Builder_09_2013

2EWITALIZACJA PO HOLENDERSKU

~y lzpl ꢪ¡£

u

#6%08/*$580 

#*;/&4  "3$)*5&,563"

,)$%2:9 NANOTECHNOLOGII $%3)'. *ANUSZ +ANIEWSKI 0/3!$:+) PRZEMYS OWE

7)§#%* -/ ,)7/i#) '2:%'/2: $:)%75,3+) 0REZES :ARZ DU ,AYHER 3P Z O O

y ê }ppê¡©¤Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

"5$/7.)#47/ KOLEJOWE

Soudal Window System – montaż warstwowy (ciepły montaż) stolarki otworowej z zastosowaniem najwyższej jakości piany poliuretanowej oraz okiennych taśm paroizolacyjnych. Zapewnia utrzymanie doskonałych parametrów izolacyjności termicznej i akustycznej stolarki budowlanej.

wewnàtrz Paroszczelna taÊma okienna SWS Universal Inside

na zewnàtrz Izolacja termiczna i akustyczna wykonana z pianki monta˝owej Flexifoam

Paroprzepuszczalna taÊma okienna SWS Universal Outside

+25°C wilgotnoÊç, temperatura

-10°C wiatr, deszcz, temperatura

Paroizolacyjne taśmy okienne skutecznie zabezpieczają warstwy piany poliuretanowej przed przenikaniem wilgoci i degradacją. Tylko sucha warstwa pianki posiada odpowiednie parametry izolacyjne i ogranicza powstawanie mostków termicznych.

j m i

j a

POLSKIE OKNA i DRZWI

POiD

ZWIĄZEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW I DYSTRYBUTORÓW

Domy pasywne i energooszczędne charakteryzują się doskonałymi parametrami izolacyjnymi przegród zewnętrznych. Dedykowana stolarka okienna zamontowana w tych domach wykazuje mniejsze straty cieplne niż rozwiązania stosowane standardowo. Jednak nawet najwyższej klasy energooszczędne okna i drzwi nie zapewnią komfortu cieplnego jeśli nie zadbamy o ich prawidłowy montaż.

Soudal Window System zapewnia trwałe i skuteczne uszczelnienie miejsc osadzenia okien w ościeżu w myśl ogólnej zasady: „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”.

Pianka poliuretanowa Soudafaoam Flexi tworzy warstwę izolacji termicznej i akustycznej (-60 dB)

Taśma paroszczelna SWS Inside chroni warstwę pianki poliuretanowej od wewnątrz budynku

Taśma paroprzepuszczalna SWS Outside chromi warstwę pianki poliuretanowej na zewnątrz budynku

Informacje o Soudal Window System, instrukcja prawidłowego montażu okien, zdjęcia z realizacji na portalu: www.cieplymontaz.com.pl

2013

02/'2!-9 "5),$%2!

ZERO KOMPROMISÓW MIĘDZY WOLNYM PRZELOTEM A SPRAWNOŚCIĄ HYDRAULICZNĄ

Nowy wirnik typu S-tube w pompach ściekowych nie uznaje kompromisów pomiędzy dużym wolnym przelotem a wysoką sprawnością hydrauliczną.

Sprawność: najwyższej światowej klasy sprawność hydrauliczna pomimo zastosowania dużego wolnego przelotu Wolny przelot: duży wolny przelot oznaczający większą łatwość przepompowania ciał stałych w ściekach i większą odporność na zatykanie Prostota: niskie koszty eksploatacji i długa żywotność zapewnione przez prostą i niezawodną konstrukcję wirnika typu S-tube

Zmienność składu ścieków dopływających do pompowni od lat była dużym wyzwaniem dla producentów pomp, którzy musieli dokonywać kompromisów pomiędzy obniżeniem sprawności hydraulicznej lub zmniejszeniem wolnego przelotu wirnika. Wirnik typu S-tube firmy Grundfos jest jedynym wirnikiem, który zapewnia zarówno wysoką sprawność hydrauliczną, jak i duży wolny przelot, co oznacza dla użytkownika maksymalną niezawodność systemu pompowego i obniżenie kosztów eksploatacyjnych.

Więcej informacji można znaleźć na stronie grundfos.com/no-compromise.

Fot. arch. Layher

2EWITALIZACJA PO HOLENDERSKU

„Tąpnięcie gospodarcze, które nastąpiło kilka lat temu, spowodowało znaczne zwolnienie gospodarki, ale od kilku miesięcy moşna odczuć wyraźną poprawę. Widzimy znaczący wzrost zamówień i nowe moşliwości, jakie otwierają się przed naszymi klientami�. – Grzegorz Dziewulski, Prezes Zarządu Layher Sp. z o.o.

~y lzpl ꢪ¥£

u•

Press photo BASF

8 10 15 18

Więcej moşliwości

#6%08/*$580 â—?

Rozmowa z Grzegorzem Dziewulskim, Prezesem ZarzÄ…du Layher Sp. z o.o.

INFORMACJE

#*;/&4 â—? "3$)*5&,563"

,)$%2:9 NANOTECHNOLOGII

"5$/7.)#47/ KOLEJOWE

$%3)'. *ANUSZ +ANIEWSKI 0/3!$:+) PRZEMYSÂ?OWE

Czesław Sokołowski – poşegnanie KOMENTARZ Nie zmarnujmy okazji Jan Styliński, Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa

yÂ’ÂŽĂŞ }ppĂŞĂ‚ÂĄÂŠÂ¤ĂƒĂŞÂĽÂ?Â ĂŞĂ‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ĂŞÂ¨ĂœĂŞ}h{Ăƒ

"5$/7.)#47/ +/,%*/7%

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA i˜ŒÂ?‡ˆ• WRZESIEĂŽ

uÂ’ÂšÂœĂŞÂ–Â—Â„Â‘Â‡Â„Â•Â‡ĂŞ ‘„šŒˆ•Â?Â†Â‹Â‘ÂŒĂŞ w•ˆÂ?ˆ‘—„†Â?„ê•’Â?šŒ8Â?„FĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?ÂœĂŞ{pulz

7)§#%* -/Œ,)7/i#) '2:%'/2: $:)%75,3+)

–—•­êŠª

3934%-9 /'2:%7!.)!

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA i˜ŒÂ?‡ˆ• WRZESIEĂŽ

rvslr{vyېzƒvulj ul Ă€ĂŞÂ†ÂŒÂˆÂ“Â Â„ĂŞÂšÂ’Â‡Â„ĂŞÂ?ĂŞÂ‡Â„Â†Â‹Â˜ w•ˆÂ?ˆ‘—„†Â?„ê•’Â?šŒ8Â?„FĂŞÂ‰ÂŒÂ•Â?ÂœĂŞ}Œˆ––Â?„‘‘

–—•­ê¥ªª

0REZES :ARZ–DU ,AYHER 3P Z O O

BIZNES 20 22

24

24

Polscy producenci bez lęku wykorzystują w swych produktach najnowsze dostępne na światowym rynku technologie oparte na róşnych nanomateriałach.

Fot. arch. Construsoft

28 30

40

Fot. arch. autorĂłw

42 44 46 48 50 52

40

Poprawne przygotowanie i przeprowadzenie betonowania wygłębionej szczeliny jest jednym z waşniejszych elementów gwarantujących jakość i bezpieczeństwo konstrukcji wykopu głębokiego zaprojektowanej w postaci ściany szczelinowej.

Cemex Polska

Liderzy nanotechnologii Krzysztof Langer, Jerzy J. Langer

Mediacja a arbitraş – podobieństwa i róşnice Michał Jaksa

Nowe obowiÄ…zki zwiÄ…zane ze wznoszeniem budynkĂłw

BUDOWNICTWO 36

Modelowanie Informacji o Budynku to wysoce efektywna technologia, umoşliwiająca kontrolę nad przepływem informacji w projekcie przez cały cykl şycia konstrukcji.

ZrĂłwnowaĹźone budownictwo potrzebuje dialogu

Ĺ ukasz Bernatowicz, Krzysztof GĹ‚adych

32 34

34

WĹ‚asny model biznesowy kluczem do sukcesu Rozmowa ze Zbigniewem Juroszkiem, Prezesem ATAL SA

54 56

RYNEK BIM drogą do sukcesu Tomasz Olszewski, Piotr Białecki, Jan Jaszczyński

BIM w Polsce Andrzej Tomana

Ściany szczelinowe – betonowanie Kazimierz Szulborski, Andrzej Kulczycki, Roman Nalewajko

Wady i naprawy posadzek przemysłowych Bogumiła Chmielewska, Grzegorz Adamczewski

Samoistne pękanie elewacji szklanych Jan Gierczak

Silka Tempo we Wrocławiu Monika Mychlewicz

Program edukacyjno-informacyjny „Buildera�

Danuta Burzyńska

Termomodernizacja wielkiej płyty. Kołek czy dybel?

EJOT Polska Sp. z o.o. Sp.k.

Nowoczesna modernizacja dachów płaskich SELENA S.A.

Rewitalizacja po holendersku Katarzyna Burzyńska

Jak uniknąć błędów przy wykonywaniu posadzek z şywic?

Wojciech Witkowski

Aka demia Buildera

Fot. arch. Layher

wrzesień 2013

8

Fot. arch. autorów

wrzesień 2013 42

ARCHITEKTURA I DESIGN

W specyfikacji technicznej w jasny sposób powinny być określone zarówno wymagane cechy użytkowe posadzki, jak i niedoskonałości, które traktowane będą jako wady.

64

Projekt basenu a cena

Fot. arch. autora

Marek Wrzal

66 68 70

INFORMACJE Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?

program promocyjno-edukacyjny Buildera

Energooszczędne rozwiązania z Soudal Window System Michał Sawicki

72

Fuga SOPRO w prestiżowych apartamentach Robert Kulas

74

Nowoczesny park zabytkowy Barbara Kraus

80 83 84

Tafle szklane instalowane w miejscach nasłonecznionych powinny być poddawane procesowi „heat soak test” w celu wyeliminowania uwolnienia się siarczku niklu.

Fot. arch. ITB

44

PROFILE – Janusz Kaniewski Miedź w nowoczesnym projektowaniu Architektura i ekologia – zgrany duet Marlena Kosiura

86

Polskie pracownie architektoniczne

dodatek promocyjny

"5$/7.)#47/ +/,%*/7%

90 Nowy standard nawierzchni w metrze warszawskim

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA i WRZESIEÎ

Fot. arch. Tines

BUDOWNICTWO KOLEJOWE

Magda Filipek

92 Obiekty kolejowe

z gruntu zbrojonego Freyssisol

94

Marcin Chudek, Arek Franków

94

Kolej na kolej

u ê ê ê

Fot. arch. Viessmann

Michał Oksiński

w ê 8 Fê ê{pulz

­ê©ª

SYSTEMY OGRZEWANIA dodatek promocyjny

100 Kolektory słoneczne

3934%-9 /'2:%7!.)!

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA i WRZESIEÎ

– ciepła woda z dachu Viessmann

102 Rynek instalacyjno-grzewczy Janusz Starościk

106 STRONA „BUILDERA”

100

Prawidłowo dobrana instalacja solarna bez problemu dostarczy do 60% ciepła potrzebnego do ogrzania wody użytkowej w gospodarstwie domowym.

rvslr{vy êz vulj ul Àê ê ê ê w ê 8 Fê ê}

­ê¡ªª

Fot. arch. Viessmann

Na budowę, przebudowę, remonty, utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą transportu lądowego będzie przeznaczone 4 750 905 tys. zł.

OD REDAKCJI wrzesień 2013

6 Builder

Budownictwo i architektura zaangażowane społecznie. Taki wymiar tych dziedzin jest dziś szczególnie ważny, bo oznacza służbę człowiekowi. Z przyjemnością obserwuję poczynania firm i osób, które nawet w niełatwym dla branży okresie tworzą lub wspierają idee i przedsięwzięcia wznoszące je ponad codzienną rzeczywistość i biznesową praktykę. Odpowiedzialność społeczna nie jest dla nich modnym hasłem PR-owym czy nieczystą grą. Można ocenić ich po faktycznych działaniach. Opracowano na przykład klej, a w oparciu o niego system „sejsmicznej tapety”, którego zastosowanie pozwala na wydłużenie czasu ewakuacji podczas katastrof spowodowanych trzęsieniami ziemi. Jest wiele takich rozwiązań, dla których sami projektanci mogą znajdować zupełnie nowe zastosowania. Potrzebne jest tylko ich zaangażowanie...

Zaangażowany w sprawy innych – inwestorów, projektantów, wykonawców i dostawców różnych rozwiązań do budowy pływalni, na każdym etapie ich realizacji, był Czesław Sokołowski. Członek Rady Programowej naszego miesięcznika, wieloletni doradca ds. obiektów pływackich wszelkiego typu, Przewodniczący Komisji Urządzeń Sportowych Polskiego Związku Pływackiego, Rzeczoznawca PZITS Da­nu­ta Bu­rzyńska i Specjalista MZiOS ds. Basenów Kąpielowych, Leczniczych, Pływackich i Balneotechniki, Re­dak­tor Na­czel­na Członek Polskiego i Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego, autor wielu specjalistycznych artykułów i publikacji o tematyce basenowej, ekspert Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej, Członek Komisji Weryfikacyjnej Konkursu BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU.

Te wszystkie funkcje są bardzo ważne, bo określają nie tylko specjalizację, ale i wszechstronność działań i zainteresowań Czesława Sokołowskiego. Ważne, bo wszystko to, co robił wypełniało jego życie bez reszty. Zaangażowany w projektowanie basenów, w ich bezawaryjną obsługę, w doradztwo, uzyskiwanie homologacji, dzielił się swą bogatą wiedzą i wieloletnim doświadczeniem. Był wybitnym specjalistą w swej dziedzinie, a przy tym dobrym i życzliwym, pełnym radości życia człowiekiem. Jak głosi przysłowie: „Ptak umiera – pamiętasz lot”. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci – Przyjaciel Redakcji i Wydawnictwa.

W przemyśle budowlanym w ostatnich latach temat nanotechnologii przestał być zagadnieniem, nad którym pracują jedynie działy badawczo-rozwojowe, a stał się – w wielu przypadkach – głównym motorem strategii marketingowych wiodących firm związanych z branżą budowlaną.

Liderzy nanotechnologii mgr Krzysztof Langer prof. dr hab. Jerzy J. Langer

biznes

str. 24

W cyklu dwóch artykułów omówiono przyczyny występowania rys i delaminacji posadzek DST, ilustrując je przykładami badań i oględzin wadliwej realizacji otwartego parkingu.

Przedstawiono wnioski z analiz i przedyskutowano metody naprawy.

Rozpoczynamy od przybliżenia technologii DST i feralnie wykonanej posadzki.

Architekci w Polsce powoli zaczynają rozumieć, że ich współpraca z projektantami jest nieunikniona.

Członkostwo Janusza Kaniewskiego w SARP, jako pierwszego i jedynego niearchitekta, jest dowodem na zbliżanie się tych dwóch zawodów.

Projektowanie interdyscyplinarne to projektowanie przyszłości Janusz Kaniewski

Wady i naprawy posadzek przemysłowych. Część 1 doc. dr Bogumiła Chmielewska dr inż. Grzegorz Adamczewski budownictwo

str. 42

Za nami boom na inwestycje drogowe. Wiele firm, które do tej pory aktywnie działały w tym sektorze, zmieniło strategię i położyło nacisk na projekty kolejowe.

Inwestycje na torach są niezwykle przyszłościowym kierunkiem rozwoju polskiego budownictwa.

Serwis Kompasinwestycji.pl przygotował zestawienie największych projektów kolejowych i podsumowanie najbardziej aktywnych generalnych wykonawców.

Kolej na kolej

program promocyjno-edukacyjny Buildera

architektura i design

str. 80

Michał Oksiński Kompasinwestycji.pl budownictwo kolejowe dodatek specjalny

str. 94

Nośny element termoizolacyjny Schöck Isokorb® K. Sprawiamy, że ciepło pozostaje w domu.

Schöck Isokorb® to idealne połączenie dla elementów żelbetowych konstrukcji budynku. Łącznik termoizolacyjny nie tylko przenosi obciążenia ale również oddziela termicznie

połączone ze sobą elementy. Z Schöck Isokorb® rozwiązania połączeń termoizolacyjnych balkonów, attyk lub ścian wydają się dużo prostsze.

Schöck Sp. z o.o. | ul. Jana Olbrachta 94 | 01-102 Warszawa | Telefon: 22 533 19 17-18, -23 | Fax: 22 533 19 19 | biuro@schock.pl | www.schock.pl

Prezes Zarządu Layher Sp. z o.o.

GRZEGORZ DZIEWULSKI Fot. arch. Layher Sp. z o.o.

Grzegorz Przepiórka: Ostatnie miesiące nie były łatwe dla budownictwa, ale eksperci obliczyli, że niewielkie drgnienie już nastąpiło.

Czy Pana zdaniem najgorsze mamy za sobą? Jak na tym tle przedstawia się sytuacja firmy Layher w Polsce?

Grzegorz Dziewulski: Faktem jest, że tąpnięcie gospodarcze, które nastąpiło kilka lat temu, spowodowało znaczne zwolnienie gospodarki, ale od kilku miesięcy można odczuć wyraźną poprawę. Widzimy znaczący wzrost zamówień i nowe możliwości, jakie otwierają się przed naszymi klientami. Chciałbym również zwrócić uwagę na fakt, że czas kryzysu i spowolnienia nie powinien być utożsamiany tylko z zapaścią – wiele firm wyraźnie poprawiło w tym czasie jakość oferowanych usług, zarówno lepiej wykorzystując posiadany potencjał ludzki, jak i park maszynowy.

Layher jest producentem najlepszych rusztowań na rynku światowym, jeśli chodzi o jakość, żywotność i bezpieczeństwo. Firmy nastawione na bezpieczeństwo i długotrwałą działalność doceniają te cechy i coraz częściej wybierają nasz system. Obecna sytuacja firmy Layher w Polsce pozwala spokojnie patrzeć w przyszłość i umacniać naszą pozycję na rynku. Mam również nadzieję, że przyczyni się do tego nasza nowo otwarta siedziba w miejscowości Siestrzeń koło Warszawy, gdzie od kilku dni mieści się biuro i magazyn firmy Layher w Polsce. Nowa siedziba to również nowe możliwości – szkoleniowe, informacyjne i promocyjne.

G.P.: Jakim potencjałem dysponuje Layher na świecie?

Więcej możliwości

G.D.: Jedno z haseł reklamowych naszej firmy głosi „Made by Layher oznacza Made in Germany” – nasz zakład produkcyjny, jedyny na świecie, mieści się od 1945 r. w miejscowości Eibensbach. Kiedyś niewielki warsztat, dziś dwa zakłady sąsiadujące ze sobą o łącznej powierz-

G.P.: Sztandarowe rozwiązania, bestsellery, nowości. Proszę o wskazanie najciekawszych rozwiązań w palecie firmy...

G.D.: Nasze sztandarowe rozwiązania dziś tworzą obraz rynku rusztowań na świecie. System rusztowań ramowych Blitz®, wprowadzony na rynek w 1965 r., jest nieprzerwanie produkowany i ulepszany. System rusztowań modułowych AllRound®, stworzony w 1974 r., stał się synonimem rusztowań przemysłowych, pozwalających na realizację najbardziej odpowiedzialnych wybudów, takich jak rusztowania wiszące czy budowa platform. Dziś wprowadzamy na rynek nową odsłonę systemu AllRound w wersji LeightWeight – LW. Dzięki zastosowaniu stali o podwyższonych parametrach i przekonstruowaniu budowy elementów, udało się zmniejszyć wagę poszczególnych elementów syste-

G.P.: W jaki sposób dbacie o jakość oferowanych produktów i usług?

G.D.: Jakość naszych produktów bezpośrednio przekłada się na aspekt bezpieczeństwa, a to jest nasz priorytet. Kontrola jakości rozpoczyna się najpierw od wielu prób prowadzonych w magazynie surowego materiału, który jest oddzielony od części produkcyjnej zakładu. Każda dostawa rur czy blach jest kilkukrotnie badana przez nasze laboratoria. Ma to na celu potwierdzenie deklarowanych parametrów technicznych przez dostawcę. Również podczas produkcji każdy rodzaj elementu ma określony program kontroli jakości – są to badania nieniszczące jak np. prześwietlanie wykonanych spawów czy badania

G.D.: Świadomość ludzi w zakresie bezpieczeństwa jest jeszcze bardzo mała. Staramy się to zmieniać poprzez ciągłe szkolenie ludzi z branży – zarówno bezpośrednio związanych z rusztowaniami, jak i osób odpowiedzialnych za dobór systemu i rozwiązań stosowanych na budowie.

Prowadzimy szkolenia bezpośrednie w naszej siedzibie lub u klientów.

Firma Layher pomaga również efektywnie dobierać rozwiązania, aby były bezpieczne zarówno dla osób z nich korzystających, jak i dla osób odpowiedzialnych za dopuszczenie ich do stosowania. Wkład firmy Layher w bezpieczeństwo na budowie to przede wszystkim jakość i konstrukcja naszych produktów. Wieże podporowe TG 60 czy rusztowania przejezdne P2 budowane są w sposób, który zapewnia ciągłe przebywanie montera w strefie bezpiecznej – za barierą ochronną, którą tworzą części składowe systemu. Są to rozwiązania, które nie wymagają dodatkowych elementów, przyspieszają montaż, a jednocześnie zwiększają bezpieczeństwo montera.

wrzesień 2013

G.D.: Jest to idea, która przyświeca nam od chwili założenia firmy. Więcej możliwości to dla naszych klientów większa szybkość – montażu, demontażu, dostępności i dostaw materiału. To również większe bezpieczeństwo – osiągane przez wysoką jakość, precyzję wykonania oraz wytrzymałość i niezawodność naszych elementów. Więcej możliwości osiągamy również poprzez naszą bliskość z klientami, wsparcie ich pomocą techniczną zarówno projektową, jak i wykonawczą. Oznacza to również ciągły rozwój i wprowadzanie nowych rozwiązań, których konstrukcja pozwala na łączenie elementów produkowanych 15-20 lat temu z najnowszymi rozwiązaniami. Dla klientów jest to również pewność, że w przypadku wprowadzania nowych rozwiązań nie zostaną pozbawieni wsparcia i możliwości łączenia elementów „starych” z nowymi.

G.P.: Firmy budowlane coraz częściej angażują się w działania na rzecz bezpieczeństwa na budowie. Jaką aktywność wykazuje Layher w tym zakresie?

9

G.P.: Działacie pod hasłem „Więcej możliwości. Ten system rusztowań”.

Co ono w praktyce oznacza?

niszczące, którym poddawane są poszczególne elementy naszych rusztowań. Dziennie w naszej fabryce podczas takich badań niszczone jest ok.

3,5 tony różnych elementów. Jest to nasza inwestycja w bezpieczeństwo i gwarancję jakości elementów dostarczanych klientom.

Builder

mu nawet o 2,1 kg. W praktyce to się przekłada na zmniejszenie kosztów systemu dla firm rusztowaniowych – robocizny i transportu. Mniejsza waga – większa przestrzeń ładunkowa.

Od 1985 r. dostarczamy również rozwiązania dla branży eventowej, oferując trybuny i sceny. Mamy w ofercie również zadaszenia rusztowań – zarówno w wersji dachów kasetowych, jak i kederowych.

W 2010 r. uzyskaliśmy certyfikat na system rusztowań podporowych TG 60, którego nazwa pochodzi od obciążalności jednego stojaka wartością do 6 ton. Jego prosta konstrukcja i szybkość montażu to zdecydowane zalety w porównaniu z innymi systemami obecnymi na rynku.

G.P.: Jak Pan widzi przyszłość firmy Layher w Polsce?

G.D.: W przyszłość patrzę z pozytywnym nastawieniem, wiedząc, ile czeka nas nowych możliwości i wyzwań. Jednym z celów jest wzmocnienie świadomości marki firmy Layher zarówno w przemyśle, budownictwie infrastrukturalnym, jak i wśród firm deweloperskich. Kolejnym krokiem będzie wzmocnienie działań na rzecz bezpieczeństwa na budowach, jak również powiększenie palety rozwiązań stosowanych na budowach w Polsce. Inwestujemy również w naszych pracowników, tworząc przyjazną i pełną zaufania atmosferę pracy. Firma Layher szkoli swój zespół, aby był wsparciem dla obecnych i nowych klientów. Bo tylko sukces naszych klientów jest naszym sukcesem!

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

promocja

chni ponad 320 tys. m2. Fabryka firmy Layher przetwarza rocznie ponad 20 tys. km stalowych rur najwyższej jakości i produkuje podesty o łącznej powierzchni ponad 2 mln m2.

Rocznie zakład firmy Layher opuszcza ok. 7,2 tys. tirów i ok. 650 kontenerów morskich. Layher jest obecny w ponad 30 krajach na całym świecie – od Nowej Zelandii po Ameryki Północną i Południową.

Wysokie zróżnicowanie kryteriów jakościowych w różnych krajach powoduje, iż nasze produkty muszą je spełniać. Dzięki temu parametry techniczno-jakościowe tych produktów są kilkukrotnie wyższe niż produktów podobnych.

Potencjał firmy Layher na świecie to przede wszystkim bardzo bogate doświadczenia gromadzone przez wiele lat obecności na rynku w branży rusztowaniowej, której dzisiejszy kształt w dużej mierze został wykreowany przez nasze rozwiązania i pomysły. Bogate know-how i ciągły rozwój produktów firmy Layher w dużym stopniu inicjowane są przez potrzeby naszych klientów, którzy, wracając do nas, wskazują nam, co można jeszcze poprawić lub czego od nas oczekują. Firma jest bardzo wyczulona na takie sygnały, stąd bazując na rozwiązaniach indywidualnych produkowanych na zamówienie, część z nich trafia do standardowego programu produkcji. Ciągłe ulepszanie produktów firmy Layher oraz szeroka gama akcesoriów i elementów uzupełniających to potencjał, którym dysponujemy i w który inwestujemy.

Fot. arch. PORT PC

Przedstawione będą nowe możliwości polskiego i europejskiego rynku oraz znaczenie pomp ciepła w „energetyce jutra”. Po sukcesie zeszłorocznego kongresu Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła i tym razem postawiła na wysoką jakość wykładów oraz znanych prelegentów. Pojawią się m.in. Małgorzata Skucha, prezes NFOŚiGW, która przedstawi nowe inicjatywy funduszu dotyczące wsparcia odnawialnych źródeł energii, a ponadto Marek Miara, reprezentant Instytutu Fraunhofera ISE z Niemiec; Krystyna Dawson z renomowanego Instytutu BSRIA z Wielka Brytanii; Rüdiger Grimm, reprezentant Niemieckiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (BWP).

Więcej na: www.renexpo-warsaw.com lub www.kongres.portpc.pl.

Fot. arch. IGPiM

INFORMACJE wrzesień 2013

Ranking miast pod nazwą „Lider zrównoważonego gospodarowania przestrzenią” zostanie zorganizowany przez Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa oraz Związek Miast Polskich. Projekt ma za zadanie promocję dobrych praktyk w zakresie gospodarowania przestrzenią, które wspomagają rozwój miast i zwiększają ich atrakcyjność dla mieszkańców i inwestorów, poprzez wyłonienie i uhonorowanie liderów. Projekt zakończy uroczysta gala połączona z wręczeniem statuetek i dyplomów, która odbędzie się podczas przyszłorocznego Kongresu Miast Polskich.

25 września br., w godzinach 12.00-15.00, organizatorzy przygotują debatę promującą ranking miast pod nazwą „Lider zrównoważonego gospodarowania przestrzenią”. Przewidywany jest udział od 80 do 100 osób. Debata zostanie poprowadzona przez dr. Piotra Fogla z Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa. Więcej informacji: bkluza@igpim.pl.

II Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła odbędzie się w dniu 17 października 2013 r. w ramach drugiej edycji targów RENEXPO® Poland (Centrum EXPO XXI Warszawa).

Jednym z celów kongresu będzie pokazanie możliwości wsparcia pomp ciepła jako OZE i wypracowanych przez PORT PC narzędzi, takich jak wytyczne dla wykonywania dolnych źródeł pomp ciepła czy kalkulator do szacowania współczynnika efektywności pomp ciepła.

Teresa Topczewska

Zintegrowany Program Rewitalizacji dla Warszawy na lata 2014-2020

Fot. arch. CMG

więcej informacji na eBuilder.pl

CMG – pomaga, rozwija i łączy!

KOMENTARZ Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa

Builder

10

Lider zrównoważonego gospodarowania przestrzenią

Czas na aktywne wsparcie pomp ciepła!

28 sierpnia br. kilkadziesiąt osób reprezentujących branże nieruchomości, budownictwa i architektury oraz media wzięło udział w kolejnym spotkaniu zorganizowanym przez Construction Marketing Group (CMG). Spotkanie miało wyjątkowy, wielopłaszczyznowy charakter. Przeprowadzono charytatywną zbiórkę pieniędzy na rzecz Olgi Kostki – kilkumiesięcznej dziewczynki walczącej z siatkówczakiem, złośliwym nowotworem oka. Zarówno osoby prywatne, jak i firmy mogą cały czas wspierać małą Olgę w walce z chorobą, odwiedzając stronę www.olgakostka.pl. Warto i trzeba pomagać!

Pokaz filmu „Porwanie Europy” w reżyserii Jadwigi Kocur przeniósł uczestników spotkania w świat architektury i ludzi Warszawy 20-lecia międzywojennego. Był oczywiście czas na networking i poczęstunek. A wszystko to w niezwykle ekologicznych, innowacyjnych, zdrowych i komfortowych wnętrzach kompleksu Business Garden przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie.

Urząd m.st. Warszawy prowadzi prace nad Programem Rewitalizacji na lata 2014-2020, obejmującym zdegradowane obszary części dzielnic Pragi-Północ, Pragi-Południe i Targówka. Aktualnie konsultowane są Założenia do tego dokumentu, który nazwano Zintegrowanym Programem.

Planowanie zintegrowane to planowanie uspołecznione i partnerskie, umożliwiające rozwój współrządzenia (governance). Zintegrowane planowanie rewitalizacji obszarów miejskich wymaga prowadzenia dialogu i zawierania porozumień między władzami lokalnymi, ekspertami oraz mieszkańcami i użytkownikami przestrzeni. Zawiązywanie partnerstw w procesie zintegrowanego planowania umożliwia dostęp do różnych źródeł finansowania, zwiększa innowacyjność działań oraz umożliwia uzyskanie efektów synergii działań.

W Założeniach stwierdzono, że program „będzie szeroko konsultowany z mieszkańcami Warszawy i tylko przy akceptacji możliwa będzie skuteczna realizacja zaplanowanych działań”. Badania sposobu prowadzenia i zakresu konsultacji społecznych różnego rodzaju dokumentów planistycznych j.s.t. (prowadzone przez IGPiM) wskazują, że występują różnice w podejściu do konsultacji – od upraszczania i skracania tego procesu po nadanie konsultacjom wieloetapowej, złożonej struktury. W Założeniach do Programu Rewitalizacji należy przedstawić koncepcję udziału społecznego w tworzeniu i realizacji tego dokumentu. Powinno się m.in. wskazać: działania animujące ze strony władz miasta i dzielnic, podmioty angażowane w proces planowania, zasady współpracy między uczestnikami oraz sposoby zawierania partnerstwa. Szeroka i przemyślana partycypacja społeczna powinna ograniczyć skalę konfliktów, pomóc w zawieraniu partnerstw (zwłaszcza publiczno-prywatnych) oraz umożliwić społeczną kontrolę procesu rewitalizacji.

Novotel Gdańsk Marina po modernizacji

Zakończyła się modernizacja powierzchni ogólnodostępnych w hotelu Novotel Gdańsk Marina. Goście mogą już w pełni korzystać z odnowionych lobby, recepcji oraz baru. Nadano im nowoczesny i zarazem funkcjonalny charakter, zgodny ze współczesnymi trendami w aranżacji wnętrz. Projekt opracowała firma Virgo – Studio Projektowe Edgar Kaszubski, zaś wykonawcą części budowlanej była firma PRB „Cekbud” Ludomir Kwiatkowski. Projekt uwzględnił najnowsze wymogi marki Novotel. Zgodnie z nimi lobby to „serce” hotelu, w którym goście mogą odbywać spotkania biznesowe i nieformalne, zjeść swobodnie posiłek, popracować na laptopie czy przeczytać gazetę. Odnowione lobby daje poczucie przytulności m.in. dzięki zestawieniu kolorów pomarańczowego i lazurowego. Zadbano również o odpowiednie natężenie oraz barwę oświetlenia ścian i sufitu. Wyróżnikiem, a także ciekawym elementem całego wystroju, są umieszczone w centralnym miejscu regały z książkami, tworzące minibibliotekę. Źródło: MTBiGM

W r. 2014 polskie budownictwo wejdzie w pierwszy etap zmian rozpisanych do 2021 r. Nowe regulacje zawarte w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, mają prowadzić do systematycznej poprawy efektywności energetycznej budynków. Do tej pory spełnienie wymagań energooszczędności budynków można było wykazać na dwa sposoby: nieprzekroczenia maksymalnych

wartości współczynnika przenikania ciepła dla przegród zewnętrznych budynku (Umax dla przegród) albo nieprzekroczenia dopuszczalnej wartości wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Ta druga możliwość w praktyce była wykorzystywana głównie w przypadku budynków przebudowywanych, gdy nie było możliwości doprowadzenia przegród zewnętrznych do standardów wymaganej izolacyjności cieplnej. Od r. 2014 trzeba będzie spełnić jednocześnie oba te wymagania.

KOMENTARZ

Piotr Pawlak

ROCKWOOL Polska

To nie powinno stanowić dla projektujących problemu, bo odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne są dostępne już dziś, a zmiany wymagań będą następować stopniowo.

Polacy z roku na rok budują „cieplej”, rozumiejąc, że dobrze zaizolowany dom oznacza niższe koszty jego utrzymania.

wrzesień 2013

Warunki Techniczne 2014

11

Fot. arch. Novotel

Wypowiedź Krzysztofa Marszałka w sierpniowym wydaniu „Buildera” (str. 100) omyłkowo została opatrzona zdjęciem innej osoby. Przepraszamy za pomyłkę (Redakcja).

Builder

Inicjuje nowatorskie działania rozwojowe i wdraża rozwiązania techniczno-organizacyjne, podnosząc od 5 lat poziom bezpieczeństwa na budowach Skanska S.A. Z sukcesem wprowadził w całej firmie siatki bezpieczeństwa oraz systemowe balustrady ochronne zapobiegające upadkom z wysokości, a także system kontroli dostępu na budowy. Jego projekt dot. szkoleń informacyjnych BHP został nagrodzony przez Centralny Instytut Ochrony Pracy w Ogólnopolskim Konkursie Poprawy Warunków Pracy (2010). Obecnie koordynuje zespoły eksperckie i zadaniowe, doskonaląc system zarządzania bezpieczeństwem pracy w Skanska, a także wspiera budowy w doborze zabezpieczeń zbiorowych i środków ochrony indywidualnej. Ukończył Wydział Górnictwa i Geologii na Politechnice Śląskiej w Gliwicach na specjalności Technika i organizacja bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeden z najnowocześniejszych teatrów operowych w Polsce, położony w pięknej scenerii – tuż obok bydgoskiego Starego Miasta, stał się miejscem spotkania najważniejszych przedstawicieli polskich dekarzy.

14 Gala Dekarska odbyła się 25 lipca, w dzień świętego Jakuba – patrona zawodu, a honorowy patronat objął poseł Radosław Sikorski. Stowarzyszenie Dekarzy Polskich przygotowało wiele atrakcji – m.in. zwiedzanie Bydgoszczy i Torunia, piknik w aeroklubie oraz loty samolotem AN-2. Całość uświetnił koncert na Wyspie Młyńskiej, a także bal w operze. Wśród zaproszonych gości znalazła się Selena, znana w środowisku dekarzy głównie dzięki markom: Tytan Professional, Abizol oraz Matizol – sygnującej popularne pokrycia dachowe. Dekarze wielokrotnie wyróżniali firmę i jej produkty m.in. honorowym Złotym Młotkiem – za szczególne osiągnięcia dla rozwoju dekarstwa w Polsce. Tym razem producent nowoczesnej chemii budowlanej zyskał prestiżowy tytuł Złotego Sponsora Gali.

Fot. arch. Selena

Główny Specjalista w Zespole ds. BHP Skanska S.A.

Selena złotym sponsorem dekarzy

Fot. arch. Rockwool

Fot. arch. Skanska

Krzysztof Marszałek

ekspert ds. gospodarki Business Centre Club PKB w II kwartale: +0,8% – ciągnie jeden silnik – eksport

Ogłoszone przez Główny Urząd Statystyczny dane makroekonomiczne za II kwartał br. nie pokazują złego obrazu polskiej gospodarki, ale też nie napawają zbytnim optymizmem. Wprawdzie tempo wzrostu PKB (0,8% rok do roku) jest nieco wyższe od danych za I kwartał (0,5% rdr), jednak w dalszym ciągu wzrost gospodarki ciągnie tylko jeden silnik – eksport.

Tutaj jednak, pomimo stosunkowo wysokiego poziomu konsumpcji krajowej i eksportu w Niemczech – naszego głównego partnera handlowego, opublikowane nieco wcześniej dane GUS-u dotyczące nowych zamówień eksportowych, w ujęciu miesiąc do miesiąca, spadły w lipcu o 1,7%. Może to oznaczać, że nasz „silnik eksportowy” będzie, przynajmniej w najbliższym okresie, nieco słabnąć.

Nie dają też powodu do optymizmu dane dotyczące popytu krajowego, który spadł w II kwartale (w ujęciu rok do roku) aż o 1,9%. Informacje te nieco równoważą dane GUS-u nt. wzrostu obrotów w handlu detalicznym w lipcu (4,4%, liczonych rdr).

Gorzej prezentują się inwestycje. Ich spadek o 3,8% rdr wskazuje na utrzymujący się już od wielu miesięcy poziom niepewności wśród potencjalnych inwestorów co do kierunku, jaki przyjmie europejska gospodarka – a w ślad za nią polska – w najbliższych latach. Należy sądzić, że ten poziom niepewności będzie się jeszcze jakiś czas utrzymywał.

Lewandowski, Błaszczykowski i Piszczek grają dla OKNOPLAST-u

Firma OKNOPLAST, należąca do ścisłej czołówki producentów okien PCV w Europie, została sponsorem najbardziej polskiego z niemieckich klubów – Borussii Dortmund. Kontrakt podpisano na rok.

W ramach umowy piłkarze, m.in. Lewandowski, Błaszczykowski i Piszczek, pojawią się w materiałach reklamowych firmy.

Ponadto podczas meczy na Signal Iduna Park kibice zobaczą logotyp firmy na telebimach i videobandach wokół murawy oraz w strefie vip. Logo OKNOPLAST-u pojawi się również na stronie internetowej klubu. Firma obecna będzie również w komunikacji z fanami Borussii na całym świecie, za pośrednictwem newsletterów oraz z wykorzystaniem social mediów. Decyzja jest wynikiem strategii marketingowej, ukierunkowanej na ugruntowanie marki OKNOPLAST na każdym z rynków, na których firma działa. Działania marketingowe dobierane są w zależności od potrzeb danego rynku, a wspólnym mianownikiem jest pozycjonowanie firmy jako lidera w segmencie okien Top Premium. Poprzez sponsoring firma chce umocnić markę na rynku niemieckim, gdzie posiada obecnie blisko 300 punktów handlowych.

Sprzedawca odpowiada za jakość styropianu

Fot. arch. PSPS

Od 1 lipca 2013 r. obowiązują w Polsce nowe unijne przepisy regulujące odpowiedzialność sprzedawców za zapewnienie odpowiedniego oznakowania i jakości handlowej wyrobów budowlanych. Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) jako pierwsza organizacja branżowa postanowiła wykorzystać nowe regulacje w działaniach skierowanych do dystrybutorów – na rzecz zapewnienia należytej jakości dostępnego na polskim rynku styropianu. Materiały PSPS informujące sprzedawców o nowych obowiązkach i konsekwencjach ich zaniedbań trafiły właśnie do blisko 6 tys. hurtowni budowlanych w Polsce. Ponadto w korespondencji skierowanej do placówek sprzedaży materiałów budowlanych PSPS informuje, że kontrolne zważenie styropianu jeszcze przed przyjęciem towaru od producenta może uchronić dystrybutorów przed ewentualną odpowiedzialnością.

Stowarzyszenie udostępnia hurtownikom także tabele minimalnych gęstości (wag) poszczególnych odmian wyrobów dostępnych na rynku, wyliczonych w efekcie współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej.

Remont lub budowa z ulgą podatkową – ostatni dzwonek

Właściciele nieruchomości od kilku lat korzystają z przysługującej im ulgi podatkowej. Warto jednak pamiętać, że został przygotowany projekt ustawy znoszący ten przywilej wraz z końcem 2013 r. Oznacza to, że inwestorzy powinni przyspieszyć z wszelkimi pracami remontowo-budowlanymi lub też dokonać zakupu niezbędnych materiałów do końca tego roku. Ulgą podatkową objęte są materiały budowlane, które przed 1 maja 2004 r., a więc przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, były obłożone 7% podatkiem VAT, a po tej dacie podatek ten wzrósł do poziomu 22%. Szczegółową listę materiałów objętych ulgą można znaleźć na stronie www.transport.gov.pl. Aby starać się o zwrot podatku, należy złożyć wniosek w urzędzie skarbowym na wypełnionym druku VZM-1. Dodatkowo należy dołączyć wykaz faktur oraz ich kopie, podać wysokość poniesionych kosztów oraz obliczoną kwotę zwrotu. Niezbędny jest też tytuł prawny do lokalu, czyli akt własności, dzierżawy lub wynajmu. Osoby, które ubiegają się o zwrot podatku VAT, mogą odzyskać ponad 15 tys. zł w przypadku, kiedy prowadzą prace bez pozwolenia na budowę, czyli np. remontują mieszkanie, i nawet 35 tys. zł, kiedy budują dom lub rozbudowują obiekt z pozwoleniem na budowę.

Fot. arch. OKNOPLAST

Witold Michałek

Fot. arch. Baumit

Fot. arch. BCC

INFORMACJE wrzesień 2013

12 Builder

więcej informacji na eBuilder.pl

KOMENTARZ

Doktor nauk chemicznych, jest absolwentem Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej. Odbył staże naukowe w Instytucie Chemii Fizycznej Uniwersytetu we Fryburgu (Szwajcaria) oraz na Wydziale Chemicznym The Ohio State University w Columbus (USA). Z branżą budowlaną związany zawodowo od 1996 r. w spółce Atlas, od października 2007 r. jako wiceprezes ds. rozwoju. Jest zastępcą przewodniczącego Komitetu Technicznego nr 184 ds. Klejów i ekspertem w Komitecie Technicznym Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego CEN/TC 67.

Autor i współautor 22 publikacji naukowych w czasopismach międzynarodowych, 25 referatów naukowych wygłoszonych na konferencjach naukowych w kraju i za granicą, współautor jednego podręcznika akademickiego oraz wielu artykułów popularnonaukowych.

Od 2003 r. prezes zarządu Atlas Sztuki, spółki prowadzącej galerię sztuki współczesnej. Żonaty, ma córkę i syna.

Pierwszy odcinek Południowej Obwodnicy Warszawy

Od początku sierpnia br. kierowcy mogą korzystać z pierwszego odcinka Południowej Obwodnicy Warszawy. Dla ruchu otwarty zostanie odcinek Konotopa – aleja Krakowska.

Głównym wykonawcą inwestycji jest Bilfinger Infrastructure S.A. To bardzo ważna inwestyFot. arch. Bilfinger Infrastructure

Fot. arch. SSO

Jacek Michalak

wrzesień 2013

cja dla mieszkańców południowych oraz zachodnich dzielnic Warszawy i podwarszawskich miejscowości. POW to strategiczny projekt infrastrukturalny dla Warszawy, który wpisuje się w rozwój krajowego systemu dróg ekspresowych i autostrad. Odcinek łączący węzeł Konotopa (końcowy fragment zachodniej części autostrady A2) z węzłem Lotnisko realizuje konsorcjum firm Bilfinger Infrastructure, Mosty Łódź i Intercor. Trasa składa się z 3 pasów w każdą stronę. Wybudowane zostały 24 obiekty mostowe. Wykonano 3 przejścia dla zwierząt. Trasa jest zabezpieczona 97 km barierek ochronnych typu stalowo-linowego. Kierowcy będą mogli poruszać się z prędkością 100 i 80 km/h.

13

15-kondygnacyjny biurowiec Atrium 1 przy rondzie ONZ, który w ostatnich miesiącach rósł w tempie piętra na tydzień, osiągnął już pełną wysokość i szybko zmierza do prac wykończeniowych. Będzie to jedyny budynek biurowy oddany w tym roku do użytku w biznesowym centrum miasta. Ma wymarzoną lokalizację, która w połączeniu z warunkami panującymi w biurach sprawi, że według Skanska będzie to najlepsze miejsce do pracy w Warszawie.

Opłaty eksploatacyjne, tzw. service charge, będą tu niższe o 20%. W dużej mierze przyczyni się do tego gruntowy wymiennik ciepła, którego korzenie sięgają 200 metrów pod ziemię. To system chłodzenia i ogrzewania budynku, dzięki któremu znacznie ograniczone zostanie zużycie energii elektrycznej. Budynek oferuje 18 tys. m² powierzchni najmu. Pracownicy firm, których biura znajdą się w Atrium 1, będą cieszyć się dobrym samopoczuciem dzięki innowacyjnym instalacjom znajdującym się w budynku. Inteligentne systemy automatycznie zoptymalizują warunki panujące wewnątrz budynku i zapewnią znacznie większą ilość świeżego powietrza o odpowiedniej temperaturze i wilgotności niż wymagają krajowe normy.

Builder

Fot. arch. Skanska

Atrium 1 – biurowiec w centrum Warszawy

reklama

D O M AG A J S I Ę N A J LEP S Z EG O ASCO EQUIPMENT: 32 250 05 91 ATUT RENTAL: 22 843 80 44 FINO: 82 565 51 32 KMK AGRO: 61 28 7 11 46 PK SERWIS: 71 36 3 42 79 SAR - POL: 61 832 40 34 TKL PROGRESS MA SZ YNY BUDOWLAN E: 52 320 36

36

bobcat.eu/en/ 500

Firma Tekla udostępniła nową, darmową wersję licencji dla oprogramowania Tekla Structures.

Dzięki Tekla Campus studenci mogą poznać w praktyce możliwości technologii BIM, wykorzystywanej na całym świecie przez wiodących profesjonalistów z branży budowlanej.

Po rejestracji użytkownik ma dostęp do 4-miesięcznej darmowej licencji przeznaczonej do celów edukacyjnych. Modele BIM wykonane czy zapisane w licencji studenckiej są możliwe do otwarcia wyłącznie przez wersję edukacyjną, a rysunki oznaczone są watermarkiem „Tekla Structures Educational”. Aby korzystać z wersji edukacyjnej programu Tekla, konieczne jest stałe łącze internetowe. W trybie offline praca w programie ograniczona jest do 24 godzin.

Użytkownicy mogą zadawać pytania odnośnie oprogramowania na Tekla Campus Forum, które jest podstawowym miejscem wsparcia technicznego dla tego rodzaju licencji. Znajdziemy tam także materiały szkoleniowe ułatwiające rozpoczęcie pracy w programie. Zachęcamy wszystkich do wzajemnej pomocy i wymiany doświadczeń. Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.campus.tekla.com.

W Europie w budowie jest teraz rekordowa ilość powierzchni handlowych, o 50% więcej niż w roku ubiegłym. Najwięcej nowych centrów rośnie w Europie Wschodniej (74%), przede wszystkim w Turcji, Rosji i na Ukrainie. Nasz kraj zajmuje czwartą pozycję, jeśli chodzi o dynamikę notowaną w tym segmencie rynku. Jak podaje CBRE, w Polsce powstaje obecnie ponad 750 tys. m² nowoczesnej powierzchni handlowej. Całkowity zasób w naszym kraju wynosi teraz Fot. arch. RED Real Estate Development

INFORMACJE

Nienasycony rynek centrów handlowych

Tekla Campus – oprogramowanie Tekla w wersji edukacyjnej

Fot. arch. Construsoft

Rusza konkurs Saint-Gobain i KAPE

więcej informacji na eBuilder.pl

re k l a m a

Builder

14

wrzesień 2013

Rusza konkurs KAPE & Saint-Gobain, „Zbuduj z nami komfortowy dom”. Można w nim wygrać materiały do wykończenia budowy domu w stanie deweloperskim, produkowane przez Grupę Saint-Gobain, jak również profesjonalny, zindywidualizowany projekt architektoniczny wymarzonego domu. Prace konkursowe można przysyłać do 31 października 2013 r. Ideą stojącą za konkursem jest zwrócenie uwagi na korzyści płynące z zastosowania w budownictwie mieszkaniowym rozwiązań energooszczędnych. Konkurs przeznaczony jest dla właścicieli działek budowlanych, którzy są członkami co najmniej trzyosobowych rodzin z dzieckiem, planują budowę domu i są otwarci na rozwiązania ograniczające zużycie energii. Nagrodą główną w konkursie są materiały do wykończenia budowy domu w stanie deweloperskim, produkowane przez Grupę Saint-Gobain w Polsce. Oprócz tego zwycięzcy będą mogli liczyć także na przygotowanie profesjonalnego projektu architektonicznego budynku, wsparcie w uzyskaniu dofinansowania NFOŚiGW oraz kompleksowe doradztwo w trakcie całego procesu budowy. By wziąć udział w konkursie, wystarczy opisać swój wymarzony dom i podać motywy, które skłoniły nas do budowy budynku energooszczędnego w standardzie NF-15. Szczegółowe informacje dotyczące konkursu znajdują się na stronie Multi-Comfort: www.multi-comfort.pl

9,3 mln m² powierzchni, która liczona jest łącznie w 420 obiektach handlowych. W dużych miastach wciąż jest zapotrzebowanie na nowe obiekty handlowe. W siedmiu największych polskich aglomeracjach odsetek wolnych powierzchni jest niewielki, waha się od 1,6% do 4,5%, jak podaje CBRE. Według przedstawicieli tej firmy, w najbliższym czasie centra handlowe w Polsce będą rozwijać się szybciej niż ulice handlowe. Dostrzegli to deweloperzy, którzy wrócili teraz ze swoimi inwestycjami do największych aglomeracji. Powstaje w nich obecnie ponad 40% nowej powierzchni. Budowane są obiekty handlowe różnego typu, duże galerie, specjalistyczne parki handlowe i lokalne mniejsze centra zakupowe.

