Builder_06_2014

IT w budownictwie

Jak dogonić Europę?

Polski biznes w budownictwie

NR 6 5(202) (203)MAJ czerwiec 2014 2014

WWW.EBUILDER.PL

Builder

6 CZERwiec 2014

Nr

BIZNES l BUDOWNICTWO

l

WIODĄCY WIODĄCY miesięcznik miesięcznik dla budownictwa, dla budownictwa, architektury architektury i biznesu i biznesu

TYNKI renowacyjne STARANIA O BIM w polskim budownictwie DACHY jak projektować

Unia dofinansuje modernizacje

www.ebuilder.pl www.ebuilder.pl

WIĘCEJ NIŻ STANDARD

jarosław jóźwiak Dyrektor Działu Klimatyzacji LG Electronics Polska

Rok XVIII (203) 5zł (w tym 8% VAT)

ARCHITEKTURA

1,(58&+202¼m 1$ 635=('$¿ ,,Jerozolimskie Point� nowoczesny obiekt biurowy

Lokalizacja Warszawa, Al. Jerozolimskie 216 Powierzchnia budynku • powierzchnia biurowa 4175,76 m2 Ğ SRZLHU]FKQLD FDïNRZLWD P2 509 052 989 I kontakt@jwc.pl I www.jwc.pl

czerwiec 2014

Builder

)4 W BUDOWNICTWIE

*AK DOGONIĂƒ %UROPÇ

Fot. arch. LG Electronics Polska

j ly~pljꢪ¥¤

u•

888 &#6*-%&3 1-

i˜Œ�‡ˆ• .2 #:%27)%# -!* 7)/$‚#9 -)%3)§#:.)+ $,! "5$/7.)#47! !2#()4%+4529 ) "):.%35 7)/$‚#9 -)%3)§#:.)+ $,! "5$/7.)#47! !2#()4%+4529 ) "):.%35 WWW EBUILDER PL WWW EBUILDER PL

yÂ’ÂŽĂŞ }pppĂŞĂ‚Â˘ÂŞÂŁĂƒĂŞÂĽÂ?Â ĂŞĂ‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ĂŞÂ¨ĂœĂŞ}h{Ăƒ

#*;/&4 â—? #6%08/*$580 â—? "3$)*5&,563"

49.+) RENOWACYJNE 34!2!.)! / ")W POLSKIM BUDOWNICTWIE $!#(9 JAK PROJEKTOWAĂƒ

OPROGRAMOWANIE

5NIA DOFINANSUJE MODERNIZACJE

DLA BUDOWNICTWA i˜Œ�‡ˆ• $/$!4%+ "2!.Œ/79 #:%27)%#

WIĘCEJ NIĹť STANDARD

JAROSĹ AW JĂ“ĹšWIAK

#ENTRUM -EDYCZNE 3UTTER #ASTRO 6ALLEY 53!

WIDOK BUDYNKU I MODEL 4EKLA 3TRUCTURES

$!#(9

i˜Œ�‡ˆ•

$/$!4%+ "2!.Œ/79

#:%27)%#

Â ÂŒÂ‘Â—ÂˆÂŠÂ•Â’ÂšÂ„Â‘ÂœĂŞÂ–ÂœÂ–Â—ÂˆÂ?ĂŞÂ‡Â„Â†Â‹Â’ÂšÂœĂŞi•„„–ê –—•­êŠ¢

Dyrektor Działu Klimatyzacji LG Electronics Polska

Fot. arch. BWCP

Fot. arch. LG Electronics Polska

0/,3+) "):.%3 7 "5$/7.)#47)%

20 8

YNKI, KONTRAKTY, R PIENIĄDZE Apetyt na Azerbejdşan Paweł Młynarczyk, Grzegorz Przepiórka

22

„Mamy dla naszych klientów jasny i prosty przekaz: Multi V IV to system VRF znacznie przewyşszający aktualnie dostępne rozwiązania�

E fektywne zarządzanie rentownością Rozmowa z Iwoną GórakowskąSzyszką, Dyrektor Pionu Handlowego, Członkiem Zarządu CEMEX Polska

Jarosław Jóźwiak

Dyrektor Działu Klimatyzacji LG Electronics Polska

8

Nowoczesna teleinformatyka dla budownictwa

Fot. arch. Echo Investments

7

Więcej niş standard Rozmowa z Jarosławem Jóźwiakiem, Dyrektorem Działu Klimatyzacji LG Electronics Polska.

INFORMACJE

Fot. arch. Kwartet

10

BIZNES 14

KOMENTARZ Zintegrowany i modny Grzegorz Barycki, Prezes ZarzÄ…du Monier Braas Sp. z o.o.

16

OLSKI BIZNES P W BUDOWNICTWIE Dobry duet, czyli Kwartet

24

RAPORT Nadchodzi oşywienie na rynku centrów handlowych Katarzyna Lubińska

26

nia dofinansowuje U modernizacje Anna DrÄ…Ĺźkiewicz

Grzegorz PrzepiĂłrka

38

F ORUM IT w budownictwie.

Jak dogonić Europę?

czerwiec 2014

Builder

BUDOWNICTWO 58 60

RYNEK Tynki specjalne Mariusz Gaczek, Sławomir Fiszer

66

System OWT Stanisław M. Wierzbicki, Jan Sieczkowski

70 72

Rekuperacja powietrza

Norbert Winogrodzki

Systemy monitoringu konstrukcji budowlanych Krzysztof Wilde

i

$/$!4%+ "2!. /79

#:%27)%#

Fot. arch. Tekla Corporation

$!#(9

ê ê êi ê ­ê§¨

46

DACHY

BIM to znaczący postęp technologiczny w budownictwie. Wdrożenie tej technologii w Polsce wpłynie znacząco na podniesienie konkurencyjności uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego.

34

INFORMACJE

Fot. arch.Braas

OPROGRAMOWANIE

dodatek promocyjny

DLA BUDOWNICTWA Fot. arch.Datacomp

i $/$!4%+ "2!. /79 #:%27)%#

44 #ENTRUM -EDYCZNE 3UTTER #ASTRO 6ALLEY 53!

WIDOK BUDYNKU I MODEL 4EKLA 3TRUCTURES

dodatek promocyjny

32

PREZENTACJA Z OKŁADKI Modelowanie informacji o kompleksie biurowym Kapelanka Tomasz Olszewski, Marcin Babicki

80

Jak projektować dachy?

Paweł Krause

Paweł Krause

Joanna Charzyńska

46

PREZENTACJA Z OKŁADKI Zintegrowany system dachowy Braas

Fot. arch.Austrotherm

OPROGRAMOWANIE DLA BUDOWNICTWA

AKADEMIA BIM Bentley Systems – oprogramowanie usprawniające proces BIM

78

Starania o BIM Ksawery Krassowski

50

Programy dla projektantów HVAC Katarzyna Knap-Miśniakiewicz

52

PROGRAMY DLA KOSZTORYSANTÓW Kosztorysowanie w technologii BIM Stanisław Moryc

87

Termoizolacja dachów z zastosowaniem Austrotherm DPS Grzegorz Jędra

88

TU WARTO BYĆ

OD REDAKCJI

W tym miesiącu dobre wieści dla sektora budownictwa mieszkaniowego o finansowym wsparciu ze środków unijnych modernizacji energetycznej budynków i projektów dotyczących rewitalizacji przestrzeni miejskiej. Nowa w stosunku do poprzedniego unijnego okresu budżetowego możliwość finansowania to dla regionów i gmin oraz spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych szansa na poprawę efektywności energetycznej wielu budynków wymagających takiej modernizacji. W jakim stopniu szansa ta zostanie wykorzystana? Które województwa już nad tym pracują i jakie kwoty zamierzają przeznaczyć? Zachęcam do zapoznania się z raportem (str. 26). Na programy rewitalizacji polskich miast, czyli obejmujące działania znacznie szersze niż tylko modernizacja energetyczna, zostanie wydanych w ciągu najbliższych sześciu lat co najmniej 25 mld zł. Fundusze ze środków europejskich zostaną rozdysponowane wśród 900 ośrodków miejskich w ramach Narodowego Programu Rewitalizacji Miast. Rząd zamierza dołożyć do tego także środki z budżetu oraz poszukiwać lokalnych partnerów w ramach przedsięwzięć PPP. Działania związane z rewitalizacją będą mogły być także finansowane w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, nowego instrumentu skierowanego Danuta Burzyńska do miast i otaczających je obszarów. Ale o tym więcej w następnym numerze, w kolejnym raporcie Redak tor Naczelna poświęconym tej tematyce oraz najważniejszym i największym inwestycjom z sektora inżynieryjnego, drogowego, energetycznego oraz biurowego, poddanym rewitalizacji i modernizacji.

Kontynuować będziemy również problematykę modernizacyjną systemowego budownictwa mieszkaniowego, odpowiemy na pytania, jak przeprowadzić dogłębną modernizację i kapitalny remont, by zainteresowani beneficjenci unijnego finansowania, tj. gminy oraz spółdzielnie mieszkaniowe, mogły je jak najlepiej wykorzystać. Wskażemy też, które z istniejących budynków wielkopłytowych wymagają – ze względu na zastosowany system wznoszenia – pilnej interwencji i w jakich aspektach.

Builder

6

czerwiec 2014

Zapraszamy do lektury!

Unia Europejska dostrzegła korzyści, jakie wiążą się ze zmniejszeniem zużycia energii i rozwojem odnawialnych źródeł energii, także w budynkach mieszkalnych. Na tzw. budowanie gospodarki niskoemisyjnej, czyli m.in. modernizacje energetyczne budynków, instalacje OZE i strategie niskoemisyjne realizowane przez samorządy, przeznaczone zostanie w Polsce aż ponad 8 mld euro.

Unia dofinansuje modernizacje

Moim zdaniem największym problemem jest u nas mentalność ludzi i pogoń za złudną oszczędnością w całym procesie inwestycyjnym.

Inwestor chce mieć jak najtańszy projekt, nie zastanawiając się nad tym, ile oszczędności mógłby uzyskać podczas budowy, gdyby potraktował projektanta jak partnera i wspólnie z nim poszukał optymalnych rozwiązań, np. korzystając z możliwości jakie daje BIM. IT w budownictwie Jak dogonić Europę?

Anna Drążkiewicz

Jakub Kulig

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć

BIM Project Manager Robobat Polska Sp. z o.o.

biznes/raport

str. 26

forum/oprogramowanie dla budownictwa

str. 38

Projektowanie dachów i stropodachów oraz pokryć dachowych powinno uwzględniać takie aspekty, jak bezpieczeństwo konstrukcji, bezpieczeństwo użytkowania, odpowiednie warunki mikroklimatu wnętrz, ochronę przed hałasem i drganiami, ochronę cieplno-wilgotnościową oraz minimalizację zużycia energii na cele ogrzewcze.

Jak projektować dachy?

Jak projektują?

Niezależnie od tego, czy będzie to przedmiot, wnętrze, dom, biurowiec, czy założenie urbanistyczne – realizowany przez pracownię projekt zawsze jest wynikiem starannych analiz kontekstu, potrzeb i uwarunkowań ekonomicznych. Jednak nie tylko – kreowana przestrzeń powinna także wzbudzać emocje.

PROFILE ULTRA ARCHITECTS architektura i design

dr inż. Paweł Krause Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Politechnika Śląska

DACHY

str. 80

str. 20

Obecne podejście do zaspokajania potrzeb biznesowych w dziedzinie komunikacji to coraz powszechniejsze zastosowanie rozwiązań komunikacji zintegrowanej UC (Unified Communication). Rozwiązanie to polega na wykorzystaniu do potrzeb komunikacyjnych wielu technologii łącznie, na zasadzie konwergencji wielu usług. Komunikacja zintegrowana łączy wykorzystanie technologii łączności IP, telefonii GSM oraz kanały telefonii klasycznej w jednym kanale komunikacyjnym wraz z transmisją danych. Do tego należy dodać również coraz szersze wykorzystanie mediów społecznościowych, wykorzystywanych przez firmy jako kanał informacyjny, oraz coraz powszechniejszy przekaz wideo, wykorzystujący bądź bezpieczny kanał prywatny danej firmy, bądź korzystający z ogólnie dostępnych mediów, jak np. youtube.

Całość kanału UC jest ze sobą powiązana, co pozwala na płynne korzystanie ze wszystkich technologii jednocześnie. Gwarancją bezpieczeństwa są wyodrębnione sieci VPN – swego rodzaju „tunele”, przez który płynie ruch w ramach sieci prywatnej pomiędzy użytkownikami za pośrednictwem publicznej sieci (takiej jak Internet). Gwarantuje to pełną poufność transmisji.

Sprzęt i usługa w abonamencie

Orange proponuje dostarczenie wyposażenia informatycznego w ramach opłaty abonamentowej (usługa „IT dla Firm”). Klient płaci co miesiąc stałą kwotę, która pokrywa zarówno finansowanie sprzętu, jak

Nie da się prowadzić biznesu na dużą skalę bez sprawnej komunikacji – nie inaczej jest w budownictwie. Ta branża ma jednak swoje specyficzne oczekiwania w zakresie narzędzi komunikacyjnych. i świadczenie wszelkich usług (w tym wsparcia technicznego). Nie ma niespodzianek, zamiast na zarządzaniu IT można skupić się na podstawowych celach biznesowych. A jeśli firma się rozwija, dodanie narzędzi dla kolejnych pracowników nie wymaga zaangażowania kapitału.

Specyfika branży budowlanej zakłada działanie w wielu, rozproszonych (i tymczasowych) punktach.

Tutaj świetnie sprawdza się ujednolicona komunikacja od Orange.

Co to oznacza w praktyce?

Jeden system telefoniczny, w ramach którego pracownicy są stale dostępni zarówno pod numerami komórkowymi, jak i stacjonarnymi, niezależnie od tego, gdzie akurat się znajdują. Nie jest konieczne przygotowanie infrastruktury stacjonarnej w każdej lokalizacji ani dublowanie aparatów. Co więcej, zależnie od oferty, połączenia pomiędzy wszystkimi

Wdrożenie w modelu abonamentowym

Przyjęcie zintegrowanego rozwiązania oznaczało w tym przypadku cały szereg korzyści biznesowych, finansowych oraz funkcjonalnych.

Przede wszystkim rezygnacja z modelu zakupowego i przejście na system abonamentowy obejmujący całą infrastrukturę sieciową pozwoliła uniknąć zamrożenia znaczących środków inwestycyjnych. W efekcie osiągnięto wymierne korzyści: • znacząco obniżono koszty połączeń telefonii stacjonarnej i połączeń wewnętrznych; • zapewniono niezawodną łączność dla nowych lokalizacji, kluczowych dla firmy oferującej usługi budowlane; • udostępniono służbom firmy szerokie i bezpieczne pasmo dla zarządzania kluczowymi aplikacjami; • w modelu abonamentowym dokonano faktycznej wymiany sieci lokalnej oraz odciążono administrację IT firmy, przenosząc większość aktywności codziennego zarządzania na dostawcę. www.orange.pl/ujednoliconakomunikacja

7

Co to jest komunikacja zintegrowana?

numerami pracowników mogą być bezpłatne. Dobrym uzupełnieniem jest usługa push email, dzięki której użytkownicy smartfonów zyskują natychmiastowy dostęp do poczty elektronicznej w ramach stałej, miesięcznej opłaty.

Orange ma doświadczenie we współpracy z klientami z branży budowlanej. Dla jednego z nich operator przygotował unikalną ofertę z gwarancją uruchomienia pełnej infrastruktury telekomunikacyjnej (telefon, faks, internet) w dowolnej lokalizacji w Polsce w ciągu 14 dni od zlecenia. Orange to również m.in. monitoring placów budowy i maszyn, rozwiązania do wideokonferencji czy centra przetwarzania danych.

Innymi słowy, kompleksowa oferta, dzięki której firma budowlana może przenieść na jednego dostawcę odpowiedzialność za całość infrastruktury informatycznej i telekomunikacyjnej.

Builder

M

odel biznesowy firmy budowlanej nie ma wiele wspólnego z IT ani telekomunikacją – ewentualne inwestycje w tym obszarze stanowią niepotrzebny balast. Z drugiej strony, kierownik budowy, jak każdy menadżer, potrzebuje efektywnych narzędzi komunikacji: telefonu, komputera z internetem, mobilnej poczty. Jak to pogodzić?

czerwiec 2014

Nowoczesna teleinformatyka dla budownictwa

Dyrektor Działu Klimatyzacji LG Electronics Polska

JAROSŁAW JÓŹWIAK

WIĘCEJ NIŻ STANDARD

Zdjęcia arch. LG

Grzegorz Przepiórka: Systemy klimatyzacyjne LG są obecne na polskim rynku od kilkunastu lat.

W ciągu tego czasu rozwiązania i design w układach Split i Multi zdobyły duże uznanie i odniosły znaczący sukces...

Jarosław Jóźwiak: Bardzo się cieszę z tych spostrzeżeń. Mówiąc precyzyjnie – jesteśmy obecni w Polsce od 1998 roku. Na początku oferta produktowa była skromna, ograniczała się do kilku modeli splitów ściennych, komercyjnych oraz multi splitów. Sukcesywnie wprowadzaliśmy na rynek nowe kategorie produktów, nowe typy urządzeń oraz rozszerzaliśmy już istniejącą ofertę o nowe modele i jednostki. Dlatego dzisiaj, z perspektywy kilkunastu lat, mogę powiedzieć, że LG Electronics oferuje pełną gamę rozwiązań, począwszy od najprostszych urządzeń ścien-

nych, poprzez systemy multi split z szerokim typoszeregiem jednostek wewnętrznych, a kończąc na systemach VRF z odzyskiem ciepła (Multi V Heat Recovery), czy systemach VRF ze skraplaczem wodnym (Multi V Water).

G.P.: Od blisko dekady oferujecie również komercyjne systemy klimatyzacji typu VRF pod nazwą Multi V...

J.J.: Systemy ze zmiennym przepływem czynnika oferujemy od 2007 roku. Wprowadzenie systemów Multi V na rynek polski związane było z przyjęciem i realizacją kilkuletniej strategii polegającej na rozbudowie wewnętrznych struktur handlowych oraz wsparcia technicznego, a także inwestycji w lokalne struktury handlowe pod kątem intensyfikacji działań na rynku B2B. W naszej aktualnej ofercie posiadamy standardowe

systemy dwururowe pompy ciepła (Multi V III), systemy trzyrurowe z odzyskiem ciepła (Multi V III Heat

Mamy dla naszych klientów jasny i prosty przekaz: Multi V IV to system VRF znacznie przewyższający aktualnie dostępne rozwiązania.

Recovery) oraz systemy ze skraplaczem wodnym (Multi V II Water).

G.P.: Teraz wprowadzacie na rynek najnowsze dziecko – LG Air Conditioning and Energy Solution (AE) system Multi V IV generacji...

J.J.: Przy wprowadzaniu nowych rozwiązań najważniejszy jest dla nas

G.P.: To może powiedzmy konkretnie – w jaki sposób możemy zaoszczędzić energię i uzyskać większą efektywność systemów klimatyzacji?

J.J.: Opatentowaliśmy technologię systemu zmienno-przepływowego wymiennika ciepła, która automatycznie kontroluje powierzchnię wymiennika ciepła poprzez dobór optymalnego przepływu zarówno dla zimnych, jak i ciepłych strumieni.

W konwencjonalnych urządzeniach liczba przepływów jest z góry ustalona, a zmiana nie jest możliwa, nawet jeżeli w określonych warunkach atmosferycznych wpłynęłaby ona na zwiększenie wydajności. Wymiennik ciepła z technologią systemu zmienno-przepływowego dostosowuje

G.P.: Jeżeli zastosujemy te rozwiązania, to o jakich oszczędnościach możemy mówić w porównaniu do obecnie stosowanych systemów?

J.J.: Rozwiązania zastosowane w systemach Multi V IV obniżają zużycie energii od 10% do 20% w stosunku do układów poprzedniej generacji. Mając na uwadze to, iż użytkownicy ciągle szukają oszczędności proponujemy klientom wyposażenie agregatów w specjalnie zaprojektowany moduł pozwalający regulować zużycie energii w dziesięciu etapach. Dzięki takiemu rozwiązaniu użytkownik jest w stanie zredukować zużycie energii nawet do 40%, przy nieznacznym spadku wydajności układu w stosunku do rozwiązań stosowanych obecnie na rynku.

G.P.: Czy wraz z nowym systemem wprowadzane są nowe programy wspomagające projektowanie oraz zarządzanie?

czerwiec 2014

jest kontrolowana w sposób ciągły, a tym samym otrzymujemy zwiększenie wydajności systemu. Z nowym zbiornikiem cieczy system może automatycznie regulować jego ilość. W trybie ogrzewania więcej czynnika jest dostarczane z akumulatora do układu przez co zwiększa się wydajność grzewcza. Podobnie – w trybie chłodzenia – umiarkowana ilość czynnika chłodniczego jest wykorzystywana z akumulatora w celu uzyskania jak najwyższej efektywności chłodzenia. Takie rozwiązanie zaowocowało rozszerzeniem dolnego zakresu temperaturowego pracy układów do -25°C w trybie grzania oraz -10°C w trybie chłodzenia.

9

J.J.: W związku ze zmieniającym się klimatem, a także ze względów ekonomicznych, inwestorzy coraz częściej oczekują całorocznej możliwości użytkowania bez względu na temperatury otoczenia. Dlatego też w systemach Multi V IV generacji zastosowaliśmy opatentowane rozwiązania takie jak: najnowszej generacji sprężarki z funkcją kontroli oleju oraz systemem HIPOR™, zmienna powierzchnia wymiennika ciepła i aktywna kontrola ilości czynnika chłodniczego.

Rozwiązania zastosowane w systemach Multi V IV obniżają zużycie energii od 10% do 20% w stosunku do układów poprzedniej generacji.

J.J.: Oczywiście. W systemach Multi V IV istnieje możliwość skomunikowania ich ze wszystkimi możliwymi systemami BMS opartymi na protokołach LonWorks, BACnet, Modbus oraz KNX. Sterowniki mają też możliwość zarządzania układami przez Internet oraz są wyposażone w polskie menu, co umożliwia łatwą obsługę systemów nawet dla mniej wprawnych użytkowników.

Gamę sterowników centralnych oferowanych przez firmę LG otwiera nowoczesny i zarazem bardzo prosty w użytkowaniu sterownik AC Smart Premium z wyświetlaczem dotykowym z przekątną 10 cali. Kolejnymi układami sterowania są ACP Premium, AC Manager Plus oraz moduł do zliczania i rozdziału zużytej energii – PDI Premium. Całość stanowi kompleksowe rozwiązanie dla inwestorów chcących w pełni kontrolować zainstalowane układy oraz ponoszone koszty związane z eksploatacją systemów.

Jako wsparcie w procesie projektowania oferujemy oprogramowanie pod nazwą LatsCAD. Jest to nakładka do projektowania systemów VRF, zintegrowana z interfejsem AutoCAD, ułatwiająca i oszczędzająca czas pracy projektanta dzięki takim funkcjom, jak automatyczne tworzenie opisów urządzeń, orurowanie po zadanej trajektorii, tworzenie prostych warstw, projektowanie systemu odprowadzania skroplin, instalacji elektrycznej oraz sterowania centralnego wraz z symulacją rzeczywistej pracy systemu Multi V w środowisku CAD. Projektowanie układów z zastosowaniem LatsCAD staje się dużo prostsze i mniej czasochłonne.

Builder

G.P.: Jakich rozwiązań oczekują dzisiaj inwestorzy od systemów typu VRF?

wielkość powierzchni wymiany ciepła dopasowując ją do temperatury i trybu pracy, wskutek czego przyczynia się do 6% wzrostu wydajności.

Dodatkowo, w zależności od zmian obciążenia, w funkcji chłodzenia i ogrzewania, ilość czynnika chłodniczego krążącego w układzie

G.P.: Na koniec proszę zarysować perspektywy, jakie rysują się przed polskim rynkiem systemów VRF.

J.J.: Polski rynek systemów VRF szacowany jest na ok. 160-170 mln zł.

Według mnie w kolejnych latach będzie on rósł o ok. 5-7% rocznie. Ale niewątpliwie, w dużym stopniu jest to uzależnione od sytuacji w budownictwie. Osobiście dużą szansę na rozwój systemów VRF upatruję w zwiększającej się z roku na rok świadomości projektantów oraz inwestorów dotyczącej wielu przewag systemów VRF nad systemami wody lodowej i pojawianiu się na rynku coraz większej ilości inwestycji opartych na systemach ze zmiennym przepływem czynnika.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

PROMOCJA

komfort użytkowników oraz realne i wymierne korzyści, jakie daje im zastosowanie naszych systemów.

Dlatego skupiamy się na opracowywaniu i wdrażaniu najbardziej zaawansowanych na świecie technologii z zakresu wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji.

Wprowadzając na rynek Multi V IV mamy dla naszych klientów jasny i prosty przekaz: Multi V IV to system VRF znacznie przewyższający dotychczasowe standardy i aktualnie dostępne rozwiązania. Wdrożenie szeregu unikalnych, własnych rozwiązań technologicznych zapewniło uzyskanie przez Multi V IV najwyższego poziomu wydajności i energooszczędności. Rezultat ten został osiągnięty dzięki zdefiniowaniu i ograniczeniu lub wyeliminowaniu procesów generujących straty energii. Efektem tych prac jest m.in. technologia zarządzania olejem HiPOR™, aktywna kontrola ilości czynnika chłodniczego, inteligentny system odzyskiwania oleju, czy wymiennik ciepła z technologią zmiennych przepływów.

INFORMACJE Fot. arch. Bilfinger

Piotr Kledzik

KOMENTARZ

Prezes Zarządu Bilfinger Infrastructure Poprzez pozyskanie inwestora, który skupi się na działalności budowlanej, mamy ogromną szansę na dalszy rozwój w sektorze budownictwa. Potwierdziliśmy już swój potencjał, z sukcesem realizując wiele trudnych i ciekawych projektów.

czerwiec 2014

Finał II edycji Uniwersytetu Betonu

Fot. arch. Górażdże Cement

więcej informacji na eBuilder.pl

Builder

10

8 maja w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w Opolu odbyła się gala finałowa II edycji Uniwersytetu Betonu Grupy Górażdże. W projekcie wzięło w sumie udział blisko 300 studentów i naukowców z 23 uczelni. Zwycięzcami konkursu, którzy zaprojektowali najlżejszy i najbardziej wytrzymały beton, zostali studenci IV roku budownictwa Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej Michał Młynarczyk i Łukasz Żychowski. – Dodatkiem, którego użyliśmy ponad dostarczony nam cement i kruszywa, był pył krzemionkowy, a określenie optymalnych proporcji udało się osiągnąć poprzez wielokrotne powtarzanie – wyjaśniają laureaci. Drugie miejsce w konkursie zespołowym zajął zespół studentów z Politechniki Rzeszowskiej, a trzecie – studenci Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Uniwersytet Betonu Grupy Górażdże to jeden z największych tego typu projektów realizowanych w Polsce, w trakcie którego studenci dwóch ostatnich lat wydziałów budownictwa mają okazję poznawać tajniki powstawania materiałów budowlanych, zarówno w zakładach Grupy Górażdże, jak i sześciu jej partnerów. Prezes Górażdże Cement SA Andrzej Balcerek jest przekonany, że Uniwersytet Betonu to nie tylko dobre narzędzie promocji firmy, ale przede wszystkim doskonała okazja do budowania pomostu między biznesem a nauką.

Pod znakiem ekspansji zagranicznej i montażu Zakończony niedawno V Kongres Stolarki Polskiej zgromadził liczne grono ekspertów. Dwa dni kongresowych obrad pełne były interesujących, stojących na wysokim poziomie merytorycznym treści. Program został podzielony na trzy bloki tematyczne. Pierwszy poświęcony został zagadnieniom związanym z internacjonalizacją przedsiębiorstw z sektora stolarki budowlanej i motywacjom, które przyświecały firmom przy wyborze tego kierunku działalności. Obecność na zagranicznych rynkach została określona jako imperatyw niezbędny do wejścia przedsiębiorstwa na wyższy poziom organizacji. II blok kongresowy dotyczył doświadczeń polskich liderów z działania na rynkach zagranicznych i przygotowania do prowadzenia tego typu aktywności. Wniosek z tej części: aby prowadzić skuteczną ekspansję na skalę międzynarodową, rodzime firmy powinny ze sobą ściśle współpracować i „polować w grupie”. III blok Kongresu, realizowany w drugim dniu wydarzenia, w całości został poświęcony niezwykle istotnej z perspektywy funkcjonowania branży, tematyce prawidłowego montażu stolarki, związanych z nią regulacji i obowiązków przedsiębiorców. Kongres zakończyło sformułowanie rezolucji. Zgodnie z wnioskami płynącymi z dyskusji w trakcie paneli ustalono m.in., że zorganizowane zostanie spotkanie z przedstawicielami Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w celu przedyskutowania zapisów w warunkach technicznych dotyczących montażu stolarki budowlanej.

Podobne spotkanie w gronie reprezentantów branży poświęcone będzie konsultacjom instrukcji montażu stolarki opracowanej przez ITB.

Tomasz Grela Osobowością Roku Piąty Kongres Stolarki Polskiej odbywał się w dniach 22-23 maja.

Jak co roku, pierwszego dnia, w czasie uroczystej Gali wręczono nagrody Orły Polskiej Stolarki, w dwóch kategoriach. „Osobowością Roku Branży Stolarki Budowlanej” w tej edycji został Prezes Zarządu Aluprof S.A. – Tomasz Grela.

– Przyznany tytuł to dla mnie ogromny zaszczyt. W branży jestem już od 12 lat i od tego czasu stawiam na nowoczesne, energooszczędne technologie, gdyż jestem przekonany, że właśnie w tym kierunku powinno zmierzać współczesne budownictwo. Systemy Aluprof są obecnie stawiane na równi z najlepszymi jakościowo i najbardziej zaawansowanymi systemami europejskich dostawców – komentuje laureat.

Tytułem „Osobowość Roku...” zostają uhonorowane osoby, które w znacznym stopniu wpłynęły na rozwój branży.

Fot. arch. Aluprof

Bilfinger Infrastructure – jedna z wiodących spółek na polskim rynku budowlanym – będzie miała nowego inwestora. Zarząd koncernu podjął decyzję o sprzedaży całego segmentu „construction”. Jest to naturalna i strategiczna decyzja koncernu, będąca konsekwencją rozpoczętej na początku poprzedniej dekady strategii, mającej na celu ograniczenie części budowlanej na rzecz działalności usługowej. W tym celu Bilfinger SE kolejno przejmował grupy kapitałowe i spółki prowadzące działalność w obszarach przemysłu, energetyki i zarządzania nieruchomościami. W roku ubiegłym działalność budowlana stanowiła już tylko ok. 15% przychodów koncernu.

Fot. arch. ZPOiD

Nowa droga przed Bilfinger Infrastructure

I Międzynarodowa Konferencja ETICS Niemal 130 osób z Polski i z kilku krajów Europy spotkało się w dniach 8-9 maja br. w hotelu Mazurkas w Ożarowie Mazowieckim na I Międzynarodowej Konferencji ETICS. Wydarzenie jest nową inicjatywą Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO), integrującą różne środowiska zainteresowane systemami ociepleń. Do środowiskowej debaty przyłączyły się również instytuty naukowe i badawcze, ośrodki certyfikacji, jak też stowarzyszenia branżowe oraz media. Zaproszenie organizatorów do wygłoszenia prelekcji na I Międzynarodowej Konferencji ETICS przyjęli znakomici polscy i europejscy eksperci. Więcej informacji na stronie: www.konferencjaetics.com.pl.

Fot. arch. SSO

W dniach 21-23 maja br. odbyła się w Cedzynie XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego. Organizowana przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział Kielce oraz Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Świętokrzyskiej konferencja jest od wielu lat miejscem wymiany informacji, wiedzy i doświadczeń z zakresu szeroko rozumianego rzeczoznawstwa budowlanego.

W tegorocznej edycji po raz pierwszy od wielu lat odżył temat rewitalizacji budownictwa wielkopłytowego, któremu została poświęcona osobna sesja. Prelegenci, jak również osoby biorące udział w dyskusji, zgodnie podkreślali potrzebę wypracowania jednego systemu diagnostycznego dedykowanego temu rodzajowi budownictwa. Podczas trzech dni warsztatów i łącznie aż jedenastu sesji poruszono bardzo wiele istotnych zagadnień dotyczących m.in. prawa, systemów monitoringu, oceny stanu technicznego i trwałości konstrukcji, a także instalacji, oraz eksploatacji i bezpieczeństwa w drogownictwie. Nie zabrakło przykładów ciekawych ekspertyz.

Fot. arch. SSO

Dążenie do niezawodności

Jacek Michalak

KOMENTARZ

prezes zarządu Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń, pomysłodawca konferencji

Cieszymy się, że udało nam się stworzyć tak wielowymiarowe forum jednoczące się wokół systemów ociepleń. Łącząc się w dążeniu do jak najlepszego wykorzystania potencjału branży ociepleń, możemy wybitnie przyczynić się do rozwoju polskiego budownictwa i gospodarki oraz wspierać realizację wyznaczonych przez rząd celów na drodze do europejskich standardów energooszczędności.

REKLAMA

Unibep zakończył kwiecień największą w tym roku umową na rynkach eksportowych.

Kontrakt za ponad 140 mln zł. na realizację kompleksu biurowo-apartamentowego w rosyjskim mieście Tiumeń przy granicy z Kazachstanem podpisano z MPF Złote Klucze. W dwóch budynkach o powierzchni użytkowej około 8,7 tys. m2 każdy, znajdzie się łącznie 99 apartamentów. Część biurowa będzie miała prawie 16,3 tys. m2. Apartamenty i biurowiec tworzą wewnętrzny taras wspólny dla użytkowników kompleksu. Na dziedzińcu zaplanowano park z krzewami, fontanną oraz częścią przeznaczoną dla relaksu. Zakończenie prac budowlanych: IV kwartał 2015 r.

KOMENTARZ

Jan Mikołuszko

Prezes Zarządu Unibep S.A. To bardzo duży i wymagający kontrakt, ale jednocześnie bardzo ciekawy. Po raz pierwszy Unibep wchodzi z realizacją prestiżowej inwestycji na Syberię.

24 marca br. zakończyły się Międzynarodowe Targi Maszyn Budowlanych, Pojazdów i Sprzętu Specjalistycznego INTERMASZ 2014. W ciągu czterech dni ekspozycje 120 firm z 8 krajów odwiedziło prawie 7 tysięcy gości. W stolicy Wielkopolski pojawiły się niemal wszystkie, liczące się na rynku firmy produkujące i dystrybuujące maszyny budowlane, a także sprzęt potrzebny do utrzymania dróg i terenów zieleni.

Wydarzenie, które zadebiutowało w Poznaniu, jest – w opinii większości wystawców – dobrym punktem wyjścia do jego dalszego rozwoju. Warto podkreślić, że w tym roku była to największa tego typu ekspozycja w Polsce. Zwiedzający mieli okazję zobaczyć ponad 60 nowości rynkowych, a wśród nich aż 7 laureatów konkursu Złotego Medalu MTP. Podczas pierwszego INTERMASZU dokonało się także wiele finalnych transakcji, a eksponowane produkty trafiały już bezpośrednio z targów w ręce nowych właścicieli. Ponadto operatorzy maszyn budowlanych mogli sprawdzić swoje umiejętności i wygrać walkę z czasem podczas konkursu „Pogromcy Maszyn”.

Program targów uzupełniały także merytoryczne spotkania, traktujące o aktualnej problematyce branży.

Targi INTERMASZ z całą pewnością otworzyły nowy rozdział w historii wydarzeń skierowanych do branży budownictwa infrastrukturalnego. Niemniej jednak ostateczną decyzję o dalszych ich losach – podobnie jak miało to miejsce w przypadku pierwszej edycji – podejmą wystawcy, a poznamy ją jeszcze w czerwcu b.r.

więcej informacji na eBuilder.pl

REKLAMA

Fot. arch. MTP

Fot. arch. Unibep

Unibep będzie budował na Syberii

Fot. arch. Unibep

INFORMACJE czerwiec 2014

12 Builder

INTERMASZ – targi wielkich możliwości

Bogdan Demski

Właściciel P.P.H. AGRODEX

„LG Racing 2014” to prawdziwe wydarzenie sportowe i święto technologii stworzonej przez człowieka dla najbardziej wymagających fanów nie tylko motoryzacji. Najbliższe spotkania odbędą się już 6-7 czerwca dla regionu wielkopolskiego i pomorskiego oraz – dla Warszawy – we wrześniu.

Grzegorz Przepiórka: Panie Bogdanie, na wstępie gratuluję zwycięstwa w konkursie Malarz Roku 2013. Proszę krótko przybliżyć najlepszą pracę w konkursie, jej zakres i użyte rozwiązania, zwłaszcza malarskie...

Bogdan Demski: Firma PPH Agrodex Bogdan Demski prace na obiekcie GH5* Tiffi w Iławie rozpoczęła w październiku 2011 r. Trwały one do lipca 2013 r. Zakres obejmował wykonanie prac tynkarskich, posadzkarskich, częściowo murarskich i elewacyjnych, wszelkie prace zabudów g/k, sufitów modułowych, a także specjalistycznych nad powierzchnią basenu i drewnianych w głównym holu obiektu. Prowadzone były także prace malarskie zarówno sufitów oraz ścian, jak i części podłóg.

G.P.: Jak się czuje Malarz Roku, czyli Pan, po otrzymaniu tak prestiżowej nagrody?

B.D.: Otrzymanie prestiżowej nagrody „Malarz Roku” w konkursie Malarz Roku 2013 Dekoral to w moim przekonaniu nie ukoronowanie działalności naszej firmy, ale motywacja do dalszej, równie wytężonej pracy. Otrzymana nagroda w postaci praktycznego pojazdu Volkswagen Caddy z pewnością wpłynie na jeszcze większą mobilność i elastyczność działań naszych pracowników.

G.P.: Co zadecydowało, że wybrał Pan akurat produkty marki Dekoral i Sigma do wykonywania prac?

B.D.: Zamysłem inwestora było zrealizowanie obiektu najwyższej klasy wykonanego z materiałów najlepszej jakości. Dzięki współpracy przy wcześniejszej inwestycji z firmą PPG Deco Polska wiedzieliśmy, że decydując się na użycie produktów marki Sigma i Dekoral Professional spełnimy te oczekiwania. Dodatkowym czynnikiem decydującym o wyborze materiałów, była osoba przedstawiciela firmy PPG, Pana Mariusza Choromańskiego, który zapewnił nam pełne wsparcie techniczne i potrafił rozwiać wszelkie wątpliwości inwestora, czynnie biorąc udział w realizacji inwestycji.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

13 Builder

Malarz na podium

czerwiec 2014

10 maja, w warszawskim hotelu Westin, odbył się finał 4. edycji ogólnopolskiego konkursu dla firm wykonawczych „Malarz Roku Dekoral 2013”, organizowanego przez firmę PPG Deco Polska z siecią własnych sklepów Centrum Dekoral Professional. Miejsce I zdobyła firma AGRODEX Bogdan Demski za prace wykończeniowe w Grand Hotel TIFFI w Iławie. Laureat otrzymał samochód VW Caddy ufundowany przez marki Sigma Coatings i Dekoral Professional. Kolejne pozycje na podium zajęły firmy: RAMB Sp. z o.o. (siedziba koncernu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. w Bełchatowie) oraz CD LOCUM Sp. z o.o. (Galeria Trzy Korony w Nowym Sączu). Wyboru laureatów konkursu dokonało Jury pod przewodnictwem Jarosława Domowicza, Menedżera działającej przy PPG Deco Polska Akademii Technik Malarskich Dekoral Professional. Ponadto swojego laureata wybrała również publiczność, która nagrodę postanowiła przyznać firmie EJ-PRIM Usługi Ogólnobudowlane Jacek Szymański. Utrzymaną w tematyce sportu Galę poprowadził Maciej Kurzajewski – znany prezenter i dziennikarz telewizyjny. Więcej na stronie www.malarz-roku.pl oraz na profilu Malarz Roku na Facebooku.

Fot. arch. LG

Firma LG Electronics Polska w maju zorganizowała pierwszy z trzech planowanych eventów „LG Racing 2014”. Zaproszeni goście – firmy partnerskie z regionu śląskiego oraz dolnośląskiego – mieli okazję poznać prawdziwych rajdowców i ich maszyny. Każdy wziął udział w szkoleniu z jazdy samochodami sportowymi, prowadzonym przez profesjonalnych instruktorów, które zakończył wielki wyścig na torze.

Wśród głównych atrakcji tej wyjątkowej imprezy warto wymienić także ćwiczenia driftingu z zawodowcem Bartoszem Ostałowskim. Uczestnicy mogli towarzyszyć kierowcy w trakcie dynamicznych manewrów i pilotować auto z pięciusetkonnym silnikiem. Ostałowski jest pierwszym bezrękim czynnym drifterem.

Znamy Malarza Roku Dekoral 2013!

Zdjęcia arch. PPG Deco

LG Racing 2014

BIZNES Fot. Monier Braas

Grzegorz Barycki Na rynku dachowym producenci prześcigają się w dostarczaniu inwestorom coraz to doskonalszych produktów. Klienci oczekują kompletnych rozwiązań bardzo wysokiej jakości, a jednocześnie w odpowiedniej cenie. Aby na rynku dachów odnieść sukces, w ofercie już nie wystarczy tylko dobra dachówka.

Liderami sprzedaży produktów w segmencie pokryć dachowych w Polsce są firmy duże, które posiadają bogatą ofertę oraz zapewniają kompleksowe podejście do klienta. Kompletna oferta jest dzisiaj dużą zaletą i stanowi przewagę konkurencyjną, czego przykładem jest wzrost popularności produktów związanych z szeroko pojętą ekologią oraz oszczędzaniem, jak solary czy nowoczesne izolacje nakrokwiowe. Nasza marka oferuje właśnie takie podejście. BRAAS ma w ofercie bogaty wybór dachówek ceramicznych oraz betonowych, izolacje nakrokwiowe, systemy komunikacji dachowej, systemy rynnowe, elementy kształtowe dopasowane do konkretnych modeli oraz produkty do prawidłowego wykończenia dachu – od folii wstępnego krycia po nowoczesne systemy solarne i fotowoltaiczne. W efekcie klient otrzymuje kompletny system dachowy najwyższej jakości, zintegrowany nie tylko wizualnie, ale przede wszystkim technologicznie.

Ta konsekwentnie realizowana strategia przynosi nam bardzo dobre wyniki. Rocznie zaopatrujemy w dachy ponad 15 tys. obiektów, z czego największą część stanowią inwestorzy indywidualni. Znaczącą sprzedaż odnotowujemy także od lat w sektorze B2B, w budownictwie jedno- i wielorodzinnym. Deweloperzy cenią sobie systemowe rozwiązania, sprawną logistykę oraz doradztwo i wsparcie techniczne. W segmencie dachówek betonowych jesteśmy niekwestionowanym liderem jakościowym i innowacyjnym – mamy znacznie ponad 50% udziałów w rynku.

Obecnie na rynku dachów obserwujemy dwa trendy. Jednym z nich jest moda na dachówki płaskie – w ostatnich latach odnotowujemy znaczny wzrost płaskich dachówek zarówno ceramicznych, jak

komentarz

Zintegrowany i modny Rynek dachowy w Polsce nieustannie się rozwija. Nowoczesny dach znaczy zupełnie coś innego niż jeszcze 10 lat temu.

Jaką zatem ofertą muszą dysponować firmy, aby zaspokoić dzisiaj potrzeby klienta? Publikujemy wypowiedź Grzegorza Baryckiego, Prezesa firmy Monier Braas Sp. z o.o., na temat aktualnych tendencji panujących w krajowym segmencie dachowym. i betonowych. Drugi to zmiana preferencji w zakresie kolorystyki dachów – klienci decydują się na ciemniejsze warianty kolorystyczne. Przez lata najpopularniejszym był naturalny kolor dachówek ceramicznych – tzw. ceglany. Teraz zauważamy modę na dachy szare, antracytowe, a nawet czarne.

Na oba trendy zareagowaliśmy bardzo szybko, m.in. wypuszczając na rynek innowacyjną dachówkę płaską Tegalit Protegon, która dodatkowo odpowiada na zapotrzebowanie na produkty pozwalające zwiększyć efektywność energetyczną domu. W jaki sposób?

Dzięki specjalnym pigmentom dachówka odbija do 300% więcej promieniowania podczerwonego niż inne.

Pracujemy również z naszym koncernowym Technical Center nad nowymi modelami, które moglibyśmy zacząć produkować w Polsce.

W 2015 r. mamy w planach produkcję dachówek, mających rozwiązania niestosowane jeszcze w całym koncernie Braas Monier Building Group. Będą to najbardziej innowacyjne technologie na rynku.

Jednym z celów naszej marki jest również edukacja. Nasi doradcy techniczni od lat prowadzą wykłady w szkołach budowlanych oraz szkolenia dla dekarzy i architektów. Tylko w zeszłym roku przeszkoliliśmy ponad 350 dekarzy z całej Polski oraz wprowadziliśmy program certyfikacji dekarzy, mający na celu wyróżnienie najlepszych na rynku fachowców. W końcu to oni w dużej mierze odpowiedzialni są za wygląd polskich miast i wsi.

Grzegorz Barycki Prezes Zarządu w firmie Monier Braas Sp. z o.o. Absolwent Politechniki w Opolu na kierunku Zarządzanie i Marketing.

Z marką Braas związany od 1997 r. Ekspert branży budowlanej.

Prywatnie miłośnik podróży.

poland@flowcrete.com www.flowcrete.com.pl @flowcrete

FLOWCRETE JEST PRODUCENTEM QSMIEC?D D;EIĢ=C POSADZEK ĻSQC=THS=B4 9 iks^frlčhpr\a& ]^dhkZ\rcgr\a& iZkdbg`hpr\a 9 ^ihdlr]hpr\a& ihebnk^mZghpr\a& f^mZdkrehpr\a& pbgreh^lmkhpr\a 9 Zgmrihģebs`hpr\a& Zgmr[Zdm^krcgr\a& \a^fhh]ihkgr\a& ZgmrlmZmr\sgr\a

BIZNES

POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE O sile i pozycji budownictwa w polskiej gospodarce decydują nie tylko duże firmy, lecz także ich partnerzy biznesowi – tysiące małych i średnich przedsiębiorstw. Wśród nich są firmy rodzinne.

Dlatego „Builder” w ramach programu „Polski Biznes w Budownictwie” prezentuje historię takich ludzi i ich firm. Chcemy, by stali się bardziej rozpoznawalni w branży i stanowili inspirację dla innych.

PARTNER STRATEGICZNY PROGRAMU

DOBRY DUET,

CZYLI KWARTET

Ich atutami są przede wszystkim młodość i spontaniczność, a największym kapitałem przedsiębiorstwa, które prowadzą – ludzie. Dzięki tej mieszance Rafał Czumaj i Monika Aleksandrowicz byli w stanie stworzyć porsche wśród lokalnych dostawców materiałów budowlanych, jak określa się od niedawna firmę KWARTET. Grzegorz Przepiórka

W

łaściwie chyba nie mogło być inaczej – Rafał Czumaj musiał zostać przedsiębiorcą. Od zawsze miał smykałkę do biznesu. Ilu ludzi bowiem mając kilkanaście lat grywa na giełdzie? Jemu to się zdarzało.

Ale niektórzy twierdzą, że talent do przedsiębiorczości przyszły właściciel Kwartetu zdradzał już w dzieciństwie. Sam zainteresowany rodowodu biznesowego doszukuje się w swoim dziadku, który parał się handlem towarem różnego rodzaju.

Start

Jednak nawet z najlepszymi predyspozycjami nikt nie staje się Rockefelerem od zaraz, a początki bywają zazwyczaj wyboiste. W tym przypadku wszystko zaczyna się w latach 90., kiedy firmę Kwartet kupił brat byłej żony Rafała Czumaja. Nowemu właścicielowi determinacji wystarczyło na pół roku. Przez następnych kilka lat losy firmy pozostawały więc w rękach Izabeli i Rafała Czumajów. Szybko pojawiają się jednak trudności.

Kwartetowi została wypowiedziana umowa dzierżawy i zaczęło się poszukiwanie placu. Po roku w nowej,

nie ma co ukrywać, gorszej lokalizacji firmie udaje się jednak powrócić w sprawdzone miejsce. Działa w nim do dziś. Ze strategicznego punktu widzenia trudno sobie w Kętrzynie wyobrazić lepszą lokalizację. W sąsiedztwie znajdują się dworce autobusowy i kolejowy oraz ośrodek zdrowia, co gwarantuje duży przepływ ludzi.

Ale pusty plac żadnemu hurtownikowi zysku jeszcze nie przyniósł, a żeby go zapełnić, potrzebny był kredyt. Rafał Czumaj do dzisiaj pamięta kwotę zaciągniętej w 2000 r. pożyczki – 250 tys. zł. Od roku milenijnego w firmie jest już tylko lepiej, choć nie obejdzie się czasem bez prywatnych wyrzeczeń, by biznes mógł się rozwijać.

Coraz lepiej, tylko lepiej

Początkowo Kwartet nawiązał współpracę z producentem mebli, oferując płyty wiórowe i pilśniowe.

Z roku na rok asortyment był poszerzany. Kolejny przełom w działalności firmy nastąpił w 2004 r., kiedy nawiązana została współpraca z firmą Kreisel – wiodącym producentem chemii budowlanej. Zaiskrzyło dzięki Ireneuszowi Barszczowi, dzi-

siaj dyrektorowi regionu, a wtedy adeptowi handlowemu, który namówił Czumaja do kooperacji. Nowy alians szybko zaczął procentować, a pierwszym dużym złowionym okazem było wygranie w 2005 r. przetargu na dostawę materiałów do prestiżowej realizacji kompleksu kilkunastu budynków straży granicznej w Kętrzynie. Zaangażowanie w tę inwestycję otworzyło wiele drzwi.

Dwa lata później miał miejsce kolejny punkt zwrotny – zmieniła się struktura firmy. Po rozwodzie Rafał Czumaj w pełni przejmuje prowadzenie Kwartetu. Bieg zdarzeń nabiera tempa. Kilka miesięcy później poznaje Monikę Aleksandrowicz. Zanim staną się parą miną kolejne 2 miesiące.

W duecie

Odtąd tworzą duet – duet w Kwartecie – prywatnie i zawodowo. Chcąc oddać charakter tego związku, a zarazem różnorodność ich uzupełniających się charakterów, Monika używa porównań: „Jesteśmy jak władza ustawodawcza i wykonawczo-administracyjna. Jak motywacja i możliwości”. On wymyśla, wybiega w przyszłość, snuje zamierzenia.

Zdjęcia: arch. Mirosław Kucisz

Ona – pozytywnie myśląca realistka – realizuje pomysły, wciela w życie, zarządza. Szczególnie to ostatnie jest jej domeną i specjalnością. Lubi, by było po jej myśli – bywa nawet władcza, jak zdradza męska połowa duetu – ale potrafi prowadzić również dialog z ludźmi, zarówno z pracownikami, jak i z klientami. Kluczowe rozmowy pozostawia jednak do rozegrania Rafałowi. Jego wrodzone umiejętności negocjatorskie budzą nie tylko jej podziw. On też sygnuje ważne dokumenty i wykonuje płatności. Ona dba o sprawy bieżące i reaguje w kryzysowych sytuacjach, odciążając głowę Rafałowi, by mogły w niej powstawać kolejne pomysły.

