SAYI
48 Mart 2015
Bütüncül e-devlet stratejisi
2014’ün başarılı kamu projeleri 65 milyon sayfa elektronik ortama aktarılıyor Kamu, bilişim alanındaki çalışmalara öncülük ediyor Akıllı şehirlere giden yollar aydınlanıyor
önsöz
e-devlet
Çok yol aldık ama yetmiyor…
T Ayhan Sevgi
ürkiye genelinde son yılların en yoğun kar yağışı gerçekleşti. Bizler ne kadar işlerimiz aksıyor diye hayıflansak da çocuklar için heyecanlı günler demek kar yağışı. Artık kar gelmeden heyecanı geliyor. Çocuklar hemen ellerine bilgisayarları, tabletleri ya da akıllı telefonları alarak vali amcalarına “e-baskı” kurmaya başlıyorlar, haydi okulları tatil et diye… Gerçi bu sene vali amcaları, onları pek kırmadı ve çocukların gönlünü kazandı. Bilişim teknolojilerini artık çocuklar biz büyüklerden daha etkin kullanıyorlar. Bu çocuklar, büyümelerine paralel olarak artık teknolojiyle daha fazla iç içe geçecekler ve daha fazla talepte bulunacaklar. Çocukların bu taleplerine yanıt verebilecek yapının temellerinin ise şimdiden atılması gerekiyor. Yani artık bugünün ihtiyaçlarını değil, geleceğin ihtiyaçları gözönüne alınarak stratejiler geliştirilmeli, yatırımlar yapılmalı. Ülke olarak e-dönüşüm sürecinde çok hızlı yol aldık ama bu yetmiyor ve daha fazla daha hızlı yol almalıyız. Kurumların daha verimli iş süreçlerine kavuşması, daha hızlı ve kaliteli hizmet vermesi, vatandaş memnuniyet ivmesinin artması e-dönüşümün temelini oluşturuyor. Kalkınma Bakanlığı tarafından yayımlanan 2014 – 2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı taslağı hazırlandı ama beklenen ölçüde geri bildirim alamadı ya da sesler kamuoyuna fazla duyurulmadı.
e-devlet
Önümüzde bir seçim süreci var, birçok bürokrat milletvekili adayı olabilmek için görevlerinden ayrılmış durumda. Doğal olarak artık bu adaylardan da en azından e-dönüşüm süreçleriyle ilgili görüşlerini de dinlemek isteriz. Türkiye Bilişim Derneği, siyasi partilerden beklentileri geçtiğimiz günlerde açıklamıştı. Siyasi partilerin seçim programlarında umarız bu sefer daha fazla teknoloji yer alır.
BThaber Yayıncılık ve Etkinlik Hizmetleri A.Ş. adına Sahibi Ayhan Sevgi BThaber Grubu Yayın Koordinatörü Ayhan Sevgi ayhans@bthaber.com.tr Yazı İşleri Müdürü (Sorumlu) Bülent Nevres bulentn@bthaber com.tr Editör Handan Aybars handana@bthaber.com.tr Ankara Temsilcisi Sedef Özkan sedefo@bthaber.com.tr
REKLAM SATIŞ GRUBU Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Zehra Sevimli zehras@bthaber.com.tr Satış Müdürü Nurşen Usta nursenu@bthaber.com.tr Satış Yöneticisi Perihan Kıtay Özden perihano@bthaber.com.tr
Haber Merkezi Ekrem Uçman ekremu@bthaber.com.tr
Satış Temsilcisi Özge Karataş ozgek@bthaber.com.tr
Görsel Tasarım Nevzat Karataş nevzatk@bthaber.com.tr Mukadder Keskingözler mukadderk@bthaber.com.tr
Reklam Rezervasyon Evrim Koç Demirci evrimk@bthaber.com.tr
YÖNETİM YERİ BThaber Yayıncılık ve Etkinlik Hizmetleri A.Ş. Fetih Mah. Tahralı Sokak Kavakyeli Plaza C Blok 7/5 34704 Ataşehir/İSTANBUL Tel 0216- 291 13 90 ISSN 1300-6495 BASKI Apa Uniprint San. ve Tic. A.Ş. Hadımköy İstanbul Asfaltı Ömerli Köyü / İstanbul Tel: 0212 - 798 28 40 Basıldığı Yer ve Tarih İstanbul, Mart 2015 Yayın türü BThaber tarafından hazırlanmıştır. BThaber’in 3 aylık, yerel, süreli ücretsiz ekidir. E-Devlet Dergisi’ndeki yazı ve fotoğraflar kaynak gösterilmeden yayınlanamaz.
1
e-devlet
içindekiler
HABERLER İlk yerli haberleşme uydusu geliyor!...................................................................................................... 4 Uydu Fırlatma Sistemi Projesi hızlandırılıyor...................................................................................... 4 Gençler projelere katma değer sağlamalı........................................................................................... 5 Android geliştiricilerin heyecanlı bekleyişi.......................................................................................... 5
GÜNDEM Bütüncül e-devlet stratejisi........................................................................................................... 6-9 2014’ün başarılı kamu projeleri.......................................................................................... 10-13
SAVUNMA Kamu, bilişim alanındaki çalışmalara öncülük ediyor…................................................ 14-15
PROJELER 65 milyon sayfa elektronik ortama aktarılıyor…....................................................................... 16
GÜNCEL BTK 2015 İş Planı................................................................................................................... 18-21 Ulusal Kamu Entegre Veri Merkezi Konya’da kurulacak.............................................. 22-23 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı Projesi tanıtıldı....................................................... 24 Türkiye’nin BT yol haritası...................................................................................................... 26-28
YEREL YÖNETİMLER Akıllı şehirlere giden yollar aydınlanıyor............................................................................ 30-32
2
e-devlet
haberler
İlk yerli haberleşme uydusu geliyor! TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından üretilecek olan TÜRKSAT 6A uydusu ile Türkiye dünyada kendi haberleşme uydusunu yapabilen 10 ülke arasına girecek.
T
USAŞ, 2020 yılında uzaya fırlatılacak olan TÜRKSAT 6A uydusunun üretimini gerçekleştirecek. ‘TÜRKSAT 6A Yerli Haberleşme Uydusu Geliştirilmesi ve Üretimi Projesi’, TÜRKSAT’ın ihtiyaçlarını karşılamak üzere, TÜBİTAK Başkanlığı koordinatörlüğünde başlatıldı. Türkiye’nin ilk yerli haberleşme uydusu TÜRKSAT 6A; TÜBİTAK Uzay Araştırmaları Enstitüsü, TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmalarının birbirlerini destekleyen ve tamamlayan yetkinlikleri doğrultusunda oluşturulacak iş paylaşımı ile geliştirilecek. Uydunun Yapısal, Isıl ve Kimyasal İtki Alt Sistemleri ile Mekanik Yer Destek Ekipmanlarının Geliştirilmesi, Kablaj Tasarım ve Üretimi TUSAŞ sorumluluğunda gerçekleştirilecek. Ayrıca
TUSAŞ, TÜBİTAK Uzay ile birlikte; Uydu Veri Kotarma ve Komuta Kontrol Yazılımları ile Uydu Montaj, Entegrasyon ve Test Faaliyetlerinde görev alacak. TÜRKSAT 6A Uydusunun montaj, bütünleştirme ve test faaliyetleri de yine TUSAŞ’ta kurulu bulunan Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Projenin finansmanı; TÜBİTAK Kamu Araştırmaları Destek Grubu (KAMAG) 1007 mevzuatı kapsamında, Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı, TÜRKSAT ve TÜBİTAK Başkanlığı tarafından karşılanıyor. Diğer yandan,
üretim ve test faaliyetleri TUSAŞ sorumluluğunda TUSAŞ Uydu Montaj Entegrasyon ve Test Tesisleri’nde gerçekleştirilen, 18 Aralık 2012 tarihinde üst düzey devlet ve askeri yetkililerin katılımıyla yapılan törenle uzaya gönderilen GÖKTÜRK-2 Uydusu, görev yörüngesindeki ikinci yılını başarıyla tamamladı. TUSAŞ’ın, TÜBİTAK Uzay İş Ortaklığı ile tasarladığı GÖKTÜRK-2, geçen iki yılda dünya etrafında 10 binin üzerinde tur atarak, 5 bine yakın görüntü ile toplamda 9 milyon 850 bin kilometrekareden fazla yeryüzü alanını kapsadı.
Uydu Fırlatma Sistemi Projesi hızlandırılıyor
S
avunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun da katılımıyla, 7 Ocak tarihinde Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nda toplandı. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Savunma Sanayi İcra Komitesi’nin aldığı kararları şu şekilde açıkladı: “ Uydu Fırlatma Sistemi
4
Projesi’ndeki gelişmeler değerlendirildi ve çalışmaların hızlandırılarak devamına karar verildi. Savunma Sanayi Müsteşarlığı ( SSM ) tarafından yürütülen Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi Projesi hakkında bilgi arz edildi ve görüşmelere devam edilmesine karar verildi.”
Projelerle ilgili yeni kararlar… Yılmaz, SSM tarafından değerlendirme çalışmaları tamamlanan çeşitli projeler ele alınarak şu sonuçların çıkarıldığını aktardı: “Milli Muharip Uçak Geliştirilmesi Projesi kapsamında ön tasarım aşamasına geçilmesi / Toplam 100 adet tedarik edilmesi planlanan yeni nesil F-35 savaş uçağından daha önce verilen 2 adet siparişe ilave olarak 4 adet uçağın daha tedarik edilmesi / Türk Silahlı Kuvvetleri’nin muhabere kabiliyetlerinin geliştirilmesi / Milli piyade tüfeği (MPT-76) projesinde seri üretime geçilmesi / Daha önce alım kararı verilen 6 adet ağır yük helikopterine ilaveten 5 adet daha (CH-47f - CHINOOK) helikopterin tedariği.” İcra Komitesi ayrıca yürütülen projeler kapsamında ortaya çıkan ilave ihtiyaçların tedariki için SSM’yi yetkilendirdi.
Gençler projelere katma değer sağlamalı Her kademede eleman ihtiyacı göz ardı edilmemelidir. Eli iş tutan teknolojiyi kullanabilen her elemana ihtiyacımız var.Şirketler içerdeki elemanlarını da bu şekilde eğitmeliler.
T
USAŞ bünyesinde kurulan ‘TUSAŞ Akademi’, Savunma Sanayi Müsteşarı Prof. Dr. İsmail Demir’in de katıldığı törenle 22 Aralık tarihinde açıldı. TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tesislerinde gerçekleşen törene, birçok üniversitenin rektör ve rektör yardımcıları ile sektör temsilcileri katıldı. Açılış töreninde konuşan TUSAŞ Genel Müdürü Muharrem Dörtkaşlı, kurumsal bilginin yayılmasında önemli görevler üstlenecek Akademi’nin teknisyen, yönetici, mühendis olmak üzere tüm TUSAŞ çalışanları için programlar hazırladığını kaydederek birlikte çalıştıkları yardımcı sanayi firmalarına da eğitim vererek destek olmayı hedeflediklerini aktardı.
Savunma Sanayi Müsteşarı Teknolojiyi kullanabilen her elemana ihtiyacımız var Akademinin ilk dersini veren Savunma Sanayi Müsteşarı Demir açılış konuşmasında, usta çırak ilişkisiyle insan kaynağı yetiştirmenin zaman kaybettirebileceğini, TUSAŞ Akademi eğitimleri ve devamında planlanacak mentorluk uygulamasıyla insan kaynağı yetiştirilmesinin hızlandırılabileceğini ifade etti. Demir, “Her kademede eleman ihtiyacı göz ardı edilmemelidir. Eli iş tutan teknolojiyi kullanabilen her elemana
Prof. Dr. İsmail Demir
ihtiyacımız var. Şirketler bu farkındalıkla hareket etmeli, içerdeki elemanlarını da bu şekilde eğitmeliler. Genç insanların tecrübe kazanarak projelere katma değer sağlamaları çok önemli” açıklamasını yaptı. TUSAŞ, açılışını yaptığı Akademi ile bilgi birikimini gelecek kuşaklara aktarmayı hedefliyor. Akademiden eğitim alacakların ihtiyaçlarını özel olarak belirleyerek, birebir programlar çıkaracak olan TUSAŞ Akademi, elektronik kütüphane gibi uygulamalarla da bilgiye erişimi kolaylaştıracak.
Android geliştiricilerin heyecanlı bekleyişi
A
ndroid Geliştici Günleri, 11 - 12 Mayıs 2015 tarihinde ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde herkese açık ve ücretsiz olarak 4. kez düzenleniyor. AGG için 1 Nisan’a kadar ‘Etkin Katılım Çağrısı’ gönderilebilir. 2014 yılında; 2053+ katılımcı ve 59 oturumla, 25 yerel, 34 uluslararası konuşmacıyla, 29
GDG’nin (Google Developer Group) ortak olarak gerçekleştirdiği Android Geliştirici Günleri’nin 2015 yılı heyecanı başladı. Organizasyonun sorumluları Murat Aydın ve Erdem Lafcı, “Geliştirici etkinlikleri diğer geliştiricilerle karşılaşmak için çok güzel bir fırsat. Diğer geliştiricilerden bir çok şey öğrenebilirsiniz. Aynı zamanda siz de bilgi ve tecrübelerinizi diğer geliştiriciler ile paylaşabilirsiniz. Yapacağınız konuşmayla birçok kişiye ilham olabilirsiniz. Böyle bir fırsatı kaçırmak istemiyorsanız, AGG’de konuşmacı olmak için başvurabilir ve konuşmacı olabilirsiniz. Android Geliştirici Günleri Etkin Katılım Çağrısı’nı 1 Nisan tarihine kadar gönderebilirsiniz” dediler.
Android Geliştici Günleri’ni takip edin… AGG’de; geleceğin teknolojileri, mobil dünya, yeni nesil mobil cihazlar, nesnelerin interneti, android işletim sistemi, farklı platformlarda çalışabilirlik, Uygulama Pazarlama ve Yığın Çekme (Growth Hacking), oyun geliştirme, tüm platformlar (Android, iPhone, Berry vb.) için ortak uygulama geliştirme altyapıları, HTML5, Javascript, Google TV, Google Play, Google Glass, sosyal ağlar, girişimcilik, bulut bilişim, iletişim çözümleri (NFC, Bluetooth, Wi-fi), 3G, 4G geniş band kablosuz iletişim ve etkileri, mobil eğitim ve daha pek çok konu tartışılacak. AGG için contact@androiddeveloperdays.com adresinden iletişime geçebilir, gelişmeleri www. androiddeveloperdays.com adresinden takip edebilirsiniz.
e-devlet
gündem
Bütüncül e-devlet stratejisi Teknoloji üretmeden gelişmiş, kalkınmış, güçlü bir ülke olmak mümkün değil. Kamu, 2015 yılında yerli üretime dair pozitif ayrımcılık yapma vizyonuna sahip. 2015’te bütüncül bir e-devlet stratejisi oluşturmak için çalışılacak.
