PROGRAM PROMOCYJNO ‑EDUKACYJNY
5 MAJ 2013
WWW.EBUILDER.PL
Nr
BIZNES l BUDOWNICTW
Rok XVII (190) 5zł (w tym 8% VAT)
l ARCHITEKTURA
PRAWO BUDOWLANE zmiany warunków technicznych CO MÓWIĄ REGIONY? plany inwestycyjne ARCHITEKTURA sukces Polaków TBM-em pod Martwą Wisłą 15 LAT Grupy PSB
Siniat stawia na innowacyjność Tanguy Vanderborght Prezes Zarządu Siniat Sp. z o.o.
Czy okna mogą pomóc utrzymać ciepło w domu?
Poznaj Nową Generację okien VELUX i poczuj to sam. Doskonały bilans energetyczny oryginalnych okien VELUX Nowej Generacji to dla Ciebie gwarancja niższych rachunków za prąd i ogrzewanie. Jest to możliwe dzięki innowacyjnej konstrukcji wykonanej w technologii ThermoTechnology™ i powierzchni szyby większej aż o 10%. Wykorzystaj energię promieni słonecznych w swoim domu, płać niższe rachunki i ciesz się przyjemnym ciepłem przez cały rok.
BIZNES l BUDOWNICTW
KOMENTARZ 8
Rok XVII (190) 5zł (w tym 8% VAT)
l ARCHITEKTURA
DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ• MAJ
INFORMACJE 10
PRAWO BUDOWLANE zmiany warunkĂłw technicznych
–—•Âêꤤ
{itžˆÂ?ꓒ‡êt„•—š8ĂŞ~Œ– 8ĂŞ uÂ„ĂŞÂ…Â˜Â‡Â’ÂšÂŒÂˆĂŞÂ“Â’Â‡ÂšÂ’Â‡Â‘ÂˆÂŠÂ’ĂŞÂ—Â˜Â‘ÂˆÂ?Â˜ĂŞÂšĂŞn‡„F–Ž˜
CO MĂ“WIÄ„ REGIONY? plany inwestycyjne
PŠYTKI I ŠAZIENKI DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ• MAJ
ARCHITEKTURA sukces PolakĂłw
rÂ?ˆÂ?ÂˆĂŞm ê‡Â?Â„ĂŞÂšÂœÂ?„Š„Â?8†œ†‹ –—•Âêꧪ
LUDZIE I FIRMY
“•ˆÂ?ˆ‘—„†Â?Â„ĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?Âœ
TBMÂem pod MartwÄ… WisĹ‚Ä… 15 LAT Grupy PSB
Siniat stawia na innowacyjność 16
Siniat stawia na innowacyjność
Rozmowa z Tanguy Vanderborghtem, Prezesem ZarzÄ…du SINIAT Sp. z o.o. Fot. Lafarge
5 MAJ 2013
BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
&OT ARCH 'DAĂŽSKIE )NWESTYCJE +OMUNALNE 3P Z O O
„Polski przemysł cementowy będzie się rozwijać, ale konieczna jest zasadnicza zmiana w świadomości odbiorców naszych produktów� – Rßdiger Kuhn, Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia.
Nr
Fot. arch. PALISANDER Sp. z o.o.
PROGRAM PROMOCYJNOÂ ÂEDUKACYJNY WWW.EBUILDER.PL
Fot. arch. CEMEX Polska Sp. z o.o.
20
maj 2013
TANGUY VANDERBORGHT Prezes ZarzÄ…du Siniat Sp. z o.o.
BranĹźa cementowa zagroĹźona 18
Konieczna jest zmiana w świadomości odbiorców cementu 20
Rozmowa z Ruedigerem Kuhnem, Prezesem CEMEX Polska i Europa Wschodnia
Tu siÄ™ robi biznes 22 Grzegorz PrzepiĂłrka
Na następne 15 lat jest tyle samo pracy 24
Rozmowa z Bogdanem Panhirszem, Dyrektorem Zarządu i Mirosławem Lubarskim, Członkiem Zarządu Grupy PSB S.A.
28
Fot. arch. GIK
Do 2050 roku liczba mieszkańców ośrodków miejskich wzrośnie o blisko 20%, przy czym juş dzisiaj około połowa ludności świata zamieszkuje w miastach. Rysuje się przed nami spore wyzwanie urbanizacyjne. Dla niektórych jest to jednocześnie szansa na twórczy wkład w kreowanie miast.
Elastyczni wobec rynku 26
Agnieszka Chojnicka-Kurek, Menedşer Zespołu Jakości i Doradztwa Kruszyw CEMEX Polska Sp. z o.o.
Miasta przyszłości – wyzwania i szanse 28 Grzegorz Przepiórka
STRATEGIE MARKETINGOWE
Media społecznościowe w komunikacji B2B i B2C 30
BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE Warto mediować 32
Olga Widerszal-Piotrowska
Zmiany warunków technicznych. Część 1 34
Aby Polska mogła wykorzystać środki unijne z kolejnej puli, musi się zmienić podejście do prowadzenia przetargów oraz realizacji i rozliczania kontraktów. Przede wszystkim zaś naleşy zadbać, by relacje na linii zamawiający-wykonawca miały charakter partnerski. Przedstawiamy propozycje działań naprawczych.
RYNKI, KONTRAKTY, PIENIÄ„DZE Co mĂłwiÄ… regiony? 36
dodatek promocyjny miesięcznika
Builder maj 2013
BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE DODATEK PROMOCYJNY
TUNELE
TBM-em pod Martwą Wisłą 44
Fot. arch. Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o.
Fot. arch. Szymon Konop/ PL.2012
Tunel drogowy pod Martwą Wisłą to pierwsza przeprawa podwodna w Polsce, realizowana metodą drąşenia przy uşyciu maszyny TBM o tak duşej średnicy tarczy. Rozmach tego przedsięwzięcia jest znaczący takşe w skali międzynarodowej.
50
BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
Tomasz Rzętała
44
str. 44
TBM-em pod Martwą Wisłą Na budowie podwodnego tunelu w Gdańsku
Lucjan Malinowski, Tomasz Kołakowski, Witold Kosecki, Radosław Leusz, Marek Grunt, Bolesław Mazurkiewicz
INFRASTRUKTURA KOLEJOWA
RozwiÄ…zania TINES dla kazachskich kolei 49
RAPORT
Jak radzić sobie z inwestycjami infrastrukturalnymi? 50
SYSTEMY INIEKCJI
WEBAC w budownictwie infrastrukturalnym 54 SĹ‚awomir Skorowodko
Fot. arch. Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o.
PRAWO
To dla Ciebie stworzyliśmy oleje MaxWay. Nie tylko dla Twoich pojazdów. Chcemy byś w pełni korzystał z tego, że pojazdy i maszyny budowlane w Twojej firmie działają na pełnych obrotach, bez przestojów, mimo intensywnego użytkowania w bardzo trudnych warunkach eksploatacyjnych. Dlatego też stworzyliśmy w Statoil Lubricants nową linię produktów MaxWay. Te zaawansowane technologicznie oleje silnikowe charakteryzuje zmniejszenie zużycia paliwa, ochrona i czystość silnika nawet przy maksymalnych obciążeniach eksploatacyjnych oraz przedłużenie okresów między wymianami.
Jednocześnie oleje serii MaxWay przewyższają najsurowsze normy prodcentów silników wysokoprężnych. Statoil Lubricants zawsze jest blisko swoich klientów i dba o szybkie dostawy zamówień. Oferujemy pełną gamę produktów odpowiednią dla wszystkich rodzajów silników wysokoprężnych. Więc Ty również wypróbuj MaxWay i poznaj skandynawską jakość! Chętnie pomożemy Twojej firmie w znalezieniu rozwiązania, które ułatwi pracę Tobie jak i Twoim silnikom.
Zadzwoń (12) 415 70 00 lub przeczytaj więcej na www.statoil.pl/lubricants
Seria MaxWay to oleje silnikowe klasy UHPD i SHPD (Ultra/Super High Performance Diesel). Oleje z tej serii mogą być stosowane w wielu rodzajach silników wysokoprężnych o zróżnicowanych specyfikacjach, pozwalając na wydłużenie okresów między wymianami. Niska lepkość oleju ułatwia start silnika w niskich temperaturach, oraz zmniejsza zużycie paliwa.
Statoil. I droga jest prosta.
Fot. arch. ProNatura
maj 2013
60
Projekt budowy spalarni odpadów w Bydgoszczy nabiera tempa. To jedna z największych inwestycji infrastrukturalnych w regionie kujawsko-pomorskim. Do końca 2015 roku powstanie obiekt, który wytwarzane przez mieszkańców śmieci przekształci w prąd i ciepło.
BUDOWNICTWO
Silka Tempo skraca czas budowy 55 Piotr Harassek
Styropian pod lupą. Część 2 56 Robert Geryło, Aldona Wasilewska
Nowy rdzeń izolacyjny płyt warstwowych KINGSPAN 58 Dariusz Kaczor
Spalarnia w budowie 60 Rynek TopBuilder 64 Rynek 66
PŁYTKI I ŁAZIENKI dodatek promocyjny miesięcznika
Builder maj 2013
PŁYTKI I ŁAZIENKI
83
Fot. arch. MCS
Rusza program promocyjno-edukacyjny pod nazwą „Promujemy Polską Architekturę”, realizowany przez miesięcznik „Builder”. Przy tej okazji postanowiliśmy zapytać znaczących przedstawicieli środowiska architektonicznego dlaczego promocja i edukacja w zakresie architektury są tak istotne.
Fot. arch. quick-mix
Marcin Janczylik, Grzegorz Przepiórka
DODATEK PROMOCYJNY
PREZENTACJA Z OKŁADKI Kleje FX dla wymagających 70
Kleje FX dla wymagających
Maciej Nocoń
str. 70
prezentacja firmy
NANOTECHNOLOGIA
Innowacje dzięki skali nano 72 Krzysztof Langer, Jerzy J. Langer
NOWOŚCI RYNKOWE Izabela Dembna
architektura i design
Rynek 76
88
Marka doceniona przez architektów
ARCHITEKTURA & DESIGN Marka doceniona przez architektów 80 Fot. arch. MCS
Robert Kulas
mecenas Polskiej Architektury
2013
"Współzależność architektury i konstrukcji to ciągłe źródło zawodowej fascynacji" – Wojciech Ryżyński, Modern Constructions Systems Sp. z o.o.
O PROGRAMIE PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ
str. 80
Patronat Honorowy i Współpraca
Dlaczego powinniśmy edukować w zakresie architektury? 82
PROFILE – Wojciech Ryżyński 88 Wielki sukces polskich projektantów. Kompleks sportowy w Konstantynie w Algierii 92
92
Płynność, organiczność, ruch to hasła przewodnie będące inspiracją dla całego projektu kompleksu sportowego w Konstantynie w Algierii, autorstwa konsorcjum biur projektowych: Modern Construction Systems Sp. z o.o. z Polski oraz Concept Design z Algierii.
Danuta Burzyńska
Informacje 97 STRONA BUILDERA 98
program promocyjno-edukacyjny Buildera
Fot. arch. Sopro
Geberit potwierdza pozycję lidera 74
Arocs. Nowa siła na budowie.
Marka Daimler AG
Poznaj czystą siłę nowego Arocsa: dzięki wysokiej mocy silnika i innowacyjnemu układowi napędowemu, optymalnie przenoszącemu siłę napędową, Arocs z łatwością porusza się także w trudnym terenie. Rama o nowatorskiej, solidnej konstrukcji wyróżnia się wysoką podatnością na skręcanie i swobodnie radzi sobie nawet z dużymi obciążeniami. Przekonaj się sam – u najbliższego dealera Mercedes-Benz i na stronie internetowej www.mercedes-benz.com/the-new-arocs
Od redakcji OgólnopolskiProgramPromocyjno-Edukacyjny„Buildera”PROMUJEMYPOLSKĄARCHITEKTURĘuważamy za otwarty! Ideę przedsięwzięcia wraz z głosami środowiska - wybitnych osób i Partnerów Programu – najważniejszych instytucji i organizacji budowlanych w kraju, a także Mecenasa Polskiej Architektury, przedstawiamynastr.82iprezentowaćbędziemywkolejnychnumerach,ponieważgronotowciążsiępowiększa.Wszyscymówimyjednymgłosem–należypromowaćdorobektwórczypolskicharchitektówiich samych,ponieważpromujesięwyłączniezagranicznych,traktującichjakcelebrytów,niedoceniającnaszych wybitnych twórców o umiejętnościach niejednokrotnie przewyższających tych pierwszych. Przykłady polskiejarchitekturypowinnybyćpopularyzowanezarównowkraju,jakinaareniemiędzynarodowej.Ztym większą satysfakcją i dumą informujemy Państwa o sukcesie polskich architektów, prezentując zwycięski wmiędzynarodowymkonkursieprojektautorstwapoznańskiejpracowni,atakżejejimponującydorobek(str.92istr.88).Gratulujemy! Mając zaś na względzie podkreślanie znaczenia nowoczesnych materiałów i technologii w procesie projektowym współczesnych obiektów budowlanych,zapraszamydowspółpracyiMecenatunadzainicjowanymprogramemwiodącenapolskimrynkumarkibudowlane.Współczesna–estetyczna,funkcjonalnaibezpiecznaarchitekturapowinnabyćowoceminterdyscyplinarnejwspółpracy.ItakajestideaProgramu. Zapraszamydowspółpracy,
DanutaBurzyńska RedaktorNaczelna
W NUMERZE: budujemy zaufanie w biznesie
rynki, kontrakty, pieniądze
Olga Widerszal-Piotrowska
Jarosław Zygmunt Dworzański
Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji
Marszałek Województwa Podlaskiego
WARTO MEDIOWAĆ
CO MÓWIĄ REGIONY?
Mediacja,jakojednazeskuteczniejszychmetod rozwiązywaniakonfliktówpomiędzystronami,pozwalazakończyćspór międzynimiiuniknąćrealnychstrat,dającmożliwośćwspólnegowypracowanianajkorzystniejszegodlaobustronporozumienia. Przedsiębiorcy,którzyzakończylisporypoprzezmediację,potwierdzają jejzaletyiwskazująkonkretnekorzyści:oszczędnośćczasuipieniędzy, poufnośćprocedury,możliwośćhonorowegozakończeniasporu,zachowanie kontroli nad sposobem rozwiązania, a także utrzymanie relacji biznesowych oraz kontynuowanie realizacji kontraktów. Więcej nastr.32.
budownictwo
architektura i design
Waldemar Kwiatkowski
Wojciech Ryżyński
Dyrektor Kontraktu, Keller Polska Sp. z o.o.
Modern Construction Systems Sp. z o.o.
TBM-EM POD MARTWĄ WISŁĄ
PROfIlE
TuneldrogowypodMartwąWisłątopierwsza przeprawa podwodna w Polsce, realizowana metodą drążenia przy użyciumaszynyTBMotakdużejśrednicytarczy.Rozmachtegoprzedsięwzięciajestznaczącytakżewskalimiędzynarodowej.(...) FirmieKellerpowierzonozabezpieczeniewykopówdladługichigłębokichrampzjazdowychdotuneludrążonego,łączniezkomoramistartowąiodbiorcząTBM.Wkłademprojektowymfirmybyłsposóbwykonaniairozparciawykopów„nasucho”,potechnicznymodcięciudopływuwodygruntowejprzezścianyidno,copozwoliłowyeliminować ryzyko związane z wykonaniem betonu podwodnego i zakotwienia, przewidzianychwprojekcie.Więcejnastr.44.
6 Builder
Lata2013-2014todużewyzwaniedlapolskich firmbudowlanych.Zjednejstronyrok2013jestostatnimrokiembieżącejperspektywyfinansowej,któraniewątpliwiebyłaokresemzwiększonegopopytunausługibudowlane.Rok2014rozpocznienatomiast, oczymmożemyjużśmiałopowiedzieć,kolejne7lat,wktórychotrzymamyjeszczewiększewsparcieześrodkóweuropejskichnakontynuację istniejących i rozpoczęcie nowych projektów inwestycyjnych. Miniejednaktrochęczasu,zanimprzygotowaneiuruchomionezostanąprzyszłeprogramyoperacyjne,costanowipewnegorodzajuzagrożeniedlafirmbudowlanych.Dlategochciałbymwskazaćjakieprojekty inwestycyjne będą realizowane w najbliższych dwóch latach i mogą stanowićszansędlafirmbudowlanych.Więcejnastr.36.
Odzawszefascynowałomniepięknokonstrukcji. Po latach pracy wiem już, że dobra, nawet skomplikowana konstrukcja, tworząc w naturalny sposób wspaniałą formę przestrzenną, jest równocześnie zgodna ze statyką. Jednym słowem właściwa konstrukcjabędzierównieżpiękna,tworząctymsamymdobrąarchitekturę.Statykisięnieoszuka.Możnakształtowaćjąnanieskończonąilość nawetsposobów,alenietolerujeonabłędu.Odpłacizatopięknąformą,stabilnączydynamicznąprzestrzenią,wktórejintuicyjniepoczujemysiędobrze.Tawspółzależnośćarchitekturyikonstrukcjijestmoimciągłymźródłemzawodowejfascynacji.Więcejnastr.88.
maj 2013
komentarz
Technologie energooszczędne i wysoka jakość W dzisiejszych czasach branża budowlana musi stawić czoła nowym wyzwaniom. Obecnie klienci poszukują domów i mieszkań, które spełnią wszelkie ich oczekiwania, zarówno w zakresie ograniczenia strat energii, estetyki jak i funkcjonalności. Komentarz Rafała Ulatowskiego, Prezesa Zarządu Schöck Sp. z o.o.
Fot. arch. Schöck Sp. z o.o.
Kierunkiem, który już od kilku lat coraz bardziej zyskuje na znaczeniu, jest budownictwo energooszczędne. Pozwala ono bowiem znacznie zmniejszyć koszty eksploatacji obiektów, co odgrywa szczególną rolę w świetle szybkiego wzrostu cen paliw kopalnych. Innym, nie mniej ważnym, powodem tak dużej jego popularności jest fakt, że dzięki niemu chronimy naszą planetę. Dziś na budownictwo przypada aż 40% całej europejskiej emisji CO2. Budynki energooszczędne emitują natomiast do atmosfery znacznie mniej szkodliwych substancji. Rosnąca świadomość konsumentów sprawia, że zwracają oni uwagę nie tylko na energooszczędność budynku, ale także na możliwości aranżacyjne. Nie chcą już rezygnować np. z wymarzonych, dużych przeszkleń czy tarasów. Dlatego jednym z najważniejszych zadań nowoczesnego budownictwa jest poszukiwanie rozwiązań, otwierających nowe możliwości projektowe przy zachowaniu odpowiednich parametrów termoizolacyjnych. Innowacje te muszą być jednak przemyślane i dopracowane w najdrobniejszych detalach, dziś dla klientów, bardziej niż kiedykolwiek, liczy się bowiem wysoka jakość i funkcjonalność. Firma Schöck od początku działalności kieruje się mottem założyciela, Eberharta Schöcka, które brzmi: „Nigdy nie należy poprzestawać na tym, co już zostało osiągnięte”. Takie podejście sprawia, że nieustannie opracowujemy nowoczesne produkty, które wpływają na rozwój całej branży budowlanej. Początek prac nad każdym naszym rozwiązaniem poprzedza wnikliwa analiza potrzeb klientów. Aby umożliwić naszym odbiorcom zrobienie kroku naprzód, przy badaniach nad innowacjami, firma często współpracuje z czołowymi instytucjami naukowymi. Zapewnia to wysoką jakość i bezpieczeństwo naszych produktów. Celem naszych działań jest dostarczanie elementów konstrukcyjnych, które pozwalają tworzyć nowatorskie, niemożliwe wcześniej konstrukcje.
RAFAŁ ULATOWSKI Prezes Zarządu Schöck Sp. z o.o. jest związany z firmą od 2000 roku. Absolwent Politechniki Warszawskiej. Wolne chwile chętnie spędza jeżdżąc na nartach lub czytając literaturę skandynawską. Jego wielką pasją są również Włochy.
8 Builder
maj 2013
informacje
18 kwietnia br, podczas finału pierwszej polskiej edycji konkursu Brick Award, zostały nagrodzone najlepsze w kraju realizacje architektoniczne, w których wykorzystane zostały materiały ceramiczne. Międzynarodowa nagroda Brick Award przyznawana jest od 2004 roku. Organizatorem odbywającego się co dwa lata konkursu jest producent ceramicznych materiałów budowlanych, firma Wienerberger. O nagrodę Brick Award w polskiej edycji rywalizowało 47 realizacji, które powstały po styczniu 2011 r. Nagrodzone projekty to: w kategorii Dom wielorodzinny – Budynek mieszkalny we Wrocławiu (ul. Grabiszyńska/Inżynierska), autorstwa Biura Projektów Lewicki Łatak; w kategorii Budynek użyteczności publicznej – Małopolski Ogród Sztuki projektu K. Ingarden J. Ewý – Architekci; w kategorii Renowacja/Adaptacja/Przebudowa/ Rekonstrukcja – projekt rewitalizacji Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, autorstwa biura AiR Jurkowscy – Architekci. Laureaci nagród zostali jednocześnie oficjalnymi kandydatami do międzynarodowej edycji konkursu Brick Award 2014, którego rozstrzygnięcie odbędzie się późną wiosną przyszłego roku.
prof. nzw. dr hab. architekt
Ewa Kuryłowicz
Przewodnicząca Jury polskiej edycji Brick Award.
„Ceramika budowlana jest jednym z najstarszych tworzyw, które zna świat, i jak dowodzą obecne jej zastosowania - ciągle odkrywczą oraz zaskakującą. Również w rękach polskich architektów, którzy potrafią wydobyć jej nowoczesny wyraz i połączyć go z pamięcią, którą niesie jako materiał stosowany od pokoleń, dający poczucie ciągłości rozwoju kultury oraz jednocześnie podkreślający, co jest tego rozwoju motorem. Jest nim z pewnością innowacyjność, którą najbardziej widać w nagrodzonym przez nas projekcie Małopolskiego Centrum Sztuki zespołu K. Ingarden J. Ewý - Architekci. Cieszymy się, że polska architektura będzie reprezentowana na międzynarodowym forum konkursu takim właśnie twórczym i świeżym rozwiązaniem, zaproponowanym w odwiecznym mieście - Krakowie.
więcej informacji na
AUTOSTRADA-POLSKA 2013 Odważnie mimo trudności
Rynek inwestycji według PMR Obecna słaba kondycja finansowa firm może utrudnić lub nawet uniemożliwić udział w wielu przetargach. Przedsiębiorstwa muszą zatem uporać się z wewnętrznymi restrukturyzacjami, o ile mają nadzieję na udział w zyskach z kolejnych oczekujących na realizację inwestycji. Okres, do 2015 roku będzie etapem przejściowym pomiędzy budżetami unijnymi. Do końca tego czasu możliwe będzie rozliczanie przedsięwzięć finansowanych z poprzednich programów unijnych, podczas gdy od 2014 roku można będzie rozpocząć realizację już tych finansowanych z nowej puli środków. Sporo do nadrobienia ma segment kolejowy, dlatego analitycy PMR oczekują, że w okresie tym zapowiadane od lat inwestycje wreszcie ruszą pełną parą. Duże potrzeby w zakresie infrastruktury drogowej już oczekują na pierwsze przetargi. O ile inwestycje będą odpowiednio przygotowane formalnie, to wraz z dostępem do nowych funduszy będą mogły one rozpocząć się w 2014 roku. Dłuższej zwłoki nie utrzymają także projekty energetyczne. Wymogi dyrektyw klimatycznych oraz wprowadzenie ustawy o OZE zapowiadane na 2013 rok powinny odblokować inwestorów i skłonić ich do rozpoczęcia wielu przedsięwzięć. Jaśniejszym punktem na mapie inwestycji w Polsce są obecnie liniowe inwestycje energetyczne. Podczas gdy rynek ekscytuje się zmieniającą się liczbą przetargów na wielomiliardowe bloki energetyczne, systematycznej poprawie ulega kondycja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Tylko w I kw. 2013 roku – polski operator sieci przesyłowych przyjął oferty na roboty budowlane o łącznej wartości ponad 2,5 mld zł. Finalizacji tych przetargów można spodziewać się już niebawem. Źródło: PMR
Fot. arch. Targi Kielce
Fot. arch. Wienerberger
Konkurs Brick Award rozstrzygnięty
XIX Międzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA POLSKA, które od 21 do 24 maja odbędą się w Targach Kielce, każdego roku gromadzą około 1000 firm. Koncerny z 29 krajów całego świata przywożą do Targów Kielce kilkaset ton sprzętu i innowacyjne rozwiązania technologiczne, a partnerzy branżowi wystawy - swoją wiedzę i doświadczenie. Międzynarodowy rozmach wystawy nie zakłóca jednak jej rodzimego, dobrego klimatu. EXPO MASZBUD SHOW, które będzie imprezą towarzyszącą AUTOSTRADZIE - POLSKIEJ oraz XV Targom Maszyn Budowlanych i Pojazdów Specjalistycznych MASZBUD, jest nie tylko odpowiedzią organizatorów na potrzeby branży, lecz także skutecznym narzędziem marketingowym dla wszystkich firm, które wezmą w nim udział. Udział w dynamicznych pokazach maszyn jest nieodpłatny dla wszystkich firm, które co najmniej dwukrotnie jako wystawcy uczestniczyły w targach MASZBUD lub AUTOSTRADA-POLSKA. Chętni spełniający kryteria otrzymają do dyspozycji odpowiednio przygotowany teren wraz z nagłośnieniem. Targi Kielce zadbają o promocję pokazów w prasie branżowej i ogólnopolskiej. Zgłoszenia będą przyjmowane do 15 maja - decyduje kolejność zgłoszeń. Można ich dokonywać poprzez wystanie informacji na e-mail: boron.a@targikielce. pl lub misztal.a@targikielce.pl
10 Builder
maj 2013
Fot. arch. Isover
ISOVER – 20 lat w Polsce
Firma obchodzi w tym roku XX-lecie istnienia na krajowym rynku. Marka, dzięki konsekwentnie realizowanej strategii, opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju, osiągnęła wiodącą pozycję w branży materiałów izolacyjnych oraz zaufanie wielu Partnerów i Klientów. Na przestrzeni tych 20 lat ISOVER postawił na innowacje. Stale poszukuje nowych rozwiązań oraz wykorzystuje nowoczesne technologie w codziennej działalności. Historię marki w Polsce wyznacza kilka ważnych wydarzeń, począwszy od roku 1993, kiedy to na mapie naszego kraju zaistniała firma Gullfiber AB – „przodek w prostej linii” obecnego ISOVER-u. – która rozpoczęła budowę polskiego rynku wełny szklanej. W 1999 roku uruchomiono najnowocześniejszą w Polsce linię do produkcji wełny szklanej. W czerwcu 2008 roku została uruchomiona kolejna linia do produkcji wyrobów z wełny szklanej. Dzięki unikalnej technologii rozwłókniania szkła ISOVER stał się ekspertem i czołowym producentem materiałów izolacyjnych z włókien szklanych i skalnych w Polsce. Zmiana nazwy z Gullfiber na ISOVER nastąpiła w październiku 2000 roku. Wraz z rozwojem firmy marka postawiła na budowanie swojej pozycji na krajowym rynku. REKLAMA
Konkurs na Najcieplejszy Dom z ISOVER rozstrzygnięty
Firma Quinn Radiators Ltd. jest jednym z wiodących na rynku europejskim producentem stalowych grzejników płytowych jak również grzejników dekoracyjnych oraz łazienkowych.
Izolacja domu nie dotyczy tylko ocieplenia budynku. Usprawnia cały system grzewczy, dzięki któremu zapotrzebowanie na ciepło jest mniejsze. Wiedziały o tym osoby, które wygrały II edycję konkursu na „Najcieplejszy Dom z ISOVER”. Zyskały podwójnie, ponieważ otrzymały zwrot kosztów poniesionych na materiały izolacyjne marki. Do konkursu na „Najcieplejszy Dom z ISOVER” kwalifikowały się nowe lub poddane renowacji budynki, w których zastosowano materiały izolacyjne marki. Nagrodę przyznano właścicielom trzech inwestycji o najniższym współczynniku przenikania ciepła U dla zastosowanych w danej realizacji izolacji dla podłóg, ścian zewnętrznych i dachu. Laureatami zostali: pani Anna Zatorska z Miedzianej Góry, pani Ewa Mrożek z Chwaszczyna k/Gdańska oraz pan Marek Mika z Jastrzębia Zdroju. - Przesłane zgłoszenia konkursowe są dowodem na rosnące zainteresowanie inwestorów i wykonawców energooszczędnością. Potencjał w tym obszarze jest ogromny, a konkurs na „Najcieplejszy Dom z ISOVER” istotnie przyczynia się do podnoszenia standardów w polskim budownictwie – powiedział Benedykt Korduła, Dyrektor Marketingu ISOVER.
Nasze produkty sprzedajemy na całym świecie. Jesteśmy liderem sprzedaży na rynku brytyjskim oraz na wielu rynkach krajów Europy Zachodniej. Nasz zakład produkcyjny usytuowany w Newport / UK oferuje Państwu możliwości produkcyjne w wysokości 3,5 mln sztuk grzejników rocznie.
Fot. Ewa Mrozek i Joanna Zatorska
Jesteśmy firmą otwartą na innowacyjność, ciągle poszukującą nowych rozwiązań, wdrażającą zmiany w oparciu o dotychczasowe doświadczenia. Nasze produkty dzięki innowacyjnym rozwiązaniom technologicznym, zapewniają naszym partnerom handlowym przewagę rynkową oraz drogę stabilnego rozwoju.
maj 2013
Quinn Group Belgium NV
Leukaard 1 ; 2440 Geel ; Belgium
Fot. arch Norblin
informacje
Biura ArtNorblin certyfikowane w systemie BREEAM
V Konferencja dla Budownictwa
Grupa Capital Park, inwestor dawnej Fabryki Norblina, zdecydował się na certyfikację powierzchni biurowej kompleksu w oparciu o międzynarodowy system BREEAM. Art Norblin Sp. z o.o. spodziewa się uzyskać pozwolenie na budowę w drugiej połowie roku. Na terenie dawnej Fabryki Norblina powstanie wielofunkcyjna przestrzeń o łącznej powierzchni użytkowej ponad 61 tys. m2. Około 22 tys. m2 zajmie powierzchnia usługowohandlowo-kulturalna. Wokół głównej brukowanej uliczki, przy której pozostaną dawne hale fabryczne po rewitalizacji, powstanie około 70 sklepów i restauracji, BioBazar, a także ogólnodostępne Otwarte Muzeum Dawnej Fabryki Norblina z zabytkowymi maszynami oraz interaktywną częścią multimedialną. Autorem projektu architektonicznego jest PRC Architekci.
W dniach 21-22 maja br. odbędzie się V Konferencja dla Budownictwa „Kryzys w budownictwie” organizowana przez Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa, tym razem wyjątkowo przy współpracy z Polskim Związkiem Firm Deweloperskich, Związkiem Pracodawców Budownictwa, SARP-em, Polską Izbą Inżynierów Budownictwa i Związkiem Zawodowym „Budowlani”. Podstawowym założeniem majowej konferencji jest prezentacja konkretnych rozwiązań w postaci projektów ustaw lub projektów założeń ustaw, zamiast powszechnej i zrozumiałej praktyki krytyki istniejących przepisów wraz z ogólnikowymi postulatami. Przedstawione zostaną projekty ustawy o zamówieniach publicznych, ustawy o 10 letnich gwarancjach dla obiektów budowlanych, propozycje rozwiązań podnoszących poziom zaspakajania potrzeb mieszkaniowych (w tym założenia regulacji umożliwiających budowanie – niesubstandartowych – mieszkań o niższej cenie. W trakcie konferencji odbędą się między innymi warsztaty dotyczące nowych przepisów dla wyrobów budowlanych. Więcej na www.dlabudownictwa.pl
Andrzej Brochocki Kancelaria Brochocki
Ostatnio coraz częściej dowiadujemy się o kolejnych budynkach biurowych, które mają być wyburzone. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, gdyby nie ich wiek. Większość z nich powstała w latach 90. i ma niespełna 20 lat. Z początkiem roku, w samym centrum Warszawy, został zburzony hotel Mercury. Budynek Ilmet oraz Saski Point również mają zostać zburzone. Od razu nasuwa się pytanie, co jest tego powodem. Przede wszystkim bardzo szybko starzejący się design i rozwiązania techniczne, słaba funkcjonalność oraz niewykorzystanie potencjału przestrzeni. W samym centrum miasta każdy metr gruntu jest bardzo pożądany i tu budynki o niskiej zabudowie nie wykorzystują potencjału jakim jest kapitał zwrotny. I tak na miejscu wyburzanych niskich budynków w okolicy Rondo 1 powstaną piękne i nowoczesne wieże biurowe. Inwestorzy projektując nowe biurowce muszą myśleć o tym jak ich inwestycja będzie wyglądała za 20 lat. Projekty powinny być takie, aby architektura była ponadczasowa. Tylko jak przewidzieć co będzie „na czasie” za kilkanaście lat? I tutaj najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest inwestowanie w kamienice i historyczne budynki, które z biegiem lat tylko zyskują. Dobrym przykładem inwestycyjnym, gdzie ze starych kamienic przeistoczyły się one w nowoczesne biurowce, są m.in. Royal Trakt Offices (dawny Pałac Jurkiewicza), Griffin House, Dom Dochodowy czy też w trakcie odrestaurowywania i adaptacji na nowoczesny biurowiec klasy A – Mała Pasta przy Pięknej 19.
REKLAMA
Fot. arch. Autodesk
więcej informacji na
Jak zmienia się rynek biurowy – dlaczego budynki tak szybko się starzeją?
12 Builder
maj 2013
informacje
Konsekwentnie kontynuowane jest wdrażanie działań naprawczych, które mają na celu przywrócenie stabilności finansowej Spółce znajdującej się w dalszym ciągu w trudnej sytuacji ekonomicznej. Istotną kwestią jest obniżanie kosztów funkcjonowania firmy. - Brane jest pod uwagę m.in. ograniczenie skali działania poprzez zamknięcie spółek celowych, które zakończyły już realizację projektów lub takich, które nie są rentowne i nie rokują prowadzenia rentownej działalności w przyszłości - informuje Dariusz Krawczyk p.o. Prezesa Zarządu Polimex-Mostostal SA. Równolegle postępuje dopasowywanie liczby zatrudnionych do aktualnej sytuacji ekonomicznej i nowej struktury organizacyjnej Spółki. Zatrudnienie w Spółce zmaleje dodatkowo o ok. 1200 osób w okresie do końca września br. Intensyfikowane są działania zmierzające do zawarcia przez Spółkę nowych, rentownych kontraktów. Sprzyja temu pozyskana w ostatnim czasie przez Spółkę linia gwarancyjna na kwotę ponad 200 mln zł, w grupie 5 banków, z wiodącym udziałem PKO BP. Firma poszukuje kolejnych zleceń, biorąc udział w postępowaniach przetargowych. Wybierane są jedynie te projekty, które gwarantują osiągnięcie atrakcyjnych wyników finansowych. To między innymi oferta konsorcjum, którego liderem jest Polimex-Mostostal, została wybrana do realizacji prac budowlano-montażowych o znaczącej wartości 75 mln zł, w Hucie Miedzi Głogów.
Fot. arch. Sto-ispo
„Próba lodowa” systemu StoTherm Classic
Sala koncertowa w Toruniu
To długo wyczekiwany kontrakt zarówno dla mieszkańców Torunia, Urzędu Miasta, jak i Mostostalu Warszawa. Projekt sali koncertowej na Jordankach wybrano ponad pięć lat temu, a przetarg na realizację inwestycji ogłaszano dwukrotnie. Mostostal Warszawa podpisał kontrakt z Urzędem Miasta Toruń na budowę kompleksu kulturalno-kongresowego na Jordankach. Wzniesiona na obrzeżach miasta, wielofunkcyjna sala koncertowa służyć będzie organizacji imprez koncertowych, teatralnych, operowych i kongresowych. Budynek będzie miał sześć kondygnacji i około 22 tys. m² powierzchni. W jego wnętrzu znajdą się: sala ze sceną posiadającą kanał dla orkiestry z widownią na 900 miejsc i scena plenerowa na 300 miejsc, a także pomieszczenia techniczne, administracyjne i socjalne. Wielofunkcyjna sala składać się będzie z kilku modułów połączonych od góry szklanymi taflami. Projekt wykonała pracownia Menis Arquitectos. Region Północny Mostostalu Warszawa ma zrealizować inwestycję w ciągu 25 miesięcy. Wartość kontraktu to niespełna 158 mln zł brutto.
REKLAMA
21 marca br. przed Centrum Sprzedaży firmy Sto–ispo w Szczecinie rozpoczęła się już trzecia „próba lodowa” systemu StoTherm Classic. Ten niecodzienny test polegał na „zapakowaniu” brył lodu o wymiarach 1x1x1m i łącznej wadze 950 kg w specjalną „kapsułę – domek,” ocieploną systemem StoTherm Classic. Termoizolacja została wykonana ze styropianu o grubości 30 cm, a warstwę wierzchnią stanowił akrylowy tynk Stolit. Po 3 miesiącach – dokładnie 20 czerwca – konstrukcja zostanie podniesiona a pozostały, niestopiony lód zważony. Próba ta ma wykazać nie tylko skuteczność oferowanego przez Sto-ispo systemu ociepleń, ale przede wszystkim zwiększyć świadomość w temacie ocieplania budynków. Ochrona klimatu i konieczność oszczędzania energii to główne założenia dla naszej przyszłości. Idealne ocieplenie nie tylko zatrzymuje ciepło ogrzewania w domu, ale także, przy wysokich temperaturach, nie dopuszcza tego ciepła z zewnątrz. Świadome ocieplanie redukuje więc zużycie energii, a tym samym chroni klimat i zasoby naturalne, jak również zasoby naszych portfeli. StoTherm Classic jest stosowany na świecie od ponad 40 lat. Ocieplono nim ok. 100 mln m2 elewacji. Jest systemem o wyjątkowej wytrzymałości i trwałości dzięki zastosowaniu bezcementowej zaprawy zbrojącej na bazie spoiwa akrylowego, wzmocnionej mikrowłóknami i zabezpieczonej przeciwgrzybicznie (Sto-Armierungsputz).
maj 2013
Builder 13
Fot. arch. Mostostal Warszawa
Polimex-Mostostal kontynuuje program restrukturyzacji
informacje
eramika Paradyż po raz trzeci C Filarem Polskiej Gospodarki Ceramika Paradyż, czołowy producent płytek ceramicznych, po raz trzeci znalazła się w gronie laureatów rankingu Filary Polskiej Gospodarki, zajmując 2. miejsce w woj. łódzkim. Firmy będące Filarami Polskiej Gospodarki charakteryzują się stabilnością, mają znaczący udział w rozwoju regionu jako pracodawcy, a także są zaangażowane w działania na rzecz rozwoju lokalnej społeczności i przedsiębiorczości. O wyborze zwycięzców w poszczególnych województwach zdecydowały swoimi głosami samorządy terytorialne. Niezwykle cieszy nas ponowne wyróżnienie w rankingu Filary Polskiej Gospodarki, które docenia nasze zaangażowanie na rzecz dobrze funkcjonującego partnerstwa lokalnego i efektywnej współpracy z samorządami – mówi Łukasz Kardas, Prezes Zarządu Spółek Grupy Paradyż. Pamiętając o odpowiedzialności firmy nie tylko za rozwój biznesu, ale również za rozwój szeroko pojętego otoczenia społecznego, systematycznie wspieramy ważne inicjatywy społeczne i kulturalne, ze szczególnym uwzględnieniem projektów z naszego województwa – dodaje.
Producenci ociepleń: oczekiwanie na koniunkturę Producenci systemów ociepleń przewidują nieznaczną poprawę sytuacji w branży ociepleń w najbliższych 12 miesiącach – wynika z czwartej fali badania TNS Polska Poznań „Rynek ociepleń ścian zewnętrznych w Polsce”. Jednak znacznego polepszenia sytuacji w branży ociepleń, podobnie jak w branży budowlanej ogólnie, producenci upatrują dopiero za 24 miesiące, czyli na początku 2015 roku. Prowadzony przez TNS Polska Poznań cykliczny pomiar rynku ETICS odbywa się pod patronatem merytorycznym Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń. Jednym z celów projektu jest ocena koniunktury w budownictwie, jak również w branży ociepleniowej, z punktu widzenia producentów ociepleń.
Rekordowy eksport polskich okien i drzwi wg ASM Centrum Badań i Analiz Rynku
W 2012 roku, po raz pierwszy w historii, wartość eksportu polskich okien i drzwi przekroczyła 1 miliard euro. Rodzime zakłady sprzedały za granicę wyroby o łącznej wartości 5,4% większej aniżeli rok wcześniej. Eksport branży wyrażony we wspólnej walucie wyniósł 1 007,7 mln euro wobec 955,7 mln euro w 2011 roku. Niezmiennie największą popularnością na zagranicznych rynkach cieszyły się polskie okna i drzwi z PVC. Ich udział w eksporcie stanowił 47,1%. Na drugim miejscu znalazły się wyroby z drewna (40,4%). Znacznie mniejszy udział w eksporcie mają okna i drzwi z żeliwa lub stali (6,5%) oraz z aluminium (6%), ale warto podkreślić, że właśnie one zanotowały w ubiegłym roku największe wzrosty sprzedaży – odpowiednio 8,8% i 15,5%. Największym odbiorcą polskiej stolarki otworowej są Niemcy. Z danych GUS płynie jeszcze jedna dobra wiadomość. Polscy producenci sprzedają co prawda swoje wyroby głównie do krajów UE (wzrost o 3,6%), ale w ciągu ostatniego roku znaczenie eksportu na wspólny rynek zmniejszyło się z 92,4% ogółu wartości do 90,8%, co tylko potwierdza, że okna i drzwi Made in Poland kupowane są w coraz większej liczbie krajów na całym świecie.
ERP – skuteczne „ zarządzanie zasobami firmy"
więcej informacji na
To temat bezpłatnej konferencji, która odbędzie się 16 maja br. w Warszawie, a której celem jest zaprezentowanie, w jaki sposób systemy ERP usprawniają i optymalizują pracę przedsiębiorstw. Swoje produkty i usługi zaprezentują kluczowi gracze na rynku, a wiedzą i doświadczeniem podzielą się eksperci branżowi. Wydarzenie to będzie doskonałym miejscem nabycia cennej wiedzy oraz wymiany doświadczeń w zakresie następujących zagadnień: Systemy ERP oraz ERPII; Systemy MRPII; Standardy ERP; Outsourcing ERP; Mobilny ERP; ERP w MŚP; Cloud ERP; Zarządzanie procesami biznesowymi; Obieg dokumentów; Zaawansowany controlling; Modele wdrażania i zarządzania projektami ERP; Integracja oraz migracja systemów ERP; Case study – integracje, wdrożenia – wnioski, rady, doświadczenia. Do udziału w konferencji organizator zaprasza osoby odpowiedzialne za: integrację systemów informatycznych, dobór technologii informatycznych, rozwój IT w danej firmie, wdrażanie nowoczesnych rozwiązań informatycznych, rozwój biznesu, innowację oraz organizację firmy, wybór, zakup i wdrażanie systemów do zarządzania przedsiębiorstwem. Szczegóły i rejestracja: www.pureconferences.pl
14 Builder
maj 2013
ludzie i firmy Grzegorz Przepiórka: Proponuję zacząć od prezentacji firmy Etex oraz marki Siniat, która do niej należy? Jak przedstawia się ich potencjał zarówno w Polsce jak i na świecie? Tanguy Vanderborght: Etex jest belgijską, rodzinną firmą działającą w czterech głównych dziedzinach: materiałów elewacyjnych i systemów płyt kartonowo-gipsowych, pokryć dachowych, ochrony przeciwpożarowej i płytek ceramicznych. Pod koniec 2011 r. Etex przejął całą działalność Lafarge Gips w Europie, choć już wcześniej współpracował z tą firmą w obszarze płyt kartonowo-gipsowych w Ameryce Łacińskiej. Po dokonaniu przejęcia wprowadzono nową markę Siniat w całej Europie i Ameryce Łacińskiej. Na obu tych kontynentach jesteśmy obecnie jednym z liderów w branży suchej zabudowy wnętrz. W Polsce połączyliśmy nową markę Siniat z istniejącą – Nida, która zdobyła uznanie w branży jako pionier w systemach suchej zabudowy. G.P.: Jakie są jej mocne punkty? T.V.: Jako Siniat jesteśmy jedną z nielicznych firm oferujących tak bogatą gamę produktów w zakresie suchej zabudowy, w skład której wchodzi asortyment płyt gipsowych, w tym rozwiązań w zakresie ochrony przeciwpożarowej, akustycznej; asortyment gipsów szpachlowych i tynków gipsowych, a także profili i akcesoriów metalowych (jesteśmy jedynym producentem płyt G-K, który sam wytwarza systemowe profile metalowe). Oferujemy architektom, wykonawcom i firmom instalacyjnym kompletne systemy suchej zabudowy wnętrz.
Jesteśmy w stanie zaoferować najbardziej zaawansowane rozwiązania.
Tanguy Vanderborght Prezes Zarządu SINIAT Sp. z o.o.
