Alay ng Sarangani

A

tomo xviii bilang 1

hunyo -nobyembre 2017

NG ALAY

NG SARANGANI

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

ADHIKA NG ISANG DUKHA. Hindi alintana ng inosenting bata ang abang kalagayan habang sumusulat sa isang pinunit na kartun gamit ang itinapong plastik na kutsara sa gilid ng itinatayong apat na palapag na silid-aralan ng ANHS, ang batang ito ay 4 na taong gulang, masapantaha ang musmos ngunit kumikinang na pangarap na magkaroon ng kaalaman sa kanyang sariling pamamaraan at nananalig na edukasyon ang sandigan upang ang binathang paghihirap at karukhaan ng maraming kabataan sa Alabel ay matuldukan.

“Enhanced Educational Package ng Zero Collection Policy ang kalasag ng munisipalidad para sa mga kabataan,” ito ang inihayag ng Alkalde Vic Paul M. Salarda sa kanyang State of Municipality Address kamakailan.

DEKALIBRENG EDUKASYON PARA SA LAHAT Pagbuwag sa Hazing, suportado ng CHED; ANHS, pinaigting

ang ‘No Gang Rule’ ni JUDY COROÑA

“Kailangan nang buwagin ang ‘hazing’ at dapat na ring amendahan ang Anti-Hazing Law of 1995 upang bigyang-pansin ‘di lamang ang pagmamalabis sa mga baguhang estudyante pati na rin ang mapanganib na ‘initiation rites’ ng mga kapatiran,” ito’y ayon pa sa opisyal ng Commission on Higher Education (CHED), Setyembre 24.

Sa panayam ng dzBB, iginiit ni CHED Executive Director Julito Vitriolo na nararapat lamang na tuluyan nang ipagbawal ang “hazing” batay na nga sa Republic Act No. 8049 kung saan nakasaad ang karampatang parusa sa “dangerous practices” ng “fraternities” at “sororities.”

Mas pinaigting naman ng pamunuan ng Alabel National High School (ANHS) ang “No Gang Rule” sa paaralan sa pamamagitan ng mas intensibong Student Evaluation at Parent Counselling buwan-buwan.

“Despite the recent incident, fraternities or sororities should not be abolished, but rather be regulated for its bad practices. Well in the case of ANHS as a secondary school, gangs and other rebel groups inside the school must turn into their extinction,” paglilinaw ni Carlito Panuncillo, School Disciplinarian upang ‘di na kailanman masundan ang pagpatay sa UST Law student na si Horacio “Atio” Castillo at para mahinto na ang iligal na mga gawaing sangkot ang mga estudyante.

Alabel, kaagapay, katuwang ang Zero Collection Policy NI JOHN MARK POLISTICO

Matapos matulungan ang 2.2 milyong kabataang may kapansanan, gayundin ang nasa mga rural na pamayanan na hindi abot ng mga programang pang-edukasyon, kamit na ng DepEd ang isa sa Millenial Goals ng United Nations (UN) na Education for All (EFA) sa pamamagitan ng Inclusive Education Program.

Sa pahayag ng ahensya noong Pebrero 24, nasa 648 SPED Centers at paaralan ang nag-aalok ng naturang programa kung saan 471 sa elemenantarya at 177 naman sa sekundarya.

Noong taong-panuruan 2015-2016, nakapagtala ang kagawaran ng 250,000 elementary students na may natatanging pangangailangan habang 100,000 naman sa high school.

“We are proud to say that we have accomplished a big goal as our thrust as a department which is to give quality and inclusive education for all,” ayon pa rito.

Nangako naman ang DepEd na papalawigin pa ang sistema sa tulong ng pribadong sektor.

03 BALITA

ESTADO NG ALABEL

Kumpyansa naman si Mayor Vic Paul M. Salarda na kaagapay ng LGU-Alabel ang Deped sa pag-abot ng “quality and inclusive education for all” sa pag-amenda ng Zero Collection Policy na ngayo’y nasa ikalawang taon na.

Alinsunod sa nirebisang Memorandum of Agreement, karagdagang P100 ang ibubuno sa P200 bilang tugon sa mga aktibidad at kaganapan sa loob ng mga silid-aralan.

Ayon kay Salarda, ang pagpasa ng lokal na pamahalaan sa nasabing programa ay epektibong hakbang upang maiangat ang antas ng partisipasyon ng kabataan sa paaralan na siyang pangunahing tunguhin din

07

Pangangailang Piñol pinuri Ng May ang Sarangani EDITORYAL Kailangan Kapansanan

10% NANINIWALA 80% DUDA

PAGMAMALAKI. Taas-noong ipinagmalaki ni PNP Spokesman Chief Superintendent Dionardo Carlos na walang Extrajudicial Killings (EJK) na naganap sa ilalim ng administrasyong Duterte sa kanyang talumpati bilang tugon sa ipinalabas na sarbey ng Social Weather Stations (SWS) noong Oktubre 6. (Larawan mula sa httpswwwscoopnestcom)

10

ng Inclusive Education na nakasaad sa DepEd Memo No. 72 ng 2009.

ANHS AT ZERO COLLECTION POLICY

Sa kasalukuyan, ang buong populasyon ng Alabel National High School na mahigit 3000 ay nakikinabang sa programa.

Ayon pa kay Loreto J. Gindap, Principal I, malaki ang naiambag ng Zero Collection Policy sapagkat natutugunan nito ang pangangailangang pinansyal ng institusyon gayundin ang pagkumbinsi sa mga batang pumasok sa paaralan dahil ito’y libre.

Ayon sa bagong kasunduan, ilalaan ang karagdagang P100 sa mga aktibidad at kaganapan sa loob ng mga silid-aralan kaya labis ang kagalakan ni Ginalyn Villaflores, tagapayo ng Grade 10 - Faraday.

“I’m very grateful that LGU initiated an increase, though there’s no collection, our classroom facilities are really in need of your financial support,” pahayag pa ni Villaflores.

16

sa LATHALAIN Naiiba AGHAM MASKARA lahat

ANHS, duda sa ‘No EJK’ ng PNP NI MARY NICOLE RAMOS

Walo sa sampung pinagsamang estudyante’t guro ng Alabel National High School (ANHS) ang duda sa pahayag ng Philippine National Police (PNP) na walang “Extrajudicial Killings” na nagaganap sa ilalim ng adiministrasyong Duterte.

Ito ang resulta ng sarbey na isinagawa ng Alay ng Sarangani noong Oktubre 6 kaugnay sa pagpapatupad ng kampanyang “War on Drugs” ng pamahalaan. Ayon pa kay Jocelyn Cavan, guro sa Pilosopiya, ang malawakang pagpatay sa mga inosenteng mamamayan ay patunay na umiiral ang EJK sa bansa.

“Yong ibang napapatay ng mga pulis, hindi nila nabibigyan ng patunay o ebidensya na sila talaga ay drug users,” sambit pa ni Cavan.

Taliwas din siya sa salaysay ng PNP na “nanlaban” umano ang mga suspek kaya nila napatay ang mahigit 1000 kinilalang drug users at pushers. Tiwala siyang mas marami ang bilang ng tropa na imposibleng pang labanan ng mga suspek tuwing silay may clearing operations.

Sa kabilang banda, 10% ng

kabuuang istadistika ang pumanig sa PNP.

Wala daw umanong dahilan upang pagdudahan ang PNP sapagkat sila ang may awtoridad na maglabas ng naturang ulat, ito ang paniniwala ni Je Elorde, Grade 11.

“Kagaya lang ‘yan pag sinabi ng guro na nagturo sila ngayong araw.

Hindi mo pwedeng sabihing hindi sila nagturo kasi sila yong nakakaalam ng ginagawa nila,” paliwanag pa niya.

Samantala, sinabi ni Cherry Uchi, Guidance Counselor ng nasabing paaralan, suportado niya ang “War on Drugs” ngunit di raw maikakaila na may kaso ng mistaken identity.

“Naniniwala ako sa sinabi nila, ngunit hindi maitatanggi na may biktima rin ng mistaken identity,” ayon pa kay Uchi.

Sinabi ng tagapagsalita ng PNP ang naturang pahayag bilang tugon sa ipinalabas na pagtataya ng Social Weather Stations (SWS) kung saan pito sa sampung Pilipino ang may takot na maaaring mabiktima rin sila ng EJK.

Sa tala, umabot sa mahigit isang milyon ang kabuuang halagang naitulong ng LGU sa naturang paaralan mula noong nakaraang taon.

PERSPEKTIBO

Higit pa rito, sa pamamagitan ng 2 TVL Laboratories, 4-storey 20 classroom PAGCOR building at 2 pang 4-storey 12 classroom ng DepEd, mapaglalaanan ang bawat mag-aaral ng oportunidad na maging “globally competitive learner.”

Positibo naman si Gindap sa pagpapatupad ng SPED Program sa ANHS.

“We will pursue our stride towards quality and inclusive education by adapting educational programs that could cater students regardless of race, size, shape, color, ability, disability or financial stability,” aniya.

Umaasa naman ang punongguro na sa pamamagitan ng Zero Collection Policy ay mas mapapalawig pa ang adhikain ng Inclusive Education at maiangat ang kalagayan ng edukasyon sa Pilipinas.

ASEAN 50

Pagkonserba ng Kultura, Sining, isinagawa ng Historian Club ni RHODA EBAD

Kasabay ng “Budayaw Festival: 2017 BIMP-EAGA Festival on Culture and the Arts,” isang ekspidisyon sa pagkonserba ng kultura at sining ang isinagawa ng Historian Club ng ANHS sa KCC Mall of Gensan noong Setyembre 27, 2017.

Sa pangunguna ni Jeah Pean Asumbra, Club Adviser, napagtagumpayan ng samahan ang isang araw na pagsasanay kung saan tampok ang likas na yaman ng Pilipinas at iba pang bansang kabilang sa BIMPEAGa at ASEAN.

Layunin ng nasabing programa na maragdagan ang kaalaman ng kabataan para sa konserbasyon, pagpapahalaga pati na rin sa malawakang pagtataya, klasipikasyon at pangangalap ng mga datos at imbentaryo ng yamang-natural.

Bahagi ito ng paggunita ng ika-50 na anibersaryo ng Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) na nataon kung kailan ang Pilipinas ang itinalagang Chairman ng ASEAN.

Sa bansa rin ginanap ang ASEAN Packaging Conference noong Oktubre 26 at 39th Meeting of the ASEAN Consultative Committee on Standards and Quality Working Group 1 (ACCSQWG1) noong Oktubre 30.

2 ANG ALAY

BALITA

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

MATAYOG NA PANGARAP. Ang nasa itaas ay harapan ng four-storey 20 classrooms PAGCOR Buiilding. Paglilingkuran ng gusaling ito ang higit sa 3000 na mag-aaral ng Alabel National High School (ANHS) sa pagbubukas ng taong panuruan 20182019. ( Kuha ni Celesty Guatlo)

Konstruksyon ng PAGCOR building nasa 80.42% na NI JOHN MARK POLISTICO

Nagpalabas ng update ang Bussbarr Construction Services sa ginagawang kauna-unahanang napakatayog na gusali na makikita sa Alabel National High School (ANHS).

Matagpuan sa Lalisan Street, Alabel Sarangani Province, ang apat na palapag na gusali ng PAGCOR na may 24 silidaralan ay nasa 80.42 porsyento na.

Ang pinakahuling update ay inilabas batay sa ulat noong Nobyembre 14.

Ang bagong progreso tungkol sa konstruksyon ay sumasaklaw sa sumusunod: installation of electrical wiring; installation of Fire Pro;

installation of door jobs; installation of water-line and pipelines; ongoing mechanical and electrical works; filling of solid block and ongoing paint jobs.

Sa 80.42% na pag-usad nang konstruksyon, masasabing halos lahat ay handa na para sa gagawing turnover ceremony ngayong Disyembre.

Dalawa pang gusali na may apat na palapag ang kasalukuyang

ginagawa ng LHE Construction Firm at karagdagan pang dalawang gusali na may apat na palapag ang itatayo ngayong taon.

Positibo si Ginoong Loreto J. Gindap punong-guro ng ANHS, na ang kasalukuyang konstruksyon ay makatutulong nang malaki sa pagpapaganda at pagpapatakbo ng paaralan.

“It will be a beautiful and functional campus when it’s finished” ayon kay Gindap.

“We appreciate everyone’s patience during the construction, But the wait will be worth it” dagdag pa niya.

Techno-based instruction, pinagtibay ni RHODA MAE EBAD

Upang makasabay sa 21st century education, naghandog ang administrasyon ng Alabel National High School (ANHS) ng tatlong LED TV sa Senior High School Department bilang parte rin ng kanilang “ANHS turns techy goal.”

Kabilang sa mga tumanggap sa nasabing 12-inch TV ay ang Grade 11 – Aquarius, Libra at Capricorn.

Ayon naman kay Jovert Llavado, tagapayo ng Grade 11- Libra

ang handog na TV ang importante sa kanila lalo na’t nasa 21st century.

“We are very thankful for it, at least it will not be hard for us (teachers) to teach because we can now use Powerpoint presentations and just flash it on TV,” sambit niya. Dagdag pa ni Loreto J. Gindap, Principal I ng paaralan, pinagsisikapan nilang maghatid ng kalidad na edukasyon.

“21st Century, iba na ang mga bata, they are more to technology kaya dapat, kahit sa school, we can offer

them good education where they can also feel that they are learning with technological advancement,” ayon kay Gindap.

Sabi pa niya na ang flat-screen TV sa Grade 11 Capricorn ang seond-hand lamang ngunit mas mabuti na rin iyon dahil mas kailangan ng mga estudyante ang TV.

“We bought two of these and the other one is from our office. We decided to give it kasi mas kailangan nila ‘yun eh,” pagtatapos pa niya.

MDRRMO-Alabel naglunsad ICT skills Drill; ANHS tumugon ng mga guro, ng Earthquake NI MARY NICOLE RAMOS pinaigting Para mapaunlad lalo ang kakayahan at kasanayan ng mga “schoolNI JOHN MARK POLISTICO

October 17 - Upang makasabay sa mga pagbabagong teknolohikal, ipinagkaloob ng Globe Communications ang “full-packed” ICT equipments para maisulong ang adbokasiyang “ANHS turns techy” ng paaralan.

Sa tulong nina Ginalyn Villaflores at Emegeline Velarde, Global Filipino Teachers, napasakamay ng ANHS ang 10 Virtual Reality Glasses, 10 Globe Superstick, 2 Globe Chrome Cast, projector, Globe prepaid wi-fi, 20 tablets at GFS Mocile Cast.

Kaugnay nito ang Digital Thumbprinting (DTP) – isang sanayan ng Adopt-a-school program na kinapalooban ng abim na module at naging daan upang mapasakamay ang tulong-teknikal.

based responders”, ang Municipal Disaster Risk Reduction Management Office (MDRRMO) ay nagsagawa ng Earthquake Drill sa Alabel National High School noong May 27.

Sa tulong ng mga tagapamahala, ang nasabing gawain ay malugod at kasiya-siyang naisagawa ng ANHS ‘ Disaster Risk Reduction Sector, Boy Scout of the Philippines at kasama na rin ang administrasyon.

Sa pangunguna ni Ginoong Loreto J. Gindap punong-guro ng ANHS at Ginoong Ian Donaire pinuno ng MDRRMO- Alabel, mga guro at mag-aaral ay matagumpay na naisagawa ang “earthquake drill” na kung saan ipinakita ang mga posibling sakunang mangyayari at kung paano ito malalampasan kagaya ng Pagbibigay ng Unang Lunas, Pagbubuhat ng mga biktima at iba pa. Walong piling mag-aaral ang naatasang gaganap na mga sugatang biktima sa panahon ng “tectonic quakes”.

“We must be prepared in any disastersnespecially in the schools where most number of children can be found, so, through this activity we could probably impart to them what should they do best for their own and others’ safety”, ayon kay Ginoong Vincent Lim kawani ng MDRRMO.

Ang pagsasanay na ito ay bahagi ng malawakang Municipal-wide Disaster Drill na naglalayong ihanda ang mga Alabelians lalong lalo na ang mga bagong sinanay na rescuer sa anumang sakuna na darating maging ito ay likas o gawa ng tao at upang uusbong ang pagmamalasakit at pagtutulungan.

ALAY NG KARUNUNGAN. Oktubre 19 – Inihandog ng Globe Telecom ang 10 Virtual Reality Glasses, 10 Globe Superstick, 2 Chrome Cast, isang projector, Globe pre-paid wi-fi, 20 tablets, and GFS Mobile Cast bilang parte ng kanilang GFS Program. (Kuha ni G. Ginalyn Villaflores)

RAWND AP

Drinking Fountain kaloob ng FilDep NI MARY NICOLE RAMOS

Ang Balong ng Buhay!

Ito ang seryosong pahayag ng Diwa ng Kabataan Club sa kanilang pagbili at paglagay ng isang “drinking fountain” sa Alabel National High School, sa kanilang paniniwala na ang kailangan ng mag-aaral ang isang malinis na “drinking station”.

Ayon kay Elizabeth P. Sollano, dating Filipino koordineytor 2016, na ang kapakanan ng mga mag-aaral ang magkaroon ng malinis na maiinom ang nag-udyok sa kanila na magkaroon ng isang proyekto na “drinking fountain” na nagkakahalaga ng P 30,000.00 mula sa “Lakan at Mutya ng Wika 2017”.

“Hindi kasi lahat na mag-aaral ay may pambili ng malamig na tubig o may dispenser sa silid tapos yung tubig sa gripo, hindi tayo sigurado kung ito ba ay malinis” ayon sa kanya.

Dagdag pa niya ito ay makatutulong hindi lamang sa mga mag-aaral pati na rin sa mga guro at sa mga taong labas pasok sa paaralan.

Ang Diwa ng Kabataan Club ay nakabili rin ng (1) Digital Karaoke Stereo Amplier, (2) Passive Speaker at (1) Microphone na nagkakahalaga ng P

25,000.00, kita mula sa “Lakan at Mutya ng Wika 2017.

Sa kabuuan ang club ay nakalikom ng P68,000.00 mula sa palabas na kung saan ito ay nagamit sa lahat ng kanilang programa.

“At least no, nakikita ng mga estudyante at mga magulang na may kinapupuntahan ang kanilang pera lalo na iyong sumali sa “ Lakan at Mutya ng Wika” na sila ang may malaking naiambag sa lahat ng ito” pahayag ni Sollano.

Umaasa ang Diwa ng Kabataan na sana alagaan at gamitin nang maayos ang mga biyayang galling sa kanilang inisyatibo sa pangunguna ni Gng. Arlie B. Bello tagapayo ng Diwa ng Kabataan at ni Gng. Candelyn L. Caliao koordineytor sa Filipino at sa mga magulang at mga guro.

SPPC namanata ng patuloy na ugnayan sa ANHS NI MARY NICOLE RAMOS

Nangako si Southern Philippine Power Corporation (SPPC) Manager, Bernardo Zamora ng patuloy na ugnayan sa Alabel National High School (ANHS) hangga’t ang kanilang programa sa edukasyon ay kailangan, ito’y ayon sa panayam ng Alay ng Sarangani.

October 9 – Nagbahagi ng 240 arm chairs at 80 gallons ng pintura sa 10 paaralan ang SPPC kung saan 40 sa mga upuan at lima sa mga galon ng pintura ay napunta sa ANHS sa Turn-over Ceremony na isinagawa ng naturang paaralan.

Kabilang sa kanilang mga benepisyaryong paaralan ang Spring IS, Lun Padidu NHS, Tokawal NHS, Alegria NHS, Alabel Regional, Science HS, Ladol ES, Datu Abdula ES at Datu Acad Dalid ES.

Sinabi ni Zamora na ang walang-sawang suporta nila sa edukasyon ay bahagi ng kanilang “social responsibility bilang isang kompanya at isang pamilya.

“It’s best to invest in education because the assurance is there and besides, this is our social responsibility as company and family,” pahayag pa niya habang minamataan ang mga natulungang mag-aaral na yao’y magiging empleyado nila pagkaraan ng ilang taon.

Kaugnay ng pagsuporta ng SPPC sa ANHS, may kabuuang 25 na iskolar ang kompanya mula sa paaralan para sa SY 2017-2018 na nakatatanggap ng Php 1,300 bawat taon.

Inihayag naman ni Loreto Gindap, Principal 1 ang kanyang pasasalamat sa kagandahang-loob ng SPPC at kaanib nitong Alson’s Corporation at Alcantara Foundation.

“Sana’y itong mga bagong binigay nila na mga upuan ay huwag naman pabayaan ng mga estudyante at pahalagahan ang lahat ng ito. Nawa ri’y magpatuloy pa ang pagtulong nila (SPPC) sa paaralan maging sa iba pang institusyon,” ayon pa sa kanya.

Magbalik-tanaw tayo sa mga mahahalagang naggawa ng mga piling clubs ng paaralan sa nakalipas na limang buwan.

Nakibahagi sa sa taunang Brigada Eskwela dahilan upang makopo ng paaralan ang Best Brigada Eskwela 2017 Implementer for Mega School category na karangalan sa buong Sarangani.

Nakilahok sa kaunaunahang Budayaw Festival sa Mindanao kung saan tampok ang mga sining ay kultura ng BIMPEAGA

DIWA NG KABATAAN. Nakalikom ng Php 55,000 mula sa fund-raising activity, sapat upang makabili at makapaglagay ng drinking fountain and highend speakers sa paa`ralan

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

BALITA

ANG ALAY 3

Piñol pinuri ang Sarangani NI MARY NICOLE RAMOS

“Gov, yours is the most successful SAAD projects, actually.”

