelen genomen zijn, zowel op wetgevend als op administratief vlak, om de uitzonderlijke culturele en historische waarde van het goed te erkennen en het hoogste niveau van bescherming te garanderen. De staat moet er zich ook toe verbinden om
© SASKIA VANDERSTICHELE
het goed, en de onmiddellijke omgeving ervan, niet voor militaire doeleinden te gebruiken, opdat het geen doelwit in conflicttijden zou worden. Een kasteel dat leegstaat is bij conflicten geen militair doelwit voor de tegenstander, een kasteel vol militairen wel. Daartegenover mag een goed met de status ‘Versterkte Bescherming’ in principe niet beschoten worden. Voordien stuurde Unesco naar de oorlogvoerende partijen in conflictgebieden
Hoe breed gaat de ‘Algemene Bescherming’ in Brussel? Goes: ”In het Brusselse Gewest bevinden zich enorm veel beschermde monumenten, ongeveer drieduizend. Het waardevol erfgoed bevindt zich zo dicht bij elkaar, dat we eerder denken aan een ‘Algemene Bescherming’ voor een geheel dan voor de gebouwen apart. De deskundigen zijn het er al over eens dat rond het Ilôt Sacré of de Grote Markt een ruime zone in aanmerking kan komen.” Hoe de criteria voor het Brusselse Gewest bepalen? Goes: “Vlaanderen wil logischerwijze een selectie voorstellen uit haar meer dan 10.000 beschermde monumenten en sites. Maar ook voor het Brusselse Gewest wordt het zeer moeilijk. Eén van de ideeën is zelfs dat in Brussel het geheel van de beschermde monumenten gedekt moet worden door het statuut ‘Gewone Bescherming’, zonder selecties. Maar er is hierover geen consensus. Want als je alles beschermt,
BDW 1476 PAGINA 9 - DONDERDAG 28 MEI 2015
worden er ook geen prioriteiten gesteld wanneer een calamiteit optreedt.” Kunt u proactief zijn in het nemen van voorzorgsmaatregelen? Goes: “Inzake regelgeving en verordeningen zou een en ander mogen veranderen. Een voorbeeld: de nieuwe federale wet op de civiele bescherming is gefocust – neem nu bij overstroming – op het ‘redden van mensen’. Er bestaan geen specifieke voorschriften inzake het ‘redden van cultuurgoederen’. Als we dit beter afstemmen op de noden, dan wordt de bescherming van cultuurgoederen overal ernstiger genomen. Het zou een eerste stap zijn in mentaliteitswijziging. Verder is sensibilisering van de bevolking, die het erfgoed koestert, opportuun: kijk maar naar de Monumentendagen. Bescherming van erfgoed begint met de training van conservators en hun personeel, maar ook van ‘buren’ van erfgoed, die kunnen helpen in crisistijd.” Hoe vallen die gebouwen voor de burger te herkennen? Goes: “Internationaal wordt het Haags Verdrag van 1954 gekenmerkt door het Blauwe Schild (een blauw-wit schildje, red.) aan te brengen op beschermde monumenten. Eigenlijk dient dit enkel nog voor monumenten die op de door België opgestelde lijst voor algemene bescherming staan. Vandaar dat het Vlaamse Gewest op 15 maart al begonnen is met het vervangen van het blauwe schild door een nieuw herkenningslogo, specifiek voor het beschermde onroerend erfgoed in Vlaanderen: een gebroken-wit rechtopstaand geel vaantje met uitwaaierende punten. Zo is later het verschil duidelijk tussen het beschermde erfgoed en het erfgoed dat beschermd is in geval van gewapend conflict. In Brussel zou op termijn dus ook een ander schildje voor ‘regionaal beschermd erfgoed’ kunnen komen.” Kosten die extra beschermingen meer geld? Goes: “Voor de ‘Algemene Bescherming’ gaat het eerder over een interne controle en een engagement, dan wel over verplichtingen naar de Unesco. Het zal natuurlijk wel iets kosten. Want van zodra het blauwe schildje aangebracht wordt, zal moeten verzekerd worden dat effectieve minimale maatregelen worden genomen. Het cultuurgoed zal nu werkelijk beschermd moeten worden tegen brand en ongevalrisico’s. Er moet meer aandacht worden geschonken aan calamiteitenplannen en aan bijscholing van personeel.” Onrechtstreeks dragen de nieuwe beschermingsstatuten bij tot controle van de geregionaliseerde erfgoedwerking? Goes: ”Misschien valt op dat een gemeentelijk risicoplan gedateerd is; in die zin kan een en ander inderdaad bijdragen tot actualisering en verbetering van de erfgoedwerking. Unesco zal voor de ‘Versterkte Bescherming’ om de vier jaar een vragenlijst voorleggen, om te zien of aan alle vereisten voldaan wordt. Ik ben blij dat ons land niet de slechtste leerling van de klas is. Al staan anderen veel verder, zoals Zwitserland, waar brandweer, militairen en hulpverleningsdiensten goed gevormd zijn inzake erfgoedbeheer.” Jean-Marie Binst
P-PRAAT Groen is kampioen politieke benoemingen. Zeggen niet wij, maar de grote leider op het schoon verdiep, de andere BDW. “Bruno De Lille probeerde zijn kabinetschef Patrick Balcaen te benoemen als directeur bij Mobiel Brussel en Frederic Fontaine, de kabinetschef van minister Evelyne Huytebroeck, werd directeur van Leefmilieu Brussel. Met alle respect, maar zo bruin hebben wij het nooit gebakken, en dat gaan wij ook nooit doen,” klonk het. Enkele kanttekeningen wel. Zo parachuteerde Geert Bourgeois zijn adjunct-kabinetschef naar de top van het nieuwe Agentschap Integratie en Inburgering, waar onder andere het Brussels Onthaalbureau BON in opgaat. Hij die zonder zonde is, enz.
ADVERTENTIE
UW HUURDERS ZITTEN GOED. UW INVESTERING OOK.
AMBASSADOR PARK
Daarbovenop, de heren naar wie De Wever verwees, zijn beide Ecolo’ers. We begrijpen zijn redenering (‘dat groen gespuis, een pot nat’), maar toch. Iedereen die wat thuis is in de Brusselse politiek ziet verschillen tussen beide kamers van het groene huis. Klein voorbeeld: ze houden beide van tweewielers, maar bij groen fietsen ze, terwijl ze bij Ecolo een scooter al milieuvriendelijk genoeg vinden. De PS is niet meteen de gezelligste partij van het land, te zien aan de manier waarop Brussels minister-president Rudi Vervoort met de grond gelijk wordt gemaakt in allerlei analyses. Naar aanleiding van het Irisfeest haalden Le Soir en La Libre al eens de sloophamer boven en vorige week zette Le Vif/L’Express de titel Rudi Qui?, Bruxelles sans patron op de cover. Tot zover business as usual, maar als een Brusselse zaak al de Vlaamse pers haalt, weet u dat het menens is. Zelfs onze confraters van De Standaard pakten uit met ‘het probleem-Vervoort’. Maar als de nood hoog is, komt Laurette Onkelinx te hulp. Wordt er druk gespeculeerd dat de rode furie de plaats van Rudi zou overnemen, dan heeft zij een dijk van een verdediging klaar. “Rudi blijft minister-president. Hij zal nooit een Guy Verhofstadt worden, maar Herman Van Rompuy vond toch ook iedereen een briljant politicus en een goed premier? Hij houdt de boel daar bij elkaar.” Vergeleken worden met Verhofstadt en Van Rompuy (niet eens socialisten) in twee zinnen tijd. Wij voorspellen: Vervoort trekt zich binnen afzienbare tijd om familiale redenen terug op het gemeentehuis van Evere.
g a d r u e d n Ope
zondag
31/05
vestraat 13 e n e G k r a P Geneve re van 10u t ot 17u in Eve
Investeringsappartementen voor expats in de hoofdstad van Europa. TOPLOCATIE IN BRUSSEL vlakbij de Europese instellingen, NAVO en internationale ondernemingen
CHIEN ÉCRASÉ
RUSTIGE, GROENE LIGGING en toch vlakbij het bruisende stadscentrum PURE ARCHITECTUUR op een strategische locatie
Vraagje: wat hebt u afgelopen zondag gedaan? Terrasje, wandeling, quality time met de kids en zo? Wel, blijkbaar bent u ook massaal gaan winkelen. Want shoppenshoppenshoppen, daar draait het leven om. Afgelopen zondag openden de winkels in de Vijfhoek voor het eerst de deuren op de dag des heren. En dat was volgens mensen die het kunnen weten, een groot succes. Kunt u nu dus op zondag naar Primark, in plaats van naar de kerk. Vrijwel nergens werd de heiligschennis van arbeid op de heilige dag aan de kaak gesteld, maar dat was buiten de brave lieden van de christelijke bediendenvakbond gerekend. Naast wat gemekker over extra banen en extra loon, kwamen zij tot de grond van de zaak. “De zondag was een van de weinige zekerheden in het gezinsleven van de werknemers,” klonk het. Als het al aan de vakbond toekomt om een ethisch reveil te bepleiten, zijn we ver gekomen.
UITSTEKENDE BEREIKBAARHEID EN MOBILITEIT BEWEZEN RESULTAAT: hoge huurprijzen en vlotte verhuur van project vlakbij VERHUURDIENST met 20 jaar ervaring in de verhuur aan expats IDEALE INVESTERING in een markt met ongekende groeiperspectieven We vertellen u graag meer: bel 02 679 00 00 of surf naar www.ambassadorpark.be
vastgoed met visie
BDW REGIO
BDW 1476 PAGINA 10 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Deze Week in een Citroën DS Special ‘72 > Koning van 843.029 kilometers Emile Lelubre
‘Een wasbeurt? Na een regenbui droog ik de auto af’ naar de autocontrole en ze keuren één keer op twee mijn lichtstanden af. Ik doe er niets aan en ga dan terug: direct erdoor. Technische controle: c’est de la foutaise! Trouwens; auto-ongelukken zijn aan chauffeurs te wijten, niet aan mechanica.”
Tot het regent Voor en na de rit laat Lelubre me al de onder- en achterkantjes zien. “De auto wassen doe ik nooit. Water is de grootste boosdoener van al het binnenwerk. Ik heb alle kieren en gaten wijselijk dichtgesoldeerd met platen. Zelfs in het gaatje voor de crique (bij autopech) geraakt water. Water dat blijft staan, doet roes-
Emile Lelubre: “Mijn 43 jaar oude DS is onverslijtbaar. Het is geen oldtimer, ik rij er nog alle dagen mee.”
GANSHOREN – BDW maakte een ritje in een DS Special, bouwjaar 1972. Niet dat oldtimertoertjes bij onze leeftijd passen, maar deze berline heeft 843.029 kilometers op de teller. En zijn 86-jarige eigenaar, Emile Lelubre, blijft er sinds de aankoop mee rijden. Tot grote eer van de blitse verkoopgarage van toen: Citroën-IJzerplein. Geen wonder dat de expo ’60 Jaar Citroën DS’ dit Brussels prachtexemplaar naast de DS van president Charles de Gaulle schittert.
Waarborgkaart 12/9/1972. “Boodschappen in de buurt doen we te voet. Maar alle weken of meerdere keren per week rijden we naar Boisde-Lessines waar ik meeknutsel aan de passiefwoning van mijn zoon. Ik wacht dan tot de vroege namiddag om de Ring te nemen, anders zit die strop.”
E
Hoe een ritje met een glimmende DS Grand Luxe Super Comfort aanvoelt, mogen we direct ondervinden. De man sleurt zijn garagepoort open. Op wollen slippers en in blauwe salopette wipt hij achter het stuur. “Je zal eens zien hoe rap we weg zijn, al is het niet evident uit deze garage te bollen sinds de straat vorig jaar eenrichtingsverkeer werd.” Lelubre trekt de choke uit. Typisch aan de DS is dat het zelfdragend platformchassis voor het rijden hoger moet gezet worden, dat gebeurt met een hydraulisch systeem. Ik tel de seconden. De auto gaat eerst achteraan omhoog. Even geduld. Als hij ook vooraan hoog staat, zijn er veertig seconden voorbij. “Je ziet, het gaat snel.” Hij schakelt rechts aan het stuur.
mile Lelubre is een pittige grijsaard met vrouw en zoon, en nog een ‘godin’ in zijn garage: une Déesse full option, teinte Albatros. De Godin van de Weg, zoals het beroemde Citroënmodel in 1955 vriend en vijand verblufte, bleek echt een voiture om mee uit te pakken. “Mijn allereerste auto in 1955 was een Volkwagen Kever. Negen jaar en dik 140.000 kilometer reed ik ermee,” begint Lelubre in zijn garage, van het huis dat hij – ook al in 1955 – bouwde. “In de grote toonzaal van de Belgische zetel Automobiles Citroën (1934) aan het IJzerplein nummer 7 zag ik ze staan, die prachtige DS-berlines. Ik kocht er een ID-19 (de vereenvoudigde versie van de DS, met ronde
lichten, red.).” In blauwe overall laat hij de handgetypte factuur zien: Facture 604218, 31/5/1964, ID 19 Grand Luxe Super Comfort, couleur Blanc Carrare, 122.850 Belgische frank. Hij glundert. “Wit met een blauw dak was hij. In 1972 had mijn zoon (nu architect-op-rust) een auto nodig, en ik gaf hem deze. Ik kocht een nieuwe, een beige DS Special met verstralers die draaiden.” Ook die factuur (30 mei 1972) van de iconische Citroëngarage heeft hij nog: catalogusprijs 172.000 BF of anderhalf jaar loon voor een ongeschoolde arbeider. “Ik moest tot juli wachten op de levering. En na 1.000 kilometer kreeg de auto een eerste nazicht.” Ook nu weer toont hij het bewijs: een groene
235 millimeter
© MARC GYSENS
We doen een toertje door de Jetselaan: de scherpe stoephoek aan de Heidekenstraat moet het bijna verduren. Op de Wereldtentoonstellingslaan houdt de DS goed links, alhoewel... Ik zie de middellijn onder mijn zetel passeren, enkele voorbijstekers (langs rechts) claxoneren. Of mensen niet staren en toeteren, vraag ik hem. “Valt goed mee, want ik houd me goed aan de snelheidsbeperkingen. Ze moeten niet te dicht aan mijn koffer hangen, want als ik rem duiken ze erin – zo kort remt dit model. De DS ronkt wat vreemd. “Normaal, want dat is de pompe Innolite,” legt hij uit. “Sinds ik in de sixties achteraan zeeziek werd in een DS, heb ik me wijselijk uit het model gehouden.” Nochtans: perfect saloncomfort deze keer. “Als de hoogtebalans – er zijn drie standen – fijn afgesteld is op 235 millimeter niveauverschil, voel je achteraan niets dan zaligheid,” zo verheldert Lelubre de mechaniekervaring. De man is industrieel tekenaar van Arts & Métiers en heeft een leven lang apparaten getekend, van boilers, gas- en elektriteitstellers en pompen. Alle onderhoud doet hij zelf. “En kijk, ik ga
De aankoopfactuur, de eerste waarborgkaart na duizend kilometer onderhoud: de trotse bestuurder heeft 43 jaar later nog alles van de iconische CitroëngarageIJzerplein. ten. Alle glimarmaturen zijn van geïnoxideerd staal en de lakverf is gepolijst met elektrolyse: geen probleem op dat vlak. Ik sluit de deur nooit volledig als de DS geparkeerd staat in de garage. Anders kreukt het rubbertje van het raam. Je moet de deuren van je auto nooit sluiten.” En nooit wassen dus? “Als hij vuil is, wacht ik tot het regent. Ik rij er dan eens door, en dan droog ik de auto helemaal af met een doek. Dit model is onverslijtbaar, door de ophangingssystemen en het type roulementen.” Voor de duur van een oldtimerexpo, waaraan acht Belgische Citroënclubs deelnemen, leent Lelubre zijn DS uit. “De invoerder geeft me een vervangwagen; ik zal het verschil wel merken.” Jean-Marie Binst Expo ‘60 Years Citroën DS’ van 1 juni tot 15 juli in Autoworld, Jubelpark, www. autoworld.be
BDW 1476 PAGINA 11 - DONDERDAG 28 MEI 2015
ADVERTENTIE
OP ZOEK NAAR EEN OPLEIDING? ONTDEK SNEL ONS NIEUW AANBOD.
