Builder_03_2014

HERKULESI 2013

BUDOWNICTWO l BIZNES l ARCHITEKTURA

200 wydanie

Nr

3 MARZEC 2014

Rok XVIII (200) 5zł (w tym 8% VAT)

BRANŻA o wykonawstwie BETON w architekturze WIELKA PŁYTA nowa jakość

Od 25 lat stawiamy na rozwój ANDRZEJ KOZŁOWSKI Prezes Zarządu ULMA Construccion Polska S.A.

(BEZ)BŁĘDNE ocieplanie

Organizujemy: konferencje, targi i prezentacje, spotkania biznesowe i firmowe, seminaria, warsztaty, wystawy, aukcje, spotkania z pracownikami, jubileusze firm, debaty publiczne.

Zapraszamy!

Pałac Lubomirskich - siedziba Business Centre Club Pl. Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa TEL: 22 58 26 130...135 e-mail: centrum_promocji@bcc.org.pl www.bcc.org.pl

WWW.EBUILDER.PL

Builder NR 3 (200) MARZEC 2014

Builder 200

PARTNERZY wYdANiA

WIODĄCY mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu

www.ebuilder.pl

Systemy aluminiowe dla budownictwa

Nowoczesne oprogramowanie BIM

Najpiękniejsze baseny w Polsce.

BUDUJEMY Z PASJĄ!

www.aluprof.eu

www.archicad.pl

www.berndorf.pl

Specjaliści techniki deskowań

Uszczelnianie to nasza specjalność

Producent oraz dostawca techniki deskowań i rusztowań

www.doka.pl

www.denbraven.pl

www.peri.com.pl

www.quick-mix.pl

Wełna skalna: niepalna, wyciszająca, trwała

Marka największego zaufania w segmencie chemii budowlanej

Jedyna polska marka chemii budowlanej sprzedawana do 80 krajów świata

Nowa Generacja okien

www.sopro.pl

www.selena.pl

www.rockwool.pl

www.cemex.pl

www.velux.pl

WWW.EBUILDER.PL

Builder NR 3 (200) MARZEC 2014

Builder 200

PARTNERZY wYdANiA

WIODĄCY mIesIęCznIk Dla buDOWnICtWa, arChItekturY I bIznesu

www.ebuilder.pl

Systemy aluminiowe dla budownictwa

Nowoczesne oprogramowanie BIM

Najpiękniejsze baseny w Polsce.

BUDUJEMY Z PASJĄ!

www.aluprof.eu

www.archicad.pl

www.berndorf.pl

Specjaliści techniki deskowań

Uszczelnianie to nasza specjalność

Producent oraz dostawca techniki deskowań i rusztowań

www.doka.pl

www.denbraven.pl

www.peri.com.pl

www.quick-mix.pl

Wełna skalna: niepalna, wyciszająca, trwała

Marka największego zaufania w segmencie chemii budowlanej

Jedyna polska marka chemii budowlanej sprzedawana do 80 krajów świata

Nowa Generacja okien

www.sopro.pl

www.selena.pl

www.rockwool.pl

www.cemex.pl

www.velux.pl

HERKULESI 2013

BUDOWNICTWO l BIZNES l ARCHITEKTURA

200 wydanie

Nr

3 MARZEC 2014

Rok XVIII (200) 5zł (w tym 8% VAT)

BRANŻA o wykonawstwie BETON w architekturze WIELKA PŁYTA nowa jakość

Od 25 lat stawiamy na rOzwój andrzEj KOzŁOwsKi Prezes zarządu Ulma Construccion Polska s.a.

(BEZ)BŁĘDNE ocieplanie

Organizujemy: konferencje, targi i prezentacje, spotkania biznesowe i firmowe, seminaria, warsztaty, wystawy, aukcje, spotkania z pracownikami, jubileusze firm, debaty publiczne.

Zapraszamy!

Pałac Lubomirskich - siedziba Business Centre Club Pl. Żelaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa TEL: 22 58 26 130...135 e-mail: centrum_promocji@bcc.org.pl www.bcc.org.pl

marzec 2014

Builder

(%2+5,%3)

79$!.)%

Fot. arch. ULMA Construccion Polska

#6%08/*$580  #*;/&4  "3$)*5&,563"

thy ljꢪ¡¤

u

y ê }pppꢪªÃê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

"2!. !

O WYKONAWSTWIE "%4/.

W ARCHITEKTURZE 7)%,+! 0 94!

NOWA JAKOyÃ

/$ ,!4 34!7)!-9 .! 2/:7°*

"%: " §$.% OCIEPLANIE

!.$2:%* +/: /73+) 0REZES :ARZ DU 5,-! #ONSTRUCCION 0OLSKA 3 !

22

INFORMACJE

BIZNES 26

Fot. arch. ULMA Construccion Polska

Przeszliśmy drogę samouka, który wszedł w branżę nikomu wówczas w Polsce bliżej nie znaną i na zasadzie organicznego rozwoju z niedużej firemki stał się istotnym graczem rynkowym.

8

Potencjał tkwi w ludziach

Rozmowa z Andrzejem Kozłowskim, Prezesem Zarządu ULMA Construccion Polska S.A.

16 18

TOPBUILDER 2014 11

Laureaci VI edycji konkursu

20

Uni-Mata Plus i Platynowy Dach

Rozmowa z Januszem Łyczko, Menadżerem Rozwoju Rynku, i Sławomirem Kocurem, Kierownikiem Produktu ISOVER Saint-Gobain

Lindab Familyline – domy w szkielecie stalowym Rafał Krzymański

21

Piotr Rusecki, Członek Zarządu CEMEX Polska, Dyrektor Zarządzający Pionów Betonu Towarowego i Kruszyw

33

Zyskaliśmy zaufanie

34

Trzy razy pomyśl

35 36

Cemex Prodomo

39

Ytong Panel – szybciej, taniej, ciszej

SKE 100 plus. Doka z myślą o przyszłości

40

POLSKI2013

HERKULES

Rozmowa z Piotrem Grabowiczem, Prezesem Zarządu MCKB Sp. z o.o.

Rozmowa z Januszem Sobierajem, Prezesem Zarządu Korporacji Radex S.A.

DEBATA Wykonawstwo w ocenie branży Biznes w najlepszym stylu

Grzegorz Przepiórka

Umiarkowani optymiści

Rozmowa z Bogdanem Panhirszem, Dyrektorem Zarządu, i Mirosławem Lubarskim, Członkiem Zarządu Grupy PSB S.A.

42

TARGI BRANŻOWE Wszystko o budownictwie infrastrukturalnym

44

ITB dla branży budowlanej

2013

Zdecydowanie powyżej średniej

Tomasz Rudzki

2013

KOMENTARZ Zyskowność niezależna od koniunktury

Rozmowa z Janem Bobrowiczem, Dyrektorem Instytutu Techniki Budowlanej

Grzegorz Przepiórka

28

Orga nia b aukc deba Zapra

marzec 2014

Builder

Fot. Daniel Rumiancew

Beton to jedno z najwdzięczniejszych tworzyw, jakie architekci mają do dyspozycji. Jest materiałem bardzo ekonomicznym, a jego możliwości są praktycznie nieograniczone.

!2#()4%+452! ) $%3)'.

BUDOWNICTWO

Jak wzmocnić konstrukcje sklepień murowych?

64

Fot. arch. W. Brachaczek

Łukasz Hojdys, Zbigniew Janowski, Piotr Krajewski

56

(Bez)błędne ocieplanie

Wacław Brachaczek

Piękno barwy i struktury

Wojciech Szczepański

02/'2!- 02/-/#9*./ %$5+!#9*.9 "5),$%2!

ARCHITEKTURA I DESIGN

Nowa stara jakość Martyna Maciaszek

52

70 -ECENASI 0OLSKIEJ !RCHITEKTURY

68

Fot. arch. P. Gastman

48

RYNEK

INFORMACJE

Fot. arch. W. Grabianowski

46

i êê

A ®ê ê êv}vên 8 êh

Fot. arch. OVO Grąbczewscy Architekci

STR

ê

PROFILE – Wojciech Grabianowski

72

Rewitalizacja dawnej fabryki

76

Przygody z betonem

80

Polskie pracownie projektowe

82

Tu warto być

Piotr Gastman

Oskar Grąbczewski

PLATFORMA INTENSE Profesjonalne systemy informatyczne dla budownictwa Innowacyjny elektroniczny obieg pracy i dokumentów projektowych Bieżąca kontrola kosztów, czasu i terminów prowadzonych projektów Szybki dostęp do pełnej dokumentacji projektów Innowacyjny system automatycznych powiadomień i alertów Kompleksowe zarządzanie Bazą Sprzętu i Transportu, Serwisem i Zasobami Ludzkimi Harmonogramy, Kosztorysy, Budżety, Raportowanie i Controlling

Współpracują z nami m.in.: ALSTAL, AWBUD, BUDIMEX, EKOWODROL, INTER‑SYSTEM, KONTBUD, MGC INWEST, ORLEN CS, PBDiM KOBYLARNIA, POLTEGOR, THERMA

INTENSE GROUP SP. z o.o., ul. Gdyńska 31, 31-323 Kraków tel. +48 12 420 01 50 fax. +48 12 420 01 51, e-mail: info@intense.pl

www.intense.pl

OD REDAKCJI

200 NUMERÓW 1 680 000 Danuta Burzyńska Redak tor Naczelna

Dominik Suwiński Dyrektor Marketingu i Sprzedaży

egzemplarzy „Buildera”

20 181

zredagowanych i wydrukowanych stron Z niekrytą satysfakcją i dumą oddajemy do rąk Państwa dwusetny, jubileuszowy numer „Buildera”.

Dwieście to znacząca liczba.

Od dwustu wydań nasza redakcja z pasją wyrabia 200% normy, aby dostarczyć Państwu materiał o najwyższym poziomie merytorycznym oraz przekazać najważniejsze informacje i zagadnienia nurtujące branżę budowlaną. i – nieskromnie mówiąc – z każdym kolejnym numerem jesteśmy coraz lepsi.

Od dwustu wydań nasz dział reklamy na dwieście sposobów co miesiąc przekonuje Państwa, że warto inwestować w sprawdzone media. Bo w końcu dwieście numerów to ponad osiemnaście lat istnienia magazynu na rynku – a zatem, razem z Państwem, a także naszymi autorami i partnerami, osiągnęliśmy już pełną dojrzałość!

Przede wszystkim Wydawcy, sobie nawzajem, wybitnym Członkom Rady Programowej i Naukowej, Recenzentom, licznej grupie nieocenionych Autorów, hojnym Reklamodawcom, szczodrym i wspaniałomyślnym Mecenasom, lojalnym Partnerom, wszystkim Organizacjom i Stowarzyszeniom Budowlanym oraz współpracującym Instytucjom – Przyjaciołom „Buildera” – serdecznie dziękujemy.

Ewolucja, jaką przeszedł „Builder” przez dwieście numerów, nie tylko obrazuje zmiany wydawnicze, lecz także oddaje to, co zaszło w branży przez ostatnie lata. A tych lat razem minęło już prawie dwadzieścia… Prowadzenie sprzedaży i marketingu w branży tak newralgicznej, jak budownictwo, to spore wyzwanie, wymagające niemałego doświadczenia. Trzeba przywyknąć do rynku, który działa jak amplituda, z licznymi okresami wzlotów i upadków.

Odnaleźć się na rynku zależnym od wielu czynników tzw. niezależnych – począwszy od warunków atmosferycznych, przez koniunkturę lub dekoniunkturę na rynkach światowych, aż po regulacje prawne, finansowe czy politykę – nie wspominając już nawet o tym, że w międzyczasie zawitał do nas internet i rozpoczęła się era „nowych mediów”.

Branża oraz rynek hartują i bez wątpienia „Builder” wchodzi w swoją kolejną „setkę” mocno zahartowany.

Przez dwieście numerów przeszliśmy wiele. Jedno jest jednak niezmienne – relacje z naszymi klientami, partnerami i przyjaciółmi. To one stanowią podstawę sukcesu i tego, że przez te dwieście wydań utrzymujemy grupę około stu stałych klientów, która co roku zwiększa się o kolejnych graczy.

Dziękuję wszystkim tym, którzy byli, są i wierzę, że będą z nami przez kolejne wydania. Dziękuję tym, którzy przekonują się do nas z każdym kolejnym numerem.

Dziękuję też tym, którzy nie są do „Buildera” przekonani – krytyka mobilizuje najbardziej i stanowi dla nas nieustające źródło inspiracji. Dziękuję czytelnikom – to Wy stanowicie o naszej sile i to dla Was przygotowujemy ten tytuł.

Kolejne dwieście wydań z pewnością nie będzie drogą „z górki”, jesteśmy na nie jednak dobrze przygotowani.

12 624

znaków ze spacjami zawiera przeciętny artykuł

9 342

zamieszczonych informacji

7 621

reklam i tekstów promocyjnych

6 570

dni pracy nad ich przygotowaniem

6 031

opublikowanych artykułów

684

reklamodawców

156

wyróżnień Budowlana Firma Roku

150

statuetek TopBuilder

131

Pakietów Okładkowych „Buildera”

70

statuetek Polski Herkules

63

raporty rynkowe

58

debat branżowych

57

kilogramów waży kolekcja wiernego czytelnika, który ma wszystkie numery

50

wyróżnień Laury Buildera

17

Gal Buildera

10

procent tekstów naukowych

1

miejsce na rynku prasy branżowej

andRzej kozłowSki Potencjał tkwi w ludziach

Prezes zarządu ulMa construccion Polska S.a.

Zdjęcia: archiwum ULMA Construccion Polska S.A.

Grzegorz Przepiórka: Panie Prezesie, zarządzana przez Pana firma obchodzi w tym roku srebrny jubileusz.

Serdeczne gratulacje! Co udało się osiągnąć przez tych 25 lat?

Andrzej Kozłowski: Odpowiedź na tak postawione pytanie może być tylko jedna – udało się zbudować stabilną, dobrze prosperującą i bardzo sprawnie zorganizowaną firmę. Tylko tyle albo aż tyle.

G.P.: Dzięki jakim czynnikom ULMA jest dzisiaj jedną z czołowych firm w branży deskowań i rusztowań?

A.K.: Nie mam najmniejszych wątpliwości, że przede wszystkim dzięki ludziom. Przeszliśmy drogę samouka,

który wszedł w branżę nikomu wówczas w Polsce bliżej nie znaną i na zasadzie organicznego rozwoju z niedużej firemki stał się istotnym graczem rynkowym. Potencjał, dzięki któremu osiągnięcie tej pozycji było możliwe, tkwił w ludziach i sposobie funkcjonowania firmy. Myślę, że naszą największą przewagę i pewnego rodzaju wyróżnik zawsze stanowiła kultura organizacyjna sprzyjająca samodzielności i kreatywności pracowników, zachęcająca ich do generowania i wdrażania autorskich, innowacyjnych pomysłów. Rozpoczęcie funkcjonowania firmy w ramach korporacji w 2004 roku (zmiana brandu

z BAUMA na ULMA) doskonale dopełniło ten cenny kapitał o pierwiastek technologiczny.

G.P.: W ubiegłym roku ULMA przeniosła się do nowej siedziby w Koszajcu, co stanowiło jednocześnie finalny etap rozbudowy sieci logistycznej firmy.

Obserwując te posunięcia, można dojść do tylko jednego wniosku – logistyka to dzisiaj jeden z priorytetów...

A.K.: Nowa siedziba firmy jest efektem konsekwentnej realizacji długofalowej strategii rozwoju. Serwis logistyczny, obok technologii, stanowi w naszej branży jeden z głównych czynników sukcesu. Fundamentalne znaczenie ma tu wielkość powierzch-

A.K.: Tak, w 2013 roku zrealizowaliśmy ten cel z nawiązką.

G.P.: Jak wygląda obecnie pozycja firmy na Litwie, Ukrainie oraz w Kazachstanie? Jaką specyfikę mają te rynki?

Podczas realizacji imponującej ściany ażurowej w Galerii Warmińskiej wykorzystano deskowania indywidualne na bazie systemu MK.

marzec 2014

A.K.: Jesteśmy dostawcą technologii deskowań na jednym z pierwszych obiektów i tak naprawdę walka o obsługę tej inwestycji dopiero się rozpoczyna. Nie użyłbym jednak określenia, że nam się udało. Pozyskaliśmy kontrakt, ponieważ przygotowaliśmy bardziej przekonującą ofertę niż nasi konkurenci. Zakładamy stały wzrost udziału dużych inwestycji energetycznych w naszych przychodach, a projekt w Kozienicach stanowi pierwszą fazę realizacji tego planu. Ta budowa – czy też te budowy, jeśli uwzględnić projekty, które dopiero wejdą do realizacji – będą dla nas przysłowiowym oczkiem w głowie. Zarówno na etapie ubiegania się o kontrakt, jak i realizacji, dołożymy wszelkich starań, aby klient był w pełni usatysfakcjonowany – począwszy od wizualizacji koncepcji pracy deskowań, po rzetelne rozliczenie budowy. Wracając do Kozienic – największe znaczenie ma tu dla nas nie tyle wartość, ile walor referencyjny tego kontraktu, gdyż to właśnie nasze kompetencje przy obsłudze tego typu projektów podlegają w pierwszej kolejności praktycznej weryfikacji.

G.P.: Lukę na polskim rynku ULMA stara się wypełnić poprzez eksport, który według planów z poprzednich lat miał stanowić osiemnastoprocentowy udział w całkowitej sprzedaży. Czy udało się osiągnąć te zamierzenia?

A.K.: Uważam, że w Kazachstanie i na Ukrainie plasujemy się w pierwszej trójce lub czwórce firm. Na obu rynkach dominującą rolę w naszych przychodach odgrywał do tej pory sektor mieszkaniowy, jednak ostatnio coraz wyraźniej zaznaczamy naszą obecność także w budownictwie przemysłowym i handlowo-usługowym. Na Ukrainie obsługujemy m.in. budowy ogromnej cementowni niedaleko Iwano-Frankowska, nowego sarkofagu nad nieczynną elektrownią w Czarnobylu czy centrum handlowego we Lwowie.

W Kazachstanie przed rokiem otworzyliśmy drugą filię – w Ałmaty – i bardzo starannie przygotowujemy się do obsługi projektów inżynieryjnych.

Jeśli chodzi o Litwę – jest to dopiero drugi rok naszego funkcjonowania. To niewielki i stosunkowo hermetyczny rynek, ale dzięki kompetentnemu i doświadczonemu zespołowi możemy już pochwalić się realizacjami właściwie we wszystkich sektorach. Obecnie

9

G.P.: Firmie ULMA udało się pozyskać kontrakt dotyczący budowy Elektrowni Kozienice. Jaki jest zakres udziału spółki w obsłudze tej inwestycji?

2. półrocza. Jak już wspomniałem, zaczynamy walczyć o energetykę, realizujemy też kilka dużych obiektów handlowo-usługowych. Bardzo efektowny przykład w tej ostatniej kategorii stanowi Galeria Warmińska w Olsztynie, z niezwykle oryginalną nieregularną ścianą ażurową o długości 140 m i wysokości 24 m, wylewaną w całości na budowie. Do jej realizacji ULMA zaprojektowała i wykonała skomplikowane deskowania indywidualne na bazie systemu MK.

Builder

ni magazynowej oraz jakość jej infrastruktury. Jako jedna z wiodących firm na rynku musimy zadbać o dostosowanie dostępności i jakości deskowań i rusztowań do coraz wyższych wymagań firm wykonawczych.

W 2007 roku, kiedy dokonywaliśmy ostatniej emisji akcji, zobowiązaliśmy się do rozwoju struktur logistycznych. Trzy funkcjonujące obecnie nowoczesne centra logistyczne, wybudowane od 2008 roku w Jaworznie, Poznaniu i Koszajcu, oraz czwarte, w Gdańsku, będące w fazie organizacji, stanowią dowód na to, że dotrzymujemy słowa. Mam nadzieję, że nasze wysiłki w zakresie rozbudowy potencjału logistycznego z każdym dniem będą się przekładać na coraz wyższą satysfakcję klienta.

A.K.: Rok 2014 jest jeszcze bardzo skromny, jeśli chodzi o imponujące inwestycje. Wszystkie sztandarowe budowy zakończyły się w 2012 albo w 2013 roku. Na rozstrzygnięcie przetargów na duże projekty drogowe musimy poczekać przynajmniej do

promocja

G.P.: Na jakich jeszcze innych budowach można spodziewać się systemów ULMA w najbliższym czasie? Gdzie obecnie można je spotkać?

przymierzamy się do rozszerzenia strefy wpływów na Łotwę.

G.P.: ULMA regularnie poszerza swoją ofertę o nowe rozwiązania. Czy w roku jubileuszowym spółka planuje wprowadzenie kolejnych nowości?

Builder

10

marzec 2014

A.K.: Nasza spółka od prawie 10 lat funkcjonuje w ramach grupy ULMA Construcción, która ma swoją siedzibę główną w Oñati w Hiszpanii. To centrala odpowiada za rozwój produktu i, choć realizujemy obecnie największe przychody w grupie, niekoniecznie nasz jubileusz decyduje o harmonogramie i tempie prac nad nowymi rozwiązaniami. Grupa przywiązuje bardzo duże znaczenie do stałego udoskonalania portfolio, jednak podobnie jak większość firm o zasięgu międzynarodowym, jeśli już, to stara się raczej zsynchronizować promocję tych dokonań z terminem targów BAUMA w Monachium. My tu w Polsce również nie czekaliśmy na jubileusz, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom klientów np. w zakresie satysfakcjonujących i kompleksowych systemów zabezpieczeń. Reasumując, to rynek, a nie okrągłe rocznice, wyznaczają rytm takich przełomowych zmian.

G.P.: Logistyka, innowacyjność i obsługa klienta – to obecnie trzy filary budowania konkurencyjności przez profesjonalistów. Na co może liczyć klient firmy ULMA, jeśli chodzi o trzeci z wymienionych elementów?

A.K.: Wychodzimy z założenia, że klient to przede wszystkim partner,

maga tego dobro i ranga projektu, nasi technolodzy rezydują na stałe na budowie, w pozostałych przypadkach – służą doradztwem technicznym zawsze, gdy jest taka potrzeba.

Stale monitorujemy oczekiwania naszych klientów i staramy się wychodzić im naprzeciw. I choć oczywiście podczas kolejnych badań zawsze identyfikujemy jakieś obszary wymagające dalszego doskonalenia, to z satysfakcją stwierdzam, że zaangażowanie naszych pracowników zawsze jest oceniane bardzo wysoko.

G.P.: Zaostrzająca się na rynku konkurencja powoduje, że mówienie o etyce w budownictwie często wywołuje półuśmiech. Ale czy brak etyki nie zaczyna się już odbijać wszystkim porządną czkawką?

Czy etyka się opłaca?

A.K.: To jest pytanie natury czysto filozoficznej. Bo odpowiedź, która się ciśnie na usta, jest tylko jedna. Oczywiście, że się opłaca, czy też powinno się opłacać. Z drugiej jednak strony, jakie mamy prawo oceniać firmy, które uczestnicząc w coraz ostrzejszej rywalizacji i walcząc o przetrwanie, nie respektują podstawowych zasad fair play, skoro obowiązujące prawo nie zabezpiecza należycie ich interesów?

Im szybciej wcielimy w życie niezbędne zmiany legislacyjne gwarantujące godziwe zarobki i elementarną równowagę w relacjach generalnego wykonawcy oraz poddostawców i podwykonawców, tym mniej będzie takich

promocja

Centrum Logistyczne w Koszajcu jest wyposażone w nowoczesną halę montażowo-remontową.

który zasługuje na nasz szacunek oraz rzetelną i profesjonalną obsługę.

Dlatego od lat staramy się towarzyszyć mu od samego początku i wspólnie z nim poszukiwać optymalnych rozwiązań – dla każdego projektu i w każdym sektorze. Klient współpracujący z ULMA może być pewien, że jego problemy staną się naszymi problemami i że będziemy starali się rozwiązywać je na bieżąco podczas całego procesu obsługi budowy. Jeśli wy-

dylematów. Odrębną kwestię stanowi brak dyscypliny płatniczej w sytuacji, gdy firma ma pieniądze, a nie reguluje swoich zobowiązań, bo taki ma styl działania. Uważam, że powinna być z tego tytułu napiętnowana, bo na normalnie funkcjonującym, zdrowym rynku nie ma miejsca na budowanie przewagi w oparciu o takie mechanizmy. My zawsze staramy się postępować fair wobec naszych kontrahentów i nie nadużywać swojej pozycji. Uwa-

żamy bowiem, że relacji nie buduje się na chwilę, tylko na lata. Po drugiej stronie nie zawsze spotykamy się jednak z podobną postawą.

G.P.: Jak ocenia Pan polski rynek deskowań i rusztowań?

A.K.: Polski rynek budowlany do niedawna wydawał się wielu przedsiębiorcom z Europy wyspą szczęśliwości i permanentnych wzrostów.

Wszyscy pamiętamy chociażby etap przygotowań do EURO 2012 – imponujące unijne budżety i ogromną ilość zleceń, o które zaczęły się ubiegać kolejne firmy deskowaniowe. Spadek liczby kontraktów zaowocował ostrą rywalizacją cenową, wyniszczającą dla całej branży, gdyż stawki dzierżawy osiągnęły poziom uniemożliwiający dalszy rozwój firm i oferowanie bezpiecznych rozwiązań. Na szczęście sytuacja zdaje się powoli normalizować. Firmy dysponujące niewielkim potencjałem i ograniczonym portfolio systemów kierują swoją uwagę głównie na budownictwo mieszkaniowe, a takie jak ULMA i nasi najwięksi konkurenci koncentrują się z kolei na kontraktach wymagających zaangażowa-

Uważamy, że relacji nie buduje się na chwilę, tylko na lata. nia większego doświadczenia i potencjału sprzętowego oraz stawienia czoła specjalnym wymaganiom firm wykonawczych.

G.P.: Jakie zadania czekają firmę ULMA w bliższej i dalszej perspektywie?

A.K.: Przede wszystkim dalszy rozwój firmy. Gdy rozmawialiśmy pięć lat temu z okazji dwudziestolecia naszej działalności, powiedziałem Państwu, że już wkrótce proporcje się odwrócą i że w przyszłości będziemy sprzedawać głównie wiedzę i myśl techniczną, a deskowania i rusztowania będą jej uzupełnieniem. Ten trend jest coraz wyraźniejszy. I z satysfakcją stwierdzam, że wpisujemy się w niego z coraz większym sukcesem. Od tego czasu pojawiło się w naszym dorobku m.in. sporo realizacji z wykorzystaniem metody nasuwania podłużnego, skomplikowane podwieszane konstrukcje rusztowaniowe oraz kilka projektów budynków wysokich, w których zastosowano system samowznoszący ATR. Pragnę zapewnić, że jesteśmy w pełni gotowi na kolejne ambitne wyzwania.

G.P.: …których Państwu życzę.

Dziękuję za rozmowę.

TopBuilder 2014

Laureaci

VI edycji konkursu o statuetkę TopBuilder 2014

11

marzec 2014

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą zostać wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Builder

Nagrodzone firmy i ich produkty PRODUKTY DLA BUDOWNICTWA

materiały (produkty, systemy, technologie), urządzenia i sprzęt budowlany aluplast sp. z o.o. aluplast Ideal 7000

aluprof sa System ściany słupowo-ryglowej MB-TT50

BetomaX polska sa BARTEC – system zbrojenia skręcanego

BolIX sa System/Program 10 LAT GWARANCJI

CemeX polska sp. z o.o.

System tynkarski CEMEX ZDROWE ŚCIANY

CemeX polska sp. z o.o.

DOMINI – domieszki chemiczne do zapraw i betonów

TopBuilder 2014

CERAmiKA pARADYż Sp. z O.O. Dekoracje szklane zdobione metodą druku cyfrowego/ wyroby ceramiczne specjalne – szkło artystyczne

DRutEx SA Okno IGLO ENERGY

FABRYKA StROpów Sp. z O.O. SMART 15/60 i SMART 20/60 – Lekki strop panelowy

FAKRO Sp. z O.O. Okno typu F do dachów płaskich

FAKRO Sp. z O.O. Markiza VMZ Solar do okien pionowych

FARBY KABE pOLSKA Sp. z O.O. AKORD – nowoczesna linia mas tynkarskich do natrysku maszynowego

KnAuF BAupRODuKtE pOLSKA Sp. z O.O. Knauf K5 Marble – Elastyczny, biały klej do marmuru i granitu

KnAuF BAupRODuKtE pOLSKA Sp. z O.O. Knauf Repair – Masa naprawczowyrównująca 3-50 mm

KnAuF BAupRODuKtE pOLSKA Sp. z O.O. Knauf oxxi – Tynk siloksanowy

DEn BRAvEn EASt Sp. z O.O. DEN BRAVEN MAMUT GLUE

Builder

12

marzec 2014

CEmEx pOLSKA Sp. z O.O. Dekoracyjne betony nawierzchniowe DECO STONE

CEmEx pOLSKA Sp. z O.O. Kruszywa dekoracyjne CEMEX

GRupA LAFARGE Lafarge UpFloor – system podłogi podniesionej

GRupA LAFARGE Majster – cement remontowobudowlany

ISoVER SAINT-GobAIN Uni-Mata Plus

ISoVER SAINT-GobAIN ISOVER „PLATYNOWY DACH”

PPU PALISANDER SP. z o.o.

PAL-X3M – system szalunków specjalnych Palisander

PRoTEH SP. z o.o.

Pojedyncza szyba bezpieczna VSG gięta w trzech płaszczyznach, hartowana chemicznie

QUICK-MIX SP. z o.o.

Kompleksowa linia innowacyjnych Zapraw klejących FX

SATRA SP. z o.o.

Elastyczny Klinkier ELASTOLITH

SELENA SA Tytan EOS – Klej do styropianu w wersji wężykowej

TopBuilder 2014

oKNoPLAST SP. z o.o.

Winergetic Premium Passive – okno dla budownictwa pasywnego

marzec 2014

LINDAb SP. z o.o.

System Lindab FamilyLine

13

LAMILUX PoLSKA SP. z o.o.

Naświetle pasmowe CI System LAMILUX

Builder

LAMILUX PoLSKA SP. z o.o.

Feenergysave LAMILUX – dachowy świetlik szklany

SELENA SA Tytan Professional QuickDry – Szybka Masa Szpachlowa

SELENA SA TYTAN NEO MINERAL Bio – farba zolokrzemowa wewętrzna, odporna na zmywanie

SELENA SA Mozaikowy Tynk Dekoracyjny z miką TYTAN® E

SELENA SA Taśmy Okienne Tytan Professional

TopBuilder 2014 marzec 2014

14 Builder

SELENA SA Membrana dachowa MATIZOL

SELENA SA Płynna folia HYDRO

SopRo poLSKA Sp. z o.o.

Sopro DSF® 523 – elastyczna, jednoskładnikowa zaprawa uszczelniająca

STEINBERg Sp. z o.o.

System SENSEC® do izolacji cieplnej wyposażenia budynków i instalacji przemysłowych

SELENA SA Papa MATIZOL FUNDAMENT SBS – do wykonywania izolacji przeciwilgociowej i przeciwwodnej

SINIAT Sp. z o.o.

Płyta gipsowo-wiórowa z włóknami NIDA TWARDA

SopRo poLSKA Sp. z o.o.

Sopro DF 10 Design Fuga Flex

VETREx Sp. z o.o.

Okno Patio Light

SELENA SA Papa MATIZOL MAX WZ PYE PV250 S52 SUPER MONTAŻ – do wierzchniego krycia i pokryć jednowarstwowych

SINIAT Sp. z o.o.

Przewiązka wibroakustyczna NIDA PWA

SoudAL Sp. z o.o.

Soudabond Construct – klej poliuretanowy do ścian działowych z betonu komórkowego

xELLA poLSKA Sp. z o.o.

YTONG PANEL

OBIEKTY BUDOWLANE KARMAR SA Miasteczko ORANGE w Warszawie

MCKB Sp. z o.o.

Kompleksowa realizacja XIX-wiecznej fabryki L. Grohmana na Księżym Młynie w Łodzi

produkty i usługi IT, czyli oprogramowanie dla budownictwa MMGEO Oprogramowanie geotechniczne GEO5

ORGADATA EAST EUROPE SP. z O.O. LogiKal® – profesjonalne oprogramowanie do projektowania okien, drzwi i fasad z aluminium i stali

PBSP SP. z O.O. System WAYMAN – specjalistyczny program do zarządzania wszystkimi obszarami działalności biur projektowych

PRZEDSIĘWZIĘCIA I INICJATYWY SINIAT SP. z O.O. Program kosztorysowy Systemów Suchej Zabudowy NIDA: KALKULATOR SYSTEMÓW SUCHEJ ZABUDOWY NIDA

USłUGI INfORMATyczNE „SzANSA” ZWCAD 2014 Architecture

na rzecz budownictwa

GRUPA LAfARGE Metoda rekultywacji terenów pokopalnianych w kierunku leśnym

TopBuilder 2014

PRODUKTY IT DLA BUDOWNICTWA

REKLAMA

I CÓŻ PO IZOLACJI TERMICZNEJ, GDY SĄ NIESZCZELNOŚCI POWIETRZNE…

Aby dom był niskoenergetyczny musi być ocieplony i być szczelny! Kontrolujmy i likwidujmy niechcianą wentylację!

Straty ciepła w budynku

Gamma-Tech – zobacz niewidzialne!

Gamma-Tech dystrybutor systemów Retrotec USA do badania szczelności powietrznej obudowy budynków tel.: 504 265 355 | www.retrotec.pl | www.gamma-tech.pl

Zalety płyt Ytong Panel odkrył jako jeden z pierwszych Inwestor zakładu produkcyjnego w Lubartowie. W przeciągu sześciu dni powstało 300 m2 ścian – pomimo że była to pierwsza praca wykonawcy z zastosowaniem tego rozwiązania.

C

zas trwania inwestycji budowlanej ściśle powiązany jest z jej kosztami. Przyśpieszenie prac budowlanych nie tylko ogranicza koszty, lecz także umożliwia szybsze osiągnięcie momentu, w którym inwestycja zaczyna przynosić zyski.

Firma Xella od lat pozostaje liderem w optymalizacji czasu wznoszenia ścian. Najnowszą propozycją są gotowe płyty z betonu komórkowego Ytong Panel. Płyty powstają z naturalnych surowców – piasku, wody, cementu, wapna oraz niewielkiej ilości środka spulchniającego. Dostępne są w dwóch grubościach (7,5 i 10 cm) oraz o wysokości od 220 do 300 cm. Ścianki działowe z płyt Ytong Panel powstają nawet cztery razy szybciej w porównaniu do technologii murowych oraz nawet osiem razy

Builder

®

Promocja

szybciej w porównaniu do systemów suchej zabudowy. Czas wznoszenia przegród z płyt Ytong Panel wynosi zaledwie ok. 0,2 r-g/m2.

Wysoka jakość i łatwy montaż

Zalety płyt Ytong Panel odkrył jako jeden z pierwszych Inwestor zakładu produkcyjnego w Lubartowie.

Inwestor ten, w miarę rozwoju swojego przedsiębiorstwa, nie wykluczał zmiany późniejszego położenia ścianek działowych. Zastosowanie płyt Ytong Panel zagwarantowało mu nie tylko łatwy montaż, lecz także ewentualny demontaż ściany i możliwość całkowitego odzyskania oraz ponownego wykorzystania wbudowanego materiału.

W przeciągu sześciu dni powstało 300 m2 ścian – pomimo że była to pierwsza praca wykonawcy z płytami Ytong Panel. Wysoka jakość płyt pozwoliła na wykończenie ścian jedynie za pomocą gładzi gipsowej, dzięki czemu Inwestor oszczędził na kosztach tynkowania ściany. Dodatkowo dzięki dużej sztywności płyt całkowita grubość ściany wynosi zaledwie 8 cm (7,5 cm Ytong Panel + obustronna gładź).

Dzięki mniejszej grubości ścian w zakładzie pozostało ponad 6 m2 dodatkowej powierzchni użytkowej (w porównaniu do sytuacji w przypadku wykorzystania alternatywnej technologii tynkowanych ścianek murowanych z bloczków o gruFot. arch. Xella

topBuilder 2014

szybciej, taniej, ciszej

16

marzec 2014

Ytong Panel Parametr

Ytong Panel G4/600 7,5 cm

10 cm

długość

2200 ÷ 3000 mm

grubość

75 mm

100 mm

szerokość

598 mm

gęstość

575 ± 50 kg/m3

wytrzymałość na ściskanie

4,0 N/mm2

izolacyjność termiczna λ

0,16 W/(mK)

izolacyjność akustyczna R A11)

32 dB

37 dB

klasa reakcji na ogień

A1

odporność ogniowa

EI 120

1) Wartość dotyczy ścian nieotynkowanych

bości 12 cm). Podczas montażu ściany jednocześnie była wykonywana instalacja elektryczna, co pozwoliło na dodatkowe oszczędności czasu związane z brakiem późniejszego bruzdowania i szpachlowania.

Komfort akustyczny

Cienkie i lekkie przegrody często nie zapewniają wystarczającej izolacyjności akustycznej. Płyty Ytong Panel pomimo braku wyprawy tynkarskiej osiągają wartość RA1 = 32 dB przy grubości 7,5 cm oraz RA1 = 37 dB przy grubości 10 cm. Zastosowanie ich pozwoliło na zapewnienie wymaganego komfortu akustycznego w pomieszczeniach zakładu pomimo małej grubości ścian.

Cały zakład powstał w oparciu o innowacyjne rozwiązania. – Szybkość montażu i jakość powierzchni to przewaga, dzięki której technologia płyt Ytong Panel wygrywa z konkurencyjnymi rozwiązaniami. Szczerze mówiąc, jestem zadowolony z wyboru tego rozwiązania, jest to technologia XXI wieku – podsumowuje Zdzisław Motyl, Inwestor zakładu produkcyjnego w Lubartowie.

■

Danuta Burzyńska: Co oprócz doskonałych parametrów technicznych zadecydowało o sukcesie rynkowym nagrodzonej nowej Uni-Maty Plus?

Janusz Łyczko: Uni-Mata Plus to kolejne „dziecko” z rodziny produktów Uni-Mata do izolacji poddaszy.

Produkt ten wyróżnia się wyższą izolacyjnością (0,038 W/(mK)) oraz doskonałą sprężystością. ISOVER od lat pomaga Polakom w tworzeniu domów komfortowych i energooszczędnych. Dodatkowy człon w nazwie – „Plus” – to informacja o realnej, prawdziwej korzyści dla klienta: wyższej izolacyjności – bo niższa lambda – i świetnej sprężystości, co ma niebagatelne znaczenie w trakcie aplikacji produktu. Jednocześnie dbamy również o komfort pracy – nowe, wyróżniające się, poręczne opakowanie nie tyko odznacza się dbałością o najdrobniejsze detale, lecz także pozwala klientom w spo-

promocja

Builder

18

marzec 2014

topBuilder 2014

Uni-Mata PlUs i PlatYnOWY DaCH

Janusz Łyczko

Menadżer Rozwoju Rynku isOVER saint-Gobain

sób łatwy i jednoznaczny odczytać cechy szczególne produktu.

D.B.: Wymagania stawiane obciążonej izolacji dachu płaskiego są specyficzne. Jakie atuty posiada w tym zakresie PLATYNOWY DACH ISOVER?

J.Ł.: Po pierwsze, izolacja musi przenieść obciążenia elementów technicznych stawianych bezpośrednio na izolacji. Po drugie, izolacja musi być odpowiednio sztywna, aby przenieść obciążenia ścinające ze względu na mocowanie, najczęściej bezpośrednio na blasze trapezowej. Kolejnym bardzo istotnym aspektem izolacji jest odpowiednio dobra izolacyjność termiczna materiału. O bezpieczeństwie użytkowania dachu przesądza niepalność materiału, czynnik bezwzględnie konieczny dla spokojnego użytkowania obiektu. W przypadku obiektów o bardzo dużych rozpiętościach dachów, np. obiektów sportowych, wszystkie opisane powyżej zagadnienia nabierają wyjątkowego znaczenia. Lekkość, niepalność i doskonała izolacja termiczna to wymogi stawiane izolacji np. nad obiektami basenowymi. Wysoka wilgotność powietrza, duże rozpiętości i duże skupisko ludzi sprawiają, że projektant musi zabezpieczyć obiekt w 100% od strony termicznej czy pożarowej, nie wspominając o współczynniku bezpieczeństwa obciążenia samego dachu. Czasami liczą się również takie aspekty techniczne izolacji, jak np. możliwość wygięcia jej w łuk. Zawsze przy projektowaniu dachu należy uwzględniać obciążenie, jakie konstrukcja musi przenieść ze składowych wszelkich warstw i instalacji na nim montowanych oraz ciężaru śniegu.

D.B.: ISOVER jest producentem izolacji do dachów płaskich wykonanych z wełny mineralnej skalnej i szklanej. Izolacja dachów płaskich wyłącznie wełną szklaną jest nowatorskim rozwiązaniem. Jak udało się stworzyć rozwiązanie łączące najlepsze cechy obu tych materiałów – PLATYNOWY DACH ISOVER nagrodzony statuetką Top Builder 2014?

Sławomir Kocur: Opieraliśmy się na naszym doświadczeniu i wiedzy na temat korzyści ze stosowania obu rozwiązań. PLATYNOWY DACH ISOVER spełnia wszystkie cechy żądane od dachu płaskiego. Rozwiązanie z dwiema warstwami wełny mineralnej szklanej jest o połowę lżejsze od porównywalnych rozwiązań z wykorzystaniem wełny mineralnej skalnej. Różnica wagi dochodząca nawet do 15 kg/m2 daje wymierne korzyści dla projektu i użytkowania dachu płaskiego, np. „odchudzenie” o 15 kg dachu hali daje wymierne oszczędności eksploatacyjne w postaci dodatkowych 5 cm śniegu, który może spoczywać na dachu (w porównaniu z rozwiązaniem wykorzystującym tylko wełnę mineralną skalną). Dodatkowo produkt jest niepalny, wykonany w dwóch warstwach o najwyższej dokładności w zakresie tolerancji grubości T5, co daje gwarancję 100% szczelności i jakości wykonania.

Kierownik Produktu ISOVER Saint-Gobain

D.B.: Czy w produkcji PLATYNOWEGO DACHU ISOVER używany jest materiał pochodzący z recyklingu?

sprzedaż (w ilości 100 tys. m2) na budowy nowych fabryk LEGO i przygotowane kolejne realizacje.

Jak każde najlepsze rozwiązanie PLATYNOWY DACH ISOVER wymaga myślenia ukierunkowanego na przyszłość, obliczenia kosztów eksploatacyjnych, zwrócenia uwagi na aspekty bezpieczeństwa obiektów i ludzi, a także ekologię wyrażoną oddziaływaniem produktu na środowisko – od jego wytworzenia, poprzez eksploatację, aż po utylizację.

D.B.: Dziękuję za rozmowę.

Zdjęcia: archiwum ISOVER

Sławomir Kocur

S.K.: Tak, w ponad 70% i jest to istotne przy wielu kategoriach „zielonych certyfikatów” (LEED, BREEAM, HQE, DGNB). Wykorzystanie zestawu PLATYNOWY DACH ISOVER może przyczynić się do uzyskania lub podniesienia poziomu certyfikatu w systemie oceny budynków pod względem standardów budownictwa ekologicznego i zrównoważonego rozwoju – Leed oraz Breeam. Zestaw ISOVER pozwala bowiem uzyskać punktację w kilku kategoriach kryteriów oceny, np. wykorzystanie energii i atmosfery, wykorzystanie materiałów i zasobów, jakość środowiska wewnętrznego, innowacje w projektowaniu (w przypadku certyfikacji Leed), jak również w obszarach zarządzanie, zdrowie i samopoczucie, energia oraz materiały (w przypadku certyfikacji Breeam). W tym nowatorskim rozwiązaniu ekologia połączona została z najwyższą technologią w zakresie produkcji wełny mineralnej szklanej. Wynikiem uznania dla tego systemu jest choćby jego

REKLAMA

OCHRONA PRZED UPADKIEM Z WYSOKOŚCI

CHROŃ ŻYCIE URUCHOM WYOBRAŹNIĘ

PROTEKT, ul. Starorudzka 9, 93-403 Łódź, tel. 42 29 29 500, 42 68 02 083, fax 42 68 02 093, e-mail: info@protekt.com.pl

domy w szkielecie stalowym Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, firma Lindab skierowała do polskich klientów Lindab Familyline – konstrukcję lekkiego szkieletu stalowego z ekonomicznych profili zimnogiętych.

nej i powietrznej), szybkość postępu prac i ich prostota (np. eliminacja mokrych procesów technologicznych), powtarzalność/modułowość, systemowość połączeń, spasowanie elementów, niewrażliwość na zmienne (ważne szczególnie w Polsce!) warunki pogodowe podczas budowy.

Z kolei od strony ekonomicznej kluczowe wydają się – co oczywiste – niskie łączne koszty inwestycyjno-eksploatacyjne każdego nowoczesnego nowo powstającego obiektu.

Dla budownictwa systemowego

Rafał Krzymański

Ś

wiadomość budowania zgodnie z rosnącymi wymogami energetycznej efektywności i dyrektywami EU oraz z rachunkiem ekonomicznym już zaowocowała projektami kompaktowymi, o zwartej bryle i mocno ograniczonej powierzchni, o charakterystycznej prostocie i surowości formy pozbawionej wszelkich zbędnych, a energożernych ozdobników, o odpowiedniej orientacji względem światła słonecznego, dobranej także z myślą o przyszłej instalacji OZE (np. możliwość późniejszego montażu paneli fotowoltaicznych na dachu). Od strony technicznej słowami kluczowymi w tym nowym budownictwie wydają się stawać szczelność (w rozumieniu właściwej izolacji termicznej, wodFot. arch. Lindab

Builder

20

marzec 2014

Kierownik Sprzedaży działu Konstrukcji Stalowych Lindab Sp. z o.o.

Wyciągnąwszy wnioski z powyższego i wychodząc naprzeciw takim oczekiwaniom, firma Lindab skierowała do polskich klientów Lindab Familyline – konstrukcję lekkiego szkieletu stalowego z ekonomicznych profili zimnogiętych, ze stali o podwyższonej wytrzymałości (S350GD+Zn275) zabezpieczonej antykorozyjnie obustronną warstwą fabrycznej powłoki cynkowej. Kompletny produkt zawiera wszelkie łączniki, kotwy i akcesoria do zmontowania układu nośnego budynku na przygotowanym uprzednio fundamencie, a docierające na budowę elementy są precyzyjnie docięte „na wymiar” i oznaczone, co w powiązaniu z prostotą instrukcji montażu gwarantuje szybki i bezproblemowy postęp prac.

Lindab Familyline jest idealną ofertą dla mieszkaniowego budownictwa systemowego – szybkiego, suchego, lekkiego, energooszczędnego (i/lub pasywnego) – dla budynków jednoi wielorodzinnych (do trzech kondygnacji). Unikalną wartością oferty Lindab jest zastosowany w praktyce pomysł na znaczącą redukcję ucieczki ciepła przez stal dzięki specyficznej perforacji profili zimnogiętych.