Pinuri ni Agriculture Secretary Many F. Piñol si Sarangani Governor Steve Solon dahil sa mabilis nitong pagpapangasiwa at pagpapalago sa Special Area for Agricultural Development (SAAD) program sa lalawigan.

Sa kanyang talumpati sa Thanksgiving Day na ginanap sa Brgy.

Upo, Maitum noong Oktubre 27, ipinagmalaki ni Pinol ang tagumpay na nakamit ng gobernador at ng probinsya

sa mahigit siyam na buwan nitong pagpapairal sa SAAD.

Humanga ang kalihim sa tulin na aksyon ng Sarangani na inihambing niya sa iba pang lalawigang benepisyaryo ng naturang proyekto.

“In fact, other provinces in the country are still on their PRs (purchase requests) for this program and far from their first harvest. But in Sarangani, you already have your first harvest.

Binigyang-diin ng

Solon, suportado ang panukalang pagtaas ng sahod ng mg gauro

INTERAKSIYON: Nakihalobillo si Agriculture Secretary Manny Piñol sa mga katutubo ng Maitum, Sarangani matapos ginanap ang Thanksgiving Day ng Special Area for Agricultural Development (SAAD) Program. (Larawan mula sa Sarangani Communication Services)

NI JUDY ROSE COROÑA

Handog Marawi- LGU Alabel NI JOHN MARK POLISTICO

Alabel, Sarangani Province- ika-5 ng Oktubre, ang lokal na pamahalaan sa pangunguna ni Vic Paul M. Salarda, hinimok ang mga Alabelians na maghandog ng konting tulong para sa mga lubhang naapektuhan na mga residente sa bayan Marawi.

Ang programang “BAWI MARAWI” na ang ibig sabihin ay bangon Marawi, nagnanais na ihatid tulong sa mga nangangailangan, lalong-lalo na ang guro at mag-aaral na naipit sa bakbakan sa Marawi City, pahayag ni Salarda.

Gamit sa paaralan, mga materyales na makakatulong upang maitayong muli ang mga silid-aralan sa lungsod ng Marawi ay bahagi ng nasabing programa.

Dagdag pa niya, bukas ang lokal na pamahalaan na tumanggap ng anumang donasyon, pwedeng ihulog sa kahon ng “BAWI MARAWI” sa tanggapan ng Alkalde.

Ang Kagawaran ng Edukasyon ng Sarangani ay tumatanggap din sa nais magbigay ng donasyon.

Bagong Punong Tagapamanihala ng Saranagani, malugod na tinanggap NI RHODA EBAD

Malugod na tinanggap ng Kagawaran ng Edukasyon- Dibisyon ng Sarangani ang bagong Punong Tagapamanihala sa seremonya ng paglipat at pagtalaga sa tungkulin, Hulyo 7 sa Family Country Homes Hotel, General santos City.

Manungkulan si Crispin A. Soliven, CESE bilang kapalit ni Isagani S. Dela Cruz, CESO V na siyang maging Punong Tagapamanihala ng Dibisyon ng South Cotabato saan siya dating itinalaga.

Dinaluhan ng panlalawigan at lokal na opisyal sa pangunguna ni Gobernador Steve Chiongbian- Solon.

Ipinahayag ni Soliven ang pagpuri sa mainit na pagtanggap ng mga Sarangan.

Hiniling ng punong tagapamanihala ang buong suporta ng

lahat ng kawani ng DepEd Sarangani .

“Sa pagtalaga sa aking tungkulin hangarin kong magtagumpay tayong lahat sa ating mga gagawin, talagang hangad ko ang inyong dakilang suporta” saad pa niya. Bukod pa rito, binigyang diin din niya na ang kanyang tanggapan ay bukas para sa lahat.

Higit pa rito, tiniyak ni Soliven na tutuparin niya ang lahat na nakaatas na tungkulin ng walang pasubali na may kahusayan. “Laban ng mga Sarangan, Sulong Sarangan”.

KUMPAS NG PAGSUPORTA: Nagpahayag ng pagsang-ayon si Gobernador Steve Solon na pataasan ang sahod ng mga pampublikong guro sa bansa sa ginanap na DepEd Sarangani Foundation Anniversary, Agosto 8. (Kuha ni Kim Tablani)

ALABEL NATIONAL HIGH SCHOOL- Gobernador Steve ChiongbianSolon, nagpahayag ng kaniyang suporta kaugnay sa panukala ng senado na taasan ang sahod ng mga pampublikong guro sa bansa, sa ginanap na DepEd Sarangani Founding Anniversary noong Agosto 08.

Binigyang diin ni Solon ang kahalagahan ng pagtaas ng sweldo ng mga pampublikong guro bilang paraan upang mahalina at manatili ang mga magagaling na tagapagturo sa ating bansa.

“Our learners would be more competitive and intelligent if they have best teachers. How can we lure the performing instructor to teach in our public schools when the salary of our public school teachers lags behind teachers on our neighboring countries in Asia? We have to give them better salaries” ayon sa kanya.

Sekretarya na mahalaga ang papel na ginagampanan ng pagsasaka sa pagtamo ng bisyon ng pamahalaan sa pagpapalaki ng pambansang kita.

Nangako ng suporta si Sec. Pinol kay Solon ng tulong-agrikultural tulad ng Farm-To-Market Roads, pitong rice mills, pagbili ng upland rice, Php 60M para sa corn complex at iba pang Php 60M para sa rice complex.

Hinimok niya ang mga magsasaka at mangingisda na makinabang sa isinusulong ng DA na finance system tulad ng Bottom-Up Budgeting (BUB) bilang suporta sa mga mamamayang may mababang kita at nais na magkaroon ng sariling negosyo.

ANHS buo ang tiwala

kay Duterte NI JOHN MARK POLISTICO

Sa kabila ng dumadausdos na marka ni Pangulong Rodrigo Duterte, buo pa rin ang tiwala ng Alabel National High School (ANHS) sa pangangasiwa ng kaniyang administrasyon tungo sa pagsusulong ng “Zero Criminality” sa bansa.

80% o 16 sa 20 katao ang positibo para sa tuloy-tuloy na pagbabago nang maghayag ng pagbaba sa antas ng krimen sa munisipalidad ang Philippine National Police Office ng Alabel (PNPO) mula nang maupo sa puwesto si Pangulong Duterte.

Ayon pa kay Roselyn Delandao, SGC President, ang 4.44 % na pagbaba ng kriminalidad sa Alabel ay tanda na tunay nga’ng “change is coming.”

“Indeed, we are slowly hitting our goal kasi nafefeel din natin eh. Iba talaga yong safety dati sa ngayon,” pahayag ni Delandao sa malaking pagbabago mula nang umpisahan ang war-on-drug.

Binigyang-diin din niya ang nababawasang “index crimes” tulad ng “kidnapping” na nagbigay ng kapanatagan sa seguridad lalo na’t nagpapatupad ng “double class shifting” ang ANHS.

Ayon kay Benjie D. Ancheta, PNPO Alabel Chief, ang 15 na kabuong dami ng krimen na nakaltas mula noong nakaraang taon hanggang JuneSeptember 2017 ay direktang resulta ng Project Double Barrel at Anti-Drug Campaign ng pamahalaan.

Retiradong mga guro, binigyang-pugay NI JOHN MARK POLISTICO

Inform people with accuracy – Gindap NI RHODA EBAD

“As journalists, you have the responsibility to inform people exactly with accuracy.”

Binigyang paalala ni Loreto J. Gindap,Punong Guro ng ANHS ang mga mamamahayag tungkol sa kanilang mga responsibilidad matapos imbitahang tagapagsalita sa Mini Press Conference. Oktubre 9.

Dahil na rin sa lumalalang kaso ng “Fake News” sa bansa, iginiit ng punong guro na ang pagdadaloy ng balita na hindi tama ay ang pinakamabigat na kasalanan bilang diurno.

“The worst mortal sin a journalist could commit is that she or he is giving news which is not really genuine,” tugon pa ni Gindap sa Ang Alay ng Sarangani.

Tahasang inihayag ng ginoo, na nasa sampung taon na sa panunungkulan, na tunguhin ng mga manunulat na maglahad ng balita at hindi pamemeke o pagsira ng buhay ng iba.

“If you have that malicious intention to destroy other personalities, then it’s a big NO!, you need to inform not to distort,” paglilinaw pa niya.

Bagamat hindi niya kagustuhan ang napapanahong panlilinlang na sangkot ang mga manunulat, taas-noo pa rin niyang sinaludo ang mga ito.

“Being a journalist is not easy, so my greatest salutations to all of you.

With you, student-jounalists, I’m looking forward for the veracity and accuracy of your works,” bilin pa ni Gindap.

DIBUHO AT PAGPUPUGAY: Inabot ng Alabel National High School ang mga larawan na ginuhit nina Nelson Esmeralda at Ascer Abellon , sa apat na retiradong guro bilang pagpupugay sa ginanap na School-based Teachers’ Day noong Oktubre 5. (Kuha ni Richard Ybañez)

“Ang awiting ito’y para sa’yo… dahil iyong narinig mula sa labi ko, Salamat.”

Di hamak na mas makabuluhan ang pagdiriwang ng araw ng mga guro ng Alabel National High School matapos bigyang-pugay ang apat sa retiradong mga guro ng naturang paaralan bilang bahagi ng Schoolbased Teachers’ Day Celebration noong Oktubre 5.

Sa pangunguna ng pamunuan ng paaralan at ng Supreme Student Government (SSG), pinarangalan

sina Mrs. Diana Lagui, Mrs. Cecilia Matunog, Mrs. Melodwina Matillano at G. Carlito Lumantas ng gawad pagkilala sa serbisyong inialay nila sa mahigit tatlong dekada.

Iniabot din sa apat na naturang guro ang kanilang “tokens” at “charcoal portraits” na gawa nina Nelson Esmeralda at Ascer Abellon, pawang mga guro ng ANHS.

Samantala, pormal namang “retirement rite” ang inialay para kay Lumantas matapos maudlot ang pagtuturo dahil sa “mild stroke.”

Nagpahayag naman ng pagkagalak si Matillano nang makasama ulit ang kapwa mga guro na parte ng kanyang 35 taon sa paglilingkod.

“It was a reunion and I’m very happy that I still feel that I’m part of this school,” sambit pa niya.

Sa kasaysayan, ito ang unang pagkakataong isinama ang mga “exteachers” sa pagdiriwang kung kaya’t nangako si Loreto Gindap, Principal 1, na ipagpapatuloy ang pagbibigay-pugay sa mga taong minsang naging parte ng institusyon.

4 ANG ALAY

BALITA

Sarangans, namayagpag sa NSPC ’17;

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

35 mamamahayag, sasabak sa RSPC ‘17

Manunulat ng ANHS, pumangalawa sa Pagsulat ng Balita

TINDIG NG PAGBANGON: Bakas sa mga mukha ang galak nina (mula sa kaliwa,tungo sa kanan) Valerie Generale (coach), Antonio Mantahinay, Jessa Bagan, Mariton Cueme, Irish Dayondon, Vency Dayondon, Jessa Alcontin at Stephany Villanueva matapos mabawi ang korona sa Radio Broadcasting English Competition sa ginanap na Division Schools Press Conference, Oktubre 19.(Kuha ni Celesty Guatlo) NI JOHN MARK POLISTICO

Matapos ang matagumpay na kampanya sa Division Schools Press Conference (DSPC), 35 na mamahayag ng Alabel National High School (ANHS) ang sasabak at kakatawan sa Sangay ng Sarangani sa Regional Schools Press Conference (RSPC) na gaganapin sa Midsayap, Cotabato Province sa darating na Nobyembre 26-29.

Ito’y matapos dominahin ng naturang paaralan ang katatapos na DSPC noong October 19 kung saan

naibulsa nila ang 94 na mga medalya.

Nasa 58 na ginto, 12 pilak at isang tanso ang naiuwi ng ANHS na mas mataas sa nakaraan nitong tala sa 45 na medalya.

Nanatili sa kamay ng Filipino Radio Broadcasting Team ang titulo habang naiangat naman ng English Team ang kanilang puwesto mula 3rd papunta sa pagiging kampeon.

Sabay silang lalaban tangan ang #DumagueteDreams.

Sa kauna-kaunahang pagkakataong paglahok, nasilat ng Collaborative Desktop Publishing

(CDP) Filipino ang kampeonato na tinanghal rin bilang pinakamagaling sa Pag-aanyo (Lay-out), News Page at Editorial Page.

Positibo si Bryll O. Regidor, School Paper Adviser ng Sarangani Tribute, na hindi lamang sa RSPC titingkad ang galing ng ANHS pati na rin sa National Schools Press Conference sa Dumagute City ngayong Pebrero 2018.

Sasailalim naman ang naturang mga journalists sa intensibong pagsasanay sa darating na Nobyembre bilang paghahanda.

ONE SOCCSKSARGEN, ikinasa

Flagship Programs ng Sarangani, ibinida NI JOHN MARK POLISTICO

GINTONG ANI. Bagama’t nagtapos sa pangalawang puwesto, ginto pa ring maituturing ang medalyang inuwi ni Rhoda May Ebad (kanan) kasama ng kanyang tagapagsanay na si Bryll Regidor (kaliwa) mula sa pagkakapanalo niya sa Pagsulat ng Balitang Ingles (Sekundarya) sa National Schools Press Conference 2017 sa Pagadian City. (Kuha ni G. Candelyn Caliao)

by Jonald Pinongpong

Hindi maikakailang sa paglalakbay ng isang koponan ay may pagkakataong mahirap na hindi makapagbigay ng ngiti. Ito ang pinatotohanan ng Sarangani Division matapos mag-iwan ng marka sa National Schools Press Conference (NSPC) sa Pagadian City, Zamboanga Del Sur.

Sa kompetisyong ginanap noong Enero 21-25, nag-uwi ang grupo ng dalawa sa pinakaaasam na medalya. Pinangunahan ni Rhoda May B. Ebad kasama ng kanyang tagapagsanay na si Bryll Regidor ang kampanya nang tanghaling pangalawa sa pinakamagaling sa Pagsulat ng Balitang Ingles (Sekundarya), isang hakbang mula kay Limuel Limbago ng CALABARZON. Sinegundahan naman ito ni Jerica Mae Ducusin bitbit pag-uwi ang ikapitong gantimpala sa Photojournalism English-Elementary.

Ayon kay Laforeza L. Maguate, Sarangani Division Journalism Coordinator for English, itinuturing niyang ang NSPC sa taong ito ang pinakamemorable para sa kanya dahil na nga raw sa resulta.

“This has been the most noteworthy things I’ve ever experienced in division’s campus journalism stint, and I couldn’t be happier with the results,” sambit pa ni Maguate .

Naniniwala ang ginang na ang paghahanda ay ang pinakamahalagang susi upang magtagumpay. Tahasan din niyang sinabi na dahil sa resulta’y aabangan na ang Sarangani sa susunod na kompetisyon.

“Nothing in the classroom can prepare you for the disappointments, but we can always prepare for success. When you’re in competition, everything matters and our team high-second place finish in news writing this year proved that we are good, but there is still work to become exceptional,” masayang pahayag niya habang pauwi sa probinsya.

SA MGA NUMERO

PHP 2,579,869.50 5,173 94

Sa panata nitong makapaghatid ng dekalibre at epektibong edukasyon sa mga mag-aaral, nag-organisa ang Department of Education Region XII ng R-XII Confab on K to 12 Innovations cum Launching of ONE (Organizational.

Nurturing. Engaging.) SOCCSKSARGEN sa Greenleaf Hotel-General Santos City, Hunyo 13-14.

Sa temang “ONE komperensya ng plenary at parallel SOCCSKSARGEN for Quality and sessions kung saan tampok ang Liberating Basic Education,” nilahokan mensahe ni Deped Secretary Leonor ang dalawang araw na pagtitipon ng Magtolis Briones para sa unang araw. higit sa 100 na opisyal, administrators, Sinundan ito break-away sessions curriculum specialists at education upang lubos na maunawaan ng mga stakeholders bitbit ang kani-kanilang delegado ang mga programa sa tatlong “innovation and flagship programs.” pangunahing antas ng edukasyon:

Sa pangunguna ni Schools Kinder-Grade 6, Junior High School at Division Superintendent Isagani S. Senior High School.

Dela Cruz, ibinida ng Sarangani ang Bilang bahagi ng programa, programa nitong Project CHILD. iprenesenta nina Garelene V. Dona-al Ang CHILD o Communities (Public Schools District Supervisor), and Homes Inspiring Innovative Judith B. Alba (Education Program Leadership and Learning Designs Supervisor), Shiela Butil na kumatawan ay hakang upang mairugtong ang para kay Jorge D. Liansing, Principal tatlong “performance indicators” na II at Hemilda Napila (Public Schools Access, Quality at Governance. Bukod District Supervisor) ang mga pa rito, nakatuon ito sa inklusibo, pagbabago at pag-aaral na ginawa ng sensitibo at self-centered curriculum Sangay ng Sarangani. para mapasakamay ng bawat batang Ibinahagi ni Dona-al ang Sarangan ang 21st Century Skills. pagkakaisa ng lalawigan upang

Kinapalooban din ang masakatuparan ang community-

based kinder classes pati na rin ang mga pagsasanay na laan para sa mga guro. Ipinagmalaki naman ni Alba ang pagtatayo ng 28 community-based elementary learning centers at anim na Open High Schools dahilan ng pagpapatala ng 538 elementary at 1,032 mag-aaral sa sekundarya mula sa mga liblib na mga bayan ng Sarangani.

Sa magkaibang sesyon, itinampok naman ni Butil ang alyansa ng Alabel National Scence High School at iba’t ibang sektor na nagresulta sa paglahok nila sa International Research Competitions. Malaking tulong rin daw ang paggamit ng virtual learning environment tulad ng Google Classroom na nakapag-ambag ng 30% pagtaas sa kanilang National Achievement Test (NAT) Performance.

Sa parehong istilo, isiniwalat ni Napila ang malakas ng pagtutulungan nila ng PhilRice, RCPC, Regional, Provincial at Municipal Agriclture Office upang mairaos ang mga pagaaral ng mga estudyante at pagpapatayo ng Metarisume Laboratory Facilities sa MNHS.

Brigada Eskwela 2017

ANHS, pumangatlo sa Rehiyon Dose NI JOHN MARK POLISTICO

Sa pamamagitan ng pagkakaisa, itinanghal ang Alabel National High School (ANHS) na pangtatlo sa pinakamabisang tagapagpatupad ng Brigada Eskwela ’17 (Mega School Category) sa buong Rehiyon Dose.

Naungusan ng naturang paaralan ang nakaraan nitong puwesto sa panglima taong 2016.

“We’ve banked on producing tarpaulins, airing infomercial on 94.9 News FM, a local radio station in Alabel and campaigning online through the school’s named Facebook account,” ayon pa kay Rolicel A. Tribunalo, BE 2017 Coordinator.

Kabuuang halagang nalikom mula sa ANHS’ Brigada Eskwela (BE) 2017 Implementation

Volunteers mula sa iba’t ibang sektor ang nagpaabot ng kanilang tulong at serbisyo para sa ANHS Brigada Eskwela ‘17

Bilang ng medalyang nakuha ng ANHS sa Division Schools Press Conference

31 31 20

Dagdag pa niya, ang Brigada Eskwela sa taong ito ay hindi lamang tungkol sa paglilinis sapagkat naituturing na rin itong malaking kaganapan tuwing bakasyon na kinapalolooban din ng Medical and Dental Mission, Phyical Therapy, Bloodletting Activity, Color Run for a Cause, Zumba, Videokehan sa Barangay, Garrage Sale at Alumni Homecoming.

Bunga ng intensibo at impormatibong kampanya, nakapagtala ang paaralan ng 5,173 volunteers mula sa publiko at pribadong mga sektor na nakalikom ng Php 1,224,567.50 dahilan upang makuha ng paaralan ang nasabing gantimpala.

Gintong medalya mula sa Individual at Group events sa pawang Ingles at Filipino Medalya mula sa kompetisyong panggrupo sa pahayagang pangkampus Medalya mula sa pang-isahang patimpalak sa Ingles at Filipino

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

EDITORYAL

EDITORIAL

ANG ALAY 5

Paghahabi sa Niluray na Hibla ng Katotohanan

Lahat ba na ating narinig at nabasa ay dapat paniwalaan?

Marami sa mga mamamahayag ang nagpalabas ng kanilang pagkadismaya dahil sa paglaganap ng “Fake News” lalo na sa blog ni Mocha Uson laban kay Senador Trillanes tungkol sa bank account nito.

Teknolohiya at sosyal medya tulay para sa madali at mabilis na paghahatid ng balita at pakikipagtalastasan. Ngunit ang masaklap na katotohanan na may mga “ social networking sites” na naging daan sa mga iresponsabling manunulat na naglabas ng mga artikulo na nakasasakit at nakaaapekto sa mga mambabasa.

Isang napakalaking hamon sa atin ang pagpili ng mga babasahin lalong-lalo na sa kasalukuyan na isang pindot lang sa ating gadget ay marami tayong makukuha at mababasang impormasyon.

Sa panahon ngayon, karamihan sa mga tao lalo na ang mga magaaral ay agad naniniwala sa kanilang mga nabasa. Ito ang lumulubong suliranin ngayon ng ating kabataan ang paniniwala sa mali na para sa kanila ay tama, pagsunod at paggaya sa baluktot na pag-uugali na akala nila ito ay maganda at karaniwan lamang.

Ang pagsambulat ng maling impormasyon at pagpapalabas ng kasinungalingan ay tuldukan.

