METAMORFOZY Rewitalizacja wielkiej płyty nowy program Buildera
NR 6(191) CZERWIEC 2013
6 CZERWIEC 2013
Nr
WWW.EBUILDER.PL
Builder
Wielka płyta Wielki problem?
BIZNES l BUDOWNICTWO
Rok XVII (191) 5zł (w tym 8% VAT)
l ARCHITEKTURA
WIODĄCY miesięcznik dla budownictwa, architektury i biznesu
ISOVER – 20 lat w Polsce Piotr Dauksza
Dirk de Meulder
ARCHITEKTURA www.ebuilder.pl
Barycz i Saramowicz
NARZĘDZIA IT
pomagają tworzyć świat
Jan Rooze
Co za nami, co przed nami w budownictwie
ZERO KOMPROMISÓW MIĘDZY WOLNYM PRZELOTEM A SPRAWNOŚCIĄ HYDRAULICZNĄ
Nowy wirnik typu S-tube w pompach ściekowych nie uznaje kompromisów pomiędzy dużym wolnym przelotem a wysoką sprawnością hydrauliczną. Sprawność: najwyższej światowej klasy sprawność hydrauliczna pomimo zastosowania dużego wolnego przelotu Wolny przelot: duży wolny przelot oznaczający większą łatwość przepompowania ciał stałych w ściekach i większą odporność na zatykanie Prostota: niskie koszty eksploatacji i długa żywotność zapewnione przez prostą i niezawodną konstrukcję wirnika typu S-tube
Zmienność składu ścieków dopływających do pompowni od lat była dużym wyzwaniem dla producentów pomp, którzy musieli dokonywać kompromisów pomiędzy obniżeniem sprawności hydraulicznej lub zmniejszeniem wolnego przelotu wirnika. Wirnik typu S-tube firmy Grundfos jest jedynym wirnikiem, który zapewnia zarówno wysoką sprawność hydrauliczną, jak i duży wolny przelot, co oznacza dla użytkownika maksymalną niezawodność systemu pompowego i obniżenie kosztów eksploatacyjnych. Więcej informacji można znaleźć na stronie grundfos.com/no-compromise.
Fot. arch. Saint-Gobain
-%4!-/2&/:9 2%7)4!,):!#*! 7)%,+)%* 0€949 NOWY PROGRAM "UILDERA
7)%,+! 0€94! 7)%,+) 02/",%-
KOMENTARZ 8 INFORMACJE 10
„Rozwój ISOVER w ciągu 20 lat jest niekwestionowany, jak równieş pozycja marki na rynku� – Piotr Dauksza, Dyrektor Generalny ISOVER
u•
WWW.EBUILDER.PL
16
BIZNES ď Ź BUDOWNICTWO
6 j ly~pljꢪ¥£
yÂ’ÂŽĂŞ }ppĂŞĂ‚ÂĄÂŠÂĄĂƒĂŞÂĽÂ?Â ĂŞĂ‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ĂŞÂ¨ĂœĂŞ}h{Ăƒ
ď Ź ARCHITEKTURA
LUDZIE I FIRMY
ISOVER – 20 lat w Polsce 16
ISOVER – 20 lat w Polsce PIOTR DAUKSZA
Fundament budowania wartości 18 Rozmowa z Iwoną Górakowską-Szyszką, Członkiem Zarządu CEMEX Polska
DACHY I FASADY
DLA BUDOWNICTWA
!2#()4%+452!
i˜Œ�‡ˆ•
DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ• CZERWIEC
pklhsuplĂŞ~rvtwvuv~hu€ –—•ÂĂŞĂŞÂŁÂŚ
zœ–—ˆÂ?ĂŞÂ•ÂœÂ‘Â‘Â’ÂšÂœĂŞil vrhwv~ېn„Â?ˆ†’
DIRK DE MEULDER
JAN ROOZE
OPROGRAMOWANIE
DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA CZERWIEC
&OT ARCH 'ALECO
Fot. Siniat
Rozmowa z Piotrem DaukszÄ…, Janem Rooze i Dirkiem de Meulderem, Dyrektorami Generalnymi ISOVER
Fot. arch. Saint-Gobain
czerwiec 2013
"ARYCZ I 3ARAMOWICZ
.!2:§$:)! )4
POMAGAJ– TWORZYĂƒ yWIAT
#O ZA NAMI CO PRZED NAMI W BUDOWNICTWIE
#APITAL 'ATE W !BU :ABI WIZUALIZACJA ORAZ WIDOK MODELU 4EKLA 3TRUCTURES
Współpraca nauki i biznesu 20 Magdalena Filipek
STRATEGIE MARKETINGOWE
Przyszłość to lekkie materiały budowlane 22
Rozmowa z Tomaszem Plucińskim, Dyrektorem Strategii i Marketingu SINIAT
Aplikacje mobilne B2B w branşy budowlanej i nieruchomości 24
BUDUJEMY ZAUFANIE W BIZNESIE Rola pełnomocnika w mediacji 26
22
„Jesteśmy profesjonalnym partnerem dla profesjonalistów" – Tomasz Pluciński, Dyrektor Strategii i Marketingu SINIAT.
Olga Widerszal-Piotrowska
PRAWO
Współczynnik przenikania ciepła - zmiana regulacji prawnych 28
RAPORT
Co za nami, co przed nami w budownictwie? 30 Michał Oksiński
DACHY I FASADY
DACHY I FASADY DODATEK PROMOCYJNY
44
DODATEK PROMOCYJNY MIESIÇCZNIKA
i˜Œ�‡ˆ•
PREZENTACJA Z OKĹ ADKI System bezokapowy Galeco dla nowoczesnego budownictwa 36 Tomasz Piotrowski
NAUKA DLA BUDOWNICTWA RodzÄ… siÄ™ nowe technologie 38 Krzysztof Langer, Jerzy J. Langer
&OT ARCH 'ALECO
Jakie błędy są najczęściej popełniane podczas montaşu systemów podciśnieniowych odwadniania dachów? Czy dach zielony to tylko jedna z form balastu lub „optyczne� dowartościowanie budynku? Jak się odnaleźć w przepisach przeciwpoşarowych? O odpowiedź na jedne z częściej pojawiających się pytań odnośnie dachów poprosiliśmy ekspertów Stowarzyszenia DAFA
CZERWIEC
pklhsuplĂŞ~rvtwvuv~hu€ –—•ÂĂŞĂŞÂŁÂŚ
zœ–—ˆÂ?ĂŞÂ•ÂœÂ‘Â‘Â’ÂšÂœĂŞil vrhwv~ېn„Â?ˆ†’
54
Zapytaliśmy najwaşniejsze w kraju instytucje, organizacje branşowe, przedstawicieli środowiska naukowego, inşynierów i architektów – czy „wielka płyta� to w Polsce wielki problem? Czy powinno się (a jeśli tak, to w jaki sposób) ratować budynki wzniesione w latach 70. w tej technologii?
Fot. arch. Stefan Forster architekten
FASADY
Innowacja od SINIAT. PĹ‚yta gipsowa NIDA Hydro na elewacje 42
Robert Ĺšwitulski
FORUM EKSPERTĂ“W Dachy pod ochronÄ… 44
Krzysztof Głowacz, Witold Okoński, Maria Dreger, Krzysztof Bagiński
BUDOWNICTWO
YTONG Panel – płyty do ścianek działowych 49 Piotr Harassek
Activ’AirŽ oddychaj czystym powietrzem 50 Marek Stachyra
DECO STONE – innowacyjne nawierzchnie z eksponowanym kruszywem 52 Piotr Karbownik
Fot. arch. Galeco
Fot. arch. Marley
Tomasz Rzętała
13ABDH019 Polish.pdf
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
1
08/05/2013
9:40 AM
Fot. arch. Construsoft
czerwiec 2013 PROGRAM EDUKACYJNO-INFORMACYJNY "METAMORFOZY"
76
„Wielka płyta” – wielki problem? 54
Jakie narzędzia usprawniające proces projektowania i realizacji inwestycji budowlanych znajdują się dzisiaj w szerokim użyciu? Jakie mają znaczenie?
Janusz Żbik, Michał Wójtowicz, Ryszard Trykosko, Andrzej Roch Dobrucki
Metamorfozy na blokowiskach 60 Rynek TopBuilder 66 Rynek 68
OPROGRAMOWANIE
OPROGRAMOWANIE DLA BUDOWNICTWA
DLA BUDOWNICTWA
DODATEK SPECJALNY
Informacje z rynku IT 74
FORUM IT
92
Narzędzia IT pomagają tworzyć świat 76
Oprócz swojej funkcji technicznej systemy StoVentec pozwalają również na swobodne i nowoczesne kształtowanie elewacji. Jest to szczególnie ważne w przypadku obiektów reprezentacyjnych, których wygląd musi posiadać indywidualny charakter.
Przemysław Nogaj, Andrzej Tomana, Adam Semla, Kazimierz Golonka, Tomasz Olszewski
PROGRAMY DLA KOSZTORYSANTÓW Szybka wycena – z BCO i Seko PRIX 79
Fot. arch. CONSTRUSOFT
Fot. arch. Sto-ispo
Katarzyna Burzyńska
DODATEK SPECJALNY MIESIÇCZNIKA
i CZERWIEC
#APITAL 'ATE W !BU :ABI WIZUALIZACJA ORAZ WIDOK MODELU 4EKLA 3TRUCTURES
Paweł Kaczmarski
PROGRAMY DLA KONSTRUKTORÓW
BIM w praktyce. Rozbudowa lotniska w Denver 80 Tomasz Olszewski, Adam Jakubiec
PROGRAMY DLA ARCHITEKTÓW ZWCAD+ 2012 kontra AutoCAD 2013 82 Ralph Grabowski
PROGRAMY DLA PROJEKTANTÓW I PRODUCENTÓW LogiKal® – przyszłość zaczyna się teraz 86 Dominika Kijko
98
PROGRAMY DLA ZARZĄDZAJĄCYCH
Umowy pod kontrolą dzięki Comarch ERP XL 88
Program promocyjno-edukacyjny pod nazwą „Promujemy Polską Architekturę”, realizowany przez miesięcznik „Builder”. Przy tej okazji postanowiliśmy zapytać znaczących przedstawicieli środowiska architektonicznego dlaczego promocja i edukacja w zakresie architektury są tak istotne.
ARCHITEKTURA & DESIGN
Nowoczesne rozwiązania dla elewacji 92 Fot. arch. Barycz i Saramonowicz
106
Rafał Barycz i Paweł Saramowicz są architektami – twórcami prestiżowego krakowskiego Biura Architektonicznego Barycz i Saramowicz.
ARCHITEKTURA I DESIGN
Dariusz Butkiewicz
O PROGRAMIE PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ
.OWOCZESNE
Dlaczego powinniśmy edukować ROZWI ZANIA DLA ELEWACJI w zakresie architektury? 98 Armatura, która wyznacza trendy: inteligentna, ekologiczna, funkcjonalna 104 PROFILE – Rafał Barycz i Paweł Saramowicz 106 Informacje 110 Polskie pracownie architektoniczne 112 program promocyjno-edukacyjny Buildera
02/'2!- 02/-/#9*.9 ) %$5+!#9*.9 "5),$%2!
STRONA BUILDERA 114
êê©¢
-ECENASI 0OLSKIEJ !RCHITEKTURY
Fot. arch. Sto-ispo
Edyta Kozek
Od redakcji Naszym priorytetem na najbliższe miesiące jest intensyfikacja, wspólnych z wiodącymi firmami/markami Naszym inajważniejszymiwkrajuinstytucjami,działańwrealizacjidwóchniezwykleważnych–nowychProgramów i promocyjno-edukacyjno-informacyjnych„Buildera”. promocyjno-edukacyjno-informacyjnych Pierwszy–„PROMUJEMYPOLSKĄARCHITEKTURĘ”,któryoficjalnieogłosiliśmyjużwnumerzemajowym Pierwszy ––dotyczyszeregudziałańmającychnaceluintegracjęśrodowiskaprojektantów(architektówikonstruktorów)zproducentaminowoczesnychtechnologii(str.92-113). rów) Drugi–to„METAMORFOZY–REWITALIZACJAWIELKIEJPŁYTY”,októrymszerzejnastronie54i60.Jego Drugi ogłoszenie na naszych łamach zbiega się w tym temacie z inicjatywą polityków, posłów sejmowej komisji ogłoszenie infrastrukturyiministerstwatransportu,budownictwaigospodarkimorskiej. infrastruktury DorealizacjiobuProgramóworazwieluwspólnychdziałańnarzeczrozwojunowoczesnejarchitekturyibudownictwa–serdeczniePaństwa realizacji obu zapraszamwimieniuswoim,Redakcji,RadyProgramowejorazznakomitychPatronów,PartnerówiMecenasówPolskiejArchitektury.
DanutaBurzyńska RedaktorNaczelna
W NUMERZE: raport
forum ekspertów
Michał Oksiński
Maria Dreger
CO ZA NAMI, CO PRZED NAMI W BUDOWNICTWIE?
DACHY POD OCHRONĄ
Polskirynekbudowlanyprzechodziciągłąprzemianę. W pierwszym kwartale roku, w porównaniu ztymsamymokresem2012roku,dominująspadki, zarówno w produkcji budowlano-montażowej, jak i wartości udzielanych zamówień.Coprzednami?Przyszłośćnależydoinwestycjizbranżyenergetycznejikolejowej.Wszystkonatowskazuje,żetedwasektorybędąnapędzaćlistęinwestycjiwtakimstopniu,wjakimkiedyśrobiłytoprojektydrogowe.Sektorenergetycznyjestpostrzeganyjakodziałgospodarki,którystanowićmożejejgłównąsiłęnapędową.Energetykatołakomykąsektakżedla budownictwa.Konsekwencjąstarzeniasięistniejącychelektrowniiinstalacji przesyłowych(ok.40proc.blokówenergetycznychwPolscemaponad40lat, aponad15proc.przekroczyło50lat)icorazostrzejszychwymogówunijnych jestpotrzebadużychnakładówinwestycyjnych.Szacujesię,żewciągunajbliższych15latmodernizacjasektorapolskiejenergetyki,akonkretnieinwestycjewblokienergetyczneisiećprzesyłową,pochłonie150-200mldzł.
budownictwo
architektura i design
Andrzej Roch Dobrucki
Przemek Kaczkowski
Prezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa
Architekt, STOPROCENT Architekci
WIELKA PŁYTA- WIELKI PROBLEM?
PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ
Uważam, że wielka płyta niesie jednak za sobą koniecznośćrewitalizacji.Jakpokazująstatystyki, w blokach z wielkiej płyty wybudowanych przed 1985 r. samo zużycie energiiwynosi240doprawie400kwhna1m².DlaporównaniawdomachwNiemczechzużywasię100kwhenergii,awSzwecjitylko60kwh na1m².WPolsceociepliliśmyiocieplamynadalbudynkizwielkiejpłyty, aleczyzawszedobrze?Czyzgodniezzasadamiwiedzytechnicznejizgodnie z obowiązującymi przepisami? Czy była dokonywana ocena stanu technicznegobudynkuprzedociepleniem?Czybyłwykonywanyprojekt techniczny ocieplenia? Oprócz spełniania norm zużycia energii przez budynek-wymaganiaznaczniewzrosły-pojawiłsięproblemmateriałów zużytychdoocieplania.Stosowanewubiegłychlatachpłytyazbestowocementowejakoelewacyjnemusząbyćisąusuwane.
6 Builder
Powszechnie obowiązujące przepisy mają zapewnić, by podczas pożaru budynek zachowałwokreślonymczasieswojewłaściwości użytkowe, bo to umożliwia bezpieczną ewakuację ludzi zpłonącegoobiektuorazprzeprowadzenieakcjiratowniczo-gaśniczej. Ograniczanie ryzyka strat materialnych spowodowanych ogniem oraz ewentualnej odpowiedzialności cywilnej pozostaje wgestiiwłaścicieliobiektówbudowlanych.Niewystarczypoprawniezaprojektowaćobiekt,użyćmateriałówiwyrobówozadeklarowanychwłaściwościach,zwymaganymiklasyfikacjamiogniowymi idobrejjakości.Jeżelinaetapierealizacjiwystąpią,pozornienawet drobne, odstępstwa od sklasyfikowanych układów, efektem może być nieuzyskanie oczekiwanych właściwości ogniowych i niższy niżzakładany,poziomochronyibezpieczeństwapożarowego.Podobnienaetapieużytkowaniaobiektu.
Andrzej Sapkowski powiedział kiedyś: „Możemy nosić chińskie ciuchy, jeździć czeskimi autami, patrzeć w japońskie telewizory, gotować w niemieckich garnkach hiszpańskie pomidory i norweskie łososie. Codokultury,tojednakwypadałobymiećwłasną”. To samo można odnieść do architektury, która jest jej najbardziej namacalnąemanacją.Jakośćnaszegootoczeniaprzekładasięwsposóbbezpośredninakomfortżycia.Przyjazneidobrzezaprojektowanemiasto,budynekużytecznościpublicznejczynawetdomskładająsięnanaszwspólny,społecznykapitał.Dlategotakważnejest, abypromowaćdobrąpolskąarchitekturę;przemyślaną,harmonijniewpisanąwotoczenie,odpowiadającąskaląifunkcjąswojemu przeznaczeniu.
czerwiec 2013
komentarz
Jak wyjść z kryzysu obronną ręką?
JAN MIKOŁUSZKO Od 2003 do chwili obecnej pełni funkcję Prezesa Zarządu UNIBEP S.A. Wcześniej zajmował następujące stanowiska: Wiceprezesa Zarządu Budimex Dromex S.A. (2002–2003), Prezesa Zarządu Budimex Unibud S.A. (1999–2002) i UNIBUD S.A. (1991–1999), Dyrektora Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego w Bielsku Podlaskim (1976–1990) oraz Kierownika budowy w Bielsko Podlaskim Przedsiębiorstwie Budowlanym (1973–1976). Jest absolwentem Politechniki Białostockiej. Posiada tytuł inżyniera budownictwa lądowego.
8 Builder
Grupa Unibep skupia w sobie pięć biznesów: budownictwo kubaturowe w kraju i za granicą, budownictwo drogowe, działalność deweloperską a także produkcyjną. Wszystkie wymienione dziedziny w różnym stopniu, ale pozytywnie, pracują na pozycję i wyniki Unibepu. Piłkarskie Euro w Polsce minęło pozostawiając po sobie w większości przypadków wykonawców w bardzo złej sytuacji, ale też nałożyło się na to jeszcze kilka innych czynników – przede wszystkim zła sytuacja na globalnych rynkach. Wiele spółek doznało poślizgu na wzrostach cen materiałów i surowców, ale nie bez winy jest też tak zwany czynnik ludzki. W chwili obecnej nastroje w krajowej budowlance, poza nielicznymi wypadkami, są złe albo bardzo złe. Jeszcze przed pogorszeniem się warunków w budownictwie krajowym Unibep zaznaczył wyraźnie swoją obecność za granicą. Spółka Unibep jest obecna na rynkach wschodnich od około 10 lat, a w Norwegii od 4 lat, posiadamy aktywne przedstawicielstwa w Rosji, Norwegii i na Białorusi. Dzięki naszemu doświadczeniu i najwyższej klasy kadrze radzimy sobie bardzo dobrze na trudnych rynkach eksportowych. Rosja na przykład jest skomplikowana zarówno pod względem realizacyjnym jak i logistycznym, dlatego też polskie firmy z branży budowlanej patrzą z dużą obawą na ten kierunek eksportu. W latach kolejnych do dalszego rozwoju chcemy wykorzystać chłonność rynku rosyjskiego i wybudować obiekty infrastrukturalne towarzyszące organizowanym Mistrzostwom Świata w Piłce Nożnej w 2018 roku. Unibep bardzo mocno korzysta też z innych swoich atutów wypracowanych dużo wcześniej, tj. z bardzo dobrej sytuacji finansowej spółki po pierwszym kwartale br. oraz z nawiązanych trwałych relacji z klientami. Powyższe pozwala nam spokojnie pracować nad wynikami 2013 roku i dobrze przygotowywać się do lat następnych.
czerwiec 2013
Fot. arch. Unibep
Trudno jest znaleźć remedium na spowolnienie gospodarcze w sektorze budowlanym. Jednym z pomysłów na wyjście z kryzysu obronną ręką jest z pewnością eksport usług na rynki europejskie. Niektóre firmy już od wielu lat radzą sobie na nich bardzo dobrze, upatrując kolejnych możliwości. Komentarza udzielił Jan Mikołuszko, Prezes Zarządu Unibep S.A.
Uroczysta gala XX-lecia ISOVER w Polsce
BUDMA 2014 Inspiracje Budowa Remont
ISOVER, lider w dziedzinie izolacji budowlanych, obchodzi w tym roku 20-lecie działalności w Polsce. Najwyższa jakość, silna marka, innowacje i przewaga technologiczna – to kluczowe czynniki, które zdecydowały o sukcesie firmy na polskim rynku. Z tej okazji, 16 maja br. w przepięknie zaaranżowanym hotelu Monopol w Katowicach, odbyła się uroczysta gala podsumowująca 20 lat obecności firmy na polskim rynku. Zebranych gości przywitał Piotr Dauksza, Dyrektor Generalny ISOVER, który przypomniał najistotniejsze kroki milowe w historii firmy. Następnie Emmanuel Normant, Prezydent Branży Izolacji Grupy Saint-Gobain, w swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie misji i wizji Saint-Gobain w strategii ISOVER oraz przypomniał wartości firmy. – Konsekwencja, innowacyjne pomysły i wiara w sukces przyniosły wymierne rezultaty w postaci wiodącego miejsca w branży oraz zaufania, jakim obdarzają nas nasi Partnerzy i Klienci – tłumaczył Normant. W trakcie wydarzenia partnerzy, z którymi ISOVER nieprzerwanie współpracuje od kilkunastu lat, otrzymali specjalnie przygotowane na tę okazję dyplomy. Uhonorowano również byłych dyrektorów generalnych, którzy kierowali firmą w przeszłości (m.in. Dirk de Muelder, Jan Rooze oraz Konrad Machula). Galę, prowadzoną przez Macieja Orłosia, uświetniły m.in. występy musicalowe aktorów Teatru Roma.
Najbliższe targi budownictwa odbędą się po raz pierwszy w wiosennym terminie. Jak zapowiadają organizatorzy, nie zabraknie nowych propozycji dla producentów i ich klientów, aby jak najefektywniej wykorzystać czas wystawy. Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA odbędą się w dniach 11-14.03.2014 roku. Co interesujące, swój udział w targach już dzisiaj zapowiada wielu liderów rynku, włączając firmy, których w ostatnim czasie w Poznaniu nie mieliśmy okazji spotkać. Hasło przewodnie przyszłorocznej edycji: „Inspiracje, Budowa, Remont”, podkreśla najważniejsze „etapy” tworzenia otaczającej nas architektury, ale także dążenie do podnoszenia standardów i wdrażania najnowszych technologii w budownictwie – wyjaśnia Dariusz Muślewski, dyrektor targów. – Oferta prezentowana na BUDMIE dotyczyć ma budownictwa mieszkaniowego, niemieszkaniowego i infrastrukturalnego, a zadedykowana zostanie w szczególności firmom handlowym, wykonawcom, architektom i inwestorom zarówno z Polski jak i zagranicy. Jako dopełnienie ekspozycji, dla każdej z grup zwiedzających przygotowywane jest specjalne wydarzenie. Dla handlu będzie to Dzień Dystrybutora, dla architektów wielopłaszczyznowe Forum Architektury (współorganizowane z Izbą Architektów RP), z „gwiazdą światowego formatu” na czele; wykonawcy ponownie zaproszeni zostaną m.in. do Strefy Testów, a inwestorzy i deweloperzy do udziału w programie stworzonym specjalnie z myślą o nich. Targi BUDMA w 2013 roku odwiedziło ponad 53 tys. gości z 50 krajów, a swoje nowości zaprezentowało ponad tysiąc wystawców z 35 państw.
Laureaci Orłów Polskiej Stolarki 2012
Fot. arch. Ghelamco Poland
więcej informacji na
Po raz pierwszy w historii przyznano Orły Polskiej Stolarki. Rozdanie nagród odbyło się 16 maja 2013 r. w czasie uroczystej Gali IV Kongresu Stolarki Polskiej. Statuetki otrzymały osoby oraz firmy, które w sposób szczególny przyczyniły się do rozwoju branży. Wyróżnienie dla Lidera Polskiej Myśli Technicznej otrzymała firma FAKRO Sp. z o.o. – wicelider światowego rynku okien dachowych. Przedsiębiorstwo zostało docenione za szerzenie twórczej myśli polskich inżynierów na świecie. Dwie statuetki przyznane zostały w kategorii Wyróżnienie Prezesa i Zarządu Związku Polskie Okna i Drzwi. Otrzymały je: Maria Waśkiewicz oraz firma M&S Pomorska Fabryka Okien. Maria Waśkiewicz jest członkiem Związku Polskie Okna i Drzwi od początku jego istnienia. W latach 2007-2009 pełniła funkcję prezesa Organizacji. M&S Pomorska Fabryka Okien jest członkiem Związku nieprzerwanie od roku 2005. Najważniejszym ze zrealizowanych na rzecz branży projektów w ciągu tego okresu były szczególne działania związane z uzgodnieniem zakresu Branżowego Programu Promocji polskich okien i drzwi. Ponadto władze Związku przyznały w imieniu reprezentantów branży tytuł Osobowości Roku Branży Stolarki Budowlanej. Nagrodę otrzymały dwie osoby ex aequo: Maciej Ślączka oraz Andrzej Wiśniowski. Maciej Ślączka – jeden z architektów rynkowego sukcesu spółki Maria Waśkiewicz – laureatka AIB - prekursora na krajowym rynku uszczelek, długoletni członek Związku Polskie Okna i Drzwi, aktywny Wyróżnienia Prezesa i Zarządu działacz na rzecz branży. Brał udział w pracach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, który odpowiedzial- Związku Polskie Okna i Drzwi ny był za stworzenie m.in. Europejskiej Normy na Okna i Drzwi. Andrzej Wiśniowski w 1989 roku zaczynał od wykonywania pojedynczych skrzydeł bram w „garażu”. Dziś jest właścicielem „bramy do Nowego Sącza” - hali produkcyjnych o łącznej długości ponad jednego kilometra i kilkudziesięciu linii produkcyjnych.
10 Builder
Warsaw Spire idzie w górę
Około 200 pracowników, 4 żurawie, i rekordowe ilości materiałów – tak aktualnie wygląda realizacja największego kompleksu biurowego powstającego w Europie. Prace na działce Warsaw Spire postępują zgodnie z przyjętym harmonogramem. W ramach budynku B – jednego z trzech budynków wchodzących w skład kompleksu biurowego – trwa budowa kondygnacji naziemnych, ponadto powstaje fundament budynku A oraz trwają prace ziemne pod budynkiem C. Poziom 0 w przypadku A i C ma zostać osiągnięty kolejno w sierpniu i wrześniu br. Z początkiem maja na działce Warsaw Spire rozpoczęły się także prace przy zbrojeniu płyty pod wieżę. Wraz z postępującymi pracami budowlanymi do dwóch żurawi wieżowych o wysokości 66,8 m oraz 72,7 m dołączyły kolejne dwa wysokie na 72,5 m oraz 65,5 m i przeznaczone dla budynku A. Inwestycja zostanie oddana do użytku w 2015 r., natomiast budynek B już we wrześniu przyszłego roku będzie do dyspozycji pierwszego najemcy.
czerwiec 2013
Fot. arch. Związek Polskie Okna i Drzwi
Fot. arch. ISOVER
informacje
informacje
Obrót Grupy Bosch w Polsce w 2012 roku wzrósł o prawie 9%, do 793 mln euro, wliczając dostawy do spółek Boscha poza granicami kraju. Sprzedaż Grupy na polskim rynku obniżyła się jednak do 753 mln euro, głównie z powodu osłabienia koniunktury gospodarczej. Grupa Bosch przeznaczyła w ub.r. w naszym kraju 20 mln euro na inwestycje w środki trwałe, przede wszystkim na inwestycje infrastrukturalne oraz na rozbudowę linii produkcyjnych w fabryce układów hamulcowych w Mirkowie. Zatrudnienie w Polsce utrzymuje się na stabilnym poziomie: 1 stycznia br. Grupa zatrudniała prawie 2 000 osób. Mimo pogorszenia koniunktury w drugiej połowie roku, działy handlowe Boscha umocniły swoją pozycję i wykazały w 2012 r. wzrost udziałów rynkowych w swoich branżach w Polsce. Spadek popytu na nowe samochody oraz naprawy samochodów używanych przyczyniły się do osiągnięcia dwucyfrowego wzrostu obrotów działu części samochodowych. Nowe projekty na dużą skalę, takie jak instalacja systemów zabezpieczeń w Galerii Europa Centralna w Gliwicach oraz wzmocnienie sieci dystrybucji przyczyniły się do umocnienia pozycji działu, przekładającej się na blisko 10-procentowy udział w rynku. Powyżej średniej rynkowej rozwijała się sprzedaż działu elektronarzędzi, do którego należy ok. 30% rynku elektronarzędzi w Polsce. W ub.r. Grupa Bosch kontynuowała w Polsce proces konsolidacji, włączając do struktury Robert Bosch Sp. z o.o. spółki Holger Christiansen oraz Buderus Technika Grzewcza.
Fot. arch. PSPS
Styropianowcy wybrali jakość Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) wyłoniło władze na nową kadencję. Walne Zgromadzenie PSPS, które odbyło się 10 maja br., na kolejną, roczną kadencję wybrało członków dotychczasowego Zarządu, pełniącego funkcję od maja 2012 r. Stanowisko prezesa Zarządu powierzono ponownie Kamilowi Kiejnie, jednemu z założycieli PSPS. W skład Zarządu wchodzą ponadto Anna Śpiewak (Austrotherm), Jacek Genderka (Genderka), Jerzy Rutka (Neotherm) i Tomasz Skowronek (Barda). Reelekcja oznacza kontynuację dotychczasowej polityki Stowarzyszenia, w szczególności działań na rzecz jakości wyrobów ze styropianu na rynku prowadzonych w ramach Programu Gwarancji Jakości Styropianu „Gwarantowany Styropian”.
czerwiec 2013
„90 lat Philips w Polsce. Innowacyjne rozwiązania – lepsza jakość”, pod takim hasłem 8 maja na Stadionie Narodowym w Warszawie firma Philips obchodziła okrągły jubileusz. Była to m.in. okazja do zaprezentowania kluczowych, innowacyjnych rozwiązań, dotyczących istotnych przemian społecznych, takich jak reforma systemu opieki zdrowotnej, poprawa funkcjonowania miast, czy promocja zdrowego stylu życia. Omówiono zagadnienia o charakterze globalnym i lokalnym, takie jak: starzenie się społeczeństw, urbanizacja, czy rosnące zapotrzebowanie na energię, żywność i wodę, a także jak tworzyć bardziej zrównoważone systemy opieki zdrowotnej. „Celem wydarzenia była próba znalezienia możliwości jeszcze lepszego dopasowania strategii innowacji firmy Philips do oczekiwań odbiorców. Wprowadzanie nowatorskich rozwiązań inicjuje dialog z interesariuszami i ekspertami na temat lokalnych potrzeb i wyzwań oraz pokazuje, jak nowoczesne technologie mogą pomóc w danym środowisku” – mówi Marek Huzarewicz, Prezes Zarządu Philips Poland. Fot. arch. Philips
W niedzielę 19 maja na budowie nowego mostu w Toruniu rozpoczęła się najbardziej spektakularna operacja inżynierska: montaż drugiego łuku. Stalowy gigant ważący 2,7 tysiąca ton płynął do swojego docelowego miejsca ponad 10 godzin. W tę wyjątkową akcję zaangażowanych było około 40 osób. Trasa, którą miał do pokonania południowy łuk, była dwukrotnie dłuższa w porównaniu do drogi, jaką był transportowany łuk północny, który został osadzony na wezgłowiach w ostatnich dniach marca. Najtrudniejszym momentem w operacji był punkt w połowie szerokości Wisły, czyli w pobliżu wyspy. Na jej wysokości był wykonywany manewr skrętu. W tym miejscu następuje zmiana kierunku ruchu wody, a jej prąd jest największy. Operacja zakończyła się zacumowaniem przed podporą, a łuk ustawił się w linii mostu. 20 maja został on podniesiony na wysokość jednego metra powyżej wezgłowi. Podniesienie było konieczne, ponieważ cała operacja związana z transportem odbywa się w tzw. niskiej pozycji. Kolejnym etapem było opuszczenie łuku na wezgłowia i jego osadzenie. Budowa mostu to najważniejsza inwestycja, jaka jest obecnie realizowana w Toruniu. Nowy most będzie miał 540 m długości i 24 m szerokości.
Innowacje Philipsa na 10-lecie
Actros ponownie najlepszy
Po raz drugi z rzędu, Mercedes-Benz Actros uzyskał tytuł „Ciężarówki Roku 2013” przyznawany przez miesięcznik Polski Traker. Zaszczytna statuetka została oficjalnie przekazana nowemu szefowi Działu Samochodów Ciężarowych Mercedes-Benz w Stuttgarcie, Stefanowi Buchnerowi. Uroczystość przekazania statuetki odbyła się w Wuppertal, przy okazji testów innej nowości spod znaku Gwiazdy – budowlanego Arocsa. Nowy Actros zadebiutował na rynku w 2011 r. To pierwsza na rynku ciężarówka z silnikiem spełniającym normę emisji spalin Euro VI. Aktualna generacja zrewolucjonizowała ten kultowy model, nadając mu niespotykany wygląd oraz możliwości techniczne. Szeroka gama silników o mocy od 240 do 510 KM, wyposażenie w skrzynię biegów Power Shift 3, czy liczne systemy wspierające, takie jak Predictive Powertrain Control i Fleetbord, zdystansowały konkurencję.
Fot. arch Mercedes-Benz
Fot. arch. grupa Falco
Montaż drugiego łuku w Toruniu
Fot. arch. Grupa Bosch
Bosch zwiększa udziały rynkowe w Polsce
Builder 11
informacje
Fot. arch. PZPPMdB
Ryszard Kowalski, Prezes Związku Pracodawców - Producentów Materiałów dla Budownictwa Na jakich zasadach będzie można udostępniać (po 1 lipca 2013 r.) wyroby budowlane znakowane CE wprowadzone do obrotu przed 1 lipca br.? Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 roku reguluje ten problem z pełnym poszanowaniem praw nabytych. Odpowiednie przepisy zawarte są w artykule 66 Rozporządzenia. Ust 1. Art. 66 brzmi: „1. Wyroby budowlane wprowadzone do obrotu zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG przed 1 lipca 2013 roku uznaje się za zgodne z niniejszym rozporządzeniem”. Zapis ten oznacza, że producent ma prawo nadal na dotychczasowych zasadach (na podstawie sporządzonej deklaracji zgodności) udostępniać wyrób budowlany wprowadzony do obrotu przed 1 lipca 2013 r. W związku z tym wymagania dotyczące oznakowania CE są dalej te same. Należy więc przypomnieć, że wystawienie deklaracji zgodności WE związane może być z dodatkowymi dokumentami (certyfikat zgodności, certyfikat ZKP), dla których utrzymywanie ważności wymaga stosowania określonych procedur (audyty, nadzór, itp.). Oczywiście udostępnianie wyrobu, którego oznakowanie CE zostało dokonane na podstawie Europejskiej Aprobaty Technicznej, nie może być dłuższe niż ważność tej aprobaty.
PSB liczy już 140 marketów dom i ogród
23 kwietnia br. Rada Nadzorcza Polimexu-Mostostalu powołała na funkcję prezesa Zarządu Spółki Gregora Sobischa. Ponadto 24 kwietnia w skład Zarządu Spółki powołała Joannę Makowiecką i powierzyła jej funkcję wiceprezesa Zarządu. Nowy prezes oraz nowa wiceprezes przejmą obowiązki z dniem 3 czerwca 2013 r. Rada Nadzorcza dokonała wyborów w wyniku przeprowadzonych postępowań kwalifikacyjnych. Jednocześnie przedłużyła 2 czerwca okres oddelegowania Dariusza Krawczyka, pełniącego funkcję wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej, do wykonywania czynności członka Zarządu Spółki oraz pełnienia obowiązków prezesa Zarządu Spółki.
Ceny materiałów w kwietniu W porównaniu do marca, w kwietniu br. wzrosły ceny materiałów ściennych ceramicznych (+3,3%) i izolacji termicznej (+0,4%). W 7 grupach ceny spadły, najbardziej narzędzi i sprzętu budowlanego (-5,6%), gazobetonów (-3,4%), suchej zabudowy (-2,3%) i chemii budowlanej (-1,4%). Ceny drewna i materiałów drewnopochodnych nie zmieniły się. W kategorii „inne” wzrosły jedynie ceny cementu, wapna (+0,8%), a spadły farb, lakierów, tapet (aż o 8,4%), instalacji i techniki grzewczej, kanalizacji, odwodnień, wentylacji (-3%), płytek ceramicznych, wyposażenia łazienek i kuchni (-0,6%), i wyrobów stalowych (-0,5%). Nie zmieniły się ceny kostki brukowej, bram i ogrodzeń. Źródło: Grupa PSB
Rusza budowa nowego pasa w Pyrzowicach W pyrzowickim porcie lotniczym odbyła się dzisiaj uroczystość podpisania aktu erekcyjnego i wmurowania go pod budowę nowej drogi startowej. Wydarzenie wieńczy prace przygotowawcze i jednocześnie inauguruje roboty budowlane, które potrwają do września 2014 r. Przyszły pas startowy o długości 3200 m powinien zostać oddany do użytku operacyjnego wiosną 2015 r. Wartość inwestycji to 157 mln zł. Nowa droga startowa o szerokości 45 m będzie dłuższa o 400 m od obecnej (2800 m), a po obu jej stronach zostaną wybudowane umocnione pobocza o szerokości 7,5 m każde. Wykonawcą będzie firma Budimex, która dotychczas wykonała prace obejmujące czynności przygotowawcze w miejscu budowy nowego pasa. Źródło: Grupa PSB
więcej informacji na
Fot. arch. GTL S.A.
W 2013 r. Grupa PSB dokonała już 12 otwarć sklepów Mrówka, w tym 7 Mini-Mrówek. W ostatnich tygodniach mieszkańcy Wołomina, Sokołowa Podlaskiego, Widawy, Sokółki mogli zrealizować zakupy niezbędnych do domu i ogrodu produktów w nowoczesnych sklepach, których do tej pory w tych miejscowościach nie było. Dzięki tym działaniom detaliczna sieć Grupy PSB wzrosła do 140 marketów o łącznej powierzchni sprzedaży ponad 165 000 m kw., pracuje w nich ponad 2500 osób. Obecnie w trakcie budowy oraz przygotowań do otwarcia w br. jest kilkadziesiąt kolejnych inwestycji. Posiadacze domów i ogrodów nadrabiają zaległości spowodowane długą zimą. W ostatnich tygodniach, a zwłaszcza w długi weekend majowy markety Mrówka notowały bardzo duże wzrosty sprzedaży – nawet o 30-40% w stosunku do marca i o niemal 10% więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego.
Polimex-Mostostal powołał prezesa oraz wiceprezesa
12 Builder
czerwiec 2013
informacje
Konstrukcje murowe według Eurokodów W kwietniu br. ukazała się publikacja pt.: „Konstrukcje murowe według Eurokodu 6 i norm związanych”, T. 1. Autorami są Łukasz Drobiec, Radosław Jasiński, Adam Piekarczyk. W książce przedstawiono podstawy projektowania konstrukcji, opisano procedury doboru materiałów, zapewnienia trwałości i bezpieczeństwa murów zgodnie z przepisami europejskimi. Podano przykłady uszkodzeń murów spowodowanych błędami wykonawczymi i projektowymi. Rozważono różne aspekty projektowania konstrukcji murowych, podając przy tym teoretyczne podstawy, które posłużyły do opracowania norm europejskich, nawiązując jednocześnie do polskiego dorobku w tej dziedzinie. Przedstawiono też algorytmy projektowania i zilustrowano przykładami obliczeniowymi opracowanymi na podstawie projektów budowlanych udostępnionych autorom. Tom 2 ukaże się w marcu 2014 roku, natomiast tom 3 – w marcu roku 2015. Źródło: Wydawnictwo PWN
Nowy wiceprezes Mostostalu Warszawa 9 maja br. Zarząd Mostostalu Warszawa powierzył funkcję wiceprezesa Zarządu Panu Miguelowi Angelowi Heras Llorente, dotychczasowemu członkowi Zarządu Mostostalu Warszawa. Rada upoważniła jednocześnie nowo powołanego wiceprezesa do kierowania całokształtem działalności Spółki i pracami Zarządu, który do czasu wyboru nowego Prezesa funkcjonuje w niezmienionym składzie.
analityk rynku nieruchomości portalu RynekPierwotny.com Za sprawą ostatniej decyzji RPP stopa referencyjna NBP osiągnęła rekordowo niski poziom 3%. Rynek oczekuje dalszych cięć nawet do 2,5%. Silnie malejący do rekordowo niskich poziomów koszt pieniądza powinien przyczynić się do wzrostu popytu na mieszkania, które będą nabywane za coraz tańszy kredyt hipoteczny. To z kolei zapowiada zahamowanie spadku cen, ograniczenie nawisu podaży nowych lokali, w końcu rynkowe przesilenie. Rośnie udział zakupów gotówkowych na pierwotnym rynku nieruchomości oraz transakcji zakupu więcej niż jednego mieszkania przez jednego nabywcę. Wejście na rynek mieszkaniowy klientów inwestycyjnych to efekt dołujących rentowności lokat bankowych, a co za tym idzie początek procesu alokacji kapitałów w kierunku inwestycji giełdowych i nieruchomościowych. WIBOR 3M z poziomu 5% w ub. roku spadnie zapewne do zaledwie połowy tej wartości w 3 kw. br., co będzie impulsem popytowym na rynku kredytów hipotecznych. Tendencję tę wzmocni perspektywa poprawy na rynku pracy oraz obowiązku wkładu włas- nego od 2014 r. REKLAMA
Mercedes dla Mistrza Izolacji
– konkurs ISOVER rozstrzygnięty!
Fot. arch. Saint-Gobain
16 maja na terenie zakładu ISOVER w Gliwicach odbyło się losowanie Mercedesa Sprintera – głównej nagrody w pierwszej edycji konkursu Mistrzowie Izolacji, adresowanego do firm wykonawczych stosujących wełnę ISOVER. Uczestnicy spotkania mieli okazję zwiedzić zakład i zapoznać się z nowoczesnym procesem produkcji wełny szklanej. Goście zwrócili uwagę na wysokie standardy bezpieczeństwa pracy. Punktem kulminacyjnym było oficjalne losowanie nagrody głównej spośród finalistów promocji „Mistrzowie Izolacji”. Samochód marki Mercedes Sprinter zdobyła firma Terom – Teresa Szermuszyn z Mszany koło Wodzisławia Śląskiego. Michał Szermuszyn, który z rąk dyrektora Daukszy odebrał kluczyki z żółtym brelokiem ISOVER, nie krył wzruszenia i radości ze zdobycia nagrody. Relację z finału „Mistrzów Izolacji” można obejrzeć na youtube. ISOVER cieszy się wśród firm wykonawczych zasłużoną i wypracowaną renomą, opartą na jakości i potwierdzonych znakomitych parametrach termicznych, akustycznych, ogniowych oraz mechanicznych wełen.
10 - 12.09.2013 0,Ó'=<1$52'2:( 7$5*, 635=Ó78 , 0$7(5,$ñ : %8'2:/$1<&+ : :$56=$:,( Ƒ Ƒ Ƒ Ƒ
0$7(5,$ñ< %8'2:/$1( &+(0,$ %8'2:/$1$ 1$5=Ó'=,$ %8'2:/$1( 635=Ó7 %8'2:/$1<
=$5(=(5:8- 672,6.2 -8Ě '=,ą targibranzybudowlanej.pl 25*$1,=$725
czerwiec 2013
Builder 13
Fot. arch. RynekPierwotny.com
Jarosław Jędrzyński,
informacje
Fot. arch. Grupa PHN
Miasto Gdynia oraz Grupa PHN będą współpracować 9 maja 2013 r. Prezydent Miasta Gdyni oraz Prezesi Polskiego Holding Nieruchomości S.A. i Dalmor S.A. podpisali w Gdyni list intencyjny dotyczący współpracy przy realizacji inwestycji drogowych w centrum Gdyni i okolicach Mola Rybackiego. Modernizacja dróg jest jednym z elementów rewitalizacji gdyńskiego nabrzeża, przy którym planowana jest realizacja kilku dużych projektów deweloperskich. Jednym z nich jest wieloetapowa inwestycja biurowo-handlowo-mieszkalna PHN S.A. „Port Rybacki”, która powstanie na nadmorskich terenach należących do Dalmor S.A. W podpisanym dokumencie strony zobowiązały się m.in. do niezwłocznego rozpoczęcia prac nad przygotowaniem umowy inwestycyjnej oraz podjęcia kroków umożliwiających realizację wspólnego przedsięwzięcia. PHN S.A. chce jak najszybciej przystąpić do realizacji mieszkaniowo-usługowej części swojego projektu. Firma będzie również partycypować w kosztach modernizacji infrastruktury drogowej. Z kolei Urząd Miasta Gdynia zobowiązał się przystąpić do inwestycji drogowych zaraz po zakończeniu formalności i zabezpieczeniu finansowania dla ich realizacji.
Stowarzyszenie, skupiające czołowych producentów systemów ETICS, już od dziesięciu lat podejmuje inicjatywy wspierające rozwój rynku ociepleń w Polsce. Działalność koncentruje się na projektach edukacyjnych kierowanych do różnorodnych odbiorców, począwszy od środowisk naukowych, administracji i profesjonalistów z branży budowlanej, na indywidualnych inwestorach i użytkownikach ocieplonych budynków skończywszy. W ocenie Wojciecha Szczepańskiego, Prezesa Zarządu SSO, jubileusz Stowarzyszenia upoważnia do podkreślenia jego integrującej branżę roli, dzięki której możliwe jest wspólne dążenie do rozpropagowania prawidłowo stosowanej technologii ETICS. Podsumowując dziesięciolecie, należy szczególnie docenić pracę zrzeszonych ekspertów, którzy w tym czasie przygotowali szereg specjalistycznych opracowań. Stowarzyszenie ponadto od pięciu lat reprezentuje polską branżę ociepleń budynków na forum międzynarodowym jako współzałożyciel European Association for ETICS.
Forum Odpowiedzialnego Biznesu przygotowało kolejną analizę tematyczną „Biznes i prawa człowieka: czas na pragmatyzm”. Jej autorzy podkreślają, że przestrzeganie praw człowieka w ramach prowadzenia działalności gospodarczej jest podstawowym elementem etycznego biznesu i wspólną odpowiedzialnością firm, państw oraz podmiotów społecznych, które powinny współpracować na rzecz przeciwdziałania ich łamaniu. Różne rozumienie poczucia odpowiedzialności firm, brak dobrze funkcjonujących mechanizmów zaradczych oraz naprawczych w zakresie naruszeń praw człowieka to nadal kluczowe wyzwania związane z tym zagadnieniem. Według Mirelli Panek-Owsiańskiej, Prezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu: „Rosnąca liczba dostawców i outsourcing może dodatkowo ograniczać wiedzę firmy na temat jej faktycznego wpływu na otoczenie – co oczywiście nie zwalnia jej od odpowiedzialności za ewentualne negatywne następstwa braku takich informacji".
W kwietniowej zapowiedzi targów Autostrada wkradł się błąd. W tekście o targach napisaliśmy, że gromadzą one 100 firm z całego świata, a chodziło oczywiście o 1000 firm. Za błąd serdecznie przepraszamy. REKLAMA
Fot. arch. Autodesk
więcej informacji na
10 lat Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń
Przestrzeganie praw człowieka dotyczy wszystkich firm
14 Builder
czerwiec 2013
informacje
10 lat Dobrego Betonu 25 kwietnia w Centrum Olimpijskim PKOl w Warszawie odbył się finał X edycji Kampanii „Dobry Beton”. Jubileuszowa Gala, podczas której liderzy polskiego przemysłu betonowego zostali uhonorowani prestiżowymi certyfikatami, była również okazją, by przyjrzeć się ewolucji branży w ciągu ostatniej dekady.
L
iczby i wnioski ukazujące rozwój rynku betonu towarowego w Polsce w latach 2002-2012 i jego aktualną sytuację przedstawił Piotr Rusecki, prezes Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego. Z danych zaprezentowanych podczas poprzedzającego uroczystą galę spotkania prasowego wynika, że w ciągu ostatniej dekady mieliśmy do czynienia ze zdecydowanym wzrostem sprzedaży i zapotrzebowania na beton, którego średnia wartość dla analizowanego okresu wyniosła 8%. Obroty w 2012 r. osiągnęły wartość 5 mld zł, przy produkcji wynoszącej 20 mln m3. Daje nam to niezłą pozycję w Europie, wyprzedzamy chociażby Wielką Brytanię i plasujemy się za Hiszpanią. Niepokojący staje się jednak dla producentów spadek rentowności, tym bardziej, że zaangażowali oni spore środki w rozwój branży (1,7 mld zł). Oznaką pozytywnego kierunku jest natomiast trzykrotny wzrost pracowników. Głównymi motorami wzrostu rynku betonu towarowego w ciągu ostatniej dekady były drogownictwo i mieszkaniówka. Przedstawiciele branży liczą, że obok dwóch wymienionych sektorów rozwój rynku betonu towarowego w najbliższym czasie będzie stymulowany przez energetykę i kolej. Na lepsze wyniki trzeba będzie jednak cierpliwie poczekać, obecny rok – jak przewiduje Piotr Rusecki – branża zakończy dwucyfrowym spadkiem.
Kampania „Dobry Beton”
Zawsze dobry beton
W tym roku oceny kandydatów dokonała kapituła w prawie niezmienionym składzie i pod przewodnictwem profesora Lecha Czarneckiego, który po 10 latach zaangażowanego i wytrwałego pełnienia tej roli przekazał ją na kolejną dekadę profesorowi Janowi Małolepszemu z Akademii Górniczo-Hutniczej. W jubileuszowej edycji Kampanii „Dobry Beton” do konkursu zostało zgłoszonych 26 betonowni i wszystkie pomyślnie przeszły kwalifikacje. Sześć z nich sięgnęło po wyróżnienie po raz pierwszy, a 20 zabiegało o kontynuację i jak podkreślił przewodniczący kapituły: „To są ci, którzy mogą powiedzieć o swoim produkcie «zawsze dobry beton»”. Oprócz certyfikatów Znaku Jakości przyznawane są specjalne nagrody za innowacyjność. W tym roku wyróżnienie otrzymał CEMEX za innowacyjne wykonanie pilotażowych odcinków nawierzchni drogowej z betonu wałowanego w Szczecinie, Chełmie i Rudnikach.