CZESŁAW SOKOŁOWSKI (1925-2013)

Ważną częścią dorobku Czesława Sokołowskiego są liczne publikacje, wśród nich należy wymienić m.in. „Urządzenia sportowe, wodne urządzenia sportowe” (1988), „Poradnik projektowania i eksploatacji krytych pływalni”, Polski Związek Pływacki (1990), „Wytyczne programowo-funkcjonalne dla krytej pływalni”, Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki (1997), „Wytyczne projektowe i eksploatacyjne dla krytych pływalni dla okręgowych związków pływackich” (1997), „Wymagania sanitarno-higieniczne dla krytych pływalni”, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej (1998).

Warto pamiętać, że bogaty wkład na rzecz kraju w dziedzinie infrastruktury basenowej poprzedzony został udziałem Czesława Sokołowskiego w walkach o wolność. W czasie II wojny światowej, w wieku 18 lat, powołany został do wojska na terenie Litwy (dawne tereny Polski), gdzie mieszkał z rodzicami. Został ranny w walkach na Wale Pomorskim. W 2001 r. Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przyznał mu tytuł Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny i mianował podporucznikiem Wojska Polskiego. Ponadto uhonorowany został następującymi odznaczeniami państwowymi: Medal za Warszawę, Medal za Odrę, Nysę i Bałtyk, Medal Zwycięstwa i Wolności, Medal za Udział w Walkach o Berlin, Brązowy i Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Żegnają z żalem Marek Zdziebłowski Beata Żuraw-Zdziebłowska Danuta Burzyńska Grzegorz Przepiórka Wioletta Domeradzka oraz Wydawnictwo PWB Media Rada Programowa Miesięcznika „Builder”

15

Do roku 2004, przez osiem kadencji, pełnił funkcję członka Zarządu Polskiego Związku Pływackiego oraz przewodniczącego Komisji ds. Urządzeń Sportowych. Należał do wielu organizacji międzynarodowych, w tym najważniejszej – IAB, przenosząc najlepsze wzorce i rozwiązania do Polski. Ponadto był rzeczoznawcą Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych, specjalistą MZiOS ds. Basenów Kąpielowych, Leczniczych, Pływackich i Balneotechniki, członkiem Polskiego i Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego.

Builder

W 1949 r. skończył Szkołę Inżynierską w Poznaniu na Wydziale Budownictwa Lądowo-Wodnego. W latach 1953-1955 odbył studia wyższe na Politechnice Warszawskiej w zakresie konstrukcji budowlanych, gdzie otrzymał dyplom ukończenia studiów wyższych stopnia II i uzyskał tytuł inżyniera, magistra budownictwa lądowego. Działalność w branży basenowej rozpoczął w latach 60., kiedy to otrzymał zlecenie na zaprojektowanie przekrycia pływalni na warszawskiej Legii. Wtedy też nawiązał kontakt ze specjalistami basenowymi z Czechosłowacji i Niemiec – został członkiem Internationale Akademie Baderbauten. W 1976 r. brał udział w opracowaniu międzynarodowych norm dla basenów Internorm. Trzy lata później otrzymał nagrodę miasta Warszawy „Sześcian" za projekt ośrodka rehabilitacji w Instytucie Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka. W 1993 r. został laureatem nagrody SARP, a rok później nagrody Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa za projekt krytej pływalni w Lesznie. W 2003 r. otrzymał wyróżnienie Budowniczy Polskiego Sportu przyznawane przez Polski Klub Infrastruktury Sportowej. Łącznie, był autorem kilkuset projektów, koncepcji lub opinii dotyczących basenów. Wszystkie strategiczne inwestycje powstawały przy jego udziale. Jego zaangażowaniu zawdzięczamy aktualny stan pływackiej bazy sportowej w Polsce.

wrzesień 2013

19 sierpnia 2013 r. w wieku 88 lat zmarł mgr inż. Czesław Sokołowski – największy w kraju autorytet w dziedzinie budownictwa basenowego, rzeczoznawca ds. inwestycji i wieloletni członek zarządu Polskiego Związku Pływackiego, ekspert Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej, członek Rady Programowej miesięcznika „Builder”, autor i współautor szeregu publikacji, człowiek o niezwykłej aktywności i zaangażowaniu.

Bezkanałowa wentylacja i odzysk ciepła Jednostki odzysku ciepła • OXeN OXeN to bezkanałowa jednostka wentylacyjna z odzyskiem ciepła. Urządzenie zapewnia wentylację nawiewno – wywiewną obiektów różnych gałęzi przemysłu oraz użyteczności publicznej jak magazyny, sklepy czy hale wystawowe. Jednostka nie wymaga prowadzenia jakichkolwiek dodatkowych kanałów rozprowadzających powietrze czy montażu specjalistycznej automatyki.

To urządzenie kompaktowe od razu gotowe do pracy.

Jednostka odzysku ciepła OXeN idealnie nadaje się do wentylacji obiektów gdy: • zależy Ci na energooszczędnym systemie wentylacji nawiewno-wywiewnej • w obiekcie nie ma miejsca na prowadzenie instalacji kanałowej • zależy Ci na szybkim montażu • niezawodność systemu jest dla Ciebie priorytetem Dane techniczne: Maks. strumień przepływu powietrza nawiew/wywiew

1200 m3/h

Maks. pobór mocy

552 W

Sprawność odzysku ciepła

74 – 94%

Moc odzysku ciepła

3,0 – 15 kW

Poziom ciśnienia akustycznego

49 dB(A)

Środowisko pracy

Wewnątrz pomieszczeń

Pozycja pracy

Naściennie

Wymiary (S x W x G)

1180 x 1370 x 760

Waga

70 kg

Dowiedz się więcej: www.flowair.com, www.oxen.com.pl

Co nas czeka w nadchodzących miesiącach? Czy przyszły rok już możemy uznać za stracony? I jak uniknąć czarnego scenariusza?

Komentuje JAN STYLIŃSKI, nowy Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa.

Sytuacja w branży budowlanej jest co najmniej Czy oznacza to zatem, że przyszły 2014 r. już napięta. W sierpniu Euler Hermes w kolejnym ramożna uznać za stracony? Wierzymy, że tak się porcie wskazał, że budowlanka ma największy nie stanie. Nie dlatego, że jakimś cudownym zbieudział w upadłości firm w Polsce spośród wszystgiem okoliczności inwestorzy i branża budowlana kich sektorów. Sytuacja jest o tyle niepokojąca, że otrzymają zastrzyk pieniędzy i ozdrowieją. Żadne tempo upadłości nie zmalało w 2013 r. Co więcej zaklęcia czy kuszące wizje publicznych inwestoproblem dotyka już nie tylko wykonawców i prorów tego nie zmienią. ducentów materiałów, ale także, przykładowo, Mamy jednak jeszcze szansę, przed wpędzehurtownie. 3/4 upadłych w lipcu hurtowni zaopaniem się w kolejną trudną sytuację, na poważną trywało budownictwo. debatę o systemie realizacji inwestycji w Polsce.

Tylko poprzez wspólne działanie z administracją Perspektywy na nadchodzących kilka, kilkanapubliczną, a z resortem transportu i budownictwa ście miesięcy również nie wydają się dobre, choć w pierwszej kolejności, możemy zdiagnozować być może liczba upadłości zmniejszy się, co będzie nie tyle wynikiem poprawy sytuacji, lecz raczej niższego punktu odniesienia. Spodziewamy się, że uruchomienie znaczniejszych środPrezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, adwokat, ków pomocowych z UE w rawspólnik w kancelarii adwokacko-radcowskiej. Od lat zajmował się mach perspektywy finansowej problematyką inwestycji budowlanych, partnerstwem publicznonastąpi w praktyce nie wczeprywatnym, pozyskiwaniem finansowania, świadcząc pomoc prawną dla śniej niż pod koniec 2014 r., sektora publicznego i prywatnego. Współpracował przy realizacji rządowe projekty wsparcia koncesyjnych projektów autostradowych, był również współautorem dla budownictwa mieszkaProgramu oraz Studium Wykonalności Kolei Wielkich Prędkości w Polsce. niowego będą raczej mizerW czasie wolnym – zapalony podróżnik i miłośnik motoryzacji. ne, a na szerszy udział sektora finansowego w projektach, także prywatnych, przyczyny kryzysu w budownictwie i wypracować nie zanosi się. Również nowe systemowe rozwiązania. PZPB działa i bęprojekty partnerstwa dzie działać w tym kierunku. Podnosimy potrzebę publiczno-prywatnego, debaty, zwróciliśmy się razem z innymi organizaktóre mogły wygenerocjami branżowymi do ministra gospodarki z prośwać dodatkowe źróbą o pilne zorganizowanie rozmów. Staramy się dła finansowania również aktywnie uczestniczyć na forum między– także z private narodowym, tak aby dysponować wiedzą o najequity – i być istotnowszych rozwiązaniach systemowych, stosowanym bodźcem dla nych w rozwiniętych krajach, takich jak Niemcy. wzrostu produkOpracowujemy z udziałem wybitnych ekspertów cji budowlai prawników wzorcową dokumentację umowną, nej, są nieliczangażujemy się w konsolidację branży, aktywnie ne. Na przeuczestnicząc w wielu inicjatywach. Mamy przełom do końkonanie, że te działania zapewnią silny, jednolica przyszłety głos branży. go roku trudno Zarówno po stronie prywatnej, jak i publicznej jest więc liczyć, jest ogromny potencjał doświadczenia i wiedzy zwłaszcza że sam o przyczynach problemów i niepowodzeń prograokres przygotomów inwestycyjnych. Trzeba jednak do tej wiedzy wania takich indotrzeć i spojrzeć na problemy z dystansem, bez westycji trwa co politycznego zacietrzewienia. Realizacja inwestynajmniej dwa cji nie powinna być bowiem w gruncie rzeczy kwelata. stią polityczną, lecz ekspercką – i to jest nasz cel.

Jan Styliński

Fot. arch. PZPB

komentarz

BIZNES

Nie zmarnujmy okazji

BIZNES

Izabela Dembna: Jak pan ocenia sytuację na rynku mieszkaniowym?

Zbigniew Juroszek: Ostatnie lata na rynku nieruchomości mieszkaniowych nie należały do łatwych. Analitycy pisali czarne scenariusze dla branży deweloperskiej.

Warunki rynkowe w znaczący sposób wpływały na decyzje deweloperów, którzy ostrożnie planowali kolejne przedsięwzięcia.

Wysokie koszty realizacji inwestycji, a także zmiany prawne (np. wejście w życie tzw. ustawy deweloperskiej) mogły rodzić wątpliwości odnośnie rozpoczęcia kolejnych projektów mieszkaniowych. Również banki z dużą ostrożnością podchodziły do współfinansowania inwestycji deweloperskich, a także udzielania kredytów hipotecznych.

Fot. arch. ATAL

I.D.: Atal nie przestraszył się tych prognoz?

Zbigniew Juroszek Prezes ATAL SA

Z.J.: Spółka ATAL postawiła przed sobą ambitne cele, które zamierzała sfinansować środkami z debiutu na GPW. Jednak obiektywne czynniki spowodowały, że debiut nie był optymalnym rozwiązaniem dla spółki i jej udziałowca. Mimo trudnej sytuacji, mieliśmy dobrą intuicję i – mimo niesprzyja-

jących warunków rynkowych i niezbędnych do rozwijania działalności ogromnych nakładów finansowych – zdecydowaliśmy się na budowę kolejnych inwestycji mieszkaniowych. Realizowaliśmy założone cele rozwojowe, budując szereg inwestycji w Krakowie, Wrocławiu, Łodzi i Katowicach, a wiosną 2012 r. zadebiutowaliśmy na warszawskim rynku nieruchomości, z sukcesem realizując projekt Atal Marina.

I.D.: To był dobry ruch.

Wyniki sprzedaży w ostatnich miesiącach są imponujące…

Z.J.: To prawda, pierwsze półrocze 2013 r. pokazało, że dobre inwestycje zawsze znajdą nabywców.

Potwierdzają to rosnące z miesiąca na miesiąc wyniki sprzedaży, jakie odnotowuje nasza spółka.

Sprzedaż w firmie ATAL od początku roku utrzymuje tendencję wzrostową. W okresie od stycznia do sierpnia nabywców znalazły już 654 mieszkania z naszej oferty i tym samym odnotowaliśmy 82-procentowy wzrost sprzedaży w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Rekordowa sprzedaż w ostatnich miesiącach uplasowała

Własny model biznesowy

kluczem do sukcesu

Sprzedaż w firmie ATAL od początku roku utrzymuje tendencję wzrostową.

ATAL SA ma bardzo atrakcyjną ofertę, wyróżniającą się na tle konkurencji. Klienci wybierają nasze osiedla ze względu na ciekawe projekty, atrakcyjną cenę, dostępne wykończenia „pod klucz” (www.ataldesign.pl) oraz fakt, że jesteśmy renomowaną spółką. Ponadto w ofercie ATAL SA znajduje się szeroki wachlarz mieszkań, od tych z segmentu popularnego po luksusowe apartamenty.

W związku z tym każdy nabywca znajdzie coś dla siebie.

I.D.: Jakie są plany inwestycyjne ATAL?

Z.J.: Obecnie realizujemy aż dziesięć inwestycji w największych miastach Polski. Pięć projektów powstaje w Krakowie (Nowy Żabiniec, Lindego Park Bronowice, City Towers Czyżyny, Bronowice Residence III, Apartamenty Nadwiślańska 11), trzy we Wrocławiu (Zielone

tu Dyrekcyjna 33, w centrum Wrocławia. Również w tym mieście ruszył już czwarty etap popularnego osiedla domów – Ville Murano. Jesienią planujemy na tym rynku rozpoczęcie budowy osiedli przy ul.

Na Polance oraz ul. Dmowskiego 19. W ramach nowych inwestycji wprowadzimy do wrocławskiej oferty blisko 500 mieszkań. Kontynuacji doczekał się również łódzki projekt Nowe Polesie, na którym powstanie kolejne 225 lokali. Ponadto 12 września br. ruszy sprzedaż na właśnie rozpoczętym katowickim osiedlu Atal Francuska Park, na którym w pierwszym etapie powstaną 233 mieszkania. Trwają także prace przygotowawcze do realizacji dwóch nowych projektów w Warszawie.

I.D.: Jakie są aktualne preferencje klientów?

Z.J.: W pierwszym półroczu 2013 r. widoczne były zmiany preferencji zaku-

I.D.: Jakie są prognozy na kolejne miesiące?

Z.J.: Po wakacjach spodziewamy się ożywienia na rynku w związku z zakończeniem sezonu urlopowego oraz jesiennymi targami nieruchomości. Wielu deweloperów, chcąc stymulować popyt oraz wyprzedać gotowe mieszkania, proponuje jesienią atrakcyjne promocje i rabaty – co przekłada się na bezpośrednie korzyści dla klientów. Nie prognozujemy w drugiej połowie roku zastoju oraz radykalnych obniżek cen mieszkań. Popyt w ostatnich miesiącach będzie generowało wejście w życie z początkiem 2014 r. poprawionej rekomendacji S. Zaostrzenie kryteriów m.in. wymóg wkładu własnego, może znacząco utrudnić już niełatwy dostęp do kredytów hipotecznych. Wiele banków już dziś wymaga wkładu własnego, jednak część z nich pozwala na zadłużanie się na 100% wartości nieruchomości. Z możliwości zaciągnięcia kredytu bez wkładu własnego jeszcze w tym roku skorzystają osoby nieposiadające oszczędności, które nie będą chciały czekać na rządowy program Mieszkanie dla Młodych.

I.D.: Dziękuję za rozmowę.

wrzesień 2013

Z.J.: Wieloletnia obserwacja i działalność na największych rynkach w Polsce pozwalają nam na trafną identyfikację trendów i przygotowanie oferty odpowiadającej na potrzeby mieszkańców Krakowa, Wrocławia, Warszawy, Katowic oraz Łodzi. Ponadto w ramach spółki udało się wypracować niezwykle skuteczny własny model biznesowy. Było to niełatwe, gdyż banki i inni deweloperzy preferowali modele zachodnie, które nie sprawdzają się na naszym rynku.

powych klientów. Funkcjonujący do końca ubiegłego roku program „Rodzina na swoim” determinował zakup mieszkań o rozmiarach spełniających wprowadzone limity powierzchni użytkowej kredytowanej nieruchomości.

Były to mieszkania mniejsze, oferowane w ramach niższej i średniej klasy inwestycji. W ostatnich miesiącach widoczne było coraz większe zainteresowanie większymi mieszkaniami. Obecnie zyskują na popularności mieszkania trzypokojowe o powierzchni ok. 60 m² oraz duże lokale nawet do 100 m².

21

Z.J.: Na sytuację rynkową i wzrost popytu na mieszkania w ostatnich miesiącach wpływ miało kilka czynników. Przede wszystkim do zakupów zachęcają najniższe od kilku lat ceny mieszkań, które raczej już nie spadną. Ponadto na rynku mieszkaniowym widać efekty regularnego obniżania przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych. Zmniejszyły się oprocentowanie pożyczek i wysokość rat udzielanych kredytów hipotecznych. Stopniowo wzrasta również liczba kredytów udzielanych przez banki nabywcom mieszkań.

Pojawiła się także grupa klientów zainteresowanych zakupem gotówkowym. Nabywcy ponownie zaczynają traktować zakup inwestycji mieszkaniowych jako alternatywę dla bankowych form oszczędzania. Nisko oprocentowane lokaty bankowe tracą na popularności, którą zyskuje inwestowanie w nieruchomości.

Na wzrost sprzedaży wpłynął też fakt, że wiosną ubiegło roku, tuż przed wejściem w życie tzw. ustawy deweloperskiej, rozpoczęto realizację wielu nowych inwestycji. Te projekty są właśnie kończone lub będą zakończone na początku przyszłego roku. Na tak zaawansowanym etapie realizacji inwestycji sprzedaje się najwięcej mieszkań, ponieważ klienci

I.D.: Dla wielu deweloperów to ciężki okres. Co sprawiło, że wasz model biznesowy odniósł sukces?

Wojszyce, Dyrekcyjna 33, Ville Murano IV) oraz po jednym w Warszawie (Atal Marina) i Katowicach (Atal Francuska Park). Szczegółowe informacje są dostępne na stronie www.atal.pl.

Na 2013 r. zaplanowaliśmy szereg atrakcyjnych realizacji, w ramach których powstanie łącznie ponad 1700 mieszkań. Zaproponujemy nowości m.in. w Krakowie. Obecnie trwają prace na kolejnym etapie projektu Bronowice Residence 3B. Natomiast z końcem 2013 r. lub na początku 2014 r. ruszyć ma drugi etap City Towers Czyżyny oraz inwestycja przy ul. Lipskiej. Te realizacje pozwolą na poszerzenie krakowskiej oferty o ponad 750 nowoczesnych mieszkań.

Wiosną br. rozpoczęliśmy także realizację projek-

Builder

I.D.: Co wpływa na tak dobre wyniki?

mogą już zobaczyć swoje przyszłe „M”, a na odbiór kluczy nie muszą już długo czekać.

PROMOCJA

naszą spółkę w pierwszej trójce najprężniej funkcjonujących deweloperów w kraju. W wakacje nie zwolniliśmy tempa i mimo okresu urlopowego bijemy kolejne rekordy sprzedaży. Stawiamy na ciągły rozwój, rozszerzanie naszej oferty zgodnie z zapotrzebowaniem rynkowym i preferencjami nabywców.

BIZNES wrzesień 2013

22 Builder

Zrównoważone budownictwo potrzebuje dialogu Dla osiągnięcia celu, jakim jest zrównoważone budownictwo, konieczna jest przede wszystkim zmiana sposobu myślenia i branie pod uwagę opinii klientów, partnerów biznesowych, społecznych oraz społeczności lokalnych.

Z

równoważony rozwój i odpowiedzialność społeczna opierają się na trzech ważnych filarach: środowiskowym, społecznym i etycznym.

Mówiąc o zrównoważonym rozwoju w trudnych czasach, jakie nastały dla branży budowlanej, należy pamiętać przede wszystkim o otwartości i transparentnym komunikowaniu swoich działań.

Nie tylko ekologia

Zrównoważone budownictwo to nie tylko ekologiczne materiały i nowoczesne rozwiązania infrastrukturalne, ale również odpowiedzialny proces produkcji, a przede wszystkim partnerskie relacje oparte na zaufaniu pomiędzy przedsiębiorstwami i ich klientami oraz innymi interesariuszami. Oferowanie klientom dobrej jakości produktów jest ­również wyznacznikiem odpowie-

dzialnej postawy firmy. – Obniżanie ceny przede wszystkim po to, by sprzedać więcej niż konkurencja, nie jest ani odpowiedzialne, ani uczciwe wobec klientów, ponieważ na tym cierpi najczęściej jakość produktów i często bezpieczeństwo ich wytworzenia – twierdzi Piotr Rusecki Członek Zarządu i Dyrektor Pionu Betonu w CEMEX Polska. – Chcąc być odpowiedzialnym, tym bardziej w trudnych czasach dla branży budowlanej, należy szanować klientów i być z nimi przede wszystkim szczerym, otwartym i uczciwym oraz demonstrować transparentność działań.

Piotr Rusecki Zdjęcia: archiwum CEMEX

Członek Zarządu i Dyrektor Pionu Betonu w CEMEX Polska

W CEMEX Polska utrzymujemy stałą komunikację z naszymi klientami. W sposób otwarty przedstawiamy im ceny produktów, wraz z poszczególnymi elementami, które się na nie składają, zarówno tymi, na które mamy wpływ, jak i tymi, na które wpływu nie mamy.

Izabella Rokicka

Dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i Marketingu w CEMEX Polska

W trakcie spotkań nasi partnerzy biznesowi, przedstawiciele samorządów oraz lokalne organizacje pozarządowe i inne instytucje przekazały nam szereg opinii, uwag, jak również pomysłów, jak usprawnić działanie firmy i wzajemne relacje. Na podstawie przekazanych opinii, do których szczegółowo się odnieśliśmy, opracowaliśmy nasz „Raport zrównoważonego rozwoju za lata 2011-2012”. ku nie należy całkowicie rezygnować ze wszystkich projektów i inwestycji, które mają na celu zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne i rozwój

zrównoważonego budownictwa. To, jakie decyzje będziemy podejmować obecnie, poprowadzi nas w kierunku zrównoważonego rozwoju lub odsunie ten rozwój w czasie. n

Otwarty dialog i transparentność działań przyniosą więcej korzyści w rozmowach i regulacjach dotyczących zrównoważonego budownictwa, a zrównoważone inwestycje powinny być traktowane nie jako cel sam w sobie, lecz jako narzędzie do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.

Builder

23

Istotnym kanałem komunikacji z interesariuszami firmy jest również raportowanie społeczne. Pomimo tego, że największe firmy na świecie uważają je za niemal standard – 76% firm z listy FTSE 100 oraz 82% firm z listy Eurotop 100 raportuje działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu, a w niektórych krajach UE, takich jak np. Dania czy Francja, raportowanie jest obowiązkowe – to w Polsce jest to nadal trend początkujący, aczkolwiek wznoszący. Obecnie, jedynie 12 firm z pierwszej setki listy 500 największych firm według „Rzeczpospolitej” publikuje raporty społecznej odpowiedzialności.

A w branży budowlanej jedynie dwie firmy wydają raporty społeczne w Polsce. W tym roku firma CEMEX Polska opublikowała swój drugi „Raport zrównoważonego rozwoju”. Wydanie go poprzedziły spotkania w ramach dialogu z interesariuszami, które były oparte o standard AA 1000 SES, opracowany przez międzynarodowy thinktank AccountAbility.

wrzesień 2013

Raportowanie społeczne

Polskie budownictwo jest nadal jednym z najbardziej energochłonnych w Unii Europejskiej, a to jest jedynie jeden z wielu problemów branży budowlanej w Polsce, które zostały wskazane podczas konsultacji w ramach przygotowania „Wizji zrównoważonego rozwoju dla polskiego biznesu do roku 2050”. Dlatego pomimo trudnej sytuacji na ryn-

PROMOCJA

Rozwój zrównoważonego budownictwa zależy od naszych decyzji tu i teraz

BIZNES

Liderzy nanotechnologii

Builder

24

wrzesień 2013

mgr Krzysztof Langer prof. dr hab. Jerzy J. Langer

C

o ciekawe, potencjał nanotechnologii w rozwoju budownictwa został dostrzeżony przez osoby związane z przemysłem budowlanym ponad 20 lat temu, podczas badań UK Delphi Survey z 1990 roku.

Jak wiadomo okres adaptacji nowych technologii przez przemysł budowlany jest stosunkowo długi, przez co inne gałęzie przemysłu znacznie wcześniej upowszechniły nanotechnologiczne rozwiązania.

Budownictwo jednak wymaga sprawdzonych rozwiązań i materiałów, które na przestrzeni lat nie zmienią swoich właściwości. Dziś, różne nanomateriały wykorzystywane w produktach budowlanych zostały dogłębnie zbadane, poznano ich wpływ na dotąd stosowane rozwiązania konstrukcyjne oraz na środowisko naturalne, dzięki czemu producenci dają gwarancję doskonałych parametrów technicznych nowych produktów wzbogaconych o różne nanokomponenty.

Interdyscyplinarna dziedzina nauki

Warto pamiętać, że nanotechnologia to interdyscyplinarna dziedzina nauki, łącząca w sobie zagadnienia z pogranicza chemii, chemii materiałowej, fizyki oraz inżynierii, a nawet biologii i medycyny.

Nanotechnolodzy zajmują się badaniem świata mierzonego w miliardowych częściach metra, to jest w nanometrach, czyli świata, który w wielu wypadkach w zupełnie inny spo-

W przemyśle budowlanym w ostatnich latach temat nanotechnologii przestał być zagadnieniem, nad którym pracują jedynie działy badawczo-rozwojowe, a stał się – w wielu wypadkach – głównym motorem strategii marketingowych wiodących firm związanych z branżą budowlaną. sób funkcjonuje, niż ten znany nam ze skali makro, tworzący naszą codzienność, widoczną „gołym” okiem.

Wytwórcy materiałów budowlanych w swoich innowacyjnych produktach opartych na nanotechnologicznych rozwiązaniach wykorzystują nie tylko różnego typu nanomateriały, to jest nanocząstki, nanorurki, nanokable, nanowłókna o wielkości mierzonej w dziesiątkach nanometrów. Równie często stosowane są rozwiązania oparte na procesach, których przebieg i ostateczne rezultaty ściśle związane są z oddziaływaniami zachodzącymi na poziomie submikrometrycznym czy wręcz cząsteczkowym (np. modyfikacja powierzchni zewnętrznych materiałów budowlanych).

Nanorewolucja i jej przywódcy w budownictwie

Trendy w przemyśle budowlanym wytyczane są przez światowych gigantów korporacyjnych, jak również przez mniejsze firmy, które specjalizują się jedynie w wąskiej, ściśle określonej grupie produktów. Jak to często bywa, to właśnie te mniejsze podmioty w początkowym etapie wdrażania nowych technologii wiodą prym, jeśli chodzi o innowacje i ich praktyczne wykorzystanie w wytwarzanych przez siebie produktach.

Z czasem firmy o globalnym zasięgu dominują rynek, pozostawiając jednak tu i ówdzie nisze, które bardzo skutecznie eksplorowane są przez mniejszych producentów.

Nanotechnologiczna rewolucja

w budownictwie na polskim rynku opiera się głównie na rozwiązaniach naukowych opracowanych poza granicami naszego kraju, choć w żadnym wypadku nie oznacza to, że nasze rodzime instytucje badawcze odbiegają poziomem badań czy innowacyjności od światowych liderów.

Potrzeba czasu, by wytworzona została ponownie kultura współpracy pomiędzy instytutami badawczymi, oferującymi naukowe rozwiązania problemów i nowe technologie, a przemysłem budowlanym, przedstawiającym problemy do rozwiązania i dysponującym kapitałem niezbędnym do prowadzenia badań innowacyjno-wdrożeniowych.

Tworząc subiektywną listę nanotechnologicznych liderów przemysłu budowlanego naszego kraju, skupiliśmy się bardziej na charakterze proponowanych rozwiązań nanotechnologicznych, a nie na sile rynkowej danej firmy. Doceniliśmy również fakt, że polscy producenci bez lęku wykorzystują w swych produktach najnowsze dostępne na światowym rynku technologie oparte na różnych nanomateriałach.

Szkło

Szkło budowlane dominuje w krajobrazie miejskim XXI wieku, a często charakter wielu dzielnic miast jest determinowany przez wszechobecne szkło. Trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek centrum finansowe dużego miasta bez drapaczy chmur o elewacji innej niż zrobiona w większej części z tafli szklanych.

W XXI w. beton jest wszechobecny.

Na świecie 1.4 mld t cementu wykorzystywane jest do produkcji tego sztucznego kamienia

Nanocząstki, używane jako zarodki krystalizacji znacząco przyspieszają proces twardnienia betonu, przez co końcowy produkt jest szczególnie wytrzymały i trwały.

Celowa zmiana właściwości zewnętrznej powłoki ceramiki na silnie hydrofobową, czyli odpychającą cząsteczki wody, stanowi główną cechę produktów sanitarnych wytwarzanych przez firmę Duravit AG. Za opracowanie powłoki WonderGliss Duravit został wyróżniony przez nas tytułem Lidera Nanotechnologii w dziedzinie ceramiki użytkowej.

Prace nad hydrofobową powłoką WonderGliss prowadzone były przy współpracy z niemiecką firmą nowych technologii – Nanogate. Połączenie sił – doświadczenia naukowego technologicznej firmy Nanogate wraz z wielowiekową praktyczną wiedzą dotyczącą produkcji ceramiki ekspertów z Duravit AG (historia firmy Duravit sięga początków XIX w.) – dało efekt w postaci jednej z najlepszych linii produktów ceramiki użytkowej, które niemal nie wymagają czyszczenia (lub znacząco ułatwiają i skracają proces dbania o czystość w łazience).

Choć powłoki zmieniające powierzchnie ceramiki na hydrofobowe, czyli odpychające wodę, znane były wcześniej, i stosowane są przez część firm z branży, to jednak powłoka WonderGliss – dzięki temu, że jest nanoszona podczas procesu wypalania, a nie po zakończeniu etapu produkcji – wykazuje znacznie lepsze parametry użytkowe, takie jak trwałość i estetyczność.

wrzesień 2013

Ceramika

25

Press photo BASF

Budynek mieszkalny, którego fasada została zabezpieczona farbą Herbol-Symbiotec z dodatkiem nanomodyfikatorów.

Linia produktów Herbol-Symbiotec jest efektem współpracy firmy Akzo Nobel i BASF

spływa równą, niemal w pełni przezroczystą warstwą, zabierając „przy okazji” ze sobą zanieczyszczenia, w tym organiczne, które wcześniej poddane zostały fotokatalitycznemu rozkładowi. Co więcej, hydrofilowość szkła powoduje, że w porównaniu z typowym szkłem modyfikowane szkło o hydrofilowej powierzchni wysycha bardzo szybko, a dodatkowo woda nie pozostawia po sobie śladów po znikających kroplach, nie ma też śladów po innych zaciekach.

Linia produktów Pilkington Activ pozwala na stosowanie laminatów na powierzchniach szkła, dzięki czemu tego typu szyby zyskują dodatkowe właściwości, między innymi ograniczają dostęp promieniowania słonecznego do wnętrza budynku, co znacząco wpływa na koszty eksploatacji wielkogabarytowych budynków, jak również poprawia komfort środowiska pracy wewnątrz budynku poprzez ograniczenie przenikania hałasu.

Builder

Press photo BASF Press photo BASF

Nieorganiczne nanocząstki jednorodnie osadzone w organicznym polimerze zapewniają doskonałe parametry nowoczesnych powłok zabezpieczających fasady budynków

Press photo BASF

Niekwestionowanym liderem rynku płaskiego szkła jest firma Pilkington, należąca od 2006 r. do grupy kapitałowej NSG Group.

Pilkington, jako pierwsza firma na świecie, wprowadziła do produkcji wielkogabarytowe szkło o właściwościach samoczyszczących – Pilkington Activ. To właśnie za linię produktów Pilkington Activ – Suncool, Optilam, Optilam Phon oraz Optitherm S3 firma została wyróżniona przez nas tytułem Lidera Nanotechnologii w dziedzinie obróbki szkła.

Właściwości zewnętrznej powierzchni szkła linii produktów Activ zostały celowo zmodyfikowane poprzez dodanie fotokatalitycznej warstwy.

Warto wspomnieć, że warstwa fotokatalityczna to taka, której cechy katalityczne (możliwość prowadzenia reakcji chemicznych, w tym wypadku rozkład organicznego brudu) aktywowane są światłem o odpowiedniej długości fali. Fotokatalityczne właściwości wykazują między innymi nanocząstki dwutlenku tytanu, które po oświetleniu światłem ultrafioletowym generują reaktywne formy tlenu, a te w kontakcie z materią organiczną powodują jej błyskawiczny rozpad.

W przypadku szkła Pilkington Activ aktywację fotokatalitycznej warstwy wywołuje światło słoneczne o bardzo niskim natężeniu, którego promieniowanie ultrafioletowe nawet w pochmurny dzień zapewnia uruchomienie procesów katalitycznych na powierzchni zewnętrznej szkła, wystawionej na działanie warunków środowiska. Promieniowanie z zakresu ultrafioletu naturalnego światła dziennego generuje powstanie na powierzchni szkła reaktywnych centrów, które silnie oddziałują z osadzonym na powierzchni szkła materiałem organicznym (brudem), rozkładając chemicznie związki organiczne, co prowadzi do eliminacji zanieczyszczeń organicznych z zewnętrznej powierzchni szkła.

Etap ten sam w sobie nie zapewnia jeszcze czystej szyby i musi być wsparty siłami natury w postaci deszczu.

Gdy na szkło padają krople deszczu lub krople celowo rozpylonej wody, przydatne stają się kolejne modyfikacje powierzchniowe powłoki szkła Pilkington Activ – hydrofilowość (czyli wodolubność). Po zewnętrznej hydrofilowej warstwie tafli szkła woda, zamiast kroplami,

BIZNES

Powierzchnia hydrofobowa WonderGliss utrudnia osadzanie się brudu, jak również uniemożliwia wysychanie wody w postaci kropel i tworzenie się osadów (kamienia). Woda niczym po powierzchni liści kwiatu lotosu spływa po elementach ceramiki, pozostawiając ją czystą. Ceramika wymaga jedynie delikatnego przetarcia. Co więcej, powłoka ta jest ekologiczna, gdyż zarówno do produkcji, jak i do konserwacji (czyszczenia) nie stosowano i nie zaleca się używania preparatów agresywnych chemicznie, niebezpiecznych dla zdrowia, a także niekorzystnie oddziałujących na środowisko naturalne.

Builder

26

wrzesień 2013

Izolacja termiczna

Dobrze dobrane materiały izolacyjne mogą zapewnić duży komfort użytkowania budynków, jak również przyczynić się do znacznych redukcji kosztów ich eksploatacji, nawet przez wiele lat. Rozwiązania oparte na zaawansowanych nanomateriałach w przypadku produktów izolujących stanowią grupę materiałów niemal bezkonkurencyjnych, jeśli chodzi o parametry fizykochemiczne.

Jako Liderów Nanotechnologii w tej kategorii wyróżniliśmy dwie firmy produkujące materiały izolacyjne w postaci aerożelu – Aspen Aerogel, której produkty dystrybuowane są na terenie Polski przez firmę Aerogels Poland Nanotechnology, oraz panele szklane i poliwęglanowe zawierające wypełnienie Lumira aerogel produkowane przez Cabot Corporation i dystrybuowane w Polsce przez firmę Aluco System.

O aerożelowych matach izolacyjnych (Porogel, produkowanych przez Aspen Aerogel) pisaliśmy na łamach miesięcznika „Builder” już jakiś czas temu, gdyż maty te są przykładem doskonałego materiału izolującego o wartość λ wynoszącej od 0,014 do 0,016 W/(m·K), przy zachowaniu swoich właściwości izolacyjnych w przedziale temperatur od -270 °C do +650 °C. Maty te charakteryzują się też dużą porowatością (do 99,87%), hydrofobowością, rzutującą na to, by w strukturze maty nie rozwijały się mikroorganizmy, oraz małą gęstością (130-180 kg/m3), a wszystko to dlatego, że faktycznie utworzone są niemal w całości z powietrza (90% materiału to powietrze) zamkniętego wewnątrz nanometrycznej wielkości sfer wytworzonych z krzemionki.

Panele szklane i poliwęglanowe zawierające izolujące wypełnienie aerożelowe Lumira aerogel stanowią zupełnie nową gamę produktów opartych o pęcherzyki powietrza zamknięte w sferach utworzonych z nanokrzemionki. Dzięki zamknięciu aerożelu – wypełnionej powietrzem nanokrzemionki – w przezroczystych komorach tafli szklanych lub poliwęglanowych powstał nowy typ materiału półprzepuszczającego światło o niezrównanych parametrach izolujących [wartość λ – 0,018 W/(m·K)].

Takie komorowe szkło lub poddające się obróbce plastycznej tafle poliwęglanowe umożliwiają doświetlenie przestrzeni budynków, gdyż panele te przepuszczają ponad 50% światła, jednocześnie rozpraszając światło w sposób jednorodny i przyjazny dla osób przebywających wewnątrz budynków. Wszystko to można osiągnąć przy jednoczesnej redukcji grubości izolacji o niemal 60% (w stosunku do tradycyjnych rozwiązań).

Polscy producenci bez lęku wykorzystują w swych produktach najnowsze dostępne na światowym rynku technologie oparte na różnych nanomateriałach.

Nanoporowate aerożelowe maty izolacyjne i szklane czy też poliwęglanowe aerożelowe panele świetlikowe coraz powszechniej są stosowane przez inwestorów, gdyż materiały te pozwalają na znaczne ograniczenie kosztów eksploatacji budynków oraz zwiększenie komfortu pracujących lub mieszkających w nich ludzi.

Zaprawy murarskie

Właściwości fizykochemiczne zapraw do spoinowania mogą być modyfikowane poprzez dodanie do mieszanki odpowiednio dobranych nanomateriałów, których obecność wpływa na parametry końcowe powstających spoin. Kompozyty z dodatkiem nanomateriałów pozwalają na uzyskanie spoin o małej nasiąkliwości, o dużej odporności na zabrudzenie, odpowiednio elastycznych i wytrzymałych na ścieranie.

W grupie producentów tego typu materiałów budowlanych firma Kreisel otrzymała wyróżnienie Lidera Nanotechnologii za zaprawy do spoinowania z nanododatkami.

Kreisel od kilku lat wytwarza różnego rodzaju zaprawy w ramach grupy produktów NANOTECH, w których składzie znaleźć można różne nanokomponenty, w tym między innymi dodatek nanocząstek srebra.

Spoina wytworzona z zaprawy wzbogaconej o nanosrebro jest odporna na rozwój na swojej powierzchni pleśni, grzybów czy glonów. Jak większość tego typu produktów jest wodo- i mrozoodporna.

Warto wspomnieć, że nanocząstki srebra to drobinki o średnicy mierzonej w miliardowych częściach metra, których antybakteryjne cechy znane są naukowcom do wielu lat.

Tego typu zabezpieczenie przeciw mikroorganizmom nie traci z wiekiem swoich właściwości, przez co nie wymaga stałej regeneracji.

Wsparcie naukowo-technologiczne dla przemysłu budowlanego

Firmę BASF, światowego giganta chemicznego, można byłoby umieścić jako Lidera Nanotechnologii i Innowacyjności w niemal każdej z wyżej wytypowanych kategorii. Wynika to z faktu, że firma ta oraz podlegające jej marki zajmują się bardzo szerokim zakresem tematów związanych z udoskonalaniem produktów dla budownictwa oraz wytwarzaniem komponentów, półproduktów, stosowanych przez inne firmy z branży budowlanej przy wdrażaniu swoich innowacyjnych rozwiązań (np. dodatek nanodyspersyjny, który stanowi komponent farby elewacyjnej Finngard Nanoclear firmy Tikkurila). Z tego powodu firmę BASF postanowiliśmy wyróżnić w naszym zestawieniu jako Lidera Nanotechnologii i Innowacyjności w dziedzinie wszechstronności zastosowań. Wyróżnienie to dotyczy między innymi produktów oddziału Chemia Budowlana z linii EMACO NanoCrete, które stosowane mogą być do regeneracji betonów, o których pisaliśmy nieco więcej jakiś czas temu na łamach „Buildera”.

Zagadnienia związane z nanotechnologią to pasjonujący temat, gdyż wiele ze zjawisk, jakie dziś są odkrywane przez naukowców, za jakiś czas ma szansę być wykorzystanymi przez przemysł budowlany i w konsekwencji trafić do konsumentów.

Chyba żadna inna dziedzina nauki oprócz nanotechnologii w tak krótkim czasie nie zmieniła tak mocno otaczającej nas rzeczywistości. n

ALUCO SYSTEM SP. Z O.O. ul. Pańska 84, 25-811 Kielce tel. +48 41 346 47 43 e-mail: aluco@aluco.com.pl www. aluco.com.pl

POLIWĘGLAN + LUMIRA AEROGEL

wypełnienie świetlików i fasad U ≤ 0,6 W/m2 x K

Projektowanie, produkcja, montaż: • świetliki dachowe ALUCO SKYLIGHT • fasady poliwęglanowe ALUCO – PANEL • systemy oddymiania • ślusarka aluminiowa – ALUPROF, YAWAL, SCHUECO, REYNAERS

budujemy zaufanie w biznesie

BIZNES

Mediacja a arbitraż

– podobieństwa i różnice Michał Jaksa

Builder

28

wrzesień 2013

Wiceprezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji

W

ynikać to może ze schematycznego podejścia do rozstrzygania konfliktów.

Często w sposób nieświadomy osoby czy firmy po nieudanych rozmowach, które nie doprowadziły do rozwiązania problemu, zakładają, że tylko ocena i rozwiązanie narzucone przez osobę z zewnątrz pozwolą „sprawiedliwie” zakończyć spór. Zaangażowanie trzeciej, niezależnej, strony do wskazania rozwiązania wiążącego obie strony konfliktu jest znane jako arbitraż.

Arbitraż bywa stosowany między innymi w konfliktach w biznesie,

Mediacja jest często mylona z arbitrażem. Zdarza się, że strony, przychodząc na mediację, oczekują od mediatorów podejścia charakterystycznego dla arbitrażu. w sporach pomiędzy kierownictwem firmy a pracownikiem, przy zawieraniu umów i w procedurach zażaleń i reklamacji.

Decyzja arbitra

W klasycznej formule arbitrażu strony wyjaśniają arbitrowi meritum sprawy i poprzez prezentację argumentów starają się przekonać go do słuszności własnych poglądów i racji. Każda ze stron przedstawia swoją propozycję rozwiązania, które powinno dotyczyć jednego problemu lub całego ich pakietu.

Najczęściej arbiter stara się wskazać

PYTANIE DO EKSPERTA Czy prawnik musi uczestniczyć w mediacji?

Olga Widerszal-Piotrowska Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji

Udział prawnika w posiedzeniach mediacyjnych nie jest wymagany, często jednak jego obecność daje klientowi poczucie bezpieczeństwa. Może wspierać swojego klienta, wyjaśniając na bieżąco konsekwencje prawne rozważanych propozycji i omawianych rozwiązań. Ważne, aby potrafił zrezygnować z postawy konfrontacyjnej, koncentrując się na poszukiwaniu rozwiązania przez strony, aby dał klientowi możliwość swobodnego wypowiadania się i podejmowania ostatecznych decyzji. Poczynione podczas mediacji ustalenia i wybór konkretnego rozwiązania powinny być wynikiem dobrowolnej decyzji stron, które poprzez podpisanie ugody zobowiązują się do jej wykonania. Warto pamiętać, że decyzję o przystąpieniu do mediacji i udziale prawnika w mediacji zawsze podejmuje strona.

rozwiązanie, które mieści się w obszarze wyznaczonym przez stanowiska zajmowane przez strony. Decyzja arbitra jest zobowiązująca i ostateczna.

Arbiter może wybrać kilka możliwości rozwiązania sporu. Często zdarza się, że wybiera propozycję jednej ze stron. Swoich zwolenników ma także kompromis, który nie preferuje żadnej ze stron sporu, ułatwiając stronom wyjście z konfliktu „z zachowaniem twarzy”. Jednak przy takim podejściu arbitrzy narażają się na oskarżenie o proste dzielenie różnicy między stanowiskami stron. Wiedza i doświadczenie arbitrów przekonują wiele osób do korzystania z tej procedury.

Plusy i minusy

Zwolennicy arbitrażu zwykle przytaczają jego zalety: 1. Arbitraż proponuje rozwiązanie jasne dla stron (choć może nie być ono zgodne z ich preferencjami).

2. Rozwiązanie jest traktowane jako obowiązujące (jego realizacja nie jest kwestią wyboru).

3. Arbitrzy lub sądy arbitrażowe są zwykle wybierane ze względu na autorytet, jakim cieszą się w środowisku.

4. Arbitraż pozwala zmniejszyć koszty przedłużającego się sporu. Przy podejmowaniu decyzji arbitrzy kierują się przepisami prawa.

Arbiter

Mediator

Rola

Arbiter rozsądza spór poprzez wskazanie rozwiązania wiążącego strony.

Mediator wspiera strony w poszukiwaniu rozwiązań i osiąganiu wspólnie wypracowanego porozumienia. Nie podejmuje decyzji za strony.

Sposób działania

Arbiter jest neutralną osobą, wybraną przez strony w celu rozstrzygnięcia sporu poza sądem.

Mediator jest zwykle osobą neutralną, która pomaga rozwiązywać spory pomiędzy ludźmi, przedsiębiorstwami, organizacjami.

Rozwiązanie

Rozstrzygnięcie arbitra uważa się za ostateczne i wiążące.

Mediator nie rozstrzyga. Ułatwia dialog pomiędzy (dwoma) stronami i od nich zależy, czy zawrą porozumienie.

Zastosowanie

Arbitraż ma główne zastosowanie w sprawach, w których strony stają się nieracjonalne lub gdy wymagana jest specjalistyczna wiedza eksperta.

Mediator zwykle jest wybierany do rozwiązania sporów, w których strony nie chcą ryzykować wyniku orzeczenia w arbitrażu lub sądzie, gdy ważna jest poufność rozmów lub kiedy wiedza o meritum sprawy jest niezbędna do dokonania ustaleń.

wrzesień 2013

Jako alternatywę wobec arbitrażu stawia się mediację. Zależnie od natury i stopnia trudności konfliktu mediacje mogą być bardziej czasochłonne niż arbitraż. Strony muszą poświęcić wiele czasu na wyjaśnianie sprawy mediatorowi, a potem wspólnie z nim poszukują rozwiązań.

O wyborze konkretnego rozwiązania decydują strony. Mediacja pozwala uniknąć kosztów długotrwałych konfliktów i procesów sądowych. Umożliwia też dalszą współpracę między stronami.

Główne różnice między arbitrażem i mediacją dotyczą przede wszystkim: • Roli neutralnej osoby trzeciej – arbitraż jest procesem, w którym arbiter po wysłuchaniu stron podejmuje wiążącą decyzję, która ma kończyć spór. Mediacja polega na ułatwieniu prowadzenia negocjacji, podczas których mediator wspiera strony w poszukiwaniu wspólnego porozumienia i zakończenia sporu.

• Stopnia sformalizowania – mediacja jest procedurą mniej sformalizowaną, natomiast arbitraż jest bardzo sformalizowany.

• Celu prowadzenia procedury – celem mediacji jest rozwiązanie konfliktu poprzez wypracowanie obustronnego porozumienia, podczas gdy celem arbitrażu jest rozwiązanie konfliktu poprzez wydanie orzeczenia o sposobie zakończenia sporu.

• Tego, kto podejmuje decyzję o wyborze rozwiązania – mediator nie ma żadnej władzy zmuszającej strony do podjęcia decyzji, arbiter

jest zobowiązany podjąć decyzje wiążące strony.

• Możliwości wycofania się przed zakończeniem procedury – w trakcie mediacji każda ze stron może wycofać się w dowolnym momencie. Strony przystępujące do arbitrażu nie mają możliwości wycofania się.

Celem mediacji jest doprowadzenie do znalezienia przez strony rozwiązania, które zakończy spór i będzie przez nie akceptowane. W mediacji przyjmuje się założenie, że strony konfliktu są same zdolne rozwiązywać własne problemy i mogą dojść do porozumienia lepszego niż propozycja trzeciej strony (m.in. arbitra). Mediatorzy kontrolują proces rozmów, dbając o złagodzenie konfliktu także poprzez poprawienie komunikacji.

Mediatorów i arbitrów wiele łączy w sposobie pracy. Muszą być postrzegani przez strony sporu jako osoby neutralne, bezstronne i wyzbyte uprzedzeń. To sprawa zasadnicza, gdyż nie zdobędą zaufania, jeśli choćby jedna ze stron uzna, że preferują konkretny wynik. Równie ważnym elementem jest zachowanie poufności kwestii poruszanych podczas rozmów.