Dopracowany przez lata i dogłębnie przebadany wzór perforacji gwarantuje, że parametry wytrzymałościowe profili słabną w stopniu minimalnym (ok. 1%) w porównaniu z profilami pełnymi, ale ich zastosowanie znakomicie zwiększa opór cieplny przegrody (do 20%). Nośna konstrukcja

stalowa Lindab Familyline daje szansę napełnienia ścian materiałem termoizolacyjnym (maks. do 36 cm grubości, wówczas u = 0,111, bez docieplenia elewacji budynku!), ukrycia wszelkich instalacji w grubościach przegród, a także zastosowania wielu innych nowatorskich produktów, np. różnorodnych płyt okładzinowych poszycia wewnętrznego i zewnętrznego, często już z ozdobną, fabryczną fakturą. Mieszkaniowe, lekkie, stalowe budownictwo szkieletowe to połączenie wszystkich dzisiejszych tendencji, dążeń, racjonalnych argumentów i wyliczeń, a jednocześnie najbardziej atrakcyjna oferta rynkowa dla potencjalnych nowych inwestorów w nadchodzących latach.

Koszty utrzymania takiego ciepłego i komfortowego domu (także dzięki swojej kompaktowości i prostocie bryły) są do dziesięciu razy mniejsze niż obecne koszty przeciętnie.

W praktyce oznacza to krótszy okres spłaty kredytu hipotecznego (lub niższą jego ratę), a to – nawet pomimo zagrożenia dalszym wzrostem cen energii – gwarantuje spokój i poczucie właściwie podjętych decyzji.

Systemy uzupełniające i narzędzia IT

Oferujemy szeroką gamę rozwiązań systemowych dostosowanych do różnorodnych oczekiwań (wymogów) inwestora, nie tylko w zakresie konstrukcji szkieletowych, lecz także systemów uzupełniających, jak np. blachy dachowe, elewacyjne, systemy rynnowe itd. Dysponujemy profesjonalnymi narzędziami IT do projektowania brył w 3D, do weryfikacji inżynierskiej poprawności doboru elementów (nośność/ugięcia/połączenia), do optymalizacji (minimalizacji) zużycia materiału, do automatycznego generowania list materiałowych oraz do opracowania pełnej dokumentacji warsztatowej i montażowej w zakresie stalowego szkieletu opracowywanego obiektu. Narzędzia te udostępniamy również naszym partnerom handlowym.

■

promocja

Topbuilder 2014

Lindab FamiLyLine

SKE100 pluS Doka z myślą o przyszłości Tomasz Rudzki

Inżynier produktu Doka polska Sp. z o.o.

Nowa generacja deskowań samoprzestawnych SKE100 plus przekonuje jeszcze wyższym bezpieczeństwem pracy, większą wszechstronnością zastosowań i wyższą ekonomicznością.

SKE100 plus to wydajny system modułowy: swobodnie projektowany układ cylindrów umożliwia dopasowanie do wszystkich form obrysu i wysokości budynku nawet przy zmiennych nachyleniach i uskokach ścian. Ulepszone rozwiązania standardowe zwiększają na przykład przestrzeń roboczą przy deskowaniu trzonów. Wariant z wyprzedzającym pomostem zbrojarskim umożliwia jednoczesną pracę na kilku poziomach.

Pozwala to na rozdzielenie prac ciesielskich i zbrojarskich w celu skrócenia realizacji taktów betoniarskich. Wysoka nośność cylindrów, do 10 ton, umożliwia przestawianie jednostki deskowania wraz z umieszczonym na nim zbrojeniem, kontenerami czy instalacją pompy do podawania mieszanki betonowej. System wyprzedzających pomostów roboczych pozwala na wcześniejsze wykonywanie

21 Idealne rozwiązanie przy ograniczonych warunkach przestrzennych. System łączy wysoką nośność z dużą przestrzenią roboczą.

Zastosowanie w budownictwie wysokościowym

Deskowanie samoprzestawne SKE100 plus jest w pełni kompatybilne z systemem SKE50 plus i znajduje już z powodzeniem zastosowanie w projektach budownictwa wysokościowego. Przy budowie Taunus Turm, drapacza chmur o wysokości 170 m w centrum Frankfurtu nad Menem, oraz Torre Intesa Sanpaolo, wieżowca o wysokości 166 m w Turynie, użyto z powodzeniem systemu samoprzestawnego SKE100 plus uzupełnionego deskowaniami ramowymi i dźwigarowymi Doka.

■

Builder

Zamknięta dookoła obudowa gwarantuje bezpieczną pracę niezależnie od warunków pogodowych. Zintegrowane pomosty, schodnie i drabinki zapewniają dodatkowe bezpieczeństwo.

Jednoczesne przestawianie kilku cylindrów odbywa się wygodnie za jednym naciśnięciem przycisku na zdalnym sterowniku radiowym.

SKE100 plus pozwala zrezygnować z dźwigu, gdyż nawet duże ładunki podczas przestawiania pozostają na pomostach. Również rusztowania z pompami do betonu dają się włączyć do systemu. Przestawianie odbywa się w pełni hydraulicznie już od pierwszego taktu betoniarskiego bez użycia dźwigu. Elastyczne taktowanie przestawianych jednostek usprawnia procesy budowlane, przy czym jednostki są ciągle połączone z budowlą – również podczas przestawiania w górę.

marzec 2014

Szybkość, bezpieczeństwo i ekonomiczność

Modułowa konstrukcja deskowania samoprzestawnego SKE100 plus bez użycia dźwigu oferuje indywidualne, ekonomiczne i bezpieczne rozwiązania dla każdego typu budowli.

promocja

Wszechstronność zastosowań

prac zbrojarskich dla następnego etapu betonowania.

Zdjęcia: archiwum Doka

D

eskowanie samoprzestawne SKE100 charakteryzuje się od lat krótkim czasem realizacji taktów betoniarskich i wysoką wszechstronnością: jego modułowa konstrukcja pozwala na indywidualne, ekonomiczne i bezpieczne rozwiązania dla każdego typu budowli. System został udoskonalony i uzupełniony ważnymi detalami. SKE100 plus jest dostępny w trzech praktycznych, standardowych wersjach platform: z modułem odsuwu deskowania, z wyprzedzającymi pomostami zbrojarskimi i systemem masztowym z deskowaniem podwieszonym – to nowe rozwiązanie specjalnie przystosowane do trzonów i budowli z ograniczonymi warunkami przestrzennymi na zewnątrz.

Krótki czas wykonania taktów betoniarskich: wariant z pomostem zbrojarskim umożliwia jednoczesną pracę na kilku poziomach.

Spośród inwestycji zgłoszonych do konkursu Malarz Roku Dekoral 2013 Jury pod przewodnictwem Jarosława Domowicza, Kierownika Akademii Technik Malarskich Dekoral Professional, wybrało dwadzieścia najlepszych prac konkursowych, które wezmą udział w dalszej rywalizacji o miejsce na podium i tytuł Malarza Roku Dekoral.

Oceniano przede wszystkim dobór produktów, fachowość i dokładność wykonania, a także terminowość realizacji przeprowadzonych prac. Zwycięzca, którego poznamy już w maju, stanie się posiadaczem samochodu dostawczego Volkswagen Caddy. Wielki Finał konkursu odbędzie się 10 maja w Centralnej Polsce. Listę dwudziestu najlepszych realizacji publikujemy na www.ebuilder.pl.

O tunelu drogowym pod Martwą Wisłą po raz drugi 30 listopada ubiegłego roku zakończyło się drążenie pierwszej rury tunelu drogowego pod Martwą Wisłą, pierwszego tego typu przedsięwzięcia realizowanego w Polsce. Zaprezentowaniu doświadczeń uzyskanych podczas tej budowy poświęcone było II sympozjum naukowe, zorganizowane 13 lutego bieżącego roku w Gdańsku przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa oraz Pomorską Okręgową Fot. arch. GIK

INFORMACJE

Wybrano TOP 20 konkursu Malarz Roku Dekoral 2013

Builder

22

marzec 2014

Fot. arch. SSI SCHÄFER

20 lat SSI SCHÄFER w Polsce W tym roku firma SSI SCHÄFER obchodzi dwudziestolecie swojej działalności na polskim rynku. W ciągu tego okresu, dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz ogromnej liczbie realizacji w całym kraju, zyskała miano silnego i niezawodnego partnera. Pojemniki, regały stacjonarne, grawitacyjne, przejezdne, windowe, systemy transportowe, systemy automatyczne oraz magazyny samonośne typu SILO to tylko ułamek możliwości produktowych firmy. Do tego profesjonalny zespół inżynierów, konstruktorów, projektantów oraz w szczegółach dopracowana obsługa serwisowa dostępna 24h/dobę. Dzięki tak obszernej ofercie produktów i usług SSI SCHÄFER jest wiodącym dostawcą kompleksowych rozwiązań w zakresie logistyki magazynowej i składowania – co jest cenione przez klientów, ponieważ otrzymują oni wszystko od jednego producenta i mogą być pewni, że wszystkie elementy są ze sobą kompatybilne.

Izbę Inżynierów Budownictwa. Patronat honorowy nad II sympozjum objęła Elżbieta Bieńkowska, Minister Infrastruktury i Rozwoju. Współpracę merytoryczną sprawowała Politechnika Gdańska (Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska), a organizacyjną – „Pracodawcy Pomorza”.

W wydarzeniu uczestniczyło blisko osiemset osób, z czego dwieście stanowili studenci wydziałów budownictwa z ośmiu ośrodków akademickich w kraju, a jednocześnie członkowie Kół Młodych PZITB.

więcej informacji na eBuilder.pl

REKLAMA

Kluczowym założeniem strategii biznesowej spółki TINES SA jest rynek polski. Powołanie Marcina Stypy, byłego dyrektora Centrum Realizacji Inwestycji PKP PLK SA,na stanowisko dyrektora zarządzającego, członka zarządu TINES SA, jest odpowiedzią akcjonariuszy na wyzwania inwestycyjne w sektorze infrastruktury szynowej w perspektywie unijnej 2014-2020. Marcin Stypa jest absolwentem Wydziału Budownictwa Wodnego Politechniki Krakowskiej. W swojej karierze zawodowej był związany m.in. ze spółką Hydrotrest, gdzie pełnił funkcję prezesa zarządu, oraz firmą Skanska SA, w której piastował stanowisko dyrektora dywizji i wiceprezesa zarządu. Podczas pracy w firmie Skanska SA brał udział w przygotowaniu i wdrażaniu nowej strategii rynkowej, organizacji konsorcjów wykonawczych i współpracy z kluczowymi partnerami rynkowymi. Przez trzy lata był związany z firmą Sweco Infraprojekt Sp. z o.o. (dawny Trasprojekt Kraków Sp. z o.o), gdzie uczestniczył w przygotowaniach spółki do ekspansji poza obszar Unii Europejskiej. W ostatnim okresie był dyrektorem Centrum Realizacji Inwestycji PKP PLK SA.

Pod znakiem eksportu W dniach 22-23 maja 2014 roku w Mazurkas Conference Centre & Hotel w Ożarowie Mazowieckim odbędzie się V Kongres Stolarki Polskiej.

To prestiżowe wydarzenie, w którym co roku biorą udział firmy i eksperci związani z branżą stolarki budowlanej. Podczas licznych debat omawiane są na nim najważniejsze i najbardziej aktualne kwestie związane z jej rozwojem i funkcjonowaniem w dynamicznie zmieniających się warunkach gospodarczych.

Tegoroczna edycja upłynie pod znakiem zagadnień związanych z eksportem i prawidłowym montażem elementów stolarki budowlanej. Ponadto wręczone zostaną nagrody – Orły Polskiej Stolarki – oraz nastąpi ogłoszenie wyników ogólnopolskiego konkursu architektonicznego BARGEWORK®. Więcej na stronie: www.kongres-stolarki.pl.

Fot. arch. Drutex

DRUTEX patronuje edukacji handlowców Firma DRUTEX została partnerem program edukacyjnego „Warsztaty Handlowe Stolarki”, którego celem jest edukacja handlowców – doradców technicznych w zakresie stolarki otworowej, poprawy kultury obsługi klienta i znajomości technik handlowych. Inauguracyjna sesja szkoleniowa miała miejsce pod koniec stycznia bieżącego roku w Warszawie, najbliższa została zaplanowana na 12 marca, podczas targów Budma w Poznaniu. Pierwszy etap Warsztatów Handlowych przewidziany jest na 6 miesięcy. Do maja prowadzone będą warsztaty stacjonarne i wykłady internetowe, pojawią się podręczniki, wykłady video oraz stoiska na targach, a w czerwcu przeprowadzony zostanie egzamin, po zdaniu którego najlepsi otrzymają certyfikaty profesjonalnego sprzedawcy – doradcy technicznego dla klienta stolarki okienno-drzwiowej.

REKLAMA

Fot. arch. Tines

Marcin Stypa wzmocni grupę TINES

Pływające koparki Doosan

Fot. arch Doosan

Trwa II etap modernizacji toru wodnego Świnoujście–Szczecin. W projekt zaangażowana jest firma Energopol, która zakupiła pierwsze w Europie koparki Doosan DX530ELR-3.

Pracują one w miejscu niestandardowym, bo na specjalnych pontonach. Maszyny wykonują roboty na skarpie lądowej i podwodnej z kamienia granitowego. Ich celem jest przede wszystkim umocnienie

brzegów kanałów żeglugowych. Ze względu na środowisko, w którym pracują, ważna jest ich szczelność. – By dostosować koparki do pracy na wodzie, w maszynach zastosowano centralne smarowanie i wzmocnione łyżki firmy KWS – mówi Sławomir Putresza, kierownik robót na odcinku Kanał Piastowski. Ponieważ prace wymagają dużej precyzji, koparki zostały również wyposażone w technologię GPS 3D, umożliwiającą pracę na przygotowanym projekcie widocznym na 7-calowym monitorze LCD.

Fot. arch. Soudal

REKLAMA

Andrzej Kaczor

Dyrektor Zarządzający SOUDAL Sp. z o.o.

KOMENTARZ

Nasze działania doceniane są przez ekspertów rynkowych.

W minionym roku Soudal zwiększył swoje wpływy w Europie za sprawą przejęcia słoweńskiego TKK Srpenica, największego niezależnego wytwórcy pianek, uszczelniaczy i dodatków do betonu na Bałkanach. Dodatkowo rozbudowaliśmy zakład produkcyjny w Indiach oraz zajęliśmy kluczową pozycję wśród dostawców produktów chemii budowlanej w Chinach, dzięki przejęciu marki uszczelniaczy silikonowych LNX od Bluestar Sillicone. Taka taktyka pozwoliła nam zakończyć ubiegły rok z bardzo dobrymi wynikami sprzedażowymi. Skonsolidowany obrót firmy w 2013 roku przekroczy 500 mln euro, a globalna sprzedaż w porównaniu z 2012 r. wzrosła o ponad 10%. Cieszy też to, że nasze działania są doceniane przez ekspertów rynkowych, co potwierdzają liczne nagrody zdobyte w ostatnim czasie (np. prestiżowy tytuł i statuetka Polskiego Herkulesa, otrzymywana za szczególne osiągnięcia i ugruntowaną pozycję w branży budowlanej, TOP BUILDER 2012 i 2013 czy Champion Budowlanej Marki Roku 2013).

komentarz

BIZNES sierpień 2013

26 Builder

Zyskowność niezależna od koniunktury Z jakimi oczekiwaniami i planami firmy wchodzą w nowy sezon po trudnym okresie w budownictwie? I czy dobre prognozy oznaczają jednoznacznie lepsze czasy dla producentów materiałów budowlanych? Jaką rolę w tym wszystkim odgrywa cena? Komentarz Piotra Ruseckiego, Członka Zarządu CEMEX Polska, Dyrektora Zarządzającego Pionów Betonu Towarowego i Kruszyw.

Rynek w ubiegłych latach nas nie rozpieszczał, a w ciągu ostatnich dwóch przeżywaliśmy rzeczywiście trudne chwile. Jednak nie uważamy, że miniony rok był czasem straconym. W dywizji betonu osiągnęliśmy pozytywny wynik na działalności operacyjnej w wysokości około 20 mln zł. To oznacza, że w roku 2013 produkcja i dostawy betonu były w CEMEX Polska dochodowym biznesem. Zwracam uwagę, że nie jest to dla nas zaskoczeniem, a raczej wynikiem konsekwentnie prowadzonej strategii, którą w CEMEX nazywamy „wartość ponad ilość”. Ilości materiałów, jakie produkowaliśmy były niższe, bo taka była w zeszłym roku tendencja na rynku w porównaniu do roku 2012, ale z satysfakcją mogę powiedzieć, że zrealizowaliśmy naszą strategię z powodzeniem. Dodam tylko, że taką samą politykę prowadzimy w pionach cementu i kruszyw.

Wszystko na to wskazuje, że po dwóch latach spadków w roku 2014 w budownictwie nastąpi stabilizacja, a być może nawet odnotujemy wzrosty. Z uwagą śledzimy wszystkie wskaźniki oraz prognozy i oczekujemy na realne pobudzenie rynku. Dość dużo przetargów drogowych ogłoszono w miesiącach zimowych, ale sądzę, że prace budowlane zaczną się na dobre w drugiej połowie roku. Poza infrastrukturą też wiele będzie się działo. Z naszych analiz wynika, że będzie można odnotować ożywienie w budownictwie mieszkaniowym. Sprzedaż nowych mieszkań ruszyła, a to powinno zachęcić deweloperów do nowych budów, i to już w pierwszej połowie roku. Ten rok powinien przynieść poprawę koniunktury, przełomowy będzie jednak

rok 2015, kiedy fundusze unijne popłyną szerszym strumieniem.

Oczywiście rynek wzrostowy jest doskonałą okazją do osiągania lepszych wyników finansowych.

Ale byłoby dużym uproszczeniem powiedzieć, że dobre prognozy na rynku oznaczają jednoznacznie lepsze czasy dla producentów materiałów budowlanych.

Wzrost wykorzystają też dostawcy surowców do produkcji betonu, czyli cementu i kruszyw. Przemysł kruszywowy w celu normalnego funkcjonowania musi jednak odtwarzać zasoby naturalne, co oczywiście kosztuje. Cement ponosi koszty inwestycji środowiskowych, między innymi z powodu presji na ograniczanie emisji CO2. Rozumiemy to, ale jednocześnie chcemy zarabiać, dlatego nie zamierzamy obniżać swoich marż. Nadal będziemy realizować te projekty, które są opłacalne. Przed podjęciem decyzji o tym, czy podejmujemy się dostaw czy nie, dokonujemy rzetelnej analizy zapytań ofertowych pod kątem kosztów i oczekiwanych przez nas przychodów.

Osobiście odpowiadam za to, aby wycena produktów i usług była wykonywana w CEMEX z należytą starannością.

Cena nie jest dla nas celem samym w sobie. Interesuje nas pokrycie wszystkich kosztów, nie tylko produkcji, bo serwis także kosztuje. Oferujemy dobry poziom doradztwa, punktualność dostaw i solidną jakość produktu, a za tym wszystkim stoi duże zaplecze oraz ciężka praca grupy ludzi. Pracujemy między innymi na reputację naszej firmy w przyszłości. Jeśli porzucilibyśmy kwestię utrzymania czy wręcz poprawy rentowności, istnienie pionu betonu w CEMEX zostałoby podane w wątpliwość. Tymczasem my chcemy być takim dostawcą, co do którego wykonawca może mieć pewność, że udzielona przez nas gwarancja na beton to nie są puste słowa. Klient powinien wiedzieć, że za rok czy dwa będzie mógł się do nas zwrócić z pytaniem o usługę sprzed kilku lat albo z nowym zapytaniem ofertowym. A do tego prowadzi nasza konsekwentnie prowadzona strategia „wartość ponad ilość”.

Fot. arch. Cemex

Piotr Rusecki

Absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej.

Dyplom MBA na WSPiZ Warszawa, CIMP Stanford oraz INSEAD. Od 1994 r. pracuje na wyższych szczeblach zarządzania w sektorze budowlanym, prefabrykacji oraz betonu i kruszyw. Od 2003 r. Dyrektor Dywizji Betonu w CEMEX Polska, Członek Zarządu CEMEX Polska Sp. z o.o., Dyrektor Zarządzający Pionów Betonu Towarowego i Kruszyw.

poland@flowcrete.com www.flowcrete.com.pl @flowcrete

FLOWCRETE JEST PRODUCENTEM QSMIEC?D D;EIĢ=C POSADZEK ĻSQC=THS=B4 9 iks^frlčhpr\a& ]^dhkZ\rcgr\a& iZkdbg`hpr\a 9 ^ihdlr]hpr\a& ihebnk^mZghpr\a& f^mZdkrehpr\a& pbgreh^lmkhpr\a 9 Zgmrihģebs`hpr\a& Zgmr[Zdm^krcgr\a& \a^fhh]ihkgr\a& ZgmrlmZmr\sgr\a

BIZNES marzec 2014

Zdecydowanie powyżej średniej

Builder

28

2013

2013 POLSKI2013

HERKULES

program promocyjno-edukacyjny Buildera

Mecenasi Polskiej Architektury

Już po raz 11. miesięcznik „Builder” docenił znaczące osiągnięcia osób i firm reprezentujących sektor budowlany. Gala wręczenia wyróżnień Budowlana Firma Roku, Laury Buildera i statuetek Polski Herkules odbyła się 12 lutego br. w warszawskim Hotelu Polonia Palace. Podczas uroczystości ogłoszone zostały również wyniki pierwszej edycji konkursu dla młodych architektów i studentów architektury zorganizowanego przez miesięcznik „Builder”.

N

Herkulesi polskiego budownictwa

Zgodnie z regulaminem laureaci Budowlanej Firmy Roku mogą w kolejnych edycjach ubiegać się o najbardziej prestiżowe wyróżnienie, przyznawane przez miesięcznik „Builder” – tytuł i statuetkę Polskiego Herkulesa. Otrzymują je firmy i ich menedżerowie za szczególne osiągnięcia i ugruntowaną pozycję w branży budowlanej w Polsce. W tym roku do grona Polskich Herkulesów dołączyli szefowie firm Ceramika Paradyż (Łukasz Kardas), Drutex (Leszek Gierszewski), Soudal

Marek Zdziebłowski, wydawca „Buildera”: „Ciężki rok 2013 część firm przeszła suchą nogą. Potrafiły one odnaleźć się w trudnej rzeczywistości budowlanej. Dzisiaj przedstawiciele tych właśnie firm odbierają wyróżnienia.

To jest nagroda za ich ciężką i mozolną pracę, za ryzyko, które podejmowali oraz za słuszne wybory”.

Jedną z wiodących myśli tegorocznej Gali były budzące nadzieję w branży nowe inicjatywy. Jan Bobrowicz, dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej zwrócił uwagę na wdrażane obecnie siódme wymaganie podstawowe, przygotowywany program rewitalizacji wielkiej płyty i nowy kodeks budowlany.

Polski Herkules na 25-lecie działalności firmy Interhandler i jej prezesa Ryszarda Lamczyka.

Artur Tomczyk, prezes SPIE Polska – Polski Herkules za m.in. 15-letnią działalność na rynku FacilityManagement.

Za całokształt działalności na rzecz rozwoju polskiego budownictwa nagrodę specjalną otrzymał prof. Czesław Miedziałowski.

marzec 2014

Polskim Herkulesem wśród deweloperów została firma Atal i jej prezes Zbigniew Juroszek.

Rafał Adamczyk, Dyrektor ds. Sprzedaży Krajowej firmy EJOT Polska oprócz Budowlanej Firmy Roku odebrał specjalny certyfikat z podziękowaniem za wsparcie programu „Metamorfozy – rewitalizacja wielkiej płyty”.

29

Andrzej Kaczor, Dyrektor Zarządzający Soudal – statuetka Polskiego Herkulesa za ugruntowaną pozycję firmy w branży budowlanej oraz za skuteczne zarządzanie.

Builder

iezadowalająca sytuacja w branży budowlanej, jaka panowała w ubiegłym roku, sprawiła, że rynek poddał surowej weryfikacji wszystkie funkcjonujące na nim firmy. Wiele z nich odpadło z gry. Spora grupa do dziś liczy straty. Ale są i przedsiębiorstwa, które potrafiły osiągnąć znacznie więcej, niż sugerowałby panujący klimat biznesowy. Rada Programowa i Redakcja „Buildera” dostrzegły – w rezultacie dwuetapowego procesu weryfikacji – 25 takich firm. Przedsiębiorstwa te w 2013 roku wykazały się dynamicznym rozwojem i wysoką pozycją na rynku, a ich menedżerowie skutecznością zarządzania, zasługując tym samym na wyróżnienie Budowlana Firma Roku. Należy podkreślić, że w gronie nagrodzonych znalazły się spółki, które w trudnym okresie na rynku, niejako na przekór, zanotowały rekordowe wyniki. Wśród laureatów najliczniejszą grupą byli producenci, choć sukcesów nie zabrakło także w kategorii generalny wykonawca i deweloper. Kapituła konkursu zwróciła ponadto uwagę na osiągnięcia projektowe, nagradzając Budowlaną Firmą Roku pracownie: APA Wojciechowski, JEMS Architekci, KWK Promes oraz Open Architekci.

Obok dokonań stricte budowlanych „Builder” niezmiennie docenia wkład firm, instytucji, organizacji i uczelni wyższych, wspierających branżę swoją wiedzą, technologiami i usługami. Za tego typu aktywność po raz kolejny zostały wręczone Laury Buildera. W tym roku nagrodzeni dominowali w kategorii Nauka i Edukacja oraz Produkty IT, choć tradycyjnie nie zabrakło wśród nagrodzonych przedstawiciela producentów środków transportu.

Wręczenie nagrody specjalnej – złotej statuetki Polskiego Herkulesa – profesorowi Leonardowi Runkiewiczowi (pierwszy od prawej).

Goście specjalni uroczystości nawiązywali do aktualnych wydarzeń w branży, m.in. do postanowień UE o odejściu od kryterium najniższej ceny: „Ta dyrektywa zmierza do tego, by na inwestycyjnym placu boju zjednoczyć trzy siły: projektanta, wykonawcą i inwestora” – Wiktor Piwkowski, sekretarz PZITB. „Kapituła dostrzegła, że w zeszłym roku Budimex ukończył sto kontraktów – większość przed czasem, zmniejszył zatrudnienie pięć razy wolniej, niż spadła produkcja, oraz że rozpoczął projekt naukowy warty 1,5 mln zł” – tak osiągnięcia zarządzanej przez siebie firmy podsumował Dariusz Blocher po odebraniu wyróżnienia „Budowlana Firma Roku”.

BIZNES

LAUREACI NAGRÓD BUILDERA 2013 LAURY BUILDERA 2013

2013

NAUKA I EDUKACJA

• Lafarge Kruszywa i Beton • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego i zespół pracowników Wydziału Leśnego SGGW w składzie: prof. dr hab. Tomasz Borecki, prof. dr hab. Henryk Tracz, dr hab. Roman Wójcik, dr inż. Włodzimierz Buraczyk

ŚRODKI TRANSPORTU • Mercedes-Benz Polska i Niels Kowollik – Prezes Zarządu

PRODUKTY IT • PBSP Sp. z o.o. Piotr Bilon, Marcin Konstantynowicz i Maciej Jurewicz – Współwłaściciele • CEMEX Polska Sp. z o.o.

2013

BUDOWLANA FIRMA ROKU 2013 PRODUCENT MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Builder

30

marzec 2014

• Aluprof SA i Tomasz Grela – Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny • Den Braven East Sp. z o.o. i Wojciech Majchrzycki – Dyrektor • EJOT Polska Sp. z o.o. Sp. k. i Andrzej Bibik – Prezes Zarządu • Fakro Sp. z o.o. Ryszard Florek – Prezes Zarządu • Grupa Topex Sp. z o.o. Sp. k. i Piotr Potowski – Dyrektor Generalny • ISOVER Saint-Gobain i Filipe Ramos – Dyrektor Generalny • Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o. i Andrzej Feruga – Dyrektor Generalny • Lamilux Polska Sp. z o.o. i Mateusz Szrejter – Dyrektor Handlowy, Prokurent • QUICK-MIX Sp. z o.o. i Mariusz Gil – Prezes Zarządu • REYNAERS POLSKA Sp. z o.o. i Rafał Sadzyński – Prezes Zarządu • Rockwool Polska Sp. z o.o. i Andrzej Kielar – Prezes Zarządu • Sopro Polska Sp. z o.o. i Aleksander Barszcz – Dyrektor Zarządzający • Tikkurila Polska SA i Ilari Hyyrynen – Prezes Zarządu

(Piotr Drzewowski, Andrzej Kaczor), Interhandler (Ryszard Lamczyk), Atal (Zbigniew Juroszek), Pruszyński (Krzysztof Pruszyński) i SPIE Polska (Artur Tomczyk). Oprócz przedstawicieli przedsiębiorstw, Herkulesami polskiego budownictwa zostają również wybitne osobowości, które swoją działalnością wywarły znaczący wpływ na rozwój polskiego budownictwa. Wyróżnienia specjalne za tego typu wysiłki „Builder” przyznał w tym roku profesorowi Leonardowi Runkiewiczowi – tytuł i złota statuetka Polskiego Herkulesa – oraz profesorowi Czesławowi Miedziałowskiemu – tytuł i srebrna statuetka Polskiego Herkulesa.

PRODUCENT KOMPONENTÓW I URZĄDZEŃ DO INSTALACJI GRZEWCZYCH i SANITARNYCH • Capricorn SA i Tadeusz Kaczmarczyk – Właściciel

DOSTAWCA SYSTEMÓW DESKOWAŃ • PPU Palisander Sp. z o.o. i Sławomir Żubrycki – Prezes Zarządu

PRODUCENT I DOSTAWCA SYSTEMÓW DESKOWAŃ I RUSZTOWAŃ • Peri Polska Sp. z o.o. i Michał Wrzosek – Prezes Zarządu

PRODUCENT SYSTEMÓW SYGNALIZACJI POŻAROWEJ I KOMUNIKACJI PRZYZYWOWEJ • Schrack Seconet Polska Sp. z o.o. i Grzegorz Ćwiek – Prezes Zarządu

Uroczystość poprowadzili Danuta Burzyńska, Redaktor Naczelna „Buildera” i Dominik Suwiński, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB Media

GENERALNY WYKONAWCA • Budimex SA i Dariusz Blocher – Prezes Zarządu • BUDREM Group Sp. z o.o. i Jerzy Krawczyk Prezes Zarządu • Korporacja RADEX SA i Janusz Sobieraj – Prezes Zarządu • MCKB Sp. z o.o. i Piotr Grabowicz – Prezes Zarządu • NDI SA i Jerzy Gajewski – Prezes Zarządu

Młodzi architekci z wyobraźnią

DEWELOPER i GENERALNY WYKONAWCA • Ghelamco Poland Sp. z o.o. SKA. i Jeroen van der Toolen – Dyrektor Zarządzający

DEWELOPER • Wawel Service Sp. z o.o. i Bogusław Maciaś oraz Grzegorz Zagrabski – Prezes Zarządu

PRACOWNIE ARCHITEKTONICZNE • APA Wojciechowski Sp. z o.o. i Szymon Wojciechowski – Prezes Zarządu • JEMS Architekci • KWK Promes i Robert Konieczny • OPEN Architekci Sp.z o.o.

POLSKI HERKULES 2013

POLSKI2013

HERKULES

• Atal SA i Zbigniew Juroszek – Prezes Zarządu • Ceramika Paradyż Sp. z o.o. i Łukasz Kardas – Prezes Zarządu • Drutex SA i Leszek Gierszewski – Prezes Zarządu • Interhandler Sp. z o.o. i Ryszard Lamczyk – Prezes Zarządu • Pruszyński Sp. z o.o. i Krzysztof Pruszyński – Prezes Zarządu • Soudal Sp. z o.o. i Piotr Drzewowski – Prezes Zarządu oraz Andrzej Kaczor – Dyrektor Zarządzający • SPIE Polska Sp. z o.o. i Artur Tomczyk – Prezes Zarządu

NAGRODY SPECJALNE

TYTUŁ I ZŁOTA STATUETKA POLSKIEGO HERKULESA • prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, Instytut Techniki Budowlanej i Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej

TYTUŁ I SREBRNA STATUETKA POLSKIEGO HERKULESA

• prof. dr hab. inż. Czesław Miedziałowski, kierownik Katedry Mechaniki Konstrukcji Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej

Szczególnym wydarzeniem XI Gali „Buildera” było wręczenie nagród w konkursie dla młodych architektów i studentów architektury. Konkurs został zorganizowany w ramach realizowanego przez miesięcznik „Builder” ogólnopolskiego programu „Promujemy Polską Architekturę”. Przedsięwzięcie objęły honorowym patronatem Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz wszystkie ważne organizacje branżowe.

W organizację zmagań pomiędzy młodymi projektantami włączyły się także – w roli mecenasów – wiodące przedsiębiorstwa z branży: Drutex, Sto-ispo, Sopro Polska, Peri Polska, Samsung, Soudal i Berndorf Baderbau. W podziękowaniu za wsparcie nie tylko młodych talentów, ale całego programu „Promujemy Polską Architekturę”, „Builder” uhonorował wymienione firmy specjalnymi certyfikatami.

cepcje przed członkami jury, któremu przewodniczyła prof. Ewa Kuryłowicz.

Zwyciężył projekt koncepcyjny Domu jednorodzinnego nad rzeką Liwiec autorstwa Jakuba Pieńkowskiego i Wiktora Gago. Drugie miejsce jury przyznało Aleksandrze Mroczek i Adamowi Szczepanik-Dzikowskiemu za opracowanie koncepcji Szkoły podstawowej XXI wieku w Kobiałce. Na trzeciej pozycji sklasyfikowana została koncepcja Ośrodka Sportu i Rekreacji nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie zaproponowana przez Angelikę Gałan.

Ponadto jury konkursu postanowiło przyznać sześć równorzędnych wyróżnień. Laureaci konkursu otrzymali nagrody pieniężne i rzeczowe, lecz największą wartością,

jak podkreślali, była dla nich możliwość zasmakowania w przyszłym zawodzie i realizacja własnych pomysłów.

XI Gala Builder Awards zgromadziła licznie przedstawicieli środowiska budowlanego, a przede wszystkim firm, instytucji i organizacji. Była z jednej strony okazją do wyeksponowania „najlepszych z najlepszych” w branży budowlanej oraz młodych talentów ze świata architektury, z drugiej zaś sposobnością do rozmów na temat kondycji oraz perspektyw polskiego budownictwa. Uroczystość poprowadzili: Danuta Burzyńska, Redaktor Naczelna miesięcznika „Builder” oraz Dominik Suwiński, Dyrektor marketingu i sprzedaży PWB Media.

Opr. Grzegorz Przepiórka

marzec 2014

Konkurs dla młodych architektów i studentów architektury wystartował w listopadzie ubiegłego roku.

Uczestnicy mieli do wyboru trzy zadania: opracowanie koncepcji domu jednorodzinnego, szkoły bądź zespołu szkół z zapleczem sportowo-rekreacyjnym lub obiektu średniej wielkości pod usługi turystyczne, mogącego świadczyć je całorocznie. Dodatkowym wyzwaniem, jakie postawiono przed uczestnikami, było poprawne zaimplementowanie w projekcie nowoczesnych rozwiązań technologicznych przygotowanych przez Mecenasów konkursu. Do pierwszego etapu zgłoszonych zostało blisko 80 projektów, z których do kolejnej fazy zakwalifikowało się 16 prac. W drugim etapie uczestnicy mieli za zadanie zaprezentować opracowane kon-

W kategorii „producent i dostawca deskowań i rusztowań” Kapituła doceniła sukcesy firmy Peri Polska i skuteczne zarządzanie jej Prezesa Michała Wrzoska.

31

Laury Buildera trafiły w tym roku m.in. do firmy Lafarge Kruszywa i Beton oraz do zespołu pracowników Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego za nowatorską metodę rekultywacji terenów pokopalnianych w kierunku leśnym.

Builder

20 lat za sterami Sopro Polska – Aleksander Barszcz, Dyrektor Zarządzający, i laureat tegorocznej nagrody „Budowlanej Firmy Roku”.

Zdjęcia: Ryszard Baranowski

W tegorocznej edycji konkursu Budowlana Firma Roku, w kategorii pracownie architektoniczne nagrodzone zostały 4 biura: APA Wojciechowski (Michał Sadowski), JEMS Architekci (Marcin Sadowski, Olgierd Jagiełło, Jerzy Szczepanik-Dzikowski), KWK Promes (Robert Konieczny) i Open Architekci (Paweł Paradowski, Sebastian Tabędzki, Daniel Mermer).

BIZNES

Wystawa prac nagrodzonych w pierwszej edycji konkursu dla młodych architektów i studentów architektury.

Builder

32

marzec 2014

Prace w I edycji konkursu oceniało wybitne grono osób m.in.: prof. Ewa Kuryłowicz (przewodnicząca), Mariusz Ścisło (Prezes SARP), Andrzej Chołdzyński, prof. Kazimierz Szulborski, prof. Leonard Runkiewicz, Marek Zdziebłowski (wydawca „Buildera”), Danuta Burzyńska (redaktor naczelna „Buildera”).

Zwycięzcy konkursu – Jakub Pieńkowski i Wiktor Gago – odbierają wyróżnienie z rąk prof. Ewy Kuryłowicz.

Aleksandra Mroczek i Adam SzczepanikDzikowski – drugie miejsce w konkursie.

III miejsce – Angelika Galan

Laureaci wyróżnień – Martyna Maciaszek i Aneta Rymsza; Karol Mądrecki i Alicja Sawicka; Bartosz Jaskulski; Paulina Puciłowska, Mikołaj Bazaczek, Jakub Charkiewicz, Maciej Gerszewski; Michał Jagiełło; Michał Bala, Paweł Chorążykiewicz, Michał Puchalski.

KONKURS DLA MŁODYCH ARCHITEKTÓW I nagroda i 9 tys. zł • Dom jednorodzinny nad rzeką Liwiec – Jakub Pieńkowski i Wiktor Gago

II nagroda i 6 tys. zł • Szkoła Podstawowa XXI Wieku w Kobiałce – Aleksandra Mroczek i Adam Szczepanik-Dzikowski

III nagroda i 3 tys. zł • Ośrodek Sportu i Rekreacji nad Zalewem Zemborzyckim w Lublinie – Angelika Gałan

Wyróżnienia i 1 tys. zł • Basen przyszkolny w Dąbrówce pod Poznaniem – Martyna Maciaszek i Aneta Rymsza • Szkoła Między Drzewami – Karol Mądrecki i Alicja Sawicka • Dom Trójkątny – Bartosz Jaskulski

Wyróżnienie i nagrody rzeczowe • oprogramowanie ufundowane przez firmę Usługi Informatyczne SZANSA: pełna licencja ZWCAD+ 2014 Professional za DOM ZEN – Paulina Puciłowska, Mikołaj Bazaczek, Jakub Charkiewicz, Maciej Gerszewski • roczna licencja ZWCAD 2014 Architecture za Kownatki Stanica Żeglarska – Michał Jagiełło • SpaceNavigator do notebooków ufundowany przez firmę 3Dconnexion Polska za Hotel w Mikołajkach – Michał Bala, Paweł Chorążykiewicz, Michał Puchalski

Specjalne certyfikaty za wsparcie konkursu oraz całego programu „Promujemy Polską Architekturę” odebrali przedstawiciele firmMecenasów: (od prawej) Dariusz Osiński, Air Conditioning Sales Manager Samsung Electronics Polska; Michał Wrzosek, Prezes Zarządu Peri Polska; Andrzej Kaczor, Dyrektor Zarządzający Soudal; Andrzej Barszcz, Dyrektor Zarządzający Sopro Polska; Marek Beśka, Project Manager Sto-ispo; Adam Leik, Dyrektor ds.

Marketingu Drutex; oraz Bartosz Zeidler, Dyrektor Grupy Produktów MTP i Dariusz Muślewski, Dyrektor Projektu Budma, Intermasz, CBS.

Zyskaliśmy Zaufanie

promocja

G.P.: Firma MCKB była głównym wykonawcą rewitalizacji Fabryki Grohmana w Łodzi. To chyba jedna z najbardziej spektakularnych realizacji w portfolio firmy...

P.G.: Centrum Konferencyjne ŁSSE to dla nas obiekt szczególny. Efekt bardzo dobrej współpracy Inwestora, architektów i nas – generalnego wykonawcy. Pofabryczny zespół budynków przy ulicy ks. Tymienieckiego w Łodzi powstał w XIX wieku i jest wpisany do rejestru zabytków. W zre-

P.G.: Działalność w zakresie zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu jest wpisana w strategię MCKB. Naszym celem jest stworzenie społeczeństwu lepszych warunków do życia i pracy w przyjaznym środowisku. Priorytetem inwestorów i wykonawców staje się dbałość o zrównoważony rozwój i proekologiczny charakter budynków. Dostępność i funkcjonalność obiektów oraz wyposażenie ich w inteligentne systemy zarządzania, a także czyste, zielone otoczenie podnoszą wartość inwestycji, obniżają koszty użytkowania i zwiększają jej prestiż. Podejmujemy się realizacji zrównoważonych projektów, dostosowując je do wysokich wymogów systemów certyfikacji LEED i BREAM. Uwzględniamy indywidualne uwarunkowania środowiskowe dla każdej inwestycji budowlanej. Idea zrównoważonego budownictwa jest nam szczególnie bliska, 12 lutego 2014 zorganizowaliśmy w Łodzi pierwszą ogólnopolską konferencję „Zrównoważone budownictwo: tradycja i nowoczesność”. Naszą misją, jako firmy odpowiedzialnej społecznie, jest propagowanie ekologicznej polityki budowlanej oraz energooszczędnej zabudowy i troski o środowisko naturalne.

marzec 2014

P.G.: Patrząc w przyszłość, nasza strategia zakłada nie tylko zwiększenie obrotu firmy o 20% w czasie następnych 18 miesięcy, ale również stworzenie filii w zachodniej i południowej części kraju oraz zdobycie wiodącej pozycji w segmencie zielonego budownictwa. Dodatkowo, rozszerzamy naszą ofertę o wsparcie przedinwestycyjne oraz zarządzanie nieruchomościami. Jako jedna z pierwszych nasza firma wprowadza do realizacji obiektów metodę BIM (Building Information Modeling). Ten nowoczesny system umożliwia kompleksowe zarządzanie obiektem i jego pełną wizualizację poprzez możliwość wirtualnego wejścia do wnętrza budynku. Tym samym prace projektowe, jak i zarządzanie budynkiem, przebiegają sprawniej.

33

G.P.: Wizytówką MCKB są nie tylko dobre wyniki, ale również proekologiczne budownictwo i odpowiedzialność społeczna.

O jakich przejawach możemy tutaj mówić konkretnie?

G.P.: Plany MCKB są bardzo ambitne, m.in. zwiększenie obrotów o 20% do połowy 2015 r. Jakie jeszcze wyzwania i zamierzenia stoją przed firmą?

Builder

Piotr Grabowicz: Rzeczywiście, w ciągu ostatnich kilku miesięcy, nasza firma została uhonorowana prestiżowymi nagrodami, m.in. Diamenty Forbesa 2014, Budowlana Firma Roku 2013, Skrzydła Biznesu 2013 czy Ambasador Polskiej Gospodarki 2013. Pozytywne efekty naszej pracy zostały również dostrzeżone przez międzynarodowe gremia, czego najlepszym przykładem jest przyznany MCKB tytuł National Champion w konkursie European Business Awards, czy jedna z najbardziej spektakularnych nagród – Grand Prix na targach Expo Real w Monachium dla rewitalizacji Centrum KonferencyjnoBiurowego, którego inwestorem była ŁSSE, a nasza firma – liderem konsorcjum i generalnym wykonawcą.

Poza nagrodami, które z pewnością dają satysfakcję, uważam jednak, że bezcenne jest doświadczenie, które zdobył cały zespół podczas realizacji ważnych projektów zarówno dla naszych stałych, jak i nowych klientów.

Dzięki doświadczeniu, profesjonalizmowi i solidnej pracy zyskaliśmy zaufanie inwestorów. Wśród zakończonych inwestycji mogę wymienić budowę fabryki dla ABB w Aleksandrowie Łódzkim, SCA Hygiene Products w Oławie, 3M we Wrocławiu oraz wykonanie ponad 12 tys. m2 powierzchni magazynowej dla firmy SEGRO w Łodzi. Realizujemy także szczególnie ważne projekty dla takich firm jak SEW – EURODRIVE czy Takeda Pharma.

witalizowanej przez naszą firmę fabryce Grohmana znajdują się obecnie sale konferencyjne, w tym jedna na 300 osób, biura Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz ponad 1,4 tys. m2 powierzchni biurowej na wynajem. Inwestycja jest przykładem rewitalizacji budynków postindustrialnych z zastosowaniem materiałów i wzornictwa z epoki, wpisanej w nową funkcję użytkową i zrównoważoną przestrzeń architektoniczną. Fabryka Grohmana to niewątpliwe jedna z naszych najbardziej spektakularnych realizacji, z której jesteśmy szczególnie dumni. Została ona też doceniona na arenie międzynarodowej,

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

2013

Piotr Grabowicz

Prezes Zarządu mCkB sp. z o.o.

Fot. arch. mcKB

Grzegorz Przepiórka: Panie Prezesie, liczne nagrody przyznane MCKB w ostatnim czasie są potwierdzeniem bardzo dobrych wyników spółki.

Co wskazałby Pan jako największe osiągnięcia firmy?

BIzNES

Trzy razy pomyśl Janusz Sobieraj: Należy zacząć od tego, że każdy ma jakiś talent. Podstawowa zasada w zarządzaniu polega zaś na tym, że menedżer musi owe talenty w pracownikach odkryć i przydzielić zadania z nimi

ku wychowujemy. Ale jest jeszcze jeden bardzo istotny czynnik, spoiwo, dzięki któremu budowane jest zaufanie w Korporacji Radex – pracownicy wiedzą, że jeżeli mają jakiś problem, nie tylko zawodowy, to mogą z nim do mnie przyjść.

G.P.: Opatentował Pan swój autorski sposób zarządzania projektem inwestycyjnym. Proszę krótko nakreślić, jaki jest ów patent na zarządzanie inwestycją?

J.S.: Przede wszystkim liczy się proces myślowy na każdym etapie inwestycji. Jak mówi jedno z przysłów: „Trzy razy pomyśl, potem rób, a wyda czyn owoce. Nie będzie tylko próbą prób. Trzy razy pomyśl, potem rób”. Następnie należy skierować uwagę na interesariuszy i rozpocząć z nimi dialog już na etapie początkowych prac nad projektem. Pozwala to na odpowiednio wczesne, tym samym bezproblemowe, uwzględnienie większości ich uwag. Warto ponadto zadbać o porządek, bo w ten sposób również pracuje się na image firmy. Dotyczy to zarówno uporządkowania prac formalnych, jak i sposobu prowadzenia robót budowlanych. Następna kwestia – system finansowania.

