BUDMA 2015 Potencjał targów. Potencjał firm
Najlepsze produkty roku nagrodzone
4 KWIECIEŃ 2015
Nr
.
Rok XIX (213) 5zł (w tym 8% VAT)
.
BIZNES BUDOWNICTWO ARCHITEKTURA 33 mld dla
wykonawców dróg i mostów i dostawcy poszukiwani
PROCES BIM
jak to działa w Ameryce
NOWOCZESNE złącza i łączniki
Dyrektor Marketingu Fakro Sp. z o.o.
Builder
dodatek SPeCJaLNY
kwiecień 2015
Builder
dodatek branżowy
kwiecień 2015
STOLARKA OTWOROWA
prezentacja firmy aluplast sp. z o.o. str. 98
JANUSZ KOMURKIEWICZ
Wyznaczamy nowe trendy
myPERI Twój portal internetowy. Już dostępny! Przejrzyste informacje Stały wgląd w koszty oraz dane dotyczące projektu i materiału dzięki przejrzystym raportom Łatwiejszy proces budowlany Wsparcie wszystkich etapów realizacji robót dzięki przydatnym narzędziom i szablonom Zawsze na bieżąco Dostęp do zaktualizowanych informacji oraz oszczędność czasu dzięki merytorycznym analizom, generowanym jednym kliknięciem
Deskowania Rusztowania Doradztwo techniczne www.peri.com.pl/myperi
FAKRO Sp. z o.o., Prezes ZarzÄ…du ZwiÄ…zku Polskie Okna i Drzwi
26
Fot. arch. MTP
KOMENTARZ Śródłem innowacji są ludzie
28
Budma 2015
Piotr Przyborowski, Prezes ZarzÄ…du LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
20
YWIAD W Podwoić sprzedaş Rozmowa z Rafałem Dorywalskim, Dyrektorem Zarządzającym Reynaers Central Europe
32
Fot. Adam Rotter
POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE Budownictwo podłączone do sieci Grzegorz Przepiórka
25
.AJLEPSZE PRODUKTY ROKU NAGRODZONE
r~pljpl ꢪ¥¼
u•
yÂ’ÂŽĂŞ p ĂŞĂ‚Â˘ÂĄÂŁĂƒĂŞÂĽÂ?Â ĂŞĂ‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ĂŞÂ¨ĂœĂŞ}h{Ăƒ
"):.%3 "5$/7.)#47/ !2#()4%+452! -,$ $,!
WYKONAWCĂ?W DRĂ?G I MOSTĂ?W I DOSTAWCY POSZUKIWANI
02/#%3 ")-
JAK TO DZIAÂ?A W !MERYCE
./7/#:%3.% Z�–CZA I �–CZNIKI
Dyrektor Marketingu Fakro Sp. z o.o.
i˜Œ�‡ˆ•
$/$!4%+ 30%#*!,.9
KWIECIEĂŽ
i˜Œ�‡ˆ•
$/$!4%+ "2!.Œ/79
KWIECIEĂŽ
34/,!2+! /47/2/7!
“•ˆÂ?ˆ‘—„†Â?Â„ĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?ÂœĂŞÂ„Â?˜“Â?„–—ê–“ÂĂŞÂ?ĂŞĂŞÂ’Â’ –—•Âꊨ
JANUSZ KOMURKIEWICZ
WYZNACZAMY NOWE TRENDY
Marzena Mysior-Syczuk
34
22
Rekordowe Targi PSB
"5$-! 0OTENCJAÂ? TARGĂ?W 0OTENCJAÂ? FIRM -!* 7)/$‚#9 -)%3)§#:.)+ $,! "5$/7.)#47! !2#()4%+4529 ) "):.%35 WWW EBUILDER PL i˜ŒÂ?‡ˆ• .2 +7)%#)%ÂŽ 7)/$‚#9 -)%3)§#:.)+ $,! "5$/7.)#47! !2#()4%+4529 ) "):.%35 WWW EBUILDER PL
INFORMACJE
BIZNES 18
I MPREZY BRANŝOWE Kreisel nieprzeciętnie aktywny
Fot. arch. Fakro
Wyznaczamy nowe trendy Rozmowa z Januszem Komurkiewiczem, Dyrektorem Marketingu, Członkiem Zarządu FAKRO
12
Fot. Adam Rotter
Janusz Komurkiewicz, Dyrektor Marketingu, Członek Zarządu
Fot. arch. Malwina Wołoszyn
kwiecień 2015
Builder
8
8 „FAKRO, sprzedając swoje produkty w ponad 50 krajach, reprezentuje Polskę w gospodarczych mistrzostwach świata. Wierzymy w sukces gospodarczy Polski.�
50-lecie targĂłw R+T w Stuttgarcie
48
Marcel Klimczak
Aneta Kuźmińska
40
BIM Proces BIM, czyli jak to działa w Ameryce
50
BIM – współpraca w oparciu o model 3D Katarzyna Gamracka
YWIAD W Dobre perspektywy dla branşy budowlanej Rozmowa z Rafałem Gajewskim, Dyrektorem Pionu Handlowego w CEMEX Polska
36 DEBATA BUILDERA Czy to koniec dyktatu?
APORT R Rynek budownictwa drogowego rośnie Bartłomiej Sosna
Mieczysław Borysławski
46
ZARZĄDZANIE FIRMĄ Jak nie stracić na szkoleniach?
52
ARKETING M Podstawy lojalności Maciej Matczak
Fot. arch. K. Fross
KWIECIEÎ
34/,!2+! /47/2/7!
78 Na łamach „Buildera”, w serii dotyczącej rewitalizacji bloków z wielkiej płyty, omówiono wiele istotnych kwestii, ale jest jeden element chyba najważniejszy. To od niego należy rozpocząć planowanie rewitalizacji. Są to badania jakościowe.
ê ê ê ê êê ꩨ
STOLARKA OTWOROWA
dodatek branżowy
KWIECIEÎ
72
74
Fot. arch. aluplast
BUDOWNICTWO
i
$/$!4%+ 30%#*!,.9
RYNEK
program rewitalizacji polskich miast
98 PREZENTACJA Z OKŁADKI
Systemowa strategia sukcesu Marcin Szewczuk
Rewitalizacja w Małopolsce
Jakub Rys. 32. Przykáad z blachami wĊzáowymi ukrytymi wSzymański wĊzáach kratownicy [14]
wielkiej płyty
TOPBUILDER 2015
Wojciech Hasiak
dodatek specjalny
78 Badania jakościowe – wstęp do udanej rewitalizacji
56 PREZENTACJA Z OKŁADKI
58
Fot. Adam Rotter
Budownictwo w wymiarze nano
rewitalizacji polskich miast
80
Zanieczyszczenia Rys. 33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytymi w wĊzáach
RELACJA kratownicy [14] TOPBuilder 2015 Grzegorz Przepiórka
63 Dolce Villa – wyjątkowy adres
101 Dlaczego warto wybrać okna z aluminium?
102 RAPORT
program Klaudiusz Fross
Fot. arch. B. Ksit, D. Horbik
Fot. arch. aluprof
76 Kotwa w renowacji
biologiczne elewacji
Kolejne rekordy eksportu Joanna Florczak-Czujwid
104 Stolarka w liczbach.
Najchętniej polecane marki Beata Tomczak
106 FORUM
Dokąd idziemy?
Barbara Ksit, Daria Horbik
84 Nowe koncepcje w ochronie
budowli przed wilgocią gruntową
w mieście
Robert Wójcik
64 LAUREACI VII EDYCJI
KONKURSU TOPBUILDER
87
Rys. 34. Proste teĪ moĪe byü piĊkne [14]
Fot. arch. UTS
108 Wygodne otwieranie Nowoczesne złącza i łączniki Janusz Brol
Agnieszka Kamińska
110 Rynek 112 Tu warto być
Fot. arch. VELUX
kwiecień 2015
Builder
i
$/$!4%+ "2!. /79
OD REDAKCJI
Dobrze żyje się w miejscach wyróżniających się nie tylko piękną architekturą i dobrą infrastrukturą, ale też ciszą i czystością środowiska. Apelujemy do wszystkich regionów i samorządów, by wzorem Małopolski w nowej perspektywie budżetowej UE położyły szczególny nacisk na działania, które mogą zapewnić mieszkańcom regionów zdrowie i bezpieczeństwo ekologiczne oraz pozwolą ograniczyć lub zlikwidować dotkliwy na wielu obszarach problem zanieczyszczenia powietrza. Wskazane jest wprowadzenie i egzekwowanie zakazu spalania odpadów w instalacjach grzewczych. Przykładem takiego rozwiązania ograniczającego zanieczyszczenia powietrza są uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego oraz Miasta i Gminy Krakowa. Na podstawie art. 96 ustawy – Prawo ochrony środowiska uchwalono dopuszczenie do stosowania na terenie gminy w celu ogrzewania lokali lub budynków i przygotowywania ciepłej wody wyłącznie paliwa węglowodorowego i stałego niepowodującego emisji zanieczyszczeń. Danuta Burzyńska Redaktor Naczelna
Małopolska zarezerwowała dodatkowe środki na działania zmierzające do redukcji zanieczyszczeń powietrza, w tym na wymianę kotłów i na rozbudowę sieci ciepłowniczych (str. 74). Mamy nadzieję, że pozostałe regiony pójdą jej śladem.
Builder
6
kwiecień 2015
Zapraszam do lektury
Dzięki intensywnej akcji przetargowej z lat 2013-2014, od 2015 r. rynek budownictwa drogowego powróci do dwucyfrowych wzrostów. Rok bieżący będzie jednak dopiero wstępem do silniejszych wzrostów drogownictwa w latach 2016-2018. Rynek budownictwa drogowego rośnie Bartłomiej Sosna Główny analityk rynku budowlanego PMR
biznes/raport
Modelowanie informacji budowlanych (Building Information Modeling, BIM) przyjęto do stosowania w USA najpierw jako nowinkę techniczną, która później urosła do rangi głównego nurtu w branży zarządzania projektowaniem, budową i obiektami, począwszy od wczesnych lat trzeciego tysiąclecia. Proces BIM, czyli jak to działa w Ameryce Mieczysław (Mitch) Borysławski
Warsztat pracy projektanta konstrukcji drewnianych nieodzownie ujmować musi umiejętność projektowania połączeń. Bez tej wiedzy można projektować jedynie proste układy belkowe wolno podparte. Nowoczesne złącza i łączniki Janusz Brol
budownictwo
str. 87
Ideą architektów było stworzenie „miasteczka uniwersyteckiego” w oparciu o historycznie ukształtowany wzorzec przestrzeni ulicy i placu. Ideę rozwiązania architektonicznego stanowi przestrzeń syntezy nauk oraz jedność przeciwieństw przyrody i nauki. Kampus Uniwersytetu w Białymstoku Marek Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Zbigniew Badowski
str. 50
biznes
str. 40
architektura i design
str. 24
Janusz Komurkiewicz: Pierwszą edycję Branżowego Programu Promocji, która właśnie się kończy, oceniam bardzo pozytywnie. Program pomógł szczególnie mniejszym firmom, umożliwiając im zaistnienie na targach, organizację większego stoiska. Firma FAKRO uczestniczy w targach już od dawna, dlatego tym bardziej doceniamy
Członek Zarządu, Dyrektor Marketingu FAKRO Sp. z o.o. Prezes Zarządu Związku Polskie Okna i Drzwi
JANUSZ KOMURKIEWICZ Fot. arch. A. Rotter
Grzegorz Przepiórka: Gorącym tematem, jeśli chodzi o branżę stolarki, jest obecnie eksport, tym bardziej, że dopiero co zakończył się Branżowy Program Promocji. Jak Pan ocenia ten Program?
Wyznaczamy nowe trendy
pozytywny wpływ programu na branżę stolarki. Warto zauważyć, że na przestrzeni dziecięciu lat eksport polskich produktów na rynki zagraniczne wzrósł czterokrotnie. To jest efekt między innymi Branżowego Programu Promocji, ale przede wszystkim nastawienia producentów, że jedyną szansą rozwoju przy kurczącym się rynku polskim jest właśnie eksport. Program był stworzony na miarę ich potrzeb, został wypracowany w formie dyskusji. Rynki były bardzo precyzyjnie przemyślane – te, które zostały
wygenerowane, uważam za trafione w stu procentach. Drugą stroną medalu jest to, że zostaliśmy zauważeni jako ekspansywna branża przez konkurentów zachodnich, co wywołało pewne reperkusje. Na niektórych rynkach odezwały się organizacje, które zrzeszają producentów okien czy stolarki. Zaczęły się protesty, np. niemieckiej Organizacji Zrzeszającej Producentów Okien i Drzwi, która złożyła protest do Komisji Europejskiej. To dowód, że Program został zauważony. G.P.: Czy Program powinien być
kontynuowany, a jeżeli tak, to jakie modyfikacje powinien uwzględniać? Może nowe rynki?
J.K.: Rynki są oczywiście do przemyślenia, bo sytuacja jest dynamiczna. Większą uwagę na pewno musimy zwrócić na Wschód. Myślę tutaj o Rosji i Białorusi. Są to rynki niestabilne, ale z ogromnym potencjałem zakupowym, więc musimy się dobrze przygotować. Na pewno w nowej edycji powinniśmy zdecydowanie większy nacisk położyć na badania rynków. Tego nam zabrakło w tej edycji. Aby skutecznie przy-
G.P.: Jak na tle dobrych wyników branży wygląda sytuacja firmy Fakro? Wiadomo, że jesteście liderem, ale czy jesteście usatysfakcjonowani z wyników, czy raczej apetyt rośnie w miarę jedzenia?
J.K.: Jesteśmy zdecydowanym liderem sprzedaży okien dachowych w Polsce i wiceliderem rynku światowego. W drugim przypadku nasz apetyt jest zdecydowanie większy. Rywalizujemy z bardzo dużym konkurentem, który ma 70 lat tradycji, wielkie doświadczenie i potencjał finansowy, więc nie jest nam łatwo. Ale radzimy sobie dobrze, szczególnie na rynkach Europy Centralnej, Wschodniej i Południowej. Nieco gorzej rozwijamy swoją sprzedaż właśnie na rynku niemieckim i francuskim, na których nam rzeczywiście bardzo zależy, ale skracamy dystans do konkurenta. G.P.: Jak Pan ocenia perspektywy dla branży?
FAKRO, sprzedając swoje produkty w ponad 50 krajach, reprezentuje Polskę w gospodarczych mistrzostwach świata. Wierzymy w sukces gospodarczy Polski. cie producentów. Dzisiaj mocne firmy nie koncentrują się wyłącznie na jednym produkcie. Wprowadzają elementy uzupełniające czy rozwiązania alternatywne. W przypadku firmy Fakro są to na przykład schody strychowe albo markizy do okien pionowych. Są to elementy, które kiedyś wydawały się marginesem sprzedaży, a dzisiaj stanowią ważną grupę w obrotach. Niezwykle ważną sprawą nie tylko z perspektywy branży stolarki, ale całej polskiej gospodarki, jest budowa wspólnoty ekono-
micznej. Dlatego Ryszard Florek, prezes FAKRO, powołał Fundację „Pomyśl o Przyszłości”, która podejmuje oraz wspiera wszystkie inicjatywy służące rozwojowi gospodarczemu naszego kraju. W opracowanym przez Fundację raporcie „Wspólnie budujmy naszą zamożność” wskazuje sposoby na to, by nasz kraj dogonił Zachód pod względem rozwoju gospodarczego i poziomu zarobków. Jednym z gwarantów rozwoju gospodarki są rodzime firmy. Jeśli polskie przedsiębiorstwa nie będą rozwijać się za granicą i budować efektu skali, to z rodzimego rynku wyprą ich zagraniczni konkurenci. Ważne są także decyzje zakupowe polskich konsumentów. Polacy powinni dobrze analizować, jak wydają swoje pieniądze. Warto podczas zakupów zastanowić się, jaki kraj dzięki naszym wydatkom się rozwija. G.P.: Co jest dzisiaj największym wyzwaniem stojącym przed branżą i firmą Fakro?
J.K.: Zdecydowanie dostosowanie się do energooszczędnego trendu w budownictwie. Musimy wypracować nowe produkty o bardzo dobrych parametrach termicznych, ale w optymalnych cenach. Dzisiejsze technologie pozwalają produkować okna o zdecydowanie lepszych parametrach niż narzucają przepisy, ale te produkty są zdecydowanie droższe od standardowych. Dlatego wyzwaniem jest optymalizacja cenowa i produkcja energooszczędnych produktów w cenie niemal że niezmienionej w stosun ku do tej, która dzisiaj funk cjonuje na rynku. G.P.: Jakie plany rozwoju ma firma Fakro?
J.K.: Nie wszystko mogę zdradzić. Powiem o dwóch naturalnych kierunkach rozwoju. Zauważamy, że zmienia się architektura bu-
kwiecień 2015
J.K.: Wszystkie rynki są trudne i wymagające. Dla firmy Fakro najważniejsze są dwa obszary: rynek francuski i niemiecki. Tam sprze daje się około 2 milionów sztuk okien dachowych rocznie, a więc jest to prawie połowa światowego zapotrzebowania na okna dachowe. O te rynki najbardziej walczymy. Ale są one równocześnie najtrudniejsze. Rynek niemiecki jest bardzo wymagający, między innymi ze względu na wysoką świadomość konsumenta, który jest przywiązany przede wszystkim do własnych marek. Polskim produktom trudniej jest się przebić, ponieważ Polska ciągle nie jest postrzegana jako kraj o zaawansowanych technologiach. Do rynków obiecujących z pewnością należy zaliczyć Rosję. To rynek z ogromnym potencjałem, ale jednocześnie bardzo chimeryczny. Obecnie obowiązuje cło na produkty stolarki budowlanej. Dlatego też firma Fakro uruchomiła aż trzy montownie na Ukrainie, które
J.K.: Wydaje się, że pomimo światowego kryzysu i spadku budownictwa mieszkaniowego w Polsce, właśnie eksport ratuje sytuację. Polscy producenci coraz więcej sprzedają w krajach zachodnich, ale również na Wschodzie. To pozwala się wszystkim rozwijać. Patrzymy więc z optymizmem na kolejne lata. Dużą szansę dla producentów stanowi trend w budownictwie, którym jest energooszczędność. Zmiany technologiczne oraz coraz „cieplejsze” produkty pozwalają zwiększać obroty. Są to rozwiązania droższe, o wyższej marży, co pozwala oczywiście wypracować pewne zyski na inwestycje w innowacyjność. Kolejną szansą rozwoju jest dywersyfikacja w ofer-
9
G.P.: Które rynki z perspektywy firmy Fakro są obiecujące? Które należy określić jako wymagające?
produkują okna z myślą o rynku rosyjskim. Aż 70% produkcji ukraińskiej wysyłane jest właśnie do Rosji. Oczywiście z pewną obawą patrzymy na rozwój obecnego konfliktu, gdyż istnieje zagrożenie wprowadzenia cła na wyroby ukraińskie, co spowoduje, że nasze produkty staną się niekonkurencyjne cenowo. Dlatego zamierzamy uruchomić jedną fabrykę w Rosji, żeby konkurencyjnie tam produkować i sprzedawać produkty w przystępnej cenie. Na pewno warto patrzeć na rynki wschodnie – Ukrainę, Białoruś – gdyż tam budownictwo mieszkaniowe będzie się rozwijać. Szczególnie na Białorusi jest bardzo sprzyjający klimat do inwestycji zagranicznych i to jest naturalny kierunek ekspansji polskich produktów. Ponadto dobrze przyjmowani jesteśmy też na rynku brytyjskim. Polskie produkty cieszą się tam dobrą opinią.
Builder
gotować ofertę handlową na dany rynek, trzeba go wcześniej dobrze zweryfikować. Kolejny ważny element nowej edycji, nad którą będziemy pracować, to działania PR-owe. Widać, że masowe akcje polskich firm, powodują niechęć producentów z niektórych rynków. Musimy temu przeciwdziałać między innymi akcjami informacyjnymi w danym kraju, które będą służyły nie tyle poszczególnym producentom, ile całej polskiej branży. Chcemy więcej współpracować z dziennikarzami branżowymi z innych krajów, by m.in. pokazywać polskie fabryki i technologie, aby jeszcze bardziej przekonywać i uwiarygadniać jakość polskich produktów.
Builder
10
kwiecień 2015
su. Właśnie gama produktów do dachów płaskich jest dla nas wyzwaniem i temu poświęcamy dużą uwagę. Kolejna grupa produktów, które wdrażamy w tej chwili na rynek, to markizy do okien pionowych. Pomieszczenia muszą być chronione przed przegrzewaniem się w okresie letnim, a optymalnym rozwiązaniem są oczywiście zewnętrzne przesłony okienne. Chronią one pomieszczenia przed nagrzewaniem, ale zapewniają jednocześnie dopływ naturalnego światła przez strukturę materiału i pozwalają widzieć, co się dzieje na zewnątrz. Te produkty rozwijamy. Mamy wersję sterowania ręcznego, ale przede wszystkim elektrycznego. Mamy również wersję automatyczną. Kolejnym wyzwaniem, przed którym stoimy, są ogniwa fotowoltaiczne. Dzisiaj posiadamy kolektory słoneczne, które podgrzewają wodę użytkową w pomieszczeniach. Natomiast pracujemy cały czas nad wdrożeniem ogniw fotowoltaicznych produkujących prąd. Dach jest miejscem bardzo nasłonecznionym, które jest predysponowane do tego, by produkować czy zamieniać energię słoneczną na prąd. Ten kierunek na pewno będzie się szybko rozwijał.
dynków. Powstaje coraz więcej obiektów z dachami płaskimi. Było to dla nas do niedawna pewnym ograniczeniem, bo kurczył się rynek dla okien dachowych, które montowane są tradycyjnie w dachach skośnych. Wyzwaniem stało się więc skonstruowanie okna do dachu płaskiego o doskonałych parametrach termoizolacyjnych oraz dużej wytrzymałości mechanicznej – to się nam udało. Dzisiaj już mamy kilka modeli okien do dachu płaskiego. Jedno z nich – DEF – w zeszłym
roku zdobyło Złoty Medal Targów Poznańskich za swoje parametry termoizolacyjne oraz możliwość wykonywania dowolnych rozmiarów. Drugie – DXW – zdobyło Złoty Medal na tegorocznych targach BUDMA 2015. Jest to okno dostosowane do montażu w dachu płaskim zaadaptowanym na taras. Szyba jest zlicowana z powierzchnią tarasu. Ma specjalną powłokę antypoślizgową. Dzięki temu po oknie można chodzić i zwiększa się powierzchnia użytkowa tara-
G.P.: „FAKRO” – Produkty na Medal to hasło towarzyszące firmie podczas tegorocznych Targów BUDMA. Skąd nawiązanie do sportowej konwencji?
J.K.: FAKRO chętnie angażuje się i wspiera wszelkie inicjatywy, które służą rozwojowi i promocji Polski. Sport kojarzy się z wolą zwycięstwa, dynamiką i uczciwą rywalizacją. To wartości, z którymi nasza firma się utożsamia. Od dziesięciu lat jesteśmy Oficjalnym Sponsorem Reprezentacji Polski w Piłce Nożnej. Mówiąc o sukcesach FAKRO na rynku global-
nym, odwołujemy się do porównania rywalizacji na rynku globalnym do gospodarczych mistrzostw świata. Reprezentacja Polski w Piłce Nożnej jest sportowym ambasadorem Polski na arenie międzynarodowej. FAKRO, sprzedając swoje produkty w ponad 50 krajach, reprezentuje Polskę w gospodarczych mistrzostwach świata. Wierzymy w sukces gospodarczy Polski, podobnie jak kibice wierzą w sukces swojej narodowej drużyny. G.P.: Na koniec chciałbym skierować pytanie do Pana jako Prezesa Związku Polskie Okna i Drzwi. Jakie działania dzisiaj mają charakter priorytetowy wśród wielu inicjatyw Związku?
J.K.: Na pewno jest ich kilka. Należy do nich organizowanie Kongresu Stolarki Polskiej, który jest płaszczyzną wymiany wiedzy, zbierania doświadczeń, wyznaczania trendów rozwoju branży. Drugim priorytetem naszej działalności jest omawiany już rozwój eksportu. Mam na myśli Branżowy Program Promocji. Przed nami przygotowania do drugiej edycji programu. I wreszcie trzecie bardzo istotne wyzwanie to poprawa jakości montażu stolarki budowlanej. Temu służy między innymi kampania edukacyjna „Dobry Montaż”. Ponadto chcemy doprowadzić do stworzenia nowego zawodu w Polsce, jakim ma być monter stolarki budowlanej. Taki zawód dzisiaj nie istnieje, a są wielkie potrzeby w tym zakresie. Pierwszym etapem będzie stworzenie kursu montera. Taki kurs będzie mógł być prowadzony już w szkołach zawodowych czy też dla grupy uczniów albo już funkcjonujących montażystów. Drugim etapem będzie wprowadzenie tej kwalifikacji do szkół zawodowych i techników budowlanych. G.P.: Dziękuję za rozmowę.
FINANSOWANIE MASZYN I URZĄDZEŃ
OKRES FINANSOWANIA DO 8 LAT
UDZIAŁ WŁASNY OD 5%
LEASING I POŻYCZKA DLA PRZEDSIĘBIORCZYCH NASZA OFERTA • waluty: PLN, EUR • realizacja kontraktów importowych • finansowanie projektów inwestycyjnych z wykorzystaniem środków unijnych 801 199 199
idealeasing.pl
Galę Dobry Beton tradycyjnie poprzedziła konferencja prasowa. Podczas spotkania Rafał Gajewski, Wiceprezes SPBT, mówił m.in. o ogromnym, choć obecnie nie w pełni wykorzystanym, potencjale branży betonu towarowego. Po dobrym roku 2014, kiedy to wyprodukowano 19,2 mln m3, branża w kolejnych latach spodziewa się wzrostów. Szacuje się, że w związku z zapowiedziami realizacji wielu inwestycji drogowych w 2016 r. produkcja betonu w Polsce wyniesie 21,4 mln m3, a w 2017 sięgnie nawet 23,3 mln. Na tle europejskim te liczby pozwalają nam uplasować się wyżej niż Wielka Brytania, mniej więcej na poziomie Włoch, Niemiec i Francji. Pod względem technicznym zaś reprezentujemy najlepszy europejski poziom. Oprócz aktualnej sytuacji w branży ważnym tematem spotkania były drogi betonowe, w odniesieniu do zapowiedzi GDDiKA, która planuje wybudowanie blisko 800 km autostrad i dróg ekspresowych właśnie z nawierzchnią betonową. Ocenia się, że wygeneruje to zapotrzebowanie na ok. 4,5 mln m3 betonu. Przedstawiciele producentów i wykonawców obecni na konferencji przekonywali, że branża jest doskonale przygotowana do realizacji tego zadania.
W dniach 21-24 czerwca 2015 roku odbędzie się w Krakowie czwarta edycja międzynarodowej konferencji Creative Construction Conference (http://www.creative-construction-conference. com/). Zakres tematyczny konferencji obejmuje m.in. zarządzanie, rozwiązania technologiczne i materiałowe w budownictwie, BIM i wiele innych. Szczegóły na stronie konferencji (http://www.creative-construction-conference.com/scope-and-topics/). Głównymi organizatorami i pomysłodawcami konferencji są prof. Mirosław Skibniewski (University of Maryland, College Park, USA) oraz prof. Miklós Hajdu (Szent István University, Budapest, Hungary). Poprzednie edycje konferencji, które odbyły się w Budapeszcie i Pradze, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem naukowców i praktyków z całego świata. W tym roku na organizatora konferencji wybrany został Instytut Zarządzania w Budownictwie i Transporcie Politechniki Krakowskiej. Rok akademicki 2014/2015 to dla Politechniki rok szczególny, gdyż w kwietniu 2015 roku przypada 70. rocznica powstania uczelni. Konferencja wpisuje się w obchody jubileuszu.
Trwają szkolenia dla glazurników Akademia Profesjonalisty to cykl całodniowych spotkań, podczas których szkolenia teoretyczne przeplatają się z warsztatami z zakresu prac okładzinowych w zastosowaniach zewnętrznych. Program, poparty bogatym zapleczem merytorycznym oraz wieloletnim doświadczeniem Sopro, kładzie nacisk zarówno na nowoczesne rozwiązania chemii budowlanej, jak i na ich zastosowanie w praktyce podczas prac z szeroką paletą materiałów wykończeniowych. Po serii marcowych spotkań kolejne odbędą się w kwietniu i w maju: 8.04 – Szczecin, 10.04 – Gdynia, 14.04 – Włocławek, 16.04 – Rzeszów, 21.04 – Łódź, 23.04 – Skawina/Kraków, 29.04 – Gliwice, 5.05 – Wrocław, 7.05 – Warszawa. Szczegółowe informacje o Akademii można uzyskać pod numerem telefonu +48 22 335 23 40. Zgłoszenia przyjmowane są mailowo pod adresem akademia.profesjonalisty@sopro.pl lub faksem pod numerem +48 22 335 23 49.
Kobiety w Budownictwie – przyjdź i zainspiruj się Samorząd Studencki Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej zaprasza na wyjątkowe spotkanie z kobietami, które osiągnęły sukces w środowisku zdominowanym przez mężczyzn. Spotkanie, które odbędzie się 20 kwietnia w Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo-Technicznej (bud. D21), będzie okazją do rozmowy o tym, jaką drogę zaproszone kobiety musiały przejść, aby osiągnąć sukces, o wyborach w życiu prywatnym i zawodowym, o tym, jak pracuje się z mężczyznami, o stereotypach i o wszystkim, co bliskie kobietom w budownictwie. Będzie to przede wszystkim wyjątkowa szansa, by poznać kobiety, które mają odwagę marzyć i spełniać się zawodowo. To doskonała okazja, by zainspirować się do działania na rzecz własnego rozwoju.
Rys. arch. Aktywni Budowniczy
więcej informacji na eBuilder.pl
Builder
12
kwiecień 2015
Fot. arch. SPBT
19 marca w Centrum Olimpijskim PKOl w Warszawie odbył się finał XII edycji Znaku Jakości Dobry Beton. Znak Jakości nadawany jest od 2003 roku przez Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w Polsce za profesjonalizm, z jakim wytwórnie betonu towarowego realizują swoje działania. Certyfikaty przyznawane przez SPBT zaświadczają, że wytwórnia betonu spełnia najwyższe standardy branżowe w zakresie organizacji i technologii produkcji, obsługi klienta oraz ochrony środowiska. Aby otrzymać Znak Jakości „Dobry Beton”, kandydujące wytwórnie muszą poddać się wielostopniowej procedurze kwalifikacyjnej. Weryfikacji dokonuje Kapituła Znaku Jakości, składająca się z uznanych autorytetów ze świata nauki i biznesu. W tym roku wyłoniła ona 29 laureatów, wśród nich 19 wytwórni to nowicjusze, którzy dołączyli do elity, a 10 wytwórni to ci, którzy postanowili utrzymać wysoki poziom dbałości o jakość. Wśród laureatów Kapituła postanowiła dodatkowo uhonorować specjalną statuetką za osiągnięcia i innowacje dwie firmy: PPMB Bosta Beton oraz Firmę Usługową „Staniszewscy”.
Creative Construction Conference
Fot. arch. Sopro
INFORMACJE
Czas na Dobry Beton
Pierwszy rządowy projekt PPP w Polsce
PRENUMERATA
2015
Fot. arch. Warbud
5 marca w Nowym Sączu odbyło się podpisanie przez Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Nowym Sączu umowy na realizację projektu pt. „Budowa budynku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu przy ul. Grunwaldzkiej” w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Wykonawcą tego pierwszego rządowego projektu w formule PPP jest firma Warbud – Infrastruktura z Warszawy. Prace nad projektem obejmują zaprojektowanie i budowę budynku sądowego o powierzchni użytkowej ok. 5 500 m2 wraz z parkingiem podziemnym, pełną infrastrukturą techniczną, zagospodarowaniem terenu o powierzchni netto ok. 8 200 m2 oraz jego kompleksowym wyposażeniem. Grunt jest wkładem w projekt ze strony publicznej. Partner prywatny jest zaś zobligowany zaaranżować finansowanie, zaprojektować, wybudować, utrzymywać oraz udostępniać budynek za ustaloną opłatą Sądowi Rejonowemu w Nowym Sączu przez okres 20 lat. Z tego tytułu Sąd poniesie koszt w wysokości 6,1 mln złotych rocznie. Po upływie 20 lat zabudowana nieruchomość zostanie przekazana na własność Sądu. Prace nad koncepcją architektoniczną rozpoczną się już niebawem. Koniec prac wstępnie zaplanowany jest na grudzień 2017, a przekazanie obiektu do użytkowania przez Sąd będzie miało miejsce w pierwszym kwartale 2018 roku.
Czytasz, wiesz więcej www.ebuilder.pl zakladka PRENUMERATA
22 853 06 87
19 marca 2015 roku w warszawskim hotelu LORD Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych (SKB) świętowało 20-lecie istnienia. Obchody, poprzedzone Walnym Zgromadzeniem, poprowadził Stanisław Moryc, Przewodniczący Krakowskiego Odziału SKB. Na wstępie uroczystości Prezes Honorowy Stowarzyszenia – Olgierd Sielewicz – przybliżył najważniejsze fakty z historii organizacji. Założone w 1995 roku przez 22 osoby stowarzyszenie to dzisiaj organizacja zrzeszająca liczną grupę specjalistów, integrującą się w lokalnie działających strukturach. Zasłużonym Członkom Stowarzyszenia zostały wręczone po raz pierwszy w historii SKB odznaki. Srebrną Odznaką Honorową II stopnia uhonorowanych zostało 19 osób, Złotą Odznaką Honorową I stopnia – 53 osoby, w tym Pani Balbina Kacprzyk, obecna Prezes SKB. Tytuł Honorowego Członka nadano Kazimierzowi Bełczyńskiemy i Jerzemu Frąckowiakowi. Po uroczystości rocznicowej rozpoczęła się konferencja „Nowe funkcje i cele kosztorysów w obszarze zamówień publicznych”. Tematyka konferencji była poświęcona głównie zagadnieniom, które dotyczą kosztorysowania w związku z nowelizacją ustawy – Prawo zamówień publicznych obowiązującą od 19 października 2014 r.
Fot. arch. Top Employers Institute
Globalna Certyfikacja Top Employers przyznana po raz pierwszy Od 1991 roku Top Employers Institute certyfikuje firmy oferujące doskonałe warunki pracy dla swoich pracowników. Wprowadzenie globalnego programu certyfikacji Top Employers było logicznym posunięciem w związku z istniejącym globalnym trendem w harmonizacji warunków pracowniczych. Globalna Certyfikacja Top Employers została przyznana pięciu organizacjom: Valeo, Technip, Dimension Data, JT International oraz DHL Express. Organizacje, które po raz pierwszy w historii uzyskały tytuł Top Employer Global 2015, zostały oficjalnie ogłoszone podczas uroczystości wręczenia globalnych certyfikatów w Muzeum Hermitage w Amsterdamie, 5 marca bieżącego roku. Pierwsi Top Employers Global 2015 otrzymali już certyfikaty w różnych regionach na świecie, a ich zharmonizowana działalność przyniosła korzyści nie tylko ich pracownikom, ale przede wszystkim ich biznesowi.
Rys. arch. SKB
20-lecie Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych
Pontifex Cracoviensis 2015
Fot. arch. A.Zyzman
Po raz piąty odbyła się w Krakowie uroczysta gala „Pontifex Cracoviensis”, honorująca ludzi najbardziej zaangażowanych w rozwój branży mostowej. I choć nagroda jest w nazwie krakowska, dotyczy ona mostowców z całego kraju i obejmuje nie tylko budowniczych mostów, lecz także biura projektowe i firmy związane z tym segmentem budownictwa, a także środowisko naukowe oraz media branżowe. W tym roku nagrodzeni zostali: w kategorii Budowniczy Roku – Jacek Pysz, który buduje mosty od 25 lat, w kategorii Projektant Roku – Andrzej Mikulaścik, współ-właściciel biura projektowego WANTA Projektowanie Dróg i Mostów, w kategorii Menadżer Roku – Bogusław Pilujski, dyrektor Mostowego Oddziału Południowego firmy Strabag, w kategorii Debiut Mostowy Roku – Tomasz Zapała z Przedsiębiorstwa Inżynieryjnego IBM – Podbeskidzie. Natomiast Nagrodę Specjalną przyznano profesorowi Janowi Biliszczukowi z Politechniki Wrocławskiej. (AZ)
Aluco aktywne na Budmie Miesiąc marzec upłynął w firmie Aluco System pod znakiem BUDMY. Targi obfitowały w spotkania – nie tylko biznesowe, lecz także szkoleniowe. Zorganizowano panele informacyjne dotyczące produktów Aluco. Firmę odwiedziło wielu kontrahentów, dostawców oraz architektów. Podczas targów na stoisku poszerzała swoją wiedzę młodzież z koła naukowego Politechniki Warszawskiej. Paweł Grudzień, Prezes Aluco System, podzielił się swoją szeroką wiedzą na temat innowacyjnych produktów energooszczędnych – świetlików z foliami fotowoltaicznymi oraz aerogelem.
Rozpędzona AUTOSTRADA Kilkanaście tysięcy metrów kwadratowych powierzchni wystawienniczej, najwięksi producenci i dystrybutorzy sprzętu z całego świata, konferencje poruszające najważniejsze dla branży tematy oraz druga edycja konkursu operatorów koparek – tak w skrócie opisać można nadchodzące targi AUTOSTRADA – POLSKA, które odbędą się od 13 do 15 maja 2015 roku. Swój udział w nadchodzącym wydarzeniu potwierdziły już takie marki jak Ammann, Atlas Copco, Caterpillar, HBM-Nobas, Hyundai, Komatsu, Lombardini, Stavostroj, Terex, Volvo oraz Wirtgen. Podobnie jak podczas ubiegłorocznej edycji targom towarzyszyć będzie widowiskowy konkurs operatorów koparek – „Big Bau Master w Targach Kielce”. Współorganizatorem wydarzenia po raz pierwszy jest nowopowstałe Stowarzyszenie Operatorów Maszyn Roboczych „OPERATOR”. Po raz pierwszy wystawie poświęconej drogownictwu towarzyszyć będzie Salon EUROPARKING. W programie wydarzenia poświęconemu systemom parkingowym znajduje się między innymi konferencja „Problemy parkingowe obszarów zurbanizowanych”.
Forum na temat mostów 24 czerwca 2015 r. w Kopalni Soli Wieliczka odbędzie się Forum budowy i utrzymania obiektów inżynieryjnych MOSTY 2015. Celem Forum jest analiza sytuacji branży mostowej w ostatnich latach, zaprezentowanie nowoczesnych rozwiązań, jakie pojawiły się na rynku oraz omówienie kwestii związanych z oceną stanu technicznego obiektów. Do udziału w wydarzeniu zaproszeni zostali m.in.: przedstawiciele PKP Polskich Linii Kolejowych S.A., Politechniki Warszawskiej, Politechniki Krakowskiej, Politechniki Śląskiej, przedstawiciele urzędów i instytucji oraz samorządów. Więcej informacji o wydarzeniu i formularz rejestracji dostępne na stronie: www.drogiimosty.eu
Fot. arch. Autostrada – Polska
Fot. arch. RE project development
kwiecień 2015
14 więcej informacji na eBuilder.pl
Builder
Zorganizowana 13 marca uroczysta Wiecha zakończyła stan surowy otwarty nowej części centrum handlowo-usługowego Ferio Wawer. Dotychczasowe prace prowadzone są sprawnie oraz zgodnie z uzgodnionym harmonogramem, a bardzo dobre warunki pogodowe sprzyjają postępom na budowie. Zakończenie tego etapu projektu, w tym wylanie ostatniego stropu, pozwala skupić się generalnemu wykonawcy – firmie PORR – na zamknięciu budynków i przygotowaniu powierzchni centrum na potrzeby prac najemców. Projekt w Międzylesiu daje możliwość odbudowania oraz rekonstrukcji starej fabryki Kazimierza Szpotańskiego. Ferio Wawer – jak zapewnia deweloper RE project development – ma stać się miejscem, w którym oprócz zakupów oraz skorzystania z oferowanych przez najemców usług będzie można także odwiedzić m.in. salę zabaw dla dzieci, kręgielnię oraz klub fitness. Otwarcie zaplanowane jest na IV kwartał bieżącego roku.
Fot. arch. Aluco System
INFORMACJE
Ferio Wawer zgodnie z planem
Konstrukcja futurystycznego budynku OVO Wrocław jest niemal ukończona. Stropy zostały zabetonowane w 100% już do trzeciego piętra, gdzie zlokalizowane będą ekskluzywne biura. Nad trzecim piętrem strop wykonany jest w 85%, a nad czwartym – w 70%. Na tych kondygnacjach znajdą się apartamenty mieszkańców OVO Wrocław. Podłoga ostatniego, szóstego piętra, gdzie będą luksusowe penthouse’y, jest gotowa już w 20%. Co dzieje się na niższych kondygnacjach? Na piętrach podziemnych całkowicie zakończyły się już prace murarskie, a na parterze wykonane są w 80%. Aż do drugiego piętra trwają prace nad instalacjami elektryczną i wentylacyjną. Na piętrze pierwszym i drugim, gdzie będą pokoje pięciogwiazdkowego hotelu DoubleTree by Hilton, wraz z pracami instalacyjnymi postępuje tynkowanie ścian wewnętrznych i sufitów. Generalnym wykonawcą jest renomowana firma Eiffage Polska Budownictwo S.A. Prace nad OVO Wrocław prowadzone są w tak zwanym systemie design&build. Budynek będzie gotowy w 2016 roku.
Ski Construction Cup 2015
Fot. arch. organizatorów
Fot. arch. M.Lulko
Konstrukcja OVO Wrocław prawie gotowa
W dniach 13-15 marca w Zakopanem odbyła się pierwsza edycja Mistrzostw Polski Branży Infrastrukturalnej w Narciarstwie Alpejskim. Ze względu na bardzo zimowe warunki atmosferyczne miejscem przeprowadzania zawodów były zbocza stacji narciarskiej Suche. Część towarzysząca imprezy odbywała się w Zakopanem, w hotelu Grand Nosalowy Dwór. Na wydarzenie przybyli uczestnicy z całego kraju, którzy poza czysto sportowym wymiarem skorzystali również z programu towarzyszącego, wypełnionego ciekawymi konkursami i spotkaniami. Gościem specjalnym był Jędrzej Dobrowolski, rekordzista Polski w speed ski, oraz jeden z najszybszych narciarzy na świecie. Impreza nie odbyłaby się bez silnego zaangażowania partnerów – marek ACO oraz Aluprof.
REKLAMA
Fot. Wojciech Kryński/ Muzeum POLIN
kwiecień 2015
16 Builder
Bosch zabezpiecza Muzeum Historii Żydów Polskich Nowoczesne obiekty muzealne, takie jak Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, są wyposażone w profesjonale systemy zabezpieczeń w celu ochrony zwiedzających i eksponatów. Bosch dostarczył rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo zarówno w części muzealnej, jak i administracyjnej. Oprócz niewidocznych dla oka zaawansowanych rozwiązań technologicznych w przestrzeni muzealnej zainstalowano ponad 3 tys. elementów systemów ochrony, takich jak kamery, czujki pożarowe, czytniki kontroli dostępu, czujki alarmowe oraz głośniki DSO. – Bosch dostarczył do Muzeum POLIN nie tylko same produkty, lecz także kompleksowe rozwiązania w zakresie zabezpieczeń, ewakuacji i nagłośnienia, które odpowiadają na złożone potrzeby tego obiektu. Pozwoliło to na stworzenie jednego z nowocześniejszych zintegrowanych systemów zabezpieczeń w Polsce – powiedział Krzysztof Góra, Dyrektor Handlowy działu Bosch Systemy Zabezpieczeń.
Fot. arch. Atlas
więcej informacji na eBuilder.pl
Czy Polacy na Wyspach wybiorą Atlas? Łódzka firma Atlas, największy polski producent chemii budowlanej, jest nominowana do nagrody Polish Choice of the Year 2015. To pierwsza edycja plebiscytu mającego na celu wybór najlepszych polskich marek obecnych na rynku w Wielkiej Brytanii. W plebiscycie uczestniczy ponad 50 polskich firm i produktów obecnych w Wielkiej Brytanii. Konsumenci za pomocą strony internetowej polishchoice.co.uk oddają głos na swoje ulubione marki w 13 różnych kategoriach, m.in. „podróże”, „praca” czy „polska innowacja”. Firma Atlas otrzymała nominację do nagrody w kategorii „budowa i remont”. W konkursie Polish Choice of the Year można oddawać głosy do 6 kwietnia. Wyniki zostaną ogłoszone 27 kwietnia podczas uroczystej gali w Londynie. Konkurs został objęty patronatem BrytyjskoPolskiej Izby Handlowej.
Fot. arch. VELUX
Jakie domy budowano w Polsce w 2014 roku? W 2014 roku Polacy najchętniej podejmowali się budowy wolno stojących domów parterowych bez piwnicy, ale za to z poddaszem użytkowym, o powierzchni od 126 do 150 m2. Najczęściej zlecano budowę domów w tradycyjnej technologii murowanej, pokrytych dachówką ceramiczną – wynika z analizy 5,6 tys. zapytań ofertowych w Oferteo.pl oraz pogłębionych wywiadów ankietowych na grupie 328 respondentów. Budowa statystycznego domu wiąże się z wydatkiem rzędu 430 tys. zł w przypadku zlecenia jej generalnemu wykonawcy. Większość inwestorów preferuje jednak system gospodarczy, a więc samodzielną koordynację prac różnych ekip budowlanych. Źródło: Oferteo
INFORMACJE
VELUX zwiększa potencjał produkcyjny W 2015 roku polskie fabryki VELUX czekają kolejne zmiany. – W wyniku wewnętrznej reorganizacji mającej na celu zwiększenie efektywności Grupa VELUX zdecydowała się na optymalizację globalnego systemu produkcji i logistyki. Ich konsekwencją będzie zwiększenie wielkości i zakresu produkcji w polskich fabrykach. Przygotowania do tego procesu rozpoczęliśmy już w IV kwartale ub.r., a pełnego efektu możemy spodziewać się w ciągu 2015 roku – komentuje Piotr Węglarz, dyrektor Fabryki Okuć VELUX w Gnieźnie. Zmiany te znacząco wpłyną na zwiększenie asortymentu w fabrykach VELUX w Gnieźnie i Namysłowie. Po transformacji około 70% metalowych komponentów do okien produkowanych przez Grupę VELUX będzie pochodziło z Gniezna. W Namysłowie ruszyła już produkcja najbardziej zaawansowanych okien sterowanych elektrycznie VELUX INTEGRA®, które wkrótce będą również wytwarzane w fabryce gnieźnieńskiej. Zatrudnienie w fabrykach zwiększy się w sumie o ponad 100 osób. Rekrutacja już ruszyła, a poszukiwani pracownicy to przede wszystkim narzędziowcy, ślusarze narzędziowi, operatorzy pras automatycznych, operatorzy maszyn oraz inżynierowie procesu.
Złote Medale MTP targów INTERMASZ Druga edycja targów Intermasz odbędzie się w Poznaniu w dniach 6-9 maja. Znamy już natomiast laureatów konkursu o Złoty Medal MTP tej ekspozycji – urządzenia, które wyróżniają się innowacyjnością, wysoką jakością zastosowanych materiałów oraz nowoczesną technologią. Spośród wielu nadesłanych zgłoszeń Sąd Konkursowy pod przewodnictwem prof. dr. hab. inż. Włodzimierza Kęska, Kierownika Zakładu Maszyn Roboczych Instytutu Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej, przyznał prestiżowe wyróżnienie aż siedmiu produktom! Oto lista laureatów: ładowarka kołowa Caterpillar 972MXE (Caterpillar) (1), równiarki CASE Construction (CNH Industrial Baumaschinen) (2), spycharka gąsienicowa DRESSTA TD-25R (Liugong Dressta Machinery) (3), koparko-ładowarka Hidromek 102 B Alpha (Hidromek) (4), grupa produktów – obudowy wykopów punktowych (Kopras) (5), młoty hydrauliczne DHB (Lupher Sp.j. Import – Export Maszyn i Urządzeń Budowlanych) (6), rodzina koparek serii E (Volvo Construction Equipment) (7).
1
2
Builder
17
kwiecień 2014
3
4
5
6
Zdjęcia: archiwum MTP
7
BIZNES Fot. arch. LOTOS Asfalt
Piotr Przyborowski Innowacyjność staje się szczególnie ważna, kiedy otoczenie rynkowe nie sprzyja rozwojowi, a firmy konkurują ceną. Taka sytuacja miała miejsce w ostatnich latach w sektorze budownictwa i wpłynęła negatywnie na plany rozwojowe wielu przedsiębiorstw. Tylko te firmy, które w niesprzyjającej sytuacji rynkowej zdecydowały się na wprowadzenie innowacji, mają szansę na zbudowanie trwałej przewagi konkurencyjnej. Innowacyjność oznacza dla mnie szereg spójnych działań mających na celu zbudowanie przewagi firmy na rynku zarówno poprzez wprowadzanie nowych produktów na rynek, poszukiwanie nowych źródeł surowców czy sprawniejszą organizację przedsiębiorstwa, jak i stworzenie atmosfery sprzyjającej innowacyjności wśród pracowników. Przykładem działań innowacyjnych jest strategia przyjęta przez spółkę LOTOS Asfalt, która pomimo niekorzystnej sytuacji rynkowej promuje postępowe działania w wielu obszarach. W 2014 roku wprowadziliśmy na rynek asfaltów drogowych kolejny nowy produkt – asfalt WMA, pozwalający firmom drogowym na wydłużenie sezonu budowlanego. Nowatorstwo tego produktu polega na połączeniu korzyści ekonomicznych i ekologicznych. Asfalt WMA charakteryzuje się lepszymi parametrami użytkowymi, a jego stosowanie pozwala na oszczędności poprzez zmniejszenie zużycia energii do produkcji masy bitumicznej. Produkt ten jest przyjazny środowisku, ponieważ daje możliwość zastosowania w produkcji granulatu asfaltowego z recyklingu nawierzchni. Innowacyjność rozumiem również jako nowatorskie technologie wykorzystane do zarządzania procesami. Dzięki innowacjom w procesie produkcji polegającym na wprowadzeniu usprawnień w instalacjach ekspedycyjnych asfaltów uzyskaliśmy oszczędności w zakresie zużywanej energii i zwiększyliśmy dbałość o środowisko naturalne.
komentarz
Źródłem innowacji są ludzie Poszukiwanie alternatywnych dróg rozwoju biznesu jest dziś koniecznością. Innowacyjność oznacza nie tylko kreowanie nowych produktów oraz wprowadzanie unowocześnień w zakresie zarządzania organizacją, ale przede wszystkim krzewienie wśród pracowników postawy proinnowacyjnej. Rolę innowacyjności w rozwoju firm z sektora budowlanego komentuje prezes LOTOS Asfalt Piotr Przyborowski. Kolejne usprawnienia, jakie wprowadziliśmy, to implementacja specjalistycznego systemu informatycznego, który efektywnie zbiera informacje w czasie rzeczywistym wprost z instalacji produkcyjnych i przekazuje je w obszar biznesowy. Umożliwia nam to podejmowanie na bieżąco właściwych decyzji i reagowanie na nieprawidłowości pojawiające się w czasie procesu produkcyjnego. Wprowadzamy nowoczesne rozwiązania również w zakresie obsługi klienta poprzez rozwinięcie systemu m-sprzedaży, który umożliwia zakup naszych produktów z wykorzystaniem urządzeń mobilnych. Pracujemy jednocześnie nad przebudowaniem naszej witryny internetowej i optymalizacją jej pod kątem urządzeń mobilnych. Technologia pozwala nam na wprowadzenie wielu usprawnień w naszej spółce, jednak to pracownicy są najważniejszym źródłem innowacji. Wprowadzenie w naszej firmie unowocześnień jest procesem stałym dzięki promowaniu postawy proinnowacyjnej wśród pracowników LOTOS Asfalt, którzy w codziennych działaniach myślą o tworzeniu udogodnień i kreowaniu nowych narzędzi ułatwiających pracę i usprawniających procesy. Dzięki pomysłom pracowników LOTOS Asfalt istotnie wpłynęliśmy na zmniejszenie kosztów działalności i poprawę efektywności.
Piotr Przyborowski Absolwent Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej oraz Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Ukończył studia MBA na Uniwersytecie Gdańskim oraz w międzynarodowej szkole biznesu INSTEAD w Fontainebleau. Przez wiele lat pełnił funkcje zarządcze w koncernie ABB, w tym funkcje dyrektora ds. handlu. Przez ostatnich 6 lat był prezesem spółki LOTOS Serwis. Od czerwca 2012 r. zarządza firmą LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
BIZNES
Grzegorz Przepiórka: 1 marca br. stanął Pan na czele firmy Reynaers w Polsce. Jakie wyzwania czekają nowego dyrektora zarządzającego? Jakie cele stoją przed firmą Reynaers Polska?
Rafał Dorywalski: Przede wszystkim należy powiedzieć, że jestem odpowiedzialny z ramienia Polski za region całej Europy Centralnej. W związku z tym moim zasadniczym celem będzie rozwijanie sprzedaży, zwiększanie udziału Reynaers nie tylko w Polsce, lecz także na terenie takich krajów jak Czechy, Słowacja, Litwa, Łotwa, Estonia czy Węgry. Dla całej firmy Reynaers cele zostały dość jasno określone 2 lata temu. Do roku 2020 ma ona niemal podwoić sprzedaż, czyli z 325 mln euro w zeszłym roku ma osiągnąć 500 mln. Polska jest tutaj oczywiście znaczącym udziałowcem tej strategii. Dlatego nasze cele w przypadku regionu Europy Centralnej również muszą być ambitne, co oznacza przynajmniej dwucyfrowe wzrosty organiczne do roku 2020.
kwiecień 2015
G.P.: Jak zamierzacie to osiągnąć?
Fot. arch. Reynaers
Builder
20
R.D.: Przede wszystkim dzięki innowacjom, z których Reynaers jest znany. Warto podkreślić, że w Polsce pracuje dział R&D, który wspomaga nas lokalnie, ale są to również osoby pracujące bezpośrednio dla centrali w Belgii. Daje nam to pewną możliwość bycia elastycznymi wobec klienta. Jesteśmy bowiem w stanie stworzyć zupełnie nowe rozwiązanie, przygotowane specjalnie pod jego potrzeby czy konkretny projekt.
Rafał Dorywalski
Dyrektor Zarządzający Reynaers Central Europe
Podwoić sprzedaż
G.P.: Jeżeli już mówimy o wynikach – jak przedstawiają się one za pierwszy kwartał i za ubiegły rok w przypadku firmy Reynaers?
R.D.: Warto podkreślić, że rok 2014 został zamknięty z dość dobrym wynikiem sprzedażowym. Niestety, nie zostały osiągnięte inne istotne dla firmy wskaźniki finansowe. To, czym możemy się pochwalić i z czego jesteśmy naprawdę dumni, to pierwszy kwartał bieżącego roku. Zamknęliśmy go z ponad 40% wzrostem sprzedaży i ponad kilkunastoprocentowym wzrostem rentowności naszego biznesu. Pierwszy kwartał to bardzo mocny start w wykonaniu Reynaers. Życzyłbym sobie tylko kontynuacji tego trendu. G.P.: Jaki jest Pana patent na zarządzanie?
R.D.: Złotego patentu nie ma. Firma to przede wszystkim ludzie, dlatego bardzo ważne jest zaufanie. Bez niego nie sposób stworzyć ducha zespołu, a jest to moim zdaniem najistotniejszy czynnik. Cała firma powinna
G.P.: Porozmawiajmy o samym materiale. Dlaczego aluminium to dobry wybór?
R.D.: Aluminium jest materiałem bardzo plastycznym. Możemy z niego wykonać bardzo dużo rzeczy, i nie mówię tu tylko o konstrukcjach budowlanych, lecz także o różnego rodzaju innych zastosowaniach. Bardzo istotnym elementem, zwłaszcza w obecnych czasach, jest ochrona środowiska. Aluminium jest materiałem, który w pełni poddaje się recyklingowi. To bardzo zdrowy i przyjazny dla środowiska surowiec. W przypadku konstrukcji fasadowych czy elementów zewnętrznych oczywiście bardzo istotną rolę odgrywają właściwości techniczne tego produktu. Jesteśmy w stanie stworzyć z aluminium konstrukcje o odpowiednich parametrach przepuszczalności termiki, dźwięku czy wodoszczelności. Jest to materiał, który pozwala na uzyskanie świetnych parametrów nawet w budynkach pasywnych przy odpowiednich parametrach wizualnych. Zachowując wymagane dla danej kon-
R.D.: Oczywiście, że tak. Jedną z premier mogliśmy zaobserwować już na targach BAU w lutym. Podkreślę, że firma Reynaers jest marką rozpoznawalną i znaną z innowacyjności. Plany rozwojowe sięgają na kilka lat do przodu, a co roku wprowadzamy na rynek kilka nowych produktów. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na nowy produkt, który został pokazany na wspomnianych targach. Nazywa się Hi-Finity. Jest to bardzo nowoczesne i bardzo ekskluzywne rozwiązanie dotyczące systemów przesuwnych. Produkt praktycznie bezprofilowy. Można go określić ja-
Nasze cele w przypadku regionu Europy Centralnej muszą być ambitne. ko jedną wielką ścianę szkła. To produkt o fantastycznym designie. Firma Reynaers stanęła na wysokości zadania i stworzyła rozwiązanie dla naprawdę wymagających klientów, a jednocześnie przystępne cenowo. Myślę że zrobi ono bardzo dużą karierę na naszym rynku w Europie, co zresztą już widać. G.P.: W jakich ciekawych realizacjach w ostatnim czasie znalazły zastosowanie rozwiązania firmy Reynaers?
R.D.: Projektami w realizacji, którymi możemy się pochwalić, są dwa duże, prestiżowe obiekty. Pierwszy, o bardzo ciekawym designie, to Crystal Palace w Pradze. Drugi nosi nazwę Twin City i jest zlokalizowany na Słowacji. W Polsce Reynaers został m.in. wybrany do projektu Baltic Tower w Poznaniu. To najświeższa informacja. Bardzo ciekawy projekt, o niespotykanym designie, realizujemy również na Litwie. G.P.: Realizacje to współpraca z ludźmi, m.in. z architektami. Na jakie wsparcie ze strony firmy Reynaers mogą liczyć architekci?
R.D.: Każde. Jesteśmy w stanie wesprzeć dany projekt inwestycyjny w każdym możliwym zakresie. Nasz
G.P.: Z raportu PMR wynika, że wzrost w branży okien i drzwi w Polsce w 2015 r. ma wynieść ok. 8%, w tym w ocenie graczy rynkowych prognozy są najlepsze dla segmentu aluminium. Jak odniósłby się Pan do tych przewidywań? Czy to oznacza, że zalety aluminium są coraz bardziej zauważalne?
R.D.: Samą prognozę znam i jest ona bardzo optymistyczna. Cieszyłbym się i życzyłbym sobie, żeby się ona sprawdziła. Już od 2 lat obserwujemy bardzo mocną tendencję wzrostową na rynku budowlanym. Sama sprzedaż okien czy drzwi jest tak naprawdę wyznacznikiem całego rynku budowlanego. Perspektywy są bardzo ciekawe. To, co mnie cieszy i o czym Pan wspomniał, to już obserwowany od dobrych kilku lat trend zmiany samego projektowania konstrukcji budowlanych. Odchodzimy od tradycyjnego wizerunku bryły murowanej, przechodząc w coraz nowocześniejsze, chciałoby się powiedzieć – przyszłościowe wzornictwo. Konstrukcje przeszklone o nieregularnych kształtach, nietuzinkowe rozwiązania już dziś możemy zaobserwować na naszych ulicach. Jeżeli dołożymy do tego zachowanie odpowiednich parametrów termicznych, przyjazność środowisku, to aluminium jest produktem i materiałem, który ma szansę dalej się rozwijać. Moje prywatne zdanie jest takie, że konstrukcje stricte murowane będą odchodzić do lamusa. Jest to trend zauważalny nawet w budownictwie jednorodzinnym. Coraz więcej można spotkać nowoczesnych domów, które mają bardzo duże przeszklenia wspierane stolarką aluminiową. Odchodzimy też od tradycyjnych okien z PVC, które na pewno są dobrym produktem, lecz nie jesteśmy w stanie zrealizować z nich takich konstrukcji, jakie możemy zbudować z aluminium. G.P.: Dziękuję za rozmowę.
kwiecień 2015
R.D.: To prawda. Ten rok obfituje w rocznice. W Polsce udało się stworzyć przede wszystkim bardzo stabilną, dobrze prezentującą się firmę z mocno rozpoznawalną na rynku marką. Marką dającą klientowi gwarancję stabilności, jakości i ciągłości dostaw niezależnie od tego, czy jest to producent konstrukcji aluminiowych czy generalny wykonawca. Warto również podkreślić, że jednym z sukcesów jest sam oddział w Polsce. Grupa Reynaers posiada na terenie Europy tylko cztery takie jednostki, mimo że jest obecna prawie w każdym kraju europejskim. Firma Reynaers Polska posiada pod jednym dachem magazyn produktów gotowych, ale również dział izolacji, linię obróbek blacharskich i, co najistotniejsze, własną lakiernię. To pozwala nam na bardzo dużą elastyczność w stosunku do naszych klientów. Jesteśmy w stanie dostarczyć klientowi gotowy produkt: pomalowany, izolowany, w takiej formie, w jakiej klient sobie tego życzy.
G.P.: Czy firma planuje wprowadzić w najbliższym czasie jakieś nowości produktowe?
dział wsparcia technicznego liczy 12 osób lokalnie w biurze oraz 4 koordynatorów mobilnych, którzy pracują bezpośrednio w biurach architektonicznych. Jesteśmy w stanie rozwiązać każdy problem od początku do końca, wliczając w to zaprojektowanie nowych produktów, stworzenie dokumentacji systemowej, wszystkiego, co jest niezbędne do późniejszej realizacji projektu. Reynaers jest w stanie wesprzeć naszych partnerów architektów kompleksowo.