Istotną różnicą jest oczekiwany poziom wiedzy fachowej. Arbiter, poza wiedzą prawną, musi posiadać fachową wiedzę z dziedziny, której dotyczy konflikt. Mediatorzy natomiast są ekspertami w sposobie prowadzenia rozmów, dopiero później w kwestiach merytorycznych. Mediacja wymaga innej wiedzy niż arbitraż. Mediator będzie w stanie pomóc w opracowaniu rozwiązania, jeśli będzie otwarty na interesy stron oraz problemy, które pragną rozwiązać. n

29

Jak odróżnić arbitraż od mediacji?

Builder

Arbitraż posiada również wiele wad: 1. S trony rezygnują z kontroli nad wynikiem sporu. Dlatego proponowane rozwiązanie nie musi być rozwiązaniem optymalnym.

2. S tronom nie zawsze podoba się uzyskany wynik. Może to być źródłem kolejnych konfliktów, a co za tym idzie dodatkowych kosztów czy straty czasu.

3. P ostanowienie zawarte dzięki arbitrażowi strony realizują z mniejszym zaangażowaniem, ponieważ uważają, że wynik zapadł „poza nimi”. Zdarza się, że wskazane przez arbitra rozwiązanie nie jest akceptowane przez jedną ze stron.

W efekcie nikt nie jest zadowolony. Mediacje z tego punktu widzenia wydają się lepsze, ponieważ to strony decydują o wyborze konkretnego rozwiązania.

4. Negocjacje z udziałem arbitra przebiegają zwykle wolniej i z mniejszym zaangażowaniem stron niż podczas mediacji. Uczestnicy negocjacji powstrzymują się zwykle od ustępstw, czekając na orzeczenie arbitra, który – jak sądzą – prawdopodobnie sam narzuci kompromisowe rozwiązanie.

5. I stnieje duże ryzyko, że strony, które w przeszłości korzystały z arbitrażu, w pojawiających się sytuacjach konfliktowych nie będą podejmowały nowych prób porozumienia, lecz będą biernie czekać na decyzje z zewnątrz.

6. O ddając spór w ręce arbitra, negocjatorzy nie poczuwają się do odpowiedzialności za wynik prowadzonych rozmów. Co więcej, zdarza się, że obwiniają arbitra za wszelkie kompromisy, które będą musieli zawrzeć.

7. „ Efekt połowy życia”. Z taką sytuacją mamy do czynienia wówczas, gdy orzeczenia w kolejnych arbitrażach są coraz bardziej chybione. Ponieważ strony coraz bardziej tracą kontrolę nad wynikami, arbitraż często staje się rytuałem, który trzeba odbyć. Przy takim podejściu arbitraż przestaje być skuteczny.

8. A rbiter z czasem przestaje być postrzegany jako osoba bezstronna.

Najczęściej zdarza się to wtedy, gdy zaczyna podejmować kolejne decyzje na korzyść jednej ze stron.

Co ciekawe, osoby pozostające w silnym konflikcie naciskają, by pośrednik zajął „jakieś stanowisko”, po czym same oskarżają go o stronniczość.

prawo

BIZNES

Nowe

Builder

30

wrzesień 2013

Łukasz Bernatowicz Krzysztof Gładych

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, nowelizowane było już wielokrotnie. Ostatnia poważna zmiana nastąpiła 23 lutego br.

R

ozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (zwane dalej: Rozporządzeniem), zgodnie ze swoim tytułem, ustala (reguluje) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań wskazanych w art. 5 i art. 6 ustawy Prawo budowlane. Zakres przedmiotowy przepisu, o którym mowa powyżej, określony został w art. 1 Rozporządzenia.

Nowelizacje

Powyższe Rozporządzenie nowelizowane było dotychczas wielokrotnie. Szczególnie wiele zmian nastąpiło w latach 2003-2009. Główną przyczyną dokonywanych nowelizacji jest niewątpliwie wpływ postępu technicznego w budownictwie, a także rozwój wiedzy o warunkach użytkowania i utrzymania budynków. Celem jest również podnoszenie komfortu i bezpieczeństwa użytkowania

obowiązki

związane ze wznoszeniem budynków i utrzymania budynków, w tym w szczególności w zakresie bezpieczeństwa pożarowego.

Oczywiście nie umniejsza to również znaczenia niektórych innych zmian, mających na celu uściślenie lub urealnienie przepisów (przykład: zmiany przepisów określających minimalne odległości budynków od granic działki, celem zmniejszenia trudności inwestorów w zagospodarowaniu i zabudowie działek budowlanych o ograniczonych wymiarach lub niekorzystnych kształtach).

Ostatnia poważna zmiana, stanowiąca przedmiot niniejszego artykułu, nastąpiła 23 lutego br. (dzień wejścia w życie nowych przepisów).

Zmiana dokonana została na podstawie rozporządzenia ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 6 listopada 2012 ­r., zmieniającego Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z dnia 22 listopada 2012 r.).

Omawiana nowelizacja wprowadziła do aktualnego stanu prawnego nowe obowiązki związane ze wznoszeniem budynków, a odnoszące się do kwestii technicznych, tj. instalacji sieci telekomunikacyjnych w ramach ich struktur.

Wytyczne zawarte w ww. akcie wykonawczym umieszczone zostały w dopisanym do Rozporządzenia rozdziale 8a: „Instalacja telekomunikacyjna”.

Obowiązki te dotyczą w szczególności: • montażu światłowodowej instalacji telekomunikacyjnej w nowo powstających budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, a także budynkach użyteczności publicznej, służących celom związanym z oświatą i wychowaniem, zapewniającej w szczególności dostęp do szeroko-

pasmowego Internetu. Instalacja światłowodowa składać się musi z przełącznicy światłowodowej oraz doprowadzonych (do każdego mieszkania) dwóch włókien światłowodowych. Dzięki popularyzacji tzw. instalacji FTTH możliwe jest więc znaczące podniesienie jakości usług szerokopasmowych.

• montażu w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych instalacji umożliwiającej odbiór cyfrowych programów telewizyjnych i radiofonicznych rozpowszechnianych w sposób rozsiewczy naziemny i satelitarny. W skład ww. instalacji

Ustawodawca w sposób wyraźny zobowiązał inwestorów do zaopatrywania nowo wznoszonych budynków w instalację światłowodową. światłowodowej wchodzi okablowanie wraz z osprzętem instalacyjnym. W miejscu tym istotna wydaje się informacja, że w budynkach niewyposażanych do tej pory w instalacje multiswitchowe mieszkańcy zmuszeni są do montażu własnych czasz satelitarnych na balkonach oraz elewacjach budynków, co psuje ogólną estetykę budynku.

• zapewnienia, aby w tych budynkach istniały odpowiednie pomieszczenia lub miejsca na osprzęt i urządzenia instalacyjne do montażu instalacji telekomunikacyjnej. Pomieszczenia techniczne, o których mowa powyżej, będą musiały być zgodne z warunkami technicznymi określonymi w §96-98 Rozporządzenia, tj. znajdować powinny się na pierwszej kondygnacji podziemnej lub pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, a w przypadku braku

Jakie były podstawy nowelizacyjne?

Podstawę wprowadzonych zmian stanowiła przywołana i wskazana w rozporządzeniu zmieniającym europejska norma techniczna dotyczącą planowania i wykonywania instalacji wewnątrz budynków (PN-EN 50174-2:2010 „Technika Informatyczna – Instalacje okablowania – Część 2: Planowanie i wykonywanie instalacji wewnątrz budynków”) oraz ogólnie przyjęta strategia Komisji Europejskiej w fundamentalnym dla tej materii dokumencie o nazwie „Europa 2020”. Warto podkreślić, że przed omawianą nowelizacją w polskich regulacjach praw-

Szczegóły nowelizacji

Omawiając bardziej szczegółowo ostatnią nowelizację, wskazać należy, że w przepisach nowego rozdziału – Rozdział 8a „Instalacja telekomunikacyjna” – zdefiniowano m.in. pojęcia składników stanowiących instalacje telekomunikacyjne w budynkach, które przywołuje Rozporządzenie.

Wyszczególnione zostały też wymagania techniczne, odnoszące się do tzw. punktów styku instalacji telekomunikacyjnej z publiczną siecią telekomunikacyjną. Obecnie przepisy informują również, jak poprowadzić takie instalacje oraz jak rozmieszczać urządzenia telekomunikacyjne w budynku. Co więcej, wprowadzają także obowiązek stosowania w instalacjach urządzeń ochrony przed przepięciami, ewentualnie przetężeniami, a także rozwiązania dla ochrony odgromowej. Warto również zaznaczyć, że wyszczególnione i sprecyzowane zostały także wymogi dla instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych wraz z dokładnymi wskazaniami dopuszczalnych wartości parametrów technicznych instalacji i jej składowych.

Ustawodawca w sposób wyraźny zobowiązał więc inwestorów do zaopatrywania nowo wznoszonych budynków w instalację światłowodową. Co więcej, w przypadku domów wielorodzinnych instalacja światłowodowa, złożona z przynajmniej dwóch włókien optycznych, musi docierać do każdego z mieszkań.

Uzasadnienie nowelizacji

Warto zastanowić się również, jaki był realny sens i potrzeba dokonywania przedmiotowej nowelizacji. Odpowiedź na te pytania wydaje się oczywista. Rozwój technologiczny związany z nowoczesnymi sieciami światłowodowymi, który następuje na całym

W roku 2020 każdemu obywatelowi Unii Europejskiej powinien już być zapewniony dostęp do sieci o prędkości powyżej 30 Mbit/s, a dla co najmniej połowy gospodarstw domowych powyżej 100 Mbit/s.

Obowiązujące przed nowelizacją przepisy prawne wyłącznie w sposób ogólny wskazywały na obowiązek wyposażenia budynków w instalację telekomunikacyjną. Koniecznym stał się również, wyżej wspomniany, obowiązek zadośćuczynienia wymogom europejskim w omawianym zakresie – narzucanym przez Komisję Europejską.

Skutki nowelizacji

Wydaje się, że zmiany, które nastąpiły w związku z ostatnią nowelizacją, należy ocenić pozytywnie. Wpływają one głównie na inwestorów budowlanych oraz przedsiębiorstwa telekomunikacyjne.

Zmiany te powinny korzystnie wpłynąć na rynek pracy, jak i na funkcjonowanie wyżej wspomnianych przedsiębiorstw telekomunikacyjnych oraz podmiotów świadczących usługi społeczeństwa informacyjnego.

Ostatnim, niezwykle ważnym, skutkiem nowelizacji, o którym nie sposób nie wspomnieć, są również jej koszty. Zaznaczyć należy, że koszty wyposażenia budynków w instalację opartą na światłowodach są niestety wyższe od kosztów wyposażenia budynków w instalacje tradycyjne, oparte na technologiach wykorzystujących kable i przewody miedziane.

W związku z powyższym niewątpliwie nastąpi również zwiększenie samych kosztów budowlanych – ponoszonych w pierwszej kolejności przez inwestorów, zaś następnie (w oczywistej konsekwencji) przez samych nabywców nowych mieszkań.

Autorzy są radcami prawnymi w Kancelarii Radców Prawnych i Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak Mazur sp.p.

wrzesień 2013

Wskazane powyżej zmiany, w sposób niewątpliwy, podniosły i rozszerzyły wymagania techniczne dla instalacji telekomunikacyjnych montowanych w budynkach mieszkalnych (wielorodzinnych i budynkach zamieszkania zbiorowego) oraz budynkach użyteczności publicznej, przeznaczonych na potrzeby publicznej oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki i wychowania (np. szkoły). W tym miejscu warto zauważyć, iż przed wejściem w życie omawianej nowelizacji praktycznie nie było regulacji odnoszących się do instalacji telekomunikacyjnych. Wszelkie problemy z tym związane, w sposób dość lakoniczny rozwiązywały jedynie ówczesne §191 i §192 Rozporządzenia. Paragrafy te zostały jednak uchylone.

Niemniej należy zauważyć, że treść uchylonych przepisów odnosiła się wyłącznie do wskazania sposobów poprowadzenia instalacji w budynku, rozmieszczenia osprzętu i urządzeń telekomunikacyjnych oraz do ogólnych uwarunkowań zapewniających tym instalacjom ochronę odgromową.

Przepisy te nie wyczerpywały więc aktualnych i ciągle rozwijających się potrzeb regulacyjnych w zakresie telekomunikacyjnym. W związku z powyższym nowelizacja ta stała się niezbędna.

świecie, musi znajdować swoje odzwierciedlenie również w regulacjach prawnych. Dzięki przedmiotowemu rozwojowi wzrasta potencjał innowacyjny gospodarki, w szczególności poprzez pojawienie się nowych, zaawansowanych usług telekomunikacyjnych.

Sieci światłowodowe w sposób znaczący przewyższają dotychczas stosowane technologie w zakresie, jakim dysponują zarówno dostawcy, jak i odbiorcy usług działających w oparciu o te sieci.

31

Dotychczasowe regulacje

nych nie było żadnych odwołań do ww. normy technicznej.

Zgodnie z polityką unijną, w 2013 r. wszyscy obywatele Unii Europejskiej mają mieć zapewniony dostęp do Internetu. Ponadto, w 2020 r. każdemu obywatelowi Unii Europejskiej zapewniony powinien być już dostęp do sieci o prędkości powyżej 30 Mbit/s, a dla co najmniej połowy gospodarstw domowych powyżej 100 Mbit/s. Tych wymogów, z oczywistych względów, Polska dotychczas nie spełniała. Celem zadośćuczynienia europejskim standardom, konieczne było więc podjęcie właściwych kroków prawnych.

Builder

możliwości zapewnienia takiego pomieszczenia – w szafce telekomunikacyjnej wyposażonej w odpowiednią instalację i urządzenia elektryczne.

• zapewnienia w tych budynkach instalacji telekomunikacyjnych umożliwiających świadczenie usług przez różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, niezależnie od stosowanej techniki dostępowej.

Fot. arch. De Dietrich

System ogrzewania wody energią słoneczną Dietrisol Zenta jest systemem o uniwersalnym zastosowaniu do każdej nowej lub już istniejącej instalacji produkcji ciepłej wody użytkowej. Koncepcja bezciśnieniowego, „suchego” systemu solarnego do wstępnego podgrzewu wody użytkowej opiera się na kilku cechach wyróżniających go od obecnych na rynku rozwiązań. Przede wszystkim jest to system wykorzystujący wodę jako medium grzewcze (układ bezglikolowy). Zasada funkcjonowania opiera się na koncepcji systemu Drain Back, chroniącego latem układ solarny przed przegrzaniem, a zimą – przed zamarzaniem. Zenta zawiera nowo zaprojektowane kolektory płaskie Dietrisol NEO 2,1 DB, przystosowane do zabudowy w połaci dachowej lub na dachu płaskim (tarasie). Kolejnym ważnym elementem zestawu Zenta jest podgrzewacz solarny INISOL DB 110 – bezciśnieniowy, do natychmiastowego przygotowania cwu, o pojemności 110 l. Całość jest ekstremalnie kompaktowa (550x590/980) oraz ultralekka (22 kg).

Silka Tempo – 60% mniej czasu na realizację inwestycji Silka Tempo to system wielkowymiarowych, wapienno-piaskowych elementów murowych. Bloki dostępne są w grubościach 15 i 24 cm w wersji pełnej (50x60 cm), 3/4 (37,5x60 cm) i 1/2 (25x60 cm).

Wysoka wytrzymałość bloków umożliwia murowanie budynków nawet o wysokości

Blachodachówka panelowa ARAD Premium to tegoroczny laureat nagrody TopBuilder oraz Złotego Medalu Międzynarodowych Targów Poznańskich. Niewielkie dwumodułowe arkusze ARAD Premium to nie tylko prosty montaż i bezpieczny transport, ale przede wszystkim ograniczone do minimum odpady materiału. Oprócz nowoczesnego kształtu oraz powłoki PURMAT z 30-letnią gwarancją, najważniejszą cechą nowego produktu jest innowacyjny montaż.

Blachodachówka ARAD Premium to gotowe otwory montażowe oraz nowatorskie na polskim rynku rozwiązanie, które maskuje mocowania, gwarantując tym samym, że żaden wkręt nie zakłóci harmonii połaci dachowej. Blachodachówka ARAD dostępna jest również w wersji klasycznej (OPTIMA Arad) w postaci arkuszy ciętych na wymiar, montowanych w sposób tradycyjny.

Fot. arch. Doosan

Fot. arch. Xella

Blachodachówka panelowa ARAD Premium

Fot. arch. Pruszyński

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej. W tym roku po raz pierwszy jury wskazało także wiodące polskie projekty konstrukcyjne i architektoniczne.

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013

BUDOWNICTWO

Dietrisol Zenta

dziewięciu kondygnacji, zapewniając jednocześnie izolacyjność akustyczną do 59 dB. Bloki murowane są na cienką spoinę przy użyciu miniżurawia. Dzięki jego zastosowaniu oraz dużym wymiarom bloków, czas trwania prac budowlanych skrócony jest o ok. 60%.

Znacznie krótszy czas powstawania budynku przyczynia się do ograniczenia kosztów stałych budowy.

Dwie nowe 6-tonowe koparki kompaktowe Doosan Firma Doosan wprowadziła na rynek dwie 6-tonowe koparki kompaktowe nowej generacji – DX62R-3 ze skróconą częścią tylną (system RTS) i DX63-3 ze standardową częścią tylną.

Zaprojektowana z myślą o zastąpieniu istniejących modeli DX60R i DX55E, nowa koparka zawiera szereg rozwiązań zapewniających większą wydajność, sprawność, wygodę, trwałość oraz łatwość konserwacji i serwisowania przy minimalnym wpływie na zdrowie i środowisko. Jedną z wyróżniających się cech nowych koparek jest znacznie zwiększona wydajność układu hydraulicznego. Dodatkowo układ hydrauliczny wyposażony jest w czujnik obciążenia znacznie zwiększający jego wydajność i poprawiający płynność i sprawność pracy. Więcej informacji: www.doosanequipment.eu.

System drzwi podnośno-przesuwnych GENEO®

Fot. arch. Rehau

System tarasowych drzwi podnośno-przesuwnych GENEO firmy REHAU stanowi rozwinięcie rodziny energooszczędnych systemów profili okiennych i drzwiowych. Ich wspólną cechą jest wykonanie z niezwykle stabilnego tworzywa kompozytowego nowej generacji, wzmacnianego włóknem szklanym.

Nowatorskie tworzywo RAU-FIPRO zapewnia profilom najwyższą sztywność i odporność na odkształcenia. Dzięki 86-milimetrowej głębokości zabudowy profili oraz wielokomorowemu profilowi ościeża, drzwi podnośno-przesuwne GENEO charakteryzują się doskonałymi parametrami termoizolacyjnymi. Pozwala to na ich zastosowanie nie tylko w domach energooszczędnych, ale również w domach o standardzie odpowiadającym wymaganiom domu pasywnego. Specjalna konstrukcja profili umożliwia budowę elementów drzwiowych o dużych rozmiarach – do wysokości 2,7 m i szerokości do 10 m. Bogata kolorystyka obejmuje okleiny barwne i drewnopodobne oraz lakierowane nakładki aluminiowe.

Więcej informacji o systemach GENEO znajduje się na stronie www.rehau.pl/geneo.

Kruszywa dla ogrodnictwa od CEMEX-u Nowa oferta CEMEX obejmuje 16 rodzajów różnorodnych pod względem formy i koloru produktów w trzech gamach: kruszywa dekoracyjne, piaski: budowlany i do piaskownic oraz nawóz naturalny. Kruszywa są dostępne w trzech typach opakowań 10 kg, 20 kg oraz typu big bag.

Okno FAKRO do płaskich dachów typu F W budynkach z płaskimi dachami często zdarza się, że wewnątrz istnieją pomieszczenia, w których nie ma możliwości zastosowania standardowych okien pionowych. Idealnym rozwiązaniem w takich przypadkach jest montaż specjalnie zaprojektowanych okien do płaskich dachów firmy FAKRO. Okno typu F posiada innowacyjny pakiet szybowy, który charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami energooszczędnymi i nowoczesnym wyglądem. Może być ono wykonane w dowolnym rozmiarze w zakresie od 60x60 do 120x220 cm.

Pozwala to na wymianę istniejących naświetli, często o niestandardowych wymiarach, które nie spełniają obecnych wymagań termoizolacyjnych. Okno typu F dostępne jest z trzyszybowym pakietem DU6 i czteroszybowym, pasywnym pakietem DU8. Współczynnik przenikania ciepła dla okna z pakietem DU8 wynosi U=0,76 W/m2K, wg EN 12567-2, co pozwala na stosowanie go w budynkach energooszczędnych i pasywnych. Dzięki specjalnie zaprojektowanym kształtom profili, okna do płaskich dachów charakteryzują się do 16% większą powierzchnią przeszklenia w stosunku do konkurencyjnych rozwiązań, zapewniając odpowiednią ilość naturalnego światła w pomieszczeniu.

33 Builder

Kruszywa CEMEX doskonale sprawdzą się jako dekoracja ogrodów, powierzchnia ścieżek i alejek ogrodowych, dekoracja oczek wodnych i basenów, wypełnienie kratek stabilizujących, np. parkingi i podjazdy, ochrona przestrzeni wokół drzew, wypełnienie gabionów, opaski ochronne, dekoracyjne i drenażowe czy zielone dachy.

Więcej informacji na temat produktów można znaleźć na stronie: www.kruszywaogrodowe.pl.

Fot. arch. Fakro

Fot. arch. De Dietrich

Fot. arch. CEMEX Polska

Ofertę pomp ciepła producenta urządzeń grzewczych De Dietrich w 2012 r. z sukcesem uzupełnił termodynamiczny podgrzewacz ciepłej wody użytkowej o nazwie KALIKO. Wszystkie wersje urządzenia wyposażono w wielofunkcyjny panel sterowniczy z dużym wyświetlaczem ciekłokrystalicznym. Regulacja umożliwia użytkownikom dostęp do bardzo rzadko spotykanych funkcji w tego rodzaju produktach. Optymalizuje proces podgrzewania ciepłej wody do temperatury nawet 65 °C, możliwe jest zaprogramowanie funkcji zwalczania bakterii Legionelli oraz przyszłościowo pozwoli na korzystanie z zewnętrznego sygnału dostawcy energii elektrycznej w przypadku czasowych obniżek taryfy bez konieczność pamiętania o tym. Z funkcji standardowych dostępne są: programowanie czasowe, rozbudowane menu informacyjne o statusie pracy urządzenia oraz cały katalog sygnalizowania usterek. KALIKO TWH można skonfigurować do pracy na powietrzu zewnętrznym do temperatury -5 °C lub obiegowym z wykorzystaniem możliwości chłodzenia na przykład pomieszczenia spiżarni.

wrzesień 2013

Termodynamiczny podgrzewacz wody KALIKO

Modelowanie Informacji o Budynku to wysoce efektywna technologia, umożliwiająca kontrolę nad przepływem informacji w projekcie przez cały cykl życia konstrukcji.

Builder

34

wrzesień 2013

B

IM jest obecny w przemyśle budowlanym na całym świecie od wielu lat. Realizacje budowli takich jak Tokyo Sky Tree czy The Pinnacle są najlepszym dowodem na korzyści wynikające z zastosowania BIM. Potencjał Modelowania Informacji o Budynku jest z sukcesem wykorzystywany także w naszym kraju. Pośród wielu firm na uwagę zasługują R.C.K. Biuro Inżynierskie oraz Biuro Inżynierskie Jakosta.

Poznańskie R.C.K. obecne jest na rynku budowlanym od 2005 r. Specjalizuje się w projektowaniu obiektów przemysłowych, logistyczno-magazynowych, handlowych i rekreacyjno-sportowych. Z kolei, istniejąca od 2002 r., wrocławska Jakosta specjalizuje się w wykonywaniu dokumentacji technicznej dla różnego rodzaju konstrukcji przemysłu energetycznego: bloków, mostów technologicznych pod rurociągi, hal przemysłowych, taśmociągów i innych. Firmy te mogą pochwalić się dużym doświadczeniem w realizacji projektów BIM, łączy je również fakt wykorzystywania w tym celu oprogramowania Tekla Structures.

PROMOCJA

Tekla Structures w akcji

Tekla Structures jest systemem spełniającym wszystkie założenia BIM. Program ten jest przeznaczony do konstrukcji stalowych, żelbetowych (prefabrykowanych i monolitycznych), a także drewnianych, aluminiowych i wielu innych. Bazą dla informacji w BIM jest dokładny przestrzenny model zawierający wszystkie szczegóły budowli. Wizualizacja 3D pozwala na analizę detali struktury i umożliwia ich modyfikację czy optymalizację rozwiązań już we wczesnych etapach projektowania. Wartą uwagi cechą Tekli jest także precyzyjność, która ma wpływ na np. oszczędności w zamówieniach materiału czy planowanie dostaw.

Jedynym z przykładów projektów zrealizowanych przez R.C.K. jest przeznaczony dla 15 tys. osób stadion Arki Gdynia. Zakres całego przedsięwzięcia objął przebudowę już istniejącego stadionu, natomiast do zadań biura należało

wykonanie projektu warsztatowego konstrukcji stalowej. Modele Tekla zostały wykorzystane w tym przypadku do generowania rysunków warsztatowych oraz niezbędnych obliczeń detali (rys. 1). Istotną zaletą oprogramowania BIM jest łatwość zarządzania zmianami wprowadzonymi w konstrukcji w taki sposób, aby nie dopuścić do niedokładności. Dokumentacja jest ściśle powiązana z modelem, przez co jest zawsze aktualna i bezbłędna. Program jest przystosowany do jednoczesnej pracy wielu użytkowników na jednym modelu, w sieci LAN lub przez VPN. Nad projektem stadionu pracowało 3 statyków i 5 konstruktorów, współdzieląc, aktualizując i wykorzystując te same informacje.

Modele są także doskonałym źródłem danych niezbędnych przy optymalizacji produkcji dzięki automatycznie generowanym plikom dla obrabiarek CNC w formacie DSTV czy XML. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, R.C.K. jest otwarte na wiele rynków i obsługuje klientów zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, Belgii oraz Holandii.

Tekla i obiekty przemysłowe

Przemysłowe obiekty budownictwa energetycznego cechują się wysokim stopniem skomplikowania, a w takich przypadkach nieocenione jest wsparcie projektowe systemu BIM, pozwalające uzyskać wyjątkową jakość strukturalną. Między innymi dzięki temu Biuro Inżynierskie Jakosta może pochwalić się wysoką konkurencyjnością swoich usług na rynkach zagranicznych. Jednym z wielu osiągnięć firmy była współpraca przy budowie elektrowni w Lünen w Niemczech. Oprogramowanie Tekla zostało wykorzystane m.in. do zaprojektowania konstrukcji okalającej oraz pomostów roboczych budynku kotła głównego (wys. 110 m). Wykorzystanie BIM dawało gwarancję wymaganej precyzji modelowania oraz przyspieszenia opracowania modelu i dokumentacji wykonawczej.

Dążąc do osiągnięcia jak najlepszej koordynacji między poszczególnymi podwykonawcami projektu, wykorzystano możliwość pracy na

Rys. 1. Jeden z węzłów konstrukcji stadionu Arki Gdynia – widok w programie Tekla oraz po realizacji (źródło: Spomasz S.A. i Biuro Inżynierskie R.C.K.)

Rys. 2. Model referencyjny ramy głównej kotła z fazą projektową konstrukcji okalającej oraz pomostów roboczych (źródło: Jakosta) tzw. modelach referencyjnych (np. eksport do SDNF i IFC; rys. 2). Zapewniono w ten sposób wyjątkowo wysoką jakość zgodności konstrukcyjno-montażowej, wręcz niemożliwą do uzyskania w projektowaniu klasycznym.

Wykorzystanie Modelowania Informacji o Budynku daje firmom inżynierskim wiele korzyści.

Redukcja błędów i czasu realizacji projektu, dokładność, kontrola nad procesem inwestycyjnym oraz międzybranżowa komunikacja to tylko kilka z nich. Przedstawiciele biur R.C.K. i Jakosta zgodnie podkreślają, że bez BIM nie byłoby możliwe realizowanie projektów o wysokiej jakości, zgodnie z warunkami klienta i w tak krótkich terminach wymaganych przez dzisiejszy rynek. dr inż. Tomasz Olszewski, Construsoft Sp. z o.o. mgr inż. Piotr Białecki, R.C.K. Biuro Inżynierskie Sp. z o.o. mgr inż. Jan Jaszczyński, Biuro Inżynierskie Jakosta

Zdjęcia: archiwum CONSTRUSOFT

BUDOWNICTWO

BIM drogą do sukcesu

Nowości w programie ZUZIA11 - wbudowany moduł tworzenia harmonogramów rzeczowo-finansowych w oparciu o opracowany kosztorys - usprawniona współpraca z programami PDFkosztorys oraz metriCAD - przejrzysty moduł do zarządzania bazą katalogową - ulepszona wymiana danych z innymi systemami kosztorysowymi - przejrzysty i intuicyjny interfejs

tel.: 12 412 99 77 zuzia@zuzia.com.pl www.datacomp.com.pl

Datacomp Sp. z o.o. ul. Grzegórzecka 79 31-559 Kraków

BUDOWNICTWO

BIM

w Polsce

wrzesień 2013

36 Builder

P

rzypomnijmy, BIM to informatyczna technologia, pozwalająca ująć wraz z wirtualnym modelem budowli wszystkie dane technologiczne i procesy związane z inwestycją budowlaną, od projektu poprzez realizację do eksploatacji. W praktyce oznacza to, że wszyscy uczestnicy projektu mogą wymieniać pomiędzy sobą model i brać udział w jego tworzeniu. W zakresie geometrii model BIM zawiera dane analogiczne jak w systemach 3D CAD i wynik wizualizacji może być identyczny, ale model BIM wykorzystuje nie tyle twory geometryczne – płaszczyzny, linie, co obiekty przestrzenne zgodne z elementami budowli. Ponadto wraz z modelem geometrycznym dostępne są inne dane potrzebne w procesie inwestycyjnym.

BIM w przepisach

Od razu trzeba zaznaczyć, że w naszym ustawodawstwie brak jest jakichkolwiek uregulowań związanych bezpośrednio lub pośrednio z BIM. O jakie przepisy chodzi? W USA ukazało się drugie wydanie normy BIM (wzoruje się na niej wiele krajów), która dotyczy spraw technicznych, pro-

cedur, klasyfikacji itp. Opracowano także dokumenty, które opisują zasady dobrych praktyk związanych z projektowaniem i wykonawstwem.

Jednak przepisy o najdonioślejszych skutkach praktycznych dotyczą zamówień publicznych. Przepisy takie określają zakres obowiązkowego zastosowania technologii BIM w inwestycjach publicznych.

Wprowadzają one przykładowo obowiązek przekazywania projektów w postaci modelu budowli zapisanego w formacie IFC. Tak jest w krajach skandynawskich, Holandii i Danii. W USA, Kanadzie, Australii i kilku mniejszych krajach na Bliskim i Dalekim Wschodzie podobne regulacje idą dalej. Najciekawszym przykładem jest Wielka Brytania, gdzie proces wdrożenia BIM w zamówieniach publicznych trwa przy wsparciu rządu, a od stycznia 2016 r. wszystkie inwesty-

W naszym ustawodawstwie brak jest jakichkolwiek uregulowań związanych bezpośrednio lub pośrednio z BIM.

Na łamach „Buildera” były już publikowane artykuły objaśniające podstawy technologii BIM i różne problemy z jej implementacją.

W niniejszym tekście omówiony zostanie natomiast stan wdrożenia BIM w naszym kraju, począwszy od przepisów i edukacji, a skończywszy na projektowaniu i wykonawstwie.

1

Fot. arch. Autodesk

Andrzej Tomana

Wiceprezes Datacomp Sp. z o.o.

cje publiczne muszą być realizowane w technologii BIM. W związku z pracami związanymi z nowelizacją polskiego prawa budowlanego, z inicjatywy Izby Projektowania Budowlanego podjęto rozmowy z przedstawicielami Komisji Kodyfikacyjnej, administracją rządową oraz prezesem UZP. Celem ich ma być wprowadzenie w odległej perspektywie czasowej odpowiednich zapisów dotyczących projektowej dokumentacji elektronicznej i roli BIM w inwestycjach publicznych.

BIM w edukacji

Polskie uczelnie dotąd konsekwentnie ignorowały fakt, że od dekady trwa na świecie rewolucja technologiczna w budownic-

twie. Uznano, że temat BIM jest za mało naukowy, aby mógł stać się dla nich polem eksploracji. A to, że BIM zrodził się poza środowiskiem akademickim, gdzie brakuje specjalistów z tego zakresu i należałoby do kształcenia skorzystać z pomocy zewnętrznej, tworzy dodatkowe bariery edukacyjne.

Na niektórych uczelniach w wyniku oddolnej inicjatywy powstają pracownie komputerowe, w których pokazuje się wybrane elementy technologii BIM, zwykle związane z określonym oprogramowaniem. Bywa, że takie pracownie są w pewnym zakresie sponsorowane przez producenta oprogramowania, który dzięki temu zyskuje stosunkowo małym kosztem dostęp do uprawiania działalności

REKLAMA

mają stanowić podstawę dalszego kształcenia. Dlaczego jest to tak waşne? W krajach, gdzie BIM jest juş stosowane, powstało zapotrzebowanie na szkolenia, absolwentów znających BIM i integratorów – jeden z rodzących się zawodów towarzyszących nowej technologii.

Czy w Polsce pracuje się w BIM?

Nikt w naszym kraju nie przeprowadził badań dotyczących skali i zakresu zastosowania BIM. Niezawodny Google dostarcza wprawdzie pewnych informacji, ale trudno dotrzeć do firm, które faktycznie wykonują projekty w BIM. Dodatkowym źródłem danych są społecznościowe portale biznesowe, pisma branşowe i fora dyskusyjne. Bardzo dobrym źródłem informacji są konferencje tematyczne. Na podstawie analizy tych źródeł okazało się, şe w Polsce jedynie niewielka liczba firm uşywa tej technologii. Trzeba przy tym za-

0QSPHSBNPXBOJF EP QSPKFLUPXBOJB LPOTUSVLDKJ HFPUFDIOJD[OZDI

XXX NNHFP QM

Projektowanie konstrukcji oporowych Gabion Mur oporowy Ściana kątowa Gwoździe Ściana prefabrykowana, Ściana oporowa, Przyczółek

Pal Grupa pali Mikropal Pale CPT Belka Płyta Fundament bezpośredni

wrzesień 2013

Projektowanie fundamentĂłw

37

Polskie uczelnie uznały, şe temat BIM jest za mało naukowy, aby mógł stać się dla nich polem eksploracji naukowej, a to şe BIM zrodził się poza środowiskiem akademickim, gdzie brakuje specjalistów z tego zakresu i naleşałoby do kształcenia skorzystać z pomocy zewnętrznej, tworzy dodatkowe bariery edukacyjne.

znaczyć, şe w znacznym procencie są to polskie oddziały firm zagranicznych. Kilka przykładów firm, które juş wdroşyły technologię BIM w projektowaniu pokazano ponişej. Zrealizowane projekty zilustrowano, korzystając z otrzymanych materiałów bądź z prezentacji i ze stron internetowych.

Co jest motywem ich decyzji o wkroczeniu na platformę BIM? Jeden z moich rozmówców z duşej firmy uzasadnił to mniej więcej tak: po pierwsze, mamy świadomość nieuniknionego, a ponadto – jak to dobrze ujął – kto się wcześniej załapie na „BIM ekspres�, ten najwięcej skorzysta.

Technologia BIM w pierwszym rzędzie kojarzona jest z projektowaniem, bo właśnie w biurach projektowych rodzi się wirtualny model budowli, który daje początek dalszym etapom procesu inwestycyjnego. Trudno mówić o BIM na budowie w oderwaniu od projektu, innowacyjnego dostępu do dokumentacji itd.

Najwcześniej do tego, by zmienić technologię wytwarzania projektu, dojrzały te jednostki, które prowadzą bezpośrednią współpracę z firmami projektującymi w BIM. Technologia ta jest efektywna, a wręcz w ogóle moşliwa w praktyce, jeśli wszyscy uczestnicy przedsięwzięcia posługują się tymi samymi standardami. Korzystanie z dość wyrafinowanych narzędzi do projektowania w architekturze, w połączeniu z projektem instalacji w 2D, pozbawia model budowli istotnej (niektórzy uwaşają, şe najistotniejszej) części projektu, a w przypadku zmian w jednej z tych części mamy stary bałagan. Krótko mówiąc, półśrodki w tym przypadku całkowicie niwelują efekty nowej technologii. Jest to jedna z zasad, o której mówią wszyscy odpowiedzialni za wdroşenie BIM.

Builder

marketingowej. W kilkunastu przypadkach powstały prace dyplomowe związane z BIM. We wspomnianej Wielkiej Brytanii sytuacja była początkowo taka sama, ale z chwilą podjęcia decyzji o wdroşeniu BIM w brytyjskim budownictwie rozpoczęto takşe działania, których efektem ma być wykształcenie nauczycieli dla nauczycieli. W tym celu uruchomiono studia doktoranckie zorientowane na BIM, w których wykładowcami są głównie specjaliści/praktycy z zewnątrz. Wykształceni tak doktorzy

Analiza stateczności Stateczność zbocza Stateczność zbocza skalnego Nasypy zbrojone Nowa wersja demonstracyjna bez şadnych ograniczeń

Przykłady firm, które wdroşyły BIM

Szef projektantów w firmie Prochem, inş. Kobyłecki, szczegółowo przedstawia przebieg wdroşenia BIM. Jest to niemal „podręcznikowy� przykład wdroşenia realizowanego spokojnie i konsekwentnie. Pierwszym projektem była inwestycja własna – zrealizowana bez presji czasu i klienta. Jest to takşe bardzo waşny element do-

Program MES 2D i 3D do analizy zagadnień geotechnicznych i tunelowania.

8Z‹‘D[OZ EZTUSZCVUPS X 1PMTDF

..(&0 VM 3FMBLTPXB 8BST[BXB

UFM

UFM GBY

FNBJM JOGP!NNHFP QM

2

Fot. arch. autora

BUDOWNICTWO

brego wdrożenia. W projektowaniu używane są różne systemy dla branż, w związku z tym przyjęto, że modele wymieniane są wyłącznie w formacie IFC, a nie w formatach natywnych wraz z wtyczkami do ich czytania. Początkowe kłopoty z wymianą udało się opanować w stopniu zadowalającym.

Fot. arch. autora Fot. arch. autora

4

5

Fot. arch. M.A.D.

Builder

38

wrzesień 2013

3

Bez systemowego wsparcia technologia BIM, która jest szansą rozwoju naszego budownictwa i poprawy jakości projektów, nie spełni swojej roli.

Inną znaną firmą, która wdrożyła BIM nie tylko w projektowaniu, ale i wykonawstwie, jest SKANSKA. Na swojej stronie firma zamieszcza informacje o projektach realizowanych już w pełnym zakresie w BIM; przykładem jest budynek Malta (rys. 1). W jednym z okresowych raportów firmy podkreśla się, że dzięki BIM udało się ograniczyć posługiwanie się dokumentacją papierową i zastąpić ją w znacznym stopniu rozwiązaniami opartymi na tabletach i urządzeniach mobilnych.

Od kilku lat działa w Polsce firma Arup, w której od kilku lat projektuje się w standardzie BIM. Przedstawiciel firmy zwraca uwagę na fakt, że polscy projektanci, pracując w międzynarodowych zespołach, korzystają z doświadczeń swoich zagranicznych partnerów. Praca na platformie BIM pozwala efektywnie współpracować dzięki wymianie modeli. Jednym z ostatnich osiągnięć firmy jest Centrum Kongresowe w Krakowie (rys. 2).

Jest w naszym kraju grupa firm, które wykorzystują – w pełni bądź częściowo – technologię BIM. Ich opinie są pozytywne, chociaż ze świadomością, że nie wszystko działa bez zarzutu.

W prezentacji firmy Arup przestawionej na konferencji na temat BIM, która odbyła się w tym roku w Porto, pokazano kilka bardzo ciekawych przykładów projektów, które ilustrują, jak technologia BIM ułatwia projektantom m.in. dotarcie do dowolnych szczegółów modelu (rys. 3).

Mott McDonald jest globalną firmą oferującą usługi „miękkie” – projektowanie, doradztwo itp.

W firmie znajduję prawdziwego pasjonata technologii BIM, który po latach pracy za granicą nie tylko projektuje w Polsce w BIM, ale propaguje ją wśród polskich projektantów. Podkreśla także, że ta nowa technologia pracy przenika jakby przez osmozę z innych oddziałów firmy, a opornych najlepiej przekonuje fakt, że dzięki BIM

można realizować projekty w zespołach zlokalizowanych na całym świecie. Firma realizuje wiele projektów komunikacyjnych (rys. 4).

Mój rozmówca podkreśla, że dzięki BIM firma mogła w trybie ekspresowym wykonać projekt terminala, korzystając z innego własnego modelu.

Kto się wcześniej załapie na „BIM ekspres”, ten najwięcej skorzysta.

Powyższe przykłady mogą sugerować, że BIM jest domeną firm dużych, wymaga dużych nakładów, szkoleń itp. nadbudowy, która uniemożliwia małym firmom uczestniczenie w nurcie innowacyjnego projektowania. Dobrym przykładem jest tu mała, kilkuosobowa firma MAD Engineers, która dzięki znajomości technologii BIM zdobywa zlecenia, oferując inwestorowi dokumentację dużo lepszej jakości niż przy technologii 2D i szybką kalkulację kosztów. Co ciekawe, model budowli powstaje w firmie w systemie Tekla lub we współpracy z biurem architektonicznym pracującym na Archicadzie, instalacje mogą być zaprojektowane przez zewnętrzną firmę w oparciu o DDS CAD lub Revit MEP, a do kosztorysowania używany jest system ZUZIAbim. Jak widać oprogramowanie pochodzi od różnych producentów, a wymiana danych odbywa się za pomocą formatu IFC (rys. 5 – projekt garażu pod pl. Inwalidów w Krakowie).

Podsumowując – jest w naszym kraju grupa firm, które wykorzystują – w pełni bądź częściowo – technologię BIM. Ich opinie są pozytywne, chociaż ze świadomością, że nie wszystko działa bez zarzutu. Wszystkie te przypadki bądź dotyczą entuzjastów BIM, bądź wynikają z konieczności dostosowania się do standardów współpracy. Bez systemowego wsparcia technologia BIM, która jest szansą rozwoju naszego budownictwa i poprawy jakości projektów, nie spełni swojej roli.

Wszystkich zainteresowanych rozwojem tego rynku kieruję do klastra będącego zalążkiem grupy firm działających w BIM (http://www.bimklaster.org.pl/).

n

Wielofunkcyjny budynek mieszkalny na ulicy Mosfılmowskaja w Moskwie, Rosja | Sergey Skuratov Architects | www.skuratov-arch.ru | Foto © Ilya Ivanov

ArchiCAD 17 to unikalne otwarte środowisko projektowania, ustanawiające nowe standardy technologii BIM. Dzięki obsłudze wielu formatów danych, w tym międzybranżowego standardu IFC, ArchiCAD najpełniej realizuje ideę Open BIM, umożliwiając współpracę inżynierów różnych branż niezależnie od stosowanego przez nich oprogramowania. Możliwość przestrzennego zobrazowania konstrukcji, instalacji i wyposażenia ułatwia przygotowanie najbardziej szczegółowej dokumentacji.

Zintegrowanie wszystkich informacji o budynku w formie inteligentnego modelu BIM zapewnia samoczynne zachowanie aktualności projektu w każdej fazie jego wykonywania.

www.archicad.pl

BUDOWNICTWO wrzesień 2013

40 Builder

Obudowa wykopów głębokich, projektowanie i realizacja

Ściany szczelinowe

betonowanie

prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski mgr inż. Andrzej Kulczycki mgr inż. Roman Nalewajko

W

ygłębiona szczelina powinna zostać zabetonowana tak szybko, jak to możliwe. Należy zapewnić taką wydajność produkcji i dostawy mieszanki betonowej, aby prędkość wznoszenia betonu w szczelinie była nie mniejsza niż 3 m/h. Zalecana jest szybkość betonowania 20 m3 /h. W razie mniejszej szybkości układania mieszanki wskazane jest użycie plastyfikatorów i środków opóźniających wiązanie. Należy zagwarantować dostawę mieszanki w ilości niezbędnej do zabetonowania całej sekcji. Zwykle potrzebna jest ilość o kilkanaście procent większa od teoretycznej objętości sekcji. Betonowanie należy rozpocząć niezwłocznie po ustawieniu szkieletu zbrojeniowego. Czas od oczyszczenia i odbioru dna szczeliny do początku betonowania nie powinien być dłuższy niż 4 h.

Przed betonowaniem

Zdjęcia: archiwum autorów

Część 3

Skład i konsystencja mieszanki betonowej powinny zapewnić jej łatwy przepływ i rozprzestrzenianie się w szczelinie. Kruszywo powinno spełniać wymagania podane w pierwszej części artykułu („Builder” 7/2013). Zawartość cementu w mieszance nie powinna być mniejsza niż 350 kg/m3 w przypadku użycia kruszywa o uziarnieniu do 32 mm i odpowiednio większa, nawet do 400 kg/m3, przy kruszywie do 16 mm. Opad stożka mieszanki powinien wynosić co najmniej 160 mm, lecz zalecana jest wartość opadu od 180 do 210 mm. Wskaźnik wodno-cementowy (w/c) nie powinien być większy niż 0,6.

W celu zwiększenia ciekłości można stosować

Poprawne przygotowanie i przeprowadzenie betonowania wygłębionej szczeliny jest jednym z ważniejszych elementów gwarantujących jakość i bezpieczeństwo konstrukcji wykopu głębokiego zaprojektowanej w postaci ściany szczelinowej.

środki uplastyczniające. Temperatura mieszanki nie powinna być niższa niż 5 °C. Mieszankę betonową należy układać w szczelinie przez rurę wlewową metodą kontraktor, zapobiegając zanieczyszczeniu lub przemieszaniu mieszanki z zawiesiną. Liczba rur wlewowych stosowanych w jednej sekcji powinna być tak określona, aby ograniczyć poziomą odległość, jaką pokonuje mieszanka betonowa. W normalnych warunkach zaleca się ograniczenie tej odległości do 2,5 m. Jeśli w sekcji jest kilka szkieletów zbrojeniowych, to w każdym powinna być jedna rura wlewowa.

Rury wlewowe należy rozmieścić i napełniać mieszanką w sposób zapewniający równomierne podnoszenia jej poziomu w całej szczelinie.

Rura wlewowa powinna mieć średnicę co najmniej 200 mm, zalecana jest 270 mm. Rura powinna składać się z leja i odcinków długości około 3 m oraz 1 i 2 m. Łączenie i rozdzielanie powinny być szybkie. Rura i jej złącza powinny być szczelne. Zmontowana rura powinna być

Betonowanie powinno przebiegać w sposób ciągły.

Przerwy w podawaniu mieszanki dłuższe niż 30 min mogą spowodować zablokowanie przepływu mieszanki i potrzebę wyciągnięcia rury wlewowej, jej oczyszczenia i wznowienia betonowania.

Wygłębiona szczelina powinna zostać zabetonowana tak szybko, jak to możliwe. Należy zapewnić taką wydajność produkcji i dostawy mieszanki betonowej, aby prędkość wznoszenia betonu w szczelinie była nie mniejsza niż 3 m/h. Zalecana jest szybkość betonowania 20 m3/h. prosta, bez wgłębień i dokładnie oczyszczona z pozostałości betonu.

Przed rozpoczęciem betonowania należy umieścić w rurze wlewowej korek oddzielający mieszankę od zawiesiny (np. piłkę gumową, worek z trocinami, kulę z papieru). Rurę i lej wypełnia się mieszanką betonową, utrzymując wylot tuż ponad dnem szczeliny; umożliwia to wypieranie zawiesiny z dolnej części rury. Następnie, po napełnieniu rury i leja, nieco się ją podciąga, aby umożliwić wypchnięcie korka i wypływ betonu; towarzyszy temu opadnięcie w niej poziomu mieszanki. Dalej dodaje się mieszankę do rury, unosząc ją stopniowo i demontując kolejne odcinki.

Dolny koniec rury powinien być stale zanurzony w ułożonym betonie na co najmniej 2 m (zalecane 3 do 4 m), lecz nie więcej niż 5 m.

W początkowej fazie betonowania należy zwrócić uwagę, by wznoszący się słup mieszanki nie uniósł lub nie przemieścił szkieletu zbroje-

Szczelinę betonuje się do rzędnej, mierzonej na końcach sekcji, wyższej o 0,3 do 0,5 m od projektowanego poziomu wierzchu ściany. Następnie górną warstwę, przepłukaną i zanieczyszczoną zawiesiną, należy usunąć, a wierzch betonu wyrównać zgodnie z dokumentacją projektową. ryjnego wznawiania przerwanego betonowania należy zawczasu opracować i uzgodnić go z nadzorem, a także poinformować o nim bezpośrednich wykonawców.

Mieszankę betonową należy dowozić betonowozami zapewniającymi jej ciągłe mieszanie.

Niedopuszczalny jest transport mieszanki bez ciągłego mieszania. Bezpośrednio przed wbudowaniem należy sprawdzić ciekłość mieszaniny. Nie należy zagęszczać betonu wibratorami.

Każdy betonowóz powinien mieć metrykę wytwórni, podającą co najmniej klasę betonu, oznaczenie receptury mieszanki betonowej oraz czas jej wykonania. Mieszankę należy wbudować nie później niż do czasu jej przydatności, określonego w zależności od temperatury składników i otoczenia oraz użytych dodatków i domieszek.

W miarę betonowania szczeliny odpompowuje się z niej ciecz stabilizującą i kieruje ją do regeneracji. W czasie betonowania zaleca się szczelinę zakryć w celu zapobieżenia wpadnięciu do niej ludzi lub mieszanki betonowej.

