Builder_12_2014

Federico Tonetti Prezes Zarządu Lafarge w Polsce

Polski biznes w budownictwie

NR 12 5(202) (209)MAJ GRUDZIEŃ 2014 2014 WIODĄCY WIODĄCY mIesIęCznIk mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, Dla buDOWnICtWa, arChItekturY arChItekturY I bIznesu I bIznesu

.

Rok XXVIII VIII (209 (209)) 5zł ((w w tym 8% 8 % VAT)

.

BIZNES BUDOWNICTWO ARCHITEKTURA REgIONY o finansowaniu

www.ebuilder.pl www.ebuilder.pl

ZAUFANY PARTNER, CZYLI KTO?

Maciej Podsiadło

Dyrektor Handlowy PERI POLSKA

INNOWACJE węzły typu plug&play SAMOCZYNNE odśnieżanie

&)2-9 I ,5$:)% 35+#%35

i

$/$!4%+ "2!. /79

GRUDZIEÎ

y 8 êsnêê

m ­ê ­êsn

Builder

Builder 12 GRUDZIEŃ 2014

Nr Nr

ê X ê

www.aluprof.eu

Wszystkim Klientom i Partnerom składamy serdeczne podziękowania za dotychczasową współpracę i życzymy Spokojnych i Radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz Pomyślności i Sukcesów w Nowym Roku.

Aluprof S.A.

grudzień 2014

Builder

i˜ŒÂ?‡ˆ• ny|k pl ꢪ¥¤ ꢪ¥¤ ny|k pl

u• u•

Maciej Podsiadło, Dyrektor Handlowy PERI Polska

ZAUFANY PARTNER, CZYLI KTO?

)../7!#*% WÇZÂ?Y TYPU PLUG PLAY 3!-/#:9..% ODyNIEÂœANIE

MACIEJ PODSIADĹ O

&)2-9 I ,5$:)% 35+#%35

i˜Œ�‡ˆ•

$/$!4%+ "2!.Œ/79

GRUDZIEĂŽ

yÂ’Â?šŒ8Â?Â„Â‘ÂŒÂ„ĂŞsnĂŞĂŞ

m’—­ê„•†‹­êsn

Fot. arch. PERI Polska

8 „O tytuł zaufanego doradcy w relacjach handlowych trzeba zabiegać w sposób ciągły i pokazywać szczere zainteresowanie zadaniami klientów�

ÂšĂŞÂ“Â•ÂˆÂ–Â—ÂŒXÂ’ÂšÂœÂ†Â‹ĂŞÂŒÂ‘ÂšÂˆÂ–Â—ÂœÂ†Â?„†‹

Dyrektor Handlowy PERI POLSKA

34

APORT R Rynek termoizolacji wciąş perspektywiczny Bartłomiej Sosna

BUDOWNICTWO 36

RYNEK

38

Regiony o finansowaniu

Zaufany partner, czyli kto?

Fot. arch. Lafarge

INFORMACJE

28

BIZNES 18

2%')/.9 O FINANSOWANIU

Rozmowa z Maciejem Podsiadło, Dyrektorem Handlowym PERI Polska Sp. z o.o.

14

yÂ’ÂŽĂŞ }pppĂŞĂ‚Â˘ÂŞÂŠĂƒĂŞ yÂ’ÂŽĂŞ }pppĂŞĂ‚Â˘ÂŞÂŠĂƒ ÂĽÂ? Â?Â ĂŞĂ‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ĂŞÂ¨ĂœĂŞ}h{Ăƒ Ă‚ÂšĂŞÂ—ÂœÂ?ê¨ ĂœĂŞ}h{Ăƒ

"):.%3 "5$/7.)#47/ !2#()4%+452!

Fot. arch. PERI Polska

8

&EDERICO 4ONETTI 0REZES :ARZ–DU ,AFARGE W 0OLSCE

0OLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE

KOMENTARZ Konsekwencja w działaniu

YWIAD W WciÄ…Ĺź jest wiele do zrobienia Rozmowa z Federico Tonettim, Prezesem ZarzÄ…du Lafarge W Polsce

Marek Kowalski

40

Rewitalizacja bloków z wielkiej płyty Klaudiusz Fross

Fot. arch. Jasam

Paweł Olewiński, Dyrektor Marketingu w firmie NOVOL, Pion Wyrobów Budowlanych

20

24 DEBATA Ile waĹźy polskie ogniwo?

POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE Więcej niş tylko być Grzegorz Przepiórka

30 KOBIETY W BUDOWNICTWIE

Ty­tuł i sta­tu­et­ka przy­zna­ wa­n e przez Re­d ak­c ję i Ra­dę Pro­gra­m o­w ą mie­ sięcz­n i­k a „Bu­il­d er” fir­ mom, or­g a­n i­z a­cjom i ich sze­f om za szcze­g ól­n e osią­gnięcia i ugrun­to­wa­ną po­z y­cję w bran­ż y bu­dow­ la­nej oraz oso­bom, któ­r e sw o­ją do ­t y ch­c z a­s o w ą dzia ­łal­n o ­ś cią w y ­w ar ­ł y zna­czą­cy wpływ na roz­wój pol­skie­go bu­dow­nic­twa.

Builder Awards

GALA BUILDERA Finał XII edycji 12 lutego 2015 roku Warszawa, Multikino Złote Tarasy

Serdecznie zapraszamy do udziału firmy wykonawcze, deweloperskie, producenckie, projektowe oraz firmy i instytucje spoza branży budowlanej wspierające jej rozwój.

wy­r óż­nie­nie przy­zna­wa­ne przez mie­sięcz­nik „Bu­il­der” fir­mom i in­sty­tu­cjom spo­za bran­ż y bu­dow­la­nej, któ­ rych działal­ność i świad­czo­ne usłu­gi wspie­ra­ją roz­wój branży bu­dow­la­nej i działa­ją­cych w niej firm. Ka­pi­tu­ła bie­rze pod uwa­gę do­stęp­ność pro­duk­tu lub usłu­gi, no­wa­tor­stwo, do­sto­so­wa­nie do wy­mo­gów branży bu­dow­la­nej, po­trzeb klien­tów i zmie­nia­ją­ce­go się ryn­ku, a tak­że re­la­cje fir­ma – klient.

W ramach programu PROMU­ JEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ uhonorowani zostaną wybitni polscy architekci i konstruktorzy oraz Laureaci II edycji konkursu dla młodych architektów. (Więcej o konkursie na www.ebuilder.pl

Konkurs dla

Młodych Architektów edycja II

2014

ORGANIZACJA: Redakcja miesięcznika „Builder” | builder@pwbmedia.pl, tel. 22 853 06 77 wew. 121

www.ebuilder.pl

wy­r óżnie­nie przy­zna­wa­ne przez Re­dak­cję i Ra­dę Pro­gra­ mo­wą mie­sięcz­ni­ka „Bu­il­der” fir­mom z bran­ż y bu­dow­la­ nej za dy­na­micz­ny roz­wój i osią­gnię­tą po­z y­cję na ryn­ku bu­dow­la­nym oraz me­ne­dże­r om tych firm za sku­tecz­ne za­rzą­dza­nie i suk­ce­sy ryn­ko­we. BU­DOW­L A­NA FIR­MA RO­KU jest jed­no­cze­śnie no­mi­na­cją do sta­tu­et­ki POL­SKI HERKU­LES w ro­ku na­stęp­nym.

grudzień 2014

Fot. arch. K. Fross

Builder

&)2-9 I ,5$:)% 35+#%35

i

$/$!4%+ "2!. /79

GRUDZIEÎ

m ­ê ­êsn

y 8 êsnêê

FIRMY I LUDZIE SUKCESU

40 Wzrost jakości wizualnej osiedla, jak i pojedynczej bryły budynku, może mieć bezpośredni wpływ na wzrost ceny mieszkań oraz popytu na takie mieszkania.

Antoni Biegus

Fot. arch. STEKRA

54

Węzły klucz – zamek

Samoczynne odśnieżanie Zbigniew Kowal, Rafał Piotrowski, Monika Siedlecka

72

Największe budowy 2014 Michał Oksiński

Fot. arch. Palisander

Izolacyjność cieplna i szczelność powietrza Paweł Krause

51

Rozwiązania LG w prestiżowych inwestycjach

Piotr Oponowicz

Fot. arch. autorów

48

64

Fot. arch. ECE Projektmanagement Polska

Proste sposoby oceny nośności elementów stalowych w warunkach pożaru

dodatek branżowy

Fot. arch. autora

44

58

ê X ê

Pręty kompozytowe do zbrojenia betonu Bartosz Szymborski, Mariusz Rejment

66

77

Innowacyjne usługi w ramach QLOS – Palisander+

78

Tu warto być

Mijający i przyszły rok w ocenie firm

Drodzy Czytelnicy, z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia życzymy Wam, aby wszystko, co przyniesie ten wyjątkowy czas było budujące. Niech Nowy Rok będzie pełen pomysłów i murowanych sukcesów odniesionych przed planowanym terminem, w przestrzeni, odznaczającej się ładem, w przyjaznym i przejrzystym otoczeniu prawnym i z użyciem technologii, o których się nawet aniołom nie śniło.

Redakcja Buildera” ”

dyrektor Handlowy PeRi Polska

Maciej Podsiadło

Zaufany PaRtneR, cZyli Kto? Grzegorz Przepiórka: Koniec roku skłania naturalnie do podsumowań.

Jaki to był rok dla firmy Peri?

Maciej Podsiadło: Mijający rok 2014 przebiegł dla nas przede wszystkim pod znakiem intensywnej pracy i dynamicznego rozwoju.

W dalszym ciągu konsekwentnie realizujemy wyznaczone cele długoterminowe, czyli rozwój strategii w zakresie przywództwa jakościowego oraz zwiększenia satysfakcji naszych partnerów biznesowych ze współpracy z PERI. Owocem tych dzia-

łań jest udział PERI w realizacji kluczowych polskich inwestycji w sektorach budownictwa energetycznego, inżynieryjnego oraz kubaturowego. Doświadczenie i wiedza polskiej kadry inżynierów zostały także wykorzystane na arenie międzynarodowej, gdzie uczestniczyliśmy w projektach na terenie obu Ameryk, Afryki i Europy. Z perspektywy krótkoterminowej, czyli upływającego roku, cieszy fakt, że porównanie wyników biznesowych naszych konkurentów wskazuje na utrzymanie do-

tychczasowej pozycji PERI z równoczesnym zdecydowanym zwiększeniem przewagi. Tym bardziej doceniam zaangażowanie wszystkich zespołów, które włożyły wiele wysiłku, by skoncentrować się na realizacji strategii, w której centrum znajdują się nasi klienci i ich zadania.

G.P.: Czym charakteryzuje się obecny rynek usługowy w branży budowlanej, którego deskowania i rusztowania są jednym z reprezentantów?

M.P.: Obecny krajobraz gospodarki, ale także całej branży usługowej,

G.P.: Czy presja na ceny to nie samozaciskająca się na szyi rynku pętla?

tylko cena, która i tak od dawna leci w dół. Tak opisany rynek, na którym czynnikiem odróżniającym oferentów jest tylko cena, trafnie określono jako rynek przejawiający syndrom chomika pędzącego w kołowrotku. Powtarzanie codziennie tych samych nawyków, szybko i bez refleksji, tylko po to, aby jakoś się kręciło, w długim okresie wpływa niekorzystnie na jakość obsługi i wizerunek marki.

G.P.: Są jednak wyjątki od reguły…

M.P.: Owszem, na rynku budowlanym istnieje wiele przedsiębiorstw, wykonawców i dostawców, którzy w celu uniknięcia wyniszczających wojen cenowych stworzyli rozwiązania będące kluczem do prowa-

M.P.: Pojęcie wartości dodanej nie jest łatwe do szybkiego zdefiniowania. Nie ma przecież gotowych rozwiązań i wzorów na skuteczne strategie działania, które mogą gwarantować każdej organizacji pewną pozycję na rynku. Gdyby istniały takie wszechstronne metody, potwierdziłoby się przekonanie, że wszystko można natychmiast skopiować, a innowacja lub rewolucyjny pomysł ma w najlepszym wypadku tylko charakter tymczasowy. W rzeczywistości jednak nie do końca tak jest.

Najbliższe dla mnie określenie wartości dodanej to takie, zgodnie z którym jest to dokonana przez klienta, własna ocena zdolności danego produktu lub usługi do spełnienia jego konkretnych oczekiwań i realizacji zadania. Nie ulega tutaj wątpliwości, że takie produkty i usługi muszą być oferowane rzeczywiście jako najlepsze dostępne na rynku. W przeciwnym wypadku końcowy odbiorca szybko wychwyci sprzeczność

Zdjęcia archiwum PERI

M.P.: Chciałbym właśnie zwrócić uwagę na ten aspekt. Zdarza się, że odbiorcy wybierają oferty tylko na podstawie ceny, ponieważ uważają, że wszystkie dostępne rozwiązania są równie korzystne i nie warto analizować różnic pomiędzy nimi.

Nie zadają więc pytań, za co tak naprawdę płacą oraz która z ofert jest dla nich najlepsza i dlaczego. W takiej sytuacji, stojąc przed perspektywą znacznego zmniejszenia przychodów, część uczestników rynku budowlanego znalazła złoty środek i receptę w postaci znacznej obniżki cen. Efekty takich działań są jednak zdecydowanie inne od oczekiwanych, gdyż okazuje się, że popyt nie rośnie, udziały w rynku pozostają na tym samym lub mniej-

G.P.: No właśnie. A co to jest tak naprawdę wartość dodana, jak ją zdefiniować?

grudzień 2014

O tytuł zaufanego doradcy w relacjach handlowych trzeba zabiegać w sposób ciągły i pokazywać szczere zainteresowanie zadaniami klientów.

dzenia zdrowego i silnego biznesu.

Znalazły one dodatkowy potencjał, zbudowały właściwe struktury i procesy, które ukierunkowały całą firmę na klienta, a w konsekwencji wyraźnie odróżniły ich ofertę od reszty konkurentów. Dodatkowo najlepsi polscy wykonawcy i usługodawcy, którzy, obiektywnie rzecz biorąc, profesjonalnie realizują i obsługują budowy, mówią subiektywnie, że mają jeszcze dużo do poprawienia w tej dziedzinie. Dzięki temu, że nie ustępują z drogi ciągłego rozwoju kompetencji, tworzą realną wartość dodaną dla końcowych odbiorców ich usług.

9

szym poziomie, a marży jak nie było, tak nie ma. Doświadczenia z innych branż, np. rynku lotniczego lub ubezpieczeń, uczą, że takie obniżki mogą powodować utratę wiarygodności oraz zmianę w postrzeganiu firmy w kierunku niższej półki.

Zyski, potrzebne do rozwoju i innowacyjności, zostają utracone, a cała branża staje przed dylematem – jak znaleźć rozwiązanie, gdy liczy się

Builder

to rynek silnie konkurencyjny, którego wyznacznikiem jest duże tempo zmian. Nie jest to nowość, a jednym z powodów tego stanu są ubiegłe lata, dla których charakterystyczna była zmienność koniunktury. Zgadzam się ze stwierdzeniem, że dzisiejszy rynek usługowy zmaga się z trzema głównymi wyzwaniami. Należą do nich nadwyżka podaży w stosunku do popytu, presja ze strony klientów na ceny oraz podobieństwo konkurencyjnych ofert. Trzeba tu zaznaczyć, że ta sytuacja dotyczy nie tylko dostawców w relacjach z wykonawcami, lecz także wykonawców w relacjach z ich klientami, czyli inwestorami. Wielokrotnie na łamach Państwa pisma poruszany był przecież temat przetargów publicznych i kryterium najniższej ceny, które stanowią problem ogólnokrajowy, nie tylko w budownictwie.

Budowa bloku energetycznego, Elektrownia Kozienice

Krakowski Szybki Tramwaj, Krakow Płaszów

grudzień 2014

10 Builder

w przekazie i realizacji wcześniejszych obietnic. Jednak na szczególną uwagę zasługuje fakt, że finalnie to klient określa, czy produkt lub usługa, którą wybrał, stanowi dla niego wartość, czy jest tylko jedną z wielu ofert.

Dziś, w czasach szybkiego dostępu do informacji, każda mała firma, średnie przedsiębiorstwo czy duży inwestor zbiera dane przed dokonaniem zakupu lub udzieleniem zlecenia. Nikogo nie interesują tylko cechy produktu, ale zadanie i problem, z którym się zmaga i to, jak współpraca z danym partnerem pozwoli ten problem rozwiązać i rozwinąć jego własną organizację. Z perspektywy inwestora lub wykonawcy każdy proces budowy składa się z czterech głównych i oczywistych czynników. Trzeba zrealizować wymagany zakres robót, spełnić oczekiwania w zakresie jakości, dotrzymać zobowiązań odnośnie ceny i zachować uzgodniony termin przeprowadzenia prac. Każdy z tych czynników to szansa na wzmocnienie przedsiębiorstwa, ale także pewnego rodzaju ryzyko. Ryzyko to związane jest z niepewnością wystąpienia straty finansowej w sytuacji, gdy wybór okazał się nietrafiony lub pojawiają się ukryte koszty użytkowania i serwisu, które trzeba pokryć w trakcie realizacji budowy.

G.P.: Co oznacza konkretnie wartość dodana w przypadku firmy, którą Pan reprezentuje? Innymi słowy: co najczęściej decyduje o wyborze na dostawcę firmy PERI (a nie konkurencji)?

M.P.: Mając świadomość wyzwań i oczekiwań, o których mówiłem przed chwilą, PERI dąży do oferowania klientom takich korzyści,

Rozbudowa Portu Lotniczego, Balice, Kraków

które będą stanowiły dla nich faktyczny dodatek, a postrzegana wartość pozwoli na wykorzystanie szans i eliminację ryzyka związanego z realizacją inwestycji. Odpowiadamy w ten sposób na pytanie klientów, dlaczego powinni wybrać rozwiązania PERI zamiast innych dostępnych propozycji. Podstawą naszych działań jest także stałe podnoszenie jakości w trzech obszarach – produktu (elementy faktycznie dostarczane na plac budowy oraz nowe produkty wprowadzane na rynek), usługi (np. rozwiązania techniczne, pierwomontaż elementów specjalnych, projektowanie) i obsługi (logistyka, bieżące wsparcie techniczne, szybkie rozwiązywanie ewentualnych trudności). Chcę tutaj wyraźnie zaznaczyć, że określenie „jakość” to nie banał, który każdy może obiecać, bo każdy go inaczej pojmuje. Jakość „made by PERI” to, z jednej strony, wytyczna do rzetelnej obsługi naszych partnerów, a z drugiej, cały proces produkcji – od starannego wyboru surowców do dostawy materiałów na budowy. Oczywiście nie wszyscy klienci, z którymi chcielibyśmy współpracować wybierają naszą ofertę jako najkorzystniejszą. W takich sytuacjach staramy się analizować przyczyny decyzji klientów, wyciągać wnioski na przyszłość i oferować w dalszym ciągu rozwiązania oparte na wiedzy, doświadczeniu i wiarygodności.

G.P.: O firmie PERI i jej osiągnięciach świadczy m.in. udział w prestiżowych, często wymagających realizacjach.

W jaki jeszcze inny sposób PERI buduje wizerunek marki na rynku?

M.P.: Odpowiadając na to pytanie, najpierw trzeba zdefiniować, czym jest marka. Często mówi się, że marka to kombinacja wielu czynników,

np. produktu, usług, nazwy, logo, a także ceny. Określenia te stanowią pewną złożoność cech oraz zalet, które służą odróżnieniu oferty przedsiębiorstwa od konkurencji. Ale można także powiedzieć, że produkt jest tym, co producent sprzedaje, a marka jest tym, co klient wybiera i z czym chce być identyfikowany. Marka jest więc znakiem jakości określającym korzyści, które gwarantuje producent lub dostawca. W tym przypadku dobry produkt to taki, który samemu by się wybrało, będąc odbiorcą.

Produkt, który oferuje unikatową korzyść, odpowiadającą rzeczywistym potrzebom, lub umożliwia nowe rozwiązania, niezaproponowane do tej pory przez nikogo innego. To właśnie ten opis stanowi dla nas fundament do budowania wizerunku i charakterystycznego DNA firmy.

G.P.: DNA, które jest budowane, dodajmy, już od wielu wielu lat…

M.P.: Sama historia PERI to ciekawa opowieść – o skromnym i pełnym pasji człowieku, który pod koniec lat 60. ubiegłego wieku, gdzieś w małym miasteczku na południu Niemiec, wynalazł jedne z pierwszych, profesjonalnych elementów deskowań. Z biegiem czasu stały się one symbolem jakości i wyznaczyły standardy rozwoju w branży na wiele lat. Od tego momentu realizacja projektów budowlanych uległa przełomowej zmianie i wkrótce pojawili się chętni, którzy chcieli kopiować pomysły i rozwiązania. Dziś profesjonalne deskowania i rusztowania są ogólnodostępne, ale w dalszym ciągu nie jest łatwo w pełni przekalkować wzór i oryginał.

Oprócz historii, wizerunek marki PERI to także jej osobowość, którą najlepiej obrazują dwa kolory nasze-

Nowa siedziba Muzeum Katyńskiego, Cytadela, Warszawa

Rozbudowa terminalu pasażerskiego, Rębiechowo, Gdansk

M.P.: Od zawsze wiadomo, że raz zdobyte zaufanie nie jest czymś darmowym i nie trwa wiecznie. O tytuł zaufanego doradcy w relacjach handlowych trzeba zabiegać w sposób ciągły i pokazywać szczere zainteresowanie zadaniami klientów.

Podstawą budowania takich relacji jest składanie wiarygodnych ofert oraz dawanie właściwych rekomendacji już na etapie tworzenia oferty przez klientów. Często mówimy więc naszym partnerom, że z tego rozwiązania można zrezygnować, a te nasze usługi i produkty nie będą konieczne w trakcie realizacji zadania. Jednocześnie pytamy, co klienci usprawniliby w naszym sposobie działania i jakich produktów oczekują w przyszłości. Z drugiej jednak strony jesteśmy gotowi powiedzieć klientom coś, co na pierwszy rzut oka nie jest dla nich korzystne, bo wymaga zmiany w podejściu do zdobycia lub realizacji konkretnego zadania, a wynika z naszych wcześniejszych doświadczeń. Zauważyliśmy również, że w momencie niedociągnięcia z naszej strony nie jest ważny błąd sam w sobie, bo błędy wszy-

Warsaw Spire, Warszawa

G.P.: W firmie Peri pełni Pan odpowiedzialną funkcję dyrektora handlowego. Jak wygląda Pana dział, jak współpracujecie?

M.P.: Kieruję Pionem Handlowym, który równocześnie obejmuje dwa działy – handlowy i techniczny. Struktura ta została zbudowana wiele lat temu przez twórcę PERI w Polsce, pana Wiktora Piwowskiego, oraz obecnego prezesa, pana Michała Wrzoska. W znaczeniu organizacyjnym jej celem jest pewnego rodzaju synergia, która oznacza, że całość jest większa od sumy jej części. Kluczowe działy przedsiębiorstwa, współpracując i oddziałując wzajemnie na siebie, stają się silniejsze niż w sytuacji, gdyby każdy z nich działał osobno. Idea pracy zespołowej obowiązuje w całym moim pionie, we wszystkich jednostkach terenowych.

Pracownicy wchodzący w skład zespołów są równymi sobie partnerami i jednocześnie czują odpowiedzialność jeden przed drugim za pracę i wyniki całej ekipy. W prawdziwym zespole wygrać lub przegrać może tylko cała grupa, a nie poszczególni jej członkowie. Spójność i pewność pojawiają się wtedy, kiedy ludzie wiedzą, czego oczekuje się od nich samych i od ich kolegów. Jednocześnie skuteczna realizacji stawianych celów i zadań zależy w dużym stopniu od sposobu ich określania – im są one jaśniejsze, tym lepiej będą zrealizowane i przyniosą dodatkowy efekt w postaci szczerego zaangażowania. Dzięki temu zespo-

grudzień 2014

M.P.: Zaufanie to ważna wartość, nie tylko na co dzień w kontaktach międzyludzkich, lecz także w relacjach między firmami, szczególnie na rynku usługowym. Co ciekawe, jest to jeden z elementów życia, który buduje się latami, a traci w krótką chwilę. Gdy raz utracimy wiarygodność i zaufanie, ich odbudowa jest bardzo długotrwała, o ile w ogóle możliwa.

Zaufanie w biznesie jest pewną wiedzą klientów na temat usługodawcy, która opiera się na bezpieczeństwie i przekonaniu, że będzie on profesjonalnie i odpowiedzialnie dbał o ich interesy i wizerunek.

Dla PERI punktem wyjściowym tych refleksji jest nastawienie pracowników na sukces klientów oraz umieszczenie ich w centrum naszego zainteresowania. Zgodnie z maksymą „traktuj klienta tak, jak sam chciałbyś być traktowany”, ale rozszerzoną o obustronny szacunek. Podejmujemy działania, aby zaufanie, którym obdarzają nas od wielu lat klienci, było oparte na trwałych filarach – odpowiedzialności za biznes, pełnym zaangażowaniu, doświadczeniu wzajemnej współpracy oraz rozwijanej

G.P.: Jak to wygląda w praktyce, jak postępujecie z partnerem? Poproszę o jakiś przykład.

scy popełniamy, ale sposób, w jaki będzie on naprawiony, i szybkość reakcji. Szczerość, pokora i brak arogancji w biznesie to w moim przekonaniu wiara w to, że po prostu należy być porządnym.

11

G.P.: Kolejna ważna w tym wypadku, jeśli nie najważniejsza, kwestia – budowanie zaufania klientów. Jaki powinien być tutaj punkt wyjścia?

kompetencji. Zdajemy sobie sprawę, że orientacja na szybkie i nowatorskie rozwiązywanie problemów inżynierskich, merytoryczne relacje wynikające z osobistego kontaktu, a także solidność i niezawodność naszych produktów oraz usług determinują poziom zaufania do całego przedsiębiorstwa. Nie ma tutaj miejsca na myślenie i działanie życzeniowe, bo przecież skuteczność każdej firmy weryfikowana jest przez klientów każdego dnia.

Builder

go logo – czerwony i żółty. Pierwszy symbolizuje ambicję, odwagę i energię w działaniu, a drugi – otwartość, radość i uczciwą komunikację. Dzięki temu staramy się, aby marka PERI była kojarzona nie tylko z jakością, bezpieczeństwem i innowacyjnością produktów, lecz także ze współpracą tworzącą wartość dla klientów, dbającą o ich interesy i interesy ich klientów na podstawie wspólnego partnerstwa i zaufania.

ły PERI dążą do wykonywania swojej pracy profesjonalnie, co buduje kreatywność, chęć działania i poczucie odpowiedzialności za kolegów i całą firmę. To prawda, że efektywne procesy to podstawa sukcesu, ale istotniejsze jest to, że współpracujemy z ludźmi i to właśnie na ich wiedzy i umiejętnościach opiera się działalność firmy. A w tym przypadku kierownictwo firmy jest tak dobre, jak dobrzy są jego pracownicy.

Builder

12

grudzień 2014

G.P.: A jak scharakteryzowałby Pan kulturę organizacyjną całej firmy?

Jakie miejsce w niej zajmuje rozwój?

M.P.: Kulturę organizacyjną PERI cechują cztery elementy zarządzania. Po pierwsze, prowadzenie uczciwej komunikacji z pracownikami – to ona buduje zaangażowanie i zaufanie. Po drugie, wspieranie kreatywności i inicjatywy własnej pracowników – dzięki temu możemy podnosić jakość naszych usług. Po trzecie, przekazanie odpowiedzialności i decyzyjności pracownikom jako element budowania trwałej świadomości przedsiębiorstwa. I wreszcie po czwarte, otwartość na nowe wyzwania i rozwój osobisty pracowników.

Często powtarzam znane stwierdzenie, że nie ma rozwoju w strefie komfortu, ani komfortu w strefie rozwoju. Strefa komfortu to takie umowne miejsce, gdzie działamy na zasadzie przyzwyczajeń i nawyków, bez pokuszenia się o zrobienie czegoś więcej. Jest tam stabilnie, ale również nudno. Pochodzę z nad morza, więc terminologia morska jest mi szczególnie bliska. Kiedy żaglowiec ze zwiniętymi żaglami stoi w porcie, zacumowany do nabrzeża, wygląda bezpiecznie. Ale jego rolą nie jest stać w bezruchu tylko rozwinąć żagle i wypłynąć na otwarte wody. To co najpiękniejsze – marzenia i przygoda – zaczyna się dopiero na morzu.

Także rozwój osobisty pracowników to oprócz wzrostu wartości przedsiębiorstwa przede wszystkim bezcenna praca i uznanie dla samego siebie, by stać się po prostu lepszym człowiekiem dla otaczającego nas świata.

G.P.: Jaka jest dzisiaj specyfika pracy przedstawiciela handlowego?

M.P.: Praca przedstawiciela techniczno-handlowego w każdej firmie usługowej nie należy do łatwych.

Na co dzień stanowią oni wizytówkę przedsiębiorstwa w kontaktach z klientami i to wobec nich stawiane są największe oczekiwania w zakresie sprzedaży. Z jednej strony, w chwili porażki muszą znieść sil-

ne ciosy emocjonalne przy równoczesnym przestrzeganiu określonych norm i zasad, a z drugiej – szybko podnieść się po przegranej i iść dalej do przodu. Trochę tak jak w walce bokserów – chodzi o to, aby podnieść się o jeden raz więcej, niż zostało się powalonym. Oczywiście technolodzy PERI, czyli pracownicy działu technicznego, równie ciężko pracują, szukają nowych możliwości i chcą pomagać klientom w realizacji ich inżynierskich wyzwań. Moje dotychczasowe doświadczenie pokazuje także, że ludzie chcą razem robić rzeczy, które mają dla nich sens i są długoterminowo dobre dla przedsiębiorstwa. Lepiej powiedzieć „chodźmy”, niż nakazywać „idź”. Osiągane wtedy cele i sukcesy smakują lepiej, bo stanowią powód do dumy i zadowolenia, że jest to wspólna praca całego zespołu. Podsumowując, doceniam działania prowadzone przez moich pracowników i mam ogromną satysfakcję ze współpracy z ludźmi stanowiącymi zespół PERI. G.P.: Jakie nowości pojawiły się ostatnio w ofercie firmy?

M.P.: W ostatnim okresie wprowadziliśmy na rynek dwa nowe rozwiązania – system bezpieczeństwa PERI PROKIT i system podpór wysokonośnych PERI VST. Cieszy fakt, że oba systemy zostały wdrożone szybko, a klienci docenili ich wszechstronność. Na szczególną uwagę zasługuje system VST, w przypadku którego pracochłonność montażu i demontażu systemu jest kilkukrotnie mniejsza w porównaniu z innymi dostępnymi rozwiązaniami na rynku. Ponieważ głównym celem całego koncernu PERI jest dostarczanie innowacyjnych i korzystnych dla klientów rozwiązań nie ustajemy więc w pracy nad nowymi systemami.

G.P.: Na czym polega innowacyjność PERI?

Filozofia wynalazczości PERI oparta jest na wnioskach wynikających z dialogu i dotychczasowego doświadczenia wykonawców. Przede wszystkim to liczba elementów, które mają być dostarczone i użytkowane na placu budowy determinuje szybkość prowadzenia prac. Im więcej elementów na budowie, tym wyższe nakłady i koszty robocizny, większe straty na budowie, dłuższy cykl rotacji i czas dzierżawy oraz wyższe koszty transportu i problemy organizacyjne. Im mniej elementów na budowie, tym niższe nakłady i koszty robocizny, mniejsze straty na budo-

wie, krótszy cykl rotacji i czas dzierżawy oraz mniejsze koszty transportu i większa efektywność organizacyjna. Dodatkowo wykorzystanie zalet i możliwości systemów oraz stosowanie kompletnych rozwiązań bezpieczeństwa to zmniejszenie całkowitych kosztów budowy, a nie ich zwiększenie, oraz kwestia wizerunku profesjonalnego wykonawcy.

G.P.: A czy w najbliższym czasie planowane jest wprowadzenie nowych rozwiązań?

M.P.: W przyszłym roku planujemy wprowadzić na rynek polski kilka, niestosowanych dotychczas w kraju rozwiązań, m.in. nowe deskowania ścienne PERI MAXIMO, nowy rodzaj podpór stropowych PERI ERGO i inne nowości, których teraz nie wymienię, ale będą one stanowić niespodziankę. Wierzę, że te systemy jeszcze bardziej usprawnią proces budowy i przyczynią się do wzrostu efektywności naszych klientów.

Jeszcze wcześniej, bo już w pierwszym kwartale przyszłego roku, oferta PERI w Polsce zostanie poszerzona o nowy produkt – internetowy portal „myPERI”. Dzięki niemu klienci będą mieli możliwość wglądu w kompleksowe informacje techniczne oraz specjalistyczne dane swoich projektów on-line przez całą dobę. Produkt ten powstał w odpowiedzi na oczekiwania klientów odnośnie samodzielnego i sprawnego zarządzania procesem budowy. Motywacją do jego stworzenia był także nasz własny nacisk na przejrzystość procesów związanych z dzierżawą i dążenie do tego, aby były one postrzegane jako jasne i uczciwe. Portal „myPERI” ma wyznaczyć całkowicie nowy kierunek – po raz pierwszy użytkownik otrzymuje możliwość sięgnięcia przez internet do danych z systemów zarządzanych przez PERI i ma ciągły wgląd we wszystkie dane dotyczące swoich budów obsługiwanych przez PERI. Stały dostęp do niezbędnych dokumentów, np. protokołów wydań i zwrotów, faktur, informacji o stanach materiałowych i bieżących zwrotach, ma zapewnić najwyższą transparentność w zakresie zasobów materiałowych i ruchów materiału, a tym samym przyczynić się do zmniejszenia kosztów budowy. W ten sposób po raz kolejny proces budowlany zostanie ułatwiony, a codzienne zadania realizowane przez klientów za pomocą towaru PERI będą wykonywane szybciej i sprawniej.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

myPERI Twój portal internetowy. Dostępny już wkrótce!

Przejrzyste informacje Stały wgląd w dane dotyczące projektu, materiałów i kosztów dzięki przejrzystym raportom Łatwiejszy proces budowlany Wsparcie wszystkich etapów realizacji robót dzięki przydatnym narzędziom i wzorom Zawsze na bieżąco Dostęp do zaktualizowanych informacji oraz oszczędność czasu dzięki merytorycznym analizom, generowanym jednym kliknięciem

Deskowania Rusztowania Doradztwo techniczne www.peri.com.pl info@peri.com.pl

INFORMACJE

Druga młodość inwestycji budowlanych

Za nami kolejna edycja forum Autodesk. 4 listopada na Stadionie Narodowym w Warszawie, spotkało się ponad 500 użytkowników rozwiązań Autodesk – architektów, projektantów, konstruktorów, inżynierów, grafików, twórców animacji w branży mediów i rozrywki. W gronie uczestników nie zabrakło również ekspertów z Polski oraz zagranicy, przedstawicieli partnerów oraz mediów.

Hasłem przewodnim tegorocznego forum była innowacyjność.

Jej różnorodne oblicza były widoczne podczas trwania całej imprezy – zarówno w zakresie tematycznym poszczególnych sesji branżowych, jak również w pokazach narzędzi oraz sprzętu IT – m.in. stacji roboczych, skanerów oraz drukarek 3D. – Innowacje stają się kluczowym aspektem biznesu. Wykorzystując innowacyjne technologie i narzędzia projektowe polskie przedsiębiorstwa mogą tworzyć lepsze produkty, w krótszym czasie i mniejszym nakładem środków. Cieszymy się, że Autodesk jest częścią tych przemian – podsumowuje Wojciech Jędrzejczak, dyrektor zarządzający Autodesk w Polsce.

W trakcie konferencji kompleksowo omawiano aspekty związane z realizacją poszczególnych etapów modernizacji inwestycji budowlanych, takich jak hotele, centra handlowe, obiekty biurowe oraz mieszkalne. Dyskusje toczyły się wokół dwóch kluczowych aspektów, istotnych w kwestii osiągnięcia standardu budynku niskoenergetycznego – rewitalizacji struktury zewnętrznej oraz powierzchni wewnętrznych obiektu. Zwieńczeniem tegorocznej konferencji były warsztaty, podczas których seminarzyści mogli zmierzyć się z zadaniem zorganizowania renowacji funkcjonującego obiektu biurowego, z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju.

więcej informacji na eBuilder.pl

Cieszynka z nagrodą Superbrands 2014 Cieszynka została wyróżniona prestiżowym tytułem Superbrand 2014, przyznawanym najsilniejszym markom na rynku. O wyborze laureatów zdecydowało nie tylko grono 60 niezależnych ekspertów, lecz także grupa ponad 15 tys. respondentów uczestniczących w badaniu konsumenckim. Cieszynka została nagrodzona w kategorii „Created in Poland”. Marka Cieszynka to rodzina tradycyjnych farb emulsyjnych oraz emalii.

Wyroby przeznaczone są do malowania ścian i sufitów wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych i użyteczności publicznej oraz okien, drzwi, lamperii, elementów drewnianych, metalowych eksploatowanych wewnątrz jak i na zewnątrz budynków. Marka wchodzi w skład portfolio produktów PPG Deco Polska Sp. z o.o. – producenta wiodących na polskim rynku farb i lakierów.

Klasa energetyczna A dla okien FAKRO We Wrocławskim Centrum Kongresowym już po raz dziesiąty odbyły się Dni Oszczędzania Energii, których tematem było „Projektowanie budynków niskoenergetycznych: efektywność energetyczna, ekonomia, mikroklimat”. Jednym z najważniejszych punktów konferencji było ogłoszenie wyników konkursu Topten Okna 2014 na najlepszą stolarkę budowlaną, zorganizowanego w ramach jednego z europejskich programów. Topten to dziesięć najbardziej efektywnych energetycznie produktów w różnych kategoriach dostępnych na polskim rynku. Do konkursu zostali zaproszeni producenci stolarki budowlanej, a zgłoszone produkty oceniane były w dwóch kategoriach: okna pionowe i okna dachowe.

W kategorii okna dachowe firma FAKRO otrzymała trzy nagrody Topten 2014 dla okien: FTT U8 Thermo, FTT U6 z kołnierzem uszczelniającym EHV-AT Thermo oraz dla okna FTP-V U5 z kołnierzem uszczelniającym EHV-AT Thermo. Tym samym produkty te otrzymały klasę energetyczną A.

Fot. arch. Fakro

Builder

14

grudzień 2014

Fot. arch. Autodesk

Fot. arch. RD bud

Już po raz dwunasty firma RD bud zgromadziła uznanych ekspertów branży budowlanej oraz reprezentantów firm, instytucji i mediów, którym bliska jest tematyka zrównoważonego rozwoju. 25 września 2014 r. czterogwiazdkowy Lord Hotel & Conference Center w Warszawie stał się nowoczesną platformą transferu wiedzy i wymiany doświadczeń w obszarze rewitalizacji obiektów budowlanych. Okazją ku temu stała się konferencja „Zrównoważone renowacje – druga «młodość» inwestycji budowlanych”, będąca kontynuacją projektu „Partnerstwo dla zrównoważonego budownictwa”, wdrożonego przez firmę RD bud w 2010 r.

Forum Autodesk 2014 – Dotknij Innowacji

DRUTEX wśród najsilniejszych polskich marek!

DRUTEX, największy producent okien i drzwi w Europie, został uznany za jedną z najsilniejszych marek na polskim rynku w rankingu Superbrands 2014. Wyróżnienie przyznawane jest za wypracowanie ponadprzeciętnego wizerunku, pozwalającego na skuteczne konkurowanie z markami zagranicznymi.

Tytuł przyznano w wyniku procesu certyfikacji, składającego się z badania konsumenckiego oraz głosowania ponad 60 ekspertów Rady Marek międzynarodowej organizacji The Superbrands Ltd. Sondażem objęto ponad 2,4 tys. marek w 110 kategoriach.

PRENUMERATA

2015

Czytasz, wiesz więcej

Adam Leik

dyrektor ds. marketingu DRUTEX S.A.

Od początku działalności firmy naszą ambicją jest budowanie marki wyróżniającej się realizacją zasad fair-play, odpowiedzialnej, przyjaznej klientom.

Przyznane wyróżnienia potwierdzają skuteczność realizacji strategii marki i rozwoju DRUTEX.

22 853 06 87 Większa aktywność inwestorów Na rynku mieszkaniowym można zaobserwować większą aktywność inwestorów, przede wszystkim wśród deweloperów. W ciągu dziesięciu miesięcy 2014 r. oddano do użytkowania 114 235 mieszkań – mimo że jest to nieco mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, to branża deweloperska osiągnęła w tym obszarze wzrost o 3,6%. Łącznie wydano o 14,2% więcej pozwoleń na budowę i rozpoczęto budowę o 15,6% więcej mieszkań niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W budownictwie indywidualnym wzrosła liczba rozpoczętych budów, jednocześnie nieznaczny spadek wydawanych pozwoleń na budowę. Natomiast w przypadku rynku inwestycji na sprzedaż i wynajem uzyskano o 38,8% więcej pozwoleń na budowę mieszkań niż przed rokiem. Wzrosła także liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto – o 34,8%.

KOMENTARZ Fot. arch. Stowarzyszenie „Białe murowanie”

Fot. arch. ASM

28 października w Warszawie, w Sound Garden Hotel, odbyła się organizowana przez ASM konferencja MONITORING RYNKU BUDOWLANEGO 2014.

Konferencja – podobnie jak w roku poprzednim – została objęta Patronatem Honorowym Ministra Gospodarki. Tegoroczna, siedemnasta już edycja konferencji podejmowała aktualną dla branży tematykę w trzech sesjach. Sesja pierwsza, prezentowana przez prelegentów ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku, dotyczyła stanu aktualnego sektora budowlanego w Polsce oraz prognoz. Według ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku dodatnia dynamika produkcji budowlano-montażowej po trzech kwartałach 2014 roku zwiastuje poprawę sytuacji w branży budowlanej w 2015 r. Skuteczna sprzedaż produktów i usług budowlanych wymaga jednak ciągłego monitoringu oraz kompleksowego podejścia do procesu produkcji i dystrybucji. W sesji drugiej, panelowej, eksperci podjęli temat regulacji i wymogów unijnych związanych z ekologią od różnych aspektów, uwzględniając kwestie kosztów, rozwoju firm oraz specjalistycznego wykonawstwa. Uczestnicy konferencji mieli również okazję do dyskusji z panelistami. Trzecia sesja, o charakterze marketingowym, została poświęcona uwarunkowaniom efektywnej komunikacji z klientem. Rozmowy, wymiana doświadczeń i nawiązywanie kontaktów handlowych to wartość dodana konferencji, która cieszyła się ogromną frekwencją. Dopisali przedstawiciele firm z branży budowlanej i inwestycyjnej, instytucji naukowych, firm zajmujących się marketingiem oraz mediów.

zakladka PRENUMERATA

Tomasz Kruppik Prezes Zarządu Stowarzyszenia „Białe murowanie”

Po okresie spadku koniunktury można zaobserwować ożywienie w gospodarce. Deweloperom sprzyjają m.in. utrzymujące się niskie stopy procentowe.

15

Monitoring Rynku Budowlanego 2014

grudzień 2014

www.ebuilder.pl

Builder

Fot. arch. DRUTEX

KOMENTARZ

Bezpieczeństwo w miejscu pracy to temat niezwykle obszerny, na który patrzeć można z wielu perspektyw. Dostrzegając wagę tego zagadnienia, przedstawiciele firm CWS-boco Polska, PW Krystian, Lafarge oraz TenCate Protective Fabrics zawiązali – w celu promowania kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców – Koalicję Bezpieczni w Pracy. Pierwszą wspólną inicjatywą Koalicjantów było zlecenie ogólnopolskiego badania opinii publicznej w celu zbadania poziomu kultury bezpieczeństwa w polskich przedsiębiorstwach oraz analizy postaw pracowników i pracodawców w tym zakresie. Z badania wynika m.in., że dla 67% pracujących Polaków charakter ich pracy wiąże się z potencjalnym zagrożeniem dla zdrowia lub życia, z czego dla 9% jest to zagrożenie bardzo poważne. Pomimo to zaledwie 13% pracowników obawia się o swoje życie lub zdrowie w miejscu pracy, a aż 87% czuje się tam bezpiecznie. Okazuje się, że 57% pracowników czuje się w pracy bezpieczniej, niż wynika to z potencjalnego ryzyka związanego z wykonywanym przez nich zawodem.– Wiele badań pokazuje, że Polacy mają dość luźny stosunek do bezpieczeństwa – dotyczy to zarówno bezpieczeństwa materialnego, jaki i fizycznego. Najczęściej myślą w kategoriach „tu i teraz”, nie są skłonni do planowania i zabezpieczenia się przed potencjalnymi przyszłymi zdarzeniami i zagrożeniami – komentuje wyniki Grzegorz Kowalczyk, Senior Consultant w instytucie Millward Brown, który przeprowadził badanie.

Fot. arch.Lafarge

W dniach 21-24 października br. na terenach targowych w Stuttgarcie, zlokalizowanych tuż przy lotnisku i autostradzie A8 odbyła się 24. edycja Międzynarodowych Targów Basenów, Saun i SPA – INTERBAD. W tym roku wzięło w nich udział blisko 450 wystawców z 30 krajów z Europy, Azji i Ameryki Północnej, w tym 3 firmy z Polski (Solana, Tech Sp. z o.o i Vacu Activ) oraz około 15 tys. zwiedzających z 64 krajów.

Wśród ogółu wystawców rekordowo dużo było w tym roku firm z zagranicy (aż 41%), a odsetek odwiedzających spoza Niemiec wynosił 30%. Tegoroczni wystawcy prezentowali kreatywne i praktyczne do zastosowania rozwiązania. Szczególnym zainteresowaniem ze strony zwiedzających cieszyła się prezentowana oferta związana nie tylko z nowym wystrojem, ale również nowościami w technice sterowania dla saun i basenów. Duże zainteresowanie zagranicznych odwiedzających było widoczne również podczas pierwszego „International Business Day“, który odbył się w ramach tegorocznego Kongresu Basennictwa i przyciągnął ekspertów techniki basenowej z całego świata do osobistej wymiany opinii.

Fot. arch. Targi Stuttgart

INFORMACJE grudzień 2014

16 Builder

Bezpieczeństwo pracy w Polsce

Goście z ponad 64 krajów na targach INTERBAD w Stuttgarcie

więcej informacji na eBuilder.pl

REKLAMA

Współcześni menedşerowie oprócz umiejętności sprawnego poruszania się w świecie techniki, ekonomii i finansów powinni posiadać wysokie kompetencje społeczne i etyczne. Często jednak te kompetencji zastępuje intuicja i przekonanie, şe to wystarczy. Zagadnieniem postanowiło zająć się Polskie Stowarzyszenie Menedşerów Budownictwa, które wraz z Wydziałem Inşynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej zorganizowało konferencję pt. „Profesjonalizm – Etyka – Motywacja w Budownictwie�. Wydarzenie odbyło się 21 listopada br. w Mazurskim Centrum Kongresowym w Hotelu „Gołębiewski� w Mikołajkach i stanowiło kolejne międzynarodowe spotkanie z cyklu „Edukacja Menedşerska Budowlanych�.

Celem konferencji było przedstawienie standardów etycznych oraz uświadomienie uczestnikom podstawowych pojęć dotyczących procesów socjologicznych i psychologicznych mających miejsce w branşy budowlanej. Zagadnienia teoretyczne starano się następnie zderzyć z doświadczeniem i praktyką uczestników konferencji w zakresie psychologii pracy, motywacji, cech osobowościowych, itp.

W rezultacie podjęta została próba wypracowania stanowiska określającego model osobowościowy menedşera budowlanego w zarządzaniu projektem budowlanym.

Starano się odpowiedzieć m.in. na pytania, jakie wyzwania stawiają dziś przed menedşerami nowoczesne rynki, jakie argumenty powinny być uşywane do motywowania pracowników, jacy przywódcy są dziś potrzebni w przedsiębiorstwie oraz jak działać bez zbędnego stresu i stresowania innych. W ostatniej z sesji, o charakterze panelowym, wzięli udział przedstawiciele czołowych przedsiębiorstw oraz waşnych instytucji branşowych, którzy dyskutowali nad moşliwościami pogodzenia sukcesu i etyki w istniejącym obecnie w Polsce otoczeniu prawnym.

Tematy zainicjowane podczas konferencji w Mikołajkach znajdą kontynuację na łamach przyszłych wydań „Buildera�.

PPP w sektorze edukacyjnym Rusza przebudowa akademików Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium-Medicum w Krakowie w ramach pierwszego w Polsce projektu PPP dla uczelni publicznej, a takşe pierwszego tego typu przedsięwzięcia w sektorze budynków uşyteczności publicznej w ogóle. Wartość inwestycji to Fot. arch. Karmar

Czy menedşer moşe być pewny swoich wyborów etycznych?

100 mln zł netto. Inwestycja zostanie sfinansowana przez kapitał własny trzech inwestorów: Polskich Inwestycji Rozwojowych S.A., BYPolska Property Development S.A. (francuska grupa Bouygues Construction) i Cofely Services Sp. z o.o. (grupa GDF Suez), a takşe kredyt udzielony przez Bank Pekao S.A. Generalnym Wykonawcą została firma KARMAR S.A. Prace budowlane ruszą jeszcze w tym miesiącu. Pierwsi studenci zamieszkają w akademikach juş za 11 miesięcy, a zakończenie całości prac przewidujemy na październik 2016 roku.

REKLAMA

ATRAKCYJNY TEREN INWESTYCYJNY W SAMYM „SERCU�

DROGI EKSPRESOWEJ S8 0'&35" #&;10Ć´3&%/*" ATTRACTIVE INVESTMENT AREA IN THE HEART %*3&$5 0''&3 OF THE NODE S8 LOKALIZACJA: t 1PMTLB XPK Â’Ă˜E[LJF HN 1BCJBOJDF NJFKTDPXPÇ´ÇŽ Pawlikowice t przy węźle S8: Pabianice-PoĹ‚udnie t X QPCMJČˆV skrzyĹźowania autostrad A1 i A2 PSB[ ESĂ˜H FLTQSFTPXZDI S14 i S8 POWIERZCHNIA: 200 000 m² PRZEZNACZENIE TERENU: t CB[B NBHB[ZOPXP USBOTQPSUPXB t [BCVEPXB QS[FNZTÂ’PXP QSPEVLDZKOB DODATKOWE INFORMACJE O TERENIE: t QMBO [BHPTQPEBSPXBOJB QS[FTUS[FOOFHP teren inwestycyjny t bezpoĹ›redni publiczny wjazd na drogÄ™ wojewĂłdzkÄ… 485 1BCJBOJDF o #FÂ’DIBUĂ˜X o N PL N PE XÇ—[Â’B 4

t dwa dodatkowe wjazdy prywatne t max. powierzchnia zabudowy – 90% t NBY XZTPLPǴǎ [BCVEPXZ o N t V[CSPKFOJF UFSFOV o /*& EPTUǗQOF CF[QPǴSFEOJP X PLPMJDZ

t PHSBOJD[FOJB FLPMPHJD[OF o /*&

,0/5",5 $0/5"$5 FXBCPKBOPXTLB T !HNBJM DPN

WiÄ™cej informacji na stronie: For more information visit our website: www.s8wezel.pl LOCATION: t 1PMBOE -PE[ WPJWPEFTIJQ NVOJDJQBMJUZ 1BCJBOJDF UPXO Pawlikowice t by the node S8: Pabianice-South t in the vicinity of motorway A1 crossing with A2 and expressway S14 crossing with S8 AREA: 200 000 m² INTENDED USE: t XBSFIPVTF USBOTQPSU CBTF t JOEVTUSJBM QSPEVDUJPO CVJMEJOH EFWFMPQNFOU ADDITIONAL INFORMATION: t MBOE VTF QMBO JOWFTUNFOU BSFB t direct public road entrance to the Provincial Road No. 485 1BCJBOJDF o #FÂ’DIBUĂ˜X o N BCPVU N UP UIF OPEF 4

t two additional private road entrances t max. buildings area – 90% t NBY IFJHIU PG UIF CVJMEJOHT o N t 6UJMJUJFT 4FSWJDFT /0 BWBJMBCMF JO OFJHICPVSIPPE

t FDPMPHJDBM SFTUSJDUJPOT o /0

BIZNES Fot. arch. NOVOL

Paweł Olewiński Na przestrzeni ostatnich lat obserwujemy w Polsce dynamiczny rozwój infrastruktury sportowej. Powstają nowoczesne obiekty, które do późnych godzin wieczornych są oblegane przez dzieci i młodzież. Znane wszystkim „Orliki” czy przyszkolne, radosne place zabaw to duma wielu lokalnych społeczności. Dla rozwoju branży infrastruktury sportowej były to rzeczywiście złote lata. Niestety, okres ten przyniósł również spektakularne bankructwa, i to w dodatku branżowych liderów.

Czy branża wyciągnęła już wnioski z lekcji ostatnich lat?

Czy możemy już dzisiaj powiedzieć, że najgorsze za nami i z perspektywą patrzymy w przyszłość? To pytania, na które sami musimy znaleźć dzisiaj odpowiedź.

Długofalowe plany rozwoju infrastruktury sportowej w Polsce oraz wskazanie źródeł jej finansowania pozwolą polskim producentom oraz wykonawcom z optymizmem spojrzeć w przyszłość. Pozwolą planować działania związane z rozwojem produktu, technologii czy też innowacyjnych rozwiązań. Bez jasnych deklaracji i konsekwencji w realizacji planów wszyscy będziemy w przysłowiowym „zawieszeniu”. Ważne są również rynkowe konsultacje, spotkania i wymiana doświadczeń między uczestnikami rynku. Przyczyniają się one do podejmowania dobrych decyzji, które gwarantują wysoką jakość powstających obiektów i zapewniają optymalizację kosztów ich budowy oraz eksploatacji.

Dla firmy NOVOL, polskiego producenta nawierzchni sportowych i rekreacyjnych, jasne deklaracje związane z rozwojem polskiej infrastruktury sportowej to również ważne i priorytetowe informacje. Specjalistyczne nawierzchnie sportowe stanowią wszakże zasadniczy element przy realizacji obiektów sportowych, a szeroka ich gama o różnej specyfice i charakterze jest jednym z kluczowych czynników sukcesu firmy na rynku.

NOVOL jest liderem branży car-refinish w Europie Środkowo-Wschodniej. Wieloletnie doświadczenie

komentarz

Konsekwencja w działaniu Mimo rosnącego popytu na aktywność fizyczną w Polsce, który generuje powstawanie nowoczesnych obiektów, przed branżą infrastruktury sportowej i rekreacyjnej wciąż wiele niewiadomych. Czego potrzebują firmy z tego sektora, aby z optymizmem spojrzeć w przyszłość? Jakich działań i postaw potrzeba dla rozwoju infrastruktury sportowej? Komentuje Paweł Olewiński, Dyrektor Marketingu w firmie NOVOL, Pion Wyrobów dla Budownictwa. w branży chemicznej oraz decyzja o dywersyfikacji działań biznesowych firmy NOVOL dały początek opracowaniu wysokiej jakości systemów nawierzchni sportowych i rekreacyjnych obecnych na rynku pod nazwą NOVOFLOOR. W naszym kraju wzrasta popyt na usługi i produkty promujące zdrowy tryb życia. Zaczynamy sami dbać o nasze zdrowie i coraz częściej szukamy możliwości aktywnego spędzania czasu. W Polsce NOVOL, jako członek Klubu Sportowa Polska i Ambasador Sportowej Polski, podejmuje szereg działań zmierzających do rozwoju infrastruktury sportowej i edukacji. Upowszechniana jest wiedza w zakresie nawierzchni sportowych, zwłaszcza w aspekcie wpływu zastosowanych materiałów na bezpieczeństwo użytkownika i otaczające nas środowisko. Tegoroczne wyróżnienie przyznane firmie NOVOL podczas warszawskiej Gali Sportowa Polska – statuetka Budowniczy Polskiego Sportu – to dowód na konsekwencję w działaniach firmy w tym obszarze.

Bądźmy konsekwentni w naszych działaniach i podejmujmy przemyślane decyzje. Rozmawiajmy o rynku i szeroko konsultujmy wizje rozwoju obszarów infrastrukturalnych. Zaprocentują one w przyszłości znakomitą bazą szkoleniową zarówno dla dzieci i młodzieży, jak również dla przyszłych mistrzów olimpijskich.

Paweł Olewiński Dyrektor Marketingu w firmie NOVOL. Kieruje Pionem Wyrobów dla Budownictwa. Z firmą związany od ponad 17 lat.

Absolwent MBA UE Poznań-Atlanta oraz wydziału Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej. Prywatnie miłośnik marki Harley-Davidson.

BizneS

POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE

O sile i pozycji budownictwa w polskiej gospodarce decydują nie tylko duże firmy, lecz także ich partnerzy biznesowi – tysiące małych i średnich przedsiębiorstw. Wśród nich są firmy rodzinne.

Dlatego „Builder” w ramach programu „Polski Biznes w Budownictwie” prezentuje historie takich ludzi i ich firm. Chcemy, by stali się bardziej rozpoznawalni w branży i stanowili inspirację dla innych.

Prezentacje uzupełni cykl artykułów w praktyczny sposób podejmujący istotne dla tych firm zagadnienia, takie jak sukcesja, zarządzanie, ekspansja, prawo i wiele innych.

ParTNEr STraTEGICZNY PrOGramU

Więcej Builder

20

grudzień 2014

niż tylko być Czy polskie przedsiębiorstwa budowlane, zwłaszcza małe i średnie, mają dzisiaj możliwość rozwoju, czy raczej skazane są na wegetację?

Wiele mówiący jest tutaj przykład jednej z olsztyńskich firm, od ponad 15 lat dostarczającej materiały budowlane.

Grzegorz przepiórka

O

lsztyn to miasto jezior – w obrębie miasta jest ich jedenaście. W całym regionie – setki. Właściwie okolice tego pięknego miasta to głównie lasy i jeziora, z usytuowanymi pomiędzy nimi kilkoma miasteczkami, po kilka czy kilkanaście tysięcy mieszkańców. Z pewnością nie jest to czołówka wśród najbogatszych regionów w Polsce. Można by więc zapytać: gdzie tutaj sprzedawać materiały budowlane? Jak robić na nich duży biznes?

Tym bardziej, że w regionie nie buduje się na potęgę, a punktów, w których można zaopatrzyć się w produkty budowlane, jest paradoksalnie sporo. Zwłaszcza małych, które obsługują około 50% lokalnego rynku. Panuje więc duże rozdrobnienie.

Większych graczy jest około sześciu, wśród nich Jasam – Markety Budowlane – firma, która od 15 lat udowadnia, że możliwe jest efektywne funkcjonowanie nawet na tak trudnym rynku – jak olsztyński. Szkoda tylko, że potencjał tej i wielu podobnych firm w Polsce nie jest dzisiaj w pełni wykorzystywany. Gdzie tkwią przyczyny tego stanu rzeczy?

Szukając dziury w całym

Na pozór wszystko wygląda dobrze. W położonym w centrum Olsz-

tyna głównym oddziale firmy Jasam panuje, jak na mglisty listopadowy dzień, względnie spory ruch. Przy kilku kasach obsługiwani są klienci.

Nie trudno się domyślić, że to detal, który stanowi około 50% w strukturze zbytu. Kolejne 30% to sprzedaż hurtowa, którą znamionują manewrujące na placu samochody dostawcze. Resztę portfela wypełnia eksport, prowadzony do różnych krajów praktycznie od początku istnienia przedsiębiorstwa. Dzisiaj Jasam dostarcza towar m.in. do Szwecji, Danii, Belgii i Kazachstanu, ale podstawowym „zewnętrznym” odbiorcą jest Rosja, a zwłaszcza Obwód Kaliningradzki. Olsztyńska firma jest wciąż jednym z największych eksporterów do tego regionu – za dobrych czasów zajmowała miejsce w pierwszej piątce. Rocznie firma wysyła do Rosji około 700 tirów z towarem.

Jest blisko, więc się opłaca. Jeszcze się opłaca, bo napięta sytuacja, która odbija się na sąsiedzkiej gospodarce, zaczyna dostarczać coraz większych powodów do niepokoju.

Wracając na polskie podwórko – tutaj Jasam skutecznie opanował rynek lokalny. Oprócz Olsztyna, gdzie firma rozpostarła się na powierzchni około 6 tys. m2, posiada ona siedem oddziałów w mniejszych mia-

stach. Największy (2,5 tys. m2) znajduje się w Ostródzie. Pozostałe markety, po około 1 tys. m2, co stanowi powierzchnię adekwatną do potrzeb rynku, zlokalizowane są w Lidzbarku Warmińskim, Dobrym Mieście, Morągu, Nidzicy, Działdowie i Nowym Mieście Lubawskim.

