BRUZZ editie 1901 (04-09-2024)

Politieke powerplay

Brusselse formatie onder hoogspanning 06

Minder toeristen, meer zitbanken

De strijd om de publieke ruimte 30

‘Alles voor de kliks en de kick’

Waarom een Brusselse youtuber extreme content produceert

«UNÉPOUSTOUFLANT SURVIVALURBAIN»

MAD MOVIES

CINEMATEASER «UNTHRILLER IMPLACABLE! »

CINÉ TÉLÉ REVUE «AVECUNGÉNIAL ROMAINDURIS »

JONATHANFELTRE

NATACHAKRIEF

JONASBLOQUET

THOMASMUSTIN

AVECLAPARTICIPATIONDE

ROMAINDURIS

UN FILM DE MICHIEL BLANCHART

12

Adieu Nero

Het verhaal van het Marc Sleen Museum is afgelopen

17 Leerkracht gezocht

Een Brusselpremie of de vierdagenweek: op zoek naar oplossingen voor het lerarentekort

‘Het was raar om

mezelf op tv te zien’

De slaapkamer van Augustine (13), die deelnam aan het televisieprogramma Junior Bake Off

05 EDITO

06 ANALYSE Hoe de slepende formatie zichzelf in de voet dreigt te schieten

10 IN BEELD Ivan Put

13 BEELDCOLUMN Kim Duchateau

18 BIJGEDACHTE Tijd om de rangen te sluiten, tijd om die regering te vormen

19 KORT GESPREK Brussels Art Week wordt opvolger van Brussels Gallery Weekend

21 BEESTIG BRUSSEL De zwarte roodstaart

22 COVERSTORY De Brusselse youtuber YaNike zit voor de tweede keer in de cel

26 BIG CITY Welke Brusselse bommenmaker was zowel een moordenaar als een oorlogsheld?

29 SPORTCOLUMN Afrikaans-Brussels basketgeweld

30 STADSLEVEN Jongeren eisen de publieke ruimte op

36 COLUMN Een sociale kluizenaar

37 SELECT De Brusselse designstudio Duplex bouwt aan een ecologisch en esthetisch verantwoorde toekomst Klein onderhoud Lisa Vlaemminck Eat & Drink Ciccio De vijf inzichten Mr. Francois

de

Brusselse jongeren over

publieke ruimte: “Kunnen we niet een beetje plaats terugnemen van de toeristen die hier hun séjourke komen doen?”

BRENG EEN BEZOEK AAN DE WERF VAN METRO 3

Werfbezoek

Zondag 22/09 10u - 16u

Stalingradlaan 117

COLOFON

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80

Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar.

OPLAGE

55.000 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marlies De Deygere 02-650.10.81

marlies.dedeygere@bruzz.be

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

ALGEMENE DIRECTIE

Dirk De Clippeleir

ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR

Klaus Van Isacker

COÖRDINATOR MAGAZINE

Maarten Goethals

ARTDIRECTOR

Heleen Rodiers

VORMGEVING

Ruth Plaizier

EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

Eva Christiaens, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Annelies Bontjes, Andy Furniere, Elien Haentjens, Tom Peeters, Kathleen Peters, Niels Ruëll, Freya Van Nieuwenhuysen, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden (medewerkers)

VERTALING

Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, Sam De Ryck, Aurélien Garcia, George Holmer

FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Delphine Frantzen, Ivan Put, Saskia Vanderstichele

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Koen Cypers

Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen

en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot?

Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be

VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.extranet.brussels

WWW.BRUZZ.BE

Maarten Goethals

Coördinator Magazine

Publieke ruimte

Wat Brussel zo fascinerend maakt – meer dan Antwerpen of eender welke centrumstad – is het gebruik van de publieke ruimte. Er lijkt altijd wel iets te gebeuren, en de inrichting ervan gaat steevast gepaard met intense debatten.

“De commerciële logica krijgt te vaak te veel vrij spel in de publieke ruimte”

Soms komt die publieke ruimte negatief in het nieuws. Bij de zoveelste steekpartij op straat, of als een youtuber in de hang naar erkenning medeburgers met smurrie belaagt, en van die acties filmpjes op zijn onlinekanaal zet (p. 22). Dan blijkt hoe broos zoiets als veiligheid of vertrouwen kan zijn, en hoe snel een plek kan kantelen qua reputatie. Soms komt de publieke ruimte onder de aandacht omdat er iets cruciaals op het spel staat. Dat maakt het initiatief van de jongeren van Free54 duidelijk: deze week houden die een breed debat in de AB over de invulling van het Sint-Katelijneplein. Wat moet overheersen: een commerciële logica of de vrijheid om onbetaald en onbekommerd van het centrum te kunnen genieten (p. 30)?

Soms herbergt de publieke ruimte ook iets van een onverwachte schoonheid, zoals de subtiele kleuren van een zwarte roodstaart –een zenuwachtig vogeltje dat perfect gedijt in de betonnen massa van Brussel en dat doet wat niemand anders kan: mensen verbinden in blijdschap (p. 21).

FR Ce qui rend Bruxelles si fascinante – plus qu’Anvers ou toute autre de nos grandes villes – c’est l’usage qui est fait de son espace public. Il semble toujours s’y passer quelque chose, et son aménagement s’accompagne invariablement de débats intenses. Parfois, cet espace public a mauvaise presse. Avec l’énième agression au couteau dans la rue, ou lorsqu’un youtubeur en mal de reconnaissance attaque ses concitoyens en déversant des saletés sur eux et poste des vidéos de ses actes sur sa chaîne (p. 22). On se rend alors compte du caractère intrinsèquement fragile de la notion de sécurité ou de confiance, et de la vitesse à laquelle la réputation d’une ville peut basculer. Parfois, l’espace public est le centre de débats. L’initiative des jeunes de Free54 le montre bien : cette semaine, ils organisent un large débat à l’AB autour de la Place Sainte-Catherine. Qu’est-ce qui doit prévaloir : une logique commerciale ou la liberté de profiter librement de la ville sans devoir consommer (p. 30) ? Parfois, l’espace public recèle aussi une beauté inattendue, comme les couleurs subtiles d’un rougequeue noir, un petit oiseau nerveux qui s’épanouit parfaitement dans la masse de béton qu’est Bruxelles et fait ce que personne d’autre ne peut faire : créer du lien dans la joie (p. 21).

EN What makes Brussels so fascinating, more so than Antwerp or any of our other larger cities, is our public spaces. There always seems to be something going on, which makes the way we use public spaces invariably the subject of intense debates. Sometimes that public space is given bad press. Because of the umpteenth stabbing or when a YouTuber in search of recognition attacks people with goo and puts videos of these actions on his online channel (see page 22). That is when it becomes clear how fragile things like safety or trust can be, and how quickly a place can flip in terms of reputation. Sometimes public spaces come under the spotlight because of something crucial at stake, something made clear by the initiative of the young people of Free 54. This week they are debating in the Ancienne Belgique around the future of SintKatelijneplein/Place Sainte-Catherine with many stakeholders. What should prevail, the commercial mindset or the freedom to enjoy the city centre without any worries or money? (see page 30) Sometimes public space also harbours unexpected beauty, such as the subtle colours of a black redstart, a nervous bird that thrives perfectly in the concrete of Brussels and does what no one else can: connect people through joy (see page 21).

Zes knelpunten bij de Brusselse regeringsvorming

Hoe de slepende formatie zichzelf in de voet dreigt te schieten

De formatie van de Brusselse regering zit nog altijd muurvast. Bijna drie maanden na de verkiezingen zijn er onvoldoende partijen om een meerderheid te vormen.

De kans dat er voor het eind van het jaar een regering is, slinkt met de dag. Waar liggen de knooppunten?

door Steven Van Garsse illustratie Kim Duchateau

Op 16 en 17 september is er de openingszitting van het Brussels parlement. Voor het eerst sinds de oprichting van het Brussels Gewest in 1989 is dat er één zonder een zittende regering. Of het nu onder Charles Picqué (PS, in de periode 1989-2009), Jacques Simonet (MR, in 1999) of Rudi Vervoort (PS, sinds 2014) was, altijd was er in juli na de verkiezingen een regeerakkoord en kon er bij de opening van het Brussels parlement gedebatteerd worden over de beleidsverklaring.

Dat zal nu anders zijn. Er is nog geen begin van een akkoord. Er zijn onvoldoende partijen voor een meerderheid in het

Brussels parlement. Meer nog: de Franstalige partijen in die toekomstige regering zetten afgelopen weekend de grootste Nederlandstalige regeringspartij buitenspel.

1De kaarten liggen moeilijk

De kiezer heeft de kaarten wel moeilijk gelegd. Aan Franstalige kant moest de PS in juni haar eerste plaats afstaan aan de MR, de winnaar van de verkiezingen, die meteen met Les Engagés een verbond sloot. Schoorvoetend verklaar-

de de PS zich in augustus akkoord om mee in de regering te stappen. Het is meteen ook de enige werkbare Franstalige meerderheid na de verkiezingen van juni. Défi en Ecolo kregen zo’n klap dat ze vooral bezig zijn met zichzelf. De PS zei ja op basis van een vage startnota van formateur David Leisterh (MR), maar het valt niet uit te sluiten dat er achter gesloten deuren al enkele deals zijn gesloten om de PS mee aan boord te krijgen.

Hoe dan ook zit de PS in een coalitie met de MR in een weinig comfortabele positie. Ze zal de Waalse, de Franse gemeenschapsregering en wellicht ook de federale regering bekampen vanuit de oppositie. In die regeringen vormt MR-Les Engagés een as.

In Brussel zal de PS dus wél samenwerken met MR en Les Engagés. Het maakt een coherent oppositieverhaal niet eenvoudig, zeker omdat de PS in die centrumrechtse regering in Brussel een permanente schietschijf dreigt te worden van de PTB, die blaakt van gezondheid. En van Ecolo, dat zich als oppositiepartij weer zal moeten heruitvinden.

2Onderhandelen op twee snelheden

De beslissing van PS-voorzitter Ahmed Laaouej om aan Franstalige kant in de meerderheid te stappen volgt wel degelijk een ijzersterke politieke logica. En dat is die van de macht. De PS zit sinds het ontstaan van het Brussels Gewest mee in het bestuur. Er staan grote hervormingen op til, die gedreven zullen zijn door de rampzalige Brusselse financiën en de snel oplopende schulden. Op zo’n moment wil de PS, medearchitect van het Brussels Gewest, er liever bij zijn. En dus zit de PS mee aan tafel. Ahmed Laaouej onderhandelt zelf, samen met Khalil Aouasti. Bij MR zit ook Georges-Louis Bouchez geregeld aan tafel, naast

David Leisterh. En bij Les Engagés ook voorzitter Maxime Prévot.

De PS onderhandelt op twee snelheden. Enerzijds laat ze blijken wel degelijk vooruitgang te willen maken in de formatie, en te hopen op een regering over enkele weken. Anderzijds staan de remmen op. De PS is er als de dood voor dat het met onpopulaire maatregelen naar de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober zal moeten stappen.

Om de moeilijke formatie van de Brusselse regering te begrijpen, zijn die gemeenteraadsverkiezingen dan ook essentieel: in Brussel zijn de lokale belangen altijd verweven geweest met de gewestelijke. En voor een partij als de PS, die ook lokaal in heel wat Brusselse gemeenten de lakens uitdeelt, staat er heel wat op het spel.

3Fouad Ahidar en de PTB

De resultaten van de gewestverkiezingen op gemeenteniveau zijn interessant om op in te zoomen. De MR haalde in heel wat PS-gemeenten vlot vijftien à twintig procent, en is opnieuw een te duchten concurrent. Maar de dreiging zit vooral op links, bij PTB en Team Fouad Ahidar. In Koekelberg bijvoorbeeld, de fief van Ahmed Laaouej, zijn PTB en Team Fouad Ahidar bij de gewestverkiezingen samen goed voor 26 procent van de stemmen. In buurgemeente Molenbeek, waar Catherine Moureaux (PS) de plak zwaait, halen PTB en Team Fouad Ahidar zelfs bijna veertig procent.

Ahmed Laaouej heeft de afgelopen verkiezingen bewezen dat de PS in de hoofdstad kan standhouden, iets waar

Paul Magnette in Wallonië niet in is geslaagd. Laaouej zal bij de gemeenteraadsverkiezingen zeker niet willen onderdoen.

Maar Laaouej moet op verschillende schaakborden tegelijk spelen. De dreiging kan er ook komen vanuit het Brussels parlement, dat, zoals gezegd, half september van start gaat.

Net voor de verkiezingen van juni heeft de PS via een parlementaire truc de stemming kunnen tegenhouden van het wetboek Dierenwelzijn. Het kersverse parlement is echter vrij om dat wetboek opnieuw op de agenda te zetten, inclusief een amendement dat het onverdoofd slachten verbiedt. De kans is groot dat daar in het huidige parlement ook een meerderheid voor is.

De PS wil te allen prijze vermijden dat het dossier voor de gemeenteraadsverkiezingen opnieuw op tafel komt.

4Profileringsdrang van Franstalige partijen

De Franstalige partijen gebruiken het politieke vacuüm – dat ontstaat doordat er nog geen regering is –om het parlement in te schakelen om zich te profileren. Zondag lieten MR, PS en Les Engagés aan Belga weten dat ze een akkoord hebben over het uitstel van de termijn in het kader van de lage-emissiezone (LEZ). Ze stellen voor om, via het parlement, vervuilende dieselauto’s die normaal vanaf 2025 niet meer in Brussel mogen rondrijden, twee jaar uitstel te geven.

Dat is een regelrechte oorlogsverklaring aan de Nederlandstalige coalitiepartner Groen. Er is hierover, volgens Groen, geen enkel overleg geweest, terwijl er vorige

Er worden nu al volop politieke spelletjes gespeeld, dat belooft weinig goeds voor de cohesie in de volgende Brusselse regering

week nog samen onderhandeld is, onder meer over de begroting. Elke Van den Brandt spreekt van een vertrouwensbreuk.

Opmerkelijk: de drie Franstalige partijen hadden voor hun voorstel geen meerderheid in het Brussels parlement, tot maandag toen ze met veel bombarie de overstap van een Défi-parlementslid aankondigden. Dat soort spelletjes belooft weinig goeds voor de cohesie in de volgende Brusselse regering.

Bovendien geven de Franstaligen opnieuw de indruk dat ze weinig op hebben met die Nederlandstalige meerderheid in de Brusselse regering. Die kiem werd eerder al gelegd door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez die net na de verkiezingen vond dat Van den Brandt, “met haar vier zetels” best een toontje lager zou zingen.

5Te

veel partijen, te weinig posities

De Nederlandstaligen hebben tot nu toe geen al te beste beurt gemaakt. Formateur Elke Van den Brandt slaagt er bijna drie maanden na de verkiezingen niet in om een meerderheid op de been te brengen binnen haar eigen taalgroep.

Haar voorkeur gaat uit naar een heruitgave van de vorige ploeg: Groen, Open VLD en Vooruit, aangevuld met CD&V. Dat is een nipte meerderheid van negen zetels op zeventien. En er zijn maar drie ministerposten te verdelen.

Vorige week werd echter duidelijk dat Benjamin Dalle, de enige gekozene voor CD&V, onder geen beding die meerderheid wil steunen. Hij vreest een heruitgave van de regering-Vervoort III, die hij graag de “slechtste regering noemt in de geschiedenis van het Brussels Gewest”.

Voor Dalle is dé uitdaging voor het Brussels Gewest, behalve de begroting, de werkzaamheidsgraad omhoog krijgen en de activering van werkzoekenden. Hij gelooft niet dat dat met de voorgestelde meerderheid zal lukken.

Dat is op zich een vreemde aanname, want de regering is, met MR en Les Engagés, een van de rechtsere in de geschiedenis van het Brussels Gewest. De CD&V kan daar zeker een partner in zijn. Blijft het probleem dat Benjamin Dalle niet als volwaardig lid aan die regering zal kunnen deelnemen.

Het valt niet uit te sluiten dat er achter gesloten deuren al enkele deals zijn gesloten om de PS mee aan boord te krijgen

Hoogstens zal dat als regeringscommissaris zijn. Maar de Franstalige partijen lijken bereid om hem, in een soort van gentlemen’s agreement, toch mee op te nemen als volwaardig lid van die regering, inclusief enkele bevoegdheden. Ook daar past Dalle echter voor.

Elke Van den Brandt kijkt daarom steeds meer naar een andere partij om de Vlaamse meerderheid te vervolledigen, de N-VA. Dat is bij Groen zeker niet met de volle goesting. Ideologisch staan Groen en N-VA diametraal tegen over elkaar. Maar N-VA lijkt, in tegenstelling tot CD&V, wél bereid om in die Brusselse regering te stappen.

