BRUZZ actua - editie 1696 by bruzz.be

Rubrieknaam

#1696 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

DOSSIER

I N

D E

S TA D

N I E U W S

A C H T E R G R O N D

Stadsgroen verdwĳnt O P I N I E

19 | 02 | 2020

ZOEK DE BOOM

ANALYSE, CIJFERS EN INTERVIEWS

BRUZZ | RUBRIEK

L E V E N

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

‘Wĳ blĳven strĳden voor ons moeras’ GENEVIÈVE KINET QUARTIERWIELSWIJK

Edito

DOSSIER

Hoe groen is Brussel?

REPORTAGE

De Anneessenswĳk in foto's uit de jaren zeventig 0 4 De week

22 Enfant Terrible Wannes Lecompte, schilder

15 Nick Trachet 16 Reportage Hugues Draye, de zingende postbode

24 Big City Waar komt de filet americain vandaan?

NOG MEER BRUSSEL TRAFIEK Reality tv vanuit het Brusselse Verkeer. Bekende Brusselaar Kevin “Le Forain” Van Doorslaer gaat de straat op. Weggebruikers die zich aan de verkeersregels houden, krijgen persoonlijke felicitaties. ▲

BRUZZ tv

Elke maandag en woensdag na BRUZZ 24 Ook op BRUZZ.be en op social media

e schrijven 14 juni 2001. Het Staatsblad publiceert een extra dik nummer. Het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) is wet geworden. Alle percelen in heel Brussel hebben een bestemming gekregen. Aan dat werk ging jaren studiewerk vooraf. Stevig gelobby ook. De donkerblauwe staatssecretaris voor Stedenbouw Willem Draps moest dat allemaal in goede banen leiden. Vandaag wordt meer dan ooit duidelijk hoe ongemeen belangrijk dat plan is geweest. Voor de ruimtelijke planning in het Brussels Gewest, maar vooral voor de toekomst van de stad. Er wordt vandaag gevochten voor de laatste stukjes groen in de stad. Door buurtbewoners die er hun hart aan ophalen. Maar ook door vastgoedpromotoren, die, met het GBP in de hand, zo goed als altijd hun zin krijgen. Ze hebben in 2001 juridische zekerheid gekregen over wat er met de percelen mag gebeuren. En als ze kunnen bouwen, kan het Brussels Gewest hen dat moeilijk verbieden. Het gaat daarbij overigens niet alleen om privépromotoren. Ook de overheid laat zich gelden in de verdere betonnering van de stad. Of het nu om verkavelingen in Heembeek gaat, aan het Kanaal of de Josaphatsite, of Donderberg. Gewest en gemeenten willen de bevolkingsgroei zo goed mogelijk opvangen. Dat is zeker een legitieme beleidskeuze. Wonen in Brussel is al een dure aangelegenheid. Met extra middenklassenwoningen en sociale woningen kan de verhitte vastgoedmarkt getemperd worden en kan ingezet worden op kwalitatief wonen. Toch mag vandaag de vraag worden gesteld of Brussel niet op zijn limieten is gestoten. BRUZZ brengt vandaag uit dat er tussen 2003 en 2016 bijna 15 procent groen is weggeknaagd door al die bouwlust. Om het nog scherper te stellen: per inwoner is het groen met maar liefst 28 procent geslonken. De bevolking is in die periode immers nog eens spectaculair gestegen. Brussel kent tientallen mooie parken, een fantastisch Zoniënwoud, een heerlijke groene STEVEN VAN GARSSE, wandeling. Maar ook die raken zo langzaam aan SENIOR WRITER gesatureerd. Het blijft een catch 22. Brussel kan moeilijk anders dan verder verdichten: meer scholen, meer woningen. Ze zijn nodig. Maar of de bewoners er gelukkiger van worden, is nog maar de vraag. Er zijn voldoende onderzoeken die vertellen hoe belangrijk groen is voor het welzijn van de stedeling. Om te sporten, om rust te vinden, voor de goede lucht. Er is ook voldoende evidence dat het in een volgebouwde stad moeilijker is om de klimaatuitdagingen aan te gaan. Zowel voor de waterhuishouding, de beheersing van de hitte als de strijd tegen fijnstof is meer groen een conditio sine qua non. Het is daarom tijd om in de stadsplanning structureel meer rekening te houden met het groen en elke Brusselaar te geven waar hij naar snakt: een bos, een park, een moestuin, kortom weer wat meer ruimte om te ademen.

“Het is tijd om in de stadsplanning structureel meer rekening te houden met het groen"

IN SAMENWERKING MET BRUSSEL MOBILITEIT

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan. Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context. De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie. Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Geïnteresseerd? Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be. We ontmoeten je graag voor een gesprek! Tot binnenkort.

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

LINDA BRYS, PACHECOLAAN "Ik woon met Peter in Mechelen en werk in het Havenbedrijf in Antwerpen, inderdaad in die glazen boot van het Havenhuis. Elke vrijdagochtend staan we voor 7 uur aan de Dienst Vreemdelingenzaken. Al vijf jaar

lang: eerst aan het Maximiliaanpark en nu in de Pachecolaan. Wij, dat zijn de vrienden van Vriendschap zonder Grenzen. Koffie, thee, water, fruitsap, koeken, sandwiches, fruit ... die bieden we aan aan de honderden

wachtenden uit de hele wereld die voor hun asielaanvraag komen. Wanhoop, moed en doorzetting komen hier samen. We geloven in een warme maatschappij en een eerlijke kans voor iedereen."

19 FEBRUARI 2020

De week

Terugblik op het nieuws

Mandaten

Nieuwe zetels

2.570

Fabian Maingain, Maud Van Gyseghem, Michel Eylenbosch en Sait Köse. Het zijn maar enkele van de 43 Brusselse mandatarissen die in 2018 geen verplichte mandaten- of vermogensaangifte indienden. Dat blijkt uit gegevens van het Rekenhof. In totaal telt het Brussels Gewest zo 43 aangiftezondaars, een pak meer dan de andere regio’s.

Na klachten van buschauffeurs over de oncomfortabele zetels in de bussen, beslist de MIVB om op een vloot van achthonderd bussen tweehonderd zetels te vervangen. Dat moet in de zomer gebeurd zijn.

Het aantal winkelpanden dat leegstaat in Brussel blijft stijgen. Dat blijkt uit gegevens van onderzoeksbureau Locatus, dat 2.570 leegstaande winkelpanden in Brussel registreerde. Dat betekent bijna een verdubbeling ten opzichte van acht jaar geleden. E-commerce en vergrijzing liggen volgens het onderzoeksbureau aan de oorzaak van de stijgende leegstand.

NIEUWE PROJECTEN KUNNEN NIET WORDEN VASTGELEGD

Federale stilstand is blok aan Brussels been BRUZZ | DE WEEK

Of het nu over fietssnelwegen, de uitrol van 5G of de opvang van transmigranten gaat, de federale stilstand begint ook te wegen op Brussel. Een overzicht van de federale knopen in de Brusselse sjaal. — KRIS HENDRICKX

en heel jaar en twee maanden, zo lang is het geleden dat de N-VA uit de regering-Michel stapte uit onvrede met het Marrakechpact. Even lang zit het land al zonder volwaardige regering. Terwijl de verkenners, informateurs en andere koninklijke opdrachthouders elkaar opvolgen, lijkt het soms alsof het land ook zonder federale regering kan. Maar dat klopt niet, zeggen verschillende Brusselse betrokkenen. De stilstand heeft met name impact op Beliris, het federale investeringsfonds voor Brussel. Dat fonds financiert nu al tal van projecten in de hoofdstad - onder meer de voetgangerszone in het centrum - maar het wordt stilaan tijd om ook nieuwe projecten vast te leggen.

FIETSSNELWEGEN “In het geval van de fietssnelwegen zitten we zelfs helemaal vast,” klinkt het op het kabinet van minister van Mobiliteit en Openbare Werken Elke Van den Brandt (Groen). “Het plan is klaar, maar om de financiering rond te krijgen moet de opdracht van Beliris uitgebreid worden en dat kan alleen maar met een volwaardige federale regering.” Het Belirisgeld dient niet alleen 4

19 FEBRUARI 2020

voor fietspaden, ook de heraanleg van de openbare ruimte en de uitbreiding van de metro naar het noorden worden ermee gefinancierd. “Zolang er geen volwaardige federale regering is, kunnen we het bijvoorbeeld niet hebben over een versnelde investering in die uitbreiding naar Evere,” zegt Van den Brandt.

MEER EN LATERE TREINEN De mobiliteitsminister hoopt verder op een nieuwe federale ploeg om het NMBS-aanbod bij te sturen in de nieuwe beheersovereenkomst met het bedrijf. “We hebben nood aan meer treinen naar Brussel en een versnelde uitbouw van het Gewestelijk Expresnet. Op die manier kunnen we extra alternatieven bieden aan autopendelaars en de autodruk in Brussel laten dalen.” Van den Brandt pleit ook voor hogere frequenties en nachttreinen van en naar Brussel. “Je moet ook uit Sint-Niklaas met de trein naar de AB kunnen komen en ’s avonds laat weer wegraken.”

5G De slabakkende federale regeringsvorming blokkeert ook het 5G-dossier voor supersnel mobiel internet. 5G kan een belangrijke rol

De financiering van fietssnelwegen - op de foto Leuven-Brussel - in Brussel zit vast door de federale stilstand. © WOUTER FLORIZOONE

spelen in de mobiliteit en geneeskunde van de toekomst, met onder meer zelfrijdende auto’s en chirurgische ingrepen op afstand. Het is aan de federale overheid om licenties voor 5G te verdelen via een veiling. Maar zonder volwaardige bestuursploeg geen volwaardige veiling. “En zonder veiling heeft het Brussels Gewest geen gesprekspartner om de praktische modaliteiten van de uitbouw van het netwerk mee te bespreken,” legt Brussels minister van Financiën Sven Gatz (Open VLD) uit.

OPVANG VAN TRANSMIGRANTEN De opvang van transmigranten is nog zo’n dossier waar het Gewest ongeduldig wacht, niet alleen op een volwaardige federale regering, maar ook op een koerswissel. Tot vandaag weigerden de opeenvolgende staatssecretarissen en ministers bevoegd voor migratie immers om in opvang te voorzien. Ook toen er

wél nog een echte federale regering was, moest de Brusselse regering die opvang dan maar op eigen houtje regelen. Het kabinet van bevoegd minister Alain Maron (Ecolo), was de voorbije maanden verwikkeld in een hectische zoektocht naar een nieuw opvangcentrum en wil het stokje maar wat graag doorgeven aan het federale niveau. Marons lijstje voor de volgende federale regering is trouwens nog langer. Hij kijkt ook uit naar een federale aanpak van de vliegtuigoverlast, een federale voortrekker voor het klimaatbeleid en een oplossing voor de spoorverbinding die dreigt te verdwijnen in de haven van Brussel.

OUDE LIFTEN Ook de liefhebbers van oude liften worden ondertussen nerveus. Tegen eind 2021 moeten alle liften van voor 1958 conform zijn. Veel prachtexemplaren dreigen daardoor

Treinbrand

Minder autodelen

Wolf

In Schaarbeek woedt donderdagavond uur een brand in twee afgedankte treinwagons, die op een rangeerspoor staan. Er vallen geen gewonden. De juiste oorzaak van de brand is nog niet bekend. Het duurt twee uur voor de brand geblust is. Daardoor is het treinverkeer verstoord.

Vandaag maken nog ongeveer 89.000 Brusselaars gebruik van deelplatformen als Cambio, DriveNow en ZenCar. Dat is een daling met 15 procent vergeleken met een jaar eerder. In Vlaanderen is het gebruik van zulke deelplatformen gestegen met 25 procent in diezelfde periode.

De nieuwe foodmarket Wolf aan de Wolvengracht is volgens initiatiefnemer Thierry Goor een doorslaand succes. Na twee maanden blijkt de voedingsmarkt gemiddeld 4.200 bezoekers per dag over de vloer te krijgen. Zaterdag passeren meer dan zevenduizend mensen, een record.

Misschien ben ik wel te lang in Brussel gebleven. Vorige week zei men mĳ in Machelen dat ze blĳ waren dat ik eindelĳk buiten de negentien gemeenten kwam KANDIDAAT-VOORZITTER OPEN VLD (in ‘De Morgen’) BRUZZ | DE WEEK

ELS AMPE

Cartoon Kim Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

te verdwijnen of buiten dienst te worden gezet. “Een nieuwe federale regering kan die deadline uitstellen en oplossingen op maat voorstellen,” zegt Willem Stevens, kabinetsmedewerker van staatssecretaris voor Patrimonium Pascal Smet (One.brussels/SP.A).