21
G.P: Obejmuje Pan stery w firmie w momencie dość szczególnym – firma właśnie obchodzi 25-lecie działalności w Polsce i pół wieku funkcjonowania na świecie. Jakim potencjałem dysponuje dzisiaj Reynaers Polska?
strukcji parametry, jesteśmy w stanie również pogodzić to z estetyką danego budynku i wymogami inwestora czy architekta.
Builder
być jednym zespołem. Musimy wiedzieć, jakie mamy cele, i grać do jednej bramki.
BIZNES
POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE
Partner STRATEGICZNY programu
O sile i pozycji budownictwa w polskiej gospodarce decydują nie tylko duże firmy, lecz także ich partnerzy biznesowi – tysiące małych i średnich przedsiębiorstw. Wśród nich są firmy rodzinne. Dlatego „Builder” w ramach programu „Polski Biznes w Budownictwie” prezentuje historie takich ludzi i ich firm. Chcemy, by stali się bardziej rozpoznawalni w branży i stanowili inspirację dla innych. Prezentacje uzupełni cykl artykułów w praktyczny sposób podejmujący istotne dla tych firm zagadnienia, takie jak sukcesja, zarządzanie, ekspansja, prawo i wiele innych.
Budownictwo podłączone do sieci Builder
22
kwiecień 2015
Przy pobieżnym zetknięciu kierowana przez Piotra Walkiewicza firma V-Bud z okolic Poznania wydaje się prawie taka sama jak setki czy tysiące innych polskich przedsiębiorstw, zajmujących się zaopatrzeniem w materiały budowlane. Ale szereg nieszablonowych pomysłów na rozwój, wykorzystanie nowoczesnych technologii i sposób budowania relacji sprawiają, że „prawie” robi w tym przypadku wielką różnicę. Grzegorz Przepiórka
W
yjeżdżając z centrum Poznania ulicą Bukowską, czy jak kto woli, drogą nr 307, dotrzemy do granic administracyjnych miasta, tuż za którymi znajduje się miejscowość Wysogotowo. To tutaj, w dobrej lokalizacji, bo przy trasie, swoją główną siedzibę od kilku lat ma firma V-Bud. Trzy magazyny o łącznej powierzchni ok. 4 tys. m2, plac i zaplecze biurowe zapewniają solidne warunki operacyjne. Dzięki nim w V-Budzie wybrany towar z szerokiej oferty można dostać niemal od ręki, a rozwinięte zaplecze logistyczne pozwala na dostarczenie go w ciągu 24 godzin. Ponadto klient może liczyć na dobrą cenę i fachowe doradztwo świadczone przez doświadczoną kadrę. Na ugruntowaną pozycję w branży firma V-Bud pracuje już trzynasty rok. Kamień węgielny pod opisywaną działalność położyła rodzina Walkiewiczów. Rolę prekursora zdecydowanie pełniła Anna Walkiewicz, związana z budownictwem od 1976
roku. To ona zaraziła obu synów tematem tej branży, na długo zanim powstał V-Bud. Młodszy Michał – jest dzisiaj dyrektorem handlowym firmy, starszy – Piotr – jej prezesem. Początki nie były łatwe, tym bardziej, że przypadły na czasy kryzysu w branży. Oprócz tego na start złożyły się m.in.: nieoszałamiający kapitał finansowy, raptem 25-osobowa załoga i towarzysząca konkurencja, która standardowo nie ułatwia pierwszych kroków. Z drugiej strony asem w rękawie V-Budu były umiejętności jej założycieli oraz pracowników wyniesione ze wspólnej kilkuletniej pracy w poprzedniej firmie oraz zaufanie w zespole. Ponadto młodej firmie sprzyjało szczęście, które czasem spotyka nas w postaci życzliwego człowieka. W przypadku biznesu Walkiewiczów osobą, która udzieliła startującemu przedsiębiorstwu wielopoziomowego wsparcia, okazał się Szczepan Gawłowski, prezes firmy Kreisel Technika Budowlana. Do dzisiaj panują ciepłe relacje pomiędzy przedstawicielami obu firm,
bardzo dobrze układa się też współpraca – Kreisel to wciąż czołowy dostawca chemii budowlanej do punktów firmy V-Bud.
V-Bud jeszcze bardziej obecny
Mając ugruntowaną pozycję na rynku, niemało firm zaczyna powielać schematy, popadać w pułapkę rutyny, a wtedy biznes już tylko drepcze w miejscu, zamiast się rozwijać, a w najgorszym układzie wypada z gry. Towarzyszą temu dość często przemożne narzekania na ograniczenia rynkowe, co zdradza niedostateczną motywację osób zarządzających. Do takich firm z pewnością nie należy V-Bud. Tutaj aż iskrzy od nowych pomysłów, które zapewniają firmie rozwój, tworzą dla niej nowe perspektywy. Kreatywny klimat w dużej mierze tworzy prezes Piotr Walkiewicz, osoba z głową otwartą na kolejne inicjatywy, nowoczesne narzędzia i współpracę z ludźmi. Szczególnie docenia dobrodziejstwa, jakie oferuje internet. Jednym
cje ze zorganizowanych przez firmę wydarzeń, dowiedzieć się o promocjach, a przede wszystkim o terminie planowanych przez V-Bud szkoleń lub śniadań. System powiadamiający wzmacniają ponadto mailingi, newslettery, smsy… wszakże komunikacja to podstawa. Wielu hurtowników ze starej, tradycyjnej szkoły uznałoby być może te komunikacyjne podchody za trwonienie energii. Tymczasem za pomocą różnorodnych, niewinnych e-sposobów stosowanych przez V-Bud firma nieustanie przypomina o swoim istnieniu, jest bliżej obecnych i potencjalnych partnerów. Krótko mówiąc, dokonuje tego, co najistotniejsze – buduje bądź umacnia relacje.
Budowanie mostów międzyludzkich
23
kwiecień 2015
– Biznes to ludzie – podkreśla prezes Piotr Walkiewicz i to zdanie najlepiej odzwierciedla znaczenie, jakie firma przywiązuje do budowania relacji. Temu celowi służą nie tylko wspomniane nowoczesne technologie, ale i bezpośrednie spotkania. Do takich należą organizowane przez V-Bud śniadania, w sezonie z częstotliwością nawet 4-5 razy
Biznes to ludzie
Builder
rzyli nas z dobrymi farbami – komentuje Piotr Walkiewicz. Przymiotnik dobre ma tutaj podwójne znaczenie. Chodzi z jednej strony o jakość, z drugiej zaś o działania charytatywne, w które zaangażowana jest firma. Jednym z nich będzie niebawem malowanie schroniska dla zwierząt. Mocną pozycję V-Budu tak w segmencie farb, jak i tynków, ma podkreślać ponadto najnowszy e-pomysł Piotra Walkiewicza na sprzedawanie produktów, jakim jest portal farbytynki.pl. W odróżnieniu od opisanego przed momentem, wyłącznie farbiarskiego serwisu o charakterze B2C, ten będzie skierowany do profesjonalistów. Jego uruchomienie planowane jest w tym roku. Kolejne wykorzystywane przez V-Bud możliwości na obecność w sieci wiążą się z popularnymi mediami społecznościowymi. Firma posiada swój kanał na platformie YouTube oraz profil na Facebooku, przy czym wpisy na tym ostatnim pojawiają się regularnie, nie jest to więc obecność, która stanowi tylko pretekst. Jak na firmę o takiej skali zaskakuje również liczba informacji w dziale aktualności na stronie internetowej. Można znaleźć tutaj m.in. rela-
Fot. arch. A. Rotter
z nich jest e-commerce, choć to wciąż szerokie pole do powątpiewania w branży budowlanej. Walkiewicz od początku traktował tę formę jako nową szansę i tak 5 lat temu powstał internetowy sklep funkcjonujący pod adresem ekosklad.pl. Nie tylko powstał, nie tylko przetrwał, ale z roku na rok odnosi coraz lepsze efekty. To pokazuje, że osiągnięcie sukcesu w tym bez wątpienia trudnym i kosztownym biznesie jest możliwe. Nie wystarczy jednak tylko chcieć wykorzystać nowe technologie – trzeba jeszcze wiedzieć jak to zrobić. Na temat know-how Piotr Walkiewicz niewiele zdradza, zaledwie tyle, że sprawność obsługi zapewnia między innymi zintegrowany z magazynem V-Budu system. W niedalekiej przyszłości podobna integracja planowana jest z magazynami producentów. Kolejny e-pomysł to niedawno uruchomiona wyspecjalizowana platforma farby.poznan.pl. Przedsięwzięcie jest na etapie rozwoju i ma służyć zapewnieniu lokalnej społeczności łatwego dostępu do najszerszej w Poznaniu oferty farb. Jednocześnie zawiera się w nim cel wizerunkowy: – Chciałbym, aby Poznaniacy koja-
Za pomocą różnorodnych e-sposobów stosowanych przez V-Bud firma nieustanie przypomina o swoim istnieniu, jest bliżej obecnych i potencjalnych partnerów. Krótko mówiąc, dokonuje tego, co najistotniejsze – buduje bądź umacnia relacje. Pomysłów na przyciągnięcie wykonawców Piotrowi Walkiewiczowi nie brakuje, tak samo jak talentu do budowania relacji, również na poziomie hurtowni budowlanych. Przekonuje o tym najświeższa inicjatywa, którą jest utworzenie grupy Budowniczy. Na razie należą do niej cztery hurtownie, zlokalizowane w Szczecinie, Koszalinie, Strzelcach Krajeńskich i Poznaniu (V-Bud), choć planowana jest rozbudowa. Grupa Budowniczy ma na celu realizację sprzedaży w oparciu o spójną strategię i wysoki standard obsługi. Oferta hurtowni budowlanych Budowniczy skierowana jest przede wszystkim do firm wykonawczych, a także inwestorów instytucjonalnych i in-
dywidualnych. Nowy podmiot już funkcjonuje, choć pewne elementy są jeszcze w trakcie realizacji. Integracji wymagają m.in. system informacyjny oraz zarządzania. Zrzeszone firmy czeka ponadto rebranding – i na tym właśnie etapie redakcja miesięcznika „Builder” zastała firmę V-Bud. Wróćmy po raz kolejny do kwestii relacji: oprócz tych na zewnątrz, nie mniej ważne są wewnątrzfirmowe stosunki. Obecnie V-Bud zatrudnia niemałą liczbę 90 osób i w związku z rozwojem wykazuje tendencję wzrostową, dlatego do sprawnego działania potrzebny jest dobry przykład. Płynie on z góry. Piotr Walkiewicz, pomimo że pełni funkcję prezesa, jest dostępny dla wszystkich pracowników, wykazuje aktywność na różnych poziomach działalności firmy i zaraża emocjonalnym zaangażowaniem. To zdradza, że w firmie – mimo tego, że istnieją piony kierownicze – funkcjonuje raczej tzw. płaska struktura.
Zdjęcia: archiwum V-Bud
polski biznes w budownictwie
BIZNES kwiecień 2014
24 Builder
w tygodniu. Odbywają się podczas nich prezentacje produktów, można skorzystać z promocji, a przy okazji napić się kawy, zjeść poranny posiłek. Przyjemne z pożytecznym. Drugą formą są regularnie organizowane przez V-Bud szkolenia dla wykonawców. Praktycznej wiedzy podczas tego typu spotkań dostarczają producenci rozwiązań. Ta formuła ma przede wszystkim cel edukacyjny i wypełnia m.in. lukę związaną z deficytem szkół zawodowych oraz wychodzi naprzeciw potrzebom związanym z szybko zmieniającymi się technologiami i koniecznością uzupełniania wiedzy. W określonej mierze szkolenia przyczyniają się również do integracji środowiska. Duża aktywność w budowaniu relacji z wykonawcami wiąże się z planami rozwoju firmy. Generalnie V-Bud ma zachować zdywersyfikowany portfel, co zapewnia większą stabilność. Nadal praktykowana będzie redystrybucja, od której firma zaczynała, jak również sprzedaż detaliczna. Ale od około trzech lat firma zwiększyła starania o wykonawców. Celem jest, aby ta grupa klientów była dominującym odbiorcą.
Szkolenia dla wykonawców stanowią integralną część kalendarza firmy V-Bud
Siłą synergii
Oprócz centrali koło Poznania V-Bud posiada pięć oddziałów: w Kościanie, Gorzowie Wielkopolskim, Nowym Tomyślu, Wronkach i Zaniemyślu. Plany rozwojowe nie zakładają na razie rozbudowy tej sieci. Z jednym tylko wyjątkiem. W związku z tym, że pewne szanse generuje niewielka odległość do granicy z Niemcami, firma postanowiła – to kolejny z pomysłów – utworzyć w Berlinie biuro handlowe, które będzie zajmowało się sprzedażą ekologicznych systemów tarasowych EccoWood. Nie zapewni to jeszcze znaczącego udziału w hermetycznym rynku niemieckim, ale pozwoli szukać kolejnych możliwości. Pamiętajmy, że liczba polskich wykonawców za zachodnią granicą wciąż rośnie. Poza tym jednym wyjątkiem o terytorialnie ekspansyjnym charakterze, rozwój firmy V-Bud wyznaczać będzie kontynuacja już rozpoczętych przedsięwzięć oraz profesjonalizacja działalności. Wszystko w sposób zrównoważony i głównie siłą synergii. Poprzez kreatywność własną, z umiejętnym wykorzystaniem nowoczesnych technologii, a przede wszystkim dzięki dobrym relacjom z ludźmi. Oto uniwersalny sposób na sukces, bez względu na panujące na rynku ograniczenia. n
Śniadania w firmie V-Bud – kolejny sposób na budowanie relacji
Niedawno uruchomiona wyspecjalizowana platforma farby.poznan.pl
Dobre perspektywy
dla branży budowlanej
kwiecień 2015
Jeśli rzeczywiście chcemy dobrze wykorzystać szansę, przed którą stoi branża budowlana, a w zasadzie cały nasz kraj, nie możemy powtórzyć błędów z przeszłości. Czeka nas spiętrzenie prac we względnie krótkim czasie. Trzeba więc rozwagi, aby nie przeżywać jeszcze raz tego, co miało miejsce przed Euro 2012, kiedy mieliśmy do czynienia z dużą ilością inwestycji, często w tym samym czasie. Wszystkim zależało na krótkich terminach, chociaż nie wszyscy uwzględnili to w kosztach swojej działalności. Syndycy do dziś mają pełne ręce roboty po serii upadłości w naszej branży. Kluczowy jest proces wyceny kontraktów budowlanych. Z doświadczenia wiem, że warto przeanalizować wszystkie czynniki, które wpłyną na całkowitą ofertę. W przypadkach, kiedy cena wykonawcy jest oferowana na poziomie 50% kosztorysu inwestorskiego, pojawiają się wątpliwości: czy kosztorys zamawiającego został prawidłowo przygotowany, czy może wykonawca nie uwzględnił wszystkich kosztów? Czy wzięto pod uwagę specyfikę okresów kumulowania się zamówień, czyli ograniczoną dostępność usług, np. środków transportu, czyli po prostu wyższe ceny usług? Zresztą inflacja kosztów obejmuje szersze spektrum. Ceny paliwa czy energii są obecnie dość korzystne, ale najprawdopodobniej mamy do czynienia z krótkookresowym trendem i niebawem czeka nas powrót do poprzednich poziomów. W branży cementowej liczymy się z koniecznością kupowania praw do emisji CO2, inwestujemy w urządzenia do redukcji emisji tlenków azotu. Nie mamy pewności, jak będzie się kształtować cena paliw alternatywnych, ze względu na regulacje dotyczące zarządzania odpadami. Spodziewamy się wzrostu cen energii elektrycznej. Jest wiele czynników kosztowych, dlatego tak ważna jest rozsądna wycena kontraktów budowlanych.
25
Rafał Gajewski: Mamy coraz więcej powodów do optymizmu. Z raportów, które obecnie analizujemy, wynika, że w 2015 r. rynek budowlany w Polsce może wzrosnąć nawet o ok. 10%, a w kolejnych latach wzrosty z dużym prawdopodobieństwem będą jeszcze większe. Z kolei Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową podaje, że przez kilka kolejnych lat konsumpcja cementu będzie rosnąć średnio rocznie o około 5%. Jak dotąd prognoza się sprawdza. Zgodnie z danymi Stowarzyszenia Producentów Cementu w styczniu i lutym tego roku łączna sprzedaż cementu w Polsce była o ponad 5% wyższa niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Sądzę, że osiągnięcie sprzedaży cementu na poziomie 19 mln ton rocznie cementu jest w kolejnych latach jak najbardziej realne. O dobrych perspektywach świadczy skala przetargów infrastrukturalnych i inwestycji prowadzonych przez GDDKiA. Na etapie przetargów jest ponad 800 km tras, głównie dróg ekspresowych. Wydatki na inwestycje GDDKiA w latach 2014-2020 wyniosą 95 mld zł, wśród nich znajdzie się ponad 800 km trwałych i tańszych w utrzymaniu dróg betonowych. Jeżeli dodamy do tego plan inwestycji w energetyce, kolejnictwie, dobrą koniunkturę w segmencie mieszkaniowym i budynków użyteczności publicznej – myślę, że branża budowlana nie powinna obawiać się o przyszłość. Tak więc potwierdzam: ten rok będzie dobry dla budownictwa, a kolejne będą jeszcze lepsze.
Tym razem bez zatorów płatniczych, upadłości, wydłużania czasu budowy kluczowych odcinków autostrad…?
Builder
Builder: Od kilku sezonów branża budowlana liczy na to, że właśnie ten rok przyniesie poprawę, chociaż bywało różnie… Jak będzie w tym roku?
Rafał Gajewski
Dyrektor Pionu Handlowego w CEMEX Polska
Spodziewam się pozytywnego scenariusza dla CEMEX Polska. Uważam, że wysoka jakość naszych produktów i rozwiązań będzie solidnym wkładem w projekty infrastrukturalne w Polsce, a wykonawcy będą z nami współpracować na dużą skalę. Uważam, że skuteczne okaże się nasze podejście do klienta jak do partnera. Chcemy zaproponować odbiorcom CEMEX bardziej kompleksową współpracę. Mamy do zaoferowania znacznie więcej niż tylko dostawę cementu, czyli wiedzę, doświadczenie i wykwalifikowanych ekspertów, co czyni nas dobrym partnerem w projektach „Projektuj i buduj”. Nasze partnerstwo realizujemy również przez dzielenie się z klientami wiedzą na temat bezpieczeństwa, jakości produktów, regulacji istotnych dla budownictwa, a przede wszystkim na temat stosowania produktów i ich właściwości. Dziękuję za rozmowę.
Fot. arch. CEMEX
W ostatecznym bilansie spodziewa się pan dobrego okresu dla CEMEX, czy może jednak niepewności na rynku?
imprezy branżowe
BIZNES
KREISEL
nieprzeciętnie aktywny
Builder
26
kwiecień 2015
11 marca 2015 r. w Poznaniu, tradycyjnie w trakcie BUDMY, odbyła się uroczysta gala, podczas której oficjalnie ogłoszono wyniki drugiej edycji konkursu KREISEL – ELEWACJA 2014. Dzień później na terenie targów MTP rozpoczęła się sponsorowana przez firmę KREISEL 44. edycja Turnieju Budowlanego „Złota Kielnia” dla szkół zawodowych. Ponadto KREISEL wyraźnie zaznaczył swoją obecność podczas tegorocznej BUDMY w ramach tzw. „Strefy Testów”.
K
onkurs KREISEL-ELEWACJA 2014 ma na celu wyłonienie najlepszych realizacji budowlanych, na których zastosowano kompletną technologię firmy Kreisel. Do udziału mogły być zgłoszone realizacje oddane do użytku pomiędzy 1 stycznia a 31 grudnia 2014 r. Aby zachować równorzędne szanse, konkurs ogłoszono w sześciu kategoriach: nowy budynek do 1000 m2, nowy budynek powyżej 1000 m2, budynek po rekonstrukcji i adaptacji, budynek z wielkiej płyty po rekonstrukcji i adaptacji, budynek po renowacji oraz budynek z zastosowaniem nowoczesnego projektu architektonicznego. Łącznie do udziału w drugiej edycji konkursu KREISEL-ELEWACJA 2014 zgłoszonych zostało ponad 200 prac, z czego zakwalifikowało się 126. Wśród nich znalazły się zarówno domy mieszkalne, jak i budynki użyteczności publicznej. Realizacje oceniało wieloosobowe jury w składzie: Danuta Burzyńska (miesięcznik „Builder”), Marek Zdziebłowski (miesięcznik „Builder”), dr Mariusz Gaczek (Politechnika Poznańska), dr Sławomir Fiszer (Politechnika Poznańska), arch. Marek Jankowski (Pracownia Architektury – ArchTim), Bartosz Polaczyk (KREISEL – Technika Budowlana Sp. z o.o.) oraz przewodniczący komisji Krzysztof Baran (KREISEL – Technika Budowlana Sp. z o.o.). Wybór laureatów nadesłanych propozycji konkursowych nie stworzył komisji większego pro-
blemu, były prace zdecydowanie się wyróżniające. Przyznano pięć nagród głównych o wartości pięć tysięcy złotych i dwanaście wyróżnień. Ich wręczenia podczas uroczystej gali dokonał dr Szczepan Gawłowski, Prezes firmy KREISEL – Technika Budowlana, wraz z Zarządem firmy i komisją konkursową. Listę laureatów przedstawiamy obok.
KREISEL sponsorem strategicznym „Złotej Kielni”
Na terenie targów MTP w pawilonie drugim (tzw. „Strefa Testów”) w dniach 12-13 marca odbył się finał centralny 44. edycji Turnieju Budowlanego „Złota Kielnia”. Turniej skierowany jest do uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Finaliści tego turnieju mają prawo do zwolnienia z pisemnego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, stąd poziom rywalizacji jest bardzo wysoki. W tym roku finalistów konkursu „Złota Kielnia” w trakcie zadań odwiedziła Minister Edukacji Narodowej Joanna Kluzik-Rostkowska. Sponsorem strategicznym w zakresie wykonania robót posadzkarskookładzinowych była firma KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o., której przedstawiciel podczas uroczystej gali wręczył laureatom nagrody rzeczowe. Firma KREISEL wyposażyła także uczestników turnieju w materiały i narzędzia potrzebne do realizacji zadań konkursowych. Zwycięzcą w kategorii roboty posadzkarskie
i okładzinowe został Krzysztof Paździor z Zespołu Szkół Budowlanych w Lublinie, który doskonale poradził sobie z zadaniem, wykorzystując produkty linii Expert – gratulujemy.
EXPERT firmy KREISEL w Strefie Testów
W tegorocznej edycji targów budowlanych BUDMA (10-13 marca 2015 r.) firma KREISEL zaprezentowała się w sposób aktywny, przeprowadzając pokazy-szkolenia dotyczące stosowania produktów do glazury z profesjonalnej linii EXPERT. Codziennie fachowcy i doradcy firmy KREISEL realizowali ok. dziesięciu praktycznych pokazów w tzw. „Strefie Testów”. Wspomniana „Strefa” to miejsce przede wszystkim dla wykonawców. Jej główną ideą jest interaktywna prezentacja materiałów budowlanych i narzędzi. Premiera „Strefy” miała miejsce podczas Targów BUDMA 2013, a ogromne zainteresowanie i bardzo pozytywny odbiór ze strony jej uczestników, zdecydowały o kontynuacji przedsięwzięcia. „Strefa Testów” to swoisty „poligon możliwości” – tutaj każdy może „przetestować” produkt pod okiem producenta, który zaprezentuje jego najmocniejsze strony, a dla Partnerów projektu to wzmocniona kampania promocyjna kierowana do wykonawców. Ta formuła doskonale wpisuje się w potrzeby firmy, ponieważ jednym z filarów strategii KREISEL są współpraca i relacje z rynkiem wykonawców.
KREISEL-ELEWACJA 2014 – nagrodzone prace wg kategorii Nowy budynek do 1000 m2 Nagroda G łówna
BUDOTERM Adam Motyka Budynek mieszkalny wielorodzinny w Kutnie, ul. Jagiełły 1 W yróżnienie
Harnaś Tadeusz Waligóra Budynek mieszkalny w Międzyzdrojach, ul. Kopernika 9 W yróżnienie
WITEX Józef Witek Termomodernizacja budynku szkoły tenisowej w Nowym Sączu, ul. Nadbrzeżna 32
Nowy budynek powyżej 1000 m2 Nagroda G łówna
FAMILY HOUSE Budynek wielorodzinny mieszkalny w Poznaniu, ul. Bosa W yróżnienie
KAM-BUD Rafał Kamionowski Blok socjalny-wielorodzinny w Ostrowi Mazowieckiej, ul. Wołodyjowskiego W yróżnienie
ARBET Investment Group Sp. z o.o. Jarosław Bochomulski Zespół zabudowy mieszkalno-handlowo-usługowy WARMIA TOWERS w Olsztynie, ul. Barczewskiego 1 W yróżnienie
Nagroda G łówna
POMORSKI MIĘDZYZDROJE Sp. z o.o. Hotel CESARSKIE OGRODY w Świnoujściu, ul. St. Wyspiańskiego 34a W yróżnienie
GRAFIT Sp. z o.o. Rekonstrukcja zabytkowej kamienicy w Wieluniu, ul. Królewska 3 W yróżnienie
Wiktor Podlasiński
27
Budynek po rekonstrukcji lub adaptacji
Builder
Osiedle Diamentowe w Koninie, ul. Berelowa 1/3
kwiecień 2015
MIRBUD S.A., Cezary Laska
Hotel Stara Gorzelnia w Licheniu Starym
Budynek z wielkiej płyty po rekonstrukcji lub adaptacji Nagroda G łówna
FHU ESTETYKA Dariusz Hanusz Blok mieszkalny w Zabrzu, ul. Broniewskiego 9 W yróżnienie
Wykonywanie robót Ogólnobudowlanych Jacek Bućko Termomodernizacja bloków w Grajewie, ul. Wiktorowo 73 i 77 W yróżnienie
Czarnkowska Spółdzielnia Mieszkaniowa Czesław Grott Blok mieszkalny w Czarnkowie, ul. Siedmiogóra 9 i 6
Budynek po renowacji (zabytkowy): Nagroda G łówna
WINESS S.C. Sławomir i Maria Schreider STBS Szczecin Renowacja Budynku w Szczecinie, ul. Getta Warszawskiego 22/23 W yróżnienie
Bernard Łopacz Remont elewacji wraz z dociepleniem w Raciborzu, ul. Staszica 6 W yróżnienie HOTEL & SPA BRISTOL w Busko Zdrój, ul. Mickiewicza
Budynek z zastosowaniem nowoczesnego projektu architektonicznego W yróżnienie
PERBUD Robert Przybylski Dworzec PKP w Gnieźnie, ul. Dworcowa 15
Zdjęcia: archiwum KREISEL
ZPU Marian Gil
imprezy branżowe
BIZNES kwiecień 2015
28 Builder
Budma
2015
W dniach od 10 do 13 marca 2015 roku, już po raz drugi w wiosennym terminie, na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyło się największe w Europie Środkowo-Wschodniej spotkanie przedstawicieli branży budowlanej – Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA
B
UDMIE w tym roku towarzyszyły dodatkowo Targi Maszyn, Narzędzi i Komponentów do Produkcji Okien, Drzwi, Bram i Fasad WinDoor-Tech, Targi Branży Szklarskiej GLASS oraz Targi CBS – Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne. Wszystkie razem tworzyły synergię branż związanych bezpośrednio z budownictwem. Tegoroczna edycja bloku targowego była imponującą wystawą najnowszych rozwiązań przeznaczonych dla szeroko rozumianej branży budowlanej. Setki nowości produktowych i rozwiązań technologicznych prezentowanych przez blisko 1000 wystawców z kilkudziesięciu krajów świata, w tym wiele rynkowych premier, innowacyjny park maszynowy produkujący okna w czasie rzeczy-
wistym, najnowsze trendy, przestrzenie specjalne, a do tego cztery dni pokazów, wykładów i prezentacji. Zwiedzający mogli zapoznać się m.in. z 28 produktami nagrodzonymi Złotym Medalem MTP. Targi zostały objęte Patronatem Honorowym przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju oraz Ministra Gospodarki. Partnerem Merytorycznym bloku targów był Związek Polskie Okna i Drzwi.
Architektura Budmy
Organizatorzy przygotowali szereg wydarzeń przeznaczonych specjalnie dla około 5 tys. architektów i projektantów, którzy przybyli na Budmę. Przy ścisłej współpracy z Izbą Architektów RP kontynuowany był projekt Forum Architektury, podczas którego odbyła się m.in. debata architektoniczna z udziałem zagranicznych gości. Podjęto następujący temat: „Wzajemne Inspiracje. Czym inspirują się architekci i gdzie leży różnica między inspiracją a kopiowaniem?”. Była okazja, by podyskutować m.in. z Alberto Veiga, Dmitrijem Antonyukiem, a także polskim architektem, Piotrem Szaroszykiem. Nie zawiedli również młodzi adepci sztuki architektonicznej, którzy mieli okazję spotkać się z przedstawicielem „młodej generacji” architektów Przemysławem Łukasikiem, słynącym z niestandardowych rozwiązań i bezpretensjonalnego podejścia. Dużą uwagę zwróciła również Strada di Architettura, specjalna ścieżka zwiedzania, która odsłoniła najciekawsze propozycje produktowe, wyróżniające się szczególnym
designem, a jednocześnie zachowujące najwyższą jakość wykonania. Swoje produkty zaprezentowały takie firmy jak Fakro, Drutex, Porta Drzwi, Galeco. Arcelor Mittal, Hauraton oraz Akademia Architekta.
Dzień Dystrybutora i Dzień Inżyniera
Pierwszy dzień BUDMY upłynął w iście „handlowej” oprawie. Wszystko za sprawą Dnia Dystrybutora. Przeznaczony był on właśnie dla osób odpowiedzialnych za wybór i zakup asortymentu budowlanego, właścicieli, szefów sieci i hurtowni budowlanych, dyrektorów ds. zakupów oraz kupców, zarówno z Polski, jak i z zagranicy. Podczas pierwszego dnia targów poznaliśmy również najlepszych Dystrybutorów Materiałów Budowlanych w rankingu Dystrybutor Roku 2015. Targi BUDMA po raz kolejny były również miejscem dyskusji na najbardziej aktualne tematy dotyczące zmian zachodzących w przepisach i nowych regulacjach, mających ogromny wpływ na planowane inwestycje. W ramach Dni Inżyniera Budownictwa (10-11 marca) poruszone zostały takie tematy jak nowelizacja ustawy Prawo Budowlane, nowelizacja ustawy o wyrobach budowlanych, ustawa o zamówieniach publicznych czy też pozacenowe kryteria oceny ofert w zamówieniach publicznych. Można było dowiedzieć się ponadto o możliwościach programu BIM (Building Information Modelling), który został wykorzystany w projekcie autostradowej obwodnicy Sztokholmu,
Potencjał targów, potencjał firm Piotr Nadolny Dyrektor Handlowy MS więcej niż OKNA
Przez cztery targowe dni ekspozycję odwiedziło ponad 50 tys. zwiedzających.
Targi BUDMA mają bardzo międzynarodowy charakter i są jedną z najważniejszych imprez targowych, na których się pojawiamy. Na naszym stoisku mieliśmy gości z Niemiec, Holandii, Francji oraz innych krajów Unii Europejskiej, ale pojawiali się również kupcy z tak egzotycznych państw jak Paragwaj. Jesteśmy bardzo zadowoleni z efektów przeprowadzonych rozmów i z możliwości spotkania z naszymi partnerami. Istotna była także prezentacja wybranych produktów, m.in. nowych linii okien wyprodukowanych w oparciu o systemy profili Salamander o głębokości 82 mm.
Adam Kosiński Współwłaściciel KOSBUD Bracia Kosińscy
Nie brakowało atrakcji – gośćmi na stoisku firmy Pruszyński byli strongman Mariusz Pudzianowski i pięściarz Artur Szpilka.
Wiosna, jak widać, zaczyna się na Budmie.
W tym roku obchodzimy jubileusz 10lecia istnienia firmy i MTP były doskonałym miejscem, aby to podkreślić. W tym celu wybudowaliśmy wyjątkowo okazałe stoisko, a nasi odbiorcy mogli skorzystać z urodzinowej promocji. Podczas trwania targów przedstawiliśmy ponadto dwa nowe produkty: zestaw do wykonania imitacji deski dekoracyjnej TABULO oraz tynk silikonowy do nakładania metodą natryskową ACRYLIT-SLN.
Tomasz Piotrowski Dyrektor Sprzedaży i Marketingu Galeco
Wśród odwiedzających tegoroczne targi Budma nie brakowało delegacji z zagranicy. W obszarze ich zainteresowań znalazł się m.in. nasz eksportowy towar nr 1, czyli okna.
Na stoisku Galeco pojawiło się wielu zainteresowanych systemami rynnowymi. Byli to zarówno inwestorzy indywidualni, jak i architekci oraz przedstawiciele kanału hurtowego. Nie brakło odwiedzających spoza granic Polski. Naszym zdaniem to jeden z sygnałów, że polskie budownictwo mimo trudnych czasów, ma się dobrze. Szczególny nacisk położyliśmy na promocję systemu rynnowego Galeco BEZOKAPOWY, który został nagrodzony Złotym Medalem MTP 2015. Najważniejszą premierą w naszej ofercie, prezentowaną na targach, był system rynnowy Galeco STAL 2 z rynną i rurą kwadratową.
Marcin Burkietowicz Właściciel Wiązary Burkietowicz
Jedną z praktycznych przestrzeni była Strefa Dobrego Dachu, w ramach której odwiedzający mogli uczestniczyć w pokazach sztuki dekarskiej i obejrzeć najnowsze materiały dachowe.
Główny cel naszej obecności na Budmie to budowanie relacji z klientami. Ponadto wprowadziliśmy program partnerski 321 DACH i miał on swoją inaugurację właśnie na poznańskich targach. Nowym rozwiązaniem w naszej ofercie jest prefabrykowana więźba dachowa na złącza ciesielskie. Znaczna część budynków jednorodzinnych potrzebuje takiej więźby, ale z możliwością szybkiego montażu przy zachowaniu dużej precyzji obróbki.
imprezy branżowe
BIZNES
zagadnieniach praktycznych dotyczących inteligentnych budynków użyteczności publicznej oraz niekonwencjonalnych rozwiązaniach konstrukcyjnych budynku ICHOT w Poznaniu jako sposobu realizacji śmiałej koncepcji architektonicznej. Z kolei o najważniejszych zaletach i koncepcjach budownictwa energooszczędnego i pasywnego mowa była w trakcie VI Forum Budownictwa Energooszczędnego i Pasywnego.
Builder
30
kwiecień 2015
Viva Light
Jedno z nowych wydarzeń na Budmie stanowiła wystawa Viva Light. To pierwsza edycja spotkań projektantów, architektów, inżynierów, technologów, producentów oświetlenia, agentów, dystrybutorów, dostawców innowacyjnych materiałów, techniki świetlnej oraz wszelkich nowych technologii. Zaprezentowane zostały nowości oświetleniowe firm polskich i zagranicznych, które w dziedzinie znakomitego wzorniczo oświetlenia oraz innowacyjnych technik świetlnych mogą pochwalić się licznymi osiągnięciami. Można było również obejrzeć obiekty młodych grup projektowych, które zwracają uwagę świeżością podejścia do projektowania.
Praktyczne strefy
Niepowtarzalną okazję, aby własnoręcznie przetestować urządzenia i materiały budowlane, dała po raz kolejny zorganizowana w ramach Budmy Strefa Testów. To tutaj każdy fachowiec mógł własnoręcznie przekonać się o najważniejszych zaletach prezentowanych produktów oraz o najskuteczniejszym sposobie ich stosowania, czemu służyły prezentacje specjalistów z wystawiających się fifirm. Kolejną praktyczną przestrzenią była Strefa Dobrego Dachu, w ramach której odwiedzający mogli uczestniczyć w pokazach sztuki dekarskiej, obejrzeć najnowsze materiały dachowe prezentowane przez czołowych producentów pokryć dachowych oraz odbyć konsultacje ze specjalistami z dziedziny krycia dachu, izolacji dachowej, wentylacji, okien dachowych, orynnowania i zabezpieczeń dachu. 12 marca 2015 r. odbył się ponadto XIV Kongres Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy, który poprzedziła konferencja dotycząca wentylacji dachowej zorganizowana przez Polskie Stowarzyszenie Dekarzy i Partnerów PSD.
Targi CBS – Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne
Szeroka oferta wystawców targów CBS była po raz kolejny znakomitą okazją, aby w jednym miejscu i czasie zapoznać się z najnowszymi trendami oraz technologiami obowiązującymi w zakresie budownictwa sportowego. To właśnie podczas targów CBS można było porównać oferty kilkudziesięciu najbardziej liczących się w tym sektorze firm, a także nawiązać bezpośredni kontakt z ich przedstawicielami i rozwijać sportową mapę Polski. Wśród wystawców były m.in. takie firmy jak Alles Cool, Babycam, Basen Hurt, Basen i Sauna, Beijing Torchglass, Beca Hospitec, Bodys, Educarium, Extraice, Fitnes, Huse, Interplastic, Juta, Master Cover, Mazur, N-Ice, PM Engineering czy Springfree. Na stoisku współorganizatora CBS Klubu Sportowa Polska inwestorzy mieli możliwość rozmów i konsultacji z ekspertami od finansowania, zarządzania oraz budowy i modernizacji obiektów sportowych.
Z profesjonalnych konsultacji można było, jak co roku, skorzystać na stoisku Klubu Sportowa Polska.
Educarium – projektowanie i budowa placów zabaw.
Szklany znaczy energooszczędny
Kolejną imprezą towarzyszącą Budmie były Targi Branży Szklarskiej GLASS, które łączą w sobie ekspozycję z prezentacją najnowszych zastosowań tego surowca w budownictwie i architekturze. W nowoczesnych wnętrzach szkło stanowi istotny element aranżacji i wyposażenia, a dzięki swojej nieprzeciętnej uniwersalności daje wręcz nieograniczone możliwości zastosowania w formie ścianek, balustrad, osłon, komponentów schodów czy podłóg. Odpowiednio zastosowane wpływa również na ograniczanie zużycia energii, co znakomicie wpisuje się w obowiązujący trend energooszczędności. Dzięki temu ekspozycja targów GLASS zainteresowała producentów wyrobów ze szkła, przedstawicieli zakładów i terenów zielonych, konserwatorów zabytków, a także reprezentantów środowiska naukowego.
Dużym zainteresowaniem cieszyła się oferta firm Alles Cool i n-ice Group – projektowanie, budowa i pielęgnacja lodowisk.
Rolba – maszyna do pielęgnacji lodowisk.
Targi WinDoor-tech i Fabryka Okien na Żywo
Na przestrzeni specjalnej WINDOOR-TECH po raz kolejny stanęła wyposażona w pełnowymiarowy park maszynowy „Fabryka Okien na Żywo”. Podczas czterech dni targów trwała tam produkcja energooszczędnych okien PCV, które zostaną przekazane na cel charytatywny. Partnerem merytorycznym tej części był Związek Polskie Okna i Drzwi.
Niezwykle kolorowo i atrakcyjnie prezentowała się oferta branży budownictwa sportowego w ramach targów CBS – Budownictwo Sportowe i Rekreacyjne (fotografie powyżej).
Potencjał targów, potencjał firm Paweł Grudzień Prezes Aluco System Na Budmę przyjechaliśmy przede wszystkim z dwoma nowymi projektami, nad którymi pracowaliśmy przez ostatnie 3-4 lata. Pierwszy projekt to system świetlików Aluco Skylight Therm. Jesteśmy pierwszym polskim producentem, który opracował świetliki przemysłowe z konstrukcji aluminiowej z uzupełnionym poliwęglanem. Natomiast wszystkie profile aluminiowe są mostkowane, czyli z izolatorami termicznymi. Jest to system, który odpowiada współczesnym trendom niskiego współczynnika przenikania. Projekt numer dwa to świetliki o odporności ogniowej REI 45, czyli świetliki, które stosujemy we wszelkiego rodzaju pomieszczeniach, gdzie wymagana jest wyższa wytrzymałość na ogień zewnętrzny. Są to obiekty użyteczności publicznej, tj. szkoły, szpitale, przychodnie.
W ramach CBS-u zwiedzający mogli podziwiać m.in. urządzenia do siłowni zewnętrznych, place zabaw dla najmłodszych, trampoliny, sprzęt potrzebny do wyposażenia różnego typu obiektów sportowych, a także urządzenia wellness i spa.
Szymon Mikeska Dyrektor Handlowy AIB Na targach Budma nastawiliśmy się na prezentację naszego nowoczesnego systemu montażu okien w warstwie ocieplenia Integra Simplex. Jest to system bazujący na specjalnych profilach wykonanych z piany poliuretanowej z dodatkową warstwą z XPS. System jest zarówno bardzo łatwy w montażu, jak i bardzo przyjazny w dalszej obróbce muru ze względu na kształt profilów.
Michał Klimczyk Członek Zarządu Stolbud Koronea Group
Zdjęcia: archiwum MTP i Adam Rotter
Dla architektów i projektantów organizatorzy przygotowali szereg dedykowanych wydarzeń. Zwiedzający mogli m.in. obejrzeć wystawę prac nagrodzonych w zorganizowanej przez miesięcznik „Builder” II edycji Konkursu dla Młodych Architektów.
Dużą uwagę zwróciła też prelekcja architekta słynącego z niestandardowych i bezpretensjonalnych rozwiązań, Przema Łukasika.
To, co skłoniło firmę Stolbud Koronea Group do udziału w tegorocznej edycji Budmy to przede wszystkim niesłabnąca popularność targów, szereg atrakcji skierowanych do różnych grup zawodowych, związanych z sektorem budownictwa, oraz możliwość zaprezentowania się ogromnej liczbie potencjalnych klientów, którzy mieli możliwość zapoznać się m.in. z naszym innowacyjnym oknem Capital Smart, które zostało laureatem Złotego Medalu.
Mirosław Stokłosa Dyrektor Marketingu GÓR-STAL Przede wszystkim przyjechaliśmy na Budmę zaprezentować naszą nową fabrykę paneli termoizolacyjnych PIR, którą budujemy w Bochni, w województwie małopolskim. Drugim celem jest prezentacja naszych produktów, zwłaszcza zaś nowego rozwiązania, tj. systemu fasadowego, wykorzystującego wszystkie obecnie przez nas produkowane produkty. n
imprezy branżowe
BIZNES
Rekordowe
Targi Grupy PSB
Builder
32
kwiecień 2015
Marzena Mysior-Syczuk
W
13. Targach PSB wzięła udział rekordowa liczba osób – niemal 4100 uczestników. W tej edycji wystawiało się 325 producentów wyrobów dla budownictwa, a kontrakty zawierało ponad 370 placówek kupieckich PSB z całej Polski (składów budowlanych, placówek PSB-Profi oraz sklepów PSB-Mrówka).
„Barometr Budowlanej Wiosny”
Fot. arch. Malwina Wołoszyn, Agencja Litwin Junior AD
Udziałowcy i partnerzy PSB są zgodni – marcowe targi w Kielcach są swego rodzaju „Barometrem Budowlanej Wiosny”. Zawarte kontrakty i zapisane w nich warunki pozwalają z dużą dozą sprawdzalności prognozować sytuację na rynku mate-
W dniach 18-19 marca 2015 r. Grupa PSB zorganizowała w Kielcach po raz 13. targi materiałów budowlanych, które po raz kolejny okazały się pod każdym względem rekordowe. Zawarto 11500 kontraktów o wartości ponad 266 mln zł – wzrost o 8% w stosunku do poprzednich targów. riałów budowlanych w II kwartale, a nawet w całym nadchodzącym sezonie budowlanym. Po raz kolejny zima sprawiła inwestorom i budowlańcom miły prezent. Przychody Centrali ze sprzedaży materiałów budowlanych do sieci PSB po dwóch miesiącach 2015 roku są wyższe o ponad 11% od analogicznego okresu roku poprzedniego.
Rekordowe kontrakty
Wśród producentów-dostawców PSB rekordzistą okazał się Kronopol, który zawarł kontrakty za ponad 12 mln zł. Natomiast firma Ursa zakontraktowała zamówienia na kwotę 9 mln zł. Kolejne 6 firm zebrało zamówienia po minimum 6 mln zł, są
to: Selena, Knauf, Termo Organika, Kreisel, Isover i Rockwool. Bardzo wysoko w rankingu zdobywców zamówień znalazły się firmy: H+H, Baumit, Izolbet, Farby Kabe Koelner, Dolina Nidy, Śnieżka oraz Weber. Spośród kupców PSB 4 firmy złożyły na Targach zamówienia powyżej 5 mln zł. Liderem jest firma Sufigs z Tarnowa. Następne w kolejności były Magazyn Centralny PSB – Wełecz, BAT – Sierakowice i Fago – Dzierżoniów. Zamówienia warte od 2 do 5 mln zł złożyło 17 innych kupców, a zamówienia od 1 do 2 mln zł zakontraktowało aż 59 firm. Łącznie ponad 630 firm wytwarzających materiały budowlane oraz składów, sklepów PSB-Mrówka i pla-
TARGI WAŻNE DLA BRANŻY Mirosław Lubarski Członek Zarządu Dyrektor Marketingu Grupy PSB Targi to olbrzymie przedsięwzięcie organizacyjne, wprawdzie mamy już kilkunastoletnie doświadczenie w tym zakresie, to jednak każdorazowo są one coraz większym wyzwaniem. Przygotowania do nich rozpoczynamy już w listopadzie roku poprzedniego. Samą obsługę 2 dni targowych zapewnia zespół kilkudziesięciu pracowników centrali PSB. Przyrost ilości wystawców i odwiedzających, rekordowa liczba i wartość zawartych kontraktów to twarde dowody powodzenia tegorocznej edycji. W opinii wielu uczestników targi zostały przygotowane bardzo dobrze. Z roku na rok obserwujemy coraz lepsze przygotowanie do negocjacji – zarówno wystawców, jak i kupujących.
Szczepan Gawłowski Prezes Zarządu KREISEL – Technika Budowlana
cówek PSB-Profi należących do kupców Grupy wyjechało z 13. Targów PSB z zawartymi umowami kupnasprzedaży.
Partnerzy 13. Targów PSB
Trudno o udaną imprezę bez dobrych sponsorów. Targi Grupy PSB takich sponsorów mają. 13. edycję Targów wsparły firmy: Kreisel i Rockwool – jako partnerzy generalni oraz Baumit, Cement Ożarów, Hörmann, Isover, Polbruk, Trzuskawica i Ursa – partnerzy wspierający.
Media na Targach
Jak co roku, targi Grupy PSB odwiedzili przedstawiciele mediów reprezentujących prasę branżową oraz regionalną. Były z nami takie redakcje jak: „Builder”, „Dekarz&Cieśla”,
„Echo Dnia”, „Gazeta Narzędziowa”, „Izolacje”, „Materiały Budowlane”, „Modernizator”, „Murator”, „Polski Instalator”, „Przewodnik Budowlany”, „Radio Kielce”, „Telewizja Świętokrzyska”.
Bankiet branży budowlanej
Po pierwszym dniu targów, wieczorem, uczestnicy targów kontynuowali rozmowy biznesowe i bawili się na największym bankiecie w Polsce z udziałem przedstawicieli branży budowlanej. Bankiet zgromadził na największej hali targowej w Kielcach niemal 3000 gości, którym wieczór umilił zespół „Piersi” i Piotr Bałtroczyk. Zarząd Grupy PSB w imieniu kupców i własnym serdecznie dziękuje wszystkim uczestnikom.
Targi PSB cieszą się niezwykłą popularnością. Podczas dwudniowego spotkania najwięksi producenci branży budowlanej, wykończeniowej i dekoracyjnej, których oferta jest dostępna w sieci Grupy PSB, prezentują swoje oferty handlowe wyłącznie zrzeszonym w Grupie. Sprawdzona od lat formuła Targów, oparta na składaniu przez partnerów handlowych zamówień na wybrane produkty, jest niezwykle efektywną formą działań promocyjnych i sprzedażowych firmy. Ponadto wydarzenie to jest doskonałą okazją do wymiany doświadczeń i zacieśniania współpracy z obecnymi partnerami handlowymi, jak również nawiązania nowych kontaktów handlowych, premiujących w przyszłości. XIII Targi PSB zakończyły się dla firmy KREISEL bardzo pozytywnie. Wartość kontraktów zawartych w tegorocznej edycji była na wyższym poziomie niż w roku ubiegłym. Firma KREISEL od początku aktywnie uczestniczy w targach PSB, w ostatnich sześciu latach będąc kluczowym sponsorem tego branżowego wydarzenia.
Andrzej Kielar Prezes Zarządu ROCKWOOL Polska Targi PSB to najważniejsze targi budowlane w branży, w których biorą udział wszyscy kluczowi producenci budowlani. Dla ROCKWOOL, głównego sponsora Targów, były one bardzo udane i potwierdziły nasz status lidera na rynku wełny skalnej. Targi PSB są bardzo istotne z punktu widzenia rozwoju rodzimego rynku budowlanego – jako miejsce dyskusji, wymiany poglądów i doświadczeń oraz prezentacji najnowszych technologii i rozwiązań, ale przede wszystkim to platforma do zawierania kontraktów biznesowych. W tym roku na targach swój debiut miał nasz najnowszy produkt – płyty do izolacji akustycznej ścian działowych ROCKSONIC SUPER.
imprezy targowe
BIZNES
50w Stuttgarcie
-lecie targów R+T
Builder
34
kwiecień 2015
Aneta Kuźmińska
N
a ponad 105 tys. m2 powierzchni wystawienniczej blisko 900 wystawców zaprezentowało pełne spektrum zgodnej z najnowszymi trendami oferty przygotowanej dla branży rolet, bram i osłon przeciwsłonecznych. Wśród ogółu wystawców znaczący udział miały firmy z naszego kraju – swoją ofertę zaprezentowało aż 31 wystawców z Polski: Anwis, Bamar-Pol, Selt, Portos, Pasedo, Franc Gardiner, MOL, Jackmeister, Krispol, Akant, Alcomex, Draco, Mobilus Motor, BeClever, Besta, SolarTech, Inel, Miranda, Dragon, DTM System, Magnum-Metal, Bracia Bertrand, Rexel, Kama, MOA, Konspo, Albedum, Spin, Kolorama, Wiejak oraz Formelana. Podczas pięciu dni trwania targów imprezę odwiedziło ponad 60 tysięcy zwiedzających, którzy przybyli na targi ze 122 krajów, przy czym ponad 50% ogółu odwiedzających przybyło z zagranicy. Dotarcie na targi ułatwiło gościom znakomite usytuowanie terenów targowych w Stuttgarcie tuż przy lotnisku i autostradzie A8. Ponad połowa odwiedzających przybyła na targi z konkretnymi zamiarami inwestycyjnymi, wystawcy zgodnie chwalili wysoką fachowość odwiedzających, z którymi można było prowadzić konkretne rozmowy i nawiązywać wartościowe kontakty handlowe.
W dniach 24-28 lutego odbyła się kolejna edycja najważniejszych na świecie targów branży rolet, bram i osłon przeciwsłonecznych – targów R+T w Stuttgarcie. Jak na jubileuszową edycję przystało (targi świętowały 50-lecie) padł kolejny rekord frekwencji uczestników, potwierdzający globalne znaczenie targów dla całej branży. Energooszczędność, komfort i bezpieczeństwo
Szczególnym zainteresowaniem zwiedzających tegoroczne targi R+T cieszyły się rozwiązania z zakresu oszczędnego wykorzystania energii oraz tematyka komfortu i bezpieczeństwa. W prawie każdej hali prezentowane były produkty, które zgodnie z najnowszymi trendami można było obsługiwać za pomocą smartfonów i innych urządzeń mobilnych, oraz dające możliwość sterowania i programowania urządzeń niezależnie od miejsca pobytu. Z okazji 50-lecia targów R+T w Stuttgarcie organizatorzy przygotowali jeszcze bardziej interesujący i bogatszy program ramowy niż zwykle. Dużym zainteresowaniem gości targowych cieszyły się fora (m.in. BVT – Forum Bram, poświęcone w tym roku tematom oszczędności energetycznej, bezpieczeństwu oraz normom i standardom w tej branży, forum przybliżające tematykę automatyki dla budynków i „inteligentnych domów”, Forum Praktyków Branży Elektrycznej, przybliżające zagadnienia kontroli bezpieczeństwa elektrycznych komponentów oraz R+T International Forum), a także międzynarodowy kongres dla architektów i planistów Front Shell Frame – FAÇADES 2015), workshopy (np. ES-SO Workshop, przygotowany przez Europejskie Zrzeszenie Osłon Przeciwsłonecznych, poświęcony zewnętrznym
i wewnętrznym rozwiązaniom ochrony przeciwsłonecznej), prezentacje i pokazy specjalne (pokaz Więcej niż światło i cień, prezentacja Niemieckiego Zrzeszenia Rolet i Osłon Przeciwsłonecznych RS, prezentacja poświęcona profesjonalnemu czyszczeniu osłon przeciwsłonecznych, pokaz Młode Talenty), kongres German Interior Designers’ Day (GID Day) poświęcony trendom i rozwojowi we wzornictwie i architekturze wnętrz oraz specjalne spacery po targach dla architektów i planistów. Pozytywny oddźwięk zanotowała również giełda kooperacji Handwerk International, która pomagała nawiązać nowe kontakty handlowe przedstawicielom firm z całego świata.
Nagrody dla innowacji
Najbardziej innowacyjne pod względem technicznym, funkcjonalności i wzornictwa produkty i rozwiązania prezentowane przez wystawców zostały docenione i nagrodzone w konkursie o Nagrodę Innowacyjności. Tegorocznymi laureatami zostały firmy: BEA z Belgii (za produkt „LZR-Widescreen” w kategorii bram), EHRET GmbH z Niemiec (za produkt „GLIT” w kategorii rozwiązań specjalnych i specjalne wyróżnienie za wzornictwo), Gerhard Geiger GmbH & Co. KG z Niemiec (za produkt GEIGER-INNOline w kategorii napędów i sterowania do rolet i osłon przeciwsłonecznych), GfA Gesellschaft
für Antriebstechnik GmbH & Co. KG z Niemiec (za produkt „SE 8.65 FU” w kategorii napędów i sterowania do bram), Hunter Douglas Europe B.V. z Holandii (za produkt „LiteRise®” w kategorii wewnętrznych osłon przeciwsłonecznych), QMI Security Solutions z USA (za produkt rolety „Qompact” w kategorii rolet) oraz REFLEXA-WERKE Albrecht GmbH z Niemiec (w kategorii żaluzji lamelowych zewnętrznych) i Wintec Korea Inc., z Korei (za serię materiałów „Flamenco” w kategorii tekstyliów technicznych). Dodatkowe nagrody specjalne otrzymały firmy C4sun GmbH, EHRET GmbH, Elsner Elektronik GmbH oraz Rebecca Schuhmann. Kolejna edycja targów w Stuttgarcie odbędzie się za trzy lata, w terminie 27 lutego – 3 marca 2018 roku. Wcześniej wystawcy i zwiedzający będą mieli możliwość wzięcia udziału w siostrzanych imprezach targów R+T, które odbędą się na czterech kontynentach: R+T Asia (24-26 marca 2015), R+T Turkey (12-15 listopada 2015), R+T South America (8-11 czerwca 2016) i R+T Australia (sierpień 2017) zgodnie z mottem targów R+T: „Think global – meet us worldwide”. Przedstawicielstwo Targów Stuttgarckich w Polsce: tel.: 22 620-72-98 e-mail: kuzminska@eurotargi.com
Zdjęcia: archiwum Targów
Think global – meet us worldwide
debata
BIZNES
Czy to koniec dyktatu? Nowe przepisy ustawy – Prawo zamówień publicznych weszły w życie w październiku ubiegłego roku. Jedna z podstawowych zmian przewidywała, że cena nabycia przestanie być wyłącznym kryterium rozstrzygania przetargów. Postanowiliśmy zweryfikować, jak nowe przepisy sprawdzają się w praktyce i czy faktycznie oznaczają koniec dyktatu najniższej ceny. Nawet doświadczeni architekci i wykonawcy nie są w stanie podołać realizacji, gdy wycena jest przygotowana na poziomie niekwalifikującym projektu do sprawnego w kosztach wykonania.
nego, solidnego i realnego w kosztach wykonania określonego dzieła. Z mojej perspektywy szczególnie istotne jest, gdy mamy do czynienia nie tyle
z realizacjami budowlano -architektonicznymi, ale z przetargami na wykonanie projektów ekspozycyjnoscenograficznych, które nierzadko wymagają zastosowania bardzo specyficznych środków, skomplikowanej procedury realizacyjnej, niestandardowych materiałów i zastosowania kosztownych multimediów. Często nie są one po stronie zleceniodawcy przeanalizowane wystarczająco szczegółowo. Wciąż jest wiele takich przetargów, w których analizy kosztów są na tyle niedokładne, że przy realizacji wykonawcy wyłapują istotne błędy i niedoszacowania, które mogą się poważnie odbić na jakości realizacji. Przy planowaniu eks-
że jedynie zabiegiem technicznym? O odejściu od dyktatu ceny możemy mówić dopiero wówczas, gdy cena jest kryterium wyboru oferty co najwyżej równoważnym do pozostałych kryteriów. Oznacza to, że cena nie może wówczas samodzielnie decydować o korzystności oferty, nie może być czynnikiem dominującym. Inne kryteria – niecenowe – nie mo-
gą mieć znaczenia symbolicznego, czyli takiego, które nie ma istotnego wpływu na treść oferty i jej ocenę. Dopiero gdy weźmie się powyższe pod uwagę, można ocenić, czy nowelizacja ustawy PZP spełniła pokładane w niej nadzieje. W mojej ocenie – nie. Znowelizowane przepisy są na tyle nieprecyzyjne, że dopuszczają za-
stosowanie kryterium ceny nawet w 99%. W praktyce ostatnich postępowań cena stanowiła co prawda zwykle 90%, niemniej jednak wciąż pozostawała kryterium dominującym. Obserwacja postępowań prowadzonych chociażby przez GDDKiA pokazuje, że przy stosowaniu kryterium ceny na poziomie 90% wszystkie pozostałe kryte-
Mirosław Nizio
Builder
36
kwiecień 2015
architekt, designer Nizio Design International
Cena jest dla zlecającego bez wątpienia ważnym elementem oferty, ale z mojego punktu widzenia wszelkie nowelizacje w prawie zamówień publicznych zmierzające do obalenia jej dyktatu są dla branży architektonicznej i budowlanej zmianami pozytywnymi. Wycena podawana w warunkach przetargowych – czasem niedoszacowana, czasem na siłę konkurencyjna – może nie gwarantować jakości realizacji. Bywa, że nawet doświadczeni architekci i wykonawcy nie są w stanie podołać realizacji, gdy wycena jest przygotowana na poziomie niekwalifikującym projektu do spraw-
Jan Styliński Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa
Aby odpowiedzieć na postawione pytanie, należałoby w pierwszej kolejności zastanowić się, czym jest dyktat. Czy odejście od parametru 100% jest końcem dyktatu czy mo-
pozycji, scenariuszy wystaw czy projektów muzeów interaktywnych bardzo ważne byłyby dodatkowe kryteria selekcji ofert rynkowych. Kluczowe wydaje się tu gruntowne analizowanie dokonań potencjalnych wykonawców. Chodzi o to, by kryterium wyboru były wcześniejsze dokonania podmiotu, któremu chce się powierzyć dany projekt, jego doświadczenie w tego typu realizacjach i potwierdzone referencjami sukcesy.
Michał Zaleski Prezydent Torunia
Nowelizacja ustawy PZP rzeczywiście zrywa z praktyką udzielania zamówień publicznych tylko na podstawie kryterium najniższej ceny, zmuszając niejako zamawiających do wybierania ofert najkorzystniejszych ekonomicznie. W tym zakresie PZP idzie w kierunku wytyczonym przez nowe dyrektywy zamówieniowe, które zostały przyjęte w lutym 2014 r. i które pozwalają państwom członkowskim Unii Europejskiej na wprowadzenie przepisów zakazujących udzielania zamówień wyłącz-
nie na podstawie jedynego kryterium, jakim jest cena, w stosunku do konkretnych grup instytucji zamawiających lub w stosunku do konkretnych rodzajów zamówień. Przyjęte przepisy stanowią wyraźny sygnał dla zamawiających, że udzielając zamówień,
Problem sprowadza się do przypisania wybranym kryteriom odpowiedniej wagi. muszą nie tylko brać pod uwagę kwestie oszczędnościowe, lecz również skupiać się bardziej na jakości realizowanych zamówień oraz kosztach już na etapie eksploatacji. Pamiętać jed-
W przypadku kreowania innych walorów oceny poza ceną obserwuje się wyjątkową pasywność.
nak należy, że nie wystarczy tylko użyć dwóch czy większej liczby kryteriów oceny ofert, aby uzyskać najkorzystniejszą ekonomicznie. Problem sprowadza się do przypisania wybranym kryteriom odpowiedniej wagi w taki sposób, aby cena nie była nadal czynnikiem dominującym, a inne kryteria miały odpowiednie znaczenie. Należy dążyć do uzyskania tzw. Best Value for Money, a więc stanu, w którym zamawiający ma możliwość otrzymania zamówienia o najlepszej jakości relatywnie do zasobów pozostających w jego dyspozycji. Zmiany w przepisach należy ocenić pozytywnie, z tym zastrzeżeniem,
że nie należy sprowadzać kryterium najniższej ceny do roli czynnika odpowiedzialnego za wszystkie problemy występujące w trakcie realizacji zamówień publicznych.