Mapanuring pag-iisip at walang humpay na pagtugis ng katotohanan sa pamamagitan ng mga “authorized and credible sites” ang kailangan natin upang malaban natin ang masamang epekto ng huwad at maling mga balita ( na kung isiping mabuti ay hindi naman balita). Sa patuloy nating pagsisiyasat sa katuwiran mas lalo tayong nabigyan ng tamang kaalaman. Higit sa pagbabasa at pagsaliksik ng mga balitang kapani-paniwala,ang pakikipagtalakayan sa mga taong batikan at may malawak na kaalaman tungkol sa paksa o isyu ay nakatutulong sa pagbigay nang mahusay na desisyon.

Kung ang medya ang dahilan ng paglathala ng maling balita, ito rin ang maging kasangkapan upang “fake news” ay wakasan. Bilang mga batang manunulat, mainam na hasain ang kakayahan na maging isang responsabling mamamahayag na makapagtuturo ng wastong kabatiran hinggil sa medya. Sumulat nang may katotohanan,. Magpahayag nang may basihan at makatarungan.Magpaskil at sumulat nang tama dahil tayo ay may kakayahan at kapangyarihang huhubog at babago ng kaisipan.

Nararapat bang paniwalaan ang lahat na ating nabasa? Sa pamamagitan nang madula, detalyadong proseso at ibayong pagbabasa, kinakailangan ang mapanuri at matalinong pag-iisip at pag-unawa.

REPLEKSYON Sa Wakas, Ito’y Nagwakas GLORY RADAZA

Sa loob ng humigit kumulang na anim na buwan ng madugong bakbakan ng grupo ng mga militanteng Islam laban sa tropa ng gobyerno sa bayan ng Marawi, sa wakas ay natuldukan na it noon lamang ika-16 ng Oktubre taong pangkasalukuyan, dahil ito sa pagkamatay ng dalawang lider ng kalabang pangkat, sina Oman Maute at Ismilon Hapilon. Ang pagkamatay ba ng dalawang kapwa natin Pilipino ay nakakalungkot o kasiya-kasiya?

Noong ika-16 Oktubre lamang ay nabalitaang ang siyudad ng Marawi ay ligtas na mula sa mga kamay ng mga militante dahil sa pagkamatay ng dalawang pinuno ng pinagsamang pwersa ng Abu Sayyaf at grupo ng Maute na nagresulta na pagkapanaw ng mahigit 580 na tauhan ng Hukbong Sandatahang Lakas ng Pilipinas. Ngunit, tila ay nakabawi ang pangkat ng mandirigma ng ating gobyerno sapagkat ang bilang nga ng mga nasawi sa katunggaling grupo ay halos 1,000, mahigit 200 naman ang mga nawalang sundalo.

Nakakalungkot isiping kapwa Pilipino ang may pasimuno ng terorismo sa Mindanao partikular na sa bayang Marawi na naging dahilan ng daan-daang pagkamatay ng magkatunggaling pangkat. Kumitil ng libu-libong tao, hinayaang durugin ang bayan ma imprastraktura man

o kabayahayan, naudlot ang mga adhika ng mga kabataan, nasira ang pamilyang masayang nananahanan.

Ito ba ang ipinaglalaban nilang prinsipyo?

Tanggap ng iilan ang kanilang pagpanaw sapagkat natuldukan na rin ang paghihirap na dinanas ng mg sibilyan at sundalo at wala na ring pagkawasak ng mga gusali ang magaganap. Ngunit, 'di maiiwasan ang kalungkutan dahil sa mga kaanak ng ilan na binawian ng buhay at mga gagastusin sa mga pinsalang dulot ng digmaan.

Lahat ng maysala ay pinapatawad, ngunit lahat rin ng kasalanan ay dapat na pagbayaran, kaya maaaring karaptdapat lamang sa mga nagpasimuno ng kaguluhan sa Marawi ang naging tadhana nilang nakamtan. Sigaw ng sambayanan Sa Wakas, Ito'y Nagwakas!

ANG ALAY NG SARANGANI PATNUGUTAN 2017

Iginuhit ni ROMEO VILLAGRACIA

REAKSYON

EJK: Pagpatay Ng Walang Kamalay-Malay

REY MARK PARAN

Nanghihina. Nalulungkot. Naghihinagpis. Iyan ang karaniwang nararamdaman ng mga kaanak ng mga biktima ng Extrajudicial Killings.

Ano nga ba ang nalalaman natin ukol dito? Ilan na nga ba ang mga nasawi?

Extrajudicial Killing, ito ay ang pagpatay nang walang katwiran at walang legal na basihan, karaniwang ito'y labag sa karapatang pantao tulad ng due process, fair trial at karapatang mabuhay. Ito nin ay ang sunod-sunod na pagpatay sa mga taong sangkot lalo na sa isyu ng illegal na droga at sa iba pang uri ng krimen. Bilang tugon sa nakababahalang isyu may batas na mula pa noong Disyembre 11, 2009 ang Republic Act No. 9851-Philippine Act on Crimes Against International Humanitarian Law at R.A. No. 9745Anti- Torture Act of 2009.

Ang naitalang datos ng Philstar ng bilang ng mga nasawi ay nasa mahigit 6,000, ito'y nasa pagitan ng Hulyo 2016 hanggang Setyembre ng taong pangkasalukuyan. Iyon ay mga may kinalaman lamang sa isyu ng illegal na droga.

Sa kabilang dako, bumaba ng 13 % ang bilang krimen noong 2016 ngunit tumaas ang bilang ng pagpatay ayon sa Philippine National Police, mula sa datos na 675,816 taong 2015 sumadsad 584,809 nakaraang 2016, Kabilang ang homicide, murder, physical injury,

AKSYON

Kasaysayang naibalik sa kasalukuyan

ANGELICA SALI

Noong nakaraang Mayo 23, taong pangkasalukuyan, nagulantang ang lahat nang nagdeklara ang Pangulong Rodrigo Duterte ng Batas Militar sa Mindanao sa kadahilanang may sumiklab na kaguluhan sa bayan ng Marawi na pinamumunuan ng grupo ng mga Maute. Ilan na ba ang mga naapektuhan sa bakbakang ito?

Sa bisa ng Proclamation Number 216, nagdeklara ang Pangulong Digong ng Batas Militar sa buong Mindanao nang sa gayon ay ay maibsan ang kaguluhang kasalukuyang nagaganap sa Marawi. Ayon sa Pangulo, aabot lamang ito sa loob ng animnapung (60) araw, ngunit tila ay nagkaroon ng pahayag na magkaroon ng palugit dahil sa pahirapang pagtuligsa ng mga sundalo sa mga terorista na di kakayanin ng tatlong buwan lamang, kaya wala

rape, robbery, at theft na resulta ng kompanya Kontra-Ilegal ng Droga, Oplan Tokhang, oplan Rudy.

Ngunit nakababahala ang mga kreming kinasangkutan ng mga kapulisan na siyang dapat magtanggol sa karapatan ng sambayanan. Paano na ang ating bayan? Magkaroon pa ba ng kapayapaan kung ang alagad ng batas ang pasaway sa lipunan?

Kaya kung magpapatuloy ang ganitong gawain sa ating bansa, mas lalong lolobo ang bilang ng mga nasawi at maraming luha na naman ang papatak nang dahil sa kalungkutan, iyan ang sigurado. Nakababahalang isyu na dapat agarang tugunan ng ating pamahalaan. Tayo ba ay makakaasa na may hustisya? Huwag hayaang busalan ang bibig, maging mapagmatyag sa mga pangyayari nagdudulot ng pighati sa mga pamilyang nagbulagbulagan nalang dahil takot na maging biktima ng EJK: Pinatay ng Walang Kamalaymalay. pang kasiguraduhan kung kalian matatapos ang kaguluhan sa Marawi.

Sa huling datos na nakalap noong Setyembre, ang bilang ng mga nasawi sa giyera ay humigit kumulang na walong daan (800). Sa kasamaang palad, malaki rin ang bilang ng mga apektadong sibilyan, mahigit apat na raang libong residente ang naistorbo dahil sa kaguluhan.

Sa lomolobong bilang ng mga nasawi sa terorismo, mas tumatagal din ang bakbakang kasalukuyang nagaganap sa Marawi.

Sanay makipagsundo na ang pangkat ng Maute sa gobyerno nang ‘di na madagdagan ang bilang ng mga namatay at nang magkaroon na ng bagong buhay ang mga apektadong residente sa bayan ng Marawi.

Pagwawasto ng Sipi: FRANCIS NICOLE AMADOR, BREANNA ALYX R. ABAYON Punong Patnugot: John Mark Polistico Pangalawang Patnugot: JUDY ROSE B. COROÑA Mga Kontributor: RHODA MAY B. EBAD, SUNSHINE RECOMUNO, Tagapangasiwang Patnugot: KAREN D. DAMICOG, GLORY JEAN G. RADAZA RALPH GABRIEL R. CASTILLO, VINA FIEL V. DIAZ, DAVE PAG-ONG, JONALD Q. PINONGPONG, ROWELA LUMBAB, FRENCHIE CHIVA, Patnugot sa Balita: MARY NICOLE T. RAMOS ANGELICA M. SALI, NAZWA ALYZA T. ALABA, ERICK JAMES N. Patnugot sa Lathalain: KIMVERLIE Y. MOMO TUERCO, DONNA MAE N. LABUGA, RODEL LAMOSTE Patnugot sa Isports: JASPER STANLEY T. SAYSON, LORIE MAE C. BAPOR ALYZHA LOVE A. TAMPOS Tagapayo : ELLEN D. OLMOGUEZ Tagaguhit: ALLEN VILLORENTE, ROMEO VILLAGRACIA, MC ZOMAR L. DONQUE CANDELYN L. CALIAO

SHENNABEL A. CENAS, PRINCESS HANNAH S. PELIGRO Filipino Koordineytor: CANDELYN L. CALIAO

KYNJY S. SANTARIN Related Subject Department Head: ROLLY G. VILLANUEVA Mga Larawang Pamahayagan: CELESTY BELLE M. GUATLO, RICHARD F. YBAÑEZ Punong-guro: LORETO J. GINDAP

TRICIA AMOR B. GALANAGA

6 ANG ALAY

OPINYON

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

BANTAY Pagsapit ng alas diyes JOHN MARK POLISTICO

Ang kabataan nga ba ang pag-asa ng bayan kung sila mismo ang salot na sumisira sa imahe ng ating lipunan?

Iginuhit ni MCZOMAR DONQUE

MUNTING BOSES

Palawigin o Nuynuyin?

CHARLOTTE IBAHAY

“Kung iniisip ninyong ang edukasyon ay magastos, piliin ninyong maging mangmang.” Ipinapakita sa kasabihang ito kung gaano kahirap maabot ng isang tao ang minimithing dekalidad na edukasyon.

Kamakailan lang, idiniklara ni Mayor Vic Paul Salarda ang pagpapatupad ng Zero Collection Policy sa lahat ng paaralang nasasakupan ng munisipyo ng Alabel, alinsunod sa DepEd Order No. 19 s., 2008.

Sa katunayan, dapat sana ito ay matagal nang ipinatupad ngunit hindi madaling tanggalin ang mga babayarin sa mga paaralan, kaya ito ay nanatiling kautusan lamang. Pero ngayon na ito ay ipinatupad na walang pag-aalinlangang marami ang natutuwa at umaasang ito ay makatutulong nang malaki lalo na sa mga nasa mababang antas ng pamumuhay.

Gayon pa man, maraming mga bagay ang nalagay sa alanganin.

Sa pagpapatuloy ng kalakarang ito,nahihirapan ang paaralan sa paglaan ng badyet para sa mga aktibidad. Ito ay ang mga sumusunod Intramurals, Buwan ng Wika,National Science Club Month, English Festival at iba pa. Kahit

na may “Mode of Operating Expenses” (MOOE), hindi pa rin matutugunan lahat na pangangailangan ng paaralan sapagkat hindi lahat ng gastusin ang saklaw nito. Kaya kailangan natin ng ibang mapagkukunan upang matugunan ang mga gawain na may kaugnayan sa pagkakaroon ng kaalaman at paghubog nang wasto sa mga mag-aaral.

Bagama’t ang hangarin ng nasabing kalakaran ay para sa kabutihan at kapakanan nang nakararami lalong-lalo na sa mga mahihirap na mamamayan, ngunit nailalagay pa rin sa alanganin ang ibang gawain ng mga mag-aaral na may kaugnayan sa paghubog ng kanilang kakayahan at kaalaman.Ang ilan sa mga ito ay mga kompetisyon na taunan at buwanang idinaraos. Hindi magagawa ng mga mag-aaaral na lalahok sa isang paligsahan na walang perang gagamiting pambili ng mga kagamitang kailanganin, pataan, pagkain at minindal, at bayad sa rehistrasyon.

MUNTING BOSES

Para sa Lahat

PAMELA LOPEZ

“Ang katalisikan ay hindi lamang nasusukat sa apat na sulok ng silid-aralan.” Ito ay bansag na madalas nating naririnig araw-araw.

Sa taong panuruan 2016-2017 nagsimula implementasyon ng Policy Guidelines on Awards and Recognition para sa K to 12 Basic Education Program. Marami ang tumutol ng talakayin ang nasabing paksa lalong lalo na ang mga mag-aaral na aktibong lumalahok sa Extra-Curricular Activities (ECA) ginawang ng pulong ng PTA sa paaralan.

“DepEd order no. 36 s.

2016 sumasaklaw at binigyang diin ang sumusunod: Honors are purely academic based; ECA are not included as part of the criteria in selecting honors; and ECA shall have separate awards.”

Ang nabanggit ay nagbibigay diin sa hindi pagsasama ng ECA sa ranking of honors.

Ito ang dahilan ng pagkayamot at panghihinayang ng mga magaaral sa kanilang pagpunyaging magsikap. Lahat nang kanilang kagalingan ipinakita ay nawalan ng saysay.

Ang nagbigay ng kauutusan ito ay bigong isaalang-alang ang paghihirap na dinanas ng mga mag-aaral upang maipakita lamang ang natatagong kahusayan sa ibat ibang aspeto ng kanilang talento sa bawat sinalihang patimpalak. Higit pa rito, ang kanilang pagsisikap na pag-aralan ang naiwang leksiyon na nakokompromiso paglahok sa patimpalak.

Sa madaling salita, ang mga estudyanting nangunguna sa pangakademikong gawain ay aktibo rin sa ECA, ibig sabihin ang mga magaaral na ito ay mapagkakatiwalaan

Samakatuwid, kinakailangan talagang may koleksiyon at ibang mapagkukunan para makalikom ng perang panggastos sa nasabing aktibidad maliban sa MOOE.

Alam nating lahat na kung walang edukasyon, mawawala rin ang pagkakataong makahanap nang maayos na trabaho,makasasalamuha ng mga mahuhusay na kaibigan, at pagkakaroon ng kumpyansya sa sarili kung ihambing sa mga taong may magandang pinagaralan.

Sa madaling salita, kung walang edukasyon mas lalo tayong malulugmok sa kamangmangan.

Gayunpaman, ang pagpasok sa paaralan ay hindi lamang tungkol sa pagkamulat sa katotohanan at pagtamo ng kaalaman, kundi, paano ito gagamitin sa pakikibaka sa tunay na buhay kaya kailangang magkaroon ng maraming kasanayan ang bawat mag-aaral, sa pamamagitan ng pagsali sa mga kumpetisyon at seminar.

Batay sa zero collection policy, ang layuning hubugin nang buong-buo ang mga kabataan ay tila ipinagkait.

Ayon sa nakararami, “Ang pagkatuto ay hindi lamang sa apat na sulok ng silid-aralan. Mas madali tayong matuto kung ito ay ating nararanasan; dahil ang karanasan ang pinakamagaling na guro”. Samakatuwid, malaking tulong ang pagkakaroon ng mapagkukunan ng pinansiyal upang matugunan ang mga bagay na ito.

sa responsabling pagbabalanse sa parehong pang-akademiko at ECA na mga aktibiti. Samakatuwid, sila ay nararapat lamang bigyang-puri sa pamamagitan ng pagsasama ng ECA sa ranking process.

Malungkot mang sabihin na ang paglabas ng kautusang ito ay nakapagpupukaw ng mga gurong nag-aalinlangan payagan ang mga kalahok at pinapayuhang huwag nang sumali sa paligsahan kaya, ito ang nagpahina sa sigasig ng mga mag-aaral.

Ang ECA ay hindi ituring na nakapagpadagdag ng gayak at gastos kundi ito’y humuhubog at nagpapatibay ng sangkatauhan upang maging isang “ globally competitive individual.” Ayon sa isang pilosopo “Learning could be best taught if you experience it; for experience is the best teacher.”

Kaya, ang kaalaman ating nakuha ay magiging mabisa kung ito’y ilagay sa kilos. Kung gayon, ang ECA ay behikulo sa pagpapaunlad kasanayang nararanasan ng isang indibiduwal na hinding-hindi makalimutan.

Ang tagumpay na natamasa ng isang mag-aaral sa patimpalak ay nagbibigay karangalan at legasiya sa paaralan.

Ang sangkatauhan ay hindi na ligtas. Masasamang kaasalan sa ibatibang sulok ng ng pamayanan ay ating masasaksihan. Mga lansangan sa gabi ay may palaboy mga “batang hamog” na pinapabayaan ng mga magulang.

Nagdudulot ng kaguluhan tuwing pagsapit ng gabi, “gang wars” kung tawagin ng bagong sibol na mga kabataan, “Nationwide Curfew” ba ang sagot sa “riot” na masaksihan sa lansangan.

Nakababahalang isyu na dapat tugunan na pamahalaan. Ang mga kabataan sa kasalukuyan ay natatakot sa mga nangyayaring patayan at panganib sa gabi dulot ng mga taong mararahas sa kapwa. Kabilang pagnanakaw sa kabahayan, mapanganib na pag-akyat sa mga trak, paninigarilyo, paggamit ng “ruby” higit sa lahat paggamit ng ipinagbabawal na gamut. Bilang tugon sa nakasisindak na isyu, may mga ordinansang nagpapatupad ng kurpyo na pinapatupad ng mga kapulisan at ng lokal na pamahalaan upang pigilan ang paglubo ng insidente sa bawat barangay. Kasabay nito ang pagpasa ng panukalang batas sa House of Representatives “The Disciplinary Hours for Minors Act” ni 4th District Representative Helen Tan na ipinagbabawal ang magpagala-gala ng mga menor de edad sa lansangan at pampublikong lugar mula 10:00 p.m.-5:00 am.

Ang ordinansang kurpyo ay ipinatupad ng mga pulis at mga barangay tanod tinatawag nilang “Oplan Rody”(Rid of the streets of Drunkards ang Youths). Unang pagpapatupad nito dinadampot at dinadala ang mga kabataan sa barangay hall at presinto at saka pinagsasabihan ang mga ito.

Sa pangalawang pagkakataon na mahuli ay mananagot ang mga magulang.

Malaki ang responsibilidad ng magulang kung bakit palabuy-laboy sa kalye ang kanilang mga anak at ang iba ay kinulong .

Ating masasaksihan ang di kaaya-ayang kilos ng ibang nating kababayan. Kasabay sa pagpapatupad ng kurypyo ay ang paghuhuli sa mga kalalakihang nag-iinuman sa kalye, nagvivideoke na nakabubulahaw sa mga kapitbahay at mga nakahubad baro ay hindi pinapatawad na naging dahilan sa pag-iwas ng mga kabataang lumabas sa lansangan mula (9pm-5am). Kasali rito ang mga umiinom ng alak at walang damit pang-itaas. It ay may layuning protektahan ang bawat barangay sa panganib.

Hindi lingid sa ating kaalaman na ang pagpapatupad ng kurpyo ay nabunga ng magandang resulta sapagkat nabawasan na ang krimeng kinasasangkutan ng mga kabataan. Bumaba ang porsiyento sa mga naiulat na pagnanakaw, paghahablot ng bag at cellphone at iba pang mahahalagang bagay mula ng ipatupad ang kurpyo. Ngunit sa kabila nito’y may mga lugar na natigil ang an pagpapatupad ng kurpyo sapagkat nag-isyu ng Temporary Restraining Order (TRO) ang Supreme Court at pagsampa ng reklamo ng mga grupo ng kabataan na labag daw sa Juvinile Justice and Welfare Act o ang Republic Act No. 9344.

Sa katunayan, nagpapakita ng positibong resulta ang kurpyo sapagkat makatutulong ito upang makaiwas sa panganib. Kaya malaki ang maitulong nito lalong-lalo sa mga magulang na nababahala dahil na may sinusunod na ordinansang makaagapay upang makaalpas sa mga pangyayari sa labas ang mga anak. kaya, upang maging ligtas umiwas labas pagsapit ng alas diyes.

P U L S O Persepsyon ng mga mag-aaral tungkol sa Pagpapalawig ng Martial Law

Sa kabila ng pagtatagumpay ng kampanya ng tropang militar laban sa mga teroristang Maute sa Marawi, pinalawig ni Pangulong Duterte ang Batas Militar sa Mindanao. Sa harap ng isyung ito, minarapat ng Alay ng Sarangani na hingin ang opinyon ng mga mag-aaral ng Alabel National High School (ANHS) ukol dito. Narito ang kanilang mga tugon.

“Sang-ayon sa pagpapalawig ng batas militar dahil mas nagiging ligtas tau laban sa mga masasamang elemento katuwang ang mga militar na nangangalaga sa kapayapaan .”

Feblits Sollano, Grade 10 “Nakakatakot ang Martial Law nong panahon ni Marcos ayon na rin sa mga kuwento ng mga magulang ko. Kaya hindi ako pabor sa pagpapalawig nito.”