Łomża, czyli na totalny żywioł

RAFAŁ CZUMAJ MONIKA ALEKSANDROWICZ Jesteśmy jak motywacja i możliwości.

Sukces w Kwartecie nie skłania do osiadania na laurach, ale motywuje do działania. Dlatego po Piszu był szampan, ale zaraz potem przyszły nieprzespane noce i pytanie, co zrobić, by pójść za ciosem. Podczas jednej z takich nocy i intensywnych poszukiwaniach w internecie Rafał trafia na magazyn w Łomży, który wzbudza jego zainteresowanie. O godzinie 10 rano dzieli się pomysłem z partnerką. Po dwóch godzinach jadą oboje obejrzeć obiekt. W ciągu kolejnej 1,5 h Rafał decyduje się dać właścicielowi ostateczną odpowiedź, bo wstępną – na „tak” – dał już podczas rozmowy.

Dają sobie jeszcze chwilę na rozeznanie, rozpytując o tutejszy rynek po

17 Builder

A one powstają zazwyczaj nagle, niespodziewanie i w ekspresowym tempie znajdują rzeczywisty wyraz.

Wszyscy, którzy znają Rafała Czumaja wiedzą, że działa zdecydowanie.

Ma dużą skłonność do ryzyka. On sam jednak twierdzi, że ryzyko to jedno, a intuicja drugie. „Ja po prostu potrafię wyczuć biznes, a wtedy nie waham się działać”. Efekt?

W 2010 r. większość ostrożnych obserwatorów wątpiła w plany otwarcia przez Kwartet nowego oddziału w Piszu. Bo spora konkurencja, bo niewielka miejscowość, bo to i owo. Nie pomogło – upatrzył i kupił magazyn.

Po 4 latach oddział w Piszu, choć niewielki, radzi sobie bardzo dobrze, zdobył rozpoznawalność i cieszy się pozytywną opinią. Jednym z motorów w tej okolicy jest budownictwo turystyczne. Oddział prowadzi brat Moniki – Sebastian Aleksandrowicz.

Wiadomo, w rodzinie nic nie zginie.

Współpraca układa się znakomicie.

czerwiec 2014

Czując biznes

Builder

18

czerwiec 2014

Asy w rękawie

W oddziale łomżyńskim wciąż trwa ruch – przyjeżdżają i wyjeżdżają samochody dostawcze. Flota firmy liczy łącznie dziesięć samochodów ciężarowych. To potencjał logistyczny, za pomocą którego dokonywana jest obsługa na terytorium województw warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, a niekiedy i mazowieckiego. Bo taki – ponadregionalny – jest dzisiaj zasięg Kwartetu.

Dostarczają szeroką gamę produktów, m.in. chemię budowlaną, pokrycia dachowe, stal, ocieplenia, materiały wykończeniowe, pustaki, drewno, kostkę brukową. „Klient dzisiaj nie ma czasu, więc oferta musi być jak najbardziej zintegrowana, tak aby w jednym miejscu mógł zaopatrzyć się w produkty do całkowitej realiza-

cji. Firma Kwartet to właśnie zapewnia” – komentuje żeńska część duetu.

Aby być wiarygodnym i zagwarantować jakość, nie mogą sobie pozwolić na wpadkę, dlatego stawiają tylko na uznane marki. Coraz wyżej poprzeczkę ustawia również klient, który jest dzisiaj bardziej świadomy, choć nie zawsze wiedza, którą posiada jest w pełni zgodna z rzeczywistością. By niekiedy skorygować jego nastawienie lub zaproponować optymalne rozwiązanie, nieodzowny jest odpowiedni zespół pracowników. „Pracownicy powinni być lepiej wy-

edukowani niż klient. Rozszerzeniu uległa bowiem ich rola – sprzedawca musi być dzisiaj również doradcą” – wyjaśnia Rafał. „Porada to nasza siła” – dodaje i podkreśla Monika. Dlatego dobierają kadrę skrupulatnie, a ci, którzy tworzą już zespół są przede wszystkim kompetentni.

Obecnie na etatach w Kętrzynie i Łomży zatrudnionych jest dwudziestu trzech pracowników, do tego trzeba dodać trzech pracowników w Piszu.

O sile firmy decyduje również szybkość reagowania na potrzeby klienta. Dla setki najbardziej zaufanych wystarczy wykonać telefon do Rafała lub Moniki i materiały jadą na budowę. Liczy się ponadto elastyczność, dopasowanie do potrzeb i wsparcie, kiedy wymaga tego sytuacja. „Jeśli komuś, dajmy na to, zabraknie farby na budowie, to po prostu wsiadam w samochód i jadę, by tę brakującą ilość dowieźć” – zapewnia Monika. „Dzięki takiemu podejściu klient może poczuć się wyjątkowo i to jest nasza największa przewaga nad marketami” – podsumowuje Rafał.

To wszystko znalazło przełożenie w wynikach. 28 mln zł w roku ubiegłym, w tym 8 mln jeśli chodzi o produkty firmy Kreisel. Dzięki takim efektom zajęli pierwsze miejsce wśród dystrybutorów tej marki, za co Rafał Czumaj został uhonorowa-

sto przenoszą się do domu, toczą po godzinach pracy. Ale starają się zachować równowagę, bądź to rozpoczynając dzień wcześniej weekend, bądź wyjeżdżając. Wytchnienie dają wypady do Rydzewa koło Giżycka albo do Gdyni, w której lubią podziwiać widok z Sea Towers. Czasami wystarczy tylko wyłączyć telefon i wybrać się na spacer lub na rowery w okolicach Kętrzyna, w którym mieszkają. Ale bywa, że potrzebują odreagować gdzieś dalej. Z entuzjazmem wspominają wyjazd do Kenii, choć podróżą ich życia były trzytygodniowe wakacje w USA u siostry Moniki. W trójkę, ze szwagrem, objechali wtedy pickupem całą Florydę.

Czasem muszą odpocząć również od siebie. Wtedy ona poświęca się studiom w Warszawie – kierunek psychologia zarządzania – lub bieganiu. Rafał zaś motoryzacji, która jest jego obsesją. Zaczynał od białego malucha teściowej, dziś – mimo awersji do sportu – jeździ autem sportowym. Żartuje, że ten obecny samochód, podobnie jak pierwszy, rówież ma silnik z tyłu.

ny przez Kreisel na początku tego roku specjalną statuetką. Ale tempa nie zwalniają: „Tendencja wciąż jest zwyżkowa i nie wyobrażam sobie, by mogło być inaczej” – dodaje laureat.

Pierwszy kwartał tego roku był całkiem niezły, choć on nigdy nie bywa dla Czumaja miarodajny. Niemniej jednak prognozuje, że Kwartet zamknie rok z wynikiem około 30 mln.

poszerzać asortyment. Nie mniej ważna jest również praca nad jakością zarządzania. Zarówno on, jak i ona wciąż uczą się tej sztuki. Pozytywne jest to, że z tych starań są wymierne efekty, ale i satysfakcja, że firma jest słyszalna w obrębie jej działania, szanowana przez konkurencję, choć może niezbyt lubiana za wyniki i za to, że zyskała ponadregionalny zasięg. Czy zaskoczą znów już w 2015 r. Czas pokaże. Jedno jest pewne, że kiedy do tego dojdzie, to znów czynnikiem decydującym będzie spontaniczność.

■

Podróże i samochody

Oddzielić życie zawodowe od prywatnego, gdy jest się właścicielem firmy, nie jest łatwo. Rozmowy czę-

Dziś. Jutro?

Co dalej z Kwartetem? Ten rok Monika i Rafał dają sobie na odreagowanie, stabilizację i wzmocnienie finansowe firmy. Wewnętrznie w Kwartecie jest sporo jeszcze do zrobienia. Sukcesywnie starają się

Zdjęcia: arch. Mirosław Kucisz

polski biznes w budownictwie

BIZNES

okolicznych sklepach z podobnym asortymentem. Całość trwa, powiedzmy, dobę. Jak skomentuje to Monika: „Poszliśmy na totalny żywioł”. W nowy oddział trzeba było trochę zainwestować, ale było warto, bo dzisiaj to największy punkt dystrybucyjny i wizytówka firmy. Tutaj jest również inny klient. W Kętrzynie dominuje detal.

W Łomży jest go zdecydowanie mniej, a różnicę robią handlowcy, poszukujący kontraktów bezpośrednio na budowach. Obrót generują tu przede wszystkim małe i średnie firmy wykonawcze, a także mniejsze hurtownie.

rynki, kontrakty, pieniądze

bIzneS

Apetyt nA AzerbejdżAn Azerbejdżan wciąż cieszy się dobrą koniunkturą i przeżywa intensywny rozwój infrastrukturalny. Obecnie wdrażany jest już trzeci 5-letni program narodowy społeczno-ekonomicznego rozwoju regionów republiki. paweł Młynarczyk

Fot. arch. BWCP

20

czerwiec 2014

Sekretarz Ambasady rp w baku

Builder

Projekt White City w Baku

REKLAMA

P

rogram ma w założeniu stworzyć przyjazny klimat dla inwestycji w rozwój przedsiębiorczości oraz budowy infrastruktury, zarówno przemysłowej, jak i socjalnej, w różnych regionach kraju. Co za tym idzie, powinien stanowić istotny impuls rozwoju rynku budowlanego.

Azerbejdżan jest otwarty na zagraniczne inwestycje budowlane. Świadczy o tym rosnący, czterdziestoprocentowy ich udział w budownictwie ogółem na koniec 2013 roku, przy czym zanotowany roczny wzrost wolumenu inwestycji zagranicznych w budownictwie wyniósł 30%.

Cieszący się dobrą koniunkturą gospodarczą Azerbejdżan dysponuje wystarczającymi środkami na zakup najnowszych technologii i najciekawszych projektów architektonicznych.

Dla władz kraju istotne jest, by planowane obiekty infrastrukturalne odpowiadały najwyższym standardom międzynarodowym, a inwestor zagraniczny przywiózł ze sobą najnowsze technologie i najlepsze know-how. Można zakładać, że na takich technologiach i rozwiązaniach

Azerbejdżan oszczędzać nie będzie.

Władze budowlane zwracają szczególną uwagę na zgodność inwestycji z ogólnym i miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, bezpieczeństwo ekologiczne projektu i uwarunkowania kulturowo-historyczne.

Gdzie szukać szans?

Warto zasygnalizować, że w 2015 roku odbędą się w Baku pierwsze Europejskie Igrzyska Olimpijskie. W ciągu najbliższego roku będą kontynuowane budowy szeregu obiektów sportowych. Władze Azerbejdżanu liczą na to, że inwestycje te będą stanowić silny impuls dla dalszego rozwoju miasta i kraju.

W opinii Ambasady RP w Baku polskie firmy powinny upatrywać swojej szansy w szczególności w zakresie projektów budownictwa mieszkaniowego towarzyszących kluczowym projektom rozwoju infrastrukturalnego, takim jak planowane inwestycje w Karadachu i Nizami. W regionie karadachskim, w niedużej odległości od Baku, powstaje wielki kompleks przemysłowy – centrum logi-

Pomimo stopniowego wprowadzania ułatwień, azerbejdżański rynek wciąż jest trudny. Przedsiębiorcy polscy mogą jednak stosunkowo łatwo się na nim odnaleźć dzięki znalezieniu zaufanego miejscowego partnera. Może on zapewnić niezbędne wsparcie prawne, organizacyjne i logistyczne. Z uwagi na małą wiarygodność danych statystycznych, pomoc miejscowego partnera może okazać się nieoceniona przy rozeznaniu miejscowego rynku i realnej analizie kosztów, cen oraz konkurencji.

Z pewnością dodatkowym atutem, zwłaszcza na starcie, może być fakt, że produkty z Polski cieszą się opinią dobrych jakościowo, możliwych do nabycia za rozsądną cenę. Na bardzo pozytywny wizerunek polskich firm i produktów rynku budowlanego wciąż mają wpływ tradycje XIXwiecznej polskiej szkoły architektury w Baku. Do dziś Azerbejdżanie pod-

REKLAMA

czerwiec 2014

Rynek azerbejdżański nie jest łatwy ze względu na dość skomplikowane regulacje gospodarcze i migracyjne oraz sposób działania urzędów administracyjnych. Rosnący wolumen inwestycji zagranicznych wskazuje jednak na coraz większą otwartość na inwestorów i pracowników z zagranicy. W 2013 roku przyjęto nowe prawo migracyjne, które w założeniu ma uprościć procedury związane z podejmowaniem działalności przez podmioty zagraniczne.

Azerbejdżan podpisał również porozumienie o ułatwieniach wizowych

Azerbejdżan dla Polaków

kreślają, że szereg budowli zaprojektowanych przez wybitnych architektów polskich wrosło nierozerwalnie w pejzaż miasta i jest traktowanych jako najważniejsze pamiątki kultury narodowej. Obecnie na polską reputację na tamtejszym rynku pracują m.in. takie firmy, jak Strossmayer Polska, PolDróg, L-In, Selena, Novol, Domex, Techmatik, ADMT International, Ceramika Paradyż, TANAKE, Cersanit Opoczno, Barlinek.

Polskie przedsiębiorstwa działające lub mające zamiar rozpocząć działalność w Azerbejdżanie mogą skorzystać oczywiście ze wsparcia Ambasady RP w Baku. Specjaliści ekonomiczni i konsularni udzielają wskazówek związanych z prowadzeniem działań promocyjno-gospodarczych i wykorzystaniem funduszy promocyjnych. Przedstawiciele placówki dyplomatycznej zachęcają również do udziału w targach specjalistycznych, np. Baku Build w Expo Center (www.bakubuild.az/2014/), które mogą być dobrym sposobem na zaistnienie na perspektywicznym azerbejdżańskim rynku.

Opr. red. Grzegorz Przepiórka

21

Coraz większa otwartość

z UE, co z całą pewnością wpłynie docelowo na większą otwartość zarówno na firmy, jak i pracowników zagranicznych.

Builder

styczne, morski port towarowy i park technologiczny – a niedaleko projektowana jest sztuczna wyspa Khazar.

W rejonie Nizami, na terenie aglomeracji Baku, planowane jest natomiast zastąpienie postprzemysłowej infrastruktury tzw. „Czarnego Miasta” nowoczesną infrastrukturą socjalną „Białego Miasta”. Można liczyć na to, że oba te duże projekty infrastrukturalne będą stanowiły silny impuls do rozwoju towarzyszącego im budownictwa mieszkaniowego.

BIZNES

Efektywne zarządzanie rentownością

promocja

Builder

22

czerwiec 2014

Grzegorz Przepiórka: Jaka jest odpowiedź CEMEX Polska na pozytywne wyniki pierwszych miesięcy tego roku w kontekście realizacji strategii handlowej „wartość ponad ilość”?

Iwona Górakowska-Szyszka: Początek roku 2014 przyniósł realizację optymistycznych prognoz zmiany koniunktury w branży budowlanej i nowego otwarcia dla polskiej gospodarki. Liczymy, że ta zmiana będzie trwałym efektem, w szczególności dla producentów materiałów budowlanych, w tym cementu.

W CEMEX Polska wraz z wdrożeniem strategii cenowej „wartość ponad ilość” systematycznie dostosowujemy się do efektywnego wykorzystania szans sprzedażowych, również przez naszych klientów. Proces ten realizowany jest na wielu płaszczyznach składających się na kompletną ofertę wartości, którą odbiorca CEMEX otrzymuje w ramach systematycznej współpracy handlowej.

Nie koncentrujemy się wyłącznie na sprzedaży produktu czy usługi. Przejrzysty i powszechny system bonusów, promujący nie tylko wolumen, lecz także wartość zrealizowanego obrotu, opcje gwarancji niezmienności ceny w określonym czasie, przy spełnieniu określonego warunku, czy całe spektrum dodatkowych usług niestandardowych, to przykłady wdrożonych i stale rozwijanych elementów budujących ofertę wartości CEMEX. Wymiernym potwierdzeniem skuteczności naszej strategii są wyniki roku ubiegłego, kie-

dy w znacznie trudniejszych warunkach udało nam się zwiększyć rentowność poprzez odbudowę ceny naszych produktów. Chcemy kontynuować te działania również w obecnej, dużo korzystniejszej perspektywie, dopasowując nasze decyzje do aktu-

że otrzymują kompleksowe rozwiązania, a my, jako dostawca, jesteśmy stale nastawieni na identyfikowanie ich potrzeb i poszukujemy możliwości ich realizacji. Znajduje to również odzwierciedlenie w wynikach badań satysfakcji naszych klientów.

Wyniki ubiegłego roku potwierdziły, że starania o odbudowę godziwej ceny mają sens i przynoszą realne efekty, co jest wypadkową oferty wartości proponowanej klientom przez CEMEX Polska. Kontynuacja strategii „wartość ponad ilość”, szczególnie w okresie wzrastającego rynku i poprawy koniunktury, będzie nadal stanowić wsparcie do utrzymania rentowności i maksymalnego wykorzystania szans sprzedażowych. alnej sytuacji na rynku. Chcę podkreślić, że realizacja strategii „wartość ponad ilość” musi się odbywać w korelacji do ugruntowanej pozycji CEMEX. Dlatego na bieżąco analizujemy wpływ strategii i dokonujemy niezbędnych rewizji.

G.P.: Jakie elementy są istotne z perspektywy budowania oferty wartości CEMEX?

I.G.S.: W dalszym ciągu stawiamy na nowoczesne kanały komunikacji, w związku z czym rozwijamy serwis e-CEMEX. Klienci nie tylko mają wgląd w warunki handlowe, faktury czy płatności, ale w pełni zarządzają procesem zamówień, mogą kalkulować przyszłe korzyści płynące z systemu bonusów, a pełny dostęp do istotnych informacji sprawia, że prowadzenie biznesu z CEMEX jako dostawcą jest proste i efektywne. Nasi partnerzy handlowi doceniają fakt,

G.P.: Czy identyfikacja potrzeb klientów przekłada się również na rozwój oferty produktów i usług CEMEX?

I.G.S.: Oferta wartości CEMEX opiera się na solidnej podstawie, którą jest stały rozwój najwyższej jakości produktów i usług. Realizacja potrzeb klienta jest w ten proces wpisana, ale kierujemy się również strategią zmierzającą do identyfikacji nowych potencjałów sprzedażowych.

Przykład stanowi tu chociażby oferowany przez nas cement biały. Nie ograniczamy się jednak wyłącznie do poszerzania portfela naszych produktów cementowych. Innowacyjne produkty w innych grupach, jak chociażby chemii budowlanej, tworzą całe systemy, których oczekują nasi klienci. W tej ostatniej grupie naszą ofertę produktową poszerzyliśmy ostatnio m.in. o gładź wapienną EKOnatura,

G.P.: Na pełne spektrum oferty wartości istotny wpływ mają siły sprzedaży. W jaki sposób CEMEX przekłada ten aspekt na organizację wsparcia klienta oraz realizację strategii „wartość ponad ilość”?

I.G.S.: Funkcjonalnie dopasowana struktura oraz profesjonalizm zasobów osobowych w pionie handlowym to ważne kryterium, którym zarządzamy od wielu lat w sposób w pełni świadomy. Potwierdzają to bardzo pozytywne opinie klientów, zbierane w trakcie naszych cyklicznych badań poziomu satysfakcji. Podstawę stanowi organizacja – dedykowane siły sprzedaży, które w liczbie 30 kierowników w trzech regionach docierają bezpośrednio do każdego klienta i zapewniają kompleksową realizację jego potrzeb biznesowych. Ta solidna podstawa wymaga stałego doskonalenia. Przed wdrożeniem strategii „wartość ponad ilość” nasi kierownicy sprzedaży uzyskali szerokie wsparcie w postaci szkoleń kompetencyjnych. W bieżącym i przyszłym roku realizujemy kolejną turę przy wsparciu amerykańskiej firmy Sandler, znanej z wysokiej jakości i skuteczności programów sprzedażowych. Szkolenia te odbywają się w ramach 2-letniego programu Akademii Sprzedaży CEMEX. W ramach tej edycji będziemy m.in. zwiększać skuteczność kierownika sprzedaży w realizacji podstaw naszej strategii, jak również podnosić efektywność w identyfikowaniu potrzeb klienta. Organizację

struktur i profesjonalne przygotowanie wspieramy również odpowiednią motywacją sił sprzedaży, czego przykładem jest program wewnętrzny pod nazwą „Ranking Liderów Sprzedaży”. W ramach tej rywalizacji nagradzamy realizację celów, które bezpośrednio przekładają się na odbudowę ceny naszych produktów.

G.P.: Podsumowując perspektywy: jakie wyzwania stoją przed CEMEX jako producentem cementu i jak Państwa firma podchodzi do tych wyzwań?

I.G.S.: Jestem przekonana, że optymistyczne prognozy na nadchodzące lata będą wspierać nasze wyniki w zakresie odbudowy rentownej ceny produktów i usług oferowanych przez CEMEX. Według najnowszych prognoz wzrost sprzedaży cementu w bieżącym roku wyniesie 11,6%, a jego podstawą będzie stopniowa poprawa koniunktury w czterech sektorach: budownictwie mieszkaniowym, drogowym, kolejowym i energetyce.

Optymistyczne perspektywy nie mogą jednak przysłonić wyzwań kosztowych, które są przed nami. Z jednej strony dużym zagrożeniem jest rygorystyczna polityka klimatyczna UE, która w obecnym kształcie będzie skutkować znaczącym wzrostem kosztów produkcji. CEMEX Polska, podobnie jaki inni polscy producenci cementu, nadal ponosi wysokie koszty modernizacji swoich zakładów cementowych w Polsce, które w skali całej branży należą do już najnowocześniejszych w Europie. Regulacje formalne bazujące na przepisach UE nakładają na nas stale nowe obowiązki wielu modyfikacji naszej produkcji, np. ostatnio wprowadzone nowe oznaczenia normowe na workach. Wysokie koszty ponoszonych modernizacji instalacji czy stale rosnące koszty produkcji cementu wymuszają na nas konieczność efektywnego zarządzania rentownością, również w kontekście ceny. Zarządzanie rentownością nie oznacza wyłącznie standardowych podwyżek cen. Służą

temu także dopłaty, które są bezpośrednio powiązane ze wzrostem konkretnych pozycji kosztowych producenta. Dopłaty są bardzo transparentnym instrumentem polityki cenowej, dość popularnym w naszej branży w krajach Europy Zachodniej, dużo zaś mniej popularnym w naszym kraju. Nasze doświadczenia z dopłatami w Polsce, które od początku 2013 roku traktujemy jako stały element naszej polityki cenowej, są bardzo zachęcające. Stosowanie tego dodatkowego instrumentu zarządzania rentownością w odniesieniu do obiektywnie rosnących, konkretnych elementów kosztowych jest fair wobec klientów i daje zarazem bardzo wymierne efekty w zarządzaniu rentownością.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Iwona Górakowska-Szyszka Dyrektor Pionu Handlowego Członek Zarządu CEMEX Polska

Fot. arch. CEMEX Polska

która jest doskonałym uzupełnieniem tynków cementowo-wapiennych albo zaprawy do klinkieru NanoTrass. Stale zwiększamy ofertę naszych usług, zarówno tych, które wyróżniają nas na rynku producentów materiałów budowlanych, jak i tych, które realizują potrzeby nowych segmentów.

Jednym z takich projektów jest oferta doradztwa technicznego, z którą wychodzimy również do klienta nieodbierającego bezpośrednio naszych produktów. Nasze globalne doświadczenie wspiera również nowy projekt pod nazwą CEMEX PRODOMO. W ramach tego przedsięwzięcia oferujemy indywidualnym inwestorom kompleksową realizację całego procesu budowy wymarzonego domu, łącznie z projektem, wsparciem w uzyskaniu finansowania i przejęciem od klienta wszelkich działań formalnych i administracyjnych, a nawet aranżację przestrzeni wokół domu czy pomoc w przeprowadzce.

raport

BizNeS

Nadchodzi ożywieNie

Fot. arch. Echo Investments

Prognozy dotyczące polskiego rynku centrów handlowych, wespół z wynikami, jakie odnotowano w pozostałej części kontynentu, skłaniają do optymizmu.

Jednocześnie jednak poszukiwanie przez deweloperów miejsc o mniejszym nasyceniu sprawi, że koncentracja ich aktywności nastąpi w zupełnie nowych rejonach.

Projekt wnętrza rozbudowanej CHR Galaxy w Szczecinie

Katarzyna Lubińska

Źródło: Polska Rada Centrów Handlowych

Builder

24

czerwiec 2014

na rynku centrów handlowych

O

d 2008 roku, a więc od czasu globalnego kryzysu finansowego, branża centrów handlowych spotyka się ze znacznym spowolnieniem.

Jednak, jak twierdzi dyrektor Polskiej Rady Centrów Handlowych Anna Szmeja-Kroplewska, od kilku miesięcy widać symptomy zwiastujące poprawę kondycji rynku, związaną ze wzrostem liczby konsumentów w sieciach handlowych. Ogromne znaczenie ma także sytuacja za granicą, która będzie miała wpływ na kolejne inwestycje, będące w tym momencie jedynie polem analiz i obserwacji.

W związku z tym, że skutki kryzysu są nadal dla inwestorów odczuwalne, chętniej decydują się oni na rozbudowę lub przebudowę obecnych centrów handlowych niż podejmują się obarczonej ryzykiem realizacji nowych inwestycji. Największe rozbudowy w II połowie 2013 roku dotyczyły takich obiektów, jak Centrum Riviera w Gdyni, Galeria

Struktura podaży centrów handlowych w Polsce H2 2013 r.

Olimp w Lublinie, Multishop w Sochaczewie, a także Park Handlowy Franowo w Poznaniu. Niemniej jednak w tym samym czasie miało miejsce również kilka dużych otwarć nowych centrów handlowych, m.in.

Galerii Bronowice w Krakowie, Poznań City Center, Galerii Katowickiej czy centrum Trzy Korony w Nowym Sączu.

Duże miasta nie są jednak w centrum zainteresowania inwestorów.

Największą popularnością cieszą się

obecnie mniejsze miejscowości (poniżej 400 tys. mieszkańców), gdzie nasycenie obiektami handlowymi nie jest wysokie lub kondycja na rynku lokalnym utrzymuje się na dobrym poziomie, co może być gwarancją pozyskania potencjalnej grupy klientów. Potwierdzeniem tego jest chociażby ubiegłoroczna rozbudowa trzech galerii handlowych w Lublinie, Galerii Warmińskiej w Olsztynie, Centrum Graniczna w Płocku oraz Galerii Amber w Kaliszu.

2014 w liczbach

Pierwszy kwartał 2014 roku upłynął pod znakiem inauguracji działalności obiektów, których budowę rozpoczęto w minionym roku. Jest to m.in. jedna z trzech wspomnianych galerii lubelskich (Atrium Felicity), Galeria Amber w Kaliszu, a także Galeria Siedlce, dzięki którym powierzchnia centrów handlowych w Polsce wzrosła o 140,5 tys m2 GLA. Tym samym wskaźnik nasycenia powierzchni najmu centrów handlowych wzrósł do 224 m2/tys. mieszkańców, co daje wynik wyższy od średniej europejskiej (191 m2/tys. mieszkańców).

Całkowita powierzchnia centrów handlowych w Polsce po I kwartale 2014 r. wynosiła 8,6 mln m2 GLA, z czego na duże miasta przypadało ok. 58%, a na małe ok. 16%.

Do pozostałych powierzchni handlowych należą parki handlowe (1,3 mln m2), wolnostojące obiekty handlowe (1,87 mln m2) oraz centra wyprzedażowe (163 tys. m2). By zobrazować tendencje, warto zaznaczyć, że 42% centrów handlowych

oraz 87% parków handlowych w budowie przypada na miasta poniżej 100 tys. mieszkańców.

Wschód na celowniku

Obecnie realizowanych jest dwadzieścia centrów handlowych, a wśród nich Sukcesja w Łodzi (45 tys. m2), Galeria Warmińska w Olsztynie (41,5 tys. m2) oraz Tarasy Zamkowe w Lublinie (38 tys m2). Osiem kolejnych znajduje się w fazie rozbudowy. Obszarem, gdzie przyrost powierzchni handlowej będzie w niedługim czasie najbardziej widoczny, są województwa wschodnie i północno-wschodnie, województwo łódzkie, ale również miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 tys. Aktualnie odnotowuje się tam niskie nasycenie powierzchnią handlową, a wzrost siły nabywczej oraz rozwój infrastruktury drogowej w tych rejonach skupia uwagę deweloperów i sieci handlowych.

Jak podaje na podstawie własnych analiz JLL, rynek do końca 2015 roku powinien odnotować ok. 12% wzrost, co w rezultacie pozwoliło-

by osiągnąć wynik 13,2 mln m2 całkowitej podaży powierzchni handlowej.

Na tle Europy

Pozytywne prognozy dla Polski odzwierciedlają polepszenie klimatu dla rynku centrów handlowych w Europie. Jak podaje Cushman & Wakefield, najlepsze wyniki odnotowuje środkowo-wschodni obszar starego kontynentu, gdzie w II połowie ubiegłego roku powstało blisko 70% obiektów całej podaży europejskiej (2,4 mln m2). Optymistyczne są również prognozy dla tego regionu – 66% nowej podaży w 2014 r. i 2015 r. w skali całego kontynentu, czyli odpowiednio 6,8 mln m2 i 4,2 mln m2 w poszczególnych latach, powstanie w Europie Środkowo-Wschodniej.

Eksperci z Cushman & Wakefield sygnalizują, że do punktu nasycenia pod względem powierzchni handlowej zbliża się wiele środkowoeuropejskich miast, natomiast alarm nie dotyczy Warszawy, dysponującej obszarem dla kolejnych wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. ■ REKLAMA

Unia Europejska dostrzegła korzyści, jakie wiążą się ze zmniejszeniem zużycia energii i rozwojem odnawialnych źródeł energii, także w budynkach mieszkalnych. Na tzw. budowanie gospodarki niskoemisyjnej, czyli m.in. modernizacje energetyczne budynków, instalacje OZE i strategie niskoemisyjne realizowane przez samorządy, przeznaczone zostanie w Polsce aż ponad 8 mld euro z funduszy europejskich. Apelujemy do wicepremier Bieńkowskiej i marszałków województw, aby możliwości te zostały w pełni wykorzystane.

Builder

raport

26

czerwiec 2014

BIZNES

UNIA DOFINANSUJE MODERNIZACJE Anna Drążkiewicz

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć

Z

apotrzebowanie polskich budynków na energię jest nawet pięć razy wyższe niż przewidują standardy krajów Europy Zachodniej1 . Traci na tym polska gospodarka, a najboleśniej odczuwają to zwykli ludzie, którym opłacenie rachunków za ogrzewanie pochłania znaczną część dochodu. Aż ponad 40% ogółu gospodarstw domowych w Polsce przeznacza na cele grzewcze ponad 10% swojego budżetu, czyli jest dotkniętych ubóstwem energetycznym2. Jednocześnie 22% populacji Polski, czyli 8,6 mln osób, twierdzi, że nie jest w stanie ponosić kosztów ogrzewania swoich domostw w sezonie zimowym na poziomie zapewniającym wystarczający komfort cieplny3.

Szansa dla regionów

Zmniejszenie tego obciążenia jest możliwe, wymagałoby jednak od Polaków przede wszystkim ograniczenia zużycia ciepła poprzez modernizację energetyczną domów i mieszkań oraz instalowanie mniej energochłonnych systemów grzewczych. Wciąż jednak zbyt mało wspólnot, spółdzielni czy właścicieli decyduje się na podjęcie takiego wysiłku. Barierą jest przede wszystkim brak własnych środków finansowych i dostępu do dotacji czy korzystnie oprocentowanych pożyczek.

Szansą na zmianę tego stanu rzeczy są fundusze unijne, która Polska będzie miała do dyspozycji przez następne siedem lat. W okresie 2014-2020 Polska będzie największym beneficjentem środków europejskich w ramach polityki spójności Unii Europejskiej – trafi do nas w sumie ponad 80 mld euro. Unia dostrzegła korzyści, jakie wiążą się ze zmniejszeniem zużycia energii i rozwo-

jem odnawialnych źródeł energii (OZE), także w budynkach mieszkalnych. Zgodnie z unijnymi wytycznymi na tzw. budowanie gospodarki niskoemisyjnej, czyli modernizacje energetyczne budynków, instalacje OZE, strategie niskoemisyjne realizowane przez samorządy, wysokosprawną kogenerację energii elektrycznej i ciepła, jak również modernizację sieci przesyłowych i wdrażanie sieci inteligentnych (smart grid), przeznaczone zostanie w Polsce aż ponad 8 mld euro.

Zgodnie z unijnymi wytycznymi na tzw. budowanie gospodarki niskoemisyjnej przeznaczone zostanie w Polsce aż ponad 8 mld euro.

Za wydatkowanie ponad połowy tej kwoty, czyli 4,5 mld euro, odpowiadać będą władze województw. Kwoty na ten cel wahają się od 98 mln euro w województwie lubuskim do 748 mln euro w województwie śląskim. Programy zarządzane przez poziom krajowy finansować będą przede wszystkim największe przedsięwzięcia o znaczeniu dla całego kraju. Dla inwestycji w budynki mieszkalne to właśnie decyzje samorządów wojewódzkich, przekładające się na zapisy tzw. Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), mają największe znaczenie.

Nierówna alokacja środków

Kluczowe jest, jaka część środków na gospodarkę niskoemisyjną przeznaczonych zostanie na modernizację budynków mieszkalnych. Budynki są w Polsce odpowiedzialne za 45% zużycia energii, przy czym większość, aż

Samorządy wojewódzkie przygotowały już pierwsze propozycje Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020, choć ich treść zmieni się jeszcze znacząco w wyniku negocjacji z Komisją Europejską. Wiele kluczowych kwestii (np. kto dokładnie i na jakich zasadach mo-

70 000 000 60 000 000 50 000 000 40 000 000

Za wydatkowanie 4,5 mld euro odpowiadać będą władze województw.

30 000 000 20 000 000 10 000 000

opolskie

świętokrzyskie

lubelskie

kujawsko-pomorskie

dolnośląskie

pomorskie

wielkopolskie

0

Wykres 1. Środki na modernizację energetyczną budynków mieszkalnych (w euro)

32% energii, jest konsumowane przez budynki mieszkalne, więc przynajmniej teoretycznie to ten obszar powinien być traktowany priorytetowo. Niestety, należy się spodziewać, że znaczna pula funduszy skonsumowana zostanie przez samorządy na realizację strategii niskoemisyjnych (obejmujących również kosztowne zakupy taboru dla komunikacji miejskiej). Można mieć obawy, że potrzeby samorządów wezmą górę i środki dostępne dla wspólnot czy spółdzielni mieszkaniowych będą bardzo skromne.

że ubiegać się o środki) wyjaśni się na późniejszym etapie prac nad uszczegółowieniem programów czy też kryteriami wyboru projektów. Na obecnym etapie prac tylko niektóre województwa przedstawiły prognozowaną kwotę funduszy na modernizacje energetyczne istniejących budynków mieszkalnych. W tej chwili alokacje te są alarmująco niskie w stosunku do całej puli środków przewidzianych na wsparcie gospodarki niskoemisyjnej. Wahają się one od 4 mln euro w województwie opolskim do 63 mln euro w województwie wielkopolskim. Nie jest jeszcze za późno, aby podnieść kwoty przeznaczone na ten cel.

Ranking ambicji województw

O tym, czy środki unijne na cele związane z energią zostaną wykorzystane w najlepszy możliwy sposób, decyduje oczywiście nie tylko „ile”, lecz także „jak”. Polska Zielona Sieć wzięła pod lupę zapisy RPO dotyczące modernizacji energetycznych budynków. Opublikowany w kwietniu tego roku raport „Oszczędnie, odnawialnie, REKLAMA

raport

BIZNES czerwiec 2014

28 Builder

Tabela 1. Ranking zapisów Regionalnych Programów Operacyjnych łączna punktacja J 1 punkt K 0 punktów L -1 punkt małopolskie

5

podlaskie

4

kujawsko-pomorskie

3

lubelskie

3

lubuskie

3

mazowieckie

3

opolskie

3

pomorskie

3

wielkopolskie

3

zachodniopomorskie

3

dolnośląskie

1

łódzkie

1

podkarpackie

1

śląskie

0

świętokrzyskie

0

warmińsko-mazurskie

-1

Rozwój odnawialnych źródeł energii

Modernizacja energetyczna budynków mieszkalnych dopuszczenie modernizacji energetycznej budynków mieszkalnych (nie tylko „części wspólnych”)

J J J J J J J J J J L L L J L L

kompleksowa (a nie płytka) modernizacja, audyt energetyczny jako podstawa

J J J J J J J J J J J J J K J J

obywatelsko – fundusze unijne na rewolucję energetyczną w regionach” prezentuje ranking ambicji województw.

Ocenie podlegało priorytetowe traktowanie energetyki prosumenckiej, dążenie do wykorzystania pełnego potencjału oszczędności energetycznej w budynku, konieczność przeprowadzenia audytu, uwzględnienie działań na rzecz podniesienia świadomości w zakresie oszczędności energii oraz możliwość stosowania różnych instrumentów finansowych – zarówno dotacji, jak i pożyczek. Raport wskazuje, że najbardziej postępowe w tych obszarach są województwa małopolskie i podlaskie, a najgorzej wypadają województwa śląskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie.

Do tej pory tylko niektóre województwa przedstawiły prognozowaną kwotę funduszy na modernizacje energetyczne istniejących budynków mieszkalnych – kwoty te są alarmująco niskie. Wahają się od 4 mln euro w województwie opolskim do 63 mln euro w wielkopolskim.

Po pierwsze, negatywnie oceniono te regiony, gdzie w projektach RPO mowa jest o tym, że finansowane działania ograniczać się będą do „części wspólnych budynków mieszkalnych” (woj. dolnośląskie, łódzkie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie). Modernizacja energetyczna musi obejmować cały budynek, aby mogła przynieść wymierne rezultaty. Po drugie, ocenie podlegało to, czy w programie podkreślono znaczenie audytów energetycznych jako podstawy do planowania wszystkich projektów z zakresu modernizacji energetycznej, a także to, czy zaznaczono konieczność przeprowadzania kompleksowych modernizacji energetycznych.

działania edukacyjne i projekty demonstracyjne np. w zakresie budynków pasywnych

planowane wykorzystanie instrumentów finansowych, opisane konkretne mechanizmy wsparcia

wyraźnie podkreślony priorytet dla energetyki rozproszonej i prosumenckiej

J K K K K K J K K K K K L L L L

J J K K K K K K K K K K J K K K

J J J J J J K J J J J J J K J K

Na pochwałę zasługuje fakt, że prawie we wszystkich województwach poza województwem śląskim znalazły się dobre zapisy dotyczące tej problematyki. Ponadto wyróżniono programy, w których nie zapomniano o konieczności prowadzenia działań na rzecz podniesienia świadomości społeczeństwa w zakresie oszczędzania energii, ewentualnie przewidziano projekty demonstracyjne promujące budownictwo pasywne czy energooszczędne. Kwestie te zostały pominięte w województwie opolskim, śląskim i warmińsko-mazurskim.

Pozytywnie oceniono projekty RPO zawierające rozbudowane opisy zasad, na jakich wspierane będą projekty dotyczące modernizacji budynków, a w szczególności budynków mieszkalnych (np. to, czy planowane jest zastosowanie instrumentów finansowych). Świadczy to o tym, że władze województwa myślą poważnie o wsparciu tego obszaru i mają już na ten temat relatywnie sprecyzowane plany. Dotyczy to województwa małopolskiego i opolskiego. Negatywnie oceniono wykluczenie na tym etapie prac zastosowania instrumentów finansowych w odniesieniu do modernizacji energetycznej budynków mieszkalnych (woj. podkarpackie, śląskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie).

■ Artykuł został napisany na podstawie przygotowanego przez Polską Zieloną Sieć raportu „Oszczędnie, odnawialnie obywatelsko – fundusze europejskie na rewolucję energetyczną w regionach”, Warszawa, kwiecień 2014 r., http://ekoprojekty.pl/wp-content/uploads/2014/04/fundusze_europejskie_ na_rewolucje_energetyczna.pdf

[1] Instytut na rzecz Ekorozwoju, Instytut Badań Strukturalnych, Niskoemisyjna Polska 2050, lipiec 2013 [2] Instytut na rzecz Ekorozwoju, Ubóstwo energetyczne a efektywność energetyczna, Warszawa 2013 [3] Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, Efektywniej o efektywności, listopad 2013

OprOgramOwanie

dla budownictwa Builder dodatek branĹźowy CZERWIEC 2014

Centrum Medyczne Sutter Castro Valley USA widok budynku i model Tekla Structures

Cairns Family Health and Bioscience Research Complex, Canada www.architectsalliance.com | Fot.: Ben Rahn/A-Frame

polska wersja wkrótce ArchiCAD 18 udostępnia nowoczesny zintegrowany system projektowania w technologii BIM, pozwalający architektom skupić się na twórczych aspektach ich pracy. Liczne innowacje i usprawnienia sprawiają, że nawet skomplikowane projekty BIM powstają szybciej, a praca nad nimi przebiega bardziej komfortowo. Jedną z nowości jest silnik renderujący CINEMA 4D firmy MAXON, pozwalający tworzyć najwyższej klasy wizualizacje z efektami dostępnymi wcześniej jedynie w najbardziej wyspecjalizowanych aplikacjach.

www.archicad.pl

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

32

czerwiec 2014

prezentacja z okładki

Oprogramowanie dla budownictwa

Modelowanie informacji

o kompleksie biurowym Kapelanka dr inż. Tomasz Olszewski Construsoft Sp. z o.o

mgr inż. Marcin Babicki Consolis Polska

Na trzeci kwartał 2014 roku planowane jest zakończenie prac budowlanych kompleksu biurowego zlokalizowanego przy ulicy Kapelanka 42 w Krakowie. Przy realizacji projektu ważną rolę odegrało wykorzystanie przez Consolis Polska technologii BIM, czyli Modelowania Informacji o Budynku.

C

ały obiekt, o łącznej powierzchni ok. 30 tys m2, składa się dwóch budynków o dziewięciu kondygnacjach nadziemnych, łącznika oraz trzech kondygnacji podziemnych (głównie o przeznaczeniu garażowym). Pomieszczenia biurowe realizowane są w najwyższym standardzie, a inwestycja ma być zgodna ze standardem LEED na poziomie Gold. Consolis Polska była odpowiedzialna za projekt konstrukcji prefabrykowanej, produkcję i dostawy elementów żelbetowych i sprężonych, a także montaż elementów żelbetowych oraz stalowych dla całej konstrukcji nadziemnej (fot. 1).

Firma, rozwiązanie, program

Consolis Polska jest wiodącą na rynku krajowym firmą specjalizującą się w produkcji różnego rodzaju prefabrykatów betonowych, jak również w realizacji konstrukcji wykonywanych w technologii prefabrykowanej. Wysoką konkurencyjność firmy można także wiązać z doświadczeniem w stosowaniu najnowocześniejszych technologii, również w sferze projektowania. Przykładem może być wykorzystanie przez Dział Projektowy Consolis Polska oprogramowania BIM firmy Tekla.

Założeniem Modelowania Informacji o Budynku (ang.

Building Information Modeling) jest rozpatrywanie procesu powstawania konstrukcji jako całości – od fazy planowania i modelowania, przez produkcję, aż do realizacji i montażu na placu budowy. Rozwiązanie to jest skierowane do wszystkich współpracujących branż i pozwala na łatwiejszą komunikację oraz dokładniejszą wymianę informacji. Wykorzystanie tych samych danych przez

inżyniera, architekta, inwestora czy instalatora przekłada się na większą wydajność i efektywność.

Tekla Structures jest samodzielnym systemem BIM obejmującym cały proces strukturalnego projektowania konstrukcji stalowych, żelbetowych (prefabrykowanych i monolitycznych), aluminiowych drewnianych i z wielu innych materiałów. Program wykorzystywany był do realizacji projektu biurowców Kapelanka od początku prac.

Już w fazie koncepcyjnej model 3D, który jest dokładnym, wirtualnym odzwierciedleniem elementów używanych na rzeczywistej budowie, umożliwił optymalizację rozwiązań konstrukcyjnych, a następnie ułatwił płynne przejście do etapu projektu wykonawczego i warsztatowego (rys. 1). Analiza zastosowanych metod jeszcze przed wytworzeniem dokumentacji pozwoliła także uniknąć kosztownych błędów w dalszej pracy.

Konstrukcja i detalowanie

Model konstrukcji prefabrykowanej biurowców został wykonany już na etapie ofertowania, co umożliwiło dokładniejsze oszacowanie liczby elementów, a także pozwoliło w obrazowy sposób przedstawić inwestorowi oraz pozostałym projektantom rozwiązania konstrukcyjne zastosowane w projekcie Consolis. Precyzyjność modelu miała także wpływ np. na oszczędności w zamówieniach materiału czy planowanie dostaw.

Cała konstrukcja nadziemna wykonana została z elementów prefabrykowanych (za wyjątkiem usztywniających trzonów żelbetowych i stalowych belek w środku budynku). W zakres prefabrykacji wchodziły: słupy jedno-

Przestrzenny model BIM jest źródłem danych dla różnego rodzaju dokumentacji technicznej – począwszy od ry-

Fot. 1. Widok placu budowy kompleksu biurowego Kapelanka 42

Rys. 1. Przykład zbrojenia elementów konstrukcji w Tekla Structures

Rys. 2. Widok modelu BIM biurowców Kapelanka 42 w programie Tekla BIMsight

Rys. 3. Dokładne przedstawienie zbrojeń w programie Tekla BIMsight

czerwiec 2014

33 Builder

Aktualne dane oraz ich wymiana

sunków, przez raporty i zestawienia, a skończywszy na plikach dla maszyn numerycznych, np. do maszyn gnących pręty zbrojeniowe. Inżynierowie z firmy Consolis wykorzystali Tekla Structures do wytworzenia kompletnych rysunków szalunkowych i zbrojeniowych, a także rzutów zestawczych i przekrojów. Zmiany w modelu są automatycznie uwzględniane w dokumentacji, przez co jest ona zawsze aktualna.

Przy współpracy zespołów z różnych dziedzin niezbędne jest narzędzie pozwalające na łatwą wymianę informacji. Doskonałym, a przy tym darmowym rozwiązaniem, pozwalającym na taką wymianę, jest Tekla BIMsight. Pozwala ono łączyć modele pochodzące z różnych systemów w jednym projekcie. Mogą to być na przykład modele architektoniczne, MEP, rysunki itp. Tekla BIMsight wspiera następujące formaty plików: IFC, IFC XML, IFC ZIP, DWG, DGN i Tekla Web Viewer (.xml). Tekla BIMsight posiada szereg udogodnień dla użytkowników. Praca przebiega w prostym do nawigacji środowisku 3D, w którym dostępne są różnorodne narzędzia do przeglądania modelu: ukrywanie elementów, cięcia, filtrowanie. W programie tym znajdziemy narzędzia przeznaczone do sprawdzania kolizji pomiędzy różnymi modelami oraz do zarządzania tymi kolizjami.

Użytkownik może również dodawać komentarze oraz dokonywać pomiarów w różnych jednostkach – milimetrach, metrach lub calach. Tekla BIMsight umożliwia także dokładną wizualizację zbrojeń, co może być wykorzystane podczas montażu grupy prętów w warsztacie czy na placu budowy (rys. 3).

Zalety Modelowania Informacji o Budynku są znane i wykorzystywane przez pracowników firmy Consolis Polska od wielu lat. Dzięki Tekla Structures zrealizowano wiele różnych inwestycji, np. Hotel Lenart w Wieliczce czy Galerię Handlową w Bochni. Korzyści związane z BIM – łatwa koordynacja pracy, szybka modyfikacja projektu, kontrola produkcji i wiele innych – sprawiają, że coraz więcej firm z branży żelbetowej skłania się do stosowania tej technologii. n

Zdjęcie i rysunki: archiwum Consolis Polska

i dwukondygnacyjne, belki sprężone, ścianki żelbetowe (podokienniki), płyty stropowe sprężone HC. Dodatkowo prefabrykowana była konstrukcja łącznika między budynkami zawierająca słupy, belki, płyty dachowe i ściany (rys. 2). Wstawianie elementów prefabrykowanych w modelu Tekla jest bardzo łatwe i sprowadza się do wykorzystania zawartości katalogów profili. Znajdziemy w nich elementy o różnorodnych przekrojach, począwszy od prostych, o przekroju prostokątnym, aż po bardziej złożone profile RCXX, czy dźwigary I lub SI. Do wstawiania stropów lub stropodachów możemy zastosować np. profile TT lub płyty kanałowe (HC – Hollow Core).

Jeżeli katalog nie zawiera interesującej użytkownika części, może on m.in. zaprojektować ją samodzielnie (także parametrycznie) za pomocą dostępnego w programie kreatora, wykorzystać przekrój DWG czy dodać ją z zewnętrznych baz. Tym samym użytkownik jest w stanie dostosować Tekla Structures do wymogów firmowych czy projektowych. Podobnie możemy postąpić z innymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Cyklicznie wykorzystywane połączenia, detale, zbrojenia elementów, komponenty użytkownika i wiele innych, które są traktowane jako „standardy” w danej firmie, wystarczy przygotować raz i współdzielić wśród całego zespołu projektowego. Wpływa to na zautomatyzowanie procesu modelowania i oszczędność czasu poświęconego na detalowanie.

Kolejnym etapem pracy przy projekcie budynków Kapelanka było detalowanie. Dodano połączenia między elementami, akcesoria transportowe i montażowe, a także zbrojenie wszystkich elementów. W tej fazie wykorzystywano komponenty systemowe i użytkownika (rozwiązania standardowe modyfikowane na potrzeby projektu), a także wtyczki (plugins) programowane przy użyciu technologii .NET, które są częścią rozszerzonego środowiska używanego w firmach grupy Consolis na całym świecie.

W maju miała miejsce premiera nowej wersji wielomodułowej, zintegrowanej Platformy INTENSE. Nowa odsłona rozwiązania to kolejne kroki zwiększajace wygodę, szybkość pracy, estetykę oraz elastyczność konfiguracji. Wprowadzone szerokie modyfikacje i nowe funkcjonalności znalazły odzwierciedlenie praktycznie we wszystkich modułach systemu ze szczególnym naciskiem położonym na moduły wykorzystywane w branży budowlanej.