Sint-Agatha-Berchem > Ingebruikname collectief broodovenhuisje
Samen bakken als toen
© INGEZONDEN
Surf naar www.syntrabrussel.be en schrijf je in.
In de nieuwe broodoven kunnen burgers tot twintig broden tegelijk bakken.
-10%*ing bij inschrijv or vo & betaling . 15 0 2 li ju 1
rbaar t cumulee rting is nie n en enkel * Deze ko re kortinge met ande ing van r inschrijv voo g ldi g. ge e opleidin een nieuw
MODESHOW
VR 26.06.2015 | 19u00 De Markten | Oude Graanmarkt 5 | 1000 Brussel
Berchem is terug een broodovenhuisje rijker, dankzij negen maanden bouwijver door vrijwilligers. Initiatiefnemer Berchem Lokaal en Duurzaam (Bled) gaat de broodoven uitbaten namens het OCMW.
TELEXREGIO
Zondag 31 mei om 11 uur wordt de oven feestelijk in gebruik genomen. Iedereen is welkom. De collectieve broodoven is een idee van Bled. Bled combineert sinds 2012 diverse burgerinitiatieven. Eerder al steunde Bled het collectief gebruik van het Kipkot, een repair café, de gemeenschapsboomgaard en de collectieve groentetuin. Bled organiseert ook kooklessen, afgestemd op ecologie en duurzaamheid. Dat is ook waarvoor de broodoven gaat dienen. De bedoeling is dat burgers weer aandacht krijgen voor oudere (en vergeten) technieken. Het samen ‘traditioneel’ bouwen in groep was daar een eerste stap toe. Het Museum voor Oudere Technieken (MOT) van Grimbergen, begaan met de renovatie en conservatie van oude bakovens, sprong gratis bij om bouwadvies te geven. “Het OCMW en vooral Brussels Leefmilieu (project Duurzame Wijken) financierden het bouwmateriaal, goed voor 4.000 euro,” zegt Lieve Walravens van Bled. “We willen maandelijks onder Berchemse burgers gaan bakken in de oven; dat ver-
sterkt het gemeenschapsgevoel. Dit project draait vooral rond het aanzwengelen van een sociale cohesie, burgerparticipatie en wijkactiviteiten, naast aandacht voor duurzaamheid. Verder kan de broodoven ook voor ‘ontdekkingsworkshops’ dienen, voor scholen en private groepen.”
Pie Konijn De oven staat op de grens van het OCMWgebouw (voordien Albert Laurent) en de collectieve tuin achter hoevetje Pie Konijn. Het OCMW haalt er een zoveelste troef mee binnen om sociale activiteiten te promoten. “Samen met anderen deeg maken en iets bakken zorgt voor veel voldoening. Het zorgt voor een geluksgevoel bij elementaire dingen,” aldus Eric Nsanzabandi Gasore, kabinetschef van de OCMW-voorzitter. “In plaats van gebakken pizza’s te kopen of voorverpakt brood, kunnen burgers ook samenkomen en dit broodovenhuisje gebruiken.” In de nieuwe broodoven kunnen tot twintig broden tegelijk gebakken worden. Jean-Marie Binst
donderdag 11 juni 2015, 10u - 16u
opleidingsbeurs 2015 Uw schakel naar werk
jeudi 11 juin 2015, 10h - 16h
bourse de la formation 2015 En route vers l’emploi
Collectieve Broodoven, ingebruikname op zondag 31 mei vanaf 11 uur. De Selliers de Moranvillelaan 91, 1082 SintAgatha-Berchem, ww.bled1082.be
NIEUW FIETSPAD LANGS VAN PRAETLAAN Langs de Van Praetlaan is op woensdag 20 mei een nieuw fietspad ingehuldigd. Het pad is onderdeel van route 2 van het geplande fiets-GEN, de toekomstige fietsroute die Meise via Brussel met Waterloo verbindt. De bedoeling van dit netwerk is een betere verbinding tussen Brussel en de buurgewesten. Het fietspad is 3 meter breed MC en 2 kilometer lang.
OPENING CAMPUS SPOOR WEST IN ANDERLECHT Campus Spoor West, de Anderlechtse campus die drie verschillende scholen samenbrengt, is officieel geopend. Op woensdag 20 mei vond de plechtige inhuldiging plaats. Op de campus komen de bassischool en middelbare school buitengewoon onderwijs en de nijverheidstechnische school van het Sint-Guido-Instituut samen. MC
Gratis toegang Entrée gratuite
Ancienne Belgique Boulevard Anspachlaan 110 1000 Brussel/Bruxelles Nederlandstalige opleidingstrajecten naar werk in Brussel Parcours de formation en néerlandais vers l’emploi à Bruxelles www.schakelsnaarwerk.be Georganiseerd door / Organisée par:
Met de steun van / Avec le soutien de:
BDW REGIO
BDW 1476 PAGINA 12 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Oudergem > Ondanks ingrijpende bouwwerken gaan de lessen in Lutgardiscollege gewoon door
Opknapbeurt Lutgardiscollege op schema De Lutgardissite in Oudergem is al sinds april 2014 een bouwwerf. De leerlingen van het college zullen in september 2016 in gloednieuwe gebouwen het schooljaar aanvatten. In het midden van de speelplaats van het Lutgardiscollege staat een grote gele kraan. Bouwvakkers zijn er druk bezig met het bouwen van nieuwe appartementen, een dagzorgcentrum en een dienstencentrum. Maar ook het college krijgt een grondige opknapbeurt. “De basisschool wordt maar deels gerenoveerd met onder andere nieuwe beglazing en nieuwe toiletten. De middelbare school krijgt een nieuw gebouw waar de labo’s voor de lessen chemie, fysica en biologie zullen gevestigd zijn. Voor de middelbare school is het de bedoeling om de capaciteit van zo’n 200 leerlingen op te trekken naar 350 leerlingen,” legt Sabine Verheyden, directrice van de middelbare school, uit. “Er wordt ook glasvezel tussen de gebouwen getrokken zodat er overal internet beschikbaar is.”
Voetballen
© BART DEWAELE
Op de speelplaats van het Lutgardiscollege komen appartementen, een diensten- en een dagzorgcentrum.
Ouders waren bij aanvang ongerust over het project. Ze zagen het niet zitten dat hun kinderen op een bouwwerf naar school zouden moeten en ze waren niet opgezet met de geplande verkleining van de speelplaats. Verheyden begrijpt de ongerustheid maar relativeert. “Er is een heel goede verstandhouding tussen de schooldirectie en het bouwteam. Elke woensdagnamiddag zitten we samen met hen en de preventieadviseur,” licht de directrice toe. “Zo heb ik al tot twee keer toe de werken laten stilleggen om het goede verloop van de lessen te garanderen. We hebben ook de hekken die de speelplaats en de werf scheiden laten verhogen en eronder hebben we gaas laten zetten. Zo vinden voetballen
hun weg minder vlot naar de werf, wat dan weer ongelukken kan voorkomen.”
zoals een cursus houtbewerking.”
Verkleinen Alleman
De speelplaats zal na de werken nog ‘maar’ ongeveer 2.400 vierkante meter groot zijn. “Op een groot deel van de speelplaats komen appartementen, een dagzorgcentrum en een dienstencentrum,” aldus Sabine Verheyden. “Om de verkleining op te vangen zullen de verschillende scholen op verschillende momenten speeltijd hebben.” Door de komst van deze nieuwe woningen moet de speelplaats aan oppervlakte inboeten. Deadline voor dit deel van het project is
Een andere gegadigde van de werken is het jeugdhuis Alleman. Waar vroeger de broeders verbleven neemt het jeugdhuis zijn nieuwe intrek. College en jeugdhuis zullen ook nauwer samenwerken. “De leerlingen van de laatste graad zullen er tijdens de middag terechtkunnen voor het middageten,” legt Sabine Verheyden uit. “Tijdens springuren kunnen ze er ook terecht voor een partijtje kicker en andere activiteiten
de kerstperiode van 2017. Het Lutgardiscollege werd in 1912 opgericht door de Broeders Maristen. In 2012, precies 100 jaar na het ontstaan, droegen de Broeders de school over aan het bisdom Mechelen-Brussel. Dat betekende het groen licht voor het bisdom om het project op touw te zetten. Om de financiering niet helemaal op zich te moeten nemen, besloot het bisdom om met een private partner in zee te gaan.
Cyril van der Esch
ADVERTENTIE
U K K EL, VO RST & S I N T-G I LLI S
WAT E R M AA L -B O SVO O R D E & OUDERGEM
A N D ER L EC H T
ELS EN E & ETT ER B EEK
GC Candelaershuys
GC Wabo
Café Le Pavillon
Vlaams-Afrikaans Huis Kuumba
Brugmannlaan 433, Ukkel
Delleurlaan 39-43, Watermaal-Bosvoorde
Dapperheidsplein 23, Anderlecht
Vredestraat 35, Elsene
zonda zondag nd a nda agg 7 ju jjuni u ni 16.00 uur
vrijdag 12 juni 19.00 uur
zaterdag 13 juni 19.00 uur
vrijdag 26 juni 19.30 uur
Brussels N-V N-VA-fractieleider -VA-V VA-fractieleider
Brussels N-V N-VA-parlementslid -VA-V VA-parlementslid
Vlaams N-V N-VA-parlementslid -VA-V VA-parlementslid
Brussels N-VA-parlementslid N-V -VA-V VA-parlementslid
JO H AN VAN D EN D R IESSC H E
LI ESB ET D H A ENE
KARL VANLOUWE
C I E L T J E V A N A C HT E R
Met telkens een inleiding door arrondissementeel voorzitter Lieven Tack
GRAAG INSCHRIJVEN VIA ASTER.VANDEVELDE@N-VA.BE OF 0473 88 02 49.
BDW 1476 PAGINA 13 - DONDERDAG 28 MEI 2015
‘Dit mag geen lokettenkwestie worden’
BDW REGIO
Sint-Lambrechts-Woluwe > Burgemeester Maingain overtreedt de taalwet
UIT DE LUCHT GEGREPEN
SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE – Het gemeentebestuur geeft twee aparte informatiebladen uit, in het Nederlands en in het Frans. Zowel de Vaste Commissie voor Taaltoezicht als voogdijminister Rudi Vervoort (PS) wijzen op de onwettelijkheid. Vraag is of burgemeester Olivier Maingain (FDF) zich daar ook maar iets van aantrekt. Het gemeentebestuur gaat twee keer zijn boekje te buiten: gemeentepublicaties moeten tweetalig zijn, en de gemeente mag geen Nederlandstalige adressen gebruiken, want dat is een verkapte talentelling. De démarche van Maingain is vervelend nieuws voor het gemeenschapscentrum Op Weule dat op een constructieve manier wil samenwerken met het gemeentebestuur. “We hebben hier klachten over gekregen van bewoners,” zegt voorzitter Kurt Deswert, “en hebben Maingain laten weten dat we hier niet mee akkoord gaan. Hij heeft ons voorgesteld om het Nederlandstalig gemeenteblad te fuseren met ons maandblad Vlam. Daar kan natuurlijk geen sprake van zijn. Dat hebben we Maingain ook gezegd.” Elk jaar koopt het Nationaal Geografisch Instituut (NGI) luchtfoto’s aan om zijn databank met geografische gegevens aan te passen. Overlappende luchtfoto’s worden daarop op elkaar gelegd, waardoor een 3D-model ontstaat, dat op zijn beurt vergeleken wordt met de gegevens die het NGI al heeft van plaatsnamen, rivieren, bossen en gebouwen. Zo wordt duidelijk of plaatsen nog overeenkomen met de kaarten die het NGI heeft. Indien nodig past het NGI de gegevens aan. Het NGI beschikt ondertussen al over een indrukwekkend archief luchtfoto’s. Een selectie hiervan vindt u week na week terug in deze rubriek ‘Uit de lucht gegrepen’. Het gaat steeds om (oude) foto’s uit een van de negentien Brusselse gemeenten. Raden waar we zijn, en bij uitbreiding, wanneer een foto is genomen, is een bezigheid die de geest van kaartliefhebbers, geografen, maar ook ‘gewone’ Brusselliefhebbers, scherp houdt. Vorige week zag u het Erasmusziekenhuis en omgeving in de jaren 1980. Deze week zoeken we een historische site op, een mijlpaal in de geschiedenis van wat eertijds volkshuisvesting heette. De wijk waar we de site vinden heeft de voorbije maanden erg in de belangstelling gestaan. De foto dateert uit 1969. Waar zijn we?
DV
Je bent enkele weken geleden door Maingain uitgenodigd. Deswert: “Ja. Wij waren met twee, Carlos Verplaetsen en ik. Zij waren met vijf. Naast Olivier Maingain en zijn kabinetschef ook nog schepen Xavier Liénart, schepen Monique Louis en de ge-
“Er zijn jammer genoeg weinig sanctiemogelijkheden” meentesecretaris. Hun redenering is de volgende: de Vlamingen zijn een van de vijftien gemeenschappen in de gemeente, naast de Spaanse, de Duitse, enzovoort.” “We hebben geantwoord dat de instellingen in Brussel anders in mekaar zitten en dat de wet op de bestuurstaal nageleefd moet worden.” “Ik heb Maingain ook gezegd dat ik hoop dat de jaren 1970 voorbij zijn. En heb gevraagd waarom in Sint-Lambrechts-Woluwe niet mogelijk is wat in Schaarbeek wel kan. Daar is het informatieblad wél tweetalig.” “Op het einde van het gesprek heb ik hem het Manifest van de Nederlandstalige Brusselaar gegeven. Dat leek hij wel sympathiek te vinden.”
Kurt Deswert (Op Weule): “Natuurlijk kunnen we hier spel van maken. Ik wil vooral een oplossing.”