Ponad 100 laureatów na 10-lecie
Na mapie Polski pojawia się coraz więcej zielonych punktów, tzn. wytwórni dobrego betonu. Już na rok przed jubileuszem zrealizowane zostało hasło „100 laureatów na 10-lecie”. Ze statystyki wynika ponadto, że u wielu dużych producentów, liczących po kilkadziesiąt wytwórni, powyżej 30% węzłów to „Dobry Beton”. Nie mało, choć organizatorzy przedsięwzięcia mają ambicję na następną dekadę, aby w dużej firmie wszystkie węzły miały Znak Jakości. n
Zdjęcia arch. SPBT
W ciągu minionej dekady na pozytywny rozwój branży coraz bardziej znaczący wpływ miała Kampania „Dobry Beton”. Inicjatywa została podjęta w 2003 roku przez Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego. Celem kampanii jest podnoszenie jakości produkcji betonu towarowego, promowanie wytwórni dbających o klienta i środowisko, promowanie dobrych praktyk, uczciwej konkurencji, ale i kształtowanie wizerunku oraz podnoszenie konkurencyjności branży. Corocznie w ramach Kampanii SPBT wskazuje wzorce godne naśladowania, czyli liderów branży,
przyznając im certyfikat Znaku Jakości „Dobry Beton”. Aby ubiegać się o to wyróżnienie, przedstawiciele zakładu wpierw są zobowiązani złożyć wniosek, co zmusza ich do świadomej autooceny. Następnie pretendenci poddają się kolejnym etapom procedury kwalifikacyjnej, a jednym z ważniejszych jest wizyta audytorów w zakładzie u producenta. Sprawdzane są m.in. kwalifikacje załogi, składniki betonu, proces wytwarzania i dostawy, oddziaływanie na środowisko.
czerwiec 2013
Builder 15
ludzie i firmy Benedykt Korduła: Czy gliwicki ISOVER w obecnym kształcie w jakimś stopniu przypomina ten sprzed 20 lat? Dirk de Meulder: Wiele się zmieniło. Z partnera biznesowego staliśmy się wiodącą firmą na rynku lokalnym. Zmiana, jaka zaszła, jest zatem kolosalna. Zresztą u podstaw działalności naszej firmy od zawsze leżała chęć podbicia rynków światowych, więc w moim odczuciu dynamiczny rozwój ISOVERa to naturalna kolej rzeczy. Jan Rooze: Ja mogę dodać, że to, co jest stałe, to ciągła potrzeba doskonalenia, zarówno procesów wewnątrz firmy, ale
ne dla ISOVERa w Polsce od początku działania tej firmy. J.R.: Tak, umiędzynarodowienie polskiego zespołu ISOVERa nie jest przypadkiem. Fakt, że tylu wyśmienitych pracowników robi kariery za granicą, potwierdza mentalność, która tutaj dominuje. Wiele zakładów ISOVERa na całym świecie korzysta z wiedzy i doświadczenia polskich technologów. Grzegorz Przepiórka: Jak Panowie oceniają zmiany, które zaszły w firmie na przestrzeni ostatnich dwóch dekad? D.d.M.: Odnieśliśmy spory sukces. Pamiętam czasy, gdy posiadaliśmy niewielki udział
Piotr Dauksza Dyrektor Generalny ISOVER (2012-obecnie)
ISOVER – 20 lat przede wszystkim serwisu dla klientów i oferty produktowej. W czasie, kiedy byłem szefem ISOVERa, kładliśmy bardzo duży nacisk na rozwój produktów. Nowa linia wełny szklanej otworzyła szerokie możliwości. Dysponujecie dziś najlepszym zakładem na świecie i najlepszymi produktami, więc długofalowa wizja, którą miałem przyjemność współtworzyć, jest nadal skutecznie kontynuowana. Piotr Dauksza: Zwróciłbym jeszcze uwagę na naszych pracowników – ich zaangażowanie oraz zapał do pracy, a nade wszystko umiejętność wykorzystania nowoczesnych linii produkcyjnych i rozwoju technologicznego. To się nie zmienia i jest charakterystycz-
16 Builder
w rynku. Nie da się tego porównać do obecnej sytuacji. Aktualnie jesteśmy jednym z liderów. Wprowadziliśmy wiele innowacyjnych rozwiązań, tak aby dopasować naszą ofertę do lokalnych potrzeb klienta. P.D.: Tak, to prawda. Rozwój ISOVERa w ciągu 20-lat jest niekwestionowany, jak również pozycja marki na rynku. Jedyne obawy budzi ogólna sytuacja makroekonomiczna, która ma wpływ na spowolnienie w sektorze budowlanym. J.R.: Mimo sytuacji na rynku mam poczucie, że firma nadal doskonale się rozwija. Tym, co ją spaja, jest wspaniały duch zespołu i wysoka kultura pracy. Z pewnością zmiany są kolosalne, jak
w większości firm w tym okresie. Ważne, aby ISOVER był konsekwentny w realizacji swojej strategii. B.K.: ISOVER to lider na rynku wełen w Polsce. Marka jest również dobrze znana na świecie. Jaka, według Panów, jest recepta na jej sukces? P.D.: „Value for Money”, czyli niezmiennie najwyższa jakość produktów oraz dodatkowych serwisów oferowanych wszystkim uczestnikom procesu budowlanego, od projektanta, poprzez wykonawcę i dystrybutora, a na inwestorach skończywszy. J.R.: To jest temat na całą książkę, ponieważ nieskończona liczba czynników wpływa na sukces marki. Zgodzę się z Piotrem. Nie da się zbu-
dować silnej marki bez bardzo dobrych produktów, współpracy między zespołami w firmie oraz silnych partnerów biznesowych. Jeśli jednak miałbym wskazać najważniejsze kompetencje w tym zakresie, to wymieniłbym korzystanie z synergii międzynarodowych doświadczeń ISOVERa jako marki globalnej oraz zaangażowanie ludzi, które jest wyraźnie odczuwalne również poza firmą. D.d.M: Musimy sobie uświadomić, iż marka to więcej niż tylko logo. To także składanie obietnic i przede wszystkim ich dotrzymywanie. Składamy obietnice naszym klientom i w trakcie ich spełniania pokazujemy własne zaangażowanie. Oni dzięki temu odnaj-
czerwiec 2013
Dirk de Meulder Dyrektor Generalny ISOVER (1998‑2001)
Jan Rooze Dyrektor Generalny ISOVER (2001‑2006)
w Polsce dukcyjnych na świecie z trzema liniami produkcyjnymi i 300 pracownikami. Pomimo tego, że jednym ze sztandarowych produktów jest Uni-Mata wprowadzona na polski rynek w 1992 r., nasza gama produktów jest bogata zarówno pod względem aplikacyjnym, jak i technicznym. Obecnie dysponujemy najbogatszą ofertą produktową wełny szklanej w Polsce. Dumny jestem, że mogę pracować z zespołem, w którym ponad 40 osób ma 20‑letni staż pracy, co może świadczyć, iż jesteśmy cenionym pracodawcą. Ponadczasową siłą jest nasza marka – ISOVER, jedna z najlepiej rozpoznawanych w Polsce pośród materiałów budowlanych. Jest ona gwaran-
cją nie tylko jakości, ale również bogatego serwisu oferowanego naszym Klientom. G.P.: Stawianie czoła globalnym wyzwaniom XXI wieku powoli staje się istotnym elementem polityki dużych firm. Wśród nich należy wymienić m.in. ISOVER. W kontekście kolejnych dwóch dekad chciałbym zapytać, z jakim zaangażowaniem z waszej strony możemy mieć do czynienia? Jakie są Pańskie oczekiwania względem rozwoju marki w roku jubileuszu 20 lat istnienia ISOVER? P.D.: Jestem przekonany, że siła marki ISOVER, wsparta ponad 350-letnią tradycją Grupy Saint-Gobain, ulegnie dalszemu wzmocnieniu i nadal będzie synonimem najwyższej jakości rozwiązań izola-
Fot. arch. Grupa Saint-Gobain
PROMOCJA
dują w nas rzetelnego partnera, który nie tylko wprowadza innowacje, ale w dużym stopniu pielęgnuje nawiązane relacje, co korzystnie wpływa także na ich rozwój. G.P.: Panie Piotrze, w lipcu 2012 roku powrócił Pan do ISOVERa po kilkunastu latach. W roku 1993 współuczestniczył Pan w wejściu na polski rynek firmy Gullfiber AB – „przodka w prostej linii” obecnego ISOVERa. Jakie cele, plany i założenia strategiczne przyświecają Pana powrotowi? P.D.: 20 lat w wolnorynkowej gospodarce to „lata świetlne”. Rozpoczynaliśmy jako spółka handlowa licząca tuzin pracowników, dzisiaj dysponujemy jednym z najnowocześniejszych zakładów pro-
cyjnych oraz liderem innowacyjności w swojej branży. Największym wyzwaniem będzie sprostanie wymogom zwiększonej efektywności energetycznej budynków, co oznacza ciągły postęp technologiczny. Naszą ambicją jest kreowanie i promocja budownictwa energooszczędnego i mam nadzieję, że koncepcja Multi-Comfort, która wywodzi się z ISOVERa, a teraz jest wiodącym projektem strategicznym dla całej Grupy Saint‑Gobain, zagości powszechnie pod strzechami polskich domów. B.K.: Czego więc możemy życzyć marce ISOVER w kolejnych 20 latach? J.R.: Z pewnością podtrzymywania bardzo dobrych relacji z partnerami i klientami oraz „ducha współpracy” między zespołami wewnątrz firmy. Wielką siłą ISOVERa są kompetentni pracownicy, więc życzę Wam, abyście budowali przyszłość na tych fundamentach, nie zrażali się niepowodzeniami i byli konsekwentni w realizacji strategii. D.d.M.: Stałego rozwoju i wielu sukcesów zarówno dla klientów, jak i pracowników firmy oraz jej udziałowców. Zmieniający się klimat wymusza na nas większą potrzebę redukowania emisji dwutlenku węgla. Ze względu na taki stan rzeczy rozpościerają się przed nami nowe wyzwania i możliwości. Rola ISOVERa w tej kwestii będzie kluczowa w przyszłości. P.D.: Mogę jedynie uzupełnić moich przedmówców. Życzmy sobie innowacyjnych wyrobów o najwyższej jakości, bezpiecznej pracy oraz przede wszystkim poprawy koniunktury w budownictwie. B.K. i G.P.: Dziękujemy za rozmowę.
czerwiec 2013
Builder 17
ludzie i firmy
Fundament budowania wartości Fot. arch. CEMEX Polska
Chcemy, aby cena produktów odzwierciedlała ich faktyczną wartość. Iwona Górakowska-Szyszka,
PROMOCJA
Dyrektor Pionu Handlowego, Członek Zarządu CEMEX Polska
Justyna Sobiecka: „Wartość ponad ilość” to strategia, filozofia i budowanie bezpośrednich relacji z klientem? Iwona Górakowska-Szyszka: Inteligentna strategia cenowa „wartość ponad ilość” to długofalowy proces wdrażany od kilku miesięcy przez CEMEX Polska, który ma zapobiec dalszym spadkom cen naszych produktów poniżej ich wartości godziwej, kładąc zdecydowanie mocniejszy akcent na wartość produktów niż na wielkość sprzedaży. W ramach tej gruntownej zmiany filozofii postrzegania naszej oferty chcemy, aby cena produktów odzwierciedlała ich faktyczną wartość, łącznie z szerokim zakresem usług, które oferujemy naszym klientom. J.S.: Co jest podstawą takich założeń? I.G-Sz.: Czytelny i pełny obraz klienta: rozumienie jego indywidualnych potrzeb, postrzegania wspólnego biznesu. Świadomość korzyści po stronie klienta jest z kolei wypadkową skrócenia dystansu pomiędzy producentem a jego bezpośrednimi odbiorcami.
18 Builder
W CEMEX Polska uwzględniamy te I.G-Sz.: Wszystkie wymienione elezałożenia. Dzięki realizowanej już od menty sprawiają, że jesteśmy pewni 2006 roku strategii sprzedaży bezpo- atrakcyjności naszej oferty. Oferty, która średniej z wyłączeniem pośredników, ma swoją określoną wartość, wynikającą stworzyliśmy dobre podstawy do budo- nie tylko z wyceny samego produktu. wania efektywnej i zdyscyplinowanej Dlatego w ramach realizacji naszej strastrategii cenowej. tegii cenowej „wartość ponad ilość” postanowiliśmy wycenić większość eleJ.S.: Jak wygląda to w praktyce? I.G-Sz.: Praktycznym elementem tych mentów serwisu, a więc wartości dodziałań jest wzmocniona struktura wła- danej, która do tej pory była wliczona snych sił sprzedażowych, które docie- w cenę albo przekazywana bezpłatnie. rają bezpośrednio do każdego kluczo- W tej chwili usługi niestandardowe bęwego klienta. Zadbaliśmy o niezawodny dące elementem naszej oferty, takie jak do np. ekspresowa doserwis transportowy oraz prodoradz fesjonalne narzędzia obsługi Bezpośrednie stawa albo doradzklienta. Równie istotną korzyrelacje z klientem two technologiczne, wiążą się z dodatkością, jaką jest optymalizacja wzmacniają wymi opłatami, choć kosztów związana z „przejęnaj ciem” marży wypracowywa- komunikację i pozwalają jednocześnie nasi najidentyfikować jego lepsi, w szczególności nej do tej pory przez pośredników, było nawiązanie blipotrzeby. Stanowią stali, lojalni klienci skich, bezpośrednich relacji fundament budowania mogą nadal liczyć na z naszymi stałymi, kluczowartości, których wybrane nieodpłatne usługi albo na rabaty wymi odbiorcami i możliwość realna wycena i pełna od cen podstawowych regularnego zbierania wiaryświadomość po stronie naszych usług. WszelWszel godnych informacji rynkoklientów, są istotnym kie dodatkowe eleele wych bezpośrednio od tych menty kosztowe oferty odbiorców. Wiedza ta wspiera elementem aktualnej aktualnie naszą strategię cestrategii cenowej jak dopłaty, czy opłaty za usługi dodatkowe nową „wartość ponad ilość”. „wartość ponad ilość”, są wyszczególniane J.S.: Jak monitorujecie efekty konsekwentnie odrębnie i wyraźnie działań? wdrażanej przez na naszych fakturach. I.G-Sz.: Oprócz stałej, bezpośredniej komunikacji możCEMEX Polska. To również zwiększa przejrzystość kosztów liwej dzięki dedykowanym Gwaransłużbom sprzedaży, CEMEX Polska co i to po obu stronach transakcji. Gwaran pół roku przeprowadza usystematyzo- tuje to również nowy system budowawane, kompleksowe badanie lojalności nia ceny netto w oparciu o jasno i przeji satysfakcji klientów. Dzięki niemu rzyście określone poziomy rabatów i bootrzymujemy ocenę naszej oferty, po- nusów. czynając od produktu, jego jakości, podJ.S.: Jakie są oczekiwania Państwa stawowych serwisów, jak np. transport, z realizacji strategii? poprzez dodatkowe serwisy, jak np. doI.G-Sz.: Wierzymy, że fundament buradztwo techniczne, na ocenie służb dowania wartości, jakim są bezpośredsprzedaży kończąc. Wiemy, które ele- nie relacje z naszymi klientami i konsementy naszej oferty są istotne dla na- kwencja w realizacji, pomoże nam skuszego klienta i na nich się koncentru- tecznie kreować wartość naszych jemy. Nie byłoby to możliwe, gdybyśmy produktów na trudnym obecnie rynku, najpierw nie zainwestowali w proces jednocześnie gwarantując klientom skrócenia ścieżki sprzedaży. większą przewidywalność we współpracy z CEMEX Polska. J.S.: Co istotnego uległo zmianie w ofercie w ramach nowej strategii cenowej? J.S.: Dziękuję za rozmowę. czerwiec 2013
Builder Awards
GAL A BUILDERA Finał XI edycji już w grudniu 2013 roku! Serdecznie zapraszamy do udziału firmy wykonawcze, deweloperskie, producenckie, projektowe oraz firmy i instytucje spoza branży budowlanej, wspierające jej rozwój.
wyróżnienie przyznawane przez Redakcję i Radę Programową miesięcznika „Builder” firmom z bran ży budowlanej za dynamiczny rozwój i osiągniętą pozycję na rynku budowlanym oraz menedżerom tych firm za skuteczne zarządzanie i sukcesy rynkowe. BUDOWL ANA FIRMA ROKU jest jednocześnie nominacją do statuetki POLSKI HERKULES w roku następnym.
tytuł i statuetka przyznawane przez Redakcję i Radę Programową miesięcznika „Builder” firmom, organizacjom i ich szefom za szczególne osiągnięcia i ugruntowaną pozycję w branży budowlanej oraz osobom, które swoją dotychczasową działalnością wywarły znaczący wpływ na rozwój polskiego budownictwa.
wyróżnienie przyznawane przez miesięcznik „Buil der” firmom i instytucjom spoza branży budowlanej, których działalność i świadczone usługi wspierają rozwój branży budowlanej i działających w niej firm. Kapituła bierze pod uwagę dostępność produktu lub usługi, nowator stwo, dostosowanie do wymogów branży budowlanej, potrzeb klien tów i zmieniającego się rynku, a także relacje firma – klient.
Patronat Honorowy i Współpraca W ramach Programu PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ uhonorowani zostaną wybitni polscy architekci i konstruktorzy.
www.ebuilder.pl
Organizator: Redakcja miesięcznika „Builder” builder@pwbmedia.pl, tel. 22 853 06 77 wew. 131
ludzie i firmy
Współpraca nauki i biznesu – czynnik wzmacniający rozwój innowacyjnych rozwiązań dla transportu publicznego
Modelowy odcinek systemu ERS w laboratorium Politechniki Poznańskiej „Bezpodsypkowe konstrukcje nawierzchni szynowych firmy Tines S.A. – charakterystyka, montaż, eksploatacja” to temat warsztatów szkoleniowych, które odbyły się 14 maja w Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii Politechniki Poznańskiej. Magda Filipek
W
pierwszej części spotkania przedstawione zostały w sposób kompleksowy systemy w technologii TINES, ich specyfikacja techniczna oraz zastosowanie w wybranych realizacjach w Polsce oraz w Europie Środkowo – Wschodniej i Azji Centralnej. Po części teoretycznej blisko 100 osobowa grupa studentów uczestniczyła w montażu przekazanego do badań naukowych, modelowego odcinka torowiska, wykonanego w systemie ERS w hali laboratoryjnej Politechniki Poznańskiej.
obciążenia statycznego szyn przez wymuszenie siłownikiem hydraulicznym symulującym rzeczywiste obciążenie toru pojazdem. W ten sposób będzie możliwe wykonywanie badań dynamicznych opartych o test impulsowy przy różnych obciążeniach szyn. Tym samym zostanie opracowana charakterystyka dynamiczna ustroju toru opisująca możliwości zastosowanej technologii w zakresie podwyższania tłumienia, a także przeciwdziałania propagacji drgań do gruntu. Badaniom drganiowym będą również towarzyszyły badania akustyczne ukierunkowane na możliwość wpływania na kształtowanie klimatu akustycznego wokół torowisk, przez zastosowanie technologii szyny w otulinie oferowanej przez firmę TINES. Szczególnym badaniom będzie poddana zmiana charakterystyk podatności wibroakustycznej całego ustroju torowego w funkcji obciążenia statycznego w kierunku ewolucji jakości dźwięku.
Cel współpracy
Dzięki współpracy Politechniki Poznańskiej z firmą TINES udało się wdrożyć zasadę synergii w działaniach rynkowych przemysłu oraz wykorzystać potencjał badawczy poznańskiej Uczelni.” – wyjaśnia prof. dr hab. inż. Franciszek Tomaszewski, Dziekan Wydziału Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej. „Technologia budowy infrastruktury torowej, tak kolejowej jak i tramwajowej, determinuje poziom drgań i hałasu generowanego przez pojazdy szynowe. Problem ten jest szczególnie widoczny w miastach, gdzie efekty wibroakustyczne przejeżdżającego pojazdu szynowego przekładają się bezpośrednio na poziom życia mieszkańców oraz trwałość budynków usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowych i tramwajowych. Minimalizowanie propagacji drgań oraz generowania dźwięków gruntowych wymaga opracowania i wykorzystania technologii wyciszenia
PROMOCJA
Modelowe stanowisko badawcze
„W laboratorium Budowy i Diagnostyki Pojazdów Zakładu Pojazdów Szynowych Politechniki Poznańskiej, dzięki współpracy z firmą TINES S.A., powstało modelowe stanowisko badawcze dynamiki infrastruktury torowej w postaci odcinka torowiska wykonanego w technologii szyn w otulinie EDILON Corckelast ERS. Umożliwia ono zmianę
20 Builder
czerwiec 2013
u źródła” – kontynuuje prof. Franciszek Tomaszewski. Współpraca pomiędzy Zakładem Pojazdów Szynowych z Wydziału Maszyn Roboczych i Transportu, a polskim producentem elementów nawierzchni infrastruktury komunikacyjnej zainicjowana jeszcze podczas targów TRAKO 2011, stanowi początek współdziałania w zakresie minimalizacji negatywnego oddziaływania środków transportu szynowego na środowisko, zarówno w zakresie lekkich pojazdów szynowych typu tramwaj, jak i taboru kolejowego oraz metra. Montaż modelowego torowiska pozwoli na zbadanie pomiaru drgań ogólnych i para – sejsmicznych oraz hałasu, a także przeanalizowanie dynamiki szyn po zastosowaniu technologii TINES. „Rozwój każdej dziedziny oparty jest na pomyśle. Jednak jego wdrażanie związane jest z wieloetapowym procesem, wymagającym współpracy dwóch światów: nauki i biznesu.
dziestego pierwszego wieku jest ograniczanie negatywnego wpływu drgań wywołanych poruszającym się taborem na otoczenie wzdłuż trasy tramwajowej. Współczesne rozwiązania wibroizolacyjne torowisk tramwajowych są przede wszystkim preferowane tam, gdzie budynki publiczne są usytuowane bardzo blisko torów. W bezpodsypkowych konstrukcjach torowisk z ciągłym sprężystym mocowaniem szyn, coraz częściej stosuje się maty wibroizolacyjne, co wraz z betonową płytą podbudowy tworzy tzw. system masy odsprężynowanej. W torowiskach podsypkowych stosuje się sprężyste syste-
Jak ograniczyć negatywny wpływ drgań wywołanych poruszającym się taborem, na otoczenie wzdłuż trasy tramwajowej? • W bezpodsypkowych konstrukcjach torowisk z ciągłym sprężystym mocowaniem szyn coraz częściej stosuje się maty wibroizolacyjne, co wraz z betonową płytą podbudowy tworzy tzw. system masy odsprężynowanej. • W torowiskach podsypkowych stosuje się sprężyste systemy przytwierdzenia szyn oraz elementy ograniczające hałas wtórny (np. profile przyszynowe).
Niezbędnym elementem rozwoju każdej nowej technologii jest prowadzenie badań naukowych. Obecnie wartość nauki jest doceniana przez przedsiębiorców zaangażowanych w nowatorskie projekty stymulujące wzrost gospodarczy, a ich świadomość idzie w parze z realnym wsparciem biznesu ze strony środowiska nauki. Połączenie tych dwóch elementów intensyfikuje rozwój innowacyjnej gospodarki, wpływając bezpośrednio na postęp cywilizacyjny. Nasza strategia oparta na współczesnym modelu współdziałania wiedzy i biznesu pozwala wdrażać do produkcji i stosować w praktyce nowoczesne rozwiązania dla budownictwa i przemysłu w obszar Europy Środkowo – Wschodniej i Azji Centralnej” – komentuje Tomasz Szuba, prezes zarządu spółki TINES.
Torowiska XXI wieku
Współczesny tramwaj to nie tylko nowoczesny tabor, organizacja i sterowanie ruchem czy systemy informowania pasażerów na przystankach - to również nowoczesne rozwiązania infrastrukturalne, które mają bezpośredni wpływ na zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa pasażerów oraz wydłużony okres eksploatacji linii tramwajowych. Ich stosowanie i rozwój niosą za sobą podniesienie atrakcyjności transportu tramwajowego. Bardzo istotną cechą torowisk tramwajowych dwuczerwiec 2013
Zdjęcia arch. Tines S.A.
Wpływ na rozwój nowych technologii
my przytwierdzenia szyn oraz elementy ograniczające hałas wtórny (np. profile przyszynowe). Właściwości wibroizolacyjne stosowanych w modernizowanych torowiskach tramwajowych, wyrobów i systemów podnoszą komfort życia ludzi mieszkających w bliskim sąsiedztwie tras tramwajowych.
stosowanie nowoczesnych rozwiązań, jesteśmy przekonani, że znajdą one zastosowanie w obecnych projektach modernizacji i budowy linii tramwajowych” – komentuje Magdalena Jagodzińska, dyrektor handlowy TINES S.A. Tramwaj to obecnie, oprócz metra, najbardziej rozwijająca się forma miejModernizacje polskich torowisk skiej komunikacji. Jego proekologiczne „Nowe konstrukcje torowisk tramwa- zalety oraz gwarancja bezpieczeństwa jowych stanowią coraz większy udział pasażerów przebijają inne formy transw modernizowanych od kilku lat toro- portu publicznego. Stosowanie sprawwiskach w wielu polskich miastach. dzonych rozwiązań konstrukcyjnych, Konstrukcje bezpodsypkowe eksploato- zarówno w kontekście funkcjonalnym wane są między innymi w szybkim jak i technologicznym, to niezbędne tramwaju w Krakowie i Poznaniu, elementy składające się na efektywny a także na warszawskiej trasie W-Z. transport szynowy w obszarach agloZostały również zastosowane w będą- meracyjnych. cych w realizacji inwestycjach w Poznaniu, wśród których największe wrażenie wzbudza nowo otwarty tunel Franowo. Mając na uwadze ich skuteczność w zakresie wibroizolacji oraz otwartość Zarządców Infrastruktury na
Builder 21
strategie marketingowe
Przyszłość to lekkie materiały budowlane
Fot. arch. SINIAT Sp. z o.o.
Grzegorz Przepiórka: Panie Tomaszu, zacznijmy od kwestii kluczowej. Marka Siniat, którą Pan reprezentuje, jest nową marką. Przypomnijmy jak doszło do jej powstania... Tomasz Pluciński: Pod koniec 2011 roku belgijska Grupa Etex przejęła od Grupy Lafarge europejskie i południowoamerykańskie aktywa Lafarge Gips. Dla nowo utworzonej dywizji zbudowano markę Siniat, jednak na rynkach poszczególnych krajów zatrzymaliśmy również marki lokalne, o ile były one mocne. W Polsce oczywiście nadal sprzedaj e my nasze
produkty i systemy pod dobrze znaną marką Nida. Siniat stał się nową marką nadrzędną, marką międzynarodową, podczas gdy Nida pozostaje naszą lokalną marką produktową i systemową. G.P.: Jakie wyzwania i zadania generuje taka sytuacja (w której mamy do czynienia z nową marką)? Zapewne ma Pan ręce pełne roboty. T.P.: Ma Pan rację, jest bardzo dużo pracy związanej z rebrandingiem. Musimy opracować na nowo graficznie i merytorycznie wszystkie opakowania produktów, oznakowania na produktach, materiały informacyjne, katalogi, broszury, ulotki, stronę internetową i elementy identyfikacji wizualnej dla punktów sprzedaży takie jak banery, flagi i wzorniki produktowe. A jednocześnie musimy prowadzić działania komunikacyjne i PR związane z nową marką oraz akcje promocyjne wspierające sprzedaż naszych produktów. Wprowadzamy też na rynek kilka nowych
produktów i systemów, a każde z takich działań musi być dokładnie przygotowane, jeśli nie chcemy porażki. G.P.: Rebranding oznacza zmiany, które mogą dotyczyć wielu aspektów, jednym z nich jest identyfikacja wizualna. Jak umotywowane są w tym przypadku najbardziej naoczne elementy, takie jak nazwa, logo czy kolorystyka? T.P.: Podstawowym założeniem dla nowej nazwy marki była jej neutralność we wszystkich językach rynków, na których działamy. Nazwa Siniat spełnia to kryterium i nic nie oznacza w żadnym z tych języków. Dodatkowo jest również krótka i łatwa do wymówienia we wszystkich krajach Europy i Ameryki. Siniat to marka, która dopiero zostanie napełniona znaczeniem poprzez naszych klientów, mamy nadzieję, że pozytywnym znaczeniem. Logotyp Siniat jest wzorowany na krysztale gipsu, symbolizuje dynamiczny proces uwalniania potencjału i świetnie wpisuje się w naszą wizję aktywnego kształtowania sposobów budowania domów. Wybrana kolorystyka zdecydowanie odróżnia nas
Tomasz Pluciński,
Dyrektor Strategii i Marketingu SINIAT Sp. z o.o. 22 Builder
czerwiec 2013
czerwiec 2013
G.P.: Z pewnością istnieją określone grupy klientów czy sektory, na dotarciu do których szczególnie firmie Siniat zależy. Dla kogo jest oferta Siniat? T.P.: Oczywiście, segmentacja rynku i klientów jest podstawą planów sprzedażowych i marketingowych. Chcemy docierać z naszą ofertą wszędzie tam, gdzie liczy się wysoka jakość, niezawodność, bezpieczeństwo, terminowość, zarówno na poziomie dystrybucji jak i wykonawstwa. Jesteśmy profesjonalnym partnerem dla profesjonalistów. G.P.: W jaki sposób staracie się kształtować relacje z klientami? T.P.: Relacje z klientami są bardzo ważną częścią naszej strategii i są one elementem przewagi konkurencyjnej. Nie można jednak ukrywać faktu, że w tych relacjach po obu stronach przede wszystkim chodzi o biznes. My kierujemy się dość prostą zasadą: dostosowujemy w czasie wartość naszej oferty do wartości naszych klientów.
nie wpisuje się w nowe trendy budownictwa: budynki o konstrukcji szkieletowej, budynki energooszczędne czy pasywne. Siniat wraz z Grupą Etex oferuje unikalny mix produktów pozwalających budować w technologiach, które są w stanie sprostać wymogom przyszłości. W Polsce ciągle dominują ciężkie materiały tradycyjne, ale już teraz można zauważyć coraz więcej budynków w technologii lekkiej. Coraz większe znaczenie będą mieć „zielone” certyfikaty, do których inwestorzy będą przykładać coraz większą wagę. Przyszłość to lekkie materiały budowlane, a my je oferujemy. G.P.: Ja odczytuję je jako kształtowanie potrzeb klientów z jednoczesnym nie uleganiem presji na cenę, która miałaby stanowić najważniejsze kryterium wyboru. Pytanie, jakie z tego wypływa: jaka jest polityka cenowa firmy Siniat? T.P.: Dotknął Pan sedna marketingu, którego podsta-
ale przede wszystkim cel i plany. No właśnie, jakie one są? T.P.: Ten i przyszły rok będą nadal mocno związane z działaniami wynikającymi z niedawnego przejęcia Lafarge Gips przez Etex i utworzenia dywizji Siniat: budowanie marki oraz relacje z klientami to główne obszary zaangażowania marketingu. Będziemy również aktywnie rozwijać naszą ofertę systemową, zarówno w odniesieniu do rozwiązań suchej zabudowy wnętrz, jak i kompleksowej oferty dla budownictwa ekologicznego. W odniesieniu do naszej istniejącej oferty produktowej właśnie rozpoczęliśmy intensywną, sześciomiesięczną akcję promującą nasze doskonałe gipsy szpachlowe i gładzie Nida wśród wykonawców. Będziemy wprowadzać na rynek również kilka nowości produktowych, jak na przykład płytę akustyczną o podwyższonej gęstości rdzenia o nazwie Nida Cicha,
Jesteśmy profesjonalnym partnerem dla profesjonalistów. Staramy się też nagradzać lojalność, o ile w dzisiejszych czasach w ogóle jeszcze można mówić o lojalności klientów. G.P.: Jakie są oczekiwania klientów? T.P.: Tanio, szybko, dobrze – te trzy słowa opisują chyba generalne oczekiwania większości klientów. Żyjemy w świecie, gdzie wyznaczniki takie jak jakość produktu czy prędkość obsługi przestają być przewagą konkurencyjną, gdyż albo oferujemy je na wysokim poziomie, albo dość szybko wypadamy z rynku. G.P.: Jak rozumieć hasło „Shaping the way people built”? Chodzi mi o coś więcej niż tylko translację. T.P.: Chcemy kształtować sposoby budowania domów – to dość proste hasło świet-
wowym celem jest kształtowanie potrzeb klienta. Oczywiście to teoria, która najlepiej działa w przypadku nowych produktów i usług, dlatego tak ważna jest innowacyjność przedsiębiorstw. W dużej części naszej oferty działamy na rynku produktów podstawowych, płyta gipsowo-kartonowa stała się takim produktem już dawno. Moce produkcyjne w kraju są zdecydowanie większe niż rynek, w takiej sytuacji dość ciężko prowadzić politykę cenową. Staramy się przede wszystkim przesuwać akcent sprzedaży na produkty innowacyjne o wyższej cenie i wyższej marży, oferujące jednak klientom wartość dodaną. G.P.: W firmie Siniat jest Pan głową od strategii i marketingu. Jeżeli strategia – to metody...
czy też nową gotową gładź dolomitową Nida Efekt. Bardzo dużą wagę przywiązujemy do naszej nowej strony internetowej. Chcemy, aby była bardzo przyjazna dla użytkowników i pozwalała im szybko odnaleźć pożądane informacje. W zakresie wspierania sprzedaży naszych rozwiązań systemowych będziemy rozwijać zarówno nowoczesne narzędzia dla profesjonalistów wspierające projektowanie, jak i proste, atrakcyjne wizualnie instrukcje montażu dla majsterkowiczów. G.P.: Jakie aspekty, oprócz już wymienionych, są istotne w Pana roli? T.P.: Na pewno kreatywność, umiejętność wyciągania wniosków i odporność na stres. G.P.: Dziękuję za rozmowę.
Builder 23
PROMOCJA
od większości producentów z branży materiałów budowlanych, przy wyborze odpowiedniej palety kolorystycznej brano pod uwagę nie tylko bezpośrednią konkurencję, ale również wiele innych firm działających na rynkach Europy. G.P.: Rebranding to często coś więcej niż tylko strona wizualna – inne myślenie o marce, poszukiwanie nowych wartości i elementów, które mogą zapewnić przewagę. Na ile nowy duch został wlany w markę Siniat po przejęciu Lafarge Gips i Nidy? T.P.: Jak już powiedziałem, markę napełnią znaczeniem klienci, to oni finalnie zdecydują, z czym będzie kojarzyć się Siniat. My chcemy być ważnym partnerem dla naszych klientów poprzez zrozumienie ich potrzeb i dostarczanie najlepszej oferty produktowej i serwisowej. Stawiamy na innowacje i będziemy aktywnie wpływać na rozwój nowych, lekkich technologii budowy domów w Polsce i Europie. Mam nadzieję, że marki Siniat oraz Nida będą się kojarzyć z wysoką jakością naszej oferty oraz z dynamiką naszych działań innowacyjnych. G.P.: Kiedy już wszystkie elementy nowej marki zostaną wykreowane, to następnym krokiem, i zarazem nie lada wyzwaniem, jest skuteczne poinformowanie o zaistnieniu nowej marki. Jak to skutecznie zakomunikować, innymi słowy, jaki ma Pan pomysł na promocję marki i wartości produktów? T.P.: Świadomość marki można zbudować szybko lub wolno, w zależności od budżetu przeznaczonego na jej promocję. My jesteśmy w sytuacji, gdzie Nida – nasza marka produktowa – ma wysoki stopień rozpoznawalności. Dlatego możemy sobie pozwolić na wolniejsze budowanie świadomości marki Siniat, głównie poprzez działania w Internecie oraz trade marketing w punktach sprzedaży.
strategie marketingowe
Aplikacje Mobilne B2B w branży budowlanej i nieruchomości
J
ak podkreśla Katarzyna Chwalbińska-Kusek z Buro Happold, założyciel grupy, spotkania oraz warsztaty organizowane w ramach zapoczątkowanej inicjatywy Construction Marketing Group mają na celu promowanie najnowszej wiedzy oraz najlepszych
24 Builder
praktyk z zakresu marketingu strategicznego oraz komunikacji marketingowej. Ponadto, są świetną okazją do zapoznania się oraz networkingu branżowego. Warsztaty poprowadził Wojciech Borowski, prezes McCann Worldgroup Poland, w 2011 roku „Człowiek reklamy” według magazynu Brief, a w 2012 roku wybrany przez agencję Havas Worldwide „Człowiekiem roku w Europie”. W swoim wystąpieniu „Aplikacje Mobilne B2B w branży budowlanej oraz nieruchomości komercyjnych” przedstawił najnowsze trendy w komunikacji z klientem. Zdaniem Wojciecha Borowskiego, branża budowlana i nieruchomości, podobnie jak inne branże w Polsce, nie wykorzystuje potencjału, jaki niesie wykorzystanie aplikacji mobilnych w komunikacji z klientem. Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w Stanach Zjednoczonych czy też Chinach. Odpowiadając na pytanie uczestników warsztatów „Jak przekonać branżę budowlaną do bardziej innowacyjnych działań?”, Wojciech Borowski przyznał, iż należy dobrze poznać klienta i jego obecne oraz przyszłe preferencje związane z wykorzystywaniem nowoczesnych narzędzi komunikacji. Jeśli klient jest otwarty na nowoczesny przekaz informacji, to komunikacja z nim powinna być oparta na wykorzystywanych przez niego urządzeniach i nośnikach. W tym aspekcie, aplikacje mobilne są jednym ze skutecznych i atrakcyjnych sposobów
informowania o produkcie. Uczestnicy warsztatów zastanawiali się, czy taka forma reklamy jest droższa od tradycyjnych nośników. Prowadzący warsztaty podkreślił, iż mamy do czynienia z ogromną oszczędnością przy zakupie mediów. Jest to świetna forma komunikacji dla rynku B2B, gdyż możemy precyzyjnie odpowiedzieć na potrzeby klienta.
nych pozwalających zbierać cenne informacje na temat zachowań oraz upodobań naszych klientów, przekonał wielu uczestników warsztatów. Okazało się też, iż niektórzy gracze w branży już eksperymentują w tym zakresie i zastanawiają się, czy zrezygnować z tradycyjnych narzędzi komunikacji. Jednak, zdaniem Wojciecha Bo-
Ponadto, rynek staje przed ogromną presją ciągłego rozwoju technologii i nadążania za trendami. To zjawisko dotyczy również branży budowlanej i nieruchomości. Cała sztuka polega na optymalnym doborze narzędzi komunikacji przy jednoczesnym dotarciu do klienta w sposób efektywny kosztowo. Na sali oczywiście nie zabrakło sceptyków wątpiących w fakt, że aplikacje mobilne to coś więcej niż kolejne narzędzie w komunikacji z klientem. Jednak argument, iż aplikacje mobilne dostarczają możliwości analitycz-
rowskiego, tradycyjna reklama może być bardzo pomocna w promocji nowych narzędzi. Warsztaty zakończyły się konkluzją, że technologie mobilne nie wyprą tradycyjnych narzędzi promocji i reklamy. Obecnie narzędzia należy łączyć, a to w jaki sposób takie połączenie zostanie dokonane, będzie świadczyć o kompetencji i kreatywności marketingowców. W tym konkretnym kontekście możemy mówić o prawdziwej sztuce nowoczesnej komunikacji i skomplikowanej intelektualnie matrycy zintegrowanego marketingu.
Fot. arch. CMG
16 maja br., w budynku Business Garden I w Warszawie, Construction Marketing Group (CMG) zorganizowała warsztaty poświęcone wykorzystaniu możliwości, jakie niesie zastosowanie Aplikacji Mobilnych w Komunikacji z Klientem. Były one jedną z licznych inicjatyw Grupy, którą tworzą osoby odpowiedzialne za marketing strategiczny w firmach będących liderami branży budowlanej oraz nieruchomości komercyjnych.
czerwiec 2013
Wojciech Borowski CEO McCANN Worldgroup
Technologie mobilne przyszłością nieruchomości komercyjnych.
Wyobraźmy sobie, że siedząc w fotelu, czy spacerując ulicą, mimochodem sprawdzamy na ekranie naszego smartfona, jakie nieruchomości są dostępne dookoła nas. Dzięki magii geolokalizacji widzimy na mapie rozmaite grupy nieruchomości, odróżnione od siebie różnokolorowymi ikonami. Inne barwy mają znaczniki domów, inne mieszkania, działki i nieruchomości komercyjne. Dodatkowo, wciskając przycisk w aplikacji, widzimy wnętrze interesującego nas biura, cenę, telefon i e-mail do agenta, a nawet restauracje, które znajdują się obok, wraz z ich szczegółowym menu. Science-fiction? Niezupełnie. W USA już dzisiaj ponad 52% osób szukających nieruchomości używa do tego technologii mobilnych. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w Polsce było podobnie. Jesteśmy na początku rewolucji mobilnej, która już zaczyna przekładać się na zmianę sposobu, w jaki kupujemy. Dzisiaj co trzeci Polak korzysta ze smartfona. Pod koniec 2013 roku w Polsce będziemy ich mieć ponad 13,5 miliona sztuk. Dodatkowo 85% właścicieli smartfonów korzysta z mobilnego Internetu. To olbrzymia szansa na dotarcie z ofertą do potencjalnych klientów i nie wyobrażam sobie, żeby branża nieruchomości z niej nie skorzystała. Co warto zrobić, żeby dostosować się do nowej rzeczywistości? Po pierwsze, wykonać odrębną wersję strony internetowej, dopasowaną do wymagań urządzeń mobilnych. Powinna ona pozwalać klientom na szybkie zapoznanie się z naszą ofertą i łatwe wyszukiwanie nieruchomości o interesujących ich cechach. Po drugie, przygotować łatwą w użyciu i atrakcyjną wizualnie aplikację mobilną. Sprawi ona, że nasi klienci będą wiedzieć wszystko o nieruchomości, która ich interesuje. Jaką ma historię, jaka jest w środku, ile wyczerwiec 2013
noszą opłaty, ale także jak znaleźć w danej okolicy notariusza, rzeczoznawcę, geodetę, bank oraz wielu innych specjalistów niezbędnych w procesie zakupu. Kiedy dogonimy USA i Europę Zachodnią także i w tej dziedzinie? Czas pokaże. Łatwo zorientujemy się, kiedy klienci zamiast chodzić na spotkania z deweloperami i agentami, będą woleli wybrać się na przyjemny spacer i za pomocą swojego smartfona namierzyć, podjąć decyzję i sfinalizować kupno nieruchomości, która ich interesuje.
Sylwia Chorąży Communications and Marketing Director Skanska CDE
Szybki dostęp do informacji to dziś konieczność. Wiemy już, że użytkownicy smartfonów częściej korzystają z Internetu, niż dzwonią, a mobilny e-commerce rozwija się w błyskawicznym tempie. Dostrzegamy oczywiście, że aplikacja jest bardzo pomocnym narzędziem promocji i odpowiedniego kreowania wizerunku. W Skanska wykorzystujemy aplikacje mobilne do promocji portfolio naszych inwestycji biurowych. Sposób ten sprawdza się w kontaktach z potencjalnym klientem. Jesteśmy też zafascynowani możliwościami wykorzystania aplikacji do celów wewnętrznych. Stworzyliśmy aplikację, która pozwala na szybkie raportowanie i ocenę ryzyka na naszych budowach. Bezpieczeństwo to nasz priorytet, dlatego poprzez aplikację wykorzystującą geolokalizację, która wskazuje miejsca potencjalnie ryzykowne, a także zapewnia możliwość wysyłania zdjęć i robienia notatek w wygodny i szybki sposób, mamy możliwość sprawnego tworzenia raportów. Szybki dostęp do informacji to dziś konieczność, więc przygotowujemy się do rosnących oczekiwań naszych klientów oraz pracowników, oferując im nowoczesne formy komunikacji.
CONS TRUC TION MARKE TING GROUP
Construction Marketing Group Misją grupy jest stworzenie możliwości poznania się osób zajmujących się marketingiem strategicznym, rozwojem biznesu oraz komunikacją na rynku budowlanym i nieruchomości; edukacja branży budowlanej i nieruchomości w zakresie zrównoważonego rozwoju; wzajemne dokształcanie się z zakresu marketingu strategicznego, a także budowanie i promowanie strategicznej roli marketingu oraz zrównoważonego rozwoju w branży. Grupa skierowana jest do osób zajmujących się marketingiem strategicznym, komunikacją strategiczną oraz rozwojem biznesu w firmach działających w branży budowlanej oraz nieruchomości, które opierają swoją strategię o zrównoważony rozwój. CMG jest organizacją otwartą, na spotkania której może przyjść każda osoba z branży budowlanej i nieruchomości. Spotkania są bezpłatne. Za uczestnictwo w Grupie nie pobiera się żadnych składek. Założycielem CMG jest Katarzyna Chwalbińska-Kusek, business development and marketing manager CE w Buro Happold; współzałożycielem CMG jest Ewa Zwardoń, segment marketing manager CEE, Philips Lighting; Dominik Suwiński, dyrektor marketingu i sprzedaży, PWB Media („Builder”). Partnerami wspierającymi CMG są Magda Cieliczko, marketing director, Eastern Europe, Colliers International oraz Aleksandra Wasilewska, PR manager, Eastern Europe, Colliers International. Strategicznym partnerem medialnym CMG jest magazyn „Builder”. Partnerami medialnymi spotkań CMG są m.in. e-biurowce, propertynews.pl, galeriehandlowe.pl, Warsaw Business Journal.
Builder 25
budujemy zaufanie w biznesie
Rola pełnomocnika Najczęstszy scenariusz jest taki: powstaje spór, strony kłócą się, konflikt narasta, strony przestają rozmawiać. Każda ma swojego prawnika, sprawa trafia do sądu. Rozpoczyna się proces sądowy, który nierzadko trwa miesiącami, a nawet latami. Celem pełnomocnika jest wygrana w procesie sądowym i udowodnienie racji swojego klienta.
Olga Widerszal-Piotrowska
Prezes Zarządu Fundacji Rozwoju Mediacji
Mediator, socjolog, związana z biznesem. Od 2005 r. prowadzi mediacje gospodarcze, cywilne, prawa pracy. Ukończyła szkolenia z zakresu mediacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Wpisana na Listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Warszawie.
W
związku ze specyfiką postępowania sądowego pełnomocnicy traktują strony konfliktu jako przeciwników, wiedząc, że aby jedna strona mogła wygrać proces, druga musi go przegrać. Najczęściej rozpoczyna się więc walka w oparciu o dowody przedstawione w sprawie i oceniane podczas procesu. O wyborze i przyjęciu konkretnego rozwiązania decyduje sędzia, stosując
26 Builder
przepisy obowiązującego prawa. Wyroki sądowe w sprawach gospodarczych dotyczą zazwyczaj zasądzenia na rzecz jednej ze stron określonej kwoty wyrażonej w pieniądzach lub innych wartościach materialnych. Jednak wygrana w procesie nie gwarantuje realizacji powstałego zobowiązania. Warto więc spojrzeć z perspektywy przedsiębiorcy i rozważyć, jakiego nastawienia oczekuje klient od swojego pełnomocnika. Procesowego, zakładającego postępowanie sądowe, czy ugodowego, skierowanego na możliwie najszybsze zakończenie sporu.
Pełnomocnik w mediacji
Okazuje się, że wiele spraw mogłoby nie trafiać do sądu, gdyby strony spróbowały wspólnie wypracować rozwiązanie. Dzięki temu oszczędziłyby czas i pieniądze i uniknęły zerwania relacji biznesowych. Coraz więcej mówi się o roli, jaką w mediacji pełnią pełnomocnicy. Ze względu na odmienną specyfikę procesu sądowego i mediacji – jest ona zupełnie inna niż w sądzie. Najczęściej kojarzy się z doradzaniem w kwestiach prawnych klientowi oraz dbaniem o zgodność z prawem treści ugody mediacyjnej. Tymczasem rola pełnomocnika w mediacji jest znacznie szersza. Często obecność pełnomocnika jest warunkiem udziału strony w posiedzeniu mediacyjnym. Związane jest to z poczuciem bezpieczeństwa, jakie pełnomocnik daje klientowi, oceniając dyskutowane podczas mediacji propozycje i chroniąc jego interesy od strony prawnej. Znaczenie i zakres pracy pełnomocników, która rozpoczyna się jeszcze przed posiedzeniami mediacyjnymi, są nadal niedoceniane.
Świadome decyzje
Gdy pojawia się konflikt, a prowadzone przez strony rozmowy nie przynoszą oczekiwanych rezultatów lub w sytuacji, gdy sąd kieruje sprawę do postępowania mediacyjnego, zgoda strony na udział w mediacji w dużej mierze zależy od zdania pełnomocnika. Powinien on przekazać mocodawcy informacje na temat mediacji, możliwości jej zastosowania, zasad i ko-
rzyści, a także cech różniących ją od postępowania sądowego. Do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej udziału w mediacji przedsiębiorca będzie potrzebował jeszcze analizy sytuacji w jakiej się znalazł oraz oceny ryzyka w procesie, a także oceny opłacalności ugodowego rozwiązania sporu, przygotowanych przez jego pełnomocnika. Obiektywna ocena ryzyka procesowego obejmuje między innymi: • ocenę silnych i słabych stron punktów pozwu i odpowiedzi na pozew, • oszacowanie możliwych kosztów i czasu prowadzenia procesu, • analizę możliwych wyroków sądowych w rozpatrywanej sprawie, • ocenę prawdopodobieństwa wyegzekwowania wyroku sądowego. Pewną przeszkodę w stosowaniu mediacji mogą stanowić obawy dotyczące udziału w mediacji, które dotykają samych prawników. Odmienność procedury mediacyjnej od postępowania sądowego oznacza konieczność zmiany podejścia pełnomocnika do klienta i do samego konfliktu, co może być trudne dla niektórych prawników. Obawy dotyczą też wynagrodzenia pełnomocników, szczególnie w sytuacji szybkiego zakończenia sporu i zawarcia ugody mediacyjnej. Jednak coraz częściej jest to kwestią indywidualnych ustaleń z klientem w momencie przyjmowania zlecenia, rzadziej dotyczy dużych korporacji zatrudniających kancelarie prawne do stałej obsługi przedsiębiorstwa.
Rozpoczęcie mediacji
Gdy zapadnie już decyzja o rozpoczęciu mediacji, ważne jest przygotowanie stron do prowadzenia rozmów podczas posiedzeń mediacyjnych. Poziom szczegółowości zależy od specyfiki przedmiotu sporu. Na tym etapie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Przygotowanie najczęściej obejmuje: • analizę interesów i oczekiwań strony w stosunku do mediacji, • analizę i porównanie interesów obu stron konfliktu, • sprecyzowanie celu klienta, • określenie przedmiotu rozmów, • wybór strategii negocjacyjnej, czerwiec 2013
w mediacji • przygotowanie
argumentów i kontrargumentów, • określenie możliwych rozwiązań, • opracowanie najlepszej z punktu widzenia klienta alternatywy dla negocjowanego porozumienia (BATNA), • ustalenie szczegółów dotyczących organizacji postępowania mediacyjnego, • wybór osób uczestniczących w mediacji, z uwzględnieniem osób biorących udział po drugiej stronie, • dokonanie ustaleń dotyczących roli pełnomocnika w procesie mediacji, biorąc pod uwagę specyfikę danej sytuacji oraz oczekiwania klienta.
Posiedzenia mediacyjne
Dobry pełnomocnik to ten, który podczas mediacji potrafi zrezygnować z postawy konfrontacyjnej i skoncentrować się na wspólnym poszukiwaniu korzystnego dla obu stron rozwiązania. Podczas posiedzeń mediacyjnych pełnomocnik towarzyszy klientowi i wspiera go: • na bieżąco wyjaśnia konsekwencje prawne rozważanych propozycji, • rozumie potrzebę uczestnictwa klienta w posiedzeniach mediacyjnych, • nie ingeruje w rozwiązania biznesowe, rozumiejąc ich znaczenie dla klienta, • przekonuje strony do wzajemnych ustępstw w celu osiągnięcia porozumienia, • uczestniczy w konstruowaniu treści ugody – chroniąc interesy klienta, • dostrzega i wskazuje korzyści wynikające z osiągnięcia porozumienia i szybkiego zakończenia konfliktu, • daje klientowi możliwości swobodnego wypowiadania się i podejmowania decyzji, • przestrzega terminów, zasad i procedur obowiązujących w mediacji. Prowadząc mediacje gospodarcze, coraz częściej spotykam się z pełnomocnikami, którzy rozumieją możliwości, jakie daje mediacja i potrafią myśleć w kategoriach koncyliacyjnych a nie procesowych. Wspomagają więc proces mediacji i wspierają swojego klienta w budowaniu i utrwalaniu relacji bizczerwiec 2013
nesowych z drugą stroną w oparciu o wzajemne zaufanie pomiędzy stronami. Tego warto oczekiwać od profesjonalnych pełnomocników.