Jessa Bagan, Grade 12

“Mas magiging ligtas ang mga lansangan at uuwi ng maaga ang mga kabataan, kaya magandang hakbang ang pagpapahaba ng Martial Law.” Vina Diaz, Grade 11

“Pabor ako upang masiguro natin na ubos na ang mga Maute at para hindi sila ulit makapag ‘recruit” ng mga bagong miyembro. Sana magtagumpay ang kampanya ng gobyerno laban sa mga tulisan.”

Francis Nicole Amador, Grade 9

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

OPINYON

ANG ALAY 7

Sa Kampus Pangangailang Kailangan Ng May Kapansanan

MARY NICOLE RAMOS

Ang Edukasyon isang mahalagang pamumuhunan sa buhay na binibigyang diin upang ang karunungan ng bawat indibidwal mag adhikang mapabuti ang buhay sa kanyang sariling pagsisikap kakayahan.

Alinsunod sa DepEd Memo. No. 72, s. 2009- Inclusive Education as Strategy for Increasing Participation Rate of Children, nangangahulugang ang mag-aaral na kinakailangan handugan ng espesyal na kalinga ngunit marami pa ang dapat isaalang-alang sa usaping ito.

Handa ba ang mga paaralan sa panibagong pahina ng edukasyon sa ating bansa? Ito na ba ang kasagutan na paraan o alternatibong upang matamasa ang pangarap ng irregular at espesyal na bata? Kabilang ang mga batang especial katulad ng may autism na talagang malawak ang saklaw.

Kaagapay ng programang ito ang masinsinang pagpaplano at pagsasanay sa departamento.

May mga programang hindi lingid sa ating kaalaman nariyan ang SPED program ng departmento ng edukasyon na naglalaan ng tulong sa mga nangangailangan na mga may kapansanan. Layunin nito na mabigyan at magkaroon ng pantay-pantay na kalidad na edukasyon ang bawat isa.

Walang labis, walang kulang, iyan dapat ang turingan ng lahat sa isa't isa, at may iisa talagang naiiba na nangangailangan ng ekstrang atensyon kaya dapat ay marunong tayong umunawa, sapagkat kailangan din nila ng support ng kapwa niya mag-aaral at mga gurl, dahil hindi natin masasabi baka siya ang makapagbabago ng landas ng ating bansa na tinatahak ngayon. Bigyang priyoridad ang pangangailangan na kailangan ng may kapansanan.

Ka Kampus ENDO: Anýare sa iyo?

JOHN MARK POLISTICO

Noong panahon ng mainit na kampanya sa eleksiyon , isa sa mga isyu pinag-uusapan, ang kontraktuwalisasyon sa pagtatarabaho o ENDO. Nagpapahiwatig na karamihan sa mga kandidato ay hindi panig sa panukalang ito. Sa unang termino ng bagong pangulo, anu na ang nangyari sa usaping ito?

Ang Endo ay kolokial na termino ng kontraktuwalisasyon.Ito ay sistemang labag sa batas sapagkat ito ay nagpapabulaan na hindi magkakaroon ng “security of tenure” ang mga maggagawa. Tinatanggal ang mga empleyado bago umabot sa anim na buwan na naging dahilan para hindi makatanggap ng kaukulang mga benepisyo gaya ng tinatanggap ng mga regular na kawani. Nawawalan sila ng karampatang makatanggap ng bunos, double pay, overtime pay, benepisyong pangkalusugan at iba pa.

A lam kaya ng mga estudyante S a paaralan ang E ksaktong diwa at halaga ng A ssociation of Southeast Asian Nation N gayon na ito’y maglilimampong taon na?

Tinanong namin ang aming mga kamag-aral tungkol sa Association of Southeast Nations (ASEAN) sa pamamagitan ng Facebook at halos sa mga sagot ay walang kalaman-laman.

Nalilito sila sa pagitan ng ASEAN sa “Asia,” at ilan sa kanila’y hindi batid ang kabuluhan nito. Ito ang ilan sa kanilang mga FB posts.

@brandedshoes Tama ba yung spelling? What I know is that it is spelled this way A-S-I-A-N, meaning people in Asia.

Iginuhit ni ROMEO VILLAGRACIA

Ayon sa pagsisiyasat, 56% sa 37.6 milyon na manggagawa ay maaaring nagtatrabaho ng kontraktuwal, pansamantala, probisyunar yo,napapanahon at odd jobs. Kapag nahinto ang ganitong pamamalakad sa industriya ng pangangalakal sa ating bansa matigil na rin ang walang humpay na paggalugad ng trabaho ng mga mamamayan.

Matatamasa na ng mga empleyado ang karampatang benepisyo. Marahil, masasabi nating nakapapagod ang maghanap ng bakanteng trabaho na humahantong nalang sa programang pangkabuhayan na humahamon sa batas upang matigil ang endo.

Higit sa lahat ang pamumuhunan ng kompanya

ALAY NG SARANGANI

GUMAWA NG LIHAM

Inbox

3

sa pagsasanay na malinang ang kakayahan ng tauhan ay mapalaki nang labis ang puhunanin sa katapatan at pamamalagi ng empleyado; at suliranin upang maprotektahan ang impormasyon at pananaw sa kalakalan ay maaaring masolusyonan sa pamamagitan sa pagbabawas ng tauhan, kaya ang kontaktuwalisasyon,Endo,555 ay mga katawagang ginagamit upang wakasan na suliraning dahil ito ay nagdadala ng karalitaan sa mamamayang Pilipino lalong lalo na sa mga bagong nagsipagtapos na siyang karaniwang biktima sa pilay na sistemang ito.

Ang kontraktuwalisasyon ay sistemang napakalaking pakinabang sa mga propyetaryo subalit nangangailangan ito ng

INBOX NG EDITOR “Apol” Guatllo Dear Editor.....

Phoenex Hi Editor.....

Meo Eow Editor.....

Update your .....

Nabasa

CSdropbox........

Importante

See previous<<<

Naipadala

masinsinang pag-uusap nang sa ganun ay magkaroon ng kawangis na solusyon ang bawat isa. May kasabihang “ Ang pagtagumpay ng mamamayan ay palatandaan ng progresibong bansa.”

Samkatuwid, kailangan nating magtulungan upang matugunan ang mga suliraning ito kung naniniwala tayo sa pagbabago.

Sa panahon na hati ang atensiyon ng gobyerno sa sanga sangang problema ng bansa, nawa ay hindi matulog lang sa kangkungan at tuluyang malanta ang isyung ito.

Panahon na upang iakyat at pagusapang muli ang ENDO tungo sa ikakabuti ng pamumuhay ng mga pilipinong umaasa sa pagtratrabaho sa mga pribadong kompanya. Aksyonan na!

Mensahe mula kay Apol Celeste Belle “Apol” Guatllo ALABEL, SARANGANI PROVINCE

Mahal na Patnugot,

Batid natin na ang mga kabataan sa kasalukuyan ay nagkakaroon na ng hindi kaaya-yang mga gawain.

Makikita natin sa lansangan ang mga kabataang tumahak sa maling landas na tinatawag na “sukaraps.” Sila ang mga kabataang halang ang bituka na marahas na nakikipag-away sa loob at labas ng paaralan.

Ako ay nag-aalala sa seguridad ng mga mag-aaral dahil sila ay nakakapasok sa loob ng kampus at naghahanap ng gulo.

Ito ay nagdudulot ng abala sa klase at hindi magandang imahe sa paaralan; at higit sa lahat ang nangyaring gulo noong nakaraang buwan na isinugod sa ospital.

Ako ay umaasa na mabigyan ng kaliwanagan ang aking isipan at kuru-kuro sa bagay na ito.

Taos-pusong sumasainyo,

APOL

@bigvoicesmasher I really don’t have any idea on what that stuff is all about. Kita lng q sa karatola about ana pag Budayaw @LODIleah We can work abroad at the same time Asians pwede din sila magwork para sa atin...d ko sure... :| @hotkeysMEO SEEN.................................. @gLORIEme When you travel to ASEAN countries.....walang visa . :D

Kinakailangan na ngang bigyang-alam ang mga mag-aaral tungkol sa ASEAN; mas maaga, mas mainam, upang lubos nilang maunawaan at mapahalagahan ang proyekto ng ASEAN Integration para sa lahat ng mamamayang sakop nito.

ALAY NG SARANGANI

GUMAWA NG LIHAM

Inbox Nabasa Importante Naipadala

3

INBOX NG EDITOR “Apol” Guatllo Dear Editor.....

Phoenex Hi Editor.....

Meo Eow Editor.....

Update your .....

CSdropbox........

See previous<<<

Tugon ng Patnugot JOHN MARK C.POLISTICO-

ALABEL, SARANGANI PROVINCE

Apol,

Sumasang-ayon ako sa iyo na mahalagang maramdaman na sila ay pinangangalagaan at mabigyan ng halaga dahil ang paaralan ay tinatawag na pangalawang tahanan ng mga mag-aaral.

Tungkol naman sa mga taong tagalabas na pumapasok at sanhi ng kaguluhan sa paaralan, tinitiyak kong bibigyan ng kaukulang aksiyon sa pamamagitan ng pahayagang ito lalong lalo na ang guwardiya na magampanan nila ang kanilang tungkulin sa pagbabantay sa seguridad ng mga mag-aaral.

Ayon sa aking nakalap na impormasyon mula sa Punongguro na si G. Loreto J. Gindap kasama ang School Governing Council, gumawa na sila ng hakbang upang matugunan ang naturang suliranin sa pamamagitan ng paglagay ng mga pulis sa loob at labas ng kampus.

Sana naliwanagan ang iyong isipan at salamat sa iyong pagaalala. Nawa’y ipagpatuloy ang iyong matayog na imbulog.

8 ANG ALAY

OPINYON

Bukas na Liham PARA SA MGA APEKTADONG RESIDENTE NG MARAWI

Minamahal naming kapwa,

Ramdam namin ang inyong mga hinaing sa inyong kalagayan ngayon sa evacuation center.

Talos namin ang hapdi na inyong naranasan at tanaw namin ang wasak na ari-arian na dulot na digmaan.

Sa mga pagsubok na inyong pinagdaanan sa pagpanaw ng inyong mga mahal sa buhay pero saludo kami sa katatagan ng inyong mga sarili sa gitna ng bakabakan.

Nakakalungkot mang isiping kapwa Pilipino ang may pasimuno ng terorismo sanhi daan-daang pagkamatay ngunit, 'di maiiwasan ang kalungkutan dahil sa mga kaanak ng ilan na binawian ng buhay, mga gagastusin sa mga pinsalang dulot ng digmaan.

Tunay ang masinsing pagsusuri sa sitwasyon ng pamahalaan na maging ng progresibo muli mamamayan sa inyong bayan. Dakila ang inyong pakikipag-ugnayan sa kabila ng katakot-takot na panganib na dinanas sa isang malagim na nakaraan, binabati naming kayo sa pakikiisa sa pagtataas ng bandila na nagpapatunay sa panibagong yugto ng lipunan.

Mahigpit ang pananalig sa Poong Makapal na nawa’y mabalik sa normal ang ang buhay ng sambayanan.

Matagal man humilom ang pilat na marka ng nakaraan ngunit malaki ang tiwala naming kaya ninyong bumabangon sa madilim na pinagdaanan. a

Mahawak-kamay at itayong muli ang mga pangarap na naudlot upang bagong henerasyon ay magkaroon ng mapayapang at progresibong lipunan.

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

ANGAT KA ASEAN: Kabalikat sa Pagbabago tungo sa kaakit-akit na mundo

JOHN MARK POLISTICO

Walang permanenting bagay sa mundo kundi pagbabago.

Pangakalakalan at pagsulong ng kaunlaran ang hatid ng ASEAN, nagdala ng oportunidad sa mga miyembro ang napaguusapan. Handa ka na sa pagbabago?

Makisakay sa sa agos ng dambuhalang estado?

Sa katunayan, Itinatag noong August 8, 1967 ng limang founding nations, kabilang ang Philippines, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thailand, Singapore, lumawak ang kasapi ng ASEAN upang makasali ang Brunei, Cambodia, Laos, Myanmar

at Vietnam. Napatunayan sa buong mundo mula 1967, ang halaga nito sa paghatid ng regional stability, economic growth at social pro¬gress.

Kasunod nito ang pagtatag ng ASEAN Economic Community noong 2015.

Kamakailan lang sa Ministerial Meeting, naglabas ang mga miyembro ng opisyal na balita na naglalaman ng matibay na panindigan sa nagaganap na landgrabbing sa West Philippine Sea. Upang mas lalong mapalakas ang buong sandatahan at seguridad ng rehiyon ngunit hindi natin matalos ang panig ng bansang Tsina sa

usaping nabanggit.

Ito ay hudyat ng pag-asa para sa patuloy na magandang resulta ng ASEAN integration at higpit na pananalig sa patuloy na makabuluhang kinabukasan para sa ASEAN Community. Bukod ba rito, ang iba pang mga samahan ng mga bansa sa ibang lugar, hinangad sa pagkakaisa sa pagtatag ng ASEAN na mag¬karoon ang mga miyembro ng platapormang makapagbago sa daan tungo sa tagumpay ng bawat kasapi. Lubos na maipagmalaki ang maaaring ibahagi ng bawat isa sa paraang ikabubuti ng samahan.

Lalo na sa panahon ngayon kung saan sadyang nangingibabaw ang globalisasyon. Hawak kamay, magkaisa, tulungan, isaisip at isapuso ang kaugalian na maging resposabling mamamayan na ASEAN na kabalikat ng pagbabago tungo sa kaakit-akit na mundo.

Lubos na sumasainyu, Patnugutan ng Alay ng Sarangani

Iginuhit ni Hannah Princess Peligro

SA TINGIN NYO

Sa kabila ng maanghang na mga salita ng presidente, minarapat namin tanungin ang mga mag-aaral tungkol sa kanilang palagay sa mga piling salita ng pangulo.

“I don’t care if I burn in hell as long as the people I serve live in paradise.”

20%

Hindi namin nararamdaman ang sinsiridad ng mga salitang ito.

80%

Aprub sa amin ito! Kita naman sa mga gawa niya ang sinsiridad ng mga katagang ito

LATHALAIN

ANGELICA SALI

ANG ALAY 9

MULA SA PAGBASA….TUNGO SA PAGIGING KAKAIBA

“Today a reader, tomorrow a leader” – Margaret Fuller Ito ang katagang hinilaw ni Archie M. Gutang, 22 taong gulang at isang “youth volunteer” ng H. Diamalod Ebrahim Elementary School (HDEES) na naniniwalang ang layunin ng SBB ay hindi lamang para mapababa ang bilang ng mga kabataang may problema sa pagbabasa kundi ang paglinang rin ng isang mabuting pamumuno mula sa mga mag-aaral maging sa mga “youth volunteers” na tinatawag na “Big kuya at ate” na kusang loob na umalalay sa mga guro sa panahon ng “SBB summer class” na kung saan siya kabilang.

Noong 2012 isa siya sa mga “out of school youth” na itinuring ang buhay na walang silbi at walang kabuluhan. Isang araw, may nagtanong sa kanya

kung gusto ba niyang maging isang ”volunteer”; hindi nagdalawang-isip tumango siya agad dahil naramdaman niya na ito ang daan nang magandang pagkakataon sa kanyang buhay. Isang tiyak

ARCHIE GUTANG

at mabuting ang kanyang nagawa.

“Sumali ako sa volunteers’ training, team building activities at leadership skill development na pinangunahan ng CLAFI. At masasabi kong napaunlad

ko ang aking sarili sa larangan ng pakikipag-ugnayan at pangunguna” ayon kay Archie.

Ang boluntaryong serbisyo na kanyang inihandog sa mga paaralang nangangasiwa ng “summer classes” at

panghikayat nang maraming “youth volunteer” ang naging tulay upang siya ay maging kilala sa kanilang barangay.

Isa sa kanyang itinuring na pambihirang nagawa bilang produkto ng SBB ay ang kanyang naitatag

at pinamumunuang “Samahan ng Kabataang Volunteers” na ipinagmamalaki at makikita lamang sa Lun Padidu, Malapatan, Sarangani. Tuwing bakasyon, siya kasama ang ibang “volunteer” ay naglaan ng oras at nagpupunyagi sa pangangasiwa ng “SBB caravan ; house to house visitation” para magbigay kabatiran o kaalaman tungkol sa programa at pagkaroon ng “fund raising activities” tulad ng “fun run for a Cause” at zumba. Sa panahon ng kanilang implementasyon, ang mga “volunteers” ay tumulong sa mga “reading teachers” sa klase, maging sa paghahanda ng kagamitang panturo.

Sa pagwawakas ng kanilang implementasyon, tumulong siya sa pagkumpleto ng SBB “narrative report and inventory of all stakeholder donations”. Sa pagtutulungan

ng paaralan at kumunidad itinanghal na ”grand champion in the SBB Community Spirit Award” sa loob ng sunud-sunod na dalawang taon 2016 at 2017, ito ang kanyang dakilang gawa upang masabing siya ay isang matayog na “youth volunteer”.

“Ang aking pagsaludo sa mga gurong bayani lalo na kina Mam Lorie Kamid at Arlyn Humang-it na sa buong taon ay tila walang pagod na pakikibahagi sa pagpapaunlad ng kaalaman sa mga batang Sarangan. Sa mga kasamahan kong volunteers, salamat sa pakikibahagi”, sambit niya nang may pagmamalaki.

Bukod pa doon, sa pamamagitan ng samahan na kanyang naitatag at pinamunuan, si Archie ay kabilang sa walong miyembro ng “Barangay Youth Development”. Ang samahan na ito ay tumutulong at nagbibigay ng libreng serbisyo kagaya ng “budget planning and organizing events” na may kaugnayan sa barangay.

Higanteng Manunulat

Kuha ni Celesty Guatlo

Pluma. Papel. Kapangyarihan.

Kamay at isip ang kanyang naging puhunan. Kamay na kumakatha at nabubuklod ng mga letra at salita upang makabuo ng isang kwento. Gamit ang isang panulat, binabaybay nito ang bawat guhit ng papel at bubuo ng isang pangungusap na tutugma sa gagawin niyang istorya. Isip na nagbigay ideya at konsepto sa paglikha ng isang pangyayari.

Nabuo ang sari-saring imahinasyon sa kanyang isipan at nagtulak upang isulat niya ang mga pambihirang katha.

Di-pangkaraniwang papel.

Karaniwang tao n a hindi nagtapos sa mataas na paaralan.

Naghanap buhay

nang 'di karaniwan sa baybayin ng Maynila. Naging kaagapay niya ang sarili sa paglalakbay at nagbasa ng malawakan sa Pambansang Aklatan ng Pilipinas. Lumawak at umunlad ang kanyang hilig sa pagsusulat sa tulong ng aklatan ng kanyang ama. Paiba-iba at ukol sa makatotohanang pangyayari ang nagiging paksa ng kanyang tula.

Ang kanyang naging karanasan sa mga digmaan ang nagsilbi niyang pangunahing batayan upang sumulat ng mga makatotohanag kuwento sa kaniyang di-pangkaraniwang papel.

Dalubhasang manunulat…

Mahusay na mananalaysay ng kasaysayan. Matatas na mamamahayag.

Isang tanyag at bantog na mangangatha

ng nobela at maikling kuwento. Taimtim na hinangaan ng karamihan dahil sa kanyang mga pambihirang mga akda.

Ipinalagay siya ng karamihan bilang isang higante sa larangan ng pagsusulat.

Tula, dula, nobela at kwento ang kanyang kinatha sa malambing at masining na pamamaraan.

Ibong, patuloy na lumilipad.

Kahalili ng kanyang kahusayan ay iba'-ibang mga parangal. Mga titulo na sa kanya'y ipinangalan bilang pagkilala sa kanyang kadalubhasaan at pagbati sa kanyang mga likhang akda. Siya si Nicomedes Márquez Joaquin, na kinilala ng karamihan bilang Nick Joaquin. ni KIMVERLY MOMO

Isang Beses sa Isang Taon

Kay gandang pagmasdan ng paligid. Nakakaakit at nakamamanghang tingnan. Tanaw ko mula sa aking kinauupuan ang mga makukulay na lobo. Berde, pula, asul, lila, puti, at nakasisilaw na dilaw ang naglalaro sa aking paningin. Kulay na sadyang nakahahalina at nakabibighani. Amoy ko ang halimuyak ng mga bulaklak na nakalagay sa iba’t-ibang sulok. Bulaklak na may iba’t-ibang kulay, disenyo, at istilo. Ang harap ng entablado ay nasasabitan ng mga palamuti at isang tarapal. Ang kabuuan ng tanghalan ay napapalibutan ng mga kabataan na na sabik na sabik simulant ang tanghalan..

Nakabibinging hiyawan, tawanan at malalakas na sigawan ang nanonoot sa aking pandinig.

Ingay na sinasabayan ng isang nakaiindak na tugtog. Isang musika na nakakabighaning pakinggan, at sinasabayan ang paglukso at pagtibok ng aking puso. Nabalin ang aking tingin sa hawak kong isang pirasong

httpmedia.philstar.comimagesthe-philippine-starlifestyletravel-and-tourism20170428NationalArtist-Literature-

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

rosas at isang maliit na sulat. Nabuo ang kagalakan sa aking loob nang mahinuha kong ibibigay ko ito sa kanya. Ibibigay pinakamamahal kung tagahubog ng pangarap.

Narinig kong muli ang ang hiyawan. Mga tinig na umaalingawngaw dahil sa kagalakan. Napatayo ako sa aking nakita. Panandaliang nagulat at kumurap ng kaunti ang aking mga mata. Sumasayaw sila sa harap ng entablado. Pag-indak na minsan mo lang masilayan. Sa bawat pag-indayog ng kanilang katawan ay sinasabayan malakas na musika.

Walang humpay ang kanilang pagpapakitang gilas, mapasaya lamang ang kabataan na itinuring na anak at pamilya.