Hoe moet het nu verder? Deswert: “Wij hebben de sleutel niet in handen. Het is het gemeentebestuur dat op zijn stappen moet terugkomen. Het probleem is dat er weinig sanctiemogelijkheden zijn. Minister-president Vervoort kan de gemeentelijke uitgave voor de publicaties in de jaarrekening schrappen. Veel meer is niet mogelijk. En natuurlijk kunnen we hier spel van maken, maar ik wil vooral een oplossing. Het mag geen lokettenkwestie worden.” Bemoeilijkt dit de samenwerking met de gemeente? Deswert: “Ik heb de indruk dat de gemeente dit dossier gescheiden houdt van andere Nederlandstalige dossiers. De bibliotheek is erkend, dus dat is een grote stap voorwaarts. Verder is er nog de renovatie en uitbreiding van de gemeenteschool. Het geld is beschikbaar, maar de gemeente moet nu met plannen komen. Dat dossier sleept aan.” Een gemeenschapscentrum dat een politieke statement inneemt is eerder uitzonderlijk in Brussel. Deswert: “We kunnen niet anders. De wet is overtreden. Maar ik zou me hier liever niet mee moeten bezighouden. Ik heb wel andere katten te geselen. Het gemeenschapscentrum is onderbemand, er ligt veel werk op de plank. Laten we onze energie hier niet aan verspillen. Dat heb ik Maingain ook laten weten.” Steven Van Garsse
Haren > Vier wandelingen op 30 mei
Parel van Brussel in de kijker De Brusselse gemeente Haren komt steevast in een negatief daglicht in het nieuws en dan voornamelijk met de komst van een megagevangenis. Project ‘Halte Haren’ wil de gemeente positief naar de buitenwereld presenteren. De rode draad van het initiatief is Haren positief aan de man brengen. “Haren komt zo goed als altijd negatief in het nieuws. Daarnaast is de gemeente een beetje in de vergetelheid beland. Het is een parel van Brussel die nog niet heeft kunnen schitteren,” legt projectverantwoorde-
lijke voor het artistieke wijktraject Lieve Mees uit. Het idee komt van schepen Ans Persoons (SP.A), schepen voor Wijkcontracten en Participatie. “Het idee is verder uitgewerkt met behulp van de Harenaren. We hebben in een werkgroep samen met hun bekeken wat typisch was voor de gemeente en waar de buitenwereld van op de hoogte gebracht moest worden.” Wat gebeurt er op 30 mei? “Er zijn vier wandelingen uitgestippeld. Twee lange en twee korte. Op die parcours zullen op bepaalde plaatsen organisaties uit Haren staan die een woordje uitleg geven over hun gemeente en wat ze doen,” licht
Mees toe. “De dag wordt afgesloten met festiviteiten in het Sleutelgatpark. Daar wordt dan ook de graffiti die op een muur in het treinstation Haren-Zuid komt, voorgesteld. Veel mensen kennen het station als een donkere en grauwe plaats. Wij willen daar vanuit gemeenschapscentrum De Linde kleur aan geven. Dat is onze bijdrage aan het initiatief Halte Haren.” Cyril van der Esch Wandelingen op 30 mei om 14u vanuit het Sleutelgatpark. Info op www.gcdelinde.be of op 02-242.31.47
ADVERTENTIE
Puzzel Deze dienst wil u de nodige informatie bezorgen om u wegwijs te maken in uw zoektocht naar mogelijkheden, voorzieningen voor personen met een handicap
✆ 0800-15045
alle werkdagen van 9 tot 12u30, maandag, dinsdag en donderdag van 13 tot 15u30
Bezoeken enkel op afspraak
puzzel@resonansvzw.be
BDW 1476 PAGINA 14 - DONDERDAG 28 MEI 2015
BDWOPINIE
“Met de keuze voor Haren wordt een van de laatste groene plekken in dit deel van Brussel vernield”
Al maandenlang houden enkele actievoerders de Keelbeeksite bezet, als protest tegen de komst van de megagevangenis.
© BART DEWAELE
Samenleving > Ecolo-Groen over de gevangenis van Haren
Tabula rasa: op naar
een penitentiair alternatief HAREN – De geplande megagevangenis van Haren lokt steeds meer protest uit. Terecht, vinden Marie Nagy en Bart Dhondt van Ecolo-Groen. Bestudeer de alternatieven om de impact en de kost van dit project te verminderen zodat het zich mooi in de stad integreert, luidt hun standpunt.
H
et symbooldossier is tekenend voor de moeilijkheid die de Regie der Gebouwen, het Brussels Gewest en de Stad Brussel hebben om samen en in overleg met alle betrokken partners projecten op poten te zetten. Enkel door een doorgedreven participatietraject kunnen redelijke oplossingen uit de bus komen. Ecolo-Groen riep al in 2010 op om de plannen aan te
passen en naar de betrokken partijen te luisteren: de gevangenissector, de advocaten, magistraten, en bewoners.
Gevangenisdorp Eerst en vooral moet de FOD Justitie een antwoord bieden op de detentievoorwaarden die nu in strijd zijn met de menselijke waardigheid, onder meer in de gevangenis van
Vorst. Ten tweede moet de overheid dringend de overbevolking in de gevangenissen oplossen. Het maakt deel uit van een Masterplan voor de Gevangenissen dat de federale regering in 2008 goedkeurde. De Regie der Gebouwen en de FOD Justitie voeren dat plan nu uit. In het kader van dat masterplan wil de federale overheid in Brussel een gevangenisdorp bouwen van 18 hectare en 116.000 vierkante meter, goed voor een capaciteit van 1.190 gedetineerden, 900 personeelsleden en naar schatting 1.100 bezoekers. Haren is gekozen als locatie. De federale overheid lanceerde daarvoor een PPS-project. In 2013 werd het Spaans consortium Cafasso aangeduid, die de gevangenis
van Haren mag ontwerpen, bouwen en exploiteren. De voorwaarden van het contract zijn echter niet publiek gemaakt. Volgens het Rekenhof is het contract nog niet getekend. Die manier van werken staat ver van de transparantie die in zo’n belangrijk en gevoelig dossier toegepast zou moeten worden. De inzet is niet min. Ecolo-Groen vraagt daarom dat de federale regering de contractuele voorwaarden publiek maakt. Wie Brussel een beetje kent, weet dat Haren ingesloten is door een hele resem aan infrastructuur: het kanaal, de spoorwegen, Schaarbeek-Vorming, de Navo, het tramdepot van de MIVB. Zopas is een Decathlon geopend, wat de druk verder opvoert. Bovendien kent Ha-
ren heel wat mobiliteitsproblemen: een slechte bediening door de MIVB (lage frequenties en weinig lijnen) en de NMBS, een slechte verbinding met de Woluwes en een Haachtsesteenweg die volledig gesatureerd is. De situatie wordt er echter niet beter op. Sindsdien heeft de NMBS haar aanbod nog teruggeschroefd.
Arresthuizen In het noorden van Haren een nieuw, ondoordringbaar complex neerzetten van 18 hectare betekent een nieuwe barrière voor de bewoners. In de gemeenteraad en het Brussels parlement hebben wij om transparantie gevraagd, orde op zaken en concrete en becijferde oplossingen, onder meer op vlak van mobiliteit. We kregen nooit een behoorlijk antwoord. Meer nog: toen de bewoners - en wij steunen hen volledig - overleg vroegen, is geen enkele politiek verantwoordelijke van de federale meerderheid met hen het gesprek willen aangaan. De stad heeft zogenaamde participatiesessies gehouden. Jammer genoeg waren dat eerder dovemansgesprekken die het vertrouwen van de mensen helemaal hebben ondergraven. Het project is verdergezet, zonder na te denken over mogelijke alternatieven. Met de keuze voor Haren wordt ook een van de laatste groene plekken in dit deel van Brussel vernietigd. De bewoners vragen dat de Keelbeek-
Op dit cruciaal probleem antwoorden de Regie en de FOD Justitie dat ze verhoorzalen zullen inrichten in de gevangenis zelf. De magistraten zouden zich zo binnen de gevangenis moeten verplaatsen om recht te spreken. De magistraten en de balie van Brussel vinden het niet kunnen dat er recht moet worden gesproken in de gevangenis, alleen maar om de verplaatsingen van de gedetineerden te verminderen. De verschillende politieke fracties in de gemeenteraad van de stad Brussel hebben zich uitgesproken voor het principieel behoud van de functie van het Justitiepaleis. En wat moet dat kosten aan de politiezone Brussel-Elsene? De kosten voor de stad Brussel zijn niet gekend maar zouden aanzienlijk kunnen zijn, zowel voor het gevangenentransport (voor rekening van de politiezone) als voor de impact op het OCMW door de inplanting van de gevangenis. Ondanks ons herhaaldelijk aandringen in de gemeenteraad kregen we geen cijfers over de budgettaire impact van de keuze voor Haren. Om al die redenen vraagt Ecolo-Groen aan het College van de Stad Brussel om een ongunstig advies af te leveren. Vandaag zegt het College gekant te zijn tegen het project. De stad is vertegenwoordigd in het begeleidingscomité van het project en beschikt over drie stemmen in de Overlegcommissie. Geen stelling innemen op de plaats waar de stad officieel vertegenwoordigd is, is onverantwoord. Begin terug van af, start een echte participatie met de gerechtelijke actoren, de magistraten, de balie, de inwoners en de buurtverenigingen. Bestudeer de alternatieven om de impact en de kost van dit project te verminderen zodat het zich mooi in de stad integreert. Dat is het standpunt dat wij zullen blijven verdedigen. Marie Nagy fractieleider Ecolo-Groen Bart Dhondt gemeenteraadslid Ecolo-Groen
Museumsaga De aankoop van de Citroëngarage met als gedeeltelijke bestemming een nieuw museum voor moderne (en/of hedendaagse) kunst blijft een bedenkelijke beslissing. Want er is geen collectie voorradig om het museum te ‘vullen’, en vooral, er is geen (of zeker onvoldoende) budget voor de renovatie, de bijbehorende uitrusting en de praktische exploitatie. Tenzij de Brusselse regering eenzelfde constructie zou opzetten – met exclusieve privé-inbreng – vergelijkbaar met de voorliggende plannen voor het nieuwe Heizelvoetbalstadion. De betrokken politieke beleidsverantwoordelijken geven onvoldoende rekenschap wat een nieuw kunstmuseum nodig heeft en hoeveel het zal kosten. Indien dit museum echt iets wil betekenen met een internationale uitstraling zal er een compleet andere visie moeten worden ontwikkeld dan de huidige onduidelijke wensen van de minister-president. Er moet gerealiseerd worden dat er alleszins iets als mosselnoch-vis moet vermeden worden. Het idee om een kunstmuseum als ‘glijmiddel’ te misbruiken voor de heropleving van een wijk is overdreven opportunistisch, en is zonder garantie. Ter herinnering: buitenlandse nieuwe kunstmusea die recent geopend werden zijn omzeggens allemaal grootschalige nieuwbouwprojecten (Louvre, Zayed National Museum en Guggenheim in Abu Dhabi, Guggenheim in Bilbao, Prada in
Milaan, New Whitney in New York, Fondation Louis Vuitton in Parijs) ontworpen door internationaal gereputeerde architecten (Norman Foster, Frank Gehry, Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Jean Nouvel, Renzo Piano), en vooral met quasi onbeperkte budgetten. Dat belet niet dat kleinschalige kunstmusea nuttig kunnen zijn, op voorwaarde dat er een betekenisvolle en langetermijnvisie wordt aangereikt die in praktijk kan worden omgezet volgens dankzij een begeesterde directeur in samenwerking met een voldoende aantal ervaren medewerkers.
achter het stuur van hun wagen respecteren dat fietsvak gewoon niet. Het niet gebruiken van richtingaanwijzers is nog zo’n nonchalante én gevaarlijke houding die helaas al te vaak voorkomt. En dan schrijf ik nog niets over de veel te hoge snelheden, het toeterend ongeduld en het (drie)dubbel parkeren. Er blijft werk aan de winkel. Wouter Hessels, Koekelberg
Felix Nussbaum
Jonas Wille, Oudergem
Chauffeurs in Brussel Fietsen in Brussel blijft nog steeds een gevaarlijke aangelegenheid. Te weinig degelijke fietspaden en een irritante chauffeursmentaliteit staan veilig en aangenaam fietsen ernstig in de weg. Op Brusselse wegen waar geen fietspad is en amper een fiets lijkt geschilderd, laten te veel chauffeurs van auto’s, bussen, vrachtwagens en taxi’s nog altijd onvoldoende fietsruimte rechts van hun voertuig. Het is toch niet de bedoeling dat fietsers op voetpaden moeten rijden? Voor de meeste verkeerslichten is er zoiets als een fietsvak getekend. Het is ergerlijk hoeveel chauffeurs – ook motorrijders trouwens – hun voertuig gewoon pal op dat fietsvak tot stilstand brengen. Zelfs politieagenten
Ik vond het heel goed dat er in BDW een artikel stond over Mark Schaevers, Orgelman en Felix Nussbaum (BDW 1474, p.2). Mag ik het artikel over Nussbaum een beetje aanvullen? Voor het huis waar Nussbaum leefde, in de Archimedesstaat, liggen sinds 2012 twee struikelstenen voor hem en Felka Platek. BDW heeft al over struikelstenen geschreven: kleine kasseien met een messing plaatje met info over de slachtoffers, van kunstenaar Gunter Demnig. De ceremonie bracht een vijftigtal mensen bij elkaar.
Ruth Breuer, Brussel
SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bdw.be. Schrijven kan naar BDW-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bdw.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.
PROTEST flits h
ZONDAG 24 Mei. Vorige zondag
© TV BRUSSEL
Ongunstig advies
lezersbrieven@bdw.be
site bewaard wordt. Terecht, de leefomgeving wordt er al gekenmerkt door geluidsvervuiling door vliegtuigen, treinen en een autosnelweg. Een kwaliteitsvolle groene ruimte is vitaal, geen overbodige luxe. Ecolo-Groen vraagt dat de federale overheid de groene ruimte van de Keelbeek behoudt, dat ze de schaal van het totale project herziet, dat ze mobiliteitsoplossingen bestudeert (hogere frequenties bij de MIVB, verlenging van de tramlijn) De overheid moet dat eerst becijferen en daarna programmeren. Er moet ook rekening gehouden worden met de afstand tot het Justitiepaleis, een cruciaal element in dit dossier, om zo te komen tot een alternatief: namelijk het behoud van de arresthuizen van Sint-Gillis en Vorst. De gedetineerden van de arresthuizen moeten elke maand voorkomen, voor het al dan niet behoud van de voorlopige hechtenis. Dat veronderstelt heel wat ritten naar het Justitiepaleis en afspraken met hun advocaten. De nieuwe gevangenis ligt op een afstand van 11 kilometer van het Justitiepaleis. De twee arresthuizen die er voorzien zijn zullen heel wat verplaatsingen naar het Justitiepaleis vergen. Gezien de afstand en de moeilijke bereikbaarheid, is de keuze om de arresthuizen in Haren onder te brengen helemaal geen goed idee.