AMERIKAANS THEATER Zelfs op cultuurgebied is de federale stilstand voelbaar. Zo staat in het Vlaams regeerakkoord dat het leegstaande Amerikaans Theater op het Heizelplateau een ‘Vlaamse culturele pool’ moet worden. Maar dat kan alleen als de federale overheid het gebouw wil overdragen aan Vlaanderen. Mocht er alsnog een regering komen zonder N-VA en mét de PS, zou die overdracht weleens moeilijker kunnen worden. Want ook de Stad Brussel ziet wel iets in het restant van de wereldtentoonstelling in 1958. En sowieso geldt: geen federale overheid, geen overdracht. 19 FEBRUARI 2020

Dossier

Brussel versteent

Stad snakt naar groen

BRUZZ | DE VERHALEN

Brussel verloor tussen 2003 en 2016 ruim 14 procent van zijn groen, blijkt uit nooit eerder gepubliceerd onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. “Een boom kan niet tegenspreken,” zoals expert Paul Geerts het zegt, en door de bevolkingsgroei is de bouwdruk groot. Maar burgers verzetten zich meer en meer tegen de verstening van de stad, en ook het beleid lijkt nu een ommezwaai te maken. — SARA DE SLOOVER ANALYSE P 6 - 10 ACTIEVOERDERS P 10 - 11 GRIJZE PLEINEN P 12 -13 TINY FORESTS P 14

19 FEBRUARI 2020

uurtbewoners hadden tevergeefs actie gevoerd op sociale media, een mensenketting rond zijn stam gevormd, één buurvrouw had zich ten einde raad zelfs aan hem vastgeketend. De imposante scheutwilg Gaston, vlak bij Atelier 340 in Jette, was de laatste van zijn soort in de wijk, vertelden ze. Maar midden augustus vorig jaar moest Gaston toch wijken voor de ondergrondse parking van een appartementsgebouw. Er was een kapvergunning, liet de burgemeester weten. “Deze situatie wordt een beetje ridicuul,” zei hij. “Men spreekt over Gaston alsof het een mens zou zijn, maar het is een boom.”

Gaston is niet de enige boom waarvoor Brusselaars onlangs in de bres sprongen, al was dat meestal een maat voor niets. De voorvechters noemen de bomen telkens de ziel van de wijk. Het groen is gezellig en rustgevend, zeggen ze. Net zoals bij Gaston laat een dotje groen hier en daar toe dat water de bodem insijpelt, wat weer overstromingen tegengaat. Bomen markeren het landschap en de seizoenen. Ze produceren zuurstof en filteren CO2 en fijnstof uit de lucht – tijdens de hittegolf van afgelopen zomer was de roep op meer ‘natuurlijke airco’s’ niet van de lucht. Groen en water zijn de essentiële onderdelen van de ‘verfrissingseilanden’ die de Brusselse regering in haar regeerakkoord heeft opgenomen. Na de ongekende recordtemperaturen in 2019 verenigden tientallen wijken actiecomités

Bomen in de stad: technisch kan er heel wat, maar het is vaak ook een kwestie van budget en van keuzes maken. © IVAN PUT

Verdwenen groene ruimte sinds 2003 Nieuwe groene ruimte sinds 2003 Bekijk de kaart in detail via www.bruzz.be BRON: MENDEL GIEZEN, UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM (UVA)

-14,4% of 11,05 km2 ging verloren. Gelijk aan ongeveer 1.600 voetbalvelden

“In Brussel is er in dertien jaar tijd veel meer groen verdwenen dan in Amsterdam” MENDEL GIEZEN, PLANOLOOG UVA

groen heeft elke Brusselaar. Een Amsterdammer heeft er 96 m2

in Brussel en hun evolutie gade te slaan. “Een veel preciezere methode.” Zulke haarscherpe satellietbeelden gebruikten drie planologen van de Universiteit van Amsterdam om te berekenen dat tussen 2003 en 2016 de hoeveelheid groen binnen de Amsterdamse Ring met elf procent was geslonken. Zij wilden de evolutie van het groen ook graag analyseren in een stad van vergelijkbare grootte en inwoneraantal, maar met een heel ander stedelijk planningsbeleid dan Amsterdam. Zo kwamen ze uit bij Brussel. De wetenschappers wilden kijken of de versnipperde planningscultuur zou leiden tot minder groen, en meer versnipperd groen. Het artikel over de vergelijking tussen beide steden is bijna af, en BRUZZ kon de resultaten inkijken. “Satellieten nemen ook beelden in het infrarode spectrum,” legt docent duurzame stedelijke ontwikkeling Mendel Giezen (UvA) uit. “Door te kijken naar de lichtpatronen op die foto’s kun je organisch materiaal heel goed onderscheiden van stenen en verharde materialen. Dat geeft natuurlijk een ander beeld dan de officiële statistieken. Want hiermee kun je ook het groen in tuinen zien, en zelfs kunstgras onderscheiden van echt gras.” Een valkuil van de techniek is wel dat de beelden een ‘maximale definitie’ van groen geven, zegt Giezen. “Een boomkruin is bijvoorbeeld breder dan zijn stam, en een overgroeid braakliggend bouwterrein is geen kwalitatief groen.”

SPLINTERGROEN Tussen 2003 en 2016 is in Brussel minstens elf vierkante kilometer aan groen verdwenen, blijkt uit het onderzoek. Dat is 14,4 procent van alle groen in de stad, of het equivalent van bijna ▲

zich in een ‘Comité voor de bomen en de biodiversiteit’, dat een algemeen kapverbod voor drie jaar eist. De Stad Brussel kwam met een Bomenplan, en plant de komende vijf jaar tweeduizend nieuwe bomen aan. Deze week vraagt parlementslid Julien Uyttendaele (PS) in de commissie Leefmilieu naar een vergelijkbaar plan op gewestelijk niveau. En toen BRUZZ op nieuwjaarsdag een lijstje met heraangelegde hotspots publiceerde, vroegen onze lezers zich vooral af waarom in de stad zo veel groen verdwenen is. Maar is dat echt zo? Versteent de stad? Om te weten te komen hoe groen een stad is, kijken stedenbouwkundigen vaak naar de hoeveelheid verharde grond – de ruimte die gebouwen, parkings en wegen innemen zeg maar. In 2006 bestond 47 procent van de Brusselse bodem uit steen en beton, en volgens de laatste beschikbare cijfers is dat inmiddels al 52 procent. Niemand weet hoeveel bomen en struiken er jaarlijks in Brussel gekapt en geplant worden, alweer een gevolg van de opsplitsing van bevoegdheden. Daarom wil leefmilieuminister Alain Maron (Ecolo) de rekenmethode veranderen. Voortaan, zegt zijn woordvoerder, zal milieuagentschap Leefmilieu Brussel werken met infrarood-satellietbeelden om de groene ruimtes

55,4 m2 BRUZZ | DE VERHALEN

Vergelijkende studie 2003 tov 2016

19 FEBRUARI 2020

Dossier

▲

“Ook in Amsterdam is er groen verdwenen, maar in Brussel meer,” concludeerden de Nederlandse planologen. “Dat komt omdat er in Amsterdam een groter groengebied beschermd is, waarin niet gebouwd mag worden. Brussel is niet alleen minder groen, de vegetatie is ook veel meer versnipperd geraakt in die dertien jaar. Binnen de eerste kroon is het een heel compacte stad, maar daarbuiten wordt veel minder compact gebouwd dan in Amsterdam. Wat daarbij meespeelt, is dat de bouwbewegingen in Amsterdam centraler geregeld worden. Uit onze interviews bleek dat de coördinatie van de stedelijke ontwikkeling tussen Brusselse gemeenten stroef verloopt. Zij beslissen veel zelf, praten weinig met elkaar over de regionale spreiding van woningen of groengebieden.” “Sinds de jaren 2000 is de Brusselse bevolking flink beginnen toe te nemen, en als gevolg daarvan hebben investeerders meer en meer nieuwe gebouwen in Brussel neergezet,” vertelt ecoloog Serge Kempeneers. Hij was tot aan zijn pensioen vorig jaar hoofd van de afdeling Groene Ruimten bij Leefmilieu Brussel, en is een levende encyclopedie over het thema. “Eind twintigste eeuw werden veel gebieden in Brussel als reservezones aangeduid. Er was nog niet beslist of ze voor bebouwing of natuur moesten dienen. In 2001 keurde de politiek het gewestelijk bestemmingsplan goed, en werden veel van die reservezones bouwgrond.” “Zo kregen investeerders de kans om bouwprojecten in te dienen. En dan vooral in de tweede kroon, op plekken zoals de Engelandvlakte in Ukkel. Rond de beschermde Natura 2000-zone worden daar sinds een paar jaar honderden verkavelingen bebouwd. Soms duurde het tien jaar voor er werkelijk werd gebouwd, omdat de ingediende projecten SERGE KEMPENEERS, STADSECOLOOG te megalomaan waren: te hoog, te groot, te veel verharde grond. Maar intussen zijn veel van die plekken niet langer groen.”

BRUZZ | DE VERHALEN

1.600 voetbalvelden. Vanwege hun beperkte budget gebruikten de planologen satellietbeelden waarop twee zones ontbreken: een stuk van het zuiden van Ukkel, en de Anderlechtse gebieden Neerpede en Vogelenzang. Op de beelden is duidelijk te zien dat overal in Brussel kleine stukjes vegetatie – splintergroen zoals dat dan heet – baan ruimden voor bebouwing. Inwoners die hun tuin betegelden, bouwprojecten in de binnentuinen van huizenblokken, ‘onderhoudsvrij’ kunstgras op sportvelden. Maar er zijn ook grote lappen groen verloren gegaan door nieuwbouwprojecten op Thurn & Taxis, de ULB-site aan de Pleinlaan, aan het Erasmusziekenhuis in Anderlecht, of het project ‘Greenwood’ bij Gouddal in Sint-LambrechtsWoluwe. Giezen wijst ook grote projecten in Neder-Over-Heembeek en op de NAVO-site aan. “In de eerste kroon (gebied tussen de lanen van kleine Ring en de middenring en de spoorlijnen in het westen, komt ruwweg overeen met Anderlecht, Brussel-Stad, Etterbeek, Elsene, Koekelberg, Molenbeek, Schaarbeek, Sint-Gillis en Sint-Joost, red.) verdween veel minder groen dan daarbuiten, ruim een vierkante kilometer tegenover bijna tien vierkante kilometer buiten de eerste kroon,” zegt Giezen. “Omdat het stadscentrum al veel dichter bebouwd was, verliezen de inwoners er procentueel nog meer groen.”

“Schaarbeek-Vorming is wellicht de laatste kans om de Zenne ruim open te leggen en een brede groene verbinding met Vilvoorde te creëren”

DE KIEREN VAN DE STAD

19 FEBRUARI 2020

Bijna vijftien procent minder groene gebieden in Brussel, en tegelijk een forse bevolkingsgroei: dat betekent meteen ook een flink pak minder groen per inwoner, wat voor een deel het steeds fellere protest over verdwijnende plantsoenen en omgehakte bomen verklaart. Als we elke Brusselaar een gelijk deel groen zouden toebedelen, dan kromp dat stuk tussen 2003 en 2016 met bijna een derde: van 77,4 vierkante meter

in 2003 tot 55 vierkante meter in 2006. Amsterdammers hebben veel meer groen per inwoner, al daalde het ook daar: van 114 vierkante meter in 2003 tot 96 vierkante meter in 2016. De cijfers van Giezen en zijn collega’s dateren uit 2016, maar er is geen reden om aan te nemen dat Brussel intussen groener is geworden. Grote bouwprojecten zoals dat op de Engelandvlakte of Verrewinkel in Ukkel waren in 2016 nog niet opgenomen, en op de Josaphat- en Meisersite bijvoorbeeld staan nog immense immobiliënprojecten op stapel. “De kieren en spleten van de stad raken opgevuld,” noemde waarnemend bouwmeester Kristiaan Borret het eerder al. “Er is ook de paradox van de verdichting: hoe meer woningen, hoe meer de druk op de bestaande groene ruimtes toeneemt.” Want de begroeiing die er nog is, is ook niet gelijk verdeeld over de stad. Het Zoniënwoud beslaat een tiende van het gewest, maar is natuurlijk vooral voor inwoners van het zuidoosten toegankelijk. Privétuinen en weiden zijn nog eens goed voor dertig procent van het oppervlak van het gewest. Intussen worden de parken in dichtbevolkte wijken op mooie dagen overspoeld door mensen die zelf geen tuin hebben. Een studie van planologen van VUB en ULB in 2019 toonde aan dat meer dan een vijfde van de Brusselse bevolking onvoldoende toegang heeft tot openbaar groen. Het gebrek aan groen is het sterkst aanwezig in armere wijken in en nabij het centrum van de stad.