Dinala ako ng aking mga paa sa mga nagkukumpulang mga guro. Pinagpatuloy ang paglalakad hanggang sa ito’y huminto. Nasa harap ko ngayon ang isang tao na labis kung hinangaan. Inabot ang rosas at sulat sabay sambit ng “happy teacher’s day Ma’am.” Niyakap niya ako at bumagsak ang luha na matagal ko nang pinipigilan. Pinagmasdan ko ang palibot at unti-unting umukit ang ngiti sa aking labi. Mga guro at estudyante na nag-iiyakan, nagtatawanan at nag-aasaran sa gitna ng selebrasyon. Ramdam ko ang saya at tuwa sa kanilang mga tingin.

Sa wakas! Dumating din yung araw na napasaya namin sila.” Araw na isang beses lang dumaan sa isang taon.

ni KIMVERLY MOMO

10ANG ALAY

LATHALAIN

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

LARAWAN MULA SA: http:www.best.org.ph/index.php/best-recent-events

Naiiba sa Lahat NI KIMVERLIE MOMO

May kulang sa kanyang pagkatao…

Kakulangan na ipinagkait sa kanya ng kapalaran.

Hindi niya masisi ang sarili kung ano siya ngayon. Hindi niya maibubunton ang hinanakit sa mga magulang na siyang nagaruga at nagpalaki magmula nang siya’y isilang. Kinaiinisan siya ng karamihan dahil sa kanyang kalagayan. Kalagayan na hindi niya ninais maranasan. Walang nagtatangkang lumapit o kumausap, sapagkat ni isang letra ay hindi niya maibigkas. Hindi niya maibuka nang maayos ang kanyang bibig at makapagbitiw ng mga pangungusap na siyang nilalaman ng kanyang dibdib.

Sa loob ng silid-aralan, may isang nilalang na nakaupo sa isang sulok. Nakalugay ang kanyang mahabang buhok at natatakpan nito ang kabuuan ng kanyang mukha. Nakaupo sa isang silya at tila ba giniginaw dahil sa nakabaluktot niyang katawan na animo’y nahihiya sa paligid. Walang imik. Walang salita ang lumalabas sa kanyang bibig. Pipi kung siya ay tawagin.

Kwentuhan, asaran, at nakakabinging tawanan ang namayani sa kanyang pandinig. Mga boses na umaalingawngaw sa kaaliwalasan ng silid-aralan. Ayaw niyang makihalubilo sa kapwa mag-aaral sapagkat pakiramdam niya, naiiba siya sa lahat.

Pakiramdam niya, kinamumuhian siya ng iba. Nangingibabaw ang takot at pangamba sa kanyang puso. Tanging ang kanyang mga kamay at daliri ang nagsisilbi niyang bibig o kung tawagin ay “sign language”. Ang mga ito ang nagsisilbi niyang koneksyon at ugnayan sa kapwa niya nilalang na nilikha ng Diyos.

Sa kailaliman ng gabi, dinadala siya ng kanyang mga paa sa silidaklatan. Isang lugar na pakiramdam niya may kapayapaan. Doon, iginugugol niya ang oras sa pagbabasa gamit ang kanyang mga mata. Pinag-aaralan ang kanyang leksyon nang sa gayon makasabay siya sa diskusyon kinaumagahan. Sa gitna ng katahimikan na bumabalot sa kabuuan ng silid-aklatan, may isang yabag ang bumuhay sa paligid. Mga yapak na sa kanyang pakiwari’y papalapit sa kanyang kinaroroonan.

Mula sa ‘di kalayuaan, natanaw niya ang isang mukha. Isang tao na nagturo sa kanya kung pa’no lumaban. Isang tao na naniwala sa kanyang kakayahan. Isang tao na nagsilbi niyang pangalawang ina. Tumabi ito at bumulong sa kanyang tenga. “Huwag kang matakot na ipakita ang iyong kakayahan. Sa kabila ng iyong kapansanan, huwag mong ituring ang iyong sarili na iba. Ikaw ang may kakayahan na likhain at hubugin ang iyong sarili. Lahat ng bata ay may karapatang matuto at isa ka sa kanila”.

Lodi!

Trending NI NAZWA ALYZA ALABA

werpa! u l a tm

pe

Sa kanto…

H a b a n g binabaybay ko ang riles narinig ang mga salitang nosi sa kanto, sabi nila’y nagmula ito sa “less educated” na tao “Kanto Words” kung tawagin ng mga lingguwistiko. Ano ang hatid nito sa masang Pilipino? Tatanungin ko kayo, ikaw ba’y nakababahala sa paglabas ng maraming salitang binaliktad ng mga tao? Ano mensahe nito? Handa ka bang mag”petmalu“ kahit alam mong saan pinagmulan nito?

Isip-isip…

Aba’y nagmula pala ito sa Taglish ng mga “educated elite” noong 1960’s. Alam kong sumagi na sa isipan mo upang timbangin ang mga pangyayaring ito. Kung nag-aaral ka ng tungkol sa wika maaring maintindihan mo kung saan at kailan gamitin ang mga salitang “lespu”. Maaari ka ngang malilito ngunit hindi lang ikaw ang biktima ng ganitong pagkakatao, ang iba’y tikom ang bibig yun pala’y nag-isip-isip kung anong salita ang binanggitsa harap mo. Huwag kang magalala sa mga terminolohiyang sinasambit

dala ito ng makabagong milenyo , ika nga sa kasabihan sa Ingles “No permanent thing in this world except changes.”

Teknolohiya…

Akala ko ba cellphones, ipads, tablets, internet at digital devices ang kailangang mag-upgrade yun pala’y kaakibat nito ang pananalita gaya gay lingo pati sukarap sa kanto. Beshy… nagcrayola aketch sa jowa koy’ kong trayedoris, char lang…wa char! hay naku ni Onyok nasambit ko nang biglaan! …ay este…ha ano ba ‘yan? Pati pala DOTA lingo ay nandiyan. Natanong ako kay

“Google”… ano ang mga halimbawa ng balbal na salita? Maraming impormasyon at halimbawa gaya ng bekinary at badingtionary na nagpapatunay sa pagkamasining ng mga Pinoy para sa bagong kalakaran ng wika at komunikasyon upang ihayag ang sariling pananalita.

Trending…

Sikat sa “social media” ang mga salitang trending na trending mapafacebook, Instagram at twitter lalong-lalo sa usapan ng mga beki, matatanda at bata. Lahat “updated at on the go” sa paggamit ng ng mga salitang ito. Lodi, lomi petmalu, werpa at iba pa mga balbal na salita kung tawagin, kung maka”trending” daig pa ang artistahin.

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

ANG ALAY 11

LATHALAIN

ni Kimverlie Momo

Kamay na Bakal

Kilala siya ng l a h a t .

Matanda o bata. Mayaman o m a h i r ap.

M a y kapansanan man o wala.

Isang tao na kagalanggalang.

Isang tao na nasa pinakamataas na posisyon at tinitingala ng lahat.

Hinahangaan ng karamihan. Matapang. Walang kinatatakutan. Astig.

Palaban. Ganyan natin siya kung ilarawan. Mga personalidad na sadyang kahanga-hanga at taglay lamang ng iilan. Sa tikas ng kanyang tindig ay kagyat mong mahihinuha na isa isang balyenteng tao. Sa kanyang mga mala-agilang titig, ramdam mo ang kanyang pagiging mausisa at pagiging mapagmasid sa paligid.

Pormal at simple ang kung manamit. Kaanyuan na naaayon sa kanyang posisyon agad matatanto. Nakapalibot sa kanya ang mga mamamahayag at mahinahon siyang kinakausap.

Kinukwestyon ukol sa mga isyu at hamon na kinakaharap ng ating lipunan. Sa bawat salitang kanyang binibitawan, dama mo ang pagmamalasakit niya sa taong bayan. Sa bawat pagbigkas niya ng mga hakbang na kanyang isasagawa, agad mahihinuha ang kanyang pagiging mabuting pinuno sa ating bayan.”No body’s perfect” masambit bigla sadyang hindi talaga maiiwasan ang mga salitang masakit sa na hindi itinadhana.Kaya mo pa ba? Pagbitiw ng mga katagang ‘di kaaya-aya sa pandinig ng kalaban niya, ang iba nama’y napatunganga at napasuntok bigla. Pagbigkas ng mga pangungusap na walang kabuluhan at walang magandang kahulugan. Marahil maraming hindi nasisiyahan sa ganitong bikas niya ngunit para sa iba’y mga salitang naibulalas ay sadyang hirati sa tainga nila. Marahil marami na rin ang unti-unting tanggap ang ganito niyang nakagisnang personalidad.

Hinangaan siya ng karamihan dahil sa kanyang katangian.

Nirespeto at iginagalang. Katauhan na nagpapabukod-tangi sa kanya at nagsilbing daan upang katakutan siya ng mga taong mapagsamantala.

Mga taong mapang-abuso. Mga taong mapanlinlang. Nung mga panahon na nahalal siya bilang pangulo, nabuo ang tiwala at pag-asa ng taong-bayan.

Tiwala, na kaya niyang itaguyod ang pamahalaan ang ating bayan. Pag-asa, na uunlad ang ating bansa at mababawasan ang mga krimen, karahasan at kurapsiyon.

Maraming tao ang sumasaludo sa kanyang katapangan. Pumupuri sa kanyang mga kilos. Humahanga sa kanyang determinasyong at pananalig na “Change is coming”.

Makabayan kung siya’y ituring minamahal ang bansa sa isip, salita at sa gawa. Siya ang ating Pangulo Rodrigo Roa Duterte o kilala sa katawagang “Digong” na may kamay na bakal.

Kislap Mula sa Dawis ng Kahapon ni KIMVERLY MOMO

ng paghithit niya ng sigarilyo ay ang pagtungga ng isang basong alak. Tawanan at asaran ang maririnig sa gitna ng Kasabay kanyang kasiyahan. 'Di niya alintana ang lumalalim na ng pagbuhos gabi at patuloy sa nararamdamang kaligayahan kasama ng malakas na ulan ay ang mga kaibigan. ang pagbagsak ng kanyang mga Sa kanyang pakikipagsapalaran sa buhay, kasama luha. Dumaloy sa kanan at kaliwang pisngi hanggang ang mga barkadang itinuring kasangga sa buhay, sumubok sa ito'y bumagsak sa lupa. Walang tigil sa pag-agos ang tumikim ng ipinagbabawal na gamot. Naengganyo. mumunting tubig na nagmumula sa kanyang mapanglaw Nasiyahan. Nabaliw sa droga. Iba't-ibang klase ng droga na mga mata. Kakabit ng bawat pumapatak ay sakit at ang kanyang nasinghot, nahithit at natikman. Hindi dawis. Nakatingala sa kawalan habang mataimtim na nakuntento at sumali sa isang kapatiran. Pagmamalabis pinagmamasdan ang nangingitim na kalangitan. Inaalala at pananamantala ang kanyang naranasan sa kamay ng ang kahapon. Kahapon na labis niyang pinagsisihan at mga taong abusado. Tadtad ng sugat ang buong katawan ayaw niyang muling balikan. at naliligo ng sariling dugo.

Magulo ang kinagisnan niyang buhay. Alak at sigarilyo ang Nasira at naging miserable ang kanyang kapalaran. halos araw-araw niyang nahahawakan. Dalawang bagay Itinakwil at nilayuan ng sariling pamilya dahil sa marungis na itinuring niyang parang kayamanan at ayaw niyang niyang pagkatao. Doon niya napagtanto ang malaking sa kanya'y mahiwalay. Pagsapit ng dilim, nakapalibot sa pagkakamali na naging sanhi ng kanyang pagkalugmok. isang mesa kasama ang mga barkada. Pinagpasa-pasahan Nais niyang magbago. Magsimula ng bagong kabatana sa ang maliit na baso na may lamang dilaw na likido. Kasabay kanyang paglalakbay.

Suminsay sa mga bisyo na naging dahilan ng kanyang pagkasadlak. Nilayuan ang mga kaibigan na naghatid ng masamang impluwensya at nagturo ng maling landas. Sa muli niyang pagharap sa mga hamon, naging positibo ang kanyang perspektibo at pananaw. Isinantabi ang takot, sindak at pangamba ng kanyang puso.

Nilimot ang kanya mapait na kahapon at pinilit magbagong buhay sa gabay ng Poong Maykapal. Hindi nag-atubiling pumasok sa isang bahay-tanggapan o kung tawagin ay "rehabilitation center". Iginugol ang oras sa mga gawaing makabuluhan. " Hindi pa huli ang lahat" ang nabanggit niya sa sarili at sumilay ang napakatamis na ngiti sa kanyang labi. Nagbabadya ang luha sa kanyang mga mata dahil sa labis na kaligayahan.

Tumingala sa kawalan at nagwika. "Tuluyan ko nang ibabaon sa limot ang mapait kong nakaraan. Sa muli kong pagharap sa panibagong kabanata ng aking buhay, hindi ko na kailanman uulitin ang pagkakamaling labis kong pinagsisisihan. Hindi pa huli para magbago", pumapatak na luha, nilimot ang kanyang madilim na kahapon.

12ANG ALAY

LATHALAIN

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

MAG DA G LI LANG ANG SIYENSIYA NG PAGSULAT NG DAGLI ni Karen Damicog

Mahilig ka bang magpaasa? Umasa? Pwes! Para sa iyo ito. Pero teka! Mali pala.

Take two: Mahilig ka bang magbasa ng ibat-ibang artikulo, maiikling kuwento, tula, nobela at iba pa?

Kung nais mong maibsan ang sakit na nadarama, maaari kang sumulat ng isang dagli na tungkol sa di-pangkaraniwang pangyayari sa paligid, o kaya naman ay sa di-pangkaraniwang gawa ng tao gaya na lamang ng panloloko, nako besh! Tama na ang pagmumukmok. Maaari mo itong ilathala sa hatirang pangmadla sa isang masining na paraan. Narito ang sumusunod na gabay.

Paalala: Tandaan ang lahat ng patnubay upang hindi mapariwara. Masakit umasa kaya huwag maging tanga.

01 02 03 04 05

Magbigay tuon lamang sa isa. (tauhan, banghay, tunggalian, dayalogo, paglalarawan ng matinding damdamin o tagpo) Bakit pa kailangan ng marami? Please lang. Makuntento ka na sa isa. Di ka naman sari-sari store diba na "open for all". Stick-to-one please. Di ka naman mauubusan kung paisa-isa lang.

Magsimula lagi sa aksiyon. Hindi spwedeng puro salita lang. Pakaisipin mo naman na hindi kami manghuhula.

Ano? Kailangan pa bang may lituhang magaganap kung totoo ba ang lahat o kasinungalingan? Tsaka teka lang, pakisigurado naman kung totoo ba yang pinapakita mo. Diyan kami laging nadadapa eh, diyan sa sinasabing "Action speaks louder than words."

Sikaping magkaroon ng twist o punchline sa dulo. Mag effort ka naman oh! Di pwedeng straight to the point nalang palagi.

Punto por punto. Paano kami makararamdam ng kana, saya at pananabik kung walang kakulay-kulay ang iyong gawa? Di ko sinasabing gumamit ka ng krayola, ang akin lang, gawin mo naman with feelings. Tapos sasabihin mong, oa nito, paespeyal. Bahala ka. Nasa sayo rin. Pero ito tandaan mo, di lahat ng bagay nakukuha sa madalian.

Magpakita ng kuwento, huwag ikuwento ang kuwento. "Mahulog ka sa gawa, huwag sa salita." Hay nako bes! Isipin mo naman na marami pa kaming ganyan ang moto sa buhay. Gamitin mo naman ang galing mo sa text at chat para rito. Tama naman ako diba? Ang galing mo nga eh. Kung makapaglahad ka pa nga estorya sa text or chat, daig mo pa si Jessica at Korina. Alam ko magaling ka diyan. Gamitin mo yan nang sa gayon ay malaman namin ang nais mong iparating.

Gawing double blade ang pamagat. Kung saan-saan na tayo napunta. Plano-plano rin bes pag may time. 'Yun bang aakalain naming yun na yun. Pero di pa pala. Aakalain naming tama ang hinuha namin, yun pala hindi!

Diyan ka naman magaling diba? Ang magbitiw ng mga salitang katiwa-tiwala. Aakalain mo totoo na, yun pala may nakatagong sekreto sa bawat salita.

MAgDAgLI lang di ba? Para mas lalo kayong ganahan sa paggawa ng inyung sariling dagli, sa baba ay ang iba’t ibang dagli na ibinahagi ng mga mag-aaral ng Alabel National High School. Maligayang Pagbabasa!

Kuha ni Celesty Guatlo

DIDAY Ni: Karen Dijan Damicog

Nasaan ka?

Tila umaalingawngaw ang aking sigaw sa harap ng nakatagong napakagandang tanawin na ito na tila ipinunla ng banayad na haplos ni Inang Kalikasan. Tulad niya, ito’y mahinahong nakahimlay, walang kaalam-alam sa mga pangyayari banda rito.

Sa kabila ng kagalakan sa kadahilanang akoy naparitong muli sa bukirin kung tawagin ay Pag-asa, sobrang lungkot ng aking puso. Sa tuktok ng bundok na ito, dito kami nakatayo noon. Mahigpit na nakakapit sa kamay ng

isa’t-isa, puno ng pag-asa sa bawat mga mata.

Walang anumang makabubura sa saya na aming nadarama.

Nais kong siya’y magbalik, nais kong matamasang muli ang pagmamahal na agad na nag papatahan sa aking pag-iyak. Kahit tila bangungot ang aking pagpunta rito, patuloy pa rin akong umaasa na sa sandaling akoy nakatayo at nagninilay-nilay sa lugar na ito, siya ay darating at samahan ako. Maririnig ko sanang muli ang kaniyang tahol, ang bawat “aw!aw!” ng aso kong si Diday.

BISITA Ni: Rhoda May Ebad

Naaay! Salamat nagkita na ulit tayo. Namiss po kita ng sobra, inay. Isang linggo narin ng muli tayong nagkita. Nay, alam mo ba, ang galiiing galing ko.

‘Yong bilin niyo sa akin noong mga nakaraang araw, nagawa ko po. Marunong na akong magluto.

Tapos, nong wala si manang, ako lang po mag-isa pumasok sa school. Pero huwag po kayong mag-alala, nag ingat naman po ako. Kumuha pala ako ng sampung piso sa ibabaw ng cabinet ‘nay para sa baon at pamasahe ko.

Nililimitahan ko narin po ang paggamit ng kuryente gaya ng lagi nyong sinasabi. Inay, nong umalis po kayo, ako po naglinis ng bakuran. Si Barkie? Ay manganganak na po sa susunod na araw.

Pinagbubutihan ko rin po ang pag-aaral ko. Bilib nga si titser sa ‘kin kasi eight years old palang daw ako, kaya ko ng gumawa ng mga gawaing bahay. Syempre, lahat ng ‘yon, turo mo sa akin, hindi ba?

Ay nay, umuulan na pala, uwi muna ako ha? Ito pala yong monay na binili ko. Bulaklak galing sa bakuran… at kandila, binili ko, dalawang piso. Bukas, ako muli ang iyong bisita.

SI MA’AM KASI Ang Hiling ng Is ang Ina Ni: John Mark C. Polistico

Final Exam na ng mga graduating. Make it or break it. Terorista ang propesor sa asignaturang ito. Walang pakialam kung graduating ka o hindi, kung bagsak ay bagsak.

Parang Barangay Tanod ang ang guro. Ikot ng ikot sa buong classroom. Lahat ng kahinahinalang kilos, lingon o titig ng mga estudyante, sinisita ito.

May nag-vibrate na cellphone na nakapatong sa armchair.

“Turn it off or keep it away,” bulyaw ng guro. Pinagtinginan ng lahat ang estudyanteng pinipilit patayin at itago ang cellphone.

Balik muli ang lahat sa pagsagot.

Maya-maya ‘yung estudyanteng uli ‘yun ang tumitingin na naman sa phone at pagkatapos ay tumitingin sa guro. Nagduda na ang titser, gawain kasi ng ilang estudyante na ilagay ang sagot sa cellphone.

Lumalapit pa lang ang prof, sabay hawak sa cellphone ay umiiyak na ang estudyante.

“Give me your phone, you’re cheating!”

Pag-abot ng estudyante ng cellphone sa titser, dinampot ang bag, iniwan ang testpaper at saka binarahan ng takbo papalabas ng classroom.

“Class, you’re all of my witness that your classmate is cheating… will you read kung ano ang nakalagay sa message?

Tumayo ang estudyante na inutusan, binasa ang phone.

“Ba’t di mo masagot tawag naming, wala na si Dad, ‘di niya na survive ang operation… dito kami Hospital.”

NI: SUNSHINE RECOMUNO

Pabalik-balik ako sa paglalakad.

Hindi mapakali. Kahit nahihilo ako, ininda ko. Nakatingin sa akin ang malamig na tasa ng kape sa gilid ng lamesa, nagmamakaawang sayarin ko na ang laman.

“Oh kamusta si nanay?” bati ko kay Celso, ang nakakabata kong kapatid, pagkaluwa sa kaniya ng pinto ng kwarto ni nanay.

“Malubha na kuya,” Naluluha niyang tugon. “Ayaw ko man harapin ang katotohanan at ayaw ko ‘tong paniwalaan, pero…”

Tumigil siya sa paglalahad.

Naudlot din ang aking paghinga.

“Naghihingalo na siya kuya.”

“Dalhin na natin siya sa hospital! Walang problema sa gastos! Madami akong pera! Kayang-kaya natin siya ipagamot sa mga magagaling na espesiyalista.”

“Ayaw na niyang pumunta sa hospital kuya. Hindi na niya raw matiis ang dami ng karayom na tinutusok sa kaniya.”