BRIEVEN VAN LEZERS
BDW 1476 PAGINA 15 - DONDERDAG 28 MEI 2015
konden shoppers voor het eerst hun hart ophalen, nu de Brusselse Vijfhoek erkend is als toeristische zone. Dat betekent dat de winkels in de zone voortaan elke dag mogen open zijn. Maar veel winkelbedienden vrezen voor het wegvallen van extra loon voor zondagsdienst. Ze geloven ook niet in het potentieel van extra banen. Een vakbondsactie van voornamelijk de christelijke bediendenvakbond LBC-NVK kon vorige zondag alvast het personeel van zes winkels in de Brusselse Nieuwstraat, waaronder de ketens Zara en H&M, overtuigen om de deuren dicht te houden.
BDW 1476 PAGINA 16 - DONDERDAG 28 MEI 2015
VADROUILLE DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
© FONDATION R. LEBLANC
De man naast Hergé Expo > Raymond Leblanc, de oprichter van het weekblad Kuifje
LOUVAIN-LA-NEUVE – In het Hergémuseum in Louvain-la-Neuve loopt een tentoonstelling als hommage aan Raymond Leblanc, de stichter van het weekblad Kuifje en marketeer avant-la-lettre. De expo sluit naadloos aan bij de vaste collectie van het indrukwekkende museum. Raymond Leblanc zou op 22 mei honderd jaar oud geworden zijn. Midden in de zaal waar de tentoonstelling rond Raymond Leblanc loopt, werd zijn bureau in de gebouwen van de Editions Lombard aan het Zuidstation nagebouwd, met het originele meubelstuk in het midden. De bibliotheekkast is spijtig genoeg op de schroothoop beland, het bureau heeft zijn dochter Natacha kunnen
redden. Het interieur - kleuren, tapijt, foto’s is op de meubels na vandaag nog intact. Door de expo klinkt de stem van Jacques Brel met nooit op plaat uitgebrachte liedjes. Maar laten we beginnen bij het begin van de expo, met een guitige knipoog: R. Leblanc staat er in witte letters op de witte muur. Van in het
begin treedt de bezoeker het universum van Leblanc en Hergé binnen: van een gigantische reproductie van het allereerste nummer van 26 september 1946, over een reusachtige schets van het Kuifjegebouw aan het Zuidstation tot een prachtige tekening van Kuifje die een Brusselse tram sierde in aanloop naar de
verschijning van het eerste nummer. In Franstalig België is de naam van Raymond Leblanc een naam als een klok, zeker in het wereldje van de stripliefhebbers en tekenfilms. In het Vlaamse landsgedeelte is dat veel minder, ten onrechte.
Kuifjesbon Raymond Leblanc werd geboren op 22 mei, dezelfde dag als Hergé, maar acht jaar later. Als jongeman - hij studeerde als zestienjarige af in de middelbare school - droomde hij ervan om geneesheer te worden, maar daar had zijn
BDW 1476 PAGINA 17 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Leblanc toont trots de maquette van het Kuifjegebouw aan het Brusselse Zuidstation.
Het eerste nummer van het weekblad Kuifje verscheen in september 1946.
© FONDATION R. LEBLANC
familie de middelen niet voor. Hij werd dan maar douanebeambte. Na de Tweede Wereldoorlog gaat hij in zaken, met twee partners begint hij een uitgeverij van liefdesromannetjes en filmbladen. En dan krijgt hij een geniaal idee: Raymond Leblanc is al lang een bewonderaar van Georges Remi, alias Hergé. Sinds de lancering in 1929 zijn Kuifje/Tintin steeds beroemder geworden in eigen land en in het buitenland. Hergé is uitgegroeid tot een van de belangrijkste striptekenaars van zijn tijd. Na Kuifje waren er Jo, Suus en Jokko en Quick & Flupke bij gekomen. Raymond Leblanc wil een weekblad rond de populaire Kuifje – de stripfiguur is zo vaag dat iedereen er zich in herkent – uitgeven. Maar er rijst een probleem als Hergé en Raymond Leblanc elkaar voor het eerst ontmoeten in Bosvoorde in 1945. Hergé zit diep in de put, er is een foto opgedoken met Hergé als verrader. Hergé had tijdens de oorlog Kuifje getekend voor Le Soir volé, een krant die door de bezetter gecontroleerd werd. Raymond Leblanc werpt al zijn gewicht als verzetsheld in de schaal, Hergé krijgt zijn burgerrechten terug een week na het verschijnen van het eerste nummer van Tintin/Kuifje. Wat zou er van Hergé geworden zijn zonder Raymond Leblanc? Naast de uitgever van Kuifje, was Raymond Leblanc ook de oprichter van Belvision, de eerste tekenfilmstudio in Europa. Maar hij was ook de vader van Publiart, een reclameagentschap, gesticht in 1954, dat stripfiguren gebruikt om publiciteit te voeren voor allerhande producten. Een paar jaar eerder, in 1950, had Raymond Leblanc ook de Kuifjesbon gelanceerd, spaarpunten die te vinden zijn in het weekblad Kuifje, maar ook op de verpakking van voedingsproducten en schoonmaakmiddelen. Op de expo liggen chocoladerepen Victoria naast Soleilzeep en potten confituur van Materne. Tegen een vals plafond hangen honderden nummers van het weekblad Kuifje. Een sfeer om van te snoepen.
© FONDATION R. LEBLANC
© FONDATION R. LEBLANC
Raymond Leblanc (midden), samen met Hergé (links).
De jongste dochter Natacha Leblanc is de jongste dochter van Raymond Leblanc, haar vader was er 62 toen ze geboren werd: “Mijn vader was zich al aan het terugtrekken toen ik geboren werd, in te-
Raymond Leblanc, omringd door zijn medewerkers, in de gebouwen van Editions Lombard.
© FONDATION R. LEBLANC
© FONDATION R. LEBLANC
genstelling tot mijn twee zussen en mijn broer heb ik mijn vader heel goed gekend, ik heb het geluk gehad om door hem opgevoed te worden. Minstens één keer per week ging ik met hem naar de Paul-Henri Spaaklaan waar ik de tekenfilms van Belvision in avant-première heb gezien in de projectiezaal.” Belvision produceerde de tekenfilms Asterix, Kuifje, Lucky Luke en de Smurfen. Ook als reclameman en oprichter van Publiart was hij een fenomeen. Natacha Leblanc: “Ik herinner me dat hij altijd zes flessen champagne in de frigo van zijn bureau had staan, als er klanten kwamen opende hij spontaan een fles. Hoeveel werk er ook was, hij kon zich behoorlijk ergeren als zijn medewerkers niet onmiddellijk de telefoon opnamen. Hij nam het devies ‘klant is koning’ bijna letterlijk.” Ook collega Daniel Couvreur van Le Soir heeft de beste herinneringen aan Raymond Leblanc: “Hij dateerde uit een ander tijdperk, een echte gentleman, ik heb hem drie keer mogen interviewen. Nooit kwam er een onvertogen woord over zijn lippen over anderen.” Raymond Leblanc was een zakenman pur sang, hij heeft ook in vastgoed gehandeld in Spanje. Maar niet alles werd een succes, zoals het attractiepark dat hij in Frankrijk wou inrichten, decennia voor er sprake was van Asterix. Hij nam ook enorme risico’s, zegt zijn dochter Natache: “Voor de creatie van de film Gulliver nam hij een hypotheek op de gezinswoning waar hij met zijn vrouw en drie kinderen verbleef.” De expo Raymond Leblanc is ook het gedroomde excuus om naar Louvain-la-Neuve trekken en de vaste collectie van het Musée Hergé te bewonderen. Er is een audiogids in keurig Nederlands. Eveneens voor wie het museum nooit eerder bezocht, is de architectuur zeer de moeite waard. Danny Vileyn Het Hergémuseum is gelegen aan de rue du Labrador 26 in Louvain-la-Neuve. Op loopafstand van het station van Louvain-laNeuve. Open van dinsdag tot vrijdag van 10 uur 30 tot 17 uur 30. Op zaterdag en zondag van 10 uur tot 18 uur. De expo rond Raymond Leblanc loopt tot 31 juli. Meer info: www.museeherge.com
BDW 1476 PAGINA 16 - DONDERDAG 28 MEI 2015
VADROUILLE DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK
© FONDATION R. LEBLANC
De man naast Hergé Expo > Raymond Leblanc, de oprichter van het weekblad Kuifje
LOUVAIN-LA-NEUVE – In het Hergémuseum in Louvain-la-Neuve loopt een tentoonstelling als hommage aan Raymond Leblanc, de stichter van het weekblad Kuifje en marketeer avant-la-lettre. De expo sluit naadloos aan bij de vaste collectie van het indrukwekkende museum. Raymond Leblanc zou op 22 mei honderd jaar oud geworden zijn. Midden in de zaal waar de tentoonstelling rond Raymond Leblanc loopt, werd zijn bureau in de gebouwen van de Editions Lombard aan het Zuidstation nagebouwd, met het originele meubelstuk in het midden. De bibliotheekkast is spijtig genoeg op de schroothoop beland, het bureau heeft zijn dochter Natacha kunnen
redden. Het interieur - kleuren, tapijt, foto’s is op de meubels na vandaag nog intact. Door de expo klinkt de stem van Jacques Brel met nooit op plaat uitgebrachte liedjes. Maar laten we beginnen bij het begin van de expo, met een guitige knipoog: R. Leblanc staat er in witte letters op de witte muur. Van in het
begin treedt de bezoeker het universum van Leblanc en Hergé binnen: van een gigantische reproductie van het allereerste nummer van 26 september 1946, over een reusachtige schets van het Kuifjegebouw aan het Zuidstation tot een prachtige tekening van Kuifje die een Brusselse tram sierde in aanloop naar de
verschijning van het eerste nummer. In Franstalig België is de naam van Raymond Leblanc een naam als een klok, zeker in het wereldje van de stripliefhebbers en tekenfilms. In het Vlaamse landsgedeelte is dat veel minder, ten onrechte.
Kuifjesbon Raymond Leblanc werd geboren op 22 mei, dezelfde dag als Hergé, maar acht jaar later. Als jongeman - hij studeerde als zestienjarige af in de middelbare school - droomde hij ervan om geneesheer te worden, maar daar had zijn
BDW 1476 PAGINA 17 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Leblanc toont trots de maquette van het Kuifjegebouw aan het Brusselse Zuidstation.
Het eerste nummer van het weekblad Kuifje verscheen in september 1946.
© FONDATION R. LEBLANC
familie de middelen niet voor. Hij werd dan maar douanebeambte. Na de Tweede Wereldoorlog gaat hij in zaken, met twee partners begint hij een uitgeverij van liefdesromannetjes en filmbladen. En dan krijgt hij een geniaal idee: Raymond Leblanc is al lang een bewonderaar van Georges Remi, alias Hergé. Sinds de lancering in 1929 zijn Kuifje/Tintin steeds beroemder geworden in eigen land en in het buitenland. Hergé is uitgegroeid tot een van de belangrijkste striptekenaars van zijn tijd. Na Kuifje waren er Jo, Suus en Jokko en Quick & Flupke bij gekomen. Raymond Leblanc wil een weekblad rond de populaire Kuifje – de stripfiguur is zo vaag dat iedereen er zich in herkent – uitgeven. Maar er rijst een probleem als Hergé en Raymond Leblanc elkaar voor het eerst ontmoeten in Bosvoorde in 1945. Hergé zit diep in de put, er is een foto opgedoken met Hergé als verrader. Hergé had tijdens de oorlog Kuifje getekend voor Le Soir volé, een krant die door de bezetter gecontroleerd werd. Raymond Leblanc werpt al zijn gewicht als verzetsheld in de schaal, Hergé krijgt zijn burgerrechten terug een week na het verschijnen van het eerste nummer van Tintin/Kuifje. Wat zou er van Hergé geworden zijn zonder Raymond Leblanc? Naast de uitgever van Kuifje, was Raymond Leblanc ook de oprichter van Belvision, de eerste tekenfilmstudio in Europa. Maar hij was ook de vader van Publiart, een reclameagentschap, gesticht in 1954, dat stripfiguren gebruikt om publiciteit te voeren voor allerhande producten. Een paar jaar eerder, in 1950, had Raymond Leblanc ook de Kuifjesbon gelanceerd, spaarpunten die te vinden zijn in het weekblad Kuifje, maar ook op de verpakking van voedingsproducten en schoonmaakmiddelen. Op de expo liggen chocoladerepen Victoria naast Soleilzeep en potten confituur van Materne. Tegen een vals plafond hangen honderden nummers van het weekblad Kuifje. Een sfeer om van te snoepen.
© FONDATION R. LEBLANC
© FONDATION R. LEBLANC
Raymond Leblanc (midden), samen met Hergé (rechts).
De jongste dochter Natacha Leblanc is de jongste dochter van Raymond Leblanc, haar vader was er 62 toen ze geboren werd: “Mijn vader was zich al aan het terugtrekken toen ik geboren werd, in te-
Raymond Leblanc, omringd door zijn medewerkers, in de gebouwen van Editions Lombard.