Siniat stawia na 16 Builder
maj 2013
le zalet wynikających z zastosowania ich w segmencie mieszkaniowym i będziemy tego typu rozwiązania promować wśród architektów i inwestorów. G.P.: Kluczem w obecnej działalności firm jest innowacyjność, do uzyskania której niezbędne są zazwyczaj nakłady finansowe i zespół badawczy. Jakim zapleczem R&D dysponujecie? T.V.: Siniat dysponuje nowoczesnym Centrum Rozwoju Technicznego, mieszczącym się w Awinionie we Francji. Zatrudniamy tam ponad pięćdziesięciu wysokiej klasy specjalistów, pracujących nad produktami, systemami i rozwiązaniami jutra. Ten międzynarodowy zespół posiada szeroką wiedzę w dziedzinach takich jak statyka, akustyka czy odporność ogniowa. Oprócz tego mamy do dyspozycji dwa inne Centra R&D zlokalizowane w Belgii: jedno należące do firmy Promat i specjalizujące się w zaawansowanych technologiach ochrony przeciwpożarowej, drugie działające w obszarze technologii włókna cementowego. Etex i Siniat angażują się w badania oraz rozwój produktów i systemów znacznie zwiększając nakłady finansowe w ciągu ostatnich lat i tworząc mocne fundamenty na przyszłość. G.P.: Dlaczego warto postawić na Siniat? Jakie cechy produktów za tym przemawiają? T.V.: Siniat w Polsce przede wszystkim stawia na innowacje, wydając znaczne kwoty na badania systemów i rozwiązań technicznych. Jesteśmy właścicielami ponad 1200 różnych systemów dostępnych w naszym katalogu, udostępnionym na stronie
internetowej www.siniat.pl. Siniat dostarcza produkty najwyższej jakości i stale inwestując w badania nad nowymi systemami, tworzy dodatkową wartość dla naszych klientów. G.P.: Na które z rozwiązań szczególnie należy zwrócić uwagę? T.V.: Siniat stawia na innowacyjność i każdego roku planuje wprowadzenie na rynek wielu nowych produktów. W planach na obecny rok również mamy kilka rozwiązań. Jednym z nich jest płyta akustyczna Nida Cicha, czyli płyta o specjalnej strukturze rdzenia gipsowego, zapewniająca dużą izolacyjność akustyczną i odporność na uderzenia mechaniczne. To doskonałe rozwiązanie w miejscach o dużym natężeniu ruchu np. w szpitalach, hotelach i szkołach. Kolejnym rozwiązaniem jest masa gotowa NIDA Efekt do wykonania gładzi, nasz nowy produkt gwarantujący wysoką jakość i łatwość wykończenia ścian i sufitów. Polecam ponadto system sufitów samonośnych (bezwieszakowych), posiadający najszersze zastosowanie na polskim rynku. Warto zwrócić również uwagę na profile akustyczne, umożliwiające budowanie przegród o wysokich parametrach izolacyjności akustycznej oraz profile o wysokiej odporności na korozję w środowiskach mokrych takich jak łaźnie czy baseny. Jeszcze jeden produkt na koniec, Siniat posiada w swojej ofercie unikalne rozwiązanie o nazwie Nida Hydro. Jest to płyta gipsowa z włóknami przeznaczona do stosowania w ekstremalnych warunkach dużej wilgotności. Dodatkową
zaletą jest również możliwość wykorzystania jej na zewnętrznych elewacjach budynków. Jest to rozwiązanie niespotykane na polskim rynku, które będziemy intensywnie promować w kolejnych latach. G.P.: Na jaką ocenę zasługują produkty Siniat w kontekście dbałości o środowisko naturalne? T.V.: Uwaga poświęcona środowisku leży w genach firm Etex i Siniat. Na dzień dzisiejszy znaczna część odpadów produkcyjnych jest poddawana procesowi recyklingu w naszych fabrykach, a zwiększenie jego udziału w kolejnych latach jest naszym celem. Co więcej, rozpoczęliśmy ostatnio prace nad procesem recyklingu odpadów płyt gipsowo-kartonowych na inwestycjach. Przykładem jest nowy budynek biurowy o nazwie Alchemia Gdańsk, który będzie spełniał normy systemu certyfikacji LEED. Jest to pierwsza taka realizacja, obrazująca trend rynkowy, który, jak się spodziewamy, będzie się umacniał. W związku z tym wraz z naszymi partnerami handlowymi pragniemy rozwijać tego typu działania w przyszłości. G.P.: Na potrzeby działań edukacyjnych uruchomione zostało Centrum szkoleniowe Siniat. Czy wykonawcy i partnerzy handlowi chętnie korzystają z tej formuły? T.V.: Jak najbardziej, szkolenia cieszą się dużym zainteresowaniem, rocznie organizujemy ich ponad 30. Prowadzimy je dla różnych partnerów biznesowych, wykonawców, dystrybutorów, architektów. Są niezbędne, by zrozumieć różnorodność naszych produktów i systemów, w tym nowych propozycji. G.P.: Dziękuję za rozmowę.
maj 2013
PROMOCJA
innowacyjność
Fot. arch. SINIAT Sp. z o.o.
G.P.: Wyznaczanie nowych standardów, zgodnie z hasłem „Shaping the way people build”, to ambitne założenie. Pytanie, jak tego dokonać w praktyce? T.V.: W rzeczy samej jest to ambitny cel, ale taki, w który szczerze wierzymy. Obecny trend w budownictwie skierowany jest w stronę materiałów lekkich i niedrogich; systemów energooszczędnych, a wreszcie rozwiązań prostych i tanich w instalacji. Nasze produkty i systemy w pełni spełniają te kryteria. Wraz z innymi obecnymi w Polsce Spółkami Grupy Etex – Euronit, Creaton czy Promat – pragniemy oferować w przyszłości architektom, instalatorom i wykonawcom unikalne rozwiązania, które są zgodne z tym trendem. G.P.: Jednym z atutów kierowanej przez Pana firmy jest rozumienie sposobu, w jaki ludzie wykorzystują przestrzeń. Interesuje mnie, jakie tendencje obecnie panują, jakie upodobania klientów można zaobserwować? I jaką popularnością w tym kontekście cieszy się lekka zabudowa wśród architektów i inwestorów? T.V.: Systemy suchej zabudowy są już bardzo dobrze znane w Polsce wśród projektantów i inwestorów, głównie dzięki obiektom komercyjnym (hotele, centra handlowe, itd.). W tym segmencie jesteśmy w stanie zaoferować najbardziej zaawansowane rozwiązania w zakresie ochrony przeciwpożarowej, izolacyjności akustycznej i statyki. W budownictwie mieszkaniowym (domy i budynki mieszkalne), systemy suchej zabudowy są w Polsce mniej popularne niż w innych krajach. My jednak widzimy wie-
Builder 17
ludzie i firmy
Branża cementowa zagrożona! 9 kwietnia w Warszawie przedstawione zostały wyniki sprzedaży cementu za pierwszy kwartał br. oraz prognoza roczna. Podczas spotkania, którego organizatorem było Stowarzyszenie Producentów Cementu, dyskutowano ponadto na temat zagrożeń i wyzwań, jakie stoją przed branżą cementową w Polsce.
W
edług raportu z 2013 r. opracowanego przez The Boston Consulting Group, kryzys finansowy odcisnął swoje piętno na europejskim przemyśle cementowym. Obecnie ten strategiczny sektor nie osiąga odpowiedniej rentowności, bo średnia stopa zwrotu z kapitału za ostatnie cztery lata była o 3-5 procent niższa od kosztu tego kapitału. Ten brak zwrotu z kapitału częściowo wynika z czynników zewnętrznych i narzuconych zobowiązań. Przedsiębiorstwa stoją w obliczu poważnych inwestycji i kosztów operacyjnych związanych z koniecznymi do spełnienia wymogami prawodawstwa ochrony środowiska w Europie. To niekorzystne położenie konkurencyjne oznacza, że przemysł ten nie może skutecznie konkurować z producentami cementu spoza UE, poprawić rentowności w Europie ani podjąć działań w celu racjonalizacji mocy produkcyjnych. Przemysł cementowy w Polsce w ostatnim okresie zrealizował szereg inwestycji w poprawę efektywności produkcji i ochronę środowiska. Nakłady inwestycyjne związane bezpośrednio z ochroną środowiska w latach 2008 – 2012 wyniosły ponad 500 mln złotych.
Wyniki sprzedaży cementu w I kwartale 2013 roku (tys. ton)
styczeń luty marzec I kwartał
2013 404,1 525,3 673,3 1602,7
18 Builder
2012 688,2 543,7 1266,2 2498,1
2013/2012 % 58,7 96,6 53,2 64,2
Sąsiadujące z Polską kraje nieobjęte Europejskim Systemem Handlu Emisjami nie mają żadnego interesu w ograniczaniu emisji CO2. To powoduje, że polscy producenci cementu nie są konkurencyjni na polskim rynku, ponieważ albo inwestują w technologie ograniczające emisję, albo muszą kupować uprawnienia do emisji. Do zagrożeń można także zaliczyć znikający rynek inwestycyjny np. energetykę. Inne zagrożenia to wzrost cen nośników energii: energii elektrycznej, której udział w kosztach wynosi od 30 do 35%, węgla kamiennego (udział w kosztach paliw waha się w przedziale od 25 do 28%), a także gazu, oleju napędowego i benzyny.
Przyszłość branży cementowej
Przemysł cementowy w Polsce może odegrać istotną rolę w realizacji planów modernizacyjnych np. w budowie infrastruktury komunikacyjnej, rozwoju mieszkalnictwa, projektów energetycznych i projektów związanych z ochroną środowiska. Dalsza rozbudowa infrastruktury technicznej musi być oparta na materiałach budowlanych wytwarzanych w Polsce. Możliwość utrzymania lokalnego, sprawnego przemysłu cementowego w naszym kraju, zagwarantuje również bezpieczeństwo dostaw. Import cementu z krajów spoza UE może wiązać się z dużymi problemami wynikającymi z niestabilności politycznej i gospodarczej. Jeżeli wyzwań, przed jakimi stoi przemysł, nie rozwiąże się na czas, popyt będzie w przyszłości w coraz większym stopniu zaspokajany przez import. Jeżeli inwestycje w budownictwo mogą pomóc Polsce nadrobić dystans wobec krajów „starej” Unii, to utrzymanie krajowego przemysłu cementowego ma kluczowe znaczenie, ponieważ zagwarantuje lokalny łańcuch dostaw w sektorze budownictwa. Komisja Europejska mocno akcentuje dążenie do zwiększenia udziału przemysłu w PKB Unii Europejskiej z dzisiejszego poziomu wynoszącego ok. 16% do 20% w roku 2020.
Co jest niezbędne?
Przemysł cementowy w Polsce powinien rozwijać się w przewidywalnych warunkach gospodarczych, przy wsparciu decydentów i stabilnych ramach prawnych. Najważniejsze obszary to:
Przemysł cementowy w Polsce to:
• 13 zakładów cementowych należących do 9 międzynarodowych grup cementowych, • moce produkcyjne sięgające 24 mln ton cementu, • jeden z najnowocześniejszych przemysłów cementowych w Europie, a to dzięki inwestycjom przekraczającym 10 mld złotych, przeprowadzonym w minionym dwudziestoleciu, • ceniony pracodawca i podatnik – łącznie z tytułu różnych opłat, podatków do kas samorządów i budżetu Państwa odprowadza od 1,5 do 1,7 mld zł rocznie; branża cementowa daje zatrudnienie około 25 tysiącom osób, • kręgosłup krajowej i lokalnej gospodarki – promuje lokalną bazę przemysłową, napędza rozwój miejscowej gospodarki i wykorzystuje wykwalifikowaną kadrę, • pionier w zagospodarowaniu surowców odpadowych – wytworzone z nich paliwa alternatywne są wykorzystywane przy produkcji klinkieru w piecach cementowych.
• utrzymanie poziomu nakładów na roz-
budowę polskiej infrastruktury w nowej perspektywie finansowej UE, • konsekwentne, przewidywalne ramy prawne umożliwiające długoterminowe planowanie inwestycji, • uwzględniające zagadnienia ekonomiczne, ekologiczne i socjalne, • właściwe zachęty regulacyjne napędzające wzrost gospodarczy np. budownictwo energetyczne, mieszkalnictwo, • zapewnienie na poziomie UE sprawiedliwych warunków gospodarowania zgodnymi z wymogami regulacyjnymi. Sprzedaż cementu w Polsce (mln ton) 2006
14,4
2007
16,7
2008
16,9
2009
15,1
2010
15,4
2011
18,7
2012
15,6
2013
15,0* *- prognoza SPC
maj 2013
ludzie i firmy
Konieczna jest zmiana
w świadomości odbiorców cementu
Fot. arch. CEMEX Polska
Rüdiger Kuhn Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia
Justyna Sobiecka: Stowarzyszenie Producentów Cementu opublikowało dane pokazujące, że od 2008 roku ceny energii rosły około 7 procent rocznie, podczas gdy obecna cena cementu jest nawet niższa niż 4 lata temu. To dobra wiadomość dla klientów, a jaka dla producentów? Rüdiger Kuhn: Proszę zwrócić uwagę na to, że cena cementu w Polsce jest niższa niż średnia europejska, podczas gdy koszty jego produkcji, w tym na przykład koszty energii elektrycznej są wyższe. W tych warunkach musimy robić wszystko, żeby obniżać koszty produkcji. W cementowniach CEMEX
20 Builder
podnosimy udział paliw alternatywnych i zastępujemy nimi drogi węgiel. Instalujemy w związku z tym nowe linie podawania paliw oraz modernizujemy nasze instalacje. Przekłada się to na istotną redukcję kosztu produkcji cementu. W naszej kapitałochłonnej branży naturalne jest, że projekty, które w przyszłości pozwolą nam oszczędzać, też kosztują. Dlatego ceny naszych produktów, które są średnio niższe niż kilka lat temu, nie mogą być dla nas dobrą wiadomością. Presja na niskie ceny może nieść pokusę obniżania jakości cementu. A to nie byłaby dobra wiadomość dla odbiorców cementu. Chcę podkreślić, że CEMEX Polska nie ulega tej pokusie. J.S.: Stowarzyszenie zaprezentowało w kwietniu raport zatytułowany „Sektor cementowy: strategiczny wkład w przyszłość Europy”, gdzie pokazana jest między innymi rentowność europejskiego przemysłu cementowego. Krótko mówiąc nie jest ona najlepsza. Jak na tym tle wygląda przemysł cementowy w Polsce? R.K.: Polski przemysł cementowy również został ujęty w raporcie przygotowanym przez Boston Consulting Group, o którym mowa. Dlatego opublikowane tam wyniki są jak najbardziej reprezentatywne dla polskiego przemysłu. Kiedy mówi się o rentowności, wówczas na myśl przychodzi prosty rachunek kosztów produkcji w odniesieniu do cen sprzedaży. Jednym z nich jest energia elektryczna, która według danych Stowarzyszenia Producentów Cementu stanowi 30 procent kosztów produkcji cementu. W ciągu ostatnich lat co roku cena energii rosła około 8 procent, podczas gdy cena cementu faktycznie zmalała w latach 2008 – 2012. Paliwo, w tym węgiel również drożało po kilka procent rocznie. A więc rentowność i wysokość marży z bieżącej sprzedaży oczywiście maleje. Ale rentowość przemysłu cementowego to nie tylko cena produktu i koszt produkcji. Należy pamiętać, że zanim w cementowni rozpocznie się produk-
cja, potrzebne są ogromne inwestycje, rzędu nawet 500 czy 600 mln zł. Jest to linia produkcji klinkieru, urządzenia do przemiału cementu, wyposażona kopalnia z zasobami surowca i wiele innych etapów produkcji. Inwestor oczekuje, że tak złożony i kapitałochłonny projekt się zwróci. Pamiętajmy, że poprzez inwestycję taką jak cementownia firma decyduje, że pozostanie w tej lokalizacji przez dziesiątki lat, ponieważ cementowni nie da się przenieść w inne miejsce. Taki zakład staje się więc wieloletnim partnerem biznesowym i pracodawcą, dlatego w tym czasie inwestor oczekuje także stabilnych, przewidywalnych warunków funkcjonowania, czyli na przykład niezmiennych przepisów, które stanowią prawne czy podatkowe ramy dla prowadzenia biznesu. Wróćmy jeszcze do spraw stricte finansowych. Tak jak w innych zakładach, podczas normalnej eksploatacji nasz majątek produkcyjny podlega degradacji. Ze względu na specyfikę procesów technologicznych cementownię trzeba remontować raz na 12 miesięcy. Koszt takich remontów to rocznie 10-15 mln zł. Czyli poza dużą, jednorazową inwestycją w wysokości ponad pół miliarda złotych, o której mówiłem wcześniej, coroczne remonty są dalszym wkładem finansowym w zakład. Poza tym prowadzimy inwestycje strategiczne, czyli duże usprawnienia produkcyjne przeprowadzane między innymi po to, aby spełniać zaostrzające się wymogi prawne czy środowiskowe. Przykładem mogą być silosy na klinkier, które powstały w ostatnich miesiącach w naszych cementowniach. Każda z tych inwestycji to wydatek rzędu 50-60 mln zł. Wszystkie wydatki, od chwili uruchomienia cementowni, przez remonty i usprawnienia mają wpływ na rachunek ekonomiczny naszej firmy. A więc rentowność to nie tylko bieżące koszty produkcji i cena cementu. To znacznie szersze pojęcie. J.S.: Klimat dla przemysłu cementowego w Europie nie jest najlepszy – czy tak należy rozumieć wnioski z raportu BCG? maj 2013
maj 2013
są źródłami kłopotów dla państwa i wykonawców. Weźmy choćby projekty drogowe w ostatnich latach, które były słabo przygotowane, zlecane mało doświadczonym, słabym kapitałowo wykonawcom, oferującym wyłącznie najniższe ceny, co prowadziło do opóźnień w wykonaniu inwestycji, zrywania umów i licznych sporów sądowych wykonawców z publicznymi inwestorami. W efekcie tego nierzadko mamy do czynienia z wielomiesięcznym zatrzymaniem prac budowlanych spowodowanym upadłościami firm wykonawczych oraz szeregu ich podwykonawców. Na budowach autostrad było to szczególnie widoczne w 2012 roku. Branża budownictwa drogowego zamiast kwitnąć po drogowych inwestycjach publicznych ostatnich lat, faktycznie liczy poważne straty poniesione na tych inwestycjach i tkwi w niekończących się sporach sądowych. Najnowszy przykład takiej niekonsekwencji decyzyjnej w naszym kraju to odwołanie, pomimo głośnych, wielomiesięcznych i daleko idących deklaracji, budowy bloku energetycznego w Opolu, o czym poinformowano na początku kwietnia tego roku. Samorządowcy z Opolszczyzny przedstawili całą listę nieosiągniętych korzyści z powodu odwołania tej inwestycji. Wskutek tej decyzji ucierpi region, lokalny biznes, w tym branża budowlana. J.S.: Jak Pan wspominał, regulacje unijne też wpływają bezpośrednio na biznes cementowy. Jakie przepisy miał Pan na myśli? R.K.: Dobitnym przykładem na nieprzewidywalność polityki europejskiej jest dyskusja wokół systemu handlu emisjami, który reguluje zasady emisji dwutlenku węgla. Zasady funkcjonowania tego systemu zostały opracowane i ogłoszone kilkanaście lat temu. Ale od tego czasu mieliśmy okazję przekonać się już kilkukrotnie, że reguły ustalone na początku już nie obowiązują. Zmiany następują między innymi dlatego, że cena za prawo do emisji CO2 jest zbyt niska z punktu widzenia budżetów krajów członkowskich Unii Europejskiej. Kraje uwzględniły w swoich budżetach przychody ze sprzedaży uprawnień, ale właśnie z powodu obniżenia ceny emisji budżety nie są zasilane pieniędzmi w oczekiwanej wysokości. Dlatego pojawił się pomysł backloadingu, czyli wycofania z systemu znacznej części praw do emisji, ażeby sztucznie podnieść ich wartość rynkową. Wdrożenie tego pomysłu spowodowałoby podważenie zaufania do syste-
mu, ponieważ nie jesteśmy pewni, czy obecne regulacje będą ważne na przykład za kolejne dwa lata. Na szczęście pomysł ten został zablokowany w Parlamencie Europejskim. Carbon leakage, to kolejna sprawa, która może sprawić nam duży kłopot. W Polsce, produkujemy cement zgodnie z przepisami unijnymi, inwestujemy, ograniczamy emisje. Ale już na Białorusi czy Ukrainie tych przepisów nie ma i produkcja cementu odbywa się w innych warunkach kosztowych. Wiemy o tym, że na Białorusi są prowadzone znaczne inwestycje w przemyśle cementowym. Niewykluczone, że niebawem rząd białoruski będzie szukać możliwości pozyskiwania twardej waluty między innymi poprzez eksport cementu do Polski. Jeśli tak się stanie, jako polski przemysł możemy przestać być konkurencyjni. Budowa nowych linii produkcji cementu planowana jest też w zachodniej Ukrainie. W efekcie emisja CO2 będzie się odbywać tuż za wschodnią granicą Polski i Unii, i z tego powodu efekt środowiskowy, o który zabiega Unia Europejska, nie zostanie osiągnięty. Nie ponosząc inwestycji w ograniczanie czy monitorowanie emisji, bez konieczności kupowania na wolnym rynku praw do emisji, nasi sąsiedzi mogą produkować taniej. Cement z Białorusi czy Ukrainy, jako produkt tańszy, łatwo znajdzie klientów w Polsce. J.S.: Czy to oznacza zagrożenie dla funkcjonowania polskiego przemysłu cementowego? R.K.: Polski przemysł cementowy odgrywa istotną rolę w projektach modernizacyjnych. Nie da się wybudować całej infrastruktury na bazie cementu z importu. Polski przemysł cementowy będzie się rozwijać, ale konieczna jest zasadnicza zmiana w świadomości odbiorców naszych produktów. Każdy mieszkaniec naszego kraju chciałby jeździć po dobrych drogach, po solidnych i trwałych mostach czy wiaduktach, pracować w nowoczesnych biurowcach i mieszkać w energooszczędnych budynkach. Tylko że nie wszyscy chcą przyznać naszym produktom odpowiednią wartość. Powszechne oczekiwanie jest takie, żeby przemysł cementowy inwestował w technologie bardziej przyjazne dla środowiska, dawał pracę i płacił podatki. Niepokojący jest fakt, że ci, którzy mają takie oczekiwania, nie chcą tego wiązać z odpowiednią wartością naszych produktów. Tu potrzebna jest zmiana myślenia. J.S.: Dziękuję za rozmowę.
Builder 21
PROMOCJA
R.K.: Zgadza się. Jak powiedziałem, inwestycje w naszym przemyśle przyjmują ogromną skalę. Koncerny cementowe to w większości globalne korporacje, które na bieżąco decydują, gdzie i ile pieniędzy mogą zainwestować. Najczęściej środki te pochodzą z kredytu, który oczywiście też kosztuje. Jak wynika z raportu BCG, obecnie koszt kapitału, w raporcie oznaczony skrótem WACC (ang. waited average cost of capital) wynosi około 8 procent. Tymczasem w raporcie czytamy, że rentowność europejskiego przemysłu cementowego jest o połowę niższa, a w poszczególnych latach sięgała nawet 2 procent. Informacje z raportu są naprawdę niepokojące! Wynika z nich, że globalne korporacje, mające portfel aktywów na wszystkich kontynentach widzą bardzo wyraźnie, że inwestowanie w Europie jest dla nich dużo mniej opłacalne niż inwestowanie w operacje cementowe na innych kontynentach, gdzie stopy zwrotu są znacznie wyższe. Kolejne zagrożenie to strategia i polityka gospodarcza w Unii Europejskiej. Mam na myśli politykę na styku z gospodarką. Jak już mówiłem, nasze inwestycje wymagają polityki stabilnej i przewidywalnej w długim okresie. Ale z globalnej perspektywy Unia Europejska prezentuje się jako obszar bardzo skomplikowany, przeregulowany, drogi i mało rentowny. W Unii Europejskiej każdy kraj ma własne pomysły na politykę gospodarczą i dotyczące jej regulacje. Do tego Bruksela narzuca kolejne, własne rozwiązania. Przykładem jest polityka energetyczna w Niemczech, która zmienia się z miesiąca na miesiąc i przyprawia niemiecki biznes o duży ból głowy. Dlaczego jest to dla nas ważne? Obserwujemy, że każdy kraj Unii Europejskiej przygotowuje swój własny plan rozwoju, np. infrastruktury drogowej. Analizujemy te projekty i jako duży producent materiałów budowlanych tworzymy swoje plany biznesowe. W ślad za tym opracowujemy nowe produkty czy usprawnienia naszych serwisów, co oczywiście wymaga nakładów finansowych. Często okazuje się jednak, że rządowe deklaracje i plany nie są wcale realizowane lub realizowane w dużo mniejszym zakresie niż chciał rząd. Przykładem może być Polska, gdzie przetargi są często odsuwane w czasie lub odwoływane. Rozstrzygnięte przetargi, zamiast stawać się motorem rozwoju polskiej gospodarki,
ludzie i firmy
Tu się robi biznes Łączna wartość zamówień podczas XI Targów Grupy PSB wyniosła 188,5 mln.
W dniach 11-12 kwietnia w Kielcach, już po raz XI, odbyły się Targi Grupy PSB. Około 290 wystawców i blisko 380 przedstawicieli firm kupieckich próbowało ubić interes na dobry początek sezonu budowlanego. Grzegorz Przepiórka
Z „Targi PSB mają duże znaczenie w naszym kalendarzu” – Adam Hnat, Dyrektor Sprzedaży ISOVER.
„Wiele imprez targowych w Polsce zatraciło swój właściwy charakter. Targi PSB są na tym tle wyjątkiem” – Szczepan Gawłowski, Prezes Zarządu Kreisel Technika Budowlana.
Tematem przewodnim tegorocznej ekspozycji targowej dla firmy Rockwool była prezentacja nowego portfolio produktów do izolacji poddaszy i ścian działowych.
22 Builder
arówno producenci jak i dostawcy przybyli do stolicy świętokrzyskiego w nastrojach, o których zaważyła zdecydowanie przedłużająca się zima. U jednych i drugich wyczuwalne było zniecierpliwienie, ale i wyostrzone apetyty. Na szczęście pierwszego dnia Targów na poprawę humorów u uczestników wpłynęło nieco słońce, które zdecydowanie wyjrzało zza chmur, stając się dobrym zwiastunem. Trudno jednak przewidzieć jakie będą kolejne kwartały i czy uda się nadrobić 6-tygodniowe opóźnienie. Dlatego wypada z umiarkowanym optymizmem oceniać i prognozować sytuację na rynku, jak wskazywałby barometr, za jaki uważane są Targi PSB. Jedno nie ulega wątpliwości, po długiej zimie nastąpi duże ożywienie, na które kupcy chcą być przygotowani.
Targi w liczbach
Łączna wartość zamówień podczas XI Targów Grupy PSB wyniosła 188,5 mln, co oznacza spadek o 20% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Targi jednocześnie zanotowały 5% wzrost liczby zamówień – złożono ich 7868. Należy zaznaczyć, że w tym roku zabrakło kilku kluczowych dostawców, co z pewnością miało wpływ na ogólny wynik. Powodem do radości może być jednak z drugiej strony fakt, że nowi wystawcy pozyskali w tej edycji targów zamówienia na kwotę 9 mln zł. Gdybyśmy chcieli dokonać porównania wyni-
ków dostawców obecnych na obu targach (2012 i 2013 – 200 firm), to okazałoby się, że wartość zamówień jest niższa o 15%, a ilość wyższa o 2%. Liczba zamawiających (hurtownie, markety) była niemal identyczna – 378 podmiotów w 2013 roku i 377 w sezonie poprzednim. Wartość średniej puli zamówień ze strony firm kupieckich wyniosła 24 tys. zł, ale pierwsza w rankingu wartości dziesiątka firm złożyła zamówienia w przedziale 4,7 - 2 mln zł, kolejne 40 hurtowni podpisało kontrakty na ponad 1 mln zł. Przeciętny kupiec PSB zawarł 21 kontraktów, ale rekordzista aż 111 transakcji.
Recepta na biznes
Na dobrą kondycję Targów PSB wpływa szereg czynników. Po pierwsze: „Tu się robi biznes, który obu stronom się opłaca” – jak przekonuje Mirosław Lubarski, Członek Zarządu Grupy PSB. Podczas dwudniowego spotkania o charakterze zamkniętym najwięksi producenci branży budowlanej, wykończeniowej i dekoracyjnej, których oferta jest dostępna w sieci Grupy PSB, prezentują swoje oferty handlowe wyłącznie firmom kupieckim należącym do Grupy. Kupcy, odwiedzając Targi, mają okazję uzyskać dobre warunki zakupu. Dla producentów z kolei jest to szansa, by w znacznej mierze wypełnić portfel zamówień na starcie sezonu. Mogą to uczynić ponadto w sposób pewny, gdyż średnio dochodzi do realizacji około 75% zawartych kontraktów. O sukcesie organizowanych od 11 lat w Kielcach spotkań decyduje również efekt skali i szeroki zasięg jeżeli chodzi o typ klienta. Przekonuje o tym Adam Hnat, Dyrektor Sprzedaży ISOVER: „Dzisiaj otoczenie PSB z racji swojej wielkości stanowi dużą pokusę dla producenta materiałów budowlanych. Przy zasięgu ogólnopolskim i bardzo znaczącym pokryciu punktami handlowymi, których liczba to ok. 450 przy 379 powiatach w Polsce, pozwala zaistnieć na terenie całego kraju. Ponadto akcjonariusze PSB to dostawcy zarówno do rynku wykonawczego dla budownictwa jednorodzinnego, jak i rynku inwestycyjnego”. maj 2013
Na niespotykany, przynajmniej w Polsce, charakter Targów organizowanych przez PSB zwraca uwagę Szczepan Gawłowski, Prezes Zarządu Kreisel Technika Budowlana, firmy, która uczestniczy w tym przedsięwzięciu od samego początku, a w tym roku obchodzi jubileusz 20-lecia istnienia: „Wiele imprez targowych w Polsce zatraciło swój właściwy charakter, stając się przedsięwzięciem wyłącznie reprezentacyjnym. Targi PSB są na tym tle wyjątkiem, oferując formułę bardzo konkretnego, stricte handlowego spotkania branży”. Dla wielu firm, obok biznesowej, istotna jest również funkcja ekspozycyjna. Dostrzegając, że rynek jest bardziej chłonny, jeżeli chodzi o nowości, zwłaszcza na starcie sezonu, producenci prezentują tutaj nowe linie produktowe. Tak uczyniła chociażby firma Rockwool: „Tematem przewodnim tegorocznej ekspozycji targowej była prezentacja nowego portfolio produktów Rockwool do izolacji poddaszy i ścian działowych. Specjalnie dla naszych gości przygotowaliśmy ekspozycję z prawdziwych produktów, tak aby mogli zobaczyć je na żywo” – zaznacza Andrzej Kielar, Prezes Zarządu Rockwool Polska Sp. z o.o. Do innowacyjnych rozwiązań w swojej ofercie próbował przekonać podczas Targów również inny wystawca – firma quick-mix, której Prezes, Mariusz Gil, zwracał uwagę na właściwy stosunek do innowacyjności: „Podchodzimy do innowacji w sposób pragmatyczny i w związku z tym nie stawiamy na ilość, lecz na jakość i dopasowanie nowych, innowacyjnych produktów do potrzeb rynku budowlanego”.
ków – firma Selena, producent chemii budowlanej, wspólnie z Grupą PSB zorganizowały próbę bicia rekordu do Księgi Guinnessa, budując największą na świecie rzeźbę z glazury przedstawiającą Złotą Koronę o wysokości przeszło 3 m i średnicy 3,5 m. Próba powiodła się, Złota Korona z glazury otrzymała certyfikat Guinness World Records. Będąc symbolem Kielc, trafi do MKS Korona Kielce.
15 lat Grupy PSB
XI edycja Targów zbiegła się z jubileuszem 15-lecia funkcjonowania Grupy PSB. Z tej okazji na terenie Targów Kielce odbyła się uroczysta gala. Podczas uroczystości Zarząd Grupy PSB podziękował wszystkim za współpracę oraz wręczył statuetki ponad 60 wyróżnionym firmom i osobom. Wśród laureatów znalazł się również miesięcznik „Builder”, a wyróżnienie odebrał Marek Zdziebłowski, Prezes wydawnictwa PWB Media. Łącznie ponad 3000 osób bawiło się na urodzinowej gali Polskich Składów Budowlanych. Wieczór umilił występ zespołu „Lady Pank” oraz kabaretu „Tercet czyli Kwartet”. ■
Firma Selena wspólnie z Grupą PSB ustanowiły rekord w Księdze Guinnessa, budując największą na świecie rzeźbę z glazury.
Podczas gali z okazji 15-lecia PSB Zarząd Grupy wręczył statuetki ponad 60 wyróżnionym firmom i osobom.
Ponad 3000 osób bawiło się na urodzinowej gali Polskich Składów Budowlanych.
Producenci i kupcy zjeżdżają do Kielc nie tylko w celach handlowych, ale również by utrwalać partnerstwo i pogłębiać zaufanie, co pozwala im w efekcie od lat umacniać swoją pozycję na rynku. Ponadto Targom towarzyszy szereg godnych uwagi wydarzeń. W tym roku wśród nich należy wymienić przede wszystkim interesujący wykład profesora Krzysztofa Obłója z Uniwersytetu Warszawskiego na temat roli lidera w procesie zmian. Z uwagi na rosnące zainteresowanie przekształcaniem składów w placówki Profi, podczas Targów można było się dowiedzieć jak tego dokonać. Drugiego dnia w sali konferencyjnej mowa była o ubezpieczeniach w sieci partnerskiej PSB i programie Payback dla Mrówek. Podczas Targów miały miejsce zdarzenia niecodzienne. Jeden z uczestnimaj 2013
Zdjęcia arch. Grupa PSB
Nie tylko handel
Builder 23
ludzie i firmy
Na następne 15 lat jest tyle samo pracy Bogdan Panhirsz Dyrektor Zarządu Grupy PSB S.A.
Fot. arch. Grupa PSB
Mirosław Lubarski Członek Zarządu Grupy PSB S.A.
Grzegorz Przepiórka: Jakie nastroje panują wśród handlowców? Mirosław Lubarski: Wszyscy są przede wszystkim znużeni wyjątkowo niesprzyjającą aurą – tak długiej zimy i jej negatywnego wpływu na budownictwo nie mieliśmy od kilkunastu lat. Oczekują więc z niecierpliwością nadejścia sezonu. 11. edycja Targów PSB
24 Builder
odzwierciedliła te nastroje. Rekordowa frekwencja dowodzi, że kupcy czekali, by można było nabyć materiały na tyle atrakcyjnie, aby jak najszybciej uplasować je na rynku i zaoferować w dobrych cenach. Wszyscy jesteśmy ciekawi, jaki będzie początek sezonu. Pewne przesłanki nie są zbyt optymistyczne. Myślę jednak, że maj powinien być miesiącem, kiedy place budów zamienią się w istne mrowiska. Trudno powiedzieć, czy odrobimy opóźnienia. Nie będzie to z pewnością łatwe, ale trzeba próbować. Danuta Burzyńska: Oczekiwania wszystkich dotyczą nie tylko warunków pogodowych, ale nowych inwestycji... Bogdan Panhirsz: Inwestycje oczywiście ruszają. Choć z pewnością nie najlepiej będzie w budownictwie mieszkaniowym, które jest wyraźnie osłabione. Są tego dwie przyczyny. Po pierwsze zaostrzona polityka kredytowa. Po drugie obawy o przyszłość, mamy bowiem wciąż rosnącą stopę bezrobocia. Po trzecie nie mamy programów wspierających budownictwo na wynajem. Polakom bliskie jest nadal myślenie, że mieszkanie muszę mieć na własność, a przecież wcale tak nie musi być. Odpowiednia polityka państwowa mogłaby to zmienić, jednocześnie stymulując budownictwo mieszkaniowe. Mamy w związku z tym do czynienia z przygaśnięciem popytu na materiały budowlane. Myślę, że dopiero druga połowa roku przyniesie poprawę, a poważniej można myśleć o wzroście dopiero w 2014 r. D.B.: Czyli z nadejściem nowego większego finansowania... B.P.: Wtedy powróci również optymizm. Ludzie mają obecnie spore środki na kontach, ale nie wykorzystują ich w obawie o to, co będzie dalej. Kryzys bowiem oznacza przede wszystkim brak zaufania, a nie brak pieniędzy. Trzeba być jednak dobrej myśli, bo po nocy zawsze przychodzi dzień. D.B.: Należy pamiętać również o modernizacjach. Czy one nadal dają wiele możliwości?
B.P.: Tak, ale tu też widzimy ostrożność. Koszyk zakupowy w Mrówkach jest nieco mniejszy niż rok czy dwa lata temu. Widać, że wydatki gospodarstw trochę zostały ograniczone. Niemniej jednak remonty, modernizacje nadal będą stanowiły mocny punkt. Co roku bowiem popyt związany z wydatkami okołodomowymi rośnie. Polacy, mimo wszystko, z coraz większą atencję podchodzą do swoich posesji. G.P.: Z roku na rok Targi mają się coraz lepiej. Jaka jest recepta na udane przedsięwzięcie tego typu? M.L.: Przede wszystkim to są targi w pełnym tego słowa znaczeniu – tu się robi biznes. Wystawcy przyjeżdżają, by pozyskać konkretne kontrakty, które pozwolą uplasować ich produkty na rynku. Pamiętajmy o tym, że nawet jeśli jest ich 300 z ogólnej liczby 500, to są to nasi kluczowi dostawcy. Udane targi to z pewnością wyraz zaufania i partnerstwa, które kultywujemy. Jesteśmy wiarygodną firmą, która z roku na rok stara się zwiększać wolumen zakupu naszych partnerów. Warto dodać, że w relacji do kosztów uczestnictwa w innych imprezach wystawienniczych Targi PSB są relatywnie tanie, a niosą konkretne efekty biznesowe. Kupcy, którzy na nie przyjeżdżają, nie składają pustych deklaracji. Przedział zrealizowanych kontraktów wynosi ok. 70-80% – to jest dobry wynik. G.P.: Jak kształtowały się wyniki Grupy PSB w ostatnich latach? B.P.: Grupa rozwija się w różnym tempie. Na początku rozrastała się bardzo dynamicznie, po pierwszych 3 latach tworzyło ją ok. 180 składów, w kolejnych sezonach liczba pozyskiwanych firm kształtowała się na poziomie ok. 20. W ostatnich kilku latach intensywnie rozwijamy detaliczną sieć marketów Mrówka i sklepów MiniMrówka. Aktualnie Grupę tworzy 300 składów budowlanych oraz 136 Mrówek. Ich łączne przychody ze sprzedaży materiałów budowlanych w 2012 roku wyniosły ponad 4,8 mld zł, zaś samej centrali 1,6 mld zł. Udział maj 2013
Grupy PSB w krajowym rynku dystrybucji szacuje się na ok. 13%. Markę PSB rozpoznaje niemal co drugi Polak, zaś markę Mrówka niemal 30% dorosłej części społeczeństwa. D.B.: W tym roku Grupa PSB obchodzi jubileusz piętnastolecia działalności. Co uznaliby Panowie za największy sukces w ciągu tych ostatnich 15 lat? Z czego są Panowie najbardziej zadowoleni? B.P.: Jest kilka powodów do zadowolenia. Po pierwsze, udowodniliśmy, że Polacy – mimo że są narodem indywidualistów – mogą zbudować relacje oparte na zaufaniu i stworzyć grupę. Trzeba podkreślić, że bez zaufania Grupa PSB nigdy by nie powstała. To taki pozytywistyczny, a zarazem pozytywny element, który ma ogólniejsze znaczenie. Musimy bowiem wreszcie uświadomić sobie, że bez współpracy, współdziałania Polska nie stanie się rozwojowym krajem. Jako indywidualne podmioty gospodarcze w świecie gospodarki globalnej, jesteśmy bardzo rozdrobnieni i słabi kapitałowo, dlatego współpraca to bardzo istotny czynnik. M.L.: Po drugie, jesteśmy zadowoleni, że udało nam się dokonać wyraźnej zmiany wizualnej placówek handlowych. Dziś w zupełnie innych warunkach kupuje się materiały niezbędne do budowy, utrzymania, remontów domów i mieszkań. Mam na myśli oczywiście stworzenie sieci sklepów Mrówka oraz dokonujące się obecnie przekształcanie hurtowni, składów w Profi. Godne podkreślenia jest to, że oblicze polskiego handlu zmieniliśmy nie za pomocą pieniędzy z zagranicy, ale wypracowanymi środkami własnymi, uporczywą pracą, konsekwentnie realizowaną strategią i przede wszystkim dzięki ludziom – dziś grupę tworzy już ponad 11 tysięcy pracowników. Wszyscy razem wypracowujemy dobre warunki, w których można być zaopa-
trzonym w produkty. Należy pamiętać, że sprzedaż to nie tylko kupno samych materiałów budowlanych, ale cała otoczka okołosprzedażowa (serwisy, szkolenia, usługi, doradztwo, współpraca z projektantami), co w naszej branży jest wyjątkowo istotne. G.P.: Które momenty były kluczowe w ciągu półtorej dekady istnienia PSB? B.P.: Już w drugim roku funkcjonowania przystąpiliśmy do Euro-Matu, największej europejskiej federacji grup zakupowych. Możliwość skorzystania z doświadczeń i rozwiązań organizacyjnych firm kupieckich na naszym kontynencie w bardzo istotny sposób pomogła w ukształtowaniu fundamentów naszej organizacji. Nadal korzystamy z możliwości śledzenia trendów i kierunków rozwoju ponad 20 sieci niezależnych hurtowni budowlanych w Europie.
Rola kupca sprowadza się tak naprawdę do dwóch rzeczy, które określam jako oddzielenie ziarna od plew – mają być dobre materiały tu i teraz. Bardzo istotną decyzją, podjętą w 2012 roku, było tworzenie własnej odnogi w sektorze detalicznym – czyli marketów Mrówka i sklepów MiniMrówka. Mając 136 nowoczesnych placówek jesteśmy liderem sektora „dom i ogród” w miejscowościach powiatowych i gminnych. Dla każdej sieci handlowej ważne jest odpowiednie zaplecze logistyczne – Spółka od początku rozbudowywała swój magazyn centralny w Wełeczu, ale otwarte w zeszłym roku, nowoczesne Centrum Logistyczne o powierzhni 10 tys. m2 będzie znaczącym narzędziem w poprawie obsługi zaopatrzeniowej szybko rosnącej sieci Mrówek, a także składów.
Liczba składów Grupy PSB oraz sklepów PSB-Mrówka w latach 1998-2012 n Składy Grupy PSB n Sklepy PSB-Mrówka 300 250 200 150 100 50 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
maj 2013
Profi, to koncepcja nowoczesnej hurtowni – proces przekształceń części naszej sieci w centra budowlane nowej generacji, rozpoczął się 2 lata temu. Mamy obecnie 20 takich placówek. Profi to miejsca zdolne do zaopatrzenia inwestycji różnego kalibru – od domów po obiekty kubaturowe. Głównymi klientami są małe i średnie firmy budowlane, ale także inwestorzy indywidualni budujący domy i deweloperzy. Od powstania Grupy duży nacisk kładziemy na komunikację z rynkiem – konsekwentnie budujemy wizerunek narodowej marki w sektorze dystrybucji materiałów budowlanych. Program „Buduj dom z PSB” stał się naszym sztandarowym projektem marketingowym, z kolei Targi PSB są jednym z najważniejszych wydarzeń gospodarczych branży – od 11 lat, na 2 dni zjeżdżają do Kielc przedstawiciele największych producentów materiałów budowlanych w naszym kraju i podpisują milionowe kontrakty z kupcami naszej sieci. G.P.: 15 lat za wami. A co przed wami? Plany, cele, wyzwania... M.L.: W dalszym ciągu Polska powiatowa czeka na nowoczesne placówki detaliczne, na dobre hurtownie, więc na następne 15 lat jest tyle samo pracy. Chcielibyśmy co najmniej podwoić liczbę marketów Mrówka i Mini-Mrówka, zwiększyć ilość hurtowni, a przede wszystkim przyspieszyć proces przekształcania ich w nowoczesne placówki Profi. Tu potencjał jest duży. Będziemy ponadto kładli cały czas nacisk na poprawę zarządzania, na przejście od modelu intuicyjnego do zarządzania świadomego. Pomocne może być w tym zjawisko zmiany pokoleniowej. Dzieci właścicieli, którzy założyli przedsiębiorstwa, w tej chwili zaczynają przejmować stery. Są wykształcone, mają podbudowę teoretyczną. Żaden uniwersytet nie uczy jednak praktyki biznesowej. Dlatego mądre przekazanie pałeczki przez doświadczonych rodziców dobrze wyedukowanej młodzieży przyniesie za kilka lat zupełnie nowej jakości system menedżerski w firmach. Naszą misją będzie w dalszym ciągu stawianie na jakość. Na pewno będziemy promować nowoczesne technologie, ponieważ one w dłuższej perspektywie czasowej mają dobry wpływ na warunki mieszkania. Chcemy w naszych placówkach promować to co dobre. Jakość nieodłącznie jest związana z partnerami. Grupa PSB współpracuje wyłącznie z liczącymi się markami i nadal tak będzie. D.B. i G.P.: Dziękujemy za rozmowę.
Builder 25
ludzie i firmy
Fot. arch. CEMEX Polska
Elastyczni wobec rynku
PROMOCJA
Agnieszka Chojnicka-Kurek, Menedżer Zespołu Jakości i Doradztwa Kruszyw CEMEX Polska Sp. z o.o. Justyna Sobiecka: Jak wiemy rynek budowlany wciąż ewoluuje. Cena, choć wciąż ważna, nie jest już jedynym kryterium przy wyborze produktu. Jak CEMEX Polska jest przygotowany na oczekiwania rynku? Agnieszka Chojnicka-Kurek: Obecny rynek kruszyw jest bardzo wymagający. O zawarciu kontraktu decyduje nie tylko cena, ale także jakość. Standardem staje się spełnienie wymagań jakościowych, zapewnienie stabilności parametrów oraz działanie na zasadach Zakładowej Kontroli Produkcji. CEMEX, chcąc iść o krok dalej, skupia się na analizie potrzeb klientów i szuka możliwości ich zaspokajania. Wychodząc naprzeciw rosnącym wymaganiom, podejmujemy się nowych przedsięwzięć m.in. w zakresie prowadzenia doradztwa technologicznego oraz stworzenia linii produktów specjalnych skierowanych do indywidualnej grupy odbiorców. Te dwa elementy stanowią składowe właściwości oferowanych przez CEMEX Polska produktów, co znacznie przyczynia się do pojawienia się w świadomości klienta wizerunku producenta kruszyw tworzącego nowy wzorzec jakości.