HOOG OF LAAG Leefmilieu Brussel probeert aan het gebrek aan toegankelijk groen een mouw aan te passen door ruigtes en andere vergeten stukjes publiek toegankelijk te maken, en creëerde zo veertig tot vijftig hectare publiek toegankelijk groen in de laatste tien jaar. Zo ontstond het Zennepark, boven op de bedding van de rivier, een park dat evenwel nergens breder is dan tien meter. De smalle oever van de Vogelenzangbeek in Anderlecht, op de grens tussen Vlaanderen en het Erasmusziekenhuis, werd een park en natuurreservaat. Ook de Waterkerskwekerij in Laken, een strook tussen het koninklijk domein en de tramlijn richting Heizel, is nu toegankelijk voor wandelaars en fietsers. Oneerbiedig zou je ze morsige stukjes restruimte kunnen noemen, langs snelwegen of spoorlijnen, of tussen de huizen door. “Dat is nu de situatie in Brussel,” bevestigt Kempeneers. “Het is echt zoeken naar open ruimte. Heel soms krijg je een A-locatie. Zoals het park aan de Ninoofsepoort, op zo’n magnifieke plek, ik had nooit gedacht dat dat zou gebeuren. Maar meestal moeten we genoegen nemen met wat er mogelijk is.” “Bij bouwprojecten denken de meeste architecten en stedenbouwkundigen nog te veel in termen van gebouwen en parkings, niet aan het groen,” zegt Serge Kempeneers. “Dat is trouwens een van de uitdagingen van de verdichting. Moeten we

Nieuwe huizen en appartementen in Ukkel nemen de plaats in van groene ruimte. © SASKIA

GROENE NETWERKEN

NEGEN BEDREIGDE PLEKKEN

Groen maar hoelang nog? Engelandplateau (Ukkel) Hevige protesten en een jarenlange procedureslag, maar de privépromotoren haalden hun slag thuis. Op dit mooie stukje groen aan de Engelandstraat in Ukkel worden momenteel maar liefst 60 huizen en 240 appartementen gebouwd. Ook een ander stuk groen op dit plateau staat ingekleurd als bouwgrond. Een kleiner deel is Natura 2000-gebied. De terreinen waren lang geleden bedoeld voor het rondmaken van de Ring, een plan dat nooit is uitgevoerd. De natuur kon er dus zijn gang gaan.

Gewestelijke Sociale Huisvestingsmaatschappij enkele honderden sociale woningen wil bouwen. Het protest van de buurt is fel, en de gemeente Sint-PietersWoluwe is tegen. De huisvestingsmaatschappij is eigenaar van het terrein en het staat ingekleurd als bouwgrond. Staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou (PS) laat niet in haar kaarten kijken over wat ze van plan met Witte Vrouwen. Josaphat (Schaarbeek-Evere)

Witte vrouwen (SintPieters-Woluwe)

Een landbouwterrein tegen het Zoniënwoud waar de

Niet te verwarren met het Josaphatpark. Het Brussels Gewest is al lang eigenaar van een voormalig rangeerstation op de grens van Schaarbeek en Evere. Het is bedoeld als woonuit-

breidingsgebied. Volgens de laatste plannen zouden er 1.600 woningen komen, en schaarse stukjes groen, maar echt schot komt er niet in de zaak. Onder meer de gemeente Schaarbeek is tegen, maar ook natuurliefhebbers betreuren de komst van betonmolens. Het terrein van 30 hectare is een hotspot voor ornithologen en vlinderliefhebbers. Schaarbeek-Vorming (Brussel) Een uitgestrekt rangeerstation met vage plannen voor een industriële uitbreiding, ooit ook voorgesteld als nieuwe plek voor een nationaal voetbalstadion. Grote delen zijn vandaag ongebruikt en de natuur nam het over. Schaarbeek-Vorming is eigendom van het federale Fonds voor Spoorweginfrastructuur. Donderberg (Laken) Een verwilderd stukje ontoegankelijk groen in een binnenblok dat grenst aan de

▲

Bij het uitreiken van nieuwe bouwvergunningen in Brussel moet de overheid echt heel goed kijken hoe ze grote zones groen kan behouden, zegt de ecoloog. “Dat is belangrijk voor een lokaal microklimaat, om water op te nemen, voor de biodiversiteit, enzovoort. Een mooi voorbeeld is de Donderberg in Laken. Moeten wij absoluut daar een school en nieuwe woningen bouwen? Al is dat heel zeldzaam in Brussel, soms moeten we voor groen durven te kiezen. Net onder de Donderberg is er een Nederlandstalige school, en ligt er een heel mooie vijver, helemaal afgesloten, die in feite onderdeel is van de vallei van de Molenbeek. Een grote groenzone vanaf het park van Laken over het park van de Bloemist en de Donderberg in de richting van die vijver is goed voor de biodiversiteit, maar zal ook de waterhuishouding verbeteren, en tot minder overstromingen leiden.” “Andere steden investeren in groene netwerken. Dat kost geld, maar politici moeten daar durven voor te kiezen,” zegt Kempeneers. “Ook op SchaarbeekVorming bijvoorbeeld. Dat is een van de laatste kansen, zo niet de laatste kans, om de Zenne ruim open te leggen en een brede groene verbinding met Vilvoorde te creëren. Een plek met meer vochtigheid, met lagere temperaturen, dat is goed voor de biodiversiteit en voor het klimaat. We hebben er al het Walckierspark, maar dat is niet breed genoeg. Voor de meeste beleidsmakers is de prioriteit in de voorhaven een nieuwe industriezone, en een multimodaal knooppunt. Dat begrijpen we ook wel, maar veel kansen voor een grote lap groen krijgen we niet meer.”

<<<<<<<<<<<<<

hogere gebouwen bouwen om zo meer groen over te houden? Of moeten we kiezen voor lagere gebouwen, met als gevolg dat er minder groene ruimte overblijft?”

BRUZZ | DE VERHALEN

VANDERSTICHELE

19 FEBRUARI 2020

Dossier

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

ULB (Elsene)

In 2014 ontstond fel protest tegen de bomenkap van een terrein op de ULB-site. Dat werd verkocht aan een promotor die er met Universalis Park 150 woningen wil bouwen. In november 2019 vernietigde de Raad van State de bouwvergunning. Er is immers geen verkavelingsvergunninng. De drie gebouwen die er vandaag al staan zijn dus niet in regel. Al bij al is het een pyrrusoverwinning voor de actievoerders, want de kans is klein dat de bestaande gebouwen zullen worden afgebroken. Georginbos (Schaarbeek)

Het Brussels Gewest wil met zijn project Reyers de hele VRT-RTBF-site herbekijken, met onder meer de afbraak van het grote omroepgebouw. Er komen ook bedrijfjes uit de

19 FEBRUARI 2020

Wiels (Vorst) Naast Wiels ligt een nat stuk terrein. In 2008 wou een bouwpromotor er kantoren neerpoten. Bij de bouw van de funderingen is de grondwaterlaag geraakt en is het terrein overstroomd. De promotor zag af van zijn plannen en de natuur nam het over. Er ontstond een seminatuurlijk moeras met een grote biodiversiteit, ondanks het stedelijk sluikafval. JCX-immo wil er 170 woningen bouwen, maar de actiegroep Sauvons le Marais Wiels (zie hiernaast) biedt stevig weerwerk. Ook de gemeente Vorst is het project weinig genegen.

Buurtcomité houdt grote immoplannen aan Wiels tegen

<<<<<<<<<<<<<<<<<

Tuinen van de Bloemist, en tal van tuinen van buurtbewoners. De Stad Brussel is eigenaar en plant er 75 woningen en een grote school. De buurtbewoners zijn radicaal tegen. Ze ageren tegen het project via de sociale media.

mediasector en woningen. Het grote Georginbos dat achterin de site ligt zal daarvoor moeten wijken. Er komt weliswaar een stedelijk park in de plaats, maar het groen oogt op de plannen een stuk minder uitbundig. Het parkje zal wel toegankelijk zijn voor de omwonenden, wat nu niet het geval is.

Het Zoniënwoud (bosrand)

Promotoren hebben al langer door dat mensen graag dicht bij het groen wonen. Redenen genoeg om wat van dat groen in te pikken om er woningen te bouwen. Of het nu om Tenreuken gaat, de Woudmeesterlaan, de Van Horenbeeklaan, de Welriekende dreef of de Bezemhoek, geregeld duikt er een (lucratief) woonproject op in de rand van het Zoniënwoud. Het gaat meestal om projecten op een bouwgrond, wat het voor de overheden moeilijk maakt om ze niet te vergunnen. — STEVEN VAN GARSSE © PHOTONEWS

Spontaan moeras verenigt buurtbewoners Moeras Wiels is een vijver tussen de Van Volxemlaan en de sporen van het Zuidstation, naast het museum WIELS. De plas ontstond toen een ondergrondse parking werd gegraven. Buurtcomité QuartierWielsWijk vecht sindsdien voor het behoud van die groene ruimte. Met succes, want het grootste bouwproject is voorlopig opgeschort. — MAARTEN VERDOODT

ivement Forest plage!’ Zo begon het allemaal. Geneviève Kinet plaatste het bijschrift op Facebook onder een foto van de grote waterplas naast museum WIELS. Ondertussen staat de plek bekend als Moeras Wiels. Al strookt de omschrijving moeras niet meteen, want het water is opvallend helder. “Toen ik die foto postte in 2015, waren er zelfs kranten die naar gemeente Vorst belden met de vraag waarom er daar geen strand kon worden aangelegd,” zegt Kinet. Maar zo’n vaart heeft het dus niet gelopen. Marais Wiels ontstond in 2007 toen bouwpromotor JCX Immo er begon aan de bouw van een aantal flatgebouwen en een ondergrondse

parking. “Toen ze aan het boren waren, stroomde er plots grondwater over de site,” vertelt Leila Bensalem, die ook in het buurtcomité zit. “De werkzaamheden lagen daarna compleet stil, we vermoeden door de financiële crisis. Maar het waterpeil bleef al die tijd wel stijgen.” Buurtbewoners Bensalem en Kinet ontmoetten elkaar aan dat Moeras en werden vrienden. “Partners in crime,” lacht Kinet. “We vullen elkaar aan.”

176 APPARTEMENTEN De vriendinnen zijn verenigd in hun strijd voor het behoud van Moeras Wiels. Want nog altijd loert het gevaar van de betonmolen om de

“We koesteren deze unieke plek. Ze ligt vlak bij dichtbevolkte buurten” GENEVIÈVE KINET EN LEILA BENSALEM, QUARTIERWIELSWIJK

Het moeras aan Wiels, een bedreigd stuk natuur. © IVAN PUT

blijkbaar verkopen. Wie de site in handen zal krijgen, is niet duidelijk. Mais bon, we willen sowieso in dialoog gaan,” zegt Kinet. Ondertussen passeert er een groepje studenten, ijverig met notitieboekjes in de weer. “Dat zien we wel vaker,” wijst Bensalem naar het groepje. “Morgen komen er zelfs studenten van de Universiteit van

Maastricht langs, ze zijn benieuwd naar hoe het Moeras ontstaan is en naar de biodiversiteit die je hier hebt.” En ja, wie even de tijd neemt om te turen naar het water van Moeras Wiels merkt meteen verschillende moeras- en watervogels op. Het is een voortdurend af- en aanvliegen. “We koesteren deze unieke plek. Ze

ligt vlak bij dichtbevolkte buurten zoals de Sint-Antoniuswijk en de Luttrebrugwijk. Dit moeras geeft de nodige zuurstof.” Kinet en Bensalem hopen dat hun stukje spontane en wilde natuur dat in de toekomst ook kan blijven. En Forest plage dan? “Nee, hier moet je niet komen zwemmen. Laat le marais maar le marais zijn.” ▲

hoek. Het oude kantoorgebouw van brouwerij Wielemans-Ceuppens, langs de Van Volxemlaan, wordt volgens de plannen een brasserie. Op het Moeras zelf zouden er 176 appartementen komen. Maar dankzij fel protest van bewonersgroep QuartierWielsWijk is dat immoproject voorlopig opgeschort. “De eigenaar wil de gronden