2
015-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı Projesi’ çalışmalarının yoğun olarak sürdüğü bir seneye hızlı başlangıç yaptık. Diğer yandan ‘20152018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı’nın artık resmileşmesini bekliyoruz. Yine hemen Ocak ayı başlarında, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde Türksat tarafından işletilen e-Devlet Kapısı; www.turkiye.gov.tr’nin 2014 yılı içinde e-Devlet Kapısı kullanım istatistiklerine göre hizmetleriyle en çok ön plana çıkan kamu kurumları açıklandı: Hizmetleri yalnızca e-Devlet Kapısı’ndan sunulan kurum olan Milli Savunma Bakanlığı, ilk defa 2009 yılı Ağustos ayında elektronik hizmet sunmaya başladı. Hâlihazırda bakanlığa ait tüm hizmetlerin e-Devlet Kapısı’na bütünleştirmesi tamamlandı. Milli Savunma Bakanlığı’na ait 32 farklı hizmet, yalnızca 2014 yılı içinde 11 milyon 420 bin 30 kişi tarafından kullanıldı. İlk defa 2008 yılı aralık ayında elektro-
6
nik hizmet sunmaya başlayan Sosyal Güvenlik Kurumu, bugün itibarıyla e-Devlet Kapısı’nda hizmetleri en çok kullanılan kurum unvanını taşıyor. SGK’ya ait 42 hizmet, yalnızca 2014 yılı içinde 111 milyon 683 bin 484 kişi tarafından kullanıldı. ‘Hizmetleri En Çok Kullanılan Belediye’ ise Afyonkarahisar Belediyesi oldu. 2013 yılı kasım ayında ilk defa elektronik hizmet sunmaya başlayan belediyeye ait 7 farklı hizmet, yalnızca 2014 yılında, 177 bin 364 kişi tarafından kullanıldı. Aynı törende Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, 5A uydu imalatı için tüm altyapı çalışmalarının tamamlandığını ve ihaleye çıkacaklarını belirtti. Bakan Elvan, “Türksat 6A milli uydumuz olacak. Tamamıyla yerli üretimle gerçekleştiriliyor, bakanlıkla TÜBİTAK arasında anlaşma imzalandı. Ulusal Konum Belirleme Projesi ile de kendi ulusal konum sistemimizi ülkemizde kuracağız. Diğer yandan bugün itibarıyla e-Devlet hizmetlerini verdiğimiz kayıtlı kullanıcı sayısı 20 milyonu geçti” açıklamasını
yaptı. Lütfi Elvan, Aktif Bilgilendirme Sistemi’nin en geç 6 ay içinde hizmete sunulacağını kaydederek vergi borcu, trafik cezaları gibi bilgilerin e-Devlet üzerinden otomatik olarak ilgili kişiye SMS veya internet yoluyla ulaştırılacağını ve bu hizmette vatandaşların talepleri doğrultusunda hareket edeceklerini ifade etti. Yerel yönetimlerin e-Devlet hizmetlerini kullanmalarını teşvik ettiklerini dile getiren Elvan, Kamu Entegre Veri Merkezi ile de ilgili açıklamalarda bulundu: “Her kurum kendi veri merkezini kurduğunda kurumlar arasında uyum sağlanamıyor, sorun çıkıyor. Veri güvenliğine çok önem vermemiz gerekiyor. Kamunun tüm verilerini saklayacağız ve isteyen kurumlar ulaşabilecek. Bir başka ilde de yedeklenmesini sağlayacağız. Entegre Veri Merkezi, e-Dönüşümün bir parçasıdır. Şu anda Kamu Entegre Veri Merkezi ile ilgili çalışmalarımız yoğun şekilde devam ediyor. İlkini de Konya Kozağaç’ta kurmayı planlıyoruz. Amacımız 2023 yılından önce ekonomimiz gibi e-Dönüşüm
sıralamasında dünyada ilk 10 içerisinde yer almak” Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de çok önemli projeler gerçekleştirdiklerine dikkat çeken Elvan, 2 ay içerisinde e-Kimlik dağıtımını gerçekleştireceklerini söyledi.
ler olacağına, önümüzdeki dönemlere ilişkin öngörülere dair fikir üreteceğiz. Bütüncül bir e-Devlet stratejisi ve eylem planı hazırlamak, bunu izlemek ve ölçümlemesini gerçekleştirmek, tüm paydaşların ihtiyaçlarına cevap vermek istiyoruz” şeklinde konuştu. Di-
Üniversitelerdeki güçlü altyapının ticarileşmesi çok önemli ‘2015 – 2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı Projesi - Yerel Yönetimler ve Elektronik Hizmet Sunumu Çalıştayı’, 9-10 Ocak tarihinde UDHB ve TUBİTAK BİLGEM’in ev sahipliğinde Ankara’da gerçekleştirildi. ‘Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’ oluşturma projesinin önemli adımlarından biri olan çalıştayda; ortak akıl teknikleri kullanılarak katılımcı bir yöntemle yerel yönetimlerin ve paydaşlarının elektronik hizmet sunumu konusundaki görüş ve önerileri alındı. Etkinliğin açılış konuşmasında, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Haberleşme Genel Müdürlüğü, e-Devlet Hizmetleri Daire Başkanı Ensar Kılıç, tüm paydaşların ortak akılla birlikte hareket ederek değişime ayak uydurmak zorunda olduğunun altını çizdi. Kılıç, “Hizmetleri, birleşik ve bütünleşik bir yapıda sunma gayreti ve çabası içinde olacağız. Vatandaşı birden fazla noktaya yönlendirmek verimliliği düşürüyor. Bütün bir yapı içerisinde sunmak hepimize önemli katkılar sağlayacaktır. Bugün bu çalıştayda; sorunların neler olduğuna, çözümlerin ne-
ğer yandan ‘TÜBİTAK 1513 ve 1601 Teknoloji Transfer Ofislerine Yönelik Destekleme Programı’ sözleşme imza töreni, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın katılımıyla 4 Şubat tarihinde TÜBİTAK’ta gerçekleştirildi. Işık, Ar-Ge projesinde üretilen değerden hiçbir şekilde gelir vergisi alınmayacağı haberini verdi. Işık, “Türkiye teknoloji transferine odaklandı. 2012’den itibaren TÜBİTAK her bir üniversiteye 10 yıl boyunca yılda 1 milyon liralık destek vermeye başladı ve bu da üniversiteler arasında rekabeti beraberinde getirdi. TÜBİTAK’ın Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) aracılığıyla geçen yıl verdiği destek 500 milyon liraya yaklaştı. Bu sene 1,5 milyar lira nakit hibe desteğimiz var. Üniversitelerde var olan güçlü alt yapının değere
ihraç eden bir ülke olmak zorundayız. Bundan sonra her desteğin ayrı etki analizini yapacağız” ifadesini kullandı. Zaten kamu, 2015 yılında ‘yönetim’den ‘yönetişim’e doğru evrilme sürecine giriyor. Çalışma süreçlerindeki şeffaflık ve çoklu çalışma desteği, kamu kurumları için gerçekleşmesi gereken iş süreçlerinin kritik bir parçası. Kurumda yapılacak olan BT yatırımlarının kurum stratejileriyle uyumlu olması için doğan ‘BT Yönetişimi’nin kolay modellere uyarlanması da büyük önem taşıyor. Temelde amaç; vatandaşı daha iyi anlamak ve taleplerine etkin ve hızlı cevap verebilmek… Dolayısıyla vatandaştan gelen geri bildirimlerin de daha verimli değerlendirilebilmesi ve iyi önerilerin hayata geçirilebilmesi mümkün kılınıyor. Bilişim alanında en önemli yönetişim unsuru ‘eşgüdüm’ olarak karşımıza çıkmakta. Her kurum benzer amaçlar için farklı çözümler geliştirdiğinde; zaman, emek ve para kaybı oluşuyor. Bu noktada güçlü bir kamu inisiyatifi ile hizmetlerin tek bir çatı altında toplanabilmesi büyük önem taşıyor.
dönüşmesi ve ticarileşmesi, ülkenin bilgi toplumuna, ekonomimizin bilgi ekonomisine evrilmesi noktasında verilen destekler, önümüzdeki süreçte ciddi rol oynayacak” dedi. Yönetişim kavramını çok önemsediğinin altını çizen Işık, “Bilimde, teknolojide, sanayide karşılıklı fikir alışverişi son derece önemli. Markalaşma aşamasına kadar her alanı destekliyoruz. Sadece bilgi
Kamudaki bilgi işlem birimlerinin organizasyondaki yerleri iyileştirilmeli Türkiye Bilişim Derneği (TBD), bilişim sektörünün beklentilerini, siyasi parti temsilcileriyle paylaşmak üzere hazırladığı raporu, 17 Şubat 2015’te Genel Merkez’de yaptığı basın toplan-
7
e-devlet
gündem
tısında açıkladı. TBD, 48 başlıkta topladığı bilişim sektörünün beklentileri raporuyla, siyasi iradeyi kullanan ve tüm siyasi partiler ile bilişim sektörüyle ilgili politika belirleyen karar alıcılara destekleyici ve yol gösterici olmayı amaçlıyor. Haziran 2015 seçimleri öncesi TBD, hazırladığı raporla bilişim sektörünün beklentilerini sıralayarak, siyasi partilerin seçim bildirgelerinde sektöre ilişkin bazı önerilerin yer almasını hedefliyor.
tamamı, genel ‘teknoloji geliştirme bölgesi’
demokratik, sosyal ve kültürel hayatımızı zen-
ilan edilmeli. Ulusal Genişbant Ağı Stratejisi
TBD, Türkiye’de 2020’ye kadar bilişimde neler
mevzuat yönünden hazırlanmalı. TÜBİTAK Ar-
hedeflenmesi gerektiğini şöyle sıraladı: Yerli yazılım sanayi, kalkınma için kritik alanlardan biri olarak ilan edilmeli. Kamu ihale mevzuatında iyileştirmeler yapılmalı. Devlet eliyle oluşturulan haksız rekabete son verilmeli. Yazılım ihracatçısı, desteklerden yararlandırılmalı. Vergilendirme mevzuatı yerli sanayiyi koruyacak ve yabancı yatırımların önünü açar nitelikte değiştirilmeli. Fikri mülkiyet haklarına ilişkin mevzuat, AB ülkeleri düzeyine çıkartılmalı. Kişisel verilerin korunması sağlanmalı. 5651 Sayılı Yasa’da yasaklayıcı değil, geliştirici yeni düzenlemeler yapılmalı. ‘Bilişim Suçları Yasası’ çıkartılmalı. Siber Güvenlik Kurulu’nun hazırladığı Strateji ve Eylem Planı güncellenmeli. Elektronik ha-
Ge desteklerinde, bilişim projelerine daha çok
ginleştirici şekilde kullanımı sağlanmalı. ‘Kültür Toplumu Strateji ve Eylem Planı’ hazırlanmalı. AB Sayısal Gündem 2020 programı daha yakından izlenmeli ve öngörülen hedefler için Türkiye de gerekli yapılanmaları sağlamalı. Bilişim çalışanlarının özlük hakları düzenlenmeli. Kamudaki bilgi işlem birimlerinin organizasyondaki yerleri iyileştirilmeli. Çağrı merkezlerinde mesleki standartlara uygunluk getirilmeli. Açık kaynak kodlu yazılımların kullanımını yaygınlaştırıcı mevzuat geliştirilmeli. Yerel yönetimlerde akıllı kent uygulamalarının geliştirilmesi ve kullanılması sağlanmalı. Siber güvenlikte ulusal çözümlere öncelik verilmeli ve teşvik edilmeli. Türkiye’de, e-seçim yapabilecek mevzuat ve altyapı oluşturulmalı. Gelecek hedefleri için Türkiye, yenilikçi bilişim alanlarına yönlendirilmeli. KOBİ’lerin bilişim teknolojilerinden yararlanmaları için gerekli eğitim ve teşvikler sağlanmalı.
berleşme, bilgi ve iletişim teknolojileri yasaları AB’ye uyumlaştırılmalı. 18 yaşını dolduran her vatandaşa ücretsiz, nitelikli ‘Elektronik İmza’ verilmeli. Bilişim Bakanlığı kurulmalı. TBMM Bilişim Komisyonu kurulmalı. Türkiye 3. Bilişim Şûrası toplanmalı. Bilişim sektörü, ‘ulusal, stratejik sektör’ ilan edilmeli. TBMM’deki komisyonlarda STK’lara yer verilmeli. Türkiye’nin
teknolojilerini kullanılarak kadınların iş hayatına
hazırlanmalı. Türkiye, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan ve Ocak 2001’de yürürlüğe giren ‘Şartlı Erişime Dayalı Hizmetlerin Yasal Olarak Korunmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi’ne taraf olmalı. Fiber altyapı konusundaki mevcut problemler çözülmeli. Kablo TV şebekesi yeni girişimcilere açılmalı. Türkiye, 4G teknolojisine
pay ayrılmalı. Ar-Ge yatırımları ve yenilikçi şirketler desteklenmeli. Teknoloji ve kuluçka merkezleri geliştirilmeli, yenilikçilik ve Ar–Ge çalışmaları desteklenmeli. e-Devlet proje ve uygulamaları, bütünsel bir yaklaşımla ele alınmalı. e-Devlet çalışmaları kapsamında, ‘Tek Nokta Hizmet Durakları’ oluşturulmalı. Okullarda güncel teknoloji ve altyapı sağlanmalı. Yazılım, programlama, veritabanı gibi dersler ilkokuldan itibaren başlatılmalı. Çocuk, kadın ve yaşlılar için bilişim eğitimi verilmeli. Çocuk istismarını önlemek için ‘Yeni Medya Okuryazarlığı’ ve bilinçli internet kullanımı eğitimleri verilmeli. Bilişim sektöründe kadın istihdamını artırıcı önlemler alınmalı. Bilişim ve sosyal yaşama katılması sağlanmalı. Yaşlılar, engelliler için uzaktan sağlık hizmeti gerçekleştirilmeli. Engelliler için yaşam kalitesini artırıcı bilişim uygulamaları desteklenmeli. ‘Genişband internet’ hizmetleri elektrik, doğalgaz, su gibi her haneye ulaştırılmalı. Kamu verileri açık olmalı. Sosyal medyanın özgürlükleri geliştirici,
Çocuklar, gençler ve heyecanlı bir bakanlık Bilişim Garaj Akademisi’nin kurucusu Doç. Dr. Selçuk Özdemir, kurduğu bu akademiyi ‘inovasyonların inovasyonu’ olarak tanımlıyor ve nedenini de şöyle açıklıyor: “Bilişim Garaj Akademisi’nde; ne güneş enerjili araba ne de toryumla çalışan mobil nükleer santral veya Facebook’u veya Twitter’ı sallayacak bir sosyal medya yazılımı geliştiriyoruz. Bilişim Garaj Akademisi, bu saydığımız teknolojilerin önümüzdeki yıllarda bu topraklardan çıkma ihtimalini artırıyor. Daha 10′lu yaşlarında Bilişim Garajı’nda aldığı kodlama, web tasarımı, 3D tasarım ve elektronik/robotik eğitimleriyle çocuklarımızın, 20’li yaşlarına geldiklerinde yüksek teknolojili inovasyonlara imza atma veya patent alma şansı bugünkünden çok daha yüksek olacaktır.” Özdemir öyle önemli bir konuya parmak basıyor ki bugün konuştuğumuz devasa projelerin aslında nüvesine dikkat çekiyor. Çocukların, gençlerin yaratıcılıklarını, enerjilerini ekonomik katkıya dönüştürecek eğitim sistemini onlara sunmamız gerekiyor. Çocuklar oyunla öğrenmek, gençler kendi deyimleriyle ‘beyin kıvrımlarını düzleştirmeyecek’ ortamlar istiyor. Bu arada 2015’te Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın sesini daha da çok duyar olacağız; genç, yaratıcı ve heyecanlı bir ekip, yenilikçi projeleriyle diğer kamu kurumlarını da heyecanlandıracak. Bir taraftan da Bakan Işık, yerli üretime yönelik pozitif ayrımcılık yaptıklarına dikkat çekiyor. Ankara’yı birlikte izleyip tartışacak ve birlikte yazacağız…
8
Ar-Ge projelerine vergi desteği Teknoloji Transferi Ofisleri’ne 1,5 milyar TL nakit hibe desteği sağlanacak.