Fot. 1. Nadlewy ściany szczelinowej

Fot. 2. Słupy tymczasowe

Fot. 3. Skuwanie nierówności

Fot. 4. Drążenie szczeliny do wykonania ściany szczelinowej Szczelinę betonuje się do rzędnej, mierzonej na końcach sekcji, wyższej o 0,3 do 0,5 m od projektowanego poziomu wierzchu ściany. Następnie górną warstwę, przepłukaną i zanieczyszczoną zawiesiną, należy usunąć, a wierzch betonu wyrównać zgodnie z dokumentacją projektową. Pręty zbrojenia wystające ponad beton należy oczyścić z zawiesiny i resztek betonu. Dogodnie jest wykonać to zaraz po zakoń-

Mieszankę betonową należy układać w szczelinie przez rurę wlewową metodą kontraktor, zapobiegając zanieczyszczeniu lub przemieszaniu mieszanki z zawiesiną. Liczba rur wlewowych stosowanych w jednej sekcji powinna być tak określona, aby ograniczyć poziomą odległość, jaką pokonuje mieszanka betonowa.

W normalnych warunkach zaleca się ograniczenie tej odległości do 2,5 m.

wrzesień 2013

Proces betonowania powinien przebiegać w sposób ciągły. Przerwy w podawaniu mieszanki dłuższe niż 30 min mogą spowodować zablokowanie przepływu mieszanki i potrzebę wyciągnięcia rury wlewowej, jej oczyszczenia i wznowienia betonowania. W takim przypadku należy liczyć się z powstaniem w ścianie defektu. Wymuszenie przepływu w rurze zablokowanej mieszanki można spowodować przez uderzanie młotkiem w rurę, szarpnięcie rurą ku górze lub gwałtowne jej kręcenie w lewo-prawo.

Wydajność betonowania powinna być taka, by wylot rury nie był zanurzony w mieszance ułożonej wcześniej niż przed 100 min.

W przypadku awaryjnego przerwania betonowania sekcji należy je wznowić w taki sposób, by zapobiec przemieszaniu mieszanki betonowej z zawiesiną lub wprowadzeniu zawiesiny w głąb ułożonej mieszanki. Jeżeli nastąpi zatkanie rury wlewowej itp., betonowanie należy wznowić możliwie niezwłocznie – przed zgęstnieniem już ułożonej mieszanki. Sposób awa-

41

Betonowanie szczeliny

czeniu betonowania. Jeśli powierzchnia betonu znajduje się głębiej od 1,5 m poniżej wierzchu ścianki prowadzącej, to usuwanie górnej, zanieczyszczonej, warstwy betonu wykonuje się w terminie późniejszym, po uzyskaniu dostępu.

Wierzch betonu należy zabezpieczyć przed wysychaniem lub przemarzaniem.

Wyciąganie elementów rozdzielczych należy zacząć po 3 do 5 h od rozpoczęcia układania mieszanki. Początkowo podciąga się element o około 0,2 m. Dalsze wyciąganie następuje po upływie 4 do 5 h od zakończenia betonowania.

Właściwy czas wyciągania elementów rozdzielczych zależy od temperatury mieszanki, czasu jej wiązania oraz okresu pomiędzy wytworzeniem i ułożeniem. Element rozdzielczy można całkowicie wyciągnąć po stwierdzeniu związania betonu wierzchu sekcji.

Builder

niowego. W razie potrzeby należy zmniejszyć zagłębienie rury wlewowej, a także odpowiednio unieruchomić szkielet.

Podczas wydobywania elementów rozdzielczych należy zwrócić uwagę, by nie uszkodzić betonu i zbrojenia sekcji. Wyjęty element należy dokładnie oczyścić i powlec środkiem zapobiegającym przyczepności betonu.

Płaskie elementy rozdzielcze i elementy formujące styki o specjalnej konstrukcji usuwa się dopiero po wygłębieniu sąsiedniej sekcji. Element jest górą odchylany od związanego betonu sekcji i po odspojeniu od niej wyciągany ze szczeliny.

Sposób formowania styków powinien zapewniać taką szczelność ściany, aby nie przenikała woda gruntowa pod naturalnym ciśnieniem.

W przypadku nieszczelności wykonawca ściany jest zobowiązany do trwałego jej uszczelnienia. Za skuteczne uszczelnienie uznaje się takie, które w okresie dwóch lat od zakończenia prac nie przepuszcza wody z gruntu za ścianą.

Po wykonaniu robót ziemnych związanych z odsłonięciem ściany szczelinowej, powierzchnię ściany należy oczyścić z wszelkich zanieczyszczeń gruntem oraz ściąć wybrzuszenia betonu wystające poza projektową powierzchnię ściany.

n

W kolejnym numerze – o jakości i odbiorze robót.

BUDOWNICTWO

Wady i naprawy

Część 1

Builder

42

wrzesień 2013

posadzek przemysłowych doc. dr Bogumiła Chmielewska dr inż. Grzegorz Adamczewski Politechnika Warszawska

W

ykonanie posadzki przemysłowej jest procesem, na którego efekt końcowy ma wpływ wiele czynników, a synergia oddziaływania tych czynników dodatkowo wpływa na końcową jakość posadzki, w tym możliwość powstania wad. Poprawne wykonanie posadzki przemysłowej wiąże się z uwzględnieniem zarówno uwarunkowań wynikających z technologii prowadzenia robót, stosowanych materiałów, jak i zmienności warunków prowadzenia prac. O jakości posadzki decyduje także jej trwałość, a to w dużej mierze zależy od właściwego doboru posadzki do planowanych obciążeń użytkowych.

Technologia suchych posypek (Dry Shake Topping)

Posadzki betonowe wykonywane są najczęściej jako posadzki przemysłowe, to znaczy w pomieszczeniach przemysłowych, magazynowych, garażach i parkingach. W takich warunkach eksploatacji posadzka poddawana jest intensywniejszym i większym obciążeniom statycznym i dynamicznym niż ma to miejsce w przypadku posadzek w budownictwie ogólnym.

Równie istotny wpływ na posadzkę mają oddziaływania chemiczne, które często występują w warunkach przemysłowych lub oddziaływania środków odladzających, naniesionych wraz z błotem pośniegowym na posadzki parkingów (rys. 2). W celu uszczelnienia struktu-

W cyklu dwóch artykułów omówiono przyczyny występowania rys i delaminacji posadzek DST, ilustrując je przykładami badań i oględzin wadliwej realizacji otwartego parkingu. Przedstawiono wnioski z analiz i przedyskutowano metody naprawy. Rozpoczynamy od przybliżenia technologii DST i feralnie wykonanej posadzki. ry powierzchni, poprawy odporności na ścieranie, odporności na poślizg lub ze względów estetycznych układane są mineralne lub żywiczne warstwy posadzkowe.

Suche posypki wcierane w powierzchnię młodego, wiążącego betonu umożliwiają uszlachetnienie powierzchni betonu (wykonanie posadzki) równolegle z wykonywaniem płyty. Posadzka jest stosunkowo szybko gotowa do obciążeń. Idąca za tym względnie niska cena materiału przyczynia się do wielkiej popularności tego rozwiązania. Jednak wrażenie prostoty wykonania jest złudne. Skutkuje to dużą wadliwością posadzek w technologii DST wynikającą zarówno z błędów technologicznych, jak i ze stosowania ich w miejscach wymagających posadzek o wyższych klasach odporności.

Posadzki w technologii DST wykonuje się dwiema metodami: wąskich pasów i dużych płaszczyzn [3]. Pierwsza z metod stosowana jest w celu uzyskania powierzchni o bardzo wysokiej regularności. Metoda dużych płaszczyzn jest najpopularniejszym sposobem wykonania zarówno posadzek tradycyjnie dylatowanych, jak i bezspoinowych.

Sucha posypka to mieszanina głównie cementu, pyłu krzemionkowego, drobnego kruszywa i pigmentów. Aplikacja jej polega na rozsypaniu w odpowiedniej ilości i zatarciu na powierzchni młodego betonu, w czasie umożliwiającym wchłonięcie z powierzchni wody niezbędnej do związania posypki. Wiązanie to re-

akcja cementu z wodą, a pyłu krzemionkowego z wodorotlenkiem wapnia będącego produktem hydratacji cementu. W efekcie struktura powierzchniowej warstwy płyty betonowej zostaje ujednorodniona i zagęszczona. Dodatkowo, obecność twardych ziaren kruszyw naturalnych i syntetycznych, w tym z żużli, może istotnie poprawić odporność na ścieranie posadzki, zmniejszając znaczenie współczynnika w/c matrycy cementowej. Właściwie dobrana posypka i poprawnie wykonana posadzka skutkują wzrostem odporności na ścieranie betonu [4, 5].

Grubość posadzki w technologii DST wynosi najczęściej 2-4 mm i zależy od ilości wtartej posypki, odpowiednio od 3 do 6 kg/m2. W przypadku posadzek narażonych na szczególnie wysokie obciążenia, np. od ruchu ciężkiego lub obciążenia dynamiczne, warstwy o większej grubości wykonywane są dwuetapowo. Zwiększanie ilości wbudowywanej posypki przysparza jednak trudności wykonawczych, dlatego wymaga dużych umiejętności i dobrego zaplecza technicznego.

Przykład wadliwie wykonanej posadzki

Z punktu widzenia prawa wada posadzki to: zmniejszenie wartości lub użyteczności, brak właściwości gwarantowanych przez wykonawcę lub wykonanie w sposób niezupełny [6].

Z punktu widzenia praktyki inżynierskiej [7, 8] wada to niezgodność ze specyfikacją. Wyni-

• rozwarstwienia, w tym łuszczenie się cienkiej ok. 2 mm wierzchniej warstwy posadzki (rys. 5a) oraz rozległe odpryski na głębokości dochodzącej do ok. 6 mm (rys. 5b), • zarysowania powierzchni w postaci sieci mikrorys (rys. 6a), krótkich równoległych rys (rys. 6b), rys równoległych do dylatacji (rys. 7a), rys w otoczeniu słupów, urządzeń odwodnienia liniowego i innych akcesoriów (rys. 7b), długich rys w zróżnicowanych kierunkach (rys. 7c).

Rys. 1. Układ warstw podłogi na gruncie

Rys. 2. Zimowe warunki eksploatacji posadzki parkingu

W drugiej części artykułu, która zostanie opublikowana w jednym z najbliższych wydań „Buildera”, przedstawione zostaną przyczyny występowania wad, wyniki badań, wnioski z analiz i metody napraw.

(b)

Rys. 4. Uszkodzenia posadzki w postaci odprysków (b)

(a) Rys. 5. Złuszczenie cienkiej wierzchniej warstwy posadzki (a) oraz rozległe odpryski i wykruszenia (b)

(a)

(b)

Rys. 6. Krótkie rysy na niewielkim obszarze (a), rysy równoległe (b)

(b)

(a)

(c)

Rys. 7. Rysy równoległe do dylatacji (a), rysy w otoczeniu słupów (b) oraz długie rysy w zróżnicowanych kierunkach (c)

Literatura: 1. PN-EN 13318 Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania. Terminologia.

2. Popczyk. J.: Śliskość. Zasady doboru posadzek. Poradnik, Instrukcja ITB, 466/2011.

3. Raport Techniczny TR 34, Concrete industrial ground floors – a guide to their design and construction, The Concrete Society.

4. Sadegzadeh M., Kettle R.J.: Abrasion resistance of surface-treated concrete, Cement, Concrete and Aggregates, CCAGDP, 1(10) Summer 1988, str. 20-28.

5. Sadegzadeh M., Kettle R.J.: Abrasion resistance of concrete floors, Concrete, September 2002, str. 30-33.

6. Głowacka J.: Odpowiedzialność za wady fizyczne świadczenia w umowie o roboty budowlane, III Seminarium Naukowo-techniczne „Podłogi Przemysłowe”, Warszawa 2011, str. 5-10.

7. Czarnecki L.: Defects and damage of Floors. RILEM Report no. 33, Industrial Floors (Ed.: P. Seidler), RILEM Publication S.A.R.L, 2006, str. 34-44.

8. Williamson N.: Ocena estetyki powierzchni i identyfikacja wad w betonowych posadzkach przemysłowych, III Seminarium Naukowo-techniczne „Podłogi Przemysłowe”, Warszawa 2011, str. 20-26.

9. Garbacz A.: Nieniszczące badania betonopochodnych kompozytów polimerowych za pomocą fal sprężystych – ocena skuteczności napraw. Prace naukowe Politechniki Warszawskiej, z. 147 Budownictwo, Oficyna Wydawnicza PW, 2007.

43

(a)

Builder

Rys. 3. Zróżnicowany wygląd powierzchni kolejnych działek roboczych parkingu

Abstract: DST technique is a popular and inexpensive solution to improve concrete surface properties. It is widely used for car parks and industrial buildings due to the effectiveness and low cost of application. Case study of damage of an outdoor car park DST pavement is described. Reasons for cracks and delaminations in that pavement are discussed. Results of field tests are presented.

Conclusions from the analysis of main reasons of the pavement failure are summed up and the method for repair was discussed.

wrzesień 2013

n

Zdjęcia: archiwum autorów

ka z tego, że jeśli „niedoskonałość” posadzki nie narusza specyfikacji, to nie można jej uznać za wadę. Dlatego też w specyfikacji technicznej w jasny sposób powinny być określone zarówno wymagane cechy użytkowe posadzki, jak i niedoskonałości, które traktowane będą jako wady. Takie podejście pozwoliłoby ograniczyć sytuacje sporne pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego.

Stan posadzki na wstępnym etapie określa się na podstawie oceny wizualnej, prostych pomiarów i badań inżynierskich, np. „ostukiwania”. Do standardowych badań technicznych należą: oznaczenie wytrzymałości na ściskanie betonu podkładu i/lub posadzki, określenie przyczepności posadzki do podkładu betonowego (metoda pull-off) oraz badanie ścieralności posadzki in-situ (metoda BCA) lub na próbkach posadzki (metoda Bohmego).

W diagnostyce posadzek betonowych wykorzystywane są również metody nieniszczące, takie jak metody sklerometryczne (młotek Shmidta), metody echa (Impact-Echo), metody ultradźwiękowe oraz radarowe (Ground Penetrating Radar) [9].

Jednym z przykładów realizacji niespełniających wymagań użytkowych była posadzka parkingu otwartego, która uległa znacznej degradacji już po pierwszym okresie zimowym od wykonania.

Górna, otwarta kondygnacja parkingu wykonana została jako pływająca podłoga o grubości 20 cm, ułożona na warstwie izolacji termicznej i przeciwwodnej. Płyta została wykonana z betonu klasy C 30/37, spełniającego wymagania wynikające z klasy ekspozycji XF3. Zawartość cementu (CEM III/A 32,5 NA LH/HSR) wynosiła 360 kg/m3, zawartość powietrza w mieszance betonowej – 4,5%, a punkt piaskowy wynosił 39,2%. Płyta została zazbrojona siatką górną (ø6 mm) i dolną (ø8 mm) o rozstawie odpowiednio 15x15 cm i 10x10 cm i zdylatowana w polach 4x4 m. Posadzka parkingu została wykonana w technologii DST przy wykorzystaniu suchej posypki, o klasie ścieralności A3, z wypełniaczem mineralnym, w ilości 4-5 kg/m2.

Prace budowlane prowadzone były w okresie upalnego lata na kilku polach działek roboczych. Betonowanie płyty zazwyczaj odbywało się w nocy, natomiast wykańczanie powierzchni posypką utwardzającą miało miejsce w ciągu dnia. W trakcie realizacji robót nie była zapewniona dodatkowa ochrona przed wpływem temperatury oraz wiatru, co przyniosło łatwo zauważalny efekt w postaci odróżniających się od siebie kolejnych działek roboczych parkingu (rys. 3).

Po okresie zimowym na powierzchni posadzki zaobserwowano liczne objawy świadczące o znacznej degradacji materiału. Wśród najbardziej zintensyfikowanych rodzajów uszkodzeń można było wskazać: • odpryski w formie kraterów przy powierzchni posadzki o wymiarach od 20 do 50 mm i głębokości do 20 mm (rys. 4),

BUDOWNICTWO

Samoistne pękanie

elewacji szklanych wrzesień 2013

dr inż. Jan Gierczak

W latach 2010-2012 w jednej z galerii handlowych na terenie Dolnego Śląska zaczęły samoistnie pękać tafle szklane elewacyjne i dachowe. Początkowo zarządca obiektu sprawę bagatelizował, jednak w wyniku powtarzających się awarii zlecił wykonanie badań i niezbędnych czynności w celu ustalenia przyczyn.

B

adany panel szklany o handlowej nazwie SunGuard HS Super Neutral 70 składał się z szyby hartowanej zewnętrznej o grubości 8 mm z pustką powietrzną wypełnioną argonem i z szybami zewnętrznymi klejonymi o grubości 5 mm+0,76 mm+5 mm. Panel ma następujące właściwości w stosunku do promieniowania i energii świetlnej (wg EN410): • współczynnik przepuszczalności bezpośredniej promieniowania słonecznego Te (Et) = 34%, • współczynnik odbicia bezpośredniego promieniowania słonecznego 32% (24%), • współczynnik całkowitej przepuszczalności energii promieniowania słonecznego g = 40%.

Ponadto, panele dachowe są osadzone w kształtownikach aluminiowych z przekładką termiczną systemu ALUPROFÒ, z uszczelnieniem zewnętrznym realizowanym na poziomie zewnętrznej płaszczyzny tafli szyby zespolonej za pomocą 20 mm spoiny silikonowej wykonanej z silikonu pogodowego. Silikon pogodowy uszczelnia styk pomiędzy listwą dociskową, a zewnętrzną taflą szyby zespolonej.

Prezentowana tafla szklana jest produkowana techniką float tzn. masę szklarską wylewa się na rozgrzaną cynę, uzyskując tym sposo-

Fot. arch. autora

Builder

44

Politechnika Wrocławska

pasie nośności tak obciążonych płyt szklanych i nie mogły być przyczyną pęknięć szyb.

Analiza przyczyn pęknięć tafli szklanych

Na podstawie przeprowadzonych obliczeń statycznych i wytrzymałościowych oraz analizy przyjętych i wykonanych rozwiązań konstrukcyjnych stwierdzono poprawność wykonania tego przykrycia szklanego. Ponadto wypełniona argonem pustka panelu szklanego i jej parametry początkowe gazu uzyskane w procesie produkcji spełniają wymagania norm przedmiotowych.

W trakcie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że szyby hartowane nie były poddane procesowi „heat soak test”, tzn. nie zostały poddane wyżarzaniu. Przy procesie produkcji szkła mogą dostać się cząstki siarczku niklu (NiS). Pod wpływem ogrzania szkła w procesie hartowania cząstka siarczku niklu zawarta w tafli szkła zmienia swoją objętość. Nagłe schłodzenie tafli szkła w kolejnym etapie powoduje jej zahartowanie, ale „zagubiona” w niej cząstka siarczku niklu potrzebuje dłuższego czasu,

Pomimo zwiększenia kosztów produkcji i wydłużenia czasu wykonania szyb hartowanych poddanych procesowi „heat soak test” powinno się je montować w przypadkach bezpośredniego działania promieni słonecznych. aby powrócić do pierwotnej objętości i zostaje „zamrożona” w tym stanie. Powoduje to wytworzenie dodatkowych naprężeń w szkle. Zjawisko to zachodzi podczas słonecznej pogody w okresie letnim lub zimowym i może zachodzić przy różnych temperaturach zewnętrznych.

W zamontowanej w fasadzie i zadaszeniu hartowanej tafli szklanej z wtrąceniem cząstki niklu, która zostaje nagrzana pod wpływem promieniowania słonecznego, następuje uwolnienie wzrostu objętości cząstki, co powoduje dodatkowe naprężenia wewnętrzne. Jeżeli taka cząstka znajduje się w strefie naprężeń rozciągających, to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że zostanie przekroczony graniczny poziom naprężeń i nastąpi spontaniczne pęk-

nięcie tafli szklanej. To zjawisko eliminuje proces „heat soak test”.

Elementy konstrukcyjne takie jak żebra szklane zawsze muszą być poddawane temu procesowi. Pomimo zwiększenia kosztów produkcji i wydłużenia czasu wykonania szyb hartowanych poddanych procesowi „heat soak test” powinno się je montować w przypadkach bezpośredniego działania promieni słonecznych.

W ten sposób można wyeliminować w przyszłości samoczynne pękanie szyb i tym samym narażać właściciela na znaczne koszty wymiany paneli szklanych. W cytowanych normach nie ma zaleceń oraz wymogów, kiedy i dla jakich paneli należy stosować proces „heat soak test” po hartowaniu szyb.

Wnioski

Tafle szklane instalowane w miejscach nasłonecznionych powinny być poddawane procesowi „heat soak test” w celu wyeliminowania uwolnienia się siarczku niklu.

Elementy konstrukcyjne tj. żebra szklane czy pojedyncze panele dachowe powinny zawsze być poddawane procesowi „heat soak test” ze względu na konstrukcyjny charakter pracy tych elementów.

n Abstract: The discussion of self-cracking of the complex hardened glass pond filled with argon is presented. Glass of the SunGuard HS Super Neutral 70 was cracking due to the release of nickel sulphide as an effect of sunlight action.

Nickel sulphide is realesed during the process of glass hardening – only the process “heat soak test” neutralizes the nickel sulphide particles.

Literatura: 1. Australia Standard Glass in buildings – Selection and installation, AS 1288-2006, 2. DIN 18008-1 Glas im Bauwesen – Bemessungs und Konstruktionsregeln, Teil 1: Begriffe und allgemeine Grunlagen, 3. DIN 18008-2 Glas im Bauwesen – Bemessungs und Konstruktionsregeln, Teil 2: Linienförmig gelagerte Verglasungen, 4. Pr EN 13474-1 Glass in building – Design of glass panes, Part 1: General basis of design; January 1999, 5. Pr EN 13474-2 Glass in building – Design of glass panes, Part 2: Design for uniformly distributed loads.

wrzesień 2013

Podczas oględzin konstrukcji aluminiowo-szklanych stwierdzono, że stan techniczny świetlików, tj. paneli szklanych o wymiarach 2×1 m jest bardzo dobry. Wykonanie uszczelnień okien było poprawne i zgodne z aprobatą techniczną wydaną przez ITB. Wykonano obliczenia statyczno-wytrzymałościowe zgodnie z niemieckimi normami tj. [patrz lit. 2, 3]. Należy tutaj nadmienić, że PN odnośnie obliczeń paneli szklanych wypełnionych argonem nie ma. Panel szklany sprawdzono nie tylko na obciążenia klimatyczne, tj. obciążenie śniegiem i wiatrem, ale także na zmianę ciśnienia atmosferycznego w trakcie eksploatacji. Uzyskane wyniki potwierdziły, że panele szklane zostały poprawnie zaprojektowane i od obliczeniowych obciążeń klimatycznych stan graniczny nośności i użytkowania nie został przekroczony. Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe wykonano przy następujących założeniach: • przy temperaturze zewnętrznej +45 °C założono ciśnienie meteorologiczne na poziomie 100 kPa (odpowiada to obciążeniu 13,9 kN/m2 i naprężeniom smax = 2,7 MPa), • przy temperaturze zewnętrznej +3 °C założono ciśnienie meteorologiczne na poziomie 104 kPa (odpowiada to obciążeniu – 7,4 kN/m2 i naprężeniom smax = 1,43 MPa), • moduł Younga wynosi E = 70 GPa [1,4,5], • współczynnik Poisona szkła wynosi m = 0,23 [1,4,5], • współczynnik rozszerzalności termicznej szkła przyjęto aT = 0,0000121/K [1, 4, 5].

Naprężenia od obciążenia śniegiem i wiatrem wynosiły odpowiednio 16,6 MPa i 2,7 MPa, przy naprężeniach dopuszczalnych 39,1 MPa. Zatem otrzymane wyniki świadczyły o dużym za-

Przy procesie produkcji szkła mogą dostać się cząstki siarczku niklu (NiS). Pod wpływem ogrzania szkła w procesie hartowania cząstka siarczku niklu zawarta w tafli szkła zmienia swoją objętość. Nagłe schłodzenie w kolejnym etapie powoduje jej zahartowanie, ale „zagubiona” w niej cząstka potrzebuje dłuższego czasu, aby powrócić do pierwotnej objętości i zostaje „zamrożona” w tym stanie.

Powoduje to wytworzenie dodatkowych naprężeń w szkle.

45

Stan techniczny świetlików dachowych

NiS przy produkcji szkła

Builder

bem wysokiej jakości tafle o jednolitej grubości oraz błyszczącej polerowanej powierzchni.

W czasie produkcji szkło poddawane jest procesowi hartowania, przez co jego wytrzymałość na zginanie wzrasta 3-8 krotnie.

Technika hartowania szkła polega na wprowadzeniu naprężeń własnych. Taflę szklaną należy pogrzać do temperatury powyżej 640 °C, a następnie gwałtownie ostudzić.

Najszybciej schładza się warstwa zewnętrzna tafli. Później następuje spadek temperatury w jej części środkowej. To powoduje kurczenie się masy szklanej wewnętrznej, podczas gdy masa zewnętrzna uległa już skurczeniu. Powstają wówczas naprężenia własne powodujące w strefie zewnętrznej ściskanie, natomiast w strefie środkowej powstają naprężenia rozciągające. Należy nadmienić tutaj, że szkło ma dobre właściwości na ściskanie, natomiast jego wytrzymałość na rozciąganie jest o rząd wielkości mniejsza. Wprowadzenie naprężeń własnych powoduje wzrost wytrzymałości tafli szklanej na zginanie poprzez redukcję naprężeń rozciągających od zginania.

we Wrocławiu Monika Mychlewicz

Builder PROMOCJA

O

zapewniają izolacyjność akustyczną znacznie przewyższającą obowiązujące wymagania (R A1=57 dB).

Duże rozmiary bloków Silka Tempo oraz łatwość ich montażu zwiększają efektywność inwestycji deweloperskich. Zastosowanie elementów Silka Tempo trzykrotnie skraca czas murowania ścian w porównaniu do bloków drobnowymiarowych (według KNR K-50).

Ma to znaczący wpływ na skrócenie czasu budowy, a co za tym idzie obniżenie kosztów jej prowadzenia.

Bloki są przenoszone i osadzane na murze przy pomocy miniżurawia. Specjalne chwytaki umożliwiają przenoszenie jednocześnie kilku elementów, dzięki czemu nakład pracy na budowie jest znacznie mniejszy.

– Wznoszenie ścian z Silka Tempo jest naprawdę proste i odbywa się dosłownie Porównanie nakładów na wymurowanie jednej kondygnacji (ok. 1000 m2) w mgnieniu oka. Jest to materiał, który spełnił Ściany z elementów Silka Tempo Ściany z bloków Silka E24 nasze oczekiwania. Pozwolił skrócić czas reIlość 7 827 szt.

18 315 szt. alizacji stanu surowego budynku o blisko 30% elementów Silka Tempo 24 – 281 palet Silka E24 – 371 palet oraz ograniczyć koszty inwestycji związane murowych Silka E24 – 63 palety Silka EQ10/24 – 18 palet chociażby z wynajęciem sprzętu budowlane(pierwsza warstwa + uzupełnienie) Silka EQ 10/24 – 18 palet go czy robocizną – podsumowuje Paweł (zwieńczenie muru) Siatka.

Prace murowe na Osiedlu COLORE trwały Ilość zaprawy 1 180 kg 3 530 kg murarskiej 47 worków 25 kg 141 worków 25 kg 10 tygodni. W tym czasie ekipa przy pomocy dwóch miniżurawi wykonała aż 4560 m2 Czas 4 ekipy = 12 dni 4 ekipy = 37 dni ścian. murowania jedna kondygnacja jedna kondygnacja 12 murarzy + 6 miniżurawi 18 murarzy Autorka jest Dyrektorem wano blok Gdyby zastoso ds. marketingu Xella Polska Zastosowanie – w każdym typie budownictwa: , cm 15 Silka Tempo gr • ściany nośne 40,2 m² wo tko da do by uzyskano • ściany wypełniające i usztywniające ytkowej na Zachęcamy Państwa powierzchni uż • ściany międzylokalowe, także akustyczne ji. ac gn dy do kontaktu z nami ej ko żd ka • ściany oddzielenia przeciwpożarowego w celu porozmawiania o możliwości realizacji Jednym z najważniejszych elementów – w przypadkonkretnej inwestycji z wykorzyku budownictwa wielorodzinnego – jest zapewnienie staniem bloków Silka Tempo. mieszkańcom komfortu akustycznego. Wrocławski Nasi Doradcy są do Państwa dyspozycji pod numerami deweloper zainwestował w bloki Silka Tempo, które telefonów: 801 122 227 lub 29 767 03 60.

46

wrzesień 2013

Wielorodzinne osiedle mieszkaniowe COLORE powstaje w południowej części Wrocławia, na Krzykach. Inwestorem i wykonawcą jest DewelopART Fidelis Sp. z o.o. Sp.k.

Jest to pierwsza inwestycja w Polsce, która powstaje przy użyciu innowacyjnego systemu bloków wapienno-piaskowych Silka Tempo. wyborze tego materiału zadecydowały przede wszystkim parametry techniczne bloków, gwarantujące trwałość, energooszczędność i izolacyjność akustyczną.

– Przy wyborze materiałów do budowy ścian postawiliśmy na Silka Tempo – rozwiązanie, które jest dla nas optymalne zarówno pod względem jakościowym, jak i ekonomicznym. Zapewnia najwyższą jakość wykonania, pozwala skrócić czas realizacji, a co najważniejsze – dzięki swoim parametrom pozytywnie wpłynie na walory użytkowe mieszkań na osiedlu COLORE – mówi Paweł Siatka, dyrektor ds. inwestycji DewelopART.

• bloki wapienno-piaskowe o ogromnej wytrzymałości – 20 N/mm2, • duże wymiary 60x50 cm, • grubość 15 i 24 cm, • bardzo wysoka izolacyjność akustyczna RA1 = 57 dB (ściana z bloków Silka Tempo, grub. 24 cm), • odporność ogniowa REI 240.

Korzyści z budowy w technologii Silka Tempo: • 3 razy krótszy czas trwania budowy w porównaniu do tradycyjnych systemów pozwala na obniżenie kosztów stałych procesu budowlanego, • wytrzymała, masywna i trwała przegroda – możliwość wnoszenia budynków bez konstrukcji szkieletowej, • murowanie ścian międzylokalowych o najwyższych parametrach akustycznych, • większa powierzchnia użytkowa budynków, dzięki ścianom nośnym o grubości 15 cm, • murowanie zgodnie z przygotowanym indywidualnym planem montażowym eliminuje błędy na budowie, • mniejsze o ponad 60% zużycie zaprawy murarskiej, • obniżenie kosztów robocizny.

Fot. arch. XELLA

BUDOWNICTWO

Silka Tempo

Silka Tempo:

Builder Awards

GAL A BUILDERA Finał XI edycji już w grudniu 2013 roku!

Serdecznie zapraszamy do udziału firmy wykonawcze, deweloperskie, producenckie, projektowe oraz firmy i instytucje spoza branży budowlanej, wspierające jej rozwój.

wy­r óżnie­nie przy­zna­wa­ne przez Re­dak­cję i Ra­dę Pro­gra­mo­wą mie­sięcz­ni­ka „Bu­il­der” fir­mom z bran­ż y bu­dow­la­nej za dy­na­micz­ny roz­wój i osią­gnię­tą po­zy­cję na ryn­ku bu­dow­la­ nym oraz me­ne­dże­rom tych firm za sku­tecz­ne za­rzą­dza­nie i suk­ce­sy ryn­ko­we. BU­DOW­L A­NA FIR­MA RO­KU jest jed­no­cze­śnie no­mi­na­cją do sta­tu­et­ki POL­SKI HERKU­LES w ro­ku na­stęp­nym. ty­tuł i sta­tu­et­ka przy­zna­wa­ne przez Re­dak­cję i Ra­dę Pro­gra­mo­wą mie­sięcz­ni­ka „Bu­il­der” fir­ mom, or­ga­ni­za­cjom i ich sze­fom za szcze­gól­ne osią­gnięcia i ugrun­to­wa­ną po­zy­cję w bran­ż y bu­dow­la­nej oraz oso­bom, któ­re swo­ją do­tych­ cza­sową dzia­łal­no­ścią wy­war­ły zna­czą­cy wpływ na roz­wój pol­ skie­go bu­dow­nic­twa.

Patronat Honorowy i Współpraca

Organizator: Redakcja miesięcznika „Builder” builder@pwbmedia.pl, tel. 22 853 06 77 wew. 131 Mecenasi Polskiej Architektury

www.ebuilder.pl

W ramach Programu PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ uhonorowani zostaną wybitni polscy architekci i konstruktorzy.

wy­róż­nie­nie przy­zna­wa­ne przez mie­sięcz­nik „Bu­il­der” fir­mom i in­sty­tu­cjom spo­za bran­ż y bu­dow­la­nej, któ­rych działal­ność i świad­czo­ ne usłu­gi wspie­ra­ją roz­wój branży bu­dow­la­nej i działa­ją­cych w niej firm. Ka­pi­tu­ła bie­rze pod uwa­gę do­stęp­ność pro­duk­tu lub usłu­gi, no­wa­tor­stwo, do­sto­so­wa­nie do wy­mo­gów branży bu­dow­la­nej, po­trzeb klien­tów i zmie­nia­ją­ce­go się ryn­ku, a tak­że re­la­cje fir­ma – klient.

BUDOWNICTWO

partnerzy programu

Ruszył ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny „Buildera”

Główne cele przedsięwzięcia: • Informowanie i edukowanie w zakresie związanym z technologią i systemami wznoszenia tzw. wielka płyty.

• Przedstawianie problematyki, w tym technicznej, związanej z wp.

• Prezentowanie i popularyzowanie najlepszych projektów rewitalizacji wp z kraju i zagranicy – METAMORFOZY WIELKIEJ PŁYTY.

Builder

48

wrzesień 2013

P

rogram dotyczy aktualnie niezwykle ważnej, zarówno w naszym kraju, jak i w Europie, problematyki związanej ze wzniesionymi w latach 70. budynkami w technologii wielkiej płyty (wp). Systemem tym objęto w Polsce budowę znacznej liczby bloków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miast i gmin. Szacuje się, że zamieszkuje je obecnie ponad 12 mln osób.

Warto podjąć się działań zmierzających do podniesienia trwałości i jakości życia w budynkach z wp. Jest to możliwe we współpracy z najważniejszymi, decyzyjnymi instytucjami, wspólnotami, spółdzielniami, naukowcami, specjalistami, projektantami. Niezwykle ważny jest udział producentów, którzy mogą wskazać nowoczesne materiały i technologie wpływające na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z wp.

Program realizowany będzie przez redakcję „Buildera” poprzez fachowe, specjalistyczne publikacje, debaty środowiskowe, artykuły eksperckie, techniczne przybliżające technologię i poszczególne systemy wznoszenia wp, problematykę napraw, wykorzystanie najnowszych technologii, artykuły naukowe z omówieniem wyników badań, informowanie o wszystkich sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z wp i ich rewitalizacji.

W ramach programu prezentować będziemy również projekty architektoniczne dotyczące rewitalizacji tej substancji mieszkaniowej, wskazując na najciekawsze metamorfozy wp z kraju i zagranicy, będące przykładem architektury zrównoważonej, istniejącej wewnątrz społeczeństwa i miasta, promującej nowoczesne technologie, mające wpływ nie tylko na estetykę rewitalizowanych obiektów, ale również i przede wszystkim na ich trwałość i bezpieczeństwo.

Pokażemy działania i przekażemy fachową wiedzę zaangażowanych osób, instytucji i firm budowlanych, producentów najnowszych i sprawdzonych rozwiązań, architektów, konstruktorów, ekspertów, rzeczoznawców.

Pomysł redakcji został bardzo poważnie, z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą, przyjęty w środowisku, ministerstwie oraz najważniejszych instytucjach i organizacjach budowlanych, a także wśród projektantów polskich i zagranicznych, którzy wyrazili chęć współpracy.

Program edukacyjno-informacyjny będziemy realizować m.in. przy współpracy partnerów społecznych, stowarzyszeń, izb, organizacji, instytutów, wyższych uczelni technicznych.

Jako pierwsi patronat objęli: Instytut Techniki Budowlanej, Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń, Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO, Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa.

Program realizowany jest od czerwca 2013 r. i będzie kontynuowany w kolejnych latach.

patronat programu Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na miesięcznika „Builder” Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

• Informowanie o działaniach ministerstwa i instytucji w ww. zakresie, sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z wielkiej płyty i ich rewitalizacji, możliwościach finansowania itp.

• Podkreślanie znaczenia badań, ekspertyz i uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie rewitalizacji wp.

• Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających proces projektowy i realizacyjny.

• Edukowanie w zakresie użytkowania bloków z wp.

• Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie technologii wp i problematyki z nią związanej oraz pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych w ww. kontekście.

• Promowanie i prezentowanie najlepszych wzorców zrewitalizowanych budynków/ /osiedli z wp oraz prezentowanie najciekawszych projektów/ /propozycji/koncepcji w zakresie architektonicznym i urbanistycznym.

Zapraszam wszystkich zainteresowanych do współpracy: instytucje, stowarzyszenia, firmy, producentów posiadających innowacyjne rozwiązania do zastosowania w projektach rewitalizacji wp.

Wielka płyta

– wielki problem?

Wielokrotnie w ostatnim czasie zadawane jest pytanie: „Czy wielka płyta w Polsce to problem?”.

Odpowiedź na nie jest w zasadzie banalna. Wielka płyta to takie samo rozwiązanie techniczne jak każde inne stosowane w budownictwie mieszkaniowym. Tak samo jak budynki wykonywane w innych technologiach ma swoje wady i zalety. Wszystkie budynki, zwłaszcza zbudowane przed wieloma laty,

dr Waldemar Siemiński Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa

W modernizacyjnych działaniach nakierowanych tylko na bu-

dynki warto mieć na względzie osiąganie również pewnych celów społecznych. W modernizowanych budynkach warto mianowicie wzmacniać (rozbudowywać) te fragmenty ich przestrzeni, które generują więzi i kontakty sąsiedzkie (hole wejściowe, dziedzińce przed budynkami, kluby mieszkańców). Będzie to nie tylko nawiązaniem do pierwotnych założeń osiedla mieszkaniowego (osiedle jako jednostka sąsiedzka), ale zadziała także jako czynnik wzmacniania kontroli społecznej w budynku (czujność sąsiedzka), a to jest najpewniejszym sposobem zapew-

Wielka płyta to takie samo rozwiązanie techniczne jak każde inne stosowane w budownictwie mieszkaniowym. wanych w Polsce rozwiązań i może być wykorzystana do takich ekspertyz, a także do przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do rewitalizacji. Tak się składa, że w Instytucie Techniki Budowlanej mamy ekspertów, którzy wielką płytę znają od etapu projektowania do wykonawstwa, poprzez liczne ekspertyzy stanu technicznego wykonywane na zlecenia różnych podmiotów. Dlatego uważamy, że wielka płyta to nie specjalny problem, ale budynki jak wszystkie inne, wymagające takich samych procedur i takiej samej dbałości oraz okresowej modernizacji.

W działaniach modernizacyjnych warto mieć na względzie osiąganie również pewnych celów społecznych. niania bezpieczeństwa mieszkańcom w budynku. W niektórych budynkach wielkopłytowych, mianowicie w tzw. korytarzowcach, będzie to bardzo trudne. W nich kontrolę społeczną muszą zastąpić systemy kosztownego monitoringu wizyjnego.

49

Dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej

wymagają okresowych przeglądów, a także modernizacji. Ważne jest, by po ich przeprowadzeniu obiekty spełniały współczesne standardy. Nie ma najmniejszego znaczenia, czy budynek mieszkalny jest zbudowany z wielkiej płyty czy w innej technologii, bo przed rozpoczęciem modernizacji zawsze konieczna jest obiektywna ocena stanu technicznego. Taka ocena powinna być przeprowadzona przez specjalistów, którzy znają tę technologię i mają dostęp do dokumentacji technicznej. Ponadto eksperci wykonujący oceny stanu technicznego budynków muszą mieć dostęp do miejsc w konstrukcji, których ocena jest konieczna, aby ekspertyza stanu technicznego była rzetelna.

Dokumentacja techniczna wielkiej płyty, jaką udało się zgromadzić w zbiorach biblioteki ITB, jest skarbnicą wiedzy na temat stoso-

Builder

Jan Bobrowicz

wrzesień 2013

Zapytaliśmy najważniejsze w kraju instytucje, organizacje branżowe, przedstawicieli środowiska naukowego, inżynierów i architektów: „Czy wielka płyta to w Polsce wielki problem?

Czy powinno się (a jeśli tak, to w jaki sposób) ratować budynki wzniesione w latach 70. w tej technologii?". W bieżącym numerze kontynuujemy debatę środowiskową w tym temacie.

BUDOWNICTWO

Termomodernizacja wielkiej płyty

Kołek czy dybel?

Builder

50

wrzesień 2013

Czy kołek ma znaczenie? Zdecydowanie tak, ponieważ dybel odpowiada za bezpieczeństwo fasady i ma istotne znaczenie dla jej estetyki i energooszczędności.

M

odernizacja budynków zrealizowanych w technologii wielkiej płyty musi przebiegać kompleksowo.

Dla elewacji budynku w wariancie podstawowym powinno oznaczać to przede wszystkim wykonanie wzmocnienia ścian trójwarstwowych oraz przeprowadzenie termomodernizacji. Zakres prac oczywiście można rozszerzać na przykład o wymianę stolarki okiennej na energooszczędną czy też głębszą ingerencję w architekturę budynku. Niezależnie od zakresu prac należy pamiętać o specyfice obiektów wielkopłytowych, które

konstrukcyjnie znacząco różnią się od tradycyjnych technologii murowych. Wymusza ona indywidualne podejście na etapie projektowania i wykonawstwa.

Znaczenie doboru łącznika

W ramach systemów ociepleń największe różnice w stosunku do tradycyjnych konstrukcji występują przy doborze kołka do mocowania izolacji termicznych. Grubość ściany osłonowej, w której musimy zakotwić łącznik, oscyluje w granicach tylko 4-5 cm. Jeżeli od tej grubości odejmiemy 2 cm

Zdjęcia: archiwum EJOT

Fot. 1. Katastrofa budowlana wynikająca z zastosowania łączników o kiepskich parametrach technicznych i nieprawidłowego montażu

warstwy nienośnej podłoża znajdującej się na krawędzi zewnętrznej i wewnętrznej ściany osłonowej, to uzyskamy jedynie 3 cm, na których możemy efektywnie zamocować dybel. Z tak trudnymi parametrami montażowymi zwykły kołek sobie nie poradzi. Tutaj istotnym parametrem łącznika jest głębokość osadzania oraz siła rozporu. Błąd w doborze oznacza problemy montażowe, a nawet awarię ocieplenia ze względu na niewystarczającą nośność łącznika. Oba problemy mają istotny wpływ na funkcję i bezpieczeństwo wykonanej fasady (fot. 1).

Skutki niewłaściwego doboru

W wyniku błędu w doborze łącznika podczas montażu może nastąpić jego przesunięcie w głąb izolacji (fot. 2). „Zatopiony” talerzyk jest wówczas najczęściej zaszpachlowywany dodatkową warstwą kleju, aby uzyskać równą powierzchnię. Grubsza warstwa kleju ma inną pojemność cieplną i inaczej niż na pozostałej powierzchni elewacji zachowuje się

Ze względu na bezpieczeństwo, najważniejszymi parametrami łącznika są głębokość osadzania oraz siła rozporu, a także sztywność talerzyka.

Fot. 2. Nieprawidłowy montaż łączników (przesunięcie w głąb izolacji)

Istotne parametry łącznika

Równie istotnymi parametrami łączników, choć niezwiązanymi bezpośrednio z rodzajem konstrukcji obiektu, są sztywność ta-

Fot. 3. Tzw. efekt biedronki (okrągłe plamy na elewacji) – skutek błędu w doborze łącznika i złego montażu

Tabela. Rozwiązania EJOT i ich parametry techniczne Nazwa dybla EJOT

ejotherm STR U2G

ejotherm H1 eco

25 mm

25 mm

Głębokość zakotwienia Nośność łącznika w betonie Współczynnik CHI Średnica talerzyka Sztywność talerzyka ETA Typ montażu

Ze względu na efektywność energetyczną, istotnym parametrem jest przenikalność ciepła w punkcie, tzw. współczynnik CHI. straty ciepła na każdym łączniku, a więc bardzo często w kilku tysiącach punktów. Ponadto, mostki termiczne – podobnie jak wyżej opisane dodatkowe szpachlowanie – w dużym stopniu odpowiadają za powstawanie efektu biedronki (fot. 3).

Nie pozostaje nam więc nic innego, jak zadbać o to, aby prawidłowo dobrać łącznik z uwzględnieniem jego najważniejszych parametrów (fot. 4).

Ze względu na bezpieczeństwo najważniejszymi parametrami są głębokość osadzania oraz siła rozporu, a także sztywność tale-

1,5 kN

0,9 kN

0,001 W/K

0,001 W/K

60 mm

60 mm

0,6 kN/mm

0,6 kN/mm

ETA-04/0023

ETA-11/0192

wkręcany

wbijany

rzyka. Analizując produkty, powinniśmy szukać takich, których głębokość osadzania wynosi ok. 25 mm i jest potwierdzona w Europejskiej Aprobacie Technicznej (ETA). W aprobacie sprawdzimy również czy łącznik miał przebadaną sztywność talerzyka.

Jeśli tak jest, to spełnia on wymogi normowe. Najwyższą siłę rozporu uzyskują łączniki wkręcane.

Ze względu na efektywność energetyczną, istotnym parametrem jest przenikalność ciepła w punkcie, tzw. współczynnik CHI. Wyniki, jakie uzyskał łącznik, znajdziemy również w Europejskiej Aprobacie Technicznej (ETA), o ile został on przebadany. Wymagania normowe to 0,002 W/K, ale są łączniki, których parametr jest lepszy nawet dwukrotnie.

Zatem czy kołek ma znaczenie?

Odpowiedź nasuwa się sama – zdecydowanie tak.

EJOT Polska Sp. z o.o. Sp.k.

wrzesień 2013

ociepleniowy nie został przez łącznik przeciągnięty. Parametr ten, tak samo jak parametr głębokości osadzania i siły rozporu, odpowiada za bezpieczeństwo fasady.

Przenikalność ciepła w punkcie jest parametrem związanym z energooszczędnością i estetyką. Choć nie ma on wpływu na bezpieczeństwo, jest równie istotny. Proces termomodernizacji przeprowadzamy w celu oszczędzania energii. Jeżeli nie zadbamy, aby łącznik był również energooszczędny, to obniżymy efektywność naszej fasady poprzez

Fot. 4. Rozwiązanie EJOT w postaci montażu zagłębionego dybla ejotherm STR U2G z użyciem zaślepki systemowej

51

Analizując produkty, powinniśmy szukać takich, których głębokość osadzania wynosi ok. 25 mm i jest potwierdzona w Europejskiej Aprobacie Technicznej (ETA).

Builder

tu wilgoć, która odpowiada za osadzanie się zabrudzeń i porastanie powierzchni przez glony.

W efekcie uzyskuje się tzw. efekt biedronki, czyli okrągłe plamy na elewacji, które istotnie psują jej estetykę (fot. 3).

Innym niebezpieczeństwem jest stosowanie zwykłych kołków, które nie zostaną odpowiednio mocno osadzone i w związku z tym nie zapewnią zakładanej nośności łączników. Oznacza to, że system ociepleniowy nie będzie wystarczająco mocno przymocowany do podłoża. Jest to szczególnie istotne na obiektach termomodernizowanych, gdzie ocieplenie zamocowane jest głównie na kołkach, ponieważ nie ma gwarancji co do przyczepności kleju do starego podłoża. Konsekwencje mogą być tragiczne, łącznie z odpadnięciem od ściany całego systemu, a więc katastrofą budowlaną.

lerzyka oraz przenikalność ciepła w punkcie. Sztywność talerzyka związana jest z siłą, z jaką dybel dociska system do podłoża.

W pierwszym kroku dbamy o właściwą siłę docisku, którą uzyskujemy dzięki właściwej głębokości osadzania i rozporu. W drugim, musimy zadbać, aby talerzyk był odpowiednio sztywny i mógł zrównoważyć siłę ssania wiatru, jaka działa na system. To talerzyk łącznika odpowiada za to, aby system

PROMOCJA

Błąd w doborze łącznika oznacza problemy montażowe, a nawet awarię lub katastrofę budowlaną.

BUDOWNICTWO

Nowoczesna modernizacja

dachów płaskich

Builder

52

wrzesień 2013

C

zynniki atmosferyczne oraz naturalny proces starzenia materiałów to główne powody utraty szczelności pokrycia dachowego. Gruntowna renowacja tej części budynku wiąże się zazwyczaj z dużymi kosztami i sporym nakładem prac, jednak dzięki użyciu materiałów hydroizolacyjnych, takich jak papy termozgrzewalne modyfikowane SBS oraz powłokowe masy bitumiczne, można skutecznie odnowić i zabezpieczyć stare pokrycia dachowe. W ofercie Seleny znajdziemy szeroki asortyment tych produktów, dostępny w systemach i spełniający najwyższe wymagania ochrony obiektów przed działaniem wody i wilgoci.

Zdjęcia: archiwum SELENA

Renowacja dachu płaskiego

Prace możemy przeprowadzić na dwa sposoby. Pierwszy to ułożenie nowej warstwy papy nawierzchniowej na istniejącym poszyciu lub częściowa jego wymiana, a w sytuacji całkowitego uszkodzenia poszycia – prace polegające na zerwaniu starych warstw papy i ułożeniu w ich miejscu nowych.

Drugi sposób polega na przeprowadzeniu renowacji istniejącego poszycia (bez jego zrywania) przy użyciu powłokowych mas bitumicznych Dacholeum Tytan Professional, Abizol P Tytan Professional lub Disprobit Tytan Professional.

Przed przystąpieniem do renowacji dachu płaskiego należy dokonać kompleksowego przeglądu i oceny stanu techniczne-

Pokrycie dachowe to element konstrukcji, który jest narażony nie tylko na szkodliwe działanie czasu, ale także na uszkodzenia. Silny wiatr, opady czy zalegający śnieg – to czynniki stanowiące ważny sprawdzian dla izolacji oraz systemu odwodnienia.