Podejmując obowiązki zarzadzania inwestycją, cały czas pracujemy na warprezes zarządu tość dodaną dla inwestora.

Korporacja radex Sa Doskonałym przykładem może być Osiedle Leśne na warszawskim Bemowie, którego zgodne. To najkrótsza droga do wymieszkańcy otrzymali do dyspozycji zwalania w ludziach nie tylko efek30-hektarowy park. tywności, ale i zadowolenia. Po drugie, bardzo ważna jest sprawiedliwa G.P.: Osiedle Leśne na Bemowie to ocena. Po trzecie, każdy musi wiejedna z najciekawszych realizacji dzieć, że tworzymy system, w któKorporacji Radex. Które z pozostałych rym interes firmy musi znaleźć się projektów szczególnie stanowią na pierwszym miejscu. A firma muo potencjale firmy? si być etyczna, dobrze postrzegana, J.S.: W naszym 25-letnim portfolio mieć dobrych ludzi, kulturę i nienaznajduje się wiele imponujących reganne stosunki międzyludzkie. To alizacji. Wiele z nich należy do najwszystko wpajamy i w tym kierunwiększych w Europie. Wspomniane

2013

promocja

Janusz Sobieraj

Osiedle Leśne to część wybudowanego przez nas zespołu mieszkaniowego obejmującego 148 hektarów!

Przy jego realizacji nie zgłoszono ani jednego protestu, a plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony został w 11 miesięcy, najszybciej w historii powojennej Warszawy. Do dzisiaj nasze dzieło jest uważane za jedno z najładniejszych osiedli w Europie. Mieszkania z tarasami osiągnęły zawrotne ceny, wyższe niż w Śródmieściu.

Trzeba podkreślić, że przy wielu inwestycjach współpracowaliśmy z największymi firmami na świecie, takimi jak chociażby firma General Electric, z którą prowadziliśmy wspólną inwestycję Zakład testujący silniki odrzutowe. Jest to najcichszy zakład tego typu na świecie. Pełniliśmy także funkcje lidera konsorcjów, m.in. z firmami Instal Export, czy Elektromontaż Export.

W ramach tej współpracy pobiliśmy rekord w szybkości montażu instalacji napowietrzającej Schumacher.

Podczas budowy Oczyszczalni Czajka zajęło nam to cztery miesiące.

Wspomnę jeszcze o jednej inwestycji – Centrum Handlowym Warszawa Wileńska. Na 3 miesiące przed jego oddaniem wykonawcy zorientowali się, że nie ukończą go na czas. Zaproponowano mi przejęcie koordynacji nad tym przedsięwzięciem. Proszę sobie wyobrazić, że zgoda na użytkowanie wydana została na cztery godziny przed oficjalnym otwarciem. Nieprawdopodobna końcówka niezwykłej inwestycji – to jedyny bowiem dworzec w Europie, gdzie pociąg wjeżdża do centrum handlowego.

G.P.: Co oprócz wspaniałych realizacji wskazałby Pan jeszcze jako sukces firmy?

J.S.: Ogromnym osiągnięciem jest zespół – wybitni inżynierowie i specjaliści od zarządzania.

To przede wszystkim ludzie, którzy ze mną pracują od ponad 20 lat, nota bene najstarszy pracownik ma 81 lat. Ale mamy w Korporacji Radex również młodzież po studiach, która jest naprawdę doskonała.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Zdjęcia: archiwum Korporacja radex

Grzegorz Przepiórka: Panie Prezesie, mając na wględzie Pana bogate doświadczenie w zarządzaniu, rozpocznijmy tę rozmowę pytaniem: jak dzisiaj skutecznie zarządzać firmą?

Biznes w najlepszym stylu

Nagrody specjalne

Oprócz Złotych Statuetek i Diamentów wręczone zostały Nagrody Specjalne BCC. Złotą Statuetkę odebrali prof. Michał Kleiber za zaangażowanie w rozwój polskiej gospodarki i przerzucanie pomostów między środowiskami naukowym i biznesowym oraz Herman Van Rompuy za wkład wniesiony w rozwiązywanie problemów Unii Europej-

skiej, współtworzenie koncepcji Unii Walutowej, nadawanie nowych politycznych impulsów Unii Europejskiej oraz stymulowanie i podnoszenie rangi przedsiębiorczości, a także za okazywaną Polsce przyjaźń.

Od 2006 roku BCC wyróżnia ponadto osoby zaangażowane społecznie, pomagające potrzebującym, propagujące ideę odpowiedzialności społecznej biznesu i budujące solidarność społeczną. Otrzymują one Medal Solidarności Społecznej. Tegorocznymi laureatami tej nagrody zostali: Urszula Gocał (prezes Zakładów Przemysłu Dziewiarskiego OLIMPIA), Joanna Szyman (prezes Scanmed Multimedis), Donata Króla (członek zarządu i właściciel Imperial) i Stanisław Szyszkowski (członek zarządu i właściciel PPH Gass).

Podczas XIII Wielkiej Gali Liderów Polskiego Biznesu, wśród blisko 2 tysięcy gości, obok najlepszych przedsiębiorców z całej Polski – członków BCC, znaleźli się także członkowie rządu, parlamentarzyści, dyplomaci, wybitni przedstawiciele świata kultury, nauki, duchowieństwo i znani publicyści.

■

35

Liderzy Polskiego Biznesu, którzy utrzymają swoją pozycję na rynku, mogą w następnej edycji konkursu ubiegać się o Diament do Złotej Statuetki. W tym roku Diamenty otrzymało 41 firm. W tym doborowym gronie znalazły się m.in. takie firmy, jak Stalprofil, który otrzymał jedenasty Diament, oraz Grupa PSB i PPUH Kombinat Budowlany, które dołożyły do swoich Statuetek po siódmym Diamencie. Na drugie tego typu wyróżnienie zasłużyła firma Farby Kabe Polska, debiutantem zaś w gronie laureatów Diamentów reprezentujących sektor budownictwa była firma Pruszyński.

Builder

Stabilność i rozwój

Zdjęcia: archiwum BCC

W

XXIII edycji konkursu „Lider Polskiego Biznesu” ocenie poddało się 107 firm. Podczas weryfikacji Jury brało pod uwagę nie tylko wskaźniki ekonomiczne – uwzględniano przy tym konkurencyjność branży i osiągane na jej tle wyniki – lecz także jakość i nowoczesność produktów, poziom (szczególnie proeksportowych i tworzących nowe miejsca pracy inwestycji) oraz zaangażowanie w działalność charytatywną i dbałość o środowisko naturalne, a także zaangażowanie w działalność klubową.

Po dokonaniu analizy nadesłanych ankiet konkursowych wyłoniono 41 firm, które trafiły do grona Nominowanych. W tej grupie nie zabrakło oczywiście reprezentantów sektora budowlanego (m.in. Bolix, MCKB, Przedsiębiorstwo Budowlane MasBud, Stal-Systems, Capricorn, Andersia Property). Złotą Statuetkę Lidera Polskiego Biznesu odebrało podczas tegorocznej Gali jedenastu szefów firm, w tym Maciej Korbasiewicz, Prezes Zarządu Bolix SA.

marzec 2014

25 stycznia 2014 r. w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej po raz dwudziesty odbyła się Wielka Gala Liderów Polskiego Biznesu, wieńcząca XXIII edycję konkursu „Lider Polskiego Biznesu”. Podczas oficjalnej części Gali wręczono Nominacje i Złote Statuetki Lidera Polskiego Biznesu, a laureaci z poprzednich lat, którzy utrzymali pozycję na rynku, otrzymali Diamenty do swoich Statuetek.

debata

BIZNES

Wykonawstwo

w ocenie branży

Kontynuujemy zapoczątkowany w ubiegłym wydaniu i cieszący się dużym zainteresowaniem temat. Postanowiliśmy sprawdzić, jak wykonawstwo budowlane w Polsce oceniają producenci, inwestorzy, urzędnicy, eksperci, ale również sami wykonawcy. Przede wszystkim pytaliśmy o jakość usług, wiedzę i umiejętności specjalistów, świadomość nowoczesnych technologii, przyczyny problemów, sposoby usprawnień, perspektywy i bezpieczeństwo.

Builder

36

marzec 2014

Bogdan Gierszewski

Dyrektor ds. Produkcji DRUTEX Montaż stolarki wciąż pozostaje w Polsce kwestią nieuregulowaną i niesprecyzowaną w zakresie norm i instrukcji montażowych, które odpowiadałyby założeniom szeroko pojętej sztuki budowlanej. Z tego powodu wciąż często spotykamy się z błędnym montażem i brakiem wiedzy na temat technik montażu. Dlatego stworzenie odpowiednich standardów montażu stolarki jest nader ważne z uwagi na jego znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania okien i drzwi. Profesjonalny montaż jest szczególnie ważny

Leszek Zając Zastępca Głównego Inspektora Pracy

Największą liczbę przedsiębiorstw występujących na budowach stanowią małe zakłady pracy, wykonujące określone roboty jako podwykonawcy. Właśnie u nich występują największe problemy w sfe-

w sytuacji, gdy współczesny, wysoce konkurencyjny rynek i wyedukowany klient oczekują stolarki najwyższej jakości, cechującej się nie tylko walorami estetycznymi, lecz także ponadprzeciętną funkcjonalnością, bezpieczeństwem i energooszczędnością.

Działania DRUTEX-u na rzecz popularyzacji wiedzy dotyczącej poprawnego montażu oraz innowacyjnej stolarki prowadzone są już od kilku lat. Firma zdecydowała się bowiem wesprzeć ogólnopolski program edukacyjny Mistrzowie Montażu, stawiający sobie za cel kształcenie

Staramy się tworzyć bazę prawidłowych zachowań i kultury wśród ekip montażowych.

rze bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracujących. Stwierdzane nieprawidłowości odnoszą się do przygotowania pracowników do pracy. Mały pracodawca, będący podwykonawcą, często nie ma odpowiedniego własnego nadzoru technicznego na budowie, a sam jest przez większość czasu nieobecny.

kadr montażowych oraz propagowanie zasad poprawnego montażu okien.

Dzięki tym działaniom wydano „Podręcznik dla montażystów okien”, przeszkolono już w całej Polsce kilkuset fachowców od okien, a wielu z nich – po sprawdzeniu ich wiedzy i umiejętności – wydano dyplomy Mistrzów Montażu.

Ponadto DRUTEX wraz z ITB opracował własną instrukcję montażową, która stanowi podstawę montowania naszych okien.

W ten sposób staramy się tworzyć bazę prawidłowych zachowań i kultury wśród ekip montażowych, a także edukować tym w zakresie ich członków. Jednocześnie wciąż dążymy do tego, by w Polsce powstała ogólnokrajowa norma regulująca kwestie związane z poprawnym montażem, który niestety wciąż jeszcze spędza sen z powiek wielu montażystom w Polsce. Zapewnienie wysokiej jakości usług jest możliwe tylko wówczas, gdy osoby odpowiedzialne za montaż stolarki mają odpowiednią wiedzę merytoryczną i właściwe przygotowanie praktyczne.

Dlatego też kontrole koncentrują się głównie na tych zakładach. Pracodawcy szukają oszczędności przez stosowanie innych niż stosunek pracy form zatrudnienia, tj. zawierają umowy cywilnoprawne lub proponują prace na zasadzie samozatrudnienia (własna działalność gospodarcza).

Również wysokie bezrobocie negatywnie wpły-

Dyrektor Oddziału Gdynia SSI SCHÄFER Obserwuję rynek oraz to, co dzieje się w budownictwie na przestrzeni około 20 lat. SSI SCHÄFER stoi trochę z boku tego zagadnienia, bo nie jest firmą stricte budowlaną, ale poprzez swoją kompleksową ofertę rozwiązań wyposażenia magazynowego jest z budownictwem ściśle powiązana, jako że współpracuje z wykonawcami obiektów od strony budowlanej.

Z przyjemnością muszę stwierdzić, że postęp, jaki dokonał się w tym okresie, przekroczył moje dawne

wyobrażenia. Na początku lat 90., gdy zaczęły do Polski wchodzić nowe materiały i technologie, wielu przyjmowało je bardzo sceptycznie. Obecnie ci sami ludzie nie wyobrażają już sobie pracy w tej branży przy użyciu wcze-

dynatora ds. bhp, a także wykwalifikowane służby bhp.

Między innymi działania prewencyjne PIP w budownictwie miały wpływ na to, że duże firmy budowlane podpisały „De-

śniejszych materiałów i technologii. Jakość wykonawstwa jest teraz na bardzo wysokim poziomie.

Problem stanowi natomiast m.in. kwestia cen – często wybierana jest najtańsza propozycja wiążąca się z obsługą na bardzo niskim poziomie. W dalszym ciągu procedury przetargowe wymuszają takie postępowanie, przyczyniają się do tego również sami ludzie, wierzący, że można kupić jednocześnie tanie i najlepsze rozwiązanie.

Kolejnym problemem jest częste powierzanie kompleksowej obsługi generalnemu wykonawcy, mającemu w swoim zakresie zakup i wybór wy-

klarację w sprawie porozumienia dla bezpieczeństwa pracy w budownictwie”. Celem porozumienia jest wdrożenie wspólnego programu ograniczenia wypadkowości w budownictwie, wymiana dobrych praktyk, ujednolicenie podejścia do zagadnień bezpieczeństwa pracy, a przede wszystkim oddziaływanie na podwykonawców małych firm budowlanych, gdzie wypadkowość jest największa.

Rynek wciąż ewoluuje i wyklucza wiele negatywnych zjawisk samoistnie. posażenia. Niestety standardem w takiej sytuacji jest dobieranie jak najtańszych dostawców, spełniających minimalne wymagania klienta. W większości wypadków nie znają oni specyfiki pracy przyszłego użytkownika obiektu i sprzętu, jak również nie orientują się w detalach różniących poszczególne propozycje.

Pomimo trudności patrzę w przyszłość optymistycznie. Rynek wciąż ewoluuje i wyklucza wiele negatywnych zjawisk samoistnie.

marzec 2014

Andrzej Bonk

Wysokie bezrobocie negatywnie wpływa na podejście pracodawców do kwestii zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

37

z właściwą organizacją pracy, nierzadko z wdrożonym systemem zarządzania bezpieczeństwem.

Przedsiębiorstwa te posiadają odpowiednie zasoby finansowe oraz dysponują wykształconą kadrą inżynieryjno-techniczną.

Inwestują w nowoczesny sprzęt i technologie oraz zatrudniają podwykonawców sprawdzonych na innych budowach. Niezależnie od kierownika budowy zatrudniają koor-

Builder

wa na podejście pracodawców do kwestii zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podobnie jak przedsiębiorcy zdobywający zlecenia, pracujące osoby ograniczają swoje wymagania i godzą się na gorsze warunki, aby tylko utrzymać się w pracy.

W ocenie Państwowej Inspekcji Pracy pod względem warunków pracy lepiej wypadają duże przedsiębiorstwa budowlane,

REKLAMA

Kompleksowe rozwiązania magazynowe od jednego producenta POJEMNIKI * REGAŁY * AUTOMATYKA MAGAZYNOWA SSI SCHAEFER SP. Z O.O. · Opalińskiego 10 · 01-645 Warszawa tel.: 22 / 665 94 06 · info@ssi-schaefer.pl · www.ssi-schaefer.pl

debata

BIZNES

Tomasz Szuba Prezes Zarządu TINES

We współczesnym budownictwie komunikacyjnym coraz większe znaczenie i popularność zyskują nowoczesne konstrukcje nawierzchni dróg szynowych dla kolei, metra i tramwajów. Ich zastosowanie ma na celu spełnienie oczekiwanych

Mirosław Rzeszutko

Builder

38

marzec 2014

Specjalista ds. Produktów Porotherm Wienerberger Ceramika Budowlana Jako producent innowacyjnych, czasem wręcz rewolucyjnych rozwiązań budowlanych, często mamy kontakt z wykonawcami, którzy chętnie uczestniczą w szkoleniach dotyczących nowych produktów czy technologii.

Doskonałym przykładem z ostatnich lat jest moment wprowadzenia przez nas na polski rynek systemu Porotherm Dryfix – technologii opartej na zaprawie do murowania na sucho.

W ciągu kilku lat przeszko-

Witold Okoński

Prezes Stowarzyszenia DAFA, Carlisle Construction Materials Prowadzę działalność biznesową na płaszczyźnie europejskiej i jestem pod wrażeniem zmian, jakie zaszły w Polsce, oraz dynamiki rozwoju branży budowlanej. Niepokojące są jednak dla mnie, jako prezesa Stowarzyszenia Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad DAFA, sygnały docierające z firm członkowskich, dotyczące problemów z rozliczeniami za wykonane roboty budowlane.

przez społeczeństwo wymagań w zakresie bezpieczeństwa, ochrony środowiska oraz komfortu podróży. Rozwiązania te wy-

Doświadczenie i odpowiedzialność wykonawcy są elementami niezbędnymi dla prawidłowego funkcjonowania technologii wdrażanej w przypadku nawierzchni dróg szynowych.

magają jednak precyzyjnego przygotowania do montażu. Doświadczenie i odpowiedzialność wykona-

wcy są elementami niezbędnymi dla prawidłowego funkcjonowania technologii wdrażanej w przypadku nawierzchni dróg szynowych. Tylko wiedza wykonawcy oraz prawidłowe wykonanie montażu systemów dają gwarancję skutecznej eksploatacji rozwiązania. Świadomość ta powinna mieć duże znaczenie dla wykonawcy podczas budowy drogi szynowej.

liliśmy tysiące murarzy, którzy w zasadzie natychmiast przechodzili z murowania tradycyjnego na murowanie właśnie tą nowoczesną zaprawą do pustaków szlifowanych Porotherm. Niestety, wciąż mamy również do czynienia z odwrotną sytuacją: kiedy wykonawcy nie chcą

Często mamy kontakt z wykonawcami, którzy chętnie uczestniczą w szkoleniach dotyczących nowych produktów czy technologii. podnosić swoich kwalifikacji, a na budowach popełniają mnóstwo drastycznych błędów, skutkujących na przykład przeciekającym dachem lub zawilgoconymi ścianami.

To, co może skutecznie zmniejszać liczbę niefachowych wykonawców, to konkurencja na rynku i rozsądni klienci, którzy przy wyborze ekipy budowlanej nie będą kierowali się wyłącznie ceną. Dlatego, przed zatrudnieniem każdego fachowca powinniśmy sprawdzić jego doświadczenie, na

przykład pytając, ile lat jego firma istnieje na rynku, prosząc o rekomendacje byłych klientów oraz certyfikaty ukończonych szkoleń, prowadzonych przez organizacje branżowe i producentów materiałów budowlanych. Koniecznie jest też podpisanie szczegółowej umowy, w której zostaną zastrzeżone konsekwencje i stopień odpowiedzialności firmy budowlanej za przekroczenie terminów realizacji, czy zniszczenie materiałów, na przykład przez ich niewłaściwy montaż.

Takie podejście do sprawy może uchronić inwestora przed wadami konstrukcyjnymi i ich konsekwencjami, a wykonawców zdyscyplinować do fachowej pracy.

Chociaż w kodeksie cywilnym znajduje się przepis wprowadzający obowiązkową, solidarną odpowiedzialność inwestora za wypłatę wynagrodzenia za wykonane przez podwykonawcę roboty budowlane, to należne wynagrodzenie nie trafia do firm wykonawczych, co przyczynia się się do ich osłabienia, a w skrajnych przypadkach – nawet do upadłości.

Temu problemowi, osłabiającemu branżę budowlaną, chcemy przeciwdziałać w naszym Stowarzyszeniu. Podjęliśmy się opraco-

wania zbioru praktycznych wskazówek, które pozwolą uniknąć trudności w uzyskaniu zapłaty za wykonane prace. Umożliwią one również odpowiednio wczesne zadbanie o interesy firm wykonawczych,

Podjęliśmy się opracowania zbioru praktycznych wskazówek, które pozwolą uniknąć trudności w uzyskaniu zapłaty za wykonane prace. co znacznie ogranicza ryzyko handlowe w transakcjach. Chcemy uczulić wszystkich na to, jak ważna jest prawidłowo sporządzona umowa. Dzięki przeprowadzeniu odpowiednich szkoleń odpowiemy na pytanie: jakie ubezpieczenia powinna posiadać firma budowlana?

Nowe kompleksowe rozwiązanie

Firma CEMEX w Polsce to czwarty pod względem wielkości sprzedaży producent cementu, a także jeden z liderów na rynku betonu towarowego i kruszyw. Globalnie CEMEX dostarcza rozwiązania budowlane już od ponad 100 lat w 50 krajach na wszystkich kontynentach. Jednym z tych rozwiązań jest kompleksowa obsługa procesu budowy domów jedno- i wielorodzinnych oraz budynków o przeznaczeniu komercyjnym. Dotyczy to również inwestora indywidualnego, pragnącego zrealizować swoje marzenie o domu bez żadnych ograniczeń.

– Naszą misją jest zapewnienie inwestorom pełnej obsługi na każdym etapie budowy, prowadzenie ich bezpiecznie przez wszystkie możliwe wyzwania. Każdy z naszych klientów ob-

Potencjalny inwestor może zapoznać się z pełnym zakresem oferty i gwarancji w dedykowanym temu projektowi serwisie internetowym www.CX-PRODOMO.pl. Zaprezentowane zostały tam wybrane projekty domów jednorodzinnych wraz z wyceną ich realizacji. Klient ma stały dostęp do kilkuset innych projektów, co daje możliwość swobodnego wyboru bez ograniczeń zarówno co do formy, jak i użyteczności wymarzonego domu. Dodatkowo współpracujące z CEMEX PRODOMO biura architektoniczne są w stanie zrealizować dowolny projekt indywidualny.

Potwierdzeniem kompleksowości oferty jest adresowanie jej zarówno do klienta inwestującego środki własne, jak i pragnącego skorzystać ze wsparcia w postaci kredytowania całości bądź części realizacji.

Kluczowym elementem jest proste i skuteczne przeprowadzenie klienta przez wszystkie zawiłości formalne, nie tylko w zakresie niezbędnych pozwoleń. – Współpracujemy z instytucjami doradztwa finansowego i bankami w celu umożliwienia naszym klientom uzyskania finansowania ich inwestycji. Nasi klienci nie muszą się obawiać skomplikowanych procedur prowadzących do wydania pozwolenia na budowę. Członkowie zespołu CEMEX PRODOMO zajmą się wszystkim, tak aby inwestor mógł skupić się na podejmowaniu naprawdę ważnych dla niego decyzji związanych z budową domu – podkreśla Łukasz Łukasik.

39

Od projektu do wykończenia

Projekt, finansowanie czy strona formalna to nie wszystko. Jednym z elementów oferty jest fachowe doradztwo w zakresie doboru odpowiednich materiałów budowlanych, które w połączeniu z doświadczoną ekipą budowlano-wykończeniową gwarantują realizację projektu zgodną z wyobrażeniem klienta, a tym samym pełnię satysfakcji. Sprawdza się tu szeroka wiedza CEMEX Polska – przedsiębiorstwa, które posiada wieloletnie doświadczenie własnej sieci składów budowlanych, oferującej tysiące produktów niezbędnych do budowy i wykończenia domu.

Każdy pomysł na realizację, również z wykorzystaniem technologii pasywnych i energooszczędnych, jest w zasięgu klientów współpracujących z CEMEX PRODOMO. Na każdym etapie inwestorzy obsługiwani są przez indywidualnego opiekuna, który troszczy się o właściwą realizację postanowień umowy. Dzięki temu klient jest zawsze na bieżąco co do zakresu realizacji projektu i może angażować się w każdy etap w takim stopniu, jaki uzna za wygodny i niezbędny.

CEMEX PRODOMO zapewnia również usługi wykończeniowe oraz te związane z aranżacją przestrzeni wokół inwestycji.

Jeżeli zatem planujesz budowę domu i chciałbyś, aby przebiegła ona w sposób komfortowy i gwarantujący najlepsze wykorzystanie inwestowanych środków, zapraszamy do współpracy z zespołem CEMEX PRODOMO. Zapoznaj się z naszym pomysłem na realizację Twoich marzeń na stronie www.CX-PRODOMO.pl.

■

Builder

P

o przeanalizowaniu potrzeb inwestorów, którzy często poszukują odpowiedniego partnera biznesowego, zapewniającego kompleksową obsługę budowy domu, zarówno w zakresie administracyjnym, jak i finansowym, architektonicznym oraz budowlanym, firma CEMEX Polska powołała specjalny zespół specjalistów, wspieranych przez sieć partnerów biznesowych, pod nazwą CEMEX PRODOMO. W wyniku tego przedsięwzięcia powstaje innowacyjna oferta, która spełni oczekiwania najbardziej wymagającego klienta bez względu na jego własne doświadczenia oraz wyobrażenia o własnym domu.

jęty jest ochroną wynikającą z jedenastu gwarancji tworzących podstawę oferty CEMEX PRODOMO. Gwarancje te dotyczą między innymi takich elementów, jak stałość ceny w czasie, dokładna realizacja założeń projektu, jakość wykonania, terminowość realizacji czy też przejrzystość i jednoznaczność zapisów umowy – zapewnia Łukasz Łukasik, Kierownik Rozwoju Sieci Franczyzowej w CEMEX Polska.

promocja

Budowa własnego domu oznacza wiele trudnych wyborów i pokonanie skomplikowanej drogi administracyjnobudowlanej. Dlatego warto skorzystać ze wsparcia partnera, który zagwarantuje realizację na miarę naszych marzeń.

marzec 2014

CEMEX PRODOMO

BiZnES

Umiarkowani optymiści Bez próby utworzenia grup zakupowych z przejrzystymi zasadami organizacyjnymi i silną pozycją centrali rola rodzimych kupców będzie w Polsce szybko malała.

Danuta Burzyńska: Proszę o ocenę kondycji spółki na tle aktualnej sytuacji na rynku budowlanym.

Bogdan Panhirsz: Rok 2013 był dla dystrybucji materiałów budowlanych jednym z trudniejszych sezonów w ostatnim dziesięcioleciu. Według niektórych badań spadek sprzedaży krajowej przekroczył aż 7%, a pierwsze półrocze było wyjątkowo niekorzystne dla branży, głównie ze względu na długą zimę. Firmy kupieckie naszej sieci zanotowały dziesięcioprocentowy spadek przychodów w pierwszym półroczu. Poprawa koniunktury nastąpiła latem, a zwłaszcza w ostatnim kwartale, dzięki dobrej aurze pogodowej. W grudniu dodatkowym stymulatorem popytu stała się zapowiedź podwyżki podatku VAT na część materiałów budowlanych, która weszła w styczniu 2014 roku. W efekcie tych zjawisk roczne przychody przeciętnej hurtowni PSB wzrosły o 0,5%, a przeciętnego marketu Mrówka – aż o 3%. Widać wyraźnie, że gospodarstwa domowe wydawały na utrzymanie i remonty swoich posesji nieco większe kwoty niż przed rokiem. Znacznie gorzej wyglądała sytuacja w nowo wznoszonym budownictwie mieszkaniowym. Łączne przychody firm tworzących Grupę PSB wyniosły w zeszłym roku 4,98 mld zł i były wyższe o ponad 3% od osiągniętych w roku poprzednim.

Przychody Centrali Grupy PSB SA wyniosły 1,78 mld zł (wzrost o 7%), ale to efekt sprzedaży do większej ilości firm oraz rozszerzenia oferty o takie produkty jak paliwo, środki transportu i inne usługi.

Danuta Burzyńska: Z jakimi zatem nastrojami Grupa PSB rozpoczęła nowy rok?

Bogdan panhirsz

Zdjęcia: archiwum Grupa PSB S.A.

Dyrektor Zarządu Grupa pSB S.a.

mirosław Lubarski członek Zarządu Grupa pSB S.a.

Mirosław Lubarski: Jesteśmy umiarkowanymi optymistami. Ze względu na niską bazę porównawczą zarówno Centrala, jak i placówki naszej sieci, notują 30-40% wzrostu sprzedaży, począwszy od grudnia 2013 roku. Taka dynamika napawa optymizmem, wiemy jednak, że jest to bardziej efekt psychologiczny – ale niezwykle istotny, kryzys rodzi się bowiem najpierw w głowach. W drugiej połowie roku te dynamiki znacznie osłabną (wyższa baza). Prognozy koniunktury, formułowane przez firmy wykonawcze, są znacznie lepsze niż przed rokiem. Prognozy makroekonomiczne dla Polski także są lepsze, wielu ekspertów oczekuje wzrostu PKB na poziomie zbliżonym do 3%. Jednak liczba pozwoleń i rozpo-

D.B.: Czy sposób wspierania interesów firm kupieckich również ewoluował?

M.L.: Główne wsparcie Centrali dla tych firm to bogata i dobra oferta handlowa (ponad 500 dostawców) i akcje marketingowe. W przypadku Mrówek i Profi to także know how, a zwłaszcza doradztwo i stały monitoring naszych konsultantów w zakresie prowadzenia placówek. Zmniejszamy także koszty stałe w tych firmach przez oferowanie im takich usług, jak wspólny zakup paliwa, środków transportu, oprogramowania, telefonii komórkowej, a od tego roku także energii elektrycznej.

D.B.: Jak rysuje się przyszłość firm kupieckich w Polsce? Proszę o porównanie polskiego sektora kupieckiego z zagranicznym.

B.P.: Europę pod tym względem można podzielić na dwie główne strefy. W krajach północnej i zachodniej części kontynentu dominuje duża koncentracja biznesu – tam dziesięć największych sieci (grup zakupowych i sieci DIY) obejmuje zazwyczaj 70-90% rynku. Na południu i wschodzie Europy dominuje duże rozdrobnienie, większość rynku należy do niezależnych firm. W Pol-

M.L.: Każdy kanał sprzedaży ma innych klientów i związane z tym oczekiwania. W hurtowniach i Profi klientem jest inwestor budujący dom lub robiący duży remont.

W tym względzie oczekuje się dobrego doradztwa przy wyborze technologii i materiałów, polecenia sprawdzonego wykonawcy i zapewnienia opieki podczas budowy – przede wszystkim zagwarantowania dostaw, zwrotu niewykorzystanych materiałów czy rozpatrzenia reklamacji.

Klienci Mrówek mają inne potrzeby – liczy się wygoda zakupów: bliska lokalizacja, szeroki wybór towarów dla domu i ogrodu w jednym obiekcie. Dominują oczekiwania dotyczące produktów tzw. półki niskiej i średniej, rzadziej towarów drogich.

Coraz wyraźniejszy jest trend zakupów internetowych – jeszcze większa wygoda (24 godziny, 7 dni w tygodniu) i jeszcze niższe ceny. Stanowi on w naszej branży bardzo niewielki (1-4%) udział, ale jego dynamika znacząco rośnie.

D.B.: Na podstawie Państwa doświadczenia i obserwacji rynku – jakie są tendencje budowy domów jednorodzinnych, w jakich technologiach, jakich rozwiązań poszukują inwestorzy?

B.P.: Technologie budowy są od lat niemal te same, ale stale poprawia się ich kluczowe parametry. Dominuje średni metraż domów (130-150 m2), zmieniają się projekty architektoniczne – coraz częściej widać prostą bryłę (energooszczędność), dostosowanie pomieszczeń do potrzeb rodziny. Liczy się funkcja, komfort i koszt utrzymania. Coraz większe jest zain-

teresowanie projektami energooszczędnymi, ale w tym zakresie inwestor napotyka barierę kosztową i jakości wykonania.

D.B.: Czy są takie produkty, które dzięki PSB stały się szlagierami na rynku?

marzec 2014

D.B.: Jak wygląda dziś sprzedaż produktu i czego oczekuje klient?

• rozwój sieci: otwarto 21 sklepów PSBMrówka, 10 placówek PSB-Profi.

• wysoka znajomość marki – Grupę PSB zna ok. 40% Polaków, a sieć sklepów PSB-Mrówka 33%.

• Grupa awansowała o 16 miejsc na „Liście 2000 największych firm” dziennika „Rzeczpospolita” – 196 pozycja.

• V miejsce w rankingu Największych Firm Województwa Świętokrzyskiego „Złota Setka 2013” oraz III miejsce w kategorii „Branża Handlowa” .

• Bogdan Panhirsz, Dyrektor Zarządu, otrzymał tytuł „Człowieka Roku 2013” w woj. świętokrzyskim w plebiscycie organizowanym przez dziennik „Echo Dnia”.

41

B.P.: Rozbudowę sieci prowadzimy w całym kraju, a geografia tej ekspansji zmienia się w poszczególnych latach, nie notujemy jakichś regionów o szczególnie wysokim rozwoju czy też dużym opóźnieniu. W minionym roku Grupę powiększyło 21 Mrówek, a 10 składów przekształciło się w Profi. Rok wcześniej ta dynamika okazała się wyższa (37 Mrówek i 4 Profi) i była ściśle związana z nastrojami inwestorów. Aby wybudować Mrówkę, trzeba mieć środki warte kilka milionów złotych. W okresie koniunktury więcej przedsiębiorców decyduje się na takie przedsięwzięcia, a w 2013 roku Polacy uwierzyli w kryzys…Sądzimy, że rok 2014 przyniesie poprawę w tym zakresie.

Największe sukcesy Grupy PSB S.A. minionego roku

Builder

D.B.: Jaka sieć (składy materiałów budowlanych, Profi, Mrówki czy dom i ogród), jakie placówki i w jakich województwach najdynamiczniej się rozwijają i czym uwarunkowany jest ten rozwój?

sce proces konsolidacji firm rodzinnych trwa od kilkunastu lat, ale przebiega bardzo powoli i dość nieudolnie. Szacuje się, że mamy ok. 10-12 tys. aktywnych hurtowni i sklepów, ale ich udział w rynku stale maleje i dzisiaj prawdopodobnie wynosi 1015%. Część sieci krajowych jest dobrze zorganizowana, ale w segmencie składów ogólnobudowlanych dominują luźne związki tych podmiotów.

W efekcie nie stanowią one przeciwwagi do szybko rozwijającego się sektora DIY, bazującego głównie na koncernach międzynarodowych. Niestety, bez próby utworzenia grup zakupowych z przejrzystymi zasadami organizacyjnymi i silną pozycją centrali rola rodzimych kupców będzie w Polsce szybko malała.

M.L.: Oferta Centrali PSB zawiera ponad 150 tys. pozycji asortymentowych i pochodzi od ponad 500 dostawców – w zdecydowanej większości liderów w swoich branżach materiałowych. Dominującą grupą są wyroby chemii budowlanej – zapewniają one jedną piątą naszych przychodów. Wiele produktów oferujemy pod marką własną – w rankingach znajomości marek chemicznych nasz brand coraz częściej wymieniany jest na wysokiej pozycji, zwłaszcza przez firmy wykonawcze.

D.B.: Jakie są najważniejsze cele spółki na rok bieżący?

B.P.: Grupa PSB będzie dynamicznie rozwijać sieć podstawową przez przyjmowanie nowych składów budowlanych w poczet swego akcjonariatu oraz budować kolejne sklepy PSB-Mrówka. W sezonie 2014 planujemy otwarcie około 40 placówek detalicznych, przyjęcie kilkunastu hurtowni budowlanych oraz przekształcenie kolejnych 15 składów w nowoczesne centra budownictwa PSBProfi. Zakładamy kilkuprocentowy wzrost przychodów.

D.B.: Dziękuję Panom za rozmowę i życzę spełnienia wyznaczonych celów.

PRoMoCja

czętych budów w budownictwie indywidualnym w 2013 roku spadła o ok. 10%, a to rzutuje także na popyt w obecnym sezonie. Z powyższych przesłanek można wnioskować, że popyt na materiały w budownictwie mieszkaniowym będzie o kilka procent wyższy niż przed rokiem.

targi branżowe

BIZNES marzec 2014

42 Builder

Wszystko o budownictwie infrastrukturalnym P rzypomnijmy, że Unia przeznaczyła ponad 27,5 mld euro na Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” oraz dodatkowe 4,1 mld euro w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, które wesprą realizację projektów infrastrukturalnych w obszarze transportu, energetyki i technologii informacyjnych, co pozwala optymistycznie spojrzeć na rozwój branży w perspektywie kilku kolejnych lat. Tym bardziej nowa inicjatywa Międzynarodowych Targów Poznańskich oraz Stowarzyszenia Dystrybutorów Maszyn Budowlanych może skutecznie wpłynąć na decyzje kontraktacyjne i inwestycyjne zwiedzających, a tych reprezentować mają firmy budowlane, wykonawcy, inwestorzy, kopalnie, żwirownie, wysypiska oraz zakłady wod-kan i przedsiębiorstwa zajmujące się utrzymaniem dróg i terenów zieleni.

Kompleksowa oferta dla tysięcy zwiedzających

Już dzisiaj wiemy, że tak szerokiej reprezentacji branży maszyn, urządzeń, sprzętu budowlanego i specjalistycznego nie było na polskich targach od lat. Ekspozycje kilkudziesięciu niekwestionowanych liderów rynku z całą pewnością spełnią oczekiwania nawet bardzo wymagających gości. Uzupełnieniem przestrzeni, na

Sektor budownictwa infrastrukturalnego zyskał nowe wydarzenie targowe, które w świetle budżetu unijnego dla Polski może stać się doskonałą platformą do komunikacji i pozyskania nowych, intratnych kontraktów.

W dniach 21-24 maja 2014 w Poznaniu odbędzie się pierwsza edycja Międzynarodowych Targów Maszyn Budowlanych, Pojazdów i Sprzętu Specjalistycznego INTERMASZ oraz Międzynarodowych Targów Technologii i Materiałów dla Budownictwa Infrastrukturalnego INFRATEC. których znajdzie się ciężki sprzęt, będzie ekspozycja urządzeń i sprzętu „wspomagającego” – mówi Dariusz Muślewski, Dyrektor Projektu. – Dodatkowo, połączenie dwóch wydarzeń, ściśle ze sobą korelujących, pozwoli również na zapoznanie się z kompleksową ofertą branży w jednym miejscu i czasie, co zdecydowanie ułatwi podejmowanie decyzji inwestycyjnych – podkreśla.

Jak podkreślają organizatorzy, wystawcy mogą spodziewać się ponad 20 tysięcy profesjonalistów.

Kadra firm budowlanych, właściciele kopalni kruszyw, odkrywek, żwirowni, zarządcy wysypisk, czy przedstawiciele zakładów komunalnych dbających o utrzymanie dróg i terenów zieleni powinni zatem już dziś zakreślić w kalendarzach datę 21-24 maja b.r.

Organizatorzy wydarzenia zapowiadają również szereg merytorycznych spotkań, debat i konferencji, traktujących o najważniejszych zagadnieniach i problematyce całej branży.

Nowatorskim rozwiązaniem w skali polskiej sceny targowej ma być Dzień Operatora. Pomimo swojego biznesowego charakteru Dzień Operatora ma upłynąć w rodzinnej atmosferze – organizator targów zapewni, oprócz wielu wydarzeń specjalnych przygotowanych z myślą o operatorach maszyn, dodatkowe atrakcje dla ich rodzin. – Zdajemy sobie sprawę, jak ważny jest czas spędzany z rodziną i jak ciężko pogodzić sprawy zawodowe z czasem prywatnym – przekonuje Dariusz Muślewski – Stąd też pomysł, aby operatorzy maszyn przyjechali na targi ze swoimi rodzinami i mogli połączyć przyjemne z pożytecznym.

Nowy trend?

Fot. arch. MTP

PRoMoCjA

W ciągu czterech dni targowych wystawcy mogą spodziewać się ponad 20 tysięcy profesjonalistów.

Z myślą o operatorach

Czy targi INTERMASZ i INFRATEC wyznaczą nowy trend w spotkaniach branży infrastrukturalnych?

Wziąwszy pod uwagę działania Międzynarodowych Targów Poznańskich, a także obecność wielu liderów rynku, na pewno warto zaplanować swój udział w majowym wydarzeniu. Już niedługo na łamach „Buildera” i w portalu e-builder.pl przedstawimy Państwu szczegółowy program wydarzeń i atrakcji przygotowywanych przez organizatorów wydarzenia.

■

BIZNES

ITB dla branży Danuta Burzyńska: Kiedy powstawał instytut, jego działalność była ukierunkowana na problematykę budowlano-drogową. Przez lata wiele się zmieniło. Dzisiaj działalność ITB jest bardzo szeroka i interdyscyplinarna. Jakie są priorytety na najbliższe lata?

Jan Bobrowicz: Przede wszystkim bezpieczeństwo użytkownika obiektów budowlanych. Bezpieczeństwo szeroko rozumiane, związane zarówno z zagrożeniem utraty życia, zdrowia czy komfortu życia, jak i – od strony ekonomicznej – z minimalizacją kosztów użytkowania.

I tak na przykład hałas – nadmierny, ciągle oddziałujący na użytkownika – może być przyczyną szybkiego zmęczenia, a następnie postępujących trwałych zmian zdrowia, takich jak utrata słuchu, przemęczenie czy depresja. Ryzyko wystąpienia pożaru jest kolejnym potencjalnym zagrożeniem życia i zdrowia. Może powodować spłonięcie, poparzenia, okaleczenia na skutek trudności z ewakuacją w zadymionych pomieszczeniach, a także zatrucia produktami spalania. Z kolei w trakcie eksploatacji obiektów budowlanych użytkownik nie może być narażony na jakiekolwiek szkodliwe, trujące substancje, emitowane z wyrobów budowlanych. Szeroko rozumiane bezpieczeństwo użytkownika w całym cyklu życia obiektu to zdecydowanie priorytet naszych działań.

D.B.: W jaki sposób będziecie Państwo realizować ten główny cel i jakie kierunki rozwoju badań on wyznacza?

J.B.: Cel ten będziemy realizować

Szeroko rozumiane bezpieczeństwo użytkownika w całym cyklu życia obiektu to priorytet naszych działań.

dr inż.

JaN BoBrowIcZ

Fot. arch. ITB

Builder

44

marzec 2014

budowlanej

przez rozwijanie metod badań wyrobów budowlanych i rozwiązań konstrukcyjnych. Poza tym z dbałości o ochronę zasobów naturalnych, która jest obowiązkiem każdego człowieka żyjącego na ziemi, wynika potrzeba badań nad możliwościami recyklingu wyrobów budowlanych i zmniejszenia ilości odpadów na składowiskach. Do tego celu służy między innymi opracowana deklaracja środowiskowa. Prace nad nią rozpoczęliśmy sześć lat temu i okazało się, że konieczne jest rozszerzenie zakresu tych prac, bo wpisa-

Rozmową z Dyrektorem Instytutu Techniki Budowlanej, rozpoczynamy cykl publikacji przybliżający ofertę ITB w Warszawie skierowaną do przemysłu budowlanego. liśmy się z wyprzedzeniem w przygotowywane akty prawne. Chodzi o najnowsze unijne Rozporządzenie 305/2011, dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, czyli tak zwany CPR, w którym dodano siódme wymaganie podstawowe dotyczące właśnie środowiska.

D.B.: Rozwój certyfikacji na znak jakości jest dziś niezwykle ważny dla producentów materiałów budowlanych…

J.B.: Szczególnie w okresach gorszej koniunktury, kiedy pokazanie, że wyrób jest lepszy, staje się waż-

J.B.: Rozwój bazy badawczej, która jest niezbędna do oceny dynamicznie zmieniających się wyrobów budowlanych wraz z postępem technologicznym. Mam tu na myśli także liczne metody obliczeniowe, które u nas dodatkowo można zweryfikować poprzez badania w dużej skali. No i oczywiście rozwój kadry Instytutu ukierunkowany na wszystkie obszary związane z budownictwem: konstrukcje, wszelkiego rodzaju instalacje i systemy bezpieczeństwa instalowane powszechnie w obiektach.

D.B.: Co jest najmocniejszą stroną oferty ITB dla przemysłu budowlanego?

J.B.: Moim zdaniem kompleksowa obsługa klienta w zakresie wprowadzania wyrobów, zwłaszcza tych innowacyjnych, do obrotu to pod-

D.B.: Jak w tym zakresie wygląda specjalizacja Instytutu, jakie problemy branży są rozwiązywane i w jaki sposób?

J.B.: Specjalizacja ITB to właściwie cały obszar badania wyrobów i rozwiązań konstrukcyjnych stosowanych w budownictwie. Badania i metody numeryczne wsparte obserwacją prowadzoną w obiektach budowlanych umożliwiają podejmowanie prawidłowych decyzji w zakresie procedur aprobacyjnych i w procedurach certyfikacji. Działamy jako Jednostka Oceny Technicznej w Europie, co oznacza, że świadczymy takie usługi na rzecz producentów nie tylko z Polski, lecz także z innych krajów europejskich i pozaeuropejskich.

Procedury aprobacyjne są niezbędne przy wprowadzaniu innowacyj-

D.B.: Na czym polega konkurencyjność ITB i jego oferty dla budownictwa?

J.B.: Konkurencyjność ITB należy rozpatrywać na kilku poziomach.

Pierwszy i najważniejszy to kompleksowość usługi dla branży budowlanej – od projektowania, poprzez badania i ocenę wyrobów budowlanych oraz ewentualny nadzór nad prawidłowością wykonania, aż po ocenę całego obiektu, i to w całym cyklu życia. Poziom drugi to potężna i bardzo bogata baza badawcza, w tym wiele stanowisk badawczych, unikalnych na skalę europejską. Poza tym kadra o wielkim doświadczeniu, przygotowana i wykształcona w znacznej części w ITB, doskonale znająca nie tylko wyroby, lecz także konstrukcje z licznych analiz przyczyn awarii.

Oprócz tego szeroka współpraca międzynarodowa i postrzeganie ITB w Europie jako kompetentnej, niezależnej oraz bezstronnej organizacji. Wszystkie te elementy łącznie decydują o tym, że ITB ma liczną grupę klientów z Europy i całego świata.

D.B.: Dziękuję za rozmowę.

www.ebuilder.pl

marzec 2014

nych wyrobów budowlanych. Dzięki temu, że w Instytucie mamy doświadczoną kadrę naukową i badawczą oraz wiedzę z obszaru związanego z awariami, możemy oceniać i w trosce o bezpieczeństwo użytkowników ustalać minimalne wymagania dla nowych rozwiązań materiałowych wprowadzanych do budownictwa. Prowadzimy liczne badania technologiczne wyrobów przed etapem wprowadzenia do obrotu – na etapie rozwoju wyrobu wykorzystujemy unikalne wyposażenie, którym nie dysponuje producent.

Wykonawcom robót w dokumentach wydawanych przez ITB pokazujemy optymalne i bezpieczne wykorzystanie możliwości jakie daje konkretny wyrób, zestaw wyrobów lub rozwiązanie techniczne w Warunkach wykonania i odbioru robót lub odpowiednich Rekomendacjach Technicznych.

45

D.B.: Jakie jeszcze inne cele są dla Pana istotne?

stawowa zaleta oferty ITB. Wiele naszych działań na rzecz przemysłu budowlanego bardzo się uzupełnia. Największy obszar naszej działalności stanowią bezsprzecznie badania, robimy też całą masę ekspertyz, do których potrzebne są właśnie badania laboratoryjne i poligonowe.