Fot.: arch. Intense

informacje

Oprogramowanie dla budownictwa

W dniach 25-26 czerwca w Warszawie odbędzie się Konferencja BIM dla polskiego BUDOWNICTWA 2014. Zaproszenie do udziału kierowane jest do wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Podczas spotkania inwestorzy będą mogli dowiedzieć się m.in., jak technologia modelowania informacji o budynku ułatwia współpracę, zaangażowanie wszystkich uczestników od samego początku procesu, jak nadaje przejrzystość i zrozumienie projektowania. Zaprezentowane zostaną również doświadczenia z innych krajów. Generalni wykonawcy i architekci dowiedzą się, czym jest zintegrowany proces projektowania i realizacji inwestycji i jak wykorzystać technologię BIM do lepszej współpracy z inwestorami i projektantami innych branż. Praktyczne przykłady posłużą do zaprezentowania, na czym polega optymalizacja realizacji inwestycji w obszarze zasobów (materiały, ludzie, sprzęt), kosztów i harmonogramu prac – BIM 5D. Więcej informacji na stronie konferencji: www.bimdlapolskiegobudownictwa.pl

Projektowanie Przyszłości po raz pierwszy W dniach 10-11 kwietnia br. w Serocku odbyła się pierwsza konferencja z cyklu Projektowanie Przyszłości. Tematyka spotkania koncentrowała się na nowoczesnych rozwiązaniach, wspomagających projektantów i wykonawców na każdym etapie realizacji projektów budowlanych. W konferencji wzięło udział ponad stu uczestników z czołowych biur projektowych oraz firm wykonawczych. Organizatorzy wyszli naprzeciw oczekiwaniom przyszłej kadry inżynierskiej i umożliwili udział w konferencji kilku studentom z polskich politechnik. Ideą przewodnią konferencji był BIM. O BIM mówiło się dużo, zarówno w kuluarach podczas przerw kawowych, jak i podczas wizyt przy licznych stoiskach firm-wystawców, biorących udział w targach, które towarzyszyły konferencji.

Konferencję otworzyła prezentacja Grzegorza Kobyłeckiego z PROCHEM SA, który wprowadził uczestników w zagadnienia projektowania w technologii BIM. Dużym zainteresowaniem cieszyła się również prezentacja Tomiego Henttinena, reprezentującego Building Smart Alliance Finland, który opowiedział, jaką drogę od teorii do praktycznego wdrożenia technologii BIM przebyła Finlandia. Kolejne prezentacje konferencyjne przybliżyły uczestnikom zarówno aktualną ofertę rynkową producentów oprogramowania, jak i doświadczenia firm polskich oraz międzynarodowych koncernów z pracy, wdrażania oraz zarządzania projektami przy pomocy najnowocześniejszej technologii BIM.

W obszarze zarządzania projektami i controllingu zwiększono ergonomię pracy i jej precyzję poprzez m. in. udostępnienie nowej wersji wykresu Gantta, który umożliwia wprowadzanie wielu warstw (plan/realizacja) oraz pozwala łatwo zarządzać poszczególnymi zadaniami.

Warstwa raportowa Platformy INTENSE została wzbogacona o nowy typ wielowymiarowych raportów, zwiększający szybkość wyliczeń i prezentacji danych.

Na poziomie całego systemu wprowadzono szereg zmian optymalizacyjnych. W pracach rozwojowych nie zapomniano o kluczowej roli administratorów i z myślą o nich na poziomie całego rozwiązania wprowadzono szereg udogodnień usprawniających ich codzienne obowiązki, poszerzając możliwości samodzielnej konfiguracji systemu.

Fot. arch. Konfoteka

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

34

czerwiec 2014

Nowa wersja Platformy INTENSE

BIM dla polskiego budownictwa

Platforma INTENSE to jeden z najnowocześniejszych zintegrowanych systemów informatycznych do efektywnego zarządzania różnorodnymi procesami biznesowymi w branży budowlanej i deweloperskiej. Oferuje zestaw zaawansowanych technologicznie modułów obejmujących definiowalne rozwiązania Business Process Management, Platformy Integracyjnej, Zarządzania projektami, Budżetowania, Controllingu i Business Intelligence, wdrażanych w zależności od rodzaju potrzeb i działalności przedsiębiorstwa. www.intense.pl

LogiKal

®

Twoja przewaga w biznesie Kreujemy innowacje

Program LogiKal® to Aplikacja do wymiarowania na iPad 1LH]DOHľQRĝÉ RG GRVWDZFµZ SURȴOL 3RĄÇF]HQLH ] FHQWUDPL REUµEF]\PL &1& ΖQWHUIHMV\ GR V\VWHPµZ ' RUD] GR $XWR&$' 2SW\PDOL]DFMD 3U]\JRWRZDQLH SURGXNFML 0RGXĄ &$' 6XLWH ' 6WDW\ND V]NĄD L SURȴOL 3ODQ SURZDG]HQLD NDEOL i wiele innych... www.orgadata.pl

Fot.: arch. orgadata

LogiKal® – dopasowany do potrzeb LogiKal® jest oprogramowaniem branżowym przeznaczonym do konstruowania okien, drzwi i fasad z aluminium i stali. Ten łatwy w obsłudze program jest pod względem budowy, systemu funkcjonowania i interfejsu dokładnie dopasowany do potrzeb projektowania i produkcji. Już pakiet podstawowy programu LogiKal® zawiera wszystkie ważne funkcje, które są na co dzień potrzebne do projektowania konstrukcji. Od wprowadzania elementów, poprzez kalkulację, aż do optymalizacji cięcia. Program działa na platformie CAD, ponadto jest zintegrowany z programami typu ERP oraz prowadzi wyliczenia wszystkich kosztów konstrukcji, również dzięki połączeniu z programami finansowo-księgowymi. Program LogiKal® oferuje producentom niezależność, ponieważ obsługuje niemal wszystkie systemy profili, ponadto w programie może być używany więcej niż jeden system. Użytkownicy mają praktycznie nieograniczoną możliwość wyboru innych elementów, np. wypełnień, okuć, koloru i rodzaju szkła, wariantów połączeń lub powierzchni.

Program działa w blisko 30 językach, istnieje również możliwość pracy w sieci oraz poprzez dostęp zdalny. W Europie LogiKal® jest wiodącym narzędziem sterującym do pił i maszyn CNC, wszystkich producentów na rynku, również w oparciu o technologię kodów kreskowych. Tylko w Polsce program steruje blisko 70 centrami obróbczymi. Wysoką jakość naszych rozwiązań potwierdza wieloletnia obecność na rynku oraz szerokie grono zadowolonych klientów – obecnie w Europie z programu korzysta ok. 5 tys. firm. Więcej informacji na www.orgadata.pl

Najnowocześniejszy i jedyny aktualnie na rynku system umożliwiający kompleksowe i zautomatyzowane zarządzanie przenikającymi się wzajemnie obszarami działalności biura projektowego: sprzedażą i marketingiem, realizacją prac projektowych oraz obszarem finansowo-administracyjnym. W ten sposób WAYMAN zapewnia firmie projektowej rzeczywistą przewagę konkurencyjną. Użytkownik WAYMAN może skoncentrować się na zarządzaniu i pracy projektowej, a systemowi WAYMAN powierzyć wykonanie całej pracy związanej ze żmudnym zbieraniem danych oraz ich przetwarzaniem. WAYMAN powstał we współpracy z doświadczonymi projektantami w Polsce i za granicą – aktualnie jest już z powodzeniem wdrożony w dużych biurach projektowych.

Głównymi cechami WAYMAN są: optymalna koordynacja pracy zespołów, kontrola progresów, łatwe tworzenie dowolnych raportów i przede wszystkim możliwość trafnego prognozowania wszelkich możliwych zagrożeń w realizacji projektu. Dodatkowe atuty WAYMAN to szybki, bezkolizyjny proces wdrożenia oraz przystępne warunki cenowe.

Wyłącznym dystrybutorem systemu WAYMAN w Polsce jest firma AEC DESIGN. Informacje handlowe dostępne na stronie www.aecdesign.pl

ZWCAD Architecture – zupełnie nowy poziom projektowania ZWCAD Architecture to ZWCAD+ dla architektów, którzy potrzebują większej wydajności pracy. Program zawiera pełną funkcjonalność ZWCAD+ oraz dodatkowo biblioteki i narzędzia zaprojektowane specjalnie dla rysunków architektonicznych, które zwiększają efektywność pracy, automatyzują żmudne prace projektowe, minimalizują błędy i podnoszą wydajność za pomocą wygodnych narzędzi: ZWCAD Architecture generuje przekroje 2D, elewacje i modele 3D bezpośrednio na podstawie rzutów kondygnacji. Menu ekranowe oprogramowania ZWCAD Architecture dostarcza narzędzi sklasyfikowanych w kategoriach podzielonych wygodnie na różne etapy pracy. Można szybko wymiarować elementy architektoniczne, włączając ściany, drzwi i okna według własnych standardów. Program posiada niezbędne symbole architektoniczne, jak m.in. kompas, chmurka rewizji, symbole symetrii i inne, pomagające utworzyć profesjonalny projekt architektoniczny. Powyższe i wiele innych funkcjonalnych narzędzi znajdą Państwo w polskiej wersji nagrodzonego statuetką TopBuilder programu ZWCAD Architecture.

d o d at e k p r o m o c yj n y

GEO5 – analiza i projektowanie GEO5 to zintegrowany pakiet programów do wszechstronnej analizy różnorodnych zagadnień geotechnicznych, wykorzystujących zarówno metody analityczne, jak i MES. Przyjazne dla użytkownika, proste w zastosowaniu programy GEO5 umożliwiają analizę i projektowanie, m.in. stateczności zboczy, obudów głębokich wykopów, posadowienia bezpośredniego i pośredniego, konstrukcji oporowych, nasypów itp. Pakiet GEO5 zawiera również wysoce zaawansowane aplikacje wykorzystujące MES służące do analizy bardziej złożonych zagadnień inżynierskich, tj. tunele, zapory wodne czy przepływ wody.

Wszystkie programy są dostępne osobno lub w postaci kompleksowego pakietu oprogramowania o jednolitym środowisku graficznym, z możliwością wymiany danych poprzez schowek. Wszystkie programy GEO5 dostępne są w polskiej wersji językowej i zawierają polską Pomoc kontekstową, którą aktywuje się w dowolnym miejscu programu po naciśnięciu klawisza F1. Programy GEO5 są ponadto niezwykle przystępne cenowo, a wersje edukacyjne dla szkół i uniwersytetów (pełne wersje programu) oferowane są na specjalnych warunkach.

Fot.: arch. Wayman

Statuetka topBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom It przeznaczonym dla budownictwa. tytułem i statuetką topBuilder mogą zostać wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

WAYMAN – rzeczywista przewaga konkurencyjna

Fot.: arch. Szansa

rynek

OprOgramOwanie dla budownictwa czerwiec 2014

36 Builder

PrODuKtY NAGrODZONE stAtuEtKą tOPBuiLDEr 2014

PLATFORMA INTENSE Profesjonalne systemy informatyczne dla budownictwa Innowacyjny elektroniczny obieg pracy i dokumentów projektowych Bieżąca kontrola kosztów, czasu i terminów prowadzonych projektów Szybki dostęp do pełnej dokumentacji projektów System automatycznych powiadomień i alertów Kompleksowe zarządzanie Bazą Sprzętu i Transportu, Serwisem i Zasobami Ludzkimi Harmonogramy, Kosztorysy, Budżety, Raportowanie i Controlling

Współpracują z nami m.in.: ALSTAL, AWBUD, BUDIMEX, EKOWODROL, INTER-SYSTEM, KONTBUD, MGC INWEST, ORLEN CS, PBDiM KOBYLARNIA, POLTEGOR, THERMA

INTENSE GROUP SP. z o.o., ul. Gdyńska 31, 31-323 Kraków tel. +48 12 420 01 50 fax. +48 12 420 01 51, e-mail: info@intense.pl

www.intense.pl

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

38

czerwiec 2014

forum

Oprogramowanie dla budownictwa

IT w budownictwie

Jak dogonić Europę?

Zapytaliśmy przedstawicieli branży, jak oceniają wykorzystanie specjalistycznego oprogramowania i dostępnych dzisiaj nowych technologii informatycznych w polskim budownictwie, w jakim stopniu te nowoczesne rozwiązania IT stosują dziś rodzime firmy projektowe, architektoniczne i wykonawcze, a także jakie czynniki blokują w tym zakresie wdrożenia i upowszechnianie.

Okazuje się, że nawet posiadanie najlepszego na świecie oprogramowania to tylko połowa sukcesu.

Paweł Wierzowiecki Prezes Zarządu Graph'it Studio

Barierą, która hamuje wdrożenia nowej filozofii projektowania, jest nie koszt oprogramowania, ale krótkowzroczność i zachowawcza mentalność kadry inżynierskiej.

W zakresie oprogramowania inżynierskiego, a także rozwoju kompetencji inżynierów, rzeczywiście nastąpił w ostatnich latach zauważalny zastój. Spowodowane to było brakiem konieczności budowania istotnie konkurencyjnej oferty przez wykonawców i deweloperów w fazie hossy. W chwili obecnej, gdy rynek polski wymaga znów bardzo wysokiej efektywności produkcji budowlano-montażowej, następuje bardzo duże zainteresowanie technologiami

informatycznymi, które np. w krajach anglosaskich od wielu lat są konieczne dla utrzymania rentowności poważnych firm budowlanych.

Współpracując z coraz szerszym gronem klientów z Polski i z zagranicy, których pozyskaliśmy i których grono szybko rośnie dzięki wdrożeniu przez nas już kilka lat temu technologii BIM, widzimy wymierne korzyści i zauważalny wzrost konkurencyjności oferty wykonawców i deweloperów, którzy jako pierwsi zauważyli korzyści nowych wdrożeń. Barierą, która hamuje wdrożenia nowej filozofii projektowania, z pewnością nie jest koszt oprogramowania, który nie przekracza 20% wartości oszczędności, jakie umożliwia jego zastosowanie już przy pierwszej realizacji. Bardzo silną barierą, z którą się spotykamy, jest krótkowzroczność i zachowawcza mentalność kadry inżynierskiej, która w nowych technologiach – jak BIM – upatruje zagrożenia dla swojego osobistego status quo i która to z natury ludzkiej boi się zmian – choćby te dawały szansę na lepsza egzystencję. Jak zwykle w takich sytuacjach należy się spodziewać naturalnego przetasowania kadrowego. W firmach budowlanych zostaną zauważeni inżynierowie otwarci na nowe idee, którzy dadzą swoim pracodawcom więcej zarobić, a firmy, które „prześpią” moment obecnie trwającej rewolucji informatycznej, zostaną sukcesywnie i naturalnie wyeliminowane z głównego nurtu rynku.

Andrzej Tomana Wiceprezes Datacomp Sp. z o.o.

Stan polskiego prawa blokuje możliwość informatyzacji wielu usług i działań w budownictwie.

Narzędzia IT są obecne w każdej sferze gospodarki. W niektórych obszarach gospodarki dostęp do nowoczesnych narzędzi i usług IT jest w naszym kraju na dobrym poziomie.

Przykładem jest sektor bankowości, w którym nie odstajemy od czołówki światowej. Jeśli jednak wziąć pod uwagę udział IT w polskim budownictwie, mamy do czynienia z opóźnieniem, gdy chodzi o stopień upowszechnienia technik IT. Nie ma jednej przyczyny naszego względnego opóźnienia; z braku miejsca wyeksponuję dwie z nich. Niewątpliwie jednym z powodów o charakterze

Jakub Kulig

BIM Project Manager Robobat Polska Sp. z o.o.

Największym problemem jest u nas mentalność ludzi i pogoń za złudną oszczędnością w całym procesie inwestycyjnym.

W związku ze swoją pracą często spotykam się z projektantami pracującymi w firmach na całym świecie.

Porównuję ich sposób pracy, narzędzia, organizację procesów. Jak wyglądają polskie biura projektów na tle innych? To zależy. Firmy współpracujące z Europą Zachodnią czy USA korzystają z ich standardów i tutaj róż-

nic w sposobie pracy nie widać. Natomiast te, które działają tylko na rynku polskim, już odbiegają od tych standardów. Ciężko szukać powodu takiego stanu rzeczy w braku oprogramowania oraz sprzętu komputerowego.

Oprogramowanie i komputery, które są dostępne na naszym rynku, są dokładnie takie same jak w Niemczech czy USA. Moim zdaniem największym problemem u nas jest mentalność ludzi i pogoń za złudną oszczędnością w całym procesie inwestycyjnym. Inwestor chce mieć jak najtańszy projekt, a nie zastanawia się nad tym, ile oszczędności mógłby uzyskać podczas budowy, gdyby potraktował projektanta jak partnera i wspólnie z nim poszukał optymalnych rozwiązań, np. korzystając z możliwości, jakie daje BIM. Biura projektowe działają w bardzo podobny sposób. Nie sztuką jest kupić oprogramowanie tanio. Najważniejszym elementem zakupu powinno być jego efektywne wdrożenie. Od tego, czy będziemy znali nasze narzędzie i czy będziemy w stanie wykorzystać 100% jego możliwości, zależy nasz sukces. Jeżeli pracujemy z wykorzystaniem BIM-u, to musimy pracować w sposób zintegrowany, czyli wiedzieć, jak praca w naszej branży wpływa na pozostałe branże i uczestników procesu projektowego. Brak takiej wiedzy będzie skutkował tym, że każdy będzie wykonywał swoją pracę, tworząc model BIM jak mu wygodnie, a nie tak, żeby model był poprawny. W ten sposób pozostałe branże zamiast pracować i wykonywać powierzone im zadania, muszą najpierw doprowadzić otrzymane modele lub podkłady do porządku. Tracą na tym czas, a w konsekwencji – pieniądze. Owszem, inwestycja w taką wiedzę jest kosztowna, ale przynosi ona potem wymierne korzyści. Samo wdrożenie to nie tylko przeszkolenie z obsługi programów. To kompleksowe spojrzenie na cały proces i włączenie w niego wszystkich uczestników. Wdrożenie powinno się także opierać na zmianie sposobu myślenia w pracy projektanta. Trzeba spojrzeć na swoje zadania przez pryzmat pracy całego zespołu, a nie tylko fragmentu procesu, za który się odpowiada.

Samo posiadanie najlepszego na świecie oprogramowania to tylko połowa sukcesu. Ważna jest wiedza, jak wykorzystać go prawidłowo. Dlatego też kupiwszy oprogramowanie, powinniśmy także prawidłowo wdrożyć je w naszej firmie.

REKLAMA

hamującym postęp jest stan polskiego prawa, które blokuje możliwość informatyzacji wielu usług i działań w budownictwie. Nie ma w nim jasno określonego miejsca dla dokumentacji elektronicznej – ba, nie ma nawet jej definicji. Brakuje standardów określających postać, sposób i zakres wymiany informacji. Brakuje tak podstawowej rzeczy, jak klasyfikacja budowlana, co bardzo utrudnia budowę rodzimych narzędzi informatycznych, budowę baz danych itp.

Drugim czynnikiem jest brak właściwej i nowoczesnej edukacji, od poziomu akademickiego poczynając, a na stałym dokształcaniu menadżerów i personelu kończąc. Umiejętność absolwentów i przyszłych menadżerów ogranicza się do znajomości obsługi wybranej platformy CAD, co utrudnia konieczne w praktyce posługiwanie się różnymi narzędziami IT w zależności od potrzeb. Kto ponosi za to odpowiedzialność i jakie są możliwości zmiany sytuacji – to już osobny temat.

forum

Oprogramowanie dla budownictwa czerwiec 2014

40 Builder d o d at e k p r o m o c yj n y

Piotr Bilon Prezes Zarządu Wayman Sp. z o.o.

W polskim sektorze budowlanym i AEC nadal niewiele jest firm efektywnie używających oprogramowania i jest w tym obszarze wiele do zrobienia.

Nie mogę w pełni zgodzić się z postawioną w pytaniu tezą. Oczywiście, ważne są doświadczenia innych, ale receptą na skuteczne wykorzystanie oprogramowania jest właściwe podejście do wyboru rozwiązania. Powielanie schematów z innych krajów może być zgubne, bo mądre inwestowanie w oprogramowanie to proces, rozpoczynający się – na długo przed zakupem – od określenia potrzeb firmy i trwający w zaplanowany sposób aż do osiągnięcia celów wdrożenia.

Efektywne użycie specjalistycznych narzędzi leży w interesie zarówno użytkownika, jak i producenta. Niezwykle ważna gotowość do partnerskiego dialogu z użytkownikami oraz pełna świadomość realiów funkcjonowania użytkownika w jego otoczeniu jest ważną przewagą polskich firm IT. W praktyce synergia wytworzona w czasie właściwie prowadzonego procesu wdrożenia prowadzi do osiągnięcia efektów przekraczających oczekiwania.

Już dziś wiele praktycz-

nych rozwiązań, szczególnie w obszarze zarządzania firmą i realizacji projektów, wypracowanych przez polskich użytkowników i producentów oprogramowania, jest wdrażana na całym świecie, także w zachodnioeuropejskich firmach świadomych tego, że o przewadze konkurencyjnej lub jej braku nie decyduje kraj pochodzenia.

Obecnie w polskim sektorze budowlanym i AEC nadal niewiele jest firm efektywnie używających oprogramowania i jest w tym obszarze wiele do zrobienia, dlatego działajmy mądrze, bo Polacy nie gęsi…

Adam Semla

Specjalista ds. sprzedaży systemów CAD Usługi Informatyczne „Szansa”

IT oraz bardzo szeroko rozumiana branża budowlana tworzą nierozerwalny już praktycznie związek.

ją się w wielu obszarach i wzajemnie czerpią z własnych doświadczeń. Kluczem do sukcesu w chęci pogoni za Europą jest w tym wypadku wykorzystywanie najnowszych dostępnych narzędzi, które na bieżąco odpowiadają na zapotrzebowanie rynku i oferują coraz to bardziej zaawansowane funkcje. Ma to na celu znaczne zautomatyzowanie części prac, oszczędność czasu, a co za tym idzie – również budżetu. Nowoczesny projektant korzysta obecnie z nowoczesnych narzędzi. Jako dystrybutor oprogramowania do wspomagania projektowania CAD (www.ZWCAD.pl) dostarczamy więc rozwiązanie, które łączy w sobie wysoką funkcjonalność oraz zachowanie bardzo atrakcyjnej ceny. Intuicyjna obsługa oraz dostosowanie do obowiązujących standardów umożliwiające chociażby łatwą kooperację między inwestorem a wykonawcą to również bardzo istotna cecha dobrego narzędzia IT dla branży budowlanej.

Maciej Łobos Prezes Zarządu MWM Architekci

Mam wrażenie, że szukamy źródeł problemu nie tam, gdzie należy.

W branży budowlanej od dłuższego już czasu oprogramowanie komputerowe, które wspiera prace projektowe, obecne jest już na każdym etapie realizacji zlecenia. Od wstępnej koncepcji, wizji, przez pierwsze projekty, kosztorysowanie, po generalne wykonawstwo. IT oraz bardzo szeroko rozumiana branża budowlana tworzą nierozerwalny już praktycznie związek. Uzupełnia-

Gdyby nie emigracja ostatnich lat, mielibyśmy wśród młodych ludzi 50% bezrobocie, tak jak w Hiszpanii. Zostają w kraju albo najbardziej zawzięci (mniejszość), albo najmniej zaradni. W konsekwencji kształcimy za publiczne pieniądze siłę roboczą dla Niemców i Anglików. Ten drenaż mózgów prowadzi do katastrofy nie tylko demograficznej, ale również intelektualnej.

Problemem jest to, że ceny oprogramowania (i nie tylko) mamy takie jak na zachodzie Europy (w USA są niższe), a honoraria, jakie otrzymujemy, są cztero- czy pięciokrotnie niższe. Dlatego oszczędzamy na zakupach nowych programów, a także na szkoleniach i profesjonalnych wdrożeniach. Marże biur projektów oscylują w okolicach zera i firm po prostu nie stać na oddelegowanie części pracowników do prowadzenia prac badawczych i eksperymentów.

Dzieje się tak dlatego, że podatki i inne daniny publiczne (np. ZUS) są niebywale wysokie – w końcu oprócz siebie musimy utrzymać rosnącą bandę urzędników, polityków i pracowników nierentownych gałęzi gospodarki. To skutkuje ogromnym rozdrobnieniem rynku – w Anglii duże biuro architektoniczne to min.

100 osób. W Polsce – 20!

Siłą każdej firmy są przede wszystkim ludzie. Szkolenia pracowników, budowanie zaufania i wzajemnych relacji, „docieranie się” wymaga dużo czasu, niestety w sytuacji nieustannej rynkowej huśtawki i gigantycznego opodatkowania pracy (praca w Polsce jest opodatkowana jak alkohol) utrzymanie stałego, kilkudziesięciu osobowego zespołu graniczy z cudem.

W konsekwencji, poza kilkoma wyjątkami, mamy na rynku małe biura projektowe, w których trudno o specjalizację czy tworzenie działów odpowiedzial-

forum

Oprogramowanie dla budownictwa czerwiec 2014

42 Builder d o d at e k p r o m o c yj n y

nych za poszczególne etapy prac (koncepcje, makiety, wizualizacje, grafika, dokumentacja techniczna, IT, modelowanie parametryczne, kontrola kosztów, specyfikacje itp.), które nie są w stanie konkurować z dużymi pracowniami z Europy czy USA. Nasza siła tkwi jeszcze w znajomości lokalnych uwarunkowań i umiejętności poruszania się w gąszczu sprzecznych przepisów, dlatego zachodni partnerzy są zmuszeni zatrudniać (za psie pieniądze) lokalne biura do pomocy. Natomiast poza Polską w zasadzie nie mamy szans. Praktycznie nie ma dzisiaj na rynku żadnego biura architektonicznego czy inżynieryjnego, które eksportowałoby swoje usługi na rynki zagraniczne.

Rozdrobnienie rynku skutkuje również brakiem ogólnie akceptowalnych standardów pracy. Brytyjczycy mają normę BS1192, wspólne standardy obowiązują również w USA, a u nas „każdy sobie rzepkę skrobie”. Taki stan bardzo utrudnia pracę rozproszonym zespołom projektowym. Pracując z nowym partnerem, za każdym razem musimy się „siebie uczyć”, co pochłania czas, a w konsekwencji – i tak niewielkie – pieniądze.

Ogromnym i narastającym problemem jest coraz niższy poziom kształcenia studentów. Polityka POlskiego państwa stawia na ilość, a nie na jakość.

W konsekwencji bramy uczelni opuszczają co roku coraz większe grupy ludzi z tytułami mgr inż., które niczego nie potrafią. Adeptom architektury i studiów inżynierskich zbyt wcześnie pozwala się korzystać ze wsparcia komputerów, w wyniku czego nie potrafią oni samodzielnie myśleć, nie rozumieją, dlaczego budynki stoją i jak pracują, za to są mistrzami w klikaniu.

Marek Jurowski Wiceprezes Zarządu INTENSE GROUP Sp. z.o.o.

System informatyczny jest narzędziem pracy, tak samo jak np. koparka, i w taki sam sposób należy traktować takie inwestycje.

Zajmujemy się wyspecjalizowanymi systemami do zarządzania procesami i projektami. Z naszego doświadczenia w branży budowlanej wynika, że najbardziej zaawansowane wdrożenia informatyczne realizowane są w przedsiębiorstwach prowadzących złożoną działalność na dużą skalę. Te firmy jako pierwsze zrozumiały, że w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości biznesowej wsparcie informatyczne jest tak samo ważne, jak np. rozbudowana baza sprzętowa. Mniejsze firmy wciąż opierają się na intuicyjnym działaniu, co może się sprawdzać do pewnej skali działalności. Jednak widać już, że i one, wzorem większych konkurentów, rozpoczynają inwestycje w zintegrowane systemy informatyczne. W tym przypadku często oczekują gotowych rozwiązań branżowych, ale dostosowanych do własnych potrzeb. Jak dogonić Europę? Nieskromnie powiem, że w przypadku rozwiązań informatycznych niejednokrotnie przeganiamy Europę. Problemem jest

powszechność ich wykorzystania. Niezbędna jest przede wszystkim zmiana sposobu myślenia o oprogramowaniu. System informatyczny jest narzędziem pracy, tak samo jak np. koparka, i w taki sam sposób należy traktować takie inwestycje.

Zyskiem są niższe koszty operacyjne i mniejsze ryzyka prowadzonej działalności oraz dużo większa jej przewidywalność i kontrola. Czas na reakcję uzyskiwany dzięki posiadaniu właściwej informacji to często być albo nie być dla firmy budowlanej. Zastosowanie wyspecjalizowanych rozwiązań pozwala poprawić organizację poszczególnych procesów w całej firmie. Umożliwia też wykorzystanie istniejącego know-how przedsiębiorstwa, co skutkuje zwiększeniem konkurencyjności firmy. Trzeba je tylko zacząć stosować…

Lutz Bettels

a także Niemcy, niedawno opublikowały swój pierwszy dokument, w którym zawarte są wszystkie wytyczne dotyczące BIM. Europejskim liderem jest oczywiście Wielka Brytania z British Standard PAN 1192, który definiuje strukturę danych projektowych, odpowiednie nazewnictwo plików, warstwy itp., oraz ustanawia metodologię koordynacji dokumentacji projektowej ze wszystkimi uczestnikami projektu.

Bentley wspiera proces i technologię BIM poprzez dostarczanie oprogramowania, np. AECOsim Building Designer i Bentley Navigator, wspierającego standardy wymiany informacji, analizę i koordynację dokumentacji. Uzupełnieniem jest system Bentley ProjectWise, wspólna platforma, gdzie wszystkie strony danego projektu/inwestycji – biura projektowe, podwykonawcy, generalny wykonawca i inwestor – mogą koordynować

Industry Sales Director – Building CEE Bentley Systems

BIM w Europie jest od ponad dziesięciu lat, ale nawet dzisiaj w większości krajów europejskich jest raczej wyjątkiem niż normą.

W krajach, gdzie jest on standardem, skutecznym elementem zmieniającym radykalnie i bardzo szybko podejście do BIM było w ciągu ostatnich kilku lat ustanowienie i wprowadzenie standardów BIM przez instytucje rządowe.

Skandynawia, w szczególności Finlandia i Norwegia, były jednymi z pierwszych, które zaadaptowały BIM, wprowadzając go jako wymagany we wszystkich projektach publicznych. Podobnie Holandia,

będące w toku prace nad projektami budowlanymi oraz współdzielić duże zestawy danych w trakcie pracy przy projekcie/inwestycji w czasie rzeczywistym. W Bentley ProjectWise można z powodzeniem zaimplementować i używać wspomniany wyżej szablon British Standard PAN 1192, który definiuje strukturę danych projektowych i ustanawia metodologię koordynacji dokumentacji projektowej. n

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

44

czerwiec 2014

akademia BIM

Oprogramowanie dla budownictwa

Bentley Systems

oprogramowanie usprawniające proces BIM Joanna Charzyńska

Corporate Account Manager Building Bentley Systems Polska

Firma Bentley Systems od wielu lat rozwija nową generację narzędzi do projektowania i wykorzystania w procesie BIM, które wspierają wszystkie etapy życia inwestycji – od projektu, poprzez budowę, aż do późniejszego utrzymania i zarządzania stanem technicznym obiektu.

B

IM to termin, o którym coraz więcej się mówi w Polsce, a co ważniejsze – zaczyna się rozumieć potrzebę jego zastosowania.

Czym jest BIM?

Najbardziej zwięzła definicja określa go jako „PROCES opracowywania i ZARZĄDZANIA informacjami o projektowanym obiekcie/inwestycji podczas CAŁEGO procesu jej powstawania” (Automation in Construction 2006).

BIM jest procesem nieprzerwanej, działającej w obie strony wymiany danych, zarządzania tymi danymi w trakcie całego cyklu ich życia. Te trzy aspekty – płynna wymiana danych projektowych, możliwość zarządzania nimi oraz możliwość wykorzystania ich na każdym etapie życia danej inwestycji – są to podstawy zrozumienia przydatności technologii BIM w firmach projektowych, wykonawczych, a także przez samego inwestora. Wiele osób sądzi, że zakup programu 3D jest wdrożeniem BIM-u. Można łatwo wpaść w pułapkę, jeśli zakłada się, że program, który można szybko zainstalować, a do tego jego użytkownicy potrzebują tylko niewielkiego szkolenia, musi być tym właściwym narzędziem BIM. Często jednak okazuje się później, że narzędzia dostępne w oprogramowaniu są dokładnie tylko narzędziami!

Sekret udanego wdrożenia

W rzeczywistości to, co musi zostać ustalone jako pierwsze, to proces przepływu informacji pomiędzy projektantami we własnej firmie, a następnie pomiędzy podwykonawcami, generalnym wykonawcą, konsultantami i oczywiście inwestorem. W Wielkiej Brytanii został opracowany standard zarządzania plikami projektowymi o nazwie BS1192 (British Standard 1192), który definiuje strukturę danych projektowych, odpowiednie nazewnictwo plików, warstwy itp. Ustanawia metodologię koordynacji dokumentacji projektowej ze wszystkimi uczestnikami projektu. Bez struktury żadna realizacja BIM nie będzie działać. Sekret udanego wdrożenia BIMu tkwi w płynnej koordynacji dokumentacji projektowej, a to wskazuje, że termin BIM powinien być raczej rozwijany jako Building Information Management, czyli zarządzanie informacją o budynku.

Tradycyjne podejście projektowe, które jest obecne w wielu firmach, to praca w 2D. Rysunek 2D stanowi podstawowy format przekazywania informacji projektowych w całym łańcuchu wymiany informacji. Projektanci przechodzą przez kolejne fazy projektowe za pomocą programów i procesów, które nie są tak dobrze zintegrowane, jak mogłyby być. Proces analizy, wizualizacji, harmonogramy, przestrzenna koordynacja i sprawdzanie kolizji prowadzone są fragmentarycznie.

2D a 3D

Dokumentacja 2D jest przesyłana do wykonawcy i ponownie przez niego opracowywana, aby skoordynować wszystkie etapy prac, tj. poszczególne etapy budowy i prace podwykonawców, zestawienia materiałów, logistykę itp. Wreszcie dokumentacja powykonawcza, która przekazywana jest właścicielowi inwestycji zazwyczaj jako plik pdf, jest znowu ponownie przez niego wprowadzana do systemów typu Facility Managemnet..

Taki proces wymiany danych jest fragmentaryczny, bo powoduje utratę danych, których ponowne odtworzenie wymaga czasu i pieniędzy. Nie ma dwukierunkowego przepływu informacji. Rysunki 2D dostarczają słabego wsparcia przy podejmowaniu decyzji, gdyż stanowią tylko ułamek informacji potrzebnych do podejmowania szybkich i efektywnych działań.

Wymiana informacji oparta na cyfrowym modelu 3D zapewnia jakość danych pozyskiwanych z różnych branż: architektonicznej, konstrukcyjnej, instalacyjnej, drogowej, geodezyjnej itd. Projekt jest zintegrowany, co pozwala na wykorzystanie go na wszystkich etapach procesu budowlanego – od projektu po wykonanie.

Co wnosi BIM?

Daje lepszą koordynację i organizację dokumentacji rysunkowej oraz opisowej wewnątrz firmy, jak i pomiędzy uczestnikami inwestycji. Daje swobodny i szybki dostęp do całości informacji zawartej w zintegrowanym modelu budynku, szybką analizę informacji, szacowanie kosztów, tworzenie wielu wariantów projektu. Model 3D przekazany do wykonawcy będzie mógł być wykorzystany w procesie budowy: analiza etapów budowy, wykry-

czerwiec 2014

45

AECOsim Building Designer (tabela) – program posiada narzędzia do projektowania 3D dla takich branż, jak architektoniczna, konstrukcyjna, instalacji sanitarnych oraz elektryczna. W AECOSim znajdziemy także narzędzia do wizualizacji oraz projektowania generatywnego. Model 3D do wykorzystania w procesie BIM przez wykonawcę i inwestora.

Bentley Prosteel – projektowanie konstrukcji stalowych i dokumentacji warsztatowej, Bentley ProConcrete – modelowanie, detalowanie i tworzenie harmonogramów dla wzmocnionych wstępnie i sprężonych struktur betonowych, Bentley STAAD.pro – analizy statyczne w zakresie konstrukcji stalowych, żelbetowych oraz drewnianych.

Bentley MAP – tworzenie map i zobrazowanie elementów infrastruktury Bentley PowerCivil – projektowanie z zakresu inżynierii lądowej, Bentley ProjectWise – wspólna platforma, gdzie wszystkie strony danego projektu/inwestycji (biura projektowe, podwykonawcy, generalny wykonawca, inwestor) mogą koordynować prace w toku nad projektami budowlanymi oraz współdzielić duże zestawy danych w trakcie pracy przy projekcie/ inwestycji w czasie rzeczywistym. System pozwala współpracować członkom zespołu poprzez możliwość korzystania z jednego źródła danych projektowych z użyciem różnych aplikacji i formatów plików w różnych lokalizacjach.

System zapewnia kontrolę nad zewnętrzną wymianą danych ze zleceniodawcami i podwykonawcami (biura projektowe, praca na budowie) w celu akceptacji, sprawdzenia,

Tworzenie skoordynowanych rzutów kondygnacji, przekrojów i elewacji Inteligentne obiekty architektoniczne Tworzenie zestawień materiałów i kosztorysów Tworzenie zestawień i opisów dla poszczególnych powierzchni Automatyczne i dynamiczne wymiarowanie Automatyczna synchronizacja projektu architektonicznego i dokumentacji opisowej Wykrywanie kolizji, zarządzanie powierzchniami Wizualizacja bez potrzeby zakupu osobnego programu do wizualizacji Projektowanie generatywne – moduł Generativ Components Komponenty w pełni parametryczne – rury, łączniki, urządzenia, AECOsim Building zawory, pompy, kratki i nawiewniki, przepustnice, filtry, tłumiki, Designer przewody prostokątne, okrągłe, owalne,elastyczne itd.

Instalacje sanitarne Sprawdzenie ciągłości systemu Sprawdzenie poprawności przekrojów Nadawanie spadków Weryfikacja przepływu i prędkości Modelowanie izolacji Detekcja kolizji Tworzenie obiektów konstrukcyjnych o dowolnym stopniu AECOsim Building skomplikowania Designer Belki, słupy, kratownice, stężenia, płatwie, dźwigary, ściany Konstrukcje i wiele innych elementów konstrukcyjnych Możliwość modyfikacji modelu analitycznego niezależnie od modelu fizycznego Różne typy profili: proste, łukowe, oparte o krzywe B-spline Wstawianie profili względem dziewięciu punktów charakterystycznych oraz środka ciężkości Automatyczne umieszczanie belek pośrednich pomiędzy podciągami Automatyczne, definiowane przez użytkownika docinanie i dopasowywanie elementów w węzłach konstrukcyjnych Rozmieszczanie stężeń Specjalne polecenia rysowania dla projektów elektrycznych AECOsim Building Designer Obszerne biblioteki symboli Instalacje elektryczne Automatyczne numerowanie przewodów i nadawanie etykiet komponentom Automatyczne generowanie raportów Inteligentne rysunki rozmieszczenia aparatury na panelach

AECOsim Building Designer Architektura

Builder

Programy Bentley Systems

Tabela. AECOsim Building Designer

rewizji itp. Pozwala na monitorowanie postępów i zaawansowania prac nad wysłaną dokumentacją np. do podwykonawcy w celu naniesienia zmian czy innych uzgodnień.

ProjectWise Construction WorkPackage Server – wykorzystanie modelu BIM do planowania zadań do wykonania na budowie, zarządzanie procesami na budowie.

AssetWise – zarządzanie składnikami rzeczowymi majątku.

Aplikacje na urządzenia mobilne – aplikacje pozwalające na dostęp do informacji projektowych za pomocą np. urządzenia typu iPad.

REKLAMA

Zdjęcie i rysunki: archiwum Consolis Polska

wanie kolizji w trakcie projektowania i budowy, natychmiastowy dostęp do informacji, automatyczne przedmiarowanie, harmonogramy zadań do wykonania i ich stopień zaawansowania itd. Model 3D będzie stanowił dla inwestora podstawę informacji o obiekcie/budynku do wykorzystania przy zarządzaniu powierzchniami, np. wynajmem lub utrzymywanie stanu technicznego.

Technologia projektowania komputerowego CAD rozwija się bardzo szybko w wyniku współpracy pomiędzy użytkownikami a producentami. Firma Bentley Systems już od 30 lat opracowuje oprogramowanie CAD, począwszy od Microstation i PowerDraft, oraz od wielu lat rozwija następną generację narzędzi do projektowania i wykorzystania w procesie BIM, które wspierają wszystkie etapy życia inwestycji – od projektu, poprzez budowę, aż po późniejsze utrzymanie i zarządzanie stanem technicznym obiektu.

Oprogramowanie dla budownictwa

Ksawery Krassowski

Prezes Izby Projektowania Budowlanego

BIM to znaczący postęp technologiczny w budownictwie. Wdrożenie tej technologii do przedsiębiorstw i organizacji uczestniczących w procesie inwestycyjno-budowlanym wpłynie znacząco na podniesienie ich konkurencyjności w branży budowlanej. Przedsiębiorstwa i kraje, które jej nie wdrożą, staną się mniej konkurencyjne.

O

d kilku lat z różnych źródeł napływają do Izby Projektowania Budowlanego (IPB) informacje o możliwościach, efektach, korzyściach i uwarunkowaniach stosowania zintegrowanego oprogramowania komputerowego – technologii BIM, tj. modelowania informacji o budynku (obiekcie) 3D, 4D i 5D itd.

Technologia ta, wdrożona początkowo na kontynencie północnoamerykańskim, obecnie ma już aplikację także w Europie. Kraje skandynawskie stosują BIM powszechnie, Brytyjczycy zamierzają wprowadzić go w zamó-

d o d at e k p r o m o c yj n y

wieniach publicznych od 2016 r. Unia Europejska w ramach nowej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/WE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE w art. 24 ust. 4 zawarła dyspozycję, że „w odniesieniu do zamówień publicznych na roboty budowlane i w konkursach państwa członkowskie mogą wymagać zastosowania szczególnych narzędzi elektronicznych, takich jak narzędzia elektronicznego modelowania danych budowlanych lub podobne…” – z warunkiem, by technologie te były ogólnie dostępne i nie ograniczały udziału wykonawców w postępowaniu.

Rys. arch. Tekla Corporation

Builder

46

czerwiec 2014

akademia BIM

Starania o BIM

Biurowce Manskun-Rasti – połączenie informacji z wielu branż w jednym modelu BIM.

Zalety BIM

Nowa technologia informatyczna w szerokim zakresie spełnia potrzeby na wszystkich etapach procesu inwestycyjno-budowlanego – od projektowania wielobranżowego, przez kosztorysowanie, harmonogramowanie budowy, zarządzenie procesem inwestycyjnym i budową oraz w okresie użytkowania zrealizowanej inwestycji, aż po przebudowę obiektu lub jego rozbiórkę.

Podstawową rolę w systemie BIM pełni wirtualny model budowli, zawarty w projekcie, zawierający komplet danych geometrycznych i technicznych o elementach składowych obiektu. Jest on przedmiotem wymiany między systemami poszczególnych branż i różnych producentów oprogramowania. Wszystkie dane są zapisywane w jednym pliku w formacie IFC, akceptowanym przez wszystkie systemy CAD/BIM. Dane te są przechowywane „w chmurze”, a więc najtaniej i bezpiecznie, w okresie projektowania, budowy i użytkowania obiektu.

REKLAMA

Korzyści cytowane w literaturze światowej, wynikające ze stosowania technologii BIM, są następujące: • dokumentacja projektowa jest lepszej jakości i pozbawiona większości błędów występujących w technologii tradycyjnej 2D, • łatwiejsza i bardziej efektywna współpraca pomiędzy branşami, zapewniająca większe skoordynowanie międzybranşowe (mniej kolizji i błędów), dokładniejsze przedmiarowanie, kosztorysowanie i harmonogramowanie, ułatwienia we wprowadzaniu zmian itd., • sprawniejsza i bardziej racjonalna organizacja wykonywania robót budowlanych, • lepsze i szybsze monitorowanie kosztów w trakcie projektowania i budowy, • mniejsze marnotrawstwo materiałów budowlanych, • ułatwienia w zarządzaniu budową i eksploatacją obiektu.

Podczas spotkania informacyjnego o BIM, które odbyło się 4 marca br. w Ambasadzie Wielkiej Brytanii w Warszawie, specjaliści z Anglii przekazali informację, şe wprowadzenie technologii BIM pomoşe ograniczyć straty w budownictwie w przedziale 20–30%. Moşe to zostać osiągnięte przez wielokrotne i wirtualne projektowanie, korygowanie i usuwanie dostrzeşonych wad w trakcie projektowania i budowy.

0QSPHSBNPXBOJF EP QSPKFLUPXBOJB LPOTUSVLDKJ HFPUFDIOJD[OZDI Wersja 18 Pal - analiza nośności poziomej pali metodą Bromsa Ściany - nowe typy fundamentów pod konstrukcjami oporowymi (ławy fundamentowe, pale) Ściana analiza - nowe katalogi ścianek szczelnych (Larsen Knyssen, Arcelor Mittal) Fundament bezpośredni - nowa analiza fundamentów obciąşonych mimośrodowo Ściana analiza - wymiarowanie przekrojów şelbetowych i stalowych ... i wiele więcej

www.mmgeo.pl

Na rzecz wdroĹźenia

Wdraşanie technologii BIM do budownictwa rozpoczyna się w jednostkach projektowania. To projektanci powinni opracować projekty z zastosowaniem tej technologii. Aby było to moşliwe, powinni oni nabyć właściwą wiedzę i umiejętności, a jednostka projektowania musi dysponować odpowiednim sprzętem i oprogramowaniem.

W przypadku pozostałych uczestników procesu inwestycyjno-budowlanego wystarczy, aby znali zalety technologii BIM, umieli z niej korzystać i mieli do dyspozycji niezbędny sprzęt oraz oprogramowanie.

Izba Projektowania Budowlanego, jako jednostka samorządu gospodarczego grupująca firmy projektowe z terenu całego kraju, jest şywotnie zainteresowana poziomem konkurencyjności polskiego budownictwa. Koncentrujemy się na usprawnianiu procesu inwestycyjno-budowlanego, bo nasi Członkowie „şyją� z inwestycji budowlanych. Staramy się oddziaływać wielokierunkowo, aby proces inwestycyjno-budowlany przebiegał sprawnie i przynosił zamierzone efekty dla jego uczestników i gospodarki.

Uznaliśmy, şe takşe w Polsce powinno się jak najszybciej podjąć działania na rzecz wdroşenia technologii BIM do działalności inwestycyjno-budowlanej, w tym głównie w odniesieniu do inwestycji realizowanych jako zamówienia publiczne.

Problematyką BIM zajmujemy się od dłuşszego czasu.

Jest ona omawiana na corocznych konferencjach czerwcowych Izby, organizowanych wspólnie z Radą Krajową Polskiej Izby Inşynierów Budownictwa. Równieş z Mazowiecką Izbą Inşynierów Budownictwa organizowaliśmy jesienne fora dyskusyjne na wspomniane tematy. Podczas posiedzeń organów statutowych Izby niejednokrotnie zajmowaliśmy się problematyką BIM. Niektóre firmy członkowskie Izby juş stosują technologię 3D CAD, w szczególności w zakresie wizualizacji i koordynacji sytuacyjnej orurowania w obiektach technologicznych.

Od wielu lat prowadzone sÄ… prace w zakresie wykorzystania komputerĂłw przy sporzÄ…dzaniu przedmiarĂłw dla potrzeb kosztorysowania budowlanego. Prowadzi je

Konstrukcje oporowe - fundamenty palowe i Ĺ‚awy

Ściana analiza - katalog grodzic stalowych Nowa wersja demonstracyjna bez şadnych ograniczeń 8Z‹‘D[OZ EZTUSZCVUPS X 1PMTDF

..(&0 VM 3FMBLTPXB 8BST[BXB

UFM

UFM GBY

FNBJM JOGP!NNHFP QM

Oprogramowanie dla budownictwa

akademia BIM

Datacomp Sp. z o.o. z Krakowa. Construsoft Sp. z o.o. z Poznania stosuje technologię BIM w projektowaniu i produkcji konstrukcji stalowych, korzystając z oprogramowania Tekla Struktures.

W drodze do legislacji

Projekt instalacji wentylacyjnej i grzewczej hotelu – wykonany przy użyciu DDS-CAD.

Rys. arch. Datacomp

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

48

czerwiec 2014

Po powołaniu Komisji Kwalifikacyjnej Prawa Budowlanego Izba zgłosiła (w piśmie z dnia 28 lipca 2013 r.) wniosek o uwzględnienie w projekcie Kodeksu urbanistyczno-budowlanego odpowiedniej regulacji dotyczącej BIM. Równolegle przekazano odpowiednie pisma anonsujące problematykę BIM: • Ministrowi Administracji i Cyfryzacji – z wnioskiem o uwzględnienie sprawy BIM w działalności resortu, • Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych – z wnioskiem o uwzględnienie problematyki BIM w regulacjach dotyczących zamówień publicznych, • Przewodniczącemu Krajowej Izby Gospodarczej – proponujące rozważenie prowadzenia procedury wdrożenia BIM, z wykorzystaniem doświadczeń z funkcjonowania KIGNET-u.

Po przyjęciu i akceptacji przez Rząd Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020 Izba skierowała do Ministra Infrastruktury i Rozwoju (w piśmie z dnia 17 lutego 2014 r.) – wniosek o podjęcie kierunkowej decyzji resortu o wdrożenie technologii BIM do polskiego budownictwa, w szczególności w odniesieniu do publicznych inwestycji budowlanych w perspektywie finansowej 2014-2020.

Zawarto w nim również prośbę o wskazanie osoby, jako przedstawiciela resortu, która ukierunkuje szczegółowe opracowanie programu w sprawie wdrożenia technologii BIM do polskiego budownictwa – w zgodzie z zasadami i wymaganiami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, z uwzględnieniem także potrzeb administracji budowlanej, rządowej i samorządowej oraz w zakresie utworzenia klastra przedsiębiorstw i jednostek zainteresowanych wdrożeniem tej technologii.

Liczymy, że obecnie, tj. po akceptacji przez Komisję Europejską Programów Operacyjnych Inteligentny Rozwój i Polska Cyfrowa 2014-2020, decyzja odnośnie BIM zostanie podjęta.

Niezależnie od wspomnianego wystąpienia Izba, w odpowiedzi na pismo Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju właściwego do spraw budownictwa, wnioskowała o uwzględnienie w opracowaniu resortu pt. Skrócona strategia w odniesieniu do ładu przestrzen-

nego i procesu inwestycyjno-budowlanego problematyki wdrożenia technologii BIM do polskiego budownictwa.

Zainteresowani i lista zadań

W ocenie Izby wdrożeniem technologii BIM zainteresowani są: • wykonawcy projektów – w zakresie nabycia odpowiedniej wiedzy, oprogramowania i uzupełnienia zakupów sprzętu oraz nauczenia się wykonywania projektów w tej technologii, • wykonawcy robót budowlanych, sprawujący nadzór budowlany i zarządzający eksploatacją – w zakresie nabycie umiejętności korzystania z projektów wykonanych w technologii BIM do zarządzania budową lub użytkowaniem, • służby inwestorskie i administracja architektonicznobudowlana oraz organizatorzy przetargów – w zakresie znajomości korzyści ze stosowania technologii BIM i umiejętności korzystania z projektów przedstawionych w tej technologii.

Jako działania niezbędne, warunkujące wdrożenie BIM, wskazaliśmy: • podjęcie kierunkowej decyzji resortu o wdrażaniu technologii BIM i nadzór nad przebiegiem tego procesu – które szczegółowo zawarto w przywoływanym wystąpieniu, • utworzenie klastra przedsiębiorców i jednostek zainteresowanych wdrożeniem tej technologii, • opracowanie Szczegółowego programu wdrożenia technologii BIM do polskiego budownictwa, • wprowadzenie zmian w przepisach Prawa budowlanego oraz w zamówieniach publicznych, które będą dopuszczać stosowanie tej technologii, • zapewnienie współfinansowania programu wdrożenia BIM ze środków Unii Europejskiej oraz nadzoru nad jego wdrożeniem.