Czy jest sposób na trwały i mocny dach bez kosztownych eksperymentów?

go wszystkich jego elementów, a w szczególności: • istniejącego pokrycia dachowego, w tym również stopnia zawilgocenia izolacji termicznej i podłoża, • skuteczności odprowadzania wód opadowych, stanu rynien, wpustów, koryt spływowych itd., • stanu technicznego obróbek dachowych, kominów, dylatacji i ogniomurów.

Dopiero w oparciu o precyzyjne oględziny możemy podjąć decyzję o sposobie i zakresie przeprowadzenia prac remontowych, wyborze technologii renowacji, wentylacji i docieplenia, a przede wszystkim o zerwaniu lub pozostawieniu starego pokrycia papowego.

Usunięcie zniszczonego poszycia

Usunięcie starego pokrycia jest konieczne wówczas, gdy ze względu na jego stan (spękania, zawilgocenie, pęcherze powietrza) renowacja nie zapewni trwałości zamocowania nowych warstw papy lub gdy pokrycie zawiera już kilka warstw starej papy. Pokrycie mu-

simy usunąć także wtedy, gdy zachodzi konieczność remontu lub osuszenia zawilgoconego podłoża. Prace te wiążą się z dodatkowymi kosztami robocizny, tymczasowego zabezpieczenia obiektu przed opadami oraz utylizacji starego pokrycia.

Nowe pokrycie układa się wówczas w systemie jedno- lub dwuwarstwowym, po osuszeniu i zagruntowaniu podłoża, z ewentualnym zastosowaniem perforowanej papy wentylacyjnej z systemem łatwych w montażu kominków wentylacyjnych.

Renowacja przy zachowaniu dotychczasowego pokrycia

Renowacja dachu płaskiego w tym przypadku wymaga starannego przygotowania podłoża, które polega na: • naprawie istniejących uszkodzeń, pęcherzy, pęknięć i odspojeń (pęcherze należy naciąć, osuszyć i podkleić lepikiem ABIZOL KL-DM Tytan Professional lub masą szpachlową ABIZOL G Tytan Professional),

• uzupełnieniu ubytków papy i wyrównaniu zgrubień przy wykorzystaniu masy szpachlowej ABIZOL G Tytan Professional, • zagruntowaniu podłoża papowego przed nałożeniem bitumicznego preparatu powłokowego.

W przypadku, gdy właściwą powłokę będziemy wykonywać z preparatu rozpuszczalnikowego DACHOLEUM Tytan Professional, gruntowanie podłoża zaleca się wykonać rozpuszczalnikową masą gruntującą ABIZOL R lub szybkoschnącym gruntem ABIZOL R Dr Tytan Professional, która jest roztworem bitumicznym, modyfikowanym kauczukiem syntetycznym. Preparat ten głęboko penetruje podłoże i będzie skuteczny nawet na lekko zawilgoconych podłożach.

Jeżeli powłoka będzie wykonana przy użyciu dyspersyjnego preparatu bitumicznego DISPROBIT Tytan Professional, gruntowanie należy wykonać DISPROBITEM Tytan Professional rozcieńczonym

chowego, a jego pominięcie może skutkować zawilgoceniem dachu i koniecznością przeprowadzenia ponownych prac renowacyjnych.

W przypadku stwierdzenia zawilgocenia podłoża, należy umożliwić wydostanie się wilgoci na zewnątrz.

Wykonujemy to w kilku etapach: 1. Stare pokrycie należy ponacinać lub wykonać w nim otwory (np. przy pomocy wbijania stalowego pręta lub zaostrzonej rurki), aby umożliwić usunięcie zgromadzonej pary wodnej.

2. Na tak przygotowane podłoże układamy papę perforowaną WENTIZOL PW/60/700 oraz montujemy kominki wentylacyjne w ilości jeden kominek na powierzchnię od 40 do 60 m2, w zależności od stopnia zawilgocenia podłoża.

3. Papę wentylacyjną układa się bez przyklejania, z niewielkim zakładem rzędu 2 cm, na suche i zagruntowane podłoże betonowe lub stare pokrycie papowe po wcześniejszym jego

stabilnym podłożu dopuszcza się jako jedną z warstw papę na welonie szklanym.

W zależności od wymagań projektu, możliwy jest dowolny dobór warstw, jednak z uwzględnieniem pewnych zasad, np. z uwagi na rodzaj osnowy papy, stabilność podłoża itp.

Konserwacja wierzchniej warstwy pokrycia dachowego powłokowymi masami bitumicznymi ma wiele zalet, takich jak łatwość aplikacji, brak szczelin i spoin w warstwie hydroizolacji czy idealne przyleganie do podłoża. Masy bitumiczne uszczelniają pęknięcia istniejącego pokrycia, tworząc na nim dodatkową warstwę ochronną. Nie bez znaczenia jest stosowanie ich na zimno, bez używania ognia otwartego, co eliminuje zagrożenie pożarowe podczas prac i jest szczególnie zalecane np. na

wodą w stosunku 1:2. Zalecane masy gruntujące oraz powłokowe tworzą trwałe, elastyczne warstwy izolacyjne, odporne na trudne warunki atmosferyczne i duże różnice temperatur. Pamiętajmy, aby nigdy nie łączyć gruntu rozpuszczalnikowego z powłokową masą dyspersyjną i odwrotnie!

Zarówno przy wykonywaniu nowych pokryć dachowych, jak i przy renowacji istniejącego pokrycia dachów niewentylowanych (zwłaszcza zawilgoconych), występuje konieczność odprowadzenia wilgoci z pokrycia dachowego, najlepiej poprzez zastosowanie papy perforowanej oraz kominków wentylacyjnych.

Jest to bardzo ważny element technologii renowacji pokrycia da-

oczyszczeniu, naprawieniu i zagruntowaniu. Od miejsc szczególnie podatnych na podciekanie wody papę wentylacyjną należy odsunąć o co najmniej 50 cm. Dotyczy to pasów przyokapowych, wpustów dachowych, dylatacji budynków, kominów, ścian, ogniomurów itp.

4. Na ułożoną papę wentylacyjną montuje się papy zgrzewalne modyfikowane, w systemie jedno- lub dwuwarstwowym.

W systemie jednowarstwowym, niezależnie od podłoża, zaleca się stosowanie pap na osnowie z włókniny poliestrowej dopuszczonych do pokryć jednowarstwowych, np. GORDACH MONO EXTRA WZM PYE PV 250 S56.

W systemie dwuwarstwowym na

dachach obiektów z materiałami łatwopalnymi.

Takim środkiem powłokowym o doskonałych właściwościach konserwujących jest rozpuszczalnikowy preparat bitumiczny DACHOLEUM Tytan Professional, który głęboko wnika w warstwę papy, tworząc na jej powierzchni elastyczną i odporną na zmienne warunki atmosferyczne powłokę ochronną.

Drugim ze środków przeznaczonych do renowacji powłok dachowych jest dyspersyjna masa powłokowa, asfaltowo-kauczukowa DISPROBIT Tytan Professional, odporna na duże wahania temperatur i zmienne warunki atmosferyczne.

W szczególnych przypadkach, jak na przykład w miejscach na-

53 Builder

rażonych na pęknięcia, wykonywaną powłokę możemy dodatkowo zazbroić geowłókniną o gramaturze ok. 150g/m2. Aby zwiększyć estetykę wykonanej powłoki i uchronić ją przed negatywnym wpływem promieni UV, w trakcie aplikacji ostatniej warstwy wierzchniej, możemy zastosować posypkę bazaltową w wybranym kolorze.

Szczególne walory estetyczno-konserwujące posiada masa asfaltowo-aluminiowa ALUBIT Tytan Professional, która przeznaczona jest do dekoracyjnego zabezpieczenia pokryć dachowych oraz obróbek blacharskich. Zawarte w preparacie płatki aluminium odbijają promienie słoneczne, skutecznie zmniej-

wrzesień 2013

Konserwacja powłokowymi masami bitumicznymi

PROMOCJA

szając nagrzewanie się dachu oraz opóźniając proces starzenia i niszczenia powłok bitumicznych przez promieniowanie UV. Produkty Tytan Professional oraz Matizol do renowacji dachów płaskich są niezawodne podczas eksploatacji, trwałe i dopasowane do różnych technologii remontowych.

BUDOWNICTWO

Rewitalizacja

po holendersku arch. Katarzyna Burzyńska

Polskie osiedla z Wielkiej Płyty obecnie bardzo wyróżniają się spośród osiedli pozostałych krajów Europy. Badania RESTATE dowodzą na przykładzie osiedli Wrzeciono i Ursynów Północny, że na tle innych państw zamieszkuje je najwięcej osób młodych i w średnim wieku oraz rodzin z dziećmi. W polskich blokowiskach przeważa także profil Kowalskiego z wyższym wykształceniem. Smuci jednak fakt, że Polacy, w odróżnieniu od innych Europejczyków, w zdecydowanej większości wybierali wielką płytę nie ze względu na niskie koszty, lecz na brak innych możliwości.

Mieszkanie w plastrze miodu

Osiedle Bijlmer-Oost w południowo-wschodnim Amsterdamie pod względem liczby mieszkańców znajduje się na poziomie warszawskiego Wrzeciona czy Ursynowa Północnego. Osiedle wzniesiono w latach 1966-1975 pod opieką arch.

Siegfrieda Nassutha w formie masywnych budynków na planie plastra miodu. Architekt inspirował się ideami Le Corbusiera, transponując je na osiedle np. poprzez wyraźny podział na funkcje (mieszkalna, biznesowa, rozdzielny ruch kołowy i pieszy, rekreacyjna).

Bijlmermeer to osiedle zamieszkiwane przez ponad 150 różnych narodowości. W przeciwieństwie do Polski, przeważają tam duże mieszkania powyżej 80 m2 w 11-piętrowych galeriowcach,

Założenia rewitalizacji

W przypadku Bijlmermeer wyznaczono konkretne cele dla rewitalizacji. Założono zróżnicowanie i uatrakcyjnienie mieszkań oraz bloków mieszkalnych, tak istotne z punktu widzenia zainteresowania okolicą potencjalnych nowych lokatorów. Zdecydowano się także wspierać zróżnicowanie populacji przy jednoczesnym podtrzymywaniu silnych więzi społecznych, co jest bez wątpienia mocną stroną okolicy. Ponadto, co bardzo istotne, priorytetem była poprawa bezpieczeństwa – dzielnicę bowiem nękały problemy związane ze zwiększonym odsetkiem przestępczości, narkomanią, włamaniami i bezrobociem.

Fot. arch. jesper2cv

Fot. 1. De Kameleon w Amsterdamie, wg projektu NL Architects Fot. arch. jpmm

Polska w Europie

a mieszkańcy najbardziej cenią sobie towarzystwo swoich sąsiadów (Polacy wskazywali przestrzenie zielone jako swój ulubiony aspekt blokowisk). Choć na osiedlu wciąż pokutuje wspomnienie typowych problemów charakterystycznych dla wielkiej płyty, po rewitalizacji zainteresowanie dzielnicą stabilnie wzrasta. Oferuje ona bowiem relatywnie niedrogie mieszkania średniej i wysokiej jakości, a wielu mieszkańcom podoba się wielokulturowość okolicy.

Fot. 2. Rewitalizacja bloków przy Ottho Heldringstraat w Amsterdamie Fot. arch. kodia

R

ewitalizacja to proces przemian pewnego obszaru, podejmowany w celu wyprowadzenia go z kryzysu i nadania mu dawnych lub nowych funkcji, z możliwością dalszego rozwoju. Jednym z niezmiennie wiodących w ostatnich latach problemów rewitalizacji jest odbudowa więzi społecznych zaniedbanych przez takie, a nie inne uwarunkowania zespołów urbanistycznych wielkich osiedli oraz poprawa jakości życia osób zamieszkujących poszczególne bloki.

Podjęte działania

W praktyce sztywno wydzielone funkcje mają się nieco wymieszać poprzez rozbiórkę części bloków i zastąpienie ich innymi. Zaplanowano także obniżenie poziomu dróg, wyburzenie wielkoprzestrzennych garaży, reorganizację przestrzeni publicznych. Zwrócono także uwagę na potrzebę wyznaczenia odpowiednich organów zarządzania obiektami po ich renowacji.

W trosce o komfort mieszkańców, zaprojektowano nowe centra medyczne oraz sportowe (w tym bieżnie lekkoatletyczne i ogólnodostępne korty tenisowe). Wybudowano teatr w parku (Bijlmer Park Theatre) oraz cyrk dla młodych artystów, Jeugdcircus Elleboog. Ponadto, zaprojek-

Fot. 3. Jeden z galeriowców w Bijlmermeer Fot. arch. Merlijn Hoek

Builder

54

wrzesień 2013

Problemy związane z wielkimi blokowiskami wciąż dotykają nie tylko Polaków, lecz są aktualne w całej Europie. Istnieje nadzieja, że obserwacja udanych realizacji, takich jak Bijlmermeer w Holandii, pozytywnie wpłynie na przyszłość polskich osiedli.

Fot. 4. Detal galeriowca w Bijlmermeer

Przykłady systemów wznoszenia budynków z wielkiej płyty w Polsce

Źródła : 1. Bijlmermeer Renovation Planning Office (Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer), „The Bijlmermeer Renovation – Facts and Figures”, 2008.

2. RESTATE, “Large Housing Estates in European Cities – Opinions of residents on recent developments”, Urban and Regional Research Centre, Faculty of Geosciences, Utrecht University, 2005.

3. http://en.wikipedia.org/wiki/Bijlmermeer.

REKLAMA

Izolacyjne Płyty Dachowe i Ścienne

KS1000 X-DEK Płyta dachowa

X–dekTM to pierwsze na polskim rynku płyty warstwowe, które mogą być stosowane na dachach płaskich - już od 1% nachylenia - przy bardzo dużych rozstawach podpór wynoszących 6,00 a nawet 7,50 m!

o

ćd

oś

ięt

zp 5

7. !

m

Systemy otwarte • W-70 i Wk-70 – systemy oparte o rozwiązania stosowane w NRD – w systemach tych powstało 15% budynków z wielkiej płyty.

• RBM-75, RBM-73, czyli systemy Rolniczego Budownictwa Mieszkaniowego, • systemy wielkoblokowe Ż (cegła żerańska) lub późniejsze UW2-Ż.

poratie Nieuw Amsterdam, miasta Amsterdam, funduszu centralnego na cele mieszkalne oraz organizacji Rochdale.

ro

Systemy zamknięte • PBU, czyli system Przedsiębiorstw Budownictwa Uprzemysłowionego w wersjach warszawskiej, krakowskiej i toruńskiej, po raz pierwszy użyty w latach 50. na warszawskich Jelonkach, • „Domino” w wersji śląskiej i krakowskiej, • „Dąbrowa” – system łódzki, • „Fadom” – system górnośląski, • WUF-T, czyli Warszawska Uniwersalna Forma – Typowa, • OW-T, czyli Oszczędnościowy Wielkopłytowy – Typowy, np. osiedla w Warszawie, Koninie, w wersjach z 1967 r., 1975 r.; w systemie OW-T powstało ok. 30% budynków wielkopłytowych w Polsce, • WWP, czyli Wrocławska Wielka Płyta, • RWP, czyli Rzeszowska Wielka Płyta, • „Rataje”, czyli system, w którym wybudowano osiedle Rataje w Poznaniu, tzw. Wielka Płyta Ratajska, • „Winogrady”, czyli Wielka Płyta Winogradzka, w tym systemie wzniesiono osiedle Winogrady w Poznaniu; • „Szczeciński”, oparty na liniach technologicznych z ZSRR i dostosowany do polskich warunków przez biura w Szczecinie i Warszawie, • „Leningrad” – budynki z lat 80. budowane z elementów przywożonych z ZSRR koleją.

towano sześć monumentalnych dzieł sztuki, mających służyć jako ozdoby ścian bloków w czasie renowacji. Renowacja objęła także szkoły oraz przedszkola w okolicy.

Jednym z podstawowych celów jest oszczędność energii oraz redukcja emisji CO2. Przewiduje się zmniejszenie zużycia energii o 25% w każdym mieszkaniu poddanym renowacji, a w bloku Kruitberg – nawet o 40%.

Większa część kosztów renowacji pokryta została dzięki nagromadzonemu budżetowi ze składek lokatorskich, biznesów oraz organizacji lokalnych, a także przez wsparcie Woningcor-

• Przęsła o rozpiętości do 7,5 m!

• Możliwość uzyskania efektu tarczowego konstrukcji.

• Doskonała termoizolacja U= 0,19 W/m2K. – REI30 • Ognioodporny rdzeń izolacyjny IPN • Prosty i szybki montaż – do 1200 m2 dziennie.

• Dostępne również w wersji z hydroizolacją z membrany PCV.

Kingspan Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 20, 27-300 Lipsko, Polska tel.: +48 48 378 31 00, info@kingspan.pl, www.kingspan.pl

BUDOWNICTWO

Jak uniknąć błędów przy wykonywaniu posadzek z żywic?

mgr inż.

Wojciech Witkowski Product Manager Systemy StoCretec w firmie Sto-ispo

Żywice posadzkowe to materiały stosunkowo drogie i trudne w naprawie. Dlatego staranne przygotowanie do prac, przemyślenie projektu i stosowanie się do wskazówek dostawców materiałów pozwoli uniknąć rozczarowań.

P

Aka demia Buildera – to przedsięwzięcie o charakterze edukacyjnym, adresowane do projektantów, wykonawców i technologów robót specjalistycznych oraz inwestorów. Porady, zalecenia i wskazówki projektowe, wykonawcze oraz użytkowe wraz z rekomendacją odpowiednich produktów.

Projekt realizowany wspólnie z wiodącymi firmami z branży.

Partner merytoryczny Sto-ispo Sp. z o.o.

osadzki żywiczne to coraz bardziej popularne wykończenie podłogi. Stało się ono standardem w zakładach przemysłowych i garażach wielopoziomowych ze względu na dużą odporność mechaniczną, chemiczną i szczelność wynikającą z braku fug. Możliwość wykonania całej podłogi jako jednolitej tafli, bez podziału na pola wielkości płytki gresowej czy kamiennej, doceniają architekci projektujący nowoczesne minimalistyczne wnętrza.

Dlatego też posadzki żywiczne coraz częściej zdobią nowoczesne mieszkania, ekskluzywne butiki czy powierzchnie wystawowe.

Początki tej technologii sięgają lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, lecz mimo tak długiej obecności na rynku żywice ciągle są traktowane jako materiały dla profesjonalistów. A to ze względu na dużą liczbę drobnych błędów, które można popełnić przy pracy z tymi materiałami, skutkujących tym, że podłoga jest nieestetyczna, nieszczelna, nieutwardzona czy odspaja się od podłoża.

Błędy na etapie projektowania

Pierwsze błędy popełniane są jeszcze na etapie projektowania i wykonywania podłoża. Najwięcej problemów sprawiają izolacje termiczna i przeciwwodna, które powinny znaleźć się pod płytą betonową, na której układana będzie

żywica. Standardowa posadzka żywiczna pracuje dobrze, gdy wilgotność betonu, na którym została ułożona, nie przekracza 4-5%.

Aby osiągnąć takie warunki, niezbędna jest sprawna izolacja, która odetnie wilgoć z gruntu, czego nie gwarantuje powszechnie układana na zakład folia budowlana.

Przy wysokiej wilgotności betonu może dojść do powstawania w powłoce pęcherzy wypełnionych roztworem składników żywicy w wodzie (fot. 1). Dlatego też w przypadku, gdy nie da się wykluczyć przesiąkania wody z gruntu do betonu, należy wykonać odcinające gruntowanie podłoża specjalistyczną żywicą odporną na podciąganie kapilarne wilgoci.

Także nieprawidłowa izolacja termiczna może być przyczyną kłopotów. Źle dobrany przez projektanta styropian będzie nierównomiernie uginał się pod działającymi obciążeniami, przez co ułożona na nim sztywna płyta betonowa popęka, a z nią posadzka żywiczna (fot. 2). Izolacja termiczna o zbyt niskiej wytrzymałości na ściskanie to też często efekt nierzetelności wykonawców prac, którzy zastępują styropian posadzkowy tańszym – elewacyjnym.

Parametry podłoża i warunki atmosferyczne

Przed przystąpieniem do prac wykonawca posadzki żywicznej powinien dokładnie sprawdzić pa-

rametry podłoża oraz warunki atmosferyczne. Najważniejsze z nich zostały podane poniżej: • Wytrzymałość podłoża na rozciąganie, którą określa się przez wykonanie badania „pull-off”, czyli sprawdzenie siły, jaka jest niezbędna, by oderwać przyklejony do podłoża metalowy krążek (fot. 3). Siłę należy przeliczyć na naprężenie. Wynik powyżej 1,5 MPa zapewnia dobrą współpracę posadzki z betonem w pomieszczeniach przemysłowych. Tam, gdzie występuje lekkie obciążenie ruchem pieszym, wystarczy 1 MPa. Jeżeli podłoże ma nieznacznie za niskie wyniki, można je wzmocnić, stosując impregnację nisko lepkimi żywicami epoksydowymi. Trzeba jednak pamiętać, by nie używać żywic rozpuszczalnikowych, gdy izolacja termiczna wykonana jest ze styropianu, gdyż może on rozpuścić się od parujących rozpuszczalników.

• Równość betonu powinna być taka, jak oczekiwana docelowa równość posadzki. Mimo że aplikacja żywicy w większości przypadków przypomina układanie mineralnej wylewki samopoziomującej, nie da się uzyskać efektu wyrównania podłoża, zakładając standardowe zużycie materiału – jest go po prostu za mało, by zalał większe nierówności. Jeżeli posadzka układana jest w pomieszcze-

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

Fot. 2. Rysa na posadzce w miejscu pękniętego, źle posadowionego, podkładu.

Fot. 3. Schemat badania wytrzymałości wierzchniej warstwy podłoża na rozciąganie metodą przez odrywanie.

Fot. 4. Żywica, która zoczkowała po ułożeniu na zatłuszczonym podłożu.

57

Fot. 1. Pęcherze powłoki żywicznej wywołane zbyt dużą wilgotnością podkładu.

• StoPox BI – rozpuszczalnikowa żywica epoksydowa o niskiej lepkości do impregnacji i wzmacniania podłoża, • StoJet IHS – bezrozpuszczalnikowa żywica epoksydowa o bardzo niskiej lepkości do impregnacji i wzmacniania podłoża oraz do iniekcji sklejających rysy i pęknięcia w elementach betonowych, • StoPox Mörtel standfest – gotowa szpachla epoksydowa do wyrównywania powierzchni betonowych, • StoPox FBS LF – żywica epoksydowa do gruntowania betonu po 4 godzinach od ułożenia, • StoPox BV 100 – żywica epoksydowa do gruntowania betonu po 3 dniach od ułożenia, • StoPox 452 EP – żywica epoksydowa do gruntowania betonu po 7 dniach od ułożenia, do gruntowania starego betonu o podwyższonej wilgotności, do gruntowania podłoży niskochłonnych, takich jak nieszkliwiony gres czy oczyszczone lastriko, • StoPox GH 530 – wydajna i łatwa w aplikacji żywica epoksydowa do gruntowania podłoży mineralnych, • StoPox GH 205 – żywica epoksydowa do gruntowania podłoży zagrożonych podciąganiem kapilarnym wilgoci, • StoPox IHS BVS – żywica epoksydowa do gruntowania podłoży w niskich temperaturach, • StoPox HVP O – żywica epoksydowa do gruntowania podłoży zaolejonych, • StoPox WG 100 – wodorozcieńczalna żywica epoksydowa do gruntowania podłoży o podwyższonej wilgotności, podłoży niskochłonnych i starych powłok epoksydowych.

wrzesień 2013

Gruntowanie podłoży mineralnych:

Builder

niach, w których stale lub czasowo może pojawić się woda na podłodze, podłoże powinno mieć ukształtowane odpowiednie spadki. Można je oczywiście wykonać ze szpachlówki żywicznej, lecz jest to zabieg drogi i należy go traktować jako prace dodatkowe, których koszt ponosi inwestor. Ukształtowanie spadków w betonie jest po prostu tańsze.

• Wilgotność betonu jest istotna w aspekcie wyboru żywicy gruntującej. Standardowe i jednocześnie najtańsze materiały wymagają, by beton był suchy (do 4% wilgotności), co ma miejsce po mniej więcej 4 tygodniach dojrzewania w dobrych warunkach. Badanie wilgotności wykonuje się najczęściej miernikami dotykowymi przez dociśnięcie specjalnych elektrod do testowanej powierzchni.

Wynik można odczytać w ciągu kilku sekund, jednakże należy pamiętać, że może być on zakłócony przez stalowe zbrojenie betonu. Dokładniejsze i budzące mniej wątpliwości jest badanie aparatami typu CM, gdzie rozkruszony beton mieszany jest z odważoną porcją karbidu.

Ten reaguje z wodą z betonu, a ciśnienie powstałego w wyniku reakcji acetylenu jest proporcjonalne do wilgotności betonu, którą odczytuje się z manometru miernika. Jeżeli wilgotność betonu jest wyższa niż 4%, należy użyć żywicy, która została opracowana na podłoża wilgotne. Dziś na rynku dostępne są preparaty, którymi można gruntować beton po siedmiu czy trzech dniach od wylania. W ekstremalnych wypadkach można pokrywać świeży beton już 4 godziny po jego ułożeniu.

• Temperatura podłoża i powietrza są niezwykle ważne przy aplikacji żywic syntetycznych.

W niskich temperaturach żywice mają wysoką lepkość i nie chcą się rozlewać po powierzchni podłoża i odpowietrzać, przez co bardzo cierpi estetyka wykonywanej podłogi. W wysokich temperaturach drastycznie rośnie tempo wiązania materiału i często dochodzi do sytuacji, gdy żywica żeluje już w wiadrze, w którym została wymieszana.

BUDOWNICTWO wrzesień 2013

58 Builder

Uzyskanie prawidłowej temperatury sprawia najwięcej problemów w okresie jesienno-zimowym. W pomieszczeniach ustawiane są nagrzewnice, aby móc skończyć rozpoczęte prace wykończeniowe. Te olejowe i gazowe nie zawsze dokładnie spalają paliwo i mogą „pluć” niedopaloną ropą lub sadzą, które są tłuste i mogą powodować oczkowanie żywicy (fot. 4).

• Wilgotność powietrza , gdyż wilgoć może skroplić się na podłożu, zaburzyć przyczepność do niego, wpłynąć negatywnie na proces wiązania żywicy czy odbarwić ją. Aby tego uniknąć, podłoże powinno mieć temperaturę o 3 °C wyższą niż punkt rosy, który można określić na podstawie ogólnodostępnych tabel, w których zestawiona jest wilgotność i temperatura powietrza. Są też darmowe aplikacje na smartfony, które obliczają temperaturę punktu rosy. W tym miejscu należy przypomnieć o prawidłowej wentylacji pomieszczeń, w których pracuje się z żywicami, zwłaszcza rozpuszczalnikowymi i wodorozcieńczalnymi. Zbyt wysokie stężenie rozpuszczalnika lub wody w powietrzu może spowodować złe utwardzenie lub rozbielenie powłoki (fot. 5).

Zdjęcia: archiwum Sto-ispo

Przygotowanie podłoża

Jedną z ważniejszych operacji, jakie trzeba wykonać przed układaniem posadzki żywicznej, jest przygotowanie podłoża. Przede wszystkim należy usunąć mleczko cementowe, czyli warstwę zaczynu, który zbiera się na wierzchu betonu. Mleczko cementowe jest szczelne, więc żywica gruntująca nie przesiąknie przez nie w głąb betonu. Poza tym ma bardzo niską wytrzymałość na rozciąganie, łatwo ulega uszkodzeniu, w wyniku czego gotowa posadzka może odspajać się od podłoża (fot. 6).

Najlepszą i chyba najbardziej popularną metodą przygotowania betonu jest śrutowanie. Powierzchnia po tym zabiegu jest oczyszczona, pory betonu są otwarte, a warstwa wierzchnia nieuszkodzona. Bardzo często spotyka się też frezowanie, jednakże ten sposób wiąże się ze zmiażdżeniem, a tym samym ze znacznym osłabieniem powierzch-

ni betonu, której wytrzymałość na rozciąganie może spaść do 0,7-0,9 MPa nawet w przypadku tak mocnych betonów jak C 35/45. Dlatego też powierzchnia sfrezowana powinna być dodatkowo prześrutowana. Powszechnie stosuje się też szlifowanie tarczą diamentową. Metodę tę można dopuścić w przypadku żywic wodorozcieńczalnych i o bardzo niskiej lepkości, gdyż tylko one są w stanie wniknąć w pory zatkane przy szlifowaniu kurzem. Wciąż można spotkać się ze szlifowaniem betonu papierem ściernym, blokami kamiennymi czy szczotkami drucianymi. Są to metody zbyt mało agresywne, by skutecznie usunąć mleczko cementowe, nie powinny być więc stosowane. Wierzchnia słaba warstwa tworzy się nie tylko na betonie, ale i na powierzchni mineralnych wylewek samopoziomujących, które powszechnie są stosowane jako wyrównanie podłoża pod żywice w pomieszczeniach reprezentacyjnych, butikach czy mieszkaniach. Warstwę tę też należy usunąć przez śrutowanie czy szlifowanie tarczą diamentową.

Dość często podłoże wykonane jest z betonu ze zbrojeniem rozproszonym. Po śrutowaniu takiej płyty należy ręcznie usunąć wszystkie wystające druty zbrojeniowe, gdyż będą przeszkadzały w aplikacji żywic i ich pozostałości mogą szpecić gotową podłogę. W przypadku betonu ze stalowym zbrojeniem rozproszonym nie należy stosować żywic wodorozcieńczalnych, gdyż po kilku latach na ich powierzchni mogą pojawić się rdzawe wykwity.

Szczególną uwagę należy zwrócić na podłoża z ogrzewaniem podłogowym. Muszą być one prawidłowo oddylatowane od ścian.

Ponadto przed przystąpieniem do prac należy przeprowadzić kilka cykli od pełnego nagrzania posadzki do całkowitego wychłodzenia, aby ewentualne słabe miejsca ujawniły się przed ułożeniem zasadniczej warstwy żywicy. Pozwala to wykonawcy zawczasu naprawić wszelkie pęknięcia i wady podłoża, które mogłyby odzwierciedlić się na gotowej powierzchni podłogi.

W przypadku wykonywania prac na starych podłożach należy zwrócić uwagę na to, czy nie są one za-

Fot. 5. Rozbielenie powłoki wskutek wysokiej wilgotności powietrza w czasie aplikacji.

Fot. 6. Odspajanie się posadzki od podłoża, z którego nie usunięto mleczka cementowego.

Fot. 7. Po lewej za niskie zużycie – powierzchnia zoczkowała, po prawej prawidłowe zużycie żywicy epoksydowej.

Fot. 8. Pęcherzyki powietrza w nieodpowietrzonej powłoce epoksydowej.

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

Czyszczenie i konserwacja posadzek żywicznych: • StoDivers UR – detergent do codziennego czyszczenia posadzek, • StoDivers GR – środek do gruntownego czyszczenia posadzek i usuwania substancji konserwujących, • StoDivers P 105 – emulsja akrylowa do konserwacji posadzek żywicznych o wysokim połysku, • StoDivers P 120 – emulsja akrylowa do konserwacji posadzek matowych, • StoDivers P 110 – emulsja akrylowa do konserwacji posadzek antyelektrostatycznych.

Fot. 9. Lakier wierzchni w kolorze RAL 1001 po lewej i ten sam lakier z dodatkiem rozpuszczalnika po prawej.

Fot. 10. Po lewej posadzka przed myciem, po prawej ta sama posadzka umyta środkiem do czyszczenia żywic. czesne materiały nie wymagają takiego działania, co więcej jest ono dla nich bardzo szkodliwe. Sprawia, że zmienia się kolor powłoki (fot. 9), w powierzchni tworzą się mikrorysy skurczowe, a podłoga, która miała być odporna na działanie kwasów i zasad, odbarwia się pod wpływem wody!

Użytkowanie i konserwacja

Gotowa podłoga żywiczna, mimo bardzo wysokiej odporności na ścieranie, nie jest niezniszczalna i należy pamiętać o jej prawidłowym użytkowaniu i konserwacji. Przede wszystkim należy usuwać zalegający piasek, który pod kołami i butami działa jak papier ścierny i jest w stanie przetrzeć nawet najtrwalszą powłokę. Powierzchnie pokryte żywicami należy odladzać tylko chemicznie, gdyż skuwanie lodu często kończy się odkuciem posadzki. Do czysz-

Partner meryto ryczny

czenia żywic powinno się używać środków polecanych przez producenta, ewentualnie detergentów o obojętnym odczynie (fot. 10).

Czyszczenie agresywnymi środkami, zwłaszcza zawierającymi kwasy organiczne, może prowadzić do odbarwienia i rozmiękczenia powierzchni podłogi. Żywice posadzkowe to materiały stosunkowo drogie i trudne w naprawie, gdyż każda łatka czy wstawka będzie widoczna na gotowej podłodze. Staranne przygotowanie do prac, przemyślenie projektu i stosowanie się do wskazówek dostawców materiałów pozwolą uniknąć rozczarowań, zwłaszcza początkującym wykonawcom. Na koniec prac wraz z protokołem odbioru należy przekazać klientowi instrukcję czyszczenia i konserwacji oraz kartę odporności chemicznej posadzki, aby ten mógł się długo cieszyć jej zaletami i wyglądem.

Sto-ispo sp. z o.o. ul. Zabraniecka 15, 03-872 Warszawa tel. 22 511 61 00/02 info.pl@sto.com www.sto.pl

wrzesień 2013

Kolejnym krokiem jest mieszanie żywicy i jej aplikacja. Odpowiednio przygotowane stanowisko mieszania znacznie usprawnia pracę i eliminuje popełnianie błędów. Powinno być ono zabezpieczone grubą folią malarską lub inną szczelną matą na wypadek rozlania się jednego z komponentów żywicy. Mieszanie bardzo często odbywa się w pomieszczeniu, w którym układana jest posadzka.

Jeżeli beton zostanie zanieczyszczony samą bazą lub czystym utwardzaczem, to w tym miejscu mogą pojawić się pęcherze lub odspojenia posadzki. Sporym ułatwieniem jest posegregowanie materiału i ustawienie koło siebie kompletów żywic wg ich rodzajów. Jest to sposób na uniknięcie pomyłki, gdy baza jednej żywicy zostanie wymieszana z utwardzaczem innej, a o taki przypadek nietrudno, gdyż puszki żywic od jednego producenta różnią się tylko napisami na etykiecie.

59

Mieszanie i aplikacja

Większość oferowanych na rynku żywic syntetycznych ma ściśle określoną proporcję mieszania bazy z utwardzaczem i nawet niewielki błąd w dozowaniu może spowodować, że materiał się spęcherzy, nie utwardzi czy nie osiągnie wymaganej odporności chemicznej. Do prawidłowego dobrania ilości składników niezbędna jest precyzyjna waga elektroniczna. Niedopuszczalne jest dodawanie utwardzacza „na oko” lub, co często się zdarza, odmierzanie komponentów metodą objętościową. Jeden kilogram bazy ma często objętość ok. 0,7 litra, a jeden kilogram utwardzacza to ok. 1,05 litra. Proste zastosowanie podanych przez producenta proporcji wagowych do odmierzania objętościowego może spowodować, że w mieszaninie będzie o ponad 30% za dużo jednego z komponentów. Wymieszany materiał powinien być przelany do czystego pojemnika i ponownie przemieszany. Wylewanie żywicy bezpośrednio z oryginalnego opakowania może prowadzić do tego, że na posadzce znajdzie się niewymieszany materiał, który spłynie z dna i ścianek puszki. W efekcie na powierzchni podłogi pozostaną nieutwardzone plamy.

Jeżeli warstwa wylewanej żywicy jest grubsza niż 1 mm, należy ją odpowietrzyć specjalnym wałkiem kolczastym o ostrych kolcach. Uwalnia się w ten sposób powietrze wprowadzone w materiał podczas mieszania i ułatwia żywicy rozpłynięcie i utworzenie jednolitej tafli. Pęcherzyki i kraterki w powierzchni wylewki syntetycznej świadczą o niedokładnym wykonaniu tego etapu prac (fot. 7).

Większość żywic posiada graniczne minimalne zużycia na 1 m2, które producent podaje w karcie technicznej. Próba aplikacji warstwy cieńszej niż zalecana, może skończyć się zoczkowaniem materiału, czyli uformowaniem w powierzchni kilku-, kilkunastomilimetrowych owalnych zagłębień (fot. 8).

Jednym z trudniejszych do wyplenienia zachowań wykonawców jest dodawanie do żywic rozcieńczalników, takich jak aceton czy ksylen. Żywice pierwszych generacji wymagały takich dodatków, aby obniżyć ich lepkość na tyle, by możliwa była ich aplikacja. Nowo-

Builder

nieczyszczone olejem, gdyż do takiej powierzchni nie przyklei się standardowa żywica gruntująca.

Zaolejony beton należy dokładnie oczyścić odpowiednim detergentem, a następnie pokryć specjalną żywicą, która ma zdolność penetracji porów, w których znajduje się olej.

342!4%')% 3KUTECZNY

u

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

!2#()4%+452! ) $%3)'.

MARKETING

SKUTECZNA $ESKOWANIA KSZTA TUJ INWESTYCJE SPRZEDA

9 ~y lzpl ꢪ¡¢

y ê }pꡨ¢Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

29.+) +/.42!+49 0)%.) $:%

29.%+ 02!#9 7 "5$/7.)#47)%

0ROJEKTOWANIE WNÇTRZ 7 POSZUKIWANIU RYNKÐW ZBYTU

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

10 wh$k plyuprꢪ¡¢

u

BIZNES 

"5$/7.)#:/7)% 0/,3+)%'/ 30/245

y ê }pꡨ£Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

$%"!4!

'AZ UPKOWY I BUDOWNICTWO

.OWE KIERUNKI DLA BUDOWNICTWA

11 spz{vwhkꢪ¡¢

u

y ê }pꡨ¤Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA ./7! 534!7!

02/$5#%.#) / 29.+5 MATERIA ÐW BUDOWLANYCH

3TO ISPO 3OPRO 0OLSKA 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

!2#()4%+452!

DEKONSTRUKTYWIZMU 30!7!.)% NAWET POD WOD

4%2-/-/$%2.):!#*!

3OPRO 0OLSKA +NAUF "AUPRODUKTE 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

W RAMACH 000

02/*%+4/7!.)% P YT ZESPOLONYCH

j ê ê ê 8X 8ê ê ê ¸

Jakość styropianu przewagą konkurencyjną

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

i

WRZESIEÎ

­ê¤ª

w êê 8 Fêê êwlypêwvszrhê

{pulzêê ê ê

­ê¡ª¤

w ê ê{ êzhê ê ê ê êh

Solidny partner

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

MAJ

t ê ê jh{

MAREK WRZAL

w ê ê i êt êz ­ê ê ­ ­ ­ê¥¦

Prezes Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

.OWE KIERUNKI DLA BUDOWNICTWA

12 ny|k pl ꢪ¡¢

WWW.EBUILDER.PL

u

y ê }pꡨ¥Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

W KAMERZE

DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

PA|DZIERNIK

DARIUSZ KARASIŃSKI

LAT "ERNDORF

k ê ® ê ê êê ê ¸ jltl êw êz ­ê ê ­ ­

1 z{ j l ꢪ¡£

BIZNES  BUDOWNICTWO 

y ê }ppꡨ¦Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

02:%4!2')

DROGOWO MOSTOWE

INTELIGENTNY BUDYNEK p ê ê êz ­êꥢ w ê 8 Fê

BIZNES 

$%"!4!

"RAN A O KODEKSIE ETYKI

#ZAS ZMIAN

3 thy ljꢪ¡£

u

y ê }ppꡨ§Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

i

Prezes Zarządu Jordahl & Pfeifer Technika Budowlana Sp. z o.o.

2 s|{ ꢪ¡£

u

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA LISTOPAD

êz êz ­ê ê ­ ­

y ê }ppꡨ¨Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHIT

792/"9 "5$/7,!.%

.OWE REGU Y RYNKU "%:0)%#:%®347/ 0/ !2/7% +/.3425+#*) W %UROKODACH

+ONTROWERSYJNA ENERGIA

*!+ "!$!./

ELBETOWE KIELICHY

!2#()4%+452!

: OTE -EDALE -40

"UDOWNICTWO W POLSKICH REGIONACH

7!24/ -%$)/7!£ BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE

2OBERT +ONIECZNY 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

02!7/

5SPRAWNIÃ 000

DESIGN

+USZ CA 0Ð NOC -ARZENIA O KOLEI +/.3425+#*%

:ABEZPIECZENIA OGNIOCHRONNE

W BUDOWNICTWIE DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

i

Rozmowa z Prezesem Zarządu, Dyrektorem Generalnym Grupy Ożarów S.A.

Prezes Zarządu Bilfinger Berger Budownictwo S.A.

DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA

i STYCZEÎ

PIOTR KLEDZIK

2AZEM MO NA WIÇCEJ s :INTEGROWANA 0LATFORMA ,OGI+AL 0REZENTACJA NOWOyCI FIRMY /2'!$!4!

STR

BIZNES  BUDOWNICTWO  ARCHITEKTURA

u

WWW.EBUILDER.PL

WWW.EBUILDER.PL

y ê }ppꡨ©Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

BIZNES  BUDOWNICTW

i

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i

MARZEC

sh|ylhjpê ~ y &upluphê { i ꢪ¡£

wyl lu{hjqlê uv~vj lzu joê {ljouvsvnpp

{vw i DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

i LUTY

­êꨪ

}y}êp}êk êê

Àê ê ê w ê ê êkhprpu

Ewolucja deskowania stropowego Prezentacja firmy Doka Polska Sp. z o.o. str. 48

Wartość ponad ilość RÜDIGER KUHN

Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia

-%4!-/2&/:9 2%7)4!,):!#*! 7)%,+)%* 0 949 NOWY PROGRAM "UILDERA u

 ARCHITEKTURA

BIZNES  BUDOWNICTWO

6 j ly~pljꢪ¡£

y ê }ppê¡©¡Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

 ARCHITEKTURA

i

&OT ARCH 'DAÎSKIE )NWESTYCJE +OMUNALNE 3P Z O O

MAJ

­êꤤ

{it¾ ê êt 8ê~ 8ê u ê ê ê ê ên F

PŁYTKI I ŁAZIENKI

Gwarancja sukcesu

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA MARZEC

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA

#/3-/0/,)4!.

UNIKATOWA KONSTRUKCJA !2#()4%+452! !NDRZEJ #HO DZYÎSKI -ARIUSZ iCIS O

y ê }ppê¡©ªÃê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

STOLARKA OTWOROWA

BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

02!7/ "5$/7,!.% ID ZMIANY 3492/0)!.

WERYFIKACJA JAKOyCI

5 thqꢪ¡£

+/2/:*!

WENTYLACJA i KLIMATYZACJA ylshjqhê ênhspê { i ꢪ¡£

Prezes Zarządu Ulma Construccion Polska S.A.

7)%,+! 0 94!

7)%,+) 02/",%-

02/'2!- 02/-/#9*./ %$5+!#9*.9

4 r~pljpl ꢪ¡£

53:+/$:%.)!

BETONU

êp ꨪªªêê ­êꤤ

ANDRZEJ KOZŁOWSKI

Prezes Zarządu Górażdże Cement S.A.

-ÐWI REGIONY

u

Zbudowaliśmy solidną markę

ANDRZEJ BALCEREK

29.+)

+/.42!+49

0)%.) $:%

(%2+5,%3)

A WARUNKI PO AROWE

Àê ê ê A N w ê êh êz ­ê ê ­ ­

WWW.EBUILDER.PL

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA GRUDZIEÎ

ANDRZEJ PTAK Postawmy budownictwo z powrotem na nogi

Naszą strategią jest elastyczność

i MAJ

r êm ê ê 8 ­êꧪ

02!7/ "5$/7,!.% ZMIANY WARUNKÐW TECHNICZNYCH #/ -°7) 2%')/.9 PLANY INWESTYCYJNE !2#()4%+452!

SUKCES 0OLAKÐW

ê

4"- EM POD -ARTW 7IS ,!4 'RUPY 03"

Siniat stawia na innowacyjność TANGUY VANDERBORGHT Prezes Zarządu Siniat Sp. z o.o.

ISOVER – 20 lat w Polsce PIOTR DAUKSZA

DACHY I FASADY

DLA BUDOWNICTWA

!2#()4%+452!

i

"ARYCZ I 3ARAMOWICZ

DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA

i CZERWIEC

pklhsuplê~rvtwvuv~hu ­ê꣦

z ê êil vrhwv~ ên

DIRK DE MEULDER

JAN ROOZE

OPROGRAMOWANIE

DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA CZERWIEC

&OT ARCH 'ALECO

FIRMY I LUDZIE SUKCESU

OPROGRAMOWANIE

Kluczowy jest dialog

±ê êê Àê ê X ê Nê A ¸

DLA BUDOWNICTWA

GRUDZIEÎ

êN ê

02/*%+4/7!.)%

yCIAN DZIA OWYCH 29.+) +/.42!+49

&)2-9 "5$/7,!.% NA GIE DZIE $/#(/$:%.)% ROSZCZEÎ

Prezes Zarządu PALISANDER Sp. z o.o.

Swoboda architektury, perfekcja konstrukcji

RZECZYWISTOyà CZY FIKCJA

2ATUJMY POLSKIE BUDOWNICTWO u

BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE

SŁAWOMIR J. ŻUBRYCKI

:2°7./7! /.9 CZYLI /0 !#!,.9

$%"!4! 000

$%"!4! 02:9 /+2 ' 9- 34/,%

!2#()4%+452! ) $%3)'.

7!24/ -%$)/7!£

­êꧦ

"UDYNKI PODZIEMNE

KRZYSZTOF JANCZURA

­ê¤¤ w ê êê

Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Fabryki Styropianu Arbet Sp. j.

"ÁDERBAU W 0OLSCE

WWW.EBUILDER.PL

$%"!4!

$%3)'. ) "5$/7.)#47/

10

-%42/

WWW.EBUILDER.PL

BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

BIZNES  BUDOWNICTWO 

BUDOWNICTWO KOLEJOWE

WRZESIEÎ

!2#()4%+452!

'%/4%#(.)+!

WED UG %UROKODU

W BUDOWNICTWIE

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku

$ ENIE DO ZERA

02!7.% 0/2: $+)

W SIECIACH PRZESY OWYCH

!2#()4%+452!

DESKOWANIA i RUSZTOWANIA

2%0/24!

WED UG +URY OWICZ

-!2+%4).'

7 INTERESIE PODWYKONAWCÐW

$2/'/7!

0%230%+497!

.!2:§$:)! )4

POMAGAJ TWORZYÃ yWIAT

#O ZA NAMI

CO PRZED NAMI W BUDOWNICTWIE

#APITAL 'ATE W !BU :ABI WIZUALIZACJA ORAZ WIDOK MODELU 4EKLA 3TRUCTURES

zaprenumeruj miesięcznik

Builder

*AK UZDROWIÃ BUDOWLANKÇ

WWW.EBUILDER.PL

y ê }pꡧ¨Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

WWW.EBUILDER.PL

5 thqꢪ¡¢

WWW.EBUILDER.PL

u

,5$:)% ) &)2-9

3OPRO 0OLSKA +NAUF "AUPRODUKTE 7IENERBERGER #ERAMIKA "UDOWLANA

4!2')

NA KTÐRYCH SIÇ TARGUJE

WWW.EBUILDER.PL

$%"!4! "5),$%2!

O ODPOWIEDZIALNOyCI W BIZNESIE

Builder

zyskaj dostęp U do archiwum e-prasa wejdź na stronę www.ebuilder.pl wyślij e-mail prenumerata@pwbmedia.pl zadzwoń pod numer 22 853 06 87

Fot. KärntenTherme Warmbad-Villach

ARCHITEKTURA I DESIGN

Projekt basenu a cena str. 64 Patronat Honorowy i Współpraca

PROGRAM PROMOCYJNY­ I EDUKACYJNY BUILDERA

Mecenasi Polskiej Architektury

Specjaliści Techniki Deskowań.

Beton Architektoniczny Beton w swojej- wizualnie- najlepszej jakości/formie.

www.doka.pl

ARCHITEKTURA I DESIGN

Projekt

basenu a cena Marek Wrzal

Prezes Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

Czy nie powinniśmy z większą uwagą przyglądać się realizacji obiektów zgodnie z dokumentacją techniczną? To, wbrew pozorom, trudne pytanie. Jednak kiedyś trzeba wreszcie na nie odpowiedzieć, a wręcz podjąć odpowiednie działania!

J

ak powszechnie wiadomo, podstawowym kryterium wyboru ofert w przetargach publicznych jest w 100% cena.

Jeżeli mamy na myśli zamawiającego, jest to w pewien sposób zrozumiałe. Panujący kryzys doprowadził do sytuacji pojawiania się w przetargach kilkunastu do kilkudziesięciu oferentów. Jeszcze kilka lat temu było to nie do pomyślenia. Wówczas mieliśmy do czynienia z tzw. rynkiem wykonawcy. Obecnie sytuacja się odwróciła i mamy rynek inwestora. Zamawiający zacierają ręce, „oszczędzając” pozornie nawet do 50% kosztorysowej wartości inwestycji.

ca nie ma możliwości i obowiązku zgłoszenia zauważonych błędów w projekcie. Wiedząc jednocześnie o konieczności zlecenia mu przez zamawiającego robót dodatkowych, niezbędnych do prawidłowej realizacji przedmiotu zamówienia, może swoją ofertę opracować na odpowiednio niskim poziomie, co umożliwi pozyskanie zlecenia. Zamawiający wybiera, zgodnie z ustalonymi kryteriami (najczęściej jest to 100% ceny), najkorzystniejszą ofertę, spełniającą wymogi SIWZ. Jest szczęśliwy, ponieważ „zaoszczędził” dużo pieniędzy. Wydawałoby się, że wszystko jest w porządku. Tylko na jak długo?