De voordelen zijn legio: het geeft een stabielere meerderheid (tien zetels), en sluit ook meer aan bij de centrumrechtse as aan Franstalige kant van MR en Les Engagés. Zowel David Leisterh als Christophe De Beukelaer liet al verstaan dat N-VA welkom is in die Brusselse regering.

Alleen lost dat het probleem niet op van de verdeling van de ministerposten. Er zijn dan nog altijd vier partijen voor drie ministerposten. In dat geval zouden Elke Van den Brandt en Cieltje Van Achter minister worden, Sven Gatz staatssecretaris en Ans Persoons regeringscommissaris.

Zover zijn we nog lang niet, want er moet een regeerakkoord worden gemaakt, en de N-VA zal zeker institutionele hervormingen op tafel leggen, en de toepassing van de taalwet. Dat zal lange en ingewikkelde onderhandelingen vergen.

Dan rest er nog Fouad Ahidar. Hoewel met zijn partij Team Fouad Ahidar numeriek een meerderheid kan worden gevormd, lijkt die piste lijkt vandaag verder dan ooit. Daar is een evidente reden voor.

Er is al verschillende keren geschreven dat de Brusselse regering op een ‘confederale manier’ tot stand komt. De Neder-

landstaligen en Franstaligen maken hun eigen meerderheid en de Franstaligen hebben zich niet te moeien met de Nederlandstalige formatie in Brussel, en vice versa. Dat klopt, maar slechts tot op zekere hoogte. Als puntje bij paaltje komt, moeten beide taalgroepen wel door één deur.

Dat is ook wettelijk zo geregeld. De regering heeft een dubbele meerderheid nodig in het parlement, dus ook een meerderheid in elke taalgroep. Kort door de bocht: MR en Les Engagés kunnen een veto uitspreken tegen Ahidar. En dat doen ze ook. Leisterh zegt al langer dat Ahidar geen optie is. “Er komen serieuze uitdagingen op ons af, dus hebben we ook serieuze partijen nodig,” zo zei hij het onlangs zonder veel omhaal bij BRUZZ over Team Fouad Ahidar.

De rol van Elke Van den Brandt

De slepende formatie kan voor Elke Van den Brandt, en in mindere mate David Leisterh, op termijn schadelijk zijn. Van den Brandt wordt hier en daar al verweten te weinig leiderschap te tonen, het politieke spel niet voldoende

in de vingers te hebben. Zo dreigt Groen, ondanks de klinkende verkiezingsoverwinning, de regie niet in langer in handen te kunnen houden.

Vorige week werd ze eerst in de hoek geduwd door Benjamin Dalle, en afgelopen weekend zetten de Franstalige coalitiepartners haar met het LEZ-voorstel een stevige pad in de korf. Ze is nu ook genoodzaakt om met N-VA te gaan onderhandelen, zeker niet haar voorkeursscenario.

Nochtans staat Van den Brandt bekend als een dealmaker. Ze is handig in compromissen vinden, zo heeft ze de afgelopen bestuursperiode bewezen. Maar als het echt muurvast zit, lukt het Van den Brandt niet om de zaak in beweging te zetten. Tegelijk beseft ook iedereen dat haar hefbomen beperkt zijn. Als er veto’s zijn tegen Fouad Ahidar of als Dalle feestelijk bedankt voor deelname aan de Brusselse regering, dan valt daar weinig aan te doen.

Zo dreigen de partijen met lege handen naar het jaareinde te gaan, traditioneel de weken dat de begroting in het parlement wordt goedgekeurd. De partijen van die mogelijke Brusselse regering lijken er nu al rekening mee te houden dat ze 2025 ingaan zonder begroting, en dus met de zogenaamde ‘voorlopige twaalfden’.

Voor een overheid die de financiën op orde heeft, hoeft dat geen ramp te zijn, als dat tijdelijk is. Maar in Brussel, dat met bloedrode cijfers kampt, zou dat betekenen dat de schuld verder blijft oplopen. Terwijl Brussel nu al in het vizier zit van de financiële markten door de ratingverlaging dit jaar.

Het zal het de toekomstige regeringLeisterh alleen maar moeilijker maken om met een wervende regeringsverklaring te komen.

CASSE-TÊTE POUR FORMER UN GOUVERNEMENT BRUXELLOIS

FR Toujours pas de gouvernement bruxellois à l’horizon. La probabilité d’en avoir un avant la fin de l’année s’amoindrit. La formation du gouvernement est pénible pour plusieurs raisons : les résultats des élections ont rendu la tâche complexe, la formatrice du côté néerlandophone, Elke Van den Brandt, peine à trouver un accord et la pression de la Team Fouad Ahidar et du PTB se fait ressentir.

OBSTACLES IN FORMING A GOVERNMENT IN BRUSSELS

EN The elections were nearly three months ago, but the likelihood of a government before the end of the year is dwindling by the day. There are several reasons why things are so difficult: formateur Elke Van den Brandt is having a hard time reaching an agreement on the Dutch-speaking side, and on top of that, everyone is feeling Team Fouad Ahidar and the PTB breathing down their necks.

In beeld door Ivan Put

Kleurenbom

Afgelopen zaterdag palmde het Color Bang Festival een deel van het Jubelpark in. Het gratis festival combineerde dj-sets met gekleurd poeder. Aanwezigen gooiden zakjes met kleurstof over elkaar. “Waarom? Geen idee, maar het is leuk voor de kinderen en de volwassenen. Iedereen amuseert zich. En het geeft kleur aan het leven,” zei een van de aanwezigen met een rode, roze en een blauwe tint op zijn gezicht en kleren. MG

In de kijker

Adieu Marc Sleen Museumpand verkocht, stichting verdwijnt

De gelijkvloerse etage en kelder van het Brunfautgebouw in de Zandstraat waarin tot voor kort het Marc Sleen Museum huisde, worden verkocht. De verkoop luidt het einde van de Stichting Marc Sleen in.

Het Stripmuseum Brussel, een private vzw die voorheen Belgisch Stripcentrum heette, mag het pand kopen voor een bedrag ver onder de marktprijs. Hiertegenover staan wel een aantal voorwaarden, zegt politiek commentator en stripkenner Noël Slangen, die sinds een jaar voorzitter is van de Stichting Marc Sleen. “Het pand zal de komende acht jaar Huis Marc Sleen heten, in die periode vinden er stripgerelateerde activiteiten plaats en moet de tekenstudio van Marc Sleen in de kelder op afspraak en bij evenementen toegankelijk zijn.”

Na die tijd kan het Stripmuseum vrij beschikken over de ruimte. “Voor hen is het een ideale oplossing, want zij kampen al lang met plaatsgebrek,” vertelt Slangen, die ook bestuurder is van het Stripmuseum. Met de verkoop wordt het verhaal van het Marc Sleen Museum na vijftien jaar afgerond. Dat museum kwam er destijds op aandringen van Marc Sleen zelf. Begin jaren 2000 maakte de auteur van de bekende Nero-albums, toen in de tachtig, zich grote zorgen over het lot van stripfiguren na

zijn dood. Kinderen had hij niet en zijn artistieke nalatenschap dreigde versnipperd te raken. Hij probeerde een akkoord te bereiken met toenmalig Vlaams minister van Cultuur Bert Anciaux (in die tijd Spirit) en toen dat niet meteen lukte klopte hij in Brussel aan bij Guy Vanhengel (Open VLD), minister bevoegd voor het Imago van Brussel en grote Nero-fan. Die hapte wel toe. “Er was wat concurrentie tussen de overheden. Brussel zag het als een trofee,” legt Slangen uit.

Petoetje en Petatje

Met het Stripjaar 2009 in het vooruitzicht maakte de Brusselse regering 725.000 euro vrij en werd de Stichting Marc Sleen opgericht. Sleen bracht zijn archief en 15.000 originele tekenplaten in in ruil voor een lijfrente. Vervolgens kocht en renoveerde de Stichting, met het geld van het Gewest, de mooie lokettenzaal en de kelder van de vroegere socialistische krant Le Peuple in de Zandstraat, een ontwerp van Fernand en Maxime Brunfaut gelegen vlak bij de plek waar Sleen in 1947 zijn eerste Nero-schetsen maakte. Op 18 juni 2009 ging het mu-

seum open. Bij de inhuldiging wandelden koning Albert II en Sleen arm in arm naar binnen. Het museum gaf een overzicht van het leven en werk van Sleen en toonde zijn populaire figuren, behalve Nero ook Adhemar, Madam Pheip, Petoetje en Petatje, en detective Van Zwam. Voorts waren er tijdelijke expo’s. In 2017, een jaar na het overlijden van Sleen, werd zijn atelier overgebracht vanuit zijn villa in Hoeilaart naar de kelder in de Zandstraat.

Het kleine museum was geen groot succes. Het leidde een onopvallend en kwakkelend bestaan, onder meer omdat er, op een jaartje na, nooit een eigen beheerder was en de jongste generaties Nero nauwelijks nog kennen. De eerste jaren kwamen er amper 3.000 bezoekers per jaar en ook

later bleef het bezoekersaantal ver onder de vooropgestelde 25.000.

Aan het begin van deze legislatuur maakte de nieuwe bevoegde minister Sven Gatz (Open VLD) duidelijk dat hij het museum nog wel wilde steunen tot 2022, het jaar waarin de honderdste verjaardag van Marc Sleen en 75 jaar Nero zouden worden gevierd. Daarna zou de subsidiekraan dichtgaan. De Stichting kreeg jaarlijks 200.000 euro.

Er moest ook een transitieplan komen. In 2020 lanceerde de Stichting daarom De Knalgele Kubus: jonge afgestudeerde stripauteurs kregen een plek in het museum om te werken aan een album en konden zo de permanentie van het museum verzekeren.

Midden vorig jaar kwam er na drie jaar een eind aan De

© ARCHIEFBEELD SASKIA VANDERSTICHELE

15.000

originele tekenplaten gaf striptekenaar Marc Sleen aan de stichting met zijn naam in ruil voor een lijfrente

200.000

euro subsidie kreeg de Stichting Marc Sleen jaarlijks van het Brussels Gewest, dit jaar was dat 100.000 euro

Knalgele Kubus en werd de ruimte voor een symbolisch bedrag verhuurd aan het Stripmuseum, dat er nu artiestenresidenties en expo’s in organiseert. Het vrolijke Nero-uithangbord is intussen verdwenen en het pand heet nu Huis Marc Sleen.

De Stichting kreeg in 2024 voor het laatst subsidies, 100.000 euro nog. “Hiermee ondersteunen we onder meer de expo Brecht Evens, gepland voor volgend jaar, en twee uitgaven van jonge auteurs,” zegt Slangen. Ook de opbrengst van de verkoop van het vastgoed zal gebruikt worden voor de ondersteuning van jonge striptekenaars, expo’s en events.

Het is de bedoeling dat de Stichting wordt opgeheven. Begin volgend jaar zullen de auteursrechten en de rechten op de figuren van Sleen vrijgegeven worden. “Die brachten jaarlijks tussen de 20.000 en 60.000 euro op.” De Stichting zal omgezet worden in een fonds van de Koning Boudewijnstichting, dat de originele platen zal beheren.

Wat er op termijn met het atelier van Sleen in de kelder zal gebeuren is niet duidelijk. Sleens weduwe, Catharina Kochuyt, hoopt dat er een plek kan gemaakt worden in het gemeentehuis van Hoeilaart. De huidige burgemeester is een schaakvriend van Sleen. Maar volgens Slangen valt dat allemaal nog te bezien. “Je moet lucide zijn. In België zijn er veel striptekenaars en die hebben allemaal een atelier. Zelfs voor de tekenstudio van Edgar P. Jacobs is er geen plaats te vinden.”

Dat het doek valt over het Marc Sleen Museum, is geen ramp, vindt hij. “We hebben honderd jaar Marc Sleen nog uitgebreid gevierd, met verschillende expo’s en nieuwe boekuitgaven. Nu krijgt hij een plaats bij het erfgoed. Op een bepaald moment moet je kunnen afsluiten. Dingen evolueren.”

BETTINA HUBO

Onderwijs Brusselpremie of vierdagenweek: hoe het lerarentekort oplossen?

De jacht op de leerkra

Vierdagenweken, wervingspremies en directeurs die wanhopig solliciteren bij leerkrachten in plaats van andersom. Het begin van het nieuwe schooljaar staat in Brussel vooral in het teken van de jacht op de leerkracht. “We hebben dringend een Brusselpremie nodig.”

door Kris Hendrickx foto’s Ivan Put

Esther Vandenbergh (23) begon vorig jaar in een basisschool in Stokkel als leerkracht muzische vorming. Een pedagogisch diploma had ze niet, maar dat bleek allerminst een bezwaar. “Bij een sollicitatieprocedure denk je toch eerder aan een werkgever die uit een hele rij kandidaten iemand kiest die het best voorbereid aan de start komt. Maar daar zat ik dan, zonder diploma en met de expliciete vraag mij nog eens extra te begeleiden op school. Het bleek allemaal geen probleem, als ik maar kon beginnen. Ergens vond ik het wel grappig.”

Deze week begint Vandenbergh in een nieuwe school, in haar eigen wijk in Schaarbeek. “Ik heb in Brussel gestudeerd, woon er graag en wou het liefst ook in mijn eigen buurt werken. Dat ik de wijk ken, lijkt me een meerwaarde voor de kinderen.” De sollicitatieprocedure liep opnieuw van een leien dakje. “Ik stuurde een brief naar gemeenteschool Paviljoen, hoewel er geen vacature was, kwam op gesprek en kan deze week beginnen in het zesde leerjaar. Samen met twee andere leerkrachten zal ik coteachen, een formule waarbij ik hoop bij te leren van mijn collega’s.” Vandenbergh werkt iets meer dan halftijds. “De rest van de week besteed ik aan de lerarenopleiding en eigen werk, want ik studeerde beeldverhaal.”

Brusselse leerkrachten en directeurs zullen het verhaal van Vandenbergh herkennen. Nog meer dan in Vlaanderen zijn het de werkgevers die hier op hun knieën gaan voor de werknemers. “De scholen solliciteren bij de leerkrachten in plaats van andersom,” formuleert Sven

Moens, directeur van Paviljoen, het. “Zeker leerkrachten levensbeschouwelijke vakken zijn aartsmoeilijk te vinden.”

Een blik op gespecialiseerde Facebookpagina’s levert sprekende voorbeelden op. Neem nu ‘Leerkrachten gezocht’. Wanneer een opvoeder in de bijzondere jeugdzorg meldt dat hij in het Brusselse onderwijs aan de slag wil, levert dat in enkele dagen vijftig reacties op. Maar als een directeur in Sint-Gillis een plaats aanprijst in haar basisschool, is het vier dagen later nog steeds wachten op de eerste reactie. Elders lezen we dan weer hoe een leerkracht haar diensten aanbiedt rond Brakel en tot 25 kilometer wil pendelen. Van de twee reacties komt er één van 55 kilometer verder: “Anderlecht een optie?”

Sorry, ik kom morgen toch niet

De hele dynamiek heeft alles te maken met dat ene thema dat nu al jaren het begin van het schooljaar domineert: het lerarentekort. De voorbije jaren nam dat langzaam dramatische proporties aan, in die mate dat vorig jaar midden in het jaar klassen sloten en leerlingen op zoek moesten naar een andere school.

Hoe zit het dit jaar? Voor schooldirecties en -teams zijn deze dagen hoe dan ook opnieuw spannend. De laatste week van augustus en de eerste van september zijn traditioneel momenten waarop nog heel wat verandert. Leerkrachten die al hadden toegezegd, kunnen met één berichtje gewoon afzeggen, bijvoorbeeld omdat ze toch die verhoopte job dichter bij huis in Vlaanderen vastkregen. Hun contract krijgen ze immers pas in september.

Onderwijs Hoe het aanslepende lerarentekort

“Gelukkig gaat het in de laatste week toch vooral in de andere richting,” merkt Bruno De Lille, algemeen directeur van scholengroep Sint-Goedele. “Mensen die hoopten op een job in Vlaanderen merken dat ze toch geen voltijdse job krijgen of dat ze vakken moeten geven die hen minder liggen. Dan kloppen ze toch nog aan in Brussel. Maar we zijn niet top of mind.”

De clichés over Brussel helpen daarbij niet, merkt de algemeen directeur. “Een school in landelijk Molenbeek, vlak bij Dilbeek, krijgt geregeld te horen: ‘Maar in Molenbeek werk ik niet hoor.’ Ik vind het daarom jammer dat hogeschool Odisee een deel van haar lerarenopleiding naar Dilbeek verhuist. Mensen die in Brussel studeren doorprikken die clichés en blijven er ook sneller plakken.” Het verhaal van Vandenbergh illustreert het punt van De Lille alvast.