Malumanay niyang sagot, ngunit dama ang pagkadalamhati sa kanyang boses. “Meron siyang isang hiling sa’yo kuya.

“Ano iyon?” Tila huminto sa pagkabog ang puso ko.

Binuksan niya ang pinto ng kwarto ni nanay.

Tumambad sa akin ang tuyo’t payat na payat niyang katawan.

Nakakapangalambot sa tuhod ang dulot ng kanyang imahe.

“Simple lang kuya.” Panimula niyang usal sa katanungan ko. “Gusto niyang

maramdaman ang yakap mo sa huling pagkakataon.”

Nanikip ang dibdib ko.

Nagtampisaw ang luha sa aking mga mata.

“Kailan ka ba uuwi ng pinas kuya?” Dugtong niya, habang nakikipagtitigan sa akin sa monitor ng kumpyuter.

Kuha ni Celesty Guatlo

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

LATHALAIN

ANG ALAY 13

Banlat ni Kimverlie Momo

Iginuhit ni ALLEN JE VILLORENTE

DDS ni Karen Damicog

Ang buhay, kapag nawala ay tila isang kulay na kapag kumupas ay hinding-hindi na muli pang titingkad. Hinding-hindi na kailanman babalik sa nakaraan.

DROGA

Laban Kontra Droga programang kalasag ng gobyerno sa mga nilalang na sumisira sa isipan, pangarap at imahe ng sangkatauhan. Hindi madapuang langaw ang mga sangkot, walang pinipili na ngayo‘y nagdurusa sa kahabag-habag na sinapit ng mga

sugapa sa malamig na rehas na bakal. Ang ang iba’y nakiki-ayon sa kaliwa’t kanang kinasasangkutan ng kapulisan, kawani, at sibilyan.

Naglalakad sa dilim kahit konting liwanag di gusto masilayan.

Ang iba’y nasilaw sa pera kahit karugtong ng pusod ipinagamit ang droga.

DUGUAN

Kahabag-habag ang sinapit ng binatilyo ‘‘Wag po! Wag po!“ Sigaw ng isang 17 taong gulang ng tinedyer na nagngangalang

Mula sa malayo ay rinig ko ang mga hiyawan sigawan, at iyak ng mga tao . Hindi ko alam kung ano ang kanilang pinagkakaabalahan ngunit alam kong ito ay kaugnay roon sa balitang may napatay kaming kapitbahay na miyembro kapatiran ng sikat na paaralan.

Ako’y papunta na sa aking trabaho ng napagtanto kong naiwan ko pala ang aking paboritong banlat. Iyon ay aking panulat sapagkat gamit ‘yon ay nagaganyak akong sumulat ng mga karanasang talaga namang matatatak sa isipan ang kulay ng tintang sa aking haraya di mabubura kailaman.

Nang ako’y naglalakad sa eskinita papunta sa mga bato ang makukulay na kabahayan ay naaninag ko ang mga ilaw ng kandila at ang amoy ng bagong inembalsamong katawan ang bumungad sa aking harapan. Doon ko naisip na ang alam ko’y napakamabuting tao ng pantay na ang paa ngayon . Hindi ko alam kung bakit , ganun –ganun na lamang winakasan ang kanyang buhay ng mga taong para sa kanila piso lang ang katumbas ng hininga na isang mortal na nilikha.

Ako’y naintriga sa kaso ng binata at nagsagawa ako ng sariling pagsisiyasat sa mga anggulo sa pagkamatay niya. Nalaman kong umanib sa grupo ng kursong kinuha, naging kontrobersyal sapagkat ang mga nasasangkot ay anak ng mga taong may kaya. Nalaman ko rin na nag-iisang anak ng pamilyang naka-aangat sa buhay ngunit buhay ng anak nila ay nakitil na. Labis na pagkadismaya ang aking nadama sapagkat ang buhay ng isang inosente ay hindi na maibabalik pa. Ayon sa pulisya nangangalap pa ng konkretong ebidensya.

Kaya ng makuha ko sa bahay ang aking paboritong banlat, dali-dali akong pumunta sa pamahayagang aking pinapasukan at isinulat ang kuwento ng batang naging biktima n g karahasan ng kapwa. Nang kanilang nabasa ang aking artikulo sa nasabing krimen, agad na umugon ang mga awtoridad at tinutukan ang kaso ng binata upang agarang madakip at makapagbayad ang mga sangkot sa pagkakasala. Labis ang pasasalamat ng kaniyang pamilya at nakikita ko ang galak sa kanilang mga mata. Sapagkat sa wakas ay makakamit niya na ang nararapat na kaparusahan gamit ang banlat kong instrumento ng hustisya.

Kean Delos Santos, nadatnang naliligo sa sariling dugo... kinitil ang buhay... napagkamalang sangkot sa paggamit ng ipinagbabawal na gamot. Sa batang edad, nagsisimula pa lamang siyang matutong bumuo ng magagandang pangarap. Ang mga pangarap ng anak na lubos na nagpapasaya sa puso ng kaniyang pamilya at… ‘‘Bang!‘‘ Sa isang putok ay biglaang napawi ang lahat.

Ang lahat ng pangarap ay tila nabura ng isang balitang isang mamamayang Pilipino na naman ang nabaril sa isang eskinita. Sadya bang mapaglaro ang tadhana? o ito’y instrumento lamang upang siya’y mawala sa sa kandungan ng ina?

‘‘Hindi na sana hahantong sa ganito kung hindi sana siya nanlaban.“

Ang pagkawala ng buhay at pagkait sa pagkakataong mailahad ang saloobin ng marami pang kabataan ang ikaaayos ng daloy ng ating bansa?

Aangat ba ang bansang ito dahil wala na sila? Droga?

Sapat ba iyong dahilan upang putulin ang lahat ng pangarap nila? Mapapaisip ka nalang, kung ganyan lang din naman, bakit hindi niyo nalang din binaril ang mga kurakot sa lipunan? Bakit sila'y nakakulong lang

samantalang ang buhay ng ilang kabataan ay tanging pamamalimos nalang ng hustisya ang paroroonan.

Ito ba ang kasabihan na ang “Kabataan ay pag-asa ng Bayan?“. Sino ba ang nakakaalam sa katotohanan? sa kasinungalingan? Tanging ang Dakilang Lumikha lang ang nakababatid sa mga kaganapan sa ating sambayanan.

Tao’y instrumento lamang upang hustiya’y makamtan.

‘‘Hanggang ngayon, patuloy pa rin sa pagiimbestiga ang mga awtoridada‘t masusing pinagaaralan ang kaso.“

SILAKBO Nasakluban ng mundo...tumatangis... nahihinagpis...sa maaga niyang pagkawala kaya’t nananatiling pala-isipan sa lahat. Ano nga ba ang katotohanan sa likod ng iba’t-ibang perspektibo?

Ngunit isa lamang sa ngayon ay tiyak na nadarama ng kaniyang pamilya, walang makabubura sa hapdi at pait ng hinanakit dahil hinding-hindi na maibabalik ang buhay na kinitil. Silakbo ng naiwan nang nagdadalamhating puso. Sino pa ang maging biktima ng DDS?

Kapus-Kapalaran Ni Kimverlie Momo

Salat sa pagkain. Salat sa pagkalinga. Salat sa pagmamahal. Mga batang palaboy-laboy sa masukal na lansangan. Mga musmos na binabaybay ang kahabaan ng kalye makaapuhap lamang ng pagkain para sa gutom nilang sikmura. Araw at gabi silang nakikipagsapalaran sa maalikabok at magaspang na daan. Kahabag-habag ang kalagayan. Tila ba ipinagkait sa kanila ang magkaroon ng maayos at marangyang buhay.

Mula sa isang sulok, nasilayan ko ang isang nilalang na nakaupo sa sirang at lumang upuan.

Tiningkab ang kanyang mga palad at palipat-lipat ang tingin sa mga taong nagdaraan. Humihingi ng kaunting saklolo. "Palimos po! Palimos po!, maawa po kayo…", ang katagang kanyang binitawan sa magaralgal na boses ay kumirot sa dibdib. Kasabay nun, ay ang pagtulo ng kanyang pawis sa noo at pagpatak ng luha sa kanang mata. "Pambili lang po ng pagkain", ang kasunod na katagang kanyang binitawan, at sa pagkakataong ito, sunod-sunod nang nagsibagsakan ang kanyang mga luha. Nakita ko sa kanyang lupaypay na mga tingin ang matinding pagkagutom.Walang makain.

Walang pambili ng pagkain.

Puno ng mga galos ang kanyang mga paa dahil sa wala itong sapin. Walang pagmamay-aring pares ng tsinelas. Pansin ko din ang gusot-gusot at punit-punit niyang damit na maiihahalintulad na sa isang basahan. Marungis ang kanyang pagmumuka, at sa pakiwari ko'y magtatatlong buwan nang 'di naliligo.

May iilang tao na lumalapit at nagbibigay ng konting barya. Ang karamihan ay umiiwas at nandidiri sa kanyang itsura. Tinatapunan lamang siya ng tingin habang nakangiwi ang kanilang mga baba. Labis akong naawa sa kanyang kalagayan. Hindi ko lubos maisip na sa murang edad ay mararanasan niya ang ganitong paghihirap. Marahil,bata pa lang ay iniwan at itinaboy na nang kanyang mga magulang. Walang nag-alaga, walang nag-aruga at salat siya sa pagkalinga. Hindi niya naranasang magkaroon ng pamilya at mamuhay kasama ang mga taong magmamalasakit at magmamahal sana sa kanya. Walang bahay, walang matutuluyan at tanging kalye lang ang nagsisilbi niyang tahanan.

Kuha ni RICHARD YBAÑEZ

14ANG ALAY

MALAYA. Bilang bahagi ng kanilang adikain at responsibilidad sa kapaligiran, nagpakawala ng 158 na bagong pisang pawikan ang South Cotabato Electric Cooperative (SOCOTECO) II sa Barangay Old Poblacion, Maitum, Sarangani noong Agosto 9 sa pagbubukas ng 8th National Electrification Awareness Month.

AGHAM

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

Pagkonsumo ng Pinoy sa Snack-food, tumaas ng 13%

Sa temang “Ensuring the Gains of Electrification Through Enlightened Member-Consumer-Owner,” nakalikom ang programa ng higit sa P15,000 sa pangunguna ng Tourism Section ng LGU-Maitum na ilalaan para sa isang unit tub na itatayo sa naturang lugar.

LGU – Alabel at DENR, nagsanib puwersa para sa “government’s greening program” -by Vina Diaz

Ang Local Government Unit ng Alabel at ang Department of Environment and Natural Resources (DENR) ay nagkasundong pag-isahin ang kanilang kahusayan sa pagpapatupad ng “National Greening Program (NGP)” sa pamamagitan ng proyektong Arboretum.

Mayor Vic Paul Salarda ng Munisipyo ng Alabel at ang OIC-PENR opisyal Engr. Mama G. Samson ay legal na sinelyuhan ang kanilang alyansa para sa lalong ikabubuti ng “National Greening Program” sa pamamagitan ng pagpirma ng Memorandum of

Agreement ( MOA ) noong September 25, sa tanggapan ng punong lungsod ng Alabel.

ANG KASUNDUAN

Sa ilalim ng kasunduan, ang DENR at LGU-Alabel ay magtatag at mangalaga ng isang seed bank at arboretum para sa mga hayop na nanganganib na maubos; magkaroon ng kagamitan at paraan sa pagdodokumento o database sa pamamagitan ng website, maghanda ng magagamit at kinakailangang mga datos na mahalaga para sa pagsulong at pagpapaunlad ng “policies and guidelines for reforestation”; at pagpapalaganap ng

kaalaman tungkol sa kahalagahan ng nasabing proyekto.

PROYEKTONG ARBORETUM

Ang Arboretum ay tungkol sa pagpupunyaging mangulekta ng mga buhay na ispesimen para sa siyentepikong pag-aaral, “conservation of genetic resources, learning area for dendrology and for reproduction of tree species.”

Sa pamamagitan ng proyektong ito, tinitiyak ng DENR at LGU-Alabel ang sistematikong pagpapatupad upang mapanatiling maging makabuluhan ang proyekto ng reforestation sa isang mainam

na katatayuan. Ang panukalang ito ay itatayo sa looban ng Septage Treatment Facility (STF) sa Sitio Mahayahay, Barangay Bagacay, Alabel Sarangani Province.

MABUBUTING IBUBUNGA NG PROYEKTO

Naniniwala si Mayor Salarda na ang balaking ito aay maging matagumpay sa pakikipagtulungan ng PENRO. “This project is the first serious reforestation effort of our administration that is geared to rescuing native tree species. I am positive that this project with DENR PNRO will help restore our environment”, ayon sa kanya.

Krisis sa Marawi 59 na bakwit, patay sa sakit ni ALLAN PAREJA

Nasa 59 evacuees mula sa Marawi City ang namatay matapos dapuan ng sakit, Miyerkules.

19 sa mga nasawi ay galing sa evacuation camps habang ang iba ay may sakit na at ang iba naman ay nagkasakit sa evacuation center.

Samantala ang 40 iba pa ay wala naman sa evacuation center nang sila ay pumanaw at sinabing dehydration ang tumama sa kanila.

Ayon kay Department of Health (DOH) Sec. Paulyn Jean Ubial, mayroon pang mga evacuees na may karamdaman gaya ng sakit sa puso, kanser at ang iba ay sumasailalim sa dialysis.

Aniya nasusuri naman sila sa ospital ng gobyerno.

Mayroong 68 evacuation centers ngayon na tinutuluyan ng 20,627 katao o 4,249 na pamilya na

pawang nagsilikas dahil sa gyera sa Marawi City.

Ang mga evacuation centers na mayroong pinakamalaking bilang ng evacuees ay nasa Iligan City, Cagayan de Oro at Lanao del Sur.

Patuloy na sinubaybayan ng DOH ang mga kaso ng skin diseases, diarrhea, upper respiratory diseases at gastroenteritis sa mahigit 20,000 katao o 4,000 pamilyang nasa evacuation centers.

Habang nagsasagawa ng pagsusuri ang doctor at health workers sa mga lumikas na residente para matugunan ang pangangailangang medical ng mga bakwit ay nagsisimula na rin silang naglilinis sa mga lugar na maaaring pagmulan ng mga sakit

“Bago natin protektahan ang bayan dapat unahin ang kalusugan upang magkaroon ng lakas para labanan ang patuloy na digmaan,” paalala pa ni Ubial.

Dahil sa lumalalang kaso ng “obesity” sa bansa na sanhi ng diabetes, hypertension, cardiovascular disorders at iba pang karamdaman, naglunsad ng dalawang taong pagsisiyasat ang isang internasyonal na organisasyon kung saan itinampok ang “Eating Habits” ng mga Pilipino.

Umangat ng labintatlong porsyento ang pagkonsumo ng mga Pinoy sa “snack-food” ayon pa sa inilabas na pagsisiyasat ng Kantar Worldpanel ngayong buwan kung saan nadagdagan ng kabuoang P380.00 ang karaniwang gastos ng publiko sa naturang pagkain mula P4524.00 noong Marso 2015 hanggang P4904.00 ng Marso 2017.

Kabilang sa uri ng “snack-food” ang pagkaing minindal na biskwit, keso, pasta at sopas. Kasama rin ang “ice cream” na nakapagtala ng pinakamataas na umento sa 24% mula P381.00 – P427.00. Pinakamababa naman sa tala ang “instant noodles” sa 3% o P2.00 na pag-angat mula P189.00.

“Filipinos also turn to instant noodles frequently buying it five times a year, fueling the category with 3% from 20152017. Ice cream is also an in-home favourite snack with food one in six homes buying the category and purchasing ice cream eight times a year,” ayon pa sa opisyal na pahayag ng KWP. Layon ng pananaliksik na mailantad ang sistemang pangkalusugan ng mga Pilipino na maaaring mapagkunan ng mahahalagang datos pangmedikal at upang matukoy ang mga lugar na may malaking konsumo tulad ng NCR at Visayas na may pinagsamang 35% na kontribusyon.

Ang Kantar Worldpanel ay pandaigdigang organisasyong dalubhasa sa kilos at gawi ng mga mamimili. Sa mahigit 60 taong pag-iral nito sa kalakalan, ang nasabing grupo na may 3500 na kasapi ay patuloy na namamayagpag sa paghatid ng mga impormasyong may kaugnayan sa usaping ekonomiks.

Sakit na di sikat, ngayo’y sumikat NI ALLAN PAREJA Maganda.Malusog.Mahusay

Iilan lang yan sa mga maihahambing mo sa isang sikat na artista na si Isabel Granada ng Pilipinas.

Sa kasikatan ay naging maganda ang takbo ng kanyang karera kaya’t kaliwa’t kanan ang alok ng mga kompanya sa ibang bansa.

Sabi nila, walang nakakatiyak kung saan at kalian tayo mananatili sa mundong ito.

Ngayo’y pawang natutulog lang sa kanyang silidtulugan, nagpapahinga sa kanyang malambot na kama’t unan at walang malay kung anong nangyayari sa kanyang paligid. Ganyan ang naging kalagayan ni Isabel sa Qatar matapos ma-koma.

Aneurysm…

Isang sakit na kapag ang artery’s wall ay nanghihina, lumalaki ang pag-umbok ng dugo sa ugat kaya nagdudulot ito ng pagdurugo sa utak.

Sa bansang United States, 13,000 katao ang namamatay bawat taon dahil sa aortic aneurysms.

Ayon kay Doktor Adam, isang neurosurgeon sa Qatar ang nagsabing na “brain dead” ang artista, Oktubre 27.

Sa paglipas ng isang Linggo, binawian na ng buhay ang aktres dahil sa kanyang sakit ika-4 ng hapon sa Qatar, Nobyembre 4.

Ayon sa pananaliksik, pwedeng maagapan ito sa paraang di dapat inuunang basain ang ulo pagnanaligo dahil ang init na nagmumula sa katawan at lamig ng tubig ay magdudulot ng pagtaas ng temperature at ng dugo. Sa halip, basain muna ang paa o ibang parte ng katawan bago ang ulo.

Ngayon, ay naging kontrobersyal ang pagkamatay ng aktres sa Pilipinas man o ibang bansa. Sapagkat sa isang kurap ng mata ay wala na ang taong tinatangkilik at sinusubaybayang artista sa kadahilanang sakit na di kilala (aneurysm) ngayo’y sikat na. Kaya, kalusuga’y pahalagahan upang buhay mapangalagaan.

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

AGHAM

ANG ALAY 15

HIGIT PA SA PAGLILINIS Libreng Serbisyong Medikal, ipinagkaloob sa ANHS BE ‘17 -by Judy Rose Corona

Sa paniniwalang ang National Schools Maintenance Month ay hindi lamang nagtatapos pagpapanumbalik sa ganda ng paaralan kundi pati na rin ang pagbibigay tulong , sinimulan ng Alabel National High School ang Brigada Eskwela 2017 sa pamamagitan ng Medical-related activities noog Mayo 15.

Sa temang “Isang DepEd, Isang Pamayanan, Isang Bayanihan Para sa Handa at Ligtas na Paaralan,” nakapagtala ang paaralan ng 5,173 volunteers mula sa publiko at pribadong mga sektor bitbit ang adhikaing di lamang para makatulong pati na rin ang makapag-abot ng tulong medikal.

Ilan sa mga isinagawang aktibidad na may kaugnayan sa kalusugan ay ang sumusunod: PunDuk Sa tulong ng Philippine Red Cross volunteers, malugod na sinalubong ng mga tauhan ng PunDuk o Pundo ng Dugong Kabrigada ang mga “blood donors” na nakahandang tumulong upang mapababa ang mataas na antas ng kaso ng dengue sa Alabel.

Project Baskog

Ang ligtas na paaralan ay kanlungan ng malulusog na mga kawani. Layunin ng Project Baskog na makapagbigay ng serbisyong medikal kaya inihandog ng

Provicial Municipal Health Officers ang libreng ckeck-up para sa mga guro at ANHS staff.

KAPISKAY SA LAWAS Naghandog naman ng libreng “physical therapy” ang mga local therapist para sa mga Senior Citizens at batang may kapansanan sa unang araw ng Brigada Eskwela sa tulong narin ng mga parmasya sa Alabel na nagbigay ng libreng gamot at kagamitan.

Ayon kay Loreto J. Gindap, Principal 1 ng naturang paaralan, lubos ang kanyang kagalan dahil sa matagumpay na pagsisimula ng BE’17.

“I am very happy that we started very well and uniquely. Surely, this is an extra mile on the way how we implement Brigada Eskwela and I am very thankful to those who lend their hands to us,” saad niya na may positibong pananaw na ang pagsisimulang ito’y hihimok ng mas maraming magagandang-loob.

Isang kabuuang

60 bags ng dugo

ang nakolekta sa panahon ng BE’17 na bloodletting activity

Bakunang natural NI ALLAN PAREJA

LIGTAS ANG MAY ALAM. Bilang parte ng Serbisyong Smile sa Paaralan, nagsagawa ng “Basic Life Support and Fire Fighting Skills Training” ang Alabel FIre

Station na pinangunahan ni FO2 Aldrin Flores at MDRRM Officers sa mga estudyante ng Alabel National High School noong May 27. (photo by Celeste Guatlio)

Lunas sa sakit para sa kasisilang makukuha sa mga ilaw ng tahanan.

Mga bagong mulat na sanggol at hayop ay ang unang punterya ng mga sakit. Dahil mahihina ang sustansya at katawan nito.

Ngunit di mo akalain na sa debilitado ng mga ina ay may nakatagong lunas sa mga sakit.