Dzięki temu ITB jest w stanie obsłużyć klienta kompleksowo. Jeśli przychodzi on do nas z problemem, to najpierw staramy się jego problem wspólnie zrozumieć. Kiedy już wiadomo, o co chodzi, zwykle nie kończy się na opinii, bo pojawiają się dodatkowe potrzeby. Często na początku klientowi wydaje się, że sprawa jest drobna i dotyczy tylko jakiegoś małego fragmentu. Potem okazuje się, że potrzeby są o wiele większe i chce on skorzystać z wielu naszych usług. Kiedy dobrze mu się uzmysłowi, czego tak naprawdę potrzebuje, to wychodzi zadowolony, a jego wyrób na rynku staje się bezpieczny.

Zakres naszej oferty jest dodatkowo uzupełniany przez możliwość udziału ITB w badaniach przedprojektowych podłoża budowlanego, a także pomoc w procesie projektowania obiektów. Dodatkowo oferujemy kompleksowy nadzór nad realizacją inwestycji od strony technicznej i kontrolą wbudowywanych materiałów.

Builder

niejsze od tego, że wyrób w ogóle jest, czy od tego, że jest on tani.

Rozwijamy również obszar pod nazwą Rekomendacje Techniczne i Jakości, na poziomie wyższym od zwykłej certyfikacji, bo przewidującym konieczność badania próbek wybranych losowo na rynku, bez wiedzy producenta. Odbywa się to dwa razy w roku, a kontrola obejmuje najistotniejsze cechy potwierdzające spełnienie wymagań w czasie. Taka rekomendacja z kontrolą jakości to swoista gwarancja dla odbiorcy wyrobu, że wyrób na pewno spełnia wymagania jakościowe. Są oczywiście w tym obszarze także Rekomendacje Techniczne, które stworzyły nowy obszar dla wykonawców robót. Stanowią one istotny element przepływu wiedzy na temat możliwości zastosowania zwłaszcza nowoczesnych wyrobów budowlanych, obejmują bowiem szczegółowe rozwiązania z detalami, które trzeba wykonać na budowie. Obszar ten opisuje dokładnie sam wyrób, jak również jego możliwości i poszczególne elementy w fazie wykonawstwa. Dokument łączy więc wymagania odnośnie wyrobów z wymogami dotyczącymi ich prawidłowego zastosowania.

NOWOŚCI BUDMY

BUDOWNICTWO

Drzwi GERDA S PREMIUM

Ostrza przemysłowe NOWOŚĆ Jewel Blade XL Premium

NOWOŚĆ

Ostrza przemysłowe Jewel Blade XL Premium GOLD i SILVER produkowane są w brytyjskim Sheffield według najwyższych możliwych standardów. Wytwarzane są przy użyciu wysokiej jakości stali o zawartości węgla 1,25%, która zwiększa trwałość i niezawodność ostrzy.

Wszystkie ostrza posiadają polerowaną powierzchnię, a seria GOLD jest dodatkowo wzmocniona powłoką z azotku tytanu TiN, co wydłuża żywotność ostrzy nawet ośmiokrotnie. Produkty są dostępne w wielu dostosowanych do potrzeb klientów opcjach pakowania.

Nowoczesna wersja bardzo popularnych i cenionych przez klientów drzwi wejściowych do mieszkań Gerda S. Dzięki najnowszym rozwiązaniom konstrukcyjnotechnologicznym uzyskano m.in. doskonałe parametry dźwiękochłonne, a także bardzo dobre uszczelnienie skrzydła. Drzwi w najwyższej klasie odporności na włamanie, jaką stosuje się w budownictwie. Drzwi zostały wyróżnione i przyznano im złoty medal, którego wręczenie odbędzie się na Targach Budma 2014.

GERDA Sp. z o.o.

JK SURGICAL Sp. z o.o.

(pawilon 8A, stoisko 11)

(pawilon 4, stoisko 54)

RAM3 – szpachla wyrównawcza i renowacyjna

NOWOŚĆ

Cementowa, szybkowiążąca, uniwersalna, stabilna, szara zaprawa tynkarska i masa szpachlowa do wygładzania, modelowania i napraw powierzchni ścian i podłóg. Na mineralne podłoża, np. beton, beton porowaty i mur. Idealna do renowacji i modernizacji.

KMT/KMT PLUS/KM – zaprawy murarskie

NOWOŚĆ

Wysokiej jakości zaprawy murarskie do murowania cegieł klinkierowych o różnej nasiąkliwości. Zaprawy cechują się ponadprzeciętną elastycznością, która skutecznie zapobiega powstawaniu rys skurczowych. Dodatek trasu reńskiego radykalnie zmniejsza powstawanie wykwitów i przebarwień na cegłach i spoinach.

SOPRO POLSKA Sp. z o.o. (pawilon 2, stoisko 5)

Nowoczesne e-narzędzia

W ramach rozwoju nowoczesnych form i narzędzi sprzedaży stworzyliśmy markę i serwis wszystkodobudowydomu.pl, promującą ofertę prowadzonych przez naszą spółkę „Chełmski Cement” składów materiałów budowlanych.

W ramach serwisu udostępniamy naszym klientom możliwość zakupu produktów przez internet. Wybór ułatwią nowoczesne e-narzędzia, takie jak interaktywny konfigurator produktowy dostępny na stronie eSklepu. Oprócz szerokiej gamy materiałów budowlanych nasza oferta obejmuje również usługę, w ramach której klient-inwestor może powierzyć proces budowy domu od A-Z doświadczonemu partnerowi.

Zapraszamy do odwiedzenia wszystkodobudowydomu.pl

Parma – rewolucyjna płytka z fugą

Cegłopodobna płytka gipsowa Parma firmy Stegu to nowatorski produkt na rynku okładzin ściennych – płytka połączona z fugą. Główną jej zaletą jest niezwykle prosty i szybki montaż, który nie wymaga fugowania. Nie ma obawy, że niewłaściwe wypełnienie spoin lub nieodpowiednio dobrana barwa fugi zepsują efekt estetyczny. Dzięki płytkom Parma uzyskujemy ścianę ceglaną z fugą w dokładnie tym samym kolorze co płytka. Parma idealnie sprawdza się zarówno w tradycyjnych, jak i nowoczesnych aranżacjach. Płytka występuje w jednym odcieniu kolorystycznym – białym – jednak można z powodzeniem przemalować ją na dowolny kolor.

search your sport@ sportpoland.com

Wszystkie dyscypliny i najlepsze marki w jednym miejscu. Atrakcyjne ceny i szybka wysyłka.

Kompleksowa obsługa klubów, szkół i ośrodków sportowych.

Silvermont

NOWOŚĆ

Jednoskładnikowa, dekoracyjna farba rozpuszczalnikowa antykorozyjna do malowania metali żelaznych narażonych na działanie warunków atmosferycznych.

Do malowania wprost na rdzę.

Stalowy Mocny

DEN BRAVEN EAST Sp. z o.o.

(pawilon 3A, stoisko 14 oraz pawilon 2, stoisko 7)

Odkryj nowoczesny system izolacji termicznej dla dachów spadzistych. Panele Isotec XL łączą w sobie wszystkie tradycyjne fazy budowy poszycia dachu. Isotec XL zapewnia doskonałą izolację termiczną, wodoodporność i wentylację dachu. W ofercie również systemy ścienne. Więcej szczegółów na www.isotecpolska.pl.

Isotec® Polska, Plac Andersa 7, 61-894 Poznań.

ISOTEC® POLSKA (pawilon 6A, stoisko 34)

NOWOŚĆ

ALR Vitraplan – ekskluzywna brama segmentowa

Aluminiowa brama segmentowa z przeszkleniem tworzącym jednolitą powierzchnię. Stanowi niezwykle elegancki element architektoniczny. Idealna do reprezentacyjnych i nowoczesnych obiektów. Nagrodzona w konkursie Red Dot Design Award.

HÖRMANN POLSKA Sp. z o.o. (pawilon 5, stoisko 26)

Nowości 2014 – VRF AIRSTAGE FUJITSU

Na rok 2014 FUJITSU zapowiada kilka ciekawych nowości będących uzupełnieniem systemów ze zmiennych przepływem AIRSTAGE VRF. Najbardziej znaczącą zmianą jest wprowadzenie nowego typoszeregu jednostek zewnętrznych, oznaczonego symbolem VRF J-IIs. Uzupełni on serię AIRSTAGE J, a różnić się będzie głównie gabarytami. Przy utrzymaniu wysokich wskaźników efektywności energetycznej i niskiego poziomu hałasu udało się zaprojektować jednowentylatorową jednostkę zewnętrzną. Jej małe gabaryty pozwalają na swobodną zabudowę.

RAFMET – producent gabionów i paneli ogrodzeniowych

Produkowane przez firmę RAFMET kosze gabionowe to nowoczesny sposób zaaranżowania zewnętrznej przestrzeni, niepowtarzalne połączenie stali i kamienia. Stanowią one jedyne w swoim rodzaju i jednocześnie bardzo solidne rozwiązanie. Więcej na www.gabiony-panele.pl

marzec 2014

Isotec® Polska – Termoizolacje przyszłości

47

NOWOŚĆ

NOWOŚĆ

Badania budynków przemysłowych, magazynów logistycznych, biurowców, chłodni, sklepów, budynków komunalnych ora z wszystkich innych wielkich obiektów budowlanych o kubaturze 500 tys. m3 i większej.

Dystrybutor systemów badania szczelności powietrznej firmy Retrotec USA, przedstawiciel w Polsce: Gamma-Tech.

IRBEST Ltd. (pawilon 3A, stoisko 50)

Builder

NOWOŚĆ

Jednoskładnikowy, ultra mocny klej montażowy do metalu, o wyjątkowo wysokiej odporności i wytrzymałości. Nie wykazuje skurczu, jest idealny do nierównych powierzchni. Po utwardzeniu jest całkowicie mrozoodporny.

Testy szczelności powietrznej (Blower Door testy)

Celem programu jest wypełnienie luki merytorycznej dotyczącej poszczególnych systemów budownictwa wielkopłytowego, problemów technicznych i eksploatacyjnych budynków z wielkiej płyty oraz możliwości ich rozwiązania, a także promowanie wyróżniających się projektów rewitalizacji – metamorfoz – oraz nowoczesnych technologii i materiałów budowlanych, które mają wpływ na trwałość i przedłużenie cyklu życia budynków z WP. Do współpracy zapraszamy firmy budowlane, wykonawcze i producenckie, wpisujące się w ideę przedsięwzięcia zarówno pod względem misji i wizji, jak i z uwagi na posiadaną ofertę produktową lub usługową.

builder@pwbmedia.pl partner programu

Termomodernizacja modernistycznego bloku przy pl. Waryńskiego w Poznaniu

patronat programu

Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości

Więcej informacji o programie na

www.ebuilder.pl

Zdjęcia: archiwum Ultra Architects

BUDOWNICTWO marzec 2014

48 Builder

Nowa stara

Ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny BUILDERA

reklama

jakość

*EDYNE NA RYNKU MOCOWANIE MECHANICZNE DO WZMACNIANIA

%*/4 733 0LUS

Coraz powszechniejsza świadomość wpływu każdego elementu przestrzeni publicznej na ogólny odbiór jej całości skłania do zadawania dociekliwych pytań. Czy miasto ma swój kolor? Skąd wzięła się „pasteloza”? Jaka jest różnica pomiędzy wielobarwnością a chaosem kolorystycznym miasta?

a7)%,+)%* 0 949q

0LANUJESZ OCIEPLENIE BUDYNKU

BY MIEÃ PIÇKN I ENERGOOSZCZÇDN ELEWACJÇ .IE WIESZ CZY STAN TECHNICZNY a7IELKIEJ 0 YTYq NA TO POZWALA

inż. arch. Martyna Maciaszek

C

hociaż coraz częściej dostrzega się szpetność wielkoformatowych reklam, to rzadziej polemice poddaje się samą kolorystykę budynków, traktowaną raczej jako kwestia gustu. Na szczęście i to powoli się zmienia.

Wydobyć, co wyjątkowe

– Nie mogliśmy pozostać obojętni, gdy niedaleko naszej nowej inwestycji zaczęto zamalowywać okoliczne budynki na wielobarwną tęczę – powiedział Marcin Kościuch, architekt i współwłaściciel poznańskiego biura Ultra Architects. – Dlatego od razu ruszyliśmy do spółdzielni jeszcze nietkniętego modernistycznego bloku przy pl. Waryńskiego w Poznaniu, wiedzieliśmy bowiem, że to ostatnie jego dni przed termomodernizacją.

Ostatecznie przekonali oni zarząd projektem „pro bono”, w którym poddali analizie uprzednie warstwy tynku, próbując wywnioskować jego pierwotny kolor. Mimo dużych problemów ze znalezieniem jakiegokolwiek archiwalnego źródła ostatecznie architektom udało się trafić niemal w samo sedno. Jak skromnie mówią: „To raczej możliwie dokładna rekonstrukcja, nie projekt.” Niedługo potem zgłosiła się do biura kolejna spółdzielnia.

a!BY OCIEPLIÃ BUDYNEK Z a7IELKIEJ P YTYq NALE Y PRZED OCIEPLENIEM yCIAN ODPOWIEDNIO JE WZMOCNIÃ 0ROPONUJEMY 0AÎSTWU SYSTEM OPARTY NA NIERDZEWNYCH KOTWACH %*/4 733 0LUS /FERUJEMY DORADZTWO TECHNICZNE WSPARCIE PROJEKTOWE SZKOLENIA DLA WYKONAWCÐW ORAZ WYPO YCZENIE SPRZÇTU q :ESPÐ %*/4 0OLSKA

3YSTEM WZMACNIANIA a7)%,+)%* 0 949q PRZY U YCIU KOTWY 733 0LUS GWARANTUJE BEZPIECZEÎSTWO ❒ PRZENOSZENIE OBCI EÎ yCIANY NATYCHMIAST PO ZAMOCOWANIU ❒ NIEZMIENNOyà PARAMETRÐW PRZEZ LAT U YTKOWANIA ❒ PEWNE WZMOCNIENIE P YT ZARYSOWANYCH I SPÇKANYCH ❒ WYSOKOGATUNKOWA STAL NIERDZEWNA !

OPTYMALIZACJÇ KOSZTÐW ❒ NISKI KOSZT CA KOWITY NA M OCIEPLANEJ ELEWACJI ❒ SZYBKI MONTA BEZ U YCIA CHEMII ❒ D UGOLETNIA YWOTNOyà SYSTEMU ❒ SZKOLENIE DLA WYKONAWCÐW Z ZAKRESU MONTA U WYPO YCZANIE NARZÇDZI MONTA OWYCH DOBÐR ILOyCI PRODUKTÐW DO PROJEKTU

%*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K r UL *E OWSKA r #IASNA TEL r FAX r WWW EJOT PL r EJOT EJOT PL

BUDOWNICTWO

W ramach programu METAMORFOZY rozpoczynamy publikację serii krótkich informacji przedstawiających podstawowe zasady i rozwiązania wybranych systemów wielkopłytowych stosowanych w Polsce w szerszym zakresie od lat 60. do 80. ubiegłego wieku.

Systemy budownictwa wielkopłytowego doc. dr inż. Stanisław M. Wierzbicki mgr inż. Jan Sieczkowski

Builder

50

marzec 2014

Instytut Techniki Budowlanej

W budynkach wielorodzinnych wykonanych w systemach wielkopłytowych wielokrotnie podejmowane są prace remontowe i modernizacyjne. Wobec częstego braku dokumentacji projektowej informacje, choć siłą rzeczy skrótowe, o podstawowych rozwiązaniach technicznych i funkcjonalnych systemów wielkopłytowych zawarte w kolejnych publikacjach „Buildera” mogą ułatwić podejmowanie decyzji związanych z poprawą stanu technicznego.

Poznań coraz uważniej przygląda się kolorom swojego miasta.

W lutym już po raz kolejny rozpoczęto cykl otwartych dyskusji i wystawę pod tytułem „Poznań – miasto w przebudowie” w Centrum Kultury Zamek. Druga odsłona projektu podjęła temat estetyki miasta, które poddawane jest nieustannym transformacjom – ze względu nie tylko na ogrom wielkoskalowych inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych, lecz także na coraz powszechniejsze i coraz bardziej konieczne modernizacje starszych budynków. Pierwszą sesję dyskusji moderował Piotr Libicki, koordynator ds. estetyki Miasta Poznania, a do publicznej dyskusji zaproszono Roberta Bartela – artystę, pedagoga i psychofizjologa widzenia, Andrzeja Kurzawskiego – architekta i pedagoga oraz Grzegorza Piątka – architekta i krytyka architektury.

Podział ogólny

Systemy wielkopłytowe charakteryzują się zasadami układów funkcjonalnych mieszkań i segmentów budynków oraz rozwiązaniami konstrukcyjnymi prefabrykatów i ich połączeń, tzw. złączy.

Stosowane w Polsce systemy wielkopłytowe można umownie usystematyzować wg następujących kryteriów: zasięg terenowy stosowania, stopień swobody kształtowania funkcji oraz sposób produkcji.

Systemy tzw. regionalne, opracowywane przez środowiska budowlane dużych miast wojewódzkich, z założenia przewidziane do stosowania w jednym mieście czy niedużym regionie, to m.in. wrocławska wielka płyta – WWP, Rataje i Winogrady – w Poznaniu, Domino – w Krakowie oraz kilka systemów na Śląsku, wśród których były też systemy produkowane w wytwórniach importowanych z NRD. Systemy tzw. centralne, opracowane w centralnej jednostce projektowej w Warszawie, które następnie stosowane były w wielu regionach, takie jak WUF-T czy OWT, lub opracowane w wyniku konkursu ogłoszonego przez resort budownictwa, z założeniem, że będą stosowane na terenie całej Polski, tzn. W-70 i system szczeciński.

Przyjęto też podział na systemy „zamknięte” i „otwarte”.

W systemach zamkniętych dysponowano ograniczonym zestawem prefabrykatów, które były przewidziane do zastosowania w kilku typowych układach funkcjonalnych mieszkań, tworzących typowe segmenty budynków, z których projektowano całość budynku.

W systemach otwartych przyjęto założenie, że prefabrykaty mogą być różnych wymiarów z zachowaniem wielokrotności przyjętego modułu wymiarowego i stosowane są typowe połączenia prefabrykatów. Pozwalało to na stosunkowo dużą swobodę kształtowania mieszkań i budynków, lecz wiązało się z koniecznością stosowania przyjętego modułu wymiarowego oraz nieprzekroczenia niektórych wymiarów, np. maksymalnych rozpiętości stropu czy wysokości kondygnacji.

W kolejnym numerze: O systemie „Warszawska Uniwersalna Forma”.

Szesnastopiętrowe punktowce z lat 70. na os. Bolesława Chrobrego w Poznaniu

Mozaika na balkonach

Tym razem był to projekt termomodernizacji trzech szesnastopiętrowych punktowców z lat 70. na osiedlu Bolesława Chrobrego w Poznaniu. Zaprojektowane przez prof. Jerzego Buszkiewicza różniły się między sobą jedynie kolorem mozaiki na balkonach. Mimo dokumentacji budynków, tym razem dokładna rekonstrukcja była niemożliwa ze względu na wysokie koszty. Architekci postanowili zatem podkreślić to, co w budynkach było wyjątkowego – miniaturową mozaikę na balkonach.

Pierwszym elementem noszącym w sobie jej ślad jest zaprojektowany specjalnie dla modernizowanych obiektów font. Czcionka ta powstała we współpracy ze studiem „Zupagrafika” prowadzonym przez Davida Navarro, Hiszpana pracującego i mieszkającego w Poznaniu.– Od dawna wiedzieliśmy, że David, tak jak i my, z dużym szacunkiem patrzy na polski powojenny modernizm, i przeczuwaliśmy, że wynik tej współpracy może być ciekawy.

Wspólnie zainspirowali się pracami Ryszarda Winiarskiego, polskiego malarza końca XX wieku. Mozaika na jego obrazach jest łudząco podobna do tej na poszczególnych balkonach. Jednak głównej inspiracji dostarczyły nie same obrazy, lecz sposób, w jaki powstawały.

Winiarski łączył świat sztuki z nauką. Do malowania obrazów wykorzystywał teorie przypadku i gier czy statystykę. Na przykład zagrunto-

Czy nie lepiej wydobyć z tych budynków to, co wyjątkowe? Bo przecież ktoś je kiedyś projektował, ktoś kiedyś miał na nie pomysł. wane na biało płótno dzielił na równe pola, a następnie, rzucając kostką, wypełniał je farbą. Jeśli wylosowana liczba była parzysta – czarną, a jeśli nieparzysta – pozostawiał pole puste.

Architekci zaprosili do współpracy mieszkańców bloków. – Kilka miesięcy przed rozpoczęciem remontu pierwszego z budynków spotkaliśmy się z lokatorami, którzy – za pomocą kostki do gry – sami „wyrzucili” wzór mozaiki, która znajdzie się na balkonach ich bloków – opowiadają.

Renowacja powinna zakończyć się w bieżącym roku.

Tęczowe bloki mogą stać wszędzie. Czy nie lepiej jednak wydobyć z nich to, co wyjątkowe? W końcu ktoś kiedyś je projektował, ktoś kiedyś miał na nie pomysł. Pomysł, który zwykle ginie pod warstwą styropianu.

■ reklama

Kołki do ociepleń EJOT

 łączniki dla profesjonalistów  do 42 cm mocowanej termoizolacji     

(idealne rozwiązanie dla domów pasywnych) szybkie mocowanie termoizolacji bez szpachlowania brak mostków termicznych, brak „efektu biedronki” mocowanie we wszystkich podłożach budowlanych, każdego rodzaju materiału termoizolacyjnego serwis na budowie: pokazy montażu, próby wyrywania zamów dziś – dostawa 24 h

WWW EJOT PL

%*/4 0OLSKA 3P Z O O 3P K #IASNA UL *E OWSKA TEL FAX

BUDOWNICTWO

Jak WzmOCNIć kONsTrUkCJe sklepIeń mUrOWyCh? Materiały kompozytowe w badaniach dr inż. Łukasz hojdys dr hab. inż. zbigniew Janowski, prof. pk dr inż. piotr krajewski

Builder

52

marzec 2014

politechnika krakowska

Przeprowadzone przez autorów badania eksperymentalne miały na celu opracowanie metody wzmocnienia uszkodzonych konstrukcji sklepień w celu zachowania ich walorów historycznych i artystycznych. Do wzmocnienia zastosowano siatki z włókien szklanych lub węglowych wklejane w matryce mineralne.

U

żytkowane obecnie sklepienia, kopuły i łuki to głównie konstrukcje zabytkowe, często narażone na oddziaływanie bardziej niekorzystne, niż było to przewidziane przez ich budowniczych.

Wiele sklepień zostało uszkodzonych w wyniku zmiany sposobu użytkowania obiektu lub na skutek dodatkowych oddziaływań. Konstrukcje te wymagają napraw, rekonstrukcji bądź wzmocnienia, aby mogły być nadal bezpiecznie eksploatowane. Naprawa lub wzmacnianie sklepień murowych jest zagadnieniem trudnym i wymagającym każdorazowo indywidualnego rozwiązania. Wynika to z trudności modelowania sklepionych konstrukcji murowych, ograniczonej wiedzy o właściwościach mechanicznych materiałów zastosowanych do ich wykonania, a także złożonej geometrii sklepień.

Wykorzystanie kompozytów

Współcześnie przy wzmacnianiu konstrukcji murowych coraz częściej stosowane są materiały z kompozytów zbrojonych włóknami. Materiały te zapewniają wykonanie wzmocnienia w sposób mało inwazyjny. Mogą być stosowane w wielu miejscach, gdzie dostęp jest utrudniony, a kształt konstrukcji zróżnicowany – np. przy wzmacnianiu sklepień murowych. Wzmocnienia powierzchniowe wykonane z kompozytów mogą być w przyszłości zdemontowane bez istotnej szkody dla oryginalnej konstrukcji, co jest szczególnie ważne w przypadku obiektów zabytkowych [1], [2], [3]. Dotychczasowe badania konstrukcji murowych wzmacnianych kompozytami koncentrowały się głównie na wykorzystaniu kompozytów FRP

(Fiber Reinforced Polymer) [4], [5], [6], [7]. Obecnie obserwuje się wzrost zainteresowania kompozytami z matrycami mineralnymi [8], [9], [10].

Badania

Przeprowadzono je na modelach sklepień walcowych wzmocnionych przy powierzchni grzbietowej kompozytami o matrycy mineralnej zbrojonymi włóknami szklanymi lub węglowymi [11]. Taka lokalizacja wzmocnienia (po stronie grzbietowej sklepień) ma podstawowe znaczenie w obiektach historycznych w sytuacjach, gdy podniebienie sklepienia zdobią cenne polichromie. Celem badań było określenie wpływu zastosowanej metody wzmocnienia na nośność i sposób zniszczenia sklepień oraz porównanie wyników badań przeprowadzonych na sklepieniach wzmocnionych i niewzmocnionych.

Opis elementów badawczych i metodyka

Badania prowadzono na pasmach sklepień walcowych o szerokości 1040 mm i grubości 125 mm. Rozpiętość elementów w świetle podpór wynosiła 2000 mm, a strzałka – 730 mm (rys. 1).

Elementy murowano z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie wapiennej. Średnia wytrzymałość na ściskanie cegieł wynosiła 24,4 N/mm2 a zaprawy 1,1 N/mm2.

Do wzmacniania sklepień wykorzystano dostępne na rynku rozwiązania systemowe przeznaczone do wzmacniania konstrukcji murowych.

Stosowano siatki wykonane z włókien szklanych (rys. 2a) lub z włókien węglowych (rys. 2b). W pierwszym wariancie zastosowano pasmo siatki z włókna szklanego odpornego na środowisko alkaliczne o szerokości 0,9 m i wytrzymałości na rozciąganie ok. 45 kN/m. Zastosowane w drugim wariancie pasmo siatki z włókna węglowego o szerokości 1,0 m charakteryzowało się wytrzymałością na rozciąganie ok. 225 kN/m. W obu przypadkach matrycę stanowiła zaprawa polimerowo-cementowa z dodatkiem rozproszonych włókien. Średnia wytrzymałość zaprawy na ściskanie wynosiła 31,8 N/mm2, a na zginanie 12,5 N/mm2. W badaniach przyczepności wzmocnienia do muru i do betonu obserwowano zniszczenie kohezyjne w materiale podłoża i uzyskano wytrzymałość na odrywanie od muru 0,4 N/mm2, a od betonu >2,4 N/mm2 (rys. 2c).

Wszystkie sklepienia badano do zniszczenia pod obciążeniem pionowym przykładanym bezpośrednio do powierzchni grzbietowej w 1/4 roz-

Włókna szklane są najstarszymi, najtańszymi

i najczęściej stosowanymi włóknami używanymi do zbrojenia kompozytów. Stosowane są szeroko w przemyśle samochodowym, lotnictwie, elektronice, szkutnictwie, elektrotechnice, budownictwie przemysłowym i in. Istnieją dwa podstawowe typy włókien szklanych – E i S. Pierwszy z nich ma gorsze własności mechaniczne (sprężyste, wytrzymałościowe, zmęczeniowe, udarnościowe, termiczne, reologiczne), ale znacznie niższą cenę niż typ S, stworzony z przeznaczeniem dla zastosowań militarnych. W chwili obecnej nadal znacznie częściej stosuje się włókna typu E.

Rys. 1. Geometria badanych sklepień wraz z przyjętymi oznaczeniami warstw cegieł a)

b)

c)

Włókna grafitowe

pojawiły się na rynku w latach 50. Większością parametrów przewyższają włókna szklane, są jednak od nich znacznie droższe. Można wyróżnić trzy grupy tych włókien: wysokowytrzymałe, wysokomodułowe i ultrawysokomodułowe. Najczęściej stosowane włókna grafitowe znane są pod nazwami handlowymi Toray T300 i AS.

Włókna węglowe są również włóknami Rys. 2. a) Siatka z włókien szklanych – wiązki włókien ułożono w rozstawach co ok. 25 mm, b) siatka z włókien węglowych – wiązki ułożone co ok. 10 mm, c) pomiar przyczepności przez odrywanie

grafitowymi, ale o mniej uporządkowanej strukturze. Obok obszarów o strukturze właściwej dla krystalicznego grafitu, występują obszary o zaburzonej sieci krystalicznej, a nawet obszary całkowicie jej pozbawione. W porównaniu z włóknami grafitowymi mają one gorsze własności mechaniczne, są jednak od nich tańsze.

Elementy wzmocnione siatką z włókien szklanych

Rys. 3. Rozmieszczenie czujników pomiarowych

Badania sklepień wzmocnionych siatką z włókna szklanego przebiegały podobnie. Wraz ze wzrostem obciążenia obserwowano pojawienie się i rozwój pierwszej rysy – przy powierzchni podniebienia pod miejscem przyłożenia obciążenia (w przekroju sąsiadującym z warstwą cegieł 12B – rys. 4a). Pojawienie się pierwszej rysy następowało przy obciążeniu ok. 7÷9 kN. W początkowej fazie badań przemieszczenia narastały w przybliżeniu liniowo (rys. 7a). Wyraźna utrata sztywności elementów następowała po przekroczeniu obciążenia ok. 22÷23 kN w związku z po-

marzec 2014

W pracy przedstawiono wyniki badań sklepień wzmocnionych siatką z włókien szklanych (sklepienia S02W, S03W, S09W) oraz sklepienia wzmocnionego siatką z włókien węglowych (element S07W). Wszystkie sklepienia z wyjątkiem sklepienia S09W uczestniczyły we wcześniejszych badaniach jako elementy niewzmocnione [11], [12]. Siatki zbrojeniowe wklejano na powierzchnię grzbietową sklepień po wcześniejszym uzupełnieniu ewentualnych rys i ubytków. Badania sklepień wzmocnionych prowadzono po czternastu dobach od dnia wykonania wzmocnienia.

To kompozyty, w których w charakterze fazy wzmacniającej wykorzystywane są różnego rodzaju włókna – stanowią one element nośny, podczas gdy osnowa służy jako spoiwo łączące włókna. Osnowa zapewnia rozdział obciążenia zewnętrznego pomiędzy włókna, a także chroni je przed czynnikami zewnętrznymi. W niewielkim natomiast stopniu uczestniczy w przenoszeniu obciążeń zewnętrznych.

Kompozyty włókniste są najbardziej efektywnymi spośród materiałów kompozytowych, w tym sensie, że wykazują najlepsze własności mechaniczne i wytrzymałościowe przy najmniejszym ciężarze właściwym. W kompozytach włóknistych wykorzystywanych do wzmacniania konstrukcji budowlanych jako osnowy stosuje się żywice epoksydowe lub zaprawy polimerowo-cementowe. Zbrojenie stanowią włókna węglowe/grafitowe, szklane, stalowe lub bazaltowe.

Wykorzystywane są one najczęściej i produkowane w największej ilości. Decydują o tym ich bardzo dobre parametry techniczne, ale również stosunkowo proste metody wytwarzania i względnie niska cena.

53

Wzmocnienie elementów sklepionych realizowane powierzchniowo przy zastosowaniu materiałów kompozytowych zwiększa ich nośność głównie na skutek zwiększenia nośności przekrojów poddanych działaniu sił ściskających na znacznych mimośrodach.

Ograniczone zostaje rozwieranie się rys i pęknięć, nie kształtują się przeguby, co zapobiega przekształcaniu się konstrukcji w mechanizm.

Kompozyty zbrojone włóknami

Builder

piętości. Prowadzono ciągły pomiar siły, przemieszczeń na kierunku radialnym w czternastu punktach pomiarowych oraz przemieszczeń pionowych w miejscu przyłożenia obciążenia. Układ i rozmieszczenie czujników pomiarowych przedstawiono na rys. 3.

BUDOWNICTWO

a)

b)

c)

d) rys przy powierzchni grzbietowej, w matrycy wzmocnienia oraz w obszarze pomiędzy warstwami cegieł 7A i 16A. Przy obciążeniu 39,2 kN nastąpił poślizg pierwszej warstwy cegieł (1A) po powierzchni wezgłowia A – rys. 5c. Nastąpiło zniszczenie elementu. W momencie zniszczenia konstrukcja podzieliła się na dwa segmenty. Pierwszy segment wydzielił się pomiędzy zarysowanym przekrojem podporowym przy podporze B a zarysowanym przekrojem 11B/12B. Drugi segment obejmował pozostałą część sklepienia. W chwili zniszczenia segmenty obróciły się wokół wykształconych przegubów P1 i P2 (rys. 5a-b). Równocześnie nastąpił poślizg segmentu drugiego w przekroju podporowym. Schemat zniszczenia elementu S07W przedstawiono na rys. 6b.

e)

Wyniki badań

Rys. 4. Uszkodzenia elementu S09W: a)-c) lokalizacja przegubów P1-P3, d) przekrój, w którym nastąpiło zerwanie włókien, e) postać zniszczenia elementu S09W b)

c)

d)

e)

Builder

54

marzec 2014

a)

Rys. 5. Uszkodzenia elementu S07W: a)-b) rysy: pod siłownikiem i przy podporze B – widok po zniszczeniu, oznaczono punkty obrotu, c) miejsce poślizgu przy podporze A, d) zarysowanie powierzchni grzbietowej, e) postać zniszczenia elementu S07W jawieniem się i rozwojem zarysowania od strony grzbietowej w obszarze pomiędzy warstwami cegieł 8A i 18. Rysy powstałe od strony grzbietowej przebiegały przez matrycę wzmocnienia i rozwijały się na wysokości spoin wspornych na całej szerokości badanych elementów. Pojawienie się kolejnych pęknięć skutkowało wyraźnym przyrostem przemieszczeń przy niewielkim przyroście obciążenia, co jest wyraźnie widoczne na rys. 7a. W końcowym etapie eksperymentów obserwowano powstanie rys przy wezgłowiach.

Po osiągnięciu obciążenia 31,0 kN dla elementu S02W, 28,2 kN dla elementu S03W i 34,0 kN dla elementu S09W sklepienia uległy zniszczeniu.

Po zerwaniu włókien szklanych w przekroju przy warstwie cegieł 12A łuki przekształcały się w mechanizm (rys. 6a). Widok ukształtowanych przegubów oraz ich lokalizację dla sklepienia S09W przedstawiono na rys. 4.

Element wzmocniony siatką z włókien węglowych

Początkowo badanie sklepienia wzmocnionego siatką z włókien węglowych miało podobny przebieg jak badania sklepień wzmocnionych siatką z włókien szklanych. Pierwsza rysa pojawiła się w miejscu obciążenia od strony podniebienia (ok. 9 kN). Dalszy wzrost obciążenia skutkował pojawieniem się zarysowania w przekrojach przypodporowych. Dla obciążenia bliskiego wartości maksymalnej obserwowano pojawienie się

Wyniki wskazują, że schemat zniszczenia sklepień wzmacnianych przy powierzchni grzbietowej uzależniony jest od stopnia zbrojenia wzmocnienia. Zniszczenie sklepień wzmocnionych siatką z włókien szklanych nastąpiło na skutek przekroczenia wytrzymałości na rozciąganie we włóknach wzmocnienia. Zastosowanie mocniejszych i bardziej sztywnych siatek z włókien węglowych nie spowodowało proporcjonalnego wzrostu obciążenia niszczącego, ale wpłynęło na zupełną jakościową zmianę sposobu zniszczenia łuków obciążonych niesymetrycznie. Przy większym stopniu zbrojenia łuku S07W nastąpiło ścięcie/poślizg w spoinie wspornej w przypodporowym niewzmocnionym przekroju po powierzchni wezgłowia.

Wzmocnienia powierzchniowe wykonane z kompozytów mogą być w przyszłości zdemontowane bez istotnej szkody dla oryginalnej konstrukcji, co jest szczególnie ważne w przypadku obiektów zabytkowych.

Porównawszy wyniki badań sklepień wzmocnionych z wynikami badań przeprowadzonych na sklepieniach niewzmocnionych, dyskutowanych m.in. w [10], [11], [12], [14], należy stwierdzić, że obecność powierzchniowego kompozytowego wzmocnienia od strony grzbietowej wyraźnie zwiększa nośność sklepień [10], [13]. Obserwowany jest kilkukrotny przyrost nośności sklepień wzmocnionych w stosunku do nośności sklepień niewzmocnionych. Wyniki badań sklepień wzmocnionych i niewzmocnionych (S02, S04) zestawiono na rys. 7a. Sklepienia bez wzmocnienia (S02, S04) niszczyły się w sposób gwałtowny bez wyraźnych oznak przeciążenia, na skutek przekształcenia konstrukcji w czteroprzegubowy mechanizm [10], [13], [14]. Wzmocnienie zlokalizowane przy powierzchni grzbietowej sklepień (S02W, S03W, S09W, S07W) skutecznie zapobiegało powstawaniu przegubów przy powierzchni podniebienia na odcinku pomiędzy przekrojami przypodporowymi. Pomimo że zniszczenie sklepień wzmocnionych było nagłe (kruche zerwanie włókien lub ścięcie w przekroju przypodporowym), to moment zniszczenia był sygnalizowany. Poprzedzało go pojawienie się wielu rys w matrycy kompozytu.

Wnioski

Wzmocnienie konstrukcji sklepionych realizowane powierzchniowo przy zastosowaniu materiałów kompozytowych zwiększa ich nośność głównie na skutek zwiększenia nośności przekrojów poddanych działaniu sił ściskających na znacznych mimośrodach. Ograniczone zostaje rozwieranie się rys i pęknięć, nie kształtują się przeguby, co zapobiega przekształcaniu się konstrukcji w mechanizm. Poza obserwowanym w badaniach zniszczeniem na skutek przekroczenia wytrzymałości na rozciąganie kompozytu lub na skutek ścięcia/poślizgu po powierzchni wezgłowia w literaturze opisane są inne schematy zniszczenia sklepień wzmocnionych kompozytami [4], [5], [6], [7], [11]. Postać zniszczenia sklepień wzmocnionych zależy w dużej mierze od ich geometrii oraz cech wytrzymałościowych poszczególnych materiałów.

Powierzchnia przekroju zbrojenia wzmocnienia ma istotny wpływ na postać zniszczenia sklepień. Przy wzmacnianiu zrealizowanym od strony

grzbietowej i obciążeniu pionowym przykładanym niesymetrycznie zwiększanie powierzchni zbrojenia zwiększa nośność sklepień w sposób nieproporcjonalny do zmian powierzchni zbrojenia. Duży stopień zbrojenia powoduje zupełną, jakościową zmianę sposobu zniszczenia łuków obciążonych niesymetrycznie. Klasyczny schemat zniszczenia – zmiana konstrukcji w czteroprzegubowy mechanizm po zerwaniu włókien wzmocnienia – przekształca się, w wyniku braku możliwości powstania przegubu, w mechanizm poślizgowy fragmentów sklepienia w obszarze wezgłowi. Podobny mechanizm może wykształcić się także pod siłą skupioną w przypadku sklepień wzmocnionych z zasypką [13].

Stosowane w badaniach systemy naprawcze, wykorzystujące materiały kompozytowe o matrycach mineralnych, mogą znaleźć zastosowanie przy powierzchniowym wzmacnianiu konstrukcji murowych sklepień i łuków w istniejących obiektach. Z uwagi na wykazaną w badaniach doświadczalnych skuteczność tych materiałów do wzmacniania sklepień stanowią one alternatywę dla technik i materiałów stosowanych tradycyjnie. Przedstawione w pracy rozwiązania nie wykluczają stosowania innych metod wzmocnienia sklepień, takich jak np. ściągi, doklejanie prętów stalowych, drewniane konstrukcje podwieszające i iniekcje.

13. Hojdys Ł., Krajewski P.: Experimental tests on strengthened and unstrengthened masonry vault with backfill, 8th Int. Conf. on Structural Analysis of Historical Constructions (SAHC 2012).

14. Hojdys Ł., Krajewski P.: Behavior of masonry arches strengthened with TRM, 7th Int. Conf. on Arch Bridges ARCH'13, 2013

a)

b)

Autorzy dziękują MAPEI Polska oraz VISBUD-Projekt za bezpłatne udostępnienie materiałów do badań

Abstract

a)

Builder

Literatura

1. ICOMOS. Recommendations for the analysis, conservation and structural restorationof architectural heritage. International Scientific Committee for Analysis and Restorationof Structures of Architectural Heritage, 2003.

2. Janowski Z.: Zasady diagnostyki konstrukcji murowanych w pracy rzeczoznawcy budowlanego, II Konferencja Naukowo-Techniczna „Warsztat pracy rzeczoznawcy budowlanego”, 1996.

3. Janowski Z.: Wpływ założeń na wzmacnianie konstrukcji obiektów zabytkowych, IV Konferencja Naukowo-Techniczna „Warsztat pracy rzeczoznawcy budowlanego”, 1998.

4. Valluzzi M.R., Valdemarca M., Modena C.: Behavior of brick masonry vaults strengthened by FRP laminates, Journal of Composites for Construction, vol. 5, nr 3, 2001.

5. Foraboschi P.: Strengthening of masonry arches with Fiber-Reinforced Polymer strips, Journal of Composites for Construction, vol. 8, nr 3, 2004.

6. Briccoli Bati S., Rovero S., Tonietti U.: Experimental analysis on scale models of CFRP reinforced arches, 3rd National Congress Mechanics of Masonry Structures Strengthened with Composite Materials (MuRiCo 3), 2009.

7. Oliveira D., Basilio I., Lourenco P.: Experimental behavior of FRP strengthened masonry arches, „Journal of Composites for Construction”, vol. 14, nr 3, 2010.

8. Castori G., Borri A., Ebaugh S., Casadei P.: Strengthening masonry arches with composites, Third International Conference on FRP Composites in Civil Engineering (CICE 2006), 2006.

9. Bednarz Ł., Górski A., Jasieńko J., Rusiński E.: Simulations and analyses of arched brick structures, Automation in Construction, vol. 20, 2011.

10. Hojdys Ł., Janowski Z.: Wzmacnianie sklepień murowych siatkami z włókien szklanych, „Czasopismo Techniczne”, vol. 3-B, 2011.

11. Hojdys Ł., Wpływ wzmocnienia materiałami kompozytowymi sklepień murowych na ich nośność, Praca doktorska, Politechnika Krakowska, 2010.

12. Krajewski P.: Analiza wpływu materiału zasypowego na nośność sklepień murowych, Praca doktorska, Politechnika Krakowska, 2010.

marzec 2014

Rys. 6. Schematy zniszczenia elementów: a) S03W, b) S07W; – szkice

55

This paper presents results of experimental tests on masonry barrel vaults strengthened externally with composites. As a strengthening a glass grid or a carbon grid embedded in a cement-based matrix was used. Specimens were strengthened at their extrados. The main aims of presented research were to develope a strengthening method acceptable for vaults with paintings, determine load-carrying capacity and examine failure modes of tested specimens. The results of the tests are compared and discussed.

b)

Rys. 7. Średnie przemieszczenie pionowe mierzone w miejscu przyłożenia obciążenia (punkty pomiarowe 15 i 16): a) sklepienia wzmocnione przy powierzchni grzbietowej siatką z włókien szklanych S02W, S03W i S09W w porównaniu z elementami niewzmocnionymi S02 i S04, b) sklepienie wzmocnione przy powierzchni grzbietowej siatką z włókien węglowych S07W, w tle sklepienia wzmocnione siatką z włókien szklanych

BUDOWNICTWO

(Bez) BłęDNe OCIeplANIe dr inż. Wacław Brachaczek

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Awarie i usterki systemów ociepleń są skutkiem błędów wykonawczych, zaniedbań użytkowników lub stosowania złej jakości materiałów.

Builder

56

marzec 2014

W

ocieplaniu ścian zewnętrznych budynków najbardziej popularnym rozwiązaniem jest system BSO, z warstwą termoizolacyjną w postaci styropianu lub wełny mineralnej. Pomimo zachowania przez wykonawców największej staranności na elewacjach pojawiają się usterki – zarówno natury estetycznej, jak i funkcjonalnej. Większości z nich można uniknąć przez dokładne przestrzeganie wytycznych producentów oraz dostępnych instrukcji. Nie zawsze jednak usterki spowodowane są błędami wykonawczymi – mogą być one również skutkiem zaniedbań ze strony samych użytkowników lub wynikać ze złej jakości zastosowanych materiałów. Klimat, w jakim te ocieplenia funkcjonują, stwarza konieczność doskonalenia tych materiałów. Doświadczenia zdobyte na bazie obserwacji ocieplanych budynków w przeciągu ostatnich lat są osobliwe i mogą stanowić interesujący materiał służący doskonaleniu materiałów instruktażowych.

Sprawdzona metoda

Minęły już przeszło dwa dziesięciolecia od czasu, kiedy na polskich budynkach na dobre zaistniały systemy ociepleń. Ze względu na dużą skuteczność oraz szybki zwrot poniesionych kosztów w postaci oszczędności związanych ze zużyciem energii, ze wszystkich stosowanych rozwiązań największym powodzeniem cieszy się tzw. metoda lekka mokra, z wełną mineralną lub styropianem jako warstwą termoizolacyjną.

Metoda lekka mokra, zwana również metodą BSO (Bezspoinowy System Ocieplania), polega na zamocowaniu do ścian zewnętrznych warstw izolacji termicznej, a następnie zabezpieczeniu tej izolacji siatką wykonaną z włókna szklanego zatopioną w wyprawie klejowo-szpachlowej.

Całość pokrywana jest najczęściej wyprawą tynkarską zawierającą lepiszcze polimerowe lub polimerowo-cementowe. Zgodnie z wytycznymi do europejskich aprobat technicznych dotyczących systemów ocieplania ścian zewnętrznych ETAG 004 dla tej metody stosuje się określenie ETICS (z ang. External Thermal Insulation Composite Systems) [1].

Ponadto, za ocieplaniem systemem BSO przemawia szereg argumentów zarówno natury estetycznej, jak i praktycznej. Do tych pierwszych zaliczyć należy przede wszystkim fakt, że w wyniku ocieplania ścian od zewnątrz możliwa jest aranżacja elewacji z zastosowaniem materiałów w szerokiej gamie kolorów i struktur. Od strony praktycznej za takim systemem ocieplenia przemawiają głównie zasady fizyki budowli, gdyż w takiej strategii ściany zewnętrzne budynków znajdują się zawsze poza strefą przemarzania, w wyniku czego nie następuje skraplanie pary wodnej w objętości muru [1, 2], a ponadto ocieplany od zewnątrz mur stabilizuje pracę układu grzewczego z uwagi na swoją dużą bezwładność cieplną i korzystnie wpływa na mikroklimat wnętrza ze względu na pojemność wilgotnościową murów.

Wraz z upowszechnieniem metody BSO w termomodernizacji zarówno budynków istniejących, jak i nowo wznoszonych, znacznie wzrosły świadomość i kultura wykonawców w zakresie prowadzenia prac ociepleniowych. Przez większość wykonawców prace te prowadzone są już z należytą starannością w przestrzeganiu wytycznych i instrukcji technologicznych producentów systemów ocieplania budynków. Nie znaczy to jednak, że reklamacje w tej branży nie występują, a konsekwencje popełnianych błędów nie są nadal dotkliwe dla użytkowników.