19 FEBRUARI 2020

Dossier

BRUZZ | DE VERHALEN

<<<<<<<<<<<<<

Grijze pleinen zijn niet meer van deze tijd

‘Steden moeten in bomen durven te investeren’ Groen in de stad zuivert de lucht en geeft bovendien koelte en schaduw. In tijden van luchtvervuiling en hitterecords weet iedereen waar het heen moet. Toch zijn onlangs heraangelegde Brusselse pleinen vaak ‘kale, grijs betegelde vlaktes zonder groen’, zoals een geërgerde lezer het onlangs verwoordde. Hoe komt dat, en is er beterschap in zicht? — SARA DE SLOOVER

en boom kan niet spreken, en dus ook niet tegenspreken. Een uitspraak is het, vermoedt groenexpert Paul Geerts, van François Mitterrand, oud-president van Frankrijk. “Een boom is nog te vaak een quantité negligeable.” Begrijp Geerts niet verkeerd, een plein mag van hem best een plein zijn. “Op de Grote Markt van Brussel bijvoorbeeld moet je geen bomen zetten. Maar veel pleinen zouden erbij winnen als er wél bomen op stonden. Dan zijn het vaak de ontwerpbureaus die de voorkeur

19 FEBRUARI 2020

geven aan dat stenen biljartlaken.” “In de stedenbouw bestond de afgelopen jaren een tendens naar grote pleinen, en afgetekende lijnen,” bevestigt stedenbouwkundige Roeland Dudal, die werkt bij innovatiecentrum Architecture Workroom Brussels. Het ultrastrakke Rogierplein bijvoorbeeld is ontworpen “door een bureau dat sterk gelooft in het metropolitane, het grootstedelijke verhaal, de grote geste. Dat is in Brussel trouwens lange tijd niet mogelijk geweest.” Aan de andere kant wijst Dudal op de waslijst eisen waarmee

beleidsmakers ontwerpers van stadspleinen beladen. “Zeventig tot tachtig procent van de openbare ruimte wordt al ingenomen door de auto, voor parkeerplaatsen en rijvakken. Ook moeten pleinen beschikbaar zijn voor evenementen, markten, een futsalcompetitie of een circustent,” somt hij op. “Op het De Brouckèreplein moest uitdrukkelijk in plaats voorzien worden voor de kerstmarkt. Er zijn gewoon zeer veel claims op de openbare ruimte. Die noden worden allemaal ingeschreven in de opdracht, waardoor je als ontwerper maar heel weinig marge

hebt om te beantwoorden aan minder klassieke vragen, zoals ruimte voor water en groen.” “Brusselse politici geven op pleinen prioriteit aan stedenbouwkundige elementen, waardoor er volgens hen geen plaats meer is voor bomen,” zegt ‘boomdokter’ Murielle Eyletters. Haar expertisebureau voert vanuit Ukkel analyses uit op stadsbomen in binnen- en buitenland. “Dat vind ik een gemakkelijkheidsoplossing. Op het De Brouckèreplein kan je geen beuken of eiken planten, maar je kunt er perfect voor een boom of struik kiezen met oppervlakkige wortels.” “In het zuiden van Frankrijk zie je overal lommerrijke markten onder de bomen. In Londen en New York vind je ‘grasparkings’: begroeide parkeerplaatsen. Technisch kan het allemaal, het is dus een kwestie van budget. En tot nu toe is het altijd het groen dat opgeofferd wordt.”

OP DE GARAGE “Ook op een plein met ondergrondse parking of metrostation kun je bomen ruimte geven om te groeien,” bevestigt Paul Geerts, die al een paar boeken over bomen schreef. “Dat kost wel veel geld. Onlangs is het stenen plein voor de bibliotheek in Roeselare heraangelegd, omdat veel

overheden moeten vijf keer nadenken vooraleer ze een kapvergunning uitreiken. Bomen zullen in de stad ongelooflijk belangrijk worden, en soms moet je erin investeren.”

TOEKOMSTBOMEN Dat betekent ook durven te kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. Hoe groter en gezonder de boom, hoe

“Stedenbouw gaat traag. De pleinen die onlangs zijn heraangelegd, zijn gebaseerd op plannen van tien jaar geleden” ROELAND DUDAL, ARCHITECTURE WORKROOM BRUSSEL

meer bladeren en dus hoe meer fotosynthese. “De boom geeft meer schaduw, verdampt meer vocht, en is belangrijker voor de biodiversiteit,” zegt Geerts. “Een boom die de kans krijgt om honderd jaar te worden, heeft veel meer impact op het straatbeeld. Hij is ook ecologisch waardevoller dan vijf bomen die na 20-25 jaar moeten verdwijnen.” Antwerpen bijvoorbeeld past dat toe door een aantal bomen tot

Eyletters: “Ik adviseer momenteel een Brussels nieuwbouwproject vlak bij een boom van meer dan tweehonderd jaar. Wij moeten meten tot waar het wortelnet van de boom juist reikt, zodat ze buiten die perimeter bouwen, en de boom het overleeft.”

ONTHARDINGSVERGUNNING Ook burgers kunnen hun steentje, pardon hun groene vingers, bijdragen. Laetitia Cloostermans,

▲

inwoners klaagden over de hitte als de zon er scheen. Boven op het dak van de ondergrondse parkeergarage zijn waterdichte plastic kratten ingegraven, waarin boomwortels zich goed kunnen uitstrekken.” In meer en meer steden betrekken overheden groenexperts al eerder, van bij het begin van de heraanleg van straten en pleinen, merkt Geerts. “Op Antwerpen-Linkeroever is bijvoorbeeld een rotonde aangelegd op een plek die bij heftige regen last had van wateroverlast. Al het water van de omliggende straten wordt daaronder opgevangen. Op dat knooppunt zijn een paar bomen geplant, die profiteren van die waterbufferingszone.” Want stadsbomen hebben het zwaar tussen al het beton. Slechts de helft wordt vijftien tot twintig jaar oud, zeggen de experts. “Bomen in de stad worden door een gebrek aan expertise nog te vaak in een soort ‘bloempot’ neergepoot,” zegt Eyletters. “De boom kan er zijn wortels niet in uitstrekken, en heeft te weinig water en voedingsstoffen. Of hij wordt veel te radicaal gesnoeid, door onkunde of na klachten van buren over schaduw of afval. Daardoor houdt hij te weinig blaadjes over om genoeg zonlicht om te zetten in voedsel. De plant put uit zijn reserves, verzwakt en gaat uiteindelijk ten onder aan ziektes.” “Natuurlijk, oude of afgetakelde bomen kappen kan verantwoord zijn,” benadrukt Paul Geerts. “Maar

een inwoonster van Sint-Gillis die Facebookgroep Less Béton heeft opgezet, pleit voor een ‘onthardingsvergunning’, zoals die afgelopen najaar in Parijs is ingevoerd. Inwoners kunnen de stad vragen om stoeptegels of asfalt te lichten. Als dat technisch mogelijk is, komt de stad in de lente de verharding weghalen, en brengt ze zelfs plantaarde en zaadjes. Enige voorwaarde is dat de buurt de groene zones zelf onderhoudt, want budget voor onderhoud van dat extra groen is er ook in Parijs niet. Zo niet komt de stad de perkjes weer verharden. “Waarom zou dat niet in Brussel kunnen?” zegt Cloostermans. “Elke vierkante meter telt. Het is belangrijk om een groen netwerk uit te bouwen. Ik ben vandaag in gesprek met de gemeente Sint-Gillis om een onthard parcours tussen vier scholen in dichtbevolkte wijken aan te leggen.” De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) plant een vergelijkbaar parcours tussen Nederlandstalige scholen in het zuiden van de Vijfhoek. Na een testfase dit voorjaar volgen meer structurele ingrepen het jaar nadien. “De schoolomgeving en de straten eromheen zullen publiek en productief groen krijgen,” zegt Dudal. “Stadsbeweging Bral is nu op zoek naar wijkcomités om die te betrekken bij het beheer.” “Brusselaars zijn verontwaardigd als een nieuw plein grijs is, en niet groen, en ik begrijp dat”, zegt Dudal. “De stad is de voorbije vijftig jaar ontzettend vergrijsd. Maar nu kan het niet anders dan dat Brussel de komende vijftig jaar enorm vergroent. De mobiliteit verandert, net als de noden op het vlak van hitteen waterbeheersing.” “Steden overal ter wereld zullen ontzettend vergroenen. Het gaat in Brussel misschien een beetje trager dan elders, omdat het zo’n complex bestuurssysteem is. Maar over vijf of tien jaar zullen we de resultaten zien. En als we dat willen versnellen, dan zullen we dat met zijn allen samen moeten doen.” Het beheer van dat nieuwe groen zal inderdaad participatief moeten gebeuren, zegt Dudal. “De stadsdiensten moeten besparen, dus de samenleving moet dat beheer opvangen. Burgers steken nu al de handen uit de mouwen, om de omgeving van de school van hun kinderen groener te maken bijvoorbeeld. Dat is een virale infectie van de positieve soort.”

BRUZZ | DE VERHALEN

Het Rogierplein in 1968 (hierboven) en vandaag (links): van bomen naar stenen.

‘toekomstbomen’ uit te roepen, zegt de boomexpert. “Zo ligt op voorhand vast welke bomen een gegarandeerde toekomst krijgen. Ze worden geselecteerd omdat ze op een goede plaats staan, en het stadsbestuur voert dan beleid zodat die boom minstens honderd jaar oud kan worden. Ook bij een heraanleg van de straat blijft hij staan.” Het is stedenbouw op de lange termijn. Van koers veranderen gaat traag, zegt Roeland Dudal. “De pleinen die onlangs zijn heraangelegd, zijn gebaseerd op plannen van tien jaar geleden. Maar de algemene tendens nu binnen de ontwerpwereld is wel degelijk om veel meer te ontharden en vergroenen.” “In Lyon bijvoorbeeld wordt de publieke ruimte in een nieuw stadsdeel momenteel herdacht vanuit een bomenplan. Meer groen staat ook in Brussel nu vaker uitdrukkelijker in de bestekken, na verkiezingen die luchtkwaliteit en leefbaarheid als thema hadden.” De geesten rijpen dus, al moet nieuw gepland groen vaak ‘productief’ zijn, zoals een plukbos of volkstuinen. “Zodat men er iets aan heeft,” zegt Dudal. Zelfs bij bouwprojecten vragen promotoren steeds vaker om de bomen op het terrein te bewaren, omdat de appartementen dan meer waard zijn. Boomexperte

19 FEBRUARI 2020

<<<

Dossier

BRUZZ | DE VERHALEN

Lotte Stoops op de rotonde aan de Tervurenlaan: “Maak van dergelĳke verkeerspleinen een wild stukje natuur.”

Lotte Stoops wil verwilderde rotondes en tiny forests

‘Natuur maakt gelukkig, dat zijn we als stedelingen vergeten’ Met kleine ‘woudjes’ in de stad en verwilderde rotondes wil parlementslid Lotte Stoops (Groen) meer groen in de stad. “Het is goed voor bijen én voor de mensen.” — STEVEN VAN GARSSE

toops is bekend van het burgerinitiatief Au Bord de l’Eau aan het kanaal in Laken. Ze raakte in mei vorig jaar verkozen op de lijst van Groen en schaart zich achter de (wetenschappelijke) roep voor meer biodiversiteit in de stad, maar ziet ook een groot voordeel voor de Brusselaars zelf. “Ik ben groot pleitbezorger van de tiny forests, de minibosjes, die er in de stad zouden moeten komen. Het is een heel afgelijnd concept, dat zowel meer natuur in de stad brengt,

19 FEBRUARI 2020

als de sociale cohesie versterkt.” “Ik heb zelf met Au Bord de L’Eau gemerkt hoe mensen kunnen opleven door ontmoetingen. Eenzaamheid in de stad is een groot probleem. Het doodt meer mensen dan alcohol of sigaretten. Tiny forests brengen mensen samen.” Het concept, tegenwoordig als merk gedeponeerd, is bedacht door een Indiase ingenieur, Shubhendu Sharma. Die haalde de mosterd dan weer bij de Japanse bomenexpert Akira Miyawaki, die in de jaren 1970 een methode ontwikkelde om

inheemse bossen te herstellen. Opmerkelijk is dat de bomen erg dicht bij elkaar worden geplant, vandaar het idee van een ‘klein woud’. Sharma plaatste dat idee over naar de stadsomgeving. Buurtbewoners zoeken een terrein en beginnen er zelf inheemse bomen te planten. Niet zomaar, want bij een tiny forest hoort een echte checklist. Er moeten minstens 25 verschillende boomsoorten komen, ze moeten tien jaar ongestoord kunnen groeien, en ze moeten dicht bij elkaar geplant worden. Tot vijf per vierkante meter. Takken en bladeren blijven liggen. De scholen zijn intensief betrokken, de buurtbewoners moeten het als ontmoetingsplek kunnen gebruiken en nemen ook het beheer voor hun rekening. Voor Stoops draait het erom de cohesie in een verbrokkelende stad te

herstellen. “Door samen aan een project te werken, krijg je vanzelf een goed gevoel. En door met kinderen te werken, komen ze van kleins af aan met de natuur in contact. Bovendien breng je meer groen in de stad. Het is wetenschappelijk bewezen dat natuur de mensen gelukkiger maakt. We zijn dat als stedeling vergeten.”