Stabilnie wygląda w olsztyńskiej firmie również system zatrudnienia. Mimo kryzysu nie dokonano znaczących redukcji. Obecnie zatrudnionych jest w niej 230 osób, około 70% to załoga z ponad 10letnim stażem w firmie. Są i tacy, którzy towarzyszą jej od momentu powstania. W dobrych czasach pracownicy mogli liczyć na fundusz socjalny, a część z nich została nawet udziałowcami Jasamu. Kiedy przyszło zacisnąć pasa, okazało się, że potrafią z firmą być nie tylko na dobre, lecz także na złe. Bez względu jednak na koniunkturę, jedno się tutaj nie zmienia – transparentne relacje, jasne reguły gry.

Jeżeli chodzi o asortyment, jaki proponuje olsztyńska firma, to można określić go zwięźle: niczego nie brakuje. A wyboru można dokonać spośród towarów ponad 200 producentów, głównie dużych, sprawdzonych marek. Wśród nich ważne miejsce zajmuje firma Kreisel, z którą

Andrzej Szwed, prezeS firmy jASAm nasze apetyty są większe, niż tylko żeby być lu lat umocowane na rynku, z nieźle rozbudowaną siecią lokalnych oddziałów, szerokim asortymentem produktów, rozwijające działalność eksportową, gwarantujące stabilne zatrudnienie sporej liczbie pracowników. Nic do zarzucenia nie pozostawia również dynamika firmy – obrót roczny jest utrzymywany na poziomie około 100 mln zł.

I wszystko wskazuje na to, że bieżący rok Jasam zakończy z podobnym wynikiem. Gdzie więc szukać dziury w całym, jeżeli wszystko wydaje się wyglądać dobrze?

Polski antymodel

Nigdzie indziej, jak w zysku, który w tym przypadku, przy tego rzędu obrotach, wynosi – uwaga – 0,8%.

Cóż można z takim kapitałem zdziałać? Niewiele. Starcza być może na przetrwanie, przy wprowadzeniu kilku pakietów antykryzysowych,

oddziały, zwiększało się zatrudnienie i rósł kapitał, który można było reinwestować – komentuje prezes firmy.

Ta wyjątkowo korzystna „pięciolatka” – tutaj warto dokonać krótkiej rekonstrukcji historycznej, związanej z powstaniem olsztyńskiej sieci marketów – to okres od 1998 roku, kiedy to doszło do połączenia dwóch konkurencyjnych firm olsztyńskich, na czele których stali dwaj obecni szefowie Jasamu – wspomniany już prezes Andrzej Szwed i Krzysztof Nowak, dyrektor ds. handlowych i prokurent firmy. Niewielu ówcześnie wierzyło, że fuzja lokalnych rywali przyniesie pozytywne skutki, choć z perspektywy czasu nie da się ukryć, że wtedy nowo utworzonej firmie sprzyjało wiele czynników. – To były złote czasy, by rozwijać działalność – wspomina Krzysztof Nowak – byliśmy pionierami we wprowadzaniu wielu technologii. Ponadto pano-

21

wał entuzjazm, wiele rzeczy robiliśmy spontanicznie, były stabilniejsze przepisy, większa przewidywalność, nikt się nie obawiał, tak jak dzisiaj, oszustwa, braku płatności, zatorów.

Mój wniosek jest taki, że przez lata dokonaliśmy skoku cywilizacyjnego, ale jednocześnie doszło do degeneracji moralnej. Tym samym cofnęliśmy się do pierwotnej, dzikiej fazy kapitalizmu, i wszyscy na tym tracimy.

Andrzej Szwed zwraca ponadto uwagę, że inaczej niż w „złotych czasach”, kiedy Jasam piął się w górę, dzisiaj przedsiębiorcy zostali pozostawieni zupełnie bez wsparcia państwa. To właśnie dzięki ustawie Wilczka w latach 90. firma mogła zakumulować środki na rozwój. Paradoksalnie, obroty Jasamu wynosiły ówcześnie jedną trzecią obecnych.

grudzień 2014

ale z pewnością nie na rozwój. Brak perspektyw rozwoju to dzisiaj jeden z największych problemów polskich dystrybutorów, takich jak Jasam. Najgorsze, że ten stan rzeczy trwa od kilku lat. Jak podkreśla Andrzej Szwed, współzałożyciel i prezes firmy Jasam, gdyby przyjrzeć się olsztyńskim firmom, jak prezentowały się dekadę temu, i porównać z dzisiejszym ich stanem, to można by wyśledzić tylko drobne różnice.

Wyjątkiem nie jest też Jasam: – Naszego rozwoju dokonaliśmy głównie w ciągu pierwszych pięciu lat działalności. Wtedy powstały wszystkie

Builder

Jasam współpracuje od początku istnienia, co więcej, będąc jednym z jej czołowych dystrybutorów. Były lata, kiedy obrót towarami Kreisela przez olsztyńską firmę sięgał 8 mln zł.

Warto zauważyć, że jeżeli chodzi o dobór materiałów, którymi handluje Jasam, to firma nabrała charakteru opiniotwórczej dla olsztyńskiej konkurencji – jeżeli Jasam ma jakiś produkt, to znaczy, że warto go mieć w ofercie. Jednak ten powód do dumy, jak można podejrzewać, nikogo w firmie Jasam nie cieszy.

Podsumowując, mamy średniej wielkości przedsiębiorstwo, od wie-

Builder

22

grudzień 2014

dyreKtor ds. haNdlowych w firmie Jasam

Jesteśmy głodni sukcesu, czekamy na stabilność – Dzisiaj o tego typu ulgach na rozwój możemy pomarzyć. Rząd pomija także głos przedsiębiorców w kwestii wysokich kosztów prowadzenia działalności, w tym kosztów związanych z zatrudnieniem – mówi prezes Jasamu. Zauważa też, że podobnie jak firmy wykonawcze, które poległy na budowie dróg w ciągu kilku ostatnich lat, kiedy paradoksalnie do rozdania była rekordowa liczba środków, tak hurtownie, w związku z nieudolną polityką państwa, straciły prawdopodobnie bezpowrotnie swoją szansę na sukces. – Gdybyśmy mieli takie możliwości rozwoju jak na początku, dzisiaj bylibyśmy prawdopodobnie firmą tych rozmiarów, co Praktiker – pointuje Andrzej Szwed.

Ale brak wsparcia jeszcze dałoby się przeboleć, gdyby nie kryzys zapoczątkowany w 2008 roku, który dla Jasamu jest nadal odczuwalny. Kryzys, który trwa i którego końca nie widać, co nie wpływa na poprawę nastrojów. Dlatego zarówno Andrzej Szwed, jak i Krzysztof Nowak są sceptyczni wobec wszelkich optymistycznych prognoz. Ironizują na temat ich treści oraz autorów.

Są realistami. Snucie planów to dla nich trudny temat, kiedy teraźniejszość jest pod znakiem zapytania, a rzeczywistość – często na opak.

Przykład pierwszy z brzegu podaje Krzysztof Nowak – Mamy absurdal-

i termin zapłaty. W ten sposób niejako rykoszetem zmora z polskiego prawa zamówień publicznych uderza w dostawców materiałów budowlanych. Wszystko ma się oczywiście zmienić, bo Unia Europejska dostrzegła problem, ale w Jasamie na razie dominuje powątpiewanie.

Kiedyś musi być lepiej

Długo by jeszcze wymieniać, aż do zgorzknienia. Ale trzeba w końcu jakoś funkcjonować, mimo przeszkód. Co pozostaje? Na razie zmiany organizacyjne, wewnętrzne.

Przede wszystkim ograniczanie kosztów. Zarządzający Jasamem dokonali już weryfikacji klientów, towarów, przyjrzeli się wydatkom transportowym, przebudowali sklepy, by były bardziej na czasie, pod klienta, przeszkolili pracowników. I chcieliby wreszcie normalnie sprzedawać, a jeśli konkurować, to racjonalnie. – Jesteśmy głodni sukcesu, czekamy na stabilność – mówi Krzysztof Nowak – I wbrew pozorom jesteśmy optymistami, choć wciąż niepoprawnymi, którzy sądzą, że jeśli jest długo źle, to wreszcie kiedyś musi być lepiej – dodaje na koniec.

■

Zdjęcia: archiwum Jasam

polski biznes w budownictwie

BizNes

Krzysztof NowaK,

nie niskie marże. Są one już na takim poziomie, że cena, po jakiej kupujemy towar, jest niemal równa tej, po jakiej go sprzedajemy. Jego wspólnik wyjaśnia przyczyny tego stanu rzeczy: – To z jednej strony skutek porównywalnego chyba tylko do rynku włoskiego rozdrobnienia, szczególnie wśród olsztyńskich, ale też generalnie wśród polskich dostawców lokalnych. Bo na Zachodzie rynki funkcjonują nieco inaczej, w oparciu o duże hurtownie rozlokowane w odległości 100-150 km. Czy były próby konsolidacji rynku w Olsztynie, można by zapytać? Owszem, ich inicjatorem był właśnie prezes opisywanej firmy. Dlaczego się nie powiodło? – W Polsce mamy dzisiaj jeszcze do czynienia z pokoleniem handlowców o emocjonalnym podejściu do firm, których byli twórcami i nad którymi obawiają się utracić kontrolę. Na zmianę będziemy sobie mogli pozwolić dopiero, gdy nadejdzie pokolenie ekonomistów – tłumaczy zjawisko Krzysztof Nowak.

Powiedzieć, że polski antymodel negatywnie wpływa na rynek i prowadzi nie wiadomo dokąd, to jakby nic nie powiedzieć. Bo przecież wszyscy to wiedzą. Lepsze są przykłady z pierwszej ręki, w dodatku z wiele mówiącymi określeniami, takimi jak „casting”. W sposób zbliżony do tej formuły zaczynają bowiem postępować z dostawcami materiałów budowlanych wykonawcy.

Na ideały w tymże „castingu” miejsca nie ma. Różnicy nie zrobi, dajmy na to, profesjonalne doradztwo, tak jak to sobie wymarzyli przed laty twórcy Jasamu. W grze liczą się – obaj panowie potwierdzają brutalną prawdę – tylko dwa kryteria: cena

¯ iª ¹¤ ļ ¡ ¯ ¡ ¯ ¯ ļ £ Ë ª ¦ ¡ ­ ¯ç ļ­¼ 飤ª¦ £ ¡ ¯ ļ­ ¯ ª ¦ £¦ £óªထ ¡ ă ¯ ¡ ª န .5(,6(/ 7HFKQLND %XGRZODQD 6S ] R R 3R]QDĔ XO 6]DU\FK 6]HUHJyZ WHO H PDLO SR]QDQ#NUHLVHO SO

BIZNES

POLSKI BIZNES W BUDOWNICTWIE

ParTNEr STraTEGICZNY PrOGramU

Ile waży polskie ogniwo?

O sile rynku budowlanego w Polsce decydują nie tylko potentaci, lecz także niezliczona liczba małych i średnich rodzimych przedsiębiorstw.

Rozpoczynamy serię dyskusji na temat tej mniej znanej strony polskiego budownictwa – na pierwszy ogień bierzemy jej związki z dużym biznesem.

Oto pytania, na które próbowaliśmy znaleźć odpowiedź: jakie znaczenie mają polscy partnerzy dla międzynarodowych koncernów oraz w jaki sposób duże przedsiębiorstwa budują relacje z polskim biznesem?

Jacek Siwiński Dyrektor Generalny VELUX Polska

Sprzedaż okien dachowych Velux w Polsce opiera się głównie na dystrybucji przez rodzime firmy handlowe, zajmujące się zaopatrzeniem inwestorów i wykonawców. Z tego powodu rola, jaką odgrywają te firmy, jest dla nas ogromnie ważna. Naszym zadaniem jest więc kreowanie jak najlepszych warunków do prowadzenia i rozwijania ich biznesu. Tworzymy przejrzyste zasady współpracy, w których mogą odnaleźć się zarówno małe, jak i duże firmy. Stale wspieramy je w wielu bieżących zadaniach: akcjach mar-

Marcin Szewczuk Dyrektor Marketingu aluplast

Wchodząc na polski rynek 20 lat temu, byliśmy zupełnie nieznaną tutaj marką, a właśnie dzięki zaufaniu, jakim obdarzały nas kolejne polskie firmy, już po 6 latach działania udało nam się uzyskać pozycję lidera w produkcji systemów okiennych

z PVC, którą utrzymujemy do dzisiaj. Współpracujemy z blisko 200 producentami okien w całej Polsce, wśród których zdecydowana większość to małe i średnie firmy, możemy więc śmiało powiedzieć, że polscy partnerzy są podstawą naszego sukcesu. Od zawsze staraliśmy się, by nasz rozwój szedł w parze z rozwojem naszych klientów, i cieszy nas, że z bardzo dużą licz-

ketingowych, ekspozycji, transporcie okien, zarządzaniu stokami magazynowymi. Ostatnio dobrym sprawdzianem była dla nas wymiana oferty.

Już w pierwszym miesiącu wprowadzenia Nowej Generacji zaoferowaliśmy około 1500 punktom handlowym wsparcie w pro-

Tworzymy przejrzyste zasady współpracy. cesie wyprzedaży lub wymiany stoków magazynowych, zmianie ekspozycji i przeszkoleniu personelu. Jednak do współpracy podchodzimy długofalowo: stale inwestujemy w zapewnienie skutecznego systemu obsługi dostaw i realizacji za-

mówień, a także szybkiego obiegu informacji. Na podstawie niezależnych badań analizujemy oczekiwania naszych partnerów i staramy się im sprostać. Przykładowo – większe firmy handlowe chcą rozbudowywać swoją własną sieć dystrybucji, a my, dzięki odpowiednim warunkom handlowym, ułatwiliśmy im to zadanie.

Za sprawą wielu działań, jak np. program Rekomendowany Wykonawca, pomagamy im budować relacje z dekarzami. To właśnie dzięki takiemu podejściu udało nam się zbudować wspólny biznes, który od blisko 25 lat dobrze prosperuje. A co najważniejsze: cieszę się, że nasi partnerzy bardzo dobrze oceniają nasze wysiłki.

Alfred Watzl Członek Zarządu STRABAG

W przypadku firmy W przypadku KREISEL KREISEL partnerstwo z polskimi firmami polega na trzech kluczowych kryteriach: jakości, terminowości i stabilności. townie budowlane. Dla właściwego funkcjonowania i rozwoju firmy waż-

torem o dużym potencjale, co doceniają osoby szukające zatrudnienia oraz firmy lokalne, powstające zwłaszcza w czasach bo-

omów budowlanych. Oferujemy im nasze doświadczenie, nowoczesne rozwiązania, jesteśmy też stabilnym partnerem. Podobne kultury biznesowe przyciągają się. Dlatego po partnerach spodziewamy się jasnych zasad współpracy, rzetelności i terminowości, bo te wpływają na naszą skuteczność. Obserwując tendencje na polskim rynku, widzimy duży nacisk na wykorzystywanie np. lokalnych zasobów, czy to surowcowych, czy biznesowych, w postaci podwykonawców. Szanujemy to, główny nacisk kładziemyjednak na jakość ofero-

wanych usług i ich wartość. Preferujemy długoterminową, obustronnie korzystną współpracę. Grupa STRABAG w rankingu spółek budowlanych w Polsce, pod względem przychodów, zajmowała w ubiegłym roku wysokie, trzecie miejsce. Ponieważ jesteśmy jednym z głównych wykonawców dużych inwestycji, i publicznych, i komercyjnych, jesteśmy też atrakcyjnym partnerem dla wielu firm.

I to nas cieszy.

łania naszych partnerów biznesowych bardzo mocno przekłada się na naszą pozycję rynkową. Dlatego też jesteśmy otwarci na informacje i sugestie płynące od poszczególnych firm i do każdego przypadku staramy się podchodzić indywidualnie.

Pewnym potwierdzeniem tej otwartości i partnerskiego podejścia do klientów jest również nasza bardzo płaska struktura

organizacyjna, która z jednej strony umożliwia bezpośredni kontakt z osobami bezpośrednio zarządzającymi firmą i podejmującymi decyzje, a z drugiej strony zapewnia dużą elastyczność działania i szybkość podejmowania decyzji.

Wydaje się, że największym wyzwaniem we współpracy z producentami okien jest obecnie doradztwo i wspieranie in-

dywidualnych strategii rozwoju poszczególnych firm, co jest bardzo istotne przy niezwykle konkurencyjnym rynku i jego coraz większej polaryzacji. To wsparcie ważne jest na wielu płaszczyznach, począwszy od organizacyjnej, poprzez finanse i sprzedaż, aż po zaoferowanie odpowiedniego portfolio produktów, pozwalającego na skuteczną segmentację.

Na całym świecie koncern STRABAG realizuje ponad 15 tys. projektów rocznie. Polski rynek jest dla niego jednym z kluczowych. W przyszłym roku STRABAG będzie obchodził 30-lecie działalności w Polsce – dla nas to nie jest rynek zagraniczny. Pracujemy tutaj dłużej niż niejeden z naszych partnerów.

Działamy ponad granicami, jak każda nowoczesna europejska firma. Obecnie budownictwo jest sek-

Polscy partnerzy są Polscy podstawą podstawą naszego sukcesu. bą partnerów łączy nas już ponad dziesięcioletnia współpraca.

Kluczem do dla budowania wzajemnych relacji było i jest przede wszystkim partnerstwo i wzajemne zaufanie. Mamy pełną świadomość faktu, że kondycja i sposób dzia-

na jest również umiejętna strategia marketingowa w celu wypracowania przewagi konkurencyjnej oraz współdziałanie w zakresie innowacji technologicznych z uczelniami technicznymi w kraju (jak

Podobne kultury biznesowe przyciągają się.

grudzień 2014

Firma KREISEL działa na rynku polskim od ponad 20 lat i bardzo szybko osiągnęła dużą dynamikę rozwoju. Zawdzięcza to przede wszystkim zarządzaniu przez polski zespół, który miał świadomość rozwoju nowej marki na rynku polskim w oparciu o partnerstwo z rodzimymi firmami i współpracę z nimi. Czynnikiem niezbędnym dla funkcjonowania naszych sześciu zakładów jest oczywiście

np. Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, czy Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu). W praktyce żadna zagraniczna firma nie jest stanie funkcjonować bez profesjonalnych relacji z rodzimym biznesem, opartych na kryteriach rzeczowej współpracy. W przypadku firmy KREISEL partnerstwo z polskimi firmami opiera się na trzech kluczowych kryteriach – jakości, terminowości i stabilności – co skutkuje wysokim czynnikiem zaufania wśród naszych partnerów biznesowych.

25

Prezes Zarządu KREISEL – Technika Budowlana

współpraca z polskim biznesem, poczynając od dostaw surowców oraz transportu, a także produkcji opakowań, zakupu palet czy chociażby rozwijania parku maszynowego i jego serwisowania. Istotnym ogniwem współpracy w zakresie sprzedaży naszych produktów i dostaw logistycznych są hur-

Builder

Szczepan Gawłowski

polski biznes w budownictwie

BIZNES

Andrzej Kaczor Dyrektor Zarządzający SOUDAL

Soudal jest obecny we wszystkich kanałach dystrybucji – w handlu, usługach i przemyśle – dlatego budowanie dobrych relacji z partnerami biznesowymi od początku by-

Stawiamy na działania długofalowe, bo to właśnie one leżą u podstaw wieloletnich, lojalnych relacji z polskimi partnerami biznesowymi.

Builder

26

grudzień 2014

Michał Dzieciaszek Dyrektor Regionu Zachód DOKA Polska

Małe i średnie firmy budowlane stanowią dla naszej firmy ważny segment klientów. Na stałe współdziałamy z wieloma mniejszymi przedsiębiorstwami, co więcej – rozwijają się one razem z nami. Zasadniczo są to firmy oparte na działalności gospodarczej, którą prowadzą jako osoby cywilne lub spółki prawa handlowego, działające jako zakłady ogólnobudowlane lub firmy podwykonawcze, głównie w budownictwie kubaturowym. Cechują się ograni-

ło dla nas priorytetem. Zapewniamy im nie tylko dostęp do szerokiego portfolio naszych produktów czy wsparcie sprzedażowe, lecz także materiały POS, fachowe doradztwo i gruntowną edukację sprzedawców oraz klientów za pomocą częstych szkoleń i prezentacji. Stawiamy na działania długofalowe, bo to właśnie one leżą u podstaw wieloletnich, lojalnych relacji z polskimi partnerami biznesowymi. Wierzymy, że nasi partnerzy doceniają starania o jak najwyższą jakość i innowacyj-

czonymi zasobami finansowania i wysoką zależnością od spływu „bieżącego pieniądza”, co powoduje dość dużą wrażliwość na opóźnienia w płatnościach. Fakt ten, szczególnie w ostatnich latach, kiedy to obserwowaliśmy drastyczny spadek marż przy niedoszacowanych przetargach wynikających z szalonego kryterium najniższej ceny, negatywnie odbił się na wielu z nich.

Z drugiej strony brak tzw. „korporacyjnego gorsetu” pozytywnie wpływa na elastyczność i proces decyzyjności. Wiąże się to niejednokrotnie z docenianiem aspektów, które przy współpracy z dużymi

Sławomir Majchrowski Prezes Zarządu PPG Deco Polska

O sile polskiego rynku budowlanego decydują w głównej mierze nie potentaci, ale niezliczona rzesza małych i średnich firm: wykonawców, hurtowni, sklepów. Nie może więc dziwić, że producenci bardzo intensywnie bu-

ność oferowanych przez nas technologii oraz zaangażowanie w rozwój ich biznesów.

Dobre relacje z partnerami biznesowymi przekładają się na sukces firmy w Polsce. Na co zwracamy największą uwagę? Przede wszystkim na renomę i prestiż klienta oraz długoletnią obecność na rynku i wiążące się z nią doświadczenie w branży budowlanej.

Wykorzystując profesjonalną wiedzę naszych partnerów, jesteśmy w stanie dostarczać produkty sprofilowane pod kątem najważniejszych potrzeb sprzedawców.

przedsiębiorstwami często ograniczają się tylko do tabeli Excela.

Przez lata współpracy nauczyliśmy się, że jedną z najważniejszych rzeczy są bliskie relacje partnerskie, polegające na wzajemnym biznesowym zaufaniu. Doka, jako bezpieczny partner, oferuje szeroki wachlarz usług, począwszy

Jedną z najważniejszych rzeczy są bliskie relacje partnerskie, polegające na wzajemnym biznesowym zaufaniu. od udostępniania swojego know-how i prowadzenia licznych szkoleń i warsztatów, poprzez usługę pro-

dują relacje właśnie z tymi firmami.

Również PPG Deco Polska stale pracuje nad tworzeniem więzi z przedsiębiorstwami i podtrzymuje dobre relacje – zdajemy sobie bowiem sprawę, że pogorszenie ich kondycji może mieć niebagatelny wpływ także na naszą działalność.

Nasze relacje z małymi i średnimi firmami prowadzimy w dwóch obszarach – w jednym współpra-

jektowania i dzierżawy, a skończywszy na sprzedaży systemów szalunkowych w połączeniu z pomocą w zakresie pozyskania źródła finansowania.

Producenci bardzo intensywnie budują relacje z małymi i średnimi firmami. cujemy z profesjonalnymi wykonawcami, a w drugim z hurtowniami i sklepami budowlanymi. Tym pierwszym oferujemy pełne wsparcie w ich pracy, nie tylko na etapie doboru materiałów, lecz także przy wyborze sposobów aplikacji, realizacji inwestycji

REKLAMA

Tadeusz Radzięciak Członek Zarządu ds. Produkcji Cementu i Technologii CEMEX Polska i Czechy

CEMEX jest organizacją globalną, ale produkcja cementu, betonu i kruszyw, a potem ich sprzedaż, prowadzona jest z reguły na rynku lokalnym. W związku z tym współpracujemy z lokalnymi partnerami na bardzo szeroką skalę. Poza międzynarodowymi korporacjami, które zajmują się specjalistycznym serwisowaniem urządzeń pracujących w naszych zakładach, ważną rolę odgrywają krajowi i lokalni dostawcy. Codzienne funkcjonowanie zakładów opiera się na dostawach surowców, części zamiennych i podzespołów mechanicznych – tych samych, które są potrzebne w innych zakładach przemysłowych. Cieszy nas fakt, że również polskie firmy z powodzeniem wykonują prace specjalistyczne w cementowniach. Przykładem mogą być paliwa alternatywne, które współspalamy w naszych zakładach.

Jesteśmy świadomi, że CEMEX Polska wywiera pozytywny wpływ gospodarczy na społeczności lokalne poprzez korzystanie z usług miejscowych dostawców i usługodawców. Ze względu na lokalizację, która przekłada

czy – jeśli chodzi o wsparcie techniczne – na etapie użytkowania naszych wyrobów. W tym właśnie celu powołaliśmy unikatową na rynku Akademię Technik Malarskich. Akademia jest też organizatorem konkursów na najlepszych wykonawców, dzięki którym wybieramy, doceniamy i promujemy najlepszych fachowców na rynku.

Dla drugiej grupy, czyli naszych partnerów handlowych, stale przygoto-

się na niższe koszty logistyczne, lokalni dostawcy mają duże szanse stać się bardziej konkurencyjnymi partnerami i wiemy, że dobrze te szanse wykorzystują. Z naszych obserwacji wynika, że lokalni dostawcy posiadają większą

Częścią naszej strategii jest stała współpraca z lokalnymi usługodawcami. wiedzę na temat specyfiki rynków lokalnych oraz potrafią efektywniej wykorzystać ich potencjał. Na co dzień stosujemy zasadę preferencyjnego traktowania lokalnych usługodawców w sytuacji porównywania ofert w zakresie jakości i ceny. Naszych dostawców wybieramy w sposób uczciwy i transparentny. Przy ich wyborze zwracamy uwagę na jakość dostaw. Ważne są dla nas również takie aspekty jak terminowość, elastyczność, ochrona środowiska i przepisy BHP.

wujemy ofertę dostosowaną do ich potrzeb. Wsłuchujemy się w ich głos – nie tylko podczas roboczych spotkań, lecz także w czasie organizowanych przez nas konferencji. Programy lojalnościowe i systemy rabatowe są zawsze dostosowane indywidualnie do wielkości i charakteru hurtowni czy sklepu, tak aby nasi partnerzy handlowi mogli oferować najbardziej konkurencyjne warunki.

W dniu 20 sierpnia 2014 roku pomiędzy Województwem Mazowieckim, reprezentowanym przez Zarząd Województwa Mazowieckiego, w imieniu którego działa Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, a Beneficjentem Instytutem Techniki Budowlanej została zawarta umowa nr RPMA.01.01.00-14-014/10-00 o dofinansowanie projektu:

Zakup specjalistycznego stanowiska do badania pożaru w pełnej skali – Duży Kalorymetr Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.

Celem projektu jest poprawa bezpieczeństwa pożarowego w obiektach technicznych (infrastrukturze budowlanej, środkach transportu oraz tunelach komunikacyjnych), poprzez zakup specjalistycznego stanowiska do badania pożaru w pełnej skali, umożliwiającego opracowanie metod badań ogniowych i procedur określania bezpieczeństwa pożarowego.

Projekt realizowany jest w Oddziale Mazowieckim Instytutu Techniki Budowlanej w Pionkach, ul. Przemysłowa 2.

Całkowita wartość projektu:

3 682 820,00 zł

w tym kwota dofinansowania z EFRR:

2 531 130,00 zł.

Planowany okres realizacji: do 30.06.2015 r.

BIZNES

Wciąż jest wiele do zrobienia Federico Tonetti

Builder

28

grudzień 2014

Prezes Zarządu Lafarge w Polsce

G.P.: Rok 2014 powoli dobiega końca.

Czy był to udany rok dla firmy Lafarge?

Federico Tonetti: Mamy dobre wyniki, jeśli chodzi o nasze produkty, i to we wszystkich obszarach biznesowych. I nie mówię tu jedynie o rentowności. Dla mnie głównym powodem do zadowolenia jest kontynuacja drogi, którą obraliśmy dwa i pół roku temu.

Przypomnę: w roku 2012 Grupa Lafarge podjęła decyzję o reorganizacji – ze struktury, która bazowała na liniach produktowych, w organizację działającą jako jeden organizm na terytorium danego kraju. Tak więc mamy dyrektora zarządzającego na dany kraj i jest on odpowiedzialny za całość biznesu. To otworzyło nam drogę, by myśleć nie o sprzedaży samych produktów, ale rozwiązań.

W tym roku wprowadziliśmy nową segmentację klientów i dla każdej grupy mamy specjalną, dopasowaną do jej potrzeb ofertę.

Fot. arch. Lafarge

G.P.: Jakie pozytywne skutki reorganizacji Pan dostrzega w ciągu tych ponad dwóch lat?

F.T.: Przykładów jest wiele, podam najbardziej wymowny, jakim było uruchomienie wytwórni mobilnych dla obsługi projektów infrastrukturalnych. Takie przedsięwzięcie wewnętrzne wymagało zmiany naszego „DNA”. Trzy nasze linie produktowe – cement, kruszywa i beton – ściśle ze sobą współpracują, żeby

G.P.: Lata 2014-2020 to wielka szansa dla Polski i firm budowlanych w związku z kolejną pulą funduszy unijnych.

Co może jednak popsuć nasze apetyty?

F.T.: Jednym z ryzyk, jakie dostrzegam, szczególnie w przemyśle cementowym, jest kwestia przepisów dotyczących emisji CO2. Wciąż nie ma jasności, czy po roku 2015 branża produkcji cementu zostanie dotknięta zjawiskiem „carbon leakage”. Tak, czy inaczej uważam, że coraz trudniejsza staje się redukcja emisji.

Obecnie nawet najmniejsze usprawnienia wymagają coraz większego wysiłku.

Kolejne ryzyko wiąże się z kondycją finansową sektora bankowego. Dostęp do kredytów to rzecz kluczowa dla utrzymania wzrostu gospodarczego. Ponadto wciąż obserwujemy bardzo napiętą sytuację, jeśli chodzi o płatności. Wiemy, że w ciągu ostatnich lat wiele przedsiębiorstw zbankrutowało.

Tak więc kapitał obrotowy

G.P.: Wielu producentów narzeka na niskie marże.

Czy stanowi to również problem dla Lafarge?

F.T.: Dla przykładu skoncentruję się na cemencie, ponieważ jest to największa część naszej działalności.

Od roku 2008 ceny cementu spadły o ponad 10%, a koszty produkcji wzrosły o ponad 20%. Ponadto cały czas inwestujemy – nie tylko w utrzymanie naszych zakładów, ale również w poprawę efektywności i w optymalizację wpływu naszych działań na środowisko naturalne. Zainwestowaliśmy też w linię betonu, by wzmocnić naszą obecność na rynku.

G.P.: Jak więc zwiększyć marże?

F.T.: Marże powinny rosnąć, ponieważ chcemy klientom zaoferować coś więcej, czyli rozwiązania, które kreują dla nich dodatkową wartość. Wciąż jeszcze zbyt często myślimy o produktach, a trzeba udoskonalić umiejętność tworzenia rozwiązań, zgodnie z potrzebami klientów. Mu-

G.P.: Rozpoczynał Pan swoją pracę w Grupie Lafarge na stanowisku managera ds. strategii. Jaką ma Pan strategię jako nowy dyrektor Lafarge w Polsce?

F.T.: Być liderem oznacza dla mnie nie tylko sprzedaż. To coś więcej. Chcemy dawać przykład w naszych branżach. Według mnie robimy to na cztery sposoby.

Po pierwsze, kładziemy duży nacisk na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia pracowników czy kontrahentów. Dla mnie bezpieczeństwo to również szkoła zarządzania i przywództwa, ponieważ wymaga, abyśmy kreowali bezpieczne zachowania u ludzi. Wpływanie na ludzkie zachowania jest zawsze najtrudniejsze. Po drugie, uważam, że musi-

Możemy się cieszyć tym, co do tej pory osiągnęliśmy, ale jednocześnie chcę, byśmy przejrzeli się w lustrze i odpowiedzieli sobie na pytanie: Co jeszcze możemy zrobić? my stać się lepsi w rozwijaniu naszych kadr.

G.P.: Co ma Pan na myśli?

F.T.: To oznacza rotację personelu w obrębie pionów, działów, dawanie nowych możliwości, a także rekrutowanie ludzi w niestandardowy sposób.

Chciałbym, byśmy mieli szansę dostrzec w ludziach, których zatrudniamy, coś więcej, niż wynika z opisu stanowiska. Rozwój wymaga, by czasem czuć się odrobinę niekomfortowo. Moment, kiedy zaczynasz czuć się komfortowo oznacza, że

przyszedł czas na zmianę.

Wszyscy to wiedzą, ale nikt tego nie stosuje.

Musimy również pamiętać o podstawach, czyli o naszej wydajności, o wynikach. Dlatego trzeci filar strategii brzmi: przyglądaj się temu, co robisz i jak robisz. I ostatnia rzecz – wyróżnianie się na rynku poprzez innowacje. Musimy nadal szukać rozwiązań, które będą tworzyć wartość dla klientów.

G.P.: Jednym z kluczowych wyzwań współczesnego świata jest rozwój urbanizacji. Lafarge od kilku lat realizuje strategię „budowania lepszych miast”. Co to oznacza?

F.T.: Nasza strategia komunikowana przez hasło „Budujemy lepsze miasta” to, według mnie, swojego rodzaju misja na długie lata dla naszej firmy.

Jeśli w miastach będzie coraz więcej ludzi, to trzeba myśleć o mieszkaniach dla wszystkich, rozwijać wysokie budownictwo, a nie rozszerzać miasta poza ich obrzeżami. Należy zadbać o takie budownictwo, które będzie bardziej energooszczędne i trwalsze. Trzeba też zadbać o dobrą komunikację w miastach i między miastami, a także budować piękniejsze miasta. To właśnie takie firmy jak Lafarge muszą szukać innowacyjnych rozwiązań, by budować miasta przyjazne dla ludzi, ale zawsze zgodnie z ideą zrównoważonego rozwoju.

W Polsce mamy dużo przykładów „budowania lepszych miast”: projektów infrastrukturalnych, wysokich budynków, realizacji, które sprawiają, że miasta są piękniejsze. Na przykład w Żorach na 5 tys. m2 z pięciu kolorów naszego betonu Artevia Kolor powstał skatepark i miasteczko ruchu drogowego. To największa w Europie realizacja z wykorzystaniem kolorowego betonu.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

grudzień 2014

F.T.: Satysfakcja niekoniecznie jest dla mnie miarą sukcesu. To, czym zazwyczaj mierzę nasz sukces, to pełen potencjał.

A tego jeszcze nie mamy.

Możemy się cieszyć tym, co do tej pory osiągnęliśmy, ale jednocześnie chcę, byśmy przejrzeli się w lustrze i odpowiedzieli sobie na pytanie: „Co jeszcze możemy zrobić? Jaki jest nasz potencjał?” I patrząc z tej perspektywy, nie jestem w pełni zadowolony.

Wiem, że wciąż jest wiele do zrobienia.

simy jeszcze lepiej wyróżniać się na rynku. To jednak oznacza koszty: marketingu, badań rynku, koszty prób i błędów. Aby tego dokonać, marże muszą wzrosnąć, i to jest kluczowe.

29

G.P.: Czy jest Pan zadowolony z obecnej pozycji Lafarge w Polsce?

jest dziś konieczny, gdyż terminów płatności nie da się w prosty sposób skrócić.

Ponadto administracja powinna kontynuować proces polegający na odchodzeniu od przetargów opartych jedynie na kryterium ceny i kierowaniu się w stronę podejścia bardziej dostosowanego do tego, co najwięksi wykonawcy generalni już w tej kwestii zaczęli robić.

Mam na myśli formułę „zaprojektuj i zbuduj”, która oznacza obecność w projekcie od początku do końca.

Dzięki temu na każdym etapie takiego projektu można szukać optymalizacji. Formuła „zaprojektuj i zbuduj” jest również dla Lafarge dużą szansą. Jeśli bowiem chcemy przyspieszyć naszą podróż w kierunku innowacyjnych rozwiązań, a z drugiej strony mamy formułę „zaprojektuj i zbuduj” – to właśnie jest małżeństwo doskonałe.

Builder

obsłużyć duże projekty, jak na przykład budowę drogi ekspresowej S8 czy obwodnicy Augustowa, gdzie pracowaliśmy z firmą Budimex. Mało tego, są wspierane pionem logistyki, finansów, doradztwa technicznego. To wszystko działa jak jeden organizm.

BIZNES

aktywne

w branży

Aktywne aktywne budownictwo & architektura

w branży w branży

aktywne

Kobiety w branży w budownictwie

aktywne i architeKturze

w branży Kobietom w branży, ich osiągnięciom, roli i problemom, z pewnością należy się więcej uwagi.

Stąd też nowy projekt „buildera” dedykowany „płci pięknej”. w jego ramach przybliżać będziemy sylwetki „kobiet pracujących”, które swoją ścieżkę zawodową związały z budownictwem i architekturą. będziemy też pokazywać firmy, które mocno stawiają na różnorodność zatrudnienia. zachęcam was, drogie Panie, jak również firmy stawiające na wasz rozwój zawodowy, do współpracy przy tym projekcie. to jest wasz czas, wasze miejsce!

Najbardziej lubię nowe wyzwania

aktywne

Builder

30

grudzień 2014

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży

aktywne

w branży dominik Suwiński dyrektor Marketingu i Sprzedaży

Agnieszka Rudnicka Dyrektor Projektów PPU Palisander Sp. z o.o.

Danuta Burzyńska: Czy kierunek techniczny to wybór świadomy czy przypadek?

Agnieszka Rudnicka: Od zawsze preferowałam nauki ścisłe. Wszystko, co da się obliczyć, przewidzieć lub udowodnić naukowo, przemawia do mnie bardziej niż nauki humanistyczne. Dlatego decyzja o wyborze kierunku technicznego była czymś zupełnie naturalnym i oczywistym. Dziś wiem, że był to dobry wybór. Ukończyłam studia na Wydziale Budownictwa Politechniki Białostockiej, a praca dostarcza mi mnóstwa wrażeń, adrenaliny i wyzwań. Jestem ciągle w ruchu, codziennie dużo się dzieje. I to jest właśnie to, co lubię.

D.B.: Dlaczego Palisander?

A.R.: Pod koniec studiów, kiedy Polska weszła do Unii Europejskiej, wielu moich

absolwentka wydziału budownictwa Politechniki białostockiej. ukończyła podyplomowe studia menedżerskie na wSFiz w białymstoku. Pracuje w firmie Palisander od roku 2006 i jest to jej pierwsza praca. idealna ścieżka kariery zawodowej: w ciągu 9 lat od stanowiska Specjalisty ds. deskowań do funkcji członka zarządu. kolegów i koleżanek wybrało emigrację. Ja wolałam zostać. Jeszcze przed uzyskaniem absolutorium zaczęłam szukać pracy, a moja pierwsza rozmowa kwalifikacyjna – i jak dotychczas jedyna – miała miejsce właśnie w firmie Palisander.

Atmosfera w firmie, duże możliwości rozwoju zawodowego spowodowały, że wciąż tu jestem.

D.B.: Wciąż funkcjonuje stereotyp, że plac budowy to nie miejsce dla kobiet, a budownictwo to męska branża. Spróbuje go Pani obalić?

A.R.: Często spotykam się z taką opinią. Zarzuca się nam, kobietom, że nie jesteśmy odporne na stres i dysponujemy mniejszą wiedzą techniczną. Z pewnością ta branża nie toleruje braku profesjonalizmu, ale nie spotkałam dotąd żadnej kobiety pracującej w budow-

nictwie, która odpowiadałaby temu opisowi.

Kobiety pracują tak samo ciężko, radzą sobie z problemami i stresem nie gorzej od kolegów z branży, są dobrze zorganizowane i zdyscyplinowane, a ich wiedza techniczna i przygotowanie merytoryczne są na bardzo wysokim poziomie.

Coraz więcej moich koleżanek po fachu, to właśnie bardzo dobrze radzący sobie pracownicy branży budowlanej.

D.B.: Czy w Pani ocenie firma daje równe szanse rozwoju zawodowego kobietom i mężczyznom?

A.R.: Jestem tego najlepszym przykładem. Nie jest to zresztą przypadek odosobniony. Panie są tu doceniane. Ścieżka kariery wielu z nich jest podobna do mojej i nie jest to ani niczym dziwnym, ani tym bardziej niemożliwym.

D.B.: A jak wyglądała ta ścieżka kariery, o której Pani mówi?

dr inż. Ewa Szewczak

A.R.: Zaczynałam pracę jako Specjalista ds. Deskowań. W dość krótkim czasie awansowałam na stanowisko Zastępcy Kierownika Sekcji Ofertowania, a potem Kierownika Działu Projektowania. W 2011 roku zostałam Zastępcą Dyrektora ds.

Operacyjnych, a od 2013 roku jestem Dyrektorem Projektów. W międzyczasie byłam też na urlopie macierzyńskim, bo w 2009 roku urodziła się moja córka Ola. Z dniem 1 stycznia 2015 roku obejmę funkcję Członka Zarządu.

D.B.: Gratuluję. Ciekawa jestem, jak widzi Pani dalsze możliwości rozwoju.

A.R.: Dziękuję. Jestem z siebie dumna. Jest tyle do zrobienia. Do zdobycia są wciąż nowe rynki, do wdrożenia – nowe technologie i produkty. Jest wiele do ulepszenia. Branża szalunkowa jest bardzo dynamiczna. Czeka mnie więc nadal dużo nowych wyzwań, a to w mojej pracy lubię najbardziej.

31

grudzień 2014

Katarzyna Wacławek

Builder

Podobnie jak inni pracownicy dostałam od firmy również możliwość skorzystania z licznych propozycji szkoleń i innych form kształcenia. Ukończyłam między innymi kursy językowe, podyplomowe studia menedżerskie na WSFIZ w Białymstoku, liczne szkolenia w zakresie prowadzenia negocjacji handlowych i biznesowych.

Katarzyna Toroń

Anna Latacz

D.B.: Skąd czerpie Pani taką energię i zapał?

A.R.: Tak już mam, że im więcej pracuję, tym więcej mam energii. A jeśli jeszcze ta energia przekłada się na wymierne efekty, oznacza to, że droga którą wybrałam jest właściwa. Fantastycznie pracuje mi się z moim zespołem. Świadomość wspólnego celu działa na nas niezwykle mobilizująco.

D.B.: Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia.

prof. dr hab. inż. Barbara Rymsza

Iwona Wach

BIZNES

Aktywne w branży

kobiety w budownictwie i architekturze

dr inż. Ewa Szewczak

Builder

32

grudzień 2014

Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych w Instytucie Techniki Budowlanej Udzielając odpowiedzi na pytanie: dlaczego związałam swoją karierę z budownictwem, skłamałabym, mówiąc, że już w kołysce dawano mi kielnię zamiast grzechotki i że dzieciństwo poświęciłam na tworzenie skomplikowanych budowli z klocków. Minęłabym się także z prawdą, przypisując mój związek z budownictwem precyzyjnie zaplanowanej karierze zawodowej.

W Instytucie Techniki Budowlanej zaczęłam pracować przez przypadek, po obronie doktoratu w dziedzinie inżynierii materiałowej na Politechnice Warszawskiej. Mimo że inżynieria materiałowa jest wszechobecna, dziedzina, którą się zajmowałam – nowoczesne nanomateriały stosowane w silnikach odrzutowych – miała niewielki związek z budownictwem. Przejście z absolutnie podstawowego poziomu materii, to jest skali atomów, obserwowanej w nowoczesnych mikroskopach elektronowych, do największej skali, w której operuje inżynieria – metrów i dziesiątek metrów – było interesujące.

Intelektualne wyzwanie

Budownictwo wciągnęło mnie ze względu na ogromną różnorodność zagadnień badawczych. Jestem obec­ nie kierownikiem jednego z większych w Europie laboratoriów, zajmujących się badaniami materiałów i wyrobów budowlanych. Badania

prowadzi się tu zarówno w skali mikro, jak i makro.

W mikroskopie elektronowym obserwowane są np. wady strukturalne betonu, w ogromnych piecach badana jest odporność ogniowa całych ścian o wielkości nawet kilkunastu metrów. Niesłychanie szerokie spektrum dziedzin badawczych – począwszy od chemii, poprzez badania mechaniczne, funkcjonalne po akustykę, badania ogniowe, a nawet biologię czy kompatybilność elektromagnetyczną – zapewnia mi komfort różnorodności, a zarazem jest dużym wyzwaniem intelektualnym.

Wszelkiego rodzaju budowle zapełniają nasz świat, a laboratorium badające wyroby budowlane przyczynia się do ich bezpieczeństwa. Tutaj wyraźnie widoczny jest związek nauki z życiem.

Katarzyna Wacławek

Dyrektor Projektu, STRABAG Budownictwo to duże wyzwanie. Praca w tej branży jest ciężka, wymagająca 100% zaangażowania, a nagrodą jest olbrzymia satysfakcja. Budownictwo z jednej strony jest jak gra, z drugiej – jak dyplomacja. Pierwsze wymaga szacowania zysków i uważnego oceniania, a następnie eliminowania ryzyk. Drugie potrzebuje umiejętności prowadzenia dialogu i wspólnego poszukiwania rozwiązań najlepszych dla wszystkich.

Wspólnym mianownikiem zawsze jest indywidualne podejście do każdego przypadku. To doświadczenie ostatnich 10 lat, wypracowywania najlepszych metod i strategii, budowania

doskonałego zespołu, uczenia się bycia jego liderem.

W poszukiwaniu nowego

Motywacją i inspiracją jest dla mnie poszukiwanie nowego, różnorodność realizowanych projektów, mierzenie się z wyzwaniami, a na końcu – duma z tego, że kolejny raz zrobiliśmy coś, co po nas pozostanie. Budownictwo to codzienne podejmowanie setek decyzji.

Pierwszą, która zaważyła na mojej drodze, było związanie się z budownictwem już na etapie szkoły średniej i podążanie wyznaczoną drogą na studiach. Dalej były już kolejne projekty – marzenia architektów, które przyszło mi wcielać w życie.

Wśród nich m.in. obiekty biurowe Alianz, Topaz i Nefryt w Warszawie, Laboratorium Badań Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej w Pionkach, osiedle mieszkaniowe Bielany Residance w Warszawie, czy – być może za chwilę – Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Pruszkowie. Wyzwania? Gdybym nie związała się z budownictwem, zapewne zostałabym aktorką.

Kto wie, co przyniesie życie.

dzi, którzy pojadą do Polski realizować pierwszy projekt, a ja ze względu na znajomość polskiego byłabym odpowiednia. I tak zaczęłam pracę we francuskim Bouygues’u od rewitalizacji dwóch kamienic przy Placu Teatralnym w Warszawie.

Po ukończeniu tych projektów, wyjechałam do Anglii i zaczęłam realizację szpitali w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Tu poznałam cały proces inwestycyjny, począwszy od pustej kartki i etapu handlowego jeszcze przed podpisaniem umowy. Taki etap nazywa się „prefered bidder”. To ten moment, kiedy wygrywamy kontrakt i już jako wybrany podwykonawca pracujemy nad tym, aby podpisać umowę. Na ostatnim projekcie zajęło nam to niemal trzy lata.

Od ponad trzech lat znów jestem w Polsce, tym razem w znajdującym się od 2007 roku w strukturach Bouygues’a Karmarze. To, co otrzymuję od firmy, po prostu mi odpowiada, rozwijam się, robię to, co mnie fascynuje.

Nie muszę więc niczego szukać gdzieś indziej. Siłą tej korporacji jest to, że mamy duży wybór rzeczy, które można robić, i miejsc, w których je się wykonuje.

Punkt widzenia Zarządu

Katarzyna Toroń

Członek Zarządu, Dyrektor ds. Technicznych, Karmar Początki mojej kariery były dość nietypowe. Wszystko zaczęło się od studenckiego stażu we francuskiej Grupie Bouygues Construction, będącej potentatem na światowym rynku budowlanym.

Na korytarzu wpadłam przypadkiem na jednego z dyrektorów, który tak jak ja ukończył Ecole Centrale Paris. Powiedział, że firma szuka lu-

Kiedy osiągasz pewien etap rozwoju kariery, zaczynasz dostrzegać rzeczy, których wcześniej nie zauważałeś. Z perspektywy pracownika wydawać się może, że tam na górze są ludzie, którzy wszystko sami potrafią.

Ale to są tylko ludzie i potrzebują jasnych, klarownych informacji od załogi, aby móc sprawnie sterować tym „statkiem” w dobrym kierunku. Zarządzanie firmą jest naprawdę sprawą bardzo trudną i skomplikowaną, ale jednocześnie niezwykle fascynującą i atrakcyjną do zgłębienia.

Aktywne w branży

kobiety w budownictwie i architekturze

Rozwiązywanie zagadnień interdyscyplinarnych

Ukończyłam Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej, tutaj się doktoryzowałam, pracując jako nauczyciel akademicki. Badania doświadczalne do habilitacji prowadziłam we Wrocławiu i na tamtejszej politechnice uzyskałam stopień dr hab.

Obecnie, pracując w Instytucie Badawczym Dróg i Mostów w Warszawie, mam możliwość realizowania ciekawych, interdyscyplinarnych projektów. Budowałam na przykład replikę Mostu Jagiełły z 1410 r., stworzyłam pierwsze na świecie Pontiseum, w którym są pokazane „okruchy” najstarszych mostów Warszawy, odszukane i wydobyte z dna Wisły. Uczestniczyłam w badaniach stanu technicznego obiektów mostowych, ale także np. Stadionu Narodowego. Prowa-

Przejście ścieżki od inżyniera budowy, poprzez kierownika robót, kierownika budowy, kierownika kontraktu, do obecnie pełnionej funkcji Zastępcy Dyrektora Inwestycji Deweloperskich w firmie Instal Kraków sprawia, że kiedy patrzę na zrealizowane przeze mnie i oddane do użytkowania inwestycje, na myśl przychodzą wspomnienia z ich budowy, a później zadowolenie i duma z pozytywnego zakończenia przedsięwzięcia. Świadomość pomyślnego zrealizowania kontraktu według własnego pomysłu jest motywująca chyba dla każdego budowlańca.

Anna Latacz

Zastępca Dyrektora Inwestycji Deweloperskich, Instal Kraków Jestem osobą, która w życiu stara się wyznaczać sobie jasne cele. Budownictwo było i jest jedną z tych dziedzin, które w jakimś sensie towarzyszyły mi od dziecka. Od kiedy sięgam pamięcią, miałam okazję obserwować pracę w tej branży, ponieważ moja mama również związała swoje życie zawodowe z realizacją procesów inwestycyjnych. Na początku myślałam o studiach na Wydziale Architektury, jednak tuż przed maturą (trochę wbrew mamie) podjęłam decyzję o zdawaniu egzaminu na Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Krakowskiej.

Teraz wiem, że był to świetny wybór. Od samego początku na budowie czułam się jak ryba w wodzie.

Duża aktywność, dynamika pracy i ciągły kontakt

Iwona Wach

Technolog Betonu Lider w CEMEX Polska Moje zainteresowanie budownictwem sięga czasów studiów na Akademii Górniczo-Hutniczej. Pasja i zaangażowanie krakowskich wykładowców sprawiły, że ich wzorem chciałam wykorzystywać wiedzę i nabyte umiejętności, aby projektować materiały budowlane dla najbardziej wymagających konstrukcji.

Ambitne i pełne wyzwań projekty prowadzone są z reguły przez duże, doświadczone firmy, dlatego też szukałam takiego pracodawcy, u którego mogłabym realizować zawodowe aspiracje. W 2008 roku podjęłam pracę jako technolog betonu w firmie ­CEMEX, gdzie miałam pod

Technologiczne wyzwania

Praca na stanowisku technologa betonu towarowego to stawianie czoła wielu wyzwaniom. Przede wszystkim wymaga doskonałej organizacji i umiejętności radzenia sobie z presją czasu. Do działania na sporym obszarze oprócz inżynierskich umiejętności projektowania czy wiedzy o materiałach potrzeba zdolności zarządzania, koordynowania i komunikacji. Opracowanie receptury na mieszankę betonową w laboratorium jest w tym kontekście zaledwie początkiem długiego procesu, na którego końcu znajduje się gotowy element konstrukcji. Na każdym z etapów, zaczynając od dostawy materiałów, przez produkcję mieszanki i jej dostarczenie na miejsce budowy, rozładunek i ułożenie, aż po pielęgnację, potrzebna jest kontrola i doświadczenie pracowników.

Dlatego istotną częścią mojej codziennej pracy jest dzielenie się wiedzą i prowadzenie szkoleń. Praca w dziale jakości i tech­ nologii betonu i kruszyw ­CEMEX wymaga ode mnie ciągłego rozwoju i doskonalenia umiejętności. Firma wprowadza bowiem na rynek wiele innowacyjnych rozwiązań, takich jak choćby beton wałowany, będący alternatywą dla dotychczasowych technologii układania nawierzchni.

Praca dostarcza mi wiele wyzwań technologicznych, dzięki czemu mogę się rozwijać i budować swoje doświadczenie. n

grudzień 2014

Jestem córką architektów i od zawsze wiadomo było, że budownictwo będzie mi towarzyszyć. Zainteresowanie sztuką, historią i środowiskiem naturalnym można łączyć z pracą zawodową także wtedy, gdy uprawia się zawód inżyniera budownictwa. Mnie się to udaje przez całe życie zawodowe.

Co więcej, dzięki pracy w budownictwie poznałam wielu ciekawych ludzi, mąż jest także inżynierem budownictwa.

Zadowolenie i duma

swoją opieką kilka wytwórni betonu w Warszawie.

Dziś pełnię funkcję technologa – lidera na obszarze województwa mazowieckiego i kontroluję pracę innych technologów oraz laborantów.

33

Zastępca Kierownika Zakładu Mostów, Instytut Badawczy Dróg i Mostów

z ludźmi są zgodne z moim charakterem i wciąż sprawiają mi wiele frajdy w trakcie pracy.

Builder

prof. dr hab. inż.

Barbara Rymsza

dziłam prace dotyczące wrażliwości sektora transportu na zmiany klimatu i możliwości jego adaptacji do tych zmian. Mam swój wkład w ochronę środowiska przed hałasem, w rozwój sieci dróg rowerowych, a obecnie kieruję kilkoma projektami badawczymi. Jestem także członkiem Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Udział w pracach KEJN-u to wielka przygoda – możliwość poznania różnych środowisk naukowych i wykorzystania nowych doświadczeń do lepszego funkcjonowania jednostek naukowych w obszarze budownictwa.

Bartłomiej Sosna

Builder

34

grudzień 2014

Główny analityk rynku budowlanego PMR Ltd. Sp. z o.o.

Rosnąca presja na wysoką efektywność energetyczną budynków sprawia, że segment materiałów termoizolacyjnych to jeden z najbardziej perspektywicznych obszarów rynku materiałów budowlanych.

W

edług raportu firmy badawczej PMR zatytułowanego „Rynek materiałów termoizolacyjnych w Polsce 2014 – Prognozy rozwoju na lata 2014-2019” wartość krajowego rynku materiałów termoizolacyjnych, skalkulowana jako produkcja krajowa powiększona o import oraz zredukowana o eksport, w 2013 r. wyniosła 4,5 mld zł.

Budownictwo niemieszkaniowe

Wszystko wskazuje na to, że rok 2014 rynek zakończy symbolicznym wzrostem, w granicach 3%, na co główny wpływ będzie miał sektor niemieszkaniowy, a zwłaszcza rosnąca liczba zadań inwestycyjnych w specjalnych strefach ekonomicznych. Budownictwo niemieszkaniowe w najbliższych latach może doświadczyć zmian w strukturze inwestycji – mniej będzie przedsięwzięć typu greenfield, a więcej obiektów może być poddawanych gruntownym remontom i modernizacjom, w tym także termomodernizacjom.

Głównym czynnikiem wpływającym na opłacalność obiektów komercyjnych czy zakładów produk-

cyjnych są koszty związane z utrzymaniem obiektu. Wprowadzanie nowszych energooszczędnych rozwiązań stanowi zatem istotne wyzwanie, z którym muszą się zmierzyć inwestorzy.

Budownictwo mieszkaniowe

W obrębie budownictwa mieszkaniowego analitycy PMR w 2014 r. oczekują wzrostu produkcji budowlanej, lecz będzie to wzrost jedynie symboliczny, ponieważ na wynikach będą ciążyć spadki w zakresie inwestycji rozpoczętych w 2013 r.

Od 2015 r. produkcja budowlana z tytułu budownictwa mieszkaniowego zacznie rosnąć bardziej dynamicznie, co wiąże się z wysoką obecnie aktywnością firm deweloperskich.

RYNEK TERMOIZOLACJI W POLSCE • Podmioty działające w sektorze termoizolacji specjalizują się przeważnie tylko w jednym rodzaju izolacji. Firmy, które oferują zarówno izolacje ogólnobudowlane, jak i techniczne, stanowią mniej niż jedną trzecią zbiorowości.

• Wśród wiodących firm sektora termoizolacji izolacje ogólnobudowlane stanowiły w 2013 roku 84% przychodów ze sprzedaży, a izolacje techniczne – 16%.

• Wartość krajowego rynku materiałów termoizolacyjnych w 2013 r. wyniosła 4,5 mld zł.

• Przewiduje się, że rok 2014 rynek zakończy symbolicznym wzrostem, w granicach 3%, na co główny wpływ będzie miał sektor niemieszkaniowy, a zwłaszcza rosnąca liczba zadań inwestycyjnych w specjalnych strefach ekonomicznych.

Struktura rynku materiałów termoizolacyjnych w Polsce (udział %) według grup produktowych, 2013 r.

Inwestycje przemysłu ciężkiego i energetyki

Pozytywnie na rynek termoizolacji, zwłaszcza technicznych, wpłyną rozkręcające się inwestycje przemysłu ciężkiego. Rynek ten w 2014 r. osiągnie dwucyfrowe wzrosty, głównie za sprawą realizacji oczekiwanych od lat dużych projektów energetycznych. Zakończenie realizacji większości inwestycji jest planowane na lata 2017-2018, co oznacza wysokie zapotrzebowanie na materiały termoizolacyjne ze strony budownictwa energetycznego przez najbliższych kilka lat.

• Największy udział w wartości rynku termoizolacji mają materiały ze styropianu EPS (44%) oraz wełny mineralnej (37,6%). Mniej popularną metodą termoizolacji jest wykorzystywanie w tym celu produktów piankowych oraz styropianu XPS. • Produkcja budowlana z tytułu budownictwa mieszkaniowego zacznie rosnąć bardziej dynamicznie od 2015 r., co wiąże się z wysoką obecnie aktywnością firm deweloperskich.

• Pozytywnie na rynek termoizolacji, zwłaszcza technicznych, wpłyną rozkręcające się inwestycje przemysłu ciężkiego, duże projekty energetyczne.

Rys. arch. PMR

raport

BIZNES

Rynek termoizolacji wciąż perspektywiczny

W 1962 w Holandii opatentowano metodę produkcji jedynej w swoim rodzaju Elastycznej Płytki Klinkierowej ELASTOLITH, która zrewolucjonizowała rynek elewacji klinkierowych na świecie. Ręcznie wykonywane płytki na bazie piasku kwarcowego (92%) wraz ze specjalnym klejem, który jest jednocześnie fugą, to system ważący tylko 7 kg/m2. Można go montować bezpośrednio do docieplenia bez konieczności stosowania żadnych dodatkowych i kosztownych wzmocnień, potrzebnych przy dotychczasowych rozwiązaniach. ELASTOLITH to ponad 6 tys. kolorów płytek i 5 kolorów kleju. Laboratorium w Holandii specjalizuje się w odtwarzaniu przebarwień i struktur powierzchni płytek na podstawie dostarczonych próbek oryginalnych cegieł, np. z historycznych budynków. Dzięki tym i innym właściwościom tego nowoczesnego produktu, będącego wynikiem 50 lat doświadczenia, ELASTOLITH staje się ulubieńcem architektów i konserwatorów zabytków. Szczegóły na www.elastolith.pl.

Lindab Family Line

Lindab Familyline to konstrukcja lekkiego szkieletu stalowego z ekonomicznych profili zimnogiętych, ze stali o podwyższonej wytrzymałości (S350GD+Zn275) zabezpieczonej antykorozyjnie obustronną warstwą fabrycznej powłoki cynkowej. Kompletny produkt zawiera wszelkie łączniki, kotwy i akcesoria do zmontowania układu nośnego budynku na przygotowanym uprzednio fundamencie, a docierające na budowę elementy są precyzyjnie docięte „na wymiar” i oznaczone, co w powiązaniu z prostotą instrukcji montażu gwarantuje szybki i bezproblemowy postęp prac.