26 Builder
J.S.: Czy CEMEX Polska posiada własny dział jakości kruszyw? A.C.: Tak, mamy dział jakości. Posiadanie w strukturach organizacyjnych własnego działu jakości i technologii kruszyw jest dużym komfortem, ale i zarazem wysokim kosztem, na który niejednokrotnie nie są w stanie pozwolić sobie mniejsze firmy budowlane. J.S.: Firma oferuje swoim klientom nie tylko gotowy produkt, ale także usługę. Jakiego typu są to usługi? A.C.: Działanie w międzynarodowej firmie pozwala na wymianę doświadczeń i przekładanie na pole krajowe najlepszych praktyk z innych krajów. Zdecydowaliśmy się wykorzystać ten potencjał i skierować go na zewnątrz. Działania te prowadzone są powszechnie w branży cementu czy domieszek chemicznych. Firma CEMEX Polska jest pionierem w branży kruszyw w tego typu usługach, oferując gotowe rozwiązania produktowe np. w postaci receptur. Od 2013 roku, poza optymalizacją produkcji, opracowywania składu betonu czy mieszanki mineralno – asfaltowej, oferujemy szeroki wachlarz badań, z których klient może skorzystać na określonych, preferencyjnych warunkach. J.S.: Czy to prawda, że firma rozpoczyna także szkolenia dla swoich klientów? A.C.: Tak, nasz odbiorca posiada obecnie możliwość skorzystania z platformy szkoleniowej e-learningowej oferującej szeroki wachlarz szkoleń, jesteśmy również otwarci na organizację indywidualnych seminariów. Od 1 lipca 2013 roku producentów czeka szereg zmian w zakresie wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu – zacznie obowiązywać nowe Rozporządzenie 305/2011, zastępujące obowiązującą Dyrektywę 89/106/EWG, co już jest powodem wielu pytań i kontrowersji. W tym celu również jesteśmy w stanie, poza standardowym szkoleniem, wesprzeć klienta w weryfikacji istniejącego systemu Zakładowej Kontroli Produkcji oraz dopasowaniu go do wymogów rozporządzenia czy też wdrożenia go od podstaw. J.S.: CEMEX Polska jest znany ze stałego dialogu z klientami. Co daje wam taka przejrzystość biznesu? A.C.: Nasza otwartość i wrażliwość na potrzeby rynku stworzyła nowe możliwości, nowy standard oparty nie tylko na dostawach kruszyw, ale na cią-
głej współpracy na różnych płaszczyznach oraz budowaniu długotrwałych relacji z klientem. To dzięki znajomości potrzeb naszych klientów zdecydowaliśmy się na drugie przedsięwzięcie firmy CEMEX, którym jest opracowanie linii produktów specjalnych. W tym celu, z początkiem 2013 roku, w strukturach organizacyjnych firmy powołano nową funkcję dedykowaną działaniom związanym z rozwojem istniejących produktów oraz poszukiwaniu rozwiązań innowacyjnych. Już w poprzednich latach prowadziliśmy projekty badawcze, dotyczące zastosowania kruszyw alternatywnych w budownictwie i drogownictwie, wykorzystania stłuczki szklanej w mieszankach mineralno – asfaltowych, szereg badań związanych z kruszywem z recyklingu gruzu budowlanego i możliwości zastosowania w betonie towarowym oraz wykorzystanie łupków powęglowych w drogownictwie i przy produkcji betonu. J.S.: Czy zamierzacie również rozszerzyć ofertę o produkty dla klientów indywidualnych? A.C.: Jesteśmy w trakcie przygotowywania pakietu rozwiązań technologiczno – materiałowych skierowanych m.in. do gospodarstw domowych czy też firm zajmujących się robotami hydro- i geotechnicznymi. Oferowane produkty specjalne mają nie tylko spełniać funkcję użytkowo-trwałościową, ale również przynosić w określonym czasie wymierne korzyści ekonomiczne. Z myślą o klientach indywidualnych uruchamiamy również sprzedaż on-line, tak aby kontrahent detaliczny bez wychodzenia z domu mógł zaopatrzyć się w wybrany asortyment. Skupiając się na kompleksowych rozwiązaniach, jesteśmy otwarci na pomysły klientów w zakresie doskonalenia naszych obecnych produktów czy opracowywania nowych koncepcji. J.S.: Wygląda na to, że CEMEX Polska nie boi się kryzysu? A.C.: Czasy „kryzysu” powodują znaczne spowolnienie na rynku, co nie oznacza, że ten okres należy przespać, czekając na kolejną hossę. Uważamy, iż sztuką jest skorzystać z tego momentu, wykorzystując go jako bodziec do rozwoju oferty produktowej i zdobywania tak cennego know-how. J.S.: Dziękuję za rozmowę. maj 2013
ludzie i firmy
Miasta przyszłości wyzwania i szanse R Do 2050 roku liczba mieszkańców ośrodków miejskich wzrośnie o blisko 20%, przy czym już dzisiaj około połowa ludności świata zamieszkuje w miastach. Jeżeli dodać do tego fakt, że będzie nas wtedy około 9 miliardów, to rysuje się przed nami spore wyzwanie urbanizacyjne. Dla niektórych jest to jednocześnie szansa na twórczy wkład w kreowanie miast. Grzegorz Przepiórka
okrocznie na świecie powstaje 6 gigantycznych miast. W Argentynie, Urugwaju, Wenezueli i Brazylii, odsetek ludności mieszkającej w miastach przekracza 80%. W Tokio – najludniejszej metropolii świata – za dwa lata będzie mieszkać blisko 30 mln ludzi, a w 2025 roku, jak się oblicza – 37 mln. Do tego roku 29 największych aglomeracji miejskich będzie znajdować się w krajach rozwijających się, a w Chinach powstanie największa metropolia na świecie, licząca 42 mln mieszkańców. Na tym tle – ostatnia liczba przekracza o przeszło 4 mln obecną liczbę mieszkańców Polski – wyraźnie widać, że to miasta a nie państwa, jak to miało miejsce jeszcze w ubiegłym stuleciu, będą wyznaczać kierunek rozwoju w XXI wieku.
Potrzeby dźwignią budownictwa
Gwałtowne zmiany, z jakimi mamy do czynienia, rodzą jednak wiele trudności związanych z jakością życia. Około 58% mieszkańców globu nie ma godnych warunków mieszkaniowych, a miliard żyje w slumsach. Do tego należy dodać potrzeby w zakresie dostępu do szkół, szpitali, rekreacji itd. Rozrastające się miasta to również wymogi komunikacyjne, zarówno wewnątrz nich, jak i pomiędzy ośrodkami. Zarysowane tu potrzeby i, co za tym idzie, oczekiwania mieszkańców z pewnością będą stymulować rozwój budownictwa w najbliższych latach. Stawiają jednak równocześnie przed branżą nowe wyzwania – obok społecznych, również techniczne, ekonomiczne i, last but not least, środowiskowe (obecnie budynki generują około 40 proc. globalnej emisji dwutlenku węgla).
Fot. arch. Lafarge
Budować odpowiedzialnie
Na świecie istnieje ponad 8500 budynków o ponad 100 m wysokości, a 600 nowych powstaje każdego roku. Na zdjęciu budynek The Callisto w Kanadzie.
28 Builder
Szczególny obowiązek w podejmowaniu wyzwań, a tym samym w tworzeniu lepszej przyszłości, spoczywa na dużych korporacjach. Ich zaangażowanie w zrównoważony rozwój jest kluczowe dla transformacji rynków lokal-
nych, a odpowiedzialność biznesu dla społeczeństwa. Istotny jest tutaj efekt skali, duży może więcej. Dobrym przykładem firmy, która odznacza się pozytywnym wkładem na rzecz społeczeństw, działającej jednocześnie na rzecz przyszłych pokoleń, jest Lafarge, światowy producent cementu, kruszyw i betonu. Firma funkcjonuje w 64 krajach, a przy takim zasięgu można mieć już spory wpływ na
Około 58% mieszkańców globu nie ma godnych warunków mieszkaniowych, a miliard żyje w slumsach. Szczególny obowiązek w podejmowaniu wyzwań związanych z poprawą jakości życia ludzi spoczywa na dużych firmach. Ich zaangażowanie w zrównoważony rozwój jest kluczowe dla transformacji rynków lokalnych, a odpowiedzialność biznesu dla społeczeństwa. zmianę filozofii budowania na świecie. Potencjał firmy jest więc przekuwany od wielu lat na konkretne działania w obszarze zrównoważonego rozwoju. W ostatnim czasie Lafarge zdecydował się na kontynuację tej strategii, podwyższając sobie poprzeczkę w realizacji celów do 2020 roku. Aby nie były to puste deklaracje, poczynania monitoruje, co godne podkreślenia – Kodeks ds. Etyki Lafarge. Obok działań związanych m.in. z bezpieczeństwem i ochroną pracowników, tworzeniem miejsc pracy, redukcją emisji CO2 i zwiększeniem udziału paliw alternatywnych – priorytetem Lafarge jest aktywne włączanie się w budowę miast na świecie. Nowa wizja firmy to oczywiście skoncentrowana odpowiedź na konieczność podjęcia działań na rzecz rozwoju ośrodków miejskich. Ogólnie zarysowany cel firmy to, jak wyjaśnia Bruno Lafont, Prezes Zarządu i Dyrektor Zarządzający Grupy Lafarge: maj 2013
Na początku XX wieku Nowy Jork „wyprzedził” Londyn i stał się największym miastem na świecie. W 1950 r. był już jednym z dwóch największych miast, obok Tokio; obecnie jest na czwartej pozycji. Tokio, zniszczone przez trzęsienie ziemi w 1923 r. i amerykańskie bombowce w 1945 roku, rozpoczęło po II wojnie światowej proces odradzania się i rozwoju, by w 1955 roku stać się największą aglomeracją miejską świata. Dzięki inwestycjom związanym z igrzyskami olimpijskimi w 1964 roku, rozwojem infrastruktury, także świetnym drogom i kolejom prowadzącym do stolicy Japonii, w latach 60. i 70. stał się najnowocześniejszym miastem w Azji. Tokio prawdopodobnie pozostanie najbardziej zaludnioną aglomeracją miejską, a w 2025 roku ma mieć ponad 37 milionów mieszkańców. Jednak szybko rosną „rywale”, takie aglomeracje jak: Hongkong, Seul, Delhi, Szanghaj czy Bombaj.
„Być dostawcą rozwiązań i produktów dla budownictwa. Umożliwić budowanie przyjaznych i zrównoważonych miast, ułatwić ludziom, niezależnie od ich dochodów, kultury i kraju, dostęp do mieszkań, które będą powstawać z poszanowaniem środowiska naturalnego. Tworzyć lepsze życie w miastach, co dotyczy zarówno domów jak i infrastruktury”. Cel został dodatkowo wyraźnie zasygnalizowany poprzez nowe hasło – „Budujemy lepsze miasta” – i logotyp firmy.
Jak zbudować lepsze miasta?
Nowa wizja oznacza aktywny udział firmy w pięciu zasadniczych obszarach i zastosowanie innowacyjnych rozwiązań, procesów i usług w każdym z nich. Pierwszy obejmuje zaangażowanie w jeszcze większym stopniu niż dotychczas w proces budowy domów i mieszkań, w tym łatwiej dostępnych cenowo. Istotne jest, że Lafarge tworzy produkty i rozwiązania, które są dostosowane do lokalnych warunków. W Indiach opracowano spoiwo na bazie różnych rodzajów gleby, służące do bu-
Według danych Ministerstwa Rolnictwa Francji, od 2006 do 2010 roku aż 82 tys. ha ziemi uprawnej i terenów przyrodniczych wchłaniały rocznie rozwijające się, francuskie miasta. maj 2013
dowy niedrogich domów. Finansowanie jest jednym z najczęstszych problemów, dlatego do realizacji tego celu firma stworzyła dodatkowo program mikrokredytów na zakup tanich mieszkań. Obok tej formy oferuje również usługi, takie jak pomoc architektów w sporządzeniu planów, nadzór budowlany czy szkolenie murarzy. Działania w tym zakresie prowadzone są już w Indonezji, Indiach, Hondurasie i we Francji. Kolejnym celem, bezpośrednio związanym z wyzwaniami demograficznymi i urbanizacją, będzie aktywny udział Lafarge w tworzeniu miast o zwartej zabudowie, dzięki budownictwu wysokościowemu i renowacji starych budynków. Firma chce ponadto mieć wkład w tworzenie trwalszych miast, odpornych na działanie sił przyrody. Będzie to możliwe dzięki solidnym konstrukcjom oraz zrównoważonemu budownictwu, w szczególności uwzględniającemu efektywność energetyczną budynków oraz recykling wody. Przykładem jest ażurowa konstrukcja portu lotniczego Rabat-Sale w Maroku, wybudowanego z betonu Ductal, która pełni jednocześnie rolę okładziny i filtra słonecznego. Zamierzeniem Lafarge jest również, aby tworzone miasta – obok większej funkcjonalności – były piękniejsze. Uzyskanie walorów estetycznych będzie możliwe dzięki współpracy z architektami i ich kreatywności. Współczesne tempo życia i mobilność wpisana w naturę dzisiejszego miasta i świata wymaga sprawnej komunikacji. Dzięki ofercie do budowy dróg, portów lotniczych, dworców, mostów, tuneli i szeroko pojętej infrastruktury, podjęcie tego wyzwania w ramach nowej wizji Lafarge jest kwestią oczywistą.
Przykładna innowacyjność
Corocznie Lafarge przeznacza około 130 mln euro na badania i rozwój. W ciągu kilku ostatnich lat powstały nowe centra rozwoju budownictwa. Potencjał, w oparciu o który firma zamierza zrealizować powyższe cele, pozwala więc wierzyć w powodzenie przedsięwzięcia, a w efekcie w to, że dzięki innowacyjnym rozwiązaniom i odpowiedzialnemu podejściu do budownictwa sprostamy wyzwaniom rosnącej urbanizacji. Aby do tego jednak doszło, inne duże firmy muszą podążyć podobnym śladem. Oprac. na podstawie danych Lafarge
Spis powszechny w 2010 r. wykazał, że oficjalna liczba ludności w Pekinie wynosiła ponad 19 mln, co stanowi 44% wzrost w ciągu ostatniego dziesięciolecia.
Dubaj imponuje ambitnymi i nowatorskimi projektami budowlanymi.
Chińskie megametropolie Cztery z istniejących na świecie największych aglomeracji miejskich znajdują się w Chinach, a w 2025 roku będzie ich o trzy więcej. Co ciekawe, urbaniści z południowych Chin stworzyli ambitny plan połączenia dziewięciu miast położonych w delcie Rzeki Perłowej w jedną megametropolię. Miasto będzie liczyć 42 mln mieszkańców. Zajmie ona powierzchnię ponad 41 tys. km2 – tyle, co jedna ósma powierzchni Polski. W ciągu następnych 10 lat chińskie władze planują stworzyć kolejne mega-miasta. Największe aglomeracje chińskie ma zamieszkiwać od 50 do 100 mln mieszkańców, a mniejsze miasta będą liczyć od 10 do 25 mln mieszkańców. Na północy, pomiędzy Pekinem a miastem Tianjin, powstanie strefa Bohai, na terenie której mieszkać będzie 260 mln osób.
Builder 29
PROMOCJA
Z historii roZwoju miast
strategie marketingowe
Media społecznościowe w komunikacji B2B i B2C
W
arsztaty poprowadzili eksperci, entuzjaści i praktycy mediów społecznościowych, którzy podzielili się wiedzą i doświadczeniem odnośnie zasadności, trafności i efektywności stosowania kanału marketingowego, jakim są social media w komunikacji Business to Business (B2B) i Business to Consumer (B2C). Radosław Górecki, przedstawiciel magazynu branżowego Eurobuild CEE, w swoim wystąpieniu „Social Media przyszłością w komunikacji B2B?” poruszył kwestie związane z komunikacją B2B poprzez kanały mediów społecznościowych. Zdaniem Góreckiego, branża w małym stopniu wykorzystuje takie media jak Facebook, Twitter czy Linkedin w komunikacji B2B. Ponadto treści formułowane przez działy marketingu i PR nie zawsze są dostosowane do specyfiki Twittera czy Facebooka. Aby dziennikarz zainteresował się danym tematem, potrzebny jest wpis inspirujący, pokazujący temat w sposób często intrygujący czy nawet kontrowersyjny. Tymczasem media spo-
Fot. arch. Colliers International
3 kwietnia br. w budynku Ilmet w Warszawie, Construction Marketing Group (CMG) zorganizowała warsztaty poświęcone problematyce mediów społecznościowych w branży budowlanej i sektorze nieruchomości komercyjnych. Warsztaty były jedną z licznych inicjatyw Grupy polegających m.in. na szerzeniu oraz pogłębianiu wiedzy i praktyk marketingowych.
Uczestnicy spotkania CMG
30 Builder
CONS TRUC TION MARKE TING GROUP
łecznościowe są często traktowane jak mail – służą branży do przekazania kolejnej informacji o danej transakcji, czy też raporcie rynkowym. W takiej sytuacji nie można mówić o zainspirowaniu dziennikarzy daną treścią, a co za tym idzie o skutecznym dotarciu do odbiorcy. Ponadto, duże znaczenie w komunikowaniu się branży w dalszym ciągu odgrywają spotkania typu face-to-face oraz konferencje branżowe. Michał Siejak, przedstawiciel firmy NuOrder, zajmującej się profesjonalnym prowadzeniem kampanii marketingowych, m.in. na portalach społecznościowych, zaprezentował techniczne aspekty związane z potencjałem komunikowania branży z klientami i partnerami biznesowymi. W jego opinii, tego typu komunikacja może być bardzo skuteczna przykładowo w kontaktach z podwykonawcami lub zwykłymi klientami. „Biorąc pod uwagę ekspercki, ale z reguły nielifestylowy charakter branży budowlanej, większości marek zdecydowanie odradzamy wchodzenie w social media rozumiane jako np. fan page na Facebooku. Takie rozwiązania generują spore koszty i bardzo słabe zwroty z inwestycji. Obszarem z zakresu social media, który może okazać się interesujący dla bardzo wielu marek są natomiast fora internetowe. Możemy na nich znaleźć mnóstwo klientów poszukujących porad i uwiarygodnienia swoich zakupowych decyzji. Możemy ich na bieżąco monitorować i lokalizować, następnie w sposób
jawny komunikować się z nimi, co w sposób bezpośredni wpływa na sprzedaż” – skomentował Michał Siejak. W spotkaniu wzięło udział ok. 30 osób reprezentujących szeroki wachlarz firm, m.in. Hochtief FM, Imtech, Hill International, SwedeCenter, CEMEX, Lindab, Knauf Insulation, Panattoni Europe, Echo Investment, Hunter Douglas, Jones Lang LaSalle, CBRE, Savills, Proper Group... Formuła warsztatów CMG jest otwarta, a jej celem jest zainspirowanie do dyskusji, wymiany doświadczeń i opinii ludzi odpowiedzialnych za marketing w branży. ■
Katarzyna Chwalbińska-Kusek Buro Happold
Cytując Karola Roberta Darwina, jednostki, które przetrwają, to niekoniecznie najsilniejsze lub też najbardziej inteligentne, ale te, które najlepiej adaptują się do zmieniającego się środowiska. Podobnie jest w biznesie. Bardzo dynamiczny rozwój Internetu, a co za tym idzie rozwój tzw. „nowych mediów komunikacji”, w tym mediów społecznościowych, zmienia sposób, w jaki podchodzimy dzisiaj do komunimaj 2013
kacji z interesariuszami. Jeszcze kilka lat temu tzw. „best practice” polegał na tym, że wszystkie wykorzystywane kanały komunikacji wyglądały i brzmiały tak samo. Dzisiejsze środowisko komunikacyjne pozwala na zastosowanie różnych komunikatów w wykorzystywanych kanałach. Mówimy obecnie o nowej definicji zintegrowanej komunikacji marketingowej. Czy sukces w branży budowlanej oraz nieruchomości komercyjnych również zależy od umiejętności wykorzystania nowych narzędzi oraz kanałów komunikacji? O pomoc w odpowiedzi na to pytanie poprosiliśmy zaproszonych ekspertów, uczestników warsztatów CMG.
Magda Cieliczko Colliers International
Temat mediów społecznościowych w branży nieruchomości nadal raczkuje i dużo jest „za” i „przeciw”, jeżeli chodzi o korzyści z obecności w tych kanałach. Ostatnie warsztaty uświadomiły mi natomiast kilka spraw: – mamy nieliczne dobre praktyki w tej branży w Polsce, więc nawet nie za bardzo istnieje możliwość zmierzenia ich skuteczności. Natomiast przykłady pokazane przez Radka Góreckiego, tj. blogi prezesów Tesco i Almy, były inspirujące i pokazywały, jak można wzbudzić dyskusje na forach; – musimy być ostrożni i strategiczni z treścią, którą komunikujemy w mediach społecznościowych; – najpierw powinniśmy wybrać ideę, która jest spójna ze strategią firmy, a potem zastanowić się, jakie media maj 2013
społecznościowe do niej wykorzystamy. Spotkanie było pouczające i inspirujące. Prelegenci z NuOrder zaprezentowali szersze spektrum kanałów i omówili social media, jako część szerokiej tematyki marketingu online. Zdecydowanie nie był to czas stracony.
Robert Karczewski Hill International
Tematyka ostatniego spotkania CMG poświęconego mediom społecznościowym w branży budowlanej i nieruchomości zaskoczyła mnie bardzo pozytywnie. Właściwy dobór prelegentow do tej tematyki (Pan Radosław Górecki z Eurobuild CEE rozważający media społecznościowe jako przyszłość w komunikacji B2B, oraz Pan Michał Siejak z NuOrder, prezentujacy rożne techniki komunikowania branży, m.in. na portalach społecznościowych z potencjalnymi klientami i partnerami biznesowymi), mimo zaadresowania do dość szerokiej grupy odbiorców, spowodował, iż prelegenci swymi wypowiedziami dali mi jasną odpowiedź pod kątem prowadzenia kampanii marketingowych m.in. na portalach społecznościowych w zakresie komunikowania branży Project Management i Cost Management inwestycji budowlanych z naszymi potencjalnymi klientami. Mimo iż media społecznościowe są znakomitym narzędziem kontaktowym, a dla pewnych grup w branży, również marketingowym (jednak przy zachowaniu szczególnej ostrożności w celu uniknięcia negatywnego marketingu, od-
wrotnego do zamierzonego, i w tym celu lepiej powierzyć takie zadanie profesjonalnej i doświadczonej firmie), to jednak w branży usług Project i Cost Management najwłaściwszym narzędziem skutecznej komunikacji z potencjalnymi klientami pozostają tradycyjne spotkania face to face.
Anita Pietrykowska Panattoni Europe
Tematem przewodnim ostatniego spotkania CMG były media społecznościowe. Odnosząc się do pierwszej prezentacji, która podjęła próbę oceny stopnia wykorzystania tego rodzaju narzędzi w codziennej komunikacji przedstawicieli sektora nieruchomości, przyznam, że wysnute wnioski potwierdzają moje własne obserwacje. Jako osoba odpowiedzialna za PR&Marketing od 6 lat i reprezentująca deweloperów w segmencie B2B nieraz rozważałam inicjację działań komunikacyjnych na Facebooku czy innym portalu społecznościowym. Jednak zawsze wątpliwości co do skuteczności tych działań hamowały wszelkie moje próby. Branża nieruchomości w relacjach biznesowych zdecydowanie bardziej woli się spotkać i porozmawiać w cztery oczy, stąd bogactwo różnego rodzaju wydarzeń i konferencji merytorycznych. Świadczy to o jej wysokiej specyfice, ale również skłania do refleksji, czy segment B2B jest w stanie zaspokoić swoje potrzeby komunikacyjne w mediach społecznościowych. Ciekawie było się spotkać i porozmawiać na te, od zawsze nurtujące mnie, pytania.
Michał Siejak NuOrder Group
Marki z branży budowlanej zaczęły doceniać wpływ Internetu na sprzedaż, również tę realizowaną poza Internetem. W modelu zakupowym coraz silniej zaznacza się tzw. Efekt ROPO (Research Online, Purchase Offline), który polega na poprzedzaniu zakupów w stacjonarnych placówkach intensywnym poszukiwaniem informacji w Internecie. Znalezione w ten sposób informacje silnie wpływają na preferencje zakupowe konsumentów – 40% z nich zmienia zdanie na temat marki pod wpływem informacji z Internetu. Co więcej, aż 8 na 10 klientów w miejscu sprzedaży nie zmienia swojej decyzji zakupowej podjętej na etapie internetowych poszukiwań. Osoby odpowiedzialne za poziom sprzedaży nie mogą przejść obojętnie wobec takich danych. W dodatku ww. tendencje wyraźnie się nasilają. Z badań Google’a wynika, że uśredniony konsument w 2011 r. używał 10,4 źródeł informacji, czyli 2 razy więcej niż w 2010. Google opisuje to zjawisko przy okazji promowanego przez siebie, bardzo przyszłościowego modelu ZMOT (Zero Moment Of Truth), który wyraźnie wskazuje, że miejscem podejmowania decyzji coraz częściej staje się Internet. Jaka jest w tym wszystkim rola social mediów? W przypadku marek budowlanych dużą rolę odgrywają fora internetowe – możemy je monitorować i lokalizować konsumentów rozważających zakupy, którzy właśnie w tej chwili pytają np. o wełnę mineralną. Dzięki usługom takim jak np. Online Ekspert mamy możliwość komunikowania się z nimi w sposób jawny i bezpieczny. Facebook? – w mojej opinii tylko dla marek o charakterze lifestylowym, marek dekoracyjnych. W innym przypadku będą to raczej źle wydane pieniądze, bez szansy na zwrot.
Builder 31
budujemy zaufanie w biznesie
PYTANIE DO EKSPERTA
Maja Grad-Czubrichowska Mediator, prawnik, posiada doświadczenie zawodowe w audycie przedsiębiorstw. Prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, prawa pracy. Ukończyła szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisana na Listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.
Dlaczego poufność mediacji jest jedną z jej najważniejszych zasad? 1833
Zgodnie z art. § 1 kpc, postępowanie mediacyjne nie jest jawne. Nakłada to na mediatora obowiązek zachowania w tajemnicy faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że strony zwolnią go z tego obowiązku. Jednocześnie przepisy wyraźnie stanowią, że bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania sądowego na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne składane w postępowaniu mediacyjnym. Ustawodawca miał tu na myśli sytuację, gdy nie doszło do zawarcia ugody pomiędzy stronami i sprawa wraca na drogę postępowania sądowego. Taki zapis minimalizuje ryzyko powołania mediatora przez strony jako świadka w sądzie. W praktyce, podczas pierwszego posiedzenia ze stronami mediator, wyjaśniając zasady postępowania zobowiązuje siebie i strony do zachowania w poufności wszelkich informacji, treści rozmów oraz ich przebiegu. Jednocześnie zapewnia, iż wszelkie notatki sporządzone przez niego w trakcie mediacji nie są przekazywane sądowi i zostaną przez niego po zakończeniu postępowania mediacyjnego niezwłocznie zniszczone. Poufność mediacji to jednocześnie wysłanie komunikatu ze strony mediatora do stron, że proces mediacji jest dla nich procesem bezpiecznym oraz zbudowanie zaufania do mediatora, jako osoby, która otrzymanych od strony informacji nie przekazuje drugiej stronie oraz osobom trzecim.
32 Builder
Warto mediować
P
rzedsiębiorcy, którzy zakończyli spory poprzez mediację, potwierdzają jej zalety i wskazują konkretne korzyści: oszczędność czasu i pieniędzy, poufność procedury, możliwość honorowego zakończenia sporu, zachowanie kontroli nad sposobem rozwiązania, a także utrzymanie relacji biznesowych oraz kontynuowanie realizacji kontraktów.
Klauzula mediacyjna
Mediacja, oprócz wielu bieżących korzyści, może też pomóc w zapobieganiu przyszłym konfliktom gospodarczym. Warto zadbać o to już na etapie zawierania kontraktu. Wystarczy umieścić w umowie między partnerami biznesowymi klauzulę mediacyjną, w której strony zobowiązują się, że w przypadku zaistnienia sporu między nimi, przed skierowaniem sprawy do sądu, podejmą próbę rozwiązania tego sporu na drodze mediacji. Umieszczenie takiej klauzuli w umowie zabezpiecza strony przed natychmiastowym kierowaniem spraw do sądu. Zwiększa szanse na ugodowe rozwiązywanie konfliktów, jakie mogą pojawiać się w trakcie realizacji umowy, a tym samym pozwala uniknąć ponoszenia kosztów długotrwałych konfliktów i procesów sądowych, takich jak czas, pieniądze, niedokończone kontrakty czy zerwane relacje biznesowe.
Deklaracja o stosowaniu mediacji
Deklaracja o stosowaniu mediacji jest popularna i podpisywana przez przedsiębiorców w wielu krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. Podpisujący deklarację zobowiązują się, że w sytuacji zaistnienia sporu rozważą możliwość rozwiązania go na drodze mediacji. Jednocześnie zobowiązują się do proponowania umieszczania klauzuli mediacyjnej w umowach zawieranych z partnerami biznesowymi lub klientami. Partnerzy biznesowi często obawiają się, że złożenie propozycji rozwiązania sporu na drodze mediacji może być potraktowane przez drugą stronę jako oznaka słabości. Tymczasem podpisywanie przez przedsiębiorców deklaracji o stosowaniu mediacji i umieszczanie w umowach klauzuli mediacyjnej,
Mediacja, jako jedna ze skuteczniejszych metod rozwiązywania konfliktów pomiędzy stronami, pozwala zakończyć spór i uniknąć realnych strat, dając możliwość wspólnego wypracowania najkorzystniejszego dla obu stron porozumienia.
Olga Widerszal-Piotrowska
Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji
Mediator, socjolog, związana z biznesem. Od 2005 r. prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, prawa pracy. Ukończyła szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisana na Listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.
pozwala uniknąć takich sytuacji, umożliwiając stronom rozpoczęcie procesu mediacji i „zachowanie twarzy”. Potwierdza ich gotowość do podejmowania prób rozwiązywania pojawiających się konfliktów na drodze mediacji. Świadczy o dążeniu do ugodowego rozwiązywania sporów. Sugeruje gotowość do współpracy między stronami w konstruowaniu wspólnych rozwiązań, co może okazać się istotną informacją dla potencjalnych partnerów biznesowych lub klientów. Służy też upowszechnianiu wiedzy o mediacji, jako alternatywnej do postępowania sądowego, metodzie rozwiązywania sporów. Tym samym zwiększa szanse na uniknięcie długotrwałych procesów sądowych i kontynuację relacji biznesowych między stronami. Podpisanie deklaracji o stosowaniu mediacji wpływa też na wizerunek firmy. Promuje przedsiębiorstwa jako godne zaufania, stawiające na nowoczesny rozwój, społecznie odpowiedzialne firmy. maj 2013
WARTO MEDIOWAĆ budujemy zaufanie w biznesie to ogólnopolski program o charakterze informacyjnym i promocyjnym, skierowany do firm i instytucji, którego celem jest popularyzacja mediacji – skutecznej metody rozwiązywania sporów i konfliktów w biznesie. Proponujemy, aby umowy pomiędzy partnerami biznesowymi zawierały klauzulę o rozwiązywaniu sporów na drodze mediacji. Klauzula I 1. W przypadku powstania pomiędzy stronami niniejszej umowy jakiegokolwiek sporu, Strony zobowiązują się do podjęcia próby rozwiązania sporu na drodze mediacji, przed skierowaniem sprawy do postępowania arbitrażowego lub sądu. 2. Strony uzgadniają, że mediacja będzie prowadzona przez mediatorów wskazanych wspólnie przez Strony. (fakultatywny ustęp drugi) 2. Strony uzgadniają, że mediacja będzie prowadzona przez mediatorów z Listy stałych mediatorów Fundacji Rozwoju Mediacji, wskazanych wspólnie przez Strony. Klauzula oraz deklaracja do pobrania na stronie: www.wartomediowac.pl Organizatorami programu są Fundacja Rozwoju Mediacji i wydawca miesięcznika „Builder”. Patronat honorowy:
www.fundacjamediacji.pl Fundacja Rozwoju Mediacji jest organizacją pozarządową, utworzoną przez mediatorów z wieloletnią praktyką w przeprowadzaniu postępowań mediacyjnych. Naszym celem jest rozwijanie i propagowanie idei mediacji, jako metody rozwiązywania sporów sądowych i pozasądowych. Podejmujemy szereg działań na rzecz rozwoju mediacji oraz alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR), a także upowszechniania wiedzy dotyczącej mediacji oraz różnych form jej wykorzystania. Prowadzimy mediacje w sprawach gospodarczych, cywilnych, rodzinnych, prawa pracy i ubezpieczeń. W naszej pracy kierujemy się Standardami Prowadzenia Mediacji przyjętymi przez Fundację Rozwoju Mediacji.
maj 2013
Działamy także w innych obszarach: prowadzimy szkolenia, warsztaty i konsultacje. Nasz zespół stanowią doświadczeni mediatorzy, którzy ukończyli liczne szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisani są na Listę stałych mediatorów Fundacji Rozwoju Mediacji prowadzoną przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. FUNDACJA ROZWOJU MEDIACJI 01-828 Warszawa, ul. Schroegera 82 lok. 100 (budynek DOMU NAUKI, wejście od ul. Przybyszewskiego, I piętro) telefon: 602 774 777 fax: (22) 834 50 51 e-mail: sekretariat@fundacjamediacji.pl, www.fundacjamediacji.pl
Builder 33
prawo
Zmiany warunków technicznych... Część 1. Energooszczędność budynków Tomasz Rzętała Autor jest radcą prawnym prowadzącym indywidualną kancelarię, specjalizującą się w prawie nieruchomości. Doświadczenie zawodowe zdobył w dziale Real Estate w kancelarii White & Case.
Projektowane przepisy wyraźnie stanowią, że niezbędne będzie spełnienie zarówno wymagań dotyczących współczynnika przenikania ciepła, jak też norm granicznych odnoszących się do rocznego obliczeniowego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP. 34 Builder
Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej przygotowało projekt zmian do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
P
rojekt rozporządzenia przewiduje istotne zmiany w zakresie minimalnych wymagań dotyczących ochrony cieplnej i energooszczędności budynków. W zakresie swojej regulacji wdraża on Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Celem nowych przepisów jest poprawa efektywności energetycznej w budynkach na skutek zmniejszonego zapotrzebowania na ciepło. Potrzeba nowego spojrzenia na te zagadnienia wynika między innymi z tego, że budynki odpowiadają za 40% łącznego zużycia energii w UE. Już w 2007 r. Rada Europejska podkreślała konieczność poprawy efektywności energetycznej w UE, tak, aby do 2020 r. obniżyć zużycie energii przez Unię o 20%.
Najistotniejsze zmiany
Polegają przede wszystkim na nowym zdefiniowaniu pojęcia „utrzymania budynku przy racjonalnie niskim zużyciu energii” oraz na zaostrzeniu wymagań w zakresie izolacyjności termicznej przegród (ścian, dachów). Poza tym projekt rozporządzenia zawiera przepisy zmieniające i uzupełniające dotychczasowe regulacje, dotyczące instalacji ogrzewczej, wentylacyjnej i klimatyzacyjnej.
Zgodnie z projektowanymi zmianami, budynek (wraz z instalacjami) powinien być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby ilość nieodnawialnej energii pierwotnej, potrzebnej do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie. Dla oceny czy budynek spełnia to wymaganie konieczne będzie, aby budynek spełniał normy dotyczące izolacyjności cieplnej (posiadał odpowiedni współczynnik przenikania ciepła poszczególnych przegród oddzielających przestrzeń budynku o regulowanej temperaturze od otoczenia lub przestrzeni nieogrzewanych) oraz, aby wartość wskaźnika EP nie przekraczał wartości granicznych określonych w zmienionym rozporządzeniu. Wskaźnik EP określa roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody. Wartość graniczna EP będzie obliczana dla budynków odrębnie w zależności od ich przeznaczenia według podanego wzoru.
Jak jest
Aktualnie, za budynek zużywający energię na racjonalnie niskim poziomie uznaje się taki, który spełnia normy dotyczące izolacyjności cieplnej lub którego wartość wskaźnika EP maj 2013
nie przekracza wartości granicznych. W praktyce oznacza to, że obecnie można wybudować budynek spełniający wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej ścian, ale wykorzystujący energię elektryczną jako źródło ciepła, co w sposób negatywny wpływa na charakterystykę energetyczną budynku. Możliwa jest też odwrotna sytuacja, w której budynek energochłonny, czyli nie spełniający norm w zakresie izolacyjności cieplnej, wykorzystuje energię odnawialną (np. z kotła na biomasę). W każdym z opisanych powyżej przypadków – zgodnie z obecnymi przepisami – mamy do czynienia z budynkiem zużywającym energię na racjonalnie niskim poziomie. Po zmianie przepisów tego rodzaju budynki nie będą już spełniać powyższego kryterium. Projektowane przepisy wyraźnie stanowią, że niezbędne będzie spełnienie zarówno wymagań dotyczących współczynnika przenikania ciepła, jak też norm granicznych odnoszących się do rocznego obliczeniowego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP.
Jak będzie
Nowe przepisy będą musiały zostać uwzględnione już na etapie projektowania budynków, a następnie na etapie ich wykonania. W przypadku wejścia w życie omawianych regulacji, opracowane już projekty architektoniczno-budowlane będą musiały zostać dostosowane do nowych wymagań (nie dotyczy to projektów załączonych do wniosków o pozwolenie na budowę przed wejściem w życie nowych przepisów). Wynika to z tego, że przepisy rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – obok ustawy Prawo budowlane – stanowią jeden z podstawowych aktów prawnych branych pod uwagę w procesie projektowania i uzyskiwania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, projektant ma obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego. Dodatkowo – zgodnie z ust. 4 art. 20 powołanej ustawy, projektant, a także sprawdzający zobowiązani są dołączyć do projektu budowlanego oświadczenie o sporządzeniu projektu budowlanego maj 2013
zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Powyższe nie oznacza jednak, że oświadczenie projektanta oraz osoby sprawdzającej o zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi, w tym z rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, kończy etap badania projektu budowlanego pod względem zgodności z normami technicznymi. Na uwagę zasługuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 sierpnia 2007 r. (II OSK 1184/06), w którym podkreślone zostało, że organ architektoniczno-budowlany, zatwierdzający projekt budowlany i wydający pozwolenie na budowę, również zobowiązany jest do sprawdzenia czy projekt architektoniczno-budowlany pozostaje w zgodzie z przepisami technicznymi. Obowiązek ten nie zostaje zniesiony na tej podstawie, że projektant zobowiązany jest dołączyć do projektu budowlanego oświadczenie o sporządzeniu projektu zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, projektant odpowiada za przyjęte rozwiązania techniczne, ale jego obowiązki podlegają kontroli organu administracji architektoniczno-budowlanej, gdyż zatwierdzenie projektu budowlanego i wydawanie pozwolenia na budowę leży w kompetencji tego organu. Na tej podstawie Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że organ administracji architektoniczno-budowlanej nie jest zwolniony z weryfikacji projektu budowlanego pod względem zgodności z prawem, w tym z przepisami techniczno-budowlanymi. Podobne stanowisko wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, w wyroku z 18 lutego 2009 r. (II SA/Łd 813/08). Oznacza to, że jeśli projekt architektoniczno-budowlany dołączony do wniosku o udzielenie pozwolenia na budowę nie będzie zawierał oświadczenia właściwej osoby, iż spełnia on obowiązujące przepisy techniczno-budowlane, organ administracji powinien wezwać inwestora do uzupełnienia projektu. W przypadku nie uzupełnienia lub uznania przez organ (po dokonaniu weryfikacji), że projekt architektoniczno-budowlany nie spełnia obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych (np. nowych warunków w zakresie izolacyjności cieplnej oraz w zakresie rocznego obliczeniowego zapotrzebowania na
nieodnawialną energię pierwotną EP), organ administracji powinien odmówić wydania pozwolenia na budowę.
Przewidywane efekty
Można się spodziewać, że nowe przepisy spowodują wzrost kosztów budowy budynków, co będzie wynikało z konieczności używania do budowy droższych materiałów, a także zwiększenia popytu na materiały do izolacji termicznej budynków oraz na urządzenia stosowane w nowoczesnych, energooszczędnych systemach do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, oświetlania budynków i w systemach podgrzewania wody użytkowej. W perspektywie jednak długofalowej, nowe regulacje mogą przyczynić się do znacznego obniżenia kosztów eksploatacji budynków na skutek ograniczenia zużycia nośników nieodnawialnej energii pierwotnej, takich jak węgiel kamienny, gaz ziemny, czy olej opałowy. Jednocześnie zwiększy się zapotrzebowanie na nośniki odnawialnej energii pierwotnej, przede wszystkim na biomasę. Można również przypuszczać, że inwestorzy coraz częściej będą się decydowali na kolektory słoneczne czy pompy ciepła. Konieczne jest jednak, aby nowe przepisy były przestrzegane zarówno na etapie projektowania budynków, jak też na etapie ich budowy.
Zakres obowiązywania zmienionych przepisów
Nowe przepisy mają mieć zastosowanie wyłącznie do budynków nowych oraz przebudowywanych. Oznacza to, że właściciele istniejących już budynków nie będą musieli spełnić nowych wymagań w zakresie energochłonności, chyba że zdecydują się przebudowywać te budynki. W przypadku jednak budynków przebudowywanych dopuszczono zwiększenie współczynnika przenikania ciepła określającego izolacyjność cieplną oraz wartość wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na energię nieodnawialną o nie więcej niż 15 % w porównaniu z budynkiem nowym. Ponadto, dotychczasowe regulacje będą miały zastosowanie do budynków, wobec których przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego lub został złożony wniosek o wydanie takich decyzji. n
Builder 35
rynki, kontrakty, pieniądze
Co mówią regiony? część 2
Specjalnie dla „Buildera” Adam Jarubas o planowanych Priorytetową inwestycją jest budowa, przedsięwzięciach wspólnie z województwem podkarpacmostu na Wiśle w miejscowości budowlanych i źródłach kim, Połaniec. Jesienią ubiegłego roku podfinansowania ich realizacji pisano umowę na realizację tego przedKoszt całej inwestycji to – mówią marszałkowie sięwzięcia. 210 milionów zł brutto, z czego strona województw. świętokrzyska poniesie około 100 miAdam Jarubas
Marszałek Województwa Świętokrzyskiego
Obecny i kolejny rok będą stały w naszym województwie pod znakiem dużych przedsięwzięć drogowych.
36 Builder
lionów. Prace będą wykonane do końca października 2014 r. W ramach projektu powstanie most na Wiśle w Połańcu wraz z układem komunikacyjnym dojazdów do przeprawy długości ok. 6 km. Elementem usprawnienia ciągu komunikacyjnego, ułatwiającego dojazd do wspomnianego powyżej mostu, jest też remont drogi wojewódzkiej nr 764 na odcinku Staszów – Połaniec. W lutym tego roku sygnowano też umowę na wykonanie robót na drodze wojewódzkiej nr 765 na odcinku Staszów – Osiek o długości około 18 km oraz zaprojektowanie i wykonanie obwodnicy Osieka, długość około 2 km. Wartość robót opiewa na 32 mln zł, a termin realizacji całej inwestycji to koniec października 2014 r. W tym roku zakończona zostanie modernizacja kilku ważnych odcinków dróg wojewódzkich. Jednym z nich jest rozbudowa drogi nr 728 długości około 16 km, w tym budowa czterokilometrowej obwodnicy miasta Końskie. Również do sierpnia tego roku zostanie zakończona rozbudowa drogi nr 776 na odcinku od granicy województwa, poprzez Kazimierzę Wielką, Wiślicę do Buska Zdroju – rozbudowa obejmuje odcinek blisko 41 km tej trasy. Kolejną inwestycją, która zostanie sfinalizowana w tym roku (realizowaną w dwóch etapach) jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 786 Kielce – Łopuszno – Włoszczowa – granica województwa, o łącznej długości ponad 70 km. Wartość inwestycji to ponad 215 milionów zł. Roboty zostaną zakończone we wrześniu tego roku na odcinku pierwszym i w październiku na odcinku drugim. Również w 2013 r. ukończona zostanie obwodnica Rakowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 764. Wartość inwestycji to ponad 19 milionów. W ciągu dwóch lat mieszkańcy naszego regionu będą mogli cieszyć się dostępem do szerokopasmowego Internetu nowej generacji. W styczniu podpisaliśmy umowy na zaprojektowanie i wykonanie infrastruktury sieci szerokopasmowej w ramach projektu „Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej – województwo świętokrzyskie”. Powstanie ponad 1400 km sieci światłowodowej, dzięki której z szerokopasmowego Internetu w 2015 r. będzie mogło korzystać 90% mieszkańców województwa i 100% firm. Wartość projektu to prawie 200 mln złotych, natomiast 156 mln zł wynosi dofinansowanie z Programu Rozwój Polski Wschodniej. Świętokrzyskie, jako pierwsze z 5 województw maj 2013
Polski Wschodniej, rozstrzygnęło przetarg na budowę sieci szerokopasmowej oraz uzyskało zgodę Komisji Europejskiej na dofinansowanie projektu. Wierzę, że dostępność do infrastruktury cyfrowej znacząco wpłynie na wzrost konkurencyjności inwestycyjnej naszego regionu.