© FONDATION R. LEBLANC
© FONDATION R. LEBLANC
genstelling tot mijn twee zussen en mijn broer heb ik mijn vader heel goed gekend, ik heb het geluk gehad om door hem opgevoed te worden. Minstens één keer per week ging ik met hem naar de Paul-Henri Spaaklaan waar ik de tekenfilms van Belvision in avant-première heb gezien in de projectiezaal.” Belvision produceerde de tekenfilms Asterix, Kuifje, Lucky Luke en de Smurfen. Ook als reclameman en oprichter van Publiart was hij een fenomeen. Natacha Leblanc: “Ik herinner me dat hij altijd zes flessen champagne in de frigo van zijn bureau had staan, als er klanten kwamen opende hij spontaan een fles. Hoeveel werk er ook was, hij kon zich behoorlijk ergeren als zijn medewerkers niet onmiddellijk de telefoon opnamen. Hij nam het devies ‘klant is koning’ bijna letterlijk.” Ook collega Daniel Couvreur van Le Soir heeft de beste herinneringen aan Raymond Leblanc: “Hij dateerde uit een ander tijdperk, een echte gentleman, ik heb hem drie keer mogen interviewen. Nooit kwam er een onvertogen woord over zijn lippen over anderen.” Raymond Leblanc was een zakenman pur sang, hij heeft ook in vastgoed gehandeld in Spanje. Maar niet alles werd een succes, zoals het attractiepark dat hij in Frankrijk wou inrichten, decennia voor er sprake was van Asterix. Hij nam ook enorme risico’s, zegt zijn dochter Natache: “Voor de creatie van de film Gulliver nam hij een hypotheek op de gezinswoning waar hij met zijn vrouw en drie kinderen verbleef.” De expo Raymond Leblanc is ook het gedroomde excuus om naar Louvain-la-Neuve trekken en de vaste collectie van het Musée Hergé te bewonderen. Er is een audiogids in keurig Nederlands. Eveneens voor wie het museum nooit eerder bezocht, is de architectuur zeer de moeite waard. Danny Vileyn Het Hergémuseum is gelegen aan de rue du Labrador 26 in Louvain-la-Neuve. Op loopafstand van het station van Louvain-laNeuve. Open van dinsdag tot vrijdag van 10 uur 30 tot 17 uur 30. Op zaterdag en zondag van 10 uur tot 18 uur. De expo rond Raymond Leblanc loopt tot 31 juli. Meer info: www.museeherge.com
BDW 1476 PAGINA 18 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Evenement > Festival Carolus V viert meerderjarigheid Karel
Schedelboren en kruisboogschieten
K
eizer Karel regeerde van 1515 tot 1555 en bracht het merendeel van zijn tijd door in Brussel, dat op die manier kan gezien worden als de hoofdstad van zijn transatlantische rijk. Carolus V is het festival dat sinds 2012 die historische periode onder de aandacht wil brengen en het Brusselse erfgoed rond Keizer Karel en zijn tijd wil promoten. VisitBrussels werkt daarvoor samen met de Ommegang, het museum van de Coudenberg en nog een paar andere partners. De activiteiten en feestelijkheden hebben plaats van mei tot september. Cultuurhistorische blikvanger van deze speciale editie van Carolus V is ongetwijfeld de hereniging in het Jubelpark van de vier wandtapijten die de legende van Onze-Lieve-Vrouw van de Zavel uitbeelden. Deze legende, die vertelt hoe de vrome Beatrijs Soetkin een Mariabeeldje van Antwerpen naar de Brusselse Zavelkerk verscheepte, ligt samen met de Blijde Intrede van Keizer Karel en zijn troonopvolger Filips II in 1549 aan de basis van de Ommegang. De vier zestiende-eeuwse tapijten die van 22 mei tot 30 augustus weer samen te zien zijn in een van de zalen van het Jubelpark, zijn van Brusselse makelij maar raakten later verspreid in Europa. Twee waren eerder al in het bezit van de Musea voor Kunst en Geschiedenis, één behoort tot de collectie van het Broodhuis, en de vierde werd nu uitgeleend door de Hermitage van Sint-Petersburg. De ontwerpkartons voor de tapijten worden toegeschreven aan de jonge Barend van Orley, die niet
veel later hofschilder van Margaretha van Oostenrijk zou worden. De afgebeelde legende is gesitueerd in 1348 maar wordt op de tapijten getransponeerd naar de zestiende eeuw. De opdrachtgever, postmeester Franciscus van Tassis, die nabij de Zavelkerk woonde, liet er zichzelf een aantal keren op afbeelden. En het gezicht van de voormalige Hertog Jan III, die in de legende het Mariabeeldje een plaats gaf in Brussel, krijgt op de tapijten respectievelijk de trekken van de latere Bourgondische hertog Filips de Schone en diens zoon Karel. Op die manier moesten de wandtapijten dus ook voor dynastieke verankering in Brussel zorgen. De kleine tentoonstelling bevat nog drie andere voorname wandtapijten, wat uitleg over de productie ervan, informatie over de relatie tussen de tapijten en de Ommegang, en een replica van een gravure van de troonsafstand van Karel V in de Aula Magna op de Coudenberg.
Gulden Vlies Daarnaast loopt van 7 mei tot 30 augustus op de site van de Coudenberg ook een tentoonstelling over de lijfarts van Keizer Karel, Andreas Vesalius. Die tentoonstelling loopt in samenwerking met het Museum voor geschiedenis van de geneeskunde in Anderlecht en toont aan de hand van objecten uit de zestiende eeuw (schedelboren, klysma’s en documenten) de belangrijkste ziektes en geneeswijzen uit de Renaissance, die ongetwijfeld ook voorkwamen bij de entourage van de Habsburgse
© KONINKLIJK MUSEA VOOR KUNST EN GESCHIEDENIS
BRUSSEL - Vijfhonderd jaar geleden werd Karel V meerderjarig en erfde hij de eerste van de vele gebieden die hem tot keizer zouden maken van het rijk waar de zon nooit onderging. Brussel herdenkt die gebeurtenis, die van de stad een Europese hoofdstad maakte, met een uitgebreide versie van het Carolus V-festival.
De wandtapijten moesten voor de dynastieke verankering in Brussel zorgen.
De vier zestiendeeeuwse tapijten zijn van Brusselse makelij maar raakten later verspreid in Europa. vorst met de vooruitstekende onderkaak. De vijfhonderd jaar geleden geboren anatoom en auteur van De Humani Corporis Fabrica verzorgde vanaf 1546 de jicht van Keizer Karel met Chinese wortel, en vergezelde
de keizer ook op zijn militaire campagnes. Op 17 mei is het dan Family Day in het Coudenbergpaleis met degustaties historische gastronomie, dansdemonstraties, oude kinderspelen, een ontmoeting met figuranten uit de Ommegang, en themaworkshops architectuur, en zelfs kruisboogschieten onder leiding van de aloude Brusselse kruisboogschuttersgilde. Op de archeologische site van de Coudenberg kan je tijdens Carolus V ook permanent op zoek naar de schat van het Gulden Vlies. Op 4 en 19 juni worden er ondergronds klassieke concerten gehouden. En in het Erasmushuis in Anderlecht, dat ook zijn 500ste verjaardag viert, krijgen de bezoekers tijdens het
festival een eigenhandig gesc hreven brief van Keizer Karel te zien in een vitrine die gewijd is aan de relaties tussen keizer en de Nederlandse humanist Erasmus. De Ommegang zelf heeft plaats op 30 juni en 2 juli en begint om 19u20 met een wedstrijd voor kruisboogschutters op de Grote Zavel. Michaël Bellon Wandtapijten uit de tijd van Keizer Karel, tot 30 augustus van dinsdag tot zondag van 10u tot 17u in het Jubelpark, www.kmkg Carolus V in en om de Coudenberg – Voormalig Paleis van Brussel (ingang via het BELvuemuseum), Kunstberg, Paleizenplein 7, Brussel, 02-500.45.54 - www.coudenberg.com, www.carolusfestival.be
Literatuur > Amerikaanse spreektaal in het Nederlands vertaald
Amerikaans voor dummies BRUSSEL – Ook Belgische jongeren geven elkaar een high five of een bro fist en vinden de dingen cool of nice. Eddy Keymolen, door taal gebeten, speelt hierop in met zijn boek ‘YOU COOL?’. In het boek geeft hij een overzicht van de Amerikaanse spreektaal en geeft hij steeds een Nederlandse variant. Verklarende sites bestaan al, maar ik had nog niets gevonden dat de Amerikaanse spreektaal echt vertaalde,” zegt Keymolen. Zo besloot de Aalstenaar op zoek te gaan naar allerlei typisch Amerikaanse uitdrukkingen.
“Ik kijk al tien jaar lang naar Amerikaanse televisieseries met een notitieboekje op mijn schoot,” zegt Keymolen. “Alles wat me daarin opvalt schrijf ik neer.” Zo blijken ondertitelingfouten niet zeldzaam te zijn. Keymolen
haalt een voorbeeld aan uit de populaire Amerikaanse televisieserie Friends: “Iemand zegt ‘he hit on Phoebe’, wat wilt zeggen dat iemand Phoebe probeerde te versieren, maar in de ondertiteling las ik dat Phoebe geslagen was.” Het boek wilt geen saaie opsomming zijn van terminologie, maar een aangenaam leesbaar geheel. “Bij een opsomming van typische uitdrukkingen uit de spreektaal of slang, is het vanzelfsprekend dat er heel wat schuttingtaal aan bod komt. Hierdoor is het boek niet saai,
schuttingtaal is vaak grappig.” Keymolens interesse voor taal is niet nieuw: hij werkt al 40 jaar als vertaler bij het OCMW van BrusselStad. Margo Claeys “YOU COOL?” is verkrijgbaar als e-book of paperback bij De Scriptomanen, Kobo, Apple, Bol.com en standaardboekhandel. be. De prijs van het e-book varieert en de paperback kost €24,50.
BDW 1476 PAGINA 19 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Nick Trachet
ADVERTENTIE
BRUSSEL EN DE WERELD CULINAIR ONTDEKT
Citroengras Op het eerste gezicht denk je dat het sjalotjes zijn, maar neen, het is gras. Gras in de keuken als smaakmaker: het bestaat.
ADVERTENTIE
Sociale Verhuurkantoren (SVK)
Verhuur uw woning zonder risico en zonder zorgen
a Gegarandeerde huur elke maand a
Verzekerd verhuurbeheer
a Onderhoud van uw woning
a Hulp bij renovatie a Fiscale voordelen
www.fedsvk.be 02 412 72 44
Om te beginnen gaat het om een echt gras, behorend tot de familie der Poaceae (vroeger zei men Gramineae). Tot die familie behoren ook alle belangrijke graansoorten, zoals tarwe, rijst en maïs. Een voor de mens heel belangrijke plantenfamilie dus, maar er is slechts één plantengeslacht binnen deze gigantische familie die voor de geur wordt gebruikt: Cymbopogon spp. Ik schrijf spp. omdat er verschillende soorten citroengras bestaan. Cymbopogon citratus is de belangrijkste, en die kennen we uit de ZuidoostAziatische keuken, vooral dan de Thaise. Maar dat is niet de enige, er bestaat ook een licht verschillende Cymbopogon flexuosus, die men ook weleens malabargras noemt en verder, misschien de meest voorkomende, een Cymbopogon nardus, die eerder in India wordt gekweekt, maar die niet in de keuken wordt gebruikt. Het kruid is te sterk van geur en niet lekker. De geurstof wordt eruit gedestilleerd en in de farmacie gebruikt, of in cosmetica. Verder wordt er citroengras vermeld uit Afrika en Amerika. Citroengras ruikt dus naar citroen. Maar misschien is het wel omgekeerd en ruikt citroen zoals citroengras? Want het gras bevat meer citroengeur dan citroen zelf. Die geur komt van stofjes met leuke namen zoals citral, geranial, neral, linalool, limoneen, citronellal, geraniol... Dat zijn allemaal terpenoïden: koolwaterstoffen die, zoals de naam het zegt, een beetje op terpentijn lijken. Het is verwonderlijk dat dezelfde stofjes bij heel verschillende planten voorkomen die niet met elkaar verwant zijn. Velen onder ons kennen geurende kruiden zoals melisse, citroentijm, citroengeranium of misschien zelfs de Australische lemon tea tree. Allemaal hebben ze een herkenbare citroengeur, zonder in de verste verte ook maar verwant te zijn aan de familie van de appelsien en citroen. Dat betekent dat citroengeur verspreiden een voordeel moet hebben, een reden waarom planten met deze geur beter overleven dan andere. In de plant zijn er gespecialiseerde cellen die citral et cetera afscheiden. Naargelang de plantensoort zit die geurstof in holtes in het blad of op bladhaar-
tjes. Wie een blad kneust, verspreidt die geur. De plant probeert eigenlijk degene die hem aanraakt, af te schrikken. Larven en rupsen horen die geur walgelijk te vinden. Daarenboven doodt citral ook bacteriën en verjaagt het muggen. De ‘etherische olie’ worden ingezet tegen ziekenhuisbacteriën. Dat was dus wel buiten de mens gerekend! Wij vinden citroen juist lekker ruiken en plukken extra veel van de bladeren af. We gaan nog verder, we nemen heel de plant mee en verzorgen die, geven stekjes mee aan de buren en voor je het weet heeft het citroengras zich over heel de wereld verspreid. Wij mensen denken soms dat we de macht hebben over de natuur, maar het is natuurlijk omgekeerd: planten en dieren gebruiken ons om zich voort te planten en de wereld te veroveren! Auteur Michael Pollan dacht daaraan toen hij thuis zijn grasmat liep af te maaien: het gras verleidt ons, zei hij, door zacht en groen te zijn, om al zijn concurrenten die het zouden kunnen overschaduwen, af te maaien. We gaan het nog besproeien ook en steken er zorgvuldig de paardenbloemen tussen uit. Het rund doet dat ook, om eens een dierenvoorbeeld te nemen. Door mak en lekker te zijn heeft het beest een luizenleven: wij rijden vrachtwagens voor om hem overal naartoe te brengen, van Patagonië tot in Noorwegen. Wij tappen zelfs de stier zijn sperma af om in zijn plaats duizend koeien te bevruchten. En hij hoeft daarbij geen poot te verzetten! En zo verging het dus het citroengras. Het ligt hier nu in de tropische supermarkt te wachten op ons en stiekem probeert iemand het voort te kweken op een vensterbank of in een serre, zelfs in ons klimaat dat niet voor citroengrassprietjes is geschikt. Koop dus zo’n pakje sprieten. Ze zouden fris witgroen moeten zijn, zonder bruine plekken. Citroengras bewaart bijzonder lang in de koelkast maar hoe verser hoe beter, uiteraard. Het is helemaal geen groente, de bladeren zijn onaangenaam taai en zelfs moeilijk om te snijden. Tenzij u de plant microsco-
“Wij denken dat we de macht hebben over de natuur, maar het is natuurlijk omgekeerd: planten en dieren gebruiken ons om zich voort te planten en de wereld te veroveren” pisch klein hakt, is ze ondoorslikbaar. Gebruik haar dus in curry’s en stoofschotels en haal de stengel weer weg vooraleer op te dienen (zoals u ook met laurier doet). Veel koks meppen de bladeren eerst murw, om de holtes waarin de geurstoffen zitten open te breken. U kunt van de plant dan thee trekken of laten meesudderen. Alles waarin citroengras meegekookt is, smaakt Thais! Een eenvoudig voorbeeld: doe in een pot ruim kokosmelk (twee blikjes, bijvoorbeeld). Pers daarin een stuk gember, doe er twee murw gemepte sprieten citroengras bij, wat gehakte chillipeper, twee schepjes suiker. Laat dat gedurende vijf minuten zachtjes pruttelen. Doe er dan blokjes goedkope kippenborst bij (tegen mijn principes, maar allez, ‘t is exotisch) en laat zo’n tien minuten garen in de saus. Besprenkel met gehakte koriander en basilicum. Kijk: ik wist niet dat Thais koken zo makkelijk was. Smakelijk. nick.trachet@bdw.be De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/trachet
BDW 1476 PAGINA 20 - DONDERDAG 28 MEI 2015
ADVERTENTIE
OPENBAAR ONDERZOEK Ontwerp van Gewestelijk Lucht-Klimaat-Energieplan 25 mei > 31 juli 2015 HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST KOMT IN ACTIE VOOR HET KLIMAAT! Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft beslist een voorbeeld inzake duurzaam beheer te worden en heeft zich geëngageerd om zijn uitstoot van broeikasgassen tegen 2025 met 30% te verminderen. De economische ontwikkeling van de stad en de kwaliteit van de leefomgeving van haar inwoners met elkaar verzoenen door de mensen centraal te zetten binnen deze ontwikkeling, is een fundamentele uitdaging voor milieu en volksgezondheid. Daarom heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een “Gewestelijk Lucht-Klimaat-Energieplan” uitgewerkt om de renovatie van gebouwen te vergemakkelijken, zachte mobiliteit te ontwikkelen, milieuvriendelijke consumptie te bevorderen en de milieu-impact van onze economie te beperken. Geef van 25 mei tot 31 juli uw mening door deel te nemen aan het openbaar onderzoek over het Lucht-Klimaat-Energieplan.