O odejściu od dyktatu ceny możemy mówić dopiero wówczas, gdy cena jest kryterium wyboru oferty co najwyżej równoważnym do pozostałych kryteriów.
ria traktowane są jako pomijalne, a w konsekwencji prawie wszyscy wykonawcy oferują maksymalne spełnienie niecenowych oczekiwań zamawiających. W rezultacie o wyborze oferty i tak decyduje cena, a to jest właśnie ten skutek, któremu nowelizacja miała przeciwdziałać.
kwiecień 2015
Z przykrością stwierdzam, że wielu zamawiających, mimo że stosuje nowe przepisy, to jednak w pewien sposób je obchodzi. W czym rzecz.? Otóż założenia nowych unijnych dyrektyw w sprawie zamówień publicznych (2014/24/UE) realizują szereg komunikatów wspólnotowych, w tym między innymi dotyczący realizacji innowacyjnych rozwiązań. Dlatego też wprowadzono, w poprzednich nowelizacjach, na grunt PZP moż-
zwierciedla komunikat na stronie Urzędu Zamówień Publicznych. Odsyłam do tej interesującej lektury: h t t p : / / w w w. u z p . g o v. p l / cmsws/page/?D;3088. Jest to żenada, gdyż wyraźnie obrazuje, jak obejściowo zamawiający stosują ustawę, w wyniku czego i tak kupują za najniższą cenę. Inne kryteria mają przypisywaną tak niską wartość procentową w stosunku do ceny, że pozostają one bez wpływu na samą ocenę. Co jest powodem takiego zachowania? Pytanie należałoby skierować do gospodarza przetargów – zamawiających.
37
Właścicielka Ewa Żak Konsulting
liwość przeprowadzenia dialogu technicznego. Celem dialogu jest pozyskanie wiedzy o przedmiocie zamówienia na etapie przygotowania postępowania oraz informacji niezbędnych do przygotowania SIWZ. Dialog umożliwia pozyskanie także informacji celem ustalenia właściwego kryterium oceny ofert. Niestety, o ile kreatywność Polaków jest nie do przecenienia, cokolwiek miałoby to znaczyć, o tyle w przypadku kreowania innych walorów oceny poza ceną obserwuje się wyjątkową pasywność. Obraz ten doskonale od-
Builder
Ewa Żak
debata
Prezes FB ANTCZAK
Zmiany w prawie zamówień publicznych po pierwszym kwartale obowiązywania wydają się pozytywnie wpływać na sytuację rynkową. Da-
ne zebrane przez UZP do końca 2014 r. pokazują, że w przypadku postępowań o wartościach poniżej progów UE odsetek ogłoszeń, w których jako jedyne kryterium wskazano cenę, spadł z 93% do 31%. Widocznie zmieniły się też kryteria oceny. Za-
38 Builder
mawiający najczęściej stosowali takie czynniki jak termin realizacji zamówienia, okres i warunki gwarancji czy jakość.
Odsetek ogłoszeń, w których jako jedyne kryterium wskazano cenę, spadł z 93% do 31%. Tak entuzjastyczne podejście rynku po raz kolejny udowadnia, że obowiązujące do niedawna kryterium najniższej ceny było niekorzystne dla obu stron relacji biznesowej – zamawiającego i wykonawcy. Brakowało skutecznego narzędzia wyboru rzetelnych partnerów biznesowych. Dla zleceniobiorcy natomiast konieczność sprostania wymaganiom przetargów
kwiecień 2015
BIZNES
Marek Antczak
Jerzy Werle Wiceprezes Zarządu Warbud SA
W praktyce w tym zakresie nowe prawo PZP niewiele się zmieniło. O ile pozytywnie oceniam pozostałe zmiany w PZP, tak w tym konkretnym wypadku modyfikacja zupełnie nie wpływa na zmniejszenie znaczenia kryterium najniższej ceny. Bardzo pozytywną zmianą jest natomiast możliwość – niestety tylko możliwość – żądania obowiązkowego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Ze społecznego punktu widzenia powinien to być obowiązek zamawiającego. Żądanie tego typu zatrudnienia jest bowiem równoznaczne z koniecznością wypłaty co najmniej płacy minimalnej. Szkoda, że państwo, mając takie narzędzia do poprawy systemu zatrudnienia pracowników w przedsiębiorstwach, nie chce
z nich skorzystać. Uczciwi pracodawcy w dalszym ciągu będą mieli mniejsze szanse na wygranie przetargu publicznego niż ci, którzy zatrudniają na tzw. umowy śmieciowe lub też część wynagrodzenia wypłacają bez opodatkowania i odprowadzania składek. Następnym narzędziem, z którego nie skorzystał ustawodawca, aby zmniejszyć straty finansowe i społeczne, jest BHP. Dlaczego nie wprowadzono
Na tytułowe pytanie można by krótko odpowiedzieć – NIESTETY NIE. obowiązkowego kryterium oceny firmy w zakresie zabezpieczenia stanowisk pracy pod kątem BHP? Budownictwo jest drugą po górnictwie najbardziej wypadkową branżą. Jesteśmy świadkami tego, że na wielu budowach prowadzonych przez inwestorów
publicznych warunki BHP stwarzają ogromne zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego. Koszty nienależytych standardów BHP ponoszone przez społeczeństwo są ogromne. Dzieje się tak z powodu nieuczciwości i niechlujstwa przedsiębiorców, ale również zaniechania ze strony partnera publicznego. Dlaczego nie eliminować z prze-
często leżała w sprzeczności z możliwością zachowania postawy fair play wobec pracowników czy dostawców. Nowe zapisy prawne będą korzystne dla tych inwestorów, którym zależy na dobrze wykonanej pracy. Obecnie mogą nie współpracować z podmiotami, które w przeszłości nie wykonały innych zamówień lub wykonały je nienależycie. Ważne jest także to, że zamawiający może wymagać od wykonawcy zatrudniania na podstawie umowy o pracę. Do tej pory firmy takie jak FB ANTCZAK, które rzetelnie wypełniały obowiązki pracodawcy i nie stosowały umów śmieciowych, były w pewien sposób dyskryminowane, bo ich koszty siłą rzeczy były wyższe niż konkurencji.
targów publicznych firm z dużym wskaźnikiem wypadkowości, w tym dotyczącym wypadków najcięższych? Dlaczego nie karać finansowo firm, na których budowach w czasie realizacji zamówienia publicznego następuje ciężki wypadek? Uczciwi przedsiębiorcy, którzy dbają o bezpieczeństwo pracowników sił własnych i podwykonawców, inwestują w szkolenia, propagują kulturę bezpieczeństwa, krok po kroku zmieniają mentalność pracowników, a w konsekwencji eliminują ryzyko, mają mniejsze szanse na otrzymanie zamówienia publicznego. Przetarg wygrywa bowiem nieuczciwy przedsiębiorca, oferujący niższą cenę, która nie uwzględnia kosztów BHP.
Projekt:
BIM
BIZNES
Proces BIM
czyli jak to działa w Ameryce Mieczysław (Mitch) Borysławski
Builder
40
kwiecień 2015
członek Amerykańskiego Instytutu Architektów
Modelowanie informacji budowlanych (Building Information Modeling, BIM) przyjęto do stosowania w USA najpierw jako nowinkę techniczną, która później urosła do rangi głównego nurtu w branży zarządzania projektowaniem, budową i obiektami, począwszy od wczesnych lat trzeciego tysiąclecia.
A
rtykuł ten nie omawia twórczych narzędzi BIM, takich jak ArchiCAD, Revit, Micro Station, Plant Design itd., lecz sam proces BIM, w którym wszyscy uczestnicy aktywnie współpracują przy rozwiązywaniu problemów projektu, budowy i przyszłego utrzymania, korzystając z jednego źródła informacji, to jest akumulacyjnego modelu informacji budowlanych (BIM). Akumulacyjny BIM składa się z modeli architektonicznych, budowlanych, konstrukcyjnych i mechanicznych (urządzenia mechaniczne, rurociągi, instalacje hydrauliczne, elektryczne, urządzenia medyczne, ochrona pożarowa).
Współpraca
Powodzenie procesu BIM zależy od tego, czy biorą w nim udział wszystkie strony, tj. czy inwestorzy, wykonawcy, podwykonawcy, architekci, straż pożarna, dostawcy i administratorzy obiektów współpracują ze sobą, dążąc do obniżania ryzyka i eliminacji strat zarówno u siebie, jak i u współuczestników, dzięki usprawnieniom wnoszonym przez procesy BIM. Projektowanie, budowa i – na koniec – zarządzanie cyklem życia z wykorzystaniem BIM stwarza ogromną szansę na obniżenie kosztów inwestycji, gdyż pozwala zespołom projektantów i budowlanych uczyć się na błędach i eliminować je, zanim rozpocznie się budowa. Dziś inwestorzy obiektów budowlanych idą w pierwszym szeregu tej techniki. W końcu to oni są sercem branży projektowania i budownictwa i to oni mogą zyskać najwięcej. Mogą wyeliminować kosztowne marnotrawstwo czasu i zasobów wraz z odnośnymi nakładami, które obciążają budżet branży AEC. I tak ma być, ponieważ w tej branży tempo zmian wymuszają kontrahenci.
Pierwsza inwestycja BIM w USA
Centrum sztuki cyfrowej Letterman (Letterman Digital Arts Center, LDAC) jest pierwszym na świecie ośrodkiem, gdzie zgromadzono pakiety awangardowej produkcji efektów specjalnych i gier komputerowych. Mieści się w kalifornijskim San Francisco na 23-akrowej działce w Presidio National Park. LDAC zaprojektowano dla 1500 pracowników na wzór kampusu. Złożony z czterech budynków i bloku wykładowego, liczy sobie razem 865 tys. stóp kwadratowych powierzchni oraz 717 tys. stóp kwadratowych podziemnego czterokondygnacyjnego garażu na 1500 samochodów. W budynkach położono podłogi techniczne z systemem MEP na posadzkach betonowych, pokryte i uszczelnione metalowymi płytami podłogowymi. System podłóg dystansowych był całkiem nową koncepcją w USA, choć bardzo rozpowszechnioną w Europie. Budowa projektu ruszyła w styczniu 2003 r. i zakończyła się w czerwcu 2005 r. Inwestycja kosztowała 350 mln USD. Centrum LDAC stało się w branży sztandarem, za którym poszli inni. Projekt oddano do użytku przed terminem i oszczędzono na nim ponad 10 mln USD. Przez ostatnie 13 lat w pracach nad BIM dokonał się ogromny postęp w zakresie oprogramowania, sprzętu i talentu do tych procesów. Dziś w USA mamy doświadczenia branżowe, wytyczne do BIM i wdrożone postępowanie, przekształcające nasze projekty, budowy i zarządzanie obiektami, wynosząc je na nowy, wysoki poziom.
Wdrażany ustawowo
Amerykańska Generalna Administracja Usług (General Services Administration, GSA), największy na świecie właściciel gruntów i obiektów zarządzający ponad 107 mln metrów kwadratowych powierzchni, była pierwszym oddziałem rządu USA, który nie tylko wdrożył proces BIM, lecz go nakazał ustawowo. Rząd USA podjął decyzję, by od roku 2016 wymagać od dostawców działających w sektorze inwestycji publicznych stosowania narzędzi i procesów (BIM). Władze australijskie i brytyjskie poszły za przykładem GSA w stosowaniu procesu BIM (patrz www.gsablogs.gsa.gov).
Rząd USA podjął decyzję, by od roku 2016 wymagać od dostawców działających w sektorze inwestycji publicznych stosowania narzędzi i procesów (BIM). Wygląda na to, że w Polsce BIM nabiera rozpędu od około roku. Z całego serca polecam polskiemu rządowi stopniowe wprowadzanie tego procesu, zarówno na szczeblu ogólnokrajowym, jak i lokalnym, lecz wymaga to sporządzenia wytycznych BIM, ustalających, kto, kiedy i jak wdraża robocze procedury BIM.
REKLAMA
Rys. 1. Tradycyjne podświetlane stoły przydawały się w procesie koordynacji wielkich inwestycji. Dwuwymiarowe rysunki CAD służyły powszechnie jako nakładki do rozwiązywania problemów koordynacji MEPF.
Rys. 2. Na placach budowy zainstalowano tzw. iRooms – inteligentne biura, które umożliwiają całej załodze szybką i skuteczną wymianę informacji BIM. Technika integracji inteligentnych tablic (SMART Boards Integration) zastąpiła podświetlane stoły w procesie koordynacji budowy. www.youtube.com/watch?v=KLuNrNLAvv0.
Rys. 3. – Modelowanie informacji budowlanych (BIM) znacznie usprawniło zacofaną od lat branżę i procesy. Wartość dodana przez View By View do tego projektu oszczędziła fundacji Lucasfilm wydatku milionów dolarów – Thomas M. Brady, dyrektor projektu, Fundacja Lucasfilm
Rys. 4. USC: Kompleks Szkoły Sztuki Filmowej. View By View, Inc.
BIM
BIZNES
W sieci można znaleźć kilka doskonałych wytycznych BIM online. Jedną z takich niemal kompletnych instrukcji zawierających BIM na każdym etapie cyklu życia opublikował University of Southern California (USC) – patrz www.facilities.usc.edu. USC nie tylko aktywnie uczestniczy w stosowaniu BIM we wszystkich najważniejszych inwestycjach, lecz również zajmuje główną pozycję we wspólny pracach nad oprogramowaniem do zarządzania obiektami, bezpośrednio zintegrowanym z procesem BIM. Dziś USC może korzystać z jednego rozwiązania do wyszukiwania danych i dokumentów, pozyskiwać informacje o wykonaniu w czasie rzeczywistym i oglądać graficzną reprezentację umiejscowienia komponentów systemu w trzech wymiarach, przedstawianą w kontekście budowli rozumianej jako całość. Zastosowanie BIM zaowocowało obfitującymi w dane modelami wykonawczymi, które zawierają bogactwo informacji przydatnych do inteligentniejszej eksploatacji budynków. Uniwersytet uzyskał dzięki BIM strategiczną szansę na lepsze zarządzanie obiektem.
Rys. 5. BIM nie zawsze jest niezawodne. Szara, przezroczysta płyta na zdjęciu powyżej to graficzna reprezentacja dodatkowej płyty, która zostałaby wylana, gdyby nie wizja lokalna dosłownie na minutę przed tymi robotami. Nie da się zaprzeczyć, że poprawki pochłonęłyby później majątek, taka płyta bowiem i jeszcze trzy dodatkowe to strunobeton.
Builder
42
kwiecień 2015
BIM w służbie zdrowia
Niezwykle złożony sektor medyczny funkcjonuje pod presją – i tu właśnie BIM ma największy wpływ. Nie zaskoczy fakt, że to instalacje mechaniczne generują od 45% do 55% wszystkich kosztów inwestycji szpitalnych, a zatem stosowanie BIM w procesie koordynacji MEP wnosi większą wartość dodaną. Projekty szpitali to doskonały przykład złożoności ciążącej szczególnie na instalacjach mechanicznych, które muszą wpasować się w ograniczoną przestrzeń nad sufitami. BIM nadaje się szczególnie do upraszczania produkcji komponentów MEP poza obiektem, co stanowi kolejną, coraz silniejszą tendencję w sektorze opieki medycznej. Dzięki prefabrykacji słabnie problem braku siły roboczej w terenie, gdyż montaż prefabrykowanych komponentów nie wymaga licznej ekipy. Wciąż jednak najważniejszą dziś kwestią pozostaje kulturowa mentalność. Trzeba zmienić sposób, w jaki pisze się postanowienia kontraktów, i postawić jasno sprawę, że wszystkie strony muszą rozumieć, czego mogą oczekiwać od BIM, co to da i kto jest właścicielem danych BIM. Wdrożenie BIM w pełnym zakresie wymaga od projektantów ogromnej aktywności w stosowaniu tego modelowania na etapie projektu koncepcyjnego. Jestem głęboko przekonany, że tradycyjne umowne związki inwestora z architektem muszą ulec zmianie tam, gdzie inwestor bądź jego agent ma większą rolę do odegrania w całym procesie BIM. Proces BIM już zmienił całą branżę projektowania i wyniósł budownictwo na nowe poziomy współpracy.
Tendencje i techniki
Rys. 6. Typowe złożone instalacje mechaniczne, które trzeba zmieścić między sufitami a górną płytą stropową w projekcie szpitala.
W miarę jak coraz bardziej komplikują się projekty budowlane z użyciem BIM i jak rośnie znaczenie wymiany coraz to bardziej złożonych informacji o budowie między licznymi, zazębiającymi się ekipami, proces BIM może udrożnić komunikację między branżami dzięki technice inteligentnej tablicy SMART Board. Jednak większość „projektów BIM” opracowano na potrzeby trójwymiarowego wykrywania sprzeczności. Przygotowanie danych jest dalekie od ideału: tajemnicze nazwy inwestycji; charakterystyka inwestycji albo niekompletna, albo w ogóle jej brak; niezdefiniowane systemy budowlane (nikt nie wie, jak łączą się ze sobą poszcze-
Co to jest BIM cyklu życia?
Projekt i budowa to niewielka (około 20%) część wszystkich kosztów stworzenia cyklu życia budynku, za to około 0,25$ za stopę kwadratową przepada co roku w USA z powodu problemów z zarządzaniem danymi. Modelowanie informacji budowlanych (BIM) ma zastosowanie do całego cyklu życia obiektu i odnośnej infrastruktury; składają się nań: BIM utrzymania, wydajności energetycznej, zarządzania kosztami, bezpieczeństwa, zarządzania ryzykiem itd. BIM cyklu życia („wizualna baza danych”) to fundament danych – idealnie skompletowane informacje o twoim obiekcie.
Studium przypadku
USC zastosował BIM do zarządzania cyklem życia łącząc bogate w dane modele projektu wykonawczego nowych budynków z istniejącą platformą oprogramowania do eksploatacji i konserwacji. Nowy kompleks szkoły sztuk filmowych to pierwszy przypadek projektowania instalacji budowlanych na kampusie USC z wykorzystaniem procesu BIM. Na koniec, uczelnia po raz pierwszy mogła zastosować BIM w „inteligentnych” operacjach budowlanych oraz do monitorowania konserwacji prewencyjnej w czasie rzeczywistym. Wcześniejsze modele BIM głównych budowli kompleksu – pierwsza faza inwestycji – nadawały się doskonale do projektowania, budowy i koordynacji, lecz nie zawierały niestety danych potrzebnych Uniwersytetowi do zarządzania obiektem. W drugiej fazie USC współpracował z zespołem projektantów, wykonawcami montażu i agentem oddania do użytku nad wbudowaniem danych powykonawczych o inwestycji w modelach BIM. Włączone do BIM dane dotyczyły numerów seryjnych urządzeń, skrzynek VAV i klap pożarowych oraz sprawności elektrycznej i prędkości wentylatorów; utworzono hiperłącza do gwarancji i instrukcji obsługi. Większość danych w tej fazie znajdowała się w dokumentacji, na papierze i na rysunkach. W trzeciej fazie większość danych stała się nieodłączną częścią BIM, dzięki czemu kierownictwo obiektu miało do nich dostęp w czasie rzeczywistym, co ogromnie skróciło ogólny czas reakcji i napraw. Na zamówienie opracowano rozwiązanie oprogramowania wraz z interfejsem użytkownika, które łączy modele i dane Revit z platformą eksploatacji oraz utrzymania i nadaje całości dokładniejsze, bardziej interaktywne opcje wizualizacji w trzech wymiarach. Zainstalowano oprogramowanie cyklu życia produkcji EcoDomus, Inc., umożliwiając uczelni porównywanie danych „eksploatacyjnych” z czujników i liczników z bazującymi na BIM danymi „powykonawczymi” oraz zwiększenie wydajności dzięki wykorzystaniu danych „post-konserwacyjnych” z własnej aplikacji USC do zarządzania utrzymaniem. Dziś USC może korzystać z jednego jedynego roz-
REKLAMA
gólne dzieła); problemy z geometrią (np. powielanie robót i nakładanie się powierzchni w modelach itd.). A ponadto inwestorzy otrzymują pliki BIM/CAD w rozmaitych formatach (tj. produkcyjne CAD) i nie mogą ich zmienić. Nowe techniki, takie jak modelowanie informacji budowlanych (BIM), coraz częściej wkraczają do projektowania, eksploatacji i utrzymania obiektu na rynku opieki zdrowotnej, gdyż inwestorzy walczą o ograniczanie kosztów. Eksploatacja i utrzymanie generują około 80% łącznych kosztów całego cyklu życia obiektu.
BIM
BIZNES
wiązania do wyszukiwania danych i dokumentów, uzyskiwania na żywo informacji o wydajności, a także do oglądania graficznej, trójwymiarowej reprezentacji komponentów systemu, pokazywanej w kontekście budynku jako całości.
Skanowanie laserowe do BIM
Koszty związane z przekształcaniem istniejących obiektów w model BIM sprawiają, że skanowanie laserowe tych obiektów od około roku zyskuje na popularności. Stwierdzenie, że rysunki warsztatowe istniejącego obiektu nijak się mają do warunków „powykonawczych”, nie jest żadną rewelacją. Skanerów laserowych jest dziś coraz więcej; można nimi skanować cały obiekt oraz, w razie potrzeby, przekształcać chmury punktów na dokładne modele BIM.
Skanowanie laserowe do zarządzania obiektami
Skanowanie laserowe wychwytuje wszystkie istniejące informacje w formie chmur punktów, tak więc firma EcoDomus opracowała nową technikę umożliwiającą podłączanie zgromadzonych danych do chmur punktów. Proces ten sprawia, że gromadzenie danych na użytek kierowników obiektów staje się oszczędną metodą lokalizacji aktywów w obrębie obiektów. Dostępność środków finansowych umożliwi tworzenie modeli trójwymiarowych z chmur punktów, a następnie integrację tych modeli z zarządzaniem obiektem.
Przenośne BIM do zarządzania obiektem
Rys. 8. Stosowana przez University of Southern California sekwencja czynności BIM
Builder
44
kwiecień 2015
Rys. 7. Chmura punktów w laserowym skanie istniejącego obiektu
Wprowadzenie iPadów do zarządzania sekwencją robót wzbudziło sensację wśród technicznej obsługi obiektów w GSA. Od samego początku przenośne oprogramowanie firmy EcoDomus Mobile pracuje na iPadzie, umożliwiając pełny, trójwymiarowy ogląd modelowania BIM, tworzenie zleceń na roboty i odbiór tych zleceń z CMMS Amerykańskiej Generalnej Administracji Usług.
Wyzwania stojące przed BIM
Nie znamy jeszcze dokładnej miary oszczędności kosztów w procesie BIM projektowania, budowy i utrzymania w cyklu życia wielkich inwestycji. BIM to ciągły i nowatorski proces w technice informatycznej i telekomunikacyjnej na potrzeby projektów budowlanych, budowy i eksploatacji obiektów. Taki proces może stanowić wyzwanie dla nowatorskich myślicieli, lecz być kłopotliwy dla tych, którzy sądzą, że ryzyko da się złagodzić. Inteligentni inwestorzy, projektanci i budowlańcy nadal będą nalegali na innowacje i w efekcie docenią ostateczną, faktyczną wartość procesu BIM.
Rys. 9. Narzędziami do zarządzania obiektami są inteligentne tablety i telefony. Można w czasie rzeczywistym wyświetlać informacje o jakichkolwiek aktywach gdziekolwiek na świecie – wystarczy po prostu palcem wskazać daną pozycję na ekranie dotykowym, który ją wyświetla w BIM.
Mieczysław (Mitch) Borysławski jest współzałożycielem EcoDomus Inc. i założycielem View By View, Inc. Początkowo w 1990 r. firmy były biurami usług wizualizacji architektonicznej. Mitch sprawił, że są one dziś jednymi z pierwszych firm, które przeprowadziły BIM przez cały proces budowy. Mitch urodził się w Polsce; studiował architekturę i zarządzanie projektami budowlanymi na uczelniach w Europie, RPA i USA. Często wykłada architekturę cyfrową i BIM, od 30 lat bierze udział w międzynarodowych konkursach architektonicznych i zdobył kilka nagród, w tym w 2005 r. „Digie” za najlepsze zastosowanie projektowania automatyczno-architektonicznego. Jego trójwymiarowe dzieło cyfrowe o „Zazielenianiu Białego Domu” znajduje się w stałej ekspozycji Old Executive Office Building w waszyngtońskim Białym Domu. Wraz z CREST stworzył również interaktywną płytę CD-ROM „Zazielenianie Białego Domu” – projekt środowiskowy finansowany przez Departament Energii i opublikowany przez Amerykański Instytut Architektów w dystrykcie Waszyngton. Płytę zademonstrowano pani Hillary Clinton, ówczesnej pierwszej damie, a premiera odbyła się w programie telewizyjnym Good Morning America.
ArchiCAD 18 udostępnia nowoczesny zintegrowany system projektowania w technologii BIM, pozwalający architektom skupić się na twórczych aspektach ich pracy. Liczne innowacje i usprawnienia sprawiają, że nawet skomplikowane projekty BIM powstają szybciej, a praca nad nimi przebiega bardziej komfortowo. Jedną z nowości jest silnik renderujący CINEMA 4D firmy MAXON, pozwalający tworzyć najwyższej klasy wizualizacje z efektami dostępnymi wcześniej jedynie w najbardziej wyspecjalizowanych aplikacjach.
Metropol Parasol J. Mayer H. Architects www.jmayerh.de Foto©David Franck
www.archicad.pl
BIM
BIZNES
BIM
Builder
46
kwiecień 2015
współpraca w oparciu o model 3D Dzisiejszy świat charakteryzuje się dużą zmiennością oczekiwań inwestorów, projektantów i wykonawców związanych z branżą budowlaną oraz szybkim wprowadzaniem na rynek nowych rozwiązań i produktów. Aby nadążyć za tym pędem, należy dostosować swoje narzędzia pracy do panujących realiów. Pomóc nam w tym może BIM.
W
dużym skrócie BIM – „Building Information Modeling” (modelowanie informacji o budynku) – to dla jednych wirtualny model budynku, dla innych proces lub zorganizowana baza danych o budynku. Tak naprawdę BIM jest każdym z tych elementów. Dzięki modelowaniu 3D proces kształtowania budynku przez projektantów z różnych branż jest analogiczny do procesu budowania w rzeczywistości. BIM jest technologią OTWARTĄ – pozwala na współpracę systemów informatycznych z różnych branż zaangażowanych w projektowanie i realizację inwestycji. Dla mnie BIM jest platformą skupiającą osoby odpowiedzialne za tworzenie inwestycji, wykonanie jej i zarządzanie nią na etapie projektowania i użytkowania budynku – osoby, które współpracują ze sobą i mają wspólny cel oraz „język porozumiewania się”, czyli BIM. BIM to przyszłość branży budowlanej i wykonawczej. Szczegółowość modelu (budynku), łatwość przepływu informacji między branżami, płynność wprowadzania zmian w projekcie, możliwość symulacji kosztów na
wszystkich etapach inwestycji, możliwość wykonania bilansu energetycznego – wszystko to sprawia, że powszechność użycia koncepcji BIM na świecie rośnie dynamicznie. Programy z „rodziny” Autodesk Building Design Suite pozwalają na modelowanie oraz na zarządzanie procesem projektowym i wykonawczym podczas tworzenia budynku, tak aby przyspieszyć i zoptymalizować proces jego powstania i użytkowania. Należą do nich m.in.: Autodesk Revit, Autodesk 3ds Max Design, Autodesk Navisworks Simulate, Autodesk ReCap i Rendering oraz Green Building Studio.
Proces projektowy z BIM – krok po kroku
Dzięki zastosowaniu BIM i bezpośredniego importu/eksportu danych można wyeliminować szereg błędów i problemów oraz skrócić czas projektowania. Współpraca i koordynacja międzybranżowa w oparciu o model 3D to bardzo obszerny temat, który z upływem czasu powiększa się o kolejne obszary. Zacznijmy od skanowania laserowego lub wykonania dokumentacji fotograficznej. Poprzez
mgr inż. Katarzyna Gamracka Inżynier Aplikacji CAD Tech Data Polska
program Autodesk ReCap za pomocą stworzonej chmury punktów można wygenerować model w programie Revit. Wykorzystując oprogramowanie Autodesk Navisworks Manage, przenosimy informację o projekcie i sklejamy dane z różnych formatów plików, tworząc pojedynczy, zintegrowany model (numeryczny model terenu stworzony w AutoCAD Civil 3D oraz AutoCAD MAP 3D); dane geoprzestrzenne (np. bardzo popularne wśród geodetów pliki.shp – AutoCAD MAP 3D) i pochodzące z serwerów baz danych; dwuwymiarowe dane CAD (np. mapę zasadniczą – AutoCADMAP 3D) z projektem szczegółowym pochodzącym z aplikacji projektowych, jak np. Revit. Dzięki takim zabiegom już na etapie projektu możemy ocenić wpływ budynku na otoczenie oraz stopień jego dopasowania do istniejącej zabudowy. W Autodesk Revit spotykają się obszary pracy nad zagadnieniem budowlanym: architektonicznym, konstrukcyjnym i instalacyjnym. Ciekawym rozwiązaniem umożliwiającym usprawnienie wspólnej pracy międzybranżowej, jak również w obszarze każdej z powyższych branż, jest
wykorzystanie pracy współdzielonej (worksharing) w programie Autodesk Revit, czyli jednoczesna praca wielu osób na jednym pliku przy stałej kontroli.
BIM jest platformą skupiającą osoby odpowiedzialne za tworzenie inwestycji, wykonanie jej i zarządzanie nią na etapie projektowania i użytkowania budynku. Program otwiera nam drogę do wszelkiego typu analiz, prowadzących do optymalizacji projektu pod różnymi względami: użytkowym (projektowanie koncepcyjne w Autodesk Revit); konstrukcyjnym (analizy wytrzymałościowe w Autodesk Robot Structural Analysis Professional oraz w wersji chmurowej Autodesk Robot Structural Analysis 360); energetycznym (analizy energetyczne w Autodesk Revit oraz Autodesk Green Building Studio) i estetycznym (Autodesk Revit oraz 3ds Max Design). Dodatkowym atutem stosowania Autodesk Revit jest szybka możliwość wykry-
punkty pomiarowe w terenie, jak również wykonać pomiary powykonawcze. W dalszym procesie wykorzystania modelu i przepływu pracy opartego na technologii BIM uzyskane wyniki pomiarów powykonawczych informują o dokładności wykonanych robót. Następnie z tak pozyskanymi danymi możemy wrócić do modeli projektowych, aby przeanalizować rozbieżności i podjąć odpowiednie działania. Kiedy ma się do pomocy taki program jak Autodesk 360 Glue, bieżąca koordynacja prac i eliminacja konfliktów oraz kolizji w momencie ich pojawienia się jest czymś naturalnym i przestaje być problemem nawet przy dużym rozproszeniu zespołu projektowego. W programie tym tworzona jest chmurowa wersja wspólnego modelu, nad którym pracują projektanci różnych branż. Każdy z uczestników procesu projektowego, bez względu na lokalizację, może „dołożyć” swoją część modelu do zbiorczego pliku, który następnie będzie weryfikowany przez osobę odpowiedzialną za koordynację prac nad projektem. Zanim obiekt zostanie wybudowany, musi zostać przygotowany har-
monogram realizacji budowy oraz kosztorys. Narzędziem, które może być tu pomocne, jest Navisworks, który pozwala na dodanie do modelu 3D czwartego wymiaru: czasu.
Nie „czy”, lecz „jak”
Stabilne systemy operacyjne, bazy danych i nieograniczona komunikacja tworzą podstawę dla procesu BIM, który zmienia świat projektowania, wykonawstwa i zarządzania budynkami. Pytanie nie brzmi już: „czy używać BIM-u?”, lecz: „w jaki sposób go użyć, aby szybko podnieść wydajność i zmniejszyć czas pracy nad inwestycją?”. W najbliższym czasie zainteresowanie BIM-em z pewnością wzrośnie, ponieważ Polska, tak jak pozostałe kraje unijne, stoi wobec perspektywy wdrożenia w ustawodawstwie krajowym dyrektywy unijnej z 15 stycznia 2014 r., dotyczącej wymogu stosowania BIM-u w procesie zamówień publicznych. Oczekując na nadejście BIM-u (państwa UE mają 2 lata na implementację dyrektywy), powinniśmy się zastanowić, w jaki sposób się do tego przygotować. n
47
Za pomocą odpowiednich funkcji elementy modelu zostaną spięte z harmonogramem robót stworzonym w aplikacjach zewnętrznych, przeznaczonych do tego typu czynności. Dzięki temu powstanie symulacja procesu realizacji, pozwalająca na jego optymalizację, a także analizę stopnia zaawansowania i ewentualnych odchyleń od założonego planu. Usługa Autodesk 360 Field pozwala na stworzenie jednej, dostępnej dla wszystkich bazy informacji o projekcie, o postępach prac, jakości wykonanych robót i zasadach BHP, wyrównując w ten sposób poziom wiedzy na temat inwestycji wszystkich uczestników: wykonawców, architektów, menedżerów kontraktu, kierownictwa budowy itd. Dzięki temu prace na budowie są planowane w sposób optymalny, z maksymalnym wykorzystaniem dostępnych zasobów i przede wszystkim z zachowaniem pełnych zasad bezpieczeństwa.
kwiecień 2015
Pytanie nie brzmi już: „czy używać BIM-u?”, lecz: „w jaki sposób go użyć, aby szybko podnieść wydajność i zmniejszyć czas pracy nad inwestycją?”.
Builder
Wizualizacje: archiwum Tech Data Polska
wania kolizji, co znacząco usprawnia koordynację pracy pomiędzy konstruktorem, architektem i projektantem instalacji sanitarnych. Zarządzanie całym procesem projektowym nie jest prostą sprawą. Rozwiązaniem, które pomoże zapanować nad przepływem dokumentacji i informacji projektowych, może być np. Autodesk Vault. Na tak przygotowanym modelu za pomocą Autodesk Point Layout nanosimy punkty pomiarowe. Będą one wykorzystywane przy pomiarach obiektu tachimetrem. Korzystając z tej technologii, na dalszym etapie możemy precyzyjnie nanieść
zarządzanie firmą
BIZNES
Jak nie stracić
na szkoleniach? Marcel Klimczak
Builder
48
kwiecień 2015
Konsultant biznesu, trener, coach Exertus Sp. z o.o.
W
ydaje się, że zbyt wielu przedsiębiorców w Polsce chętniej wyda pieniądze na technologię, maszyny czy nową linię produkcyjną niż na sprawność zespołu pracowników, którzy tę technologię mają skutecznie wykorzystać. Rezultat: zawyżone koszty działania ludzi o niskich kompetencjach (w tym wysoka rotacja), spadek jakości i ustąpienie miejsca na rynku rozważniejszej konkurencji.
Strategia „kup szkolenie” = „strać pieniądze”?
„Kupić szkolenie” jest w dzisiejszych czasach dość łatwo. Na rynku pojawiła się rzesza trenerów, wykładowców akademickich i firm szkoleniowych, które chętnie „zrobią szkolenie” na zadany temat. Nie będą żądać wysokiej zapłaty lub nawet zaoferują DOPŁATĘ z tzw. funduszy unijnych. Nie będą także zbyt długo starać się o sformułowanie biznesowego celu szkolenia, zadawać wielu pytań. Koszt takiej usługi może być stosunkowo niski, ponieważ zaangażowany wykonawca nie musi myśleć w kategoriach korzyści biznesowej klienta, do czego niezbędne jest doświadczenie konsultingowe. Wystarczy, że ma program szkoleniowy (czasem WYKŁAD) i umie go przeprowadzić. Ryzyko takiego podejścia kryje się jednak w zerowym lub bardzo niskim zwrocie kosztów usługi w rezultacie biznesowym (R.O.I.). Uczestnikom/ słuchaczom da się może zaproponować porcję „wiedzy”, a nawet ćwi-
Ile pieniędzy wart jest „pracownik”, a ile skuteczny pracownik? Ile pieniędzy tracimy zaniedbując celowy rozwój własnych ludzi? Czy „inwestowanie w ludzi” to w Polsce nadal mit, czy też oczywistość dla przedsiębiorcy? czeń, w przeciągu jednego czy dwóch dni, nie da się jednak w takim czasie wykształcić umiejętności, a co dopiero mówić o zwiększeniu ich rzeczywistej sprawności w przynoszeniu firmie określonych rezultatów. Trener (wykładowca?!) zrobi w tym przypadku po prostu to, co u niego kupiono – „przeprowadzi szkolenie/wykład” w najlepszy sposób, na jaki go stać. Odpowiedzialność za zwrot z inwestycji pozostaje tu więc całkowicie po stronie klienta. Obserwuję, że w Polsce przedsiębiorcy marnują zbyt wiele pieniędzy i czasu swoich pracowników, inwestując w działania niezwiększające ich konkurencyjności na rynku w choćby najmniejszym stopniu. Inny, celowy styl współpracy z firmą szkoleniowo-doradczą jest o tyle sensowniejszy, że pozwala dostawcy szkoleń dokładniej zorientować się w sytuacji inwestora (klienta, firmy). Zakłada przeprowadzenie wstępnego wywiadu. Dotyczy on przede wszystkim CELU planowanych działań (np. szkoleń) w pracy uczestników, ale – co ważniejsze – KORZYŚCI biznesowych organizacji, które z nich mają płynąć. Takie podejście zapewnia niezbędną spójność kierunku rozwoju ludzi ze strategią i sposobem działania firmy. Oznacza to CELOWE wykorzystanie funduszy i czasu jako inwestycji, a nie tylko wydatku. W przypadku dopuszczenia firmy szkoleniowej do „rozpoznania terenu”, ustalenia celów i sposobów ich osiągnięcia w danym czasie i budżecie odpowiedzialność za efekt długo-
falowy jest wspólna. Bywa nawet, że firma doradczo-szkoleniowa dzięki doskonałej komunikacji z klientem jest w stanie zaoferować gwarancję rezultatów, która – wraz z obowiązującymi warunkami jej udzielenia – staje się częścią umowy. Aby doprowadzić do takiego poziomu współpracy pomiędzy klientem (inwestorem) a firmą szkoleniową, potrzeba jednak czasu, otwartości i będącego ich wynikiem odpowiedniego poziomu zaufania. Poza tym formułowanie celów, dobór narzędzi i planowanie procesu wdrożeniowego wymaga od firmy szkoleniowej fachowości w doradztwie (konsultingu), czego nie wymaga proste podejście „zakupowe”. Kompetencje dostawcy, czyli firmy doradczo -szkoleniowej, trudno jest także w tym przypadku sprawdzić na podstawie ogólnych materiałów informacyjnych, które można wysłać pocztą zwykłą lub elektroniczną. Nadesłane przykładowe programy czy nawet referencje nie zastąpią szeregu spotkań, wymiany poglądów i dyskusji.
Podstawowe pytanie – na co idą moje pieniądze i czas?
Zaufanie do współpracującej firmy doradczej może zaoszczędzić rozwijającej się organizacji straty nieraz sporych pieniędzy i czasu. Jako konsultanci spotykamy się czasem z chęcią zakupu szkolenia jako narzędzia zupełnie nie szkoleniowego. Kiedyś na przykład poproszono nas o przeprowadzenie szkolenia z Zarządzania Zmianą dla menedżerów jednego
Siłą przedsiębiorstw jest nie tylko technologia, lecz przede wszystkim skutecznie działający ludzie i zespoły. Inny przykład dotyczy traktowania szkoleń jako działań motywujących załogę lub integrujących zespoły. Dobra firma szkoleniowa z pewnością zaproponuje zarówno działania integrujące zespoły (tzn. powodujące mierzalny efekt integracyjny), jak i inne narzędzia zwiększające motywację pracowników (tzn. w mierzalny sposób zwiększające u nich poziom motywacji, lojalności, zaangażowania etc.). Organizowanie natomiast szkolenia „ze sprzedaży” dla handlowców jedynie po to, by „zintegrowali się oni wieczorem”, niesie za sobą ryzyko niezrealizowania w pełni ani celu integracji, ani szkolenia oraz – w efekcie – stratę pieniędzy. Jestem całkowicie przekonany, że warto poświęcać czas
W wolnym kraju każdy ma prawo sam dysponować swoimi pieniędzmi. Tak samo każdy ma prawo sprzedawać co chce i – jeśli istnieje na to zbyt – cieszyć się zyskiem. Firmy szkoleniowe to także organizacje komercyjne. Byt ich pracowników i ich rozwój zależy od prozaicznej kalkulacji – cena za dzień pracy pomnożona przez liczbę dni przepracowanych (sprzedanych). Relacje i zależności czysto handlowe występują więc naturalnie także i tu. Każdy chce dobrze kupić oraz dobrze i dużo sprzedać. Jednak mówiąc o procesach rozwojowych kadry, należy stale pamiętać o tym, że podmiotem działań szkoleniowo-doradczych są LUDZIE, mający przynieść firmie klienta sprawność i sukces. To szczególnie zobowiązuje do rozwagi i podejmowania sensownych decyzji. Właściwie zaplanowany i dobrze umocowany w organizacji proces rozwojowy ma ogromną siłę. Może doprowadzić do zwielokrotnienia obrotów firmy w – zdawać by się mogło – nieprawdopodobnie krótkim czasie (np. 6 miesięcy). Z drugiej strony proces niedokładnie przeprowadzony, o niejasnych celach, może spowodować trudno odwracalne konsekwencje w postaci frustracji pracowników, ich dezorientacji, poczucia bezsensu i bezradności, konfliktowości, aż do otwartego buntu włącznie. Traci na tym zawsze organizacja klienta. Sądzę, że dobrze jest, gdy firma szkoleniowa, a zwłaszcza osoby odpowiedzialne po stronie klienta, szanują tę samą zasadę: „Przede wszystkim nie szkodzić”. Odruchowe pytanie „w imię czego?” zadawane przez obie strony w procesie przygotowania do działań rozwojowych z pewnością zapobiegnie wielu niepożądanym sytuacjom i wrażeniu prowadzenia „doświadczeń na ludziach”. Użycie tak dosadnego, żeby nie powiedzieć – brutalnego, określenia uzasadnione jest przez wiele autentycznych sytuacji. Oto ktoś sprzedał, a ktoś zaoferował swój budżet na proces szkolenia liderów na wysokim poziomie w swojej organizacji (duża firma farmaceutyczna). Proces ten rozpoczął się od trwającej rok (!) selekcji uczestników szkolenia, obejmującej m.in. czasochłonne testy, asessmenty, badania, ponowne testy, itd. Następny rok poświęcono na realizację cyklu
www.akademiamenedżera.com
Marcel Klimczak Konsultant biznesu, trener, coach aktualnie związany z warszawską firmą doradczoszkoleniową Exertus. Od 20 lat wdraża projekty zwiększające skuteczność działania ludzi w organizacjach. Obejmują zarówno pracę na procesach wewnętrznych (wyznaczanie celów, strategii, skuteczne zarządzanie ludźmi i zespołami), jak i zewnętrznych (sprzedaż, relacje z klientami, negocjacje). www.exertus.pl
kwiecień 2015
Etyka a biznes
sesji obejmujących m.in. takie atrakcje jak budzenie uczestników o trzeciej w nocy i wysyłanie ich na poszukiwanie „czegoś” w lesie zimą, po ciemku, w śniegu i w piżamach, głodzenie uczestników (odmawianie im pożywienia, gdy nie wykonają konkretnego zadania), indywidualne sesje quasi-terapeutyczne, mające „złamać” lub „skorygować” osobowość, etc. Oczywiście do celu można dążyć wieloma drogami. Problem polegał tu jednak na tym, że żaden z uczestników tego tajemniczego procesu do samego końca nie dowiedział się niczego o celu tych „atrakcji”. Dlatego odbierał je jak okrutny eksperyment. Niechęć uczestników do decydentów narastała z sesji na sesję. Jednocześnie wzmacniał się konflikt z prowadzącym i opór wobec stosowanych przez niego metod. Doszło w końcu do otwartej konfrontacji. Po przegranej bitwie grupa popadła w apatię. Uczestnictwo w kolejnych sesjach traktowano już tylko jako rozrywkę. Nie zwracano praktycznie uwagi na prowadzącego i jego kolejne pomysły. Humor i kpina pomogły grupie przetrwać ten niesłychanie kosztowny projekt. Wnioski dla przedsiębiorców są proste. Już od połowy XX wieku wiadomo, że siłą przedsiębiorstw jest nie tylko technologia, lecz przede wszystkim skutecznie działający ludzie i zespoły. Obawy o korzystanie z usług doradczych są zrozumiałe (na polskim rynku jest wiele pułapek), lecz nie powinny one zniechęcać przedsiębiorców i menedżerów do szukania doświadczonych dostawców, rozumiejących kategorie biznesowe.
49
i wysiłek na upewnienie się, czy stosowane narzędzia prowadzą do właściwego i ściśle określonego celu.
Builder
z oddziałów dużej firmy produkcyjnej. Kilka zadanych pytań ujawniło, że tak naprawdę nie chodzi o zwiększenie kompetencji uczestników w tej dziedzinie. W grupie miał się po prostu znaleźć pewien menedżer, który był źródłem wielu problemów i konfliktów. Żadne dotychczasowe narzędzia perswazji nie przyniosły zmiany jego postawy. Kadrowiec firmy, nachodzony przez sfrustrowanych kolegów owego „delikwenta”, miał więc nadzieję, że szkolenie stworzy przestrzeń w której (cytuję) „zrozumie on sam” swoje błędy i zmieni swoje postępowanie. Tak naprawdę firma była więc w stanie wydać spore pieniądze na „szkolenie”, którego skutek byłby raczej opłakany. Można sobie wyobrazić poziom motywacji uczestników, którym „wyższe gremia” zaleciły „odbycie szkolenia”, dezorientację trenera, poszukującego na bieżąco sensu swego działania w takiej grupie, postawę owego menedżera, próbującego dociec „co ja tutaj robię?” itd. W tym przypadku wystarczyła 15-minutowa, mieszcząca się akurat w kosztach całości procesu porada konsultanta w zakresie tego, jakich innych narzędzi wpływu i jak użyć, by osiągnąć rezultat „sprowadzenia pracownika na właściwą drogę”. Narzędzia te klient wykorzystał sam, we własnym zakresie. „Szkolenie” okazało się zbędne. Zaoszczędzono spore pieniądze. Zwyciężyły otwartość i zaufanie pomiędzy klientem i konsultantem.
Fot. arch. STRABAG
raport
BIZNES
Rynek budownictwa drogowego rośnie Builder
50
kwiecień 2015
Główny analityk rynku budowlanego PMR Ltd. Sp. z o.o.
Dzięki intensywnej akcji przetargowej z lat 2013-2014 od 2015 r. rynek budownictwa drogowego powróci do dwucyfrowych wzrostów. Rok bieżący będzie jednak dopiero wstępem do silniejszych wzrostów drogownictwa w latach 2016-2018.
Z
uwagi na bardziej równomierne rozłożenie inwestycji drogowych w czasie średnioroczna wartość rynku w okresie 20152020 nie zbliży się jednak do rekordowego poziomu z 2011 r. Natomiast spokojniejsze tempo budowy dróg może uchronić branżę drogową przed powtórką niekorzystnego dla wykonawców scenariusza z lat 2012-2013. Według najnowszego raportu firmy badawczej PMR zatytułowanego „Budownictwo drogowe w Polsce 20152020. Inwestycje – Firmy – Statystyki – Prognozy – Ceny” po trzyletnim okresie spadków rynek drogowy wzrośnie w 2015 r. o co najmniej 10%.
33 mld dla wykonawców dróg i mostów
Jak zauważają autorzy raportu, z analizy rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych wynika, że największa kumulacja prac na drogach powinna mieć miejsce w latach 2016-2018. Wziąwszy jednak pod uwagę doświadczenia z lat ubiegłych oraz brak sztywnego celu, jakim przed kilkoma laty było Euro 2012, za niewykluczone należy uznać bardziej równomierne rozłożenie inwestycji drogowych w najbliższych pięciu latach, w wyniku czego nastąpiłoby przesunięcie szczytu robót na lata 2018-2019. Scenariusz taki byłby dla branży budowlanej dużo korzystniejszy i ochroniłby rynek przez kolejną poważną desta-
bilizacją. Z uwagi na większy udział planowanych dróg betonowych oraz spadek cen ropy naftowej nie należy oczekiwać ponownych silnych wzrostów cen asfaltów, jakie obserwowano w latach 2011-2012. Co więcej, obecne obniżki na rynku paliwowym powinny od 2015 r. pozytywnie wpływać na rentowność kontraktów pozyskanych w 2014 r. Niższe ceny paliw będą swoistym buforem dla wykonawców, chroniącym rentowność kontraktów, nawet w przypadku pewnego wzrostu cen podstawowych materiałów budowlanych, jak cement czy beton. W momencie największej kumulacji robót wartość rynku budownictwa drogowego, skalkulowana jako produkcja drogowa i mostowa wszyst-
Dynamika produkcji budowlano-montażowej według typu robót w Polsce (%, r/r), budownictwo drogowe, 2010-2015, źródło: PMR
Rys. arch. PMR
Bartłomiej Sosna
Liderzy rynku
Z przeprowadzonej na potrzeby raportu analizy znaczących postępowań przetargowych procedowanych w 2014 r. przez GDDKiA wynika, że na rynku aktywnych było ok. 90 dużych firm wykonawczych. Najczęściej pojawiającym się w przetargach wykonawcą jest Budimex, który wziął udział w 40 z 43 poddanych analizie przetargów. Na kolejnych miejscach uplasowały się firmy Strabag, Dragados, Mota-Engil oraz Astaldi. Firmy
najbardziej aktywne utrzymują średni poziom skuteczności na poziomie ok. 20%. Na uwagę zasługuje wynik firmy Budimex, która zwyciężyła w aż dwunastu przetargach i wykazała się skutecznością przetargową na poziomie blisko 30%.
Perspektywy w regionach
Pod względem akcji przetargowej najbardziej aktywne jest obecnie woj. zachodniopomorskie, głównie dzięki przetargom na trasę S6. Region ten odpowiada za 16% długości tras będących na etapie przetargu. Dwucyfrowe udziały (po ok. 13%) notują także woj. kujawsko-pomorskie (dzięki trasie S5) i dolnośląskie
Fot. arch. Budimex
Fot. arch. Budimex
Fot. arch. STRABAG
kich firm wykonawczych, wyniesie ok. 33 mld zł rocznie. Będzie to wynik o ok. 5 mld zł niższy w porównaniu z rekordowym rokiem 2011.
(S3). Dwucyfrowy udział ma jeszcze woj. mazowieckie (ok. 100 km tras w przetargach). Poza woj. zachodniopomorskim, w perspektywie długoterminowej najlepsze perspektywy dla budownictwa drogowego występują we wschodniej części kraju (Podlasie, Lubelszczyzna i Podkarpacie). Trasy w tych województwach odpowiadają za ok. 50% długości wszystkich planowanych dróg szybkiego ruchu. Pełne sfinansowanie dróg szybkiego ruchu w tych regionach nie będzie jednak możliwe w ramach rozpoczynającej się perspektywy unijnej, a termin ich pełnej realizacji jest jeszcze dość odległy. n REKLAMA
marketing
BIZNES
Podstawy lojalności Maciej Matczak Usługowy.biz
Builder
52
kwiecień 2015
Z
dobycie nowego klienta może być nawet kilkanaście razy droższe niż utrzymanie dotychczasowego. Pozyskanie odbiorcy usług powinno być jednak początkiem budowania jego lojalności, tym bardziej, że – jak wskazują badania – wzrost utrzymania klientów o 5% w porównaniu z dotychczasowym poziomem wpływa na wzrost zysku co najmniej o 30%. Lojalność to pozytywna postawa wobec firmy i dokonywanie w niej zakupów. Klient może mieć więc pozytywne nastawienie do marki lub firmy oraz dokonywać w niej zakupów (sytuacja idealna), nie dokonywać zakupów mimo pozytywnego nastawienia (bo np. budynek jest wyremontowany lub bo usługodawca ma za daleko, by przyjeżdżać na drobne naprawy), mieć negatywne nastawienie oraz nie dokonywać zakupów lub z przymusu korzystać z usług firmy (bo np. wiąże go umowa).
Zakupy jako element lojalnościowy
Klienta lokalnego usługodawcy można skłaniać do wydawania pieniędzy poprzez następujące działania (Robert Furtak, Marketing partnerski na rynku usług, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, s. 209). Przede wszystkim można oddziaływać na więzy ekonomiczne (dostarczać korzyści ekonomicznych) poprzez oferowanie usług dodatkowych lub gratisów, wysoką jakość usług, obniżki, rabaty czy bonusy. Można iść dalej i oddziaływać na więzy strukturalne poprzez stworzenie klientowi faktycznych i psychologicznych barier skorzystania z oferty innych usługodawców, stosując: • nowatorskie usługi (usługa ekspresowa, kontrakty na serwisowanie sprzętu czy pomieszczeń, przedłużone gwarancje na usługę czy produkt, assistance w razie awarii),
Jakie działania mogą budować przekonanie klienta o istnieniu prawdziwego partnerstwa z usługodawcą i tworzyć prawdziwą lojalność? • rozwiązania
systemowe (np. kontrakt serwisowy obejmujący całość zagadnień z utrzymaniem lokalu, budynku, sprzętu, likwidacją szkód itp.), • masową indywidualizację – dzięki posiadanym zasobom usługodawca jest w stanie zaoferować klientom wybrane przez nich indywidualnie usługi z wachlarza produktów, • sprzedaż dodatkową, zwaną inaczej krzyżową (cross-selling) – oferowanie klientowi jak największej liczby usług – wszystko w jednej firmie (montaż wszystkich elementów, tj. płytki, panele, elektryka, hydraulika itd., oraz zakupy i transport materiałów do montażu). Powyższe działania przytrzymują klienta. Są dobrym początkiem budowy prawdziwej lojalności, nie zapewniają jednak zawsze akceptacji i jednoznacznie pozytywnego nastawienia klienta wobec firmy. Co jeszcze można więc zrobić dla klientów, by budować prawdziwą lojalność?
Działania na trzech poziomach
Można oddziaływać na więzy społeczne poprzez poprawę obsługi klienta (sprawna obsługa przyczynia się m.in. także do zaoszczędzenia czasu i pieniędzy klienta), poprzez stawianie na kontakt osobisty konkretnych pracowników z ich „podopiecznymi”, a także poprzez budowę wizerunku firmy, w którym pojawiają się emocje. Takie działania mogą budować przekonanie klienta o istnieniu prawdziwego partnerstwa z usługodawcą, a więc i tworzyć prawdziwą lojalność. Nie będzie działaniem lojalnościowym takie, które premiuje tylko dokonywanie zakupów, szczególnie w jakimś określonym czasie – wtedy można mówić co najwyżej o pewnego rodzaju promocji lub tzw. programie zwiększonych zakupów. W lokalnej firmie w budowaniu pełnej lojalności na niewiele może się więc zdać w dłuższym okresie np. pro-
gram zbierania punktów czy karta stałego klienta, jeśli usługodawca nie będzie miał dobrego wizerunku, pracownicy nie będą oferować usług dostosowanych do aktualnych potrzeb klienta, braknie odpowiedniej jakości naprawy i obsługi, jak również partnerskiego oraz indywidualnego traktowania.
Jakie działania można więc zaoferować usługodawcom?
Jasno określone (procentowo) zniżki na kolejne usługi w miarę wydawania kolejnych pieniędzy przez klienta. Usługi dodatkowe o obniżonej cenie lub gratis – oferta nieosiągalna dla klientów „z zewnątrz”. Rozszerzenie zakresu usług – szanse na lojalność klienta są tym większe, im szerszy i głębszy jest asortyment produktów oraz usług; zwiększenie asortymentu to także budowanie barier rezygnacji z usług. Proponowanie ofert promocyjnych dostosowanych do potrzeb klienta (np. do wieku mieszkania czy zainstalowanego sprzętu) i przekazywanie ich w regularnych odstępach czasu, aby utrzymać jakość i ciągłość komunikacji. Proponowanie nowatorskich usług w pierwszej kolejności dla klientów objętych działaniami lojalnościowymi. Przeznaczenie do obsługi klienta konkretnego pracownika. Wysyłanie życzeń na święta, urodziny itp. Konkursy tylko dla klientów biorących udział w programie lojalnościowym. W ramach budowania lojalności dla dużych klientów firmowych znaczenie może mieć przekazywanie wiedzy (np. edukacja w dziedzinie oszczędności energii).
Maciej Matczak specjalizuje się w marketingu usług. Tekst pochodzi z książki pt. „Marketing usług i obsługa klienta w branży wykończeniowej. Podręcznik dla firm remontowych, handlowo-usługowych i architektów wnętrz” dostępnej na www.usługowy.biz.
Builder
dodatek SPECJALNY
kwiecień 2015
FIXPERIENCE PROJEKTUJ EFEKTYWNIEJ
RREBA FIX
DWOO FIX
RIEN E P X FI
CFIX
CE
ARMORT FIX
Korzyści związane z zastosowaniem programu FIXPERIENCE C-FIX: ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪
Możliwość wyliczenia grubości blachy wraz z wykresem naprężeń Określenia wytrzymałości warstwy wyrównującej pod płytą Kreowanie kształtu podstawy i rozmieszczenia kotew Określenie dowolnego profilu łączonego z płytą kotwową Określenie rodzaju materiału płyty kotwowej Edycja otworów fasolkowych Wstępne określenie stopnia wytężenia Określenie rodzaju materiału płyty kotwowej Automatyczna optymalizacja głębokości zakotwienia i długości użytkowej kotwy wklejanej Możliwość wprowadzenia własnych współczynników bezpieczeństwa do obciążeń Wbudowany mechanizm ostrzegający przed wystąpieniem kolizji klucza dokręcającego z profilem
fischerpolska 30 - 716 Kraków, ul. Albatrosów 2 tel.: 12 290 08 80, fax: 12 376 70 20 www.fischerpolska.pl; info@fischerpolska.pl
fot fo otokataliza
TOPBuilder 2015 kwiecień 2015
58 Builder Zdjęcia arch. A. Rotter
TOPBuilder 11 marca miesięcznik „Builder” już po raz siódmy wystawił referencje najlepszym rozwiązaniom na rynku budowlanym. Podczas uroczystej Gali rozdane zostały statuetki TOPBuilder 2015.
T
ytuł i statuetka TOPBuilder to jedno z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych wyróżnień na polskim rynku budowlanym. Przyznawane jest raz w roku najwyższej jakości produktom i rozwiązaniom budowlanym, modelowym realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne, materiałowe i technologiczne oraz produktom IT dla budownictwa. Doceniane są oprócz tego szczególnej jakości usługi i produkty finansowe oraz projekty, inicjatywy, programy i przedsięwzięcia dedykowane branży budowlanej. Wyselekcjonowanie najbardziej wartościowych rozwiązań otwiera drogę do realizacji drugiego ważnego celu konkursu, jakim jest wyraziste poinformowanie śro-
2015 dowiska budowlanego o nagrodzonych rozwiązaniach. Ta cenna inicjatywa służy wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego, którzy dzięki tego typu rekomendacjom mogą dokonywać bardziej świadomych, a co za tym idzie – trafnych wyborów. Upowszechnianie i poszerzanie wiedzy inżynierskiej o najnowszych rozwiązaniach niezbędnych do budowy i modernizacji obiektów stanowi nieodzowny warunek rozwoju budownictwa.
Spełnić najwyższe kryteria
Aby znaleźć się na liście rekomendowanych – nagrodzonych statuetką TOPBuilder – rozwiązań, należy przejść dwuetapowy proces kwalifikacji i uzyskać w finale pozytywną opinię Kapituły przyznają-
cej wyróżnienie. W skład Kapituły wchodzą Redakcja i Rada Programowa „Buildera” – są to zarówno naukowcy, jak i praktycy, których głos jest ceniony w branży. Od lat przewodzi temu gronu prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, reprezentujący Instytut Techniki Budowlanej i Politechnikę Warszawską. Kandydaci badani są m.in. pod względem jakości, innowacyjności i wpływu na podniesienie bezpieczeństwa w procesie budowlanym. Szczególne znaczenie ma również zastosowanie produktu w budownictwie zrównoważonym i jego wpływ na energooszczędność oraz ochronę środowiska naturalnego. Pod uwagę brane są też rekomendacje, certyfikaty zgodności z polskimi lub europejskimi normami, okres gwarancji,
kwiecień 2015
59 Builder
Gospodarze imprezy: (od lewej) Marek Zdziebłowski, Wydawca „Buildera”; Dominik Suwiński, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB Media oraz Danuta Burzyńska, Redaktor Naczelna “Buildera”. VII Gala TOPBuilder była przede wszystkim spotkaniem wyjątkowych osób, które pomimo tego, że reprezentują różne firmy i sektory...
...potrafią mówić jednym wspólnym językiem, wyznaczającym nowoczesne podejście do budownictwa.
a także konkurencyjność produktu, obiektu czy przedsięwzięcia. Ten test w ciągu sześciu edycji pozytywnie zdało łącznie ponad 200 rozwiązań. W tegorocznej edycji powyższe kryteria najlepiej
spełniło 37 propozycji, zgłoszonych przez 31 firm. Tradycyjnie wśród nagrodzonych liczebnie przeważały produkty. Są one dowodem, że to, co na pozór niemożliwe, poprzez trud można przekuć w możliwe.
Przykładowo – wydawałoby się, że cóż jest jeszcze do ulepszenia w takim produkcie jak spoina. A jednak firma BASF wykorzystała nanotechnologie i zjawisko fotokatalizy. Albo – czy można spojrzeć na energooszczędność inaczej niż przez pryzmat współczynnika przenikania ciepła? Można – odpowiedzią jest ochrona przed nagrzewaniem i słu-
żące temu nagrodzone TOPBuilderem rozwiązanie firmy Fakro. Każdy z wyróżnionych produktów jest przykładem takiego przekraczania granic w dążeniu do doskonałości. To samo można zresztą powiedzieć o nagrodzonych usługach, realizacjach czy projektach. Wśród ostatniej z wymienionych kategorii znalazły się m.in. dwa nie-
d o dat e k S P EC JA L N Y
Tradycyjnie pod względem liczby nagrodzonych rozwiązań dominowała Selena. Na zdjęciu reprezentacja firmy.