Lindab Familyline jest idealną ofertą dla mieszkaniowego budownictwa systemowego, szybkiego, suchego, lekkiego, energooszczędnego (i/lub pasywnego), dla budynków jedno- i wielorodzinnych (do trzech kondygnacji). Unikalną wartością oferty Lindab jest zastosowany w praktyce pomysł na znaczącą redukcję ucieczki ciepła przez stal, dzięki specyficznej perforacji profili zimnogiętych. Dopracowany przez lata i dogłębnie przebadany wzór perforacji gwarantuje, że parametry wytrzymałościowe profili słabną w stopniu minimalnym (ok. 1%) w porównaniu z profilami pełnymi, ale ich zastosowanie znakomicie zwiększa opór cieplny przegrody (do 20%). Nośna konstrukcja stalowa „Lindab Familyline” daje szansę napełnienia ścian materiałem termoizolacyjnym (maks. do 36 cm grubości, wówczas u = 0,111, jeszcze bez docieplenia elewacji budynku!), ukrycia wszelkich instalacji w grubościach przegród, a także zastosowania wielu innych nowatorskich produktów, np. różnorodnych płyt okładzinowych poszycia wewnętrznego i zewnętrznego, często już z ozdobną, fabryczną fakturą.

Fot. arch. Lindab

Fot. arch. SATRA

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą zostać wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2014

SPECBUD ŻELBET – obliczenia, rysunki DXF, wykazy zbrojenia Znany producent oprogramowania dla budownictwa – SPECBUD s.c. – ciągle powiększa listę programów do projektowania konstrukcji żelbetowych. Ostatnio wzbogacił swoją ofertę o program Słup Żelbetowy z modułem rysunkowym DXF oraz o Edytor Wykazów Zbrojenia, będący łatwym w obsłudze i elastycznym narzędziem do tworzenia zestawień stali zbrojeniowej dla konstrukcji żelbetowych.

Moduły SPECBUD-Rysunki DXF sporządzają rysunki wykonawcze konstrukcji żelbetowych: belek, słupów, schodów płytowych i fundamentów na podstawie wcześniej wykonanych obliczeń programami SPECBUD. Możliwy jest wydruk rysunku bezpośrednio z programu, zapisanie rysunku w pliku DXF lub przesłanie bezpośrednio do programu typu CAD i zapisanie w pliku DWG. Pakiet SPECBUD zawiera aktualnie ponad trzydzieści przyjaznych programów do projektowania konstrukcji żelbetowych, drewnianych, stalowych, murowych, fundamentów i wykonywania obliczeń statycznych oraz zestawień obciążeń i wykazów stali zbrojeniowej. Umożliwiają one sprawne uzyskanie kompleksowej dokumentacji obliczeniowo-rysunkowej różnych rodzajów konstrukcji budowlanych.

Fot. arch. Specbud

BUDOWNICTWO

Najlżejszy na świecie ELASTYCZNY KLINKIER z Holandii. 6 tys. kolorów!

Nowość Soudal – Soudaprim DP

Uni-Mata Plus to mata z wełny mineralnej otrzymywana z włókien szklanych. Produkt przeznaczony jest do izolacji dachów skośnych, ścian działowych, stropów i podłóg, a także drewnianych i stalowych konstrukcji szkieletowych. Osiąga bardzo niski współczynnik przewodności cieplnej – 0,038 W/mK. Tak niska lambda sprawia, że produkt przyczynia się do maksymalnej efektywności izolacji.

Soudaprim DP to głęboko penetrujący i szybko schnący grunt akrylowy przeznaczony do impregnacji i wzmacniania podłoży porowatych. Dzięki zastosowaniu innowacyjnej formuły z nanocząsteczkami poprawia wytrzymałość mechaniczną podłoża, zmniejsza jego chłonność, zamyka mikroszczeliny i pory w podłożu, zapobiegając przesiąkaniu wody oraz odspajaniu nakładanych elementów. Nie zawiera rozpuszczalników i nie reaguje z innymi materiałami budowlanymi. Po nałożeniu na podłoże i wyschnięciu może być pokrywany folią w płynie Soudagum LM. Zastosowanie: gruntowanie posadzek i ścian wewnętrznych przed aplikacją folii w płynie, impregnacja podłoży porowatych i nasiąkliwych przed malowaniem, tapetowaniem, przyklejaniem płytek ceramicznych lub tynkowaniem, wzmacnianie powierzchni ścian przed klejeniem płyt i paneli termoizolacyjnych, zabezpieczanie i wzmacnianie powierzchni pylistych i łatwo ścieralnych przed dalszą obróbką.

Fot. arch. Soudal

ISOVER Uni-Mata Plus

37

grudzień 2014

Fot. arch. Baumit

Nowość: mata uszczelniająco-odcinająca Sopro AEB®

Cienkowarstwowa, wodoszczelna i wodoodporna mostkująca rysy mata uszczelniająco-odcinająca Sopro AEB® stanowi niezawodne i elastyczne uszczelnienie oraz tworzy warstwę redukującą naprężenia na powierzchni ścian i podłóg pod okładziny z płytek i płyt ceramicznych oraz kamienia naturalnego w łazienkach, natryskach i pomieszczeniach mokrych. Produkt jest szczególnie zalecany jako szybki wariant uszczelnienia do zastosowania w terminowych pracach budowlanych.

Mata uszczelniająco-odcinająca Sopro AEB® wykonana jest z odpornej na rozdarcia folii polipropylenowej pokrytej dwustronnie specjalną warstwą z flizeliny, która zapewnia optymalną przyczepność maty do cementowych zapraw klejowych. Mata nadaje się do obszarów obciążonych wilgocią wg klas A i C, zgodnie z listą uregulowań budowlanych niemieckiego nadzoru budowlanego (abP) oraz A0 zgodnie z instrukcją ZDB (Niemieckiego Związku Rzemiosł Budowlanych). Jest odporna na żrące działanie alkaliów, procesy starzenia i gnicia oraz oddziaływanie mikroorganizmów. Opatrzona jest praktyczną i wygodną w użyciu podziałką.

Płyty ze skalnej wełny mineralnej ROCKWOOL STEPROCK HD mogą być używane jako niepalne ocieplenie podłóg pływających stropów międzykondygnacyjnych, a także podłóg położonych na gruncie, wykonanych na podkładach cementowych, anhydrytowych oraz z płyty OSB-3 (pióro-wpust 4-stronnej). Odpowiednia ściśliwość, wysoka wytrzymałość na obciążenia rozłożone, odporność na czynniki biochemiczne oraz najwyższa klasa niepalności produktu pozwalają stosować go zarówno w przypadku budynków mieszkalnych, jak też biurowych i publicznych, gdzie mogą się gromadzić ludzie. Sprężysta wełna skalna ROCKWOOL, która oddziela warstwę podkładu od stropu, zwiększa wytłumienie hałasu od dźwięków uderzeniowych i powietrznych, a tym samym poprawia standard akustyczny pomieszczenia. Doskonałe własności termiczne płyt pozwalają zmniejszyć straty ciepła pomiędzy stropami nad pomieszczeniami nieogrzewanymi oraz podłogami na gruncie, zmniejszając w ten sposób koszty ogrzewania m.in. mieszkań na parterze oraz ograniczając dyskomfort w postaci chłodnej podłogi.

Fot. arch. Rockwool

STEPROCK HD – niezawodna izolacja podłóg pływających

Builder

Dodatkowo Uni-Mata Plus wykazuje wysoką sprężystość, co ma bardzo duże znaczenie w trakcie rozwijania, obróbki i aplikacji produktu. ISOVER zadbał również o estetykę produktu i wraz z Uni-Matą Plus proponuje nowe poręczne i wygodne opakowanie.

Producent: SAINT_GOBAIN CONSRTUCTION PRODUCTS POLSKA. Cena: od 20,30 zł/m² przy wymiarach 6000/1200 mm

Tynk samoczyszczący Baumit NanoporTop posiada specjalną budowę wewnętrzną na poziomie nanocząsteczek, dzięki której ma on – w porównaniu do tradycyjnych produktów służących do wykończenia elewacji – największą odporność na wnikanie cząsteczek brudu do wnętrza. Reszta zabrudzeń, pozostała na pozbawionej elektrostatyczności powierzchni, ma zbyt małą przyczepność i usuwana jest z elewacji poprzez siły natury – słońce, wiatr oraz zmieniającą się wilgotność powietrza. Dodatkowym mechanizmem przeciwdziałającym rozwojowi mikroorganizmów na powierzchni elewacji pokrytej tynkiem Baumit NanoporTop jest fotokatalityczny proces neutralizacji zanieczyszczeń organicznych. Zawarty w tynku aktywny dwutlenek tytanu pod wpływem światła dziennego rozkłada zanieczyszczenia i wspomaga ochronę elewacji przed grzybami, glonami i pleśnią. Dzięki temu elewacja dłużej pozostaje czysta i estetyczna.

Fot. arch. Sopro

Fot. arch. Isover

Baumit NanoporTop

BUDOWNICTWO grudzień 2014

38 Builder

Ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA

RegIONy

Część 2

O fINaNsOWaNIU Celem programu jest wypełnienie luki merytorycznej dotyczącej zagadnień rewitalizacji budynków i osiedli z wielkiej płyty, zarówno od strony możliwości finansowania, technicznej, jak i architektonicznej, urbanistycznej i społecznej.

Przybliżenie problemów technicznych i eksploatacyjnych budynków z wielkiej płyty oraz możliwości ich rozwiązania.

Promowanie wyróżniających się projektów rewitalizacji – metamorfoz – oraz nowoczesnych technologii i materiałów budowlanych, które mają wpływ na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z WP. Do współpracy zapraszamy firmy budowlane, wykonawcze i producenckie, wpisujące się w ideę przedsięwzięcia zarówno pod względem misji i wizji, jak i z uwagi na posiadaną ofertę produktową lub usługową.

builder@pwbmedia.pl partner programu

patronat programu

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

Więcej informacji o programie na

www.ebuilder.pl

modernizacji i rewitalizacji budynków i osiedli z „wielkiej płyty” w latach 2014-2020 – województwo lubelskie Marek Kowalski

Zastępca Dyrektora Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie

Projekty związane z rewitalizacją otrzymają unijne fundusze z krajowego Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz programów regionalnych. W bieżącym numerze prezentujemy propozycję regionu lubelskiego.

W

przyszłym Regionalnym Programie Operacyjnym przewidzieliśmy możliwość ubiegania się o unijne dofinansowanie zarówno na poprawę efektywności energetycznej w budynkach publicznych oraz sektorze mieszkaniowym, jak i na rewitalizację.

Poprawa efektywności energetycznej

W nowym rozdaniu środków europejskich kwestia efektywności energetycznej zyska na znaczeniu. Ma to związek z polityką unijną, która dąży do ograniczenia strat energii, zarówno w sektorze mieszkaniowym, jak i w budynkach użyteczności publicznej. Wspomniana kwestia jest także niezwykle istotna ze względu na ochronę środowiska, ponieważ zmniejszenie zużycia energii oraz wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii niosą za sobą ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Do osiągnięcia niskiego zużycia energii, pożądanego ze względu na rosnące koszty, niewystarczająca jest tylko termomodernizacja – konieczne są jeszcze inne ulepszenia techniczne w różnych dziedzinach (np. w zakresie ogrzewania, wentylacji, ewentualnego chłodzenia, przygotowania ciepłej wody i oświetlenia pomieszczeń), znacznie szersze wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, a także wprowadzenie zasad energooszczędnego użytkowania budynku oraz systemu monitoringu i sterowania wykorzystaniem energii.

Działania dotyczące oszczędności energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym będą obejmować wsparcie w zakresie termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej, w tym będących w zasobie samorządów (m.in. szpitali, szkół) oraz budynków mieszkalnych, w tym zmiany wyposażania tych obiektów na urządzenia o najwyższej, uzasadnionej ekonomicznie klasie efektywności energetycznej (np. ocieplenie obiektów, wymiana drzwi i okien, modernizacja systemów grzewczych wraz z wymianą źródła ciepła, modernizacja systemów wentylacji, klimatyzacji). W ramach termomodernizacji budynków wspierana będzie także budowa małych, lokalnych źródeł energii, produkujących zarówno energię elektryczną, jak i cieplną, oraz poprawa sprawności wytwarzania ciepła poprzez zmianę źródeł ciepła na jednostki wysokosprawnej kogeneracji.

Do beneficjentów priorytetu 4c Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym należą m.in. samorządy, jednostki naukowe, szkoły wyższe, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe i Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Budżet priorytetu wynosi 123,4 mln euro.

reklama

Wsparcie rewitalizacji

Z nowego RPO 2014-2020 będzie moşna uzyskać wsparcie takşe na rewitalizację. Zwracam jednak uwagę, şe nie postrzegamy jej tylko i wyłącznie przez pryzmat remontu budynków czy budowy placów miejskich, ale traktujemy znacznie szerzej, przede wszystkim jako sposób na rozwiązanie problemów społecznych, które występują na obszarach rewitalizowanych.

Dewastacja i degradacja dotyka zarówno obszary miejskie, jak i wiejskie. Przyczyn takiego stanu rzeczy moşna upatrywać m.in. w utracie ich dotychczasowych funkcji społeczno-gospodarczych, wynikającej z kumulacji negatywnych zjawisk gospodarczych np. niskiego poziomu przedsiębiorczości, wysokiego bezrobocia, niskiej jakości infrastruktury technicznej, ubóstwa i natęşenia zjawisk patologicznych.  Z uwagi na skumulowanie niekorzystnych zjawisk społecznych w regionie działania na rzecz rewitalizacji powinny być ukierunkowane na rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów społecznych obszarów zdegradowanych. Tego typu inwestycje przyczynią się do ograniczenia koncentracji ubóstwa oraz zmniejszą skalę wykluczenia społecznego mieszkańców obszarów rewitalizowanych. Realizacja działań społecznych w połączeniu ze wsparciem infrastrukturalnym daje realne szanse rozwoju dla społeczności lokalnych.

W ramach priorytetu 9b Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich unijną pomoc uzyskają działania w zakresie kompleksowej rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich i wiejskich, realizowane w oparciu o lokalne plany rewitalizacji obejmujące przedsięwzięcia w wymiarze społecznym, fizycznym, gospodarczym i przestrzennym, zgodne z załoşeniami Narodowego Planu Rewitalizacji.  Niezbędnym warunkiem realizacji działań inwestycyjnych finansowanych w ramach RPO jest ich podporządkowanie i ukierunkowanie na rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów społecznych.

Inwestycje w infrastrukturę będą obejmowały w szczególności: przebudowę i adaptację istniejących budynków do celów społecznych, gospodarczych, kulturalnych itp. wraz z moşliwością zagospodarowania terenu funkcjonalnie związanego z obiektem, uporządkowanie i zagospodarowanie zdegradowanych przestrzeni na cele publiczne, gospodarcze, kulturalne oraz dostosowanie przestrzeni publicznych do nowych funkcji, a takşe tworzenie warunków lokalowych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Do grupy beneficjentów naleşą m.in. samorządy, słuşby ratownicze i bezpieczeństwa publicznego, podmioty działające w partnerstwie publiczno-prywatnym, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy MŚP. Ze względu na fakt, şe rewitalizacja ograniczona do „twardych� interwencji infrastrukturalnych rzadko rozwiązuje problemy społeczne, w ramach priorytetu wymagane jest podjęcie działań łączących wymiar infrastrukturalny i społeczny. W związku z powyşszym w ramach priorytetu przewiduje się wykorzystanie moşliwości finansowania krzyşowego. Działania społeczne finansowane w ramach priorytetu będą obejmować m.in. inwestycje na rzecz aktywizacji środowisk zagroşonych wykluczeniem społecznym i ubogich, ukierunkowane m.in. na ich aktywizację społeczno-zawodową.

Realizacja wzajemnie się dopełniających projektów społecznych i infrastrukturalnych pozwoli na prowadzenie zintegrowanych działań, które skuteczniej niş ich poszczególne składniki przyczyniać się będzie do rozwiązywania problemów obszarów zdegradowanych.

W ramach priorytetu przewiduje się terytorializację poprzez dedykowane wsparcie dla powyşszych inwestycji rewitalizacyjnych z podziałem środków na tereny wiejskie i miejskie. Na obszary wiejskie przeznaczono ok. 30% puli środków dostępnych w ramach priorytetu 9b, na który zarezerwowano w sumie przeszło 115,4 mln euro.

Ta kwota uwzględnia środki na wsparcie realizacji zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT) na obszarze strategicznej interwencji  (Lubelski Obszar Metropolitarny) oraz na projekty zintegrowane na obszarach strategicznej interwencji (miast subregionalnych).

â–

*EDYNE NA RYNKU MOCOWANIE MECHANICZNE DO WZMACNIANIA

%*/4 733 0LUS

a7)%,+)%* 0€949q

0LANUJESZ OCIEPLENIE BUDYNKU

BY MIEĂƒ PIÇKN– I ENERGOOSZCZÇDN– ELEWACJÇ .IE WIESZ CZY STAN TECHNICZNY a7IELKIEJ 0Â?YTYq NA TO POZWALA

a!BY OCIEPLIĂƒ BUDYNEK Z a7IELKIEJ PÂ?YTYq

NALEÂœY PRZED OCIEPLENIEM yCIAN ODPOWIEDNIO JE WZMOCNIĂƒ 0ROPONUJEMY 0AĂŽSTWU SYSTEM OPARTY NA NIERDZEWNYCH KOTWACH %*/4 733 0LUS /FERUJEMY DORADZTWO TECHNICZNE

WSPARCIE PROJEKTOWE SZKOLENIA DLA WYKONAWCĂ?W ORAZ WYPOÂœYCZENIE SPRZÇTU q :ESPĂ?Â? %*/4 0OLSKA

3YSTEM WZMACNIANIA a7)%,+)%* 0€949q PRZY UÂœYCIU KOTWY 733 0LUS GWARANTUJE BEZPIECZEĂŽSTWO â?’ PRZENOSZENIE OBCI–œEĂŽ yCIANY NATYCHMIAST PO ZAMOCOWANIU â?’ NIEZMIENNOyĂƒ PARAMETRĂ?W PRZEZ LAT UÂœYTKOWANIA â?’ PEWNE WZMOCNIENIE PÂ?YT ZARYSOWANYCH I SPÇKANYCH â?’ WYSOKOGATUNKOWA STAL NIERDZEWNA !

OPTYMALIZACJÇ KOSZTĂ?W â?’ NISKI KOSZT CAÂ?KOWITY NA M OCIEPLANEJ ELEWACJI â?’ SZYBKI MONTAÂœ BEZ UÂœYCIA CHEMII â?’ DÂ?UGOLETNIA ÂœYWOTNOyĂƒ SYSTEMU â?’ SZKOLENIE DLA WYKONAWCĂ?W Z ZAKRESU MONTAÂœU

WYPOÂœYCZANIE NARZÇDZI MONTAÂœOWYCH

DOBĂ?R ILOyCI PRODUKTĂ?W DO PROJEKTU

%*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K r UL *EÂœOWSKA r #IASNA TEL r FAX r WWW EJOT PL r EJOT EJOT PL

BUDOWNICTWO grudzień 2014

– termomodernizacje a wizerunek zewnętrzny dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross

Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, Euro Projekt Dr Fross

Builder

40

Rewitalizacja bloków z wielkiej płyty

Jest wiele istotnych zagadnień urbanistycznoarchitektonicznych dotyczących osiedli z wielkiej płyty. Rewitalizacja powinna w sposób kompleksowy uwzględniać istotne dla mieszkańców bloków kwestie, takie jak problemy parkingowe, zieleń urządzona, strefy rekreacyjne, termomodernizacje, wizerunek zewnętrzny, możliwości rozbudowy, dostosowanie do obowiązujących przepisów budowlanych, ekonomika eksploatacji, zastosowanie energooszczędnych źródeł energii i wiele innych.

P

odstawowym i powszechnie realizowanym działaniem rewitalizacyjnym są termomodernizacje bloków wraz ze zmianą wizerunku zewnętrznego. Pomimo że od lat prowadzone są kompleksowe remonty elewacji, to pozostało jeszcze wiele budynków nieocieplonych.

Estetyka

Fot. 1. Faza I – graficzne podejście do kolorystyki elewacji, potrzeba zmiany kształtu bryły, swobodne malowanie na elewacjach – imitacje budynków kamienic.

Różnie odbierana i oceniana, jest sprawą indywidualną, niemniej jednak stanowi jedną z ważniejszych potrzeb mieszkańców i należy do grupy potrzeb behawioralnych. Zmiana estetyki przy ociepleniach ścian zewnętrznych bloków jest niejako sprawą wynikową. Fundusze wspierające termomodernizacje nie są celowane na zmianę estetyki budynku, lecz na poprawę warunków energetycznych obiektu.

Warto przy tej okazji przypomnieć, jak zmieniało się podejście do wyglądu elewacji bloku na przestrzeni lat. Można wyróżnić trzy główne fazy.

Faza I, najwcześniejsza (dotyczyła pierwszych remontów elewacji) charakteryzowała się buntem, krytyką, protestem wobec wielkiej płyty i bloku

Fot. 3. Faza III – zastosowanie najnowszych materiałów okładzinowych, inspiracje współczesnym neomodernizmem.

grudzień 2014

Wzrost jakości wizualnej osiedla, jak i pojedynczej bryły budynku, może mieć bezpośredni wpływ na wzrost ceny mieszkań oraz popytu na takie mieszkania.

Fot. 2. Faza II – uspokojenie, większe wyczucie estetyczne, stosowanie mocnych lub stonowanych kolorów, pasów poziomych, pionowych, boni.

41

jako takiego (także jako symbolu systemu politycznego). W projektach kolorystyk elewacji wyrażano powszechnie brak szacunku dla formy kubicznej bloku, istniała silna potrzeba zniwelowania kształtu i nadania nowego wizerunku. Traktowano płaszczyzny bloku jak podobrazie dla swobodnej wizji twórczej artysty. Zerwanie z estetyką modernizmu realizowano np. nawiązaniem do kamienic miejskich poprzez malowanie imitacji dachów dwuspadowych. Miało to na celu także optyczne zmniejszenia skali bloku czy zerwanie z anonimowością. Na ścianach bloków malowano nie tylko kamienice, lecz także formy ukośne, różne wzory, napisy, tęcze czy nawet kwiaty.

Faza II, mająca miejsce obecnie, to poszukiwania, uspokojenie i zrównoważenie. Charakterystyczne jest większe wyczucie estetyczne, pojawiają się nadal próby zgubienia skali bloku, nowe podziały i akcenty na elewacji, dominują pasy poziome i pionowe. Dostrzec można więcej elegancji i staranniejszy dobór barw. W wielu przykładach widać uspokojenie kolorystyki, pojawiają się imitacje boni i – co najważniejsze – podkreślenie walorów bloku.

Faza III, która powinna nastąpić w najbliższej przyszłości, to nawiązanie do estetyki neomodernizmu, co daje duży potencjał i nową jakość.

Powinna wynikać z obserwowanego powszechnie ponownego zachwytu modernizmem. Równolegle do form tradycyjnych powstają liczne realizacje neomodernistyczne. Na elewacjach pojawiają się nowe materiały i systemy okładzinowe. Miejmy nadzieję, że estetyka fazy trzeciej będzie charakteryzować się podkreśleniem estetyki modernizmu za pomocą nowych środków wyrazu i materiałów oraz inspirować się będzie współczesną polską architekturą neomodernistyczną.

Builder

Nie należy oceniać krytycznie fazy I i II, ponieważ podejście do bloków było w nich wyrazem aktualnych potrzeb, oczekiwań i mody. Należy raczej traktować następujące po sobie etapy jak konieczną do przejścia drogę ewolucyjną. Faza III stanowi wielką nadzieję i szansę. Jeżeli na elewacje bloków w uzupełnieniu tynków wprowadzi się najnowsze materiały i systemy oraz ciekawe zestawienia kompozycyjne spójne z estetyką modernizmu, to nasze realizacje będą stanowiły przykłady dla innych. Dadzą także nową jakość w środowisku zabudowanym oraz zadowolenie użytkowników.

Nowoczesne materiały i jakość wykonania

Fot. 4. Dawny obiekt poddany modernizacji nie ustępuje współczesnym realizacjom.

Fot. 5. Zastosowanie modnej i zharmonizowanej kolorystyki oraz najnowszych materiałów okładzinowych przy odpowiedniej kompozycji na elewacji tworzy atrakcyjną w wyrazie współczesną architekturę.

Zdjęcia: archiwum autora

Sposobność zmiany wizerunku zewnętrznego bloku przy okazji docieplania warto odpowiednio wykorzystać. Do bloków mieszkalnych jakby z zasady przypisano najtańsze rozwiązanie, czyli ocieplenie styropianem lub wełną mineralną w systemie dociepleń z wyprawą tynkarską (tynk barwiony w masie lub malowany farbami). Natomiast równolegle do prac remontowych bloków powstają realizacje neomodernistyczne, w których wykorzystywane są różnorodne zestawienia materiałowe dostępne na rynku. Rodzaj wykończenia elewacji zależny jest oczywiście od funkcji, założonego standardu, przeznaczonego budżetu inwestycji, oczekiwań użytkowników, atrakcyjności lokalizacji itp. Podobnie jest z blokami – różne są możliwości finansowe i oczekiwania mieszkańców, lokalizacja budynku czy osiedla (np. prestiżowa). Estetyka bloków mieszkalnych może być tak samo interesująca jak nowych realizacji deweloperskich. Poprzez stosowanie nowoczesnych materiałów oraz dużą staranność wykonania można uzyskać o wiele wyższą jakość obiektu niż pierwotnie założona.

Do materiałów obecnie stosowanych na elewacjach projektowanych budynków mieszkalnych, poza oczywiście tynkiem (na wełnie lub styropianie), można zaliczyć okładziny ceramiczne (klejone do elewacji lub w systemie fasady wentylowanej)1, w tym z cegły klinkierowej, okładziny z płyt laminatów, włókno-cementu, kasetonów alu-paneli, paneli stalowych i kamieni naturalnych (granit) czy drewna jako fasady wentylowane, w połą-

BUDOWNICTWO

Fot. 6. Jedne z największych płytek ceramicznych na świecie – 100 x 300 cm, gr 3-5 mm – do zastosowania na fasady wentylowane, możliwość klejenia na elewacji, bogate wzornictwo i kolorystyka. Salon ekspozycyjny Laminam, Bolonia-Mediolan.

czeniu ze szkłem oraz detalami stalowymi. Przy remontach elewacji warto korzystać ze wszystkich dostępnych możliwości materiałowych i systemowych, kalkulując odpowiednio budżet inwestycji. Zastosowanie droższych materiałów nie musi oznaczać obłożenia nimi całej elewacji – bardziej chodzi o połączenia materiałowe, właściwe akcenty z materiałów o wyższej estetyce. W obrębie osiedla zaleca się ujednolicenie rozwiązań plastycznych, pomimo panującej tendencji do rozróżnienia kolorystycznego budynków (powszechne jest nadawanie odmiennych kolorów poszczególnym blokom). W przypadku pojedynczego budynku w zależności od jego lokalizacji można zastosować nowoczesne materiały okładzinowe zwiększające jakość estetyczną i prestiż (tym samym wartość) obiektu. Wzrost jakości wizualnej osiedla, jak i pojedynczej bryły budynku, może mieć bezpośredni wpływ na wzrost ceny mieszkań oraz popytu na takie mieszkania.

Wszystko w rękach projektanta

W zakresie rozwiązań estetycznych elewacji dużo zależy od zastosowanych materiałów czy systemów, proponowanych zestawień materiałowych, kolorystycznych, fakturowych, kompozycyjnych oraz od zdolności i kultury projektowej architekta. W ostatnich latach powstało wiele interesujących budynków o kubistycznych formach bryły prezentujących najnowsze tendencje w projektowaniu, o wysokiej jakości wykonania godnych dla inspiracji przy modernizacjach bloków mieszkalnych.

■

Fot. 7. Zastosowanie płytek wielkoformatowych ceramicznych w systemie fasady wentylowanej tworzy nową jakość i daje szansę na „nowe życie” istniejącego budynku.

Builder

42

grudzień 2014

[1] Płytki ceramiczne wielkoformatowe np. 100 x 300 cm, np. Laminam (gr. 3-5 mm) lub Florim (Dagma Katowice), mocowane na ruszcie w systemie fasady wentylowanej. Bogata kolorystyka oraz imitacje tynku, kamienia, drewna, betonu czy stali dają nowe możliwości estetyczne.

O autorze: dr hab. inż. arch. Klaudiusz Fross – wykładowca Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, uhonorowany statuetką i tytułem autorytetu budownictwa i gospodarki śląskiej podczas uroczystej gali w Operze Śląskiej w Bytomiu w listopadzie br.

Nagrodę przyznała Kapituła Śląskiej Izby Budownictwa.

Fot. 8. Elewacja pokryta „sidingiem” pozwoliła blokowi przetrwać w dobrym stanie estetycznym przez wiele lat.

Fot. 9. Najnowsze realizacje współczesnych obiektów biurowych o kubistycznych bryłach mogą stanowić przykłady dla modernizacji elewacji bloków.

Fot. 10. System fasady wentylowanej, sposoby montażu płytek okładzinowych do rusztu stalowego za pomocą łączników i kleju.

THINK GLOBAL. MEET US WORLDWIDE. Targi R+T są światowym liderem w dziedzinie imprez targowych. Pełnią jednocześnie funkcję spotkania przedstawicieli branży, barometru branżowego oraz platformy innowacji.

Ogromny sukces odniosły również edycje targów organizowane w Szanghaju, Istambule i Melbourne, gdzie specjaliści z całego świata spotykają się w celu nawiązania współpracy z nowymi kontrahentami i zawarcia kontraktów biznesowych. Zgodnie z mottem targów R+T: Think global – meet us worldwide.

www.rt-expo.com

R+T STUTTGART Międzynarodowe Targi Rolet, Bram i Osłon Przeciwsłonecznych

24 – 28 lutego 2015 Messe Stuttgart, Niemcy

R+T AUSTRALIA 21 – 23 sierpnia 2014 Melbourne R+T ASIA 24 – 26 marca 2015 Szanghaj R+T TURKEY 12 – 15 listopada 2015 Istambuł

BUDOWNICTWO

Proste sposoby oceny nośności

grudzień 2014

elementów stalowych w warunkach pożaru prof. dr hab. inż.

Antoni Biegus

Builder

44

Politechnika Wrocławska

T

radycyjna metoda projektowania konstrukcji stalowych w warunkach pożaru ogranicza się do doboru środków ognioizolujących [1]. Nie przeprowadza się wówczas żadnej analizy oceniającej zachowanie się konstrukcji stalowej w warunkach pożaru. Dlatego rezultat takiego postępowania nie zawsze jest wiarygodny. Ponadto takie projektowanie jest często zbyt zachowawcze, gdyż stosowanie izolacji ogniochronnej nie zawsze jest niezbędne. Postęp wiedzy w dziedzinie inżynierii pożarowej, dostępne programy komputerowe i uproszczone sposoby oceny bezpieczeństwa konstrukcji stalowych w warunkach pożaru umożliwiają często odstąpienie od stosowania jej izolacji ogniochronnej, której koszt wynosi nawet 40% kosztu konstrukcji.

Obiektywną ocenę ognioodporności konstrukcji można uzyskać na podstawie jej odrębnej analizy termiczno-statyczno-wytrzymałościowej, tj. według metod obliczeniowych opartych na właściwościach ustroju.

Stosuje się w tym przypadku proste lub zaawansowane sposoby oceny bezpieczeństwa konstrukcji w warunkach pożaru.

Proste metody obliczeniowe konstrukcji stalowych w warunkach pożaru według PN-EN 1993-1-2 [8] to metoda nośności i metoda temperatury krytycznej. Umożliwiają one ocenę bezpieczeństwa pożarowego typowych elementów stalowych, np. belek i słupów. Metoda temperatury krytycznej odnosi się tylko do elementów stalowych zabezpieczonych przed ogólną utratą stateczności.

W metodzie nośności stosuje się proste modele mechaniczne i przeprowadza się weryfikację nośności elementów stalowych również z warunku ich wyboczenia i zwichrzenia.

Zaawansowane modele obliczeniowe, które mają zastosowanie w przypadku wszystkich rodzajów konstrukcji, umożliwiają ich realistyczną analizę termiczno-statyczno-wytrzymałościową. Wyniki takiej analizy

Zaproponowane w PN-EN 1993-1-2 Eurokod 3 modele obliczeniowe metody nośności i metody temperatury krytycznej umożliwiają relatywnie prostą weryfikację nośności ogniowej konstrukcji stalowej. są zazwyczaj uzyskiwane w postaci odkształceń konstrukcji podczas całego okresu pożaru. Zaawansowane modele obliczeniowe przeprowadza się MES, z wykorzystaniem programów komputerowych.

W artykule przedstawiono proste sposoby analizy termicznej elementów stalowych bez izolacji i z izolacją ogniochronną, która umożliwia między innymi ocenę odkształceń i deformacji termicznych. Podano także praktyczne procedury obliczeniowe oceny nośności w warunkach pożaru elementów ściskanych na wyboczenie oraz zginanych na zwichrzenie.

Współczynniki niestateczności ogólnej – wyboczenia χ fi oraz zwichrzenia χLT,fi – w warunkach pożaru zależą od temperatury stali θa,t, co sprawia, że ich wyznaczanie przeprowadza się iteracyjnie. Omówiono uproszczone algorytmy oceny nośności prętów stalowych na wyboczenie oraz na zwichrzenie, które skracają iteracyjny sposób tych obliczeń zaproponowany w PN-EN 1993-1-2 [8].

Analiza termiczna elementów stalowych

Analiza termiczna stalowego elementu, zarówno nieosłoniętego, jak i osłoniętego izolacją ogniochronną, ma na celu określenie zależności między jego temperaturą θa,t i czasem t osiągnięcia tej temperatury. Zidentyfikowawszy temperaturę elementu stalowego w rozważanym czasie t, można ocenić jego stopień wytężenia w pożarze. Ze względu na wysoką przewodność cieplną stali i stosunkowo małą grubość ścianek kształtowników stalowych pominięcie w ocenie gradientu temperatury w przekrojach poprzecznych i założenie jednolitej temperatury w trakcie nagrzewania się w podczas pożaru jest wystarczająco dokładne. To założenie umożliwia przyjęcie prostych zależności oceny przyrostu temperatury Δθa,t elementów stalowych poddanych działaniu wysokiej temperatury w trakcie pożaru, które podano w PN-EN 1993-1-2 [8].

Ocena bezpieczeństwa elementów stalowych w warunkach pożaru

W ocenie bezpieczeństwa konstrukcji stalowej w warunkach pożaru należy badać stan graniczny nośności ogniowej. Dotyczy on analizy wyczerpania wytrzymałości elementu Rfi,d,t, czyli zdolności przenoszenia przyłożonych do niego obciążeń po czasie t trwania pożaru. Odporność ogniową elementów tfi,d mierzy się czasem wyrażonym w minutach (np. 60 minut – R 60), który upływa od rozgorzenia pożaru do momentu osiągnięcia jego nośności granicznej Rfi,d,t. Powinna ona być zawsze co najmniej równa wartości obliczeniowego czasu ekspozycji pożarowej, który odpowiada wymaganemu okresowi utrzymania nośności tfi,d,reg (określonemu przez krajowe przepisy przeciwpożarowe). Wymagany przez przepisy przeciwpożarowe czas tfi,d,reg charakteryzuje klasę odporności pożarowej konstrukcji.

Zachowanie stalowego elementu konstrukcyjnego pod wpływem pożaru standardowego pokazano na rys. 3. Gdy w warunkach pożaru temperatura gazu θg wzrasta wraz z czasem trwania pożaru t, to temperatura elementu stalowego θa,t zwiększa się, a jego nośność Rfi,d,t maleje. Konstrukcje stalowe należy projektować w sposób, który pozwoli na zapewnienie ich nośności Rfi,d,t (lub ograniczonego odkształcenia) przez pewien czas tfi,d,reg, w którym są one narażone na działanie wysokiej temperatury występującej w trakcie pożaru.

W PN-EN 1993-1-2 [8] podano proste modele oceny nośności stalowych belek i słupów w warunkach pożaru – metodę temperatury krytycznej oraz metodę nośności.

Można je stosować w ocenie nośności stalowych elementów niezabezpieczonych i zabezpieczonych ogniochronnie oraz chronionych ekranami cieplnymi. W tych uproszczonych modelach obliczeniowych nie uwzględnia się sił wewnętrznych spowodowanych wymuszonymi lub

45

Rys. 2. Nomogramy temperatur stali θa,t w funkcji czasu t stalowych elementów osłoniętych izolacją [10]

grudzień 2014

Rys. 1. Nomogramy temperatur stali θa,t w funkcji czasu t stalowych elementów bez izolacji ogniochronnej, przy ich różnych współczynnikach masywności [Am/V]sh [9]

Builder

Miarą szybkości nagrzewania się elementów stalowych w pożarze są wskaźniki masywności przekroju: • bez izolacji Am /V, • bez izolacji z uwzględnieniem współczynnika cienia k sh(Am /V)=k sh(Ab /V), • z izolacją ogniochronną Ap /V, gdzie: Am, Ap, Ab – pole powierzchni (na jednostkę długości) odpowiednio przekroju bez izolacji, umownego przekroju skrzynkowego i przekroju z izolacją ogniochronną (rys. 1, 2), V – objętość (na jednostkę długości), k sh – współczynnik efektu cienia; k sh =0,9 dla dwuteowników i k sh =1,0 dla innych kształtowników [8].

Określenie zależności między temperaturą stalowego elementu θa,t i czasem t jej osiągnięcia umożliwia identyfikację między innymi stopnia wytężenia konstrukcji w pożarze (rys. 3). Wzrost temperatury zależy m.in. od wskaźnika masywności przekroju k sh(Ab /V), Ap /V, grubości warstwy izolacji ogniochronnej dp i jej przewodności cieplnej λp, które wyraża wskaźnik izolacyjności przekroju kp=(Ab /V)(λp /dp). Właściwości fizyczne (między innymi przewodność cieplną λp ) podstawowych materiałów stosowanych do wykonania izolacji ogniochronnych stalowych elementów konstrukcyjnych podano w np. w [2], [5], [11].

W PN-EN 1993-1-2 [8] zależności na wzrost temperatury Δθa,t stalowych elementów nieizolowanych oraz izolowanych ogniochronnie są zapisane w postaci przyrostowej. Określenie ich odpowiedników w wartościach całkowitych wymaga przyjęcia modelu pożaru i scałkowania po czasie, z wykorzystaniem np. jawnego algorytmu całkowania po czasie.

Aby zapewnić wymaganą zbieżność rozwiązania, należy przyjąć pewną górną granicę przyrostu czasu Δt (zaleca się, aby przyjęta wartość Δt nie była większa niż 5 sekund). W celu uproszczenia tych złożonych procedur obliczeniowych opracowano odpowiednie tablice, podane np. w [2], [5], i nomogramy [9], [10].

Na rys. 1 i 2 [9], [10] podano nomogramy temperatur stali θa,t(t) stalowych elementów bez izolacji oraz z izolacją ogniochronną, o różnych współczynnikach masywności. Umożliwiają one pominięcie przyrostowych obliczeń temperatur stali θa,t(t) zaproponowanych w [8].

Rys. 3. Zachowanie stalowego elementu konstrukcyjnego w sytuacji pożarowej [2]

Rys. 4. Nomogramy temperatury krytycznej stalowych elementów θa,cr w funkcji wskaźnika wykorzystania jego nośności μ 0 [14]

BUDOWNICTWO

zginanych zabezpieczonych przed zwichrzeniem oraz prÄŠtĂłw rozciÄ…ganych w funkcji no w [8].

N N1 ˜ N 2 0,60, 0,70, 0,85 i 1,00 i zmodyfikowanego wspóåczynnikĂłw przystosowania Na rys. 4 [14] pokazano nomogramy temperatury krytycznej stalowych elementĂłw P 0 zwichrzeniem T a , cr ze wspóåczynnika ich wytÄŠÄŞenia obliczonego wzoru: zginanychstopnia zabezpieczonych przed oraz prÄŠtĂłw rozciÄ…ganych w funkcji

Builder

46

grudzień 2014

Temperatura krytyczna stalowego elementu przy danym poziomie Na rys. 4 [14] pokazano nomogramy temperaturyjego krytycznej staograniczonymi wydłuşeniami, a takşe deformacjami elementów konlowych elementów zginanych zabezpieczonych przed zwichrzeniem strukcji stalowej.

E E N ktĂłrej N1 ˜ N 2przyjmuje 0,60, 0,70 i fi1, d,00 ion T a , cr przyobciÄ…ÄŞenia , siÄŠ, d , 0,85 jest to przystosowania temperatura, przy zniszczeniu. wspóåczynnikĂłw zmodyfikowanego alowego elementu danym poziomie P 0 poziomie N 1N 2 fi jego NÄŞe ulega orazdanym prÄ™tĂłw rozciÄ…ganych w funkcji współczynnikĂłw przystosowania Temperatura krytyczna stalowego jego elementu T a , cr przy .

(5) R fi0,85 , d , 0 i 1,00Ri fizmodyfikowanego , d ,0 Metoda temperatury krytycznej κ = κ1P.κ2 = 0,60,metodą 0,70, współczynnika Podstawą oceny bezpieczeĔstwa poĪarowego temperatury krytycznej jest R M N V 0 ulega atura, przy której przyjmujejest siĊ,to Īe zniszczeniu. fi , d , t on fi , Rd ze fi , Rd ,V fi , Rd obciąĪenia temperatura, którejich przyjmuje siĊ,elementu Īeich on wspóåczynnika stopnia wytĊĪenia obliczonego – obliczeniowa noĞnoĞß ( Οzniszczeniu. , wzoru: czĊĞcilub lubcaåoĞci caåoĞci Rulega stopnia wytęşenia Temperatura krytyczna stalowego θprzy pozioze wzoru: d , t – obliczeniowa fi0 ,obliczonego Rd , N fi , Rd a,cr przy danym noĞnoĞß elementu (M , fi , Rd ) )czĊĞci R fi fi, d, elementu , t – obliczeniowa noĞnoĞß elementu ( M fi , Rd , N fi , Rd , V fi , Rd ) czĊĞci lub caåoĞci mie jego obciąşenia jest to temperatura, przy której przyjmuje się,Tşea ule, t elementu Podstawą oceny bezpieczeĔstwa poĪarowego temperatury krytycznej jest wymaganego wyznaczenie temperatury stalowego po okresu zeĔstwa poĪarowego metodą temperatury krytycznej jest Eupåywie E t ,metodą fi , d konstrukcji po czasie wyznaczona zgodnie zNPN-EN PN-EN 1993-1-2 [8]. t ga on zniszczeniu.

P N N fi , d [8]. . (5) konstrukcji po czasie , wyznaczona zgodnie z 1993-1-2 0 1 2 t .

(5) Zmodyfikowana metoda noÄžnoÄžci konstrukcji po czasie , wyznaczona zgodnie z PN-EN 1993-1-2 [8].

T a , t elementu R fi ,okresu R Tfi , da ,,0cr Podstawą oceny bezpieczeństwa poşarowego temperatud ,0 t metodą T a , t elementu wyznaczenie temperatury po upåywie wymaganego fi,d,req moĪna ognioodpornoĞci istalowego porównanie jej w z temperaturą krytyczną , przy której stalowego po upåywie wymaganego okresu MetodĊ noĞnoĞci stosowaß ocenie noĞnoĞci w warunkach poĪaru stalory krytycznej jest wyznaczenie MetodĊ temperaturynoĞnoĞci θoceny stalowegostosowaß po moĪna ocenienoĞnoĞci noĞnoĞcina warunkachwytrzypoĪarustalostaloa,t elementu MetodatMetodĊ noĞnoĞci bezpieczeĔstwa poĪarowego obliczeniu noĞnoĞci moĪna stosowaß wwocenie wwwarunkach poĪaru T a , crpolega fi,d,req i porównanie jej z temperaturą krytyczną , przy której upływieognioodpornoĞci wymaganego okresu ognioodporności t i porównanie jej Zmodyfikowana metoda nośności T wystąpi wyczerpanie jego noĞnoĞci, tj. sprawdzenie warunku: fi,d,reg wychelementów elementów rozciąganych,Ğciskanych Ğciskanychna nawyboczenie, wyboczenie,zginanych zginanychz zwarunku warunku a , cr , przy której porównaniez temperaturą jej z temperaturą krytyczną wych rozciąganych, krytyczną θa,cr, wych przy której wystąpi wyczerpanie jego noMetoda nośności oceny bezpieczeństwa poşarowego zpolega na obR fi , d , t zginanych elementów rozciąganych, Ğciskanych na wyboczenie, warunku maåoĞci elementu stalowego w podwyĪszonej temperaturze (po upåywie wywystąpi wyczerpanie jego noĞnoĞci, tj. sprawdzenie warunku: Zmodyfikowana metoda noĞnoĞci T d T śności, tj. sprawdzenie warunku: liczeniu wytrzymałości elementu stalowego w podwyşszonej temperazwichrzeniaoraz orazĞciskanych Ğciskanychi zginanych. i zginanych. a ,t a , cr .

(1) noĞnoĞci, tj. sprawdzenie warunku: zwichrzenia turze (po upływie wymaganego czasu ognioodporności) i porówzwichrzenia orazoceny Ğciskanych zginanych.

T aR, tfi,d,t dT maganego czasu ognioodpornoÄžci) ii porĂłwnaniu z efektem oddziaĂĄywaÄ” na kona , crjej .

(1) Metoda noĞnoĞci bezpieczeĔstwa poĪarowego polega na obliczeniu wytrzyR fi , d , t okreĞla T a , t model dObliczeniowe T a , cr . .oceny naniu jej oddziaływań namodyfikując konstrukcję w warunkach poşaru no(1) Ten bezpieczeĔstwa w warunkach poĪaru moĪna stosowaß tylko wtedy, noĞnoĞcielementów elementów siĊ, odpowiednie R z fi efektem (1) , d , t okreĞla siĊ, modyfikując odpowiednie noObliczeniowe noĞnoĞci R E fi , d , tstosowaß E .

Bezpieczeństwo konstrukcji stalowej w warunkach poşaru spraw-noTen modelstrukcjĊ oceny Obliczeniowe bezpieczeĔstwa w warunkach tylko wtedy, noĞnoĞci elementów okreĞla siĊ, modyfikując odpowiednie fi , d poĪaru fi,d moĪna R w warunkach poĪaru .

BezpieczeĔstwo konstrukcji stalowej w warunfi , d , t (po upåywie wymaåoĞci elementu stalowego w podwyĪszonej temperaturze gdy nie trzeba uwzglĊdniaß kryteriów statecznoĞci (tj. w przypadku prĊtów rozciąga- w ĞnoĞci elementów w normalnej wedåug [7].Zgodnie Zgodnie z[8] [8]degradacjĊ degradacjĊ Ten model oceny bezpieczeństwa w warunkach poşaru moşna stosodzatemperaturze się ze wzoru: czeĔstwa w warunkach poĪaru moĪna stosowaß tylko wtedy, ĞnoĞci elementów w normalnej temperaturze wedåug [7]. z[8] gdy nie trzeba uwzglĊdniaß kryteriów statecznoĞci (tj. w przypadku prĊtów rozciągaĞnoĞci elementów w normalnej temperaturze wedåug [7].

Zgodnie z degradacjĊ ww E d R wać tylko wtedy, gdy nie trzeba uwzględniać kryteriów stateczności (tj. .

(6) fi ,efektem d fi , d , t oddziaåywaĔ kachnych, poĪaru sprawdza siĊ ze wzoru: , maganego czasu ognioodpornoĞci) i porównaniu jej z na konf Ğciskanych, zginanych zabezpieczonych przedproporcjonalnoĞci zwichrzeniem oraz które nie f f y aß kryterióww statecznoĞci (tj. w przypadku prĊtów rozciągaprzypadku rozciąga-nych, zginanych zabezpieczonych przed granicy gdzie: podwyĪszonej temperaturze granicyplastycznoĞci plastycznoĞci f p, ,granicy nych, prętów zginanych zabezpieczonych przed zwichrzeniem oraz Ğciskanych, które podwyĪszonej temperaturze granicy proporcjonalnoĞci f p p,nie f yy podwyĪszonej temperaturze granicy proporcjonalnoĞci granicy plastycznoĞci zwichrzeniem oraz ściskanych, które nie ulegają wyboczeniu) ani warunR – obliczeniowa nośność elementu ( M , N , V ) części lub caE fi , dodksztaåcenia (6) ulegają fi,d,t fi,Rd stalowej fi,Rd fi,Rd w warunwyboczeniu) ani warunków elementu stalowego. strukcjĊ w warunkach poĪaru .

BezpieczeĔstwo konstrukcji eczonych przed zwichrzeniem oraz Ğciskanych, które podåuĪnej nie elementu E stalowego. i ani moduåu sprĊĪystoĞci uwzglĊdnia stosując wspóåczynniki ulegają wyboczeniu) warunków odksztaåcenia ków odkształcenia elementu stalowego. łościEkonstrukcji po czasie tsiĊ, , wyznaczona zgodnie z PN-EN 1993-1-2redukcyj[8]. imoduåu moduåu sprĊĪystoĞci podåuĪnej uwzglĊdnia siĊ, stosując wspóåczynniki redukcyjE sprĊĪystoĞci podåuĪnej uwzglĊdnia siĊ, stosując wspóåczynniki redukcyjgdzie: Temperatura krytyczna Metodę nośności moşna stosować w ocenie nośności w warunkach θa,cr istalowego elementu o przekroju klasy 1, 2 T E d R a , crzestalowego fi , d klasy fi , d ,1, t , 2 lub 3 wynosi T a , cr krytyczna Temperatura elementu warunków odksztaåcenia elementu kachstalowego. poĪaru sprawdza siĊ wzoru: k p , T ,stalowych k yściskanych Temperatura krytyczna stalowego elementu klasyelementów 1, o2 przekroju lubrozciąganych, 3 wynosi , T i moduåu ne proporcjonalnoĞci granicy plastycznoĞci sprĊĪystoĞci poşaru na wyboczenie, lub 3 wynosi 500-800°C i oblicza się jągranicy (zakładając równomierny rozkład okprzekroju p , T , granicy plastycznoĞci kk y , T i moduåu sprĊĪystoĞci ne granicy proporcjonalnoĞci k pzginanych , T , granicy y , T i moduåu ne granicy proporcjonalnoĞci plastycznoĞci sprĊĪystoĞci o z warunku zwichrzenia oraz ściskanych i zginanych. temperatury) ze wzoru: o (6) 500 y k800 C (zakåadając a , cr stalowego elementu i1,oblicza ją (zakåadając równomierny temperatury) ze wzoru: 500 y 800 oC przekroju klasy 2 lub 3siĊ wynosi i oblicza siĊ ją równomierny rozkåad temperatury)rozkåad ze wzoru: Obliczeniowe nośności elementów Rfi,d,t określa się, modyfikując odk E ,T . k E E, T, T. . powiednie nośności elementów w normalnej temperaturze według [7]. gdzie: ªrozkåad ªºwspóåczynników º redukcyjnych 1 temperatury) ją (zakåadając równomierny 1ze o wzoru: WartoĞci podanow wtab. tab.11[8].

[8].temperaturze granicy propordegradację w podwyşszonej ,, (2) 1redukcyjnych 1wspóåczynników

482 , C T a , cr 39 ,19 ln ÂŤT a , crWartoÄžci 393,,833 19 ln

482 , o Cz [8]  podano   (2)Zgodnie , fpodano (2) 3,833 WartoĞci wspóåczynników redukcyjnych w tab.

1 [8].

P0  0,9674  cjonalności , granicy plastyczności f i modułu spręşystości podłuşnej P0 Ÿ0,9674 Ÿo przekrojachp klas 1, 2 lub 3 i równomiernym y º W przypadku elementów rozkåadzie o E uwzględnia się, stosując współczynniki redukcyjne granicy proporcjoWprzypadku przypadkuelementów elementówooprzekrojach przekrojachklas klas1,1,22lub lub33i irównomiernym równomiernym rozkåadzie 1 482 , C , W rozkåadzie (2) 33 P 0 się w którym wskaźnik wykorzystania nośności nalności Ο elementu wyznacza k , granicy plastyczności k i modułu spręşystości k w którym wskaĨnik wykorzystania noĞnoĞci elementu wyznacza siĊ z zaleĪnoĞci: P 0 p,θ y,θ E,θ.

T a , t ich obliczeniową R fizaleĪnoĞci: 0 elementu wyznacza Ÿ w którym wskaĨnik noĞnoĞci siĊ , d , t na rozciątemperatury noĞnoĞß wwarunkach warunkach poĪaru T a wykorzystania R z z zaleşności: Wartości współczynników redukcyjnych podano w tab.

1 [8]. , t fi , d , t temperatury ich obliczeniową noĞnoĞß w poĪaru na rozciąR fi , d , t na rozciąE fi , d temperatury T a , t ich obliczeniowąW przypadku noĞnoĞßelementów w warunkach poĪaru o przekrojach klas 1, 2 lub 3 i równomiernym P E P N siĊ N fi , d zystania noĞnoĞci0 0R elementu z zaleĪnoĞci: , P wyznacza (3) fi , T , Rd t , Rd oraz z warunku zwichrzeniaMM b , fi , t , Rd wyganie ,na nawyboczenie wyboczenierozkładzie N b , fi ,, Rd temperatury , (3) ich obliczeniową nośność w M warunkach fi , T , Rd b , fi , t , Rdpo-wyfi , d , 0 0 ganie NN a,t orazzzθwarunku warunku zwichrzenia (3) N b b, fi, fi, t,,tRd b , fi , t , Rd wyR fi , d , 0 , fi ,T , Rd , ,na ganie wyboczenie oraz zwichrzenia şaru Rfi,d,t na rozciąganie Nfi,θ,Rd, na wyboczenie Nb,fi,t,Rd oraz z warunku znaczasiĊ siĊze zewzorów: wzorów: gdzie: gdzie: zwichrzenia Mb,fi,t,Rd wyznacza się ze wzorów: znacza (3) znacza siĊ ze wzorów: gdzie: (Mfi,Ed, Nfi,Ed, Vfi,Ed) w sytuacji poEfi,d – obliczeniowy oddziaływań E fi , d – efekt M fi , Ed ) w sytuacji J J M 0 efekt [6], oddziaåywaĔ ( fi , Ed , N fi , Ed , V N N t , Rdk k y ,JT M 0 , şarowej wyznaczonyobliczeniowy zgodnie z PN-EN 1991-1-2 T , Rd (7) N fifi,fiT, ,Ed E fi , d – obliczeniowy efekt oddziaåywaĔ (NM M , Rd , NN t ,fiRd , Ed y ,T V J 0fi ,,Ed (7) Rfi,d,0 –poĪarowej obliczeniowawyznaczony nośność elementu stalowego ( M , N , ,fi,(7)) w sytuacji (7) fi , , Rd t , Rd k y ,T, J M M T fi,Rd,0 fi,Rd,0 zgodnie z PN-EN 1991-1-2 [6], , , fi J M , fi Vfi,Rd,0 ) w sytuacji poşarowej wyznaczona w czasie t = 0 (w warunkach M fi , Ed , poĪarowej N fi , Ed , V wyznaczony zgodnie z PN-EN 1991-1-2 [6], fi , Ed R fi , d (,normalnej), M N V efekt oddziaåywaĔ ) w sytuacji temperatury ale ze współczynnikiem bezpieczeństwa γ 0 – obliczeniowa noĞnoĞß elementu stalowego ( fi , Rd , 0 , N fi , Rd , 0 , Ffi , RdN, 0 ) wk J JMM0 0 M,fi T 0 , (8) b , fi , t , Rd F N fi c , Rd y ,J (8) w warunkach poşarowych.R , Rd FMfiN c , Rdkk y ,TN M J Rd , ,fi0, , V fi , Rd , 0 ) w (8) NNb ,bfi, fi, t,,tRd fi , d , 0 – obliczeniowa noĞnoĞß fic,,Rd , 0 y,,T J fi , M fi Rd elementu stalowego ( godnie z PN-EN 1991-1-2 [6], t 0 (8) sytuacjikształtowników poĪarowej stalowych wyznaczona w czasie W przypadku o przekrojach klasy 4 naleşy(w warunkach temperatury normal- J M , fi, , M , fi stosować zachowawczą temperaturę krytyczną θa,cr = 350°C. JM0 t 0 M N V J sytuacji poĪarowej wyznaczona w czasie (w warunkach temperatury normalfi , Rd , 0 fi , Rd , 0 fi , Rd , 0 M , fi oĞnoĞß elementu stalowego ( wzrostem , wskaĨnika , krytycznej )stalow w jego warunkach nej), ale pokazano zeze wspóåczynnikiem bezpieczeĔstwa M b , fipoĪarowych. k y ,JTJczasu Na rys.

4 [14] nomogramy temperatury ,,trwania (9) M0 0F , t , Rd P F ,M fi M c , Rd wykorzystania noĞnoĞci . LT Dla danego (9) M k M 0 T b , fi , t , Rd LT , fi c , Rd y , J (9) M F LT , fi M zak y ,T J M ,,fi, wych elementów θa,cr w funkcji wskaźnika wykorzystania ich nośności Ο 0. b , fi , t , Rd c , Rd J (9) W przypadku ksztaåtowników stalowych o przekrojach klasy 4 naleĪy stosowaß M , fi t 0 (w warunkach M , fi w warunkach poĪarowych. nej), taleogniowej zetemperatury wspóåczynnikiem bezpieczeĔstwa J M , fi aczona w czasie normalT a , t rozciąT a , cr , wartoĞß Słuşą one do obliczania odporności stalowych gdzie: poĪaru , jeĞli przyjąß, Īeprętów maksymalną poziomu wykorzystania o gdzie: ganychchowawczą i belek zabezpieczonych przed krytyczną zwichrzeniem.T Temperatura Nt,Rd, Nc,Rd, Mc,Rd – obliczeniowe nośności przekroju, odpowiednio: na 350 kryC a , cr gdzie: temperaturĊ .

J M , fi w W przypadku ksztaåtowników stalowych o przekrojach klasy 4 naleĪy stosowaß zaem bezpieczeĔstwa warunkach poĪarowych. gdzie: tyczna elementu stalowego rozciąganie, na ściskanie moĪna i na zginanie w normalnej temperaturze (20°C), θa,cr zmniejsza się wraz ze wzrostem wskaźP 0 elementu noĞnoĞci zapewniającą ognioodpornoĞß, wyznaczyß, korzystaN N M Rd c , Rd c , Rd poşaru o , , – obliczeniowe noĞnoĞci przekroju, odpowiednio: na rozciągaNa rys. 4 [14] pokazano nomogramy temperatury krytycznej stalowych elementów N Οt 0, .tRd,Dla N M obliczone wg [7], nika wykorzystania jego nośności danego czasu trwania c , Rd , M c , Rd – obliczeniowe T a , cr 350 C. , NtemperaturĊ noĞnoĞci przekroju,odpowiednio: odpowiednio:na narozciągarozciągaN4 ków stalowych o przekrojachθ klasy naleĪy chowawczą krytyczną t , Rd c , stosowaß Rd , c , Rd za, – obliczeniowe noĞnoĞci przekroju, t, jeśli przyjąć, şe θa,t= , wartość maksymalną poziomu wykorzystaχ , χ – współczynniki wyboczenia i zwichrzenia w warunkach poşając z nomogramów na rys.

1, 2 oraz rys.

4. fi P LT,fi o T a , cr w funkcjia,crwskaĨnika wykorzystania jego noĞnoĞci 0 . SåuĪą one do obliczania20 o C ), obliczone wg [7], nie,4na na Ğciskanie i na zginanie w normalnej temperaturze ( 20 nia nośności ru wg [8], Οo C ognioodporność, moşna wyzna0 elementu zapewniającą o C ), obliczone Na rys.

[14] pokazano nomogramy temperatury krytycznej stalowych elementów nie, Ğciskanie i na zginanie w normalnej temperaturze ( wg[7], [7], T 350 , a cr krytyczną czyć, korzystając.z nomogramów 20 C poĪaru nie, na Ğciskanie na zginanie wγM0normalnej temperaturze (nośności ), obliczone wg W ocenie noĞnoĞci na4.izginanie stalowych w warunkach moĪna rys. 1, 2 oraz rys. , γM,fi elementów – częściowe współczynniki odpowiednio w tempeodpornoĞci ogniowejna stalowych prĊtów rozciąganych i belek zabezpieczonych przed F F fi ,F LT ,elementów fi – wspóåczynniki inoĞnoĞci zwichrzenia warunkach wg[8], [8], W ocenie nośności na Tzginanie w warunkach wyboczenia raturze normalnej wg [7] i w warunkach poşaru wg [8],poĪaru które wynoszą Fw P 0w.wSåuĪą fistalowych LT , fi wskaĨnika a , cr ,funkcji –wspóåczynniki wspóåczynniki wyboczenia izwichrzenia zwichrzenia warunkach poĪaru wg wykorzystania jego one do obliczania nomogramy temperatury krytycznej F fistalowych Fnierównomierny uwzglĊdniß rozkåad temperatury w przekroju i na ich dåugoĞci.