ROTONDES Stoops deed onlangs in het parlement nog een ander opmerkelijk voorstel om meer groen in de stad te brengen: het laten verwilderen van de talrijke rotondes in de stad. “Ik kreeg het idee toen ik een artikel las over rotondes in Limburg. Omdat het onderhoud van die rotondes duur is, zou dat aan bedrijven worden overgelaten. Die mogen in ruil reclame maken op die rotonde. Dat vond ik nu eens een rotslecht idee. Daarom stel ik voor om van de rotondes juist een wild stukje natuur te maken. Daar kan onze biodiversiteit alleen maar beter van worden. Wilde bijen bijvoorbeeld hebben stukjes groen dicht bij elkaar nodig. Die kunnen genieten van de wildgroei op de rotondes. En het onderhoud? Zo’n verwilderde rotonde onderhoudt zich vanzelf.”

Nick Trachet

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

Artisjokken ik verder niet ben weggelegd voor tuinbouw werden de bloemen niet groot en stonden ze snel vol bladluizen. Maar beeldig waren ze wel! Gelukkig vind je ze op de markt. Die kleine, niet die ‘Bretoense’, die wel veel groter zijn, maar waar nauwelijks iets aan te eten valt. De echte specialisten van de artisjok, zo geeft iedereen toe, zijn de Romeinen. Rond Rome wordt een soort artisjok geteeld die groter is dan die kleine kopjes uit het zuiden, en daarbij zalig teder. Romanesco heten ze daar.

Maar die zijn hier niet te vinden. Ik kocht een bundeltje en zocht mijn moed bijeen. Zet een grote kom met fris water op tafel en doe er een scheut citroensap (of desnoods azijn) in. Neem een heel scherp mesje en snij de bloemknop van de artisjok dwars door op ongeveer halve hoogte. Doop onmiddellijk in het zure water, anders gaat de plant verkleuren en zwart worden. Neem dan de steel vast en schil die van onder naar boven. Opnieuw dopen in het water. Dan de harde blaadjes eraf trekken en de

“Artisjokken klaarmaken is geen dagje luieren op het strand”

zijkanten bijschillen tot alleen nog het tedere groen overblijft. Hop, in het water. Nu met alle andere artisjokken hetzelfde. Je kan die knopjes die je nog over houdt nu koken in rimpelend water. Traditioneel doet men daar een lepel bloem en nog meer azijn bij, maar ik vraag mij af waar dat voor nodig is? Zo gaat dat met tradities. De Romeinen zetten de knoppen op in ziedende olijfolie. Laten frituren, bakken tot alles ongeveer zacht is, tot er dus makkelijk een priem door gaat. Inspecteer vooraf eerst of de bloem nog niet te ver ontwikkeld is. Idealiter zou er nog geen ‘hooi’ in mogen zitten. Dat is alleen bij te grote (Franse) artisjokken. Is dat hooi er wel, schep het er dan uit en vervang het door een lepel gehakte ajuin en look, voor het bakken. Als de artisjokken klaar zijn, schik je ze op een schotel. O, ze hoeven echt niet heet te worden opgediend. Artisjokken zijn heerlijk koud. Met een guts goede olijfolie bovenop. Ik zet ze op tafel en ze verdwijnen vanzelf. Maar wanneer het een echt vriendendiner is, geef ze dan als voorgerecht. De laatste eigenaardigheid: de smaak van artisjokken heeft een vreemd effect op de wijn die je erbij drinkt. Die smaakt nergens meer naar. Een goede gelegenheid om slechte wijn te serveren. Smakelijk.

BRUZZ | DE VERHALEN

Als ik pizza bestel, kies ik vaak voor een quattro stagioni, een vierjaargetijdenpizza. Het is een klassieker, en met klassiekers kun je het best oordelen of een pizzeria deugt of niet. Over wat er nu juist op die pizza hoort of niet, daar zijn ruzies om begonnen, dus ik ga hier heel voorzichtig stellen wat ik denk: het is de tomaat die de zomer verzinnebeeldt, de paddenstoelen staan voor de herfst, in de winter wordt het zwijn geslacht, dus prosciutto tekent het koude seizoen samen met de zwarte olijven die dan geoogst worden, wanneer het koud is. De lente ten slotte krijgt als symbool de artisjok. Men schrijft weleens dat al die ingrediënten apart op een eigen kwart van de pizza moeten liggen, maar dat getuigt van te letterlijke interpretatie en slechte smaak. De vier symbolen spreken voor zich. Artisjokken vormen dus de lente. En de lente begint vroeg in Italië. Nu al kunnen we bosjes artisjokken vinden op de markt. Ik moet en ik zal er kopen, ook al zucht ik bij het vooruitzicht. Artisjokken klaarmaken is geen dagje luieren op het strand. De artisjok, Cynara scolymus L. is een plant uit de Asterfamilie (Asteraceae), een distel dus, verwant met de pissebloem en het madeliefje. Het lijkt een plant uit het zuiden, maar eigenlijk groeit hij hier ook. Ik heb er ooit gezaaid in de tuin van mijn ouders en ja hoor, het werden forse planten met mooie blauwe distelbloemen. Maar omdat

De hele reeks nalezen? BRUZZ.be/trachet

19 FEBRUARI 2020

Reportage

Op ronde met de zingende postbode

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Zut, alweer geen naam op de bus’

Hugues Draye (57) is wellicht de enige ‘facteur-chanteur’ in Brussel. Overdag werkt hij als postbode in Oudergem, in zijn vrije tijd is hij troubadour. “’s Avonds zing ik vaak in metrostation Merode.” — BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

19 FEBRUARI 2020

en wit karretje met twee zware postzakken voor zich uit duwend, komt hij aangelopen over de Waversesteenweg. Hij draagt een blauwe broek en fleece, het huidige uniform van de ‘Bpostbodes’. Met zijn lange, warrige haar en kalende kruin heeft hij iets weg van de Nederlandse muzikant Herman van Veen. Het is elf uur en Draye heeft er al een flinke halve dag werk op zitten. “Ik begin om halfzeven op het postcentrum aan de Kroonlaan. Eerst een rondje tri général. Dan

staan we met zijn allen langs een lopende band om poststukken te sorteren,” vertelt hij. “Daarna bereid ik mijn eigen ronde voor. Ik selecteer alle brieven en pakjes voor mijn wijk en zet ze in volgorde in de tassen.” De wijk van Draye ligt tegenwoordig in Oudergem, vlak naast de VUB. Tot voor een paar jaar bedeelde hij altijd de post in Elsene. Jarenlang was hij de ‘facteur van Flagey’. Maar toen ging het postkantoor aan de Boondaalsesteenweg dicht en werd hij overgeplaatst naar de Kroonlaan,

varing kan ik het beter aan. En ik mag mijn tijd nemen. Of beter gezegd, ik neem mijn tijd, bijvoorbeeld voor mijn ontbijt.” Dan moet hij op pad, de winterse kou in. Zijn ronde omvat een stuk van de Waversesteenweg en enkele zijstraten zoals de Henri Schoofslaan, de Krijgskundestraat, de Charles Madouxlaan en het Vriendschapsplein. “Ik doe een tiental straten. Dat is een flinke wijk, maar qua omvang van post valt het meestal wel mee.” Vandaag zit er een reclamefolder bij van Brussels Airport die in alle bussen, behalve in die met een reclameverbodssticker, terecht moet komen. Bij de bedeling valt het op hoe verwaarloosd sommige brievenbussen er bijhangen: ze zijn overvol of kapot of de naam van de eigenaar is doorkrast. In het studentenhuis in de Schoofslaan is er wel een mooie grote brievenbus, maar er staan geen

namen bij de bel. “Deze aangetekende zending kan ik dus niet bezorgen. Als er geen namen staan, hoef ik niet te bellen. Dat zijn de regels.” Hij steekt het pakje weer in de postzak, tikt op zijn scanner in dat de zending niet bezorgd is en laat een briefje achter met de mededeling: ‘Geen bel op die naam.’ De student zal zijn pakje zelf moeten komen afhalen.

L’AMOUR Wat verderop komen we bij een wat onderkomen huisdeur met verschillende gleuven voor post, de meeste zonder naam en zonder busnummer. “Zut, alweer geen naam op de bus. J’en ai marre,” zegt de postbode. Ook deze brief – een gewone zending – gaat opnieuw de tas in en zal teruggestuurd worden naar afzender. Maar bij de meeste voordeuren gaat het goed en kan Draye de post vlotjes in de deurgleuf of bus droppen. Het zijn bijna allemaal zakelijke brieven met een getypte

“Ik mag mijn tijd nemen. Of beter gezegd, ik neem mijn tijd” HUGUES DRAYE, FACTEUR-CHANTEUR

LEVENSERVARING In de loop van dertig jaar maakte Draye heel wat veranderingen mee bij zijn werkgever. Machines deden hun intrede en vervingen een deel van het werk van de postbeambten, door de komst van het internet slonk de hoeveelheid verstuurde brieven, de Post veranderde van naam en werd Bpost, en de verschillende diensten werden almaar meer gecentraliseerd. “Binnenkort sluit het postcentrum aan de Kroonlaan en verhuizen we naar Brussel-Zuid.” Maar al bij al doet hij zijn werk nu liever dan in de begindagen. “Toen was er nog een sterke hiërarchie. Ik werd vaak gepest door mijn chefs omdat ik een trage werker ben. Dat komt omdat ik astmatisch ben, ik heb gewoon meer tijd nodig. Nu heb ik een goed contact met mijn bazen. Het werk zelf is misschien ingewikkelder geworden door de informatisering, maar dankzij mijn levenser-

Hugues Draye is vooral liefhebber van Frans chanson.

adressering. “Handgeschreven brieven worden heel zeldzaam.” Veel bewoners krijgt hij niet te zien, maar als er toch iemand toevallig de deur uitgaat, begroet hij die persoon nadrukkelijk. “Ik vind het belangrijk om de mensen te leren kennen. Ik zeg goeiendag en kijk hen ook aan,” zegt hij. Draye werkt tegenwoordig deeltijds en heeft dus nog ruim de tijd voor wat altijd zijn grote passie is gebleven: het Franse chanson. Zijn leven lang is hij doorgegaan met zijn eigen liedjes te schrijven. Elke dag prakkiseert hij erover hoe hij dit of dat chanson nog kan verbeteren. De onderwerpen van zijn liedjes zijn uit het leven gegrepen: de collega’s, de hectiek van de moderne samenleving en natuurlijk ook l’amour. Hoewel hij af en toe een optreden heeft in kleine zaaltjes als het Goudblommeke in Papier, speelt hij toch het vaakst in de metro. Metro Merode is zijn vaste stek. Regelmatig is hij er te vinden tussen zeven en acht ’s avonds. “Ik heb ooit auditie gedaan bij de MIVB en mijn accreditatie wordt elk jaar verlengd.” Hij filmt zijn optredens en plaatst de clips op zijn Facebookpagina. Of de klanten in Oudergem afweten van zijn parallelle bestaan als troubadour? “De meesten niet,” zegt hij. Dat blijkt ook als hij onder de palmboom van het Vriendschapspleintje een miniconcertje met breliaanse allures ten beste geeft voor de fotografe. De buurtbewoners kijken, verbaasd en nieuwsgierig, uit hun raam. Onlangs had hij een optreden bij Ploef ! in Jette. “Vooraf had ik tijdens mijn ronde bij enkele mensen bij wie ik belangstelling vermoedde, een uitnodiging in de bus gedaan.” Van de meesten hoorde hij niets. “Maar er was toch iemand die ’s anderendaags een lief briefje achter haar bel stak met de mededeling dat het haar speet dat ze niet vrij was. Dat is het leuke aan communicatie: je krijgt heel verschillende reacties.” Draye is nog wel enkele uren bezig met zijn postronde. Een eindtijd heeft hij niet. Wellicht houdt hij straks ook even halt in café Lisbonne, bij Antonio en Maria. Daarna gaat het weer richting Kroonlaan om zijn scanner in te leveren en de niet-bezorgde post af te geven. Het leven zoals het is, de postbode. 19 FEBRUARI 2020