Zagrożenia
Obecność pełnomocników w mediacji niesie też pewne zagrożenia dla przebiegu mediacji. Najczęściej wynikają one z chęci przeniesienia na grunt mediacji zachowań charakterystycznych dla rozprawy sądowej: • traktowanie stron jako przeciwników utrudnia podjęcie konstruktywnej rozmowy; • skupianie się na pokonaniu drugiej strony, zamiast na poszukiwaniu wspólnego rozwiązania ustawia strony konfrontacyjnie; • nieuznawanie rozwiązań korzystnych dla obu stron z punktu widzenia biznesowego i dążenie do podejmowania za wszelką cenę decyzji w imieniu klienta może utrudniać osiągnięcie trwałego porozumienia; • koncentrowanie się na aspektach prawnych – używanie przede wszystkim argumentów prawnych i posługiwanie się dowodami powoduje skupienie się stron na konflikcie; • koncentrowanie na przeszłych wydarzeniach, zamiast na poszukiwaniu wspólnych rozwiązań; • nadmierna aktywność pełnomocników, ograniczająca aktywny udział stron, może powodować wzrost napięcia między stronami. Aby zmienić stereotyp pełnomocnika – broniącego interesów swojego klienta, nie bacząc na dalekosiężny, wspólny interes stron, konieczna jest zmiana sposobu myślenia samych prawników. Nie tylko pełnomocników stron, ale także sędziów, notariuszy i wykładowców akademickich, kształcących przyszłych pełnomocników. Brak wiedzy o mediacji przekłada się na sposób współpracy z mediatorami. Pełnomocnicy często traktują mediatorów jako konkurencję. Tymczasem mediatorzy coraz częściej doceniają rolę jaką pełnomocnicy mogliby pełnić lub pełnią w mediacji. Ważne jest, aby oni sami byli przekonani do takiego rozwiązania i posiadali odpowiednią wiedzę na ten temat. Wydaje się, że obawy
WARTO MEDIOWAĆ budujemy zaufanie w biznesie to program o charakterze informacyjnym i promocyjnym, skierowany do firm i instytucji, którego celem jest popularyzacja mediacji - skutecznej metody rozwiązywania sporów i konfliktów w biznesie. Kampania informacyjna obejmuje cykl artykułów poświęconych mediacji, konsultacje, dostęp do rzetelnej wiedzy na tematy związane z mediacją oraz promocję dobrych praktyk w zakresie rozwiązywania sporów i konfliktów w biznesie. Szczegóły oraz deklaracja do pobrania na stronie: www.wartomediowac.pl Organizatorzy: Fundacja Rozwoju Mediacji, wydawca miesięcznika Builder. Patroni honorowi:
Fundacja Rozwoju Mediacji jest dynamicznie rozwijającą się organizacją pozarządową, utworzoną przez doświadczonych mediatorów, której celem jest rozwijanie i propagowanie idei mediacji jako metody rozwiązywania sporów sądowych i pozasądowych. Prowadzimy mediacje w sprawach gospodarczych, cywilnych, rodzinnych, prawa pracy i ubezpieczeń oraz szkolenia, warsztaty i konsultacje. www.fundacjamediacji.pl
www.fundacjamediacji.pl pełnomocników dotyczące polubownego rozwiązywania sporów, mogą być uzasadnione w sytuacji, gdy wielu z nich nigdy nie brało udziału w mediacji. Z drugiej strony sędziowie coraz częściej kierują sprawy do postępowania mediacyjnego, a prawnicy, którzy uczestniczą w posiedzeniach mediacyjnych, są rzetelnie przygotowani do roli pełnomocnika w mediacji, co przekłada się na efektywność rozmów, a tym samym satysfakcję klienta.
Builder 27
prawo
Współczynnik przenikania ciepła Część 2. Zmiana regulacji prawnych i odpowiedzialność wykonawcy za nienależyte wykonanie robót budowlanych Tomasz Rzętała Autor jest radcą prawnym prowadzącym indywidualną kancelarię, specjalizującą się w prawie nieruchomości. Doświadczenie zawodowe zdobył w dziale Real Estate w kancelarii White & Case.
Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej przygotowało projekt zmian do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jedna z tych zmian dotyczy współczynnika przenikania ciepła.
Z
godnie z projektem, budynek powinien być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby ilość nieodnawialnej energii pierwotnej potrzebnej do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie. Dla oceny, czy budynek spełnia to wymaganie konieczne będzie m.in., aby budynek spełniał normy dotyczące izolacyjności cieplnej, czyli posiadał odpowiedni współczynnik przenikania ciepła poszczególnych przegród oddzielających przestrzeń budynku o regulowanej temperaturze od otoczenia lub przestrzeni nieogrzewanych („współczynnik U”).
Kierunek: 0,2
Projekt rozporządzenia wprowadza bardziej rygorystyczne wartości maksymalnego współczynnika U dla przegród budowlanych.
28 Builder
Obecna wartość współczynnika U dla ścian zewnętrznych przy temperaturze w pomieszczeniu >16 °C wynosi 0,3 W/(m2K). Według projektu rozporządzenia, wartość współczynnika U dla tej samej przegrody w pomieszczeniach ogrzewanych przy temperaturze ≥16 °C ma wynosić 0,2 W/(m2K). W ocenie niektórych specjalistów, wartości współczynnika U zaproponowane z projekcie nadal odbiegają od optymalnych. Za optymalną należałoby uznać wartość współczyn-
nika U dla ścian i dachu na poziomie U = 0,11-0,14W/(m2K). Niezalenie od tych głosów, zaproponowane w projekcie wartości współczynnika U uznać należy za właściwy krok w kierunku dalszej poprawy wymagań w zakresie izolacyjności cieplnej budynków, a co za tym idzie – ograniczenia zużycia energii.
Szczegóły nowych regulacji
W projekcie rozporządzenia wartości graniczne współczynnika U zostały określone bez podziału na rodzaj budynku, co ma miejsce obecnie. Oznacza to, że po zmianie przepisów wartości graniczne współczynnika U dla ścian, stropów, stropodachów, okien, drzwi balkonowych i drzwi zewnętrznych będą takie same dla każdego rodzaju budynku. Ponadto, należy podkreślić, że maksymalna wartość współczynnika U określona w zmienionych przepisach musi uwzględniać zmniejszenie izolacyjności cieplnej ze względu na pustki powietrzne w warstwie izolacji, łączniki mechaniczne przechodzące przez warstwę izolacyjną oraz opady na dach o odwróconym układzie warstw, obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania oporu cieplnego czerwiec 2013
i współczynnika przenikania ciepła. Do tej pory w obliczeniach współczynnika U pomija się powyższe czynniki, co powoduje, że rzeczywisty współczynnik U jest dużo większy, niż ten deklarowany. Innymi słowy, po wejściu w życie zmian, dokonując obliczania np. współczynnika U dla ścian zewnętrznych dwuwarstwowych nie wystarczy zsumować wartości współczynnika U dla materiału, z którego budowana będzie ściana oraz wartości współczynnika U dla materiału izolacyjnego (styropian, wełna mineralna). Wartość współczynnika U obliczona w ten sposób nie będzie rzeczywista, gdyż nie będzie na przykład uwzględniać utraty izolacyjności spowodowanej pustką powietrzną istniejącą pomiędzy pustakiem a styropianem lub koniecznością użycia kołków do montażu wełny mineralnej, co również wpływa na izolacyjność cieplną ściany. Nowe wartości współczynnika U będą miały zastosowanie do budynków nowych oraz przebudowywanych, jednak w przypadku tych drugich projekt zakłada możliwość zwiększenia Współczynnika U o nie więcej niż 15 % w porównaniu z budynkiem nowym. Z punktu widzenia inwestora ważne jest zarówno to, aby rozwiązania techniczne przewidziane w projekcie budowlanym uwzględniały nowe wartości współczynnika U, jak też aby wartości graniczne współczynnika U istniały w rzeczywistości, a więc aby po wybudowaniu budynek spełniał obowiązujące normy w zakresie izolacyjności cieplnej. Zdarza się bowiem, że po zakończeniu inwestycji współczynnik U jest wyższy (gorszy) niż przewidziany w projekcie. Przyczyna tego może być dwojaka. W przypadku domów jednorodzinnych inwestorzy często rezygnują z zastosowania materiałów o lepszych parametrach izolacyjności, przewidzianych w projekcie i zastępują je materiałami tańszymi, ale o gorszym współczynniku U. W tej sytuacji zmniejszona izolacyjność cieplna jest wynikiem bardziej lub mniej świadomych decyzji inwestora. W wielu jednak przypadkach gorszy współczynnik U spowodowany jest nienależytym wykonaniem robót przez firmę budowlaną. Może to mieć związek ze sposobem wykonania budynku (np. położenie cieńszego styropianu lub wełny mineralnej na ścianach zewnętrznych) lub użyciem do budowy materiałów o gorszej izolacyjności cieplnej. czerwiec 2013
Odpowiedzialność wykonawcy
Należy pamiętać, że inwestor może sprzeciwić się wadliwemu wykonywaniu robót budowlanych już na etapie realizacji inwestycji. Stosownie do art. 636 k.c., jeżeli wykonawca wykonuje dzieło w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, inwestor może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu inwestor może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie umowy innej osobie na koszt wykonawcy. Powyższa regulacja dotyczy umowy o dzieło, jednak, jak potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 8 stycznia 2004 r. (I CK 24/03), ma ona także zastosowanie do umowy o roboty budowlane. Niezależnie od powyższego, inwestorowi przysługują wobec wykonawcy określone uprawniania z tytułu wad budynku (spowodowanych np. użyciem materiałów o gorszej izolacyjności cieplnej, co było niezgodne z umową o roboty budowlane) także po jego odbiorze. W takich wypadkach wykonawca może ponosić odpowiedzialność z trzech tytułów: z tytułu rękojmi, z tytułu gwarancji (jeżeli udzielił jej inwestorowi) oraz z tytułu szkody wyrządzonej nienależytym wykonaniem umowy. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi ma charakter absolutny, co oznacza, że wykonawca odpowiada bez względu na to, czy ponosi winę w powstaniu wady oraz bez względu na to, czy o istnieniu wady wiedział. Na tej podstawie inwestor ma prawo odstąpić od umowy, żądać obniżenia ceny robót lub usunięcia wad. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego okres rękojmi dla budynków wynosi 3 lata od dnia odbioru. Nie ma w tym wypadku znaczenia chwila powstania wady, jednak inwestor powinien zawiadomić o niej wykonawcę w ciągu miesiąca od jej wykrycia. Dopuszczalne jest wydłużenie lub skrócenie okresu rękojmi w drodze umownej. Należy jednak pamiętać, że w okresie rękojmi inwestor musi rozpocząć realizację swoich uprawnień, a więc np. wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę. Po upływie okresu rękojmi uprawnienia inwestora wygasają i nie może on skutecznie ich dochodzić. Jeżeli chodzi o uprawnienia z gwarancji, to przysługują one tylko w takim zakresie oraz w takim terminie, jakie zostały ustalone w umowie. Zaspokojenie swoich roszczeń na podstawie rękojmi wyłącza możliwość skorzystania
Jak zmieniał się współczynnik U Od 1982 r. współczynnik U dla ścian zewnętrznych wynosił 0,75 W/(m2K). Wymagania te zaostrzono w 1991 r., obniżając tę wartość do poziomu 0,55-0,7. W 2002 r. - po wejściu w życie rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wartość współczynnika U obniżono do 0,3 W/(m2K) dla ścian dwuwarstwowych (ocieplonych) oraz 0,5 W/(m2K) dla ścian jednowarstwowych. W 2009 r. maksymalną wartość współczynnika U określono na poziomie 0,3 W/(m2K) zarówno dla ścian zewnętrznych ocieplonych, jak i nieocieplonych.
przez inwestora z gwarancji. W przeciwnym wypadku mogłoby dojść do bezpodstawnego wzbogacenia się inwestora. Inwestor może jednak wybrać tryb dochodzenia odpowiedzialności (rękojmia lub gwarancja) według swego uznania. Inwestorowi przysługują również uprawnienia na zasadach ogólnych, tj. prawo żądania odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania umowy o roboty budowlane. Dochodzenie jednak roszczeń na tej podstawie jest trudniejsze, gdyż uzależnione jest od udowodnienia ściśle określonych przesłanek, a mianowicie: nienależytego wykonania umowy z przyczyn, za które wykonawca ponosi odpowiedzialność, wystąpienia szkody oraz istnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy nienależytym wykonaniem a szkodą. Z tej przyczyny inwestorzy decydują się dochodzić roszczeń na tej podstawie przede wszystkim wtedy, gdy utracili już uprawniania z rękojmi i gwarancji. Ponadto, dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych jest wyłączone wtedy, jeśli roszczenie inwestora zostało zaspokojone w całości w wyniku realizacji uprawnień z rękojmi lub gwarancji. Roszczenie inwestora o zapłatę odszkodowania na zasadach ogólnych przedawnia się z upływem dziesięciu lat od odbioru budynku, co ostatecznie potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z 11 stycznia 2002 r. (III CZP 63/01). n
Builder 29
raport
Co za nami, co przed nami
w budownictwie? Polski rynek budowlany przechodzi ciągłą przemianę. W pierwszym kwartale roku, w porównaniu z tym samym okresem 2012 roku, dominują spadki, zarówno w produkcji budowlanomontażowej, jak i wartości udzielanych zamówień. Co przed nami? Przyszłość należy do inwestycji z branży energetycznej i kolejowej. Michał Oksiński
A
nalizę rynku inwestycji, produkcji budowlano-montażowej, udzielanych zamówień i perspektywicznych sektorów oparto na danych z raportu „Rynek budowlany w pierwszym kwartale 2013 roku”, wydawnictwa przygotowywanego kwartalnie przez branżowy serwis Kompasinwestycji.pl.
Produkcja budowlanomontażowa
Wartość produkcji budowlano-montażowej w I kwartale 2013 roku wyniosła łącznie 12,2 mld zł, wobec 14,6 mld zł w analogicznym okresie 2012 roku. Wyniki te oznaczają spadek wartości o 2,4 mld zł (16,4 proc.). Należy jednak podkreślić, że na wyniki I kwartału ubiegłego roku wpływa historyczny kontrakt, jaki podpisało konsorcjum firm Rafako, Polimex-Mostostal oraz Mostostal Warszawa na budowę dwóch bloków energetycznych nr 5 i 6 w Elektrowni Opole. Wartość tej umowy to 11,5 mld zł. Należy przy tym pamiętać, że duże kontrakty mogą okresowo zaburzyć obraz rynku.
30 Builder
W I kwartale 2013 roku spadki wartości zaobserwować można było we wszystkich sektorach. Największy wpływ na wyniki ogólne miał sektor inżynieryjny, w którym spadek osiągnął zarówno największą wartość, jak i największą dynamikę. W sektorze mieszkaniowym wartość produkcji budowlano-montażowej obniżyła się w I kwartale 2013 roku o 457 mln zł (18 proc.). Nieznacznie tylko spadł udział sektora mieszkaniowego w wartości całego budownictwa. W I kwartale 2012 roku wynosił on WARTOŚĆ PRODUKCJI BUDOWLANO-MONTAŻOWEJ I 2013
12 209 mln zł
IV 2012
31 400 mln zł
III 2012
25 717 mln zł
II 2012
24 209 mln zł
I 2012
14 616 mln zł
WARTOŚĆ PBM (SEKTOR MIESZKANIOWY) I 2013
17%
2 073 mln zł
IV 2012
12%
3 884 mln zł
III 2012
12%
3 061 mln zł
II 2012
16%
3 942 mln zł
I 2012
17%
2 530 mln zł
WARTOŚĆ PBM (SEKTOR NIEMIESZKANIOWY) I 2013
38%
4 604 mln zł
IV 2012
31%
9 683 mln zł
III 2012
29%
7 440 mln zł
II 2012
30%
7 240 mln zł
I 2012
35%
5 184 mln zł
WARTOŚĆ PBM (SEKTOR INŻYNIERYJNY) I 2013
45%
5 532 mln zł
IV 2012
57%
17 833 mln zł
III 2012
59%
15 216 mln zł
II 2012
54%
13 107 mln zł
I 2012
47%
6 903 mln zł Źródło: GUS
Konsekwencją starzenia się istniejących elektrowni i instalacji przesyłowych (ok.40 proc. bloków energetycznych w Polsce ma ponad 40 lat, a ponad 15 proc. przekroczyło 50 lat) i coraz ostrzejszych wymogów unijnych jest potrzeba dużych nakładów inwestycyjnych.
17,31 proc., natomiast rok później 16,98 proc. W sektorze niemieszkaniowym wartość produkcji budowlano-montażowej spadła w I kwartale 2013 roku o 580 mln zł (11 proc.). Wzrósł natomiast udział sektora w wartości budownictwa. W I kwartale 2012 roku wynosił on 35,47 proc., natomiast rok później 37,71 proc. W sektorze inżynieryjnym wartość produkcji budowlano-montażowej spadła w I kwartale 2013 roku o 1,37 mld zł (19,8 proc.). Był to największy pod względem wartości oraz pod względem dynamiki spadek wśród wszystkich sektorów budownictwa.
Rynek inwestycji
Analizując rynek inwestycji, posługujemy się danymi wyeksportowanymi z bazy serwisu Kompas Inwestycji w dniu 14 kwietnia 2013 roku. Nie braliśmy pod uwagę projektów nieaktywnych – zakończonych, wstrzymanych i zarzuconych. Na etapie wyboru generalnego wykonawcy wzięliśmy pod uwagę również te projekty, które posiadają już wybranego generalnego wykonawcę, lecz z różnych względów budowa jeszcze się nie rozpoczęła. Typowym przykładem takiej inwestycji może być każda realizowana w systemie „zaprojektuj i zbuduj”, których realizacja rusza wiele miesięcy po tym jak zostanie podpisana umowa, dlatego w dalszym ciągu stwarzają możliwości biznesowe dla firm wykonawczych działających na bardzo wczesnych etapach realizacji robót, np. prace fundamentowe, prace konstrukcyjne itd. Na etapie wyboru generalnego wykonawcy w I kwartale 2013 r. znajduje się czerwiec 2013
województwa dolnośląskiego (71 inwestycji). Na województwa: wielkopolskie, pomorskie i zachodniopomorskie przypada taka sama lub bardzo zbliżona ilość inwestycji.
Wartość udzielanych zamówień
Łączna wartość udzielonych w I kwartale 2013 roku zamówień publicznych na roboty budowlano-montażowe wyniosła 12,15 mld zł, wobec 23,45 mld zł w analogicznym okresie roku poprzedniego, co oznacza spadek wartości o 51,6 proc. Łatwo można jednak wskazać przyczynę tak znacznej różnicy, mianowicie w I kwartale W ciągu najbliższych 15 lat modernizacja sektora polskiej energetyki, a konkretnie inwestycje w bloki energetyczne i sieć przesyłową, pochłonie 150-200 mld zł.
Kompasinwestycji.pl
2012 roku wartość jednego tylko z udzielonych zamówień (wspomniana wyżej budowa bloków energetycznych 5 i 6 w PGE Elektrowni Opole) wyniosła 11,5 mld zł i stanowiła 49,3 proc. wartości wszystkich udzielonych w tym kwartale zamówień publicznych na roboty budowlane. Jednocześnie wartość największego zamówienia udzielonego w I kwartale 2013 roku wyniosła 0,66 mld zł (Przebudowa układów torowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą na linii kolejowej E 59 odcinek Czempiń – Poznań). Aby uświadomić sobie jak duży wpływ na wartość udzielonych zamówień publicznych może mieć tylko jedno z nich, należy zwrócić uwagę na ich średnią wartość w poszczególnych kwartałach roku. Gdyby nie uwzględniać wartości skrajnej w I kwartale 2012 roku (Budowy bloków energetycznych 5 i 6 w PGE Elektrowni Opole), łączna wartość udzielonych zamówień w tym okresie wyniosłaby 11,96 mld zł (i w konsekwencji byłaby niższa niż w I kwartale 2013 roku o 0,29 mld zł), wówczas dynamika w I kwartale 2013 roku byłaby niższa niż w I kwartale 2013 roku o 0,29 mld zł). W tej sytuacji dynamika w I kwartale 2013 roku byłaby dodatnia i wyniosłaby 2,4 proc. Natomiast średnia wartość jednego zamówienia publicznego w I kwartale 2012 roku wyniosłaby wówczas 2,49 mln zł, co w porównaniu ze średnimi wielkościami w pozostałych kwartałach czerwiec 2013
INWESTYCJE NA ETAPIE WYBORU GENERALNEGO WYKONAWCY sektor niemieszkaniowy
425
sektor inżynieryjny
330
sektor mieszkaniowy
138
INWESTYCJE NA ETAPIE WYBORU GENERALNEGO WYKONAWCY W SEKTORZE NIEMIESZKANIOWYM obiekty szkolnictwa, edukacji i badań
71
obiekty sportowe i rekreacyjne
53
budynki handlowo-usługowe
51
budynki biurowe
49
budynki transportu i łączności
48
zakłady produkcyjne
37
obiekty służby zdrowia
29
obiekty kultury i rozrywki
28
budynki magazynowe, centra logistyczne
19
hotele, pensjonaty, budynki zakwaterowania
17
rewitalizacje przeprzestrzeni miejskiej
14
obiekty administracji publicznej
9
INWESTYCJE NA ETAPIE WYBORU GENERALNEGO WYKONAWCY W SEKTORZE MIESZKANIOWYM budownictwo wielorodzinne
131
budownictwo jednorodzinne
7
INWESTYCJE NA ETAPIE WYBORU GENERALNEGO WYKONAWCY W SEKTORZE INŻYNIERYJNYM gospodarka wodno-ściekowa
68
obiekty i instalacje rafinerii i elektrowni
54
transport szynowy, linowy i inne
45
drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, miejskie
43
obwodnice
39
mosty, wiadukty, estakady, kładki, tunele
28
autostrady i drogi ekspresowe
16
składowanie i utylizacja odpadów
15
budowle wodne
12
infrastruktura lotniskowa
6
otwarte obiekty sportowe
2
uzbrojenie i przygotowanie terenu
2
Builder 31
Kompasinwestycji.pl
425 projektów z sektora niemieszkaniowego, 330 z inżynieryjnego oraz 138 inwestycji mieszkaniowych. W sektorze mieszkaniowym zdecydowaną przewagę posiada budownictwo wielorodzinne (131 projektów), natomiast w sektorze inżynieryjnym największy udział mają podsektory: gospodarka wodno-ściekowa (68 inwestycji), obiekty i instalacje rafinerii i elektrowni (54), transport szynowy, linowy i inne (45), drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, miejskie (43) oraz obwodnice (39). Biorąc pod uwagę rozlokowanie inwestycji na tym etapie realizacji, najlepiej wypada województwo mazowieckie, na które przypada 162 projekty. Na drugim miejscu znajduje się województwo śląskie z 96 projektami. Trzecią pozycję zajmuje województwo małopolskie (88 projektów), czwarte miejsce należy do
Aktualizacja Wieloletniego Programu Inwestycji Kolejowych do roku 2015 przewiduje, że inwestycje w infrastrukturę kolejową wyniosą 36,9 mld zł.
Przyjrzyjmy się teraz wartości udzielonych zamówień na roboty budowlane w poszczególnych województwach. Dane te dotyczą wartości udzielonych zamówień na roboty budowlane w podziale na województwa, w których znajduje się siedziba zamawiającego. W znacznej większości udzielanych zamówień na roboty budowlane taki podział jest równoważny z rozróżnieniem ze względu na miejsce wykonywania robót. Istnieje jednak niewielka grupa zamówień, dla których siedziba zamawiającego oraz miejsce wykonywanych robót różnią się i wstępna analiza pokazuje, że dotyczy to przede wszystkim zamówień o znacznej wartości, dlatego należy mieć na uwadze, że prezentujemy tutaj podział ze względu na lokalizację siedziby zamawiającego. Będziemy jednak wskazywać inwestycje o znaczącej wartości, których miejsce realizacji różni się od miejsca siedziby zamawiającego, co powinno przybliWARTOŚĆ UDZIELONYCH ZAMÓWIEŃ NA ROBOTY BUDOWLANE I 2013
12,15 mld zł
IV 2012
17,33 mld zł
III 2012
18,58 mld zł
II 2012
15,89 mld zł
I 2012
23,46* mld zł
* zawiera zamówienie „Budowa bloków energetycznych 5 i 6 w PGE Elektrowni Opole SA” o wartości 11,56 mld pln brutto
Kompasinwestycji.pl
ŚREDNIA WARTOŚĆ UDZIELONEGO ZAMÓWIENIA I 2013
2,42 mln zł
IV 2012
1,39 mln zł
III 2012
2,29 mln zł
II 2012
1,15 mln zł
I 2012
4,9 mln zł
32 Builder
Kompasinwestycji.pl
pokazuje, że liczba odrzuconych wartości skrajnych w I kwartale jest wystarczająca do zobrazowania trendu, jaki kształtował się w sektorze inwestycji publicznych na przestrzeni ostatnich 15 miesięcy. Nie zmienia to jednak faktu, że rzeczywista wartość udzielonych zamówień publicznych w I kwartale 2012 roku była ponad dwukrotnie wyższa niż w I kwartale 2013 roku.
żyć obraz wartości rynku w podziale na lokalizację wykonywanych robót. Spośród wszystkich udzielonych w I kwartale 2013 roku zamówień publicznych o wartości powyżej 100 mln zł (było ich 17) wyodrębniliśmy te, których miejsce wykonywania robót było inne niż lokalizacja siedziby zamawiającego. Po obliczeniach okazało się, że zamówienia o wartości 2 364 mln zł, które przypisane zostały dla województwa mazowieckiego (zgodnie z lokalizacją siedziby zamawiającego), będą realizowane w województwach: wielkopolskim (o wartości: 661,3 mln zł), warmińsko-mazurskim (425,7 mln zł), pomorskim (410,2 mln zł), podkarpackim (326,8 mln zł), małopolskim (275,8 mln zł), lubuskim (264,4 mln zł). Dodatkowo jedno zamówienie o wartości 216,7 mln zł realizowane będzie w województwie opolskim, przy czym siedziba zamawiającego znajduje się w województwie dolnośląskim.
Bardziej energetycznie
Branża energetyczna i kolejowa to przyszłość polskiego budownictwa. Wszystko na to wskazuje, że te dwa sektory będą napędzać listę inwestycji w takim stopniu, w jakim kiedyś robiły to projekty drogowe. Sektor energetyczny jest postrzegany jako dział gospodarki, który stanowić może jej główną siłę napędową. Energetyka to łakomy kąsek także dla budownictwa. Konsekwencją starzenia się istniejących elektrowni i instalacji przesyłowych (ok.40 proc. bloków energetycznych w Polsce ma ponad 40 lat, a ponad 15 proc. przekroczyło 50 lat) i coraz ostrzejszych wymogów unijnych jest potrzeba dużych nakładów inwestycyjnych. Sza-
cuje się, że w ciągu najbliższych 15 lat modernizacja sektora polskiej energetyki, a konkretnie inwestycje w bloki energetyczne i sieć przesyłową, pochłonie 150-200 mld zł. Szanse inwestycyjne dotyczą modernizacji i rozbudowy sieci przesyłowej wysokich i średnich napięć, budowy elektrowni atomowej, modernizacji i wymiany istniejących bloków energetycznych. Wielką nadzieją dla polskiego budownictwa może się okazać energetyka odnawialna, zwłaszcza w obszarze energetyki wiatrowej. Drugim równie przyszłościowym kierunkiem rozwoju polskiego budownictwa jest kolejnictwo. Aktualizacja Wieloletniego Programu Inwestycji Kolejowych do roku 2015 przewiduje, że inwestycje w infrastrukturę kolejową wyniosą 36,9 mld zł. – Często patrzę na kolegów z sektora drogowego, pamiętam czasy kiedy i oni nie potrafili wykorzystywać dostępnych środków UE. Nie chodzi mi o to, by się usprawiedliwiać, ale uczymy się stopniowo Liczba inwestycji na etapie wyboru GW na tle województw mazowieckie – 162 projekty śląskie – 96 projektów małopolskie – 88 projektów dolnośląskie – 71 inwestycji
coraz lepiej wykorzystywać dostępne środki. Obecnie podpisanych umów mamy na 14,8 mld zł – powiedziała Józefa Majerczak, członek zarządu spółki PKP PLK, podczas styczniowej konferencji konsultacyjnej w sprawie projektu Aktualizacji Wieloletniego Programu Inwestycji Kolejowych. W ostatnim czasie PKP Polskie Linie Kolejowe ujawniły wstępny zarys rozwoju infrastruktury kolejowej w Polsce do roku 2023, wybierając ponad 40 projektów, których realizacja może kosztować przeszło 30 mld zł. Na liście znalazły się m.in. linie z Warszawy do Lublina, Białegostoku i Radomia, ale i projekt dokończenia linii Wrocław – Poznań, czy modernizacje trasy C-E65 oraz C-E59. Autor jest redaktorem portalu Kompasinwestycji.pl Więcej informacji na temat planowanych i realizowanych inwestycji, czy ich rozlokowania na terenie naszego kraju, znajdziecie Państwo w serwisie www.kompasinwestycji.pl czerwiec 2013
DACHY I FASADY dodatek promocyjny miesiÄ&#x2122;cznika
Builder
Fot. arch. Galeco
czerwiec 2013
IDEALNIE WKOMPONOWANY str. 36
System rynnowy BEZOKAPOWY Galeco
PREZENTACJA Z OKłADKI
System bezokapowy Galeco dla nowoczesnego budownictwa
Tomasz Piotrowski
G
aleco jako projektant, producent i dystrybutor profesjonalnych systemów odprowadzania wody z kilkunastoletnim doświadczeniem, gwarantuje swoim klientom rozwiązania innowacyjne i przełomowe. Z roku na rok wzbogaca swoją ofertę o produkty mające usprawnić pracę dekarzy oraz zwiększyć satysfakcję klienta końcowego.
Zdjęcia arch. Galeco
Dzięki zastosowaniu rozwiązań technicznych, niespotykanych do tej pory w tradycyjnych systemach rynnowych, System BEZOKAPOWY Galeco rozwija tradycyjne podejście do rynien w rozwiązanie przeznaczone do najśmielszych projektów współczesnych architektów.
Dla domów bez okapu
W 2011 roku do znajdujących się w ofercie systemów rynnowych STAL i PVC dołączył system LUXOCYNK, a w II kwartale 2013 roku Galeco zapełniło lukę na rynku, jaką do niedawna był brak systemów rynnowych, przeznaczonych dla nowoczesnego budownictwa, wprowadzając na rynek pionierski produkt
System BEZOKAPOWY zaprojektowany został tak, aby można było umieścić go w elewacji, czyniąc całkowicie niewidocznym dla oka.
36 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
System BEZOKAPOWY. Jego przeznaczeniem są domy bez okapu, gdyż zaprojektowany został tak, aby można było umieścić go w elewacji, czyniąc całkowicie niewidocznym dla oka.
Dla architekta i projektanta
Stworzony został z myślą o ułatwieniu pracy architektom i projektantom, kreującym nieszablonowe formy budynków, stąd też specjalnie dla nich powstała baza CAD, która pozwoli w szybki sposób wkomponować system w projekt budynku. Innowacyjność systemu polega na zatrzaskowym połączeniu haka z maskownicą. Maskownica jest dostępna w kolorach: patyna grafit, srebrny, grafitowy, czarny, ceglasty, miedziany, czekoladowy brąz, ciemnoczerwony, ciemnobrązowy, biały i ciemnozielony. Dla najbardziej wymagających istnieje możliwość lakierowania maskownicy na dowolny kolor z palety RAL. Dzięki temu można ją dostosować do pokrycia dachowego czy koloru elewacji, co spowoduje, iż będzie stanowić eleganckie wykończenie budowli.
Dla dekarza
zaprojektowany został specjalny hak doczołowy, który pozwala na jej łatwe zamontowanie. Element ten można zdjąć w dowolnym momencie w celu przeprowadzenia prac konserwatorskich rynien. Szybki montaż i demontaż maskownicy umożliwia dostęp do rynny, a 100% szczelność systemu pozwala na zamontowanie go w ociepleniu budynku. Jest to tym łatwiejsze, że prostokątny kształt rury jest optymalnie dopasowany pod zabudowę elewacji.
Dla różnych obiektów
System BEZOKAPOWY jest dostępny w rozmiarze 125/70x80. Można go użyć zarówno do orynnowania domków jednorodzinnych, budynków mieszkalnych i małych obiektów przemysłowych. Prostokątny kształt rynny sprawia, że jest ona bardziej wydajna niż konkurencyjne rynny 125 mm o profilu okrągłym. Maskownica, hak i rynna są rozwiązaniem technicznym Galeco, prawnie chronionym w Urzędzie Patentowym RP. Autor jest Dyrektorem Sprzedaży i Marketingu Galeco Sp. z o.o.
System BEZOKAPOWY, jak wszystkie systemy Galeco, ma także na celu usprawnienie pracy dekarza. Na potrzeby systemu BEZOKAPOWEGO czerwiec 2013
62/,'12造m WYKONANIA
TROSKA O DOM
PASJA TWORZENIA
Nauka dla budownictwa
mgr Krzysztof Langer prof. dr hab. Jerzy J. Langer
P
owierzchnia dachów czy fasad wszystkich budowli istniejących na świecie jest niewyobrażalnie wielka. Przykładowo, powierzchnia zaledwie sześciu największych budynków naszego globu, to niemal milion metrów kwadratowych dachów oraz przeszło milion metrów kwadratowych ścian!
Nieunikniony wpływ środowiska
Każdy metr kwadratowy powierzchni zewnętrznej budynku narażony jest na wpływ środowiska naturalnego, np. zawartych w powietrzu oraz w kroplach deszczu zanieczyszczeń fizycznych oraz chemicznych, które skutecznie niszczą strukturę materiałów elewacyjnych lub po prostu je brudzą. Fasady, lecz przede wszystkim dachy, przez cały dzień narażone są również na działanie promieni słonecznych, które choć są życiodajne dla większości organizmów żywych, potrafią jednocześnie w bardzo szybkim tempie zniszczyć nieodpowiednio zabezpieczony dach. Naukowcy oraz inżynierowie związani z przemysłem budowlanym od lat próbują zmierzyć się
Fot. arch. ArcelorMittal
Naukowcy oraz inżynierowie związani z przemysłem budowlanym od lat próbują zmierzyć się z niszczycielskimi siłami natury, przekształcając ich energię w taki sposób, by działała na korzyść a nie destrukcyjnie.
Rodzą się nowe technologie
38 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
z niszczycielskimi siłami natury, przekształcając ich energię w taki sposób, by działała na korzyść a nie destrukcyjnie. W tym celu, od jakiegoś czasu wykorzystywane są z sukcesem różne nanotechnologiczne materiały, których unikatowe właściwości fizykochemiczne, wynikające ze zredukowanej wymiarowości wzbogacają o nowe cechy tradycyjne materiały budowlane, takie jak farby oraz inne materiały elewacyjne, poszycia dachowe itp. Nanomateriały utworzone są z elementów, których wielkość mierzona jest w miliardowych częściach metra i to stanowi o ich odmienności.
Fasady kontra zanieczyszczenie środowiska
Związki siarki zawarte w powietrzu stanowią jeden z głównych komponentów zanieczyszczenia powietrza, które w formie gazowych tlenków siarki lub jako kwaśne deszcze, atakują zewnętrzną i wewnętrzną strukturę fasad budynków. Określeniem kwaśne deszcze nazywa się wodne roztwory powstałe po reakcji wody występującej w atmosferze (kropli deszczu) oraz odpowiednich, reaktywnych gazów zawartych w powietrzu - dwutlenku siarki, trójtlenku siarki, siarkowodoru i innych substancji o podobnym charakterze, które trafiły do atmosfery w wyniku naturalnej aktywności wulkanicznej, spalania paliw czy produkcji przemysłowej. Niszczycielskie działanie wody deszczowej, której odczyn pH jest mniejszy od 5, oraz bezpośrednie działanie gazowych związków siarki, dotyczy w zasadzie większości typów elewacji. Jednak szczególnie intensywnie kwaśne deszcze oraz dwutlenek siarki reaguje z elewacjami wytworzonymi z naturalnego materiału jakim jest wapień. W wyniku tej interakcji powstaje gips,
czyli uwodniony siarczan wapnia, który – choć trudno rozpuszczalny może zostać wymyty przez wodę, przez co struktura materiału elewacyjnego zostaje osłabiona i ulega przyspieszonej erozji. Taka elewacja po prostu bardzo szybko się rozpada pod wpływem wody i wiatru. Straty wynikające z tego procesu są ogromne, dla przykładu, odnowienie jednego tylko budynku Opactwa Westminsterskiego w Wielkiej Brytanii kosztowało około 10 milionów funtów. Dlatego też od lat prowadzone są prace nad stworzeniem metod skutecznie zabezpieczających tego typu elewacje. Jednym z opracowanych pomysłów jest pokrywanie kamienia bardzo cienkimi warstwami materiałów zabezpieczających, których obecność powoduje powstanie efektu znanego z liści kwiatu Lotosu - woda spływa po nich w formie kropel o kształcie niemal idealnej kuli, pozostawiając powierzchnię liści suchą i czystą. Taka modyfikacja nazywa się tworzeniem superhydrofobowej powłoki, czyli warstwy, która bardzo "nie lubi" wody. Problem polega na tym, że większość materiałów wykorzystywanych do tworzenia warstw zmieniających powierzchnię wapienia czy innych piaskowców na taką, która odpycha wodę (hydrofobową lub superhydrofobową), jednocześnie tworzy dość grubą powłokę niezwykle szczelną dla powietrza. Szczelność ta nie jest korzystna, ponieważ tworzy doskonałe warunki do rozwoju pleśni, co jest nawet bardziej szkodliwe dla budynku i jego mieszkańców niż erozja fasady. Nad rozwiązaniem tego problemu od jakiegoś czasu pracują naukowcy z Cardiff University (Wielka Brytania) wraz z badaczami z University of Iowa (USA), którzy do zabezpieczenia budynków z sukcesem użyli między innymi naturalnych kwasów tłuszczowych. czerwiec 2013
„Pocący się” dach
W samych tylko Stanach Zjednoczonych Ameryki 2/3 budynków wyposażonych jest w układy klimatyzujące, które rocznie zużywają około 5% energii elektrycznej przetwarzanej w USA. Tak gigantyczna ilość kosztuje Amerykanów każdego roku przeszło 5 miliardów dola-
rów i odpowiedzialna jest za roczną emisję około 100 milionów ton dwutlenku węgla do atmosfery (czyli około 200 ton na dom). CO2 jest gazem, uznawanym za główny składnik gazów cieplarnianych, odpowiedzialnych za efekt globalnego ocieplenia, czyli obserwowanego od jakiegoś czasu wzrostu temperatury na naszej planecie. Przy tak ogromnych kosztach, obniżenie rocznych wydatków na klimatyzację budynków choćby o 1% oznaczałoby ogromne oszczędności i znacznie mniejsze zanieczyszczenie środowiska. Naukowcy z Swiss Federal Institute of Technology (ETH Zurich) opracowali nowy typ pokrycia dachu, który obniża temperaturę budynku poprzez wydzielanie wody. Dla szwajcarskich badaczy ludzkie ciało, a w szczególności mechanizm obniżania jego temperatury poprzez wydzielanie potu, stało się inspiracją dla nowej technologii dla budownictwa. Materiał składa się z kilku warstw: folii PVC, poliwęglanowej membrany oraz zamkniętej pomiędzy nimi, termowrażliwej warstwy wytworzonej ze specjalnie zmodyfikowanego hydrożelu, poli(N-izopropyloakryloamidu) PNIPAM. Folia PVC stanowi barierę nieprzepuszczalną dla wody, PNIPAM jest hydrożelem, czyli materiałem polimerowym ulegającym uwodnieniu, gromadząc czasowo i w pełni odwracalnie wodę, której ilość wynosi nawet do 90% wyjściowej masy polimeru, natomiast membrana poliwęglanowa pozwala na swobodne przenikanie pary wodnej. Taka konstrukcja materiału umożliwiła stworzenie nowoczesnej technologii klimatyzującej, spełniającej jednocześnie funkcję lekkiego poszycia dachu – układu, który do obniżenia temperatury wewnątrz budynku wykorzystuje energię parowania wody (-2MJ/kg) zgromadzonej w termowrażliwej warstwie PNIPAM. Według naukowców, warstwa wody o grubości odpowiadającej zaledwie 5 mm wystarczy, by po odparowaniu skutecznie obniżyć temperaturę klimatyzowanego budynku do wartości określanej jako komfortowa dla przebywających w nim ludzi, w słoneczne popołudnie.
40 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
Fot. Dariusz Krakowski
Nauka dla budownictwa
Kwas oleinowy, dostępny w każdym sklepie spożywczym w formie oliwy z oliwek oraz rozbudowany związek zawierający krzem C10H4F17Si(OMe)3, tworzące samoorganizującą się monowarstwę, zostały użyte przez naukowców, jako nowy materiał zabezpieczający wapienne lub piaskowcowe elewacje. Nowa metoda zabezpieczania elewacji różni się tym od innych już spotykanych i sprawdzonych na rynku budowlanym rozwiązań (np. Cersanit CT-9, Caparol Disboxan 450 Fassadenschutz, Farby Kabe Hydropor), że do osiągnięcia jej pełnej skuteczności, czyli wytworzenia powłoki odpychającej wodę (hydrofobowej lub superhydrofobowej), a tym samym uniemożliwienia kontaktu związków chemicznych zawartych w kwaśnych deszczach z materiałem fasady, wystarczy niezwykle cienka, aktywna warstwa, określana przez naukowców jako monowarstwa. Składa się ona z pojedynczych cząsteczek aktywnego materiału, ułożonych jedna obok drugiej a nie jedna nad drugą. Dzięki temu każda użyta cząsteczka ma kontakt ze środowiskiem zewnętrznym, zapewniając doskonałe właściwości powłoki (hydrofobowość), przy jednoczesnym niewielkim lub zerowym ograniczeniu przepuszczalności powietrza. Co więcej, proces samoorganizacji (jedna z wielu zalet nanotechnologii, dzięki której wszystko "samo się robi") zapewnia równomierne i samoczynne wytworzenie aktywnej powłoki o grubości odpowiadającej jednej cząsteczce kwasu oleinowego oraz użytego związku silanu! Warstwa taka wystarczy do kilkukrotnie lepszego zabezpieczenia wapiennej elewacji przed niszczycielskim działaniem związków siarki w porównaniu do niemodyfikowanego materiału. Dodatkowo, dzięki swej naturze, materiał wnika w porowatą, trójwymiarową ultrastrukturę kamienia, przez co zabezpiecza również głębsze warstwy materiału a nie tylko jego powierzchnię.
Nanoporowate elastyczne maty (Pyrogel Medium Spaceloft) użyte jako izolacja termiczna dachu, czy też izolacja ścian, mogą znacznie ograniczyć ucieczkę ciepła z budynku lub wnikanie energii cieplnej ze środowiska do wnętrza domu przez ściany czy też dach.
W ramach badań, naukowcy przeprowadzili testy na modelach domów, których jeden pokryty został nowym „pocącym się” dachem, a drugi posiadał tradycyjne poszycie dachu lub inne, hydrożelowe, lecz o gorszych parametrach fizykochemicznych. Podgrzewając otoczenie modeli budynków, obserwowano zmiany temperatury konstrukcji. W przypadku trójwarstwowego poszycia wykorzystującego zmodyfikowany hydrożel PNIPAM, podczas wzrostu temperatury otoczenia, warstwa termowrażliwego polimeru pochłaniała i rozpraszała energię cieplną poprzez powolne odparowywanie wody, co owocowało utrzymywaniem temperatury poszycia dachu na stałym poziomie 35°C. W ten sposób podobnie jak u ludzi – model domu „pocąc się”, utrzymywał stałą, obniżoną temperaturę w swoim wnętrzu. Naukowcy przewidują, że w przypadku, gdy wodę chłodzącą dostarczałoby się ze środowiska, np. w formie wody opadowej, obsługa tego typu urządzenia wymagałaby bardzo małych nakładów energetycznych. Dzięki temu koszty środowiskowe klimatyzacji wnętrza budynku pokrytego nowym typem „pocącego się dachu” byłyby o 60% niższe, przez co do atmosfery trafiłoby każdego roku jedynie 80 kg dwutlenku węgla, zamiast standardowych 220 kg (dla temperatury wewnątrz budynku utrzymywanej klimatyzatorem na poziomie 20°C). „Pocący się dach” to nadal rozwiązanie typowo laboratoryjne i zapewne minie jeszcze sporo czasu zanim tego typu technologia trafi na
rynek. Obecnie jednak istnieją już nanotechnologiczne materiały, które użyte jako izolacja termiczna dachu, czy też izolacja ścian, mogą znacznie ograniczyć ucieczkę ciepła z budynku lub wnikanie energii cieplnej ze środowiska do wnętrza domu przez ściany czy też dach. Przykładem tego typu materiałów są wytwarzane przez Aspen Aerogels nanoporowate elastyczne maty (Pyrogel Medium Spaceloft), z których wytworzone warstwy izolacyjne są od 2 do 5 razy bardziej wydajne w porównaniu do tradycyjnych materiałów wykorzystywanych przy izolacji budynków. W skrajnym przypadku, dodanie warstwy nanoporowatego aerożelu może ograniczyć roczne wydatki na ogrzewanie budynku nawet o kilka tysięcy złotych, a wszystko to dzięki nanometrycznej wielkości pęcherzykom powietrza zamkniętym w strukturze materiału. Nowoczesne technologie wykorzystywane w budownictwie coraz częściej bazują na właściwościach materiałów produkowanych z komponentów, których podstawowe elementy mierzone są w nanometrach (miliardowych częściach metra). Nowe rozwiązania dla przemysłu budowlanego opracowywane są również w oparciu o coraz lepiej poznane oddziaływania, zachodzące w materiałach budowlanych w skali nano lub na poziomie cząsteczkowym. Dzięki temu nanotechnologia zmienia budownictwo w sposób ewolucyjny a nie rewolucyjny, dodając do tradycyjnie stosowanych materiałów nowe właściwości i rozwiązania technologiczne na miarę XXI wieku, choć w znanej formie. czerwiec 2013
FASADY
Innowacja od Siniat
płyta gipsowa NIDA Hydro na elewacje
N
IDA Hydro to płyta gipsowa o wyjątkowej odporności na działanie wody. Jej powłoka jest wykonana z materiału na bazie włókna szklanego, a rdzeń został wzbogacony środkami: • zmniejszającymi wchłanianie wody; • eliminującymi powstawanie pleśni; • zwiększającymi wytrzymałość na działanie ognia. Dlatego nasiąkliwość płyty gipsowej NIDA Hydro wynosi poniżej 3%. Produkt ten ma także zwiększone parametry mechaniczne. Płyta gipsowa NIDA Hydro spełnia wymogi normy EN 15283-1. Jest alternatywą dla płyty cementowej, od której jest lżejsza – waży tylko 10,8 kg na m2. Cięcie oraz szpachlo-
wanie tej płyty jest identyczne jak przy standardowych płytach g-k, co znacznie ułatwia jej montaż.
Zastosowanie NIDA Hydro
Płytę NIDA Hydro można stosować jako podkład pod farbę, wełnę/ styropian lub tynk zewnętrzny (np. zewnętrzny sufit podwieszany).
...jako warstwa elewacji zewnętrznej
...jako podbitka dachowa i zewnętrzny sufit podwieszany
Płytę gipsową NIDA Hydro można stosować na zewnątrz budynków, jak i wewnątrz nich. Skupmy się jednak na jej zewnętrznym zastosowaniu.
Płyty gipsowe NIDA Hydro wraz z odpowiednimi profilami i akcesoriami, o których piszemy w dalszej części artykułu, są znakomitym podłożem pod zewnętrzną izolację budynku. Można układać na nich wełnę mineralną i styropian, jak też kłaść tynk zewnętrzny.
Podbitka dachowa lub sufit podwieszany wykonany z płyty NIDA Hydro mogą być wykończone tynkiem zewnętrznym lub pomalowane odpowiednią farbą elewacyjną. Istnieje także możliwość zamocowania do płyt NIDA Hydro wełny fasadowej lub styropianu przy pomocy odpowiednich wkrętów firmy Koelner.
Elementy systemu NIDA Hydro
Robert Świtulski Płyty gipsowo-kartonowe są kojarzone z materiałem do budowy wewnętrznych ścian działowych i sufitów podwieszanych. Jednak i w tej grupie produktów pojawiają się innowacje! Do takich należy płyta gipsowa NIDA Hydro. Została stworzona do stosowania na elewacjach budynków jako okładzina ścienna oraz podbitka dachowa. 42 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
Hotel Sheraton w Sopocie
Wspominaliśmy już, że płyta NIDA Hydro to jeden z elementów systemu. Aby wykonane z niej elementy budowlane spełniły wymagania inwestorów, konieczne jest stosowanie dodatkowych produktów, które zostały specjalnie zaprojektowane do zastosowań zewnętrznych. Elementy systemu NIDA Hydro to oprócz płyty gipsowej NIDA Hydro również: • gotowa masa szpachlowa NIDA Hydromix, • taśma z włókna szklanego, • profile oraz akcesoria metalowe dostosowane do odpowiedniej klasy korozyjności środowiska według PN-EN ISO 129442:2001; w ofercie występują: standardowy profil NIDA (klasa C2), profil NIDA Hydro C3 oraz profil NIDA Hydro C5, • specjalne blachowkręty NIDA Hydro C4. czerwiec 2013
Zdjęcia i rysunki arch. Siniat Sp. z o.o.
Realizacje z systemem NIDA Hydro na elewacji
System NIDA Hydro nie jest tylko ciekawostką targową. Płyty gipsowe z logo NIDA Hydro oraz pozostałe produkty systemowe zostały zastosowane także na polskim rynku. Jednym z przykładów jest Hotel Sheraton w Sopocie, kilka centrów handlowych (CH Victoria w Wałbrzychu, CH Bonarka w Krakowie,
róbki płyt NIDA Hydro oraz pozostałych elementów tego systemu. Ta jest bowiem identyczna jak w wypadku tradycyjnych systemów suchej zabudowy. W przeciwieństwie do płyt cementowych, płyty NIDA Hydro tnie się za pomocą standardowego nożyka do płyt g-k. Kolejna zaleta tego systemu jest także niebagatelna dla fachowców. Ponieważ płyta NIDA Hydro jest lżejsza od płyty cementowej (waży
Stadion Legii Warszawa
Przykład wykonania podbitki dachowej samonośnej z zastosowaniem systemu NIDA Hydro
System NIDA Hydro cechuje odporność na: • działanie wody (nasiąkliwość poniżej 3%), • zmienne warunki atmosferyczne (deszcz, mróz), • uderzenia (oznaczenie “I” wg EN 15283-1), • powstawanie pleśni.
Galeria Port Łódź w Łodzi), a także budynki stadionów PGE Arena w Gdańsku i Legii Warszawa. System NIDA Hydro został także zastosowany na wielu budynkach mieszkalnych w całej Polsce.
Podsumowanie
Przykład wykonania elewacji zewnętrznej z wykorzystaniem systemu NIDA Hydro
czerwiec 2013
NIDA Hydro to system oparty o płyty gipsowe, który został zaprojektowany do montażu na zewnątrz budynków. Płytę NIDA Hydro można stosować jako podkład pod farbę, wełnę/styropian lub tynk zewnętrzny (np. zewnętrzny sufit podwieszany). Główne atuty systemu NIDA Hydro to odporność na działanie wody, wysoką wilgotność, odporność na zmienne warunki atmosferyczne (deszcz, mróz), ale i na uderzenia (oznaczenie “I” wg EN 15283-1). Dużą zaletą jest odporność na powstawanie pleśni. Dla każdego inwestora i wykonawcy ważna jest także łatwość ob-
zaledwie 10,8 kg/m2), to łatwo ją transportować i przenosić. Także wysoka stabilność wymiarów płyt NIDA Hydro ucieszy każdego wykonawcę. Właściwości płyty NIDA Hydro zostały potwierdzone badaniami wykonanymi w Instytucie Techniki Budowlanej oraz innych instytutach europejskich. Autor jest Kierownikiem Produktu w firmie Siniat Sp. z o.o.