WówLT ,rozkład fi – elementów , wyboczenia i w warunkach poĪaru wg [8], T poşaruzwichrzeniem. moşna uwzględnić nierównomierny temperatury w przeγ = 1,0, γ = 1,0. a , cr M0 M,fi Temperatura elementu stalowego zmniejsza siĊ wraz J M 0 ,J J krytyczna Mnośność , fi – czĊĞciowe kroju i na ich długości. Wówczas przekroju na zgi-wspóåczynniki Sposób określenia nośności elementów stalowych w poşarze na wynoĞnoĞci odpowiednio wtemperaturze temperaturze norJ.obliczeniową P 0obliczeniową odpornoĞci stalowych prĊtów rozciąganych imoĪna belek zabezpieczonych przed M , fi do M 0 , J ogniowej – czĊĞciowe wspóåczynniki noĞnoĞci odpowiednio norczas noĞnoĞß przekroju na zginanie obliczyß ze wzoru: wykorzystania jego noĞnoĞci SåuĪą one obliczania J M , fi – czĊĞciowe wspóåczynniki noĞnoĞci odpowiednio ww temperaturze nanie moşna obliczyć ze wzoru: M 0 , boczenie Nb,fi,d,t oraz na zwichrzenie Mb,fi,t,Rd według PN-EN 1993-1-2 [8] nor1, 0 1, 0 J M , fiw 1obliM 0 1stosowanych róşni się w niektórych aspektach odT algorytmów malnej wgTemperatura [7]i w i wwarunkach warunkach poĪaru wg [8],które które wynoszą a , cr ,0 . .

J JMzmniejsza , 0 ,J,J MsiĊ zwichrzeniem. elementu stalowego M fi ,T wg owych prĊtów rozciąganych i belek zabezpieczonych przedkrytyczna , fi wraz 0 1, 0 , Rd [7] malnej poĪaru wg [8], wynoszą 1 , 0 J , fi 0 czaniu nośności temperaturzeM według PN-EN [7]. ,, (4)i w warunkach M fi , t , Rdmalnej wg [7] wg [8],w normalnej które wynoszą , M1993-1-1 .

(4) poĪaru N 1N 2 okreĞlenia Sposób noĞnoĞci elementów stalowych w poĪarze na wyboczenie T Róşnice dotyczą m.in. przyjmowania wielokrotnych krzywych niestatecza , cr Sposóbzmniejsza okreĞleniasiĊ noĞnoĞci elementówstalowych stalowych wpoĪarze poĪarzena nawyboczenie wyboczenie ura krytyczna elementu stalowegoSposób wraz elementów okreĞlenia noĞnoĞci ności ogólnej. Wynika to z w konieczności uwzględnienia zmian granicy gdzie: N M , fi , d , t oraz b , fi , t , Rd f wedåug gdzie: na zwichrzenie PN-EN 1993-1-2 [8] róĪni siĊwwnienieplastyczności Mfi,θ,Rd – obliczeniowa nośnośćNnab ,bzginanie elementu z równomierną oraz modułu spręşystości podłuşnej E w podwyşszoM y,θ θ , Rd wedåug orazna nazwichrzenie zwichrzenie M b b, ,fi fi, t,,tRd PN-EN1993-1-2 1993-1-2 [8]róĪni róĪni siĊ N b , fi fi, d, d, t, t oraz wedåug PN-EN w nietemperaturą w przekroju θa w czasie nych temperaturach, które bezpośrednio decydują[8] o nośności siĊ z warunku t trwania poşaru, wg PN-EN 1993M fi ,T , Rd – obliczeniowa noĞnoĞß na zginanie elementu z równomierną temperaturą utraty stateczności ogólnej.

1-2 [8], Współczynniki niestateczności χ fi i χLT,fi według [8] są funkcjami κ1, κ2 – współczynnik przystosowania uwzględniający nierównomierny m.in. _ T a woraz t trwania w przekroju czasie PN-EN 1993-1-2 [8], rozkład temperatury odpowiednio w przekroju na długości elemen- poĪaru, smukłościwg względnych w warunkach poşaru: wyboczenia Ν lub zwiθ _ tu, których wartości podano w [8]. chrzenia ΝLT,θ. Zaleşą one od temperatury stali θa,t, gdyş są funkcją N 1 , N 2 – wspóåczynnik przystosowania uwzglĊdniający nierównomierny rozkåad tem-

peratury odpowiednio w przekroju oraz na dĂĄugoÄžci elementu, ktĂłrych wartoÄžci poda-

Ğci ogólnej prĊtów.

blice, które umoĪliwiają bezpoĞrednie wyznaczanie wspóá-

Literatura

[1] Biegus A., Projektowanie konstrukcji stalowych z uwagi na warunki pożarowe. „Izolacje” nr 2/2013, s. 20-28.

[2] Biegus A., Mądry D., Praktyczne aspekty projektowania konstrukcji stalowych z uwagi na warunki pożarowe. „Inżynieria i Budownictwo” nr 10/2013.

[3] Franssen J. M., Zaharia R., Design of Steel Structures Subjected to Fire. Background and Design Guide to Eurocode 3. Les Editions Universite de Liege, LiegeBelgium 2005.

[10] SD005a-EN-EU Nomogram for protected members. www.steel-access.com.

[11] SD006a-EN-EU Properties of fire compartment lining materials. www.steelaccess.com.

[12] SD007a-EN-EU Nominal temperature-time curves. www.steel-access.com.

[13] SD008a-EN-EU Buckling factors at elevated temperature. www.steel-access. com.

[14] SD009a-EN-EU Critical temperatures for the design fire resistance of steel beams and members in tension. www.steel-access.com.

[15] SD0010a-EN-EU Limiting compressive stresses for the design fire resistance of steel columns. www.steel-access.com.

47 Builder

Tab. 1. Współczynniki redukcyjne właściwości mechanicznych y,θ i odkształcalnościowych stali w węglowej w podwyższonych żystości k .

Z tego powodu współczynniki niestateczności χ i χ wyE,θ fi LT,fi T , I T i lub I LT , T i ). UmoĪliwiają one usprawnienie procedury temperaturach [8] znacza się iteracyjnie, co stanowi uciążliwość tej procedury oceny nieWspółczynnik redukcyjny stateczności ogólnej Temperatura F fi iprętów.

F LT , fi ników wyboczenia zwichrzenia stosunku do W [13] zamieszczono tablice, które umożliwiają w bezpośrednie wyznaky,θ kp,θ kE,θ stali θa czanie współczynników niestateczności ogólnej χ fi i χLT,fi (bez potrzeby ego w PN-EN 1993-1-2 [8] (gdyĪ nie prowadzi siĊ obliczeĔ 20 1,000 1,000 1,000 określania parametrów pośrednich Eθ, fy,θ, αθ, фθi lub фLT,θi). Umożliwiają 100 1,000 1,000 1,000 one usprawnienie procedury wyznaczania współczynników wyboczenia χ fi 200 1,000 0,807 0,900 i zwichrzenia χLT,fi w stosunku do sposobu zaproponowanego w PN-EN 300 1,000 0,613 0,800 1993-1-2 [8] (gdyż nie prowadzi się obliczeń iteracyjnych). e noĞnoĞci na wyboczenie stalowych prĊtów w warunkach 400 1,000 0,420 0,700 Bezpośrednie określenie nośności na wyboczenie stalowych prętów 500 0,780 0,360 0,600 w warunkach pożaru N (z pominięciem iteracji oraz wyznaczania iniĊciem iteracji oraz wyznaczania wspóáczynników niestab,fi,t,Rd 600 0,470 0,180 0,310 współczynników niestateczności ogólnej χ fi ) przedstawiono w [15] i wy700 0,230 0,075 0,130 znacza w się [15] ją ze wzoru: rzedstawiono i wyznacza siĊ ją ze wzoru: 800 0,110 0,050 0,090 N b , fi , t , Rd f yc ,T , O A ., (10) 900 0,060 0,0375 0,0675 (10) 1000 0,040 0,0250 0,0450 gdzie: 1100 0,020 0,0125 0,0225 f'y,θ λ_ – graniczne 1200 0,000 0,0000 0,0000 _ naprężenia ściskające, które zależą od smukłości względnej pręta λktóre w temperaturze stali θprĊta O w a,t i gatunku rĊĪenia Ğciskające, zaleĪą20°C, odtemperatury smukáoĞci Tab. 2. Graniczne naprężenia ściskające f'y,θ λ_ dla stali S235 [15] stali (np. dla stali S235 podano je w tab. 2), T a , t i gatunku pole przekroju pręta ściskanego.

Temperatura stali θa mperaturyA –stali stali (np. dla stali S235 podano S235 Tabele naprężeń f'y,θ λ_ dla stali S275, S355 i S460 podano w [15], 400°C 450°C 500°C 550°C 600°C 650°C 700°C 750°C 800°C a _ _ także w [2]. Korzystając z nich, na podstawie smukłości względnej f'y,θ λ_ _ λ (20°C) λ, temperatury stali θa,t określa się naprężenia f'y,θ λ i oblicza nośność θ pręta na wyboczenie Nb,fi,t,Rd wg (10). Stosując nomogramy na rys. 1 a Ğciskanego.

0,0 235 209 183 147 110 82 54 40 26 i 2, określa się czas potrzebny na osiągnięcie temperatury krytycznej 0,1 218 194 171 136 102 76 50 37 24 i ocenia nośność naprężeń f'y,θ λ_ pozwalają dla stali S275, S355 iogniową S460 elementu. podanoTabele w [15], a takĪe w [2]. Ko- 0,2 202 180 159 127 94 70 46 34 22 na wyznaczenie współczynników zwichrzenia χLT,fi elementów stalowych 0,3 187 167 147 117 87 64 42 31 21 _ T a , tsmukłości w podwyższonej θa,t nastali podstawie względnej λLT O , temperaturze stawie smukáoĞci temperatury okreĞla siĊ na0,4 171 154 136 108 80 59 38 29 19 wyznaczonej zgodnie z PN-EN 1993-1-1 [7] tj. w normalnej temperatu0,5 156 140 124 98 72 53 34 26 18 rze. W tym przypadku średnia temperatura stali θa,t po czasie t jest za0,6 140 127 113 89 65 47 30 23 16 stąpiona przez maksymalną temperaturę w ściskanym pasie zginane0,7 126 114 102 80 58 42 26 21 15 go dźwigara θa,com.

0,8 112 102 91 71 51 37 23 18 13

0,9 99 90 81 63 45 33 20 16 12 Uwagi i wnioski końcowe 1,0 88 80 73 56 40 29 18 14 11 Wiarygodną ocenę ognioodporności konstrukcji stalowych można 1,1 78 71 65 50 35 25 16 13 9 uzyskać, stosując metody oparte na właściwościach. W analizach ter1,2 70 64 58 45 31 23 14 11 8 miczno-statyczno-wytrzymałościowych na podstawie przyjętych pól 1,3 62 57 52 40 28 20 12 10 8 temperatury w elementach i kombinacji oddziaływań można ocenić za1,4 56 51 47 36 25 18 11 9 7 chowanie konstrukcji stalowej w warunkach pożaru. Ta metoda umożli1,5 50 46 42 32 22 16 10 8 6 wia elastyczność w wyborze rozwiązań technicznych spełniających wy1,6 45 42 38 29 20 15 9 7 6 magania ognioodporności konstrukcji i uwzględnia intensywność od1,7 41 38 35 26 18 13 8 7 5 działywania pożaru.

1,8 37 34 31 24 17 12 7 6 5 Zaproponowane w PN-EN 1993-1-2 [8] modele obliczeniowe me1,9 34 31 29 22 15 11 7 5 4 tody nośności i metody temperatury krytycznej umożliwiają relatyw2,0 31 29 26 20 14 10 6 5 4 nie prostą weryfikację nośności ogniowej konstrukcji stalowej. Procedury obliczeniowe tych metod można znacząco uprościć korzystając z „euronomogramów” (np. rys. 1, 2, 4) oraz tablic zamieszczo[4] Giżejowski M., Król P., Projektowanie stalowych elementów rozciąganych, ścinych w [9]-[15]. W ocenie nośności na wyboczenie Nb,fi,t,Rd oraz na skanych i zginanych z uwagi na warunku pożarowe według PN-EN 1993-1-2. „Inżyzwichrzenie Mb,fi,t,Rd elementów stalowych prętów w warunkach ponieria i Budownictwo” nr 9/2008, s. 485-495.

[5] Maślak M., Budownictwo ogólne – tom 5. Część 10: Odporność ogniowa. Nożaru szczególnie przydatne są tablice zamieszczone w [13] i [15]. śność konstrukcji w warunkach pożaru. Arkady Warszawa 2010.

Umożliwiają one bezpośrednie wyznaczanie współczynników niestatecz[6] PN-EN 1991-1-2 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-2: Oddzianości ogólnej χ fi i χLT,fi [13] lub nośności krytycznych z warunku wyboływania ogólne. Oddziaływania na konstrukcje w warunkach pożaru.

[7] PN-EN 1993-1-1 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 1-1: czenia i zwichrzenia [15] bez potrzeby określania parametrów pośredRe-guły ogólne i reguły dla budynków. nich Eθ, fy,θ, αθ, фθi lub фLT,θi, a także prowadzenia obliczeń iteracyjnych.

[8] PN-EN 1993-1-2 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 1-2: Reguły ogólne – Obliczanie konstrukcji z uwagi na warunki pożarowe.

Stanowi to istotne uproszczenie obliczeń w stosunku do sposobu zapro[9] SD004a-EN-EU Nomogram for unprotected members. www.steel-access.com. ponowanego w PN-EN 1993-1-2 [8].

grudzień 2014

F fi i F LT , fi (bez potrzeby okreĞlania parametrów Ğci ogólnej współczynników redukcyjnych: granicy plastyczności k i modułu sprę-

dr inż. Paweł Krause

Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Wydział Budownictwa, Politechnika Śląska

Projektowanie budynków energooszczędnych i pasywnych jest ukierunkowane na zapewnienie wysokiej izolacyjności termicznej przegród zewnętrznych, minimalizację mostków termicznych, a także uzyskanie szczelnej obudowy na niekontrolowaną infiltrację powietrza.

W

polskim ustawodawstwie nie ma przedstawionych wymagań dla budynków energooszczędnych i pasywnych. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [1], zawiera minimalne obligatoryjne wymagania w zakresie izolacyjności termicznej przegród zewnętrznych, maksymalne wymagania wskaźnika EP na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a także zalecane wymagania w zakresie szczelności powietrznej budynków. W większości przypadków projekty budowlane bazują na spełnieniu minimalnych wymagań przytoczonego rozporządzenia w zakresie izolacyjności termicznej. Zapisy dotyczące szczelności powietrznej dla budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i produkcyjnych wiążą się z wymaganiami dla przegród zewnętrznych nieprzezroczystych, złączy między przegrodami i częściami przegród (między innymi połączenie stropodachów lub dachów ze ścianami zewnętrznymi).

Zwraca się dodatkowo uwagę na przejścia elementów instalacji, takich jak kanały instalacji wentylacyjnej i spalinowej przez przegrody zewnętrzne oraz na połączenia okien z ościeżami, stawiając warunek konieczności projektowania i wykonywania ww. połączeń pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza. Nie stawia się jednak wymogów minimalnych w tym zakresie, a jedynie zalecenia, aby szczelność powietrzna budynków wynosiła w budynkach z wentylacją grawitacyjną lub wentylacją hybrydową – n50 < 3,0 1/h, natomiast w budynkach z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją – n50 < 1,5 1/h. Dodatkowo zalecane jest, by po zakończeniu budowy budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i produkcyjny został poddany próbie szczelności przeprowadzonej zgodnie z normą PNEN:13829 „Właściwości cieplne budynków. Określanie przepuszczalności powietrznej budynków. Metoda pomiaru ciśnieniowego z użyciem wentylatora” [2], dotyczącą określania przepuszczalności powietrznej budynków w celu uzyskania zalecanej szczelności. W Polsce od roku

SP03

SP04

SP03

SP02

SP04

SP02

0, 5°C 0, 5°C 0 0

-5 -5

AR01 AR01

-10 -10

AR02 AR02

SP01 SP01

-15 -15 -17,0°C -17,0°C

Rys. 1. Termogram elewacji budynku wielorodzinnego (U ściany na poziomie 0,20 W/(m2K), ψ dla połączenia balkon-ściana <0,3 W/(mK)) [5] 9,0°C

SP04

SP03

SP04

SP03

AR02

9,0°C

AR02

8 AR01

8

SP05

AR01

SP05

6 6

SP01 LI01

SP01

4

SP02

4

SP02

LI01

2,5°C 2,5°C

Rys. 2. Przykładowy termogram ściany zewnętrznej budynku pasywnego [6].

Rysunki archiwum wg literatury

BUDOWNICTWO grudzień 2014

48 Builder

Izolacyjność cieplna i szczelność powietrzna

2013, przy okazji wprowadzania programu wsparcia finansowego budownictwa energooszczędnego, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) określił minimalne wymagania, jakie powinny spełniać budynki jednorodzinne i wielorodzinne w standardzie NF40 n50 ≤ 1,0 1/h i NF15 n50 ≤ 0,6 1/h [3].

Izolacyjność termiczna

Minimalne wymagania w zakresie izolacyjności termicznej pełnych przegród zewnętrznych dla budynków realizowanych w standardzie NF40 są ustalone na poziomie U = 0,20 W/(m2K) (stropy nad piwnicami nieogrzewanymi lub podłoga na gruncie w budynkach jedno- i wielorodzinnych oraz ściany zewnętrzne w budynkach wielorodzinnych). Dodatkowym wymogiem są graniczne wartości liniowych współczynników przenikania ciepła ψ, obliczane na etapie projektowania budynku. Kontrola jakości stanu ochrony cieplnej na etapie realizacji może zostać przeprowadzona za pomocą zróżnicowanych pomiarów. Istnieje możliwość wyznaczenia współczynnika przenikania ciepła przy pomocy ciepłomierza i czujników temperatury. Badanie takie wymaga długotrwałych pomiarów. Według wskazań normy ISO 9869 [4] w przypadku elementów ciężkich pomiary muszą przekraczać 72 h. Inną z metod oceny stanu ochrony cieplnej są pomiary bezstykowe przy wykorzystaniu kamery termowizyjnej. Badania termowizyjne służą w większości przypadków do oceny jakościowej stanu ochrony cieplnej badanych przegród budowlanych. Są one pomocne w celu zlokalizowania ewentualnych nieprawidłowości w zakresie izolacyjności cieplnej przegród, w postaci mostków termicznych. Na rys. 1 przedstawiono przykładowy termogram ściany zewnętrznej budynku wielorodzinnego energooszczędnego (U ściany na poziomie 0,20 W/(m2K), ψ dla połączenia balkon-ściana < 0,3 W/(mK)).

Przykładowe wyniki pomiarów termowizyjnych wielorodzinnych budynków pasywnych wykonane przez autora w Wiedniu [6] umożliwiają

weryfikację jakości wykonawstwa wybranych budynków pasywnych wg wymagań Passivhaus Institut w Darmstadt. Budynki zaprojektowano z założeniem zapotrzebowania na energię do ogrzewania ≤ 15 kWh/m2, mocy cieplnej ≤ 10 W/m2, próba szczelności n50 ≤ 0,6, zapotrzebowanie na energię pierwotną ≤ 120 kWh/m2. Współczynniki przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych U poniżej 0,15 W/(m2K).

Analiza wyników badań polegała na wyodrębnieniu miejsc o różnym stopniu jasności obrazu, co odpowiadało zmiennej izolacyjności termicznej przegrody. Anomalie cieplne, których nie można wyjaśnić na podstawie analizy geometrycznej, analizy konstrukcji przegrody lub innych czynników mogących wpływać na wynik pomiaru, traktowano jako defekty termiczne. Na termogramach podano wartości temperatury w kilku wybranych punktach, zaznaczonych na odpowiednich termogramach krzyżykiem i cyfrą (np. SP01, SP02) oraz obszary odpowiadające charakterystycznym rozkładom temperatur na badanych przegrodach

W celu zapewnienia izolacyjności termicznej i szczelności przegród budowlanych należy odpowiednio dobrać ich rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne, a także poprawnie rozwiązać połączenia pomiędzy przegrodami. (np. AR01, AR02). Dla tak oznaczonych obszarów wyznaczono wartości minimalne i maksymalne temperatur. W celu określenia jednorodności cieplnej ścian zewnętrznych wyznaczono maksymalne i minimalne wartości temperatury w linii LI01. Przykładowe wyniki z przeprowadzonych badań dla ścian zewnętrznych przedstawiono na rys 2. Temperatury w punktach wynoszą odpowiednio: SP01 3,6°C, SP02 3,4°C, SP03 3,3°C, SP04 3,5°C, SP05 8,6°C. TempeREKLAMA

BUDOWNICTWO

2,5°C

ratury w polach AR01: max 3,7°C, AR01: min 3,1°C, AR02: max 3,7°C, AR02: min 3,1°C. Temperatury w linii LI01: max 3,7°C, LI01: min 3,2°C. Badane ściany zewnętrzne budynków pasywnych charakteryzują się jednorodnością termiczną. W większości przypadków maksymalne różnice temperatury dla ścian zewnętrznych pełnych poza miejscami występowania geometrycznych mostków termicznych nie przekraczały 0,6-0,7 K. Przykładowy termogram budynku energooszczędnego wykonanego w technologii prefabrykowanego lekkiego szkieletu drewnianego (Wolfsystem Polska) pokazano na rys. 3. Obok termogramu zawarto etykiety temperatur (minimalna, maksymalna, średnia) obszaru AR01i linii LI01. Minimalna temperatura powierzchni ściany w rozpatrywanym polu AR01 wynosiła -1,3°C, maksymalna -0,1°C. Temperatura średnia w polu wyniosła -0,8°C. Maksymalna różnica temperatury w polu AR01 wynosiła 1,2 K. Analiza liniowego rozkładu temperatury wzdłuż poziomej linii oznaczonej LI01 wykazała występowanie minimalnej temperatury na poziomie -1,0°C, maksymalnej równej -0,3°C. Odchylenie standardowe wynosiło 0,2°C. Maksymalna różnica temperatury dla analizowanej linii wynosi 0,7 K. Rozkład liniowy temperatury przedstawiono na rys. 4. Przeprowadzone badania in-situ prefabrykowanych budynków szkieletowych w technologii szkieletu drewnianego wykazały bardzo dobry stan ochrony cieplnej badanych przegród ściennych.

Rys. 3. Termogram ściany zewnętrznej budynku energooszczędnego [7].

Rys. 4. Liniowy rozkład temperatury dla ściany z rys. 3 [7].

Builder

50

grudzień 2014

Szczelność powietrzna

Pomiary termowizyjne powinny stanowić uzupełnienie badań szczelności budynków metodą pomiaru ciśnieniowego, z użyciem wentylatora (tzw. metoda „Blower Door”) – rys. 5. Lokalizacja nieszczelności obudowy związanej z niekontrolowaną infiltracją powietrza może być zrealizowana za pomocą gazu znacznikowego, termoanemometru lub np. termowizji. Przykładowe wyniki pomiarów termowizyjnych obrazujących nieszczelności w obrębie stolarki balkonowej pokazano na rys. 6. Szczególnie interesujące jest wykorzystanie pomiarów termowizyjnych do detekcji nieszczelności podczas wytwarzanego w badanych budynkach podciśnienia lub nadciśnienia. Na rys. 7 pokazano termogramy wykonane w naturalnych warunkach pomiarowych oraz w trakcie wytworzonego podciśnienia.

W celu zapewnienia szczelności przegród budowlanych należy odpowiednio dobrać ich rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne, a także poprawnie rozwiązać połączenia pomiędzy przegrodami. Zastosowanie materiałów o odpowiednio wysokim oporze dyfuzyjnym nie gwarantuje wystarczającej szczelności całej konstrukcji. Istotne jest, by połączenia wszystkich warstw odpowiadających za szczelność obudowy budynku były odpowiednio zaprojektowane i wykonane. Jako typowe materiały uszczelniające można zastosować różnego rodzaju taśmy (elastomery, bitumy, PE) oraz folie (PVC). Każdy z materiałów wymaga zastosowania odpowiedniej technologii uszczelniania miejsc szczególnych (przebicia instalacyjne lub technologiczne) [8].

Rys. 5. Zestaw pomiarowy do badania szczelności powietrznej budynków.

Literatura:

[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 75, poz. 690).

[2] PN-EN:13829 „Właściwości cieplne budynków. Określanie przepuszczalności powietrznej budynków. Metoda pomiaru ciśnieniowego z użyciem wentylatora”.

[3] Wymagania techniczne w ramach programu dopłat do kredytów na budowę domów energooszczędnych. NFOŚiGW. Warszawa 2014.

Rys. 6. Niekontrolowana infiltracja powietrza w obrębie stolarki [4] ISO 9869 Thermal insulation – Building elements –s In situ measurement of thermal resistance and thermal transmittance. 1994.

[5] Krause P., Nowoświat A., Steidl T., Jakościowa analiza obrazu cieplnego w diagnostyce izolacyjności termicznej zewnętrznej przegrody budowlanej. Konferencja „Kompleksowa diagnostyka cieplna in situ budynków”, Gliwice, listopad 2012.

[6] Krause P., Wojewódka D. Diagnostyka cieplna prefabrykowanych budynków pasywnych. Fizyka budowli w teorii i praktyce = Building physics in theory and practice. Łódź, Instytut Fizyki Budowli Katarzyna i Piotr Klemm, 2013.

[7] Krause P., Jakość cieplna prefabrykowanych budynków wykonanych w technologii lekkiego szkieletu drewnianego. „Energia i Budynek” nr 2011/7.

[8] Krause P., Szczelność obudowy a ochrona cieplna budynku.

Konferencja Fizyka Budowli w Teorii i Praktyce. 2007 t. 2.

[9] STEKRA – materiały własne 2001-2014 [10] Trispel A., Luftdichtheitsmessung & Thermografie zwei wichtige Hilfsmittel zur Schwachstellenanalyse und QualitätssicheRys. 7. Pomiary termowizyjne przed badaniem Blower Door i w trakcie badań. [10] rung am Bau. Ing.-Büro Trispel. Plauen.

drzwiowej [9].

Samoczynne odśnieżanie

z normą [6], wspóáczynnik termiczny C moĪemy wyznaczyü:

2 Spąg pokrywy śnieżnej składa się z wielu od liczby 2) dla 1,0 ≤CU= ≤t 4,5 W/(m2K) 1) warstw, dla zależnie U0 < 1 W/(m K) t 0 1,0; opadów. Właściwości fizyczne zalegającego śniegu ulegają zmianie pod 0 ,25 2 2 K) s · 1)1,0 dla 1 W/(m Ct = §1,0; 0 < W/(m 2) dla U0 ciśnienia U4,5 K) wpływem czynników klimatycznych: temperatury, wilgotności, sin 0 ,4 U 0 0 ,1

0 ,75 C 1 0 ,054 ¨ k ¸ ș 5 0 ,25 t 3,5 ¹ 2 © s § · 0 ,75 k i prędkości wiatru. Zmiany te wynikają z przemian fazowych wody – za2) dla 1,0 U0 4,5 W/(m K)

C 1 0 ,054 ¸ ș 5 sin 0 ,4 U 0 0 ,1

0 ,25 ¨ t 2 © 3,5 ¹ sk · marzania oraz topnienia [7].

3) dla U0 > 4,5 W/(m2K) § 3) dla U0 > 4,5 W/(m K) C 1 0 ,054 ¨ ¸ ș 5 0 ,25 t W zależności od prędkości wiatru oraz ekspozycji obiektu śnieg może 2 © 3,5 ¹ §s · 3) dla U 0 > 4,5 W/(m K) C 1 0 ,054 ¨ k ¸ ș 5

osiadać równomiernie lub być transportowany w inne miejsca. Istotna jest t gdzie: © 3,5 ¹ 2dachów wielopołarównież zwiększona kumulacja śniegu w zagłębieniach gdzie: U0 [W/(mgdzie: K)] – przewodnoĞü cieplna dachu, bez uwzglĊdnienia oporu oddawania ciepáa; 2K)] – przewodność cieplna dachu, bez uwzględnienia oporu 2 lub obramowania. ciowych oraz przy przeszkodach o geometriis typu attyki U 2 charakterystyczne obciąĪenie Ğniegiem na powierzchni 0 [W/(m k [kN/mU]0–[W/(m K)] – przewodnoĞü cieplna dachu,mierzone bez uwzglĊdnienia oporugruntu; oddawania ciepáa; W przypadku pokrycia szklanego istotną rolęT odgrywają styki poprzeczne oddawania ciepła; podczas zimy, w zakresie 5 – 18°C. 2 [°C] – stemperatura wewnĊtrzna (pod pokryciem) [kN/m ] – charakterystyczne obciąĪenie Ğniegiem mierzone na powierzchni gruntu; k 2 do spadku dachu, utrudniające proces samoczynnego odśnieżania. sksiĊ [kN/m ] – na charakterystyczne obciążenieobciąĪenia śniegiem mierzone na poW normach i [6] zwracawewnĊtrzna uwagĊ Ğniegiem T [°C][5] – temperatura (podmoĪliwoĞü pokryciem)zmniejszenia podczas zimy, w zakresie 5 – 18°C. wierzchni gruntu; Wynikiem powyższych zjawisk jest losowe zaleganie pokrywy śnieżprzekryü dachowych w funkcji temperatury T i tworzenia warunków sprzyjających samo- Ğniegiem W normach [5] i [6] zwraca siĊ uwagĊ na moĪliwoĞü zmniejszenia obciąĪenia nej o niejednorodnej grubości i utrudnienie samooczyszczenia połaci θ [°C] – temperatura wewnętrzna (pod pokryciem) podczas zimy, w zaoczyszczeniu poáacidachowych dachowych.w przekryü funkcji temperatury T i tworzenia warunków sprzyjających samodachowej. kresie 5-18°C.

oczyszczeniu poáaci dachowych.

4. Fizyczny proces samooczyszczania poáaci dachowej ze Ğniegu 4. Fizyczny proces samooczyszczania poáaci dachowej ze Ğniegu

grudzień 2014

I

stotnym zagadnieniem oddylatowania energoaktwnych segmentów Jednoznaczna regulacja samooczyszczania w obszarze racjonalnych przekryć dachowych jest zmniejszenie wpływów termicznych na konspadków dachu wymaga badań doświadczalnych, najlepiej na istniejąstrukcję oraz maksymalizacja pozyskiwania energii cieplnej z promiecych obiektach. W aktualnej sytuacji należy brać pod uwagę automaniowania słonecznego w okresie zimowym. Deficyt pozyskiwania enertyczne wspomaganie procesu odśnieżania połaci dachowych, zwłaszgii cieplnej potęgowany jest opadami śniegu i pyłów na połacie dachocza szklanych, np. za pomocą energii cieplnej. we. Trudności z oczyszczaniem połaci dachowych ze śniegu prowadziły nieraz do awarii i katastrof [1], [2], [3] przekryć dachowych hal. Do teObciążenie śniegiem go przyczyniło się również zmniejszenie niezawodności hal po wprowaObciążenie s (1) połaci dachowej śniegiem [5] zależy od: 1) strefy ob3. ObciąĪenie dachowych Ğniegiem dzeniu lekkich i „ciepłych” trójwarstwowych płyt dachowych o kilkunaciążeniapoáaci sk śniegiem gruntu w funkcji wysokości A [m] nad poziomem mostokrotnie zmniejszonej masie w miejsce ciężkich płyt żelbetowych. Przy- 3.rza; 2) współczynnika kształtu dachu μi w funkcji kąta α nachylenia połaObciąĪenie poáaci dachowych Ğniegiem ObciąĪenie Ğniegiem [5] zaleĪy od: 1) obciąĪenia sk Ğniegiem czyny zmniejszenia niezawodności opisano w pracy [4]. s (1) poáaci dachowej ci; 3) współczynnika ekspozycji Cestrefy obiektu na działanie wiatru; 4) współw funkcji wysokoĞci [m] nad poziomem morza; wspóáczynnika ksztaátu dachu W artykule zwrócono uwagę na korzyścigruntu wynikające z zastosowania czynnika termicznego Ct zależnego odod: przenikania ciepła przez sP pokrycie.

ObciąĪenie s (1)Apoáaci dachowej Ğniegiem [5]2)zaleĪy 1) strefy obciąĪenia ki Ğniegiem w funkcji kąta D poáaci; A3)[m] wspóáczynnika ekspozycji Cwspóáczynnika samoczyszczących energoaktywnych przekryć hal w okresach opadów e obiektu na dziaáanie gruntu w nachylenia funkcji wysokoĞci nad poziomem morza; 2) ksztaátu dachu Pi

s = sk . μi . Ce . C (1) wiatru; 4) wspóáczynnika od przenikania ciepáa przezCpokrycie. śniegu i oblodzenia. Zaproponowano wynikającą z w uwzględnienia t zaleĪnego funkcji kąta weDtermicznego nachyleniaCpoáaci; 3) wspóáczynnika ekspozycji obiektu na dziaáanie e wnętrznych i zewnętrznych wpływów termicznych koncepcję [5] współczynniki Ce dlaciepáa różnych warunków terewiatru; 4)oddylatowspóáczynnikaZalecane termicznego Ct zaleĪnego ekspozycji od przenikania przez pokrycie. wania w konstrukcji wielkopowierzchniowej hali wielonawowej segmennowych odpowiednio dla: 1) obiektu wystawionego na działas swynoszą

ȝ

C

C (1) k i e t tów energoaktywnych. nie wiatru – Ces= 0,8; – Ce = 1,0; 3) terenu osłonię-(1) sk 2) ȝi terenu Ce Cnormalnego t tego od wiatru – C = 1,2. e Zalecane [5] wspóáczynniki ekspozycji Ce dla róĪnych warunków terenowych wynoszą Proces formowania pokrywy śnieżnej Ciężar pokrywy śnieżnej wiatru można –zmniejszyć, podtapianie odpowiednioZalecane dla: 1) obiektu wystawionego na dziaáanie Ce =warunków 0,8; wykorzystując 2) terenu normal[5] wspóáczynniki ekspozycji Ce dla róĪnych terenowych wynoszą śniegu ciepłem pochodzącym z wnętrza budynku.

Współczynnik termiczFormowanie pokrywy śnieżnej na pokryciach dachowych jest pronego – Ceodpowiednio = 1,0; 3) terenu wiatru – Ce =na1,2. dla:osáoniĊtego 1) obiektu od wystawionego dziaáanie wiatru – Ce = 0,8; 2) terenu normalny Czmniejszyü cesem wieloetapowym, zależnym od geometrii rzutupokrywy obiektu,ĞnieĪnej geome- moĪna zmniejszenie obciążenia dachu śniegiem w funkcji t [5], [6] określa CiĊĪar wykorzystując Ğniegu ciepáem po- strunego – Ce = 1,0; 3) terenu osáoniĊtego od wiatru – Ce =podtapianie 1,2. trycznego kształtu przekrycia i nachylenia połaci dachowych, lokalizacji mienia ciepła przenikającego przez dach.

Współczynnik termiczny Ct stosuchodzącym zCiĊĪar wnĊtrza budynku.

Wspóáczynnik termiczny Ct [5, 6] okreĞla zmniejszenie pokrywy ĞnieĪnej moĪna zmniejszyü wykorzystując podtapianie Ğnieguobciepáem poobiektu (strefa obciążenia śniegiem, ekspozycja na Ğniegiem słońce i wiatr), właje sięstrumienia do oceny zmniejszenia obciążenia śniegiem dachów o współczynniku ciąĪenia dachu w funkcji ciepáa przenikającego przez dach.

Wspóáczynchodzącym z wnĊtrza budynku. Wspóáczynnik termiczny C [5, 6] okreĞla zmniejszenie obt ściwości fizycznych pokrycia (struktura powierzchni, współczynnik tarcia ciepła U0 > obciąĪenia 1 W/(m2K). W przypadku dachówo krytych szkłem, nik termiczny Ct Ğniegiem stosuje siĊdachu doprzenikania oceny zmniejszenia Ğniegiem dachów wspóáciąĪenia w funkcji strumienia ciepáa przenikającego przez dach.

Wspóáczyn2 między śniegiem a pokryciem, współczynnik przenikania ciepła) i warunz normą [6],przypadku współczynnik termiczny Ct możemy wyznaczyć: czynniku przenikania U0 zgodnie > 1siĊ W/(m K). W dachów krytych szkáem, zgodnie o wspóánik termicznyciepáa Ct stosuje do oceny zmniejszenia obciąĪenia Ğniegiem dachów 2K) ków atmosferycznych (temperatura, ciśnienie, prędkość wiatru, nasło1) dla U < 1 W/(m 2 0 z normą [6], wspóáczynnik termiczny wyznaczyü: czynniku przenikania ciepáa C Ut0moĪemy > 1 W/(m K). W przypadku dachów krytych szkáem, zgodnie Ct = 1,0 ; necznienie powierzchni, opady).

51

Politechnika Świętokrzyska

Korzyści ekonomiczne wynikające z samoczynnego odśnieżania energoaktywnych połaci dachu są oczywiste. Jak je uzyskać?

Builder

prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Kowal mgr inż. Rafał Piotrowski mgr inż. Monika Siedlecka

BUDOWNICTWO

gdzie: U0 [W/(m2K)] â&#x20AC;&#x201C; przewodnoÄ&#x17E;Ăź cieplna dachu, bez uwzglÄ&#x160;dnienia oporu oddawania ciepĂĄa; sk [kN/m2] â&#x20AC;&#x201C; charakterystyczne obciÄ&#x2026;ÄŞenie Ä&#x17E;niegiem mierzone na powierzchni gruntu; T [°C] â&#x20AC;&#x201C; temperatura wewnÄ&#x160;trzna (pod pokryciem) podczas zimy, w zakresie 5 â&#x20AC;&#x201C; 18°C. W normach [5] i [6] zwraca siÄ&#x160; uwagÄ&#x160; na moÄŞliwoÄ&#x17E;Ăź zmniejszenia obciÄ&#x2026;ÄŞenia Ä&#x17E;niegiem W normach i [6] zwraca siÄ&#x2122; uwagÄ&#x2122; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zmniejszenia obprzekryĂź dachowych w [5] funkcji temperatury T na i tworzenia warunkĂłw sprzyjajÄ&#x2026;cych samociÄ&#x2026;Ĺźenia przekryÄ&#x2021; dachowych w funkcji temperatury θ i tworzeoczyszczeniu poĂĄaciĹ&#x203A;niegiem dachowych.

SkutecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; samoczynnego oczyszczania poĹ&#x201A;aci zaleĹźy od: 4. Fizyczny proces samooczyszczania poĂĄaci dachowej ze Ä&#x17E;niegu nia warunkĂłw sprzyjajÄ&#x2026;cych samooczyszczeniu poĹ&#x201A;aci dachowych.

1) kÄ&#x2026;ta nachylenia poĹ&#x201A;aci,

Fizyczny proces samooczyszczania

Builder

52

grudzieĹ&#x201E; 2014

Na rys. 1 pokazano siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;niegu z nachylonej poĹ&#x201A;aci Na rys. 2 pokazano schemat schemat zsuwaniazsuwania siÄ&#x160; Ä&#x17E;niegu z nachylonej poĂĄaci dachowej pod wpĂĄy2) wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci hydrofilowych powierzchni pokrycia, wem ciÄ&#x160;ÄŞarudachowej wĂĄasnego. pod wpĹ&#x201A;ywem ciÄ&#x2122;Ĺźaru wĹ&#x201A;asnego.

3) wystÄ&#x2122;powania przeszkĂłd w spĹ&#x201A;ywaniu Ĺ&#x203A;niegu np.

w postaci stykĂłw, 4) tarcia Ĺ&#x203A;niegu o powierzchniÄ&#x2122; poĹ&#x201A;aci. aguje na promieniowanie UV) nastÄ&#x2122;puje proces fotokatalizy, ktĂłrego efektem jest rozkĹ&#x201A;ad zanieczyszczeĹ&#x201E; organicznych. PoniewaĹź powĹ&#x201A;oka ma wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci hydrofilowe, woda spĹ&#x201A;ywa po powierzchni szkĹ&#x201A;a rĂłwnÄ&#x2026; warstwÄ&#x2026;, zabierajÄ&#x2026;c ze sobÄ&#x2026; zanieczyszczenia. DziÄ&#x2122;ki wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciom hydrofilowym powĹ&#x201A;oki zewnÄ&#x2122;trznej szkĹ&#x201A;a woda nie spĹ&#x201A;ywa kroplami, nie pozostawia zaciekĂłw i â&#x20AC;&#x201C; w porĂłwnaniu ze zwykĹ&#x201A;ym szkĹ&#x201A;em â&#x20AC;&#x201C; szybciej wysycha.

Czas peĹ&#x201A;nej aktywacji naniesionej powĹ&#x201A;oki samoczyszczÄ&#x2026;cej trwa ok. 5 Rys. 1. Schemat zsuwania siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;niegu pod wpĹ&#x201A;ywem ciÄ&#x2122;Ĺźaru wĹ&#x201A;asnego z dni od rozpoczÄ&#x2122;cia ekspozycji powĹ&#x201A;oki na warunki atmosferyczne [9]. nachylonej poĹ&#x201A;aci Z analizy literatury wynika, Ĺźe efektywne samooczyszczanie powierzchni pokrycia, w tym szkĹ&#x201A;a samoczyszczÄ&#x2026;cego, wystÄ&#x2122;puje przy Na rys. 1 oznaczono: 2. Schemat zsuwania Ä&#x17E;niegu pod wpĂĄywem ciÄ&#x160;ÄŞaru wĂĄasnego spadku dachu tgzÎąnachylonej Q = m g â&#x20AC;&#x201C; ciÄ&#x2122;ĹźarRys. pokrywy Ĺ&#x203A;niegowej; T â&#x20AC;&#x201C; siĹ&#x201A;a siÄ&#x160; tarcia; â&#x2030;Ľ 0,1763 dla ÎąpoĂĄaci â&#x2030;Ľ 10°.

Fs = Q cosÎą, Ft = Q sinÎą â&#x20AC;&#x201C; skĹ&#x201A;adowe obciÄ&#x2026;Ĺźenia Ĺ&#x203A;niegiem; Na rys.

2 oznaczono: Îź â&#x20AC;&#x201C; wspĂłĹ&#x201A;czynnik tarcia; Îą â&#x20AC;&#x201C; kÄ&#x2026;t nachylenia poĹ&#x201A;aci; Koncepcja segmentu 5. Koncepcja energoaktywnego segmentu halienergoaktywnego wielonawowej przekrytego Q = m g ciÄ&#x160;ÄŞar pokrywy Ä&#x17E;niegowej; poĹ&#x201A;aci dachowej T â&#x20AC;&#x201C; siĂĄa tarcia; Zgodnie ze wzoremâ&#x20AC;&#x201C;(3) proces samooczyszczania W przypadku korzystnego przekrycia dachowego hali wielonawowej samoczyszczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; Q cosD obciÄ&#x2026;Ĺźenia â&#x20AC;&#x201C; skĂĄadowe Ä&#x17E;niegiem; tarcia; s =skĹ&#x201A;adowa ma miejsce, F gdy samoczyszczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; nachylenie Îą moĹźna uzyskaÄ&#x2021;, stoFt obciÄ&#x2026;ÄŞenia Ĺ&#x203A;niegiem bÄ&#x2122;dzie wiÄ&#x2122;ksza od P si-â&#x20AC;&#x201C; wspóåczynnik Ft = Q sin D D â&#x20AC;&#x201C;Koncepcja kÄ&#x2026;tsujÄ&#x2026;c nachylenia poĂĄaci; Ĺ&#x201A;y tarcia T pomiÄ&#x2122;dzy wydĹ&#x201A;uĹźone wzdĹ&#x201A;uĹź spadkusegmentu poĹ&#x201A;aci oczka: Ĺ&#x203A;niegiem i podĹ&#x201A;oĹźem lub wiÄ&#x2122;ksza od siĹ&#x201A;y spoistoĹ&#x203A;ci 5. energoaktywnego hali wielonawowej przekrytego W przypadku korzystnego przekrycia dachowego strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; D Zgodnie miejsce, gdy skĂĄa-nachylenie Ft,s w warstwie Ĺ&#x203A;niegu (4). ze wzorem (3) proces samooczyszczania poĂĄaci dachowej ma samoczyszczÄ&#x2026;cÄ&#x2026; strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026;

dowa obciÄ&#x2026;ÄŞenia moÄŞna Ft Ä&#x17E;niegiem bÄ&#x160;dzie wydĂĄuÄŞone wiÄ&#x160;ksza od siĂĄyspadku tarciapoĂĄaci T pomiÄ&#x160;dzy a Â&#x2DC; 1 tg 2 ÄŽ , uzyskuuzyskaĂź stosujÄ&#x2026;c wzdĂĄuÄŞ oczka a Ä&#x17E;niegiem 1 t>T=ÎźF s (3) i podĂĄoÄŞem lubFwiÄ&#x160;ksza od siĂĄy spoistoÄ&#x17E;ci Ft,s w warstwie Ä&#x17E;niegu (4).

W przypadku korzystnego przekrycia dachowego strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; nachylenie D jÄ&#x2026;c odpowiednie nachylenie D Â&#x2022; 10° w sposĂłb pokazany na rys. nachylenie 4. uzyskujÄ&#x2026;c odpowiednie Îą â&#x2030;Ľ 10°poĂĄaci w sposĂłb pokazany na rys.23.

Ft > FDĂĄugoÄ&#x17E;Ăź (4) a Â&#x2DC; 1 tg ÄŽ , uzyskumoÄŞna wynosi uzyskaĂź stosujÄ&#x2026;c wydĂĄuÄŞone wzdĂĄuÄŞ spadku oczka a t,s przekrycia wzdĂĄuÄŞ spadku L = na , natomiast dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź rzutu przekrycia p 1 Ft > T = P FsDĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; (3) przekrycia wzdĹ&#x201A;uĹź spadku wynosi Lp =1 na1, natomiast wynosi L = na.

W przypadku nachylenia poĂĄaci tg D =0,1763 dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź oczka a struktury jÄ&#x2026;c odpowiednie nachylenie D Â&#x2022; 10° w sposĂłb pokazany na rys.

4.

1 Ft > Ft,s dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rzutu przekrycia â&#x20AC;&#x201C; L = na.(4) W tab. 1 podano kÄ&#x2026;t nachylenia poĹ&#x201A;aci rĂłwnowaĹźÄ&#x2026;cy wspĂłĹ&#x201A;czynnik W przypadku nachylenia poĹ&#x201A;aci DĂĄugoÄ&#x17E;Ăź przekrycia wzdĂĄuÄŞ spadkurzutu wynosi Lp =ana natomiast rzutu przekrycia wzdĂĄuÄŞ spadku poĂĄaci wynosi a1 = 1,0154a. przypadku dĂĄugoÄ&#x17E;ci oczka =1,3000 mm dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź tarcia obliczony ze wzoru (5): tg ÎąW =0,1763 dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; oczka a1 struktury wzdĹ&#x201A;uĹź spadku poĹ&#x201A;aci wynosi wynosi = na. wynosi W przypadku nachylenia tgD =0,1763 dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź oczka a1 struktury a1 oczka struktury spadkuLa poĂĄaci atarcia mm. poĂĄaci 1 = 3046 W tab. 1 podanodĂĄugoÄ&#x17E;Ăź kÄ&#x2026;t nachylenia D poĂĄaci wzdĂĄuÄŞ rĂłwnowaÄŞÄ&#x2026;cy wspóåczynnik P obliczony ze = 1,0154a .

W przypadku dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;ci rzutu oczka a = 3000 mm dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; a 1 wzdĂĄuÄŞ spadku poĂĄaci wynosi a1 = 1,0154a. W przypadku dĂĄugoÄ&#x17E;ci rzutu oczka a =13000 mm wzoru (5): oczka struktury wzdĹ&#x201A;uĹź spadku poĹ&#x201A;aci wynosi Îą > arctg Îź (5) a = 3046 mm . dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź a1 oczka struktury wzdĂĄuÄŞ spadku poĂĄaci wynosi a11 = 3046 mm.

D > arctgP

Zsuwanie siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;niegu z poĹ&#x201A;aci moĹźe teĹź byÄ&#x2021; wywoĹ&#x201A;ane pokonaniem siĹ&#x201A;y miÄ&#x2122;dzywarstwowej spoistoĹ&#x203A;ci zmniejszeniu Zsuwanie siÄ&#x160; Ĺ&#x203A;niegu. Ä&#x17E;niegu Sprzyja z poĂĄacitomoÄŞe teÄŞ byĂźobciÄ&#x2026;ĹźewywoĂĄane pokonaniem siĂĄy miÄ&#x160;dzywarstwowej nia Ĺ&#x203A;niegiemspoistoÄ&#x17E;ci poĹ&#x201A;aci dachowej. proces oczyszczajÄ&#x2026;ceÄ&#x17E;niegu.JednakĹźe Sprzyja losowy to zmniejszeniu obciÄ&#x2026;ÄŞenia Ä&#x17E;niegiem poĂĄaci dachowej. JednakÄŞe logo zsuwaniasowy siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;niegu z poĹ&#x201A;aci dachowej wskazuje na potrzebÄ&#x2122; wspoproces oczyszczajÄ&#x2026;cego zsuwania siÄ&#x160; Ä&#x17E;niegu z poĂĄaci dachowej wskazuje na potrzebÄ&#x160; magania go wspomagania np. za pomocÄ&#x2026; podgrzewania stykĂłw.podgrzewania stykĂłw. go np. za pomocÄ&#x2026; D Pojawienie siÄ&#x2122; (pod wpĹ&#x201A;ywem przenikania ciepĹ&#x201A;a pomiÄ&#x2122;dzy warstwÄ&#x2026; Pojawienie siÄ&#x160;, pod wpĂĄywem przenikania ciepĂĄa pomiÄ&#x160;dzy warstwÄ&#x2026; Ä&#x17E;niegu a pokryciem,D Ĺ&#x203A;niegu a pokryciem) filmu z sprzyja wody sprzyja zsuwaniu siÄ&#x2122; Ĺ&#x203A;niegu.

CzÄ&#x2026;filmu z wody zsuwaniu siÄ&#x160; Ä&#x17E;niegu.

CzÄ&#x2026;steczka wody jest czÄ&#x2026;steczkÄ&#x2026; polarnÄ&#x2026;, obdasteczka wody jest czÄ&#x2026;steczkÄ&#x2026; obdarzonÄ&#x2026; trwaĹ&#x201A;ym elektrycznym rzonÄ&#x2026; trwaĂĄym polarnÄ&#x2026;, elektrycznym momentem dipolowym. W bezpoÄ&#x17E;redniej bliskoÄ&#x17E;ci materiaĂĄu Rys. 3.pokrycia Schemat warstewkÄ&#x160; uzyskiwania spadku dachu samoczyszczÄ&#x2026;cego momentem hydrofilowego dipolowym. W bezpoĹ&#x203A;redniej materiaĹ&#x201A;u hydrofilodipole wodybliskoĹ&#x203A;ci tworzÄ&#x2026; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z powierzchniÄ&#x2026; hydratacyjRys. 4. Schemat uzyskiwania spadku samoczyszczÄ&#x2026;cego Rys. 4.dachu Schemat uzyskiwania spadku dachu samoczyszczÄ&#x2026;cego wego dipolenÄ&#x2026;, wody tworzÄ&#x2026; zwiÄ&#x2026;zanÄ&#x2026; z powierzchniÄ&#x2026; pokrycia warstewkÄ&#x2122; uĂĄatwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; spĂĄyw Ä&#x17E;niegu z poĂĄaci dachowej. WĂĄaÄ&#x17E;ciwoÄ&#x17E;ci hydrofilowe pokrycia mogÄ&#x2026; byĂź hydratacyjnÄ&#x2026;,modyfikowane uĹ&#x201A;atwiajÄ&#x2026;cÄ&#x2026; spĹ&#x201A;yw Ĺ&#x203A;niegu substancje z poĹ&#x201A;aci dachowej.

WĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ci adsorbcyjnych, 1 zamieszczono spadki przeddachu utworzone na powyĹźszej zasapoprzez wĂĄaÄ&#x17E;ciwoÄ&#x17E;ciach zwiÄ&#x160;kszajÄ&#x2026;cych W tab.WÂ tab.

1 zamieszczono spadki dachu utworzone W tab. 1 ozamieszczono spadki dachu utworzone na powyÄŞszej zasadzie.na powyÄŞszej zasadzie. hydrofilowe pokrycia byÄ&#x2021; modyfikowane przez substancje o wĹ&#x201A;adzie.

WÂ wierszu 1 zaĹ&#x201A;oĹźono spadek tg 2Îą. podano WÂ wierszu podano kÄ&#x2026;t spadku stawionymogÄ&#x2026; schematycznie na rys.

3 kÄ&#x2026;t T zwilÄŞania [8]. c W wierszu 1 zaĂĄoÄŞono spadek tg D .

W wierszu kÄ&#x2026;t 2spadku W wierszu 3 W wierszu 1 zaĂĄoÄŞono spadek tgD. W wierszu 2WÂ wierszu podano kÄ&#x2026;t spadkudĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; D poĂĄaci. W wierszu 3 D poĂĄaci. Ĺ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciach adsorbcyjnych, zwiÄ&#x2122;kszajÄ&#x2026;cych przedstawiony schemaÎą poĹ&#x201A;aci.

3 podano spadku podano dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź oczka a1 struktury wzdĂĄuÄŞ spadkuoczka poĂĄaciaw1 struktury zaleÄŞnoÄ&#x17E;ciwzdĹ&#x201A;uĹź od nachylenia. podano dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź oczka a struktury wzdĂĄuÄŞ spadku poĂĄaci w zaleÄŞnoÄ&#x17E;ci od nachylenia.

1 tycznie na rys. 2 kÄ&#x2026;t θc zwilĹźania [8]. poĹ&#x201A;aci w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od nachylenia. a)

1. Graniczne wspĂłĹ&#x201A;czynniki Îź w nachylenia funkcji nachylenia Tablica 1.Tabela Graniczne wspóåczynniki tarcia P tarcia w funkcji D poĂĄaci Îą poĹ&#x201A;aci

0,83910 0,70021 0,57735 0,46631 0,36397 0,26795 0,2 0,17633 Tablica 1. Graniczne wspóåczynniki tarcia PtgtgDÎąw funkcji nachylenia D poĂĄaci 11 0,83910 0,70021 0,57735 0,46631 0,36397 0,26795 0,2 0,17633 45° 40° 35° 30° 25° 20° 15° 11°19â&#x20AC;&#x2122; 10° kÄ&#x2026;t D

tgD kÄ&#x2026;t D a1

1 45° 1,4142a

0,83910 40° 1,3054a

0,70021 35° 1,2208a

0,57735 kÄ&#x2026;ta1 Îą 30° 1,1547a a1

0,46631 0,36397 0,26795 0,2 0,17633 1,4142a 1,3054a 1,2208a 1,1547a 1,1034a 1,0642a 45° 40° 35° 30° 25° 20° 15° 11°19â&#x20AC;&#x2122; 25° 10° 20° 1,1034a 1,0642a 1,2208a 1,0353 1,1547a 1,0198a1,1034a 1,0154a 1,4142a 1,3054a 1,0642a

1,0353 15°

1,0198a 11°19â&#x20AC;&#x2122;

1,0154a 10°

1,0353 1,0198a 1,0154a b) Na rys. 5 pokazano przykĂĄadowÄ&#x2026; koncepcjÄ&#x160; konstrukcji hali wielonawowej przekrytej strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; gĂłrnych o wymiarze w rzuciekonstrukcji a = 3m oraz rozpiÄ&#x160;toÄ&#x17E;ci: nawy Na rys. o4 oczkach pokazano przykĹ&#x201A;adowÄ&#x2026; koncepcjÄ&#x2122; hali wieloNa rys. 5 pokazano przykĂĄadowÄ&#x2026; koncepcjÄ&#x160; konstrukcji hali wielonawowej gĂĄĂłwnej Lnawowej m i naw strukturÄ&#x2026; bocznych Lnb = 16,238 m.przekrytej ng = 32,476 przekrytej regularnÄ&#x2026; o oczkach gĂłrnych o wymiarze strukturÄ&#x2026; regularnÄ&#x2026; o oczkach gĂłrnych Przedstawiono o wymiarze wkoncepcjÄ&#x160; rzucie a wydzielenia = 3m oraz energoaktywnych rozpiÄ&#x160;toÄ&#x17E;ci: nawy rzucie a = 3 m oraz rozpiÄ&#x2122;toĹ&#x203A;ci: nawy gĹ&#x201A;Ăłwnej Lng segmentĂłw = 32,476 m (SE) i nawdylatacyjgĂĄĂłwnej Lng = 32,476 m i naw bocznych Lw nbzawierajÄ&#x2026;cych = 16,238 m. absorbery i umoÄŞliwiajÄ&#x2026;cych nych hali, transport energii cieplnej. CaĂĄkowitÄ&#x2026; bocznych Lnb = 16,238 m.

Rys. 2. Schemat kÄ&#x2026;ta zwilĹźania θc hali (rys.

6) podzielono na segmentĂłw konwencjonalne = na) oraz energoaktywne (L = 6a) Przedstawiono koncepcjÄ&#x160;dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź wydzielenia energoaktywnych (SE)(L dylatacyja) dobra zwilĹźalnoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, b) brak zwilĹźalnoĹ&#x203A;ci Przedstawiono koncepcjÄ&#x2122; segmentĂłw wydzieleniaenergoaktywnych segmenty dylatacyjne.

Rozmieszczenie i ich iloÄ&#x17E;Ăź uzaleÄŞnych hali, zawierajÄ&#x2026;cych absorbery i umoÄŞliwiajÄ&#x2026;cych transport energii cieplnej.energoaktywnych CaĂĄkowitÄ&#x2026; (SE) segmen(SE) dylatacyjnych zawierajÄ&#x2026;cych absorbery i umoĹźliwiajÄ&#x2026;cych sÄ&#x2026; tĂłw od potrzeb energetycznych inwestora. dĂĄugoÄ&#x17E;Ăź hali (rys. 6) podzielono nione na konwencjonalne (L = na) hali, oraz energoaktywne (L = 6a) transport energii cieplnej.

CaĹ&#x201A;kowitÄ&#x2026; dĹ&#x201A;ugoĹ&#x203A;Ä&#x2021; hali (rys. 5) segment podzielono na Producenci szyb samoczyszczÄ&#x2026;cych pokrywajÄ&#x2026; szyby od zewnÄ&#x2026;trz po- Na przekroju A-A (rys.

5) pokazano przykĂĄadowy energoaktywny. segmenty dylatacyjne. Rozmieszczenie segmentĂłw energoaktywnych (SE) i ich iloÄ&#x17E;Ăźminimalny uzaleÄŞprzypadku przekrycia strukturÄ&#x2026; (rys. 5, 6) minimalny niezmienny konwencjonalne (L = na)regularnÄ&#x2026; wĹ&#x201A;okÄ&#x2026; z tlenku tytanu. Pod wpĹ&#x201A;ywem Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a sĹ&#x201A;onecznego (powĹ&#x201A;okaWreoraz energoaktywne (L = 6a)geometrycznie segmenty dylanione sÄ&#x2026; od potrzeb energetycznych inwestora. segment montaÄŞowy (SM) ma szerokoÄ&#x17E;Ăź 2a. Otrzymanie oddylatowanego segmentu energoNa przekroju A-A (rys. 5)aktywnego pokazano (SE) przykĂĄadowy energoaktywny. w drodze minimalny sprzÄ&#x160;ÄŞenia 3segment segmentĂłw montaÄŞowych (SM) [11, 13], przy rozW przypadku przekrycia strukturÄ&#x2026;mieszczeniu regularnÄ&#x2026; sĂĄupĂłw (rys. 5, co 6) 3minimalny m, pozwalageometrycznie na dotrzymanieniezmienny wskaĨnika niezawodnoÄ&#x17E;ci t = Č&#x2022; > 3,8

Podsumowanie

Skuteczność samoczynnego oczyszczania połaci zależy od: kąta α nachylenia połaci, właściwości hydrofilowych powierzchni pokrycia, występowania przeszkód w spływaniu śniegu, np. w postaci styków, jak również od tarcia śniegu o powierzchnię połaci.

Przy spadkach tg α ≥ 0,2 można uzyskać znaczącą skuteczność procesu oczyszczania połaci dachowej ze śniegu.

Ułatwienie oczyszczania śniegu z dachu można uzyskać w drodze zastosowania powłok hydrofilowych [9] oraz doprowadzenia energii cieplnej, zwłaszcza do poprzecznych do spadków styków pokrycia z warstwą śniegu.

Aktualnie znane właściwości połaci dachowej pozwalają na prognozę skuteczności przekryć krytych szybami i gładką blakrotnoĞü szerokoĞcisamooczyszczania geometrycznie niezmiennych segmentów montaĪowych (SM). SprzĊĪone równolegle zwiĊkszają noĞnoĞü systemu w stosunku do ustrojów statycznie wyznaczalchą bezpasy styków poprzecznych do spadków.

Zastosowanie samoczyszczących połaci dachowych, zwłaszcza szklanych, zwiększa uzysk energii ze słońca w okresie zimowym oraz zmniejsza obciążenie przekryć śniegiem.

Regularne struktury przestrzenne z pokryciem samoczyszczącym, w których sprzężenie trzech segmentów montażowych umożliwia zwiększenie nośności i niezawodności konstrukcji powyżej zaleceń podanych w podstawowej normie [10], ułatwiają budowę energoaktywnych segmentów i dylatowanie silnie nagrzewanych urządzeń od konstrukcji nośnej.