Analiza wybranych awarii systemu BSO

Po analizie usterek istniejących ociepleń ścian na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat można stwierdzić, że ich powstawanie związane jest głównie z niespełnianiem przez wykonawców wymagań podstawowych [1] oraz nieprzestrzeganiem reżimu technologicznego producentów. Popełniane w tym zakresie błędy wykonawcze rzutują zarówno na trwałość oraz funkcjonalność systemów BSO, jak i na estetykę ocieplanych obiektów [3, 4]. Największa liczba błędów popełnionych przez wykonawców związana jest ze stosowaniem komponentów pochodzących od różnych producentów, a w szczególności korzystanie z tańszych zamienników lub innych substytutów niewiadomego pochodzenia.

Na rys. 1. zaprezentowano awarię powstałą na dociepleniu wykonanym z komponentów pochodzących od trzech różnych producentów. Ponadto prace dociepleniowe prowadzone były w kilku etapach rozłożonych w okresie kilku lat. W efekcie po roku od zakończenia prac ociepleniowych na dekoracyjno-ochronnej wyprawie tynkarskiej pojawiły się pęknięcia, oraz nastąpiło odspajanie tej wyprawy od wyprawy klejowo-szpachlowej, w której zatopiono siatkę zbrojącą. Jeśli nawet pominąć fakt, że w świetle obowiązującego prawa budowlanego (Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz Dz.U. z 2004 r. Nr 6, poz. 41) [4] zamiany poszczególnych składników systemu są niedopuszczalne i skutkują utratą gwarancji producenta systemu, to trzeba zaznaczyć, że w myśl art. 93 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane [5] czyn taki jest zabroniony i podlega karze grzywny.

Inną często występującą przyczyną awarii jest prowadzenie robót ociepleniowych przed ukończeniem i odebraniem robót dachowych, demontażem i montażem okien, wykonaniem izolacji podłoża pod posadzki balkonów lub tarasów (rys. 2).

Na rys. 3 zaprezentowano awarię związaną z pojawieniem się pęknięć na elewacji (rys. 3a, b). W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że siatka zbrojąca doklejona została bezpośrednio do warstwy termoizolacyjnej, a nie znajdowała się – zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji ITB [1] – w środku warstwy klejowo szpachlowej. Ponadto stwierdzono, że gramatura zastosowanej siatki była niska i wynosiła ok. 110 g/m2, podczas kiedy w większości krajowych aprobat technicznych wynosi ona

57

marzec 2014

Rys. 1. W skutek zastosowania komponentów systemu ocieplania budynku pochodzących od różnych producentów, niezgodnie z aprobatą techniczną, nastąpił ich brak kompatybilności skutkujący brakiem wzajemnej adhezji.

Rys. 3. Siatka zbrojąca nie została zatopiona w warstwie klejowo-szpachlowej, ale przylegała bezpośrednio do płyty termoizolacyjnej. Ponadto stwierdzono, że gramatura siatki była niska i wynosiła ok. 110 g/m2.

Rys. 2. Brak adhezji spowodowany nakładaniem masy tynkarskiej na wilgotną i niezabezpieczoną przed opadami deszczu wyprawę klejowo-szpachlową.

Rys. 4. Częstą przyczyną awarii jest brak odpowiednich obróbek na powierzchniach poziomych, np. na ogniomurach, attykach czy gzymsach, co pozwoliłoby na odprowadzanie wody opadowej poza lico elewacji wykończonej ociepleniem.

Builder

przynajmniej 145 g/m2, a w przypadku aprobat europejskich – 160 g/m2. Gramatura siatki związana jest bezpośrednio z jej wytrzymałością. Gramatura 145 g/m2 jest dość standardowym i zupełnie wystarczającym rozwiązaniem (w hurtowniach trudno znaleźć produkt o wyższych parametrach, choć zdarzają się i gorsze).

Częstą przyczyną występowania awarii, zarówno natury estetycznej, jak i bezpośrednio rzutującej na funkcjonalność systemu, jest brak odpowiednich obróbek na powierzchniach poziomych, np. na ogniomurach, attykach czy gzymsach, co pozwoliłoby na odprowadzanie wody opadowej poza lico elewacji wykończonej ociepleniem (rys. 4 i 5).

Na rys. 5a zaprezentowano przykład niestarannego wykończenia dolnej części ocieplenia. Niezależnie od rodzaju płyty termoizolacyjnej większość producentów systemów ociepleń, zaleca rozpoczynanie prac ociepleniowych od listwy startowej (rys. 5b). Listwa startowa stanowi osłonę dolnej krawędzi materiału termoizolacyjnego (styropianu lub wełny mineralnej). Listwy wykonane z perforowanej blachy aluminiowej są odporne na korozję i mają ważną zaletę: kapinos, który powoduje, że woda spływająca po ścianie w trakcie zacinającego deszczu nie spływa po cokole.

Podobne skutki jak w przypadku niestarannego wykończenia dolnej części ocieplenia mogą być spowodowane przez rozpoczęcie prowadzenia prac ociepleniowych bezpośrednio od poziomu gruntu, bez zabezpieczenia go od spodu przed przedostawaniem się wód opadowych np. listwą startową usytuowaną na odpowiedniej wysokości od poziomu gruntu (rys. 6).

Kolejną przyczyną awarii, głównie natury estetycznej, jest prowadzenie prac podczas deszczowej pogody, co ma miejsce najczęściej w okresie wiosennym lub jesiennym. Dlatego też zarówno na etapie wykonywania robót, jak i w fazie utwardzania oraz wiązania, materiały należy chronić przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (deszcz, silne nasłonecznienie, silny wiatr). Ponadto trzeba pamiętać, że większość producentów podaje czas utwardzania poszczególnych komponentów w warunkach względnej wilgotności powietrza wynoszącej 50-55% i temperaturze 20°C. (Dla przypomnienia: wilgotność względna to wyrażony w procentach stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej w powietrzu do prężności pary wodnej nasyconej w tej samej temperaturze).

Niskie temperatury oraz wysoka wilgotność powietrza mogą znacznie wydłużyć czas utwardzania, nawet o kilka dni. Ponadto w czasie wykonywania robót i w fazie wysychania temperatura otoczenia i podłoża nie powinna być niższa niż +5°C, a w przypadku materiałów krzemianowych (silikatowych) – niż +8°C. Zapewnia to odpowiednie warunki wiązania tych materiałów.

Nieprawidłowo ułożony harmonogram prac budowlanych również może być przyczyną usterek. Wówczas skutki takiego działania będą odczuwalne i widoczne również na powierzchniach ścian wewnątrz budynków. Sytuacje takie mają miejsce, jeżeli wewnętrzne roboty „mokre” wykonywane są w ocieplonym wcześniej budynku.

Może wówczas dojść do nadmiernego wzrostu wilgotności w ocieplonych ścianach zewnętrznych. Wilgoć ta może utrzymywać się w murach przez szereg miesięcy i utrudniać prowadzenie prac wykończeniowych (rys. 8).

Pomimo zachowania przez wykonawców podczas wykonywania ociepleń największej staranności i prowadzenia robót ociepleniowych zgodnie z większością dostępnych instrukcji, zdarzają się trudne do przewidzenia awarie, na które ani inwestorzy, ani wykonawcy nie mają wpływu. Sytuacje takie mogą mieć miejsce w przypadku dobrze funkcjonujących systemów ocieplania ścian zewnętrznych, szczególnie na powierzchniach północnych ścian. Przy niesprzyjających warunkach wilgoć powstała w wyniku zacinających deszczy może zalegać na takich ścianach przez szereg dni, a nawet miesięcy. Powstają wówczas dogodne warunki rozwoju mikroorganizmów (grzybów i glonów). Oferowane na rynku produkty mogą, ale nie muszą być zabezpieczone na taką okoliczność. Nie ma bowiem w usta-

NIEDOPUSZCZALNA ZAMIANA SKŁADNIKÓW SYSTEMU OCIEPLEŃ Rys. 5. a) Przykład niestarannego wykończenia dolnej części ocieplenia, b) Niezależnie od rodzaju płyty termoizolacyjnej większość producentów systemów ociepleń zaleca rozpoczynanie prac ociepleniowych od listwy startowej.

Rys. 8. Usterka powstała w wyniku prowadzenia prac wykończeniowych zawilgoconych ścian.

W świetle obowiązującego prawa budowlanego (Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41) zamiany poszczególnych składników systemu są niedopuszczalne i skutkują utratą gwarancji producenta systemu, a w myśl art. 93 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane czyn taki jest zabroniony i podlega karze grzywny.

Kolejna trudna do przewidzenia przyczyna awarii związana jest z samą naturą sytemu ocieplenia ścian. Miękki styropian myli się ptakom z martwym drzewem, w którym normalnie poszukują one larw owadów. Szczególnie pracowite dzięcioły nie zniechęcają się jedną nieudaną próbą odnalezienia pożywienia – często na jednej ścianie dzięcioł wykonuje szereg otworów. Tego typu awarie trzeba niestety wkalkulować w ryzyko inwestora, gdyż nie można wówczas liczyć na finansową rekompensatę szkód spowodowanych przez dzięcioły.

marzec 2014

BUDOWNICTWO

wie – Prawo budowlane ani w żadnym innym dokumencie, np. aprobacie technicznej, wzmianki o obowiązku stosowania przez producentów środków grzybo- i glonobójczych. Aby ustrzec się takiej usterki, należy uważnie zapoznać się z kartami technicznymi produktów lub skontaktować się bezpośrednio z producentem i poprosić o informacje, w jakim stopniu wyprawy tynkarskie odporne będą na porastanie glonami lub grzybami.

Builder

58

Wnioski

Rys. 6. Prowadzenie prac ociepleniowych bezpośrednio od poziomu gruntu, bez starannego zabezpieczenia docieplenia przed przedostawaniem się wilgoci, skutkuje pojawianiem się odspojeń wywołanych podciąganiem wilgoci przez wyprawę klejowo- szpachlową.

Rys. 9. Usterka wywołana porażeniem biologicznym – na elewacji widoczny organiczny osad koloru zielonego.

Doświadczenia zdobyte na bazie obserwacji ocieplanych budynków w przeciągu ostatnich lat są osobliwe i stanowić mogą cenny materiał służący doskonaleniu instrukcji oraz innych materiałów instruktażowych do wykonywania ocieplania budynków systemem BSO. Jak pokazuje przytoczony materiał, w praktyce popełnianych jest przez wykonawców wiele błędów, nierzadko wynikających z braku wiedzy. Gorzej jednak, jeżeli powstałe szkody są skutkiem świadomych uchybień podyktowanych względami ekonomicznymi lub związanymi z presją czasu. Skutki popełnianych błędów nie zawsze ograniczają się do mankamentów natury estetycznej – w wielu przypadkach mogą być sygnałem zbliżającej się katastrofy budowlanej. Ponadto świadome bagatelizowanie pierwszych symptomów skutkować może koniecznością poniesienia przez wykonawcę dodatkowych kosztów.

Abstract: The article discusses the selected failures in the insulations systems of buildings often caused by low awareness of the performers. Divided into two groups: failures directly related to warming functionality and aesthetic failures. While in the literature there is knowledge in dealing with the commission of errors by operators in the correct functionality of insulation, it is still difficult to explain the causes of many aesthetic shortcomings, which may be a sign of serious threats. This paper explains some of the causes of such failures, as well as some hints to help you prevent them.

Zdjęcia: archiwum autora

Literatura

Rys. 7. Wybarwienia wywołane oddziaływaniem opadów atmosferycznych, w tym zacinających deszczy, na nieutwardzoną wyprawę dekoracyjno-ochronną.

Rys. 10. Miękki styropian myli się ptakom z martwym drzewem, w którym normalnie poszukują one larw owadów. Szczególnie pracowite dzięcioły nie zniechęcają się jedną nieudaną próbą odnalezienia pożywienia – często na jednej ścianie dzięcioł wykonuje szereg otworów.

[1] Instrukcja ITB nr 334/2002 Bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynków, ITB, Warszawa 2002.

[2] Brachaczek, W.: Wybrane przypadki awarii budowlanych w aspekcie systemów ocieplania budynków, „Materiały Budowlane” nr 7/2013.

[3] Sobala M., Pichniarczyk P.: Błędy wykonawcze w ocieplaniu ścian zewnętrznych systemem ETICS (BSO), http://www.izolacje.com.pl.

[4] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92 poz. 881 z dnia 30 kwietnia 2004 r.).

[5] Prawo budowlane Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r.

Nr 6, poz. 41.

za pre nu me ruj wejdź na stronę www.ebuilder.pl – prenumerata lub zadzwoń pod numer 22 853 06 87

ARCHITEKTURA I DESIGN str. 76

Beton

Zdjęcia: archiwum pracowni OVO Grąbczewscy Architekci

w architekturze

Mecenasi Polskiej Architektury

program promocyjno-edukacyjny Buildera

FAKRO inspiruje Rok 2014 przynosi w ofercie FAKRO zupełnie nowe produkty. Ich wprowadzanie na rynek poprzedzane jest przez cykl konferencji szkoleniowych pod hasłem „FAKRO inspiruje”, organizowanych w centralnej siedzibie firmy, w Nowym Sączu. W pierwszym ze spotkań, w styczniu, uczestniczyli architekci z Izb Architektów, prasy branżowej oraz z biur projektowych wydających katalogi domów jednorodzinnych. Wizyta w siedzibie drugiego na świecie producenta okien dachowych była dla architektów okazją do zapoznania się z najnowszymi, innowacyjnymi produktami FAKRO, takimi jak markiza do okien pionowych czy okno do dachów płaskich.

Wystawa w budowie W Muzeum Historii Żydów Polskich, na powierzchni ponad 4,2 tys. m2, powstaje jedna z najbardziej imponujących wystaw w Polsce. Ulokowana w 8 galeriach, w pełni multimedialna i narracyjna ekspozycja stanowić będzie centralny punkt warszawskiego muzeum. – Z punktu widzenia odbiorcy wyzwanie wiązane z realizacją wystawy może wydawać się łatwe, ale z punktu widzenia kreatorów i realizatorów z pewnością takie nie jest. Opowieść budujemy z 2 tys. elementów. Przygotowaliśmy je poza muzeum i teraz składamy, jak klocki Lego – mówi Mirosław Nizio, właściciel pracowni Nizio Design International, która zaprojektowała i wykonuje wystawę. Realizacja wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich wkroczyła na najważniejszy i najbardziej intensywny etap.

Po pięciu miesiącach od rozpoczęcia montażu prace nad ekspozycją są na półmetku. Otwarcie Muzeum Historii Żydów Polskich zaplanowano na 28 października br.

Fot. arch. Magda Starowieyska/MHŻP

Zapraszamy do nadsyłania propozycji w formie koncepcji lub projektu (zrealizowanego) metamorfozy.

Na propozycje czekamy pod adresem: builder@pwbmedia.pl

Fot. arch. Fakro

W programie wizyty architektów, którzy przyjechali do Nowego Sącza z całej Polski, nie zabrakło także zwiedzania firmy. Architekci mieli możliwość przejścia nowo wybudowanym, liczącym ponad 100 metrów tunelem, łączącym rozległe tereny przedsiębiorstwa. Jako że na zajmowanym obecnie przez zakład terenie zrobiło się „za ciasno”, FAKRO wybudowało nową halę produkcyjną na wcześniej niezagospodarowanych gruntach. Ponieważ oddzielone były one od istniejącego już zakładu międzynarodową linią kolejową, dla zapewnienia sprawnej logistyki wewnątrzzakładowej FAKRO wybudowało pod nią tunel.

Stadion w Gent, oddany do użytku w ubiegłym roku przez Ghelamco, otrzymał prestiżową nagrodę Interiors Award w kategorii „Sports”.

Organizatorem konkursu jest renomowane czasopismo Contract Design Magazine. Ghelamco Arena to najnowocześniejszy stadion powstały w Belgii od 40 lat. Obiekt na 22 tys. miejsc jest stadionem pierwszoligowej drużyny KAA Gent. Inwestycja oddana do użytku przez Ghelamco w lipcu 2013 r. była prowadzona we współpracy z władzami miasta Gent i zarządem klubu.

Nagrodzone w Nowym Jorku wnętrza obiektu są dziełem renomowanego polskiego architekta wnętrz, Przemysława Stopy, założyciela firmy Massive Design. Jury doceniło koncept, w którym energia piłki nożnej znalazła swoje przełożenie na architekturę, oddającą intensywność sportowych doświadczeń kibiców.

Schindler wyposaży najwyższy budynek w Chinach Chiński oddział międzynarodowego koncernu dźwigowego Schindler wygrał kontrakt na dostarczenie urządzeń dźwigowych do najwyższego, stupiętnastopiętrowego drapacza chmur, który powstaje w Chinach w Shenzhen. Shenzhen’s Ping An Finance Center będzie najwyższym budynkiem, jaki do tej pory powstał w Chinach. W wysokim na 660 metrów centrum handlowo-finansowym powstaną liczne biura oraz punkty usługowe. Sprawną komunikację w tak dużym obiekcie komercyjnym zapewnią windy Schindler 7000 przeznaczone dla wysokościowców oraz system efektywnego zarządzania ruchem w budynku – technologia PORT. Instalacja pierwszych wind biurowych rozpoczęła się w grudniu 2013 r., zakończenie prac zaplanowano na kwiecień 2015 r.

Fot. arch. Ghelamco

Ghelamco Arena nagrodzona w Nowym Jorku

Fot. arch. Schindler

ARCHITEKTURA I DESIGN marzec 2014

64 Builder

OD REDAKCJI: Projektancie, pokaż metamorfozę wielkiej płyty!

Rozstrzygnięto konkurs na energooszczędny „Pawilon EXPO Ruukki”. Konkurs został zorganizowany wśród studentów studiów magisterskich Wydziału Architektury oraz Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, studiujących w ramach Międzykierunkowych Studiów Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju w Budownictwie. Studenci wykazali się nie tylko wiedzą na temat zrównoważonych rozwiązań i efektywności energetycznej w architekturze, lecz także niezwykłą kreatywnością. Jury, składające się z przedstawicieli Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz ekspertów Ruukki, oceniło propozycje studentów w oparciu o trzy kluczowe kryteria: innowacyjność, estetykę architektoniczną oraz zakres i poprawność energooszczędnych rozwiązań Ruukki wykorzystanych w zaprojektowanych pawilonach. Wyłonienie zwycięzcy było zadaniem trudnym. Wszystkie prace przedstawiały wysoki poziom, decyzją jury pod kierownictwem prof. nzw. dr hab. inż. arch. Elżbiety Dagny Ryńskiej pierwsze miejsce przyznano Annie Szustak, drugie – Jarosławowi Malickiemu, trzecie zaś trafiło do zespołu – Kacpra Zakrzewskiego i Weroniki Kowy.

Fot. arch. Ruukki

Przebudowa Arkadii

Banki Grupy BPS w nowoczesnej siedzibie

W lutym br. rozpoczęła się przebudowa warszawskiego centrum Arkadia. Cała główna część pierwszego poziomu powiększy się o ponad 200 m2 i przeistoczy w strefę zieleni, naturalnie wyglądającej roślinności, dającej relaks i wytchnienie. Aranżację przestrzeni zdominują naturalne barwy, wysokiej jakości materiały, tworzące kameralną oazę spokoju i poczucie zaciszności. Liczba miejsc siedzących w strefie restauracyjnej podniesie się z pięciuset do co najmniej ośmiuset. Strefa dziecięca, znajdująca się na drugim piętrze, jest planowana jako unikalny koncept, dający edukacyjną rozrywkę w powiązaniu z rekreacją oraz wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii interaktywnych. Jednocześnie będzie ona stanowić duży plac zabaw, zajmujący przestrzeń do 1000 m2.

Projekt przebudowy powstał w grupie projektowej pod kierunkiem pracowni SUD Architekt, a jego autorem jest Jocelyn Frederic Fillard. Zakończenie przebudowy planowane jest na koniec sierpnia 2014 r.

Od połowy stycznia br. Centrala, Oddział Regionalny Banku BPS, a także spółki Grupy BPS mieszczą się w nowym biurowcu przy ul. Grzybowskiej na warszawskiej Woli. Wykonawcą oddanego do użytku pod koniec ubiegłego roku budynku była polska firma UNIBEP. Budowa trwała niespełna dwa i pół roku. Nowa siedziba Grupy BPS to budynek klasy „A”, który dzięki energooszczędnym rozwiązaniom uzyskał certyfikat środowiskowy BREEAM. Koncepcja obiektu powstała w pracowni Grupa 5 Architekci. Nowoczesny projekt koresponduje z ceglaną architekturą Muzeum Powstania Warszawskiego, mieszczącego się naprzeciwko, w budynku dawnej Elektrowni Tramwajowej.

Fot. arch. Grupa BPS

Fot. arch. Arkadia

To już dziesiąty raz, kiedy międzynarodowy zespół ekspertów ds. kolorystyki marki Dulux wskazał wiodące trendy we współczesnym wnętrzarstwie. Na podstawie obserwacji rzeczywistości, zawirowań gospodarczych i kondycji społeczno-ekonomicznej na świecie specjaliści wskazują myśl przewodnią, następnie pięć wiodących trendów, a na koniec wybierają Kolor Roku. W ubiegłym roku głównym kolorem był odcień indygo, mający wyrażać dialog oraz bardziej dogłębne zrozumienie, a także ogromne znaczenie więzi na płaszczyźnie globalnej. Z kolei rok 2014 minie pod znakiem uwalniania potencjału, którego najpełniejszym wyrazem jest morski odcień zieleni o nazwie Morze Możliwości.

Fot. arch. Dulux

Builder

66

marzec 2014

Dekada trendów kolorystycznych Dulux

Cisza wyróżniona, czyli nagroda dla szkła Pilkington Optiphon™ Pilkington Optiphon™ – szkło laminowane o wysokiej izolacyjności akustycznej – otrzymało prestiżowy Znak Jakości Akustycznej (Quiet Mark) przyznawany przez brytyjskie Towarzystwo ds. Ograniczania Hałasu (Noise Abatement Society). Wyróżnienie potwierdza zalety szkła Pilkington Optiphon™ w zakresie zapewnienia komfortu akustycznego w budynkach. W 2013 r. nagrodzono kilkadziesiąt „cichych” produktów w ponad trzydziestu kategoriach. Wyróżnione rozwiązania posłużyły do zaprojektowania wzorcowego Cichego Domu (Quiet House), który był prezentowany na znanej brytyjskiej wystawie Dom Idealny (Ideal House Show). W oknach modelowego domu wykorzystano szkło Pilkington Optiphon™ nagrodzone w kategorii „Przeszklenia akustyczne”.

Fot. arch. Pilkington

ARCHITEKTURA I DESIGN

Nowoczesny design i zrównoważone budownictwo w jednym

„OSADA CZORSZTYN” SPOTKANIE TRADYCJI Z NOWOCZESNOŚCIĄ Luksusowe całoroczne domy na sprzedaż zlokalizowane w Czorsztynie na brzegu jeziora.

LOkALiZACjA: Osada znajduje się w malowniczej części Jeziora Czorsztyńskiego, z cypla rozpościera się przepiękny widok na Tatry, Gorce oraz Pieniny. Oddalona od Krakowa tylko o 100 km. Na ogrodzonym terenie osady znajduje się basen oraz szałas z paleniskiem przeznaczony na miejsce towarzyskich spotkań. Okolice strzegą dwa zamki w Nidzicy i Czorsztynie.

NieRuChOmOść: Wszystkie domy wybudowane w technologii tradycyjnej gdzie połączono bale drewniane z kamieniem, stalą i szkłem.

W OfeRCie trzy rodzaje domów: 1. MIZERANA: pow. 126,35 m2 składa się z salonu z tarasem oraz jasną kuchnią, 2 łazienek, trzech sypialni i gabinetu.

2. MANIOWY: pow. 146,20 m2 składa się z salonu z tarasem, jasnej kuchni, jadalni, 2 łazienek, czterech sypialni i gabinetu.

3. KluSZKOWCE: pow: 157,80 m2 składa się z salonu z tarasem, jasnej kuchni, jadalni, 3 łazienek, czterech sypialni i gabinetu.

W CeNie DOmu jeST pROjekT ARANżACji WNęTRZA. Cechy nieruchomości:  unikalna lokalizacja,  aranżacja wnętrza według indywidualnych potrzeb klienta,  idealne miejsce do wyciszenia jak i aktywnego spędzania czasu na łonie natury (żagle, kajaki, surfing, rowery, konie, paralotnie, wędkarstwo, wyciągi narciarskie, rajdy terenowe)  na terenie osady basen i szałas  teren ogrodzony

kONTAkT W SpRAWie OfeRTY tel: 728-178-501 biuro@wawel-service.pl

Zapraszamy do skorzystania z naszych usług finansowych kontakt w sprawie oferty kredytowej Dorota Krajewska-Ptak, e-mail: kredyty@wawel-service.pl

www.osadaczorsztyn.pl

architekt rkW – rhode, kellerman, WaWroWsky architektur rchitektur und städtebau, düsseldorf

profile

Wojciech GrabianoWski

tego miasta, czyli stadion PGE Arena (za to osiągnięcie odebrał już szesnaście nagród) i odcisnął swoje niepowtarzalne architektoniczne piętno w wielu krajach.

Jest laureatem ponad stu bardzo prestiżowych międzynarodowych nagród, wśród których znajdują się m.in. Special MIPIM Jury Award 1996 – 1 Nagroda Refurbished Office Building, Walter – Hesselbach-Preis, Auszeichnung guter Bauten des BDA Düsseldorf, Green Building Award Architekturpreis für Nachhaltigkeit, Innovationspreis Architektur und Bauwesen, ICSC International and European Design and Development Award, Goldene Plakete des Bundesbauministers czy Złoty Wawrzyn Olimpijski przyznany przez Polski Komitet Olimpijski pod honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Największym sentymentem darzy

Projekty Zakres projektowania: biurowce, budynki urzędowe, główne siedziby koncernów i spółek ubezpieczeniowych, wieżowce za granicą i na terenie kraju, centra, galerie i domy handlowe, projekty infrastruktury, obiekty sportowe, planowanie krajobrazu, design produktów.

Wojciech Grabianowski to jedna z najbarwniejszych postaci architektury. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, emigrant mimo woli, który podczas pobytu na obczyźnie włączony został do elitarnego grona uhonorowanych medalem Świętego Wojciecha (przyznanym przez Radę Miasta Gdańsk) za „wybitne osiągnięcia przekraczające granice regionu i państwa”.

Od roku 1972 przeszedł długą drogę od szeregowego architekta do współwłaściciela zarządzającego w jednym z najstarszych i najbardziej renomowanych biur architektonicznych w Niemczech, tzn. RKW – Rhode, Kellermann Wawrowsky w Düsseldorfie. Wzbogacił Gdańsk o największy „bursztyn” w historii

Wybrane projekty realizowane w Polsce Warszawa: • al. Szucha 21, biurowiec ARTICOM CENTER • ul. Madalińskiego, budynek mieszkalny MOKOTOVIA • ul. Parkowa 21, ekskluzywny budynek mieszkalny PAROWA ŁAZIENKI • ul. Cybernetyki 7, kompleks biurowców Cybernetyki Business Park • ul. Poleczki, kompleks biurowców Poleczki Business Park • ul. Senatorska, ekskluzywny budynek usługowo-biurowy • ul. Bracka, SMYK – budynek usługowo-biurowy • ul. Rakowiecka – kompleks mieszkaniowy Kraków: • ul. Przy Rondzie, Sąd Apelacyjny + Ośrodek Szkoleniowy Poznań • ul. Droga Dębińska, kompleks mieszkaniowy • ul. Mielżyńskiego, budynek biurowo-usługowy Okrąglak • ul. Murawa, budynek biurowy Murawa Office Park • ul. Krysiewicza 2 / ul. Półwiejska, budynek usługowo-biurowy Deptak Gdańsk • ul. Szafarnia, kompleks mieszkaniowy SZAFARNIA • ul. Angielska Grobla, kompleks mieszkaniowy NA STĘPCE • PGE ARENA w Gdańsku Koszalin • ul. Gnieźnieńska, centrum handlowe CENTRUM KOSZALIN

Fot. Michael Reisch

PGE Arena, Gdańsk, Polska

Wojciech Grabianowski 1. Motto projektowe i życiowe Być architektem jest stosunkowo łatwo, ale o wiele trudniej jest być dobrym człowiekiem – powtarzane za moim profesorem Stanisławem Zamecznikiem z PWSSP w Poznaniu.

2. Autorytet/guru architektoniczny Właśnie prof. Stanisław Zamecznik, który co prawda nigdy niczego nie zbudował, ale potrafił fantastycznie przygotować młodych ludzi do zawodu i do życia.

Fot. Gunter Binsack, Leipzig Leopoldina

Narodowa Akademia Nauk Leopoldina, Halle (Salle), Niemcy

Fot. arch. Senatorska Investment Sp. z o.o.

Plac Zamkowy – Business with Heritage, Warszawa, Polska

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Nie ma takiego – po prostu staram się dobrze wykonywać swoją pracę i tworzyć dobre projekty.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy Ja takowych nie posiadam – ani wad ani zalet… (ale może lepiej zapytać o to moją żonę lub kolegów?)

9. Moja pierwsza nagroda Nie przepadam za nagrodami, ale Special MIPIM Jury Award 1996. Pierwsza Nagroda Refurbished Office Building to było coś. Najbardziej bliska jest mi nagroda Giovanni- Batisstadi-Quatro, przyznana w Poznaniu, ponieważ on także był architektem na obczyźnie, a wybudowany przez niego ratusz w Poznaniu, w którym brałem ślub, znajdował się 250 m od mojego rodzinnego domu i właśnie ten obiekt zapadł od dzieciństwa głęboko w mojej świadomości.

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście, w Polsce, w Europie, na świecie) Naprawdę dużą sztuką jest nie mówić o tym, który budynek architekt uważa za najgorszy na świecie.

marzec 2014

69

5. Projekt – zjadacz czasu Wszystkie powstają jednocześnie i za długo, i za krótko, ale zmieniły się proporcje – kiedyś były to dwa lata na projekt i dwa na wykonanie, a teraz pięć lat na projekt i półtora roku na wykonanie.

Builder

Najstarszy pasaż handlowy Specks Hof. Lipsk, Niemcy

Dom Mannesmann Behrensbau, Düsseldorf, Niemcy

4. Najbardziej udany projekt Specks Hof w Lipsku, Haus der Ärzte w Düsseldorfie i Stadion w Gdańsku. Do listy w ostatnim czasie dodałem również powstający w Warszawie projekt biurowo – usługowy Plac Zamkowy.

Było to wielkie wyzwanie, ale wierzę, że nasz trud zostanie doceniony.

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji Przede wszystkim rodzina – żona, dzieci i największa duma, czyli wnuki. Poza tym sztuka i – choć to banalne – podróże…

Fot. Tomas Riehle

Nagrodę Giovanniego Battisty di Quatro, przyznaną mu w roku 2012 w jego rodzinnym mieście Poznaniu.

Przez współpracowników nazywany po prostu „Grabim” – dobry duch swojej firmy, człowiek z dużą dawką autoironii, przywiązany do rodziny, dla którego najważniejsze i w życiu, i w zawodzie, jest po prostu być człowiekiem.

Wojciech Grabianowski urodził się w 1944 roku w Poznaniu. W 1969 roku uzyskał dyplom magistra architekta w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w swym rodzinnym mieście i rozpoczął pracę jako asystent na Akademii Sztuk Pięknych. W roku 1971 wyjechał z żoną Grażyną – także absolwentką PWSSP w Poznaniu – w podroż poślubną do Hiszpanii i Portugalii, bez zamiaru pozostania na stałe na Zachodzie. Zachwyceni architekturą i sztuką Półwyspu Iberyjskiego przedłużyli dozwolony czas pobytu i z powodu konkretnego zagrożenia restrykcjami w ówczesnej PRL postanowili pozostać na Zachodzie.

W roku 1972 Wojciech Grabianowski został zatrudniony jako architekt w renomowanym niemieckim biurze architektonicznym RKW – Rhode, Kellermann, Wawrowsky Architektura + Urbanistyka w Düsseldorfie.

W roku 1982 stał się współwłaścicielem firmy RKW Architektura + Urbanistyka, a od roku 1998 pełni tam funkcję zarządzającego udziałowca.

Emigrant z przypadku, od 44 lat żonaty, ma dwoje dorosłych dzieci i wnuki, z których jest najbardziej dumny, a jego pasją – oprócz rodziny – jest, jak sam mawia, szeroko pojęte zbieractwo i wspieranie sztuki.

W życiu zawodowym najbardziej ceni autoironię i zdrowy dystans do własnych dokonań.

Fot. Carola Kohler

3. Dom marzeń Nie szklany, tylko murowany, stateczny dom wolno stojący w tak nudnym (w pozytywnym tego słowa znaczeniu) kraju, jak Szwajcaria.

Dom, który przetrwa pokolenia.

ARCHITEKTURA I DESIGN marzec 2014

70 Builder

Piękno

barwy i struktury Malarskie i dekoracyjne powłoki ścienne

W

nętrza nie tylko stanowią wizytówkę właścicieli, lecz także w ogromnym stopniu wpływają na kondycję psychofizyczną przebywających w nich osób. Pomieszczenia o przyjemnym, efektownym wystroju nastrajają optymistycznie, poprawiają samopoczucie, zwiększają wydajność pracy – słowem: ułatwiają nam życie. Staranny dobór materiałów, faktur oraz kompozycji kolorystycznych decyduje o charakterze wnętrza. Oczywiście inne zestawienia potrzebne są do biura, inne do korytarza, a jeszcze inne do pokoju dziennego czy sypialni. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, firma Sto oferuje bardzo bogatą paletę powłok do wykończenia wnętrz, obejmującą powłoki malarskie, tynki wewnętrzne, powłoki dekoracyjne i tapety.

Farby wewnętrzne

Wysokiej jakości dyspersyjne i lateksowe farby wewnętrzne Sto oprócz znakomitych parametrów użytkowych wyróżniają się bardzo niską emisyjnością oraz brakiem rozpuszczalników i plastyfikatorów – nie wpływają więc negatywnie na mikroklimat pomieszczeń. Oferowane są w ośmiuset odcieTapeta StoTex Avantgarde pomalowana farbą lateksową StoColor Opticryl

Wojciech Szczepański

Dyrektor Product Managementu Sto-ispo

Właściwy i staranny dobór materiałów, faktur i kompozycji kolorystycznych decyduje o charakterze wnętrza. niach systemu StoColor. Farby lateksowe (StoColor Opticryl) o najwyższej odporności na ścieranie i środki dezynfekujące dostępne są także w czterech wariantach połysku. Dopełnieniem gamy farb wewnętrznych są powłoki silikatowe i mineralne, w najwyższym stopniu przyjazne środowisku, a tym samym idealne do „wrażliwych” pomieszczeń w przedszkolach, szkołach, szpitalach i mieszkaniach, w szczególności odpowiednie dla alergików. StoColor Sil In – matowa i dobrze kryjąca farba silikatowa o charakterze mineralnym – dzięki wysokiej wartości pH posiada nawet właściwości hamujące rozwój pleśni. StoColor Calcetura, farba wapienna do podłoży mineralnych, swoje mocne strony pokazuje przede wszystkim w obszarze ochrony zabytków.

Nowością w segmencie farb wewnętrznych jest StoColor Climasan, pierwsza farba do wnętrz, która oczyszcza powietrze w pomieszczeniu przy zwykłym oświetleniu – całkowicie bez udziału światła słonecznego. Odpowiedzialny za to jest efekt fotokatalizy: każdy promień światła, jaki pada na powierzchnię pokrytą farbą, aktywuje katalizator, który z kolei uruchamia redukcję szkodliwych substancji i nieprzyjemnych zapachów. Efektem jest odczuwalnie lepsze powietrze w pomieszczeniach, nawet takich, jak kuchnie czy palarnie. Dzięki swojemu wyjątkowemu działaniu StoColor Climasan stanowi idealną alternatywę dla odświeżaczy powietrza, z których część zawiera substancje chemiczne.

Tynk StoDecolit pomalowany farbą StoColor In

Modelowany tynk StoDecolit

Tynki wewnętrzne

Zastosowanie tynków dekoracyjnych umożliwia uzyskanie odpowiedniej faktury powierzchni oraz zapewnienie indywidualnego charakteru pomieszczenia. Dostępne w tym segmencie są gotowe do użycia tynki akrylowe StoDecolit i wapienne StoMiral Kalk, o fakturze baranka, żłobionej i modelowanej, oraz tynk kamyczkowy StoSuperlit.

StoCalce Mamorino StoCalce Veneziano

71

marzec 2014

StoTex Avantgarde Carre

Builder

Połączenie materiałów kolekcji StoCalce Deco, powstałych z fascynacji kulturą śródziemnomorską, ze specjalnymi technikami obróbki umożliwia uzyskanie bardzo interesujących efektów dekoracyjnych. Kolekcja StoCalce Deco składa się z czterech systemowych produktów: StoCalce Mamorino jest czysto mineralną, drobnoziarnistą masą szpachlową na bazie pyłu marmurowego i naturalnych pigmentów. Dzięki szlachetnemu wystrojowi barwnego stiuku i przyjemnemu, odczuwanemu w dotyku chłodowi niezwykle gładkiej powierzchni o zróżnicowanym połysku wywołuje wrażenie doskonałości i optycznej głębi. Do wykonania tej kreacji służy gotowa do użycia pasta, która może być barwiona na kilkaset kolorów. Nakłada się ją na podłoże w kilku fazach, za każdym

StoColor Metallic

z deseniem tłoczonym na osnowie ze specjalnej wysokogatunkowej fizeliny, wymagają dodatkowego malowania farbami Sto do wnętrz. Wyjątkowy efekt uzyskuje się przez pokrycie tapet powłoką z efektem metalicznego połysku, np. farbą StoColor Metallic.

Metaliczne wykończenie powierzchni ścian było dotychczas możliwe wyłącznie przy użyciu lakierów lub kosztownych metalowych okładzin. Tymczasem StoColor Metallic jest gotową do użycia powłoką malarską.

Nowa kolekcja obejmuje sześć serii kolorystycznych z dziesięcioma odcieniami każda oraz dziewięć wystrojów wzorowanych na metalach, takich jak aluminium, srebro, miedź, złoto itp. Oprócz wysokich walorów estetycznych tapety Sto charakteryzują się także bardzo wysokimi parametrami mechanicznymi, przez co doskonale nadają się do przekrywania rys i pęknięć tynków.

Tapety

Stanowią dodatkowe narzędzie umożliwiające zróżnicowanie wystroju wnętrz. Zarówno tapety typu raufaza StoEuro Trend, jak również cała seria tapet z włókna szklanego StoTex oraz StoTap Infinity – tapeta

PROMOCJA

Powłoki dekoracyjne

razem nadając efekt struktury poprzez odpowiednie wygładzanie stalową pacą. Dzięki możliwościom stosowania indywidualnych pomysłów kształtowania powierzchni StoCalce Marmorino za każdym razem można uzyskiwać niepowtarzalne efekty plastyczne.

StoCalce Veneziano, tzw. stiuk wenecki, jest mineralną, cienkowarstwową masą szpachlową. Szlachetny kamienny wygląd pokrytej nią płaszczyzny uzyskuje się przez zastosowanie tradycyjnych glin z naturalnie barwionymi pyłami marmuru oraz specjalnej techniki wykonawczej.

StoCalce Fondo jest wygładzającą masą szpachlową na bazie mineralnej. Eleganckie, matowe powierzchnie tej powłoki, opartej na mączce wapiennej i marmurowej, mogą być filcowane, gładzone lub dowolnie kształtowane za pomocą narzędzi do modelowania. Możliwość połączenia ze StoCalce Marmorino i technikami lazurowania pozwala stworzyć jeszcze bardziej różnorodnie ukształtowane powierzchnie.

Przy zastosowaniu StoCalce Effetto uzyskuje się połączenie mineralnej, matowej powierzchni z dodatkiem cząstek naturalnej, złocistej miki. Pod wpływem promieni światła powstają fascynujące efekty optyczne.

Program uzupełnia farba laserunkowa StoLook Lasura. Jest to barwiona, a jednocześnie transparentna powłoka malarska pozwalająca na uzyskanie ciekawego efektu delikatnego, nierównomiernego zabarwienia powierzchni. Zastosowanie tej techniki na podłożach o wyraźnej strukturze (np. na tynku modelowanym) w szczególny sposób podkreśla piękno efektu plastycznego, a przez nałożenie jej na powierzchnię pokrytą StoCalce Fondo można nadać ścianie wenecki lub toskański charakter.

Kolejną propozycję dla barwnego kształtowania wnętrz stanowią powłoki StoLook Piccolo. Mało który produkt łączy kolor i strukturę w tak umiejętny sposób jak ta dekoracyjna powłoka z wielobarwnych, bardzo drobnych płatków. Możliwości kształtowania ścian są różnorodne, ponieważ różne niuanse kolorystyczne można łączyć ze sobą w dowolny sposób. Tak powstaje efektowna powierzchnia ściany o odczuwalnie gładkiej powierzchni. Łącznie osiemnaście odcieni kolekcji stwarza szeroki wachlarz możliwości – od wariantów harmonijnych po intensywne, akcentujące odcienie. Powłoki StoLook Piccolo, o bardzo wysokiej odporności na ścieranie, są szczególnie przydatne w miejscach często uczęszczanych, jak korytarze czy klatki schodowe.

Zdjęcia archiwum: sto-ispo Sp. z o.o.

Wszystkie w bogatej gamie kolorystycznej, o wysokich parametrach użytkowych i łatwe do aplikacji.

ARCHITEKTURA I DESIGN marzec 2014

72 Builder

Rewaloryzacja dawnej fabryki mgr inż. arch. Piotr Gastman

Partner w firmie Archimed sp. z o.o.

Rozbudowa fabryki i jej adaptacja na potrzeby Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania wpisuje się w ideę rewitalizacji tej części Górnego Mokotowa, na której zlokalizowany jest budynek. Stanowi ona przykład zachowania historycznych układów i ich adaptacji na nowe cele.

O

becny adres administracyjny zaadaptowanej fabryki to ul. Olszewska 12. Dzięki uprzejmości varsavianisty, Jarka Zielińskiego, mieliśmy możliwość bliższego poznania historii tego miejsca. Przed rokiem 1944 zakład nosił numer 14.

Posesja Mokotów 1, 2, 3-11 była działką w obrębie gruntów Kolonii Mokotów 1, 2, 3 (własność Georga von Narbuta), której pierwszy pomiar wykonano w 1899 r. Nigdy nie została wydzielona do odrębnej hipoteki i przez cały okres międzywojenny formalnie pozostawała własnością Stanisława Rudzińskiego, choć w całości dysponowała nią wytwórnia „Młot”.

Udziałowcami w fabryce byli Antoni Celiński, Ignacy Kreciński i Michał Zaremba. Zakład w 1938 r. zatrudniał osiemdziesięciu robotników.

Produkowano tam między innymi ogrodzenia, balustrady, kasy, konstrukcje żelazne, zbiorniki, schody, bramy i okna żelazne. Frontowy, parterowy budynek fabryczny z boczną oficyną zachodnią był adaptowanym, starym domem drewnianym. Po jego prawej stronie urządzono wjazd na posesję. Do wczesnej fazy rozbudowy fabryczki należały dwa połączone ze sobą skrzydła dziedzińcowe.

Zachowany projekt Pawła Hosera (absolwenta Politechniki w Rydze, domniemanego autora wspaniałej kamienicy Hoserów w Alejach Jerozolimskich 51) z 1929 r. informuje o zamiarze nadbudowy nad tym obiektem dwóch pięter, jednak zachowany do dziś budynek nie wykazuje żadnych śladów przekształceń, toteż zapewne zajął on miejsce swego wyburzonego poprzednika, czyli w całości powstał ok. roku 1929 lub 1930. Do bocznego skrzydła tego obiektu dostawiono od południa wieżową klatkę schodową, a w oficynie starego skrzydła frontowego urządzono biuro, szatnię i jadalnię.

W 1944 r. zabudowania frontowe doszczętnie spłonęły, zachował się natomiast dwuskrzydłowy gmach na tyłach posesji. Po wojnie na styku obu skrzydeł budynku wymurowano ceglaną wieżę windową i w tym stanie przetrwał on do naszych czasów.

Ocena stanu istniejącego

Projektem rozbudowy fabryki i adaptacji na potrzeby nowej siedziby Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania zajmowaliśmy się od 2008 r.

Stan techniczny obiektu w tamtym okresie trzeba określić jako zły. Budynek od wielu lat nie był użytkowany, a co za tym idzie – nie był także poddawany regularnej konserwacji. Ze względu na to, że nie był ogrzewany oraz praktycznie stał otwarty, zniszczenia były rozległe.

Ceglane mury były mocno zawilgocone a więźba dachowa i stolarka okienna – wypaczone. Niegdyś piękna, ceglana i bogata w detale elewacja była zdegradowana i zniszczona.

Układ głównej konstrukcji budynku zachował się jednak w stosunkowo dobrym stanie. Oceniono, że wymaga on jedynie miejscowych napraw. Dodatkowo takie walory, jak gabaryty budynku, wysokości kondygnacji oraz duża rozpiętość elementów konstrukcyjnych były argumentami przemawiającym za niewyburzaniem tego obiektu.

W zgodzie z ideą rewitalizacji

Zasadnicza bryła budynku z nadbudowaną kondygnacją

Ostatecznie podjęto decyzję o zachowaniu istniejącej substancji i jej rewaloryzacji oraz adaptacji na cele nowej siedziby WSEiZ. Decyzja ta jest kontynuacją polityki prowadzonej przez Wyższą Szkołę Ekologii i Zarządzania. Wpisuje się ona w ideę rewitalizacji tej części Górnego Mokotowa. Proces rewitalizacji należy traktować szerzej niż jako przebudowę jednego obiektu. Jest to korzystne przekształcanie większych obszarów, kwartałów czy dzielnic. Zarówno odnowiona

Odtworzenie izolacji przeciwwodnych

Jednym z pierwszych problemów, z którymi należało się zmierzyć, były zawilgocone i zasolone fundamenty oraz mury. Jest to bardzo groźne i niekorzystne zjawisko. Mury takie mają znacznie obniżoną wytrzymałość. Ułatwiony jest także dzięki temu rozwój niebezpiecznych grzybów i pleśni.

Zlecono w związku z tym odpowiednią ekspertyzę. Wnioski z ekspertyzy wskazywały, że przyczyna takiego stanu leży w nieodpowiedniej izolacji przeciwwodnej lub jej braku oraz w kapilarnym podciąganiu wilgoci. Mury znajdowały się w stanie przekroczonej

Powierzchnia budynku netto: 1585 m2 Liczba kondygnacji: 4 Projekt: 2008-2012 r.

Realizacja: 2012-2013 r.

Inwestor: Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie Generalny Projektant: Archimed sp. z o.o.