BRUZZ | DE VERHALEN

met een nieuwe ronde tot gevolg. Draye begint zijn wijkje in Snack Sunshine, bij Estelle, waar hij ook ontbijt. “Ik ontbijt nooit thuis,” zegt hij. “Ik woon alleen en vind het heel ongezellig om zonder gezelschap te eten.” Hij bestelt een sandwich en koffie, en begint te vertellen hoe hij dertig jaar geleden bij de posterijen belandde. “Toen ik vooraan in de twintig was, wist ik niet goed van welk hout pijlen te maken. Ik woonde nog thuis bij mijn ouders, ver weg in de Ardennen, had een wankele schoolcarrière achter de rug en was vooral bezig met zingen en gitaar spelen.” Draye besloot zich in te schrijven aan de toenmalige Ecole de la Chanson Française in Brussel en verhuisde in 1985 naar de hoofdstad. Zijn carrière als chansonnier kwam niet echt van de grond. Hij speelde vooral op markten en op straat en leefde van een werkloosheidsuitkering. “Maar ik vond het heerlijk om op eigen benen te staan.” Om zijn uitkering te krijgen, moest hij solliciteren. “Op een gegeven moment werd ik verplicht een baan aan te nemen als loketbediende bij de post.” De job was eerst tijdelijk, maar werd al vlug verlengd. Draye mocht overstappen van het loket naar de buitendienst. Hij werd postbode. “Werken in de buitenlucht leek me leuker.” Geleidelijk aan kreeg hij de smaak van het beroep te pakken.

Samenleving

Twee jongeren van toen halen herinneringen op bij fotoboek over Père Filip

De vergeten jeugdheld van de Anneessenswijk

BRUZZ | DE VERHALEN

Drugs, diefstallen, prostitutie en geweld. De Anneessenswijk had rond 1980 een kwalijke reputatie. Midden in die woelige buurt was er echter een baken van hoop: het jeugdhuis van ‘Père Filip’. Een verloren gewaande fotocollectie toont de avonturen van de ketten van toen, die met hun beschermheer tot in Spanje reisden. We bladerden met ex-jongeren door het boek. “Franchement, on a eu une belle jeunesse.” — KRIS HENDRICKX, FOTO’S PÈRE FILIP

19 FEBRUARI 2020

We zitten in café Limousine op een hoek van het Anneessensplein en bladeren door Filip-Anneessens, een fotoboek met werk van priester Filip Heymans, dat Recyclart straks uitbrengt. We, dat zijn Bermijo (56), Ali (58) en bovengetekende. Bermijo is vandaag op vervroegd pensioen, na een leven van nachtshifts bij Unilever, gecombineerd met dagwerk in twee winkels die hij uitbaatte. Hij wijst naar een foto en vervolgens naar zijn schoenen. “Kijk, Adidas. Als jongere moésten we die hebben en ik draag ze nog steeds.” Ali werkt ondertussen al 35 jaar bij Chez Léon, het bekende restaurant

in de Beenhouwersstraat. Allebei komen ze nog vaak in de wijk van hun jeugd. Het fotoboek brengt de ene herinnering na de andere naar boven. Over een jongere die de kassa van de kerk had leeggemaakt en achternagezeten werd door een ziedende Filip. Over het vrouwelijk schoon uit de wijk – “Tu te rappelles Irène?” En over concerten van groepjes die tegen het Marokkaanse regime van toen protesteerden. Het duo heft zelfs even een oude protestsong aan. Achter het boek zit een verhaal. In 2014 – tien jaar na de dood van de

geestelijke – overhandigde een onbekende dame een collectie foto’s aan Vincen Beeckman van Recyclart. De fotograaf, onder meer bekend van de beelden op het perron van premetro Anneessens, besefte meteen dat hij een schat van een tijdsdocument in handen had. Beeckman ging via affiches in de wijk op zoek naar jongeren van toen. Hij vond er zes, onder wie Bermijo en Ali. En nu is er dus het boek. Door die fotoverzameling bladeren is als een abrupte tijdreis, naar de tijd waar haren nog lang waren en broekspijpen wijd. Een tijd ook toen priesters nog jongens

▲

aar, in het midden, dat ben ik. Quelle touffe dis, wat een haarbos!” Bermijo (56) wijst naar de cover van het fotoboek. Een veertig jaar jongere versie van hem staat centraal op een foto met nog zes stralende tienerjongens. “En hier staat Juan, die ooit een schatkist heeft gevonden bij zijn werkgever en er spoorloos mee verdwenen is.” De vijftiger kan zijn ogen niet losmaken van het boek, dat hij voor het eerst onder ogen krijgt. “Père Filip kon toch schone foto’s maken. Of misschien waren wij gewoon zo fotogeniek (grijnst breed).”

1 ,2 Bermĳo (l) en Ali (r) vandaag in café Limousine. © IVAN PUT

3 Priester Filip met zĳn kampeerbusje. 4 Jolĳt in het jeugdhuis, centraal Bermĳo (met vaas).

19 FEBRUARI 2020

Anneessenswijk

▲

in zwembroek konden fotograferen zonder dat iemand de wenkbrauwen fronste. “Vandaag met al die schandalen is dat een begrijpelijke bedenking, maar hier was echt geen pedofilie mee gemoeid.” Ali is stellig. “Het waren trouwens eerder wij die Filip met seksgrapjes plaagden.” Aan branie geen gebrek, ook dat vertellen de bladzijden.

STICHTER ANNEESSENS 25

BRUZZ | DE VERHALEN

De wijk rond het jeugdhuis wordt in die jaren geteisterd door drugshandel en alle ellende die daarbij komt kijken: geweld, prostitutie. “Nergens in België was het zo erg als hier,” zegt Ali. “Veel jongeren van toen hebben die jaren niet overleefd of dragen vandaag nog de gevolgen.” En zonder Père Filip was het nog veel erger geweest, daarover zijn de twee ex-jongeren het roerend eens. Door de pagina’s heen passeren we niet alleen door de Anneessenswijk van de jaren 1970 en 1980 denk aan jongeren die het Anneessensstandbeeld beklimmen - Père Filip trok er ook zoveel mogelijk op uit met zijn jongens, weg uit de drugswijk. Hij ging sleeën aan de Baraque Fraiture in de winter, gocartrijden aan de Belgische kust, maar trok ook helemaal naar Salou in Spanje in een klein kampeerbusje dat hij had gekocht. “Fantastische reizen, we kookten zelf en hadden de tijd van ons leven,” herinnert Bermijo zich. La maison Filip, zoals het jeugdhuis ook wel genoemd werd, bevond zich in de Artesiëstraat, in het huis waar priester Heymans ook woonde, het eerste pand rechts naast het klooster in de straat. De jongens - meisjes kwamen er niet in - zaten vooral in het achterhuis, speelden er tafelvoetbal, kaart of dolden gewoon wat. Maar ze konden er ook huiswerk maken onder begeleiding, beschikten over een bibliotheek en speelden minivoetbal op de binnenkoer. Die voetbalsessies zouden uiteindelijk uitgroeien tot een echte club: Mini-Anneessens, de voorloper van het vandaag nog altijd razend populaire Anneessens 25. “Filip ontwierp de uniformen en hij kreeg daar geld voor van de kerk,” weet Ali nog. “En het voetbal hield ons weg van gevaarlijke activiteiten.”

ALTIJD AAN ONZE KANT De toeloop was zo groot dat Filip uiteindelijk zijn eigen appartement in het voorhuis drastisch verkleinde en zijn grote woonkamer afstond, 20

19 FEBRUARI 2020

herinnert Ali zich. “Zo was hij, hij stond helemaal aan onze kant.” Bermijo knikt. “Hij was eigenlijk een heel discrete man, die wel verschrikkelijk kwaad kon worden als de politie ons weer eens controleerde. Want dat gebeurde tot drie keer per dag in deze wijk. ‘Waarom moeten jullie altijd weer dezelfde controleren?’ schreeuwde hij dan.” Anekdotes over politiecontroles, het duo heeft er tientallen. Bermijo wil er nog eentje kwijt: “Een agent zei me bij zo’n gelegenheid ooit dat we nog zouden eindigen als het standbeeld van Anneessens. We begrepen niet wat hij bedoelde, maar ik ben toen eens aandachtig gaan kijken: de man is geboeid.” Mogelijk kende de agent ook het vervolg van het verhaal. Frans Anneessens werd terechtgesteld op de Grote Markt. Ook als het jeugdhuis later opgedoekt wordt, blijft père Filip aan de kant van de zwakken staan. Hij wordt later gevangenisaalmoezenier. Het lijkt zijn manier om de jongeren ook na hun jeugd te volgen. Het drugstijdperk van toen ligt ondertussen al enkele decennia achter ons. De voorbije jaren zagen Bermijo en Ali de Anneessenswijk vooral opleven. “En duurder worden,” zegt Ali. “Dit wordt nog de chicste wijk van de stad.” Toch zien ze sinds kort de overlast door alcohol weer toenemen. “Je weet wel, Cara Pils en zo, lang niet zo erg als de drugs van toen, maar toch.” De jaren 1970 en 1980 mogen dan ruw geweest zijn, het duo herinnert zich ook een wijk waar de bewoners opener stonden tegenover elkaar. “Er waren veel jongeren van Marokkaanse origine in het jeugdhuis, maar ook Spanjaarden, Belgen en noem maar op,” vertelt Ali. “We waren juist op zoek naar nieuwe horizonten, terwijl mensen vandaag veel meer in hun eigen gemeenschap blijven. Hoe dat komt, weet ik niet, maar jammer is het wel.”

1 Klauterpartĳ op het beeld van Frans Anneessens. 2 Bermĳo (l) en Ali (r) vandaag in café Limousine. © IVAN PUT 3 Mini-Anneessens, de voorloper van Anneessens 25. 4 Verjaardagsfeestje in het jeugdhuis, rechts Bermĳo en Ali. 5 Ali, met obligate Adidasschoenen. 6 Met negen op kampeertrip: “De tĳd van ons leven.”

“Veel jongeren van toen hebben die jaren niet overleefd of dragen vandaag nog de gevolgen” ALI (56)

BOEKVOORSTELLING Boekvoorstelling Filip-Anneessens: 4 maart, Forum LDC, Muggenstraat 5, 13 tot 17 uur Interesse in het boek? vincen@recyclart.be 2

BRUZZ | DE VERHALEN

“Père Filip kon toch schone foto’s maken. Of misschien waren wij gewoon zo fotogeniek” BERMIJO (56)

6 19 FEBRUARI 2020

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

‘Ik blĳf kĳken naar het lege doek’ Wannes Lecompte, schilder

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

ijn nieuwe boek Aura lijkt op een badboek voor peuters, maar is wel degelijk een kunstenaarsboek met schilderijen en een drietalige tekst. Het gaat over schilderen met olieverf en de vlekken die je daarbij maakt. Mijn boodschap luidt: een schilderij wil een schilderij zijn, en geen afbeelding van iets. Zie je een mannetje of een insect op een doek? Je ziet in de eerste plaats een schilderij, dat bestaat uit kleuren, vormen en compositie. Met die middelen probeert de kunstenaar poëzie te creëren. Bijna twee jaar heb ik aan het boek gewerkt. Ik heb het ook verfilmd in een ritmische video. Othin Spake zorgt op de voorstelling voor de muzikale begeleiding. Dat wordt een unieke performance. Mijn manier van werken is kijken, kijken, kijken. Ik blijf kijken naar het lege doek. Wat staat er al op de drager? De dingen die ik zie, beschilder ik. Veel plaatsen laat ik onbeschilderd. De frescotechniek, waarbij je verf op natte kalk aanbrengt, heeft me veel bijgebracht. Ik schilder met olieverf nat-in-nat lagen over elkaar en tracht de kleuren zo fris mogelijk te houden. Een schilderij doet me wandelen, omdat ik het werk afwisselend van