Literatura

[1] Żurański J. A., Awarie i katastrofy dachów pod ciężarem śniegu w Polsce, XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie Budowlane”, Międzyzdroje 2007, s. 357-364.

[2] Żurański J. A., Obciążenie dachów śniegiem – wnioski z katastrofy hali MTK w Chorzowie, „Inżynieria i Budownictwo” nr 6/2009, s. 323-328.

[3] Malczyk A., Właszczuk M., Brol J., Stan awaryjny stalowej konstrukcji dachu hali sportowej, XXII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie Budowlane”, Międzyzdroje 2005.

[4] Kowal Z., O przyczynach zmniejszenia niezawodności stalowych konstrukcji wielkopowierzchniowych hal, „Wiadomości Konserwatorskie” nr 26/2009, s. 565-573.

[5] PN–EN 1991–1–3. Eurokod 1. Oddziaływania na konstrukcje. Oddziaływanie śniegiem.

[6] ISO 4355: 1998. Bases for design of structures – Determination of snow load on roofs.

[7] Flaga A.: Analiza wpływu różnych czynników na obciążenie śniegiem dachów, XXIII Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie Budowlane”, Międzyzdroje 2007, s. 39-54.

[8] Atkins P. W., Chemia fizyczna, PWN, Warszawa 2007.

[9] Materiały informacyjno-reklamowe Pilkington Polska Sp. z o. o.

[10] PN-EN 1990:2004, Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji.

[11] Kowal Z., On Adjusting the Load Bearing Capacity of Decisive Members to Reliability Classes of Statically Determinate Complex Structures. Archives of Civil Engineering, LIX, 1, 2013, s. 132-142.

[12] Kowal Z., Siedlecka M., Energoaktywne segmenty samoczyszczącego przekrycia hali. EaB, XXI OIKNT, Bielsko-Biała 10-12.10.2013, s. 161-168.

[13] Kowal Z., Probabilistic Optimisation of the Bearing Capacity of Conventional Hall Coverings.

Structure and Environment, nr 3 (2011), s. 10-19.

grudzień 2014

Ograniczeniem zmniejszenia szerokości oddylatowanego segmentu energoaktywnego (SE) jest liczba sprzężonych, z punktu widzenia niezawodności, pasów rozciąganych oraz krotność szerokości geometrycznie niezmiennych segmentów montażowych (SM). Sprzężone równolegle pasy zwiększają nośność systemu w stosunku do ustrojów statycznie wyznaczalnych bez potrzeby dostosowywania ich niezawodności (nośności) do zaleceń normy [10].

Wnioski

53

Ułatwienie oczyszczania śniegu z dachu można uzyskać w drodze zastosowania powłok hydrofilowych oraz doprowadzenia energii cieplnej zwłaszcza do poprzecznych spadków styków pokrycia ze śniegiem.

Na szczególne zainteresowanie zasługują badania związków pomiędzy temperaturą powierzchni przekrycia pod śniegiem a tarciem pomiędzy śniegiem a powierzchniami pokrycia, wykonanymi ze: szkła, blachy gładkiej, blachy profilowanej oraz wybranych absorberów komercyjnych.

Korzyści ekonomiczne samoczynnego odśnieżania energoaktywnych połaci dachu wynikają ze zmniejszenia obciążenia śniegiem połaci dachowej; zmniejszenia kosztów utrzymania w fazie eksploatacji obiektu związanych z wyeliminowaniem konieczności ręcznego lub mechanicznego usuwania ponadnormatywnego śniegu zalegającego na połaci dachowej oraz zwiększenia uzysku energii cieplnej i elektrycznej z promieniowania słonecznego w okresach deficytu energii.

Builder

tacyjne. Rozmieszczenie segmentów energoaktywnych (SE) i ich liczba uzależnione są od potrzeb energetycznych inwestora.

Na przekroju A-A (rys. 4) pokazano przykładowy minimalny segment energoaktywny. W przypadku przekrycia strukturą regularną (rys. 4, 5) minimalny geometrycznie niezmienny segment montażowy (SM) ma szerokość 2a. Otrzymanie oddylatowanego segmentu energoaktywnego (SE) w drodze sprzężenia 3 segmentów montażowych (SM) [11], [13], przy rozmieszczeniu słupów co 3 m, pozwala na dotrzymanie wskaźnika niezawodności t = β > 3,8 [10]. Minimalna szerokość segmentu energoaktywnego (SE) wynosi wówczas 18 m.

nych bez potrzeby dostosowywania ich niezawodnoĞci (noĞnoĞci) do zaleceĔ normy [10].

1-1

A

1

b

12 13

5 Przykáad wydzieleniaenergoaktywnego energoaktywnego segmentu hali wielonawowej Rys. 4.Rys. Przykład wydzielenia segmentu hali wielonawowej

1

b

na

(n-1)x3000

6a b

6 7 12

6 7

18 19

17,63%

17,63%

b

18

17,63%

na

(n-1)x3000

nx3000

6a

5x3000=15000

b

24 25

SE

na

(n-1)x3000

30

SEmin=6a (L=18000)

Najmniejszy energoaktywny segment hali

b SM=2a (L=6000)

3000

11

Najmniejszy segment montazowy

9 10

15000

8

17,63%

E 16238

6 7

19

D

24

C 32476

b

A-A

16238

5x3000=15000

E

D

25

B

L nb = 16238

nx3000

A

C

30

B

SD=na

A

SE

16238 L ng = 32476

b SE=6a (L=18000)

16238 Lnb = 16238

Wentylator

± 0,00

13

Magazyn energii cieplnej

12

Cieple powietrze Wentylator

nx3000

Przekrycie klasyczne

na = 6x3000 = 18000

Absorber

5x3000=15000

18276

13

Chlodne powietrze

SD=na

3046 =

17,63%

Cieple powietrze

17,63%

b

na = 6x

na = 6x3000 = 18000

Przegroda szklana

b SE=6a (L=18000)

Przegroda klasyczna

SD=na

Absorber

Lnb = 16238

A

L ng = 32476

B

C

Lnb = 16238

D

1 E

Rys.5.6 Przykład Przykáad koncepcji podziaáu konwencjonalnej hali wielonawowej na segmenty dylataRys. koncepcji podziału konwencjonalnej hali wielonawowej cyjne (SD) oraz segmenty energoaktywne (SE) na segmenty dylatacyjne (SD) oraz segmenty energoaktywne (SE)

6. Podsumowanie SkutecznoĞü samoczynnego oczyszczania poáaci zaleĪy od: 1) kąta Į nachylenia poáaci;

Rysunki: archiwum autorów

276

Przekrycie klasyczne

L = 3xnxa+2x18000 + 4xb

3046 = 18

17,63%

17,63%

1

Przegroda szklana

5x3000=15000

na = 6x

A

BUDOWNICTWO

Węzły klucz – zamek Fot. 1. Próba w przestrzeni Katowickiego Spodka (oddymianie grawitacyjne).

Innowacyjne połączenia w konstrukcjach stalowych mgr inż. Piotr Oponowicz

Builder

54

grudzień 2014

Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

P

ołączenia stanowią ważny element konstrukcji stalowych. Jeśli są dobrze skonstruowane, umożliwiają podział konstrukcji na elementy wysyłkowe (transportowe) oraz jej łatwy montaż z użyciem tradycyjnego sprzętu [1]. Stosowanymi dotychczas metodami łączenia konstrukcji stalowych są metody spajania (spawanie, zgrzewanie, lutowanie, klejenie) oraz połączenia mechaniczne (śrubowe, sworzniowe, nitowane, połączenie na wkręty). Metody te znacząco wpłynęły na rozpowszechnienie stali w konstrukcjach budowlanych i umożliwiły jej powszechne zastosowanie w konstrukcjach wielkogabarytowych o złożonych przekrojach. W nowoczesnym budownictwie występuje zapotrzebowanie na połączenia o znacznej możliwości automatyzacji podczas ich wykonania oraz niewielkiej energochłonności. Automatyzacja i unifikacja węzłów pozwalają na wykonanie połączeń przez mniej wykwalifikowaną brygadę. Powtarzalność wykonywanych połączeń/węzłów wraz z programowalnością (automatyzacją) umożliwią uzyskanie niewielkiej energochłonności. Odpowiedzią na zapotrzebowanie nowoczesnego budownictwa mogą być połączenia plug&play.

Technika laserowa a rozwój połączeń

Wykonanie skomplikowanych połączeń w konstrukcjach stalowych (między innymi rurowych) staje się coraz prostsze dzięki maszynom numerycznym. Rozwój laserów 3D (tnących pod dowolnym kątem z możliwością obrotu profilu) umożliwił rozwój skomplikowanych połączeń w konstrukcjach stalowych (zarówno spawanych, jak i plug&play).

Zastosowanie techniki laserowej do cięcia i obróbki rur otwiera przed projektantami wręcz nieograniczone możliwości kształtowania połączeń elementów w konstrukcjach rurowych przy zapewnieniu wymagań technicznych i estetyki rozwiązań. Dokładność cięcia ułatwia pasowanie elementów i ich spawanie. Szybkość i powtarzalność operacji skraca proces wytworzenia konstrukcji, a przy tym gwarantuje wysoką jakość. Czas realizacji konstrukcji spawanych na budowie z elementów wytworzonych przy użyciu urządzeń laserowych skraca się o 30-40% w porównaniu z tradycyjnie wykonanymi [2].

W artykule opisano połączenia klucz – zamek (plug&play), ich badanie prowadzone na Politechnice Białostockiej oraz możliwość zastosowania połączeń w realnej konstrukcji.

Umożliwiają one szybki i prosty montaż konstrukcji. W węzłach proponowanych przez autora udaje się uniknąć spawania.

Połączenia plug&play

Połączenia plug&play (klucz – zamek) są to z zasady połączenia do łatwego montażu. Takiego, aby zaprojektowane połączenie możliwe było do wykonania w jeden sposób, bez angażowania specjalistycznych brygad (zasada minimalnego angażowania pracy ludzkiej na budowie w zmiennych warunkach atmosferycznych). Ten typ połączeń powinien zapewnić (przy odpowiedniej powtarzalności) obniżenie kosztów wykonania całej konstrukcji.

Odpowiednio ukształtowane połączenie nie zaniża nośności samej konstrukcji. Połączenia tego typu mają między innymi swoje zastosowanie przy produkcji regałów magazynowych, gdzie belki montuje się do słupków za pomocą dodatkowych łączników (trzpienie, wsuwki) lub poprzez odpowiednie przetłoczenia (wykonane w belkach) [3].

W publikacji [3] pokazano przykładowe połączenie klucz – zamek zaprojektowane w USA. Połączenia plug&play najczęściej projektowane są na przenoszenie obciążenia ściskającego i rozciągającego oraz skręcania. Rzadziej połączenia tego typu pracują na zginanie. Aktualne normy projektowe, między innymi Eurokod 3, wciąż opierają się na tradycyjnych połączeniach (śruby i spawy). Wzory te można wykorzystać do obliczeń połączeń klucz – zamek [3].

Węzły badane na Politechnice Białostockiej

Klasyczny węzeł typu T w konstrukcjach stalowych przenosi siły od obciążeń zewnętrznych za pomocą spoin. Węzły klasyczne są w stanie przenosić obciążenia obu znaków (siły ściskające i rozciągające). W węzłach typu klucz – zamek nie jest możliwe przenoszenie obciążeń siłami rozciągającymi z uwagi na sposób przenoszenia obciążenia. Obciążenia w tego typu węzłach przenoszone są za pomocą docisku jednego elementu (słupka) do drugiego (pasa). W związku z powyższym konstrukcje plug&play muszą być zaprojektowane tak, aby w słupkach występowało zawsze ściskanie.

Węzeł klucz – zamek składa się z pasa (1) oraz słupka (2) wkładanego

w gniazdo, specjalnie wytworzone za pomocą lasera przemysłowego, pozwalającego na wycinanie elementów w 3D. W przypadku węzła klucz – zamek typu T siły mogą być przenoszone przez przez półkę górną pasa lub półkę górną i dolną. W związku z powyższym węzły plug&play dzielimy na dwa typy: I – z pracą pojedynczej ścianki; II – z pracą dwóch ścianek. Na rysunkach zaprezentowano oba typy węzłów. Na rysunku 3 przedstawiono schemat obu typów węzłów.

Poprzez dodanie elementów krzyżulca (3) i śruby (4) wytworzono z węzła T węzeł typu N. Dla przeniesienia większej siły rozciągającej przez krzyżulec zastosowano element dodatkowy w postaci trzpienia kwadratowego.

W publikacjach [4]-[7] opisano wyniki badań eksperymentalnych oraz analiz numerycznych dla węzłów typu T i N. Przebadane węzły miały współczynnik b = 0,4 do 0,8 oraz grubości ścianek 3-5 mm. Węzły zostały przebadane jako izolowane oraz wraz z całą konstrukcją kratownicy.

Rys. 1. Efekt pracy urządzenia 3D Fabri Gear 300 firmy Mazak [2], laser podczas wycinania zamka w profilu RK

Przebadane węzły plug&play typu N

Tabela 1. Właściwości geometryczne i mechaniczne przebadanych próbek

WTLN2 100x100

60x60

4,0

3,0

334

Rys. 3. Schematy wycięć w pasie dla węzła typu plug&play

55

parametry

β

η

λ0 = b0/t0

0,60

0,60

25,0

WTLN3 100x100

40x40

5,0

3,0

335

0,40

0,40

20,0

WTLN4 100x100

80x80

3,0

3,0

335

0,80

0,80

33,3

WTLN5 100x100

60x60

3,0

3,0

335

0,60

0,60

33,3

WTLN6 100x100

40x40

3,0

3,0

335

0,40

0,40

33,3

WTLN7 100x100

60x60

5,0

3,0

335

0,60

0,60

20,0

Oznaczenia: b0,h0,t0 – szerokość, wysokość i grubość ścianki kształtownika pasa bn,hn,tn – szerokość, wysokość i grubość ścianki kształtownika słupka fyo – granica plastyczności pasa β=bn/b0, η=hn/b0 – bezwymiarowa szerokość, wysokość kształtownika słupka λ0=b0/t0 – smukłość ścianki kształtownika pasa PG – półka górna rury kwadratowej pasa PD – półka dolna rury kwadratowej pasa

Builder

Nr próbki

granica plastyczwymiary geometryczne ności słupek grubość grubość pas pas bn .hn ścianki ścianki f y0 bo.ho pasa słupka t0 tn mm mm mm mm MPa

Rys. 2. Węzeł typu klucz – zamek elementy składowe węłza T

grudzień 2014

Osiem węzłów kratownicowych typu N w skali naturalnej poddano badaniom niszczącym. Z tych badań wyselekcjonowano sześć węzłów (WTLN2-WTLN7)i stworzono dla nich modele numeryczne w programie ANSYS. W tabeli 1 zamieszczono geometrię węzłów próbnych i własności mechaniczne stali. Na rys. 5-16 przedstawiono wykresy nośności węzłów typu N poddane badaniom niszczącym. Na wykresach tych można zaobserwować znaczną zbieżność modeli numerycznych z programu ANSYS z wynikami uzyskanymi z badań. Z uwagi na zbyt duży stopień skomplikowania oraz czas obliczeń model numeryczny uproszczono (nie zastosowano luzów przy sworzniu).

Rys. 4. Węzeł typu klucz – zamek elementy składowe węłza N

Rys. 5 i 6.Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 2 (β = 0,6) odpowiednio: słupek, krzyżulec

Badanie połączeń klucz – zamek w realnej konstrukcji hali

Po przebadaniu węzłów typu T i typu N zdecydowano się na przebadanie węzłów w realnej konstrukcji. Badana hala miała rozpiętość 12 m i długość 20 m. Konstrukcję stanowiło pięć ram, węzły w trzech środkowych ramach były wykonane w technologii klucz – zamek. Hala została przebadana jako bezpłatwiowa.

Przeprowadzono badanie wyselekcjonowanej ramy środkowej. Jako jej obciążenie zastosowano betonowe płyty drogowe oraz kostkę brukową w paletach. Płyty drogowe zważono w celu potwierdzenia teoretycznego (katalogowego) ciężaru płyty. Z uwagi na to, że kostka brukowa była dostarczona w paletach bezpośrednio na miejsce badań, ciężar

Rys. 7 i 8.Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 3 (β = 0,4) odpowiednio: słupek, krzyżulec

BUDOWNICTWO grudzień 2014

56 Builder

kostki brukowej przyjęto zgodny z oświadczeniem producenta (dla jednej palety), jedną paletę zważono w celu weryfikacji. Maksymalne obciążenie wynosiło: płyta drogowa + 2x kostka brukowa na lewym wieszaku i płyta drogowa plus 1x kostka brukowa na prawym wieszaku.

Ciężar jednej palety z kostką brukową wynosił 1600 kg, ciężar płyty drogowej – 1000 kg. Maksymalne sumaryczne obciążenie kratownicy wyniosło około 68 kN. Rys. 9 i 10. Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 4 (β = 0,8) odpowiednio: słupek, krzyżulec

Tabela 2. Właściwości geometryczne i mechaniczne badanej kraty wymiary geometryczne kratownicy funkcja w kratownicy

granica plastyczności

mm

grubość pasa t0 mm

MPa

pas bo.ho

pas f y0

parametry węzłów

β

η

λ0 = b0/t0

Pas dolny

100x100

3,0

335

-

-

-

Pas górny

100x100

5,0

335

-

-

-

Słupek 1

60x60

3,0

335

0,60

0,80

25,0

Słupek 2

40x40

3,0

335

0,40

0,60

25,0

Słupek 3

40x40

3,0

335

0,40

0,60

25,0

Słupek 4

40x40

3,0

335

0,40

0,40

25,0

Słupek 5

60x60

3,0

335

0,60

0,80

25,0

krzyżulce

L 60x40

5,0

335

-

-

-

Rys. 11 i 12.Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 5 (β = 0,6) odpowiednio: słupek, krzyżulec

Wnioski

Badania wyselekcjonowanych węzłów wykazały ich nośność zbliżoną do nośności węzłów spawanych. Możliwa jest eliminacja spawania w miejscach połączeń skratowania z pasem przez zastosowanie węzłów typu klucz – zamek. Kratownica z węzłami wykonanymi za pomocą lasera przenosi obciążenia zbliżone do klasycznych rozwiązań spawanych. Badania całej hali potwierdziły wyniki otrzymane dla węzłów wyselekcjonowanych.

Rys. 13 i 14.Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 6 (β = 0,4) odpowiednio: słupek, krzyżulec

Abstract. Plug and play. The article presents the plug and play solution and possibilities of its application to real constructions, which is a subject of extensive research on the Bialystok University of Technology.

The solution ensures quick and simple assembly of the elements of the construction. It has as well proven to be an easy way of avoiding welding in the examples shown by the author.

O autorze: Autor jest uczestnikiem projektu „Stypendia dla doktorantów województwa podlaskiego” współfinansowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 8.2 Transfer wiedzy, Poddziałanie 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji, ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa oraz środków budżetu Województwa Podlaskiego. Promotorem jest prof. nzw. dr hab. inż.

Jerzy K. Szlendak. Czynny projektant, współwłaściciel biura konstrukcyjnego aioni.pl

Rys. 15 i 16.Wykresy siła - przemieszczenie dla węzła WTLN 7 (β = 0,6) odpowiednio: słupek, krzyżulec

Literatura

[1]. Kurzawa, Z., Chybiński, M.,. Projektowanie konstrukcji stalowych Połączenia i wybrane elementy. Wyd. 2 popr. Poznań : Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2009. ISBN 978-83-7143824-0.

[2]. Kubicki, k., Cięcie i obróbka rur laserem. Zeszyty naukowe Politechniki Częstochowskiej, „Budownictwo”, nr 16/2010, s. 57-64.

[3]. Bijlaard, F. S.K., Brekelmans, J., W.P.M., Plug and play type joints in steel and steel-concrete composite. Proceedings of the 5th International Conference on Advances in Steel Structures.

2007, tomy volume I: Advances in steel structures – keynote lectures, s. 75-83.

[4]. Szlendak J.K., P.L. Oponowicz P.L., Behaviour of one and double side non-welded T RHS compression truss joints, 7th International Conference on Steel & Aluminium Structures, Kuching, Sarawak, Malaysia, 13th –15th July 2011.

[5]. Oponowicz P.L., Nośność węzłów bezspoinowych wykonanych z rur prostokątnych, Nowe trendy w naukach inżynieryjnych 4 vol. (II), Kraków 2013, s. 153-164.

[6]. Szlendak J.K., Oponowicz P.L; Experimental tests and numerical models of double side non-welded T RHS truss joints, Procedia Engineering, Wilno 2013, s. 1109-1120.

[7]. Szlendak J.K., Oponowicz P.L., Nośność węzłów kratownicowych typu N z rur prostokątnych o połączeniach w formie klucz-zamek, „Budownictwo i Architektura” nr 2/2013, Lublin 2013, s. 291-298.

Rys. 17 i 18 Węzeł WTLN2 (β = 0,6, l0 = 25) po badaniu; Model numeryczny – przemieszczenia

Rys. 19 i 20. Schemat badanej ramy hali, widok hali po montażu

Zdjęcia i rysunek: archiwum autora

Rys. 21. Widok modelu komputerowego badanej hali

Rys. 26. Obciążenie – płyta drogowa i palety kostki brukowej 2x po stronie lewej i 1x po stronie prawej Rys. 22 i 23. Próbne złożenie dźwigara o węzłach wycinanych laserowo w wytwórni, węzeł podporowy (przed malowaniem)

Rys. 24 i 25. Węzeł kalenicowy i Węzeł typu N (przed malowaniem)

Rys 27 i 28. Pomiar przemieszczenia pionowego (ugięcia) podczas obciążania kratownicy i obciążenie poziome

REKLAMA

BUDOWNICTWO

Pręty kompozytowe do zbrojenia betonu Fot. 1. Próba w przestrzeni Katowickiego Spodka (oddymianie grawitacyjne).

charakterystyka, zastosowanie, produkcja mgr inż. Bartosz Szymborski dr inż. Mariusz Rejment, adiunkt

Builder

58

grudzień 2014

Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej

O

d wielu lat w krajach Europy Zachodniej, a także w USA., Kanadzie, Japonii, Rosji i Australii, do zbrojenia betonu zamiast prętów stalowych stosuje się pręty kompozytowe. Zamienne stosowanie w elementach betonowych prętów kompozytowych wynika z ich lepszych niż w przypadku prętów stalowych niektórych parametrów technicznych. Dobre parametry techniczne to wynik stosowania do budowy prętów kompozytowych nowoczesnych, wysokiej jakości materiałów (włóka szklane, bazaltowe w połączeniu z żywicami polimerowymi) oraz zastosowania zaawansowanych technologii do ich produkcji. Artykuł przedstawia szczegółową charakterystykę techniczną oraz zakres zastosowania prętów kompozytowych, a także szczegółowy opis technologii wykorzystywanej do ich produkcji.

Budowa wewnętrzna

Pręty kompozytowe stosowane do zbrojenia betonu zbudowane są z dwóch materiałów: w około 80% z włókien (najczęściej szklanych lub bazaltowych) oraz w około 20% z osnowy (najczęściej żywicy epoksydowej i utwardzacza). Wiązki włókien w prętach kompozytowych ułożone są wzdłuż osi pręta jednokierunkowo, prosto lub są skręcone jednostronnie albo podwójnie (prawo- i lewoskrętnie) i połączone ze sobą za pomocą żywicy.

mm2

W 1 przekroju poprzecznego pręta kompozytowego może być zawartych nawet kilka tysięcy włókien.

Wiązka włókien ma ponad dwukrotnie większą wytrzymałość na rozciąganie w kierunku podłużnym do włókien niż pręty stalowe [1], [2]. Odznacza się jednak niską wytrzymałością na rozciąganie w kierunku poprzecznym do włókien oraz niewielką wytrzymałością na ściskanie w kierunku ułożenia włókien.

Materiał

Pręty kompozytowe produkuje się najczęściej z włókien szklanych związanych polimerem na bazie żywicy epoksydowej (GFRP – Glass Fi-

Na rynku materiałów budowlanych dostępne są pierwsze „polskie” pręty kompozytowe, które dzięki dobrym parametrom technicznym oraz licznym zaletom znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie. ber Reinforced Polymer) oraz bazaltowych związanych polimerem na bazie żywicy epoksydowej (BFRP – Basalt Fiber Reinforced Polymer). Rzadziej pręty kompozytowe produkuje się z włókien aramidowych (AFRP – Aramid Fiber Reinforced Polymer), węglowych (CFRP – Carbon Fiber Reinforced Polymer) czy hybrydowych (np. GFRP + BFRP).

Asortyment

Pręty kompozytowe (z włókien szklanych i bazaltowych) dostępne są w handlu w średnicach od 4 do 30 mm (skok co 1 mm) i długościach dogodnych do transportu: • dla prętów transportowanych i składowanych w kręgach: 50 m i 100 m, • dla prętów transportowanych i składowanych w wiązkach: 3 m, 6 m lub 12 m.

Powierzchnia prętów jest gładka lub żebrowana (o profilu skrętnym). Kolor prętów kompozytowych z włókien szklanych jest jasnożółty, a prętów kompozytowych z włókien bazaltowych – czarny (fot. 1a, 1b). Pręty kompozytowe są produkowane i stosowane w budownictwie w postaci: prętów prostych, siatek prefabrykowanych (fot. 2) i prętów giętych (strzemiona, figury zbrojarskie, spirale) (fot. 3).

Zakres zastosowania

Pręty kompozytowe przeznaczone są do biernego zbrojenia konstrukcji inżynierskich z betonu poprzez ich zabetonowanie w elementach konstrukcyjnych. Ze względu na swoje dobre parametry techniczne [1], [2], takie jak: • wysoka wytrzymałość na rozciąganie – ponad dwukrotnie większa niż prętów stalowych, • niska gęstość (masa) – czterokrotnie lżejsze od prętów stalowych, • stosunkowo długa trwałość – ponad dwukrotnie trwalsze od prętów stalowych, oraz cechy, które są zaletami prętów kompozytowych (w stosunku do wad prętów stalowych), jak: • nierdzewność, • odporność na środowiska agresywne chemicznie: kwasy, zasady (w tym alkalia), • odporność na chlorki morskie,

59

grudzień 2014

Rys. 1. Schemat linii pultruzyjnej

Builder

• nieprzewodzenie prądu elektrycznego (dielektryk), • transparentność dla fal elektromagnetycznych, • mechaniczna, a także chemiczna adhezja z betonem, pręty kompozytowe znajdują szerokie zastosowanie w różnych rodzajach budownictwa, tj. w budownictwie: • drogowym i kolejowym (siatki prefabrykowane do wzmacniania warstw bitumicznych w nawierzchniach drogowych, płyt betonowych, itp.), • przemysłowym (zbrojenie posadzek w halach produkcyjnych, magazynowych), • ogólnym (budynki mieszkalne jednorodzinne do zbrojenia: fundamentów, ścian fundamentowych, podmurówek pod ogrodzenia, konstrukcji basenów), • rolniczym (obory, stajnie, chlewnie, itp.), • mostowym (zbrojenie przyczółków mostowych), • wodnym (zbrojenie konstrukcji nabrzeży portowych, falochrony, zapory, jazy, kesony, itp.).

Pręty kompozytowe stosowane są do zbrojenia elementów i konstrukcji budowlanych narażonych na: • środowiska agresywne chemicznie (zbiorniki do przechowywania ścieków i odpadów chemicznych, oczyszczalnie ścieków), • słoną wodę morską (chlorki morskie) (infrastruktura morska i portowa), • działanie wysokiego napięcia (bloki energetyczne w elektrowniach, stacje transformatorowe, rozdzielnie elektryczne), • działanie pola elektromagnetycznego (szpitale – pomieszczenia, gdzie wykorzystuje się urządzenia rezonansu magnetycznego (tomograf komputerowy), laboratoria badawcze, wieże kontroli lotów, radary wojskowe i cywilne (np. meteorologiczne)), • działanie środowiska podziemnego (budownictwo górnicze, kanalizacja, melioracja).

Ponadto pręty kompozytowe wykorzystuje się do produkcji prefabrykowanych elementów: betonowych (zbrojenie kręgów betonowych, płyt drogowych, niewielkich elementów żelbetowych, tj. podkłady kolejowe, drogowe bariery przestawne, elementy małej architektury, np. słupki ogrodzeniowe, ławki) oraz sieci kanalizacyjnych (rury, kanały i kolektory ściekowe, osadniki, zbiorniki na ścieki, szamba).

Prętów kompozytowych nie można jednak stosować w głównych, żelbetowych elementach konstrukcyjnych budynków i budowli. W wyniku działania wysokich temperatur ich parametry wytrzymałościowe ulegają znacznemu obniżeniu.

Produkcja

Fot. 1. Kolor prętów kompozytowych z włókien szklanych jest jasnożółty, a prętów kompozytowych z włókien bazaltowych – czarny.

– tj. włókien nawiniętych na szpulę (fot. 4). Jako zbrojenie stosowane są głównie włókna: szklane, bazaltowe, aramidowe i węglowe, ale można również stosować inne rodzaje włókien np. pochodzenia naturalnego, jak len i konopie indyjskie [3], [7]. Włókna podczas procesu produkcji poddawane są preparacji, tj. nakładaniu warstwy zabezpieczającej w ostatniej fazie produkcji włókien. Zabieg ten powoduje podniesienie odporności włókien na szkodliwe działanie wilgoci, jak również ułatwia pracę przy kolejnych operacjach technologicznych [3]. Roving nadaje wysoką wytrzymałość w kierunku wzdłużnym włókien. Bardzo często oprócz rovin-

Zdjęcia i rysunek: archiwum autora

Obecnie na świecie materiały kompozytowe produkuje się z wykorzystaniem kilku technologii. Wybór danej technologii zależy głównie od wymagań stawianych materiałom kompozytowym. Do najczęściej stosowanych należą [3]: laminowanie ręczne, formowanie przy udziale próżni, pultruzja, autoklawizacja, SMC (ang. Sheet Moulding Compounds).

Do wytwarzania kształtowników, prętów zbrojeniowych i fibry kompozytowej producenci najczęściej wykorzystują technologię pultruzji. Za jej wynalazcę uznaje się W. Brandta Goldswortha, który uzyskał pierwszy patent na taką formę wytwarzania elementów w USA w 1951 r. [4]. Niemalże w tym samym czasie, w 1954 r., w Niemczech Ernst Kühne opracował podobny sposób produkcji [5]. Jednakże Goldsworth skupiał się na żywicach nienasyconych, a Kühne na żywicach epoksydowych. Najnowszy patent na technologię pultruzji pochodzi z 2008 r., a jego właścicielem jest firma Thomas GmbH + Co. Technik + Innovation KG [4], [5].

Termin „pultruzja” pochodzi od połączenia dwóch angielskich słów, tj. pull (ciągnąć) i extrusion (wytłaczanie). Polska nazwa „pultruzja” pochodzi od angielskiego słowa pultrusion.

Pultruzja polega na przeciąganiu przez formę, która nadaje kształt formowanemu elementowi, włókien wraz z odpowiednio dobraną żywicą.

Włókna pełnią funkcję zbrojenia, a żywica – osnowy [6]. Wytwarzanie polimerowych materiałów kompozytowych metodą pultruzji odbywa się na maszynie nazywanej pultruderem. Proces wytwarzania elementów w tej technologii jest kilkuetapowy (rys. 1) i rozpoczyna się od umieszczenia na regałach zbrojenia – włókien dostarczanych w postaci rovingu

BUDOWNICTWO Fot. 2. Prefabrykowane siatki z prętów kompozytowych

fowane, żeby nie uszkadzać przechodzących przez nie włókien. Przykładem takiego uszkodzenia może być poszarpanie (strzępienie) włókien.

Następną operacją technologiczną jest kąpiel żywiczna włókien. W czasie kąpieli włókna zostają otoczone oraz wewnętrznie nasycone żywicą – zaimpregnowane. Jako żywicę – osnowę w pultruzji – stosuje się głównie duroplasty, tj. materiały, które ulegają utwardzeniu pod wpływem działania temperatury lub reakcji chemicznej z innymi związkami [3]. W pultruzji stosuje się głównie duroplasty utwardzane termicznie, są to np. żywice epoksydowe czy poliestrowe. Do żywic można dodawać wiele dodatków, np. podnoszących temperaturę pracy prętów kompozytowych. Po kąpieli żywicznej zaimpregnowane włókna wprowadzane są do kalibratora, który pełni trzy podstawowe funkcje: skupia wiązkę włókien, formuje wstępny kształt pręta i odprowadza nadmiar żywicy. Następnie włókna wprowadzane są do nagrzanej formy (do temp. 120-150°C). W formie następuje ostateczne termoutwardzanie (polimeryzacja chemiczna i termiczna) i nadanie końcowego kształtu elementowi. W zależności od produkowanego elementu, formy mogą mieć różny kształt i budowę [10].

Pręty kompozytowe mogą być produkowane z powierzchnią gładką, żebrowaną (z jednym zwojem) lub żebrowaną podwójnie (lewoi prawoskrętnie), która zwiększa jego wytrzymałość i przyczepność do betonu.

Builder

60

grudzień 2014

Temperaturę utwardzania należy zawsze dobierać wg danych z karty technologicznej zastosowanej osnowy. Po utwardzeniu element jest ciągnięty przy pomocy napędu (hydraulicznego, gąsienicowego), a następnie ucinany przy użyciu piły lub noży na wymaganą długość. Ostatnim etapem procesu technologicznego jest pakowanie prętów w kręgi lub wiązki.

Podsumowanie

Fot. 3. Przykład giętych prętów kompozytowych – strzemiona w kształcie spirali

Dotychczas w Polsce stosowano materiały kompozytowe w elementach betonowych najczęściej jako zewnętrzne i wewnętrzne wzmocnienie betonu w postaci taśm i mat FRP oraz jako zbrojenie rozproszone.

Natomiast bardzo rzadko używano w elementach betonowych zbrojenia w postaci prętów kompozytowych FRP. Spowodowane to było głównie brakiem krajowych producentów prętów kompozytowych, aprobat/certyfikatów na wyrób czy wytycznych projektowych. Sytuacja powoli ulega jednak zmianie. Na rynku materiałów budowlanych dostępne są pierwsze „polskie” pręty kompozytowe, które dzięki swoim dobrym parametrom technicznym oraz licznym zaletom znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie, a konkurencyjna w stosunku do prętów stalowych cena prętów kompozytowych pozwala przypuszczać, że staną się one alternatywą dla prętów stalowych do zbrojenia elementów konstrukcji betonowych.

Bibliografia:

Fot. 4. Szpule rovingu szklanego gu używa się także mat lub tkanin, jako dodatkowej formy zbrojenia. Pozwala to poprawić wytrzymałość w kierunku poprzecznym formowanego pręta. Podstawowym parametrem przy opisie i doborze odpowiedniego rovingu jest jego gramatura, wyrażona w jednostkach TEX (jednostka gęstości liniowej stosowana we włókiennictwie, wyrażona w gramach na 1000 m długości). Średnica jednego elementarnego włókna (np. dla szkła) wynosi 5-12 μm [8], [9]. Kolejną operacją technologiczną jest odpowiednie przeciągnięcie włókien przez różnego rodzaju kierownice (dysze), w których wywiercone są otwory, tak aby włókna można było wstępnie skupić. Oczka dysz powinny być bardzo gładkie i wyszli-

[1] Aprobata Techniczna IBDiM Nr AT/2014-02-3038. Pręty kompozytowe z włókien do zbrojenia betonu.

[2] Katalog Produktów Polprek.

[3] Boczkowska A., Kapuściński J., Lindermann Z., Witenmberg-Perzyk D., Wojciechowski S., Kompozyty. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.

[4] http://www.thomas-technik.de/en/innovation.htm (listopad 2014).

[5] http://en.wikipedia.org/wiki/Pultrusion (listopad 2014).

[6] Kocaoza S., Samaranayakeb V.A., Nannia A., Tensile characterization of glass FRP bars. ELSEVIER: Composites: Part B 36, 2005.

[7] Mohanty A.K., Misra M., Drzal L.T., „Natural fibers bio-polymers, and their biocomposites”, CRC Press UK 2005.

[8] http://www.indabook.org/preview/jt0BcFXe8RVjnDeRoRmwQWLbfq3m7kz2zVM-E-jfaiw,/ BASALT-FIBRES-AS-REINFORCEMENT-FOR-COMPOSITES.html?query=Composites-research-Ghent-University-UGent. (listopad 2014).

[9] Leda H., Kompozyty polimerowe z włóknami ciągłymi. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006.

[10] Benmokrane B., Zhang B., Laoubi K., Tighiouart B., and Lord I., Mechanical and bond properties of new generation of isorod CFRP reinforcing bars for concrete structures, ISIS-Sherbrooke, Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering University of Sherbrooke, Sherbrooke, Québec, Canada J1K 2R1 2001.

FIRMY i LUDZIE SUKCESU

Builder

dodatek branżowy

grudzień 2014

Fot. arch. LG

Rozwiązania LG

w prestiżowych inwestycjach

prezentacja z okładki

FIRMY I LUDZIE SUKCESU

Rozwiązania LG

w prestiżowych inwestycjach Kluczowym wyzwaniem dla prezentowanych inwestycji był wybór optymalnych rozwiązań systemów klimatyzacji z uszanowaniem zaprojektowanej architektury, przestrzeni oraz potrzeb inwestora i najemców.

d o dat e k B R A N Ż OW Y

Builder

64

grudzień 2014

W

spółczesny najemca jest zainteresowany przede wszystkim niskimi kosztami utrzymania budynku. Chce dostać optimum komfortu i parametrów. Rozwiązania firmy LG zostały zauważone i wybrane z uwagi na spełnienie wszystkich wymogów inwestora w tym zakresie. Dostrzeżono również inne ich korzyści.

Budynek Promenady ZITA we Wrocławiu

Budynek Promenady ZITA to 8-kondygnacyjny biurowiec klasy A, oferujący ponad 21 tys. m2 nowoczesnej powierzchni biurowej do wynajęcia. Nowoczesna bryła obiektu to także przestronne wnętrza, które pozwalają na elastyczne rozmieszczenie pomieszczeń oraz efektywną aranżację powierzchni biurowej. Projekt tej przestrzeni dostosowany jest do potrzeb zarówno najemców wielkoformatowych, jak i klientów wynajmujących mniejsze powierzchnie. Wysokiej jakości systemy i instalacje zapewniają komfort i przyjazne warunki pracy oraz zmniejszają koszty związane z eksploatacją. Prezentowany obiekt jest drugim budynkiem realizowanym w ramach inwestycji Promenady Wrocławskie – docelowo obejmie ona około 90 tys. m2 powierzchni

biurowej. Promenady Wrocławskie to unikalny w skali kraju projekt. Na 15-hektarowym obszarze powstaje kompleksowa aranżacja przestrzeni miejskiej – nowa dzielnica Wrocławia. Inwestorem jest firma Vantage Development SA.

Oczekiwania wobec systemu klimatyzacji

W przypadku budynku Promenady ZITA oczekiwania te uwzględniały zachowanie komfortowego mikroklimatu wewnątrz pomieszczeń przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia energii. Inwestor przykładał bardzo dużą wagę do energooszczędnej pracy urządzeń, wysokiej wydajności oraz niezawodnej eksploatacji. Wyzwaniem było również odpowiednie strefowanie i takie zaprojektowanie systemu klimatyzacji, aby był on odpowiedni dla przestrzeni wielkoformatowej. Szczególnie ważne było zapewnienie równomiernej i odpowiedniej dystrybucji ciepłego lub chłodnego powietrza. Skuteczność takiego rozwiązania widoczna jest najbardziej w okresie wiosennym oraz jesiennym, gdy elewacje budynku mają zyski ciepła od światła słonecznego, w zależności od kierunku lub czasu nasłonecznienia (na przykład elewacje skierowane na wschód lub zachód, różnice w nasłonecznieniu przed południem i po południu). Na wybór optymalnego systemu klimatyzacji miała też wpływ gwarancja, że przygotowanie powietrza pod względem jakości i parametrów stworzy przyjazny mikroklimat wewnątrz budynku.

Biurowiec Promenady ZITA jest częścią inwestycji Promenady Wrocławskie. Dwa lata przed oddaniem inwestycji zrealizowano projekt biurowca Epsilon, który znajduje się w tym samym kompleksie budynków. Zastosowano w nim system klimatyzacji Multi V III Heat Recovery. Udało się wtedy przekonać inwestora do nowocześniejszego i bar-

dziej energooszczędnego rozwiązania. W ślad za tą pierwszą decyzją inwestor powierzył firmie WOMAR i LG realizację systemu klimatyzacji i ogrzewania również w budynku Promenady ZITA.

System trzyrurowy czyli Heat Recovery

Na wybór optymalnego systemu klimatyzacji ma wpływ przede wszystkim jakość mikroklimatu wewnątrz budynku. W budynku Promenady ZITA instalacja trójrurowego systemu klimatyzacji LG została wykonana przez krakowską firmę WOMAR – jedną z najbardziej doświadczonych firm w branży. Firma ta posiada też własny dział rozwojowy, który optymalizował rozwiązania projektowe.

Budynek Promenady ZITA jest kolejnym budynkiem należącym do firmy VANTAGE Development, w którym zainstalowane są trójrurowe systemy klimatyzacyjne LG.

Dzięki wdrożeniu rozwiązań systemów klimatyzacyjnych LG udało się zwiększyć konkurencyjność budynku Promenady ZITA. Współczesny najemca jest zainteresowany przede wszystkim niskimi kosztami utrzymania biura. Chce dostać optimum komfortu i parametrów. Rozwiązania firmy LG zostały zauważone i wybrane z uwagi na spełnienie wszystkich wymogów inwestora w tym zakresie. Warto zaznaczyć, że w praktyce system LG stanowi dla budynku jedyne źródło chłodu i ciepła, również w odniesieniu do central wentylacyjnych. Między innym dzięki wykorzystanej technologii LG, budynek otrzymał precertyfikację na poziomie Platinum w systemie LEED. System klimatyzacji LG jest elastyczny dla przestrzeni wielkoformatowych i mniejszych pomieszczeń. Najemcy pojawiają się w momencie robót wykończeniowych, a nie na etapie planowania budynku. Wtedy trudno zmieniać cały system klimatyzacji, dlateZdjęcia archiwum: LG

Wyzwania

Oczekiwania wobec przebudowy starego budynku hotelowego uwzględniały konieczność pełnego, funkcjonalnego i optymalnego wykorzystania istniejącej przestrzeni mieszkalnej oraz usługowo-rekreacyjnej. Ważnym elementem prowadzonych prac było też zadbanie o ciągłość tradycji i utrzymanie balansu między klasycznym stylem budynku a nowoczesnymi rozwiązaniami.

Pracując nad stworzeniem koncepcji dla nowej odsłony starego hotelu, inwestor chciał maksymalnie wykorzystać dotychczasowy potencjał budynku. Wybudowany w roku 1958 hotel miał formę czworościanu z wkomponowanym wewnątrz dziedzińcem i nawiązywał do stylu nowozakopiańskiego. Przebudowa Domu Turysty, przeznaczonego dla turystów ekonomicznych, na czterogwiazdkowy hotel o wysokim standardzie rozpoczęła się w marcu 2012 i trwała dwa lata.

Planowany system klimatyzacji musiał zatem odpowiadać specyficznej bryle obiektu oraz umiejscowieniu jednostek zewnętrznych – uniemożliwiały one montaż oraz instalację urządzeń klimatyzacyjnych na dachu. Ze względu na umiejscowienie agregatów tuż przy budynku, w bliskiej odległości od pokojów hotelowych, ogromne znaczenie miała cicha praca jednostek zewnętrznych. Instalacja urządzeń klimatyzacyjnych musiała być również dostosowana do warunków istniejących w budynku. Optymalne wykorzystanie przestrzeni musiało iść w parze z dbałością o najmniejsze detale góralskiego wystroju wnętrz hotelowych.

Poprzedni hotel efektywnie wykorzystywał jedynie dwa poziomy obiektu. Projekt rewitalizacji i przebudowy

Optymalny wybór

Zaproponowane przez LG rozwiązania pozwoliły wybrać najbardziej optymalny system klimatyzacji VRF, który pasował do specyficznego układu i bryły hotelu, a jednocześnie nie zaburzał estetycznej przestrzeni obiektu czterogwiazdkowego.

Kluczowym kryterium inwestycji była bardzo cicha praca jednostek wewnętrznych, niskie zużycie energii, wygodne sterowanie parametrami oraz korzystna relacja jakości do ceny urządzeń. Wybór systemu VRF pozwolił zaoszczędzić stosunkowo dużo miejsca i elastycznie dostosować się do różnych ograniczeń architektonicznych, które wynikały ze specyfiki bryły budynku. Na wybór rozwiązań LG i systemu VRF miały też bez wątpienia wpływ wcześniejsze pozytywne doświadczenia z systemami klimatyzacji LG, które zainstalowane zostały w innych obiektach inwestora.

W trakcie procesu decyzyjnego inwestor odwiedził Akademię Klimatyzacji LG w Warszawie i osobiście oceniał wzornictwo oraz skuteczność wybranych modeli systemów klimatyzacji. Współpraca między inwestorem, projektantem, wykonawcą i dostawcą układała się bardzo harmonijnie i sprawnie, odznaczała się też szczególną dbałością o najlepsze parametry techniczne, wysoką efektywność energetyczną oraz osiągnięcia techniczne wybranego rozwiązania klimatyzacyjnego.

Rozwiązania LG okazały się korzystne z uwagi na elastyczność instalacyjną, wysokie osiągi, niskie zużycie energii, a tym samym niższe koszty utrzymania.

www.klimatyzacja.lge.pl

grudzień 2014

Korzyści

65

Obiekt powstał z myślą o gościach ceniących wypoczynek w atmosferze ciepła i luksusu. Czterogwiazdkowy obiekt położony jest w centrum Zakopanego, kilka kroków od malowniczych Krupówek – najsłynniejszego pieszego bulwaru w Polsce. Swoim klimatem i architekturą Aries Hotel & SPA nawiązuje do tradycji swojego poprzednika – legendarnego Domu Turysty, który przez wiele lat był synonimem przyjemnego wypoczynku w stolicy Tatr.

Builder

Aries Hotel & SPA w Zakopanem

przewidywał stuprocentowe i efektywne wykorzystanie 8-kondygnacyjnej przestrzeni na użytek szeregu udogodnień. Rozmieszczono tam takie przestrzenie usługowo-rekreacyjne jak część spa dla prestiżowego Instytutu Dr Ireny Eris, część wellness z basenem i gorącym źródłem, dwa zewnętrzne jaccuzi z widokiem na Giewont, cztery sauny, restauracja, cocktail room & music loft, aperitif bar, chata grillowa, pięć sal konferencyjnych, ski service, sklepy, sala fitness oraz sala gier i zabaw dla dzieci.

promocja

go trzeba wybrać najbardziej optymalny – który pozwala rozbudować istniejący system i dostosować do nowych wymagań.

Trójrurowy system klimatyzacji zapewnia jednoczesne grzanie i chłodzenie przy użyciu jednej jednostki zewnętrznej. Dzięki zaawansowanej technologii możliwe jest zupełnie niezależne sterowanie pracą chłodzenia czy grzania dla dowolnego pomieszczenia. Stwarza to komfort, którego nie uzyskamy przy konwencjonalnych systemach dwururowych.

forum

FIRMY I LUDZIE SUKCESU grudzień 2014

66 Builder

PoDSUMowanIa 2014, PRognoZY 2015

Mijający i przyszły rok w ocenie firm

o ocenę mijającego roku w kontekście rynku budowlanego i kondycji jego uczestników, a także o prognozy dla rozwoju branży na przyszły rok, poprosiliśmy przedstawicieli firm działających w różnych segmentach, aby ocena ta była szersza i obiektywna.

Jarosław Jóźwiak Dyrektor Działu Klimatyzacji Lg Electronics Polska

Mijający rok był dla firmy LG Electronics Polska bardzo dobry pod względem biznesowym. W obszarze klimatyzacji zrealizowaliśmy plan założony na rok 2014, co pozwala nam na rozpoczęcie nowego roku, planowanie oraz realizację kolejnych wyzwań z dużym optymizmem.

Wdrożyliśmy nasze produkty do wielu prestiżowych inwestycji, jak na przykład Aries Hotel&SPA w Zakopanem czy budynek biurowy klasy A –

Jacek Siwiński

d o dat e k B R a N Ż oW Y

Dyrektor generalny VELUX Polska

Początek roku 2014 to dynamiczne wzrosty sprzedaży w związku z wczesnym i dobrym startem sezonu. Druga połowa już nie była tak dobra pod względem dynamiki rynku, koniunktura się wahała. Oceniam, że rynek na nasze produkty kształtuje się per saldo

Promenada ZITA we Wrocławiu.

W planach mamy więc konsekwentnie dalszy rozwój w zakresie instalowania rozwiązań odpowiadających na potrzeby inwestorów i najemców zarówno małych inwestycji, jak i dużych projektów, o których wspomniałem wcześniej.

Bardzo dobry rok pod względem biznesowym.

W dalszym ciągu rozwijać będziemy program partnerski „Liga Graczy”.

Ten program lojalnościowy powstał z myślą o firmach instalacyjnych i wy-

na poziomie zbliżonym do zeszłego roku. Ten rok zostanie przez nas i rynek zapamiętany jako przełomowy, ponieważ skutecznie dokonaliśmy całkowitej zmiany oferty produktowej na Nową Generację okien dachowych.

ten rok zostanie przez ten nas i rynek zapamiętany jako przełomowy.

konawczych kupujących urządzenia klimatyzacyjne LG Electronics oraz projektantach, którzy projektują systemy klimatyzacyjne z wykorzystaniem naszych urządzeń.

Ważne jest dla nas dalsze wzmacnianie i budowanie

To największa inwestycja i zmiana w naszej historii, a dla klientów – bardziej zaawansowane okna przy niższych kosztach. Popyt na nowe produkty był zgodny z naszymi oczekiwaniami. Rok 2015 widzę raczej pozytywnie. Sądzę, że sytuacja powinna być stabilna. Liczę na większe zainteresowanie inwestorów prywatnych remontami, co może być dodatkowym impulsem do wzrostu naszej kategorii.

relacji z naszymi partnerami biznesowymi, ukierunkowane na profesjonalną i efektywną współpracę.

Natomiast w samej ofercie produktowej zaproponujemy w przyszłym roku wprawdzie niewielkie, ale ciekawe zmiany.

Najbardziej zadowalający jest znaczny wzrost portfela nowych klientów. Sygnały płynące z rynku wskazują na dużo większe znaczenie jakości w porównaniu z dominującym dotychczas kryterium wyboru, jakim była cena. Inwestorzy coraz świadomiej dokonują wyboru i potrafią dostrzec, że różnica w nominalnym wydatku na zakup lepszego styropianu maleje już

Andrzej Kaczor Dyrektor Zarządzający SOUDAL

Mijający 2014 rok okazał się dla Soudal bardzo pomyślny. Wykonaliśmy ogromny krok w kierunku globalnego rozwoju marki, zacieśniając współpracę z największymi producentami chemii budowlanej w Polsce i na świecie. Naby-

Michał Wrzosek Prezes Zarządu PERI Polska

Ocenę mijającego 2014 roku należy rozdzielić na ocenę rynku oraz ocenę wewnętrznej kondycji przedsiębiorstwa. I tak na rynku cały czas wyraźnie odczuwalne są skutki kryzysu po 2011 roku. Lawinowy spadek cen, często do absurdalnych, z definicji generujących stratę poziomów, został co prawda zatrzymany. Nie wszyscy jednak uwierzyli, że to już koniec. Dotyczy to zarówno dostawców, jak i odbiorców.

O ile można jeszcze zrozumieć odbiorców, którzy z radością przyjmują oferty na poziomie połowy (lub mniej niż połowy) normalnych kosztów, o tyle ciężko już zrozumieć politykę dostawców, którzy w pogoni za obrotem lub motywowani in-

liśmy większościowe udziały australijskiej firmy Soudis, amerykańskiego producenta Accumetric LLC i przejęliśmy Zakłady Chemiczne BOCHEM, jednego z liderów segmentu klejów przemysłowych w Pol-

Przyszły rok upłynie nam pod znakiem intensywnej pracy.

nymi nierynkowymi ambicjami najpierw składają chore oferty, a później płaczą wobec wygenerowanch strat.

Straty są realne, wielkie i widoczne w prezentowanych wynikach. Co więcej, przy takiej strategii w momencie poprawy koniunktury nie nastąpi natychmiastowa metamorfoza. Branża deskowań i rusztowań charakteryzuje się tym, że nawet czasowe funkcjonowanie firmy w środowisku beztlenowym, czyli na stracie, powoduje trwałe obniżenie jakości oferowanych usług i sprzętu. Powrót do prawidłowego poziomu wymaga czasu i wielkich nakładów. Pojawiające się na rynku oferty na tańszy, nieodpowiadający normalnym standardom sprzęt potwierdzają tylko fakt funkcjonowania już przez niektóre podmioty na bezdechu.

A koniunktura nadejdzie.

Wskazuje na to obserwowa-

w zderzeniu z koniecznością zastosowania grubszej warstwy tego gorszego, a dodatkowo w użytkowaniu przynosi dużo większe oszczędności na kosztach ogrzewania. Wiara w stały wzrost tej świadomości napawa nas optymizmem na przyszłe lata.

sce. Nie ustając w pracach nad poprawą jakości naszej oferty, rozszerzyliśmy portfolio Soudal m.in. o nową gamę klejów T-REX i produktów do hydroizolacji wewnętrznej. Przyszły rok upłynie nam pod znakiem intensywnej pracy nad wprowadzaniem nowych rozwiązań technologicznych i umacnianiem obecności koncernu na rynku zagranicznym.

Koniunktura nadejdzie, jednak na lawinowy wzrost inwestycji przyjdzie nam poczekać do 2016 roku. ny już w 2014 roku wzrost.

Rok 2015 powinien być kontynuacją tego trendu, jednak na lawinowy wzrost inwestycji przyjdzie nam pocze-

grudzień 2014

W przeciwieństwie do poprzedniego, był to rok o wiele bardziej stabilny.

Bardzo dobre pierwsze cztery miesiące stanowiły mocną podbudowę do dalszego ciągu. Szacujemy, że ostatecznie rok zamknie się ok.

10% wzrostem obrotów.

Z dużym zadowoleniem kończymy rok 2014.

67

Prezes Zarządu Austrotherm

kać do 2016 roku. I wtedy należy być przygotowanym do obsługi budów na najwyższym poziomie, a nie wolno tracić czasu na leczenie ran, których dorobiono się na własną prośbę. PERI od dawna ocenia rynek długoterminowo i nie reaguje nerwowo, gdy rynek przeżywa gorsze lata. Zamiast marnotrawić środki na nierentowne kontrakty, inwestujemy je w rozwój narzędzi, procesów i zaplecza oraz modernizację parku dzierżawnego. Nawet w gorszych latach nie próbujemy też poprawiać wyniku firmy kosztem jego największej wartości, czyli kosztem naszych pracowników. Jakość obsługi i wartość dodana odczuwalna przez klientów podczas współpracy z PERI są naszym priorytetem i z pewnością zostaną one prawidłowo ocenione przez rynek w niedalekiej przyszłości.

Builder

Anna Śpiewak

forum

FIRMY I LUDZIE SUKCESU grudzień 2014

68 Builder d o dat e k B R a N Ż oW Y

Piotr Gamoń

Prezes Zarządu Sandmix Mijający rok upłynął pod znakiem ożywienia w budownictwie. Wzrost produkcji wpłynął także na dostawców, w tym sektor kruszyw. Naszej firmie rok 2014 przyniósł dobre wyniki i był kolejnym etapem w zwiększaniu rynkowej wartości, czego potwierdzeniem było wyróżnie-

nego wymusi na dostawcach dbanie o najwyższe standardy i bezpieczeństwo swoich produktów.

Nowe wymogi sprawiają, że wyróżnikiem na rynku powoli staje się jakość, a nie cena.

Z optymizmem w 2015 rok.

ku do analogicznego okresu z 2013 roku. II półrocze 2014 to jednak widoczne zmniejszenie wolumenu obrotu. Reasumując, firma FAKRO na pewno odnotuje kilkuprocentowy wzrost sprzedaży w porównaniu do 2013 roku.

W nadchodzącym 2015 roku trudno spodziewać się dużych wzrostów sprzedaży, ponieważ już teraz można zaobserwować mniejszą liczbę wydawanych pozwoleń na budowę i rozpoczynających się inwestycji budowla-

nych. Jednak FAKRO swojej szansy upatruje we wzroście świadomości inwestorów i dokonywaniu przemyślanych wyborów, gdzie cena nie jest najważniejszym kryterium.

Zauważamy trend, w którym coraz więcej klientów wybiera produkty wyższej klasy, Profi czy Lux. Takie produkty, oprócz lepszych parametrów energooszczędnych, mają wiele bardzo funkcjonalnych rozwiązań. W tym aspekcie FAKRO optymistycznie patrzy na rok 2015.

storów w sektorze prywatnym, jak i publicznym.

Liczymy, że w przyszłym roku firma Doka Polska będzie miała okazję kontynuować współpracę z naszymi stałymi klientami przy rozbudowie infrastruktury transportowej, przemysłowej i energetycznej oraz w budownictwie obiektów kubaturowych o różnorodnym przeznaczeniu. Będziemy również aktywnie zabiegać o zainteresowanie naszą ofertą w zakresie deskowań systemowych nowych klientów na terenie całej Polski. Systemy DOKA są stosowane na całym świecie i nic dziwnego, że również w naszym kraju sprawdzają się na

wielu budowach. Dzięki partnerskiemu podejściu do współpracy z naszymi klientami w każdym przypadku dostosowujemy nasze rozwiązanie i ofertę do wymagań i oczekiwań firm wykonawczych.

Janusz Komurkiewicz Dyrektor Marketingu Członek Zarządu FAKRO

Rok 2014 to bardzo ciekawy okres w polskiej branży budowlanej. Wszyscy pamiętamy łagodną zimę, która z oczywistych względów przyniosła wzrost sprzedaży. Większość producentów materiałów budowlanych odnotowała wzrosty w I półroczu w stosun-

Piotr Chełkowski Dyrektor Zarządzający Członek Zarządu Doka Polska

Kondycję naszej firmy na tle branży w mijającym roku oceniam pozytywnie.

Braliśmy udział w zakresie dostawy deskowań w realizacji wielu ciekawych projektów, w tym Pomorskiej Kolei Metrolopitalnej w Gdańsku – Etap I, w przypadku której zakres projektu obejmował sześć wiaduktów kolejowych oraz wiadukt drogowy. Liczyliśmy co prawda, że w drugim półroczu będzie więcej na rynku projektów infrastrukturalnych w fazie wyko-

Nadchodzący rok przyniesie dalszą poprawę koniunktury i zwiększenie popytu na materiały budowlane.

nie Sandmix tytułem Diamentu Forbesa. Uważam, że nadchodzący rok przyniesie dalszą poprawę koniunktury i kolejne wzrosty, w tym zwiększenie popytu na materiały budowlane. Istotne będą również zmiany w kwestii jakości.

Obecnie Sejm pracuje nad nowelizacją ustawy o wyrobach budowlanych. Zaostrzenie oceny jakości materiałów przez Główny Urząd Nadzoru Budowla-

nawstwa w związku z nową perspektywą unijną na lata 2014-2020, lecz część z nich jest obecnie w fazie opracowywania dokumentacji projektowej, bądź trwają jeszcze przetargi na wyłonienie wykonawców.

Niemniej jednak, ponieważ działamy we wszystkich obszarach budownictwa, pewien niedobór projektów infrastrukturalnych uzupełniamy, realizując obecnie więcej projektów kubaturowych prowadzonych przez inwe-

kondycję naszej firmy kondycję na tle branży w mijającym roku oceniam pozytywnie.

Inwestycje w drogownictwie i energetyce będą pozytywnym impulsem dla branży.

Ryszard Lamczyk Prezes Zarządu Interhandler

Strategia firmy Interhandler na 2014 rok zamyka się w haśle „maszyny do każdej pracy, osprzęty do każdej maszyny”, czyli maszyny, które spełnią oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów z różnych branż, pracujące w wielu aplikacjach.

W 2014 obchodziliśmy jubileusz 25-lecia istnienia firmy. Wprowadziliśmy na

Tomasz Grela Prezes Zarządu Aluprof

To był bardzo dobry rok dla Aluprofu, zanotowaliśmy ponad 20% wzrost przychodów. Ponadto poszerzyliśmy ofertę o kolejne rozwiązania, które będą idealnie odpowiadać potrzebom budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Na potwierdzenie tych słów powiem, że w tym roku 4 nasze systemy otrzymały certyfikaty Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt (PHI). Mocno angażujemy się też w popularyzację efektywnych energetycznie rozwiązań dla budownictwa,

dlatego też objęliśmy mecenat nad projektem Etykiety Energetycznej.