Siniat Sp. z o.o. ul. Iłżecka 24F 02-135 Warszawa tel +22 324 60 00 fax +22 324 60 05 www.siniat.pl
Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY 43
FORUM ekspeRtów
Jakie błędy są najczęściej popełniane podczas montażu systemów podciśnieniowych odwadniania dachów? Czy dach zielony to tylko jedna z form balastu lub „optyczne” dowartościowanie budynku? Jak się odnaleźć w przepisach przeciwpożarowych? O odpowiedź na jedne z częściej pojawiających się pytań odnośnie dachów poprosiliśmy ekspertów Stowarzyszenia DAFA
1
➡ 3
4
Krzysztof Głowacz
Ogromne ilości wody deszczowej, wymagające specjalistycznego rozwiązania, stanowią dzisiaj dla wielu architektów i projektantów nie lada wyzwanie. Nowoczesne rozwiązania, niejednokrotnie skomplikowane pod względem technicznym, wymagają, aby zastosowane na tych obiektach systemy podciśnieniowe działały bezpiecznie. Dlatego, wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, postanowiłem zwrócić uwagę na najczęściej występujące błędy podczas montażu takich systemów. Przyczyny popełniania błędów, zdaniem wykonawców, są różne, jednak moje czternastoletnie doświadczenie w branży wskazuje przede
2
5
➡
wszystkim na brak wiedzy, analitycznego myślenia i zbytniej pewności siebie. Na zdjęciu 1 pokazano prawidłowo wykonany system instalacji podciśnieniowego odwodnienia dachów, jako instalacji podciśnieniowej podstawowej i awaryjnej. Instalacja podciśnieniowa podstawowa jest najczęściej występującą instalacją, pojawiającą się na większości dachów płaskich. Według obowiązującego prawa budowlanego, każdy dach płaski ma być odporny na pięciominutowy, „stuletni” opad deszczu. Lekka (stalowa) konstrukcja dachu powinna być zawsze wyposażona w system przelewów awaryjnych. Typowy przelew awaryjny to prostokątny otwór w attyce. Rozwiązanie takie jest z pewno-
44 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
ścią najtańsze, jednak w przypadku zanieczyszczenia elewacji budynku może wiązać się z wysokimi kosztami jej czyszczenia. Rozwiązanie to wymaga odprowadzenia wody za pomocą dodatkowych wpustów awaryjnych przelewowych, czyli tak zwanego systemu instalacji podciśnieniowej awaryjnej. Wloty takie umiejscowione są ponad powierzchnią dachu. Wpusty instalacji podciśnieniowej podstawowej i awaryjnej zostały zamontowane w klinach spadkowych dachu (fot. 2). Woda, jak wiemy, raczej rzadko płynie pod górę, a zatem nie ma mowy o tym, aby te systemy gwarantowały bezpieczne odprowadzenie jej z powierzchni dachu. Warto zadać pytanie instalatorowi, dlaczego tak wytrasował podejścia pod czerwiec 2013
Zdjęcia arch. Marley
Dachy pod ochroną
Witold Okoński
REKLAMA
wpusty, a dekarzowi – dlaczego powielił ten sam błąd? Kolejna ilustracja (fot. 3) przedstawia już poprawnie zamontowany, a tym samym działający w sposób prawidłowy, system instalacji podstawowej i awaryjnej. Firma instalacyjna i dekarska właściwie wywiązała się ze swojego kontraktu. Inwestor i jego mienie może czuć się bezpiecznie pod takim dachem. A oto kolejny podstawowy błąd wykonawczy: firma dekarska, która wykonywała prace na dachu, zapomniała do kołnierza PVC wpustu dachowego przygrzać folię PVC przy krawędzi dachu (fot. 4). Na skutek niezauważenia błędu przy odbiorze prac dekarskich, pierwszy deszcz zalał część materiałów złożonych na regałach. Konieczna była po raz kolejny wizyta wykonawcy i znalezienie rozwiązania pozwalającego usunąć problem. Doklejono kolejny kawałek folii PVC na całej długości dachu, na której znajdowały się wpusty. Kosze dachowe to kolejne duże wyzwanie, zarówno dla architekta, jak i firm wykonawczych. Nieprawidłowe ich zaprojektowanie i wykonanie, bez odpowiedniego nadzoru, skutkuje dużymi kosztami eksploatacji. Dlaczego? Ale nieszczelność w blasze trapezowej to nie jedyny powód tej usterki. Kolejnym najczęściej pojawiającym się problemem jest zaniedbanie obowiązku przeglądania dachu pod względem zanieczyszczeń (fot. 5). Poniższy rysunek bardzo dobrze oddaje ten problem. Woda, która nie mogła zostać odprowadzona przez wpust dachowy, spiętrzała się w korycie dachowym, aż w końcu przelała się przez trapez do środka hali i zalewała sterowane komputerowo maszyny do obróbki drewna. Naprawa polegała na ponownym wyłożeniu koryta folią dachową. A można było uniknąć tych problemów.
Sięgamy wyżej Potrzebujesz czegoś prostszego? Systemy dachów zielonych Bauder. Wszystko na jednej palecie. n łatwy transport na dach n dużo przestrzeni dla korzeni roślin n funkcja gromadzenia i odprowadzania wody n korzystny stosunek ceny do jakości Więcej informacji na stronie www.bauder.pl
Dach zielony to systemowy układ warstw na dachu, pozwalający na rozwój i wieloletnie funkcjonowanie różnorodnych form wegetacji, jak mówi definicja. Możemy mówić o rożnych jego zaletach. Oczywiście najważniejszą z nich jest odzyskanie powierzchni biologicznej. Do innych wymiernych zalet zaliczamy: zmniejszenie odpływu wody opadowej, retencję wody opadowej czerwiec 2013
przez substrat i roślinność, opóźnienie odpływu wody opadowej, przyspieszenie procesu odparowywania (rośliny + substrat), dodatkową termoizolację dachu. Warto zauważyć, że jednym z największych problemów dzisiaj jest zagadnienie retencji wód opadowych. Dach zielony nie tylko opóźnia, ale i zatrzymuje odpływ wód opadowych. Szacunkowo przyjmuje się, że rocznie wykonuje się w Polsce ok. 200 tys. m² zielonych dachów, co daje ok. 90,3 ml litrów zaoszczędzonej wody opadowej. Odpowiada to rocznemu zużyciu wody przez ok. 1000 statystycznych Polaków (250 l na dobę).
Odzyskiwanie wody opadowej w %/rok 86 65
68
71
32 15
folia
żwir
ekstensywny ekstensywny ekstensywny intensywny 8 cm 10 cm 15 cm 35 cm
Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY 45
Maria Dreger
Krzysztof Bagiński
W Polsce odporność dachów na ogień zewnętrzny, oceniana jest według metody nr 1 (t1), jednej z czterech, opisanych w tymczasowej normie europejskiej. Sprawdza się wg niej możliwość rozprzestrzeniania ognia przez pokrycie/ przekrycie dachu przy oddziaływaniu ognia w postaci żagwi odpowiadającej wielkością 600 g płonącej wełny drzewnej. Powszechnie obowiązujące wymagania techniczno-budowlane, w szczególności zawarte w „Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim po-
Zdjęcia arch. Optigrün
FORUM ekspertów
Według symulacji programu RWS, 5 ha zielonego dachu zatrzymuje i odparowuje rocznie ok. 22 000 m3 wody. Istotnie, wymierną zaletą dachów zielonych jest ich wpływ na pozytywne zmiany termoklimatyczne w aglomeracjach miejskich. Na przykładzie Bazylei obliczono następujące zmiany. W latach 1978-2006 nastąpił procentowy wzrost udziału dachów zielonych do poziomu ok. 23% (w stosunku do wszystkich dachów płaskich). Oszczędność roczna energii wyniosła około 3,1 GW/h. Temperatura (nagrzania powietrza) uległa zmniejszeniu o ok. 3°C. Inny przykład – Academy of Science w Kaliforni z dachem zielonym o powierzchni 18 302 m². Dwa najważniejsze wyniki w tym przypadku to redukcja temperatury pomieszczeń o 10°C i 60% oszczędności kosztów klimatyzacji. Niewymierne zalety dachu zielonego to: • odzyskanie powierzchni biologicznie czynnej, która została utracona w wyniku budowy nowej inwestycji, • poprawa mikroklimatu, • poprawa izolacji dźwiękowej, • ochrona przed czynnikami środowiskowymi (UV, grad, itp.), • wiązanie pyłów i wytwarzanie tlenu. • wygospodarowanie powierzchni użytkowej (ogrody na dachach, itp.), • uatrakcyjnienie krajobrazu. Przy konstruowaniu i układaniu dachów zielonych pamiętać należy nie tylko o poprawnym doborze warstw, ale i o starannym wykonaniu, głównie warstw hydroizolacji. Pomocnym punktem odniesienia są „Wytyczne do projektowania i wykonania dachów zielonych”. Stowarzyszenie DAFA koordynuje prace wydawnicze nad polską wersją wytycznych na bazie opracowania FLL.
46 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (w skrócie – WT), dotyczące materiałów, wyrobów, elementów budowlanych, wyrażane są poprzez różne klasyfikacje ogniowe: • reakcję na ogień wyrobów budowlanych, • określenia dotyczące stopnia rozprzestrzeniania ognia, w tym odporność dachów na ogień zewnętrzny, • klasyfikację w zakresie odporności ogniowej. Zasady poszczególnych klasyfikacji opisane są szczegółowo w normach (reakcja na ogień, odporność ogniowa) lub w normach i przepisach (rozprzestrzenianie ognia). Każda z klasyfikacji jest jednoznacznie związana z określoną metodą badawczą i związanymi z nią kryteriami. Zakresy zastosowania każdej klasyfikacji są ograniczone. Chcąc, by określone rozwiązanie zastosowane w rzeczywistości, było równie skuteczne jak uzyskana przez nie klasyfikacja ogniowa, należy ściśle przestrzegać ich zakresów oraz uwzględniać podczas realizacji wszelkie zapisy i wymagania zawarte w raportach z badań i klasyfikacji. Reakcja na ogień wyrobów budowlanych, czyli dotychczasowa polska klasyfikacja palności/ niepalności materiałów stosowana przed nowelizacją tylko jako opisowa klasyfikacja cech palności, w której ocenie podlega przeważnie jedna właściwość materiału/wyrobu, mogła wprowadzać w błąd i stwarzać przeświadczenie o bezpieczeństwie pożarowym przyjętego rozwiązania materiałowego. Dlatego ustanowienie nowych Polskich Norm oraz przyjęta w Załączniku nr 3 (Tabela 1 i Tabela 2) do rozporządzenia WT klasyfikacja europejska przyporządkowana do określeń stosowanych w przepisie pozwoli na lepsze rozpoznanie właściwości zastosowanych materiałów. Według klasyfikacji europejskiej, wszystkie wyroby budowlane rozpatrywane są z uwagi na swoje końcowe zastosowanie w warunkach odpowiadających trzem fazom rozwoju pożaru w pomieszczeniu, przy czym zależnie od klasy, do której wyrób aspiruje, badanie odbywa się w warunkach odpowiedniej sytuacji pożarowej, podczas których oceniane są następujące parametry: ilość i szybkość wydzielania ciepła/ energii, czas do zapalenia przy kontakcie z ustabilizowanym płomieniem, zasięg rozprzestrzeniania płomieni, ilość wytwarzanego dymu, występowanie płonących kropli i cząstek. W przypadku wyrobów niepalnych – jest to oddziaływanie ognia w warunkach pożaru rozwiniętego, czyli wyrób niepalny musi potwierdzić swoje właściwości niepalności w temperaturach bliskich 1000°C. Wyroby palne, w zależności od tego jak bardzo – są testowane przy znacznie mniejszych oddziaływaniach ognia, adekwatnie do ich potencjalnych możliwości przetrwania bez doprowadzenia do rozwoju ognia. Określenia dotyczące stopnia rozprzestrzeniania ognia odnoszą się do całych eleczerwiec 2013
mentów budynków (ścian, ociepleń, dachów, przekryć) i instalacji (przewodów wentylacyjnych, rurociągów) oraz materiałów pokryciowych. W przypadku oceny tej właściwości sprawdza się, czy w przypadku pojawienia się niewielkiego płonącego przedmiotu w sąsiedztwie elementu budowlanego, ten ostatni ulegnie zapaleniu i w konsekwencji doprowadzi do dalszego rozwoju ognia (pożaru). Znajomość tego poziomu oddziaływania ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia, że element określony jako „nie rozprzestrzeniający ognia” wcale nie oznacza, że nie rozprzestrzenia on ognia w żadnych warunkach. Wprost przeciwnie, z założenia bę-
dzie go rozprzestrzeniał, gdy pierwotne źródło ognia będzie większe lub w rzeczywistości wystąpią inne warunki, różne niż podczas badania klasyfikacyjnego. Pewną odmianą tej klasyfikacji, odnoszącą się do pokryć lub przekryć dachów, jest tzw. odporność dachów na ogień zewnętrzny, w Polsce oceniana wg metody nr 1 (t1), jednej z czterech, opisanych w tymczasowej normie europejskiej. Sprawdza się według niej możliwość rozprzestrzeniania ognia przez pokrycie/przekrycie dachu przy oddziaływaniu ognia w postaci żagwi odpowiadającej wielkością 600 g płonącej wełny drzewnej. REKLAMA
Klasyfikacja w zakresie odporności ogniowej elementów budynków (ściany, stropy, dachy) lub wyposażenia (klapy dymowe, świetliki, przeszklenia) odnosi się do warunków pożarowych i wskazuje w minutach, jak długo element zachowuje właściwości użytkowe ze względu na określone kryteria, takie jak: nośność ogniowa R, izolacyjność I, szczelność ogniowa E, dymoszczelność S, promieniowanie W, samozamykalność C, odporność na „pożar sadzy” G, zdolność do zabezpieczenia ogniochronnego K. Wymagania zawarte w przepisach mogą się nakładać i dotyczyć wszystkich lub tylko niektórych właściwości; tym samym dla ich potwierdzenia konieczne może być posłużenie się w odpowiednim zakresie wszystkimi wymienionymi klasyfikacjami. Przykładowo, dach będzie musiał jednocześnie odpowiadać określeniu „NRO lub BROOF(t1)”, zawierać niepalną (min A2-s3,d0) konstrukcję i mieć konstrukcję o odporności ogniowej R 30, a przekrycie odporność ogniową EI 30. Powszechnie obowiązujące przepisy mają zapewnić, by podczas pożaru budynek zachował w określonym czasie swoje właściwości użytkowe, bo to umożliwia bezpieczną ewakuację ludzi z płonącego obiektu oraz przeprowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej. Ograniczanie ryzyka strat materialnych spowodowanych ogniem oraz ewentualnej odpowiedzialności cywilnej pozostaje w gestii właścicieli obiektów budowlanych. Nie wystarczy poprawnie zaprojektować obiekt, użyć materiałów i wyrobów o zadeklarowanych właściwościach, z wymaganymi klasyfikacjami ogniowymi i dobrej jakości. Jeżeli na etapie realizacji wystąpią, pozornie nawet drobne, odstępstwa od sklasyfikowanych układów, efektem może być nieuzyskanie oczekiwanych właściwości ogniowych i niższy niż zakładany poziom ochrony i bezpieczeństwa pożarowego. Podobnie na etapie użytkowania obiektu. Wykonanie dodatkowych, nawet niewielkich, otworów w ścianach może zupełnie zmienić właściwości i klasyfikacje ogniowe całych elementów budowlanych.
Stowarzyszenie DAFA
Organizacja aktywnie działająca na rzecz ujednolicenia i podniesienia standardów wykonawczych oraz rozwoju wiedzy o technologiach i funkcjonowaniu dachów płaskich i fasad. Wytyczne Stowarzyszenia DAFA w postaci publikacji technicznych dostępne są na: www.dafa.com.pl.
48 Builder dodatek promocyjny DACHY I FASADY
czerwiec 2013
budownictwo
® Activ’Air
oddychaj czystym powietrzem W
Jednym z najgroźniejszych, a zarazem najczęściej występujących związków organicznych w powietrzu jest formaldehyd, uznany przez Światową Organizację Zdrowia za substancję rakotwórczą. Jak wynika z badań Instytutu Techniki Budowlanej, stężenie tej substancji można obniżyć skutecznie stosując płyty gipsowo-kartonowe Activ'Air® marki Rigips. Marek Stachyra
spółczesny człowiek spędza około 80% czasu wewnątrz pomieszczeń – pracujemy, uczymy się, odpoczywamy i śpimy w budynkach. Jakość powietrza w pomieszczeniach, w których przebywamy, ma kolosalny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie. Zbyt duża zawartość zanieczyszczeń, a zwłaszcza niebezpiecznych związków organicznych w powietrzu, może być przyczyną przemęczenia, senności, irytacji, powodować alergie i podrażnienia, a nawet być przyczyną groźnych chorób. Szczególnie negatywny wpływ mają takie zanieczyszczenia na organizmy młode, w których może dochodzić do kumulacji efektów. Zostało udowodnione, że powietrze wewnątrz pomieszczeń zawiera więcej zanieczyszczeń niż to na zewnątrz w tej samej lokalizacji. Oznacza to, że powietrze wewnątrz się „zużywa” oraz podlega skażeniu przez różne źródła zanieczyszczeń.
Formaldehyd – powszechny i szkodliwy
Jednym z najgroźniejszych, a zarazem najczęściej występujących związków orga-
nicznych w powietrzu, jest formaldehyd. Jest to bardzo groźna, bezwonna substancja, która od 2011 roku została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za rakotwórczą. Nawet niewielkie stężenia formaldehydu mogą być przyczyną podrażnień błon śluzowych, bólu głowy, kłopotów z sennością i koncentracją. Niestety, w naszym otoczeniu dość powszechne są źródła formaldehydu: materiały budowlane, meble wykonane z płyt wiórowych,
Jak wykazały badania prowadzone w latach 90. i w pierwszym dziesięcioleciu obecnego wieku, w Polsce często dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych stężeń formaldehydu. wykładziny podłogowe, farby i lakiery, środki chemiczne, a nawet kolorowe czasopisma. W Polsce obowiązuje Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 marca 1996 roku, które określa poziom dopuszczalnego stężenia formaldehydu w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi na 50 mikrogramów/m3 (0,050 mg/m3). Za takie pomieszczenia uznawane są mieszkania, pomieszczenia w budynkach służby zdrowia i oświaty. Te same wymagania dotyczą również pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania i przetwarzania żywności.
W Polsce powyżej normy
Jak wykazały badania prowadzone w latach 90. i w pierwszym dziesięcioleciu obecnego wieku, w Polsce często dochodzi do przekroczenia dopuszczalnych stężeń – w latach 90. obecność formaldehydu wykryto w 90% badań, a średnie stężenie wyniosło 62 mikrogramy/m3. W następnym dziesięcioleciu sytuacja znacznie się poprawiła, niemniej jednak obecność formaldehydu wykryto w 22% przypadków, a maksymalne zmierzone stężenie wyniosło aż 242 μg/m3 (przy średnim 40 μg/m3).
PROMOCJA
Activ’Air® – innowacja dla zdrowia
Mając świadomość ważności tego problemu i w trosce o zdrowie nasze i naszych bliskich, Rigips pragnie zaoferować Państwu innowacyj-
50 Builder
czerwiec 2013
ny materiał budowlany o nazwie Activ’Air®. Są to płyty gipsowo-kartonowe, które dzięki specjalnemu dodatkowi mają zdolność usuwania formaldehydu z powietrza i przekształcania go w obojętny i trwały związek. Badania za granicą i w Polsce (w Instytucie Techniki Budowlanej) potwierdziły skuteczność działania produktów Activ”Air®. Dzięki ich zastosowaniu stężenie formaldehydu zmniejsza się o 70% w danym pomieszczeniu. Oferujemy Państwu 3 grupy produktów Activ’Air®: • standardowe płyty gipsowo-kartonowe Rigimetr typ A Activ’Air® do stosowania na ścianach i sufitach podwieszanych, • perforowane płyty dźwiękochłonne do sufitów kasetonowych GYPTONE, • perforowane płyty dźwiękochłonne do sufitów monolitycznych i okładzin ścian GYPTONE BIG.
2012 r. w nowej technologii Activ’Air®, oferując dodatkową własność redukcji stężenia formaldehydu w standardzie. Ze względu na własność oczyszczania powietrza z formaldehydu produkty Activ’Air® są polecane do stosowania w takich pomieszczeniach jak: sale chorych w szpitalach, gabinety w szpitalach o wydłużonym czasie przebywania chorych, klasy szkolne, przedszkola i żłobki,
Activ’Air®
polecane w pomieszczeniach takich jak.: • sale chorych w szpitalach, • gabinety w szpitalach o wydłużonym czasie przebywania chorych, • klasy szkolne, • przedszkola i żłobki, • pokoje hotelowe, • pokoje pracy biurowej, • wszystkie pomieszczenia mieszkalne, • inne pomieszczenie przeznaczone na dłuższy niż dwugodzinny pobyt ludzi. Zdjęcia i grafiki arch. Rigips
W naszym otoczeniu dość powszechne są źródła formaldehydu: materiały budowlane, meble wykonane z płyt wiórowych, wykładziny podłogowe, farby i lakiery, środki chemiczne, a nawet kolorowe czasopisma.
proponujemy skorzystanie z interaktywnej tabeli na naszych stronach internetowych. Odpowiadając na 6 pytań uzyskają Państwo naszą podpowiedź i sugestię, na których powierzchniach w pomieszczeniu należy zastosować płyty Activ’Air®. W przypadku dalszych pytań lub potrzeby konsultacji prosimy o kontakt z naszymi doradcami inwestycyjnymi lub z kierownikiem produktu ds. sufitów podwieszanych: marek.stachyra@saint-gobain.com.
Autor jest Kierownikiem produktu – sufity podwieszane Rigips W przypadku płyt gipsowo-kartonowych Rigimetr produkty Activ’Air® są wytwarzane specjalnie, alternatywnie do „zwykłej” płyty Rigimetr typu A. W przypadku płyt sufitowych GYPTONE z krawędziami A i E oraz GYPTONE BIG wszystkie produkty są wytwarzane od 1 października
Activ’Air® to płyty gipsowokartonowe, które dzięki specjalnemu dodatkowi mają zdolność usuwania formaldehydu z powietrza i przekształcania go w obojętny i trwały związek. czerwiec 2013
pokoje hotelowe, pokoje pracy biurowej, wszystkie pomieszczenia mieszkalne, inne pomieszczenie przeznaczone na dłuższy niż dwugodzinny pobyt ludzi. Wszystkie produkty Activ’Air® mogą być malowane farbami przepuszczającymi powietrze (np. akrylowymi) i nie zmniejsza to ich skuteczności. Gwarantowany czas skutecznego działania jest bardzo długi – wynosi minimum 50 lat.
Pytania i podpowiedzi
W celu określenia stopnia narażenia pomieszczenia na skażenie formaldehydem i zalecanej ilości produktów Activ’Air® do zastosowania
Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o. Biuro Rigips ul. Cybernetyki 21, 02-677 Warszawa Dział Techniczny 801 328 788 e-mail: Rigips.Polska@saint-gobain.com rigips.pl
Builder 51
budownictwo
YTONG Panel
– płyty do ścianek działowych Fot. arch. Xella Polska Sp. z o.o.
Wiele inwestycji budowlanych na etapie powstawania ścian działowych ma znaczne opóźnienia w realizacji. Oznaczają one straty zarówno dla wykonawcy, jak i inwestora. Rozwiązaniem, które znacznie usprawnia proces wznoszenia ścian działowych, są płyty YTONG Panel z betonu komórkowego. mgr inż. Piotr Harassek
P
owstają z naturalnych surowców – piasku, wody, cementu, wapna oraz niewielkiej ilości środka spulchniającego. Ich przewaga nad innymi rozwiązaniami to możliwość wykonania ścianek działowych ponad 4 razy szybciej niż w przypadku tradycyjnych technologii murowych czy ścian w systemach suchej zabudowy. Czas wznoszenia ścian działowych z płyt YTONG Panel wynosi zaledwie ok. 0,2 r-g/m2. Oznacza to znaczne oszczędności w kosztach budowy oraz przyśpieszenie momentu, w którym inwestycja zacznie przynosić zyski. Dodatkową zaletą jest brak konieczności tynkowania ścian wykonanych z płyt YTONG Panel. Równa i gładka powierzchnia zapewnia możliwość bezpośredniego nakładania gładzi polimerowych, farb strukturalnych, a nawet tapet. Powierzchnia ścian jest również przystosowana do bezpośredniego przyklejania płytek ceramicznych lub gresu. Dzięki temu prace wykończeniowe trwają krócej. Ściany z elementów YTONG Panel zapewniają odpowiedni komfort użytkowania. Duża wytrzymałość ścian pozwala na wieszanie nawet ciężkich przedmiotów, takich jak szafki kuchenne czy sprzęt RTV. Wysoka izolacyjność akustyczna pozwala na spełnienie wymagań wobec ścianek działowych już przy grubości 75 mm. PARAMETR
ODMIANA G4/600 2200÷3000
Grubość (mm)
75; 100
Szerokość (mm) Gęstość (kg/m3)
598 575±50
750±50
Wytrz. na ściskanie (N/mm2)
4,0
5,0
Izolacyjność termiczna (W/mK)
0,16
0,22
Izolacyjność akustyczna R A1 (dB)
32
Paraprzepuszczalność, µ PROMOCJA
G5/800
Długość (mm)
Reakcja na ogień
36 5/10 Klasa A1
Odporność ogniowa
EI 120
Normy produktowe
PN-EN 771-2
52 Builder
Do montażu płyt wystarczy jeden doświadczony pracownik. Palety z płytami o wysokości dostosowanej do wysokości kondygnacji ustawiane są w budynku na etapie wznoszenia ścian zewnętrznych. Robi się to przy pomocy systemowych narzędzi: wózka do transportu i obróbki płyt, dźwigni i drewnianych kołków. Płyty YTONG Panel mocuje się do stropu za pomocą kotew sprężystych z zachowaniem dylatacji od stropu. Można je z łatwością docinać przy pomocy pilarki widiowej. Krótki czas montażu oraz niewielka grubość ścianek działowych YTONG Panel oferuje inwestorom możliwość uzyskania oszczędności na etapie budowy oraz większej przestrzeni użytkowej budynku. Wśród zalet płyt należy wyróżnić: • bardzo szybki montaż, • oszczędność powierzchni, dzięki ściankom o grubości zaledwie 75 mm, • możliwość cienkowarstwowego wykończenia dzięki gładkiej powierzchni, • całkowitą niepalność płyt, • wysoką odporność ogniową, • izolacyjność akustyczną, • izolacyjność termiczną, • wysoką wytrzymałość, • masywną przegrodę o jednorodnych właściwościach. Płyty YTONG Panel stanowią ciekawą alternatywę przy wznoszeniu ścianek działowych, szczególnie przy inwestycjach, w których czas oraz jakość odgrywają ważną rolę. Zachęcamy Państwa do kontaktu na temat możliwości realizacji konkretnej inwestycji z wykorzystaniem płyt YTONG Panel. Nasi Doradcy Techniczni są do Państwa dyspozycji pod numerami telefonów: 801 122 227 lub 29 767 03 60.
czerwiec 2013
DECO STONE Piotr Karbownik
N
awierzchnie te układa się ze specjalistycznych mieszanek betonowych, które produkowane są na węzłach betoniarskich CEMEX i dostarczane tradycyjnymi betonomieszarkami na plac budowy, gdzie są rozładowywane i układane przez wyspecjalizowane firmy, należące do grupy zaufanych, profesjonalnie przygotowanych i przeszkolonych wykonawców CEMEXPERTS.
Swoboda w kreowaniu naturalnego otoczenia
Nawierzchnie DECO STONE są doskonałą alternatywą dla tradycyjnej kostki brukowej oraz asfaltu. Ze względu na niezliczone możliwości w kreowaniu wyglądu nawierzchni placów miejskich i osiedlowych, stanowią również ciekawą propozycję dla wymagających architektów oraz architektów krajobrazu. Wyeksponowane kruszywo daje poczucie bliskości natury i jednocześnie idealnie komponuje się z otaczającą zielenią oraz z różnego rodzaju stylami architektonicznymi. DECO STONE może być stosowany jako: • nawierzchnie chodnikowe i ścieżki rowerowe, • place i parkingi, • podjazdy garażowe, • elementy małej architektury. Dzięki możliwości wykonania nawierzchni w wielu kolorach oraz przy zastosowaniu różnych rodzajów kruszyw, nawierzchnie DECO STONE doskonale komponują się z otoczeniem, szczególnie w połączeniu z kostką brukową, elementami ze stali czy drewna.
Brak konieczności stosowania obrzeży betonowych obniża koszt i skraca czas budowy, a także ułatwia utrzymanie trawników wokół gotowego chodnika.
czerwiec 2013
Nawierzchnie DECO STONE doskonale komponują się z każdym otoczeniem, niezależnie od stylu.
Trwałość, wygoda i niskie koszty utrzymania
Biorąc pod uwagę walory użytkowe nawierzchni DECO STONE – stanowią one również bardzo ciekawą propozycję dla wymagających inwestorów prywatnych oraz publicznych. Specjalnie zaprojektowana mieszanka betonowa – uwzględniająca wymagania betonowych nawierzchni drogowych (m.in. niska nasiąkliwość, odporność na działanie mrozu w obecności środków odladzających) – gwarantuje bardzo wysoką trwałość tego rozwiązania. Ponadto zastosowanie tego typu nawierzchni to szereg korzyści technicznych, ekonomicznych i użytkowych, m.in.: • Brak fug – poprawia komfort użytkowania nawierzchni przez rowerzystów i rolkarzy. Pozwala to również na oszczędności w utrzymaniu chodnika, gdyż nie przerasta on zielenią. • Brak konieczności stosowania obrzeży betonowych – znaczne ograniczenie kosztów i czasu budowy, a także łatwiejsze utrzymanie zieleni wokół chodnika (łatwy dostęp kosiarki bez ryzyka uszkodzenia noży). • Zwiększone bezpieczeństwo – wyeksponowane kruszywo poprawia przyczepność obuwia w warunkach gołoledzi. • Brak możliwości pojawienia się kolein – DECO STONE, podobnie jak drogowe nawierzchnie betonowe, są konstrukcjami sztywnymi, w których nie pojawiają się koleiny. • Wysoka odporność nawierzchni na akty wandalizmu – nawierzchnie DECO STONE to monolityczne płaszczyzny z wysokiej klasy betonu, których nie da się uszkodzić podczas rozruchów, a dobrze zakotwione w nawierzchni elementy małej architektury (np. ławki) zdecydowanie trudniej zdewastować. Z tego powodu DECO STONE są szczególnie polecane w częściach miast o podwyższonym ryzyku protestów. Biorąc pod uwagę powyższe cechy użytkowe nawierzchni DECO STONE można się spodziewać, że wkrótce w naszych miejscowościach pojawią się trwałe i bardzo ciekawe architektonicznie nawierzchnie placów miejskich, chodniki czy parkingi zrywające z monotonnym i wszechobecnym widokiem szarej kostki brukowej przerośniętej trawą, czy czarnego asfaltu zniszczonego przez mróz bądź zniekształconego przez wrastające korzenie drzew. Więcej informacji na www.cemexbeton.pl
Autor jest Kierownikiem ds. Produktów Specjalistycznych CEMEX Polska, tel.: +48 695450448 piotr.karbownik@cemex.com
Builder 53
PROMOCJA
Z początkiem 2013 roku firma CEMEX Polska, znany producent betonu towarowego, cementu i kruszyw, wprowadziła do swojej oferty nowe i ciekawe rozwiązanie – nawierzchnie betonowe z eksponowanym kruszywem DECO STONE.
Fot. arch. CEMEX Polska
innowacyjne nawierzchnie z eksponowanym kruszywem
budownictwo
Rusza ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA
Główne cele przedsięwzięcia: • Informowanie i edukowanie w zakresie związanym z technologią i systemami wznoszenia tzw. Wielka Płyta. • Przedstawianie problematyki, w tym technicznej, związanej z WP. • Prezentowanie i popularyzowanie najlepszych projektów rewitalizacji WP z kraju i zagranicy – METAMORFOZY WIELKIEJ PŁYTY.
P
rogram dotyczy aktualnie niezwykle ważnej, zarówno w naszym kraju jak i w Europie, problematyki związanej z wzniesionymi w latach 70. budynkami w technologii Wielkiej Płyty (WP). Systemem tym objęto w Polsce budowę znacznej liczby bloków mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miast i gmin. Szacuje się, że zamieszkuje je obecnie ponad 12 mln osób. Warto podjąć się działań zmierzających do podniesienia trwałości i jakości życia w budynkach z WP. Jest to możliwe we współpracy z najważniejszymi, decyzyjnymi instytucjami, wspólnotami, spółdzielniami, naukowcami, specjalistami, projektantami. Niezwykle ważny jest udział producentów, którzy mogą wskazać nowoczesne materiały i technologie wpływające na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z WP. Program realizowany będzie przez redakcję „Buildera” poprzez fachowe, specjalistyczne publikacje, debaty środowiskowe, artykuły eksperckie, techniczne przybliżające technologię i poszczególne systemy wznoszenia WP, problematykę napraw, wykorzystanie najnowszych technologii, artykuły naukowe z omówieniem wyników badań, informowanie o wszystkich sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z WP i ich rewitalizacji. W ramach programu prezentować będziemy również projekty architektoniczne dotyczące rewitalizacji tej substancji mieszkaniowej, wskazując na najciekawsze metamorfozy WP z kraju i zagranicy, będące przykładem architektury zrównoważonej, istniejącej wewnątrz społeczeństwa i miasta, promującej nowoczesne technologie, mające wpływ nie tylko na estetykę rewitalizowanych obiektów, ale również i przede wszystkim na ich trwałość i bezpieczeństwo. Pokażemy działania i przekażemy fachową wiedzę zaangażowanych osób, instytucji i firm budowlanych, producentów najnowszych i sprawdzonych rozwiązań, architektów, konstruktorów, ekspertów, rzeczoznawców. Pomysł redakcji został bardzo poważnie, z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą, przyjęty w środowisku, ministerstwie oraz najważniejszych instytucjach i organizacjach budowlanych, a także wśród projektantów polskich i zagranicznych, którzy wyrazili chęć współpracy. Program edukacyjno-informacyjny będziemy realizować m.in. przy współpracy partnerów społecznych, stowarzyszeń, izb, organizacji, instytutów, wyższych uczelni technicznych. Jako pierwsi patronat objęli: Instytut Techniki Budowlanej, Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, Stowarzyszenie Na Rzecz Systemów Ociepleń, Stowarzyszenie Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej MIWO, Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości. Program realizowany będzie od czerwca 2013 roku i kontynuowany w kolejnych latach. PATRONAT PROGRAMU
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
54 Builder
DanutaBurzyńska RedaktorNaczelna miesięcznika„Builder”
• Informowanie o działaniach ministerstwa i instytucji w ww. zakresie, sprawach związanych z przygotowaniem i wdrożeniem programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z "wielkiej płyty" i ich rewitalizacji, możliwościach finansowania itp. • Podkreślanie znaczenia badań, ekspertyz i uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie rewitalizacji WP. • Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających proces projektowy i realizacyjny. • Edukowanie w zakresie użytkowania bloków z WP. • Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie technologii WP i problematyki z nią związanej oraz pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych w ww. kontekście. • Promowanie i prezentowanie najlepszych wzorców zrewitalizowanych budynków/ osiedli z WP oraz prezentowanie najciekawszych projektów/ propozycji/koncepcji w zakresie architektonicznym i urbanistycznym. Zapraszam wszystkich zainteresowanych do współpracy: instytucje, stowarzyszenia, firmy, producentów posiadających innowacyjne rozwiązania do zastosowania w projektach rewitalizacji WP.
czerwiec 2013
„Wielka płyta” – wielki problem? Zapytaliśmy najważniejsze w kraju instytucje, organizacje branżowe, przedstawicieli środowiska naukowego, inżynierów i architektów – Czy „Wielka płyta” to w Polsce wielki problem? Czy powinno się (a jeśli tak, to w jaki sposób) ratować budynki wzniesione w latach 70. w tej technologii? Wywołana przez redakcję „Buildera” dyskusja na ten temat zbiegła się z majowym posiedzeniem sejmowej Komisji Infrastruktury, na którym rozpatrywano odpowiedź Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej na dezyderat nr 5 w sprawie przygotowania i wdrożenia programu określającego możliwość przeprowadzania bezinwazyjnego badania stanu technicznego obiektów z „wielkiej płyty” i ich rewitalizacji.
Janusz Żbik
Podsekretarz Stanu Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Jako projektant i praktyk wiem, że konieczność właściwego utrzymania, kontroli i remontów wszystkich budynków mieszkalnych - nie tylko z wielkiej płyty – wynika z obowiązujących przepisów prawa budowlanego. Od 1995 r., od czasu prowadzenia rejestru katastrof budowlanych przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, nie odnotowano katastrofy budowlanej budynku wykonanego w prefabrykowanej technologii wielkopłytowej. Ale nie oznacza to, że stan techniczny tych budynków nie musi być kontrolowany w zakresie bezpiecznego użytkowania. Problematyka kierunków i sposobów technicznej modernizacji budynków wielkopłytowych by-
czerwiec 2013
ła przedmiotem kompleksowych prac Instytutu Techniki Budowlanej w latach 1998-2003. Prace badawcze i rozwojowe pozwoliły na opracowanie poradnika przeznaczonego dla podmiotów zainteresowanych dostosowaniem budynków do aktualnych wymagań technicznych i funkcjonalno-użytkowych, w szczególności właścicieli i zarządców budynków wielkopłytowych oraz rzeczoznawców budowlanych, dokonujących kontroli stanu technicznego budynków. W wielu krajach Europy Zachodniej były i nadal są prowadzone prace zmierzające do rewitalizacji osiedli, renowacji i modernizacji substancji mieszkaniowej z wielkiej płyty – trzeba podpatry-
Przygotowujemy w tym roku ogłoszenie pilotażowego programu badań stanu technicznego elementów istotnych dla konstrukcji budynków wykonanych w technologiach prefabrykowanych. Wyniki tych prac posłużą do przygotowania kolejnych działań wspierających właścicieli zasobów i ich mieszkańców. W tej sprawie współpracujemy z sejmową Komisją Infrastruktury.
wać te wzorce. Właściwa, podkreślam jeszcze raz właściwa, konserwacja czy rewitalizacja wielkiej płyty – ze względu na zawiłości
Właściwa rewitalizacja wielkiej płyty wymaga ścisłej współpracy władz publicznych i mieszkańców, właścicieli nieruchomości, inwestorów i podmiotów gospodarczych. natury prawnej i finansowej, wymaga ścisłej współpracy władz publicznych i mieszkańców, właścicieli nieruchomości, inwestorów i podmiotów gospodarczych. Ważne jest wspieranie prac przez organizacje pozarządowe, samorządy zawodowe, związki i stowarzyszenia budowlane. Przygotowujemy w tym roku ogłoszenie pilotażowego programu badań stanu technicznego elementów istotnych dla konstrukcji budynków wykonanych w technologiach prefabrykowanych. Wyniki tych prac posłużą do przygotowania kolejnych działań wspierających właścicieli zasobów i ich mieszkańców. W tej sprawie współpracujemy z sejmową Komisją Infrastruktury, która wyraziła zainteresowanie pracami i działaniami rządu wspierającymi rewitalizację osiedli z wielkiej płyty.
Builder 55
budownictwo PATRONAT PROGRAMU
Ryszard Trykosko Przewodniczący PZITB
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
Budownictwo mieszkaniowe czasów PRL jednoznacznie kojarzy się z budownictwem wielkopłytowym. Niejeden z nas doświadcza tego na co dzień, będąc członkiem spółdzielni mieszkaniowej w swojej miejscowości i jednocześnie mieszkańcem osiedla zbudowanego w technologii „wielkiej płyty”. Bloki budowane z prefabrykowanych elementów były domeną nie tylko naszego kraju, budowano je również w krajach dawnego bloku wschodniego, ale także spotkać je można było w krajobrazie krajów wysoko uprzemysłowionych, gdyż niejednokrotnie znacząco pomogły rozwiązać jakże palący problem niedoboru mieszkań. W Polsce szacuje się, że w takich zasobach mieszka nadal około 12 mln Polaków. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat funkcjonowało w Polsce kilka rozpowszechnionych w kraju technologii realizacji wielkiej płyty, wśród nich systemy zamknięte, gdzie typizacja ograniczała się do powtarzalnego rozwiązania typu budynku, jego segmentu, niekiedy mieszkania oraz systemy otwarte dające możliwość tworzenia różnych kon-
dr inż. Michał Wójtowicz Zastępca Dyrektora ds. badań i rozwoju Instytut Techniki Budowlanej
56 Builder
figuracji w ograniczonej liczbie typów budynków składających się na dowolny zespół urbanistyczny. Niezwykle ważnym elementem była efektywność systemu. Kilkanaście lat temu podjęto nieśmiałą dyskusję na temat trwałości budownictwa wielkopłytowego; dzisiaj najstarsze budynki w technologii wielkiej płyty mają już ponad 50 lat. Co do trwałości budynków nie ma dzisiaj jednoznacznej odpowiedzi, gdyż zależało to głównie od dwóch czynników: jakości wbudowanych materiałów, szczególnie stali zbrojeniowej oraz jakości wykonawstwa. Nie jest tajemnicą, że oba z wymienionych czynników nie były w pełni respektowane. Rynek lat 70. i 80. charak-
teryzował się ustawicznymi brakami na rynku stali, stąd ta wbudowywana nie zawsze spełniała kryteria norm technicznych, zwłaszcza jeżeli chodzi o spawalność stali. Podobnie należy ocenić jakość ówczesnego wykonawstwa. Nieustanny niedobór mieszkań sprawił, że firmy budowlane pracowały cyklicznie w „niedoczasie”, co przekładało się w bezpośredni sposób na niską jakość wykonawstwa, w tym rzutującego na bezpieczeństwo konstrukcji, łączenia wielkogabarytowych prefabrykatów, jakości spawów, właściwego zabezpieczenia przed korozją.
Ostatnie lata to próba skutecznego wpłynięcia poprzez działania modernizacyjne na podniesienie trwałości i jakości życia w budynkach z wielkiej płyty. Opracowywane i realizowane na dużą skalę projekty modernizacji dotyczą: systemów ociepleń elewacji, wymiany okien i drzwi, niekiedy wymiany instalacji, dostosowania budynków dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Niezwykle ważnym jest, aby w procesie docieplania budynków, stosując nowoczesne materiały i technologie, dokonać w trakcie prac oceny i właściwego zabezpieczenia widocznych w elewacji łączeń elementów wielkogabarytowych celem skutecznego zahamowania procesu korozji, eliminacji ubytków w materiale itp. Jakość tych działań jest niezwykle istotna, wpływa bowiem na trwałość i przedłużenie „cyklu życia” budynku, gdyż z całą pewnością nie stać nas jako społeczeństwa na podjęcie decyzji o likwidacji tego budownictwa poprzez jego wyburzanie, jak ma to dla przykładu miejsce we Francji. Myślę, że jednym z dobrych wzorców do zastosowania w naszym kraju jest skorzystanie z przykładu rewitalizacji budynków wielkopłytowych w Niemczech zakładającego wzbogacenie domów o rozbudowane elementy małej architektury, dobudowę zewnętrznych wind, loggi, balkonów, szklanych łączników, likwidację zsypów, przebudowę dachów zmianę układu mieszkań poprzez łączenie małych lokali. Wpłynie to z pewnością na większą humanizację lokalnych skupisk mieszkaniowych.
Można ocenić, że budynki wykonane w technologiach prefabrykowanych (wielka płyta, wielki blok) mogą stanowić pewien problem z uwagi na znaczną ich liczbę. Budynki wykonane były w zakładach prefabrykatów rozsianych po całym kraju i montowane przez różne ekipy (niekoniecznie wykwalifikowane) w różnych warunkach pogodowych. Można więc domniemywać, że istnieją budynki, których wykonanie odbiegło od obowiązujących ówcześnie standardów. Jednak kilkudziesięcioletnie doświadczenia eksploatacyjne świad-
czą, że te budynki są w miarę bezpieczne analogicznie jak budynki jednorodzinne oraz wielorodzinne wykonane w technologiach tradycyjnych. Obserwowane corocznie wybuchy gazu w budynkach powodują destrukcje w miejscach wybuchu, bez znaczącego wpływu na bezpieczeństwo budynku. Efektem pozytywnym jest wykonanie dociepleń znacznej liczby budynków, co oprócz problemów związanych ze zmniejszeniem zapotrzebowania na energię do ogrzewania, doprowadziło do powstania dodatkowej osłony przed oddziały-
Nie stać nas jako społeczeństwa na podjęcie decyzji o likwidacji tego budownictwa poprzez jego wyburzanie, jak ma to dla przykładu miejsce we Francji.
czerwiec 2013
waniem czynników atmosferycznych na konstrukcję. Docieplenia nie zawsze były prowadzone kompleksowo, „zapominano” o dociepleniu stropów nad piwnicami i ostatnią kondygnacją, nie wykonywano modernizacji instalacji grzewczej. Należy jednak podkreślić, że wiele spółdzielni, wspólnot, czy właścicieli lokali dokonywało wymiany okien (niestety nie zawsze o odpowiednich parametrach technicznych), wymiany instalacji wewnętrznych. Niepokój może budzić stan balkonów (w wielu przypadkach remonty były prowadzone niewłaściwie). Projekty docieplenia (w zdecydowanej większości) nie zawierają oceny stanu wieszaków płyt warstwowych elewacyjnych – co było wymagane w instrukcjach docieplania opracowanych w ITB. Część ścian wymagała bezwzględnie wzmocnienia, ale względy minimalizacji kosztów zwyciężały nad bezpieczeństwem. Wobec rozproszonych właścicieli czy zarządców brak jest jakichkolwiek danych o zastosowanych środkach dla poprawy bezpieczeństwa ścian warstwowych zewnętrznych. Budynki są „ogacone” i nie ma możliwości bezinwazyjnego sprawdzenia rzeczywistego stanu łączników. Istnieje obawa, że wiele spółdzielni (wspólnot) po wielu reorganizacjach nie wie, jakim obiektem (z punktu widzenia technicznego)
Andrzej Roch Dobrucki
Prezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa
W ciągu ostatnich kilku tygodni w środkach masowego przekazu rozgorzała dyskusja na temat możliwości zagrożeń jakie wiążą się z zamieszkiwaniem w budynkach wykonanych z tak zwanej „wielkiej płyty”. Dyskusja do której włączyli
czerwiec 2013
dysponuje, nie wspominając o dokumentacji projektowej czy z dodatkowych napraw. Kolejny problem techniczny – który będzie narastał w najbliższych latach – to ocena bezpieczeństwa konstrukcji budynków. W zależności od systemu, budynki były wykonywane w układzie konstrukcyjnym podłużnym, poprzecznym bądź mieszanym. Podstawę konstrukcji stanowiły sztywne tarcze stropowe (łączone poprzez wieńce na ścianach nośnych i zewnętrznych) oraz złącza pionowe ścian. Stosowano wiele rozwiązań (połączenia spawane, dyblowe, mieszane). Sposób łączenia zależał głównie od systemu konstrukcyjnego, do tego było też wiele wniosków racjonalizatorskich w wytwórniach prefabrykatów (fabrykach domów) czy na budowie i trudno jest przewidzieć, jaki wariant zastosowano. Systemy były również modyfikowane przez projektantów w zależności od np.: wymagań fabryk czy dostępności materiałów. Wcześniej czy później przyjdzie się zmierzyć z oceną rzeczywistego stanu poszczególnych budynków. Fachowców – którzy wiedzą co to wielka płyta – jest coraz mniej, a dokumentacja technicznokonstrukcyjna praktycznie nie istnieje. Biura projektowe, które opracowywały projekty w większości nie funkcjonują, a ich archiwa
się eksperci z wielu dziedzin nauki, w efekcie wzbudziła lęk wśród zamieszkujących wyżej wymieniony typ budynków. Pomijając zasadność tak prowadzonej dyskusji, należy zwrócić szczególną uwagę na poczucie zagrożenia, jakie odczuwają mieszkańcy w takich zasobach. Lęk i poczucie zagrożenia przyczyniają się do ujawniania się agresji i tym samym utrudniają racjonalną dyskusję i poszukiwanie rozwiązań w zaistniałej sytuacji. Ludzie, którzy stanęli wobec dylematu poczucia bezpieczeństwa swego i swoich bliskich mogą poczuć się bezradni w obliczu możliwych zagrożeń o których się dowiedzieli, dlatego na łamach Buildera pozwolę sobie na przedstawienie czym jest „wielka płyta”, jakie realnie niesie zagrożenia, a co najważniejsze jakie można podjąć
zostały w wielu przypadkach zniszczone. Właściciele (zarządcy) budynków dysponują jedynie dokumentacją architektoniczną (o ile ją mają), a nie konstrukcyjną. Ale z problemem oceny technicznej nie poradzą sobie rozproszone spółdzielnie – wspólnoty ani pojedynczy rzeczoznawcy działający w terenie. Potrzebne są narzędzia wspomagające rzeczoznaw-
Wcześniej czy później przyjdzie się zmierzyć z oceną rzeczywistego stanu poszczególnych budynków. Fachowców – którzy wiedzą co to wielka płyta – jest coraz mniej, a dokumentacja techniczno-konstrukcyjna praktycznie nie istnieje. ców, aby oceny można było uznać za wiarygodne. Dobra ocena to poznanie dokumentacji „szczegółów konstrukcyjnych” połączeń (ale skąd je wziąć?), ocena w odkrywkach i ewentualne obliczenia statyczne. Kompetencje poszczególnych rzeczoznawców (którzy mają tylko formalne uprawnienia) nie są wystarczające, aby opracować właściwą ocenę. Wyniki oceny – ekspertyzy będą się przenosiły na ewentualne koszty napraw, wzmocnień, itp. - ponoszonych przez rozproszonych właścicieli mieszkań. Zasadnym jest podjęcie się kom-
działania, by mieszkać bezpiecznie. Ta ostatnia kwestia, a więc rozwiązania jakie podają badania naukowe i ogólnodostępne technologie budowlane zasługują na szczególną uwagę. Wyjaśnienia chcę rozpocząć od przedstawienia kilku istotnych faktów.
Uważam, że wielka płyta niesie jednak za sobą konieczność rewitalizacji. Technologie tworzenia „wielkiej płyty, stworzone zostały już w latach 30. w Holandii, Niemczech i Francji i budowano z niej osiedla w całej Europie Zachodniej do II połowy lat 70. ubiegłego wieku. W Polsce w zasobach mieszkaniowych budownictwa wielorodzinnego zrealizowanych w latach 1945-
pleksowo w skali kraju opracowania zasad oceny stanu technicznego budynków, sposobów naprawy ewentualnych uszkodzeń oraz zaleceń eksploatacyjnych. Prace takie wymagają współpracy w wielu dziedzinach, a wykonane mogą być przez specjalistów z różnych regionów kraju. Niezbędna jest również współpraca z właścicielami czy zarządcami budynków. Prace takie powinny mieć finansowanie centralne (budżetowe), podobnie jak to było w latach 70., 80. (CPBR) czy 90. (dofinansowanie dociepleń). Instytut Techniki Budowlanej prowadząc kilkanaście lat temu prace badawcze i studialne, opracował kilkanaście poradników dotyczących przygotowania istniejącej substancji do wymagań podstawowych wynikających z Dyrektywy 89/106. Badania nasze nie obejmowały wszystkich aspektów dotyczących konstrukcji budynków. Wynikło to m.in. z faktu braku dostępu do obiektów (możliwości prowadzenia badań i odkrywek w zamieszkałych lokalach). Z uwagi na fakt, że budynki (podobnie jak ludzie) starzeją się, niezbędne są profilaktyczne badania i opracowanie metod podtrzymywania obiektów w stanie zadowalającym. Budynki nie wymagają natychmiastowego ratowania, natomiast celowe jest diagnozowanie ich stanu.