Colostrum o beestings, bisnings o first milk, ito ang klase ng gatas na lumalabas sa mammary glands ng mga ina na nagpapasuso. Sila lamang ang may kayang maglabas ng colostrum na nagtataglay ng “anti-bodies” tulad ng IgA (Immunoglobulin A) na natural na nakatago sa sayanik sa pamamagitan ng laway, luha at breastmilk. Sa breastmilk,

ang IgA ay nagbibigay ng pasibong kaligtasan kontra sa mga bakterya, virus o ibang mikroorganismo na maaaring magdulot ng sakit at IgM (Immunoglobulin M) ay uri na makikita sa ibabaw ng B cells at ito rin ay pwedeng ilabas ng selula. Maaaring masangkot ang immune response bago ang B cells magkaroon ng oras para maglabas ng bilang ng IgG.

Tunay ngang may mataas na protinang taglay ang colostrum at mas mataas pa sa simpleng gatas. Wala pa sa tamang gulang at maliit pa ang mga digestive system ng mga bagong silang kaya ang colostrum ang siyang naghahatid ng pagkaing nakapagpalusog sa anyong

tama/puro mababa lamang ang dami.

May ibang colostrum na kinapapalooban ang mga mahahalagang piraso ng innate immune system tulad ng lactoferrin, lysozyme, lactoperoxidase, complement at proline-rich polypeptides (PRP). Ang bilang ng cytokines (small messenger peptides that control the functioning of the immune system) ay makikita rin sa colostrum kagaya ng interleukins, tumor necrosis factor, chemokines, at iba pa.

Taglay din ng colostrum ang bilang ng salik ng paglaki tulad ng insulin-like growth factors I (IGF-1) at II, transforming growth factors alpha, beta 1 and beta 2, fibroblast growth factors, epidermal

growth factors, granulocytem a c r o p h a g e - s t i mu l at i n g growth factor, platelet-derived growth factor, vascular endothelial growth factor at colony-stimulating factor -1.

Samakatuwid, ang colostrum ay paunti-unting nagbabago para maging mature milk sa unangdalawang Linggo matapos ang kapanganakan at mas lalong dumami ang gatas ng ina. Habang patuloy na tumatanggap ang bata o hayop ng gatas ay may immunological protection siya kontra sa samot saring virus at bakterya. “It is actually works as a natural and 100% safe vaccine.” Upang mas maging ligtas, gumamit ng paraang normal tulad ng bakunang natural.

Ipis, panlunas sa bakterya LEA KATE CABARRUBIAS

Nadiskubre ng mga mananaliksik ng Nottingham UK, na ang mga ipis na tinatawag nang marami na peste ay pumapatay ng bakterya.

Ayon sa mga siyentipiko, makikita sa utak ng ipis ang powerful antibiotics properties na kayang pumatay ng mahigit 90 porsyento ng bakterya kasali na rito ang Methicillin-Resistant Stuphlococcus Aureus (MRSA) at pathogenic Escherichia coli na hindi nakapipinsala ng cell ng tao.

Ito ay iprinisinta noong nakaraang taon ng grupo ng siyentista ng Nottingham sa Nottingham of the Society for General Microbiology.

Ayon sa grupo, ito ay maaaring maging gamot panlaban sa impeksyong dulot ng mga mikrobyo.

BAKAS NG KAMAY PARA SA KUMPAS NG SANDAIGDIGAN. Batay sa temang “EarthBeat: Excavating the Abyys, Pulsing the Current, Steering the Youth as Stewards of Sustainable Development” mag-aaral ng ANHS ipinahayag ang kanilang suporta sa paglutas ng problema tungkol sa kalikasan.

Sa pamamagitan ng sama-samang paglagay ng kanilang bakas ng kamay sa pader sa ginanap na “National Science Month” noong Setyembre 29.

Ito ay inilunsad noong 2007 ng “Centre for Environment Education (CEE) sa UNESCO’s 4th International Conference on

Environmental Education na ginanap sa Ahmedabad India, ang bakas ng kamay ay sumisimbolo sa kanilang paniniwala na tayo ay makagagawa ng isang pagbabago sa pamamagitan n gating sama-samang pagkilos upang malutas ang mga suliranin ng ating kapaligiran.

Ang konseptong ito ay sumasalalim sa lakas at kakayahan ng mga kabataan na magkaroon ng pagbabago at huhubog ng magandang kinabukasan. Ito ay nagsasaad ng pag-asa na ang pagkakaisa at pagkilos nang sama-sama ay mahalaga.

16ANG ALAY

AGHAM

Problema sa paninigarilyo, tutuldukan?

EDITORyAL

Kamakailan lang ibinalitang maghahain ng panukalang batas ni senator Manny Pacquiao, isa sa mga senador ng Pilipinas na nagsasabing dagdagan pa ang pagbubuwis sa industriya ng tobacco products sa kaniyang Senate Bill No. 1599, iginiit niyang pataasin ang presyo ng bawat pakete ng sigarilyo mula sa 30 hanggang sa 60 pesos sa darating na ika-1 ng Enero, 2018.

Ang sigarilyo ay isa sa mga pangunahing problema ng bansa lalo na’t ayon kay Gng. Cherry Uchi, Guidance Counselor ng Alabel National High School, tunay ngang napatunayan na hindi lang may trabaho ang gumagamit nito kundi pati narin ang mga kabataan sapagkat abot kaya ang halaga ng yosi sa bansa.

Marami ang hindi pabor sa naturang ordinansa lalong lalo na ang mga negosyante at mga naninigarilyo sapagkat para rin naman ito sa ikabubuti ng lahat at ayon sa pananaliksik, ang pagyoyosi ay nakapagtataas ng tyansang magkaroon ng kanser sa baga, liver ciorhosis, tuberculosis at Psoriasis na maaaring magdala sa isang indibiduwal tungo sa kamatayan.

Hindi man tuluyang mapatigil ang paninigarilyo sa bansa, napatunayan naman ng Sin Tax Teform Act na epektibo ito sa pagbabawas ng mga adik sa sigarilyo lalo na ang mga binatilyo pati na rin ang mga sakit nang dahil sa bisyo at layunin din ng batas na ito na makalikom ng pondo ang gobyerno para sa pagpapatupad ng Universal Health Care.

SA TOTOO LANG

Yo Si?

LEAH KATE CABARUBIAS

Sa bawat pagsindi Nadaragdagan ang posibilidad ng pagdapo ng sakit sa iyong katawan.

Sa bawat paghithit Ang kulay ng balat mo’y nag-iiba’t ika’y nagkakaroon ng kulubot sa talukap ng mata.

Sa bawat pagbuga Ang tagal ng iyong buhay sa mundo ay mas lalong napapadali.

Masarap sa pakiramdam, nakagagaan ng kalooban. Iyan ang hatid ng puting usok na nahihithit papasok sa lalamunan diretso sa baga.

Ito’y nagdudulot ng kanser sa ating katawan, nakapipinsala ng ating baga at ng ating puso

ngunit hindi ba ninyo alam na nakasisira rin ito ng ating balat na nagdudulot ng mabilisang pagtanda ng ating balat?

Mga linya sa mata, kulobot, pagtuyo, pag-iiba ng kulay at mabilisang pagtanda ng balat ay hatid sa inyo ng paninigarilyo. Dapat itong ikabahala ng mga naninigarilyo dahil ayon sa pag-aaral, kapag ika’y gumagamit nito, tumataas ang tyansang ika’y magkaroon ng Psoriasis at kapag ika’y nagkaroon ng sakit na ito, ito’y dadalhin mo hanggang sa ikaw ay mamatay.

Kahit walang lunas ang ganitong uri ng sakit, maaari mo itong mapagaan.

Ayon kay Dr. Daisy Lim-Camitan, kumukunsulta sa

iyong dermatologo para sa iyong gamot.

Nakatutulong rin ang pag-inom ng DNA syrum sap ag pagaan ng sakit na ito, isang bote sa isang araw at sa isang buwan, anim na araw ka lang pwedeng uminom nito.

Mapapagaan ng mga gamot ang sakit na ito ngunit hindi mo na maiaalis ang katotohanang panghabang buhay mo na itong dadalhin kapag ipinagpatuloy mo pa ang bisyo mo.

Mag k a k aro on ka ng sakit, bubutas pa ang bulsa mo, bakit ka pa maninigarilyo?

Kung ang paninigarilyo’y hatid sa inyo’y saya, ipagpapalit mo ba ang buhay mo sa panandaliang saya na ito?

IGINUHIT NI

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

Hanna Peligro

Maskara ni ALLAN PAREJA

“Sa tulong ng plastic surgery ay mababago ang takbo ng buhay ng binatilyo.”

Ito ang mariing pahayag ni Dr. Samuel Eric C. Yapjuangco hinggil sa pagpapalit anyo Marlou Arizala sa tulong ng siyensiya at makabagong medisina na tinaguriang “Dr. Yappy” kung tawagin ang plastic surgeon sa ICON Clinic, Septyembre 1.

“Pag ako’y gumwapo WHO YOU kayo sa akin!” bulong sa sarili ng makaharap ang doktor.

Iilan lang yan sa mga sagot na lingid sa kaalaman ng iba na siyang pinanghahawaka ko sa kadiliman ng aking buhay. Siguro hanggang salita na lang siya.

Tabi kayo dyan pre, dadaan ‘yung GWAPO!

Hindi ko mawari kung totoo ba ang sinasabi nila sa kanya o pang-aapi ang lumalabas sa bibig nila. Oo, napakatamis ang aking mga nauulanigan ngunit may nakausling pang-uuyam sa kabilang banda. May pa habol pa silang HAHAHA.

PANGIT! Yan ang sabi nila…

Salat ang ilong, makakapal na labi, parang di mahuhulugang karayom ang tigyawat sa kanyang mukha, singkit na mga mata, di kaaya-aya, mala-tsokolateng balat at mala-paliparan na noo. Nono sa punso! Yan ang tingin nila.

Bahala na! Di ko pagkatao ang opinyon nila! Tanging yun lang ang mga salitang namutawi sa kaniyang mga labi sa oras na iyon. Patuloy lang. Kaya mo yan.

Maging positibo. Tiwala lang. Ang pabulong niyang sabi sa sarili kahit nasasaktan na.

Sabi nila, di natin malalaman ang panahon…Kaya ngayon, hindi niya akalain na makilala na ang pangalan niya sa mundo ng social media at sa tulong na rin ng HASHT5. Laki niyang pasasalamat dahil isa sa kanyang mga pangarap ay natupad na. “Masakit pero kaya kasi po, ito talaga ‘yung pangarap ko. Ito talaga ‘yung goal ko, ‘yung magbago ‘yung sarili ko,.” saad pa niya.

Isa sa mga dahilan kung bakit niya ipapatuloy yung operasyon dahil maraming tao ang nambubully sa kanyang pisikal na kaanyuan.

Binanggit din ng doctor ang mga dapat tandaan: “It must be safe, Don’t expect that result would be similar to your celebrity peg, Ask for second or third opinion, The plastic surgery should be coherent with the rest of the body parts, The surgery must be easily reversible.”

“Oo, dito ako nakilala pero may pangarap ako. Pangarap ko yun nga, ‘yung magbago ako. Kasi lahat naman ng tao nagbabago eh.” Pagmalaki pa niya, “Lahat ‘yung kulay ko, hairstyle, pananamit kung ano man yung nakita niyo ngayon lahat yun magbabago.”

Lunes, ika-4 ng Setyembre, matindi ang sikat ng araw ng inumpisahan na ang operasyon sa Marikina Doctors Hospital and Medical Center.

Para mapaganda ang hubog ng kanyang mukha kinakailangan niyang baguhin ang hugis ng kanyang pisngi at ilong. Nilagyan ng silicone ang pisngi, kumuha ng kartilago sa tenga para ilagay sa kanyang ilong upang tumaas. Anim na oras ang ginugol sa operasyon.

Kirot. Hapdi. Ang kaniyang dinanas ng simulan ang dental procedure na ang kanyang ngipin ay nilagyan ng ceramic veneers sa harapan, cashmere stranding ang pamamaraang ginamit para maging makapal ang kaniyang eyebrows at ang kaniyang labi ay gawa sa redder para mabago ang kulay. Mga kulubot niya sa bandang panga at noo ay binago, pinakapal ang kanyang buhok at nilagyan ng ekstensiyon ang kaniyang pilik-mata.

Naging matagumpay ang cosmetic surgery niya at kinakailangan niya ng matagal na pahinga.

Ako nga ba ito? Bulong niya sa kanyang sarili sa harapan ng salamin.

Hindi ko na ulit masisilayan yung itsura niya pagkinakausap niya ako sa oras na nasasaktan na siya sa sinasabi ng iba.

Ito na… ito na talaga.

Sa tulong ng iba, nagbago siya. Nakamit ang nais niya… ang bagong mukha. Ang dating opinyon ng iba ngayon ay pagkatao na niya.

Marlou Arizala…

Hindi ko alam kung bakit pati ako napalingon sa pagsambit ng pangalang iyon. Nasa bawat pagsambit wala siyang ibang naalala kundi ang pait, takot at puro pighati.

Xander Ford…

“Gusto kong ipakita sa tao na ‘yung dating Marlou na nilalait nila, kahit laitin nila ngayon, hindi na yun ‘yung ako. Ang bagong pangalang titilian ng bawat kababaihan. Binago para sa ikakakuntento ng mga matang mapanghusga,” wika pa niya.

Ako pala ang kaibigan niya, ‘yung nagbibigay payo, numero unong tagahanga, at masasandalan sa oras ng pangangailangan. Huling sabi ko pa nga sa kanya, “Bakit hanggang ngayon ikaw pa rin ang dehado kahit ikaw na ‘yung nagbago at kung sana hindi lang mapanghusga ang mga tao, edi sana siya pa rin siya.”

‘Yung ako ‘yung kakausapin, ‘yung ako ang pakikinggan sa lahat ng hinaing dahil yung repleksiyon niya sa salamin ay unti-unti nang naglalaho at mapapalitan na ng bagong mukha. ‘Yung dating kamukha ko ay wala na. Wala na yung tao sa likod ng maskara.

“Xander, Xander pwede pa picture?”

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

AGHAM

HINAY HINAY SA PAGBULONG L E A

B

K A T E

C A B A R R U B I A S

Shhh… May sasanihin ako. atid niyo ba na ang pagsasalita nang mahina sa paraang hangin lang ang lumalabas sa ating bunganga ay may hatid na pinsala?

Ang pagbubulong ay ang pagsasalita nang mahina na walang halong panginginig ng boses na ginagawa ng iilan upang hindi marinig ng iba.

Sa pag-aaral nina Dr. Rubben, direktor ng Lakeshore Professional Voice Center sa Michigan, ang pagbubulong ay mas nagbibigay ng puwersa at nakakasira sa loob ng tubo ng ating lalamunan. Ito ay pumipiga ng mahigpit para makabulong, na dapat ikabahala dahil ito ay nakakasira ng ating babagtingan.

Ayon sa naturang pag-aaral, sa mahigit 100 na pasyente, 69 porsyento ay nagpakita ng pagtaas ng pagpalabas ng glottis sa loob ng lalamunan at sobrang paggamit ng babagtingan.

“If you have to talk, do not whisper, but rather talk in a soft voice.”- payo ni Dr. Robet T. Sataloff, tagapamahala ng Otolaryngology Department.

Dapat nating malaman na kahit ang mga simpleng pang araw araw nating ginagawa ay may dala sa ating pinsala. Sundin ang mga payo ng doktor nang hindi malagay sa peligro ang ating kalusugan.

ANG ALAY 17

We need hugs a day -Satir NI ALLAN PAREJA

“We need four hugs a day for survival. We need eight hugs a day for maintenance.

We need twelve hugs a day for growth.”

Kasabihang inihayag mula sa family therapist, Virginia Satir. Mula sa Marcus Julian Felicitti’s blog, pinamagatang “10 Reasons Why We need at least 8 Hugs a Day”, ang hugging theraphy ay isang malakas na sandata para gamutin ang iba’t ibang karamdaman.

Pinatunayan ng pahayag na may humigit 32 pursyentong benepisyong taglay ang simpleng yakap na nakakagaling ng mga karamdaman, sakit, kalungkutan, depresiyon, at pagkabalisa.

Aniya, ang pagyakap ng mahigpit ay nakapagbibigay benepisyo sa sangkatauhan sa paraang,

1 2 3 4 5

Instantly boosts oxytocin levels, which heal feeling of loneliness, isolation and anger; Holding a hug for an extended time lifts one’s serotonin levels, elevating mood and creating happiness; Strengthens immune system; Balances out the nervous system; Hugs educate us how love flows both ways in receiving and being receptive to warmth;

It gets you out of your circular thinking patterns and connect you with your heart, feelings and breath.

“Hindi kawalan sa tao ang tumanggap ng yakap. Gayunpaman, sa panahong mayroon tayong seryosong karamdaman huwag umaasa basta sa yakap lamang at ‘wag ipagsasawalang bahala”’ If symptoms persist consult your doctor, paglilinaw pa ni Virginia Satir.

Likas sa isang Ina

by Ralph Castillo

Higit pa sa isang tawag nng tungkulin Sa wakas ang araw ay bumati sa mga taga-Surigao del Sur lalo na kay Officer Rochelle Gordo na pumasok sa kanyang trabaho bilang isang pulis, ngunit para sa kanya ang araw na iyon ay hindi isang ordinaryong araw.

Pagkalugod

“ Good job seargent. Breastmilk is the best for babies. God bless you” Ito ang nakasulat na pagpapahalaga na iginawad sa kanya ng admin ng sa “Dinagat Island Police Station Facebook page” para sa kabayanihang nagawa ni Gordo na tawag ng tungkulin hindi bilang isang pulis kundi ang tunay na diwa pagkababae: ang pagiging ina.

Ang tunay na nangyari Isang babae ang dumating sa kanilang estasyon na may dala at inalagaang isang buwang sangggol, balisa, umiiyak na parang wala sa kanyang katinuan. Ang tono ng kanyang pagsasalita ay magulo,ligalig at naguguluhan natahasang sinabi na siya ay wala sa matinong pag-iisip. Sa kalaunan, sa pagpapatuloy ng pag-iimbistiga napag-alaman ng pulis na ang babae ay nakararanas ng tinatawag na “Postpartum Depression.”

Ang Kalagayan Ang “Postpartum Depression ay isang malubha at pangmatagalang uri ng kondisyon na nangangailangan ng mahabang medikasyon. Ito ay isang mental at emosyonal na “post-birth complication” na nangangailangan ng medical na atensiyon. Ito ang pakiramdam ng pagkakaroon ng kakulang. Nangyayri ito kadalasan sa mga ina pagkatapos ng panganganak.

Pakikiramay

Walang sinuman ang makauunawa ng matinding paghihirap ng ina kundi ang kanyang kapwa ina. Ang ina na ito ay walang iba kundi ang babaeng pulis na walang alinlangang ibinigay sa bata ang pinakamasustansiyang pagkain: ang kanyang breast milk.

Ito ang likas na halimbawa ng isang ina na may pagmamahal sa anak. Siya ay isang ulirang “policewoman” na handang tuparin ang kanyang katungkulang para sa kanyang kapwa at bayan. Isang pagpupugay an gaming hatid sa isang alagad ng batas na gumawa ng kabayanihan kahit lampas na sa kanyang katungkulan kagaya ni PNP Officer Rochelle Gardo.

SOURCE:https://www.ahealth log.com/postpartum-depression-quiz.html

Photo SOURCE:htheAsianparent.com Philippines.html

18ANG ALAY

ISPORTS

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

Isport “Center” mas “Better”

Isa sa napakagandang panukala ay ang pagpapatayo ng “Sarangani Sports Academy” na magbibigay ng libreng paaral sa mga may potensiyal na atleta na nagmula sa mga mahihirap na pamilya.

EDITORyAL

Ang lalawigan ng Sarangani ay naglaan ng P300M para sa pagpapatayo ng “Sports Center” bilang paghahanda sa pagkakaroon ng “Sports Academy” na may kompleto at makabagong “Sports facilities”.

Ang nasabing panuklala ay nakatuon sa mga mag-aaral na may kakayahan at hilig sa laro sa buong bayan ng Sarangani.

Ang hakbanging ito ay nagpapahiwatig ng mataimtim na hangarin ng pamahalaan na mapaunlad ang larangan ng isport na kung saan hahasa sa mga batang manlalaro. Ito rin ay nagpapatunay na ang pangasiwaan ay taos-pusong binigyan ng atensiyon at kahalagahan ang makabagong henersyon na magbibigay ng papuri at dangal ng ating bayan.

Isang pagpupugay sa mga namumuno ng nasabing balakin na may hangaring mahubog at mapahalagahan tungo sa pagkamit ng magandang kinabukasan ng mga batang sarangan.

Manlalaro sa klase Nalalaho NI JASPER SAYSON

ng iba na hindi ito patas lalo na sa mga mag-aaral na nagpupunyagi “LULUBOG,LILITAW” at nagsisikap sa kanilang pag Ito ang karaniwang aaral. Ngunit kung susuriin nating panunuyang sa mga mag-aaral mabuti, ito ay hindi makatarungan na makikita lamang tuwing para sa mga estudyante na intramurals at iba pang aktibidad palaging lumiliban sa klase dahil na may kinalaman sa larong wala silang natutunan at nakuha pampalakasan gaya ng municipal sa malaking karunungang inaalay meet at pagkatapos ay naglalaho sa kanila. sa panahon ng klase.