T
‘Yönetişim’ kavramını çok önemsiyorum
İmza töreninde konuşan Bakan Işık, bilginin her zaman en önemli güç olduğunu belirterek, salt bilginin tek başına yeterli olmadığını, bilginin değere dönüştürülmesinin ülkelerin kalkınmasında başat rol oynadığını vurguladı. Işık, bilgiyi hızla değere dönüştüren ve ticarileştiren ülkelerin çağın önde gelen ülkeleri olduğunu söyleyerek “Türkiye teknoloji transferine odaklandı. 2012’den itibaren TÜBİTAK her bir üniversiteye 10 yıl boyunca yılda 1 milyon liralık destek vermeye başladı ve bu da üniversiteler arasında rekabeti beraberinde getirdi. TÜBİTAK’ın Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) aracılığıyla geçen yıl verdiği destek 500 milyon liraya yaklaştı. Bu sene 1,5 milyar lira nakit hibe desteğimiz var. Bugün atılacak imzalarla da 14 üniversite bu desteği almaya hak kazanacak. Üniversitelerde var olan güçlü alt yapının değere dönüşmesi ve ticarileşmesi, ülkenin bilgi toplumuna, ekonomimizin bilgi ekonomisine evrilmesi noktasında verilen destekler, önümüzdeki süreçte ciddi rol oynayacak” açıklamasını yaptı.
Işık, “Benim bir fikrim var, diyen bir tekno girişimciye, 100 bin lira hibe desteğiyle başlıyoruz. İlerleme olduğunda TÜBİTAK aracığıyla 550 bin liraya kadar, yüzde 75’i hibe, desteklemeye devam ediyoruz. Bunun sonucunda üretim noktasına gelen fikir varsa onu tekno yatırımla 10 milyon liraya kadar destekliyoruz. Yeni bir karar aldık, YÖK, Maliye Bakanlığı ve ilgili kurumlarla görüştük. Bir Ar-Ge projesinde üretilen değerden hiçbir şekilde gelir vergisi alınmayacak, gelir vergisi kesintisini kaldıracağız, kanuni düzenleme yapacağız. ArGe fonuna yüzde 5’lik kesinti, döner sermayeye sadece yüzde 10’luk kesinti olacak. Üretilen 100 liralık değerin 85 lirası öğretim üyesinin cebinde kalacak. Amacımız, hocalarımızı Ar-Ge’ye daha da fazla yönlendirmek. Yeter ki ülkemizi bilgi toplumuna dönüştürelim, yeter ki ekonomimizi bilgi ekonomisine dönüştürelim” şeklinde konuştu. Yönetişim kavramını çok önemsediğinin altını çizen Işık, “Bilimde, teknolojide, sanayide karşılıklı fikir alışverişi son derece önemli. Markalaşma aşamasına kadar her alanı destekliyoruz. Sadece bilgi ihraç eden bir ülke olmak zorundayız. Bundan sonra her desteğin ayrı etki analizini yapacağız” ifadesini kullandı.
ÜBİTAK 1513 ve 1601 Teknoloji Transfer Ofislerine (TTO) Yönelik Destekleme Programı’ sözleşme imza töreni, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın katılımıyla 4 Şubat tarihinde TÜBİTAK’ta gerçekleştirildi. Işık, Ar-Ge projesinde üretilen değerden hiçbir şekilde gelir vergisi alınmayacağı haberini verdi.
Her öğretim üyemizin bir TÜBİTAK projesi olması lazım TÜBİTAK Başkanı Yücel Altunbaşak da yaptığı sunumda, geçen yıl 100 bin lira olarak uygulanan, öğretim üyelerine her bir proje için verilecek destek miktarını, bu yıl 200 bin liraya çıkardıklarını söyledi. Altunbaşak, “Her öğretim üyemizin bir TÜBİTAK projesi olması lazım. TTO’ların öyle bir hedefi olmalı. Bilginin ticarileşmesine büyük önem veriyoruz. Araştırmaya, girişimciliğe ve yeniliğe önem veren üniversiteler çok hızlı ilerleyecek. Tüm öğretim üyelerinin desteklerden haberdar olmaları için Araştırmacı Bilgi Sistemine (ARBİS) katılmaları gerekiyor” dedi. Konuşmaların ardından TÜBİTAK Başkanı Altunbaşak ile 14 üniversite rektörü, Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi Sözleşmesi’ni imzaladı. Desteklenmesine karar verilen üniversiteler şu şekilde sıralanıyor: Ankara, Akdeniz, Atılım, Çankaya, Fırat, Gebze Teknik, Kadir Has, Mersin, Okan, Osmangazi, Pamukkale, Sakarya, TOBB ETÜ ve Trakya Üniversiteleri.
9
e-devlet
gündem
2014’ün başarılı kamu projeleri 12. e Türkiye (eTR) Ödülleri’, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gerçekleştirilen törenle sahiplerini buldu.
10
• Kamudan Vatandaşa e-Hizmetler,
Tutanağı Uygulaması
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Müdürlüğü
• Kamudan İş Dünyasına e-Hizmetler,
Yerel Yönetime Yönelik Kategoriler’de ise;
- 112 Acil Çağrı Merkezi projesi ‘Vodafone
• Kamudan Kamuya e-Hizmetler ve
Küçük Ölçekli Belediye
Özel Ödülü’nü aldı.
• Yerel Yönetimler kategorilerinde finale
Seferihisar Belediyesi - SEFERİKART
Önceki yıllarda eTR ödülü almış olan
kalan 20 projeden kazananlar, jürinin yap-
Uygulaması
projelerin gelişimlerinin takip edilmesi ve
tığı elektronik oylamayla tören esnasında
Orta Ölçekli Belediye
projelerin kazanımlarının değerlendirilmesi
belirlendi:
Şahinbey Belediyesi’ –Açık Veri Portalı
sonucunda, TÜSİAD-TBV eTR Yürütme
Kamu Kurumlarına Yönelik Kategoriler’de;
Büyük Ölçekli Belediye
Kurulu tarafından
• Kamudan Kamuya e-Hizmetler
IETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü - İnteraktif
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel
İçişleri Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi
Yolcu Bilgilendirme Sistemi projeleri ödüle
Müdürlüğü
Başkanlığı - e-Otoban Projesi,
layık görüldü.
Orman Yangın Erken Uyarı Sistemi’ne
• Kamudan İş Dünyasına e-Hizmetler
Diğer yandan e-Devlet uygulamalarıyla
(OYEUS) ‘En İyi Gelişim Gösteren Proje’
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı -Çevrimiçi
örnek olan veya örnek teşkil edebilecek
ödülü verildi.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)
uygulamalara verilen
‘e Türkiye (eTR) Ödülleri’ ile örnek e-Devlet
Yönetim Sistemi
eTR Yürütme Kurulu Özel Ödülü
uygulamalarına dikkat çekilmesi, yenilikçi giri-
• Kamudan Vatandaşa e-Hizmetler’
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma
şimlerin kamuoyuna tanıtılması, desteklenip
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık
Genel Müdürlüğü - e-Sendika projesine
özendirilmesi ve bu yöndeki uygulamaların
Genel Müdürlüğü – Mobil Kaza Tespit
verilirken,
yaygınlaşması hedefleniyor.
e-Otoban, e-Yazışma hedeflerinin gerçekleşmesi için köprü görevi görüyor ‘Kamudan Kamuya e-Hizmetler’ kategorisinde; İçişleri Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, e-Otoban Projesi ödüle layık görüldü. e-Otoban projesi, kamu kurum ve kuruluşlarının taşra teşkilatlarının bütün yazışmalarını elektronik ortamda yapmalarına imkân veren, temelini Elektronik Belge Yönetim Sistemleri ( EBYS ) arasındaki bütünleştirmelerin oluşturduğu bağımsız bir sistem. Proje; farklı kurumlara ait evrakların daha kolay bir şekilde takip edilebilmesine olanak sağlayıp hızlı karar
alma kabiliyeti kazandırıyor ve bütün olarak evrak onay süreçlerini kolaylaştırıyor. Dış kurum evrakları için uzun sürebilen vali, vali yardımcısı ve kaymakam paraf ve imza süreçlerinin tek bir arayüz üzerinden saniyeler içinde tamamlanmasını sağlıyor. Yılda yaklaşık 14 milyon evrak e-Otoban üzerinden işlem görüp yaklaşık 20 milyon TL tasarruf sağlanacak. Proje kamu kurum ve kuruluşlarının kağıtsız ofis uygulamasına tam anlamıyla geçebilmesi ve e-Yazışma hedeflerinin gerçekleşmesi için bir köprü görevi görüyor.
e-ÇED ile süreçler çok daha hızlı ve şeffaf ‘Kamudan İş Dünyasına e-Hizmetler’ kategorisini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevrimiçi Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetim Sistemi projesiyle kazandı. Son yıllardaki sanayileşme süreci, ÇED
verilere anlık olarak ulaşılabilmesi, belirli kriterler doğrultusunda verilerin işlenerek raporlanması ihtiyacı ortaya çıktı. Bu amaçla 2012 yılında ÇED çalışmalarının bilişim sistemlerine aktarılması amacıyla Çevrimiçi
süreçlerinin gerçekleştirilmesinde daha hızlı, verimli ve şeffaf bir yöntemin seçilmesini gerektiriyor. ÇED çalışmalarında, çevre alanında çalışanların gerçek verilere dayalı kararlar almaları ve bu kararların bir standarda bağlanması için gerekli tüm verilerin ilgili taraflardan toplanması, bu
ÇED Süreci Yönetim Sistemi ( e-ÇED ) projesine başlandı ve 2013’te sistem kullanıma alındı. e-ÇED projesiyle karar destek faydalarının yanı sıra elektronik ÇED arşivinin oluşturulması, süreçlerin daha kolay, hızlı, şeffaf ve etkin bir şekilde yürütülebilmesini de amaçlanıyor.
eTR Ödülleri ülkemizin sayısal dönüşümünde önemli bir yol gösterici
e-Devlet değişime açık değilse ilerleme kaydedilemez
racağı noktalara uyum sağlayan, hatta bu
TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) ta-
TÜSİAD Bilgi Toplumu, Bilgi-İletişim Teknolo-
TBV Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Ecza-
rafından, Vodafone Türkiye ana sponsor-
jileri ve İnovasyon Komisyonu Başkanı Esin
cıbaşı da şunları kaydetti: “ Ekonomimizi
luğunda düzenlenen ‘12. e Türkiye (eTR)
Güral Argat da konuşmasında; e-Dönüşüm
daha iyi yönetmek, daha verimli kılmak,
Ödülleri’ töreninde bir konuşma yapan Vo-
sürecinde vatandaşların aktif rol almasının
daha etkin hale getirmek, veri temeline
dafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardım-
sağlanması ve e-Katılımın desteklenmesi
dayalı bir ekonomiye dönüştürmek, cari
cısı Hasan Süel, eTR Ödülleri’nin ülkemizin
gerektiğine inandıklarına dikkat çekerek “Va-
açığı azaltmak, dış ticaret dengesini tut-
sayısal dönüşümünde önemli bir yol gös-
tandaşlarla birebir etkileşim halinde olan yerel
turmak, kısacası, ülkemizin satın alma
terici olduğunu vurgulayarak vatandaşlara
yönetimlerin, süreçlerde ve uygulamalarda
gücünü artırmak, her bir vatandaşımıza
doğrudan dokunan kamu sektöründe sayı-
daha aktif olarak yer alması, e-Devlet politika-
daha eşitlikçi, daha adil, daha müreffeh bir
sal teknolojileri tam performansla hayata
larının başarıya ulaşmasına şüphesiz ivme ka-
hayat sunmak hedefimiz var.” Eczacıbaşı,
geçirmek üzere faaliyetlerini sürdürdükle-
tacaktır. e-Devlet uygulamaları kamu yöneti-
e-Devlet konusundaki bütün başarıların,
rini kaydetti.
minin işleyiş süreçlerini kapsamalı. Değişime
birkaç saniyede kazaya uğrayabileceğinin
Süel, ‘fiber’in ulusal bir politika haline geti-
açık, yenilikçi bireylerin desteğinden yoksun
de altını çizerek siber saldırı ve organize
rilip “ülkemizin dört bir yanının fiber ağlarla
olarak e-Devlet’te bir gelişme kaydedemeyiz.
veri hırsızlığının sürekli bir tehdit olduğunu
donatılmasını istiyoruz” dedi.
Teknolojinin bugün ulaştığı ve gelecekte va-
ifade etti ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Ki-
değişimi yaratan, etkileyen bir insan gücüne sahip olmalıyız” açıklamasını yaptı.
11
e-devlet
gündem
şisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun Tasarısı’nın Yüce Meclisimiz’de yasalaşma sürecine girmesinden memnun olduğumuzu belirtmek isterim. Bu tasarının, Avrupa Birliği normlarına uygun olarak hukuk dünyamıza kazandırılmasını destekliyoruz.”
İnteraktif Yolcu Bilgilendirme Sistemi yolculara zaman ve konfor kazandırıyor ‘Büyük Ölçekli Belediye’ kategorisinde, IETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü, İnteraktif Yolcu Bilgilendirme Sistemi projesiyle ödüle hak kazandı. Her gün 15 milyondan fazla yolculuğun yapıldığı İstanbul’da toplu taşıma hizmeti sunan İETT Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen İnteraktif Yolcu Bilgilendirme Sistemi, yolcular tarafından toplu ulaşımda ihtiyaç duyulabilecek bilgilere mobil, web, akıllı ekran gibi her türlü iletişim kanalından interaktif, anlık ulaşılmasını sağlayan bir altyapı sunuyor. Tüm yolcuların bilgilendirilmesiyle birlikte daha planlı ve daha düzenli ulaşım sistemiyle yolcuya zaman ve konfor kazandırılmasını amaçlayan sistem, mobil cihazlar ve web gibi çeşitli platformlarla desteklenmesi, engelli bilgilendirme sistemiyle bütünleştirilmesiyle tüm İstanbul halkına hizmet veriyor. Akıllı Ulaşım Teknolojisiyle yolculara optimum ulaşım güzergahını ve otobüsünü seçerken kazandırılan zaman, hem bireylerin hayatına hem de ülke ekonomisine kazanç sağlıyor.
12
Mobil Kaza Tespit Tutanağı uygulamasıyla tutanak anında sigorta şirketlerine iletiliyor ‘Kamudan Vatandaşa e-Hizmetler’ kategorisinde ipi Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü, Mobil Kaza Tespit Tutanağı Uygulaması projesi göğüsledi. 2008 tarihinde trafikte kaza sonrası zaman kayıplarının önüne geçilmesi amacıyla tarafların anlaşarak tutanak düzenlemeleri mümkün hale geldi. Zamanla bu faydalı uygulamanın yavaşlatıcı etkileri olduğu görüldü. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi tarafından geliştirilen uygulamayla sürücüler, internet erişiminin olduğu her yerde kaza tutanak formunu akıllı telefonlarından
hızlı ve kolayca düzenleyebilmekte. Uygulamadaki çevrimiçi bütünleştirmeler tutanak hazırlama sürecini kısaltmakta ve kazaların sebebiyet verdiği trafik sıkışıklıklarını da büyük ölçüde engellemekte. Mobil Kaza Tespit Tutanağı uygulamasıyla tutanağın anında sigorta şirketlerine iletilmesi sağlanarak zaman kaybı önleniyor. Ayrıca daha az bilgiyle tutanak girişi yapılabilmekte, kazaların sonuçlanma süresi azaltılmakta. Kare kod ile poliçe bilgilerine hızlı erişim sağlanarak aynı zamanda sonuç kusur oranlarının çevrimiçi takibi sağlanıyor.
SEFERİKART Uygulaması Seferihisar esnafını koruyor Yerel Yönetimlere Yönelik Kategoriler’de; ‘Küçük Ölçekli Belediye’ kategorisini Seferihisar Belediyesi, SEFERİKART Uygulaması kazandı. SEFERİKART Uygulaması ile belediye hizmetlerinin elektronik ortamda ve etkili şekilde verilmesi amaçlanıyor. SEFERİKART aracılığıyla vatandaşların ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetlere ulaşması sağlanıyor. Bir yandan ihtiyaç duyulan hizmetler karşılanırken diğer yandan da temin edilen POS cihazları ve altyapı desteğiyle Seferihisar esnafı korunuyor. Uygulama
aynı zamanda kentli kimliğini pekiştirecek bir araç olarak da görülüyor. SEFERİKART’a sahip vatandaşlar belediyeye ait olan halk plajı gibi hizmetlerden kartlarını okutarak ücretsiz veya indirimli olarak faydalanabiliyorlar. Ayrıca belediyenin belirlemiş olduğu yerlerdeki ‘Kiosk’ cihazları üzerinden duyurular takip edilebiliyor. Dilek, şikayet, memnuniyet bilgileri de iletilmekte. Bununla birlikte SEFERİKART bütünleştirmesiyle belediye işlemleri ‘Kiosk’ üzerinden yapılarak ödemeler de gerçekleştirilebilmekte.