Meer info?
www.leefmilieu.brussels/onderzoek-luchtklimaat of 02 775 75 75. INFO LEEFMILIEU : 02 775 75 75 - WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS
90
ADVERTENTIE
Literatuur > Debuutroman over Heizeldrama
Van de Heizel naar de hel BRUSSEL - Vrijdag is het precies dertig jaar geleden dat het Heizeldrama het leven kostte aan 39 supporters in de aanloop naar de Europacupfinale tussen Juventus en Liverpool. Yannick Ottoy gebruikte de dramatische gebeurtenissen en de politieke en juridische nasleep ervan als basismateriaal voor zijn debuutroman ‘Drang’. Drang is een wrange maar uitstekende titel voor een boek dat begint met de scène waarin twee wanhopige agenten een dranghek gebruiken als brancard om een slachtoffer af te voeren uit het vervloekte Vak Z van het vervallen Heizelstadion. Liverpoolsupporters hadden daar ruim voor het begin van de wedstrijd voor een - letterlijk - verstikkende chaos gezorgd met hun gewelddadige charges. De tragische, oncontroleerbare gebeurtenissen zetten plots een rem op de drang van de ambitieuze agent-brigadier Philippe Van Der Straeten, die zich na zijn overplaatsing van het te rustige Lierde naar de veel spannender hoofdstad mee vertilt aan dit onwezenlijke drama. Philippe is het hoofdpersonage in Yannick Ottoys debuutroman die dertig jaar na datum het grote verhaal van het Heizeldrama koppelt aan een fictief verhaal van een individuele betrokkene.
Ottoy werd geboren in 1984 en was op het ogenblik van de feiten zelf dus nauwelijks één jaar oud. Maar hij heeft zich goed geïnformeerd. Hij sprak getuigen, las pers- en andere verslagen, en bestudeerde het politieke juridische kluwen dat ontstond toen naar de verantwoordelijken van het internationale schandaal werd gezocht. Wie wil weten hoe de chronologie van de feiten er ook alweer uitzag, welke rol het pausbezoek in diezelfde maand had gespeeld, hoe de hoogdagen van het Britse hooliganisme en de Bende van Nijvel de tijdsgeest tekenden, of hoe de verhoudingen tussen rijkswacht en politie lagen, komt dus aan zijn trekken. Ottoy schetst voorts ook een erg accuraat beeld van het toenmalige Brussel, met de metro die nog niet doorgetrokken was tot de Heizelvlakte, waar je wel nog pretpark Meli kon vinden. Maar behalve de werkelijkheid is vooral de drang om haar uit lijfsbehoud geweld aan te doen een thema. Als in het tweede deel het onderzoek naar de verantwoordelijkheden begint, komt Philippe terecht in een spelletje paraplu’s opentrekken en zwartepieten voor gevorderden. Ottoy is afkomstig uit Aalst, studeerde aan de VUB en werkte op enkele ministeriële kabinetten. Hij won in 2013 ook al de literaire talentenjacht Manuscripting. Michaël Bellon ‘Drang’ van Yannick Ottoy, Uitgeverij Manteau, 19,99 euro, 256 blz.
>Herdenking en evocatie van een groot schrijver<
Roger van de Velde (1925-1970) De schrijver Roger van de Velde werd 90 jaar geleden in een burgerfamilie te Boom geboren en stierf 45 jaar later in een café in de Statiestraat te Antwerpen. Van 1947 tot zijn dood, werkte hij als journalist bij De Nieuwe Gazet, maar zijn belangrijkste literair werk schreef hij tijdens de laatste vijf jaren van zijn leven in de vele gevangenissen, interneringscentra en psychiatrische instellingen, waarin hij, als steeds hervallende verslaafde, zat opgesloten. Hij was een bijzonder scherp waarnemer van mensen en feiten. Na al die jaren hebben zijn verhalen niets van hun letterkundige en menselijke waarde verloren. In 1970 ontving Van de Velde voor zijn werk de Arkprijs van het Vrije Woord. Info:brussel@demens.nu - tel 02 242 36 02 Organisatie: HVV-Brussel i.s.m. huisvandeMens Brussel, het Willemsfonds Brussel,August Vermeylenkring Brussel, Uitstraling Permanente Vorming en de Markten
VERMEYLENKRING
Dinsdag 2 juni 2015 om 19u30 Gemeenschapscentrum DE MARKTEN Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel Programma > toegang vrij • ERIK VLAMINCK: “het levensverhaal van een integer mens” • VOORDRACHT van een kortverhaal van Roger van de Velde • FONS LANSLOTS: Roger van de Velde, Vrijzinnig Humanist, over zijn journalistiek werk • RECEPTIE
BDW 1476 PAGINA 21 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Artists in residence Koot en Bie in Den Haag
Van klisjees en krommunicatie In de stad zelf wordt ook de tweedeling gemaakt tussen de betere wijken die op ‘‘t zand’ (op de zandduinen) zijn gebouwd, en de wijken die zich op ‘‘t veen’ (de veengrond) bevinden. Voorts is van het half miljoen inwoners ook precies de helft een autochtone Nederlander en de helft een inwoner van buitenlandse afkomst. In de rest van Nederland wordt voor de mensen uit de politieke hoofdstad van Nederland zowel de term ‘Hagenaar’ als ‘Hagenees’ gereserveerd, waarbij met ‘Hagenaar’ doorgaans de mensen worden aangeduid die wel in Den Haag zijn geboren maar er niet per se meer wonen, terwijl een ‘Hagenees’ er zowel geboren als getogen is. ‘Hagenaar’ straalt daarnaast ook iets meer klasse uit. Om het verhaal van (sociale) tegenstellingen helemaal compleet te maken kan je in Den Haag ook terecht voor twee uitgesproken sociolecten - het voorname Haags van de bovenklasse, en het plat Haags van het volk. Vooral dat laatste is een boeiend dialectje, dat de gebruiker ervan toelaat om al eens een eind-t te vergeten, een lettergreepje toe te voegen of te laten vallen, maar vooral om de tweeklanken ei, ui en au in hun hoedanigheid te miskennen en te reduceren tot
© YOUTUBE
BRUSSEL – Een beetje een tweeslachtige stad, Den Haag. Om te beginnen heeft ze twee namen. Het meer stijfdeftige ‘s Gravenhage - wat zoveel betekent als ‘het bos van de graaf’ (van Holland) - en het meer volkse, omwille van het internationale gebruiksgemak inmiddels officieel geworden Den Haag.
Kees van Kooten en Wim de Bie herlanceerden het plat-Haags als komisch taaltje. één scherpe, vuile klank. Omdat Den Haag de derde grootste stad van Nederland is, zijn er nogal wat bekende Hagenesen of Hagenaren. Charmezanger Dick Advocaat bijvoorbeeld, televisiepresentator Mark Rutte, neurochirurg Bart Chabot of dartskampioen Willem van Oranje.
Duo Maar het zal niet verwonderen dat de bekendste afstammelingen van deze stad van het tweespalt een tweetal betreft. Kees van Kooten en Wim de
ADVERTENTIE
Bie werden allebei in Den Haag geboren en begonnen er ook hun carrière als cabaretduo op de middelbare school. Van het begin van de jaren zestig tot het einde van de jaren negentig maakten ze op radio en tv furore met hun satirische sketchprogramma’s, waarover oorspronkelijke getuigen tot op de dag van vandaag niet uitgepraat raken. Dat Koot en Bie uit Den Haag afkomstig zijn, zal er vast toe hebben bijgedragen dat het ontmaskeren van hypocrisie, huichelarij en plat populisme tot hun corebusiness behoorde. Maar ook het feit
dat ze de rol van de taal in het verkopen van allerlei ongefundeerde meninkjes en manke ideologietjes ten volle erkenden en bespeelden, heeft misschien wat met hun Haagse achtergrond te maken. Van Kooten en De Bie hebben immers niet alleen de Nederlandse taal verrijkt met neologismen als regelneef, geilneef, scheurgras, positivo of ‘keek op de week’. Ze hebben ook het plat-Haags geherlanceerd als komisch taaltje ten behoeve van de verontwaardigde Nederlander die zichzelf al orerend voor schut wil zetten. Zo begonnen Koot en Bie hun carrière als de Klisjeemannetjes - twee leeglopers die aan het biljart van Café De Sport in Den Haag gesprekken over belangwekkende en minder belangwekkende onderwerpen voerden, onderwijl de te hoog gegrepen zegswijzen waarmee ze hun argumenten kracht hoopten bij te zetten vakkundig de nek om wringend. Een ander legendarisch fictief Haags duo dat door Koot en Bie gestalte werd gegeven, betreft Jacobse en Van Es uit de volkse, vandaag extreem multiculturele Schilderswijk. Zij noemden zichzelf ‘Vrije Jongens’ - een eufemisme om hun zwartwerk en andere illegale projectjes te vergoelijken, uit de naburige strafgevangenis van Scheveningen te blijven, en ondertussen te kunnen afgeven op al wat er buiten hen om nog zoal misliep in Nederland. Ook bij deze zogezegde bondgenoten van ‘de gewone mensen aan de basis’ verried het kromme taalgebruik allerlei verborgen gebreken en gefnuikte sociale ambities. Michaël Bellon
ADVERTENTIE
OUT NOW
Vraag jouw exemplaar aan via fmbrussel.be
HTTP://SPEELPLEINEN.VGC.BE
BDW 1476 PAGINA 22 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Pierre Olivier viel voor het Elisabethpark en vestigde zich er: “Tien jaar later ben ik nog steeds even verliefd. Veel is er niet veranderd. Het goede is gebleven, de buurt is er zelfs nog mooier op geworden.”
Scenarist Pierre Olivier liet zich naturaliseren tot Belg
‘Het Elisabethpark, mijn lief’ KOEKELBERG – Pierre Olivier was nog geen Belg toen hij voor het eerst zijn auto parkeerde in het Brusselse, nu tien jaar geleden, louter toevallig bezijden het Elisabethpark. Het was een coup de foudre. Olivier deed op dat eigenste moment ook een wens: “Wat zou ik graag naast dit park wonen en wel in het huis waarvoor ik nu sta.” Een wens die al na twee maanden uitkwam.
P
ierre Olivier is een kind van een Baskische moeder en een vader met Poolse roots. De streek van zijn jeugd: de Noord-Franse regio Picardië. Een dorp omgeven door groen en akkers. Natuur, rust. “Op mijn 21ste heb ik dit groen paradijs verlaten voor de grootstad. Het beton, de grandeur van Parijs. De hectiek. Om aan theater te gaan doen, een carrière uit te bouwen als scenarioschrijver. Tweeëntwintig jaar heb ik het daar uitgehouden, dan had ik mijn buik vol van Parijs. Het sektarisch denken, de clanvorming kwam me de strot uit. In Parijs hoor
je ofwel bij de mensen van de ene wijk, ofwel bij de mensen van de andere wijk. Je hoort er ofwel in het ene milieu, ofwel in het andere milieu. Allemaal lagen naast elkaar, boven elkaar, onder elkaar. Van echt samenleven tussen verschillende bevolkingsgroepen was en is er nog steeds geen sprake. Parijs is een prachtige stad, Frankrijk misschien het mooiste land ter wereld, maar niet als het op samenleven aankomt. Ik had ook genoeg van de wispelturigheid die meer en meer opgeld begon te doen in Frankrijk. In het leven, in stemgedrag.”
Olivier had meer ruimte nodig om vrij te kunnen ademen. Weer meer natuur in zijn omgeving, eveneens. En dat heeft hij in Brussel gevonden.
Parken te kust en te keur “Brussel, alweer een stedelijke omgeving, beton, drukte, hoor ik u al zeggen. Inderdaad, het is een stad en nog wel de hoofdstad van Europa. Maar het is tegelijkertijd ook een groene plek. Parken te kust en te keur, alle met hun eigen karakter. Ikzelf ben verliefd geworden op het Elisabethpark. Een enclave, die volledig lijkt afgesloten van de rest van de stad. Met haar heel eigen karakter, haar heel eigen charme, haar heel eigen rust. En tronend daarboven de basiliek als een soort van surrealistische Taj Mahal. Ik wist het van het moment dat ik mijn auto er toevallig parkeerde: dit moet het worden. Men heeft mij daarna ook Elsene laten zien, Ukkel, Sint-Gillis. Alle hadden ze wel iets,
© MARC GYSENS
Regenboogkinderen Pierre Oliviers nieuwste uitdaging is het scenario voor een reeks over ‘La tribu arc-en-ciel’ van Josephine Baker, Amerikaans-Franse zangeres, danseres en actrice. Van dakloze in de straten van Saint-Louis, Missouri, bracht ze het tot gevierde ster in Parijs. Door haar stem, haar erotische dansen en inzet bij het Franse verzet tijdens WO II. “Josephine Baker was een kindervriend. Zelf kon ze er helaas geen krijgen, waarop ze er maar liefst twaalf heeft geadopteerd uit alle delen van de wereld. “Samen met Brian Bouillon-Baker, een van haar geadopteerde kinderen en mijn collega Pierre Scarella ben ik aan een scenario aan het werken over de belevenissen van die ‘regenboogkinderen’ in het Château de Milandes in de Dordogne, tussen 1964 en 1968. Het moet een reeks worden van 52 afleveringen van telkens 13 minuten die, doorspekt met humor, een ode wil brengen aan hoe Josephine Baker heeft gevochten voor humanistische waarden.”
BDW 1476 PAGINA 23 - DONDERDAG 28 MEI 2015
Wonderspreukig genoeg, is Pierre Olivier, die als scenarist twee animatiereeksen voor kinderen heeft lopen op Canal+, nog niet zo
‘Ik wist het zodra ik er mijn auto toevallig parkeerde: dit moet het worden. Men heeft mij daarna ook Elsene laten zien, Ukkel, SintGillis. Alle hadden ze wel iets, maar steeds weer belandde ik in gedachten bij Koekelberg, bij het Elisabethpark’ lang geleden begonnen aan het schrijven van een televisiedocumentaire over wijlen koningin, welja, Elisabeth. De blik van een Fransman op een Belgische koningin: “Elisabeth de Belgique, ou l’art subtile d’être Belge.” “Elisabeth – metekind en nicht van keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije, beter bekend als Sisi – was een vrouw met een buitengewone persoonlijkheid. Een atypische, verlichte vorstin die voor eeuwen haar voetafdruk heeft nagelaten. Zelf kunstenares – haar beeldhouwwerk was verdienstelijk – heeft ze België een indrukwekkende artistieke uitstraling geschonken. Door de Koningin Elisabethwedstrijd die dezer dagen weer haar beslag aan het krijgen is. Ik zou zelfs durven te zeggen dat ze samen met haar gemaal Albert I België een plaats heeft gegeven tussen de groten.” “Voor mijn opzoekingen heb veel goodwill gekregen van het paleis, en vrije toegang tot de Koninklijke Archieven. Iets waarvan ik in Frankrijk alleen maar had kunnen dromen mocht ik er aan een gelijkaardig project begonnen zijn. Helaas was prinses Esmeralda tegelijkertijd voor de RTBF bezig met een documentaire over Albert I en Elisabeth. En laat het toeval nu ook willen dat de 50ste verjaardag van het overlijden van de vorstin er staat aan te komen. Waardoor Esmeralda op aangeven van de RTBF ook beginnen te werken is aan een documentaire, die zich volledig zou toespitsen op de figuur van koningin Elisabeth. Net wat ik nastreefde. Een concurrentiestrijd die ik onmogelijk kon winnen, omdat Esmeralda door haar familiebanden toegang had tot documenten die buiten mijn bereik lagen. Onder meer de dagboeken van koningin Elisabeth die Esmeralda’s tante Gabriëlle de Savoye had bijgehouden. Plaats genoeg voor ons getweeën was er helaas niet. Toch vind ik het niet erg naast de boot gevallen te zijn. Mijn werk heeft me de kans gegeven Elisabeth beter te leren kennen, te leren, veel te leren. Een voorrecht.”