Oczywiście do chwili przedstawienia przez generalnego wykonawcę istotnych dla realizacji przedmiotu zamówienia braków w dokumentacji projektowej i związanych z tym kosztów wykonania koniecznych robót dodatkowych. Koszty tych dodatkowych robót związane z tzw. błędami projektowymi mogą osiągać poważne kwoty, a „oszczędności” na etapie postępowania przetargowego nabierają zupełnie innego znaczenia.

Jak to możliwe?

W takiej sytuacji nasuwa się pytanie: jak to możliwe, że jedna firma ma zamiar (i taką ofertę składa) wybudować zaprojektowany obiekt za przykładowo 15 mln zł, a inna, posiadająca takie samo lub większe doświadczenie w budownictwie, za 30 mln zł. Wielu poruszających się w branży budowlanej komentuje: O co chodzi? Jak to możliwe? Przecież nie jest możliwe wybudowanie obiektu za 50% jego wartości kosztorysowej. Okazuje się, że rynek weryfikuje tę opinię. Możliwe jest wszystko! Jednak czyim kosztem? Co stanie się z podwykonawcami, którzy nie otrzymają należnego im wynagrodzenia? Co będzie się działo z wybudowanym obiektem za kilka lat, po upływie okresu gwarancji?

Często niższa cena wynika na przykład z niedoskonałości dokumentacji projektowej. Składając ofertę, generalny wykonaw-

Możliwe jest wszystko! Jednak czyim kosztem? Co stanie się z podwykonawcami, którzy nie otrzymają należnego im wynagrodzenia? Co będzie się działo z wybudowanym obiektem za kilka lat, po upływie okresu gwarancji?

Lepiej zaoszczędzić, niż „zaoszczędzić”

W takiej sytuacji dobrze opracowana dokumentacja projektowa okazuje się dla inwestora najrozsądniejszą i sprawdzoną formą zaoszczędzenia. Wydanie dodatkowej kwoty na opracowanie dokumentacji projektowej i zapewnienie sobie dodatkowych korzyści, tj. dobrze opracowany projekt, spokój podczas realizacji inwestycji czy też najważ-

Teoria a rzeczywistość

Dlaczego więc tak się nie dzieje? W niektórych krajach UE pełną odpowiedzialność za zaprojektowanie danego obiektu, jego realizację w sensie rozwiązań konstrukcyjnych czy aranżacji wyposażenia oraz za okres gwarancyjny ponosi architekt. To on, jako osoba w pełni kompetentna, decyduje, a raczej opiniuje, możliwość dopuszczenia do zastosowania odpowiednich systemów czy produktów. Dotyczy to również tzw. produktów równoważnych. Oczywiście ostateczną decyzję podejmuje zawsze zamawiający, jednak fachowa opinia architekta, znającego specyfikę zaprojektowanych rozwiązań, jest niezbędna i jak najbardziej miarodajna.

Może i w Polsce należałoby wprowadzić podobne rozwiązania? Oczywiście wiem, że ktoś czytający te słowa może pomyśleć, że u nas już tak jest od zawsze. Że architekci powinni akceptować proponowane przez firmę budowlaną równoważne zamienniki.

Ogólnie rzecz biorąc: tak, powinni. Jednak w praktyce często dowiadują się o tym po fakcie.

Znam takie inwestycje i wiem, że w rozliczeniu końcowym wszyscy starają się „zapomnieć” o pewnych faktach. Osobiście wizytowałem kilka takich obiektów. W moim przy-

wrzesień 2013

Szanowni Państwo, nasz wymarzony od wielu lat basen powinien być dumą każdego mieszkańca. Czy nie powinniśmy z większą uwagą przyglądać się realizacji obiektów zgodnie z dokumentacją techniczną? Wiem, że to trudne pytanie. Jednak kiedyś trzeba na nie wreszcie odpowiedzieć, a wręcz podjąć odpowiednie działania!

A może powinniśmy się zastanowić nad całym procesem wyboru generalnego wykonawcy planowanej inwestycji? Dużo mówi się o procedurze wyboru firmy wykonawczej w innych krajach UE. O tym, że ze złożonych ofert najniższa i najwyższa nie są brane pod uwagę. Natomiast z pozostałych wybiera się wykonawcę spełniającego określone w SIWZ wymogi. Jest to z pewnością bardzo rozsądne rozwiązanie. Każda firma składająca ofertę musiałaby podejść do sprawy bardzo rzetelnie, oferując faktycznie skosztorysowany koszt inwestycji. Nie byłoby niepotrzebnego „cięcia cen” i, co z tym związane, jakości. Jestem przekonany, że nie mielibyśmy tak dużych rozbieżności w ofertach składanych przez firmy budowlane. Jest to absolutnie logiczne. Jednocześnie firmy te mogłyby stosować zaprojektowane rozwiązania konstrukcyjne bez obawy, że wygrany kontrakt „nie zamyka się finansowo”. I, co najważniejsze, moglibyśmy liczyć na odpowiednią jakość zamawianych rozwiązań, bez udowadniania sobie „na siłę” równoważności oferowanych produktów.

Jest to propozycja zmian krążąca na rynku budowlanym od wielu lat. Wszyscy o tym mówią, ale – jak to zwykle bywa – nikt nic w tym kierunku nie robi. A nawet wręcz przeciwnie.

Szanowni Państwo, spróbujmy wspólnymi siłami polepszyć jakość budowanych obiektów. Przecież wszyscy doskonale wiemy, że wszystko, co tanie, jest niestety, w perspektywie czasu, drogie.

65

etapie realizacji, zgodnie z Prawem zamówień publicznych. Istnieje oczywiście możliwość stosowania urządzeń lub produktów równoważnych, jednak w praktyce wygląda to tak, jak z definicją „rażąco niskiej ceny”.

W przypadku rażąco niskiej ceny, faktycznie trudno jest na etapie przetargu jednoznacznie udowodnić, że przedstawiona oferta nie gwarantuje standardów opisanych w Specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót.

Jednak w przypadku stosowania produktów równoważnych lub niegorszych od zaprojektowanych, pełne możliwości ich egzekwowania posiada jedynie nadzór inwestorski zamawiającego.

Wspólnie polepszyć jakość

Builder

Dobrze opracowana dokumentacja projektowa okazuje się dla inwestora najrozsądniejszą i sprawdzoną formą oszczędzania.

padku były to pływalnie miejskie. Zastosowano na nich rozwiązania inne od zaprojektowanych, tzw. równoważne. Obecnie osoba zarządzająca tym obiektem ma poważne problemy z utrzymaniem parametrów wody w nieckach basenowych czy odpowiedniej jakości powietrza w hali basenowej. Zarządzający sugerował wręcz podczas mojej wizyty zachowanie w tajemnicy „tego, co widzę”.

Zdjęcia: archiwum Berndorf Baderbau

niejsze – korzyści finansowe, przemawiają za tym rozwiązaniem. Architekci projektujący obiekty użyteczności publicznej dbają dodatkowo o bezpieczeństwo przyszłych użytkowników i starają się stosować sprawdzone rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne renomowanych firm działających na rynku od wielu lat. Bezpieczeństwo, które jest gwarantowane certyfikowanymi produktami, spełniającymi wymagania obowiązujących norm. Określony w ten sposób standard powinien być rygorystycznie przestrzegany na

Fot. arch. Anna Gregorczyk

Drewno nadaje wnętrzom ciepły charakter, a połączone z innymi barwami czy fakturami pozwala wykreować naprawdę oryginalny wystrój.

Dlatego architekci i styliści lubią wprowadzać do projektów aranżacji elementy drewniane lub materiały imitujące drewno. Pewną barierą w swobodnym działaniu jest jednak panujące od lat przekonanie, że materiały takie mają twarde płaszczyzny i odbijają dźwięki, a co za tym idzie negatywnie wpływają na akustykę pomieszczenia. Nic bardziej mylnego!

Obecnie na rynku dostępne są materiały, których kolorystyka i faktura nawiązuje do drewna, a jednocześnie posiadają parametry akustyczne na bardzo wysokim poziomie. Takim właśnie produktem są panele sufitowe z linii Ligna. Produkt posiada bardzo wysoki współczynnik pochłaniania dźwięku αw=0,85. Skąd tak doskonałe parametry akustyczne w stylizowanych na drewno modułach? Seria Ligna, podobnie jak wszystkie inne produkty marki Rockfon, wykonana jest ze skalnej wełny mineralnej, która charakteryzuje się najwyższymi parametrami w zakresie pochłaniania i izolacyjności dźwięków.

Konkurs „Wnętrze z wyobraźnią” rozstrzygnięty

Konkurs „Wnętrze z wyobraźnią”, zainicjowany przez firmę Knauf AMF, trwał dwa miesiące i był skierowany do architektów, projektantów wnętrz i studentów architektury. Zadaniem uczestników była aranżacja jednego z trzech wnętrz konkursowych przy wykorzystaniu tekstur wybranych produktów firmy Knauf AMF – marek AMF oraz Heradesign. Uczestnicy mogli nadsyłać projekty w trzech kategoriach. W pierwszej zadaniem była aranżacja wnętrza przedszkola, które będzie atrakcyjne dla dzieci, a ich rodzicom da poczucie bezpieczeństwa. W drugiej kategorii uczestnicy zmierzyli się z projektem strefy wejściowej biura, która będzie nie tylko wizytówką firmy, ale także miejscem nieformalnych spotkań.

Trzeci problem dotyczył koncepcji aranżacji sali konferencyjnej. Ostatecznie, jury – spośród czterdziestu pięciu nadesłanych prac – wytypowało trzy najlepsze projekty.

Nagrodzeni to: 1. Anna Jopek za koncepcję „Przedszkole dla małych i dużych”, 2. Konrad Początek za koncepcję „Narada lekka i znośna”, 3. Agata Grzyb za koncepcję „Dobre wejście” (na zdj.).

Skanska Property Poland otrzymała właśnie pozwolenie na użytkowanie budynku biurowego Malta House, swojego pierwszego projektu w Poznaniu. Budynek ma nie tylko bardzo dobrą lokalizację ze spektakularnym widokiem na Jezioro Maltańskie, ale przede wszystkim oferuje użytkownikom wyjątkowo komfortowe warunki pracy. Inteligentne systemy będą czuwać nad jak najlepszym samopoczuciem pracowników biurowca, a najemcom zapewnią znacznie niższe opłaty eksploatacyjne w porównaniu ze standardowymi budynkami w Poznaniu.

W budynku będzie o 30% więcej świeżego powietrza niż w standardowych budynkach w Poznaniu. Będzie ono też odpowiednio nawilżone za pomocą wodnej mgiełki, a system zapewni optymalną temperaturę pomieszczeń.

Projekt fasady budynku o kształcie przypominającym piłę to nie tylko urozmaicenie dla oka. Ograniczać będzie ona nagrzewanie budynku przez słońce od strony wschodniej i zachodniej, a jednocześnie zapewni maksymalny dostęp naturalnego światła dziennego oraz wspaniały widok na Jezioro Maltańskie.

Fot. arch. Anna Gregorczyk

Fot. arch. Rockfon

Biurka z widokiem na jezioro

Fot. arch. laureatów

ARCHITEKTURA I DESIGN

Drewniane wnętrze z doskonałą akustyką

Zwycięzcy konkursu „Zainspiruj nas...” jadą do Bolonii

Konkurs „Zainspiruj nas. Pokaż się w Bolonii” odbył się w pięciu miastach: Poznaniu, Wrocławiu, Gliwicach, Krakowie i Warszawie. Zaproszeni na Tubądzin Design Days architekci i projektanci, mając do dyspozycji papier, sztalugi oraz przybory do rysowania i kreślenia, stworzyli ponad 230 projektów. Stawką był wyjazd na prestiżowe Międzynarodowe Targi Ceramiki i Wyposażenia Łazienek CERSAIE, organizowane w Bolonii, we Włoszech.

Podczas wydarzenia pokazywane są nowości, trendy i możliwości technologiczne z branży płytek, ceramiki i armatury. Jury zdecydowało się przyznać główną nagrodę pięciu autorom prac konkursowych. Na targi CERSAIE do Bolonii pojadą architekci: Joanna Barańska-Woźny (biuro Aneks-Studio z Poznania), Aleksandra Twardowska z Krakowa, Barbara Przasnyska (biuro Barbara Przasnyska z Warszawy), Agnieszka Wieczorek (biuro Wizart z Gliwic), Agata Kmieć (biuro B2PROJEKT z Wrocławia). Pozostali laureaci konkursu (dziesięciu architektów) będą mieli możliwość wyprodukować, na podstawie stworzonego projektu, deko-obraz w dużym lub średnim formacie.

Fot. arch. Tubądzin

Sztuka w przestrzeni publicznej

Potężna stalowa i interaktywna rzeźba-maszyna stanie na placu Artystów w Kielcach. Stworzy ją awangardowy artysta Adam Garnek w ramach 5. edycji projektu „Sztuka w przestrzeni publicznej”, zainicjowanego przez Tomasza Tworka, kolekcjonera sztuki, mecenasa kultury i właściciela firmy Dorbud S.A. Już 6 września 2013 r. odbędzie się wernisaż wystawy.

Prace Adama Garnka, rzeźbiarza i autora instalacji, poka-

wrzesień 2013

67

zywały instytucje sztuki w Polsce oraz na całym świecie, m. in. w Niemczech, Korei, Danii i na Węgrzech. W Kielcach premierowo zobaczymy nową interaktywną instalację mobilną oraz serię niezwykłych rzeźbmaszyn. Ogromny obiekt z nierdzewnej stali poruszany przez wiatr stanie się częścią miejskiej przestrzeni. W jej uaktywnianiu będą mogli brać udział również widzowie, używając siły swoich mięśni.

Oprócz głównej instalacji na wystawie zaprezentowanych zostanie kilkanaście innych prac z dotychczasowego dorobku twórcy.

Informacje i zapisy: domkereta@gmail.com.

Builder

Już wkrótce zabytkowa Kopalnia Soli „Wieliczka” wzbogaci się o kolejną turystyczną atrakcję. Będzie to tężnia solankowa z wieżą widokową, którą w 12 miesięcy wybuduje Skanska. Wartość inwestycji, która ma ściągnąć do podkrakowskiej Wieliczki jeszcze więcej zwiedzających i kuracjuszy, to 6,8 mln zł netto (8,4 mln zł brutto).

Tężnia solankowa, którą na terenie kopalni w Wieliczce wybuduje Skanska, będzie obiektem na rzucie zbliżonym do elipsy o wymiarach ok. 53x69 m i powierzchni 1 843 m², a jej konstrukcja będzie drewniana. Ciekawym architektonicznie elementem będzie wysoka na 22,5 m ośmiokątna wieża, pod którą znajdzie się maszynownia. Tym samym wieża będzie najwyższym punktem dostępnym dla turystów.

Projekt tężni z wieżą widokową wchodzącą w bryłę obiektu nawiązuje do nieistniejących już chłodni kominowych.

Tężnia będzie zlokalizowana w Parku Kingi na terenie Kopalni Soli „Wieliczka”. Jest to optymalne miejsce z uwagi na zapewnienie obsługi i dostępności obiektu dla turystów i kuracjuszy.

Fot. arch. Sportarchitekt.com

Tężnia solankowa w Wieliczce

Pomimo wakacyjnej pory oraz faktu, iż impreza odbywa się po raz pierwszy, ponad czterdziestu architektów spotkało się w dniach 17-18 sierpnia w podpoznańskim Suchym Lesie, aby aktywnie spędzić czas podczas rajdu rowerowego i rywalizować w I Mistrzostwach Polski Architektów w Maratonie MTB. Impreza ta była zupełnie nowym wydarzeniem w cyklu imprez SPORTARCHITEKT.com. Pierwszego dnia, w ramach rajdu, uczestnicy pokonali blisko 17 km terenami zielonymi Poznania do Suchego Lasu na miejsce niedzielnego wyścigu.

MTB Archi Cup na dystansie mega wystartował następnego dnia przed południem. Przed kolarzami maratończykami było 80 km szybkiej, ale ciekawej i urozmaiconej trasy. Po nich na linii startu zameldowali się uczestnicy, którzy podjęli zmagania na dystansie mini, liczącym 40 km.

MTB Archi Cup był imprezą towarzyszącą cyklowi maratonów MTB Grand Prix Wielkopolski, dzięki czemu architekci mieli okazję ścigać się z najlepszymi kolarzami Wielkopolski, których zebrało się w Suchym Lesie ponad pięciuset. Doskonała atmosfera podczas sobotniego rajdu i radość na mecie kończących niedzielny wyścig architektów sprawiły, że impreza ta na stałe zagości w cyklu SPORTARCHITEKT.com.

Fot. arch. Adam Garnek

Fot. arch. Skanska

Architektura na rowerze

ARCHITEKTURA I DESIGN

architektura budownictwo inżynieria lądowa architektura krajobrazu ruralistyka urbanistyka architektura zieleni planowanie przestrzenne projektowanie wnętrz konserwacja zabytków Promujemy Polską Architekturę konstrukcja technologia design

program promocyjno-edukacyjny „Buildera”

program promocyjno-edukacyjny Buildera

Cele programu

1. Promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów.

Serdecznie zapraszamy do współpracy przy realizacji ogólnopolskiego programu promocyjno-edukacyjnego „Promujemy Polską Architekturę”.

Projekt ten będziemy realizować przy współpracy partnerów społecznych. Do współpracy zapraszamy również biznes: wiodące na rynku firmy budowlane, wykonawcze oraz producentów nowoczesnych materiałów i technologii.

Główne cele przedsięwzięcia to promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów oraz ich twórczych osiągnięć, prezentowanie ich dorobku w postaci projektów zrealizowanych i czekających na realizację, podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej, a także podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.

W ramach programu nagradzane będą również (wyróżnienia TopBuilder, Budowlana Firma Roku, Polski Herkules, Firma Na Medal, Sportowy Obiekt Roku, Budowniczy Polskiego Sportu) i promowane na naszych łamach najlepsze projekty oraz ich autorzy.

Doceniany będzie kunszt doświadczonych i nowatorska twórczość młodych projektantów.

Architektura stanowi nieodłączny element sztuki narodowej i spuściznę artystyczną naszego kraju, a potencjał intelektualny jej twórców i szeroko rozumiana innowacyjność firm budowlanych mają ogromny wpływ na rozwój nowoczesnego budownictwa i gospodarki.

Zapraszamy Państwa do współpracy przy tym ważnym dla środowiska programie!

2. Prezentowanie i popularyzowanie ich dorobku, twórczych osiągnięć i zrealizowanych projektów, a w przypadku młodych i wchodzących na rynek – ich entuzjazmu, pomysłów i otwartości na nowoczesne rozwiązania materiałowe i technologiczne.

3. Podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej.

4. Podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.

5. Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających pracę projektantów.

6. Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych), w zakresie architektury i urbanistyki oraz ładu przestrzennego, a także budownictwa, w tym przekaz i pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych.

7. Wskazywanie, jak rozumieć, oglądać i cenić architekturę i konstrukcję budowli.

8. Promowanie polskiej myśli inżynierskiej.

9. Promowanie najlepszych materiałów i technologii.

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

Zbigniew Maćków

Szef Maćków Pracownia Projektowa Trzeba mocno przytulać polską architekturę. Bo, po pierwsze, jest ona w dużym niedoczasie i musi skokowo pokonywać odcinki, które innym nacjom zajęły całe dziesięciolecia. Wystartowała tak naprawdę ze wszystkimi możliwościami, jakie daje

Marcin Piotrowski

Sekretarz Generalny MIWO Dzisiejsza architektura zaskakuje nas nowoczesnymi rozwiązaniami oraz interesującymi bryłami czy też detalami, często powracającymi do korzeni, łącząc tym samym nowoczesność z tradycją. Tym samym architektura stale zwiększa swój wpływ na kreowanie naszego otoczenia, zaś architekci oraz projektanci coraz częściej pełnią

Trzeba mocno przytulać polską architekturę.

Bo, po pierwsze, jest ona w dużym niedoczasie i musi skokowo pokonywać odcinki, które innym nacjom zajęły całe dziesięciolecia. samości kulturowej każdej społeczności. To właśnie w architekturze zaszyte jest głęboko jej DNA, mówiące prawie wszystko

kluczowe role w kształtowaniu naszego życia. Obecny rozwój architektury wspierany jest postępem technologicznym w dziedzinie materiałów budowlanych oraz konstrukcyjnych, pozwalającym architektom na coraz śmielsze propozycje, które jeszcze kilkanaście lat temu mogły być w strefie jedynie wyobrażeń.

Aktualnie, coraz częściej nazwiska polskich architektów pojawiają się w stopkach projektów wznoszonych nie tylko na europejskich budowach, ale również poza Starym Kontynentem, potwierdzając tym samym, iż pomimo stale rosnących wymagań inwestorów polska myśl architektoniczna jest na fali wznoszącej.

Obecnie wśród wielu aspektów projektowania oraz późniejszego funkcjonowania obiektów

o stopniu rozwoju cywilizacyjno-kulturowego.

Polska architektura, nawet jeśli wprost nie ustawia kwestii kulturowej tożsamości i odwołania do kontekstu jako priorytetów, to i tak jest nimi nasączona. Mimo iż padają oceny dyletantów zarzucające wtórność i realizację prawie wyłącznie kalek znanych zachodnich projektów, to w każdym z naszych domów jest genotyp składający się na unikalny zapis stanu naszego ducha i percepcji otaczającej nas rzeczywistości. Każdy z nas wychowywał się w konkretnym otoczeniu, bazgrał kredą po jakichś budynkach czy kopał piłką po sąsiedzkich ścianach. I, chcąc nie chcąc, tymi ścianami, proporcjami, skalą, materiałami i kolorami

nasiąkł, a teraz je transponuje w swoich realizacjach. Jeśli to zaniedbamy i zastąpimy łatwo wpadającą w oko, atrakcyjną z pozoru, ale niezwiązaną tożsamościowo, papką z kolorowych żurnali, obudzimy się bez swojego kulturowego i przestrzennego ID. I to byłoby bardzo, bardzo smutne.

Coraz częściej nazwiska polskich architektów pojawiają się w stopkach projektów wznoszonych nie tylko na europejskich budowach, ale również poza Starym Kontynentem, potwierdzając tym samym, iż pomimo stale rosnących wymagań inwestorów polska myśl architektoniczna jest na fali wznoszącej.

miejscach pracy. Niestety, obecny poziom świadomości przeciętnego mieszkańca, pomimo iż stale rośnie, jest nadal niewystarczający.

W tym miejscu rola architektów oraz projektantów jest nieoceniona, bowiem od ich świadomości i wiedzy zależeć będzie przyszłość finansowa inwestorów, często obciążonych kredytem mieszkaniowym. Dlatego też zainicjowany przez redakcję „Buildera” program „Promujemy Polską Architekturę” zasługuje na szczególne poparcie ze strony wszystkich środowisk związanych z budownictwem. Wierzę, iż dzięki właśnie takim programom promowane będą nowoczesne, przyjazne rozwiązania technologiczne dla otaczającego nas środowiska oraz portfela użytkownika.

kwestia energooszczędności staje się jedną z kluczowych i nie jest to kwestia mody, lecz modelu funkcjonowania zarówno ekonomicznego, jak i funkcjonalnego. Energooszczędność już dziś, ale również w przyszłości, nie będzie stanowić hobby, lecz racjonalne podejście do naszego funkcjonowania w domach oraz

Architektura, oprócz literatury, jest jedną z zasadniczych ostoi tożsamości kulturowej każdej społeczności.

To właśnie w architekturze zaszyte jest głęboko jej DNA, mówiące prawie wszystko o stopniu rozwoju cywilizacyjno-kulturowego.

Patronat Honorowy i Współpraca

program promocyjno-edukacyjny Buildera

Mecenasi Polskiej Architektury

69

wolna gospodarka, gdy świat był daleko z przodu. Ale trzeba ją także wspierać, bo idzie tu o coś znacznie ważniejszego niż poklepywanie „swoich” czy niestandardowo pojmowany lokalny patriotyzm gospodarczy. Architektura, oprócz literatury, jest jedną z zasadniczych ostoi toż-

wrzesień 2013

Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?

Builder

a o a a a u a a a i e e e z a w

ARCHITEKTURA I DESIGN

Soudal Window System opracowany specjalnie na potrzeby nowoczesnego, energooszczędnego budowictwa ochroni dom przed utratą ciepła i wilgocią, a także pozwoli wyeliminować najczęstsze błędy wykonawcze.

Michał Sawicki

Energooszczędne rozwiązania

z Soudal Window System

N

iedopatrzenia powstałe już na etapie projektowania czy wybór niesprawdzonych materiałów w trakcie prac montażowych to główni winowajcy strat energii w nowo powstałych budynkach. Warto pamiętać, że jakość zastosowanych przez nas rozwiązań skutecznie zweryfikuje nadchodzący sezon grzewczy. Na co więc zwrócić największą uwagę?

Okna precyzyjnie uszczelnione

W związku z rosnącymi wymaganiami w dziedzinie izolacji cieplnej, rynek poszukuje skutecznych i energooszczędnych rozwiązań. Jednym z nich jest montaż trójwarstwowy gwarantujący właściwe uszczelnienie okna, komfort cieplny w domu oraz niskie koszty ogrzewania. Warto jednak pamiętać, że sposób montażu będzie ściśle uzależniony od miejsca osadzenia okna w ościeżu. W ścianach trójwarstwowych okno powinno znaleźć się dokładnie w płaszczyźnie ocieplenia. W przypadku dwuwarstwowej ściany optymalne będzie położenie przy zewnętrznej krawędzi, a w ścianie jednowarstwowej – w połowie jej grubości. Za pomocą kompleksowego rozwiązania Soudal Window System, opracowanego na potrzeby nowoczesnego budownictwa energooszczędnego, skutecz-

nie wypełnimy i uszczelnimy złącze ościeżeościeżnica, bez względu na typ ściany.

Montaż trójwarstwowy – podstawowe zasady

Prawidłowy montaż trójwarstwowy opiera się na prostej zasadzie – „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”. W praktyce oznacza to zastosowanie trzech warstw o ściśle określonych właściwościach. Tylko taka metoda wykonania prac spełni wysokie wymagania dotyczące szczelności, a także izolacji termicznej i akustycznej budynku.

Prawidłowy montaż trójwarstwowy opiera się na prostej zasadzie – „szczelniej wewnątrz niż na zewnątrz”.

Warstwa wewnętrzna stanowi barierę oddzielającą warstwę izolacji termicznej od klimatu panującego wewnątrz budynku. Aby zapobiec przenikaniu pary wodnej i wilgoci z wnętrza do wewnątrz izolacji, warstwa szczelna musi wykazywać właściwości paroizolacyjne i charakteryzować się dużą elastycznością. W takim przypadku idealnie sprawdzą się paroszczelne taśmy SWS, wchodzące w skład profesjonalnego zesta-

wu produktów do montażu stolarki okiennej Soudal Window System. Taśmy możemy stosować zarówno przed, jak i po montażu mechanicznym, a w zależności od preferencji możemy wybrać między standardową taśmą SWS, posiadającą butylowy pasek klejący, a membraną SWS Extra, pokrytą butylem na całej powierzchni.

Właściwą częścią bezpośrednio chroniącą przed utratą ciepła jest warstwa środkowa – strefa izolacji termicznej i akustycznej.

Wymaga ona zastosowania środków o dużej sprężystości i elastyczności, takich jak specjalistyczne pianki poliuretanowe SWS. Gwarantują one odporność spoiny na ruchy ościeżnicy wynikające ze zmian temperatury oraz wilgotności otoczenia. Szeroki asortyment produktów Soudal Window System pozwala na wybór materiałów ściśle dostosowanych do naszych potrzeb. W standardowych pracach sprawdzi się pianka Soudafoam Classic lub jej wysokowydajny odpowiednik – Soudafoam MAXI. Chcąc uzyskać doskonałą izolacyjność akustyczną, warto użyć pianki o niskiej rozprężalności Soudafoam Low Expansion lub super elastycznej pianki Flexifoam. Wszystkie pianki pistoletowe dostępne są zarówno w wersji ze standardowym gwintem, jak i opatentowanym złączem bagnetowym CLICK.

Ostatnia, zewnętrzna warstwa ma za zadanie zapobiec przenikaniu wody i wilgoci z zewnątrz do wnętrza szczeliny, umożliwiając jednocześnie migrację pary wodnej w przeciwnym kierunku.

Funkcje te spełni paroprzepuszczalna taśma SWS Universal Outside. Taśma chroni wnętrze szczeliny przed wilgocią z zewnątrz, a jej paroprzepuszczalność pozwala war-

Za pomocą kompleksowego rozwiązania Soudal Window System skutecznie wypełnimy i uszczelnimy złącze ościeże-ościeżnica, bez względu na typ ściany.

wrzesień 2013

stwie pianki izolacyjnej pozostać suchą bez względu na to, jakie warunki klimatyczne panują w pomieszczeniu oraz na zewnątrz budynku. Taśma rozprężna Soudaband Acryl sprawdzi się z kolei w przypadku ścian z węgarkiem – materiał chroni warstwę pianki przed zawilgoceniem, stanowi dodatkową izolację oraz pełni funkcje estetyczne.

Builder

Od góry: taśma paroszczelna z siatką do tynkowania – standardowa, taśma rozprężna Soudaband Acryl, taśma Soudal SWS Extra, taśma SWS Universal Outside

Warto mieć na uwadze, że sposób wykonania uszczelnienia i izolacji termicznej przełoży się bezpośrednio na wysokość rachunków za ogrzewanie. Błędy wykonawcze w uszczelnieniu strefy okno-ściana osłabiają strukturę warstwy izolacyjnej, przyczyniając się do powstania tzw. mostków termicznych, czyli miejsc powodujących znaczne straty ciepła w budynku. Nieprawidłowy montaż może również spowodować trwałe uszkodzenia w strukturach materiałów budowlanych oraz zwiększyć zapotrzebowanie domu na ciepło nawet o 20%. Wybór nowoczesnych i energooszczędnych metod montażu okien będzie zatem nieoceniony, jeśli zależy nam na trwałym i skutecznym rozwiązaniu.

71

Kalkulacja kosztów

Autor jest Kierownikiem Działu Technicznego Soudal

Od lewej: Pianka Flexifoam, Pianka Soudafoam Low Expansion, Pianka Soudafoam Classic, Pianka Soudafoam Maxi

Zdjęcia: archiwum Soudal

Więcej informacji: www.soudal.pl www.cieplymontaz.com.pl

ARCHITEKTURA I DESIGN

Fuga Sopro Robert Kulas

w prestiżowych apartamentach

Dekoracyjna fuga elastyczna Sopro DF10 Design Fuga Flex została wykorzystana do wykończenia wnętrz ekskluzywnych apartamentów na wynajem firmy VISIONAPARTMENTS. Projektanci wybrali fugę Sopro do spoinowania okładzin z kamienia naturalnego zastosowanych w wysokiej klasy mieszkaniach w Zurychu.

W

.maju 2013 roku firma VISIONGROUP, oferująca luksusowe apartamenty na wynajem, oddała do dyspozycji klientów nowe lokalizacje w Zurychu. Wysokiej klasy mieszkania tej firmy można też wynająć w Berlinie, Lozannie, Wiedniu, na Majorce oraz w Warszawie.

Oferta skierowana jest do klientów, którzy w trakcie dłuższych wyjazdów zamiast w hotelowym pokoju wolą zatrzymać się w stylowych, w pełni wyposażonych apartamentach, wyróżniających się niepowtarzalnym, dopracowanym w najmniejszych szczegółach wnętrzem.

Dla zapewnienia pełnego komfortu mieszkańców, a także w celu osiągnięcia zamierzonego efektu wizualnego, projektanci apartamentów wykorzystują wysokiej jakości innowacyjne materiały, umożliwiające realizację oryginalnych wizji artystycznych

Sopro DF10 Design Fuga Flex Walory dekoracyjne: idealna gładkość i doskonale utrzymujący się kolor, a także odporność na wilgoć i powstawanie wapiennych osadów.

Walory funkcjonalne: DF10 Design Fuga Flex to jedna z najbezpieczniejszych i najtrwalszych zapraw do spoinowania. Doskonale sprawdza się w miejscach narażonych na intensywną eksploatację.

Wytrzymała i elegancka przez długie lata

Długotrwały elegancki wygląd DF10 Design Fuga Flex zawdzięcza technologiom Hydrodur® oraz OPZ (cement glinowy, bez cementu portlandzkiego). Pierwsza odpowiada za wyższą odporność spoiwa na przenikanie wody oraz przeciwdziałanie rozwojowi pleśni i mikroorganizmów. Druga, technologia OPZ,

za wyeliminowanie efektu białych osadów wapiennych, które często tworzą się w okolicy łączeń płytek.

DF10 Design Fuga Flex wyróżnia się trwałymi kolorami, które nie blakną przez długie lata. Wynika to z unikalnej struktury fugi, złożonej ze znacznie drobniejszych niż tradycyjne kruszyw, które łatwiej otoczyć cząsteczkami pigmentu, co pozwala na lepsze wykorzystanie właściwości koloryzujących i sprzyja utrzymaniu jednolitych barw.

Wykorzystanie drobniejszych cząsteczek kruszyw i cementu glinowego oraz odpowiednio skomponowany skład ziarnowy umo- żliwiły uzyskanie bardzo zwartej struktury, dzięki czemu fuga jest idealnie gładka i znacznie odporniejsza na przenikanie zabrudzeń i skutki działania kwaśnych preparatów czyszczących.

Łatwe stosowanie i bezpieczne użytkowanie

Obok korzyści wizualnych i estetycznych, DF10 Design Fuga Flex oferuje funkcjonalność użytkową, która przekonuje projektan-

wrzesień 2013

73 Builder

tów do stosowania jej w miejscach szczególnie narażonych na wilgoć, zabrudzenia czy szybsze zużycie. Fuga jest przyjazna dla wykonawców – dzięki strukturze złożonej z maleńkich cząsteczek charakteryzuje się większą elastycznością, która ułatwia skuteczne formowanie. Doskonale sprawdza się przy spoinowaniu cienkich płytek i płyt (≤ 4 mm) i wypełnianiu wąskich przestrzeni (od 1 do 10 mm). Fuga charakteryzuje się krótkim czasem wiązania – spoinowaną powierzchnię można użytkować już po 2 godzinach od momentu zakończenia prac, a obciążać – po 24 godzinach.

Ostatni, i bodaj najważniejszy aspekt, DF10 Design Fuga Flex jest neutralna dla zdrowia ludzkiego i środowiska, co potwierdza atest Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Fuga Sopro DF10 jest całkowicie bezpieczna dla ludzi i zwierząt, zarówno w trakcie prac wykończeniowych, jak i po związaniu. Zaprawa jest też całkowicie neutralna dla środowiska – związany materiał po przedostaniu się do gleby nie powoduje jej zanieczyszczenia.

Autor jest Segment Managerem ds. Architektów i Konserwacji Zabytków Sopro Polska Sp. z o.o.

Zdjęcia: archiwum VisionGroup

i jednocześnie gwarantujące wysoki poziom bezpieczeństwa i trwałości podczas użytkowania. W prestiżowych apartamentach VISIONAPARTMENTS w Zurychu na podłodze i ścianach wykonanych z użyciem okładziny z kamienia naturalnego wykorzystano fugę Sopro DF10 Design Fuga Flex.

Fuga Sopro DF10 Design Fuga Flex jako jedyna na rynku oferuje tak szerokie możliwości w zakresie wykończenia luksusowych wnętrz zaprojektowanych z użyciem kamienia naturalnego, ceramiki lub szkła.

Jej walory dekoracyjne: idealna gładkość i doskonale utrzymujący się kolor, a także odporność na wilgoć i powstawanie wapiennych osadów, powodują, że jest chętnie wykorzystywana do realizacji najbardziej wymagających projektów. Twórcy architektury i wnętrz mogą wybierać spośród osiemnastu oryginalnych kolorów fugi, które można dodatkowo uszlachetnić, dodając cząsteczki brokatu srebrnego lub złotego w celu uzyskania metalizującego efektu. Równie istotne dla projektantów są walory funkcjonalne – DF10 Design Fuga Flex to jedna z najbezpieczniejszych i najtrwalszych zapraw do spoinowania. Doskonale sprawdza się w miejscach narażonych na intensywną eksploatację.

Na zdjęciach wnętrza apartamentów VISIONAPARTMENTS w Zurychu. Autorzy projektów architektonicznych wnętrz: arch. Maksymilian Stec, arch. Beata Ceglarska, arch. Joanna Konstanciuk.

ARCHITEKTURA I DESIGN

Nowoczesny park zabytkowy Barbara Kraus-Galińska

ABIES – Architektura Krajobrazu

Park Zdrojowy w Konstancinie-Jeziornie powstał na przełomie XIX i XX w. Latem ub.r. zakończono jego rewaloryzację i rozbudowę. Przystępując do opracowania projektu, brano pod uwagę dwa podstawowe zagadnienia: znaczenia historyczne i kulturowe oraz obecne potrzeby i oczekiwania.

Główny plac wejściowy do Parku Zdrojowego od strony pasażu

T

Jak przygotować i wykonać rewaloryzację

Parki, zwłaszcza zabytkowe, to obiekty o złożonej funkcji i często rozbudowanej infrastrukturze, wymagające udziału projektantów i wykonawców wielu branż działających pod kierunkiem architekta krajobrazu.

Zrealizowanie takiej inwestycji wymaga od inwestora i projektanta przygotowania wielu wstępnych, często powiązanych ze sobą, opracowań, bez których wykonanie takiego zamierzenia jest niemożliwe.

Niezbędne wstępne opracowania to: • analizy historyczne i przyrodnicze, zakończone konkretnymi wnioskami, • wskazania konserwatorskie w zakresie elementów architektonicznych i zieleni wraz z określeniem dopuszczalnych granic ingerencji w substancję historyczną,

Park Zdrojowy w Konstancinie-Jeziornie

Ten jedyny park uzdrowiskowy w województwie mazowieckim powstał na przeło-

75

mie XIX i XX w. Urządzono go w stylu angielskim. Najważniejszym obiektem parku jest tężnia solankowa wzniesiona w latach 1974-1979. Jeszcze po II wojnie światowej naprzeciw tężni znajdowała się stacja kolejki wilanowskiej, kursującej od 1898 r. między Konstancinem a pl. Unii Lubelskiej w Warszawie. W pobliżu głównej alei parku znajduje się budynek hotelu „Konstancja”. Na skrzyżowaniu ulic Piotra Skargi i Źródlanej zlokalizowana jest kawiarnia „Zdrojowa”. Na terenie parku (naprzeciwko tężni solankowej) znajduje się też Sanatorium Uzdrowiskowe „Przy Źródle” specjalizujące się w rehabilitacji pacjentów ze schorzeniami narządów ruchu, górnych i dolnych dróg oddechowych.

Przed wojną (w 1937 r.) postawiono w parku kolumnę na pamiątkę 100-lecia założenia letniska i głaz ku czci założyciela Konstancina – Witolda hr. Skórzewskiego. Niedaleko ul. Matejki do lat 60. XX w. znajdowało się drewniane kasyno powstałe w 1899 r.

Od 2008 r. w parku działa nowoczesny amfiteatr na ok. 300 osób, a latem ub.r. zakończono trwającą 2 lata rewaloryzację i rozbudowę parku. Powierzchnia parku po jego rozbudowie wynosi ok. 20 ha.

Współautorem projektu – w zakresie architektury (amfiteatr) i d.f.a – była pracownia PRO ARTE 11.

Builder

• analiza oczekiwań społeczności lokalnej i wskazania głównych potrzeb, • określenie priorytetów, zwłaszcza w kontekście możliwości finansowych/realizacyjnych.

Gwarancją powodzenia lub przynajmniej uniknięcia wielu błędów jest przede wszystkim profesjonalizm wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego, co wydaje się oczywiste, ale bardzo często niemożliwe do zrealizowania między innymi z powodu procedur narzuconych przez Zamówienia Publiczne.

Działając w ramach tych procedur, należy dążyć do: • zatrudnienia w urzędach osób/osoby o kierunkowym wykształceniu (architekt krajobrazu) z doświadczeniem w zakresie procedur projektowych, zwłaszcza projektowania modernizacji obiektów historycznych lub zatrudnienie konsultanta, • wybór projektanta najlepiej na drodze konkursu lub przetargu zamkniętego adresowanego do sprawdzonych, doświadczonych firm, • wyeliminowanie otwartego przetargu na projekt z jedynym kryterium ceny, • bardzo starannie opracowane i surowe kryteria wyboru firmy wykonawczej, • odrzucenie skrajnie niskich ofert, • zatrudnienie bardzo dobrego, doświadczonego inspektora nadzoru inwestorskiego, znającego dogłębnie projekt, • zlecenie ścisłego nadzoru autorskiego.

Ponadto należy pamiętać, że zbyt duża presja czasu bardzo źle wpływa na jakość projektu i realizacji.

wrzesień 2013

W 2008 r. wybudowano nowoczesny amfiteatr

Układ funkcjonalno-przestrzenny parku

Teren zmodernizowanego i rozbudowanego Parku Zdrojowego jest podzielony funkcjonalnie i kompozycyjnie na trzy główne strefy: • pasaż – strefa zieleni o charakterze parku uzdrowiskowego z dużą ilością elementów funkcjonalnych i ze zróżnicowanym układem kompozycyjnym,

Zdjęcia: archiwum autorki

rzeba pogodzić się z tym, że coraz rzadziej w krajach rozwiniętych, zwłaszcza europejskich, będą zakładane nowe parki. Coraz częściej te stare, z kilkusetletnią historią, lub znacznie młodsze będą przekształcane, modernizowane i rewaloryzowane. Może się wydawać, że to zadanie mniej ekscytujące i mniej ambitne niż tworzenie czegoś całkiem nowego, na pewno jednak pod wieloma względami nie łatwiejsze. I to dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego: inwestora, projektanta i wykonawcy. Znalezienie złotego środka dla ochrony i pogodzenia istniejącej wartościowej substancji parku w zestawieniu z wymogami współczesnej kultury, estetyki, technologii oraz potrzebami społecznymi wymaga nie lada ekwilibrystyki.

Firma ABIES – Architektura Krajobrazu zmierzyła się z tymi problemami kilkakrotnie.

Najważniejsze przykłady to zrealizowany projekt konkursowy Parku Zdrojowego w Konstancinie-Jeziornie, rozpoczęta realizacja konkursowego projektu na rewaloryzację i modernizację Ogrodu Krasińskich w Warszawie, zakończone oraz ciągle trwające prace rewaloryzacyjne i projekty w Łazienkach Królewskich. Zdobyte doświadczenie i liczne obserwacje są podstawą wypracowanych przez firmę standardów.

Przystępując do projektów modernizacji i rewaloryzacji powinniśmy mieć zawsze na uwadze dwa podstawowe zagadnienia: • istniejące uwarunkowania – znaczenia historyczne i kulturowe, • obecne możliwości, potrzeby i oczekiwania społeczne.

Mamy świadomość wynikających z tego sprzeczności: z jednej strony potrzebę kontynuacji, ciągłości, czyli ochrony tego, co stanowi kulturowe dziedzictwo, określa tożsamość i specyfikę miejsca, oraz z drugiej strony jednoczesną potrzebę zmiany, konieczną do stworzenia przestrzeni żywej, otwartej na oczekiwania ludzi żyjących tu i teraz.

ARCHITEKTURA I DESIGN

• Park Zdrojowy – strefa zieleni o charakterze parkowo-leśnym, przeznaczona głównie do spacerów i spokojnego wypoczynku na świeżym powietrzu, z funkcją kulturalną związaną głównie z amfiteatrem, •  tereny przyległe nad Jeziorką – strefa zieleni na terenach nadrzecznych o charakterze naturalnym z planowanym programem dydaktycznym związanym z występującą tu przyrodą.

Pasaż

Pasaż do tej pory jedynie częściowo funkcjonował jako element parku, faktycznie był jedną z dróg prowadzących do niego. W wyniku modernizacji przekształcono go w zielony salon Konstancina – „kręgosłup” dzielnicy uzdrowiskowej, pełniący – oprócz roli komunikacyjnej – również funkcje reprezentacyjne i wypoczynkowe. Biegnące wzdłuż pasażu dwa ciągi komunikacyjne, południowy – pieszy i północny – pieszo-jezdny, zostały wyremontowane. Wymieniona została zniszczona nawierzchnia asfaltowa na nawierzchnię z kostki granitowej uzupełnionej płytami betonowymi. W pasie zieleni pomiędzy tymi ciągami zaprojektowano i wykonano place-ogrody, które stanowią atrakcyjne miejsca wypoczynku.

Pasaż otwiera główny plac z fontanną przy tężni, tzw. Plac Spotkań (projekt wykonany, niezrealizowany), dalej znajdują się kolejne place tzw. tematyczne: • plac-ogród Stefana Żeromskiego: poświęcony mieszkającemu w Konstancinie pisarzowi; wyznaczono na nim miejsce na pomnik, wykonano granitowe podstawy na tablice informujące o życiu i twórczości pisarza, • plac-ogród: labirynt ze strzyżonych krzewów, • ogród naturalny nad rzeką Małą: miejsce wypoczynku w cienistym zakątku z kolekcją rododendronów i bylin (niezrealizowany), • place wypoczynkowe wyróżniające się oryginalnym wzorem nawierzchni i układem zieleni tworzącym kameralne miejsca odpoczynku, • plac wejściowy w stronę amfiteatru przy ul. Piotra Skargi z pomnikiem Jana Pawła II, • ogród z kamieniem-pomnikiem poświęconym mieszkańcom Konstancina zamordowanym w Katyniu; pierwotnie miał to być plac Kolei Wilanowskiej z fragmentem torów, miejscem dla ustawienia lokomotywy lub wagoników – replik kursującej tu dawniej kolejki, istotnego elementu lokalnej historii.

Na terenie pasażu wykonano również dwa place zabaw – dla dzieci młodszych, w pobliżu kawiarni „Zdrojowej” przy ul. Piotra Skargi, i dla dzieci starszych, połączony z placykiem wejściowo-wypoczynkowym przy ul. Sobieskiego. Na wysokości Parku

Nowe kładki są niezbędnym elementem powiązania rzeki Małej z parkiem

Na wysokości Parku Zdrojowego wzdłuż pasażu rozmieszczono indywidualnie zaprojektowane „stragany” o zmiennej funkcji handlowo-wystawienniczej

Na terenie pasażu wykonano dwa place zabaw dla dzieci

Tereny przyległe nad Jeziorką

Z Parkiem Zdrojowym bezpośrednio sąsiadują atrakcyjne przyrodniczo tereny w dolinie rzeki Jeziorki. Północna część tych terenów została włączona w obszar parku poprzez poprowadzenie nowych ciągów pieszych i rowerowych. Tereny te pokrywają podmokłe, okresowo zalewane łąki, a w bardziej suchych miejscach – wyżej położonych oraz na groblach i wałach – rosną grupy drzew. W związku z podmokłym gruntem i wysokimi wartościami przyrodniczymi wy-

Zasady kształtowania rozwiązań architektonicznych

W ramach modernizacji parku całkowicie wymieniono jego stare wyposażenie: ławki, kosze, latarnie, wprowadzono nowe elementy drobnych form architektonicznych (d.f.a.), m.in. kładki/mostki dla pieszych oraz zmodernizowano istniejący mostek i przepusty na rzece Małej.

Wprowadzenie w obszar Parku Zdrojowego nowych elementów architektonicznych i d.f.a. oparto o zasadę ich spójnego rozwiązania pod względem materiałowym i przestrzennym. Projekt amfiteatru – pierwszego etapu realizacji, projekt kładki pieszo-rowerowej na Jeziorce przewidzianej do realizacji w późniejszym etapie, projekt kładek na rzece Małej są podporządkowane tej zasadzie.

Elementem łączącym te obiekty oraz całe indywidualnie projektowane „umeblowanie” parku jest wyraźna przewaga elementów drewnianych (w niezbędnym zakresie uzupełnianych stalowymi lub żelbetowymi fragmentami pełniącymi zazwyczaj funkcję konstrukcyjną), o formie zwężających się ku górze graniastosłupów. „Umeblowanie” parku stanowią drobne elementy d.f.a. i wyposażenie: stragan handlowo-wystawienniczy oraz niezrealizowane zgodnie z projektem ławki parkowe, kosze na śmieci, ogrodzenie przy tężni i latarnie.

Część z tych obiektów została tak zaprojektowana, aby mogły funkcjonować wielozadaniowo.

Przykładowo w rozwiązaniu straganu handlowego – tablicy informacyjnej, zaproponowano wymienny sposób wykorzystania tego „mebla parkowego”, co przy wyraźnie okresowym charakterze stoisk handlowych pozwoli na uniknięcie niekorzystnego wrażenia wyposażenia przestrzeni parku w tzw. „szczęki”, które na co dzień jej nie upiększają, a w to miejsce wprowadzenie tablic informacyjno-ekspozycyjnych, które mogą być np. czasową galerią plakatu.

Szerokości alejek i rodzaj stosowanych nawierzchni odpowiadają randze i funkcji, jaką pełni dany ciąg w układzie komunikacyjnym całego założenia. Alejki i ścieżki wykonano z kilku typów nawierzchni: kostki granitowej zwykłej i ciętej, kostki betonowej uszlachetnionej, nawierzchni mineralnej stabilizowanej oraz płyt kamiennych i betonowych zestawianych ze sobą w różnych konfiguracjach w zależności od funkcji i charakteru miejsca, w tym z uwzględnieniem ciągów dla niepełnosprawnych na wózkach. Część nawierzchni, po których dopuszczony jest ruch pojazdów obsługi (m.in. dojazd do amfiteatru dla samochodów ciężarowych), ma wzmocnioną podbudowę. W części naturalnej – łąkowej – zaprojektowano drewniane kładki, wyniesione na palach ponad poziom podmokłego gruntu (do 50 cm).