19 FEBRUARI 2020

dichtbij en van verderaf bekijk. Ik ben ongelooflijk traag. Ken je dat citaat uit de opera Wozzeck van Alban Berg? “Ein guter Mensch, der sein gutes Gewissen hat, tut alles langsam.” Na vijftien jaar schilderen krijgt mijn werk meer vlees. Ik blijf een onderzoekend kunstenaar, maar ik ben directer geworden en intuïtiever in mijn kleurengebruik. Ik meng de kleuren meer en meer op het doek zelf. Ik hoop nog eens een groot fresco te kunnen maken. Ongelooflijk dat ik in Sint-Agatha-Berchem vorig jaar carte blanche heb gekregen. Ik wil ook nog goede tentoonstellingen maken, waarbij elk element in de ruimte meedoet en mijn werken subtiel aanwezig zijn. Ik heb geen vaste galerie – daarvoor ben ik wellicht te wispelturig – maar ik hou me staande in de kunstenwereld. Het helpt dat ik ook esthetica geef aan een secundaire school en schildersateliers voor volwassenen. Ik heb geleerd van het lesgeven te houden. Het bevrucht ook mijn eigen werk. In mijn vrije tijd speel ik bij de Koninklijke Fanfare De Werkmansvrienden, de laatste Brusselse fanfare die nog in uniform optreedt. Ik vorm met mijn grote trom de hartslag (lacht). We spelen geregeld

op straat. Het duurt dan niet lang of het feest barst los. Een andere passie van mij is duiven kweken. Birmingham Rollers zijn superlichte duiven die salto’s maken en pijlsnel naar beneden vallen. Heel de buurt staat te kijken als ik zo’n ceremonie opvoer. En de duiven zijn nog lekker ook (lacht). Ik woon graag in Sint-AgathaBerchem. Het is er dorps, volks en rustig, vlak bij de velden van Dilbeek. Het voelt als thuis. Ik wil niet te veel reclame maken of iedereen komt er wonen. Met Brussel heb ik zoals veel Brusselaars een haat-liefdeverhouding, maar ik ben optimistisch. De stad is multicultureel, open en sociaal ingesteld. Het valt me op hoe vaak ik tegenwoordig Nederlands hoor op straat. Dat bewijst het succes van het Nederlandstalig onderwijs. Of neem een plek als Werkplaats Walter, waar ik mijn atelier heb. Teun Verbruggen geeft er kunstenaars volop ruimte om te experimenteren. We groeiden op in een groot, oud herenhuis in Sint-Gillis. Ik en mijn tweelingbroer Kobe. Toen ik het huis onlangs bezocht, was ik ontroerd. De plafondschildering die ik als kind in de kelder gemaakt heb, was intact. — TOM VAN BOGAERT

Wannes Lecompte (41) exposeert zijn schilderijen geregeld in België en Nederland en maakte een levensgroot fresco op een gevel in zijn thuisgemeente Sint-Agatha-Berchem. Op 22 februari stelt hij in Wiels zijn boek ‘Aura’ voor. Hij studeerde beeldende kunst in Gent, Antwerpen en Berlijn. Hij heeft een vrouw en drie kinderen. wanneslecompte.com

19 FEBRUARI 2020

Big City Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Klopt het gerucht dat de ‘filet americain’ in een restaurant op de Brusselse Jacqmainlaan is uitgevonden? BART UIT

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

SINT-AGATHA-BERCHEM

oseph Niels, restauranthouder van de Canterbury op de Emile Jacqmainlaan haalde voor het succesgerecht op zijn kaart de mosterd in de Franse keuken. Of net niet. De Brusselaar, oorspronkelijk afkomstig uit het Pajottenland, had het gehad met de bereiding van de Franse plat steak tartaar, waar rauw vlees à la minute wordt bereid door een ober aan tafel, die er onder andere een rauw ei, mayonaise, ajuin en kappertjes doorroert. “Hij vond het vervelend dat de smaak van het gerecht afhing van de ober die het serveerde,” vertelt zijn achterkleindochter Sarah Niels. “Zo kwam hij op het idee om een recept uit te werken, zodat hij telkens de perfecte steak tartaar kon serveren en noemde het ‘een americain’.”

Joseph Niels was de uitbater van de Canterbury, waar hĳ de americain bedacht. © NIELS

Anders dan een tartaar wordt de americain minstens een half uur op voorhand bereid zodat het vlees de smaak aanneemt van de ingrediënten. Die zijn trouwens bijna dezelfde als bij een tartaar. Alleen mengde hij het rauwe ei in de mayonaise en niet rechtstreeks in het vlees, waar hij nog een schep pickles bij deed. En de mosterd, die liet hij achterwege. Zo kon je vanaf 1926 een filet americain eten op de Jacqmainlaan 129 in de Canterbury, dat behalve een restaurant ook een hotel was. Niels gaf de brasserie de naam van een Engelse stad, omdat hij als jonge knaap ervaring opdeed in Engeland. Vandaar ook dat hij aan de bereiding van de americain worcestersaus

toevoegde, een typisch Engels product. Toch kreeg de naam van de plat een verwijzing naar Amerika. “Dat komt omdat de Amerikaanse cultuur erg trending was in de jaren 1920,” verduidelijkt Sarah Niels. “Door het gerecht een exotische naam te geven hoopte hij zijn klanten te prikkelen om het te bestellen.” Niet alleen de naam maakte het gerecht succesvol. De Canterbury was een restaurant met een erg goeie reputatie. Vanuit heel België kwamen leerjongens ervaring opdoen in de keuken. Door het recept erna ook in hun eigen restaurant te bereiden, werd de filet americain beetje bij beetje een Belgische klassieker op menige menukaart.

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGE : 62.609 exemplaren. ADVERTEREN? Marthe Paklons,

02-650 10 61, sales@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs

(algemeen hoofdredacteur), Mathias Declercq

Elke brasserie in ons land die het gerecht op de kaart heeft, houdt mee het recept in ere, maar ook het nageslacht van Joseph Niels waakt daarover. Nadat hijzelf was overleden in 1940 in een auto-ongeluk, zetten zijn twee zonen Albert en Georges zijn zaak voort. Ze baatten niet alleen de Canterbury verder uit, ze openden ook een restaurant in Buenos Aires en vertegenwoordigden de keuken van het land op Expo 58 in het Argentijnse paviljoen. Daarnaast openden ze in Brussel nog wijnhandel Nielsvins en een restaurant op de Grote Markt dat La Couronne heette. “Zowat de hele familie kreeg de horecasmaak te pakken,” vertelt Sarah Niels die nu samen met haar broer Louis en vader Philippe de gelijknamige brasserie Canterbury uitbaat aan de vijvers van Elsene. “Een recept kan je niet beschermen, maar door het gerecht van mijn overgrootvader te blijven serveren, bewijzen we hem dagelijks eer. De americain à la Niels met huisgemaakte frietjes blijft ons visitekaartje.” Behalve de Canterbury in Elsene, zijn ook de uitbaters van Au Vieux Saint Martin op de Zavel, Au Grand Forestier in Watermaal-Bosvoorde en Au Savoy op het Brugmannplein deel van het Niels-geslacht en serveren ze elke dag met veel trots een filet americain.

— LUANA DIFFICILE

VOLGENDE WEEK Wat is het verhaal achter de Pitastraat?

CULTUUR & UIT Gerd Hendrickx REDACTIE Jean-Marie Binst, Eva

Christiaens, Filip De Rycke, Sara De Sloover, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Post, Bram Van Renterghem, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Roan Van Eyck, Steven Van Garsse, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen,

Gilles Bechet, Michaël Bellon, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Niels Ruëll, Sophie Soukias, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE Karen De Becker CULTUUR & UIT: Geert Van der Hallen VORMGEVING CULTUUR & UIT: Heleen Rodiers ACTUA: Ruth Plaizier KALENDER UIT Sam De Ryck VERTALING John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene. Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

FLAGEY & PALACE

DB620143H9

DB623070I9

ALTIJD DAT IETSJE

Wij zijn op zoek naar een

duurzamer

Do’s & don’ts voor je CV? Lees het op

Bouwadviseur

Op zelfstandige basis - regio Vlaams-Brabant

Functie

Profiel

• Actief prospecteren van potentiële klanten. • Gedreven verkoper met gezonde werklust. • Analyse van de behoeften. • Uitwerken van voorstellen die resulteren in een overeenkomst.

DB654885B0

• Een flexibel uurrooster buiten kantooruren.

Interesse?

Aanbod

regiotalent.be/solliciteren

• Ervaring in de particuliere verkoop is een pluspunt.

• Een zeer aantrekkelijke verloning op basis van de resultaten.

Gelieve uw cv te mailen naar : geert.mignon@kijkenbouw.be

• Een stevige ondersteuning vanuit het bedrijf.

Moorselestraat 206 B-8930 Menen T. +32 (0)56.51.31.60 info@kijkenbouw.be www.kijkenbouw.be

• Permanente opleiding en bijscholing.

.be AANKOOP

UW ONLINE LIFESTYLE INSPIRATIE

9 AFREISDATA 2020 2+9+16+23/7 • 6+13+20+27/8 • 3/9 INBEGREPEN • vliegreis top airline Emirates • excursies • tophotels SUPERACTIE kinderen reizen mee aan €599! MEGA INFODAG zondag 1 maart om 13u in Ethias Arena Hasselt

BEL 0489 94 49 72 GRATIS OFFERTE

DB486608C8

DB634786J9

Bekende 5*-tophotel! 8 fijne dagen

€1.290 /per /persoon

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00 • www.deblauwevogel.be

DB654368B0

Re isf amilie Ca rl ier CB10747

Volg ons via

nertspels (bontjassen) • parels oude merkhorloges • oud goud zilveren en gouden munten • tin tandgoud • allerlei zilver • porselein zijden tapijt • rode koralen • edelstenen schilderijen (16e-17e-18e E) • porselein merkhandtassen • diamanten

m lko we by

✓ ✓ ✓ ✓

DB654765B0

Enkel geldig op de originele papieren versie, met uitsluiting van alle elektronische media en reproducties. Enkel geldig in België en GH Luxemburg. Onmiddellijk aftrekbaar aan kassa. Één bon per gezin en niet cumuleerbaar. Bericht aan de HH. Handelaren: deze bon geldt enkel bij aankoop van het vermelde product. Coca-Cola European Partners Belgium bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling te weigeren bij gebrek aan voldoende aankoopbewijzen. Bonnen terug te sturen vóór 03/08/2020 naar Coca-Cola European Partners Belgium bvba c/o HighCo Data, Kruiskouter 1, 1730 Asse voor controle en terugbetaling.

GELDIG VAN 12/02/2020 T.E.M. 03/05/2020

10771RLM

13 MAART 14 - 18 U

@BRABANTHAL LEUVEN

Spreek met 10-tallen werkgevers uit de buurt.

Laat je cv analyseren en krijg loopbaanadvies.

Laat je professionele foto nemen voor op je LinkedInprofiel, cv,…

Volg een workshop en krijg tips & tricks voor jouw sollicitatie.

SCHRIJF JE GRATIS IN OP: WWW.JOBVILLAGE.BE

DB653150B0

€

-1 incl. BTW

OP EEN MULTIPACK COCA-COLA ZERO 6X33CL BLIK*

*OOK GELDIG OP 15X33CL

DB655045B0

DB623070I9

Lokaal bestuur Beersel werft aan: 2 PROJECTMANAGERS PATRIMONIUM

Vilvoorde is een innovatieve stad aan het water met meer dan 45 000 inwoners.

Je werkt in de dienst patrimonium en helpt het ambitieuze project van onze gemeente waar te maken. Je treedt op voor de gemeente Beersel die bouwheer is en volgt de nieuwe bouwprojecten, administratief en technisch, van A tot Z op. Je hebt hierbij contact met verschillende partners (aannemers, ontwikkelaars, openbare instanties,…). Je zorgt ook mee voor het beheer van de bestaande gemeentelijke gebouwen.

Om het team van stad en OCMW te versterken, zijn we op zoek naar dynamische en enthousiaste medewerkers (m/v) die samen met ons willen bouwen aan een stad waar het aangenaam wonen en werken is.