Een belronde langs scholengroepen leert dat de situatie alvast niet hopeloos is. De algemeen directeurs klinken vooral opgelucht dat het lerarentekort – voorlopig – niet verder groeit tegenover vorig jaar. “Dat heeft ook te maken met de vele beleidsmaatregelen om het lerarentekort de baas te kunnen,” zegt Jurgen Wayenberg, algemeen directeur van GO! Scholengroep Brussel. “De extra uren die we krijgen van Vlaanderen en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) om zijinstromers op te leiden, campagnes om in Brussel les te geven, een ronde langs laatstejaars om het lerarenberoep onder de aandacht te brengen ... We moeten dat zeker behouden”.

Datzelfde beleid werkte de voorbije jaren soms ook averechts. Toen Vlaanderen meer middelen vrijmaakte voor leerkrachten in heel Vlaanderen en Brussel, leidde dat er vaak toe dat leerkrachten die in Vlaanderen woonden makkelijker een plek dicht bij huis vonden, waardoor het Brusselse tekort onbedoeld groeide.

De gevreesde spiraal

De ene school is daarbij de andere niet. Zodra er iets misloopt, dreigt er ook een neerwaartse spiraal. “Leraars kiezen vaak voor scholen met een volledig team, een makkelijker publiek en een goede reputatie,” zegt Bruno De Lille. “In zulke scholen is het lerarentekort doorgaans onder controle. Maar dat betekent ook dat andere scholen met gaten zitten, waardoor leraars er overuren doen. In het Sint-Guido-instituut is er bijvoorbeeld geen enkele voltijdse leerkracht die geen overuren doet. In die scholen moeten leerkrachten ook vaker vakken geven waar ze minder vertrouwd mee zijn én ook meer nieuwe collega’s begeleiden. Dan ben je kwetsbaarder. In zo’n school zullen de leerkrachten ook minder snel in de eigen omgeving ronselen.”

Dat goed draaiende scholen niet per se elitescholen moeten zijn, bewijst het voorbeeld van het Atheneum GO! 4 Business in Molenbeek, dat tal van beroepsgerichte richtingen aanbiedt. “Sinds gisteren hebben we alle plekken kunnen invullen,” vertelt een glunderende directeur Piet Van de Velde. “Dat was een teaminspanning. We hechten hier veel belang aan begeleiden van leerkrachten, die ook in elkaars klas langsgaan voor zogenoemde intervisie. Ook de teamgeest zit hier goed. Na de proclamatie zijn we vorig jaar met de groep tot vier uur ’s nachts blijven plakken.” Nog een troef van de school is de aantrekkingskracht op … de eigen leerlingen. Verschillende leerkrachten liepen immers zelf school in het atheneum.

Als de directeurs de meeste gaten in het uurrooster kunnen dichtplamuren, heeft dat ook te maken met een trend die zich dit jaar blijft doorzetten: het aantal zijinstromers in het Brusselse onderwijs groeit. Voor GO! Scholengroep Brussel zijn het er dit jaar al een tachtigtal. “We zijn erg blij dat die mensen naar het onderwijs willen komen en doen ons best om ze te begelei-

“De scholen solliciteren bij de leerkrachten in plaats van andersom”

Sven Moens Directeur gemeenteschool Paviljoen, Schaarbeek

den,” zegt Jurgen Wayenberg. “Minister Ben Weyts (N-VA) betaalt drie uur per week en Sven Gatz (Open VLD) heeft daar bij de VGC nog eens drie uur bijgedaan. Op die manier kunnen die mensen vier vijfde werken en een dag per week opleiding volgen.”

Tegelijk merkt Wayenberg dat niet elke nieuwkomer geschikt is om voor de klas te staan. “Een aantal mensen komt duidelijk met denkbeelden over onderwijs die ondertussen al gedateerd zijn, vaak uit hun eigen schooltijd. Soms moet je dan in de loop van het jaar afscheid nemen.”

Zijinstromers blijven met andere woorden ook een factor van onzekerheid tijdens het verdere schooljaar.

Lokaas voor leerkrachten

Door de nood aan leerkrachten tonen scholen zich alvast creatief. GO! Scholengroep Brussel begon vorig schooljaar al met een vierdagenwerkweek in vijf scholen. Leerkrachten kunnen er hun voltijdse opdracht op vier wat langere schooldagen afwerken en de school organiseert andere activiteiten voor de leerlingen op woens-

dag. Het idee achter de formule? Leerkrachten, die vaak een lang woon-werktraject hebben, moeten zo alvast één dag minder op en af. “We hebben de indruk dat de formule vooral helpt om leerkrachten te houden in die scholen,” zegt woordvoerster Karin Struys.

Een kleinere maatregel in dezelfde stijl: de Unescoschool in Koekelberg kort haar middagpauze vanaf dit jaar met twintig minuten in. De ingreep heeft verschillende redenen – te lange middagpauzes leiden bijvoorbeeld eveneens tot conflicten – maar ook het lerarentekort speelt. “Het helpt om nieuwe leerkrachten te rekruteren, omdat zij nu gemakkelijker hun trein kunnen halen of voor de spits Brussel kunnen verlaten,” klinkt het in een mail aan de ouders. “Daarnaast biedt het huidige leerkrachten de kans om een beter evenwicht te vinden tussen werk en privéleven.”

Niet elke maatregel is daarbij even onomstreden. Toen GO! Scholengroep Brussel vorige week aankondigde dat ze tot 500 euro premie betaalt voor personeelsleden die een nieuwe leerkracht

aanbrengen, kwam er meteen ook kritiek. “Moeten we elkaar echt beconcurreren?” was de teneur bij reacties die we zowel in het vrije als het gemeenschapsonderwijs horen.

Om het lerarentekort terug te dringen kan nog veel meer gebeuren, vinden Brusselse directies, “Geef leerkrachten

LA CHASSE AUX PROFS

FR Des semaines de quatre jours, des primes au recrutement pour qui ramène un nouveau candidat enseignant et des directeurs désespérés. Même si la pénurie d’enseignants se stabilise à Bruxelles, le besoin demeure réel. En outre, l’afflux de plus en plus important d’enseignants venus d’autres secteurs entraîne de nouveaux défis. Pour améliorer la situation, les directeurs proposent différentes mesures, telles que : une prime spécifique pour Bruxelles, plus d’accompagnement pour les enseignants issus d’un autre secteur et des contrats avec un préavis plus long entrant en vigueur avant le 1er septembre.

bijvoorbeeld al voor 1 september een contract,” stelt Bruno De Lille voor. “Zo krijg je veel minder lastminuteveranderingen net voor het begin van het schooljaar.”

Betekenisvolle job in Brussel

GO! Scholengroep Brussel zetten een en ander gewoon op papier, in een verbrusselde versie van het memorandum ter attentie van die Vlaamse onderhandelaars voor de nieuwe regering. Die buigen zich deze dagen onder meer over het toekomstige onderwijsbeleid. Een van de belangrijkste eisen: voer eindelijk een Brusselpremie in voor wie in het hoofdstedelijk gewest komt lesgeven. Ook een uitgebreidere omkadering van zijinstromers staat hoog op de verlanglijst. “We vragen een internship waarbij men fulltime betaald wordt om les te geven – begeleid door een vaste, ervaren mentor die er deels voor wordt vrijgesteld – en een opleiding te volgen.”

Het Brusselse gemeenschapsonderwijs pleit verder voor langere opzegperiodes, die directies de mogelijkheid geven om tijdig oplossingen te vinden als leerkrachten vertrekken. Ook campagnes die in de verf zetten hoezeer je in Brussel het verschil maakt als leerkracht, prijken op de lijst. Van dat laatste moet Esther Vandenbergh alvast niet meer overtuigd worden. “Ik kom uit Leuven en daar ga je vaak met mensen om die meer op elkaar lijken. Hier zijn er zoveel verschillende visies op de wereld dat we allemaal veel van elkaar kunnen leren. Werken in Brussel is voor mij een uitdaging waar ik zelf ook heel veel van terug krijg.”

THE SEARCH FOR TEACHERS

EN Four-day weeks, bonuses for anyone who recommends a new teacher, and headteachers in desperation contacting teachers instead of the other way around. The start of the new school year in Brussels is dominated by the search for teachers. The shortfall of teachers is stabilising in Brussels, but the need remains high. The ever-increasing number of late entrants also poses major challenges to schools. Headteachers have come up with several measures to improve the situation: a Brussels bonus, more support for late entrants, and contracts with a longer notice period, starting before 1 September.

Ook in gemeenteschool Paviljoen in Schaarbeek maakten leerkrachten en leerlingen maandag kennis met elkaar.

Tijd om de rangen te sluiten, tijd om die regering te vormen

Bram Van Renterghem

Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel

“Elke Van den Brandt spreekt van een vertrouwensbreuk. Hoe moet het verder tussen haar en David Leisterh?”

Het ene moment is 2025 nog een stip in de verte, het volgende moment staat het voor de deur. Tempus fugit zoals de Romeinen zeiden, de tijd vliegt, en niet alleen wij worden ouder, maar ook onze auto’s.

Zo oud zelfs dat diesels met euronorm 5 vanaf 1 januari 2025 Brussel niet meer binnen mogen. Die afspraak werd gemaakt in 2017, toen de lage-emissiezone werd afgeklopt en 2025 nog een stip in de verte was. In die regering zaten PS en Les Engagés (toen nog CDH).

Nu stellen diezelfde partijen die deadline met twee jaar uit. Dat willen ze laten stemmen in het Brussels parlement. Team Fouad Ahidar, PTB-PVDA en Open VLD zullen het voorstel steunen, Défi doet dat naar alle waarschijnlijkheid ook. Een ruime meerderheid is dus voorhanden.

Arm omwringen

Op zich valt er iets voor dat uitstel te zeggen. Het gaat om naar schatting 32.000 tot 40.000 voertuigen in Brussel, 850.000 in het hele land, die technisch vaak nog perfect in orde zijn en nu ook niet zoveel gassen meer uitstoten die schadelijk zijn voor de gezondheid. De luchtkwaliteit ís bovendien al fel verbeterd – volgens Leefmilieu Brussel zijn de Europese normen voor 2030 voor fijn stof, ozon en deels ook stikstofdioxide nu al behaald. Om dan gezinnen 40.000 euro te laten ophoesten voor een nieuwe elektrische auto, dat is buiten proportie, luidt de

redenering, en die redenering is te volgen.

Om met dat argument de arm van de Nederlandstalige partijen echter zo om te wringen, dat is toch nog iets anders. Je moet weten: MR, PS en Les Engagés hebben de hele voorbije week begrotingsgesprekken gehouden met Groen, Open VLD en Vooruit. In die week hebben ze met geen woord gerept over de deadline voor euro 5-diesels. Om dan, na de gemeenschappelijke vergaderingen, met de Franstalige partijen nog eens apart samen te zitten en het besluit op vrijdagavond aan de Nederlandstalige partijen koudweg mee te delen: dat is toch ietwat onbetamelijk. Het is dan ook begrijpelijk dat formateur Elke Van den Brandt (Groen) van een vertrouwensbreuk spreekt. Hoe moet ze met die mensen nu nog verder?

Zeker, de Nederlandstalige partijen hebben ook boter op het hoofd. Door zo te treuzelen met de regeringsvorming aan Nederlandstalige kant, wordt er nu nog altijd niet gezamenlijk aan een regeerakkoord getimmerd, waar dat soort dingen normaal in staat. De gevolgen daarvan komen nu als een boemerang terug in het gezicht van Van den Brandt. Ze lijdt gezichtsverlies als formateur, als gesprekspartner

van de Franstaligen en ook het toekomstige groene ministerschap ziet er niet goed uit. Zonder grote broer Ecolo zal voor elke progressieve mobiliteits- of leefmilieumaatregel geknokt moeten worden, dat is nu wel duidelijk.

Niet zeuren

Natuurlijk is Van den Brandt niet alleen verantwoordelijk voor die stilstand. De vele veto’s tegen Team Fouad Ahidar, de onwil van CD&V om zonder ministerpost een paars-groene coalitie te depanneren, de erg afwachtende houding van N-VA: veel valt daar niet mee te brouwen. Kwatongen beweren dat die partijen Van den Brandt nu expres laten bloeden. Maar lang kan dat toch niet duren. Wat als het volgende voorstel er een is dat wél tegen de lijn van meerdere Vlaamse partijen ingaat? Bijvoorbeeld bij

Brussels formateur Elke Van den Brandt (Groen) moet overeenkomen met David Leisterh (MR).

© PHOTONEWS - MONTAGE

mobiliteitsplan Good Move. Zolang er geen regering is, valt een groot stuk van de bescherming van Nederlandstaligen weg, en worden ze gereduceerd tot de kleine (parlementaire) minderheid die ze in werkelijkheid zijn. Franstaligen hebben zonet getoond daarvan te willen profiteren.

Hoog tijd dus voor de Nederlandstaligen om de rangen te sluiten, in eerste instantie door snel een coalitie te vormen. Daarbij zullen mensen over hun eigen schaduw heen moeten stappen, door ofwel toch zonder ministerpost in een regering te gaan (CD&V), het veto tegen Team Fouad Ahidar te laten varen (Open VLD), of eindelijk eens luidop te zeggen wat voor hen de voorwaarde voor regeringsdeelname is (N-VA). Zolang dat niet gebeurt, staan Nederlandstalige partijen in verspreide slagorde. En moeten ze ook niet zeuren als ze op hun donder krijgen.

Kort gesprek

Evelyn Simons en Laure Decock van Brussels Art Week

‘We hopen meer jongeren naar de galerieën te lokken’

Evelyn Simons en Laure Decock: twee Brusselaars, bliezen met Brussels Art Week het Brussels Gallery Weekend nieuw leven in.

De bedoeling van het Brussels Gallery Weekend – traditioneel in september –was om de Brusselse galerieën bekend te maken bij het grote publiek en tegelijk verzamelaars en kunstenaars met elkaar in contact te brengen. Maar de organisatie achter het initiatief moest de boeken sluiten na een tegenvallende subisidie- en fondsenwerving, in combinatie met stijgende uitgaven. De editie van 2024 viel daardoor in het water.

“Daarin zagen wij een opportuniteit,” vertellen Laure Decock en Evelyn Simons aan BRUZZ. De ene werkte eerder voor Wiels, de andere is bekend als curator van het festival Horst en was jarenlang de drijvende kracht achter Generation Brussels, een onderdeel van het Brussels Gallery Weekend. “Brussel is een interessante plek voor jonge kunstenaars: de stad blijft betaalbaar om er te wonen en te werken, en tegelijk herbergt Brussel een groot netwerk aan galerieën en kunstinstellingen. Dat vatten in een evenement kan een stad op de kaart zetten.”

Toch willen Decock en Simons verder gaan dan louter een doorstart. Onder de naam Brussels Art Week, georganiseerd door hun nieuwe vzw RendezVous, willen de initiatiefnemers “de afstand overbruggen tussen de commerciële kunstsector, de non-profit en natuurlijk de artiesten zelf”.

Tegelijk moet de Art Week ook de drempel verlagen voor het grote publiek – en vooral jongeren – om eens een galerie binnen te wandelen. “Die zijn sowieso gratis te bezoeken, maar dat schijnen maar weinig mensen te weten. We hebben de deelnemende organisaties dan ook echt aangespoord

om evenementen, rondleidingen en lezingen te organiseren.”

Tot slot wordt tijdens het Art Weekend ook de factor Brussel extra uitgespeeld. Maar liefst 53 Brusselse galerieën nemen deel, maar ook in de artistieke keuzes van de organisatie komt de hoofdstad steevast naar voren. Zo kreeg het collectief Bye Bye Binary de opdracht een ‘genderinclusieve typografie’ te ontwikkelen, terwijl fotograaf Sander Muylaert, gerepresenteerd door 254Forest, een reeks portretten maakte van de stad voor een grootschalige postercampagne door het hele land.

Het voormalige Gallery Weekend lokte steevast duizenden bezoekers en kreeg aandacht van internationale media.

Decock en Simons zijn voorzichtig in hun uitspraken over bezoekersaantallen. “Dit project begon pas in de loop van mei en juni vorm te krijgen. Dit jaar beschouwen we een beetje als een ‘softlaunch’. Als er veel nieuwe mensen naar de galerieën komen en we voelen dat er draagkracht is voor volgend jaar, zal het voor ons al een geslaagde editie zijn.” MATISSE VAN DER HAEGEN

Het kunstenfestival vindt plaats van 12 tot 15 september en wordt afgetrapt met een drink in Café des Minimes. Meer info via rendezvousbxl.com

Nieuws uit de Vlaamse Rand?