Aby docenić polską myśl architektoniczną, zorganizowaliśmy w tym roku konkurs dla architektów pt. „Obiekt Roku w systemach Aluprof”. Wyróżnione w konkursie realizacje architektoniczne były ukoronowaniem nie tylko kunsztu architektów, ale również drogi, jaką pokonał Aluprof.

Niemniej jednak nie zamierzamy zbyt długo świętować sukcesów i już szykujemy się do następnego roku. Plany na 2015 rok są bardzo śmiałe i ambitne. Nowa hala produkcyjno-magazynowa o powierzchni ponad

pominać o przychodach.

W 2015 r. nadal będziemy pracować w oparciu o tę strategię, która służy poprawie kondycji firmy.

ju, planów otwarcia nowych punktów sprzedaży w celu jeszcze szybszego, lepszego dotarcia i obsługi klienta.

rynek ponad 11 tys. maszyn, z czego 1 tys. z logo JCB w ostatnim roku. Mijający rok był dla nas rokiem znacznego wzrostu sprzedaży, poszerzenia gamy produktowej i wielowymiarowego rozwoju m.in. w zakresie infrastruktury i organizacji, aby jeszcze lepiej i sprawniej zaspokajać potrzeby rosnącej liczby klientów – użytkowników maszyn ze znakami JCB. W chwili obecnej posiadamy 14 oddziałów w całej Polsce. Dynamika rynku skłania nas do nieustannego rozwo-

W roku 2015 przewidujemy utrzymanie dobrych trendów rozwoju rynku i nasz umiarkowany wzrost, zarówno w części sprzedaży maszyn, jak również osprzętów, urządzeń i części zamiennych.

Plany na 2015 rok są bardzo śmiałe i ambitne.

16,5 tys m2, a także budowana kolejna o powierzchni ponad 1800 m2, pomogą w realizacji naszych ambitnych planów. Ponadto podjęliśmy decyzję o budowie nowej siedziby Aluprof. Jesteśmy gotowi na nowe wyzwania.

Naszym nadrzędnym celem będzie osiągnięcie przychodów rocznych w wysokości miliarda złotych w ciągu kilku najbliższych lat.

W najbliższym czasie będziemy wdrażać kolejne nowe produkty i umacniać naszą pozycję w całej Europie. Rozwijamy eksport, który stanowi 40% sprzedaży.

Planujemy dalszy rozwój na rynkach skandynawskich, Beneluxu, Francji i USA.

W 2014 obchodziliśmy jubileusz 25-lecia istnienia firmy.

grudzień 2014

Sytuacja w budownictwie w 2014 r. była niezwykle ciekawym doświadczeniem biznesowym, ponieważ wyzwania rynku przełożyły się na twórczy wysiłek firmy, którą zarządzam. W styczniu prognozowaliśmy solidne wzrosty rynku w trzech obszarach naszej działalności: produkcji cementu, betonu towarowego oraz kruszyw.

o kilka procent. Spodziewamy się, że w 2015 r. utrzyma się podobna tendencja.

Inwestycje w drogownictwie i energetyce będą pozytywnym impulsem dla branży, z tym że nie oczekujemy olbrzymiej zmiany.

W CEMEX Polska kontynuujemy strategię cenową „Wartość ponad ilość”. Odrobiliśmy już lekcję z optymalizacji kosztów. Myśląc o rozwoju, ale także o utrzymaniu wysokiego poziomu dostarczanych materiałów i usług, nie możemy za-

69

Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia

Wydawało się, że po dużych spadkach w 2013 r. nastąpi wyraźne odbicie. Krótka zima pozwoliła całej branży rozpocząć rok z animuszem, jednak w miesiącach letnich okazało się, że następuje niewielka korekta.

W 2014 r. rynki cementu, betonu i kruszyw wzrosły

Builder

Rüdiger Kuhn

FIRMY I LUDZIE SUKCESU

SAMSUNG Digital Signage

Zdjęcia arch. SAMSUNG

d o dat e k B R A N Ż OW Y

Builder

70

grudzień 2014

To zestaw technologii pozwalających na stworzenie treści wizualnej, opublikowanie jej i zarządzanie nią oraz urządzeniami w środowiskach składających się z dziesiątek, czy nawet setek nośników – monitorów o różnych wielkościach i parametrach.

Dzięki takim rozwiązaniom możemy np. z jednego miejsca sterować treścią prezentowaną na monitorach w oddziałach na terenie całego kraju. Skalowalność takich rozwiązań jest ograniczona jedynie dostępem do sieci, z której przekazywany będzie sygnał.

Taka sieć monitorów w wielu miejscach zastąpiła już tradycyjne plakaty, których zaleta, czyli niski jednostkowy koszt zakupu, blednie w obliczu nakładów na wielokrotną wymianę treści w kilku tysiącach lokalizacji. Oprócz kosztu usługi wymiany plakatów dochodzi jeszcze czas realizacji takiej operacji. W przypadku treści elektronicznej wystarczy tylko wcisnąć przycisk enter.

Możliwości wielkiego formatu

Systemy Digital Signage oparte na monitorach wielkoformatowych Samsung pozwalają również na prezentację multimediów oraz programowanie kolejności prezentacji treści.

Dzięki temu jeśli znamy średni czas przebywania klienta w oddziale banku, możemy optymalnie dopasować czas prezentacji treści.

To rozwiązanie coraz częściej znajduje zastosowanie również w systemach komunikacji wewnętrznej. Monitory umieszczone w stołówkach, salach konferencyjnych i na korytarzach umożliwiają dotarcie do pracowników z komunikatami, które często nie przebijają się w gąszczu e-maili, które każdy z nas otrzymuje. Relacja ze spotkania świątecznego czy prezentacja najnowszych produktów firmy doskonale nadają się do zaprezentowania na monitorach, które pracownicy mijają lub mają gdzieś w zasięgu wzroku.

Monitory wielkoformatowe z powodzeniem sprawdzają się też jako wyposażenie sal konferencyjnych. Projektory, będące

www.samsung.com Firma SAMSUNG opracowuje innowacyjne technologie i skuteczne procedury, które tworzą nowe rynki, wzbogacają życie ludzi i umożliwiają utrzymanie przez firmę Samsung pozycji lidera w dziedzinie technologii cyfrowych.

do niedawna podstawowym wyposażeniem każdej sali konferencyjnej, coraz częściej są zastępowane nowocześniejszymi tablicami interaktywnymi, zbudowanymi w oparciu o jeden lub kilka połączonych wielkoformatowych ekranów, tzw. videowall, np. modele UD46 oraz UD55. Ich przewaga nad tradycyjnym projektorem jest niepodważalna i chodzi tu nie tylko o lepszą jakość wyświetlania, wyższą jasność i rozdzielczość, lecz także o niższe koszty eksploatacji.

Takie monitory mogą również służyć jako element dekoracyjny, informacyjny czy reklamowy np. w foyer hotelu lub w punkcie usługowym, w miejscu gdzie klient czeka na obsługę.

Ciekawym rozwiązaniem są również ekrany z nakładką dotykową, np. model ME46C, które można umieścić np. na recepcji lub w punkcie obsługi klienta. Służą one jako punkty informacyjne lub do pozyskiwania informacji – np. przeprowadzania szybkich ankiet czy rozeznania celu wizyty klienta. Możliwość prezentowania interaktywnej oferty może zmniejszyć czas oczekiwania na kontakt z obsługą lub pomoże dodatkowo sprofilować klienta, zanim zostanie skierowany do odpowiednio wyspecjalizowanego agenta obsługi.

promocja

Rozwój technologii monitorów oraz oprogramowania do zarządzania treścią sprawił, że obserwujemy obecnie kolejny rozdział w historii komunikacji, nazwany Digital Signage.

WyjdŒ z cienia – postaw na jasná stronõ biznesu Wielkoformatowe monitory Samsung serii ED, ME, MD to profesjonalne wyposaŔenie sal konferencyjnych. Idealne do prezentacji, dajá nieskazitelnie czysty i jasny obraz nawet w mocno oĶwietlonym pomieszczeniu.

Oprócz tego, Ŕe sá zaawansowane technologicznie, sá takŔe przyjazne w obsğudze, wydajne energetycznie (klasa A) i w zwiázku z tym ekonomiczne.

LFDMONITORS

www.monitorylfd.samsung.pl

Michał Oksiński

W mijającym roku wystartowała budowa wielu ciekawych i dużych inwestycji. Niektóre z nich, jak warszawska Hala Koszyki czy dwa bloki energetyczne w Elektrowni Opole, długo czekały na rozpoczęcie realizacji.

N

a podstawie projektów wpisanych do bazy serwisu KompasInwestycji.pl przygotowaliśmy zestawienie największych i najciekawszych inwestycji przeznaczonych do realizacji w 2014 roku. W drugiej części prezentujemy porównanie generalnych wykonawców oraz inwestorów pod względem liczby projektów, których rozpoczęcie zaplanowano w bieżącym roku.

Hala Koszyki

d o dat e k B R A N Ż OW Y

wy inwestor – Griffin Group – najpierw dopiął projekt, a w kwietniu br. rozpoczął prace przygotowawcze do rozpoczęcia budowy. W sierpniu uprawomocniło się pozwolenie na budowę, w tym samym miesiącu inwestor podpisał z firmą ERBUD umowę na realizację prac. Wartość kontraktu to 115,46 mln zł netto. Inwestycja warta jest ok. 81 mln euro.

Na terenie obejmującym prawie hektar powierzchni powstanie nowoczesny kompleks handlowo-biurowy według projektu autorstwa pracowni JEMS Architekci. Powierzchnia handlowo-usługowa obiektu wyniesie 6 tys. m2 i znajdzie się w odbudowanej, głównej części Hali oraz w dwóch zachowanych oficynach. W sumie będzie tam ok.

50 punktów handlowych i gastronomicznych. Strefa biurowa wyniesie 15 tys. m2 i zlokalizowana zostanie w trzech budynkach biurowcach klasy A, w bezpośrednim sąsiedztwie Hali. Obiekt będzie dysponował także 200 miejscami parkingowymi oraz 85 miejscami dla rowerów. Na terenie kompleksu znajdzie się też ogólnodostępny plac miejski o powierzchni ok. 600 m2, usytuowany od strony ul. Koszykowej. No-

redaktor portalu Kompasinwestycji.pl

Jedną z długo oczekiwanych warszawskich inwestycji jest budowa Hali Koszyki. Projekt ma swoją historię zarówno jeśli chodzi o miejsce, w którym powstaje, jak i przebieg prac na etapie przed realizacją. Pierwotnie inwestycję prowadziła firma Avestus Real Estate. Hala Koszyki najpierw przechodziła przeobrażenia koncepcji architektonicznej, natomiast całe przedsięwzięcie zmieniło właściciela w 2012 roku. No-

Fot. arch. Griffin Group

raport

FIRMY I LUDZIE SUKCESU grudzień 2014

72 Builder

Największe budowy 2014

Hala Koszyki

wy kompleks handlowo-biurowy zostanie oddany do użytku w drugiej połowie 2016 roku.

Prąd dla 4 mln gospodarstw

W tym roku doszła do skutku długo oczekiwana budowa dwóch nowych bloków energetycznych na terenie Elektrowni Opole. Inwestycja była wstrzymana ze względu na niską opłacalność przedsięwzięcia.

Ostatecznie umowa na jej realizację została podpisana, a wykonawcą zostało konsorcjum firm: RAFAKO, Mostostal Warszawa i Polimex – Mostostal. Zamawiającym jest PGE Elektrownia Opole. Umowa przewiduje budowę „pod klucz” bloków energetycznych nr 5 i 6 o mocy 900 MW każdy, z kotłami pyłowymi na parametry ultranadkrytyczne. Obiekt realizowany jest w formule EPC (Engineering, Procurement, Construction – projektowanie, dostawa, budowa, rozruch, przekazanie do eksploatacji, serwis w okresie gwarancyjnym). Łączna wartość kontraktu wynosi 9,397 mld zł netto, a wartość brutto umowy wynosi 11,558 mld zł.

Generalny wykonawca zobowiązał się zrealizować zamówienie w terminie 54 miesięcy od wystawienia polecenia rozpoczęcia prac w przypadku bloku 5 oraz w terminie 62 miesięcy od wystawienia polecenia rozpoczęcia prac w odniesieniu do bloku 6.

Prace w Opolu trwają od lutego tego roku.

W pierwszej fazie wykonano głównie prace związane z organizacją placu budowy, został także odwodniony teren budowy. W następnym etapie rozpoczę-

Zielone Arkady

Do końca października 2015 roku Strabag wybuduje Zielone Arkady – największą galerię handlową w Bydgoszczy. Projekt znany był wcześniej pod nazwą Galeria Kujawska. Obiekt zaoferuje 50 tys. m2 powierzchni usługowej i zostanie wybudowany zgodnie z zasadami zrównoważonego budownictwa w systemie BREEAM. Spółka

grudzień 2014

73

Na początku października 2014 r.

Volkswagen Poznań otrzymał pozwolenie na budowę nowego zakładu w Polsce. Pod Wrześnią w województwie Wielkopolskim powstanie fabryka, w której produkcja zostanie uruchomiona w drugiej połowie 2016 r. i gdzie będzie produkowany następca modelu VW Crafter.

Teren zakładu obejmuje 220 ha, a w jego skład wchodzić będą dział produkcji karoserii, lakiernia oraz dział montażu. Całkowita powierzchnia hal nowej fabryki to 450 tys. m2. Na terenie przyszłej fabryki ułożonych zostanie 500 km przewodów transmisyjnych i 140 km światłowodów. Koszt budowy szacowany jest na około 800 tys. euro.

Generalnym wykonawcą jest firma Dürr Poland. W realizację projektu zaangażowała się m.in. firma Hochtief Polska. Na zlecenie generalnego wykonawcy podjęła się budowy nowej lakierni. Zgodnie z zapisami kontraktu wartość projektu stanowi informację poufną. Zakres robót określonych w umowie z Hochtief Polska obejmuje wykonanie głównej hali produkcyjnej zaprojektowanej na planie prostokąta o powierzchni ponad 47 tys. m2 i wysokości dachu ok. 34 m wraz z budynkami technicznymi i socjalno-biurowymi o łącznej powierzchni ok. 9,5 tys. m2.

Zakończenie realizacji prac przewidziano na grudzień 2015 roku.

padów komunalnych o wydajności 210 tys. ton odpadów roczne, która powstanie w sąsiedztwie elektrociepłowni Karolin w północno-wschodniej części miasta. Koszt budowy instalacji szacowany jest na ponad 725 mln zł. Zostanie sfinansowany przez udziałowców Zielone Arkady SITA Zielona Energia oraz kredyty z konsorcjum trzech banków – Pekao SA, PKO BP i Banku Gospodarstwa Krajowego. PoStrabag zrealizuje inwestycję wspólnadto Miasto Poznań planuje wykorzynie z inwestorem, ECE Projektmanastanie dofinansowania z unijnego Fungement Polska, w modelu „teamconduszu Spójności w ramach Programu cept”. Wartość inwestycji szacuje się Operacyjnego Infrastruktura i Środowina 150 mln euro. sko w wysokości ok. 300 mln zł.

Zielone Arkady składać się będą z dwóch budynków usytuowanych przy al. Wojska Polskiego w BydgoszInwestycje drogowe czy, na działce o powierzchni 11,5 ha.

Na początku lipca br. Generalna DyObiekt główny to nowoczesne cenrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (odtrum handlowe z trzema kondygnadział Kielce, który przejął nadzór nad cjami handlowo-usługowymi i zlokaprojektem po stołecznym oddziale) lizowaną w zachodniej części budynpodpisała kontrakt na budowę noweku kondygnacją biurową. Po stronie go odcinka drogi ekspresowej S7 – na północnej powstanie sześciokondygnaodcinku od węzła Młodocin do granicyjny parking z miejscami postojowycy województw mazowieckiego i święmi dla 1200 pojazdów i dwoma strefatokrzyskiego. Inwestycję za 682 mln zł mi dojazdowymi. Roboty budowlane zrealizuje firma Dragados. Zlecenie ma przy realizacji inwestycji w Bydgoszwykonać w ciągu 24 miesięcy, z wyczy rozpoczęły się w kwietniu 2014 rołączeniem przerw zimowych. Droga ku, a ich termin zakończenia przewipowinna być otwarta wiosną 2017 r. dywany jest na koniec października Przebieg trasy jest przedłużeniem prze2015 roku. Do najciekawszych elemenbiegu obwodnicy Radomia przed wętów realizacji będzie należało skomplizłem Młodocin. Na całym odcinku wakowane i precyzyjne wykonanie znaczriantu 3 poprowadzonym po całkowinych rozmiarów konstrukcji stalowocie nowej trasie, zapewnione zostały żelbetowej nad wejściem głównym, wszelkie konieczne połączenia lokaltzw. kryształu. ne. Od węzła Szydłowiec I do granicy województwa mazowieckiego trasa będzie poprowadzona po istniejącym ślaSpalarnia w Poznaniu dzie – zgodnie z Wariantem I. Długość W dniu 17 kwietnia 2014 r. rozpopododcinka wynosi 22 km. częto prace budowlane związane z realizacją zapowiadanej od kilku lat InW tym roku Ministerstwo Infrastrukstalacji Termicznego Przekształcania tury i Rozwoju poinformowało, że Odpadów Komunalnych (ITPOK) dla trwają prace nad nowym programem Poznania. To kolejny etap realizacji rozbudowy dróg. Resort zapowiada, że partnerstwa publiczno-prywatnego zaw nowej perspektywie unijnej na inwartego w kwietniu 2013 r. pomiędzy westycje drogowe ma trafić 15 mld euMiastem Poznań i SITA Zielona Enerro. W optymistycznym wariancie na gia. Symboliczne wbicie pierwszej łodrogi krajowe zostanie przeznaczona paty na placu budowy miało miejsce kwota 92 mld zł. W ostatniej uchwa22 maja. ITPOK zostanie oddana do le zmieniającej Program Budowy Dróg użytku w drugiej połowie 2016 r. i bęKrajowych na lata 2011-2015 zostadzie eksploatowana przez następnych ła ujęta budowa drogi ekspresowej S6 25 lat przez SITA Zielona Energia.

Szczecin – Koszalin, wraz z obwodnicą Koszalina i Sianowa. Będzie to jedna W celu realizacji budowy instalaz najdroższych inwestycji drogowych cji wybrano w zakresie technologii firw Polsce – jej wartość szacuje się nawet mę Hitachi Zosen Inova, a w zakresie na ok. 3 mld zł. W sierpniu br. GDDrobót budowlanych – firmę Hochtief.

KiA ogłosiła przetargi na zaprojektoZgodnie z umową PPP, SITA Zielona wanie i budowę trzech odcinków drogi Energia zrealizuje nowoczesną instaekspresowej S6 na trasie ze Szczecina lację termicznego przekształcania od-

Builder

Volkswagen we Wrześni

Fot. arch. ECE Projektmanagement Polska

to prace związane z wykonaniem płyt fundamentowych i budynków maszynowni oraz prace związane z fundamentami chłodni kominowych.

Nowa inwestycja w Elektrowni Opole spełniać będzie wszystkie krajowe i unijne normy z zakresu ochrony środowiska. Dzięki wysokiej sprawności nowe obiekty umożliwią eksploatację z niską emisyjnością CO2 oraz konkurencyjnymi kosztami paliwowymi.

Bloki energetyczne o parametrach nadkrytycznych opalane będą pyłem węgla kamiennego, a ich sprawność netto będzie wynosiła min. 45,5%. Elektrownia zapewni prąd dla ponad 4 mln gospodarstw domowych w Polsce.

raport

FIRMY I LUDZIE SUKCESU grudzień 2014

74 Builder d o dat e k B R A N Ż OW Y

Generalni wykonawcy wg liczby inwestycji przeznaczonych do realizacji od 2014 roku Skanska

174

Strabag

50

Budimex

46

ERBUD

26

UNIBEP

18

ROBYG - Grupa Developerska Construction

15

Eurovia Polska

15

RO.SA.-HALE

14

Mirbud

14

Warbud

13

Zakład Techniki Ochrony Środowiska FOLEKO

12

Mostostal Warszawa

12

Dekpol

11

GOLDBECK

10

Eiffage Polska Budownictwo

10

BERGER BAU POLSKA

10

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe BANIMEX

9

MOTA-ENGIL CENTRAL EUROPE

9

KALTER

9

Dorbud

9

CoBouw Polska

9

BUMA CONTRACTOR

9

BESTA Przedsiębiorstwo Budowlane

9

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Lech

8

PORR (POLSKA)

8

PKOB WEGNER

8

Jakon

8

HOCHTIEF POLSKA

8

Firma Budowlana ANNA-BUD

8

Wiksbud

7

Wielkopolskie Przedsiębiorstwo Inżynierii Przemysł

7

SPEC BAU Polska

7

SKB

7

Przedsiębiorstwo Budowlane Konstanty Strus

7

PHUB ŁUCZ-BUD

7

Navimor Invest

7

Murapol

7

KARMAR

7

IDS-BUD

7

Grupa Inwestycyjna Hossa

7

Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysł

7

FAMBUD Jerzy Pietrzak

7

Colas Polska

7

AWBUD

7

ATAL

7

Amwin

7

ALLCON Budownictwo

7

Zakład Usług Energetycznych i Komunikacyjnych

6

Zakład Techniczno-Budowlany Polbau

6

TYM-BUD Zakład Remontowo Budowlany

6

do Koszalina. Długość trasy wyniesie łącznie 63,4 km. Inwestycja została podzielona na trzy etapy. Pierwszy – od Goleniowa do początku obwodnicy Nowogardu (ok. 20 km), drugi – od końca obwodnicy Nowogardu do końca obwodnicy miasta Płoty (ok. 20 km) i trzeci – od węzła Ustronie Morskie do początku obwodnicy Koszalina i Sianowa (ok. 23 km).

Termin realizacji dla każdego z odcinków będzie wynosił od 34 do 37 miesięcy. Jak zapowiada GDDKiA, przetargi mają zostać rozstrzygnięte w pierwszej połowie 2015 r.

Inwestycje kolejowe

W latach 2014-2015 grupa PKP przeznaczyła na inwestycje 22 mld zł.

PKP zamierza wydać na infrastrukturę 17 mld zł (wobec 9 mld zł w minionych dwóch latach), 4 mld zł na tabor (882 mln zł) i 1 mld zł na dworce kolejowe (wcześniej 830 mln zł).

W tym roku PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę programu emisji obligacji do kwoty 2,2 mld zł.

Dzięki pozyskanym środkom spółka zapewni bezpieczne źródło finansowania trwających inwestycji. W tym roku PKP Polskie Linie Kolejowe prowadziły największy program inwestycyjny w historii. Prace obejmowały ponad 3,2 tys. km torów.

Jednym z największych projektów z 2014 r. jest linia kolejowa nr 8, odcinek Warszawa Okęcie – Radom – Lot B. Zadaniem wykonawcy jest wykonanie modernizacji ponad 20kilometrowego odcinka. Główne cele inwestycji to zwiększenie prędkości pociągów w ruchu pasażerskim do 160 km/h, zwiększenie prędkości max. pociągów w ruchu towarowym do 120 km/h i dopuszczalny nacisk na oś 221 kN. Najkorzystniejszą ofertę w przetargu na realizację inwestycji, na kwotę 462,72 mln zł brutto, złożyła Trakcja PRKiI. Zadanie przewiduje m.in. rozbiórkę i budowę układów torowych szlaków Czachówek Południowy – Chynów, Chynów – Warka i Warka – Dobieszyn, a także stacje Warka oraz Chynów. Prace prowadzone są również przy budowie systemu sterowania ruchem kolejowym na całej trasie z Radomia do Warszawy. Generalnym wykonawcą tego zakresu jest firma Thales Polska.

Generalni wykonawcy

W zestawieniu generalnych wykonawców z największą liczbą inwestycji, które zostały przeznaczone do re-

alizacji w 2014 roku, absolutnym liderem jest Skanska. Firma ma w portfelu 174 projekty, zdecydowaną większość (158) o wartości do 50 mln zł, pięć inwestycji o wartości z przedziału 100-500 mln zł i jedenaście kontraktów o wartości z przedziału 50100 mln zł. Skanska działa głównie w dwóch sektorach: inżynieryjnym (99 inwestycji) oraz niemieszkaniowym (71 inwestycji). W sektorze mieszkaniowym ma jedynie 4 projekty. Firma wyspecjalizowała się w podsektorze „drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, miejskie”. W omawianym okresie Skanska posiada aż 67 kontraktów drogowych. Warto również zaznaczyć, że firma posiada 10 inwestycji z podesktora „mosty, wiadukty, estakady, kładki, tunele, przejścia podziemne”.

Równie dobrze radzi sobie w podsektorze inwestycji komunikacyjnych – kolejowych: odpowiada za siedem takich projektów. W sektorze niemieszkaniowym firma jest generalnym wykonawcą znacznej liczby inwestycji biurowych – odpowiada za 12 projektów. Skanska posiada w portfelu po 8 budynków magazynowych, transportu i łączności (dworce, centra przesiadkowe, parkingi) oraz obiektów administracji publicznej. Jest również generalnym wykonawcą 7 obiektów szkolnictwa, edukacji i badań, 6 obiektów służby zdrowia i 6 zakładów produkcyjnych.

Na drugim miejscu naszego zestawienia uplasował się Strabag z 50 inwestycjami na koncie, z czego 38 posiada wartość do 50 mln zł, 6 wartość z przedziału 50-100 mln zł, i aż 5 wartość z przedziału 500 mln – 1 mld zł. Strabag działa głównie jako generalny wykonawca w sektorze inżynieryjnym (41 inwestycji).

W sektorze niemieszkaniowym posiada 9 projektów, w omawianym okresie czasu nie prowadzi inwestycji mieszkaniowych. Podobnie jak Skanska, Strabag specjalizuje się w inwestycjach drogowych, które stanowią połowę wszystkich projektów przeznaczonych do realizacji od 2014 roku. Ma w portfelu 21 projektów z podsektora „drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, miejskie” oraz 4 kontrakty z podsektora „autostrady i drogi ekspresowe”. Firma jest również generalnym wykonawcą 5 inwestycji z podsektora „mosty, wiadukty, estakady, kładki, tunele, przejścia podziemne”.

Trzecie miejsce należy do firmy Budimex, która ma w portfelu 46

raport

FIRMY I LUDZIE SUKCESU grudzień 2014

76 Builder d o dat e k B R A N Ż OW Y

Inwestorzy wg liczby projektow w realizacji od 2014 roku PKP Polskie Linie Kolejowe

61

Urząd Miasta Łódź

32

Polskie Koleje Państwowe

24

Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator

21

Zarząd Inwestycji Miejskich we Wrocławiu

19

Wrocławskie Inwestycje

18

ROBYG – Grupa Developerska Construction

16

Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi

15

Panattoni Europe

15

Echo Investment

13

Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Bydgoszczy

12

Dom Development

12

Zarząd Dróg i Mostów w Lublinie

11

Rank Progress

11

LC Corp

11

Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach

11

Urząd Morski w Słupsku

10

Urząd Miasta Szczecin

10

Urząd Miasta Płock

10

Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Gdyni

10

Podkarpacki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Rzeszowie

10

i2 Development

10

Zarząd Morskiego Portu Gdańsk

9

Urząd Miejski Łomża

9

Urząd Miasta Rybnik

9

Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Olsztynie

9

Przedsiębiorstwo Budowlane Konstanty Strus

9

Dolnośląska Inicjatywa Samorządowa

9

ATAL

9

Zakłady Remontowo Budowlane WAM

8

Rejonowy Zarząd Infrastruktury w Szczecinie

8

Komenda Wojewódzka Policji Szczecin

8

ITM POLSKA

8

Grupa Inwestycyjna Hossa

8

Budimex Nieruchomości

8

Wojskowa Agencja Mieszkaniowa

7

Vastint Poland

7

TBV

7

Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Kielcach

7

Ronson Development

7

POLNORD

7

Politechnika Gdańska

7

Murapol

7

Miejski Zarząd Dróg w Toruniu

7

Lidl Polska

7

Komenda Stołeczna Policji

7

Kleba Invest

7

Jeronimo Martins Polska

7

Goodman Poland

7

Gmina Świdnica

7

projektów. Firma jest generalnym wykonawcą inwestycji z wszystkich przedziałów wartości. Budimex prowadzi 26 projektów o wartości do 50 mln zł, 9 o wartości z przedziału 50-100 mln zł, 8 o wartości z przedziału 100-500 mln zł, ma również 2 kontrakty o wartości przekraczającej 500 mln zł. Firma działa wszechstronnie – we wszystkich sektorach rynku budowlanego. Posiada 20 inwestycji mieszkaniowych, 16 z sektora inżynieryjnego i 10 z sektora niemieszkaniowego. Budimex posiada w sumie 6 kontraktów drogowych – 4 na budowę autostrad i dróg ekspresowych oraz 2 w podsektorze „drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, miejskie”. Firma jest generalnym wykonawcą 4 inwestycji komunikacyjnych – kolejowych. W budownictwie mieszkaniowym wielorodzinnym odpowiada za 10 projektów. W sektorze niemieszkaniowym posiada najwięcej kontraktów w trzech podsektorach. Realizuje 5 inwestycji w podsektorze „budynki transportu i łączności (dworce, centra przesiadkowe, parkingi)”, odpowiada za realizację 3 budynków handlowo-usługowych i tyle samo zakładów produkcyjnych.

Inwestorzy

PKP Polskie Linie Kolejowe posiadają w naszym zestawieniu 61 inwestycji. Zdecydowana większość (48) to projekty o wartości do 50 mln zł.

Wśród najbardziej kosztownych inwestycji jest remont stacji Radom w ramach modernizacji linii Warszawa – Radom. W przetargu na przebudowę i modernizację układów torowych stacji Radom, modernizację i budowę sieci trakcyjnej, budowę wiat peronowych oraz budynku siedziby LCS Radom najkorzystniejsza okazała się oferta konsorcjum Pol-Aqua, Dragados, Vias y Construcciones i Electren. Wartość oferty opiewa na kwotę 121,84 mln zł brutto. W chwili przygotowywania tego artykułu (listopad 2014 r.) trwa przygotowanie do rozpoczęcia prac. Termin realizacji inwestycji to 12 miesięcy.

Na drugim miejscu zestawienia najbardziej aktywnych inwestorów znajduje się Urząd Miasta Łódź z 32 projektami. 18 z nich to rewitalizacje miejskich kamienic i budynków mieszkalnych, 8 to inwestycje drogowe. Wśród pozostałych znajduje się kilka projektów z sektora budynków sportowych, w tym najbardziej

kosztowna inwestycja – Stadion KS Widzew. Przetarg na zaprojektowanie i wybudowanie stadionu miejskiego przy al. Piłsudskiego w Łodzi wygrało Przedsiębiorstwo Robót Mostowych Mosty – Łódź. Umowa z wykonawcą została podpisana 24 lipca 2014 r. W ramach kontraktu firma wykona również przebudowę układu komunikacyjnego na potrzeby obsługi stadionu. Całość prac wyceniono na ponad 137 mln zł, z czego ponad 113 mln zł pochłonie budowa obiektu, zaś prace drogowe będą kosztowały 24 mln zł. Stadion będzie miał 18018 miejsc siedzących i cztery trybuny.

Trzecie miejsce zajmują Polskie Koleje Państwowe, które w 2014 roku rozpoczęły realizację 24 projektów. Większość z nich to inwestycje o wartości do 50 mln zł, obejmujące przebudowę i modernizację istniejących dworców kolejowych (m.in.

Dworzec Centralny w Warszawie, dworce Bydgoszcz Główna, Dębica, Grodzisk Mazowiecki, Jarosław, Katowice Ligota, Olsztyn Zachodni, Piła Główna, Toruń Miasto, Jaworzyna Śląska, Kraków Płaszów, Kędzierzyn Koźle, Konin, Oborniki Śląskie i Rawicz). Pozostałe 3 inwestycje to projekty o większej wartości. W sierpniu br. wyłoniono wykonawców Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego w Szczecinie. Inwestor wybrał ofertę konsorcjum Winnicki oraz Maxto o wartości 99,6 mln zł brutto. Z końcem października PKP rozstrzygnęło przetarg na generalnego wykonawcę centrum przesiadkowego w Gliwicach – najkorzystniejszą ofertę złożyło konsorcjum firm Aldesa Construcciones Polska oraz Aldesa Construcciones. Wartość prac oszacowano na 136,8 mln zł. Trzecim znaczącym projektem PKP, realizowanym wspólnie z HB Reavis, jest nowy dworzec Warszawa Zachodnia oraz kompleks biurowy West Station. W pierwszym etapie inwestycji ma powstać podziemna stacja kolejowa, co będzie kosztować ok. 6 mln zł.W drugim etapie przy Al. Jerozolimskich wyrosną dwa biurowce. Koszt całej inwestycji to ok. 110 mln euro. n

Innowacyjne usługi w ramach QLOS

+

Palisander

grudzień 2014

Palisander+ to usługa, w ramach której firma Palisander przejmuje na siebie ryzyko związane z kosztami ewentualnych napraw szalunków. Rozwiązanie to polega na wprowadzeniu zryczałtowanej opłaty pokrywającej wszelkie prace związane z naprawą szalunków zwracanych z budowy. Koszy są zatem łatwe do oszacowania i zaplanowania jeszcze przed rozpoczęciem najmu, co upraszcza budżetowanie szalunków.

Usługą nie są objęte jedynie utrata szalunków lub ich części czy całkowite zniszczenie elementów. Jeśli założyć rozsądny poziom kultury pracy z szalunkami – pozycje te nie powinny stanowić dużych kwot.

Korzyści: • Bezpieczeństwo finansowe budżetu budowy • Zmniejszenie ryzyka powstania nieoczekiwanych kosztów • Krótszy okres najmu – szybszy zwrot • Prosta kalkulacja kosztu • Brak nakładów pracy związanych z naprawami Zakres usługi: • Naprawa uszkodzonych elementów • Wymiana uszkodzonego poszycia szalunków

77

W

Usługa Palisander+ polega na wprowadzeniu zryczałtowanej opłaty pokrywającej wszelkie prace związane z naprawą szalunków zwracanych z budowy.

promocja

Zdjęcia: archiwum Palisander

październikowym wydaniu „Buildera” przybliżyliśmy Państwu filozofię naszego, wdrożonego w 2011 roku, autorskiego systemu jakości najmu szalunków QLOS. Ze względu na to, że – jak wynika z danych z ciągłego badania – dzięki usłudze Palisander+, 95% klientów czuje się bezpiecznie, jeżeli chodzi o budżet budowy, postanowiliśmy w bieżącym numerze pokazać zalety tego narzędzia, czyli jednego z elementów systemu QLOS. Większość z nas chce mieć kontrolę nad swoimi finansami, a oszczędzanie jest znakiem dzisiejszych czasów. Dotyczy to zarówno budżetów prywatnych, jak i firmowych. Kierownictwo każdej budowy również skrupulatnie liczy wszystkie koszty i wydatki, pilnując, jak tylko się, da przyjętego budżetu. Dlatego Palisander, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, wprowadził dodatkowe usługi związane z procesem najmu systemów szalunkowych. Jedną z nich jest właśnie Palisander+.

Idea, korzyści i zakres usługi

Builder

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, firma Palisander wprowadziła dodatkowe usługi związane z procesem najmu systemów szalunkowych.

Jedną z nich jest Palisander+, usługa, w ramach której firma przejmuje na siebie ryzyko związane z kosztami ewentualnych napraw szalunków.

Builder

Adres redakcji i wydawnictwa 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 tel.: 22 853 06 87 do 88, fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl, serwis@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr Piotr Noakowski (Stuttgart) dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz Recenzenci prof. dr hab. inż. Andrzej Łapko, Politechnika Białostocka prof. dr hab. inż. Kazimierz Rykaluk, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu prof. PK dr hab. inż. Krzysztof Stypuła, Politechnika Krakowska prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak, Politechnika Krakowska prof. PL dr hab. inż. Stanisław Fic, Politechnika Lubelska prof. nzw. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz, Politechnika Warszawska prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, Politechnika Wrocławska prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, Politechnika Wrocławska prof. zw. dr hab inż. Kazimierz Szulborski, Politechnika Warszawska prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, Instytut Techniki Budowlanej, Politechnika Warszawska prof. dr hab. inż. Włodzimierz Starosolski, Politechnika Śląska dr zw. inż. Marian Płachecki, Politechnika Krakowska prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Flaga, Politechnika Krakowska prof. dr hab. inż. Wiesław Trąmpczyński, Politechnika Świętokrzyska prof. nzw. PW, dr hab. inż. Roman Marcinkowski, Politechnika Warszawska doc. dr inż. Marek Kapela, Politechnika Warszawska RECENZENCI Z ZAGRANICNYCH JEDNOSTEK NAUKOWYCH Andrzej S. Nowak, Ph.D., Dziekan Wydziału Civil Engineering, Auburn University w Alabamie Dr. Piotr Noakowski, Stuttgart Mirosław J. Skibniewski, Ph.D., University of Maryland

Redaktor Naczelna mgr inż. Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Redaktor statystyczny Maja Bromowska Korekta Ewa Dzierżanowska Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Katarzyna Dąbała, Katarzyna Hołodyn, Krzysztof Rutkowski Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, EMPIK, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Agnieszka Lusawa Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim. Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Wersję pierwotną pisma stanowi wersja papierowa. Informacje nt. publikacji naukowych – www.ebuilder.pl

– członek Loży Złotej Business Centre Club, Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5

warunki prenumeraty na StrOnie – www.eBuiLDer.pL PRENUMERATA REDAKCYJNA – www.ebuilder.pl, zakładka PRENUMERATA; biuro@pwbmedia.pl PRENUMERATĘ PRZYJMUJĄ TAKŻE: RUCH, KOLPORTER, GARMOND PRESS Prenumerata realizowana przez RUCH: www.prenumerata.ruch.com.pl; ewentualne pytania: prenumerata@ruch.com.pl, Telefoniczne Centrum Obsługi Klienta – tel. 801 800 803 lub 22 717 59 59 (czynne w godz. 7.00-18.00).

Koszt połączenia wg taryfy operatora.

TU WARTO BYĆ 4 XII

Konferencja Naukowa Prawa Budowlanego i Nieruchomości „Od lokalizacji do odbioru. Prawne problemy procesu

inwestycyjno-budowlanego” – to pełny tytuł spotkania organizowanego przez Grupę ELSA Gdańsk. Celem wydarzenia jest stworzenie forum wymiany poglądów i doświadczeń, przeznaczonego zarówno dla profesjonalistów, jak i osób bezpośrednio zainteresowanych tematyką kierunków rozwoju prawa budowlanego i nieruchomości z perspektywy ich roli gospodarczej. Miejsce: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. www.konferencja-nieruchomosci.eu

15 XII

II Konkurs dla Młodych Architektów Już tylko do 15 XII przyjmowane są prace

w II edycji konkursu kierowanego do młodych architektów i studentów architektury. Przedsięwzięcie jest organizowane przez miesięcznik „Builder” w ramach ogólnopolskiego programu Patronat Honorowy „Promujemy Polską Architekturę”.

Zwycięzców poznamy podczas przyszłorocznej Gali „Buildera”.

Regulamin i szczegółowe informacje są dostępne na stronie www.ebuilder.pl lub pod nr. tel. 513 091 638.

19-24 I

Światowe Targi Architektury, Materiałów i Systemów Budowlanych BAU W siedemnastu halach o ogromnej

łącznej powierzchni przekraczającej 180 tys. m² pod dachem, zaprezentuje się ponad 2 tys. firm z branży z przeszło 40 krajów. Organizatorzy oczekują ponad 230 tys. gości z całego świata. www.bau-muenchen.com

12II

BUDOWLANA FIRMA ROKU, POLSKI HERKULES, LAURY „BUILDERA” 2014 Rozpoczęła się kolejna edycja konkursów Budowlana Firma Roku, Polski Herkules i Laury „Buildera”.

Zgłoszenia przyjmujemy pod adresem builder@pwbmedia.pl.

Konkurs jest objęty ogólnopolskim programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ – w jego ramach wyróżnienia przyznawane są również pracowniom architektonicznym i konstrukcyjnym. www.ebuilder.pl

10 III

2014 2014

POLSKI2014

HERKULES

TOPBUILDER 2015

Wyróżnieniem TOPBUILDER nagradzane są materiały, technologie, urządzenia, budowle i rozwiązania IT, rozwiązania finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia i programy dedykowane branży budowlanej, a także projekty architektoniczne i konstrukcyjne (konkurs został objęty programem promocyjno-edukacyjnym PROMUJEMY POLSKĄ ARCHITEKTURĘ). Na Państwa zgłoszenia do VII edycji konkursu czekamy pod adresem builder@pwbmedia.pl. www.ebuilder.pl

2015

10-13 III

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA Kolejna edycja targów BUDMA odbędzie się pod

hasłem „Materiały – Systemy – Technologie”. Budmie w tym roku towarzyszyć będą targi WinDoor-tech z arcyciekawą „Fabryką Okien na Żywo” oraz Glass, czyli Targi Branży Szklarskiej. Istotnym elementem organizowanych w Poznaniu targów będzie również jedyna w Polsce ekspozycja produktów i oferty firm zajmujących się tematyką infrastruktury sportowej, czyli Targi CBS – Centrum Budownictwa Sportowego. www.budma.pl

Jak projektować kładki dla pieszych

Polskie pracownie projektowe

LEKCJE ARCHITEKTURY Czy inteligentne budynki istnieją?

lekcje aR cHi TeK TURY

KOnKURs dla

MłOdYcH aRcHiTeKTów edycja ii

2014

grudzień 2014

ARCHITEKTURA&DESIGN Deskowania Rusztowania Doradztwo techniczne www.peri.com.pl

PERI_11_2014_Arch_&_Design.indd 1

Mecenasi PROGRaMU PROMUJeMY POLsKĄ aRcHiTeKTURĘ

2014-10-29 15:08:20

Prestiżowy Konkurs Baumit

Poznań, zgłoszenie: Przedsiębiorstwo ARI Sp. z o.o.

Weź udział w prestiżowym Konkursie Baumit Fasada Roku i wygraj jedną z pięciu nagród pieniężnych w wysokości 10 000 zł.

W Konkursie wyłaniamy najlepsze realizacje budowlane, oddane do użytku pomiędzy 01.01.2014 r. a 31.12.2014 r., na których elewacji zastosowano kompletną technologię Baumit: system ociepleń, system tynkowy z wykończeniem oraz program produktów renowacyjnych, także z wykończeniem.

Nagroda Nowy budynek 2013

Warszawa, zgłoszenie: DIP Biuro Projektów, Krzysztof Pasternak

Zwycięskie obiekty Konkursu Baumit Fasada Roku wezmą udział w międzynarodowej odsłonie Konkursu Baumit Life Challenge.

Więcej na www.fasadaroku.pl

NOWE KATEGORIE! Wyróżnienie Nowy budynek 2013

Lublin, zgłoszenie: Biuro Inżynieryjno-Wdrożeniowe Intelligent Systems

Nagroda Budynek po rekonstrukcji i adaptacji 2013

Do wygrania 5 x 10 000 zł Poznań, zgłoszenie: IMB Asymetria Sp. z o.o. i Wspólnicy Sp. k.

Poznań, zgłoszenie: Sasiak-Sobusiak Pracownia Projektowa

Warszawa, zgłoszenie: Architekci mgr inż. arch. Dariusz Filak

Wyróżnienie Nowy budynek 2013

Wyróżnienie Budynek po rekonstrukcji i adaptacji 2013

Nagroda Budynek z wielkiej płyty 2013

Systemy zielonych dachów Substraty do nasadzeń roślinnych na dachach Wodoprzepuszczalne nawierzchnie mineralne Zielone drogi pożarowe Systemy do nasadzeń drzew w trudnych warunkach Zagospodarowanie wód opadowych

Gwarancja jakości i trwałości większa powierzchnia bioloGicznie czynna rozwiązania dla breem i leed

GCL Sp. z o.o. | ul. Pabianicka 26 lok. 6 | 04-219 Warszawa tel.: +48 22 616 41 70 | fax: +48 22 616 05 31 | e-mail: info@gcl.com.pl

www.gcl.com.pl

Fot. arch. Bruno Fidrych

grudzieĹ&#x201E; 2014

Builder

Ostatnie lata to wysyp wspaniaĹ&#x201A;ych, pokonkursowych realizacji projektĂłw, ktĂłre majÄ&#x2026; szansÄ&#x2122; staÄ&#x2021; siÄ&#x2122; nowymi ikonami architektury, i to na Ĺ&#x203A;wiatowym poziomie. Co nie znaczy, Ĺźe do tej pory polscy architekci nie byli cenieni za granicÄ&#x2026;. Mamy dobry potencjaĹ&#x201A; dziĹ&#x203A; i perspektywy na jutro, ale przed architektami rĂłwnieĹź sporo wyzwaĹ&#x201E;.

4

16

Informacje

Evolution â&#x20AC;&#x201C; wizje bez ograniczeĹ&#x201E; Mariusz Ruducha, Grzegorz Byrka

Fot. arch. autorki

18

7

Czy inteligentne budynki istniejÄ&#x2026;?

Fot. arch. hauraton

ElĹźbieta RyĹ&#x201E;ska

lekcje Ar chI teK tUrY

10

HAURATON w prestiĹźowych inwestycjach Karina Lasek

KĹ&#x201A;adki dla pieszych â&#x20AC;&#x201C; tendencje projektowe Marek PaĹ&#x201E;tak

22

12

PROFILE â&#x20AC;&#x201C; Asaf Gottesman, Ami Szmelcman

*AK PROJEKTOWAĂ&#x192; KÂ?ADKI DLA PIESZYCH

0OLSKIE PRACOWNIE PROJEKTOWE

,%+#*% !2#()4%+4529 Â?Â&#x2C6;Â&#x17D;Â&#x2020;Â?Â&#x2C6; hyĂŞ #ZY INTELIGENTNE jopĂŞ {lrĂŞ BUDYNKI ISTNIEJÂ&#x2013; {|yÂ&#x20AC;

rvur|yzĂŞÂ&#x2021;Â?Â&#x201E;

tÂ&#x192;vkÂ&#x20AC;joĂŞ hyjop{lr{ ~ Â&#x2C6;Â&#x2021;Â&#x153;Â&#x2020;Â?Â&#x201E;ĂŞppĂŞ

¢ª¥¤

ny|k pl ꢪ¥¤

!2#()4%+452! $%3)'.

Mocna strona budownictwa Mariusz Ĺ&#x161;cisĹ&#x201A;o

PREZENTACJE PRACOWNI PROJEKTOWYCH

24 26 28 30 32 34 36 38

AMC â&#x20AC;&#x201C; Andrzej M. ChoĹ&#x201A;dzyĹ&#x201E;ski APA Wojciechowski Architekci Bulanda, Mucha Architekci

PERI_11_2014_Arch_&_Design.indd 1

2014-10-29 15:08:20

tljluhzpĂŞwyvnyht|ĂŞĂŞ wyvt|qltÂ&#x20AC;ĂŞĂŞ wvszr ĂŞhyjop{lr{|y ĂŞ

FS&P Arcus JEMS Architekci Konior Studio KuryĹ&#x201A;owicz&Associates KWK Promes

ZdjÄ&#x2122;cia: archiwum Gottesman Szmelcman Architecture

ARCHITEKTURA&DESIGN

22

SzczegĂłĹ&#x201A;y wewnÄ&#x2026;trz numeru i na www.ebuilder.pl

40 42

OVO GrÄ&#x2026;bczewscy Architekci

44

Polskie pracownie projektowe

Nizio Design International

Konkurs ma charakter otwarty i ogĂłlnopolski. MogÄ&#x2026; braÄ&#x2021; w nim udziaĹ&#x201A; osoby peĹ&#x201A;noletnie bÄ&#x2122;dÄ&#x2026;ce studentami I i II stopnia studiĂłw o kierunku architektura lub architektura i urbanistyka uczelni paĹ&#x201E;stwowych i prywatnych oraz absolwenci tych wydziaĹ&#x201A;Ăłw niezaleĹźnie od miejsca zatrudnienia, ktĂłrzy nie ukoĹ&#x201E;czyli 30. roku Ĺźycia.

KonKurs dla

Młodych ArchiteKtów edycja ii Organizator

2014

ZAdAniA KonKursowe Partner strategiczny

profesjonalnefarby.pl

hauraton.com.pl

klinkierprzysucha.pl

paradyz.com

peri.com.pl

samsung.pl

sopro.pl

soudal.pl

velux.pl

wayman.pl

„Koncepcja rewitalizacji okolic fortu Mokotów – zaskocz dewelopera”. Projekt koncepcyjny będzie mógł mieć szansę realizacji, dlatego należy wykonać go według wytycznych dewelopera i według podanych warunków zabudowy.

nAGrody w każdym z trzech zadań konkursowych zostaną przyznane nagrody:

I nagroda – 7.000 zł, II nagroda – 5.000 zł, III nagroda – 3.000 zł łączna pula nagród pieniężnych: 45.000 zł oraz nagrody dodatkowe i wyróżnienia. nagrodzone prace i ich autorzy zostaną zaprezentowani w specjalnym wydaniu miesięcznika „Builder”.

Termin nadsyłania prac konkursowych upływa 15.12.2014 r.

Prezentacja prac Finalistów Konkursu przed Kapitułą Konkursu – warszawa, 16.01.2015 r., od godz. 13.00, w siedzibie stowarzyszenia Architektów Polskich (sArP), ul. Foksal 2.

Finał Konkursu oraz ogłoszenie zwycięzców odbędzie się podczas Gali „Buildera”, na której wręczane są wyróżnienia Budowlana Firma roku i statuetki Polskiego herkulesa w warszawie w dniu 12.02.2015 r. rozpoczęcie Gali o godzinie 13.00.

Szczegóły w Regulaminie Konkursu dostępnym na www.ebuilder.pl

grudzień 2014

cemex.pl

3

budimex.pl

„Osiedle mieszkaniowe XXI”.

Projekt koncepcyjny osiedla mieszkaniowego i jego otoczenia.

Builder

Mecenasi Polskiej Architektury

Patronat Honorowy i współpraca

1 2 3

„Dom dla młodych – marzenie młodego pokolenia”.

Projekt koncepcyjny domu jednorodzinnego i jego otoczenia.

Zapraszamy do nadsyłania propozycji w formie koncepcji lub projektu (zrealizowanego) metamorfozy. Na propozycje czekamy pod adresem: builder@pwbmedia.pl

Pomysł na otoczenie Zodiaku Centrum informacji, dokumentacji i ekspozycji architektury oraz urbanistyki Warszawy – taką funkcję wkrótce przyjmie Warszawski Pawilon Architektury Zodiak, zlokalizowany przy Pasażu Wiecha. Pawilon będzie pełnił również funkcję forum debaty publicznej na temat zagospodarowania przestrzeni i jej rozwoju. Modernizacja pawilonu Zodiak i powstanie Warszawskiego Pawilonu Architektury może stać się przyczynkiem do zmian i rewitalizacji otaczającej go przestrzeni. Dlatego też Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów zorganizował konkurs architektoniczny, we współpracy z miastem stołecznym Warszawą oraz firmą Lafarge, obejmujący swoim zakresem plac przylegający do pawilonu. Konkurs ogłoszono 7 listopada. Szczegółowe informacje na stronie OW SARP (www.sarp.warszawa.pl). Prace będzie można składać do 10 lutego 2015 r., a ogłoszenie wyników nastąpi 27 lutego 2015 roku.

Grupa Orbis wprowadziła kolejną markę z portfolio Accor do regionu Krajów Bałtyckich. Po otwarciu w tym roku hoteli Mercure Marijampole i Mercure Riga Center, przyszedł czas na ibis Styles Riga. Marka działa w sektorze ekonomicznym, jej znakiem rozpoznawczym jest unikalny design i wyjątkowa opowieść, motyw przewodni kryjący się za każdym obiektem.

Motyw marynistyczny, historia miasta oraz żegluga przewijają się w niemal każdej przestrzeni ibis Styles Riga. Wystrój wnętrz został zainspirowany ruchliwym życiem pobliskiego portu, a ustawiona w lobby ogromna kotwica czy przypominające wielkie szpule z linami stoły to tylko niektóre elementy zapraszające do wzięcia udziału w ekscytującej morskiej przygodzie. Ten wyjątkowy klimat został także uchwycony w pokojach, gdzie ściany udekorowane są kolorowymi malowidłami, przedstawiającymi panoramę portu. Goście mogą poczuć się jak w latarni morskiej, wjeżdżając na 12. piętro, na którym zlokalizowano hotelową restaurację.

Fot. arch. Orbis

Projektancie, pokaż metamorfozę wielkiej płyty!

Marka ibis Styles wpłynęła na Łotwę

Fot. arch. Lafarge

Gdański Teatr Szekspirowski

Fasada Roku 2014

Fot. arch. Baumit

Builder

4

grudzień 2014

Konkurs Fasada Roku to autorski projekt firmy Baumit, w ramach którego nagradzane są najlepsze realizacje, na elewacji których zastosowano kompletną technologię Baumit. Jego VIII edycja wystartowała z początkiem września br. Zgłoszenia do konkursu można dokonywać do końca marca 2015 r. poprzez formularz zgłoszeniowy znajdujący się na stronie www.fasadaroku.pl. Konkurs skierowany jest przede wszystkim do architektów, projektantów oraz biur projektowych. Obiekty mogą jednak zgłaszać również wykonawcy, inwestorzy, właściciele i zarządcy nieruchomości. Realizacje zostaną przyporządkowane do 5 kategorii konkursowych: „Budynek jednorodzinny nowy”, „Budynek wielorodzinny nowy”, „Budynek po rekonstrukcji i adaptacji”, „Budynek niemieszkalny” i „Budynek po renowacji”. Laureaci konkursu Fasada Roku 2014 wezmą udział w międzynarodowej odsłonie plebiscytu, czyli Baumit Life Challenge. Najpiękniejszą Fasadę Roku 2014 wybierze Jury złożone z wybitnych architektów oraz przedstawicieli branży budowlanej.

W Gdańsku powstał pierwszy teatr dramatyczny wybudowany w naszym kraju po II wojnie światowej. Dodatkowo rangi osiągnięciu dodaje fakt, że autorem projektu jest znany i ceniony włoski architekt Renato Rizzi. Gmach Teatru Szekspirowskiego ma nawiązywać do Szkoły Fechtunku, powstałej w Gdańsku na początku XVII wieku i funkcjonującej przeszło 200 lat. Był to wielofunkcyjny obiekt, w którym oprócz ćwiczeń i spotkań szermierczych odbywały się także spektakle teatralne, podczas których występowały angielskie grupy aktorskie z dramatami autorstwa Williama Szekspira. Niemalże w tym samym miejscu co gmach dawnego teatru powstaje nowoczesny obiekt, idealnie wpisujący się w otaczającą zabytkową architekturę średniowieczno-renesansową. Założeniem, jakie przyświecało powstaniu Teatru Szekspirowskiego, było umieszczenie drewnianego wnętrza w ciężkiej, ceglanej bryle. Przykuwającym uwagę elementem projektu jest otwierany dach, który umożliwi organizowanie przedstawień pod gołym niebem, przy naturalnym świetle.

Ten nowatorski i zaawansowany projekt wymagał równie innowacyjnych rozwiązań w fazie planowania konstrukcji oraz zastosowanych materiałów budowlanych (m.in. zaprojektowany został specjalny łącznik do balkonów, którego autorem była zaproszona do współpracy firma Schöck).

Fot. arch. Dawid Linkowski

ARCHITEKTURA I DESIGN

OD REDAKCJI:

Fot. arch. Wienerberger

3 listopada rusza druga, polska odsłona konkursu architektonicznego Brick Award. Obiekty powstałe z wykorzystaniem materiałów ceramicznych, wzniesione po styczniu 2013 roku, będzie można zgłaszać do 15 lutego 2015 roku. Najlepsze prace – poza wyróżnieniem w edycji polskiej, przyznawanym przez znakomite grono jury – otrzymają nominację do międzynarodowego etapu konkursu. Wyłącznym organizatorem Brick Award 2015 jest firma Wienerberger, największy na świecie producent cegieł ceramicznych i lider w sprzedaży dachówek ceramicznych w Europie.

Międzynarodowa nagroda Brick Award dla najlepszych obiektów architektonicznych wybudowanych z materiałów ceramicznych, przyznawana jest od 10 lat.

Klaster Sztuki (Kunstcluster) w holenderskim mieście Nieuwegein to najnowszy projekt architektów Fritsa van Dongena i Patricka Koschucha, poprzednio związanych ze studiem „de Architekten Cie”. Kompleks, w skład którego wchodzą teatr miejski i centrum sztuki, stał się jednym z najbardziej charakterystycznych punktów miasta. Główną rolę w budynku teatru odgrywają elementy z amerykańskiego orzecha i tulipanowca. Strop i balkon w sali głównej teatru architekci wyłożyli panelami akustycznymi z płyty MDF pokrytej fornirem z orzecha amerykańskiego. Kompleks dopełniają trzy foyer i działająca przy teatrze kawiarnia z widokiem na główny plac miejski. Ściany foyer architekci wyłożyli tulipanowcem. – Zróżnicowanie kolorystyczne tulipanowca amerykańskiego idealnie odzwierciedla interakcje pomiędzy foyer, sceną i widownią – komentuje Patrick Koschuch. Przeszkloną ścianę foyer pokryto od wewnątrz nadrukiem z motywem kurtyny scenicznej, co ogranicza intensywność światła wpływającego do wnętrza, a także utrzymuje optymalną temperaturę.

Fasadę budynku po zmroku oświetlają energooszczędne diody LED.

Fot. arch. Allard van Hoek

Amerykański orzech i tulipanowiec na deskach teatru w Holandii

Najlepsza polska architektura ceramiczna

REKLAMA

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

6 Builder

architektura synergiczna parametryczna lekcje proekologiczna architektura Ar synergiczna chi parametryczna proekologiczna tek architektura synergiczna tUrY parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna architektura synergiczna parametryczna proekologiczna prof. nzw. dr hab. inż. arch.

Ewa Kuryłowicz

Rozważania o architekturze Danuta Burzyńska Redaktor Naczelna

W

itamy w nowej rubryce LEKCJE ARCHITEKTURY. Jej tytułu nie należy traktować dosłownie – zamieszczane tu będą przemyślenia mistrzów architektury, które mają szansę wpłynąć na jej postrzeganie przez odbiorców, czyli inżynierów, menedżerów, doradców technicznych, handlowców z firm budowlanych, inwestorów, deweloperów, innych architektów (również tych dopiero rozpoczynających swoje kariery) czy nawet studentów. Mamy nadzieję, że publikowanie przemyśleń i rozważań mistrzów na różne tematy związane z architekturą umożliwi spojrzenie na nią z wielu niedostrzeganych dotychczas stron, a być może i rozpoczęcie dialogu na aktualne, istotne społecznie tematy. Wierzymy, że znajomość teorii architektury i umiejętność podjęcia dyskusji, wykształcenia własnych opinii opartych na solidnych podwalinach wiedzy teoretyczno-praktycznej, są potrzebne wszystkim – nie tylko ułatwiają one bowiem współpracę na wszystkich etapach planowania, projektowania i realizacji inwestycji, lecz także pozwalają na swobodniejszy odbiór architektury, a to przecież przydatne jest każdemu z nas na co dzień.

Uczyć architektury to poważna misja, dlatego jest to zadanie dla mistrzów – osób całkowicie oddanych tej dziedzinie wiedzy, które można obdarzyć zaufaniem godnym nauczycieli.

MISTRZOWIE ARCHITEKTURY

prof. nzw. dr hab. inż. arch. ToMasz M. KoNior ElżbiETa DagNy ryńsKa

Mirosław Nizio

robErT KoNiEczNy

ryszarD JurKowsKi

zbigNiEw MaĆKÓw

Dr raFał barycz

PrzEMo łuKasiK

Czy inteligentne budynki istnieją?

A

le zacznijmy od początku. Przede wszystkim należy pamiętać, że pomysł na miejsce do życia będący dziełem człowieka – twór prawie całkowicie sztuczny – jest tak stary, jak stara jest nasza ludzka cywilizacja. Obiekty były efektem długich procesów, pozwalających na jak najlepsze wykorzystanie istniejących w danej lokalizacji materiałów, tak aby stworzyć optymalne warunki środowiska dla człowieka mogącego się rozwijać tylko w stosunkowo wąskich parametrach klimatycznych. Były zatem efektem głębokich przemyśleń projektowych. Powstawały stopniowo, często przez wieki ewolucji i dopracowania różnorodnych rozwiązań. Czy to znaczy, że powstające wówczas obiekty nie były inteligentne?

Zgodnie z indywidualnymi kanonami piękna

Począwszy od rewolucji przemysłowej, szczególnie trzeciej dekady XX wieku, architekci zaufali powszechnemu postępowi cywilizacyjnemu i w znacznej mierze zastąpili istniejące rozwiązania nowatorskimi systemami technicznymi i technologicznymi. Trudno nie zgodzić się zatem z opinią P. Heiselberga [1], twierdzącego, że przed wprowadzeniem specjalistycznych systemów instalacji wewnętrznych – mechanicznej wentylacji, ogrzewania, chłodzenia czy klimatyzacji – a zatem systemów „inteligentnych” – to klimat i dostępne materiały decydowały o formie przestrzennej budynków i jego efektywnym funkcjonowaniu. Parametry wewnętrznego komfortu osiągano poprzez zastosowanie rozwiązań pasywnych – przede wszystkim kształtowanie formy przestrzennej, detalu budynku i materiałów budowlanych.