‘Elisabeth was een vrouw met een buitengewone persoonlijkheid. Een atypische, verlichte vorstin die voor eeuwen haar voetdruk heeft nagelaten’ geval van Pierre Olivier eerder klein. “Het lawaai, de drukte. Steeds moeilijker wordt het een plek te vinden waar een mens echt op zijn dooie gemak van de stad kan genieten. Maar niet in die mate dat het mijn levenskwaliteit bedreigt. Levenskwaliteit, dat gaat voor heel België op. Het is een land met zoveel tegenstellingen, die elkaar heel mooi aanvullen, zolang je maar niet aan navelstaren doet. Met een grote openheid naar Europa toe ook. Een land dat daar zijn kracht voor de toekomst moet en volgens mij zal uit putten. Al zit het nu in mijn ogen wel in een dip, met aan het hoofd van de huidige regering een premier die bijna niet meer dan onbestaande is.” “Maar toch geloof ik in de toekomst van België, in tegenstelling tot die van Frankrijk. Mijn vaderland dat nog steeds per se wil leven met de herinnering aan wat ooit geweest is. Zo mooi als de gevels van Parijs ook mogen ogen, in zekere zin zijn ze dood. Hoe lelijk sommige wijken in Brussel ook mogen lijken, dood zijn ze allerminst.”
Karel Van der Auwera
Wonderlijk landje Nog een voorrecht, in België, in Brussel te wonen. Het heeft Pierre Olivier ertoe aange-
De hele reeks nalezen? www.brusselnieuws.be/ingesprekmet
3 VRAGEN AAN JEAN-MARIE HACQUIER
Jean-Marie Hacquier: “Jazz Hot is juister en completer dan Wikipedia.”
80 jaar Jazz Hot BRUSSEL - Het Franse jazzblad Jazz Hot bestaat 80 jaar. Na de expo in Parijs is er nu ook eentje in de Jazzstation. Hier ligt het accent op de Belgische link. Jean-Marie Hacquier is onze correspondent sinds 1967 en organiseert de tentoonstelling. Wat krijgen we te zien? Jean-Marie Hacquier: Naast beeldmateriaal dat doorlopend geprojecteerd wordt, zijn er vitrinekasten met covers, artikels en bijdragen over Belgische jazzmuzikanten en dat sinds het ontstaan van het blad in 1935. Jazz Hot was samen met het Amerikaanse Downbeat het eerste professioneel jazzblad ter wereld. De Belgische connectie kwam er via onze landgenoot Robert Goffin die al een aantal stukken gepubliceerd had over jazz. Charles Delaunay, die samen met Hugues Panassié de oprichter van Jazz Hot was, vond in hem een gelijkgestemde ziel. De Fransen zagen het belang in van lokale correspondenten die elk in hun land de evolutie van de nieuwe muziekstijl volgden. Zelf schreef ik mijn eerste bijdragen voor hen in 1967 maar kort daarop begon ik met een eigen jazzclub. Deontologisch vond ik het niet kunnen om als journalist verder te doen en dus stopte ik. Tot ik mijn club sloot en nadien in 1980 de draad weer opnam bij Jazz Hot. Leverden die Belgische bijdragen concrete resultaten op?
Hacquier: Zeker en vast. In Frankrijk zijn ze ondertussen goed op de hoogte van onze bloeiende jazzscene. Niet toevallig zijn er heel wat Belgen die ginder aan de bak komen. De Fransen weten ons ook te vinden als ze op zoek zijn naar archiefmateriaal en oude opnamen dankzij onder andere La Maison du Jazz de Liège en verzamelaars als Léon Dierckx en Walter Bruyninckx. Ondertussen hebben we meer jazzclubs in Brussel dan in Parijs, wat hen toch wat jaloers maakt. Vind je het niet spijtig dat de papieren versie van Jazz Hot gestopt is sinds 2013? Hacquier: Het is een beetje paradoxaal. Het jazzpubliek is gegroeid maar de gespecialiseerde media hebben het financieel moeilijker. We zijn dus ook moeten overschakelen op een website maar we blijven kwaliteit leveren. Bij een special rond een artiest of groep bijvoorbeeld is er naast het interview een inleidend artikel en vooral een volledige discografie. We zijn juister en completer dan Wikipedia. Onze oude nummers blijven dan ook zeer gegeerd. Georges Tonia Briquet ‘Jazz Hot 1935-2015, Une Histoire Franco-Belge’, tot 26 juni in Jazz Station, Leuvensesteenweg 193a, 1210 Brussel. Woensdag tot zaterdag, 11-19 uur, www.jazzstation.be, www.jazzhot.net.
HUISKAMERCONCERTEN IN ETTERBEEK. Op zondag 7 juni organiseert GC De Maalbeek (S)Allons chez. De bewoners van vier huizen in Etterbeek zetten hun deuren open om er een concert te laten doorgaan. De vier woningen bevinden zich allemaal tussen de VUB en het Jubelpark, op wandelafstand van elkaar. In ruil voor de gratis concerten en gastvrijheid, worden bezoekers verwacht een kleine attentie aan de gastheer of -vrouw te geven. Er werd gekozen voor uiteenlopende genres: Kaat Arnaert, Tuur Florizoone & Didier Laloy, Revue Blanche en Raúl Flamenco Quintet. Inschrijven verplicht. MUSEUM VOOR NATUURWETENSCHAPPEN ORGANISEERT WERELD OCEAAN DAG. Zeven jaar geleden is deze dag aangewezen om de aandacht te vestigen op het belang van de oceanen en de huidige problemen die daar heersen. Dit jaar doet ook het Museum voor Natuurwetenschappen hieraan mee. Op zondag 7 juni kan het publiek onder andere live een zeezoogdierenautopsie volgen, rondlopen op de zeemarkt, skypen met een onderzoeksschip, een rondleiding krijgen en meedoen aan workshops. De dag begint om 10 uur en eindigt om 18 uur. Toegang is gratis. VISUEEL FESTIVAL VISUEL. Op 29 en 30 mei vindt voor de elfde keer het Visueel festival Visuel plaats in de straten van Sint-Agatha-Berchem. Op vrijdagavond gaat de voorstelling l’Effet escargot van het Bretoense gezelschap Kadavresky door. Zaterdag is helemaal volgeboekt met activiteiten en voorstellingen met onder andere een gigantische katapulteermachine en een tijdelijk verwarmd zwembad in een oude Volkswagen Kever. Meer info op www.visueelfestivalvisuel.com. Samengesteld door Margo Claeys
CULTUUR KORT
Koningin
zet de Belgische nationaliteit aan te vragen. “België, wonderlijk landje vol tegenstellingen, begiftigd met surrealistische trekjes. Ik wilde verder gaan dan er alleen maar te wonen. Mijn eerste aanvraag dateert van 2009, het jaar dat het voor een Fransman voor het eerst mogelijk werd de dubbele nationaliteit te hebben. Was de wachtlijst lang, toch is het – mits enige hulp – snel gegaan. Ik ben er fier op me voortaan niet enkel Fransman te kunnen noemen, maar ook Belg. Het is alsof een nieuwe familie me heeft verwelkomd. Het gaf me ook een gevoel dat veel mogelijk is, zoniet alles in de nieuwe omgeving die ik gekozen had. Men zegt altijd dat in New York the sky the limit is. Maar dat geldt eveneens voor Brussel, durf ik te denken. Gelijk van welke nationaliteit je ook bent, in Brussel kan je erin slagen een succesvol en boeiend leven op te bouwen, zolang de wil er maar is.” “Daarenboven is het een plek waar je de meest uiteenlopende interessante ontmoetingen kan hebben. Zelfs met bekende gezichten. Zelfs als gewone man in de straat. Iets wat in Parijs onmogelijk is: je moet er al tot bepaalde bevoorrechte kringen behoren – zoals dat in mijn geval was – om dat geluk te mogen kennen. In Brussel echter is het de normaalste zaak ter wereld. Wat me ook bevalt is dat de Belg zich niet verplicht voelt er prat op te gaan dat hij Belg is. Ben je fier op je afkomst, goed, maar het voelt niet aan als een verplichting. Een Fransman daarentegen krijgt van in de wieg mee dat hij la patrie hoog in het vaandel moet dragen, chauvinist moet zijn tot in de kist.” Wat bij liefde hoort, na verloop van tijd, zijn soms ook ergernissen. Maar die zijn in het
© Pierre Hembise
maar steeds weer belandde ik in gedachten bij Koekelberg, bij het Elisabethpark.” “Nu, tien jaar later ben ik nog steeds even verliefd. Veel is er niet veranderd. Het goede is gebleven, de buurt is er, me dunkt, zelfs nog mooier op geworden. Het is bovendien een heel gemengde wijk wat betreft bevolkingssamenstelling. En laat dat nu net de plekken zijn die ik steeds weer opzoek in grootsteden.”
BDW 1476 PAGINA 24 - DONDERDAG 28 MEI 2015
20 km door Brussel > Catherine Verstraeten kijkt terug op 35 succesvolle edities
BDWSPORT
‘Het is geen kermis, hé’ BRUSSEL –Catherine Verstraeten (57) is een dame met overtuigingskracht. Gelukkig, want anders waren de 20 kilometer door Brussel er misschien nooit geweest. Samen met Émile Dereymaeker organiseerde ze ondertussen al 35 edities. Ze kijkt met tevredenheid achterom, maar haar passie en enthousiasme stuwen haar vooral vooruit.
“Chique werkende dames, in tailleur, die hun hakken even uitdoen om een toertje te lopen? Dat vond ik zeer tof,” vertelt Verstraeten. “Ik zag het toen ik als negentienjarige in New York was, en dacht bij mezelf dat het leuk zou zijn om een evenement te organiseren waarbij mensen door de straten van Brussel lopen. Ik werkte toen al bij S.I. Brussel Promotie en zag het als een leuk middel om onze stad in de verf te zetten.” Tot dan hield Brussel Promotie zich volgens Verstraeten vooral met chiquere evenementen bezig, zoals gala-avonden en kunstevenementen. Maar zij wou iets anders proberen en de joggers aanspreken, een groep die toen vele malen kleiner was dan vandaag. De raad van bestuur gaf zijn goedkeuring om het project uit te bouwen. “Al dachten ze dat het niet zou lukken, hoor. Maar ik ben langsgegaan bij de verschillende burgemeesters en verantwoordelijke instanties en kreeg telkens groen licht. Zelfs van de hoofdcommissaris van de stad Brussel. Hij beloofde me trouwens een etentje in een goed restaurant als het een succes zou worden, maar ik antwoordde dat ik mijn vader had beloofd nooit met een man alleen te gaan dineren. Die anekdote is hij nooit meer vergeten (lacht).” “Na veel hard werk zijn we er in 1980 mee begonnen. We hebben het geluk gehad dat we een goed idee op een goed moment hebben gehad. Dat mensen te veel stress hebben en op een andere manier willen leven, begon toen al stilaan op te komen. Daar hebben we goed op ingespeeld.” Het eerste parcours van de 20 kilometer begon aan de Heizel en leidde de lopers onder meer over de Grote Markt. De maandag na die succesvolle openingseditie, waar meer dan vierduizend lopers aan hebben deelgenomen, bleek dat er wat aanpassingen nodig waren. “Het Centraal Station was toen nog het hoofdstadion en was heel de dag onbereikbaar. Door het succes van de wedstrijd was de stad in twee delen verdeeld, en dat kon niet. Dus moest het anders.” “Ik ben daarop met mijnheer Lombart van de MIVB samen gaan zitten, met een kaart van Brussel en een koffietje, en we hebben op ons gemak een nieuw parcours uitgetekend. Uit de losse pols. Dat parcours is vandaag nog steeds ongewijzigd.”
Trouw verdien je Sindsdien is men maar twee keer afgeweken van het vaste parcours. De hele lus is eens in omgekeerde richting afgewerkt omwille van wegenwerken, en in 2000 moest het parcours ingekort worden doordat het slechte weer lopen in het Ter Kamerenbos niet mogelijk maakte. Twee jaar eerder moest Defensie de meubelen redden. “De Regentschapsstraat lag toen open voor een werf van de MIVB. Men had mij verzekerd dat het afgerond zou zijn voor de 20 kilometer, maar kort ervoor gaapte er nog een gat tussen de tramrails en de kasseien. Daarop heeft Defensie de nodige mankracht ingezet om dag en nacht te werken en dat probleem op te lossen.” “Onze goede contacten kwamen daar uiteraard
Catherine Verstraeten: “Als een sponsor voorstelt 40.000 yoghurtjes uit te delen aan de finish, zeg ik neen. Dat zorgt voor te veel afval. Het imago van een evenement maak je niet bij het opbouwen, maar bij het afbouwen.”
“Uiteraard wil je altijd meer mensen plezieren, maar we kunnen de straten van Brussel niet breder maken” goed van pas. Vandaag houdt men voor werven in Brussel rekening met de 20 kilometer. Vorig jaar was er sprake van werken aan Schuman, maar dat kan niet voor ons want onze lopers passeren daar. Ik ben naar de verantwoordelijke gestapt en heb het in orde gebracht. Je moet weten dat tweeduizend functionarissen meelopen en dat de grootste ploeg die deelneemt Running For Europe is.” Het betrekken van goede doelen en grote groepen heeft de evolutie van de 20 kilometer door Brussel een onmiskenbare duw in de rug gegeven. Ook dat is te danken aan de enthousiaste Verstraeten die er op uit trok om haar overtuigingskracht te gebruiken. “Ik ben in de loop van de jaren tachtig naar syndicale vertegenwoordigers gestapt en heb hen gevraagd wat zij eigenlijk teruggeven. Ze vragen altijd, maar wat dragen ze bij aan de positieve sfeer? Uiteraard stribbelden ze eerst wat tegen, maar snel hapten ze toe en begonnen ze ploegen te vormen. Dat is vandaag nog steeds zo, net als voor grote bedrijven. Total loopt bijvoorbeeld mee met een team van vijfhonderd werknemers uit heel de wereld.” “Ik ben ook naar de chef sport van de RTBF gestapt met een grote foto van onze startplaats. Ik vroeg hem ernaar te kijken en mij uit te leggen waarom alle aandacht naar voetbal, wielrennen, etcetera ging. Waarom wij niet? Hij besloot een
RUN FOR ZERO Dit jaar start de 20 kilometer door Brussel voor het eerst met de campagne Run for Zero. Om ongevallen te voorkomen en risico’s zo goed mogelijk uit te sluiten zijn er via de nieuwsbrief verschillende aanbevelingen naar de lopers gestuurd. “De zwaarste momenten die ik heb meegemaakt waren het gevolg van lopers die het leven hebben gelaten,” zegt Verstraeten. “De 20 kilometer is een feest en daar hoort dat niet bij. Sommigen zeggen me dan dat het kan gebeuren, maar daar kan ik niet mee leven. Het kan en mag gewoon niet.” “Het toeval wil dat een familielid vorig jaar naast de jongeman liep die is overleden. Onze gesprekken daarover zijn een van de redenen waarom we met Run for Zero zijn begonnen. Hopelijk haalt het iets uit.”
reportage te maken en sindsdien is de omroep een partner gebleven. Zo ben ik: zolang je mij niet ontgoochelt, zal je mijn loyaliteit hebben.”