TOPBuilder 2015
Joanna Skoneczna, Adam Skrobisz i Tomasz Niedzielski, Asystentka Zarządu, Właściciele SooN architekci s.c. AMC‑Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o.
Jakub Bogacz, Dyrektor Marketingu VELUX Polska Sp. z o.o.
Za projekt architektoniczno-budowlany osiedla Dolce Villa w Warszawie Wilanowie wyróżnienia odebrali Łukasz Mięsiak, Wiceprezes Zarządu Budrem Apartments Sp. z o.o. (w środku) oraz Adam Skrobisz i Tomasz Niedzielski, właściciele pracowni SooN architekci.
Łuksz Łukasik, Kierownik Rozwoju Sieci Franczyzowej CEMEX Polska Sp. z o.o.
Gala TOPBuilder to nie tylko uroczystość wręczenia wyróżnień, lecz także cenna okazja do wspólnych rozmów i wymiany doświadczeń między liderami branży.
Rafał Sakowicz, Reginalny Dyrektor Sprzedaży BAUMIT Sp. z o.o.
Hanna Popko, Specjalista ds. Produktu Centrum Promocji Jakości Stali Sp. z o.o.
Builder
60
kwiecień 2015
dr inż. Mariusz Garecki, Sales Director Piotr Karbownik, Kierownik Rozwoju BASF Polska Sp. z o.o. Produktów CEMEX Polska Sp. z o.o.
d o dat e k S P EC JA L N Y
dr arch. Paweł Saramowicz, Współwłaściciel Biura Architektonicznego Aldona Gostomska, Specjalistka ds. Barycz i Saramowicz, i Jarosław Kubica, Marketingu DRUTEX S.A. Przewodniczący Rady Nadzorczej ASCO S.A.
Łukasz Mięsiak, Wiceprezes Zarządu Budrem Apartments Sp. z o.o.
Rafał Adamczyk, Dyrektor ds. Sprzedaży Krajowej Ejot Polska Sp. z o.o. Sp.k.
Goście mieli dokładnie 37 okazji – bo tyle produktów zostało wyróżnionych w tej edycji – by nagrodzić brawami odbierających statuetki TOPBuilder.
zwykłe projekty. Warto podkreślić w tym miejscu, że od kilku lat konkurs jest objęty ogólnopolskim programem „Promujemy Polską Architekturę”. Pierwszą statuetką nagrodzono stworzony przez pracownię AMC – Andrzej M. Chołdzyński projekt koncepcyjny II linii warszawskiego metra. Andrzej Chołdzyński zadedykował to wyróżnienie niedawno zmarłemu prof. Kazimierzowi Szulborskiemu, który rozumiał sens architektury i piękno przestrzeni. Innym niezwykłym osiągnięciem nagrodzonym
statuetką TOPBuilder jest realizacja Wystawy Stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, za którą odpowiedzialne było biuro Nizio Design International. TOPBuildera odebrał Mirosław Nizio, który podkreślał, że to wyróżnienie jest uhonorowaniem wieloletniej pracy wielu osób. Z pewnością coraz bardziej znaczącą grupą wśród laureatów z roku na rok są też rozwiązania IT. Miesięcznik „Builder” propaguje tym samym narzędzia, które już dziś są nieodzowne w realizacji procesu inwestycyjnego i sku-
Odważni, wytrwali, nowocześni
Arkadiusz Gąsiorek, Prezes fischerpolska Sp. z o.o.
Radosław Szamburski, Dyrektor Sprzedaży w Polsce i Dariusz Ziomek, Dyrektor Handlowy Lindab Buildings Sp. z o.o.
Olga Widerszal-Piotrowska, Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji
arch. Mirosław Nizio, Właściciel Nizio Design International
Marek Jurkowski, Wiceprezes Zarządu ds. Sprzedaży i Konsultingu INTENSE Group Sp. z o.o.
Paweł Kaczmarski, Kierownik Działu Informatyki SEKOCENBUD Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa „Promocja”
Piotr Wachulec, Dyrektor Oddziału Wrocław, KARMAR S.A.
Jacek Grabski, Dyrektor Regionalny ds. Handlu – Zachód POLBRUK S.A.
VII Gala TOPBuilder odbyła się podczas święta budownictwa, czyli 24. Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury BUDMA. Była przede wszystkim spotkaniem wyjątkowych osób, które pomimo tego, że reprezentują różne firmy i sektory, potrafią mówić jednym wspólnym językiem, który wyznacza nowoczesne podejście do budownictwa. O szczególnym charakterze tego wydarzenia zadecydował też fakt, że wśród odbierających nagrody z rąk wydaw-
„Builder” edukuje
Wszystkie nagrodzone statuetką TOPBuilder roz-
kwiecień 2015
Marek Barwicki, Dyrektor Sprzedaży Industry LAKMA SAT Sp. z o.o.
cy miesięcznika „Builder” Marka Zdziebłowskiego, oprócz prezesów firm, kierowników marketingu czy sprzedaży, liczną grupę stanowili menedżerowie produktów. Patrząc na ostatnie edycje TOPBuildera można stwierdzić, że jest to właściwie już tradycją tej uroczystości. Menedżerowie produktu to osoby pracujące z nagrodzonymi rozwiązaniami na co dzień, wkładające trud w przekonanie partnerów, że warto stawiać na budowanie w nowoczesny sposób. Sądząc po ich wystąpieniach podczas Gali, nie sposób wątpić w zaangażowanie i pasję tych osób. Warto dodać, że uwadze gości nie uszedł nowy design statuetki TOPBuilder. Ten ciekawy kształt to najnowsze dzieło uznanego krakowskiego artysty Rafała Cywińskiego.
61
Janusz Komurkiewicz, Dyrektor Marketingu FAKRO Sp. z o.o.
Wojciech Laska, Prezes Zarządu KEIM FARBY MINERALNE Sp. z o.o.
Builder
Dariusz Łukasiewicz, Prezes Zarządu ESTIA INVESTMENT S.A.
tecznym konkurowaniu na rynku. Spojrzenie na tegoroczną edycję TOPBuildera pod kątem firm pokazuje, że niektóre z nich są kilkukrotnymi laureatami. To zdradza pewną prawidłowość – rynek budowlany cechuje się wysokim potencjałem rozwoju, a firmy mają chęci i możliwości, by praktycznie co roku proponować kolejne nowości. Wśród nagrodzonych znaleźli się liderzy rynku – przedsiębiorstwa funkcjonujące od 20, 30 lat, wśród których absolutnym rekordzistą jest Saint-Gobain, obchodzący w tym roku jubileusz 350-lecia istnienia. Ale nie zabrakło również stosunkowo młodych i ambitnych graczy.
TOPBuilder 2015
wiązania stanowią wielowymiarowy przykład sukcesu, chociażby z uwagi na fakt, że powstawały w okresie niesprzyjającym inwestowaniu w innowacje. Mając natomiast na względzie nieprzeciętną jakość, powinny być szeTomasz Lewandowski, Dyrektor ds. sieci PRUSZYŃSKI Sp. z o.o.
Rafał Kozłowski, Product Manager SELENA S.A.
Łukasz Glapa, Dyrektor Marketingu ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.
Maciej Januszewski, Product Manager Siniat Sp. z o.o.
cyjnego, jaki od wielu lat poprzez różne przedsięwzięcia realizuje miesięcznik „Builder”. Jednym z nich, o którym należy wspomnieć, jest Konkurs dla Młodych Architektów, którego trzecia edycja ruszy niebawem.
Wśród gości Gali TOPBuilder 2015 obecne były laureatki obu edycji Konkursu dla Młodych Architektów. Na zdjęciu Martyna Maciaszek, wyróżniona w piewszej edycji.
Katarzyna Bartel, Magdalena Stępniak i Marta Jasińska, wyróżnione w drugiej edycji. Łukasz Maślanka, Kierownik Kategorii SELENA S.A.
Jolanta Szymanowska, Dyrektor Marketingu ULMA Construccion Polska S.A.
Katarzyna Banachowicz-Figiel, Product Manager SELENA S.A.
Marzena Lisiecka-Kawalska, Prezes AEC Design – wyłącznego dystrybutora systemu WAYMAN w Polsce
d o dat e k S P EC JA L N Y
Builder
62
kwiecień 2015
Ilona Piwkowska, Dyrektor Finansowy Grupy SAINT-GOBAIN w Polsce, i Piotr Dąbkowski, Sebastian Karczmarczyk, Kierownik Kierownik Rynku Mieszkaniowego RIGIPS Działu Sprzedaży Soudal Sp. z o.o. Grupa Saint-Gobain w Polsce
Agnieszka Kurowska, Product Manager SELENA S.A.
Jarosław Witkowski, Kierownik Oddziału Dachser w Poznaniu Dachser Sp. z o.o.
Uroczystości towarzyszyła wystawa prac nagrodzonych w II edycji Konkursu dla Młodych Architektów.
roko rozpoznawane. Osiągnięciu tego celu ma służyć ich prezentacja zarówno na łamach kolejnych wydań miesięcznika „Builder”, jak i w serwisie ebuilder.pl. To element większego procesu eduka-
„Builder” zaprasza do współpracy przy realizacji tego projektu wszystkie firmy oferujące ciekawe rozwiązania, szczególnie zaś te, których produkty zostały nagrodzone statuetką TOPBuilder. n
Dolce Villa
wyjątkowy adres w mieście Osiedle Dolce Villa położone jest przy ulicy Potułkały w Wilanowie. Wyróżnia je rasowa architektura i piękne, obszerne ogrody, okalające apartamenty.
• 24 komfortowe apartamenty w standardzie domów jednorodzinnych • tylko 6 kameralnych, jednopiętrowych budynków o nowoczesnej, minimalistycznej architekturze • funkcjonalne, przestronne apartamenty o pow. od 86 do 190 m2, z balkonami i tarasami o pow. nawet do 98 m2, • wszystkie apartamenty z obszernymi ogrodami o wielkości nawet do 500 m2(!) • niestandardowe udogodnienia, w tym windy z poziomu garażu, panele słoneczne na dachach, plac zabaw dla dzieci, monitoring, • inwestycja położona w zielonej, zacisznej okolicy, w bezpośredniej bliskości Parku Powsińskiego ponadstandardowe witryny okienne, które nie tylko zapewniają optymalne oświetlenie pomieszczeń w ciągu dnia, lecz także dają poczucie elegancji i wyjątkowości. Całe osiedle będzie monitorowane i strzeżone. W części wspólnej znajdzie się plac zabaw dla dzieci.
Zdjęcia arch. Budrem Apartments
Renoma i uznanie
Apartamenty zaprojektowane zostały przez renomowaną pracownię SooN Architekci. Inwestorem jest Budrem Apartments, spółka zależna Budrem Group – generalnego wykonawcy, który od lat należy do wiodących firm na rynku budowlanym. Projekt budowlano-architektoniczny osiedla Dolce Villa podczas targów budownictwa BUDMA wyróżniony został nagrodą TOPBuilder 2015. Nagrodzono go także Eurocertyfikatem 2015. n
kwiecień 2015
– To wyjątkowy projekt – podkreśla Jerzy Krawczyk, Prezes Budrem Apartments, spółki deweloperskiej, która wznosi osiedle – Wyróżnia je przede wszystkim wysoka jakość architektury i zastosowanych materiałów. Wyjątkowe jest także urokliwe otoczenie osiedla, położonego u wrót Parku Powsińskiego.
Dolce Villa – apartament jak dom jednorodzinny!
63
Atuty projektu
Faktycznie, zielona okolica oferuje wiele atrakcji umożliwiających relaks na łonie natury. Co ważne, osiedle Dolce Villa od centrum Warszawy dzieli jedynie 16 km. W każdym budynku znajdują się cztery apartamenty – dwa na parterze i dwa na piętrze – oraz osiem miejsc parkingowych w garażu, częściowo zagłębionym w terenie. Wejście do apartamentów będzie możliwe z klatki schodowej, wyposażonej w windę. Dostęp do osiedla oraz budynków możliwy jest od ulicy wewnętrznej przez furtki wyposażone w wideofony. Dostęp do garaży zapewniony jest przez rampy, z wjazdem bezpośrednio z ulicy wewnętrznej. Mieszkania zaprojektowano w taki sposób, aby możliwa była zmiana ich aranżacji. Na piętrze mają przestronne tarasy. Każdy apartament posiada instalację umożliwiającą montaż kominków spalinowych. Przewidziano ogrzewanie podłogowe w łazienkach. W salonie oraz głównej sypialni znajdą się klimatyzatory. W każdym apartamencie zaprojektowano przestronne garderoby. Zaprojektowano także
Builder
D
olce Villa to zespół sześciu willi jednopiętrowych typu miejskiego o nowoczesnej, minimalistycznej architekturze. W każdym z budynków znajdą się po cztery apartamenty o powierzchni od 86 do 190 m2, z windami i miejscami postojowymi w garażu podziemnym.
TOPBuilder 2015 d o dat e k S P EC JA L N Y
Builder
64
kwiecień 2015
TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Kapituła nagradza statuetką TopBuilder najwyższej jakości produkty i rozwiązania budowlane oraz realizacje, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne, materiałowe i technologiczne, a także produkty IT mające zastosowanie w architekturze i budownictwie. Tytułem i statuetką TopBuilder nagradzane są również usługi i produkty finansowe oraz projekty, inicjatywy, programy i przedsięwzięcia dedykowane branży budowlanej.
Projekt koncepcyjny centralnego odcinka II Linii Metra w Warszawie
Projekt szkoły w Krakowie przy ul. Senatorskiej 39
AMC-Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o.
BIURO ARCHITEKTONICZNE BARYCZ I SARAMOWICZ i Inwestor: ASCO SA
Wiodącą ideą architektoniczną było stworzenie projektu przestrzeni użytkowej stanowiącej syntezę funkcji, malarstwa i elementów rzeźbiarskich w połączeniu z technologią i konstrukcją.
Szkoła zlokalizowana jest w sercu historycznego Krakowa, w dzielnicy Zwierzyniec, w miejscu o szczególnym znaczeniu ze względów kulturowych, historycznych i urbanistycznych. Kreowana w tak zobowiązującym sąsiedztwie architektura odznaczać się musi mistrzowską powściągliwością i właściwym osadzeniem w kontekście.
www.amcholdzynski.pl
www.barycz-saramowicz.pl
Projekt architektoniczno-budowlany osiedla Dolce Villa w Warszawie – Wilanowie
Projekt architektoniczno-budowlany osiedla Dolce Villa w Warszawie – Wilanowie
Budrem Apartments Sp. z o.o.
SooN architekci s.c.
Dolce Villa to zespół sześciu willi jednopiętrowych typu miejskiego o nowoczesnej, minimalistycznej architekturze, okolonych obszernymi ogrodami. W każdym z budynków znajdą się po cztery apartamenty o powierzchni od 86 do 190 m2, z windami i miejscami postojowymi w garażu podziemnym. www.dolcevilla.pl
Uznanie projektu zyskała wysoka jakość, zarówno architektury – autorstwa pracowni Soon architekci – jak i materiałów oraz rozwiązań technicznych, zastosowanych przez nagrodzonego dewelopera: Budrem Apartments.
Realizacja Wystawy Stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Program Saint-Gobain Multi-Comfort
www.soona.pl
Grupa Saint-Gobain w Polsce
Builder
65
kwiecień 2015
NIZIO DESIGN INTERNATIONAL
Wystawa Stała Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zrealizowana przez Nizio Design International to największa stworzona dotąd w Polsce narracyjna ekspozycja historyczna. Osiem galerii i 4 tys. m2 powierzchni wypełnia przygotowana specjalnie na potrzeby wystawy scenografia. www.nizio.com.pl
Celem PROGRAMU Saint-Gobain MULTI-COMFORT jest takiezestawienie sprawdzonych materiałów i technologii GRUPY, które pozwoli osiągnąć maksymalny POZIOM komfortu przy zachowaniu korzystnego bilansu ekonomicznego.
SILVER TOWER CENTER
domEXPO
KARMAR S.A.
ESTIA INVESTMENT S.A.
Wielofunkcyjny kompleks biurowo-handlowo-usługowy z hotelem i parkingiem podziemnym, zrealizowany przy Placu Konstytucji 3 Maja we Wrocławiu w Generalnym Wykonawstwie przez Karmar S.A. wg projektu Pracowni Projektowej Maćków.
Pierwsze domEXPO zostało otwarte w Opolu, kolejne powstaje w Warszawie. To nowy na polskim rynku koncept centrum dla branży budowlanej i wyposażenia wnętrz z dodatkowymi funkcjami eventowymi i gastronomicznymi.
www.karmar.com.pl
www.domexpo.com
www.multi-comfort.pl
TOPBuilder 2015
PCI Nanofug® Premium BASF Polska Sp. z o.o.
Tynk i Farba Baumit Nanopor z fotokatalizą BAUMIT Sp. z o.o.
Istotne cechy: uniwersalność zastosowania, trwałość i odporność koloru na przebarwienia, odporność na rozwój pleśni, bakterii, eliminacja przykrych zapachów (bez dodatku biocydów, wykorzystanie efektu fotokatalizy), podwyższona odporność na oddziaływanie środków czyszczących.
Rodzinę produktów Baumit Nanopor wyróżniają efekt samooczyszczania, fotokatalizy oraz nanocząsteczki w nich zawarte. Aktywny dwutlenek tytanu pod wpływem światła dziennego rozkłada zanieczyszczenia i wspomaga ochronę elewacji przed grzybami, glonami i pleśnią.
d o dat e k S P EC JA L N Y
Builder
66
kwiecień 2015
www.pci-polska.pl
www.baumit.com
CEMEX PRODOMO
FIBRON FL
CEMEX Polska Sp. z o.o.
CEMEX Polska Sp. z o.o.
CEMEX PRODOMO to kompleksowe usługi z zakresu budowy domów jednorodzinnych. Oferta skierowana jest do inwestora indywidualnego. Firma przy realizacji całego procesu gwarantuje stałość kosztorysu, terminowość realizacji, wysoką jakość materiałów, pełen zakres materiałowo – technologiczny oraz stałą opiekę doradcy klienta. www.cx-prodomo.pl
FIBRON FL firmy CEMEX jest przeznaczony do wykonywania trwałych i odpornych na obciążenia betonowych posadzek w obiektach przemysłowych, m.in. halach produkcyjnych, magazynach. Nawierzchnię posadzki można wykończyć w zależności od przewidywanych obciążeń i wymaganej estetyki.
Stal zbrojeniowa EPSTAL
System podnoszono-przesuwny IGLO-HS
Centrum Promocji Jakości Stali Sp. z o.o.
www.cemexbeton.pl
DRUTEX S.A.
Stal zbrojeniowa gatunku B500SP ze znakiem jakości EPSTAL to stal o wysokiej ciągliwości oraz wysokiej wytrzymałości (f yk ≥ 500 MPa).Ponadto stal ta posiada szereg innych zalet, m.in. odporność na obciążenia dynamiczne. www.cpjs.pl
System IGLO-HS jest idealnym rozwiązaniem dla modnych dużych przeszkleń tarasowych i balkonowych. Cechują ją doskonałe parametry w zakresie energooszczędności, estetyka i wygoda użytkowania, bogata kolorystyka. www.drutex.pl
Lindab Buildings Sp. z o.o.
System EJOT HTK 2G składa się z łączników HTK 2G oraz urządzenia akumulatorowego do ich montażu – ECOset HTK. Służy do mocowania hydro- i termoizolacji na dachach płaskich. Istotne cechy: oszczędność (kosztów i czasu), szybkość (około 1350 m2 dachu w ciągu 8 godzin) oraz precyzja (100% powtarzalność połączenia). www.ejot.pl
Innowacyjny system dachowy LMR600 to trwałe i szczelne rozwiązanie dla budynków przemysłowych. Dach pływający, który po zamontowaniu wszystkich paneli tworzy stalową membranę bez zewnętrznych wkrętów mocujących. Dach przeznaczony do montażu paneli fotowoltaicznych. www.astron.biz
Markizoleta VMB Solar do okien fasadowych
Supertermo-izolacyjne schody strychowe LWT
FAKRO Sp. z o.o.
FAKRO Sp. z o.o.
Markizolety VMB Solar firmy FAKRO do okien pionowych służą do ochrony wnętrza przed nagrzewaniem. Posiadają ruchomą, odchylaną belkę, dzięki czemu po rozwinięciu markizolety mamy dostęp do zewnętrznego parapetu.
Schody strychowe LWT firmy FAKRO to schody supertermoizolacyjne (U = 0,51 W/(m2K)) polecane do budownictwa e n e rg o os zc zę d n e g o, gdzie duży nacisk położony jest na zminimalizowanie strat ciepła.
www.fakro.pl
www.fakro.pl
Zolowo-krzemianowa farba elewacyjna KEIM Soldalit
LAKMA SILIKONOWY KLEJ DO LUSTER I SZKŁA LACOBEL
KEIM FARBY MINERALNE Sp. z o.o.
LAKMA SAT Sp. z o.o.
Elewacyjna farba zolowo-krzemianowa, wprowadzona w 2004 r. Była pierwszą farbą mineralną na dowolne podłoża – zarówno mineralne, jak i organiczne, np. stare tynki akrylowe i silikonowe, stare powłoki dyspersyjne (emulsyjne) itp. www.keim.pl
Wysoka elastyczność tego bezrozpuszczalnikowego kleju neutralnego oraz bezskurczowa formuła pozwala na klejenie wielkogabarytowych elementów bez efektu odkształcenia materiału. Szerokie zastosowanie w klejeniu szkła Lacobel oraz mocowaniu szkła zadrukowanego, szkła zadrukowanego foliami PVC, luster i mozaik szklanych bez konieczności użycia łączników mechanicznych. www.lakma.com
kwiecień 2015
EJOT Polska Sp. z o.o. Sp.k.
67
System dachowy ASTRON LMR600
Builder
System EJOT® HTK 2G
TOPBuilder 2015
Kostka brukowa Polbruk Urbanika
Panele dachowe REGLE
POLBRUK S.A.
Pruszyński Sp. z o.o.
Prosta w formie, praktyczna w zastosowaniu – kostka Polbruk Urbanika doskonale współgra z nowoczesnym otoczeniem. Produkt jest dostępny w trzech fakturach i bogatej gamie kolorystycznej. Na uwagę zasługuje Polbruk Urbanika 60 – nowość na rynku, kostka o wymiarach 20 x 60 cm.
d o dat e k S P EC JA L N Y
Builder
68
kwiecień 2015
www.polbruk.pl
Panele dachowe REGLE to nowe pokrycie w ofercie Blachy Pruszyński, stanowiące odpowiedź na coraz popularniejszy trend budowania domów z bali, zajazdów i w restauracji o charakterze regionalnym. REGLE swym kształtem przypominają gont drewniany i są zaprojektowane głównie z myślą o budynkach drewnianych oraz domach o architekturze w stylu zakopiańskim. www.pruszynski.com.pl
VENTI MAX
Otulina ROCKWOOL 800
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.
Niepalna płyta do izolacji termicznej o współczynniku przewodzenia ciepła λD = 0,034 W/(m·K). Zmniejszona lambda pomaga spełnić nowe wytyczne i gwarantuje optymalny poziom izolacyjności cieplnej dla elewacji wykończonych okładzinowymi elewacjami ze szkła, płyt kompozytowych, blachy, kamienia i sidingu.
Innowacyjna, niepalna otulina ze skalnej wełny pokryta zbrojoną folią aluminiową z zakładką samoprzylepną, z najniższą na rynku lambdą – od 0,033 W/(mK). Do izolacji rurociągów grzewczych i ciepłowniczych, w tym centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego, ciepłej wody użytkowej, węzłów cieplnych oraz jako izolacja przeciw kondensacji pary wodnej. www.rockwool.pl
www.rockwool.pl
Tytan Professional Piana poliuretanowa O2 Energy2020
Szpachla uszczelniająca TYTAN X-TREME
SELENA S.A.
SELENA S.A.
Tytan Professional Piana Poliuretanowa O2 Energy2020 do energooszczędnego montażu okien i drzwi – redukuje straty ciepła w izolacji stolarki otworowej do 60%, skutecznie i trwale eliminuje powstawanie mostków termicznych, nie emituje szkodliwych oparów MDI.
Tytan Professional Szpachla Uszczelniająca X-TREME – ekstremalnie elastyczna – wytrzymuje nawet 1000 naprężeń, idealna do dachów z bitumu i blachy, do stosowania w zróżnicowanych warunkach pogodowych, w temperaturze od -10°C do +40°C, przy stojącej wodzie.
www.tytan.pl
www.tytan.pl
NIDA AKU/NIDA AKU DECOR Siniat Sp. z o.o. Modułowe sufity podwieszane nowy, świeży design poszukiwany przez architektów. NIDA AKU to 15 rodzajów perforacji. NIDA Aku Decor oferuje trzy rodzaje wykończeń drewnianych: brzoza, dąb i kasztan, a także wykończenie w kolorze stalowym. Technologia Bio-pruf zapewnia bezpieczeństwo przed zanieczyszczeniem drobnoustrojami.
Kleje montażowe T-REX wzmocnione włóknem sztucznym SOUDAL Sp. z o.o. Kleje T-REX firmy SOUDAL oparto na innowacyjnej formule wzmocnionej włóknami syntetycznymi. Produkty charakteryzuje wysoka siła spojenia oraz doskonała przyczepność do większości rodzajów podłoży.
www.siniat.pl
Indywidualny projekt deskowania ażurowej ściany osłonowo-widokowej
www.t-rex.pro
Schody strychowe VELTA VELUX Polska Sp. z o.o.
Builder
69
kwiecień 2015
ULMA Construccion Polska S.A.
Indywidualny projekt deskowania ażurowej ściany osłonowo-widokowej Galerii Warmińskiej w Olsztynie, bazujący na uniwersalnym systemie dźwigarkowym MK. Ze względu na nieznaczną powtarzalność kształtów 300 ażurów konieczne było przygotowanie 150 różnych form. www.ulmaconstruction.pl
Eleganckie, energooszczędne i ergonomiczne schody VELTA zapewniają skuteczną ochronę przed utratą ciepła i łatwy dostęp do pomieszczeń na strychu. Współczynnik izolacyjności U równy jest nawet 0,49 W/(m2K). Dzięki technologii ClickFIX® ich montaż jest prosty i szybki. www.velux.pl
Tytan Professional Akryl Malarski
Tytan Impregnat do więźby dachowej NW koncentrat
SELENA S.A.
SELENA S.A. Tytan Professional Akryl Malarski – elastyczny uszczelniacz do wypełniania pęknięć, rys i szczelin w ścianach i sufitach – doskonale imituje strukturę gładzi. Formuła ANTISTAIN zapobiega przebarwianiu, a formuła ANTICRACK – pękaniu.
Tytan Professional Impregnat do więźby dachowej w koncentracie to produkt ekologiczny i bezpieczny, bo nie zawiera związków boru ani miedzi. Do stosowania samodzielnie lub jako grunt pod lakiery dekoracyjne. Stanowi doskonałe zabezpieczenie przed grzybami i owadami.
www.tytan.pl
www.tytan.pl
TOPBuilder 2015
FIXPERIENCE – oprogramowanie (software)
INTENSE Platform INTENSE Group Sp. z o.o.
fischerpolska sp. z o.o.
Oprogramowanie komputerowe FIXPERIENCE służy do wymiarowania zamocowań. Program składa się z odrębnych modułów, grupujących produkty przeznaczone do różnych typów kotwienia.
Platforma INTENSE to profesjonalne oprogramowanie do zarządzania firmą. Zapewnia obsługę szerokiego spektrum potrzeb branży budowlanej, m.in obieg dokumentów, zarządzanie i controlling projektów oraz dedykowane rozwiązania branżowe.
www.fischerpolska.pl
www.intense.pl
Program do kosztorysowania SeKo PRIX-WKI wersja 9.2
Wayman – management software WAYMAN Sp. z o.o.
d o dat e k S P EC JA L N Y
Builder
70
kwiecień 2015
Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa „Promocja” SEKOCENBUD SeKo PRIX-WKI to unikalne połączenie zaawansowanego programu kosztorysowego (metody: szczegółowa, uproszczona i mieszana) z aplikacją do wyceny wartości inwestycji. Współpracuje z technologią BIM.
www.sekocenbud.pl
WAYMAN to specjalistyczny system usprawniający proces zarządzania wszystkimi obszarami działalności biura projektowego. Posiada pełną funkcjonalność potrzebną do planowania, realizacji oraz reagowania na zmiany zachodzące podczas realizacji projektów. www.wayman.pl, www.aecdesign.pl
MEDIACJE DLA PRZEDSIĘBIORSTW
Usługa Dachser DIY-Logistics
Fundacja Rozwoju Mediacji
Dachser Sp. z o.o.
Mediacje dla przedsiębiorstw – polubowne rozwiązywanie sporów w sprawach gospodarczych. Mediacje prowadzone są przez mediatorów Centrum Rozwoju Mediacji, umożliwiają szybkie i skuteczne zakończenie sporu i utrzymanie relacji biznesowych pomiędzy przedsiębiorcami. www.wartomediowac.pl
Usługa Dachser DIY-Logistics polega na dostarczaniu przesyłek do sieci marketów typu dom i ogród oraz świadczeniu usług dodatkowych, w tym merchandisingu. W ramach usługi operator logistyczny codziennie dostarcza przesyłki do 18 tys. marketów w całej Europie. www.dachser.pl
Najdłuższa w Europie Pompbet chce sięgać nieba. Dwie nowe pompy do betonu klasy 70 metrów na specjalistycznych, sześcioosiowych podwoziach Arocsa sprawiają, że firma jest wyposażona jak żadne inne przedsiębiorstwo w Europie. – Arocsem dobrze się jeździ, no i dzięki czterem skrętnym osiom pojazd doskonale się składa – mówi Krzysztof Sławiński, zatrudniony w Pompbecie kierowca, który obsługuje również pompę do betonu. – No i silnik Euro VI dobrze radzi sobie z bardzo ciężką zabudową – dodaje. Pompbet kupił od razu dwa Arocsy z pompami firmy Sermac 6RZ 70 o wysięgnikach klasy 70 metrów – to pierwsze tego typu pojazdy wyprodukowane i odebrane w Europie. Pompy na podwoziach Arocsa to polskie wicerekordzistki, jeśli chodzi o długość ramienia. Rekord, nie tylko Polski, ale i świata, należy do innej maszyny z Pompbetu, zabudowanej na potężnie zmodyfikowanym siedmioosiowym podwoziu Actrosa. To najdłuższa seryjnie produkowana pompa Cifa, z ramieniem długości 80 metrów. Łącznie we flocie Pompbetu, liczącej ok. 40 pojazdów, pracują jedyne w Polsce pompy o wysięgu 62, 65, 70 i 80 metrów. Wszystkie są na podwoziach Mercedesa.
Import wydruków przedmiarów i kosztorysów w formacie PDF
Możliwość importu danych z plików PDF pojawiła się w programach Norma już na początku 2011 r. Przez cztery lata udało nam się stworzyć moduł wczytujący nie tylko przedmiary, lecz także kosztorysy wygenerowane przez najpopularniejsze programy dostępne na rynku. Importer miał jedno zasadnicze ograniczenie – nie działał w przypadku plików PDF zapisanych w formie skanów, czyli obrazów. W najnowszej Normie PRO 4.49 i Normie EXPERT 5.6.100 importer plików PDF został rozbudowany o możliwość obsługi zeskanowanych wydruków papierowych. W przypadku dobrej jakości plików program automatycznie rozpozna ich zawartość, co umożliwi prawidłowy import bez konieczności korygowania domyślnych ustawień. Wbudowany w importer „Menedżer skanów” posiada szereg dodatkowych opcji, które pozwalają m.in. odwzorować prawidłową siatkę tabeli oraz poprawić błędne lub niekompletne opisy, co jest szczególnie przydatne w przypadku skanów gorszej jakości.
Hydroizolacja dwuskładnikowa CEMEX – izolacja tarasów i balkonów
Fot. arch. CEMEX Polska
Fot. arch. Mercedes-Benz
Dostawcze modele Mercedesa – Citan, Vito i Sprinter – przodują nie tylko pod względem najniższego zużycia paliwa i niskich kosztów eksploatacji. Każdy z nich jest teraz dostępny w szczególnie atrakcyjnie wycenionej wersji Sticker. Dla przykładu: ceny Vito Sticker rozpoczynają się już od 67 800 zł netto. Użytkowe Mercedesy znane są ze swojej oszczędności. Rekordowy pod tym względem Citan w zawodach Grand Prix Van Economy uzyskał zużycie paliwa 2,6 l oleju napędowego na 100 km. Aerodynamiczny design, nowoczesne silniki i przekładnie oraz zwiększające wydajność elementy wyposażenia sprawiają, że również Vito i Sprinter wyróżniają się niskim zużyciem paliwa, porównywalnym ze znacznie mniejszymi autami osobowymi. Dla przykładu: średnie zapotrzebowanie na olej napędowy ciężarowego Vito 116 CDI BlueEfficiency wynosi zaledwie 5,7 l/100 km – to wynik niemający sobie równych w segmencie. Słowo „ekonomiczny” odnosi się jednak nie tylko do wizyt na stacji paliw. Przykładowo, w przypadku nowego Vito – bez względu na wariant silnikowy – interwały serwisowe sięgają 40 tys. km lub 2 lat. Jeszcze rzadziej, bo nawet co 60 tys. km, musi stawiać się na przeglądach Sprinter ze standardowym systemem kalkulacji przeglądów ASSYST.
Zaprawa wodoszczelna dwuskładnikowa CEMEX CX-G970 to popularny i coraz częściej stosowany produkt, przeznaczony głównie do izolacji tarasów i balkonów. W jego skład wchodzi składnik sypki, którym jest mieszanina drobnego wypełniacza, spoiwa cementowego i domieszek uszlachetniających oraz składnik ciekły. Powłokę uszczelniającą otrzymujemy poprzez co najmniej dwukrotne naniesienie produktu na podłoże. Zaprawa może być stosowana jako izolacja zbiorników na wodę, basenów, rur betonowych, kanałów odprowadzających wodę, ścian i podłóg poniżej poziomu gruntu. Produkt charakteryzuje wysoka zdolność do pokrywania rys oraz odporność na rysy powstające po aplikacji. Zachowuje elastyczność nawet w temperaturze do -20°C. Dodatkową zaletą jest odporność na UV. Może stanowić warstwę wystawioną bezpośrednio na działanie warunków atmosferycznych, czyli np. niewykończoną płytkami. Zaprawa dostępna w postaci kompletów: 25 kg (składnik sypki) + 8,5 kg (składnik ciekły).
Fot. arch. Athenasoft
Fot. arch. Pompbet
BUDOWNICTWO
Mistrzowie niskich cen
Fot. arch. Monier Braas
Nowości produktowe BRAAS
Monier BRAAS, producent kompletnych systemów dachowych, wprowadził nowe aluminiowe dachówki pod stopień oraz do mocowania zabezpieczeń przeciwśnieżnych dla betonowego modelu Teviva. Nowe produkty poszerzają bogate portfolio marki BRAAS. Dachówka pod stopień oraz dachówka do mocowania zabezpieczeń dla modelu Teviva dostępne są w kolorze antracytowym oraz czarnym. – Obecnie na rynku pokryć dachowych w Polsce obserwujemy kilka trendów. Jednym z nich jest rosnąca popularność dachówek płaskich, takich jak betonowa Teviva. Doskonale sprawdzają się one w nowoczesnych budynkach, jednak wielu inwestorów nie stroni od wykorzystania ich w bryłach bardziej klasycznych – przekonuje Przemysław Spych, Doradca Techniczny Monier BRAAS.
Fot. arch. Rockwool
Maksymalna izolacja dla dachów
73
Ventilam Alu Plus to wzbogacona o warstwę kleju nałożonego na matę wersja Ventilam Alu, maty z wełny mineralnej marki ISOVER. Warstwa kleju zdecydowanie skraca czas montażu, a dodatkowo nie wymaga stosowania innych elementów montażowych (np. szpilek, obejm). Ventilam Alu Plus jest elastyczny, lekki i sprężysty, mata nie kruszy się i nie łamie. Sprawdza się przy zewnętrznej izolacji przeciwkondensacyjnej, termicznej i akustycznej okrągłych i prostokątnych kanałów wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych, a także izolacji rurociągów, zbiorników i cystern, wymienników ciepła czy ochrony instalacji wodnych (hydrantów, rurociągów, zbiorników, zaworów) przed zamarzaniem w zimie. Dostępna grubość: od 20 do 50 mm. Producent: Saint Gobain Construction Products Polska.
Builder
Firma Aluprof S.A. wprowadziła do swojej oferty nowoczesny i zarazem funkcjonalny system moskitiery zwijanej niezależnie MZN. Jest to doskonałe i niezwykle szczelne rozwiązanie zabezpieczające wnętrze przed obecnością insektów, z możliwością zamykania i otwierania w dowolnej chwili. Konstrukcja moskitiery wykonana jest z ekstrudowanego aluminium, co zapewnia jej trwałość i wytrzymałość przez wiele lat użytkowania. Dodatkowo pozwala na polakierowanie jej na dowolny kolor z palety RAL, umożliwiając idealne dopasowanie kolorystyczne moskitiery do elewacji budynku czy stolarki okiennej. Montaż systemu do nadproża jest bardzo szybki i nieskomplikowany. Dodatkowo dzięki zastosowaniu hamulca możliwe jest delikatne i bezszelestne domknięcie listwy dolnej do skrzynki. System jest niezwykle praktyczny, zwłaszcza że w maksymalnym stopniu wykorzystano elementy składowe pozostałych systemów moskitier będących w ofercie firmy Aluprof. MZN to bardzo estetyczne i nowoczesne rozwiązanie, które dzięki niewielkiej skrzynce doskonale wpasuje się doskonale w każdą wnękę, a przy okazji zaspokoi potrzeby użytkowników, którzy nie chcą stosować moskitiery stałej. Więcej informacji o systemie na: www.rolety.aluprof.eu
Ventilam Alu Plus
Fot. arch. Saint-Gobain
Szlachetne produkty dostępne w dwóch różnych fakturach, kilku wariantach kolorystycznych, mające wiele zastosowań – oto Polbruk Ideo. Seria niedawno powiększyła się o dwa nowe kolory: Ideo siena i bianka. Cechą charakterystyczną nowych kostek jest szorstka faktura oraz drobniejsze kruszywo, które czynią z nich produkt idealny do aranżowania przestrzeni wokół domu, budowania ścieżek, a przede wszystkim – tarasów. Naturalne kolory, wielość dostępnych rozmiarów (8) oraz najwyższa jakość wykonania Ideo w wersji kolorystycznej siena (beżowo-piaskowa) i bianka (biało-szara) pomogą zaprowadzić w ogrodzie sprzyjającą skupieniu i wypoczynkowi harmonię, a zarazem uruchomić wyobraźnię, niezbędną do pełnego wykorzystania przestrzeni, którą pragniemy zaaranżować. www.polbruk.pl
Nowy system moskitier Aluprof
Fot. arch. Aluprof
Fot. arch. Polbruk
Twórcze podejście – z Polbruk Ideo
kwiecień 2015
DACHROCK MAX to płyty ze skalnej wełny, które stosuje się jako niepalne ocieplenie dachów płaskich w układzie izolacji jednowarstwowej lub dwuwarstwowej. Dzięki wysokiej wytrzymałości płyty DACHROCK MAX są zalecane do dachów, którym postawiono specjalne wymagania eksploatacyjne. Płyty DACHROCK MAX można wykorzystywać do termoizolacji dachów płaskich zarówno na blasze trapezowej, jak i na stropie betonowym. Bezpośrednio na ocieplenie można układać papy bitumiczne, membrany, folie PVC, a także warstwy dachów zielonych lub balastowych. Użycie płyt jest szczególnie rekomendowane na dachach lub fragmentach dachów, które są silniej eksploatowane ze względu na np. codzienną konserwację urządzeń na dachu. Izolację przymocować można na dwa sposoby – przy pomocy lepiku bitumicznego i przy pomocy łączników mechanicznych.
BUDOWNICTWO kwiecień 2015
74 Builder
Ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA
program rewitalizacji polskich miast Głównym celem Programu jest wypełnienie luki merytorycznej dotyczącej zagadnień rewitalizacji obszarów miejskich i budynków, w tym wzniesionych w systemach wielkopłytowych. Informowanie i edukowanie uczestników procesów inwestycyjnych, realizowanych w miastach, o źródłach finansowania modernizacji i rewitalizacji, problemach technicznych i możliwościach ich rozwiązania. programprogramu jest Ważnym elementem promocjarewitalizacji nowoczesnych materiałów polskich budowlanych i technologii oraz miast rozwiązań konstrukcyjnych, architektonicznych i urbanistycznych służących kompleksowej rewitalizacji i poprawie efektywności energetycznej rewitalizowanych budynków.
Do współpracy zapraszamy firmy budowlane, wykonawcze i producenckie, wpisujące się w ideę przedsięwzięcia zarówno pod względem misji i wizji, jak i z uwagi na posiadaną ofertę produktową lub usługową.
builder@pwbmedia.pl partner programu
patronat programu
REWITALIZACJA W MAŁOPOLSCE Jakub Szymański
Dyrektor Departamentu Zarządzania Programami Operacyjnymi Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Przeprowadzenie kompleksowej rewitalizacji zaniedbanych budynków bądź całych obszarów zabudowy mieszkaniowej – przede wszystkim tych wzniesionych z wielkiej płyty – to niestety ciągle aktualne i bardzo kosztowne wyzwanie, z którym muszą się teraz zmierzyć lokalne władze oraz spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe. Takie działania będą możliwe między innymi dzięki funduszom unijnym zagwarantowanym w Regionalnym Programie Operacyjnym dla Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Przestrzeń od-nowa
11. oś priorytetowa RPO WM 2014-2020 w całości została poświęcona działaniom związanym z rewitalizacją przestrzeni regionalnej – na takie przedsięwzięcia przeznaczonych zostało aż 170 mln euro. Dzięki funduszom unijnym możliwa będzie modernizacja wielorodzinnych budynków mieszkalnych – w tym również tych z tzw. dużej płyty. Ich mieszkańcy mogą liczyć m.in. na remonty części wspólnych, na odnowienie dachu, klatki schodowej, korytarzy czy montaż wind. Zainwestujemy również w infrastrukturę społeczną: w żłobki, przedszkola, szkoły i świetlice, obiekty rekreacyjne i infrastrukturę kulturalną, w obiekty, gdzie świadczone są usługi służące aktywizacji społecznej i zawodowej mieszkańców. Podstawowym warunkiem uzyskania dofinansowania jest wskazanie inwestycji, które wpływać będą na ograniczenie lub likwidację konkretnych problemów społecznych. Należy podkreślić, że działania rewitalizacyjne uwzględnione w osi 11 będą uzupełniane przez przedsięwzięcia finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach osi 8, 9 i 10 RPO WM. Gdzie trafią środki z RPO WM 2014-2020? Zarówno do dużych, jak i średnich miast oraz do małych miejscowości. 50 mln euro przeznaczonych jest na inwestycje w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Oświęcimiu, Chrzanowie, Olkuszu i Nowym Targu. Tyle samo trafi do mniejszych miasteczek. W programie regionalnym zarezerwowaliśmy również 35 mln euro na odnowę obszarów wiejskich, do których wliczamy również miasta poniżej 5 tys. mieszkańców. Zaplanowane zostało również utworzenie i prowadzenie funduszu wspierającego proces rewitalizacji miast i odnowy obszarów wiejskich przy pomocy instrumentów finansowych – Fundusz Rewitalizacji i Odnowy Małopolski to 35 mln euro. O pieniądze na rewitalizację mogą starać się nie tylko jednostki samorządu terytorialnego, ale też instytucje kultury, szkoły, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, organizacje pozarządowe oraz przedsiębiorcy.
Dobra atmosfera
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
Więcej informacji o programie na
www.ebuilder.pl
Wiemy, że dobrze żyje się w miejscach, które wyróżnia nie tylko piękna architektura i dobra infrastruktura, ale też czyste środowisko. W nowej perspektywie budżetowej UE Małopolska kładzie szczególny nacisk na działania, które mają zapewnić mieszkańcom regionu zdrowie i bezpieczeństwo ekologiczne. Naszym celem jest gospodarka niskoemisyjna, która ograniczy wzrost emisji gazów cieplarnianych przy jednoczesnym utrzymaniu, czy nawet wzmocnieniu rozwoju gospodarczego. W Małopolsce cel ten chcemy osiągnąć poprzez zwiększe-
nie efektywności energetycznej, lepsze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i zastosowanie technologii ograniczających emisję oraz rozwój transportu miejskiego. Chcemy, aby działania te przyczyniły się też do zmniejszenia tak dotkliwego na wielu obszarach Małopolski problemu zanieczyszczenia powietrza. Najbardziej skutecznym sposobem osiągnięcia tego celu jest zwiększenie efektywności energetycznej. Konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej modernizacji energetycznej opartej o ulepszenia techniczne, znacznie szersze wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, a także wprowadzenie zasad energooszczędnego użytkowania budynku oraz systemu monitoringu i sterowania użytkowaniem energii. Przewidujemy też wsparcie projektów związanych z budownictwem energooszczędnym oraz pasywnym. Pomoc ta będzie ukierunkowana wyłącznie na projekty o charakterze demonstracyjnym, pilotażowym, i ma służyć upowszechnianiu wiedzy na temat korzyści ekonomicznych i środowiskowych wynikających z zastosowania tego rodzaju rozwiązań. W ramach RPO WM 420 mln euro przeznaczymy na działania związane z regionalną polityką energetyczną. Aż 65 mln euro wydamy na zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych poprzez m.in. instalacje i eksploatacje wiatraków, kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych. Za 95 mln euro wesprzemy kompleksową termomodernizację obiektów użyteczności publicznej i budynków wielorodzinnych, a 19 mln euro zostanie skierowanych na wsparcie inwestycji podnoszących efektywność energetyczną małych i średnich przedsiębiorstw. Sfinansujemy np. ocieplenie obiektu czy też przebudowę systemów grzewczych i wentylacyjnych. Dodatkowe 100 mln euro zarezerwowano na działania zmierzające do redukcji zanieczyszczeń powietrza: w tym 90 mln euro na wymianę kotłów i 10 mln euro na rozbudowę sieci ciepłowniczych. Ostatni punkt
w ramach regionalnej polityki energetycznej to 140 mln euro przeznaczone na niskoemisyjny transport miejski. Kto będzie mógł skorzystać z dofinansowania do remontu budynku w ramach tego typu inwestycji? Grupa beneficjentów jest naprawdę duża: o środki starać mogą się m.in. jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie, instytucje kultury, publiczne podmioty lecznicze, organizacje pozarządowe i oczywiście przedsiębiorcy. Do problemu rewitalizacji i modernizacji miast podchodzimy w Małopolsce w sposób kompleksowy. Wierzymy, że odnowa obejmować powinna zarówno sferę fizyczną (konkretny obszar i przestrzeń), jak i społeczną (mieszkańców) oraz sferę gospodarczą (lokalnych przedsiębiorców). Właśnie takie działania będą przyczynić się do poprawy jakości życia w Małopolsce. n REKLAMA
u ê{ 8ê X 8ê Aê ®
N9ê ê N9 êêê| 8 êivk zê 8 ê A 8ê N9ê { ê êêêt Xê A ê ê ê 9 8 ê ê A êivk z êêêz ê A ê ê ê ê ê9 Fê ê ê
ê ê ê
êw I ꡧ¤±êª¤¾¨£¢ê~ ½
Fê Xê Nê ¢¢ê¢©ªê¦¨ê§¤ ¥ª§ê¡§¥ê££¢
BUDOWNICTWO
Kotwa w renowacji wielkiej płyty partner programu rewitalizacji polskich miast
program rewitalizacji polskich miast
Builder
76
kwiecień 2015
Wojciech Hasiak
Kierownik ds. Sprzedaży WDVS EJOT Polska Sp.zo.o.Sp.k.
W związku z wciąż powtarzającymi się pytaniami dotyczącymi rewitalizacji obiektów wielkopłytowych na łamach „Buildera” odpowiadamy na te powtarzające się najczęściej. Zainteresowanie budzą zarówno zagadnienia ogólne dotyczące powyższego tematu, jak i szczegóły dotyczące rozwiązań proponowanych przez EJOT. Co cieszy, pogłębieniem wiedzy z zakresu renowacji „wielkiej płyty” zainteresowani są zarówno inwestorzy (spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty) oraz architekci, jak i wykonawcy.
Po co stosuje się kotwy w obiektach z „wielkiej płyty”?
Obecnie za największy problem obiektów z tzw. „wielkiej płyty” uznaje się jakość i stan połączeń, czyli zastosowanych podczas produkcji płyt wieszaków, które zespalają poszczególne warstwy prefabrykatu. Termomodernizacja takich obiektów jest więc problemowa, gdyż wykonanie docieplenia wiąże się z wprowadzeniem dodatkowego obciążenia, w stosunku do pierwotnych założeń konstrukcyjnych. Obciążenia te muszą zostać przeniesione przez i tak już nadwyrężone wspomniane wyżej wieszaki. W konsekwencji może dochodzić do odchyleń płyt w pionie i w poziomie, przesunięć płyt względem siebie, a w ekstremalnych przypadkach warstwa fakturowa płyt może odpaść. Kotwy do renowacji „wielkiej płyty” stosuje się więc, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia wspomnianych wcześniej zagrożeń (odchyleń, przesunięć, odpadnięcia warstwy fakturowej). EJOT opracował metodę wzmacniania konstrukcji betonowych prefabrykatów trójwarstwowych za pomocą kotwy EJOT WSS plus.
Co należy wziąć pod uwagę, dobierając kotwę do renowacji „wielkiej płyty”?
Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę informacje zawarte w aprobacie technicznej danego rozwiązania. W aprobacie znajdziemy wytyczne mówiące o tym, czy np.: • kotwa nadaje się do stosowania w betonie zarysowanym i/lub w betonie niezarysowanym, • przy jakich grubościach poszczególnych warstw możemy stosować dane rozwiązanie – w wielu przypadkach rysunki zamieszczone w aprobacie ściśle określają dopuszczal-
ne grubości poszczególnych warstw dla danej kotwy i należy się tego trzymać. • jaka jest nośność kotwy – należy zwrócić uwagę, czy nośność, jaką przyjmujemy, dotyczy jednej kotwy czy pary kotew. Poza tym należy zwrócić uwagę na wielkość przesunięcia przy danej nośności. • jaki jest sposób montażu kotwy – tzn. w jaki sposób jesteśmy w stanie sprawdzić poprawność montażu kotwy; w przypadku kotew, które dokręcamy z dużym momentem obrotowym – czy nie wprowadzamy niepożądanych naprężeń w płycie (np. w miejscu istniejących wieszaków lub w okolicy wybetonowanych ościeży międzyokiennych). • z jakiej stali jest wykonana kotwa – pamiętajmy, że kotwa ma gwarantować niezawodność przez kolejne 50 lat, dlatego tak istotną kwestią jest rodzaj stali zastosowanej do produkcji kotwy. Warto zwrócić uwagę, że wszystkie elementy produktu powinny być ze stali nierdzewnej. Oczywiście rodzaj stali nierdzewnej też ma tu niebagatelne znaczenie, gdyż różne rodzaje stali (mimo że) nierdzewnych w różnych stopniu odporne są na korozje. Dzięki powyższym informacjom możemy stwierdzić, które rozwiązanie jest optymalne dla danego obiektu.
Czym wyróżnia się kotwa EJOT WSS Plus na tle innych rozwiązań?
Kiedy konstruowaliśmy kotwę EJOT WSS Plus przeznaczoną do renowacji prefabrykowanych płyt trójwarstwowych, zależało nam przede wszystkim na tym, by w zmęczonych, kilkudziesięcioletnich płytach nie wprowadzać dodatkowych naprężeń. Podczas opracowywania sposobu montażu i rozmieszczenia kotew należało uwzględnić, że betonowe prefabrykaty mogą być osłabione, gdyż przez wiele lat były
Przede wszystkim należy dobrać odpowiednią długość kotwy, opierając się na dostępnej dokumentacji technicznej obiektu lub wykonu-
kwiecień 2015
77
mocą wiertarki udarowej lub wiertnicy, w zależności od tego, jak gruba jest warstwa nośna. Dodatkowo serwis EJOT obejmuje nie tylko pomoc w inwentaryzacji płyt, obliczeniach, projektowaniu doborze odpowiedniego rozwiązania, ale i szkolenie ekipy montażowej, tak by wyeliminować ryzyko nieprzewidzianych zdarzeń podczas kotwienia. n
Builder
Jak uniknąć przewierceń do mieszkań podczas montażu kotew?
jąc odwierty kontrolne. Mając informacje o poszczególnych warstwach płyty, możemy dobrać kotwę, określając głębokość zakotwienia i sposób wykonywania otworów. W przypadku kotew EJOT WSS Plus, dzięki zredukowanej głębokości osadzania (hef ≥ 55 mm) kotwy te można stosować w ścianach nośnych o grubości ≥ 60 mm. Otwory wiercimy za po-
Fot. i rys. archiwum: Ejot Polska
narażone na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych. W związku z powyższym stworzyliśmy kotwę EJOT WSS Plus, jako jedyne na rynku mocowanie typowo mechaniczne, przeznaczone do wzmacniania ścian trójwarstwowych. Kotwy te mogą być osadzane w ścianach wykonanych z betonu klasy nie niższej niż C12/15 według normy PN-EN 206-1: 2003, zarówno w betonie wolnym od rys i pęknięć, jak i w betonie zarysowanym, jako jedno z nielicznych tego typu rozwiązań, co jest potwierdzone w Aprobacie Technicznej ITB. Parametry techniczne wyrobu pozostają niezmienne przez co najmniej 50 lat użytkowania, (według wymagań instrukcji ITB nr 374/2002 pkt 4), co gwarantuje stal nierdzewna stosowana do produkcji kotew WSS. Stanowi to gwarancję skuteczności i trwałości wzmocnienia konstrukcji „wielkiej płyty”. Do niewątpliwych zalet tego mocowania zaliczamy również to, że gwarantują one natychmiast po zamocowaniu 100% przenoszenie obciążeń pionowych od ciężaru płyty osłonowej oraz od dodatkowego systemu dociepleń. Skośne usytuowanie EJOT WSS Plus zapewnia dodatkową stabilizację warstwy fakturowej. Poza tym jest to jedyne mocowanie tego typu, gdzie nie stosujemy mas chemicznych, dzięki czemu mamy możliwość montażu niezależnie od panujących warunków atmosferycznych. Dodatkowym atutem jest szybki montaż kotew za pomocą prostych narzędzi.
BUDOWNICTWO
Badania jakościowe
program rewitalizacji polskich miast
wstęp do udanej rewitalizacji dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross
Builder
78
kwiecień 2015
Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, Euro Projekt Dr Fross klaudiusz.fross@wp.pl
B
adania jakościowe służą uzyskaniu pełnego zestawu informacji na temat faktycznego stanu istniejącego, potencjału nieruchomości oraz rzeczywistych potrzeb mieszkańców. W oparciu o pozyskaną wiedzę można podjąć właściwe decyzje inwestycyjne i projektowe. Dzięki temu każda decyzja będzie uzasadniona oraz uzyska poparcie w badaniach, a ryzyko popełnienia błędu zostanie zmniejszone do minimum.
Jak osiągnąć sukces?
W dzisiejszym świecie bez profesjonalnej wiedzy trudno osiągnąć sukces w jakiejkolwiek dziedzinie, a tym bardziej w inwestycjach, gdzie mamy do czynienia nie tylko z rynkiem, konkurencyjnością, galopującym postępem technicznym i stale zmieniającymi się oczekiwaniami, ale przede wszystkim z klientem końcowym – użytkownikiem. To on na końcu ocenia produkt, wytwór pracy projektantów, ale i założenia pomysłodawcy, inwestora. Tym produktem może być zarówno nowy budynek, zespół, osiedle, jak i modernizacja, rozbudowa czy rewitalizacja. Bez profesjonalnej wiedzy nie należy podejmować działań inwestycyjnych. Decyzje oparte na powierzchownych przesłankach lub intuicji mogą nie być trafne, są zagrożone ryzykiem popełnienia licznych błędów, a także porażką. Źle przygotowany, błędny lub powierzchowny program funkcjonalno-przestrzenny rewitalizacji nie odniesie oczekiwanych efektów, a w rezultacie zmarnuje przeznaczone na ten cel środki. W rewi-
Na łamach „Buildera”, w serii dotyczącej rewitalizacji bloków z wielkiej płyty, omówiono wiele istotnych kwestii, ale jest jeden element chyba najważniejszy. To od niego należy rozpocząć planowanie rewitalizacji. Są to badania jakościowe.
talizacji nie chodzi tylko o kosmetyczne i powierzchowne upiększenie osiedla, ale o rozwiązanie wielu narastających od lat problemów oraz spełnienie aktualnych oczekiwań i potrzeb mieszkańców. Tylko wtedy rewitalizację można uznać za udaną. Skoro mieszkańcy danego bloku lub osiedla wiedzą tak dużo, to dlaczego nie skorzystać z tej wiedzy na etapie planowania, programowania i projektowania, aby nasz projekt inwestycyjny rewitalizacji był jeszcze lepszy? Oczywiście nie chodzi o to, aby mieszkańcy projektowali – decyzje końcowe zawsze podejmuje architekt. Mądre jest jednak skorzystanie z wiedzy bezpośrednio ze źródła, od użytkowników, a w przypadku rewitalizacji – od konkretnych przyszłych użytkowników.
Kompleksowe podejście
Badania jakościowe dotyczące rewitalizacji pojedynczego bloku lub całego osiedla najlepiej rozpatrywać w zakresie poszczególnych jakości: technicznej, funkcjonalnej, organizacyjnej, behawioralnej i ekonomicznej. Oceny stanu technicznego, wykonywane w formie ekspertyzy technicznej, są znane i powszechnie stosowane przed przystąpieniem do remontu. W programie rewitalizacji chodzi o kompleksowe rozeznanie jakości technicznej osiedla z rozbiciem na poszczególne zagadnienia (otoczenie, elementy budynku). Poznanie stanu faktycznego pozwoli na oszacowanie potencjału oraz braków, a także na określenie koniecznych do poniesienia nakładów.
Jakość funkcjonalną należy także rozpatrywać w odniesieniu do całego osiedla, bloku oraz pojedynczego mieszkania. Istotne jest rozpoznanie potrzeb i możliwości, wykonanie analizy funkcjonujących powiązań przestrzennych oraz możliwości poprawy funkcjonalności. Tutaj słowo optymalizacja ma wielkie znaczenie. Odpowiedzi udzieli analiza prawidłowego wykorzystania przestrzeni osiedla i pojedynczego bloku oraz gospodarowania nią, a także poszukiwanie rezerw, które można wykorzystać na przyszłe działania inwestycyjne. Istotne jest również określenie zakresu koniecznych zmian wg nowych wymagań zapisanych w przepisach budowlanych, w tym dotyczących wymagań ochrony przeciwpożarowej, jak np. dobudowa klatek schodowych, szybów wind dla bloków czteropiętrowych, czy zmian sformułowanych jako oczekiwania mieszkańców, jak np. dobudowa wygodnych stref wejściowych, dostawienie balkonów, oranżerii, dodatkowych pomieszczeń mieszkalnych, gospodarczych na wózki czy rowery itp. wg potrzeb i możliwości. Istotne są również analizy możliwych do spełnienia działań w zakresie wewnętrznego układu bloku czy mieszkania. W obszarze zagospodarowania osiedla to np. rozwiązanie problemów parkingowych, terenów zielonych i sportowo-rekreacyjnych, wskazywanych często przez mieszkańców jako najistotniejsze. Można przyjąć wariantowanie rozwiązań. Poza wymienionymi może pojawić się wiele innych problemów do rozwiązania, wynikających z badań i wyartykułowanych potrzeb, jak np. gospodarka odpadami, strefy dla psów, ścieżki ro-
nych, ile jest dzieci, w jakim wieku itp. Są to cenne wskazówki do zbudowania adekwatnego programu rewitalizacji, programu spełniającego bieżące oczekiwania oraz przewidującego przyszłe potrzeby. Możliwe jest wyznaczenie potencjału rozwoju oraz etapowanie.
werowe, usługi osiedlowe, dostępność dla osób niepełnosprawnych i wiele innych. Jakość organizacyjna może dotyczyć różnego typu aspektów mających wpływ na ogólne funkcjonowanie osiedla, wzajemną komunikację mieszkańców, dostępność do informacji itp. Od niej zależy efektywność gospodarowania wszelkimi zasobami osiedla. Jakość behawioralna, często pomijana lub nierozumiana, jedna z ważniejszych. Dotyczy indywidualnych odczuć mieszkańców np. w zakresie potrzeb estetycznych, prestiżu, bezpieczeństwa, prywatności, terytorialności, psychologii zachowań międzyludzkich itp. Dotyczy różnorodnych potrzeb mieszkańców, może to być np. potrzeba wyrażenia prestiżu (poprzez nowoczesną estetykę strefy wejściowej i elewacji bloku), potrzeba posiadania stałego, własnego miejsca parkingowego (bez konieczności „walki” o nie każdego dnia), potrzeba bezpieczeństwa (zrealizowana przez ogrodzenie osiedla czy parkingu), potrzeba wykreowania miejsc skłaniających do spotkań mieszkańców lub czynnego uprawiania sportów. Jakość ekonomiczna jest podstawą wszystkich działań i decyzji. To analiza aktualnych kosztów eksploatacji, w tym związanych z zużyciem energii, utrzymaniem w sprawności technicznej i czystości. To również ocena posiadanych możliwości inwestycyjnych oraz korzyści uzyskanych z ich uruchomienia, bilans strat, kosztów i zysków, poszukiwanie rozwiązań poprawy bilansu ekonomicznego, obniżenia strat, poszukiwanie dodatkowych zysków, inwesto-
wanie w rozwiązania poprawiające ekonomikę, energooszczędność, dodatkowe źródła dochodów oraz analizy potencjału osiedla czy bloku pod względem dodatkowych możliwości zarabiania, jak wynajmowanie powierzchni na usługi, przekształcenia lokali na usługowe, zwiększenia przestrzeni usługowej, rozbudowy lub budowa nowych pawilonów do wynajęcia, lokalizacje reklam, bankomatów itp. Powszechne termomodernizacje są tylko jednym z elementów rewitalizacji. Jednocześnie są one związane z jakością ekonomiczną (mają swój koszt oraz wpływ na obniżenie kosztów eksploatacji), techniczną (remont elewacji ze wzmocnieniami prefabrykowanych płyt elewacyjnych, wymianą stolarki okiennej, nową izolacją dachu, wymianą parapetów i obróbek blacharskich to znaczna poprawa jakości technicznej) oraz jakością behawioralną (wpływają na zmianę wizerunku budynku, zadowolenie mieszkańców z mieszkania w estetycznym otoczeniu, poprawiają ogólna ocenę postrzegania osiedla, zwiększają jego prestiż, wartość handlową mieszkania). Z udziałem badań można dokładnie poznać strukturę mieszkańców osiedla, zorientować się, jakie grupy wiekowe zamieszkują dany blok, a także jakie są ich zainteresowania, potrzeby i oczekiwania. Na bazie uzyskanych informacji można wykonać symulację struktury osiedla za 5, 10, 20 i więcej lat, a także określić, czy dane osiedle będzie się „starzało”, czy raczej będzie zamieszkiwane przez młode pokolenie, jaka może być rotacja lokali mieszkal-
Podsumowanie
Projekt rewitalizacji należy dobrze przygotować. Rewitalizację opieramy zawsze na rzeczywistej wiedzy na temat osiedla. Często utarte poglądy w zakresie potrzeb mogą nas zmylić. Jedynie faza wstępna, badawcza, polegająca na dobrym rozpoznaniu faktycznego stanu aktualnego, rzeczywistych potrzeb i oczekiwań mieszkańców, a także potencjalnych możliwości, daje wiarygodne informacje. Z tego powodu wszelkie decyzje inwestycyjne rewitalizacji należy rozpocząć od przeprowadzenia profesjonalnych badań jakościowych z analizą potencjału nieruchomości1. Poprzez oceny jakościowe pozyskuje się zestaw informacji ze środowiska zbudowanego i od jego użytkowników. Na podstawie analizy otrzymanych wyników i wyciągniętych wniosków można sformułować prawidłowe wytyczne do programu i projektu rewitalizacji. Reszta to rozwiązania szczegółowe, odpowiedź projektantów za pomocą posiadanych umiejętności, wiedzy technicznej i dostępnych środków. n [1] Przykłady badań jakościowych obiektów zrealizowanych oraz wykorzystanych w programowaniu i projektowaniu nowych inwestycji opisano w książce K. Fross, Badania jakościowe w projektowaniu architektonicznym na wybranych przykładach, wydanie II, wydawnictwo Euro Projekt, 2014 – e-book, www.fross.pl.
kwiecień 2015
Fot. 2. Badania jakościowe dostarczają profesjonalnej wiedzy o aktualnym stanie osiedla oraz rzeczywistych potrzebach jego mieszkańców
79
Fot. 1. Rewitalizacja to nie tylko powierzchowna zmiana estetyki – to kompleksowe i całościowe działania mające na celu spełnienie potrzeb i oczekiwań mieszkańców w różnych aspektach jakościowych (jakości: technicznej, funkcjonalnej, organizacyjnej, behawioralnej i ekonomicznej).