Açık Veri Portalı, Şahinbey Belediyesi’ne ödül getirdi ‘Orta Ölçekli Belediye’ kategorisinin galibi; Açık Veri Portalı projesiyle Şahinbey Belediyesi oldu. Kamu sektörünün, günlük işleyişi esnasında ve-veya özel projelerinde, kamu kaynaklarını kullanarak ürettiği, kullandığı veya paylaştığı kamu bilgileri giderek daha fazla önem kazanıyor. Özellikle bu bilgilerin üretimi ve saklanmasında bilgi sistemlerinin girdi olarak oynadığı rol, kamu sektörünü bilgi ekonomisinin temel bileşenlerinden olan içerik endüstrisinin önemli bir aktörü konumuna
getiriyor. Kamu verisinin katma değerli hizmetlerin üretilmesi amacıyla paylaşılması ve bu verinin birey ve girişimler tarafından yeniden kullanımı için birçok ülke ve şehirde bu verilerin paylaşıldığı ‘Açık Veri’ portalları hayata geçirildi. Açık Veri Portalı ile şeffaflığın artırılması, bütçe açığının azaltılması, kamu harcamalarında verimin artırılması, girişimlerin yenilikçi uygulamalar ve ürünler üretmesinin yolunun açılması gibi toplumsal ve ekonomik etkiler hedefleniyor.
Koton, BT destek yapısını Manage Engine platformuna taşıdı Türkiye’de ve uluslararası pazarlarda dünya markalarıyla rekabet eden hazır giyim sektörünün öncü moda markası Koton, bilişim operasyonları için Manage Engine ile anlaştı. BT hizmetlerini bu SLA’ler kapsamında verdiklerini anlatıyor. Ayda ortalama 4000’den fazla BT destek talebi aldıklarını belirten Uçar, verilen destek hakkında detaylı raporlar oluşturduklarını vurguluyor.
Hakan Uçar
G
ünümüzün global rekabet koşullarında, markalar için hızlı ve doğru teknolojik altyapı kullanımının stratejik önemi bulunuyor. Koton’un kalite standartlarına uygun hizmet anlayışı ve vizyoner BT politikası, markanın gereksinimlerine uygun çözümlerin belirlenmesi ve gelişmiş teknoloji sistemlerinin hızlı olarak markaya entegrasyonuna öncelik veriyor. Koton’un BT departmanında, Altyapı, Operasyon, Yazılım Geliştirme, İş Çözümleri ekiplerinde konusunda uzman nitelikli mühendisler çalışıyor. Marka aynı zamanda farklı BT hizmetleri için dış kaynaklarla işbirliği yapıyor. Küçük bir dükkandan, dünya markasına 1988 yılında Yılmaz Yılmaz ve Gülden Yılmaz çifti tarafından İstanbul’da kurulan Koton, 1995 yılında kendi tasarım ve üretim atölyelerini hayata geçirdi. 2002 yılında ise Ortadoğu ve Rusya’da mağazalar açmaya başladı, 2012 yılı sonunda toplamda 287 mağazaya ulaştı. Bugün dünya moda markalarıyla yarışan Koton’un, 25 Ülkede 392 mağazası bulunuyor.
BT destek yönetimi gereksinimlerinin markanın global ölçekte büyümesiyle ortaya çıktığını vurgulayan Koton BT Direktörü Hakan Uçar, iş süreçlerini kısaltacak, Koton’un kalite ve yönetim standartlarına uygun bir BT destek masası çözümü arayışına gittiklerini belirterek, ManageEngine ile işbirliğine gittiklerini söylüyor. Uçar, piyasadaki farklı BT destek çözümleri içinde, sunduğu özellikler ve fiyat/performans oranını göz önüne alarak ManageEngine Service Desk Plus ürününde karar kıldıklarını, projenin entegrasyonunun çok kısa bir sürede gerçekleştirildiğini ve ürünü hızlı bir şekilde kullanmaya başladıklarını belirtiyor. ManageEngine Service Desk Plus kullanımıyla, problem yönetimi, olay yönetimi, değişim yönetimi ve envanter takibi olanağı sunuluyor. Koton’un merkeze bağlı 392 mağazası için BT destek hizmetleri merkezden veriliyor. Ayda 4000’den fazla destek talebi Koton - ManageEngine işbirliği projesi 2013 yılı Haziran ayında başladı. 2014 yılı başından itibaren tüm BT destek hizmetleri ManageEngine üzerinden verilir hale geldi. Hakan Uçar destek ihtiyaçlarına göre servis seviyeleri (SLA) belirlediklerini,
ManageEngine Service Desk Plus’dan istediği verimi alan Koton, daha sonra ManageEngine’in sistem yönetimi yazılımı olan OpManager ürününü satın almış. Şu an Koton’daki tüm network cihazları ve sunucular OpManager ile yönetiliyor. Cihazlarda herhangi bir sorun olduğu zaman Service Desk Plus’ta otomatik olarak yardım çağrısı açılıyor ve ilgili teknik destek uzmanı bilgilendiriliyor. Hakan Uçar, Service Desk Plus ve OpManager’ın birbirleriyle uyumlu olarak çalışmasının kendileri için çok önemli olduğunu vurgulayarak, bu entegrasyon sayesinde iş süreçlerini hızlandırdıklarını ve sorunlara çok hızlı bir şekilde müdahale edebildiklerini anlatıyor. Vitel güvencesi Koton’daki ManageEngine projesi Educore firması tarafından gerçekleştirildi. Projenin satış öncesi ve sonraki desteği ise ManageEngine Türkiye distribütörü Vitel tarafından verildi. Hakan Uçar, Vitel’in verdiği destekten çok memnun olduklarını, herhangi bir sorun durumunda çok hızlı bir şekilde destek aldıklarını belirtiyor. Koton önümüzdeki dönemde ihtiyaçları doğrultusunda ManageEngine’in diğer çözümlerini de kurmayı planlıyor.
ADVERTORIAL
Koton BT Direktörü
ManageEngine Service Desk Plus kullanmaya başlamadan önce BT destek talepleri telefonla ve e-posta aracılığıyla yapılıyordu. Destek taleplerinin fazla olması ve ülke genelinde 360 mağazadan talep gelmesi destek yönetimini zorlandırıyordu. Yeni yapıda ise tüm BT destek talepleri bir arayüz üzerinden takip ediliyor. Gelen taleplerin türüne göre ilgili BT destek görevlisi görevlendiriliyor ve tüm işlemler raporlanıyor. Hakan Uçar BT destek taleplerinin yüzde 90’ini web üzerinden aldıklarını geri kalan yüzde 10’nin ise telefonla gelen destekler olduğunu belirtiyor. Telefonla destek talebi geldiği zaman BT destek görevlisi manuel olarak bir yardım çağrısı açıyor ve destek işlemleri bu çağrı üzerinden takip ediliyor.
e-devlet
savunma
Kamu, bilişim alanındaki çalışmalara öncülük ediyor Savunma Sanayi Müsteşarlığı MEBS Daire Başkanı Sürayya Yiğit, SSM’nin misyonu ve stratejik planı doğrultusunda yerli geliştirmeyi ön plana çıkarmakla ülkemizin gelecekte ulaşmak istediği hedeflere büyük katkı sağlamaya devam edeceğinin altını çizdi.
S
üreyya Yiğit, ülkemizde son 20 yılda bilişim sektörünün gelişimini değerlendirip 90’lı yıllara bakıldığında sınırlı
sayıda kullanıcının evlerinden internete ‘dialup’ modemlerle 14.4 kbps hızla bağlanabildiğini hatırlatarak konuşmasına başladı. Yiğit, “Bugün servis sağlayıcılar evlere fiber-optik altyapıları götürebilmekte, ev kullanıcıları 100 Mbps hızlara ulaşabilmekte. 3G teknolojisinin gelmesi sayesinde dünyayla birlikte ülkemizde de mobil teknolojiler her alanda kullanılmaya başlandı, geniş bant gerektiren hizmetler yaygınlaştı. Geçmişten bugüne baktığımızda, mobilitenin arttığını, cep telefonu ve tabletlerin neredeyse bütünleştiğini ve pazara hakim olmaya başladığını görüyoruz. Artan mobilite, bant genişliği talebini de artırdı ve 4G, 5G ve LT, LTE gibi yeni nesil iletişim altyapıları kullanılmaya başlandı” dedi. Kamunun desteği bilişim sektörünün ilerlemesine büyük katkı sağladı İnternet altyapısındaki bu gelişmelerin ülkemizde bilişim sektöründe hızlı bir ivmelenmeye olanak sağladığının altını çizen Yiğit, sözlerine şöyle devam etti: “Bilişim sektöründeki bu gelişme, teknoloji içeren diğer sektörlerin de büyümesine ve gelişmesine altyapı sağladı. Gerek mobil cihazlar üzerinde gerekse sabit bilgisayarlara yönelik birçok yenilikçi uygulamalar, projeler geliştiriliyor. Sağlıktan ulaştırmaya, savunmadan eğitime her alanda bilişim projeleri geliştirilip hızlı internet altyapıları sayesinde birbirleriyle haberleşen, etkileşen sistemler devreye alınıyor. Özelikle kamunun bilişim alanındaki gelişmeleri desteklemesi, bu alandaki çalışmalara öncülük etmesi bilişim sektörünün ilerlemesine büyük katkı sağladı. Kamu, e-devlet uygulamalarında olduğu gibi sunduğu hizmetleri sürekli olarak elektronik ortama taşıyıp teknolojinin her alanda kullanılmasına ön ayak oluyor. Bu da işlemlerin hızlanmasını, kolaylaşmasını ve çok daha ekonomik yapılmasını sağlıyor. Neredeyse günde binlerce gazete, dergi, kitap, radyo ve
Savunma Sanayi Müsteşarlığı MEBS Daire Başkanı
Sürayya Yiğit
televizyon yayınları bedava internet ortamında masrafsızca dünyanın her yerinden her yerine iletilerek okunuyor, dinleniyor.” Bilgisayar destekli komuta ve kontrol sistemleri ciddi mesafeler aldı Yiğit, yazılıma paralel olarak donanımlarda da
14
ciddi mesafeler alındığını kaydederek “1987 yılında ilk kullandığım PC’nin nin hızı 4.7 Mhz, belleğimiz 1 MByte ve diskimiz 10 MB idi. Biz bunun üzerinde CAD çalışabilmek için 149 USD’ye matematik işlemci alıp takmıştık. Neredeyse bin kat artmış. 4 GHz hızlar ve terabytları bir PC için bile rahatça konuşabiliyoruz. Bugün gelinen nokta gerçekten önemli. Savunma sektörü de bu durumdan etkilendi. Esasen eskiden pek çok teknolojik gelişim savaşlarda ortaya çıkarken, ticari sektörlerin devasa büyüklüğü artık bu durumu tetikliyor. Savunma alanında temel felsefe, av olmamak ve sezdirmeden avlanmaktır. Bu nedenle bu dönemde, bütünleşik, güvenli, dayanıklı iletişim sistemleri ve çözümleri yanında bilgisayar destekli komuta ve kontrol sistemleri de ciddi mesafeler aldı. Bunun sonucu olarak da, platformlarımızdaki pek çok analog gösterge yerini sayısal, bilgisayar tabanlı çok işlevli göstergelere bıraktı. C130 modernizasyonunda olduğu gibi pek çok platform da bu tip sistemler yerli imkânlarla geliştirildi ve yenilendi. Bir kısım sistemler de tamamen milli imkânlarla üretildi ve yeni sistemlere montajına başlandı” açıklamasını yaptı. Yerli geliştirme ön planda Bilişim sektörünün geleceğiyle ilgili öngörülerini de paylaşan Yiğit, konuşmasında şunları kaydetti: “Geçmiş yıllardaki gelişmelere baktığımızda, ülkemiz bilişim sektöründe daha çok kullanıcı konumunda olmuştur. Ülkemizin bu alandaki insan kaynağı potansiyeli, bilgi birikimi ve genç nüfusun oluşturduğu pazarı göz önünde bulundurulduğunda, gelecekte sektörün teknoloji üreteni ve standart belirleyicisi olmasının önünde engel yoktur. Üniversitelerimizin lisans ve lisansüstü programlarında bilişim teknolojilerine yer verilip akademi, kamu ve sanayi iş birliğini içeren projeler yürütülüyor. İleride bu iş birliği kapsamının ve finansmanının artacağı öngörülüyor. Bu doğrultuda geçmişten günümüze kadar uzanan süreçte Müsteşarlığımızın
yerli katkı, sanayi katılımı ve Ar-Ge katılımı politikalarının büyük fayda sağladığına ve örnek olduğuna inanıyoruz. Bu doğrultuda ülkemiz geliştireceği teknolojik çözümlerle dünyada belli başlı teknoloji üreten ülkeleri arasında yer alabilecek. Müsteşarlığımız; misyonu ve stratejik planı doğrultusunda gerek Ar-Ge projelerine verdiği destekle, gerekse diğer projelerde yerli geliştirmeyi ön plana çıkarmakla ülkemizin gelecekte ulaşmak istediği hedeflere büyük katkı sağlamaya devam edecek.”
Bugünden ülkemizde neredeyse nüfusumuz kadar mobil abone bulunuyor. 4G ve LTE gibi yüksek hızlı iletişim altyapılarının önümüzdeki 5 yılda devreye girmesi öngörülüyor. Bu durumda halen kullanılan bantlar ve altyapılar mobil internetin bireysel maliyetini ucuzlatacak ve sözünü ettiğimiz gelişmelere katkı sunacak” şeklinde konuştu.
SSM ile
li görüşlerini de aktaran Yiğit, düşüncelerini şöyle ifade etti: “Sektörün nabzını tutan, gelişmelerden okurlarını haberdar eden, sektörün beklentilerini ve sektörden beklenenleri ortaya koyabilen dinamik ve proaktif bir iletişim örneği sergiliyor. Bu yayınlar, okuyucularına tatmin edici bilgiler iletmekte ve öngörüler sunabilmekte. Gazetenizin yurt içi ve yurt dışı gelişmeleri yakından takip ediyor olması, sektörün farkındalığına ve dinamizmine çok önemli katkı sağlıyor. Ülkemizin gelecekte bilişim teknolojilerinde söz sahibi olmasında yayınlarınızın yadsınamaz bir desteği olacağını ve bilişim sektörüyle sınırlı kalmadan bilişim teknolojilerinden yararlanan başta savunma, finans, bankacılık, eğitim, ulaştırma ve sağlık gibi diğer sektörlere de katkı vereceğini düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde yayınlarınız da kendini mobil, özgür geleceğe hazırlamalıdır. Daha önce de kısmen işaret ettiğim gibi gelecek hepimizi değişime zorluyor. Bunun başında da siz basın-yayın camiası ve bizler geliyoruz.”