Wraz z upowszechnieniem i udoskonaleniem nowych technologii projektantów przestał ograniczać fakt, że do wnętrza obiektu powinno docierać światło dzienne, a estetyczno-architektoniczne rozwiązanie musi zapewniać warunki komfortu termicznego. Technologie zapoczątkowały rewolucję architektoniczną, umożliwiając kształtowanie obiektów zgodnie z indywidualnymi kanonami piękna. Dopiero po ich osiągnięciu architekt przekazywał koncepcję projektową projektantom pozostałych branż, którzy mieli „dopasować” urządzenia niezbędne do zapewnienia komfortowych warunków środowiska wewnętrznego. Tym samym budynek coraz częściej stawał się dziełem niekoniecznie spełniającym oczekiwania użytkownika.

Pomysł na inteligentny budynek

Jednocześnie od czasów podziału na „architekturę” i „dyscyplinę inżynierską”, który miał miejsce pod koniec XIX wieku, a następnie wyodrębnienia „wewnętrznych systemów technicznych”, co miało miejsce kilkadziesiąt lat później, każda z dziedzin rozwinęła się w pewnym sensie odrębnie. Proces projektowania, w którym wcześniej brano pod uwagę jednocześnie wszystkie aspekty planowania, stał się procesem liniowym, podzielonym na dyscypliny branżowe. Bardzo często był efektem estetycznych, lecz użytkowo niewłaściwych decyzji. Powstawały obiekty o niskoefektywnej charakterystyce energetycznej, wysokich kosztach eksploatacyjnych i zbyt często negatywnym oddziaływaniu na środowisko. Mniej więcej na tym etapie powstał pomysł inteligentnego budynku i systemu zarządzania. Wywodzi się on z bezpośrednio z sektora przemysłowego lat siedemdziesiątych XX wieku, a dokładnie ze Stanów Zjednoczonych. Jest pochodną systemów kontroli produkcji zautomatyzowanej i optymalizacji środowiska rozwoju roślin. Technologie i rozwiązania, jakie zostały w tej dziedzinie wymyślone do końca lat osiemdziesiątych, pozwoliły na skonstruowanie pierwszych systemów zarządzania budynkami. Współcześnie prawie wszystkie obiekty biurowe, użyteczności publicznej, a często również mieszkaniowe, są wyposażone w takie systemy. Czy zatem przedmiot masowego użytku można zakwalifikować jako „inteligentne” wyposażenie? A może jesteśmy już dużo dalej?

Nowe podejście

Schyłek XX wieku, a w szczególności początek nowej ery, wykazał pojawienie się ograniczeń rozwojowych – w tym energetycznych.

A to spowodowało wzrost zainteresowania rozwiązaniami technicznymi, których efektywność jest uzyskiwana poprzez wykorzystanie oraz współpracę z lokalnymi parametrami naturalnego środowiska.

Powyższa zmiana oznacza, że coraz częściej czerpiemy inspirację z przykładów, jakie poddaje nam naturalne środowisko, i stosujemy technologie nie „zamiast”, ale jako układy wspomagające efektywne wykorzystanie i funkcjonowanie rozwiązań, które kiedyś pozwalały na nadanie budynkom nazwy „inteligentne”. Ów budzący znacz-

grudzień 2014

Jakiś czas temu zostałam zapytana, czy nie zechciałabym napisać czegoś o nowatorskim podejściu do działań projektowych, w efekcie których powstaje budynek inteligentny.

Pytanie było o tyle zadziwiające, że współcześnie termin ten wykorzystywany jest głównie w obszarze automatyki systemów obsługujących budynek, natomiast nie ma żadnego zasadniczego odzwierciedlenia w przestrzennych rozwiązaniach urbanistycznych i architektonicznych.

7

architekt

Builder

Elżbieta Ryńska

lekcje Ar chi tek tURY

1

Inteligentne od zawsze

Może zatem tworzone przez nas sztuczne schronienia nazywane budynkami były i są inteligentne od zawsze, ale poziom ich inteligencji odzwierciedla poziom inteligencji i umiejętności ich twórców – a nie samych budynków. Coraz częściej wskazuje się, że budynki nie są jednostkowymi obiektami, które mają spełniać wymagane przez użytkowników kryteria. Ważne staje się otoczenie, i to w bardzo szerokim, także urbanistycznym kontekście. Miasta, w których zamieszkuje większość populacji ludzkiej, porównywane są współcześnie do żyjących organizmów, a tym samym zmienia się także terminologia – chociażby „metabolizm” oraz „rezyliencja” [2] to przecież określenia zaczerpnięte z medycyny. Tym samym mająca w budownictwie ściśle techniczne znaczenie „inteligencja” została przekształcona w dynamiczną, żyjącą sferę działań, w których technologia ma jedynie pewien skromny udział.

Przypisy

[1] Heiselberg P. – profesor na Uniwesytecie w Aalborg, Dania. Specjalizuje się w budynkach o wysokiej efektywności energetycznej, budynkach zero-energetycznych oraz systemach wentylacyjnych. Prowadzi Strategiczne Centrum Badawcze dla budynków zero-energetycznych, promując interdyscyplinarne podejście projektowe.

[2] Rezyliencja (łac. resilience) – to w sensie podstawowym umiejętność lub proces dostosowywania się do zmieniających się warunków, adaptacja w stosunku do otoczenia, uodparnianie się, zdolność od odzyskiwania utraconych lub osłabionych sił i odporność na działanie szkodliwych czynników Urbanistyczna rezyliencja jest z kolei umiejętnością przygotowania przestrzeni zurbanizowanej do zmiennych warunków otoczenia, w tym nadanie jej odporności na potencjalne zagrożenia dla mieszkańców. Obecnie w ramach akademickich dyskusji zostały wyróżnione trzy podstawowe zagrożenia – zmiany klimatyczne, naturalne katastrofy oraz terroryzm. Jest bezpośrednim rozszerzeniem nadal popularnego terminu – rozwój zrównoważony.

2

Przykłady budynków, które zawierają infrastrukturę techniczną „inteligentną", ale równocześnie wykorzystują istniejące warunki klimatyczne w celu uzyskania optymalnych parametrów środowiska wewnętrznego: 1) budynek bursy studenckiej należący do Uniwersytetu w Kopenhadze, lokalizacja Islands Brygee, 2) budynek mieszkaniowy zlokalizowany w Bella Center, Kopenhaga, 3) budynek mieszkaniowy zlokalizowany w Orestad, Kopenhaga.

3

Zdjęcia: archiwum autorki

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

8 Builder

ne kontrowersje termin (a czy może być np. budynek półinteligentny?), został zastąpiony również budzącym kontrowersje określeniem „budynek środowiskowo zrównoważony”. Nowe podejście polegało na zamianie standardowych pojedynczych rozwiązań na wielobranżowe, współpracujące pomiędzy sobą oraz wykorzystujące charakterystyczne dla lokalnych uwarunkowań lokalizacyjnych parametry klimatyczne. Otrzymane efekty miały także spełniać oczekiwania kulturowe poszczególnych grup społecznych czy etnicznych. Ta przemiana spowodowała, że współcześni architekci powoli wracają do „ideologicznej” równowagi zlokalizowanej gdzieś pomiędzy zaawansowanymi rozwiązaniami technologicznymi a tradycyjnymi założeniami projektowo-budowlanymi. Tym samym nazwa „budynek inteligentny” uległa kolejnemu przekształceniu i obecnie jest to termin odwołujący się do sterowania systemami instalacyjnymi budynku, a nie samego budynku.

ARCHITEKTURA I DESIGN

HAURATON

w prestiżowych inwestycjach Karina Lasek

Marketing HAURATON Polska

P

rodukty firmy HAURATON odpowiadają na to zapotrzebowanie i w ostatnim czasie zostały wybrane jako rozwiązanie na dwóch kluczowych realizacjach związanych z kulturą w Polsce.

Promocja

Builder

10

grudzień 2014

NOSPR

Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach powstała na terenie byłej kopalni Katowice i stanowi część miejskiej „osi kultury”. NOSPR wyróżnia się wyjątkową architekturą. To połączenie nowoczesności i tradycji, co znajduje odzwierciedlenie w fasadach – ceglanych murach oraz skórze okalającej prefabrykowane betonowe słupy. Cały budynek wypełniony jest przez rzemiosło, czego świadectwem są ręcznie wykonane elementy w betonie, drewnie, cegle i kamieniu. Budynek kryje w sobie niezwykłe sale koncertowe. Pierwszą, okazałą, na 1800 osób, i mniejszą, która pomieści 300 melomanów. Proces tworzenia sali koncertowej był skomplikowany ze względu na akustykę. Sala powstała we współpracy z japońską firmą Nagata Acoustics, a jej pracami kierował Yasushisa Toyota. Zaangażowani w proces tworzenia byli również wybitni ludzie świata muzyki, m.in. Krystian Zimerman, Krzysztof Penderecki czy Wojciech Kilar, którzy dzielili się swoimi sugestiami podczas procesu tworzenia siedziby NOSPR. Firma HAURATON Polska również od samego początku uczestniczyła w tym projekcie. Zarówno bryła budynku, jak i otoczenie wokół, wymagały szczególnego podejścia w kwestii odwodnienia terenu. Elementy instalacji odwodnienia liniowego musiały podkreślać i uzupełniać walory architektoniczne obiektu i jego otoczenia, a jednocześnie spełniać

Nowatorska architektura powstających w ostatnim czasie w Polsce obiektów spełnia najwyższe wymagania. Podczas realizacji wykorzystywane są najnowocześniejsze materiały, technologie oraz instalacje. Systemy zagospodarowania wód opadowych również muszą nadążać za tak szybkim rozwojem i dopasować się do coraz wyższych wymogów estetycznych nowoczesnej architektury. swoją rolę funkcjonalną. HAURATON zaproponował zastosowanie minimalistycznych KORYTEK SZCZELINOWYCH, które zostało w pełni zaakceptowane przez architektów ze Studia Konior w Katowicach. System ten charakteryzuje wąska, nierdzewna szczelina wlotowa, która idealnie komponuje się z całością projektu i delikatnie łamie przestrzeń placu otaczającego bryłę NOSPR.

siebie pozwoliły zabezpieczyć budynek przed wodą, napływającą z pochylni prowadzącej pod przejście. Kanały instalacyjne FASERFIX zostały dobrane ze względu na odpowiednią wytrzymałość w miejscu przebiegu drogi pożarowej oraz pokrywy, które w swojej konstrukcji ograniczają możliwość wpłynięcia wody.

ICE Kraków

Kulturalna stolica Polski zyskała nowy obiekt – Centrum Kongresowe ICE Kraków.

ICE to obiekt spełniający wymagania międzynarodowych organizacji kongresowych oraz najwyższe standardy akustyki i mechaniki widowiskowej. Budynek dysponuje trzema głównymi salami – Audytoryjną, Teatralną oraz Kameralną – mieszczącymi maksymalnie, odpowiednio, 2000, 600 i 400 użytkowników. Szczególnie wyjątkowym elementem obiektu jest przeszklone, trzypoziomowe foyer z widokiem na Wawel. Bryła budynku prezentuje się wyjątkowo imponująco. Podstawowe materiały elewacyjne to szkło i blacha tytanowo-cynkowa, uzupełnione płytami ceramicznymi o indywidualnym projekcie i płytami kamiennymi. ICE Kraków to kolejny obiekt, przy którym swój udział miała również nasza firma. Głównymi założeniami było zastosowanie produktów posiadających jednolite ruszty w wielu systemach, które wspólnie stworzą harmonijną całość. Proponowane przez HAURATON Polska systemy FASERFIX i RECYFIX zyskały uznanie architektów, a ich odpowiednia hydraulika przekonała projektantów instalacji z firmy ARUP. Ruszty pokryte powłoką „KTL” podniosły wizualne walory odwodnienia. Kanały RECYFIX ułożone obok

www.hauraton.com.pl

Centrum Kongresowe ICE Kraków

Autorzy projektu: Tomasz Konior, Aleksander Nowacki, Łukasz Homan InstAlAcje: Buro Happold Polska Sp. z o.o.

Zarówno bryła budynku, jak i otoczenie wokół, wymagały szczególnego podejścia w kwestii odwodnienia tego terenu. Elementy instalacji odwodnienia liniowego musiały podkreślać i uzupełniać walory architektoniczne obiektu i jego otoczenia, a jednocześnie spełniać swoją rolę funkcjonalną.

HAURATON zaproponował zastosowanie minimalistycznych KORYTEK SZCZELINOWYCH.

11 Builder

Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach

Zdjęcia: archiwum Hauraton

Ruszty pokryte powłoką „KTL” podniosły wizualne walory odwodnienia.

Kanały RECYFIX ułożone obok siebie pozwoliły zabezpieczyć budynek przed wodą, napływającą z pochylni prowadzącej pod przejście. Kanały instalacyjne FASERFIX zostały dobrane ze względu na odpowiednią wytrzymałość w miejscu przebiegu drogi pożarowej oraz pokrywy, które w swojej konstrukcji ograniczają możliwość wpłynięcia wody.

grudzień 2014

Autorzy projektu: Ingarden & Ewý Architekci InstAlAcje: ARUP Kraków

GottesmAn-szmelcmAn Architecture

profile

AsAf GottesmAn, Ami szmelcmAn

Asaf Gottesman urodził się w 1958 roku w Izraelu, ale młodość spędził głównie w Londynie. Ukończył studia na Uniwersytecie Columbia w 1983 roku, gdzie otrzymał dyplom z wyróżnieniem z historii sztuki i literatury porównawczej.

W roku 1992 Stowarzyszenie Architektoniczne w Londynie przyznało mu akredytację drugiego stopnia RIBA (Royal Institute of British Architects). W tym samym roku Asaf Gottesman założył własne biuro architektoniczne i szybko zyskał pozycję lidera w dziedzinie budownictwa prywatnego.

W 1999 roku, Gottesman poszerzył swoją działalność o badania nad rzeczywistością wirtualną. Wynikiem tej decyzji była firma 3DMUSE, która zdobyła amerykański patent zezwalający na wprowadzenie innowacyjnego interfejsu użytkownika i środowiska informacyjnego 3D, które były prekursorami takich produktów jak Coverflow Apple, Microsoft Vista oraz innych wyświetlaczy i środowisk 3D. W 2001 roku projektant przeniósł się ze swoją rodziną do Paryża, a w 2003 roku założył wraz z Amim Szmelcmanem spółkę Gottesman-Szmelcman Architecture.

Współpraca przekształciła się w międzynarodowe działania, których celem jest wdrażanie dużych projektów wymagających innowacyjnych rozwiązań multidyscyplinarnych oraz specjalistycznych umiejętności z zakresu hotelarstwa, kultury, sztuki, planowania urbanistycznego czy rozwoju mieszkaniowego.

Ami Szmelcman jest architektem i urbanistą. W 1991 roku w Paryżu, po zdobyciu dyplomu z architektury na Ecole d’Architecture de Paris-la-Seine, pracował w kilku biurach, zarówno w stolicy Francji, jak i w Izraelu.

W 1993 roku otworzył własne studio architektoniczne w Tel Awiwie. Skupiał się głównie na projektowaniu domów i wnętrz dla indywidualnych klientów. W 1996 roku dołączył jako partner do zespołu pracowni Amir Mann & Ami Shinar Architects & Planners. Nadzorował projekty oraz powstające inwestycje i kierował głównymi przedsięwzięciami pracowni, w większości biurowymi, handlowymi oraz dużymi miejskimi inwestycjami.

W 2003 roku wspólnie z Asafem Gottesmanem stworzył pracownię Gottesman-Szmelcman Architecture z główną siedzibą w Paryżu. Przez pięć lat wykładał architekturę i urbanistykę na uczelni Ecole d’Architecture de Paris la Vilette.

W 2008 roku Ami Szmelcman przeniósł się do biura pracowni w Rishponie. Od tamtej pory zarządza i kieruje izraelską pracownią Gottesman-Szmelcman Architecture.

Ma obywatelstwo francuskie oraz izraelskie i mieszka na stałe w Izraelu.

Gottesman Szmelcman Architecture Pracownia powstała w 2003 roku w Paryżu. Założyło ją dwóch doświadczonych architektów: Asaf Gottesman i Ami Szmelcman. Założyciele pracowni uważają, że źródła architektury należy szukać w alchemii. Projektowanie jest dla nich jak zamienianie owoców nieskrępowanej wyobraźni w coś realnego.

Pracownia specjalizuje się w projektach, które wymagają innowacyjnych rozwiązań. W swoim portfolio ma wiele realizacji na całym świecie – zarówno obiektów hotelowych czy, usługowych, jak i mieszkalnych albo łączących w sobie różne funkcje. Projekty Gottesman -Szmelcman Architecture na świecie to m.in. Terra Porra w Palombaggii, na Korsyce, Arsuf w Arsuf, w Izraelu czy Zinout 2000 w Beit Yehoshua, także w Izraelu. Wybrane projekty w Polsce to Angel City w Krakowie, The Granary we Wrocławiu czy OVO Wrocław.

W 2010 roku pracownia zwiększyła zakres działalności i utworzyła pracownię córkę – GS Interiors, zajmującą się projektowaniem wnętrz.

Oprócz swojej codziennej działalności Asaf Gottesman jest wraz GSAPP współinicjatorem programu studiów podyplomowych. Program ten skupia się na wzajemnych powiązaniach pomiędzy zawodami artysty i architekta i został uruchomiony w zeszłym roku – od razu odniósł ogromny sukces. Pod koniec 6-tygodniowego kursu prace studentów wystawiono w Palais de Tokyo w Paryżu.

Asaf Gottesman 1. Motto projektowe i życiowe Szczerość i ciekawość – w obu przypadkach.

2. Autorytet/guru architektoniczny Nie mam jednego określonego guru. Jest wiele projektów architektonicznych, które podziwiam, ale jednocześnie wierzę, że warto uczyć się na przykładzie „złej” architektury. Ostatnio odwiedziłem Suzuki Museum Yoshio Taniguchiego. To znakomita kreacja pełna geniuszu. Kimbell Art Museum w Fort Worth projektu Louisa Khana to także klejnot, podobnie jak Beyeler Foundation w Riehen obok Bazylei projektu Renzo Piano i oczywiście Pawilon barceloński Ludwiga Miesa van der Rohe.

OVO Wrocław

Terra Porra (plaża Palombaggia, Korsyka)

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Większość moich inspiracji pochodzi spoza dziedziny architektury – ze sztuki, literatury i, oczywiście, natury. Dla mnie proces projektowania jest równocześnie subiektywny, analityczny i osobisty. W końcu rozwiązania pochodzą z myślenia zmysłami, obserwacji procesów, które determinują nasze życie i kulturę.

Uwielbiam subtelną relację pomiędzy naturą i ludzką interwencją – od winnic wzdłuż Rhone Valley lub wokół Lozanny po japońskie ogrody w Kanazawie. Ale nawet bardziej istotne jest dla mnie obserwowanie życia w kontekście miejskim. To jak czytanie „Niewidzialnych miast” Itala Calvina albo oglądanie ulicznego teatru. Po tylu latach w Paryżu nauczyłem się, że siedzenie w kawiarni i przyglądanie się ludzkiemu życiu i interakcjom może być prawdziwie inspirujące.

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Uwielbiam proste rozwiązania. Najlepsze są te, których nie widać. Istnieje naturalna tendencja

13 Builder

5. Projekt – zjadacz czasu Moim zdaniem to prywatne domy są największymi zjadaczami czasu. Szybciej można zaprojektować całe miasto niż dom dla indywidualnego klienta.

Zdjęcia: archiwum Gottesman Szmelcman Architecture

4. Najbardziej udany projekt To jak pytać ojca, które dziecko jest jego ulubionym. Żaden nie jest doskonały. Ale jeśli musiałbym wybrać, to w skali mieszkaniowej byłyby to mój własny dom i Corsica Villas.

Jeśli chodzi o większe projekty, to Arsuf i OVO Wrocław, a z budynków kultury wybrałbym Cabri Print Centre. Wszystkie z tych projektów kwestionują normy, wzbogacając i potęgując wrażenia.

grudzień 2014

3. Dom marzeń Dom, który uwodzi, zamiast coś narzucać.

Przestrzeń, która inspiruje, zamiast jedynie spełniać funkcję.

ARCHITEKTURA I DESIGN

do ujawniania detali i technologii konstrukcji, żeby pokazać, jak bardzo utalentowani jesteśmy, i przez lata też trochę tak sobie dogadzaliśmy. Jak większość architektów mam pociąg do dawnych instrumentów i urządzeń, ale coraz bardziej obstaję za cyfrową technologią, która udoskonala i wzbogaca nasze życie, ale jest niewidoczna.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy Nie jestem pewien, czy jedno od drugiego można oddzielić. Jestem lepszy w opracowywaniu koncepcji architektonicznej niż rozrysowywaniu. Nie lubię swoich rysunków.

9. Moja pierwsza nagroda Myślę, że miałem wtedy 11 lat. Zdobyłem złoty medal w szermierce na obozie letnim. Tak też poznałem swoją pierwszą dziewczynę. A jeśli mówimy o architekturze, to mój pierwszy projekt w Tel Awiwie – renowacja i przekształcenie budynku w stylu Bauhaus z lat 30. XX wieku – został wybrany jako najpiękniejszy dom w tym mieście. Chociaż jestem dumny z tej nagrody, to w dużej mierze była ona zasługą geniuszu pierwszego architekta, Richarda Kaufmanna, któremu udało się wprowadzić estetykę Bauhaus w osobliwy klimat i kulturę Tel Awiwu.

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Jest ich wszędzie tak dużo. Ale większość to albo bezduszne bloki mieszkaniowe lat powojennych, albo wynik chybionych przekonań czy próżności architektów.

14

grudzień 2014

Ami Szmelcman

Builder

Arsuf (Arsuf, Izrael)

1. Motto projektowe i życiowe Całkowicie się identyfikuję z sentencją Steve’a Jobsa: „Pozostań głodny, pozostań nierozsądny”. W naszym zawodzie to oznacza ciągłe sprawdzanie, kwestionowanie, przekraczanie granic, kiedy tylko możemy.

I najważniejsze – cieszenie się procesem i, oby, rezultatem.

The Granary (Wrocław)

Całkowicie identyfikuję się z sentencją Steve’a Jobsa: „Pozostań głodny, pozostań nierozsądny”.

W naszym zawodzie to oznacza ciągłe sprawdzanie, kwestionowanie, przekraczanie granic, kiedy tylko możemy.

2. Autorytet/guru architektoniczny Japoński architekt Tadao Ando, za najbardziej wrażliwą i klarowną głębię, przenikliwość.

W mojej opinii jego architektura osiągnęła niemal doskonałą równowagę pomiędzy materią, przestrzenią i światłem. Udało mu się w nowoczesny sposób wyrazić esencję bogatej japońskiej kultury i estetyki.

Poza tym – Norman Foster za pozbawioną granic, innowacyjną architekturę High Tech.

W zasadzie Norman Foster naciska na technologiczne ograniczenia z niezwykłym talentem i wizją.

3. Dom marzeń Jakkolwiek może to dziwnie zabrzmieć, za każdym razem jestem poruszony prostym

Angel City (Kraków)

pięknem i skromnością lokalnych domków na Cykladach, w większości zaprojektowanych bez udziału architektów.

4. Najbardziej udany projekt To bardzo trudne pytanie. Myślę, że Terra Porra na Korsyce jest dzisiaj prawdopodobnie tym z naszych projektów, który lubię najbardziej.

Teren i widoki są spektakularne, a architektura pięknie wnika w naturalne otoczenie.

Wawel Residence (Kraków)

5. Projekt – zjadacz czasu Prywatny sektor architektury wnętrz – tu projekty są nieproporcjonalnie ogromnymi zjadaczami czasu.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy Najbardziej widoczne dobre strony architektów to, ogólnie mówiąc, ich kreatywność i szeroko otwarty umysł. Powszechne słabości to często arogancja, zawyżona samoocena i megalomania.

9. Moja pierwsza nagroda Moją pierwszą architektoniczną nagrodę otrzymałem za pracę dyplomową w 1991 r. w Paryżu. To był projekt izraelskopalestyńskiego centrum pokoju i przyjaźni.

Niestety, dzisiaj to wciąż aktualny temat. Praca podjęła temat architektury, która – poprzez formy, kolory, materiały, przestrzeń i funkcję – może wpływać i zmieniać zachowania oraz osobowość ludzi, którzy jej doświadczają.

Dzisiaj, po 23 latach, jestem przekonany, że to możliwe. I zdarza się to bardzo często, choć nie zawsze jest zamierzone.

Angel Plaza (Kraków)

Angel Wings (Wrocław)

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Najgorsze budynki, jakie widziałem, to prawdopodobnie niezliczone powojenne bloki mieszkalnictwa wielorodzinnego – głównie budowane w Europie w tym trudnym okresie.

Z pewnością rozwiązały ówczesny problem i zaspokoiły potrzeby, ale niestety wprowadziły też wiele brzydoty, a przez swoją smutną, agresywną i nieludzką strukturę sprawiły, że psychologiczne i społeczne problemy rozciągnęły się na wiele pokoleń. Jednym z ubocznych efektów była też szkoda wyrządzona naszej profesji, jej reputacji i wiarygodności, która została nadszarpnięta.

15

Plac Społeczny (Wrocław)

Builder

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Preferuję te najbardziej wyzywające, chociaż z definicji nie należą one do najłatwiejszych w realizacji. Lubię raczej ekstrema niż powszechność. Albo najbardziej wyszukana technologia i materiały XXI wieku, albo najbardziej proste, podstawowe, organiczne materiały, jak kamień, beton i drewno.

grudzień 2014

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Obserwowanie natury, słuchanie muzyki, kontemplowanie sztuki – w tej kolejności.

ARCHITEKTURA I DESIGN

EVOLUTION

Fot. arch. CEMEX

wizje bez ograniczeń Mariusz Ruducha, CEMEX Grzegorz Byrka, PERI

Beton samozagęszczalny od kilkunastu lat jest szeroko stosowany na świecie. Znajduje między innymi przeznaczenie w urzeczywistnianiu wizji architektów. W Polsce przykładów jego aplikacji jest nadal niewiele, choć zrealizowany ostatnio model zegara wg projektu Michała Jurkowskiego, z użyciem betonu z linii EVOLUTION firmy CEMEX, stanowi pewien przełom.

I

grudzień 2014

stotny wzrost kosztów materiałów budowlanych i robocizny w ostatnim dziesięcioleciu, podobnie jak w przypadku krajów wysoko rozwiniętych, prowadzić będzie do coraz szerszego stosowania betonów nowej generacji w Polsce. Określenie „betony nowej generacji” odnosi się do betonów o zmodyfikowanych właściwościach mieszanki i stwardniałego betonu w stosunku do betonu zwykłego. Znamiennymi ich cechami są niski wskaźnik wodno-cementowy (W/C) oraz obecność jednego lub kilku dodatków mineralnych. Głównym przedstawicielem betonu nowej generacji jest beton samozagęszczalny dostępny w linii produktowej EVOLUTION jako rozwiązanie firmy CEMEX.

p r omocj a

Builder

16

Optymalny efekt

Beton jest funkcją wielu zmiennych. Betonowe konstrukcje stanowią obecnie najbardziej nowoczesne rozwiązania technologiczne i estetyczne. Dla architektów materiałem budowlanym jest światło oraz odczucia zmysłów, a nowoczesne technologie pozwalają na realizacje smukłych konstrukcji żelbetowych o zróżnicowanych formach i kształtują ich architektoniczną formę. Tym samym coraz większe znaczenie odgrywają szczegóły, co skutkuje tym, że architekci coraz częściej wymagają betonu Iicowego najwyższych klas. Optymalny efekt jest zawsze wynikiem doświadczenia uczestników projektu, w pełni świadomych zagrożeń, a zatem i kosztów, wpływających na końcowy rezultat przedsięwzięcia. Znając zmienne wpływające na tworzywo, jakim jest beton, wykonawca powinien dążyć do uzyskania najlepszego wizualnego

efektu, i tym samym prawidłowo sprecyzować wydatki, oferując inwestorowi wykonanie obiektu zgodnie z jego wymaganiami.

Beton samozagęszczalny od kilkunastu lat jest już szeroko stosowany na świecie.

W Polsce rozwój tej technologii jest nieco wolniejszy, zwłaszcza w konstrukcjach monolitycznych. Wynika to z niewielkiej znajomości technologii oraz ryzyka popełnienia błędów przez wykonawców, a także braku odpowiedniej kalkulacji kosztów, związanej z całym procesem betonowania i sugerowania się tylko ceną jednostkową materiału. Niestety, w większej części przypadków zastosowanie betonu samozagęszczalnego na budowie wiąże się z brakiem lub utrudnioną możliwością zagęszczenia tradycyjnej mieszanki. Jednak betony SCC firmy CEMEX mają również zastosowanie w urzeczywistnianiu wizji architektów.

Artystyczne kreacje

Najciekawszym projektem ostatnich tygodni było wykonanie betonowego modelu zegara o skomplikowanym kształcie geometrycznym i ciekawych rozwiązaniach rzeźbiarskich. Oryginał zegara w czterokrotnie większym wymiarze ma ozdobić wnętrze odnawianego Dworca Zachodniego w Warszawie. Wzór został zaprezentowany na tegorocznej konferencji „Dni Betonu” i wzbudził uznanie wielu jej uczestników, w tym architektów, wykładowców uczelni wyższych i ludzi związanych bezpośrednio z betonem i jego wykonaniem. Model powstał zgodnie z ideą znanego inżyniera architekta Macieja Jurkowskiego, którego prace uświetniają en-

tourage w Polsce i na świecie, będąc połączeniem rzemiosła i artystycznego sposobu myślenia. Jego fascynacja geometrią i materiałem w obecnym, ale i we wcześniejszych projektach budzi u odbiorców pozytywne emocje, co świadczy o wysokim profesjonalizmie twórcy.

Obiekt składa się z dwóch różniących się elementów betonowych: tarczy i obudowy. Inspiracją artysty było koło lokomotywy. Rolę koordynatora przejął doświadczony w realizacjach z betonu architektonicznego w Polsce i na świecie dział techniczny firmy PERI. Kadra firmy, oprócz wiedzy, która służy wykonawcy jako uzupełnienie wymagań i dodatkowy punkt odniesienia, posiada także ogromne zaplecze techniczne w postaci doświadczonych i wysoko wykwalifikowanych brygad rzemieślników. Wyposażeni w nowoczesne warsztaty produkcyjne firmy PERI, wykorzystując maszyny CNC, mogą artystycznie ukształtować prawie każdą powierzchnie betonu, osiągając należytą dokładność wymiarową.

Podjęta partnerska współpraca firm CEMEX i PERI pozwoliła na dobranie odpowiedniego systemu szalunków oraz środka antyadhezyjnego. Celem technologów firmy CEMEX było opracowanie betonowej mieszanki SCC do wykonania elementu, którego rzeźbiarski charakter uniemożliwiał zastosowanie betonu standardowego oraz klasycznego zbrojenia. Pełna współpraca architekta, koordynatora, dostawców technologii betonu i deskowań oraz wykonawców zapewniła prawidłowy przebieg całego procesu, będąc niejako wzorem definiującym sukces projektu.

Życie to sztuka wyboru.

Górne czy dolne otwieranie?

Okna Nowej Generacji VELUX to pełna możliwość wyboru w zależności od potrzeb: dolne lub górne otwieranie

pięć nowych typów okien VELUX to także najwyższa jakość, komfort użytkowania i mniejsze zużycie energii: doskonałe parametry izolacyjne dzięki innowacyjnej * większa szyba nowy design i walory użytkowe VELUX to niezawodność i pewność na długie lata:

Nowe lepsze, ceny!*

VELUX. Zawsze trafny wybór.

nawet 20 lat gwarancji!* * Dotyczy wybranych produktów.

Szczegółowe warunki gwarancji na www.velux.pl

ARCHITEKTURA I DESIGN

KłADKI DlA pIESzyCH

Część 1

konstrukcje estetyczne i funkcjonalne – tendencje projektowe dr inż. Marek pańtak

Builder

18

grudzień 2014

Katedra Budowy Mostów i Tuneli politechnika Krakowska

Kładki, zdecydowanie bliższe użytkownikom aniżeli klasyczne obiekty mostowe, wymagają od projektanta szczególnego podejścia oraz starannego opracowania rozwiązań konstrukcyjnych, detali i kolorystyki.

Zabłocie k. Kielc, Polska

O

Największe rozpiętości przęseł wśród kładek dla pieszych:

390 m – Kokonoe „Yume”

Otsurihashi Footbridge, Japonia; 375 m – Ryujin footbridge, Japonia; 374 m – Raiffeisen Skywalk Szwajcaria; 297 m – Tanise Footbridge, Japonia; 167 m – George de Coaticook Footbridge, Kanada.

Jezioro Vranov, Czechy

Rys. Schematy ramp i schodów.

często o złożonym układzie konstrukcyjnym.

Przeznaczenie tych nowoczesnych konstrukcji nie uległo zmianie. Przeprowadzają one ruch pieszych nad przeszkodami terenowymi. Określanie ich mianem kładek jest więc jednoznaczne i odpowiednie. Zaznaczyć również wypada, że termin kładka wprowadzony jest w powszechnie obowiązującym w RP akcie prawnym określającym warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. 63, poz. 735). Kładka zdefiniowana jest tam jako obiekt mostowy służący do przeprowadzenia samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego nad przeszkodą terenową.

Kładki – po co i dlaczego

Kładki dla pieszych pojawiają się w przestrzeni jako konstrukcje ściśle związane z układem ciągów pieszych w związku z koniecznością przeprowadzenia ruchu pieszych nad istniejącymi ciągami komunikacyjnymi bądź innymi przeszkodami terenowymi.

W porównaniu z innymi obiektami mostowymi są one konstrukcjami o małej szerokości pomostu, przenoszącymi stosunkowo niewielkie obciążenia. Cechy te stwarzają możliwość wznoszenia efektownych obiektów

Builder

19

grudzień 2014

Pcim, Polska

o pięknych i niekiedy wyszukanych formach architektonicznych, co przyciąga uwagę coraz liczniejszej grupy konstruktorów i architektów. Kładki projektowane są często bardzo starannie, z dużym nakładem inwencji, jako rodzaj ozdoby podkreślającej urok i nastrój miejsca w którym występują [1]. Wprowadzane są wszędzie tam gdzie natężenie ruchu wzrasta do poziomu, przy którym inne możliwości pokonania przeszkody stają się niewystarczające. Wielokrotnie stanowią znaczne skrócenie drogi lub są uzupełnieniem ciągów spacerowych w terenach rekreacyjnych. Pełnią funkcję alternatywną dla przejść podziemnych. Budowane są coraz liczniej, zarówno z powodu stosunkowo niskiego kosztu inwestycji jak i z chęci stworzenia niepowtarzalnego, oryginalnego dzieła, podziwianego przez użytkowników.

Dobry projekt i właściwe podejście

Kładki, zdecydowanie bliższe użytkownikom aniżeli klasyczne obiekty mostowe, wymagają od projektanta szczególnego podejścia. Przy bliskim kontakcie pieszego z obiektem konieczne jest staranne opracowanie rozwiązań konstrukcyjnych. Dużą rolę zaczynają odgrywać nie tylko ogólna forma

Zdjęcia: archiwum autora

kreślenie kładka występujące w języku polskim jest oryginalnym terminem określającym konstrukcję z przeznaczeniem dla pieszych. Wywodzi się ono z języka starosłowiańskiego i ma niewiele odpowiedników tego typu w językach obcych, poza czeskim terminem lávka, od słowiańskiego lava, lavica, ława. Czesi używają również terminu most pro pěší. W ostatnich latach również w naszym kraju stosowany jest coraz częściej termin mosty dla pieszych.

Taką formę językową, zawierającą określenie typu konstrukcji (most), odnaleźć można w licznych terminach obcojęzycznych (ang. pedestrian bridge, footbridge, gr. γέφυρα πεζών, cz. most pro pěší, ros. пешеходный мост, ukr. пішохідний міст, niem. fußgängerbrücke, hol. voetgangersbrug, wł. ponte pedonale, hisz. puente peatonal itd.).

Określenie kładka jest w języku polskim mocno utrwalonym i powszechnie znanym terminem, kojarzącym się z konstrukcjami z przeznaczeniem do ruchu pieszych. Zauważyć można duże podobieństwo słowa kładka do terminu kłoda, oznaczającego pień ściętego lub powalonego drzewa bez gałęzi oraz do terminu kładź oznaczającego w leśnictwie szerokość obrobionej sztuki drewna. Etymologicznego znaczenia słowa kładka doszukiwać się można w starosłowiańskich kółdź, kłódź, które są źródłem takich pojęć jak kłodź – pień, kien – pień, knień – gałąź, pień, kloc – pień, pniak czy kołoda – kłoda. Liczne przykłady kładek w postaci drewnianych kłód przerzuconych ponad przeszkodami odnaleźć można w źródłach historycznych oraz wśród realizacji współczesnych (obiekty w ciągu leśnych, górskich i nizinnych ścieżek i szlaków turystycznych). Tego typu rozwiązania stanowią jeden z najbardziej intuicyjnych sposobów pokonywania przeszkód w ciągu szlaków pieszych. Ich przeznaczenie jest jednoznaczne – umożliwiają pieszym pokonanie przeszkód terenowych. Cel taki w środowiskach zurbanizowanych realizowany jest współcześnie za pomocą obiektów nowoczesnych,

ARCHITEKTURA I DESIGN

konstrukcyjna, lecz także detal oraz kolorystyka. Wszystkie te czynniki powinny stanowić funkcjonalną całość, harmonijnie zintegrowaną z krajobrazem.

Bardzo istotne dla formy przestrzennej kładek są schody i pochylnie łączące poziom chodników z poziomem pomostu kładki.

Rozwiązując wejście na kładkę, można uzyskać różne efekty (rys.) [2]. Części te mogą być kształtowane w łuku, przybierać formę spirali lub rozszczepiać się na końcach.

Do charakterystycznych cech kładek dla pieszych, oprócz małej szerokości pomostu (1,0-4,0 m), małego ciężaru własnego i dużego znaczenia zagadnień estetyki, zaliczyć można jeszcze szereg innych tendencji projektowych, jak duża swoboda w kształtowaniu obiektu w planie i przekroju podłużnym, możliwość kształtowania pomostów o dużej krzywiźnie, możliwość wprowadzania zwiększonych spadków podłużnych, skala konstrukcji dostosowana do skali ludzkiej (potrzeb czło-

Builder

20

grudzień 2014

Strakonice, Czechy

Cieszyn – kładka graniczna, Polska/Czechy Sromowce Niżne – kładka graniczna, Polska/Słowacja

wieka) oraz stosowanie nowych materiałów konstrukcyjnych (szkło laminowane, aluminium, tworzywa sztuczne wzmacniane włóknami). Ponadto, podobnie jak to ma miejsce w przypadku wszystkich typów obiektów mostowych, również w przypadku kładek dla pieszych występuje tendencja do zwiększania rozpiętości przęseł. Związana jest ona z rozwojem inżynierii materiałowej. Nowe materiały pozwalają bić rekordy rozpiętości przęseł również w przypadku kładek dla pieszych.

Największe rozpiętości przęseł wśród kładek dla pieszych to obecnie: 390 m – Kokonoe „Yume” Otsurihashi Footbridge, Japonia; 375 m – Ryujin footbridge, Japonia; 374 m – Raiffeisen Skywalk Szwajcaria; 297 m – Tanise Footbridge, Japonia; 167 m – George de Coaticook Footbridge, Kanada.

Z racji swojego przeznaczenia i bezpośredniego oddziaływania konstrukcji na użytkujących ją ludzi kładki dla pieszych muszą odznaczać się wspomnianą skalą ludzką. Skala ludzka nie jest terminem jednoznacznie określonym, o klarownej, aksjomatycznej definicji.

Jest to termin używany powszechnie, chociaż przeważnie intuicyjnie, w oparciu o subiektywną ocenę. Zasadniczo skala ludzka w architekturze odnosi się do dwóch zakresów problemowych, które można określić jako działania mające na celu dopasowanie skali wielkości obiektów i przestrzeni do wymiarów fizycznych i cech psychicznych człowieka [3].

Projektanci kładek dla pieszych w celu opracowywania poprawnej koncepcji konstrukcji nie mogą o tym aspekcie zapomnieć. Równie ważne jest dobranie odpowiedniej skali konstrukcji do skali zabudowy przestrzeni, w której kładka będzie umieszczona. Decyzje dotyczące skali konstrukcji wpływają w dużej mierze na to, czy stanie się ona organicznie związana z otaczającą ją przestrzenią, czy będzie w niej elementem obcym [1].

Dobrze zaprojektowana kładka jest nie tylko starannie wkomponowana w otoczenie, lecz także ukształtowana w sposób ergonomiczny – zapewnia pieszym wygodne pokonywanie przeszkód, stanowi atrakcyjny punkt trasy i zachęca do jej użytkowania. W celu osiągnięcia tych efektów i wyeliminowania błędów projektowych oraz usprawnienia procesu projektowego istotna jest znajomość wytycznych dotyczących architektonicznego i estetycznego kształtowania kładek dla pieszych. Zagadnienia te przedstawione zostaną w dwóch kolejnych częściach artykułu (cz. 2 – Wytyczne projektowania architektonicznego, cz. 3 – Estetyka).

Bibliografia:

[1] Buchner A., Trasy mostowe w krajobrazie miasta, PWN, Warszawa – Łódź 1982.

[2] FIB CEB FIP Bulletin 32: Guidelines for the design of footbridges, Federation Internationale du Beton, 2005.

[3] Sumlet W., Skala ludzka w architekturze i przestrzeni mieszkaniowej, Czasopismo techniczne, Architektura, z. 29, 7-A/2012, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2012.

Zaprojektuj idealny klimat

DVM S to system klimatyzacji 5. generacji charakteryzuj�cy si� wysok� efektywno�ci� energetyczn� w trybie ch�odzenia oraz ogrzewania.

Zapewnia komfortowe warunki wewn�trz pomieszcze� niezale�nie od pory roku. � • Najwy�sza efektywno�� energetyczna w�ród systemów VRF potwierdzona certykatem EUROVENT (ESEER 7,85/EER 4,48/COP 4,94)* • Spr��arki inwerterowe z wtryskiem par czynnika ch�odniczego • Niewielki spadek mocy grzewczej w niskich temperaturach zewn�trznych (zaledwie 16% przy -20 °C) • Ci�g�a praca w trybie ogrzewania • Ch�odzenie do -15 °C

DVM S HP/HR

* Wi�cej informacji na: www.klimatyzacja.samsung.pl

facebook.com/SamsungPolska

budownictwa Mariusz Ścisło Prezes SARP

P

olscy architekci w swojej praktyce zawodowej mają stawiane moim zdaniem większe wymagania niż nasi koledzy w większości krajów Zachodniej Europy, szczególnie jeśli mówimy o jej łacińskim obszarze. Mamy być twórcami zachwycających koncepcji inwestycji utrzymywanych w reżimie zakładanego budżetu realizacyjnego, liderami zespołu wielobranżowego, najczęściej będącego naszym podwykonawcą, za który jako lider kontraktu odpowiadamy.

Mamy zorganizować całą procedurę pracy zespołu projektowego i jeszcze w imieniu inwestora uzyskać wszelkie niezbędne zatwierdzenia i uzgodnienia formalne. I to wszystko za 2-4% kosztu inwestycji (częściej w tej dolnej granicy, wliczając w to branże), co starcza czasem na przeżycie, ale nie na rozwój.

Jak w takiej rzeczywistości dbać o jakość, innowacyjność, nowoczesność rozwiązań i terminowość?

Ostatnie lata to wysyp wspaniałych, pokonkursowych realizacji projektów, które mają szansę stać się nowymi ikonami architektury, i to na światowym poziomie. Nie znaczy to, że do tej pory polscy architekci nie byli cenieni za granicą.

Mamy dobry potencjał dziś i perspektywy na jutro, ale przed architektami również sporo wyzwań. Życzyłbym sobie większego komfortu pracy, ale permanentny kryzys i konkurencja w naszej branży narzucają tym, którzy są i chcą być na rynku, profesjonalizm wykraczający poza kompetencje wyłącznie architekta.

A polscy architekci byli i są cenieni na świecie.

Eksport polskiej architektury

Utraciliśmy rynek wschodni, krajów obszaru postradzieckiego, na którym byliśmy z naszymi firmami wykonawczymi. Przyczynił się do tego brak bezpieczeństwa kontraktowego i niestabilna sytuacja prawno-polityczna.

Kraje Bliskiego Wschodu, kraje arabskie, to obszar największych inwestycji industrialnych i budowy miast. Pracuje tam cała czołówka architektów świata. A było to miejsce, gdzie wielu naszych kolegów w ramach kontraktów eksportowych z lat 70.-90. zdobywało doświadczenie zawodowe. Dziś funkcjo-

CRICOTEKA w Krakowie

Fot. arch. nsMoonStudio

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

22 Builder

Mocna strona

nują tam tylko nieliczni, i to w większości we współpracy lub jako podwykonawcy zachodnich firm. Ale jeżeli już tam zaistnieją, mają dużą szansę na sukces.

Słabością polskich firm architektonicznych jest brak wystarczającego kapitału na zainwestowanie w nowe obszary zdobywania kontraktów, brak wsparcia w postaci funduszy czy grantów na promocję. Wsparcie dla eksportu, jakie pojawia się w ramach programów rządowych, firmowane przez różne agendy rządowe, w tym przez Ministerstwo Gospodarki, w większości dotyczy tzw. „turystyki targowej”, świetnie wykorzystywanej przez pracowników administracji różnego szczebla, w małym stopniu przydatne inwestorom i firmom. To marnotrawienie środków.

Na Dalekim Wschodzie – gorącym inwestycyjnie w ostatnich kilkunastu latach – praktycznie nie ma polskich architektów.

Dziś architekci chińscy mają i swoje doświadczenia, i zaawansowane technologie. „Star-architekci” nie są im już potrzebni.

Jednak otwarcie na Europę, unijne programy, wymiana studentów i absolwentów, a także późniejsza emigracja, sprawiły, że polscy architekci nie są poza europejskim nurtem najlepszej architektury, charakteryzującej się północną powściągliwością, przemyślanym detalem, kulturą oszczędnej estetyki.

I tutaj, na tym trudnym europejskim rynku, młodzi potrafią zdobywać nagrody w konkursach, bardzo teraz rzadkich w Europie. Najlepszy dyplom architektoniczny świata dla Hugona Kowalskiego w 2013 r. rozbudził wśród młodzieży wiarę w swoje możliwości.

Pokazanie się jako laureat otwiera możliwości znalezienia pracy, skraca drogę do samodzielnego projektowania.

Przyszłość, czyli więcej kultury i mniej efekciarstwa

Polska na tle Europy postrzegana jest jako rynek pozakryzysowy (z sarkazmem wyjaśniam moim zagranicznym kolegom – w latach 2007-2008 mieliśmy „tylko” krótką przerwę w kryzysie, stąd nasze uodpornienie). Mamy jeszcze do wybudowania kilkaset tysięcy mieszkań (chociaż ponad dwumilionowa emigracja budzi obawy o potencjał tego rynku). Jesteśmy w przededniu nowego wsparcia z unijnych funduszy, w dużej części planowanych na rewitalizacje miast.

Pokryzysowa era powinna uodporniać światowe tendencje w architekturze, chronić je przed wschodnią dominacją efekciarstwa formy nad racjonalnością i estetyką umiaru.

Okazuje się, że dążenie do ekspozycji wysp bogactwa, także w krajach powszechnego niedostatku, przekłada się i na architekturę.

Znaczącym sygnałem jest wydany w ostat-

Fot. M.Czechowicz Fot. arch. Filharmonia Szczecińska

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach

Przyszłość, czyli więcej profesjonalizmu

Otoczenie profesji architekta i jego rola w procesie inwestycyjnym będą w najbliższych latach ulegały przyspieszonej ewolucji. Standard BIM (Building Information Modelling), promowany w dyrektywach UE w zamówieniach publicznych, stanie się powszechny w najbliższych latach. Zmieni to rolę i pozycję architekta w tworzeniu projektu. Naszym zadaniem, jako SARP i Izby Architektów, jest wypracowanie takich regulacji prawnych, aby nie odstając od standardu prawnego w Europie, uszanować prawo autora do decyzji projektowych i ochrony jakości, z uwzględnieniem wpływu inwestora i wykonawcy, jaki daje BIM do optymalizacji realizacji obiektu. Nowe regulacje prawne wprowadzone w przygotowanym Kodeksie Urbanistyczno-Budowlanym definiują prawa i obowiązki stron, nakładając na architekta dużo większe wymagania kompetencyjne, jak również odpowiedzialność, co jest niezbędne w przyszłej ewolucji standardów pracy przy tworzenia projektu. A w warunkach narastającej konkurencji światowej i otwartości rynku usług projektowych w UE wzrost profesjonalizmu i jakości jest konieczny, aby skutecznie konkurować o zlecenia i prace. Bariera niskich cen za prace projektowe w Polsce przestanie chronić nasz rynek. Realizacje pokonkursowe architektów z zagranicy są tego przykładem.

n

Fot. Bartek Barczyk

Filharmonia w Szczecinie

Fot. Bartek Barczyk

Ostatnie lata to wysyp wspaniałych pokonkursowych realizacji projektów, które mają szansę stać się nowymi ikonami architektury, i to na światowym poziomie. Zaliczam do tych obiektów nagrodzone w naszych SARP-owskich konkursach Nagroda Roku Filharmonię w Lusławicach dla fundacji Pendereckiego, autorstwa Marka Dunikowskiego z zespołem DDJM, Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie – arch. Ingardena & Evy (nagrodzony jednym z trzech złotych medali za najlepszy obiekt publiczny na Kongresie w Durbanie w 2014 r., UIA – Międzynarodowej Unii Architektów), Muzeum Historii Żydów w Warszawie – arch. R. Mahlamaki przy współpracy z pracownią Kuryłowicza. W kolejce do nagród oczekują oddane do użytku w ostatnich miesiącach filharmonie i obiekty kultury: w Szczecinie, zaprojektowany przez hiszpańską pracownię Estudio Barozzi Veiga przy współpracy z arch. Jackiem Lenartem i Studio A4, Cricoteka w Krakowie architektów nsMoonStudio i Stanisława Deńki, czy NOSPR w Katowicach – arch. Tomka Koniora. To tylko część, w tym są i realizacje zagranicznych architektów, współpracujących z polskimi pracowniami, współtworzących polską architekturę w jej międzynarodowym formacie.

Malopolski Ogrod Sztuki w Krakowie

Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach Fot. Bruno Fidrych

Wizje na światowym poziomie

nich dniach „apel” premiera Chin do inwestorów i architektów o „zaprzestanie tworzenia udziwnionych budynków” – „No More Weird Buildings”.

W Polsce – mam taką nadzieję – wzrastająca kultura odbioru architektury, a w szczególności dostrzeganie wartości, jaką dla jakości życia stanowi przestrzeń wspólna (zwana czasem „przestrzenią publiczną”), kreuje u naszych architektów dobre tendencje do zrównoważonej architektury projektowanych budynków.

Poprzez promocję dobrych projektów, organizację wystaw nagradzanych projektów i dobrych realizacji SARP stara się wypełniać swoją rolę w edukacji kultury architektonicznej społeczeństwa (porównywalnej do edukacji odbioru muzyki).

Mając taki potencjał uzdolnionej młodzieży, moglibyśmy być spokojni o przyszłość polskiej architektury i kariery zawodowe młodych architektów. Gdyby jeszcze szło za tym profesjonalne przygotowanie do zawodu architekta w szkołach wyższych – a liczba tych szkół wzrasta lawinowo, co nie zawsze odpowiada utrzymaniu jakości kształcenia… Jest to zauważalne już w przypadku prac kandydujących do nagrody SARP za najlepszy dyplom czy w innych konkursach studenckich.

Europejskie Centrum Muzyki w Lusławicach Muzeum Historii Żydow Polskich w Warszawie

Fot. Wojciech Krynski

Może dlatego tegoroczny konkurs organizowany przez „Buildera”, którego patronem strategicznym jest SARP cieszy się tak dużym zainteresowaniem. Chociaż to światowa tendencja – na konkurs Muzeum Guggenheima w Helsinkach wpłynęła rekordowa liczba projektów – 1715 z całego świata, w tym znaczna ilość z Dalekiego Wschodu. Czy to oznacza nadprodukcję architektów na świecie czy też jest efektem globalizacji i dostępności rynku poprzez e-technologie?

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

24 Builder

AMC – Andrzej M. Chołdzyński ANDRZEJ M. CHOŁDZYŃSKI ARCHITEKT, PREZES

Przyznam się, że za każdym razem z wdzięcznością odczytuję teksty Platona i Plotyna, gdyż dają one siłę (jakże często) intuicyjnej stronie pracy architekta. Przyzwyczaiłem się też do myśli, że relacje architektury z przyrodą ożywioną i nieożywioną podlegają również tej regule.

Architektura może bowiem istnieć w symbiozie z Naturą. Zarówno Natura, jak i wytwór sztuki, upodabniają się i dążą do Absolutu, każde swoją indywidualną drogę.

Sztuka nie ma więc imitować Natury, a bliskość i pokrewieństwo obojga wynika ze wspólnego dla obu wzorca i celu dążenia. Dzięki temu to nie formalne podobieństwa wytworów sztuki do wytworów przyrody, lecz ich wspólna geneza, stanowi o jakości i esencji ich pokrewieństwa.

Edmund Husserl, Max Scheler czy Edward Zalta jako „nowocześni platończycy” pozwalają przyjąć, że rzeczy abstrakcyjne, nieistniejące fizycznie w czasie i przestrzeni, lecz pojawiające się poprzez umysł i bliskie Absolutowi lub Idei, są także emanacją Absolutu lub Idei. Stąd sztuka minimalistyczna bądź abstrakcyjna może być i bywa pokrewna sztuce figuratywnej oraz kanonowi. W swej istocie posługuje się bowiem tym samym fenomenologicznym narzędziem w dążeniu do Absolutu i Idei. Różnice geometryczne w widocznych formach dzieł sztuki i w tym, co postrzegane fizycznie, nie mają znaczenia; pokrewieństwo sztuki figuratywnej i abstrakcyjnej leży w ich genezie oraz stanie umysłu twórcy, a nie w mimetycznym podobieństwie formy materialnej wypowiedzi. Stąd tylko pozornie paradoksalna jest potencjalna bliskość i pokrewieństwo egipskiej świątyni do gotyckiej katedry i minimalistycznego, modernistycznego gmachu.

Andrzej M. Chołdzyński, Architekt i firma AMC – Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o. ma w swoim dorobku projekty użyteczności publicznej, siedziby instytucji prywatnych, biurowce, stacje metra, budynki eksperymentalnych laboratoriów uczelni technicznych, miejskie metropolitalne projekty urbanistyczne, obiekty handlowe i usługowe.

Andrzej M. Chołdzyński, Architekt OAF, LOIA RP, MKUA, SARP. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Studia podyplomowe z zakresu Teorii Architektury w Ecole d’Architecture – Paris Villemin i studia architektoniczne w Ecole d’Architecture Paris la Seine oraz studia z zakresu kultury i cywilizacji francuskiej – Uniwersytet Sorbony.

Wśród zrealizowanych lub będących w budowie projektów AMC można wymienić dla przykładu: Centrum Giełdowe w Warszawie – siedziba GPW w Warszawie S.A. (ze St. Fiszer) 2000, Lipowy Office Park w Warszawie – siedziba Pekao S.A. (2009), rozbudowa dawnego Domu Partii – kompleksu Centrum Bankowo-Finansowe „Nowy Świat” S.A. w Warszawie o budynek biurowo-usługowy – budowa w toku od 2013 r., budynek biurowy Kronos Ambasador w Warszawie (2013), budynek Centrum Innowacji i Zaawansowanych Technologii Politechniki Lubelskiej (2014), projekt koncepcyjny wielobranżowy 7 stacji odcinka centralnego metra warszawskiego (koniec budowy wrzesień 2014 r.) oraz stacje metra Plac Wilsona (2005), Wawrzyszew (2008), „Młociny” (2008).

Projekty autorstwa Andrzeja M. Chołdzyńskiego były wielokrotnie wyróżniane i nagradzane zarówno w kraju, jak i za granicą; na przykład: Centrum Giełdowe w Warszawie – nominacja do europejskiej nagrody im. Mies van der Rohe, Barcelona; Stacja Metra Plac Wilsona w Warszawie – jako najlepsza stacja na świecie (Metro Awards w Kopenhadze 2008 Best New Station) oraz nagroda za najlepszy na świecie budynek użyteczności publicznej z żelbetu – Meksyk 2008 r., budynek biurowy Kronos Ambassador w Warszawie – jako Budynek Roku Aluprof, 2014 r.

Wyróżnienia i nagrody

Builder

25

grudzień 2014

• 2013 – Polski Herkules – nagroda miesięcznika „Builder” • 2008 – Tytuł Najlepszej Stacji Metra w Świecie na Konferencji MetroRail w Kopenhadze dla Stacji Plac Wilsona w Warszawie • 2008 – Tytuł Najlepszego na Świecie Budynku Użyteczności Publicznej z żelbetu roku 2008 – Meksyk • 2002 – Nagroda Państwowa I Stopnia za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie architektury za projekt i realizację gmachu Centrum Giełdowego w Warszawie przy ulicy Książęcej (z Fiszerem) • 2002 – I Nagroda Ministra Infrastruktury i Rządu RP za wybitne osiągnięcia w dziedzinie Architektury i Budownictwa • 2001 – Nominacja do dorocznej Nagrody Europejskiej Fundacji im. Mies van der Rohe w Barcelonie • 2001 – Najlepsza realizacja spośród budynków biurowych w rankingu „Murowany Rynek 2001” • 2000 – 2001 – Nominacja do nagrody głównej w konkursie „Życie w architekturze”

AMC – Andrzej M. Chołdzyński Sp. z o.o. ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa tel.: +48 22 537 75 15 fax: +48 22 537 75 16 e-mail: amc.sekretariat@amcholdzynski.pl www.amcholdzynski.pl Zdjęcia i wizualizacje: archiwum AMC – Andrzej M. Chołdzyński

Andrzej Chołdzyński został odznaczony w 2000 r. przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne zasługi w działalności na rzecz budowy kompleksu obiektów „Centrum Giełdowego” SA w Warszawie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski; oraz m.in. został nagrodzony: w 2002 r. Państwową Nagrodą Rządu RP I stopnia za wybitną twórczość architektoniczną, w 2012 r. nagrodą specjalną miesięcznika „Builder” Polski Herkules 2012 przyznaną przez Kapitułę pod Patronatem Honorowym Wicepremiera, Ministra Gospodarki za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie architektury, ze szczególnym uwzględnieniem projektu warszawskiego metra oraz za całokształt dokonań dla rozwoju polskiej architektury i budownictwa; laureat kilkunastu konkursów w kraju i za granicą.

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN

APA Wojciechowski Szymon Wojciechowski ARCHITEKT, PREZES

Wierzymy w otwartość i elastyczność, partnerstwo i rozmowę, profesjonalizm i entuzjazm, rozwój i ekologię.

Wierzymy zatem, że naszym zadaniem jest stworzenie utalentowanego, kompetentnego i entuzjastycznego zespołu profesjonalistów, gotowego przejść wraz z klientem przez pełen wyzwań i konfliktów okres trwania procesu projektowego, tak aby powstałe budynki dawały satysfakcję zarówno klientowi, jak i nam, oraz dobrze służyły środowisku naturalnemu.

APA Wojciechowski to firma architektoniczna oferującą pełny zakres usług projektowych i inżynierskich.

Architekci posiadają duże doświadczenie w projektowaniu budynków komercyjnych, ich projekty cechuje styl high-tech i nowoczesne rozwiązania zgodne z ideą „zielonych budynków” przyjaznych środowisku.

Szymon Wojciechowski – generalny projektant, architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz Wydziału Architektury University of Detroit (USA). Od 1989 r. Prezes Zarządu Spółki APA Wojciechowski. Członek Mazowieckiej Okręgowej Izby Architektów RP, uprawnienia projektowe otrzymał w 1989 r.

Szymon Wojciechowski jest laureatem wielu nagród, w tym nagrody zawodowej za I miejsce w konkursie „Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego” w kategorii „Architekt” w województwie mazowieckim. W 2013 r. zdobył wyróżnienie specjalne przyznane przez miesięcznik „Builder” za skuteczne zarządzanie firmą i jej sukcesy w kraju i za granicą.

Jednocześnie w tym samym roku pracownia APA Wojciechowski uzyskała tytuł „Pracowni Architektonicznej roku 2013” za dynamiczny rozwój firmy i osiągnięcia w Polsce, Rosji i na Ukrainie, ze szczególnym uwzględnieniem projektów modernizacji Elektrowni Powiśle oraz „White Square Office Center” i „White Gardens Office Center”, przyznany przez miesięcznik „Builder”.