Download dan de Ring& Rand app op je smartphone

Jaarmarkt

Dinsdag 10.09 24

Dapperheidsplein en omgeving

MARCHÉ LOKAAL VIDE DRESSING VINTAGE

ANIMATIES &

Zwarte roodstaart Een positivo in een betonnen stadsjungle

Met zijn constant trillende roestrode staart en zijn energieke bewegingen is de zwarte roodstaart een vliegende zenuwpiet, die perfect gedijt in de grootstad. “Door gebouwen energiezuiniger te maken, verdwijnen wel veel holen, nissen en kieren waarin het vogeltje kan broeden.”

door Andy Furniere

Wie dezer dagen passeert langs het hoofdkwartier van de Vlaamse liberalen, gelegen in de Melsensstraat, nabij het Sint-Katelijneplein, kan met een beetje geluk het geluid horen dat lijkt op iemand die een vel papier verfrommelt. Niet afkomstig van een misnoegde politicus of militant die zijn blauwe partijkaart verscheurt, maar de zang van een zwarte roodstaart, gekenmerkt door knarsende, knisperende tonen.

In tegenstelling tot veel andere soorten houdt de zwarte roodstaart niet zozeer van parken en bomen, maar eerder van stenige en gebetonneerde plekken die de vogels herinneren aan hun oorspronkelijke thuis: rotsen in de bergen.

“De grootste aantallen zwarte roodstaarten zijn nog altijd terug te vinden in gebergten zoals de Pyreneeën, Alpen, Kaukasus en het Cantabrisch Gebergte,” zegt Olivier Beck, diensthoofd Soorten binnen het Departement Natuur en Biodiversiteit van Leefmilieu Brussel. “Het zijn vreemde vogels, die perfect gedijen in bergzones boven de boomgrens en in ruige gebieden waar weinig leven voorkomt.”

predatoren zoals katten en vossen niet kunnen komen.

“Maar door zijn onopvallende grijzige kleuren, is hij uitstekend gecamoufleerd tegen een stenige achtergrond,” zegt Beck. Je moet ook snel zijn, want zwarte roodstaarten blijven nooit lang ter plaatse hangen. “Het zijn echte zenuwpieten, met een constant trillende staart, die voortdurend nerveus rondkijken en energiek bezig zijn. Persoonlijk word ik er goedgezind van als ik ze zie, altijd zo vol energie, als heuse positivo’s.”

De populatie zwarte roodstaarten in Brussel blijkt stabiel en dat zal allicht niet gauw veranderen. Als verstokte zonneklopper heeft hij bijvoorbeeld niet onmiddellijk last van de klimaatopwarming, eerder integendeel.

In de negentiende eeuw trok de zwarte roodstaart richting de grote steden en ontdekte hij dat hij zijn eieren veilig kwijt kon onder dakgoten- en pannen, bruggen en in de spleten en nissen van gebouwen. Omdat steden doorgaans ook warmere omgevingen zijn, vindt het vogeltje ook makkelijker zijn favoriete maaltijd: insecten.

Ook in Brussel is de vogel met de roestrode staart en de roetzwarte veerkleur, daarom ook weleens het ‘schoorsteenvegertje’ genoemd, al verschillende decennia thuis. Hij wordt meestal gespot buiten dichtbebouwde wijken, bijvoorbeeld op fabrieksschouwen in industriegebied, maar volgens Beck zit hij eigenlijk zowat overal in de stad. Of boven Op de stad beter gezegd, want de zwarte roodstaart blijft liefst op zekere hoogte, zoals op een dak of hoek van een gebouw, waar

Eigenschappen

• Kleine zangvogel met een donker verenkleed: mannetjes zijn zwart en grijs met een witte vleugelvlek. Vrouwtjes zijn minder zwart en hebben een roetkleurig bruingrijs verenkleed

• Profiteert in stedelijke gebieden van onder meer scheuren in muren, holtes onder dakranden en kunstmatige nestkasten. Hij is zelfs al gezien nestelend in een brievenbus en een oude schoen

• Ook te herkennen aan zijn zang met knarsende, knisperende tonen, alsof iemand een vel papier verfrommelt

“We moeten wel uitkijken dat er genoeg broedplekken blijven,” zegt Beck. Veel spleten en nissen verdwijnen namelijk, om gebouwen energiezuiniger te maken. “Positief, maar dat mag niet ten koste gaan van dieren die holen nodig hebben. Zoals zwarte roodstaarten, maar zeker ook gierzwaluwen, huismussen en spreeuwen. Terwijl zwarte roodstaarten het goed doen, hebben die andere drie soorten het momenteel heel zwaar in de stad. Hun populaties gaan serieus achteruit.”

Daarom ontwikkelt Leefmilieu Brussel een actieplan, ‘Fauna en gebouwen’, om architecturale kunstgrepen te promoten die broedlocaties – van vogels, maar ook andere dieren – vrijwaren zonder dat de energie-efficiëntie van gebouwen eronder lijdt

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

© SHUTTERSTOCK

‘Voorbij de grenzen van het fatsoen voor de kliks’

De Brusselse youtuber YaNike, die in de metro vieze smurrie over reizigers kapte, zit opnieuw in de gevangenis. Wat drijft

zo iemand, om telkens de grenzen van fatsoen af te tasten? “Hij lijkt vooral op zoek naar bevestiging,” zeggen experts na analyse van zijn filmpjes.

door Indra Rypens

De identiteit van YaNike, door het parket aangeduid met zijn initialen Y.D., blijft voor een groot deel een mysterie. De 22-jarige youtuber woont in Oudergem, samen met minstens vijf jongere zussen. In zijn bio op Instagram deelt hij, bij wijze van essentiële kenmerken, zijn lengte en gewicht: 1,75 meter en drieënzestig kilogram. Hij noemt zichzelf sportief en hij houdt van gamen. Niet meteen iets abnormaal.

Toch is YaNike niet onmiddellijk the boy next door. Tot voor kort – zijn account

werd onlangs offline gehaald – waren op zijn YouTubeprofiel verschillende zelfgemaakte video’s te vinden waarin hij anderen het leven zuur maakte. Nochtans begon hij eerder ‘onschuldig’, met sociale experimenten die eerder om te lachen leken. Zo liet hij zijn portefeuille op de grond vallen, benieuwd naar de reactie van toevallige passanten. Of hij vroeg voorbijgangers om eventjes op een lege doos te letten, waarin zogezegd een gloednieuwe Playstation zat. YaNike hoopte in beide gevallen waarschijnlijk op een scenario waarin anderen zijn spullen

zouden stelen, maar dat gebeurde niet. Meer nog: de onvrijwillige figuranten liepen Y.D. zelfs achterna om hem te helpen. Het aantal abonnees op zijn kanaal stagneerde lange tijd rond de tweehonderd – niet veel in socialemediatermen. Daarom besloot de jonge Brusselaar extremer te gaan. In twee video’s die in november vorig jaar online kwamen, goot hij een vies, bruinachtig mengsel van olie, bladeren en hondenuitwerpselen over nietsvermoedende reizigers op de metro. Ook kinderen raakten betrokken. Omstanders konden telkens hun ogen niet

geloven. Y.D. deed de aanval, iemand anders – wellicht vooraf ingelicht – filmde het voorval.

Dat leverde Y.D. niet alleen landelijke aandacht op en een sprong in het aantal volgers, maar ook een klacht van een van de passagiers én van de MIVB. “Klanten vernederen is onaanvaardbaar,” liet het Brusselse vervoersbedrijf weten. Na zijn identificatie als dader, begin januari, werd hij opgepakt voor onder meer opzettelijke slagen en verwondingen –hij bekende meteen de feiten – om geen week later onder voorwaarden vrijgelaten te worden.

Het contact met justitie lijkt weinig indruk te hebben gemaakt. Sinds vorige week dinsdag zit YaNike opnieuw in de cel, om dezelfde reden als de eerste keer: video’s maken waarin hij medeburgers belaagt met een emmer vol smurrie. En opnieuw ook in de metro van Brussel, en deze keer ook op straat.

Het parket liet in een reactie weten aanvullende vorderingen te hebben toegevoegd aan zijn al lange dossier.

Bij zijn arrestatie thuis zou YaNike zich trouwens verzet hebben. De politie vond in zijn kamer ook twee traangasspuitbussen. Verboden wapens, aldus de aanklacht.

Blijft de vraag: wat drijft Y.D en andere contentcreators om tot extreem gedrag over te gaan, zelfs als dat een strafblad oplevert?

Volgens Marijke De Veirman, onderzoekster sociale media aan de Arteveldehogeschool, is het simpel: Y.D. wil zich onderscheiden van de rest. “De concurrentie online is de afgelopen jaren enorm toegenomen door de explosieve groei aan contentcreators. Daarnaast veranderen de

algoritmes van platforms zoals YouTube, waardoor abonnees niet meer automatisch alle filmpjes te zien krijgen van wie ze volgen. Het is daarom belangrijk voor contentcreators om zoveel mogelijk nieuwe kijkers aan te trekken. Daardoor voelen sommigen zich gedwongen om steeds verder te gaan, tot soms voorbij de grenzen van fatsoen.”

Duimpjes verzamelen

Fundamenteler is de vraag wat achter die drive zit. De hang naar erkenning door de massa, likes en duimpjes verzamelen, de aandacht van (virtuele) anderen?

Volgens Anaëlle Gonzalez, als onderzoekster verbonden aan het Media Psychology Lab aan de KU Leuven, gaat het in de eerste plaats om de adrenalineboost. Gonzalez doet specifiek onderzoek naar hoe content op sociale media morele en politieke gevolgen kan hebben, en dan vooral bij adolescenten. “Het is spannend om te doen: het geeft een kick: zowel het doen als het delen achteraf.”

Een tweede aspect is eerder psychologisch van aard: Gonzalez vermoedt dat het perfect mogelijk is dat sommige contentcreators worstelen met een laag zelfbeeld en daarom op zoek zijn naar bevestiging, die ze op een of andere manier krijgen als hun filmpjes viraal gaan.

Bij YaNike ziet Gonzalez nog een derde – meer fishy – gegeven: zijn persoonlijkheid. “Voor alle duidelijkheid: ik ben zijn psycholoog niet, maar het valt erg op dat hij moeite lijkt te hebben met zelfbeheersing, weinig empathie naar anderen toont en lak heeft aan gezag. Ook denk ik dat hij de ernst van de situatie niet inziet, omdat hij zijn filmpjes gewoon grappig vindt.” Kan eventueel ook nog een vierde reden

“De concurrentie online is de afgelopen jaren enorm toegenomen door de explosieve groei aan contentcreators. Iedereen wil zich onderscheiden”

Marijke De Veirman Onderzoekster sociale media Arteveldehogeschool

meespelen: invloed krijgen en invloed uitoefenen? Anderen inspireren? Op die manier van tel zijn? (Wat meteen ook de reden is waarom veel media, incluis BRUZZ, niet te hard focussen op de details van de gebeurtenissen, maar wel op het fenomeen als dusdanig.)

De Veirman nuanceert die stelling, toch wat YaNike betreft. Een toename van volgers betekent niet automatisch een toename van impact of controle op de kijkers. Alles hangt van de intenties van de maker af. En YaNike lijkt volgens de onderzoekster eerder een groot publiek te beogen, meer dan een ‘klassieke’ influencer te zijn, die mensen aanzet tot een bepaald gedrag.

“Ik denk niet dat andere jongeren YaNike zullen nadoen,” zegt De Veirman. “Vergelijk het met gewelddadige videogames. Lange tijd heerste de angst dat die jongeren die ze spelen zouden aanzetten tot de grootste baldadigheden. Dat idee is ondertussen achterhaald. Hetzelfde nu met YouTubefilmpjes. Elkaar te lijf gaan met viezigheid op het openbaar vervoer is voor velen te extreem.”

Nieuwsgierige kijkers

“Het aantal views van YaNike is waarschijnlijk vooral gestegen doordat kijkers nieuwsgierig waren, niet noodzakelijk omdat ze het leuke filmpjes vonden of achter de boodschap staan”, zegt De Veirman nog. Dat blijkt ook uit de reacties. Hij krijgt in de comments zware beledigingen naar het hoofd geslingerd, die hem onder meer een “verspilling van zuurstof” noemen – soms in minder subtiele

bewoordingen. Anderen, gechoqueerd door wat ze zagen, uiten rechtstreekse bedreigingen aan zijn adres: “Als je dit bij mij flikt, zweer ik dat ik je tegen een muur sla.”

YaNike mag dan een Brusselaar zijn, wat hij doet, en hoe hij het doet, past in een bredere tendens.

“Veel van de inhoud die hij in het begin maakte, doet me denken aan bekende internationale youtubers zoals Mr. Beast, Inoxtag en Michou,” zegt onderzoekster Gonzalez, die het onlinewereldje goed kent. “Het grote verschil is dat zij wél toestemming vragen aan de mensen om de filmpjes te mogen publiceren, wat YaNike niet doet”.

‘Tu es morte’

Een andere tendens is – finaal – zelfs de confrontatie met justitie. In die zin past hij in het rijtje van Acid, Andrew Tate en Maya Niiyaa, ook een Brusselse met een bedenkelijke reputatie.

Acid, een influencer uit West-Vlaanderen, moest begin dit jaar voor de rechter verschijnen nadat hij de namen van enkele leden van Reuzegom, de studentenvereniging die verantwoordelijk is voor de dood van Sanda Dia, had vrijgegeven op zijn YouTubeaccount. Daarnaast maakt hij ook regelmatig video’s waarin hij inbreekt op festivals of andere infrastructuur, zoals hotels of het Boudewijn Seapark in Brugge. “In vergelijking met YaNike is Acid best een brave jongen,” zegt De Veirman.

Op internationaal niveau gaat Andrew Tate met de aandacht lopen. Tate, een voormalige kickbokser, maakte in het

verleden vooral content waarin hij hard van leer trok tegen feminisme – weakness in men volgens hem – en politieke correctheid. Die politieke en maatschappelijke onderwerpen laat YaNike volledig onbehandeld. Momenteel zit Tate in Roemenië onder huisarrest te wachten op zijn proces. Hij wordt verdacht van mensensmokkel en verkrachting.

Terugkerend naar België: begin dit jaar veroordeelde de correctionele rechtbank de Brusselse influencer Maya Niiyaa tot twee jaar cel met uitstel omdat ze het medische dossier van een concurrente had gelekt, met gevoelige informatie over onder meer een abortus die die andere vrouw had ondergaan. Dat leidde tot doodsbedreigingen aan het adres van de concurrente.

Ook Maya Niiyaa werd niet gespaard, toen de aanhang van de tegenpartij zich

PRÊT À TOUT POUR DES CLICS

FR Le youtubeur bruxellois YaNike, qui a versé des excréments sur des voyageurs dans le métro, est à nouveau en prison. Quelles peuvent bien être ses motivations ? « Il semble surtout en quête d’affirmation », disent des experts après avoir analysé des vidéos. « La concurrence en ligne a énormément augmenté ces dernières années, suite à la croissance explosive du nombre de créateurs de contenu. » BRUZZ a contacté YaNike pour obtenir sa réaction. Sa réponse, envoyée quelques jours avant son arrestation, fut quelque peu laconique.

begon te roeren. Op een dag stond op de gevel van haar ouderlijke huis te lezen: “Sale pute: tu es morte.”

Vandaag zit YaNike in voorhechtenis in de gevangenis van Haren, deels omdat zijn acties een bedreiging vormen voor het gevoel van openbare veiligheid. Hij lijkt volgens het parket voornamelijk kwetsbare personen te viseren met zijn pranks.

Geen verhaal te vertellen BRUZZ nam voor dit artikel contact op met YaNike en met zijn moeder voor een reactie. Beiden werd gevraagd om hun kant van het verhaal te vertellen.

Zijn moeder beantwoordde de berichten niet. YaNike liet een paar dagen voor zijn arrestatie summier via mail weten: “Ik heb geen verhaal te vertellen en op mijn kanaal maak ik allerlei soorten video’s.”

ANYTHING FOR KICKS AND CLICKS

EN Brussels YouTuber YaNike, who threw dirty goo on people in the metro, is back in prison. Why would anyone repeatedly test the limits of decency? Having analysed his videos, experts say that “more than anything, he seems to be looking for affirmation.” “The competition online has increased enormously in recent years due to the explosive growth of content creators.” BRUZZ contacted YaNike for a reaction, a few days before his arrest. He replied with a short email, “I have nothing to tell, I make all kinds of videos on my channel.”