Sektörün farkındalığına önemli katkı BThaber Gazetesi ve e-Devlet dergisi ile ilgi-
çalışmanın ön şartı
“Esasen yürüttüğümüz projelerde yerli katkı oranı bizim için önemli bir kriterdir” diyerek konuya dikkat çeken Süreyya Yiğit, hem ekonomik getirisi ve hem de milli çıkarlarımız açısından bunun son derece önemli olduğuna inandıklarını ifade etti. Yiğit, “Gelecekte özellikle savunma ve havacılık sektöründe bizimle çalışmak isteyen ve bu konuda var olmak isteyen firmalarımızın buna önem vermesi gerektiğini bir kere daha vurgulamak isterim. Çok yakın bir gelecekte gerek kablolu ve gerekse kablosuz ortamda, ses, veri ve video-televizyon iletimi birleşecek. Zaten ciddi anlamda da birleşme gerçekleşti. İnternetin baskın dünyası basın yayın dünyasını derinden etkiledi. Halen kullanmakta olduğumuz televizyon, radyo, telefon, gazete, dergi, kitap gibi toplumsal iletişim araçlarının neredeyse tamamının internete taşınacağını öngörüyoruz.
15
e-devlet
güncel
65 milyon sayfa elektronik ortama aktarılıyor
D
ışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bakanlığın arşiv binasında e-Arşiv projesini kamuoyuna tanıttı. 65 milyon sayfa evrağın 2016 yılı sonuna kadar elektronik ortama aktarılması hedefleniyor. Bakan Çavuşoğlu, 1919 yılından 2008 yılına kadar binlerce yazışmanın elektronik ortama aktarıldığı Dışişleri Bakanlığı arşivinin sadece Türkiye için değil, bölge için de öneminin altını çizerek arşiv kapılarının bir yıl içinde araştırmacılara açılacağını kaydetti. Elektronik Arşiv Otomasyon Proje alanını gezen Çavuşoğlu, projenin bakanlık merkez arşivinin düzenlenerek elektronik ortamda kullanıma sunulması amacıyla başlatıldığını ifade etti. Şeffaflık ilkelerine uygun anlayış sergileniyor Arşiv yönetimini çağdaş arşivcilik anlayışına uygun hale getirmeye çok önem verdiklerini kaydeden Çavuşoğlu, bu amaçla son yıllarda mali kaynak, nitelikli personel ve teknik
16
altyapı çalışmalarına öncelik verdiklerini açıklayarak “Buna göre inşa edilen arşiv binamız mart 2012’de hizmete girdi. Bakanlığımız arşiv yönetimi de müstakil daire başkanlığı olarak yeniden yapılandırıldı. Proje, arşiv belgelerine elektronik ortamda hızlı, güvenli ve kolay erişim sağlamayı amaçlıyor ve bakanlık yatırım programına alınarak bütçesi de ayrıldı. Bu kapsamda merkez arşiv evrakları da arşiv binasına nakledildi. Arşiv projesinin, bakanlığın önceliğinde olan e-Devlet uygulamalarıyla şeffaflık ilkelerine uygun bir yaklaşımı yansıttığını düşünüyorum” dedi. Çavuşoğlu, geliştirilen e-Arşiv modülü üzerinden arşiv dosyalarını elektronik ortamda kamuoyunun istifadesine sunmak istediklerini de dile getirdi. Arşiv Otomasyon
Projesi, 1 Aralık 2014 günü başlatıldı. Yıl sonuna kadar 25 milyon belgenin sayısal ortama aktarılıp indekslenmesi planlanan projeye, görüş ve önerilerini sunacak Arşiv Danışma Kurulu, arşiv otomasyon işleminin sağlıklı yürümesi için 2 ayda bir toplanacak. Cumhuriyet dönemindeki en kapsamlı arşiv projesi niteliği taşıyan Diplomatik e-Arşiv projesiyle, merkez arşivdeki tahminen 65 milyon sayfa evrağın 2016 yılı sonuna kadar elektronik ortama aktarılması hedefleniyor.
Başlık
e-devlet
Eve kadar fiber için yol haritaları
K. İhsan MUTLU
B
u yıl ‘iletişimi eksiksiz bir Avrupa yaratmak’ anlamına gelen “Creating a Connected Continent” motto’sunu seçen 12. Avrupa-Eve Kadar Fiber Konseyi (FTTH COUNCIL), 10-12 Şubat tarihleri arasında Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlendi. Konsey toplantılarına 84’den fazla ülkeden 3 bini aşan delege, 120 şirket katıldı. 9 atölye çalışmasında 160’dan fazla sunum gerçekleştirilirken, konuyla ilgili yüzlerce medya mensubu açılış konuşmalarını ve oturumları takip ediyordu. 3 Analist firma yıl boyunca gerçekleştirdikleri analizleri, 23 partner firma ve 8 medya kuruluşu çalışmalarını paylaşıyordu. Yepyeni uygulamaların sergilendiği ‘Dünya Kadar Uygulamalar Çadırı-World of Application Dome’ içinde henüz hayatımıza girmemiş teknolojik buluşlar yer almıştı. Açılıştaki ilk sürpriz, iki gencin önce büyük ekranda internet üzerinden görüntülü görüşmeleri, ardından sahneye çıkarak joystick’lerle kontrol ettikleri 2Breakdance Battle’oyununun içinde yer alan rap dansçıların bir süre sonra -fiber bağlantının sağladığı hız ve kaliteyi vurgulamak amacıyla- sahneye fırlayarak yaptıkları muhteşem gösteriydi. Gösterinin bu bölümünün peşinden sahneye, Polonya Yönetim ve Sayısallaştırma Bakanı Andrzej Halicki davet edildi. Halicki konuşmasında Polonya’nın altyapısında büyük bir süratle yapmayı hedefledikleri yenilemeyi ve genişbantlı hizmet sunumunun ticari yönünün önemini vurguladı.
FTTH Avrupa Konsey Başkanı Karin Ahl açılış konuşmasında; eve kadar fiber uygulamalarında maliyetlerin düşürülmesi, altyapı yatırımlarında uzun vadeli destek sağlayacak politikalar uygulanması bu nedenle Avrupa Komisyonu’na büyük görevler düştüğüne işaret ederek Avrupa’nın iletişim hız ve kalitesine katkı yapmanın yeni iş alanları ve istihdam yaratmak bakımından çok önemli olduğunu açıkladı. Ardından söz alan Avrupa Sayısal Ekonomi ve Toplum Komisyonu üyesi Anna Herold, yüksek hızda genişbant uygulama maliyetinin 2 milyar avro civarında olduğunu ve bunu ancak özel sektörün gerçekleştirebileceğini belirtti. Bu alanda yatırım yapacak olan firmalara sağlanacak desteklerle ilgili yoğun çalışma içinde olduklarını söyleyen Herold, görevde oldukları 5 yıl içinde bu amaca yönelik önemli adımlar atacakları sözünü verdi. BEREC (Board of European Regulators for Electronic Communication) yönetim kurulu başkanı Prof.Fátima Barros ise konuşmasında: -Geleceğe cesaretle bakılması gerektiğini, geleceğe uyumlu ortak bir düzenleme (regülasyon) yapmaya büyük önem verdiklerini, bu arada güvenliğin anahtar sözcük olduğunu ve IP trafiğinin 2016’da zetabyte’ı (1021) geçeceğini (bk.Not) hatırlattı. BEREC’i ülkemizdeki BTK gibi ülke BTK’larının ortak çalışma yaptıkları kurul olarak görebilirsiniz. Ve böylelikle ülkelerin geleceğini tayin etme açısından önem ve anlamı daha iyi anlaşılacaktır.
Genelde konuşmacıların hedeflerinde Avrupa’daki sayısal uçurumun (Digital Divide) azaltılması vardı. Bu konu -ağırlıklı olarak- kırsal kesimde yaşayanları daha fazla ilgilendirdiğinden ödül Portekiz’de başarılı kırsal çalışmalara imza atan dstelecom’dan Xavier Rodríguez-Martín’e verildi. Çalıştaylarda ağırlık, FTTH konusunda Eğitim ve Test/Ölçüm’lerin önemi, Akıllı Şehir uygulamalarında yeni eğilimler, Akıllı Şehir Amsterdam çalışmaları ve Akıllı Şehir Komitesinin çalışmalarında ilk kez yer alan ‘Akıllı şehir metodolojisi ve Akıllı Varşova için özel ipuçları geliştirilmesi’ni ele alan sunumlardı. “Akıllı Şehirler aynı insanlar gibi işlemeli” deyimi sıkça kullanılıyordu. “Dünya kadar uygulama” başlığı altında gerçekleştirilen çalıştayda ise; • e-Sağlık ve yaşlıların bakımı, • Ev güvenliği ve otomasyonu, • Uzaktan çalışma ve sanal firmalar, • Evde eğlence ve zaman dönüşümlü TV., konuları geniş şekilde ele alınıp detaylıca tartışıldı. Gelecek FTTH Konseyinin 16-18 Şubat 2016 tarihleri arasında Lüksemburg’da yapılacağı açıklanırken binlerce BT profesyoneli, bu katılımdaki paylaşımların ne kadar yararlı olduğunu ve gelecek yıl tekrar buluşup gelişmeleri tartışacakları günü iple çektiklerini söylüyorlardı. Umarım bu çalışmalardan ülkemizden katılan profesyoneller ile varsa devlet kurumları da ders çıkarır ve aydınlık bir geleceğe yürümek üzere yola çıkabiliriz. Not: 1 ZETTABYTE = KİTAPLARIN ÜSTÜSTE KONULARAK DÜNYADAN 20 KEZ PLUTO GEZEGENİNE ULAŞILMASI DEMEKTİR (115,87 Milyar Km)...
ihsan.mutlu@botmas.com.tr
17
e-devlet
güncel
BTK 2015 İş Planı yayımlandı
Plandaki faaliyetler 49 maddede aktarılırken ulusal, uluslararası iş birlikleri ve etkinlikler de dikkat çekiyor.
B
ilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ‘BTK 2015 Yılı İş Planı’nı yayımladı. ‘BTK 2016-2018 Stratejik Planı
hazırlık çalışmalarının yürütülmesi’ maddesini de kapsayan ‘BTK 2015 Yılı İş Planı’ çalışması, iş planı ve stratejik plan arasındaki bağlantılara da yer veriyor. Her madde; ‘Çalışma Adı’, ‘Açıklama’, ‘Somut Çıktısı’, ‘Tamamlama Tarihi’ ve ‘İlişkili Olduğu Stratejik Plan Hedefi’ açıklamalarını içeriyor. Tüketicinin korunmasından, kayıtlı elektronik
18
posta düzenlemelerine, elektronik haberleşme sektöründen, sektörel SOME çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede sunulan çalışma, ‘Milli frekans yönetim sistemi yazılımının güncellenmesi’ maddesini de gündeme getiriyor. • Uluslararası elektronik haberleşme sektöründe düzenleyici gelişmeler bülteninin yayımlanması • Türkiye elektronik haberleşme sektörü üç aylık pazar verileri raporunun yayımlanması • Elektronik haberleşme sektörüne ilişkin il bazında yıllık istatistik bülteninin yayımlanması • Elektronik haberleşme sektöründe kişisel verilerin işlenmesi ve gizliliğin korunmasına ilişkin yapılacak yasal düzenlemeler çerçevesinde ilgili yönetmeliğin hazırlanması • Abonelik tesisi ve fesih işlemlerinin elektronik ortamda yapılabilmesinin sağlanması • Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un dikkate alınması suretiyle elektronik haberleşme sektöründeki tüketicilere yönelik ikincil düzenlemelerin gözden geçirilmesi • Katma değerli hizmetlere ilişkin düzenlemelerin gözden geçirilmesi • Sabit telefon hizmetine ilişkin hizmet kalitesi
tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğ hazırlanması. ‘Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporları’ BTK tarafından zaten hazırlanıp yayımlanıyor. Hazırlanan bu raporlar Türkiye genelindeki göstergeleri içeriyor. Bununla birlikte, seçilen bazı göstergelere ilişkin il bazında veri toplanması ve toplanan verilerden oluşturulan göstergelerin yıllık olarak yayımlanması BTK’nın çalışmalarının yanı sıra sektörde faaliyet gösteren firmalara, tüketicilere, araştırmacılara ve diğer devlet kurumlarına faydalı olacağı düşünülerek iş planına eklendi. 2015 Yılı İş Planı çerçevesinde maddeler İnternet servis sağlayıcılığı hizmeti sunan işletmecilere ilişkin hizmet kalitesi tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğ hazırlanması • Elektronik Piyasa Gözetimi ve Denetimi (E-PGD) altyapısının kurulması • Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları Yönetmeliği’nin (TTTE) 2014/53/EU sayılı Telsiz Cihazları Direktifi (Radio Equip-
rihi Temmuz 2015 olan YEDES ile de BTK’dan Ölçüm Yetki Belgesi almış bulunan kuruluşların yapmış olduğu ölçümlerin yerinde yapılmasının sağlanması amaçlanıyor. İş Planı’ndaki diğer maddeler • ‘Mobil Elektronik Haberleşme Hizmetleri Azami Ücret Tarifesi’ çizelgesinin güncellenmesi • Elektronik haberleşme sektöründe yeşil bilişim teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik düzenleme önerilerinin hazırlanması • Mobil geniş bandı taşıyacak altyapının geliştirilmesi ve artan mobil genişbant ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla alınacak tedbirlerin belirlenmesi • Dünya Radyokomünikasyon Konferansı 2015 (WRC-2015) hazırlık çalışmalarının yürütülmesi • Milli Monitör Sistemi (MMS)’nin iyileştirilmesi • Mobil Kestirme (DF) Sistemi prototip geliştirilmesi • BTK 2016-2018 Stratejik Planı hazırlık çalışmalarının yürütülmesi • Mobil ödeme hizmetlerine ilişkin araştırma raporu hazırlanması. ment Directive-RED) ile uyumlaştırılması, • Kurumun denetimine tabi gerçek ve tüzel kişiler ile yetkilendirilmiş işletmecilerin denetimi, Elektromanyetik alan ölçüm sertifikası kursu düzenlenmesi • Yerinde Denetim ve Ölçüm Sistemi (YEDES) oluşturulması • Frekans spektrumunun taranması • Referans erişim tekliflerinin onaylanması ve güncellenmesi • Pazar analizlerinin yapılması • 4G hizmetlerine yönelik yetkilendirme çalışmalarının yürütülmesi • Referans erişim/arabağlantı teklifleri kapsamında yapılan düzenlemelerin uygulamaya yansıtılmasıyla söz konusu düzenlemelere uyumun sağlanması. E-PGD altyapısının kurulması ile ulusal ve AB’nin telekomünikasyonla ilgili tüm aktörlerinden elde edilen verilerin gerçek zamanlı ve otomatik alışverişinin sağlanması amaçlanıyor. Projenin tamamlanma tarihi ekim ayı olarak öngörülüyor. Diğer yandan ‘Elektromanyetik alan ölçüm sertifikası kursu’ sonucunda başarılı olanlara ‘Ölçüm Sertifikası’ verilecek. Tamamlanma ta-
Yeşil Bilişim kapsamında, daha az enerji tüketen ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan geri dönüşümlü ‘Yeşil Bilişim Teknolojileri’ gündeme
geliyor. Bu çalışmada; yeşil bilişim teknolojilerinin yaygınlaştırılmasını teminen BTK tarafından yetkilendirilen işletmeciler tarafından alınabilecek tedbirlere yönelik düzenleme önerileriyle elektronik haberleşme sektöründeki atıkların ekonomiye kazandırılmasına yönelik düzenleme önerilerinin araştırılması amaçlanıyor. Mobil geniş bandı taşıyacak altyapının geliştirilmesi ve artan mobil genişbant ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla alınacak tedbirlerin belirlenmesi doğrultusunda da konu hakkında tüm tarafların görüşlerinin ve önerilerinin yer aldığı bir rapor hazırlanacak. Çalışmanın tamamlanma tarihi Haziran 2015. Bu yıl kasım ayında Cenevre/ İsviçre’de yapılacak olan WRC-15 Konferansı’nın sonuçları ülke menfaatleri açısından önemli görülüyor. BTK bu toplantıya ilişkin ülke koordinatörü görevinde olup 2015 yılı içerisinde hazırlık çalışmaları devam edecek. WRC-15’te ‘Ülkemiz Adına İzlenecek Stratejiler Nihai Raporu’ da hazırlanacak. BTK’nın 2013-2015 dönemi için hazırlanan Stratejik Planı’nın süresi 2015 yılı sonunda sona eriyor. 2016-2018 Stratejik Planı’nın hazırlanmasında yine iç ve dış paydaşların görüşlerine başvurarak şeffaf ve katılımcı bir yöntem izlenmesi planlanıyor. KEP, Ulusal Genişbant Stratejisi ve Siber Güvenlik çalışmaları • Sosyal ağların toplum üzerindeki etkisinin incelenmesi • Kayıtlı elektronik postanın ve elektronik im-
19
e-devlet
güncel
zanın yaygınlaştırılmasına ve farkındalığın artırılmasına ilişkin çalışmalar yapılması • Kayıtlı elektronik posta düzenlemelerinin güncellenmesi, ihtiyaç duyulan alanlarda yeni düzenlemelerin yapılması • Kayıtlı elektronik posta konusunda AB uzmanlarının katılımı ile bir çalıştay düzenlenmesi • Ulusal genişbant stratejisi önerisinin hazırlanması • Mobil spektrum stratejisinin hazırlanması • Elektronik haberleşme sektöründe şebeke ve bilgi güvenliğine yönelik düzenlemelerin kapsamına ve uygulanmasına ilişkin rapor hazırlanması • Sektörel SOME çalışma usul ve esaslarının hazırlanması • Sektörel SOME tatbikatı yapılması • Elektronik haberleşme sektöründe siber güvenlik koordinasyonu çalışmalarının yürütülmesi İş Planı’nın diğer maddeleri arasında yer alıyor. Sanal kimliklerin gerçek kimliklerimizin önüne geçmeye başladığı bu çağda sosyal paylaşım sitelerinin toplum üzerine etkilerinin araştırılması, olumsuz etkilerin bertaraf edilmesine yönelik öneriler geliştirilmesine yönelik rapor bu yılın sonunda hazırlanıyor. Kayıtlı elektronik posta ve elektronik imza konularında farkındalık oluşturmak üzere düzenlenen konferans, seminer ve toplantılara katılım sağlayarak bilgi birikimimizin aktarılması, kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri doğrultusunda ilgili personellerine eğitim verilmesi ve TODAİ tarafından bu konuda düzenlenen eğitimlere destek sağlanması şeklinde çalışmalar yapılması
planlanıyor. Yine KEP ile ilgili düzenlemelerde; e-Dönüşüm sürecini desteklemesi öngörülen Kayıtlı Elektronik Posta sektörünün oluşturulması, geliştirilmesi ve Kayıtlı Elektronik Posta hizmetlerinin güvenli bir şekilde ve uluslararası standartlara uygun olarak sunulmasının sağlanması somut çıktı olarak aktarılıyor. Ülkemizin 2023 hedefleri kapsamında, 2023 yılına kadar her hane ve iş yerine yeni nesil teknolojiler aracılığıyla en az 100 Mb/s hızında genişbant erişimin sağlanması hedefi bulunuyor. Bu hedeflere ulaşmak için ülkemizin genişbant stratejisinin ve bu stratejiye ulaşmak için atılması gereken adımlarla gerçekleştirilecek faaliyetlerin belirlenmesi gerekiyor. Bu kapsamda da Ulusal Genişbant Stratejisi önerisi bu yıl sonunda tamamlanıyor. Diğer yandan elektronik haberleşme sektörüne yönelik olarak kurulan ‘Sektörel SOME’ler, bünyesindeki ‘Kurumsal SOME’lerle ve USOM’la koordinasyonu sağlayacak. Bu amaçla sektörel bir çalışma grubu kurularak faaliyete geçirilecek, toplantılar gerçekleştirilecek, farkındalık çalışmaları yapılacak, mevzuat çalışmalarına katkı sağlanacak ve Siber Güvenlik Kurulu çalışmaları takip edilecek.