Voltijds ● A1a-A3a ● contractueel

diensthoofd ICT

Masterdiploma in een bouwkundige richting Kandidatuur ten laatste op 20 februari ● Selectie op 19 maart

dienst ICT A4a – A4b, voltijds, statutair

KUNDIGE

PATR

IMONIUM

Je bent geboeid door een veelzijdige functie: je inventariseert en beheert de onroerende goederen en gemeentewegen van ons lokaal bestuur. Je volgt aanen verkoopdossiers op van onroerende goederen en onderhoudt contacten met notarissen en eigenaars. Je kan rekenen op een grondige introductie.

dienst Burgerzaken B1 – B3, voltijds, statutair

bemiddelaar GAS

boekhouder

dienst Veiligheid A1a – A3a, voltijds, contractueel

dienst Financiën B1 – B3, voltijds, contractueel

procesbeheerder

hovenier

dienst ICT A1a – A3a, voltijds, contractueel

dienst Stads- en Wijkonderhoud D1 - D3, voltijds, contractueel

deskundige jeugdaanbod gemeenschapswacht (2 functies) dienst Preventie dienst Vrije Tijd B1 – B3, voltijds, contractueel DB653748B0

Voltijds ● B1-B3 ● contractueel Bachelordiploma (in vastgoed of bouwkundige richting is een troef) Kandidatuur ten laatste op 20 februari 2020

teamverantwoordelijke burgerlijke stand

E1 – E3, halftijds, contractueel

Ons aanbod Een boeiende functie binnen een openbaar bestuur met heel wat mogelijkheden

BENIEUWD NAAR DE FUNCTIES? www.beersel.be/beerselwerftaan Solliciteer via personeel@beersel.be of tav CBS Alsembergsteenweg 1046, 1652 Alsemberg en word onze collega!

om zich verder te ontplooien • relevante ervaring wordt onbeperkt in aanmerking genomen voor het bepalen van de wedde • de wedde wordt vermeerderd met vakantiegeld, eindejaarstoelage en maaltijdcheques • gratis woon-werkverkeer bij gebruik van het openbaar vervoer, fietsvergoeding, hospitalisatieverzekering en tweede pensioenpijler (voor contractuelen) • interessante verlofregeling en werktijden waardoor een evenwichtige combinatie van vrije tijd/gezin en werk mogelijk is.

Interesse? Meer informatie? Alle info vind je op www.vilvoorde.be of kan je opvragen bij de dienst Personeel (02 255 79 48 – sollicitaties@vilvoorde.be). Solliciteren kan tot 8 maart 2020 via: www.vilvoorde.be of schriftelijk aan het college van burgemeester en schepenen, Stadhuis, Grote Markt, 1800 Vilvoorde, of tegen ontvangstbewijs af te geven op de dienst Personeel. Stad en OCMW Vilvoorde maken werk van een diversiteitsbeleid. Kandidaten worden dan ook geselecteerd op basis van hun kwaliteiten en vaardigheden, ongeacht leeftijd, gender of culturele achtergrond.

Stad Vilvoorde Grote Markt 1800 Vilvoorde t 02 255 45 11 f 02 255 47 80 www.vilvoorde.be

www.poolstok.be

DB654434B0

DB654914B0

DB652547A0

DES

(nieuwe aanwervingsvoorwaarden)

DB623068I9

PB Leiner is van de drie grootste gelatine- en collageenproducenten ter wereld. Onze onderneming heeft een wereldwijde aanwezigheid met zowel productievestigingen als verkoopkantoren. PB Leiner was de eerste gelatineproducent die multifunctionele gelatineproducten op de markt bracht. Daarmee wist het bedrijf zijn bestaande assortiment specialiteiten uit te breiden met een veel beter bruikbare, op gelatine gebaseerde oplossing die belangrijke voordelen biedt qua tijdsbesparing en verhoogde flexibiliteit en bovendien kostenbesparend werkt. PB Leiner telt wereldwijd circa 1200 medewerkers en maakt deel uit van de Tessenderlo Group.

Op zoek naar een technische job met pit?

Wat bieden wij je ? • afwisselende job met fijne collega’s in een internationaal dynamische groep • opleiding staat centraal zodat medewerkers kunnen groeien • aantrekkelijk loon en pakket (interessante verlofregeling, hospitalisatieverzekering, groepsverzekering, fietslease, maaltijdcheques) We zijn momenteel actief op zoek naar een

• Werfleider wegen • Arbeiders wegen • Arbeiders groenonderhoud • Loodgieter • Buschauffeurs • Zaalverantwoordelijken Vrije Tijd

Operator

“Onlangs groeide ik door van zaalverantwoordelijke Vrije Tijd naar verantwoordelijke logistiek. Samen met mijn team beheer en onderhoud ik de gemeentelijke zalen en ontmoetingscentra. Binnen onze organisatie kan je doorgroeien of eens een andere uitdaging

Deze functie rapporteert aan de Operational Teamlead binnen de productie. Taken en verantwoordelijkheden: • Na een grondige opleiding werk je in één van onze productieafdelingen. • Verantwoordelijk voor opvolging en sturing van één of meerdere processen. Je houdt de parameters in het oog en stuurt bij waar nodig. Je zorgt ervoor dat we kwalitatieve producten maken. Je werkt nauw samen met de collega’s van onderhoud. • Je werkt in een drieploegensysteem, d.w.z. ook weekend en nachtdienst. Profiel: • gedegen technische opleiding zoals een A2 of A3 diploma of bent door ervaring • goede kennis van het Nederlands Vaardigheden: • teamspeler • zin voor orde en netheid • sterk veiligheidsbewustzijn • denkt mee na over mogelijke verbeteringen • kennis van elektriciteit, mechanica, stoom, etc. • heftruckbrevet is pluspunt • zelfstandig werken • zin voor verantwoordelijkheid

Elektrieker Deze functie rapporteert aan de Technical Coach binnen het Maintenance team.

Vragen? Spring binnen op een van onze

Taken en verantwoordelijkheden: • Samen met de collega-techniekers ben je verantwoordelijk voor zowel het preventief als het curatief onderhoud van de machines: je staat in voor het nazicht van de machines en voor herstellingen bij storingen. • Je speelt zowel in op werkorders van je directe leidinggevende als op dringende oproepen vanuit productie. • Je maakt storingsanalyses naar de grondoorzaken van de opgetreden storingen (elektrisch) en onderneemt zo snel mogelijk actie. • Je rapporteert over de vooruitgang en/of bijzonderheden aan je directe leidinggevende. • Je werkt in een team van techniekers en na je opleiding word je mee opgenomen in het wachtsysteem. • Je werkt mee aan verbeteringsprojecten. • Je voert het preventief onderhoud uit volgens een periodieke planning. • Je bespreekt proactief technische problemen en je zoekt naar structurele oplossingen.

doorlopende infomomenten op 2 of 9 maart tussen 17.30 u en 19.30 u aan loket 1 in AC De Vuurmolen (Begijnhof 17, 3090 Overijse) of contacteer ons op 02 785 33 44 of via personeelsdienst@overijse.be. Meer info? Kijk voor de functiebeschrijvingen,

Profiel: • in bezit van bachelordiploma (bij voorkeur elektronica) of A2-diploma elektriciteit of gelijkwaardig door ervaring • ervaring in elektromechanica van industriële installaties & storingen • zeer goede kennis Nederlands en goede kennis Engels • brede technische kennis

de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs. Solliciteren kan t.e.m. 16 maart.

Vaardigheden: • sterk probleemoplossend vermogen • teamplayer • legt vlot contacten • orde, netheid, kwaliteit en veiligheid draag je hoog in het vaandel • leergierig en flexibel • resultaat gedreven • doorzettingsvermogen

Technieker DB653538B0

www.overijse.be/jobs Woon- en Zorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw

te Wezembeek-Oppem

Onze sterk geëngageerde en gemotiveerde collega’s, die dagelijks het beste van zichzelf geven en een gouden hart hebben voor zorg-behoevende ouderen, zijn op zoek naar m/v

Zorgkundige (100%, 75%)

Deze functie rapporteert aan de Technical Coach binnen het Maintenance team. Taken en verantwoordelijkheden: • Samen met de collega-techniekers ben je verantwoordelijk voor zowel het preventief als het curatief onderhoud van de machines: je staat in voor het nazicht van de machines en voor herstellingen bij storingen. • Je speelt zowel in op werkorders van je directe leidinggevende als op dringende oproepen vanuit productie. • Je maakt storingsanalyses naar de grondoorzaken van de opgetreden storingen (mechanisch, elektrisch, hydraulisch, pneumatisch) en onderneemt zo snel mogelijk actie. • Je rapporteert over de voortgang en/of bijzonderheden aan je directe leidinggevende. • Je werkt in een team van techniekers en na je opleiding word je mee opgenomen in het wachtsysteem. • Je werkt mee aan verbeteringsprojecten. • Je voert het preventief onderhoud uit volgens een periodieke planning. • Je bespreekt proactief technische problemen en je zoekt naar structurele oplossingen. Profiel: • in bezit van bachelordiploma (bij voorkeur mechanica) of A2-diploma mechanica of gelijkwaardig door ervaring • Ervaring in mechanica en/of elektromechanica van industriële installaties & storingen • zeer goede kennis Nederlands en goede kennis Engels • brede technische kennis Vaardigheden: • sterk probleemoplossend vermogen • teamplayer • legt vlot contacten • orde, netheid, kwaliteit en veiligheid draag je hoog in het vaandel • leergierig en flexibel • resultaat gedreven • doorzettingsvermogen

• Je beschikt over een diploma dat toegang geeft tot de titel zorgkundige • overname anciënniteit • maaltijdcheques • tewerkstellingspercentage is bespreekbaar • contract van onbepaalde duur.

Wij bieden: een aangename, moderne werkomgeving waar een goede sfeer heerst, interne en externe bischoling, gemakkelijk bereikbaar vanuit de regio.

Interesse? Neem rechtstreeks contact op

Interesse?

met dhr. JP Van Dam, Directeur, Tel. 02 731 27 39 of mail naar info@wzc-olvrouw.be Voor meer info, surf naar www.wzc-olvrouw.be

Stuur dan je cv met begeleidende brief aan hrvilvoorde@pbleiner.com DB65498 DB654986B0 DB655139B0

SPECIALIST TECHNIEKEN Als specialist technieken sta je in voor het preventief en curatief onderhoud van de technische installaties op onze campus te Brussel. Je werkt nauw samen met je collega’s binnen de technische dienst en bent medeverantwoordelijk voor het correct en conform functioneren van de technische installaties. Odisee is dé co-hogeschool van Vlaanderen en Brussel, omdat ze 100% wil inzetten op co-creatie. Bij Odisee denken en doen we zoveel mogelijk ‘in co’. Studenten, docenten, onderzoekers, bedrijven én de maatschappij werken samen aan een boeiend onderwijsproject. We bundelen onze krachten om de complexe uitdagingen van vandaag aan te pakken – binnen de hogeschool én op de werkvloer van onze bedrijfspartners. Op die manier stomen we jongeren én volwassenen klaar voor een steeds sneller veranderende maatschappij. Onze hogeschool omarmt verschillen en diversiteit. Ze wil samen met studenten, bedrijven en andere partners experimenteren en ondernemen. Ze is gericht op levenslang leren en duurzaam praktijkgericht onderzoek, waar de maatschappij ook echt iets mee is.

TAKEN

ALS SPECIALIST TECHNIEKEN

• Je staat in voor het preventief onderhoud van de technische installaties. • Je zorgt voor het up-to-date brengen en houden van de technische inventaris en de onderhoudsplanning. • Je voert kleine installatiewerken uit binnen verwarming, koeling, ventilatie en elektriciteit. • Je staat in voor het curatief onderhoud: het opsporen en herstellen van diverse defecten. • Je denkt mee na over onze gebouwbeheerssystemen. • Je analyseert bestaande gegevens en werkt optimalisatievoorstellen uit. • Je biedt ondersteuning bij de coördinatie van taken van de gespecialiseerde arbeiders. • Bij afwezigheid van de coördinator technische dienst neem je bepaalde verantwoordelijkheden over. • Je intervenieert bij defecten of storingen, desgevallend buiten de werkuren.

• Heb je een brede technische opleiding genoten op bachelor-of graduaatniveau of ben je gelijkwaardig door ervaring. • Beschik je over een sterk organisatietalent en heb je zin voor verantwoordelijkheid. • Heb je oog voor veiligheid en waak je over de kwaliteit van het uitgevoerde werk. • Ben je handig en denk je na vooraleer uit te voeren. • Neem je initiatief en ben je een doorzetter. • Ben je administratief sterk. Je kan vlot overweg met Microsoft Office en bent bereid de gebruikte softwarepakketten binnen de organisatie aan te leren (Planon, ProCure, …). WIJ BIEDEN JE Een job in een dynamische en stimulerende onderwijsomgeving. Een boeiende job vol interessante contacten, projecten en mogelijkheden om je competenties aan te scherpen. Geïnteresseerde kandidaten dienen ten laatste op 1 maart 2020 online te solliciteren via www.odisee.be/vacatures DB653742B0