Welke Brusselse bommenmaker was zowel

een

moordenaar als een oorlogsheld?

Freya

Van Nieuwenhuysen zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag, deze week van Ella uit Molenbeek.

Ook een vraag?

Stel je vraag en stem op BRUZZ.be

Bekijk en lees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

Ergens in de loop van het jaar 1911 kreeg procureur Armand Fromès een bericht dat er in het gebouw van Thurn & Taxis een pakketje met pralines op hem lag te wachten. Het pakje, afkomstig van chocolatier Ruelle, was naar zijn oude adres gestuurd, terwijl hij al even verhuisd was. Daarom was het terechtgekomen in het depot ‘Verloren voorwerpen’ in Thurn & Taxis. De procureur was verbaasd en wantrouwig, want hij had niets besteld bij Ruelle.

Toen hij naar de plek was gewandeld en de doos pralines in handen kreeg, viel het hem op dat het pakketje wel erg zwaar was voor een doos pralines. Voorzichtig tilde hij het deksel op. Plots hoorde hij een klik. Hij zag dat aan de binnenkant van het deksel een revolver was gemonteerd, verbonden aan een veer. De doos was volledig gevuld met dynamiet. Het ging duidelijk om een zorgvuldig vervaardigde bom, bedoeld om te exploderen bij het openen.

Toch kwam de procureur er met de schrik af. Dankzij een storing in het mechanisme – er

zat iets tussen de haan van de revolver – was de bom niet ontploft. Maar wie wou de procureur vermoorden met die zelfgemaakte bom?

Briefje in lessenaar

In hun zoektocht naar de dader vonden speurders een adres op het pakpapier van de vermomde bom, dat hen naar Oscar Hernalsteens leidde. Hij was een Brusselse architect. Jaren eerder had procureur Fromès hem tot een celstraf veroordeeld wegens diefstal. Dat frustreerde hem blijkbaar zodanig dat hij Fromès het liefst van al zag ontploffen. Letterlijk. Hernalsteens werd gearresteerd, maar kon tijdens zijn proces vluchten.

Einde verhaal, zou je denken, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog haalde het Belgische verzet Oscar Hernalsteens binnen. Zijn kennis om bommen te vervaardigen, zette hij in om duizenden mensenlevens te redden. Hij saboteerde de rit van enkele treinen met gevangenen door spoorwegen op te blazen.

In 1916 pakte de Duitse bezetter hem op. Zijn schijn-

proces vond plaats in het halfrond van de huidige Senaat. In de zaal waar in normale omstandigheden wordt gewaakt over de Belgische wetten werden samen met hem nog meer Belgische verzetsstrijders ter dood veroordeeld en later geëxecuteerd op de Nationale Schietbaan. Hernalsteens stierf samen met andere moedige verzetslieden die hun leven riskeerden voor de vrijheid van België.

Drie jaar na zijn dood, de oorlog was intussen voorbij, vond senator Etienne de Vrière een briefje in zijn lessenaar in het halfrond van de hand van Hernalsteens. Hij schreef het vlak voor zijn executie en vroeg erin dat de vinder voor zijn drie kinderen zou willen zorgen –Hernalsteens was weduwnaar. Het briefje ontroerde senator De Vrière zo diep, dat hij meteen het nodige deed om de kinderen een thuis te bezorgen.

Oscar Hernalsteens wordt tot op de dag van vandaag herdacht als verzetsheld en zijn naam blinkt nog altijd op een koperen plaat in de Senaat.

© ARCHIEF SENAAT

Afrikaans-Brussels basketgeweld

In het Zuid-Afrikaanse Pretoria is deze week het startschot gegeven voor het tweejaarlijkse Afrikaanse kampioenschap basketbal bij de U18. Op het continent is de sport, mede dankzij centen van Amerikaanse investeerders, al jaren bezig aan een fikse inhaalbeweging.

Daar zit de NBA, het onbetwistbare basketwalhalla, ongetwijfeld voor iets tussen. In de competitie is de opmars van Afrikaanse spelers onmiskenbaar.

Vijf jaar geleden sleepte de Nigeriaan Masai Ujiri met de Toronto Raptors als eerste Afrikaanse coach een NBA-titel binnen, dankzij een aantal Afrikaanse spelers in de rangen. De Canadese ploeg zet ondertussen sterk in op Afrikaans basketgeweld. Vorig jaar nog werd de Kameroense Amerikaan Joel Embiid bekroond tot mvp – most valuable player – van ’s werelds belangrijkste basketcompetitie.

Eeuwige roem

Sporting Flagey

pleintje op de Nieuwe Graanmarkt. “Hij kan voor het eerst proeven van het internationale basketdecor,” zegt Bouda. “Tegelijkertijd is het ook symbolisch dat Adam als Brusselaar de kleuren van Marokko mag verdedigen. Voor hem is het een droom om de wereld te ontdekken via het basketbal en om op die manier zijn steentje bij te dragen om de sport in Marokko en Afrika vooruit te stuwen.”

Elke week zoekt BRUZZ een interessant verhaal uit de Brusselse sportwereld.

Goud grijpen

In de schaduw van de historische voetbalsuccessen van de ‘Atlasleeuwen’ – halve finale op het WK in 2022, brons op de Spelen – wint ook basketbal aan terrein in Marokko. Vorig jaar bemachtigde het land goud op het AfroCan-toernooi, een nieuwe continentale competitie met Afrikaanse landenteams. Het was de eerste internationale prijs voor het Marokkaanse basketteam sinds de Afrikaanse titel in 1965.

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober gaan twee kandidaten met elkaar in debat.

Elke donderdag na BRUZZ 24

DE OCHTEND VAN BRUZZ

Sta op met Robbe en zijn vrienden. Robbe, Freya en Annelies serveren je ‘s morgens Brusselse actualiteit, interviews en verse plaatjes.

Van maandag tot vrijdag van 7 tot 10u op BRUZZ radio

Met het droomparcours van de in Kameroen geboren Embiid in het achterhoofd, gaan twaalf Afrikaanse jongerenteams deze en volgende week op zoek naar eeuwige basketroem. Onder de deelnemende landen schuilt bij de Marokkaanse selectie ook een Brusselaar: de 18-jarige Adam Buyetue.

Begin augustus al stapte de talentvolle pointguard van Uccle Europe op het vliegtuig naar Marokko, vertelt zijn makelaar Ayoub Bouda. “Adam heeft er al een trainingskamp van drie weken op zitten met de rest van de selectie. Vorige week is de groep naar Zuid-Afrika afgereisd.”

Voor Buyetue betekent de selectie een absoluut kantelpunt in zijn nog prille carrière, die begon op het basket-

“En de komende vijf jaar is Marokko het gastland voor de BAL (Basketball Africa League), zeg maar de Afrikaanse Champions League. Je merkt aan veel factoren dat basket steeds populairder wordt in Marokko. Raja Casablanca telt bijvoorbeeld tienduizenden fans.”

Voor Buyetue en zijn teammaats is de ambitie helder, zegt Bouda: de gouden medaille grijpen. “Dat is het doel. Aan Adam zal het niet gelegen hebben: hij is erg matuur en gedisciplineerd voor zijn leeftijd en als pointguard speelt hij een centrale rol in het team. Wat er daarna volgt? Eerst zijn middelbare school afmaken. Maar zijn persoonlijke doelstelling is het allerhoogste niveau bereiken: de NBA dus.”

JOHAN BAETEN

NIEUWE BRUZZ SELECT

In het septembernummer van BRUZZ Select figureren onder anderen fotograaf Stephan Vanfleteren en muzikante Mary Lattimore.

Neem je eigen

BRUSSEL KIEST

De slaapkamer

Augustine

is dertien en

in

Ze

veel en droomt van een eigen bakkerij later: “Bij bakken is er veel creativiteit en veel ontdekking, want je moet kijken welke smaken bij elkaar passen.”

Augustine

woont

Schaarbeek.

bakt

‘Ik ben iemand die veel vrijheid wil’

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij Augustine (13) die met haar zus, twee broers en ouders in Schaarbeek woont. Vorig seizoen nam ze deel aan Junior Bake Off. “Ik wil weten waarom iets is zoals het is.”

door Annelies Bontjes foto Saskia Vanderstichele

Je hebt drie oudere broers en zussen. Hoe is het om de jongste te zijn?

Ik vind het tof, want de regels zijn minder streng bij mij. Maar het is niet zo leuk dat mijn zus en broer al naar unief gaan, want tijdens de week zijn ze er niet.

Jij hebt één grote hobby. Ja, ik hou van bakken. Er is veel creativiteit en veel ontdekking, want je moet kijken welke smaken bij elkaar passen.

Hoe ben je daarmee begonnen?

Tijdens corona zaten we thuis en gaf mijn juf online een bakles. Iedereen moest thuis cupcakes maken.

En je bent er ook heel goed in?

Ik heb meegedaan aan Junior Bake Off. Daar heb ik veel toffe mensen ontmoet en ook geleerd om beter te bakken. Nu bak ik één à twee keer per week.

Hoe vond je het om op televisie te zijn?

Het was raar om mezelf terug te zien. Bake Off was lang geleden gefilmd. Toen het uitkwam, was ik een totaal ander persoon.

Wat doe je met al die taarten dan?

Ik heb een groepje met drie vriendinnen, de Proefkonijnen. Als ik een cake heb die te groot is voor mijn familie, dan nodig ik ze uit.

Wat is het laatste dat je hebt gemaakt?

Vanmiddag na school maakte ik cookies met drie soorten chocola.

Jouw school is al begonnen?

Ja, ik ben sinds dit jaar naar een Franstalige school geswitcht.

Dus je spreekt ook goed Frans. Welke taal spreek je het liefst?

Dat is moeilijk te zeggen, want met mijn vriendinnen spreek ik Nederlands en met mijn familie spreek ik Frans.

Waarom ben je overgestapt naar een Franstalige school?

Ik deed mijn eerste middelbaar op een internaat, maar het was niet mijn ding. Ik ben iemand die veel activiteiten en vrijheid wil hebben. Dat had je daar niet.

Je hebt veel bobhoeden, draag je die elke dag?

Nee, want ik mag ze niet dragen op school. Ik draag ze als ik ga shoppen met vriendinnen.

Heb je een droom?

Ik wil later een eigen bakkerij openen. Maar ik hou ook van wiskunde, dus misschien wil ik architect worden. En misschien chirurg.

Wat vind je leuk aan wiskunde?

Dat het heel logisch is. Ik wil altijd weten waarom iets is zoals het is. Ik stel veel vragen.

Wat lijkt je tof aan chirurg zijn?

Ik vind de mens heel interessant. Het liefst word ik buikchirurg, want daar zitten de meeste organen.

Hoe is het om te wonen in Schaarbeek?

Het is tof dat er veel trams, bussen en metro’s zijn. Zo kom

je supergemakkelijk waar je wilt. Mijn opa en oma wonen in Namen en daar heb je dat niet. Schaarbeek is niet te groot. Als je op straat stapt is de kans groot dat je iemand ziet die je kent.

Als je hier de burgemeester was, wat zou je dan veranderen?

Meer trams tijdens drukke uren. Als ik de tram naar school neem, zit ik met veel te veel mensen.

Is er iets in je eigen leven dat je zou willen veranderen?

Ik zou wel meer tijd willen hebben voor mijn activiteiten. Ik haak bijvoorbeeld en daar heb ik niet veel tijd voor.

Er staan veel schudbollen naast je bed, spaar je die?

Ik neem er een mee van elke reis die ik maak. Ik wil nog heel graag Japan bezoeken, en dan vooral al het eten daar proeven.

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op www.BRUZZKet.be/slaapkamer

‘JE RÊVE DE MA PROPRE BOULANGERIE’

FR Augustine, 13 ans, vit à Schaerbeek avec sa sœur, ses deux frères et ses parents. Elle a participé au jeu télévisé Junior Bake Off. « Plus tard, je voudrais ouvrir ma propre boulangerie. Mais j’aime bien les maths aussi, donc peut-être que je deviendrai architecte. Ou alors, chirurgienne. »

“Drie vriendinnen vormen een groepje dat mijn baksels proeft, de Proefkonijnen”

‘MY DREAM IS TO HAVE MY OWN BAKERY’

EN Augustine (13) lives in Schaarbeek/ Schaerbeek with her sister, two brothers, and parents. She has been a contestant on the television programme Junior Bake Off. “I want to open my own bakery, but I also like maths. I might become an architect, or maybe even a surgeon.”

Brusselse jeugd wil gehoord worden over openbare ruimte

Marius Acho alias rapper Yung Frozzze, Alejandro Sardo Viscuglia, Stefaan Kaberuka, Alexander Aerts en Engel Peet: “Waarom is het De Brouckereplein nog steeds een leeg, zwart gat, met nog minder sociale controle dan vroeger?”

‘Tijd om de pleinen te heroveren op de toeristen’

‘Tijd om de pleinen te heroveren op de toeristen’

Een dikke maand voor de lokale verkiezingen gaan de Brusselse jongeren in de Ancienne Belgique in debat met de politiek over de publieke ruimte. ‘Are we lost in public space?’ vragen de initiatiefnemers van collectief Free 54 en een resem andere verenigingen zich af. “De Beurs zou een keiziek plein kunnen zijn met allerlei gratis events. Maar nu is het een attractiespot voor toeristen, een plek om te consumeren.”

door Tom Peeters foto’s Saskia Vanderstichele

Een warme woensdagmiddag wikkelt zich rond het handvol zitbanken dat het Sint-Katelijneplein nog rest. Er staan er nog vier voor de kerk en één vlak naast het terras van visbar Noordzee, dat aan het vollopen is. Mensen verpozen er even, of genieten van hun lunch. Aan de overkant blijven de terrassen van de restaurantketens, die een groot deel van het plein inpalmen, opvallend leeg. “Gisteravond was het drukker,” zegt drumster Engel Peet (24). “Na de Feeërieën hebben we op de trappen van de kerk nog iets van de nachtwinkel gedronken.” Het is een oude gewoonte, want al sinds haar vijftiende komt ze hier chillen. “Zeker op vrijdagavond was het hier altijd gezellig druk, maar intussen is er veel veranderd. Tegenwoordig blijven we in onze stamcafés hangen, of trekken we naar de parken. We zitten nog graag op een plein, maar dat is vandaag veel minder vanzelfsprekend geworden. Je merkt het: de lege terrassen ginder nemen de ruimte in waar wij zouden kunnen zitten.”

Omdat ze hier zo vaak rondhing, kwam ze in contact met het collectief Free 54 en begon ze mee te doen aan de protesten die zij op het plein organiseerden tegen de vermarkting van de openbare ruimte. “Het deed me beseffen wat het betekent om gewoon op een plein te mogen chillen zonder iets te moeten. We kwamen er niet alleen onze eigen bubbel tegen, maar raakten ook bevriend met de thuislozen die er rondhingen en met de lokale handelaars, bij wie we onze pintjes of samosa’s haalden, maar die nu verdreven of weggemoffeld zijn. Het gevolg is dat de jeugd die het geld niet heeft om te consumeren nu vaak gewoon thuis samenkomt, of in de parken, en dus meer verspreid zit.”

Peet beseft dat te veel nostalgie niet goed is, maar ze vindt het nog altijd veel leuker om vrienden te maken op plekken waar je niet vooraf kiest om elkaar te

ontmoeten. De protesten die tijdens en vlak na de pandemie wat waren gaan liggen, worden nu met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht opnieuw opgepikt. “We bleven ons afvragen wanneer genoeg genoeg is,” klink het nadat ze verteld heeft dat er nu ook vijf fietsnietjes zijn weggehaald om plaats te maken voor een terras. “Ik ben nog steeds aan het uitzoeken waar ik mijn fiets nu best zet. Kijk (wijst richting Noordzee), als het terras vol zit, schuift men gewoon een extra tafeltje aan.” Het gevoel leeft dat restauranthouders daar amper op aangesproken, laat staan gecontroleerd worden, terwijl jongeren al snel van samenscholing en overlast beschuldigd worden. “Vooral die dubbele standaarden wekken wrevel op, net als het alcoholverbod hier.”

Alexander Aerts (27) zat in het laatste jaar middelbaar in de Moutstraat toen hij, aangestoken door de protesten van Free 54, mee is beginnen actie te voeren. “Het gaat over veel meer dan het Sint-Katelijneplein alleen. Waarom is het De Brouckèreplein nog steeds een leeg, zwart gat, met nog minder sociale controle dan vroeger? Het ligt centraal, er zijn weinig terrassen, je zou er dus perfect een buurtspeeltuintje kunnen neerpoten. Of ligt het daar dan toch alleen maar om evenementen op te kunnen organiseren?”