• Posta sektöründe hizmet kalitesi kriterleri konusunun araştırılması. İnternet Alan Adları Yönetmeliği çerçevesinde BTK; TRABİS’i kurmak ve işletmekle görevlendirilmiş durumda. Bu doğrultuda TÜBİTAK-ULAKBİM ile imzalanan sözleşme çerçevesinde temel işlevlerin yerine getirilebildiği TRABİS alt yapısı hazır hale getirildi. Bununla birlikte alan adları yönetiminin devri konusunda idari ve hukuki süreç devam ettiriliyor. Diğer yandan Türkiye’de kullanılan frekansları belirli bir sistem üzerinde tahsis etmek, monitör etmek, frekansların tahsisleriyle ilgili ücretlerin tahsilâtını yapmak, ücretlerden doğan hukuki süreçleri ve benzeri süreçleri takip etmek amacıyla kullanılmakta olan Milli Frekans Yönetimi Yazılımı’nın modern ve güncel ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde yenilenmesi amaçlanıyor. 2015 yılında gerçekleştirilecek Com-ITU ve ayrıca EMERG’ün toplantılarından birinin de BTK’nın ev sahipliğinde ülkemizde yapılması planlanıyor. 10. Uluslararası Elektronik Haberleşme Düzenleyiciler Konferansı’nın da 2015 yılında yine İstanbul’da yapılması hedefleniyor. Planda; ilgili kurul kararının alınmasını ardından konuyla ilgili çalışmalar başlatılacağı kaydediliyor.
BTK 2015 Yılı İş Planı çerçevesindeki maddeler • İnternet alan adları yönetiminin yeniden yapılandırılması • Milli frekans yönetim sistemi yazılımının güncellenmesi • ITU Konsey toplantılarına yönelik hazırlık çalışmaları yürütülmesi • Com-ITU toplantısına yönelik hazırlık çalışmaları yürütülmesi • EMERG’in 2015 yılında gerçekleştirilecek çalıştayının organizasyonu • Uluslararası ikili iş birliği kapsamında eğitim programları düzenlenmesi • Uluslararası ikili iş birliklerinin geliştirilmesi • 10. Uluslararası Elektronik Haberleşme Düzenleyiciler Konferansı organizasyonu • N u m a r a l a n d ı r m a Yönetmeliği’nin gözden geçirilmesi • Telsiz ve Telekomünikasyon Terminal Ekipmanları (TTTE) Yönet-
Uluslararası işbirliği ağı genişliyor Uluslararası ikili iş birliklerinin geliştirilmesi kapsamında, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, kurumun tanınırlığının arttırılması ve uluslararası platformda yarar sağlayacak iyi ilişkilerin kurulması, ayrıca yakın çevrede bulunan ve tarihi, kültürel açıdan ortak değerlere sahip olunan ülkelere destek olmak, onları yönlendirmek ve ortak hareket noktaları oluşturarak mevcut ilişkilerin güçlendirilmesi amaçlanıyor. Bu madde, muhtelif ülkelerle tecrübe ve bilgi paylaşımını içeren mekanizmalar geliştirilmesi, üst düzey ziyaretler yoluyla yapılacak planlamaya uygun olarak karşılıklı uzman ziyaretlerinde bulunulmasına yönelik çalışmaları içeriyor. Kurumun ikili iş birliği faaliyetleri kapsamında; Arnavutluk, Mısır, İran, Bulgaristan, Fas, Sudan, Bosna-Hersek, Kosova, Ukrayna, Senegal, Lübnan, Suriye, Makedonya, Karadağ, Nijer, Tunus, Kırgızistan, Sırbistan ve Tayland ile ‘Mutabakat Zaptı’ imzalanmış durumda. Ayrıca 2014 yılında da Ürdün, Moritanya, Hırvatistan, Afganistan ve Benin ile ‘Mutabakat Zaptı’ imzalandı. Gelişmeler ve ihti-
meliğinin atıfta bulunduğu standartlara dair tebliğ (2012/1)’in güncellenmesi • Posta sektöründe kullanıcı şikâyetleri çözüm mekanizması konusunun araştırılması
20
yaçlar paralelinde, muhtelif ülkelerle ikili iş birliği tesisi yapılacağı, iş birliği yapılan ülkelerle ise mevcut ilişkilerin güçlendirilmesi yoluna gidileceği belirtiliyor.
Düzenlemeler öncesi yapılması gerekenler… TÜBİSAD ve Deloitte tarafından gerçekleştirilen “Elektronik Haberleşme Sektöründe Düzenleyici Etki Analizi” Raporu’na göre düzenlemeler öncesinde etki analizi yapılmalı
B
iTÜBİSAD’ın (Bilişim Sanayicileri Derneği) çalışmaları çerçevesinde Deloitte tarafından
hazırlanan “Elektronik Haberleşme Sektöründe Düzenleyici Etki Analizi” raporu, kamuoyu ile paylaşıldı. Rapor, elektronik haberleşme sektöründe regülasyon ortamının mevcut durumunu tespit ederken, iyileştirici bir model önerisi sunmayı amaçlıyor. ‘Elektronik haberleşme sektörü Türkiye ekonomisi için büyük önem taşıyor. Telekom sektörüne son beş yılda yaklaşık 25 milyar TL’lik yatırım yapıldı ve sektör 200 binin üzerinde istihdam yarattı. Bilişim sektörüne yapılan bir birimlik yatırımın toplam ülke ekonomisinin büyümesine 1.8’lik bir çarpan etkisi yarattığı tahmin ediliyor. Özellikle telekom sektöründeki işletmeciler, her yıl gelirlerinin yaklaşık yüzde 16’sını yatırıma ayırarak yeni nesil hizmetleri müşterilerine sunmaya çalışıyorlar. Telekom sektörü, ekonomik etkilerinin yanı sıra bireysel ve iş yaşantısının da entegre bir unsuru haline gelmiş durumda. Sermaye yoğun olan bu sektör, pek çok farklı düzenleyici kurum ve kanun
koyucular tarafından verilen kararlarla, operasyonel ve finansal olarak etkileniyor. Elektronik haberleşme sektöründe yapılan düzenlemeler sadece telekom işletmecilerinin yatırımlarının sürdürülebilirliğini değil, aynı zamanda kamuyu, diğer işletmeleri ve tüketicileri de içeren geniş bir paydaş kitlesini etki altına alıyor. Elektronik haberleşme sektöründe Düzenleyici Etki Analizi’nin önemi bu nedenle ön plana çıkıyor ve öncesinde yeterince analiz edilmemiş düzenlemelerin kullanıcıya ve işletmecilere maliyeti yüksek olabiliyor. 2006 yılında Başbakanlık tarafından yayınlanan bir yönetmelikle 10 milyon TL ve üzerinde etkiye sahip olacak yeni düzenlemeler için Düzenleyici Etki Analizi (DEA) yapılması zorunlu kılınmış. Ancak yine de Türkiye’de etki analizinin yaygın olarak uygulanmadığı görülmekte. Etki analizleri sadece ekonomik fayda ve maliyetleri değil, sosyal ve çevresel etkileri de analiz etmeli, bu etkileri mümkün olduğunca niceleştirerek tespitlerde bulunmalı. Etki analizlerinin yapılmasındaki amaç
sadece ekonomik olarak en optimum kararların verilmesini sağlamak değil aynı zamanda yenilikçilik ve müşteri deneyimine yapılacak yatırımların da sürdürülebilirliğini sağlamak ve tüketicilerin refah seviyesini arttırmak. Elektronik haberleşme sektöründe gerçekleştirilmiş olan birkaç ardıl etki analizi dışında, metodolojik olarak uygulanan bir süreç bulunmamaktadır. Etkileri daha önceden öngörülemediği için iptal edilen ya da daha sonra değiştirilen birçok düzenleyici karar bulunmakta. Bu gözlemlerden hareketle TÜBİSAD, telekom sektöründeki düzenleme ortamının mevcut durumunu tespit etmek ve iyileştirici bir model önerisi sunmak için “Elektronik Haberleşme Sektöründe Düzenleyici Etki Analizi” raporunu yayınladı. TÜBİSAD çalışmaları ve girişimi çerçevesinde Deloitte tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’deki düzenleme ortamının mevcut durumu incelenmiş, düzenleyici etki analizi tanımlanmış, ülke örnekleri analizleri yapılarak Türkiye için bir yol haritası önerisinde bulunuluyor.
21
e-devlet
güncel
Ulusal Kamu Entegre Veri Merkezi Konya’da kurulacak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, 13 Ocak tarihinde Türksat’ta gerçekleştirilen e-Devlet Kapısı töreninde, ilk Ulusal Kamu Entegre Veri Merkezi’ni Konya Kozağaç’ta kurmayı planladıklarını açıkladı ve entegre veri merkezlerinin e-Dönüşümün parçası olduğunu kaydetti. Bakan Lütfi Elvan, her kurumun kendi veri merkezini kurduğunda, kurumlar arasında uyum sağlanamadığına ve sorun çıktığına dikkat çekerek Kamu Entegre Veri Merkezi’nin önemine vurgu yaptı. Bakan Elvan, “Veri güvenliğine de çok önem vermemiz gerekiyor. Kamunun tüm verilerini saklayacağız ve isteyen kurumlar ulaşabilecek. Bir başka ilde de yedeklenmesini sağlayacağız. Entegre Veri Merkezi, e-Dönüşümün bir parçasıdır. Şu anda Kamu Entegre Veri Merkezi ile ilgili çalışmalarımız yoğun şekilde devam ediyor; ilkini de Konya Kozağaç’ta kurmayı planlıyoruz. Amacımız 2023 yılından önce ekonomimiz gibi e-Dönüşüm sıralamasında dünyada ilk 10 içerisinde yer almak” şeklinde konuştu. Başbakanlık adına Ulaştırma, Denizcilik
22
ve Haberleşme Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde Türksat tarafından işletilen e-Devlet Kapısı; www.turkiye.gov.tr’nin 2014 yılı içinde e-Devlet Kapısı kullanım istatistiklerine göre hizmetleriyle en çok ön plana çıkan kamu kurumları ve 20 milyonuncu kayıtlı kullanıcı Türksat’ta düzenlenen törenle açıklandı. Lütfi Elvan, Türksat’ın çalışmaları hakkında da bilgi vererek 5A uydu imalatı için tüm altyapı çalışmalarının tamamlandığını ve ihaleye çıkacaklarını belirtti. Bakan Elvan, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Türksat 6A milli uydumuz olacak. Tamamıyla yerli üretimle gerçekleştiriliyor, bakanlıkla TÜBİTAK arasında anlaşma imzalandı. Ulusal Konum Belirleme Projesi ile de kendi ulusal konum sistemimizi ülkemizde kuracağız. Diğer yandan bugün itibarıyla e-Devlet hizmetlerini verdiğimiz kayıtlı kullanıcı sayısı 20 milyonu geçti.” Lütfi Elvan, Aktif Bilgilendirme Sistemi’nin en geç 6 ay içinde hizmete sunulacağını kaydederek vergi borcu, trafik cezaları gibi bilgilerin e-Devlet üzerinden otomatik olarak ilgili kişiye SMS veya internet yoluyla ulaştırılacağını ve bu hizmette vatandaşların talepleri doğrultusunda hareket edeceklerini ifade etti. Yerel yönetimlerin e-Devlet hizmetlerini kullanmalarını
teşvik ettiklerini dile getiren Elvan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de çok önemli projeler gerçekleştirdiklerinin altını çizerek, burada 2 ay içerisinde e-Kimlik dağıtımını yapacaklarını söyledi.