Grupa ekspercka (np. architekt z udziałem socjologa, pomocniczo studenci architektury, socjologii, projektanci branżowi, eksperci) odpowiednio przygotowana, stosująca techniki badawcze, takie jak obchód osiedla, budynku, obserwacje sposobu użytkowania i zachowań użytkowników, ankiety i wywiady przeprowadzone z mieszkańcami, właścicielem, zarządcą, analizy graficzne, symulacje, badania literaturowe itp. Dodatkowo warto przeprowadzić badania jakościowe obiektów o podobnej funkcji po przeprowadzonej rewitalizacji w celu pozyskania informacji o popełnionych błędach oraz na temat dobrych praktyk projektowych, godnych naśladowania. Właściwe jest uzyskanie opinii mieszkańców w odniesieniu do tego, czy i w jakim zakresie przeprowadzona rewitalizacja spełniła ich oczekiwania. Dobre rezultaty daje stosowanie wielu technik jednocześnie. Badania ankietowe doskonale uzupełniają wywiady. Niezwykle cenne są wywiady z zarządcą osiedla czy obiektu. Możliwość wypowiedzenia się przez mieszkańców w formie ankiety i wywiadu spełnia również aspekt psychologiczny, aktywnie włącza mieszkańców w proces planowania zmian, daje możliwość wypowiedzi oraz realny wpływ na decyzje końcowe – program i projekt.
Builder
Zdjęcia: K. Fross, 2014
Kto powinien wykonywać badania jakościowe?
BUDOWNICTWO
Zanieczyszczenia biologiczne elewacji dr inż. Barbara Ksit Politechnika Poznańska
dr inż. Daria Horbik
Builder
80
kwiecień 2015
Instytut Techniki Budowlanej
Rewitalizacja elewacji wiąże się z wieloma zabiegami. Szczególnie istotne jest zwrócenie uwagi na tok postępowania i dobór odpowiednich rozwiązań, gdy już raz doszło do skażania powierzchni. Przed kompleksowym podejściem do odnowienia elewacji należy zweryfikować stopień porażenia, szybkość i zdolność do rozwoju mikroorganizmów.
P
onieważ mikroorganizmy mają bardzo niskie wymagania pokarmowe i ogromne możliwości przystosowawcze, mogą się rozwijać praktycznie na każdym podłożu (drewno, ceramika, beton, kamień, tworzywa sztuczne). Do rozwoju potrzebują wilgotności powyżej 60%, temperatury 0-35°C i odczynu pH zbliżonego do obojętnego. Wytwarzają one trujące oraz alergiczne substancje [6].
Przyczyny powstawania zmian na elewacjach
Jest wiele przyczyn występowania zanieczyszczeń biologicznych na elewacjach. Do głównych przyczyn zaliczamy czynniki związane z usytuowaniem obiektu, rozwiązaniami materiałowo-technologicznymi i wykonawstwem. Istotne zagadnienia związane ze skażeniem mikrobiologicznym elewacji to: • sprzyjające warunki atmosferyczne (wilgotnościowe i temperaturowe), • błędy projektowe, • błędy wykonawcze, • niewłaściwy dobór materiałów, • jakość wody opadowej, • jakość powietrza, • niewłaściwe przechowywanie produktów (co prowadzi do skażenia wyrobu jeszcze przed wbudowaniem). Wilgoć pojawia się w przegrodach budowlanych z różnych przyczyn. Ewidentnym przykładem jest kapilarne podciąganie wody gruntowej,
spowodowane przez błędy w wykonaniu izolacji poziomej i pionowej fundamentów. Materiały budowlane z różną szybkością podciągają wodę na znaczną wysokość, zawilgacając mur także od wewnątrz. Kolejnym czynnikiem jest wadliwie działająca instalacja odprowadzania wody opadowej, która przedostaje się do wnętrza elementów budowlanych przez nieszczelne dachy, wadliwe miejsca w przegrodach pionowych itd. Niepoprawne wykonanie obróbki blacharskiej lub niewłaściwe spadki (parapety ze spadkiem do lica ściany) potęgują możliwość kumulowania wilgoci w przegrodach. Wilgoć jest wprowadzana także w fasady podczas prowadzenia prac budowlanych (przy procesach mokrych). W przypadku większości materiałów budowlanych realizacja prac wykończeniowych w nieodpowiednich warunkach atmosferycznych (zbyt duża wilgotność, ujemne temperatury) prowadzi do zmian w strukturze, a w konsekwencji do zwiększenia ich nasiąkliwości. Parametr ten ma szczególne znaczenie w przypadku tynków narażonych na długotrwałe zawilgocenie, z uwagi na utrudnione procesy suszenia (np. północne ściany). W wielkich aglomeracjach lub w zanieczyszczonych obszarach (przy traktach komunikacyjnych), gdzie w wodzie opadowej występuje duża ilość związków siarki i azotanu, procesy degradacyjne warstw tynkarskich nabierają znacznego dynamizmu.
Mikroorganizmy mogą się rozwijać praktycznie na każdym podłożu (drewno, ceramika, beton, kamień, tworzywa sztuczne). Do rozwoju potrzebują wilgotności powyżej 60%, temperatury od 0°C do 35°C i odczynu pH zbliżonego do obojętnego. Długotrwałe działanie wilgoci w ścianach budynku prowadzi do biologicznej degradacji jej powierzchni. Wyróżniamy porost pierwotny (gdy pożywka umożliwiająca rozwój skażenia zawarta jest w strukturze materiału) i porost wtórny (gdy rozwijające się organizmy korzystają ze składników zanieczyszczeń osądzających się na powierzchni materiału). Duża ilość roślin pylących, pól uprawnych, pryzm kompostowych i akwenów wodnych także sprzyja degradacji elewacji. Pyłki z roślin oraz substancje klejące osiadają na fasadach i tworzą odpowiednie środowisko dla glonów i grzybów. Kolejne niekorzystne zjawisko to występowanie kolonii glonów i grzybów na rosnących drzewach. Zielone rośliny stanowią także naturalną osłonę budynku, poprawiając jego para-
Analiza badawcza
Na Politechnice Poznańskiej przeprowadzono badania różnych powierzchni skażonych mikroorganizmami. Badania prowadzono, analizując wartości wskaźnika pH dla granitu, ceramiki, betonu oraz tynku cementowo-wapiennego (Tabela 1). Jak wynikało z badań, w materiałach o odczynie pH przesuniętym w kierunku kwaśnego (granit o pH = 7,90 i ceramika o pH = 7,93) w miarę upływu czasu następuje wzrost wartości pH. W pierwszym etapie czasowym jest to wzrost niewielki, o ok. 0,04-0,07, w zależności od rodzaju grzyba. Po 6 miesiącach wzrost staje się znaczny – od 1,39 do 1,89. Informacja ta wskazuje na destrukcyjne zmiany w strukturze materiałów. W przypadku granitu pod wpływem wydzielanych przez grzyby substancji następuje prawdopodobnie rozkład skaleni. Najpierw plagioklazów, na skutek serycytyzacji, a w dalszej kolejności argilityzacji – rozkładowi ulegają skalenie potasowe. W przypadku ceramiki również mamy do czynienia z rozkładem tworzonej podczas wypalania fazy szklistej i zastosowanych topników, głównie skaleni sodowo-potasowych. Odmienny charakter zmian pH możemy zaobserwować na materiałach o odczynie zasadowym, tj. betonie i tynku cementowo-wapiennym. W miarę upływu czasu obserwuje się spadek wartości pH, początkowo
Granit
Ceramika
Beton
Tynk
Rodzaj grzyba Aspergillus Cladosporium Penicillium Aspergillus Cladosporium Penicillium Aspergillus Cladosporium Penicillium Aspergillus Cladosporium Penicillium
pH* Próbka wzorcowa Po 1 miesiącu od skażenia – nieskażona 7,94 7,98 7,90 8,06 7,96 7,95 7,93 8,00 12,08 11,69 12,30 12,00 12,00 12,04 12,21 12,06
Po 6 miesiącach od skażenia 9,55 9,47 9,36 9,22 9,24 9,81 11,46 11,00 11,23 9,63 10,40 10,04
* Badanie przeprowadzono na uśrednionej próbie uzyskanej z trzech badanych próbek
granit 12,6±1,3
14
ceramika 10,5±0,4
12 10
beton 7,5±0,6
8
tynk 9,6±0,8
6 4 2
0
0 n próbki po 1 miesiącu od skażenia
Rys. 1. Porównanie zawartości ergosterolu w próbkach różnych materiałów po 1 miesiącu od skażenia Cladosporium cladosporioides – w porównaniu do próbki wzorcowej (0) [1].
81
Materiał
Builder
Tabela.1. Oznaczone wartości odczynu pH w zależności od rodzaju materiału, rodzaju grzyba i terminu badawczego [1].
kwiecie 2015
Fot. 1, 2. Skażone elewacje
zawartość ergosterolu [ng/g] suchej masy próbki
metry termiczne, jednakże rzucają cień na elewacje, przez co zacienione powierzchnie dłużej pozostają wilgotne. Z powodu transpiracji (ciągłego wyparowywania wody z liści) zwiększa się wilgotność powietrza w ich otoczeniu. Prowadzi to do zwiększenia ilości wilgoci na powierzchni budynków i budowli, co sprzyja rozwojowi glonów, grzybów porostów czy też mchów. Zwiększenie wilgoci w przegrodzie wielokrotnie następuje w wyniku skrócenia okresu trwania budowy. Jeżeli prace realizowane są w okresach wzmożonej wilgotności (np. zimą) lub ograniczone są przerwy technologiczne, to rezultatem jest znaczne zawilgocenie przegród budowlanych i brak możliwości wysychania elementów pomiędzy kolejnymi etapami budowy. Kolejnym mankamentem jest nieodpowiedni dobór materiałów. Materiały zawierające organiczne związki węgla lub o odczynie obojętnym mogą sprzyjać porastaniu mikologicznemu. Wszystkie tynki żywiczne są materiałami zawierającymi spoiwa organiczne, które stanowią pożywkę dla grzybów. Za jedną z najważniejszych przyczyn degradacji biologicznej elewacji uznaje się stworzenie korzystnych cieplno-wilgotnościowych warunków na powierzchni ścian zewnętrznych. Zwiększona izolacyjność ścian poprawia obraz termiczny budynku, niestety niekorzystnie wpływa na procesy wysychania wilgoci pochodzącej z opadów atmosferycznych. W wierzchniej warstwie elewacji wykonanej metodą lekko mokrą (dawna BSO, obecnie metoda ETICS) dochodzi do kondensacji wilgoci. Zewnętrzna warstwa (tynk cienkowarstwowy) ma bardzo małą pojemność cieplną. Ciepło wypromieniowuje dużo szybciej niż w przypadku tradycyjnej przegrody, przez co znacznie częściej spada temperatura powierzchni. Zjawisko to może być czynnikiem prowadzącym do rozwoju kolonii glonów i grzybów. Kolejną istotną przyczyną mikrobiologicznych zanieczyszczeń jest nietrwała rewitalizacja elewacji. Bardzo często organizmy żywe nie zostają unicestwione, a przechodzą w formę utajoną, która przy sprzyjających warunkach uaktywnia się. „Komórki glonów żyjących w powietrzu, wielkości mniej więcej cząsteczki pyłku, przenoszone są przez wiatr. Opadają na wszelkiego rodzaju powierzchnie. Jeśli trafią na odpowiednią ilość wody, w której jest dostateczna ilość składników pokarmowych, to zaczynają się rozmnażać. W ten sposób tworzą się kolonie glonów. W wypadku pojawienia się niekorzystnych warunków, szczególnie przy braku wody, komórki wysychają i tracą kolor. Wyschnięte komórki glonów mogą przeżyć dłuższy czas bez wody i składników pokarmowych. Glony nie uszkadzają podłoża, na którym rosną” [7]. Z kolei grzyby uszkadzają podłoże, potrzebują do życia wilgoci, substancji organicznych oraz temperatury między 0°C a 30°C. Grzyby potrafią bronić się przed promieniami UV, stosując na strzępkach i zarodnikach ciemne zabarwienie.
Zakres badań
W przypadku skażonych materiałów budowlanych w trakcie rozwoju grzybów pleśniowych można przeprowadzić różnorodne badania i określić: zawartość wytwarzanego ergosterolu, intensywność wzrostu oraz formy rozwojowe grzybów, natężenie emitowanej przez grzyby bioluminescencji oraz odczyn pH materiałów skażonych.
Analiza obecności ergosterolu
Analizę przeprowadza się w trybie monitorowania reakcji następczych (MRM). Dla ergosterolu monitorowano przejście z jonu o m/z = 379 na jon o m/z = 69 przy energii kolizji 45 V. Próbki analizowano z użyciem techniki wysokosprawnej chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią mas. Zastosowano chromatograf cieczowy UltiMa-
Zakres badań skażonych materiałów budowlanych, w trakcie rozwoju grzybów pleśniowych: • określenie zawartości wytwarzanego ergosterolu, • określenie intensywności wzrostu oraz form rozwojowych grzybów, • określenie natężenia emitowanej przez grzyby bioluminescencji, • określenie odczynu pH materiałów skażonych. te 3000 RSLC firmy Dionex i spektrometr mas API 4000 QTRAP firmy AB/ Sciex ze źródłem jonizacji chemicznej pod ciśnieniem atmosferycznym (APCI) [4]. Wszystkie próbki różnych materiałów wykazywały skażenie Cladosporium cladosporioides (rys. 1).
Builder
82
kwiecień 2015
BUDOWNICTWO
(w ciągu pierwszego miesiąca) stosunkowo mały. Kolejnych pięć miesięcy działania grzybów powoduje dalszy, znaczący spadek wartości pH (odpowiednio o 1,3 dla betonu i o 2,5 dla tynku cementowo-wapiennego). Wydzielane przez grzyby substancje wchodzą w reakcje z fazami zawierającymi wapń i tworzą rozpuszczalne, usuwane z materiałów związki. Następuje wytrawianie tych materiałów i ich powolny rozkład [1].
Fot. 3. Zestawienie porównawcze obrazów mikroskopowych SEM w zależności od rodzaju materiału i czasu działania grzyba Aspergillus Niger: a) próbka wzorcowa nieskażona; b) próbka po 1 miesiącu od skażenia; c) próbka po 3 miesiącach od skażenia.
Fot. 3. Zestawienie porównawcze obrazów mikroskopowych SEM w zaleĪnoĞci od rodza materiaáu i czasu dziaáania grzyba Aspergillus Niger: a) próbka wzorcowa nieskaĪona; próbka po 1 miesiącu od skaĪenia; c) próbka po 3 miesiącach od skaĪenia. 1 2 1 2 5
a)
4
b)
3
4
Zdjęcia: archiwum autorek
3
5
Fot. 4. Wygaszanie luminescencji indukowanej światłem (fotoindukcji) na próbkach granitu skażonego Cladosporium cladosporioides; 1. Próbka wzorcowa. 2, 3, 4. Próbki po 1 miesiącu od skażenia grzybem. 5. Wzorzec radioluminescencyjny 63 Ni. a) Widok ogólny próbek przed włożeniem do kamery; b) emisja po 1 h od włożenia do kamery (początek wyciemniania obrazu) [1].
Fot. 4. Wygaszanie luminescencji indukowanej Ğwiatáem (fotoindukcji) na próbkach granitu skaĪonego Cladosporium cladosporioides; 1. Próbka wzorcowa. 2, 3, 4. Próbki po 1
Systemowe rozwiązania KREISEL
Obrazy mikroskopowe SEM
Do określania stopnia rozwoju grzyba i zmian zachodzących w materiałach po różnych terminach badawczych można wykorzystać mikroskopię skaningową SEM wraz z bezwzorcową mikroanalizą rentgenowską EDS. Poniżej przedstawiono przykładowe zestawienie porównawcze obrazów mikroskopowych SEM (fot. 3) w zależności od rodzaju materiału i czasu działania próbek granitu grzybem Aspergillus Niger [1], [3].
Pomiary bioluminescencji
Stopień porażenia, szybkość oraz zdolność do rozwoju (w przypadku występowania w formie utajonej) stosowanych grzybów można ocenić także na podstawie natężenia bioluminescencji I (I = impuls / h*mm2) odczytanego z obrazów rejestrowanych w technice zliczania pojedynczych fotonów ultraczułą kamerą CCD [1].
Podsumowanie
Jak wybrać tynk, by uniknąć problemów z porastaniem biologicznym?
Mikroorganizmy do wzrostu i rozmnażania się potrzebują odpowiednich warunków wilgotnościowych, cieplnych i pokarmowych. Obecność grzybów i/lub glonów bardzo łatwo rozpoznać, ponieważ fasady mogą przybrać kolor czarny, brązowoszary albo zielony. Obaj przedstawiciele flory nie tylko niszczą estetykę i strukturę elewacji, lecz także wpływają na trwałość obiektu. Z upływem czasu zwiększa się zużycie fasad, a kolonie mikroorganizmów stają się coraz większe. Nowoczesne tynki (np. krzemianowe) zawierają pewną dawkę biocydów, jednakże zabezpieczenie to ma określony czas trwałości, zazwyczaj 5-7 lat. Z biegiem czasu biocydy ulegają wypłukiwaniu, gdyż nie ma mieszanin ani substancji, które byłyby trwale odporne na promieniowanie UV czy wymywanie [2]. Rewitalizacja elewacji wiąże się z wieloma zabiegami, a szczególnie istotne jest zwrócenie uwagi na tok postępowania i dobór odpowiednich rozwiązań, gdy już raz doszło do skażania powierzchni. Stopień porażenia, szybkość i zdolność do rozwoju mikroorganizmów (w przypadku występowania w formie utajonej) należy zweryfikować przed kompleksowym podejściem do odnowienia elewacji. Jak stwierdzono, z czasem materiały budowlane zmieniają swe pH, co czyni je bardziej podatnymi na szybki atak glonów i zarodników grzybów. Aby rewitalizacja okazała się skuteczna, a elewacja nie uległa błyskawicznej powtórnej degradacji, należy dokładnie przeanalizować zaatakowane powierzchnie.
W artykule przedstawiono przyczyny powstawania zmian mikologicznych na elewacjach oraz najczęściej występujące metody oznaczania grzybów pleśniowych na powierzchni materiału. W celu analizy podłoża i uzyskania pełnej informacji o obecności grzyba wskazane jest zastosowanie chromatografii cienkowarstwowej z detekcją bioluminescencyjną. Glony, grzyby i mchy w trakcie swojego wzrostu wykazują bioluminescencję i luminescencję indukowaną światłem. LITERATURA:
[1] Horbik D., Biodeterioracja a trwałość elewacji obiektów budowlanych o różnym przeznaczeniu, rozprawa doktorska, Poznań 2013. [2] Gaczek M., Fiszer S. XVIII Ogólnopolska konferencja warsztat pracy projektanta konstrukcji, Ustroń, 26 lutego – 1 marca 2003 r. [3] Górski Z., Łowińska-Kluge A., Horbik D., Wykorzystanie zjawiska bioluminescencji do określania stopnia porażenia budowli czynnikami biotycznymi, Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa, seria: Monografie, nr 7, Ochrona budynków przed wilgocią, korozją biologiczną i ogniem, tom XI, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011, s. 57-62. [4] Gutarowska B., Ergosterol jako wskaźnik zanieczyszczenia grzybami strzępkowymi surowców roślinnych, praca doktorska, Politechnika Łódzka 1999. [5] Wołejko E., Matejczyk M., Problem korozji biologicznej w budownictwie, Cyvil and environmental engineering, 2, 2011. [6] http://www.optolith.pl/advices.php?ItemId=2. [7] http://www.agrobudownictwo.pl/grzyby-i-glony-na-ocieplonych-fasadach.
Fot. arch. Kreisel
Abstract. The article presents the cause of fungal contamination on the facades and the most common methods for the determination of fungi on the surface of the material. In order to analyze the substrate and to obtain full information about the presence of the fungus is advisable to use thin-layer chromatography with a bioluminescence detection. Algae, fungi and mosses during its growth and exhibit bioluminescence inducted luminescence light.
Bliskość lasów czy zbiorników wodnych powoduje, że najlepszym wyborem będą tynki o podwyższonym pH (podwyższone pH nie sprzyja rozwojowi mikroorganizmów), bardziej odporne na porastanie biologiczne niż tynki akrylowe – są to np. tynki i farby ze szkłem wodnym czyli silikatowe (SILIKATYNK 020 czy FARBA SILIKATOWA 002 firmy KREISEL), lub ich odmiany silikatowo-silikonowe (SISITYNK 040 firmy KREISEL). W takich miejscach dobrym rozwiązaniem są też tynki silikonowe. Więcej informacji na www.kreisel.pl
Builder
83
kwiecień 2015
W
ybór rodzaju systemu ociepleń, tynku cienkowarstwowego lub farby jest trudny i zależy od właściwości techniczno-użytkowych produktu. Przede wszystkim powinniśmy się zdecydować na system, czyli produkty jednego producenta. Następnie musimy sugerować się miejscem, gdzie znajduje się dany budynek. W aglomeracjach miejskich najbardziej sprawdzają się rozwiązania samooczyszczające się na bazie tynków i farb silikonowych (np. tynk SILIKON PROTECT 031 czy farba NANOTECH 006 firmy KREISEL). Zawarte w tych wyrobach żywice silikonowe, twardniejąc, tworzą gęstą sieć, nieprzepuszczalną dla wody opadowej, a otwartą dla pary wodnej zawartej w podłożu, są wysoce hydrofobowe, dzięki czemu mają właściwości samoczyszczące (podczas opadów atmosferycznych wraz z brudem zostają usunięte zarodniki grzybów i glonów). Powierzchnia tych tynków jest w dłuższym czasie sucha niż przy rozwiązaniach akrylowych, co także przekłada się na odporność na porastanie biologiczne.
BUDOWNICTWO
Nowe koncepcje Aktualne trendy w ochronie Część 1 budowli przed wilgocią gruntową dr hab. inż. prof. UWM Robert Wójcik
Builder
84
kwiecień 2015
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa, Instytut Budownictwa, Zakład Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli
Na tle aktualnej sytuacji panującej w europejskiej ochronie budowli przed wilgocią, w dwóch artykułach przedstawione zostaną wyniki badań uzyskanych na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Zaprezentowane zostaną własne metody, wykorzystywane głównie do zabezpieczania przeciwwilgociowego murów w obiektach zabytkowych silnie obciążonych szkodliwymi solami: metoda „iniekcji termohermetycznej”, wykorzystująca kompozyt wosków naftowych, oraz najnowsza metoda „DPC injection O.K.”, oparta na nowej formule preparatu krzemoorganicznego oraz lekkim granulacie silikatowym.
S
pośród wszystkich rodzajów robót remontowo-budowlanych to właśnie ochrona budowli przed wilgocią gruntową może być określona strefą wolnej amerykanki. Jest tu dozwolone wszystko – nawet teorie z gatunku fantasy. Dzieje się tak mimo stawianych budynkom stale rosnących wymagań w zakresie cieplno-wilgotnościowym, których celem jest całkowite wyeliminowanie zagrożeń mykologicznych. Podczas realizacji tego postulatu powszechnie sięga się niestety po technologie z lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku (i to wbrew sporej wiedzy na temat wad tych rozwiązań) lub po sposoby hochsztaplerskie. Obserwuje się nawet tendencje do umacniania się wiary w tzw. metody nieinwazyjne, które, wykorzystując rzekomo istniejące, mgliście opisywane zjawiska, pozwalają zrezygnować z tradycyjnych prac osuszeniowych na rzecz urządzeń działających na zasadzie tajemniczych, naukowych praw. Zamiast izolacji pionowej, poziomej i drenażu w tysiącach obiektów (nie tylko polskich, gdyż proceder sprzedawania czarodziejskich skrzynek ma zasięg ogólnoeuropejski) według naiwnych inwestorów problemy wilgotnościowe ma rozwiązać „magnetokineza”, definiowana przez oferentów jako „kontrola nad magnetyzmem ziemi”. Jest to być
może uboczny efekt ekranizacji siedmiu powieści o Harrym Potterze, a częściowo – naiwności inwestorów lub decydentów. Szczytowym wydarzeniem ilustrującym rangę tego problemu był pierwszy w Polsce przetarg publiczny na osuszenie zabytkowej szkoły, dopuszczający jedynie metody „magnetokinetyczne” – a wszystko to dzieje się w XXI wieku, pod bacznym okiem instytucji państwowych nadzorujących ochronę zabytków. Wynika z tego, że w ochronie budowli przed wilgocią inicjatywę przejęli sprytni uczniowie różnych szkół magii. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Za sięganie po najtańsze lub tajemnicze środki, kojarzące się z osuszaniem budynków, lub rezygnację z zabiegów ochronnych główną winę ponosi wszechobecny system wyłaniania wykonawców robót budowlanych w trybie przetargu. Brak wiedzy fachowej oraz chęć bardzo szybkiego i łatwego „załatwienia sprawy”, a nie rozwiązania problemu, wiodą tu prym. Często takie postępowanie skutkuje koniecznością wykonywania prac ochronnych tuż po zakończonym remoncie, gdyż wówczas zniszczenia korozyjne są znacznie lepiej widoczne. Sytuację pogarsza również ustawowe zawężenie wymagań w zakresie atestacji wyrobów stosowanych w przeciwwilgociowej ochronie budynków murowanych wyłącznie do oceny PZH. Nic więc dziwnego, że obserwuje się nie tylko stagnację technologiczną, lecz także nawet wyraźny regres, polegający na powrocie do technologii z połowy ubiegłego stulecia. Kryterium ceny sprawia, że na rynku budowlanym główną rolę odgrywają szkło wodne oraz niskoprzetworzone wyroby asfaltowe. Wysokiej jakości materiały hydroizolacyjne proponowane w dokumentacjach technicznych na etapie wyboru oferenta bardzo często są zastępowane materiałami ekstremalnie tanimi. Na szczęście jest grupa inwestorów i decydentów (głównie pozabudżetowych) świadomych swoich oczekiwań, którzy, często stymulowani negatywnymi doświadczeniami, potrafią formułować określone wymagania w zakresie jednoznaczności mechanizmów działania systemu ochronnego, trwałości, skutków ubocznych, gwarancji itd. Obok ciekawości naukowców jest to aktualnie siła napędowa postępu tej dziedziny, ukierunkowująca rozwój i poszukiwanie rozwiązań charakteryzujących się wysokim stopniem pewności. W tym nurcie na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie są prowadzone badania nad oceną stosowanych obecnie rozwiązań. Trwają również prace nad opracowywaniem nowych technologii ochrony budynków przed wilgocią gruntową. Wybrane wyniki prowadzonych badań i wdrożeń przedstawiono w artykule.
Rozpoznanie wilgoci w murze pierwszym krokiem do sukcesu
Wiadomo, że wilgoć powoduje nieodwracalne szkody. Dotyczy to szczególnie zasobów obiektów zabytkowych, zainteresowanie technologiami ochrony strefy murów pogrążonych w gruncie powinno być więc adekwatne do rangi zagadnienia. Zniszczenia korozyjne, pogorszenie właściwości mechanicznych materiałów, wzrost zapotrzebowania na energię grzewczą, pogorszenie warunków higieniczno-sanitarnych itd. są
Builder
85
kwiecień 2015
wystarczającymi powodami, by problemu nie bagatelizować, a wręcz rozwiązywać go na początku planowanego remontu. Istnieją jednak różne drogi postępowania w określaniu niezbędnego zakresu prac izolacyjnych. Różnice w ocenie sytuacji wynikają przede wszystkim z braku wiedzy lub czasami z celowego zniekształcania faktycznego obrazu bilansu wilgoci w wymagającym ochrony budynku. Dotyczy to głównie oceny udziału podciągania kapilarnego wilgoci gruntowej w stosunku do innych źródeł, np. infiltracji bocznej, poboru higroskopijnego, kondensacji wewnętrznej czy powierzchniowej. Konsekwencją błędnej kwalifikacji tych zjawisk jest niepodejmowanie działań lub zastosowanie rozwiązań częściowych. Często zaleca się na przykład wykonywanie tylko izolacji pionowej lub odtwarza się wyłącznie fragmenty izolacji poziomych, bez wzajemnego ich połączenia. Znane są również liczne przypadki koncentrowania ochrony wyłącznie na podciąganiu kapilarnym wód opadowych, występujących tuż Rys. 1. Źródła zawilgacania przegród stykających się z gruntem: pod powierzchnią terenu. Optymalnym rozwiązaniem ma tu być betono-Rys. ħródáawody zawilgacania stykających siĊkapilarna, z gruntem: 1 –1. opadowe rozbryzgowe,przegród 2 – woda błonkowa, 3 – woda 4 – woda gruntowa, wody infiltracyjne rozpływające na skutek sił4 – woda grunto wa opaska, która bez drenażu płaszczyznowego jest, jakopadowe wiadomo, jedy1– wody rozbryzgowe, 2 –5 –woda báonkowa, 3 – wodasię kapilarna, kapilarnych i konwekcji grawitacyjnej, 6 – bezpośrednie zawilgacanie nie elementem stabilizującym wysoki poziom zawilgocenia przyległego wody infiltracyjne rozpáywające siĊ na skutek siá kapilarnych i konwekcji grawitacyjnej, wodami opadowymi, 7 – wilgoć higroskopijna: absorpcja, adsorpcja do budynku gruntu. Zaprojektowanie dodatkowo izolacji pionowych z zabezpoĞrednie zawilgacanie wodami opadowymi, 7 – wilgoü higroskopijna: (sorpcja powierzchniowa, adsorpcja kondensacyjna, chemisorpcja), absorpcja, adso stosowaniem wielowarstwowych materiałów powłokowych (sorpcja paro- i wopowierzchniowa, kondensacyjna, 8 – kondensacja 8 – kondensacjaadsorpcja powierzchniowa, 9 – kondensacjachemisorpcja), wgłębna, doszczelnych nie tylko nie jest dobrym rozwiązaniem, lecz także w przy- 9 –10kondensacja – podtapianie, 11 – podciąganie ze strefy 11 fundamentu, powierzchniowa, wgáĊbna, 10 –kapilarne podtapianie, – podciąganie kapilarne z 12 – kondensacja pary wodnej na przewodach instalacyjnych, padku pomieszczeń ogrzewanych o wysokiej emisjifundamentu, wilgoci pogarsza 12 – kondensacja pary wodnej na przewodach instalacyjnych, 13 – infiltracja 13 – infiltracja wód zalegających w studzienkach przyokiennych, ogólny stan wilgotnościowy. Złożoność problemu oceny bilansu wilgoci zalegających w studzienkach przyokiennych, 14 –warstw awarie sieci wod-kan, 15 – przebicie w 14 – awarie sieci wod-kan, 15 – przebicie wodochronnych w murze zilustrowano na rysunku 1. Wyeliminowanie jak największej liczpodczas palowania. wodochronnych podczas palowania. by zagrożeń zbliża do oczekiwanego efektu. Opady atmosferyczne (rys.1 – 1, 7) zawilgacają przegrody głównie Jest to wynikiem gromadzenia siĊ w murze silnie higroskopijnych soli, które „zasysane” z w w strefie przygruntowej oraz w strefie styku ścian z ławami fundamentogruntową ze strefy bocznej odkáadają siĊ w strefie zamocowania katod. Obserwacje takie w wymi. Te dwa miejsca wymagają zatem szczególnej ochrony. Niestety, z wieloletnich badaĔ prowadzonych na dziesiątkach obiektów, w których zainstalowano róĪn dość często są to najsłabiej zabezpieczone fragmenty, np. szczególnie systemy ochrony elektroosmotycznej, w tym równieĪ pod nadzorem autora. NaleĪy równieĪ istotna część muru na styku z powierzchnią gruntu bywa pomijana głównadmieniü, Īe zjawisko fizyczne, jakim jest elektroosmoza, bywa báĊdnie uĪywane do opisy nie z prozaicznych względów estetycznych. Izolacje pionowe kończy się podstaw dziaáania urządzeĔ, które nie mają zarówno z nim, jak i w ogóle z osuszaniem nic najczęściej kilka centymetrów poniżej poziomu gruntu, tak by nie szpeciwspólnego. ły elewacji. Strefy cokołu ponad gruntem nie są najczęściej zabezpieczaIstnieje równieĪ pokaĨna liczba obiektów zabytkowych, w których mimo szczegóáowego ne powierzchniowo, dlatego wody opadowe infiltrują w głąb muru. Jest to rozpoznania bilansu wilgoci zastosowanie kompleksowej ochrony nie jest moĪliwe ze wzglĊ zdaniem autora jeden z najczęściej bagatelizowanych problemów, skuttechnologicznych. kujący zniszczeniami w strefie cokołowej. Opady atmosferyczne, stale za- Nie moĪna na przykáad wykonaü skutecznej blokady strukturalnej w mies murach(4),przyziemi licznie wystĊpujących na Warmii i Mazurach zamków gotyckich. Wynika t silające wody błonkowe (2), kapilarne (3) i wody gruntowe tylko Rys. 2. Schemat czatechnologii odtwarzania izolacji strukturalnych najnowszą odmianą (p wielu powodów. Najistotniejsze dotyczą wykonywania otworów iniekcyjnych. Badania prowa sami zagrażają podtopieniem, zawsze natomiast oddziałują w postaci inmetody iniekcji termohermetycznej (przekrój przez otwór wiertniczy i termopaker): 1 – w tym zakresie na murach o gruboĞci niejednokrotnie kilku metrów, wypeánionych znacznyc filtracji bocznej (5) oraz podciągania kapilarnego (11). Wielokrotnie stwierotwórrozmiarów wiertniczy, 3 – termoplastyczny iniekt, 4 – element grzejny, 5 – termoizolacja zas gáazami dza się jednak przypadki zakończenia izolacji pionowej kilkanaście cen- eratycznymi, z zastosowaniem wierteá udarowych z pneumatycznym zasobnik, 7 – odprowadzenie pary wodnej wypáywającej przeciwprądowo, 8 – kru tymetrów przed newralgicznym stykiem muru z ławąodprowadzaniem fundamentową. Pro- odwierciny lub koronek diamentowych nie przyniosáy zadowalających efek doprowadzający sprĊĪone powietrze oraz podciĞnienie, – transportwiedzy pary wodnej, 10 Prac takich podejmują siĊ najczĊĞciej firmy, które nie mają9praktycznej i Ğlepo ufają blem ewentualnego połączenia izolacji pionowej z blokadą poziomą rówmateriaáom reklamowym. Jedna z firm stosująca tiksotropowe kremy hydrofobizujące byáa iniektu, 11 – cyrkulacja iniektu, 12 – strefa konwekcji iniektu, 13 – strefa dyspersji inie nież bywa marginalizowany. Rys. 2. Schemat technologii odtwarzania izolacji strukturalnych najnowszą przekonana, Īe penetrują one w wilgotnym murze na odlegáoĞü kilkudziesiĊciu centymetrów odmianą (pulsacyjną) metody iniekcji termohermetycznej (przekrój przez Ustalanie rangi poszczególnych źródeł w ogólnym bilansie w każdym strefa kondensacji pary wodnej (korek wodny) strefa nienasycenia wodą, 15 – szcz otwór wiertniczy i termopaker):elektropneumatycznymi, 1 – mur, 2 – otwór wiertniczy, siĊgające 1/3 gruboĞci otworydoświadczenia w spoinach nawiercone wiertarkami przypadku jest dość trudnym zadaniem, wymagającym przepáywy pary wodnej, 3 – termoplastyczny iniekt, 4 – element grzejny, 5 – miaáy termoizolacja w rozstawie wyznaczonym Ğrednicami kamieni (25-50 cm), byü wystarczające do oraz przeprowadzenia badań nad rozkładem zawartości wilgoci i zasole16 – pokrywa hermetyczna zasobnika zpary zaworem bezpieczeĔstwa. zasobnika, 6 – zasobnik, 7 izolacji – odprowadzenie wodnej wypływającej Rys. 2. Schemat technologii odtwarzania strukturalnych najnowszą odmia przesączenia caáej Prowadzone autora badania wykazaáy, Īe nia. Można jednak pokusić się o uogólnienie, że utrzymujące się przez la- struktury. przeciwprądowo, 8 – kruciecprzez doprowadzający sprężone laboratoryjne powietrze iniekcji termohermetycznej (przekrój przez otwór wiertniczy i termopake ta klasyczne podciąganie kapilarne metody wód gruntowych niemal zawsze wywilgotnym Ğrodowisku murowym penetracja typu preparatów nie przekracza kilkunastu oraz podciśnienie, 9 – transporttego pary wodnej, 10 – transport iniektu, wokóá iniektowanej termicznie strefy „korek wodny” sprawia, Īe para wodna 11 – cyrkulacja iniektu, 12 – strefa konwekcji iniektu, 13 – strefa dyspersji stępuje łącznie z innymi źródłami. otwór WyłącznePowstający zatem zastosowanie na przymilimetrów. Kremy tiksotropowe produkowane na bazie mikroemulsji silikonowej SMK oprac wiertniczy, 3 – termoplastyczny iniekt, 4 – element grzejny, 5 – termoizolacj iniektu, 14 – strefa kondensacji pary wodnej (korek wodny), strefa blokady moĪe przemieszczaü siĊ na zewnątrz gáównie przeciwprądowo, przez iniekt, w kład metod elektroosmotycznych, których renesansdo jesthydrofobizacji widoczny nie tyl- sufitowych powierzchni mostowych i doskonale siĊ tam sprawdzają. Kilkuzasobnik, 7 – odprowadzenie pary nienasycenia wodą, 15 –wodnej szczelinowe wypáywającej przepływy pary wodnej,przeciwprądowo, 8 otworu wiertniczego. ko w internecie, nie rozwiązuje problemu. Prawidłowo funkcjonujący syskilkunastomilimetrowa tych preparatów wystarczająca, by chroniü powierzch 16 –penetracja pokrywa hermetyczna zasobnika zjest zaworem bezpieczeństwa. doprowadzający sprĊĪone powietrze oraz podciĞnienie, 9 –w transport wodne tem ochrony elektroosmotycznej może wprawdzie Īelbetowe osłabić efekt podcią-przyspieszoną przed karbonatyzacją. Oczekiwania odniesieniu pary do murów są je gania kapilarnego, jednak rezygnacjainiektu, z izolacji pionowych, co lansują nie11 – cyrkulacja iniektu, 12 – strefa konwekcji iniektu, 13 – strefa dyspers zgoáa inne. które firmy, sprawia, że korozja postępuje szybciej. strefa kondensacji pary wodnej (korek wodny) strefa nienasycenia wodą, 15 – Jest to wynikiem gromadzenia się w murze silnie higroskopijnych sopary wodnej, li, które „zasysane” z wodą gruntową ze strefy bocznej odkładają się ochrony strefyprzepáywy KompleksowoĞü przyziemia w strefie zamocowania katod. Obserwacje takie wynikają 16 z wieloletnich – pokrywa hermetyczna zasobnika z zaworem bezpieczeĔstwa Jak to juĪ zaznaczono, optymalnym rozwiązaniem byáoby caákowite zlikwidowanie wszystkic badań prowadzonych na dziesiątkach obiektów, w których zainstalowaĨródeá wilgoci pokazanych na rysunku 1, co w praktyce nie jest oczywiĞcie moĪliwe. Szczeg no różne systemy ochrony elektroosmotycznej, w tym również pod nadPowstający wokóá termicznie strefy „korek wodny” sprawia, Īe para w zorem autora. Należy również nadmienić, że zjawisko fizyczne,iniektowanej jakim jest elektroosmoza, bywa błędnie używane do opisywania podstaw działablokady moĪe przemieszczaü siĊ na zewnątrz gáównie przeciwprądowo, przez inie nia urządzeń, które nie mają zarówno z nim, jak i w ogóle z osuszaniem otworu wiertniczego. nic wspólnego. Istnieje również pokaźna liczba obiektów zabytkowych, w których miRys. 3. Odtwarzanie izolacji poziomych metodą termohermetyczną mo szczegółowego rozpoznania bilansu wilgoci zastosowanie komplekwoskami naftowymi. sowej ochrony nie jest możliwe ze względów technologicznych. Nie moż-
Rys. 3. Odtwarzanie izolacji poziomych metodą termohermetyczną woskami nafto
Izolacja wykonywana metodą iniekcji termohermetycznej charakteryzuje siĊ jednoznacz
BUDOWNICTWO
na na przykład wykonać skutecznej blokady strukturalnej w mieszanych murach przyziemi licznie występujących na Warmii i Mazurach zamków gotyckich. Wynika to z wielu powodów. Najistotniejsze dotyczą wykonywania otworów iniekcyjnych. Badania prowadzone w tym zakresie na murach o grubości niejednokrotnie kilku metrów, wypełnionych znacznych rozmiarów głazami eratycznymi, z zastosowaniem wierteł udarowych z pneumatycznym odprowadzaniem odwierciny lub koronek diamentowych nie przyniosły zadowalających efektów. Prac takich podejmują się najczęściej firmy, które nie mają praktycznej wiedzy i ślepo ufają materiałom reklamowym. Jedna z firm stosująca tiksotropowe kremy hydrofobizujące była przekonana, że penetrują one w wilgotnym murze na odległość kilkudziesięciu centymetrów, a otwory w spoinach nawiercone wiertarkami elektropneumatycznymi, sięgające 1/3 grubości muru w rozstawie wyznaczonym średnicami kamieni (25-50 cm), miały być wystarczające do przesączenia całej struktury. Prowadzone przez autora badania laboratoryjne wykazały, że w wilgotnym środowisku murowym penetracja tego typu preparatów nie przekracza kilkunastu milimetrów. Kremy tiksotropowe produkowane na bazie mikroemulsji silikonowej SMK opracowano do hydrofobizacji sufitowych powierzchni mostowych i doskonale się tam sprawdzają. Kilku- lub kilkunastomilimetrowa penetracja tych preparatów jest wystarczająca, by chronić powierzchnie żelbetowe przed przyspieszoną karbonatyzacją. Oczekiwania w odniesieniu do murów są jednak zgoła inne.
Builder
86
kwiecień 2015
Kompleksowość ochrony strefy przyziemia
Jak to już zaznaczono, optymalnym rozwiązaniem byłoby całkowite zlikwidowanie wszystkich źródeł wilgoci pokazanych na rysunku 1, co w praktyce nie jest oczywiście możliwe. Szczególne problemy występują na przykład z rozpuszczonymi solami, których negatywne oddziaływanie można jedynie osłabić przez nasycanie powierzchniowe preparatami zamieniającymi sole na mniej aktywne (np. sześciofluorokrzemianem chromu) lub pokrycie tynkami porowatymi. Całkowite wyeliminowanie zagrożeń „solnych” nie jest jednak możliwe. Również wykonanie przeciwwilgociowej blokady poziomej powinno być uzupełnione izolacją pionową w jednym z licznie oferowanych systemów materiałowych. Izolacje pionowe mogą być zarówno bitumiczne, jak i mineralne, wykonywane w wersji sztywnej lub elastycznej. W zwartych zasobach staromiejskich ukształtowała się zaawansowana technologicznie forma wykonywania izolacji pionowych wewnętrznych według technologii tzw. białej wanny. Technologia ta stała się na tyle popularna, że stosuje się ją również w miejscach dostępnych od zewnątrz. Powszechność stosowania sprawia, że można określić ją mianem współczesnego trendu. Rozwiązanie sankcjonujące sytuację, w której kilkumilimetrowa warstwa wodochronna oddziela suche pomieszczenie od wilgotnego, zasolonego, a czasami również nawodnionego muru oddziałującego na powłoki parciem negatywnym, powinno być jednak traktowane jako działanie nadzwyczajne, a nie optymalne. W technologii „białej wanny” jest ponadto wymagana blokada przeciwwilgociowa, z tym że zlokalizowana wyżej – najczęściej w poziomie terenu. Jest to niestety często bagatelizowane. Uzyskanie dostępu do budynku od zewnątrz, wykonanie drenażu płaszczyznowego w postaci folii kubełkowych, profilowanych płyt polistyrenowych czy zasypki kamiennej osłoniętej geowłókniną jest nieporównywalnie lepszym rozwiązaniem. Oczywiście w przypadku zasobów staromiejskich uzyskanie zgody na zajęcie fragmentu chociażby chodnika (nie wspominając o zamknięciu) jest często wyzwaniem. Również perspektywa udziału w takich pracach ekip archeologów odstrasza inwestorów i wpływa na popularność „białej wanny”.
Metoda iniekcji termohermetycznej
Rozwiązanie polegające na wykonaniu blokady strukturalnej przez termiczne nasączenie kapilarno-porowatej struktury muru termoplastycznym kompozytem wosków naftowych opracowano na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim głównie do wykonywania izolacji strukturalnych w murach poddawanych wcześniej innym zabiegom iniekcyjnym, a które nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Metoda jest również zalecana, gdy wymagany jest bardzo wysoki stopień pewności uzyskania szczel-
nej blokady – niezależny od warunków wilgotnościowych, zasolenia muru i warunków termicznych otoczenia. Zasadę działania metody szczegółowo podano w opisie patentowym nr 194943. Stwierdzono tam m.in., że „w odróżnieniu od dotychczas stosowanych technologii w metodzie iniekcji termicznej połączono obróbkę cieplną z impregnacją, bez rozdzielania tych dwóch procesów”. Sposób wykonywania blokady poziomej najnowszą odmianą metody iniekcji termohermetycznej przedstawiono na rysunku 2, natomiast realizację prac – na rysunku 3. W poziomie wymaganej blokady w murze (1) są nawiercane otwory (2) w odstępach co 14–17 cm. W otworach mocuje się termopakery. Do zasobnika (6) jest wprowadzany kompozyt wosków naftowych w postaci wcześniej przygotowanych wkładów lub granulatu. Po uruchomieniu elementów grzewczych iniekt się upłynnia i przemieszcza do otworów. Następuje uszczelnienie kawern i szczelin połączonych z otworami, w których ulega kolejnej przemianie fazowej w elastyczne szczeliwo. Mur zostaje wstępnie doszczelniony, co przyspiesza proces nagrzewania przez zahamowanie parowania wody. Zasięg rozpływania się kompozytu jest ograniczony przemieszczeniem się frontu temperaturowego o wartości 56°C, termoplastyczny iniekt nie wypływa więc poza strefę blokady. Po uzyskaniu odpowiedniej temperatury we wstępnie uszczelnionej strefie blokady woda dochodzi do stanu przegrzania. Po otwarciu zaworów (7) następuje rozprężenie mieszanki powietrzno-parowej i rozpoczyna się nasączanie struktury kapilarno-porowatej. Powstający wokół iniektowanej termicznie strefy „korek wodny” sprawia, że para wodna ze strefy blokady może przemieszczać się na zewnątrz głównie przeciwprądowo, przez iniekt, w kierunku otworu wiertniczego. Izolacja wykonywana metodą iniekcji termohermetycznej charakteryzuje się jednoznacznie rozpoznanymi parametrami technicznymi. Długotrwały i stabilny mechanizm działania iniektu, polegający na uszczelnieniu i hydrofobizacji struktury kapilarno-porowatej potwierdzono licznymi badaniami i wdrożeniami, prowadzonymi nieprzerwanie od 1996 r. Ciągłość blokady jest zapewniona dzięki optycznej kontroli przebiegu iniekcji, ponieważ przemieszczający się front iniektu jest widoczny na powierzchni muru w postaci lekkiego odbarwienia. Strefy przesączone kompozytem woskowym wykazują minimalną higroskopijność oraz wysoki opór elektryczny, co świadczy o neutralizacji rozpuszczonych soli, i wyeliminowaniu zjawisk elektrokinetycznych. Woski naftowe wykazują również bardzo dobrą przesączalność przez strefy nasączane wcześniej biegunowymi preparatami typu SMK. Woski parafinowe jako jedyne z aktualnie stosowanych preparatów spełniają wymagania w zakresie odwracalności procesu nasączania zgodnego z postulatami zawartymi w karcie weneckiej (Międzynarodowej karcie konserwacji i restauracji zabytków i miejsc zabytkowych). Opracowano metodę termiczno-chemiczną, którą można wyekstrahować kompozyt z ośrodka kapilarno-porowatego bez jego uszkodzenia, a tym samym przywrócić pierwotny stan. Woski naftowe są również dopuszczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością i wodą pitną. Podstawy teoretyczne oraz różnorodne aspekty praktycznych zastosowań opisano w pracy habilitacyjnej [1] oraz monografii [2]. n Literatura
[1] Wójcik R., Hydrofobizacja i uszczelnianie przegród murowych metodą iniekcji termicznej, 2006, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn. [2] Budownictwo ogólne – fizyka budowli. t. 2, red. Klemm P., 2005, Arkady, Warszawa, s. 913-981.
Abstract. CURRENT TRENDS IN DAMPPROOFING OF BUILDINGS – NEW CONCEPTS. In University of Warmia and Mazury in Olsztyn there have been conducted researches that stand against current aspects in European buildings’ dampproofing. In the article there are presented methods, used in dampproofing mostly of historic buildings charged with harmful salts, such as thermo-hermetic injection method using composites of kerosene waxes and the latest “DPC injection O.K.” method. Second of the methods is based on new silicone-organic preparation formula and light silicate pellets. W kolejnym numerze: Nowe kierunki badań własnych autora.
Konstrukcje drewniane
Nowoczesne złącza i łączniki dr inş. Janusz Brol
Politechnika ĹšlÄ…ska, Katedra InĹźynierii Budowlanej
P
omimo dominacji şelbetu i stali drewno znów przeşywa swój renesans i jest chętnie stosowanym materiałem konstrukcyjnym przy wznoszeniu budynków mieszkalnych, uşyteczności publicznej, a szczególnie obiektów sportowych. Wraz z rozwojem technologii przetwarzania drewna powstało wiele materiałów drewnopochodnych, które z powodzeniem zaczęto wykorzystywać w budownictwie, a pojawienie się nowych typów łączników przyczyniało się zawsze do wzrostu zastosowań konstrukcji drewnianych w budownictwie. Ze względu na prostotę wykonania i szerokie moşliwości stosowania bardzo popularne w konstrukcjach drewnianych są łączniki trzpieniowe do których zaliczamy: gwoździe, wkręty, śruby, sworznie i zszywki. Šączniki te, zaliczane do grupy łączników podatnych, nadal są rozwijane – szczególnie rozwiązania złącz z udziałem łączników trzpieniowych. Przykładem rozwoju połączeń z udziałem łączników trzpieniowych są połączenia drewna z wykorzystaniem profilowanych elementów metalowych z złączu. W artykule przedstawiono równieş połączenia na płytki kolczaste oraz pierścienie.
87
kwiecie 2015
nie dopiero nośności obliczeniowej. W normie PN-B-03150:2000 określało się od razu nośność obliczeniową. W związku z tym do wzorów, odpowiadającym odpowiednim postaciom zniszczenia, naleşy wprowadzać wytrzymałości charakterystyczne na docisk do elementu złącza oraz moment charakterystyczny uplastycznienia łącznika. Główną zmianą w wyznaczaniu nośności łącznika we wzorach odpowiadających postaci zniszczenia z uwagi na uplastycznienie stalowego trzpienia lub obrotowi łącznika jest uwzględnienie w nośności połączenia tzw. „efektu liny� – drugi składnik (Fax,Rk /4) prawej części wzorów (wzory 2 a-f i 4 a-d). Udział ten naleşy ograniczyć do następujących wartości procentowych, liczonych w stosunku do części odpowiadającej teorii Johansena (pierwszy człon prawej części wzoru): gwoździe okrągłe 15%, gwoździe kwadratowe i profilowane 25%, inne gwoździe 50%, wkręty 100%, śruby 25%, sworznie 0%. Jeşeli Fax,Rk /4 jest nieznana, udział efektu liny w nośności naleşy pominąć. Porównanie wzorów do obliczania nośności łączników trzpieniowych w odniesieniu do jednego łącznika i jednej płaszczyzny ścinania wg PN-B-03150:2000 i [1] przedstawiono odpowiednio we wzorach (1 JeĪeli Fax,Rk /4 jest nieznana, udziaå efektu linyzłączy w noĞnoĞci naleĪy pominąß. a-f) oraz (2 a-f). Ograniczono się przy tym do drewno-drewno jednociętch i dwuciętych Zmianyåączników zaznaczono poprzez poPorównanie wzorów do(wielociętych). obliczania noĞnoĞci trzpieniowych w odniesieniu do jednego jednej påaszczyzny wg PN-B-03150:2000 grubienieåącznika czcionkii we wzorach (2 a-f i 4Ğcinania a-d). Odpowiednie oznaczenie ili-[1] przedstawiono odpowiednio we wzorach (2 a-f). Ograniczono siĊ przy tym terowe we wzorach (1 a-f) (1 i (2a-f) a-f)oraz odpowiada oznaczeniu literowemu ro-do zåączy drewno drewno jednociĊtch i dwuciĊtych (wielociĊtych). Zmiany zaznaczono poprzez pogrubien dzaju zniszczenia przedstawionemu na rys. 1 dla połączeń jednociętych czcionki we wzorach (2 a-f i 4 a-d). Odpowiednie oznaczenie literowe we wzorach (1 a-f i analogicznie we wzorach (3 a-b) i (4 a-b)rodzaju – dla połączeń wielociętych (2 a-f) odpowiada oznaczeniu literowemu zniszczenia przedstawionemu na rys. przedstawionych na rys. 2.i analogicznie Analogiczne we zmiany wprowadzono wzodla poåączeĔ jednociĊtych wzorach (3 a-b) i (4 w a-b) – dla poåączeĔ wielociĊtych przedstawionych na rys. 2. Analogiczne zmiany wprowadzono w wzorach d rach do obliczeń połączeń stal-drewno. obliczeĔ poåączeĔ stal-drewno. Było wg PN-B-03150:2000:
Builder
Warsztat pracy projektanta konstrukcji drewnianych nieodzownie ujmować musi umiejętność projektowania połączeń. Bez tej wiedzy moşna projektować jedynie proste układy belkowe wolno podparte.