1990 technologie uprzemysłowione z prefabrykatów wielkowymiarowych stanowiły ~ 3 900 tysięcy mieszkań, w tym w systemach wielkopłytowych 2 560 tysięcy mieszkań. Wielką płytę produkowały 154 wytwórnie prefabrykatów o zdolności produkcyjnej ponad 1 mln m² rocznie. Szacunkowo oceniając w latach 1970-1985, zamontowano około 61 850 tysięcy m² ścian trójwarstwowych. Dzisiejsza dyskusja nt. wielkiej płyty jest kolejną, już trzecią począwszy od początku lat 90. Należy wyraźnie podkreślić, iż konstrukcje bloków z wielkiej płyty nie grożą zawaleniem i w tym miejscu pozwolę sobie na przykład, którym może być „wieżowiec z wielkiej płyty” w Gdańsku, w którym wybuchł gaz 17 kwietnia 1995 r. W wyniku wybuchu zawaliły się
Builder 57
budownictwo PATRONAT PROGRAMU
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
58 Builder
trzy dolne kondygnacje, budynek stanął na ziemi, a pozostała konstrukcja była prawie nienaruszona. W Łodzi w 2000 roku na skutek podobnego wybuchu gazu uszkodzenia nastąpiły na parterze i pierwszym piętrze. Pozostała część wysokiego budynku została nieuszkodzona i funkcjonuje do dnia dzisiejszego. W Moskwie na skutek wybuchu zostały uszkodzone ściany osłonowe, ale konstrukcja budynku nie ucierpiała. Budownictwo mieszkaniowe zrealizowane metodami uprzemysłowionymi, a szczególnie wielkopłytowe, charakteryzuje się pewną specyfiką odróżniającą je od budownictwa tradycyjnego. Zasadnicze różnice wynikają m.in. z rodzaju zastosowanych materiałów, wymiarów elementów, sposobu ich wykonania oraz połączeń konstrukcyjnych przy montażu budynku. Specyfika ta dotyczy nie tylko etapu realizacji obiektów, tj. projektowania, produkcji prefabrykatów, montażu budynków, robót wykończeniowych, lecz także okresu użytkowania obejmującego konserwację, naprawy lub usuwanie wad, remonty i modernizację budynków. Nieprawidłowości, usterki i uszkodzenia budynków wielkopłytowych, które w nielicznych budynkach się ujawniły, były wynikiem nietechnologiczności rozwiązań projektowych oraz niewłaściwej kontroli jakości prefabrykatów i nadzoru nad montażem budynków. Powyższe nieprawidłowości dotyczą tzw. jakości technicznej, która ma wpływ na występowanie wad technologicznych oraz na trwałość i niezawodność połączeń konstrukcyjnych prefabrykatów, a szczególnie ścian zewnętrznych trójwarstwowych. Jednym z głównych problemów jest postępująca w czasie korozja wieszaków wykonanych z nieodpowiednich gatunków stali, biorąc pod uwagę zawilgocenie izolacji z wełny mineralnej oraz trwałość prętów zbrojeniowych w środowisku betonowym niezarysowanym lub zarysowanym warstwy fakturowej ściany. Na ten temat istnieje wiele wyników badań i publikacji w literaturze technicznej. Nie prowadzono jednak badań dla sytuacji „patologicznych z założenia”, jaką jest umieszczenie stali zwykłej w środowisku
zawilgoconej wełny mineralnej. Stąd brak na ten temat informacji. Mamy jedynie świadomość, że tak zawilgocona wełna stwarza wspaniałe warunki dla rozwoju korozji. Stąd jednak wniosek o charakterze podstawowym: „aby ograniczyć rozwój korozji wieszaków wykonanych ze stali zwykłej, należy nie dopuścić do ich zamakania”- przez ocieplenie budynku, które zabezpiecza wnętrza od napływu wilgoci i pozwala na wysychanie ścian. Budynki wielkopłytowe, których montaż został zakończony do dnia 31 grudnia 1981 r., a które wykazywały wady technologiczne, objęte były po 1990 r. szeroką akcją usuwania przecieków i przemarzań ścian zewnętrznych budynków wielorodzinnych mieszkaniowych (likwidacja zaległości), o których mowa w ustawie nr 260 Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1981 r. oraz uchwale nr 131 Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 1982 r.
Jak pokazują statystyki, w blokach z wielkiej płyty wybudowanych przed 1985 r. samo zużycie energii wynosi 240 do prawie 400 kwh na 1 m². Dla porównania w domach w Niemczech zużywa się 100 kwh energii, a w Szwecji tylko 60 kwh na 1 m². Z zebranych informacji o remontach w spółdzielczych zasobach mieszkaniowych po roku 1996 program usuwania wad ścian zewnętrznych (przecieki i przemarzania) w skali kraju dotyczył 18 013 budynków z 989 717 mieszkaniami, w których pozostało do wykonania docieplenie elewacji o powierzchni 29 405 176 m² (z ogólnej ilości 60 mln m² elewacji budynków wielkopłytowych zrealizowanych w latach 1970-1985). Uważam zatem, że wielka płyta niesie jednak za sobą konieczność rewitalizacji. Jak pokazują statystyki, w blokach z wielkiej płyty wybudowanych przed 1985 r. samo zużycie energii wynosi 240 do prawie 400 kwh na 1 m². Dla porównania, w domach w Niemczech zużywa się 100 kwh energii, a w Szwecji tylko 60 kwh na 1 m². W Polsce ociepliliśmy i ocieplamy nadal budynki z wielkiej płyty, ale czy zawsze dobrze? Czy zgodnie z zasa-
dami wiedzy technicznej i zgodnie z obowiązującymi przepisami? Czy była dokonywana ocena stanu technicznego budynku przed ociepleniem? Czy był wykonywany projekt techniczny ocieplenia? Oprócz spełniania norm zużycia energii przez budynek - wymagania znacznie wzrosły – pojawił się problem materiałów zużytych do ocieplania. Stosowane w ubiegłych latach płyty azbestowo-cementowe jako elewacyjne muszą być i są usuwane. Zakaz stosowania wyrobów zawierających azbest obowiązuje od 1998 r., ponieważ został oficjalnie uznany za substancję kancerogenną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Wprawdzie w 2002 r. został przyjęty przez RM „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” i od 1997 r. zakazano jego stosowanie. Jednak według szacunku Ministra Gospodarki, na terenie Polski znajduje się 15 466 tysięcy ton wyrobów zawierających azbest. W powyższej ilości jest 14 866 tys. ton płyt azbestowo- cementowych, gdzie obowiązującą liczbę stanowią płyty elewacyjne i dachowe, które na przestrzeni lat ulegają starzeniu i degradacji powierzchniowej, co prowadzi do coraz gorszego ich stanu technicznego i stanowi problem bezpiecznego użytkowania lub usuwania i utylizacji jako odpadów niebezpiecznych zawierających azbest. Te wyroby muszą być usunięte do 30 grudnia 2032 r., a koszt ich usunięcia i utylizacji oblicza się na ~ 48 mld zł. Jak wynika z przedstawionych danych, nasza wiedza dotycząca zagrożeń wynikających ze stosowania technologii sprzed 40 do 20 lat temu jest duża. Wiadomym jest, które z użytych materiałów budowlanych są szkodliwe dla zdrowia (zalecenia (WHO), oraz jakie nowoczesne technologie kolidują ze wcześniej stosowanymi (ocieplanie budynków). Opinia publiczna ma prawo do wiedzy dotyczącej stale postępujących działań, mających na celu zastępowanie i utylizację płyt cementowo-azbestowych. Reasumując, mieszkanie z „wielkiej płyty” nie jest komfortowe, ale bezpieczne.
czerwiec 2013
Trust & innovation. Since 1919.
Wzmocni konstrukcję z wielkiej płyty i zabezpieczy ją na wiele lat
Łatwy i szybki montaż - oszczędzasz czas i pieniądze! Jedyne rozwiązanie na rynku odwzorowujące pierwotne założenia konstrukcyjne Montaż nawet w skorodowanym betonie Montaż w cienkich warstwach nośnych (nawet do 70mm) Pewność i wysoka jakość wzmocnienia potwierdzona aprobatą techniczną ITB numer AT-15-6916/2009
INŻYNIEROWIE KONSULTANCI WARSZAWA Piotr Konowrocki +48 783 440 126 Mirosław Pindrys +48 661 970 161
GDAŃSK Waldemar Kulesz + 48 661 940 055
LUBARTÓW Anna Majkowska +48 661 940 178
KRAKÓW Robert Chudzik +48 603 928 541
KATOWICE Marzena Mróz +48 661 970 154
DYSTRYBUTOR KOELNER POLSKA Sp. z o.o., UL. KWIDZYŃSKA 6, 51-416 WROCŁAW tel. +48 (0) 71 32 60 100, fax +48 (0) 71 37 26 111 e-mail: info@koelner.pl, www.koelner.pl
WROCŁAW POZNAŃ Grzegorz Grudziński Krzysztof Bester +48 607 864 366 +48 607 990 225
R-STUDS-A2
R-KER
Montaż przy temperaturach nawet do -200C Atrakcyjna cena
RV200
Małe średnice otworów i prętów mocujących
R-STUDS-A2
Średnica otworów w warstwie nośnej i elewacyjnej jest taka sama, wystarczy jeden otwór zrobiony przy użyciu standardowej wiertarki
SIATKA STALOWA
Montaż systemu COPY-ECO wzmacniającego wielką płytę jest prosty, szybki i nie wymaga specjalistycznych narzędzi:
budownictwo
MetaMorfozy na blokowiskach Katarzyna Burzyńska
Po 1930 roku konstrukcje wielkopłytowe stawały się coraz popularniejsze w wielu krajach europejskich, jednak w latach 70., kiedy większość Europy zarzucała korzystanie z tej technologii, zainteresowanie nią m.in. w Polsce osiągało właśnie punkt kulminacyjny.
Z
a pojawieniem się konstrukcji wielkopłytowych stał głównie powojenny problem niedostatecznej liczby mieszkań, który został rozwiązany przez ówczesnych planistów w sposób, który jednocześnie minimalizował koszty i unifikował styl obiektów mieszkaniowych w obrębie całego kraju. Upowszechniano ten typ budynków mieszkaniowych z nadzieją, że mieszkańcy przyjmą za wartość wyższą nad dobrem indywidualnym – dobro ogółu. Konstrukcje wielkopłytowe pojawiły się w Europie po raz pierwszy po
I Wojnie Światowej w Holandii, a następnie jako dwukondygnacyjne budynki mieszkalne w Berlinie. W latach dwudziestych idea budynków wielkopłytowych studiowana była przez Waltera Gropiusa, a także inspirowana przez ideę maszyny do mieszkania Le Corbusiera, która była jednostką mieszkaniową o proporcjach wyznaczonych według wymiarów reprezentowanych przez Modulor – antropometryczną skalę proporcji, gdzie podstawą jest stojąca postać ludzka (183 cm lub 226 cm z ręką wzniesioną nad głowę).
Kontrowersje w skali makro
Problemy urbanistyczne obserwowane na polskich osiedlach pojawiły się głównie przez wzgląd na zbyt duże zagęszczenie mieszkańców w bloku i na osiedlu, rzecz jasna zaistniałe z przyczyn ekonomicznych i chęci zapewnienia odpowiedniej liczby mieszkań w stosunku do wzrostu zapotrzebowania. Potrzeba ta zaowocowała nadmiernym rozrostem osiedli i, w efekcie, zwiększeniem liczby pięter pojedynczych budynków. W konsekwencji otrzy-
maliśmy monotonny krajobraz, jako rezultat rozminięcia się potrzeb i percepcji przestrzeni urbanisty i użytkownika. Do dziś w Polsce pozostało wrażenie zachwianych proporcji założeń, przez ogromne rozmiary blokowisk przeważające nad skalą zieleni i ludzką, które to sięgają najwyżej do drugiej lub trzeciej kondygnacji budynków. Na Litwie, Łotwie i w Rosji, gdzie przeważają budynki z wielkiej płyty do 5 kondygnacji (tzw. chruszczowki), dysproporcje te wydają się być łatwiejsze do opanowania. Projek-
5m
60 Builder
czerwiec 2013
tanci klasycznej chruszczowki twierdzili, że pięć kondygnacji to wysokość maksymalna, jaką może pokonać mieszkaniec bez ryzyka uszczerbku na zdrowiu. Oszczędzano przy tym na instalacji windy oraz w konsekwencji uzyskiwano nieco większą powierzchnię mieszkań (choć i tak przeważały jednostki ok. 30 m2). Mimo że budowane były jedynie jako budynki tymczasowe, dla zaspokojenia rosnącej potrzeby mieszkań, pozostały do dziś. Tego typu obiekty charakteryzowały się jednak jeszcze mniejszą jakością wykonawstwa, słabymi warunkami termicznymi (stąd nazywano je alternatywnie lodówkami) i obecnie często są wyburzane, szczególnie te zakwalifikowane do grupy budynków o 25-letnim okresie użytkowania. Szczególnie konieczna jest poprawa warunków komunikacyjnych, tj. właściwe oznaczenia częstych na osiedlach ciągów pieszo-jezdnych, dróg dojazdowych, czytelności znaków drogowych i informacyjnych itp. Proces identyfikowania się mieszkańca z okolicą utrudnia brak jasno wyznaczonych granic otwartych przestrzeni, co powiela wrażenie dysproporcji między blokiem a otoczeniem, a także odbiera lokatorom możliwość poznania przestrzeni własnego podwórka, które jest tak istot-
ne choćby ze względu na poczucie bezpieczeństwa ich samych lub ich dzieci. Ku uciesze tych ostatnich obserwuje się jednak coraz więcej interesujących, przyosiedlowych rozwiązań rekreacyjnych, takich jak place zabaw, siłownie w terenie itp. Problem jednak stanowi zbyt mała liczba miejsc parkingowych w stosunku do mieszkań, co rozwiązywane bywa w sposób chaotyczny, bez wydzielonych specjalnych stref lub, przeciwnie, z wydzielonymi placami do celów wyłącznie parkingowych. Cieszy natomiast fakt, że polskie blokowiska są w przeważającej mierze dobrze zaopatrzone w szeroki wachlarz usług: sklepów, przychodni i szpitali, szkół itd.
mieszkańców oraz współczesnego trybu życia, który w pewnym sensie wymusza izolację. W budynkach korytarzowych o kilkunastu piętrach mieszkańcy często nie kojarzą twarzy sąsiada z mieszkania obok, nie mówiąc o pozostałych osobach z piętra (nawet kilkudziesięciu!), bloku czy osiedla. Fakt dużego zagęszczenia na osiedlach wpłynął na postrzeganie tych stref w opinii publicznej jako potencjalnie niebezpiecznych. Rzeczywiście, wskaźnik przestępczości
w tych rejonach jest wyższy, często są to rejony ubogie, o wysokim bezrobociu, a odwiedzający z zewnątrz może czuć się tam jak intruz. Przykład wielkiej płyty i osiedli zaprojektowanych na bazie takich rozwiązań dowodzi, jak istotne jest, poza oczywistymi aspektami technicznymi, uwzględnienie aspektów socjologicznych i psychologicznych w architekturze i budownictwie. W zakresie urbanistycznym wiele krajów Europy dotknął problem tzw. systematyzacji, czyli rządowych
Wielka płyta a relacje społeczne
Wysokie zagęszczenie jednak praktycznie uniemożliwiło na dłuższą metę utworzenie satysfakcjonujących stosunków sąsiedzkich. Istniały one bowiem w latach świetności wielkiej płyty, jednak nie ze względu na takie a nie inne planowanie przestrzeni, lecz na sytuacje społeczne, wymagające współpracy i partycypacji mieszkańców. Obecnie obserwuje się postępujące dążenie do anonimowości, które jest często wynikiem dużej rotacji
42!.3&/2-!4)/. 02/*%#43 ). ,%).%&%,$%
34%&!. &/234%2 !2#()4%+4%.
czerwiec 2013
(AUS u,ESSINGSTRA Eh ,ESSINGSTRA E (AUS u"àCHNERSTRA E )h "àCHNERSTRA E (AUS u"àCHNERSTRA E ))h "àCHNERSTRA E (AUS u'OETHESTRA Eh 'OETHESTRA E (AUS u"àCHNERSTRA E ))h "àCHNERSTRA E (AUS u3TORMSTRASSE 3TROMSTRASSE (AUS u3TADTVILLENh %INSTEINSTRA E
Builder 61
budownictwo
METAMORFOZY WEDŁUG STEFAN FORSTER ARCHITEKTEN Pracownia architektoniczna Stefan Forster Architekten zajmuje się głównie projektowaniem i transformacją obiektów rezydencjalnych. Zasłynęła natomiast szczególnie z projektu metamorfozy miejscowości Leinefelde, która to po zjednoczeniu Niemiec zdominowana była przez wysoką zabudowę prefabrykowaną. Zaobserwowano
programów wyburzania istniejących wsi lub części miast, na rzecz budowy nowych, ujednoliconych osiedli w technologii wielkopłytowej. Przykładem jest Rumunia, gdzie w celu zapobieżenia migracji ludności ze wsi do miast, wymieniano zabudowę wiejską na m.in. dwupiętrowe budynki mieszkalne, w efekcie tracąc liczne obiekty o wartości historycznej, wspierającej tożsamość narodową, w tym cenne zabytkowe obiekty sakralne, teatry, szpitale, np. stadion sportowy wzniesiony w stylu art deco. Jest to istotny problem urastający do skali kraju.
Przyczyny dyskomfortu użytkowania
Problemy natury technicznej, z jakimi stykamy się w przypadku budynków z wielkiej płyty, zaczynają się już od niskiej jakości wykonawstwa. Z tej przyczyny niedługo po budowie pojawiły się potrzeby licznych napraw i stanowią one problem do dziś. Mamy do czynienia z nieszczelnościami, mostkami termicznymi i przeciekami, szczególnie w miejscach połączeń płyt. Warunki
62 Builder
tam gwałtowny spadek populacji i rozmaite negatywne zachowania społeczne. Rozpoczęto modernizację zabudowy, poczyniono konieczne naprawy itp. Za cel stawiano sobie uczynienie Leinefelde miejscem bardziej zielonym, dostępnym dla ludzi, z usprawnioną komunikacją, większą liczbą miejsc parkingowych.
termiczne odnotowane w budynkach wielkopłytowych są średnio trzy razy słabsze niż obecnie zalecane. Do wymiany kwalifikuje się infrastruktura wodno-kanalizacyjna, gazowa, elektryczna, centralne ogrzewanie, węzły cieplne, a także rozmaite sposoby dostępu do informacji, np. anteny telewizyjne, linie telefoniczne itp. Ponadto, kłopotliwa jest akustyka pomieszczeń, stanowi bowiem znaczący dyskomfort dla mieszkańców i nie raz zagraża ich poczuciu prywatności.
Co się dzieje obecnie?
Nietrudno zaobserwować, że obecnie przeważa jeden pomysł na modernizację w ysokościow ych obiektów wielkopłytowych, mianowicie ich przemalowywanie na żywe kolory, termomodernizacja i poprawki techniczne, np. wymiana hydrauliki, kanalizacji itp. Proces ten wzorcowo rozpoczyna się od audytów energetycznych, które pozwalają, aby budynek odpowiadał współczesnym normom energetycznym przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb ekonomicznych. Prawidłowa modernizacja zawsze powinna zacząć się
czerwiec 2013
Metamorfozy licznych budynków zaproponował Stefan Forster z zespołem. Jego filozofia („Architecture for the habitable city”) opiera się na rozwoju historycznej tkanki europejskich miast, z poszanowaniem ich kontekstu i form estetycznych. Pracownia podaje, że wysoka jakość ich architektury wynika z dwutorowego podejścia. Stosują najwyższej jakości wytrzymałe materiały, pozostają wierni współczesnym metodom obsługi technicznej i technologiom konstrukcyjnym. Ponadto, wybór prostych schematów funkcjonalnych pozwala na większą swobodę interpretacji wnętrz przez
użytkownika, dzięki czemu dajemu możliwość kreowania indywidualnych, wyjątkowych przestrzeni. Ogrody, tarasy i balkony stanowią swoistą barierę widokową, zachęcającą mieszkańców do opieki nad nią, a przestronne hole wejściowe i klatki schodowe – do interakcji między lokatorami. Architekt ma świadomość, że jego działania mają wpływ na jakość życia wszystkich warstw społecznych. Architektura poszukuje harmonii między potrzebami jednostki, najbliższej jej społeczności i całej społeczności miejskiej, jednocześnie szanując historyczny i urbanistyczny kontekst miejsca.
„Architektura może być zrównoważona tylko pod warunkiem, że zaistnieje wewnątrz społeczeństwa i miasta, kiedy może promować, udoskonalać i rozwijać związki, pozwalające miastu holistycznie służyć mieszkańcom, i pozostaje w równowadze z szerszym otoczeniem”.
REKLAMA
czerwiec 2013
Builder 63
budownictwo
Zdjęcia: Stefan Forster Architekten
od oceny konstrukcji. Zostało dowie‑ dzione bowiem, że osiedla nie zosta‑ ną zburzone. Po kilkukrotnych wybu‑ chach instalacji gazowej wewnątrz budynków, z których wiele nie miało wpływu na ich stateczność oraz wsparciu ich obliczeniami wytrzyma‑ łości konstrukcji okazało się, że są one bardzo trwałe, ze względu na użycie przewymiarowanych elemen‑ tów nośnych. Koszty modernizacji ocenione zostały na jedyne 25‑60% ceny wzniesienia nowego budynku mieszkalnego, a potrzeba dostar‑ czenia tak ogromnej liczby nowych mieszkań (wg aktualnych szacun‑ ków dla ok. 12 mln osób) byłaby nie‑ możliwa do zaspokojenia. W niedrogi sposób fasady odna‑ wiane są poprzez tynkowanie ich i malowanie, używanie nowocze‑ snych okładzin elewacyjnych lub do‑ dawanie niezależnych balkonów. Równie istotna jest adaptacja najbliż‑ szego otoczenia budynków, przez co rozumie się ogródki, wspólne strefy zielone, place zabaw dzieci itp., w celu ograniczenia monotonii ukła‑ dów przestrzennych osiedli. Niestety, rekonstrukcja bloków ograniczona jest przez system, w któ‑ rym dom został wzniesiony. W syste‑ mach zamkniętych (np. PBU, użyty po raz pierwszy na warszawskich Je‑ lonkach, czy „Domino”, łódzka „Dą‑ browa”, „Fadom” itp.) niemal wszyst‑ kie ściany są nośne, co sprawia, że adaptacje wewnętrzne są praktycz‑ nie niemożliwe. Jest to łatwiejsze w systemach, gdzie konstrukcyjne są jedynie ściany zewnętrzne (np. ra‑ domskie W-70), co umożliwia zapro‑ ponowanie rozmaitych propozycji aranżacji wnętrz. Problem zapewnie‑ nia funkcjonalności i konieczność dostosowania funkcji mieszkań w wielkiej płycie do współczesnych standardów użytkowania – jest obec‑ nie i będzie w przyszłości jednym z największych wyzwań.
64 Builder
czerwiec 2013
Proces modernizacyjny moĹźe obejmowaÄ&#x2021; docieplenie Ĺ&#x203A;cian zewnÄ&#x2122;trznych i uszczelnienie mostkĂłw termicznych, np. przy balkonach, wymianÄ&#x2122; drzwi i okien dla ich lepszej izolacyjnoĹ&#x203A;ci i jakoĹ&#x203A;ci, nowy design balkonĂłw, loggii i stref wejĹ&#x203A;cia, wymianÄ&#x2122; lub naprawÄ&#x2122; i docieplenie dachĂłw (stropodachĂłw) oraz przeprojektowanie otoczenia (zieleni osiedlowej, placĂłw zabaw, parkingĂłw, garaĹźy). Ponadto, wykonuje siÄ&#x2122; adaptacje mieszkaĹ&#x201E; do wspĂłĹ&#x201A;czesnych potrzeb, takĹźe dla osĂłb z niepeĹ&#x201A;nosprawnoĹ&#x203A;ciami. W mniejszej skali modernizacja zakĹ&#x201A;adaÄ&#x2021; moĹźe
Architektura poszukuje harmonii miÄ&#x2122;dzy potrzebami jednostki, najbliĹźszej jej spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ci i caĹ&#x201A;ej spoĹ&#x201A;ecznoĹ&#x203A;ci miejskiej, jednoczeĹ&#x203A;nie szanujÄ&#x2026;c historyczny i urbanistyczny kontekst miejsca. usuniÄ&#x2122;cie smoĹ&#x201A;y, ktĂłrÄ&#x2026; uszczelniano spÄ&#x2122;kania betonu lub dylatacje, i wymianÄ&#x2122; jej na wspĂłĹ&#x201A;czesne materiaĹ&#x201A;y izolacyjne. NaleĹźy jednak zwrĂłciÄ&#x2021; uwagÄ&#x2122; na fakt, Ĺźe przy wymianie okien na szczelne konieczne jest zadbanie o wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwÄ&#x2026; i sprawnie dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; wentylacjÄ&#x2122; mieszkaĹ&#x201E;, gdyĹź przy starej stolarce znaczna czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; wentylacji odbywaĹ&#x201A;a siÄ&#x2122; wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie dziÄ&#x2122;ki nieszczelnoĹ&#x203A;ciom â&#x20AC;&#x201C; w przypadku takiego zaniedbania moĹźna zaobserwowaÄ&#x2021; grzyby i pleĹ&#x203A;nie, ktĂłre w przypadku wielkiej pĹ&#x201A;yty niestety nie sÄ&#x2026; wspĂłĹ&#x201A;czeĹ&#x203A;nie rzadkoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026;.
Mieszkam â&#x20AC;&#x201C; uczestniczÄ&#x2122;
PowagÄ&#x2122; problemu modernizacji tychĹźe osiedli obrazuje fakt, Ĺźe jest
to temat wyraĹşnie widoczny w rozmowach spoĹ&#x201A;ecznych i konkursach designu. SzczegĂłlnie interesujÄ&#x2026;ce jest zjawisko konkursĂłw internetowych na pomysĹ&#x201A; na fasadÄ&#x2122;, skierowanych do osĂłb mieszkajÄ&#x2026;cych w blokach z wielkiej pĹ&#x201A;yty, bez konkretnego wyksztaĹ&#x201A;cenia architektonicznego. CzÄ&#x2122;sto widaÄ&#x2021; potrzebÄ&#x2122; rozróşnienia konkretnych budynkĂłw w osiedlach, gdyĹź sÄ&#x2026; one niemal identyczne, co czÄ&#x2122;sto utrudnia poruszanie siÄ&#x2122; po osiedlach. Stosuje siÄ&#x2122; wĂłwczas róşnicujÄ&#x2026;ce je symbole na elewacjach, kolory, znaki lub inne planowanie otoczenia itp. MieszkaĹ&#x201E;cy bez wÄ&#x2026;tpienia chcÄ&#x2026; uczestniczyÄ&#x2021; w Ĺźyciu i projektowaniu osiedli. Widocznym jest, Ĺźe to wciÄ&#x2026;Ĺź tÄ&#x2122;tniÄ&#x2026;cy Ĺźyciem element tkanki miejskiej.
REKLAMA
Co moĹźna zrobiÄ&#x2021;?
*EDYNE NA RYNKU MOCOWANIE MECHANICZNE DO WZMACNIANIA
%*/4 733 0LUS
a7)%,+)%* 0Â&#x20AC;949q
0LANUJESZ OCIEPLENIE BUDYNKU BY MIEĂ&#x192; PIĂ&#x2021;KNÂ&#x2013; I ENERGOOSZCZĂ&#x2021;DNÂ&#x2013; ELEWACJĂ&#x2021; .IE WIESZ CZY STAN TECHNICZNY a7IELKIEJ 0Â?YTYq NA TO POZWALA
PrzyszĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; wielkiej pĹ&#x201A;yty
PrzykĹ&#x201A;ady ze zdjÄ&#x2122;Ä&#x2021; dowodzÄ&#x2026;, Ĺźe zmiany sÄ&#x2026; nieuniknione i bez wÄ&#x2026;tpienia trwajÄ&#x2026;. MieszkaĹ&#x201E;cy sami dbajÄ&#x2026; o przestrzenie im najbliĹźsze: klatki schodowe, utrzymanie ogrodĂłw itp. Powoli obszary blokowisk przestajÄ&#x2026; byÄ&#x2021; widziane jako zagroĹźenie. W Niemczech osiedla te postrzegane sÄ&#x2026; jako jedne z bardziej poĹźÄ&#x2026;danych okolic mieszkalnych. RĂłwnieĹź na Ĺ otwie blokowiska z wielkiej pĹ&#x201A;yty nie tracÄ&#x2026; popularnoĹ&#x203A;ci, gĹ&#x201A;Ăłwnie ze wzglÄ&#x2122;du na niskie ceny mieszkaĹ&#x201E;, odpowiadajÄ&#x2026;ce potrzebom znacznej liczby osĂłb niezamoĹźnych. Mimo Ĺźe rozwiÄ&#x2026;zania estetyczne sÄ&#x2026; czÄ&#x2122;sto niesatysfakcjonujÄ&#x2026;ce, stare, zaniedbane windy nie wzbudzajÄ&#x2026; poczucia bezpieczeĹ&#x201E;stwa, a same bloki sÄ&#x2026; zbyt masywne i przeskalowane, pulsuje tam Ĺźycie. Ludzie gĹ&#x201A;Ä&#x2122;boko wiÄ&#x2026;ĹźÄ&#x2026; siÄ&#x2122; emocjonalnie z okolicÄ&#x2026;, w ktĂłrej ĹźyjÄ&#x2026;, co zarĂłwno w Polsce, jak i na Ĺ&#x203A;wiecie moĹźemy zaobserwowaÄ&#x2021; w sztuce popularnej.
a!BY OCIEPLIĂ&#x192; BUDYNEK Z a7IELKIEJ PÂ?YTYq NALEÂ&#x153;Y PRZED OCIEPLENIEM yCIAN ODPOWIEDNIO JE WZMOCNIĂ&#x192; 0ROPONUJEMY 0AĂ&#x17D;STWU SYSTEM OPARTY NA NIERDZEWNYCH KOTWACH %*/4 733 0LUS /FERUJEMY DORADZTWO TECHNICZNE WSPARCIE PROJEKTOWE SZKOLENIA DLA WYKONAWCĂ?W ORAZ WYPOÂ&#x153;YCZENIE SPRZĂ&#x2021;TU q :ESPĂ?Â? %*/4 0OLSKA
3YSTEM WZMACNIANIA a7)%,+)%* 0Â&#x20AC;949q PRZY UÂ&#x153;YCIU KOTWY 733 0LUS GWARANTUJE BEZPIECZEĂ&#x17D;STWO â?&#x2019; PRZENOSZENIE OBCIÂ&#x2013;Â&#x153;EĂ&#x17D; yCIANY NATYCHMIAST PO ZAMOCOWANIU â?&#x2019; NIEZMIENNOyĂ&#x192; PARAMETRĂ?W PRZEZ LAT UÂ&#x153;YTKOWANIA â?&#x2019; PEWNE WZMOCNIENIE PÂ?YT ZARYSOWANYCH I SPĂ&#x2021;KANYCH â?&#x2019; WYSOKOGATUNKOWA STAL NIERDZEWNA !
Bibliografia: BratuĹĄkins U., Treija S. â&#x20AC;&#x17E;DEVELOPMENT OF LARGE-SCALE HOUSING ESTATES IN RIGAâ&#x20AC;? BratuĹĄkins U., Treija S., Bondars E. â&#x20AC;&#x17E;Green Open Space in Large Scale Housing Estates: a Place for Challengeâ&#x20AC;? Gronostajska B., â&#x20AC;&#x17E;ZespoĹ&#x201A;y mieszkaniowe z wielkiej pĹ&#x201A;yty w XXI wieku â&#x20AC;&#x201C; problemy i perspektywyâ&#x20AC;? [w:] ARCHITECTURAE et ARTIBUS, WrocĹ&#x201A;aw, z. 2/2010, s. 19-26 Kempen R. van, Turkington R., Wassenberg F., â&#x20AC;&#x17E;High-rise housing in Europe â&#x20AC;&#x201C; Current trends and future prospectsâ&#x20AC;?, Onderzoekinstituut OTB, 2004, s. 187-200
OPTYMALIZACJĂ&#x2021; KOSZTĂ?W â?&#x2019; NISKI KOSZT CAÂ?KOWITY NA M OCIEPLANEJ ELEWACJI â?&#x2019; SZYBKI MONTAÂ&#x153; BEZ UÂ&#x153;YCIA CHEMII â?&#x2019; DÂ?UGOLETNIA Â&#x153;YWOTNOyĂ&#x192; SYSTEMU â?&#x2019; SZKOLENIE DLA WYKONAWCĂ?W Z ZAKRESU MONTAÂ&#x153;U WYPOÂ&#x153;YCZANIE NARZĂ&#x2021;DZI MONTAÂ&#x153;OWYCH DOBĂ?R ILOyCI PRODUKTĂ?W DO PROJEKTU
%*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K r UL *EÂ&#x153;OWSKA r #IASNA TEL r FAX r WWW EJOT PL r EJOT EJOT PL
rynek
Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013 TOPBUILDER 2013 Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej. W tym roku po raz pierwszy jury wskazało także wiodące polskie projekty konstrukcyjne i architektoniczne.
66 Builder
Montaż okien Vetrex V90+ metodą illbruck-MOWO
Okna V90+ opracowane zostały z zastosowaniem najnowocześniejszych technologii zapewniających doskonałe parametry w zakresie termoizolacyjności. Zastosowane w oknach rozwiązania (dwukomorowe pakiety szybowe, potrójny układ uszczelek, listwa podparapetowa, ciepła ramka międzyszybowa, niedeformujący uszczelek zawias) sprawiają, że ich współczynnik izolacji ciepła wynosi zaledwie Uw= 0,76W/(m2K). Stolarkę można więc stosować w budownictwie pasywnym. Aby maksymalnie wykorzystać właściwości okien V90+, producent rekomenduje ich montaż w warstwie izolacji metodą MOWO, która pozwala uzyskać hermetyczne połączenie stolarki ze ścianą (współczynnik infiltracji powietrza wynosi a < 0,1 [m3/m.h.(daPa)2/3]).
Fot. arch. VETREX Sp. z o.o.
Gładki lekki tynk maszynowy cementowo-wapienny dostępny jest w dwóch wersjach – szarej (oznaczonej jako CX-T460) i białej (oznaczonej jako Cx-T670). CX-T460 (szary) – przeznaczony jest do maszynowego wykonywania wewnętrznych wypraw tynkarskich o powierzchni kategorii III i wytrzymałości na ściskanie kategorii CS II, na ścianach i sufitach, niezależnie od wilgotności pomieszczeń. Szczególnie zalecany na ściany z nasiąkliwych elementów silikatowych i z betonu komórkowego, bez potrzeby ich gruntowania lub stosowania obrzutki wstępnej. Stanowi bardzo dobry podkład pod okładziny ceramiczne, tynki dekoracyjne, gładzie i farby. Szczególnie polecany do pomieszczeń o podwyższonych wymaganiach sanitarnych ze względu na odporność na zagrzybianie. Zalecana grubość warstwy tynku: od 10 do 15 mm. Tynk można narzucać również ręcznie. Uziarnienie do 1,0 mm. CX-T670 (biały) – do maszynowego wykonywania zewnętrznych i wewnętrznych wypraw tynkarskich o powierzchni kategorii III i przygotowywania pod tynki kategorii IV. Tynk o wytrzymałości na ściskanie kategorii CS I, do wykorzystania na ścianach i sufitach, niezależnie od wilgotności pomieszczeń. Zaprawa przeznaczona jest do tynkowania ścian ze wszystkich dostępnych materiałów budowlanych ze szczególnym uwzględnieniem murów wykonanych z materiałów lekkich (beton komórkowy) oraz do ścian o wysokiej nasiąkliwości (cegła silikatowa). Dzięki doskonałej plastyczności i pompowalności łatwo go nanosić bez strat materiałowych. Materiał bardzo lekki w obróbce. Daje się nanosić miejscowo na grubość ok. 2 cm w jednej warstwie. Stanowi bardzo dobry podkład pod okładziny ceramiczne, tynki dekoracyjne i farby. Szczególnie polecany do pomieszczeń o podwyższonych wymaganiach sanitarnych ze względu na odporność na zagrzybianie. Tynk można narzucać również ręcznie. Uziarnienie do 0,6 mm.
Winergetic Premium od OKNOPLAST
Energooszczędne okno o nowatorskim designie i wysokich parametrach termoizolacyjnych. Badania poprzedzające jego wprowadzenie zajęły dwa lata. Zastosowanie przy produkcji nowoczesnej technologii umożliwiło osiągnięcie współczynnika przenikania ciepła U na poziomie Uw=0,78 W/(m²K). OKNOPLAST, jako pierwsza firma w Europie, wyposażyła okno w zespolenia dwukomorowe z taflami szkła o grubości 3 mm. Dzięki temu zredukowany został ciężar skrzydła przy zachowaniu optymalnych parametrów termoizolacyjnych. Dało to architektom większą swobodę w projektowaniu przestrzeni. Firma opracowała również innowacyjne wzmocnienie termiczne, w którym stalowy profil połączono z żywiczną wkładką termiczną. Taka konstrukcja w znacznym stopniu redukuje powstawanie mostków termicznych. Okno Winergetic Premium ze wzmocnieniem spełnia wymagania dla okien pasywnych Instytutu Ift Rosenheim. Model wyróżnia się także subtelną, zaokrągloną na zewnątrz linią profilu. Kształt skrzydła to autorski projekt, dostępny wyłącznie pod marką OKNOPLAST. Aby podkreślić elegancki wygląd okna, producent zastosował modernistyczne okucia i klamki z linii dESIGN+. Zostały one zaprojektowane we współpracy z renomowanym studiem projektowym KISKA.
czerwiec 2013
Fot. arch. OKNOPLAST Sp. z o.o.
Fot. arch. Cemex Polska
Szary i biały od Cemex-u
Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013 Knauf Rotband Finish
To gotowa masa szpachlowa na bazie mączki marmurowej wzmocniona mikrowłóknami, która służy do wyrównywania i szpachlowania powierzchni przed malowaniem. Idealna do tworzenia różnorodnych faktur. Nadaje się do nakładania ręcznego oraz maszynowego. W połączeniu z możliwością aplikacji mechanicznej stanowi idealne uzupełnienie wykończeniowych etapów prac tynkarskich z użyciem tynków gipsowych jak i cementowowapiennych. Powierzchnię po wyschnięciu można malować wszystkimi rodzajami farb. Knauf Rotband Finish może być nakładany od grubości warstwy „0 mm do 3 mm”. Służy do stosowania wewnątrz budynku. Masa ta jest plastyczna, łatwa do nakładania i szlifowania, posiada długi czas obróbki i dobrą przyczepność. Po wyschnięciu i przeszlifowaniu śnieżnobiała i odporna na pękanie.
Knauf K3 Format/Gres Klej do płytek podłogowych
Przeznaczony jest do przyklejania ceramicznych płytek podłogowych, gresu i nieprzezroczystych płytek z kamienia naturalnego. Idealny do płytek wielkoformatowych. Doskonały na wszelkie podłoża budowlane, jak beton, jastrych cementowy, na ogrzewanie podłogowe, tarasy, balkony, do piwnic i garaży, a także na płyty typu OSB. Może być stosowany od 2 do 15 mm grubości. Wodo- i mrozoodporny, posiada klasyfikację C2E wg normy EN 12004.
Międzynarodowa Platforma Wymiany Wiedzy i Technologii
W branży systemów szalunkowych Platforma to jedyna tego typu organizacja, która zrzesza razem wielu producentów z całego świata. Dzięki wzajemnej wymianie informacji – wykorzystując efekt synergii - przyspieszony jest rozwój systemów oraz rozwiązań organizacyjnych we wszystkich współpracujących firmach. Wspólna praca przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa na budowach, gdyż udoskonalaniu podlegają również systemy BHP. Zaletą platformy jest to, że wykorzystując międzynarodowe doświadczenia, a także wiedzę jednostek naukowo badawczych, łączy je z międzynarodowym doświadczeniem zespołu inżynierów i dostarcza Klientom najbardziej kompletną ofertę na polskim, a nawet europejskim rynku. Działanie platformy pozwoliło m.in. na wprowadzenie na rynek polski przyjaznych środowisku rozwiązań – jak np. poszycia z tworzywa ALKUS. W ramach tej organizacji na szereg budów trafiły również systemy wysoko specjalistyczne, ograniczające ingerencję w środowisko naturalne przy pracach szalunkowych i żelbetowych.
Knauf conni Tynk silikonowy
Zdjęcia. arch. KNAUF BAUPRODUKTE POLSKA Sp. z o.o.
Jest starannie dobraną mieszaniną wodnych dyspersji silikonowych i akrylowych, kruszyw marmurowych, wypełniaczy mineralnych. To wysoko wartościowa masa, cienkowarstwowa, jakościowo kontrolowana, do wykonywania wypraw tynkarskich. Do stosowania na podłożach betonowych, tradycyjnych tynkach cementowo-wapiennych. Zalecany do stosowania jako wyprawa elewacyjna w bezspoinowych systemach ocieplenia ścian zewnętrznych budynków, z wykorzystaniem płyt styropianowych i z wełny mineralnej. Knauf conni charakteryzuje się niską nasiąkliwością, wysoką odpornością na zmienne warunki atmosferyczne oraz na skażenia mikrobiologiczne. Posiada bogatą gamę kolorystyczną. Wykonane z niego elewacje są trwałe oraz łatwo utrzymać je w czystości.
Knauf Farba silikonowa egalizacyjna
Starannie dobrana mieszanina dyspersji żywic akrylowych i silikonowych, wypełniaczy marmurowych oraz modyfikatorów. Farbą należy malować wszelkie zaprawy tynkarskie, nałożone na tradycyjnych podłożach i wchodzące w skład systemów dociepleń ścian zewnętrznych budynków. Właściwości powłoki zapewniają szybkie odparowanie wilgoci z podłoża, a jednocześnie stanowią skuteczne zabezpieczenie przed zawilgoceniem z zewnątrz. Szczególnie zalecana do stosowania na wszelkich powierzchniach, gdzie wymagana jest wysoka estetyka i trwałość powłoki. Pełni funkcję dekoracyjnoochronną ścian zewnętrznych, jest wytrzymała, odporna na zabrudzenia oraz zachowuje trwałość barw. Elewacje pokryte Knauf Farbą silikonową egalizacyjną można myć przy użyciu myjek pod niedużym ciśnieniem.
czerwiec 2013
Innowacyjny projekt RD bud-u
To ogólnopolski cykl seminariów poświęconych zrównoważonemu rozwojowi – projekt „Partnerstwo na wszystkich etapach cyklu życia zrównoważonej inwestycji budowlanej”, realizowany przez firmę RD bud w ramach prowadzonej polityki zrównoważonego budownictwa i racjonalnego współistnienia techniki z naturą. Projekt skierowany jest do wszystkich uczestników procesu budowlanego. Zaangażowanie w branżową dyskusję zarówno inwestorów, deweloperów, biur projektowych, dostawców rozwiązań, generalnych wykonawców, jak i przedstawicieli lokalnych samorządów stwarza realne szanse na wprowadzenie istotnych zmian w procesie projektowania i urzeczywistniania nowych projektów w architekturze miejskiej polskich miast. W realizację projektu zaangażowanych jest wiele polskich firm z branży budowlanej oraz innych branż uczestniczących w procesie inwestycyjnym, którym bliska jest polityka zrównoważonego budownictwa. Stałym elementem każdego seminarium jest zarówno część teoretyczna, podczas której odbywają się prezentacje oraz dyskusje panelowe, jak i część praktyczna, prowadzona w formie warsztatów.
Builder 67
Nowe rozwiązanie medyczne Rockfon
Płyty Durango to nowość w ofercie Libetu. Duże formaty elementów doskonale sprawdzają się na rozległych powierzchniach – tarasach, szerokich alejach czy podjazdach. Postarzana faktura powierzchni płyt oraz jej naturalne barwy uwydatniają urodę zabytkowych obiektów i wiejskich posiadłości. Warto je również wykorzystać w otoczeniu nowoczesnej zabudowy. Obijane nawierzchnie o ciepłych barwach wprowadzają do ogrodu klimat retro. Dzięki wdrożeniu nowej technologii płyty Durango są postarzane bez ryzyka ich uszkodzenia czy spękania. Dodatkowo ich powierzchnia została zaimpregnowana jeszcze na etapie produkcji. Dzięki zastosowaniu systemu ALS (Anti Liquid System) zmniejszona została nasiąkliwość płyt, zabezpieczając je przed utrwaleniem ewentualnych plam.
Firma Rockfon wprowadziła na rynek akustyczne sufity podwieszane MediCare Block dedykowane do obiektów medycznych oraz pomieszczeń tzw. clean room, w których bardzo ważne jest utrzymanie wysokiej higieny. Nowe panele sufitowe mają specjalną, zmywalną powłokę. To jedyne takie rozwiązanie dostępne na polskim rynku. Produkt spełnia polskie normy, ale także rygorystyczne normy zagraniczne m.in. francuskie wymagania NF S 90-351, czy brytyjskie przepisy dotyczące sufitów określone w HTM 60. Wszystkie produkty z nowej serii wykonane są ze skalnej wełny mineralnej, która nie zawiera żadnych substancji odżywczych, dlatego nie stanowi pożywki dla szkodliwych mikroorganizmów, w tym MRSA (szpitalna odmiana gronkowca). Dostępne są w rozmiarach 600x600 mm oraz 600x1200 mm.
Fot. arch. Oras
Najnowsza armatura z linii Oras Eterna to rozwiązanie do designerskich łazienek. Produkt dla miłośników odważnych rozwiązań, gadżetów i ekologii. W skład nowej linii wchodzą bateria natryskowa i natryskowo-wannowa, w zestawie z szeroką deszczownią i wylewką lub z dodatkową słuchawką prysznicową. Linię wyróżnia charakterystyczna kolorystyka – do wyboru elegancka biel lub czerń. Obudowa baterii w stylistyce glamour, wykonana ze specjalnego szkła akrylowego, podkreśla luksusowy charakter armatury. Skandynawski design autorstwa Kirsi Svärd. Linia ma także nowatorskie rozwiązania w zakresie ekologii i oszczędzania wody. Bateria kolorowym światłem sygnalizuje czy kąpiel jest eko – wówczas specjalna dioda pali się na zielono, czy zużyliśmy już za dużo wody – wskazuje nam to mrugając na czerwono. Model dedykowany do wanny ma dodatkowo funkcję automatycznego napełniania wanny, co sprawia, że użytkownik nie musi pilnować poziomu i temperatury wody w czasie przygotowywania kąpieli.
68 Builder
Klej hybrydowy Artelit HB-820 – nowość W maju Selena SA rozszerzyła ofertę o kolejny klej hybrydowy Artelit HB-820. Zalecany jest on w szczególności do gotowego parkietu wielowarstwowego, klejenia podłóg drewnianych z wszystkich gatunków drewna. Po utwardzeniu spoina zachowuje elastyczność, dzięki czemu naturalna praca drewna jest w mniejszym stopniu przenoszona na podłoże. Dzięki dużej sile wiązania, wyższej wydajności, braku konieczności mieszania składników i długiemu czasowi pracy, klej ten może być poważną alternatywą dla stosowania wielu klejów dwuskładnikowych. Sprzyjają temu atrakcyjne warunki zakupu zaoferowane przez Selenę oraz „Elastyczna Promocja” na kleje hybrydowe HB-810 i HB-820 oraz grunty i rozcieńczalniki rozpoczęta z chwilą wprowadzenia nowego kleju do oferty. Pierwszy klej elastyczny HB-810 wprowadzony do sprzedaży 4 lata temu cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem parkieciarzy w Polsce oraz w innych krajach, w których sprzedawany jest system podłogowy Artelit.
Fot. arch. Selena
Nowa linia Oras Eterna
Fot. arch. Rockfon
Płyty Durango marki Libet
Zaprawa FX 400 Gres Do trwałego i ekonomicznego klejenia gresu w pomieszczeniach takich jak mieszkania, biura, sklepy, szkoły, magazyny, ciągi komunikacyjne firma quick-mix poleca cienkowarstwową zaprawę FX 400 Gres o zwiększonej sile klejenia i zmniejszonym poziomie emisyjności lotnych związków organicznych (certyfikat EC 1 Plus). Klej FX 400 Gres to modyfikowana polimerami zaprawa cementowa klasy C1, przeznaczona do stosowania w metodzie cienkowarstwowej. Niskie zużycie produktu, ok. 3,5 kg/m2, przekłada się na wysokie oszczędności, zwłaszcza w przypadku układania płytek na dużych powierzchniach. Dzięki zwiększonej sile klejenia i wydłużonemu czasowi otwartemu zaprawa jest szczególnie polecana do klejenia okładzin z gresu o wymiarach 40x40 cm. Ewentualnych korekt w położeniu płytek można dokonywać nawet po 30 minutach od nałożenia kleju. Ze względu na mrozoodporność i wodoodporność, zaprawa FX 400 Gres może być stosowana zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz pomieszczeń. Zaprawa FX 400 Gres o zmniejszonym spływie znajduje zastosowanie również przy klejeniu płytek na powierzchniach pionowych, zapewniając trwały efekt wykończeniowy na posadzkach i ścianach.
czerwiec 2013
Fot. arch. quick-mix
Fot. arch. Libet
rynek
Firma EJOT, działająca w branży mocowań budowlanych, oferuje rewolucyjne rozwiązanie w postaci wkrętów EJOFAST (JF-2H-4,8). Przeznaczone są do mocowania wzdłużnego stalowych i aluminiowych blach profilowanych i mocowania wzdłużnego płyt warstwowych na fasadach budynków oraz na dachach. Są to wkręty z grupy wiercących o specjalnej konstrukcji gwintu, który frezuje i formuje otwór gwarantując antypoślizgowe i bezwiórowe mocowanie, dzięki czemu zapobiega korozji blach i przyśpiesza proces mocowania. Dodatkowym atutem jest możliwość montażu wkrętów JF (zmagazynowanych na listwie) za pomocą akumulatorowego urządzenia montażowego, co znacznie zwiększa efektywność i komfort pracy.
Nowa koparka Bobcat
Fot. arch. Bobcat
Na targach Bauma 2013 zaprezentowano prototyp nowej, ośmiotonowej koparki Bobcat E85. Jest ona napędzana silnikiem wysokoprężnym Yanmar o mocy 44,3 kW przy 2100 obr./min., spełniającym wymogi emisji wymogi Stage IIIB poprzez zastosowanie EGR (układu recyrkulacji spalin) i filtra cząstek stałych (DPF). Maszyna została skonstruowana w systemie Reduced Tail Swing (RTS), czyli ze skróconym tyłem i nie tylko spełnia wymogi nałożone nowymi przepisami, lecz także ustanawia nowe standardy wydajności, zużycia paliwa, sterowalności i dużego komfortu pracy operatora, a także większej niezawodności, trwałości i niższych kosztów utrzymania. W porównaniu z modelem E80 moc silnika wzrosła o 4%, a zużycie paliwa spadło o 7% do 9,76 m3/l, co jest jednym z najlepszych wyników na rynku. Również znacznie wzrosła siła kopania na łyżce – do 6,6 T, o 7% więcej niż w poprzednim modelu. Więcej informacji na stronie: www.bobcat.eu
Koparka Doosan – nowość Nowa 22-tonowa koparka DX225LC-3 firmy Doosan Construction Equipment została opracowana zgodnie z normą Stage IIIB i z myślą o pełnym wykorzystaniu dostępnej mocy, co pozwala zwiększyć wydajność, oszczędność paliwa, sterowność, wygodę operatora, niezawodność, trwałość, a także ułatwia serwisowanie. Koparka DX225LC-3 doskonale sprawdza się w wielu zastosowaniach – od karczowania drzew w ramach przygotowywania placu budowy, kopania pod fundamenty czy kopania rowów, po roboty ziemne, utrzymanie autostrad, inżynierię lądową czy inne projekty konstrukcyjne. Wyposażony w wysokociśnieniowy układ wtrysku paliwa Common Rail i elektroniczną jednostkę sterującą silnik DL06K osiąga moc 124 kW (167 KM) przy 1800 obr./min. Więcej informacji na stronie: www.doosanequipment.eu
Cement Biały CEMEX Rynek branży budowlanej rozwija się nieustannie i wciąż szuka nowych możliwości. Aby sprostać rosnącym wymaganiom klientów, CEMEX stale pracuje nad poszerzeniem swojej oferty produktowej, poszukując nowych, innowacyjnych produktów o wysokiej jakości, które spełniają oczekiwania najbardziej wymagających odbiorców. Dlatego też oferta cementów PREMIUM została uzupełniona o cement portlandzki BIAŁY CEM I 52.5R w nowym mniejszym opakowaniu 12,5 kg w opakowaniu zbiorczym 0,5 t. Cement Biały CEMEX dostępny jest zarówno w luzie jak i w workach. Dedykowany jest głównie producentom chemii budowlanej i prefabrykacji oraz klientom składów budowlanych. Dostęp do wszystkich informacji na temat nowego produktu, klienci znajdą na dedykowanej stronie Cementu Białego CEMEX: www.cx-cementbialy.pl
czerwiec 2013
Fot. arch. EJOT
Wkręty do blach i płyt EJOFAST
O tym, że nawierzchnie wykonane z klinkieru są trwałe i estetyczne, a także nie wymagają żadnych zabiegów, by po latach użytkowania prezentować się doskonale, nie trzeba chyba przekonywać. Jeżeli dodatkowo zwrócić uwagę, że są one wykonane wyłącznie z naturalnych składników, to nie sposób dziwić się, że tak wielu inwestorów wybiera właśnie bruk klinkierowy. Żagańska firma ZCE Gołowczyński zaproponowała w tym sezonie nową cegłę brukową. Wyróżnia ją gładką powierzchnia, która ułatwia utrzymanie tarasu czy podjazdu w czystości. Produkt nie traci przy tym żadnych cech tradycyjnego bruku, w tym właściwości antypoślizgowych, wytrzymałości na duże obciążenia czy mrozoodporności. Oferta zawiera kostki w trzech rozmiarach (100x100x45 mm, 100x200x45 mm oraz 200x200x45 mm) i sześciu kolorach wraz z obrzeżami.