W wystąpieniach Izby do Podsekretarza Stanu właściwego do spraw budownictwa w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju jako wspomagające technologię BIM wnioskowaliśmy opracowanie: • przez odpowiednią jednostkę naukowo-badawczą sfery budownictwa metodologii liczenia kosztów obiektów budowlanych z całego cyklu życia oraz wskazujących materiały informacyjno-pomocnicze, z których powinno się pobierać dane przy ustalaniu kosztów całego cyklu życia obiektu, w tym także kosztów środowiskowych, • jednolitej dla kraju klasyfikacji robót podstawowych, wprowadzonej w zamówieniach publicznych przy sporządzaniu kosztorysów inwestorskich.

Klaster dla BIM

Możliwość korzystania przez przedsiębiorców ze środków Unii Europejskiej, zawartych w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój na lata 2014-2020 warunkowana jest funkcjonowaniem klastra. Przewidujemy utworzenie ogólnopolskiego klastra pt. Interdyscyplinarne partnerstwo na rzecz wdrożenia technologii BIM w projektowaniu inwestycji i wykonywaniu robót budowlanych oraz zarządzaniu nieruchomościami. Klaster ten miałby swoje oddziały regionalne. Członkami klastra byłyby zainteresowane zespoły naukowców z wydziałów budownictwa politechnik oraz: • przedsiębiorcy należący do Izby Projektowania Budowlanego, Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej,

– Krajowej Izby Gospodarczej i regionalnych izb gospodarczych oraz branżowych, – Związku Pracodawców Producentów Materiałów Dla Budownictwa, – Polskiej Izby Konstrukcji Stalowych, – Polskiego Kongresu Drogowego, – Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, Business Centre Club i Lewiatan, – Inne osoby, organa i organizacje oraz przedsiębiorcy budowlani zainteresowani BIM. Wobec faktu, że osoby fizyczne, zobowiązane do legitymowania się posiadaniem uprawnień budowlanych, należą do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, widzimy szansę oddziaływania na przedsiębiorców zatrudniających członków tych izb, aby ich pracodawcy uczestniczyli w klastrze dotyczącym wdrożenia technologii BIM. Powyższe Izby zawodowe grupują łącznie ok. 150 tys. osób, które mogą być zainteresowane tą technologią.

Przewidujemy utworzenie ogólnopolskiego klastra pt. Interdyscyplinarne partnerstwo na rzecz wdrożenia technologii BIM w projektowaniu inwestycji i wykonywaniu robót budowlanych oraz zarządzaniu nieruchomościami.

Ponadto, ze względu na fakt, że program ma charakter ogólnopolski i dotyczy także administracji budowlanej, korzystne byłoby, aby wdrożeniu tego systemu patronował minister właściwy do spraw budownictwa.

Przy okazji korespondencji dotyczącej innych zagadnień przekazałem także informację o wniosku Izby w sprawie wdrożenia technologii BIM do polskiego budownictwa posłowi Adamowi Szejnfeldowi.

Akcja informacyjna

IPB od dłuższego czasu prowadzi akcję informacyjną dotyczącą BIM na konferencjach i forach dyskusyjnych Izby. Wspólnie z Mazowiecką Okręgową Izba Inżynierów Budownictwa zorganizowaliśmy spotkanie Przewodniczącego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego ze specjalistami BIM z Wielkiej Brytanii. Uczestniczyliśmy w spotkaniu informacyjnym w Ambasadzie Brytyjskiej w Warszawie. Braliśmy udział w seminarium szkoleniowym w Londynie. Uczestniczyło w nim 18 osób z Polski, w tym przedstawiciel Departamentu Budownictwa Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Izba objęła także honorowym patronatem cykliczną konferencję pt. Projektowanie przyszłości, proces inwestycyjny XXI wieku, której pierwsza edycja odbyła się w kwietniu 2014 r. – konferencja ta jest całkowicie poświęcona technologii BIM (ponad 100 uczestników). Kolejna konferencja zaplanowana jest na marzec 2015 r. (szczegóły www. projektowanieprzyszlosci.pl) Informacje o BIM ukazują się na bieżąco w miesięczniku „Wiadomości Projektanta Budownictwa”, którego wydawcą jest Izba.

Wyrażam nadzieję, że decyzje Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju będą korzystne dla wprowadzenia w Polsce technologii informatycznej BIM, a zainteresowane środowiska wspólnie przystąpią do jej wdrażania w polskim budownictwie. n

REKLAMA

• przedsiębiorcy budowlani – członkowie:

OPROGRAMOWANIE dla budownictwa

akademia BIM

PROGRAMY DLA PROJEKTANTÓW HVAC mgr inż. Katarzyna Knap-Miśniakiewicz

Pracownia Projektowa Inżynierii Cieplnej www.bimklaster.org.pl

A

czerwiec 2014

by program był funkcjonalny, najważniejsza jest jego przydatność do obliczeń inżynierskich. Istotna jest zatem baza norm wykorzystywana w aplikacji, a także możliwość wymiany danych w formacie IFC (ang.

Industry Foundation Classes) ułatwiającym współpracę między użytkownikami różnych producentów oprogramowania.

Przegląd pod kątem BIM

fot. arch. Datacomp

D O D AT E K P R O M O C YJ N Y

Builder

50

Możliwość wykorzystania procesu BIM (ang. Building Information Modeling), dzięki któremu jesteśmy w stanie stworzyć imitację rzeczywistego obiektu, można uznać za klu-

Współcześni inżynierowie w procesie projektowym coraz częściej wykorzystują grafikę trójwymiarową do zwizualizowania tworzonych przez siebie rysunków.

Celowym staje się więc dokonanie porównania oprogramowania dostępnego obecnie na polskim i zagranicznym rynku branży budowlanej pod kątem możliwości modelowania informacji o budynku.

czowy element kryterialny podczas przeprowadzania porównań. W procesie tym następuje integracja środowiska pracy przedstawicieli różnych branż, którzy wykonują wspólny przestrzenny model obiektu. Szczegółowe analizy poszczególnych parametrów modelu ułatwiają podejmowanie decyzji projektowych dotyczących m.in. optymalizacji charakterystyki energetycznej budynku. Aplikacje oferowane przez producentów oprogramowania umożliwiają projektantom rysowanie instalacji bezpośrednio na trójwymiarowym modelu oraz automatyczne tworzenie schematów instalacji. Dzięki bazom danych komponentów użytych w insta-

lacji generowane są zestawienia materiałów, które mogą być eksportowane do programów kosztorysowych.

Często można usłyszeć pytanie o sens drukowania papierowej dokumentacji rysunków inżynierskich. Stworzony kompleksowy model budynku, zawierający zarówno dane architektoniczne, konstrukcyjne, jak i instalacyjne, może być w przyszłości przekazywany urzędnikom, inwestorowi, wykonawcy, czy wreszcie eksploatatorom obiektu. Inwestorzy powinni być świadomi, że funkcjonalność przyszłego obiektu może być optymalizowana już na etapie tworzenia baz danych jego modelu cyfrowego.

W formie tabelarycznej zamieszczono porównanie oprogramowania dedykowanego głównie budownictwu mieszkaniowemu. Wybrano programy producentów takich jak Autodesk, Intersoft, Datacomp, Plancal, LiNear czy Bentley. Większość z nich oferuje trójwymiarowe rysowanie wewnętrznych instalacji, zarówno grzewczych, wodociągowych, kanalizacyjnych i gazowych, jak i wentylacyjno-klimatyzacyjnych. Tabela zawiera wybrane kryteria porównawcze. Źródłem zestawionych informacji są ogólnodostępne dokumentacje techniczne programów publikowane m.in. na stronach internetowych ich producentów oraz wyniki testów demonstracyjnych wersji programu przeprowadzonych przez autorkę niniejszego artykułu. n

Plancal nova

LiNear

Bentley AECOsim Building Designer

Datacomp DDSCAD MEP

Baza norm

brak

amerykańska (ASHRAE), norma PN-EN 12831 dostępna w dodatkowej aplikacji do obliczeń obciążenia cieplnego

europejska, polska

niemiecka (w tym DIN-EN 12831), austriacka, szwajcarska, francuska

niemiecka (w tym DIN-EN 12831)

m.in. europejska, kanadyjska, norweska (Hevacomp)

europejska (w tym polska)

Obliczenia hydrauliczne

nie

tak (instalacje grzewcze, wodnokanalizacyjne, wentylacji, mechaniczne)

tak (obliczeniowy moduł wodociągowy, kanalizacyjny, gazowy)

tak (obliczeniowy moduł grzewczy, wentylacyjny, wodociągowy, chłodniczy, gazowy, kanalizacyjny)

tak (obliczeniowy moduł grzewczy, wentylacyjny, wodociągowy, chłodniczy, gazowy, kanalizacyjny)

nie (obliczenia dostępne m.in. w aplikacjach Bentley Hevacomp)

tak (obliczeniowy moduł grzewczosanitarny, wentylacyjnoklimatyzacyjny)

Równoważenie hydrauliczne instalacji grzewczych, wentylacyjnych

nie

nie (dostępne w dodatkowej aplikacji do projektowania orurowania i ogrzewania, wentylacji)

nie dotyczy

tak

tak

nie

tak

Projektowanie ogrzewania podłogowego

nie

nie

nie dotyczy

tak

tak

nie

tak

Baza bibliotek producentów urządzeń

tak

tak

tak

tak

tak

tak

nie

Współpraca z aplikacjami obliczeniowymi instalacji innych producentów

tak (MagiCAD Progman)

tak (m.in. Audytor OZC 3D Sankom, BIMware REX MEP Robobat, MagiCAD Progman)

nie

nie

nie

tak (w formacie danych gbXML)

tak (m.in. Dialux, Relux)

Obsługa formatu IFC/ certfikacja organizacji buildingSMART

tak/w toku (eksport)

tak/certyfikat eksportu dla Revit MEP (import w toku) dla MagiCAD eksport w toku

nie

tak/w toku (import i eksport)

nie

tak/w toku (import i eksport)

tak/w toku (eksport)

Sprawdzanie kolizji/ format współpracy BIM

tak/tak

tak/tak

tak/nie

tak/tak

tak/nie

tak/tak

tak/tak

Polska wersja językowa programu

nie (angielska)

tak

tak

nie (angielska, niemiecka, francuska, słoweńska, włoska)

tak (ponadto m.in. angielska, niemiecka, rosyjska, turecka, belgijska)

nie

tak

płatne wsparcie techniczne (obejmuje dostęp do aktualnych wersji programu)

płatne wsparcie techniczne (obejmuje dostęp do aktualnych wersji programu), płatne wsparcie techniczne do każdej aplikacji MagiCAD

bezpłatne wsparcie techniczne (płatna aktualizacja wersji programu)

płatne wsparcie techniczne na min.

3 letni okres (obejmuje całodobową pomoc oraz dostęp do aktualnych wersji programu)

płatne wsparcie techniczne

płatne wsparcie techniczne

płatne wsparcie techniczne (obejmuje dostęp do aktualnych wersji programu)

rozdzielczość karty 1280 x 1024 z obsługą trybu True Color, min.

128 MB RAM, Pixel Shader 3.0 lub nowszy, Microsoft® Direct3D®

minimum kolory 24-bitowe, optimum: z DirectX® 11 i modelem cieniowania Shader Model 3.0

zgodna z DirectX 9`

z OpenGL

brak zdefiniowanych wymagań

z DirectX 9.0c

minimum z OpenGL, 128 MB VRAM optimum: z OpenGL, 512 MB VRAM wysokiej klasy: nVidia Quadro Series 4000 lub wyższa

Subskrypcja

Karta graficzna

czerwiec 2014

INTERsoft ArCADia-Instalacje

51

Autodesk Revit MEP

Builder

Autodesk Auto CAD MEP

Rodzaj kryterium

programy dla kosztorysantów

OPROGRAMOWANIE dla budownictwa czerwiec 2014

52 Builder

KOSZTORYSOWANIE

W TECHNOLOGII BIM Stanisław Moryc

Dyrektor w dziale kosztorysowania i zamówień publicznych Datacomp Sp. z o. o.

Kalkulacja kosztów przedsięwzięcia budowlanego jest jedną z branż, która może wykorzystać właściwości technologii BIM do szybkiej i dokładnej wyceny.

B

udownictwo to dziedzina, w której przygotowanie oferty na roboty budowlane jest związane z indywidualnym podejściem do inwestora. Inwestycja budowlana ma zawsze indywidualny charakter. Wpływ na to mają zastosowane rozwiązania projektowe, lokalizacja i uwarunkowania prawno-organizacyjne. Każdy proces inwestycyjny związany jest z określeniem zakresu prac i przygotowaniem planowanych wydatków. Dokumentem, który służy do wyliczania kosztów poniesionych na daną inwestycję, jest kosztorys. Przed przystąpieniem do opracowania kosztorysu na roboty budowlane musimy przygotować przedmiar robót określający na bazie dokumentacji projektowej zakres rzeczowy i ilościowy. Oba te elementy będą stanowić podstawę do ustalenia wynagrodzenia kosztorysowego za ich wykonanie.

D O D AT E K P R O M O C YJ N Y

BIM w projektowaniu

Od kilku lat mamy do czynienia z nową technologią w budownictwie o nazwie BIM (Building Information Modeling). Jest to cyfrowa reprezentacja fizycznego obrazu obiektu budowlanego wraz z określeniem jego funkcjonalności i technologii wykonania1.

Technologia BIM stanowi innowację dla całego procesu inwestycyjnego.

Ułatwia integrację wszystkich procesów budowli od jej projektu i narodzin, aż do użytkowania i likwidacji.

W okresie, kiedy praca na desce kreślarskiej była standardem, nikt go tak nie nazywał, ale wraz z nadej-

ściem pracy na komputerze zaczęto używać terminu „projektowanie analogowe” zamiast „ręczne”, dla odróżnienia technologii, w której pracujemy dalej w pewnym stopniu ręcznie, ale reprezentacja rysunku istnieje nie tylko w postaci wizualizacji papierowej, czyli analogowej, lecz także w postaci zapisu cyfrowego. Projektowanie analogowe ma długą historię i w zasadzie bez zasadniczych różnic istnieje od czasów starożytnych do współczesności. Zmieniały się teorie opisu konstrukcji, modele itp., ale technologia tworzenia dokumentacji zmieniała się w niewielkim stopniu.

Przykładem innowacyjnego systemu do kosztorysowania robót budowlanych pracującego w technologii BIM jest ZUZIAbim.

Projekt powstawał w umyśle projektanta, a jego płaskie wizualizacje w postaci rysunków na nośniku fizycznym – bristolu lub kalce – tworzyły dokumentację budowli, którą można określić umownie terminem „analogowa”. Rysunki były powiązane między sobą poprzez model istniejący w umyśle projektanta, a ewentualne błędy korygowano podczas budowy. Zmiany w projekcie wymagały pracochłonnych korekt, czasem nawet wielokrotnego przerysowywania.

Pierwsza rewolucja w zakresie technologii tworzenia projektu to zamiana

deski kreślarskiej na jej wersję elektroniczną. Druga rewolucja to przejście z systemów kreślarskich 2D na 3D. Obecna, związana z technologią BIM, to kolejny skok technologiczny w dziedzinie projektowania.

Technologia BIM w projektowaniu pozwala uzyskać pełny model budowli zawierający architekturę, instalacje i analizę kosztów. BIM to nie tylko przyspieszenie projektowania – to możliwość wychwycenia kolizji i wykrycia błędów już na etapie budowy i analizy układu przestrzennego, jakim jest wirtualny model. Mając model, możemy w szybki i prosty sposób dokonać jego analizy i oceny, wymieniać informacje pomiędzy poszczególnymi uczestnikami procesu projektowania, jak również procesu inwestycyjnego. W przejrzysty sposób zarządzać zmianami w projekcie. Nowymi możliwościami są dodatkowe parametry, jakie możemy uwzględnić na etapie projektowania, m.in. koszt i czas realizacji. Dla ich oznaczenia używa się symboli 4D i 5D. BIM daje nowe podstawy do współpracy pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego: projektantami, wykonawcami i inwestorami. Zastosowanie tej technologii przynosi największe korzyści inwestorom i wykonawcom. Projektanci dostają narzędzie, za które muszą zapłacić na etapie wdrożenia, by później uczestniczyć w rozwiązaniach będących standardami organizacyjnymi określanych jako Zintegrowana Realizacja Projektu (IPD – Integrated Project Delivery). Wraz z technologią

programy dla kosztorysantów

OPROGRAMOWANIE dla budownictwa czerwiec 2014

54 Builder D O D AT E K P R O M O C YJ N Y

Przemiar robót jest podstawą do sporządzenia kosztorysu robót ogólnobudowlanych, instalacyjnych i wykończeniowych

Schemat wymiany danych pomiędzy systemami różnych branż na platformie BIM

BIM porządkowane i standaryzowane są różne obszary wspierające współpracę, takie jak klasyfikacje (np. OmniClass2). Jest to podejście do realizacji projektu, które łączy ludzi, systemy, struktury biznesowe i praktykę w proces, który wykorzystuje talenty i wiedzę wszystkich uczestników, aby zoptymalizować wyniki projektu, otrzymać wzrost wartości dla właściciela, zmniejszyć straty i zmaksymalizować wydajność na wszystkich etapach projektowania, wytwarzania i konstrukcji3.

Model micro – kalkulacja szczegółowa model

przedmiar

kalkulacja szczegółowa – cena jednostkowa

kosztorys szczegółowy

Osoba: kosztorysant znający metody i zasady kosztorysowania

Kalkulacja – model micro Model macro – kalkulacja szacunkowa model

przedmiar

cennik scalony

kosztorys szacunkowy

Osoba: projektant znający podstawy kosztorysowania

Format IFC

Wymiana danych pomiędzy systemami różnych branż na platformie BIM możliwa jest z wykorzystaniem formatu IFC. W tym wypadku model traktowany jest jako zespół danych geometrycznych, materiałowych i wielu innych. Model opracowywany w technologii BIM jest dostępny dla różnych uczestników przedsięwzięcia budowlanego. Możliwość integracji branż jest największą zaletą BIM. Ewolucja systemów AEC CAD doprowadziła do ich zbliżonej funkcjonalności. Problemem natomiast stała się wymiana danych pomiędzy systemami różnych producentów oprogramowania, czyli tzw. interoperacyjność.

Termin ten oznacza zdolność odrębnych systemów do komunikacji i wymiany danych między sobą. Wymiana modeli i innych danych pomiędzy różnymi platformami oprogramowania pozostaje jednym z największych wyzwań w branży na drodze do projektowania zintegrowanego i współpracy zespołów projektowych.

Format IFC (Industry Foundation Class) został opracowany do opisu danych reprezentujących informacje o budowli dla wymiany danych pomiędzy aplikacjami AEC (projektowanie architektoniczno-inżynieryjnokonstrukcyjne). IFC jest schematem danych służącym do zapisu modelu

Kalkulacja – model macro

budynku, na którym opierają się formaty zapisu plików, z których można korzystać w różnych programach klasy BIM niezależnie od producenta.

Termin został stworzony przez Stowarzyszenie NIBS (National Institute of Building Sciences). Schemat danych zawiera informacje obejmujące wiele dyscyplin, które składają się na pełny obraz przebiegu procesu inwestycyjnego: zaczynając od idei, poprzez projektowanie, budowę i eksploatację, aż do remontu lub rozbiórki. Informacje jakie zawiera schemat danych IFC: • hierarchia budynku (etap np. piętro), • typ elementu (ściany, płyty, słupy, belki, schody itp.), • geometria (wymiary, współrzędne elementu, objętość), • zależność pomiędzy poszczególnymi elementami, • właściwości standardowe i niestandardowe przypisane elementom (materiał, kolor, przekroje, ochrona ppoż., ciężar, itp.).

Przedmiar robót

Kalkulacja kosztów przedsięwzięcia budowlanego jest jedną z branż, która może wykorzystać właściwości technologii BIM do szybkiej i dokładnej wyceny. Wśród danych utrwalo-

nych w modelu wirtualnym pierwszorzędne znaczenie dla kosztorysowania mają zapisane wprost ilości przedmiarowe lub dane służące do ich wyznaczenia.

Przedmiar robót jest podstawą kosztorysu. Opracowanie przedmiaru jest najbardziej pracochłonną częścią pracy kosztorysanta i może stanowić źródło błędów dla przyszłej dokumentacji kosztowej. Obecnie przy opracowywaniu przedmiaru korzystamy z dokumentacji papierowej (metoda tradycyjna) lub z programów komputerowych, które wspomagają wyznaczenie przedmiaru na podstawie płaskich rysunków w postaci elektronicznej, zapisanych w formacie wektorowym (metoda „cyfrowa”). W obu metodach odczytujemy potrzebne wymiary i tworzymy wyrażenia arytmetyczne prowadzące do obliczeń wielkości geometrycznych zgodnych z technologią prac będących przedmiotem kosztorysowania.

Kolejnym krokiem wynikającym z zaawansowania narzędzi elektronicznych jest wykorzystanie w systemie kosztorysowym wirtualnego modelu budowli, z którego można wyznaczyć przedmiary w sposób zautomatyzowany. Wymaga to wyposażenia

WSZYSTKO Z JEDNEJ RĘKI

· cenniki i wskaźniki do wszystkich typów kosztorysów · zeszyty, płyty CD, wersje on-line

· programy

kosztorysowe stworzone przez ekspertów SEKOCENBUD · do tworzenia wszystkich typów kosztorysów Informacje i sprzedaż: tel.: 22 24 25 450 e-mail: sprzedaz@sekocenbud.pl www.sekocenbud.pl

RABAT 20% NA WYDAWNICTWA SEKOCENBUD UWAGA! Wszyscy Czytelnicy OPROGRAMOWANIA DLA BUDOWNICTWA, którzy załączą niniejszy Kupon rabatowy do zamówienia (faks, e-mail), uzyskają 20% rabatu na detaliczny zakup aktualnych i archiwalnych informacji cenowych Sekocenbud w wersji drukowanej i elektronicznej (nie dotyczy wersji on-line).

Termin ważności kuponu – 31 sierpnia 2014

Wysyłka zamówień – faks: 22 24 25 441, e-mail: sprzedaz@sekocenbud.pl

programy dla kosztorysantów

OPROGRAMOWANIE dla budownictwa czerwiec 2014

56 Builder D O D AT E K P R O M O C YJ N Y

systemu kosztorysowego w oprzyrządowanie do posługiwania się takim modelem, odczytania lub obliczania danych do przedmiaru i przeniesienia ich do kosztorysu. Model ten może uwzględniać rezultaty pracy architektów, konstruktorów oraz instalatorów.

Otrzymany przedmiar robót jest podstawą do sporządzenia kosztorysu robót ogólnobudowlanych, instalacyjnych i wykończeniowych.

Kalkulacja kosztów

Aby dokonać kalkulacji kosztów w oparciu o technologię BIM należy wybrać jedną z dwóch dróg wyceny.

Pierwsza metoda kalkulacji to droga szybkiej wyceny szacunkowej, oparta na możliwe dużej automatyzacji obliczeń. Jest stosowana na dowolnym etapie procesu projektowania.

Warunkiem zastosowania tej drogi kalkulacji jest korzystanie na etapie projektowania przez projektanta z bibliotek BIM. Polega ona na wykorzystaniu cennika scalonego skojarzonego z biblioteką elementów BIM. Ceny scalone uwzględniają średnie koszty materiałów, robocizny i sprzętu.

Określają cenę dla podstawowych elementów konstrukcyjnych – ścian, stropów, fundamentów, schodów i dachu – oraz elementów wykończenia i innych niezbędnych elementów robót potrzebnych na etapie projektowania architektoniczno-koncepcyjnego. Znając ilości robót i ceny scalone, można łatwo i szybko wyznaczyć szacunkowy koszt budowli w zasadzie bez korzystania z rozbudowanych systemów kosztorysowych i znajomości szczegółowych metod kosztorysowania. W celu zautomatyzowania tej drogi muszą zostać wykonać pewne czynności wstępne, m. in obliczenie ceny scalonej odpowiadającej elementom biblioteki BIM. Dla zapewnienia zgodności pomiędzy elementami biblioteki elementów BIM, cennika czy zbioru specyfikacji należy posłużyć się systemem klasyfikacji. Niestety w Polsce brak jest klasyfikacji opracowanej dla potrzeb budownictwa. W przypadku systemów klasyfikacji w wielu innych krajach używa się klasyfikacji OmniClass. Zawiera ona znane wcześniej standardy wykorzystywane dla różnych potrzeb budownictwa takie jak MasterFormat, Uniclass, UniFormat, EPIC i ASTM. Jak do tej pory nasze polskie systemy klasyfikacji służyły jedynie innym potrzebom i nie nadają się do wykorzystania w procesie technologii BIM.

Druga droga odpowiada kalkulacji szczegółowej, w której automatyzacji podlega jedynie sporządzenie przedmiaru. Ilości przedmiaru są pobrane bezpośrednio z modelu (pliku IFC), bądź dodatkowo doliczane jeśli są niezbędne do kosztorysowania. Kolejne kroki wykonywane są już w systemie kosztorysowym. Na tym etapie podejmowane są decyzje szczegółowe, polegające na wyborze konkretnych technologii realizacji roboty.

Mając przedmiar oraz opis elementu wprowadzony na etapie projektu z gotowej biblioteki lub indywidualnie, dokonujemy kalkulacji ceny, wybierając jedną z możliwości: przyjąć cenę z „ręki”, posłużyć się jednym z wielu biuletynów cen lub cennikiem scalonym do wyceny szacunkowej i z niego pobrać cenę, dokonać kalkulacji ceny jednostkowej w oparciu o dostępne obecnie źródła oraz zasoby systemu do kosztorysowania wykorzystywane do kalkulacji szczegółowej tj. katalogi KNR lub własne oraz ceny czynników produkcji.

Rezultatem jest cena jednostkowa elementu danego typu. Wszystkie elementy tego typu zostaną automatycznie wycenione na podstawie skalkulowanej ceny. Lista elementów projektowych zostaje utworzona automatycznie jako pozycje w systemie kosztorysowym, gotowa do wyceny.

ZUZIAbim – system do kosztorysowania w BIM

Przykładem innowacyjnego systemu do kosztorysowania robót budowlanych pracującego w technologii BIM jest ZUZIAbim. System umożliwia przeniesienie do kosztorysu przedmiarów uzyskanych wprost z modeli wirtualnych budowli i ich szybką wycenę na dowolnym etapie projektu. Kosztorys opracowywany jest na podstawie przedmiaru wczytanego bezpośrednio z modelu wirtualnego utworzonego w systemie CAD wyposażonym w technologię BIM. Aplikacja posiada wbudowaną przeglądarkę BIM Vision, która współpracuje z systemem kosztorysowym, wyposażonym we wszystkie potrzebne funkcje. Przeglądarka pozwala wczytać dane modelu zapisanego w formacie IFC i umożliwia jego wizualizację w różnych trybach renderingu (model „drutowy”, półprzezroczysty, bryła).

Funkcjonalność ZUZIAbim obejmuje m.in.: • czytanie modeli wirtualnych w formacie IFC,

• operacje geometryczne – obroty, przesunięcia, zbliżenia, • wizualizację ze zmienną przeźroczystością, • prezentację modelu wraz z drzewkiem strukturalnym, zgodnie z opracowanym projektem dla wszystkich branż, z uwzględnieniem rodzajów instalacji, • prezentację wybranych elementów drzewka, • odcięcie części modelu, • odrzucenie wybranych elementów modelu, • obliczenie przedmiarów elementów, • przedmiarowanie i opracowanie wyceny kosztorysowej.

Struktura elementów kosztorysu i modelu są ze sobą powiązane.

Przedmiar powstaje przez wskazanie na rysunku elementów budowli i przeniesienia z nich do określonych pozycji danych, które są odczytywane z modelu. Po wykonaniu przedmiaru dalszy sposób postępowania przy opracowaniu kosztorysu jest taki sam jak dotąd.

Dlaczego warto?

Dzięki technologii BIM informacje o kosztach, harmonogramach i postępie robót budowlanych zawarte w modelu pozwalają na bieżące przeprowadzanie różnych analiz czasowo-kosztowych wspomagających proces podejmowania decyzji. Kosztorysowanie w technologii BIM skraca czas wyceny na podstawie danych pobranych z wirtualnego modelu budowli. Automatyzacja procesów uciążliwych i czasochłonnych eliminuje błędy związane z wyliczeniem ilości oraz określeniem zakresu rzeczowego opracowywanego przedmiaru robót budowlanych. Zmiany w przedmiarze robót i kalkulacji kosztów są uwzględniane automatycznie w oparciu o kolejne schematy danych przekazywanych przez modele BIM. S Bibliografia: National Institutes of Standards and Technology.

OmniClass, A Strategy for Classyfying the Built Environment, Introduction and User guide, Edition: 1.0,2006-03-28 Release.

A Working Definition – Integrated Project Delivery (AIA California Council, 2007).

Moryc S. Pakiet Koszt Office, (1/2011) „Informatyka w Budownictwie”.

Lachmi K. DProfiler: A “Macro” BIM Solution, (July 22, 2008) AECbytes Product Review.

Przypisy

1. National Institutes of Standards and Technology 2. OmniClass, A Strategy for Classyfying the Built Environment, Introduction and User guide, Edition: 1.0,2006-03-28 Release 3. A Working Definition – Integrated Project Delivery (AIA California Council, 2007)

Fot. arch. Knauf

Jest to wysokowartościowa zaprawa uszlachetniona tworzywem sztucznym, odporna na mróz i wodę. Do stosowania wewnątrz i na zewnątrz, do układania płytek posadzkowych i marmurowych, z kamienia naturalnego. Do klejenia bez pustych przestrzeni pod płytkami. Odporna na mróz. Przeznaczona na tarasy i balkony, optymalnie przewodzi ciepło przy ogrzewaniu podłogowym. Idealna do płytek wielkoformatowych. Doskonała na wszelkie podłoża budowlane.

Właściwości: – nie powoduje przebarwień (klej na bazie białego cementu), – wypełnia całą powierzchnię pod płytką, – do płytek wielkoformatowych.

– na ogrzewanie podłogowe, balkony i tarasy.

okno iglo energy

Fot. arch. Drutex

Ponadczasowy design, doskonałe walory estetyczne, funkcjonalność na najwyższym poziomie i przede wszystkim innowacyjne rozwiązania w zakresie energooszczędności to elementy, które powodują, że okno IGLO ENERGY wyznacza trendy na światowym rynku stolarki. Nowe okno to autorski produkt DRUTEX S.A., zaprojektowany, by dostarczać klientom satysfakcji z użytkowania nowoczesnego produktu, będącego wyrazem zaawansowanej myśli technologicznej i restrykcyjnych wymagań rynku. Okno posiada innowacyjny system uszczelnienia, dostępny wyłącznie w ofercie DRUTEX, będący gwarancją najlepszych parametrów pod względem energooszczędności. Jest to pierwsze na świecie rozwiązanie wykorzystujące uszczelkę centralną ze spienionego EPDM. Współczynnik przenikania ciepła na poziomie Uw = 0,6 W/(m2K)* jest parametrem o prawie 100% lepszym niż wymagany na polskim rynku! Jednocześnie produkt odznacza się Uf = 0,9 W/(m2K).

Nowe okno to idealny produkt dla domów energooszczędnych i pasywnych. Dzięki nowatorskiej metodzie uszczelnienia okna IGLO ENERGY wyróżniają się również doskonałymi parametrami pod względem wodoszczelności, przepuszczalności powietrza i odporności na wiatr. Zaokrąglony kształt profili GL SYSTEM nadaje oknom eleganckiego wyglądu, a bogata oferta 29 kolorów i różnorodność w zakresie kształtowania stolarki powoduje, że doskonale komponują się z aranżacją każdego wnętrza i architekturą budynku. *Dla okna o wymiarach 1230 x 1480 mm wg CSI w Czechach

nowość soudal – klej soudabond Construct

Fot. arch. Soudal

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą zostać wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Produkty nagrodzone statuetką toPBuilder 2014

Soudabond Construct to klej do łączenia bloczków oraz płytek o dużej dokładności wymiarowej w ścianach działowych. Ten szybkoschnący, cienkowarstwowy i wysokowydajny klej poliuretanowy wpływa na komfort pracy oraz pozwala skrócić czas budowy i wykończenia konstrukcji do 24 godzin.

Dodatkowo wyróżnia się wysoką wydajnością podczas aplikacji.

Klej poliuretanowy Soudabond Construct przeznaczony jest do łączenia elementów ścian działowych (bloczków) z betonu komórkowego oraz do wznoszenia ścian działowych z betonu komórkowego. Produkt może być również stosowany do wykonywania elementów aranżacji wnętrz (np. półki, obudowy) z betonu komórkowego (gazobetonu) o grubości 60÷120 mm.

Nowy produkt Soudal to jednoskładnikowy klej poliuretanowy w aerozolu. Zapewnia wysoką wytrzymałość spojenia wszelkich materiałów budowlanych – betonu komórkowego, ceramiki, drewna i metali – już po 2 godzinach od aplikacji. Posiada Aprobatę Techniczną ITB AT-15-9080/2013. Cena produktu: ok. 30 zł. Dostępna pojemność: 750 ml.

nowa zaprawa klejowa sopro FkM® silver

Sopro FKM® Silver to srebrno-szara, wysoko elastyczna i szybkowiążąca cementowa zaprawa klejowa S1, ulepszona zwiększonym dodatkiem tworzyw sztucznych i trasu reńskiego, przeznaczona do osadzania i układania ściennych i podłogowych okładzin ceramicznych. Multifunkcyjna – stworzona w oparciu o recepturę „4 w 1” – do stosowania w konsystencji cienko- i średniowarstwowej, półpłynnej oraz do szpachlowania powierzchni, do 20 mm grubości warstwy. Dzięki szybkiemu wiązaniu wody niezawodna w terminowych pracach budowlanych – daje możliwość chodzenia i fugowania już po 2 godzinach. Wysokokrystaliczne wiązanie wody chroni przed przebarwieniami, dzięki czemu FKM® Silver jest doskonałym rozwiązaniem w przypadku jasnych i transparentnych okładzin z kamienia naturalnego.

Zaprawa jest bardzo dobrze urabialna i plastyczna, przy zachowaniu stabilnej konsystencji. Sopro FKM® Silver przeznaczona jest do wielkoformatowych płyt gresowych na ścianach i podłogach. Nadaje się na podłogi ogrzewane i uszczelnienia zespolone. Może być stosowana zarówno w pomieszczeniach mieszkalnych, obiektach przemysłowych, usługowych i użyteczności publicznej, jak i na zewnętrznych balkonach oraz tarasach, a także na obszarach podwodnych i podłogach podgrzewanych. Według klasyfikacji PN-EN 12004 posiada klasę C2 FT S1. Posiada certyfikat EC1plus.

Fot. arch. Sopro

BUDOWNICTWO

knauf k5 Marble – elastyczny klej do marmuru i granitu

czerwiec 2014

DOMINI to linia domieszek chemicznych do zapraw i betonów. Produkty dedykowane są segmentowi budownictwa indywidualnego, jak domy jedno- i wielorodzinne czy zabudowania gospodarskie. Firmy wykonawcze i klienci indywidualni mają łatwiejszy dostęp do profesjonalnych domieszek chemicznych przy prowadzeniu drobnych prac budowlanych i naprawczych, co umożliwia uzyskanie rezultatów jakościowych trudnych do osiągnięcia tradycyjnymi metodami.

DOMINI charakteryzują się bardzo dobrą wydajnością i łatwością stosowania. Dostępne są w poręcznym opakowaniu – 5-litrowy kanister. Więcej na www.cx-domieszki.pl

Fot. arch. Bolix

BOLIX PRO Complex – skuteczna ochrona

BOLIX PRO Complex służy do wykonywania ochronnych powłok na zewnętrznych powierzchniach budynków zagrożonych wystąpieniem skażenia mikrobiologicznego. Powstająca na podłożu warstwa jest odporna na oddziaływanie warunków atmosferycznych, a sam preparat skutecznie zabezpiecza je przed rozwojem glonów, grzybów oraz porostów. Sprawdza się również przy renowacji powierzchni już zajętych przez mikroorganizmy. Można stosować go na takich podłożach, jak: beton, cegła, kamień, drewno, mineralne i polimerowe wyprawy tynkarskie oraz ceramiczne i cementowe pokrycia dachowe. Produkt wchodzi w skład kompleksowego systemu ochrony mikrobiologicznej budynków – BOLIX Complex.

59

DOMINI firmy CEMEX

Fot. arch. CEMEX

Oferta obejmuje 16 rodzajów różnorodnych produktów w trzech gamach: kruszywa dekoracyjne, piaski (budowlany i do piaskownic) oraz nawóz naturalny. Kruszywa z natury do ogrodu oraz betony dekoracyjne firmy CEMEX doskonale sprawdzą się jako dekoracja ogrodów, powierzchnia ścieżek i alejek ogrodowych, dekoracja oczek wodnych i basenów, wypełnienie kratek stabilizujących (np. parkingi i podjazdy), ochrona przestrzeni wokół drzew, wypełnienie gabionów, opaski ochronne, dekoracyjne i drenażowe czy zielone dachy.

Pamiętając, że kluczową kwestią w wyborze materiału do aranżacji ogrodu jest kolor i rozmiar kruszywa, firma przygotowała do wyboru: grys żółty, biało-kremowy, czarno-biały, grafitowy oraz zielony, żwir szary, kruszywo lekkie keramzyt, piasek do piaskownic, piasek budowlany, korę kamienną, wapno naturalne. Kruszywa dostępne w trzech typach opakowań: 10 kg, 20 kg oraz typu big-bag.

Fot. arch. CEMEX

Kruszywa dekoracyjne CEMEX

Kolory pełne niuansów niczym koncert symfoniczny, pełne dynamiki niczym rock’n’roll i inspiracji – niczym muzyka świata. Codziennie w naszym otoczeniu odczuwamy działanie kolorów. Definiują one charakter obiektów i są odzwierciedleniem osobistego stylu właściciela.

Dzięki bogatej i intensywnej palecie barwionych tynków strukturalnych i farb elewacyjnych quick-mix każdy projekt będzie skomponowany kolorystycznie na Twoją nutę. Kolekcja „Symfonia kolorów” quick-mix zawiera 345 odcieni – spektrum barw sięga od bardzo intensywnych do takich, które mają delikatny i pastelowy charakter. Dzięki takiemu zestawieniu paleta „Symfonia kolorów” umożliwia tworzenie zarówno spokojnych kompozycji, jak i wariacji kolorystycznych dla każdego rodzaju budynków.

System farb elewacyjnych i tynków strukturalnych quick-mix pozwala uzyskać znakomite efekty na niemal każdym rodzaju podłoża i w niemal każdych warunkach użycia – zarówno we wnętrzach, jak i na elewacjach zewnętrznych. W szerokiej ofercie kolekcji „Symfonia kolorów” występują farby i tynki strukturalne silikatowe, siloksanowe, silikonowe i akrylowe oraz farba wewnętrzna krzemianowa. Oferujemy najwyższą jakość, zapewniającą nadzwyczaj trwałe i odporne na warunki atmosferyczne wykończenie elewacji. Niezwykle barwne połączenie technologii i kreatywności – system farb i tynków quick-mix – stanowi doskonałą oprawę dla każdego projektu. Zapraszamy do skorzystania z bibliotek kolorów dostępnych na

Builder

Fot. arch. Sopro

Sopro DSF® 523 jest jednoskładnikową elastyczną zaprawą uszczelniającą, posiadającą wszystkie zalety zapraw dwuskładnikowych, a pozbawioną ich wad. Charakteryzuje się klasą elastyczności kilkukrotnie większą niż niektóre wersje zapraw dwuskładnikowych. Produkt cechuje się ponad 1,5-milimetrowym przekryciem rys, które o ponad 100% przekracza minimum stawiane przez ITB, aby dopuścić tego typu uszczelnienie do zastosować tarasowo-balkonowych.

Hydroizolację można nakładać w różnych konsystencjach – od natryskiwania, przez malowanie do szpachlowania. Dzięki temu wykonawcy nie borykają się z doborem właściwych proporcji. Rozwiązano również problem przemrożenia, charakterystyczny dla zapraw dwuskładnikowych – produkt nie posiada wrażliwej na temperaturę dyspersji płynnej.

Sopro DSF® 523 wyróżnia się wysoką przyczepnością do podłoży, co klasyfikuje go do stosowania w miejscach narażonych na tzw. parcie negatywne. Tę zaletę wykorzystuje się np. przy uszczelnianiu piwnic od środka.

Fot. arch. quick-mix

Nowa kolekcja „Symfonia kolorów” quick-mix

Zaprawa uszczelniająca Sopro DSF® 523

BUDOWNICTWO

Tynki specjalne dr inż. Mariusz Gaczek mgr inż. Sławomir Fiszer

Builder

60

czerwiec 2014

Politechnika Poznańska

W

artykule omówiono tynki specjalne o charakterze renowacyjno-naprawczym lub osłaniającym, przeznaczone do odnawiania zabytkowych ścian wykonanych ze słabych elementów murowych, renowacji albo zabezpieczania ścian zawilgoconych lub zasolonych, ochrony ścian przed uszkodzeniami w wyniku oddziaływania niektórych czynników zewnętrznych, a także do naprawy starych, spękanych tynków.

Zostało opracowanych wiele odmian tego rodzaju wypraw tynkarskich i tynkopodobnych powłok, które w zależności od przeznaczenia charakteryzują się nieco odmiennymi właściwościami technicznymi i różnym sposobem aplikacji.

Tynki naprawcze

Nazwą tą określa się wyprawy tynkarskie stosowane do naprawy zarysowanych lub spękanych tynków, głównie elewacyjnych. Do grupy wypraw naprawczych zalicza się tynki na spoiwach mineralnych wzmocnione włóknami lub systemy elastycznych mas szpachlowych, także zawierających włókna.

Tynki wykorzystywane do napraw starych, zarysowanych wypraw tynkarskich najczęściej wymagają dodatkowego zbrojenia siatką z włókna szklanego. Naprawcze masy szpachlowe w zależności od charakteru spękań mogą także wymagać wzmocnienia poprzez wtopienie bandaża z tkaniny elastycznej. Elementem systemu naprawczego może być dodatkowo farba nawierzchniowa o działaniu grzyboi glonobójczym.

Dobór poszczególnych warstw tynku i dodatkowego wzmocnienia materiałami zatapianymi

Część 2

Do grupy tynków specjalnych należą tynki naprawcze, tynki chroniące elementy przed wpływem specyficznych czynników zewnętrznych, tynki umożliwiające redukcję zawilgocenia lub zasolenia ścian oraz tynki konserwatorskie.

Jak działają, gdzie zaleca się je stosować i jakie powinny spełniać wymagania według obowiązujących wytycznych i zaleceń technicznych? w zaprawach naprawczych uzależniony jest od rodzaju uszkodzenia starego tynku, z rozróżnieniem: rys skurczowych, drobnych pęknięć, pęknięć przebiegających wzdłuż spoin elementów murowych, ustabilizowanych pojedynczych rys konstrukcyjnych oraz rozległych zarysowań konstrukcyjnych.

Tynki tracone

Tynki tracone przewidziane są do tymczasowego zastosowania w celu działania ochronnego, względnie naprawczego, w odniesieniu do budynków lub ich elementów. Z uwagi na funkcjonowanie ograniczone w czasie tynki te odznaczają się zmniejszoną trwałością i odwracalnością stosowania (możliwością łatwego usunięcia). W związku ze swoim charakterem, tynki tracone nazywane są też tynkami ofiarnymi (od niemieckiej nazwy Opferputze) albo tynkami prowizorycznymi, przejściowymi, tymczasowymi (od rosyjskiego określenia временные штукатурки).

Tynkom traconym poświęcona jest niemiecka instrukcja Naukowo-Technicznego Zrzeszenia Ochrony Budowli i Konserwacji Zabytków (WTA – Wissenschaftlich-Technische Arbeitsgemeinschaft für Bauwerkserhaltung und Denkmalpflege) o numerze 2-10-06/D [8]. W instrukcji tej wyróżniono kilka rodzajów tynków traconych, oznaczonych skrótami: OP-I, OP-I-Salz, OP-I-Feuchte, OP-A-PT, OP-A-PS, OP-A-PM. Tynki z literą „I” w oznaczeniu przeznaczone są do zastosowań wewnętrznych, natomiast tynki z literą „A” – do zastosowań zewnętrznych.

Tynki typu OP-I służą do zapobiegania uszkodzeniom powierzchni ściany w wyni-

ku oddziaływania wilgoci i soli pochodzących z wnętrza muru albo innego elementu budowlanego. Funkcjonowanie tych tynków polega na przesunięciu strefy krystalizacji lub odparowywania wilgoci z powierzchni podłoża do wnętrza tynku traconego lub na jego powierzchnię.

Zadaniem tynków z tej grupy jest zatem redukcja przemian krystalizacyjnych w podłożu. Tynki omawianego typu charakteryzuje szybka migracja soli do tynku, transport soli na zewnątrz i stosunkowo krótka trwałość. Z tego względu nadają się do stosowania na mury zawilgocone i zasolone w niewielkim stopniu.

Tynki typu OP-I-Salz (tynki kompresowe) służą do magazynowania dużych ilości soli pochodzących z podłoża i mogą być stosowane na podłożach zarówno silnie zawilgoconych, jaki i ekstremalnie zasolonych. Zadaniem tych tynków jest przesunięcie strefy krystalizacji soli, redukcja przemian krystalizacyjnych w podłożu (ochrona muru przed skutkami krystalizacji soli i hydratacji kryształów soli) oraz zmniejszenie ilości soli w podłożu. Przeznaczone są do stosowania na wyjątkowo silnie zasolonych obszarach muru z widocznymi uszkodzeniami, wyłącznie wewnątrz budynku albo w połączeniu z hydrofobowymi powłokami malarskimi.

Tynków kompresowych nie należy utożsamiać z kompresami odsalającymi, chociaż niektóre odmiany obu grup wyrobów są do siebie zbliżone. W celach porównawczych poniżej podano charakterystykę kompresów odsalających.

Kompresy odsalające mają za zadanie znaczne zredukowanie zawartości łatwo rozpuszczalnych soli zawartych w porowatych

żeniu czynnikami zewnętrznymi takimi jak: sole, gazy reaktywne, pyły, sadze czy mikroorganizmy. Przeznaczone są do redukcji wpływu wyjątkowo dużych zanieczyszczeń środowiskowych i oddziaływań klimatycznych.

Tynki typu OP-A-PM to tynki chroniące przed mechanicznymi uszkodzeniami w wyniku uderzania, ścierania itd. Ich zadaniem jest utworzenie warstwy buforowej przed tego rodzaju oddziaływaniami. Przeznaczone są do ochrony stref cokołowych, przejazdów, okolic wejść do budynku, powierzchni w strefach dużego ruchu pieszego lub do ochrony przed erozją wiatrową (eoliczną).

61

czerwiec 2014

Tynki typu OP-A-PT to tynki zmniejszające zmienne obciążenia cieplno-wilgotnościowe podłoża. Ich zadaniem jest stworzenie warstwy buforowej przy tego rodzaju oddziaływaniach. Przeznaczone są do ograniczenia częstotliwości lub intensywności procesów wydłużania i kurczenia, cyklów zamarzanie – topnienie lub zawilgacanie – wysychanie, redukcji wnikania wilgoci.

Tynki typu OP-A-PS to tynki zmniejszające wnikanie szkodliwych substancji (zasolonej wody rozbryzgowej, gazów, pyłów, aerozoli lub drobnoustrojów). Ich zadaniem jest stworzenie warstwy buforowej przy ekstremalnym zagro-

Builder

materiałach budowlanych. Użycie kompresów ma charakter doraźny i trwa do kilku tygodni, podczas gdy stosowanie tynków kompresowych trwa do kilku lat. W przypadku stosowania kompresów na ścianach budynków nie mają one znaczenia w kształtowaniu powierzchni czy też w ochronie przed czynnikami zewnętrznymi.

Kompresy odsalające mogą być wykonywane przede wszystkim z materiałów o dużej pojemności wodnej, ale spotykana jest także koncepcja zastosowania tak zwanych bio-kompresów, w postaci kompozytów polimerowo-tekstylnych w połączeniu z mikrobiologicznymi mechanizmami działania.

Do tradycyjnych okładów odsalających wykorzystuje się głównie minerały ilaste (przede wszystkim bentonity, ze względu na zawartość montmorylonitu, który cechuje się korzystnymi właściwościami jonowymiennymi) [7] i zaprawy porowate zawierające dodatki kapilarnie aktywne (np. granulat pumeksowy).

Kompresy odsalające mogą mieć nieco odmienny sposób działania (w zależności od tego, czy są kompresami wysychającymi czy też utrzymywanymi w stanie mokrym) i chociaż nie są wykonywane z zapraw tynkarskich, to jednak niektóre ich rodzaje mają charakter zbliżony do tynków odsalających.

Oprócz stosowania samych kompresów bywa wykorzystywana tzw. metoda iniekcyjnokompresowa, w której woda doprowadzana jest przez nawiercone otwory wgłąb muru za nałożonymi kompresami, w celu nawodnienia i spowodowania migracji do kompresu większej ilości soli.

Kompresom odsalającym poświęcona jest instrukcja WTA 3-13-01 [10].

Tynki typu OP-I-Feuchte służą do tymczasowego tynkowania podłoży krótkotrwale dotkniętych silnym zawilgoceniem, przy braku albo z bardzo niskim stopniem zasolenia. Chociaż nie powodują żadnego przyspieszonego osuszania to jednak nie mogą mieć cech tynku wodoszczelnego i ograniczać wysychania. Zadaniem tych tynków jest umożliwienie wysoce efektywnego transferu wilgoci, a równocześnie uniknięcie uszkodzeń powierzchni w wyniku zawilgacania i wysychania, przebarwień czy kolonizacji przez drobnoustroje, a także poprawa wyglądu powierzchni ścian.

Przeznaczone są do stosowania po powodzi (w celu przyspieszenia możliwości użytkowania pomieszczeń), w przypadku występowania tzw. wody zawieszonej albo muru w kontakcie z gruntem.

Tynki grupy OP-A chronią przed określonymi oddziaływaniami zewnętrznymi. Służą do ochrony powierzchni wcześniej uszkodzonych, wrażliwych i wymagających zabezpieczenia. Przy dostatecznej grubości mogą zapewnić ochronę przed wpływami atmosferycznymi (wilgocią, temperaturą), zabrudzeniem (pyłami, gazami, rozbryzgiwaną wodą) oraz przed obciążeniami mechanicznymi i agresją biologiczną.

Rys. 1. Często występujące sole w trzech charakterystycznych strefach uszkodzeń ściany [3, 1].

Tab. 1. Ocena stopnia zasolenia muru w zależności od stężenia soli, wg zaleceń WTA [9].

Stopień zasolenia Chlorki

Mały, % wag.

Średni, % wag.

Duży, % wag.

< 0,2

0,2 – 0,5

> 0,5

Azotany

< 0,1

0,1 – 0,3

> 0,3

Siarczany (łatwo rozpuszczalne)

< 0,5

0,5 – 1,5

> 1,5

Tab. 2. Układ i grubości warstw systemu tynków renowacyjnych WTA [9].