Geen yoghurtpotjes De 20 kilometer heeft een pak trouwe lopers die de organisatie graag omschrijft als hun VIP’s. Bij de winnaars valt vooral Marleen Renders op, die met negen zeges het grootste aantal overwinningen op haar naam heeft staan. Maar iedereen wordt op gelijke voet behandeld, zelfs een koning. “Al onze deelnemers zijn vedetten. Iedereen heeft zijn verhaal en zijn doelen. Iedereen krijgt dezelfde voordelen en behandeling, ook
© JO VOETS
koning Filip. De lopers komen hun nummer bij ons afhalen, we vinden dat contact belangrijk. We betalen ook geen topatleten om mee te lopen. Dat is een risico, want het is toch wel belangrijk voor je imago. Maar we hebben het geluk dat sponsors atleten ondersteunen om deel te nemen.” “Het was fantastisch toen we in 2008 voor de eerste keer uitverkocht waren. Uiteraard wil je altijd meer mensen een plezier doen, maar we kunnen de straten van Brussel niet breder maken. We zijn met een start in golven begonnen om de mensen echt te laten genieten van hun wedstrijd. Kwaliteit is wat wij nastreven.” Dat vertaalt zich niet alleen in respect voor de deelnemers, maar ook voor het parcours en de stad. De organisatie heeft principes en wijkt daar niet van af. Dergelijke zaken maken dat de 20 kilometer door Brussel een referentie is geworden. “Als een sponsor voorstelt veertigduizend yoghurtpotjes uit te delen aan de finish, dan zeg ik nee. Dat zorgt voor te veel afval. Het is geen kermis, hé. We moeten eerbied hebben voor iedereen, ook de mensen van Net Brussel die achteraf opkuisen. Het imago van een evenement maak je niet bij het opbouwen, maar bij het afbouwen. Op commercieel gebied zijn we misschien niet top, maar we wijken niet af van onze filosofie. Ook niet aan de 25 euro inschrijvingsgeld, een lage prijs om iedereen een kans te geven deel te nemen.” “Als je onze naam samen met de marathons van Londen en New York hoort vallen, doet dat uiteraard plezier. Die uitstraling en de sfeer vind ik zeer mooi. Daarom vind ik het niet erg om de maanden voor de 20 kilometer zoveel stress te hebben en slecht te slapen. Ik wil de deelnemers plezieren.” Tim Schoonjans
BDW 1476 PAGINA 25 - DONDERDAG 28 MEI 2015
@RdamTaekwondo Onze Zuiderburen hebben de eer van Taekwondo in de Benelux gered. Jaouad Achab (wereldkampioen) en Si Mohamed Ketbi (vicewereldkampioen). En nog wel twee Brusselaars ook! De wereldtitel van Achab kreeg afgelopen week (verdiend) heel wat aandacht, maar ook de prestatie van Si Mohamed Ketbi mag niet vergeten worden. De zeventienjarige ket uit Schaarbeek stapelt de goede resultaten op en veroverde vorig jaar nog brons op de Jeugd Olympische Spelen. Komende maand is hij, net als Achab, terug een van de favorieten op de eerste Europese Spelen. TS
© NawrajThapa
Lopen voor Nepal
Voor meer informatie kunt u Johan Schots contacteren via solidarity.nepal.earthquake@gmail.com. Steunen kan ook door een bedrag te storten op het rekeningnummer voor de 20 km door Brussel: BE87 9731 3399 2194 (ARSPBE22 - Argenta).
De VGC-sportdienst begint zondag van 10 tot 11.30 uur met een tweede lessenreeks van START 2 BIKE 4 KIDS. Vijf weken lang zullen kinderen tussen vier en acht jaar die nog niet kunnen fietsen, begeleid door een ouder en onder het toeziend oog van een fietsmeester, de basis van het fietsen aanleren. Tijdens de derde les krijgen de ouders er een cursus fietsonderhoud bovenop en indien het niveau goed genoeg is, trekken de leerlingen tijdens de laatste les de straat op. Geïnteresseerd? Afspraak aan het Roodebeekcentrum (Roodebeeksteenweg 302 in SintLambrechts-Woluwe). De kostprijs is dertig euro, gebruik van de fiets inbegrepen. Alle informatie staat op www.sportinbrussel.be. n Diezelfde zondag wordt er in en rond het sportcentrum Albert Demuyter (Voltastraat 18 in Elsene) een groot SPORTFEEST georganiseerd. Van 10 tot 20 uur zullen er allerhande animaties, tornooien en initiaties
zijn (voetbal, karate, petanque, etc.), wordt een nieuw multisportveld ingehuldigd, etc. De Barbar Girls organiseren er tegelijkertijd hun tweede FAMILIETORNOOI op hun beachvolleybalvelden. Familieleden van alle leeftijden zullen het dan vanaf 10 uur tegen elkaar opnemen. n Familiaal zal het er ook aan toegaan bij hockeyclub Orée. Zij organiseren zondag van 9.30 tot 14.30 hun FAMILY BLUE DAYS, een tornooi voor beginnende spelers. ’s Ochtends nemen hockeyers van de U6 tot de U10 het tegen elkaar op tijdens vriendschappelijke wedstrijden, ’s namiddags is het aan de spelers van de U11 tot de U16. Meer info op www.oree.be. n Jonge schermers moeten zondag dan weer in het Fallonstadion (Struykbekenweg in SintLambrechts-Woluwe) zijn. Daar organiseert de schermclub van Woluwe de CHICKS’CUP, een internationaal florettornooi voor poussins en pupillen. De schermers beginnen er om 9 uur ’s ochtends aan. Omstreeks 17 uur worden de prijzen uitgedeeld.
SPORT KORT
BRUSSEL – Lopers van de 20 kilometer door Brussel verbinden hun deelname massaal aan een goed doel. Zo zal Johan Schots (43) zoveel mogelijk geld proberen in te zamelen om zijn Nepalese vrienden te steunen. “Nepal heeft mijn hart gestolen,” stelt Schots. “Toen ik er in 2008 een rondreis maakte, ben ik zodanig geraakt door het land en de inwoners dat ik er vrijwilligerswerk ben beginnen te doen. Ik heb er onder meer een hulppost en een vuilniswerking opgezet in een bergdorp. Door ondergedompeld te worden bij de Nepalezen thuis, is mijn liefde nog sterker geworden.” Schots reisde de afgelopen jaren meermaals naar Nepal, zowel voor vrijwilligerswerk als tochten om de prachtige natuur te ontdekken. Vorig jaar was hij er nog in oktober om een nieuw project op poten te zetten. “Aangezien ik brandweerman ben en er in heel Nepal maar 25 brandweerwagens zijn, is het plan ontstaan om een brandweerwagen naar daar te brengen. Maar door de aardbevingen moet dat nu even wijken.” “Toen ik het nieuws vernam, ben ik meteen naar initiatieven beginnen te zoeken om de slachtoffers te steunen. Ik heb ondertussen al een motortocht georganiseerd en zal dus ook de 20 kilometer door Brussel lopen. Dat
zal met een Doko zijn, een typische mand waarmee Nepalezen goederen vervoeren.”
Prem en Balu De initiatieven van Schots leverden al heel wat steun op, maar alle hulp is uiteraard nog steeds welkom. Met het ingezamelde geld steunt hij zijn vrienden Prem en Balu, die ter plaatse hulp bieden. “Zij trekken naar getroffen dorpen en helpen er bij de heropbouw en het leveren van basismiddelen zoals rijst en water. Hulp is absoluut nodig. Behalve de schade van de aardbevingen krijgen de Nepalezen ook nog eens het regenseizoen te verwerken en heeft het toerisme een zware klap gekregen. Dat zijn drie rampen tegelijkertijd.” “Ik heb momenteel nog geen plannen om ter plaatse te gaan, aangezien ik net geweest ben. Maar indien het nuttig zou zijn, zit de kans er toch wel in dat ik later dit jaar afreis.” Tim Schoonjans
ESTAFETTE > DAVID STEEGEN
De beste Brusselaar is Gentenaar Veel nagelbijten was er zondag niet meer bij. De kampioen, KAA Gent, was al bekend. Een verdiende kampioen. Het resultaat van een goed beleid, van een echt partnership tussen de lokale overheid en de populaire ambassadeur van de stad: AA Gent. Het nieuwe stadion, dat dankzij de steun van de stad gebouwd werd, zorgde voor een ongekende volkse impuls. Na enkele seizoenen gebeurde het onmogelijke. De Buffalo’s kampioen. De hoofdstad van België en Europa verdient ook nieuwe infrastructuur. Ook de andere clubs. AA Gent heeft de toon gezet. Spanning is de rode draad van dit slopende seizoen. Trots ook. We mogen in Brussel fier zijn op de promotie van Union Saint-Gilloise en op de Champions League-campagne van de jonge groep. Zij slaagden erin om de Europese winter vanuit het kampioenenbal te overbruggen. Dat heeft geen enkele andere Belgische club RSC Anderlecht ooit voorgedaan. Ook de doorbraak van Leander Dendoncker en Davy Roef is een compliment voor het uitstekend werk van de jeugdopleiding van paars-wit. Aaron Leya Iseka, Andy Kawaya en Hervé Matthys steken inmiddels hun neus aan het venster. De uitzonderlijke Youth League campagne is bijna een kampioenstitel waard. De belofte van het jaar, Youri Tielemans, is op zijn achttiende en na twee goede seizoenen inmiddels een oude rot van achttien jaar geworden. Die andere ervaren speler, Silvio Proto, verdedigde de paars-witte clubkleuren op een meer dan degelijke manier. Wie hem onderschat dwaalt. Andy Najar heeft hoge ogen gegooid en de atletische linksback Fabrice Nsakala heeft er met de kwikzilveren Frankie Acheampong een concurrent bij. Op rechts is ‘good old’ Anthony Vanden Borre een zekerheidje. In geval van onbeschikbaarheid staat Max Colin altijd en zonder morren klaar. Ook Michaël Heylen en Gohi Bi Cyriac verdienen erkenning voor hun ploeggeest en inzet. Chancel Mbemba is grof wild voor vele grote buitenlandse clubs. Net als de jonge
centrumspits en topschutter van de Jupiler League, Aleksandar Mitrovic. Genomineerd als Profvoetballer van het Jaar. De aanval van Sporting Anderlecht helemaal alleen dragen op je twintigste duidt op uitzonderlijke klasse. De Gouden Schoen is een Sporting Boy. Steven Defour is een leider, strooide met assists en met ophefmakende doelpunten, maar hij ging jammer genoeg gebukt onder kwaaltjes op erg vervelende momenten. Ibrahima Conte kende het typisch seizoen van de aanpassing maar liet al vele mooie dingen zien. Ook een pluim voor derde keeper Nicaise Kudimbana. Groter broer van de Afrikaanse jongens en bescheiden clubsoldaat.
© archief
Voor Idrissa Sylla, Bram Nuytinck en Mati Suarez was het een annus horribilis. Met hen erbij volgend seizoen zijn de eerste transfers al binnen. Trainer Besnik Hasi en zijn staf hebben van het jonge geweld een eenheid gemaakt waar nog altijd werk aan is. Ook dat is voetbal. Het is nooit helemaal afgelopen. Maar het grootste respect koesteren we met z’n allen voor de speler met de meeste en grootste clubliefde. De beste man van Anderlecht is een Gentenaar. Olivier Deschacht is, wat ons betreft, de man van het seizoen, de echte profvoetballer van het jaar, de andere Gouden Schoen. David Steegen is persverantwoordelijke van RSC Anderlecht
REDACTIE BRUSSEL DEZE WEEK Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-226.45.40, fax 02-226.45.69, info@bdw.be, www.bdw.be. ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bdw.be), 02-226.45.45, fax 02-226.45.69. Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE73 7340 3974 6060, BIC: KREDBEBB van Vlaams-Brusselse Media vzw. Buiten België 30 euro per jaar. OPLAGE 62.609 exemplaren. PROMOTIE EN DISTRIBUTIE Ute Otten, Anne Burger, Maurice Droogh. ADVERTISING MANAGER Lisa Decrick: 02-226.45.41, 0474-67.03.84, fax 02-226.45.69. MARKETING MANAGER Frederik Welslau. HOOFDREDACTIE Anne Brumagne. COÖRDINATIE Kim Verthé. EINDREDACTIE Ken Lambeets (eindredactie@bdw.be). VORMGEVING Peter Dhondt. REDACTIE Jean-Marie Binst, Christophe Degreef, Bettina Hubo, Steven Van Garsse, Danny Vileyn. BRUSSELNIEUWS Kris Hendrickx (hoofdredacteur), Sandra Schreurs (projectcoördinator), Jelle Couder, Goele de Cort, Sara De Sloover, Eric Vancoppenolle, Laurent Vermeersch. MEDEWERKERS Nicky Aerts, Michaël Bellon, Alex Deforce, An Devroe, Elien Haentjens, Eva Hilhorst, Ilah, Toon Lambrechts, Wauter Mannaert, Tom Peeters, Niels Ruëll, Bruno Schols, Tim Schoonjans, David Steegen, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Karel Van der Auwera, Bram Van de Velde, Matthias Vanheerentals. FOTOGRAFEN Bart Dewaele, Sander de Wilde, Marc Gysens, Ivan Put, Dieter Telemans, Saskia Vanderstichele, Jo Voets. FINANCIËLE ADMINISTRATIE Manu De Hertogh. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Anne Brumagne, BDW, Flageyplein 18, 1050 Elsene. ALGEMENE DIRECTIE Michel Tubbax. Brussel Deze Week wordt gedrukt op de persen van de nv Roularta, Meiboomlaan 33, 8800 Roeselare en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
ONS MAILEN? Al onze mailadressen zijn volgens dezelfde structuur opgebouwd: voornaam.naam@bdw.be (losse bestanddelen van voornaam of naam aan elkaar, en zonder trema’s, verbindingsstrepen en andere tekens).