Fot. arch. Doosan
Gładki bruk klinkierowy
Fot. arch. CEMEX
Fot. arch. ZCE Gołowczyński
rynek
Builder 69
ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY!
Builder
RYNKI, KONTRAKTY, PIENIÄ&#x201E;DZE
Rok XVII (189) 5zĹ&#x201A; (w tym 8% VAT)
DEBATA
niezaleĹźne, nowoczesne i dynamiczne pismo Ĺ&#x203A;rodowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujÄ&#x2026;ce siÄ&#x2122; co miesiÄ&#x2026;c 3 od 1997 roku.
BranĹźa B ranĹźa o kodeksie etyki
BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA
Czas zmian Czas zmian
Nr
sTYROPIAN weryfikacja jakoĹ&#x203A;ci
PROJEKTOWANIE
a warunki poĹźarowe
BIZNES l
USZKODZENIA
betonu
BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA ARCHITEKTURA
DODATEK PROMOCYJNY MIESIĂ&#x2021;CZNIKA
iÂ&#x2DC;Â&#x152;Â?Â&#x2021;Â&#x2C6;Â&#x2022;
MARZEC
Ă&#x20AC;ĂŞÂ&#x2018;Â&#x2019;Â&#x161;Â&#x153;ĂŞÂ&#x161;Â&#x153;Â?Â&#x152;Â&#x201E;Â&#x2022;ĂŞÂ&#x2C6;Â&#x2018;Â&#x2C6;Â&#x2022;Â&#x160;Â&#x2019;Â&#x2019;Â&#x2013;Â?Â&#x2020;Â?AÂ&#x2021;Â&#x2018;Â&#x2019;NÂ&#x2020;Â&#x152; wÂ&#x2022;Â&#x2C6;Â?Â&#x2C6;Â&#x2018;Â&#x2014;Â&#x201E;Â&#x2020;Â?Â&#x201E;ĂŞÂ&#x2030;Â&#x152;Â&#x2022;Â?Â&#x153;ĂŞhÂ?Â&#x2DC;Â&#x201C;Â?Â&#x201E;Â&#x2013;Â&#x2014;ĂŞzÂ&#x201C;ÂĂŞÂ?ĂŞÂ&#x2019;ÂÂ&#x2019;Â
www.ebuilder.pl
WENTYLACJA i KLIMATYZACJA DODATEK PROMOCYJNY MIESIĂ&#x2021;CZNIKA
iÂ&#x2DC;Â&#x152;Â?Â&#x2021;Â&#x2C6;Â&#x2022;
MARZEC
Â&#x2013;Â&#x2014;Â&#x2022;Âêꨪ
www.ebuilder.pl
RĂ&#x153;DIGER KUHN
Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia
Ratujmy polskie budownictwo
1 STYCZEĹ&#x192; 2013
Nr
l BUDOWNICTWO l
KuszÄ&#x2026;ca PĂłĹ&#x201A;noc Marzenia o kolei KONsTRuKcjE
Zabezpieczenia ogniochronne
{vw
Â&#x2DC;Â&#x152;
WARTO MEDIOWAÄ&#x2020; budujemy zaufanie w biznesie FIRMY BUDOWLANE na gieĹ&#x201A;dzie DOCHODZENIE roszczeĹ&#x201E;
DODATEK PROMOCYJNY MIESIĂ&#x2021;CZNIKA LUTY
Ewolucja deskowania stropowego
Prezes ZarzÄ&#x2026;du Ulma Construccion Polska s.A.
ZĹ&#x201A;ote Medale MTP
POĹťAROWE KONSTRUKCJI w Eurokodach
iÂ&#x2DC;Â&#x152;Â?Â&#x2021;Â&#x2C6;Â&#x2022;
ANDRZEJ Ko KoZĹ&#x201A;owsKI
Rok XVII (186) 5zĹ&#x201A; (w tym 8% VAT)
l ARCHITEKTURA
RYNKI KONTRAKTY BEZPIECZEĹ&#x192;STWO
WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; ponad iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; ZbudowaliĹ&#x203A;my solidnÄ&#x2026; markÄ&#x2122;
Â&#x201E;Â?Â&#x2DC;Â&#x201C;Â?Â&#x201E;Â&#x2013;Â&#x2014;ĂŞpÂ&#x2021;Â&#x2C6;Â&#x201E;Â?ꨪªªêê Â&#x2013;Â&#x2014;Â&#x2022;Âêꤤ
DEBATA PRZY OKRÄ&#x201E;GĹ YM STOLE
I DESIGN
Budownictwo w polskich regionach BIZNES WIODÄ&#x201E;CY mIesIÄ&#x2122;CznIk Dla buDOWnICtWa, arChItektur
STOLARKA OTWOROWA
Prezes ZarzÄ&#x2026;du PALISANDER Sp. z o.o.
Rok XVII (187) 5zĹ&#x201A; (w tym 8% VAT)
NR 1(186) STYCZEĹ&#x192; 2013
Ĺ&#x203A;cian dziaĹ&#x201A;owych KOROZJA
SĹ AWOMIR J. ĹťUBRYCKI
rzeczywistoĹ&#x203A;Ä&#x2021; czy fikcja?
2 LUTY 2013
Nr
WIODÄ&#x201E;CY mIesIÄ&#x2122;CznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu
Gwarancja sukcesu
Nowe reguĹ&#x201A;y rynku
Builder
ARCHITEKTuRA Andrzej ChoĹ&#x201A;dzyĹ&#x201E;ski Mariusz Ĺ&#x161;cisĹ&#x201A;o
DEBATA PPP
WYROBY BUDOWLANE WYROBY
NR 2(187) LUTY 2013
COsMOPOlITAN unikatowa konstrukcja
BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHIT Builder
WIODÄ&#x201E;CY mIesIÄ&#x2122;CznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu
PRAWO BuDOWlANE idÄ&#x2026; zmiany
MARZEC 2013
Rok XVII (188) 5zĹ&#x201A; (w tym 8% VAT)
WWW.EBUILDER.PL
4
Prezentacja firmy Doka Polska Sp. z o.o. str. 48
OPROGRAMOWANIE OPROGRA GRAMOWANIE
WWW.EBUILDER.PL
NR 4(189) KWIECIEĹ&#x192; 2013
Nr
KWIECIEĹ&#x192; 2013
DLA BUDOWNICTWA
Builder
MĂłwiÄ&#x2026; regiony
WWW.EBUILDER.PL
HERKulEsI 2012
NaszÄ&#x2026; strategiÄ&#x2026; jest elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;
ANDRZEJ BALCEREK
Prezes ZarzÄ&#x2026;du GĂłraĹźdĹźe Cement S.A.
wejdĹş na stronÄ&#x2122; www.ebuilder.pl lub www.esportplus.pl wyĹ&#x203A;lij e-mail prenumerata@pwbmedia.pl zadzwoĹ&#x201E; pod numer 22 853 06 87
sportplus
NR 2 (67) LUTY 2013
sportplus
bAsenY w UzDRowisKACH owisKACH to juĹź standard?
Specjalnie dla â&#x20AC;&#x17E;Sportplusaâ&#x20AC;?: RobeRt KoRzeniowsKi o... komercjalizacji polskich stadionĂłw
5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleĹźNy i jedyNy w Polsce miesiÄ&#x2122;czNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
10 AstralPool lat marki w Polsce
.2 349#:%ÂŽ
pÂ&#x160;Â&#x2022;Â?Â&#x153;Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x201E;ĂŞ Â&#x201C;Â&#x2019;Â&#x2021;ĂŞ~Â&#x201E;Â&#x161;Â&#x2C6;Â?Â&#x2C6;Â?¸ wÂ&#x2022;Â?Â&#x2C6;Â&#x161;Â&#x2019;Â&#x2021;Â&#x2018;Â&#x152;Â&#x17D;ĂŞÂ&#x2021;Â?Â&#x201E;ĂŞ Â&#x201C;Â&#x2019;Â&#x2020;Â?8Â&#x2014;Â&#x17D;Â&#x2DC;Â?8Â&#x2020;Â&#x153;Â&#x2020;Â&#x2039;
Rozmowa z Dominikiem Witkowskim,
NiezaleĹźNy i jedyNy w Polsce miesiÄ&#x2122;czNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
NR 1(66) STYCZEĹ&#x192; 2013
NR 1 (66) STYCZEĹ&#x192; 2013
luty 2013
i komfortowo
Rozmowa z ARKADIUSZEM RAWZÄ&#x201E;, WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;cicielem P.P.U.H. Bassau
Aktywniejsi dziÄ&#x2122;ki hali
Pompy ciepĹ&#x201A;a w krytych pĹ&#x201A;ywalniach
ToruĹ&#x201E; buduje
lepsza wysiana niĹź z rolki
Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x152;Â&#x2C6;Â?´Ž
~ĂŞÂ&#x2020;Â&#x152;8Â&#x160;Â Â&#x2C6;Â?ĂŞÂ&#x160;Â&#x2019;Â&#x2014;Â&#x2019;Â&#x161;Â&#x2019;NÂ&#x2020;Â&#x152; Â&#x160;Â&#x2019;Â&#x2014;Â&#x2019;Â&#x161;Â&#x2019;NÂ&#x2020;Â&#x152;
Nowy wymiar profesjonalizmu. Na zewnÄ&#x2026;trz antracyt. W sercu şóĹ&#x201A;ty.
Certyfikaty cenione na caĹ&#x201A;ym Ĺ&#x203A;wiecie
Rozmowa z MichaĹ&#x201A;em Bak, Kierownikiem Laboratorium Mechanicznego TĂ&#x153;V Rheinland Polska
RAPORT Inwestycje sportowe w województwach
Eksport â&#x20AC;&#x201C; to siÄ&#x2122; opĹ&#x201A;aca! NR 4 (69) KWIECIEĹ&#x192; 2013
ZarzÄ&#x2026;dzanie OSiR-em jak ukĹ&#x201A;adanie puzzli
5 ZĹ W TYM VAT 8%
NowoczesNe
rozwiÄ&#x2026;zaNia zagospodarowaNia NabrzeĹźy
NOwOĹ&#x203A;Ä&#x2021;! GieĹ&#x201A;da produktĂłw i usĹ&#x201A;ug
Marzena Kernâ&#x20AC;&#x2018;MichalczuK,
Product Manager elPlast+ sP. z o.o. z JastrzÄ&#x2122;bia-zdroJu
DziÄ&#x2122;ki moDuĹ&#x201A;owym pomostom www.esportplus.pl
UrzÄ&#x2026;dzenia Kärcher takĹźe na obiekty sportowe
www.esportplus.pl
www.esportplus.pl
www.esportplus.pl
Nowa rubryka: PoRADniK GReenKeePeRA
dodatek specjalny miesiÄ&#x2122;cznika
Ratunek dla Narodowego
zwljqhsuplĂŞksh
uÂ&#x201E;Â?Â?Â&#x2C6;Â&#x201C;Â&#x2013;Â?Â&#x2C6;ĂŞÂ&#x201C;Â&#x2022;Â&#x2019;Â&#x2021;Â&#x2DC;Â&#x17D;Â&#x2014;Â&#x153;ĂŞÂ&#x152;ĂŞÂ&#x2013;Â&#x2C6;Â&#x2022;Â&#x161;Â&#x152;Â&#x2013;ĂŞÂ&#x2030;Â&#x152;Â&#x2022;Â?Â&#x153;ĂŞkÂ&#x2019;Â&#x201C;Â&#x201C;Â&#x2C6;Â?Â?Â&#x201E;Â&#x153;Â&#x2022;ĂŞwÂ&#x2019;Â?Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x201E;ĂŞzÂ&#x201C;ÂĂŞÂ?ĂŞÂ&#x2019;ÂÂ&#x2019;Â uÂ&#x201E;Â?Â?Â&#x2C6;Â&#x201C;Â&#x2013;Â?Â&#x2C6;ĂŞÂ&#x201C;Â&#x2022;Â&#x2019;Â&#x2021;Â&#x2DC;Â&#x17D;Â&#x2014;Â&#x153;ĂŞÂ&#x152;ĂŞÂ&#x2013;Â&#x2C6;Â&#x2022;Â&#x161;Â&#x152;Â&#x2013;ĂŞÂ&#x2030;Â&#x152;Â&#x2022;Â?Â&#x153;ĂŞkÂ&#x2019;Â&#x201C;Â&#x201C;Â&#x2C6;Â?Â?Â&#x201E;Â&#x153;Â&#x2022;ĂŞwÂ&#x2019;Â?Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x201E;ĂŞzÂ&#x201C;ÂĂŞÂ?
AAA... inĹźyniera kontraktu zatrudniÄ&#x2122;
BASENY
rv~hsj Â&#x20AC;rĂŞ r Â&#x2019;ĂŞÂ&#x2019;Â&#x2022;Â&#x160;Â&#x201E;Â&#x2018;Â&#x152;Â?Â&#x201E;Â&#x2020;Â?Â&#x152;ĂŞÂ&#x2021;Â&#x2DC;XÂ&#x153;Â&#x2020;Â&#x2039;ĂŞ Â&#x2019;Â&#x2022;Â&#x160;Â&#x201E;Â&#x2018;Â&#x152;Â?Â&#x201E;Â&#x2020;Â?Â&#x152;ĂŞÂ&#x2021;Â&#x2DC;XÂ&#x153;Â&#x2020;Â&#x2039;ĂŞ Â&#x152;Â?Â&#x201C;Â&#x2022;Â&#x2C6;Â?ĂŞÂ&#x2013;Â&#x201C;Â&#x2019;Â&#x2022;Â&#x2014;Â&#x2019;Â&#x161;Â&#x153;Â&#x2020;Â&#x2039; rh{hy Â&#x20AC;uh tpup rh{hy Â&#x20AC;uhĂŞ r rh zvip zrhĂŞ Â&#x2013;Â&#x2C6;Â?Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x152;Â&#x2C6;ĂŞÂ&#x2018;Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x152;Â?ĂŞ Â&#x2019;ĂŞÂ&#x2013;Â&#x2C6;Â?Â&#x2019;Â&#x2018;Â&#x152;Â&#x2C6;ĂŞÂ&#x2018;Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2020;Â&#x152;Â&#x201E;Â&#x2022;Â&#x2013;Â&#x17D;Â&#x152;Â?ĂŞ
Dyrektorem Generalnym Fluidra Polska Sp. z o.o.
FoRUM: Co z inwestycjami samorzÄ&#x2026;dowymi?
wosiR DrzonkĂłw Jedyne takie miejsce
2 (67) LUTY 2013 5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleĹźNy i jedyNy w Polsce miesiÄ&#x2122;czNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
sportplus
Polska na celowniku futbolowych gigantĂłw NR
3 (68) MARZEC 2013 5 ZĹ W TYM VAT 8%
NiezaleĹźNy i jedyNy w Polsce miesiÄ&#x2122;czNik o iNfrastrukturze sPortowo-rekreacyjNej
NR 3(68) MARZEC 2013
NR
IdealNe bOISkO wedĹ&#x201A;ug UEFA
NR 4(69) KWIECIEĹ&#x192; 2013
sportplus
Sukces obecnych Relacja z targĂłw CBS 2013
sportplus
miesiÄ&#x2122;cznik w caĹ&#x201A;oĹ&#x203A;ci poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;cony tematyce zwiÄ&#x2026;zanej z projektowaniem, budowÄ&#x2026;, modernizacjÄ&#x2026;, wyposaĹźeniem i utrzymaniem obiektĂłw sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarzÄ&#x2026;dzaniem inwestycjami sportowymi.
pĹ&#x201A;ywajÄ&#x2026;cym moĹźna oDmieniÄ&#x2021; oblicze niejeDnego nabrzeĹźa.
rvtwslrzv~vĂŞvĂŞ{yh~plĂŞ ylshjqhĂŞÂ ĂŞp ĂŞrvumlylujqpĂŞ wvszrplnvĂŞz{v~hy Â&#x20AC;z luphĂŞ nyllurllwly ~ $/$!4%+ 02/-/#9*.9 -)%3)§#:.)+! TQPSUQMVT
Â&#x2013;Â&#x201C;Â&#x2019;Â&#x2022;Â&#x2014;Â&#x2019;Â&#x161;Â&#x2C6;ĂŞ Â&#x2018;Â&#x201E;Â&#x161;Â&#x152;Â&#x2C6;Â&#x2022;Â?Â&#x2020;Â&#x2039;Â&#x2018;Â&#x152;Â&#x2C6;ĂŞ Â?Â&#x2C6;Â&#x161;Â&#x2018;AÂ&#x2014;Â&#x2022;Â?Â&#x2018;Â&#x2C6;
wvyhkuprÂŽĂŞ kvĂŞ ~Â&#x20AC;rvuhuphĂŞ ~ĂŞ r~pl{up| il wplj l z{~vĂŞpĂŞ{y~hÂ&#x192;v ĂŞ uh~ply joupĂŞ zwvy{v~Â&#x20AC;jo z {|j uÂ&#x20AC;ĂŞwyvislt
OprOgramOwanie dla budownictwa
dodatek specjalny miesiÄ&#x2122;cznika
Builder czerwiec 2013
Capital Gate w Abu Zabi wizualizacja oraz widok modelu Tekla Structures
Wielofunkcyjny budynek mieszkalny na ulicy Mosfılmowskaja w Moskwie, Rosja | Sergey Skuratov Architects | www.skuratov-arch.ru | Foto © Ilya Ivanov
ArchiCAD 17 to unikalne środowisko projektowania, ustanawiające nowe standardy technologii BIM. Możliwość przestrzennego zobrazowania detali konstrukcji, instalacji i wyposażenia ułatwia przygotowanie najbardziej szczegółowej dokumentacji. Zintegrowanie informacji o budynku w formie inteligentnego modelu BIM zapewnia samoczynne zachowanie aktualności projektu w każdej fazie jego wykonywania.
www.archicad.pl
my, które są związane z: rodzajami kosztorysów, kalkulacjami i powszechnie w ykorzyst y wanymi katalogami nakładów rzeczowych. Przed konferencją odbyło się Walne Zgromadzenie Sprawozdawczo-Wyborcze, na którym wybrano nowe władze na 3-letnią kadencję. W skład zarządu wchodzą: Prezes Balbina Kacprzyk, V-ce Prezes Andrzej Warwas, V-ce Prezes Małgorzata Jarlaczyk, Sekretarz Ryszard Równicki, Członkowie Jerzy Frąckowiak i Ryszard Jakubiec.
BIMklaster – łączenie potenacjału Klaster Technologii Informacyjnych w Budownictwie to ogólnopolska sieć powiązań kooperacyjnych, która została zawiązana 2 kwietnia 2012 r. z inicjatywy kilku firm z województwa małopolskiego. Grupa inicjatorów przedsięwzięcia to ludzie silnie związani z branżą budowlaną, IT i technologiami informacyjnymi, dla których budownictwo to nie tylko praca, ale i pasja. W chwili obecnej "BIMklaster" funkcjonuje jako oficjalnie zarejestrowane Stowarzyszenie, zrzeszające kilka proinnowacyjnych i wysoko wyspecjalizowanych, małych i średnich przedsiębiorstw działających w branży budowlanej i ICT z Małopolski, a także instytucje publiczne ze środowiska biznesowego i naukowego wspierające przedsiębiorczość oraz innowacyjność gospodarki w Polsce. Misją Klastra jest wspieranie i promowanie wykorzystania innowacyjnych technologii w branży budowlanej. Głównym zamierzeniem jest łączenie potencjału i kompetencji firm oraz innych podmiotów, pozwalające na realizację przedsięwzięć, które nie byłyby możliwe do przeprowadzenia przez pojedyncze firmy. Więcej informacji na stronie www.BIMklaster.org.pl oraz 5 czerwca na stoisku firmy M.A.D. Engineers na Małopolskich Targach Innowacji w Krakowie.
74
GRAITEC Advance – User Club 2013
W dniach 16-17 kwietnia 2013 r. firma Datacomp, autoryzowany dystrybutor oprogramowania Graitec na terenie Polski, zorganizowała dwa spotkania użytkowników i sympatyków programów Graitec Advance w Gdańsku i Warszawie, w których łącznie wzięło udział 65 osób. Podczas dwóch dni prezentowano m.in. nowości w wersji 2013 programów Advance Concrete, Advance Design oraz Advance Steel, wybrane projekty z Polski i z całego świata, zrealizowane w programach Graitec Advance oraz ideę Graitec BIM. Zademonstrowane zostały metody wymiany danych pomiędzy programami z pakietu Graitec Advance, a innymi programami branżowymi, takimi jak Revit®, ArchiCAD®, Robot (ARSA®), PDMS®. Dodatkowo uczestnikom została przybliżona koncepcja prawidłowego wykorzystania technologii BIM i płynące z tego korzyści. Jednym z punktów spotkania była prezentacja Advance CAD, najnowszego programu wchodzącego w skład pakietu Graitec Advance. Spotkanie zakończyło ogłoszenie międzynarodowego konkursu na najlepszy projekt wykonany w programach Graitec Advance.
Fot. arch. Datacomp
W dniach 21 i 22 marca br. w Warszawie zarząd Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych zorganizował Konferencję „Polskie Standardy Kosztorysowania Robót Budowlanych – 2013”. Od pierwszego wydania z sierpnia 2005 roku upłynęło już ponad siedem lat, a przez kilkanaście lat „swobody” wynikającej z ustawy o cenach z dnia 5 lipca 2001 r. ujawniły się problemy związane z ustaleniem ceny na roboty budowlane. Na konferencji członkowie Zespołu powołanego przez Zarząd ds. aktualizacji Standardów przedstawili autorskie propozycje standardów. Uczestnicy podkreślali potrzebę ich wydania oraz wskazywali na najważniejsze proble-
Najnowszy ZWCAD – seminarium
19 czerwca 2013 r. we wrocławskim centrum Synergy Trainings odbędzie się seminarium oraz prezentacja nowej wersji programu dla nowoczesnego projektanta oraz inżyniera – ZWCAD+ SP2. Gośćmi seminarium będą dodatkowo przedstawiciele firmy ZWSOFT – producenta oprogramowania ZWCAD. Podczas spotkania zaprezentowane zostaną możliwości najnowszej wersji programu, jego najważniejsze funkcje i zalety, którymi wyróżnia się na tle konkurencyjnych aplikacji CAD. Znaczna część spotkania poświęcona będzie tematyce nakładek branżowych. Uczestnictwo w seminarium z pewnością rozwieje wiele wątpliwości i pozwoli zapoznać się z zaawansowanymi funkcjami najnowszej wersji programu ZWCAD+ SP2. Dla wszystkich uczestników seminariów organizatorzy gwarantują możliwość zakupu oprogramowania w cenie specjalnej. Seminaria są bezpłatne. Dodatkowo, jak co miesiąc, organizatorzy zapraszają na prezentacje online w postaci bezpłatnych webinariów, które trwają około 45 minut. Harmonogram spotkań można znaleźć na stronie internetowej: http://dobrycad.pl/harmonogram.html
Builder dodatek specjalny OpROgRAMOwANIE dla
Fot. arch. Szansa
INFORMACJE Z RYNKU IT
Fot. arch. Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych
Polskie Standardy Kosztorysowania – 2013
budownictwa
czerwiec 2013
Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2013 TOPBUILDER 2013 Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej. W tym roku po raz pierwszy jury wskazało także wiodące polskie projekty konstrukcyjne i architektoniczne.
To platforma współpracy projektantów i producentów polskiej branży budowlanej. Zapewnia bezpośrednie dotarcie do ponad 43 000 architektów i projektantów branżowych, współpracuje z grupą blisko 200 producentów, a w swojej bazie posiada 120 000 bezpłatnych gotowych rysunków CAD niezbędnych przy projektowaniu architektonicznym. ARCHISPACE to również promocja technologii i produktów budowlanych na polskim rynku poprzez wystawy, pokazy i warsztaty projektowe. W roku 2012 wzięło w nich udział ponad 5 tysięcy osób. Pomysłodawcą i właścicielem marki jest firma PROCAD, największy w Polsce dostawca oprogramowania CAD Autodesk.
ZWCAD+ 2012 Standard / Professional
Program ZWCAD+, czy to w wersji Standard, czy Professional ma bardzo szeroki zakres zastosowań w branży budowlanej i projektowej, począwszy od fazy projektu, przez prace przygotowawcze, aż po finalną realizację. ZWCAD+ to program wspomagający projektowanie komputerowe (CAD), umożliwia pracę zarówno w 2D, jak i w 3D. Charakteryzuje się niewielkimi wymaganiami sprzętowymi, wysoką wydajnością oraz intuicyjnym interfacem użytkownika. ZWCAD+ to krok milowy w rozwoju popularnego programu ZWCAD. Jest to nowoczesna wydajna i intuicyjna aplikacja, która dzięki swojej wysokiej funkcjonalności i stale rosnącej liczbie dostępnych nakładek branżowych stanowi doskonałe narzędzie w codziennej pracy architektów, konstruktorów, projektantów czy budowlańców. Potencjał aplikacji ZWCAD+ dostrzega coraz większa liczba producentów nakładek i aplikacji wspomagających. Z całą pewnością z biegiem czasu do programu dostępnych będzie coraz więcej nakładek branżowych. Już dziś z funkcjonalności programu z nakładkami mogą korzystać z powodzeniem osoby zajmujące się instalacjami (elektryka, wentylacja HVAC & Piping), instalacje zewnętrzne, architektura, mechanika, projektowanie dróg, geodezja itp. Wraz z pojawieniem się w wersji ZWCAD+ modyfikacji API oraz środowiska programistycznego, zagwarantowano jeszcze większą kompatybilność na poziomie kodu, co umożliwi programistom jeszcze szybsze dostosowanie istniejących aplikacji do ZWCAD+ (średnio czas potrzebny na dostosowanie programu zmniejszy się 10-krotnie).
LogiKal® – do projektowania okien, drzwi i fasad
Program LogiKal®, producenta Orgadata AG, przeznaczony jest dla producentów ślusarki otworowej i fasad wykorzystujących systemy profili aluminiowych i stalowych. Program jest kompleksowym narzędziem do prowadzenia procesu projektowania, wyceny i produkcji konstrukcji aluminiowych. Daje użytkownikowi wysoki komfort pracy, związany z bieżącymi aktualizacjami zmieniających się systemów profili, cenników, okuć etc. Zaletą programu są na bieżąco aktualizowane i rozwijane bazy systemów profili dostępnych na rynku (obecnie w ramach programu, dostępnych jest ok. 40 europejskich systemów profili aluminiowych i stalowych), dokonywane w ścisłej współpracy z ich producentami. Wszystkie dostępne w programie bazy danych zawierają w sobie również informacje technologiczne, niezbędne w procesie produkcyjnym, a w szczególności do sterowania maszynami CNC. Bardzo ważnym elementem współpracy z klientami jest również dział wsparcia technicznego, świadczący merytoryczną pomoc dla użytkowników programu, przy użyciu nowoczesnych technologii internetowych (wsparcie przez Internet w czasie rzeczywistym). styczeń 2013
opRogRAmowAnIE dla
budownictwa
Nemetschek Allplan Open BIM
Firma Nemetschek Allplan zajmuje się tematem BIM (Building Information Modeling) od wielu lat. Metoda zintegrowana miała zastosowanie w programie Allplan zanim jeszcze BIM zostało wdrożone w sektor budowlany. Dzisiaj Nemetschek Allplan jest członkiem inicjatywy OPEN BIM – uniwersalnego, zintegrowanego podejścia do projektowania, wykonawstwa i zarządzania obiektami budowlanymi, opartego na otwartych standardach i swobodnym przepływie informacji. Allplan BIM wspomaga projektowanie architektoniczne i inżynierskie wsparte analizą kosztów, charakterystyką energetyczną i analizą strukturalną modelu – wszystko z poziomu inteligentnego modelu Allplan. Ponad 50 interfejsów zapewnia komunikację i wymianę danych z innymi programami, wliczając w to format IFC (Industry Foundation Class). Program Allplan posiada Certyfikat IFC 2x3 CV 2.0. za doskonały eksport IFC. Proces certyfikacji pomyślnie przeszło dotychczas jedynie 5 programów z rynku AEC, z czego aż trzy należą do Grupy Nemetschek. Dystrybutorem produktów Nemetschek Allplan w Polsce jest KGE Sp. z o.o. Sp.k. z Warszawy.
Marzena Kolczyńska
LAUREACI TopBUILdER 2013 w kATEgoRII IT
ARCHISPACE od PROCAD
Marketing and PR Manager, KGE Nemetschek Partner
Czym jest BIM oraz jak działa w połączeniu z programem Allpan? BIM to idea pojedynczego, centralnego modelu budowli, który umożliwia swobodną wymianę danych pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu projektowania. Dzięki temu architekci, inżynierowie oraz instalatorzy mogą pracować razem na wspólnym modelu. Praca w technologii BIM zapewnia wolny od zakłóceń proces optymalizacji projektowania, wdrażania i zarządzania inwestycjami. Rozwiązanie BIM jest szeroko stosowane na świecie z uwagi na szereg korzyści, jakie daje wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego. Programy z Grupy Nemetschek: Allplan (Allplan Inżynieria, Allplan Architektura jak i nowy pakiet Allplan Zbrojenie) oraz SCIA Engineer i Frilo oferują swoim użytkownikom nieograniczony dostęp do pracy w technologii BIM.
75
Narzędzia IT
pomagają tworzyć świat
FORUM IT
Jakie narzędzia Przemysław Nogaj usprawniające proces Menadżer ds. rozwiązań Autodesk projektowania dla architektury i budownictwa i realizacji inwestycji budowlanych znajdują się dzisiaj w szerokim użyciu? Jakie mają znaczenie? Te pytania skierowaliśmy do dostawców oprogramowania. Ciekawym przykładem budynku, Aby zadanie nieco którego projekt od początku do powstał zgodnie w koncepcją urozmaicić, końca BIM, z wykorzystaniem platformy poprosiliśmy ich, Autodesk Revit, jest zielony biurowy klasy A, by odpowiedzieli kompleks Malta House w Poznaniu. w oparciu o wybrane W sektorze rozwiązań wsporealizacje w kraju magających projektowanie i zai za granicą. rządzenie inwestycją budowlaną podstawą sukcesu jest wyso-
Fot. arch. Autodesk
Malta House w Poznaniu
76
ka jakość oferowanych produktów i usług, stałe dostosowywanie ich do wymogów rynku i rozwoju technologicznego. Autodesk systematycznie rozbudowuje swoją ofertę, obejmującą narzędzia dla każdego uczestnika procesu projektowego różnych specjalności – architekta, konstruktora, inżyniera instalacji elektrycznych i wodno-kanalizacyjnych oraz wykonawcy. Wychodząc naprzeciw potrzebom użytkowników, najnowszy pakiet Autodesk Building Design Suite 2014 zawiera nowe narzędzia i usługi ułatwiające włączanie skanów laserowych i fotografii cyfrowych fizycznie istniejących obiektów do procesu projektowego 3D. Ciekawym przykładem budynku, którego projekt od początku do końca powstał zgodnie w koncepcją BIM, z wykorzystaniem platformy Autodesk Revit jest zielony kompleks biurowy klasy A, Malta House, którego wykonawcą jest Skanska. Będzie to pierwszy w Poznaniu biurowiec precertyfikowany w systemie oceny budynków zrównoważonych LEED na najwyższym, platynowym poziomie. W przypadku Malta House model BIM obejmował zarówno architekturę i konstrukcję, jak i wszystkie instalacje. Praca na wspólnym modelu ułatwiła komunikację w zespole projektowym. Miała również znaczenie na linii zespół projektowy – inwestor. Pozostałe atuty pracy w oparciu o jeden model cyfrowy, na jakie wskazuje Skanska, to możliwość kontroli kosztów, sprawdzenie wielu wariantów i wybór optymalnego, wyeliminowanie kolizji zwłaszcza w zakresie instalacji, a także ułatwienie komunikacji z klientem już na etapie sprzedaży.
Andrzej Tomana Wiceprezes Datacomp Sp. z o.o.
Polscy inwestorzy, obudźcie się! Mówiąc o narzędziach usprawniających projektowanie i realizację inwestycji bez wątpienia jako najważniejsze należy uznać BIM, chociaż nie jest to akronim kojarzony z jednym określonym systemem informatycznym czy rozwiązaniem organizacyjnym. Mówi się raczej o technologii BIM, która jest właśnie poszukiwanym od wielu lat rozwiązaniem zwiększającym produktywność w budownictwie. Technologia ta obrosła w wiele aplikacji komputerowych oraz rozwiązań organizacyjnych, które na świecie stosowane są w coraz większym stopniu, w kilku krajach masowo, ale w Polsce w znikomym stopniu i to tylko w warstwie technicznej, ograniczonej do projektowania, a i to w odniesieniu do części – jednej, dwóch – branż. Wyklucza to wyciąganie sensownych wniosków w sprawie ujętej w tytule. Firma Datacomp od kilku lat inwestuje w tworzenie własnych rozwiązań BIM należących do klasy 4D i 5D, uwzględniających obok zmiennych geometrycznych także czas i koszt. Powstała pierwsza polska przeglądarka wirtualnych modeli budowli w formacie IFC oraz system ZUZIAbim do
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa czerwiec 2013
REKLAMA Fot. arch. Datacomp
0QSPHSBNPXBOJF EP QSPKFLUPXBOJB LPOTUSVLDKJ HFPUFDIOJD[OZDI
XXX NNHFP QM BIM â&#x20AC;&#x201C; Zuzia opracowania kosztorysu, a obecnie takĹźe do harmonogramu. Kilka duĹźych firm budowlanych stosuje juĹź te aplikacje w praktyce. Wnioski z zastosowania systemu ZUZIAbim w jednej z inwestycji sĹ&#x201A;uĹźby zdrowia wskazujÄ&#x2026;, Ĺźe kosztorys opracowano w czasie 70%, krĂłtszym niĹź technikÄ&#x2026; tradycyjnÄ&#x2026;. Obiekt o powierzchni ponad 12 tys. m kw. zostaĹ&#x201A; zaprojektowany w Archicadzie, a kosztorysant wykonaĹ&#x201A; przedmiar korzystajÄ&#x2026;c bezpoĹ&#x203A;rednio z modelu architektonicznego. Dane zagraniczne (z publikowanych raportĂłw) na podstawie wielu realizacji wskazujÄ&#x2026;, Ĺźe oprĂłcz redukcji czasu opracowania kosztorysu rzÄ&#x2122;du nawet 80%, osiÄ&#x2026;gniÄ&#x2122;to Ĺ&#x203A;rednio 10% oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci wartoĹ&#x203A;ci inwestycji i skrĂłcenie jej czasu o 7%. Polscy inwestorzy, obudĹşcie siÄ&#x2122;!
Adam Semla Specjalista ds. SprzedaĹźy UsĹ&#x201A;ugi Informatyczne â&#x20AC;&#x17E;SZANSAâ&#x20AC;? Gabriela CiszyĹ&#x201E;ska-Matuszek
JednÄ&#x2026; z przykĹ&#x201A;adowych inwestycji, ktĂłra zostaĹ&#x201A;a zrealizowana przy uĹźyciu aplikacji ZWCAD+, jest byÄ&#x2021; moĹźe znana mieszkaĹ&#x201E;com Ĺ odzi przebudowa zabytkowej XIX w. tkalni i adaptacja na ms² â&#x20AC;&#x201C; muzeum sztuki na terenach MANUFAKTURY. Realizacja wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwie kaĹźdej inwestycji to proces kreatywny, ktĂłry powinien byÄ&#x2021; od poczÄ&#x2026;tku do
koĹ&#x201E;ca przemyĹ&#x203A;lany i prowadzony precyzyjnie. WstÄ&#x2122;pne idee przeradzajÄ&#x2026; siÄ&#x2122; w szczegĂłĹ&#x201A;owe koncepcje, a te stopniowo materializujÄ&#x2026; siÄ&#x2122; przy udziale specjalistĂłw rozmaitych, wspĂłĹ&#x201A;pracujÄ&#x2026;cych ze sobÄ&#x2026; branĹź. Naszym zadaniem jako dostawcy i dystrybutora oprogramowania jest wspomaganie projektantĂłw i inĹźynierĂłw niemal na kaĹźdym etapie realizacji inwestycji poprzez dostarczanie maksymalnie wydajnego i funkcjonalnego narzÄ&#x2122;dzia do komputerowego wspomagania projektowania (CAD) â&#x20AC;&#x201C; mianowicie ZWCAD+. Poprzez szereg funkcji znacznie przyspieszajÄ&#x2026;cych i automatyzujÄ&#x2026;cych pracÄ&#x2122; projektowÄ&#x2026; mamy do czynienia z programem bardzo wydajnym. Nie bez znaczenia jest rĂłwnieĹź cena licencji, ktĂłra w przypadku ZWCAD+ jest bardzo atrakcyjna. KolejnÄ&#x2026; zaletÄ&#x2026; programu jest elastyczna i mobilna forma licencjonowania oraz bardzo wysoki stopieĹ&#x201E; kompatybilnoĹ&#x203A;ci z innymi podobnymi programami branĹźowymi. DostÄ&#x2122;pna bardzo szeroka gama aplikacji dodatkowych oraz nakĹ&#x201A;adek w jeszcze wiÄ&#x2122;kszym stopniu sprawia, Ĺźe ZWCAD+ jawi siÄ&#x2122; jako narzÄ&#x2122;dzie, ktĂłre dla nowoczesnego projektanta jest z pewnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; niezwykle interesujÄ&#x2026;ce. JednÄ&#x2026; z przykĹ&#x201A;adowych inwestycji, ktĂłra zostaĹ&#x201A;a zrealizowana przy uĹźyciu aplikacji ZWCAD+, jest byÄ&#x2021; moĹźe znana mieszkaĹ&#x201E;com Ĺ odzi przebudowa zabytkowej XIX w. tkalni i adaptacja na ms² â&#x20AC;&#x201C; muzeum sztuki na terenach MANUFAKTURY. Projekt byĹ&#x201A; opracowany przez Ĺ&#x201A;ĂłdzkÄ&#x2026; PracowniÄ&#x2122; Ferdzynowie wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;nie przy uĹźyciu programu ZWCAD. Nowoczesne technologie ze szczegĂłlnym uwzglÄ&#x2122;dnieniem oprogramowania komputerowego od lat wspomagajÄ&#x2026; procesy projektowe i wykonawcze. Taki trend
czerwiec 2013 OprOgramOwanie dla budownictwa
MES - przepĹ&#x201A;yw nieustalony Ĺ&#x161;ciana analiza - statecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; dna wykopu StatecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zbocza, MES â&#x20AC;&#x201C; nowy import DXF, automatyczny import konstrukcji Ĺťelbet - nowa norma EN 1992-2, sprawdzanie przekroju na Ĺ&#x203A;cinanie
Nowa wersja 16
Nowa wersja demonstracyjna bez Ĺźadnych ograniczeĹ&#x201E; Pobierz z naszej strony internetowej
prezentacja danych
3D program
Grupa pali Program MES 2D i 3D do analizy zagadnieĹ&#x201E; geotechnicznych i tunelowania.
8ZÂ&#x2039;Â&#x2018;D[OZ EZTUSZCVUPS X 1PMTDF
..(&0 VM 3FMBLTPXB 8BST[BXB
UFM UFM GBY FNBJM JOGP!NNHFP QM
ze względów oczywistych utrzymuje się nadal i nic nie wskazuje na to, by w najbliższej przyszłości coś miało się w tej materii zmienić.
Kazimierz Golonka FORUM IT
Dyrektor KGE Nemetschek Partner
Przykładem współpracy architektów, konstruktorów i wykonawców pracujących na wspólnej platformie Allplan jest wybudowana w 2009 roku Harrer Chocolate Factory w Sopron na Węgrzech.
Harrer Chocolate w Sopron na Węgrzech
78
no bazować wyłącznie na rysunkach 2D, potrzebujemy więcej powiązanych ze sobą danych i narzędzi umożliwiających zarządzanie nimi. Jest to możliwe przy wykorzystaniu BIM, czyli Modelowania Informacji o Budynku. Muzeum ArtScience w Singapurze, Panorama Tower w Finlandii, konstrukcje stalowe stadionu PGE Arena w Gdańsku czy dachu filharmonii w Szczecinie to tylko kilka z przykładów projektów z całego świata, w których z sukcesem wykorzystano możliwości tej technologii. Łączy je fakt zastosowania oprogramowania Tekla Structures, będącego samodzielnym narzędziem BIM. Tekla pozwala rozpatrywać
dr inż. Tomasz Olszewski Construsoft Sp. z o. o.
Analizując projekty budowli z całego świata zauważamy duży nacisk kładziony na współpracę i integrację różnych branż. Realia współczesnego rynku budowlanego wymagają łatwego przystosowania do nowych warunków oraz szybkości i bezbłędności przy realizacji projektu. W dzisiejszych czasach trudFot. arch. HUNORHOLLO
Przykładem narzędzia usprawniającego proces inwestycyjny od fazy projektowania, poprzez wykonanie, do fazy użytkowania jest program Allplan firmy Nemetschek.
Allplan od zawsze stanowił platformę umożliwiającą szeroką współpracę pomiędzy projektantami, branżystami i firmami będącymi uczestnikiem procesu inwestycyjnego. Począwszy od pomysłu przeniesionego na szkic, poprzez dokumentacje architektoniczne, budowlane i wykonawcze wsparte programami licząco – wymiarującymi, profesjonalne prezentacje w postaci renderingów, animacji i filmów, danych do linii produkcyjnych aż do kompletnej analizy kosztów i logistyki stanowi Allplan rozwiązanie kompletne. Dzięki ponad 40 wbudowanym standardowym interfejsom oraz własnym interfejsom wewnętrznym łączącym Allplan z programami branżowymi firm z Grupy Nemetschek, w całym procesie inwestycyjnym zachowana jest funkcja BIM programu. Przykładem współpracy architektów, konstruktorów i wykonawców pracujących na wspólnej platformie Allplan jest wybudowana w 2009 roku Harrer Chocolate Factory w Sopron na Węgrzech. Projekt architektoniczny wykonany przez architektów austriackich został wykorzystany przez kon-
struktorów węgierskich do sporządzenia rysunków wykonawczych, a następnie do obsługi linii produkcyjnej w zakładach prefabrykacji. Wśród innych znanych obiektów wykonanych w ostatnich latach przy pomocy programów grupy Nemetschek można wymienić: Luxury Highrise Złota 44 w Warszawie, Gotthard Base Tunnel – Alpy, Spartac Moscow Stadium, Velodrome Roof Multifuncional Sports Arena - Novo Mesto, Adnoc HQ Tower-Abu Dhabi, Residential London Tower-Antwerpia, Rabobank Advice Centre-SintOedenrode, Dredging Bridge AMORAS-Antwerpia, Estacade Saint Gervais-Francja, Pont AvalBonnenville, Amsterdam Symphony, Fly-Over-Haarlem w Holandii, Roof on Boarding Satellitte 4 – Airport Charles-de-Gaulle.
Fot. arch. Construsoft
Fot. arch. Szansa
Muzeum Sztuki w Łodzi
Widok modelu Tekla Structures Muzeum Art Science w Singapurze proces powstawania budowli jako całości – od fazy planowania, modelowania przez produkcję, aż do montażu na placu budowy. Z kolei do optymalnej wymiany informacji wśród współpracujących stron przydatne będzie profesjonalne, a przy tym darmowe narzędzie – Tekla BIMsight. Zostało ono przetestowane m.in. przy realizacji projektów takich jak tunel na Trasie 99 w Seattle, w centrum handlowym Panorama City w Estonii czy dworcu kolejowym w Wiedniu. Program umożliwił wykorzystanie modeli BIM do koordynacji i współdzielenia informacji pomiędzy uczestnikami projektu (architekt, instalator, kierownik budowy itp.), przyspieszając pracę i ograniczając błędy.
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa czerwiec 2013
S
tworzenie dokładnego kosztorysu jest, zwłaszcza w przypadku większych obiektów, rzeczą niełatwą i bardzo pracochłonną. Aby przyspieszyć i ułatwić taką wycenę, jeśli nie jest wymagany bardzo wysoki stopień dokładności, warto skorzystać z uproszczonej metody kosztorysowania z wykorzystaniem cen jednostkowych na wysokim poziomie agregacji (scalenia). Dzieje się tak zwłaszcza na etapie przedinwestycyjnym oraz w przypadku konieczności określenia wartości przedmiotu ubezpieczenia czy oszacowania szkody majątkowej.
Biuletyn Cen Obiektów Budowlanych
Znakomitym rozwiązaniem dedykowanym do takich potrzeb jest Biuletyn Cen Obiektów Budowlanych BCO, publikowany w ramach wydawnictw systemu SEKOCENBUD. Zawiera on wyceny
SeKo PRIX
W programie SeKo PRIX oprócz pobierania wyłącznie jednego wiersza (polecenie pobierz składnik) możemy pobrać od razu cały obiekt (pobierz składnik wraz ze strukturą). W takim przypadku z cennika zostanie pobrany cały obiekt wraz ze strukturalnym podziałem na elementy składowe. Ze wzorcowego obiektu zostaną pobrane również przyjęte dla niego ilości robót. Oczywiście rzadko zdarza się, że wyceniany obiekt ma taką samą powierzchnię lub kubaturę jak obiekt modelowy. Nie stanowi to problemu dzięki funkcji składnik zagregowany. Funkcja ta, która
Więcej w serwisie: www.raportsekocenbud.pl Wersja demonstracyjna programu jest dostępna do pobrania ze strony www.sekocenbud.pl. W czerwcu na hasło „Builder” przy zakupie Seko SMART 7.2 otrzymają Państwo 30% rabatu (od ceny katalogowej). Informacje i sprzedaż: tel.:22 24 25 435 oraz na www.sekocenbud.pl
Fragment obiektu pobranego wraz ze strukturą do programu SeKo PRIX
pozwala na „zablokowanie” zmian składnika tak, aby każda zmiana jego ilości powodowała automatyczną zmianę składników podrzędnych. Zmiana ilości robót dla całego obiektu wraz z proporcjonalną zmianą wszystkich jego elementów, to jedynie kwestia kilku prostych kliknięć.
Zalety wyceny z BCO i Seko PRIX
Każdy obiekt pobrany z BCO można w dowolny sposób modyfikować, zarówno zwiększając jak i zmniejszając szczegółowość wyceny. W SeKo PRIX uszczegółowiając wycenę można, w razie potrzeby, skorzystać również ze szczegółowej metody kosztorysowania. Dzięki możliwości pobierania nie tylko całych obiektów, ale również wybranych ich elementów, możemy samodzielnie „zbudować” obiekt korzystając z elementów pochodzących z różnych obiektów modelowych. W danych pobranych do kosztorysu możliwe są praktycznie dowolne modyfikacje: dodawanie i usuwanie składników, zmiany symbolu, nazwy, ilości robót czy ceny jednostkowej. Oprócz cen jednostkowych odrębnie określonych dla jednostek charakterystycznych każdego stanu czy elementu obiektu, BCO zawiera jednolite dla całego obiektu wskaźniki cenowe. W przypad-
czerwiec 2013 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek promocyjny
ku budynków określane są zarówno dla jednostki powierzchniowej – m2 p.u. jak i kubaturowej - m3 k.b. W budowlach również podawane są takie wskaźniki cenowe – w zależności od rodzaju obiektu mogą być publikowane np. dla jednostek powierzchni (m2 - dla boisk), długości (km – dla dróg), objętości (m3 poj. - dla zbiorników). Wykorzystanie tych wskaźników w programie SeKo PRIX nie stanowi żadnego problemu – wystarczy podczas dokonywania wyboru z cennika BCO wskazać odpowiednią komórkę – zawierającą wskaźnik cenowy dla wybranej jednostki miary. Program oferuje ten sam szeroki zakres możliwości niezależnie od tego czy korzystamy ze wskaźników cenowych, czy „zwykłych” cen jednostkowych.
PROGRAMY dla KOSZTORYSANTÓW
Paweł Kaczmarski
118 modelowych budynków oraz 203 budowli (w II kwartale 2013). Najprostszym wariantem wyceny jest wybranie z pojedynczej ceny jednostkowej obiektu modelowego, (który odpowiada wycenianemu obiektowi), określenie ilości jednostek i obliczenie iloczynu tych dwóch wartości. Do takich obliczeń program kosztorysowy nie jest niezbędny, wystarczy arkusz kalkulacyjny albo nawet zwykły kalkulator. Jednak działając wyłącznie w taki sposób uzyskamy często zbyt małą ilość informacji. A przecież wykorzystując informacje podawane w BCO możemy łatwo tę informację rozszerzyć – przedstawić nie tylko końcową wartość obiektu, ale również jego podział na elementy składowe wraz z ich wyceną. Wskazane przy tym już będzie użycie takiego programu kosztorysowego, który pozwala na wygodną pracę z wielopoziomową strukturą działów wyliczanych metodą uproszczoną. Takim programem jest SeKo PRIX.
Autor jest Kierownikiem Działu Informatyki
OWEOB PROMOCJA Sp. z o.o. 02-796 WARSZAWA, ul. Migdałowa 4 tel.: 22 24 25 400 faks: 22 24 25 401 promocja@sekocenbud.pl
PROMOCJA
Dzięki informacjom zawartym w biuletynie BCO oraz możliwościom programu SeKo PRIX mamy do dyspozycji doskonałe narzędzie do wyceny metodą uproszczoną na wysokim poziomie agregacji.
Rys. arch. OWEOB PROMOCJA Sp. z o.o.
Szybka wycena – z BCO i Seko PRIX
79
BIM w praktyce
dr inż. Tomasz Olszewski mgr inż. Adam Jakubiec
PROMOCJA
R 80
ealizacja tak nowoczesnego projektu, przy którym współpracuje wiele branż, nie byłaby możliwa bez zastosowania Modelowania Informacji o Budynku – BIM (ang. Building Information Modeling). Siłą BIM jest możliwość kontroli i łączenia w całość wszystkich etapów powstającej konstrukcji – od wyceny przez detalowanie, po montaż i organizację budowy.
Przeznaczony do konstrukcji
Firmą inżynieryjną odpowiedzialną za konstrukcję stalową jest SA Miro z Denver, w stanie Colorado. Z kolei przygotowaniem warsztatowych rysunków wykonawczych i montażowych dla tych konstrukcji zajmuje się firma Anatomic Iron Steel Detailing. Międzynarodowe biuro, mające siedzibę m.in. w Krakowie, posiada w swoim portfolio ponad setkę zrealizowanych projektów budynków użyteczności publicznej – m.in. szkół, szpitali, hoteli, galerii handlowych, a także konstrukcji przemysłowych. W procesie przygotowania dokumentacji główną rolę odgrywa oparte na technologii BIM oprogramowanie Tekla Structures. Program ten jest przeznaczony do konstrukcji stalowych, żelbetowych (prefabrykowanych i monolitycznych), a także drewnianych, aluminiowych i z wielu innych materiałów.
zespawaniem w zakręcane profile stalowe o przekroju prostokątnym.
Bezpośrednie zmiany
Założeniem BIM jest współdzielenie i wykorzystywanie informacji o budowli przez każdą ze współpracujących stron: od projektanta, inżyniera po generalnego wykonawcę i inwestora. W procesie zatwierdzania rysunków montażowych przez inżyniera strukturalnego wykorzystywane jest jedno z wielu rozszerzeń programu o nazwie "Tekla In Model Reviewer". Umożliwia ono kontrolę jakości oraz nanoszenie uwag bezpośrednio w modelu przesyłanym w formie elektronicznej (bez użycia papierowej dokumentacji) do zainteresowanych osób, co znacznie ułatwia i przyspiesza proces wymiany informacji. Z oprogramowania BIM korzysta również warsztat odpowiedzialny za produkcję zespo-
Rozwiązania i możliwości
Ostateczne ukończenie rozbudowy południowego terminala lotniska w Denver planowane jest na 2016 rok. W przypadku tak skomplikowanych projektów, wymagających pogodzenia bezbłędności i dokładności dokumentacji z ograniczeniami czasu, jak również uwzględnienia np. elementów konstrukcji z innych branż, oprogramowanie Tekla udostępnia bogaty wachlarz rozwiązań i możliwości. Długoletnie doświadczenie z BIM i Tekla Structures pozwoliły firmie Anatomic Iron Steel Detailing podjąć się realizacji tego projektu z sukcesem. Źródło: Gensler i Anatomic Iron Steel Detailing
Międzynarodowy port lotniczy w Denver, w stanie Kolorado, obsługuje rocznie ponad 50 mln pasażerów, zajmując pod tym względem 5. miejsce w USA. Wzrost liczby pasażerów wpłynął na konieczność modernizacji południowego terminala. Rozbudowa obejmuje m.in. hotel, centrum konferencyjne oraz końcową stację linii kolejowej, która połączy tę część lotniska z siecią transportu publicznego Denver.