ByĂĄo wg PN-B-03150:2000:
Zmiany w wyznaczaniu nośności złącz trzpieniowych
Norma PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5 [1] wprowadziła kilka zmian w sposobie wyznaczania nośności połączeń trzpieniowych w stosunku do normy PN-B-03150:2000, która była juş w duşym stopniu zgodna z ówczesnym EC5. Nie zmieniły się ogólne reguły analizowania postaci zmieszczenia z podziałem na jednocięte i dwucięte (wielocięte) oraz z podziałem na złącza drewno-drewno i płyta-drewno oraz stal-drewno. Główną zmianą wprowadzoną do EC5 [1] jest określanie najpierw nośności charakterystycznej metalowych łączników trzpieniowych, odniesionych do jednej płaszczyzny ścinania i do jednego łącznika, a następ-
Rd
 f h ,1,d ˜ t1 ˜ d °f ° h ,1,d ˜ t 2 ˜ d ˜ E 2 2 ÂŞ Âş ° ÂŞ Âş ° f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ˜ ÂŤ E 2 ˜ E 2 ˜ ÂŤ1 t 2 §¨ t 2 ¡¸ Âť E 3 ˜ §¨ t2 ¡¸ E ˜ §¨1 t 2 ¡¸ ¨ ¸ ¨ ¸ ¨ ¸ ÂŤ ° 1 E ÂŤÂŹ t1 Š t1 š Ÿ Š t1 š Š t1 š ÂŹÂŤ Âź ° ° ÂŞ Âş min ÂŽ1,1 ˜ f h ,1,d ˜ t 2 ˜ d ˜ ÂŤ 2 ˜ E 2 ˜ 1 E 4 ˜ E ˜ 1 2 ˜ E ˜ M y ,d E Âť f h ,1,d ˜ d ˜ t 22 1 2 ˜ E ÂŹÂŤ ° Ÿ ° ÂŞ Âş 4 ˜ E ˜ 2 E ˜ M y ,d f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ° EÂť °1,1 ˜ 2 E ˜ ÂŤ 2 ˜ E ˜ 1 E f h ,1,d ˜ d ˜ t12 ÂŤÂŹ Ÿ ° ° 2˜E ˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d °1,1 ˜ 1 E ÂŻ
Jest wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5:
(1a) (1b) (1c)
(1d) (1e)
(1f)
BUDOWNICTWO
ÂŤÂŹ °1,1 ˜ °˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1, d ˜ d 1 E ° f h ,1,d ˜ t1 ˜ d ÂŞ ÂŻ
Jest wg PN-EN
h ,1, d
2
Âş 4 ˜ E ˜ 2 E ˜ M y ,d EÂť 2 °1,1 ˜ 2 E ˜ ÂŤ 2 ˜ E ˜ 1 E f d t ˜ ˜ ÂŤ Ÿ , 1 , 1 h d ÂŹ ° ° 2˜E 2 ˜ M y ,d Eurokod ˜ czyli ˜ f h ,1,d ˜ d °1,1 ˜ 1995-1-1 5: 1 E ÂŻ
Ÿ
Jest wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5:
(1f)
wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5:  f h ,Jest 1,k ˜ t1 ˜ d °f ˜ ˜d t , 2 , 2 h k ° 2 2 Âş ÂŞ °f ˜ ˜ t d ÂÂŤf h,1,k ˜ t1 ˜ d 2 ÂŞ t 2 § t 2 ¡ Âş §t ¡ § t ¡ F , 1 , 1 h k ° ˜° E 2 ˜ E ˜ ÂŤ1 ¨¨ ¸¸ Âť E 3 ˜ ¨¨ 2 ¸¸ E ˜ ¨¨1 2 ¸¸ ax,Rk ÂŤf h, 2,k ˜ t 2 ˜ d ° 1 E 4 ÂŤÂŹ t1 Š t1 š Ÿ Š t1 š Š t1 š ° Âź ° 2 2 Âş ÂŞ °f ÂŞ Âş t1 ˜ d ÂŤ ° § tE2 ¡ ˜ M 3 § t 2 ¡º F § t 2 ¡ Fax,Rk 1,k Â˜ÂŞ h ,d 2 4 ˜ E t˜2 2 ˜ ˜ f t ° 1 ¸¸ ˜ ¨¨Rk min ÂŽ1,05 ˜ h ,1,k °1 ˜ ÂŤ 2 ˜˜EÂŤ ˜ E 1 2E˜ E ˜ ÂŤ1 ¨¨ ¸¸ Âť yE,Rk ˜ ¨¨ E¸¸ E ax, 4 1 E t1 Š t1 š Âť2 t1 š t1 š ÂŤ Š Š ÂŹ 4 2 °E f h,1,k ˜ d ˜ tÂź1 ° Ÿ ÂŹÂŤ ÂŤÂŹ Ÿ ° ° ÂŞ Âş
E E 4 2 M ˜ ˜ ˜ f t d ˜ ˜ F ax, Rk ÂŞh ,1,k 1 2 ˜ ÂŤ 2 ˜ E ˜ 14 ˜ EE ˜ 1 2 ˜ E ˜ M y ,Rk y ,Rk ÂşE Âť F ° Fv,Rk f hmin ax,Rk ,1,k ˜Žt1,05 2 ˜ d˜ 4 f ˜ d ˜ t 2 E Âť Ÿ °1,05 ˜ 1 2°˜ E ˜ ÂŤ 22 ˜ EE ˜ 1ÂŹÂŤ E 4 f h ,1,k ˜ dh,1˜,tk 22 1 ÂŤ Âť ° ÂŹ Âź ° Âş Fax,Rk 4 ˜ E ˜ 1 2 ˜ E ˜ M y ,Rk f ˜t ˜d ÂŞ ° °
2 ˜ E°1,05 ˜ h ,1,k 2 ˜ ÂŤ 2 ˜ E 2 F E E 1 ˜ ax, Rk Âť ˜ 2˜M 4 1 y ,2Rk˜ E˜ f h ,1ÂŹÂŤ,k ˜ d f h ,1,k ˜ d ˜ t 22 °1,15 ˜ Ÿ 4 1 E° ÂŻ
Fv,Rk
° F 2˜ E ˜ 2 ˜ M y ,Rk ˜ f h ,1,k ˜ d ax,Rk °1,15 ˜ 4 1 E ÂŻ
gdzie:
(1e)
(1f)
(2a) (2b) (2c)(2a) (2b) (2c)
(2d)
(2e)(2d) (2e)
(2f)
Rys. 1. Rodzaje zniszczeĔ zåączy jednociĊtch elementów z drewna i påyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub drewnopochodny, 3 – åącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞß elementów Rys. 1.zåącza Rodzaje zniszczeĔ zåączy jednociĊtch elementów z drewna i påyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub drewnopochodny, 3 – åącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞß elementów zåącza Rys. 1. Rodzaje zniszczeń złączy jednociętch elementów z drewna Rys. 1. Rodzaje zniszczeĔ zåączy jednociĊtch elementów z drewna i i påyt płyt drewnopochodnych drewnopochodnych[10]; [10]; 11 ii 22 –– element drewniany lub lub element drewniany drewnopochodny, grubość elementów elementów drewnopochodny, 3 3 –– łącznik åącznik trzpieniowy, trzpieniowy, tt11,, tt22 –– gruboĞß złącza zåącza
(2f)
gdzie: gdzie:
f h,1,k f h,2,k – wytrzymałość charakterystyczna na docisk w elementach
o grubości t1, –t2, wytrzymaåoĞß charakterystyczna na docisk w elementach fh,1,k fh,2,k fh,1,k fh,2,ko gruboĞci – t1wytrzymaåoĞß charakterystyczna na docisk w elementach , t2, My,Rk – moment charakterystyczny uplastycznienia łącznika, o gruboĞci t1, t2, – moment charakterystyczny uplastycznienia åącznika, My,Rk F ,R – nośność charakterystyczna łącznika na wyciąganie, charakterystyczny uplastycznienia åącznika, ax k My,Rk – noĞnoĞß– moment charakterystyczna åącznika na wyciąganie, Fax,Rk
E
f h , 2,k
f h ,1,k E
Rys. 2. Rodzaje zniszczeĔ zåączy wielociĊtych elementów z drewna påyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub drewnopochodny, 3 – åącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞß elementów Rys.Rys. 2. Rodzaje zniszczeń złączy wielociętych elementów z drewna z drewna i 2.zåącza Rodzaje zniszczeĔ zåączy wielociĊtych elementów i płyt drewnopochodnych [10]; 1 i[10]; 2 – element lub drewniany lub påyt drewnopochodnych 1 i 2drewniany – element drewnopochodny, 3 – łącznik trzpieniowy, t1, t2 – grubość elementów drewnopochodny, 3 – åącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞß elementów złącza zåącza
– noĞnoĞß charakterystyczna åącznika na wyciąganie,
Fax,Rk
f h , 2,k f h ,1,k
Było wg PN-B-03150:2000: Byåo wg PN-B-03150:2000:
kwiecień 2015
ByĂĄo wg PN-B-03150:2000:
(3a) (3b) (3a) (3b)
(3c) (3c)
Rys. 2. Rodzaje zniszczeĔ zåączy wielociĊtych elementów z drewna i påyt drewnopochodnych [10]; 1 i 2 – element drewniany lub drewnopochodny, 3 – åącznik trzpieniowy, t1, t2 – gruboĞß elementów zåącza
(3d)
(3d)
88
Rd
 f h ,1,d ˜ t1 ˜ d °0,5 ˜ Âf f h ,1,d˜ t˜ t1˜˜dd ˜ E ° °h ,1,d 2 Âş °° 4 ˜ E ˜ 2 E ˜ M y ,d f°h0,1,,5d ˜˜ tf1h˜,1d,d ˜ tÂŞ2 ˜ d ˜ E EÂť Âş min ÂŽ1,1 ˜ °° 4 ˜ E ˜ 2 E2 ˜ M y , f ˜ ˜t ÂŤÂ˜ d2 Â˜ÂŞE ˜ 1 E d ˜ Eh ,1,d 1ÂŤÂŹ ˜ ÂŤ 2 ˜ E ˜ 1 E f h ,1,d ˜ d ˜ t1 2 ŸE Âť Rd ° min ÂŽ12,1 f h ,1,d ˜ d ˜ t1 °2 ˜ E 2 E Ÿ ÂŹÂŤ ° °1,1˜ ° 2˜ ˜ E2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d ˜ 2 ˜ M y ,d ˜ f h ,1,d ˜ d 1˜E °1, °¯ 1 E ¯°
Builder
Jest wgPN-EN PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod Jest wg PN-EN 1995-1-1 czyliczyli Eurokod 5: 5: Jest wg 1995-1-1 Eurokod 5:
Fv,Rk
 f h,1,k ˜ tf1h,˜1,dk ˜ t1 ˜ d °0,5 ˜ °f ˜ t ˜ d ° °h0,1,5,k ˜ f h2,1,k ˜ t2 ˜ d Âş Âş FF °° °° f h,1,k ˜ ft1 ˜ d˜ t ÂŞÂ˜ d ÂŞ 4 ˜ E4 ˜ E2˜ 2E E˜ M
˜ M y ,Rk y ,Rk ax,ax, RkRk E E Fmin min˜Ž1,05 ˜ h,1,k ˜1ÂŤ 2˜ Â˜ÂŤE 2˜ ˜1E ˜ E1 E Âť Âť v,Rk ÂŽ1,05 2 2 f d t 2 E ˜ ˜ 4 f h,1,kh,˜1,dk ˜ t1 1 ° 2 E ° ÂŹÂŤ ÂŹÂŤ Ÿ Ÿ 4 ° ° F Fax,Rk 2˜ E 2˜ E °1,15 ˜°°1,15 ˜ 1˜ E2 ˜˜M2y ,˜RkM˜y ,fRkh,1˜,k f˜h,d1,k ˜ d ax,Rk4 ÂŻ 1 E °¯ 4
(4a) (4a) (4b) (4b) (4c) (4c) (4d) (4d)
Rys. 3. Przykład elementu w następstwie ścinania blokowego [1] Rys.zniszczenia 3. Przykåad zniszczenia elementu w nastĊpstwie Ğcinania blokowego [1]
Rys. 3. PrzykĂĄad zniszczenia elementu w nastÄŠpstwie Äžcinania blokowego [1] Rys. 3. PrzykĂĄad zniszczenia elementu w nastÄŠpstwie Äžcinania blokowego [1]
Zgodnie z normą [1] naleşy uwzględnić równieş wpływ, jaki na noZgodnie z normą [1] naleĪy uwzglĊdniß równieĪ wpåyw,elementu jaki na noĞnoĞß śność złączy stal-drewno, usytuowanych przy końcach drew- zåączy stalZgodnie z normą [1] naleĪyprzy uwzglĊdniß równieĪ wpåyw, jaki na noĞnoĞß zåączy staldrewno, ma usytuowanych koĔcach elementu drewnianego, ma moĪliwoĞß zniszczenia nianego, moşliwość zniszczenia po obwodzie powierzchni utworzodrewno, usytuowanych przy koĔcach elementu drewnianego, ma moĪliwoĞß po obwodzie powierzchni utworzonej przez grupĊ åączników (rys. 3). MetodĊ zniszczenia okreĞlenia nej przez powierzchni grupę łączników (rys. 3). przez Metodę określenia nośności po obwodzie utworzonej grupĊ åączników (rys. grupy 3).normy MetodĊ noĞnoĞci grupy åączników podano w Zaåączniku A (informacyjnym) [1]. okreĞlenia łączników podano w Załączniku normy [1]. noĞnoĞci grupy åączników podano Aw(informacyjnym) Zaåączniku A (informacyjnym) normy [1]. Rys. 4. Płytka [5] kolczasta [5] Rys.kolczasta 4. Påytka Poåączenia na påytki kolczaste Połączenia na płytki kolczaste
Rys. 4. PĂĄytka kolczasta [5]
Poåączenia na påytki kolczaste WW historii drewnianych, w szczególnoĞci szkieletowych, problemem historiikonstrukcji konstrukcji drewnianych, w szczególności szkieletowych,
konstrukcyjnym byåo zawsze uzyskanie wytrzymaåych i ekonomicznie uzasadnionych W historii konstrukcji drewnianych, w szczególnoĞci problemem problemem konstrukcyjnym było zawsze uzyskanie szkieletowych, wytrzymałych i ekopoåączeĔ elementów. Dobre poåączenie powinno zapewniaß przeniesienie siå takiego konstrukcyjnym byåo zawsze uzyskanie wytrzymaåych i ekonomicznie nomicznie uzasadnionych połączeń elementów. Dobre połączenie po-uzasadnionych samego rzĊdu jakDobre te, które wystĊpująpowinno w åączonych elementach, bez wzglĊdu lokalne poåączeĔ elementów. poåączenie zapewniaß przeniesienie siå na takiego winno zapewniać sił takiego samego rzędu jak te, które wady drewna. W przeniesienie poåączeniach nie powinny pojawiaß siĊ zbyt duĪe samego rzĊdu jak te, które wystĊpują w åączonych elementach, bezkoncentracje wzglĊdu na naprĊĪeĔ lokalne występują w łączonych elementach, bez względu na lokalne wady drew-påaszczyĨnie zniszczeĔ struktury drewna. à ączenie w jednej wadyprowadzące drewna. W do poåączeniach nie powinny pojawiaß siĊtarcicy zbyt duĪe koncentracje naprĊĪeĔ oowinno byß uproszczone. à ącznik powinien siĊkoncentracje niskim kosztem oraz na. W połączeniach niestruktury powinny pojawiać sięcechowaß zbyt duşe prowadzące do zniszczeĔ drewna. à ączenie tarcicy w jednej påaszczyĨnie trwaåoĞcią. napręşeń prowadzące doà ącznik zniszczeń struktury drewna. Šączenie oowinno byß uproszczone. powinien cechowaß siĊ niskimtarcicy kosztem oraz Wymienione wymagania speånia åącznik w postaciŠącznik påytki kolczastej. Jest to åącznik w w jednej płaszczyźnie oowinno być uproszczone. powinien cetrwaåoĞcią. postaci się påyty z blachy stalowej przed korozją przez ocynkowanie, chować niskim kosztem oraz(zabezpieczonej trwałością.
Wymienione wymagania speånia åącznik w postaci påytki kolczastej. Jest todo åącznik w wzglĊdnie z blachy nierdzewnej), w której są wytåoczone kolce nachylone powierzchni Wymienione wymagania łącznik w postaci płytki kolczastej. postaci påyty z kątem blachy stalowej spełnia (zabezpieczonej przed korozją przez ocynkowanie, påytki pod zbliĪonym do 90 stopni (rys. 4). Påytka jest wciskana w drewniane Jest to złącznik w postaci płyty z blachy (zabezpieczonej przed wzglĊdnie blachy nierdzewnej), w pras którejostalowej są wytåoczone kolce powierzchni elementy konstrukcji za pomocą duĪym nacisku (do 500nachylone kN) i w tendo sposób przez ocynkowanie, względnie z blachy nierdzewnej), w której sąw drewniane påytkikorozją pod kątem zbliĪonym do 90 stopni (rys. 4). Påytka jest wciskana powstaje trwaåe poåączenie (rys. 5). Nie wolno påytek kolczastych wbijaß lub dobijaß måotkiem. elementy konstrukcji za pomocą o duĪympłytki nacisku (do 500 kN) i w ten sposób wytłoczone kolce nachylone dopras powierzchni pod kątem zblişonym powstaje poåączenie (rys.jest 5). wciskana Nie kolczastych do 90trwaåe stopni (rys. 4). Płytka w påytek drewniane elementywbijaß kon- lub dobijaß Gåówne zalety påytek kolczastych to: wolno måotkiem. strukcji za pomocą pras o duşym nacisku (do 500 kN) i w ten sposób po- wad drewna, Rys. 5. Poåączenie na påytki kolczaste [5] • poåączenia o gwarantowanej noĞnoĞci nawet w przypadku lokalnych wstaje trwałe połączenie (rys. 5).to: Nie wolno płytek kolczastych wbijać lub Gåówne zalety påytek kolczastych Rys. 4. Płytka kolczasta [5]
dobijać młotkiem. • poåączenia o gwarantowanej noĞnoĞci nawet w przypadku lokalnych wad drewna,Rys.
5. PoĂĄÄ…czenie na pĂĄytki kolczaste [5]
REKLAMA
PŁYTKI KOLCZASTE DMX®
Rys. 6. Geometria płytki kolczastej obciążonej siłą FEd i momentem MEd [1] Rys. 6. Geometria páytki kolczastej obciąĪonej 1 – Granica powierzchni efektywnej, 2 – Kierunek włókien
siáą FEd i momentem MEd
[1]
1 – Granica powierzchni efektywnej, 2 – Kierunek wáókien
WKRĘTY CIESIELSKIE DMX®
Rys. 7. Wsporniki belek [11]
Rys. 7. Wsporniki belek Rys. 7. Wsporniki belek [11] [11]
ŁĄCZNIKI DO DREWNA DMX® FAZOWANIE
NAROŻNIKI POZBAWIONE OSTRYCH KRAWĘDZI
ZRÓŻNICOWANE OTWORY UMOŻLIWIAJĄCE MOCOWANIE DO RÓŻNYCH POWIERZCHNI
Rys. 8. Wsporniki belek dzielony Rys. 8. Wsporniki belek dzielony [11] Rys. 8. Wsporniki belek dzielony [11] [11]
Rys. 9. Wspornik Wspornik - wieszakbelek belek Rys. 9. Rys. 9. Wspornik- -wieszak wieszak belek[11] [11] [11]
DX51D+Z275MAC
CERTYFIKOWANA BLACHA STALOWA 2,5 MM
PRZETŁOCZENIE
WZMACNIAJĄCE NOŚNOŚĆ ŁĄCZENIA
DMX® KP2
kątownik z przetłoczeniem
Rys. 10.10. Złącza uniwersalne [11] [11] Rys. Záącza uniwersalne Rys. 10. Záącza uniwersalne [11]
Rys. 11.Złącza Záącza krokwiowoRys. 11. krokwiowo-płatwiowe [11] Rys. 11. Záącza krokwiowopáatwiowe [11] páatwiowe [11]
W naszej ofercie znajdziecie Państwo m.in. dekoracyjne łączniki do drewna DMX® SD
Rys. 12. Wspornik krokwiowy [11] Rys. 13. Blachy perforowane [11]
Rys. 12.12. Wspornik krokwiowy [11] [11] Rys. Rys. 13. Rys. Wspornik krokwiowy 13.Blachy Blachyperforowane perforowane[11] [11]
www.dmxsystem.com Rys. 14.14. Złącza kątowe z blachy Rys. Záącza kątowe z blachy perforowanej perforowanej [11][11] Rys. 14. Záącza kątowe z blachy perforowanej [11]
Rys. 15. Rys. 15.Złącza Záączakątowe kątowewzmocnione wzmocnione [11] [11] 15. Záącza Rys. kątowe wzmocnione [11]
Producent złącz DMX® do drewna: DOMAX Sp z o.o. Łężyce al. Parku Krajobrazowego 109, 84-207 Koleczkowo tel. +48 58 665 82 22, fax + 48 58 665 81 20, domax@domax.com
BUDOWNICTWO
• przenoszenie obciąĪeĔ przez wiele zintegrowanych kolców, Główne zalety płytek kolczastych to: przenoszenie obciąĪeĔ wiele kolców, przenoszenie obciąĪeĔ przez wielei zintegrowanych zintegrowanych kolców, ••• • prosta procedura doboruprzez noĞnoĞci rodzaju połączenia o gwarantowanej nośności nawetåącznika, w przypadku lokalnych obciąĪeĔ przez wiele zintegrowanych kolców, ••• przenoszenie prosta procedura doboru noĞnoĞci i rodzaju åącznika, prosta procedura noĞnoĞci i rodzaju åącznika, zdolnoĞß åączeniadoboru elementów prĊtowych w jedną påaszczyznĊ, wad drewna, ••• • prosta procedura doboru noĞnoĞci i rodzaju åącznika, zdolnoĞß åączenia elementów prĊtowych w påaszczyznĊ, przenoszenie obciąşeń przez wiele zintegrowanych kolców, zdolnoĞß åączenia elementów prĊtowych w jedną jedną påaszczyznĊ, moĪliwoĞß tworzenia struktur przestrzennych, prosta procedura doboru nośności i rodzaju łącznika, zdolnoĞß åączenia elementów prĊtowych w jedną påaszczyznĊ, ••• • moĪliwoĞß tworzenia struktur przestrzennych, moĪliwoĞß tworzenia strukturkonstrukcji przestrzennych, prosta technologia produkcji prefabrykowanych, • zdolność łączenia elementów prętowych w jedną płaszczyznę, moĪliwoĞß tworzenia struktur przestrzennych, ••• prosta technologia produkcji konstrukcji prefabrykowanych, prosta technologia produkcji konstrukcji prefabrykowanych, stosunkowo niski koszt åączników. • moşliwość tworzenia struktur przestrzennych, prosta technologia produkcji konstrukcji prefabrykowanych, •• • stosunkowo niski koszt åączników. stosunkowo niski koszt åączników. prosta technologia produkcji konstrukcji prefabrykowanych, • • stosunkowo niski åączników. stosunkowo niski koszt koszt łączników. Obliczenia poåączeĔ na påytki kolczaste
Rys. 15. ZĂĄÄ…cza kÄ…towe wzmocnione [11] Rys. 15. ZĂĄÄ…cza kÄ…towe wzmocnione [11]
Rys. ZĂĄÄ…cza kÄ…towe Rys. 16. 16. ZĹ‚Ä…cza kÄ…towe regulowane [11] Rys. Rys. 17. 17.Kotwy Kotwydo dobetonu betonu[11] [11] regulowane [11] kÄ…towe Rys. 16. ZĂĄÄ…cza regulowane [11]
Obliczenia påytki Obliczenia poåączeĔ poåączeĔ na påytki kolczaste kolczaste Postanowienia ogólne,na obliczanie noĞnoĞci påytek oraz sprawdzenie noĞnoĞci zåącza Obliczenia połączeń na płytki kolczaste zamieszczono w punkcie 8.8 normy [1]. GeometriĊ zåącza na påytki kolczaste Obliczenia poåączeĔ na påytki kolczaste Postanowienia ogólne, obliczanie noĞnoĞci påytek sprawdzenie noĞnoĞci zåącza Postanowienia ogólne, obliczanie noĞnoĞci påytek oraz oraz sprawdzenie noĞnoĞcijednostronne zåącza Postanowienia ogólne, obliczanie nośności płytek orazna sprawdzenie przedstawia rysunek 6. 8.8 zamieszczono w punkcie [1]. zåącza jednostronne zamieszczono w punkcie 8.8 normy normy [1]. GeometriĊ GeometriĊ zåącza na påytki påytki kolczaste kolczaste jednostronne Postanowienia ogólne, obliczanie noĞnoĞci påytek oraz sprawdzenie noĞnoĞci zåącza nośności rysunek złącza zamieszczono w punkcie 8.8 normy [1]. Geometrię złąprzedstawia 6. przedstawia rysunek 6. zakotwienia Przy okreĞleniu påytki sprawdzamy obliczeniowe w zamieszczono wnoĞnoĞci punkcie 8.8 normy [1]. GeometriĊ zåączanaprĊĪenia na påytki kolczaste jednostronne cza na płytki kolczaste jednostronne przedstawia rysunek 6. przedstawia rysunek pojedynczej påytce WF,d6.wywoåane siåą Fpåytki naprĊĪenianaprĊĪenia WM,d wywoåane siåą MEd zgodnie Przy okreĞleniu noĞnoĞci zakotwienia sprawdzamy obliczeniowe w Ed oraz Przy okreĞleniu noĞnoĞci zakotwienia påytki sprawdzamy naprĊĪenia obliczeniowe w Przy określeniu nośności zakotwienia płytki sprawdzamy napręşenia ze wzorami: pojedynczej påytce WWF,d siåą naprĊĪenia WWM,d siåą Ed pojedynczej påytce wywoåane siåą F Fpåytki oraz naprĊĪenianaprĊĪenia wywoåane siåą M MEd zgodnie F,d wywoåane Ed oraz M,d wywoåane Ed zgodnie Przy okreĞleniu noĞnoĞci zakotwienia sprawdzamy obliczeniowe w obliczeniowe w pojedynczej płytce τF,d wywołane siłą FEd oraz napręşeze wzorami: Rys. 18. Zåącza kątowe [32] ze wzorami: påytce WF,d wywoåane siåą F pojedynczej Ed oraz naprĊĪenia WM,d wywoåane siåą MEd zgodnie nia τM,d wywołane siłą MEd zgodnie ze wzorami: Rys. 18. 18. Złącza kątowe [32] [32] Rys. Zåącza kątowe ze wzorami: FA,Ed W F ,d (5) FA Ed WW FF ,,dd FAAef,,Ed (5) (5) M AAAefef,Ed FA , Ed WWMF,,dd (6) (5) MW Ed WW MM ,,dd MAAAefp,,Ed (6) (6) Wp – moĪna w zachowawczym przybliĪeniu, obliczyß wg: WApp,Ed MW W M ,d (6) Wpp – obliczyß W – moĪna moĪna w w zachowawczym zachowawczym przybliĪeniu, przybliĪeniu, obliczyß wg: wg: AW p ef d Wp (7) W – moşna w zachowawczym przyblişeniu, obliczyć wg: Wp – moĪna w zachowawczym przybliĪeniu, obliczyß wg: A p Aefef4 dd W (7) W pp (7) Rys. 19. Kątowniki do betonu [11] Aef44 d Wp (7) Rys. 19.19. Kątowniki do betonu [11] [11] Rys. Kątowniki do betonu betonu gdzie: Rys. 19. Kątowniki do [11] 4 Rys. 19. Kątowniki do betonu [11] gdzie: gdzie: FA,Ed – siåa obliczeniowa przyåoĪona w Ğrodku ciĊĪkoĞci efektywnej powierzchni gdzie: pojedynczej påytkiobliczeniowa (tzn. poåowa caåkowitej elemencie drewnianym), gdzie: F – przyåoĪona ciĊĪkoĞci efektywnej FA,Ed – siåa siåa obliczeniowa przyåoĪonasiåyw ww Ğrodku Ğrodku ciĊĪkoĞci efektywnej powierzchni powierzchni FA,E A,Ed d – siła obliczeniowa przyłoşona w środku cięşkości efektywnej pojedynczej påytki (tzn. poåowa caåkowitej siåy w elemencie drewnianym), pojedynczej påytki (tzn. poåowa caåkowitej siåy w elemencie drewnianym), M – moment obliczeniowy dziaåający pojedynczą påytkĊ, przyåoĪony w Ğrodku FA,Ed siåa obliczeniowa przyåoĪona wnaĞrodku ciĊĪkoĞci efektywnej powierzchni powierzchni pojedynczej płytki (tzn. połowa całkowitej siły w elemenA,Ed powierzchni efektywnej, pojedynczej påytki (tzn. poåowa caåkowitej siåy na w elemencie drewnianym), M moment obliczeniowy dziaåający pojedynczą påytkĊ, cie– MA,Ed –drewnianym), moment obliczeniowy dziaåający na pojedynczą påytkĊ, przyåoĪony przyåoĪony w w Ğrodku Ğrodku A,Ed powierzchni efektywnej, powierzchni efektywnej, M ,E – moment obliczeniowy działający na pojedynczą płytkę, przyA – efektywna powierzchnia påytki, MefA,Ed A– moment obliczeniowy dziaåający na pojedynczą påytkĊ, przyåoĪony w Ğrodku d łoşony w środku powierzchni efektywnej, powierzchni efektywnej, A powierzchnia A – efektywna powierzchnia påytki, ef – hefef – efektywna maksymalna wysokoĞßpåytki, powierzchni efektywnej zakotwienia, prostopadåa do A – efektywna powierzchnia płytki, najwiĊkszego wymiaru påytki. Rys. 21. Wsporniki A – efektywna powierzchnia påytki, h do ef – hef –ef maksymalna maksymalna wysokoĞß wysokoĞß powierzchni powierzchni efektywnej efektywnej zakotwienia, zakotwienia, prostopadåa prostopadåa do såupa [11] ef hef – maksymalna wysokość powierzchni efektywnej zakotwienia, pronajwiĊkszego wymiaru påytki. najwiĊkszego wymiaru påytki. hef – maksymalna wysokoĞß powierzchni efektywnej zakotwienia, Rys. prostopadåa dosłupa Rys. 21. Wsporniki såupa [11] 21.21. Wsporniki [11] [11] Rys. Wsporniki såupa stopadła do największego wymiaru płytki. Rys. 21. Wsporniki såupa [11] najwiĊkszego wymiaru påytki. 2
Rys. 17. Kotwy do betonu [11]
Rys. 20. Stopka [11]
Rys. 20. Rys. 20.Stopka Stopka[11][11] [11] Rys. 20. Stopka Rys. 20. Stopka [11]
Builder
90
kwiecień 2015
Rys. 14. ZĂĄÄ…cza kÄ…towe z blachy perforowanej [11] Rys. 14. ZĂĄÄ…cza kÄ…towe z blachy perforowanej [11]
§ Aef ¡ ¨ ¸ 22 hef2 ¨§§ h A ¸¡ Š¨¨ Aefefef š¸¡¸ 2 h 22 ¨§¨ hA ¸ hefef ŠŠ¨ hefefef š¡¸š¸ d hef2 ¨h ¸ ef š Š Nośność płytek sprawdza (8.55) normy NoĞnoĞß påytek sprawdza siĊsięz z warunku warunku (8.55) normy [1] [1] d dd
NoĞnoĞß (8.55) 2 2 z NoĞnoĞß påytek påytek sprawdza sprawdza siĊ siĊ z warunku warunku (8.55) normy normy [1] [1] § Fx ,Ed ¡ § Fy ,Ed ¡ ¸ 22 d 1(8.55) normy [1] ¨ ¸ 22 z¨ warunku NoĞnoĞß påytek sprawdza siĊ ¨§ F ¸¡ ¨§ F ¸¡
Ed Ed Ed š Ed š ¸¡¸ 2 d ¨Š§¨ Fxx ,,Rd ¸¡ Š¨§¨ Fyy ,,Rd 1 ¨§¨ F ¸¸¡¸ 2 ¸¡¸ d 1 ¨§¨ F F F ŠŠ¨ xx ,,Rd Rd š Rd š Ed Ed š¸ ŠŠ¨ yy ,,Rd š¸ d 1 ¨ F ¸ ¨ Fdziałające ¸ – siły obliczeniowe w kierunku x i y, Š x ,Rd š Š y ,Rd š
(8) (8) (8) (8)
(9) (9) (9) (9)
gdzie: gdzie: Fx,Ed i Fy,Ed gdzie: gdzie: F i F – odpowiednie nośności obliczeniowe płytek, Ich wartości gdzie:x,Rd y,Rd określa się na podstawie maksymalnych nośności w przekrojach równoległych lub prostopadłych do głównych osi płytki.
Rys. 22. Kotew do belek stalowych [11] Rys. 22. 22. Kotew Kotew do do belek belek stalowych stalowych Rys. Rys. Kotew do belek stalowych Rys. Kotew do belek stalowych [11] [11]22.22. [11] [11]
Rys. 23. System stĊĪeĔ wiatrowych [11] Rys. 23. 23. System System stĊĪeĔ stĊĪeĔ wiatrowych wiatrowych Rys. Rys. 23.System System stĊĪeĔ wiatrowych Rys. 23. stęşeń wiatrowych [11] [11] [11] [11]
Rys. Knagi Rys. 24.24. Knagi [11] [11]
Rys. 25.Wieszak Wieszak muru Rys. 25. dodo muru [12][12]
Rys. 24. 24. Knagi Knagi [11] [11] Rys. Rys. 24. Knagi [11]
Rys. 25. 25. Wieszak Wieszak do do muru muru [12] [12] Rys. Rys. 25. Wieszak do muru [12]
Złącza z profilowanymi elementami metalowymi
Złącza z profilowanymi elementami metalowymi to proste i szybkie sposoby łączenia elementów, zarówno z drewna litego jak i z drewna klejonego warstwowo. Odpowiednio wyprofilowane blachy stalowe z przygotowanymi otworami na gwoździe lub wkręty oraz niekiedy równieş z otworami na śruby, w prosty sposób umoşliwiają połączenie elementów konstrukcji. Najszerszą grupę złącz stanowią złącza wykonane z blachy o grubości 2 lub 2,5 mm, zwane potocznie „złączami ciesielskimi�. Złącze te są wyposaşone w wiele otworów na gwoździe. To, w które otwory trzeba wbić gwoździe/wkręty lub mocować śruby zaleşy od przekroju poprzecznego drewna, od kierunku włókien oraz kierunku i wielkości działania siły. Minimalne odległości pomiędzy łącznikami, które naleşy zachować, podano w normie [1]. Złącza te produkowane są przez wielu producentów w bardzo wielu typach i rozmiarach.
Rys. Wsporniki belek ukryte Rys. 26.26. Wsporniki belek ukryte [11] [11]
Rys. 26. Wsporniki belek ukryte [11]
Rys. 27. Wspornik belki [11]
Rys. 28. Wsporniki [11] z blachami wĊzáowymi ukrytymi w wĊzáach Rys. 32.sáupa Przykáad
kratownicy [14] Rys. 26. Wsporniki belek ukryte [11]
Rys. 27. Wspornik belki [11]
Rys. 27. Wspornik belki [11] Rys. 27.27. Wspornik belki [11] [11] Rys. Wspornik belki
Rys. 28. Wsporniki sáupa [11]
Rys. 28. Wsporniki sáupa [11]
Rys. 33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytym kratownicy [14]
Rys. 33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytymi w wĊzáach kratownicy [14]
Rys. 28. 28. Wsporniki Rys. Wsporniki słupa sáupa [11] [11] Rys. 33. Przykład z blachami węzłowymi częściowo ukrytymi w węzłach Rys. kratownicy [14]33. Przykáad z blachami wĊzáowymi czĊĞciowo ukrytymi w wĊzáach kratownicy [14]
Rys. 29. Przykáad poáączenia sworzniowego z ukrytymi áącznikami (blachami), u góry widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap montaĪu. [9]
Rys. 34. Proste teĪ moĪe byü piĊkne [14]
Rys. 29. Przykład połączenia sworzniowego z ukrytymi łącznikami (blachami), Rys. 29. Przykáad poáączenia z ukrytymi áącznikami u góry widok gotowego węzła, na dolesworzniowego schemat oraz etap montażu. [9]
Rys. 34.Proste Proste moĪe piĊkne Rys. 34. teżteĪ może byćbyü piękne [14] [14]
Rys. 34. Proste teĪ moĪe byü piĊkne [14]
Rys. 29. Przykáad poáączenia sworzniowego z ukrytymi áącznikami
(blachami),poáączenia u góry widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap Rys. 29. Przykáad sworzniowego z ukrytymi áącznikami montaĪu. (blachami), u góry[9] widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap montaĪu. [9]
30. rozwiązanie okucia stalowe poáączone Rys. 30.Rys. Ciekawie rozwiązanie węzła,wĊzáa, okucia stalowe połączone łączniki Rys. 30.Ciekawie Ciekawie rozwiązanie wĊzáa, okucia stalowena poáączone na áączniki [9] sworzniowe [9] sworzniowe na áączniki sworzniowe [9]
Rys. 35.Przykáady blach wĊzáowych o charakterze ozdobnym
Rys. 35. Przykłady blach węzłowych blach o charakterze ozdobnymo[14] Rys. 35.Przykáady wĊzáowych charakterze
Builder
91
Rys. 30. Ciekawie rozwiązanie wĊzáa, okucia stalowe poáączone na áączniki sworzniowe [9]
kwiecie 2015
(blachami), u góry widok gotowego wĊzáa, na dole schemat oraz etap montaĪu. [9]
ozdobnym
Rys. 35.Przykáady blach wĊzáowych o charakterze ozdobnym
Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13]. Rys. 31. Połączenia na sworznie i śruby [13]
Rys. 36. Przykłady blach węzłowych o charakterze ozdobnym [14] Rys. 36. Przykáady blach wĊzáowych o charakterze ozdobnym
Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13].
Rys. 32. Przykład z blachami węzłowymi ukrytymi w węzłach kratownicy [14]
Rys. 37. Pierścienie gładkie typ A [15]
Zdjęcia i rysunki: archiwum autora i firm wg literatury
Rys. 31. Poáączenia na sworznie i Ğruby [13].
BUDOWNICTWO kwiecień 2015
92 Builder
projektanta zaleĪy nie tylko bezpieczeĔstwo konstrukcji, lecz takĪe estetyka poáącz artykule przedstawiono równieĪ kilka propozycji z zewnĊtrznymi blachami wĊzáowy projektanta zaleĪy nie tylko bezpieczeĔstwo lecz takĪe estetyka poáącz które umiejĊtnie zastosowane mogą stanowiükonstrukcji, ozdobĊ konstrukcji. artykule przedstawiono równieĪ kilka propozycji z zewnĊtrznymi blachami wĊzáowy które umiejĊtnie zastosowane mogą stanowiü ozdobĊ konstrukcji. Poáączenia na pierĞcienie
Zmiany w wyznaczaniu nośności złącz trzpieniowych wg PN-EN 1995-1-1 czyli Eurokod 5 w stosunku do normy PN-B-03150:2000: Do wzorów, odpowiadającym odpowiednim postaciom zniszczenia, należy wprowadzać wytrzymałości charakterystyczne na docisk do elementu złącza oraz moment charakterystyczny uplastycznienia łącznika.
Połączenia na pierścienie
Záącze na pierĞcienie wykonuje siĊ wtedy, gdy chcemy uzyskaü wiĊkszą sztywnoĞü Poáączenia Złącze na na pierĞcienie pierścienie wykonuje się wtedy, gdy chcemy uzyskać więkwĊĨle lub wystĊpują bardzo duĪe siáy w poáączeniu. szą na sztywność w węźle lub występują bardzo siły w połączeniu. Záącze pierĞcienie wykonuje siĊ wtedy, gdyduże chcemy uzyskaü wiĊkszą sztywnoĞü W normie PN-B-03150:2000 nie podano Īadnych reguá projektowania záączy na W normie PN-B-03150:2000 nie podano żadnych wĊĨle lub wystĊpują bardzo duĪe siáy w poáączeniu. reguł projektowania pierĞcienie zĊbate. Zgodnie z normą PN-B-03150:2000 w záączach mogą byü złączy PN-B-03150:2000 na pierścienie zębate. z normą PN-B-03150:2000 w złą-záączy na W normie nieZgodnie podano Īadnych reguá projektowania wykorzystywane pierĞcienie zĊbate dopuszczone do stosowania w budownictwie, a czach mogą być wykorzystywane pierścienie zębate dopuszczone do byüwedáu pierĞcienie zĊbate. Zgodnie z normą PN-B-03150:2000 w záączach mogą noĞnoĞü, rozmieszczenie i moduá podatnoĞci pierĞcienia naleĪy przyjmowaü stosowania w budownictwie, a nośność, rozmieszczenie i moduł podatwykorzystywane pierĞcienie zĊbate dopuszczone do stosowania w budownictwie, a danych producenta, potwierdzonych w dokumentach dopuszczających je do stosow noĞnoĞü, podatnoĞci pierĞcienia naleĪy przyjmowaü wedáu ności rozmieszczenie pierścienia należyi moduá przyjmować według danych producenta, pobudownictwie. danych producenta, potwierdzonych w dokumentach je do stosow twierdzonych w dokumentach dopuszczających je dodopuszczających stosowania w buW normie EN-PN 1995-1-1:2010 [1] zawarto zasady wyznaczenia noĞnoĞci i mi budownictwie. downictwie. rozstawy pierĞcieni z podziaáem na: W normie EN-PN 1995-1-1:2010 zawartozasady zasady wyznaczenia W normie EN-PN 1995-1-1:2010 [1][1]zawarto wyznaczenianonoĞnoĞci i mi x pierĞcienie gáadkie i páaskie rozstawy z podziaáem na:koánierzowe, śnościpierĞcieni i minimalne rozstawy pierścieni z podziałem na: wkáadki zĊbate. gładkie kołnierzowe, xx• pierścienie pierĞcienie gáadkiei płaskie i páaskie koánierzowe, • wkładki zębate. x wkáadki zĊbate. Poáączenia na pierĞcienie gáadkie i páaskie koánierzowe
Połączenia na pierścienie gładkie
PierĞcienie gáadkie i páaskie koánierzowe, typ A lub B o Ğrednicy nie wiĊkszej od 200 i płaskie kołnierzowe Wg normy [1] tylko te o grubości stali co najmniej 2 mm można stoso-Poáączenia na pierĞcienie gáadkie i páaskie koánierzowe noĞnoĞü charakterystyczną pierĞcieni przy obciąĪeniu wzdáuĪ wáókien Fv,0,Rk, w odn wać w konstrukcjach. Niektórzy z producentów podają w swoich katalo-PierĞcienie Pierścienie gładkie i płaskie kołnierzowe, ABlub B o średnicy nie gáadkie i páaskiei jednej koánierzowe, typ Atyp lub o Ğrednicy nie wiĊkszej od 200 do pojedynczego áącznika páaszczyzny Ğcinania, wyznaczamy ze wzoru (10 gach także nośności łączników oraz zasady obliczeń poszczególnychnoĞnoĞü większej od 200 mm, nośność charakterystyczną pierścieni obcią-Fv,0,Rk, w odn charakterystyczną pierĞcieni przy obciąĪeniu wzdáuĪprzy wáókien rodzajów złącz. żeniu wzdłuż włókien , w páaszczyzny odniesieniu do pojedynczego łącznikaze wzoru (10 do pojedynczego áącznikaFv,0,Rk i jednej Ğcinania, wyznaczamy 5 k1k 2 k3k 4 35d c1,ze i jednej płaszczyzny ścinania, wyznaczamy wzoru (10). Przykładowe rodzaje złączy stalowych i ich przykładowe zastosowa
Fv , 0,Rk min ® (10) nie pokazano na rysunkach. Na rys. 5-15 przedstawiono przykłady złą¯ k1k3 he 31,5d1c,5
k1k 2 k3k 4 35d c
cza do wykonywania połączeń drewno-drewno. Przykłady połączeń Fv , 0,Rk min ® (10) gdzie: ¯ k1k3 he 31,5d c
drewno-beton przedstawiono na rys. 16-21. Oprócz łączników do połąF – noĞnoĞü charakterystyczna pierĞcienia wzdáuĪ v,0,rk czeń drewno-drewno i drewno-stal produkowane są także łączniki do gdzie: gdzie: w n,– nośność charakterystyczna pierścienia wzdłuż włókien, w KN, połączeń drewno-mur – przykład takiego łącznika pokazano na rysunku. wáókien, Fv,0,rk F – noĞnoĞü charakterystyczna pierĞcienia wzdáuĪ dcv,0,rk –dĞrednica pierĞcienia mm) – pierścienia(w(w mm) wáókien,c wśrednica n, h – zagłębienie pierścienia h –ezagáĊbienie pierĞcienia ww drewnie drewnie (w mm) (w mm) Od wyobraźni i wiedzy projektanta zależy nie tylko dce– Ğrednica pierĞcienia (w mm) k – współczynniki modyfikacyjne, gdzie i = od 1 do 4, zdefiniowane w [1]. i wspóáczynniki modyfikacyjne, k – gdzie i = od 1 do 4, i bezpieczeństwo konstrukcji, ale również estetyka he – zagáĊbienie pierĞcienia w drewnie (w mm) zdefiniowane w [1]. na modyfikacyjne, wkładki zębate połączenia. ki –Połączenia wspóáczynniki gdzie i = od 1 do 4, zdefiniowane [1]. Nośnośćwcharakterystyczną złączy na wkładki zębate należy okrewkáadki zĊbate 25. W miejscach, gdzie potrzeba silniejszego podparcia lub zagrożeniaPoáączenia ślać jakona sumę nośności charakterystycznej samej wkładki i nośności przechyłem, wykorzystuje się knagi (rys. 24). charakterystycznej śruby ściągającej. Nośność charakterystyczną Fv,Rkjako sumĊ no NoĞnoĞü charakterystyczną záączy na wkáadki zĊbate naleĪy okreĞlaü Poáączenia na wkáadki zĊbate samej wkáadki i noĞnoĞci charakterystycznej Ğruby Ğciągającej. Coraz częściej wykonuje się połączenia konstrukcji drewnianych o nie-charakterystycznej wkładki zębatej należącej do łączników typu C, (łączniki jednostronne: záączy na wkáadki okreĞlaü sumĊ no charakterystyczną F zĊbatej naleĪącej áączników typu C, (áą v,Rk wkáadki widocznych elementach stalowych w połączeniu. Grubość stosowanychNoĞnoĞü typ C2, C4, C7, C,9, C11, dwustronne: C1, C3,zĊbate C5, C6,naleĪy C8, do C10), należyjako charakterystycznej samej charakterystycznej Ğciągającej. C2, C4, wkáadki C7, C,9,i noĞnoĞci C11, dwustronne: C1, C3, C5,Ğruby C6, C8, C10), na blach wynosi od kilku do kilkunastu milimetrów. W przypadku połącze-jednostronne: określać zetyp wzoru (11). NoĞnoĞü ze charakterystyczną Fv,Rk wkáadki zĊbatej naleĪącej do áączników typu C, (áą okreĞlaü wzoru (11). nia elementu stalowego do pobocznicy lub czoła belki wykorzystuje się jednostronne: typ C2, C4, C7, C,9, C11, dwustronne: C1, C3, C5, C6, C8, C10), na dla áączników C1 do C9 18k1k 2 k3d c1,5 głownie wkręty (rys. 26.), natomiast w rozwiązaniach z blachą wpuszczo-okreĞlaü ze wzoru Fv , 0,Rk ® (11). (11) ną wewnątrz przekroju (zazwyczaj równolegle do włókien) wykorzystu
25 31 , 5 k k k d dla áączników C10 i C11 ¯ 1 2 3 1,5 c dla áączników C1 do C9 18k1k 2 k3d c je się sworznie i śruby jako łączniki blachy z drewnem. Przykładem poFv , 0,Rk ® (11) dla áączników C10 i C11 ¯25k1k 2 k3 31,5d c
łączenia tylko na sworznie może być tutaj typowy wspornik belki drugogdzie: rzędnej (rys. 27.). Sworzeń często jest nieznacznie pogrubiony w środFv,0,rk – nośność charakterystyczna pierścienia wzdłuż włókien, w KN, ku długości co powoduje zakleszczenie sworznia we wsporniku i uniedc – średnica wkładki (w mm) dla typu C1, C2, C6, C7, C10, C11, możliwia jego wypadnięcie. Wg normy PN-B-03150:2000 w połącze– długość boku wkładki (w mm) dla typu C5, C8, C9, niach na sworznie, w których występują siły rozciągające z jednej stro– pierwiastek iloczynu długości boków wkładki (w mm) dla typu C3, C4, ny styku liczba sworzni nie powinna być mniejsza niż 4 i co najmniej 1/4 ki – współczynniki modyfikacyjne, gdzie i = od 1 do 3, zdefiniowane w [1]. liczby sworzni należy zastąpić śrubami o tej samej średnicy. Minimalna liczba śrub ściągających w złączach rozciąganych wynosi 3, a w ściskanych 2 po każdej stronie styku. W normie [1] brak takiego wymogu, nieLiteratura: [1] Norma PN-EN 1995-1-1: kwiecień 2010 Eurokod 5. Projektowanie konstrukcji drewnianych, mniej jednak stosowanie śrub w połączeniu rozciąganym na sworznie to część 1-1: postanowienia ogólne, Reguły ogólne i reguły dotyczące budynków. konieczność. Przykład takiego połączenia sworzniowego z dodatkowymi [2] Materiały firmy Finforest, [3] Materiały firmy Steico, śrubami przedstawiono na rys. 28. [4] Materiały Kronopol, Połączenie z elementami stalowymi ukrytymi jest rozwiązaniem trud[5] Materiały firmy Mitek, niejszym wykonawczo, wymagającym precyzyjnego wykonania gniazd [6] Materiały firmy Kasper Polska, [7] http://www.gathering.org i otworów w łączonych elementach. Rozwiązania te zaleca się wykony[8] http://en.structurae.de/photos/ wać w połączeniach widocznych, szczególnie tam, gdzie walory este[9] Materiały udostępnione przez prof. R. Kligera z Chalmers University of Technology, Goeteborg, Szwecja tyczne mają szczególne znaczenie. Przykłady rozwiązań węzłów z bla[10] Kotwica J., Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym, wydawnictwo Arkady, chami stalowymi ukrytymi częściowo lub całkowicie pokazano na rys. Warszawa 2004. 26-30. [11] Materiały firmy Simpson StrongTie, [12] Materiały firmy MultiGrip, Wykonywanie połączeń jest w pewnym stopniu sztuką. To od wy[13] Materiały udostępnione przez firmę Buchacher, obraźni i wiedzy projektanta zależy nie tylko bezpieczeństwo konstrukcji, [14] www.utsdesign.com lecz także estetyka połączenia. W artykule przedstawiono również kilka [15] Norma PN-EN 912. Łączniki do drewna. Dane techniczne łączników stosowanych w konstrukcjach drewnianych. propozycji z zewnętrznymi blachami węzłowymi, które umiejętnie zastosowane mogą stanowić ozdobę konstrukcji.
REKLAMA
Rys. 38. Pierścienie kołnierzowe typ B [15]
Rys. 39. Wkładki zębate C [15] zĊbate typ C [15] Rys. 39.typ Wkáadki
wĊzeá z wkáadką zĊbatą dwustronna i Rys. 40. PrzekrójRys. przez40. węzełPrzekrój z wkładkąprzez zębatą dwustronna i jednostronną. [11] jednostronną. [11]
Builder
dodatek branżowy
kwiecień 2015
STOLARKA OTWOROWA
prezentacja firmy aluplast sp. z o.o. str. 98
prezentacja z okładki
stolarka otworowa kwiecień 2015
98 Builder d o dat e k B R A N Ż OW Y
Systemowa
Strategia Sukcesu Marcin Szewczuk Dyrektor Marketingu aluplast
Aluplast Sp. z o.o. jest największym na rynku polskim dostawcą systemów okiennych z PVC. Okna i drzwi z PVC z wykorzystaniem oferowanych przez firmę systemów wykonuje obecnie w Polsce ponad 200 autoryzowanych producentów.
P
olski oddział grupy aluplast uruchomiony został w 1995 r. i firma potrzebowała zaledwie sześciu lat, by stać się największym producentem i dostawcą systemów okiennych PVC w Polsce. Dwadzieścia lat aktywności aluplastu w naszym kraju pokazuje, że konsekwentnie realizowana polityka prorozwojowa może gwarantować długookresowy sukces. Jednym z fundamentów filozofii firmy jest innowacyjność, przejawiająca się w integrowaniu poszczególnych linii produktów w systemy i ich stałym rozwijaniu, co umożliwia ich stałą rozbudowę i pozwala posiadać w ofercie rozwiązania najlepiej dostosowane do potrzeb rynku. Tym samym, rozwijając istniejące systemy, aluplast przesuwa je w górę, wyznaczając stale nowe standardy. Technologiczna przewa-
energeto® 8000 nagrodzone Złotym Medalem na targach Budma 2015
ga stanowi podstawę strategii produktów aluplast. Przywództwo technologiczne jest przy tym ściśle związane z ciągłym koncentrowaniem się na kliencie i jego potrzebach, które są często bodźcem do ulepszania naszych produktów.
Bogactwo oferty i jej innowacyjność są jednymi z przyczyn osiągnięcia przez aluplast pozycji lidera w Polsce. To właśnie bogactwo oferty i jej innowacyjność są jednymi z przyczyn osiągnięcia przez aluplast pozycji lidera w Polsce. Praktycznie co roku firma wprowadza na rynek nowe rozwiązania, umożliwiające zwiększanie konkurencyjności współpracujących z nami producentów okien. Potwierdzeniem tego faktu są wyniki
realizowanych od czterech lat przez Centrum Analiz Branżowych badań opinii producentów okien o dostawcach profili PVC. Firma aluplast jest w nich najwyżej oceniania w kategoriach: najszersza oferta, oferta o najlepszej relacji cena do jakości oraz najbardziej innowacyjna firma.
Okna przyszłości
Tworzenie konstrukcji okiennych o niskiej przenikalności cieplnej to już nie moda i ciekawostka – to trwały i wyznaczony na długie lata kierunek rozwoju techniki okiennej. Konsekwentnie, od lat podążając tą drogą, aluplast rozbudował swoje portfolio produktów o całą gamę nowych rozwiązań konstrukcyjnych, których wspólnym mianownikiem jest głębokość zabudowy 85 mm, a efektem finalnym – możliwość tworzenia energooszczędnych konstrukcji
energeto® to koncepcja oparta o innowacyjne technologie:
• całkowitą
likwidację konieczności stosowania stalowych wzmocnień kształtowników z PVC i zastąpienie ich wkładkami kompozytowymi z domieszką włókien szklanych, „powerdur inside”, • wykorzystanie szyb zespolonych i technologii „bonding inside” (wklejanie szyby we wrąb skrzydła) do osiągnięcia zakładanych parametrów statycznych i cieplnych konstrukcji okiennych, • możliwość uzyskania dalszej poprawy przenikalności cieplnej kształtowników poprzez opcjonalne wypełnianie, po procesie zgrzewania konstrukcji, przestrzeni niektórych komór wewnętrznych pianą poliuretanową w technologii „foam inside”.
Kolejną innowacją jest zmiana technologii szklenia, umożliwiająca wykorzystanie pełnej głębokości wrębu szybowego. Głębsze osadzenie szyby we wrębie prowadzi do zmniejszenia wartości współczynnika przenikania ciepła liniowego mostka termicznego występującego na styku szyby z ramą skrzydła, co daje jeszcze lepsze zabezpieczenie przed tworzeniem się rosy na krawędzi szyb. Bez wątpienia najważniejszą i podstawową właściwością systemów okiennych energeto® jest ich niska przenikalność cieplna, jednak zastosowane w tych produktach technologie niosą jeszcze cały szereg dodatkowych korzyści, wśród których wymienić można m.in.: • Mniejsze ryzyko pękania szyb. Poprzez równomierne rozłożenie się naprężeń po całym obwodzie okna eliminuje się zjawisko punktowych naprężeń występujących w przypadku stosowania podkładek do szklenia, a tym samym zmniejsza się znacząco
„powerdur inside” – eliminujemy wzmocnienia stalowe
Metalowe usztywnienie w profilach ram okiennych tworzy wskutek wysokiej przewodności cieplnej mostek termiczny. W profilach energeto® wzmocnione włóknem szklanym przekładki kompozytowe Ultradur® High Speed, opracowane we współpracy z firmą BASF, zastępują stal stosowaną w konwencjonalnych ra-
kwiecień 2015
Systemy energeto to nowy wymiar w projektowaniu okien, które są w stanie spełnić najwyższe wymagania w zakresie efektywności energetycznej. Każdy detal i wszystkie zastosowane technologie są podporządkowane tej wizji. Zaproponowany przez aluplast koncept energeto® jest nowym kierunkiem w myśleniu o energooszczędności, gdyż wiąże się z wyeliminowaniem stosowanych dotychczas w profilach wzmocnień stalowych, które powodują pogorszenie ich termiki. Dodatkowo, wdrażając tę technologię, aluplast wychodzi naprzeciw oczekiwaniom producentów w zakresie optymalizowania procesów związanych z produkcją okien.
Systemy energeto ® umożliwiają wklejanie szyby w skrzydła bez konieczności stosowania używanych dotychczas wzmocnień stalowych. Funkcję nośną przejmuje szyba. Związanie klejem szyby z profilem stabilizuje okno, ponieważ znaczna część obciążeń statycznych jest przenoszona przez szybę, bardziej odporną na zginanie niż profil skrzydła. Stałe połączenie szyby ze skrzydłem zmniejsza ryzyko jego wykrzywiania, wyginania, a także osiadania. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko pęknięć szyb w wyniku naprężeń punktowych oraz wydłuża czas eksploatacji skrzydeł bez potrzeby ich regulacji. Sklejenie szyby z profilem to również doskonałe zabezpieczenie przed włamaniem, ponieważ tak zamontowana szyba nie daje się wypchnąć, co się czasem zdarza w przypadku „klasycznych” okien z PVC.
ryzyko pęknięć szyb w trakcie transportu, montażu i późniejszej eksploatacji. W przypadku stosowania tej technologii zmniejsza się również punktowe naprężenia w narożach, co zmniejsza ich podatność na pękanie. • Większa stabilność okien. Dzięki stałemu sklejeniu szyby i skrzydła zmniejsza się ryzyko wykrzywienia, wygięcia, a także osiadania skrzydła, tym samym wydłuża czas eksploatacji skrzydeł bez potrzeby ich regulacji. • Lepsza izolacyjność akustyczna poprzez bezpośrednie powiązanie na całym obwodzie skrzydła z szybą, która nie zachowuje się jak drgająca membrana. • Lepsze zabezpieczenie przed włamaniem – brak możliwości wypchnięcia szyby ze skrzydła, dzięki obwodowej szczelinie z klejem. • Lepsze właściwości cieplne konstrukcji. Większe zagłębienie szyby w profilu prowadzi do obniżenia wartości liniowego mostka termicznego powstającego na styku szyby z profilem, co daje lepsze zabezpieczenie przed tworzeniem się rosy na krawędzi szkła oraz wpływa na zmniejszenie wartości współczynnika przenikania ciepła konstrukcji okiennych. Większe powierzchnie przeszklone. • Wyeliminowanie wzmocnień stalowych pozwala na zaprojektowanie węższych profili. Przy tych samych wymiarach okna, większa jest powierzchnia szyby, a co za tym idzie, lepsze jest doświetlanie pomieszczenia naturalnym światłem słonecznym oraz możliwe są dodatkowe zyski cieplne. • Mniejsza waga całych konstrukcji dzięki wyeliminowaniu wzmocnień stalowych. Zdecydowanie wpływa to na komfort pracy na stanowiskach bezpośrednio produkcyjnych, jak również pracowników zaangażowanych w procesy montażu okien na budowie. Mniejszy ciężar całego okna ma również ogromny wpływ na łatwość jego użytkowania i eksploatację.
99
energeto® – okna modyfikowane energetycznie
Zwiększona stabilność i bezpieczeństwo dzięki „bonding inside”
Builder
okiennych spełniających już dzisiaj wymogi stawiane oknom w przyszłości. Z perspektywy producentów profili PVC można wyodrębnić dwa główne kierunki zmian, których efektem ma być poprawa ich właściwości cieplnych. Pierwsze, „klasyczne” podejście, to głównie zabiegi związane ze zwiększaniem głębokości zabudowy kształtowników oraz zwiększaniem liczby komór. Drugi, „rewolucyjny” kierunek to działania nakierowane na zmiany w konstrukcji profili i technologii produkcji okien, związane m.in. z eliminowaniem z profili wzmocnień stalowych, negatywnie oddziałujących na ich właściwości cieplne, wdrożeniem technologii wklejania szyb, wykorzystaniem w produkcji profili materiałów kompozytowych, wypełniania profili materiałami izolacyjnymi itp.
Zdjęcia arch. aluplast
prezentacja z okładki
stolarka otworowa kwiecień 2015
100 Builder
Przykład mostków termicznych, jakie w konstrukcji profili okiennych powodują wzmocnią stalowe (z lewej system Ideal 8000 (ze wzmocnieniami stalowymi), z prawej strony system energeto® 8000 (bez wzmocnień stalowych)
mach okiennych z PVC i zapewniają zdecydowanie lepsze właściwości izolacji cieplnej przy tych samych mechanicznych właściwościach okna. Okna z profili ze wzmocnieniem „powerdur inside” mogą być wykonywane w takich samych rozmiarach jak z profili ze wzmocnieniem stalowym. Wyeliminowanie wzmocnień stalowych pozwoliło na likwidację mostków termicznych i uzyskanie współczynnika przenikania ciepła ram do Uf = 0,94 W/m²K. Systemy energeto® już przy standardowej głębokości zabudowy 70 mm posiadają o ponad 40% lepsze właściwości cieplne od stosowanych obecnie standardowych profili. Współczynnik przenikania ciepła na poziomie Uf = 1,0 W/m²K należy uznać za wynik doskonały, który przy zastosowaniu standardowych rozwiązań wymaga często zwiększenia głębokości zabudowy i ciężaru okien.
d o dat e k B R A N Ż OW Y
„foam inside” – maksimum izolacji, minimum strat ciepła
Technologia „foam inside” jest kolejnym przełomowym krokiem, pozwalającym na realną poprawę właściwości cieplnych okien. Jest to możliwe dzięki wypełnieniu wewnętrznych komór kształtowników dodatkowym materiałem izolacyjnym po ostatecznym zgrzaniu ram ościeżnic lub skrzydeł. Wprowadzenie pianki poliuretanowej odbywa
się przy zastosowaniu specjalnej maszyny aplikującej piankę do zaprojektowanych odpowiednio komór. Piana, zwiększając swoją objętość, wypełnia całkowicie przestrzeń ram okiennych aż po narożniki. Po wypełnieniu komór profili możliwe jest obniżenie współczynnika przenikania ciepła do Uf = 0,79 W/m2K, co pozwala uzyskać współczynnik dla całego okna o wartości Uw = 0,61 W/m2K. Instytut Domów Pasywnych w Darmstadt wydał na okna w systemie energeto® 8000 „foam inside” certyfikat rekomendujący je jako doskonałe rozwiązanie do domów pasywnych.
energeto® 5000 view – wyjątkowy design i energooszczędność
Chęć spełnienia postulatu efektywnego wykorzystania energii cieplnej pochodzącej ze słońca w budynkach zaowocowała kolejnymi zmianami w konstrukcji profili okiennych, polegającymi na obniżeniu wysokości pakietu profili. Wyeliminowanie z konstrukcji wzmocnień stalowych pozwoliło na opracowanie węższych konstrukcji zestawu rama/skrzydło. Dzięki bardzo ciekawej optyce profili charakteryzującej się dużym zachodzeniem skrzydła na ościeżnicę uzyskano większe powierzchnie przeszkleń, co zapewnia lepsze doświetlenie pomieszczeń, dodatkowe zyski cieplne, jak również bardzo efektowny wygląd przeszklenia. Najnowszym produktem z serii energeto® jest energeto® 5000 view – interesujące rozwiązanie designerskie zgodne z nowym trendem w kierunku filigranowej optyki elewacji z jasną strukturą. Wykorzystanie zalet technologii energeto® w połączeniu ze zintegrowana nakładką aluminiową i ograniczoną do 109 mm szerokością profili otwiera przed inwestorami i projektantami nowe możliwości w zakresie kształtowania wyglądu elewacji.Dzięki za-
stosowaniu innowacyjnych technologii w systemach energeto® została całkowicie usunięta jedna z poważnych barier na drodze dalszego postępu w dziedzinie tworzenia energooszczędnych konstrukcji okiennych. O rozpoczęciu nowej ery w dziedzinie produkcji energooszczędnych systemów okiennych z PVC świadczy również to, że nie jest to produkt koncepcyjny, ale cała rodzina kształtowników, składająca się z trzech odrębnych systemów: energeto® 4000, energeto® 5000 i energeto® 8000. Różnią się pod wieloma względami, ale łączy je jedna idea: okna energooszczędne jako produkt finalny. n
Polski oddział grupy aluplast uruchomiony został w 1995 r. i firma potrzebowała zaledwie sześciu lat, by stać się największym producentem i dostawcą systemów okiennych PVC w Polsce
Dlaczego warto wybrać okna z aluminium?