e-Devlet’te MSB, SGK ve Afyonkarahisar Belediyesi başı çekti 2014 yılı içinde e-Devlet Kapısı kullanım istatistiklerine göre hizmetleriyle en çok ön plana çıkan kamu kurumları şu şekilde açıklandı: Hizmetleri yalnızca e-Devlet Kapısı’ndan sunulan kurum olan Milli Savunma Bakanlığı, ilk defa 2009 yılı ağustos ayında elektronik hizmet sunmaya başladı. Hâlihazırda bakanlığa ait tüm hizmetlerin e-Devlet Kapısı’na bütünleştirmesi tamamlandı. Milli Savunma Bakanlığı’na ait 32 farklı hizmet, yalnızca 2014 yılı içinde 11 milyon 420 bin 30 kişi tarafından kullanıldı. Milli Savunma Bakanlığı’na ait hizmetler arasında en çok kullanılanlar; Askerlik Durum Belgesi Sorgulama, ASAL Sevk Başvurusu, Yedek Subay Sınıflandırma Sonucu Sorgulama, Er Sınıflandırma Sonucu Sorgulama. İlk defa 2008 yılı aralık ayında elektronik
e-Devlet Kapısı’nda Mevcut Durum Öğrenci Belgesi Hizmet Yükseköğretim Kurulu ile birlikte yürütülen ortaklaşa çalışmalar sonucunda ülke genelindeki tüm üniversite öğrencileri, resmi işlemlerde kullanmak üzere, e-Devlet Kapısı’ndan öğrenci belgesi alabiliyor. e-Sevk Hizmeti: 2014 yılı mayıs ayı er celbinden itibaren 12 aylık er statüsünde askerlik hizmetine tabi yükümlüler, askerlik şubesine gitmeksizin, e-Devlet Kapısı üzerinden aldıkları sevk belgesiyle birliklerine katılabiliyor. Askerlik İşlemleri: Vatandaşlar artık askerlik şubelerine, e-Devlet Kapısı üzerinden randevu alarak gidebiliyor ve askerlik işlemlerini daha hızlı gerçekleştirebiliyor. Daha önce işlemleri için askerlik şubesine erken saatlerde gitmek zorunda kalan vatandaşlar, e-Devlet Kapısı üzerinden kendilerine en uygun saat için randevu alarak sıra beklemeksizin işlemleri yapabiliyor. hizmet sunmaya başlayan Sosyal Güvenlik Kurumu, bugün itibarıyla e-Devlet Kapısı’nda hizmetleri en çok kullanılan kurum unvanını taşıyor. SGK’ya ait 42 hizmet, yalnızca 2014 yılı içinde 111 milyon 683 bin 484 kişi tarafından kullanıldı. Kuruma ait en çok kullanılan hizmetler; 4A Hizmet Dökümü, 4A Emekli Aylık Bilgisi, 4B Borç Durumu. ‘Hizmetleri En Çok Kullanılan Belediye’ ise Afyonkarahisar Belediyesi oldu. 2013 yılı kasım ayında ilk defa elektronik hizmet sunmaya başlayan belediyeye ait 7 farklı hizmet, yalnızca 2014 yılında, 177 bin 364 kişi tarafından kullanıldı. Afyonkarahisar Belediyesi’nin en çok kullanılan hizmetleri şöyle: Bilgi Edinme Başvuru, Bilgi Edinme Başvuru Sorgulama ve Beyan Bilgileri Sorgulama. Bakan Lütfi Elvan tarafından Milli Savunma Bakanlığı’na, SGK’ya ve Afyonkarahisar Belediyesi’ne ağaç dikme sertifikası takdim edildi. Hizmetleriyle en çok öne çıkan bu kurumlar için, Türksat Gölbaşı Yerleşkesi’nde 100’er adet fidan dikilerek ‘e-Devlet Kapısı Hatıra Ormanı’ oluşturuldu. Adnan Menderes Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü öğrencisi Rabia Özdemir’e, 20 milyonuncu e-Devlet Kapısı kayıtlı kullanıcısı olarak kayda geçmesi dolayısıyla Bakan Elvan tarafından ödül verildi.
15-18 Yaş Arasındaki Kullanıcılara e-Devlet Kapısı Şifresi e-Devlet Kapısı hizmetlerinden daha fazla kullanıcının faydalanabilmesi amacıyla, PTT şubelerinden dağıtılmakta olan e-Devlet Kapısı şifreleri, 10 Nisan 2014 tarihinden itibaren, 1518 yaş aralığındaki vatandaşlarımıza da verilebilmekte. Böylece eğitim ve öğretim başlıklı elektronik hizmetlerin bu yaş aralığı tarafından kullanılabilmesi sağlanıyor. Mobil Cihaz Kaydı Yurt dışından getirilen mobil cihazların ülkeye girişi sırasında yaptırılması zorunlu tutulan IMEI kayıt işlemi, kullanıcılar tarafından yoğunlukla kullanılan hizmetler arasında yer almakta. İnternet bankacılığı bütünleştirmesi de eklenerek söz konusu işleme ait harç ödemesi de güvenli bir şekilde e-Devlet Kapısı’ndan yapılabilmekte. Böylece kullanıcılar, hiçbir yere gitmelerine gerek kalmaksızın, kayıtlarını gerçekleştirebiliyor.
Barkodlu Belgeler e-Devlet Kapısı’ndan sunulan, Adli Sicil Kaydı, Askerlik Durum Belgesi, SGK Hizmet Dökümü gibi belgeler, barkodlu olarak yazdırılarak resmi işlemlerde kullanılabilmekte. Barkodlu üretilen söz konusu belgelerin doğrulaması e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabildiğinden, belge sahteciliğinin önüne geçiliyor. Şifre Unutmaya Son e-Devlet Kapısı’na kayıtlı kullanıcılar, cep telefonu numaralarını sisteme kaydederek unuttuklarında şifrelerini yenileme imkânına sahip. Bu yenilikle birlikte, kullanıcıların ikinci kez şifre almak için tekrar PTT şubelerine ya da konsolosluklara gitmelerine gerek kalmıyor. Üniversite e-Kayıt T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan ÖSYS sonucunda yerleşilen programa e-Devlet Kapısı’ndan kayıt yapılabilmekte. Ayrıca, Üniversite Elektronik Kayıt Belgesinin barkodlu çıktısı alınabildiğinden, elektronik kayıt işlemi tamamladıktan sonra adayların, üniversitelerine giderek kayıt yaptırmalarına gerek bulunmuyor. Uluslararası standartlara azami ölçüde uyum Türkiye’deki İlk Sertifikalar e-Devlet Kapısı’nın kullanılabilirlik ve erişilebilirlik alanlarındaki ilk TS EN ISO 9241 ve TS ISO/IEC 40500 belgelerinin sahibi e-Devlet Kapısı oldu. Bu amaçla, e-Devlet Kapısı sistemi dâhilindeki tüm bileşenler, ilgili uluslararası kabul görmüş teknik standartlara azami ölçüde uyum gösterecek şekilde tasarlanıyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnsan Bilgisayar Etkileşimi Araştırma Laboratuvarı tarafından gerçekleştirilen e-Devlet Kapısı kullanılabilirlik ve erişilebilirlik testleri, başarıyla sonuçlandı. 18 Aralık 2008 tarihinde 22 hizmetle açılan e-Devlet Kapısı, bugün 151 kamu kurumuna ait 1083 bütünleşik elektronik hizmetle, 7/24 anlayışı içinde çalışıyor.
23
e-devlet
yuvarlak masa
Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı Projesi tanıtıldı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan’ın da ketılımıyla Ankara’da gerçekleştirilen toplantıda açılış konuşmasını UDHB Haberleşme Genel Müdürü Mustafa Koç yaptı.
2
015-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı Projesi’ açılış toplantısı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan’ın da ketılımıyla Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantıda açılış konuşmasını yapan UDHB Haberleşme Genel Müdürü Mustafa Koç, “Kamunun tecrübesi, sivil toplum kuruluşlarının bütüncül bakış açısı, üniversitelerin bilimsel yaklaşımı ve özel sektörün dinamizmiyle dönüşüme birlikte yön verme isteğindeyiz” dedi. UDHB, Haberleşme Genel Müdürlüğü, e-Devlet Hizmetleri Daire Başkanı Ensar Kılıç da bilişim sektöründeki gelişmelerin tüm sektörleri etkilediğine vurgu yaparak olgunluk seviyesi yüksek hizmetlerin e-Devlet Kapısı’na bütünleştirmesini artırarak daha fazla tasarruf elde edileceğini kaydetti. Kılıç, “Paydaşların ihtiyaçlarına önem veren bütüncül bir e-Devlet stratejisi, en önemlisi de bunun ölçümlenmesin yapmak büyük önem taşıyor. Ölçümlenemeyen uygulamaların
24
yönetilemeyeceğini biliyoruz” ifadesini kullandı. TÜBİTAK Başkanı Yücel Altunbaşak, “e-Devlet ve e-Dönüşüm sonunda, kamu yönetimi açısından büyük sıçrama gerçekleştireceğiz. Kurum içi dönüşümde kurumdaki tüm süreçlerin sanal ortama taşınması gerekiyor. e-Devlet sistem getiriyor” açıklamasını yaptı. Ar-Ge için 1 milyar TL’lik kaynak hazır Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan konuşmasında, “Değişim ve dönüşümün öncülüğünü bilgi teknolojileri yapıyor. Bugün biz, Avrupa Birliği’nin e-Devlet endeksinde 33 ülke arasında 6. sırada olsak da bu bizim için kesinlikle yeterli değil, daha üst sıralarda olmak zorundayız. Son 12 yılda yıllık ortalama yüzde 10’un üzerinde büyüyen bilgi ve iletişim sektörü var. Bu yıl yüzde 12’lik bir büyüme bekliyoruz. e-Devlette istenilen noktada değiliz. Bundan sonraki süreçte,
eylem planıyla birlikte vatandaşımızın neye ihtiyacı varsa ilgili kurum tarafından e-Devlet üzerinden karşılanmasını istiyoruz “ dedi. Ar-Ge çalışmaları için 1 milyar TL’lik kaynağı özel sektöre vermeye hazır olduklarının haberini veren Elvan, tüm tarafların projelerini hazırlayıp sunmalarını istediklerini kaydetti. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının yazılım ve donanımlarının ortak; tek veya birkaç veri merkezinde toplanmasını sağlayacaklarını dile getiren Elvan, Kamu Entegre Veri Merkezi ile ilgili şunları söyledi: “Çalışmalarımız devam ediyor. Türkiye’de birkaç merkezimiz olacak. Tüm bu bilgiler yedekleriyle bu merkezlerde toplanacak. Bu sayede kamu kurum ve kuruluşları arasındaki iletişim daha hızlanacak, daha güvenli hale gelecek ve maliyetlerde ciddi düşüş yaşanacak.” Kamu İntranet Sistemi’nin de kurulmamış olmasına dikkat çeken Elvan, Kamu Net üzerinden kurumları birbirine güvenli şekilde bütünleştirmek istediklerini ifade etti.
e-devlet
güncel
Türkiye’nin BT yol haritası Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, 2015 hedeflerini paylaştı. Elvan, “Bilgi ve iletişim teknolojilerini daha fazla kullanarak ulaşımı daha verimli ve güvenli bir hale getirmek için çalışmalara başladık” dedi.
U
laşımın her alanında, bilişim ve haberleşme sektörlerinde, gerek hizmetlerde gerekse altyapı yatırımlarında bereketli bir yılın geride bırakıldığını söyleyen Bakan Elvan, 2023 yılının her alanda hedef yılı olarak belirlendiğini kaydetti. Elvan, “Bu hedeflerin bütünleşik temel hedefi ise; ‘2023 yılında dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girmek” olarak tespit edildi. Bu temel hedefe ulaşabilmek için olmazsa olmaz şartların başında yeterli kapasite ve kalitede oluşturulmuş ulaşım ve iletişim alt yapısı geliyor. Zira ulaşım ve iletişim altyapıları ve servisleri; sanayiden tarıma, eğitimden turizme kadar diğer bütün sektörler için zaruri birer araçtır. Bakanlığımız, ülkemizin ulaşım ve iletişim alanındaki ihtiyacını karşılamak ve ülkemizi gelişmiş ülkeler seviyesine çıkarmak için 2003 yılından bu yana 192,5 milyar TL yatırım yaptı. 2014 yılında ise
26
başlangıç olarak 14,4 milyar liralık kaynak ayrıldı, ek kaynaklarla birlikte yatırım tutarı 20 milyar liraya yaklaştı. Dönüşümün en önemli ayaklarından birisi olan lojistik sektöründe temel bir doküman olacak ‘Türkiye Lojistik Master Planı’ ihalesine de çıkıldı” açıklamasını yaptı. Milli Yüksek Hızlı Treni’nin yapım sürecine başlandı Demiyollarındaki gelişmeleri aktaran Elvan, 2014 yılında demiryollarına 5,1 milyar lira yatırım yapıldığının altını çizerek 2015’te demiryollarında yeni bir hamleleri olacağına dikkat çekip yatırım tutarının 9 milyar lirayı bulacağını ifade etti. Elvan, “2014-2015’te demiryolu yatırımlarına ağırlık verdik. Vatandaş ‘İlimize hızlı tren istiyoruz’ talebini ediyor. Türkiye, özellikle yüksek hızlı trende 2014 yılında dünyada adından sıkça söz ettiren ülkelerden biri oldu.
Ankara-İstanbul, temmuz 2014’te yüksek hızlı trenle birbirine bağlandı. Geçtiğimiz günlerde de Konya-İstanbul YHT hattı işletmeye alındı. 2014 yılında 5,1 milyon vatandaşımız YHT ile yolculuk yaptı. Milli Yüksek Hızlı Treni’mizin yapım sürecine başlandı. ‘Konsept’ tasarımı tamamlandı, endüstriyel tasarım ihalesi ise önümüzdeki günlerde gerçekleşecek. 2014 yılında 308 kilometresi yüksek hızlı, 61 kilometresi konvansiyonel olmak üzere 369 kilometre yeni demiryolu yapıldı. YHT hattı 1.196 kilometreye, konvansiyonel demiryolu ağı 11.270 kilometreye, toplam demiryolu ağı 12.466 kilometreye ulaştı. 2015 hedefimiz Marmaray’la, Yüksek Hızlı Treni birbirine bağlamak. Yerli demiryolları ekipmanları üretmek konusunda çok hassasız. Ulusal, kendi kaynaklarımız, mühendis ve işçilerimizle ülkemizde üretilecek trenleri destekleyeceğiz” şeklinde konuştu. Elvan, Avrupa’nın en modern ve özellikli YHT garlarından biri olan
Ankara YHT garının inşasına başlandığının altını çizerek demiryollarının serbestleşmesinde nihai noktaya gelindiğini kaydetti ve 2015 yılında; 102 km’si YHT, 230 kilometresi konvansiyonel olmak üzere toplam 332 km yol yapılarak demiryolu ağının 12.798 km’ye ulaşacağını söyledi. Türksat 5A uydusunun ihale çalışmaları devam ediyor “2014 yılında karayolu sektörüne 13,2 milyar lira yatırım yaptık ayrıca sıcak karışım asfalt için 734 milyon lira harcadık. 2015 yılı başlangıç ödeneğimiz 4,3 milyar liradır” diyen Bakan Elvan sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün, bölünmüş yol 23 bin 716 km’ye ulaştı; 75 ilimiz birbirine bölünmüş yollarla bağlı. Bölünmüş yollardan 2014 yılında yakıt, zaman ve diğer bileşenlerden toplam 15,5 milyar TL tasarruf sağlandı. Bu yıl içerisinde 19 kilometre uzunluğunda 8 adet tünel yapıldı. 101 adet kaza kara noktası güvenli hale getirildi. 2015 yılında; 1000 kilometre bölünmüş yol, 850 kilometre tek yol yapılacak.” 2014 yılında havayolu sektörüne 1,1 milyar lira yatırım yapıldığını söyleyen Elvan, 2015 yılında yine aynı düzeyde yatırım yapacaklarını kaydederek “Havayolunda, yolcu artışımız hız kesmeden devam ediyor.