Dokładność co do milimetra
Przy rozbudowie lotniska największe wyzwanie stanowiło przygotowanie rysunków, na podstawie których wykonane zostaną moduły zadaszenia nad stacją kolejową i częścią hotelową obiektu (rys. 1). Są to stalowe konstrukcje wsporcze pod szklany, półokrągły dach o wadze 1200 ton. Możliwości wizualizacji 3D Tekla ułatwiły analizę detali struktury i ich optymalizację już we wczesnych etapach i pozwoliły sprostać wymaganiom związanym z niezwykłą precyzją i dokładnością detali na poziomie 1 mm. Model BIM jest także wykorzystywany w firmie Anatomic Iron w celach automatycznego generowania danych dla maszyn CNC (np. w formacie DSTV czy XML). Proces produkcyjny polega na dokładnym wycięciu gotowego do gięcia elementu, w celu nadania mu odpowiednich kształtów przed
Rys. 1. Widok na część publiczną oraz nowy hotel na lotnisku w Denver Źródło: Anatomic Iron Steel Detailing
Programy dla konstruktorów
rozbudowa lotniska w Denver
łów składowych konstrukcji stalowych. Wgląd do niewielkich (jak na tak skomplikowany model) plików operacyjnych pozwala na szybkie sprawdzenie dodatkowych informacji w przypadku złożonych elementów jak np. dodatkowe wymiary uzyskiwane z pomiarów dokonywanych bezpośrednio w modelu 3D (rys. 2). Ponadto Tekla wykorzystywana jest do przygotowywania wielu rodzajów raportów zestawieniowych wykorzystywanych przy zamawianiu materiałów, produkcji modułów oraz zarządzania logistyką transportu na plac budowy.
Rys. 2. Dokładny model 3D Tekla ukazuje budowlę tak, jak będzie ona wyglądała w rzeczywistości, zmniejszając ryzyko popełnienia błędów
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa
czerwiec 2013
ZWCAD+ 2012
Programy dla ARCHITEKTÓW
kontra AutoCAD 2013 Warto się przyjrzeć jak ZWCAD+ wypada w porównaniu z AutoCAD w obszarach takich jak interfejs użytkownika, komendy i polecenia, obszar rysunku i sposób wyświetlania, a także – możliwości dostosowania do preferencji użytkownika. Ralph Grabowski
F
irma ZWSOFT przez ostatnią dekadę pilnie pracowała nad tym, by móc zaoferować użytkownikom systemów CAD program, którego środowisko będzie jak najbardziej zbliżone do programu AutoCAD. Jak wiele innych systemów oferowanych w rozsądnej cenie, ZWCAD bazował na jądrze IntelliCAD, jednakże producent, aby zwiększyć szybkość działania programu, przygotował go na napisanym od podstaw kodzie bazowym. Od początku ZWSOFT podkreślała kompatybilność ZWCAD z AutoCAD. Ale warto wspomnieć o tym, iż ZWCAD to nie jedyne oprogramowanie w ofercie firmy, która w 2010 zdecydowała się na zaskakujące posunięcie i przejęła amerykańską firmę VX, znaną najlepiej z oferowanego oprogramowania CAM. ZWSOFT zmienił nazwę „VX” na „ZW3D”, a następnie rozpoczął agresywny rozwój tego systemu. Niedawno wydana została wersja ZWCAD Mechanical. Obecnie oprogramowanie ZWSOFT może pochwalić się 320 000 użytkownikówi w 80 krajach.
O ZWCAD+
ZWCAD+ jest tanią alternatywą AutoCAD. Kiedy użytkownicy AutoCAD uruchamiają ZWCAD, szybko przekonują się, że trafiają na środowisko pracy, które już zdążyli dobrze poznać (rys. 1). Istotnie, ZWSOFT określa swoje oprogramowanie mówiąc, iż „jest najbliższe użytkownikom AutoCAD w porównaniu do innych programów obecnych na rynku”. Przyjrzyjmy się zatem jak ZWCAD+ wypada w porównaniu z AutoCAD w obszarach takich jak interfejs użytkownika, komendy i polecenia, obszar rysunku i sposób wyświe-
82
tlania, a także – możliwości dostosowania do preferencji użytkownika. (Ze względu na to, że Autodesk używa metody nazywania swoich wersji systemów uwzględniającej roczne wyprzedzenie, aktualna wersja AutoCAD to 2013, a ZWCAD+ to 2012).
Kompatybilność interfejsu użytkownika
Jeśli spojrzymy na zrzut ekranu widoczny na rys. 1., znajdziemy tam (kierując się zgodnie z ruchem wskazówek zegara) menu aplikacji (dostępne pod dużą literą „Z”), szybki dostęp do paska narzędzi, wstążki, palety itd., wreszcie okno wierszy polecenia i pasek statusu; ten ostatni różni się nieco od tego, co znamy z AutoCAD. ZWCAD+ oferuje użytkownikowi tradycyjne paski narzędzi, ale pojawiają się one wtedy, gdy przełączymy program do trybu klasycznego, zastępując domyślnie dostępne menu wstążkowe. Odkryłem, że w zasadzie menu zawsze jest dostępne w postaci wstążek – wystarczy tylko kliknąć przycisk Menu znajdujący się w prawym górnym rogu (rys. 2.). Chociaż ZWCAD+ nie posiada obszarów roboczych, to klikając w sąsiedztwie przycisku pozwala mi przełączać kolory skórek. Moją ulubioną funkcją jest nagłówek dokumentu („document head”), zakładki, które pozwalają mi natychmiast przełączać się pomiędzy otwartymi rysunkami. Kliknięcie prawym przyciskiem myszy na jedną z tych zakładek rozwija menu najczęstszych poleceń (w odróżnieniu w AutoCAD system przełączania się pomiędzy rysunkami jest niewygodny i opiera się na przyciskach paska narzędzi lub menu aplikacji). Skrót klawia-
turowy Ctrl+Tab działa identycznie w obu systemach. Osobliwością jest, że aby przełączyć się między wstążkami a klasycznym widokiem menu, jestem zmuszony zrestartować ZWCAD+. W AutoCAD musiałem tylko wejść do ustawień systemu, aby przełączyć tryb wyświetlania menu programu. Gdy aktywowałem już tryb klasyczny, przekonałem się, że nie różni się ono praktycznie niczym od tego znanego z AutoCAD, a jedyne różnice polegają na obecności w ZWCAD+ funkcji nieznanych z AutoCADa i braku niektórych funkcji w ZWCAD+. Zaawansowani użytkownicy starają się wykorzystywać w jak największym stopniu klawiaturę do wprowadzania poleceń, opcji etc. Tutaj ZWCAD+ znowu bardzo przypomina AutoCAD. Na pasku poleceń mamy dostęp do historii poleceń (i korzystając ze strzałek na klawiaturze mogę przywołać wcześniej używane komendy), kiedy zaczynam wprowadzać polecenie z klawiatury, ZWCAD+ natychmiast uaktywnia listę zbliżonych komend. Co prawda nie ma dynamicznego wprowadzania, ale dla mnie jest to OK, bo nie lubię tego narzędzia w AutoCAD. Wśród palet znajdziemy Narzędzia, Centrum Projektowania i Właściwości. Możemy użyć okien dialogowych, by uzyskać dostęp do warstw, zewnętrznych odnośników itd. ZWCAD+ pozostawia w tyle AutoCAD dzięki funkcji zwanej SmartMouse: uruchamia się ją poprzez przytrzymanie prawego przycisku myszki i narysowanie kursorem odpowiedniej litery alfabetu (lub przemieszczenie kursora w konkretnym kierunku). Przykładowo, gdy narysujemy myszką
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa czerwiec 2013
literę E, uruchamiamy polecenie Erase (Usuń), a przemieszczając kursor w lewo, włączamy komendę Copy (Kopiuj). Najlepsze jednak jest to, że korzystając z funkcji SmartMouseConfig, możemy dowolnie dostosować każdy ruch.
Kompatybilność poleceń
Rys. 2.: Sekretny przycisk aktywujący menu w trybie wstążkowym
Rys. 3. Zakładki pozwalające na szybkie przełączanie między otwartymi rysunkami
Rys. 4. Napisanie, czy raczej „narysowanie” litery „E” za pomocą myszki – z przytrzymanym prawym klawiszem – wywołuje komendę „Erase” (usuń)
Polecenia ZWCAD+, narzędzia i zmienne systemowe nazwane są jak w AutoCAD. Wszystkie polecania są nazwane identycznie jak w AutoCAD – oczywiście za wyjątkiem tych, które dostępne są jedynie w środowisku ZWCAD+. Nie sprawdziłem dokładnie, które polecenia występują w obu systemach, ale powiem, że w ZWCAD+ znajdziemy ponad 500, w porównaniu do ok. 1200 w AutoCAD. Ale jeśli pominiemy te, które w AutoCAD odnoszą się do pracy w 3D, to ich liczba będzie porównywalna. ZWCAD+ obsługuje aliasy poleceń, które można edytować poprzez plik zwcad.pgp w Notepadzie. Chciałbym, aby ZWSOFT zawarł więcej aliasów, tak aby mieć je jako „zewnętrzne odnośniki” w oknie dialogowym Managera XRef. Modeler ACIS jest częścią ZWCAD+ i dzięki niemu użytkownik ma możliwość tworzenia i edytowania modeli 3D. Jest również możliwość ukrywania niewidocznych linii i cieniowania uzyskanego modelu, ale nie przewidziano możliwości renderingu.
czerwiec 2013 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny
Możliwości personalizacji
Większość czynności związanych z dostosowaniem/personalizacją interfejsu użytkownika wyko-
PROMOCJA
Rys. 1.: ZWCAD+ 2012 w wielu obszarach wygląda tak jak AutoCAD
ZWCAD+ bez problemu odczytuje pliki AutoCAD wykonane we wszystkich wersjach do 2012 włącznie. Czasami pracuję jako konsultant, używając oprogramowania CAD różnych producentów konkurencyjnych do Autodesk, stąd jestem w posiadaniu plików rysunkowych DWG, które wykorzystuję do testów. ZWCAD+ sprawdził się tutaj doskonale, otwierając i wyświetlając każdy z testowanych rysunków bezbłędnie. Z pewnością jest to zasługa Open Design Alliance, od którego ZWSOFT nabył licencję na obsługę plików formatu DWG. Oczywiście nasuwa się pytanie: „Co stanie się, kiedy zaimportuję rysunek AutoCAD, który zawierać będzie obiekty nie obsługiwane przez ZWCAD+? Cóż, aby na mie odpowiedzieć, powinienem przeprowadzić długotrwałe śledztwo, testy polegające na otwieraniu i sprawdzaniu mnóstwa plików. Ale na potrzeby tego artykułu zdecydowałem się otworzyć plik AutoCAD, zawierający coś, o czym wiedziałem, że nie jest obsługiwane przez środowisko ZWCAD+: chmurę punktów. Okazało się, że ZWCAD+ wyświetlił ją poprawnie, przy czym w palecie Properties (Właściwości) figurowała ona jako „proxy entity” (obiekt proxy). Oznacza to, że możliwa jest prosta edycja tych obiektów, ich przemieszczanie i usuwanie, zmiana koloru lub warstwy oraz drukowanie – ale tylko tak, jak obiektów proxy; niemożliwa jest ich edycja przy pomocy poleceń właściwych dla chmur punktów. Kiedy otwierałem rysunki powiązane z plikami xref, które nie mogły być odnalezione, ZWCAD+ informował o nich, ale nie pozwalał na ich odnalezienie. Ikona w dolnym prawym rogu pokazuje, czy plik xref jest dołączony, a także ostrzega, jeśli został utracony. ZWCAD+ bez problemu wyświetla rysunki, obrazy rastrowe, obiekty OLE i WMF osadzone w importowanych plikach.
Programy dla ARCHITEKTÓW
Kompatybilność między rysunkami
83
Programy dla ARCHITEKTÓW
Rys. 5. Okno dialogowe personalizacji
nujemy poprzez okno dialogowe „Customize” (rys. 5.). Komenda ta działa prosto, w sposób jaki lubiłem w starszych wersjach AutoCADa, nim Autodesk przeszedł na kompleksowe komendy CUI. Aby dodać lub usunąć przyciski np. z pasków narzędzi, wystarczy przeciągnąć je tylko do okna dialogowego personalizacji. Okno to pozwala także na tworzenie i edytowanie skrótów klawiaturowych. Nie mamy możliwości dodawania poleceń i komend za pomocą makr – jak w AutoCAD, nie uda nam się także dostosować wstążek. Ale w zakładce Opcji (rys. 6.), która wygląda dokładnie jak w AutoCAD, mamy możliwość dostosowywania poleceń wywoływanych przez kliknięcie prawym klawiszem myszy, dostosowywania kolorów, przyciągania itp. Okno ustawień rysunku nie jest aż tak zaawansowane jak w AutoCAD, ale pozwala na wybór wszystkich opcji niezbędnych do tworzenia dokładnych rysunków. ZWCAD+ odczytuje wiele plików ustawień AutoCAD, w tym: MNU i MNS (menu), LIN, PAT, SHP i TTF (fonty), SCR, CTB i STB, PC5. Nie czyta natomiast plików ustawień CUI i CUIX.
Rys. 6. Okno opcji dialogowych
Jeśli chodzi o programowanie w środowisku ZWCAD+, okazuje się, że radzi sobie świetnie z LISP, DCL, Diesel, COM i skryptami. Nie obsługuje natomiast Net i DVB, a także VLISP. Posiada natomiast własną wersję ARX (zwaną ZRX), a także własne SDS (nie to znane z IntelliCAD) kompatybilne z ADS. ZWCAD+ obsługuje VBA poprzez swój własny format ZPVB. LISP może być zabezpieczony, co nie jest dostępne w AutoCAD, a co zabezpiecza kod źródłowy od kradzieży.
Bonusy ZWCAD+
Oprócz obsługi LISP, poleceń SmartMouse, przełączania między rysunkami, ZWCAD+ oferuje użytkownikowi także FCMP - komendę, która pozwala na wyświetlenie różnic między dwoma niemalże identycznymi rysunkami. Skrót wzięto z ang. „FileCoMPare”, a komendę można znaleźć w sekcji „Express Tools” (rys. 7). Pokazuje ona nie tylko różnice w kolorach, może być zastosowana do różnic nie tylko w geometrii rysunku, ale także np. w ustawieniach.
Podsumowanie
O ZWCAD+ można napisać oczywiście znacznie więcej, niż uczyniłem to w tym krótkim przeglądzie/porównaniu. Nie wspomniałem o poleceniach wyświetlania, edycji, wymiarowania, wreszcie o całym szeregu poleceń wykorzystywanych do kontroli rysunku, znanych z AutoCAD. W podsumowaniu pragnę jednak szczególnie zwrócić uwagę na pewien fakt: AutoCAD kosztuje 4000 USD, a cena ZWCAD+ Pro, w zależności od kraju, wynosi około 1000 USD. ZWCAD+ stanowi wydatek czterokrotnie mniejszy niż AutoCAD – oznacza to, że Państwa studio może pracować na czterokrotnie większej liczbie stacji roboczych, co jest bardzo opłacalne.
Autor jest znanym ekspertem CAD. Jest redaktorem naczelnym upFront.eZine Publishing, Ltd. i autorem ponad 140 książek oraz kilkuset artykułów prasowych dotyczących CAD.
Rys. 7. Komenda FCMP pozwala na wskazanie różnic między rysunkami, obrazując je kolorystycznie
84
Źródło: ZWSOFT, Usługi Informatyczne Szansa
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa czerwiec 2013
® LogiKal
programy dla projektantów i producentów
– przyszłość zaczyna się teraz
86
Z ósmą wersją programu LogiKal®, firma Orgadata udostępnia aplikację mobilną, która zakończy erę nieczytelnych notatek i ręcznych szkiców na placu budowy. Dominika Kijko
L
ogiKal® jest oprogramowaniem branżowym przeznaczonym do konstruowania okien, drzwi i fasad z aluminium i stali.
Dla projektantów i producentów
Ten łatwy w obsłudze program jest w swojej budowie, systemie funkcjonowania i interfejsie dokładnie dopasowany do potrzeb projektowania i produkcji - wszystko w szybki i dokładny sposób. Już pakiet podstawowy programu LogiKal® zawiera wszystkie ważne funkcje, które są na co dzień potrzebne do projektowania konstrukcji. Od wprowadzania elementów, poprzez kalkulację, aż do optymalizacji cięcia. Program działa na platformie CAD, ponadto jest w pełni zintegrowany z programem ERP Plus, zarządzającym zasobami materiałowymi, finansowymi i ludzkimi oraz prowadzi wyliczenia wszystkich kosztów konstrukcji, również dzięki połączeniu z programami finansowymi i księgowymi. Program LogiKal® oferuje producentom niezależność, ponieważ obsługuje niemal wszystkie systemy profili, w które wpisani są dostawcy, ich produkty i warunki handlowe. Użytkownicy mają również praktycznie nieograniczoną możliwość wyboru innych elementów: np. wypełnień, okuć, koloru i rodzaju szkła, wariantów połączeń lub powierzchni. Dzięki swej przejrzystości i intuicyjnym sposobie działania, program LogiKal® pozwala skoncentrować się na potrzebach klientów i w każdej chwili reagować na zmiany rynkowe. Ogromnym atutem programu LogiKal® jest możliwość korzystania z niego w dowolnym z blisko 30 języków, a licencje serwerowe pozwalają na korzystanie z oprogramowania zdalnie.
Zintegrowana aplikacja WinIso 2D
W Europie, niezmiennie od wielu lat, LogiKal® jest wiodącym narzędziem sterującym do maszyn CNC i pił. Tylko w Polsce, program steruje blisko 70 centrami obróbczymi. Położenie obróbek określane jest automatycznie, następnie wybrane obróbki przedstawiane są na planach profili, a za pomocą modułu CNC wszystkie dane przekazane zostają bezpośrednio do centrum obróbczego.
Zintegrowane oprogramowanie z rodziny programów firmy Orgadata to krok w stronę budowania więzi rynkowych: – dla biur projektowych LogiKal® Planner, – dla producentów LogiKal®. LogiKal® daje możliwość sterowania centrami obróbczymi przy użyciu technologii kodów kreskowych, dzięki czemu wystarczy zeskanować kod kreskowy, aby uzyskać wszystkie niezbędne informacje. Ponadto wszystkie użyte narzędzia są sprawdzane pod kątem kolizji z profilem, również z uwzględnieniem ich uchwytów mocujących. Zintegrowane oprogramowanie z rodziny programów firmy Orgadata to krok w stronę budowania więzi rynkowych:
• dla biur projektowych – LogiKal® Planner, • dla producentów – LogiKal®.
Zintegrowana Platforma LogiKal®
LogiKal® Planner jest przeznaczony do przygotowania dokumentacji projektowej, wykonawczej i montażowej. Umożliwia tworzenie konstrukcji fasad, okien i drzwi na platformie CAD (np. bezpośrednio w AutoCad), zestawienia materiałów oraz automatyczne generowanie rysunków wykonawczych profili oraz detali konstrukcyjnych w formacie dxf/dwg. Ponadto program LogiKal® Planner umożliwia przesyłanie plików wykonawczych i projektowych do firm produkcyjnych, wyposażonych w produkcyjną wersję programu LogiKal®. Dzięki takiemu rozwiązaniu, firmy wykonawcze korzystające z usług zewnętrznych biur projektowych, mogą wykorzystywać efekty ich pracy, bezpośrednio w posiadanym programie produkcyjnym LogiKal®, który, poza funkcjami programu Planner, umożliwia dodatkowo wyceny stworzonych konstrukcji, obliczanie czasów produkcyjnych, sterowanie piłami i centrami obróbczymi CNC oraz szereg innych czynności związanych z procesem realizacji. Ideą, która przyświecała autorom programu, było mak-
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
budownictwa czerwiec 2013
Na rynku dostępna jest ósma już generacja programu LogiKal®. To właśnie dzięki niej firma Orgadata udostępnia aplikację mobilną, kończącą erę nieczytelnych notatek i ręcznych szkiców na placu budowy. Aplikacja ta pozwala na wysyłanie danych z programu, bezpośrednio do iPad’a i odwrotnie – za pomocą tego narzędzia, można wykonać zdjęcia na budowie i przypisać je aktualnemu projektowi. Wymiary wszystkich okien i drzwi mogą zostać wprowadzone do aplikacji i przypisane indywidualnie do każdego zdjęcia. W ten sposób manualne poprawki i stosy papierów przechodzą do historii. Dane i zdjęcia, do których dodatkowo można robić notatki i korekty, przesłane do programu, zostaną na stałe zapisane w projekcie budowlanym w LogiKal®8, dzięki czemu użytkownicy zachowują doskonałą przejrzystość działań. W ósmej wersji programu LogiKal® dostępna jest również zintegrowana aplikacja WinIso 2D, która pozwala na wyliczanie parametrów Uf dla zespołów okien oraz wyliczanie izoterm dla dowolnych przekrojów. Jest zintegrowana z programem LogiKal® jako kalkulacja w tle. Kolejną nowością jest moduł Jednostek Produkcyjnych, znacznie ułatwiający i porządkujący proces przygotowania produkcji. Pozwala na łączenie pozycji lub całych projektów w jednostki produkcyjne, a zamówienia, listy produkcyjne i dane maszynowe niezależnie od projektu, będą miały odniesienie do jednostki produkcyjnej. LogiKal®8 to dokładność. Szczegółowo opracowana funkcja dokumentacji realizacji projektu,
Orgadata East Europe Sp. z o.o. ul. Piłsudskiego 52 75-512 Koszalin tel.: +48 94 34 80 881 fax: + 48 94 34 80 882 e-mail: info@orgadata.pl www.orgadata.pl
Budynek referencyjny – Klinika w Chemnitz
programy dla projektantów i producentów
Najnowszy LogiKal®
pozwala na śledzenie wszelkich zmian, dokonanych w projekcie, aż do stanu pierwszego wprowadzenia. Daje to możliwość kontroli wszelkich procesów, np. jaki pracownik przeprowadził daną zmianę, w jakim czasie. Możliwe jest również opisanie wprowadzanych poprawek, co pozwala poznać ich powód. Śledzenie procesu zmian w projekcie to jedna z tych atrakcji nowej wersji LogiKal®, która już przynosi klientom Orgadata liczne korzyści w codziennej pracy. Orgadata udowodniła planistyczną dalekowzroczność w programie LogiKal® 8.1, który już niedługo pojawi się na rynku. Program został wzbogacony o ważne narzędzie, które oferuje producentom okien i drzwi dodatkową pomoc w zakresie ochrony antywłamaniowej. Wymagania stawiane oknom i drzwiom w nowoczesnym budownictwie metalowym są coraz wyższe, szczególnie drzwi antywłamaniowe stają się w dzisiejszych czasach skomplikowanymi konstrukcjami. W obliczu użycia elektronicznego wspomagania w zakresie bezpieczeństwa, skanerów linii papilarnych, automatycznych napędów i zamków przełącznikowych, budowa okien i drzwi stała się „nauką samą w sobie”, w której odpowiednie narzędzia muszą być zapewnione przez oprogramowanie pomocnicze. Orgadata reaguje na ten rozwój wypadków poprzez zintegrowanie z programem LogiKal® narzędzia planistycznego do prowadzenia przewodów. Dzięki temu użytkownicy będą mogli w przyszłości ustalać schematycznie prowadzenie przewodów we wszystkich profilach, obrazować dokładnie wyjścia kabli na profilach i je ewentualnie opracowywać.
W celu uzyskania szczegółowych informacji na temat programu LogiKal® jak również firmy Orgadata, prosimy o kontakt z nami lub zapraszamy na stronę internetową www.orgadata.pl
czerwiec 2013 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny
PROMOCJA
symalne wykorzystanie potencjału intelektualnego, współpracujących z producentami biur projektowych oraz sprowadzenie do minimum kwestii ręcznego transferu informacji między nimi. Uczestnicy procesu z jednej strony otrzymują narzędzie funkcjonujące na platformie CAD, z drugiej zaś, otwarte do integracji z systemami finansowo-księgowymi, klasy ERP lub sterującymi maszynami (platforma CAM).
87
PROMOCJA
programy dla zarządzających firmami i kontraktami 88
Realizacja projektów budowlanych wiąże się z zarządzaniem ogromną ilością różnego rodzaju dokumentów. Należą do nich także umowy. System Comarch ERP XL wspiera procesy związane z rejestrowaniem i obsługą zawieranych przez firmę umów. Edyta Kozek
N
arzędzie cechuje się elastycznością – pozwala zarejestrować dowolnego typu umowę (np. umowy inwestorskie, kontrakty z dostawcami czy podwykonawcami), wskazać jej wartość, określić szczegółowe warunki, osobę odpowiedzialną, a także zdefiniować dodatkowe elementy i właściwości. Praca na umowach może odbywać się w kontekście prowadzonych projektów, co dla firm budowlanych ma niebagatelne znaczenie. Aby ułatwić tworzenie podobnych do siebie umów, możliwe jest wykorzystanie wzorców, w których można zdefiniować pewne wspólne elementy dla umów danego typu. Przykładowo, dla umów z dostawcami mogą to być: zakontraktowana ilość, parametry opisujące surowiec, wymagana wielkość zaliczki, warunki dostawy. Dla umów inwestorskich lista parametrów bę-
dzie bardziej rozbudowana, m.in. o elementy opisujące, w jaki sposób dana inwestycja będzie realizowana, dane na temat polisy ubezpieczeniowej, czy informację o zawiązanych gwarancjach. Dokument umowy pełni rolę „spinacza” łączącego różnego rodzaju Stała kontrola wyniku na projektach Przykład umowy inwestorskiej
Nie tylko umowy
działania dotyczące procesu regulowanego daną umową. Wszystkie dokumenty powiązane z umową są łatwo dostępne z jednego miejsca, możliwe jest także generowanie nowych dokumentów z poziomu umowy. W przypadku umów zakupowych mogą to być oferty, zamówienia i faktury zakupu oraz dokumenty przyjęć, dla umów sprzedażowych analogicznie - oferty, zamówienia i faktury sprzedaży oraz dokumenty wydań.
Łatwe wprowadzenie zmian warunków umowy
Naturalną konsekwencją zmienności w otoczeniu biznesowym jest konieczność renegocjacji umów. Comarch ERP XL daje możliwość ewidencjonowania aneksów. Dla umowy, która została aneksowana, łatwo możemy wyświetlić te elementy, które zostały zmienione i porównać je z wartościami wyjściowymi. Wartości wynikające z aneksu są wyróżnione kolorystycznie.
Praca „w terenie”
Branżowy system informatyczny w centrali firmy budowlanej to podstawa, jednak równie istotne jest wyposażenie pracowników pracujących w terenie w niezbędne narzędzia pracy. Kierownicy budów raportują bieżące działania do centrali, mogą przykładowo z poziomu Obiegu Dokumentów dokonać opisu analitycznego dokumentów, np. dokumentu potwierdzającego dostawę materiałów budowlanych na budowę.
Stała analiza rentowności
Ocena rentowności umów odbywa się na podstawie dokumentów powiązanych z daną umową. Mogą to być dowolne dokumenty lub pozycje dokumentów zarejestrowanych w systemie. Analiza generowanych przez nie przychodów lub kosztów w zestawieniu z założonym budżetem daje odpowiedź na pytanie, czy działania realizowane w ramach umowy są rentowne.
System Comarch ERP XL to pakiet narzędzi do kompleksowego zarządzania projektami budowlanymi: od ofertowania, prowadzenia negocjacji, poprzez kosztorysowanie, harmonogramowanie, ewidencjonowanie różnego rodzaju dokumentów, rozliczanie czasu pracy i zasobów, po odbiór projektu. Dla ułatwienia pracy w Comarch ERP XL wprowadzono mechanizm umożliwiający pobranie danych z popularnych aplikacji kosztorysowych, takich jak ZUZIA, Norma Pro czy WINBUD. System wspiera planowanie zapotrzebowania na materiały i usługi oraz automatyzację rejestracji i rozliczeń płatności, a także kontrolę płynności finansowej inwestycji.
Top Builder 2012
Innowacyjność systemu Comarch ERP XL została wyróżniona Statuetką Top Builder 2012 w kategorii oprogramowania.
Autorka jest Specjalistką ds. Systemów ERP Comarch SA
Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla
Comarch SA tel.: (12) 681 43 00 e-mail: info.erp@comarch.pl www.erp.comarch.pl budownictwa czerwiec 2013
Rys. arch. Comarch
Umowy pod kontrolą dzięki Comarch ERP XL
architektura i design
Nowoczesne rozwiązania dla elewacji Patronat Honorowy i Współpraca
PROGRAM PROMOCYJNY I EDUKACYJNY BUILDERA
str. 92
Mecenasi Polskiej Architektury
architektura i design
Nowoczesne
rozwiązania dla elewacji Zdjęcia: arch. firmy Sto-ispo sp. z o.o.
Podwieszane wentylowane systemy ociepleń StoVentec Wysokie wymagania stawiane obiektom budowlanym, zarówno nowo wznoszonym jak i tym poddawanym renowacji, mobilizują dostawców systemów ociepleń do rozwijania istniejących rozwiązań oraz poszukiwania nowych. Dariusz Butkiewicz
S
ystemami optymalnymi, wyczerpującymi w pełni wymagania stawiane przez fizykę budowli oraz spełniającymi współczesne wymagania estetyczne, są podwieszane elewacje wentylowane StoVentec. Sprawdzają się one jako izolacja termiczna (ocieplająca lub chroniąca od wysokiej temperatury latem), stanowią
ponadto skuteczną barierę dla hałasu dochodzącego z zewnątrz. Oprócz swojej funkcji technicznej systemy StoVentec pozwalają również na swobodne i nowoczesne kształtowanie elewacji. Jest to szczególnie ważne w przypadku obiektów reprezentacyjnych, których wygląd musi posiadać indywidualny charakter.
Budowa i rodzaje elewacji wentylowanych Sto
Podwieszaną elewację wentylowaną należy rozpatrywać jako komplementarny system, na który składają się: podkonstrukcja, warstwa izolacyjna (zwykle wełna mineralna pokryta włókniną ochronną), oraz okładzina zewnętrzna stanowiąca
Rozwiązania elewacyjne Sto pozwalają na łączenie różnych systemów, np. StoVentec Glass z tradycyjnym ETICS
92 Builder
czerwiec 2013
osłonę przed wpływem warunków zewnętrznych. W elewacjach StoVentec okładzinę buduje się z prefabrykowanych paneli elewacyjnych lub jako bezspoinową powłokę wykonywaną na budowie. Pomiędzy warstwą izolacji, która szczelnie przylega do powierzchni przegrody a poszyciem znajduje się szczelina wentylacyjna, powodująca swobodną cyrkulację powietrza, co umożliwia dyfuzję pary wodnej przez ścianę budynku oraz usuwanie nadmiaru wilgoci z izolatora. Na standardową podkonstrukcję systemów StoVentec składają się mocowane mechanicznie konsole ze stali nierdzewnej oraz pionowe profile aluminiowe, dodatkowo w elewacjach panelowych stosowane są aluminiowe elementy wieszakowe, mocowane w układzie horyzontalnym. Okładzinę systemu mogą stanowić panele z taflą szklaną (StoVentec Glass), płyty z masywnego kamienia naturalnego (StoVentec Stone Massive) lub elementy fotowoltaiczne (StoVentec ARTline). W przypadku poszycia bez otwartych spoin powłokę wierzchnią może stanowić tynk (StoVentec R), szkło klejone na budowie (StoVentec G), mozaika szklana (StoVentec M), płytki ceramiczne (StoVentec C) lub cienkie płyty z kamienia naturalnego (StoVentec S). StoVentec Glass na elewacji biurowca MP09 zwanego Czarną Panterą, Graz (Austria)
Zastosowanie podkonstrukcji w systemach StoVentec pozwala na kształtowanie płaszczyzn odchylonych od pionu.
Materiał przyjazny środowisku
Zasadniczym elementem większości systemów StoVentec jest płyta nośna z innowacyjnego surowca – granulatu z wtórnej stłuczki szklanej, którego wyjątkowe właściwości materiałowe – niski współczynnik rozszerzalności termicznej, odporność na zawilgocenie oraz niewielki ciężar i czystość ekologiczna – zdobyły uznanie projektantów i inwestorów na całym świecie. Płyta z granulatu pełni funkcję poszycia podtynkowego w wentylowanych elewacjach bezspoinowych (StoVentec R/ M/ C/ S/ G) oraz podstawę nośną prefabrykowanych paneli z taflą szklaną (StoVentec Glass / StoVentec ARTline).
Estetyka elewacji, możliwości projektowe
Wykonanie elewacji wentylowanych jest idealną metodą nie tylko termoizolacji, ale również poprawy wy-
czerwiec 2013
Builder 93
architektura i design SyStemy StoVentec w Skrócie: Swoboda aranżacji: • duży wybór okładzin i powłok wierzchnich, • duże formaty płyt lub powierzchnie bezspoinowe, • niewidoczny system mocowania, • możliwość zastosowania w obudowie stropowej, • możliwość wykonania w bardzo ciemnych kolorach, • nadruk logo, dowolny wzór metodą sitodruku (StoVentec Glass), • zaokrąglone powierzchnie. Szczególne właściwości: • optymalna fizyka budowli dzięki szczelinie wentylacyjnej, • idealny do problematycznych podłoży, • niwelowanie nawet znacznych nierówności (do 20 cm), • izolacja akustyczna. Bezpieczeństwo systemu: • sprawdzony i pewny system, • odporny na działanie wiatru, mrozu i innych czynników atmosferycznych, • odporny na zarysowania, • odporny na wstrząsy i uderzenia, • bardzo dobra przepuszczalność pary wodnej, • badania ogniowe. Wygodne użytkowanie: • poręczny format i niewielki ciężar, • łatwa wymiana uszkodzonych paneli (dot. systemów panelowych), • łatwy montaż i wykończenie, • montaż w każdych warunkach atmosferycznych (dot. systemów panelowych), • bezproblemowe łączenie z innymi systemami elewacyjnymi.
glądu budynku. Możliwość zastosowania wielkoformatowych paneli, różnorodne kształty oraz wybór materiałów i faktur pozwala na dużą swobodę projektowania. Rozwiązania elewacyjne Sto pozwalają planować podział oparty na otwartych spoinach lub dużych powierzchniach bezspoinowych. Możliwe jest również tworzenie kombinacji – łączenie różnych systemów panelowych albo zestawianie ich z powierzchniami bezsponowymi, zarówno wentylowanymi jak i tradycyjnym ETICS. Bogata paleta kolorów umożliwia projektowanie kompozycji elewacyjnych w podobnym odcieniu lub na zasadzie kontrastu. Ponadto system bezspoinowy pozwala na uzyskanie powierzchni o wysokim standardzie równości i bardzo drobnej strukturze. Zaletą systemów StoVentec przy aranżowaniu elewacji jest możliwość zastosowania ciemnych, intensywnych odcieni. Dzięki stałej cyrkulacji powietrza w szczelinie wentylacyjnej, nawet wysoka dobowa amplituda temperatur nie prowadzi do uszkodzenia elewacji. Zastosowanie podkonstrukcji pozwala także na niwelowanie nierówności podłoża (nawet do 20 cm) oraz umożliwia kształtowanie płasz-
czyzn odchylonych od pionu lub kształtowanie łuków. Ta ostatnia cecha dotyczy elewacji StoVentec R z niestandardową podkonstrukcją drewnianą. Elewacje panelowe Sto wyróżniają się niewidocznym systemem mocowania. Płyty z okładziną szklaną oraz masywne panele kamienne zawieszane są za tylną ścianę, bez pomocy kotew chemicznych zatopionych w krawędziach lub innych widocznych zamocowań.
Sprawdzone rozwiązania, bezpieczeństwo
Elewacje wentylowane StoVentec spełniają polskie lub europejskie wymagania odporności ogniowej w zakresie niepalności i/lub nierozprzestrzeniania ognia. Bezspoinowy system StoVentec R oraz panelowy system z okładziną kamienną – StoVentec Stone Massive są dopuszczone do stosowania na elewacjach budynków przekraczających 25 metrów wysokości. StoVentec Glass klasyfikowany jest natomiast jako nierozprzestrzeniający ognia (NRO). Dzięki swojej budowie elewacyjne systemy wentylowane popra-
Bogata paleta kolorów paneli StoVentec Glass umożliwia projektowanie różnorodnych kompozycji elewacyjnych
Drukarnia w Dreźnie
94 Builder
czerwiec 2013
Przegląd elewacji Podwieszanych, wentylowanych stoVentec Systemy panelowe
Systemy bez otwartych spoin
StoVentec Glass
StoVentec R
StoVentec ARTline
StoVentec M / C / G
StoVentec Stone Massive
StoVentec S
Palma Aquarium w Palma de Mallorca
czerwiec 2013
Okładzinę systemu StoVentec na elewacji wielorodzinnego budynku w Zurichu stanowią glazurowane płytki ceramiczne w kolorze czarnym (StoVentec C)
System StoVentec R umożliwia tworzenie zakrzywionych elewacji.
Builder 95
architektura i design Zalety systemów StoVentec
Zapewniają dyfuzyjność przegrody.
Muzeum Ara Pacis w Rzymie (StoVentec R)
Chronią przed chłodem…
…i upałem. Uniwersytet w Düsseldorfie (StoVentec M)
Chronią przed opadami.
Niwelują nierówności podłoża.
Chronią przed hałasem. 96 Builder
wiają izolacyjność akustyczną przegrody o 7-10 dB, co zostało potwierdzone przez akredytowane laboratorium. Systemy wentylowane StoVentec zaprojektowane są w sposób gwarantujący bezpieczne użytkowanie: panele kamienne zostały poddane badaniom odrywania zamocowań oraz odporności na niskie temperatury, elementy StoVentec Glass, dzięki całopowierzchniowemu klejeniu szkła hartowanego do płyty systemowej, nawet po uszkodzeniu powierzchni szklanej, nie rozpadają się na kawałki. Dlatego mogą być montowane również w położeniu sufitowym. Uszkodzone płyty elewacyjne systemów panelowych – dzięki demontowanemu systemowi mocowania, można w łatwy sposób wymienić. Często czynność ta nie wymaga nawet udziału specjalistycznej firmy remontowej, może być realizowana przez służby techniczne administratora obiektu.
Wyjątkową zaletą systemu StoVentec Glass jest udokumentowana odporność na wstrząsy sejsmiczne. Polska leży wprawdzie w strefie o znikomym narażeniu na trzęsienia ziemi, niniejsza właściwość może być jednak bardzo istotna dla budynków znajdujących się na obszarach działalności górniczej, gdzie częstym zjawiskiem są tzw. tąpnięcia.
Projekt elewacji
Elewacje StoVentec powinny być montowane na podstawie projektu wykonawczego, który powinien zawierać rysunki podkonstrukcji oraz typy i wymiary elementów mocujących, ich liczbę i sposób mocowania, dostosowany do rodzaju okładziny. Określenie elementów podkonstruk-
cji oraz sposobu mocowania powinny opierać się na obliczeniach statycznych, uwzględniających rodzaj okładziny oraz wpływ sił zewnętrznych (parcia i ssania wiatru). W dokumentacji projektowej powinny się znaleźć rysunki rozwiązań istotnych detali (bogata biblioteka dostępna jest w firmie Sto) oraz w przypadku elewacji panelowej – rysunek podziału płyt oraz zestawienie formatek. Liczne realizacje potwierdzają bardzo szerokie spektrum zastosowań podwieszanych, wentylowanych systemów elewacyjnych StoVentec oraz możliwości uzyskania tym sposobem interesujących efektów estetycznych.
mgr inż. Dariusz Butkiewicz Doradca Techniczny Sto-ispo
czerwiec 2013
Specjaliści Techniki Deskowań.
Beton Architektoniczny Beton w swojej- wizualnie- najlepszej jakości/formie.
www.doka.pl
architektura budownictwo inżynieria lądowa architektura krajobrazu ruralistyka urbanistyka architektura zieleni planowanie przestrzenne projektowanie wnętrz konserwacja zabytków Promujemy Polską Architekturę konstrukcja technologia design
program promocyjno-edukacyjny „Buildera”
program promocyjno-edukacyjny Buildera
Builder Serdecznie zapraszamy do współpracy przy realizacji ogólnopolskiego programu promocyjno-edukacyjnego „Promujemy Polską Architekturę”. Projekt ten będziemy realizować przy współpracy partnerów społecznych. Do współpracy zapraszamy również biznes – wiodące na rynku firmy budowlane – wykonawcze oraz producentów nowoczesnych materiałów i technologii. Główne cele przedsięwzięcia to promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów oraz ich twórczych osiągnięć, prezentowanie ich dorobku w postaci projektów zrealizowanych i czekających na realizację, podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej, a także podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych. W ramach programu nagradzane będą również (wyróżnienia TopBuilder, Budowlana Firma Roku, Polski Herkules, Firma Na Medal, Sportowy Obiekt Roku, Budowniczy Polskiego Sportu) i promowane na naszych łamach najlepsze projekty oraz ich autorzy. Doceniany będzie kunszt doświadczonych i nowatorska twórczość młodych projektantów. Architektura stanowi nieodłączny element sztuki narodowej i spuściznę artystyczną naszego kraju, a potencjał intelektualny jej twórców i szeroko rozumiana innowacyjność firm budowlanych mają ogromny wpływ na rozwój nowoczesnego budownictwa i gospodarki. Zapraszamy Państwa do współpracy przy tym ważnym dla środowiska programie!
Danuta Burzyńska Redaktor Naczelna
cele programu
1. Promowanie polskich projektantów: architektów i konstruktorów.
2. Prezentowanie i popularyzowanie ich dorobku, twórczych osiągnięć i zrealizowanych projektów, a w przypadku młodych i wchodzących na rynek ich entuzjazmu, pomysłów i otwartości na nowoczesne rozwiązania materiałowe i technologiczne. 3. Podkreślenie roli architekta i konstruktora w procesie inwestycyjnym i kształtowaniu przestrzeni publicznej. 4. Podkreślenie znaczenia uwzględniania nowoczesnych materiałów i rozwiązań technologicznych w procesie projektowania obiektów budowlanych.
5. Wskazywanie nowoczesnych narzędzi ułatwiających i usprawniających pracę projektantów.
6. Edukowanie środowiska związanego z budownictwem, w tym przyszłych architektów, konstruktorów i budowniczych (studenci uczelni technicznych) w zakresie architektury i urbanistyki oraz ładu przestrzennego, a także budownictwa, w tym przekaz i pogłębianie wiedzy o konstrukcji, technologiach i materiałach budowlanych.
7. Wskazywanie jak rozumieć, oglądać i cenić architekturę i konstrukcję budowli. 8. Promowanie polskiej myśli inżynierskiej. 9. Promowanie najlepszych materiałów i technologii.
a
a a a u a
a i e e
z a w
Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto? Mariusz Ścisło
Architekt, Prezes FS&P Arcus Prezes SARP
Architektura kształtuje przestrzeń naszego otoczenia, dobra architektura powinna dawać nam poczucie ładu i komfortu życia w przestrzeni ukształtowanej przez człowieka. Edukacja w dziedzinie kultury jej odbioru i to już na poziomie szkoły jest potrzebna tak jak edukacja w innych dziedzinach Sztuki: muzyce, malarstwie, rzeźbie.
Jacek Woźniczka
Prezes Zarządu Sto-ispo Sp. z o.o.
Otaczająca nas architektura ma niebagatelny wpływ na kreowanie naszej przestrzeni życiowej i nasze samopoczucie. Wpływa na wyra-
Architektura to też inżynieria i technologie budowania oraz funkcjonowania budynków. Zmieniające się wymogi w dziedzinie poszanowania naszego środowiska i źródeł energii każą nam, jako twórcom, rozumieć najnowsze osiągnięcia technologii i nauki dla zapewnienia właściwego i ekonomicznego zastosowania nowych materiałów. Współczesne wymogi ekologii będą zmieniać sposób kształtowania budynków i przestrzeni, aby była bardziej przyjazna społeczności postindustrialnego społeczeństwa informatycznego. Nowe technologie materiałowe i instalacyjne dają też nieznane wcześniej możliwości ich zastosowania w kształtowaniu konstrukcji i architektury. Jesteśmy na początku drogi rewolucyjnych przemian w zastosowaniu nowych materiałów, które wychodzą z laboratoriów
do produkcji. I tak jak kiedyś zastosowanie w budownictwie stali, szkła i betonu zmieniło architekturę przełomu XIX/XX wieku, tak teraz inteligentne technologie, nanotechnologiczne i kompozytowe materiały będą w niedalekiej przyszłości znacząco wpływały na sposób projektowania, budowania, kształtowania wnętrz i przestrzeni. Umiejętność właściwego wykorzystania tych materiałów i technologii będzie koniecznością narzucaną poprzez coraz bardziej restrykcyjne przepisy, tworzone przez lobby „ekologicznego centrum unijnych dyrektyw”, ale także wymuszane przez trendy, mody i w końcu – rachunek ekonomiczny. Jak w tym wykorzystać talent do wykreowania piękna przestrzeni i architektury nie popadając w kicz zawsze towarzyszący nowym, technologicznym gadżetom, a jednocześnie ze sprawnością profe-
Nowe technologie dają nieznane wcześniej możliwości ich zastosowania w kształtowaniu konstrukcji i architektury.
żanie przez nas emocji, choćby takich jak: manifestowanie zachwytu, zadowolenia, zdziwienia czy też tych mniej pozytywnych. Skupiamy uwagę na estetyce obiektu, na jego funkcjonalności i na tym jak wpisuje się on w otoczenie. I choć każdy z nas ma prawo do różnego odbioru, to na pewno wszyscy zgodzą się z faktem, że to architekt ma niebagatelny wpływ na połączenie twórczej wizji z wkomponowaniem jej w nasze praktyczne życie. Dlatego też firma Sto w podstawach filozofii swojego działania koncentruje się na współpracy z architektami. Dzięki wielolet-
niemu praktycznemu doświadczeniu zdobytemu na całym świecie oferujemy rozwiązania dla każdego projektu i dla różnorakich wymagań. Szeroka gama produktów i systemów Sto dla rozwiązań elewacyjnych oraz wnętrz podkreśla walory architektoniczne i funkcjonalne obiektu. Kreatywne rozwiązania architektoniczne, cechujące się skutecznością, zachowujące długotrwałość i bezpieczeństwo, wraz z coraz szerszą ideą zrównoważonego budownictwa, są dla nas naturalnym kierunkiem, w którym podążać powinna współczesna architektura. Tak więc z racji
Kreatywne rozwiązania architektoniczne, cechujące się skutecznością, zachowujące długotrwałość i bezpieczeństwo, wraz z coraz szerszą ideą zrównoważonego budownictwa, są dla nas naturalnym kierunkiem, w którym podążać powinna współczesna architektura.
Patronat Honorowy i Współpraca
PRogRAm PRomocyjno-edukAcyjny BuildeRA
czerwiec 2013
sjonalisty umieć je wykorzystać ze zrozumieniem ich własności – to jest zadanie dla ośrodków kształcenia przyszłych architektów. To także wymóg ciągłego kształcenia czynnych zawodowo projektantów. Żyjemy w globalnej wiosce dostępności usług z każdego miejsca na świecie. Dobrze wyedukowani w innowacyjności, z umiejętnością wykorzystania swego potencjału w symbiozie z doświadczeniem w realizacji tworzenia dzieł niepowtarzalnych i odkrywczych, będą mieli możliwość realizowania się w zawodzie architekta, w ostrej konkurencji jaką stwarza e-świat bez granic. Jak na razie współczesna młodzież całkiem dobrze radzi sobie w tej konkurencji.
długoletniego doświadczenia firmy, ale i z troski o nasze otoczenie, zdecydowaliśmy się wziąć udział w akcji Promujemy Polską Architekturę. Jej idea współgra z wartościami naszej firmy, a promocja osiągnięć polskich architektów leży w naszym wspólnym interesie.
Mecenasi Polskiej Architektury
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
Builder 99
architektura i design
Przemek Kaczkowski
Architekt STOPROCENT Architekci
prof. nzw. dr hab. inż. arch. Antoni Taraszkiewicz Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej
Andrzej Sapkowski powiedział kiedyś : „Możemy nosić chińskie ciuchy, jeździć czeskimi autami, patrzeć w japońskie telewizory, gotować w niemieckich garnkach hiszpańskie pomidory i norweskie łososie. Co do kultury, to jednak wypadałoby mieć własną.” To samo można odnieść do architektury, która jest jej najbardziej namacalną emanacją. Jakość naszego otoczenia przekłada się w sposób bezpośredni na komfort życia. Przyjazne i dobrze zaprojektowane miasto, budynek użyteczności publicznej czy nawet dom składają się na nasz wspólny, społeczny kapitał. Dlatego tak ważne jest, aby promować dobrą, polską
architekturę; przemyślaną, harmonijnie wpisaną w otoczenie, odpowiadającą skalą i funkcją swojemu przeznaczeniu. Warto jest zauważyć fakt, że do pracy zawodowej dojrzało nowe pokolenie doskonałych polskich architektów. Z jednej strony świadome swojego kulturowego dziedzictwa i historii, a z drugiej strony świetnie zorientowane w najnowszych osiągnięciach technicznych i trendach w projektowaniu. Niestety, same chęci i kwalifikacje często nie wystarczają, żeby powstał dobry budynek. W szeroko pojętym interesie leży zmiana sposobu wyłaniania projektów realizowanych z pieniędzy publicznych. Najniższa cena, jako podsta-
Architektura w przestrzeni zurbanizowanej jest dla człowieka czymś tak samo powszechnym jak przyroda w środowisku naturalnym. Jest ona wszechobecna, a jej wpływ na ludzką psychikę, choć często nieuświadamiany, jest niezwykle silny i wielopłaszczyznowy. Dlatego też dbałość o jej wysoki poziom jest nie tylko dążeniem do zaspokojenia naszych potrzeb użytkowych i estetycznych, ale również w dużym stopniu dążeniem do utrzymania naszego zdrowia i komfortu psychicznego. Architektury na wysokim poziomie nie da się tworzyć bez wiedzy. Bez wiedzy niemożliwy też jest jej prawidłowy odbiór. Wynika stąd konieczność stałej edukacji i samoedukacji architektów, ale również konieczność prowadzonej na bar-
dzo szeroką skalę edukacji społecznej. Nowoczesne technologie są współczesnym narzędziem, a jednocześnie tworzywem w architektonicznych dokonaniach. Żaden twórca nie może prawidłowo działać bez znajomości tworzywa i bez umiejętności posługiwania się narzędziem.
Architektury na wysokim poziomie nie da się tworzyć bez wiedzy. Bez wiedzy niemożliwy też jest jej prawidłowy odbiór. Promocja rodzimej architektury w Polsce prowadzona być musi (w znacznie szerszym niż obecnie stopniu) w oparciu o propagowanie w środkach masowego przeka-
Patronat Honorowy i Współpraca
PROGRAm PROmOCyjNO-EDukACyjNy BuilDERA
100 Builder
wowe kryterium przetargowe, czy ukochane przez samorządowców kontrakty typu „ zaprojektuj i wybuduj” stawiają architekturę na ostatnim miejscu w skali potrzeb. Dlatego sądzę, że warto jest organizować jak najwięcej otwartych kon-
Ważne jest, aby promować dobrą polską architekturę; przemyślaną, harmonijnie wpisaną w otoczenie, odpowiadającą skalą i funkcją swojemu przeznaczeniu. kursów, najlepiej pod rzetelnymi auspicjami SARP-u, bo to właśnie one dają młodym projektantom szansę, a wolna konkurencja jest najlepszą promocją dla polskiej architektury.
zu najbardziej udanych czy też ważnych realizacji architektonicznych. Jednakże najbardziej nawet dynamiczne działania w tym zakresie nie przyniosą spodziewanego rezultatu bez zaszczepienia w społeczeństwie polskim zainteresowania architekturą współczesną i bez uznania jej za element życia kulturalnego. To z kolei można osiągnąć jedynie w drodze żmudnej i systemowo prowadzonej edukacji społecznej . Udana promocja polskiej architektury w świecie zależy, jak się wydaje, głównie od talentu i pracowitości naszych architektów oraz od stworzenia im warunków, w których ich talent i zaangażowanie mogłyby się prawidłowo rozwijać. Praca Polskich architektów, jeśli owocuje udaną realizacją, jest zauważana i doceniana w świecie.