Zespół autorski: dr inż. arch. Michał Grzymała-Kazłowski – główny projektant, mgr inż. arch. Aleksandra Ruszkowska, mgr inż. arch. Piotr Gastman, mgr inż. arch. Dariusz Kuljon, mgr inż. arch. Joanna Wachowicz, Sylwia Pskit, inż. arch. Maciej Wyszogrodzki, mgr inż. arch. Aleksandra Mareczka Projekt wnętrz: mgr inż. arch. Agata Sakson Generalny Wykonawca: PBM Południe SA Projekt konstrukcji oraz ekspertyza techniczna konstrukcji: Bomar Projekt Konstrukcje Budowlane Projekt stropów w nadbudowanej kondygnacji oraz wzmocnień murów istniejących: mgr inż. Andrzej Śliwonik Ekspertyza zawilgocenia murów oraz wykonanie iniekcji i izolacji fundamentów istniejących: Firma Wdrożeniowo Badawczo Wykonawcza Suche Mury Projekt instalacji elektrycznych i teletechnicznych: ELPROCONSULT Biuro Projektowo-Doradcze Projekt instalacji sanitarnych: mgr inż. Adrian Dziarnowski Projekt instalacji odśnieżania dachu: dr inż. Marian Sobiech

marzec 2014

Założony przez Inwestora program funkcjonalny znacznie przekraczał powierzchnię fabryki w jej pierwotnej formie. Dlatego też w uzgodnieniu z Konserwatorem Zabytków rozpoczęliśmy poszukiwania możliwości rozbudowy. Podjęta została decyzja o nadbudowie ceglanej bryły budynku o jedną kondygnację oraz o nadbudowie parterowej części o trzy kondygnacje.

We wczesnym okresie projektowania zakładaliśmy także dodanie kondygnacji na poziomie -1. Ze względu na brak możliwości wykonania podpiwniczenia pod budynkiem istniejącym chcieliśmy wykonać je pod dziedzińcem. Planowaliśmy tam stworzenie sali ekspozycyjnej doświetlanej świetlikami w stropie przez dziedziniec. Jednakże koszty związane ze zrobieniem wykopu w bezpośredniej granicy z budynkami istniejącymi okazały się nie do zaakceptowania. Ostatecznie zrezygnowaliśmy więc z tego rozwiązania. Zdecydowaliśmy się za to na rozebranie zewnętrznego szybu windowego. Konstrukcja ta była dobudowana do budynku fabryki w okresie powojennym i wyraźnie się od niego odróżniała. Wykonana była nieestetycznie i szpeciła zasadniczą bryłę. Nowy szyb windowy zaplanowaliśmy w innym miejscu.

Nowa siedziba Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie

73

Program funkcjonalny

Builder

siedziba WSEiZ, jak i nowy budynek administracyjno-dydaktyczny, są przykładami zachowania historycznych układów i ich adaptacji na nowe cele. Według nas dzięki takiemu podejściu do projektowania podkreśla się fakt, że kształtowanie miasta jest procesem ciągłym, a tkanka miejska powinna dawać świadectwo swojej historii.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że budynek znajdował się jedynie w projekcie gminnej ewidencji zabytków oraz został ujęty na obszarze ochrony wybranych parametrów historycznego układu urbanistycznego. Formalnie nie był więc chroniony przed ewentualnymi zakusami na wyburzenie go i zbudowanie na jego miejscu nowego obiektu.

REKLAMA

%KSPERTYZY MYKOLOGICZNO BUDOWLNE /SUSZANIE MURÐW HYDROIZOLACJE 2EMONTY OBIEKTÐW ZABYTKOWYCH

WWW SUCHEMURY PL TEL FAX '3-

Zagadnienia i decyzje konstrukcyjne

Przed przystąpieniem do prac projektowych wykonana została ekspertyza konstrukcji budynku. Zawierała ona zalecenia dotyczące możliwości rozbudowy, jak również wskazywała elementy konstrukcyjne wymagające wzmocnienia. W trakcie prac budowlanych, przy odsłanianiu kolejnych elementów, informacje te były weryfikowane i aktualizowane. Dla przykładu odsłonięte ceramiczne stropy odcinkowe okazały się oparte na szynach kolejowych zamiast na stalowych belkach. Wymagały one oczywiście wymiany i wzmocnienia. W innym miejscu odkryto, że więźba dachowa oparta jest na ścianie budynku sąsiedniego usytuowanego w ostrej granicy. Ta nieprawidłowość także została poprawiona.

Największym konstrukcyjnym oraz inżynierskim wyzwaniem okazała się nadbudowa. Pierwszym ograniczeniem była nośność istniejących ceglanych murów. Drugim – brak zgody sąsiadów na prowadzenie prac budowlanych od strony ich posesji. Uniemożliwiało to rozbiórkę ściany pulpitowej od strony północnej oraz jej ponowne wykonanie. Oznaczało to, że nowe stropy będą „wkładane” do budynku jak do pustego pudełka. Wykonawca w takiej sytuacji poprosił o zmianę zaprojektowanych płyt sprężonych na inne rozwiązanie. Zestawianie wielkogabarytowych elementów dźwigiem pomiędzy istniejące ściany uznano za zbyt ryzykowne. Stropy zostały ponownie zaprojektowane jako gęstożebrowe sprężone stropy typu Rector.

Ze względu na ograniczoną nośność istniejących murów ceglanych konstruktor podjął decyzję o nadbudowie ostatniej kondygnacji w formie stalowej ramy. Rozwiązanie konstrukcji w tej formie jest zdecydowanie lżejsze niż tradycyjna ściana. Usprawniło to także proces budowy, gdyż rama została wykonana poza placem budowy i jedynie zestawiona oraz zamontowana na miejscu.

Budowana od podstaw część budynku wykonana została w technologi żelbetowej. Posadowiona jest ona na płycie fundamentowej grubości 50 cm. Konstrukcyjnie jest to ustrój niezależny od reszty budynku.

Ochrona przeciwpożarowa

Istotnym zagadnieniem projektowym było zabezpieczenie istniejących elementów konstrukcyjnych przed pożarem. Żelbetowe podciągi, stropy oraz biegi istniejącej klatki schodowej musiały zostać doprowadzone do wymaganej odporności. Wybrane zostało rozwiązanie w formie natrysku Tecwoll F firmy Mercor. Tym samym sposobem zabezpieczono nowe elementy stalowe.

Kolejnym problemem okazał się brak możliwości wykonania wymaganej przepisami drogi pożarowej. Ze względu na usytuowanie budynków sąsiednich nie udało się zapewnić wymaganych odległości

Okładzina z płyt Cembrit oraz oprawy elewacyjne firmy Luxiona oraz placu manewrowego do zawrócenia wozu bojowego Straży Pożarnej. Wystąpiono o odstępstwo w tej sprawie. Zalecenia w uzyskanym odstępstwie wskazywały na konieczność wykonania „okna ewakuacyjnego” na elewacji najbliższej do ul. Olszewskiej. Takie okno ma umożliwić sprowadzenie ludzi z najwyższych kondygnacji po podstawionej przez straż pożarną drabinie.

Rozwiązania elewacyjne

Jednym z głównych założeń, jakimi kierowaliśmy się przy rozbudowie obiektu, była zasada, że dodawane elementy i bryły muszą się stylistycznie odróżniać od istniejących i nie mogą udawać ich formy.

Nadbudowę ceglanej bryły zaprojektowaliśmy ze stali i szkła. Elewacja pokryta została powlekanymi kasetonami firmy Blachy Pruszyński lakierowanymi na szaro. Nową, żelbetową część pokryto okładziną z płyt włókno-cementowych na podkonstrukcji aluminiowej firmy Cembrit. Wspomniane okno ewakuacyjne dla straży pożarnej obłożone zostało patynowaną blachą miedzianą TECU Patina. Istniejące ceglane mury – ze względu na konieczność termomodernizacji – pokryto płytkami z elastycznego klinkieru holenderskiej firmy Elastolith.

Charakterystycznym detalem na istniejących elewacjach były ozdobne, kute ściągi belek stropowych. Część z nich udało się zdemontować podczas prac. To nawiązanie do historycznych rozwiązań wykorzystaliśmy w projekcie jako ozdobny motyw graficzny na elementach elewacji. Użyliśmy do tego oryginalnych elementów, a brakujące zostały wykute przez kowala na zamówienie.

Materiały we wnętrzach

Projekt wykończenia wnętrz utrzymany jest w charakterze industrialnym. Efekt ten staraliśmy się uzyskać przez zastosowanie materiałów wykończeniowych charakterystycznych dla budownictwa przemysłowego oraz pokazanie elementów wyposażenia technicznego. Tam, gdzie było to możliwe, odsłonięte zostały istniejące ceglane mury. Po wypiaskowaniu i oczyszczeniu pomalowano je na biały kolor. Ściana w głównym holu pozostała w surowym wykończeniu z betonu licowego. Projekt układu rysunku szalunków tej ściany wykonywaliśmy we współpracy z inżynierami firmy PERI. Instalacje biegnące w przestrzeni sufitów podwieszonych zostały jedynie przesłonięte metalowymi siatkami. Zastosowano rozwiązania firm Barwa System oraz Progress. Szyb windowy został wykonany w konstrukcji stalowej i obudowany szklanymi taflami, co pozwoliło odsłonić całe techniczne wnętrze. Na posadzkach zastosowano linoleum firmy Forbo.

Na ścianach w holach oraz w sali projektowej użyto innego produktu tej firmy – Bulletin Board. Jest to okładzina ścian przeznaczona do prezentacji plansz, ogłoszeń itp. Zastosowano oprawy oświetleniowe firmy Luxiona.

Instalacja odśnieżania dachu

Dach został zaprojektowany jako płaski. W obawie przed dodatkowym, potencjalnym obciążeniem i tak nadwyrężonej istniejącej konstrukcji przez zalegający śnieg zdecydowano o zastosowaniu instalacji rozmrażania. Autorski projekt doktora Mariana Sobiecha zakłada rozłożenie rurociągów z roztworem glikolu w warstwach wykończeniowych dachu. Wydajność takiej instalacji szacuje się na topienie warstwy śniegu grubości 1-1,5 cm w czasie 8-10 godzin.

■

Zdjęcia: archiwum autora

ARCHITEKTURA I DESIGN marzec 2014

74 Builder

wilgotności. Wyniki zasolenia wskazywały na zasolenie azotanami, chlorkami i siarczanami. Siarczany są odpowiedzialne za zmniejszenie wytrzymałości muru i jego degradację, chlorki wpływają na przyśpieszenia korozji elementów metalowych, sole azotowe mogą z kolei świadczyć o nieszczelnej kanalizacji.

Konieczne stało się więc położenie nowej izolacji. Uzupełniona została izolacja pionowa na ścianach fundamentowych. Fundamenty odkopywano w odcinkach nie dłuższych niż kilka metrów w obawie przed wypieraniem gruntu. Po oczyszczeniu ścian nakładana była nowa izolacja.

Pozioma izolacja wykonana została na zasadzie iniekcji. Wybrano metodę ciśnieniową, a zastosowanym środkiem były siloksany. Pod klatką schodową na poziomie -1 wybrano z kolei metodę iniekcji kurtynowej – odwierty zostały wykonane na całej wysokości ścian.

Ważną informacją z przeprowadzonej ekspertyzy było zalecenie, aby nie zestawiać działowych ścian gipsowo-kartonowych z istniejącymi ceglanymi murami. Jako poszycie ścian zastosowano więc płyty włókno-cementowe, które są odporne na działanie wilgoci. Zastosowano także specjalistyczne krzemionkowe farby wysokodyfuzyjne, które przepuszczają skumulowaną w przegrodzie wilgoć na zewnątrz.

ARCHITEKTURA I DESIGN

Przygody z betonem arch. Oskar Grąbczewski

B

eton jest dla mnie jednym z najbardziej fascynujących materiałów budowlanych. Przyznaję, że kiedy zaczynałem interesować się architekturą, kojarzył mi się głównie ze smutnymi pozostałościami PRLowskiego budownictwa – źle wykonanymi estakadami, topornymi wiatami, szarymi prefabrykatami elewacji na budynkach wielkopłytowych. Głównym wrogiem betonu był wszechogarniający brud, który pokrywał z zewnątrz i od wewnątrz nawet wyrafinowane konstrukcje katowickiego dworca PKP czy Spodka.

76

marzec 2014

Odkrywanie na nowo

Builder

Wykorzystujemy beton w każdym z projektowanych przez nas budynków. Nawet jeżeli nie jest on widocznym czy dominującym elementem wnętrz lub elewacji, to zawsze gra kluczową rolę w konstrukcji.

Z czasem, najpierw na zdjęciach i w literaturze, a później na żywo, zacząłem odkrywać prawdziwe perły betonowej architektury.

Pamiętam, kiedy po wygranym międzynarodowym konkursie Robert Schmidt Prize wyjechaliśmy z moimi przyjaciółmi – Jolą i Wojtkiem Trompetami – do Zagłębia Ruhry na półroczne praktyki architektoniczne. Spędzaliśmy czas, pracując i chodząc na wykłady, a w weekendy jeździliśmy po Niemczech, Francji, Holandii i Belgii oglądając architekturę – historyczną i współczesną. I wtedy właśnie zobaczyłem jeden z najbardziej niezwykłych betonowych budynków – kościół pielgrzymkowy w Neviges autorstwa Gottfrieda Bohma. Kościół ten z zewnątrz wyglądał jak uformowana z betonu sztuczna góra o ostrych graniach i stromo ciętych płaszczyznach. Jego wnętrze nie przypominało zaś niczego, co wcześniej widziałem – to zgeometryzowana grota, z mistrzowsko zarysowanym, nieregularnym sklepieniem, z niewielkimi otworami wpuszczającymi do mrocznej świątyni dramatyczne światło. Byłem pod olbrzymim wrażeniem siły i konsekwencji, z jaką architekt posłużył się betonem, w pełni wykorzystując jego możliwości.

Kolejnym odkryciem było Muzeum Castelveccchio w Weronie, gdzie Carlo Scarpa w wirtuozerski sposób zestawił nowe, betonowe elementy z zabytkową tkanką średniowiecznego zamku. Podobne piękno betonowych detali, wchodzących w dialog z kamieniem lub cegłą widziałem później u Stanisława Niemczyka w jego kościołach w Tychach, Czechowicach Dziedzicach, Paprocanach.

Kiedy oglądałem budynki Zahy Hadid – Phaeno Centre w Wolfsburgu czy Muzeum MAXXI w Rzymie – podziwiałem niezwykłe możliwości współczesnego betonu, dzięki którym budynki wyglądają jak olbrzymie rzeźby, uwolnione przynajmniej częściowo z pęt grawitacji. To odczucie miałem też, kiedy zobaczyłem wejście do budynku 40 Bond Street w Nowym Jorku autorstwa duetu Herzog de Meuron. Gdy dotykałem delikatnej pajęczyny spowijającej fasadę wzdłuż ulicy, nie mogłem uwierzyć, że jest ona wykonana z betonu – najmniejsze przekroje jedwabistej, gładkiej struktury miały zaledwie około dwóch centymetrów kwadratowych. Inspiracją do stworzenia tej niezwykłej architektonicznej rzeźby było pokrywające okoliczne budynki grafitti – jego wzory zostały przez architektów skompilowane i przetworzone w abstrakcyjny wzór, do wyprodukowania którego użyto specjalnego betonu o ultrawysokiej wytrzymałości zbrojonego mikrowłóknami.

Co jest atrakcyjnego w betonie?

Oczywiście – jego plastyczność. To, że kiedy zastyga, przybiera dowolną formę, co daje wręcz nieograniczoną swobodę w kształtowaniu architektury. Dla mnie chyba równie ważna jest możliwość zbudowania całego budynku – fundamentów, podłóg, ścian, stropów, dachu, wnętrza, zewnętrza – z jednego materiału. Oczywiście, to co jest

realne w klimacie słonecznej Hiszpanii, Portugalii czy Brazylii, czyli zastosowanie samego betonu bez dodatkowych izolacji cieplnych i przeciwwodnych, w naszym kraju jest praktycznie nieosiągalne. Ale wiadomo – im większe wyzwanie, tym bardziej kusi, żeby je podjąć.

Pierwsze wyzwania

Okazja, żeby zmierzyć się z tematem betonu w architekturze, nadarzyła się tuż po założeniu przeze mnie i moją żonę Basię własnego biura architektonicznego. Razem z Beatą i Witoldem Goczołami, Katarzyną Chobot i Maciejem Grychowskim wygraliśmy konkurs na zagospodarowanie terenu wykopalisk paleontologicznych w Krasiejowie pod Opolem. Do realizacji skierowano pierwszą część naszej pracy – Pawilon Paleontologiczny. Niezwykłość zadania kryła się zarówno w funkcji budynku, który miał stanowić

marzec 2014

ochronę dla skamieniałości prehistorycznych nych warstw terenu. Kontrastuje z nim lekka, mi, podłogami i sufitem, a także zagospodagadów i płazów, w tym najstarszego na świeprzeszklona fasada Pawilonu, obramowana rowaniem terenu, okazał się na tyle dobry, cie dinozaura, silezaura opolskiego (Silesaumodułami wejściowymi wykonanymi z gładże budynek uhonorowano szeregiem narus opolensis), jak i w jego lokalizacji – fantakiego betonu licowego i betonowym stropogród architektonicznych, w tym najważniejstycznej, budzącej skojarzenia z krajobradachem, który pierwotnie miał być pokryty szą – Nagrodą Roku SARP dla najlepszego zem Marsa niecce po kopalni iłu. żelbetowymi prefabrykatami. Prefabrykaty budynku zrealizowanego w Polsce.

Pierwotny, konkursowy projekt zakładał ostatecznie wykorzystano do wyłożenia droKolejna okazja do projektowania z użyzbudowanie wolnostojącego, delikatnego, gi wejściowej. ciem betonu nadarzyła się gdy zostaliśmy szklanego pawilonu. Bliższe studia nad teRealizacja budynku okazała się sporym poproszeni przez miasto Żory o zaprojektomatem oraz dokładne zlokalizowanie przez wyzwaniem dla wykonawcy – był to jeden wanie pawilonu służącego promocji miasta. paleontologów miejsca występoByło to zlecenie wręcz idealne – wania najcenniejszych skamienia- Beton to jeden z najwdzięczniejszych tworzyw, jakie świetnie wyeksponowana działka łości wpłynęły na zmianę lokalizależąca przy wjeździe do Żor my, architekci, mamy do dyspozycji. Jest cji – pawilon musiał oprzeć się z drogi krajowej, brak ograniczeń o iłową skarpę, której stabilność materiałem bardzo ekonomicznym, a jego co do formy i funkcji budynku – była co najmniej dyskusyjna. Roz- możliwości są praktycznie nieograniczone. słowem – pełna swoboda. Niewiązaniem okazała się ściana stety, potwierdziła się stara zasaoporowa – potężna, kilkudziesięciometrowa z pierwszych budynków zrealizowanych da mówiąca o tym, że brak ścisłych wytyczkonstrukcja, do wykonania której najlepszy w całości z betonu architektonicznego w Polnych i ograniczeń to największe możliwe oczywiście okazał się żelbet. Ta decyzja zdesce po 1989 roku. Paradoksalnie okazało utrudnienie dla architekta… Co więcej – okafiniowała na nowo cały projekt – pawilon zosię, że beton fakturowany wyszedł bardzo zało się, że idealna działka kryje w sobie parę stał wykonany w całości z betonu. Ściana dobrze, największych problemów przysponiemiłych niespodzianek. Przebiegały przez oporowa to żelbetowy monolit, wysoki na rzyło zaś wylewanie prostych dziewięć i długi na sześćdziesiąt metrów, ścian z gładkiego betonu. z fakturowanymi odciskami układającymi się Końcowy efekt całości, w pow kompozycję nawiązującą do geologiczłączeniu ze szklanymi ściana-

Zdjęcia: Daniel Rumiancew

Builder

77

Pawilon paleontologiczny w Krasiejowie. Autorzy: Goczolowie Architekci & OVO Grabczewscy Architekci.

Zdjęcia: archiwum pracowni OVO Grąbczewscy Architekci

ARCHITEKTURA I DESIGN marzec 2014

78 Builder

Muzeum Ognia – Żory.

Autorzy: OVO Grąbczewscy Architekci.

roku. Zginęła wtedy połowa mieszkańców nią główne miejskie kolektory kanalizacji samiasta, a na pamiątkę tego wydarzenia ustanitarnej i deszczowej oraz wysokoprężny ganowiono coroczne religijne uroczystości zociąg, a badania geotechniczne wykazały, upamiętniające, które z czasem przerodziły że znajdowało się tam dawne wysypisko się w święto miasta. śmieci – a więc teren okazał się praktycznie W tym momencie wszystko stało się janiebudowlany. Po naniesieniu na plan działki sne – nasz budynek musi przypominać płowszystkich stref ochronnych, obowiązkowo mień. Błyskawicznie pojawiły się pierwsze wolnych od zabudowy, otrzymaliśmy nieposzkice formy – trzy niezależne, rozedrgane dobny do niczego kształt praktycznie unieściany, pomiędzy którymi przepływa przemożliwiający wpasowanie w niego budynku. strzeń zewnętrzna i wewnętrzna. Kształt Zbliżał się termin oddania projektu, a my z Basią znajdowaliśmy się w coraz większej kropce. Żeby przezwyciężyć Warunkiem pełnego wykorzystania stres, wyjechaliśmy na wycieczkę do walorów betonu jest dobry dialog Sieny. I tam, siedząc w autobusie, ze specjalistami z tej dziedziny. wpatrując się we wzięty ze sobą dla zweryfikowała makieta, funkcja wpisała się uspokojenia sumienia plan działki, wpadlipłynnie pomiędzy rzeźbiarsko ukształtowaśmy na pomysł. Oglądany we włoskim słońne ściany. cu dziwny kształt na działce zaczął przypoPojawiło się pytanie, jaka powinna być minać nam płomień. Co więcej – uświadomikonstrukcja budynku. Początkowo myśleliliśmy sobie, że nazwa Żory pochodzi od słośmy o stali – kilkudziesięciometrowe ściany, wa żar, oznaczającego ogień. dziewięciometrowe wsporniki wydawały się Faktycznie, podobnie jak inne słowiańskie idealne do wykonania w lekkiej konstrukcji. miasta i osady o podobnej genezie nazwy Po dalszych analizach okazało się jednak, (Praha, Praga, Żar) Żory powstały na miejże jeśli wziąć pod uwagę koszt realizacji, jej scu wypalanego lasu. Co więcej – miasto łatwość oraz architektoniczny wyraz wnęw historii nawiedzały liczne pożary, z których trza, to najlepszym wyborem będzie żelbet. najtragiczniejszy miał miejsce 11 maja 1702

Od zewnątrz budynek będzie obłożony blachą miedzianą, natomiast wnętrze pozostanie w betonie architektonicznym. Realizacja budynku trwa od 4 lat i stanowi historię na osobną opowieść, ale kolejne pojawiające się elementy są wykonane w dobrej jakości i harmonijnie wpisują się w całość obiektu.

Budynek ostatecznie będzie mieścił multimedialne Muzeum Ognia. Pojawiła się część podziemna, w której zlokalizowana zostanie główna sala ekspozycyjna, zaprojektowana już w trakcie realizacji budynku, do której prowadzą wachlarzowe żelbetowe schody, zaprojektowane jako wolnopodparta powierzchnia trzeciego stopnia. Budynek ma być ukończony w przyszłym roku. W chwili obecnej gotowy jest cały stan surowy budynku, gdzie w pełnej krasie możemy oglądać betonową konstrukcję.

Ciekawa adaptacja

Projektem, który dopiero czeka na swoją realizację, jest Centrum Kultury i Rekreacji w Zabrzu Zaborzu, stworzone wspólnie z Be-

Centrum Kultury i rekreacji w Zabrzu Zaborzu. Autorzy: OVO Grąbczewscy Architekci & Goczołowie Architekci.

stawimy je w surowym, noszącym ślady swej kilkudziesięcioletniej historii betonie. Wymagało to dokładnego przestudiowania kwestii wykonania ocieplenia od wewnątrz. Z pomocą specjalistycznej firmy wybraliśmy system docieplenia, pozwalający równocześnie na stopniowe osuszanie ścian. Betonowe zbiorniki zostały uzupełnione o nowe elementy – ściany oporowe, łączniki – również wykonane z betonu, a także o cały system dodatkowych konstrukcji stalowych – pomostów, schodów, trapów.

Wykorzystujemy beton w każdym z projektowanych przez nas budynków. Nawet jeżeli nie jest on widocznym czy dominującym elementem wnętrz czy elewacji, to zawsze gra kluczową rolę w konstrukcji.

korzystania tych walorów jest dobry dialog ze specjalistami z tej dziedziny. My mamy przyjemność od lat współpracować ze świetnymi konstruktorami – Ewą i Lucjanem Cylupami – którzy pomagają nam nadawać konkretny kształt nawet najbardziej początkowo mgławicowym ideom i pomysłom architektonicznym. Cały czas staramy się uczyć betonu – jego właściwości, charakteru, faktur, koloru. Oczywiście równie ważna jest praca na budowie, kiedy to z wykonawcą ustalamy parametry, podziały, szalunki, sposób wykończenia lub obrobienia powierzchni. Mam nadzieję, a wręcz pewność, że kolejne projekty i realizacje pozwolą nam na dalsze zgłębianie właściwości betonu i jego zastosowań.

Cały czas staramy się uczyć betonu – jego właściwości, charakteru, faktur, koloru. się jednak, że konieczne byłyby tak skomplikowane stężenia, że najlepszym wyjściem jest wykonanie dachu jako dwuspadowej żelbetowej płyty. I tak budynek stał się w 70% żelbetową strukturą, mimo że beton wcale nie dominuje architektonicznie. Podobnie stało się w przypadku wcześniej projektowanego i już zrealizowanego Ośrodka Zdrowia w sąsiednich Gierałtowicach. Tutaj z kolei jeszcze gorsze warunki górnicze i występowanie deformacji nieciągłych wymusiły na nas zaprojektowanie specjalnego, podwójnego żelbetowego rusztu fundamentowego o sumarycznej wysokości jednej kondygnacji, umożliwiającego rektyfikację, czyli prostowanie budynku w razie wystąpienia wstrząsów górniczych. W obu wypadkach beton, chociaż niewidoczny na pierwszy rzut oka, jest głównym strukturalnym tworzywem budynków.

Beton to jeden z najwdzięczniejszych tworzyw, jakie my, architekci, mamy do dyspozycji. Jest materiałem bardzo ekonomicznym, a jego możliwości są praktycznie nieograniczone. Oczywiście warunkiem pełnego wy-

Ośrodek Zdrowia w Przyszowicach.

Autorzy: OVO Grąbczewscy Architekci.

79 Builder

Ośrodek Zdrowia i Pomocy Społecznej w Gierałtowicach.

Autorzy: OVO Grąbczewscy Architekci.

Zdjęcia: Tomasz Zakrzewski

atą i Witoldem Goczołami. Tutaj stanęliśmy przed ciekawym wyzwaniem – projekt jest adaptacją istniejących żelbetowych zbiorników retencyjnych. Trzy potężne walce obsypane są częściowo ziemią. Tuż przy zbiornikach funkcjonuje świetlica środowiskowa.

Naszym zadaniem było przekształcenie istniejącej struktury w młodzieżowe centrum kultury i rekreacji. W pierwszym ze zbiorników mieści się sala wielofunkcyjna, w drugim – klub i pomieszczenia pod wynajem, a w trzecim, nadbudowanym szklanym dachem – ściana wspinaczkowa. Wszystkie zbiorniki są połączone ze sobą podziemnym korytarzem, a dodatkowy łącznik prowadzi do istniejącej świetlicy.

Postawiliśmy sobie za cel utrzymanie i podkreślenie unikalnego postindustrialnego charakteru obiektu. Najważniejszym problemem technicznym w projekcie była konserwacja i docieplenie istniejących żelbetowych ścian zbiorników. Od samego początku zdecydowaliśmy, że nie będziemy ich od zewnątrz docieplać ani tynkować, lecz pozo-

Jako przykład podam najnowszy projektowany przez nas budynek – Ośrodek Zdrowia w Przyszowicach. Jest to nieduży obiekt, zlokalizowany w terenie, gdzie występują bardzo duże szkody górnicze. Parterowy pawilon uformowaliśmy na przekątniowej osi. Zadecydowały o tym zarówno uwarunkowania lokalizacyjne, jak i fakt, że musieliśmy zaprojektować dwa odrębne wejścia – jedno dla dorosłych, drugie do przychodni dziecięcej.

Całość przekryliśmy dwuspadowym dachem, na którym umieściliśmy panele fotowoltaiczne. Zakładaliśmy, że żelbetowe fundamenty oraz słupy i rdzenie posłużą nam jako podpora pod drewniany dach. Okazało

marzec 2014

Żelbetowa struktura

polskie pracownie projektowe

ARCHITEKTURA I DESIGN

ULA SZMYT, OLA KOŁODZIEJ właścicielki, projektantki

MONIKA WOJNAROWSKA, MICHAŁ KARPIŃSKI architekci

Nasza pracownia oferuje kompleksowe projekty wnętrz mieszkalnych i usługowych, dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta. Zdobyte doświadczenie gwarantuje najwyższy poziom realizacji projektu oraz pomaga przeprowadzić inwestora przez cały proces projektowy – od koncepcji do realizacji.

Podczas praktyki projektowej zrealizowaliśmy ponad 200 tys. m2 kubatury w obiektach użyteczności publicznej, budynkach biurowych, hotelarskich, deweloperskich, mieszkalnych oraz przy renowacjach i adaptacjach obiektów pofabrycznych i zabytkowych.

Kołodziej&Szmyt Warszawa, tel.: +48 603 674 590 +48 503 046 918, www.kolodziejszmyt.com

KATARZYNA WATAŁA właścicielka, architekt

MATEUSZ ADAMCZYK, AGATA WOŹNICZKA właściciele, architekci

Na portfolio pracowni amawa składają się projekty obiektów użyteczności publicznej, budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych, założeń urbanistyczno-architektonicznych oraz wnętrz komercyjnych i prywatnych. Pracownia realizuje także prace projektowe z pokrewnych dziedzin (grafika, reklama i wzornictwo).

BudCud to biuro tworzące projekty w dziedzinie architektury i urbanistyki. Nasze projekty to nowoczesne, logiczne i profesjonalne opracowania, tworzone zawsze z myślą o przyszłych użytkownikach, którzy zasługują na to, by żyć w lepszej, zrównoważonej rzeczywistości.

80

marzec 2014

amawa architekci Wrocław, tel.: +48 606 455 378, e-mail: biuro@amawa.pl, www.amawa.pl

Builder

AMOK Architektura tel.: +48 602 39 69 69, 504 21 57 57 email: wojnarowska@amok-architektura.pl karpinski@amok-architektura.pl www.amok-architektura.pl

BudCud Kraków, tel.: +48 530203042, 507113768 e-mail: biuro@budcud.org, www.budcud.org

MATEUSZ WÓJCICKI architekt, właściciel

TOMASZ SZYBEJKO, JADWIGA SMOLIŃSKA-SZYBEJKO architekci, właściciele

Projektujemy unikalne rozwiązania dla rynków nowych technologii z dziedziny wnętrz, designu oraz doświadczeń użytkowników. Projektujemy zarówno architekturę, pawilony oraz wnętrza, jak i produkty użytkowe. Oferujemy również konsultacje z dziedzin projektowania oraz nadawania produktom tożsamości rynkowej.

SKOS ma w dorobku 1,5 tys. zrealizowanych inwestycji, począwszy od domów jednorodzinnych, wnętrz mieszkalnych, sklepów i banków, poprzez wielkoprzestrzenne wnętrza biurowe, biurowce, hotele, obiekty użyteczności publicznej, hale, warsztaty i budynki wielorodzinne, a na osiedlach mieszkaniowych skończywszy.

Mateusz Wójcicki – Architekci Warszawa, email: kontakt@mateuszwojcicki.com tel.: +48 694 396 326

SKOS – Szybejko Architekci Wrocław, tel.: +48 71 3219012 e-mail: skos@skos.com.pl, www.skos.com.pl

ANNA PŁOSZAŃSKA, PATRYCJA DMOWSKA właścicielki, architektki wnętrz

MARCIN TOMASZEWSKI architekt, właściciel

QLT design – pracownia zajmująca się zarówno projektowaniem wnętrz, jak i projektowaniem architektonicznym. Każdy projekt to spełnienie marzeń naszego klienta i przełożenie jego ukrytych pragnień na papier, a następnie realizację – bo jak wiadomo, papier wszystko przyjmie, a my dbamy, by marzenia stały się rzeczywistością.

Jesteśmy grupą profesjonalistów tworzących architekturę. Łączy nas podobne spojrzenie na rzeczywistość, które staje się źródłem twórczej inspiracji w poszukiwaniu nieschematycznych dróg projektowania. Oferujemy pełen zakres usług architektonicznych, obejmujący projektowanie zarówno budynków, jak i wnętrz.

QLT design Warszawa, tel.: +48 501 233 303, +48 798 505 049 e-mail: pracownia@qltdesign.pl, www.qltdesign.pl

REFORM Architekt Marcin Tomaszewski Łódź, tel.: +48 508 075 115 e-mail: biuro@reformarchitekt.pl www.reformarchitekt.pl

TOMASZ GAWRON-GAWRZYŃSKI architekt, właściciel

WOJCIECH BŁASZCZUK architekt, właściciel

Firma A-Z(one) Tomasz Gawron-Gawrzyński kompleksowo wykonuje wielobranżowe projekty architektoniczne. Wszystkie projekty mają wysokie walory użytkowe, techniczne oraz estetyczne. Każdy temat jest pilotowany w urzędach – gwarantujemy 100% pewność uzyskania pozwolenia na budowę.

Terminy są realne, a ceny uczciwe.

Pracownia WBDS zajmuje się kompleksowym, wielobranżowym projektowaniem budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz obiektów przemysłowych. Zapewniamy profesjonalną obsługę na wszystkich fazach projektowych oraz w ramach nadzoru autorskiego.

TOMASZ WOJTKOWIAK właściciel, projektant

Zajmujemy się głównie architekturą pasywną, naturalną i ekologiczną (domy ze słomy i gliny) oraz obiektami zabytkowymi.

Wykonaliśmy projekt pierwszej w Wielkopolsce pasywnej sali gimnastycznej w Turku.

TOYA DESIGN jest biurem architektoniczno-designerskim. Projektuje architekturę, wnętrza, ekspozycje, przedmioty i znaki. „Od znaku do obiektu”.

studioWarsztat Poznań, tel.: 61 666 03 20, 502 481 911 e-mail: info@studiowarsztat.pl www.studiowarsztat.pl

TOYA DESIGN Tomasz Wojtkowiak Poznań, tel.: 61 847 85 12 www.toya-design.com.pl

HALINA SUCHARSKA, WŁADYSŁAW SUCHARSKI architekci

LUIZA JODŁOWSKA architekt

Realizujemy projekty obiektów: użyteczności publicznej, mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych, przemysłowych itp. nowych i modernizowanych, w tym także zabytkowych oraz usytuowanych w strefach ochrony konserwatorskiej.

EC-5 ARCHITEKCI to zespół wykwalifikowanych architektów, działający w obrębie architektury, architektury wnętrz oraz szeroko rozumianego wzornictwa. Pracownia zajmuje się projektowaniem zarówno domów jednorodzinnych oraz wnętrz prywatnych, jak i obiektów komercyjnych, takich jak hotele, restauracje, biura czy centra konferencyjne.

Studio Projektowe PROFIL – Pracownia Autorska Gdańsk, tel.: 58 340 43 18, kom. 501 253 182 e-mail: profil@use.pl, projekt.profil@gmail.com www.prostud.architekci.pl

EC-5 ARCHITEKCI Łódź, tel.: 668 493 035 e-mail: projekt@ec-5.com, www.ec-5.com

KRYSTYNA STAWIARSKA-KOSTARCZYK architekt

ROBERT MAJKUT właściciel

Biuro architektoniczne AKO ARCHITEKCI wykonuje szeroki wachlarz projektów wielobranżowych – począwszy od analiz efektywności i uwarunkowań inwestycji, poprzez projekty koncepcyjne, budowlanowykonawcze aż do prowadzenia nadzorów autorskich i nadzorów inwestycyjnych.

Pracownia realizuje projekty dla obiektów komercyjnych. Specjalizuje się w projektach Architecture & Branding i realizuje projekty dla najbardziej wymagających klientów. Posiada własne metody przełożenia języka komunikacji wizerunkowej na język realnego biznesu, co potwierdza bogate portfolio wdrożonych wnętrz w Polsce i na świecie.

AKO ARCHITEKCI Gdańsk, tel.: 58 301 09 22, 502 320 514 e-mail: k.kostarczyk@akoarchitekci.pl www.akoarchitekci.pl

Robert Majkut Design Warszawa, tel.: +48 601 724 166 studio@design.pl, www.design.pl

81

PIOTR EWIAK, MIKOŁAJ WOWER właściciele, architekci

marzec 2014

WBDS – Wojciech Błaszczuk Design Studio Wrocław, tel.: +48 605 608 110 e-mail: biuro@wbds.pl, www.wbds.pl

Builder

A-Z(one) Tomasz Gawron-Gawrzyński Wrocław, tel.: +48 607 282 220 e-mail: info@a-zone.pl, www.a-zone.pl

Builder

Adres redakcji i wydawnictwa 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl, serwis@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl

Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz prof. dr hab. inż. Antoni Biegus prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący dr inż. Mariusz Gaczek dr inż. Józef P. Adamowski dr Piotr Noakowski (Stuttgart) dr inż. Jan Gierczak dr inż. Marek Sawicki dr inż. Andrzej Stańczyk mgr inż. Miłosz Węcławski mgr inż. Czesław Sokołowski mgr inż. Małgorzata Chojnacka mgr inż. Karol Kramarz Redaktor Naczelna mgr inż. Danuta Burzyńska Redakcja Grzegorz Przepiórka Współpraca Adam Zyzman Redaktor Serwisów Internetowych Wioletta Domeradzka Korekta Ewa Dzierżanowska Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński Biuro Reklamy Krzysztof Rutkowski, Anna Młynarczyk, Patrycja Puchała Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne

Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 Prezes Marek Zdziebłowski Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska Sekretariat Wydawnictwa Emilia Kuliberda Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Wersję pierwotną pisma stanowi wersja papierowa. Informacje nt. publikacji naukowych – www.ebuilder.pl

– członek Loży Złotej Business Centre Club, Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego 5

warunki prenumeraty na StrOnie – www.eBuiLDer.pL – prenumeratĘ przyjmuje: reDakcja, ruch, kOLpOrter Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 700-1800.

Koszt połączenia wg taryfy operatora.

TU WARTO BYĆ 6III

10-11 IV

przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów oraz Polskie Zrzeszenie Wykonawców Fundamentów Specjalnych, rozpocznie się o godz. 10.15 w sali „A” (IIIp.), w Warszawskim Domu Technika NOT. Seminarium będzie okazją do zaprezentowania dorobku X-lecia istnienia PZWFS.

będzie wymiana doświadczeń pomiędzy uczestnikami procesu inwestycyjnego, dająca możliwość skonfrontowania aktualnej wiedzy technicznej z doświadczeniami rozwiniętych rynków. Miejsce: Hotel Narvil Conference & SPA w Serocku. Rejestracja poprzez stronę www.konfoteka.pl lub poprzez przesłanie zgłoszenia na adres biuro@konfoteka.pl.

11 III

10 V

XIII Seminarium – Geotechnika dla inżynierów „Wzmacnianie podłoża i fundamentów” Wydarzenie organizowane

TOPBUILDER Wyróżnieniem TOPBUILDER nagradzane są materiały, technologie, urządzenia, budowle i rozwiązania IT, rozwiązania finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia i programy dedykowane branży budowlanej, a także projekty architektoniczne i konstrukcyjne (konkurs został objęty programem promocyjno-edukacyjnym „Promujemy polską architekturę”).

Gala finałowa TopBuilder 2014 odbędzie się 11 marca 2014 r. na targach Budma w Poznaniu.

11-14 III

Międzynarodowe Targi Budownictwa i Architektury BUDMA

Kolejna edycja targów BUDMA odbędzie się pod hasłem „Inspiracje, Budowa, Remont”. Oprócz Forum Architektury, Dnia Dystrybutora czy Strefy Testów, zorganizowane zostaną Salon Łazienek i Wellness AquaSan oraz Międzynarodowe Targi Kominkowe.

Istotnym elementem organizowanych w Poznaniu targów będzie również jedyna w Polsce ekspozycja produktów i oferty firm zajmujących się tematyką infrastruktury sportowej, czyli Targi CBS – Centrum Budownictwa Sportowego. www.budma.pl

12 III

DAchy i FAsady – nowoczesność i bezpieczeństwo IV

edycja konferencji naukowo-technicznej organizowanej przez stowarzyszenie DAFA będzie towarzyszyć targom BUDMA (Poznań, pawilon 7, sala GH, godz. 11.00). Adresatami wydarzenia są m.in. architekci, projektanci, konstruktorzy, wykonawcy dachów płaskich i fasad, wykładowcy i studenci uczelni technicznych, generalni wykonawcy, inwestorzy, inżynierowie budowlani.

28-30 III

Targi BUD-GRYF SZCZECIN i ENERGIA 2014 23. edycja

Targów BUD-GRYF SZCZECIN oraz 18. edycja Targów Energii Konwencjonalnej i Odnawialnej ENERGIA to największe przedsięwzięcie targowe organizowane przez Międzynarodowe Targi Szczecińskie i najważniejsze w województwie zachodniopomorskim wydarzenie branży budowlanej i energetycznej.

Konferencja „BIM – Projektowanie przyszłości” Celem spotkania

Malarz Roku Dekoral 2013

Ogólnopolski konkurs dla firm wykonawczych, którego celem jest wyróżnienie najlepszych profesjonalistów w branży. Znamy już 20 najlepszych prac IV edycji. Od 1 kwietnia można będzie oddać na nie głos na stronie www.malarz-roku.pl.

Zwycięzców poznamy 10 maja podczas uroczystej gali. Organizator: PPG Deco Polska.

14-16 V

Międzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA-POLSKA Spotkanie branży

z szefem GDDKiA, konkurs i szkolenie dla operatorów koparek, Show After Fair, nowa formuła wystawy i debata przedstawicieli świata nauki oraz biznesu – to tylko niektóre z mocnych punktów jubileuszowej, XX edycji targów, które odbędą się tradycyjnie w Kielcach. www.targikielce.pl

21-23 V

XIII Konferencja Naukowo-Techniczna Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego Konferencja

odbędzie się w Cedzynie k. Kielc. Jej przedmiotem będą m.in. zagadnienia formalno-prawne w działalności rzeczoznawcy budowlanego, systemy monitoringu i nieniszczące metody badawcze, ocena stanu technicznego i trwałości konstrukcji wybranych obiektów – w tym budynków o konstrukcji wielkopłytowej. www.rzeczoznawstwo2014.tu.kielce.pl

21-24 V

INTERMASZ

Nowe wydarzenie targowe przygotowywane z myślą o producentach oraz dystrybutorach maszyn i urządzeń stosowanych m.in. w budownictwie, przemyśle wydobywczym, usługach komunalnych czy kolejnictwie. Szeroka oferta prezentowana na stoiskach producentów dopełniona zostanie poprzez dynamiczne pokazy możliwości maszyn, prezentacje i konferencje. Miejsce: Poznań. Organizatorzy: Stowarzyszenie Dystrybutorów Maszyn Budowlanych oraz Międzynarodowe Targi Poznańskie. www.intermasz.pl

22-23 V

V Kongres Stolarki Polskiej Tematami przewodnimi tegorocznej

edycji wydarzenia będą rynki zagraniczne (m.in. umiędzynarodowienie przedsiębiorstw), marketing oraz liczne zagadnienia z zakresu prowadzenia nowoczesnego biznesu. Na Kongresie szczegółowo zostaną omówione również tematy montażu stolarki otworowej oraz współpracy branży z architektami.

Miejsce: Mazurkas Conference Centre & Hotel w Ożarowie Mazowieckim k. Warszawy.

dodatek promocyjny

PREZENTACJA Z OKŁADKI 4 ISOVER dla budownictwa

6

Sportowa Polska 2014

WWW.EBUILDER.PL

BASENY

ISOVER WSPIERA SPORT Rozwiązania izolacyjne dla obiektów sportowych

34

22

8

26

13

POSitive ESOK od LSI Software

SIŁOWNIE 14

28

Sposób na czystą wodę

Rozmowa z Piotrem Mazurem, Prezesem Firmy MAZUR Sp. z o.o., Sp. k.

Baseny. Współczesne tendencje Piotr Dominiczak

Michał Oksiński

-!2:%#

3POSÐB NA CZYST WODÇ .A BASEN CZY MO E NAD MORZE ,ODOWISKA NADAL W MODZIE :)-./ TO NASZA SPECJALNOyà 4RENDY W PROJEKTOWANIU OBIEKTÐW BASENOWYCH

Nowe warunki techniczne dla podłóg i boisk sportowych

36

Zaproszenie na Pumptrack

Jacek Kowalski

LODOWISKA

Na basen czy może nad morze

Marek Wrzal

Uszczelnienia zespolone – podstawa dobrej hydroizolacji Tomasz Witczak

NAWIERZCHNIE

Bodys – urządzenia do ćwiczeń na świeżym powietrzu

Sztandarowe inwestycje 2013-2014

y ê }pppê¡©©Ãê¥ ê ê ê¨Üê}h{Ã

TOR

38

Lodowiska nadal w modzie

40

Zimno to nasza specjalność

Zbigniew Danielczyk

ARCHITEKTURA SPORTOWA

RAPORT 16

2 s|{ ꢪ¡¤

 ARCHITEKTURA



24

SPORT&IT

3:4!.$!2/7% ).7%349#*%

BIZNES BUDOWNICTWO 30/24 2%+2%!#*!

KONFERENCJA CBS. Od pomysłu do sukcesu

094!.)! $/ -).)342!

30/245

u

sportowego

PROGRAM PROMOCYJNY

LMVC TQPSUPXB QPMTLB

i

Fot. arch. ISOVER

SPORT & REKREACJA 2014

Builder

-!2#!

4!2') "5$-!

0!7),/.

32

Nawierzchnie poliuretanowe na otwartych obiektach sportowych

42

Jak projektować architekturę sportową Katarzyna Burzyńska

Dorota Piętka

PYTANIA DO… Andrzeja Biernata, Ministra Sportu i Turystyki

10

sanus per aquam

Hotel Arłamów

Berndorf Baderbau Sp. z o.o. ul. Zdrojowa 78, 43-384 Jaworze e-mail: biuro@berndorf.pl www.berndorf.pl

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

4 Builder

ISOVeR

dla budownictwa sportowego podczas projektowania hal, stadionów i obiektów wielkokubaturowych architekt musi rozwiązywać problemy odpowiadające podwyższonym wymaganiom bezpieczeństwa, izolacji termicznej i akustycznej oraz komfortu użytkowania. nic więc dziwnego, że rozwiązania ISoVer znalazły uznanie u projektantów zajmujących się problematyką obiektów sportowych.

a statuetka dla Platynowego Dachu została przyznana za rewolucyjne rozwiązanie dla dachu płaskiego.