“Men heeft het graag over veiligheid, maar die hangt ook af van hoe en voor wie je de publieke ruimte inricht.” Ook hij ziet de plekken om te hangen schaarser worden. “Hier wat verderop wordt het basketbalpleintje binnenkort heraangelegd. Er is de Kunstberg. Even zaten er veel jongeren aan de Papenvest, maar dat heeft niet lang geduurd. Je moet altijd rekening houden met politiecontroles.”

Bij die jongere generatie zelf kom je al snel uit buiten 1000 Brussel. “Ik ben als skater zelf vaak te vinden op Place Mor(ichar) in Sint-Gillis, maar meestal zit ik

“Het skatepark dat ze aan Thurn & Taxis neergezet hebben, is duidelijk ontworpen door architecten die geen flauw benul hebben van skaten. Megagevaarlijk!”

Marius Acho alias rapper Yung Frozzze

in het Laarbeekbos in Jette,” zegt rapper Marius Acho (21) alias Yung Frozzze. “En vrai, er zijn tegenwoordig zoveel terrassen dat we haast geen andere keuze hebben dan er zelf ook te gaan zitten. Neem nu de Beurs, dat zou een keiziek plein kunnen zijn met allerlei gratis events. Maar nu is het een attractiespot voor toeristen. Op al die open airs draait het evengoed om consumeren.”

Zijn kameraad Alejandro Sardo Viscuglia (19) is het helemaal met hem eens. “Voor een student is het hier sowieso veel te duur, vooral het eten. We houden het bij een snack of een broodje uit de Carrefour. Maar hebben we dan geen recht op goed voedsel dat geen 18 euro kost? Kunnen we niet een beetje plaats terugnemen van de toeristen die hun séjourke in Brussel komen doen?”

Gun je bewoners ademruimte

Het zijn herkenbare oprispingen voor Stefaan Kaberuka (29), coördinator van Entree, de koepel van Brusselse jeugdhuizen. “Het is duidelijk dat de stad meer dan vroeger afgestemd wordt op consumenten en toeristen. Omdat ik weet wat het Katelijneplein voor mij betekend heeft,

maak ik me zorgen over de volgende generaties: zullen zij nog genoeg open ruimte hebben? Ik hoor dat ook in SintAgatha-Berchem de afgelopen jaren veel openbare banken zijn weggehaald, tegen hangjongeren en daklozen, al wordt dat nooit zo verkocht. Maar zo doe je enkel aan symptoombestrijding. Een stedelijke overheid moet haar bewoners ademruimte gunnen. Een betere stadsplanning zal ook het sociale weefsel versterken.”

“Men zou al kunnen beginnen met betere skateparken te bouwen,” pikt Acho in. “Wat ze aan Thurn & Taxis neergezet hebben, is duidelijk ontworpen door architecten die geen flauw benul hebben van skaten. Megagevaarlijk! Weet je, ook wij voelen ons soms onveilig. Er bestaat criminele jeugd. Die betrek je echter net door hen te includen en dingen te organiseren in hun quartier.”

Wel meer jongeren hebben het over de nood aan plekken waar ze, als ze dan al niet in de openbare ruimte terechtkunnen, ongedwongen kunnen binnen- en buitenlopen. “Vroeger had je Jeugdhuis DAR op het De Brouckèreplein,” herinnert Peet zich.

“Zalig was dat, zo gastvrij. Of neem Allee du Kaai, daar heb ik zo vaak gezeten, maar in het park dat ze daar nu aanleggen, zullen ze me niet gauw zien.”

Kaberuka: “Een jeugdhuis is voor mij een soort verlengstuk van de publieke ruimte. Met een minimum aan kapitaal en kennis moet er weinig en kan er veel. Maar in de openbare ruimte staan die plekken onder druk. Er is een clash bezig met mensen die de stad om andere redenen willen gebruiken, misschien met politici die toeristen mooie plaatjes willen voorschotelen. Terwijl er op plekken met vaste bezoekers net meer sociale controle is. Het Sint-Katelijneplein was wat dat betreft haast zelfregulerend.” De jeugdwerker beseft dat dat niet het belangrijkste gespreksthema is bij de jeugd. Net daarom staat hij pal achter de nieuwe actie van Free 54, die van de openbare banken hun strijd hebben gemaakt en jongeren erover blijven aanspreken.

Botsende belangen

Een ander geluid is wat verder, aan een terras op Sint-Goriks te horen. Opvoedster

Chanel Bullen (25) is vanuit Dilbeek met de auto naar de stad afgezakt voor een terrasje. “De voorbije jaren is het steeds lastiger om parkeerplaatsen te vinden. Ook die worden meer en meer ingepalmd door terrassen. Maar daarnaast kan ik niets negatiefs bedenken over meer terrassen. Vaak zitten ze overvol, dus ik ben blij als er een plekje vrij is. Ik kan hier rustig iets bestellen, werken, roken …”

Volgens Bullen ligt de oplossing misschien dichterbij dan gedacht: genoeg terrasjes, zodat mensen er makkelijk eentje kunnen meepikken, én genoeg zitbanken, zodat jongeren die willen chillen dat eveneens kunnen. “Brussel heeft volgens mij genoeg banken of plekken waar ze meer banken kunnen zetten. Je moet gewoon een goeie balans vinden, en soms bots je op de eigenheden van een grote stad met veel diversiteit. Dan halen ze banken weg, omdat er anders daklozen op gaan liggen, maar dat stoort ook jongeren die even willen verpozen. Het zal nooit naar ieders goesting zijn. Maar ook die botsende belangen maken een stad tot wat ze is.”

Drumster Engel Peet: “We zitten nog graag op een plein, maar dat is vandaag veel minder vanzelfsprekend. Lege terrassen nemen de ruimte in waar wij zouden kunnen zitten.”

Opvoedster Chanel Bullen: “Soms haalt de stad banken weg, omdat er anders daklozen op gaan liggen. Dat stoort ook jongeren die even willen verpozen.”

Theaterstudente Leila Benchorf (23) uit Laken slaat een andere toon aan. Zij is een van de jongeren die op het debat in de Ancienne Belgique een concrete vraag willen stellen aan de aanwezige politici. “Wij hebben het gevoel dat alles altijd boven onze hoofden beslist wordt, terwijl wij net weten hoe deze stad functioneert en op het terrein ervaren hoe alles aan het veranderen is.”

Er klinkt onmacht door in haar betoog en ze geeft ook toe bang te zijn voor de gentrificatie in de binnenstad. “Ik zie lokale handelaars verdwijnen en in de plaats komen haast alleen maar ketens. De Monk is al weg, en het idee dat Martine misschien niet in Au Daringman zou kunnen blijven maakt me triest. Die heeft mij zien opgroeien! Dat echte contact is er niet als je bediend wordt in een keten waar het snel moet gaan. Ik mis de samenhorigheid van vroeger. Dan ging ik chillen aan de vijvers van de Vismarkt en wist ik dat ik sowieso vrienden zou tegenkomen. Ik kom nog in het centrum, maar tegenwoordig spreek ik vaker af in het park, in mijn geval dat aan Thurn & Taxis, en dat zie ik ook leeftijdsgenoten meer en meer doen.”

Streetdance, maar dan binnen

Het toenemende gebrek aan vrije publieke ruimte is voelbaar tot in Schaarbeek. De urban krump-dansers die enkele jaren geleden hun acrobatische moves nog inoefenden in en om station Brussel-Luxemburg hebben een tijdelijk onderkomen gevonden in een voormalige garage in de Brichautstraat, aan het Liedtsplein. Goed anderhalf jaar geleden zijn ze, nadat ze eerder ook Allee du Kaai al hadden moeten verlaten, via de vzw Toestand hier beland. Ze mogen er tot 2026 blijven.

“Het belangrijkste is dat iedereen hier welkom is en zich veilig kan voelen,” zegt

danser Israel Ngashi (27), coördinator bij danscentrum DAkH. “Het klinkt paradoxaal dat we met onze straatcultuur nu binnen zitten, maar de straat is niet meer zo beschikbaar als vroeger. Buiten heeft men de neiging om de voor ons interessante plekken nogal clean in te vullen en wordt er snel naar de politie gebeld voor geluidsoverlast. Ik weet niet

“Ik kan niets negatiefs bedenken over terrassen. Vaak zitten ze overvol, dus ik ben blij als er een plekje vrij is. Ik kan hier rustig iets bestellen, werken, roken …”

Chanel Bullen

Opvoedster

of dat met toeristen voor ogen is, maar het beperkte onze vrijheid. Uiteindelijk hebben we dan maar zelf een plek gecreëerd om onze kunst uit te oefenen. In het begin bereikten we alleen Brusselse jongeren van ons netwerk, nu komen ze van overal. Elke avond staat er een andere dansstijl op het programma. Onze enige regel is dat we elkaar respecteren. Dat leidt tot een ongedwongen dynamiek die je haast nergens anders nog vindt.”

Simeon Dourjanov (21) was er als jonge danser al bij in Brussel-Luxemburg. Hij kan zich alvast geen betere plek indenken om zijn moves te repeteren, terwijl hij zich tegelijk veilig voelt. “Als je buiten danst, bijvoorbeeld aan de Botanique, ben je afhankelijk van het weer en moet je ook altijd op een bepaald uur stoppen. Hier hebben we ruimte, zijn we beschut en is het goed

Theaterstudente Leila Benchorf: “Ik kom nog wel in het centrum, maar tegenwoordig spreek ik vaker af in het park, in mijn geval bij Thurn & Taxis, en dat zie ik ook leeftijdsgenoten meer en meer doen.”

geïsoleerd. En er is een canapé, en een keuken, een dakterras … Ook comfort is belangrijk.”

Ngashi vindt wel dat als politici hen liever niet meer op straat zien, ze ook plekken moeten creëren waar jongeren elke dag gratis terechtkunnen met hun talenten. “Le Centquatre in Parijs is voor mij een lichtend voorbeeld. Die culturele hub huist in een enorm grote hangar, en organiseert onder meer kunstenaarsresidenties, maar iedereen is er welkom. Het is een ideale plek om opkroppende frustraties te ontmijnen. Ook Brussel zou baat hebben bij zo’n grootschalig project, waar een langetermijnvisie van uitstraalt.”

Op 8/9 om 17.00 uur gaan jongeren en politici met elkaar in gesprek tijdens ‘Are we lost in public space?’ in de Ancienne Belgique, abconcerts.be

LES JEUNES S’EXPRIMENT À PROPOS DE L’ESPACE PUBLIC

FR À l’Ancienne Belgique, des jeunes Bruxellois se penchent en compagnie des politiques sur le cas de la place Sainte-Catherine. « Are we lost in public space ? », se demandent les preneurs d’initiative du collectif Free 54 et une série d’autres associations. Les jeunes constatent la disparition des commerçants locaux, des banques et la transformation de l’espace public en terrasses. Stefaan Kaberuka, coordinateur d’Entree, la coupole des maisons de jeunes de Bruxelles : « On voit que la ville est conçue pour les consommateurs et les touristes. Il faut aussi pouvoir prévoir de l’espace pour ses habitants. »

TITEL SAMENVATTING

THE BRUSSELS YOUTH WANTS A SAY ABOUT PUBLIC SPACES

EN Bodytekst samenvatting

EN Just a month before the local elections, the youth of Brussels are debating politicians at the Ancienne Belgique. “Are we lost in public space?”, the initiators of collective Free 54 and a host of other associations ask. Young people see local shops and public benches disappearing and any open space being taken out by terrasses. “It’s about much more than just Sint-Katelijneplein/Place Sainte-Catherine. Why is De Brouckère still an empty, black hole? It would be perfect for a neighbourhood playground. Or is it just there for events, tourists, and consumers?” 27-year-old Alexander Aerts wonders.

Dansers Simeon Dourjanov en Israel Ngashi: “Met onze straatcultuur zitten we nu binnen. Buiten heeft men de neiging om interessante plekken nogal clean in te vullen en wordt er snel naar de politie gebeld voor geluidsoverlast.”

door Kathleen Peters

Een sociale kluizenaar

Kathleen Peters is stand-upcomedian, Limburgse, maar woont in Brussel. Binnenkort keert ze terug naar de heimat voor een eenmalige show over de verschillen tussen Brussel en Limburg. Ze schrijft tweewekelijks over wat haar opvalt.

“Misschien moet je in die wijk met allemaal Vlamingen gaan wonen,” zei mijn mama ergens in 2018. Ik was, na mijn vijf jaar als kotstudent, op zoek naar een tof, niet al te duur studiotje in Brussel om te verbouwen. Ik had een pand op het oog – ik denk ergens in Laken – maar mijn Limburgse ouders, die nooit veel verder dan het centrum van Brussel zijn geweest, waren geen fan van het kanaal oversteken. Ik weet niet precies waarom, maar waarschijnlijk kwamen die vooroordelen door de overvloedige desinformatie over Brussel. Die wijk met Vlamingen, Dansaert, daar hadden ze wel veel goeds over gehoord. Ik snap het wel: pal in het centrum, alles dichtbij, en ze spreken daar best veel Nederlands, wat de barrière tussen buren ietsje kleiner maakt. Maar mocht ik dat echt belangrijk gevonden hebben, dan was ik wel in Zutendaal blijven wonen. In mijn geboortedorp kent iedereen elkaar, en als je iemand toch denkt niet te kennen, is het best mogelijk dat die persoon jou en je hele

stamboom moeiteloos kan opsommen.

Ik ben een grote fan van mijn anonimiteit in Brussel. Dat staat inderdaad haaks op het feit dat ik op een podium sta als stand-upcomedian, mijn doen en laten gretig deel op sociale media en een column schrijf, waarnaast een full bodyshot van mezelf en mijn hond Betty afgedrukt staat.

Alles guut?

In mijn buurt waar ik nu woon, Sint-Joost-ten-Node, spreek ik nog het meest met de Turkse kruidenier van het buurtwinkeltje. Hij verkoopt groenten, fruit en producten van de Colruyt met veel winst. Handig voor dringende boodschappen zoals melk, toiletpapier, en witte en gele vuilniszakken, die om één of andere reden nooit op mijn boodschappenlijstje staan als ik effectief naar de Colruyt ga. Ik zeg ‘spreken’, maar feitelijk komt het neer op de verkoper die iedere ochtend hetzelfde zegt:”‘Guuiedag, alles guut?” – omdat hij weet dat ik enkel Nederlands spreek. En ik die iedere ochtend glimlach en betaal voor een Golden Power, het energiedrankje waarmee ik de dag begin.

Met de rest van de buurt, kom ik ook niet veel verder dan een simpele, vriendelijke: bonjour. En eerlijk? Dat vind ik

heerlijk. Ik heb geen zin in smalltalk, en zeker niet als iedereen gewassen en al fris aan de dag begint, en ik met mijn aftandse Adidas-sletsen, een boxershort die net vanonder mijn oversized T-shirt komt en een kakzakje in mijn handen, even het blokje om ga met mijn poedel.

Het is niet dat ik nooit mensen wil tegenkomen, of gezellig wil smalltalken, allesbehalve. Ik ben geen asociale kluizenaar en heb ook niet de ambitie om er één te worden, maar ik hou mijn sociale interactie liever zelf in de hand. Ik weet namelijk perfect waar ik moet zijn om toch bekenden tegen te komen. Bijvoorbeeld een koffiebarretje waarvan ik weet dat ik minstens één sociale interactie kan aangaan.

De grote angst van het thuisfront was dat ik zou vereenzamen in de grootstad waar niemand mij en mijn stamboom kent. Maar integendeel, ik combineer het beste van beide werelden. In Brussel voel ik me misschien vaak alleen, maar zelden eenzaam.

Reeks nalezen?