Jarosław Zygmunt Dworzański Lata 2013-2014 to duże wyzwanie dla polskich firm budowlanych. Z jednej strony rok 2013 jest ostatnim rokiem bieżącej perspektywy finansowej, która niewątpliwie była okresem zwiększonego popytu na usługi budowlane. Rok 2014 rozpocznie natomiast, o czym możemy już śmiało powiedzieć, kolejne 7 lat, w których otrzymamy jeszcze większe wsparcie ze środków europejskich na kontynuację istniejących i rozpoczęcie nowych projektów inwestycyjnych. Minie jednak trochę czasu, zanim przygotowane i uruchomione zostaną przyszłe programy operacyjne, co stanowi pewnego rodzaju zagrożenie dla firm budowlanych. Dlatego chciałbym wskazać jakie projekty inwestycyjne będą realizowane w najbliższych
Jarosław Zygmunt Dworzański
Marszałek Województwa Podlaskiego
Niewątpliwie najbardziej wyczekiwaną inwestycją w regionie jest planowana budowa lotniska regionalnego.
maj 2013
dwóch latach i mogą stanowić szansę dla firm budowlanych. Z punktu widzenia firm budowlanych najbardziej interesujące będą zapewne inwestycje w infrastrukturę transportową. Podlaski Zarząd Dróg Wojewódzkich będzie realizował szereg przedsięwzięć polegających na budowie, przebudowie lub rozbudowie dróg wojewódzkich. Największymi projektami są m.in. przebudowa drogi wojewódzkiej nr 678 na odcinku Białystok-Kleosin, budowa obwodnicy Księżyna, przebudowa drogi wojewódzkiej nr 645 na odcinku granica województwa-Nowogród, rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 690 na odcinku Ciechanowiec-Siemiatycze oraz drogi wojewódzkiej nr 653 na odcinku Suwałki-Sejny. Łączne koszty wymienionych inwestycji to ponad 490 mln zł, przy czym planowanych jest jeszcze szereg mniejszych inwestycji. Powyższe przedsięwzięcia to projekty dofinansowywane z budżetu Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013 lub Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013. Kolejnym obszarem zainteresowań firm budowlanych powinna być duża inwestycja, polegająca na budowie Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej w naszym województwie, opiewająca na ponad 193 mln zł. Z kolei w obszarze infrastruktury sportowo-turystycznej i rekreacyjnej głównymi przedsięwzięciami są projekty „Trasy rowerowe w województwie podlaskim” – blisko 59 mln zł oraz budowa elektrycznego wyciągu nart wodnych na Jeziorze Szelment Wielki – ponad 10 mln zł. Niewątpliwie najbardziej wyczekiwaną inwestycją w regionie jest planowana budowa lotniska regionalnego. Aktualnie analizujemy raport oddziaływania na środowisko, w którym są wskazane dwie najlepsze lokalizacje inwestorskie przyszłego portu. Dalsze kroki to wybór lokalizacji i zwrócenie się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o decyzję środowiskową dla owej lokalizacji. Jeśli wydana decyzja będzie pozytywna i nie zostanie zaskarżona, po jej uprawomocnieniu będzie można ogłosić przetarg na wykonanie planistycznej dokumentacji i ubiegać się o pozwolenie na budowę. Na kontynuowanie tych prac mamy zgodę Komisji Europejskiej i zabezpieczone pieniądze w budżecie województwa w kwocie ok. 1,5 mln zł. Cała inwestycja ma kosztować około 493 mln zł.
Elżbieta Polak Lubuskie zajmuje czołowe miejsce w Polsce pod względem wpływu polityki spójności Unii Europejskiej na rozwój gospodarczy regionu – to właśnie nasze województwo ma najwyższą dynamikę PKB, najwyższy wzrost zatrudnienia i inwestycji. Unijne fundusze przeznaczyliśmy przede wszystkim na zwiększenie dostępności i konkurencyjności infrastruktury transportowej: budowaliśmy drogi, obwodnice, modernizujemy linie kolejowe. Istotne były też projekty przeprowadzone w szpitalach wojewódzkich – placówkom medycznym brakuje bowiem funduszy na remonty i modernizacje, a potrzeby mają ogromne. Dla rozwoju regionu bardzo ważnymi inwestycjami są parki naukowo-technologiczne, które wyznaczają rozwój gospodarczy oparty na wiedzy. To dla nas najważniejszy cel strategiczny. Już powstały Centrum Energetyki Odnawialnej w Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie i Ośrodek Agrotechniczny w Kalsku. Z kolei Uniwersytet Zielonogórski buduje park naukowo-technologiczny. Moje ulubione inwestycje są w trakcie realizacji. To projekty innowacyjne, które wyznaczają lepszą przyszłość
Elżbieta Polak
Marszałek Województwa Lubuskiego
Dla rozwoju regionu bardzo ważnymi inwestycjami są parki naukowo-technologiczne, które wyznaczają rozwój gospodarczy oparty na wiedzy.
Builder 37
rynki, kontrakty, pieniądze i sprawią, że region lubuski będzie bardziej konkurencyjny, a Lubuszanie będą mogli realizować z powodzeniem swoje zawodowe pasje. To wymienione wcześniej instytuty naukowo-badawcze w Sulechowie i Kalsku oraz Park Naukowo Technologiczny Uniwersytetu Zielonogórskiego w Nowym Kisielinie, gdzie powstało już Centrum Logistyczne. W budowie jest Centrum Innowacji - Technologie dla Zdrowia Człowieka, kolejne to: Centrum Budownictwa Zrównoważonego i Energii oraz Centrum Technologii Informatycznych. Rozwój portu lotniczego to otwarcie na świat, a największa winnica w Zaborze jest świetnym przykładem powiązania pamięci tradycji i nowoczesności w ośrodku agrotechnicznym w Kalsku. W ochronie zdrowia też postawiliśmy na innowacje i sprzęt wysokospecjalistyczny. Jestem dumna z Lubuskiego Ośrodka Neurochirurgii, sześćdziesięcioczterorzędowego tomografu, rezonansu czy gamma kamery, bo dzięki tym urządzeniom nasze życie i zdrowie naprawdę zyska na jakości.
Józef Sebesta Budżet województwa opolskiego na rok 2013 to jeden z najtrudniejszych budżetów, ale mimo koniecznych cięć wydatków nadal ma charakter proinwestycyjny – na inwestycje przewidziano w nim prawie 152 mln złotych, co stanowi 33,4 proc. wszystkich wydatków. Wiele z tych inwestycji ma charakter budowlany, przede wszystkim w ochronie zdrowia i na drogach wojewódzkich. W pierwszym kwartale tego roku dokończyliśmy budowę pawilonu leczniczego Centrum Terapii Nerwic w Mosznej, który w całości był sfinansowany z budżetu województwa. Pawilon ma w sumie 3 600 metrów kwadratowych i dysponuje miejscami dla 131 pacjentów. Budynek jest wyposażony we własny system ogrzewania, na który składają się pompy ciepła oraz kocioł olejowy, a jego budowa wraz z towarzyszącą mu infrastrukturą (m.in. oczyszczalnią ścieków) trwała 16 miesięcy. Planujemy teraz rozpoczęcie prac renowacyjnych pałacu w Mosznej. To wspaniałe miejsce, które od lat przyciąga turystów, ale dopiero teraz, gdy dla pacjentów są już gotowe miejsca w nowym pawilonie leczniczym, będzie mógł w pełni służyć celom turystyczno-hotelowym. Pałac będzie remontowany etapami, chce-
38 Builder
Józef Sebesta
Marszałek Województwa Opolskiego
Budżet województwa opolskiego na rok 2013 to jeden z najtrudniejszych budżetów, ale mimo koniecznych cięć wydatków, nadal ma charakter proinwestycyjny – na inwestycje przewidziano w nim prawie 152 mln złotych.
my je realizować po 2014 roku. W tym roku przygotowujemy dokumentacje na przyszłościowe zadania na drogach wojewódzkich. Mamy także nadzieję, że w najbliższych latach uda nam się rozpocząć tzw. inwestycję celu publicznego – stworzenie systemu sieci drogowej na kierunku północ-południe. Zamierzamy poprawić na nim sieć powiązań drogowych, które mają stanowić „koło zamachowe” opolskiej gospodarki, a w konsekwencji zwiększyć dostęp do rynku pracy. Mamy nadzieję, że uda nam się zrealizować inwestycje na ciągu drogowym Kępno – Namysłów – Opole – Prudnik – granica państwa (Czechy) – drogi krajowe nr 39, 45, 41 i wojewódzkie nr 454, 429 oraz 414.
Jerzy Gorzelik Województwo śląskie to jeden z najdynamiczniej rozwijających się regionów Polski, którego oblicze uległo na przestrzeni ostatnich lat zasadniczym zmianom. Na bazie restrukturyzowanych, tradycyjnych gałęzi przemysłu rozwinął się przede wszystkim nowoczesny przemysł maszynowy. W województwie rozwijają się zaawansowane technologie – informatyka, przemysł motoryzacyjny, przetwórstwo spożywmy jak najszybciej uruchomić część ga- cze czy wysokospecjalistyczne usługi. stronomiczną i hotelową – w wymiarze, W miejsce likwidowanych, nierentowna jaki pozwala poziom infrastruktury, nych zakładów przemysłowych wkroprzy jednoczesnym prowadzeniu prac czył sektor małych i średnich przedremontowych, dzieląc je na etapy. siębiorstw. Realizowanych jest szereg Z udziałem funduszy unijnych z Re- inwestycji budowlanych, przy czym gionalnego Programu Operacyjnego roz- znaczna część finansowana jest ze środbudowujemy Opolskie Centrum Reha- ków Unii Europejskiej, zwłaszcza z Rebilitacji w Korfantowie. Zakończyliśmy gionalnego Programu Operacyjnego pierwszy etap przebudowy i rozbudo- Województwa Śląskiego. Obecnie konwy Centrum, polegający na przystoso- centrujemy się na budowie nowej siewaniu części szpitala do nowych funk- dziby Muzeum Śląskiego, rozbudowie cji, teraz trwa etap kolejny, czyli budo- Filharmonii Śląskiej oraz przebudowa bloku operacyjnego wraz z wypo- wie Stadionu Śląskiego, a także na dalsażeniem. Łączne nakłady na tę inwe- szym rozwoju systemu transportu drostycję osiągną ponad 15 mln zł, z tego gowego. 5,5 mln w tym roku. Budowa Muzeum Śląskiego w KatoTen rok to także inwestycje drogowe, wicach na terenie byłej Kopalni Węgla na które z tylko budżetu województwa Kamiennego „Katowice” to kluczowy przeznaczymy 51 mln złotych, pozo- projekt współfinansowany w ramach stałą część kosztów zapewnią fundusze RPO Województwa Śląskiego na lata unijne. Rozpoczyna się właśnie budo- 2007-2013. Projekt jest realizowany na wa obwodnicy Głubczyc, przebudowy- terenie poprzemysłowym z zachowawane są drogi Krasiejów-Mnichus oraz nymi budynkami z przełomu XIX i XX Gogolin-Rożniątów. Przygotowaliśmy wieku. Roboty budowlane powinny zotakże Wieloletni Plan Rozwoju Sieci stać zakończone w czerwcu 2013 r. Dróg Wojewódzkich, w którym na liście Z kolei rozbudowa Filharmonii Śląskiej zadań priorytetowych znalazło się 20 w Katowicach to projekt współfinansodróg – szacujemy, że te zadania mogą wany w ramach Programu Operacyjnekosztować 300 milionów zł, a będzie- go Infrastruktura i Środowisko. Obejmaj 2013
muje nadbudowę i rozbudowę istniejącego, zabytkowego budynku wzniesionego w 1873 r. w stylu neoklasycystycznym, stanowiącego obecną siedzibę Filharmonii. Planowany termin zakończenia projektu to listopad 2013 r. Należy pamiętać również o dokończeniu przebudowy Stadionu Śląskiego. Kontynuacja podjętych działań pozwoli na oddanie obiektu o standardzie umożliwiającym organizowanie imprez sportowych wysokiej rangi. Inne trwające obecnie inwestycje w Katowicach o charakterze ponadregionalnym to budowa nowej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz budowa wielofunkcyjnego budynku Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Niezwykle ważne są również inwestycje związane z rozbudową Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach. Istotne znaczenie dla rozwoju gospodarki ma rozwój sieci dróg głównych, m.in. autostrad A4, A1, dróg ekspresowych S1, S69, jak również podnoszenie standardu dróg niższych kategorii. To także m.in. kontynuacja budowy Drogowej Trasy Średnicowej „Zachód” w kierunku Gliwic, realizacja kolejnych
Jerzy Gorzelik
Członek Zarządu Województwa Śląskiego
Obecnie koncentrujemy się na budowie nowej siedziby Muzeum Śląskiego, rozbudowie Filharmonii Śląskiej oraz przebudowie Stadionu Śląskiego, a także na dalszym rozwoju systemu transportu drogowego.
maj 2013
etapów DTŚ w kierunku Dąbrowy Górniczej, budowa obwodnic Pszczyny, Żywca, Pawłowic, Sośnicowic, Myszkowa czy Woźnik oraz wytworzenie nowych odcinków wyprowadzających ruch z autostrad A1 i A4. Dotychczasowe inwestycje drogowe finansowane są głównie ze środków województwa śląskiego i RPO na lata 2007-2013. Z kolei w przypadku planowanych zadań przewiduje się możliwość dofinansowania w ramach RPO 2014-2020.
Witold Stępień
Marszałek Województwa Łódzkiego
Jednym z największych wyzwań na najbliższe lata będzie kontynuacja modernizacji tras wiodących w głąb regionu z wybudowanych odcinków autostrad.
Witold Stępień Wbrew powszechnym obawom, mam powody, by z optymizmem patrzeć w przyszłość i wierzyć oraz przekonywać inwestorów, że dla województwa łódzkiego ten i przyszły rok będą latami nowej jakości. Przede wszystkim pozwalają mi na to założenia budżetowe. Po raz kolejny przewidujemy proinwestycyjny budżet zakładający wydatki majątkowe przekraczające 40 procent ogółu. Powiem więcej, pierwsze miesiące tego roku pokazały nam, że były to dobre założenia, bo wpływy z podatku CIT były wyższe od zakładanych, co oznacza pozytywny sygnał od gospodarki. W regionie pracują wciąż pieniądze unijne z perspektywy finansowej 2007-2013, a my już mamy rozpisane założenia na kolejny okres programowania. Oczywiście priorytetowo traktujemy w tych planach przedsiębiorców, nie zapominając o inwestycjach infrastrukturalnych wzmacniających potencjał regionu. Z dużych inwestycji kluczowymi będą te dotyczące transportu, gdzie przede wszystkim należałoby szukać „nieodkrytych” możliwości. To przede wszystkim inwestycje drogowe realizowane przez GDDKiA. Najważniejsze z nich to budowa drogi ekspresowej S8 na odcinku Łódź – Walichnowy – Kępno, która potrwa do 2014 r., autostrady A1 na odcinku Stryków – Tuszyn (również do ukończenia w przyszłym roku). Jednym z największych wyzwań na najbliższe lata będzie też kontynuacja modernizacji tras wiodących w głąb regionu z wybudowanych odcinków autostrad. Tak będzie m.in. w przypadku nowych zadań na drogach wojewódzkich nr 473 - prowadzącej tranzyt z autostrady A2 w kierunku na Śląsk (odcinek Uniejów – granica województwa), 714 – wiodącej przez Rzgów m.in. do budowanej właśnie autostrady A1, 484 – jednej z najbardziej obciążonych
ruchem dróg wojewódzkich, prowadzącej z Bełchatowa do DK1, 726 z Opoczna do Rawy Maz., która łączy zagłębie przemysłu ceramicznego z trasą Wrocław – Warszawa. Mówię tylko o największych przedsięwzięciach, w większości współfinansowanych z pieniędzy unijnych. Potężne budowy z wykorzystaniem środków unijnych realizowane są w samej Łodzi. To przede wszystkim trasa „Górna” – fragment przebiegającej przez miasto drogi krajowej nr 1. Warto przeszukiwać również przetargi dotyczące kolei. W trakcie realizacji jest budowa Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, co wiąże się m.in. z przebudową istniejących i budową ośmiu nowych przystanków kolejowych, a także powstaniem nowoczesnego zaplecza technicznego dla taboru ŁKA. W Łodzi powstaje też zupełnie od nowa dworzec kolejowy w centrum miasta. W stolicy regionu będą kontynuowane prace rewitalizacyjne, które często wiążą się z potężnymi pracami budowlanymi. Dotyczy to osiedla Księży Młyn, elektrociepłowni przerabianej na centrum wystawienniczousługowe, strefy wielkomiejskiego obszaru Łodzi, czy kompleksu szpitalnego im. Korczaka.
Builder 39
WE MAKE IT WORK –––––– WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE WSZYSTKO MUSI DZIAŁAĆ SPRAWNIE. W BILFINGER PROJEKTUJEMY, BUDUJEMY, DOSTARCZAMY I OBSŁUGUJEMY. SPRAWIAMY, ŻE WSZYSTKO DZIAŁA. –––––– BILFINGER INFRASTRUCTURE S.A. www.bilfinger.pl
BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
dodatek promocyjny miesięcznika
Builder
Fot. arch. Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o.
maj 2013
str. 44
TBM-em pod Martwą Wisłą Na budowie podwodnego tunelu w Gdańsku
Zapraszamy do współpracy!
www.keller.com.pl
TUNELE
budownictwo
TBM-em pod Martwą Wisłą
T
unel drogowy pod Martwą Wisłą w Gdańsku wchodzi w zakres Zadania IV pod nazwą "Odcinek Węzeł Marynarki Polskiej - Węzeł Ku Ujściu". Cały obiekt inżynierski zaczyna się od strony wschodniej, w rejonie skrzyżowania istniejących ulic Ku Ujściu i majora Henryka Sucharskiego, a kończy po stronie zachodniej, za węzłem Marynarki Polskiej (rys. 1). IV odcinek Trasy Słowackiego jest realizowany w ramach połączenia Portu Lotniczego z Portem Morskim Gdańsk. Inwestorem jest Gmina Miasta Gdańsk, reprezentowana przez spółkę celową Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o., reprezentowaną na budowie przez Inżyniera Kontraktu. Przedsięwzięcie współfinansowane jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Projektantem jest konsorcjum firm Europrojekt Gdańsk S.A. i SSF Ingenieure AG.
Warunki hydrogeologiczne
Tunel drogowy pod Martwą Wisłą to pierwsza przeprawa podwodna w Polsce, realizowana metodą drążenia przy użyciu maszyny TBM o tak dużej średnicy tarczy. Rozmach tego przedsięwzięcia jest znaczący także w skali międzynarodowej. Lucjan Malinowski, Tomasz Kołakowski Witold Kosecki, Radosław Leusz Marek Grunt, Bolesław Mazurkiewicz
Wszystkie roboty realizowane są w trudnych warunkach hydrogeologicznych Delty Wisły, charakteryzują się naprzemiennym zaleganiem
Rys. 1. Lokalizacja zakresu Zadania IV pomiędzy „Węzłem Ku Ujściu” i "Węzłem Marynarki Polskiej"
osadów morskich i aluwialnych, wykształconych w postaci piasków oraz miękkoplastycznych namułów i torfów do głębokości około 25,0 m. Projektowany tunel przebiega przez warstwy gruntów na przemian sypkich i spoistych; warstwy te charakteryzują się słabą nośnością. Dodatkowym utrudnieniem jest wysoki poziom zwierciadła wody gruntowej (nawiercona we wszystkich otworach na całym dokumentowanym poziomie). Wody o zwierciadle swobodnym lub napiętym są powiązane ze sobą hydraulicznie; generalnie zwierciadło wody gruntowej stabilizuje się od 0,10 m do 0,65 m n.p.m.
Tunel drążony maszyną TBM wraz z szybem startowym
Inwestor: Gmina Miasta Gdańsk, reprezentowana przez spółkę Gdańskie Inwestycje Komunalne Projektant: konsorcjum firm Europrojekt Gdańsk S.A. i SSF Ingenieure AG. Wykonawca: konsorcjum firm na czele z hiszpańskim OHL - Obrascon Huarte Lain
Maszyna TBM o masie około 2200 ton, ma długość 91 m i średnicę 12,56 m (fot. 2). Odebrano ją oficjalnie 13 września 2012 roku w firmie Herrenknecht AG w Schwanau w Niemczech i sukcesywnie transportowano do Gdańska drogą zarówno lądową, rzeczną jak i morską. Obudowa tunelu wykonana zostanie z prefabrykowanych elementów żelbetowych – tubingów. Zgodnie z przyjętymi założeniami, wybudowane zostaną dwie równoległe nitki tunelu dla każdego kierunku ruchu oddzielnie, z jezdniami dwupasmowymi. Maszyna zostanie rozebrana po wykonaniu pierwszej nitki tunelu, zdemontowana, przetransportowana i ponownie złożona w szybie startowym do drążenia drugiej nitki. Nitki tunelu zostaną połączone siedmioma przejściami awaryjnymi, rozstawionymi co 170 m. Rysunek 2 przedstawia przekroje poprzeczne tunelu, a rysunek 3 przekrój podłużny tunelu drążonego.
Koszt robót budowlanych: 885,6 mln zł
Fot. 1. Widok na Martwą Wisłę w miejscu budowanego tunelu
Projektowany tunel przebiega przez warstwy gruntów na przemian sypkich i spoistych; charakteryzują się one słabą nośnością. Dodatkowym utrudnieniem jest wysoki poziom zwierciadła wody gruntowej. Tunel w swoim najniższym punkcie znajdzie się 34,25 m poniżej zwierciadła Martwej Wisły, a niweleta drogi w najniższym punkcie osiągnie rzędną 29,44 m p.p.m. Rozpoczęcie robót związanych z wierceniem maszyną TBM jest przewidziane przez Wykonawcę (konsorcjum firm na czele z hiszpańskim OHL – Obrascon Huarte Lain) pod koniec maja. Aby to osiągnąć, należało w pierwszym etapie wykonać tunelowe segmenty 19-24 oraz segment 25 (szyb startowy). Za zabezpieczenie stateczności i szczelności głębokich wykopów dla powyższych segmentów odpowiedzialna jest firma
44 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
maj 2013
Dane ogólne konstrukcji przeprawy tunelowej: • całkowita długość obiektu inżynierskiego: 2159,0 m • całkowita długość tunelu: 1377,5 m • długość tunelu wykonywanego w wykopie otwartym: 305,0 m • ilość rur tunelu: 2 – po jednej dla każdego kierunku ruchu, w rozstawie osiowym 25,0 m • minimalna głębokość tunelu pod dnem Martwej Wisły: ~ 8,0 m • długość tunelu wierconego metodą TBM: 1072,5 m • całkowita długość wiercenia TBM (2 rury tunelu): 2145,0 m • spadek podłużny jezdni w tunelu – strona „Ku Ujściu”: 3,0% • spadek podłużny jezdni w tunelu – strona „Marynarki Polskiej”: 4,0% • promień łuku pionowego w tunelu: R=2500 m Na środkowym odcinku tunelu następuje przekroczenie cieku, którym jest Martwa Wisła, charakteryzująca się w miejscu przeprawy następującymi parametrami: szerokość 210,0 m (fot. 1) oraz głębokość 12,5 m poniżej poziomu odniesienia ±0,0 m n.p.m. Dokonano podziału obiektu inżynierskiego na sekcje: • wanna żelbetowa: km 6+150 do km 6+297,5; długość 147,5 m; wykonywana w wykopie otwartym, • tunel: km 6+297,5 do km 6+490; długość 192,5 m; wykonywany w wykopie otwartym, • tunel: km 6+490 do km 7+562,5; długość 1072,5 m; wykonywany metodą drążoną, • tunel, km 7+562,5 do km 7+675; długość ~ 112,5 m; wykonywany w wykopie otwartym, • wanna żelbetowa: km 7+675 do km 8+309; długość ~ 635 m; wykonywana w wykopie otwartym.
Fot. 2. Maszyna TBM: widok z przodu na tarczę, transportowany element i etap składania
Keller Polska Sp. z o.o. Zakres jej robót obejmuje między innymi wykonanie ścian szczelinowych (grubości 1,20 m w zakresie segmentów 19-25), uszczelnienie dna (ekran Soilcrete z palami kotwiącymi) oraz wykonanie systemu rozparć. Prawdziwym wyzwaniem jest zabezpieczenie przy zastosowaniu specjalnej konstrukcji rozparć głębokich na około 21,0 m wykopów pod komorę startową. W trakcie instalacji maszyny TBM oraz drążenia tunelu, ściany komory startowej będą rozparte tylko stropem żelbetowym oraz płytą denną, tworząc konstrukcję ramową o rozpiętości prawie 16 m. Dokładne etapowanie wykonywania wykopu w szybie startowym można opisać przez kolejne zmiany schematu statycznego ścian szczelinowych w fazach budowlanych: • Etap I: ściana wspornikowa (ekran Soilcrete na rzędnej od -19,00 m n.p.m. do -22,50 m n.p.m.), wykop do rzędnej -2,50 m n.p.m., obniżenie zwierciadła wody gruntowej w wykopie do poziomu -3,00 m n.p.m., • Etap II: ściana rozpierana tymczasowym stropem żelbetowym na rzędnej -2,05 m n.p.m. oraz ekranem Soilcrete na rzędnej od -19,00 m n.p.m. do -22,50 m n.p.m., wykop do rzędnej -11,00 m n.p.m., obniżenie zwierciadła wody gruntowej w wykopie do poziomu -11,50 m n.p.m., • Etap III: ściana rozpierana tymczasowym stropem żelbetowym na rzędnej -2,05 m n.p.m., tymczasowym rozparciem stalowym na rzędnej -10,00 m n.p.m. oraz ekranem Soilcrete na rzędnej od -19,00 m n.p.m. do -22,50 m n.p.m., wykop do rzędnej -19,00 m n.p.m., obniżenie zwierciadła wody gruntowej w wykopie do poziomu -22,50 m n.p.m., • Etap IV: ściana rozpierana tymczasowym stropem żelbetowym na rzędnej -2,05 m n.p.m., płytą fundamentową na rzędnej od -17,26 do -18,07 m n.p.m. oraz ekranem Soilcrete na rzędnej od -19,00 m n.p.m. do -22,50 m n.p.m. Następuje zwolnienie rozparcia stalowego na rzędnej -10,00 m n.p.m. Obliczenia tych elementów zostały potwierdzone szczegółowymi analizami numerycznymi, dokonanymi na przestrzennych modelach między
Maszyna TBM o masie około 2200 ton, ma długość 91 m i średnicę 12,56 m. maj 2013
Fot. 3. Segmenty 19-25 szybu startowego
Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 45
TUNELE
innymi w programach: Plaxis, SOFiSTiK, uwzględniających wszystkie możliwe etapy budowy i schematy obciążeń naziomu, z wyznaczeniem dopuszczalnych miejsc pracy konkretnych dźwignic włącznie. W obrysie pola powierzchni tarczy przy przewierceniu maszyną TBM przez ścianę szczelinową, zamontowano specjalne zbrojenie z włókna szklanego. Docelowo w szybie startowym nr 25 (a także szybie odbiorowym nr 28) będą wykonane budynki techniczne z całym systemem ścian wewnętrznych, stropów, pomieszczeń itd.
Obudowa tunelu wykonana zostanie z prefabrykowanych elementów żelbetowych – tubingów. Wybudowane zostaną dwie równoległe nitki tunelu dla każdego kierunku ruchu oddzielnie, z jezdniami dwupasmowymi.
Fot. 4. Rozparcie stalowe grodzic zabezpieczających wykop tunelu dla pieszych w okolicy segmentu 55
Segmenty 19-24 mają łączną długość ponad 65,0 m. Ich strop ma dwa duże otwory o wymiarach: mniejszy ~13,0 x 28,0 m i większy ~23,0 x 25,0 m. Stwarzają one możliwość opuszczania przez nie na płytę fundamentową kolejnych elementów maszyny TBM i ich złożenie oraz przygotowanie do drążenia. Specjalny system jezdny i konstrukcja podtrzymująco-zapierająca w segmentach 19-25, mają pozwolić maszynie na jej przemieszczanie się do przodu. Stropy z otworami stanowią rozparcie ścian szczelinowych segmentów 19-24 i są podpierane pośrednio 15 tymczasowymi słupami. W fazie docelowej otwory zostaną wypełnione betonem. Dla ich połączenia z istniejącymi stropami wypuszczono odpowiednie pręty.
Węzeł Marynarki Polskiej
Fot. 5. Wykonywany strop segmentu 56
Skrzyżowanie Trasy Słowackiego z ul. Marynarki Polskiej stanowi węzeł Marynarki Polskiej. Składa się on z ronda o średnicy 130 m. W celu jego realizacji konieczna jest budowa siedmiu obiektów inżynierskich, w tym dwóch tuneli pieszo-rowerowych w ciągu ul. Marynarki Polskiej nad Trasą Słowackiego w okolicach segmentów nr 55 i 62 (fot. 4). W przekroju poprzecznym są to wanny otwarte. Na rondzie zaprojektowano także dwa wiadukty drogowe (segmenty 56 i 61), dwa wiadukty techniczne dla instalacji położonych wzdłuż ulicy Marynarki Polskiej dla sieci podziemnej (segmenty 57 i 59) i wiadukt
Waldemar Kwiatkowski Dyrektor Kontraktu Keller Polska Sp. z o.o.
Fot. 6. Segmenty 1-8 rozparte stalowymi rurami
Fot. 7. Widok z boku na gotowy strop segmentu 13
46 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
Firmie Keller powierzono zabezpieczenie wykopów dla długich i głębokich ramp zjazdowych do tunelu drążonego, łącznie z komorami startową i odbiorczą TBM. Naszym wkładem projektowym był sposób wykonania i rozparcia wykopów „na sucho”, po technicznym odcięciu dopływu wody gruntowej przez ściany i dno, co pozwoliło wyeliminować ryzyko związane z wykonaniem betonu podwodnego i zakotwienia, przewidzianych w projekcie. W komorach o głębokości 20,2 i 21,7 m zastosowaliśmy ściany szczelinowe i poziomy ekran Soilcrete, wykonany metodą iniekcji strumieniowej systemu Super Jet Kellera, z kolumnami o średnicy 3,1 m, oraz nowatorski system pionowego zakotwienia ekranu mikropalami. Po odkopaniu, sucha komora startowa sprawiła nam nie tylko wielką satysfakcję, ale umożliwiła również sprawne wykonanie płyty fundamentowej tunelu oraz przyspieszyła montaż maszyny TBM. maj 2013
TUNELE Zdjęcia i resunki arch. Gdańskie Inwestycje Komunalne Sp. z o.o. oraz Konsorcjum firm Europrojekt Gdańsk S.A./SSF Ingenieure AG
Rys. 2. Obudowa tunelu wykonana zostanie z prefabrykowanych elementów żelbetowych – tubingów. Zgodnie z przyjętymi założeniami, wybudowane zostaną dwie równoległe nitki tunelu dla każdego kierunku ruchu oddzielnie, z jezdniami dwupasmowymi.
tramwajowy (segment 58). Wykonawstwo przykładowego stropu segmentu 56 pokazano na fot. 5.
Inne odcinki obiektu inżynierskiego
W połowie grudnia realizowane były także między innymi segmenty 1-8, wanny płytkie, otwarte, z których segmenty 1-4 są posadowione na mikropalach niekotwiących płytę fundamentową, a segmenty 5-8 na mikropalach kotwiących płytę fundamentową (fot. 6). Generalnie wykonanie mikropali kotwiących występuje na około 750,0 m odcinka tunelu znajdującego się na zachodnim brzegu oraz 340,0 m odcinka tunelu na wschodnim brzegu rzeki. Innymi przykładami gotowych stropów obiektów są segmenty 13 – tunel żelbetowy dla drogi głównej, umożliwiający bezkolizyjne przeprowadzenie toru PKP nr 305 nad trasą główną, a także segment 14 – tunel żelbetowy dla drogi głównej, umożliwiający bezkolizyjne przeprowadzenie trasy głównej pod projektowanym terenem. Schemat statyczny tych obiektów to ramy dwuprzęsłowe (fot. 7).
Podsumowanie
Przedstawiony artykuł, dotyczący projektu przeprawy tunelowej pod Martwą Wisłą, wskazuje na szeroki zakres podejmowanego przedsięwzięcia. Budowa tunelu w trudnych warunkach geotechnicznych metodą drążenia maszyną TBM, tak pod korytem Martwej Wisły, jak i w pobliżu istniejących i czynnych elementów infrastruktury drogo-wej, portowej i przemysłowej, stanowi śmiałe i unikatowe wyzwanie z punktu widzenia organizacyjnego i inżynierskiego. Jest to pierwsza drogowa tunelowa przeprawa podwodna w Polsce, realizowana metodą drążenia przy użyciu maszyny TBM o tak dużej średnicy tarczy. Rozmach tego przedsięwzięcia jest znaczący także w skali międzynarodowej.
Lucjan Malinowski, Tomasz Kołakowski, Witold Kosecki, Radosław Leusz, Marek Grunt – specjaliści z firmy Europrojekt Gdańsk S.A.; Bolesław Mazurkiewicz, Politechnika Gdańska, Konsultant Europrojekt Gdańsk S.A.
Rys. 3. Przebieg tunelu drążonego.
48 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
maj 2013
Rozwiązania TINES
dla kazachskich kolei W ubiegłym tygodniu na torach szlakowych linii Kzylsaj – Kzygrut, zarządzanych przez Szykmendzki Oddział Przewozów Kazachskiej Kolei, zastosowano pierwszy przejazd kolejowy w technologii TINES.
Zdjęcia arch. TINES S.A.
Widać już efekty realizacji pierwszego wspólnego projektu kolei Kazachstan Temir Żoły z polskim producentem – firmą Tines. W infrastrukturze międzynarodowego korytarza Europa Zachodnia – Chiny Zachodnie zastosowano pierwszy przejazd wykonany w technologii tej firmy.
maj 2013
Zdecydowały parametry
Jednym z kluczowych czynników, który zadecydował o wyborze rozwiązania, jest wysoka odporność systemu na degradację nawierzchni przejazdowej, przystosowanej do ruchu pojazdów ciężarowych, które będą obsługiwać powstającą drogę techniczną na potrzeby budowy odcinka korytarza tranzytowego Europa Zachodnia – Chiny Zachodnie. Właściwości technologii zagwarantują także bezpieczeństwo ruchu oraz żywotność nawierzchni w rejonie przejazdu. Zintegrowana nawierzchnia kolejowo-drogowa LC-L stosowana jest na przejazdach eksploatowanych w warunkach nacisku osi pojazdów szynowych do 245 kN, a samochodowych do 140 kN. Rozwiązanie
charakteryzuje się także zmniejszeniem oddziaływań dynamicznych, wywołanych przez przejeżdżające pojazdy na konstrukcję drogi szynowej i jej otoczenie.
Produkcja na miejscu
Rozwiązanie zostało wyprodukowane w kazachskim zakładzie produkcyjnym TINES Manufacture Railway KAZ uruchomionym w listopadzie ubiegłego roku. Fabryka została wyposażona przez linię technologiczną oraz know-how należącą do polskiego producenta, natomiast lokalny przedsiębiorca udostępnił swój potencjał produkcyjny oraz wykwalifikowaną kadrę inżynierów.
Zintegrowana nawierzchnia kolejowo-drogowa LC-L stosowana jest na przejazdach eksploatowanych w warunkach nacisku osi pojazdów szynowych do 245 kN, a pojazdów samochodowych do 140 kN. „Przejazd o sześciometrowej długości został wdrożony w skrzyżowanie toru kolejowego z drogą w rekordowo krótkim czasie – 12 godzin – ze względu na wcześniejsze przygotowanie i montaż prefabrykowanej płyty żelbetowej w fabryce TINES. Obok bardzo dobrych parametrów technicznych, czas przygotowania, montażu i realizacji miał bezpośredni i decydujący wpływ na zmniejszenie zakłóceń systemu transportowego, a tym samym obniżenie strat spowodowanych zamknięciem toru” – powiedział Nurlan Makchambetov, Dyrektor Generalny spółki TINES Kazakchstan. Uruchomiona w Republice Kazachstanu produkcja TINES umożliwia efektywną współpracę z ryn-
kiem kazachskim oraz krajami sąsiednimi. W ubiegłym roku Koleje Kazachstanu wybudowały 87 nowych stacji kolejowych, a także zmodernizowały prawie 650 km głównych linii kolejowych. Liczby te najlepiej obrazują możliwości Republiki Kazachstanu, jako państwa o wysokim potencjale inwestycyjnym nastawionym na nowoczesność. „To nasz pierwszy wspólny projekt z kolejami Kazachstan Temir Żoły, poprzedzony, jak w przypadku przewoźników w innych krajach, wieloetapowym procesem certyfikacji. Jestem przekonany, że rozwiązania sprawdzone w eksploatacji wielu kluczowych inwestycji w Polsce rozwiną współpracę z kolejami kazachskimi na szeroką skalę” – skomentował Tomasz Szuba, Prezes Zarządu TINES SA.
O wyborze systemu TINES zadecydowała między innymi jego wysoka odporność na degradację nawierzchni przejazdowej, przystosowanej do ruchu pojazdów ciężarowych, które będą obsługiwać powstającą drogę techniczną na potrzeby budowy odcinka korytarza tranzytowego Europa Zachodnia – Chiny Zachodnie.
Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 49
infrastruktura kolejowa
KAZACHSTAN – OBIECUJĄCY RYNEK W 2012 roku Koleje Kazachstanu wybudowały 87 nowych stacji kolejowych i zmodernizowały prawie 650 km głównych linii kolejowych. Republika Kazachstanu ma wysoki potencjał inwestycyjny nastawiony na innowacje.
INWESTYCJE
Jak radzić sobie
Fot. Szymon Konop/PL.2012
z inwestycjami infrastrukturalnymi?
Aby Polska mogła wykorzystać środki unijne przyznane na kolejne lata, musi się zmienić podejście do prowadzenia przetargów oraz realizacji i rozliczania kontraktów. Przede wszystkim zaś należy zadbać, by relacje na linii zamawiającywykonawca miały charakter partnerski, a dialog nie odbywał się za pośrednictwem sądowych pozwów. Poniżej przedstawiamy propozycje działań naprawczych, przygotowane przez ekspertów z Centrum im. Adama Smitha.
W
minionym roku niemal dwukrotnie (w porównaniu z rokiem 2011) wzrosła w Polsce liczba wniosków o upadłość firm budowlanych. Coraz więcej gigantów działających w branży infrastrukturalnej odnotowuje poważne straty. Wydłuża się lista firm, które nie otrzymały pieniędzy za wykonaną pracę. Jednocześnie zdołano zrealizować tylko około 70% planów w zakresie budowy nowych dróg ekspresowych i autostrad. „Polska w budowie”, która należy do sztandarowych punktów programu obecnego rządu, staje się wielkim pasmem problemów dla firm drogowych, a ambitne plany inwestycji są boleśnie weryfikowane przez rzeczywistość. Analizy przyczyn powyższych problemów – w raporcie „Polskie drogi – dlaczego Polska nie radzi sobie z inwestycjami infrastrukturalnymi?” – dokonali eksperci z Centrum im. Adama Smitha. Zdaniem autorów tego opracowania, nie można zrzucać odpowiedzialności za problemy na jed-
ną stronę, czyli na wykonawców. Przyczyną są przede wszystkim złe przepisy, pośpiech w przygotowywaniu inwestycji (nigdy jeszcze nie mieliśmy do czynienia z kumulacją przetargów na taką skalę) i złe praktyki urzędników.
Co zmienić w prawie?
Istotną kwestią jest potrzeba zmian w prawie zamówień publicznych. Specyfikacja przetargowa nie może nakładać pełnego ryzyka związanego z realizacją inwestycji na wykonawcę. Firmy budowlane nie chcą przywilejów ani sztucznego poprawiania ich sytuacji kosztem podatnika. Oczekują jednak jasnych i sprawiedliwych zasad realizacji kontraktów, wzorowanych na dobrych i sprawdzonych modelach europejskich – tak, aby spełniały one zarówno cele zamawiającego i decydentów, ale także aby zapewniły branży budowlanej i infrastrukturalnej możliwość bycia motorem rozwoju gospodarczego, tak bardzo potrzebnego Polsce. Do spełnienia tego celu potrzebna jest
50 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
Aktualnie GDDKiA prowadzi z wykonawcami około 700 sporów sądowych, co jest wystarczającym dowodem, że zarządzanie budową dróg w Polsce jest niewłaściwe. równowaga i racjonalny podział ryzyka w procesie budowlanym. Podobnie wygląda sytuacja dotycząca prekwalifikacji ewentualnych wykonawców podczas procedury przetargowej. Ten postulat branży budowlanej nie ma na celu zamykania rynku, ale odsunięcie od realizacji kluczowych dla gospodarki inwestycji przez firmy bez doświadczenia i odpowiedniego zaplecza technicznego. Być może odpowiednia procedura prekwalifikacji uchroniłaby inwestora przed sytuacjami, z jakimi mieliśmy ostatnio do czynienia – gdy doszło do usunięcia chińskiego wykonawcy z budowy A1, a potem upadłości firmy, która przejęła po nich tę budowę. Obecnie podobna sytuacja ma miejsce w przypadku bumaj 2013
dowy odcinka autostrady A1, którego wykonanie GDDKiA powierzyła konsorcjum składającemu się z dwóch włoskich firm i niewielkiego polskiego kontrahenta, które nie ma żadnego doświadczenia w budowie dróg i autostrad. Na uregulowaniu tej sprawy skorzystają obie strony: branża budowlana jak i zleceniodawca, który nie będzie musiał w trakcie trwania inwestycji szukać nowego wykonawcy. W Polsce dopuszczono w ostatnich latach do realizacji inwestycji drogowych ok. 300 firm. Żaden rynek europejski nie jest tak „otwarty”. Należy jednak przy tym zadać podstawowe pytanie – jakie doświadczenie i kompetencje posiada większość z tych podmiotów? W żadnej z rozwiniętych demokracji europejskich nie dochodzi do takich sytuacji jak w Polsce, gdzie do bardzo kosztownych i priorytetowych inwestycji zostaje zakwalifikowanych ponad dwudziestu wykonawców. Istnieje pewna skala in-
maj 2013
Konsultanci Zamówień Publicznych wskazują, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości pozwala zamawiającym, w przypadku pojawienia się ofert z rażąco niską ceną, żądania wyjaśnień. westycji, z którymi są w stanie poradzić sobie tylko duże firmy, z odpowiednim zapleczem technicznym i organizacyjnym oraz doświadczeniem. Kolejnym problemem jest wskazywanie kryterium ceny jako decydującego o wyborze wykonawcy. Zgodnie z prawem zamówień publicznych cena nie musi być jedynym kryterium. Niestety, urzędnicy z obawy na ewentualne konsekwencje boją się stosowania innych kryteriów niż cena. Ponadto niezwykle ważne jest doprecyzowanie pojęcia „rażąco niskiej ceny”, tak by mogło ono stać się skutecznym
narzędziem weryfikacji ceny ofert. Konsultanci Zamówień Publicznych uważają, że wybór w drodze przetargu najtańszych ofert jest praktyką niezwykle kosztowną dla budżetu zamawiającego, ponieważ zamiast oszczędności pojawiają się nieprzewidziane wydatki. Na dalszy plan zostaje zepchnięta rzecz najważniejsza, czyli cel przetargu, którym jest należyta realizacja zamówienia. Konsultanci wskazują, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości pozwala zamawiającym, w przypadku pojawienia się ofert z rażąco niską ceną, żądania wyjaśnień, które pozwolą stwierdzić czy zaproponowana cena nie jest zbyt niska. Niezadowalające wyjaśnienia dają możliwość odrzucenia oferty. Lakoniczne wyjaśnienia, eksponujące wyłącznie potencjał firmy, nie przekonują, że cena oferty jest realna z punktu widzenia logiki, doświadczenia życiowego i racjonalności decyzji ekonomicznych przedsiębiorców. Ogólnikowa infor-
macja wyjaśniająca cenę oferty jest więc niczym innym jak potwierdzeniem wskazującym na zamiar wykonawcy realizacji zamówienia poniżej kosztów wykonania zamówienia, a więc na ryzyko niewykonania lub co najmniej nienależytego wykonania zamówienia. Punktem odniesienia do określenia poziomu ceny rażąco niskiej jest stosunek ceny do szacunkowej wartości zamówienia. Zamawiający powinien zatem przygotować precyzyjny, rzetelny i realny koszto-
Zamawiający po pierwsze powinien rzetelnie zweryfikować wyjaśnienia odnośnie ceny złożonej przez wykonawcę, a po drugie w możliwie szerokim zakresie winien umożliwić jej sprawdzenie konkurencji, która z oczywistych względów uczyni to niezwykle dokładnie.
Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 51
Fot. Szymon Konop/PL.2012
INWESTYCJE
rys planowanej inwestycji. Ponadto niezmiernie ważne jest dokonanie szczegółowej analizy konkretnego przypadku, ponieważ każdy oferent może stosować inne kryteria kalkulacji ceny, obliczania zysku i rentowności firmy. Zdaniem Konsultantów Zamówień Publicznych, chcąc mieć pewność, że zaoferowana cena faktycznie pozwoli należycie zrealizować zamówienie, zamawiający po pierwsze powinien rzetelnie zweryfikować jej wyjaśnienia złożone przez wykonawcę, a po drugie w możliwie szerokim zakresie winien umożliwić jej sprawdzenie konkurencji, która z oczywistych względów uczyni to niezwykle dokładnie, a wręcz dokładniej niż zamawiający. Najgorszym błędem, jaki może popełnić zamawiający, jest bezrefleksyjne zaakceptowanie złożonych wyjaśnień ceny, zarówno co do ich zawartości metrycznej jak i zastrzeżenia jako tajemnicy przedsiębiorstwa, zwłaszcza w całości. Większość problemów związanych z realizacją inwestycji w ramach postępowań przetargowych, niestety bierze swój początek w złym przygotowaniu dokumentacji inwestycji i postępowania przetargowego. Za ten element są zatem odpowiedzialni urzędnicy niższego i wyższego szczebla pracujący w GDDKiA. Analiza decyzji, orzeczeń i wyroków wskazuje, że nader często ich niekompetencja powodowała problemy w należytej realizacji inwestycji. Należy mieć na uwadze, że postępowania przetargowe dotyczące wydatków publicznych powinny być prowadzone w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania
najlepszych efektów z danych nakładów, umożliwiających terminową realizację zadań w założonych budżetach. Wszystko co następuje potem, jest tylko pochodną tego, co zostało przygotowane i zapisane jako wymagania zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, których częścią są także Warunki Kontraktu.