ISOVER wyznacza nowe standardy

ISOVER kreuje nowe standardy w zakresie bezpieczeństwa budynków, czego dowodem jest pierwsza w Polsce aprobata techniczna fasad wentylowanych.

Aprobata Techniczna ISOVEREQUITONE to prawdziwa innowacja w polskim budownictwie, ponieważ po raz pierwszy uwzględniono w Polsce cały złożony proces projek-

D d o d at e k p r o m o c yj n y

zięki nietypowym rozwiązaniom i elastyczności ISOVER dostarczył materiały do izolacji termicznej oraz akustycznej m.in. na budowę Stadionu Narodowego w Warszawie, stadionu miejskiego w Lublinie, pływalni w Ożarowie oraz Centrum Olimpijskiego w Warszawie.

Uznane rozwiązania

Oferta ISOVER została doceniona przez fachowców – Top Builder 2014 dla Uni-Maty Plus i ISOVER Platynowego Dachu to wyraz uznania za ciągłe doskonalenie i wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań do szeroko pojętej oferty ISOVER. Statuetka Top Builder dla Uni-Maty Plus jest dowodem nieustannego zaangażowania marki w rynek mieszkaniowy,

nie wysoką odpornością udarnościową, na przykład na rzucane kamienie czy uderzenia piłką.

Zmieniające się wymagania inwestorów oraz projektantów w zakresie funkcji, estetyki, trwałości czy wreszcie izolacyjności cieplnej fasad wpływają na wybierane technologie.

Od stycznia 2014 roku weszły w życie nowe Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wspomniane rozporządzenie w zasadniczy sposób zmienia sposób liczenia współczynnika przenikania ciepła dla fasad.

Stadion Narodowy w Warszawie

towania oraz wykonania fasady wentylowanej. Aprobata Techniczna zezwala na swobodne stosowanie zestawu materiałów EQIUTONE i ISOVER z gwarancją bezpieczeństwa, ponieważ został on przebadany po kątem starzenia się, odporności na wiatr, reakcji na ogień i wielu innych przez Instytut Techniki Budowlanej. Fasady wentylowane ISOVER-EQUITONE mogą być używane bez ograniczeń wysokościowych. Zestaw opisany w Aprobacie Technicznej odznacza się szczegól-

Zgodnie z nowymi wytycznymi podczas obliczania współczynnika przenikania ciepła fasady należy uwzględnić punktowe mostki cieplne, powstające na skutek przejścia przez izolację np. łączników mechanicznych i konsol mocujących fasadę wentylowaną. Inwestorzy oraz projektanci do wykończenia fasad obiektów sportowych coraz częściej wybierają właśnie fasadę wentylowaną. Fasada wentylowana to prestiż, trwałość, unikatowy charakter, ale i zagadnienia techniczne, które

Tabela. Przykładowe wyniki Uc z uwzględnieniem mostków punktowych pochodzących od konsol (bez mostków powodowanych łącznikami używanymi do montażu wełny mineralnej)

System ISOVER-EQUITONE

Odpowiedzią na wymagania rynku jest pierwsza w Polsce Aprobata Techniczna ITB dotycząca fasady wentylowanej, która powstała dzięki współpra-

Ściana nośna

Rodzaj izolacji termicznej

Żelbet grubość: 0,18 m, λ = 2,3 W/(mK)

Cegła silikatowa grubość: 0,24 m, λ = 0,9 W/(mK)

ISOVER Super-Vent Plus λ = 0,031 W/(mK)

Żelbet grubość: 0,18 m, λ = 2,3 W/(mK) λ = 0,038 W/(mK) Cegła silikatowa grubość: 0,24 m, λ = 0,9 W/(mK)

Grubość izolacji termicznej, m

Współczynnik przenikania ciepła przegrody bez uwzględnienia punktowych mostków cieplnych i podkładki termicznej, W/(m2 ∙ K)

0,10 0,12 0,15 0,18 0,20 0,10 0,12 0,15 0,18 0,20 0,10 0,12 0,15 0,18 0,20 0,10 0,12 0,15 0,18 0,20

0,29 0,24 0,20 0,17 0,15 0,27 0,23 0,19 0,16 0,15 0,35 0,29 0,24 0,20 0,18 0,33 0,28 0,23 0,19 0,18

Współczynnik przenikania ciepła przegrody z uwzględnieniem punktowych mostków cieplnych i podkładki termicznej*, W/(m2 ∙ K) 0,36 0,33 0,28 0,25 0,23 0,33 0,30 0,27 0,24 0,22 0,42 0,38 0,33 0,29 0,27 0,38 0,35 0,30 0,27 0,25

*Podkładka termiczna z PVC grubości 0,01 m i współczynniku λ = 0,070 W/(mK)

cy firm ISOVER oraz EQUITONE. Aprobata Techniczna ISOVEREQUITONE po raz pierwszy pozwala projektantowi po prostu wpisać w projekt nr AT z rozwiązaniem, które wybrał. W Aprobacie Technicznej projektant znajdzie potrzebne informacje, które ułatwią mu życie, takie jak Uc z uwzględnieniem materiału izolacyjnego, konstrukcyjnego czy rodzaju konsoli. Dokument jest gwarancją spełnienia przez zestaw wyrobów wymagań w zakresie m.in. niepalności, odporności na ssanie wiatru, udarności oraz mrozoodporności okładzin.

Przykładowe wyniki Uc z uwzględnieniem mostków punktowych, pochodzących od konsol (jeszcze bez mostków powodowanych łącznikami używanymi do montażu wełny minePływalnia w Ożarowie

Centrum Olimpijskie w Warszawie

ralnej) prezentuje tabela. Analizując zawarte w niej wyniki łatwo można zauważyć, że jeśli uwzględnić koszt podkonstrukcji, nieopłacalne staje się używanie materiałów izolacyjnych o lambdzie słabszej niż 0,038 W/(mK), ponieważ oddalenie fasady od miejsca podparcia powoduje konieczność radykalnego wzmocnienia podkonstrukcji, co przyczynia się do powstania jeszcze większych mostków punktowych oraz olbrzymi wzrost kosztów podkonstrukcji. Wpływ mostków punktowych w omawianych przypadkach jest trudny do pominięcia.

■ Zdjęcia: archiwum ISOVER

należy uwzględnić na etapie projektowym. Po bliższym przyjrzeniu się wspomnianym nowym warunkom technicznym dochodzimy do wniosku, że uzyskanie wymaganych poziomów izolacyjności cieplnej Uc(max) na poziomie 0,25 W/(m2K), a od 2017 roku – 0,23 W/(m2K), staje się celem poważnej analizy. Przed wejściem w życie obligatoryjnego Uc można było stosunkowo prosto policzyć współczynnik przenikania ciepła U, nawet jeśli uwzględnić mostki punktowe, powstające na skutek mocowania izolacji za pomocą łączników mechanicznych.

Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, jeśli trzeba będzie policzyć Uc, uwzględniające również mostki cieplne powstałe na skutek montowania fasady wentylowanej za pośrednictwem konsol stalowych bądź aluminiowych.

Konsola zawsze stanowi rozwiniętą konstrukcję trudną do policzenia pod kątem mostka cieplnego, którego powstanie powoduje. Należy zauważyć, że montaż konsol odbywa się za pomocą kotew wpuszczonych w głąb materiału konstrukcyjnego. Często używane są podkładki dystansowe częściowo redukujące mostek cieplny, konsola ma różne wymiary podstawy itp. Liczenie współczynnika przenikania ciepła zgodnie z nowymi wytycznymi będzie trudne, jako że łatwo będzie można popełnić błąd. Co więcej, podkładki termiczne ze względów ochrony ogniowej budynku nie mogą być stosowane wszędzie, gdzie byśmy sobie tego życzyli, a kiedy stosujemy na części elewacji konsole z podkładkami, a na części elewacji konsole bez podkładek termicznych, uzyskamy znacznie różniące się wyniki Uc.

Warsza a, Toruń, Bydgoszcz, Łódź, WrocŁaW WarszaW a , KraKóW aW KóW, częsTochoWa, częsTochoWa gdańsK, g ańsK gdynia, sopo sopoT,, LuBLin, BiaŁy Ł sToK, suWaŁKi, Ły częsTochoWa, oLszTyn, oLKusz, poznań, znań, szczecin, KoŁoBrzeg, Ko radom, dom, Ka KaToWice, ce, KieLce, Kie ce, zamość, KaLisz, Konin, piŁa, eLBLąg, paTronaT honoroWy maLBorK, zgorzeLec, sTrzeLce opoLsKie, opoLs soLec KujaW a sKi, sTa aW T re miasTo, Tarno Ta TarnoWo podgórne, sTraW a czyn, aLeKsandróW ŁódzKi, aW usTKa, KoronoWo, cheŁm eŁm, jasTrzęBie j zdrój, rój, Leszno, Komorni KomorniKi, pŁońsK, śWieBodzice, siechnice sTrzeLin Wąsosz, ząBKoWice śLąsKie, jeLcz-LasKo cz-LasKoWice, zięBice, ce, Brzeg do doLny, sTrzegom, gryfóW śLąsKi, środa śLąsKa, ścinaW ina a, Wisznia maŁa, radKóW, inaW Żmigród, migród, BieruTóW, Bieru Legnica, BoLesŁ Bo ŁaW a iec, dzierŻonióW, jeLenia góra, Trze aW TrzeBnica, ząBKoWice śLąsKie, TrzeBnica, poLanica-zdrój, szKLars LarsKa poręBa, zgorze gorzeLec, podgórzyn, p dgórzyn, śWieBodzice, zgorzeLec, orzeLec, KudoWa-zdrój, Kudo a-zdrój, pieszyce, noWa ruda, mięKinia, mysŁaKoWice, Kondra oWice, KondraT ce, mś mściWojóW, WaLim, WaL ooŁaW a a, czarny Bór, doBromierz, aW omierz, męcinKa, męcin sieKierczyn, erczyn, suLiKóW, Krośnice, chojnóW, p aW pęcŁaW a , oLeśnica, eśnica, gnieWKoWo,, WięcBor Więc orK, jaBŁonoWo pomorsKie, osieLsKo, paK aKość, ść, doBrzyń zyń nad Wis WisŁą, ą gąsaW sa a, dąBroWa saW BisKupia, rrypin, radziejóW, śWiecie ecie nad osą, radziejóW, cheŁmno, oBroWo, osieK, Topó TopóLKa, Ka, WąBrzeźno, Wą zeźno, LuBieWo LuBieWo, BiaŁe BŁoTa T , Ta sadKi, ryypin, aLeKsandróW KujaW Kuja sKi, śLiWice, śL ce, czerniKoWo, KijeWo KróLeWsKie, Kie, Łaszczó ŁaszczóW, naŁęczóW ęczóW, parczeW, Tyszo TyszoWce, Tarnogród, ryKi, annopoL, frampoL, BychaW Bycha a,, Łęczna, poniaT nia oWa, opoLe LuBeL niaT Lu eLsKie, LuBarTóW, BiaŁaa podLasKa, po radzyń adzyń podLasKKi, parczeW, cheŁm, KraśniK, hruBieszóW, KońsKoWoLa, Końs WoLa, BiaŁopoLe, BiaŁopoLe dorohus dorohusK, ruda-huTa T , WŁodaW Ta da a, rejoWiec daW ec faBryczny, fa Kraśniczyn, Kraśni KraśniK, WoLa mysŁoWsKa, gŁusK, seroKomLa, oKomLa, BiŁgoraj, Bi oraj, Terespo TerespoL, osTróWeK, zaKrzóWeK, dęBLin, puŁaW puŁaaW a y, urzędó zędóW, piszczac, janóW podLasKi, oBsza, LuBarTóW, puchaczóW, Tuczna, zaLesie, KrasnysTa TaW Ta aW, suŁóW, KraśniK, radecznica, decznica, TomaszóW LuBeLsKi, ŁuKóW, sKierBieszóW, mircze, ŁaBunie, WierzBica, LeśnioWice, KarczmisKa, WojciechóW, sTa Tomaszó T nin, adamóW, Ta WŁodaW daWa, WyryKi,, Wą daW WąWoLnica, godziszóW, BaranóW, miLanóW, Luycza KróLeWsKa, modLiBorzyce, michóW, szproTa TaW Ta aWa, sŁuBice, WschoW Wa, sKWierzyna, suLęcin, iŁoWa, sTrzeLce KrajeńsKie, LuBnieWice, KoŻuchóW, WiTnica, cyBinKa, noWe miasTeczKo, ośno LuBusKKie, śWieBodzin, Krosno odrzańsKie, czerWieńsK, BaBimosT, gorzóW WieLKopoLsKi, sŁuBice, suLęcin, Żagań, noWa sóL, Krosno osno odrzańs odrzańsKie, Żagań, guBin, n, Brody, TrzeBieL, TrzeBieL zWierzyn, zW górzyca, dąBie, niegosŁaW a ice, TrzeBiechóW, Krzeszyce, BojadŁa, aW Brzeźnica, BoLimóW, Bo imóW, raW a a mazoWiecKa, cieL aW eLądz, dz, godzianóW godzianóW, jeŻóW, jeŻóW sTryK ryKóW, aLeKsandróW ŁódzKi, ŁuBnice, KLeszczóW, ŁasK, WarTa T , rzgóW, Ta góW WieruszóW, ŻychLin, maaKóW W, KrośnieWice, drzeWica, ca, poddę ddęBice, sKiernieWice, ŁasK, Łęczyca, WieruszóW, KoLuszKii, paBianice, zduńsKa zduńs WoLa, WoLa ssieradz, eradz, Ku KuTno, radomsKo,, TomaszóW mazo zoWiecKi,, Brzeziny, Ksa KsaWeróW, KonsTa T nTynóW Ta ŁódzKi,, Łęczyca, moKrsKo, gŁoWno, oWno, rozprza, r zprza, zduńs zduńsKa WoLa, noWosoLna, rzeczyca, eczyca, czarnocin, LuBochnia, inoWŁódz, roKiciny, w WarTKoWice, ice, sŁomniKi, andrychóW, niepoŁomice, epoŁomice, szczucin, czucin, zzaBierzóW, szerzyny, erzyny, ch cheŁmeK, KŁaj, sKaŁa, WieLiczKa, gnojniKK, Bo BoLesŁaW a , paŁecznica, aLWernia, muszyna, aW szyna, gromniK, omniK WadoWice, Kę KęTy noW KęTy, noWy Wiśnicz, sKrzyszóW, TrzeBinia, szczuroWa czuroWa, dąąBroWa Tarno TarnoWsKa, LiBiąŻ, zaKopane, pane, myś myśLenice, WadoWice, ce, BrzesKo, TarnóW, Tarnó chrzanóW, hrzanóW LimanoWa, ŁuŻna, ŁuŻ a, Korzenna, t niedź edźWiedź, edź, Tym TymBarK, BuKoWno, noWy Targ, Limano LimanoWa, gorLice, mszana doLna, nasieLsK n sieLsK, szydŁoWiec, pionKi pionKi, noW noWe miasTo mi LuBaW a sKie, aW e, Warsza WarszaWa,, Toruń, Bydgoszcz, Łódź, Wroc WrocŁaW a , KraKóW, częsTochoWaa, gdańs aW dańsK, gdynia, sopoT, LuBLin, n, BiaŁy BiaŁŁy Ł sToK, Łó suWaŁ aŁKi, częsToc ochoWa, oLszTyn, oLKusz, poznań, znań, szczecin, czecin, Ko KoŁoBrzeg, radom, dom, Ka KaToW oWice, KieLce, zamość, KaLisz, sz, Konin, piŁa,, Ła eLBLąg, g, maLBorK, K zgorzeLec, sTrzeLce opoLsKie, soLec ec KujaW K aW aWsKi sKi, sTa T re miasTo, Ta miasT , Tarno TarnoWo podgórne, sTraW a czyn, aLe aW LeKsandróW andróW ŁódzKi, usTKa, u , Korono KoronoWo, cheŁm, jasTrzęBie zdrój, ój, Leszno, KomorniKi, pŁoń pŁońsK, śWieBodzice, siechnice sTrze zeLin n Wąsosz, amBasadorzy sporToWej poLsKi ząBKoWice ce śLąsKie, jjeLcz-LasKoWice, zięBice, Brzeg doLny, sTrzegom, gryfóW śLąsKi, środa śLąsKa, ścinaW ina a, Wisznia m inaW maŁa, radKóW, Żmigród, Bieru BieruTóW, Legnica, BoLesŁaW a iec, dzierŻonióW, jeLenia góra, TrzeBnica, ząBKoWice śLą aW LąsKie, e, Trze TrzeBnica, t poLanica-zdrój, rój, szKLars rsKa poręBa, zgorzeLec, podgórzyn, śWieBodzice, zgorzeLec, KudoWa-zdrój, pieszyce, eszyce, no noWa ruda, Łu mięKinia, mysŁaKo KoWice, ce, Kondra KondraToWice, mściWojóW jóW, WaLim, oŁ oŁaW a a, czarny Bór, doBromierz, męcinKa, sieKierczyn, aW s erczyn, suLiKóW, Krośnice, chojnóW, W, pęcŁaW aW, oLeśnica, gnieW aW nieWKoWo,, WięcBorK, WięcBor jaBŁonoW ŁonoWo pomorsKie, osieLsKo, paKość, ść, doBrzyń rzyń nad Wis WisŁą, gąsaW sa a, dąBroWa BisKupia, saW BisK rypin, radziejóW, adziejóW śWiecie nad osą, ą, radziejóW, radziejóW cheŁmno, oBroWo, osie sieK, Topó TopóLKa, WąBrzeźno, LuBieWo, BiaŁe BŁoTa T , sadKi, Ta sad rypin, pin, aLeKsandró a sandróW KujaW Kuja sKi, śLiWice, czerni zerniKoWo Wo, KijeWo KróLeW WsKie, e, Łaszczó ŁaszczóW, naŁęczóW, a parczeW, TyszoWce, e, Tarnogród, ryKi, ry aannopoL, frampoL, BychaWa,, Łęczna, poniaT p niaT nia oWa, opoLe Le LuBeLs eLsKie, LuBarTóW, BiaŁa w organizaTor podLasKa, radzyń podLasKi, parczeW, parcze ch heŁm, KraśniK, hruBieszóW, KońsKoWoLa, a, BiaŁopo Bia opoLe, dorohus dorohusK, ruda-huTa T , WŁodaW Ta da a, daW programu rejoWiec faBryczny, yczny, Kraśniczyn, KraśniK KraśniK, WoLa mysŁoWsKa, gŁusK, seroKomLa,, BiŁgoraj, BiŁ oraj, Terespo TerespoL, osTróWeK, zaKrzóWeK, dęBLin, puŁaW a y, urzędóW, piszczac, aW szczac, janóW j W podLasKi, oBsza, LuBarTóW, puchaczóW, W, Tuczna, zaLesie, KrasnysTa TaW Ta aW, suŁóW, parTnerzy sporToWej poLsKi KraśniK, radecznica, TomaszóW LuBeLs eLsKi,, Łu ŁuKóW, sKierBieszóW, mircze, ŁaBunie, nie, Wierz WierzBica, LeśnioWice, KarczmisKa, WojciechóW, sTa T nin, adamóW, WŁodaW Ta da a,, WyryKi, daW WyryK , Wą WąWoLnica, godziszóW, BaranóW, miLanóW, LanóW Luycza KróLeWsKa, modLiBorzyce, michóW, szproTa TaW Ta aWa, sŁuBice, WschoWa, sKWierzyna, erzyna, suLęcin, iŁoWa, sTrzeLce ce Krajeńs KrajeńsKie, LuBnieWice, KoŻuchóW, WiTnica, cyBinKa, noWe miasTeczKo, ośno LuBusKie, śWieBodzin, odzin, Krosno odrzańsKie, czerW czerWieńsK, BaBimosT, gorzóW WieLKopoLsKi, sŁuBice, suLęcin, Żagań, noWa sóL, Krosno odrzańsKie, e, Żagań, guBin, n, Brody, TrzeB TrzeBieL, zWierzyn, górzyca, dąBie, niegosŁaW a ice, aW TrzeBiechóW, Krzeszyce, BojadŁa, Brzeźnica, BoLimóW, raW a am aW mazoWiecKa, cieL cieLądz, godzianóW, jeŻóW, sTryKóW, aLeKsandróW

Sportowa Polska 2014 Program Promocyjny

853 uczestników programu

miasTa gminy poWiaTy

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

7

marzec 2014

Łódzki, Łubnice, kleszczów, Łask, warta, rzgów, wieruszów, Żychlin, Maków, krośniewice, drzewica, Poddębice, skierniewice, Łask, Łęczyca, wieruszów, koluszki, Pabianice, zduńska wola, sieradz, kutno, radoMsko, toMaszów Mazowiecki, brzeziny, ksawerów, konstantynów Łódzki, Łęczyca, Mokrsko, gŁowno, rozPrza, zduńska wola, nowosolna, rzeczyca, czarnocin, powiedzialnych za pielęgnację i konserwację SPORTOWA GMiNA 2014 Sportowa Polskarokiciny, to ogólnopolski lubochnia, inowŁódz, wartkowice, boisk. sŁoMniki, andrychów, niePoŁoMice, zabierzów, szerzyny, cheŁMek, kŁaj, Będą odbywały się od marca do czerw- szczucin, Wśród laureatów dotychczasowych edycji wyprogram edukacyjno-promocyjny ca 2014 roku – w różnych lokalizacjach w całej różnienia otrzymały zarówno duże aglomeracje skaŁa, wieliczka, gnojnik, bolesŁaw, aaw, PaŁecznica, alwernia, Muszyna, groMnik, wadowice, kęty, nowy wiśnicz, skrzyszów, Polsce. Partnerem merytorycznym warsztatów miejskie z imponującą bazą sportową, jak realizowany przez Klub Sportowa trzebinia, szczurowa, dąbrowa ta t rnowska,„Boisko libiąŻ,nazakoPane, Myślenice, brzesko, t rnów, ta chrzanów, Medal” jest firma Aries Powerwadowice, Equmniejsze miasta oraz gminy, małe gminy wiej-liManowa, Polska, który od 9 lat działa na rynku ipment Sp. z o.o. – producent i dystrybutor ma- iskie, które na skalę swoich możliwości i potrzeb ŁuŻna, korzenna, niedźwiedź, tyMbark, bukowno, nowy ta t rg, liManowa, gorlice, Mszana dolna, nasielsk, szydŁowiec, Pionki, edukacji, promocji sportu, budowy szyn do profesjonalnej pielęgnacji boisk. Pierwrealizują program rozwoju infrastruktury sportonowe Miasto lubawskie, warszawa, toruń, bydgoszcz, wrocŁaw, a kraków, częstochowa, aw, gdańsk, gdynia, soPot, lublin, 20 marca w Kozienicach. wej połączony z promocją sportu i rekreacji. infrastruktury sportowo-rekreacyjnej sze warsztaty jużŁódź, O wyróżnienie mogą się te samorządy, biaŁy Ł stok, Ły olkusz, Poznań, szczecin, koŁobrzeg, radoM, katowice, a ubiegaćkielce, atowice, zaMość, kalisz, orazsuwaŁki, marketinguczęstochowa, sportowego. olsztyn, PROGRAM BOiSKO NA MEdAL które umiejętnie łączą budowę nowoczesnych konin, PiŁa, Malbork, zgorzelec, strzelce oPolskie, solec kujawski, stare ttare Miasto, ta t rnowo Podgórne, strawczyn, Celemelbląg, Programu jest stworzenie „Boisko na Medal” to ogólnopolski program obiektów sportowych z programem rozwoju aleksandrów ustka, koronowo, jastrzębie zdrój, leszno, koMorniki, promocji dobrych praktyk w zakresie pielęgnasportuPŁońsk, i rekreacji. świebodzice, siechnice strzelin równegoŁódzki, i powszechnego dostępu cheŁM, cji i efektywnego użytkowania boisk sportowąsosz,doząbkowice śląskie, jelcz-laskowice, ziębice, brzeg dolny, strzegoM, gryfów śląski, środa śląska, ścinawa, wisznia nowoczesnej i bezpiecznej wych. Program skierowany jest do administraPASJONAT SPORTOWEJ POLSKi MaŁa, radków, MaŁa bierutów, legnica, bolesŁawiec, a awiec, dzierŻoniów, jelenia trzebnica, śląskie, ŻMigród, infrastruktury sportowej, torów obiektów, które powstały w ramach rzą- góra, Pasjonat Sportowejząbkowice Polski to wyróżnienie dlatrzebnica, dowych programów „Blisko boisko”, „Moje boosób, które budują sportowe oblicze gminy, Polanica-zdrój, Polanica-z szklarska Poręba, podniesienie jakości życia całegozgorzelec, Podgórzyn, świebodzice, zgorzelec, kudowa-zdrój, Pieszyce, nowa ruda, isko – Orlik 2012” i inwestycji własnych gmin promują sport i rekreację oraz zachęcają do społeczeństwa, wyrównywanie Miękinia, MysŁakowice, MysŁa kondratowice, Mściwojów, waliM, oŁawa, acharakter awa, czarny bór, dobroMierz, Męcinka, oraz powiatów.

Akcja ma edukacyjny prowadzenia zdrowego stylu siekierczyn, życia. Pasjonat sulików, i promocyjny.

Jej celem jest upowszechnianie Sportowej Polski to osoba, która swoją szans dzieci i młodzieży krośnice, ośnice, chojnów, ojnów, PęcŁaw, Pęc a oleśnica, gniewkowo, więcbork, jabŁonowo PoMorskie, osielsko, Pakość, poprzez aw, dobrzyń nad wisŁą, wysokich standardów w dbałości o obiekty pracę zawodową i działalność społeczną przyw uprawianiu sportu oraz gąsawa, sawa, dąbrowa browa biskuPia, ryPin, radziejów, świecie osą,wyróżniających radziejów,sięcheŁMno, osiek, toPólka, wąbrzeźno, sportowe oraz nad promocja czynia sięobrowo, do upowszechniania kultury fizyczlikwidowanie podziałów. miast, gmin i powiatów. śliwice, czernikowo, nej.kijewo Pasjonat królewskie, Sportowej Polski Łaszczów, aktywizuje innenaŁęczów, lubiewo, biewo, biaŁe bbŁota, sadki, ryPin, aleksandrów kujawski, środowiska w działaniach na rzecz sportu dzieW ramach programu realizujemy Parczew, tyszowce, szowce, ta t rnogród, ryki, annoPol, fraMPol, bychawa, oPole lubelskie, lubartów, biaŁa PROJEKT AKTyWNA WOdA Łęczna, Poniatowa, ci i młodzieży oraz jest wzorem i autorytetem miedzy innymi: projektuhrubieszów, Aktywna Woda końskowola, jest promocja dla innych.

Podlaska, odlaska, radzyń dzyń Podlaski, Parczew, cheŁM,Celem kraśnik, biaŁoPole, dorohusk, ruda-huta, wŁodawa, zagospodarowania akwenów wodnych poprzez rejowiec jowiec fabryczny, bryczny, kraśniczyn, kraśnik, wola MysŁowska, gŁusk, serokoMla,PRzyJACiEL biŁgoraj, teresPol, ostrówek, zakrzówek, budowę nowoczesnych otwartych kąpielisk SPORTOWEJ GMiNy dęblin, blin, KONFERENCJE Pu awy, PuŁawy, awy, urzędów, Piszczac, janów i Podlaski, obsza,nalubartów, Puchaczów, tuczna, krasnystaw, suŁów, przystani żeglarskich bazie modułowych Przyjaciel Sportowej zalesie, Gminy to wyróżnienie przy„SPORTOWA POLSKA 2014” pomostów pływających. Rozwiązanie takie ze znawane przez Klub Sportowa Polska na wniokraśnik, raśnik, raadecznica, toMaszów lubelski, Łuków, skierbieszów, Mircze, Łabunie, wierzbica, leśniowice, karczMiska, Konferencje adresowane są do miast, gmin, względu na swój modułowy charakter pozwala sek gminy przedsiębiorstwom, które wspierają w jciechów, wojciechów, stanin, toraz ośrodków tanin, adaMów, wŁodawa, wyryki, wąwolnica, ą czasie stworzyć ąwolnica, godziszów, baranów,finansowo Milanów, powiatów sportu i rekreacji. w krótkim miejsce aktywności lubluycza rzeczowokrólewska, przedsięwzięcia Modliborzyce, i proOsoby zarządzające infrastrukturą sportową sportowo-rekreacyjnej nad wodą dostosowane gramy sportowe w gminie, przyczyniając się witnica, Michów, sszProtawa, sŁubice, wschowa, skwierzyna, sulęcin, iŁowa, strzelce krajeńskie, lubniewice, koŻuchów, oraz decydujące o wydatkach na sport i rekredo warunków lokalnych. Mając na uwadze czas tym samym do promocji sportu i rekreacji. Przycybinka, ośno lubuskie, świebodzin, krosno odrzańskie, gorzów wielkoPolski, binka,acjęnowe Miasteczko, mają okazję do pogłębienia wiedzy, podrealizacji i koszt inwestycji to idealny pomysł na czerwieńsk, jaciel SportowejbabiMost, Gminy to firma wspierająca orniesienia kwalifikacji, wymiany doświadczeń stworzenie miejsca do uprawiania sportów ganizację turniejów i zawodów sportowych, dosŁubice, bice, sulęcin, Żagań, nowa sól, krosno odrzańskie, Żagań, gubin, brody, trzebiel, zwierzyn, górzyca, dąbie, niegosŁawice, a awice, oraz do bezpośrednich konsultacji z ekspertawodnych, aktywnego i bezpiecznego wypotująca funkcjonowanie klubów i organizacji trzebiechów, brzeźnica,czynku boliMów, rawa aawai podniesienia cielądz,sportowych, godzianów, stryków, aleksandrów zebiechów, Mazowiecka, mi Klubu.krzeszyce, W najbliższymbojadŁa, czasie zaplanowane mieszkańców atrakcyjnoa tymjeŻów, samym przyczyniająca się trzy konferencje.

Wszystkie ści turystycznej miejscowości.

Partnerem Prodo upowszechniania kultury fizycznej i sportu kleszczów, Łask,odbędą warta,sięrzgów, wieruszów, Żychlin, Maków, krośniewice, drzewica, Poddębice, skierniewice, Łódzki, są Łubnice, w Warszawie. jektu Aktywna Woda jest firma Elplast+ z Jawśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańŁask, Łęczyca, wieruszów, koluszki, Pabianice, zduńska wola, sieradz, kutno, radoMsko, toMaszów Mazowiecki, brzeziny, KONFERENCJA – 8 kwietnia 2014 r. strzębia Zdroju. ców gminy.

Prawnekonstantynów i praktyczne aspekty zamówień puksawerów, Łódzki, Łęczyca, Mokrsko, gŁowno, rozPrza, zduńska wola, nowosolna, rzeczyca, czarnocin, blicznych – nowelizacje i interpretacje zmian.

BOiSKO NA MEdAL szerzyny, cheŁMek, kŁaj, lubochnia, inowŁódz, rokiciny, wartkowice, sŁoMniki, andrychów, niePoŁoMice, szczucin, zabierzów, KONFERENCJA – 13 maja 2014 r.

Do wyróżnienia mogą być zgłaszane boiska KONKURSY I WYRÓŻNIENIA skaŁa, Źródła wieliczka, gnojnik, aaw,infraPaŁecznica, alwernia, Muszyna, groMnik, różnego wadowice, piłkarskie, kęty, nowy wiśnicz,typu skrzyszów, i praktyczne aspekty bolesŁaw, finansowania wielofunkcyjne, KLUBU SPORTOWA POLSKA „Orlik”, z typu: struktury – nowe inwestycje, modernizacje, zanawierzchnią sztuczną (trawa syntetrzebinia, szczurowa, dąbrowa ta t rnowska, libiąŻ, zakoPane, Myślenice, wadowice, brzesko, ta t rnów, chrzanów, liManowa, kupy urządzeń i wyposażenia do obiektów tyczna, poliuretan) i naturalną. Każde wyróżnioŁuŻna, korzenna, nowy ta t SPORTOWEJ rg, liManowa, gorlice, Mszana dolna,oznakowane nasielsk,specjalną szydŁowiec, Pionki, sportowych. niedźwiedź, tyMbark, bukowno, BUdOWNiCzy POLSKi ne boisko zostanie tabliKONFERENCJA – 12 czerwca 2014 r.

Celem konkursu jest promocja nowoczesnej incą informacyjną „Boisko na Medal” dostarczonowe Miasto lubawskie, warszawa, toruń, bydgoszcz, Łódź, wrocŁaw, a kraków, częstochowa, gdańsk, gdynia, soPot, lublin, aw, Teoria i praktyka skutecznego zarządzania infrastruktury sportowej i rekreacyjnej w Polsce, ną przez KSP. Celem przyznawania wyróżnień biaŁy Ł stok, Ły suwaŁki, częstochowa, olsztyn, popularyzowanie olkusz, Poznań, szczecin, ai promocja obiektów, atowice, kielce, które zaMość, kalisz, frastrukturą sportową. dobrych praktyk w koŁobrzeg, relacjach jestradoM, wyłonieniekatowice, są Dodatkowo podczas każdej konferencji: między inwestorem, projektantem, wykonawcą eksploatowane zgodnie z ich przeznaczeniem konin, PiŁa, elbląg, Malbork, zgorzelec, strzelce oPolskie, solec kujawski, stare ttare Miasto, ta t rnowo Podgórne, strawczyn, • Efektywne zarządzanie obiektami sportowymi – i administratorem obiektu sportowego oraz prooraz regularnie pielęgnowane, a przez to trwałe aleksandrów Łódzki, ustka,studia koronowo, zdrój, koMorniki, PŁońsk, świebodzice, doświadczenia menedżerów, przypadkówcheŁM, mocjajastrzębie nowoczesnych, trwałychleszno, i sprawdzonych i przyjazne dla użytkownika.

Tytuł siechnice „Boisko na strzelin Budowa, modernizacja i wyposażenie obiekrozwiązań Medal”śląski, ma również zwracać uwagę naścinawa, aktywną wisznia wąsosz,• ząbkowice śląskie, jelcz-laskowice, ziębice,materiałowych, brzeg dolny,technologicznych strzegoM, gryfów środa śląska, tów sportowych – porady ekspertów i konstrukcyjnych do budowy i modernizacji działalność samorządu lokalnego w promocji MaŁa, radków, ŻMigród, bierutów, legnica, bolesŁawiec, a awiec, dzierŻoniów, jelenia góra, trzebnica, ząbkowice śląskie, trzebnica, obiektów infrastruktury sportowej i rekreacyjnej. sportu i rekreacji, ściśle związanej z rozbudową WARSzTATyszklarska „BOiSKO NA MEdAL”zgorzelec, Wyróżnienie przyznawane jest miastom, gmibazy sportowej.

Polanica-zdrój, Poręba, Podgórzyn, świebodzice, zgorzelec, kudowa-zdrój, Pieszyce, nowa ruda, Teoretyczne i praktyczne aspekty pielęgnacji nom, powiatom i województwom, które w spoMiękinia, MysŁakowice, kondratowice, Mściwojów, waliM, oŁawa, a awa, czarny bór, dobroMierz, Męcinka, siekierczyn, sulików, boisk ze sztuczną nawierzchnią. Pokaz profesób szczególny zaangażowane są w rozwój bukrośnice, chojnów, PęcŁaw, a oleśnica, aw, gniewkowo, osielsko, Pakość, dobrzyń nad wisŁą, sjonalnych, wielozadaniowych urządzeń przedownictwawięcbork, sportowego ijabŁonowo rekreacyjnego PoMorskie, oraz znaczonych do stosowania na małych i średprzedsiębiorstwom, wyróżniającym się na tle gąsawa, dąbrowa biskuPia, ryPin, radziejów, świecie nad osą, radziejów, cheŁMno, obrowo, osiek, toPólka, lubartów, biaŁa nich obiektach sportowych oraz służących do konkurencji wysoką jakością oferowanych maWięcej o działalności Podlaska, Podlaski, kraśnik, hrubieszów, końskowola, Klubu biaŁoPole, dorohusk, ruda-huta, prac radzyń dodatkowych, takich jakParczew, sprzątanie cheŁM, czy teriałów, technologii oraz systemów.

SpORtOwA pOlSKA na wŁodawa, odśnieżanie.

Warsztaty adresowane są do adPartnerem merytorycznym konkursu jest mierejowiec fabryczny, kraśniczyn, kraśnik, wola MysŁowska, gŁusk, serokoMla, www.sportowapolska.eu biŁgoraj, teresPol, ostrówek, zakrzówek, ministratorów obiektów sportowych i osób odsięcznik „Builder”. dęblin, PuŁawy, a awy, urzędów, Piszczac, janów Podlaski, obsza, lubartów, Puchaczów, tuczna, zalesie, krasnystaw, suŁów, kraśnik, radecznica, toMaszów lubelski, Łuków, skierbieszów, Mircze, Łabunie, wierzbica, leśniowice, karczMiska

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

8 Builder

SPEAKERS CORNER Targi BUDMA – CBS pawilon 7,

KONFERENCJA

11 MARCA 2014 11.00 – 11.50

OD POMYSłU DO SUKCESU – OBIEKTY REKREACJI WODNEJ, WELLNESS I SPA.

„Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody”, – Wojciech Kiepura, specjalista ds. technologii wody. Firma Mazur Sp. z o.o. Sp. k.

12 marca 2014 roku, godzina 12.00

12.00 – 12.20

Targi BUDMA – CBS pawilon 7, sala wykładowa EF na antresoli pawilonu UCZESTNICY:

Konferencja skierowana jest do inwestorów prywatnych i publicznych, właścicieli i dyrektorów hoteli, centrów turystycznych i pensjonatów – zainteresowanych rozbudowaniem lub modernizacją własnych obiektów o część rekreacji wodnej, wellness i spa. Burmistrzowie, wójtowie, osoby odpowiedzialne za inwestycje gminne oraz dyrektorzy ośrodków sportu i rekreacji, menedżerowie spółek zarządzających infrastrukturą sportową i rekreacyjną.

KONSULTACJE:

Prelegenci oraz eksperci Klubu Sportowa Polska będą bezpłatnie udzielać porad i konsultacji w zakresie projektowania, zarządzania, finansowania, zamówień publicznych oraz innych tematów związanych z infrastrukturą sportową i rekreacyjną.

Szczegóły na stronie cbs.mtp.pl i sportowapolska.eu oraz w specjalnym marcowym wydaniu miesięcznika „Builder” – Sport&Rekreacja 2014.

UWAGA WAŻNE:

d o d at e k p r o m o c yj n y

sala przy stoisku Klubu Sportowa Polska

PROGRAM KONFERENCJI 11.30 – 12.00 Rejestracja uczestników

12.00 – 12.45 „Współczesne tendencje w projektowaniu i realizacji obiektów rekreacji wodnej welness i spa” – Mariusz Szczuraszek i arch. Piotr Dominiczak, Pracownia Architektoniczna Piotr Dominiczak & Mariusz Szczuraszek

12.50 – 13.10 „Centrum Sportu i Rekreacji „Olender” w Wielkiej Nieszawce – Od pomysłu do realizacji” – Kazimierz Kaczmarek, Wójt Gminy Wielka Nieszawka

13.10 – 13.30 „Od winnicy do Grape Spa – strefa wellness & spa w Pałacu Mierzęcin” – Katarzyna Świątkowska, Kierownik Działu Sprzedaży i Marketingu, Pałac Mierzęcin NOVOL Sp. z o.o.

13.30 – 14.00 „Baseny ze stali nierdzewnej – publiczne, hotelowe, prywatne” – Marek Sokołowski, Dyrektor Regionu PółnocnoZachodniego, Berndorf Badrebau Sp. z o.o.

14.00 – 14.30

„Lodowiska i ich właściwa pielęgnacja” – Zbigniew Danielczyk, Prezes Zarządu n-Ice Group Sp. z o.o.

12.30 – 12.50 „Nowoczesne rozwiązania w zakresie wyposażania obiektów sportowych na przykładzie wybranych realizacji firmy Pesmenpol” – Szymon Niepsuj, Prezes Zarządu Pesmenpol Sp. z o.o. oraz Ireneusz Jakubczyk, Specjalista ds. techniczno-handlowych Pesmenpol Sp. z o.o.

13.00 – 14.00 „Umowy na podwykonawstwo po nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych” – Ewa Żak, Właściciel Ewa Żak Konsulting. Ekspert KSP

12 MARCA 2014 11.00 – 11.50 „DAISY – zintegrowany system uzdatniania wody” – Wojciech Kiepura, specjalista ds. technologii wody. Firma Mazur Sp. z o.o. Sp. k.

12.00 – 12.30 „Mediacja – szansa na szybki i skuteczny sposób zakończenia konfliktu między stronami procesu inwestycyjnego” – Olga Widerszal-Piotrowska, Prezes Zarządu, Michał Jaksa, Wiceprezes Zarządu, Fundacja Rozwoju Mediacji. Eksperci KSP

13 MARCA 2014 11.00 – 11.50

Wszystkich zainteresowanych udziałem w konferencji i otrzymaniem bezpłatnej karty wstępu na targi oraz konferencje prosimy o kontakt z Klubem Sportowa Polska.

„Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody” – Wojciech Kiepura, specjalista ds. technologii wody, Firma Mazur Sp. z o.o. Sp. k.

„Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody” – Wojciech Kiepura, specjalista ds. technologii wody, Firma Mazur Sp. z o.o. Sp. k.

14.30 – 15.00

12.00 – 12.20

KONTAKT:

„Sukces na miarę: nowoczesne produkty do rekreacji wodnej” – Karolina Woźnicka, specjalista ds. sprzedaży i Michał Włosowski, specjalista ds. sprzedaży, Pol-Glass Sp.j. K. Górniki, A. Bomba.

Klub Sportowa Polska Urszula Socha, tel. 505 169 204, socha@sportowapolska.eu

„Berndorf Baderbau Sp. z o.o. – budowa i modernizacja basenów – niecki ze stali nierdzewnej” – Marek Sokołowski, Dyrektor Regionu Północno-Zachodniego, Berndorf Badrebau Sp. z o.o.

SPoRT&ReKReACjA 2014

PyTANIA do...

Ministra Sportu i Turystyki

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

10

marzec 2014

ANdRZejA BIeRNATA

Michał Zaleski

Prezydent Miasta Torunia

1

Program „Moje Boisko – Orlik 2012” okazał się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę.

Czy w najbliższym czasie rząd i ministerstwo planują realizację podobnych projektów, opierających się na współfinansowaniu przez różne podmioty?

Andrzej Biernat: Resort sportu rozważa możliwość wdrożenia w przyszłości kolejnych programów, które byłyby realizowane przy współudziale samorządów wojewódzkich, np. dedykowanych infrastrukturze lekkoatletycznej. Zrealizowany z dużym sukcesem program „Moje Boisko – Orlik 2012” pokazuje, że taki model współfinansowania jest niezmiernie efektywny. Trzeba jednak zaznaczyć, że realizacja „Orlików” na tak dużą skalę możliwa była dzięki przeznaczeniu na ten cel środków pochodzących z budżetu państwa, w wy-

sokości blisko 1 mld zł.

Aktualne plany budżetowe nie uwzględniają już środków na tego typu inwestycje. Ministerstwo dofinansowuje budowę i modernizację obiektów sportowych ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, których większa część przeznaczona jest na realizację programów już wdrożonych, o charakterze wieloletnim.

Możliwość wygospodarowania środków na nowe projekty inwestycyjne jest zatem znacznie ograniczona, niemniej jednak podejmowane są stosowne analizy i działania w tym zakresie.

alizowanych od wielu lat przy współpracy z urzędami marszałkowskimi Wojewódzkich wieloletnich programów rozwoju bazy sportowej. W celu wzmocnienia działań na rzecz gruntownej poprawy bądź utrzymania stanu technicznego obiektów sportowych resort sportu wdrożył w 2013 roku nowy program inwestycyjny, dedykowany właśnie rewitalizacji bazy sportowej w kraju. Zainteresowanie podmiotów tym programem było niezwykle wysokie, dlatego też jest on kontynuowany w 2014 roku, będzie również kontynuowany w latach kolejnych.

dr inż. Andrzej Kolaszewski

Zbigniew danielczyk

Członek Komisji ds. Inwestycji i Urządzeń Sportowych Polskiego Związku Pływackiego

2

Większość krytych pływalni w Polsce wybudowano ponad 10-20 lat temu.

Czy przewidywany jest program, w tym sposób finansowania, umożliwiający modernizację tych obiektów, a jednocześnie przedłużenie czasu ich funkcjonowania?

A.B.: Dla Ministerstwa Sportu i Turystyki utrzymywanie wysokiego standardu istniejących zasobów infrastrukturalnych, w tym krytych pływalni, jest kwestią bardzo istotną. Dlatego też systematycznie dofinansowywane są prace remontowe i modernizacyjne na obiektach sportowych w ramach re-

Prezes Zarządu n-ICe Group

3

Mimo pewnych niedoskonałości program budowy lodowisk „Biały Orlik” przyczynił się do powstania wielu obiektów.

Jeśli jednak porównać ich liczbę z innymi krajami – Polska nadal pozostaje lodowiskową pustynią.

Jakie są plany ministerstwa odnośnie do kontynuacji programu?

A.B.: Program „Biały Orlik” był swego rodzaju programem komplementarnym do realizowanego rządowego programu „Moje Boisko – Orlik 2012”, na który corocznie przeznaczane były środki finansowe pochodzące z budżetu państwa. Aktualne plany budżetowe nie uwzględniają już środków na budowę obiektów sportowych, zatem wsparcie finansowe na budowę lub modernizację bazy sporto-

4

Samorządy lokalne systematycznie rozbudowują i modernizują szkolną i osiedlową bazę sportową, z której korzystają przede wszystkim najmłodsi mieszkańcy.

Jak kierowany przez Pana Ministra resort zamierza wesprzeć tego typu inwestycje?

A.B.: Wsparcie budowy i modernizacji bazy sportowej, w tym przede wszystkim obiektów przyszkolnych, dedykowanych dzieciom i młodzieży, realizowane jest przez ministerstwo od wielu lat w ramach Wojewódzkich wieloletnich programów rozwoju bazy sportowej. Ze względu na fakt, że zapewnienie odpowiednich warunków do uprawiania aktywności fizycznej przez dzieci i młodzież jest jednym z priorytetów ministerstwa, w roku 2013 wdrożone zostały dwa nowe programy infrastrukturalne wspierające ten obszar inwestycji.

Program rozwoju szkolnej infrastruktury sportowej zakłada budowę lub modernizację obiektów sportowych zlokalizowanych w szkołach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, a najważniejszym aspektem realizowanych inwestycji jest bezpieczny

Marek Wrzal

Prezes Zarządu Berndorf Baderbau

5

Czy w związku z dużymi nakładami finansowymi ponoszonymi przez Ministerstwo Zdrowia na leczenie osób w zaawansowanym wieku Ministerstwo Sportu, w ramach działań profilaktycznych, planuje rozwój kultury fizycznej młodzieży szkolnej poprzez budowę małych i ekonomicznych basenów przyszkolnych, w systemie podobnym do Orlika 2012?

ją się zatrudnienie obsługi, woda i jej podgrzanie, chemia basenowa i konserwacja, przewyższa możliwości budżetowe większości gmin w Polsce.

doc. dr Monika Madej Rektor Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie

6

Jakie zadania inwestycyjne mogą być objęte Programem Rozwoju Inwestycji Sportowych na rok 2014? Jakie instytucje są adresatami programu?