Energooszczędność na lata
Duże systemy okienne to również większa powierzchnia wystawiona na czynniki atmosferyczne i mechaniczne. Produkty wykonane z aluminium zapewniają dużą odporność na negatywne czynniki pogodowe bez konieczności przeprowadzania częstych zabiegów konserwujących, dzięki czemu są wygodne w obsłudze, a ich parametry energooszczędne nie ulegają pogorszeniu i są na tym samym wysokim poziomie przez wiele lat. – Przez długi czas funkcjonowało przekonanie, że aluminium jako metal jest materiałem „zimnym” i nie stosowano go w budownictwie mieszkaniowym, jednak obecne technologie produkcji profili okiennych i możliwość stosowania w ich konstrukcji materiałów izolujących pozwalają na wy-
Estetyka i bezpieczeństwo
Produkty z aluminium dają możliwość dopasowania koloru stolarki do odpowiedniego stylu architektonicznego budynku. – Zwolennicy nowoczesnych odcieni mają okazję dobrać kolor okien za sprawą bogatej palety kolorów RAL, a dzięki powłokom drewnopodobnym ADEC stolarkę uda się dopasować do tradycyjnego projektu. Natomiast osoby, którym bliższy jest nowoczesny design i które szukają wyjątkowego wykończenia, mo-
101
kwiecień 2015
gą wybrać jeden z odcieni palety kolorów specjalnych ATEC. Dzięki odporności materiału na korozję i niekorzystne warunki atmosferyczne inwestorzy będą mieli pewność, że kolor pozostanie bez zmian – wyjaśnia Bożena Ryszka z ALUPROF S.A. Poza ochroną budynku przed stratami ciepła systemy okienne Aluprof stanowią również doskonałe zabezpieczenie domu przed intruzami. – Dzięki zastosowaniu odpornych konstrukcji aluminiowych wraz ze szkłem antywłamaniowym nasze okna stanowią przeszkodę trudną do pokonania dla niepożądanych gości. Istnieje również możliwość zastosowania specjalnych elementów antywyważeniowych oraz okuć przeznaczonych specjalnie do tego typu konstrukcji. W swojej ofercie posiadamy systemy okien w klasach antywłamaniowych od RC1 do RC3, a także specjalistyczny system okienny MB-70RC4, który spełnia wymagania odporności na włamanie w klasie RC4 – to jedyne tak bezpieczne okno w Polsce – zapewnia Bożena Ryszka z ALUPROF S.A. Poszukując nowoczesnych, a zarazem trwałych i funkcjonalnych rozwiązań, powinniśmy wybrać stolarkę okienną z aluminium. Swoimi parametrami nie tylko dorównuje ona oknom wykonanym z innych materiałów, ale w wielu aspektach je przewyższa. n
Builder
S
tosunkowo niewielka masa stolarki z aluminium sprawia, że jest ona łatwiejsza w obsłudze oraz daje duże możliwości kształtowania zabudowy. Nowoczesne okucia pozwalają – poza klasycznym sposobem otwierania – także na wykonywanie dużych i ciężkich okien oraz drzwi tarasowych, jak w przypadku systemu drzwi tarasowych Aluprof MB-77HS, które umożliwiają zaprojektowanie konstrukcji o szerokości przekraczającej 6 m.
konywanie zabudowy o wysokiej izolacyjności termicznej – mówi Bożena Ryszka, Kierownik Działu Marketingu i PR z ALUPROF S.A. Dzięki temu aluminiowe okna, drzwi i fasady przy zastosowaniu odpowiednich pakietów szybowych ze szkłem niskoemisyjnym mogą z powodzeniem funkcjonować w budynkach najbardziej wymagających pod względem energooszczędności. W naszej ofercie posiadamy rozwiązania MB-104 Passive SI oraz MB-104 Passive Aero. Pozwalają one uzyskać znakomite parametry przenikania ciepła – przy zastosowaniu szkła 2-komorowego współczynnik Uw dla okna wynosi 0,53 W/(m2K). Zostało to potwierdzone certyfikatami Instytutu Domów Pasywnych PHI Darmstadt dla naszych systemów – dodaje Bożena Ryszka.
Fot. arch. Aluprof
Jeszcze kilka lat temu panowało powszechne przekonanie, że aluminium, nie jest odpowiednim produktem dla budownictwa mieszkaniowego. Dzisiaj wiadomo, że możemy z niego wykonać nowoczesną i energooszczędną stolarkę otworową.
Joanna Florczak-Czujwid
Senior Project Manager ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku
40% wyprodukowanych w Polsce okien i drzwi trafiło w minionym roku na eksport – wynika z szacunków ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku. Branża ma powody do radości, bo polscy producenci nie tylko sprzedają za granicę coraz więcej swoich wyrobów, lecz także, co ważniejsze – rośnie cena pojedynczej wyeksportowanej sztuki.
E
ksport jest siłą napędową branży stolarki okiennej już od wielu lat. Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej, czyli od 2004 roku, wartość zagranicznej sprzedaży wzrosła czterokrotnie. Wyjątkiem był 2009 rok, kiedy to odnotowano spadek w porównaniu do roku poprzedniego. We wszystkich pozostałych latach dynamika wzrostu była praktycznie dwucyfrowa. Kryzys, który dotknął polską branżę budowlaną jako całość, niejako wymusił na polskich producentach okien i drzwi poszukiwanie nowych rynków zbytu dla swoich wyrobów. Z pomocą przyszedł im w tym między innymi Branżowy Program Promocji stolarki otworowej, realizowany na zlecenie Ministerstwa Gospodarki przez konsorcjum „Polskie Okna i Drzwi”. Obejmował on z jednej strony kampanię promocyjną na wybranych rynkach (Francja, Niemcy, Włochy, Szwecja, Czechy), której celem była poprawa wizerunku wyrobów rodzimych producentów, a z drugiej – bezpośrednie wsparcie, np. w zakresie udziału w największych imprezach targowych na Starym Kontynencie, czy też wyjazdy na misje gospodarcze.
gólnie ci średniej wielkości, sami przyznawali, że dzięki udziałowi w nim mieli okazję zaprezentować się na targach, na które dotychczas nie mogli sobie pozwolić z uwagi na ograniczone budżety na działania marketingowe. Z niektórych targów wrócili z wieloma kontaktami i zamówieniami. Udział w innych przekonał ich, że dany rynek nie jest dla nich i bezcelowe jest dalsze walczenie o zaistnienie na nim, dzięki czemu oszczędzili siły i środki, które mogą spożytkować na bardziej perspektywicznych dla siebie rynkach.
Eksport w poszczególnych grupach produktowych. Porównanie okresu I-III kw 2013 do I-III kw 2014 (w mln zł)
Wartość eksportu polskich okien i drzwi (zł)
Zwiększona promocja przełożyła się na zwiększony eksport
Czynników wpływających na rosnący eksport branży jest oczywiście znacznie więcej, ale nie należy też umniejszać wpływu Branżowego Programu Promocji. Na zorganizowanej przy okazji targów BUDMA 2015 konferencji „Jak polskie okna i drzwi wypromowały się za granicą?”, podsumowującej Program, przedsiębiorcy, szcze-
Aktualne kierunki eksportu (I-III kw 2014)
Źródło: Opracowanie ASM na podstawie danych GUS
raport
stolarka otworowa kwiecień 2015
102 Builder d o dat e k B R A N Ż OW Y
Kolejne rekordy eksportu
Liczne działania marketingowe i promocyjne podejmowane przez ostatnie 3 lata w ramach Programu, ale – co należy podkreślić – przede wszystkim przez samych producentów, sprawiły, że o ile w roku 2011 z polskich zakładów wyjechało za granicę 7,5 mln sztuk okien i drzwi, o tyle w 2014 roku było to już, jak szacujemy, 8,5 mln sztuk, czyli około 40% produkcji branży. Nieznane są jeszcze oficjalne dane za ubiegły rok, ale wyniki eksportu po pierwszych trzech kwartałach dają podstawy sądzić, że był to kolejny udany rok. Od stycznia do końca września 2014 r. producenci znad Wisły sprzedali za granicą 6,6 mln sztuk okien i drzwi, co stanowi wzrost o 18% w porównaniu do analogicznego okresu roku 2013. Wzrosty są zauważalne w każdej grupie produktowej, bez względu na materiał wytworzenia. Na szczególną uwagę zasługują jednak okna i drzwi z aluminium, których w trzech kwartałach 2014 roku wyeksportowano już więcej niż w całym roku 2013.
Sprzedajemy coraz droższe okna
Wraz z dynamicznie rosnącą ilością sprzedawanych za granicą towarów kolejne rekordy osiąga wartość polskiego eksportu branży stolarki otworowej. W pierwszych trzech kwartałach roku 2014 było to 3,9 mld zł, czyli tyle, ile w całym roku 2011. Należy podkreślić, że ostatni kwartał jest zawsze najlepszy dla producentów i nic nie wskazuje na to, by w ubiegłym roku miało być inaczej – zima przyszła późno i była wyjątkowo łagodna. Zgodnie z szacunkami ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku łączna wartość eksportu
branży zamknie się zatem kwotą ok. 5,5 mld zł, co oznaczałoby wzrost względem roku 2011 o 41%. Zauważalna wyższa dynamika wartości aniżeli ilości oznacza, że klienci zagraniczni kupują coraz droższe okna i drzwi z Polski. Jest to kolejny dowód na to, że rodzime produkty nie konkurują na światowych rynkach jedynie niską ceną. Jeśli porównamy średnią wartość jednej wyeksportowanej sztuki w roku 2011 do roku 2013, dostrzeżemy, że jej cena wzrosła o 17%.
Rosnąca rola lidera
Głównym rynkiem zbytu dla polskich producentów pozostaje niezmiennie rynek niemiecki. O ile jednak w minionych latach trafiało do naszego zachodniego sąsiada co czwarte okno sprzedane za granicą, to w pierwszych trzech kwartałach 2014 roku było to już co trzecie okno. Wśród krajów znajdujących się na pierwszych dziesięciu miejscach od stycznia do końca września ubiegłego roku pod względem eksportu wzrosty zanotowano na zdecydowanej większości rynków. Wyjątkiem są Czechy, do których eksport systematycznie maleje o ok. 10% rocznie od kilku lat. Największy spadek w analizowanym okresie odnotowała natomiast branża w eksporcie do Danii, do której trafiły okna i drzwi o wartości aż o 67% mniejszej niż w analogicznym okresie roku 2013. Warto dodać, że łączna wartość eksportu do krajów spoza „pierwszej dziesiątki” wynosiła w pierwszych trzech kwartałach minionego roku niecałe 650 mln zł, czyli połowę tego, co trafia do Niemiec. n REKLAMA
www.romb.pl
ROMB S.A. OKUCIA OKIENNE, ZAMKI, ROZWIAZANIA SPECJALNE
raport
stolarka otworowa
Stolarka w liczbach
Najchętniej polecane marki Od roku 2007, w którym odnotowano rekord produkcyjny okien drewnianych, ilościowa wartość tego typu okien rokrocznie spada.
Beata Tomczak
Główny Analityk Rynku ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku
Marki polecane przez wykonawców
Powszechnie wiadomo, że popularność marek materiałów budowlanych przekłada się na ich sprzedaż. Sama kampania reklamowa może jednak nie wpłynąć znacząco na poprawę sprzedaży, ponieważ, jak pokazują nasze badania, aby wykonawca polecił jakikolwiek produkt, musi charakteryzować się on wysoką jakością (65,4%). Ważne dla fachowców jest także przywiązanie do produktu (55%). Wyniki badań realizowanych na potrzeby raportu ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku – „Marka okiem wykonawcy” wskazują, że fachowcy bardzo chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami związanymi z materiałami budowlanymi z inwestorami. Średnio polecają konkretne rozwiązania i marki w 75,2% przypadków. Przyjrzyjmy się zatem najchętniej polecanym markom materiałów budowlanych z zakresu stolarki otworowej. Analizując wskazania wykonawców zajmujących się montażem okien dachowych, widzimy, że dwa brandy wysuwają się na czoło – są to Fakro oraz Velux, które poleca odpowiednio 46% oraz 21,3% fachowców. Z kolei markami najchętniej polecanymi przez wykonawców w kategorii okien elewacyjnych są Drutex i Oknoplast (łącznie stanowią co czwarty najczęściej polecany przez wykonawców brand – odpowiednio 14,3% oraz 10,7%). Przyglądając się polecanym markom bram garażowych, widzimy, że firmę Wiśniowski poleca co czwarty uczestnik badania (25%). W drugiej kolejności wykonawcy stawiają na markę Hörmann (17%). Jako trzecią najczęściej polecaną wskazują Krispol (10,3%). Najczęściej polecaną marką drzwi wewnętrznych jest Porta – rekomenduje ją 19% ankietowanych. Kolejne 8,7% badanych wskazało na DRE. Wśród marek drzwi zewnętrznych najczęściej polecanymi są Porta (8,3%) i Gerda (8,3%). n
Miniony rok przyniósł wzrost w produkcji okien z PVC oraz niewielki wzrost w przypadku drzwi stalowych. Kiedy jednak przeanalizuje się całościowe wyniki branży, widać, że produkcja nadal nie powróciła do poziomu sprzed kilku lat.
d o dat e k B R A N Ż OW Y
Builder
104
kwiecień 2015
W
roku 2013 ponad ¾ wyprodukowanych w Polsce drzwi stanowiły te wykonane z drewna. Tendencja zdecydowanej przewagi tego typu drzwi w strukturze ogólnej produkcji jest prawidłowością utrzymującą się od lat. W roku 2013 wyprodukowano ich 6 657 tys. sztuk, a więc o 3,2% więcej niż w roku poprzedzającym analizowany i aż o 61% więcej niż w roku 2005. Wstępne dane szacowane przez ASM wskazują, że w 2014 wyprodukowano ich liczbę zbliżoną do tej z roku 2013 – 6 629 tys. sztuk. Drugim najczęściej produkowanym rodzajem drzwi są stalowe, których produkcja w roku 2013 wyniosła 1 380 tys. sztuk. Była ona niższa o 14,9% niż w roku 2012 i o 21,5% niż w 2011, w którym odnotowano ich rekord produkcyjny. W przypadku okien największy udział w strukturze wszystkich wyprodukowanych mają te z tworzyw sztucznych. W roku 2013 wyprodukowano ich 6 723 tys. sztuk, a więc o 2,5% mniej niż w roku poprzednim. Wstępne dane wskazują, że w 2014 roku ich produkcja ukształtowała się na poziomie 6 943, a więc o 3,3% więcej niż w roku poprzednim. Największa dynamika wzrostu produkcji okien PVC miała miejsce w roku 2007, w którym wyprodukowano ich 7 090 tys. sztuk, a więc o 37% więcej niż w roku bazowym 2006. Drugim najczęściej produkowanym rodzajem okien są te wykonane z drewna, których produkcja w roku 2013 wyniosła 2 635 tys. sztuk.
Informacje związane z polecaniem marek pochodzą z raportu „Marka okiem wykonawcy”, który jest kompendium wiedzy na temat postrzegania marek materiałów budowlanych przez fachowców. Więcej informacji o raporcie można uzyskać pod adresem: j.florczak@asm-poland.com.pl
Tabela: Produkcja wybranych rodzajów okien i drzwi w Polsce, w latach 2006-2014 (w tys. sztuk) 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014*
6 510
6 236
7 278
6 983
7 411
6 682
6 451
6 657
6 629
Drzwi, ich futryny oraz progi stalowe
1 356
1 546
1 714
1 412
1 566
1 757
1 621
1 380
1 394
Okna, okna balkonowe i ich ramy z drewna
3 904
4 520
3 909
3 422
2 932
2 936
2 772
2 635
2 525
Okna z tworzyw sztucznych
5 176
7 090
7 166
6 747
7 086
7 152
6 892
6 723
6 943
Drzwi, ich futryny oraz progi z drewna
*wstępne dane szacunkowe Źródło: ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku na podstawie danych GUS
...ku marzeniom 9[IQFPC MNCOMC K JCTOQPKLPG RQฤ รขE\GPKG \|FCEJGO VQ FQUMQPCฤ C HWPMELQPCNPQฤฑรค K|PQYQE\GUP[ FGUKIP
-Cล FC RQFTร ล K RT\[IQFC \CE\[PC UKรถ QF OCT\Gฤ 6Q PCLRKGTY Y|O[ฤฑNCEJ DWFWLGU\ FQO RT\Gล [YCU\ RKGTYU\G ฤฑYKรถVC LGFP[O Uฤ QYGO VYQT\[U\ YK\Lรถ UYQKEJ RTCIPKGฤ
6GTOQK\QNCELC Y UVCPFCTF\KG
7Y 9 O - VQ QRV[OCNPC VGORGTCVWTC Y OKGU\MCPKW K PKล U\G TCEJWPMK \C|QIT\GYCPKG
&QUMQPCฤ [O MW VGOW OKGLUEGO Y 6YQKO PQY[O FQOW OQล G UVCรค UKรถ RQFFCU\G IF\KG DรถF\KGU\ QFRQE\[YCรค RQ EKรถล MKGL RTCE[ 9[INรขFCLรขE RT\G\ QMPQ FCEJQYG 4QVQ3 \TGNCMUWLGU\ UKรถ K DรถF\KGU\ U\E\รถฤฑNKY[ 9[DKGT\ 4QVQ3 QMPQ FCEJQYG \ YKFQMKGO PC|6YQLG OCT\GPKC 6GTC\ FQUVรถRPG Tร YPKGล FNC %KGDKG
5[UVGO OQPVCล W PC MNKM VQ DG\RKGE\Gฤ UVYQ K PKG\CYQFPG Wล [VMQYCPKG 15 lat gwarancji VQ RGYPQฤฑรค K URQMร L PC|NC VC
RรถMPKรถEKC QMWรค TCO[ K U\[D[ U\[DC \GYPรถVT\PC \G U\Mฤ C JCTVQYCPGIQ PC UMWVGM ITCFQDKEKC
www.roto.pl
RotoQ - obrotowe okno dachowe, MVร TG QVYKGTC UKรถ MW 6YQKO OCT\GPKQO
forum
stolarka otworowa
Dokąd idziemy? Rynek stolarki otworowej okiennej i drzwiowej w Polsce ma za sobą bardzo ciekawy okres pod względem wyników i rozwoju. Pytanie: co dalej? Postanowiliśmy sprawdzić, jak czołowi przedstawiciele branży oceniają perspektywy oraz w czym widzą największe bariery rozwoju.
Janusz Komurkiewicz
d o dat e k B R A N Ż OW Y
Builder
106
kwiecień 2015
Członek Zarządu Dyrektor Marketingu FAKRO Prezes Zarządu Związku Polskie Okna i Drzwi
Zagadnienia dotyczące zarówno perspektyw, jak i barier rozwoju stolarki okiennej i drzwiowej łączą się nierozerwalnie z energooszczędnością. Z jednej strony nowe warunki techniczne nakazują, aby budynki miały coraz wyższą termoizolacyjność, i to o każdej porze roku. Tak szeroko omawiana energooszczędność to jed-
Grzegorz Radzyński
Dyrektor Handlowy Roto Okna Dachowe Pomimo tego, że od kilku lat nie odnotowywaliśmy wzrostów w wydanych pozwoleniach i rozpoczętych budowach w budownictwie indywidualnym, gdzie sprzedawane były głównie okna dachowe, to rok 2014 pokazał, że trend ten powoli zaczyna
nak nie tylko ochrona przed stratami ciepła w zimie, lecz także ochrona przed przegrzewaniem budynku w lecie, a ten problem prawie nie jest zauważany. Aby w czasie upałów obniżyć temperaturę we wnętrzu, można zastosować klimatyzację, jednak to rozwiązanie jest energochłonne, mało ekologiczne i drogie. Energooszczędnym rozwiązaniem jest stosowanie osłon zewnętrznych na przeszkleniach, a optymalnym produktem są markizy. Ta wiedza wymaga propagowania wśród architektów i klientów indywidualnych. Jeśli zaś chodzi o ochronę przed stratami ciepła, to producenci z branży budowlanej mają możliwości, aby wykonywać coraz bardziej energooszczędne materiały. Dzisiejsze technologie pozwalają produkować okna o parametrach zdecydowanie lepszych niż te wymagane przez przepisy. Takie produkty są jednak zdecydowanie droższe od standardowych. Dlatego wyzwaniem jest optymalizacja cenowa i produkcja energooszczędnych produktów w niemalże niezmienionej cenie w stosunku do tej, która dzisiaj funkcjonuje na rynku. się zmieniać. Obecny rynek stabilizuje się, dostrzegamy wyraźną perspektywę wzrostu. Optymizmem powiało z rynku dużych inwestycji deweloperskich, który w pierwszym kwartale 2015 roku bardzo mocno się ożywił. Deweloperzy rozpoczęli inwestycje, które przez dłuższy czas były tylko w fazie projektów. Mocno pobudził się też rynek średnich deweloperów, budujących domki jednorodzinne i segmenty. Coraz mocniej uwidacznia się również rynek wymiany okien, które zamontowane były w latach 90. Ich okres użytkowania po ponad 20 latach już minął i trzeba je wymienić na lepsze, bardziej funkcjonalne i energooszczędne. W tym segmencie okien Roto posiada wiele ciekawych rozwiązań do domów energooszczędnych i pasywnych.
Jacek Siwiński Dyrektor Generalny VELUX Polska
Myślę, że ogólnie nasza branża ma przed sobą dobre perspektywy. Reprezentując wiodącego producenta okien w Polsce, patrzę na to z perspektywy budownictwa mieszkaniowego. Co pozwala mi patrzeć na rynek z optymizmem? W roku 2014 mogliśmy zaobserwować na polskim rynku deweloperskim ożywienie, które – mam nadzieję – nie osłabnie. W budownictwie indywidualnym po kilku latach znacznych spadków trend ten zatrzymał się, a nawet nastąpiły lekkie wzrosty pod względem liczby rozpoczętych budów.
Innym czynnikiem wzrostu rynku na najbliższe lata będzie większa liczba remontów i renowacji. Warto wiedzieć, że w Polsce jest ok. 5 mln domów jednorodzinnych, z których tylko znikomy procent to domy energooszczędne, a duża część wykazuje syndrom chorego budynku. Wśród ewentualnych barier rozwoju wymieniłbym mniejszą dostępność kredytów hipotecznych. Pod kątem liczby udzielonych kredytów ubiegły rok był najsłabszy w ciągu ostatnich 10 lat, a od stycznia wzrosły wymagania wkładu własnego.
Jestem przekonany, że przed nami doskonałe perspektywy. Producenci, którzy potrafią się dostosować do potrzeb rynku, wystarczająco silni, by inwestować w innowacyjność produktów i świadomy marketing, będą dyktować zasady na rynku europejskim. DRUTEX już od lat jest liderem wśród producentów okien w Europie. Od lat przeznaczamy miliony złotych na inwestycje w zaawansowanie technologiczne, unowocześnianie naszej oferty, potencjał produkcyjny czy nawet marketing. W zeszłym roku uruchomiliśmy pierwszy etap naszej inwestycji (30 tys. m2 hali produkcyjnej), czyli Europejskiego Centrum Stolarki, dzięki czemu będziemy w stanie
Marcin Szewczuk Dyrektor Marketingu aluplast
Kluczowe znaczenie dla rozwoju rynku stolarki okiennej i drzwiowej w Polsce mają dwa czynniki: utrzymanie tempa wzrostu sprzedaży eksportowej oraz zwiększenie potencjału sprzedaży na rynku krajowym. Polska jest aktualnie drugim eksporterem okien w Europie i jest to z pewnością bardzo pozytywne zjawisko, które rodzi jednak również
Dyrektor ds. handlowych DRUTEX
nych w nich materiałów. Poszukując nowoczesnych, a zarazem trwałych i funkcjonalnych rozwiązań, powinniśmy wybrać stolarkę z aluminium. Swoimi parametrami nie tylko dorównuje, oknom wykonanym z innych materiałów, ale w wielu aspektach je przewyższa. pewne zagrożenia, szczególnie przy tak dużym zaangażowaniu wielu firm w rozwój eksportu. Jednym z zagrożeń są oczywiście wahania kursów walut, a drugim – mogące pojawiać się protekcjonistyczne działania firm i zrzeszeń branżowych na niektórych rynkach, czego pewne oznaki mogą być już zauważalne. W związku z faktem, że wciąż ponad 50% wyprodukowanej w Polsce stolarki jest sprzedawane na rynku krajowym, a jej udział od lat sukcesywnie spadał, pożądane byłoby uruchomienie wzorem wielu państw europejskich programów wspierających i stymulujących termomodernizację, w tym również wymianę stolarki. W kontekście mocno zaostrzanych w perspektywie pięciu najbliższych lat wymagań cieplnych dla okien, określonych w warunkach technicznych, zasadne byłoby również podniesienie standardu energetycznego w istniejących już zasobach mieszkaniowych.
Rafał Dorywalski Dyrektor Zarządzający Reynaers Central Europe
Grupa Reynaers Aluminium ma ściśle określoną strategię rozwoju, która powstała 2 lata temu. Polska jest tutaj oczywiście znaczącym udziałowcem tej strategii. Podstawą rozwoju są innowacje, z których Reynaers jest znany. Dzięki własnemu, lokalnemu działowi R&D jesteśmy niesamowicie elastyczni wobec potrzeb klienta. Z prognozy PMR wynika, że wzrost w branży okien i drzwi w Polsce w roku 2015 ma wynieść ok. 8%. Są to bardzo optymistyczne przewidywania i życzyłbym sobie, aby się sprawdziły. Już od 2 lat obserwujemy bardzo mocną tendencję wzrostową na rynku budowlanym. Obserwujemy również zmianę trendów w projektowaniu konstrukcji budowlanych. Obecnie na rynku coraz więcej jest konstrukcji
kwiecień 2015
Zeszły rok, w którym odnotowano wzrost wartości produkcji stolarki otworowej w Polsce, a także na rynkach europejskich, napawa mnie optymizmem. Patrząc z perspektywy wiodącego dostawcy systemów aluminiowych, zarówno okienno-drzwiowych, fasadowych, jak i roletowych, liczę na wzrost zainteresowania klientów indywidualnych właśnie stolarką aluminiową. To trend, który w następnych latach będzie się rozwijał, szczególnie że stale rośnie świadomość inwestorów indywidualnych, którzy poszukując mieszkań, budując domy czy remontując, przykładają coraz większą wagę do trwałości, komfortu użytkowania, jak i energooszczędności zastosowa-
Prezes Zarządu ALUPROF
podwoić swoje moce produkcyjne – z 5 tys. do 10 tys. okien dziennie! Lada moment rozpoczniemy budowę kolejnego etapu, czyli kolejnych 30 tys. m2. Nie robimy tego przecież dlatego, że mamy taki kaprys. Dynamika rozbudowy firmy jest podyktowana rosnącym popytem na nasze produkty.
przeszklonych o nieregularnych kształtach. Jeżeli dołożymy do tego zachowanie odpowiednich parametrów termicznych, przyjazność środowisku, to aluminium jest produktem i materiałem, który ma szansę dalej się rozwijać.
107
Rafał Gierszewski
Builder
Tomasz Grela
Funkcjonalność okien dachowych zależy w dużej mierze od sposobu ich otwierania. Okna dachowe z klamką na dole lub uchwytem na górze wpływają na wygodę użytkowania i efektywne wykorzystanie przestrzeni na poddaszu. Najnowsza oferta okien dachowych Velux pozwala dopasować je do indywidualnych wymagań użytkowników i funkcji pomieszczenia. Agnieszka Kamińska
N
owa Generacja okien dachowych Velux to najszerszy na rynku asortyment okien połaciowych pod względem energooszczędności, komfortu oraz sposobu ich otwierania. Ofertę podzielono na trzy linie: Standard, Standard Plus i Premium, w których okna dachowe różnią się między innymi zastosowanym systemem otwierania. Okna dachowe Velux występują w szerokiej gamie rozmiarów, co pozwala dopasować je do funkcji i wielkości każdego wnętrza.
d o dat e k B R A N Ż OW Y
Builder
108
kwiecień 2015
Górne otwieranie
Zgodnie z przepisami dolne krawędzie okien powinny znajdować się na wysokości ok. 90 cm od podłogi. Takie usytuowanie okien jest możliwe, gdy ścianka kolankowa jest stosunkowo niska – w ten sposób również w pozycji siedzącej mamy zapewniony swobodny widok na zewnątrz oraz optymalne oświetlenie wnętrza. Okna dachowe zamontowane na takiej wysokości najwygodniej obsługiwać za pomocą systemu górnego otwierania. To najbardziej ergonomiczne rozwiązanie – uchwyt jest dostępny, gdy stoimy w pozycji wyprostowanej, bez potrzeby schylania się i narażania na uderzenia głową w szybę. Jednocześnie taki sposób otwierania zapewni bezpieczeństwo małym dzieciom, które nie otworzą okna dachowego bez wiedzy rodziców. Pod oknem można ustawić biurko, stół czy kanapę, ponieważ sprzęty nie utrudnią nam jego otwierania. Oknem z linii Standard Nowej Generacji wyposażonym w górne otwieranie jest najnowsze okno dachowe GZL. Jego zaletą jest zintegrowana wentylacja, filtr zatrzymujący kurz i owady oraz funkcja obrotu o 180 stopni. Okno można też wyposażyć w sterowanie elektryczne na każdym etapie użytkowania. Takie okna dachowe mają jeszcze jeden niezmiernie istotny dla inwestorów atut, którym jest cena – są dostępne już od 845 zł. Warte swojej ceny są też nieco droższe okna GLL. To ofer-
ta Standard Plus, w której okna dachowe poza walorami okien GZL mają dodatkową uszczelkę dającą doskonałe właściwości izolacyjne, na które wpływ ma również konstrukcja ThermoTechnologyTM. Okno będzie dobrym wyborem do pokoju dziecięcego, ponieważ zamontowana w nim szyba bezpieczna nawet rozbita, np. po uderzeniu piłką, pozostanie sklejona i nie spadnie na podłogę. W ofercie Nowej Generacji znajdziemy też nowe drewniano-poliuretanowe okno GLU z górnym otwieraniem, które sprawdzi się szczególnie w łazience oraz kuchni, gdyż jest całkowicie odporne na wilgoć. Jest ono dostępne już od 1234 zł. W oknie GLU z górnym otwieraniem można też domontować klamkę na dole – to koszt jedynie 89 zł.
Dolne otwieranie
Gdy konstrukcja poddasza zmusza nas do zainstalowania okna znacznie wyżej, np. gdy ścianka kolankowa ma wysokość 150 cm, najbardziej funkcjonalnym rozwiązaniem jest wybór okna z dolnym systemem otwierania. Otwiera się ono przy pomocy eleganckiej ocynkowanej klamki zamocowanej pośrodku dolnej ramy skrzydła. Otwierając okno dachowe, nie trzeba stawać na palcach ani nadmiernie wyciągać ręki w górę, choć aby mieć łatwy dostęp do klamki, należy zrezygnować z umieszczenia mebli pod oknem lub je ustawić tak, by nie ograniczały wspomnianego dostępu. Standardową propozycją okien Velux z dolnym otwieraniem są nowe okna GZLB dostępne już od 1045 zł. Poza nowoczesnym designem odbiorcy docenią łatwy w czyszczeniu filtr powietrza. W ofercie Standard Plus dolne otwieranie zapewniają okna dachowe GLL B. Poza zaletami okien w wersji Standard są one wykonane w innowacyjnej konstrukcji ThermoTechnologyTM z dodatkową uszczelką, co docenimy, płacąc niższe rachunki za ogrzewanie. Okna te wyposażone są również w szybę bezpieczną. www velux.pl
Zdjęcia: archiwum Velux
stolarka otworowa
Wygodne otwieranie
Drewniane okno obrotowe RotoQ z prostym montażem „na klik” to najnowsza propozycja dla tych, którzy szukają nowoczesnych produktów do budowy domu. Okno wyróżnia się wysokim komfortem obsługi dzięki ergonomicznej klamce umieszczonej u góry. RotoQ oferuje wysoką termoizolację w standardzie U w = 1,2W/m 2K oraz najwyższą, 4. klasę przepuszczalności powietrza. Producent: ROTO. www.roto.pl
Fot. arch. Roto
Dwuskrzydłowy balkon dachowy VELUX GDL Cabrio
Fot. arch. VELUX
Zapewnia panoramiczny widok. Dolny element okienny ze zintegrowanymi barierkami po podniesieniu do pionu tworzy niewielki balkon, natomiast górny możemy uchylić do kąta 45° i zatrzymać w dowolnej pozycji. Ma bardzo dobre właściwości izolacyjne – współczynnik Uw = 1,2 W/m2K.
Markiza VMZ Solar do okien pionowych firmy Fakro To odpowiednie połączenie skutecznej ochrony pomieszczenia przed nagrzewaniem z najwyższym komfortem obsługi. Sterowana pilotem lub obsługiwana automatycznie, markiza VMZ Solar zapewnia osiem razy skuteczniejszą ochronę przed nagrzewaniem pomieszczenia w porównaniu z zasłonami wewnętrznymi, umożliwiając jednocześnie dopływ naturalnego światła i kontakt wzrokowy z otoczeniem. Posiada system automatycznego uruchamiania w zależności od nasłonecznienia. Przy dużej ilości słońca markiza samoczynnie się rozwija, a gdy jest pochmurno – zwija, zwiększając napływ naturalnego światła. www.fakro.pl
Wykonane z naturalnego drewna lub drewna pomalowanego na biało, laminowanego warstwowo z zastosowaniem nowej konstrukcji ThermoTechnology™. Okno występuje z szybą dwukomorową, laminowaną, wypełnioną argonem z powłoką antyroszeniową i łatwozmywalną. W dwóch szerokościach: 94 cm lub 114 cm oraz wysokości 252 cm. Producent: VELUX, www.velux.pl. Nowość w 2015 roku.
d o dat e k B R A N Ż OW Y
Hi-Finity System Hi-Finity łączy zaawansowaną technologię z twórczym projektem, oferując klientom doskonale wytrzymały materiał, przyjazny dla użytkownika i posiadający architektoniczną wszechstronność, która jest tak niezbędna w obecnej architekturze. Dzięki wbudowaniu w ściany profili aluminiowych o gładkich krawędziach, smukłej formie i ich połączeniu ze szkłem są one niemal niewidoczne, co zapewnia lśniący i elegancki wygląd. Ta przezroczystość sprawia, że wnętrze budynku zlewa się z otoczeniem. Umożliwia to architektom stworzenie eleganckiego zatarcia granicy pomiędzy wnętrzem budynku a otaczającym go gwarem urbanistycznym. Z tym niepowtarzalnym charakterem system Hi-Finity idealnie wpasowuje się we współczesne trendy architektoniczne. Hi-Finity jest doskonałym rozwiązaniem dla budynków energooszczędnych. Aby sprostać wymaganiom doskonałej izolacyjności, w systemie Hi-Finity jest możliwość zastosowania zarówno podwójnego, jak i potrójnego szklenia. Nie wpływa to na zmianę wysokich parametrów technicznych rozwiązania. Dzięki innowacyjnemu połączeniu profili aluminiowych ze szkłem system ten jest w stanie bezpiecznie utrzymać przesuwne panele szklane ważące nawet do 500 kg o maksymalnej wysokości elementu do 3,5 m. www.reynaers.pl
Fot. arch. Reynaers
Builder
110
kwiecień 2015
Fot. arch. Fakro
System drzwi unoszono-przesuwnych aluplast HST 85 mm to idealne rozwiązanie optymalnego wykorzystania powierzchni w obrębie wyjść tarasowych lub ogrodowych. Specjalna konstrukcja systemu umożliwia budowę drzwi tarasowych o bardzo dużych przeszkleniach. Szerokość skrzydła może mieć wymiar od 800 mm do 3000 mm szerokości i wysokość do 2500 mm. Drzwi dostępne są w kolorze białym, a specjalne mechanizmy okuciowe pozwalają na przesuwanie ogromnych skrzydeł przy użyciu minimalnej siły. Nowe drzwi unoszono-przesuwne aluplast HST 85 mm to ewenement na rynku. Są dostępne w trzech różnych wariantach, w zależności od wymagań stawianych izolacyjności cieplnej: od wersji basic, poprzez wersję standard, aż po wersję premium, która spełnia najwyższe wymagania dla domów pasywnych. www.aluplast.com.pl
Okno RotoQ
Fot. arch. aluplast
rynek produktów
STOLARKA OTWOROWA
Drzwi unoszono-przesuwne aluplast HST 85 mm
kwiecień 2015
111
System IGLO-HS firmy DRUTEX stanowi idealne rozwiązanie do modnych przeszkleń tarasowych i balkonowych o dużych gabarytach – aż do 6500 x 2600 mm. Zapewnia doskonałe doświetlenie wnętrz, a jednocześnie zachowuje stabilność, funkcjonalność i lekkość konstrukcji. Specjalne okucia i niezależne prowadnice sprawiają, że przesuwanie ogromnych skrzydeł nie wymaga użycia wielkiej siły. System wyposażony jest w specjalne uszczelki welurowe, popularne wśród światowych koncernów samochodowych, wpływające m.in. na poprawę parametrów systemu w zakresie energooszczędności czy dźwiękoszczelności. www.drutex.pl
Builder
System IGLO-HS firmy DRUTEX
Fot. arch. VBH
Zastosowanie najnowocześniejszych materiałów i uszczelniaczy przyczynia się do optymalizacji słabych punktów wokół profilu ramy okiennej. Dzięki najwyższym właściwościom izolacyjnym, system zapobiega występowaniu mostków cieplnych i umożliwia różne posadowienie okna w ościeżu, bardziej do wewnątrz lub na zewnątrz, co prowadzi do oszczędności kosztów ogrzewania. Czterokomponentowy system greenteQ KK odznacza się prostą obróbką, łatwym montażem i długą żywotnością, a tym samym gwarantuje wysokie bezpieczeństwo. www.vbh.pl
Fot. arch. Drutex
Aluprof wprowadził do oferty nowy system okien MB-104 Passive który łączy w sobie duże możliwości techniczne, doskonałą ochronę cieplną i estetykę. MB-104 Passive, posiada trzykomorowe profile, w których centralna część pełni rolę komory izolacyjnej o szerokości 60 lub 61 mm. System występuje w dwóch wersjach budowy, zależnych od wymaganej izolacyjności termicznej: wersji SI oraz wersji AREO. W tym drugim przypadku wypełnienie przestrzeni pomiędzy przekładkami termicznymi stanowią wkłady z aerożelu. Oba rozwiązania: MB-104 Passive SI oraz MB-104 Passive Aero pozwalają uzyskać znakomite parametry przenikania ciepła: przy zastosowaniu szkła 2-komorowego współczynnik Uw dla okna wynosi 0,53 W/(m2K). Zostało to potwierdzone certyfikatami Instytutu Domów Pasywnych PHI Darmstadt. Dzięki specjalnym kształtom dwukomponentowej uszczelki centralnej oraz uszczelkom przyszybowym i przymykowym okna charakteryzują się znakomitą szczelnością na przenikanie wody i infiltrację powietrza. System MB-104 Passive to także troska o stronę wizualną budynku. Dostosowanie głębokości kształtowników sprawia, że skrzydło oraz ościeżnica łączą się, dając efekt jednej płaszczyzny od strony zewnętrznej. Z kolei głębokie osadzenie uszczelek przyszybowych zapewnia, że są one mało widoczne od strony wewnętrznej, co także podnosi estetykę okien. W oknach można stosować zawiasy niewidoczne lub tradycyjne, klamki z widoczną rozetą lub bezrozetowe, a także systemowe szprosy naszybowe. Cechy charakterystyczne systemu MB-104 Passive: • Głębokość konstrukcyjna kształtowników okna wynosi: 95 mm (ościeżnica), 104 mm (skrzydło). • Listwy przyszybowe o kształcie zamkniętym, zarówno w wersji Standard, jak i Prestige, pozwalają na wytrzymałe zamocowanie wypełnień, co znacznie ułatwia uzyskanie konstrukcji antywłamaniowych. •Z akresy możliwych do zaszklenia grubości szyb: ościeżnica okna – od 25,5 do 72 mm, skrzydło okna – od 34,5 do 81 mm. Szeroki zakres szklenia pozwala na montaż wszystkich spotykanych na rynku typów szyb dwu- i trzykomorowych, akustycznych lub antywłamaniowych. • Drenaż profili można wykonać w wersjach: krytej lub widocznej z dekoracyjną zaślepką. www.aluprof.eu
Montaż okna w płaszczyźnie izolacji cieplnej systemem greenteQ KK
ROMB DYNAMIC Romb Dynamic to nowoczesne okucie, które zapewnia maksimum korzyści: • mniejszy asortyment – pełna funkcjonalność, • z większona wydajność okuwania, • większa uniwersalność i wymienność części, • bardziej zwarta i kompaktowa budowa narożników, końcówek i rygli, • pełna funkcjonalność i wytrzymałość przy zastosowaniu nowych materiałów, • brak konieczności stosowania specjalizowanego oprzyrządowania do odcinania okuć, • większa funkcjonalność – elementy dodatkowe, np. zatrzask balkonowy, blokada zasuwnicy. www.romb.pl
Fot. arch. ROMB S.A.
Fot. arch. Aluprof
Nowy system okien MB-104 Passive
Builder
Adres redakcji i wydawnictwa 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl, serwis@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący
prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński prof. dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski prof. dr Piotr Noakowski (Stuttgart) dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna mgr inż. Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Ewa Dzierżanowska Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Paweł Lipka, Krzysztof Rutkowski Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne
Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, EMPIK, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Agnieszka Lusawa Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.
Wersję pierwotną pisma stanowi wersja papierowa. Informacje nt. publikacji naukowych – www.ebuilder.pl
– członek Loży Złotej Business Centre Club, Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5
warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
TU WARTO BYĆ
16-17 IV
Konferencja KS 2015 Konstrukcje Sprężone
Tematyka organizowanego po raz drugi wydarzenia obejmuje zarówno zagadnienia podstawowe, jak i najnowsze trendy i nowe rozwiązania związane ze sprężaniem konstrukcji. Oddzielna sesja w ramach obrad Konferencji będzie poświęcona tematowi wiodącemu, jakim są płyty sprężone. Miejsce: Politechnika Krakowska www.ks2015.pk.edu.pl
20-24 IV
ARCHITEKTOUR 2015
6. edycja ogólnopolskich warsztatów architektonicznych z cyklu Architektour odbędzie się w Wałbrzychu, gdzie studenci pod okiem profesjonalistów opracują szereg tematów związanych z miastem. Tematem przewodnim jest hasło „Człowiek a miasto, miasto a człowiek”. Organizator: Samorząd Studentów Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz Urząd Miasta Wałbrzych. www.architektour.pl
6-9 V
INTERMASZ
II edycja międzynarodowych targów przygotowanych z myślą o producentach oraz dystrybutorach maszyn i urządzeń stosowanych m.in. w budownictwie, przemyśle wydobywczym, usługach komunalnych czy kolejnictwie. Wydarzenie ponownie potrwa cztery dni. W programie pojawią się również merytoryczne spotkania z autorytetami branży budownictwa infrastrukturalnego, konkursy i zabawy, a także szereg dodatkowych atrakcji, zarówno dla dorosłych, jak i najmłodszych. Miejsce: Poznań. www.intermasz.pl
13-15 V
XXI Międzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA-POLSKA Największa targowa impreza sektora drogownictwa w Polsce i jedna z czołowych tego typu na arenie europejskiej. Targom AUTOSTRADA-POLSKA towarzyszą Międzynarodowe Targi Infrastruktury TRAFFIC-EXPO, oraz Międzynarodowe Targi Maszyn Budowlanych i Pojazdów Specjalistycznych MASZBUD. Miejsce: Kielce.
18V
Dzień Młodego Architekta
Już po raz drugi miesięcznik „Builder” organizuje specjalne warsztaty dla studentów architektury. Przedsięwzięcie ma charakter ściśle edukacyjny i jest realizowane w ramach ogólnopolskiego programu „Promujemy Polską Architekturę”. Dzień Młodego Architekta to m.in. wykłady Mistrzów Architektury, konsultacje z doświadczonymi architektami, prezentacje nowoczesnych rozwiązań materiałowych i technologicznych oraz konsultacje z doradcami technicznymi. Miejsce: Multikino – Złote Tarasy, Warszawa. Czas trwania: godz. 10-18.
20-23 V
XXVII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie Budowlane” 2015
„Awarie Budowlane” od ponad 30 lat stanowią forum wymiany poglądów i doświadczeń naukowców, inwestorów, projektantów, wykonawców oraz przedstawicieli administracji budowlanej w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych. Miejsce: Międzyzdroje. Organizatorzy: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie oraz Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział Szczecin.
21V
III Polski Kongres Prawa Zamówień Publicznych 2015
Wydarzenie branżowe dla wszystkich osób zainteresowanych prawem zamówień publicznych, gromadzące najwybitniejszych polskich ekspertów w tej dziedzinie. Miejsce: hotel Polonia Palace, Warszawa. Organizator: Instytut Allerhanda. www.zp.allerhand.pl
10-11 VI
IT Future Expo
Jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń branży informatycznej w Polsce. Druga edycja targów będzie miejscem promocji najnowszych rozwiązań i technologii informatycznych oraz źródłem informacji, jak również opinii o produktach. Tej edycji imprezy towarzyszyć będą również targi IT CAREER SUMMIT oraz konferencja IT FUTURE CONGRESS. Miejsce: Stadion Narodowy w Warszawie. itfuture.pl/warszawa
21-24 VI
Creative Construction Conference
To już czwarta edycja międzynarodowej konferencji, cieszącej się ogromnym zainteresowaniem naukowców i praktyków z całego świata. Jej zakres tematyczny obejmuje m.in. zarządzanie, rozwiązania technologiczne, materiałowe w budownictwie, BIM i wiele innych. Konferencja wpisuje się w obchody Jubileuszu 70-lecia Politechniki Krakowskiej i Wydziału Inżynierii Lądowej. Miejsce: Kraków. www.creative-construction-conference.com
24 VI
Forum budowy i utrzymania obiektów inżynieryjnych MOSTY 2015
Celem wydarzenia jest analiza sytuacji branży mostowej w ostatnich latach, zaprezentowanie nowoczesnych rozwiązań jakie pojawiły się na rynku oraz omówienie kwestii związanych z oceną stanu technicznego obiektów. Miejsce: Kopalnia Soli Wieliczka. www.drogiimosty.eu
21-23 X
II Konferencja Naukowo-Techniczna „TECH-BUD'2015”
„Nowoczesne materiały, techniki i technologie we współczesnym budownictwie” to temat II edycji odbywającej się w Krakowie konferencji „Tech-Bud”, organizowanej przez Oddział Małopolski Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Szczegółowe informacje: techbud@pzitb.org.pl.
dla profile Kampus Konkurs WSPÓŁCZESNA WILLA Młodych Marek Budzyński Uniwersytetu Architektów w Polsce wg Barycza – Architekt Sp. z o.o. w Białymstoku 3edycja 2015 i Saramowicza
lekcje Ar chi tek tURY
KWIECIEŃ 2015
ARCHITEKTURA&DESIGN
Mecenasi PROGRAMU PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ
kwiecień 2015
Fot. arch. M. Budzyński
Builder
PROFILE s -AREK "UDZYÎSKI s !RCHITEKT
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
4 KONKURS DLA MŁODYCH ARCHITEKTÓW
Fot. arch. CEMEX
ROZWIĄZANIA PARTNERÓW KONKURSU DLA MŁODYCH ARCHITEKTÓW
8
13 14
Architektour 2015
LEKCJE ARCHITEKTURY
12
Fot. arch. HAURATON
Rafał Barycz, Paweł Saramowicz
HAURATON Polska SOPRO Polska
20 PROFILE – Marek Budzyński 24 Kampus Uniwersytetu
SOUDAL
VELUX Polska
lekcje Ar chi tek tURY
Marek Budzyński – Architekt
9 10 11
t vk joê hyjop{lr{ ~
¢ª¡¥
7SPÐ CZESNA hyê WILLA jopê {lrê W 0OLSCE {|y
INFORMACJE
w Polsce wg Barycza i Saramowicza
rvur|yzê
!2#()4%+452! $%3)'.
22 Współczesna willa
CEMEX Polska
+AMPUS 5NIWERSYTETU W "IA YMSTOKU
r~pljpl ꢪ¡¥
Fot. arch. Biuro Architektoniczne Barycz i Saramowicz
Fot. arch. VELUX
ARCHITEKTURA&DESIGN
Założeniem projektantów kampusu Uniwersytetu w Białymstoku było stworzenie „miasteczka 24 uniwersyteckiego” w oparciu o historycznie ukształtowany wzorzec przestrzeni ulicy i placu. Idea rozwiązania architektonicznego w tym przypadku to przestrzeń syntezy nauk oraz jedność przeciwieństw przyrody i nauki.
w Białymstoku
Marek Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Zbigniew Badowski
tljluhzpêwyvnyht|êê wyvt|qlt êwvszr êhyjop{lr{|y ê
Konkurs ma charakter otwarty i ogólnopolski. Mogą brać w nim udział osoby pełnoletnie będące studentami I i II stopnia studiów o kierunku architektura lub architektura i urbanistyka uczelni państwowych i prywatnych oraz absolwenci tych wydziałów niezależnie od miejsca zatrudnienia, którzy nie ukończyli 30. roku życia.
Szczegóły wewnątrz numeru i na www.ebuilder.pl
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
rozwiązania do konkursu
Uniwersalność zastosowania białego cementu CEMEX ograniczona jest tylko wyobraźnią architektów. Nieskrępowane możliwości daje również wykorzystanie systemu tynkarskiego „CEMEX ZDROWE ŚCIANY”, w którym wykorzystano różnorodne i kompletne składniki.
Szlachetne piękno – wyroby z cementu Białego CEMEX
Coraz bardziej popularne staje się wykorzystanie betonu z cementu Białego w elementach architektonicznych wewnątrz pomieszczeń w domach i mieszkaniach oraz elewacjach na zewnątrz budynków. Przestały już dziwić nowoczesne blaty kuchenne, stoły, krzesła, wanny, umywalki czy okładziny ścienne wykonane z betonu. W ogrodach i parkach zagościła już szlachetna kostka, betonowe ławki, donice czy grille z białego i barwionego betonu.
Zdjęcia: archiwum CEMEX Polska
KONKURS BUILDERA kwiecień 2015
8 Builder
CEMEX Polska
Cement biały pozwala na uzyskanie dowolnego koloru, dzięki temu, że doskonale łączy się z pigmentami. Powstałe z niego wyroby charakteryzują się żywymi i trwałymi kolorami i można się nimi cieszyć przez długi okres użytkowania. Architekci, wykorzystując możliwości, jakie daje surowość betonu, coraz częściej używają go do zaprojektowania różnych elementów, w zależności od pożądanego efektu: gładkich, szorstkich, filigranowych, jak również monumentalnych. W nowoczesnych wnętrzach doskonale komponują się one w zestawieniu ze szkłem, metalem czy szlachetnym drewnem, dając poczucie indywidualnego piękna. Unikalna biel cementu Białego wyróżnia powstałe z niego budynki, rozświetlając przestrzeń architektoniczną, ukazując niepo-
wtarzalną grę światła na elewacji czy wewnętrznych elementach domów. Uniwersalność zastosowania białego cementu i białego betonu ograniczona jest tylko wyobraźnią architektów. Więcej informacji na temat produktu znajdziecie Państwo na: www.cx-cementbialy.pl
CEMEX Zdrowe Ściany
Nieograniczone możliwości wykorzystania systemu tynkarskiego „CEMEX ZDROWE ŚCIANY”, dają różnorodne, kompletne składniki wchodzące w jego skład. W zależności od rodzaju elementów murowych, sposobu aplikacji tynku czy warunków eksploatacji, zapewniają trwałość eksploatacyjną oraz odporność na wilgoć i grzyby. W systemie wykorzystano zarówno tradycyjne, powszechnie stosowane materiały, jak i produkty innowacyjne, ekologiczne, takie jak gładź EkoNatura. Jej unikalne właściwości mogą być wykorzystane przy renowacji obiektów i elementów zabytkowych, historycznych i sakralnych. Wszystkie składniki systemu (poza środkami gruntującymi) oparte są na spoiwach mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje możliwość wykorzystania wielu kombinacji cementowo-wapiennych oraz gładzi wapiennej EKONatura. Niezależnie od zastosowanych rozwiązań umożliwiają wysoką paroprzepuszczalność, co wpływa na komfort wilgotnościowo-cieplny. Tynki cementowowapienne w warunkach letnich dobrze pochłaniają i magazynują ciepło, a w warunkach zimowych – oddają ciepło, poprawiając komfort cieplny pomieszczeń, odpowiedni do pory roku. Są one również trwałe i znacznie bardziej odporne na uderzenia mechaniczne w porównaniu do tynków gipsowych. System, w zależności od doboru materiałów, może być wykonywany techniką ręczną lub maszynową. Dzięki zastosowaniu różnego rodzaju tynków możliwe jest wykonanie systemu w wielu pracach. Do napraw, remontów i pogrubień polecany jest tynk szary, mocny o uziarnieniu 1,0 mm (Zaprawa tynkarska cementowo-wapienna – tynk maszynowy mocny CX-T550) szczególnie w pomieszczeniach przemysłowych i komunalnych. Do wykańczania murów nowo wznoszonych dobrym wyborem będzie tynk szary o uziarnieniu 1,0 mm (Zaprawa tynkarska
www.cemex.pl CEMEX jest jednym z wiodących, globalnych producentów materiałów budowlanych. Kontakt:
Szlachetne piękno – wyroby z cementu Białego CEMEX Piotr Jurczuk Kierownik Rozwoju Sprzedaży tel. kom.: +48 601 407 712 e-mail : piotr.jurczuk@cemex.com System tynkarski CEMEX Zdrowe Ściany Sławomir Chłądzyński Menedżer Produktu – Chemia Budowlana tel. kom.: +48 693 362 891 e-mail: slawomir.chladzynski@cemex.com
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
cementowo-wapienna – tynk maszynowy szary CX-T450) – polecany w pomieszczeniach mieszkalnych. Tak samo w pomieszczeniach mieszkalnych sprawdzać się będzie tynk lekki, szary (Zaprawa tynkarska wapienno-cementowa – lekki tynk maszynowy szary CX-T460) lub biały (Zaprawa tynkarska cementowowapienna – gładki tynk maszynowy lekki biały CX-T670) stosowany do wykańczania bardzo chłonnych murów i powierzchni poziomych (sufity).
Architekci i wykonawcy mają zatem do dyspozycji kompletny system, w którym dobierając odpowiednio składniki, można wykończyć każdy rodzaj ściany, stwarzając nieograniczone możliwości skomponowania przestrzeni wewnątrz i na zewnątrz budynku. Więcej informacji na temat produktu znajdziecie Państwo na stronie: www.cx-chemia.pl
HAURATON Polska Dzięki wykorzystaniu wieloletniego doświadczenia w zakresie tworzenia systemów zagospodarowania wód opadowych firma HAURATON Polska łączy funkcjonalność i nowoczesny design. Zaproponowane do konkursu produkty to przemyślane rozwiązania, skonstruowane tak, aby jak najlepiej spełniały swoją funkcję, a jednocześnie oferowały ciekawe wzornictwo. Proponowane przez HAURTON systemy cieszą się uznaniem również ze względu na dbałość o proekologiczną produkcję swoich produktów.
HAURATON jest czołowym europejskim producentem systemów zagospodarowania wód opadowych. Kontakt:
• FASERFIX®KS 150 z rusztem FIBRETEC® w kl. B125 System FASERFIX®KS o szerokości nominalnej 150 posiada w swojej gamie korytka przeznaczone do płytkiej zabudowy. Jednym z nich jest korytko typ 150F. Przy zastosowaniu tego rozwiązania całkowita – budowlana wysokość odwodnienia wynosi tylko 15 cm. Realizacja ICE Kraków
•
FASERFIX®KS
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
200 z rusztem G-TEC
w kl. D400 • RECYFIX®HICAP®F Drugim typem korytka prezentowanego w ramach rozwiązań konkursowych jest korytko FASERFIX®KS 200 typ 01. Proponowane pokrywy do tego systemu to ruszty szczelinowe G-TEC wykonane z żeliwa powleczonego powłoką KTL. Powłoka KTL zapewnia długotrwały estetyczny wygląd czarnych rusztów na długie lata użytkowania.
Konstrukcja rusztów gwarantuje duże zdolności hydrauliczne. Unikalny design rusztów G-TEC sprawia, że odwodnienia polecane są do stosowania w miejscach reprezentacyjnych.
Kanały retencyjno-odwadniające RECYFIX®HICAP®F
Kanały RECYFIX®HICAP® to doskonałe połączenie dyskretnej formy odwodnienia liniowego i funkcjonalności. Odejście od szerszych rusztów na rzecz wąskiej szczeliny daje możliwość zastosowania tego systemu na wielu różnych inwestycjach, również tych o podwyższonych wymaganiach estetycznych. Do konkursu proponujemy zastosowanie całego typoszeregu RECYFIX®HICAP®, który jest wyjątkowo skuteczny ze względu na możliwość tworzenia długich odcinków przy pomocy jednego ciągu odwodnień. Istnieje możliwość stopniowego przejścia od szerokości nominalnej 100 mm aż do elementów o szerokości 680 mm.
– linia odwodnienia na powierzchni pod względem optycznym nie zostaje zakłócona, w nawierzchni widoczna jest tylko wąska szczelina wlotowa – nasady wlotowe wraz z rusztami nie muszą być montowane na każdym kanale, umożliwia to zachowanie ciągłości linii odwodnienia pod powierzchnią, a przerwanie jej na powierzchni – system oferuje jednoczesne odwodnienie powierzchni i retencję w jednym – system charakteryzuje się bardzo dużą wydajnością odwadniania i magazynowania wody – konstrukcja kanałów oraz nasady wlotowe zapewniają wytrzymałość na obciążenie do klasy F900 – szczeliny wlotowe wykonane są z wysokiej jakości żeliwa sferoidalnego EN-GJS500-7
Zapraszamy do zasięgnięcia informacji o produktach, pobrania rysunków oraz wizualizacji z naszej strony internetowej: www.hauraton.com.pl
kwiecień 2015
Do tegorocznej edycji konkursu zdecydowaliśmy się zaproponować dwa produkty z linii FASERFIX®KS. Korytka FASERFIX®KS to jedne z naszych sztandarowych produktów. Ich produkcja rozpoczęła się w roku 1992. Przez 23 lata korytka były testowane w realnych warunkach – dostarczane na realizacje na całym globie i udoskonalane. Do dziś opiniowane są one jako systemy niezawodne, najwyższej jakości.
Maciej Pawlak Inżynier ds. techniczno-projektowych tel.: 601 541 626 maciej.pawlak@hauraton.com.pl
9
Odwodnienia liniowe FASERFIX®KS
Korytka wyposażone są w ruszty szczelinowe FIBRETEC® wykonane z tworzywa konstrukcyjnego PA-GF. Ruszty o dużej przepustowości hydraulicznej. Stabilne, nie ulegają korozji, odporne na każde warunki atmosferyczne. Ruszty FIBRETEC® zostały uhonorowane w dziedzinie designu nagrodą Focus Open Design Award 2010.
Builder
P
ostanowiliśmy zaproponować trzy systemy, które, jak liczymy, będą inspiracją do nowego spojrzenia na odwadnianie terenów.
Zdjęcia: archiwum Hauraton
www.hauraton.com.pl
Architekci, realizując nawet najbardziej śmiałe wizje artystyczne, powinni pamiętać, że powstałe obiekty muszą być przede wszystkim bezpieczne i trwałe. Systemy Sopro stanowią niezawodne rozwiązania systemowe, zapewniające trwałość i bezpieczeństwo na lata.
System łazienkowy
Okładzina ceramiczna sama w sobie jest wprawdzie szczelna, ale przez fugi woda może przeniknąć do warstw pod płytkami i doprowadzić do ich zawilgocenia. Konsekwencją tego może być zagrzybienie, wymywanie spoiwa, wykwity, niszczenie betonu, aż do kompletnego zniszczenia podłoża. W przypadku, gdy podłoże wykonane jest z masy gipsowej, bloczków lub płyt gipsowo-kartonowych, mogą powstać poważne szkody. Z powyższych względów w wilgotnych i mokrych strefach budynku wymagane jest wykonanie uszczelnienia. Najczęściej spotykane uszczelnienia z mas bitumicznych i uszczelnienia wstęgowe są niepraktyczne i nieekonomiczne, ponieważ muszą zostać osłonięte warstwą ochronną z muru, betonu, jastrychu itp. Ponadto warstwa ochronna podlega działaniu wilgoci, ponieważ uszczelnienie znajduje się pod nią.
System tarasowo-balkonowy
kwiecień 2015
Naprężenia powstające na powierzchni, wywołane rożnymi współczynnikami rozszerzalności cieplnej okładziny i podłoża, zwiększone przez dodatkowe oddziaływanie warunków atmosferycznych, mogą być przyczyną pęknięć lub odspojeń w okładzinie ceramicznej. Ponadto wnikanie wody pod okładzinę może powodować wypłukiwanie związ-
Firma Sopro jest producentem najwyższej jakości systemów chemii budowlanej. Od ponad 20 lat dzieli się z projektantami i konstruktorami profesjonalną wiedzą i doświadczeniem w zakresie wykorzystania najnowszych rozwiązań i technologii. Kontakt:
System bitumiczny
Niezawodna ochrona substancji budowlanej przed przenikającą wodą i wilgocią służy utrzymaniu wartości walorów mieszkaniowych i dlatego zalecana jest m.in. przez ustawodawcę w niemieckim prawie budowlanym. Materiały budowlane stosowane poniżej poziomu gruntu (mury i fundament), jak np. bloczki betonowe, cegły, beton itp., spełniają wymagania statyczne, jednak tylko w szczególnych przypadkach są wodoodporne. Dlatego też, aby chronić podziemne części budynku przed niekorzystnym działaniem wody, stosuje się uszczelnienia. System uszczelnień bitumicznych Sopro spełnia wszystkie wymagania techniczne.
System basenowy
Sopro Polska oferuje sprawdzone systemy do prac wykończeniowych w obiektach basenowych. Składają się na nie zaprawy uszczelniające, zaprawy klejowe oraz fugi.
Robert Kulas Segment Manager ds. Architektury i Konserwacji Zabytków tel.: +48 600 313 861 robert.kulas@sopro.pl
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
Produkty basenowe Sopro charakteryzują się wysoką odpornością na obciążenia mechaniczne i chemiczne. Zapewniają trwałą szczelność i pewne mocowanie płytek w każdym miejscu niecki oraz powierzchni okołobasenowych. Skuteczność systemów Sopro została potwierdzona na wielu basenach w Polsce – od małych basenów przydomowych, do największych parków wodnych.