Dobrym pomysłem byłoby stworzenie małych zespołów roboczych, które opracowałyby rozwiązania dotyczące poszczególnych problemów sektora. Przy takim rozwiązaniu łatwiej o merytoryczną dyskusję i wypracowanie rozwiązań.
Bezsporna umowa
na równy podział praw i obowiązków dla obu stron. Umowa wskaże również, która ze stron odpowiada za ściśle określone obszary danej inwestycji, czyli tzw. ryzyka, co niewątpliwie wpłynie na płynność realizacji inwestycji. Zmiany mają dotyczyć również roli inżyniera kontraktu, który musi posiadać status niezależnego, obiektywnego arbitra
Kolejną istotną kwestią, która wymaga uregulowania, jest ujednolicenie wzoru umów w zamówieniach publicznych, tak by opierały się one o standardy FIDIC i nie powodowały sporów interpretacyjnych. Aktualnie ze standardów FIDIC, które powinny być stosowane, pozostały „tylko okładki”. Kontrakt opierający się o standardy FIDIC (Międzynarodowa Federacja Inżynierów Konsultantów) pozwoli
Roszczenia firm budujących drogi [mln zł]
4200
złożone odrzucone
2000
w trakcie rozpatrywania
2000
uznane
75
wycofane przez firmy
53
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych „Rzeczpospolitej”
Ceny a sytuacja rynkowa
Problemem jest także sprawa waloryzacji cen kontraktowych. Cena asfaltu wzrosła między 2010 a 2011 rokiem o 29 proc., natomiast GDDKiA w niektórych przypadkach uwzględniła waloryzację na poziomie jedynie 1,5%. Zasada waloryzacji cen kontraktowych jest powszechną praktyką w krajach Europy Zachodniej, niestety GDDKiA nie widzi konieczności analogicznych rozwiązań w Polsce. Waloryzacja cen na poziomie 2-3% nie jest dla wykonawcy problemem, z którym nie mógłby sobie poradzić, znacznie istotniejsze jest by odpowiednio podzielić ryzyko
52 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
między wykonawcę i zamawiającego jeśli waloryzacja jest znacznie powyżej tego progu. Jeżeli chcemy naprawdę korzystać z mechanizmów zabezpieczających, muszą one uwzględniać konkretną sytuację rynkową. Tym samym konieczne jest wprowadzenie waloryzacji cen w sytuacji znaczącego wzrostu cen materiałów.
Partnerskie relacje między zamawiającym a wykonawcą
W październiku 2012 roku, na pierwszym z cyklu spotkań zorganizowanym przez trzy największe zrzeszenia reprezentujące sektor budownictwa w Polsce, rozpoczęto pracę nad księgą zawierającą „Czarną listę barier” spowalniających rozwój branży infrastrukturalnej. Opracowanie przygotowane przez przedstawicieli Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa (PZPB), Stowarzyszenia Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców (SIDiR) oraz Związku Pracodawców Branży Usług Inżynierskich (ZPBUI) ma na celu nie tylko wskazanie problemów, ale również konkretnych propozycji rozwiązań systemowych. Zdaniem uczestników spotkania, głównym problemem branży jest „złe stosowanie złych przepisów”. W trakcie spotkania sygnalizowano, że urzędnicy, reagując na napotkane przez wykonawców problemy, zamiast nawiązywać konstruktywny dialog, wprowadzają coraz maj 2013
INWESTYCJE INFRASTRUKTURALNE W LICZBACH
2068,5
liczba km dróg krajowych oddana do użytku w latach 2007-2012 (w tym 559 km autostrad, 783 km dróg ekspresowych, 179 km obwodnic oraz 547 km dróg po przebudowie)
67
w takiej części (%) inwestycje drogowe zostały dofinansowane przez UE (2007-2012)
28 i 133
liczba firm, z którymi GDDKiA zawarła umowy w 2008 i 2012
60
tyle procent w praktyce udało się zrealizować ze wszystkich planowanych inwestycji drogowych
2500
przybliżona liczba km dróg ekspresowych w Polsce (liderzy w tym zestawieniu, tacy jak Niemcy czy Francja mają grubo ponad 10 tys. km autostrad)
9,6
średni koszt budowy kilometra autostrady w Polsce w mln euro (przy średniej europejskiej wynoszącej 10 mln euro)
bardziej restrykcyjne przepisy prawa, warunki umów dotyczących realizacji kontraktów i poszerzają katalog kar możliwych do nałożenia na wykonawców. Dobrym przykładem może być nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych, która weszła w życie 20 lutego 2013 roku. Zakłada ona możliwość wykluczenia na trzy lata z możliwości udziału w publicznym przetargu dla firm, które zostały obciążone karą umowną w wysokości co najmniej 5% wartości kontraktu. W rezultacie zapisy wyeliminują z rynku budowlanego firmy doświadczone w realizacji dużych projektów. Konieczne jest natychmiastowe podjęcie poważnego dialogu między stroną rządową (w tym GDDKiA, która jest głównym organizatorem większości przetargów) a firmami wykonawczymi. Dialog musi polegać na równości stron, partnerstwie i być oparty o wysoką kulturę kontaktów biznesowych. Stojąc w obliczu realizacji kolejnego programu budowy dróg w latach 2014 - 2020, należy jak najszybciej wyciągnąć wnioski z dotychczasowych doświadczeń i wyeliminować wszystkie nieprawidłowości. Dobrym pomysłem byłoby stworzenie małych zespołów roboczych, które opracowałyby rozwiązania dotyczące poszczególnych problemów sektora. Przy takim rozwiązaniu łatwiej o merytoryczną dyskusję i wypracowanie rozwiązań. Kolejną istotną kwestią jest potrzeba wprowadzenia do praktyki
Cena asfaltu wzrosła między 2010 a 2011 rokiem o 29 proc., natomiast GDDKiA w niektórych przypadkach uwzględniła waloryzacje na poziomie jedynie 1,5%. realizacji projektów budowlanych osoby inżyniera kontraktu, najlepiej na standardach określonych przez FIDIC. Jego rola nie może się natomiast ograniczać wyłącznie do wykonywania poleceń zamawiającego, jak to ma miejsce w obecnych realiach. Zdaniem Tomasza Latawca, prezesa SIDIR – Stowarzyszenia Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców, inżynier kontraktu dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu, znacznie szybciej i łatwiej może rozwiązywać spory, a jeśli zostanie wyłoniony jeszcze przed postępowaniem przetargowym – zupełnie je wyeliminować. Fakt, że inżynier jest zatrudniany i opłacany przez inwestora, powoduje że nie może on być i nie jest uważany za bezstronnego. Inicjuje to konieczność zmiany roli inżyniera kontraktu i uczynienie go, jeśli nie niezależnym arbitrem, to przynajmniej doradcą. Firmy z branży budowlanej obwiniają częściowo za kryzys w branży nieefektywną współpracę z urzędnikami GDDKiA, którzy nie dopuszczają dialogu konkurencyjnego ani wariantowania ofert, a z zasady nie uwzględniają też roszczeń wykonawców. Ministerstwo Środowiska dopiero w 2012 roku złagodziło normy ochrony przed hałasem
(najsurowsze w UE), dzięki czemu ekrany nie będą musiały być ustawiane na terenie niezabudowanym. Gigantyczne koszty zostały jednak poniesione. Na odcinku autostrady A2, pomiędzy Łodzią a Warszawą, rachunek za ekrany wyniósł 250 mln zł. Inwestycja kosztowała 3,6 mld zł. Choć ceny w Polsce nie odbiegają poziomem od europejskich, to tylko w tym kraju bardzo łatwo jest stracić płynność finansową. A to dla koncernów realizujących kontrakty za kilka miliardów pierwszy krok w przepaść. Dopiero w ciągu ostatnich miesięcy GDDKiA uruchomiła system zaliczek. Wcześniej za nic nie płaciła z góry, a w przypadku sporu płatności były wstrzymywane na wiele miesięcy. Opr. redakcji na podstawie raportu „Polskie Drogi – dlaczego Polska nie radzi sobie z inwestycjami infrastrukturalnymi” przygotowanego przez Centrum im. Adama Smitha
Fakt, że inżynier kontraktu jest zatrudniany i opłacany przez inwestora, powoduje że nie może on być i nie jest uważany za bezstronnego. Powoduje to konieczność zmiany roli inżyniera kontraktu i uczynienie go, jeśli nie niezależnym arbitrem, to przynajmniej doradcą.
43
planowana kwota wydatków w mld zł na autostrady i drogi krajowe w latach 2013 – 2015
474 i 335
liczba km autostrad i dróg ekspresowych zaplanowana do oddania do końca 2015 r.
kwota w mld euro przyznana Polsce przez UE w perspektywie 2014-2020 na politykę spójności, z której finansowane są inwestycje infrastrukturalne
maj 2013
Fot. arch. Lotos Asfalt
73
Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 53
systemy iniekcji
WEBAC w budownictwie infrastrukturalnym Spełnienia szczególnych wymagań oczekuje sektor specjalistycznych rozwiązań materiałowych i technologicznych do zastosowania w realizacji obiektów inżynieryjnych.
mgr inż. Sławomir Skoworodko
B
udownictwo infrastrukturalne jest elementem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa. Ma ono charakter służebny wobec sfery produkcyjnej bądź konsumpcyjnej i jest względem siebie komplementarne a nie substytucyjne. Z punktu widzenia technicznego cechuje je bryłowatość urządzeń, wysoka kapitałochłonność, długowieczność i immobilność. Względy powyższe wymagają od stosowanych w tym obszarze rozwiązań materiałowych i technologicznych szczególnie wysokiej trwałości w zmiennych warunkach pogodowych, odporności chemicznej i fizycznej, bezpieczeństwa technicznego i higienicznego, ekstremalnej elastyczności bądź najwyższej wytrzymałości na zerwanie lub ściskanie. Wymagania takie spełniają specjalistyczne produkty firmy WEBAC, a ich najlepszą rekomendacją są liczne realizacje (fot.).
Sprawdzone systemy iniekcyjne
Do tradycyjnych, sprawdzonych rozwiązań w tym zakresie należą spienialne żywice poliuretanowe do zatrzymywania wody napierającej (ekspansja od 15 do 40 razy; postać elastyczna lub sztywna). Ponadto iniekcyjne żywice poliuretanowe o stałej objętości do długotrwałych uszczelnień o lepkości od 45 mPa·s i twardości wg Shore’a – 50.
Nowe, ustabilizowane żele akrylowe WEBAC
To nowy produkt w grupie Akrylowych Żeli iniekcyjnych z komponentem Bseal – ustabilizowany polimerowo, bez wody, o elastycznej strukturze niezależnie od zmian wilgotnościowych w otoczeniu i parametrach wytrzymałości na zginanie ok. 32 N oraz lepkości ok. 30 mPa·s.
Izolacje powierzchniowe
Łatwe w stosowaniu, trwałe, niepalne, dyfuzyjne, do uszczelnienia mokrych podłoży budowlanych. Izolację stanowi dyspersja bitumiczno-akrylowa wypełniona cementem portlandzkim.
Produkty do stabilizowania i utwardzania formacji geologicznych
To produkty z grupy Consolidation Line dla budownictwa tunelowego. Zastosowanie: trwała konsolidacja podłoży, uszczelnienie frakcji wodoprzepuszczalnych, utwardzanie wyprzedzające, lance samowiertne.
Zmodyfikowane produkty epoksydowe
Do tej grupy należą środki gruntujące, impregnujące, wzmacniające podłoża mineralne, o lepkości od 15 mPa·s; szpachlówki i systemy powłokowe do stosowania w temperaturach już od 0°C. Przeznaczone do stosowania w środowisku mokrym i zaolejonym, w obniżonych temperaturach, posiadają znak CE.
Nowe poliuretanowe żywice do napraw konstrukcyjnych – WEBAC 1610 i 1660
Charakteryzuje je wytrzymałość na ściskanie 65 MPa (N/mm2) oraz wytrzymałość na zginanie 85 MPa (N/mm2).
Nowe iniektory
Posiadają podwójny zawór zwrotny. Są to tzw. iniektory jednodniowe.
54 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE
WEBAC Sp. z o.o. 03-994 WARSZAWA ul. Wał Miedzeszyński 646 webac@webac.pl www.webac.pl maj 2013
budownictwo
SILKA Tempo skraca czas budowy Fot. arch. Xella Polska Sp. z o.o.
SILKA Tempo to system wielkowymiarowych, wapienno-piaskowych elementów murowych. Duże wymiary bloków umożliwiają skrócenie czasu prac budowlanych nawet o 60%, a tym samym pozwalają na uzyskanie znacznych oszczędności w budżecie inwestycji. mgr inż. Piotr Harassek
SILKA Tempo 24 Długość (mm)
498±2
SILKA SILKA Tempo 24 3/4 Tempo 24 1/2 373±2
Szerokość (mm)
240±2
Wysokość (mm)
598±1
Klasa gęstości
(kg/m3)
Masa elementu (kg)
1800
1800
2000
124
93
62
Wytrz. na ściskanie (N/mm2) Wsp. przewodzenia ciepła λ10,dry (W/mK)
20 0,81
Reakcja na ogień
Masa palety (kg) Normy produktowe
maj 2013
0,81
1,05
Klasa A1
Mroozodporność (ilość cykli) Ilość na palecie (szt.)
248±2
50 8
12
16
992
1116
992
PN-EN 771-2
Przy murowaniu elementów stosuje się specjalny miniżuraw. Do jego obsługi wystarczy jeden wykwalifikowany murarz. Systemowe chwytaki umożliwiają murowanie jednocześnie dwóch bloków SILKA Tempo lub trzech bloków SILKA E24S. Wśród systemowych narzędzi znajdują się także kielnie, łączniki oraz schodki ułatwiające montaż. Uzyskana przegroda jest gładka i jednorodna. Zużycie 3,33 szt/m2, wysoka dokładność wymiarowa, murowanie na cienką spoinę, zastosowanie miniżurawia – wszystko to powoduje znaczne skrócenie czasu murowania, co sprawdza się nie tylko przy opóźnionych budowach. Szybsze oddanie inwestycji oznacza dla wykonawcy ograniczenie kosztów stałych budowy związanych m.in. z utrzymaniem placu budowy, wynajmem sprzętu itp. Szybka budowa dla inwestora to przyśpieszenie czasu, w którym inwestycja zacznie przynosić zyski. Budowanie w systemie SILKA Tempo gwarantuje uzyskanie: • przegród zapewniających odpowiednią ochronę termiczną oraz ochronę przed hałasem, • masywnej przegrody o znakomitej nośności z niepalnego materiału, gwarantującego skuteczną ochronę przeciwpożarową, • optymalną temperaturę wewnątrz budynku oraz zdrowy klimat przez cały rok, • najwyższą jakość wykonania dzięki zastosowaniu elementów o dokładnych wymiarach, • niższe koszty i przyśpieszenie budowy, dzięki dużym rozmiarom bloków, • ograniczenie wysiłku murarzy przy wznoszeniu przegród. Zachęcamy Państwa do kontaktu z nami w celu porozmawiania o możliwości realizacji konkretnej inwestycji z wykorzystaniem bloków SILKA TEMPO. Nasi Doradcy Techniczni są do Państwa dyspozycji pod numerami telefonów: 801 122 227 lub 29 767 03 60.
PROMOCJA
C
zęstym problemem inwestycji budowlanych są opóźnienia w realizacji. Zwiększają one koszty budowy, opóźniają moment, w którym budowany obiekt zaczyna spełniać założone funkcje oraz często są przyczyną sporów pomiędzy wykonawcą i inwestorem. Panaceum na te problemy mogą okazać się wielkowymiarowe elementy SILKA Tempo. Produkowane są z naturalnych, mineralnych surowców – piasku, wody i wapna. Przegrody z nich wykonane charakteryzują się dużą nośnością, bardzo dobrą izolacyjnością akustyczną, znakomitą odpornością ogniową oraz możliwością dowolnego wykończenia elewacji – masywna i pełna przegroda pozwala na swobodne mocowanie nawet ciężkich okładzin kamiennych. Szeroki asortyment elementów SILKA Tempo pozwala na projektowanie ścian w module długości 12,5 cm oraz wysokości 10,0 cm. Projektowanie ułatwia program optymalizujący rozkład elementów SILKA w murze. Powstały plan montażowy stanowi doskonałą pomoc podczas murowania ścian oraz zapewnia minimalną ilość strat na budowie. Pierwszą warstwę wykonuje się z bloków SILKA E24S. Jej dokładne wykonanie ułatwia murowanie kolejnych warstw z bloków SILKA Tempo.
Builder 55
budownictwo
Styropian pod lupą Wyniki badań parametrów technicznych styropianu (EPS) część 2. Korelacja między gęstością pozorną a współczynnikiem przewodzenia ciepła W 2012 r., na zlecenie Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu (PSPS), w ramach Programu „Gwarantowany Styropian”, zrealizowano w Zakładzie Fizyki Cieplnej, Instalacji Sanitarnych i Środowiska Instytutu Techniki Budowlanej badania, których celem było ustalenie korelacji między gęstością pozorną a najważniejszymi parametrami technicznymi płyt styropianowych EPS – odpornością na ściskanie i współczynnikiem przewodzenia ciepła. dr inż. Robert Geryło mgr inż. Aldona Wasilewska
W
kwietniowym wydaniu „Buildera” przedstawiono wyniki analiz dotyczące korelacji między gęstością styropianu a jego odpornością na ściskanie – CS (10). Poniżej omawione zostały rezultaty badań zależności pomiędzy gęstością płyt EPS a współczynnikiem przewodzenia ciepła λD.
Szczegóły badania
Projekt badawczy zrealizowany w Instytucie Techniki Budowlanej objął analizę archiwalnych danych dotyczących styropianu zebranych w bazie Instytutu, uzupełnionych o wyniki badań próbek wyrobów EPS produkowanych obecnie, pobranych z kilkudziesięciu anonimowych pakietów płyt, pozbawionych oznakowania umożliwiającego identyfikację ich producentów oraz deklarowanych cech wyrobów. Uzyskane wyniki badania współczynnika przewodzenia ciepła płyt o różnych gęstościach pozornych umożliwiły wyznaczenie zależności w postaci następującego równania regresji o współczynniku korelacji R2 = 89%:
λ=
1 A - B/ρ
,
w którym: A = 35,539; B = 130,315; ρ - gęstość pozorna, wartość w kg/m3; λ - współczynnik przewodzenia ciepła, wartość w W/(m·K). Na rysunku 1 zamieszczono pojedyncze wyniki pomiarów oraz wykres korelacji wraz z jej przedziałem ufności oraz dodatkowo wykresy wybranych przedziałów ufności wyników badania.
56 Builder
Rys. 1. Wyniki badań korelacji współczynnika przewodzenia ciepła i gęstości pozornej Oznaczenia na rysunku: 1 - krzywa regresji; 2 - górna granica przedziału ufności krzywej regresji; 3, 4, 5, 6 - górne granice kolejno: 90%, 85%, 80%, 75% przedziałów ufności wyników badania
Na podstawie wyznaczonej korelacji określono w odniesieniu do wybranych przez PSPS wartości współczynnika przewodzenia ciepła odpowiadające im, minimalne wartości gęstości pozornej płyt, stosując zaokrąglenie w górę z dokładnością do 0,5 kg/m3 (tablica 1). Tabela 1.
Współczynnik przewodzenia ciepła W/(m·K)
Gęstość pozorna wg korelacji kg/m3
0,045 - 0,044
10
0,042
11
0,040
12,5
Podane w tabeli 1 wartości gęstości pozornej odpowiadają przeciętnym wynikom uzyskanym w przeprowadzonych badaniach. Dodatkowo można określić minimalne wartości gęstości pozornej odpowiadające górnej granicy wybranego przedziału ufności dla uzyskanych wyników badania. W tabeli 2 zamieszczono wartości gęstości pozornej odpowiadające poziomom ufności 75% i 90%.
maj 2013
Zalecenia PSPS
Tabela 2.
Współczynnik przewodzenia ciepła W/(m·K)
Minimalna gęstość pozorna w kg/m3, odpowiadająca górnej granicy przedziału ufności Poziom ufności 75 %
Poziom ufności 90 %
10,9
11,5
0,042
12,1
12,8
0,040
13,7
14,4
0,045 - 0,044
Potwierdzony charakter korelacji
1. Uzyskane wyniki potwierdziły zależność między gęstością pozorną płyt styropianowych a ich współczynnikiem przewodzenia ciepła. 2. Przeprowadzone badania potwierdzają znany dotychczas charakter tej korelacji, zgodnie z którą przeciętnie wraz ze zwiększaniem gęstości pozornej ulega zmniejszeniu przewodność cieplna płyt EPS. Zależność tą można wykorzystać do wstępnego przewidywania jakości płyt styropianowych. 3. Pełna i rozstrzygająca ocena płyt EPS w zakresie zgodności deklarowanej wartości współczynnika przewodzenia ciepła konkretnego wyrobu musi być jednak oparta na wynikach badań bezpośrednich przeprowadzonych w akredytowanych laboratoriach.
Autorzy są pracownikami Instytutu Techniki Budowlanej
Z roku na rok rosną ceny energii. Ograniczenie jej zużycia jest priorytetem budownictwa przyszłości. Pakiet aktów prawnych implementujących postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) jest już przygotowany i określa m.in. nowe wymagania (harmonogram czasowy i wartości minimalne współczynnika przenikania ciepła) dla izolacyjności cieplnej przegród. Najostrzejsze wymagania w tym zakresie będą obowiązywać od 2021 roku, jednak w świadomości i praktyce inwestorów i wykonawców powinny funkcjonować już dziś. Dzięki temu ocieplenie budynku spełni wymogi podczas całego wieloletniego przecież cyklu jego eksploatacji. W tym kontekście bardziej niż kiedykolwiek aktualny staje się temat właściwego wyboru izolacji i jej parametrów. Producenci styropianu zalecają zwiększanie grubości izolacji oraz wybór odmian o niskich współczynnikach przewodzenia ciepła. Koszt styropianu to ok. 10-15 proc. kosztów całego ocieplenia i zaledwie ok. 2 proc. kosztów budowy domu. Zakup pierwszego lepszego styropianu, zwykle najtańszego, o wysokiej wartości lambdy, jest oszczędnością tylko z pozoru. Nieco mniej pieniędzy wydaje się na etapie prac ociepleniowych, za to wyższe, i co gorsze, stałe koszty ponosi się w trakcie eksploatacji budynku. Na przykład już w pierwszych dwóch latach eksploatacji wydatki na ogrzewanie budynku ocieplonego płytami EPS, o deklarowanym współczynniku przewodzenia ciepła na poziomie 0,045 (zamiast zalecanego przez PSPS 0,040), wyniosą tyle, ile udało się „zaoszczędzić” kupując materiał o gorszych parametrach. W kolejnych latach inwestor będzie już tylko dokładać do rachunków za ogrzewanie.
REKLAMA
BUDOWNICTWO WWW sIeCI
eBuilder.pl
budownictwo
Nowy rdzeń izolacyjny płyt warstwowych KINGSPAN
Od drugiej połowy 2012 roku firma Kingspan – wiodący producent płyt wastwowych na świecie – rozpoczęła produkcję płyt warstwowych z innowacyjnym rdzeniem izolacyjnym THERMALsafe. Izolacja ta została opracowana przez inżynierów Kingspan przy użyciu nanotechnologii, składa się z wielu drobnych pechęrzyków z gazem, a jej właściwości izolacyjne są znacznie lepsze od izolacyjności powietrza. Dariusz Kaczor 1
PROMOCJA
2
Tak wyglądają pod mikroskopem: wełna mineralna (fot. 1) i THERMALsafe (fot. 2).
58 Builder
N
a zdjęciach widać, że komórki THERMALsafe są zamknięte, mają strukturę plastra miodu. Gaz, który jest w pęcherzyku, posiada niższą przewodność cieplną niż powietrze (współczynnik λ dla suchego powietrza wynosi ok. 0,025 W/mK, tymczasem dla THERMALsafe to zaledwie 0,020 W/mK). Tym sposobem powietrze nie dostaje się do wewnątrz pęcherzyków z gazem, a gaz z pęcherzyków nie ucieka na zewnątrz. Te maleńkie pęcherzyki są bardzo ściśle ze sobą powiązane i mają zamkniętą strukturę komórkową. Ponadto, w THERMALsafe wielkość tych pęcherzyków jest mierzona w nanoskali, ich średnica wynosi około 1/1000000 mm (jedna milionowa milimetra). Dzięki tym nanometrycznym rozmiarom, THERMALsafe posiada unikalne właściwości termoizolacyjne – λ = 0,020 W/mK (wg norm europejskich). Bardzo ważne jest, że powyższa wartość izolacyjności utrzymywana jest przez cały czas eksploatacji płyt warstwowych Kingspan THERMALsafe, który wynosi nawet 60 lat! Kingspan natomiast udziela gwarancji na niezmienność współczynnika przewodności cieplnej na okres 25 lat.
THERMALsafe – oczywiste korzyści
Rdzeń izolacyjny THERMALsafe „nie boi się” wilgoci i promieni UV. Oznacza to, że jest to materiał uniwersalny: • doskonałe właściwości termiczne, • bezpieczeństwo pożarowe, • sztywność i nośność około 20% większa od płyt z wełny mineralnej, o tej samej grubości, łatwość montażu (2 razy lżejszy od płyt z wełny mineralnej, z tym samym współczynnikiem przenikania ciepła U), • długi cykl życia (nawet do 60 lat), • ekologicznie bezpieczny, • łatwość przechowywania na budowie, • niższa cena dla takiej samej wydajności cieplnej. Rdzeń izolacyjny THERMALsafe ma ostatecznie zastąpić poprzednią generację płyt z ognioodpornym rdzeniem IPN (poliizocyjanurat), produkowanych od 2007 roku, o izolacyjności ok. 10% słabszej od THERMALsafe – λ = 0,022 W/mK. Dla porównania, przewodność cieplna pianki poliuretanowej (która wciąż jest wykorzystywana przez wielu producentów jako rdzeń izolacyjny płyt warstwowych) wynosi od λ = 0,024 do 0,028 W/mK - od 15 - 30% słabsza izolacyjność od THERMALsafe.
Od tej pory klient będzie mógł korzystać z płyt warstwowych cieńszych o 15 - 30% od poliuretanowych lub 2 razy cieńszych niż płyty z wełny mineralnej o takich samych parametrach izolacyjnych, co ostatecznie ma też wpływ na ich cenę.
Dlaczego izolacja jest tak ważna?
Firma Kingspan określiła trzy główne aspekty, dlaczego ważna jest izolacja termiczna budynków i obiektów budowlanych: • izolacja redukuje efekt globalnego ocieplenia, • oszczędność energii, a tym samym pieniędzy (budynki zużywają na ogrzewanie/chłodzenie/ klimatyzację 2/3 całej zużywanej energii), • tworzenie komfortowych warunków w pracy i w domu.
Czas – główny ekspert
Jak wiadomo, materiały mineralne, takie jak wełna mineralna (kamienna) stopniowo tracą swoje właściwości termiczne. Oznacza to, ogólnie rzecz biorąc, że ich grubość zmniejsza się z czasem, a co za tym idzie zmniejszają się ich właściwości izolacyjne. W przypadku takich materiałów izolacyjnych jak IPN i THERMALsafe, dochodzi do bardzo niewielkich zmian, również w ich izolacyjności. Izolacja budynków (zwłaszcza płyty warstwowe) jest najbardziej ekonomicznym i efektywnym rozwiązaniem w celu zmniejszenia zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych. Poprzez zastosowanie takich materiałów jak Kingspan IPN i THERMALsafe można zaoszczędzić do 40% wydatków na ogrzewanie i klimatyzację.
Wniosek
Jeżeli chcą Państwo zrealizować ambitne cele, to potrzebują Państwo nowoczesnych materiałów. THERMALsafe pozwala te cele zrealizować.
Autor jest Kierownikiem Marketingu NCE Kingspan Sp. z o.o.
KINGSPAN Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 20, 27-300 Lipsko, Polska tel.: +48 48 378 31 00, fax: +48 48 378 13 30 info@kingspan.pl, www.kingspan.pl maj 2013
ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY!
Builder
RYNKI, KONTRAKTY, PIENIÄ„DZE
Rok XVII (189) 5zł (w tym 8% VAT)
DEBATA
niezaleşne, nowoczesne i dynamiczne pismo środowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujące się co miesiąc 3 od 1997 roku.
BranĹźa B ranĹźa o kodeksie etyki
BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA
Czas zmian Czas zmian
Nr
sTYROPIAN weryfikacja jakości
PROJEKTOWANIE
a warunki poĹźarowe
BIZNES l
USZKODZENIA
betonu
BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA ARCHITEKTURA
DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ•
MARZEC
Ă€ĂŞÂ‘Â’ÂšÂœĂŞÂšÂœÂ?ÂŒÂ„Â•ĂŞÂˆÂ‘ÂˆÂ•ÂŠÂ’Â’Â–Â?†Â?A‡‘’N†Œ w•ˆÂ?ˆ‘—„†Â?Â„ĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?ÂœĂŞhÂ?˜“Â?„–—êz“ÂĂŞÂ?ĂŞÂ’ÂÂ’Â
www.ebuilder.pl
WENTYLACJA i KLIMATYZACJA DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ•
MARZEC
–—•Âêꨪ
www.ebuilder.pl
RĂœDIGER KUHN
Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia
Ratujmy polskie budownictwo
1 STYCZEĹƒ 2013
Nr
l BUDOWNICTWO l
Kusząca Północ Marzenia o kolei KONsTRuKcjE
Zabezpieczenia ogniochronne
{vw
WARTO MEDIOWAĆ budujemy zaufanie w biznesie FIRMY BUDOWLANE na giełdzie DOCHODZENIE roszczeń
i˜Œ�‡ˆ• LUTY
Ewolucja deskowania stropowego
Prezes ZarzÄ…du Ulma Construccion Polska s.A.
ZĹ‚ote Medale MTP
POĹťAROWE KONSTRUKCJI w Eurokodach
DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
ANDRZEJ Ko KoZĹ‚owsKI
Rok XVII (186) 5zł (w tym 8% VAT)
l ARCHITEKTURA
RYNKI KONTRAKTY BEZPIECZEĹƒSTWO
Wartość ponad ilość Zbudowaliśmy solidną markę
„Â?˜“Â?„–—êp‡ˆ„Â?ꨪªªêê –—•Âêꤤ
DEBATA PRZY OKRÄ„GĹ YM STOLE
I DESIGN
Budownictwo w polskich regionach BIZNES WIODĄCY mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu
STOLARKA OTWOROWA
Prezes ZarzÄ…du PALISANDER Sp. z o.o.
Rok XVII (187) 5zł (w tym 8% VAT)
NR 1(186) STYCZEĹƒ 2013
ścian działowych KOROZJA
SĹ AWOMIR J. ĹťUBRYCKI
rzeczywistość czy fikcja?
2 LUTY 2013
Nr
WIODĄCY mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu
Gwarancja sukcesu
Nowe reguły rynku
Builder
ARCHITEKTuRA Andrzej Chołdzyński Mariusz Ścisło
DEBATA PPP
WYROBY BUDOWLANE WYROBY
NR 2(187) LUTY 2013
COsMOPOlITAN unikatowa konstrukcja
BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHIT Builder
WIODĄCY mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu
PRAWO BuDOWlANE idÄ… zmiany
MARZEC 2013
Rok XVII (188) 5zł (w tym 8% VAT)
WWW.EBUILDER.PL
4
Prezentacja firmy Doka Polska Sp. z o.o. str. 48
OPROGRAMOWANIE OPROGRA
WWW.EBUILDER.PL
NR 4(189) KWIECIEĹƒ 2013
Nr
KWIECIEĹƒ 2013
DLA BUDOWNICTWA
Builder
MĂłwiÄ… regiony
WWW.EBUILDER.PL
HERKulEsI 2012
Naszą strategią jest elastyczność
ANDRZEJ BALCEREK
Prezes ZarzÄ…du GĂłraĹźdĹźe Cement S.A.
wejdź na stronę www.ebuilder.pl lub www.esportplus.pl wyślij e-mail prenumerata@pwbmedia.pl zadzwoń pod numer 22 853 06 87
sportplus
NR 2 (67) LUTY 2013
sportplus
bAsenY w UzDRowisKACH to juĹź standard?
Specjalnie dla „Sportplusa�: RobeRt KoRzeniowsKi o... komercjalizacji polskich stadionów
5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleşNy i jedyNy w Polsce miesięczNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
10 AstralPool lat marki w Polsce
.2 349#:%ÂŽ
pŠ•Â?ÂœÂ–ÂŽÂ„ĂŞ “’‡ê~„šˆÂ?ˆÂ?¸ w•Â?ÂˆÂšÂ’Â‡Â‘ÂŒÂŽĂŞÂ‡Â?„ê “’†Â?8—Ž˜Â?8†œ†‹
Rozmowa z Dominikiem Witkowskim,
NiezaleşNy i jedyNy w Polsce miesięczNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
NR 1(66) STYCZEĹƒ 2013
NR 1 (66) STYCZEĹƒ 2013
luty 2013
i komfortowo
Rozmowa z ARKADIUSZEM RAWZĄ, Właścicielem P.P.U.H. Bassau
Aktywniejsi dzięki hali
Pompy ciepła w krytych pływalniach
Toruń buduje
lepsza wysiana niĹź z rolki
„•†Œ„•–ŽŒˆ�´Ž
~ĂŞÂ†ÂŒ8Š ˆÂ?ꊒ—’š’N†Œ Š’—’š’N†Œ
Nowy wymiar profesjonalizmu. Na zewnątrz antracyt. W sercu şółty.
Certyfikaty cenione na całym świecie
Rozmowa z MichaĹ‚em Bak, Kierownikiem Laboratorium Mechanicznego TĂœV Rheinland Polska
RAPORT Inwestycje sportowe w województwach
Eksport – to się opĹ‚aca! NR 4 (69) KWIECIEĹƒ 2013
Zarządzanie OSiR-em jak układanie puzzli
5 ZĹ W TYM VAT 8%
NowoczesNe
rozwiÄ…zaNia zagospodarowaNia NabrzeĹźy
NOwOść! Giełda produktów i usług
Marzena Kern‑MichalczuK,
Product Manager elPlast+ sP. z o.o. z Jastrzębia-zdroJu
Dzięki moDułowym pomostom www.esportplus.pl
Urządzenia Kärcher takşe na obiekty sportowe
www.esportplus.pl
www.esportplus.pl
www.esportplus.pl
Nowa rubryka: PoRADniK GReenKeePeRA
dodatek specjalny miesięcznika
Ratunek dla Narodowego
zwljqhsuplĂŞksh
u„Â?Â?ˆ“–Â?ÂˆĂŞÂ“Â•Â’Â‡Â˜ÂŽÂ—ÂœĂŞÂŒĂŞÂ–ÂˆÂ•ÂšÂŒÂ–ĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?ÂœĂŞk’““ˆÂ?Â?Â„ÂœÂ•ĂŞwÂ’Â?–Ž„êz“ÂĂŞÂ?ĂŞÂ’ÂÂ’Â
AAA... inĹźyniera kontraktu zatrudniÄ™
BASENY
rv~hsj €rĂŞ ~hsj €r Â’ĂŞÂ’Â•ÂŠÂ„Â‘ÂŒÂ?„†Â?ÂŒĂŞÂ‡Â˜XÂœÂ†Â‹ĂŞ ÂŒÂ?“•ˆÂ?ĂŞÂ–Â“Â’Â•Â—Â’ÂšÂœÂ†Â‹ tpupz{lyĂŞrh{hy €uhĂŞ zviplyhqzrh zviplyhqzrhĂŞ Â’ĂŞÂ–ÂˆÂ?Â’Â‘ÂŒÂˆĂŞÂ‘Â„Â•Â†ÂŒÂ„Â•Â–ÂŽÂŒÂ?ĂŞ
Dyrektorem Generalnym Fluidra Polska Sp. z o.o.
FoRUM: Co z inwestycjami samorzÄ…dowymi?
wosiR DrzonkĂłw Jedyne takie miejsce
2 (67) LUTY 2013 5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleşNy i jedyNy w Polsce miesięczNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
sportplus
Polska na celowniku futbolowych gigantĂłw NR
3 (68) MARZEC 2013 5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleşNy i jedyNy w Polsce miesięczNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
NR 3(68) MARZEC 2013
NR
IdealNe bOISkO według UEFA
NR 4(69) KWIECIEĹƒ 2013
sportplus
Sukces obecnych Relacja z targĂłw CBS 2013
sportplus
miesięcznik w całości poświęcony tematyce związanej z projektowaniem, budową, modernizacją, wyposaşeniem i utrzymaniem obiektów sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarządzaniem inwestycjami sportowymi.
pływającym moşna oDmienić oblicze niejeDnego nabrzeşa.
rvtwslrzv~vêvê{yh~plê ylshjqhê êp êrvumlylujqpê wvszrplnvêz{v~hy €z luphê nyllurllwly ~ $/$!4%+ 02/-/#9*.9 -)%3)§#:.)+! TQPSUQMVT
Â–Â“Â’Â•Â—Â’ÂšÂˆĂŞ ‘„šŒˆ•Â?Â†Â‹Â‘ÂŒÂˆĂŞ Â?ˆš‘A—•Â?‘ˆ
wvyhkuprÂŽĂŞ kvĂŞ ~€rvuhuphĂŞ ~ĂŞ r~pl{up| il wplj l z{~vĂŞpĂŞ{y~hƒv ĂŞ uh~ply joupĂŞ zwvy{v~€jo z {|j uېwyvislt
budownictwo
Spalarnia w budowie Projekt budowy spalarni odpadów w Bydgoszczy nabiera tempa. To jedna z największych inwestycji infrastrukturalnych w regionie kujawsko-pomorskim. Do końca 2015 roku powstanie obiekt, który wytwarzane przez mieszkańców śmieci przekształci w prąd i ciepło. Marcin Janczylik, Grzegorz Przepiórka
P
rzeciętny Polak wytwarza rocznie blisko 400 kg odpadów. Europejczyk wytwarza ich ponad 500 kg. W odpowiedzi na zwiększający się strumień odpadów projektowane są instalacje, w których śmieci wykorzystywane są jako surowiec energetyczny. To tzw. zakłady termicznego przekształcania odpadów komunalnych, popularnie zwane spalarniami. Ich historia sięga drugiej połowy XIX wieku. W Anglii powstała wówczas pierwsza tego typu instalacja. Obecnie w Europie funkcjonuje ponad 400 zakładów termicznego przekształcania. W sąsiednich Niemczech jest ich około 60. Tylko w Danii w ten sposób
60 Builder
przetwarzanych jest 65% śmieci. Ponad 50% szwedzkich odpadów wykorzystywanych jest jako paliwo w spalarniach. Połowę potrzebnej energii ze spalania czerpią mieszkańcy Paryża. Polska jest dopiero na początku drogi do wykorzystywania śmieci jako surowca energetycznego. W kraju aktualnie realizowanych jest sześć projektów spalarniowych. Na odzysk energii z odpadów, obok Poznania, Konina, Krakowa, Szczecina i Białegostoku, stawia Bydgoszcz. To tu powstanie obiekt, który rocznie przekształcać będzie w prąd i ciepło około 180 tys. ton odpadów.
Jest projekt, są pieniądze
Pierwsze prace nad projektem budowy spalarni w Bydgoszczy rozpoczęły się w 2008 r. W efekcie opracowana została ocena strategiczna, a na jej podstawie studium wykonalności. Jednocześnie organy administracji samorządowej wydały niezbędne decyzje środowiskowe i lokalizacyjne. W dniu 2 listopada 2009 r. inwestor – bydgoska Spółka ProNa-
Projekt ma charakter metropolitalny. Do spalarni trafią odpady z Bydgoszczy, Torunia i 15 okolicznych gmin. tura, złożył wniosek o dofinansowanie Projektu ze środków Unii Europejskiej. Ocena dokumentacji zakończyła się podpisaniem 3 marca 2011 roku umowy o dofinansowanie. W marcu br. Komisja Europejska zatwierdziła dla Projektu wkład finansowy z Funduszu Spójności. To drugi po Krakowie projekt, który otrzymał pozytywną decyzję Brukseli. Do Byd-
maj 2013
goszczy trafi ponad 260 milionów złotych unijnego wsparcia. To około 60% wartości całego przedsięwzięcia. Inwestycję wspiera również finansowo Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, udzielając inwestorowi preferencyjnej pożyczki. Wkład własny ProNatury stanowi około 7 mln złotych.
Inwestycja zapewni około 70% redukcję masy składowanych odpadów. Unieszkodliwianie w spalarni pozwoli także na ograniczanie efektu cieplarnianego poprzez zmniejszenie emisji metanu na składowiskach. Wykonawcą odpowiedzialnym za zaprojektowanie i budowę bydgoskiej instalacji są wyłonione w przetargu włoskie firmy Astaldi S.p.A. oraz Termomeccanica Ecologia S.p.A. – Mamy duże doświadczenie w budowie zakładów termicznego przekształcania odpadów. Zakład w Bydgoszczy będzie 21. wybudowanym przez nas tego typu obiektem – mówi Guido Bernacca, przedstawiciel Wykonawcy. – Zakończyliśmy już etap opracowania projektu budowlanego. W efekcie, 27 marca br. do Urzędu Miasta Bydgoszczy wpłynął wniosek o pozwolenie na budowę – dodaje.
Z myślą o środowisku
Zakład o powierzchni zabudowy ponad 19 000 m2 powstanie na blisko 5 ha działce w Bydgoskim Parku Przemysłowo-Technologicznym. – Planujemy rozpoczęcie prac na przełomie czerwca i lipca br. – mówi Lech Głowacki, Prezes ProNatury. – Budowa ma zakończyć się w drugiej połowie 2015 roku. Projekt ma charakter metropolitalny. Do spalarni trafią odpady z Bydgoszczy, Torunia i 15 okolicznych gmin. – W dobie zapotrzebowania na energię i roztropnej polityki ekologicznej, stawiamy na sprawdzone i efektywne rozwiązanie, jakim jest Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych. Dzięki inwestycji skutecznie ograniczymy składowiska gór odpadów komunalnych – mówi Grażyna Ciemniak, zastępca Prezydenta Bydgoszczy. – Samorządy objęte projektem spełnią wymagania w zakresie ograniczenia składowania odpadów biodegradowalnych, unikając tym samym dotkliwych kar za niedostosowanie systemu gospodarki odpadami do norm unijnych – wyjaśnia. Inwestycja zapewni około 70% redukcję masy składowanych odpadów. Unieszkodliwianie w spalarni pozwoli także na ograniczanie efektu cieplarnianego poprzez zmniejszenie emisji metanu na składowiskach. Dwutlenek węgla powstający w procesie spalania jest bowiem gazem 21-krotnie mniej potęgującym efekt cieplarniany niż metan. Współczesne technologie sprawiają, że z komina spalarni do atmosfery dostaną się takie gazy jak azot, tlen, dwutlenek węgla oraz para wodna, czyli naturalne składniki powietrza – tłumaczy Głowacki. – Pod tym względem będzie to jeden z najbardziej przyjaznych środowisku kominów w mieście.
Bezpieczne technologie
Proces oczyszczania spalin oparty jest o metodę mokrą. W projektowanej technologii do skrubera (płuczki wodnej) dodawany będzie reagent w postaci 30% wodnego roztworu wodorotlenku sodu, urządzenie to ma za zadanie odizolowanie zanieczyszczeń kwaśnych i pyłów. Proces oczyszczania spalin rozpocznie się już w kotle. Do przestrzeni spalania wtryskiwany będzie roztwór amoniaku. Po opuszczeniu kotła
Instalacja będzie wykorzystywać rusztową technologię spalania – to sprawdzone rozwiązanie, stosowane w większości europejskich spalarni. spaliny przejdą przez tzw. quencher. W tym urządzeniu będzie wtryskiwany roztwór wodny – ścieków ze skrubera. Zastosowane rozwiązanie pozwoli na wewnętrzną recyrkulację wody, znacznie zmniejszy się jej zużycie, a tym samym ograniczona zostanie ilość produkowanych ścieków i placków filtracyjnych. Po wyjściu z quencher’a do spalin wtryskiwa-
maj 2013
SPALARNIA W LICZBACH Inwestor: ProNatura Projekt i wykonanie: Astaldi S.p.A., Termomeccanica Ecologia S.p.A. Okres realizacji projektu: 2008-2015 Planowane rozpoczęcie prac budowlanych: VI/VII 2013 Zatrudnienie na etapie budowy: ponad 250 osób Koszt całkowity budowy: 433 mln zł Dofinansowanie UE: ponad 260 mln zł Powierzchnia zabudowy: ponad 19 000 m2 Powierzchnia działki: ok. 5 ha Przewidywana redukcja składowanych odpadów: ok. 70% Przewidywana roczna ilość przetwarzanych odpadów: 180 tys. ton Przewidywana roczna ilość energii uzyskana w wyniku spalania odpadów: • elektryczna: 60 tys. MWh • cieplna: 800 tys. GJ Liczba miejsc pracy: 60 1. dostawa odpadów 2. magazynowanie odpadów w bunkrze 3. spalanie na palenisku w bezpiecznej temperaturze 4. odzysk ciepła i wytwarzanie pary wodnej 5. produkcja energii elektrycznej 6. oczyszczanie spalin
Schemat instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych (wg koncepcji firmy Martin)
ne będą reagenty odpowiedzialne za redukcję metali ciężkich, dioksyn, furanów oraz częściowo związków kwaśnych. Tak oczyszczone spaliny w kolejnym etapie powędrują do filtra workowego. Na jego powierzchni zatrzymane zostaną cząsteczki stałe uniesione ze spalinami. Oczyszczone spaliny podgrzewane będą w wymienniku ciepła oraz w wymienniku parowym, a następnie zasysane przez wentylator i odprowadzane przez około 40 metrowy komin na zewnątrz. – System filtrów pozwoli na osiągnięcie parametrów znacznie niższych i korzystniejszych dla środowiska niż dopuszczalne normy. Powietrze wokół komina spalarni będzie czystsze od tego w centrach dużych miast – tłumaczy Guido Bernacca, przedstawiciel Wykonawcy odpowiedzialnego za projekt i budowę instalacji.