Stopień zasolenia

Układ warstw

Grubość warstw, cm

mały

obrzutka tynk renowacyjny WTA

≤ 0,5 ≥ 2,0

średni do wysokiego

obrzutka tynk renowacyjny WTA tynk renowacyjny WTA

≤ 0,5 1,0 – 2,0 1,0 – 2,0

obrzutka tynk podkładowy WTA tynk renowacyjny WTA

≤ 0,5 ≥ 1,0 ≥ 1,5

Obrzutka wykonywana jest najczęściej jako nie w pełni kryjąca (sieciowa).

Tynk renowacyjny WTA może być zastosowany jako tynk podkładowy, jeśli łączna grubość tynku nie przekracza znacznie 4 cm – pomijając spoiny i duże nierówności.

BUDOWNICTWO czerwiec 2014

Tynki renowacyjne (a w zasadzie jedno- albo wielowarstwowe systemy z tynkami renowacyjnymi) służą do wykonywania wypraw na zawilgoconych i zasolonych murach, przy czym sole odkładają się w wewnętrznych warstwach tynku i nie przedostają się na powierzchnię. Zadaniem tynków renowacyjnych jest zatem stworzenie powłoki gromadzącej sole przenikające wraz z wilgocią z muru do tynku, a jednocześnie renowacja elewacji. Oprócz wysokiej paroprzepuszczalności tynki renowacyjne charakteryzują się dużą porowatością i znacznie ograniczoną możliwością kapilarnego transportu wody. Dzięki tym właściwościom oraz odpowiedniej geometrii porów zawartych w tynku procesy krystalizacji soli zachodzą we wnętrzu wyprawy i nie powodują jej uszkodzenia. Jednocześnie powierzchnia tynku pozostaje sucha. Tynk renowacyjny zachowuje swe właściwości do czasu wypełnienia przez odkładające się sole wszystkich porów. Szacuje się, że trwałość tynku renowacyjnego wynosi kilkanaście do kilkudziesięciu lat. Należy jednak pamiętać, że warunkiem długotrwałej skuteczności działania tynków renowacyjnych jest przeprowadzenie przed zabiegami renowacyjnymi szczegółowej analizy stanu obiektu i jego najbliższego otoczenia, co powinno skutkować sporządzeniem projektu kompleksowej renowacji [6]. Podstawowe znaczenie ma także właściwa technologia wykonywania tynków renowa-

cyjnych – należy tu wziąć pod uwagę zarówno przygotowanie masy tynkarskiej, jak i jej aplikację oraz zapewnienie odpowiednich warunków schnięcia.

Tynki renowacyjne o działaniu polegającym na odkładaniu się soli w wewnętrznych porach tynku, spełniające wymagania niemieckiej instrukcji WTA [9], nazywa się często tynkami renowacyjnymi WTA. Istnieją także rozwiązania techniczne, w których zadaniem tynku renowacyjnego jest wyłącznie ułatwienie wysychania muru, bez możliwości gromadzenia soli we wnętrzu wyprawy.

Przenikanie do tynku rozpuszczalnych w wodzie soli jest blokowane przez pokrycie ściany paroprzepuszczalnym impregnatem na bazie związków krzemoorganicznych.

Układ i grubości warstw systemu tynków renowacyjnych WTA zależą od stopnia zasolenia muru, a także od rodzaju występujących soli (tabele 1 i 2). Do najczęściej spotykanych związków należą chlorki, siarczany, azotany, a także węglany, te ostatnie nie są jednak uwzględniane przy ocenie stopnia zasolenia muru.

Należy zwrócić uwagę, że do oceny zawartości soli w murze zamiast zaleceń WTA stosowane bywa czasem kryterium sumaryczne, określające stopień zasolenia muru w zależności od łącznej zawartości chlorków, azotanów i siarczanów. Zgodnie z nim jako niskie traktuje się zasolenie w granicach 0,1-0,4% wag., jako

Builder

62

Tynki renowacyjne

Rys. 2. Porównanie działania: a) kompresu odsalającego, b) tynku kompresowego, c) systemu z tynkiem renowacyjnym WTA, d) tynku FRP, e) tynku zaporowego, f) tynku zwykłego, przy stosowaniu na zawilgoconym i zasolonym murze.

średnie – zasolenie w granicach 0,4-1,0% wag., a jako wysokie – zasolenie powyżej 1,0% wag.

Jeśli jednak zawartość azotanów stanowi więcej niż 50% zasolenia sumarycznego, zasolenie niskie i średnie zaszeregowuje się o jeden stopień wyżej.

Wykonując pomiar zawartości soli, należy pamiętać, że ich poszczególne rodzaje mogą krystalizować na różnych wysokościach ponad gruntem. Wyróżnia się ogólnie trzy strefy (rys. 1), charakteryzujące się różnicami w składzie zawartych soli, a także różnym stopniem uszkodzenia tynku lub muru. Największe zniszczenia obserwuje się najczęściej w strefie B. Powłoki malarskie, zaprawy budowlane i elementy murowe znajdujące się w tej strefie wykazują rozpad ziarnisty, kruszenie i złuszczanie. Odpadające najpierw warstwy tradycyjnego tynku odsłaniają lico muru, który jest później narażony na bezpośrednie działanie wód opadowych i rozbryzgowych.

Mniejsze uszkodzenia stwierdza się w strefie A, chociaż w przypadku silnie rozwiniętych procesów niszczenia ściany strefa A może wykazywać równie duże uszkodzenia jak strefa B. Najmniejsze zniszczenia występują zazwyczaj w strefie C. Mieszanina jonów soli występujących w tej strefie jest silnie higroskopijna i w przeciętnych warunkach zewnętrznych większość soli nie krystalizuje (co zmniejsza uszkodzenia). Wyjątkiem może być azotan potasu, chociaż chlorek sodu i azotan sodu także mogą krystalizować w sytuacji, gdy warunki zewnętrzne (klimatyczne albo w wyniku ogrzewania pomieszczeń) stają się wyjątkowo suche. Strefa C na skutek większej wilgotności i zabrudzenia jest ciemniejsza, a jej zasięg może wynosić od kilku centymetrów do kilku metrów (2,5-3 m). Należy zdawać sobie sprawę, że nie zawsze występują wszystkie trzy strefy, a zwłaszcza strefa C może nie być rozwinięta albo być słabo widoczna [1].

Prawidłowe określenie stopnia zasolenia podłoża ma istotne znaczenie, ponieważ odkładanie się soli w wyprawie tynkarskiej o hydrofobowych porach jest ograniczone, a do takich wypraw należy tynk renowacyjny WTA. Z tego względu w przypadku średniego albo wysokiego stopnia zasolenia podłoża stosuje się systemy dwuwarstwowe, najczęściej z tynkiem podkładowym magazynującym sole.

Odmianą tynków renowacyjnych są tzw. tynki renowacyjne szybkie (rapid, schnell), charakteryzujące się szybkim wiązaniem i możliwością nakładania tynku nawierzchniowego lub powłoki malarskiej najczęściej już po 24 godzinach.

Oferowane są także tynki renowacyjne mające strukturę zawierającą pory, określane jako „samoaktywne”. Dzięki chropowatej powierzchni wewnętrznej w porach tego rodzaju łatwiej tworzą się ziarna krystalizacji i proces krystalizacji soli przebiega skuteczniej. Ponadto tynk omawianego typu po naniesieniu na ścianę zwiększa swoją objętość o ok. 30%, co poprawia jego wydajność.

BUDOWNICTWO

Warto wspomnieć, że przeciwieństwem tynków renowacyjnych czy też wcześniej scharakteryzowanych tynków traconych przeznaczonych do zawilgoconych lub zasolonych murów są tzw. tynki zaporowe (wodoszczelne).

Tynki zaporowe, nieprzepuszczające wilgoci i soli, mogą znaleźć zastosowanie przy uszczelnianiu obszarów stykających się z gruntem, bądź jako tynki zewnętrznych ścian piwnic i cokołów. Nie należy ich stosować na wyższych partiach murów. Wskutek dużej szczelności w tynkach tych nie występuje ruch wilgoci. W tej sytuacji woda znajdująca się w ścianie, szukając stref odparowania, przemieszcza się pod tynkiem ku górze, równocześnie przenosząc wyżej rozpuszczone w niej sole. Z tego względu zakres stosowania tynków zaporowych musi być dokładnie przemyślany i ograniczony wyłącznie do obszarów stykających się bezpośrednio z gruntem.

Builder

64

czerwiec 2014

Tynki regulujące wilgotność ściany

Tynki regulujące wilgotność ściany (w skrócie FRP, od niemieckiego określenia Feuchteregulierungsputze) stanowią kolejną grupę tynków umożliwiających redukcję zawilgocenia lub zasolenia murów. Tynki te, w odróżnieniu do tynków renowacyjnych, nie są hydrofobizowane w masie. Tynki FRP charakteryzują się strefą odparowywania wahadłowo zmieniającą swoje położenie względem powierzchni, w zależności od uzyskiwanej równowagi pomiędzy tempem napływu kapilarnego wilgoci z podłoża a tempem odparowywania tej wilgoci przy powierzchni tynku. W związku z takim przesuwaniem się strefy odparowywania zwiększa się zdolność magazynowania soli, ponieważ dostępna jest do tego celu większa objętość tynku. Rozkład soli w całej grubości wyprawy, a nie tylko w określonej strefie, przeciwdziała efektowi blokowania wysychania i niszczenia tynku. Jednak w przypadku bardzo silnego zawilgocenia może dochodzić do wykwitów solnych na powierzchni tynku FRP [2].

Tynki tej grupy charakteryzują się także większą wydajnością wysychania w stosunku do tynków renowacyjnych WTA. Dzieje się tak m.in. dlatego, że przy tym samym rzędzie wielkości oporu dyfuzji pary wodnej efektywne przenikanie wilgoci w zaprawie tynkarskiej niehydrofobizowanej w masie (bez hydrofobowych porów) jest o rzędy wielkości wyższe niż w układzie hydrofobizowanym.

Można także mówić o mniejszej długości przenikania dyfuzyjnego w tynkach FRP. Z uwagi na większą wydajność wysychania tynku FRP w stosunku do tynku renowacyjnego WTA uważa się, że tynk FRP ma przewagę w zastosowaniach wewnątrz budynków [2]. Należy jednak zwrócić uwagę, że zarówno w przypadku tynków renowacyjnych WTA, jak i tynków FRP, wyprowadzana z nich zostaje para wodna. Z tego względu, aby nie wystąpiło pogorszenie stanu powierzchni tynków, we wnętrzach, w których

je użyto, niezbędne jest zapewnienie dostatecznego ogrzewania oraz wentylacji.

W zastosowaniach zewnętrznych podkreśla się, że rozpryski wody, np. w strefie cokołowej, prowadzą w przypadku tynków FRP do wykwitów solnych. W celu przeciwdziałania temu stosuje się nanoszenie na powierzchnię tynku środka hydrofobizującego lub wymalowanie farbą. Zabiegi te nie mogą jednak w sposób znaczący ograniczać dyfuzji pary wodnej [2].

Należy zaznaczyć, że właściwości tynków FRP różnych producentów (według badań przeprowadzonych przez niemiecki Instytut Konserwacji Kamienia) dość istotnie się różnią. Ponadto niektóre systemy tynków, których producenci posługują się tą samą nazwą FRP, nie są aktywne kapilarnie, ale hydrofobizowane. Spotykane są pod tą nazwą także tynki tworzące warstwę zaporową, za którą wilgoć i ewentualne roztwory soli pozostają w murze. Ten swego rodzaju bałagan spowodowany jest tym, że jak dotychczas nie ma żadnej regulacji (instrukcji, wytycznych) dotyczącej właściwości i zastosowania tej grupy tynków [5].

Tynki konserwatorskie

Do odnawiania ścian niezawilgoconych opracowano mieszanki tynkarskie o szczególnych właściwościach użytkowych. Ich receptury umożliwiają dobrą współpracę starych murów i nowych wypraw tynkarskich. Mieszanki te mogą być wykonywane na bazie wapna trasowego, wapna pochodzącego z wypalenia muszli morskich, wapna dyspergowanego lub standardowego wapna powietrznego zawierającego tradycyjne dodatki i domieszki, takie jak: mączka ceglana, boraks, węgiel drzewny, kwasy owocowe, dekstryna, soda, żywica naturalna, potaż (węglan potasu), proteiny, talk, cukier, sierść borsuczą. Wymienione domieszki i dodatki modyfikują zarówno właściwości świeżej, dopiero co zarobionej woda mieszanki tynkarskiej, jak również właściwości stwardniałej zaprawy [4].

Zastosowanie kilkuprocentowego dodatku mączki ceglanej uzyskanej z wolnych od zanieczyszczeń chemicznych, starych, wypalanych w niskiej temperaturze cegieł (domieszka hydrauliczna) umożliwia polepszenie procesu wiązania oraz zwiększa odporność tynku na działanie czynników atmosferycznych. Boraks i węgiel drzewny polepszają odporność składników tynku na szkodliwe działanie bakterii, grzybów i glonów. Dekstryna zwiększa retencję wody i poprawia przyczepność tynku do podłoża. Kwasy owocowe, działając jako opóźniacze wiązania, zwiększają przydatność świeżej zaprawy do transportowania i do użycia. Soda tworzy w strukturze wyprawy pory powietrzne, poprawiające m.in. izolacyjność cieplną, a także wpływające korzystnie na rozładowanie naprężeń powstających w procesie wiązania i w ten sposób zwiększające odporność tynku na zarysowanie. Żywica naturalna polepsza połączenie ziaren kruszywa, wpływa korzyst-

nie na poprawę przyczepności tynku do podłoża, zwiększa także rozpływność zaprawy. Potaż usprawnia proces wysychania tynku, także na wilgotnych podłożach. Białka kurze poprawiają wiązanie ziaren kruszywa oraz zwiększają odporność tynku na działanie czynników atmosferycznych. Talk (sproszkowany krzemian magnezu) dzięki swym własnościom hydrofobowym zwiększa odporność tynku na działanie wilgoci i mrozu a sierść borsucza, stanowiąc swego rodzaju zbrojenie rozproszone zwiększa wytrzymałość tynku na zginanie i rozciąganie.

Z innych rozwiązań warto wymienić tynki na bazie tradycyjnego wapna powietrznego z dodatkiem grudek wapna, o wielkości do 1 cm, powstających w wyniku „suchego” gaszenia (bez nadmiaru wody) wapna palonego w bryłach. Dzięki całkowitemu zgaszeniu grudki wapna nie powodują odprysków i rozsadzania wyprawy, a stanowią zapas spoiwa w tynku.

W wyniku procesów rozpuszczania i transportu tego spoiwa występuje wysoka zdolność regeneracji zaprawy (samowypełnianie rys itp.), co przyczynia się do podniesienia trwałości tynku wapiennego.

Stosowany w niektórych tynkach tras jest to skała pochodzenia wulkanicznego (tzw. tras reński – tuf trachitowy) lub powstała w wyniku uderzenia meteorytu ok. 26 milionów lat temu (tzw. tras bawarski, Suevit). Po rozdrobnieniu tras wykorzystywany jest jako domieszka hydrauliczna, pozwalająca na uzyskanie przez wapno powietrzne cech spoiwa hydraulicznego. Zaprawy z wapnem trasowym charakteryzują się kilkakrotnie mniejszym skurczem od tradycyjnych zapraw wapienno-cementowych, dużą porowatością oraz odpornością na agresywny wpływ środowiska zewnętrznego.

Piśmiennictwo

[1] A rnold A., Zehnder K., Monitoring Wall Paintings Affected

by Soluble Salts. The Conservation of Wall Paintings: proceedings of a symposium organized by the Courtauld Institute of Art and the Getty Conservation Institute, London, July 13-16, 1987, red. S. Cather.

[2] Erfurth U., Sanierputz – WTA und Feuchteregulierungsputz, Alternativen oder Ergänzung? Institut für Bautenschutz.

[3] Frössel F., Mauerwerkstrockenlegung und Kellersanierung.

Fraunhofer IRB Verlag, 2001.

[4] Gaczek M., Fiszer S., Tynki. XVIII Ogólnopolska Konferencja Warsztat Pracy Projektanta Konstrukcji, Ustroń 2003.

Nowe rozwiązania konstrukcyjno-materiałowo-technologiczne, budownictwo ogólne, t. III. [5] M auerwerk-Kalender 2013: Bauen im Bestand, red. W. Jäger.

[6] Peřinková M., Długoterminowa efektywność tynków renowacyjnych stosowanych na obiektach zabytkowych. „Izolacje” 6/2008.

[7] Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 2. Arkady, Warszawa 1990.

[8] W TA Merkblatt 2-10-06/D, Opferputze.

[9] W TA Merkblatt 2-9-04/D, Sanierputzsysteme.

[10] W TA Merkblatt 3-13-01, Zerstörungsfreies Entsalzen von Naturstein und anderen porösen Baustoffen mittels Kompressen.

Ponadto w artykule wykorzystano materiały informacyjne, opracowania i prezentacje techniczne firm: Caparol, Hasit, Knauf, Kreisel Technika Budowlana, Remmers, Sachverständigenbüro Dr Erfurth, Solubel.

TECHNOLOGIE RENOWACJI BUDOWLI Systemy impregnatów i zapraw

Czyszczenie, wzmacnianie i uzupełnianie mineralnych materiałów budowlanych Mechaniczne i chemiczne technologie czyszczenia

Dobór preparatów KSE dla wzmacniania kamienia, cegły i tynku Różne wytrzymałości, uziarnienia i barwy zapraw renowacyjnych Restauriermörtel Dobra przyczepność do ścianek spoin zapraw Fugenmörtel Impregnaty hydrofobizujące Funcosil - zabezpieczenie elewacji przed deszczem

Remmers Remmers Polska Polska Sp. zSp. o.o.z ·o.o. ul. Sowia · ul. Sowia 8 · 62-080 8 · 62-080 Tarnowo Tarnowo Podgórne Podgórne · Tel.:· 61/816 Tel.: 61/816 81 0081 · Fax: 00 · 61/816 Fax: 61/816 81 3481 34

www.remmers.pl www.remmers.pl

BUDOWNICTWO czerwiec 2014

66 Builder

Ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA

SYSTEM OWT doc. dr inż. Stanisław M. Wierzbicki mgr inż. Jan Sieczkowski Instytut Techniki Budowlanej

Część 1 Celem programu jest wypełnienie luki merytorycznej dotyczącej poszczególnych systemów budownictwa wielkopłytowego, problemów technicznych i eksploatacyjnych budynków z wielkiej płyty oraz możliwości ich rozwiązania, a także promowanie wyróżniających się projektów rewitalizacji – metamorfoz – oraz nowoczesnych technologii i materiałów budowlanych, które mają wpływ na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z WP. Do współpracy zapraszamy firmy budowlane, wykonawcze i producenckie, wpisujące się w ideę przedsięwzięcia zarówno pod względem misji i wizji, jak i z uwagi na posiadaną ofertę produktową lub usługową.

builder@pwbmedia.pl partner programu

patronat programu

Znajomość poszczególnych systemów wielkopłytowych, zasad ich projektowania, układów ścian konstrukcyjnych i zastosowanych rozwiązań niezbędna jest w opracowaniu projektów modernizacyjnych i rewitalizacyjnych oraz w ich realizacji. System konstrukcyjno-technologiczny OWT był w bardzo szerokim zakresie stosowany na terenie całej Polski.

Z

asięg stosowania systemu w połowie lat 70. był szeroki. Na przełomie lat 70. i 80. (tzn. w apogeum stosowania technologii wielkopłytowej) w systemie OWT działały 53 wytwórnie prefabrykatów (poligonowe i stacjonarne) o projektowanej mocy produkcyjnej ok. 2,5 mln m2 pu mieszkań. Stanowiły one wówczas ok. 25% wszystkich możliwości produkcyjnych dla technologii wielkopłytowej w kraju.

Ewolucja rozwiązań

Na początku lat 60. opracowano w Biurze Projektów Typowych i Studiów Budownictwa Miejskiego w Warszawie (później przekształconego w COBPBO Wierzbowa) system OW-1700, który następnie został zakwalifikowany przez Międzyresortowe Kolegium ds. Budownictwa Prototypowego jako system typowy do ogólnopolskiego stosowania. Pierwsze osiedla w systemie OW-1700 zbudowano w Warszawie i Koninie. Potem wprowadzono zmiany w rozwiązaniu ściany zewnętrznej (wersja OW-1700K) i kontynuowano budowy w Koninie i Koszalinie.

Były to budynki 5-kondygnacyjne klatkowe i 11-kondygnacyjne korytarzowe.

W 1967 r. powstał system OWT-67, jako kontynuacja OW-1700 i OW-1700K. W stosunku do poprzedniej wersji systemu w OWT-67 poprawiono rozwiązania funkcjonalne i zwiększono stopień uprzemysłowienia w realizacji. Pierwszą wytwórnię dla systemu OWT-67 uruchomiono w 1968 r., a pierwsze realizacje miały miejsce w Białymstoku i w Pabianicach.

Po ustanowieniu nowego normatywu projektowania mieszkań (NTP-74), zwiększającego ich dopuszczalne powierzchnie, opracowano kolejną wersję systemu OWT-75, w którym dostosowano rozwiązania funkcjonalne do postanowień nowego normatywu. Pierwsza wytwórnia dla wersji systemu OWT-75 została uruchomiona w 1976 r.

Kolejne zmiany w rozwiązaniach konstrukcyjno-materiałowych systemu wprowadzono w 1982 r. – dostosowano wówczas rozwiązanie ścian zewnętrznych i stropodachów do wymagań normy PN-82/B-02020 Ochrona cieplna budynków. Wymagania i obliczenia.

Wszystkie wspomniane uprzednio wersje systemu miały jednak wspólną koncepcję konstrukcyjno-technologiczną oraz zasadę stosowania pasmowej ściany zewnętrznej (rys. 1).

Zasady projektowania budynków

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

Więcej informacji o programie na

www.ebuilder.pl

System OWT był systemem centralnym, tzw. zamkniętym, tj. bazującym na zestawie typowych, powtarzalnych segmentów i budynków oraz określonej liczbie prefabrykatów.

Umożliwiał realizację budynków 5- i 11- (OWT-67) oraz 16 kondygnacyjnych (OWT-75).

Opracowany był także wariant systemu dla budownictwa niskiego, 1-2 kondygnacyjnego, obejmujący również budownictwo jednorodzinne. Budynki wielorodzinne miały z reguły pełne podpiwniczenie. W budynkach 11-kondygnacyjnych pomieszczenia techniczno-gospodarcze lokalizowano na dwunastej kondygnacji.

System został opracowany na podstawie zasad koordynacji modularnej i był dostosowany do prostokątnej siatki modularnej o module podstawowym 30 cm. Moduł ten przyjęto do kształtowania elementów strukturalnych i segmentów budynków w płaszczyźnie poziomej

reklama

*EDYNE NA RYNKU MOCOWANIE MECHANICZNE DO WZMACNIANIA

%*/4 733 0LUS

rysunki: archiwum autorów

i pionowej. Moduł powierzchniowy utworzono na bazie trzech wymiarów liniowych: 270 cm, 540 cm i 480 cm. Podstawą konstrukcji budynków były trzy zasadnicze elementy strukturalne: • element 1 – 540 x 480 cm, stosowany w budynkach dwutraktowych i w traktach zewnętrznych budynków trzytraktowych, • element 2 – 540 x 540 cm, stosowany w trakcie środkowym budynków korytarzowych (trzytraktowych),

a7)%,+)%* 0 949q

0LANUJESZ OCIEPLENIE BUDYNKU

BY MIEÃ PIÇKN I ENERGOOSZCZÇDN ELEWACJÇ .IE WIESZ CZY STAN TECHNICZNY a7IELKIEJ 0 YTYq NA TO POZWALA

Rys. 1. Charakterystyczne dla systemu OWT rozwiązanie podłużnej ściany zewnętrznej

Rys. 2. Zasadniczy element strukturalny a) podział powierzchni modularnej b) zestawy pól składowych katalogu mieszkań

a!BY OCIEPLIÃ BUDYNEK Z a7IELKIEJ P YTYq

NALE Y PRZED OCIEPLENIEM yCIAN ODPOWIEDNIO JE WZMOCNIÃ 0ROPONUJEMY 0AÎSTWU SYSTEM OPARTY NA NIERDZEWNYCH KOTWACH %*/4 733 0LUS /FERUJEMY DORADZTWO TECHNICZNE

WSPARCIE PROJEKTOWE SZKOLENIA DLA WYKONAWCÐW ORAZ WYPO YCZENIE SPRZÇTU q :ESPÐ %*/4 0OLSKA

3YSTEM WZMACNIANIA a7)%,+)%* 0 949q PRZY U YCIU KOTWY 733 0LUS GWARANTUJE BEZPIECZEÎSTWO ❒ PRZENOSZENIE OBCI EÎ yCIANY NATYCHMIAST PO ZAMOCOWANIU ❒ NIEZMIENNOyà PARAMETRÐW PRZEZ LAT U YTKOWANIA ❒ PEWNE WZMOCNIENIE P YT ZARYSOWANYCH I SPÇKANYCH Rys. 3. Typowe mieszkanie dla czterech osób – M4 a) w systemie OWT-67 b) w systemie OWT-75 po zwiększeniu normatywu powierzchni mieszkań

❒ WYSOKOGATUNKOWA STAL NIERDZEWNA !

OPTYMALIZACJÇ KOSZTÐW ❒ NISKI KOSZT CA KOWITY NA M OCIEPLANEJ ELEWACJI ❒ SZYBKI MONTA BEZ U YCIA CHEMII ❒ D UGOLETNIA YWOTNOyà SYSTEMU ❒ SZKOLENIE DLA WYKONAWCÐW Z ZAKRESU MONTA U

WYPO YCZANIE NARZÇDZI MONTA OWYCH

DOBÐR ILOyCI PRODUKTÐW DO PROJEKTU

Rys 4. Przykładowa kondygnacja powtarzalna budynku klatkowego w systemie OWT-67 %*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K r UL *E OWSKA r #IASNA TEL r FAX r WWW EJOT PL r EJOT EJOT PL

BUDOWNICTWO

â&#x20AC;˘ element 3 â&#x20AC;&#x201C; 240 x 480 cm lub 270 x 540 cm, wystÄ&#x2122;pujÄ&#x2026;cy w zasadzie jako element komunikacyjny w budynkach klatkowych niskich lub korytarz w budynkach korytarzowych.

KaĹźdy z tych elementĂłw byĹ&#x201A; konstrukcyjnie samodzielny, miaĹ&#x201A; Ĺ&#x203A;ciany noĹ&#x203A;ne usytuowane w osiach modularnej siatki prostokÄ&#x2026;tnej oraz poziome wypeĹ&#x201A;nienie pĹ&#x201A;ytami stropowymi lub elementami klatki schodowej.

Elementy te zestawiano w zespoĹ&#x201A;y strukturalne dwu- lub trzyszeregowe, ktĂłre odpowiednio zestawione tworzyĹ&#x201A;y segmenty budynkĂłw i budynki (rys. 2). Uskoki budynkĂłw lub ich zaĹ&#x201A;amywania byĹ&#x201A;y moĹźliwe wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie w miejscach dylatacji.

Rozstaw Ĺ&#x203A;cian poprzecznych konstrukcyjnych wynosiĹ&#x201A; 270 i 540 cm, a gĹ&#x201A;Ä&#x2122;bokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; traktĂłw â&#x20AC;&#x201C; 480 i 540 cm. WysokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kondygnacji brutto wynosiĹ&#x201A;a 270 cm. Powierzchnia uĹźytkowa mieszkaĹ&#x201E;, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od kategorii mieszkania (M1 do M7) wahaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; od 23,6 do 72,2 m2 (OWT-67) lub do 84,7 m2 (OWT-75 r.) (przykĹ&#x201A;adowe mieszkanie â&#x20AC;&#x201C; rys. 3). Mieszkania byĹ&#x201A;y w peĹ&#x201A;ni rozkĹ&#x201A;adowe, z ujednoliconym ukĹ&#x201A;adem kuchenno-Ĺ&#x201A;azienkowym i z bezpoĹ&#x203A;rednim oĹ&#x203A;wietleniem kuchni mieszkaĹ&#x201E; wszystkich kategorii (co byĹ&#x201A;o rzadkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; w tamtym okresie).

W ramach dokumentacji powtarzalnej opracowano po dwa przykĹ&#x201A;adowe budynki 5- kondygnacyjne (6- i 8-klatkowy) i 11-kondygnacyjne (korytarzowy i 4-klatkowy). PrzykĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; kondygnacjÄ&#x2122; powtarzalnÄ&#x2026; w budynku klatkowym czterosegmentowym pokazano na rys. 4.

W wersji podstawowej prefabrykacjÄ&#x2026; objÄ&#x2122;to czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; budynku znajdujÄ&#x2026;cÄ&#x2026; siÄ&#x2122; powyĹźej tzw. stanu zerowego. Stosowano zasadÄ&#x2122;, Ĺźe: â&#x20AC;˘ fundamenty budynkĂłw wykonywano jako monolityczne konstrukcje Ĺźelbetowe lub betonowe w postaci rusztu wyznaczonego siatkÄ&#x2026; modularnÄ&#x2026; konstrukcji budynkĂłw lub w postaci pĹ&#x201A;yty,

â&#x20AC;˘ Ĺ&#x203A;ciany podziemia wykonywano jako konstrukcje monolityczne betonowe lub Ĺźelbetowe, â&#x20AC;˘ stropy nad poziomem zero w budynkach o wysokoĹ&#x203A;ci do 5 kondygnacji byĹ&#x201A;y prefabrykowane jak w kondygnacjach powtarzalnych, natomiast w budynkach wyĹźszych byĹ&#x201A;y w postaci pĹ&#x201A;yty Ĺźelbetowej, zwiÄ&#x2026;zane ze Ĺ&#x203A;cianami podziemia, â&#x20AC;˘ wszystkie kondygnacje nadziemne byĹ&#x201A;y prefabrykowane. Ĺ&#x161;ciany Ĺ&#x203A;rodkowe, poprzeczne i podĹ&#x201A;uĹźne zaprojektowano jako noĹ&#x203A;ne, stanowiÄ&#x2026;ce podpory dla stropĂłw, natomiast Ĺ&#x203A;ciany zewnÄ&#x2122;trzne podĹ&#x201A;uĹźne â&#x20AC;&#x201C; jako pasmowe elementy nadproĹźowo-parapetowe, peĹ&#x201A;niÄ&#x2026;ce rolÄ&#x2122; kurtyny osĹ&#x201A;onowej z wykoĹ&#x201E;czonÄ&#x2026; warstwÄ&#x2026; fakturowÄ&#x2026; oraz jako elementy usztywniajÄ&#x2026;ce Ĺ&#x203A;ciany poprzeczne i noĹ&#x203A;ne dla stropĂłw. Ĺ&#x161;ciany zewnÄ&#x2122;trzne umoĹźliwiaĹ&#x201A;y wykonanie balkonĂłw.

Budynki przykrywano stropodachami wentylowanymi, zĹ&#x201A;oĹźonymi z pĹ&#x201A;yt stropowych wraz z ociepleniem oraz wielkowymiarowych panwiowych pĹ&#x201A;yt dachowych.

W systemie OWT-67 przewidziano wariantowe wykonanie Ĺ&#x203A;cian zewnÄ&#x2122;trznych z wielkowymiarowych elementĂłw scalonych z dyli z betonu komĂłrkowego.

System obejmowaĹ&#x201A; rĂłwnieĹź wariantowe rozwiÄ&#x2026;zanie tzw. stanu zerowego z zastosowaniem: â&#x20AC;˘ elementĂłw wielokanaĹ&#x201A;owych w Ĺ&#x203A;cianach Ĺ&#x203A;rodkowych i zewnÄ&#x2122;trznych, â&#x20AC;˘ elementĂłw analogicznych jak w konstrukcji nadziemnej.

W obu tych wariantach stosowano pĹ&#x201A;yty stropowe jak w konstrukcji nadziemnej z dodatkowymi obrzeĹźnymi gniazdami umoĹźliwiajÄ&#x2026;cymi wykonanie poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeĹ&#x201E; dyblowych w celu poprawy warunkĂłw poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia w poziomÄ&#x2026; tarczÄ&#x2122; oraz poĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia tarczy ze Ĺ&#x203A;cianami. â&#x2013;

reklama

KoĹ&#x201A;ki do ociepleĹ&#x201E; EJOT

ď&#x192;ź ď&#x192;ź ď&#x192;ź ď&#x192;ź ď&#x192;ź ď&#x192;ź ď&#x192;ź

Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czniki dla profesjonalistĂłw do 42 cm mocowanej termoizolacji (idealne rozwiÄ&#x2026;zanie dla domĂłw pasywnych) szybkie mocowanie termoizolacji bez szpachlowania brak mostkĂłw termicznych, brak â&#x20AC;&#x17E;efektu biedronkiâ&#x20AC;? mocowanie we wszystkich podĹ&#x201A;oĹźach budowlanych, kaĹźdego rodzaju materiaĹ&#x201A;u termoizolacyjnego serwis na budowie: pokazy montaĹźu, prĂłby wyrywania zamĂłw dziĹ&#x203A; â&#x20AC;&#x201C; dostawa 24 h

WWW EJOT PL %*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K #IASNA UL *EÂ&#x153;OWSKA TEL FAX

BUDOWNICTWO

Rekuperacja

powietrza Norbert Winogrodzki

Builder

70

czerwiec 2014

SPIUG, BBT Technika Grzewcza

Nowoczesne domy energooszczędne lub pasywne projektowane są w oparciu o systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Zastosowane systemy przekładają się na wysoki wskaźnik energetyczny budynku, niskie koszty eksploatacji i zdrowie użytkowników.

A

by lepiej zrozumieć sposób działania i zalety nowoczesnych systemów wentylacyjnych, warto scharakteryzować wpierw ich poprzednika, którym, jak nietrudno się domyśleć, jest tradycyjna wentylacja grawitacyjna bez rekuperacji. Odbywa się ona przez kanały wentylacyjne wywiewne umieszczone w murowanych kominach lub przez kanały wentylacyjne umieszczone bezpośrednio w dachu. W celu zapewnienia odpowiedniej wentylacji, poza wyciągową, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego nawiewu świeżego powietrza do pomieszczeń mieszkalnych, za które najczęściej są odpowiedzialne nawiewniki świeżego powietrza w oknach. W tradycyjnym systemie wentylacji ciepłe, zużyte powietrze jest wyprowadzane z pomieszczeń przez kanały wentylacyjne, a zimne, świeże powietrze jest wprowadzane za pomocą nawiewników. Świeże, zimne powietrze należy ogrzać do temperatury pokojowej, co związane jest ze zużyciem energii na podgrzanie zimnego powietrza. W bilansie budynku ilość energii na podgrzanie powietrza wentylacyjnego to od

Zalety rekuperacji: • 80-90% oszczędności nakładów na energię cieplną, potrzebną do ogrzania powietrza wprowadzanego w porównaniu do tradycyjnej wentylacji, • możliwość kontrolowanej dystrybucji powietrza, • brak ciągów wstecznych, • brak powstawania grzybów w budynku, • filtrowanie powietrza, • brak konieczności otwierania okien (wietrzenie), • chłodzenie pasywne, • komfort użytkowania.

30-45% całej energii potrzebnej do ogrzania domu. Zużycie energii na potrzeby wentylacji jest uzależnione od panującej temperatury zewnętrznej, ciśnienia atmosferycznego oraz prędkości wiatru.

Wraz ze wzrostem różnicy temperatur pomiędzy temperaturą zewnętrzną powietrza i temperaturą pomieszczenia zużycie energii na potrzeby podgrzania powietrza do wentylacji wzrasta, co związane jest ze wzrostem intensywności wentylacji. Zależność różnicy temperatur przekłada się także na zmniejszenie wentylacji w okresach letnich, kiedy temperatura zewnętrzna jest wyższa niż temperatura w budynku, co wpływa na złe samopoczucie użytkowników i konieczność częstego wietrzenia pomieszczeń przez otwarte okna, co często prowadzi po przegrzewania pomieszczeń.

W tradycyjnym systemie wentylacji pojawiają się także negatywne zjawiska ciągów wstecznych, które spowodowane są różnicami ciśnienia w kanałach wentylacyjnych i zbyt małymi ilościami nawiewanego powietrza do pomieszczeń w stosunku do ilości kanałów wywiewnych.

Zjawiska te mogą pojawiać się także podczas porywistych wiatrów.

Zjawisko ciągów wstecznych łatwo możemy zaobserwować, kiedy czujemy napływ zimnego powietrza kanałami wentylacyjnymi, co powoduje niekontrolowane przeciągi w domu, które podwyższają zużycie energii na potrzeby ogrzewania. Wentylacja tradycyjna nie zapewnia kontrolowanej ilości wymiany powietrza w budynku, niemożliwe jest także zastosowanie systemu filtracji powietrza świeżego, a ponadto zwiększa się zużycie energii na potrzeby ogrzewania i dochodzi do podwyższenia temperatury powietrza w okresie letnim.

Inteligentne odzyskiwanie ciepła

Definiując termin rekuperacji ciepła z powietrza, mówimy o odzysku ciepła z powietrza odprowadzanego z budynku (zużytego), w celu dalszego wykorzystania odzyskanego ciepła do podgrzania powietrza świeżego doprowadzanego do budynku. Rekuperacja ciepła w systemie wentylacji odbywa się metodą mechaniczną, za pomocą centrali rekuperacyjnej, która posiada w sobie wymiennik przeciwprądowy krzyżowy lub obrotowy o sprawności (w zależności od rodzaju wymiennika) pomiędzy 60-90%. Centrala wyposażona jest w wentylatory elektryczne o niskim zapotrzebowaniu na energię elektryczną i sterowanie z układem automatyki.

Jak to działa?

W systemie rekuperacji budynku świeże powietrze pobierane jest z zewnątrz budynku za pomocą czerpni ściennej lub za pomocą gruntowego wymiennika ciepła, który zapewnia stałą temperaturę napływającego powietrza w lecie i w zimie. Powietrze jest potem podgrzewane w wymienniku centrali rekuperacyjnej (lub ochładzane w okresie letnim) przez powietrze wychodzące, a następnie dostarczane do pomieszczeń za pomocą systemu kanałów, które doprowadzają świeże powietrze do sypialń, salonów, jadalni i innych pomieszczeń, gdzie występuje konieczność doprowadzenia najbardziej świeżego powietrza z dużą ilością tlenu. Następnie zużyte powietrze odprowadzane jest poprzez system kanałów z pomieszczeń, gdzie występuje największa wilgotność (kuchnie, łazienki, pralnia itp). W tym przypadku mówimy o „pomieszczeniach brudnych”. Powietrze następnie jest odprowadzane przez centralę rekuperacyjną na zewnątrz budynku za pomocą wyrzutni, po uprzednim oddaniu temperatury do powietrza świeżego.

Układ rekuperacji musi zostać odpowiednio zaprojektowany, tak aby do każdego pomieszczenia była dostarczana odpowiednia ilość powietrza, zgodnie z Polską Normą, i aby hałas nawiewanego i wywiewanego powietrza nie był uciążliwy dla użytkowników. Powietrze w miejscach dystrybucji nie może osiągać zbyt dużych prędkości, aby nie obniżyć komfortu użytkowania systemu i domu.

Czyste powietrze i energooszczędność

Wentylacja na bazie rekuperacji mechanicznej ma także niewątpliwą zaletę filtrowania powietrza wprowadzanego do budynku. Urządzenia posiadają w sobie zabudowany system filtracji, który chroni użytkowników przed napływem brudnego, zakurzonego powietrza, co przekłada się na podwyższoną czystość pomieszczeń. System rekuperacji to brak konieczności otwierania okien, tym samym brak dużej ilości kurzu i drobnoustrojów wewnątrz pomieszczeń. Z powodu licznych zalet czystości powietrza system rekuperacji jest polecany alergikom i astmatykom.

Do największych zalet rekuperacji należy również uzyskanie 80-90% oszczędności nakładów na energię cieplną potrzebną do ogrzania powietrza wprowadzanego w układzie tradycyjnej wentylacji, możliwość kontrolowanej dystrybucji powietrza, brak ciągów wstecznych, brak powstawania grzybów w budynku, filtrowanie powietrza, brak konieczności otwierania okien (wietrzenie), chłodzenie pasywne, komfort użytkowania.

Bez wątpienia w dzisiejszych czasach, gdy budujemy domy szczelne, wysokoenergetyczne, wentylacja mechaniczna powinna być jednym z podstawowych założeń nowoczesnego domu, ponieważ bezpośrednio wpływa na życie i zdrowie użytkowników. n

Builder

71

Rys. 1. Prawidłowa zasada pracy wentylacji grawitacyjnej.

Rys. 2. Centrala Rekuperacyjna Vitovent Viessmann przekrój.

Rys. 3. System rekuperacji w domu jednorodzinnym.

Rysunki: archiwum Viessman

System rekuperacji dobiera się na wydajność zgodnie z Polską Normą, która zakłada ilość potrzebnego powietrza wentylacyjnego. Układ musi zostać zbilansowany tak, aby ilość powietrza nawiewanego i wywiewanego była prawie równa, z niewielką nadwyżką powietrza nawiewanego. Regulacja systemu rekuperacji odbywa się przez sterownik umieszczony w centrali lub/i w miejscu reprezentatywnym domu (np. salonie). Za pomocą sterownika możemy zaprogramować wydatki centrali rekuperacyjnej zgodnie z własnymi potrzebami i stylem życia.

Centrala, kiedy przebywamy w domu, dostarcza zakładaną ilość powietrza zgodnie z projektem. W przypadku przebywania większej liczby osób może ona zwiększyć swój wydatek w celu lepszej wentylacji. Natomiast w okresie absencji użytkowników wydatek sytemu zostaje obniżony do minimalnych obrotów w celu oszczędności energii, ale przy zachowaniu wentylacji budynku.

Centrale wentylacyjne nie tylko umożliwiają oszczędność na ogrzewaniu budynku, ale także zapewniają komfort w czasie lata, kiedy możemy zastosować chłodzenie pasywne w układzie rekuperacji. Chłodniejsze powietrze w domu jest odprowadzane przewodami rekuperacji i ochładza ciepłe powietrze wprowadzane do budynku, dzięki czemu oszczędzamy na kosztach klimatyzacji oraz uzyskujemy wysoki komfort przebywania w pomieszczeniach.

czerwiec 2014

Sterowanie i wydajność

BUDOWNICTWO

Systemy monitoringu konstrukcji

Część 2

Builder

72

czerwiec 2014

obiektów budowlanych Przykłady zastosowań

prof. dr hab. inż.

Krzysztof Wilde

Katedra Mechaniki Budowli i Mostów Politechnika Gdańska

Tematyka systemów monitoringu konstrukcji obiektów budowlanych jest relatywnie nowa i nie ma wypracowanych zasad, standardów projektowania oraz wykonawstwa takich systemów. Nauka może płynąć z konkretnych zastosowań.

W

iększość aktualnie instalowanych systemów SMK nie ma podanego celu instalacji. Proponuje się podział na dwa typy systemów SMK: systemy dedykowane do zapewnienia bezpieczeństwa konstrukcji (składają się one ze zdublowanych systemów pomiarowych) oraz systemy przeznaczone do wsparcia utrzymania obiektu, które mogą składać się z małej liczby czujników. Systemy

wspierające utrzymanie obiektu pośrednio przyczyniają się do podniesienia bezpieczeństwa użytkowania przez uzupełnianie standardowych przeglądów danymi pomiarowymi umożliwiającymi dokładniejszą ocenę stanu technicznego.

Systemy SMK instalowane w nowych obiektach są systemami przeznaczonymi do wsparcia utrzymania obiektu, gdyż z definicji zakłada się, że obiekt jest zaprojektowany i wykonany poprawnie. Najczęstszym błędem w aktualnie projektowanych i instalowanych systemach SMK jest tendencja do rozbudowywania modułów pomiarowych o kosztowne na etapie budowy i serwisowania czujniki pomiarowe, których przydatność w procesie utrzymania obiektu jest wątpliwa.

Przykłady systemów SMK na potrzeby bezpieczeństwa System SMK zapory ziemnej zbiornika na odpady Żelazny Most

Rys. 1. Zbiornik odpadów poflotacyjnych Żelazny Most

Rozbudowany system SMK został zainstalowany przez KGHM Polska Miedź S.A. w składowisku Żelazny Most [8]. Podstawowym celem systemu SMK jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania składowiska. Obiekt budowlany jest systemem zapór ziemnych wznoszonych na potrzeby składowania mokrych odpadów przemysłowych (rys. 1). Zbiornik odpadów poflotacyjnych ma powierzchnię około 14 km2.

Ciągły przyrost masy odpadów powoduje konieczność podwyższania zapór ziemnych. System SMK składa się z ponad 8 tys. punktów pomiarowych, obejmujących dane geologiczne, hydrogeologiczne, geotechniczne, geofizyczne, chemiczne i geometryczne. Duże ilości da-

nych zbierane są w bazie danych zintegrowanej z rozwiązaniami GIS. System posiada narzędzia selektywnego wyboru danych i ich prezentacji. Decyzje o stanie technicznym obiektu podejmowane są przez powołany zespół specjalistów, którzy mają do dyspozycji bardzo rozległy materiał pomiarowy.

System ASTKZ zapory we Włocławku

Zapora we Włocławku posiada zautomatyzowany system akwizycji danych [4] zwany Automatycznym Systemem Technicznej Kontroli Zapór (ASTKZ). Zestaw czujników składa się z piezometrów, inklinometrów, szczelinomierzy oraz czujników do pomiaru poziomu wody i temperatury. Łączna liczba zastosowanych czujników wynosi 190. System został założony w 1997 roku, a jego głównym zadaniem jest dostarczanie danych dla służb technicznych pracujących na zaporze. Decyzje o stanie technicznym obiektu podejmuje zespół ekspertów.

System SMK hali sportowo-widowiskowej „Olivia” w Gdańsku

Celem instalacji systemu SMK hali „Olivia” [1, 2] było zwiększenie bezpieczeństwa użytkowania obiektu do czasu wykonania remontu konstrukcji dachu. Przyczyną instalacji systemu były wątpliwości dotyczące wyboczenia się słupków jednego z dźwigarów, które zgodnie z projektem nie powinny być narażone na siły ściskające lub zginanie. System automatycznie wykonywał pomiary co 10 minut w 74 punktach pomiarowych oraz – w trybie ciągłym – symulacje numeryczne zachowania się konstrukcji dachu hali. Zautomatyzowana i ciągła ocena stanu konstrukcji określana była na bazie wyników pomiarowych, ich relacji do wartości dopuszczalnych oraz indeksu zgodności wartości pomiarowych z wynikami numerycznymi.

Moduł sygnalizacyjny (rys. 2) ma za zadanie przedstawienie najważniejszych wyników pomiarowych i obliczeniowych użytkownikowi obiektu: przemieszczenia czterech dźwigarów dachowych (w ciągu ostatnich trzech dni), podgląd z kamer na newralgicznym elemencie konstrukcyjnym i wewnątrz obiektu oraz kamer na połaci dachowej. Ekran sygnalizacyjny pokazywał także wynik symulacji numerycznych określających równoważną grubość śniegu, która powoduje aktualny stan ugięcia całej konstrukcji dachu. System był zintegrowany ze Strażą Miejską i jednostkami zarządzania kryzysowego. W trakcie 3-letniego okresu pracy systemu SMK ostrzeżenie o niepoprawnej pracy konstrukcji dachu zostało wysłane jeden raz i dotyczyło nieliniowego zachowania się dachu w trakcie jego znacznego obciążenia zalegającym śniegiem.

Innowacyjnym elementem systemu SMK hali „Olivia” było zastosowanie modelu numerycznego jako podstawowego elementu pozwalającego określić, czy konstrukcja dachu zachowuje się zgodnie z założeniami projektowymi. Parametry modelu numerycznego zostały zaktualizowane na bazie obciążeń próbnych. Konstrukcja dachu została obcią-

żona workami z piaskiem (rys. 3) i wykonane zostały pomiary ugięć. Wyniki porównawcze danych pomiarowych i symulacji numerycznych pokazane są na rys. 4.

W trakcie remontu dachu hali okazało się, że cięgna sprężające dwóch dźwigarów są uszkodzone. Ekspertyza cięgien określiła utratę przekroju wiązki cięgien na około 40%. Moduł analiz systemu SMK hali „Olivia” został zaktualizowany na danych z obciążeń próbnych, w trakcie których cięgna były już uszkodzone i system SMK nie mógł wykryć tego zjawiska. Moduł analiz systemu SMK badał anomalie w zachowaniu się konstrukcji względem modelu referencyjnego, zbudowanego na bazie obciążeń próbnych. Aby system SMK mógł poprawnie określać stan techniczny konstrukcji, jego model referencyjnym musi być zdefiniowany na konstrukcji nieuszkodzonej.

REKLAMA

BUDOWNICTWO

Rys. 4. Pomiarowe i obliczeniowe przemieszczenia dźwigara dachowego w trakcie obciążeń próbnych

Rys. 3. Obciążenia próbne konstrukcji dachu hali „Olivia”

Builder

74

czerwiec 2014

Rys. 2. Panel sygnalizacyjny systemu SMK hali „Olivia” [1].

Rys. 5. Fotografie uszkodzonych cięgien sprężających dachu hali „Olivia”

System SMK w ciągu trasy Słowackiego w Gdańsku

System SMK został zainstalowany na stalowych, rurowych elementach rozporowych komory startowej maszyny TBM (rys. 6) tunelu pod Martwą Wisłą i w wykopach w ciągu trasy Słowackiego (rys. 6). Celem instalacji systemu jest bezpieczeństwo prowadzenia prac w wykopach.

System SMK składa się około 180 ekstensometrów strunowych o bazie pomiarowej 150 mm. Dane z systemu SMK analizowane są raz dziennie – oceniany jest wpływ realizacji wykopu na siły w elementach rozporowych. W systemie SMK brakuje monitoringu wizyjnego, pozwalającego na ilościowe oszacowanie postępu prac i szczegółową weryfikację danych pomiarowych. System SMK powinien także posiadać możliwość weryfikacji sił lub deformacji wybranego elementu rozporowego inną technologią pomiarową.

Materiał był publikowany w materiałach konferencyjnych Awarie Budowlane 2013.

Zdjęcia: archiwum autora

Literatura

Rys. 6. Monitorowane elementy rozporowe komory startowej TBM (Tunnel Boring Machine) i zabezpieczenia wykopów tunelu pod Martwą Wisłą w ciągu trasy Słowackiego w Gdańsku

1. Wilde K., Rucka M., Chróścielewski J., Jasina M., Malinowski M., Miśkiewicz M., Wilde M., System ciągłej obserwacji stanu technicznego hali „Olivia” w Gdańsku, „Inżynieria i Budownictwo”, 10/2009.

2. Wilde K., Zautomatyzowane systemy monitoringu technicznego dachów stalowych, Wydaw.

Politech. Świętokrzyskiej, 56. Konferencja Naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN oraz Komitetu Nauki PZITB, Kielce-Krynica, 2010, s. 729-736.

3. Ś widziński W., Świerczewski W. and Janicki K., Rozbudowa obiektu hydrotechnicznego oparta na metodzie obserwacyjnej na przykładzie składowiska Żelazny Most. Bezpieczeństwo zapór – bezpieczeństwo ludności i środowiska, Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, 2009, s. 98-112.