Place zabaw

Na terenie parku znajdują się trzy place zabaw dla różnych grup wiekowych: dla najmłodszych dzieci – w pasażu przy ul. P. Skargi, dla starszych i małych dzieci w pasażu przy ul. Sobieskiego oraz dla młodzieży i dla małych dzieci – w parku pomiędzy rzeką Małą i ul. Matejki. Wszystkie place zabaw są ogrodzone i nieco odizolowane od otoczenia niską zielenią. Na każdym placu znajdą się utwardzone dojścia i miejsca z ławkami dla rodziców oraz strefy z urządzeniami zabawowymi na bezpiecznej nawierzchni.

Do urządzenia placów zabaw zastosowano zabawki charakteryzujące się bardzo wysokim poziomem pod względem konstrukcji, zastosowanych materiałów, ciekawymi rozwiązaniami plastycznymi oraz przede wszystkim służące doskonale głównemu celowi – zabawie na świeżym powietrzu. Zastosowane w projekcie zabawki oraz inne elementy wyposażenia parku zostały uzgodnione przez konserwatora zabytków.

Nowe nasadzenia zieleni

Na całym terenie objętym modernizacją występowały zadrzewienia różnorodne przyrodniczo i krajobrazowo, ale to one decydowały o charakterze i klimacie tego obszaru.

Dlatego punktem wyjścia dla nowych nasadzeń było przeprowadzenie umiejętnej gospodarki drzewostanem. Wykonanie odpowiednich usunięć drzew – chorych, słabych i zdeformowanych – zwłaszcza w miejscach o nadmiernym zagęszczeniu, spowodowało uporządkowanie podstawowej tkanki parku, otwarcie widoków i poprawę warunków wzrostu cennych drzew. Projekt nasadzeń zakładał niewielkie uzupełnienia w drzewostanie celem uporządkowania jego struktury, wydobycia istotnych kompozycyjnie elementów, np. alej, oraz zapewnienie dodatkowej izolacji tam, gdzie jest to konieczne.

n

wrzesień 2013

W Parku Zdrojowym została przeprowadzona korekta układu przestrzennego i komunikacyjnego z poszanowaniem istniejącej zieleni (starodrzew). Park Zdrojowy nadal pełni funkcję obiektu uzdrowiskowego – liczne ścieżki zachęcają do niespiesznych i urozmaiconych spacerów, a duża ilość ławek zapewnia każdemu możliwość odpoczynku, zwłaszcza w czasie zwiększonej frekwencji sobotnio-niedzielnej.

W 2008 r. zrealizowano pierwszy etap projektu – wybudowano nowoczesny amfiteatr, zamykający główną oś układu, aleję łączącą tężnię z amfiteatrem. Istniejąca aleja, poprzednio prowadząca „donikąd”, została przedłużona i poszerzona, zakończona placem wypoczynkowym przy tężni i obsadzona drzewami. Pozostałe ścieżki parkowe pełnią głównie funkcję spacerową, łączą komunikacyjnie pasaż, główną aleję i zamykającą park od północy ścieżkę na skarpie doliny rzeki Jeziorki.

Rzeka Mała przepływająca przez park została silniej włączona w jego układ kompozycyjny poprzez nowe ścieżki prowadzące nad rzekę oraz nasadzenia zieleni na brzegach. Zrealizowane nowe kładki/mostki są niezbędnym elementem powiązania rzeczki z parkiem. Są jednym z najważniejszych, jednolitych w stylu, elementów architektury parkowej.

Przy wspomnianej ścieżce na skarpie, pierwotnie całkowicie zarośniętej, zaprojektowano tarasy, z których rozciąga się urokliwy widok na łąki w dolinie Jeziorki i na samą rzekę. Na działce dołączonej do parku (przy wylocie ul. Matejki), powstał duży plac zabaw dla dzieci i młodzieży. Działka ta jest oddzielona od parku przez rzekę Małą, a jednocześnie jest dobrze skomunikowana z pozostałą częścią parku dzięki kładce na rzece.

Alejki, ścieżki i place

77

Park Zdrojowy

stępujących tu zbiorowisk, przekształcenia na tym terenie zostały ograniczone do minimum. Zgodnie z planem zostały tu wykonane drewniane ścieżki na palach wyniesione nad poziom terenu, co pozwala na swobodne korzystanie z tego terenu bez naruszania równowagi ekologicznej (np. poprzez wprowadzanie dodatkowych nasypów). Jedynie w miejscach niezalewanych wykonano tradycyjne ścieżki mineralne.

Ze względu na atrakcyjne wizualnie i cenne przyrodniczo zbiorowiska roślinne z towarzyszącą im fauną (ptaki wodne i nadwodne), ścieżki na tym terenie będą tworzyły szlak edukacyjny – ścieżkę przyrodniczą.

Wzdłuż grobli biegnącej prostopadle do Jeziorki poprowadzono ciąg pieszo-rowerowy docelowo prowadzący do postulowanej kładki pieszo-rowerowej na rzece.

Builder

Zdrojowego wzdłuż pasażu rozmieszczono indywidualnie zaprojektowane „stragany” o zmiennej funkcji handlowo-wystawienniczej, które wreszcie wyeliminowały rozstawiane na dziko, przypadkowe i tandetne stoliki/lady. W pasażu znajdują się również miejsca parkingowe oraz część dla osób niepełnosprawnych.

Niech zagoszczą w Twoim ogrodzie.

aktywność energia radość

Zapewnij Rodzinie atrakcyjną przestrzeń do spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. Ćwicząc na urządzeniach BODYS, cała Rodzina zadba o kondycję fizyczną i spędzi aktywnie czas wśród bliskich. Ćwiczenia na sprzęcie rekreacyjnym BODYS, to połączenie ruchu i przyjemności z przebywania na łonie natury.

SHOW ROOM ul. Patriotów 174, 04-832 Warszawa www.bodys.pl www.facebook.com/bodysoutdoorfitness

zadzwoń już dziś 22 290 68 74 507 175 332

Janusz Kaniewski Design

profile

JANUSZ KANIEWSKI

Architekci w Polsce powoli zaczynają rozumieć, że ich współpraca z projektantami jest nieunikniona. Członkostwo Janusza Kaniewskiego w SARP, jako pierwszego i jedynego niearchitekta, jest dowodem na zbliżanie się tych dwóch zawodów.

Współcześnie sama wiedza architekta już nie wystarczy. Stworzenie solidnego budynku z cegły, drewna i szkła to nie wszystko. Poza sztywną wiedzą, należy jeszcze postrzegać rzeczywistość „życiowo”. Kiedy Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie zaczęło mieć dziwne awarie, nikt nie przypuszczał, że problemem są równoległe bloki reklamowe dwóch największych stacji telewizyjnych. Przyczyny były natury toaletowej – nagle wszyscy warszawiacy spuszczali wodę.

Uzupełniający know-how posiadają projektanci. Łączą oni elementy urbanistyki, socjologii i przemysłu w dążeniu do wspólnego celu. Marketing i aspekt prosprzedażowy przestrzeni mają ogromne

Projektowanie interdyscyplinarne to projektowanie przyszłości znaczenie. Architektura musi na siebie zarabiać. Projektanci – dzięki swojej „miękkiej” wiedzy – potrafią zaprojektować budynek estetycznie atrakcyjny, wprowadzić innowacje i wypromować nową architekturę z myślą o jej użytkownikach.

Niestety zdarza się, że ci sami użytkownicy czasem za bardzo angażują się w gotowy projekt. Wnętrze Meeting Point Stop Café w Gdańsku tak spodobało się gościom, że niektórzy postanowili wziąć ze sobą na pamiątkę szczotkę do toalety, syfon czy kosz na śmieci. Widocznie jeszcze społeczeństwo polskie nie jest gotowe na „ekskluzywne” produkty w przestrzeni publicznej. Natomiast oczekują, że ich otoczenie będzie funkcjonalne i przyjazne ludziom. Dlatego dla projektanta komfort stoi na pierwszym miejscu.

Ważne jest też tworzenie przestrzeni podatnych na wielokrotne zmiany. Niektóre galerie handlowe dokonują liftingu średnio co dwa lata. Budynek musi być na to przygotowany od samego początku.

Dlatego pracownia Janusz Kaniewski Design chętnie współpracuje z architektami i dzieli się swoim doświadczeniem. Projektowanie interdyscyplinarne to projektowanie przyszłości.

Janusz Kaniewski (ur. 1974 r.)

Projektant form przemysłowych, absolwent Transportation Design w Istituto Europeo di Design w Turynie. Prowadzi autorską pracownię designu, architektury, wizerunku i projektowania strategicznego dla firm i osób prywatnych. Doradca samorządów miast. Wykładowca uczelni krajowych i zagranicznych. Kurator i współorganizator festiwalu Gdynia Design Days 2012. W czołówce rankingów najbardziej kreatywnych („Brief”) i innowacyjnych („Forbes”) osób w Polsce. Pierwszy i jedyny niearchitekt w SARP oraz doradca prezydenta Gdyni ds. estetyki miasta, projektowania i urbanistyki. Swoją wiedzą dzieli się jako wykładowca w Istituto Europeo di Design w Turynie i Royal College of Art w Londynie. Nakładem prestiżowego wydawnictwa BOSZ ukaże się niedługo książka „Janusz Kaniewski. Design”, a na 2014 rok planowana jest duża retrospektywna wystawa z okazji dwudziestopięciolecia pracy twórczej.

2013. Członkostwo SARP, funkcja doradcy Prezydenta miasta Gdynia. Wizualizacja Gdynia Fast Forward 2040 – projektowanie systemów transportu przyszłości.

2013. Otwarcie oficjalnego biura

Prace

projektowego Kaniewski Design na ul. Widok w Warszawie.

Instrument muzyczny ddrome.

wrzesień 2013

Od 1999 r. projektuje dla Ferrari i Pininfariny, współautor wielu współczesnych europejskich i azjatyckich samochodów, autor m.in. butów narciarskich mistrza świata Hermanna Maiera, klasyków: Stacji Roku 2012 Orlenu w Gdańsku, szklanki piwa Żywiec, logotypu Ceramiki Paradyż, elektroniki Elzab, ciężarówek ekspozycyjnych firmy Koło, kampera Adama Małysza, plakatu festiwalu Plus Camerimage 2013, współtworzył wizerunek Fiata i Marlboro, wspiera designersko polskie firmy technologiczne, angażuje się w promocję „made in Poland”. Jest także twórcą kampanii społecznej dla ONZ przeciw wykorzystywaniu dzieci w pracy.

2012. Po śmierci

Sergio Pininfariny projekt wnętrza następcy Ferrari 458 Italia.

Builder

Zespół składa się z młodych specjalistów i pasjonatów: projektantów, grafików, architektów, konstruktorów i ilustratorów prowadzonych przez doświadczony dział sprzedaży i PR. Każdy projekt jest nowym wyzwaniem i doświadczeniem, bezcennym zapleczem firmy jest współpraca z wypróbowanymi producentami, rzemieślnikami, technologami, inżynierami w całej Polsce. Dopływ świeżej krwi zapewniają: żywy kontakt z uczelniami projektowymi i artystycznymi, rotacja stażystów, współpraca z festiwalami designerskimi. Studio działa w obszarze wzornictwa przemysłowego, przedmiotów sztuki użytkowej, identyfikacji wizualnej, kampanii wizerunkowych, wyposażenia wnętrz i packagingu. Oferta zawiera pełną gamę od usług wstępnych, koncepcji, przez stworzenie prototypu i wykonywanie testów, aż do całkowitego wdrożenia produktu na rynek. Strategiczne doradztwo studia polega na stałej i profesjonalnej opiece nad projektem na każdym etapie realizacji.

81

Studio autorskie Janusz Kaniewski Design

Styl

Nowe biuro i studio mieszczą się w zabytkowej kamienicy w centrum Warszawy, projektant tworzy samotnie w pracowni na warszawskiej Saskiej Kępie. DNA marki to Strategic Design Consultancy – design zadaniowy, ponadczasowy, funkcjonalny, zorientowany na zysk inwestora i korzyść użytkownika. Know-how to pochodna doświadczenia z najlepszej pracowni projektowej na świecie – Pininfariny – i dogłębna znajomość polskiego rynku, mająca swe korzenie w datującej się od 1995 r. współpracy z agencją reklamową Leo Burnett. Unikalna, futurystyczna perspektywa to owoc stałego kontaktu z Istituto Europeo di Design w Turynie i Royal College of Art w Londynie. Projekty pracowni charakteryzuje dojrzałość, fascynacja technologią i materiałem, dystans do sezonowych tendencji. Prywatnie projektant interesuje się grafiką, historią i muzyką, jeździ zabytkowym niebieskim mercedesem, unika lansu. Więcej na www.januszkaniewski.com

2007. Projekt Kaniewski Haute Design; Janusz Kaniewski,

Mariusz Filip, luksusowy butik w Warszawie.

Stacja Benzynowa Roku 2012, Orlen, Gdańsk.

2003. Projekt Balkony: Janusz Kaniewski, Agnieszka Zych, Andrea Quarello, Motoki Yoshio, Darena Illiev, Cedric Robaye, Franey Nogueira, Wojtek Sokołowski, Miles Waterhouse, Andrea Rossi, Cecilia Ramirez-Perez.

Wystawy we Włoszech, Szwajcarii i Austrii; nowe logo Fiata.

ARCHITEKTURA I DESIGN

1. Motto projektowe i życiowe Duch tchnie, kędy chce.

2. Autorytet/guru architektoniczny Nie mam. Na studiach inspirowali mnie Santiago Calatrava i Jean Nouvel.

2002. Własne studio Kaniewski Design w Turynie i od 2007 r. projekt Synth przy laboratoriach Europejskiej Agencji Kosmicznej w Robassomero i Bosch w Reutlingen. Projektowanie „wyrazu twarzy” samochodów Ferrari, Lancia, Alfa Romeo, Mazda, Suzuki, Ford, Jaguar, Lancia Delta.

4. Najbardziej udany projekt Wierzę, że każdy następny, nad którym właśnie pracuję – jak dotąd wnętrze następcy Ferrari 458 Italia.

1999. Pininfarina. Praca w studiu w Cambiano, współpraca do dziś.

Buty narciarskie mistrza świata Hermanna Maiera.

1995. Leo Burnett –

współpraca z warszawskim biurem Agencji trwa do dziś, prawie dwadzieścia lat.

Ilustracje i wystrój biura i dealerów Fiata w całej Polsce.

1992. Award of Excellence w konkursie CorelDraw w Kanadzie.

Zdjęcia: archiwum Studio autorskie Janusz Kaniewski Design

3. Dom marzeń Kamienna ruina na winnicy, blisko morza, w starych murach przeszklone drewniane pawilony, zero mebli, sypialnia połączona z pokojem kąpielowym z basenem – latem otwartym, wielka kuchnia, piec, dwa garnki, jedna patelnia, kilka wyszczerbionych talerzy i sztućców, żadnego telewizora, żadnej elektroniki oprócz dobrego sprzętu hifi i stary, podrapany przez kota fotel, na dachu taras z dobrym teleskopem do oglądania gwiazd; hamaki, piwnica na wino, stary mercedes w garażu. Brzmi ekstrawagancko? Nie, to najpowszechniejsze z marzeń. Ciekawe, że ludzie wydają miliony na domy budowane z myślą o sąsiadach i znajomych, zamiast zbudować coś dla własnych marzeń.

1989. W latach osiemdziesiątych samotna nauka pirackiej kopii Corela była żmudna. Kiedy telewizor zadawał mi jakieś pytanie wyciągałem wtyczkę z gniazdka i rysowałem od początku – dopiero jak się podszkoliłem w angielskim zrozumiałem co to znaczy „Do You want to save?”; Na zdjęciu etykieta pieczarek marynowanych dla Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Wspólny Plon” w Odrzywołku koło Grójca.

5. Projekt – zjadacz czasu Nie oddzielam czasu pracy od życia prywatnego, projektowanie to mój pomysł na miłe spędzenie danych mi kilkudziesięciu lat na Ziemi.

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Muzyka, samotne spacery i wypady do dyskoteki, polityka, dodatki ekonomiczne do gazet, jazda pociągiem, hotele, gapienie się na morze i ludzi.

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Światło. Projektuję reflektory („oczy”) samochodów i w architekturze przenoszę tamte emocje na ludzi, którzy znajdą się w moim pomieszczeniu.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy Zaleta: czyste buty i ogłada towarzyska, ciekawy partner do rozmowy, nie przynosi mi wstydu, jak jeździ samochodem na polskiej rejestracji po Włoszech. Wada: zarozumiałość.

9. Moja pierwsza nagroda Miałem jakieś dwanaście lat: dyskwalifikacja za model jachtu Cztery Kiery na konkursie w dawnym Pałacu Młodzieży – jury nie uwierzyło, że taki smarkacz mógł zrobić tak dobry projekt.

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Nie oceniam architektury tylko przekaz: Hotel „Eva Braun” koło Wilczego Szańca, dawnej kwatery Hitlera koło Kętrzyna. Naprawdę, czy jesteśmy tak głupiutcy, że damy sobie zdemolować dom, by potem przez sześćdziesiąt lat odrabiać straty i uchodzić w Europie za zacofanych, a na deser zaprosić gości do odremontowanego domu i przenocować ich w hotelu, który nazywa się jak kochanka debila, który nam tych kłopotów przysporzył?

Miedź w nowoczesnym

Pomnik ofiar tragedii w Biesłanie, Republika Osetii Północnej-Alanii

projektowaniu

Miedź w Architekturze 2013

Spory zestaw różnorodnych przykładów zastosowania miedzi przez architektów generuje konkurs Miedź w Architekturze 2013, odbywający się w cyklu dwuletnim. Tegoroczne jury ma ręce pełne roboty, gdyż na konkurs napłynęła rekordowa liczba 82 zgłoszeń, co najlepiej obrazuje rosnące zainteresowanie wykorzystaniem miedzi w projektowaniu obiektów. Oceny dokonało czterech architektów, laureatów poprzednich edycji konkursu: Einar Jarmund (Jarmund/Vigsnæs, Norwegia), Craig Casci (Grid Architects, Wlk. Brytania), Davide Macullo (Davide Macullo Architects, Szwajcaria) i Anu Puustinen (Avanto Architects, Finlandia).

Wyłonili 10 finałowych projektów, których autorzy pochodzą z 7 krajów. Po dwóch przedstawicieli mają Niemcy, Francja i Włochy, a po jednym Dania, Portugalia, Szwecja oraz Finlandia. Wyniki obecnej, szesnastej już, edycji konkursu zostaną ogłoszone

wrzesień 2013

Builder

83

4 listopada na wystawie BATIMAT w Paryżu.

Po raz pierwszy przyznana zostanie nagroda publiczności. Głosowanie odbywa się na www.copperconcept.org. Każdy, kto odda głos, weźmie udział w losowaniu iPada mini.

Głosować można do 31 października 2013 r.

Od fasady po poręcze

Obok konkursu, rosnący wpływ miedzi i jej stopów na nowoczesne projektowanie obrazuje otwarte 19 kwietnia br. Muzeum Historii Żydów Polskich. Dzieło fińskich architektów – Rainera Mahlamakiego i Ilmariego Lahdelmy – to najważniejszy oddany w ostatnim czasie do użytku budynek w Warszawie, którego budowę rozpoczęto w 2009 r. Niecodzienny jest kształt muzeum, wybrany osiem lat temu w międzynarodowym konkursie. Ascetyczną z zewnątrz bryłę z betonu, szkła i patynowanej miedzi projektanci z Finlandii przecięli w środku wielkim holem w kształcie szczeliny o ścianach mających w zamyśle twórców przypominać rozstępujące się wody Morza Czerwonego.

Miedź jest jednym z najważniejszych materiałów wykorzystanych w budynku. Została zastosowana na fasadzie oraz do pokrycia ścian wewnętrznych w audytorium. Podwójna fasada spełnia funkcję ochrony przed słońcem i deszczem. Pierwszą fasadę pokrywają pofałdowane i wstępnie patynowane arkusze blachy miedzianej, nadając jej swój naturalny niebiesko-zielony kolor. Na zewnątrz pierwszej fasady znajduje się druga, wykonana ze szkła i miedzi. Przestrzeń między nimi jest podświetlona, dzięki czemu ar-

Hotel Clarion Post, Göteborg, Szwecja chitekci uzyskali efekt latarni w publicznej przestrzeni miejskiej.

Zewnętrzna fasada, dzięki naprzemiennemu umieszczeniu paneli z miedzi i szkła, sprawia wrażenie dynamicznej, zmieniając się wraz ze światłem oraz punktem obserwowania. Oglądana od strony szkła jest bardziej zielona i odbija światło, ale jeśli patrzy się na nią od strony perforowanej miedzi, nabiera miękkiej, aksamitnej struktury. Miedź zastosowano również w takich elementach jak poręcze czy lampy.

Jak widać z przytoczonych przykładów, miedź nabiera coraz większego znaczenia w nowoczesnym projektowaniu, przede wszystkim ze względu na jej walory estetyczne. Świadczy o tym zarówno liczba nowych projektów z wykorzystaniem tego materiału, jak i różnorodność pomysłów możliwych do realizacji w obrębie jednego obiektu.

PROMOCJA

Z

a wyborem miedzi przemawia wiele czynników. Najczęściej jednak architekci decydują się na zastosowanie tego materiału ze względu na jego walory estetyczne, w tym możliwości kolorystyczne.

Korzystają z nich zarówno przy kreowaniu wizerunku zewnętrznego obiektów, jak i wnętrz. Obok wymiaru estetycznego, dla architektów ma znaczenie również możliwość odpowiedzialnego projektowania, jaką daje miedź. Jest to bowiem materiał ekologiczny, odznaczający się długim okresem eksploatacji.

Muzeum Historii Żydów Polskich, Warszawa Zdjęcia: archiwum PCPM

Miedź jest materiałem, po który architekci w Europie sięgają często. Najlepszych przykładów tej tendencji dostarcza konkurs Miedź w Architekturze, którego finał w tym roku odbędzie się w Paryżu. Innym wartym zauważenia obiektem, w którym miedź zastosowano na szeroką skalę, jest otwarte wiosną w Warszawie Muzeum Historii Żydów Polskich.

ARCHITEKTURA I DESIGN

Architektura i ekologia

– zgrany duet Marlena Kosiura

Od konkretnych rozwiązań zależy, czy budynek po latach nadal będzie nowoczesny i ekologiczny.

Dlatego firma Oras postawiła w armaturze nie tylko na rozwiązania projektowe oszczędzające wodę, ale także na ekomosiądz, z którego wykonuje baterie.

Oras Optima

Partner działu

Oras Alessi One

Firma Oras powstała w Finlandii w 1945 roku. Od lat jest liderem w projektowaniu i produkcji armatury łączącej ekologiczne rozwiązania, nowoczesny design i inteligentne systemy. Działa w 18 krajach Europy. W Polsce obecna jest od 1998 roku. Posiada 2 fabryki: w Finlandii i w Polsce. Jednym z kluczowych założeń, którymi kieruje się firma, jest dbałość o środowisko. Producent posiada w ofercie inteligentną armaturę elektroniczną, baterie jednouchwytowe i termostatyczne, pozwalające w łatwy i przyjazny sposób oszczędzać wodę i energię. Firma współpracuje ze znanymi projektantami, m.in. włoskim domem projektowym Alessi. Jakość produktów Oras potwierdzają liczne międzynarodowe nagrody.

R

ozwój zrównoważonego budownictwa widać w Polsce od kilku lat. Mamy coraz więcej ekologicznych biurowców i zielone centra handlowe. Ekorozwiązania weszły już też na stałe do hoteli. Powoli podbijają też rynek domów i mieszkań. W architekturze coraz częściej wykorzystywane są nawiązania do natury. Budynki współgrają z nią. Ich bryły wpasowują się w otaczającą zieleń. Czasem wręcz wchłaniają naturalne elementy, takie jak drzewa czy pionowe ściany zieleni, „wciągając” je do wnętrza budynku, by uczynić głównym elementem wystroju hotelu lub biurowca.

nas ekologia to nie chwyt reklamowy. Problem zmniejszenia zużycia wody jest jednym z głównych naszych założeń projektowych, a wprowadzenie ekomosiądzu do produkcji armatury pokazuje, jak blisko natury jest nasza marka i produkty – mówi Marek Biały.

Ekologia a biznes

Nie tylko w nowej linii Optima, ale i we wcześniejszych seriach, Oras Electra i Oras Cubista, inteligentne baterie umywalkowe sterowane elektronicznym sensorem pozwalają zużywać wodę na poziomie 5-6 litrów na minutę, czyli o ponad połowę niższym niż przy klasycznej baterii jednouchwytowej.

A to z kolei pozwala na obniżenie kosztów funkcjonowania budynków i domów, co jest dobrym przykładem połączenia idei ekologii z twardymi finansami. Koniecznej idei, która niejednego architekta przyprawiła o ból głowy.

Jednak projektanci, szczególnie ci, którym bliskie jest zrównoważone budownictwo, coraz chętniej sięgają po zaawansowane, sprawdzone rozwiązania. W zielonym budynku nie sama wizja architektoniczna jest ważna. Ekoinwestycja musi taka być, przede wszystkim w eksploatacji.

Takie wymagania stawiają dziś zarówno inwestorzy, jak i przepisy. Regulacje Unii Eu-

ropejskiej, do których będzie musiała dostosować się Polska, stawiają na zielone budownictwo. Nie bez znaczenia pozostaje tu też aspekt biznesowy. Ekologiczne certyfikaty LEED i BREAM podnoszą jakość i prestiż budynków. Są gwarancją najmu powierzchni przez duże firmy, które poszanowanie środowiska mają wpisane w politykę korporacyjną. Deweloperom pozwalają uzyskać wyższe stawki przy sprzedaży całej inwestycji.

Rynek materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz dedykowanych do budynków, które będą przechodzić proces ekocertyfikacji, rośnie. Wciąż jest jednak mało przejrzysty. – Dlatego wprowadziliśmy do oferty pakiet armatury dedykowanej budynkom starającym się o LEED lub BREAM. Nasza propozycja to duże ułatwienie dla projektantów, gdyż każdy model baterii ma podaną pełną specyfikację techniczną, włącznie z liczbą punktów, które można uzyskać za te rozwiązania w procesie certyfikacji – informuje Marek Biały.

Armaturę z linii Oras Electra – jednej z dedykowanych ekobudownictwu – znaleźć można już m.in. na stadionie PGE Arena w Gdańsku, a elektroniczne baterie z linii Oras Cubista zdobią umywalki w łazienkach Galerii Korona w Kielcach.

n

Builder

Moda na ekologię, jak większość nowych trendów, przywędrowała do nas z Europy Zachodniej i USA. Pierwsze budynki otrzymały ekologiczne certyfikaty już 20 lat temu.

Dziś jednak ekokierunek to już nie tylko moda. Poszanowanie środowiska staje się normą w realizacji zarówno większych i prestiżowych obiektów, jak i domów prywatnych.

Materiały szczegółowo dobrane do budowy i wyposażenia obiektu mają jego ekologiczność podkreślać. W segmencie armatury najbardziej ekologiczną marką od lat jest fiński Oras. Przy projektowaniu każdej nowej baterii zawsze wprowadza udogodnienia, które pomagają oszczędzać wodę. – Ekoroz-wiązania były dla nas ważne już wówczas, gdy o poszanowaniu środowiska nie mówiło się tak głośno jak dzisiaj – przyznaje Marek Biały, dyrektor handlowy Oras w Polsce.

Firma wyznacza trendy w zmniejszeniu zużycia wody od dawna. Nie inaczej było, kiedy kilka tygodni temu wprowadziła do produkcji nową linię Optima. Znów jako pierwszy producent Oras zdecydował się na kolejną innowację. W serii Optima zaprojektowano bowiem nie tylko techniczne rozwiązania sprzyjające poszanowaniu środowiska, sama bateria wykonana jest z tzw. ekomosiądzu, czyli mosiądzu niezawierającego ołowiu. To jedyne takie baterie na rynku. – Dla

Oras Optima

Zdjęcia: archiwum Oras

Galeria Korona w Kielcach

85

wrzesień 2013

Oras Cubista

ARCHITEKTURA I DESIGN

ANDRZEJ M. CHOŁDZYŃSKI ARCHITEKT, PREZES AMC - Andrzej M. Chołdzyński ma w swoim dorobku projekty użyteczności publicznej; siedziby instytucji prywatnych, uniwersyteckich; stacje metra; projekty urbanistyczne. AMC jest laureatem Państwowej Nagrody I stopnia za wybitną twórczość architektoniczną, laureatem Nagrody Herkulesa pod patronatem wicepremiera RP oraz kilkunastu innych europejskich i krajowych nagród. Przykłady warszawskich realizacji i aktualnych projektów: rewitalizacja i rozbudowa DT SMYK, rozbudowa CBF "Nowy Świat" o budynek biurowy, biurowiec Ambassador, Lipowy Office Park, 7 stacji odcinka centralnego metra, stacja metra Pl. Wilsona (tytuł najlepszej stacji na świecie), zespół budynków wysokościowych przy ul. Towarowej.

AMC – Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o. ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa tel.: +48 22 537 75 15 fax: +48 22 537 75 16 e-mail: amc.sekretariat@amcholdzynski.pl www.amcholdzynski.pl

ZBIGNIEW PSZCZULNY I MARIUSZ RUTZ ARCHITEKCI, WICEPREZESI Pracownia zapewnia całkowitą obsługę projektową jako projektant generalny, począwszy od planowania urbanistycznego, poprzez projektowanie architektoniczne i projekty wnętrz, a skończywszy na project managemencie.

JSK projektuje budynki biurowe, centra handlowe, terminale lotnicze i kolejowe oraz obiekty sportowe, w szczególności stadiony i areny widowiskowe.

Do projektów zrealizowanych w Polsce należą m.in.: Stadion Narodowy, Stadion we Wrocławiu, Stadion Legii, lotniska we Wrocławiu i w Gdańsku, budynki biurowe Horizon Plaza, Park Avenue, Business Garden. Biuro wyróżnia się nie tylko znajdowaniem indywidualnych rozwiązań projektowych, ale również szczególną dbałością o jakość ich realizacji.

JSK ARCHITEKCI Sp. z o.o. ul. Domaniewska 50B 02-672 Warszawa tel.: 22 / 385 47 00 fax: 22 / 385 47 01 e-mail: jsk@jsk-waw.pl www.jskarchitects.com

JAKUB MAJEWSKI I ŁUKASZ PASTUSZKA ARCHITEKCI, WŁAŚCICIELE W 2009 r. magazyn „Wallpaper” wybrał MOOMOO jako jedno z 30 najlepszych młodych biur architektonicznych świata. Pracownia zastała założna w 2008 r. przez Jakuba Majewskiego i Łukasza Pastuszkę. Prace architektów wystawiane były na pokazach w Londynie, Szanghaju, Rotterdamie, Mediolanie, Berlinie oraz Brukseli. Publikacje w: Leisure Hours, Color Space, 55 IN, Creative Commercial Space. Wywiady w magazynach takich jak: „Wallpaper”, „Prestige House”, „Arqytectura y Deseno”, „Design Week”, „Newsweek”. Udział w London Design Festival oraz Łódź Design Festival.

MOOMOO Group s.c. ul. P.O.W. 25/14 90-248 Łódź tel.: +48 667 220 022 +48 697 220 022 e-mail: info@moomoo.pl www.moomoo.pl

JANUSZ KANIEWSKI PROJEKTANT Międzynarodowe studio Janusz Kaniewski Design projektuje przedmioty, urządzenia, pojazdy, architekturę i grafikę. Oferta zawiera pełną gamę usług od wstępnych koncepcji przez stworzenie prototypu i wykonywanie testów, aż do całkowitego wdrożenia produktu na rynek. Strategiczne doradztwo studia polega na stałej i profesjonalnej opiece nad projektem na każdym etapie realizacji. Bezcennym zapleczem firmy jest współpraca z wypróbowanymi producentami, rzemieślnikami, technologami i inżynierami w całej Polsce.

Janusz Kaniewski Design ul. Widok 10/8 00-023 Warszawa tel.: 606 210 522 e-mail: info@januszkaniewski.com www.januszkaniewski.com

SZCZEPAN WROŃSKI ARCHITEKT, PREZES Pracownia architektoniczna WXCA specjalizuje się w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej i obiektów mieszkalnych. Oferuje inwestorom usługi na wszystkich etapach realizacji inwestycji. Projekty WXCA zyskują uznanie profesjonalnych środowisk w kraju i za granicą. Pracownia jest laureatem wielu konkursów i zdobywcą wielu nagród. Ze zrozumieniem podchodzi do potrzeb inwestora, dbając, by projektowane obiekty łączyły w sobie walory użytkowe i estetyczne w wyważonych proporcjach.

WXCA sp. z o.o.

Biuro: ul. Berneńska 18e 03-976 Warszawa tel.: +48 22 256 86 72 tel.: +48 22 256 86 73 e-mail: wxca@wxca.pl www.wxca.pl Siedziba: ul. Górczewska 242 lok. 9 01-460 Warszawa

budownictwo kolejowe

dodatek promocyjny miesięcznika Builder wrzesień 2013

Nowy standard nawierzchni Prezentacja rozwiązań firmy TINES

str. 90

+! % '$-.1 2)! +,* /&.1 ' / *0)$ .0 $)61)$!,1%)!"* Obszary zastosowaĂą ,0 4! /-2 2!')$!)$!

+,2! 0* ) +$!, %5 0 +* 4*6 # -& ')1 # $ '/3)1 # "'! #

. $'$2 % +* 4*61 / *0' )1 #

0 / *0)$ .0$! ./)!'*01( $ -+! % '$-.1 2)1( "47 *&$(

1+!4)$!)$! +/-.!&

0 0 ,-.0 # "!*'*"$ 2)1 # '/ -& 4 # &, -*01 # 20$!.,2 41 # -& 4 # ,*2+/-2 2 ')1 #

. $'$2 % "9,*.0*,90

/.0 , 2 )$! 01+,2! 2 %5 ! ./)!'$ $ 2*4 +,2* &

Produkty ' !

0/-&4 )$&*0 610$ +*'$/,!. )*0 * .,0 41 # /-2 2!')$!8 $ 02( )$ )$ +* 4*61

$"% (

610$ &,2!($ )*0 * 02( )$ )$ 01+!4)$ )$ $ 2!-+*'!)$ +* 4*61

.!!

-+$!)$ ') 610$ &,2!($ )*0 * 2 .,21(10 )$ 0* 1 ) +$!, %5 !%

Technika )$!&.*,1

- (*0$!,.)! ' ) ! $)$!& 1%)! $)$!&.*,1 ,*2+$!, )!

*(+ $)$!& 1%)

0/&*(+*)!).*0 +*(+

' +,*+*, %$ -&4 )$&90

+*, ) *))* * -$', /)!' ,*"*01 * & , , +

) 4 0* )1 * # $& " + !.,* * )&+# -$ +

1&*+1 $ & ) 41 ) /.*-., 2$! " )& $$&/ ( " +

/)!' &*'!%*01 *).! ,$* ,+" -$ +

webac@webac.pl

www.webac.pl

tel./fax 22 672 04 76, 22 616 04 76

prezentacja z okładki

w metrze warszawskim Magda Filipek

Zdjęcia: archiwum TINES

budownictwo kolejowe

Nowy standard nawierzchni

W centralnej części stołecznej kolei metropolitalnej trwa zabudowa nawierzchni torowej. W celu ograniczenia transmisji drgań w 6-kilometrowym odcinku drugiej linii metra warszawskiego, łączącego rondo Daszyńskiego z Dworcem Wileńskim, wybrano rozwiązanie, którego skuteczność została sprawdzona w bielańskim odcinku pierwszej linii podziemnego połączenia.

System blokowych podpór szynowych w otulinie Edilon Corkelast EBS w nawierzchni torów stacyjnych stacji „Międzynarodowa" metra w Sankt Petersburgu

P

odziemna kolej miejska to niewątpliwie najszybszy i najwygodniejszy środek transportu, będący podstawą komunikacji w wielkich metropoliach. Dzięki pokonywaniu dużych odległości w krótkim odstępie czasu, podnosi jakość życia mieszkańców dużych ośrodków miejskich, tworząc spójną całość z naziemną siecią komunikacyjną. Rosnące wymagania środowiskowe wymuszają stosowanie nowoczesnych rozwiązań i technologii w trakcie jej budowy oraz przy modernizacji istniejących odcinków.

Podstawowym wymaganiem Inwestora przy projektowaniu kolejnych linii metra staje się ograniczenie niekorzystnych oddziaływań w postaci drgań poprzez stosowanie elementów i systemów wibroizolacyjnych. W centralnej części stołecznej kolei metropolitalnej trwa zabu-

dowa nawierzchni torowej. W celu ograniczenia transmisji drgań w 6-kilometrowym odcinku drugiej linii metra warszawskiego, łączącego rondo Daszyńskiego z Dworcem Wileńskim, wybrano rozwiązanie, którego skuteczność została sprawdzona w bielańskim odcinku pierwszej linii podziemnego połączenia.

Skuteczna wibroizolacja

Ponad 40 tys. szt. blokowych podpór szynowych w otulinie do torów szlakowych, rozjazdów i skrzyżowań oraz urządzeń specjalnych, a także przeszło 55 tys. m2 mat wibroizolacyjnych TRACKELAST, to elementy dostarczane od kilku miesięcy na budowę centralnego odcinka stołecznej kolei podziemnej.

Pierwszy z elementów, system EBS, jest bezpodsypkowym rozwiązaniem konstrukcji nawierzchni szynowej.

System EBS zyskał uznanie przy budowie pierwszej linii metra warszawskiego. Rozwiązanie okazało się w pełni skuteczne w zakresie wibroizolacyjnej ochrony budynków niektórych odcinków kolei metropolitalnej, znajdujących się w sąsiedztwie tunelu. Ze względu na: niekorzystne oddziaływanie taboru kolejowego w postaci drgań

Ponad 40 tys. szt. blokowych podpór szynowych w otulinie do torów szlakowych, rozjazdów i skrzyżowań oraz urządzeń specjalnych, a także przeszło 55 tys. m2 mat wibroizolacyjnych TRACKELAST, to elementy dostarczane od kilku miesięcy na budowę centralnego odcinka stołecznej kolei podziemnej. na otoczenie trasy, fakt płytkiego położenia tunelu na odcinku bielańskim, a także wiekową infrastrukturę kubaturową oraz jej wrażliwość na drgania – na podstawie przeprowadzonych analiz i prognozy redukcji wibracji – na odcinku tym zadecydowano o wdrożeniu rozwiązań TINES w postaci węzłów wibroizolacyjnych.

wrzesień 2013

Efektywność potwierdzona badaniami

Przeprowadzone przez Instytut Mechaniki Budowli Politechniki Krakowskiej analizy prognostyczne oraz badania po ukończeniu realizacji potwierdziły zasadność przyjętej konstrukcji nawierzchni szynowej w systemie EBS wraz z matami wibroizolacyjnymi i wykazały, że we wszystkich budynkach, które były objęte badaniami, poziom drgań został obniżony do wartości poniżej granicznych wartości dopuszczalnych. Tym samym rozwiązanie eksploatowane na bielańskim odcinku metra potwierdziło swoją skuteczność i zostało przyjęte w nowo budowanej II linii metra w Warszawie.

Działania mające na celu ograniczenie niekorzystnego wpływu w postaci drgań to jedno z najważniejszych zadań, które są stawiane nowoczesnym nawierzchniom szynowym. Stosowanie sprawdzonych rozwiązań zarówno w kontekście funkcjonalnym, jak i technologicznym, to niezbędne elementy składające się na efektywny transport szynowy w obszarach aglomeracyjnych. n

91

tem sprężystego przytwierdzenia szyn, spełnia wymagania wytrzymałościowe stawiane podporze szynowej. Masa zalewowa z żywicy poliuretanowej, stanowiąca sprężystą otulinę betonowego bloku podporowego, zapewnia małą wartość współczynnika przesztywnienia dynamicznego tej podpory, co wpływa korzystnie na przenoszenia pionowych i poziomych obciążeń od kół i tłumienie drgań wywołanych ruchem taboru. Na dnie gniazda pod betonowym blokiem podporowym jest umieszczona sprężysta podkładka wibroizolacyjna. W systemie istnieje możliwość dostosowania sztywności statycznej i dynamicznej podpory blokowej do lokalnych warunków eksploatacyjnych poprzez dobór cech materiałowych sprężystej otuliny bloku i podkładki znajdującej się pod blokiem.

Aby wzmocnić skuteczność działania systemu na prawie całej długości centralnego odcinka, zastosowano 55 tys. m2 mat wibroizolacyjnych TRACKELAST, których właściwości pozwalają na dodatkową redukcję oddziaływań dynamicznych. Wprowadzanie do konstrukcji drogi szynowej podtorowych mat wibroizolacyjnych jest skutecznym rozwiązaniem stosowanym na obiektach wymagających szczególnej wibroizolacji, takich jak mosty, wiadukty czy tunele. Sprężysta warstwa w postaci wibroizolacyjnej maty podtorowej stanowi dodatkową barierę na drodze transmisji drgań od nawierzchni do podtorza i dalej poprzez grunt do zabudowań w pobliżu trasy. Synergiczna współpraca blokowych podpór szynowych oraz mat wibroizolacyjnych maksymalnie zwiększa skuteczność zastosowanych pro-

Nawierzchnia bielańskiego odcinka metra warszawskiego w systemie blokowych podpór szynowych w otulinie Edilon Corkelast EBS

Builder

Działania mające na celu ograniczenie niekorzystnego wpływu w postaci drgań to jedno z najważniejszych zadań, które jest stawiane nowoczesnym nawierzchniom szynowym.

duktów, zapewniając optymalne tłumienie drgań konstrukcji szynowej.

Blokowe podpory szynowe zostały zastosowane w Polsce na kilku dużych i ważnych dla infrastruktury kolejowej realizacjach. Wśród najważniejszych należy wskazać: wymianę nawierzchni podsypkowej na bezpodsypkową w systemie EBS w tunelu średnicowym w Warszawie, przebudowę nawierzchni na wszystkich torach peronów dworca Wrocław Główny, budowę łącznicy kolejowej z Lotniskiem Chopina w Warszawie, a także 3 kilometry toru na odcinku bielańskim I linii metra warszawskiego. System jest także eksploatowany w metrze kijowskim oraz na próbnym odcinku kolei metropolitalnej w Sankt Petersburgu. Rozwiązanie spełnia wszystkie wymagania stawiane systemom przytwierdzeń stosowanych w nawierzchniach bezpodsypkowych, co potwierdzają badania wykonane przez laboratorium Uniwersytetu Technicznego w Monachium, uznawanego w Europie za wiodącą jednostkę w zakresie badań systemów i wyrobów stosowanych w drogach szynowych.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Zapewnia sprężyste przenoszenie obciążeń od pojazdów szynowych i tłumienie drgań wywołanych ich przejazdem. W systemie tym szyny o dowolnym profilu nie są przytwierdzone do podkładów belkowych, lecz do pojedynczych betonowych bloków podporowych, zabudowanych w prefabrykowanych gniazdach betonowych, lub stalowych przy użyciu sprężystej masy zalewowej. Betonowy blok podporowy, na którym jest zabudowany sys-

budownictwo kolejowe

Obiekty kolejowe mgr inż. Marcin Chudek mgr inż. Arek Franków Freyssinet Polska Sp. z o.o.

z gruntu zbrojonego Freyssisol

Konstrukcje Freyssisol, wykorzystywane w wielu krajach do realizacji inżynierskich obiektów kolejowych, mają także zastosowanie przy budowie linii dużych prędkości (np. TGV).

K

onstrukcje Freyssisol wykorzystywane są w wielu krajach do realizacji inżynierskich obiektów kolejowych, takich jak: • ściany oporowe utrzymujące nasypy szlaków kolejowych, • przyczółki mostowe obiektów w ciągu lub nad liniami kolejowymi.

Konstrukcje mają zastosowanie zarówno przy budowie linii normalnych oraz tzw. dużych prędkości (np. TGV). W czasach rozbudowy in-

frastruktury kolejowej w Stanach Zjednoczonych w latach 1970-75 powstały setki konstrukcji z gruntu zbrojonego.

Technologia montażu jest bardzo podobna jak w przypadku obiektów drogowych, za wyjątkiem kilku detali. Budowanie konstrukcji Freyssisol nie wymaga żadnych rusztowań ani rozbudowanych fundamentów (jedynie warstwa wyrównawcza o wymiarach 15x35 cm pod elementy okładzinowe), w wyniku czego budowę można prowadzić bez utrudnień ruchu kolejowego.

Proces projektowania konstrukcji dla kolei przebiega wg surowych wymagań uwzględniających znacz-

ne obciążenia oraz szczególne aspekty bezpieczeństwa, zwłaszcza dla kolei dużych prędkości. Konstrukcje Freyssisol z natury bardzo dobrze absorbują wibracje wywoływane przez przejeżdżające z dużą prędkością składy kolejowe.

Konstrukcja – dwa rodzaje zbrojenia

Podczas projektowania mamy do wybory dwa typy zbrojenia: • pasy stalowe w powłoce cynkowej (rys. 1), • pasy poliestrowe zbudowane z wiązek włókien poliestrowych w powłoce z polietylenu – system GeoMega (rys. 2).

Zdjęcia: archiwum FREISSINET

rys. 1

rys. 2

Fot. 1. Przyczółek wykonany w technologii Freyssisol

Fot. 2. System GeoMega

przelotowy z tworzywa sztucznego w kształcie litery omega (Ω). Element taki częściowo zabetonowywany jest w panelu na etapie prefabrykacji ściśle wg wytycznych projektowych. W trakcie montażu na placu budowy przez rękaw przewlekany jest pas poliestrowy.

System nie posiada elementów stalowych stykających się z zasypką, dzięki czemu: • zmniejszamy ryzyko korozji środowiskowej, • wykazuje bardzo wysoką odporność na chemiczną i biologiczna degradację, jest całkowicie niewrażliwy na działanie jonów chlorkowych i siarczanowych, • z powodzeniem stosowany jest w środowiskach: – morskim, – agresywnym, gdy ściana oporowa jest stale lub okresowo poddana działaniu związków chemicznych powodujących korozję,

Zjawisko prądów błądzących

Freyssisol – wartość doświadczenia

Kiedy Henri Vidal wynalazł i odkrył zalety gruntu zbrojonego prawie 50 lat temu, nikt nie przypuszczał, że technologia odniesie tak ogromny sukces na całym świecie. Obecnie to całkowicie rozpoznawalna i jedna z głównych innowacyjnych technologii w dziedzinie inżynierii lądowej i wodnej. Grupa Terre Armee w ostatnich 30 latach znacznie poszerzyła obszar jej stosowania poza inżynierię drogową, prezentując jej zalety także w innych dziedzinach budownictwa. Konstrukcje towarzyszące projektom kolejowym były i są projektowane przez sieć firm tworzących grupę Terre Armee International na pięciu kontynentach od 1973 r.

Fot. 3. LCS Ciechanów Wiadukt

Literatura: 1. SNCF, Direction de l’Equipment, Dept des Etudes et Recherches „Voie”. Viaduct d’Arles, Mesures d’accelerations verticals sur la partie remblayee. Rapport interne, Juin 1969.

2. CEBTP, Service Sols et Fondations. Proces verbal d’essais. Mur experimental de Triel sur Seine (interne). Paris, 1975 3. Floss R., Thamm B.R. (Bundensanstalt fur Strassenwessen). Field measurements of a Reinforced Earth retaining wall under static and dynamic loading. Colloque International sur le Reinforcement des Sols, Paris1979. Vol III, p. 183/188 4. Murray M.T., Carder D.R., Krawczyck J.V., (TRRL). Pull-out tests on reinforcement embedded in uniformly graded sand subject to vibration. 7th European Conference on Soil Mechanics and Foundation Engineering Brighton, 1979 5. Thmm B.R. Messungen an einer Stutzkonstruktion aus Bewehrte Erde unter dynamischer Belastung. Bundensanstalt fur Strassenwesen, Koln, 1981 6. Law Engineering Testing Company. Report of static/dynamic pullout tests, R.E. wall no1444, Milville (internal) McLean, 1983 7. Reinforced Earth Project Report; Joseph C. McNeil Generation Station, Burlington, Vermont, The Reinforced Earth Company, 1984 8. Seismic Design of Reinforced Earth Retaining Walls and Bridge Abutments; AASHTO Design Method For Reinforced Earth Structures Subject to Seismic Forces, The Reinforced Earth Company, January, 1995 9. Technical Bulletin: MSE-5; Metallic Reinforcements within 200 Feet of Stray Current Sources, The Reinforced Eatrh Company, January, 1995

Freyssinet Polska Sp. z o.o. ul. Szyszkowa 20, 02-285 Warszawa tel.: +48 22 203 17 00, fax: +48 22 203 17 22 e-mail: biuro@freyssinet.pl www.freyssinet.pl

wrzesień 2013

Ogólnoświatowe kolejowe jednostki administracyjne rekomendują stosowanie w infrastrukturze kolejowej konstrukcji z gruntu zbrojonego (ściany oporowe, przyczółki mostowe, rampy, inne) ze zbrojeniem punktowym w postaci pasów podłużnych. Ich opinia oparta jest na wynikach badań grupy TAI, popartych wieloletnim doświadczeniem w tym sektorze infrastruktury, np.: • Punktowe, dyskretne zbrojenie w postaci pasów jest bardzo ograniczoną inkluzją w konstrukcję kolejową. To bardzo istotny czynnik ze względu na występujące na zelektryfikowanych trakcjach zjawisko prądów błądzących. Pasy zbrojeniowe ułożone w nasypie w sposób „rozproszony” nie powodują nagromadzenia ładunków elektrycznych w nasypie, powodujących korozję. Potencjał elektryczny nagromadzony wzdłuż pasów jest minimalny w stosunku do ich niewielkiej długości, co zdecydowanie ogranicza wpływ prądów błądzących na konstrukcję.