Mecenasi Polskiej Architektury
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
czerwiec 2013
Promujemy Polską Architekturę – dlaczego warto?
prof. nzw. dr hab. inż. arch. Jerzy Suchanek Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej
prof. dr hab. inż. arch. Elżbieta TrockaLeszczyńska
Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej
Promocja polskiej architektury nie wymaga zbyt wielu nakładów po realizacji. Wybitne dzieła architektury znajdują w końcu swoich fanów niezależnie od starań inwestora czy autora, podobnie rzecz ma się ze znalezieniem krytyków – oponentów. Najważniejsze to doprowadzić do powstania dzieła. Nie służą temu przetargi we wszystkich etapach procesu inwestycyjnego w takim kształcie, jaki obowiązuje dzisiaj. Zwycięstwo najtańszej oferty to klęska najlepszej. Jedynym sposobem na promocję polskiej (dobrej) architektury jest stworzenie (obawiam się, że ten wyraz nie bez kozery kojarzy się z Genesis) popytu na dobrą architekturę. Zapotrzebowanie powinno wynikać z upodobań
Jedynym sposobem na promocję polskiej (dobrej) architektury jest stworzenie (obawiam się, że ten wyraz nie bez kozery kojarzy się z Genesis) popytu na dobrą architekturę.
Promocja architektury w Polsce i polskiej architektury na świecie powinna być poprzedzona, z jednej strony – autonomią wykonywania zawodu i wysoką ekspercką rangą projektanta na budowie, z drugiej zaś – społecznym przyzwoleniem na twórczość. Pomocne byłoby tu stworzenie szeregu rozwiązań systemowych: od ochrony aktualnej twórczości (np.: przez likwidację przetargów trybu „zaprojektuj i wybuduj” w odniesieniu do budynków użyteczności publicznej), po ochronę wartości kulturowych dzieł architektury regionalnej, modernistycznej, postindustrialnej, jak również rzetelną ocenę walorów użytkowych architektury (np.: wprowadzenie obowiązkowej procedury POE dla budynków uży-
teczności publicznej) i publiczne wyróżnianie autorów najlepszych realizacji. Popularyzacja architektury jest możliwa dzięki przybliżaniu jej lokalnym społecznościom w projektach partycypacyjnych, dzięki promowaniu twórczości w organizacji konkursów architektonicznych, wreszcie dzięki konsekwentnym i długoterminowym działaniom edukacyjnym poza środowiskiem. Przykładem działań w społeczności lokalnej, w których uczestniczy Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej jest Dolnośląski Festiwal Architektury (DoFA) – coroczne wydarzenie, które integruje Uczelnię ze środowiskiem twórczym SARP-u i umożliwia lepszą percepcję architektury mieszkańcom regionu dolnośląskie-
inwestorów – klientów, ale również z wewnętrznej potrzeby tworzenia samych architektów, przy czym jedno bez drugiego nie przetrwa. W obu przypadkach można szukać pomocy w mediach, gdzie powinno się mówić o architekturze jak o innych dyscyplinach nauki i sztuki. Widać tu potrzebę zaistnienia krytyków zajmujących się architekturą. W obu przypadkach pomocne może być również to, co dzieje się na uczelniach. Kształcenie na kierunku
Patronat Honorowy i Współpraca
ProgrAm Promocyjno-eDukAcyjny BuilDerA
czerwiec 2013
architektura i urbanistyka (lub architektura) obejmuje także wiadomości z zakresu wykonawstwa i infrastruktury. Efekty kształcenia będą tym lepsze, im więcej studenci dowiedzą się o możliwościach (również tych dopiero przewidywanych), jakie stwarzają osiągnięcia w tych branżach. Architektura to sztuka tworzenia przestrzeni, a dokładniej: zmian w przestrzeni. Pamiętając o konieczności współtworzenia tych zmian z wieloma uczestnikami, wiemy, że odpowiedzialność i tak spoczywa na architekcie. Lepiej dla nas wszystkich, żeby umiał docenić możliwości nowoczesnych technologii, bo jest to jeden ze środków do osiągnięcia celu jakim jest dobra architektura.
go. Festiwal adresowany jest do wszystkich zainteresowanych i oferuje interaktywne warsztaty, wystawy, dyskusje, wykłady i towarzyszące im wycieczki po najważniejszych dziełach architektu-
Polska architektura jest kreatywna i nowoczesna, co doskonale widać z perspektywy uczelni, której absolwenci doskonale radzą sobie na zagranicznych rynkach pracy. ry, zarówno historycznej, jak i najnowszej. Pozytywny przekaz dotyczący architektury może wytworzyć nie tylko powierzchowną modę na twórczość „celebrycką”, ale realne zainteresowanie wartościami architektonicznymi przestrzeni wokół nas.
Mecenasi Polskiej Architektury
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
Builder 101
architektura i design
prof. dr hab. inż. arch.
Jacek Gyurkovich Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
Studia w zakresie architektury zapewniają absolwentom niezbędną wiedzę i umiejętności w dziedzinie projektowania architektonicznego, w powiązaniu
Szczególnym przesłaniem w procesie kształcenia jest rozbudzanie wrażliwości studentów na potrzebę dbałości o ład przestrzenny i kształtowanie zrównoważonego środowiska życia.
ze współczesnymi wymaganiami technicznymi, z uwzględnieniem potrzeb funkcjonalnych i zdrowotnych użytkowników oraz równowagi ekologicznej. Zapewniają znajomość uwarunkowań artystycznych, kulturowych, intelektualnych, historycznych, społecznych, ekonomicznych i środowiskowych. Przygotowują również absolwentów do pracy w planowaniu przestrzennym w skalach od lokalnej do regionalnej oraz do ochrony zabytków architektury i urbanistyki i prowadzenia prac konserwatorskich. Szczególnym przesłaniem w procesie kształcenia jest rozbudzanie wrażliwości studentów na potrzebę dbałości o ład przestrzenny i kształtowanie zrównoważonego środowiska życia. Realizacja tak złożonych zadań dla spełnienia oczekiwań i wymogów współczesnych społeczności nie byłaby możliwa bez wykorzystywania najnowszych osiągnięć technicznych i technologicznych.
Mirosław Nizio
Architekt, Kierownik pracowni Nizio Design International
Architektura w Polsce dotąd nie była najbardziej docenianą dziedziną. Architekci nie mieli takiej renomy jak pisarze. To poprzez literaturę analizowało się naszą historię. Kultura materialna, a więc i architektura, pozostawała w cieniu. W czasach rozbiorów i wojen budynki nie miały takiej żywotności, za chwilę mogło ich nie być. Dużo większe szanse na przetrwanie miało to co duchowe, paradoksalnie wtedy mniej ulotne, czyli słowo.
Teraz, w czasach pokoju, projektowanie ma szanse na rozwój. Przed polskimi architektami wciąż stoi trudne zadanie odbudowy naszego kraju. Wiele przestrzeni wymaga rewitalizacji, odbudowy i świeższego spojrzenia. W Polsce architektura jest mocno związana z naszą historią. Jest też dobrą formą jej wyrazu, myślę, że robi to lepiej niż słowo pisane. W naszym kraju, poza ciekawym projektem, liczy się kontekst miejsca, w którym powstaje budynek. Dlatego właśnie polska architektura ma szansę na uznanie za granicą. Może zachwycać nie tylko architektonicznym kunsztem, ale również opowiadać ciekawą i barwną historię.
Przed polskimi architektami wciąż stoi trudne zadanie odbudowy naszego kraju. Wiele przestrzeni wymaga rewitalizacji, odbudowy i świeższego spojrzenia. REKLAMA
102 Builder
czerwiec maj 2013
Relacje i lista Laureatów z wcześniejszych edycji na www.pkis.pl, www.ebuilder.pl
KONKURS BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU
2013 Finał X XiV EDYCJi 14 listopada 2013 roku
zapraszamY zapraszam Do uDziału inwEstorów, inw nw proJEktantów, wYkonawCów kontakt:
Danuta Burzyńska, Przewodnicząca Komisji Weryfikacyjnej Konkursu ul. Rolna 155, 02-729 Warszawa tel. 22 853 06 87 w. 131, tel. kom. 507 175 701 e-mail: burzynska@pwbmedia.pl, biuro@pkis.pl
Wyróżnienia przyznawane są w ramach programu Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej „budujemy Sportową Polskę” i programu miesięcznika Builder „Promujemy Polską Architekturę” PATRONAT HONOROWY MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW
ORGANIZATOR
PATRONAT HONOROWY
ORGANIZATOR
PATRONAT HONOROWY
Partner działu
architektura i design
ORAS •EKOLOGIA •INTELIGENTNE ROZWIĄZANIA •BATERIE, KTÓRE OSZCZĘDZAJĄ WODĘ ZA UŻYTKOWNIKA
Firma Oras powstała w Finlandii w 1945 roku. Od lat jest liderem w projektowaniu i produkcji armatury łączącej ekologiczne rozwiązania, nowoczesny design i inteligentne systemy. Działa w 18 krajach Europy. W Polsce obecna jest od 1998 roku. Posiada 2 fabryki: w Finlandii i Polsce. Jednym z kluczowych założeń, którymi kieruje się firma, jest dbałość o środowisko. Producent posiada w ofercie inteligentną armaturę elektroniczną, baterie jednouchwytowe i termostatyczne, pozwalające w łatwy i przyjazny sposób oszczędzać wodę i energię. Firma współpracuje ze znanymi projektantami m.in. włoskim domem projektowym Alessi. Jakość produktów Oras potwierdzają liczne, międzynarodowe nagrody. www.oras.com
Skandynawski design – określenie od lat kojarzone jest z prostym wzornictwem, a jednocześnie funkcjonalnością. Do tych cech fińska marka Oras dodaje jeszcze dwa wyznaczniki nowoczesnych sprzętów codziennego użytku – ekologię i zaawansowane technologie. Inteligentna armatura coraz częściej znajduje się w wyposażeniu łazienek i kuchni nie tylko obiektów komercyjnych, ale także mieszkań i domów. 104 Builder
Armatura, która wyznacza trendy: inteligentna, ekologiczna, funkcjonalna
D
obrze zaprojektowane wnętrze to dziś nie tylko design. Inwestorzy oczekują od architektów ciekawej koncepcji wizualnej, ale uzupełnionej o funkcjonalność. Nowoczesne pomieszczenia mają być ładne, wygodne i przyjazne użytkownikom. Dotyczy do zarówno przestrzeni w obiektach użyteczności publicznej, takich jak biurowce, hotele, centra handlowe, ale też wnętrz prywatnych. Techniczne urządzenia m.in. systemy zarządzania budynkiem mają poprawiać komfort przebywania w pomieszczeniach. Krzesła, biurka, regały mogą być designerskie, ale muszą być przede wszystkim wygodne. A czego świadomy inwestor wymaga dziś od armatury? Musi mieć cie-
kawy design, ale też dodatkowe funkcje użytkowe jak eko-blokady czy wręcz elektroniczne sterowanie. I właśnie na tę potrzebę rynku odpowiada firma Oras. Marka pochodzi z Finlandii, już z założenia więc, jak cała Skandynawia, nakierowana jest na ekologię i poszanowanie środowiska. Armatura Oras to przykład tego, jak w jednym produkcie można pogodzić design z ekologią. To potwierdzenie argumentu, że bycie eko wcale nie musi oznaczać wyrzeczeń, czy obniżenia jakości i komfortu higieny.
Oszczędności w kosztach utrzymania budynków
Najwięksi deweloperzy i inwestorzy obiektów użyteczności pu-
blicznej coraz chętniej sięgają po gotowe rozwiązania systemowe związane z inteligentnym budownictwem. A tych na rynku przybywa. Decydując się na inteligentny budynek stawiają przede wszystkim na zmniejszenie kosztów eksploatacji. Standardem w nieruchomościach komercyjnych stał się więc montaż bezdotykowej armatury. Pozwala obniżyć koszty wody, ścieków i prądu, ponieważ kran uruchamiany jest elektronicznym
Oras wprowadza na rynek baterie wykonane z tzw. eko mosiądzu, czyli mosiądzu, który nie zawiera ołowiu, uznawanego za pierwiastek szkodliwy.
Oras Cubista
czerwiec 2013
Firma, jako pierwsza w Polsce, wprowadza właśnie na rynek baterie wykonane z tzw. eko mosiądzu, czyli mosiądzu, który nie zawiera ołowiu, uznawanego za pierwiastek szkodliwy. Pierwsze produkty wyprodukowane tą metodą – krany z linii Optima – trafią do sprzedaży jeszcze wiosną tego roku.
Design musi być funkcjonalny
Według wyliczeń ekspertów, montaż baterii bezdotykowych pozwala obniżyć zużycie wody nawet o 50 proc. sensorem jedynie wówczas, gdy użytkownik przysunie dłonie do kranu. Tak zaawansowane rozwiązania na rynku armatury pojawiają się jednak nie tylko w super nowoczesnych obiektach klasy A. Armaturę z linii Oras Electra znaleźć można także w nowo powstałych muzeach, m.in. w budynku Centrum Chopinowskiego w Warszawie, w kinach Cinema City oraz w obiektach sportowych, np. na stadionie PGE Arena w Gdańsku. Według wyliczeń ekspertów, montaż baterii bezdotykowych pozwala obniżyć zużycie wody nawet o 50 proc. To istotne dla tych budynków, które starają się o zdobycie ekologicznych certyfikatów BREAM, LEED czy DGNB. Ekologia ważna jest dla Oras nie tylko przy projektowaniu armatury.
czerwiec 2013
Dla Oras pracują projektanci z Finlandii, np. Kirsi Svärd, jedna z najbardziej rozpoznawalnych projektantek młodego pokolenia, ale też ikony światowego projektowania użytkowego z pracowni Alessi,
m.in. Stefano Giovannoni czy Alessandro Mendini. Wszystkie produkty mają jednak wspólny mianownik – oszczędny styl, połączony z wartościami użytkowymi. Pozwala to zaaranżować bardzo różne wnętrza, od klasycznych łazienek, po wyszukane, nietypowe projekty. Architekci znajdą wśród serii Oras armaturę chromowaną, satynową, a ostatnio także krany w połyskującej, białej i czarnej obudowie. Wybrane modele dedykowane do łazienek publicznych mają nawet specjalne, wandaloodporne kształty, m.in. brak w nich jakichkolwiek elementów wystających, które można oderwać lub uszkodzić. Tak
Oras Optima
Builder 105
PROMOCJA
Armatura Oras to przykład tego, jak w jednym produkcie można pogodzić design z ekologią.
szeroki wybór powoduje, że armaturę Oras spotkać można nawet w obiektach historycznych, jak np. w łazienkach Państwowego Muzeum Ermitrażu w St. Petersburgu i Teatru Balszoj w Moskwie. Kształt baterii łazienkowej lub kuchennej to również ważny element, na który zwracają uwagę osoby prywatne. Urządzając mieszkanie lub dom szukają rozwiązań pasujących stylistyką do wnętrza. Od kilku lat rośnie jednak świadomość, że kran to nie tylko jego wygląd. Konsumenci szukają produktów, oceniają ich jakość. A od kiedy nastała era smartfonów i tabletów rozglądają się także za sprzętami, które podobnie do innych techno nowinek będą działać jak przyjazny w użytkowaniu gadżet. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie rynku jest właśnie nowa generacja armatury jaką stanowi linia Oras Optima. Baterie z tej kolekcji są dedykowane dla osób, które marzą o inteligentnym domu. Większość stanowią bezdotykowe modele uruchamiane sensorem, wyposażone w elektroniczne wyświetlacze wskazujące temperaturę wody, czy specjalny przycisk do uruchamiania kranu działający bezprzewodowo dzięki WiFi. Marka Oras od lat wyznacza trendy na światowym rynku armatury, nowa linia jest tego kolejnym dowodem. n Zdjęcia arch. ORAS
Oras Alessi One
BiURo aRcHiTeKToNiczNe BaRycz i SaRamowicz
Zdjęcia: arch. BIURO ARCHITEKTONICZNE BARYCZ I SARAMOWICZ
profile
Rafał BaRycz i Paweł SaRamowicz
architektura i design Rafał Barycz i Paweł Saramowicz są architektami – twórcami prestiżowego krakowskiego Biura Architektonicznego Barycz i Saramowicz.
Rafał Stanisław Barycz urodził się 14 maja 1967 r. w Krakowie. Studiował architekturę na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, który ukończył z wyróżnieniem w 1992 roku, na podstawie przygotowanego we współpracy z Wydziałem Architektury Fachhochschule Münster projektu Europejskiego Centrum Współpracy Kulturowej wokół Zamku Schloß Welbergen. W 1997 roku uzyskał tam stopień doktora nauk technicznych w specjalności projektowania architektury mieszkaniowej i użyteczności publicznej, na podstawie rozprawy Architektura mieszkaniowa Krakowa, Wiednia i Grazu na tle współczesnych tendencji stylistycznych. Był stypendystą Fundacji Lanckorońskich z Brzezia, Haus der Architektur w Grazu, Rządu Krajowego Styrii. W roku 1995 został laureatem Nagrody Twórczej Miasta Krakowa w dziedzinie architektury. Od 2004 roku jest członkiem Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Krakowie. Jako sędzia konkursów architektonicznych SARP sędziował m. in. konkurs na Most Kotlarski w Krakowie, Międzynarodowe Biennale Architektury, Projekt Roku. Ogłosił kilkadziesiąt publikacji w kraju i za granicą, poświęconych zagadnieniom nowoczesnego projektowania architektonicznego. Paweł Mikołaj Saramowicz urodził się 28 stycznia 1967 w Kielcach. Studiował architekturę na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, który ukończył w 1993 roku. W roku 2000 uzyskał stopień doktora nauk technicznych w specjalności teorii architektury i urbanistyki, na podstawie rozprawy Związki pomiędzy architekturą a sztuką filmową. Był stypendystą uniwersytetów w Wenecji, Neapolu i Las Palmas. W roku 1997 został laureatem Nagrody Twórczej Miasta Krakowa w dziedzinie architektury. Jest autorem publikacji poświęconych zagadnieniom nowoczesnej architektury, jak również wielu projektów z dziedziny grafiki użytkowej. W 2002 roku Rafał Barycz i Paweł Saramowicz byli współtwórcami Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, gdzie prowadzą mistrzowską klasę projektową.
Architektura nowoczesnej Polski w XXI wieku musi być awangardowa i hipernowoczesna, a przy tym odrębna, nie naśladowcza, lecz czerpiąca z własnej historii i tradycji.
Modernizacja przestrzeni przy zachowaniu autonomii i oryginalności jest podstawowym zadaniem naszej myśli architektonicznej. 106 Builder
czerwiec 2013
Biurowiec ASCO SA. Kraków, ul. Kącik
ALFABET ARCHITEKTONICZNY BARYCZA I SARAMOWICZA
Architektoniczne credo
Architektura nowoczesnej Polski w XXI wieku musi być awangardowa i hipernowoczesna, a przy tym odrębna, nie naśladowcza, lecz czerpiąca z własnej historii i tradycji. Wyrasta bowiem z kultury i w relacji do niej buduje swą tożsamość. To wszak Stefan Żeromski pisał, że im kultura niższa – tym naśladownictwo dalej posunięte. Modernizacja przestrzeni, przy zachowaniu autonomii i oryginalności, jest podstawowym zadaniem naszej myśli architektonicznej.
Budynek marzeń Zaprojektowanie polskiego M-Preisu – jest architektonicznym celem Barycza i Saramowicza. Prymitywne sklepy wielkopowierzchniowe są tym rodzajem budownictwa, który najskuteczniej niszczy polską przestrzeń. Skorzystać zatem trzeba z doświadczeń tyrolskiej sieci M-Preis, której markety, projektu m.in. Dominique Perrault czy Astrid Tschapeller są prawdziwymi dziełami sztuki architektonicznej. Fascynujące surowce architektoniczne
Sichtbeton. Łamany warstwowo piaskowiec magurski. Dranica. Wiór osikowy. Wywodzące się z hydrobudownictwa gabiony. Strzecha trzcinowa. Transparentna folia elewacyjna.
Guru Le Corbusier i Mies van der Rohe – to protagoniści nowoczesności. Triada celów budowlanych Witruwiusza – utilitas, firmitas, venustas – stanowi o istocie architektury. To trwałość, celowość i piękno. Budynek ekspozycyjno-biurowy GEMINI HOLDINGS. Kraków, Al. Focha
Willa Krakowiaków Zachodnich. Zabierzów k. Krakowa
Kamienica dochodowa. Kraków, ul. Zamoyskiego 44
Inspiracje
Egzemplifikacją metody twórczej Biura Architektonicznego Barycza i Saramowicza jest Willa Krakowiaków Zachodnich – najnowszy projekt, który firma realizuje w Zabierzowie k. Krakowa, w rejonie osiedla Sarni Stok i Uroczyska Podgołogórze. Forma architektoniczna jest współczesną interpretacją budownictwa ludowego Krakowiaków Zachodnich, mieszkających na zachód od Krakowa po obu stronach Wisły, wśród których Oskar Kolberg wyróżnił Krakowiaków Właściwych, zamieszkujących tereny po Pieskową Skałę, Krzeszowice i Alwernię. Jako podstawowe cechy architektury w tym regionie są wyróżniane: konstrukcje zrębowe, ściany z zewnątrz myte, szpary bielone wapnem, dach dwuspadowy lub czterospadowy kryty strzechą. Podążając tym architektonicznym śladem, zaprojektowano ultranowoczesny, innowacyjny budynek z dwuspadowym dachem pokrytym strzechą trzcinową. Ściany budynku, wykonane w technologii betonu architektonicznego, są duchem drewnianych chat, bo w betonie licowym odbity jest rysunek deskowania szalunku, a jasny kolor betonu jest reminiscencją wapiennych wypełnień drewnianych bali. Stąd też wzięła się nazwa budynku.
Motto zawodowe Motto pracy architektonicznej Barycza i Saramowicza to poszukiwanie piękna – które jest kształtem celowości. Najgorsze w architekturze
Arcyprymitywny materiał elewacyjny – tynk na styropianie – powinien być zakazany ustawowo z powodów kulturowych.
czerwiec 2013
Builder 107
architektura i design Z podobnych względów nie powinno się wznosić projektów powtarzalnych, jako nie przystających do środowiska i szkodliwych dla ludzi.
Nowy gmach Zespołu Szkół Społecznych, Społecznego Towarzystwa Oświatowego. Kraków, ul. Senatorska
Pierwsza nagroda
Biała willa nad Rabą w Gdowie była pierwszą budowlą, wzniesioną według projektu Biura Architektonicznego Barycza i Saramowicza. Było to bardzo mocne wejście, skoro budynek został uhonorowany Nagrodą Główną SARP „Projekt Roku”.
Ulubiony projekt Błonia krakowskie są ewenementem na skalę światową. Obszerna, nieurządzona łąka w sercu miasta, może być porównywana jedynie z Central Parkiem. Ta niezwykła płaszczyzna zielonej murawy, o historii sięgającej 1162 roku, implikowała równie niezwykły kształt budynku ekspozycyjno-biurowego, który Biuro Architektoniczne Barycza i Saramowicza projektuje dla Spółki Gemini Holdings przy, konstytuującej pierzeję Błoń, Alei Focha w Krakowie. Istotą wyrazu architektonicznego gmachu jest monumentalne brise-soleil, które ma formę konarów, kwiatów, także ździebeł trawy. Forma przestrzenna budynku nie tworzy zatem elewacji w klasycznym tego słowa rozumieniu. Nie jest on odbierany jako obiekt kubaturowy. Jest to gmach fizycznie istniejący – ale zarazem intencjonalnie nieczytelny, bo wpisujący się w tło krajobrazowe. Zalety pracy architektonicznej Dobrą miarą sukcesu architektonicznego jest spełnianie potrzeb ludzi, bo to oni są prawdziwymi bohaterami architektury.
Kamienna rezydencja. Konstancin, ul. Środkowa/Sułkowskiego
Willa z betonu licowego i dranicy cedrowej. Kraków-Libertów, ul. Jabłoniowa. NAGRODA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO IM. STANISŁAWA WITKIEWICZA
Willa jurajska. Bolechowice koło Krakowa
W 1991 roku architekci założyli Biuro Architektoniczne Barycz i Saramowicz. Wśród ważniejszych budynków zaprojektowanych przez architektów znajdują się: zespół apartamentowych wielorodzinnych budynków mieszkaniowych w Krakowie, ul. Zamoyskiego; budynek biurowo-mieszkalny w Krakowie na Woli Justowskiej, ul. Junacka; willa nad Rabą w Gdowie k. Krakowa, ul. Młyńska; willa wielopokoleniowa w Krakowie, ul. Pańska; rezydencja mieszkalna z zespołem parkowym w Niepołomicach; osiedle domów mieszkalnych w Krakowie, ul. Orla; rezydencja mieszkalna w Piasecznie k. Warszawy, ul. Redutowa; rezydencja mieszkalna w Konstancinie k. Warszawy, ul. Sułkowskiego; centrum rekreacyjne z krytą pływalnią w Niepołomicach; rezydencja mieszkalna w Rawie Mazowieckiej; hotel w Piwnicznej-Zdroju w Rynku; centrum medyczne w Kielcach, ul. Jagiellońska; willa mieszkalna w Bolechowicach k. Krakowa; budynek pensjonatowo-mieszkalny z pływalnią w Konstancinie, ul. Oborska; budynek mieszkalny w Konstancinie, ul. Środkowa; budynek mieszkaniowy w Mielcu, ul. Wiesiołowskiego; rezydencja z betonu licowego w Izabelinie k. Warszawy, ul. Langiewicza; willa mieszkalna w Krakowie-Libertowie, ul. Jabłoniowa; Nowoczesny Dwór Polski w Grębynicach k. Krakowa; Willa Krakowiaków Zachodnich w Zabierzowie k. Krakowa, country-house w Promnej nad Pilicą; budynek z gontu i gabionów w Izabelinie, ul. Orła Białego; budynek biurowy ASCO S.A. w Krakowie, Pl. Bohaterów Getta/ ul. Kącik; Nowy Gmach Zespołu Szkół Społecznych nr 6 Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Krakowie, ul. Senatorska; nowa siedziba Spółki Gemini Holdings w Krakowie, Al. Focha, i inne. Wybrane nagrody architektoniczne: Honorowa Nagroda Publicystyki Miesięcznika „Architektura”, Nagroda Specjalna SARP Projekt Roku 1993, Nagroda V Międzynarodowego Biennale Architektury, Nagroda Główna SARP Projekt Roku 1997, Nagroda Główna SARP Projekt Roku 1998, Nominacja do Nagrody Roku SARP 2003, Nagroda w konkursie miesięcznika "Dom&Wnętrze" Wydawnictwa Edipresse Polska Projekt Roku 2008; Nagroda Województwa Małopolskiego im. Stanisława Witkiewicza w roku 2012.
108 Builder
czerwiec 2013
architektura i design
Fot. arch.Knauf AMF i Heradesign
Heradesign oraz Knauf AMF - dwie marki wyspecjalizowane w rozwiązaniach sufitowych od 1 stycznia 2013 roku działają w ramach jednej organizacji biznesowej wchodzącej w skład grupy Knauf. Nowy podmiot dysponuje szeroką ofertą produkto- Płyty z wełny drzewnej marki Heradesign wą sięgającą od rozwiązań klasycznych, aż po akustyczne i ekologiczne, z wykorzystaniem wełny mineralnej oraz drzewnej. Marki będą działały pod marką parasolową Knauf AMF. Knauf AMF zajmuje się produkcją i dystrybucją klasycznych rozwiązań sufitowych z rodziny THERMATEX. Dodatkowo elementem oferty jest Absorbery ścienne marki AMF marka VENTATEC – system mocowań i podkonstrukcji do sufitów podwieszanych. Oferta sięga od produktów o wysokiej odporności ogniowej, przez rozwiązania akustyczne, aż do systemów dedykowanych do obiektów o podwyższonym reżimie higienicznym. W skład palety produktowej wchodzą zarówno klasyczne, gładkie płyty, jak i wyrafinowane rozwiązania z dekorem drewnianym, perforacjami i wytłoczeniami. Z kolei specjalnością Heradesign są rozwiązania akustyczne wykonane z wełny drzewnej, o cenionej przez architektów strukturze włóknistej. Produkty te są w 100% ekologiczne i regulują naturalnie mikroklimat pomieszczeń. Główne obszary zastosowań rozwiązań Heradesign to obiekty biurowe, sportowe, edukacyjne oraz użyteczności publicznej.
Fot. arch. SCHOCK
Niezwykła architektura dla wyjątkowego miejsca W Muzeum Historii Żydów Polskich (zaprezentowanym w numerze majowym Buildera) zastosowano również zaawansowane rozwiązania firmy Schöck. Obiekt wyznacza nowe trendy w architekturze muzeów i został okrzyknięty najpiękniejszym budynkiem użyteczności publicznej w Warszawie. Wykorzystano w nim najnowocześniejsze technologie, tak niebanalna architektura wymaga bowiem odpowiednich rozwiązań. W konstrukcji muzeum zamontowano trzpienie dylatacyjne Schöck SLD i izolację akustyczną Tronsole®. Trzpienie dylatacyjne Schöck SLD umożliwiają dylatację pomiędzy poszczególnymi częściami budowli bez konieczności stosowania dodatkowych wsporników czy podwójnej konstrukcji, która zwiększyłaby dodatkowo ciężar budynku. Zapewniają długotrwałe i bezpieczne przenoszenie sił poprzecznych przy połączeniu poszczególnych części budynku. Gwarantuje to mały opór tarcia i wysoką wytrzymałość na ścieranie stali nierdzewnej, z której wykonane zostały trzpienie. Rozwiązanie odporne jest na wielokrotne przemieszczenia i nie powoduje utraty nośności konstrukcji obiektu. Na system izolacji akustycznej Tronsole® AZT składają się elementy zamontowane między podestem schodów, a ścianą klatki schodowej. Dzięki swojej budowie pozwalają na skuteczną izolację akustyczną, a jednocześnie są elementami nośnymi konstrukcji.
110 Builder
Laur dla prof. Leśnikowskiego
Architekt prof. Wojciech Leśnikowski został laureatem nagrody Laur Krakowa XXI wieku przyznawanej przez reprezentantów trzech środowisk: nauki, sztuki i biznesu. - Kraków otworzył przede mną świat globalny, świat inspiracji europejskiej i wyzwolił u mnie chęć poznania świata – tak prof. Wojciech Leśnikowski wspomniał moment, kiedy trafił na studia w Krakowie. – To było pierwsze miejsce, które zdefiniowało moje życie, kiedy byłem młodym człowiekiem. Drugim miejscem był Paryż, najwspanialsze miasto pod słońcem. To miasto wyzwoliło u mnie zupełnie inny, intelektualny pogląd na świat, który się nazywa francuskim, zimnym intelektualizmem – mówił laureat. – W USA moim miejscem stało się Chicago, które tak jak Kraków i Paryż pokochałem. To miasto nauczyło mnie amerykańskiego dynamizmu, globalizmu i optymizmu oraz niesłychanej umiejętności współpracy – dodał. – Panu Profesorowi pragnę gorąco podziękować za nieoceniony wkład w umacnianie rangi krakowskiego ośrodka naukowego. Dziękuję za to, że swoją pracą naukową i dydaktyczną od lat skutecznie rozsławia imię Krakowa w Europie, USA i szeroko w całym świecie – mówił prof. Jacek Majchrowski, prezydent miasta Krakowa, w czasie uroczystości. Kapituła doceniła prof. Wojciecha Leśnikowskiego za bezkompromisowość i realizację marzeń, które bez tych korzeni mogłyby nie być pełne. – Dzięki wybitnej zdolności dzielenia się doświadczeniem zawodowym, Laureat budzi zapał twórczy w nowym pokoleniu architektów. Profesor daje przykład determinacji w zjednywaniu środowisk, przenikaniu sztuki, nauki i biznesu dla budowania nowoczesnej architektury światowego poziomu” – można było przeczytać w uzasadnieniu. Kapituła Lauru Krakowa XXI wieku działa od 2001 r. Jej prezesem jest architekt Anna Zabdyr-Jamróz. Do tej pory laureatami Lauru zostali: dr Krystyna Styrna-Bartkowicz, prof. Tadeusz Chrzanowski, Zbigniew Kazimierz Witek, prof. Jerzy Wyrozumski, Jan Kanty Pawluśkiewicz, prof. Jerzy Stuhr, Ojciec Leon Knabit.
Wojciech Leśnikowski to autor znaczących realizacji architektonicznych w Polsce, a także – m.in. w USA i w Paryżu (zaprojektował m.in. wieżowiec CNA w Chicago, wieżowiec GAN w Paryżu, pawilon z mozaiką Chagalla w Chicago). W 1961 r. uzyskał dyplom na wydziale architektury na Politechnice Krakowskiej. Po kilkuletniej pracy projektowej w kraju został przyjęty na staż do paryskiego biura projektowego Le Corbusiera, a następnie podjął współpracę dydaktyczną ze Szkołą Sztuk Pięknych w Paryżu, Uniwersytetem Yale, Uniwersytetem Cornell oraz z Uniwersytetem Pensylwania. Był wykładowcą akademickim wielu uniwersytetów i szkół architektonicznych, m.in. w USA: Pittsburgh (Pensylwania), Syracuse (New York) oraz w: Oxfordzie, Delft, Krakowie, Pradze, Budapeszcie Paryżu, Genewie i Warszawie. Jest autorem wielu publikacji w czasopismach architektonicznych, książek, monografii i publikacji badawczych. W roku ubiegłym uhonorowany został tytułem profesora Uniwersytetu Paryskiego.
czerwiec 2013
Fot. Wieslaw Majka
Knauf AMF i Heradesign – pod jednym dachem
Fot. arch. Sanitec Koło
Ceramika łazienkowa myDay marki Keramag Design
Krakowski MOS nagrodzony w Nowym Jorku
Łazienka wyposażona w ceramikę łazienkową myDay staje się przestronna i rozświetlona. Biała pokrywa z chromowanym obramowaniem maskuje otwór odpływowy i współgra z kształtem ceramiki. Chromowane uchwyty szafek oraz tafle podświetlonych LED luster przełamują aranżację metalicznymi akcentami dodają jej blasku. Podobny efekt uzyskano stosując szklaną taflę na blacie szafek podumywalkowych. Meble dostępne są w kolorze biały połysk lub taupe (brązowo-szary). Szkliwo KeraTect, którym opcjonalnie może być pokryta ceramika, ułatwia utrzymanie higieny i czystości. Dzięki zastosowaniu innowacyjnego systemu Clou, wnętrza umywalki nie zakłóca otwór przelewu ceramicznego. Systemy cichego domykania szuflad i drzwi oraz wolno opadająca deska sedesowa dopełniają komfort, który kryje się za wysublimowaną formą. Produkty Kermag Design są dostępne w ofercie Sanitec KOŁO – wiodącego producenta i dystrybutora wyrobów wyposażenia łazienek w Polsce.
16 maja w Cedar Lake Studio, w nowojorskiej dzielnicy Chelsea, odbyła się gala pierwszej edycji nagród Architizer A+ Awards, zorganizowana przez największy architektoniczny portal amerykański Architizer.com. Polskimi laureatami zostali krakowscy architekci Krzysztof Ingarden i Jacek Ewý, którzy odebrali nagrodę Architizer A+ Popular Choice Award za projekt Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie, w jednej z głównych kategorii – „theaters and performing arts centers”. Na gali obecnych było pięćdziesięciu pięciu laureatów, architektów z całego świata oraz kuratorzy, krytycy i dziennikarze. Każdy z laureatów odbierając nagrodę został poproszony o wygłoszenie krótkiej mowy, sformułowanej w krótkiej formie hasła – manifestu związanego z projektowaniem i architekturą.
Schüco ADS 112 IC to pierwszy niemiecki, aluminiowy system drzwiowy, który spełnia surowe kryteria termoizolacyjności stawiane przez Instytut Domów Pasywnych w Darmstadt. Wraz z pasywnymi oknami z serii AWS 112 IC tworzy kompleksowe rozwiązanie stolarki otworowej dla nowoczesnych budynków o wysokim standardzie energetycznym. Drzwi Schüco ADS 112 IC z pełnym skrzydłem o wymiarach 1,1 x 2,20 m uzyskują współczynnik przenikania ciepła Ud=0,74 W/(m2K). W ramach rozwiązania bazowa, termoizolowana konstrukcja została wzbogacona o dodatkową komorę, która niweluje efekt mostka termicznego prowadzącego do niekontrolowanej ucieczki ciepła. Stabilna konstrukcja pozwala na wykonywanie drzwi ze skrzydłami o ciężarze nawet do 160 kg oraz maksymalnych wymiarach 2500 mm wysokości i 1400 mm szerokości. Drzwi ADS 112 IC są produkowane w 3 klasie wytrzymałości mechanicznej i posiadają odporność na obciążenie wiatrem w klasie C3. Zapewniają ponadto ochronę antywłamaniową w klasie RC2 (WK2) i wysoką szczelność na przenikanie wody. Można je wyposażyć w ukryte zawiasy, zawiasy rolkowe lub tradycyjne. Stolarka może być malowana na dowolny kolor z palety RAL, anodowana, powlekana lakierem o powierzchni fakturowanej dającej zróżnicowane wrażenia dotykowe, a nawet uzyskać specjalną powierzchnię metaliczną.
czerwiec 2013
Manifesty składały się z trzech wyrazów – czasownika, przyimka i rzeczownika. Manifesty poszczególnych architektów zastały zarejestrowane i razem stworzą architektoniczny wspólny „Multifest”, który będzie rozpowszechniany przez zespół Architizera przy współpracy Miasta Nowy Jork, w ramach nowojorskiego tygodnia designu - NYCxDesign. Kilka przykładowych haseł – to : MAKE DESPITE GRAVITY (Gregg Pasquarelli, ShoP Architects); SOLVE THROUGH QUESTIONS (Charles Renfro, DS+R), MAKE IT RELEVANT (Mark Kushner). Hasłem biura Ingarden & Ewý było: DESIGN WITH ZEST, co tłumaczyć można jako “projektuj z odwagą, energią i polotem”. Do konkursu zgłoszonych zostało kilkaset projektów z ponad stu krajów. W pierwszym etapie konkursu profesjonalne jury, w skład którego weszli między innymi: Craig Dykers (Snøhetta) Steven Holl, Jeanne Gang, Rem D. Koolhaas, Eckart Maisse (Vitra), Winy Maas (MVRDV), Barry Bergdoll (MoMA), Paola Antonelli (MoMA) i inni, wyłoniło do ścisłego finału po 5 projektów w 52 kategoriach. W kategorii teatrów i centrów sztuki performatywnej Małopolski Ogród Sztuki konkurował w finale z: Centrum Konferencyjnym w Dalian, Chiny (Coop Himmelb(l)au), teatrem LCT3 w Lincoln Center w Nowym Jorku, USA (H3 Hardy Collaboration Architecture), Roberto Cantoral Concert Hall w Coyoacan, Meksyk (Broissin Architects), Yurihonjo City Cultural Center w Akita, Japonia (Chiaki Arai Urban and Architecture Design). W drugim etapie zwycięzców wyłoniło głosowanie, w którym uczestniczyło około 150 tys. internautów.
Builder 111
Fot. Marcin Czechowicz
Fot. arch. Schüco
Drzwi aluminiowe do domów pasywnych
architektura i design Krzysztof Popiński Architekt, Prezes Profil pracowni to projektowanie architektoniczno-budowlane. Największe doświadczenie architekci biura posiadają w projektowaniu obiektów użyteczności publicznej, w tym krytych pływalni, hal sportowych i obiektów widowiskowych, obiektów mieszkalnych, mieszkalno – usługowych, a także miejskich przestrzeni urbanistycznych.
Autorska Pracownia Architektury CAD Sp. z o.o. 04-158 Warszawa, ul. Zamieniecka 46 tel.: 22 740 11 45 fax: 22 879 84 20 e-mail: apacad@pro.onet.pl www.apacad.pl
Szymon Wojciechowski Architekt, Prezes APA Wojciechowski jest firmą architektoniczną, oferującą pełny zakres usług projektowych i inżynierskich. Architekci posiadają duże doświadczenie w projektowaniu budynków komercyjnych, ich projekty cechuje styl high-tech i nowoczesne rozwiązania zgodne z ideą „zielonych budynków” przyjaznych środowisku.
APA Wojciechowski Architekci 04-146 Warszawa, ul. Domeyki 5 e-mail: apa@apa.com.pl tel.: +48 22 610 00 85 tel.: +48 22 610 50 87 tel.: +48 22 610 51 82 fax: +48 22 610 62 78
Rafał Barycz i Paweł Saramowicz Architekci, Właściciele Pełny zakres projektowania architektoniczno-budowlanego: architektura użyteczności publicznej, biur i urzędów, przemysłu i handlu, nauki oraz edukacji, architektura mieszkaniowa wielorodzinna i zbiorowego zamieszkania, osiedla, wille i rezydencje, przestrzeń publiczna. Architektura wnętrz. Przygotowanie procesu inwestycyjnego, prowadzenie postępowań administracyjnych o wz i pnb. Nadzór nad realizacją inwestycji. Powiernictwo inwestycyjne.
BIURO ARCHITEKTONICZNE BARYCZ I SARAMOWICZ Kraków, ul. Królowej Jadwigi 320 tel.: +48 12 425 18 31 e-mail: biuro@barycz-saramowicz.pl www.barycz-saramowicz.pl
Mariusz Ścisło Architekt, Prezes Specjalizacja projektowa firmy: kompleksowa dokumentacja budowlana i wykonawcza we wszystkich branżach, w tym nadzory na budowie: projekty architektoniczne, urbanistyczne, programowanie inwestycji, analizy inwestycyjne; wielobranżowa dokumentacja projektowa; przygotowanie inwestycji i obsługa inwestycji, nadzory autorskie. Obszar działania: wielorodzinne obiekty i osiedla mieszkaniowe ok. 35%, centra i obiekty handlowe ok. 25%, obiekty użyteczności publicznej, biurowe, hotelowe i administracyjne ok. 35%, inne obiekty (sportowe, przemysłowe, produkcyjne) ok. 5%.
FS&P „ARCUS” Sp. z o.o. Biuro Architektoniczne 03-982 Warszawa ul. Gen. Abrahama 12 lok XI, tel./fax: 22 671 12 36, 22 671 95 25, 22 671 95 04, e-mail: fsparcus@fsparcus.com.pl www.fsparcus.com.pl
Krzysztof Ingarden, Jacek Ewý Architekci, Właściciele Domeną Ingarden & Ewý są nowatorskie projekty obiektów użyteczności publicznej, wśród których wymienić można Małopolski Ogród Sztuki (2012), Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie zrealizowane we współpracy z japońskim architektem Aratą Isozaki (1994), ambasadę Polski w Tokio (2001), pawilon Polski na wystawie EXPO 2005 Aichi (2005) oraz wiele krakowskich obiektów: pawilon wystawowo-informacyjny Wyspiański 2000 (2007), centrum biurowe Rondo Business Park (2008), Ogród Doświadczeń w Parku Lotników (2008), bibliotekę Uniwersytetu Papieskiego (2010), Centrum Kongresowe ICE (w budowie).
112 Builder
K. Ingarden, J. Ewý Architekci Sp. z o.o. 31-126 Kraków, ul. Grabowskiego 5/3 tel.: +48 12 632 80 10 fax: +48 12 632 68 80 www.iea.com.pl
czerwiec 2013
Polskie Pracownie Architektoniczne Barbara i Oskar Grąbczewscy Architekci, Właściciele OVO zajmuje się projektami w każdej skali – od projektów urbanistycznych i wielkoskalowych projektów architektoniczno-urbanistycznych, poprzez budynki użyteczności publicznej, przemysłowe, komercyjne oraz mieszkalne, aż do projektów willi i domów jednorodzinnych, wnętrz i indywidualnych projektów mebli. Architekci uzyskali kilkadziesiąt międzynarodowych i krajowych nagród i wyróżnień za twórczość architektoniczną, w tym m.in. Nagrodę Roku SARP 2006, Polski Cement w Architekturze 2006, EUROPE 40 UNDER 40 2009, wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Architektów LEONARDO 2009, Sportowy Obiekt Roku 2011, Firma na Medal 2011.
OVO Grąbczewscy Architekci 40-737 Katowice, ul. Małopolska 2/4 Pracownia: 40-737 Katowice, ul. Huculska 18/2, tel.: +48 605 830 746 e-mail: ovo_grabczewscy@wp.pl
Zbigniew Maćków Architekt, Właściciel Cechą charakterystyczną naszej architektury jest budowanie każdego projektu w oparciu o konkretny kontekst przestrzenny, kulturowy, estetyczny i funkcjonalny. Efektem jest różnorodność przestrzenna i formalna. W swoim działaniu staramy się unikać tematów teoretycznych i skupiamy się na projektach dających możliwość realizacji. Specjalizujemy się w projektowaniu inwestycji mieszkaniowych i użyteczności publicznej, a także wykonywaniu projektów zespołów przemysłowych.
Maćków Pracownia Projektowa Sp. z o.o. 50-010 Wrocław, ul. Podwale 61/1 tel.: 71 377 00 77, fax: 71 377 00 88 e-mail: mackow@mackow.pl www.mackow.pl
Mirosław Nizio Architekt, Kierownik pracowni Pracownia architektoniczna założona przez Mirosława Nizio w 1996 roku w Nowym Jorku, ponad 10 lat temu przeniesiona na warszawską Pragę. Wyspecjalizowana w projektach i realizacji muzeów oraz ekspozycji. Ma na swoim koncie również dokonania związane z architekturą wnętrz, obejmującą biura, obiekty rekreacyjne, poprzemysłowe i rezydencje prywatne.
Nizio Design International 03-410 Warszawa, ul. Inżynierska 3/4 tel.: 22 618 72 02 fax: 22 618 96 25
Robert Konieczny Architekt, Właściciel Robert Konieczny od 1999 roku prowadzi autorską pracownię architektoniczną. Jest laureatem licznych konkursów polskich i zagranicznych, jego projekt Domu Aatrialnego otrzymał m.in. tytuł Domu Roku na świecie w 2006 roku, był też sześciokrotnie nominowany do Europejskiej Nagrody Fundacji Miesa van der Rohe.
Robert Konieczny – KWK Promes 40-048 Katowice, ul. Rymera 3/5 tel./fax: +48 32 206 91 26
Magda Morelewska i Przemek Kaczkowski Architekci, Właściciele Jesteśmy młodą, warszawską pracownią. Doświadczenie zdobywaliśmy w renomowanych zagranicznych i polskich biurach architektonicznych, pracując przy dużych obiektach. Chętnie podejmujemy się też mniejszych, ambitnych tematów. Interesuje nas przede wszystkim projektowanie. Cokolwiek robimy, zawsze angażujemy się na 100 procent!
czerwiec 2013
STOPROCENT Architekci 01-608 Warszawa, ul. Tucholska 12 tel.: 509 155 731 e-mail: biuro@stoprocentarchitekci.pl www.stoprocentarchitekci.pl
Builder 113
Builder Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Czesław Sokołowski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Współpraca Justyna Sobiecka, Adam Zyzman Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Anna Zawadzka Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Konrad Szwarc Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa
Patronaty Buildera XXIII Mistrzostwa Polski Architektów w Tenisie (Poznań)
Kolejna edycja mistrzostw odbędzie się w dniach 7-9 czerwca na poznańskim obiekcie Kortowa. Oprócz rozgrywek imprezie towarzyszy bogaty program, liczne konkursy, specjalni goście oraz Akademia Tenisa dla początkujących tenisistów. www.tennisarchicup.pl
I Międzynarodowe Targi Budowlane Warsaw Build (Warszawa)
W dniach 10-12 września 2013 r. w Warszawskim Centrum EXPO XXI odbędzie się pierwsza edycja Międzynarodowych targów budowlanych Warsaw Build 2013, Windows & Doors 2013, Certiba 2013 oraz Interiors & Design 2013. Organizatorem wydarzeń jest firma Lentewenc Sp. z o.o. targibranzybudowlanej.pl, targiceramiki.pl, targiwnetrzarskie.pl, targiprodukcjiokienidrzwi.pl
XIX Konferencja Naukowo-Techniczna (Ciechocinek)
Największe ryzyka i błędy w procedurach udzielania, realizacji i rozliczania zamówień na roboty budowlane – będą tematem kolejnej konferencji, która odbędzie się w dniach 9-11 października 2013 r. Organizatorem jest OWEOB Promocja Sp. z o.o.
XXI Ogólnopolska Konferencja „Ekologia a Budownictwo” (Bielsko-Biała)
Konferencja odbędzie się w dniach 10-12 października 2013 r. Organizatorami są Komitet Ekologii przy PZITB, ITB, PZITB – Oddział Bielsko-Biała, Śląska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Wydarzenie adresowane jest do środowisk naukowych i zawodowych, a także do samorządów i administracji państwowej. www.pzitb.bielsko.pl
I Konferencja Techniczno-Budowlana TECH-BUD 2013 (Kraków)
Konferencja odbędzie się w dniach 23-25 października 2013 r. Jej przedmiotem jest problematyka projektowania i wykonawstwa w aspekcie stosowania nowych technologii, materiałów i nowoczesnej techniki w budownictwie oraz praktyka i teoria stosowania norm europejskich. Organizatorami są PZITB oraz Centrum Usług TechnicznoOrganizacyjnych Budownictwa, oddział małopolski w Krakowie. www.tech-bud.pzitb.org.pl
Firma na Medal
Wyróżnienia Firma na Medal, Budowniczy Polskiego Sportu i Sportowy Obiekt Roku przyznaje, jak co roku, Polski Klub Infrastruktury Sportowej. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ, nad którym honorowy patronat objął Wicepremier i Minister Gospodarki Janusz Piechociński, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Janusz Żbik, SARP, IBDiM, Izba Projektowania Budowlanego, Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego i stowarzyszenia branżowe. W związku z tym przyznawane będą również wyróżnienia specjalne dla polskich architektów i konstruktorów oraz zaprojektowanych przez nich obiektów. Gala finałowa odbędzie się 14 listopada 2013 r. Zgłoszenia przyjmowane są pod adresem biuro@pkis.pl lub builder@pwbmedia.pl.
Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.
Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA (Poznań)
Kolejna edycja targów BUDMA odbędzie się w nowym terminie: 11-14 marca 2014 r. Hasło przewodnie: Inspiracje, Budowa, Remont. Jako dopełnienie ekspozycji, dla każdej z grup zwiedzających przygotowane zostanie specjalne wydarzenie (m.in. Dzień Dystrybutora, Forum Architektury, Strefa Testów). Istotnym elementem targów będzie ponadto jedyna w Polsce ekspozycja produktów i oferty firm zajmujących się tematyką infrastruktury sportowej, czyli Targi CBS – Centrum Budownictwa Sportowego. www.budma.pl
Przedsięwzięcia Buildera – nowe terminy TopBuilder 2014
– członek Loży Złotej
Business Centre Club,
Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5
Rusza szósta edycja nagród TopBuilder 2014. Na Państwa zgłoszenia czekamy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim Programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ. Statuetka TopBuilder przyznawana jest projektom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa TopBuilder 2014 zaplanowana jest na na 22 stycznia 2014 r. program promocyjno-edukacyjny Buildera
Gala Buildera 2013 warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Rozpoczęła się kolejna edycja konkursów Budowlana Firma Roku, Polski Herkules i Laury Buildera. Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem builder@pwbmedia.pl. Od bieżącego roku konkurs objęty został również ogólnopolskim programem promocyjnoedukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ – w jego ramach wyróżnienia przyznawane są pracowniom architektonicznym i konstrukcyjnym. Gala Finałowa odbędzie się 3 grudnia 2013 r.
2013 POLSKI2013
HERKULES 2013
www.itb.pl • • • • • • • • •
•
00-611 Warszawa | ul. Filtrowa 1 | tel. 22 825 04 71 | fax 22 825 52 86 | instytut@itb.pl
prace badawcze i rozwojowe ekspertyzy, orzeczenia i opinie naukowo-techniczne badania laboratoryjne wyrobów budowlanych aprobaty techniczne, europejskie aprobaty techniczne, rekomendacje techniczne certyfikaty projektowanie i wytwarzanie wyposażenia do prowadzenia badań laboratoryjnych współpraca w zakresie normalizacji krajowej (PKN) i międzynarodowej (CEN, ISO) informacja naukowo-techniczna upowszechnianie wiedzy: - wydawnictwa własne ITB - konferencje - seminaria - szkolenia - kursy współpraca międzynarodowa