Bez uciążliwych zapachów
Dostawy odpadów do zakładu będą się odbywały za pomocą transportu drogowego. Wjeżdżające samochody, po dokładnym zważeniu, zostaną skierowane do hali rozładunkowej. Bramy stanowisk rozładowczych będą otwierane wyłącznie na czas rozładunku odpadów. Stąd śmieci trafią do bunkra. Tu zostaną przemieszane, aby uzyskać jednorodny skład. Przestrzeń bunkra i hali rozładunkowej utrzymywana będzie w podciśnieniu, co zapobiegnie rozprzestrzenianiu się odorów na zewnątrz instalacji. Załadunek pieców odbywać się będzie mechanicznie. – Nasza instalacja będzie wykorzystywać rusztową technologię spalania. To sprawdzone rozwiązanie, stosowane w większości europejskich spalarni – mówi Prezes ProNatury. – Proces utylizacji oraz poziom oddziaływania objęte zostaną stałą kontrolą i monitoringiem. Wyniki będą na bieżąco przekazywane do odpowiednich instytucji oraz dostępne dla mieszkańców.
Builder 61
budownictwo Źródło energii
W obiekcie przewidziana jest instalacja maszyn i urządzeń, które pozwolą na maksymalne wykorzystanie energii odzyskiwanej w wyniku pracy 2 linii termicznego przekształcania odpadów komunalnych. Dzięki temu spalarnia będzie dla Bydgoszczy źródłem użytecznej energii. Początkowo odzysk nastąpi w specjalnym kotle, gdzie energia gorących spalin ulegnie przekształceniu w energię pary, wykorzystanej następnie do produkcji ciepła i prądu. Specjalna turbina upustowo-kondensacyjna oraz wymienniki ciepła pozwolą na jednoczesną produkcję energii elektrycznej i cieplnej w trybie kogeneracji, a także wyłącznie energii elektrycznej przy czasowym braku odbioru ciepła. W specjalnym wymienniku
Dyspozytornia
Proces utylizacji oraz poziom oddziaływania objęte zostaną stałą kontrolą i monitoringiem. Wyniki będą na bieżąco przekazywane do odpowiednich instytucji oraz dostępne dla mieszkańców. będzie podgrzewana woda sieciowa dla miejskiego systemu ogrzewania. – W procesie przekształcania, z wytwarzanych przez mieszkańców śmieci wyprodukujemy około 60 tys. MWh prądu i blisko 800 000 GJ ciepła, co odpowiada zapotrzebowaniu mieszkańców kilkudziesięciotysięcznego osiedla – tłumaczy Prezes ProNatury.
Ekologicznie i ekonomicznie
Portiernia
Korzyści ekologiczne z inwestycji idą w parze z ekonomicznymi. Dzięki przychodom ze sprzedaży wyprodukowanej energii, koszty unieszkodliwiania odpadów będą niższe. – Szacujemy, że koszt utylizacji 1 tony śmieci w spalarni będzie niższy niż na składowisku – wyjaśnia Prezes ProNatury. – Realizując projekt, budujemy majątek Bydgoszczy wart blisko 0,5 mld złotych. Zatrudnienie na etapie budowy znajdzie ponad 250 osób. Docelowo w zakładzie powstanie około 60 miejsc pracy.
System komplementarny
Spalarnia to jeden z elementów nowoczesnego systemu gospodarki odpadami. Niezależnie od tego będą one nadal poddawane recyklingowi. W ramach Projektu powstanie także kompostownia na odpady zielone. W celu zwiększenia poziomu odzysku, budowie spalarni towarzyszy szeroka kampania edukacyjna „dalEKOwzroczni”. Jej zadaniem jest prezentacja dobrych praktyk w zakresie ograniczania wytwarzanych śmieci, promocja korzyści płynących z ich segregacji u źródła oraz budowanie świadomości, że odpady mogą być ponownie wykorzystane jako surowiec energetyczny.
Marcin Janczylik Grzegorz Przepiórka
400 – ilość śmieci w kilogramach wytwarzana rocznie przez Polaka
ok. Bunkier na odpady
500 – ilość śmieci w kilogramach wytwarzana rocznie przez Europejczyka
ok.
2 poł. XIX – w Anglii powstaje pierwsza spalarnia (czyli zakład
Wizualizacje arch. ProNatura
termicznego przekształcania odpadów komunalnych)
ok.
400 – liczba spalarni obecnie funkcjonujących w Europie
ok.
60 – liczba spalarni w Niemczech
65 – część śmieci w procentach, jaka jest przetwarzana w Danii za pomocą spalarni
ok.
50 – część energii (%), jaką czerpią mieszkańcy Paryża ze spalania odpadów
ok.
Budynek administracyjny
62 Builder
6 – liczba projektów spalarni realizowana obecnie w Polsce (Poznań, Konin, Kraków, Szczecin, Białystok, Bydgoszcz) maj 2013
Most Basarab w Bukareszcie
Doświadczenie
buduje przyszłość Budowa lini metra „C” w Rzymie
Kolej Dużych Prdkości Rzym - Neapol
Budowa Stadionu Narodowego w Rumuni
ASTALDI S.p.A. Oddzial w Polsce ul. Sapieżyńska 10a, 00-215 Warszawa tel. 22 620 05 23 e-mail: biuro@astaldipolska.pl Gruppo Astaldi Via G.V.Bona, 65 - 00156 Roma, www.astaldi.com
TM.E. S.p.A. - Termomeccanica Ecologia
Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Regionu Lacjum San Vittore
Oczyszczalnia ścieków w Neapolu
Oczyszczalnie ścieków dla Regionu Kampania
TM.E. S.p.A. Termomeccanica Ecologia Spółka Akcyjna Oddział w Polsce ul. Bagno 2/126, 00-112 Warszawa tel. 22 243 74 91, fax 22 243 74 73 TM.E. S.p.A. - Termomeccanica Ecologia Via del Molo, 3 - 19126 La Spezia - Italy, www.tme.termomeccanica.com
rynek
Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013 TOPBUILDER 2013 Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej. W tym roku po raz pierwszy jury wskazało także wiodące polskie projekty konstrukcyjne i architektoniczne.
Fot. arch. Cemex Polska
Cement portlandzki biały wg EN 197-1 CEM I 52,5 wprowadzono na rynek w 2012 roku. Daje możliwość uzyskania dowolnego koloru wyrobu. Biały produkt betonowy uzyska się mieszając cement z czystym, jasnym piaskiem i białymi kruszywami, takimi jak: granit, biały marmur lub kruszony, wypalany kwarc. Mieszając go zaś z odpowiednimi pigmentami uzyska się wyroby kolorowe. Nie dodając pigmentów można wyeksponować kolorowe ziarna kruszywa. Główne kierunki zastosowań Białego Cementu to: przygotowanie białych i kolorowych zapraw do tynkowania i murowania, produkcja wyrobów lastryko: płytki, parapety, stopnie schodowe, biała i barwiona betonowa galanteria ogrodowa: rzeźby, fontanny, grille, a także wykonywanie i renowacja ozdobnych zewnętrznych i wewnętrznych elementów budynków, takich jak płaskorzeźby, gzymsy, tralki balustrad balkonów, schodów itp.
Soudal – piana montażowa Soudafoam Comfort z aplikatorem Genius Gun
Niskorozprężna, wielosezonowa piana montażowa wyposażona w unikalny, opatentowany aplikator Genius Gun. Nowy aplikator umożliwia przerwanie pracy w dowolnym momencie – puszka może być opróżniana partiami w długim okresie czasu - bez ryzyka zaklejenia zaworu i zablokowania piany wewnątrz opakowania. Ergonomiczny uchwyt pozwala na wygodną i precyzyjną aplikację piany - nawet jedną ręką i zabezpiecza pianę przed przypadkowym wyciekiem podczas transportu i przechowywania. Adapter Genius Gun tworzy nowy standard aplikacji w kategorii pianek montażowych w aerozolu. Zapewnia bezpieczeństwo i komfort pracy piany pistoletowej bez konieczności zakupu drogiego pistoletu aplikacyjnego. Zastosowanie: typowe uszczelnienia budowlane, wygłuszenia ścianek działowych, sufitów podwieszanych, wanien i brodzików, montaż rolet i parapetów, rozetek i puszek instalacyjnych, wypełnienia przepustów rurowych, izolacja elementów instalacji c.o. i wodno-kanalizacyjnej.
Fot. arch. SOUDAL Sp. z o.o.
Cemex Polska – Biały Cement
Kostka brukowa inspirowana procesami i zjawiskami istniejącymi w naturze (w tym przypadku linią meandrującej rzeki, ruchem strumienia wody) to nowość 2013 roku zaprojektowana przez Jerzego Dobrzańskiego. Element nawierzchni brukowej, którego moduł daje szerokie możliwości układu i kompozycji. Organiczny kształt, pozbawiony ostrych kątów tworzy moduł, który choć nie przypomina kostki brukowej w tradycyjnym jej rozumieniu, daje bardzo szerokie możliwości dla tworzenia zróżnicowanych układów i kompozycji. Przez swoją organiczną formę STREAM LINE łączy w sposób spójny beton z elementami natury (trawa, piasek, woda itp.). Moduł zaprojektowany jako patern, który w każdym układzie łączy się z pozostałymi modułami, przy czym elementy styku są jak najmniej widoczne. Taki zabieg dodaje płynności całej kompozycji placu. Stream Line wpisuje się w trend eko designu, bowiem pozwala stworzyć nawierzchnię nie tylko piękną i praktyczną, ale też umożliwiającą swobodne funkcjonowanie ekosystemu. Płyta nawierzchniowa Stream Line znalazła się wśród wyróżnionych w plebiscycie must have. Przedstawiciele ważnych ośrodków designu w kraju i za granicą uznali, że należy ona do najciekawszych i zasługujących na uwagę projektów polskiego wzornictwa.
64 Builder
ISOVER Super – Vent Plus
Płyty z wełny mineralnej otrzymanej z włókien szklanych o najlepszym współczynniku przewodności cieplnej – 0,031 W/(mK) pośród wełen mineralnych z welonem szklanym stosowanych w izolacji fasad wentylowanych. Zastosowanie ISOVER Super – Vent Plus w grubości 18 cm umożliwia zmniejszenie grubości ściany zewnętrznej o 6 cm (w porównaniu z produktami o standardowych parametrach cieplnych), co przekłada się bezpośrednio na kilkuset tysięczne oszczędności na dużych inwestycjach. Produkt jest hydrofobizowany w całej objętości. Posiada czarny welon, który poprawia estetykę przegrody wentylowanej, elastycznie dopasowuje się do podkonstrukcji i łatwo go zamontować. Deklarowane parametry, takie jak stabilność wymiarowa w czasie, nasiąkliwość krótko i długotrwała, poziom oporności przepływu powietrza, klasa reakcji na ogień (produkt niepalny) – dają gwarancję długotrwałej i bezawaryjnej pracy w fasadzie wentylowanej niezależnie od jej rozmiaru. Dodatkowo pod względem parametrów izolacji dźwiękowej płyty ISOVER Super – Vent Plus przewyższają inne produkty predystynowane do zadań akustycznych.
maj 2013
Fot. arch. Saint-Gobain Construction Products Sp. z o.o.
Fot. arch. LIBET SA
LIBET SA – STREAM LINE
Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013
Fot. arch. ICYPOL Grzegorz Miketiuk Sp. K.
ICYPOL Grzegorz Miketiuk Sp. K. – skuteczna IZOLACJA ICYNENE®
Izolację stanowi otwartokomórkowa pianka poliuretanowa nanoszona metodą natrysku. Charakteryzuje się parametrami: przewodność cieplna – 0,038 W/(mK), gęstość - 8,3 kg/m3, wchałanianie wody – 0,3 kg/m2, przepuszczalność pary wodnej 3,3, przepuszczalność powietrza – 7,6x10-9 m3/(m.s.Pa). Przeznaczona jest do termicznej i akustycznej izolacji dachów, stropów, stropodachów, ścian, domów energooszczędnych i pasywnych. Produkt został wprowadzony na rynek kanadyjski w 1986 roku, europejski w 2005 roku, a polski w 2011 r. Posiada Europejską Aprobatę Techniczną, Atest PZH, doceniona została w wielu krajach. W odróżnieniu od dotychczasowych pian zamkniętokomórkowych i niedopracowanych pianek otwartokomórkowych, jest w pełni dopracowanym materiałem spienianym w 100% wodą, łączącym najlepsze cechy kilku systemów izolacyjnych. Izolacja wykonywana jest wyłącznie przez przeszkolonych, autoryzowanych wykonawców.
maj 2013
"White Gardens" w Moskwie – kompleks biurowy klasy A projektu APA Wojciechowski Sp. z o.o.
"White Gardens" (Białe ogrody) to kolejny po "White Square" (Biały Plac) projekt pracowani architektonicznej APA Wojciechowski Architekci realizowany w Moskwie. Zespół biurowy White Gardens wraz ze swoim siostrzanym projektem White Square, usytuowanym tuż obok stacji metra Beloruskaya, tworzą atrakcyjny plan urbanistyczny zespołu biurowców i towarzyszących im powierzchni komercyjnych. Kompleks biurowców oferuje całościową koncepcję zorientowaną na identyfikację najemcy i atrakcyjnie zaprojektowane otoczenie budynków. W poziomie parteru oferuje usługi i handel, nie tylko najemcom powierzchni biurowych, ale i dla gości. Lokalizacja, tuż obok stacji metra, dobrze skomunikowana również z moskiewskim portem lotniczym, umożliwia wygodny dostęp do obu zespołów budynków biurowych – White i Square Gardens, zarówno mieszkańcom Moskwy, jak i przybyszom z moskiewskich lotnisk. Dwa niezależne budynki biurowe wysokości 16 i 12 pięter o łącznej pow. 65 000 m2 są jak wielopoziomowa kaskada składająca się z 18 tarasowych ogrodów, które mogą być urządzone według indywidualnych upodobań najemców. Biurowce osadzono na pięciu kondygnacjach podziemnego parkingu o 960 miejscach postojowych i połączono zadaszonym pasażem handlowym. Kompleks biurowy wyróżnia się atrakcyjną architekturą, oryginalnie zaprojektowanymi elewacjami, które zdobią unikatowe elementy kamieniarskie i szklane, podświetlane gzymsy.
Fot. arch. APA Wojciechowski Sp. z o.o.
Innowacyjny system kotwienia chemicznego Hilti oparty jest o nową żywicę HIT-HY 200 oraz pręt kotwiący HIT-Z. Zapewnia najwyższy poziom nośności w betonie wśród wszystkich żywic dostępnych na polskim rynku. To jedyny system kotwienia chemicznego, który eliminuje konieczność czyszczenia otworu przed dozowaniem żywicy, czyli najbardziej czasochłonną, a zarazem mającą olbrzymie znaczenie dla ostatecznej nośności czynność w procesie kotwienia. Pozwala na to specjalna konstrukcja pręta HIT-Z w połączeniu z żywicą hybrydową HIT-HY 200 o największej na rynku sile wiązania. Pręt HIT-Z wraz nową żywicą tworzy unikalne połączenie o dużej nośności, będące sumą działania dwóch rodzajów sił kotwiących na łączniki tj. typowej dla kotew chemicznych siły adhezji oraz efektu klinowania pomiędzy prętem kotwiącym HIT-Z a podłożem. Ogromną zaletą nowego rozwiązania jest fakt, że wytrzymałość mocowania w strefie ściskanej i rozciąganej jest niemal taka sama. Dzięki temu projektant przygotowujący rozwiązanie techniczne nie musi analizować, czy element w którym będzie stosowany system jest rozciągany czy ściskany, gdyż mocowanie jest zawsze prawidłowe. Zastosowanie: kotwienie w zakresie średnich i dużych obciążeń w betonie spękanym lub niespękanym, kotwienie elementów konstrukcyjnych (belki, słupy) i niekonstrukcyjnych (barierki, balustrady, poręcze), konstrukcji fasad oraz innych elementów wsporczych konstrukcji stalowych (schody, regały), połączenia monolityczne żelbetowych elementów konstrukcji metodą wklejania prętów zbrojeniowych.
projekty architektoniczne
quick-mix – MK5-L lekki tynk cementowo-wapienny
Lekki i wydajny, cementowo-wapienny z dodatkiem perlitu, tynk maszynowy na ściany i sufity, na podłoża murowane i betonowe, do wykonywania tynków wewnętrznych, jako jedno- lub dwuwarstwowy tynk do wykończenia na gładko pod powłoki malarskie i płytki ceramiczne dla nowych i remontowanych obiektów. Dzięki bardzo wysokiej wydajności oraz łatwości stosowania umożliwia znaczne skrócenie czasu wykonania prac, gwarantując jednocześnie trwałość i wytrzymałość wykonanych powierzchni pionowych oraz poziomych. Z zawartości 30 kg opakowania suchej mieszanki otrzymuje się ok. 25 l gotowej zaprawy. Na 1 m² wyprawy tynkarskiej o grubości 10 mm potrzeba tylko ok. 11 kg suchej zaprawy MK5-L, podczas gdy tradycyjnego tynku cementowowapiennego w klasie CS II potrzebowali będziemy nawet 16 kg. Oznacza to o 40% wyższą wydajność tynku MK5-L. Wysoka paroprzepuszczalność tego tynku sprzyja komfortowemu mikroklimatowi wewnątrz otynkowanych pomieszczeń.
Builder 65
Fot. arch. quick-mix Sp. z o.o.
Fot. arch. Hilti (Poland) Sp. z o.o.
Hilti (Poland) – system kotwienia Hilti HIT-HY 200
Odmieniony interfejs Comarch ERP XL Na rynku została udostępniona najnowsza wersja flagowego systemu klasy ERP firmy Comarch, wiodącego polskiego producenta oprogramowania. Pierwsza, najważniejsza zmiana w systemie Comarch ERP XL, począwszy od wersji 2013.2, widoczna jest już po jego uruchomieniu. Zaprojektowana na nowo szata graficzna wprowadza wachlarz możliwości wpływających na
Innowacja w dziedzinie energii geotermalnej od Uponor Firma Uponor wprowadza na polski rynek nowe systemy kolektorów gruntowych, które nie tylko zwiększają efektywność wykorzystania czystej energii odnawialnej, lecz również ułatwiają instalację. Kolektory poziome zostały wykonane z bardzo wytrzymałego i odpornego na pękanie polietylenu PE-Xa. Wymienniki można układać poziomo lub ukośnie, bez względu na położenie wód gruntowych. Specjalną wersją kolektorów poziomych są klatki energetyczne, zbudowane ze zwiniętych spiralnie rur PE-Xa. Wymiennik w kształcie stożka to idealne rozwiązanie do zastosowania tam, gdzie niemożliwy jest montaż tradycyjnych kolektorów poziomych. Kolektory pionowe zajmują stosunkowo mało miejsca, co jest kompensowane dużą głębokością odwiertu sięgającą ok. 100 metrów. Rury są układane w pionowych odwiertach, w postaci pojedynczych lub podwójnych, U-kształtnych lub koncentrycznych kolektorów. Natomiast wszędzie tam, gdzie grunt jest mało nośny, można zastosować kolektory palowe.
Termodetektor Bosch PTD 1 Poza pomiarem temperatury powierzchni (ścian, stropów, posadzek) oraz wykrywaniem mostków cieplnych, termodetektor PTD 1 ostrzega o warunkach sprzyjających rozwojowi pleśni. Termodetektor mierzy temperaturę we wskazanym miejscu, porównuje ją z temperaturą otoczenia identyfikując mostki termiczne oraz jednocześnie mierzy wilgotność pomieszczenia. Opracowane przez firmę Bosch oprogramowanie termodetektora interpretuje zmierzone wartości i sygnalizuje stopień ryzyka wystąpienia pleśni zapalając odpowiednią diodę.
Fot. arch. Bosch
Płyty kompozytowe c-c (celulozowo-cementowe) to nowość w ofercie firmy QUARTEC. Są alternatywą do tradycyjnych metod aranżacji wnętrz. Do dyspozycji projektantów jest 10 oryginalnych kolorów oraz 5 ozdobnych struktur. Odpowiednia warstwa gruntu, podkładu i lakieru powoduje, że płyty te są odporne na działanie wody i uzyskują efekt idealnie gładkiej, pomalowanej powierzchni. Produkt jest gotowy do montażu na ścianie, suficie oraz na podłogach. Płyty COLOR-TEC można mocować do różnego rodzaju stelaży np. drewnianych, aluminiowych czy też stalowych lub przyklejać bezpośrednio na świeżo wymurowane i niewykończone ściany. Można je czyścić i myć podobnie jak płytki ceramiczne. Producent zaleca stosowanie płyt wewnętrznych COLOR-TEC jako ostateczne wykończenie ścian w pomieszczeniach suchych tj. pokoje, salony, korytarze i biura, jak również mokrych - łazienki, prysznice, kuchnie, centra spa itp. Mogą one być również montowane w obiektach przemysłowych, zakładach i halach produkcyjnych, budynkach użyteczności publicznej, a także na klatkach schodowych w blokach mieszkalnych, ciągach komunikacyjnych.
Fot. arch. Comarch
Nowa zaprawa ognioochronna wygląd oraz ergonomię pracy z oprogramowaniem. Najbardziej widoczną zmianą po otworzeniu nowej wersji interfejsu Comarch ERP XL jest wprowadzenie tzw. wstążki, czyli menu zaprojektowanego na wzór ostatnich wersji aplikacji MS Office. Nowa wersja interfejsu zachęca do współdziałania z programem. Korzystanie ze wstążki, możliwość zmiany rozmiaru wyświetlanych okien, sortowanie list po wskazanych kolumnach czy większa elastyczność w dopasowywaniu ustawień kolumn na listach do indywidualnych potrzeb klienta to tylko kilka z głównych zalet nowego interfejsu Comarch ERP XL. System jest także stale wzbogacany funkcjonalnie. Z punktu widzenia branży budowlanej interesującym obszarem jest m.in. moduł do kompleksowego zarządzania umowami, dostępny w Comarch ERP XL od wersji 2013.1. www.erp.comarch.pl
66 Builder
Firma PLISZKA Inżyniering Przeciwpożarowy wprowadziła do swojej oferty zaprawę tynkarską Wermikulit, służącą do zabezpieczenia stalowych, żelbetowych i drewnianych elementów konstrukcyjnych obiektów użyteczności publicznej, zakładów produkcyjnych i hal magazynowych. Można nią również zabezpieczyć kanały wentylacyjne, okładziny ścienne i tunele oraz zewnętrzne klatki schodowe. Po aplikacji Wermikulitu odporność ogniowa i nośność zabezpieczonych elementów, a jednocześnie stabilność konstrukcyjna całego obiektu, może zwiększyć się nawet do 240 minut (w zależności od grubości natrysku).
maj 2013
Fot. arch. PLISZKA
Fot. arch. QUARTEC
Płyty kompozytowe c-c COLOR-TEC
Fot. arch. Uponor
rynek
PŁYTKI I ŁAZIENKI dodatek promocyjny miesięcznika
Builder maj 2013
Kleje FX dla wymagających str. 70
prezentacja firmy
prezentacja z okładki
Kleje FX dla wymagających
Maciej Nocoń System zapraw klejących FX firmy quick-mix powstał z myślą o najbardziej wymagających klientach, którzy cenią najwyższą jakość produktów oraz wieloletnią trwałość wykonanych prac budowlanych.
W
skład kompleksowej gamy produktów wchodzi 6 zapraw klejących dedykowanych do różnych rodzajów materiałów okładzinowych, jak również podłóż. Są to zaprawy: FX 300, FX 400 Gres, FX 500 Klinkier, FX 600 Flex, FX 600 Flex biała oraz FX 900 Super flex. Udoskonalone receptury wpływają na właściwości fizyko-chemiczne zapraw, sprawiają, że kleje zachowują wysoką trwałość i stabilność, również w najbardziej ekstremalnych warunkach cieplno-wilgotnościowych. Dzięki optymalnie dobranej konsystencji są łatwe w obróbce i zapewniają doskonały rezultat podczas klejenia, zarówno na powierzchniach poziomych, jak i pionowych.
Technologia wysokiej precyzji – trasstec
Polega ona na dwukrotnym mieleniu w młynach kulowych cementu portlandzkiego z trasem Tubag. Innowacyjna technologia modyfikowania spoiw mineralnych zastosowana w specjalistycznych klejach z linii FX wpływa na poprawę szeregu parametrów, związanych m.in. z przyczepnością, wytrzymałością na ściskanie, nasiąkliwością, skurczem, jak również ochroną okładzin z kamienia naturalnego przed przebarwieniami.
FX 300
To cienkowarstwowa zaprawa klejąca do przyklejania nasiąkliwych płytek ceramicznych na ścia-
nach oraz posadzkach. Do jej zasadniczych zalet należy zmniejszony spływ oraz łatwość obróbki.
FX 400 Gres
Płytki gresowe to doskonałe rozwiązanie wszędzie tam, gdzie liczy się funkcjonalność i trwałość. Wykonane ze szlachetnej kamionki, cechują się wysoką twardością – aż 6-8 w 10-cyfrowej skali Mohsa oraz bardzo dużą odpornością na ścieranie. Występują w wersji zarówno polerowanej, jak i szkliwionej, dlatego z bogatej oferty można dobrać materiał idealnie dopasowany do indywidualnych wymagań. W ostatnich latach na popularności zyskały zwłaszcza płytki gresowe w nieco większych formatach. Jest to bardzo praktyczne rozwiązanie szczególnie na dużych powierzchniach, m.in. ze względu na ograniczenie ilości spoin miejsc kłopotliwych w czyszczeniu. Do trwałego i ekonomicznego klejenia gresu w pomieszczeniach takich jak mieszkania, biura, sklepy, szkoły, magazyny, ciągi komunikacyjne firma quick-mix poleca cienkowarstwową zaprawę FX 400 Gres o zwiększonej sile klejenia i zmniejszonym poziomie emisyjności lotnych związków organicznych (certyfikat EC 1 Plus). Klej ten jest dedykowany do klejenia płytek z gresu o maksymalnych wymiarach 40x40 cm. Ze względu na zwiększoną siłę klejenia i wydłużony czas otwarty, może być również stosowany przy układaniu glazury, terakoty, klinkieru, kamionki czy kamienia naturalnego niewrażliwego na przebarwienia.
FX 500 Klinkier
Płytki klinkierowe to bardzo trwałe wykończenie elewacji, a także cokołów czy murków ogrodzeniowych. Okładzina z klinkieru jest odporna na uszkodzenia mechanicz-
70 Builder dodatek promocyjny PŁYTKI I ŁAZIENKI
maj 2013
Zdjęcia arch. firmy quick-mix sp. z o.o.
klejeniu płytek w miejscach poddawanych ekstremalnym obciążeniom termicznym, mechanicznym, jak również dynamicznym i punktowym, w miejscach takich jak ciągi komunikacyjne, magazyny czy też elewacje. Może być stosowana na podłożach krytycznych, które podlegają odkształceniom. Zalecana jest szczególnie do klejenia płytek na balkonach oraz tarasach. Gwarantuje trwały efekt na ogrzewanych podłożach jastrychowych, a także w pomieszczeniach „mokrych” takich jak: łazienki, natryski czy pralnie. Idealnie nadaje się do układania płytek w nieckach basenowych, bowiem klej FX 900 Super flex posiada Atest Higieniczny PZH na kontakt z wodą pitną. Wraz z Elastyczną, dwuskładnikową zaprawą uszczelniającą FDS 2K oraz Szybkowiążącą, elastyczną zaprawą do fugowania FBR 500 HF tworzy system produktów przeznaczonych do stosowania w basenach kąpielowych oraz zbiornikach stykających się z wodą przeznaczoną do spożycia. FX 900 Super flex sprawdza się również przy klejeniu
ne, wodę, słońce oraz zmiany temperatur. Żeby zachować jej wyjątkowe walory dekoracyjne na długi czas, należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiedni dobór kleju. Jednym z najważniejszych parametrów, wpływających na jakość produktu, jest znaczne zmniejszenie substancji rozpuszczalnych w wodzie, co ogranicza ryzyko wystąpienia nieestetycznych wykwitów wapiennych oraz przebarwień. Dzięki zastosowaniu zaprawy FX 500 Klinkier możemy mieć pewność, że elewacja zachowa estetyczny wygląd na wiele lat. Ten cienkowarstwowy, elastyczny klej służy do klejenia płytek klinkierowych zarówno o wysokiej, jak i niskiej nasiąkliwości. Wydłużony czas otwarty i zmniejszony spływ umożliwiają wygodną obróbkę i znacznie ułatwiają proces klejenia.
FX 600 Flex i FX 600 Flex biała
To wzajemnie uzupełniający się duet elastycznych zapraw znajdujących zastosowanie do niemal każdego rodzaju podłoży, miejsc poddawanych znacznym obciążeniom mechanicznym, narażonych maj 2013
metodą „płytka na płytkę” oraz na starych powłokach malarskich. Istotną cechą zaprawy jest wydłużony czas otwarty, dzięki czemu możliwe jest korygowanie położenia płytek w celu uzyskania satysfakcjonującego efektu wizualnego. Klej FX 900 Super flex w zależności od ilości wody zarobowej może mieć konsystencję plastyczną lub samorozpływną, która umożliwia klejenie metodą na tzw. pełne podparcie. Uzupełnieniem gamy klejów FX są wysoko specjalistyczne zaprawy MK 900 Klej do marmuru, FX 911 Szybka i FX 930 Super elastyczna, lekka, bezpyłowa. quick-mix posiada w ofercie również system hydroizolacji podpłytkowych, stanowiący uzupełnienie systemów do przyklejania płytek ceramicznych w pomieszczeniach mokrych, na balkonach i tarasach. Produkty do hydroizolacji tworzą wraz z gamą klejów FX pełny system balkonowo-tarasowy. Autor jest Produkt Managerem w firmie quick-mix sp. z o.o.
na oddziaływanie warunków atmosferycznych, również trudnych i nietypowych, takich jak: stare okładziny ceramiczne, czy też podłoży odkształcalnych. We wszystkich sytuacjach, w których wymagane jest użycie kleju elastycznego o zwiększonej przyczepności do podłoża, a zarazem chroniącego powierzchnię wrażliwych na przebarwienia kamieni, idealnym rozwiązaniem będzie zaprawa FX 600 Flex w kolorze białym. Dzięki zastosowaniu technologii trasstec zaprawy FX 600 posiadają zwiększoną przyczepność, wytrzymałość na ściskanie, obniżoną nasiąkliwość i skurcz. Elastyczna zaprawa klejąca FX 600 Flex w kolorze szarym znajduje zastosowanie przy klejeniu płytek na ogrzewaniu podłogowym oraz na powierzchniach balkonów i tarasów poddawanych wysokim i niskim temperaturom, oddziaływaniu wody, a także obciążeniom mechanicznym.
FX 900 Super flex
Wysoko elastyczna, cienkowarstwowa zaprawa o dużej sile klejenia na bazie technologii trasstec bardzo dobrze sprawdza się przy
Builder dodatek promocyjny PŁYTKI I ŁAZIENKI 71
nanotechnologia
Innowacje dzięki skali nano Nanotechnologia w ceramice, klejach, zaprawach do ceramiki
Możliwe jest tworzenie coraz to bardziej zaawansowanych odmian używanych od dawna materiałów, jak choćby cementu, betonu, czy fug. Niemal nieograniczone możliwości rozwoju daje człowiekowi w tym zakresie nanotechnologia.
Główną zaletą dla przemysłu budowlanego, wynikającą ze stosowania nieorganicznych biocydów wytworzonych na bazie nanocząstek srebra, jest możliwość dodawania ich do różnych preparatów mas plastycznych, klejów, zapraw, farb, lakierów, silikonów itp. - w bardzo małych ilościach.
P
otrzebne były niemal trzy dekady oraz dwie Nagrody Nobla z dziedziny fizyki przyznane w tematyce nanotechnologii (w 2007 oraz 2010 r.), by nauka ta stała się na tyle dojrzała i atrakcyjna z punktu widzenia zastosowań praktycznych, by na poważnie zaangażować przemysł, w tym również związany z budownictwem.
Mikroorganizmy versus nanotechnologia – wygrana batalia
Biocydy to związki chemiczne, syntetyczne lub pochodzenia naturalnego, wykorzystywane powszechnie między innymi w budownictwie, do zwalczania szkodliwych organizmów żywych. Wśród stosowanych substancji, znajdują się również te o właściwościach bakteriostatycznych i grzybobójczych. Biocydy są zazwyczaj dodawane w małych ilościach do różnych materiałów budowlanych jako komponent dodatkowy, zapewniający ograniczenie wzrostu mikroorganizmów na elementach konstrukcji czy materiałach wykończeniowych. Typowymi substancjami chemicznymi, stosowanymi dotychczas w przemyśle jako czynniki eliminujące rozwój organizmów żywych, były czwartorzędowe związki amoniowe oraz chlorowane fenole. Niestety, preparaty te okazały są nieobojętne dla środowiska naturalnego, a co gorsze, u ludzi mogły wywoływać poważne choroby (np. białaczkę). Dzięki temu powstała technologiczna nisza, która zapełniona została różnymi nano-
72 Builder dodatek promocyjny PŁYTKI I ŁAZIENKI
materiałami, w tym nanocząstkami metali o silnych właściwościach bakterio- i grzybobójczych. Szc zególnym powodzeniem wśród producentów materiałów budowlanych cieszą się nanocząstki srebra, czyli drobinki metalu o średnicy mierzonej w miliardowych częściach metra. Na przestrzeni lat, a trzeba pamiętać, że antybakteryjne preparaty na bazie srebra i zawiesin nanocząstek srebra (dawniej nazywanych srebrem koloidalnym) znane były od przeszło 100 lat, naukowcom udało się określić, że najskuteczniejsze działanie antybakteryjne i przeciwgrzybiczne mają cząstki o średnicy nieprzekraczającej 20 nanometrów. Wynika to z faktu, że tak małe cząstki mogą swobodnie przedostawać się przez struktury komórkowe, skutecznie unieszkodliwiając niechciane mikroorganizmy. Co więcej, jak dotąd bakterie nie wypracowały mechanizmów adaptacyjnych, przez co utrzymuje się brak ich odporności na nanocząstki srebra (dokładnie odwrotnie, jak ma to miejsce w przypadku antybiotyków stosowanych w medycynie). Główną zaletą dla przemysłu budowlanego, wynikającą ze stosowania nieorganicznych biocydów wytworzonych na bazie nanocząstek srebra, jest możliwość dodawania ich do różnych preparatów (mas plastycznych, klejów, zapraw, farb, lakierów, silikonów itp.) w bardzo małych ilościach. Choć trudno w to uwierzyć, już nawet "homeopatyczne" ilości nanosrebra zawarte w preparacie biobójczym mogą naprawdę skutecznie eliminować rozwój bakterii, oraz ograniczać wzrost grzy-
bów na zabezpieczonej powierzchni. Nanocząstki srebra można bez problemów poddawać obróbce termicznej - cząstki te nie tracą swoich właściwości. Jedyne co jest istotne, to konieczność zapewnienia kontaktu pomiędzy mikroorganizmami osadzającymi się na zewnętrznej powierzchni materiałów budowlanych i nanocząstkami zawartymi w całej objętości materiału. Przykładem materiału zawierającego dodatek nanocząstek srebra, jako komponentu zapewniającego antybakteryjną, nanotechnologiczną ochronę, jest produkowana przez firmę Kreisel fuga Silver 731 lub, wytwarzana przez firmę Atlas, fuga Artis. Produkty te od kilku lat Fot. arch. Basf
mgr Krzysztof Langer prof. dr hab. Jerzy J. Langer
maj 2013
są dostępne na polskim rynku. Fuga Artis obok nanocząstek srebra posiada również inne cechy wykorzystujące "nanotechnologiczne" zjawiska, między innymi wysoką hydrofobowość wytworzonego spoiwa. Cecha ta, nazwana przez producenta "Efektem Perlenia", polega na tym, że woda niczym na powierzchni liści kwiatu Lotosu jest łatwo formowana w krople, utrudniając silne nasiąknięcie fugi (w odpowiedniej konfiguracji właściwość ta zapewnia również szybkie spływanie wody po fudze). A jak wiadomo, wilgoć oraz podwyższona temperatura, jaka często panuje w pomieszczeniach sanitarnych, to idealne warunki do rozwoju pleśni – o ile fugi i inne powierzchnie, np. płytki ceramiczne nie zostaną odpowiednio zabezpieczone.
Nowoczesne materiały budowlane same dbają o swoją czystość
Procesy fotokatalityczne zachodzące na powierzchni cząstek dwutlenku tytanu znane są w nauce od drugiej połowy lat 60 XX wieku. Wtedy to, zostały odkryte przez profesora Kenichi Honda oraz jego ówczesnego doktoranta, a późniejszego profesora Akira Fujishima. Badania te stały się podstawą rewolu-
cji materiałowej oraz technologicznej, gdyż umożliwiły odkrycie samoczyszczących się powierzchni, a kilkadziesiąt lat później, w roku 1996 - opracowanie pierwszych płytek ceramicznych, których powierzchnia aktywowana promieniowaniem słonecznym samoczynnie usuwała brud. Początkowo powierzchnie samoczyszczące modyfikowano dodatkiem mikrocząstek dwutlenku tytanu, lecz wraz z rozwojem nanotechnologii, coraz częściej komponentem fotokatalitycznym stosowanym jako modyfikator były nanocząstki dwutlenku tytanu, czyli drobinki TiO2, których średnica miała poniżej 100 nanometrów. Dzięki temu możliwe było zredukowanie ilości aktywnego dodatku, przy jednoczesnym zwiększeniu powierzchni aktywnej, co paradoksalnie umożliwiało jeszcze skuteczniejszą reakcję fotokatalitycznego rozkładu brudu. Warto pamiętać o tym, że im mniejsze cząstki zostaną wytworzone z danej jednostki masy, tym większa jest powierzchnia czynna danego materiału. Kiedy na tak zmodyfikowaną powierzchnię płytek padają promienie słoneczne, zawierające w swym składzie promieniowanie UVA lub promieniowanie ultrafioletowe UVA generowane przez inne źródło światła, warstwa fotokatalityczna płytek, zawierająca cząstki dwutlenku ty-
tanu ulega aktywacji. W efekcie tego procesu, na powierzchni fotowrażliwego szkliwa, w kontakcie z tlenem oraz wilgocią zawartą w powietrzu powstają wolne rodniki tlenowe oraz wodorotlenowe, które będąc bardzo reaktywnymi tworami chemicznymi, wchodzą w reakcję z brudem znajdującym się na powierzchni płytek ceramicznych. Co więcej, proces ten nie jest wyłącznie ograniczony do zabrudzeń trwale połączonych z powierzchnią ceramiki. Reakcja zachodzi również z otaczającymi gazami i umożliwia przekształcenie toksycznych związków chemicznych zawartych w powietrzu - tlenków azotu (NOx) - w mniej szkodliwe jony azotanowe (NO3-). Aktywna powierzchnia płytek bywa wyposażona również w dodatkowy, obok dwutlenku tytanu, antybakteryjny komponent - nanocząstki srebra, które nie wymagają naświetlania. Dzięki temu osiągnięto wysoki stopień zabezpieczenia antybakteryjnego także w ciemności, ograniczając do minimum potencjalny rozwój patogenów na powierzchni płytek ceramicznych. Utrzymanie w czystości przestrzeni wyposażonych w samoczyszczące, antybakteryjne materiały jest bardzo proste i wymaga jedynie od czasu do czasu przemycia nanotechnologicznie zabezpieczonych powierzchni czystą wodą. Technologia taka została użyta między innymi w płytkach ceramicznych Bios Self-Cleaning Ceramics, produkowanych przez firmę Casalgrande Padana, której oferta jest dostępna w naszym kraju.
Nanotechnologia struktury zaprawy
Produkty nanotechnologiczne oferowane przez firmy związane z przemysłem budowlanym niekoniecznie muszą w swym składzie zawierać komponenty, których wymiary mierzone są w nanometrach. Ważnym zagadnieniem realizowanym w ramach badań materiałowych, jest modyfikowanie procedury wytwarzania produktu (np. mieszanki składników tworzących zaprawę czy klej), by niemal niewidoczne dla konsumenta zmiany składu wpływały na strukturę materiału, jego zachowanie i właściwości. Te korzystne zmiany realizowane są na poziomie nanometrycznym, lub nawet sub- nanomemaj 2013
Ważnym zagadnieniem jest modyfikowanie procedury wytwarzania produktu (np. mieszanki składników tworzących zaprawę czy klej), by niemal niewidoczne dla konsumenta zmiany składu wpływały na strukturę materiału, jego zachowanie i właściwości. Te korzystne zmiany realizowane są na poziomie nanometrycznym lub nawet sub- nanometrycznym, cząsteczkowym, w momencie inicjacji reakcji twardnienia materiału. trycznym, cząsteczkowym, w momencie inicjacji reakcji twardnienia materiału. Odpowiednia nanostruktura spoiwa może w znaczący sposób wpływać na końcowe cechy wytwarzanych elementów, np. na trwałość podłogi. Produktami takimi, w których poprzez badania materiałowe nanostruktur cementu oraz wpływu dodatków uszlachetniających na właściwości materiału (w tym również na poziomie nanooddziaływań) zadbano o ostateczną jakość, są między innymi: zaprawa płynnowarstwowa PCI Nanoflott flex (Chemia Budowlana BASF), czy nowa generacja materiałów do naprawy betonu Emaco NanoCrete. PCI Nanoflott flex, dzięki odpowiedniemu składowi, może być używana zarówno na podłogach we wnętrzach, jak i na zewnątrz budynku. Może służyć jako cienkowarstwowy klej do płytek, jak również jako materiał do wyrównywania nierównych podłoży przed układaniem podłogi. Emaco NanoCrete - w zależności od podrodzaju produktu - zawiera w swym składzie czynniki ograniczające korozję, czy też zwiększające pH naprawianego betonu oraz włókna, które wzmacniają powstałą betonową wstawkę, nadając jej odpowiednią elastyczność. Taki material na długi czas zabezpiecza uszkodzoną konstrukcję. mgr Krzysztof Langer, prof. dr hab. Jerzy J. Langer Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Pracownia Fizykochemii Materiałów i Nanotechnologii
Builder dodatek promocyjny PŁYTKI I ŁAZIENKI 73
Geberit Monolith
Nowa era wzornictwa.
Moduły sanitarne Geberit Monolith inspirują swoim wyglądem już na pierwszy rzut oka, dzięki wykonaniu z materiałów najwyższej jakości. Oferują również dużą swobodę aranżacji i możliwość doboru wielu różnych misek ceramicznych do WC i umywalek zgodnie z indywidualnymi preferencjami użytkownika. Geberit Monolith doskonale pasuje do każdego wnętrza. → www.geberit.pl
NOWOŚCI RYNKOWE
Geberit potwierdza pozycję lidera
maj 2013
M
iejsce konferencji wybrano nieprzypadkowo. Instytut Wzornictwa Przemysłowego to bowiem miejsce, w którym design spotyka się z nowoczesną technologią… a takie są nowości Geberit. Gośćmi konferencji było blisko 50 osób z kręgu mediów branżowych, wnętrzarskich i life stylowych. Otwierając spotkanie Andrzej Dobrut, dyrektor zarządzający, który stoi na czele polskiego oddziału Geberit od 18 lat, przedstawił wyniki spółki w skali globalnej i opowiedział o jej obecnej pozycji. Wystąpienie zakończyła krótka prognoza na bieżący rok, w której podkreślono, że mimo mało optymistycznych nastrojów w branży, Geberit podąża precyzyjnie zaplanowaną ścieżką i z sukcesem realizuje krok po kroku swoje plany. Warto przy tej okazji zaznaczyć, że Grupa Geberit jest liderem europejskiego rynku w dziedzinie technologii sanitarnej i globalnym dostawcą realizującym sprzedaż o wartości 2,1 miliarda CHF. Zatrudnia 6 000 pracowników w 41 krajach na całym świecie. Polska spółka Geberit odnotowała wzrost o 8% w stosunku do zeszłego roku. Kolejnym prelegentem była Katarzyna Rzehak, dyrektor kreatywna IWP, która wprowadziła zebranych w tematykę historii designu w łazienkach oraz omówiła najnowsze trendy w tej dziedzinie. Natomiast Marcin Ilski, coach oraz trener rozwoju osobistego i biznesu, zaprezentował wyniki badania TOALETOWO – KOMFORTOWO dotyczącego higieny osobistej, przeprowadzonego z inicjatywy Geberit w 12 krajach. Okazało się, że Polska jest otwarta na zmiany zachowań i przyzwyczajeń związanych z korzystaniem z toalety. Co interesujące, najwyżej spośród przebadanych narodowości ceni-
Andrzej Dobrut, Geberit
my sobie czystość i komfort w kontekście higieny osobistej. Aż 89% respondentów uważa je za bardzo ważne, a niewiele mniej, bo - 80% deklaruje już teraz chęć zakupu toalety myjącej. Odpowiedzią firmy Geberit na takie zapotrzebowanie rynku jest jej najnowszy produkt, czyli toaleta myjąca Aqua Clean SELA. Urządzenie to łączy w sobie prosty i elegancki design (projekt Matteo Thuna) oraz nowoczesną funkcjonalność. Goście obecni na konferencji mogli przekonać się, że SELA swoim wyglądem nie przypomina typowych toalet myjących, wpisując się doskonale w trendy współczesnego designu. Inne ważne atuty SELI to: nieskomplikowany montaż, łatwa obsługa oraz wygodne użytkowanie. Prezentujący nowości Adam Pilich, dyrektor działu PM, zwrócił również uwagę na to że, SELA została zaprojektowana tak, aby można ukryć w niej elementy instalacyjne i odpowiadające za jej funkcje myjące. Pokazano również najnowsze wersje przycisków spłukujących Sigma 50 i Sigma 10 wpisujących się swym wyglądem w nowoczesne wzornictwo i wymagające oczekiwania klien-
Bartek Ostałowski, Anna Dąbrowska-Makara
tów. Gościem specjalnym konferencji był Bartek Ostałowski – kierowca rajdowy, malarz, pasjonat motoryzacji, który na co dzień jest użytkownikiem najnowocześniejszych rozwiązań łazienkowych Geberit, w tym toalety myjącej. 26-letni Bartek Ostałowski jest jedynym na świecie kierowcą z licencją rajdową, który prowadzi samochód stopą po tym, jak przed sześciu laty w wypadku motoryzacyjnym stracił obydwie ręce. Podczas rozmowy z Anną Dąbrowską-Makara, Dyrektorem asortymentu GAC, opowiedział on o swoich doświadczeniach związanych z użytkowaniem produktów Geberit. (ID)
Builder dodatek promocyjny PŁYTKI I ŁAZIENKI 75
Zdjęcia. arch. Geberit
Gebertit po raz kolejny udowodnił, że jest liderem w branży. Firma przedstawiła swoje wyniki finansowe, a także zaprezentowała nowy produkt, czyli toaletę myjącą Aqua Clean SELA podczas konferencji prasowej zorganizowanej w połowie kwietnia w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.
rynek
Ruukki wprowadza na rynek pierwszy na świecie dach dla domów jednorodzinnych, wykorzystujący energię słoneczną zarówno do podgrzewania wody użytkowej, jak i ogrzewania domu. Ruukki Classic Solar Thermal Roof to część systemu, w skład którego wchodzą zintegrowane z dachem kolektory słoneczne, urządzenia instalowane w pomieszczeniach technicznych domu oraz łączące je rury cieplne. Ciepłą wodę dla potrzeb domowych można podgrzewać przy pomocy energii słonecznej przez prawie pół roku. Wiosną i jesienią energią słoneczną ogrzewane są pomieszczenia, a w okresie letnim system znacznie usprawnia działanie pomp cieplnych. Kolektor jest prawie niewidoczny, gdy zostanie w pełni zintegrowany z dachem Classic z rąbkiem stojącym. Produkt ten jest obecnie dostępny w Finlandii.