Ang pagiging mahilig Taunang ginaganap, sa paglalaro ay hindi masama. ang Intramurals ay isa sa Katunayan, ito ay mabuting pinakamagandang pagdiriwang sa libangan upang makaiwas sa paaralan. Dito naipamamalas ng bisyo gaya ng paninigarilyo at mga mag-aaral ang galing at husay pagdodroga. Gayon pa man, sa kanilang kinahihiligang mga may kasabihan tayo ”ang laro. Kahit paano ay magaganyak labis ay nakasasama”. Kung silang pumasok sa paaralan upang ang pagkahumaling sa isport masukat ang kanilang kakayahan. ay nagdudulot nang hindi

Totoong, maraming mga maganda sa pag-aaral, mainam mag-aaral na hindi matatawaran na magkaroon nang maayos at ang galing kung ang pag- tamang patnubay upang maging uusapan ay tungkol sa palakasan. kapakipakinabang ito.

Gayunman, dahil sa kanilang Tandaan natin na pagkahumaling pumapasok tayo sa sa napiling laro, upang hasain ANALYSIS paaralan ipinagpalit at inilagay ang ating sarili na sa kompromiso ang maging mabuting akademiko na siyang sentro ng mamamayan at magkaroon nang pag-aaral. Bunga nito malimit magandang kinabukasan, ang nating marinig sa mga guro ang buhay sa mundong ibabaw ay umaangal sa palagiang huli at hindi palaruan. Bilang paglilinaw, pagliban sa klase. ang larong pampalakasan

Ayon sa datos na nakalap ay palamuti lamang upang mula sa School Form 2 ng Basic malagpasan ang hamon nang Education Information System mundong ating ginagalawan.

(BEIS) buhat sa 2,594 na magaaral Ito ay may kinalaman sa ng Alabel National High School, pangkalahatang paghubog sa ating 10% ng kabuuang papolasyun ay sarili mangyayari lamang ito kung binubuo ng mga manlalaro at 4 sa makikilahok tayo sa mga gawain 10 nito ay tinaguriang “lulubug, sa paaralan at laging pumapasok lilitaw”. sa klase. Huwag nating ituring

Sa suliraning ito ay na isang karaniwang lugar na nagbigay pangamba hindi papasok lamang tayo kung may lamang sa mga guro pati rin sa kompetisyon. administrasyon. Nalagay ang Ang pamahalaan, lalongmga guro sa walang katiyakang lalo na ang ating LGU- Alabel sitwasyon upang magnilay-nilay ay gumawa nang paraan upang kung ito ba ay ipapasa o hindi, tayo ay mabigyan ng libreng sa kadahilanang halos buong edukasyon, sa pamamagitan ng panuruan rin na wala sa klase. “Zero Collection Policy” at bilang Madalas, sila ang nagbibigay mag-aaral dapat nating sulitin pribilehiyo at nakinabang nang ang magandang pagkakataong malaki sa kasalukuyang DepEd ibinigay sa atin.

Policies gaya ng Mass Promotion and Access to Education. Iniisip

Katutubong Laro: Pagyamanin, Tangkilikin

nagpapatalino

Napatunayan ng mga siyentipiko sa Florido na ang palagiang paglalaro ng isports ay nakapagpapatalas ng utak. Alamin sa baba ang anim sa mga isports na nakakatalino.

CHESS

BASKETBALL

MARTIAL ARTS BODY BUIDLING

SOCCER

TENNIS

GRAPHICS Source https://www.vexels.com/png-svg

Shatoooooong…….

Sa modernong panahon ng kompyuter at cellphone, may alam ka pa bang larong Pilipino? Nakapaglilibang pa bas a labas sa bakante ninyong lote ng mga larong ito? Pagbalik-gunitain natin ang isang larong Pinoy na hindi mo maiwawaglit sa iyong memorya hanggang sa ika’y tumanda.

Maghanda.

Ito ay mayroon lamang dalawang koponan na may tigdadalawang manlalaro. Sa larong ito, kinakailangan mo ng dalawang magkaibang haba ng patpat. Ang maliit na patpat ay may habang anim na pulgada., habang ang malaki ay doble ang sukat sa maliit. Maghanda ng butas sa lupa na magsisilbing patungan ng maliit na patpat.

Ang butas ay siyang panimula ng laro.

Alamin.

Ang mga manlalaro ay pupuwesto sa kani-kanilang lugar. Ang naunang koponan ang siyang magpipitik sa patpat habang ang isang koponan ang magsasalo. Magsisimula ito ayon sa pinagkakasunduan ng dalawang panig. Ang malaking patpat ginagamit para patalsikan ang patpat na nasa butas. Pagkatapos ipipitik ng manlalaro ang maliit na patpat tumilapon at mapunta sa malayong lugar para mahirapan ang katunggaling koponan dahil kailangang ihagis ito pabalik sa sa dulo ng butas kung saan nakahalata ang malaking patpat na kinakailangang tamaan. Pagnasalo naman ito, tatayo sa malapit upang tamaan ang malaking patpat.

Martilyo.

Ito ang bahagi ng laro na magugustuhan mo. Pagnatamaan mo ang malaking patpat, ilalagay mo sa butas ang maliit na patpat nang pahalang at hahampasin gamit ang malaking patpat, habang nasa ere hahampasin ito ulit upang lumipad sa malayo. Dito na magbibilangan ng iskor gamit ang malaking patpat. Bibilangin ito mula sa lugar na binagsakan pabalik sa butas. May imumungkahi lang ako upang upang lumaki ang iyong puntos. Kinakailangan mo lang patalsikin mula sa butas ang maliit na patpat, hampasin ngunit hinaan lng at hampasin muli pero sa pagkakataong ito ay lakasan mo na. Kapag nagawa mo iyon, malaki ang makukuha mong puntos. Imbes kasi na ang malaking patpat ang bibilangin ay ang maliit na patpat ang gagamitin.

Syatong.

Sa larong ito kailangan mong makapuntos at masalo ang napilantik na patpat. Ang nakakaaliw lang ditto ay ang paraan ng pagpaparusa sa natalong koponan. Sisigaw ka lang naman.Mula sa malayo hanggang sa makabalik sa butas nang patakbo.

Di ba para kang si Sisang baliw? Ang saya na maranasan ang larong Pilipino, kasi ang mga laro noong una, ehersisyo na nagpapasaya pa. Kaya halina’t magsaya katutubong laro; ating pagyamanin at tangkilikin sumigaw ng shatoooong…

6

na Isports na

ANG OPISYAL NA PAHAYAGAN NG MATAAS NA PAARALAN NG ALABEL, SANGAY NG SARANGANI, REHIYON DOSE, POBLACION, ALABEL , SARANGANI PROVINCE

ISPORTS

10-women line-up ng ANHS, inihayag na

ANG ALAY 19 iSPORTS ka Lang Timbangin ang lahat THOMAS BELDAD

HANDA NA. Pinagyabang ni Coach Teresa Leilanie Olaybal (may hawak ng bola) ang kanyang koponan para SPAA 2017 sa kanilang groufie.(kuha ni Guatlo)

Hindi madali para kay Coach Teresa M. Olaybal ang magdesisyon para sa kanyang 10 manlalaro na bubuo sa Alabel National High School team na uusad sa Provincial Meet sa Kiamba, Sarangani Province.

“Select the best.” Sambit ng batikang Coach.

May kabuuang 10 manlalaro ang ANHS team basketbol pambabae na uusad patunggong Provincial Meet.

Isa sa mga napili ni coach Teresa Olaybal ang batikang manlalaro na sina Edmar Sonsona at Corrine Flores.

Si Edmar Sonsona ay nakapaglaro na sa Palarong pambansa noong 2015-2016.

“Umaasa akong mas pagbubutihan pa nila ang kanilang laro at ibibigay ang lahat para makuha ang kampeonato.” Saad ni coach Teresa

TIRADA

Higit pa sa liwanag JOHN MARK POLISTICO

Madalas nating nakikita ang mga magagaling na atleta sa paaralan na tumatakbong dala-dala ang nag-aalab at umapoy na sulo na naghuhudyat ng pagbubukas ng larong pampalakasan kagaya ng “intramurals”. Ngunit may mga kuwento na kung saan isinantabi ang pagpapailaw ng sulo bilang pagbubukas ng larong pampalakasan.

Sa Greece, kung saan pinaniniwalaang dito nagmula ang isports , ang pagpapailaw ng sulo ay isang talinghagang sumasagisag ng pag-asa at pagbuo ng mga pangarap at pagtupad sa mga hangarin na tanging sa paglalaro lang makamtan.

Sa makatuwid, ito ay nangangahulugang ang isports ay may kapangyarihang baguhin ang mundo.

Maliban sa tagumpay at panalo, ang laro ay isang paraan din sa pagkakaroon ng ligtas at mapayapang pamayanan. Sa bawat laban at pagtungtong ni Pacman sa “ring” walang naitalang karahasan. Ang paniniwalang ito ay pinatotohanan ni Nelson Mandela ang tinaguriang mala-alamat na pinuno ng “South Africa” na malaki ang naiambag ng paglalaro sa maraming pagbabago na hindi nagawa ng mga “rallies and deplomacy”. “Sports can create hope where once there was only despair. It is more powerful than government in breaking racial barriers”, sabi ni Mandela.

Sa pamamagitan ng pahayag na ito, pinatutunayan na napapayaman ng isports ang pagkakaunawan sa kabila ng pagkakaiba-iba ng bawat tao at ng pangkat na pinanggalingan. Dahil sa larong pampalakasan, mapalaganap ang mensahe ng kapayapaan at pagkakaisa.

Olaybal.

Lalaban si Sonsona, at Flores kasama sina Modina, Trangia, Lumanta, Galanaga, Luardo, Reyes, Ginoo, at Lacay.

Muling papainitin ng ANHS team ang court lalo pa’t makakatapat nila ang kanilang mahihigpit na mga katunggali mula sa Maitum, Malungon, Malapatan, Maasim, Glan, at Kiamba. (ni Lorie Mae Bapor)

“Every person wants to be at his best.”

Ito ang mariing pahayag ni Edmar Joy Sonsona, manlalaro ng basketball ng Alabel National High School nang ipinahayag niya ang pagkadismaya sa bagong polisiya ng DepEd na kung saan aalisin na ang “extra-curricular points” sa Sistema ng paggagrado.

Ito rin ang hiyaw ng mga estudyanteng palaging kinakatok ang paaralan para sumali sa mga kompetisyon.

Malinis ang intensiyon ng DepEd na ang bawat estudyante ay dapat balansehin ang kanilang oras at sa parehong oras ay ang mag-aaral ng Mabuti para hindi sila maiwan sa kanilang mga aralin. Pero parang sinakop na ng ensayo ang mga atleta at hindi na nila mapamahalaan ang kanilang mga oras.

Sa kabilang banda naman, hindi naman maikakaila na malaki ang maitutulong ng ECA. Ang ECA ay magiging daan din para sa mga estudyante sa magandang oportunidad para malinang ang kabilang galing sa paglalaro sa isports. Tinutulungan

Pagtatapos ng

ISPORTS

“Black Mamba Era”

Ito na nga marahil ang huling pagsabak ng “Black Mamba” ng Alabel National High School sa basketball court matapos ang kanyang apat na taong pamamayagpag sa larangan ng isports.

Alinsunod sa kautusan ng DepEd na nagsasaad na hindi na maaring makapaglaro sa Regional Meets ang manlalarong nasa 18 taong gulang, si Edmar Joy Sonsona , gayundin ay mag lalabingwalong taong gulang na sa susunod na taon.

Ang apat na taong pamamayagpag ni Sonsona sa larangan ng pampalakasan, partikyular na sa Women’s Basketball ay nagbukas sa kanya ng mga oportunidad gaya na lamang ng pag representa niya ng Rehiyon Dose sa Palarong Pambansa sa ikatlong pagkakataon, at paglaro sa Phillipine National Games, ay naging daan upang mahubag niya ang kanyang kakayahan sa mas mataas na lebel.

Nanghihinayang naman ang tagapagsanay ni Sonsona na si Teresa Leilanie Olaybal sa maaaring huling pagsama nila sa basketball court ng anak-anakan.

“Everything needs to come a close.

din ng ECA na makamtan ng mga estudyante ang kanilang mga tunguhin sa buhay, mapataas ang kanilang “selfesteem” at mapataas pa ng bawat isa ang tiwala sa kanilang sarili.

Higit pa rito, ang karangalang dala nila para sa paaralan ay karapatdapat lamang na parangalan at isa sa mga paraan para maipakita ang suporta sa kanila ay ang pagbibigay ng puntos.

Nararapat lamang na bigyan ng insentibo ang mga “student-athlete” para mabayaran naman ang kanilang mga pagsisikap at dalang karangalan para sa ating paaralan pero nararapat ding tingnan natin ang binigay na pribilehiyo para sa kanila ay di naabuso.

Hindi na natin mababago ang polisiyang ito dahil naipatupad na ito at wala na tayong magagawa ukol dito at nararapat lamang gawin ng mga “student-athlete” ay ang pagsiguro na mababalanse ang kanilang oras sa pagaaral at pag-eensayo dahil sa una pa lang pumupunta na tayo sa paaralan para mag-aral at ang pagsali sa paligsahan ay bunos na lamang.

LATHALAIN

NI RHODA EBAD

Alangan naman pigilan ko siyang gumradweyt. Pero for sure, I will miss the bonding that we had.

She will remain the best player in my line-up,” saad ni Olaybal na may halong kalungkutan.

Samantala, nagplaplano na si Sonsona kung saang kolehiyo sya papasok pagkatapos ng Senior High School.

“Siguro doon ako sa may basketball pa rin para maipagpatuloy ko ang nasimulan kong karera.

Holy Trinity College or Ramon Magsaysay College, I don’t know yet,” pahayag niya.

Ang Alabel National High School Basketball Girls team ay nananatiling “undefeated” sa nakaraang apat na taon sa Municipal Meet at Provincial Meet sa pangunguna ni Edmar Joy Sonsona, aka “Black Mamba” ng ANHS.

Panagtigi Dance Sports Contest

Bacus, Lamoste, nangibabaw

by Joyce Nadine Uy

Nag-apoy ang mga mata ng higit sa 500 manonood matapos pasiklabin ng tinaguriang “Power Duo” ng Grade 11 Golden Dragons na si Phoebe Kate M. Bacus at Rodel Lamoste, ang entablado ng Alabel Gymnasium sa ginanap na Dancesport Competition ng Panagtigi 2017.

Sa pamamagitan ng matitinding foot works, facial expression at routine, nanguna ang dalawa mula sa lima pang ibang katunggali.

Naungusan nina Bacus at Lamoste sina Leizly Brao at Ariston Santarin ng Grade 12

Gray Wolves na nagtapos sa pangalawang pwesto pati na rin si Francis Nicole Amador at Renz Dangculis ng grade 9 Blue Wildcats sa tanso.

Sumalang ang anim na pares ng mananayaw sa indak ng Cha-cha-cha, Rumba, Samba at Jive sa Elimination, Semis at Finals rounds ng buong kompetisyon.

Kilala naman si Bacus na isang local dancer simula pa no’ng siya’y nasa elementarya pa. Ayon pa sa kanya, ang maging kinatawan ng kanyang baiting ay isang pribilehiyo.

“I’ve been dancing since I

was elementarya but I had to take a break to give way for my studies.

I’m glad to be able to compete again,” ayon sa kanya.

Sinabi naman ni Adams Joy Sayson, tagapayo sa Senior High School at tagapangasiwa, ang pagsama ng Dancesport sa Intramural ay hakbang upang mapalawak pa ang isang buwang pagdiriwang na karaniwang dinodomina ng mga “ballgames.”

“Dancesport brought new look sa ating selebrasyon ng Intramurals. May bago na namang bubusog sa ating mga mata,” wika pa ni Sayson.

tomo xviii bilang 1

hunyo -nobyembre 2017

Bacus, Lamoste, nangibabaw sa ‘Dance Floor’ Nangibabaw ang galing ng Grade Eleven Tandem na sina Phoebe Kate Bacus at Rodel Lamoste sa kauna-unhang Dance Sport Contest sa ginanap na Panagtigi Intramurals 2017 .

Sundan ang buong kuwento sa pahina 19

ANG ALAY

KAMI AY AKTIBO Animnapung porsiyento sa 25 ng 42 ANHS mamamahayag ay aktibo sa isports, ang natitirang 40% o 17 magaaral ay walang interes maglaro dahil ikinasiya nilang magbasa.

40% 60%

ISPORTS NG SARANGANI

Pagtatapos ng “Black Mamba Era” P.19

AKSYONG ‘DI ORDINARYO Longboards, umarangkada sa Alabel

Manila roller, kampeon sa Nat’l Downhill Race MABILIS NA RATSADA. Jaime de Lange ng Manila sa kapanapanabik na raun sa huling “heat” ng kompetisyon upang makamit ang Ist Mayor Vic Paul Salarda National Longboard Competition sa Alabel, Setyembre 4. (Kuha mula sa Sarangani Communication Service)

NI LORIE BAPOR

Isa na naman sa pakaaabangang “spectator sport” sa Alabel ang Longboarding at ang kaunaunahang Downhill Race na kamakailan lang ginanap ay patunay ng pagsibol nito sa kabisera ng Sarangani.

Mahigit kumulang 200 long boarders mula sa iba’t ibang dako ng Pilipinas ang nagtuos upang makuha ang unang titulo sa National Longboard Competition ng Kasadyaan Festival at 46th Foundation Anniversary ng Alabel noong Setyembre 4 hanggang 10.

Bang! Ang hudyat ay umalingawngaw na, mula sa umpisa ng racing track tungo sa paliko-likong Ambush Site Road. Heto na nga ang sirit ng mabibilis na gulong na napapailaliman ng mataas na piraso ng kahoy na kinalalagyan naman ng full-geared racers na

PH nagliyab sa yelo NI RHODA EBAD

Sa kabila ng kawalan ng gabay mula sa coach ng kupunan, naiusad parin ng Philippine Ice Hockey Team na maiuwi ang pinakauna nilang panalo sa SEA Games laban sa grupo ng Thailand na ginanap sa Empire City Hall sa Kuala Lumpur, Malaysia, Agosto 24.

Hindi naging madali sa kupunan ang maiuwi ang titulo dahil sa unang dalawang goals sa second period na naibuslo ng katunggali.

Ngunit hindi hinayaan ng Philippine Team na umuwing luhuan, kaya’t umarangkada si Jose Cadiz ng tatlong puntos dahilan upang makuha nila ang inaasamasam na titulo sa

iskor na 5-4.

“This win isn’t the same because of the Philippine’s hot environment which make us find it harder to both adjust and practice to a sports that requires ice but then, the Philippine Team’s motivation is still burning, melting any ice barrier,” wika ni Paul Sanchez, team captain.

HAPLIT. Pasabog na enerhiya at determinasyon ang ipinakita ni Paul Sanchez na humagibis upang makabante ng puntos ang Pilipinas laban sa Thailand sa ginawang SEA-Games, Agosto 24.

naka-inat ang mga kamay sa likod na animoy balingkinitang mga pakpak.

Masigasig ang mga racers sa bilis na 60 mph sa kapirasong table na naghihiwalay sa kanila mula sa magaspang na landas.

Sa huli, nanguna sa “finish line” si Jaime de Lange ng Manila na naungusan sina Dandoy Tongco ng Cebu City sa ikalawang puwesto habang nagtapos naman sa pangatlo si RA Alvaro ng Cagayan de Oro. Tuwang –tuwa naman si Mayor Vic Paul Salarda sa naging resulta ng kompetisyon na nakaakit ng pawang lokal at dayuhag mga turista.

“Masaya tayo dahil naging makulay ang ating selebrasyon ngayon with the inclusion of Longboarding competition sa Kasadyaan Festival. This is just the beginning and we are expecting more spectators to the next festival,” paggalak pa niya.

“From River tubing, scuba diving , pargliding, biking ang now longboarding , Sarangani Province gets to be the ideal place for action,” dagdag pa niya.

Lozadas, naiwasan ang kabiguan,

pasok sa SRAA’17 NI JASPER SAYSON

Nagawang matiis ng beteranang si Kristine Felaine Lozadas ang banta ng 6th game break point (40-40) mula sa bagitong si Mary Bagit sa kasabik-sabik na Lawn Tennis Championship match ng 2017 Municipal Meet sa Alabel Tennis Court, Oktubre 17.

Napanatili ni Lozadas ang sixto-five (6-5) na laro laban kay Bagit sa sa isang set na duwelo sa 23 minutong aksyon.

Ang unang bahagi ng laban ay tila pamilyar lang na tanawin nang subukang limitahan ng parehong panig ang pinsalang dala ng kani-kanilang forehand attacks.Ngunit nangingibabaw pa rin ang ideyang nakakubli kay Lozadas dahilan upang makuha ang una hanggang sa pang-apat na game.

Namalagi pa rin momentum ni Lozadas sa 5th game na nakapagtala ng 12-40 na bentahe hanggang sa mawalan ng pokus dahil sa sunodsunod na errors na agad namang sinunggaban ni Bagit at makabawi ng isang game, 5-1.

Nagpatuloy ang pagragasa ng kaliwa’t kanang faults para kay Lozadas sa mga sumunod na games.

Sa pamamagitan naman matitinding backhand attacks at 4 na service aces, naiangat ni Bagit ang kanyang laro, 5-5.

Palitan ng taktika’t atake ang naganap sa 6th game nang magharap ang dalawa sa 40-40 deadlock. Apat na pagkakataon ang ibinato n i Bagit ngunit nagawa pa

LIBRENG BOLA. Alam ni Lozadas ang gagawin sa libreng bola mula kay Bagit kaya agad nilikyad ang bola ito sa dulo palaruan. (Kuha ni Celesty Guatlo)

ring baguhin ng beterana ang laro sa pamamagitan ng forehand attack, 6-5.

“A lot of younger guys are playing well, doing well, and it’s going to help me step up,” pahayag pa ni Lozadas.