• Sposób zbrojenia gruntu, wzajemna separacja pasów warstwami zasypki o znacznej miąższości oraz brak połączenia zbrojenia między sobą sprawiają, że konstrukcja jest elektrycznie „nieciągła”.

• Pasy zbrojeniowe ułożone są prostopadle do kierunku trakcji, a więc powracających prądów błądzących.

Taka orientacja gwarantuje maksymalną oporność elektryczną konstrukcji.

93

W skład systemu GeoMega wchodzą: • panel betonowy z rękawami omega, • pasy poliestrowe w powłoce z polietylenu, • geowłóknina.

W systemie GeoMega wyeliminowano całkowicie elementy łącznikowe (ściągi, śruby, nakrętki) pomiędzy panelem okładzinowym a zbrojeniem. Połączenie to realizowane jest poprzez rękaw

większa możliwość wyboru materiału zasypowego, np. materiałów postindustrialnych, o wskaźniku pH od 2 do 12.

Builder

GeoMega – w pełni syntetyczne rozwiązanie

• istnieje

d o d at e k p r o m o c yj n y

Optymalnego wyboru dokonuje projektant, uwzględniając wszystkie lokalne warunki użytkowania oraz przewidywany poziom odkształceń konstrukcji z gruntu zbrojonego pozostającego w interakcji z podłożem gruntowym.

budownictwo kolejowe

Kolej na kolej Michał Oksiński

redaktor portalu Kompasinwestycji.pl

Za nami boom na inwestycje drogowe. Wiele firm, które do tej pory aktywnie działały w tym sektorze, zmieniło strategię i położyło nacisk na projekty kolejowe.

Inwestycje na torach są niezwykle przyszłościowym kierunkiem rozwoju polskiego budownictwa.

Serwis Kompasinwestycji.pl przygotował zestawienie największych projektów kolejowych i podsumowanie najbardziej aktywnych generalnych wykonawców.

P

oniżej przedstawimy zestawienie największych inwestycji w sektorze budownictwa kolejowego. Powstało na podstawie projektów, które zostały dodane do bazy serwisu Kompas Inwestycji od 2011 r. Bierzemy pod uwagę inwestycje w dwóch grupach, w fazie wyboru generalnego wykonawcy i na etapie „generalny wykonawca wybrany”, w drugim przypadku analizujemy projekty będące w realizacji. W zestawieniu pomijamy budowę centralnego odcinka II linii warszawskiego metra ze względu na to, że posiada ona bezkonkurencyjnie większą wartość od pozostałych projektów z sektora kolejowego.

Koszt całej inwestycji to 4,17 mld zł.

Największe inwestycje w realizacji

W przedziale powyżej 500 mln zł inwestycją o największej warto-

ści jest modernizacja linii kolejowej nr 9 w obszarze LCS Iława. Za generalne wykonawstwo odpowiada konsorcjum: Budimex (lider), Tchas Polska oraz Eiffage Budownictwo Mitex.

Wartość zamówienia to 932 mln zł z VAT. Na drugiej pozycji znajduje się modernizacja linii kolejowej nr 9 na obszarze LCS Malbork. Realizację prowadzi konsorcjum w składzie: Trakcja Polska (lider), PKP Energetyka, Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury, Przedsiębiorstwo Robót Mostowych Mosty-Łódź, INTOP Warszawa oraz pomorskie Przedsiębiorstwo Mechaniczno-Torowe. Wartość zamówienia to 868 mln zł bez VAT. Na trzecim miejscu (718 mln zł) znalazła się modernizacja linii kolejowej E30 na odcinku Podłęże – Bochnia. Zbliżoną wartość (716 mln zł) posiada rewitalizacja Kolei Kokoszkowskiej, I etap projektu budowy Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.

W grupie inwestycji na etapie realizacji o wartości w przedziale 100-500 mln zł do największych należą: modernizacja linii kolejowej E30 na odcinku Dębica – Sędziszów Małopolski (blisko 500 mln zł), modernizacja LCS Łuków – stacja Siedlce, Łuków i Międzyrzec Podlaski (427 mln zł), modernizacja linii kolejowych nr 1, 133, 160, 186 na odcinku Zawiercie – Dąbrowa Górnicza, Ząbkowice – Jaworzno Szczakowa (370 mln zł).

Najliczniejsza grupa inwestycji o wartości do 50 mln zł obejmuje 34 projekty. Największe z nich to: modernizacja linii kolejowej nr 25 na odcinku Zalesie Gorzyckie – Sobów (45 mln zł), modernizacja linii kolejowej nr 30 na odcinku Lubartów – Lublin Północny (45 mln zł) oraz budowa kolei linowej o długości prawie 1900 m powstanie w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie (30 mln zł).

Gdzie buduje się najwięcej?

W zestawieniu województw, w których obecnie prowadzonych jest najwięcej inwestycji kolejowych, zdecydowanie prowadzi Śląsk z 17 projektami na etapie realizacji i „stan zero”.

Największe z nich to modernizacja linii kolejowych nr 1, 133, 160, 186 na odcinku Zawiercie – Dąbrowa Górnicza, Ząbkowice – Jaworzno Szczakowa (370 mln zł) oraz rewitalizacja linii kolejowej nr 61 na odcinku Częstochowa Stradom – Fosowskie (270 mln zł).

Na drugim miejscu w naszym zestawieniu znajduje się województwo małopolskie z 8 inwestycjami w realizacji. Do projektów o największej wartości należy modernizacja linii kolejowej E30 na odcinkach: Podłęże – Bochnia (720 mln zł), Biadoliny – Tarnów (625 mln zł) oraz Bochnia – Biadoliny (nieco ponad 500 mln zł).

Trzecią pozycję w naszym zestawieniu zajęło województwo pomorskie,

W sektorze inwestycji kolejowych najbardziej aktywnym generalnym wykonawcą jest Skanska, która posiada w realizacji siedem projektów. Na drugiej pozycji znajduje się Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie.

Po cztery inwestycje kolejowe mają w naszym zestawieniu województwa zachodniopomorskie i lubelskie. Na terenie pierwszego z nich największym projektem jest budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju, której koszt szacowany jest na 200 mln zł. Na Lubelszczyźnie najbardziej kosztowna jest modernizacja linii kolejowej z Siedlec do Białej Podlaskiej: LCS Łuków – Stacja Siedlce, Łuków i Międzyrzec Podlaski.

Koszt tego projektu to 430 mln zł. Poza tym w województwie lubelskim przeważają mniejsze inwestycje – o wartości do 50 mln zł.

Województwa opolskie i mazowieckie posiadają w realizacji po trzy projekty z sektora kolejowego. O ile na

NAJWIĘKSZE INWESTYCJE 932 mln zł

Modernizacja linii kolejowej nr 9 w obszarze LCS Iława

868 mln zł

Modernizacja linii kolejowej nr 9 na obszarze LCS Malbork

718 mln zł

Modernizacja linii kolejowej E30 na odcinku Podłęże – Bochnia

716 mln zł

Opolszczyźnie dwa z nich mają znaczną wartość (warta 220 mln zł modernizacja linii kolejowej nr 132 na odcinku Błotnica Strzelecka – Opole Groszowice oraz o blisko połowę tańszy projekt rewitalizacji linii kolejowej nr 144 na odcinku Fosowskie – Opole), o tyle na Mazowszu, poza wspomnianą wcześniej bezkonkurencyjnie kosztowną budową centralnego odcinka II linii metra, trwa realizacja małych inwestycji o wartości poniżej 50 mln zł.

wrzesień 2013

Rewitalizacja Kolei Kokoszkowskiej, I etap projektu budowy Pomorskiej Kolei Metropolitalnej

95

w którym trwa realizacja sześciu projektów. Najwyższą wartość, blisko 900 mln zł, posiada modernizacja linii kolejowej nr 9 na obszarze Lokalnego Centrum Sterowania w Malborku.

Równie kosztowny (716 mln zł) jest I etap budowy Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, który obejmuje realizację linii kolejowej na odcinku od Portu Lotniczego Gdańsk im. Lecha Wałęsy do włączenia się w linię 201 oraz budowę linii kolejowej na odcinku od stacji Gdańsk-Wrzeszcz do Portu Lotniczego.

Województwa: podkarpackie, kujawsko-pomorskie i dolnośląskie mają w naszym zestawieniu po pięć inwestycji kolejowych w realizacji. Najbardziej kosztowne projekty na Podkarpaciu to modernizacja linii kolejowej nr E30 na odcinkach: Dębica – Sędziszów Małopolski (niemal 500 mln zł) oraz Sędziszów Małopolski – Rzeszów Zachodni (364 mln zł). Z kolei w województwie kujawsko-pomorskim najwięcej – 198 mln zł – pochłonie poprawa stanu technicznego linii kolejowej nr 18 na odcinku Toruń – Bydgoszcz.

Na Dolnym Śląsku przeważają inwestycje o wartości do 50 mln zł. Najwyższą wartość – ok. 55 mln zł – posiada projekt modernizacji regionalnej linii kolejowej nr 309 na około 20-km odcinku Duszniki-Zdrój – Kudowa-Zdrój wraz z przebudową stacji Polanica-Zdrój.

Builder

Spośród inwestycji w fazie wyboru generalnego wykonawcy i na etapie „generalny wykonawca wybrany” w przedziale 100-500 mln zł znalazło się 8 projektów. Największe z nich to: modernizacja linii kolejowej nr 1 na odcinku Koluszki – Częstochowa od km 104,028 do km 229,245 (została wybrana oferta na ponad 483 mln zł), budowa linii tramwajowej do dzielnicy Fordon w Bydgoszczy oraz modernizacja kolejowego dostępu do morskiego portu w Gdańsku poprzez przebudowę 12,4 km odcinka linii kolejowej nr 226 Pruszcz Gdański – Gdańsk Port Północny.

W grupie do 50 mln zł znajdują się 22 inwestycje. Do największych, dla których wybrano już generalnego wykonawcę, należą m.in. przebudowa torowisk tramwajowych w Szczecinie: Piastów, Wawrzyniaka i skrzyżowania Bohaterów Warszawy z Jagiellońską (44 mln zł), modernizacja torowisk tramwajowych na terenie Katowic i Sosnowca (zadania nr 20, 26, 27 i 27a) o wartości 41 mln zł oraz modernizacja linii kolejowej nr 91 i 92 Rogóżno – Przeworsk, Łańcut – Rogóżno w stacji Strażów i Łańcut (25 mln zł).

Na rozstrzygnięcie postępowania na wybór generalnego wykonawcy czekają m.in. następujące projekty: modernizacja linii kolejowej nr 272 między stacjami Kluczbork i Ostrzeszów, modernizacja linii kolejowej nr 8 na odcinku Warszawa-Okęcie – Radom (Lot A, B, F) oraz modernizacja linii kolejowej nr 357 Drzymałowo – Grodzisk Wielkopolski.

Generalni wykonawcy

W sektorze inwestycji kolejowych najbardziej aktywnym generalnym wykonawcą jest Skanska, która posiada w realizacji siedem projektów. Wśród nich: projekt modernizacji linii kolejowej nr 30 na odcinku Lubartów – Lublin Północny w zakresie branży mostowej o wartości 45 mln zł, III etap modernizacji linii kolejowej nr 8 na odcinku Radom – Skarżysko Kamienna obejmujący ponad 30 km 2-torowej linii w zakresie wymiany szyn, rozjazdów i przejazdów (wartość 25 mln zł) oraz modernizacja torowisk tramwajowych w Katowicach i Chorzowie o wartości 17,2 mln zł netto.

Na drugim miejscu naszego zestawienia uplasowało się Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie z sześcioma inwestycjami na etapie realizacji.

W większości firma bierze udział w projekcie jako uczestnik konsor-

d o d at e k p r o m o c yj n y

Wybór generalnego wykonawcy

budownictwo kolejowe

cjum. Do najwyższych należą kontrakty w zakresie przebudowy linii kolejowej E30: modernizacja odcinka Podłęże – Bochnia o wartości 720 mln zł, modernizacja odcinka Dębica – Sędziszów Małopolski o wartości blisko 500 mln zł oraz modernizacja odcinków Jaworzno – Trzebinia i Jaworzno – Sosnowiec (299,9 mln zł bez VAT).

Trzecią lokatę z czterema inwestycjami w realizacji zajęły firmy: Torpol, Strabag, Porr (Polska) oraz NDI. Torpol zdobył kontrakty o znacznej wartości jako uczestnik konsorcjum, które podjęło się realizacji modernizacji linii kolejowej E30 na odcinkach Podłęże – Bochnia (720 mln zł) i Tarnów – Dębica (550 mln zł). Firma posiada również na koncie znaczne zamówienie realizowane indywidualnie – modernizację linii kolejowej E 65/C–E 65 w obszarze LCS Gdańsk, LCS Gdynia o wartości 590 mln zł.

Zdjęcia: archiwum PKP PLK

W zestawieniu województw, w których obecnie prowadzonych jest najwięcej inwestycji kolejowych, zdecydowanie prowadzi Śląsk z 17 projektami na etapie realizacji i „stan zero”.

Zdecydowanie największym kontraktem firmy Strabag jest budowa I etapu linii Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Ofertę konsorcjum Mytoll-Strabag wyceniono na ok. 166 mln zł.

Realizacje firmy Porr (Polska) o największej wartości to rewitalizacja linii kolejowej nr 132 na odcinku Błotnica Strzelecka – Opole Groszowi-

ce (219 mln zł) oraz modernizacja linii kolejowej nr 18 na odcinku Toruń – Bydgoszcz (198 mln zł). Warto zaznaczyć, że obie oferty zostały złożone przez firmę indywidualnie. Dwie inwestycje o znacznej wartości są prowadzone przez firmę NDI samodzielnie. Pierwsza, o wartości 83 mln zł, dotyczy rewitalizacji linii kolejowej nr 207, odcinek Chełmża – Grudziądz na łącznej długości 40,34 km. Drugi projekt to wymiana nawierzchni na dwóch odcinkach linii kolejowej nr 272 Kluczbork – Poznań. Prace zostały wycenione na 57 mln zł.

Wśród firm, które posiadają w naszym zestawieniu po trzy inwestycje w realizacji, są: Strabag Rail Polska, Przedsiębiorstwo Robót Kolejowych i Inżynieryjnych, Infra SILESIA oraz Feroco.

Perspektywy

Pierwotnie Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych do r. 2015 obejmował 142 projekty, na które w latach 2012-2015 konieczne byłoby wydatkowanie 30,8 mld zł, z czego 16,1 mld zł miało pochodzić z budżetu Unii Europejskiej, 11,9 mld zł z budżetu państwa, 0,9 mld zł z Funduszu Kolejowego, a 1,5 mld zł z kredytu EBI. Jak wyliczyło Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko do końca marca br. zawarto 32 umowy o dofinansowanie dla projektów kolejowych o wartości prawie 25 mld zł, w tym prawie 12 mld zł wkładu unijnego. Oznacza to wykorzystanie przyznanych przez Komisję Europejską środków na kolej na poziomie prawie 60 proc. W ostatnich dniach marca PKP PLK uzyskały dofinansowanie UE w wysokości ponad 1 mld zł na modernizację linii kolejowej E75 na odcinku WarszawaRembertów – Sadowne. W lipcu br. ministerstwo ogłosiło przetarg na wykonanie wybranych elementów strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów infrastrukturalnych, w tym kolejowych, które znalazły się w Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r.

W najnowszym planie inwestycyjnym dla sektora transportu na lata 2014-2020 znalazły się kryteria wyboru projektów inwestycyjnych do realizacji oraz dokonany w oparciu o te kryteria ranking m.in. inwestycji kolejowych. Ranking ten będzie pod-

stawą wyboru projektów do finansowania ze środków unijnych w latach 2014-2020 we wskazanych obszarach. Liczba inwestycji, jakie wejdą do realizacji, będzie zależna od wielkości środków unijnych przeznaczonych na transport w kolejnej perspektywie finansowej. Projekty te będą realizowane do momentu wyczerpania środków (Funduszu Spójności, CEF, inne).

Jak podaje Kancelaria Premiera, na budowę, przebudowę, remonty, utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą transportu lądowego będzie przeznaczone 4 750 905 tys. zł.

W strategii znajduje się 58 projektów kolejowych, w tym m.in. modernizacja linii E65 na odcinku Katowice – Tychy – Czechowice Dziedzice – Zebrzydowice (koszt inwestycji ok. 3,68 mld zł), modernizacja linii E75 Białystok – Suwałki – Trakiszki – granica państwa (koszt 2,5 mld zł), prace na linii E20 na odcinkach: Warszawa – Kutno – poprawa przepustowości (koszt ok. 2,4 mld zł) i modernizacja Sochaczew – Swarzędz (koszt ok. 1,9 mld zł), modernizacja linii E59 na odcinkach: Poznań Główny – Szczecin Dąbie (koszt ok. 1,5 mld zł) i granica województwa dolnośląskiego – Czempiń (koszt 1,57 mld zł), modernizacja linii E30 na odcinkach: Katowice – Łabędy (koszt ok. 1,5 mld zł), Kraków Główny Towarowy – Rudzice (koszt ok. 1,5 mld zł), modernizacja linii średnicowej w Warszawie między Warszawą Wschodnią a Zachodnią (koszt 1 mld zł), a także budowa nowej linii Modlin – Płock (1,8 mld zł), budowa połączenia kolejowego z lotniska Katowice-Pyrzowice z miastami aglomeracji śląskiej (1,6 mld zł) oraz budowa linii Podłęże – Szczyrzyc – Tymbark/Mszana Dolna wraz z modernizacją linii Chabówka – Nowy Sącz (6 mld zł).

W ostatnim czasie, w ramach cięć budżetowych, rząd zmienił kwotę na infrastrukturę kolejową. Jak podaje Kancelaria Premiera, zmieni się struktura źródeł finansowania inwestycji realizowanych przez PKP PLK, zaś na budowę, przebudowę, remonty, utrzymanie i zarządzanie infrastrukturą transportu lądowego będą przeznaczone 4 750 905 tys. zł. www.kompasinwestycji.pl

Systemy ogrzewania

dodatek promocyjny miesięcznika Builder wrzesień 2013

Kolektory słoneczne – ciepła woda z dachu Prezentacja rozwiązań firmy Viessmann

str. 100

*OOPXBDKB X [BTJĆHV 5XPKFK SĆLJ 8JMP 4USBUPT (*(" UP QJFSXT[B OB SZOLV EğBXOJDPXB QPNQB P OBKXZŅT[FK TQSBXOPıDJ

:\FKRG]ÈF QDSU]HFLZ QRZ\P SU]HSLVRP 8( RUD] URVQÈF\P FHQRP HQHUJLL HOHNWU\F]QHM :LOR 6WUDWRV *,*$ ]DSHZQLD ǖ 1 ]ZURW ] LQZHVW\FML Z F]DVLH NU¶WV]\P QLě PLHVLÈFH ǖ 2 RV]F]ØGQRĆÊ GR ]ò NRV]W¶Z ]Xě\FLD HQHUJLL

ǖ 4 EH]NRQNXUHQF\MQÈ VSUDZQRĆÊ VLOQLN¶Z GR SU]HZ\ěV]DMÈFÈ QDMZ\ěV]È ]GHǿQLRZDQÈ NODVØ ,( ]JRGQLH ] ,(& 76 Z\G

ǖ 3 GR UHGXNFML NRQVXPSFML HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z SRU¶ZQDQLX GR VWDQGDUGRZ\FK SRPS L GR UHGXNFML Z RGQLHVLHQLX GR SRPS ] UHJXODFMÈ

ǖ 5 NRPSDNWRZÈ EXGRZØ G]LØNL VLOQLNRP ] QDSØGHP +(' GR UD]\ PQLHMV]\P RG VLOQLN¶Z DV\QFKURQLF]Q\FK

Z SRU¶ZQDQLX ] SRPSDPL VWDòRREURWRZ\PL VWDUV]HM JHQHUDFML G]LDòDMÈF\PL Z RSDUFLX R SURǿO REFLÈěHQLD Ǔ%ODXHU (QJHOǒ 5$/ 8=

L NRV]WDPL HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z Z\VRNRĆFL ]ò N:K 6]F]HJ¶òRZH GDQH ]QDMGXMÈ VLØ Z SU]\NòDGRZHM NDONXODFML NRV]W¶Z Z FLÈJX F\NOX ě\FLD QD QDV]HM VWURQLH LQWHUQHWRZHM

8JĆDFK JOGPSNBDKJ OB XXX XJMP QM

prezentacja z okładki

– ciepła woda z dachu Stagnacja w technice solarnej to największe utrapienie zarówno dla instalatorów, jak i dla użytkowników instalacji.

Nowy kolektor próżniowy Vitosol 300-T typ SP3B w zdecydowany sposób ogranicza ten proces.

Zmiana czynnika roboczego w rurze typu heat-pipe spowodowała, że temperatura maksymalna kolektora wynosi obecnie zaledwie 160 °C!

W Zdjęcia: archiwum Viessmann

systemy ogrzewania

Kolektory słoneczne

ybór kolektora zależy od wielkości instalacji, miejsca na montaż, a także od tego, czy wspomagamy ogrzewanie, czy tylko podgrzewamy c.w.u. Kolektory płaskie są polecane dla osób, którym zależy na instalacji wspomagającej przygotowanie ciepłej wody użytkowej, w szczególności w sezonie letnim. Instalacja oparta o kolektory próżniowe jest wydajniejsza głównie w okresie zimowym.

Największe oszczędności z posiadania instalacji solarnej zauważymy w kosztach przygotowania ciepłej wody użytkowej. Prawidłowo dobrana instalacja solarna bez problemu dostarczy do 60% ciepła potrzebnego do ogrzania wody użytkowej w gospodarstwie domowym. Jeśli zdecydujemy się na wspomaganie

centralnego ogrzewania, możemy liczyć na oszczędności do 35% łącznego zapotrzebowania na ciepło potrzebne do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Taka oszczędność dotyczy jednak domów o niskim zapotrzebowaniu na ciepło (do 50 kWh/m2 na rok).

W przypadku bardziej energochłonnych budynków oszczędności z tytułu wspomagania c.o. instalacją solarną będą odpowiednio mniejsze.

Zauważmy, że kolektor najwięcej energii słonecznej odbiera w okresach letnich, kiedy nie potrzebujemy ciepła do ogrzewania mieszkań. Nie można wyłączyć odbioru ciepła z instalacji solarnej, bo będzie się ona przegrzewać, co doprowadzi do degradacji płynu solarnego, a tym samym do konieczności jego wymiany.

Optymalnym wariantem wspomagania centralnego ogrzewania sola-

rami jest instalacja z basenem. W zimie ogrzewamy dom, a latem nadmiar ciepła z kolektorów zużywamy na podgrzewanie wody basenowej. W innej konfiguracji, szczególnie przy słabo izolowanym budynku, zimowe oszczędności na ogrzewaniu będą nam skutkować ciągłym przegrzewem solarów w lecie. Płyn solarny Tyfocor ma stosunkowo długi czas degradacji (do 1 000 godzin

Kolektory płaskie są polecane dla osób, którym zależy na instalacji wspomagającej przygotowanie ciepłej wody użytkowej, w szczególności w sezonie letnim. Instalacja oparta o kolektory próżniowe jest wydajniejsza głównie w okresie zimowym.

Nowość w Polsce: próżniowy kolektor z ograniczoną stagnacją

Stagnacja w technice solarnej to największe utrapienie zarówno dla instalatorów, jak i dla użytkowników instalacji. Nowy kolektor próżniowy Vitosol 300-T typ SP3B w zdecydowany sposób ogranicza ten proces. Zmiana czynnika roboczego w rurze typu heat-pipe spowodowała, że temperatura maksymalna kolektora wynosi obecnie zaledwie 160 °C! Po osiągnięciu przez kolektor Vitosol 300-T SP3B temperatury 160 °C czynnik roboczy znajdujący się w rurze solarnej przestaje przekazywać ciepło do płynu solarnego (czynnik całkowicie odparowuje i nie następuje jego kondensacja – brak przekazywania ciepła). Powoduje to, że przy standardowych ciśnieniach roboczych panujących w układzie solarnym (2-3 bary) i w przypadku braku odbioru ciepła odparowanie płynu solarnego będzie zachodziło dużo wolniej niż w przypadku „standardowych” kolektorów płaskich i próżniowych. Również ilość odparowanego płynu solarnego będzie mniejsza dzięki niższej temperaturze i niewielkiej pojemności cieczowej.

Warto przypomnieć, że płyn solarny jest wystawiony na duże obciążenia, gdy instalacja jest w stagnacji. Cząsteczki glikolu rozpadają się przy temperaturze powyżej 170 °C. W efekcie obniża się poziom pH (od standardowego 10,5 w kierunku odczynu kwaśnego) płynu solarnego, co może powodować korozję. Glikol przy wysokich temperaturach jest także nara-

Prawidłowo dobrana instalacja solarna bez problemu dostarczy do 60% ciepła potrzebnego do ogrzania wody użytkowej w gospodarstwie domowym.

Jeśli zdecydujemy się na wspomaganie centralnego ogrzewania, możemy liczyć na oszczędności do 35% (łącznie).

Chcąc całkowicie wyeliminować efekt odparowywania płynu solarnego, w przypadku braku odbioru ciepła z instalacji w upalny dzień należałoby podnieść ciśnienie robocze w instalacji do 5 barów. Wiąże się to z faktem, że płyn solarny przy ciśnieniu 5 barów wrze w temperaturze 160 °C. W praktyce jednak nie stosuje się tak wysokich ciśnień w układach solarnych.

Jakość

przekonuje klienta Jakość jest podstawą zaufania klienta do firmy, gwarantem niezawodności, ale – co najważniejsze – bezpieczeństwa. Jest ono szczególnie istotne w przypadku szeroko rozumianej branży budowlanej. Niedopatrzenia, wady konstrukcyjne, słabej jakości materiały mogą stanowić realne zagrożenie. Żadna szanująca się firma nie narazi się na pozorny zysk kosztem jakości. To byłoby krótkowzroczne. Jakość przekonuje do siebie klienta, a także jest naturalnym miernikiem konkurencyjności. Z perspektywy firmy Viessmann można powiedzieć, że zanim produkt trafia na rynek, już na etapie konstrukcji instruktorzy prowadzą wyczerpujące testy dotyczące doboru materiałów, a także samej techniki i mechanizmu danego systemu grzewczego.

Jak wykorzystać wyższą sprawność?

Prawidłowo dobrana i zamontowana instalacja solarna jest bezobsługowa. Jak tego dokonać? Stosować się do wytycznych projektowych, skorzystać ze sprawdzonych technologicznie rozwiązań, a potem zamontować instalację zgodnie z zaleceniami producenta.

www.viessmann.pl

wrzesień 2013

żony na utlenienie, co w połączeniu z nieszczelnościami w instalacji prowadzi do powstawania złogów.

Sprawność nowych typów kolektorów próżniowych jest wyraźnie wyższa od urządzeń poprzedniego typu.

W przypadku pracy instalacji solarnej z dużą różnicą temperatur pomiędzy otoczeniem a kolektorem, zasadne jest stosowanie kolektorów próżniowych zamiast płaskich. Wysoka sprawność kolektora Vitosol 300-T SP3B wiąże się z koniecznością montażu kolektora pod kątem minimum 25°.

101

ciągłego przegrzewu), jednak lepiej projektować instalację solarną tak, aby pracowała optymalnie. Wtedy na pewno użytkownik będzie zadowolony z inwestycji.

Rys. 3. Termiczne odcięcie kolektora (minimalny przepływ ciepła)

Builder

Rys. 2. Praca normalna

d o d at e k p r o m o c yj n y

Rys. 1. Kolektor nie pracuje

raport

systemy ogrzewania

Rynek

instalacyjno-grzewczy Janusz Starościk

Prezes Zarządu Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych

Z

ebrane opinie na temat wyników II kwartału 2013 r. w branży instalacyjno-grzewczej były tym razem w dużej części zgodne wśród uczestników rynku. Wyniki osiągnięte w tym okresie były najczęściej poniżej oczekiwań i założonych w budżetach planów, ale należy wziąć pod uwagę fatalny w swoich wynikach I kwartał, oraz fakt, że II kwartał rozpoczął sie kilka tygodni później, z uwagi na trwającą praktycznie do połowy kwietnia zimę. Do tego dołożyć należy ogólną sytuację gospodarczą w kraju w postaci spowolnienia produkcji przemysłowej i trwające już od połowy 2012 r. kiepskie wyniki produkcji budowlano-montażowej. Wszystkie czynniki gospodarcze mają bezpośredni wpływ na rozwój sytuacji w branży instalacyjno-grzewczej.

Czynniki decydujące

Ze wszystkich danych gospodarczych największe przełożenie na branżę instalacyjno-grzewczą ma produkcja budowlano-montażowa, a w szczególności budownictwo mieszkaniowe. Tymczasem, według wstępnych danych podanych przez GUS, produkcja budowlano-montażowa, obejmująca roboty o charakterze inwestycyjnym i remontowym, była w czerwcu br. niższa o 18,3% w porównaniu do czerwca 2012 r.

Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym, czyli dni wolnych od pracy, produkcja budowlano-montażowa ukształtowała się na poziomie niższym o 16% niż w czerwcu ub.r. Dla porównania, w maju 2013 r. produkcja budowlano-montażowa była niższa o 27,5% niż rok wcześniej.

W branży instalacyjno-grzewczej panowała nadzieja, że po kiepskim pod względem uzyskanych wyników I kwartale 2013 r., drugi pozwoli na odrobienie strat i pewną stabilizację w działaniach. Niestety, tak naprawdę tylko czerwiec dał nadzieję, że uda się odrobić wcześniejsze straty.

W porównaniu do czerwca 2012 r. spadek produkcji budowlano-montażowej odnotowano we wszystkich działach budownictwa, przy czym w podmiotach, których podstawowym rodzajem działalności jest wznoszenie budynków, o 20,2%, a w jednostkach zajmujących się głównie robotami budowlanymi specjalistycznymi, w tym instalacyjnymi – o 11,3%. Podsumowując, w pierwszym półroczu br. produkcja budowlano-montażowa była o 21,5% niższa niż w pierwszym półroczu 2012 r.

W II kwartale 2013 r. i tak nie najlepsza płynność finansowa firm nieznacznie pogorszyła się. Wzrósł również udział firm, w których występują problemy z odzyskaniem należności od kontrahentów w ustalonym terminie. W poprzednich kwartałach wskazywaliśmy na wyraźną polaryzację między grupą dużych przedsiębiorstw (z kilkoma wyjątkami, które posiadają więcej środków finansowych niż aktualne ich potrzeby), a sektorem małych i średnich przed-

siębiorstw (będących najczęściej podwykonawcami tych pierwszych), który częściej boryka się z problemem płynności finansowej. Efektem tego jest zauważalny wzrost opóźnień płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe.

Istotnym czynnikiem mającym wpływ na wyniki branży instalacyjno-grzewczej jest rozwój budownictwa mieszkaniowego. Tutaj tendencje z ostatniego roku nie były najlepsze, biorąc pod uwagę ilość wydawanych pozwoleń na budowę i liczbę rozpoczynanych budów. Niemniej jednak, ostatnie miesiące przyniosły stabilizację liczby oddawanych do użytkowania mieszkań w skali roku. Ta sta-

Ze wszystkich danych gospodarczych największe przełożenie na branżę instalacyjno-grzewczą ma produkcja budowlano-montażowa, a w szczególności budownictwo mieszkaniowe. bilizacja jest zasługą przede wszystkim inwestorów indywidualnych, którzy z miesiąca na miesiąc oddają nieznacznie, ale jednak coraz więcej inwestycji, podczas gdy w przypadku firm deweloperskich liczba ta w podobnym tempie spada. Według danych opublikowanych przez GUS, w okresie styczeń-czerwiec 2013 r. oddano do użytku 68,5 tys. mieszkań, czyli o 1% więcej niż w porównywalnym okresie 2012 r. (wtedy był wzrost o 24,3%) i o 25,5% więcej niż w 2011 r.

Uspokaja się też sytuacja pod względem rozpoczynanych inwestycji oraz wydawanych pozwoleń na

wrzesień 2013

REKLAMA

103

W branży instalacyjno-grzewczej panowała nadzieja, że po kiepskim pod względem uzyskanych wyników I kwartale 2013 r., II kwartał pozwoli na odrobienie strat i pewną stabilizację w działaniach. Niestety, tak naprawdę to tylko czerwiec dał nadzieję, że uda się odrobić wcześniejsze straty. Zima trwała ok. półtora miesiąca dłużej niż zwykle. Do tego doszły negatywne zjawiska makroekonomiczne: spadek produkcji budowlanej, który ma miejsce konsekwentnie już od połowy zeszłego roku, zmniejszenie konsumpcji wewnętrznej w kraju od początku roku, co znalazło odzwierciedlenie w rekordowo niskiej inflacji. Praktycznie wszyscy respondenci byli zgodni co do tego, że w II kwartale nie udało się odrobić strat z początku roku. W drugiej połowie maja zaczęło się lekkie ożywienie w branży pod względem ilości zapytań ofertowych, ale w porównaniu do lat poprzednich nie była to liczba odpowiadająca temu, co działo się w poprzednich latach w tym okresie.

Negatywne zjawiska w postaci narastających problemów płatnościowych i będących tego wynikiem kilku spektakularnych w branży bankructw i postępowań układowych nie pozwalały firmom działającym w tym segmencie rynku na podejmowanie ryzyka i wypuszczanie towaru czy usług bez kon-

niem praktycznie wszystkich rozmówców, rynek instalacyjny w I kwartale 2013 r. miał silną tendencję spadkową. Ze względu na bardzo długą zimę wiele prac zostało opóźnionych.

Na trudne warunki pogodowe nałożyły się jeszcze dodatkowo niekorzystne nastroje konsumentów, którzy wyraźnie odkładają decyzje o większych remontach i inwestycjach na przyszłość.

W obecnej sytuacji, klient końcowy – jeżeli musi się zdecydować na inwestycje – bardzo często kieruje się wy-

Builder

Jak oceniany był rozwój rynku w I kwartale?

troli nad płatnościami. Z jednej strony mniejsza liczba klientów indywidualnych w połączeniu ze wzrastającymi zasobami finansowymi na prywatnych kontach. Z drugiej wszyscy uczestnicy rynku, którzy oczekują „obudzenia się” sprzedaży i z niepokojem podchodzą do wyników tego roku, pomimo że I kwartał nie powinien być wyznacznikiem całego roku.

Zaistniała sytuacja odbiła się negatywnie na nastrojach panujących w branży instalacyjno-grzewczej. Zda-

d o d at e k p r o m o c yj n y

budowę. Szybko do niedawna rosnąca dynamika spadku liczby mieszkań, których budowę rozpoczęto w ostatnich 12 miesiącach, w czerwcu zatrzymała się na poziomie zbliżonym do tego z maja, osiągając minus 26,25%. Ale do stosunkowo niskiego poziomu spadła liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto w I półroczu 2013 r. Łącznie, rozpoczęto budowę 59 tys. mieszkań, czyli o 26,9% mniej niż w I półroczu 2012 r. Dynamika spadku lekko wyhamowała w II kwartale.

Nieciekawie w dalszym ciągu przedstawia się sytuacja w obszarze ilości wydawanych pozwoleń na budowę mieszkań. W pierwszym półroczu 2013 r. ta liczba wyniosła blisko 67,8 tys.,co oznacza 22,9% mniej wydanych pozwoleń na budowę niż w I półroczu 2012 r. W przypadku mieszkań przeznaczonych na sprzedaż można zaobserwować w ostatnich latach pewną cykliczność, tak po stronie inwestorów indywidualnych, jak i deweloperów ostatnich 5 lat oznacza w zasadzie niemal nieprzerwaną tendencję spadkową.

trybucji DIY, także notowane są stosunkowo duże spadki obrotów.

Zaistniała sytuacja, czyli brak oczekiwanego zapotrzebowania ze strony klienta indywidualnego i instalatora, powoduje, że firmy dystrybucyjne prześcigają się w obniżaniu cen lub w oferowaniu promocji. Doprowadziło to praktycznie do wojny cenowej na rynku. Do tego doszedł brak oznak rozwoju i tendencji rynkowych, pomimo że instalatorzy

Brak oczekiwanego zapotrzebowania ze strony klienta indywidualnego i instalatora powoduje, że firmy dystrybucyjne prześcigają się w obniżaniu cen lub w oferowaniu promocji. twierdzą, że otrzymują zapytania odnośnie nowych projektów budowlanych. Jak było sygnalizowane na początku, głównym powodem zaistniałej sytuacji jest perspektywa kryzysu gospodarczego i w efekcie wstrzymanie (zamrożenie) wszelkich inwestycji. Ogromną przeszkodą jest również brak wsparcia segmentu kredyŹródło: GUS

raport

systemy ogrzewania

łącznie kryterium cenowym, traktując przyjęte rozwiązanie jako element tymczasowy. Trzecim negatywnym czynnikiem jest generalnie spore spowolnienie w sektorze budowlanym i znacznie mniejsza liczba nowych inwestycji. Tak zwane „obiektówki” należały w II kwartale praktycznie do rzadkości. Podobnie jak w pozostałej części branży budowlanej, nadal pogłębia się trudna sytuacja płatnicza na rynku. Pojawiają się kolejne bankructwa. Instalatorzy w I kwartale z racji warunków pogodowych nie generowali przychodów, co w niektórych przypadkach pogorszyło ich sytuację płatniczą w II kwartale 2013 r.

Także dystrybutorzy, czy większe firmy wykonawcze, kupując produkty w celu zaopatrzenia inwestycji, nie byli w stanie ich dostarczyć na opóźnione budowy, przez co zalegały w magazynach i były zbywane w pierwszej kolejności, aby zmniejszyć zapasy magazynowe i zrobić obrót. Widać również przełożenie się złych nastrojów społecznych na chęć zakupów inwestycyjnych. Tam, gdzie nie instalator, a klient końcowy dokonuje wyboru, czyli w dys-

Produkcja budowlano-montażowa (przeciętna miesięczna 2010 = 100)

I

II

III

IV

V 2010

VI 2011

VII

VIII 2012

IX

X

XI

XII

2013 Źródło: GUS

190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40

d o d at e k p r o m o c yj n y

Aktywność w zakresie budowy mieszkań 24000 22000 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0

II IV VI VIII X XII II IV VI VIII X XII II IV VI VIII X XII II IV VI VIII X XII II IV VI 2009

2010 oddane

2011 rozpoczęte

2012 pozwolenia

2013

tów budowlanych (hipotecznych) – można stwierdzić, iż mamy do czynienia z budowaniem lub remontem za gotówkę. Również po stronie dystrybutorów obserwujemy działania minimalizujące ryzyko braku płatności, co sprzyja spowolnieniu procesów zakupowych.

Ocena rynku to średni spadek o ok. 5% w porównaniu do II kwartału 2012 r., ale uwzględnia to drastyczny spadek obrotów marketów nawet o ok. 25% (drobne remonty, aktywność konsumentów).

Osobnym problemem, który zaistniał od jesieni 2012 r., jest agresywna ekspansja ciepła systemowego, które, korzystając ze swojej pozycji, zaczęło naginać na swoją korzyść zapisy prawa budowlanego, które weszły w życie przed rokiem, skutecznie w szeregu przypadków blokując możliwość instalacji rozproszonych źródeł ciepła o mocy pow. 50 kW. Dotyczy to zarówno kotłów kondensacyjnych, jak i OZE w postaci pomp ciepła i kotłów na biomasę. Także jedna z instalacji Kogeneracji nie znalazła uznania u lokalnego operatora sieci cieplnej i została wstrzymana.

Sytuacja w wybranych grupach produktowych

Pompy ciepła – tradycyjnie już w dalszym ciągu praktycznie wszyscy byli zgodni co do tego, że ta grupa produktowa ma się dobrze, jak na ogólną sytuację na rynku. Niemniej jednak, można było spotkać głosy mówiące zarówno o wzrostach sprzedaży pomp ciepła rok do roku na poziome 10-15%, ale też były głosy o stagnacji bądź nawet pewnych spadkach sprzedaży pomp ciepła.

W dalszym ciągu daje się zauważyć wzrastające zainteresowanie pompami powietrznymi. W kontekście zaistniałej sytuacji rynkowej można przyjąć, że rynek pomp ciepła wydaje się być stabilny.

Kolektory słoneczne – po bardzo kiepskim I kwartale 2013 r. oczekiwano, że w II nastąpi odrobienie strat. Wzrosty nastąpiły, ale nie w takim stopniu, w jakim by sobie życzyli producenci. Zaistniały duże rozbieżności co do oceny wzrostów tego segmentu rynku. Przy ogólnych wzrostach, ocenianych na ok. 10%, w sytuacji gdy niektórzy oferenci wskazywali na sporo wyższe wzrosty, ktoś musiał stracić, stąd te rozbieżności. W dalszym ciągu jest duże zainteresowanie wykorzysta-

tłów na paliwa stałe, aczkolwiek nie tak duży jak w poprzednich kwartałach – ocenia się pewną stagnację w zmianach lub kilkuprocentowe – do 15% – spadki dla tego segmentu rynku. Po ostatnich podwyżkach cen węgla powyżej 900 zł już niewielu inwestorów jest zainteresowanych tego typu inwestycją. Inne elementy instalacyjne: ogólnie spadki, w wypadków kominów nawet dwucyfrowe. n

105

wrzesień 2013

REKLAMA

Builder

niem programu dopłat do kredytów NFOŚiGW. Także kolektorom słonecznym rośnie konkurent w postaci powietrznych pomp ciepła do przygotowania c.w.u., co też może mieć wpływ na wyhamowującą silną tendencję wzrostową tego segmentu rynku.

Kotły gazowe wiszące – praktycznie wszyscy rozmówcy wskazywali na spadkową tendencję dla kotłów konwencjonalnych na rzecz nowocześniejszych urządzeń, chociaż i tutaj były rozbieżności co do oceny tendencji rynkowych. Utrzymał się stały podział udziału kotłów z zamkniętą i otwartą komorą spalania. W wypadku kotłów kondensacyjnych także większość opinii wskazywała na stagnację lub lekkie kilkuprocentowe spadki sprzedaży tych urządzeń od 5 do 10%. Można zaobserwować lekkie kurczenie się rynku – szczególnie dla kotłów konwencjonalnych, których spadek szacowany jest na 10-15% – spowodowane problemami w zakresie prac modernizacyjnych wymagających nieco szerszego zakresu robót oraz skurczeniem się liczby nowych potencjalnych inwestycji.

Przepływowe podgrzewacze do wody – w porównaniu do II kwartału 2012 r. sytuacja w tej grupie towarowej się ustabilizował i można przyjąć, że poziom sprzedaży jest lekko poniżej poziomu zeszłego roku w II kwartale 2013 r. i istnieje spadek nieco powyżej 10% w perspektywie pierwszego półrocza.

Gazowe kotły stojące – podobnie jak w poprzednich kwartałach utrzymała się tendencja spadkowa. W tym kwartale na poziomie 5-10%, ale były opinie o stabilizacji tego segmentu rynku.

Głównie tej grupy produktów dotyka problem projektowania węzłów cieplnych opartych na sieciach c.o. w miejsce indywidualnych kotłowni powyżej 50 kW. Można było spotkać opinie, że jedynymi produktami sprzedającymi się w tej grupie towarowej były tzw. lodówki kondensacyjne, ale też w mniejszych ilościach w porównaniu do zeszłego roku.

Grzejniki – rozmówcy byli zgodni co do dalszych spadków sprzedaży nie tylko grzejników stalowych, ale także aluminiowych. Tendencja spadkowa utrzymuje się na rzecz ogrzewania

podłogowego i ściennego. Dla grzejników ocenia się spadek rzędu 8-15% rok do roku, w największym stopniu dotykający grzejników stalowych, gdzie – według ocen respondentów – spadki mogły osiągnąć nawet poziom 30%, co jest efektem mniejszej liczby inwestycji, gdzie można je zamontować oraz konsekwentnie wzrastającej roli ogrzewania podłogowego w nowych inwestycjach.

Inne produkty – w dalszym ciągu trudny okres mieli producenci ko-

d o d at e k p r o m o c yj n y

Ocena rynku to średni spadek o ok. 5% w porównaniu do II kwartału 2012 r., ale uwzględnia to drastyczny spadek obrotów marketów nawet o ok. 25%.

Builder Adres redakcji i wydawnictwa 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl reklama@pwbmedia.pl serwis@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa/Naukowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski dr Piotr Noakowski (Stuttgart) dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Czesław Sokołowski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna mgr inż. Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Współpraca Justyna Sobiecka, Adam Zyzman Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Joanna Sugajska Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Izabela Dembna, Mateusz Tytkowski Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne

Patronaty Buildera I Międzynarodowe Targi Budowlane Warsaw Build (Warszawa)

W dniach 10-12 września 2013 r. w Warszawskim Centrum EXPO XXI odbędzie się pierwsza edycja międzynarodowych targów budowlanych Warsaw Build 2013, Windows & Doors 2013, Certiba 2013 oraz Interiors & Design 2013. Organizatorem wydarzeń jest ­firma Lentewenc Sp. z o.o. targibranzybudowlanej.pl, targiceramiki.pl, targiwnetrzarskie.pl, targiprodukcjiokienidrzwi.pl

Konferencja „Powerpol Utilities – Green Build” (Warszawa)

Organizatorami wydarzenia, które odbędzie sie 18 września 2013 r. w Hotelu Marriot w Warszawie, są Europejskie Centrum Biznesu oraz Kancelaria DENTONS. Celem warsztatów jest przedstawienie procesu inwestycyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. www.utilities.powerpol.pl

XIX Konferencja Naukowo-Techniczna (Ciechocinek)

Największe ryzyka i błędy w procedurach udzielania, realizacji i rozliczania zamówień na roboty budowlane będą tematem kolejnej konferencji, która odbędzie się w dniach 9-11 października 2013 r. Organizatorem jest OWEOB Promocja Sp. z o.o.

XXI Ogólnopolska Konferencja „Ekologia a Budownictwo” (Bielsko-Biała)

Konferencja odbędzie się w dniach 10-12 października 2013 r. Organizatorami są Komitet Ekologii przy PZITB, ITB, PZITB – Oddział Bielsko-Biała, Śląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Wydarzenie adresowane jest do środowisk naukowych i zawodowych, a także do samorządów i administracji państwowej. www.pzitb.bielsko.pl

I Konferencja Techniczno-Budowlana TECH-BUD 2013 (Kraków)

Konferencja odbędzie się w dniach 23-25 października 2013 r. Jej przedmiotem jest problematyka projektowania i wykonawstwa w aspekcie stosowania nowych technologii, materiałów i nowoczesnej techniki w budownictwie oraz praktyka i teoria stosowania norm europejskich. Organizatorami są PZITB oraz Centrum Usług Techniczno-Organizacyjnych Budownictwa, oddział małopolski w Krakowie. www.tech-bud.pzitb.org.pl

INGLASS 2013 (Warszawa)

4. edycja Międzynarodowej Konferencji Architektonicznej INGLASS odbędzie się 27 listopada w Warszawie. Konferencja jest skierowana do architektów, inżynierów, producentów i przetwórców szkła, dostawców sprzętu oraz odbiorców końcowych. Tematem w tym roku jest „szkło w architekturze i inżynierii”. www.ieglass.eu

Firma na Medal

Wyróżnienia Firma na Medal, Budowniczy Polskiego Sportu i Sportowy Obiekt Roku przyznaje, jak co roku, Polski Klub Infrastruktury Sportowej/Klub Sportowa Polska. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, nad którym honorowy patronat objął Wicepremier i Minister Gospodarki Janusz Piechociński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Janusz Żbik, SARP, Izba Architektów RP, IBDiM, Izba Projektowania Budowlanego, Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego i stowarzyszenia branżowe. W związku z tym przyznawane będą również wyróżnienia specjalne dla polskich architektów i konstruktorów oraz zaprojektowanych przez nich obiektów. Gala finałowa odbędzie się 14 listopada 2013 r. Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem biuro@pkis.pl lub builder@pwbmedia.pl.

Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA (Poznań)

Kolejna edycja targów BUDMA odbędzie się w nowym terminie: 11-14 marca 2014 r. Hasło przewodnie: Inspiracje, Budowa, Remont.

Jako dopełnienie ekspozycji, dla każdej z grup zwiedzających przygotowane zostanie specjalne wydarzenie (m.in. Dzień Dystrybutora, Forum Architektury, Strefa Testów). Istotnym elementem targów będzie ponadto jedyna w Polsce ekspozycja produktów i oferty firm zajmujących się tematyką infrastruktury sportowej, czyli Targi CBS – Centrum Budownictwa Sportowego. www.budma.pl

XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego (Kielce-Cedzyna)

Konferencja odbędzie się w dniach 21-23 maja 2014 r. w Cedzynie k. Kielc. Jej przedmiotem będą m.in. zagadnienia formalno-prawne w działalności rzeczoznawcy budowlanego, systemy monitoringu i nieniszczące metody badawcze, ocena stanu technicznego i trwałości konstrukcji wybranych obiektów, w tym o konstrukcji wielkopłytowej. www.rzeczoznawstwo2014.tu.kielce.pl

Wersję pierwotną pisma stanowi wersja papierowa.

Informacje nt. publikacji naukowych – www.ebuilder.pl

– członek Loży Złotej

Business Centre Club,

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5

Przedsięwzięcia Buildera – nowe terminy TopBuilder 2014

Rusza szósta edycja nagród TopBuilder 2014. Na Państwa zgłoszenia czekamy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ. Statuetka TopBuilder przyznawana jest projektom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa TopBuilder 2014 zaplanowana jest na 22 stycznia 2014 r. program promocyjno-edukacyjny Buildera

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmujĄ: redakcja, ruch, kolporter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800.

Koszt połączenia wg taryfy operatora.

Gala Buildera 2013

Rozpoczęła się kolejna edycja konkursów Budowlana Firma Roku, Polski Herkules i Laury Buildera. ­Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ – w jego ramach wyróżnienia przyznawane są pracowniom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa odbędzie się 3 grudnia 2013 r.

2013 POLSKI2013

HERKULES 2013