Marka Rockfon rozszerzyła swoją linię produktów Eclipse o podwieszane wyspy sufitowe dostępne nie tylko w prostokątnych formach, ale również w 7 różnych kształtach, także przygotowanych na zamówienie. Ecplise podnoszą jakość akustyczną pomieszczeń, odbijają światło wpływając na lepsze doświetlenie oraz pozwalają na aranżację designerskich wnętrz np. biurowych, restauracji czy hoteli, przestrzeni przemysłowo-industrialnych przerabianych na pomieszczenia użytkowe, wnętrz muzealnych, butiku czy centrum handlowego. Zawieszenie wysp w otwartej przestrzeni sprawia, że pochłaniają fale dźwiękowe padające na nie z obu stron. Wierzchnia warstwa płyt pokryta jest pomalowanym welonem z włókna szklanego dającym gładką, białą powierzchnię. Z kolei tylna strona wyspy pokryta jest białym welonem akustycznym, który doskonale odbija światło i ciepło. Współczynnik rozproszenia światła padającego na powierzchnię widocznej części płyty wynosi aż 86 proc. Wykonane są ze skalnej wełny mineralnej, mają więc bardzo wysokie parametry odporności na ogień i wilgoć (zachowują swoje wymiary nawet przy 100 proc. wilgotności względnej powietrza).
AK h. L
Bazując na 25 latach doświadczenia w opracowywaniu i wdrażaniu produktów chemii budowlanej, firma LAKMA wprowadziła nową, innowacyjną linię produktów, pod marką SPEC. To co wyróżnia produkty opatrzone logo SPEC to 7 lat gwarancji udzielonej przez producenta. LAKMA SPEC to nowa grupa innowacyjnych uszczelniaczy i pian montażowych. Podstawowy zestaw produktów SPEC, to cztery, najczęściej wykorzystywane produkty w pracach budowlano-remontowych: Silikon sanitarny, Akryl śnieżnobiały służący do uzupełniania ubytków w ścianach i sufitach, Mocna spoina – zmodyfikowany uszczelniacz, oraz Piana low expansion, dedykowana do montażu i izolacji okien, drzwi i parapetów wykonanych z tworzyw sztucznych.
MA
Nowa linia uszczelniaczy i pian LAKMA SPEC
76 Builder
Fot. arch. Bolix
Rockfon Eclipse
a rc
Fot. arch. Ruukki
Ruukki Classic Solar Thermal Roof
Alfa, beta, gamma, delta... Bolix wprowadza nową, ulepszoną linię produktów tworzących specjalne systemy ociepleń, przeznaczone dla elewacji domów zlokalizowanych w różnych warunkach. Oznaczone literami alfabetu greckiego preparaty zostały opracowane w oparciu o zaawansowane badania m.in. poddanie procesowi przyspieszonego starzenia. Nowo powstałe materiały zachowują najważniejsze parametry po bardzo długim okresie użytkowania. Nowa linia zawiera: klej do przyklejania styropianu (o wysokiej przyczepności), siatkę z włókna szklanego odporną na alkalia, zbrojony mikrowłóknami klej uniwersalny do styropianu i zatapiania siatki (bez rys i spękań), podkłady zwiększające przyczepność tynku do podłoża (silikonowy, krzemianowy i pod tynk mineralny), tynk silikonowy o podwyższonej elastyczności, odporny na mikroorganizmy tynk krzemianowy oraz tynk mineralny odporny na rysy i pęknięcia, a także silikonowy preparat gruntujący, zwiększający przyczepność farby i, odporną na skażenia mikrobiologiczne, farbę silikonową.
maj 2013
Fot. arch. Rockfon
Bardzo przejrzysty podział pola, większe niż dotychczas przeszklenia oraz układ ram pozwalający na estetyczne zintegrowanie bramy z fasadą budynku – składają się na niezwykle harmonijny wygląd przemysłowych bram segmentowych z nowej serii 50. Wysoką funkcjonalność zapewniają drzwi przejściowe bez wystającego progu. Hörmann, jako jedyny producent oferujący to rozwiązanie, jeszcze je udoskonalił, m.in. poszerzając światło przejścia tych drzwi. Teraz, niezależnie od szerokości bramy, szerokość światła przejścia drzwi w bramie wynosi 940 mm, a dzięki nowym niewidocznym zawiasom drzwi idealnie integrują się z bramą. Brama wypełniona jest odpornym na zarysowania przeszkleniem z tworzywa sztucznego oferowanym – w zależności od potrzeb inwestora dotyczących doświetlenia hali - w kolorze białym, brązowym lub szarym. Bramy z nowej serii w wersji Thermo mają profile wyposażone w przegrodę termiczną, a dodatkowo ich izolacyjność cieplną może podnosić nowy rodzaj wypełnienia - bardzo lekkie i odporne na uderzenia, 7-warstwowe płyty z żeberkami z poliwęglanu o współczynniku Ug = 1,9 W/(m²K).
Nowe systemy ociepleń
Fot .
Fot. arch. Hörmann
Nowa seria przemysłowych bram segmentowych firmy Hörmann – seria 50
architektura i design Marka doceniona przez architektów
str. 80
Patronat Honorowy i Współpraca
PROGRAM PROMOCYJNY I EDUKACYJNY BUILDERA
Łódź, EC1 Wschód
Nowoczesny system elewacji klinkierowej na obiekty komercyjne i przemysłowe.
■ 6,5 kg / 1 m2 to waga całego systemu Elastolith, co pozwala na jego montaż bezpośrednio na docieplenie. Jest to najlżejszy system elewacji klinkierowej na świecie!
■ 3600 kolorów to możliwość idealnego odtworzenia charakteru każdej ceglanej elewacji, łącznie z przebarwieniami, przepaleniami i ręcznie wykańczaną fakturą powierzchni płytki.
■ 4 tygodnie to oszczędność czasu montażu 1m2 elewacji. Bez fugowania, bez impregnacji, bez szczotkowania, bez wykwitów. Montaż na gotowo od góry ściany.
■ 50 lat to nasze doświadczenie w produkcji ręcznie wykańczanych płytek Elastolith, odbywającej się od zawsze w Holandii zgodnie z recepturą opatentowaną w 1962 r.
www.elastolith.pl ELASTOLITH POLSKA ul. Gomulickiego 6/7 80-270 Gdańsk www.elastolith.pl
Dział Techniczny tel. +48 722 551 221 Centrala tel. +48 58 345 13 72 fax +48 58 345 14 71 email info@elastolith.pl
Certyfikat ITB Zakładowej Kontroli Produkcji nr. ITB - 052/Z Aprobata Techniczna ITB AT-15-8874/2012
architektura i design
Marka doceniona przez architektów Robert Kulas
Zaprawa do spoinowania okładzin ceramicznych z kamienia czy mozaiki szklanej, popularnie nazywana fugą, to jeden z podstawowych elementów wykończenia. Często jest niedoceniany, a źle dopasowana fuga może znacznie obniżyć estetykę pomieszczenia oraz negatywnie wpłynąć na jego trwałość i funkcjonalność. Dlatego też wybierając zaprawę fugową istotne jest kierowanie się nie tylko takimi kryteriami jak rodzaj czy kolor fugi, ale także dodatkowymi właściwościami jak: trwałość i elastyczność, które wyróżniają ją spośród innych.
Zdjęcia: arch firmy Sopro Polska Sp. z o.o.
Design Fuga Flex została zastosowana w lobby hotelu Copernicus w Toruniu, a dzięki zwiększonej odporności na wilgoć także w łazienkach oraz w przynależnym do hotelu kompleksie rekreacyjnym – zewnętrznym i wewnętrznym.
80 Builder
A
rchitekci w zależności od tego, czy projektują wnętrza mieszkań, czy też planują przestrzeń w budynkach użyteczności publicznej, przywiązują wagę do różnych elementów charakteryzujących fugę. W przypadku wnętrz mieszkalnych nacisk kładzie się w głównej mierze na kolor, który wpływa na estetykę całości. Natomiast w budynkach użyteczności publicznej, na basenach bądź w sklepach wielkopowierzchniowych, dużo większego znaczenia nabiera wytrzymałość
i odporność na zużycie. Najlepiej jednak, aby jeden produkt łączył w sobie te dwie cechy.
drugiej kategorii zalicza się m.in. fugi Design Fuga Flex marki Sopro.
Fuga fudze nierówna
Produkt ten charakteryzuje się ponadprzeciętną elastycznością oraz wysoką wytrzymałością. Fugi z linii Design Fuga Flex mogą być wykorzystywane do wszelkiego rodzaju okładzin ceramicznych, z kamienia naturalnego, mozaiki szklanej, a także do płyt betonowych i płyt z konglomeratów. Cechą wyróżniającą produkt jest możliwość stosowania fugi zarówno
Podstawową funkcją fugi jest działanie jako bufor zmniejszający naprężenia, które powstają w materiale. Jednocześnie chroni go ona przed pękaniem czy innego rodzaju uszkodzeniami. Zgodnie z normą PN-EN 13888, rozróżnia się dwa rodzaje zapraw fugowych, w zależności od rodzaju zastosowanego spoiwa – żywic reaktywnych lub cementu. Do tej
Design Fuga Flex
maj 2013
wewnątrz, jak i na zewnątrz, dzięki zastosowaniu materiałów zwiększających jej trwałość i wytrzymałość. Pozwala to na stosowanie zaprawy na podłogach ogrzewanych oraz w pomieszczeniach wilgotnych, narażonych na zabrudzenia. Tego typu rozwiązania zastosowano np. w nowoczesnym, wysokiej klasy hotelu Copernicus w Toruniu, gdzie Design Fuga Flex została wykorzystana w lobby hotelu, a dzięki zwiększonej odporności na wilgoć także w łazienkach oraz w przynależnym do hotelu kompleksie rekreacyjnym – zewnętrznym i wewnętrznym. Fugi dostępne są w szerokiej gamie kolorystycznej, począwszy od bieli, poprzez szarości i beże, a na czerni kończąc, dzięki czemu doskonale dopasowują się do kompozycji wnętrza. Taka paleta barw daje także szerokie możliwości aranżacji architektom – od harmonijnych połączeń aż po nowoczesne kontrastowe zestawienia koloru płytki z barwą zaprawy fugowej. Wybór powinien zależeć od końcowego efektu, jaki chcemy uzyskać oraz od rodzaju płytek. Zastosowanie np. białej fugi do czar-
Istnieje także możliwość uszlachetnienia fug złotym lub srebrnym brokatem Sopro. Tego typu rozwiązanie sugerowane jest przede wszystkim w przypadku pomieszczeń i po-
nych płytek ceramicznych pozwoli lepiej podkreślić ich kształt i układ. Jeśli jednak oczekujemy jednolitego efektu, lepszym rozwiązaniem jest wybór zaprawy fugowej w odcieniu zbliżonym do koloru płytek. Podobnie sprawa wygląda w przypadku kamienia, gdzie kontrastowe połączenia nie są wskazane. Najlepszym rozwiązaniem, często stosowanym przez architektów, jest wykorzystywanie fugi w kolorze zbliżonym do koloru okładziny kamiennej, co doskonale sprawdziło się m.in. w lobby toruńskiego hotelu Coperni-
wierzchni, gdzie wykorzystywane jest światło punktowe, które powoduje, że fugi delikatnie połyskują i mienią się. Design Fuga Flex jest odporna na tworzenie osadów wapiennych, zapewniając jednocześnie trwały kolor dzięki zastosowaniu technologii OPZ®, co pozwala na zapewnienie długo utrzymującego się, estetycznego wyglądu fugi zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, nawet w obszarach narażonych na oddziaływanie wilgoci. Dodatkowo pozwala na utrzymanie barwy o jednolitym natężeniu, unikając efektu zmy-
maj 2013
Design Fuga Flex marki Sopro • zapewnia trwały kolor dzięki zastosowaniu technologii OPZ® • odporna na tworzenie osadów wapiennych • odporna na wilgoć dzięki zastosowaniu nowoczesnej technologii Hydrodur® • zawiera substancje chroniące przed rozwojem pleśni (biocydy) oraz mikroorganizmów • o podwyższonej odporności chemicznej, także na kwasowe preparaty czyszczące • wzbogacona o efekt perlenia cus, gdzie położony został kamień naturalny w ciemnych kolorach. Dzięki takiemu zabiegowi wyeksponowana została naturalna tekstura kamienia.
Zalety decydujące o wyborze
wania lub odbarwienia koloru. Z kolei odporność na wilgoć jest przede wszystkim wynikiem zastosowania nowoczesnej technologii Hydrodur®, która odpowiada za zmniejszenie nasiąkliwości. Design Fuga Flex została również wzbogacona o efekt perlenia, który sprawia, że woda tworzy krople, które nie wnikają w głąb zaprawy, a spływają po powierzchni. Dodatkowe uzupełnienie zaprawy o substancje chroniące przed rozwojem pleśni (biocydy) oraz mikroorganizmów wpływa pozytywnie na jej trwałość. Równie istotna, zwłaszcza w budynkach o dużym natężeniu ruchu, jest podwyższona odporność chemiczna, także na kwasowe preparaty czyszczące. Kolejnym istotnym czynnikiem przy wyborze odpowiedniej fugi jest rozmiar, a dokładnie szerokość szczeliny, która powinna zostać wypełniona. Obecnie największą popularnością cieszy się metoda pozostawiania jak najwęższych szczelin pomiędzy płytkami, co znacznie wpływa na poprawienie estetyki pomieszczenia. Dlatego też zakłada się, że fuga powinna mieć szerokość
Wszystkie parametry zapraw fugowych z linii
Design Fuga Flex
bezsprzecznie potwierdzają najwyższą jakość tego produktu,
dzięki czemu jest on doceniany przez szerokie grono architektów w Polsce
i w Europie.
1/100 długości boku płytki. Również i te oczekiwania spełniają zaprawy fugowe z linii Design Fuga Flex – są bowiem przeznaczone do spoinowania o szerokości od 1 do 10 mm. Autor jest Segment Managerem ds. Architektów i Konserwacji Zabytków Sopro Polska Sp. z o.o.
Builder 81
architektura budownictwo inżynieria lądowa architektura krajobrazu ruralistyka urbanistyka architektura zieleni planowanie przestrzenne projektowanie wnętrz konserwacja zabytków Promujemy Polską Architekturę konstrukcja technologia design
program promocyjno-edukacyjny „Buildera”
program promocyjno-edukacyjny Buildera
cele programu
1. Promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów.
Serdecznie zapraszamy do współpracy przy realizacji ogólnopolskiego programu promocyjno-edukacyjnego „Promujemy Polską Architekturę.” Projekt ten będziemy realizować przy współpracy partnerów społecznych. Do współpracy zapraszamy również biznes – wiodące na rynku firmy budowlane – wykonawcze oraz producentów nowoczesnych materiałów i technologii. Główne cele przedsięwzięcia to promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów oraz ich twórczych osiągnięć, prezentowanie ich dorobku w postaci projektów zrealizowanych i czekających na realizację, podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej, a także podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych. W ramach programu nagradzane będą również (wyróżnienia TopBuilder, Budowlana Firma Roku, Polski Herkules, Firma Na Medal, Sportowy Obiekt Roku, Budowniczy Polskiego Sportu) i promowane na naszych łamach najlepsze projekty oraz ich autorzy. Doceniany będzie kunszt doświadczonych i nowatorska twórczość młodych projektantów. Architektura stanowi nieodłączny element sztuki narodowej i spuściznę artystyczną naszego kraju, a potencjał intelektualny jej twórców i szeroko rozumiana innowacyjność firm budowlanych mają ogromny wpływ na rozwój nowoczesnego budownictwa i gospodarki. Zapraszamy Państwa do współpracy przy tym ważnym dla środowiska programie!
Danuta Burzyńska Redaktor Naczelna
2. Prezentowanie i popularyzowanie ich dorobku, twórczych osiągnięć i zrealizowanych projektów, a w przypadku młodych i wchodzących na rynek ich entuzjazmu, pomysłów i otwartości na nowoczesne rozwiązania materiałowe i technologiczne. 3. Podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej. 4. Podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.
5. Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających pracę projektantów.
6. Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie architektury i urbanistyki oraz ładu przestrzennego, a także budownictwa, w tym przekaz i pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych.
7. Wskazywanie jak rozumieć, oglądać i cenić architekturę i konstrukcję budowli. 8. Promowanie polskiej myśli inżynierskiej. 9. Promowanie najlepszych materiałów i technologii.
Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto? Janusz Piechociński
Wicepremier, Minister Gospodarki
Janusz Żbik
podsekretarz Stanu, Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Architektura to sztuka kształtowania przestrzeni. Dzięki Polskiej Radzie Architektury, Izbie Architektów RP, Stowarzyszeniu Architektów Polskich i Towarzystwu Urbanistów Polskich rekomendacje wypracowane w ramach społecznego projektu Polskiej Polityki Architektonicznej, oprócz waloru istotnego odniesienia dla krajo-
Chciałbym, aby otaczająca nas architektura, którą wybieramy na piękne tło swojego codziennego życia, miała wysokie walory estetyczne, była przemyślana, bezpieczna i trwała. Dlatego serdecznie zachęcam Państwa do udziału w Programie wierząc, że będzie on sprzyjał rozwojowi polskiej architektury. Przy tej okazji pragnę poinformować także o przedsięwzięciu Ministerstwa Gospodarki skierowanym do przedsiębiorców z branży ochrony i zachowania zabytków. Aby ocalić od zapomnienia perły
Ogólnopolski program „Promujemy Polską Architekturę” udowadnia, że tajemnicą sukcesu wyróżnianych w nim projektantów: architektów i konstruktorów oraz zaangażowanych w jego realizację firm – wiodących marek budowlanych jest innowacyjność, konkurencjność i eksport. To także wysoka jakość pracy inżynierów oraz ukierunkowanie na rozwój, połączone z elastycznym dostosowaniem się do zmiennych warunków rynkowych.
polskiej architektury, uruchomiliśmy program promocji tej jednej z najbardziej perspektywicznych branż naszej gospodarki. Firmy zajmujące się rewitalizacją zabytkowych centrów miast, konserwacją pomników czy ochroną zabytków mogą liczyć na zwrot do 75 proc. kosztów kwalifikowanych udziału w zagranicznych targach branżowych i misjach gospodarczych. Program realizowany będzie do 31 marca 2015 roku, a działania promocyjne organizowane będą na terenie Polski, Niemiec, Austrii, Egiptu, Libii, Indii i Rosji.
wej polityki przestrzennej – przyjętej przez Radę Ministrów Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – ma też praktyczny wymiar przygotowanego przez Izbę Architektów RP pilotażowego programu edukacji architektonicznej „Kształtowanie przestrzeni”. Często podkreślam, że rozpoczęcie prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego nad nowym aktem prawnym regulującym proces inwestycyjno-budowlany z pewnością nie uzyskałyby tak wielkiego poparcia wielu środowisk, gdyby nie fakt, że wcześniej powstał projekt Polskiej Polityki Architektonicznej. Celem Kodeksu Budowlanego jest m.in. troska o ład przestrzenny. Dlatego z zainteresowaniem, uwagą i uznaniem w swoich pracach odnosimy się do projektu Polskiej Polityki Architektonicznej przygotowanego przez środowisko architektów
i urbanistów, który doczekał się drugiej, poszerzonej edycji. Już teraz – czyniąc zadość wnioskowi zawartemu w Dezyderacie nr 3/4 Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej skierowanym do Prezesa Rady Ministrów uchwalonym 6 grudnia 2012 r. – w Mini-
decyzji projektowych określanych przez prawo miejscowe i prawo powszechnie obowiązujące. Wynikają też z powszechnej wrażliwości na piękno, szacunku dla relacji pomiędzy obiektami budowlanymi i otoczeniem, troski o przestrzeń publiczną i krajobraz. To przecież bardzo ważne elementy powszechnej edukacji artystycznej. Polska architektura jest piękna i funkcjonalna, a więc promuje się sama. Natomiast branża architektoniczna, jako istotna część gospodarki i ważny „polski produkt eksportowy”, powinna być wspierana tak w kraju, jak i za granicą. Edukacja architektoniczna jest bardzo ważnym elementem tej promocji, więc trzymam kciuki, by pilotaż się powiódł i by program edukacji architektonicznej został upowszechniony.
Edukacja architektoniczna jest bardzo ważnym elementem tej promocji, więc trzymam kciuki, by pilotaż się powiódł i by program edukacji architektonicznej został upowszechniony. sterstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej podejmowane są działania mające na celu powołanie Międzyresortowego Zespołu ds. Polskiej Polityki Architektonicznej. Architektura i urbanistyka wynikają nie tylko z decyzji władzy architektoniczno-urbanistycznej, czy
Patronat Honorowy i Współpraca
proGraM proMocyjno-edukacyjny Buildera
maj 2013
Builder 83
architektura i design
Aleksander Barszcz
Dyrektor Generalny Sopro Polska Sp. z o.o.
Współpraca z architektami to niezwykle ważny obszar w działalności firmy Sopro. Jako producent najwyższej jakości systemów chemii budowlanej, od niemal 20 lat dzielimy się z projektantami i konstruktorami profesjonalną wiedzą i doświadczeniem w zakresie wykorzystania najnowszych rozwią-
prof. zw. dr hab. inż.
Kazimierz Szulborski
Katedra Projektowania Konstrukcji, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Polska Izba Inżynierów Budownictwa
zań i technologii w projektowanych obiektach. Obserwując rynek widzimy, że współczesna polska architektura nie odbiega od europejskiego poziomu. Coraz więcej otaczających nas obiektów przyciąga uwagę ciekawym doborem materiałów, odważną formą czy kolorystyką. Warto je doceniać i wyróżniać, umacniać rolę architektury i nowoczesnych rozwiązań zarówno w świadomości środowiska zawodowego, jak i opinii społecznej. Nowoczesna, odpowiedzialna architektura powinna harmonijnie łączyć wyobraźnię jej twórców z praktycznym doświadczeniem inżynierów i konstruktorów. Walory estetyczne współczesnych obiektów osiągane są w wyniku zastosowania innowacyjnych materiałów budowlanych, przyjaznych człowiekowi i naturze.
Zainicjowany przez redakcję „Buildera” Program promujący architekturę i edukujący w tym zakresie szerokie grono Czytelników miesięcznika, ze wszech miar zasługuje na poparcie oraz współdziałanie całego środowiska – uczelni, stowarzyszeń i organizacji, firm budowlanych, architektów i konstruktorów. Architektura odgrywa ogromną rolę, jest częścią sztuki, kultury i życia każdego człowieka. Dlatego też podkreślanie jej roli i popularyzowanie dorobku polskich architektów jest niezwykle cenną inicjatywą. Od początków dziejów powstawały budowle zwykłe, powtarzające pewien wzorzec, anonimowe oraz budynki o cechach charakterystycznych, wyjątkowe, stające się symbolami miast, epok, ikonami
Architekci, realizując nawet najbardziej śmiałe wizje artystyczne, projektują budynki dla ludzi. Obiekty te muszą być przede wszystkim trwałe i bezpieczne. Sopro od lat wspiera architektów, dostarczając produkty i wiedzę o najlepszych innowacyjnych rozwiązaniach z zakresu chemii budowlanej,
Nowoczesna, odpowiedzialna architektura powinna harmonijnie łączyć wyobraźnię jej twórców z praktycznym doświadczeniem inżynierów i konstruktorów. spełniających najwyższe, indywidualne wymagania inwestorów i wykonawców. Nasza firma regularnie organizuje spotkania dla projektantów, na których omawiane są zastosowania różnych produktów. Organizujemy seminaria, takie jak „Akademia Profesjonalisty”, udostępniamy fachowe publikacje, współpra-
stylu i architektury. Trzeba bowiem pamiętać, że poza swoją funkcją użytkową architektura powinna zapewniać wartości symboliczne, odpowiadać na potrzebę prestiżu itp. Stawiając sobie pytanie, kiedy architektura staje się sztuką, można powtórzyć za le Corbusierem, że architekturą jest ten budynek, który nas porusza, co dzieje się za sprawą estetycznych cech, które budowla może posiadać.
Podkreślanie roli architektury i popularyzowanie dorobku polskich architektów jest niezwykle cenną inicjatywą. Witruwiusz stwierdził, że przy budowie budynku należy uwzględnić „trwałość, celowość i piękno. Trwałość osiągnie się wtedy, gdy funda-
cujemy z Wydziałami Architektury wyższych uczelni – umożliwiając studentom poznanie innowacyjnych produktów marki Sopro, w tym docenianych przez architektów rozwiązań hydroizolacyjnych. Edukacja środowiska architektów oraz wspieranie rozwoju polskiej architektury są na stałe wpisane w działania firmy Sopro. Z przyjemnością więc podjęliśmy współpracę w ramach programu PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, propagującego odpowiedzialną twórczość projektantów i stosowanie w praktyce nowoczesnych materiałów budowlanych. Mamy nadzieję, że inspiracje płynące z wyróżnionych w konkursie projektów pozwolą nam udoskonalać oferowane produkty i rozwiązania, umożliwiając architektom tworzenie jeszcze lepszej, ponadczasowej i trwałej architektury.
menty doprowadzi się do stałego gruntu i spośród wielu materiałów przeprowadzi się wybór starannie, nie kierując się skąpstwem.” Dzisiaj uzupełnilibyśmy jeszcze tę witruwiańską definicję o istotne we współczesnych budynkach czy budowlach, nowoczesne technologie, urządzenia i instalacje. Wiedza o nich i o tym jaki mają wpływ na współczesną architekturę i budownictwo to ważny element Programu, któremu od wielu lat „Builder” poświęca swe łamy. Jako konstruktora z wieloletnim doświadczeniem cieszy mnie szczególnie fakt uwypuklania przez redakcję ważnej zależności między architekturą i konstrukcją oraz wyjątkowego zrozumienia konstrukcji przez architekta. To jedyna droga do dobrego projektu.
Patronat Honorowy i Współpraca
ProGrAm Promocyjno-eDuKAcyjny BuIlDerA
84 Builder
maj 2013
Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto? prof. ndzw. dr hab. inż. arch.
Ewa Kuryłowicz
Architekci w Polsce są w pierwpierw szej linii frontu, gdy ludzie manifestują swoje niezadowolenie z poziomu jakości, wygody i bezpieczeństwa otoczenia; z drugiej strony obserwujemy ciągłą eliminację nas z obszarów kształtowania tego środowiska, które dawniej były naszą odpowiedzialnością, teraz zaś wchodzą, momentami wyłącznie, w domenę psychologów
prof. dr hab. inż.
Leszek Rafalski
dyrektor instytutu Badawczego dróg i mostów
Moim zdaniem, zawsze warto promować to co polskie, jeśli jest dobre i nowatorskie. Mamy wielu dobrych architektów, konstruktorów – zarówno doświadczonych inżynierów, jak również młodych, kreatywnych twórców, zdobywających wiedzę także za granicą, uczestniczących w międzynaro-
środowiskowych, kulturoznawców, antropologów, socjologów, historyków sztuki. Przykładem tego może być choćby sposób w jaki organizuje się polską reprezentację architektoniczną na Biennale Architektury w Wenecji. Doceniając rolę tych towarzyszących architekturze specjalistów i ich głosu, nie wolno zapominać, że to właśnie architekci stanowią unikalną grupę zawodową, kształconą w holistycznym, a jednocześnie, z konieczności, twórczym spojrzeniu na potrzeby użytkownika w procesie projektowania otoczenia i środowiska. Musimy to społeczeństwu przypomnieć. Dlatego w zakresie architektury i nowoczesnych – w sensie przystających do potrzeb współczesnego życia – rozwiązań edukacja, dotycząca zwłaszcza zakresu warsztatu architekta, jest coraz bardziej potrzebna. Ładu i piękna nie da się w całości zadekretować
dowych konkursach i wystawach. Promocja innowacyjnych materiałów i rozwiązań technologicznych służy nie tylko zaspokojeniu aspiracji samych twórców, ale w dużym stopniu edukacji decydentów i użytkowników. Jako dyrektor Instytutu Badawczego Dróg i Mostów chciałbym zwrócić uwagę na infrastrukturę kolejową i drogową, która obecnie intensywnie się rozwija. Nowe drogi, tunele, mosty muszą być trwałe, funkcjonalne, ale również estetyczne. Warto zaufać nowym technologiom, które uwzględniają także aspekt ekologiczny. Droga ma oddziaływanie wizualne, więc nie powinna niszczyć krajobrazu. Wskazane jest natomiast, aby nie zakłócała naturalnego układu terenu oraz stanowiła integralną część otoczenia urbanistycznego. Zatem estetyka dróg jest nierozerwalnie
ani zapisać w planie miejscowym. Zapisać natomiast można mechanizmy, które do tych wartości w otoczeniu mogą doprowadzić. Jednym z nich jest na pewno edukacja rozumiana jak wyżej. Polska architektura powstająca w warunkach sprzyjających dla
W zakresie architektury i nowoczesnych – w sensie przystających do potrzeb współczesnego życia – rozwiązań edukacja, dotycząca zwłaszcza zakresu warsztatu architekta, jest coraz bardziej potrzebna. twórczości jest powodem do dumy. Dowodem tego są projekty wygrywające w krajowych rywalizacjach, przebijające się do prestiżowych konkursów europejskich i światowych. Taki jest katowicki „rudzielec” – Biblioteka Uniwersytecka, autorstwa HS 99, Małopolski Ogród Sztuki w Krako-
związana z otaczającym krajobrazem i stanowi ważny element w projektowaniu dróg. W ostatnim dziesięcioleciu nastąpił ogromny postęp w dziedzinie materiałów, technologii budowy i utrzymania nawierzchni dro-
Promocja innowacyjnych materiałów i rozwiązań technologicznych służy nie tylko zaspokojeniu aspiracji samych twórców, ale w dużym stopniu edukacji decydentów i użytkowników. gowych na świecie. Również na polskich drogach można zauważyć ten postęp. W przypadku nawierzchni asfaltowych wciąż doskonalony jest dobór kruszywa, rodzaj asfaltu, dodatków w postaci polimerów. Z uwagi na aspekt ekologiczny stosuje się dodawanie gumy do asfaltu. Technologia ta po-
wie, autorstwa Ingarden&Ewý, walczący skutecznie w międzynarodowych plebiscytach i konkursach, nasz autorski Wolf Bracka – Vitkac, nominowany w roku 2012 do europejskiej nagrody Miesa van der Rohe. One są jednak najczęściej efektem determinacji i ambicji autorów walczących o jakość, niejednokrotnie wbrew wszystkim i wszystkiemu, dobrze jeśli ze wsparciem ze strony ambitnego inwestora. Funkcjonująca Ustawa o Zamówieniach Publicznych i używane kryterium najniższej ceny dla dokumentacji projektowej i potem dla wykonawstwa, są dla polskiej architektury i ambitnych rozwiązań konstrukcyjnych – swoistą lobotomią. Nieważna jakość – ważne, żeby jak najtaniej. I właśnie po to, by promocja polskiej architektury była możliwa, tę Ustawę i narosłe wokół niej nawyki trzeba zmienić przede wszystkim.
zwala na utylizację opon samochodowych oraz obniżenie poziomu hałasu. Ważnym elementem architektury miast są mosty. Często stanowią one spektakularną formę pejzażu, a bywa że są traktowane jak dzieła sztuki. Ważna jest oczywiście ich użyteczność, trwałość, ale także estetyka, na którą w dużej mierze wpływa konstrukcja. Nowe technologie dają obecnie ciekawe możliwości kreowania formy architektonicznej mostów. Projektanci coraz częściej kierują się estetyką, przekonując także inwestorów, aby odstąpić od stereotypowych rozwiązań. Mosty stają sie swoistymi wizytówkami miast – w Polsce możemy do takich zaliczyć, m.in. warszawski Most Świętokrzyski, Most na Rędzinie we Wrocławiu i budowany obecnie, łukowy most w Toruniu.
Patronat Honorowy i Współpraca
program promocyjno-edukacyjny Buildera
maj 2013
Builder 85
architektura i design
Andrzej M. Chołdzyński
Architektura i przestrzeń publiczna, jakość pejzażu miast, osiedli i wsi są, i zawsze były, bezlitosnym odzwierciedleniem sposobu i jakości organizacji życia społecznego oraz poziomu kultury technicznej danego społeczeństwa. Jakość otaczającego nas, przetworzonego przez architekturę oraz technologię pejzażu i przyrody, mówi wszystko o istnieniu lub braku zdrowych i twórczych relacji społecznych, sprawnego społecznego podziału pracy i jej efektów.
architekt, AMC-Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o.
Wojciech Szczepański
prezes Zarządu Stowarzyszenia na rzecz Systemów ociepleń
Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń w roku swego dzie-
Kamil Kiejna
prezes Zarządu polskiego Stowarzyszenia producentów Styropianu
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu objęło patrona-
sięciolecia postanowiło wesprzeć program PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, ponieważ doceniamy inicjatywy nobilitujące jakość i nowatorstwo w budownictwie. Architekci, projektanci i konstruktorzy budowlani to jedna z kluczowych dla branży ociepleń grup odniesienia. Od ich pracy zależy w dużej mierze powodzenie procesu ocieplenia – bez dobrego, precyzyjnego projektu trudno skutecznie poprowadzić prace ociepleniowo-elewacyjne. Zależy nam też, by w programie PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ podkreślać znaczenie syste-
tem merytorycznym program PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, wierząc, że przyczyni się on do propagowania i nagradzania wysokich kompetencji w projektowaniu oraz jakości w budownictwie. Konstruktorzy i architekci pełnią bardzo istotną rolę w procesie budowlanym, ze względu na ich wiedzę i profesjonalizm w doborze materiałów i rozwiązań technologicznych. Dziś najważniejszym wyzwaniem dla budownictwa staje się troska o energooszczędność. Styropian jako najpopularniejszy materiał termoizolacyjny ma w tej dziedzinie do spełnienia ważne zadanie. Od je-
Stąd edukacja w zakresie: architektury i nowych technologii jest zawsze częścią, bardziej lub mniej
Edukacja w zakresie architektury i nowych technologii jest zawsze częścią większego projektu tworzenia silnej gospodarki opartej na rozwoju kultury, piękna, prawdy oraz poszanowaniu przyrody. uświadomioną, większego projektu tworzenia silnej gospodarki,
mowości ociepleń. Zgodnie z przepisami, wyrobem budowlanym jest ETICS (złożony system izolacji cieplnej), a nie jego poszczególne komponenty. Zwracamy więc uwagę projektantów na to, że prawidłowa tech-
Doceniamy inicjatywy nobilitujące jakość i nowatorstwo w budownictwie. nologia ociepleń polega na zastosowaniu kompletnego systemu jednej marki, posiadającego Aprobatę Techniczną dla konkretnej konfiguracji elementów składowych ocieplenia. Przestrzegając tej zasady, można uniknąć niespodzianek podczas
go jakości oraz właściwego doboru i zastosowania zależy komfort przebywania w budynku oraz – co dziś szczególnie ważne – wysokość stałych kosztów jego eksploatacji. Należy o tym pamiętać już na etapie projektowania, co niestety nie dla każdego jest oczywiste.
Trzeba propagować i nagradzać wysokie kompetencje w projektowaniu oraz jakości w budownictwie. Oprócz kwestii funkcjonalnych i ekonomicznych dla inwestora liczy się również wygląd budynku. Oczekiwania w tym względzie bywają zaskakujące, ale to właśnie przede wszyst-
opartej na rozwoju kultury, piękna, prawdy oraz poszanowaniu przyrody ożywionej i nieożywionej. Bez światłych, wykształconych obywateli, reagujących na piękno i stosowność architektury oraz stosowność używanych technologii, trudno snuć plany o spójnej, potrzebnej światu gospodarce. Gospodarce i społeczności lokalnej posiadającej materialne oraz duchowe warunki niezbędne do życia i twórczej pracy.
instalacji, a następnie użytkowania ocieplenia. Można też w razie potrzeby liczyć na pomoc producenta, który obejmuje swój system gwarancją, nie odpowiada natomiast za działanie ocieplenia przypadkowo zestawionego z różnych produktów. Liczymy, że architekci i konstruktorzy staną się naszymi partnerami w propagowaniu wiedzy na temat roli ETICS, zwłaszcza wśród inwestorów, którzy z zaufaniem przyjmują zamówiony projekt budynku, oraz wśród wykonawców, dla których projekt ocieplenia powinien być jasną, wyczerpującą instrukcją podczas prac na elewacji.
kim wyobraźnia i wyczucie projektantów powinny kształtować polską architekturę – od jednorodzinnych domów i kameralnych osiedli, po centra i dzielnice wielkich miast. A ponieważ o estetyce budynku decyduje jego elewacja, warto zwrócić uwagę na uniwersalność i łatwość obróbki materiału termoizolacyjnego. Komunikując się z architektami, chcemy podkreślać, że przy użyciu styropianu, zarówno przy ocieplaniu nowych, jak i docieplaniu istniejących budynków, elewacji można nadać dowolną formę i nie musi się to odbywać kosztem charakteru budynku ani parametrów technicznych ocieplenia.
Patronat Honorowy i Współpraca
progrAM proMoCyjno-edukACyjny BuilderA
86 Builder
maj 2013
Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto? prof. dr hab. inż. arch.
Zbigniew J. Kamiński
Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach
Ksawery Krassowski
Prezes izby Projektowania Budowlanego
Projektowanie architektonicznobudowlane to działalność prowadzą-
prof. dr hab. inż. arch.
Jacek Gyurkovich Dziekan Wydziału Architektury Politechniki krakowskiej im. Tadeusza kościuszki
Dlaczego powinniśmy edukować w zakresie architektury i nowoczesnych technologii? Środowisko zbudowane miasta jest produktem wzajemnych interakcji między społeczeństwem i przestrzenią. W tym sensie, przestrzeń jest wytwarzana w procesach społecznych na zasadzie wzajemnych oddziaływań między różnymi praktykami społecznymi i fizycznym środowiskiem. Tak więc zmiany widoczne w miejskim krajobrazie nie są ani rezultatem działania woluntarystycznych podmiotów wolnych od strukturalnych uwarunkowań, ani też nie są rezultatem samej eko-
ca do zmian w zagospodarowaniu terenu i przystosowaniu nieruchomości do spełniania przez zabudowany teren określanych funkcji usługowych lub gospodarczych. W ramach tego działania powstają obiekty budowlane, dostosowane do współczesnych potrzeb użytkowych lub produkcji różnych dóbr. W ramach działalności projektowej powstają nowe rozwiązania. Ich wdrażanie rodzi postęp techniczno-technologiczny, świadczone usługi lub produkowane wyroby lepiej spełniają swoje funkcje. Są one lepsze i bardziej dostępne dla społeczeństwa oraz korzystne dla środowiska.
Architektura jest sztuką i umiejętnością kształtowania przestrzeni dla potrzeb człowieka. Jest najtrwalszym składnikiem dorobku kultury materialnej ludzkości, dostępnym na nieustannie czynnej wystawie – kształtuje od wieków środowisko życia, definiując jego walory użytkowe, społeczne, estetyczne. Jest to szczególnie ważne w XXI wieku, zwanym Erą Miast. Już dzisiaj ponad połowa ludności Ziemi mieszka w miastach, które zgodnie z współczesnymi prognozami do połowy tego stulecia będą domem dla 70% ludności globu. W tym kontekście, a także
nomii. Krajobraz miejski jest produktem tak kultury, jak i ekonomii. Właściwe rozumienie środowisk, w których żyjemy, powinno opie-
Wielkie znaczenie ma edukacja w zakresie architektury i urbanistyki, ale postrzeganych nie powierzchownie i „z góry”, co zaprzecza istnieniu miejskiego życia, lecz bardziej humanistycznie, ze zrozumieniem głębszego sensu ludzkich działań. rać się na wyraźnym docenieniu tej złożoności. Wynika z tego potrzeba widzenia architektury i projektowania urbanistycznego w szerokim kontekście zagadnień rozwo-
Projektowanie architektonicznobudowlane to działalność twórcza. Prawie każdy projekt obiektu budowlanego zawiera: – projekt zagospodarowania działki lub terenu, który w efekcie jest opracowaniem urbanistycznym,
Kryterium najniższej ceny jest niekorzystne dla gospodarki i obniża poziom rozwiązań architektoniczno-budowlanych. obrazującym relacje tego obiektu do otoczenia, – projekt architektoniczno-budowlany, który przewiduje rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i insta-
wobec priorytetowych celów polityki, zapisanych w przyjętej przez Rząd Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, związanej z dąże-
W XXI wieku, zwanym Erą Miast, a także wobec priorytetowych celów polityki związanej z dążeniem do poprawy ładu przestrzennego w Polsce – kształcenie architektów jest koniecznością. niem do poprawy ładu przestrzennego w Polsce, kształcenie architektów – specjalistów kompetentnych do realizacji tych wyzwań – jest koniecznością.
ju i budowania życia społecznego. Dlatego też tak wielkie znaczenie ma edukacja w zakresie architektury i urbanistyki, ale postrzeganych nie powierzchownie i „z góry”, co zaprzecza istnieniu miejskiego życia, lecz bardziej humanistycznie, ze zrozumieniem głębszego sensu ludzkich działań. W tym kontekście, w jaki sposób promować polską architekturę? Wydaje się, że tak intensywnie, jak tylko to możliwe. Przede wszystkim jednak pokazując, w jaki sposób przestrzenna organizacja, w której żyją ludzie, wpływa na osiągane wyniki społeczne, życiowe szanse i możliwości.
lacji. Są one dostosowane do funkcji i przeznaczenia obiektu, niezbędne do jego zbudowania i użytkowania. Charakter twórczy tych opracowań potwierdzało rozporządzenie Rady Ministrów z 1997 r. dotyczące prac projektowych (Dz. U. Nr 100 z 1997 r.). Mimo wyraźnych wskazań w ustawie Prawo zamówień publicznych (art. 2, pkt. 5) o obowiązku stosowania wielokryteryjnej oceny ofert w zamówieniach o charakterze twórczym, w Polsce zamawiający powszechnie stosują najniższą cenę jako jedyne kryterium wyboru oferty najkorzystniejszej.
Studia w zakresie architektury zapewniają absolwentom niezbędną wiedzę i umiejętności w dziedzinie projektowania architektonicznego, w powiązaniu ze współczesnymi wymaganiami technicznymi z uwzględnieniem potrzeb funkcjonalnych i zdrowotnych użytkowników oraz równowagi ekologicznej. Zapewniają znajomość uwarunkowań artystycznych, kulturowych, intelektualnych, historycznych, społecznych, ekonomicznych i środowiskowych.
Patronat Honorowy i Współpraca
ProGrAm Promocyjno-eDukAcyjny BuilDerA
maj 2013
Builder 87
MODERN CONSTRUCTION SYSTEMS SP. Z O.O.
profile
WOJCIECH RYŻYŃSKI
architektura i design WOJCIECH RYŻYŃSKI urodził się w Sopocie w 1953 roku; syn prof. dr. hab. inż. Andrzeja Ryżyńskiego; absolwent Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Poznańskiej, w 1978 r. uzyskał tytuł magistra inżyniera architekta, nieograniczone uprawnienia budowlane w 1982 r.; założyciel pracowni MCS, Główny Projektant. W swych projektach stara się zachować naturalną równowagę pomiędzy konstrukcją i architekturą. Osiąga dzięki temu jednoznaczność obu wartości – zasada równorzędności konstrukcji i architektury określa kierunki projektowania Wojciecha Ryżyńskiego, który wykorzystuje w projektach śmiałe rozwiązania konstrukcyjne, a zarazem tworzy ciekawe formy architektoniczne spełniające swoją funkcję. Pracownia ma na swoim koncie dziesiątki prestiżowych realizacji w całym kraju. Posiada doświadczenie w projektowaniu inwestycji o każdej skali i funkcji.