4. Selerski S., Chmielewska I., Automatyczne systemy technicznej kontroli zapór (ASTKZ) Dębe, Włocławek i Wióry – podobieństwa i różnice. Bezpieczeństwo zapór – bezpieczeństwo ludności i środowiska, Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, s. 98-112. 2009.

DACHY

Builder

dodatek branĹźowy

CZERWIEC 2014

Zintegrowany system dachowy Braas str. 78

prezentacja z okładki

DACHY

Kompletny dach

od jednego dostawcy Budowa domu to nieustanna kalkulacja. Które produkty wybrać, jakich producentów i w jakiej cenie – wszystko to może spędzić sen z powiek. A gdyby tak postawić na cały dach od jednego, zaufanego producenta? Marka BRAAS oferuje pewne i bezpieczne rozwiązanie – kompletny system dachowy.

D

Zdjęcia: archiwum Monier Braas Sp. z o.o.

ach to zwieńczenie całej inwestycji. Zakup wszystkich elementów systemu dachowego, dopasowanych pod względem technicznym i estetycznym, to nie lada wyzwanie. Dachówki, izolacja, system komunikacji dachowej, kominki wentylacyjne, rynny… To tylko niektóre elementy dachu, których zakup musi rozważyć inwestor. Wybór poszczególnych części składowych systemu dachowego oznacza balansowanie pomiędzy możliwościami finansowymi a chęcią uzyskania jak najlepszego efektu końcowego. A gdyby tak postawić na cały dach od jednego producenta?

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

78

czerwiec 2014

Zintegrowany system

Marka BRAAS oferuje wszystkie elementy potrzebne do budowy wymarzonego dachu: dachówki ceramiczne i betonowe, elementy kształtowe dopasowane do konkretnych modeli, zestawy produktów służące do prawidłowego wykończenia dachu: od folii wstępnego krycia, poprzez akcesoria dachowe, systemy rynnowe i ocieplenia nakrokwiowe, po nowoczesne systemy solarne i fotowoltaiczne.

Zintegrowany system dachowy od jednego dostawcy daje pewność, że wszystkie części będą do siebie pasować. Komponenty systemu tworzące nowoczesny dach z prawidłową funkcją wentylacji podpołaciowej zapewnią mieszkańcom bezpieczeństwo i komfort przez wiele lat.

Istotną kwestią jest również wygląd dachu.

Zintegrowany system dachowy Braas

Zakup materiałów u jednego producenta gwarantuje, że wszystkie elementy będą dopasowane nie tylko technologicznie, lecz także wizualnie, dając możliwość wyboru spośród bogatej gamy kolorystycznej.

Dodatkowo marka BRAAS oferuje serwis i wsparcie techniczne. Nikt nie doradzi w wyborze odpowiednich materiałów i rozwiązań lepiej niż doświadczeni eksperci, którzy na swoim koncie mają już tysiące udanych inwestycji.

czerwiec 2014

Fot. Velux

DACHY

Projektowanie dachów i stropodachów oraz pokryć dachowych powinno uwzględniać takie aspekty, jak bezpieczeństwo konstrukcji, bezpieczeństwo użytkowania, odpowiednie warunki mikroklimatu wnętrz, ochronę przed hałasem i drganiami, ochronę cieplno-wilgotnościową oraz minimalizację zużycia energii na cele ogrzewcze.

Builder

80

Jak projektować dachy? dr inż. Paweł Krause

d o d at e k p r o m o c yj n y

Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Politechnika Śląska

P

odstawową funkcją dachu jest ochrona użytkowników budynku przed oddziaływaniem opadów atmosferycznych, takich jak deszcz, śnieg i grad. Oddziaływanie tych czynników jest związane zarówno z przyjętymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi dachu (np. śnieg, wiatr), jak i zagadnieniami fizyki budowli (np. szczelność na przenikanie wody opadowej, niekontrolowana infiltracja powietrza). Ze wszystkich elementów budynku dach jest najbardziej narażony na niekorzystne oddziaływanie temperatury (wahania temperatury, różnice temperatury) w aspekcie wymiany ciepła przez przegrodę

budowlaną, a także naprężeń termicznych. Jednoznaczne określenie dachu wymaga określenia formy dachu, jego spadku, pochylenia połaci dachowej i rzutu. Obok powyższych danych istotnym jest rozwiązanie konstrukcji nośnej, przyjęcie rodzaju pokrycia dachowego, sposobu odwodnienia połaci dachowej oraz ocieplenia dachu. Realizacja i koszty utrzymania budynku zależą w znacznym stopniu od zastosowanych rozwiązań projektowych dachu. Niektóre dachy cechuje wysoki poziom techniki budowlanej, inne są najprostszymi konstrukcjami ciesielskimi. Skomplikowane dachy wymagają najczęściej licznych

DACHY

1

2

Rys. 1, 2. Prefabrykowany stromy dach żelbetowy i dach masywny w systemie SUEBA [2].

Budynki i urządzenia z nimi związane powinny być projektowane i wykonywane w taki sposób, aby obciążenia mogące na nie działać w trakcie budowy i użytkowania nie prowadziły do: zniszczenia całości lub części budynku, przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnej wielkości, uszkodzenia części budynków, połączeń lub zainstalowanego wyposażenia w wyniku znacznych przemieszczeń elementów konstrukcji, zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny. Dachy, jako składowe budynków, muszą spełniać przedstawione wymogi. Ich konstrukcja powinna spełniać warunki zapewniające nieprzekroczenie stanów granicznych nośności oraz stanów granicznych użytkowania. W konstrukcji dachu nie mogą wystąpić lokalne uszkodzenia, w tym również rysy, które mogłyby ujemnie wpływać na przydatność użytkową, trwałość i wygląd konstrukcji, jej części, a także przyległych do niej niekonstrukcyjnych części budynku. Warunki bezpieczeństwa konstrukcji uznaje się za spełnione, jeżeli konstrukcja odpowiada Polskim Normom dotyczącym projektowania i obliczania konstrukcji.

Ochrona przeciwpożarowa

Rys. 3. Żelbetowa prefabrykowana konstrukcja dachowa [3].

Builder

82

czerwiec 2014

Coraz częściej rozwiązania techniczne skomplikowanych technologicznie dachów, wymagają współpracy szerszego zespołu projektantów, wykraczającego poza „duet” architekt - konstruktor.

Rys. 4. Dwuspadowa płyta dachowa STT [4].

detali projektowych, które potrzebują właściwego zaprojektowania. W przypadku nietypowych rozwiązań dodatkowo istnieje zwiększone prawdopodobieństwo błędów powstałych na etapie realizacji.

Wymagania projektowe

d o d at e k p r o m o c yj n y

Rozwiązania projektowe dotyczące konstrukcji oraz przekrycia dachów, w zakresie ochrony przeciwpożarowej, są uzależnione od klasy odporności pożarowej budynku. Wymagana klasa odporności ogniowej konstrukcji i przekrycia dachu, w oparciu o wymogi zawarte w „Warunkach technicznych”, przedstawiono w tab. 1.

Dachy, jako składowe elementy budynku, należy projektować i budować w sposób określony w przepisach oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, tak aby zapewnić spełnienie wymagań podstawowych, dotyczących m.in. bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, ochrony przed hałasem i drganiami oraz ochrony cieplnej (odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii). Wynika to z zapisów zawartych w ustawie – Prawo budowlane. Dalej przedstawiono wybrane wymagania projektowe dotyczące dachów i stropodachów, zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. nr 75 poz 690 wraz z późniejszymi zmianami) [1].

W przypadku przekrycia dachu budynku niższego, usytuowanego bliżej niż 8 m od budynku wyższego lub przyległego do ściany z otworami budynku wyższego w pasie o szerokości 8 m od tej ściany, powinno być ono nierozprzestrzeniające ognia. Ponadto, w pasie tym konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R 30, a przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE 30, z wyjątkiem przypadków wymienionych w §273 ust. 1 rozporządzenia. Przedstawione warunki nie mają zastosowania, jeżeli najbliżej położony otwór w ścianie budynku wyższego znajduje się w odległości nie mniejszej niż 10 m od dachu budynku niższego, a gęstość obciążenia ogniowego w budynku niższym nie przekracza 2 tys MJ/m2.

W przypadku występowania pomieszczenia zagrożonego wybuchem należy nad takim pomieszczeniem stosować lekki dach, wykonany z materiałów co najmniej trudno zapalnych, o masie nieprzekraczającej 75 kg/m2 rzutu, licząc bez elementów konstrukcji nośnej dachu, takich jak podciągi, wiązary i belki. W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy wyprowadzić ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m lub zastosować wzdłuż ściany pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 1 m i klasie odporności ogniowej EI 60, bezpośrednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokości powinno być nierozprzestrzeniające ognia. W przypadku przekrycia dachu o powierzchni większej niż

Klasa odporności ogniowej elementów budynku

Klasa odporności pożarowej budynku

konstrukcja dachu

przekrycie dachu3)

1

2

3

„A”

R 30

R E 30

„B”

R 30

R E 30

„C”

R 15

R E 15

„D”

(-)

(-)

„E”

(-)

(-)

Tabela 2. Wymagana wartość współczynnika przenikania ciepła Uc(max) dla dachów w zależności od temperatury w pomieszczeniu [1].

Współczynnik przenikania ciepła Uc(max)

Temperatura w pomieszczeniu

od 1.01.2014

od 1.01.2017

od 1.01.2021

ti ≥ 160C

0,20

0,18

0,15

80C ≤ ti < 160C

0,30

0,30

0,30

ti < 80C

0,70

0,70

0,70

1 tys. m2 powinno ono być nierozprzestrzeniające ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna być oddzielona od wnętrza budynku przegrodą o klasie odporności ogniowej nie niższej niż RE 15. W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno być oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej: w budynku niskim – EI 30, w budynku średniowysokim i wysokim – EI 60 [WT].

Izolacyjność akustyczna

Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach. Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy chronić przed hałasem zewnętrznym przenikającym do pomieszczenia spoza budynku, pochodzącym od instalacji i urządzeń stanowiących techniczne wyposażenie budynku, powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez użytkowników innych mieszkań, lokali użytkowych lub pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych, pogłosowym, powstającym w wyniku odbić fal dźwiękowych od przegród ograniczających dane pomieszczenie.

W opisanych powyżej budynkach dachy lub stropodachy powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą od podanej w Polskiej Normie dotyczącej wymaganej izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej, wyznaczonej zgodnie z Polskimi Normami określającymi metody pomiaru izolacyjności akustycznej elementów budowlanych i izolacyjności akustycznej w budynkach [1].

Izolacyjność cieplna

Zgodnie z wymaganiami „WT” budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych – również oświetlenia wbudowane-

REKLAMA

Tabela 1. Wymagana klasa odporności ogniowej konstrukcji i przekrycia dachu.

DACHY

Rozwiązania konstrukcyjne

Rys. 6. Stropodach odwrócony – dach zielony – detal połączenia ze ścianą [Bauder Grundach].

Konstrukcje dachów mogą być realizowane jako drewniane, stalowe lub np. żelbetowe. W budynkach o niewielkich rozpiętościach stosuje się najczęściej dachy drewniane (więźby ciesielskie). W przypadku większych rozpięto-

Fot. arch. BAUDER Polska

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

84

czerwiec 2014

Rys. 5. Dach wykonany za pomocą prefabrykowanych płyt z betonu komórkowego [5] 1) Ściana szczytowa z bloczków YTONG, 2) Płyty dachowe YTONG, 3) Skośny wieniec stanowiący oparcie płyt dachowych wykonany w kształtkach YTONG U, 4) Pręty kotwiące 10 mm, 5) Zbrojenie spoin pomiędzy płytami dachowymi YTONG, 6) Gniazda kotwiące wypełnione zaprawą.

go, powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający spełnienie wymagań minimalnych w zakresie wartość wskaźnika EP (mniejsza od cząstkowych maksymalnych wartości wskaźnika EP) oraz wymagań izolacyjności cieplnej określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia [1].

Przedstawione powyżej wymagania uznaje się za spełnione, jeżeli m.in. stropodachy lub dachy odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej.

Dopuszcza się dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego większe wartości współczynnika U niż UC(max), jeżeli uzasadnia to rachunek efektywności ekonomicznej inwestycji, obejmujący koszty budowy i eksploatacji budynku.

Budynek powinien być ponadto zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby ograniczyć ryzyko przegrzewania budynku w okresie letnim. Istotną rolę odgrywa tu poprawne zaprojektowanie dachu i stropodachu. W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, a także produkcyjnych dachy lub stropodachy, złącza między przegrodami i częściami przegród należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza [1].

Konstrukcja dachowa powinna być projektowana i wykonywana w taki sposób, aby obciążenia mogące na nią działać w trakcie budowy i użytkowania nie prowadziły do zniszczenia całości lub części budynku, przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnej wielkości ani uszkodzenia części budynków, połączeń lub zainstalowanego wyposażenia w wyniku znacznych przemieszczeń elementów konstrukcji. Konstrukcja powinna spełniać warunki zapewniające nieprzekroczenie stanów granicznych nośności oraz stanów granicznych przydatności do użytkowania, w każdym z jego elementów i w całej konstrukcji.

ści można stosować konstrukcje inżynierskie z drewna klejonego, konstrukcje stalowe lub betonowe. W ostatnich latach obserwuje się zwiększone zainteresowanie realizacjami dachowych drewnianych konstrukcji inżynierskich. Drewniane konstrukcje inżynierskie mogą być realizowane np. w postaci wiązarów kratowych, ram drewnianych, a także dźwigarów z drewna klejonego. Obok drewna klejonego konstrukcję nośną wykonuje się np. z desek, bali oraz krawędziaków.

Znajdują tu także zastosowanie materiały drewnopochodne, jak np. sklejka, płyty OSB, płyty pilśniowe. Konstrukcje drewniane cechują się łatwością w obróbce i montażu oraz trwałością. Najczęściej realizuje się systemowe rozwiązania konstrukcyjne, w oparciu o konstrukcje prefabrykowane.

Elementy drewniane łączy się za pomocą gwoździ, śrub, sworzni, wkrętów, płytek kolczastych lub pierścieni zębatych. Najważniejszymi elementami nośnymi płaskich wiązarów kratowych są pasy (np. wiązary trójkątne, o pasach równoległych, trapezowe, dwutrapezowe). Ramy drewniane wykonuje się najczęściej jako jednonawowe dwu-i trójprzegubowe. Konstrukcje z drewna klejonego wykonywane są w postaci dźwigarów (np. o stałej wysokości, dźwigary jednospadkowe, dwuspadkowe), konstrukcji ramowych i łukowych.

Realizacja konstrukcji dachowych betonowych związana jest w większości przypadków z dachami prefabrykowanymi. Konstrukcje monolityczne realizuje się stosunkowo rzadko, przede wszystkim ze względu na pracochłonność oraz czas realizacji. Prefabrykowane konstrukcje dachowe stosuje się przede wszystkim w obiektach budownic-

twa przemysłowego i użyteczności publicznej. Przekrywanie obiektów o dużych rozpiętościach (dachy o niewielkim nachyleniu) wymaga często stosowania dźwigarów z betonu sprężonego lub dźwigarów strunobetonowych albo kablobetonowych, na których opiera się płyty dachowe. Dachy strome wykonywane z prefabrykowanych konstrukcji betonowych są rozwiązaniami stosowanymi sporadycznie.

Realizacja i koszty utrzymania budynku zależą w znacznym stopniu od zastosowanych rozwiązań projektowych dachu.

Konstrukcja dachów skośnych może być wykonywana za pomocą elementów prefabrykowanych z betonu komórkowego. Zbrojone płyty dachowe można układać równolegle lub prostopadle do kalenicy. Płyty dachowe równoległe do kalenicy najczęściej układa się na styk z wieńcem podłużnych ścian zewnętrznych lub z wieńcem wykonanym na ściance kolankowej. Na ścianie szczytowej płyty dachowe mogą być układane równo z jej krawędzią lub być przewieszone poza tę krawędź. Okapy w dachach wykonanych z płyt dachowych ułożonych równolegle do kalenicy wykonuje się z zastosowaniem stalowych wsporników zakotwionych w podpierających ścianach poprzecznych [5]. Przykładowe rozwiązanie dachu wykonanego za pomocą prefabrykowanych płyt z betonu komórkowego przedstawiono na rys. 5.

REKLAMA

DACHY

Dachy wykonywane w konstrukcji stalowej stosowane są jako przekrycia o dużych rozpiętościach w budownictwie ogólnym i przemysłowym. Elementami nośnymi są najczęściej stalowe dźwigary kratowe lub pełnościenne, tworzące dźwigary płaskie lub ramy, wykonane przeważnie z niskowęglowej stali konstrukcyjnej zwykłej jakości. Dźwigary dachowe mogą być wykonane jako belki jedno- lub wieloprzęsłowe, pełnościenne, ażurowe lub kratowe. Ważnym elementem są stężenia – połaciowe poprzeczne, połaciowe podłużne i pionowe. Zapewniają one stateczność konstrukcji dachowej, sztywność oraz geometryczną niezmienność.

Pokrycia

Fot. arch. BAUDER Polska

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

86

czerwiec 2014

Pokrycia dachowe, stanowiące wierzchnią powierzchnię dachu, narażone są na oddziaływanie zróżnicowanych czynników zewnętrznych. Czynniki te wpływają w istotny sposób na trwałość pokrycia i bezawaryjne użytkowanie dachu lub stropodachu.

Najistotniejszym zadaniem pokrycia dachowego jest odprowadzenie wód opadowych na zewnątrz budynku, tak by nie dopuścić do jego zawilgocenia. Wobec powyższego jedną z ważniejszych właściwości pokrycia jest jego szczelność. Zależy ona w istotny sposób od zastosowanego materiału pokrycia dachowego oraz nachylenia połaci dachowej.

Dobór pokrycia dachowego uzależniony jest ściśle od kształtu dachu. Najważniejszym parametrem wiążącym pokrycie i formę dachu jest jego spadek. Istnieje związek między pochyleniem połaci dachowej a szczelnością jego pokrycia. W przypadku dachów o małym spadku pokrycie musi być bardzo szczelne. Zaleca się stosować materiały tworzące ciągłą i szczelną osłonę na całej powierzchni. Materiały pokryć dachowych muszą być dostosowane do odpowiedniego kąta nachylenia połaci (np. zgodnie z zaleceniami PN-89/B-02361).

Obok aspektów technicznych wybór pokrycia dachowego uzależniony jest dodatkowo od zabudowanego otoczenia. W wielu przypadkach istnieją ograniczenia wyboru pokrycia dachowego, narzucane przez zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wiąże się to z podaniem wymaganego nachylenia połaci dachowej lub też szczegółowego zalecenia dotyczącego pokrycia dachowego. Na terenach objętych opieką konserwatora zabytków pokrycie dachowe musi mieć np. kolor i kształt tradycyjnej dachówki.

Bardzo ważną rolę przy wyborze pokrycia dachowego, obok ochrony przed zawilgoceniem, odgrywają wymagania ochrony przeciwpożarowej. Rodzaj pokrycia dachowego wpływa dodatkowo na przyjęcie technologicznych rozwiązań dachu lub stropodachu.

Dach zielony

Stanowi jedną z możliwości kształtowania stropodachów odwróconych. Dach zielony składa się od góry z warstwy roślinnej oraz warstwy glebowej (co daje możliwość zakorzenienia się roślinom) wykonywanej np. w postaci mieszanki ziemi i lekkich kruszyw.

Zapobieganie wypłukiwaniu składników odżywczych i drobnych części z warstwy glebowej, a także zamulaniu się drenażu, odbywa się dzięki zastosowaniu warstwy filtrującej. Pod nią znajduje się warstwa drenażowa, służąca do odprowadzania nadmiaru wody, a także do przewietrzania warstwy glebowej.

Warstwa ochronna (zwana inaczej przeciwkorzeniową) chroni izolację dachu przed oddziaływaniem korzeni roślin, mogącym doprowadzić do jej uszkodzenia. Pod warstwą izolacji termicznej znajduje się hydroizolacja oraz konstrukcja nośna.

Warstwa wierzchnia może być wykonana jako tzw. zazielenienie intensywne wymagające rośliny i drzewa na grubych warstwach ziemi) lub zazielenienie ekstensywne, z niewielką warstwą ziemi (odporna roślinność, niewymagająca intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych).

Literatura [1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

(Dz.U. z dnia 15 czerwca 2002 r.) wraz z późniejszymi zmianami.

[2] Frick, Knoell, Neuman D., Hestermann U. Baukonstruktionslehre 2. B.G. Teubner Stuttgart, Leipzig 1998.

[3] Neuman D., Hestermann U., Rongen L. Frick/Knoell Baukonstruktionslehre 2. Vieweg+Teubner 2008, [4] Dwuspadowe płyty stropodachowe STT. Materiały informacyjne CONSOLIS Polska Sp z o.o.

[5] Janiak R., Zeszyt techniczny – stropowe i dachowe płyty ze zbrojonego betonu komórkowego YTONG. Xella 2008.

[6] Projekt gotowy Stal-Projekt Jadwiga Szlendak. Widok perspektywiczny konstrukcji. Domek jednorodzinny o konstrukcji stalowej 6 x 8 m z dwoma b a l ko nami 1,5 x 6 m i wiatą garażową 2,75 x 11 m.

[7] Detale architektoniczne. Lindab Construline, Sadowa, 26.02.2009 Lindab Sp. z o.o. ul. Kolejowa 311, Sadowa 05-092 Łomianki.

[8] Krause P. Rozwiązania dachów, stropodachów i pokryć dachowych. Konferencja WPPK. Szczyrk 2011.

Termoizolacja dachów

z zastosowaniem Austrotherm DPS

A

ustrotherm DPS to system przeznaczony do profilowania spadków, potrzebnych do odprowadzenia wód opadowych ze stropodachu przy jednoczesnej termoizolacji przegrody. Zaletą rozwiązania jest to, że pochylenie połaci dachowej kształtowane jest poprzez warstwę izolacji cieplnej. System zastępuje tym samym kosztowną i pracochłonną w wykonaniu betonową warstwę spadkową, która dodatkowo obciążałaby konstrukcję.

Elementy systemu. Montaż.

Rys. arch. Austrotherm

System Austrotherm DPS składa się z dwóch rodzajów płyt: bazowych

Optymalne rozwiązanie

Jak zauważymy na rysunku poniżej, projekt zakładał wykonanie dachu płaskiego w konwencji stropodachu wentylowanego, w którym spadek połaci uzyskiwany był poprzez żelbetowe płyty korytkowe oparte na ażurowych ściankach ceglanych. Koncepcja ta pociągała za sobą kilka problemów, jak choćby obecność liniowych mostków termicznych w miejscach wystąpienia ścianek ażurowych, oraz znacz-

Należy zwrócić uwagę, że styropian jest materiałem lekkim i łatwym w aplikacji. Niebagatelne znaczenie, w przypadku izolacji termicznej dachów, ma również fakt, że styropian jest materiałem zdecydowanie bardziej odpornym na zawilgocenie od niektórych produktów do izolacji cieplnej stosowanych w tej aplikacji. Niejednokrotnie zdarza się, że hydroizolacja pod wpływem warunków pracy lub błędów wykonawczych ulega rozszczelnieniu. W takiej sytuacji nie ma konieczności wymiany płyt styropianowych. Po ewentualnym osuszeniu podłoża można przystąpić do naprawy pokrycia dachowego.

To tylko niektóre atuty, które nie pozwalają przejść obojętnie obok oferty firmy Austrotherm, która obejmuje termoizolację dachów płaskich z użyciem produktów najwyższej jakości.

Więcej na www.austrotherm.pl n

czerwiec 2014

Przewaga styropianu

87

Doradca Techniczny g.jedra@austrotherm.pl

ny ciężar całego ustroju. W sytuacji tej optymalnym rozwiązaniem okazał się stropodach pełny oparty na Systemie Austrotherm DPS. Zastosowanie tego systemu pozwoliło kompleksowo ocieplić stropodach i jednocześnie ukształtować odpowiedni spadek połaci i koryt ściekowych. Co ważne, znacznie zmniejszono pracochłonność całego zadania i zredukowano tym samym wysokość nakładów finansowych potrzebnych do wykonania tego elementu. Nie można zapomnieć również o redukcji wpływu ssania wiatru na przedmiotową przegrodę poprzez obniżenie rzędnej stropodachu względem attyki.

Builder

mgr inż. Grzegorz Jędra

oraz spadkowych. Płyty bazowe to zazwyczaj standardowe płyty typu Austrotherm EPS 037 DACH/PODŁOGA o wymiarach 1000 x 500 mm i odpowiedniej grubości w zależności od wielkości nachylenia oraz optymalnej, wymaganej izolacyjności termicznej tej przegrody. Płyty spadkowe to płyty o wymiarach 1000 x 1000 mm z wyciętym uskokiem w środku płyty, którego wielkość zależy od nachylenia połaci dachowej.

Montaż systemu rozpoczyna się zwykle od ułożenia wzdłuż linii kalenicowej płyt bazowych o największej grubości, dłuższym bokiem do muru.

Następnie układane są kolejne warstwy płyt od największej do najmniejszej grubości. Ostatnią warstwę przycina się odpowiednio do linii odwodnienia (np. koryta zbiorczego). Po ułożeniu warstwy bazowej, o przekroju schodkowym przystępuje się do układania płyt spadkowych, od najwyższego do najniższego punktu. Aby uniknąć mostków cieplnych, zaleca się przesunięcie warstw tak, aby krawędzie się nie pokrywały.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Wzrost świadomości inwestorów co do rosnących nieprzerwanie cen energii coraz częściej prowadzi do szczegółowej analizy kosztów termoizolacji budynków i okresu ich zwrotu. Jednym z nich jest odpowiednio zaprojektowana, trwała i szybka w realizacji izolacja cieplna dachu płaskiego.

Builder

Adres redakcji i wydawnictwa 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl, serwis@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl

Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski dr Piotr Noakowski (Stuttgart) dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna mgr inż. Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Ewa Dzierżanowska Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Iwona Dziołak, Krzysztof Rutkowski Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, EMPIK, podczas targów i wystaw budownictwa

Wydawca PWB MEDIA, 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Agnieszka Lusawa Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Wersję pierwotną pisma stanowi wersja papierowa. Informacje nt. publikacji naukowych – www.ebuilder.pl

– członek Loży Złotej Business Centre Club, Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5

TU WARTO BYĆ

18-19 VI

Tuskon World Trade Bridge TWTB to tureckie targi organizowane w Stambule. Tegoroczna edycja jest skierowana do importerów działających w dziedzinach budownictwa, materiałów budowlanych, mebli i tekstyliów, a także do firm zajmujących się produkcją wszelkiego rodzaju maszyn związanych z tymi dziedzinami. TWTB 2014 to inicjatywa całkowicie bezpłatna. W celu złożenia wniosku należy skontaktować się z generalnym sekretarzem Polsko-Tureckiego Stowarzyszenia Rozwoju i Przedsiębiorczości.

10-11 VI

Targi IT FUTURE EXPO 2014 Podczas targów zostanie

zaprezentowana oferta ponad stu firm z Polski i Europy, obejmująca innowacyjne technologie informatyczne, zarówno w obszarze rozwiązań software, jak i hardware. Odbędzie się także szereg imprez towarzyszących, m.in. Gala IT Future Awards oraz konferencja IT Future Congress. Miejsce: Stadion Narodowy w Warszawie. www.itfuture.pl

12 VI

PPP – kryteria sukcesu w realizacji projektów inwestycyjnych

Oprócz prezentacji i dyskusji dotyczącej kryteriów decydujących o powodzeniu przedsięwzięć realizowanych w oparciu o PPP, podczas konferencji zostaną przedstawione przykłady projektów zrealizowanych z powodzeniem w tej formule.

Organizator: Zespół Doradców Gospodarczych TOR, Inicjatywa dla Infrastruktury. Miejsce: Warszawa (ul. Słupecka 6).

12-13 VI

Inwestycje budowlane w latach 2014-2020

Konferencja organizowana jest wspólnie przez Izbę Projektowania Budowlanego oraz Polską Izbę Inżynierów Budownictwa. W trzech panelach zostaną podjęte takie tematy, jak perspektywy inwestycyjne w Polsce, BIM w krajowym otoczeniu inwestycyjnym oraz wpływ uregulowań prawnych na proces projektowania budowlanego.

Miejsce: Ośrodek Konferencyjny GDDKiA, Józefów.

21-24 VI

Creative Construction Conference 2014

Coroczna międzynarodowa konferencja zarówno dla ambitnych badaczy naukowych, jak i praktyków zaangażowanych w twórczy rozwój materiałów i technologii budowlanych oraz procesu zarządzania projektami. Miejsce: Praga (Czechy). www.creative-constructionconference.com

18-20 IX warunki prenumeraty na StrOnie – www.eBuiLDer.pL – prenumeratĘ przyjmuje: reDakcja, ruch, kOLpOrter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800.

Koszt połączenia wg taryfy operatora.

Warsaw Build

Druga edycja utworzonych w 2013 roku targów budowlano-wnętrzarskich w formule B2B organizowanych w Warszawie. Targi dzielą się na trzy główne sektory: Budowa i Konstrukcja (Build), Okna i Drzwi (Windows & Doors), Projektowanie i Wnętrza (Interiors & Design).

Miejsce targów: Expo XXI, pawilon 4.

Organizator: Lentewenc Sp. z o.o., ITE Group. www.warsawbuild.pl

23 IX

VIII Gala Sportowa Polska

Organizatorem wydarzenia jest, jak co roku, Klub Sportowa Polska. Podczas uroczystości wręczone zostaną wyróżnienia Inwestor na Medal, Firma na Medal, Budowniczy Polskiego Sportu, Sportowy Obiekt Roku, Sportowa Gmina, Pasjonat Sportowej Polski.

Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem: burzynska@sportowapolska.eu

25 IX

XII Konferencja „Zrównoważone renowacje – druga «młodość» inwestycji budowlanych”

Konferencja zostanie zorganizowana przez firmę RD bud w ramach II edycji programu „Partnerstwo dla zrównoważonego budownictwa”. W trakcie seminarium uznani eksperci omawiać będą zagadnienia związane z realizacją poszczególnych etapów modernizacji inwestycji budowlanych, takich jak hotele, centra handlowe, obiekty biurowe oraz mieszkalne. Miejsce: Pure Sky Club w Warszawie.

22-23 X

III Forum Budowlane – Płock 2014 Tematyka Forum obejmie następujące

zagadnienia: budownictwo energooszczędne, zawilgocenia i osuszanie obiektów budowlanych, rewitalizacja zabudowy śródmiejskiej, jakość w budownictwie. Organizator: Instytut Budownictwa Wydziału Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii Politechniki Warszawskiej w Płocku. Miejsce: Płock, ul. Łukasiewicza 17. www.fb.pw.plock.pl

8-10 X

XX Konferencja Naukowo-Techniczna Temat tegorocznej

konferencji to „Prawidłowa wycena robót budowlanych w zamówieniach publicznych”. Organizatorem spotkania jest OWEOB „Promocja”. Uczestnikami konferencji będą m.in. projektanci, kierownicy budów i kontraktów, inspektorzy nadzorów, przedstawiciele inwestorów i zamawiających, przedstawiciele Urzędu Zamówień Publicznych oraz kosztorysanci. Miejsce: Ciechocinek.

30 X

II Konkurs dla Młodych Architektów Ruszyła II edycja konkursu

kierowanego do młodych architektów i studentów architektury. Przedsięwzięcie jest organizowane przez miesięcznik „Builder” w ramach ogólnopolskiego programu „Promujemy Polską Architekturę”.

17 X w warszawskiej siedzibie SARP (ul. Foksal 2) odbędzie się Dzień Młodego Architekta – spotkanie informacyjno-edukacyjne, podczas którego zostaną zaprezentowane technologie do uwzględnienia w pracach konkursowych.

Zgłoszenia do konkursu można przesyłać do 30 X. Termin nadsyłania prac upływa zaś 15 XII. Zwycięzców poznamy podczas przyszłorocznej Gali „Buildera”. Regulamin i szczegółowe informacje są dostępne na stronie www.ebuilder.pl lub pod nr. tel. 513 091 638.

profile ULTRA ARCHITECTS

BUDOWNICTWO WYSOKIE Tendencje projektowe

PREZENTACJA ROZWIĄZAŃ

do zadań konkursowych czerwiec 2014

ARCHITEKTURA&DESIGN Promujemy Polską Architekturę Cemex oferuje szeroką paletę nowoczesnych rozwiązań i produktów, dzięki którym projekty polskich architektów na całym świecie są realizowane na najwyższym poziomie technologicznym, estetycznym i w zgodzie z naturą.

www.cemex.pl

Reklama_arch_3.indd 1

Mecenasi PROGRaMU PROMUJeMY POLsKĄ aRcHiTeKTURĘ

5/26/14 10:45:37 AM

t nowoczesny wygląd fasady t swoboda w projektowaniu t wysoka izolacyjność termiczna - U f od 0,7 W/(m

2 K)

PROFILE 5,42! !2#()4%#43

"5$/7.)#47/ 793/+)% 4ENDENCJE PROJEKTOWE

02%:%.4!#*!

2/:7) :!®

DO ZADAÎ KONKURSOWYCH

j ly~pljꢪ¡¤

!2#()4%+452! $%3)'.

Promujemy Polską Architekturę Cemex oferuje szeroką paletę nowoczesnych rozwiązań i produktów, dzięki którym projekty polskich architektów na całym świecie są realizowane na najwyższym poziomie technologicznym, estetycznym i w zgodzie z naturą.

www.cemex.pl

28 tljluhzpêwyvnyht|ê wyvt|qlt ê wvszr êhyjop{lr{|y ê

Fot. arch. Angelika Gałan

Fot. arch. Lafarge

18

W zgodzie z naturą

Konkurs ma charakter otwarty i ogólnopolski.

Mogą brać w nim udział osoby pełnoletnie będące studentami I i II stopnia studiów o kierunku architektura lub architektura i urbanistyka uczelni państwowych i prywatnych oraz absolwenci tych wydziałów niezależnie od miejsca zatrudnienia, którzy nie ukończyli 30. roku życia.

Szczegóły wewnątrz numeru i na www.ebuilder.pl

Zdjęcia: archiwum Ultra Architects

Prezentacja laureatki III nagrody w I edycji Konkursu dla Młodych Architektów

4

OGŁOSZENIE KONKURSU DLA MŁODYCH ARCHITEKTÓW 2014

20

PROFILE – Marcin Kościuch i Tomasz Osięgłowski

23

Naturalna ochrona drewna na lata Kamil Wiśniewski

ROZWIĄZANIA DO ZADAŃ KONKURSOWYCH

8 9 10 12 13 14 15 16

Fot. Jarosław Kąkol

ARCHITEKTURA&DESIGN

Builder

czerwiec 2014

Silna krytyka dotycząca budynków wysokich oraz ich roli w przestrzeni miasta nie jest w stanie zatrzymać nowych europejskich realizacji, podążających za echem trendów wytyczanych przez azjatyckie standardy.

Cemex Polska Hauraton Polska Ceramika Paradyż Sopro Polska Soudal Polska Velux

24

Katarzyna Szpicmacher

28

Budownictwo wysokie.

Tendencje projektowe i rozwój Hubert Markowski, Krzysztof Owczarczyk, Kazimierz Szulborski

PPG Deco INFORMACJE

Pawilon plażowy KOŁO Wisły

32

Polskie pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN czerwiec 2014

4 Builder

Konkurs dla

Młodych Architektów edycja II

2014

WEŹ UDZIAŁ

Przygotuj projekt koncepcyjny na wybrany temat Termin nadsyłania prac upływa 15 grudnia 2014 roku

Zadania konkursowe

NAGRODY

Uczestnik lub zespół może złożyć więcej niż jedną pracę, ale nie więcej niż jedną do danego zadania konkursowego.

Organizator dopuszcza zgłoszenie przez studentów prac kursowych, które wykonywane są pod kierunkiem wykładowcy lub promotora.

Szczegóły w regulaminie Konkursu.

W każdym z trzech zadań konkursowych zostaną przyznane następujące nagrody:

1 2 3

I nagroda – 7.000 zł

„Dom dla młodych – marzenie młodego pokolenia”.

Projekt koncepcyjny domu jednorodzinnego i jego otoczenia.

II nagroda – 5.000 zł

„Osiedle mieszkaniowe XXI”.

Projekt koncepcyjny osiedla mieszkaniowego i jego otoczenia.

ł ączna pula nagród pieniężnych: 45.000 zł oraz nagrody dodatkowe i wyróżnienia.

„Koncepcja rewitalizacji okolic fortu Mokotów – zaskocz dewelopera”. Projekt koncepcyjny będzie mógł mieć szansę realizacji, dlatego należy wykonać go według wytycznych dewelopera i według podanych warunków zabudowy.

III nagroda – 3.000 zł

Nagrodzone prace i ich autorzy zostaną zaprezentowani w specjalnym wydaniu miesięcznika „Builder”.

ROZWIĄZANIA DO ZASTOSOWANIA W ZADANIACH KONKURSOWYCH Warunkiem koniecznym do spełnienia we wszystkich zadaniach konkursowych jest wykorzystanie minimum po jednym rozwiązaniu przedstawionym przez każdego z Partnerów Konkursu.

Wykaz rozwiązań wraz z kompletem materiałów do pobrania z: http://konkurs.pwbmedia.pl użytkownik: builder, hasło: KON1754abc

ABY WZIĄĆ

UDZIAŁ w KONKURSIE

wystarczy:

1 ZAREJESTRować SIĘ

formularz rejestracyjny dostępny na stronie ebuilder.pl. Po rejestracji otrzymasz bezpłatną, roczną prenumeratę miesięcznika „Builder”.

dla młodych architektów, połączonych z wykładami oraz spotkaniem informacyjnym i konsultacjami z ekspertami na temat prawidłowego wykorzystania materiałów i technologii przy projektowaniu nowoczesnych obiektów.

4 PRZYsłać PRACĘ konkursową O konkursie Konkurs dla Młodych Architektów jest realizowany przez miesięcznik „Builder” w ramach projektu „Promujemy Polską Architekturę”.

Celem Konkursu jest wspieranie studentów wydziałów architektury oraz młodych architektów w ich twórczym, zawodowym rozwoju i wyłonienie autorów najlepszych prac konkursowych, cechujących się pomysłowością, otwartością, wysoką jakością projektowanej architektury, dbałością o detale oraz poprawnością zastosowanych rozwiązań materiałowych i technologicznych.

Konkurs ma charakter otwarty i ogólnopolski. Mogą brać w nim udział osoby pełnoletnie będące studentami I i II stopnia studiów o kierunku architektura lub architektura i urbanistyka uczelni państwowych i prywatnych oraz absolwenci tych wydziałów niezależnie od miejsca zatrudnienia, w wieku do 30 roku życia.

Szczegóły w Regulaminie Konkursu dostępnym na www.ebuilder.pl

HARMONOGRAM 1. Termin nadsyłania formularzy zgłoszeniowych upływa 31.10.2014 r.

2. Warsztaty edukacyjne – Warszawa, 16.10.2014 r., od godz. 12.00, w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), ul. Foksal 2.

3. Termin nadsyłania prac konkursowych upływa 15.12.2014 r.

4. P rezentacja prac Finalistów Konkursu przed Kapitułą Konkursu – Warszawa, 16.01.2015 r., od godz. 13.00, w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), ul. Foksal 2.

5. Finał Konkursu oraz ogłoszenie zwycięzców odbędzie się podczas Gali „Buildera”, na której wręczane są wyróżnienia Budowlana Firma Roku i statuetki Polskiego Herkulesa w Warszawie w dniu 12.02.2015 r.. Rozpoczęcie Gali o godzinie 13.00.

Mecenasi Polskiej Architektury

budimex.pl

cemex.pl

dekoral.pl

hauraton.com.pl

paradyz.com

peri.com.pl

sopro.pl

soudal.pl

velux.pl

wayman.pl

Patronat Honorowy i współpraca

czerwiec 2014

3 Wziąć UDZIAŁ W WARSZTATACH

Organizator

5

materiały i rozwiązania, które należy uwzględnić w pracy konkursowej. Szczegóły w regulaminie Konkursu na stronie ebuilder.pl i w kolejnych numerach „Buildera”.

Builder

2 POZNAć ROZWIĄZANIA

ARCHITEKTURA I DESIGN

KAPITUŁA KONKURSU Kapitułę konkursu stanowią wybitni polscy architekci o uznanym dorobku twórczym. Dodatkowo wspierają ją przedstawiciele wiodących marek budowlanych – firm będących Mecenasami Polskiej Architektury, a także przedstawiciele redakcji i Rady Programowej miesięcznika „Builder”.

architekt

prof. nzw. dr hab. inż. arch.

architekt

Prezes Zarządu SARP

Przewodnicząca Kapituły

Bulanda, Mucha – ARCHITEKCI

MARIUSZ ŚCISŁO

Włodzimierz Mucha

architekt

ANDRZEJ M. CHOŁDZYŃSKI

AMC – Andrzej M. Chołdzyński

K

onkurs „Buildera” jest dla młodych osób, rozpoczynających swoje życie zawodowe z tytułem architekta, szansą, aby zaistnieć publicznie i pokazać swój talent, wrażliwość estetyczną czy swoje wyobrażenie o architekturze oraz o kształtowaniu przestrzeni. Udział w konkursach jest jedną z dróg funkcjonowania w zawodzie, a doświadczenia i nagrody zdobywane w konkursach promują osobę i nazwisko laureata, dając szansę na kontrakty i pracę przy interesujących tematach.

Andrzej M. Chołdzyński

architekt

architekt

architekt

architekt

KWK PROMES

JEMS Architekci

Nizio Design International

OVO Grąbczewscy Architekci

Robert Konieczny

Marcin Sadowski

Mirosław Nizio

architekt

prof. zw. dr hab. inż.

prof. dr hab. inż.

APA Wojciechowski

Przewodniczący Rady Programowej „Buildera”

Członek Rady Programowej „Buildera”

Szymon Wojciechowski

KAZIMIERZ SZULBORSKI

LEONARD RUNKIEWICZ

Oskar Grąbczewski

mgr inż.

DANUTA BURZYŃSKA Redaktor Naczelna „Buildera”

arch. Monika Kupska-Kupisz

Aleksander Barszcz

Piotr Bilon

Dariusz Blocher

Prezes Zarządu Wayman Sp. z o.o.

Prezes Zarządu BUDIMEX S.A.

Andrzej Kaczor

Sławomir Majchrowski

Piotr Rusecki

Maciej Siecla

Koordynator Projektów VELUX Polska Sp. z o.o.

Dyrektor Generalny Sopro Polska Sp. z o.o.

Builder

6

czerwiec 2014

Ewa Kuryłowicz

Mariusz Ścisło

Dyrektor Zarządzający SOUDAL Sp. z o.o.

Piotr Szkurłat

Dyrektor Strefy Inwestycje Ceramika Paradyż Sp. z o.o.

Prezes Zarządu PPG Deco Polska Sp. z o.o.

michał Wrzosek Prezes Zarządu PERI Polska Sp. z o.o.

Członek Zarządu CEMEX Polska Sp. z o.o., Dyrektor Zarządzający Pionów Betonu Towarowego i Kruszyw

Prezes Zarządu HAURATON Polska Sp. z o.o.

P

romocję polskiej architektury rozumiem jako nierozłączną część promocji europejskiej tożsamości kulturowej, składającej się naturalnie z wielu regionalnych i lokalnych tożsamości. W epoce globalnej komunikacji doświadczamy fenomenu globalnej konfuzji kulturowej, w którym coraz liczniejsze realizacje architektoniczne oderwane są od swoich geograficznych i regionalnych źródeł. Nieobecność korzeni kulturowych i społecznych w kolejnych komunikatach architektonicznych pochodzących z całego świata zbiega się z nadzwyczajną techniczną i technologiczną łatwością przesyłania i powielania ich obrazu.

Polska architektura współczesna powinna być promowana. Rozwój polskiej architektury jako regionalnej części naszej europejskiej tożsamości jest sprawą przetrwania naszej filozofii życia, jej indywidualnej jakości, kultury materialnej i siły twórczej we współczesnym, przekształcającym się świecie.

Konkurs dla Młodych Architektów powinien być miejscem tak rozumianej promocji polskich poszukiwań twórczych. To, że skierowany jest on do młodych osób, stanowi naturalny atut konkursu i daje możliwość nagradzania oryginalnych, lokalnych i autentycznych, pozbawionych konformistycznych naleciałości projektów. Lokalnych i regionalnych, jest więc szansa, że przyszłych europejskich i światowych…

K

onkursy architektoniczne stanowią jeden z najważniejszych aspektów uprawiania naszego zawodu. Możliwość swobodnego formułowania twórczych idei, atmosfera prawie sportowej rywalizacji, projektowanie uwolnione od negatywnej presji urzędniczych procedur czy źle rozumianej optymalizacji – wszystko to sprawia, że udział w konkursie jest jedną z najlepszych form samokształcenia na każdym etapie profesjonalnego rozwoju – zarówno dla zawodowców, jak i studentów czy młodych adeptów architektury. Konkursy są świetną drogą dla promocji architektów, inwestorów lub sponsorów, ale również – jeśli spojrzeć szerzej – architektury danego środowiska, regionu lub kraju. Z tych właśnie przyczyn niezwykle wysoko oceniam inicjatywę Konkursu dla Młodych Architektów organizowanego przez „Buildera” i serdecznie zachęcam do uczestnictwa w tym szlachetnym współzawodnictwie.

Robert Konieczny

W

arto promować dobrą polską architekturę zawsze, przy każdej możliwej okazji. Warto również brać udział w konkursach, gdyż są one dla młodych architektów

A

rchitektura jest elementem kultury. Bardzo ważnym elementem, bo obecnym w naszym życiu na każdym kroku i wpływającym na jakość naszego życia. Jakość architektury jest więc krytyczna. Promocja dobrej architektury to promocja kultury polskiej, a ponieważ obiektów istotnych, o znacznych walorach architektonicznych powstaje coraz więcej, promowanie polskiej architektury wydaje się naturalnym działaniem.

Organizacja konkursu architektonicznego przez zamawiającego świadczy o jego oczekiwaniach co do wyboru architektonicznego rozwiązania – najlepszego ze wszystkich konkurujących prac.

Wygranie konkursu jest dla autora nagrodzonej pracy niezwykłą satysfakcją – i obietnicą realizacji. Ten dobry obyczaj konkurowania winien być propagowany wśród młodych architektów już w pierwszych latach poznawania profesji.

Włodzimierz Mucha

W

arto promować polską architekturę przede wszystkim dlatego, że jest dobra, ciekawa i interesująca. Tylko taką architekturę powinniśmy promować, bo staje się ona wówczas elementem pozytywnie zmieniającym nasz świat. Staje się też elementem edukacji architektonicznej nas wszystkich, naszego dorobku narodowego, punktem odniesienia dla wielu twórców w ich przyszłych projektach.

Konkurs dla Młodych Architektów jest niezwykle ważny – nie dlatego, że oni właśnie będą tworzyli przyszłą architekturę Polski, ale dlatego, że to oni zadecydują o tym, jaka ona będzie.

Mirosław Nizio

D

zięki takim inicjatywom, jak Konkurs dla Młodych Architektów mamy szansę odkryć dla polskiej architektury prawdziwe talenty – ludzi, którzy twórczo i profesjonalnie patrzą na zadania stojące przed architektami i traktują projektowane obiekty jako integralne elementy konkretnych przestrzeni.

Praca architekta – zarówno tego doświadczonego, jak i początkującego – opiera się na ciągłym podnoszeniu kwalifikacji, na bogaceniu wiedzy i rozwijaniu umiejętności. Nie mam wątpliwości, że udział w konkursach bardzo w tym pomaga. Pozwala na rozbudzenie własnej kreatywności i jest impulsem do tworzenia wyjątkowych, nietuzinkowych projektów. Ponadto tego rodzaju konkursy stanowią platformę do dyskusji między zawodowcami i debiutantami, pozwalają młodym projektantom zaistnieć na rynku i promują polską architekturę, która ma szansę zdobywać na świecie coraz większe uznanie.

Michał Wrzosek

P

omysł konkursu od początku oceniałem jako niezwykle trafny. Tak naprawdę chodzi przecież o promowanie młodych, ambitnych i zdolnych architektów, którzy lada moment rozpoczną prawdziwe życie zawodowe. Doświadczenie pokazuje, że nie zawsze jest ono usłane różami i niezwykle często nawet najbardziej szczytne idee legną w gruzach, co w konsekwencji powoduje frustrację ich autora po zderzeniu z codzienną, czasem niezwykle brutalną rzeczywistością. Młodzieńcza

euforia i pomysły są czymś wyjątkowym. Jeśli się ich nie doceni i nie wykorzysta w odpowiednim czasie, zanikają z wiekiem i zostają zastąpione szarą rutyną. I to właśnie zadaniem starszych kolegów z branży jest pomoc początkującym w połączeniu młodzieńczej fantazji z własnym doświadczeniem, wdrożenie ich w zasady obowiązujące na rynku oraz umiejętne przeprowadzenie ze świata marzeń i teorii do świata praktycznej rzeczywistości, który przy prawidłowym podejściu też może być radosny, a nie tylko oparty na technokratycznej rutynie i brutalnej ekonomii.

Piotr Szkurłat

C

eramika Paradyż od wielu lat wspiera i promuje wykorzystanie dobrego designu, współpracując z architektami i projektantami. Czynnie bierzemy udział w wielkich zmianach, jakie zachodzą w świadomości Polaków, a które dotyczą architektury i tym samym estetyki naszego otoczenia. Jesteśmy zwolennikami nowych rozwiązań, dążymy do optymalnego połączenia funkcjonalności i piękna w przestrzeni publicznej. Konkurs dla Młodych Architektów organizowany przez redakcję „Buildera” daje ogromne możliwości pokazania przykładów udanego dialogu pomiędzy inwestorem a architektem, zastanowienia się czego my sami oczekujemy od architektury. Należy promować najlepszą polską architekturę, która powstaje z myślą o ludziach, podkreśla nasz gust i status społeczny. Warto pokazywać dobre praktyki, kreatywność połączoną z koordynacją materiałów i technologii. Jako firma z ponad 25-letnim doświadczeniem w tworzeniu płytek ceramicznych jesteśmy przekonani, że możemy służyć pomocą w szukaniu rozwiązań pozwalających żyć wygodniej i mądrzej. Dlatego możliwość objęcia Mecenatem programu „Promujemy Polską Architekturę” jest dla nas naturalnym krokiem, dającym możliwość wspierania dobrych praktyk.

czerwiec 2014

Oskar Grąbczewski

Marcin Sadowski

Na początku tworzenia architektury jest zawsze pomysł i kreacja, a w młodych architektach to właśnie jest najcenniejsze, że choć opierają się na współczesnych przykładach, mając dzisiaj nieograniczony do nich dostęp, dążą do znalezienia nowych wartości w projektowaniu.

7

W

arto promować dobrą architekturę i starać się, by ta polska była dobra, a nawet najlepsza.