6 2 9 8
7
10 Builder
ków wapnia z podłoża lub zaprawy klejowej i prowadzić do powstania wykwitów na powierzchni okładziny. Zastosowanie wysokiej jakości uszczelnień Sopro w połączeniu z wysokoelastycznymi, cementowymi zaprawami klejowymi staje się niezbędne dla zapewnienia trwałego użytkowania nawierzchni bez uszkodzeń.
www.sopro.pl
7
10 2
7 4 3a
3
6
1
5
4
5
3
3
9
8 7
6
2
5 1
7 3b
5
1
6 2
4
1
System łazienkowy 1. Grunt podłoża Sopro GD 749 lub Sopro GP 263 2. Taśma profilowana Sopro DBF 638 wraz z narożnikami Sopro EDE 018 i EDE 019 3a, 3b. Uszczelnienie całej powierzchni Sopro FDF 525 lub DSF 523 4. Zaprawa klejowa Sopro FKM XL lub Sopro No. 1 (400) lub Sopro FF 450 5. Zaprawa fugowa Sopro DF10 lub Sopro Topas DFE 6. Sznur dylatacyjny Sopro PER 567 7. Sopro Silikon
System tarasowy (taras na gruncie) 1. Emulsja przyczepna do szpachli Sopro HE 449 2. Szpachla wyrównawcza Sopro RAM3 lub Sopro AMT 468 3. Uszczelnienie całej powierzchni Sopro DSF 523 4. Okapnik OB wraz z elementami montażowymi 5. Taśma profilowana Sopro DBF 638 wraz z narożnikami Sopro EDE 018 i EDE 019 6. Zaprawa klejowa Sopro FKM XL lub Sopro No. 1 (400) 7. Sznur dylatacyjny Sopro PER 567 8. Zaprawa fugowa Sopro DF10 lub Sopro FL 9. Sopro Silikon lub Sopro MarmorSilicon
System bitumiczny 1. Izolacja pozioma wykonana z Sopro DSF 523 2. Izolacja wykonana z Sopro DSF 523 3. Szczeliny naprawione Sopro RAM 3 lub Sopro AMT 468 4. Podkład gruntujący bitumiczny Sopro KDG 751 5. W obrębie cokołu zaprawa uszczelniająca Sopro DSF 523 6. Zaokrąglenia wyrobione z zastosowaniem Sopro RAM 3 lub Sopro AMT 468 7. Pierwsza warstwa uszczelnienia bitumicznego z użyciem Sopro KSP 652 lub Sopro KD 754 8. Osadzenie w pierwszej warstwie siatki zbrojącej Sopro KDA 662 9. Druga warstwa uszczelnienia bitumicznego z użyciem Sopro KSP 652 lub Sopro KD 754 10. Mata ochronna do uszczelnień bitumicznych Sopro KDS 663
Zdjęcia: archiwum Sopro Polska
rozwiązania do konkursu
KONKURS BUILDERA
Sopro Polska
SOUDAL Polska
Zdjęcia: archiwum Soudal
Izolacja cieplna okien – podstawy montażu trójwarstwowego
Do najskuteczniejszych metod uszczelniania okien należy montaż trójwarstwowy, gwarantujący właściwą izolację, komfort cieplny oraz niskie koszty ogrzewania. Poprawny montaż trójwarstwowy opiera się na zasadzie „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”. W praktyce oznacza to zastosowanie trzech warstw o ściśle określonych właściwościach. Warstwa wewnętrzna Aby zapobiec przenikaniu pary wodnej i wilgoci z wnętrza do wewnątrz izolacji, warstwa szczelna wewnętrzna musi wykazywać właściwości paroizolacyjne i charakteryzować się dużą elastycznością. W takim przypadku sprawdzą się paroszczelne taśmy SWS, wchodzące w skład zestawu produktów do montażu stolarki okiennej Soudal Window System. Taśmy możemy stosować zarówno przed montażem mechanicznym, jak i po nim. Dodatkowo mamy wybór pomiędzy standardową taśmą SWS, posiadającą butylowy pasek klejący, a membraną SWS Extra, pokrytą butylem na całej powierzchni.
Szczelny i wytrzymały dach z SOUDATHERM ROOF
Profesjonalny montaż starannie dobranych materiałów może zagwarantować długotrwałą szczelność i wytrzymałość mechaniczną pokrycia dachowego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom branży projektowobudowlanej, Soudal we współpracy z architektami i profesjonalnymi ekipami dekarskimi opracował nowoczesny i efektywny system izolacji przemysłowych dachów płaskich i skośnych – Soudatherm Roof. Soudatherm Roof to rodzina wysokowydajnych klejów poliuretanowych do mocowania materiałów izolacyjnych na powierzch-
Kontakt:
Michał Sawicki Kierownik Działu Technicznego tel.: 692 441 103 MSawicki@soudal.pl
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
kwiecień 2015
Soudal Window System został opracowany na potrzeby nowoczesnego budownictwa, opartego na europejskich parametrach energooszczędności oraz najwyższej jakości produktach. System posiada wysokie wskaźniki izolacyjności termicznej i akustycznej. Pozwala zminimalizować skutki nieprecyzyjnego montażu stolarki otworowej.
Warstwa środkowa Jako strefa izolacji termicznej i akustycznej wymaga zastosowania środków o dużej sprężystości i elastyczności, takich jak specjalistyczne pianki poliuretanowe SWS. Przy wykonywaniu standardowych prac sprawdzi się pianka Soudafoam Classic lub jej wysokowydajny odpowiednik – Soudafoam MAXI. Chcąc uzyskać izolacyjność akustyczną, warto użyć pianki o niskiej rozprężalności Soudafoam Low Expansion lub superelastycznej pianki Flexifoam. Wszystkie pianki pistoletowe dostępne są zarówno w wersji ze standardowym gwintem, jak i opatentowanym złączem bagnetowym CLICK. Warstwa zewnętrzna Ma za zadanie zapobiec przenikaniu wody i wilgoci z zewnątrz do wnętrza szczeliny, umożliwiając jednocześnie migrację pary wodnej w przeciwnym kierunku. Funkcje te spełni paroprzepuszczalna taśma SWS Universal Outside. Taśma chroni wnętrze szczeliny przed wilgocią z zewnątrz, a jej paroprzepuszczalność pozwala warstwie pianki izolacyjnej pozostać suchą bez względu na warunki zewnętrze. Taśma rozprężna Soudaband Acryl sprawdzi się z kolei w przypadku ścian z węgarkiem – materiał chroni warstwę pianki przed zawilgoceniem i stanowi dodatkową izolację.
Soudal jest największym na świecie producentem pian poliuretanowych oraz czołowym dostawcą mas uszczelniających, klejów i wyrobów chemii dachowej.
11
Energooszczędne uszczelnianie z SOUDAL WINDOW SYSTEM
www.soudal.pl www.cieplymontaz.com.pl
Builder
Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom systemowym firma Soudal osiągnęła wiodącą pozycję na międzynarodowym rynku chemii budowlanej. Dzieląc się swoim doświadczeniem, producent proponuje architektom wykorzystanie dwóch sprawdzonych rozwiązań: Soudal Window System oraz Soudatherm Roof.
niach takich jak beton, stal, drewno czy powłoki paroizolacyjne. W ramach systemu Soudatherm Roof Soudal oferuje również szeroką gamę materiałów do uszczelniania i izolacji przydatnych w innowacyjnych rozwiązaniach konstrukcyjnych dachów skośnych. W serii produktów znajdują się m.in.: • klej do folii paroizolacyjnych – Vapour Seal, • uszczelniająca taśma aluminiowa – Soudaband, • klej do blach – Colozinc, • klej do dachówek – Colodach, • ekstremalnie elastyczna piana uszczelniająca – FlexiFoam.
rozwiązania do konkursu
Dzięki światłu dziennemu i świeżemu powietrzu, których dostarczają produkty VELUX, powstają lepsze warunki mieszkalne. Dostęp światła dziennego do wnętrz decyduje o tym, jak będą się czuć przebywający w budynku mieszkańcy, pracownicy oraz klienci i jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich zdrowie i samopoczucie. Uwzględnienie w projekcie budynku rozwiązań, które podnoszą komfort przebywania przynosi konkretne korzyści.
Okna połaciowe
Stanowią najczęściej wybierany i najefektywniejszy sposób doświetlania poddaszy. Ich instalacja nie wymaga żadnych dodatkowych elementów konstrukcyjnych, można je łączyć w zestawy uzyskując często bardzo duże przeszklone powierzchnie. Mogą być stosowane w dachach o kątach nachylenia połaci od 15 do 90 stopni, jak również w dowolnych pokryciach dachowych. Montowane są pomiędzy krokwiami, równolegle do połaci, minimalnie ponad powierzchnią dachu.
Zdjęcia: archiwum VELUX Polska
Builder
12
kwiecień 2015
KONKURS BUILDERA
VELUX Polska
Podstawę oferty VELUX stanowi siedem typów okien podzielonych według stopnia zaawansowania na trzy linie – Standard, Standard Plus i Premium. Nowa generacja okien VELUX charakteryzuje się innowacyjną konstrukcją, dzięki której okna mają nawet o 10% większą szybę, są bardziej energooszczędne, a zarazem komfortowe w użytkowaniu. Najpopularniejsze są okna połaciowe z osią obrotu umieszczoną w środku (GZL, GLL, GLU), co umożliwia swobodne otwieranie i ustawienie otwartego skrzydła w dowolnej pozycji. Z myślą o pomieszczeniach szczególnie wilgotnych, takich jak kuchnie, pralnie lub łazienki, powstały okna o podwyższonej odporności na wilgoć (GLU, GGU). Okna te wykonane są w technologii rdzenia drewnianego pokrytego poliuretanem pomalowanym na biało. Występują również okna o podwójnym systemie otwierania (GPL, GPU), które oprócz środkowej osi obrotu mogą być także uniesione klapowo za pomocą przeciwwag, zapewniając większą przestrzeń oraz
niczym nie ograniczony widok. Okna te zalecane są zwłaszcza do dachów o małym kącie nachylenia. Innym ciekawym rozwiązaniem jest balkon dachowy (GDL Cabrio). Dolna część okna jest zintegrowana z barierką balkonu, górna część zestawu to okno uchylno-obrotowe. Odchylając dolną część okna do pionu, tworzymy niewielki balkon, górną część możemy uchylić do kąta 45 stopni. Balkon możemy również uzyskać, instalując w połaci dachu okno balkonowe (GEL). Jest to zestaw elementów okiennych, który składa się z pionowego okna balkonowego połączonego z oknem do poddaszy. Zainstalowane w połaci dachu okna można przedłużyć w dół lub górę przy pomocy dodatkowych elementów doświetlających (GIL, GIU). Na poddaszach o konstrukcji ze ścianką kolankową można zastosować pionowe okna fasadowe (VFE, VIU). Firma VELUX, jako jedyna na rynku oferuje pełen wybór sposobów otwierania zarówno w oknach obrotowych, jak i uchylno-obrotowych, a także niezwykle funkcjonalny system sterowania elektrycznego INTEGRA®.
www.velux.pl VELUX i spółki siostrzane w Polsce są największym producentem i eksporterem okien z Polski, a ich poziom obrotów wynosi ponad 1,4 mld zł. Zatrudniają w Polsce ok. 3300 osób. Kontakt:
Monika Kupska-Kupis Architekt, Koordynator projektów tel.: 22 33 77 023 m.kupska-kupis@velux.com
Konkurs dla
Młodych Architektów 3edycja
2015
okno wyłazowe i okno oddymiające, a także tegoroczna nowość – okno otwierane ręcznie za pomocą korbki. Występują w 9 rozmiarach z bogatą gamą akcesoriów. Oprócz budownictwa mieszkaniowego stosuje się je również w budynkach użyteczności publicznej.
Okna do dachów płaskich
Oprócz okien do dachów skośnych w ofercie firmy VELUX znajduje się bogata gama okien do dachów płaskich. Są to wysokiej jakości produkty, zaawansowane technologicznie, dostępne w 5 systemach otwierania – okna nieotwierane, otwierane elektrycznie,
Świetliki tunelowe
Kolejnym ciekawym produktem jest świetlik tunelowy. Daje on możliwość doświetlenia nawet najciemniejszych i odizolowanych miejsc, zarówno pod dachem skośnym, jak i płaskim. Naturalne światło dzienne zostaje doprowadzone przez dach i przestrzeń poddasza nieużytkowego, do ciemnych pomieszczeń położonych na kondygnacji poniżej, nawet w centralnej części budynku. Światło dostaje się do pomieszczenia poprzez światłonośny tunel, prowadzący od dachu budynku do sufitu, zakończony wewnątrz pomieszczenia rozpraszającym światło elementem sufitowym. Świetliki występują w kilku wariantach i długościach.
Nathalie de Vries
Gospodarzami wydarzenia byli Marek Kuryłowicz i prof. Ewa Kuryłowicz
Spotkanie zorganizowane przez Fundację im. S. Kuryłowicza przyciągnęło liczną publiczność
ARCHITEKTURA I DESIGN
Wrocławskie Afrykariumoceanarium nie ma swojego odpowiednika w Europie, a może nawet i na świecie. To polska realizacja, która powstała przy użyciu technologii z całego świata. – Gdy szukaliśmy dostawców potrzebnych materiałów, naszym potrzebom było w stanie sprostać zaledwie kilku producentów z całego świata. Musieliśmy się również zmierzyć z inżynieryjnymi wyzwaniami, jak np. opracowaniem metody naprawy instalacji bez dostępu do nich – komentuje Andrzej Palczak, wiceprezes głównego wykonawcy firmy P.B. Inter-System. Przykładów potwierdzających nietypowość Afrykarium jest wiele. Szyby i tunele akrylowe przypłynęły aż z Japonii, a drewniane dźwigary dachu o długości niemal 50 metrów – z Austrii. Pod budynkiem i wewnątrz niego znajdują się kilometry instalacji, fabryka wody słonawej i Life Support System pozwalający rozwi-
Zdjęcia archiwum Fundacji im. Stefana Kuryłowicza
Spotkanie z Nathalie de Vries było dla publiczności zgromadzonej w Wola Center okazją do inspirującego przeglądu trendów współczesnej architektury. Wykład zatytułowany „Od wizji do projektu” stworzył możliwości zapoznania się z aktualnymi projektami realizowanymi przez jedną z największych pracowni na świecie. MVRDV od lat kształtuje przestrzeń publiczną aglomeracji na całym świecie. To właśnie architektura miast była jednym z głównych tematów wystąpienia holenderskiej projektantki. Spotkanie odbyło się w ramach obchodów rocznicy urodzin prof. Stefana Kuryłowicza. Była to okazja do wspomnień twórczości patrona i prezentacji nowych programów Fundacji, realizowanych w dwóch kategoriach – praktycznej i teoretycznej. Stypendium Praktyka to trwający sześć miesięcy program dla młodych architektów. W ramach niego, wybrany w drodze rekrutacji, projektant lub zespół otrzymają wsparcie finansowe i merytoryczne, aby rozwinąć swoje pomysły na ulepszenie wybranej przestrzeni publicznej Warszawy. Powstały w ramach stypendium projekt zakończy się publiczną prezentacją, natomiast laureat otrzyma ponad 20 000 złotych. Kolejnym punktem była prezentacja pracy laureatów II edycji Konkursu Teoria, Bartłomieja Cybuli i Macieja Żołnierczuka, pt. „Język kultury szklanej architektury” („Cultural Language of Glass Architecture”). Zaraz po niej nastąpiło ogłoszenie kolejnej, III edycji Konkursu. Od dwóch lat najambitniejsi autorzy tekstów poświęconych relacjom architektury i kultury rywalizują o sfinansowanie wydania dwujęzycznej publikacji książkowej będącej nagrodą w Konkursie. Elektroniczne wersje prac konkursowych dostępne są na stronie internetowej fundacji. Do obu programów można aplikować do 30 czerwca 2015 roku.
informacje z branży
26 marca, w rocznicę urodzin prof. Stefana Kuryłowicza, w warszawskim Wola Center odbył się wykład Nathalie de Vries. Współzałożycielka MVRDV zaprezentowała swoje najnowsze projekty oraz przedstawiła koncepcję redefinicji miejskiej przestrzeni publicznej. Organizowane przez Fundację im. Stefana Kuryłowicza spotkanie było również okazją do zaprezentowania dwóch programów wspierających pracę młodych architektów.
Afryka we Wrocławiu
Fot. arch. P.B.Inter-System
Od wizji do projektu!
jać się ekosystemom. Przy głównym wejściu znajduje się imponujących rozmiarów podcień o wysięgu ok. 12 metrów. Rozsuwany dach budynku, dzięki poduszkom z foli EFTE, przepuszcza światło słoneczne tak, by nie traciło ono swoich właściwości, kluczowych dla rozwoju zasadzonej wewnątrz roślinności. Nietypowa jest również zewnętrzna elewacja z CORIANU, odwzorowująca kształt łamiącej się o brzeg morskiej fali. Oryginalny wygląd wnętrza zapewniła tematyzacja związana z montażem sztucznych skał oraz zastosowanie technologii art beton.
informacje z branży
W dniach 6-8 marca w Zakopanem odbyły się XXIV Mistrzostwa Polski Architektów w Narciarstwie Alpejskim. Podobnie jak w ubiegłym roku miejscem przeprowadzania zawodów były majestatyczne zbocza Kasprowego Wierchu. Do zimowej stolicy Polski przybyło niemal stu dwudziestu architektów z całego kraju, którzy poza czysto sportowym wymiarem wydarzenia skorzystali również z bardzo bogatego programu towarzyszącego, wypełnionego ciekawymi konkursami, spotkaniami i prezentacjami. Architekci rywalizowali między sobą w dyscyplinach: slalom gigant w kategoriach mężczyźni open, mężczyźni 35+, mężczyźni 45+, mężczyźni 55+, kobiety open, kobiety 35+ i kobiety 45+ oraz snowboard gigant w kategoriach mężczyźni open, mężczyźni 40+ i kobiety open. Gościem specjalnym oraz nieocenionym wsparciem od strony sportowej był Marcin Szafrański, dwukrotny olimpijczyk i były narciarz alpejski, założyciel Grupy Szafrański. Impreza nie odbyłaby się bez silnego zaangażowania sponsorów – szeroko rozpoznawalnych marek takich jak Efaflex, Hager, Hauraton, LUG, Pfleiderer, Reynaers i Ruukki.
Odręczny rysunek prezentujący wpływ wybranych technologii i materiałów na jakość, wygląd i charakter architektury – takie zadanie czekało studentów architektury, którzy wzięli udział w prestiżowym konkursie organizowanym przez Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz Izbę Architektów RP. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło podczas Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury BUDMA w Poznaniu. Fot. arch. MTP
Fot. arch. organizatorów
ARCHITEKTURA I DESIGN
Konkurs „Szkice architektoniczne” rozstrzygnięty
Najlepsi narciarze w architekturze
Stara Kopalnia w Wałbrzychu już działa
Fot. arch. NDI
Builder
14
kwiecień 2015
Otwarciem obiektu dla zwiedzających zakończył się pierwszy etap rewitalizacji kompleksu Starej Kopalni w Wałbrzychu. Za projekt rewitalizacji i przekształcenia przestrzeni dawnej kopalni węgla kamiennego w nowoczesne centrum nauki i sztuki odpowiada pracownia architektoniczna Nizio Design International. Goście odwiedzający kompleks mogą już oglądać zrewitalizowane budynki nr 1, 3, 5, 6 i 17. Budynek nr 1 przeznaczony został na działalność Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury oraz Zespołu Pieśni i Tańca Wałbrzych. W obiekcie znalazły się przestrzenie, gdzie będą organizowane spektakle teatralne i koncerty. Na ostatnim piętrze ulokowana jest pierwsza część projektowanej przez NDI ekspozycji – przestrzennej instalacji obrazującej górniczy szlak turystyczny. Wyjątkowe spektakle świetlne odbywać się będą w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni szatni łańcuszkowej. W hali dawnej kuźni (budynek nr 3) będzie można oglądać specjalnie zaprojektowaną dla tego obiektu ekspozycję zabytkowych maszyn górniczych. Budynek nr 5, czyli dawna siedziba Starej Kotłowni, przekształcona została w Centrum Wystaw Czasowych. Zwiedzający mogą także podziwiać zrewitalizowany obiekt dawnej Wieży Chłodniczej, który obok dwóch szybów stanowi najwyższy punkt widokowo-świetlny kompleksu. Otulające konstrukcję szkło nocą zyskuje wyjątkową oprawę w postaci zaprojektowanego przez NDI oświetlenia. Na teren obiektu prowadzi zwiedzających specjalny korytarz-instalacja. Jego ażurowa konstrukcja jest efektownym elementem architektonicznym, który w intrygujący i nowoczesny sposób nawiązuje do górniczej spuścizny miejsca.
Przed Jury konkursu, złożonego z wybitnych przedstawicieli zawodu architekta, stanęło niezwykle ciężkie zadanie. Spośród kilkudziesięciu nadesłanych prac tylko 10 mogło się znaleźć w ścisłym finale, a tylko 3 walczyć o podium i atrakcyjne nagrody finansowe. Autorów wyróżnionych prac i oczywiście zwycięzców konkursu poznaliśmy w piątek, 13 marca, w strefie Forum INSPIRACJE. Zwycięzcom gratulujemy! 1. miejsce: Kinga Oklińska, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu (fot.). 2. miejsce: Artur Stępniak, Politechnika Warszawska. 3. miejsce: Sonia Dubois, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Wyróżnienia: Katarzyna Dziopa, Politechnika Łódzka, Marta Barbara Świderska, Politechnika Gdańska, Anna Bay, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Zuzanna Michno, Politechnika Krakowska, Marcin Szelejak, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Jakub Pieńkowski, Politechnika Warszawska, Julia Niemczyk, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Organizatorem konkursu były Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz Izba Architektów RP, Patron Honorowy targów BUDMA 2015.
ARCHITEKTOUR 2015
UWAGA! Dnia 7 kwietnia ruszy rejestracja na wydarzenia otwarte dla publiczności. Nie zwlekaj! Do zobaczenia w Wałbrzychu!
Poznać Wałbrzych
Tematem przewodnim warsztatów jest hasło „Człowiek a miasto, miasto a człowiek”. W Wałbrzychu – miejscu, gdzie problemy społeczne i ekonomiczne mieszają się z wielkim dorobkiem europejskiego przemysłu i myśli technicznej – hasło to nabiera wyjątkowego znaczenia. Studenci, inspirowani wykładami, uwagami tutorów i wydarzeniami kulturalnymi towarzyszącymi warsztatom, będą mieli okazję do działania w „nieakademicki” sposób. W całym procesie poznawania miasta i kreowania projektowych odpowiedzi na zadane tematy goście będą mieli do dyspozycji pomoc przedstawicieli miasta – znawców specyfiki miejsca. Tematy projektów będą zróżnicowane. Znajdzie się miejsce zarówno na rewitalizacje, małą architekturę, adaptację wnętrz urbanistycznych oraz rekonstrukcje, jak i na współczesne interwencje.
Znani tutorzy i ciekawe spotkania
Tutorami podczas tegorocznej edycji warsztatów będą architekci ze znanych polskich i zagranicznych pracowni, takich jak HS99, WWAA, Gunita Kulikowsky, Centrala, Monika Arczyńska, Jörg Rüge-
Jacek Maleszka koordynator warsztatów Architektour doktorant na Politechnice Poznańskiej Prezes Zarządu Fundacji Na Dużą Skalę Idea warsztatów ARCHITEKTOUR wychodzi naprzeciw potrzebie rozwoju studentów poprzez poszerzenie dotychczasowych doświadczeń o zupełnie nowe spojrzenie na architekturę, dyskusję i kreację konkretnych przestrzeni architektonicznych i urbanistycznych. Wydarzenie na kilka dni jednoczy żaków z różnych miast, by pobudzić ich do innowacyjnego i twórczego myślenia nad konkretnymi problemami pod kierunkiem uznanych architektów. Każdego roku w warsztatach bierze czynny udział ok. 140 uczestników. Rok 2015 to już VI edycja. Najważniejsza dla założeń warsztatów jest ich lokalizacja. Uczestnicy za każdym razem mierzą się z problemami miasta, do którego trafiają. Ich zadaniem jest wypracowanie propozycji rozwiązań i idei dla obszarów wskazanych przez lokalne władze. Zwieńczeniem całego wydarzenia jest prezentacja efektów połączona z dyskusją, na którą zaproszeni są wszyscy mieszkańcy, władze, a także lokalne media. Wszystkie efekty prac uczestników warsztatów zaprezentowana zostaną ponadto na wystawach, które odbędą się w kilku miastach Polski.
kwiecień 2015
Więcej informacji na stronie: www.architektour.pl oraz profilu www.facebook.com/Architektour.
15
„Tour” – bo każda edycja odbywa się w innym polskim mieście. Impreza organizowana przez Samorząd Studentów Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Wrocławskiej i Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz Fundację Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu omija wielkie metropolie i pozwala uczestnikom poznać miasta na co dzień niepojawiające się na pierwszych stronach gazet. Po Malborku, Przemyślu i Elblągu czas na Wałbrzych. Między 20 a 25 kwietnia setka studentów pracujących pod okiem znanych architektów i aktywistów miejskich będzie głowiła się nad problematycznymi i decydującymi dla miasta obszarami. Uczestnicy zetkną się ze specyfiką miejsca, uzbrojeni w bogate materiały przygotowywane przez Urząd Miasta Wałbrzych – współorganizatora bieżącej edycji.
mer, Dariusz Śmiechowski czy Paweł Jaworski. Ponadto odpowiedzią na nowoczesne trendy w architekturze będzie duet tutorski Adriana Krężlika i Kacpra Radziszewskiego, prowadzący grupę, która zajmie się projektowaniem parametrycznym (szczegóły www.architektour.pl/projektowanie-parametryczne/). Program wydarzenia obejmie spotkania z wybitnymi prelegentami. Warsztaty rozpoczną się spotkaniem z Filipem Springerem, autorem bestsellerów „Źle Urodzone” i „Wanna z Kolumnadą”. Ponadto będziemy gościć redaktor naczelną miesięcznika „Architektura-murator” Ewę P. Porębską, Erica Bednarskiego, autora filmów „MDM” i „Neon”, oraz architekta Mirosława Nizio.
Builder
Rozpoczęło się odliczanie do kolejnej, szóstej już edycji warsztatów dla studentów architektury ARCHITEKTOUR. Tematem przewodnim jest tym razem hasło „Człowiek a miasto, miasto a człowiek”.
ARCHITEKTURA I DESIGN
architektura synergiczna parametryczna lekcje proekologiczna architektura Ar synergiczna chi parametryczna według Barycza i Saramowicza proekologiczna tek architektura Część 4 synergiczna tURY parametryczna proekologiczna Autorzy, specjalizujący się w projektowaniu innowacyjnych willi i rezydencji, pokazują, którędy powinna podążać architektura współczesna polska architektura. Może wpisywać się w modne synergiczna na świecie tendencje, ale zarazem nie musi tracić kontaktu z tradycją i lokalnym kontekstem. parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna MISTRZOWIE ARCHITEKTURY parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna
Współczesna willa w Polsce dr Rafał Barycz dr Paweł Saramowicz
Willa Krakowiaków Zachodnich
Builder
16
kwiecień 2015
Uczyć architektury to poważna misja, dlatego jest to zadanie dla mistrzów – osób całkowicie oddanych tej dziedzinie wiedzy, które można obdarzyć zaufaniem godnym nauczycieli.
prof. dr hab. inż. arch.
Ewa Kuryłowicz
prof. nzw. dr hab. inż. arch.
Elżbieta Dagny Ryńska TOMASZ M. KONIOR Mirosław Nizio
Robert konieczny
RYSZARD JURKOWSKI
PRZEMO ŁUKASIK
ZBIGNIEW MAĆKÓW dr RAFAŁ BARYCZ
Willa Krakowiaków Zachodnich to projekt, który Biuro Architektoniczne Barycz i Saramowicz realizuje w Zabierzowie k. Krakowa, w rejonie osiedla Sarni Stok i Uroczyska Podgołogórze. Forma architektoniczna suburbialnej rezydencji jest współczesną interpretacją budownictwa ludowego Krakowiaków Zachodnich, mieszkających na zachód od Krakowa po obu stronach Wisły, wśród których Oskar Kolberg wyróżnił Krakowiaków właściwych, zamieszkujących tereny po Pieskową Skałę, Krzeszowice i Alwernię. Elementami wyróżniającymi Krakowiaków Zachodnich od innych grup etnicznych były specyficzny strój oraz budownictwo. Jako podstawowe cechy architektury w tym regionie wyróżniane były konstrukcje zrębowe, ściany z zewnątrz myte o szparach bielonych wapnem oraz dach dwuspadowy lub czterospadowy, kryty najczęściej strzechą. Podążając tym architektonicznym śladem, zaprojektowano budynek z dwuspadowym dachem o niespotykanej wcześniej dynamicznej formie przestrzennej, który pokryto wiórem osikowym. Ściany budynku, wykonane w technologii betonu architektonicznego, są duchem drewnianych chat, bo w betonie licowym odbity jest rysunek deskowania szalunku, a jasny kolor betonu jest reminiscencją wapiennych wypełnień drewnianych bali. Stąd też wzięła się nazwa budynku. Willa Krakowiaków Zachodnich odznacza się abstrakcyjnym regionalizmem, z racji połączenia tu dwóch estetyk: tradycyjnej i modernistycznej. Sichtbeton jest na poły rzemieślniczym rękodziełem. Wykonanie betonu architektonicznego wymaga stworzenia szalunków. Po związaniu betonu pozostaną w nim odbicia bali, uzyskane w wyniku użycia specjalnych matryc fakturujących firmy Reckli o wzorze Reichenau. Dzięki temu sztuczny kamień, jak określa się beton, ma tu rysunek niczym z tradycyjnej chaty. Tym sposobem materiał, choć o nowoczesnej proweniencji, przybliża budynek do tradycji. Z kolei wernakularny wiór osikowy, tworzywo immanentnie wpisane w naszą kulturę materialną, został potraktowany tu w bardzo innowacyjny sposób. Jest swego rodzaju skórą, która oplata budynek. Efekt sprzężenia dwóch estetyk sprawia, że potęgują się one wzajemnie, przez co każdy z materiałów staje się jeszcze bardziej wyrazisty. Z trzech stron budynek trzykondygnacyjnej willi jest introwertyczny i zasadniczo pozbawiony otworów okiennych, natomiast ogromnymi przesuwnymi szklanymi ścianami otwiera się na urzekający naturalny pejzaż stawu i uroczyska. Podobnie jak w przypadku willi Grety i Fritza Tugendhatów w Brnie (Ludwig Mies van der Rohe, 1930) można tu powiedzieć, że zamiast ściany budynku – jest krajobraz. Zasadniczym aspektem strefowania funkcjonalnego stało się takie ukształtowanie planu willi, by w pełni otworzyć ją na krajobraz, tworząc scenograficzny kadr widokowy na las i jezioro. Natomiast od strony obszaru zurbanizowanego budynek jest introwertyczny. Ściany szczytowe są intencjonalnie pozbawione otworów okiennych i drzwiowych. Patrząc od frontu, nie zobaczymy tu okien, a jedynie horyzontalne okno połaciowe, rodzaju fenetre-en-longueur.
kwiecień 2015
17 Builder
Zminimalizowano tu liczbę elementów formalnych w celu uzyskania wrażenia jednolitości, a wykluczenie zbędnych detali pozwala na zwrócenie się ku naturalnemu pięknu materiałów. Willę zintegrowano z otoczeniem, zarówno poprzez dobór stosownych surowców wykończenia, jak i nadanie jej odpowiedniego kształtu, zwracającego się w kierunku zbiornika wodnego. Przesuwne okna wysokości pełnej kondygnacji sprawiają, że domu nie ograniczają przegrody budowlane, lecz sięga on w przestrzeń i krajobraz. Wnętrza są przy tym jasne, dobrze doświetlone. Poziom główny budynku składa się w zasadzie z jednej otwartej przestrzeni, nie dzielonej przez ściany działowe, lecz kierunkowanej przez meble i przepierzenia. Zlokalizowane na trzech kolejnych kondygnacjach budynku tarasy zapewniają wgląd w naturę i krajobraz. Willa Krakowiaków Zachodnich odzwierciedla filozofię architektonicznego działania Biura Architektonicznego Barycza i Saramowicza. Wskazuje, że polska architektura powinna być hipernowoczesna, ale nie może mieć imitacyjnego charakteru, czyli musi wykazywać rodzime oblicze.
„Dom na Sprzedaż“, zaprojektowany w Biurze Architektonicznym Barycza i Saramowicza, stanie w Grębynicach koło Krakowa, w okolicach kultowego zamku w Korzkwi. Zbuduje go deweloper. Stworzono budynek innowacyjny i bardzo nowoczesny, o dużej sile ekspresji architektonicznej, a przy tym nawiązujący do tradycyjnej formy i skali architektury regionu, zwłaszcza dawnej zabudowy uzdrowiskowej z okolic pobliskiego Ojcowa, pochodzącej z okresu, gdy Ojców był znaną miejscowością letniskową i uzdrowiskową. Jako materiału wykończeniowego ścian i dachu użyto szalowania z tradycyjnych desek nieobrzynanych, układanych dwuwarstwowo z przesunięciem. Inspirując się specyfiką dawnej architektury uzdrowiska, określanej w literaturze jako „styl szwajcarsko-ojcowski”, m.in. nieistniejącymi już budynkami zakładu hydropatycznego „Goplana” i sanatorium wodoleczniczego „Sybilla”, budynek otoczono gankami, a pomysłowe brise-soleil w nowoczesny sposób odzwierciedla dawny detal. Nieodległy Ojców sporo znaczył w przeszłości. Lecznicze właściwości tutejszego klimatu odkrył Józef Dietl. Przybywały tu największe postaci polskiej kultury, w tym Franciszek Karpiński, Jan Ursyn Niemcewicz, Fryderyk Chopin i Cyprian Kamil Norwid. W wyrazie architektonicznym budynków uzdrowiskowych uderzały drewniane wykończenia i charakterystyczne ganki. Do nich też odwołano się, stylizując detal i plan Domu na Sprzedaż. Toteż cały budynek – dach, ściany zewnętrzne, ganki, okna, drzwi, kominy, brise-soleil, okiennice – obłożony jest drewnem, którego wyrafinowany sposób ułożenia tworzy rodzaj homogenicznej zewnętrznej powłoki. Coś jak w artystycznych działaniach sztuki krajobrazu Christo. Ma to w zamyśle dać poczucie bezpieczeństwa jego przyszłych mieszkańców, przy jednoczesnym ciepłym odbiorze budynku z zewnątrz. Zastosowanie deski nieobrzynanej dodaje budynkowi wernakularnego charakteru. Jest to szalowanie dwuwarstwowe, układane z przesunięciem. Deski dolnej warstwy, szerokości 13,4 cm, odwrócone są stroną rdzenną w dół, na nich znajdują się zachodzące obustronnie po 4-6 cm deski warstwy górnej, obrócone stroną rdzenną do góry. Odstęp między deskami górnej warstwy wynosi 4,6 cm. W ogóle trzeba stwierdzić, że drewno było zasadniczym budulcem oraz elementem wyprawy ścian dawnej uzdrowiskowej architektury Ojcowa i to zadecydowało o jego wyborze jako materiału pokrycia ścian i elewacji Domu na Sprzedaż. Architektura Domu na Sprzedaż nawiązuje do tradycyjnych wzorców budownictwa regionu i jest ich zdecydowaną syntezą. Jest bezkompromisowa w dążeniu do uzyskania wyrazistego efektu artystycznego. Rafał Barycz, Paweł Saramowicz W następnym odcinku: Betonowa rezydencja w Izabelinie i willa w dwóch pawilonach w Mielcu n Zdjęcia i rysunki: archiwum BIURO ARCHITEKTONICZNE BARYCZ I SARAMOWICZ
ARCHITEKTURA I DESIGN kwiecień 2015
18 Builder
Dom na Sprzedaż
MAGDALENA SOBOLEWSKA właścicielka, architekt prowadzący Słuchamy i kształtujemy przestrzeń, by spełnić marzenia inwestora. Przebudujemy każdy obiekt, dostosujemy do potrzeb finansowych i obecnych wymagań prawnych. Specjalizujemy się w obiektach związanych z opieką zdrowotną i odnową biologiczną. Indywidualne projekty, od altany po obiekty przemysłowe. MODEL 2000 Warszawa, Szczecin, tel.: 725 053 044 e-mail: architekt@model2000.pl www.model2000.pl
Pracownia Projektowa „ArchiProject” Mińsk Mazowiecki, tel.: 502 335 599 e-mail: info@archi-project.pl www.archi-project.pl
Atelier Loegler Architekci Kraków, tel.: 124 231 283 e-mail: office@loegler.com.pl www.loegler.com.pl
CEZARIA MACIEJEWSKA architekt, szef pracowni
Pracownia istnieje na rynku od blisko 10 lat. Łączymy doświadczenie i profesjonalizm z najnowszymi trendami w architekturze. Projektujemy obiekty o różnorodnych funkcjach, m.in. użyteczności publicznej, mieszkalne, handlowe i przemysłowe. Wykonujemy wielobranżowe projekty do wszystkich faz inwestycji. Piotr Jasiński Architekci Katowice, Tychy, tel.: 605 219 189 e-mail: pjasinski@pja.com.pl www.pja.com.pl
MARCIN JAGIEŁŁO, JAROSŁAW KRYSIAK architekci, właściciele
Prowadzę pracownię projektową od 2008 roku. Zapewniam kompleksową obsługę i doskonałą współpracę w zakresie projektów architektonicznych i wielobranżowych: koncepcyjnych, budowlanych i wykonawczych.
Projektowanie Architektoniczne Cezaria Maciejewska Gdańsk, tel.: 662 227 207 e-mail: cezaria.maciejewska@gmail.com
W długim oraz skomplikowanym procesie projektowym najważniejszy jest pomysł, myśl, która powstaje na początku, na etapie pierwszych koncepcji. Naszym celem jest przeprowadzenie „idei” przez wszystkie fazy projektowe, co w rezultacie ma usatysfakcjonować zarówno klienta, jak i nas, architektów. Jagiełło Krysiak Architekci Katowice, tel.: 603 272 968, 661 353 067 e-mail: admin@jk-a.pl www.jk-a.pl
PATRYCJA KOWALCZYK, PIOTR ZARZYCKI, PAWEŁ OWCZAREK, MATEUSZ SIKORSKI architekci
GRZEGORZ ZIĘTEK architekt, właściciel Pracownia Architektoniczna R3D3 została założona w 2012 r. w Gdyni. Bogaty bagaż doświadczeń pozwala nam realizować wszelkie zagadnienia architektoniczne, zarówno w małej, jak i dużej skali. W naszych projektach dbamy przede wszystkim o wysoką jakość architektury, potwierdzoną nagrodami w licznych konkursach architektonicznych. R3D3 Pracownia Architektoniczna Grzegorz Ziętek Gdynia, tel.: 501 106 840 e-mail: biuro@r3d3.pl www.r3d3.pl
Projektujemy budynki małoi wielkokubaturowe o prostej i nowoczesnej formie. Funkcjonalność to kluczowy element naszych architektonicznych poszukiwań. Każdy projekt stanowi nowe, pasjonujące architektoniczne wyzwanie. Wytwórnia Pracownia Projektowa Wrocław, tel.: 511 661 099 e-mail: biuro@wytworniapp.com www.wytworniapp.com
kwiecień 2015
Atelier wykonuje studia programowe, projekty koncepcyjne, a także, współpracując ze specjalistami innych branż, opracowuje całościowe projekty techniczne. Atelier działa zarówno w kraju, jak i na rynkach zagranicznych (Niemcy, Finlandia, kraje arabskie).
PIOTR JASIŃSKI właściciel, architekt
19
Romuald Loegler właściciel, architekt, generalny projektant biura
Builder
Specjalizujemy się w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej, budynków produkcyjnych, magazynowych, mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych oraz rewitalizacji obiektów zabytkowych. Wykonujemy inwentaryzacje budowlane i adaptacje projektów typowych.
polskie pracownie projektowe
MAŁGORZATA ŁUNIEWSKA architekt
profile
Marek Budzyński Marek Budzyński – Architekt
Marek Budzyński – Architekt Pracownia zajmuje się projektowaniem architektoniczno-urbanistycznym. W obszarze działań architektów znajdują się przede wszystkim zespoły mieszkaniowe z obiektami towarzyszącymi, obiekty użyteczności publicznej, a także plany urbanistyczne zespołów miejskich. Celem projektantów jest przekształcanie przestrzeni dla potrzeb przyszłych użytkowników w sposób sprzyjający współistnieniu ludzi i natury. Pracownię prowadzi troje partnerów: Marek Budzyński (profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej), Zbigniew Badowski i Krystyna Ilmurzyńska (również absolwenci WAPW). Początki pracowni sięgają 1976 roku, gdy rozpoczęła się współpraca Marka Budzyńskiego (generalnego projektanta Ursynowa Północnego) ze Zbigniewem Badowskim. Znaczące projekty z tego okresu to m.in. kościół Wniebowstąpienia Pańskiego, plan regulacyjny al. KEN na Ursynowie Północnym, zespół mieszkaniowy przy Pasażu Ursynowskim, gmach Sądu Najwyższego i biblioteka UW, ambasada RP w Berlinie (niezrealizowana). Od wygranego konkursu na Świątynię Opatrzności Bożej w Warszawie (2000) Marek Budzyński prowadzi pracownię Marek Budzyński – Architekt. W 2003 roku do pracowni dołączyła Krystyna Ilmurzyńska. Najbardziej znaczące realizacje biura to zespół mieszkaniowy „Pod Brzozami” w Warszawie, Opera Podlaska w Białymstoku i Kampus Uniwersytetu w Białymstoku. Pracownia wygrała wiele konkursów, w tym na Sąd Rejonowy w Rzeszowie (2002), Krajobrazową Drogę Krzyżową na Wzgórzu Chełmskim (2003), Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej UW w Chęcinach (2013).
Marek Budzyński 1. Motto projektowe i życiowe Uczestniczę w procesie przekształcania przestrzeni dla podtrzymywania życia. A życie jest darem samo w sobie. 2. Autorytet/guru architektoniczny Antonio Gaudi, Witalis Klepacki. 3. Dom marzeń Niespełnione marzenie. Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego (I nagroda 1994, realizacja 2000)
4. Najbardziej udany projekt Wszystkie. 5. Projekt – zjadacz czasu Taki stosunek do projektu jest mi obcy.
Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego (realizacja 1981) i zespół mieszkaniowy przy Pasażu Ursynowskim (realizacja 1995)
Nie umiem zgeneralizować „architekta”. Każdy jest inny. Wady i zalety zależą od osoby i sytuacji, w jakiej działa. 9. Moja pierwsza nagroda I nagroda w konkursie na dworzec w Nowych Tychach wspólnie z dwoma kolegami: Adamem Kowalewskim i Andrzejem Moszczyńskim, po 3. roku studiów. 10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Nie zajmuję się krytyką negatywną, staram się widzieć „jasno w zachwyceniu”.
Opera Podlaska w Białymstoku (I nagroda 2005, realizacja 2012) Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej UW w Chęcinach (2013)
21
8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy
Builder
7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Lany żelbet, szkło, rośliny, miedź.
kwiecień 2015
6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Filozofia, teologia, bioelektronika.
ARCHITEKTURA I DESIGN
Zespół mieszkaniowy przy Pasażu Ursynowskim (realizacja 1995)
Gmach Sądu Najwyższego w Warszawie (I nagroda w konkursie w 1991, realizacja 1999)
Dom XXI w.
Zdjęcia: archiwum Marek Budzyński – Architekt
Builder
22
kwiecień 2015
Koncepcja urbanistyczna Wzgórza Kredowego w Chełmie (2014)
Zespół mieszkaniowy „Pod Brzozami” w Warszawie (projekt 2005-2008, realizacja 2007-2011)
promocja
Jose Angel Andres Lopez
23 Builder
Fot. arch. Mostostal Warszawa
Builder: Mostostal Warszawa jest jedną z najstarszych firm Ostatnio opublikowali Państwo sprawozdanie finansowe budowlanych w Polsce. W tym roku obchodzicie 70-lecie z rocznej działalności. Jak w chwili obecnej wygląda działalności. W czym tkwi tajemnica sukcesu firmy, która sytuacja finansowa spółki? niezależnie od różnych zawirowań na rynku budowlanym od Mostostal Warszawa, dzięki realizacji zaplanowanej strategii działalat utrzymuje pozycję lidera w branży? nia na lata 2013-2014, powrócił na ścieżkę rentowności i rok 2014 zaJose Angel Andres Lopez: Historia Mostostalu Warszawa rozpokończył z zyskiem EBITDA w kwocie 74,3 mln zł, zyskiem przed opoczęła się siedem dekad temu – 28 maja 1945 roku, podpisaniem aktu datkowaniem 63,3 mln zł i netto 53,7 mln zł. Grupa podtrzymuje tendencję poprawy wyników, która została zapoczątkowana w pierwzałożycielskiego Przedsiębiorstwa Budowy Mostów i Konstrukcji Staszym półroczu ubiegłego roku. Pozytywny wpływ na wyniki finansowe lowych Mostostal. Dzisiaj śmiało patrzymy w przyszłość na kolejne inmiały podjęte w ostatnich latach działania restrukturyzacyjne w postawestycje, idziemy z duchem czasu, żywo reagując na potrzeby rynku. ci redukcji kosztów działalności i efektywniejszego wykorzystania poZe świadomością konieczności zmian koncentrujemy naszą enertencjału Grupy Kapitałowej, a także wejście w pełną fazę realizacji najgię, by stać się liderem w pięciu kluczowych dla nas obszarach. Są to większego energetycznego projektu inwestycyjnego w Polsce po budownictwo energetyczne, przemysłowe, ogólne, infrastrukturalne 1989 roku – budowy bloków energetycznych w Opolu, która zapewnia i drogowe oraz ekologiczne. W takim doborze naszych priorytetów kieMostostalowi istotne przychody. rujemy się wymiarem biznesowego rozwoju naszej firmy oraz możliwoJaka jest obecnie strategia Mostostalu Warszawa? Czy nadal ścią aktywnego uczestnictwa w rozwijaniu infrastruktury w Polsce. koncentrujecie się na sektorze energetycznym, komunalnym Jedną z ostatnio oddanych do użytku przez Mostostal i środowiskowym? Które z tych segmentów mają dla spółki Warszawa inwestycji jest niezwykle nowoczesny kluczowe znaczenie i wyróżniający się niespotykaną i dlaczego? architekturą Kampus Uniwersytetu W chwili obecnej strategia Mow Białymstoku. Czy ta realizacja stostalu Warszawa zakłada skonjest szczególnym projektem w portfolio spółki? centrowanie się na mniejszych i średnich projektach z sektora Mostostal Warszawa w przeciągu swobudownictwa kubaturowego jej 70-letniej działalności wielokrotnie był i ochrony środowiska. Jesteśmy wykonawcą przełomowych i kluczowych zainteresowani również dużymi dla rozwoju polskiej architektury obiekprzetargami w energetyce, które tów – począwszy od pierwszej realizacji, chcemy realizować we współpraktórą była odbudowa tuż po II wojnie cy z silnym partnerem technoloświatowej mostu im. ks. J. Poniatowskiegicznym. Istotna jest dla nas też go w Warszawie, po inwestycje zrealizoinfrastruktura – Generalna Dyrekwane w ostatnich latach, takie jak rewitalicja Dróg Krajowych i Autostrad, zacja Krakowskiego Przedmieścia, budopodobnie jak Polskie Koleje Pańwa wyjątkowego w skali europejskiej mostwowe, to w najbliższych latach stu Rędzińskiego we Wrocławiu czy jednasi najważniejsi klienci. W swojej nej z najnowocześniejszych hal widowikilkudziesięcioletniej działalności skowo-sportowych – Kraków Areny. Kona polskim rynku Mostostal Warlejną z takich inwestycji w portfolio firmy szawa zawsze aktywnie uczestnijest budowa Kampusu Uniwersytetu czył w znaczących projektach, w Białymstoku czy Centrum Kulturalnowpływających na rozbudowę Kongresowego na Jordankach w Toruniu, i rozwój kraju. Od lat słyniemy które jest w trakcie realizacji. Jesteśmy z budowy mostów, chcemy też dumni, że praktycznie w każdym więkaktywnie uczestniczyć w rozbuszym mieście Polski znajduje się obiekt dowie warszawskiego metra czy wybudowany przez Mostostal Warszawa dużych kontraktach drogowych. – obiekt, który nie tylko pełni swoje doceMamy w tym duże doświadczelowe funkcje, lecz także współtworzy nie, poparte wieloma zrealizowacharakter i klimat miasta, stanowi istotny nymi kontraktami, doświadczoelement, bez którego trudno sobie dzisiaj nych inżynierów i wsparcie silnewyobrazić jego krajobraz. Mamy nadzieWiceprezes Zarządu ds. Produkcji go partnera branżowego w postaję, że dla mieszkańców, a przede wszystMostostal Warszawa SA ci Acciony. kim studentów, taką realizacją okaże się Dziękuję za rozmowę. białostocki Kampus.
kwiecień 2015
Podążamy z duchem czasu
ARCHITEKTURA I DESIGN kwiecień 2015
24 Builder Zdjęcia autorów
Ideą architektów było stworzenie „miasteczka uniwersyteckiego” w oparciu o historycznie ukształtowany wzorzec przestrzeni ulicy i placu. Ideę rozwiązania architektonicznego stanowi przestrzeń syntezy nauk oraz jedność przeciwieństw przyrody i nauki.
Kampus D Uniwersytetu w Białymstoku Marek Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Zbigniew Badowski
ecyzją Planu Miejscowego teren otoczonych lasem ogródków działkowych został przekształcony w Kampus Uniwersytetu w Białymstoku. Zarówno las, jak i ogródki, przedstawiały dla nas unikalną wartość przestrzenną i przyrodniczą. Projekt konkursowy oparty jest o zasadę skupienia całej zabudowy Kampusu na terenie zajmowanym przez ogródki, pozostawienia jak największej ilości drzew oraz nienaruszania układu wód gruntowych (brak piwnic, fundamenty płytowe, woda opadowa pozostaje na miejscu).
Idea projektu to stworzenie „miasteczka uniwersyteckiego” w oparciu o historycznie ukształtowany wzorzec przestrzeni ulicy i placu. Kręgosłupem Kampusu jest ulica o przemiennym charakterze ulicy śródmiejskiej i parkowego ciągu pieszo-jezdnego. Wzdłuż tej ulicy zlokalizowane są funkcje umożliwiające powstanie charakteru przestrzeni publicznej podbudowującej życie społeczne kampusu (nauka, sztuka, sport, gastronomia, administracja, rozrywka). Skrzyżowania głównej ulicy z drugorzędnym układem komunikacji akcento-
Idea rozwiązania architektonicznego
To przestrzeń syntezy nauk oraz jedność przeciwieństw przyrody i nauki. Poznanie, w tym nauka, prowadzi do prawdy. Różne drogi poznania prowadzą do Jedni. Ukształtowanie przestrzeni zrealizowanej części Kampusu
kwiecień 2015
Założona intensywność zabudowy, sprzyjająca intensywności relacji międzyludzkich, przeciwstawiona jest ekstensywności zagospodarowania w otaczających lasach i parkach, co umożliwia izolację osoby w naturze. Zabudowa Kampusu, uformowana w miejskie kwartały, z jednej strony tworzy aprioryczną pierzeję ulicy, z drugiej – spontanicznie formujące się przestrzenie otwartych na las dziedzińców, których formy kształtuje funkcja pomieszczeń. Pr zestr zenno -funkcjonalna struktura Kampusu integruje się
opiera się na podstawowej zasadzie jedności przeciwieństw – izolacji i integracji. Odrębne budynki wydziałów tworzących odrębne drogi poznania i drogi pomiędzy wydziałami wspólnie tworzą przestrzeń placu „Syntezy Nauk” na skrzyżowaniu „Ulic Więzi”. Tablice portali wejść do poszczególnych budynków z sentencjami definiującymi specyfikę dziedziny Nauki otwierają specyficzną drogę poznania, a poprzez przestrzeń holi i szklanych tub korytarzy na pierwszym piętrze tworzą symbolikę Jedni – przestrzeń Ducha tworzącego Nadzieję. Centralny punkt Placu to rzeźba „Wielki Wybuch”, wykonana przez Tomasza Urbanowicza wg projektu Marka Budzyńskiego. Sferyczne szklane powierzchnie unoszą się na wewnętrznej, pozornie chaotycznej konstrukcji ze stalowych prętów, rozchodzą-
25
Zabudowa Kampusu
z otaczającą zielenią przez wytworzenie systemu utrzymania wód opadowych w tym samym rejonie oraz wytworzenie na budowli Kampusu powłoki biologicznie czynnej łagodzącej skutki eliminacji zieleni ogródków działkowych. Drugi etap konkursu oraz pokonkursowe zlecenie obejmowały część Kampusu: wydziały matematyki i biologii oraz chemii i fizyki wraz z Uniwersyteckim Centrum Kultury, skupione w zachodniej części Kampusu.
Builder
wane są w formie placów o określonym charakterze. Jest to przestrzeń integracji, sprzyjająca przypadkowym kontaktom i intensyfikacji życia Kampusu, również poprzez uspokojony ruch samochodowy.
ARCHITEKTURA I DESIGN
Kampus Uniwersytetu w Białymstoku przy ul. Ciołkowskiego
Inwestor – Uniwersytet w Białymstoku, którego rektorem jest prof. dr hab. Leonard Etel Projektant – Marek Budzyński – Architekt Sp. z.o.o. Projekt zagospodarowania, Architektura, Wnętrza – dr arch. prof. PW Marek Budzyński, arch. Krystyna Ilmurzyńska, arch. Zbigniew Badowski, arch. Mateusz Herbst, arch. Urszula Lewa Konstrukcja – mgr inż. Jan Krzysztof Grochowski, JKG Instalacje sanitarne – mgr inż. Jarosław Kujawa, WSP Polska Instalacje elektryczne i niskoprądowe – mgr inż. Mariusz Blechar, IN Projekt Zieleń – arch. kraj. Magdalena Żyłka Zieleń – nadzór autorski – arch. kraj. Barbara Kraus‑Galińska, ABIES Drogi, ukształtowanie terenu – Tomasz Borowik, Strada Aneks ppoż – inż. Roman Kaźmierczak, FENIKS Rzeczoznawca sanepid – mgr inż. Halina Nejno Oświetlenie – mgr inż. Jarosław Czarniawski, Erco Akustyka – mgr inż. Jan Dodacki, AKOD Technologia funkcji – Recore Sp. z o.o. Technologia sali w UCK – mgr inż. Maciej Wojciechowski EMWU-Projekt Architekci współpracujący: arch. arch. Aleksandra Ambroziak, Piotr Borzęcki, Mieszko Burmas, Justyna Juchimiuk, Marta Malewska, Marianna Mikołajczak, Marek Mroziewicz, Mirosław Polak, Urszula Różanska-Owczarek, Agata Sander, Anna Sikorska, Anna Sochocka, Iwona Wiącek, Krzysztof Zdrodowski, Tomasz Zdrodowski Generalny wykonawca – Mostostal Warszawa Rzeźba „Wielki Wybuch” – Tomasz Urbanowicz
Podstawowe dane o Inwestycji: Użytkownicy: • nauczyciele akademiccy i pracownicy nieakademiccy – 457 • studenci – 2410 Podstawowe wymiary: powierzchnia netto – 31 068 m2 powierzchnia użytkowa – 22 476 m2 powierzchnia całkowita – 38 485 m2 powierzchnia zabudowy – 16 721 m2 kubatura – 173 500 m3
cych się od punktu w centrum – „boskiej cząstki”. Od niej zaczynają się przekątniowe osie wejść i halli czterech wydziałów: matematyki, fizyki, chemii i biologii. Na szklanych portalach wejściowych wydrukowane są nazwy wydziałów i napis w formie spirali, o treści wybranej przez Radę Wydziału lub Instytutu, co rozszerzyło udział użytkownika poza sferę czysto funkcjonalną o sferę symboliczną. Umieszczenie napisów na tle obrazu spiralnej galaktyki było pomysłem Rady Wydziału Fizyki. W naszym pojęciu partycypacja to właśnie udział użytkownika w całym procesie przekształcania przestrzeni dla jego potrzeb (programowaniu, kształtowaniu związków, realizacji). Osiem liter słowa „poznanie” – każda uformowana na szklanej tablicy z fragmentu tekstu ośmiu Wielkich: Biblia, Heraklit, Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu, Hegel, Husserl, von Hildebrand, Jan Paweł II – swoim usytuowaniem wprowadza i wyprowadza z przestrzeni Placu Syntezy i do wnętrz poszczególnych wydziałów. Tworzy metaforę dążenia do Prawdy. Wnętrza holu głównego swoimi rozwiązaniami zestawu funkcji, głównych ekspozycji, kolorystyki i detalu podkreślają cechy Dziedziny. W budynku wydziału chemii jest to widok na ustawioną na dziedzińcu stalowoszklaną rzeźbę DNA, wykonaną przez firmę Steeler, na wydziale biologii – na oczko wodne i prze-
szkloną salę wystawową Centrum Przyrodniczego im. prof. Myrchy. Oś wejścia wydziału matematyki prowadzi wprost do biblioteki, a wydziału fizyki – na wahadło Foucaulta. Na parterze wszystkie hole powiązane są z bibliotekami wydziałowymi. Pierwsze piętro wszystkich budowli jest otwarciem na Integrację w poznaniu Jedni. Szklane korytarze łączą piętro podstawowych sal wykładowych, zwiększając elastyczność użytkowania. Spacer dookoła tworzy przeżycie jedności decyzji urbanistycznych (widoki na ulice Więzi, Plac Syntezy i różnorodność ich zamknięć) i architektonicznych (4 halli eksponujących cechy różniące i ujednolicające). Daje odczucie bycia na zewnątrz i wewnątrz jednocześnie. Odczucie jedności przeciwieństw różnorodności i jedności wspomaga rozumienie procesu i zdarzenia.
Symbioza z lokalną przyrodą
Lustrzane ściany głównej auli matematyki, wydziału fizyki oraz Uniwersyteckiego Centrum Kultury (UCK) formują pierwszą część przyszłego Placu Słonecznego, odbijając zachowany w centralnej części placu drzewostan z wkomponowanymi weń wodnymi zbiornikami retencyjnymi i modelem układu słonecznego projektowanym jako kompozycja parkowa. Przy placu stanąć mają również budynki stołówki, centrum sportowego
i akademików. Wnętrze UCK to kontynuacja przestrzeni publicznej Kampusu – hol to miejsce spotkań i nieformalnych kontaktów, łączy funkcje foyer sali wielofunkcyjnej, ekspozycji dla wystaw czasowych i kafeterii, a skomponowana osiowo sala Parlamentu S tudenck iego
z przeszkleniem od strony placu symbolizuje prestiż i otwartość demokracji. Struktura każdego budynku to z jednej strony rygorystyczna racjonalistyczna struktura techniczna z elementami symbolicznymi filozofii nauki, z drugiej zaś – maksymalna symbioza z lo-
ARCHITEKTURA I DESIGN
kalną przyrodą roślin i wody Podlasia. Apriorycznej, ujednoliconej formie ulic Jedni, Placu Syntezy Nauk i Placu Słonecznego prze ciwstawione są spontanicznie kształtujące się przestrzenie czterech dziedzińców, których formy zależą od funkcji po mieszczeń.
Builder
28
kwiecień 2015
Kręgosłup budynków i związki z techniką
Racjonalne rozwiązanie każ dego budynku opiera się na tym samym schemacie – wejścia do hallu z windami i schodami oraz rozchodzącymi się w dwóch kie runkach „Traktami” na trzech lub dwóch kondygnacjach oraz na dachu – „Traktami” przemiesz czania się: • ludzi (korytarz), • informacji i sterowania (sieci elektroniczne), • energii (elektryczność, gaz, ciepło), • powietrza, wody i kanalizacji. „Trakty” w pionie łączą scho dy i dwustronnie przenikają je piony instalacyjne w szachtach. Piony i „Trakty” łączą pomiesz czenia i urządzenia: wentylatory na dachu, c.o., wodę, gaz, elek tryczność na parterze (rozpro wadzenia poziome pod sufitem i w podłodze). Trakty, piony i schody tworzą kręgosłup bu dynków. W stropach „Traktu” między ukrytymi podciągami za
projektowano niezbrojone pa sma szerokości 60 cm do wyko nania otworów na piony instala cyjne. W ramach tych pasm otwory można dowolnie kształ tować, w czasie projektowania, wykonywania i użytkowania. Do „Traktów” dołączane są po mieszczenia. W strefie ulic Jedni kształtują jednolitą zunifikowaną ścianę. W strefie dziedzińców i styków z otoczeniem (lasem, ogrodem botanicznym, parkin gami) przypadek wynikający z potrzeb funkcjonalnych po mieszczeń kształtuje formy ścia ny. Obrastające ją pnącza i zie leń na formach ziemnych budują nastrój współżycia Aprioryczne go i Przypadkowego, równowa żenia Dominacji i Empatii. Przyjęta zasada „obrastania” traktu stwarza dużą elastycz ność rozmieszczania programu. Wentylacja z odzyskiem cie pła oraz ponadnormatywna izo lacja termiczna i zewnętrzne ro lety w oknach zmniejszają zuży cie energii. Odkryte powierzch nie betonu zwiększają bezwład ność cieplną budynku. Instalacje w „Traktach” są widoczne, łącz nie z przeszklonymi węzłami cieplnymi i hydroforniami, poka zują nasze związki z techniką. Sufity podwieszone pełnią tyl ko rolę akustyczną. Od zewnątrz technika Traktów staje się zwień czeniem budynków w postaci osłon akustycznych urządzeń wentylacji.
W trosce o kampus
Od początku procesu projek towania wyrażaliśmy przekona nie, że Kampus powinien nara stać w sposób ciągły. Uważamy, że proces przygotowania reali zacji – budowy akademików, rektoratu, sal sportowych i za plecza technicznego – powinien się rozpocząć bezpośrednio po uzyskaniu pozwolenia na budo wę pierwszego etapu – budyn ków czterech wydziałów. Funk cjonowanie tych obiektów nie wytworzy pojęcia Kampusu – miasteczka studenckiego. Mogą się stać tylko wyizolowaną wy spą na krawędzi miasta. Tekst oparty jest na autorskich opisach do projektów Kampusu UwB. Autorzy projektu: Marek Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Zbigniew Badowski.
Szlachetne Pi平kno www.cx-cementbialy.pl
Centrum Obs媒ugi Klienta 800 700 077 www.cemex.pl