Zdjęcia: arch. MODERN CONSTRUCTION SYSTEMS SP. Z O.O.
Najważniejszy dorobek zawodowy: – Stadion Miejski w Poznaniu, 46 000 miejsc dla widzów, kubatura 1 300 000 m3; – Stadion Miejski w Katowicach,16 000 miejsc dla widzów, kubatura 108 180 m3; – Stadion Miejski w Bytomiu – 15 000 miejsc dla widzów; – Stadion wraz z hotelem w Opalenicy, 4000 miejsc dla widzów; – Budynek biurowy PERN „Przyjaźń” w Płocku – powierzchnia użytkowa 11 300 m2; – Budynek biurowy Westpoint Center w Poznaniu – „budynek Biurowy przy ul. Wichrowej 1a w Poznaniu” – powierzchnia użytkowa 5400 m2; – Amfiteatr w Płocku – 4000 widzów wraz z zapleczem dla 200 artystów; – Hala Sportowa we Włocławku – 3000 miejsc dla widzów; – Hala Sportowo-Widowiskowa w Krakowie – 18 000 miejsc dla widzów; – Hala Sportowo-Widowiskowa w Gliwicach – 15 000 miejsc dla widzów; – Przystań Wodna na rzece Wiśle we Włocławku – kubatura 13 508 m3; – Port jachtowy w Płocku – obiekt na 218 łodzi jachtowych, powierzchnia opracowania 100 286 m2 .
Współzależność architektury i konstrukcji to ciągłe źródło zawodowej fascynacji. Właściwa konstrukcja będzie również piękna, tworząc tym samym dobrą architekturę. 88 Builder
maj 2013
1. Motto projektowe i życiowe
Od zawsze fascynowało mnie piękno konstrukcji. Po latach pracy wiem już, że dobra, nawet skomplikowana konstrukcja, tworząc w naturalny sposób wspaniałą formę przestrzenną, jest równocześnie zgodna ze statyką. Jednym słowem właściwa konstrukcja będzie również piękna, tworząc tym samym dobrą architekturę. Statyki się nie oszuka. Można kształtować ją na nieskończoną nawet ilość sposobów, ale nie toleruje ona błędu. Odpłaci za to piękną formą, stabilną czy dynamiczną przestrzenią, w której intuicyjnie poczujemy się dobrze. Ta współzależność architektury i konstrukcji jest moim ciągłym źródłem zawodowej fascynacji. Statyka to układ sił, który kształtuje od tysięcy lat świat budowli. Czujemy ją w sobie. Tak jak w życiu jesteśmy ukształtowani przez tysiące spraw, zdarzeń. Z tej skomplikowanej struktury powstaje konstrukcja, która ostatecznie tworzy nasze jestestwo. Jeśli siły w naszym życiu współgrają, wtedy jest ono również piękne.
Stadion Miejski w Poznaniu
Hala Sportowo-Widowiskowa w Krakowie
2. Autorytet w architekturze
Chętnie odnosiłbym się do twórczości kilku osób, w której szczególnie to zainteresowanie pięknem konstrukcji widać. Już w czasach studiów zafascynował mnie Frei Otto ze swoją hiperboloidą paraboidalną, na bazie której powstały pawilon na Expo 67 w Montrealu i stadion olimpijski z 1972 roku w Monachium. Architekt, który stworzył słynny instytut konstrukcji lekkich na Uniwersytecie w Stuttgarcie i jest światowym autorytetem w zakresie konstrukcji strukturalnej i membranowej. Poza tym: z jednej strony architekt Santiago Calatrava, który swoimi niezwykłymi strukturami wymusza powstanie nieprawdopodobnych, walczących z grawitacją, wysublimowanych konstrukcji, z drugiej strony wybitny statyk prof. Jörg Schlaich, którego niesamowicie ciekawe konstrukcje stadionów i mostów na całym świecie stworzyły przepiękne dzieła architektoniczne.
Przystań Wodna na rzece Wiśle we Włocławku
3. Dom marzeń
Ten dom ciągle powstaje w mojej wyobraźni. Prosty i oszczędny w formie, ergonomiczny, a równocześnie ciepły, przyjazny i multimedialny. Marzy mi się dom, gdzie barwa światła, grafika na ścianie zmieni się w zależności od pogody na zewnątrz czy pory dnia. Jestem melomanem, uwielbiam filmy, fotografuję. Na to wszystko musi się znaleźć miejsce w moim domu i musi go współtworzyć.
Stadion Miejski w Bytomiu
Hala Sportowa we Włocławku
4. Najbardziej udany projekt
W porównaniu do Oskara Niemeyera jestem jeszcze bardzo młodym architektem. Myślę, że swoje najlepsze projekty mam jeszcze przed sobą. Emocjonalnie zawsze bardzo mocno związany jestem z najnowszym realizowanym projektem. Teraz to urbanistyczna koncepcja 150 – tysięcznego miasta New Karbala w Iraku. Ale bardzo cenię projekt amfiteatru w Płocku, którego linowa konstrukcja dachu nie tylko tworzy czterotysięczną widowiskową arenę, ale naciąga kilkadziesiąt bardzo głęboko wwierconych kotew, mocujących ponad czterdziestometrową skarpę nad Wisłą nad którą stoi miasto. Parcie tysięcy ton ziemi poprzez kotwy napina lekki, membranowy dach, wsparty na żelbetowym ruszcie widowni zabezpieczającym skarpę przed osunięciem.
maj 2013
Hala Sportowo-Widowiskowa w Gliwicach
Builder 89
architektura i design 5. Projekt zjadacz czasu
Zjawisko mi raczej nie znane! Stratą czasu je dla mnie brak kreacji w życiu. Czuję że żyję, kiedy projektuję. Nawet niekończące się bitwy z wykonawcami są często kreacyjne. Wędrując w czasie moich podróży z aparatem czy kamerą ciągle obserwuję i notuję ludzi, przyrodę, budynki, wzajemne relacje kształtowanej przestrzeni i poddanych jej oddziaływaniu ludzi. Przemyślenia zamykam w projektach graficznych czy filmowych, ale również w architektonicznych lub urbanistycznych.
Bulwar nad rzeką Nogat w Malborku
6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji
Jest ich wiele. Z jednej strony wieloletni romans z geometrią przestrzenną, statyką i mechaniką budowli. Z drugiej fascynacja niesamowitym rozwojem sztuk multimedialnych i ich coraz bardziej rosnącą rolą w kształtowaniu przestrzeni. Wędrówki w ramach plenerów fotograficzno – filmowych w trudno dostępnych rejonach świata pozwalają mi oderwać się od otaczającego nas na co dzień szumu informacyjnego i zrozumieć naturalne relacje pomiędzy człowiekiem i otaczającą go przestrzenią.
udynek biurowy Westpoint B Center w Poznaniu
Wrażliwość. Nie można być dobrym projektantem i jej nie posiadać. Nie da się bez niej niczego stworzyć. Amfiteatr w Płocku
Budynek biurowy PERN „Przyjaźń” w Płocku
7. Ulubione rozwiązania materiałowe
Materiały, które do mnie naturalnie przemawiają. I mówiąc najprościej – jak ściskany to beton, jak zginany to stal, jak rozciągany czy napinany to liny czy membrana. Fascynuje mnie również drewno, które łączy wiele właściwości. Projektując przegrody, czyli elewacje, staram się tak dobierać materiał, by nadać im plastyczności i pamiętać o światłocieniu. Na bieżąco śledzę też dynamicznie rozwijające się przykłady w dziedzinie oświetlenia.
8. Zaleta i wada architekta
Zielone ogródki w Poznaniu
Klub Ptaszarnia w Poznaniu
Nagrody i wyróżnienia: 2012 – I Nagroda: konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji architektonicznej Kompleksu Sportowego z 50-tysięcznym stadionem w Constantine, w Algierii 2009 – II Nagroda: konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji architektonicznej Stadionu Miejskiego przy al. Unii Lubelskiej 2 w Łodzi 2008 – I Nagroda oraz realizacja projektu: konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno – architektonicznej Hali Widowiskowo – Sportowej (Czyżyny ) w Krakowie 2004 – „Srebrny Wawrzyn Olimpijski“ Polskiego Komitetu Olimpijskiego – w dziedzinie architektury za zrealizowany obiekt sportowy „Hala Mistrzów” we Włocławku
90 Builder
Wrażliwość. Nie można być dobrym projektantem i jej nie posiadać. Nie da się bez niej niczego stworzyć. A równocześnie powoduje, że kreacja staje się pracą na żywym organizmie, często boli. Zarządzając projektem, przy którym pracuje wielu architektów, trzeba się nieźle nagimnastykować, by doprowadzić go do udanego końca. A w procesie realizacji, trzeba uzbroić się w bardzo grubą skórę. Reasumując! Jednak warto ją mieć!
9. Moja pierwsza nagroda
To wyróżnienie w międzynarodowym konkursie studenckim. Ale najbardziej pamiętam niesamowicie odważne i ideowe rozwiązanie zdobywców pierwszej nagrody. Była to dla mnie rewolucja myślowa. Wskazała na ideę jako główną inspirację projektu.
10. Najgorszy budynek
Każdy architekt ma swoje koszmary. Poddawani presji wykonawcy i inwestora często nie poznajemy swojego projektu. Poza tym czas weryfikuje wiele poglądów. Obiekty kiedyś wspaniałe, stają się z czasem synonimem złego smaku. Czasami... by znów po latach, jako symbol jakiejś epoki i zabytek, zyskać na wartości.
maj 2013
Relacje i lista Laureatów z wcześniejszych edycji na www.pkis.pl, www.ebuilder.pl
KONKURS BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU
2013 Finał X XiV EDYCJi 14 listopada 2013 roku
zapraszamY zapraszam Do uDziału inwEstorów, inw nw proJEktantów, wYkonawCów kontakt:
Danuta Burzyńska, Przewodnicząca Komisji Weryfikacyjnej Konkursu ul. Rolna 155, 02-729 Warszawa tel. 22 853 06 87 w. 131, tel. kom. 507 175 701 e-mail: burzynska@pwbmedia.pl, biuro@pkis.pl
Wyróżnienia przyznawane są w ramach programu Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej „budujemy Sportową Polskę” i programu miesięcznika Builder „Promujemy Polską Architekturę” PATRONAT HONOROWY ORGANIZATOR
PATRONAT HONOROWY
MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW
ORGANIZATOR
PATRONAT HONOROWY
architektura i design
Artykuł prezentuje zwycięski w międzynarodowym konkursie projekt kompleksu sportowego w Konstantynie, w Algierii. Konkurs wygrało konsorcjum biur projektowych: MODERN CONSTRUCTION SYSTEMS SP. Z O.O. z Polski oraz CONCEPT DESIGN z Algierii.
92 Builder
Wielki sukces polskich projektantów
Kompleks sportowy w Konstantynie, w Algierii
P
rojektantów MCS wyróżnia szczególne wyczucie naturalnej równowagi pomiędzy konstrukcją i architekturą, wyjątkowe rozumienie zależności między nimi, odważne i innowacyjne tworzenie inwestycji o każdej skali i funkcji. W przypadku tak znaczących i wielkich projektów jak prezentowany w artykule kompleks ma to niezwykłe znaczenie.
„Osiąga się dzięki temu jednoznaczność obu wartości – konstrukcja staje się architekturą” – tak ten kierunek określił Wojciech Ryżyński – założyciel pracowni i autor wielu sygnowanych przez nią projektów.
Lokalizacja
Teren przeznaczony na lokalizację kompleksu sportowego miasta Constantine zajmuje powierzchnię około
80 ha i położony jest na południe od obszaru administracyjnego miasta, około 18 km od jego centrum i 6 km od międzynarodowego portu lotniczego – Mohamed Boudiaf Airport.
Założenia i rozwiązania projektowe
Przy uwzględnieniu złożonego ukształtowania terenu, jego charakterystycznych punktów wysokościo-
maj 2013
wych, sposobu ułożenia poziomów, powstał projekt zagospodarowania obszaru dla nowego kompleksu sportowego miasta Constantine. Kompleks przewidziany jest jako zespół budynków, ze stadionem piłkarskim dla 50 tys. kibiców jako obiektem centralnym. Pozostałe obiekty to hala wielozadaniowa, zespół pływalni, hala do tenisa, budynki przeznaczone do sportów jeździeckich oraz hotel. Budynek hotelowy z centrum konferencyjnym i restauracjami zlokalizowany jest przy południowej granicy terenu, w bezpośrednim sąsiedztwie węzła komunikacyjnego zapewniającego zjazd z autostrady na tereny sportowe. Swoim kształtem obiekt bezpośrednio nawiązuje do kształtów, w jakie układa się piasek na pustyni. Rozbudowana część parterowa w kształcie „pustynnej wydmy” mieści restauracje dla 500 osób, sale audytoryjną dla 600 widzów, kompleks rekreacyjny z zapleczem szatniowym, basenem, sauną, łaźnią turecką oraz salą fitness. Na terenie opracowania zlokalizowana jest również cała infrastruktura potrzebna do obsługi poszczególnych obiektów, w postaci parkingów dla kibiców, autokarów, parkingów dla VIP, dziennikarzy, pomocniczych obiektów sportowych w postaci boisk treningowych, otwartych boisk sportowych oraz obsługujących teren ciągów pieszych, dróg dojazdowych
1
wewnętrznych i zewnętrznych. Inspiracją dla ukształtowania całego terenu stały się otaczające go pola uprawne, których granice układają się w płynne, organiczne kształty. Widziane z lotu ptaka, tworzą niezwykle malownicze formy, które stają się swoistym znakiem rozpoznawczym dla całego regionu Constantine. Charakterystyczna kolorystyka otaczającego terenu zainspirowała wybór kolorystyki projektowanych nawierzchni ciągów pieszych, dróg , zieleni. Płynność, organiczność, ruch to hasła przewodnie będące inspiracją dla całego projektu założenia sportowego.
Infrastruktura komunikacyjna
Jako główny kierunek przybywania kibiców na teren sportowy założono kierunek północny od strony miasta Constantine, lotniska oraz węzła autostrady A1 prowadzącej z Algieru na wschód kraju. Dla całego terenu sportowego przyjęto dwa główne wjazdy przeznaczone dla ruchu kołowego – od strony północnej i od strony południowej. Biegnąca obecnie wzdłuż terenu droga nr N79 Płynność, organiczność, ruch to hasła przewodnie będące inspiracją dla całego projektu założenia sportowego. zostanie rozbudowana do funkcji autostrady z czterema pasami ruchu. W celu umożliwienia wjazdu z przyszłej autostrady na teren opracowania, zaprojektowane zostały dwa węzły komunikacyjne. Wzdłuż wschodniej granicy terenu opracowania poprowadzona została droga obsługująca wjazdy na parkingi dla kibiców, dojazdy do poszczególnych obiektów, dojazdy dla gości VIP. Parkingi dla poszczególnych grup funkcjonalnych zaplanowano głównie jako parkingi terenowe, wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu do stworzenia poszczególnych poziomów parkingowych. Parkingi przeznaczone dla osób z grupy VIP, zawodników, policji, służb medycznych, ochrony stadionu zlokalizowane zostały pod jego trybunami.
Tereny rekreacyjne
Przestrzenie rekreacyjne są bardzo ważnym aspektem w projekcie całego terenu. Wzmagają one jego
maj 2013
2
atrakcyjność, są elementem, który sprawia, że tak duży kompleks obiektów sportowych staje się bardziej przyjazny i dostępny dla wszystkich odwiedzających go gości. Zieleń, drzewa, elementy wody przenikają się swobodnie z projektowanymi ścieżkami dla pieszych. Szczególna uwaga została zwrócona na sposób nasadzeń drzew na terenie. Ich „punktowe” umiejscowienie jest bezpośrednią inspiracją algierskim krajobrazem.
Stadion piłkarski
Centrum kompleksu sportowego w Constantine stanowi stadion z trybunami na 50000 miejsc siedzących. Jego lokalizacja została wybrana po wielu analizach urbanistycznych. Stanowi on dominantę architektoniczną i wysokościową całego założenia i zamknięcie głównej osi widokowej i ciągu pieszego od strony północnej. Stadion jest elementem scalającym inne obiekty sportowe wokół w czytelne i spójnie odbierane założenie sportowe. Natomiast różnice poziomów terenu wokół stadionu pozwoliły bezkolizyjnie rozwiązać komunikację pieszą i kołową oraz wydzielić strefy dla poszczególnych grup kibiców, VIP, mediów, służb specjalnych i zawodników. Na poziomie parteru obiektu została funkcjonalnie wydzielona część pod trybuną główną. Stanowi ona zaplecze sportowe dla wszystkich
3
Ryc. 1. Teren przeznaczony na lokalizację kompleksu sportowego miasta Constantine zajmuje powierzchnię ok. 80 ha. Ryc. 2. i 3. Inspiracją dla ukształtowania terenu stały się otaczające go pola uprawne, których granice układają się w płynne, organiczne kształty. Widziane z lotu ptaka, tworzą niezwykle malownicze formy, które stają się swoistym znakiem rozpoznawczym dla całego regionu Constantine.
Builder 93
architektura i design
4
imprez organizowanych na stadionie. Wyodrębnione są tu trzy główne strefy. Jedna stanowi szatnie dla zawodników, trenerów, sędziów, zaplecza sanitarne, pomieszczenia do rozgrzewek, odrębne wejścia do obiektu, parkingi oraz niezależne wjazdy. W sąsiedztwie zlokalizowana jest strefa służb medycznych, policji,
boisko i loże z miejscami do siedzenia na wydzielonej trybunie. Z tyłu umieszczone są zaplecza sanitarne, gastronomiczne, miejsca spotkań. Dla gości specjalnych, w centralnej części trybuny głównej wydzielona jest strefa VIP z miejscami dla 100 osób, własnym zapleczem i komunikacją. Strefa VIP z miejscami na try-
macyjne i kasy. Funkcjonuje niezależnie od imprez odbywających się na stadionie. Przekrycie stadionu i konstrukcja obiektu Zaprojektowano zadaszenie złożone z kilkudziesięciu układów poprzecznych rozmieszczonych równomiernie. Każdy z nich to kratownica przestrzenna o takiej samej konstrukcji, lecz z różną geometrią. Kratownice te opierają się na fundamentach, natomiast całość konstrukcji pracuje na zasadzie zaciskanego koła. Pokrycie zadaszenia stanowi membrana rozpięta pomiędzy kratownicami, dodatkowo kształtowana łukami poprzecznymi. Przekrycie zachodzi na pionową część kratownic, dzięki czemu stanowi równocześnie elewację stadionu. Wewnętrzne elementy obiektu, takie jak trybuny, stropy, klatki schodowe zaprojektowano jako żelbetowe z maksymalnym wykorzystaniem elementów prefabrykowanych powtarzalnych, co pozwoli na maksymalne skrócenie czasu budowy. Garaż podziemny zaprojektowano w technologii szczelnej wanny, która uniemożliwia jakiekolwiek przeciekanie. Regularna siatka słupów pozwala na bardzo efektywne wykorzystanie przestrzeni do parkowania samochodów.
Centrum Sportów Wodnych
5
Ryc. 4. Stadion dla 50 tys. widzów stanowi centrum całego kompleksu. Jego zadaszenie składa się z kilkudziesięciu kratownic przestrzennych pokrytych membraną, dodatkowo kształtowaną łukami poprzecznymi. Ryc. 5. Centrum Sportów Wodnych ma kształt przypominający pływaka, który wynurza się z wody. Ta unikalna forma powstała z kombinacji odpowiednio dopasowanych elementów rozciąganych i ściskanych.
94 Builder
ochrony, kontroli obiektu oraz niezależna strefa dla prasy, mediów, fotografów. Każda ze stref ma bezpośredni dostęp do swoich parkingów. Komunikacja pionowa dla tych trzech stref jest zupełnie niezależna. Druga kondygnacja trybuny głównej to głównie pomieszczenia pracy dla mediów, fotografów, zaplecza socjalno – szatniowe dla pracowników, stewardów i wolontariuszy. Na kolejnych kondygnacjach: +3 zlokalizowane są studia panoramiczne z widokiem na płytę boiska oraz na +4 strefa prasy, komentatorów i fotografów z wyjściem na trybunę główną. Centrum ochrony, kontroli i dowodzenia obiektem znajduje się na kondygnacji +3. Główna strefa VIP, gości i strefa biznesowa zlokalizowane są na poziomie +3 dookoła stadionu. 58 Skyboxów gościnnych i biznesowych ma zapewniony widok na
bunie głównej jest umiejscowiona kondygnację niżej – poziom +2. Zajmuje ona 1156 miejsc na trybunach i Salon VIP z zapleczem gastronomicznym i sanitarnym na tyłach trybuny. Wejścia do wszystkich stref VIP na stadionie znajdują się na kondygnacji parterowej w środkowej części trybuny głównej i trybuny przeciwległej. A bezpośredni dostęp do nich umożliwiają parkingi zlokalizowane pod trybunami w pobliżu tych wejść. Charakterystycznym elementem stadionu jest promenada oplatająca obiekt dookoła, przenikająca przez 2 poziomy stadionu (+1 i +2). Umożliwia ona bezkolizyjny ruch kibiców dookoła stadionu. Od strony głównego ciągu komunikacji pieszej została wydzielona strefa kibica na dwóch poziomach 0 i +1. Mieści ona zespół kulturalno – handlowy, muzeum, kina, punkty infor-
To kompleks basenów rekreacyjnych i sportowych. Składa się z basenu olimpijskiego o długości 50 m z widownią dla 3000 osób, mniejszego basenu o długości 25 m z trybunami dla 600 widzów oraz basenów do nauki pływania i brodzików dla dzieci. Cały kompleks zaprojektowany został jako jeden obiekt sportowy o kształcie przypominającym pływaka, który wynurza się z wody w czasie pokonywania dystansu basenu. Niepowtarzalna, opływowa forma budynku, pełna dynamizmu i energii wynurza się ze skarpy, na której jest posadowiona. Cały obiekt podzielony jest na dwa zespoły funkcjonalne, mogące działać razem lub niezależnie: zespół zawierający basen olimpijski oraz zespół z mniejszymi basenami i rozbudowaną częścią rekreacyjną. Opis obiektu Unikalna forma tego obiektu powstała z kombinacji odpowiednio dopasowanych elementów rozciąganych (lin) i ściskanych (łuków krawę-
maj 2013
dziowych i łuków naświetla). Bazę konstrukcji stanowią dwa łuki krawędziowe mocno odchylone od płaszczyzny. W celu zoptymalizowania masy są one zaprojektowane jako łuki kratownicowe z ukrytym pasem dolnym. Przeciwległe łuki połączono ze sobą linami ze stali o bardzo wysokiej wytrzymałości, dzięki czemu uzyskano stosunkowo płaską powierzchnię zadaszenia o dużej rozpiętości bez podpór. Dodatkowo łuki krawędziowe ustabilizowano wprowadzając niemal pionowe odciągi linowe, tworzące pierwszą, ażurową linię elewacji. Przeszklona część środkowa pozwala na otwieranie części segmentów, uzyskując obiekt bardzo dobrze adaptowalny do różnych potrzeb i warunków pogodowych. Konstrukcja linowa zadaszenia pozwala także na łatwy montaż bez podpór pośrednich, a co za tym idzie, równoczesne prowadzenie prac budowlanych wewnątrz obiektu. Niecka basenowa nie znajduje się bezpośrednio w gruncie, lecz opiera się na podstawie drugiej, większej niecki. Eliminuje się w ten sposób ewentualne problemy z nieszczelnością oraz uzyskuje się dużo przestrzeni dla infrastruktury technicznej basenu.
6
scowienie siatki pomostów technicznych oraz podwieszenie centralnego telebimu. Przewidziano również siatkę punktów mocujących, co pozwoli na organizację różnego typu imprez, w tym koncertów z wymaganiami podwieszania do dachu elementów scenicznych. Pokrycie dachu przewiduje izolację termiczną, dzięki czemu
z przeszklonym holem wejściowym i kawiarnią. Obiekt funkcjonuje jako zaplecze szatniowe i sanitarne dla użytkowników boisk.
Centrum tenisowe
Zlokalizowane jest w północnej części kompleksu sportowego, otwierając założenie od strony mia-
Sala wielofunkcyjna
Hala sportowa zlokalizowana jest z pobliżu centrum tenisowego, z którym tworzy przyjemne w odbiorze wnętrze urbanistyczne. Forma hali inspirowana jest podświadomymi zachowaniami spotykających się ze sobą grup osób, które w kulturze arabskiej bawią się, tańczą wokół ogniska. Tworząc tym samym naturalne kręgi życia skupione wokół jednego źródła. Jednocześnie bryła hali została wzbogacona o przestrzenie ażurów, co nadało jej niezmiernej lekkości i delikatności w odbiorze formy. Zaprojektowana została na 5 tys. widzów. Łączy w sobie funkcje hali do gry w koszykówkę, siatkówkę, piłkę ręczną, z możliwością aranżacji płyty boiska pod wszelkie inne wydarzenia sportowe i widowiskowe, jak koncerty, wystawy. Opis obiektu Zaprojektowano zadaszenie obiektu w postaci belek hybrydowych stalowo-cięgnowych z zastosowaniem nowoczesnych stopów stali o wysokich wytrzymałościach. Taka konstrukcja umożliwia umiej-
maj 2013
7
możliwe jest dostosowanie klimatu panującego wewnątrz niezależnie od warunków zewnętrznych. Elewację zaprojektowano w postaci żagli ukośnych pokrytych membraną, co wspomaga system wentylacji obiektu. Ramy stalowe żagli ukształtowano w ten sposób, by elementy naciągające membrany były sprzężone z elementami mocującymi żagle do budynku.
Zespół boisk zewnętrznych
W pobliżu stadionu od strony północnej znajdują się tereny przeznaczone na boiska zewnętrzne. W skład grupy wchodzą boisko do koszykówki, boisko do siatkówki, boisko do piłki ręcznej, 3 boiska do piłki nożnej ze sztuczną trawą oraz 6 bulodromów. Do strefy boisk przylega niewielki budynek parterowy
sta Constantine. Charakterystycznym elementem obiektu jest możliwość zadaszenia głównego kortu tenisowego w razie niesprzyjający warunków atmosferycznych. W skład zespołu wchodzi 6 kortów tenisowych na otwartym powietrzu z trybuną na 1000 miejsc siedzących i jeden główny kort tenisowy z trybunami na 4 tys. miejsc. W pobliżu obiektów położone są miejsca parkingowe dostępne dla fanów tenisa. Opis obiektu Zaprojektowano linową konstrukcję zadaszenia obiektu, czyli najlżejszą, współcześnie dostępną technologię. Dźwigary linowe ułożono promieniście w środku sytuując iglicę. Uzyskano tą metodą estetykę i lekkość, a także możliwość częściowego przekrywania kortu w zależności od warunków pogodo-
Ryc. 6. Centrum tenisowe to 6 otwartych kortów z trybuną dla 1000 widzów i kort główny z 4 tys. miejsc. Linową konstrukcję jego zadaszenia ułożono promieniście, w środku sytuując iglicę. Ryc. 7. Forma hali sportowej inspirowana jest, charakterystycznymi w kulturze arabskiej, zachowaniami grup osób bawiących się przy ognisku. Ażurowa bryła nadaje hali dużą lekkość. Zadaszenie oparto na belkach stalowo-cięgnowych, a elewacja ma postać ukośnych żagli pokrytych membraną.
Builder 95
architektura i design
9
10
11
Ryc. 8. i 9. Przestrzenie rekreacyjne są bardzo ważnym elementem kompleksu. Wzmagają jego atrakcyjność i sprawiają, że staje się on bardziej przyjazny. Część terenu przeznaczono na boiska zewnętrzne: do koszykówki, siatkówki, do piłki ręcznej, 3 boiska do piłki nożnej ze sztuczną trawą oraz 6 bulodromów. Ryc. 10. Budynek hotelowy z centrum konferencyjnym i restauracjami kształtem ma przypominać pustynne wydmy. Ryc. 11. Centrum Sportów Jeździeckich składa się z przekrytej hali głównej z areną do woltyżerki i ujeżdżalnią oraz krytej areny do skoków przez przeszkody.
8
wych. Gęsto rozłożone liny pozwalają też na niemal dowolne sytuowanie systemów oświetleniowych, nagłośnieniowych i innych. Montaż dachu nie wymaga podpór pośrednich i pozwala na równoczesne prowadzenia prac poniżej. Zewnętrzne słupy, do których mocowane jest zadaszenie, zostały zaprojektowane w formie odgiętej do zewnątrz – jest to kształt najlepiej pracujący dla tego typu zadaszenia, dzięki czemu słupy nie są masywne i wymagają poziomego podparcia jedynie w poziomie górnego stropu trybun. Równocześnie pozwalają one na montaż membrany elewacyjnej, która dzięki kształtowi słupów nie wymaga dodatkowych elementów naciągających.
Zdjęcia archiwum MCS
Centrum Sportów Jeździeckich
W południowej części terenu, na powierzchni około 8,45 ha, zaprojektowane zostało Centrum Sportów Jeździeckich. Kompleks składa się z głównej przekrytej hali, gdzie znajdują się arena do woltyżerki,
96 Builder
ujeżdżalnia oraz kryta arena do skoków przez przeszkody. Hala z poszczególnymi arenami zajmuje powierzchnię około 13 251 m2. Zlokalizowana została w północnej części kompleksu, naprzeciw stadionu piłkarskiego. Za halą znajduje się kompleks stajni i obiektów pomocniczych. Wschodnia część terenu to otwarta przestrzeń o powierzchni ok. 5 ha, przeznaczona do uprawiania sportów jeździeckich, rozgrzewki przed zawodami, ćwiczeń na wolnym powietrzu. W głównej przekrytej hali każda z aren jeździeckich została wydzielona i zaprojektowana została dla niej osobna widownia. Arena do woltyżerki posiada trybunę dla 287 osób, zaplecze dla zawodników i sędziów. Ujeżdżalnia posiada widownię dla 622 osób, a arena do skoków przez przeszkody widownię dla 1000 widzów. Ujeżdżalnia oraz arena do skoków przez przeszkody posiadają wspólne zaplecze dla zawodników i sędziów oraz siodlarnię. Zaplecze dla widzów znajduje się na poziomie parteru, bezpośrednio
pod trybunami i składa się z kawiarni, ogólnodostępnych toalet oraz szatni. Za kompleksem aren sportowych znajduje się stajnia dla 100 koni, wraz z zapleczem magazynowym. Pomiędzy stajnią a halą z arenami znajdują się dwie rozprężalnie dla koni startujących w zawodach, służące do rozgrzewki przed wejściem na arenę. Stajnia znajduje się bezpośrednio przy wjeździe dla samochodów, przy niej zlokalizowane są rampy rozładowcze dla koni. Parking i wjazd dla widzów zlokalizowane są w zachodniej części terenu i od kompleksu stajni oraz hali oddziela je szeroka aleja spacerowa, będąca dojściem widzów do głównego wejścia do kompleksu. Opis obiektu Budynek zaprojektowano tak, aby osiągnąć duże rozpiętości bez podpór pośrednich. Umożliwia to szedowa konstrukcja zadaszenia, która jednocześnie pozwala na bardzo dobre doświetlenie wnętrza. Zastosowanie kratownic stalowych sprężonych daje wrażenie lekkości konstrukcji. Są to elementy powtarzalne,
które można uprzednio przygotować w wytwórni, a na budowie skrócić do minimum czas montażu .
Hotel, centrum konferencyjne, restauracje
Projekt obejmuje również budynek hotelowy, centrum konferencyjne i restauracje. Hotel zlokalizowany jest przy południowej granicy terenu opracowania, w bezpośrednim sąsiedztwie węzła komunikacyjnego zapewniającego zjazd z autostrady na tereny sportowe. Swoim kształtem obiekt bezpośrednio nawiązuje do kształtów w jakie układa się piasek na pustyni. Rozbudowana część parterowa w kształcie „pustynnej wydmy” mieści restauracje dla 500 osób, sale audytoryjną dla 600 widzów, kompleks rekreacyjny z zapleczem szatniowym, basenem, sauną, łaźnią turecką oraz salą fitness.
Opr. DB źródło: opracowanie przetargowe kompleksu sportowego w Konstantynie, w Algierii maj 2013
To wyjątkowy projekt architektoniczny, który już zyskał światowe uznanie, piękna przemyślana w każdym szczególe architektura zaprojektowana przez Rainera Mahlamäkiego, a do tego wyjątkowe wyzwanie konstrukcyjne. Obiekt już można podziwiać, a naprawdę warto! Wyjątkowy budynek mieszczący się na terenie byłego getta warszawskiego, będzie pierwszym i jedynym muzeum na świecie poświęconym w całości historii Żydów polskich. Bryła budynku o szklanych ścianach jest rozerwana przez nieregularne szczeliny o pofalowanych ścianach. Serce tego wyjątkowego obiektu, zaprojektowanego przez cenionego fińskiego architekta Rainera Mahlamäkiego, stanowi niezwykły hol. Jego przestrzeń wyznaczają powyginane ściany długie na 70 i wysokie na 20 metrów. Wyglądem przypominają one naturalny krajobraz - skały wyżłobione przez tysiąclecia przez płynący pośrodku potok. Symbolicznie stanowią one odwołanie do biblijnego momentu rozstąpienia się Morza Czerwonego przed narodem żydowskim uciekającym z Egiptu. Ten niezwykły projekt zdążył już zdobyć nagrodę Chicago Athenaeum International Architecture Award oraz wyróżnienie American Shotcrete Association (ASA) jako wybitny projekt w technologii torkretowania - ściana otrzymała prestiżową nagrodę Outstanding Shotcrete Project.
Ekspozycja główna Muzeum Historii Żydów Polskich
Fot. arch. NIZIO
Trwa przygotowanie wystawy głównej muzeum, której otwarcie zapowiedziano za rok. Jej głównym projektantem oraz wykonawcą jest Mirosław Nizio z Nizio Design International. Zagmatwane losy polsko-żydowskie na przestrzeni wieków mają być pokazane przez zdjęcia, pamiątki, ale przede wszystkim za pomocą nowych mediów. Przestrzenie ośmiu galerii połączono linearną opowieścią. Ścieżka zwiedzania zaczyna się w strefie zatytułowanej „Las”. Galeria „Średniowieczna” to barwne przedstawienie narodzin międzykulturowych relacji. Opowieść zbudowano wokół nielicznych zachowanych eksponatów. Wzbogacona jest o architektoniczne formy nawiązujące do średniowiecza. W galerii „Paradisus judaeorum” topograficzny model Krakowa i Kazimierza wspiera audiowizualna prezentacja i interaktywna płaszczyzna. Centrum galerii „Miasteczko” jest wkomponowana rekonstrukcja dachu drewnianej synagogi wraz z polichromowanym sklepieniem. W ciągu zwiedzania napotkamy na odwzorowaną z detalami żydowską ulicę. Strefa wyjścia „Nowe Życie” kojarzy się z niezapisaną kartą, jest minimalistyczną białą przestrzenią.
maj 2013
Soudal w architekturze na najwyższym światowym poziomie Krzywoliniowa ściana Muzeum Historii Żydów Polskich to przykład połączenia wyjątkowej wizji z innowacyjnymi technologiami umożliwiającymi jej realizację. Wśród nich znalazł się silikon Soudal do zabezpieczeń przeciwogniowych. Centralny element budynku – falująca ściana - to pierwsza na świecie krzywoliniowa ściana konstrukcyjna, która "trzyma" wszystkie stropy i całą konstrukcję stalową dachu. Utworzenie tak niezwykłego kształtu ściany stanowiło nie lada wyzwanie zarówno pod względem architektonicznym, jak i wykonawczym. Specjalnie na potrzeby tej inwestycji firma Soudal dostarczyła systemowy, ognioochronny silikon neutralny w niepowtarzalnym, wymaganym przez projekt, kolorze. FIRE SILICONE B1 FR przeznaczony jest do ogniochronnego wypełniania złączy liniowych i szczelin w pionowych i poziomych przegrodach betonowych, żelbetowych i murowanych z cegły ceramicznej, silikatowej lub elementów z betonu komórkowego w warunkach określonych przez aprobatę techniczną ITB . Prawidłowo wykonane uszczelnienia klasyfikowane mają odporność ogniową do EI 120 – powstrzymują więc rozprzestrzenianie się dymu i płomieni przez dwie godziny.
Innowacyjne wnętrze
Projekt polskiej siedziby dużej firmy farmaceutycznej autorstwa pracowni 137kilo Architekci oraz Beza Projekt to niezwykłe, nowoczesne wnętrze, które doskonale oddaje profil działalności korporacji Bausch and Lomb HQ. Życzeniem klienta było stworzenie przestrzeni biurowej, która odzwierciedla naukowe dziedzictwo firmy przy jednoczesnym uwzględnieniu komfortu pracy zespołu. Głównym produktem klienta są soczewki i szkła kontaktowe. Szczególnie interesujące jest nawiązanie do tej tematyki poprzez kopuły konferencyjne znajdujące się w części open space. Kolejną inspiracją dla projektantów była estetyka laboratoriów, do której nawiązano poprzez białe otwarte sufity oraz przeszklenia. Aby nieco ocieplić wizerunek biura, wprowadzono w osiach widokowych zielone ściany, na których rosną gatunki mające dobry wpływ na powietrze oraz zbierające kurz. Natomiast dla pracowników przewidziano rozwiązania sprzyjające pracy w grupie oraz relaksowi.
Builder 97
Fot. arch. 137kilo
Fot. arch. Soudal
Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie
Fot. arch. Soudal
architektura i design
Builder Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz, Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Współpraca Justyna Sobiecka, Adam Zyzman, Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka, Korekta Anna Zawadzka, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński, Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Konrad Szwarc Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka, DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat Wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.
– członek Loży Złotej
Business Centre Club,
Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5
Patronaty Buildera ERP - skuteczne zarządzanie zasobami firmy (Warszawa)
Tematyka konferencji ma na celu zaprezentowanie, w jaki sposób systemy ERP usprawniają i optymalizują pracę przedsiębiorstw. Termin: 16 maja 2013 r.
IV Kongres Stolarki Polskiej (Bronisławów)
Kongres, organizowany przez Związek Polskie Okna i Drzwi, odbędzie się w dniach 16-17 maja 2013 r. w Hotelu Magellan*** w Bronisławowie k. Piotrkowa Trybunalskiego. Tematem przewodnim tegorocznej edycji będzie eksport. www.okna.org.pl
V Konferencja dla Budownictwa (Serock)
W dniach 21-22 maja odbędzie się V Konferencja dla Budownictwa „Kryzys w budownictwie”, organizowana przez Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa. Podstawowym założeniem konferencji jest prezentacja konkretnych rozwiązań w postaci projektów ustaw lub projektów założeń ustaw oraz warsztaty dotyczące nowych przepisów dla wyrobów budowlanych. www.dlabudownictwa.pl
XIX Międzynarodowe Targi AUTOSTRADA (Kielce)
XIX AUTOSTRADA-POLSKA odbędzie się w dniach 21-24 maja w Kielcach. Targom towarzyszą Międzynarodowe Targi Infrastruktury TRAFFIC-EXPO-TIL, Międzynarodowe Targi Maszyn Budowlanych i Pojazdów Specjalistycznych MASZBUD oraz Międzynarodowe Targi Transportu Drogowego – Pojazdy Użytkowe. To także konferencje organizowane przez instytuty i izby gospodarcze. www.austostrada.pl
XXVI Awarie Budowlane (Międzyzdroje)
Konferencja odbędzie się w dniach 21-24 maja 2013 r. w Międzyzdrojach. Stanowi forum wymiany poglądów i doświadczeń naukowców, inwestorów, projektantów, wykonawców oraz przedstawicieli administracji budowlanej w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych. www.awarie.ps.pl
I Międzynarodowe Targi Budowlane Warsaw Build (Warszawa)
W dniach 10-12 września 2013 r. w Warszawskim Centrum EXPO XXI odbędzie się pierwsza edycja Międzynarodowych targów budowlanych Warsaw Build 2013, Windows & Doors 2013, Certiba 2013 oraz Interiors & Design 2013. Organizatorem wydarzeń jest firma Lentewenc Sp. z o.o. targibranzybudowlanej.pl, targiceramiki.pl, targiwnetrzarskie.pl, targiprodukcjiokienidrzwi.pl
XXI Ogólnopolska Konferencja „Ekologia a Budownictwo” (Bielsko-Biała)
Konferencja odbędzie się w dniach 10-12 października 2013 r. Organizatorami są Komitet Ekologii przy PZITB, ITB, PZITB – Oddział Bielsko-Biała, Śląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Wydarzenie adresowane jest do środowisk naukowych i zawodowych, a także do samorządów i administracji państwowej. www.pzitb.bielsko.pl
I Konferencja Techniczno-Budowlana TECH-BUD 2013 (Kraków)
Konferencja odbędzie się w dniach 23-25 października 2013 r. Jej przedmiotem jest problematyka projektowania i wykonawstwa w aspekcie stosowania nowych technologii, materiałów i nowoczesnej techniki w budownictwie oraz praktyka i teoria stosowania norm europejskich. Organizatorami są PZITB oraz Centrum Usług Techniczno-Organizacyjnych Budownictwa, oddział małopolski w Krakowie. www.tech-bud.pzitb.org.pl
Firma na Medal
Wyróżnienia Firma na Medal, Budowniczy Polskiego Sportu i Sportowy Obiekt Roku przyznaje, jak co roku, Polski Klub Infrastruktury Sportowej. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, nad którym honorowy patronat objął Wicepremier i Minister Gospodarki Janusz Piechociński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Janusz Żbik, SARP, IBDiM, Izba Projektowania Budowlanego, Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego i stowarzyszenia branżowe. W związku z tym przyznawane będą również wyróżnienia specjalne dla polskich architektów i konstruktorów oraz zaprojektowanych przez nich obiektów. Gala finałowa odbędzie się 14 listopada 2013 r. Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem biuro@pkis.pl lub builder@pwbmedia.pl.
Przedsięwzięcia Buildera – nowe terminy TopBuilder 2014
Rusza szósta edycja nagród TopBuilder 2014. Na Państwa zgłoszenia czekamy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ. Statuetka TopBuilder przyznawana jest projektom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa TopBuilder 2014 zaplanowana jest na na 22 stycznia 2014 r. program promocyjno-edukacyjny Buildera
Gala Buildera 2014 warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Rozpoczęła się kolejna edycja konkursów Budowlana Firma Roku, Polski Herkules i Laury Buildera. Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjnoedukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ – w jego ramach wyróżnienia przyznawane są pracowniom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa odbędzie się 3 grudnia 2013 r.
2013 POLSKI2013
HERKULES 2013
Systemy StoCretec dla konstrukcji mostowych Nawierzchnie izolacje chodników mostowych Elementy systemu: • StoPox BV 100 - epoksydowy grunt do betonów o podwyższonej wilgotności • StoPox TEP Multi Top - elastyczna żywica epoksydowopoliuretanowa • StoPox PH-DVE - elastyczna żywica epoksydowopoliuretanowa Epoksydowy mostek sczepny • StoPox IHS PK - warstwa sczepna do łączenia starego betonu z nowym, zastępuje tzw. „jeża”, skraca czas obróbki Systemy reprofilacji elementów żelbetowych Elementy systemu: • StoCrete BE Haftbrücke - mostek i ochrona antykorozyjna • StoCrete BE Mörtel grob - gruboziarnista zaprawa PCC do reprofilacji powierzchni obciążonych dynamicznie • StoCrete TG 202, StoCrete TG 204 - system PCC do reprofilacji elementów betonowych • StoCrete TF 200, StoCrete TF 204, StoCrete KM - szpachlówki PCC do betonu
Systemy zabezpieczeń powierzchni betonowych
• StoCryl EF - elastyczna powłoka zabezpieczająca • StoCryl V 200 - sztywna powłoka zabezpieczająca Systemy hydrofobizacji elementów żelbetowych • StoCryl HP 100, StoCryl HP 150 - środki do hydrofobizacji powierzchniowej • StoCryl HC 100, StoCryl HG 200 - preparaty do hydrofobizacji wgłębnej Systemy izolacji pod papy termozgrzewalne • StoPox FBS-LF - epoksydowy grunt do gruntowania świeżego betonu • StoPox BV 100 - epoksydowa żywica gruntująca odporna na wysokie temperatury Systemy iniekcji elementów żelbetowych • StoJet IHS - epoksydowy system iniekcji sklejających • StoJet PIH 200 - poliuretanowy system iniekcji uszczelniających • StoCrete ZL - mineralny system iniekcyjny oraz inne systemy naprawy i ochrony betonu
Doradcy techniczni StoCretec: Chorzów 605 165 116 • Gdynia 605 165 142 • Łódź 605 165 134 Poznań 605 165 137 • Warszawa 605 165 139 • Wrocław 605 165 138 Sto-ispo sp. z o.o. 03-872 Warszawa • ul. Zabraniecka 15 • tel. 22 511 61 02 • info.pl@sto.com • www.sto.pl
Specjaliści Techniki Deskowań.
Wózek do metody nawisowej Ekonomiczne kompletne rozwiązanie Systemy szalunkowe Doka do mostów są zaprojektowane tak aby ograniczyć koszty i zapewnić maksymalne bezpieczeństwo w miejscu pracy. Doka zapewnia szybką i wydajną produkcję oraz oferuje odpowiednie rozwiązanie na potrzebę każdego projektu.
Doka Polska | Bankowa 32 | 05-220 Zielonka | T +48 22 771 08 00| F +48 22 771 08 01 | www.doka.pl