Temu celowi służą też konkursy, z Konkursem dla Młodych Architektów na czele. Liczne uczestnictwo wyzwoli kreatywność, podniesie umiejętności prezentacji, rozwinie dyskusje oraz pozwoli na porównanie się z rówieśnikami. I może da impuls dla młodych talentów, które za kilkanaście lub kilkadziesiąt lat sięgną po pierwszego polskiego Pritzkera.

znakomitą szansą na zaistnienie, do czego serdecznie zapraszam i życzę wszystkim startującym w II edycji konkursu „Buildera” powodzenia.

Builder

Szymon Wojciechowski

rozwiązania partnerów konkursu dla młodych architektów

ARCHITEKTURA I DESIGN

www.cemex.pl

Prezentację rozwiązań do zastosowania w zadaniach konkursowych CEMEX Polska rozpoczyna od energooszczędnego systemu do budowy domów Thermohouse oraz cementu białego.

Thermohous – technologia efektywności

CEMEX jest bardzo bliski idei budownictwa energooszczędnego, dlatego posiada w swojej ofercie nowoczesny system do budowy domów Thermohouse.

Ogromnym atutem systemu jest łatwość formowania bryły budynku. Dzięki niemu możemy cofnąć się do czasów naszego dzieciństwa i cieszyć się łatwością budowy domu, gdyż z kształtek wypełnionych mieszanką konstrukcyjną Thermocon jesteśmy w stanie uzyskać wiele form, od prostych i klasycznych, po bardziej złożone, awangardowe i nowoczesne. Niezaprzeczalnym atutem systemu jest bardzo wysoka izolacyjność termiczna, co czyni Thermohouse jeszcze atrakcyjniejszym dla użytkownika.

Dzięki połączeniu wysoko wydajnej izolacji termicznej z dużą nośnością konstrukcji możliwe jest zmniejszenie grubości ścian – zyskujemy w ten sposób do kilkunastu metrów powierzchni w prezencie, co na pewno spotka się zainteresowaniem odbiorcy. Szybkość, łatwość i trwałość budowania to dla dzisiejszych projektantów wymóg konieczny.

Dzięki temu systemowi wykonanie konstrukcji domu jednorodzinnego możliwe jest już w ciągu miesiąca. Thermohouse to inteligentny system do budowy domów, skupiający w sobie wszystkie zalety, jakie powinien mieć budulec XXI wieku. Jest idealnym materiałem do pracy dla projektantów domów jed-

norodzinnych i osiedli mieszkaniowych, gdyż pozwala im w łatwy sposób realizować pasję tworzenia niepowtarzalnych brył, które są integralną częścią naszego otoczenia.

Więcej informacji na temat produktu znajdziecie Państwo pod adresem: www.betonnadom.pl/produkty/thermohouse

Cement Biały – szlachetne piękno

Wysoka jakość i powtarzalność parametrów użytkowych Cementu Białego CEM I 52,5 R umożliwiają dowolne skomponowanie każdej przestrzeni bez żadnych ograniczeń formy i koloru.

Cement biały dzięki swoim wyjątkowym właściwościom jest wykorzystywany przede wszystkim do produkcji elementów prefabrykowanych, gotowych mieszanek chemii budowlanej i wytwarzania mieszanek z przeznaczeniem na beton architektoniczny.

Wiele powstałych z niego konstrukcji charakteryzuje się lekką formą, kompozycje są przestrzenne i ażurowe.

Wysoki stopień białości Cementu Białego wyróżnia powstałe z niego budynki, rozświetlając przestrzeń architektoniczną. Gra światła na elewacji czy wewnętrznych elementach domów (płaskorzeźby, gzymsy) pozwala na uzyskanie unikatowych form, zmieniających się wraz z ruchem słońca odbijanego od białych powierzchni.

CEMEX jest jednym z wiodących, globalnych producentów materiałów budowlanych.

Kontakt:

Thermohouse Krzysztof Burza Kierownik ds. Produktów Specjalnych +48 693 923 302 e-mail: krzysztof.burza@cemex.com Biały cement Piotr Jurczuk Kierownik Rozwoju Sprzedaży +48 601 407 712 e-mail: piotr.jurczuk@cemex.com

Cement Biały pozwala na uzyskanie dowolnego koloru zaprawy czy betonu, jako że doskonale łączy się z pigmentami. Powstałe z niego wyroby charakteryzują się żywymi i trwałymi kolorami przez bardzo długi okres użytkowania. Projektant ma do wykorzystania całą paletę barw, którą może zastosować do uzyskania kolorowych brył składających się na złożoną konstrukcję lub tylko do podkreślenia wybranych elementów.

Jedynym ograniczeniem w projektowaniu staje się wyobraźnia architekta.

Więcej informacji na temat produktu znajdziecie Państwo pod adresem: www.cx-cementbialy.pl

Zdjęcia: archiwum CEMEX Polska

Builder

8

czerwiec 2014

CEMEX Polska

HAURATON Polska Dzięki wykorzystaniu wieloletniego doświadczenia w zakresie tworzenia systemów zagospodarowania wód opadowych firma HAURATON Polska łączy funkcjonalność i nowoczesny design. Zaproponowane do konkursu produkty to przemyślane rozwiązania, skonstruowane tak, aby jak najlepiej spełniały swoją funkcję, a jednocześnie oferowały ciekawe wzornictwo. Proponowane przez HAURTON systemy cieszą się uznaniem również ze względu na dbałość o proekologiczną produkcję swoich produktów. Postanowiliśmy zaproponować cztery różne systemy, które, jak liczymy, będą inspiracją do nowego spojrzenia na odwadnianie terenów.

www.hauraton.com.pl HAURATON jest czołowym europejskim producentem systemów zagospodarowania wód opadowych.

Kontakt:

System RECYFIX®PRO to unikalny system odwodnień wykonany z tworzywa PP-PP oraz PA-GF. Nagradzane wzornictwo rusztów FIBRETEC® oraz zachowane optymalne parametry, wynoszą korytka RECYFIX®PRO na wyższy poziom odwadniania.

DACHFIX®RESIST

Odwodnienie DACHFIX® RESIST dedykowane do odwadniania tarasów, dachów płaskich.

Lekkie korytka wykonane z tworzywa, odporne na wpływ warunków atmosferycznych.

Zalety systemu DACHFIX®RESIST: Indywidualne rozwiązania projektowe • możliwość wykonania połączeń kątowych; • szeroki wybór rusztów; • nowoczesny design.

Długotrwałe, niezawodne działanie • materiał wytrzymały na mróz, sól odladzającą, podmakanie, działanie promieni UV, odporny na korozję; • nie zmienia barwy; • korytka DACHFIX® są odporne na działanie każdego rodzaju warunków atmosferycznych.

Odwodnienie FASERFIX®BIG BL to system przeznaczony na obszary intensywnie eksploatowane. Główną zaletą korytek FASERFIX®BIG BL jest zintegrowana z korytkiem betonowa opaska, która zapewnia niezwykle szybki czas układania nawet bardzo długich ciągów odwodnienia liniowego.

Zalety systemu FASERFIX®BIG BL: Korytka długości 4 i 1 m • sprawna instalacja długich ciągów dzięki 4-metrowym odcinkom.

Solidna, gotowa opaska betonowa • doskonała stabilność boczna ze statyczną wytrzymałością na obciążenia podczas hamowania odpowiednio do SLW 60 zgodnie z DIN 1072; • podczas montażu nie jest konieczne wykonywanie prac związanych z zabudową opaski betonowej; • wysoka jakość wykonania – korytka wraz z zabudową wykonane z betonu C 40/50, o wysokich walorach architektonicznych; • 4-metrowy prefabrykowany, samonośny element; • szeroka gama rusztów żeliwnych, w tym unikalny ruszt kratowy GUGI.

czerwiec 2014

FASERFIX®BIG BL

Zalety systemu RECYFIX®PRO: Innowacyjne ruszty FIBRETEC® • wzornictwo uhonorowane w konkursie Focus Open w Stuttgarcie, gdzie ruszt szczelinowy FIBRETEC® otrzymał srebrną statuetkę za innowacyjne rozwiązanie w zakresie designu; • unikatowe tworzywo konstrukcyjne; • odporne na korozję i działanie warunków atmosferycznych.

Zalety systemu RECYFIX® HICAP G: Wąskie szczeliny wlotowe • dyskretna linia systemu odwadniającego; • wykonane z wysokiej jakości żeliwa sferoidalnego EN GJS-500-7,; • możliwość układania po łuku; • przeznaczone do wszystkich rodzajów nawierzchni; • brak widocznej opaski betonowej; • wytrzymałość do klasy obciążenia F900.

Korpusy korytek wykonane z tworzywa pochodzącego z recyklingu • materiał PE-PP – 100 % recyklingu; • bardzo lekkie, a jednocześnie wyjątkowo wytrzymałe korpusy korytka.

Duże możliwości retencji • odwodnienie i retencja w jednym produkcie; • wysoka pojemność, zróżnicowany wybór szerokości nominalnych od 100 do 300 mm; • system wyposażony w adaptery połączeniowe umożliwiające układanie wyjątkowo długich ciągów ze zmienną szerokością nominalną.

Maciej Pawlak Inzynier ds. techniczno-projektowych tel.: 601 541 626 maciej.pawlak@hauraton.com.pl

9

System RECYFIX® HICAP® to perfekcyjne połączenie dyskretnej, prostej formy i funkcjonalności. Odejście od trakcyjnych szerokich rusztów na rzecz wąskiej, prawie niewidocznej szczeliny. Odwodnienie RECYFIX®HICAP® wpisuje się idealnie w projektowanie atrakcyjnych przestrzeni i obiektów o podwyższonych wymaganiach estetycznych, ale polecany jest również jako wyjątkowo wytrzymały na wysokie obciążenia kanał retencyjno-odwodnieniowy.

z rusztem

FIBRETEC®

Builder

G

RECYFIX®PRO

Zdjęcia: archiwum Hauraton

RECYFIX®HICAP

rozwiązania partnerów konkursu dla młodych architektów

ARCHITEKTURA I DESIGN

CERAMIKA PARADYŻ Zarówno podczas remontu domu lub mieszkania, jak i podczas budowy obiektów użyteczności publicznej, kluczowy jest wybór trwałych rozwiązań. Płytka ceramiczna jest materiałem, który sprawdzi się niezależnie od rodzaju inwestycji. Jej trwałość oraz wysokie parametry użytkowe gwarantują, że będzie służyć przez długie lata – we wnętrzach, a także na zewnątrz budynków.

Od inspiracji do realizacji

Grupa Paradyż od 25 lat zajmuje się produkcją płytek ceramicznych, dzięki którym klienci w prawie 40 krajach na świecie mogą cieszyć się nie tylko funkcjonalnymi, lecz także pięknymi i eleganckimi wnętrzami. Doskonała znajomość technicznych właściwości oraz wykorzystanie innowacyjnych technologii sprawiają, że kolekcje sygnowane logo tej firmy spełniają najwyższe standardy jakościowe. Zróżnicowane formaty, faktury i struktury płytek oraz modne wzory i kolory zapewniają niemal nieskończone możliwości aranżacyjne. W zależności od właściwości użytkowych kolekcje mogą zostać wykorzystane na zewnątrz lub w pomieszczeniach domu czy w obiektach inwestycyjnych. Ponadto, oferowana przez Grupę Paradyż innowacyjna usługa cięcia i zdobienia szkła pozwala odpowiedzieć na najbardziej wymagające potrzeby klientów.

Na powitanie

Serce domu i chwila relaksu

W kuchni najważniejsza pozostaje jej wysoka funkcjonalność i uniwersalność aranżacyjna, a kluczowe cechy idealnej łazienki to estetyka, intymność i komfort użytkowania.

Te najważniejsze oczekiwania zostaną zaspokojone przez popularne kolekcje w nowoczesnych formatach 20 x 60 cm marki Paradyż oraz 25 x 75 cm marki My Way Paradyż Group. Każda z nich jest wyszukana i jedyna w swoim rodzaju, dlatego pozwolą stworzyć wnętrza odpowiadające potrzebom jego użytkowników.

szkło – panel prysznicowy

zonda/ZON

midian/PURIO

Builder

10

czerwiec 2014

Podobnie jak w kontaktach międzyludzkich, tak i w ocenie wnętrza domu liczy się przede wszystkim pierwsze wrażenie. Z tego

powodu, niezwykle ważna jest aranżacja przedpokoju i salonu, w których przyjmujemy gości. W odpowiedzi na najbardziej aktualne trendy Grupa Paradyż wprowadziła do swojej oferty propozycje, których wyznacznikiem jest ponadczasowy styl. Osoby ceniące sobie minimalizm i funkcjonalność zainteresują wielkoformatowe kolekcje jak DOBLO, ARKESIA czy RINO. Dzięki stonowanej kolorystyce można je dowolnie łączyć z eleganckimi i odważnymi dodatkami, które nadadzą wnętrzu indywidualnego sznytu.

rino

Nie tylko „cztery ściany”

Oprócz produktów dedykowanych do aranżacji wnętrz domów czy mieszkań oferta Grupy Paradyż obejmuje także propozycje płytek przeznaczonych na zewnątrz budynków czy do obiektów użyteczności publicznej. Współcześnie doskonałym przykładem takich inwestycji są między innymi osiedla mieszkaniowe, które łączą w sobie wspomniane cechy. Design, spójność estetyczna i komfort to trzy słowa, które wyróżniają nowoczesne, funkcjonalne i przyjazne mieszkańcom projekty. Po raz kolejny zastosowanie przy tego typu inwestycjach znajdują wytrzymałe płytki wielkoformatowe, tj. ARKESIA, LAVITAS czy MISTRAL, ale również RINO, DOBLO oraz TARANTO. Dobrym rozwiązaniem pozostają też płytki klinkierowe. Kolekcje KEYSTONE, COTTO, BAZALTO czy SEMIR charakteryzują się wysokimi parametrami użytkowymi i walorami estetycznymi gwarantującymi stworzenie odpowiedniego klimatu.

DOBLO

Inwestycja w przyszłość

Builder

YOSHIOKA/PURIO

11

czerwiec 2014

Spoglądając jeszcze szerzej na bezpośrednie otoczenie, dostarczamy rozwiązań, które idealnie sprawdzą się w obiektach użyteczności publicznej, takich jak szkoły, przedszkola, urzędy czy przychodnie. Jasna i klarowna odpowiedź na tego rodzaju zastosowanie to kolekcja Inwesta/Inwest w formacie

www.paradyz.com Marka Paradyż to ponad 25 lat doświadczenia w tworzeniu pięknych produktów o niepowtarzalnym wzornictwie i najwyższej jakości wykonania.

Kontakt z architektami:

INWESTA/inwest 20 x 20 cm w bogatej gamie kolorystycznej.

Produkty te cechuje wysoka funkcjonalność i uniwersalność rozwiązań.

Aby zaspokoić najbardziej oryginalne i wyszukane pragnienie oferujemy każdemu, nawet najbardziej wymagającemu klientowi, innowacyjną usługę cięcia i zdobienia szkła i płytek ceramicznych. Każde wnętrze można wzbogacić o dekoracje nieznajdujące się w katalogu naszej firmy: ceramiczne oraz szklane. Mogą to być nadruk dowolnego zdjęcia na szkle, dowolne inserto, motyw

mozaiki i projekt obrazu z mozaiki, laminowanie zdjęć i szklanych elementów folią białą i przezroczystą, panele drukowane cyfrowo na szkle, drzwi kabin prysznicowych o dowolnym formacie i grafice, elementy szklane drukowane cyfrowo do mebli, dowolny nadruk cyfrowy na płytkach ceramicznych oraz wiele innych niestandardowych zamówień.

Specjalistyczny sprzęt, korzystanie z najnowszych technologii oraz wysoko wykwalifikowana kadra specjalistów są gwarantem wysokiej jakości realizacji zamówienia.

Zdjęcia: archiwum CERAMIKA PARADYŻ

Piotr Szkurłat Dyrektor Strefy Inwestycje pszkurlat@paradyz.com.pl tel. kom: +48 506 016 630 tel.: +48 /44/ 736 42 65 fax : +48 /44/ 736 42 68 Ceramika Paradyż Sp. z o.o. ul. Ujezdzka 23 97-200 Tomaszów Mazowiecki

Architekci, realizując nawet najbardziej śmiałe wizje artystyczne, powinni pamiętać, że powstałe obiekty muszą być przede wszystkim bezpieczne i trwałe. Systemy Sopro stanowią niezawodne rozwiązania systemowe, zapewniające trwałość i bezpieczeństwo na lata.

System łazienkowy

Okładzina ceramiczna sama w sobie jest wprawdzie szczelna, ale przez fugi woda może przeniknąć do warstw pod płytkami i doprowadzić do ich zawilgocenia. Konsekwencją tego może być zagrzybienie, wymywanie spoiwa, wykwity, niszczenie betonu, aż do kompletnego zniszczenia podłoża. W przypadku, gdy podłoże wykonane jest z masy gipsowej, bloczków lub płyt gipsowo-kartonowych, mogą powstać poważne szkody.

Z powyższych względów w wilgotnych i mokrych strefach budynku wymagane jest wykonanie uszczelnienia. Najczęściej spotykane uszczelnienia z mas bitumicznych i uszczelnienia wstęgowe są niepraktyczne i nieekonomiczne, ponieważ muszą zostać osłonięte warstwą ochronną z muru, betonu, jastrychu itp. Ponadto warstwa ochronna podlega działaniu wilgoci, ponieważ uszczelnienie znajduje się pod nią.

System tarasowo-balkonowy

czerwiec 2014

Naprężenia powstające na powierzchni, wywołane rożnymi współczynnikami rozszerzalności cieplnej okładziny i podłoża, zwiększone przez dodatkowe oddziaływanie warunków atmosferycznych, mogą być przyczyną pęknięć lub odspojeń w okładzinie ceramicznej. Ponadto wnikanie wody pod okładzinę może powodować wypłukiwanie związ-

Firma Sopro jest producentem najwyższej jakości systemów chemii budowlanej. Od niemal 20 lat dzieli się z projektantami i konstruktorami profesjonalną wiedzą i doświadczeniem w zakresie wykorzystania najnowszych rozwiązań i technologii.

Kontakt:

System bitumiczny

Niezawodna ochrona substancji budowlanej przed przenikającą wodą i wilgocią służy utrzymaniu wartości walorów mieszkaniowych i dlatego zalecana jest m.in. przez ustawodawcę w niemieckim prawie budowlanym.

Materiały budowlane stosowane poniżej poziomu gruntu (mury i fundament), jak np. bloczki betonowe, cegły, beton itp., spełniają wymagania statyczne, jednak tylko w szczególnych przypadkach są wodoodporne. Dlatego też, aby chronić podziemne części budynku przed niekorzystnym działaniem wody, stosuje się uszczelnienia. System uszczelnień bitumicznych Sopro spełnia wszystkie wymagania techniczne.

System basenowy

Sopro Polska oferuje sprawdzone systemy do prac wykończeniowych w obiektach basenowych. Składają się na nie zaprawy uszczelniające, zaprawy klejowe oraz fugi.

Robert Kulas Segment Manager ds. Architektury i Konserwacji Zabytków tel.: +48 600 313 861 robert.kulas@sopro.pl

Produkty basenowe Sopro charakteryzują się wysoką odpornością na obciążenia mechaniczne i chemiczne. Zapewniają trwałą szczelność i pewne mocowanie płytek w każdym miejscu niecki oraz powierzchni okołobasenowych. Skuteczność systemów Sopro została potwierdzona na wielu basenach w Polsce – od małych basenów przydomowych, do największych parków wodnych.

6 2 9 8

7

12 Builder

ków wapnia z podłoża lub zaprawy klejowej i prowadzić do powstania wykwitów na powierzchni okładziny. Zastosowanie wysokiej jakości uszczelnień Sopro w połączeniu z wysokoelastycznymi, cementowymi zaprawami klejowymi staje się niezbędne dla zapewnienia trwałego użytkowania nawierzchni bez uszkodzeń.

www.sopro.pl

7

10 2

7 4 3a

3

6

1

5

4

5

3

3

9

8 7

6

2

5 1

7 3b

5

1

6 2

4

1

System łazienkowy 1. Grunt podłoża Sopro GD 749 lub Sopro GP 263 2. Taśma profilowana Sopro DBF 638 wraz z narożnikami Sopro EDE 018 i EDE 019 3. Uszczelnienie całej powierzchni Sopro FDF 525 lub DSF 523 4. Zaprawa klejowa Sopro FKM XL lub Sopro No. 1 (400) lub Sopro FF 450 5. Zaprawa fugowa Sopro DF10 lub Sopro Topas DFE 6. Sznur dylatacyjny Sopro PER 567 7. Sopro Silikon

System tarasowy (taras na gruncie) 1. Emulsja przyczepna do szpachli Sopro HE 449 2. Szpachla wyrównawcza Sopro RAM3 lub Sopro AMT 468 3. Uszczelnienie całej powierzchni Sopro DSF 523 4. Okapnik OB wraz z elementami montażowymi 5. Taśma profilowana Sopro DBF 638 wraz z narożnikami Sopro EDE 018 i EDE 019 6. Zaprawa klejowa Sopro FKM XL lub Sopro No. 1 (400) 7. Zaprawa fugowa Sopro DF10 lub Sopro FL 8. Sznur dylatacyjny Sopro PER 567 9. Sopro Silikon lub Sopro MarmorSilicon

System bitumiczny 1. Izolacja pozioma wykonana z Sopro DSF 523 2. Taśma przykrywająca dylatacje konstrukcyjne 3. Szczeliny naprawione Sopro RAM 3 lub Sopro AMT 468 4. Podkład gruntujący bitumiczny Sopro KDG 751 5. W obrębie cokołu zaprawa uszczelniająca Sopro DSF 523 6. Zaokrąglenia wyrobione z zastosowaniem Sopro RAM 3 lub Sopro AMT 468 7. Pierwsza warstwa uszczelnienia bitumicznego z użyciem Sopro KSP 652 lub Sopro KD 754 8. Osadzenie w pierwszej warstwie siatki zbrojącej Sopro KDA 662 9. Druga warstwa uszczelnienia bitumicznego z użyciem Sopro KSP 652 lub Sopro KD 754 10. Mata ochronna do uszczelnień bitumicznych Sopro KDS 663

Zdjęcia: archiwum Sopro Polska

rozwiązania partnerów konkursu dla młodych architektów

ARCHITEKTURA I DESIGN

Sopro Polska

SOUDAL Polska

Poprawny montaż trójwarstwowy opiera się na zasadzie „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”. W praktyce oznacza to zastosowanie trzech warstw o ściśle określonych właściwościach. Tylko taka metoda wykonania prac spełni wysokie wymagania dotyczące szczelności, a także izolacji termicznej i akustycznej budynku.

Warstwa wewnętrzna tworzy barierę oddzielającą warstwę izolacji termicznej od klimatu panującego wewnątrz budynku. Aby zapobiec przenikaniu pary wodnej i wilgoci z wnętrza do wewnątrz izolacji, warstwa szczelna musi wykazywać właściwości paroizolacyjne i charakteryzować się dużą elastycznością. W takim przypadku idealnie sprawdzą się paroszczelne taśmy SWS, wchodzące w skład profesjonalnego zestawu produktów do montażu stolarki okiennej

Kontakt:

Michał Sawicki Kierownik Działu Technicznego tel.: 692 441 103 MSawicki@soudal.pl

czerwiec 2014

Montaż trójwarstwowy z SWS

Soudal Window System. Taśmy możemy stosować zarówno przed montażem mechanicznym, jak i po nim. Dodatkowo, w zależności od preferencji, mamy wybór pomiędzy standardową taśmą SWS, posiadającą butylowy pasek klejący, a membraną SWS Extra, pokrytą butylem na całej powierzchni.

Częścią bezpośrednio chroniącą przed utratą ciepła jest warstwa środkowa – strefa izolacji termicznej i akustycznej. Wymaga ona zastosowania środków o dużej sprężystości i elastyczności, takich jak specjalistyczne pianki poliuretanowe SWS. Gwarantują one odporność spoiny na ruchy ościeżnicy wynikające ze zmian temperatury oraz wilgotności otoczenia. Szeroki asortyment produktów Soudal Window System pozwala na wybór materiałów ściśle dostosowanych do naszych potrzeb. W standardowych pracach sprawdzi się pianka Soudafoam Classic lub jej wysokowydajny odpowiednik – Soudafoam MAXI. Chcąc uzyskać doskonałą izolacyjność akustyczną, warto użyć pianki o niskiej rozprężalności Soudafoam Low Expansion lub super elastycznej pianki Flexifoam. Wszystkie pianki pistoletowe dostępne są zarówno w wersji ze standardowym gwintem, jak i opatentowanym złączem bagnetowym CLICK. Zewnętrzna warstwa ma za zadanie zapobiec przenikaniu wody i wilgoci z zewnątrz do wnętrza szczeliny, a jednocześnie umożliwić migrację pary wodnej w przeciwnym kierunku. Funkcje te spełni paroprzepuszczalna taśma SWS Universal Outside. Taśma chroni wnętrze szczeliny przed wilgocią z zewnątrz, a jej paroprzepuszczalność pozwala warstwie pianki izolacyjnej pozostać suchą bez

Soudal jest największym na świecie producentem pian poliuretanowych oraz czołowym dostawcą mas uszczelniających, klejów i wyrobów chemii dachowej.

względu na to, jakie warunki klimatyczne panują w pomieszczeniu oraz na zewnątrz budynku. Taśma rozprężna Soudaband Acryl sprawdzi się z kolei w przypadku ścian z węgarkiem – materiał chroni warstwę pianki przed zawilgoceniem, stanowi dodatkową izolację oraz pełni funkcje estetyczne.

13

Do najskuteczniejszych metod uszczelniania okna należy zaliczyć montaż trójwarstwowy, gwarantujący właściwą izolację, komfort cieplny w domu oraz niskie koszty ogrzewania. Warto jednak pamiętać, że system montażu będzie ściśle uzależniony od miejsca osadzenia okna w ościeżu. W ścianach trójwarstwowych okno powinno znaleźć się dokładnie w płaszczyźnie ocieplenia. W przypadku dwuwarstwowej ściany optymalne będzie położenie przy zewnętrznej krawędzi, a w ścianie jednowarstwowej – w połowie jej grubości. Za pomocą kompleksowego rozwiązania Soudal Window System (SWS) efektywnie wypełnimy oraz uszczelnimy złącze ościeże – ościeżnica bez względu na typ ściany.

www.soudal.pl www.cieplymontaz.com.pl

Builder

Soudal Window System został opracowany na potrzeby budownictwa nowoczesnego i energooszczędnego. Zapewnia dobre parametry izolacyjności termicznej i akustycznej, a także pozwala wyeliminować najczęstsze błędy wykonawcze.

Błędy wykonawcze w uszczelnieniu strefy okno – ściana osłabiają strukturę warstwy izolacyjnej i przyczyniają się do powstania tzw. mostków termicznych, czyli miejsc powodujących znaczne straty ciepła w budynku. Nieprawidłowy montaż może również spowodować trwałe uszkodzenia w strukturach materiałów budowlanych oraz zwiększyć zapotrzebowanie domu na ciepło nawet o 20%! Dlatego wybór wskazanej techniki montażu okien jest oczywisty.

Taśma rozprężna Soudaband Acry

Pianka Flexifoam

Pianka Soudafoam Low Expansion 750 ml

Pianka Soudafoam CLASSIC 750ml

Pianka Soudafoam MAXI 750ml

Taśma SWS Universal Inside Taśma SWS Inside paroszczelna z siatką

SWS Universal Outside

Zdjęcia: archiwum Soudal Polska

Taśma SWS EXTRA

rozwiązania partnerów konkursu dla młodych architektów

ARCHITEKTURA I DESIGN

www.velux.pl Dzięki światłu dziennemu i świeżemu powietrzu, których dostarczają produkty VELUX, powstają lepsze warunki mieszkalne. Uwzględnienie w projekcie budynku rozwiązań, które podnoszą komfort przebywania, przynosi konkretne korzyści. Dostęp światła dziennego do wnętrz decyduje o tym, jak będą się czuć przebywający w budynku mieszkańcy, pracownicy czy klienci, i jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich zdrowie i samopoczucie.

Okna dachowe

Stanowią najczęściej wybierany i najefektywniejszy sposób doświetlania poddaszy.

Ich instalacja nie wymaga żadnych dodatkowych elementów konstrukcyjnych, można je łączyć w zestawy, aby uzyskać często bardzo duże przeszklone powierzchnie. Mogą być stosowane w dachach o kątach nachylenia połaci od 15 do 90°, jak również w dowolnych pokryciach dachowych.

Podstawę oferty VELUX stanowi siedem typów okien podzielonych według stopnia zaawansowania na trzy linie – Standard, Standard Plus i Premium. Nowa generacja okien VELUX charakteruzuje się innowacyjną konstrukcją, dzięki której okna mają nawet o 10% większą szybę, są bardziej energooszczędne, a zarazem komfortowe w użytkowaniu.

Najpopularniejsze są okna połaciowe z osią obrotu umieszczoną w środku (GZL, GLL, GLU), co umożliwia swobodne otwieranie i ustawienie otwartego skrzydła w dowolnej pozycji. Można je obracać o 180°, by umyć zewnętrzną powierzchnię szyby.

Z myślą o pomieszczeniach szczególnie wilgotnych, takich jak kuchnie, pralnie lub łazienki, powstały okna odporne na wilgoć (GLU, GGU). Wykonane są w technologii rdzenia drewnianego pokrytego poliuretanem pomalowanym na biało.

Występują również okna o podwójnym systemie otwierania (GHL,GPL), które oprócz środkowej osi obrotu mogą być także uniesione klapowo za pomocą przeciwwag, co zapewnia większą przestrzeń oraz niczym nie ograniczony widok. Okna te zalecane są zwłaszcza do dachów o małym kącie nachylenia.

Innym ciekawym rozwiązaniem jest oknobalkon (Cabrio). Dolna część okna jest zintegrowana z barierką, odchylając ją tworzymy niewielki balkon. Górna część zestawu to okno uchylno-obrotowe. Możemy je uchylić do kąta 45°.

Balkon możemy również uzyskać dzięki zainstalowaniu w połaci dachu zestawu elementów okiennych, który składa się z pionowego okna balkonowego połączonego z oknem do poddaszy.

Zainstalowane w połaci dachu okno można przedłużyć w dół lub górę przy pomocy dodatkowych elementów doświetlających (GIL). Na poddaszach o konstrukcji ze ścianką kolankową można zastosować pionowe okna kolankowe (VFE, VFA).

Firma VELUX jako jedyna na rynku oferuje pełen wybór sposobów otwierania zarówno w oknach obrotowych, jak i uchylno-obrotowych, a także niezwykle funkcjonalny system sterowania elektrycznego INTEGRA™.

VELUX i spółki siostrzane w Polsce są największym producentem i eksporterem okien z Polski, a ich poziom obrotów wynosi ponad 1,3 mld zł. Zatrudniają w Polsce ok. 3100 osób.

Kontakt:

Monika Kupska-Kupis Architekt, Koordynator Projektów tel.: 22 33 77 023 m.kupska-kupis@velux.com

Modularne systemy doświetleń – VMS

VELUX Modular Skylights to innowacyjny system świetlików modułowych dla budynków komercyjnych i obiektów użyteczności publicznej. W odróżnieniu od tradycyjnych systemów świetlików dachowych, składających się z elementów montowanych na dachu na miejscu budowy, system VELUX Modular Skylights (VMS) jest uprzednio zmontowany i fabrycznie przygotowany do instalacji na dachu. Montaż VMS jest łatwy, szybki i bezpieczny. Przy opracowaniu systemu firma VELUX współpracowała ze znakomitym biurem architektonicznym Foster+Partners.

Zdjęcia: Velux

Builder

14

czerwiec 2014

VELUX

Sigma Coatings – więcej niż farby

Kompatybilność produktów Sigma kluczem do sukcesu

W miejscach szczególnie narażonych na zabrudzenia i uszkodzenia mechaniczne, takich jak np. korytarze czy klatki schodowe, poleca się wymalowania wykonane przy pomocy farb: • Sigma Polygloss – bezrozpuszczalnikowa farba lateksowa na bazie dyspersji,

Produkty posiadają atesty Państwowego Zakładu Higieny, dzięki czemu zostały dopuszczone do stosowania m.in. w obiektach służby zdrowia.

W połączeniu z tapetą Sigmascan dodatkowo zabezpieczają przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz umożliwiają swobodne i wielokrotne zmywanie powierzchni.

Wytrzymałość tapety Sigmascan, wsparta specyficznymi właściwościami farb Sigma przeznaczonych do ich malowania, gwaran-

Sigma Coatings to marka należąca do firmy PPG Deco Polska, wiodącego na rynku polskim producenta farb i lakierów. Dostarcza profesjonalne środki gruntujące, tynki i farby fasadowe, farby wewnętrzne, emalie oraz lakiery.

Menedżerowie Projektów służą doradztwem oraz prowadzą działania informacyjno-promocyjne poprzez współpracę z architektami, biurami projektowymi, inwestorami oraz firmami budowlanymi. Reprezentują firmę w stowarzyszeniach i izbach branżowych.

Kontakt:

Mirosław Grzeszczak Warszawa (mazowieckie, podlaskie, łódzkie) tel.: 605 221 955 e-mail: miroslaw.grzeszaczak@ppg.com Damian Chołast Wrocław (dolnośląskie, opolskie, lubuskie) tel.: 601 072 743 e-mail: cholast@ppg.com Piotr Koprowski Kraków (śląskie, świętokrzyskie, małopolskie, podkarpackie, lubelskie) tel.: 661 602 229 e-mail: piotr.koprowski@ppg.com Tomasz Świderski Gdańsk (zachodniopomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie) tel.: 728 337 801 e-mail: swiderski@ppg.com

tuje trwałość i odporność powierzchni, uzyskanie ciekawych efektów wizualnych oraz spełnienie często rygorystycznych wymogów inwestora.

czerwiec 2014

Sigma Coatings to kompletna oferta farb fasadowych i wewnętrznych, dzięki którym możliwe jest uzyskanie zaskakujących rezultatów zarówno wewnątrz budynków, jak i na elewacjach. W skład oferty wchodzi również dekoracyjna tapeta Sigmascan z włóknem szklanym, charakteryzująca się wysoką wytrzymałością. Tapeta Sigmascan jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i jest niepalna. Jej powłoka bardzo dobrze maskuje drobne pęknięcia i rysy podłoża, zapobiega także ich powstawaniu. Łatwość montażu nowoczesnej tapety sprawia, że jest ona atrakcyjnym rozwiązaniem służącym do wykańczania wnętrz. Tapeta dzięki strukturze delikatnego materiału umożliwia również osiągnięcie ciekawych efektów wizualnych. Co więcej, w ofercie dostępnych jest czternaście wzorów tapety Sigmascan o różnej strukturze i gramaturze.

Dodatkową zaletą produktów jest zastosowanie rozwiązania systemowego, które pozwala na wielokrotne malowanie wytapetowanych powierzchni różnymi rodzajami farb w zależności od finalnego przeznaczenia pomieszczeń.

Wspomniane właściwości nabierają szczególnego znaczenia podczas inwestycji przeprowadzanych na terenie budynków użyteczności publicznej narażonych na intensywną eksploatację (np. ośrodki zdrowia, szpitale, przedszkola, szkoły) czy też w obiektach branży spożywczej.

Zastosowanie markowej tapety z farbami Sigma pozwala stworzyć jednolitą powierzchnię, na której nie odznaczają się miejsca łączenia.

o bardzo dobrej odporności na szorowanie (klasa 1 wg PN-EN 13300) i zabrudzenia. Bardzo dobrze kryje, nie zawiera lotnych związków organicznych, jest ekologiczna i bezzapachowa.

• Sigma Polysatin SM – bezrozpuszczalnikowa farba lateksowa o bardzo dobrej odporności na szorowanie (klasa 1 wg PNEN 13300) i środki dezynfekujące. Farba dobrze kryjąca, ekologiczna, łatwa do czyszczenia.

• Sigma Polymatt – głęboko matowa farba lateksowa o wysokiej sile krycia, odporna na szorowanie (klasa 2 wg PN-EN 13300).

• Superlatex Classic – bardzo wygodna w malowaniu i niechlapiąca, antyrefleksyjna farba, cechuje się wysoką odpornością na szorowanie (klasa 2 wg PN-EN 13300) i wytrzymałością na środki czyszczące.

• Sigmulto Metallic – wodorozcieńczalna farba dekoracyjna dająca powłokę o metalicznym wyglądzie. Farba charakteryzuje się odpornością na środki dezynfekujące i najwyższą odpornością na szorowanie na mokro (klasa 1 wg PN-EN 13300).

• SigmaCare Immun – specjalistyczna farba tworząca powłokę w pełni odporną mikrobiologicznie dzięki zawartym w niej jonom srebra (nie tylko zwalczają szkodliwe dla zdrowia bakterie, które osiadają na powłoce, lecz także działają przeciwgrzybicznie). Wymalowana nią powłoka ułatwia zapewnienie optymalnych warunków higienicznych w pomieszczeniach narażonych na działanie mikroorganizmów. Farba dobrze kryjąca, odporna na szorowanie i środki czyszczące.

15

Dodaje uroku i zabezpiecza – tapeta Sigmascan

www.sigmacoatings.com.pl

Builder

Specjalistyczne farby do wnętrz i fasad, podkłady, tynki oraz produkty do drewna i metalu dostępne w ofercie marki Sigma Coatings (PPG Deco Polska) oparte są na zaawansowanych technologiach. W efekcie charakteryzują się wyjątkowymi ochronno-dekoracyjnymi właściwościami, są kompatybilne i tworzą spójny system.

ARCHITEKTURA I DESIGN

OD REDAKCJI: Projektancie, pokaż metamorfozę wielkiej płyty!

Zapraszamy do nadsyłania propozycji w formie koncepcji lub projektu (zrealizowanego) metamorfozy.

Na propozycje czekamy pod adresem: builder@pwbmedia.pl

World Architecture Festival po raz 7.

Tegoroczna edycja Światowego Festiwalu Architektury odbędzie się w w dniach 1-3 października 2014 roku w Singapurze. Do wszystkich dotychczasowych edycji zgłoszono ponad 12,5 tys. prac, w tym ponad 2 tys. w 2012 roku. Do grona finalistów wielokrotnie kwalifikowały się też biura i pracownie architektoniczne z Polski, m.in. KWK Promes, Maćków Pracownia Projektowa z Wrocławia, czy krakowska pracownia Ingarden & Ewý. Nagrody Światowego Festiwalu Architektury przyznawane są w 28 kategoriach. W tegorocznej edycji konkursu po raz pierwszy zostanie przyznana nagroda Wood Excellence Prize dla najbardziej stylowego i kreatywnego projektu, w którym główną rolę odgrywa drewno. Nagrodę ufundowało Stowarzyszenie Handlowe Amerykańskiego Przemysłu Drewna Liściastego (AHEC).

Więcej na stronie: www.worldarchitecturefestival.com Źródło: AHEC

26 maja br. w siedzibie SARP w Warszawie odbyła się uroczystość ogłoszenia wyników dwóch edycji konkursu: Nagroda Roku 2012 i 2013 oraz Nagrody Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszy obiekt architektoniczny wzniesiony ze środków publicznych. Odbywająca się w ramach ogólnopolskich obchodów Tygodnia z Architekturą impreza to jedno z najważniejszych wydarzeń z życia polskiego świata architektonicznego. Tegoroczna edycja była szczególna – po raz pierwszy honorowym patronatem objął ją Prezydent RP Bronisław Komorowski, który otworzył galę inauguracyjnym przemówieniem.

Nagroda Roku SARP oraz Nagroda Stowarzyszenia Architektów Polskich za najlepszy obiekt architektoniczny wzniesiony ze środków publicznych za rok 2012 została przyznana Europejskiemu Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Autorami projektu są architekci krakowskiego DDJM – Marek Dunikowski, Jarosław Kutniowski oraz Wojciech Miecznikowski. W konkursie Nagroda roku 2012 jury przyznało też Nagrodę Specjalną, która przypadła architektom ze studia Ingarden & Ewy Architekci, odpowiedzialnym za projekt Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie.

Najlepszym obiektem wzniesionym ze środków publicznych w 2013 r. uznany został budynek Muzeum Historii Żydów Polskich autorstwa Rainera Mahlamäki – prezesa Fińskiego Stowarzyszenia Architektów i profesora architektury współczesnej na Uniwersytecie w Oulu.

Przy opracowaniu projektu z pracownią słynnego architekta współpracowało biuro Kuryłowicz&Associates.

Partnerem wydarzenia była firma Sopro Polska – producent profesjonalnych, systemowych rozwiązań z zakresu chemii budowlanej.

prof. Ewa Kuryłowicz Kuryłowicz&Associates

Pracownia nasza była już laureatem tej prestiżowej nagrody – w latach 1993, 2000. Tym razem uzyskaliśmy nominację za budynek Nowy Plac Unii i Grand Prix za Muzeum Historii Żydów Polskich. Cieszę się bardzo z tych sukcesów – Pracownia Kuryłowicz& Associates od trzech lat działa bez ŚP. prof. Stefana Kuryłowicza, ale mam nadzieję, że dzięki tym wyróżnieniom udowadniamy, że dajemy radę i potrafimy kontynuować dzieło Męża rozwijając się nadal i przyczyniając do ciągłego poprawiania obrazu Polski!

Kościół pasywny wyróżniony przez ISOVER Innowacyjny budynek kościoła powstał w Nowym Targu na Równi Szaflarskiej. Pierwszy tego typu obiekt w Polsce wyróżnia się niezwykle wysokimi standardami energetycznymi. Wszystko za sprawą zastosowania nowoczesnych technologii i najwyższej jakości materiałów izolacyjnych. Budynek nawiązuje do tradycyjnych, regionalnych form architektonicznych. Odznacza się dachem o kącie nachylenia połaci 55°, w którym zastosowano 42 cm wełny szklanej marki ISOVER oraz specjalny system izolacji VARIO. Rozwiązanie to zapewnia odpowiedni mikroklimat (optymalną temperaturę i wilgotność), idealną szczelność oraz niezmienne parametry na długie lata.

Nowatorski projekt kościoła został nagrodzony w krajowej edycji światowego konkursu ISOVER Energy Efficiency Awards 2013, który promuje inwestycje o wysokiej efektywności energetycznej, przyczyniające się do ochrony środowiska i poprawy gospodarki. Odpowiedzialna za projekt i realizację obiektu w Nowym Targu pracownia – Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach – reprezentowała Polskę podczas tegorocznej gali finałowej konkursu w Dublinie. Kościół pasywny, jako jeden z najlepszych konkursowych projektów, trafił do księgi „Best of Book”, prezentującej pomysły mające wpływ na zwiększenie energooszczędności budynków.

Fot. arch. ISOVER

Fot. arch. Andrzej Iwańczuk © SARP

Nagrody Roku SARP rozdane!

Certyfikat BREEAM Excellent dla Warsaw Spire

Fot. arch. Ghelamco

Z końcem lutego 2014 roku zakończyła się kolejna, szósta już edycja plebiscytu Polska Architektura XXL. Plebiscyt jest organizowany od roku 2008.

Organizatorem jest internetowa Grupa Sztuka Architektury. Swoim zasięgiem objął kilka tysięcy realizacji, na bieżąco relacjonowanych na łamach wortali. Z tego olbrzymiego zbioru wyłoniona została lista finalistów, a z nich wybrani zostali zwycięzcy. Wśród nich wymienić można Muzeum Historii Żydów Polskich autorstwa konsorcjum biur Lahdelma&Mahlamaki i Kuryłowicz&Associates. Kolejnym laureatem docenionym przez jury jest architekt Lucjan Kuc z Biura QC, którego pomysł na urządzenie mieszkania w Rzeszowie zwyciężył w kategorii „Wnętrza prywatne”. Prelekcji wyżej wymienionych laureatów będzie można wysłuchać podczas Międzynarodowych Targów Budowlanych i Wnętrzarskich Warsaw Build 2014 (18-20 września). Wśród gości prezentujących swoje realizacje pojawią się również inni zwycięzcy i uczestnicy Plebiscytu Polska Architektura XXL 2013, m.in. Wojciech Borowczyk, Maciej Kurkowski, Piotr Jakubowski czy Anna Urbańska i Weronika Kiersztejn.

Fot. arch. Schock

Projekt drugiego co do wysokości budynku w Polsce (wysokość całkowita 220 m) uzyskał certyfikat BREEAM Excellent. Inwestycja jest już ósmym certyfikowanym w schemacie BREEAM obiektem w portfolio Ghelamco.

Dzięki Warsaw Spire stolica zyska nową przestrzeń, harmonijnie łączącą funkcje biznesowe z funkcjami publicznymi. W kwartale między ulicami Grzybowską, Łucką, Wronią i Towarową, który przez ostatnich kilkadziesiąt lat był niedostępny dla mieszkańców Warszawy, powstanie miejski plac wypełniony zielenią, fontannami, otoczony restauracjami i kawiarniami, z obiektami związanymi z kulturą i sztuką. Przewidziane w projekcie udogodnienia sprawią, że Warsaw Spire stanie się nowym, tętniącym życiem miejscem spotkań w stolicy. 49-kondygnacyjny kompleks biurowy, którego budowa pochłonie 904 miliony zł, powinien być gotowy na przełomie 2014 i 2015 roku.

Plebiscyt Polska Architektura XXL

REKLAMA

ARCHITEKTURA I DESIGN

Współgranie projektu z naturą oraz promocja regionu za pomocą atrakcyjnego obiektu to główne założenia, jakie przyświecały autorce konkursowego projektu.

KONKURS dla

MŁODYCH ARCHITEKTÓW edycja I

2013

III. NAGRODA MECENASI KONKURSU EDYCJI 2013

W ZGODZIE Koncepcja Ośrodka Sportu i Rekreacji nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie

O

biekt został zaplanowany w miejscu atrakcyjnym pod względem turystycznym. Zalew otoczony jest dużą ilością drzew. Architektura w tym rejonie jest nieokreślona, w okolicy nie ma dominującego budynku.

Projekt Ośrodka Sportu i Rekreacji swoją formą i zastosowanymi materiałami nawiązuje do natury, staje się jej integralną częścią. Konstrukcja ze stali nierdzewnej jest opleciona nieokorowanymi prętami wikliny (Salix viminalis). Cztery elementy konstrukcyjne zawierają w sobie wiklinę pomalowaną na kolor ceglastej czerwieni, dla podkreślenia dynamiki formy. Dzięki rzadko spotykanemu kształtowi obiekt stałby się elementem dominującym w tej okolicy. Pomimo to nie zakłóciłby harmonii otoczenia, ponieważ

stosowane są w nim naturalne materiały.

Projekt usytuowany jest tuż przy brzegu zalewu. Sylwetką wpasowuje się w jego ułożenie. Zastosowany wyplot wiklinowy nadaje oryginalny wygląd oraz ciekawie prezentuje się w nocy, po oświetleniu budynku – iluminacja przenika wtedy pomiędzy wyplecioną wikliną.

Wnętrze nawiązuje do zewnętrznej formy projektu. Obiekt posiada dwa duże tarasy.

Jeden na parterze, z funkcją przeszklonych schowków w podłodze na kajaki i bojery.

Z drugiego tarasu na piętrze można natomiast podziwiać Zalew Zemborzycki.

Atrakcje sportowe i rekreacyjne w obiekcie to wypożyczanie kajaków (okres letni), wypożyczanie bojerów (okres zimowy), basen (okres letni), kawiarnia (okres letni oraz zimowy).

ANGELIKA GAŁAN studentka 2. roku na Wydziale Architektury Politechniki Lubelskiej

czerwiec 2014

Jestem absolwentką Liceum Plastycznego im. Józefa Chełmońskiego w Nałęczowie, o profilu meblarstwo. Podczas zajęć zawodowych opanowałam umiejętność projektowania i wykonywania form użytkowych z drewna oraz wikliny.

Zdolność tworzenia przedmiotów wyposażenia wnętrz pomaga mi w projektowaniu o wiele większych od nich form architektonicznych. Jednym z efektów jest projekt Ośrodka Sportu i Rekreacji nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie.

Z NATURĄ

„

ANDRZEJ M. CHOŁDZYŃSKI

Członek Kapituły Konkursu dla Młodych Architektów

Hangar na kajaki i bojery, kawiarnia, miejsce spotkań, całość zamontowana na pływającej tratwie przekrytej konchą o kształcie żuka lub ślimaka i zacumowanej przy porośniętym sosnami nabrzeżu Zalewu Zemborzyckiego nie mogły ujść uwadze Kapituły.

Model przedstawiający projekt urzeka świeżością i entuzjazmem bez czytelnych zamiarów przypodobania się znawcom architektury i jej modom czy konwencjom. Zwraca uwagę pozorna naiwność w stosowaniu stali nierdzewnej do konstrukcji obiektu połączonej z pokryciem „ślimaka” wykonanego z wikliny (salix viminalis) mocowanej do tejże konstrukcji za pomocą sznurka. Sploty wikliny, tworzące w modelu i na rysunkach intrygujące, szorstkie „futerko” przekrycia, kontrastują z użytymi nie wiedzieć po co wianuszkami z LED-ów, niezmiernie oślepiających i niepotrzebnie widocznych.

Warsztatowa niedoskonałość projektu i brak doświadczenia technicznego oraz technologicznego Autorki nie są tu jednak najistotniejsze.

Bardziej uwiera niespójność i niejednorodność używanych w modelu materiałów, jako że same rysunki projektu są interesujące i budzą chęć zobaczenia w naturze tego swoistego zgrabnego ekologicznie przestrzenno-funkcjonalnego manifestu. A stąd już niedaleko do „architektury bez architektów”, w której tworzeniu, w ramach programowej z założenia sprzeczności i prowokacji, można odnaleźć na całym świecie wielu zdolnych architektów.

„

19

Przekrój

Rzut konstrukcji dachu

OPINIE KAPITUŁY ANDRZEJ KACZOR

Dyrektor Zarządzający Soudal Sp. z o.o.

Wychodzę z założenia, że projekty sportowo-rekreacyjne muszą być przede wszystkim odpowiedzią na realne potrzeby użytkowników. Architekt nie powinien dopuszczać do „przerostu formy nad treścią”.

Przyznaję jednak, że kibicuję koncepcjom, które łączą te dwie cechy.

Plan Ośrodka Sportu i Rekreacji nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie należy do grona moich faworytów… i to nie tylko dlatego, że te tereny są mi bardzo dobrze znane z dzieciństwa – tam właśnie się urodziłem i wychowałem. Wyróżnia się on przede wszystkim umiejętnym połączeniem architektury nowoczesnej z detalami nawiązującymi do naturalnego otoczenia. Zastosowanie pozornie kontrastujących ze sobą materiałów, jak stal i wiklina, pozwoliło na osiągnięcie wyjątkowego efektu. W tym kontekście nieprzypadkowa jest również bryła obiektu, która z jednej strony doskonale wpisuje się w krajobraz, z drugiej zaś – staje się elementem dominującym w okolicy.

Zwróciłem uwagę również na udane zestawienie funkcji użytkowych obiektu z walorami designerskimi. Dla przykładu – jeden z tarasów spełnia rolę schowków w podłodze na kajaki i bojery. Jednak dzięki zastosowaniu szkła w podłodze przestrzeń praktyczna nabrała nietypowego charakteru. W mojej ocenie projekt ośrodka spełnia wszelkie normy, a równocześnie zachowuje swoją indywidualność.