havalimanı projemiz 15 havalimanında, engelsiz havalimanı projemiz ise 28 havalimanında devam ediyor. Şubat 2014’te uzaya fırlattığımız Türksat 4A uydusu yüzde 90’nın üzerinde doluluk oranıyla hizmet veriyor. Haziran 2014’te üretimi tamamlanan Türksat 4B uydusu, 2015 yılı ilk yarısında uzayda olacak. Yüzde 25 yerli katkı ile üretilecek ve 2018 yılında uzayda olacak Türksat 5A uydusunun ihale çalışmalarına başlandı. TÜBİTAK UZAY, TAI, ASELSAN ve CTech firmasının ortak üretimiyle 2020 yılında uzayda olacak ilk yerli
uydumuz Türksat-6A’nın geçtiğimiz günlerde sözleşmesi imzalandı. Milli Yolcu Uçağımız hükümet programımızda yer aldı ve ön fizibilite çalışmaları tamamlandı. Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulması da hükümet programımızda olup kanun tasarısı taslağı 2014 yılında hazırlandı” dedi. 2015 yılında; ‘İstanbul Yeni Havalimanı’ projesinin hız kazanarak devam edeceğini belirten Elvan, projenin Türk havacılığının yüz akı olan öneme, konuma ve büyüklüğe sahip olduğunu ifade etti. Bakan Elvan, 2014’te denizcilik sektörüne 162 milyon lira tutarında
2014 kasım ayında iç hat yolcu sayısında bir önceki yıla göre yüzde 12,4 artış oldu. Dünyanın ilk 15 havalimanı listesinde yer alan Atatürk Havalimanı yolcu sayısına göre Avrupa’da dördüncü sıraya dünyada ise 10’uncu sıraya yükseldi. Yeşil
27
e-devlet
güncel
yatırım yaptıklarını dile getirerek 2015 yılında da yatırımları artıracaklarını söyledi ve şunları paylaştı: “ Ülkemizin etrafındaki denizlerde birer büyük liman yapılmasını hedefledik. Ege denizinde altyapısı tamamlanan Kuzey Ege/Çandarlı limanı üst yapısının, Yap İşlet Devret (YİD) modeli ile gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor. 2015 yılı başlarında ihalesini gerçekleştireceğiz. Çandarlı Limanı tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’nin en büyük, dünyanın da sayılı konteyner limanlarından biri olacak. 2014 yılında TÜRK P&I AŞ’yi kurarak, gemilerimizi yabancı sigorta şirketlerine mecbur kalmaktan, ülkemizi döviz kaybetmekten kurtardık. 2014’te bir önceki yıla göre RO-RO hatlarımızda yüzde 5 artışla 459 bin araç taşıdık. Denizcilikle ilgili politikalarımızı yeniden gözden geçiriyoruz. Sektörün bütün paydaşlarıyla toplantılar ve çalıştaylar gerçekleştirdik. Artık kararları birlikte alıyoruz.” 2023’ten önce bilişim otoyollarında 1 milyon kilometreye ulaşmak istiyoruz Elvan, bakanlığın geniş hizmet alanı içerisinde iletişim yatırımlarının da önemli bir yer tuttuğunun altını çizerek 2014 yılında 387,1 milyon lira yatırım yapıldığını, 2015 yılında başlangıç ödeneğinin 948 milyon lira olduğunu kaydetti. 2013 yılında 33 milyon olan geniş bant abone sayısının 2014’te yüzde 25 artarak 41 milyona ulaştığını söyleyen Bakan Elvan konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bilgi ve iletişim sektöründeki büyüme tüm sektörlerin önüne geçti; yüzde 13’e yakın büyüme gerçekleşti. İletişim alanında Türkiye, Avrupa’nın ilk beşi arasında yer alıyor. Ülkemizde yüzde 92,8 yoğunluk oranına karşılık gelen yaklaşık 72 milyon mobil abone bulunuyor. Mobil abone sayısı son bir yılda 2 milyon arttı. 3. Nesil Mobil Telefon abone sayısı da uygulamanın başladığı 2009 yılından bu yana artarak 55 milyona yaklaştı. Son bir yıldaki artış yüzde12’dir. Mobil geniş bant teknolojilerinde bir üst aşama olan 4G için yetkilendirme çalışmalarına başladık. Bu yet akla gelen artık ‘nesne’; makine abone sayısı insan abone sayısını geçecek. Ulusal Entegre Veri Merkezi çalışmalarımızı da sürdürüyoruz; bir veya iki merkez olabilir. Belirlenmesinin ardından açıklamada bulunacağız.” Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve Eki Eylem Planı yayımlandı Bilgi toplumu olma yolunda en önemli göstergelerden birisi olan e-Devlet hizmetlerinin ülkemizde her geçen gün yaygınlaştığını vurgulayan Elvan, 149 kuruluşun 1077 hizmeti e-Devlet kapısı üzerinden vatandaşa sunduğunu belirtti.
28
Kişisel verilerle ilgili yasal boşluk giderilecek Elektronik haberleşme sektöründe 2014 yılında 440 yeni yetki belgesi verildiğini ifade eden Elvan, tüketiciyi korumaya yönelik 16 yeni düzenleme yapıldığını söyledi. Bakan Elvan, 2015 yılına yönelik hedefleri de şu şekilde aktardı: “Elektronik haberleşme hizmetlerinden faydalanmak için yapılan abonelik tesisi ve fesih işlemlerinin elektronik ortamda da yapılabilmesini teminen gerekli olan yasal ve ikincil düzenlemeleri 2015 yılında hayata geçireceğiz. Vatandaşlarımızın işletmecilere olan borçları veya işletmecilerden alacaklarına ilişkin bilgileri
Bakan Elvan, “2013 yılı sonunda 16,5 milyon olan e-Devlet kullanıcı sayısı 20 milyonu aştı. 2014 yılında 3,5 milyon kullanıcı artışı sağlandı. Posta sektörü serbestleştirildi, sektördeki diğer işletmeler de yetkilendirilmeye başlandı. Bilgi ve iletişim teknolojilerini daha fazla kullanarak ulaşımı daha verimli ve güvenli bir hale getirmek için çalışmalara başladık. 2014 yılı içerisinde Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve Eki Eylem Planı’nı yayımladık. 2015 yılı, Akıllı Ulaşım Sistemleri mimarisinin oluşturulması
her bir işletmeciden ayrı ayrı öğrenmek yerine e-Devlet kapısı üzerinden sorgulayarak topluca öğrenebilmesine yönelik düzenlemeleri yapacağız. Elektronik haberleşme sektöründe kişisel verilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına yönelik yasal düzenlemenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş olması sebebiyle, yeni bir yasal düzenlemeyi hayata geçirerek Mahkeme kararının yürürlüğe gireceği 26 Ocak 2015 tarihinden sonra doğabilecek yasal boşluğu gidereceğiz.” 2014 yılında 6 adet uluslararası hukuki metin imzalandığının altını çizen Elvan bunları şöyle sıraladı: Portekiz ile Denizcilik Anlaşması, Sudan ve Slovakya ile Karayolu Taşımacılığı Anlaşması, Fransa ile Raylı Toplu Taşıma alanında, Japonya ile Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında Ortak Bildiri; İran ile Posta alanında İş birliği Mutabakat Zaptı.
başta olmak üzere öncelik arz eden eylemlerin hayata geçirilmesinde önemli bir yıl olacak. Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve 2015-2016 Eylem Planı’nı uygulamaya alıyoruz. Bilgi teknolojilerini, engelli vatandaşlarımızın hizmetine sunmaya devam ediyoruz. Gören Göz projesinden sonra Üçüncü El projesini de 2014 yılında başlattık. 2014’te e-Yazışma ve e-Tebligat projeleri Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) Sistemi üzerinden faaliyete geçirildi; üye sayısı 44.907’ye ulaştı” açıklamasını yaptı.
e-devlet
yerel yönetimler
Akıllı şehirlere giden yollar aydınlanıyor
Omurgası ortak çalışmalarla oluşturulan bir standart üzerinden gidildiğinde çok büyük bir hızla gelişme sağlanıyor ve yollar aydınlanıyor. Peki, şehirler ISO37120 standardını nasıl kullanacak? K. İhsan Mutlu
Ç
ok iyi bildiğiniz gibi Akıllı Şehirler, bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirildiği ve ticarileştirildiği iş ve yaşam bölgeleridir. Ancak, sadece bu ölçekte düşünmek asıl amaç olan ‘uygar bir yaşam ortamı sağlamak’ olan ana hedefi ıskalamak anlamına gelecektir. Çünkü “Akıllı Şehirler çalışmaları” özünde, organize sanayi bölgelerinden ve teknokentlerden farklı olarak ‘sürdürülebilir bir yaşam’ kavramını da barındırmaktadır. Bu ana hedefe uygun olarak adımlar atan çalışmalar yürüten şehirler; sanayi, üniversite, devlet ve finansal kurumlarla işbirliğini daha kolay yürütebilmekte ve
30
etkin olabilmektedir. Akıllı Şehir kavramı, gelişmiş şehirlerden farklı olarak Bilişim Teknolojileri (BT) ile sosyal ve çevresel varlıkları göz önüne çıkararak ‘rekabet gücü yüksek’ stratejisine geçmek anlamına gelmektedir. Geçtiğimiz yıllarda 6 boyutta değerlendirilmekte olan Akıllı Şehir anlayışı (akıllı ekonomi, mobilite, çevre, insan, yaşam, yönetim ve denetim) geçtiğimiz yıl yerini “Toplumun Sürdürelebilir Kalkınması; Şehir Hizmetleri ve Yaşam Kalitesi için göstergeler” başlığını taşıyan ISO37120 standardına bıraktı. Yeni göstergeleri oluşturan temalar geçen yazımda da özetlediğim gibi; Ekonomi, Eğitim, Enerji, Çevre, Finans, Acil Çağrı Cevaplama,
Yönetişim, Sağlık, Nefes alınacak alanlar yaratma, Barındırma, Katı Atıklar, Telekomünikasyon ve Yenileşim, Ulaşım, Kentsel Planlama, Atık Su, Su ve Temizlik başlıklarını taşıyor. Görüldüğü gibi, omurgası ortak çalışmalarla oluşturulan bir standart üzerinden gidildiğinde çok büyük bir hızla gelişme sağlanıyor ve başlıkta belirtildiği gibi yollar aydınlanıyor. Peki, şehirler ISO37120 standardını nasıl kullanacak? 1. Hizmet performansını ve yaşam kalitesini değerlendirerek, 2. Şehir bütçesine öncelik vererek, 3. İşletim şeffaflığını artırarak,
4. Bölgesel ve küresel kıyaslamalara/örneklemelere önem vererek, 5. Açık veri ve uygulamalarına destek vererek, 6. Altyapı yatırımlarında kamu ve özel finansman için kaldıraç sağlayarak... Yukarıda özetlenen tabloya baktığınızda, söz konusu standartın niçin önemli olduğu kolaylıkla anlaşılmaktadır. Şöyle ki; • Etkili Şehir Yönetimi ve Performans Ölçümü sağlanmaktadır. • Sivil Toplumla Devlet arasındaki boşluğu kapatmak için köprü oluşturup şeffaflık
oluşturulmaktadır. • Şehir Yönetim Kılavuzu oluşturulup Sürdürelebilir Planlama yapılmaktadır. • Yerel ve küresel olarak şehirler arasında öğrenim kolaylaştırılmaktadır. • Böylelikle daha ilkesel politika geliştirmek üzere karşılaştırmalı analizler yapılabilmektedir. • 3.Taraflarca doğrulanmış Açık Veri kullanımı sağlanmaktadır. Standart üzerinden yürünecek bu aydınlık yoldan kimler yararlanacak? sorusuna cevap olarak her kente uygulanabilir olması sebebiyle; belediyeler, yerel devlet kurumla-
rı denilebilir. Bu imkan, belediye başkanları, şehir yöneticileri, planlamacılar, politikacılar, araştırmacılar, iş dünyasının liderleri, tasarımcılar, diğer profesyonel yöneticiler ve vatandaşlar için önemli bir araç oluşturmaktadır. Söz konusu standardın hayata geçirilmesiyle işin bittiğini düşünmek büyük bir emekle sürdürülmekte olan çalışmalara haksızlık olacaktır. Çünkü, şimdi sıra “Sürdürülebilir Kalkınma ve Esneklik için Şehir Göstergeleri”ni oluşturma aşamasına gelmiştir (ISO37121 ++). Bu çalışmanın alt başlıkları sırasıyla;
31
e-devlet
yerel yönetimler
1. Acil Durum Hazırlıkları, 2. Yağış ve fırtına dalgalanmalarında değişiklikler, 3. Biyolojik çeşitlilik Korunması, 4. Alternatif Enerji, 5. Risk Değerlendirmeleri, 6. Altyapıda Esneklik, 7. Akıllı Şebekeler (Smart Grid), 8. Ekonomide Esneklik, 9. Politikada Esneklik, 10. Yürüyerek ulaşabilirlik ve Erişebilirlik, 11. Toplu Taşıma ve Hareketlilik, 12. Su ve Atık Yönetimi, 13. Doğaya saygılı binalar(Green Buildings), şeklinde oluşturulmuş ve Akıllı Şehir grup çalışmalarıyla sürdürülmektedir. The World Council on City Data (WCCD) vakfı tarafından tüm dünyada sürdürülmekte olan bu çalışmalara dahil olan şehirler; Amman, Buenos Aires, Barcelona, Bogota, Dubai, Guadalajara, Haiphong, Helsinki, Johannesburg, London, Makati, Minna, Mekke, Rotterdam, Sao Pau-
32
lo, Shanghai ve Toronto’dur. Şehirler arasında yaratıcı bir öğrenme ortaklığı, uluslararası örgütler, kurumsal ortaklar, ve daha fazla akademik yenileşim, alternatif gelecekler imgeleme, daha iyi ve daha yaşanabilir şehirler inşa etmek için WCDD küresel merkez haline geldi. Bir de geçen yıl ‘Akıllı Şehirler’ konusunda önemli çalışmalara imza atan Eve Kadar Fiber Konseyi (FTTH Council) içinde yer alan SmartCitiesGroup var. Bu grup, 10-12 Şubat arasında Varşova’da yapılacak olan toplantı ve çalıştaylarda üye ve katılımcılara önemli sunumlar hazırladı. Bu sunumlardan önemli bir özeti sizlerle paylaşmak üzere çalışmalarımı sürdüreceğim. İnanıyorum ki konuya ilgi duyanlar mutlu olacaktır. WCCD Foundation tarafından çizilmiş olan bu gelecek tablosunda ülkemizden herhangi bir şehrin yer almaması bana epeyce düşündürücü geldi. Ayrıca liste gözden geçirildiğinde
yaşadığımız tüm olumsuz olayların neredeyse tamamına karşı yapılacak çalışmalar, söz konusu standartta yer alıyor. Ağırlıklı olarak yerel yönetimlerin bundan böyle standartlara saygılı bir tutumla alacakları kararlar her tür yalnızlığı, kenarda bırakılmışlığı ortadan kaldırıp çok önemli adımların atılmasını sağlayabilir. Değerli okurlar, konu üzerinde çalışan akademisyenler, yöneticiler bu durum karşısında bize özgü bir tabirle ‘enseyi karartmamalı!’. Yapılacak çok şey, yürünecek çok yol var. Daha kaliteli ve her bireye kolayca uzanan bir eğitim politikasıyla geleceğin “Akıllı Şehir” mimarlarını, mühendislerini, uzman ve yöneticilerini yetiştirmeliyiz. Evet, enseyi karartmamalıyız ama kısacık ömrümüzü de yollarda heba etmemeliyiz değil mi? Daha güzel günlerde yaşayabilmek için daha çok çalışmalı ve hem insana hem de çevremize saygılı olmalıyız.
ihsan.mutlu@botmas.com.tr
KÖTÜLER UYUMAZ, AMA BİZ HİÇ UYUMAYIZ. McAffee’de biz, dijital güvenliği hisseder ve yaşarız. Bizim işimiz, kötülerden bir adım önde olmaktır. Bizler uyumadığımız için, sizler rahat rahat uyuyabilirsiniz.