Od kilku lat angażuje się w różne formy prac charytatywnych, przykładem jest udział w projekcie remontu kilku oddziałów szpitala dziecięcego przy ulicy Działdowskiej w Warszawie oraz pomoc społeczna dla potrzebujących.

Ma ponad dwadzieścia lat doświadczenia w pracy jako generalny projektant i współautor zrealizowanych i realizowanych projektów, m.in: w Warszawie Galeria Północna ul. Światowida (w realizacji), kompleks biurowo-handlowo-mieszkaniowy „Copernicus Square” ul. Elektryczna 2a (w realizacji), galeria „Centrum Outlet Factory Annopol” ul Toruńska 41 (2009), biurowiec „White Square Office Center” ul. Lesnaya w Moskwie (2008), biurowiec

APA Wojciechowski Sp. z o.o. ul. Domeyki 5, 04-146 Warszawa www.apa.com.pl, apa@apa.com.pl, tel: (+ 48) 22 610 00 85, 22 610 50 87 fax: (+48) 22 610 62 78

27

Firma APA Wojciechowski Sp. z o.o. obecna jest na rynku od 1989 r. Jest jedną z wiodących firm architektonicznych, oferującą pełny zakres usług projektowych i inżynierskich. Zatrudnia obecnie osiemdziesięciu pięciu pracowników, w tym siedemdziesięciu dziewięciu architektów. W skład zespołu wchodzą specjaliści ze wszystkich dziedzin projektowania oraz doświadczeni rzeczoznawcy BHP, SANEPID-u oraz zabezpieczeń przeciwpożarowych. Kadra firmy posiada uprawnienia do projektowania „zielonych budynków” wg standardów LEED i BREEAM. Od wielu lat pracownia znajduje się wśród dziesięciu największych firm architektonicznych w Polsce na liście publikowanej przez wydawnictwo Book of Lists. O jakości pracy projektantów z APA Wojciechowski świadczą liczne nagrody. Budynek White Square Office Center w Moskwie, zaprojektowany przez pracownię został umieszczony na pierwszym miejscu wśród budynków współczesnych w oficjalnym przewodniku po Moskwie. Pracownia otrzymała nagrodę ARCHITECT OF THE YEAR – BUSINESS CENTER CLASS A, przyznaną przez Commercial Real Estate Moscow Awards 2010. Pracownia ma na swym koncie jeszcze wiele nagród, w tym tytuł ARCHITEKT OF THE YEAR 2009, przyznany przez CEE Real Estste Quality Award we współpracy z The Financial Times, „Firma Architektoniczna roku”, przyznany przez Europaproperty.com CEE Green Building Awards 2012, TopBuilder 2013 za projekt „White Gardens Office Center” w Moskwie i inne.

Builder

APA Wojciechowski

Zdjęcia: archiwum APA Wojciechowski Sp. z o.o.

„White Gardens Office Center” ul. Lesnaya w Moskwie, biurowiec „The Park” ul. Orzechowa/Krakowiaków (2012) w Warszawie, kompleks biurowo-hotelowy „Arkońska Business Park” Gdańsk (2007) i wielu innych.

• Tytuł „Pracownia Architektoniczna roku 2013” za dynamiczny rozwój firmy i osiągnięcia w Polsce, Rosji i na Ukrainie, ze szczególnym uwzględnieniem projektów: modernizacji Elektrowni Powiśle oraz White Square Office Center i White Gardens Office Center, przyznany przez miesięcznik „Builder” • Wyróżnienie specjalne dla Szymona Wojciechowskiego za skuteczne zarządzanie firmą i jej sukcesy w kraju i za granicą w 2013 roku • Nagroda za projekt architektoniczny roku – TopBuilder 2013 – „White Gardens Office Center” w Moskwie • Firma Architektoniczna roku – Europaproperty.com CEE Green Building Awards 2012.

• Dyplom za dar serca dla pracowni APA Wojciechowski za wykonanie projektu odnowienia Oddziału Gastroenterologii i Żywienia Dzieci oraz Pracowni Psychologicznej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Warszawie przy ul. Działdowskiej 1 • „Green” Architect of the Year 2012 za projekty: Annopol Factory Warszawa – BREEAM Very Good (faza realizacja), The Park Warszawa – BREEAM Very Good (faza realizacja), Alchemia Gdańsk– LEED Platyna (faza realizacja), Galeria Białołęka, Warszawa – LEED (faza projekt budowlany), Galeria Wilanów, Warszawa – LEED (faza projekt budowlany), Business Garden Wrocław – LEED (faza projekt budowlany) • Najlepszy projekt pro-ekologiczny 2012 w Polsce – Alchemia etap I – Gdańsk • Nagroda Forbes 2012: Szymon Wojciechowski, I miejsce w Konkursie „Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego” w kategorii „Architekt” w województwie mazowieckim.

• Nagroda ARCHITECT OF THE YEAR – BUSINESS CENTER CLASS A, przyznana przez Commercial Real Estate Moscow Awards 2010 • Tytuł ARCHITECT OF THE YEAR 2009, przyznany przez CEE Real Estate Quality Award we współpracy z The Financial Times

grudzień 2014

Wyróżnienia i nagrody

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

28 Builder

BULANDA, MUCHA ARCHITEKCI WŁODZIMIERZ MUCHA ARCHITEKT, PREZES

Tworzymy współczesną autorską architekturę silnie związaną z kontekstem miejsca. Czerpiąc z tradycji, odkrywamy przeszłość dla przyszłości. Wypowiadamy się współczesnym nam językiem, starając się zachować zasadę harmonijnego kontrastu.

Projektujemy dla świadomych i wyrobionych klientów, którzy potrafią dostrzec w architekturze również wyższe wartości. Pragniemy być ich profesjonalnymi doradcami i partnerami, nie zapominając o konsekwencjach finansowych naszych decyzji i powierzonych nam budżetów inwestycji oraz realiach profesjonalnego warsztatu.

Pracownia zapewnia pełen zakres usług – poczynając od projektów studialnych, przez dokumentację budowlaną, kończąc na projektach wnętrz.

WŁODZIMIERZ MUCHA – urodzony w 1956 roku w Olsztynie, architekt, studiował na Wydziale Budownictwa Lądowego Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (1976) oraz Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej (1977). Od roku 1978 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej – dyplom uzyskał w roku 1983.

Praktykę zawodową po studiach rozpoczął w firmie ESPEA – Spółdzielni Pracy Twórczej Architektów i Artystów Plastyków, w pracowni architektów Jerzego Szczepanika-Dzikowskiego i Olgierda Jagiełły. W latach 1989-1990 prowadził samodzielną działalność architektoniczną.

Od 1991 roku wspólnie z Andrzejem Bulandą tworzy w Warszawie autorską pracownię „Bulanda, Mucha Architekci”.

Laureat wielu nagród i konkursów, w tym państwowych nagród I i II stopnia za wybitne osiągnięcia w architekturze. Sporadycznie

autor artykułów w prasie fachowej. Żonaty, ojciec córki Anity.

Bulanda, Mucha Architekci

Pracownia Bulanda i Mucha Architekci została założona w roku 1991 przez Andrzeja Bulandę i Włodzimierza Muchę. Pracownia konsekwentnie realizuje swoją wizję zawodową zarówno w sferze estetyki oraz idei, jak i organizacji pracy. Najlepiej określa to credo pracowni, powstałe na początku działalności: „Tworzymy współczesną autorską architekturę silnie związaną z kontekstem miejsca. Czerpiąc z tradycji, odkrywamy przeszłość dla przyszłości. Wypowiadamy się współczesnym nam językiem, starając się zachować zasadę harmonijnego kontrastu. Projektujemy dla świadomych i wyrobionych klientów, którzy potrafią dostrzec w architekturze również wyższe wartości.

Pragniemy być ich profesjonalnymi dorad-

Wyróżnienia i nagrody

Builder

29

grudzień 2014

Andrzej Bulanda i Włodzimierz Mucha są autorami wielu nagrodzonych prac konkursowych i realizacji, w tym BRE Banku w Bydgoszczy, Starej Papierni w Konstancinie-Jeziornie, sali sportowej w Konstancinie-Jeziornie, zespołu Cameratta, osiedla Eko-Park w Warszawie, rozbudowy Biblioteki Publicznej w Warszawie, budynku Prudential w Warszawie, Muzeum Kazimierza Pułaskiego w Warce, zespołu Koneser w Warszawie, Młynów Rothera w Bydgoszczy, klubu sportowego „DESKI”, budynku apartamentowego przy ul. Pięknej w Warszawie oraz budynku biurowego przy ul. Chmielnej 25 w Warszawie.

Bulanda, Mucha architekci sp. z o.o. ul. Lipińska 4, 01-833 Warszawa tel. +48 22 5610150 fax. +48 22 56110151 http://www.bimarch.pl

Zdjęcia: archiwum Bulanda, Mucha architekci

cami i partnerami, nie zapominając o konsekwencjach finansowych naszych decyzji i powierzonych nam budżetów inwestycji oraz realiach profesjonalnego warsztatu.

Zapewniamy pełny zakres usług – poczynając od projektów studialnych, przez dokumentację budowlaną, kończąc na projektach wnętrz. Duże znaczenie przywiązujemy do fazy nadzorów autorskich, gdzie w realiach finansowo-realizacyjnych kształtuje się ostateczna forma projektu. Od sprawności warsztatowej, doświadczenia umiejętności wyważenia pól możliwych kompromisów zależy ostateczny sukces lub porażka idei. Równą wagę przywiązujemy do każdego zadania projektowego, niezależnie od jego skali, widząc w nim tę samą misję i wyzwanie”.

Pracownia startuje w wielu konkursach, dostrzegamy bowiem w tej formule naturalne źródło pozyskiwania znaczących zleceń.

Mamy na koncie udział w ponad stu konkursach i wiele realizacji. Nabyte przez ponad dwadzieścia lat doświadczenia utwierdziły nas w przekonaniu, że to, co i jak robimy, jest słusznym wyborem. Skala pracowni zredukowana do dwudziestoosobowego zespołu sprzyja realizacji autorskiej wizji projektowej. Życie zweryfikowało też inną starą maksymę: że wszystkie kompromisy w sztuce są zgniłymi kompromisami i zawsze powodują utratę wyrazistości pierwotnej idei. Tylko realizacje, w których udało się zachować w pełni pierwotną ideę, mimo swojej kontrowersyjności – a może dzięki niej – przechodzą próbę czasu i są tak naprawdę warte wszystkich wyrzeczeń, jakimi usiana jest praca architekta. Tej ambitnej postawie chcielibyśmy być dalej wierni.

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

30 Builder

FS&P Arcus Sp. z o.o.

Mariusz Ścisło ARCHITEKT, PREZES

Architektura budynków ma być według triady Witruwiusza: „zachwycająca”, ale w swej zrównoważonej formie, „trwała” – o czym decyduje rzetelność dopracowania projektu, „użyteczna” – według zakładanego programu, ale i z antycypacją, do czego architekt winien być przygotowany.

Wymagania do dopracowania każdego z elementów detalu w projekcie uczą zaczynających pracę w zawodzie architekta odpowiedzialności za każdą decyzję projektową. To samo odnosi się do wymagań klienta i spełniania standardów.

Projekty mieszkań wersyfikowane są pytaniem do autora – czy kupiłabyś/kupiłbyś to mieszkanie. Jeżeli odpowiedź brzmi „nie” – pracujemy dalej. Tworzymy przestrzeń dla użytkowników, urządzając im jakość życia, w tym i estetykę otoczenia, formy i elewacji.

Współpracę z zespołami moich współpracowników staram się opierać na zasadzie przekazu wiedzy i doświadczenia, szanując talent i wizje moich partnerów (niektórzy są partneramiudziałowcami firmy – doświadczonymi architektami).

Nie podzielam opinii podziału na „komercyjną” i „ikonową” architekturę.

Każdy zaprojektowany obiekt winien mieć kontekst miejsca i sąsiedztwa, z szacunkiem dla już utrwalonej przestrzeni, jeżeli jej wartość jest zauważalna.

Firma FS&P Arcus została założona w 1988 roku w Warszawie. Dziś, to jedno z większych biur architektonicznych działających na polskim rynku, którego ponad dwudziestoletnie doświadczenie doceniają zarówno polscy, jak i zagraniczni inwestorzy.

FS&P Arcus zajmuje się projektowaniem w zakresie architektury, urbanistyki i opracowań inżynieryjnych.

Mariusz Ścisło, architekt, współwłaściciel i Prezes Zarządu FS&P ARCUS Sp. z o.o. – Biura Architektonicznego w Warszawie, założonego w 1988 r. Od grudnia 2012 roku Prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

Swoje doświadczenie i warsztat twórczy budował przez 35 lat pracy zawodowej w projektowaniu i realizacji obiektów użyteczności publicznej, sportowo-rekreacyjnej, biurowej, obiektów i osiedli mieszkaniowych. Jest również autorem opracowań studialno-urbanistycznych.

Działalność zawodową prowadzi w firmie FS&P ARCUS na terenie Polski, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Arabii Saudyjskiej.

W dorobku Mariusza Ścisło znajdują się m.in. takie zrealizowane inwestycje, których był architektem i głównym projektantem, jak: • budynki biurowe w Warszawie: „Concept Tower”przy ul. Grzybowskiej, „Karolkowa Business Park”, Wytwórnia Papierów Wartościowych na Nowym Mieście, Ratusz Dzielnicy Targówek, Rozbudowa Urzędu Patentowego R.P. przy Al. Niepodległości, • obiekty sportowe: zespół krytych pływalni w Brzegu i w Płońsku, • centra handlowe: Galeria Promenada III etap i Galeria Żoliborz w Warszawie, Centrum Handlowo-Rozrywkowe w Nowosybirsku w Rosji, • budynki i osiedla mieszkaniowe w Warszawie (ok. 12 tys. mieszkań) m.in.: na Gocławiu, Targówku, Woli, Ochocie, Ursynowie, w Ursusie.

FS&P Arcus Sp. z o.o. ul. gen. Abrahama 12 lokal XI 03-982 Warszawa tel. +48 (22) 671 12 36 fax +48 (22) 673 37 64 email: fsparcus@fsparcus.com.pl

Wyróżnienia i nagrody

Zdjęcia: archiwum FS&P Arcus

• Nagroda realizacyjna w konkursie na Osiedla Wilga VII (8 ha) Gocław Lotnisko – Warszawa • Nagroda realizacyjna w konkursie na Ratusz Targówek – Warszawa • Nagroda realizacyjna w konkursie na Osiedle Jantar IV – Gocław Lotnisko – Warszawa • Nagroda realizacyjna w konkursie na Osiedle Malborska - Warszawa • Nagroda realizacyjna w konkursie os.

Iskra I – Gocław Lotnisko – Warszawa • II nagroda w konkursie na „Studium programowo-przestrzenne zagospodarowania placu Wilsona" • Wygrany konkurs na realizację projektu dla Centrum Handlowego w Nowosybirsku (realizacja) • wygrany konkurs na koncepcję osiedli: Udarowo – 60 ha, Pyatowskoje – 40 ha pod Moskwą • Liczne wygrane przetargi i konkursy na realizację osiedli mieszkaniowych i komercyjnych Warszawie

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

32 Builder

JEMS Architekci Sp. z o.o.

Marcin Sadowski ARCHITEKT, PARTNER

Łączy nas przekonanie, że odczytywanie kultury, historii, tradycji, kontekstu miejsca, potrzeb człowieka stanowi warunek i podstawę tworzenia, architektury.

Rzeczywistość traktujemy zarówno jako materię tworzenia, jak i ramy naszej działalności. Jej złożoność staramy się odczytywać przez filtr kultury, historii i tradycji, kontekstu miejsca.

W wielowątkowości tego odczytu, a także w ograniczeniach i konfliktach, jakie niesie ze sobą współczesność, poszukujemy źródeł inspiracji. Przemierzamy obszary, które często nie dają szans na sformułowanie szybkiej, jednoznacznej i syntetycznej odpowiedzi projektowej. Nie marzyliśmy nigdy o uniwersalnej metodzie – strategii. Odkrywane w wyniku studiów i obserwacji obrazy, skojarzenia, odczucia, porządki i reguły odnajdujemy niejako „w drodze”, kierując się gromadzonymi przez lata doświadczeniami, intuicją.

Na drodze tej pojawiają się zaskakujące, także nas samych, odkrycia. Nadają one sens naszym wysiłkom.

JEMS jest biurem otwartej dyskusji i debaty. Pomysły rodzące się w naszej pracowni są efektem rozmów i poszukiwań, punktem wspólnym różnych spojrzeń i poglądów. W naszych pracach próbujemy odnaleźć to, co jest dla poszczególnych tematów specyficzne.

Zdefiniować temat tak, aby stał się kanwą poszukiwań architektonicznych.

Trzon zespołu tworzą architekci – Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Marcin Sadowski oraz Wojciech Zych – Prezes Zarządu Pracownia JEMS Architekci została założona w 1988 roku, jednakże zespół architektoniczny będący zalążkiem biura działa nieprzerwanie od początku lat 80-tych. Rozpoczynając samodzielną praktykę w okresie transformacji ustrojowej, JEMS włączył się w nurt odbudowy polskiej kultury architektonicznej. Partnerska współpraca kształtująca się w formule biura-warsztatu stworzyła przestrzeń wymiany rozmaitych idei i poglądów. Trzon zespołu tworzą wspólnicy: architekci – Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Marcin Sadowski oraz Wojciech Zych – Prezes Zarządu odpowiadający za kwestie formalnoprawne i finanse. Wspólnicy wraz z partnerami Pawłem Majkusiakiem, Andrzejem Sidorowiczem i Markiem Moskalem kierują i koordynują prace zespołów architektonicznych, współpracujących z wyselekcjonowanymi biurami projektowymi różnych specjalności. W ciągu ponad 25 lat JEMS z niewielkiego studio projektowego przeistoczył się w zespól architektoniczny liczący blisko 60 osób.

Główne realizacje

• biurowiec firmy Agora SA, ul. Czerska, Warszawa, 2000–2001 • wieżowiec Kredyt Banku, ul. Giełdowa, Warszawa, 2001–2002 • dom przyszłości, Warszawa-Choszczówka, 2002–2003 • biurowiec Polpharma, ul. Bobrowiecka, Warszawa, 2006 • 19. dzielnica w Warszawie (2011 – I etap) biurowiec Pixel, Poznań, 2013 • Warszawa Mokotów Biurowce Platinium, Nefryt, Topaz 2002-2007 • biblioteka Raczyńskich, Poznań, 2013 • MCK, Katowice, 2014 • Warszawa, wydział ASP 2014

JEMS Architekci sp. z o.o. ul. Gagarina 28a, 00-754 Warszawa tel.: (22) 559 28 00, fax: (22) 559 28 03 jems@jems.pl, www.jems.pl

33 Builder Zdjęcia: archiwum JEMS Architekci

• Nagroda Jana Baptysty Quadro (2013) za biurowiec Pixel w Poznaniu • Nagroda główna w kategorii „Najlepszy budynek wielorodzinny” w konkursie „Życie w architekturze” na najciekawsze polskie realizacje z lat 2000-2012 organizowany przez miesięcznik Architektura-Murator za 19. Dzielnicę w Warszawie (2012) • I nagroda w konkursie Ministerstwa Spraw Zagranicznych na koncepcję architektoniczną budynku polskiej ambasady w Berlinie (2012) • I nagroda w konkursie SARP Hotel 5* Renaissance by Marriott w Porcie Lotniczym Warszawa im. Fryderyka Chopina (2009) • II nagroda w konkursie SARP Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (2008) • I nagroda w konkursie SARP Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach (2008) • I nagroda w konkursie inwestorskim Narodowe Centrum Sportu w Warszawie (2008) • II nagroda w konkursie SARP Rozbudowa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (2008) • Nagroda III stopnia Ministra Budownictwa za budynek zrealizowany w roku 2006 za Budynek biurowy Topaz w Warszawie (2006) • I nagroda w konkursie na Skwer Hoovera w Warszawie – praca wybrana do realizacji (2006) • I nagroda w konkursie międzynarodowym Plac Europejski w Kijowie (2005) • Nagroda główna „Życia w architekturze” za najlepszy budynek użyteczności publicznej 2002/2003 za biurowiec firmy Agora SA (2004) • I Nagroda w konkursie SARP rozbudowa Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu (2003) • II nagroda w konkursie „Budowa Roku” Polskiego Związku Inżynierów i Techników za siedzibę Kredyt Banku przy ulicy Kasprzaka w Warszawie (2003) • Nagroda I stopnia Ministra Infrastruktury za najlepszy budynek zrealizowany w 2002 za biurowiec firmy Agora SA (2003) • Honorowa Nagroda SARP za wkład w rozwój architektury polskiej (2002)

grudzień 2014

Wyróżnienia i nagrody

Fot. Barek Barczyk

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

34 Builder

Konior Studio jest autorską pracownią architektoniczną założoną przez Tomasza Koniora w 1995 roku.

Tomasz Konior

ARCHITEKT, WŁAŚCICIEL KONIOR STUDIO KONTEKSTY to świadomość czasu i miejsca. Na nich opiera się kultura pracy architekta, odpowiedzialność za przestrzeń i jej użytkowników.

MIASTO potrzebuje urbanistyki.

Mimo rewolucji ostatniego wieku wciąż wzorem są kwartały zabudowy, place i parki, wyznaczone siatką ulic, które tworzą miejską tkankę. Dzięki niej przestrzenie między budynkami są równie ważne jak same budynki.

LUDZIE nadają sens pracy architekta, który zawsze działa w zespole. Spotkania budują relacje, od których zależy sukces zamierzenia.

PROCES projektowania i budowania uwalnia wyobraźnię choć, jak twierdzi Renzo Piano, architekt nie może cieszyć się pełną swobodą twórcy, jak malarz czy muzyk.

PERCEPCJA architektury polega na odbiorze miejsc wszystkimi zmysłami – nie tylko wzrokiem, do czego ostatnio zostaliśmy przyzwyczajeni. Ważne jest odczuwanie, nie tylko fotografowanie.

MATERIA – to w niej wyraża się język architektury. Budynki mówią do nas poprzez materiały. Staramy się używać tych, które pochodzą z natury lub przetworzone zachowują swój naturalny charakter.

POSTĘP otwiera możliwości.

Jednak trudno oprzeć się wrażeniu, że dzisiaj bardziej chodzi o tempo i ekonomię budowania niż jakość.

Korzystajmy z najnowszych technologii, pamiętając o dorobku przeszłości.

KONTYNUACJA jest cennym nawarstwianiem, które tworzy bogactwo różnorodności.

EDUKACJA jest celem, na którym powinniśmy skupić większą uwagę.

To świadomi odbiorcy oczekują od architektów i inwestorów – aby budowali mądrze i pięknie.

Tomasz Mikołaj Konior (ur. 1968 w Żywcu), architekt, urbanista. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.

Autor ponad 100 obiektów, głównie budynków użyteczności publicznej, które zdobyły przeszło 30 nagród w konkursach krajowych i międzynarodowych. Współautor m.in.

Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia” w Katowicach, które otrzymało Nagrodę Roku SARP 2008 oraz Nagrodę Międzynarodowej Unii Architektów (UIA) – Award For The Most Friendly And Accessible For All Public Project. W 2007 roku został pierwszym polskim laureatem Leonardo Award – International Biennale of Young Architects w Mińsku, a w 2008 roku laureatem „Europe 40 under 40 – Europe’s Emerging Young Architects and Designers”. W 2008 roku wraz z zespołem Konior Studio wygrał międzynarodowy konkurs architektoniczny na nową siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, w której uroczysty koncert otwarcia odbył się 1 października 2014 roku.

Do ostatnich sukcesów należą wygrane konkursy na gmach Carbon Art w Zabrzu (2013) i salę koncertową w Jastrzębiu Zdroju (2014.

Jest członkiem Śląskiej Okręgowej Izby Architektów oraz członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich, gdzie w kadencji 2012– 2015 pełni funkcję Przewodniczącego Zespołu Koordynacyjnego Sędziów Konkursowych przy Zarządzie Głównym SARP. Jest członkiem i współzałożycielem Instytutu Współczesnego Miasta. Angażuje się w społeczne inicjatywy na rzecz ochrony środowiska

grudzień 2014

35

ul. Damrota 22 40-022 Katowice tel. +48 32 609 56 00 fax +48 32 609 56 09 biuro@koniorstudio.pl www.koniorstudio.pl

Builder

Konior Studio

2014 • Nominacja do Nagrody Mies van der Rohe 2015 dla Siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach • Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w dziedzinie kultury 2013 • Medal im. Zygmunta Majerskiego wyróżnienie Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej • Cezar Śląskiego Biznesu za znaczący wkład w zmianę wizerunku Górnego Śląska • Wyróżnienie wydawnictwa „Builder”: BUDOWLANA FIRMA ROKU 2012 w kategorii ARCHITEKCI dla Konior Studio 2011 • Wyróżnienie Platynowe Wiertło w kategorii Budownictwo Użyteczności Publicznej za projekt Sądu Rejonowego w Rzeszowie 2010 • Wyróżnienie w konkursie DOM dla Najlepszej Inwestycji Budowlanej Po Obu Stronach Wschodniej Granicy UE za projekt Sądu Rejonowego w Rzeszowie • Nagroda Główna European Commercial Property Awards w kategorii Public Service za projekt Nowej Siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia • Nagroda Highly Commended European Commercial Property Awards w kategorii Public Service za projekt Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA • 2009 • Nominacja do Nagrody Miesa van der Rohe dla Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA w Katowicach • 2008 • I nagroda w międzynarodowym konkursie SARP na projekt nowej siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach • Nagroda „Europe 40 under 40” • Nagroda Marszałka Województwa Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego 2008 w kategorii modernizacja za projekt Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA • Grand Prix w konkursie Architektura Roku Województwa Śląskiego 2008 za projekt Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA • Nagroda UIA Przyjazna Przestrzeń Publiczna dla Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA • Nagroda I-go stopnia Ministra Infrastruktury za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie architektury i budownictwa za zrealizowany projekt Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA

Zdjęcia: archiwum KONIOR STUDIO

(Stowarzyszenie LIBRA) oraz promocję muzyki (Stowarzyszenie Katowice Natura Kultura).

Jest aktywnym Sędzią Konkursowym SARP. Brał udział w sędziowaniu ważnych konkursów na projekty gmachów użyteczności publicznej m.in. Symfonia Varsovia w Warszawie (2010), Ratusza Marszałkowskiego w Krakowie (2013), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2014). Jest członkiem Rady Powierniczej Muzeum Narodowego w kadencji 2013- 2018.

Wybrane nagrody

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

36 Builder

Kuryłowicz & Associates prof. nzw. dr hab. arch.

EWA KURYŁOWICZ

architekt, główny projektant, wiceprezes W pracowni, która działa nieprzerwanie od 24 lat robimy wszystko, aby zawód architekta cieszył się szacunkiem, który wszakże musi być zasłużony.

Wierzymy, że droga do jego pozyskania wiedzie przez starania o jakość, dobrą współpracę z Inwestorami i wsłuchiwanie się w potrzeby społeczne.

arch. Piotr

Kuczyński

architekt sprawdzający, wiceprezes

W projektowaniu architektury najważniejsze jest spełnienie oczekiwań Inwestora, ale jednocześnie przekonanie go do racji architekta. Zespół znakomitych, starannie dobranych współpracowników sprzyja obu tym wyzwaniom i pozwala nam zagwarantować należną jakość architektury, jako wyraz szacunku dla jej odbiorców i użytkowników.

Kuryłowicz & Associates to studio architektoniczne założone w 1990 roku przez Prof. Stefana Kuryłowicza.

Dziś jest to jedna z czołowych firm architektonicznych w kraju, zatrudniająca blisko 80 doświadczonych architektów w biurach w Warszawie i Wrocławiu.

Architektura jest dyscypliną angażującą wiedzę, wyobraźnię, fantazję oraz światopogląd ludzi, którzy ją tworzą. Nie wszystkie powstające projekty mają szansę na realizację, nie wszystkie też z myślą o realizacji są tworzone. Te jednak, które udaje się doprowadzić do pełnej materializacji, są też emanacją osobowości ludzi, którzy muszą umieć utrzymać i przeprowadzić je przez rafy problemów, uzgodnień i nieprzewidzianych okoliczności. Taki zespół ludzi nie powstaje od razu. W naszej pracowni był on budowany na przestrzeni przeszło 30 lat. Zainicjował go Stefan Kuryłowicz (1949–2011), kontynuują współpracownicy, przyjaciele i następcy.

Cały zespół Kuryłowicz & Associates łączy wspólne podejście do formułowania istoty każdego zagadnienia. Rozwiązujemy je jako wyzwanie i szansę na odnalezienie prawdy o kolejnym kawałku przestrzeni. Staramy się następnie wyeksponować te z cech owej prawdy, które pomogą żyć i życie zrozumieć. Tu, ale nie tylko teraz, a z myślą też o przyszłości. Zawsze z założeniem o poprawie przestrzeni – na tyle, na ile władna jest architektura.

Mamy ogromny przywilej współpracy z klientami, którzy doceniają tę właśnie siłę architektury i z nami jej poszukują. Tego rodzaju podejście pozwala wyeliminować podział architektury na komercyjną i społeczną, bogatą i ubogą. Jej wyraz nie musi zależeć od budżetu inwestora ani też od przeznaczenia.

Uważamy, że kluczem w działaniu przestrzennym jest odpowiedzialność. Na wielu różnych płaszczyznach: • artystycznej, polegającej na interpretacji otoczenia, możliwości formy, jej wyrazu, który powinien być odpowiedni i unikalny; • naukowej, polegającej na wieloaspektowym podejściu do zadania; • inżynierskiej, polegającej na doborze specjalistów współpracujących w różnych branżach, twórczo wspierających myśl projektu;

Wyróżnienia i nagrody

37 Builder

Nagroda Miesa van Der Rohe, nominacje dla budynków: Wolf Bracka, Wolf Nullo, Osiedle Eko Park, Pawilon sprzedażowy Eko Park, Siedziba PLL LOT

03-908 Warszawa ul. Berezyńska 25 tel. (+48 22) 616 37 98 fax (+48 22) 616 37 99 e-mail: apaka@apaka.com.pl 50-062 Wrocław Plac Solny 14a lokal: 6, Ist floor tel. (+48 71) 344 20 42 fax (+48 71) 344 20 43 e-mail: apaka.wroclaw@apaka.com.pl

Zdjęcia: archiwum Kuryłowicz & Associates

• ekonomicznej, polegającej na racjonalnym dysponowaniu powierzonym budżetem i terminowej, opartej na utrzymywaniu pracy w rytmie uzgodnionym z klientem.

Uczestniczymy też aktywnie w procesie budowy oferując swoje nadzory, kontrole i dodatkową wiedzę.

W chwili obecnej pracownia zatrudnia ponad siedemdziesięciu stałych pracowników, w tym wysokiej klasy architektów, inżynierów budowlanych i inspektorów nadzoru.

Trzon pracowni stanowią współpracujący ze sobą od kilkunastu lat specjaliści z dużym doświadczeniem zawodowym. Dzięki świadomie przeprowadzonemu cyklowi szkolenia i kształcenia w firmie pracuje kilku project-managerów, których wiedza i talent umożliwiają prowadzenie projektu od etapu twórczej koncepcji do realizacji obiektu. Dużym atutem pracowni są młodzi pracownicy rekrutujący się z absolwentów Wydziałów Architektury różnych uczelni. Równie starannie dobierani są projektanci innych branż. Firma od lat współpracuje na stałe ze sprawdzonymi biurami konstrukcyjnymi i instalacyjnymi, ma też swój oddział konstrukcyjny Kuryłowicz Egineering.

Od początku 1999 firma posiada dużą, nowoczesną siedzibę na warszawskiej Saskiej Kępie, wyposażoną we wszelkie systemy wspomagające projektowanie. W roku 2006 zaczęła również funkcjonować filia pracowni we Wrocławiu, która zatrudnia obecnie około 15 osób.

Studio ma na swoim koncie dziesiątki prestiżowych realizacji na terenie całego kraju.

Posiada doświadczenie w projektowaniu inwestycji o każdej skali i funkcji. W czasie swojej działalności zdobyło renomę wiarygodnego partnera, zdolnego dostarczyć rozwiązania najwyższej jakości w określonym terminie i w ramach narzuconego budżetu.

Jakość dostarczanych przez pracownię rozwiązań została wielokrotnie poświadczona przez szereg nagród otrzymanych zarówno w kraju jak i za granicą. Najważniejszym wyróżnieniem jest jednak bogate portfolio zadowolonych klientów. Wielu z nich współpracuje z pracownią nieprzerwanie od wielu lat.

Dla wybranych budynków: • Budynek wielofunkcyjny „Plac Unii” – Nagroda Roku SARP 2013 – nominacja, 2014; Eurobuild Awards 2013 – Nagroda Jury, 2013; Nagroda I stopnia w XXIV edycji konkursu PZITB „Budowa Roku 2013”, 2014; Nagroda CEE Green Building Awards, 2011 • Hotel Doubletree by Hilton – Nagroda I stopnia w XXIV edycji konkursu PZITB „Budowa Roku 2013”, 2014; Eurobuild Awards 2013 – Nagroda Jury, 2013; European Property Awards – wyróżnienie, 2014 • Siedziba Mazowieckiej Spółki Gazownictwa – Nagroda I stopnia w XXIV edycji konkursu PZITB „Budowa Roku 2013”, 2014 • Muzeum Historii Żydów Polskich – Nagroda SARP 2013 – Grand Prix, 2014; Nagroda Architektoniczna POLITYKI 2013 – plebiscyt czytelnikow, 2014; Sztuka Architektury – I miejsce w konkursie Polska Architektura 2013, 2014; Eurobuild Awards 2013 – Nagroda Publiczności, 2013; Chicago Athenaeum World Architecture Award – Best Building, 2008 • Osiedle Eko Park – Architectural Council of Europe – Europe's TOP 20 sustainable Project, 2010; Nagroda Roku SARP 2002 za budynek A4 Allegretto, 2003

grudzień 2014

Dla Firmy: • CEE Green Building Awards 2013 – Architectural Firm of The Year, 2013 • Tytuł Kreatora Budownictwa 2013 przyznany przez Wydawnictwo Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, 2013 • Diament Forbesa dla najlepiej zarządzanych i najbardziej dynamicznie rosnących spółek, 2010 • Nagroda Ministra Kultury dla Stefana Kuryłowicza wraz z zespołem za całokształt twórczości, 2009

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

38 Builder

KWK Promes Robert Konieczny

ARCHITEKT, PREZES Interesuje mnie architektura konceptualna, czyli architektura, która wychodzi od pomysłu, od sposobu rozwiązania jakiegoś określonego problemu. Rozwiązanie takie potrafi zaskoczyć czasem nie tylko odbiorcę, ale samego projektanta. Zdarza się też, że do niektórych rozwiązań trzeba klienta długo przekonywać, walczyć o każdy pomysł. Taki sposób projektowania powoduje, że bardzo często muszę się mierzyć z własnymi przyzwyczajeniami, pozbyć się wieloletnich nawyków formalnych. Jak każdy mam wiele rzeczy, które lubię, wiele takich, za którymi nie przepadam. Jednak taki sposób projektowania wymusza konsekwencję i nawet pracując nad projektami, których jakoś podskórnie nie potrafię zaakceptować, staram się podążać raz obraną ścieżką, wiedząc, że może mnie to doprowadzić do ciekawych, zaskakujących rozwiązań.

Biuro projektowe KWK Promes założył 15 lat temu Robert Konieczny, uznawany za jednego z najlepszych architektów na świecie, twórca wyróżnionego w 2006 roku nagrodą dla Najlepszego Budynku Świata, Domu Aatrialnego, laureat kilkunastu prestiżowych nagród i wyróżnień.

Architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1996 roku uzyskał certyfikat New Jersey Institute of Technology. Szef biura KWK Promes powstałego w 1999 roku.

Konieczny był sześciokrotnie nominowany do Europejskiej Nagrody Fundacji Miesa van der Rohe (dla Domu Aatrialnego, Domu OUTrialnego i Domu Otwartego, Domu z Ziemi Śląskiej, Domu Bezpiecznego oraz Domu Autorodzinnego). Jest laureatem prestiżowej nagrody House of the Year 2006 za projekt Domu Aatrialnego, a tym samym zwyciężył w konkursie portalu World Architecture News na najlepszy dom mieszkalny na świecie.

W 2007 roku pracownia KWK Promes znalazła się na liście 44 najlepszych młodych architektów świata wydawnictwa „Scalae”.

W tym samym roku magazyn „Wallpaper” zaliczył pracownię Roberta Koniecznego do 101 najbardziej ekscytujących biur architektonicznych na świecie.

W 2008 roku Konieczny został także laureatem „Europe 40 under 40” – Europe’s Emerging Young Architects and Designers, przyznawaną przez The European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies and The Chicago Athenaeum, najlepszym, młodym projektantom na świecie poniżej 40 roku życia. W tym samym roku Międzynarodowe

• 2014 Living-Garden House w Izbicy oraz Living-Garden House w Katowicach nominowane do europejskiej nagrody fundacji Miesa van der Rohe • 2014 nagroda w kat. Dzieło Eksportowe dla Living-Garden House w Izbicy w konkursie Architektura Roku Woj. Śląskiego • 2014 wyróżnienie dla Living-Garden House w Katowicach w konkursie Architektura Roku Woj. Śląskiego • 2013 Dom Autorodzinny nominowany do europejskiej nagrody fundacji Miesa van der Rohe • 2012 Robert Konieczny kreatorem roku – Design Alive Award • 2012 Robert Konieczny laureatem medalu imienia prof. Zygmunta Majerskiego • 2012 Dom Aatrialny najlepszym budynkiem III RP – polityka • 2011 coroczna nagroda ministra kultury dla Roberta Koniecznego • 2009 I nagroda – centrum dialogu „Przełomy”, Szczecin • 2008 Dom Bezpieczny i Dom OUTrialny nominowane do nagrody Miesa van der Rohe • 2008 Robert Konieczny wśród „Europe 40 under 40” • 2008 Dom Aatrialny i Dom Ukryty wśród najlepszych budynków świata wg the Chicago Athenaeum • 2007 KWK Promes na liście scalea – 44 najlepszych młodych architektów świata • 2007 Leonardo – grand prix – Dom Aatrialny, złoty medal – Dom Ukryty • 2007 KWK Promes na liście Wallpaper – 101 najbardziej ekscytujących nowych architektów na świecie • 2006 Dom Aatrialny nominowany do nagrody fundacji Mies'a van der Rohe • 2006 grand prix – śląska architektura roku – Dom z kapsułą • 2006 ikony architektury – polska, Dom z Ziemi Śląskiej • 2006 nagroda Wan's house of the year '06 – Dom Aatrialny • 2005 I nagroda dla Domu z kapsułą – konkurs SARP-PSG • 2004 Dom Otwarty nominowany do nagrody fundacji Mies'a van der Rohe • 2003 Dom z Ziemi Śląskiej najlepszą realizacją Katowic • 2002 Dom z Ziemi Śląskiej nominowany do nagrody fundacji Mies'a van der Rohe • 2001 grand prix dla Domu trójkątnego – śląska architektura roku • 2000 III nagroda – Świątynia Opatrzności Bożej • 1999 nagroda – młody twórca architektury województwa śląskiego • 1998 wyróżnienie – konkurs na najlepszy dyplom roku • 1996 wyróżnienie – teatr w Gliwicach • 1996 III nagroda – Governors Island, USA Institute w Nowym Jorku • 1995 III nagroda – most w Veronie, USA Institute & Verona Intermarmorach • 1994 wyróżnienie – Bauhaus Weimar, the Benedictus Award • 1993 I nagroda – adaptacja pałacu w Górznie

grudzień 2014

KWK Promes – architekt Robert Konieczny ul. Rymera 3/5 40-048 Katowice tel. 32 206 91 26 biuro@kwkpromes.pl http://www.kwkpromes.pl

Wyróżnienia i nagrody

39

zeum Narodowe Przełomy w Szczecinie, stanowiący hybrydę placu miejskiego, kwartału zabudowy i budynku podziemnego. Budowa ma zakończyć się za 2 lata.

Konieczny jest jednym z najczęściej publikowanych polskich architektów za granicą.

Jego realizacje znalazły się w najważniejszych publikacjach, w tym dwukrotnie w „The Phaidon Atlas of Contemporary World Architecture”, serii książek wydawnictwa Tashen. W książce „European Architecture since 1890” światowej sławy krytyka – Hansa Ibelingsa, KWK Promes została wymieniona jako jedyna współczesna pracownia z Polski, która wniosła wkład w rozwój architektury europejskiej.

Builder

jury Museum of Architecture and Design w Chicago zaliczyło Dom Aatrialny i Dom Ukryty do najlepszych budynków świata.

Projekty Roberta Koniecznego zdobyły wiele nagród i wyróżnień.

W 2009 roku Dom Bezpieczny znalazł się w finale World Architecture Festival Awards 2009 w Barcelonie, wśród najlepszych realizacji świata, a Dom OUTrialny w tym samym roku został zakwalifikowany do finału LEAF Awards 2009 w Berlinie, konkursu dla najbardziej nowatorskich budynków świata. W 2011 roku Robert Konieczny otrzymał doroczną nagrodę Ministra Kultury za wybitne osiągnięcia w dziedzinie architektury, jako drugi architekt w historii przyznawania tej nagrody.

W lutym 2012 roku Dom Aatrialny został najlepszym budynkiem III RP w plebiscycie architektonicznym ogłoszonym przez tygodnik „Polityka”. To pierwszy tego typu plebiscyt w Polsce, w którym spośród 15 nominowanych obiektów najlepszy budynek wybierali sami czytelnicy.

Obecnie pracownia Roberta Koniecznego realizuje zwycięski w konkursie projekt – Mu-

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

40 Builder

Nizio Design International Mirosław Nizio ARCHITEKT

Mirosław Nizio studiował na wydziale architektury wnętrz i rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz w Fashion Institute of Technology w Nowym Jorku, na kierunku Interior Design.

W 1989 roku założył własną firmę designerską w Nowym Jorku.

Zdobył szereg nagród i wyróżnień, m.in.: Glenn Boyles Memorial Rendering And Design w 1993 roku, Educational Foundation for the Design Industries in Interior Design w 1998 roku.

Jest architektem znanym głównie z projektów przestrzeni publicznych: muzeów, ekspozycji historycznych, wystaw, pomników pamięci, scenografii.

Współtworzył i zrealizował wystawę główną Muzeum Powstania Warszawskiego, które przez 10 lat funkcjonowania stało się jedną z najpopularniejszych i najczęściej odwiedzanych instytucji kulturalnych w Polsce.

Działając na rynku amerykańskim i polskim, Mirosław Nizio opracował wiele projektów architektury wnętrz obejmującej biura, obiekty rekreacyjne, obiekty poprzemysłowe i rezydencje prywatne. W 2002 roku otworzył pracownię w zabytkowej kamienicy na warszawskiej Pradze, gdzie powstała także Galeria Nizio, której zadaniem jest wspieranie początkujących twórców, prezentowanie sztuki zaangażowanej społecznie, organizowanie spotkań, projekcji oraz innych aktywności – także dla dzieci i seniorów. W 2013 roku Mirosław Nizio założył designerską firmę Nizio Interior, zajmującą się produkcją unikatowych mebli.

W 2002 roku Mirosław Nizio otworzył pracownię projektową na warszawskiej Pradze.

Skupione wokół niej zespoły architektów zajmują się realizacją najważniejszych przestrzeni dla kultury w kraju, zapewniając całościową obsługę – od koncepcji, przez projekt wykonawczy, po nadzór autorski i realizację.

Do współpracy przy projektach zapraszani są specjaliści z dziedziny kultury, nauki i sztuki.

Opracowywane ekspozycje rekonstruują historię, zachowując równowagę w użyciu najnowocześniejszych technologii i plastycznych środków wystawienniczych. Tak, by po spotkaniu z wystawą zwiedzający był bogatszy o wiedzę, ale także o przeżycia estetyczne, jak ma to miejsce w przypadku wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich, która – zaprojektowana i zrealizowana przez NDI w latach 2011-2014 – została otwarta dla zwiedzających 28 października 2014 r.

W pracowni powstają scenariusze ekspozycyjne oraz muzealne. Każde architektoniczne przedsięwzięcie wsparte jest badaniami socjologiczno-urbanistycznymi. Ukoronowaniem pracy badaczy i architektów są projekty zespołów muzealnych powiązanych z urbanistyką (np. muzeum „Wrota Bitwy Warszawskiej 1920” czy pomnika pamięci „Kamienne piekło” KL Gross-Rosen). Pracownia ma na koncie także opracowanie ekspozycji tymczasowych w przestrzeni miejskiej (np. „Sztafeta do Wolności” w Warszawie), projekt apartamentowca w Bydgoszczy i obiekty rekreacyjne, jak innowacyjny Park Edukacyjno-Rekreacyjny „Zoom Natury” w Janowie Lubelskim.

Zespół Nizio Design International zdobył pierwszą nagrodę w konkursie na projekt Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej, a także pierwszą nagrodę w międzynarodowym konkursie na projekt Muzeum Współczesnego Wrocław. Pracownia jest też odpowiedzialna za projekt Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, uhonorowany w 2011 roku nagrodą European Property Award (projekt w trakcie realizacji).

WYBRANE PROJEKTY I REALIZACJE • Muzeum Historii Żydów Polskich – opracowanie projektu wystawy stałej, projektu graficznego, dokumentacji budowlanej i wykonawczej oraz realizacja wystawy stałej w latach 2011-2014. Otwarcie wystawy stałej nastąpiło 28 października 2014 r.

• Muzeum Powstania Warszawskiego – projekt i realizacja wystawy stałej MPW – 2004, 2007

• „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku – projekt rewitalizacji i adaptacji byłej synagogi na potrzeby ośrodka edukacyjno-muzealnego – 2011, 2013 • Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki – rewitalizacja dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia” w Wałbrzychu; projekt rewitalizacji i adaptacji, opracowane programu funkcjonalnego i użytkowego obiektu (zakończenie pierwszego etapu inwestycji – listopad 2014 r.)

• Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie – projekt urbanistyczny i architektoniczny, projekt wystawy stałej, koordynacja realizacji (planowane zakończenie inwestycji 2016 r.)

• Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Mar-

Wyróżnienia i nagrody • Złoty Żuraw 2013 – nagroda za rewitalizację dawnej synagogi w Chmielniku. „Świętokrzyski Sztetl” otrzymał laur dla najlepiej zrewitalizowanego budynku w województwie świętokrzyskim w 2013 r.

• TopBuilder 2013 – nagroda za projekt rewitalizacji i adaptacji dawnej kopalni węgla „Julia” w Wałbrzychu.

Najlepszy projekt 2012 r.

• European Property Awards 2011 – dla najlepszego budynku użyteczności publicznej za projekt Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie • Pierwsze miejsce w konkursie architektonicznym na projekt Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej (2010 r.)

41

• Nagroda w konkursie architektonicznym na koncepcję budynku i modernizację kompleksu Schindler Polska Sp. z o.o. w Warszawie (2011 r.)

grudzień 2014

• Pierwsze miejsce w międzynarodowym konkursie architektonicznym na projekt Muzeum Współczesnego Wrocław (2008 r.)

• Nagroda w międzynarodowym konkursie architektonicznym na projekt Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie (2009 r.)

Builder

kowej – projekt architektoniczny, projekt wystawy stałej, koordynacja realizacji (planowane zakończenie inwestycji – 2016 r.)

• Apartamentowiec „Nordic Haven” w Bydgoszczy – projekt budynku mieszkalnobiurowego (planowane zakończenie inwestycji – 2015 r.)

• Młyn Rothera i Wyspa Młyńska w Bydgoszczy – projekt rewitalizacji i rewaloryzacji dawnego młyna Rothera • „Zoom Natury” w Janowie Lubelskim – projekt parku rekreacyjno-edukacyjnego (planowane zakończenie inwestycji – 2015 r.)

• Freedom Express – projekt edukacyjnoartystyczny prezentujący historyczne zmiany w Europie po 1989 r.

• „Kamienne Piekło” – projekt pomnika pamięci na terenie byłego obozu pracy KL Gross-Rosen w Rogoźnicy – koncepcja architektoniczna, projekt pomnika • Muzeum Współczesne Wrocław – projekt architektoniczny, architektura wnętrz, 22 tys. m2 • „Wrota Bitwy Warszawskiej 1920” w Ossowie – koncepcja muzeum; projekt urbanistyczny, architektoniczny, projekt wystawy stałej; 10 ha • EC1 Interaktywne Centrum Nauki w Łodzi – analiza naukowa, merytoryczna i technologiczna, architektura wnętrz • Muzeum E. Wedla – architektura wnętrz i projekt muzeum • „Sztafeta do wolności” w Warszawie – instalacja czasowa na Krakowskim Przedmieściu (2010 r.)

• Nagroda Specjalna w konkursie Nagroda Roku SARP 2004 za założenie pomnikowe na terenie byłego hitlerowskiego Obozu Zagłady w Bełżcu wraz z budynkiem Muzeum (2004 r.)

• Glenn Boyles Memorial Rendering And Design – nagroda dla Mirosława Nizio (1993 r.),

Nizio Design International ul. Inżynierska 3/4 03-410 Warszawa tel.: 22 618 72 02 fax: 22 618 96 25 e-mail: studio@nizio.com.pl Kontakt dla prasy: press@nizio.com.pl

Zdjęcia: archiwum Nizio Design International

• 60-lecie wydziału malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – wystawa czasowa, architektura wnętrz • SPA w Janowie Lubelskim – koncepcja, projekt architektoniczny, projekt wnętrz, 6 tys. m2 • Muzeum Fabryki w Łodzi – projekt i realizacja wystawy stałej w Manufakturze w Łodzi (otwarcie 2007 r.)

• Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Bełżcu – projekt i realizacja (2004 r.)

• Muzeum Interaktywne Centrum Edukacji Teatralnej (MICET) w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie – koncepcja graficzna i architektoniczna MICET, 700 m2 • Muzeum Polskiej Wódki w kompleksie „Koneser” w Warszawie - projekt ekspozycji muzeum (planowany termin realizacji 2017 r.)

• Educational Foundation for the Design Industries in Interior Design – nagroda dla Mirosława Nizio (1998 r.)

pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN grudzień 2014

42 Builder

OVO Grąbczewscy Architekci Oskar Grąbczewski Barbara Grąbczewska ARCHITEKCI, WŁAŚCICIELE BIURA

Stworzyliśmy z żoną naszą pracownię, żeby móc poświęcać wspólnie czas temu, co jest dla nas największą pasją – architekturze. Lata wspólnej pracy dały nam coraz większą świadomość tego, co chcemy wyrazić w swoich projektach, ale na szczęście nie zlikwidowały w nas ciekawości tego, co nieznane na progu każdej kolejnej realizacji.

Nie można opisać istoty architektury, podobnie jak nie da się tego zrobić z muzyką, malarstwem, rzeźbą, filmem. Architekturę odbieramy wszystkimi zmysłami w czterech wymiarach i podobnie należy ją tworzyć. Architektura jest bardzo racjonalną sztuką. Żeby rozpocząć, architekt musi przede wszystkim zrozumieć swoje zadanie.

Czym ma być projektowany przez nas budynek? Jak ma funkcjonować?

W jakim kontekście i dla kogo powstaje? Odpowiadając na te pytania, zaczynamy krok po kroku definiować formę i charakter budynku.

Niekiedy odbywa się to w nagłym przebłysku, zazwyczaj jest to powolny proces uporczywego dążenia do przodu, pełen zmian kierunku, zawracania, szukania nowych ścieżek.

Końcowy efekt projektowania to dopiero połowa drogi. Finałowym wyzwaniem jest doprowadzenie projektu do realizacji. Architekt musi być z jednej strony gotowy do bezwzględnej obrony projektu, a z drugiej otwarty na wszelkie pozytywne zmiany i pomysły, których nie mógł zobaczyć zanim nie zaczęła się budowa.

Nie istnieje żaden przepis czy algorytm pozwalający na stworzenie idealnego budynku. Na tej samej działce, dla tego samego inwestora i programu można stworzyć 10 całkowicie różnych projektów i każdy w efekcie da świetną realizację.

W istotę architektury jest wpisana pochwała różnorodności i jest to dla nas niewyczerpane źródło zawodowego optymizmu.

OVO zajmuje się projektami w każdej skali – od projektów urbanistycznych i wielkoskalowych projektów architektoniczno-urbanistycznych, poprzez budynki użyteczności publicznej, przemysłowe, komercyjne oraz mieszkalne, aż po projekty willi i domów jednorodzinnych, wnętrz i indywidualnych projektów mebli. OVO Grąbczewscy Architekci uzyskali kilkadziesiąt międzynarodowych i krajowych nagród i wyróżnień za twórczość architektoniczną, wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Architektów LEONARDO 2009, nagrodę Sportowy Obiekt Roku 2011 i wyróżnienie Firma Na Medal 2011 w kategorii: Projektant, przyznawane przez Klub Sportowa Polska.

OVO Grąbczewscy Architekci to pracownia architektoniczna prowadzona przez Barbarę Grąbczewską i Oskara Grąbczewskiego – absolwentów wydziału Architektury Politechniki Śląskiej.

OVO zajmuje się projektami w każdej skali – od projektów urbanistycznych (wyróżnienie w konkursie na bulwary Wisły w Warszawie 2009 wraz z Rar-2 Laboratorium Architektury) i wielkoskalowych projektów architektoniczno-urbanistycznych (wyróżnienie w konkursie na Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie 2009), poprzez budynki użyteczności publicznej, przemysłowe, komercyjne oraz mieszkalne, aż do projektów willi i domów jednorodzinnych, wnętrz i indywidualnych projektów mebli.

OVO Grąbczewscy Architekci ma w swoim dorobku kilkadziesiąt międzynarodowych i krajowych nagród i wyróżnień za twórczość architektoniczną, w tym Nagrodę Roku SARP 2006 za najlepszą realizację w Polsce, Nagrodę Polski Cement w Architekturze 2006, nagrodę EUROPE 40 UNDER 40 2009 dla najlepszych, młodych, europejskich architektów i designerów, wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Architektów LEONARDO 2009 oraz nagrodę Sportowy Obiekt Roku 2011 przyznawaną przez Klub Sportowa Polska.

Do najciekawszych projektów należą:

• Pawilon Paleontologiczny w Krasiejowie pod Opolem (Goczołowie Architekci Studio Autorskie & OVO Grąbczewscy Architekci: B. Goczoł, W. Goczoł, O. Grąbczewski,

Wyróżnienia i nagrody

43 Builder

K. Chobot, M. Grychowski) – I nagroda w konkursie 2003, realizacja 2006 • Centrum Sportowo-Rekreacyjne i Kulturalno-Oświatowe w Kórniku (OVO Grąbczewscy Architekci & Małgorzata i Adam Zgraja Architekci) – I nagroda w konkursie 2006, realizacja 2008-2010 • Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej i Gminny Ośrodek Kultury w Gierałtowicach (OVO Grąbczewscy Architekci) – I nagroda w konkursie 2007 , realizacja 2008-2010 • Muzeum Spotkania Kultur Świata Yatenga w Żorach (OVO Grąbczewscy Architekci & M.M. Kołakowski) – projekt 2008, realizacja w przygotowaniu • Muzeum Ognia w Żorach (OVO Grąbczewscy Architekci) – projekt 2009-2011, realizacja 2010-2014 • Centrum Gminy Wielka Wieś pod Krakowem (OVO Grąbczewscy Architekci) – I nagroda w konkursie 2010, realizacja 2013-2015 • Ośrodek Zdrowia w Przyszowicach (OVO Grąbczewscy Architekci) – projekt 2013, realizacja 2014-2016

grudzień 2014

• Nagroda Roku SARP 2006 • Nagroda Polski Cement w Architekturze 2006 • Nagroda Europe 40 under 40 2009 • Wyróżnienie Międzynarodowego Biennale Architektury LEONARDO 2009 • Nagroda Sportowy Obiekt Roku PKIS 2011 • Finał Konkursu Życie w Architekturze 2002-2012

Zdjęcia: archiwum OVO Grąbczewscy Architekci

OVO Grąbczewscy Architekci ul. Małopolska 2/4, 40-737 Katowice Pracownia: ul. Huculska 18/2 40-737 Katowice tel.: +48 605 830 746 e-mail: ovo_grabczewscy@wp.pl

polskie pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN

MARCIN HEROK leader projektant, współwłaściciel Zajmujemy się projektowaniem obiektów budownictwa powszechnego przemysłowego (budynki i instalacje). Prowadzimy nadzory autorskie i inwestorskie w trakcie realizacji inwestycji. Działamy na rynku od 1992 r. Nasza firma jest członkiem IPB w Warszawie, należy również do zrzeszenia Klaster Budownictwa Pasywnego i Energooszczędnego przy GPP w Katowicach. Oferujemy pełny zakres przygotowania i obsługi dokumentacji budowlanej inwestycji.

BORM Projekt Sp z o.o.

Bielsko-Biała, tel./fax: 338 123 876 e-mail: biuro@borm.pl www.borm.pl

MAGDALENA LIGĘSKA architekt Założeniem firmy jest przygotowywanie projektów architektonicznych budynków w nowoczesnej stylistyce, promowanie zastąpienia stromych dachów tarasami porośniętymi trawą, tworzenie elementów małej architektury i projektów wnętrz. Źródłem naszej wiedzy i doświadczenia jest przeszło 10-letnia praktyka w Polsce i za granicą.

grudzień 2014

MICHAŁ PAPKA właściciel, architekt

44

Autorskie projekty budynków i wnętrz o wysokim poziomie estetycznym i funkcjonalnym. Duże doświadczenie zawodowe i indywidualne podejście do każdego tematu. 100% przemyślanej, nowoczesnej ARCHITEKTURY!

ŁUKASZ ŁADZINSKI ARCHITEKT Katowice/Mysłowice tel.: 508 930 417 e-mail: lukasz.ladzinski@gmail.com www.lukaszarch.pl

NELA KARPIŃSKA właściciel, architekt

Ligma Dębica, tel.: 510 926 071 e-mail: ligma@ligma.pl www.ligma.pl

Builder

ŁUKASZ ŁADZIŃSKI architekt

Jesteśmy grupą projektantów wszystkich branż (architektura, konstrukcja, instalacje sanitarne, elektryczne). Projektujemy budynki przemysłowe, usługowe i mieszkalne, zapewniamy kompleksową obsługę procesu inwestycyjnego, przygotowanie dokumentacji projektowej wszystkich branż wraz z niezbędnymi uzgodnieniami, opiniami i pozwoleniami do pozwolenia na budowę.

Biuro Projektowe Nela Karpińska Szczecin e-mail: nelakarp@o2.pl www.biuroprojektowe.szczecin.pl

MAŁGORZATA BELKA-SKOWROŃSKA właściciel pracowni, architekt

Firma ekoarchitekci.pl jest obecna na krakowskim rynku od 2008 r. Jesteśmy grupą młodych projektantów otwartych na nowe możliwości, stwarzane przez współczesne technologie. Od początku istnienia pracowni podstawowym profilem jej działalności było projektowanie domów energooszczędnych.

Ekoarchitekci.pl Kraków, tel.: 517 301 336 e-mail: ekoarchitekci@gmail.com www.ekoarchitekci.pl

LILIANA KRZYCKA, RAFAŁ PIESZKO właściciele, architekci Specjalizujemy się w projektowaniu budynków energooszczędnych i pasywnych, eksperymentujemy również w dziedzinie wzornictwa przemysłowego. W naszym projektowaniu zawsze dbamy o symbiozę pomiędzy środowiskiem naturalnym i zabudowanym, a także o aspekt socjologiczny przestrzeni. menthol architects Wrocław, tel.: 532 727 702 e-mail: hello@menthol.pl www.menthol.pl

Pracownia oferuje pełen zakres usług projektowych. Stawia sobie za cel tworzenie architektury cechującej się rzetelnością i precyzją. Pragniemy, by nasze realizacje były funkcjonalne, oryginalne i estetyczne. Stawiamy przede wszystkim na prostotę, funkcjonalność, nowoczesność oraz dbałość o detale.

Ministerstwo Dobrych Projektów Małgorzata Belka-Skowrońska Piła e-mail: biuro@m-d-p.pl www.m-d-p.pl

MAŁGORZATA ZDZIEŃKOWSKA, AGNIESZKA KIERYS-CZERNICKA właścicielki Zapraszamy Inwestorów chcących zrealizować marzenia o ergonomicznym, przyjaznym budynku, którego bryła i wnętrze podążają za najnowszymi trendami w architekturze. Nasza pracownia istnieje na rynku od 2006 roku. Tworzymy wielobranżowe projekty budowlane i wykonawcze oraz projekty wnętrz. Zapraszamy do kontaktu. mia architekci s.c. Łódź, tel.: 603 945 010 biuro@mia-architekci.pl www.mia-architekci.pl www.facebook.com/miaarchitekci