Builder

Elewacja boczna

Wizualizacje i rys. A. Gałan

AUTORKA PROJEKTU KONCEPCYJNEGO

ulTra archiTecTs Biuro zostało założone w 2004 roku w Poznaniu przez architektów Marcina Kościucha i Tomasza Osięgłowskiego. W 2009 roku pracownia znalazła się w gronie laureatów nagrody „Europen 40 Under 40”, nagrody przyznawanej najlepiej zapowiadającym się młodym europejskim architektom.

Działalności Ultra Architects przyświeca sentencja Jana Kaplickiego: „Nie jest ważne, ile ton betonu zużyjesz w życiu, ważne jest jak”. Jak zatem projektują? Niezależnie od tego, czy będzie to przedmiot, wnętrze, dom, biurowiec, czy założenie urbanistyczne – realizowany przez pracownię projekt zawsze jest wynikiem starannych analiz kontekstu, potrzeb i uwarunkowań ekonomicznych. Jednak nie tylko – kreowana przestrzeń powinna także wzbudzać emocje. pracowniaPodczas procesu projektowego i realizacyjnego zespół współpracuje z renomowanymi pracownia mi branżowymi, co pozwala na sprawne realizowanie obiektów różnej skali na terenie całej Polski.

biuro-garaż Zdjęcia: archiwum Ultra Architects

profile

MarciN Kościuch i ToMasz osięgłowsKi

„Nie jest ważne, ile ton betonu zużyjesz, ważne jest jak”

2. Autorytet/guru architektoniczny Jest ich mnóstwo. Nie jestem ani minimalistą ani hi-tech – z Tomkiem jest dokładnie tak samo. Tych nazwisk musiałbym wymieniać multum. Jestem cały czas zachwycony wykładem Jana Kaplickiego, którego cytat zamieściliśmy na naszej stronie: „Nie jest ważne, ile ton betonu zużyjesz w życiu, ważne jest jak”. Wychowaliśmy się na Fosterze, Renzo Piano, Nouvelu. Zaczęły się wtedy pojawiać pierwsze projekty Herzogów, Chipperfield zrobił jedno muzeum, którym się zachwycaliśmy i podobało nam się jak gniją deski na elewacji. Będąc na studiach, uważaliśmy Le Corbusiera za ważną osobę. Nadal go za takiego uważam, ale dlatego, że brał udział w przewracaniu świata do góry nogami. Architektura po 1900 roku po prostu przewróciła 2000 lat architektury. Myślę, że teraz modernizm jest lepszy i bardziej ludzki.

3. Dom marzeń Chciałbym mieć działkę w mieście i zaprojektować na niej maleńki domek, taki jak mieszkanie. Żeby miał najwyżej 100 m2, ale posiadał też działkę. Koniecznie blisko centrum, żebym nie musiał dojeżdżać samochodem do miasta, w którym żyję, które lubię i które kocham. Najważniejszą rzeczą jest dla mnie miejsce, a nie to, jak będzie wyglądał sam dom.

Mam jednak jego wyobrażenie – jako poustawiane na sobie domki. Rodzaj bloku, w którym poza mieszkaniem mam jeszcze taras o powierzchni 30-40 m2 z drzewem i trawnikiem.

Mógłbym na niego wyjść i widzieć wyżej następne takie zielone tarasy.

Chciałbym raczej mieć kawałek trawy, której mógłbym dotknąć. To dlatego, że latem żyje się pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem. Za tym tęsknię…

4. Najbardziej udany projekt Jeśli oddajemy jakiś projekt, to po prostu go lubimy. Nas cieszy, a czy jest dobry, to już ocena inwestora i krytyka. Z kilku prac jestem szczególnie zadowolony, np. z „Domu w szczerym polu”, koncepcji dla wrzesińskiej gazety, z garażu-biura. Nie mamy jednego, najbardziej udanego projektu. Czasami z tego powodu robimy projekty długo. Przeciągamy, choć inwestor chciałby już budować. Uważamy, że projekt wciąż nie jest dobry. W każdym znalazłbym mnóstwo błędów do usunięcia. Nawet jeśli budowa trwa, a mam ich świadomość, to usuwam je z uporem. To kosztuje wiele nerwów, czasem jest to dla nas koszt finansowy. Projekt kończy się dopiero wtedy, kiedy ktoś już w danym budynku mieszka.

5. Projekt – zjadacz czasu Nie mogę wskazać takiego projektu, chociaż wiem, które to są. Czasami dzieje się tak z winy inwestora, ale nie wypada mi tego powiedzieć. Przy innych po prostu coś blokuje i nie można znaleźć odpowiedzi. Może jest to słabość, a czasami – brak czasu, bo jest tyle projektów, że któryś musi ucierpieć. Za każdym razem staramy się jednak zrobić wszystko dobrze. Oczywiście pojawiają się projekty, które są przeciągane czasowo, również z naszej winy, ale efekt jest potem dużo lepszy.

Przykładem jest Kropka, której powstały z cztery koncepcje. Kiedy inwestor pojawiał się, by zobaczyć jedną, my przedstawiliśmy mu już kolejną wersję, mówiąc, że tamta była zła. Był zaskoczony i zdziwiony, ale za każdym razem wystarczało wytłumaczenie, dlaczego zmieniamy koncepcję. Doszliśmy do momentu, w którym zmieniliśmy dosłownie wszystko. Wszyscy stwierdzili, że to jest to. A my, że trzeba było się nauczyć działki, ale teraz wiemy o niej wszystko. Niektóre działki są trudniejsze i trzeba nad nimi dłużej posiedzieć. Działki, funkcje, budżety.

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Wszystko może inspirować. Od książek i gazet po telewizję. Uważam, że telewizja to świetne źródło informacji o wszystkim: o technice, o społeczeństwie.

Internet jest miejscem, w którym trzeba szukać, natomiast telewizja czasami sama coś podsunie. Nawet kanały czysto informacyjne są ważne. Pracujemy z pieniędzmi, powinniśmy wiedzieć, co się dzieje na rynkach. Jest wiele programów, które dały mi pomysł na coś.

Dlatego uważam, że architekt nie powinien się od niczego odcinać.

21

1. Motto projektowe i życiowe Projektujemy dla kogoś i ten ktoś jest najważniejszy. Po prostu człowiek, dla którego tworzymy, jest dla nas priorytetem. Niezależnie od tego, czy to będzie dorosły, dziecko, czy też może chodzi o ZOO, które przecież też projektuje się dla ludzi.

Wielu projektantów zachwyca się samymi sobą i formami, które tworzą. Mówią potem, jak bardzo nowatorski jest ich pomysł, i wciskają go inwestorowi. Jednak inwestor tego nie chce, a na dodatek musi za to zapłacić. Nigdy nie chciałbym tak robić, chociaż też mam takie ciągoty. Nasza rola polega na tym, żeby wpisać wizję inwestora w estetykę otoczenia i znaleźć kompromis.

Builder

Marcin Kościuch

czerwiec 2014

dom nad morzem

ARCHITEKTURA I DESIGN czerwiec 2014

22 Builder

dom w szczerym polu 7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Nie mamy czegoś takiego. Każdy z nas ma jakieś lekkie skrzywienie na punkcie czegoś, ale staramy się temu nie ulegać. Za każdym razem wszystko wynika z potrzeby miejsca, finansów i inwestora. W przypadku biurowca na romboidalnej działce po prostu potrzeba było czegoś, co zaczepi budynek w tym miejscu. Trzeba było znaleźć haczyk, który będzie mówił, że ten budynek jest wyjątkowy i tylko dla tej konkretnej działki. To dlatego przenieśliśmy dynamikę działki na elewację i stworzyliśmy zewnętrzne żaluzje pod kątem.Już parę osób powiedziało, że nasze projekty nie mają wspólnego mianownika. Kiedy widzą projekt, nie są w stanie powiedzieć, czy to nasz. A mnie się to akurat podoba.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy Nie ma jednego typu architekta. Architekt jest tylko człowiekiem i nie można powiedzieć, że umie rysować, bo niekoniecznie – nie musi. Za to potrafi w jakiś logiczny sposób poukładać to, czego nie umie ktoś inny, albo potrafi zrobić to szybciej. Nie jest więc w żaden sposób osobą nadzwyczajną i ma takie same zalety, czy wady, jak ktokolwiek inny..

9. Moja pierwsza nagroda Nie pamiętam, za co dostaliśmy pierwszą nagrodę. Natomiast bardzo mocno nas zaskoczyła i ucieszyła nagroda 40/40. Zadzwoniło do nas kilku znajomych z polskiej krytyki architektonicznej, że jest taka nagroda i żebyśmy się zgłosili, bo wiele biur się zgłasza. Wysłaliśmy kandydaturę i zapomnieliśmy o tym. O wynikach dowiedzieliśmy się w zabawny sposób. Odebrałem e-maila, w którym zapytano, czy my w ogóle istniejemy. Pierwszych kilka e-maili odbierał Tomek i wyrzucał je notorycznie do kosza, ponieważ brzmiały jak typowy spam.

Ostatnio najbardziej nas cieszy „Dom nad morzem” i jego zwycięstwo w konkursie „Polski Cement w Architekturze”. Tam zgłaszają się naprawdę dobre projekty i w dodatku specyficzne – bo tylko te wykonane w odpowiedniej technologii, która jest tematem przewodnim. Domek jednorodzinny, który dostaje nagrodę przy tak gigantycznych realizacjach, jak zeszłoroczna biblioteka HS99, to jest naprawdę coś.

Ludzie nie wiedzą, dlaczego jesteśmy popularni. Niektórzy uważają, że mamy świetne chody w prasie, a tu nie o to chodzi. Mała liczba realizacji nas czasem dobija, jednak to, co zrealizujemy, prawie za każdym razem dostaje nagrodę – „Domek Mai”, „Dom nad morzem”, wnętrze samochodowe. Właściwie to są nasze główne realizacje.

I mimo tego, że jesteśmy nagradzani, cały czas widzę u znajomych jeszcze lepsze projekty i się denerwuję. To nieustannie motywuje, bo nie uważam, że robię wybitne rzeczy. Jest dużo lepszych biur w kraju, które robią lepszą architekturę, ale staramy się je gonić.

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Nie lubię mówić o złej architekturze. Uważam, że należy to pomijać.

Po prostu powinno się ją zbywać milczeniem. Milczenie nie jest przyzwoleniem – można mieć tylko żal, że ktoś wydał na to pieniądze.

Dyskusyjne są dla mnie wyłącznie te projekty, które powstały za publiczne pieniądze. O takich budynkach można mówić, bo są to nasze wspólne rzeczy i nasze wspólne pieniądze. W takich sprawach czasami się odzywam i mam przez to nieprzyjemności. Jeśli jest to inwestycja zupełnie prywatna, to uważam, że w ogóle nie mam prawa się na jej temat wypowiadać. Prywatne pieniądze – każdy może sobie postawić, co chce. To, czy coś jest ładne, jest rzeczą subiektywną.

Natomiast jest ta druga sprawa – aspekt społeczny – czyli przestrzeń pomiędzy domami. To, czy dom jest ładny, to inna kwestia. Słowo „ładny” pochodzi od ładu. „Nieładny” to znaczy po prostu „zrobiony bez ładu i bez składu”. No ale jeśli jest i nie wybija się, nie łamie reguł, które narzucono pod względem kubatury, to nie powinniśmy się nad tym rozczulać. Trzeba pamiętać, by w przestrzeni nowy dom nie wyglądał jak fabryka pomiędzy domami, tylko nadal jak dom – nadal tak wysoki, jak wszystkie, trzymający się linii zabudowy.

Domy katalogowe też są po prostu nieładne. To, że stoją w nieuporządkowanej przestrzeni, to jest wina urbanisty, który np. wyznacza wyłącznie nieprzekraczalną linię zabudowy. Potem jeden dom stoi tu, a drugi dalej w głębi działki, bo właściciel ma duży samochód. Jest to poniekąd kwestia ustawodawcza. Nie ma określonych ram, w których masz się poruszać. Bo ten budynek może być z katalogu, jednak wg wytycznych szerokości elewacji, konkretnej linii zabudowy, płotu określonej wysokości oraz gabarytów całego budynku. To może być dach płaski, skośny. A jeśli dach skośny, to z określonym kierunkiem kalenicy oraz kątem nachylenia połaci.

Martwią mnie nie złe budynki, a fakt, że w Polsce nie ma krytyki architektonicznej. Ona prawie nie istnieje. Ta, która jest, jest robiona przez architektów, a oni nie mogą się wypowiedzieć w 100%, bo sami coś projektują. Powinny to być osoby kompletnie niezależne, po historii sztuki, które mogą powiedzieć wszystko – mogą przeanalizować obiekt i wypluć z siebie prawdziwą opinię, a nie opis tego, co widzą. Ci, którzy się uważają za krytyków, czasem nie mają własnego zdania.

wiadomości wrzesińskie

Naturalna ochrona drewna na lata Kamil Wiśniewski

Zastosowanie oleju Flügger Impredur ułatwia również naprawę powierzchni. Jeśli zaolejowana powierzchnia uległa zużyciu i wytarciu, można ją doolejować w miejscu, gdzie wytarł się olej. Nie jest to trudne – wykonujemy je tak samo jak olejowanie surowego elementu, olej wchłania się tylko w miejscach chłonnych.

Olej Flügger Impredur ma właściwości dekoracyjno-ochronne, nie tworząc powłoki na powierzchni drewna, uwydatniając jego naturalny rysunek. Olej szczególnie dobrze penetruje powierzchnię drewna, dzięki czemu uzyskujemy naturalną powierzchnię bez kryjącej powłoki, zabezpieczoną przed wpływem warunków atmosferycznych.

Olej hydrofobizuje powierzchnię – to oznacza, że jest odporny na wodę deszczową i wilgoć. Dodatek sporej ilości specjalnych filtrów UV chroni przed niekorzystnym działaniem słońca i nadmiernym wysychaniem, ograniczając pękanie powierzchni drewnianych.

Dzięki odpowiednio dobranej recepturze produkt można barwić w systemie kolorowania Flügger. Pozwala to na połączenie funkcji dekoracyjnych z ochronnymi. Produkt w od-

Zdjęcia arch. Flügger

Właściwości i możliwości

23 Builder

Olejowanie

Podczas olejowania pamiętajmy o bardzo ważnej rzeczy – olejowanie przeprowadza się do maksymalnego nasączenia powierzchni drewnianej produktem, absolutnie niedopuszczalne jest pozostawianie nadmiaru oleju na powierzchni.

Odpowiednio zadbana powierzchnia drewniana, jeśli jeszcze dodatkowo jest impregnowana np. metodą ciśnieniowo-próżniową, charakteryzuje się znacznie dłuższą trwałością i wymaga rzadszych renowacji niż powierzchnie niezabezpieczone.

Profesjonalne doradztwo w zakresie właściwej aplikacji i doboru właściwych produktów do drewna Flügger można znaleźć w sklepach Flügger farby.

promocja

N

powiednim kolorze dodatkowo zabezpiecza powierzchnię drewna przed zniszczeniem.

Olej opóźnia także rozwój porostów. Przed korozją biologiczną (tzw. porastaniem), chroni i zabezpiecza dodatek środków przeciwporostowych.

a czystej i surowej powierzchni dobrze jest zastosować podkład – olej gruntujący Flügger 90 Aqua lub Flügger 90 Classic. Oleje gruntujące zapewniają dobrą przyczepność kolejnym produktom oraz stanowią dodatkowe zabezpieczenie, szczególnie przed korozją biologiczną, na powierzchni końcowego zabezpieczenia.

Jako produkt nawierzchniowy sprawdzi się olej Flügger Impredur. Zastosowanie systemu olej gruntujący i następnie olej nawierzchniowy znacznie wydłuży czas trwałości elementu drewnianego. Takie systemowe rozwiązanie sprawdzi się w zabezpieczeniu zewnętrznych elementów drewnianych na elewacjach, architekturze ogrodowej, meblach ogrodowych czy tarasach.

czerwiec 2014

Drewno to długowieczny budulec o szczególnych właściwościach, dlatego należy je odpowiednio pielęgnować. Kiedy ochrona powierzchni drewnianej ulega zużyciu, należy przeprowadzić renowację. Wszystkie warstwy starej powłoki powinny być usunięte aż do czystego, „surowego” drewna.

Podłoże musi być czyste, suche, nośne, chłonne, niezabezpieczone wcześniej lakierem czy farbą.

Product Support Manager Flügger Sp. z o.o.

ARCHITEKTURA I DESIGN

Pawilon plażowy

promocja

Builder

24

czerwiec 2014

arch. Katarzyna Szpicmacher

Projekt pawilonu stanowiącego zaplecze dla plaży Poniatówki w Warszawie został wyłoniony w 2010 roku w otwartym konkursie organizowanym przez Sanitec Koło Sp. z. o.o., producenta i dystrybutora wyposażenia łazienek.

Zrealizowany według zwycięskiego projektu budynek oddano do użytku w kwietniu bieżącego roku.

KOŁO Wisły

Autorzy: Ponadto Grupa Projektowa, architekci:

Aleksandra Krzywańska,

Maja Matuszewska,

Katarzyna Szpicmacher Współpraca autorska: Pro arte 11, architekci Jerzy Grochulski, Stanisław Stefanowicz Konstrukcja: Roman Nalewajko Generalny wykonawca: KONSOLID Inwestor: Zarząd Mienia m. st. Warszawy Powierzchnia terenu: 9967 m2 Powierzchnia zabudowy: 1027 m2 Powierzchnia użytkowa: pawilonu: 252 m2; systemu ramp i tarasów: 1057 m2 Powierzchnia całkowita: 2054 m2 Kubatura: 5264 m3 Projekt: 2010-2012 Realizacja: 2013-2014 Koszt inwestycji: 4 600 000 PLN

Układ funkcjonalny

Kubatura budynku zamyka się w białych modułach zabudowy powiązanych ze sobą drewnianą „taśmą”.

Obiekt składa się z części kawiarnianej, sanitarnej i sezonowych natrysków z przebieralniami. Jest budynkiem dwukondygnacyjnym, posadowionym na palach i wyniesionym do poziomu ulicy Wybrzeże Szczecińskie. Kubatura budynku zamyka się w białych modułach zabudowy powiązanych ze sobą drewnianą „taśmą”. Pierwszy moduł pełni funkcję sanitarną i usługową (wraz z wypożyczalnią sprzętu plażowego), drugi – usługową z małą gastronomią. Drewniana część odgrywa rolę łącznika między poziomem ambony od strony ul. Wybrzeże Szczecińskie a plażą.

Od północy zaprojektowano wejście na taras widokowy, znajdujący się nad zespołem sanitarnym. We wnękach po obu stronach pawilonów – sanitarnego i kawiarnianego – zaprojektowano też niewielkie tarasy re-

czerwiec 2014

Konkurs wygrały studentki architektury z Warszawy – Aleksandra Krzywańska, Maja

Pawilon plażowy

25

Od konkursu do realizacji

Matuszewska i Katarzyna Szpicmacher – które w roku 2011, we współpracy z spółdzielnią architektury PRO ARTE, podpisały umowę z Zarządem Mienia Miasta Stołecznego Warszawy na rozpoczęcie prac nad projektem budowlanym i wykonawczym. Budowę rozpoczęto na początku roku 2013, a budynek oddano do użytku w kwietniu 2014 r.

Obiekt znajduje się na terenie międzywala Wisły. Rzeka wraz z lasami łęgowymi w granicach Warszawy jest fragmentem „ptasiego” obszaru NATURA 2000 „Dolina Środkowej Wisły" rozciągającego się od Dęblina do Płocka.

Projektowana zabudowa stanowi uzupełnienie programu plaży nadwiślańskiej, łączącej się z naturalnym i nienaruszonym znacząco przez człowieka terenem lasów łęgowych.

Program budynku w stosunku do założeń konkursowych został poszerzony o kawiarnię i zagospodarowanie terenu miedzy ulicą Wybrzeże Szczecińskie a rzeką Wisłą w Warszawie. W rezultacie obiekt spełnia funkcję zaplecza dla plaży na wysokości Stadionu Narodowego.

Builder

G

łównym zadaniem uczestników było wpisanie obiektu toalety publicznej w naturalny krajobraz Wisły Warszawskiej oraz uwzględnienie w rozwiązaniu projektowym zmienności stanu wód w cyklach rocznych i wieloletnich na terenach zalewowych. Projekt, który zdobył Grand Prix, spełnił oczekiwania organizatorów i został wybrany z 222 prac zgłoszonych do konkursu. Konkurs objęty był patronatem Zarządu Mienia Miasta Stołecznego Warszawy. Prace oceniało jury w składzie: architekci prof. Ewa Kuryłowicz i Maciej Miłobędzki, Zastępca Prezydenta m. st. Warszawy Andrzej Jakubiak, Pełnomocnik Prezydenta m. st. Warszawy ds. zagospodarowania nabrzeży Wisły Marek Piwowarski, architekt Jan Godlewski z Wydziału Estetyki Przestrzeni Publicznej w Biurze Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m. st. Warszawy oraz Prezes Zarządu Sanitec KOŁO Przemysław Powalacz.

ARCHITEKTURA I DESIGN

Podstawowym materiałem decydującym o charakterze obiektu jest drewno, które stanowi trwały, naturalny i wpisujący się w otoczenie element.

Schody zapewniające wejście na taras widokowy składają się z pochylni – płyty żelbetowej o grubości ok. 30 cm, na której oparta jest podkonstrukcja stalowa pod system mocowania drewna.

Moduł sanitarny dostępny z poziomu plaży składa się z natrysków, przebieralni i umywalni. Przewidziane jest zamykanie tej części, gdy nie jest użytkowana, lub jej demontaż na czas zimy lub w przypadku powodzi.

Moduł kawiarniany został zaprojektowany jako całoroczny. Obsługiwać ma zarówno osoby korzystające z plaży latem, jak i spacerowiczów lub narciarzy biegowych korzystających z uroków terenów nadwiślańskich zimą. Część kawiarniana dostępna z poziomu ul. Wybrzeże Szczecińskie składa się z kawiarni, toalety przystosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych, zaplecza, przechowalni, szatni i toalety dla pracowników oraz pomieszczeń na odpadki.

Kawiarnia ma otwarcie widokowe na nadwiślański las łęgowy po stronie zachodniej

Builder

26

czerwiec 2014

Budynek został posadowiony na palach, których kontynuacją są słupy żelbetowe 30 x 30 cm podtrzymujące stropodach zaprojektowanych pomieszczeń.

kreacyjne z możliwością usytuowania stojaków rowerowych.

Część sanitarna dostępna z poziomu ul. Wybrzeże Szczecińskie składa się z toalety damskiej, męskiej oraz przystosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych, pokoju dla rodzica z dzieckiem oraz wypożyczalni sprzętu plażowego. Wejścia do poszczególnych pomieszczeń są dostępne z wydzielonego, wspólnego przedsionka otwieranego na zewnętrzne przestrzenie rekreacyjne.

Wejście do części sanitarnej i wypożyczalni sprzętu plażowego możliwe jest też z poziomu plaży, schodami i układem ciągów pieszych o spadkach poniżej 4%.

Zejście na plażę zapewnia rampa złożona z pochylni wykonanej z kratownic stalowych, do której przyspawana została podkonstrukcja stalowa pod system mocowania drewna.

Wnętrze

W budynku starano się utrzymać surowy klimat, realizując założenia koncepcyjne, zgodnie z którymi chłodne wnętrza białych

czerwiec 2014

27

Podstawowym materiałem decydującym o charakterze obiektu jest drewno, które stanowi trwały, naturalny i wpisujący się w otoczenie element. Drewniana taśma łącznika zapewnia poczucie integralności poszczególnych pawilonów. Do pokrycia powierzchni tarasów, schodów i ramp zastosowano modrzew syberyjski. Podłogi ułożono na legarach z tworzywa sztucznego w systemie Deck-Dry. Drewniane powierzchnie pionowe i drewniane sufity podwieszone zamontowane zostały przy użyciu podkonstrukcji aluminiowej.

Otwarcie kawiarni na zewnątrz możliwe było dzięki zastosowaniu przeszklonej elewacji – systemu ścian przesuwnych MSW firmy GEZE, specjalnie zmodyfikowanemu do potrzeb tego obiektu.

Elewacja składa się z białych paneli elewacyjnych HPL o szerokości ok. 130 cm i wysokości 350 cm o jednolitej fakturze. Aby zapewnić jednorodny odbiór wizualny pawilonów wszystkie drzwi do pomieszczeń polakierowano na kolor identyczny do koloru płyt HPL i zamontowano w licu elewacji. Zastosowano również system PERLAN firmy GEZE w przesuwnych drzwiach zewnętrznych do przedsionka i wypożyczalni oraz system MSW w przesuwnych panelach elewacyjnych pawilonu kawiarni, gdzie stanowią zewnętrzną warstwę osłonową znajdującą się tuż przed szklaną elewacją.

Powierzchnia tarasu użytkowego została ocieplona styrodurem XPS-N-III-L. Odprowadzenie wody deszczowej odbywa się za pomocą koryt w szlichcie spadkowej, z których woda odprowadzana jest do wpustów dachowych z kołnierzem bitumicznym. Zastosowano rury spustowe kanalizacji deszczowej z PCV, schowane w wewnętrznej warstwie termoizolacji.

Pozostałe elementy wykończono w kolorem czarnym. Są to balustrady tarasów wykonane z siatki cięto-ciągnionej, elementy obróbki blacharskiej komina, profile ślusarki zewnętrznej oraz sufit powieszony na poziomie -1 wykonany z krat WEMA.

Opis konstrukcji

Budynek został posadowiony na palach wykonanych przez firmę KELLER metodą CFA. Pale podpierają żelbetowy pomost w układzie płytowo-słupowym o grubości 30 cm, na którym zlokalizowany został taras oraz pomieszczenia użytkowe.

Kontynuacją pali są słupy żelbetowe 30 x 30 cm podtrzymujące stropodach zaprojektowanych pomieszczeń. Słupy i stropy wykonano w konstrukcji żelbetowej, monolitycznej z betonu C30/37 zbrojonego stalą AIIIN. W stropach na obwodach pawilonów zaprojektowano łączniki termoizolacyjne 8 x 26 cm.

Wejście na taras widokowy odbywa się za pomocą schodów. Składają się one z pochylni – płyty żelbetowej monolitycznej o grubości ok. 30 cm z betonu C30/37 i stali AIIIN, na której oparta jest podkonstrukcja stalowa pod system mocowania drewna.

Zejście na plażę odbywa się za pomocą rampy złożonej z pochylni wykonanej z kratownic stalowych ze stali St3S, do której przyspawana została podkonstrukcja stalowa pod system mocowania drewna.

Instalacje i przyłącza sanitarne

Budynek wyposażony jest w kanalizację sanitarną, wodociągową wody zimnej i ciepłej do celów socjalnych, instalację ogrzewania, wentylację mechaniczną, wentylację grawitacyjną i elektryczną. Instalacje budyn-

Builder

Rozwiązania materiałowe

kubików kontrastują z drewnianą formą zewnętrzną. Wszystkie pomieszczenia zostały wykończone w tym samym standardzie. Zastosowano posadzkę betonową wylaną z betonu klasy B 25 zatartą na gładko i wykończoną żywicą w technologii Caparol Dispobox. Ściany w całym obiekcie mają kolor biały i w zależności od funkcji pomieszczenia wykończone są w różnej technologii – w pomieszczeniach sanitarnych na poziomie „0” jest to płyta G-K pokryta zmywalną farbą do wnętrz sanitarnych, we wnętrzu kawiarni – płyta MDF, w pomieszczeniach zapleczowych kawiarni – płytki ceramiczne, a w pomieszczeniach sanitarnych na poziomie „-1”, zagrożonych zalaniem – płyty HPL. W miejscu styku posadzki ze ścianami we wnętrzach sanitarnych zastosowano listwę aluminiową malowaną proszkowo na kolor czarny. Dzięki takiemu wykończeniu wnętrz łatwo utrzymać w nich czystość. Łazienki zostały wyposażone w ceramikę sanitarną marki KOŁO z oferty Sanitec Koło, organizatora konkursu na koncepcję architektoniczną obiektu. Zastosowano m.in. zlewy ceramiczne Nova Pro pełniące funkcję umywalek oraz miski ustępowe serii Style zainstalowane na stelażach KOŁO. Łazienka dla osób niepełnosprawnych wyposażona jest m.in. w poręcze i uchwyty z serii Lehnen Funktion.

Łazienki zostały wyposażone w ceramikę sanitarną marki KOŁO, m.in. zlewy ceramiczne Nova Pro pełniące funkcję umywalek oraz miski ustępowe serii Style zainstalowane na stelażach KOŁO. Specjalnie dla osób niepełnosprawnych zaprojektowano poręcze i uchwyty z serii Lehnen Funktion.

ku podłączone są do sieci miejskich: wodociągowej i kanalizacji sanitarnej.

Podstawą instalacji ogrzewania są grzejniki konwektorowe oraz ogrzewanie podłogowe w pomieszczeniu kawiarni.

Odprowadzanie ścieków odbywa się do projektowanej poza budynkiem pompowni ścieków zlokalizowanej w konstrukcji istniejących schodów obok ambony widokowej przy ul. Wybrzeże Szczecińskie, a następnie do studni rozprężnej.

Odprowadzenie wód opadowych z dachów budynku odbywa się poprzez system kanalizacji deszczowej grawitacyjnej.

Zdjęcia: Jarosław Kąkol

i na Stadion Narodowy po stronie wschodniej. Dzięki możliwości całkowitego rozsunięcia elewacji szklanej wnętrze tej części budynku można połączyć z zewnętrznym tarasem. Stąd w łatwy sposób można zejść na poziom plaży dzięki drewnianej rampie.

Powierzchnia użytkowa modułu sanitarnego i kawiarnianego wynosi 252,5 m2, natomiast powierzchnia użytkowa rekreacji i komunikacji – tarasów i rampy – wynosi 1056,8 m2.

ARCHITEKTURA I DESIGN CZERWIEC 2014

28 Builder

BUDOWNICTWO WYSOKIE

Część 2 Europa

tendencje projektowe i rozwój dr inż. arch. Hubert Markowski mgr inż. Krzysztof Owczarczyk prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski

T

rendy wyznaczone przez pierwsze wieżowce budowane w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej spotykały się w Europie z szeroką krytyką. Projektanci na starym kontynencie dostrzegali negatywne konsekwencje wznoszenia znacznej liczby drapaczy chmur w nieprzystosowanej do tego przestrzeni miejskiej. Związane było to ze zbyt małą szerokością głównych ulic, niedostosowanych do zwiększającej się lawinowo liczby użytkowników. Drapacze chmur wprowadzały cień, który niekorzystnie wpływał na mieszkańców sąsiadujących obiektów. Intensywna zabudowa wysoka powodowała ograniczenia w tworzeniu przestrzeni publicznej. W Europie przeciwstawiano wertykalizm amerykańskich miast postulatom szczegółowo projektowanych horyzontalnych aglomeracji, w których budynek wysoki spaja przestrzeń urbanistyczną.

Tendencje europejskie w projektowaniu budynków wysokich polegają na dogłębnej analizie szeregu czynników wpływających na projekt i jego realizację.

Szczegółowe zasady w zakresie projektowania tkanki miejskiej zostały opisane w uchwalonej w 1933 r. Karcie Ateńskiej. Postulaty zawarte w tym dokumencie dotyczyły idei miasta funkcjonalnego, w którego przestrzeni interesy prywatne nie stoją w sprzeczności z potrzebami publicznymi. Miasto w rozumieniu twórców Karty Ateńskiej powinno

Silna krytyka dotycząca budynków wysokich oraz ich roli w przestrzeni miasta nie jest w stanie zatrzymać nowych europejskich realizacji podążających za echem trendów wytyczanych przez azjatyckie standardy.

się rozwijać w oparciu o szczegółowe plany urbanistyczne. Twórcy postulatów z 1933 r. nie odrzucali idei wznoszenia budynków wysokich – uważali je za ciekawe i nowoczesne rozwiązanie. Budowę drapaczy chmur warunkowali poszanowaniem – jak byśmy dzisiaj mogli to ująć – „zasady zrównoważonego rozwoju”. Krytyka amerykańskich wzorców we wznoszeniu drapaczy chmur przekłada się na znacznie ograniczoną liczbę realizacji tego typu obiektów w Europie oraz szczególnie ich wysokości.

Rozwój mimo krytyki

Pomimo tych niedogodności pierwszym budynkiem wysokim wykorzystującym rozwiązania stalowego szkieletu konstrukcyjnego jest wybudowany w 1898 r. czterdziestopięciometrowy The White House w Rotterdamie (rys. 1). Najwyższym budynkiem w Europie przed wybuchem II wojny światowej, był hotel wybudowany we francuskim mieście Lille w 1932 r., o wdzięcznej nazwie Beffori de I’Hotel de Ville. Jego wieża osiągnęła wysokość 105 m1.

Na początku XXI wieku po dekadach zastoju budownictwo wysokie w Europie zaczyna coraz śmielej piąć się w górę. Często bardzo silna krytyka dotyczącą budynków wysokich oraz ich roli w przestrzeni miasta nie jest w stanie zatrzymać nowych realizacji podążających za echem trendów wytyczanych przez azjatyckie standardy.

Moskwa

Miastem, które w ostatnich latach przeżywa dynamiczny rozwój budownictwa wysokiego, jest Moskwa. Rosja nie rezygnuje ze swoich aspiracji ważnego gracza na arenie

międzynarodowej polityki i gospodarki. Jednym z niekwestionowanych symboli zamożności i siły państwa są spektakularne budowle, takie jak budynki wysokie. Od 2000 roku trwa wznoszenie dzielnicy Moskiewskiego Centrum Biznesowego, w skład którego będzie wchodzić kilkanaście obiektów o funkcjach biurowych, handlowych i mieszkalnych, przekraczających wysokość 100 m. Dzielnica będzie skomunikowana podmiejską linią kolejową, a usytuowanie w pobliżu trzeciej obwodnicy miasta pozwoli na dogodny dojazd.

Najwyższe budynki będą znacznie wychodzić poza „skalę europejską” i zbliżać się do czołówki najwyższych budynków na świecie.

Pierwszym akordem tego trendu była budowa w 2010 roku dwóch wież kompleksu City of Capitals. Najwyższa z nich, o wysokości 301 m, osiągnęła tytuł najwyższego budynku w Europie. W roku 2013 został oddany do użytkowania wieżowiec Mercury City Tower (rys. 3) o wysokości 339 m, jednoznacznie potwierdzając dominację rosyjskiego budownictwa wysokiego w Europie.

Wieżowiec ten został zaprojektowany przez biuro architektoniczne M. M. Posokhin, Frank Williams & Partners Architects. Za projekt konstrukcji odpowiadała firma Mosprojekt-2, inwestorem była grupa kapitałowa Liedel Investments Limited. Budynek składa się z 69 kondygnacji, jego powierzchnia to 174 tys. m2.

Obiekt jest wielofunkcyjny, posiada pięć kondygnacji podziemnych, z tego trzy przeznaczone są na parkingi, a pozostałe na funkcje techniczne. Cztery kondygnacje przyziemia wykorzystywane są jako przestrzeń handlu i rozrywki, powyżej do kondygnacji 40. znajduje się przestrzeń biurowa o łącznej powierzchni 80 tys. m2.

Fot. arch. Lafarge

Rys. 4 Coeur Defense – jeden z energooszczędnych budynków w dzielnicy La Defense w Paryżu.

zdjęcie w domenie publicznej

Builder

30

Moskiewskie Centrum Biznesowe jest stale rozbudowywane. Aktualnie trwa realizacja kompleksu Federation Tower składającego się z dwóch budynków o docelowej wysokości 242 i 354 metry oraz wieży widokowej o wysokości 448 m2. Tym projektem Rosja chce dołączyć do ścisłej czołówki krajów w których powstają najwyższe budynki na świecie.

Fot. Tomasz Sikorski

Londyn

Rys. 2. Wieżowiec Shard w Londynie. Zastosowanie na elewacji podwójnej fasady ze szkła typu „clear” o znacznej przezroczystości miało podkreślić czystość formy obiektu. Rozwiązanie to przyczyniło się do ujawnienia i wyeksponowania podziałów pionowych i poziomych wynikających z konstrukcji budynku.

ców, aby chronić starą zabudowę o innej skali. W Londynie do tej pory budynki wysokie były sytuowane w dwóch centrach biznesowo-handlowych – City oraz Canary Wharf, powstałej na zrewitalizowanym terenie dawnych doków. The Shard jest pierwszym budynkiem o tej skali wyłamującym się z dotychczas obowiązujących reguł. Został zbudowany poza dotychczasowymi centrami budynków wysokich. Wątpliwości może budzić bliskie sąsiedztwo z niekwestionowaną wizytówką miasta, zabytkowym mostem London Bridge.

Londyński wieżowiec został zaprojektowany przez światowej sławy architekta Renzo Piano. Za projekt konstrukcji odpowiadała pracownia WSP Cantor Seinuk, inwestorem była grupa kapitałowa Sellery Property Grup.

Budynek posiada pięć kondygnacji podziemnych, w których mieszczą się garaże i pomieszczenia techniczne. Pierwsze cztery kondygnacje nadziemne przeznaczone zostały na funkcje reprezentacyjne (holl wejściowy) oraz sklepy i punkty usługowe. Powyżej do 28. kondygnacji budynek został przeznaczony na biura. Wyższe piętra to już luksusowy hotel połączony ze SPA. Najwyż-

WYRÓŻNIKI EUROPEJSKICH WIEŻOWCÓW Europejskie wysokościowce górują nad budynkami tego typu z innych kontynentów pod względem inżynierskich rozwiązań.

Dotyczy to zarówno usytuowania w tkance miejskiej, jak i formy architektonicznej, konstrukcji, rozwiązań ekologicznych czy zastosowanych systemów optymalizujących wewnętrzny klimat.

czerwiec 2014

ARCHITEKTURA I DESIGN

Rys. 1. Budynek The White House w Rotterdamie.

Pierwszy budynek wysoki w Europie wykorzystujący rozwiązania stalowego szkieletu konstrukcyjnego.

Najwyższe piętra, z których rozciąga się niezwykły widok na stolicę Rosji, zostały przeznaczone na apartamenty. Ostatnia kondygnacja mieści luksusowy penthouse.

Typ układu konstrukcyjnego tego wieżowca określić można jako trzonowo-słupowy.

Trzon przenosi główne siły od parcia wiatru oraz ciężaru własnego i obciążeń użytkowych. Materiałem, z którego został wykonany ustrój nośny budynku, jest żelazobeton. Słupy zostały w linii elewacji budynku dodatkowo usztywnione belką obwodową, do której dochodzą rygle stropu połączone z trzonem i wspomagające pracę stropu oraz spinające w całość układ konstrukcyjny, nadając mu znaczną sztywność. Ma to istotne znaczenie, gdyż redukcja wychyleń budynku, szczególnie tych odczuwalnych dla mieszkańców, jest ważna i oczekiwana. Elewacja zewnętrzna wykonana z potrójnych szyb zespolonych została pokryta miedzianą powłoką refleksyjną. Gładkie płaszczyzny elewacji zacierają podziały konstrukcyjne, szczególnie przebieg słupów. Dzięki temu zabiegowi architekci mogli swobodnie sytuować pionowe elementy konstrukcyjne, koncentrując się na podziałach funkcjonalnych wnętrza.

W Europie jedynie Londyn stara się dorównać Moskwie pod względem wysokości wznoszonych wieżowców. W lipcu 2012 roku zostaje oddany do użytku wieżowiec Shard London Bridge (rys. 2) o całkowitej wysokości 310 m.

Do zakończenia budowy w 2013 roku Mercury City Towers (rys. 3) w Moskwie, staje się on najwyższym budynkiem w Europie.

Londyn jest jednym z wielu miast europejskich posiadających dzielnice o historycznym charakterze. Sytuowanie budynków o znacznej wysokości w pobliżu zabytkowej tkanki miasta zawsze budziło kontrowersje.

Dlatego w europejskich aglomeracjach najczęściej wydzielało się osobne dzielnice, w których projektowano skupiska wieżow-

szą część wieżowca, z widokami rozciągającymi się na całą panoramę Londynu, zajmują jedno- lub dwukondygnacyjne apartamenty.

Zwieńczenie budynku zostało przeznaczone na taras widokowy.

Układ konstrukcyjny tego drapacza chmur został zaprojektowany jako trzonowo-słupowy w technologii mieszanej, gdzie trzon jest żelbetowy, a zewnętrzne słupy oraz większość stropów są stalowe. Projektanci, aby uniknąć problemów z aranżacją wnętrza budynku, szczególnie w przypadku jego multifunkcjonalnego charakteru, starali się sytuować słupy nośne po obwodzie stropu. Prowadzi to do powstania, szczególnie w dolnych partiach budynku, sytuacji w których rozpiętość konstrukcji dochodzi do 15 m.

Konsekwencją są ażurowe belki rygli stropów o wysokości 500 mm. Ze względu na bardzo dynamiczną, rozbitą formę budynku, kształt stropu jest nieregularny, co stwarza wiele problemów przy projektowaniu rusztu konstrukcji stropu.

Projektowanie w wieżowcach funkcji mieszkalnych wiąże się z koniecznością zadbania o niwelację wychyleń budynku i ich wpływu na mieszkańców. Najczęściej odby-

Fot. Curranow

Rys. 3. Mercury City Towers w Moskwie. Typ układu konstrukcyjnego tego wieżowca określić można jako trzonowo-słupowy. Elewacja zewnętrzna wykonana z potrójnych szyb zespolonych została pokryta miedzianą powłoką refleksyjną.

czerwiec 2014

W europejskiej historii wznoszenia wieżowców pogoń za wysokością zawsze była kwestionowana. Aktualnie jedynie Rosja próbuje zaistnieć wśród grona państw posiadających najwyższe budynki świata. Tendencje europejskie w projektowaniu budynków wysokich polegają na dogłębnej analizie szeregu czynników wpływających w istotny sposób na projekt i realizację takiego budynku. Ocena drapacza chmur pod względem tylko jednego parametru, jakim jest wysokość, wydaje się niewystarczająca. Europejskie wysokościowce górują nad budynkami tego typu z innych kontynentów pod względem inżynierskich rozwiązań. Dotyczy to zarówno usytuowania w tkance miejskiej, jaki i formy architektonicznej, konstrukcji, rozwiązań ekologicznych czy zastosowanych systemów optymalizujących wewnętrzny klimat. W budynkach europejskich wszystkie te elementy są ze sobą połączone i szczegółowo analizowane na etapie projektowania. Do tej pory nie mieliśmy na naszym kontynencie wieżowców o spektakularnych wysokościach, lecz niezwykle dobrze przemyślane i zaprojektowane maszyny wykorzystujące najnowsze zdobycze nauki i techniki.

31

W La Defense, biznesowej dzielnicy Paryża, która została objęta rewitalizacją, powstały energooszczędne budynki zaprojektowane zgodnie z ideą zrównoważonego budownictwa (rys. 4-6). La Defense – niegdyś podparyskie tereny przemysłowe – to dzisiaj jedna z największych biznesowo-handlowych dzielnic na świecie. Rozbudowę i rewitalizację La Defense zainicjował w 2006 roku Nicolas Sarkozy. Energooszczędny wieżowiec Carpe Diem (rys. 5), inwestycja grupy Avila i Predica, powstała na miejscu wyburzonego budynku France Telecom z lat 80.

Projekt wysokiej na 166 m wieży autorstwa amerykańskiego architekta Roberta A.M. Sterna, łączy ciekawy design z niezwykłą funkcjonalnością i wymogami zrównoważonego rozwoju. 44 tys. m2 powierzchni użytkowej wieżowca o 38 kondygnacjach przeznaczono na biura. Oprócz powierzchni biurowej znajdą się tu sklepy, restauracje, parkingi dla aut i rowerów, a także, co ciekawe, stacje ładowania dla samochodów elektrycznych.

W projekcie biurowca zastosowano szereg ekologicznych rozwiązań: elewacje pozwalające jak najlepiej wykorzystać światło naturalne, urządzenia do przetwarzania energii słonecznej i wiatrowej, system odzyskiwania wody deszczowej, wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania wody, pompy pozyskujące ciepło z wód podziemnych oraz oświetlenie o niskim zużyciu energii. W budynku zaprojektowano przestrzenie zielone: na parterze zimowy ogród na czterech poziomach i wiszący ogród na 35. piętrze. Panoramiczne ekrany z widokiem na Paryż wkomponowane zostały w dach budynku.

Dogłębna analiza

Builder

Paryż

Wieżowiec Carpe Diem jako pierwszy we Francji odpowiada normom dwóch certyfikatów przyznawanych za rozwiązania ekologiczne w budynkach: francuskiego HQE oraz amerykańskiego Leed. Certyfikat Leed jest przyznawany przez Amerykańską Organizację Budownictwa Ekologicznego i dotyczy siedmiu kluczowych kryteriów, m.in. oszczędności wody, efektywności ekologicznej, doboru materiałów budowlanych i innowacyjności projektu.

Abstract. High-rise building. Even strong criticism concerning high-rise buildings and their impact on the city is not able to stop new European investments from coming into being. The process follows the echo of the trends, which are triggered mainly by Asian standards. The article presents current European tendencies in high-rise buildings' design. The main trend, among others, is a profound analysis of a series of factors, which can influence project and its development.

W kolejnym numerze o polskich wysokościowcach.

Przypisy

1. Kumorek M., Analiza rozwoju budownictwa wysokiego, „Przestrzeń i Forma” nr 14/2009.

2. Cała I., Tendencje i kierunki w rozwoju budynków wysokich w krajach europejskich; rozdział 3.1, Moskwa; WAPW, Warszawa 2011.

3. Jóźwik. A., Tendencje i kierunki w rozwoju budynków wysokich w krajach europejskich; rozdział 3.2, Londyn; WAPW, Warszawa 2011.

4. Szulborski K., Nalewajko R., O projekcie i realizacji części podziemnej wysokościowego budynku mieszkalnego w Warszawie. „Inżynieria i Budownictwo”, nr 2/2003.

Fot. arch. Lafarge

wa się to poprzez zwiększenie sztywności konstrukcji dodatkowymi skratowaniami lub usztywnieniami w postaci tarcz wewnętrznych ścian. W przypadku The Shard projektanci wybrali inne rozwiązanie. Postanowili zmienić konstrukcję stropów w środkowej części budynku ze stalowej na żelbetową.

Stropy zostały wykonane jako sprężone płyty o grubości od 20 do 25 cm i rozpiętości dochodzącej do 9 m. Kształt bryły budynku nie jest aerodynamiczny, co nie sprzyja redukcji obciążeń od wiatru. Kanciasta forma powoduje przyspieszenie opływu powietrza w jej narożach, co może prowadzić do powstawania nieprzyjemnych dźwięków, mających zasadnicze znaczenie dla komfortu użytkowania budynku.

Architekt w swoim zamyśle starał się stworzyć prostą, oryginalną i ponadczasową bryłę wieżowca. Zastosowanie na elewacji podwójnej fasady ze szkła typu „clear” o znacznej przezroczystości miało podkreślić czystość formy obiektu. Rozwiązanie to przyczyniło się do ujawnienia i wyeksponowania podziałów pionowych i poziomych wynikających z konstrukcji budynku3.

Rys. 5, 6 Wieżowce w dzielnicy La Defense w Paryżu.

polskie pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN

KATARZYNA WATAŁA architekt, właściciel

MARCIN BRATANIEC właściciel, główny projektant

Na portfolio pracowni amawa składają się projekty obiektów użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych, założeń urbanistyczno-architektonicznych, wnętrz komercyjnych i prywatnych. Pracownia realizuje także prace projektowe z pokrewnych dziedzin (grafika, reklama i wzornictwo). amawa architekci Wrocław, tel.: 606 455 378, e-mail: biuro@amawa.pl www.amawa.pl

DOMINIKA STOLARZEWICZ architekt, projektantka wnętrz, współwłaściciel Domy i Architekci Sp. z o.o. zajmuje się wykonywaniem projektów architektoniczno-budowlanych budynków oraz wnętrz mieszkalnych i publicznych.

Prowadzimy nadzory autorskie oraz pełną obsługę kwestii administracyjno-prawnych związanych z procesem inwestycyjnym.

Domy i Architekci Sp. z o.o.

Kraków, tel.: 512 183 284 e-mail: biuro@domyiarchitekci.pl www.domyiarchitekci.pl

Builder

32

czerwiec 2014

JOANNA FILEMONOWICZ, JOANNA SZYDŁOWSKA architektki wnętrz Biuro FRS ARCHITEKCI powstało z myślą o wymagających inwestorach, którzy doceniają piękno, funkcjonalność i wygodę przestrzeni do życia i pracy.

Naszą firmę cechuje dbałość o realizacje zamierzeń projektowych i inwestycyjnych w uzgodnionym terminie, określonym budżecie oraz w konkurencyjnych cenach.

FRS ARCHITEKCI Kraków, tel.: 603 096 347, 505 098 567 e-mail: frs@frs-architekci.pl, www.frs-architekci.pl

TOMASZ GŁAŻEWSKI, MICHAŁ GOLA właściciel, główny projektant Biuro architektoniczne 4Design zapewnia kompleksową obsługę inwestycji z zakresu projektowania i nadzoru inwestycji. Wykonujemy projekty budynków mieszkalnych i wielorodzinnych, budynków użyteczności publicznej, biurowców, hoteli i budownictwa przemysłowego.

4Design Architekci i Inżynierowie Gola Głażewski s.c. Łódź, tel.: 508 574 117, 502 135 676 e-mail: biuro@fourdesign.pl, www.fourdesign.pl

Pracownia specjalizuje się w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej i przestrzeni publicznych. Podejmuje także prace nad projektami dla wymagających inwestorów prywatnych. Efektem pasji i zaangażowania są liczne nagrody w konkursach architektonicznych. Projekty i realizacje były prezentowane na międzynarodowych wystawach i w wielu publikacjach.

eM4. PRACOWNIA ARCHITEKTURY. BRATANIEC Kraków, tel.: 601 079 333 www.em4.pl

LUIZA JODŁOWSKA architekt EC-5 ARCHITEKCI to zespół wykwalifikowanych architektów działający w obrębie architektury, architektury wnętrz oraz szeroko rozumianego wzornictwa. Pracownia zajmuje się projektowaniem zarówno domów jednorodzinnych i wnętrz prywatnych, jak i obiektów komercyjnych, takich jak hotele, restauracje, biura, centra konferencyjne.

EC-5 ARCHITEKCI Łódź, tel.: 668 493 035 e-mail: projekt@ec-5.com www.ec-5.com

A. FILIPEK, K. SZPARKOWSKI, K. MIKLASZEWSKI architekci +48 Grupa Projektowa działa od 2006 roku.

Zajmujemy się projektowaniem w szerokim zakresie: od mebli i drobiazgów, poprzez wnętrza, po budynki mieszkalne i użyteczności publicznej. +48 Grupa Projektowa Warszawa tel.: 501 564 640, 609 829 177 e-mail: grupa@plus48.com.pl www.plus48.com.pl

MAREK ARCISZEWSKI, JAROSŁAW RUTECKI architekci, właściciele Studio Quadra oferuje klientom pełen zakres usług architektonicznych i konsultacyjnych, począwszy od studiów wstępnych, po przygotowanie całościowej dokumentacji wykonawczej.

Studio Quadra Sp. z o.o.

Warszawa tel.: (22) 827 92 77 e-mail: contact@studioquadra.pl www.studioquadra.pl