Wie alle columns van BRUZZ wil herlezen, kan de teksten terugvinden op BRUZZ.be/column

Uw gids door de culturele agenda 6 > 12/9

Van gevelplaat tot stoel

Voor de tweede keer cureert en organiseert het Brusselse meubelmerk Duplex een expo rond ecologisch verantwoord design. Met Renewal, te zien in de context van Brussels Design September, wil het viertal die niche versterken en het publiek laten kennismaken met 25 studio’s die, net als zijzelf, een alternatief bieden voor de traditionele meubelindustrie. door Elien Haentjens

Van 12 tot en met 30 september palmt de achttiende editie van Brussels Design September de hoofdstad in met ruim 100 events die de vinger aan de pols houden van hedendaags design, van juwelen over keramiek tot meubilair. Voor de tweede keer maakt ook Renewal deel uit van dat programma. Die expo toont het werk van 25 ontwerpstudio’s die de meubelindustrie een ecologisch en esthetisch verantwoorde toekomst willen binnenloodsen. Curator van het project is de Brusselse studio Duplex, die begin 2024, na drie jaar onderzoek en diensten aan andere bedrijven, het roer omgooide en zelf een circulair meubelmerk oprichtte. “In de traditionele designwereld bedenken ontwerpers eerst een concept en zoeken ze vervolgens naar de materialen om dat te realiseren. Wij werken omgekeerd: we ontwerpen op basis van industriële reststromen die we vinden. Omdat wij onze productie willen opschalen en zoveel mogelijk willen standaardiseren om concurrentieel te kunnen zijn, selecteren we reststromen die in grote hoeveelheden voorhanden zijn,” licht communicatieverantwoordelijke Aldo Dalla Palma de alternatieve werkwijze van Duplex toe.

Voor zijn eerste collecties geeft Duplex onder meer een nieuwe toekomst aan de gekleurde gevelplaten van het Nederlandse Trespa, productieoverschotten van parket van Arbony en stukken typisch Belgische blauwe hardsteen. “De grondstoffen van een product bepalen 70 procent van de milieuimpact. Onze keuze voor al bestaande, kwalitatieve materialen, maakt dus een significant verschil,” vertelt Dalla Palma. “Bovendien ontwerpen we elk stuk vanuit ecodesignprincipes zoals herstelbaarheid en demonteerbaarheid. Mocht een onderdeel ooit aan vervanging toe zijn, dan kunnen we het eenvoudig losvijzen en herstellen.”

In het gloednieuwe NovaCity van Citydev zette Duplex een kleinschalige productie op. “Lokale productie vormt een van de speerpunten van ecologisch verantwoord design. Vandaag worden Europese grondstoffen soms naar Azië getransporteerd voor de productie, terwijl de finale objecten voor de Europese markt bestemd zijn. Dat transport en de bijbehorende CO2-uitstoot willen we vermijden,” stelt Dalla Palma.

Grote uitdagingen

Hoewel de designwereld kleine stapjes zet naar een meer ecologische productie en

“Mocht een onderdeel ooit aan vervanging toe zijn, dan kunnen we het eenvoudig losvijzen en herstellen”

Aldo Dalla Palma Communicatieverantwoordelijke Duplex

conceptie van meubilair, is het een huzarenstuk om grote spelers volledig van koers te doen veranderen. “Aangezien we over alle competenties beschikten om zelf een merk te lanceren – met Gaston en Hyppolite als ontwerpers, en Arnaud en mezelf met een achtergrond in branding en marketing –, waagden we de stap. Zo kunnen we meteen de juiste productiemethodes incorporeren. In eerste instantie concentreren we ons op samenwerking met architecten en de b2b-markt, zoals met restaurant Alphonse dat binnenkort opent in Brussel of meubilair voor het cohousinglab van het Brusselse Cohabs in Parijs. Dat geeft ons de mogelijkheid om het hele proces onder controle te houden. Al koesteren we ook plannen voor een beperkte b2c-verkoop,” stelt Dalla Palma. “Aangezien de prijs voor de meeste consumenten het meest doorslaggevende argument is, proberen we daar rekening mee te houden. Dat we met reststromen werken, geen stock hebben, alles in huis produceren en met goedkopere en multi-inzetbare opensourcemachines van onze overburen van Mekanika werken, helpt daarbij. Zo willen we ons steentje bijdragen aan de twee grootste uitdagingen van onze materiële wereld: de ontginning van grondstoffen, die veel energie vraagt en vaak vervuilend is, en de vaak te korte levenscyclus van objecten.”

Creatieve alternatieven

Met de tweede editie van Renewal zet Duplex zijn missie extra kracht bij. Als curator en organisator van de expo en beurs voor ecodesign zet het viertal niet alleen het werk van 25 Belgische collega-ontwerpers, maar, in samenwerking met Natura Mater, ook alternatieve materialen in de kijker. Zo willen ze het netwerk binnen de niche versterken, én het publiek op een laagdrempelige manier laten kennismaken met vernieuwende voorbeelden van ecologisch verantwoord design. “We willen tonen dat

PANNEAU DEVENU CHAISE

Renewal toont uiteenlopende ecodesignpraktijken en -producten. Van links naar rechts: ontwerpen van studio Duplex, Ariane van Dievoet, studio Duplex en Sonian.

ecologie en esthetiek hand in hand kunnen gaan, ook zonder in een DIY-verhaal terecht te komen. Om het inzicht nog te vergroten, introduceren we een sectie waarin je het hele creatieproces van een product kan volgen,” vertelt Dalla Palma.

Cijfers van het Belgische statistiekbureau Statbel tonen dat we jaar na jaar meer afval produceren, zowel in de industrie als in huishoudens. Enkel in de bouw is een voorzichtige kentering ingezet. Initiatieven van de Brusselse overheid, zoals de projectoproep ‘Be Circular’ – met onder meer Duplex als laureaat in 2023 –, helpen om het tij te keren.

Dat de alternatieven niet eenduidig zijn, bewijzen de uiteenlopende praktijken van de deelnemers aan Renewal. Zo recycleert Bel Albatros plastic van Brusselse huishoudens tot kleurrijk plaatmateriaal. De schrijnwerkerij Sonian zorgt ervoor dat het hout uit het Brusselse Zoniënwoud lokaal een nieuw leven krijgt, en brengt naast parket – te koop via Rotor – in samenwerking met ontwerpers meubilair uit. Met de Vernaculaire-collectie voor Sonian brengt designer Benjamin Moncarey de geschiedenis van het woud, en het feest dat Keizer Karel V er gaf in 1556, opnieuw tot leven. Ontwerper Mathilde Wittock transformeert voor SoundBounce tennisballen in akoestische panelen en meubilair, terwijl Ariane van Dievoet natuurlijke reststromen zoals hout en marmer nieuw leven inblaast. Samen met haar zus richtte Van Dievoet Augusta Gallery op, dat zich specialiseert in design uit reststromen of biomaterialen. Hun collectie is tijdens Brussels Design September zowel in hun thuisbasis op de Brusselse Zavel als in hotel The Dominican te zien.

De tentoonstelling Renewal, in het kader van Brussels Design September (12 > 30/9), loopt van 19 tot 29/9 bij Reset, designseptember.be

FR La marque de meubles bruxelloise Duplex organise pour la deuxième fois une exposition autour du design écologiquement responsable. Avec Renewal, programmé dans le cadre de Brussels Design September, le quatuor présentera au grand public 25 studios qui, tout comme eux, offrent une alternative à l’industrie traditionnelle des meubles. « Nous voulons montrer qu’il est possible d’allier écologie et esthétique. »

FROM CLADDING TO CHAIRS

EN The Brussels furniture brand Duplex is for the second time organising an exhibition on ecologically responsible design. With Renewal, part of Brussels Design September, the quartet wants to introduce the public to 25 studios that all offer an alternative to the traditional furniture industry, just as they do. “We want to show that ecology and aesthetics can go hand-in-hand without necessarily ending up in DIY designs.”

‘An Architectural Installation on the music of Bartók’

20 Sept.’24 at

Bozar

Pop & JazzExpo Film

Hartstochtelijke kakofonie

Cacophony heet de debuutplaat van Paris Paloma, en de Britse voegt al bij de eerste song de daad bij het woord: er botsen ontzettend veel instrumenten zo hard tegen elkaar in ‘My mind (now)’ dat je ervan gaat duizelen. Dat ga je sowieso ook van de barokke, naar Florence & the Machine lonkende folkpop van de jonge zangeres, die met haar hartstochtelijke songs over vrouwelijke ongelijkheid en persoonlijke trauma’s de komende jaren ongetwijfeld veel zieltjes zal winnen.

PARIS PALOMA 7/9, Botanique, botanique.be

Grave sweater

Thebe Neruda Kgositsile alias Earl Sweatshirt stak zijn neus aan het venster bij Odd Future Wolf Gang Kill Them All, de Californische hiphopcrew die begin jaren 2010 keet schopte onder auspiciën van Tyler, the Creator. Intussen bewijst Earl Sweatshirt dat hij het ook in zijn eentje kan. Met de even lijzige als duizelingwekkende raps van zijn album Voir dire als zijn recente, impressionante wapenfeit. Men zegge het voort.

EARL SWEATSHIRT 7/9, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Funky ellebogenwerk

Misschien ging je niet meteen aan het duizelen bij een duik in Audio vertigo, het tiende album van Elbow, maar de Britse indierockband onder leiding van de onnavolgbare Guy Garvey heeft na dertig jaar nog maar weinig aan scherpte ingeboet. Anders dan hun warme, breedvoerige ballads ademen hun nieuwe songs broeierige onrust, die de band vertaalt in nerveuze grooves en withete funk. (TZ)

ELBOW 8 & 11/9, Koninklijk Circus, cirque-royal-bruxelles.be

Blind date

Na zestien jaar viel afgelopen lente het doek over het Brussels Gallery Weekend, het event waarmee de Brusselse galeriescene elke septembermaand haar jaarlijkse rentree én de kracht van haar eendracht celebreerde. Maar kijk, daar staat opvolger RendezVous al klaar om een proefjaar uit de grond te stampen met ruim 50 galeries, én met de expliciete ambitie om de komende jaren Brussel nog harder, better, faster, stronger tot één frivole kunsttempel om te toveren.

RENDEZVOUS 12 > 15/9, verschillende locaties, rendezvousbxl.com, Instagram: rendezvousbxl

Voor de kunst leven

Met een Instagram-account dat een waanzinnige 127.000 posts telt, vraag je je af hoe de Portugese Ana Jotta tijd overhoudt om kunst te maken. Tenzij die kunst zich onontwarbaar met het leven verstrengelt. Al vijf decennia kerft de 78-jarige haar eigen ruimte in de kunsten uit door te verzamelen, om te keren, te verbinden en grenzen tussen disciplines te overschrijden. Bij Wiels toont ze haar veelvormige ‘tekenwerk’.

ANA JOTTA: ON PEUT… ON PEUT ENCORE… 7/9 > 5/1, Wiels, wiels.org

Den draad

Er was een tijd dat er neerbuigend werd gekeken naar textielkunst. Als hobby, als praktijk die vooral in de intimiteit van het huishouden werd beoefend. Die times have been a-changin’ sinds enkele jaren, en die herwaardering komt meteen ook een groep Brusselse hoogvliegers ten goede. Onder meer Elise Peroi, KRJST Studio en Élodie Antoine tonen in de Botanique werk dat de natuur bezingt met draad. (KS) DE FIL ET DE NATURE 7/9 > 27/10, Botanique, botanique.be

Cage in de kijker

Het is altijd een goed idee om naar een film van Nicolas Cage te kijken. Zelfs als die slecht is, maakt hij er nog wat van met een vertolking die meer raakpunten heeft met een performance dan met wat ze je in acteersopleidingen wijsmaken. In Flagey spelen ze een maand lang Cages greatest hits. Zeur niet over het ontbreken van Con Air, Bringing out the dead, The rock, Face/off en andere hits. Wees blij met Leaving Las Vegas, Raising Arizona en Adaptation

NICOLAS CAGE: THE GREATEST HITS > 29/9, Flagey, flagey.be

Bibberen in Brussel

Een jongeman die zijn studies financiert door ’s nachts slotenmaker te spelen opent de verkeerde deur. Hij krijgt zware criminelen achter zich aan in een Brussel dat op scherp staat door een Black Lives Matter-betoging. Met beperkte middelen maar des te meer goesting en ruim voldoende talent bokste debutant Michiel Blanchart een energieke stadsthriller in elkaar. Hij is goed op weg om film twee in Hollywood te draaien.

LA NUIT SE TRAÎNE BE, dir.: Michiel Blanchart, act.: Jonathan Feltre, Romain Duris, Mustii

Dolen in Oldedalen

Ook deze zomer niet in het Noorse Oldedalen geraakt? Wacht tot je Songs of earth achteroverslaat. De kans is groot dat je alsnog je spaarrekening plundert om er te gaan wandelen. Het is namelijk een van de mooiste natuurgebieden ter wereld en Margreth Olin heeft visueel alles uit de kast gehaald om dat te laten zien aan de wereld. Ze combineert de overweldigende pracht met een intiem portret van haar ouders die er al hun hele leven wonen. (NR) SONGS OF EARTH NO, dir.: Margreth Olin

Nicolas Cage: the greatest hits

RendezVous Paris Paloma

Klein onderhoud

Lisa Vlaemminck schildert met oerslijm

‘Ik maak werk waar je je aan kan snijden’

Beeldend kunstenaar Lisa Vlaemminck werd geboren in Brussel, studeerde schilderkunst aan het KASK in Gent en creëert vandaag in haar atelier in Molenbeek werk dat internationaal wordt getoond. In eigen stad vat ze bij galerie Rodolphe Janssen, die haar vertegenwoordigt, haar recente productie in een tentoonstelling onder de noemer Urschleim in silicon. “Vroeger zocht ik meer naar abstractie en complexiteit in herhalingen en patronen. Het ging meer over een schilderkunstige zoektocht. Over de gelaagdheid en frictie van beelden. Vandaag maak ik werk met een explicieter karakter. Met verwijzingen naar bijvoorbeeld geweld, voedsel en seks. Ik wou meer spanning oproepen met mijn beelden, werk maken waar je je bijna aan kan snijden. Zo kom je uit bij extremere beelden. De toeschouwer wordt naar binnen gelokt met glimpen van zoete schoonheid om vervolgens op de zure, hardere aspecten te botsen.”

Op het tentoongestelde ensemble schilderijen zie je onder meer scheermesjes, bloed en geamputeerde lichaamsdelen zweven in een verraderlijk kleurrijk universum. Vlaemminck: “Ik verwijs regelmatig naar beelden van de kosmos, van aquaria of andere onderwaterwerelden, omdat dat universa zijn die loskomen van de zwaartekracht. Urschleim in silicon is eigenlijk een term die ik heb gestolen van een aflevering van The X-files De oersoep waaruit het leven is ontstaan, is puur natuur. Urschleim in silicon is de artificiële versie daarvan. Een soort alternatief, plastic universum met mutaties tussen het natuurlijke en het artificiële, het mooie en het lelijke, het ijle en het vaste, het vlees en de machine. Op het snijvlak met sciencefiction en op de grens van het perverse. Zo zijn lichaamsdelen interessanter dan een lichaam in zijn geheel, omdat ze associaties opwekken met protheses, plastic en fetisjisme.” Ook de esthetiek van videogames vloeit als vanzelf samen met de fluïde beeldtaal van Vlaemminck. “Die populaire, virtuele en escapistische beelden binnenhalen in een analoog, ambachtelijk medium als een schilderij, vind ik spannend. Zo lok ik de toeschouwer en zaai ik verwarring. Door vormen van hun oorspronkelijke betekenis te ontdoen ontstaan paradoxen en wrijving.”

Voor andere tentoonstellingen heeft Vlaemminck al ruimtelijke ingrepen gedaan en bijvoorbeeld textielsculpturen gecreëerd. Een recente vondst zijn wel haar shaped canvases: schilderdoeken met grillige vormen, die perfect bij het soms amorfe karakter van haar figuren passen. “Eigenlijk zijn die shaped canvases een logische stap. Ze zijn bijna gestolen uit mijn eigen vormentaal, en spelen in op het spel van in- en uitzoomen. Ze worden zelf deel van het beeld, of juist een kijkgat, waardoor het lijkt alsof je als toeschouwer vanuit het beeld naar het beeld aan het kijken bent.”

MICHAËL BELLON

Lisa Vlaemmincks Urschleim in silicon loopt van 12/9 tot en met 26/10 bij Rodolphe Janssen, rodolphejanssen.com

Select Aanraders van de week

PodiumJazz & klassiekLiteratuur

Geef me vuur

Tussen de wetenschappelijke droom van onsterfelijkheid en het voorspelde uitsterven van de mensheid zit speling voor wat cognitieve dissonantie. En volgens de Brusselse regisseur Jorge León ook om met veel vuur, een team gastkunstenaars en de drie miljoen jaar oude Australopithecus Lucy de toekomst te verkennen met een apparaat aan artistieke expressiemiddelen. Een brandend actuele seizoensopener.

JORGE LEÓN, SIMONE AUGHTERLONY, CLARON MCFADDEN & ROKIA BAMBA: BRÛLER 12 > 15/9, Les Halles, halles.be

Sprookje en weerbericht

Op de laatste dag van het Toneelscholenfestival kan je nog gaan kijken naar A fury tale, waarin Margaux Cauliez van LUCA als niet zo zachtaardige niet-prinses niet zoveel opheeft met voorgespiegelde sprookjeswerelden. Of naar Weather pleasure, waarin Melody van Gompel en Marie Nguyen De Buck (KASK) met TikTok-ster Kate Brock de weersvooruitzichten voor de rest van de geschiedenis proberen te beïnvloeden.

A FURY TALE & WEATHER PLEASURE 6/9, Zinnema, zinnema.be, toneelscholenfestival.be

Techno-opera

Junior Mthombeni en Michael De Cock transformeren Henry Purcells barokopera over de getroebleerde Carthaags-Romeinse romance tussen Dido en Aeneas tot een gesamtkunstwerk met slam, opera, techno, dans, acteerwerk, video en schilderkunst van onder meer harpiste Jutta Troch, acteurs Marios Bellas en Alix Konadu, visueel artieste Elke Gijsemans, zangeressen Tsar B en Gala Dragot en componist-dj Abel Baeck. (MB)

MICHAEL DE COCK & JUNIOR MTHOMBENI / KVS:

HANNIBAL 11 > 14/9, KVS BOL, kvs.be

Die mooie zomer

De zomervakantie is voorbij, de oren zijn uitgekuist: tijd voor het voor Marni Jazz Festival om ze opnieuw te vullen met lyrische dan wel zenuwachtige jazzklanken. Voor de eerste mag onder meer de Brusselse bassiste Louise van den Heuvel zorgen, voor de tweede komen Casimir Liberski en The Gallands in aanmerking. Zeker als vader Stéphane en zoon Elvin Galland overgaan tot een jamsessie met een centrale rol voor wervelende slagwerkers. (TZ)

MARNI JAZZ FESTIVAL 12 > 21/9, Théâtre Marni, theatremarni.com

Hiep, hiep, hiep! Hoera!

Concertzaal Le Baixu viert zijn tweede verjaardag met een weekend vol feestelijke muziek. Een galadis die onder meer gevuld wordt door de Brusselse saxofonist Toine Thys, het exotische Ensemble Alwane en ‘Brazilian Landscape’, het bossanovaproject van de Londense gitarist Mario Bakuna. Wie zijn artistieke zelf wil ontplooien, kan zich laten gaan tijdens de Drink & Draw-avond onder leiding van Tom Itterbeek. Santé! (TZ)

ANNIVERSAIRE DU BAIXU 2 ANS 12 > 15/9, Le Baixu, lebaixu.com

Halfweg de ring

Waar ligt het halfwegpunt van een ring? In De Munt zijn ze er alleszins aanbeland. Na Das Rheingold en Die Walküre in het vorige seizoen, trapt het Brusselse operahuis het nieuwe cultuurjaar af met Siegfried, het derde luik in de befaamde tetralogie van de negentiende-eeuwse Duitse componist Richard Wagner. Al is er toch een cesuur in deze cyclus: niet Romeo Castellucci, maar wel Pierre Audi maakt Der Ring des Nibelungen rond. (JC)

SIEGFRIED 11/9 > 4/10, De Munt, lamonnaiedemunt.be

Planeet Strip

In 2022 werd het Stripfeest omgedoopt tot het BD Comic Strip Festival, maar die naamswijziging maakte van de jaarlijkse laagdrempelige viering van de negende kunst niet plots een ander beestje. En dus kan je er nog steeds terecht voor een ballonnenparade, een beurs, workshops, signeersessies, de uitreiking van de Atomium-prijzen, én voor tentoonstellingen van onder meer Brusselaars Dino Attanasio en Gwénola Carrère.

BD COMIC STRIP FESTIVAL 6 > 8/9, Gare Maritime, bdcomicstripfestival.brussels

Where’s the dino?

Met Versant Sud Jeunesse heeft Brussel een fonkelende parel van een uitgeverij voor prentenboeken op zijn grondgebied liggen. Noblesse oblige, als je kan putten uit een pool van waanzinnig talent. Een van die hoofdstedelijke sterren is Noémie Favart, die je al kan kennen van Tibor et le monstre du désordre en Marcel et Odilon. Dit keer tekent ze Il y a aussi une T.Rex mais ce n’est pas le sujet op een tekst van Julie Douine.

NOÉMI FAVART & JULIE DOUINE 6/9, Librairie Candide, Facebook : librairie.candide

Moeilijk gaat ook

Afgaand op de warme ontvangst die Anneleen Van Offels De stem van Sulina, Patricia Jozefs Gentlemen en Sanne Huysmans’ Iemand moest het doen te beurt viel, kan een tweede boek toch niet zo’n onmogelijke missie zijn, zou je denken. En toch komen de drie genoemde en geroemde schrijfsters naar Passa Porta met precies dat doel: spreken over die moeilijke tweede die ze alle drie afgelopen lente dropten.

HET MOEILIJKE TWEEDE BOEK 12/9, Passa Porta, passaporta.be

BD Comic Strip Festival

Marni Jazz Festival: Louise van den Heuvel

Brûler

Vleurgatsesteenweg 52, Elsene, cicciomatto.com

In Brussel volgen de nieuwe concepten elkaar in sneltempo op, en allemaal zijn ze even uniek. Na de handroll van Nami doet nu de painza van zich spreken. Het is in Brussel al een tijdje duidelijk: de stad zit met een ware pizza craze. De Italiaanse specialiteit, die in verschillende versies bestaat – een Romeinse, een Napolitaanse ... –, verovert de ene wijk na de andere. Hoe dat komt? Wel, er heeft een ware kwaliteitsrevolutie plaatsgevonden. Waar vroeger een deeg op basis van industriële bloem de norm was, net als een vereenvoudigd en versneld proces, ligt de nadruk nu op langere rijstijden en andere particuliere aandachtspunten.

In het kielzog van die trend lanceert Mario Olimpio, van restaurant Primo, een nieuw concept op een steenworp van het Flageyplein. Ciccio – dat de plaats van 52

and the Secret Garden heeft ingenomen – is voorlopig gevestigd in een souterrain, maar het project zal in de komende maanden worden uitgebreid. Het concept? Een intieme, stedelijke kantine met een trendy inrichting, die ruw beton combineert met uit steen gehouwen alkoven.

Je komt hier om een painza te degusteren, een langwerpige variant op de pizza. Deze ovengebakken specialiteit, die stevig maar licht verteerbaar is, onderscheidt zich hier door het gebruik van Belgische bloem (van de Moulins Bodson in Awans) en zorgvuldig gekozen toppings (hulde voor de groenten van Cycle Farm in Linkebeek).

Toen wij er op een zonnige dag over de vloer kwamen, konden we deze culinaire nieuwigheid op het terras proeven. Dat terras heeft een ambivalent karakter: aan de ene kant genoten we van de groene

Still / Alive

5x2 tickets, Beursschouwburg, 20/9

P.A.R.T.S.-alumnus Mooni Van Tichel maakt een eerste voorstelling met vier stop-motionsuperhelden. Mail ‘Still’

Robbrecht en Daem

5x2 tickets, Bozar, 20/9

Bozar-reeks ‘Meet the architects’ stelt scherp op duo Robbrecht en Daem en hun band met muziek. Mail ‘Daem’

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

omgeving met bamboe en de kleine moestuin met paprika’s, aan de andere kant stoorden we ons aan het scherm dat de vuilnisbakken en de gehavende gevel aan het zicht onttrekt. Maar goed, het ongemak bedierf de ervaring gelukkig niet. Die ervaring ging van start met een zeer speelse en frisse ‘panzanella’ (12 euro), een mix van tomaat, komkommer, courgette, burratina en jonge uitjes, op smaak gebracht met kleine croutons van tarallo (een soort grissini uit Puglia). De ‘Alice in Wonderland’-painza (17 euro) was ronduit verleidelijk, met ansjovis, ricottamousse, romige tomatensaus en heerlijke leccinoolijven. Op de cocktailkaart figureerde onder meer een ‘Wild Negroni’ (13 euro), opgewerkt met San Cosme-mescal.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE Eat & Drink Win Tickets

Tom Skinner

5x2 tickets, Flagey, 14/9

De drummer van bands als The Smile en Sons of Kemet lanceert zijn eigen project met Voices of bishara. Mail ‘Skinner’

Ciccio •••

De vijf inzichten

Mr. Francois

‘Volle

gas door het leven’

Regisseur en fotograaf Mr. Francois is sinds kort ook promptograaf. Met Secret cars maakte hij geweldige beelden van onbestaande auto’s door artificiële intelligentie met gerichte prompts te bevragen. Wij vroegen zijn natuurlijke intelligentie om vijf inzichten.

door Michaël Bellon

Wandel, verdomme!

Ik geef het toe: ik ben dol op auto’s. Maar in Brussel los ik het stuur en gebruik ik mijn twee benen. Omdat wandelen zoveel meer is dan je verplaatsen. Het is goed voor de gezondheid, maar het is ook een ongelofelijke bron van inspiratie. Als je wandelt, zit je – normaal – niet met je neus in je telefoon ... Je ziet, ruikt en voelt de stad, en ontdekt haar verborgen plekjes.

Blijf niet op het perron staan

Wanneer nieuwe technologieën, zoals artificiële intelligentie, opduiken, blijf ik niet op het perron staan twijfelen of ik wel op de trein moet springen. Ik spring. Zonder nadenken. Ook al ben ik een nostalgische ziel die sommige dingen vroeger beter vond. Als je te veel in de achteruitkijkspiegel kijkt, haal je de toekomst nooit in.

Glimlach en zeg “Dank u”

Het is ongelofelijk wat kleine gebaren van hoffelijkheid en beleefdheid kunnen doen. Het zijn wapens tegen een slecht humeur. Manieren om bruggen te bouwen tussen mensen. Die gebaren doen je goed, doen anderen goed, verzachten spanningen en maken de dag net dat beetje mooier. Dus ja, ik glimlach naar mensen op straat. Ik bedank hen, laat hen voorgaan... En als ik zelf eens een gezicht trek van hier tot in Antwerpen, is er vaak iemand die me een glimlach gunt die alles verandert.

Vermijd spijt

Wanneer ik een idee heb, kan ik niet wachten en trap ik het gaspedaal helemaal in. Dat kost tijd en energie, maar achteraf is er geen spijt. Geen ‘had ik maar …’ Beter volle gas door het leven dan stilvallen op de pechstrook, toch?

Volg je eigen route

Wat ik hier vertel, werkt voor mij, maar niet noodzakelijk voor iedereen. Iedereen gaat zijn eigen weg en heeft zijn eigen behoeftes en methodes. Het belangrijkste is om niet stil te staan en te genieten van de reis.

Het boek Secret cars verschijnt bij Luster en wordt op 8 en 9/9 voorgesteld bij Frisky & Co, mrfrancois.com

Soon at AB

SEPTEMBER

SAT 07 SEP

Earl Sweatshirt

SUN 08 SEP

“Are we lost in public space? Politiek debat over publieke ruimte”

SUN 15 SEP FREE

GRAND OPENING

You Chaotic Rêverie AB’s in-house photographer exhibits her work

SUN 15 SEP

Valentina Magale i Support: Emma Hessels

MON 23 SEP Des Rocs

THU 26 SEP FREE

BOOK PRESENTATION 1999: The Year The Record Industry Lost Control

SAT 28 SEP

TRIPLE BILL Adia Vanheerentals,

Jeugdbrand & Carlos Gi oni OCTOBER TUE 01 OCT José James

02 OCT Jaune Toujours

03 OCT Loverman

03 OCT

FRI 20 SEP

DOUBLE BILL

BOOKP RESENTATION & CONCERTS Black Metal Rainbows FRI 04 OCT

10 OCT Cat Burns WED 09 OCT Bolis Pupul WED 09 OCT Goat Girl

Sholto Dobie & Amina Hocine

SAT 21 SEP

Noannaos Night + KEY/GEN, LOREM, Soumaya Phéline, Noannaos

SUN 22 SEP

Jordan Rakei

Support: dhruv

MON 23 SEP

Michael Franti & Spearhead

DRIFTWD feat Joey Waronker, Tim Lefebvre & Donny McCaslin SAT 05 OCT

Sonic Pieces 15 years: Sylvain Chauveau, Cisser Mæhl , Erik K Skodvin + more

SAT 05 OCT Douglas Firs

SUN 06 OCT IAMDDB SUN 06 OCT Ill Considered

THU 10 OCT Cat Burns

FRI 11 OCT

Rapsalon: Extince, Zwart Licht, Leblanco, NOELL3, Ella John, Nnelg, Bob uit Zuid

SAT 12 OCT Emmy d’Arc

SUN 13 OCT Baloji presents ‘AUGURE’

SUN 13 OCT ARXX

WED 16 OCT Hearts & Minds

WED 16 OCT → BOZAR Arooj A ab presents Night Reign

FRI 18 OCT Miss Angel

MON 21 OCT El Khat

MON 21 OCT

Barry Can’t Swim

WED 23 OCT

Valgeir Sigurðsson x Benjamin Abel Meirhaeghe x Elisabeth Klinck

WED 23 OCT Good Neighbours

WED 30 OCT Rogê

THU 31 OCT Victoria Canal

NOVEMBER

FRI 01 NOV Ezra Collective

SAT 02 NOV Jazz Brak

TUE 05 NOV

The Messthetics and James Brandon Lewis

WED 06 NOV Kokoroko

THU 07 NOV Ko Stone

FRI 08 NOV Darrell Cole

Info & tickets: → abconcerts.be

Wat staat er op het spel in jouw gemeente?

Volgende week laat BRUZZ het licht schijnen op Etterbeek, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe.

Wat zijn er de uitdagingen in en wat staat er politiek op het spel?

Alles over de verkiezingen in BRUZZ magazine, op BRUZZ Radio, BRUZZ TV en natuurlijk op Brusselkiest.be.

in the mood

Taalcursussen

Cours de langue

Language courses

Nederlands, français, English, Deutsch, português, italiano, español, русский,Ελληνικά, Schrijf je online in voor een dag-, avond- of zaterdagcursus, online of in de klas

Inscrivez-vous en ligne à un cours du jour, du soir ou du samedi, en ligne ou en classe

Enrol online for day, evening or Saturday, online and in class 02 882 50 70 info@cvosemper.be cvosemper.be

De Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (www.raadvgc.be) is een Brusselse parlementaire instelling, die bestaat uit de 17 Nederlandstalige parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Samen stippelen ze het beleid uit voor onderwijs, cultuur, welzijn en gezondheid.

SECRETARIAATSMEDEWERKER (statutair - voltijds)

Taken en verantwoordelijkheden

Als secretariaatsmedewerker sta je in voor het secretariaat van de griffier en de Dienst Wetgeving. Je biedt administratieve ondersteuning:

• opvolging van agenda’s en briefwisseling;

• gebruik van MS Office programma’s en de gangbare kantoorsoftware;

• coderen, klasseren en archiveren van documenten;

• samenstellen van dossiers;

• registratie van parlementaire stukken;

• reservatie van zalen via de geëigende kanalen;

• inspelen op wijzigingen in parlementaire werkzaamheden;

• verzendingen verzorgen;

• en databanken, parlementaire werkzaamheden en documenten op de website opvolgen.

Geprikkeld?

Profiel van de kandidaat

Je bent houder van een diploma van hoger onderwijs (korte type – bachelor) of daarmee gelijkgesteld. Je bent Nederlandstalig, burger van de Europese Unie met een onberispelijk gedrag en geniet van burgerlijke en politieke rechten.

Aanbod

• Voltijdse functie bij de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie op wandelafstand van diverse metro-, bus- en treinstations.

• Verloning in overeenstemming met je niveau (weddeschaal B1/1 – Secretaris/Secretaresse)

• Extralegale voordelen: aantrekkelijke vakantieregeling, maaltijdcheques, tussenkomst woon-werkverkeer, hospitalisatieverzekering...

Stuur je cv en motivatiebrief en jouw antwoorden op de screeningvragen (zie QR-code) vóór 13 september 2024, 12u00 naar sollicitaties.poolstok@solvus.be. Voor meer informatie, contacteer Anouck De Cauwer via sollicitaties.poolstok@solvus.be of 03/203.48.20.

Speakacademy Speakacademy Speakacademy

samenzingen samenzingen singsongs singsongs chanterensemble chanterensemble

(Verder) studeren in Brussel?

ONTDEK JE IDEALE OPLEIDING

Bachelors, graduaten, bijscholingen, postgraduaten, navormingen, micro-credentials, banaba’s:

• Business en Management

• Digital

• Gezondheid en Zorg

• Lerarenopleidingen

• Mens en Samenleving

Ook voor volwassenen INFODAG

Zaterdag 7 september op al onze Brusselse campussen info & aanmelden