A.B.: Założenia do programu na rok 2014 nie uległy znaczącej modyfikacji w stosunku do programu realizowanego w roku 2013. Program zakłada wsparcie finansowe modernizacji infrastruktury sportowej, polegające na przebudowie lub remoncie istniejących obiektów sportowych, w tym także dostosowanie obiektu do potrzeb sportu osób niepełnosprawnych. W szczególności dotyczy on takich obiektów sportowych, jak sale gimnastyczne, hale sportowe, stadiony, kryte pływalnie, lodowiska stałe wraz z zapleczem.

W ramach programu warunkowo możliwa jest także budowa, rozbudowa lub nadbudowa obiektu zaplecza sanitarno-szatniowego (w przypadku, gdy takiego zaplecza nie ma przy istniejącym obiekcie sportowym, lub gdy istniejące zaplecze nie spełnia obowiązujących wymogów technicznych).

O dofinansowanie zadania inwestycyjnego mo-

marzec 2014

Dyrektor Zarządu Infrastruktury Sportowej w Krakowie

A.B.: Aktualnie budowa krytych pływalni dofinansowywana jest przez ministerstwo w ramach Wojewódzkich wieloletnich programów rozwoju bazy sportowej. Wymogiem jest, aby niecka basenowa miała długość minimum 25 m, co wynika m.in. z uwarunkowań dotyczących realizacji zajęć o charakterze sportowym (zawody sportowe mogą odbywać się jedynie na obiektach pełnowymiarowych). Dofinansowanie pływalni o innych parametrach wymaga odrębnej akceptacji ministra. Ministerstwo analizuje zasadność wdrożenia dodatkowych programów inwestycyjnych, w ramach których byłaby możliwość budowy m.in. mniejszych, przyszkolnych basenów. Trzeba jednak zauważyć, że zrealizowanie rządowego programu „Moje Boisko – Orlik 2012” było możliwe dzięki corocznemu przeznaczaniu na ten cel środków finansowych pochodzących z budżetu państwa.

Aktualne plany budżetu państwa nie uwzględniają już środków na budowę obiektów sportowych, zatem wsparcie finansowe na budowę lub modernizację bazy sportowej udzielane jest obecnie przez ministerstwo jedynie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Ich wysokość jest niewspółmiernie mała w stosunku do zgłaszanych potrzeb w zakresie infrastruktury sportowej, niemniej jednak podejmowane są działania w celu wzmocnienia możliwości wsparcia podmiotów w realizowanych inwestycjach.

Należy również zwrócić uwagę na fakt, że barierą powstrzymującą gminy przed inwestycjami w szkolną infrastrukturę pływacką jest wysoki koszt stały utrzymania pływalni. Koszt utrzymania nawet „małej i ekonomicznej” pływalni, na który składa-

11

Krzysztof Kowal

i wielofunkcyjny charakter powstałych obiektów.

W ramach tego programu budowane lub modernizowane są m.in. pełnowymiarowe sale gimnastyczne, przyszkolne hale sportowe, boiska wielofunkcyjne, siłownie plenerowe, a także niezbędna infrastruktura towarzysząca, np. zaplecza sanitarnoszatniowe czy łączniki.

Drugi z programów – Program rozwoju inwestycji sportowych – ma na celu ogólną rewitalizację obiektów sportowych w kraju, przede wszystkim jednak obiektów przeznaczonych dla dzieci i młodzieży. Wysokość dofinansowania w ramach tego programu jest jednakowa dla wszystkich podmiotów i wynosi do 50% kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 1 mln zł. Program ten dopuszcza montaż finansowy z kilku źródeł, zatem podmioty, które chcą realizować większe przedsięwzięcia inwestycyjne, mogą ubiegać się o dotację na ten cel również z innych źródeł.

Builder

wej, w tym w zakresie lodowisk, obecnie jest udzielane przez ministerstwo jedynie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej.

SPORT&RekReacja 2014 Builder

12

marzec 2014

gą ubiegać się podmioty posiadające obiekt służący klubowi sportowemu co najmniej przez 3 lata przed dniem złożenia wniosku do Ministerstwa Sportu i Turystyki. Są to m.in. jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz stowarzyszenia, kluby sportowe (w tym akademickie i uczniowskie), jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, szkoły wyższe, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych.

Dofinansowane zostaną te projekty, w których realizowany jest wysoki poziom szkolenia sportowego w ujęciu jakościowym i ilościowym, przy spełnieniu pozostałych wymogów formalnych, ekonomicznych i technicznych.

Paweł cudny

Menadżer aries Power equipment

7

d o d at e k p r o m o c yj n y

Co dalej z Orlikami – czy będą przeznaczone pieniądze na pielęgnację użytkowanych boisk z programu Orlik?

A.B.: Inwestor – zgodnie z prawem budowlanym – odpowiedzialny jest za prawidłowe użytkowanie obiektu i za utrzymanie go w należytym stanie technicznym. Powyższe czynności stanowią zadanie własne jednostki samorządu terytorialnego. Każda z tych jednostek, przystępując do programu „Moje Boisko – Orlik 2012”, zo-

bowiązywała się do utrzymania obiektu na odpowiednim poziomie technicznym oraz do zagwarantowania w swoim budżecie środków na ten cel.

Ministerstwo Sportu i Turystyki w swoim zakresie może udzielać wsparcia w zakresie dofinansowania inwestycji w obiekty sportowe, jednak czynności pielęgnacyjne nie stanowią działania o takim charakterze.

rekreacyjno-sportowych a zarazem podniesienie kompetencji osób prowadzących takie zajęcia. Są to programy, które w sposób kompleksowy rozwiną te obszary sportu, które jeszcze do niedawna były niedostatecznie eksponowane.

W każdym z tych programów zaproponowany został trójstronny model współpracy, zakładający współfinansowanie zadań przez ministerstwo, marszałka województwa i gminę. Wkład gminy stanowi przy tym z reguły nie więcej niż 20-30%.

andrzej Pietrasik Burmistrz Płońska

8

Czy Ministerstwo Sportu planuje uruchomienie w najbliższej przyszłości programu adresowanego do samorządów, mającego na celu wyrównywanie szans sportowych wśród dzieci i młodzieży mniej sprawnej ruchowo?

A.B.: Priorytetem Ministerstwa Sportu i Turystyki jest dążenie do systematycznego zwiększania uczestnictwa polskiego społeczeństwa w sporcie oraz zachęcanie do aktywności fizycznej jak największej liczby Polaków, ze szczególnym uwzględnieniem udziału dzieci i młodzieży, a więc uczniów wszystkich poziomów edukacyjnych.

W aktywizacji najmłodszych mają pomóc przygotowane przez resort sportu we współpracy z marszałkami województw takie projekty, jak: „Mały Mistrz”, „Umiem pływać” oraz „MULTISPORT”. Ich podstawowym celem jest wzbogacenie oferty, zwiększenie atrakcyjności zajęć

Paweł Olewiński

Dyrektor Marketingu Pionu Wyrobów dla Budownictwa NOVOL

9

Czy ministerstwo przewiduje zwiększenie wydatków w Programie Rozwoju Inwestycji Sportowych w latach kolejnych?

A.B.: Finalnie łączna pula wstępnie alokowanych środków została zwiększona, w związku z czym suma dotacji przyznanych w edycji 2013 wynosi 26,9 mln zł, z czego 17,9 mln zł zaplanowano na rok 2013, a pozostałe środki na lata 2014-2015.

Zainteresowanie naborem na 2014 r. jest jeszcze większe niż w roku ubiegłym. MSiT zaplanowało wstępnie w budżecie na rok 2014 na realizację programu środki w kwocie 18,5 mln zł, w tym 10 mln zł na nowe dofinansowania. Popyt na te środki wielokrotnie prze-

kroczy będącą w dyspozycji kwotę, co zapewni najwyższą jakość dofinansowanych projektów.

Tadeusz Lizut Dyrektor OSIR Zamość

10

Program Rozwoju Inwestycji Sportowych zakłada współfinansowanie (do 50%) przebudowy lub remontu istniejących obiektów sportowych.

Czy możliwa jest realizacja w ramach tego programu zadania polegającego na całkowitej rozbiórce istniejącego i budowie nowego obiektu?

A.B.: Trudno jest odnieść się do opisanego problemu bez wystarczająco pogłębionej informacji. Każdorazowo wniosek o dofinansowanie musi być przedmiotem odrębnej analizy z punktu widzenia zapisów Programu. Analizie podlega szczegółowy aktualny stan obiektu oraz zakres rzeczowy planowany do wykonania, przedstawiony przez inwestora. Trzeba jednak podkreślić, że dofinansowanie nie może przekroczyć 1 mln zł, co przy konieczności rozbiórki i budowy nowego obiektu bądź jego części mogłoby się okazać niewystarczające. Nadmienić należy, że budowa nowego obiektu wsparta może zostać w ramach innych programów realizowanych w MSiT. ■

Odpowiedzi na pozostałe pytania opublikujemy w serwisie ebuilder.pl

POSitive eSOK

od LSI Software

nowe technologie w obiektach sportowo-rekreacyjnych

Atuty oprogramowania

Idąc z trendem rynkowym, firma stosuje integracje wielu systemów (np. hotelowych, gastronomicznych) w jednej wspólnej bazie. System zapewnia również managerom/ właścicielom obiektu pełną kontrolę kluczowych obszarów działalności w obiekcie. Takie nowatorskie rozwiązania przyczyniają się do sprawnej obsługi klienta, który otrzymuje końcowy produkt/usługę o najwyższej jakości, a zarządca obiektu może zaoszczędzić naprawdę wysokie kwoty związane z funkcjonowaniem inwestycji.

■

LSI Software S.A. 800 811 574, info@lsisoftware.pl ul. Przybyszewskiego 176/178 93-120 Łódź

Umów się na bezpłatną prezentację!

zarządzanie obiektami sportowymi, SPA&Wellness, aquaparkami, basenami, wyciągami narciarskimi, centrami i parkami rozrywki, muzeami oraz innymi obiektami użyteczności publicznej;

obsługa oraz dowolne definiowanie karnetów i abonamentów; rezerwacja i sprzedaż wejściówek/biletów dla Klientów indywidualnych lub grup; grafik rezerwacji (również internetowych) z kontrolą obłożenia;

13

obsługa stanowisk kasowych we wszystkich strefach obiektu i zarządzanie stanowiskami POS (m.in. różne formy płatności w poszczególnych strefach, przypisywanie użytkowników, listy produktów);

marzec 2014

pełna integracja z wieloma urządzeniami (terminale dotykowe POS, transpondery, szafki, bramki wejściowe, itp.)

Builder

O

d kilku lat na polskim rynku liderem w rozwiązaniach systemowych typu ESOK jest firma LSI SOFTWARE S.A. Posiada ona w swojej ofercie POSitive ESOK – oprogramowanie wykorzystujące najnowocześniejsze kanały wspomagające sprzedaż oraz zarządzanie.

POSitive ESOK, czyli pełna kontrola nad obiektem:

rezerwacje i wyposażenia dla grup – możliwość rozliczenia całej grupy na jednym rachunku; informowanie gościa o pozostałym do wykorzystania kredycie i czasie pobytu – zarządzanie transponderami; automatyczne obciążanie rachunku gościa dodatkowymi należnościami (np. za zakupy w barze, za przekroczenie czasu pobytu itp.); prosty i przejrzysty interfejs sprzedaży na terminalach dotykowych: współpraca z systemem kas w zakresie prowadzenia i zamykania rachunków gości, fakturowania, definiowania cenników, kalkulacji cen, przydzielania rabatów, tworzenia programów promocyjnych itp. raporty sprzedaży kasowej i pobytów gości (konwersje danych, analizy i raporty: sprzedaży, obsługi klienta, kontroli dostępu itp.) analizy obrotów i frekwencji z wykresami graficznymi i eksportem do Excela; współpraca z programem POSitive CRM w zakresie organizowania imprez (grupy urodzinowe dla dzieci, imprezy integracyjne dla firm itp.) oraz rozbudowanej rezerwacji wejściówek; definiowanie, obsługa i zarządzanie kampaniami promocyjnymi i programami lojalnościowymi (współpraca z aplikacją blue pocket); integracja z innymi systemami zarządzającymi w obiekcie, np.: gastronomicznym POSitive Restaurant, finansowoksięgowym Bastion ERP, zarządzającym budynkiem systemem BMS.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Inwestorzy i zarządcy obiektów pływackich powinni zwrócić uwagę na jakość rozwiązań informatycznych oferowanych do tego typu obiektów. jednym ze specjalistycznych systemów jest elektroniczny System obsługi klienta (poSitive eSok).

urządzenia do ćwiczeń

na świeżym powietrzu BODYS TO:

bodys sp. z o.o.

04-832 Warszawa, ul. Patriotów 174 507 175 332, 501 387 594, 22 290 68 74 biuro@bodys.pl https://www.facebook.com/bodysoutdoorfitness

1. Nowoczesne wzornictwo, unikatowa kolorystyka, najwyższa jakość produkcji oraz bezpieczeństwo urządzeń.

2. Urządzenia wykonane są ze stali konstrukcyjnej o wzmocnionej wytrzymałości S355 oraz ze stali nierdzewnej.

3. Sprzęt malowany jest proszkowo farbami podkładowymi, a właściwa powłoka lakiernicza jest z farb metalizowanych.

4. Urządzenia mają dodatkowe zabezpieczenia antykorozyjne – poddane są procesowi kataforezy.

5. Ruchome połączenia wyposażone są w bezobsługowe łożyska kryte typu 2RS. 6. Urządzenia posiadają certyfikaty TÜV Rheinland: DIN 79000:2012‑05 oraz PN‑EN 1176.

7. Urządzenia BODYS produkowane są w zakładzie, który posiada normy: PN-EN 1090 oraz PN-EN ISO 3834-2 (normy spawalnicze).

8. Cały proces projektowoprodukcyjny odbywa się w Polsce.

Tylko w taki sposób możemy kontrolować i mieć wpływ na jakość naszych produktów.

9. Dopuszczalne maksymalne obciążenie na sprzęcie BODYS to 155 kg.

10. W naszej ofercie posiadamy dwadzieścia trzy urządzenia, które wspierają pracę różnych partii mięśni.

www.bodys.pl

raport

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

16 Builder d o d at e k p r o m o c yj n y

SzTandaROwe inweSTycje 2013-2014

Michał Oksiński

redaktor portalu kompasinwestycji.pl

S

erwis Kompas Inwestycji przygotował zestawienie inwestycji z sektora „obiekty sportowe i rekreacyjne”. Uwzględniono przy tym projekty z bazy kompasinwestycji.pl przeznaczone do realizacji od I kwartału 2013 roku. Porównanie to ma wskazać najbardziej aktywnych inwestorów i generalnych wykonawców, oraz odpowiedzieć na pytanie, w jakich województwach jest najwięcej aktywnych projektów.

Wśród największych inwestycji polskiego sektora infrastruktury sportowej należy wspomnieć również projekty wcześniejsze – takie, których budowa zakończyła się tuż przed rokiem 2012, a więc w gorącym okresie przygotowań do zorganizowanych w Polsce Mistrzostw Europy w piłce nożnej. W przypadku czterech miast-gospodarzy Euro 2012 – Warszawy, Gdańska, Wrocławia i Poznania – trzy obiekty zostały zbudowane od podstaw, a stadion w Poznaniu był modernizowany. Stadion Miejski we Wrocławiu i gdańska PGE Arena kosztowały odpowiednio 904 i 709 mln zł. Największym projektem realizowanym

przed euro 2012 polska infrastruktura sportowa przeszła gruntowny lifting – powstało kilka ważnych obiektów, w tym kosztowny dla inwestora i kłopotliwy dla wykonawców Stadion narodowy. po zakończeniu mistrzostw emocje opadły. Budownictwo sportowe i rekreacyjne ma się nieźle, choć niektóre z ciekawszych projektów zostały odłożone na półkę. dla części z nich samorządy liczą na dotację z unijnej kasy bądź poszukują partnerów do realizacji inwestycji w formule ppp. na Euro 2012 i w ogóle w polskim budownictwie sportowym jest warszawski Stadion Narodowy. Jego budowa pochłonęła niemal 2 mld zł, choć pierwotnie zakładano budżet 1,2 mld zł. Tym samym udało nam się nieznacznie przebić Rosjan – dla porównania, koszt budowy Stadionu Olimpijskiego Fiszt w Soczi wniósł ok. 1,9 mld zł.

Najaktywniejsi inwestorzy

W zestawieniu najbardziej aktywnych inwestorów (bierzemy pod uwagę projekty przeznaczone do realizacji od I kwartału 2013 roku) pro-

wadzi Zarząd Infrastruktury Sportowej w Krakowie. Urząd odpowiada we wskazanym okresie za czternaście inwestycji. Cztery z nich zostały wstrzymane (Centrum Tenisowe Radwańskich, hala widowiskowosportowa TS Wisła, Ośrodek Sportu i Rekreacji Kolna – IV etap rozbudowy oraz przystań żeglarska Yacht Klub). Projekt hali szermierczej przy ul. Kazimierza Odnowiciela jest na etapie wizji. W przypadku hali małego lodowiska MKS Cracovia trwa procedura wyboru głównego projektanta, w toku jest projektowanie hali sztucznego lodowiska przy ul. SieZespół pływalni przy ulicy Zygmuntowskiej w Lublinie

Inwestycje sportowe 2010-2014

dleckiego, zakończono projektowanie trzech inwestycji: basenu krytego na os. Handlowym, basenu krytego na os.

II Pułku Lotniczego oraz hali stulecia KS CRACOVIA wraz z Centrum Sportu Niepełnosprawnych. Projekt Centrum Sportu i Rekreacji przy ul. Eisenberga jest w fazie wyboru Generalnego Wykonawcy, inwestycja Narodowe Centrum Rugby 7 osiągnęła etap „stan zero”, a hala sportowa KS Orzeł Piaski Wielkie i hala sportowa przy ZSO nr 3 na os. Wysokim znajdują się na etapie stanu zamkniętego.

Na drugim miejscu zestawienia znajduje się Urząd Miasta Łódź z siedmioma inwestycjami. Dwie z nich – hala do siatkówki plażowej przy SMS w Łodzi oraz hala sportowa w Łodzi realizowana w ramach Regionalnego Centrum Rekreacyjno-Sportowo-Konferencyjnego – zostały wstrzymane, a trzy znajdują się na wstępnym etapie wizji (remont hali sportowej przy Skorupki, stadion KS Widzew, stadion żużlowy Orła Łódź). W przypadku Akademickiego Centrum Sportowo-Dydaktycznego zakończono projektowanie, jeśli zaś chodzi o stadion miejski, który powstanie przy al. Unii Lubelskiej, to na terenie budowy rozpoczęły się prace wyburzeniowe. Projekt ostatniej z wymienionych inwestycji zakłada realizację obiektu o powierzchni 22 771 m2 na 16,5 tys miejsc siedzących na trybunach. Stadion ma być przystosowany do rozgrywek piłkarskich oraz rugby. Najkorzystniejszą ofertę na pierwszą część przetargu o wartości 94,41 mln zł brutto złożyła firma Mirbud.

Umowa na zaprojektowanie i wybudowanie boiska piłkarskiego z trybuną zachodnią została podpisana pod koniec ub. roku. Stadion ma zostać wybudowany w 20 miesięcy.

Trzecią lokatę wśród najaktywniejszych inwestorów zajęły miejskie urzędy w Płocku i Bydgoszczy, które mają na koncie po pięć inwestycji. W przypadku Urzędu Miasta Płock tylko jedna została wstrzymana (szacowana na

wg danych Ministerstwa Sportu i Turystyki:

Wizualizacja: paweł tiepłow pracownia projektowa / Um Lublin

Największe projekty

Wśród największych projektów znajduje się inwestycja Urzędu Miejskiego w Gliwicach – hala widowiskowo-sportowa „Podium” (obecnie na etapie stanu zamkniętego) o wartości ponad 320 mln zł. Obiekt powstaje na 9-hektarowej działce, w miejscu stadionu XX-lecia w Gliwicach i ma być jedną z największych hal widowiskowo-sportowych w Polsce. Wewnątrz, oprócz hali na 15 tys. osób, znajdzie się też m.in. mniejsza hala treningowa, mogąca pomieścić nawet 3 tys. widzów, pomieszczenia centrum fitness i odnowy biologicznej oraz lokale gastronomiczne. W hali

Generalni Wykonawcy

W zakresie inwestycji z sektora „obiekty sportowe i rekreacyjne” w przyjętym okresie czasu (bierzemy pod uwagę inwestycje przeznaczone do realizacji od I kwartału 2013 roku) najbardziej aktywnym Generalnym Wykonawcą jest TAMEX Obiekty Sportowe.

Spółka odpowiada za dziewięć inwestycji, wszystkie o wartości do 50 mln zł.

Zakończone zostały dwie z nich: II etap

17 Builder

będą mogły rozgrywać się mistrzostwa Europy i świata w lekkiej atletyce, siatkówce, koszykówce, piłce nożnej, a nawet – dzięki przenośnej niecce basenowej – w pływaniu. Pierwszy przetarg na budowę hali wygrała firma Polimex-Mostostal, ale ze względu na kłopoty finansowe nie podjęła się tego zadania.

Podczas drugiego postępowania wybrano ofertę firmy Mirbud, o wartości 321 413 476,45 zł. Otwarcie hali zaplanowano na jesień 2015 roku.

Równie okazale ma prezentować się hala widowiskowo-sportowa w Rzeszowie, która będzie mogła pomieścić ok. 10 tys. widzów. Zgodnie z zapowiedziami miasto planuje zlecić w tym roku opracowanie projektu dla tej inwestycji. Wartość przedsięwzięcia szacuje się na ok. 200 mln zł.

O ponad połowę mniej będzie kosztować budowa 50-metrowego basenu olimpijskiego, który powstaje w Lublinie przy Alejach Zygmuntowskich.

Wartość inwestycji to 89 mln zł. Wokół basenu staną trybuny dla 2,1 tys widzów. Nowy obiekt ma być połączony z istniejącym. Obok zespołu sportowego powstanie wydzielona część rehabilitacyjno-rekreacyjna. Ma to być rodzaj małego aquaparku, m.in. z saunami i gabinetami odnowy biologicznej.

W lipcu ub. roku został wybrany Generalny Wykonawca przedsięwzięcia – jest nim firma UNIBEP. Zakończenie realizacji inwestycji przewidziano na luty 2015 roku.

d o d at e k p r o m o c yj n y

ok. 98 mln zł przebudowa Stadionu Wisły Płock), jedna znajduje się na etapie koncepcji (park wodny w Płocku), dla trzech zakończono projektowanie (Hala Mistrzostwa Sportowego w Płocku, hala nad kortami tenisowymi w Płocku, kryte boisko dla dzieci na stadionie Wisły Płock). Urząd Miasta Bydgoszcz posiada jeden projekt na etapie wizji – modernizację Stadionu Polonii przy ul. Sportowej w Bydgoszczy. Jedna inwestycja – przystań jachtowa w Bydgoszczy – już została zakończona. Basen na Błoniu i sala gimnastyczna przy ZS nr 10 znajdują się na etapie stanu zamkniętego, a hala rozgrzewkowa w sąsiedztwie hali sportowo-widowiskowej „Łuczniczka” jest w fazie wykończenia.

W gronie inwestorów z trzema inwestycjami znalazło się trzynaście podmiotów: Zarząd Inwestycji Miejskich we Wrocławiu, Urząd Miasta Rzeszów, Urząd Miasta Rybnik, Urząd Miasta Nowy Targ, Urząd Miasta Mielec, Urząd Miasta Lublin i również lubelski MOSiR Bystrzyca, Urząd Miasta Katowice, Urząd Miasta Częstochowa, Totalizator Sportowy, Stołeczny Zarząd Infrastruktury, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Łodzi oraz Gmina Wołomin.

marzec 2014

2010 r. – zakończono i rozliczono 1069 inwestycji sportowych, w tym 512 ze środków Funduszu rozwoju kultury Fizycznej, 519 orlików oraz 38 Białych orlików, 2011 r. – zakończono i rozliczono 886 inwestycji, w tym 356 z FrkF, 468 orlików oraz 62 Białych orlików.

2012 r. – zakończono i rozliczono 545 inwestycji, w tym 193 z FrkF, 333 orlików oraz 19 Białych orlików.

2013 r. – zakończono i rozliczono 233 inwestycje ze środków FrkF, 2014 r. – przewidziano 325 projektów.

budowę wartego 30 mln zł wodnego centrum rekreacji w Działdowie (centrum wypoczynkowe z aquaparkiem), które jest w końcowej fazie projektowania – jego realizacja może rozpocząć się w najbliższych miesiącach. Na etapie stanu zamkniętego jest kolejna inwestycja PBI Kornas – budowa aquparku zasilanego wodą termalną w Tarnowie Podgórnym.

Projekt Tarnowskie Termy pochłonie 57 mln zł. W sierpniu br. mają zostać zakończone prace przy Termach Warmińskich – trzeciej inwestycji firmy.

To dość intratny kontrakt PBI Kornas – wartość inwestycji szacuje się na ok. 65 mln zł. Na etapie stanu zamkniętego są dwie ze sportowych inwestycji firmy PDEM: hala sportowa przy ZSO nr 2 – V LO w Rzeszowie (wartość inwestycji 7 mln zł) oraz hala widowisko-sportowa w Świlczy (4 mln zł). Jednym z ostatnich kontraktów PDEM jest budowa kompleksu sportowego w Nowej Wsi na Podkarpaciu, projektu o wartości 38,5 mln zł. Z kolei Moris-Sport przygotowuje koncepcję Aquaparku w Elblągu (jako generalny wykonawca w konsorcjum z firmą Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe Elzambud) prowadzi szacowaną na 6 mln zł budowę hali sportowej w Tłuszczu i finalizuje realizację hali sportowej w Woli Uhruskiej (wartość inwestycji to ok. 4 mln zł).

Generalni Wykonawcy realizujący obiekty sportowe i rekreacyjne od 2013 roku 9

Skanska SA

6

PDEM Sp. z o.o.

3

PBI Kornas sp. z o.o.

3

Moris-Sport Sp. z o.o.

3

Wald Glob Jan Radecki Sp.j.

2

Saczywko Roman RO.SA.-BUD Przedsiębiorstwo Produkcyjno-HandlowoUsługowe

2

RODEX Sp. z o.o.

2

Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych i Transportowych Cechini Sp.j.

2

Przedsiębiorstwo Produkcyjno-HandlowoUsługowe OLMARK

2

Mirbud S.A.

2

Korporacja Budowlana DARCO

2

Firma Budowlana Rem-Bud 1 S.J. Bronisław Drąg

2

FEWATERM Sp. z o.o. S.K.

2

BUD-BET Hieronim Moczydłowski

2

Najaktywniejsze województwa według liczby inwestycji sportowych i rekreacyjnych realizowanych od 2013 roku mazowieckie

Województwa według liczby realizowanych inwestycji

Wśród województw, w których serwis Kompas Inwestycji odnotował najwięcej projektów z sektora „obiekty sportowe i rekreacyjne” będących w toku, czyli na etapie od wizji do wykończenia (bierzemy pod uwagę również projekty wstrzymane), prowadzi Mazowsze z pięćdziesięcioma sześcioma inwe-

Wizualizacja: perBo-projekt, modern conStrUctIon SyStem

Hala widowiskowo-sportowa Podium w Gliwicach

d o d at e k p r o m o c yj n y

TAMEX Obiekty Sportowe SA

56

małopolskie

42

śląskie

37

wielkopolskie

29

dolnośląskie

27

podkarpackie

26

łódzkie

26

lubelskie

21

kujawsko- pomorskie

17

warmińsko- mazurskie

15

podlaskie

14

zachodniopomorski

12

opolskie

11

pomorskie

10

świętokrzyskie

9

lubuskie

6

łącznie

358

stycjami. Wstrzymanych jest osiem z nich, w tym koncepcja budowy hali widowiskowej w Warszawie o wartości z przedziału od 500 mln do 1 mld zł. Pierwotnie obiekt miał stanąć w sąsiedztwie Stadionu Narodowego i był przygotowany nawet na 20 tys. widzów. Inwestycja nie została jednak wpisana w Wieloletni Plan Finansowania Miasta i ma szanse na realizację dopiero po roku 2015. Prawdopodobnie będzie prowadzona w formie partnerstwa publicznoprywatnego. Równie okazale zapowiada się inwestycja Totalizatora Sportowego o wartości w przedziale

Źródło: kompasInwestycji.pl

raport

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

18 Builder

modernizacji ośrodka sportowego przy ul. Alfreda w Katowicach (wartość projektu to 9 mln zł) oraz budowa stadionu w Rybniku (nieco ponad 3 mln zł). W realizacji jest przebudowa hali sportowej COS w Spale (kontrakt o wartości 20 mln zł) i rozbudowa stadionu miejskiego w Zambrowie (inwestycja o wartości 4 mln zł).

Pięć inwestycji prowadzonych przez TAMEX Obiekty Sportowe znajduje się na etapie „stan zamknięty”. Są to budowa Centrum Sportu i Rekreacji w Jelczu Laskowicach, hala sportowa AWF w Poznaniu (wartość projektu to 15 mln zł), realizacja hali sportowej przy Gimnazjum nr 16 w Katowicach, przebudowa stadionu sportowego z budynkiem zaplecza w COS-OPO w Wałczu (inwestycja o wartości 20 mln zł) i rozbudowa stadionu w Górowie Iławieckim (kontrakt opiewający na kwotę 7 mln zł).

Na drugim miejscu w zestawieniu uplasowała się firma Skanska, która odpowiada za generalne wykonawstwo sześciu inwestycji sportowych. Budowa stanicy żeglarskiej nad jeziorem Tarnobrzeskim (inwestycja o wartości 5 mln zł) została zakończona. W fazę realizacji weszła budowa trybuny na 2 tys. miejsc siedzących na stadionie sportowym w Ropczycach. Warty 24 mln zł projekt budowy basenu w Krośnicach znajduje się na etapie „stan zero”, s w fazie „stan zamknięty” znajdują się inwestycje tężnia solankowa w Wieliczce (8,4 mln zł brutto) oraz rewitalizacja zakładu kąpielowego zabytkowej pływalni w Bolesławcu.

Powoli dobiega końca budowa hali sportowej przy ZSP w Szczercowie – kontrakt na realizację tego zadania opiewał na kwotę 12 mln zł.

Po trzy inwestycje mają na koncie firmy PBI Kornas, PDEM i Moris-Sport. PBI Kornas odpowiada za

nia, a w przypadku projektu budowy aquaparku w Nowej Soli zakończono projektowanie.

Nieco lepszy, ale nadal mizerny wynik – dziewięć inwestycji – osiągnęło województwo świętokrzyskie.

Również i tu wartość żadnej z nich nie przekracza 50 mln zł. Wstrzymane zostały dwie: budowa stadionu lekkoatletycznego w Końskich oraz Vive Targi Arena w Kielcach – realizacja nowej hali sportowej na 8-10 tys. widzów. Kielecka inwestycja była konieczna, aby miasto mogło zostać jednym z organizatorów Euro 2016 w piłce ręcznej mężczyzn. Projekt nie otrzymał jednak dofinansowania. Wśród inwestycji przeznaczonych do realizacji w woj. świętokrzyskim – na etapie projektowania znajduje się budowa stadionu lekkoatletycznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Inwestycja pochłonie ok.

12 mln zł.

Na terenie województwa pomorskiego odnotowaliśmy dziesięć projektów, w tym dwa – aquaparki w Gdańsku i Malborku – wstrzymane. Dla pierwszego z nich nie udało się znaleźć prywatnego inwestora, realizacja drugiego jest zaś uzależniona od tego, czy zdobędzie dofinansowanie z funduszy unijnych z budżetu na lata 2014-2020. Jedyną aktywną inwestycją na terenie województwa pomorskiego o wartości powyżej 50 mln zł jest zespół basenów rekreacyjnych w Redzie. Inwestycja jest w budowie, a jej realizacja pochłonie ponad 70 mln zł.

O jedną inwestycję więcej posiada województwo opolskie. Spośród jedenastu projektów dwa zostały wstrzymane – są to aquapark w Dobrzeniu Wielkim i kompleks sportowy w Nysie. Największą inwestycją na Opolszczyźnie, a zarazem jedyną, której wartość przekracza 50 mln zł, jest rozbudowa hali „Okrąglak” w Opolu. Przedsięwzięcie jest na etapie projektowania. W ramach inwestycji widownia ma zostać powiększona do 5 tys. miejsc, a w kompleksie dodatkowych budynków mają się znaleźć restauracje, sale konferencyjne i parkingi na 400 samochodów.

■

Inwestorzy realizujący projekty z sektora sportowego od 2013 roku Zarząd Infrastruktury Sportowej w Krakowie

14

Urząd Miasta Łódź

7

Urząd Miasta Płock

5

Urząd Miasta Bydgoszcz

5

Zarząd Inwestycji Miejskich we Wrocławiu

3

Urząd Miasta Rzeszów

3

Urząd Miasta Rybnik

3

Urząd Miasta Nowy Targ

3

Urząd Miasta Mielec

3

Urząd Miasta Lublin

3

Urząd Miasta Katowice

3

Urząd Miasta Częstochowa

3

Totalizator Sportowy Sp. z o.o.

3

Stołeczny Zarząd Infrastruktury

3

MOSiR Bystrzyca

3

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Łodzi

3

Gmina Wołomin

3

Wrocławskie Inwestycje Sp. z o.o.

2

Urząd Miejski w Skwierzynie

2

Urząd Miejski w Łomży

2

Urząd Miejski w Kaliszu

2

Urząd Miejski w Gnieźnie

2

Urząd Miejski w Gliwicach

2

Urząd Miejski Głuchołazy

2

Urząd Miasta Żory

2

Urząd Miasta Zakopane

2

Urząd Miasta Wrocławia

2

Urząd Miasta Toruń

2

Urząd Miasta Szczecin

2

Urząd Miasta Świnoujścia

2

Urząd Miasta Radom

2

Urząd Miasta Przemyśl

2

Urząd Miasta Poznań

2

Urząd Miasta Ostrołęka

2

Urząd Miasta Krosno

2

Urząd Miasta Kraśnik

2

Urząd Miasta Kraków

2

Urząd Miasta Kętrzyn

2

Urząd Miasta Kędzierzyn Koźle

2

Urząd Miasta Iławy

2

Urząd Miasta i Gminy Piaseczno

2

Urząd Miasta Elbląga

2

Urząd Miasta Białystok

2

Urząd Gminy Świlcza

2

Urząd Gminy Siechnice

2

Urząd Gminy Golub-Dobrzyń

2

Termy Maltańskie Sp. z o.o.

2

Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim

2

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Rybniku

2

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Katowicach

2

Miasto Stołeczne Warszawa

2

Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna

2

Inwestycje Miejskie Sp z o.o.

2

Gmina Czerwonak

2

Źródło: kompasInwestycji.pl

raport

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

20 Builder d o d at e k p r o m o c yj n y

100-500 mln zł, aktualnie na etapie wizji. W ramach projektu zagospodarowania przestrzeni wokół Służewieckiego Toru Wyścigów Konnych w Warszawie ma powstać aquapark.

Obiekt będzie jednym z elementów całego kompleksu o funkcjach hotelowych i rekreacyjnych. W lipcu 2013 roku inwestor otrzymał od Ministerstwa Skarbu Państwa 26 mln zł dofinansowania do inwestycji.

Na drugiej pozycji znajduje się Małopolska. Na terenie województwa odnotowaliśmy czterdzieści dwa projekty, w tym sześć wstrzymanych.

Jedną z największych inwestycji jest budowa krytego stoku narciarskiego w Muszynie. Projekt jest na etapie wizji, a jego wartość to 150 mln zł.

Obecnie Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna prowadzi negocjacje z kilkoma firmami zainteresowanymi realizacją tego projektu w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Projekt zakłada realizację tras zjazdowych i rynny snowboardowej pod dachem, działającej przez cały rok. W ramach inwestycji mają powstać trasy zjazdowe zewnętrzne czynne tylko w zimie oraz pełna infrastruktura: restauracje, kawiarnie, wypożyczalnie sprzętu, sklepy sportowe i parkingi.

Trzecie miejsce należy do województwa śląskiego, gdzie znajduje się trzydzieści siedem inwestycji.

Wstrzymane są cztery z nich. Spośród aktywnych projektów jednym z największych jest szacowana na ok. 220 mln zł budowa parku wodnego w Katowicach. Aktualnie inwestycja jest na etapie wizji. Koncepcja zakłada realizację obiektu z licznymi basenami zewnętrznymi i wewnętrznymi, rozwiniętymi usługami odnowy biologicznej, strefą gastronomii i szeroko pojmowanej rekreacji.

W tym roku miasto zamierza ogłosić przetarg na realizację inwestycji w formule partnerstwa publicznoprywatnego. Obecnie w przygotowaniu jest procedura przetargowa.

Najgorzej w naszym zestawieniu wypada województwo lubuskie z wynikiem pięciu inwestycji. Wartość żadnej z nich nie przekracza 50 mln zł. Realizacja trzech (hala widowiskowo-sportowa w Skwierzynie, rozbudowa sali gimnastycznej przy Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Skwierzynie oraz stadion miejski w Sulęcinie) została wstrzymana. Dwie są aktywne. Kompleks rekreacyjny przy ul. Źródlanej w Żarach jest na etapie projektowa-

NOWY ROK NOWE WYZWANIA

KOMPAKT ZJEŻDŻALNI

WODNE PLACE ZABAW

KLATKA SCHODOWA Z LAMINATU

PRODUKTY NASZYCH PARTNERÓW

SURFING FIRMy PACIFIC SURF DESIGN

ZJEŻDŻALNIE FIRMy y ATLANTICS

Ponadto w ofercie firmy: • multimedia w zjeżdżalniach • wypłycenia • generator fali • dmuchana kopuła wodna • atrakcje basenowe dla dzieci

ZINTEGROWANy y SSySTEM ySTEM UZDATNIANIA WODy DAISy FIRMy DRyDEN AQUA

Więcej informacji o systemie DAISy oraz pozostałych produktach firmy na MIęDZyNARODOWyCH TARGACH BUDMA CBS 2014 pawilon 7 (11-14.03.2014)

www.firmamazur.pl

„FIRMA MAZUR” Sp. z o.o. Sp. k.

41-909 Bytom • ul. Szyby Rycerskie 1 • tel. +48 32 396 89 00 • fax. +48 32 396 89 01 e-mail: mazur@firmamazur.pl • www.firmamazur.pl • www.sztucznafala.pl

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

22 Builder Zdjęcie: arch. Firmy MAZUR Sp. z o.o. Sp. k.

SPOSób

na czystą wodę Grzegorz Przepiórka: Panie Prezesie, firma Mazur specjalizuje się m.in. w uzdatnianiu wody w basenach kąpielowych. Rozpocznijmy zatem naszą rozmowę od pytania: jakie warunki należy spełnić, aby osiągnąć najlepsze rezultaty w pielęgnacji wody?

Piotr Mazur: Jak w każdej dziedzinie życia, aby osiągnąć najlepsze możliwe rezultaty, musimy sięgnąć po najlepsze narzędzia i systematycznie utrzymywać czystość i porządek. Tę oczywistą tezę można wprost przenieść na zarządzanie technologią uzdatniania wody basenowej. Trendy się zmieniają, co chwilę pojawiają się nowości produktowe na rynku, co sprawia, że uzdatnianie wody staje się coraz bardziej skomplikowane. Jednak wszystko sprowadza się do jednego zdania: usunąć powstałe w wodzie bakterie i zanieczyszczenia.

Pierwszym kryterium, którym się kierujemy, jest prostota i logiczne działanie. Aby lepiej zrozumieć potrzebę uproszczonego uzdatniania wody, odbiegającego nieco od tradycyjnych metod, charakteryzujących się stosowaniem dużej ilości chemii, warto przyjrzeć się środowisku basenowemu dla zwierząt morskich. Weźmy przykładowo akwarium dla delfinów: proszę sobie wyobrazić, jak istotne jest, aby woda chlorowana, była w tym przypadku wodą zdrową i klarowną. Chcę w ten sposób podkreślić, że czynnikiem szczególnie ważnym w pielęgnacji wody jest utrzymanie jej w odpowiednich zdrowotnych standardach, których wartością dodaną automatycznie staje się przejrzystość. Wyznaczanie norm opomiarowania to kwestie regulacyjne, na które nie mamy bezpośredniego wpływu, lecz świadomość, jakie

idea poprawy jakości wody ma swój początek w branży zoologicznej.

To właśnie na potrzeby akwariów, w których podziwiamy delfiny i inne ssaki morskie, stworzono aktywowane złoże filtracyjne aFM®, które znacznie poprawia jakość wody chlorowanej.

PiOTR MazuR

Prezes Firmy MazuR Sp. z o.o. Sp. k. znaczenie dla zdrowia ma każdy parametr, pomaga w utrzymywaniu odpowiedniej jakości wody. Standardy niestety nie dyktują procedur, które gwarantują uzyskanie najlepszych rezultatów. Dlatego, jako biolodzy, technolodzy uzdatniania wody i aktywni producenci w branży basenowej, skupiliśmy się na źródle problemu i zadaliśmy sobie kluczowe pytanie: „Co należy zrobić, aby kąpać się w zdrowej wodzie?” Odpowiedź musiała być prosta: „Eliminujemy przyczynę, a nie skutek”.

G.P.: Jak wpisuje się w nakreślone uwarunkowania złoże filtracyjne AFM® – nowy produkt, który niebawem firma Mazur zaprezentuje na rynku?

P.M.: Jak wspomniałem, idea poprawy jakości wody ma swój początek w branży zoologicznej. To właśnie na potrzeby akwariów, w których podziwiamy delfiny i inne ssaki morskie, stworzono aktywowane złoże filtracyjne AFM®, które znacznie poprawia jakość wody chlorowanej, czyli środowiska, w którym te zwierzęta muszą żyć. Do korzy-

P.M.: DAISY to skrót od Dryden Aqua Integrated System, w którego skład wchodzą: AFM®, APF, ACO, ZPM, dodatkowo NoPhos i DryOx. Aby przybliżyć cechy poszczególnych elementów i ich istotę stosowania, organizujemy cykl spotkań w ramach targów BUDMA CBS 2014, przede wszystkim po to, aby dać uczestnikom możliwość zadawania pytań ad hoc. Korzyści są ściśle powiązane z oczekiwaniami. W zależności od potrzeb zwrócimy uwagę na różne pozytywne aspekty przedmiotowego systemu. I tak dla osób, według których największą wadą kąpieliska jest wysokie stężenie chloramin, czyli problemy o charakterze środowiskowym, wielką korzyścią będzie wyeliminowanie z wody i powietrza toksycznych związków oraz bakterii i pasożytów z całego obiegu wody.

Ten typ inwestora najbardziej doceni poprawę jakości powietrza i wody, eliminację zapachu chloru oraz klarow-

P.M.: Owszem. Jesteśmy ponadto gotowi wyposażyć dowolne kąpielisko w podstawowe elementy, takie jak ławki, prysznice solarne, wykładzinę basenową gwarantującą ochronę przed skaleczeniami oraz pomosty pływające, które przy odpowiednim ułożeniu tworzą basen do gry Kajak Polo.

Naszym mottem przewodnim jest „łączenie przyjemnego z pożytecznym”, a w praktyce ogranicza nas tylko czas i wyobraźnia. Dlatego – wzorując się na ogólnoświatowych trendach – postanowiliśmy skupić się na jakości wody, od której zależy ogólna kondycja basenu. Mając odpowiednie podstawy, możemy w każdej chwili doposażyć basen w najróżniejsze atrakcje.

Rok 2013 był dla nas okresem wzmożonych przygotowań do tego, by obecnie móc przedstawić inwestorom oryginalne rozwiązania. Pełni optymizmu, angażujemy wszelkie siły i wracamy do pracy, pozostając niezmiennie do dyspozycji naszych obecnych i potencjalnych klientów.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Firma MAZUR na CBS

marzec 2014

P.M.: Każdy nasz projekt jest „szyty na miarę” potrzeb klienta. Swoją ofertę rokrocznie kształtujemy tak, by sprostać wymogom klientów – jednakowo obsługujemy prywatnych właścicieli i publiczne podmioty. W tym roku wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom inwestorów, oferując m.in. zespoły zjeżdżalni (tak zwane kompakty), klatki schodowe z laminatu zintegrowane z podestem startowym i wyznaczonym miejscem siedzącym dla ratownika, więcej atrakcji multimedialnych czy coraz częściej pożądany surfing.

Na dzień dzisiejszy dobrze prezentującemu się aquaparkowi nie może brakować generatora sztucznej fali czy placów zabaw dla starszych dzieci i dorosłych. Wielkogabarytowe produkty, takie jak Wet Bubble firmy Recrea, to jedne z najbardziej obleganych atrakcji, dedykowane wszystkim użytkownikom obiektu. Z doświadczenia wiemy, że strefa dla dzieci bez kolorowych zabawek, takich jak pływające „samochodziki”, zjeżdżalni w formie zwierząt, niskich i wysokich kaskad, armatek wodnych czy ścianek wspinaczkowych typu wulkan, po prostu nie przyciągnie klientów. Powszechnie wiadomo, że dzieci to najbardziej wymagający klienci. Dlatego na ich potrzeby mamy w ofercie zabawki, które są wykonane z miękkich materiałów, bez ostrych krawędzi, oraz wizualnie dopasowane do wystroju całego obiektu, co sprawia, że wyobraźnia dzieci nabiera rozpędu i chętnie bawią się one w wodzie, łącząc przyjemne z pożytecznym. Największą popularnością cieszą się Modułowe Wodne Place Zabaw, które wabią do siebie zarówno maluchy, jak i ich opiekunów. Te konstrukcje dzięki swojej wielofunkcyjności zapewniają zabawę całej rodzinie. Wyposażone w armatki, wiaderka przelewowe, kubeł na wieży, drabinki, zjeżdżalnie i wiele innych atrakcji,

G.P.: Ale produkty z zakresu atrakcji wodnych nie zamykają szerokiej oferty Firmy Mazur...

23

G.P.: Oprócz systemów uzdatniania wody Firma Mazur posiada bogatą ofertę innych produktów dla obiektów basenowych. Jakie konkretnie rozwiązania wchodzą w jej zakres?

które można dowolnie dopasować, stają się sercem obiektu basenowego.

Builder

G.P.: Złoże filtracyjne AFM® jest jednym z elementów nowoczesnego zintegrowanego systemu uzdatniania wody o nazwie DAISY, który będzie tematem pańskiej prelekcji podczas najbliższego Centrum Budownictwa Sportowego. Jakie korzyści płyną z zastosowania tego systemu i na czym polega jego działanie?

ność. Inny typ inwestora, kładący nacisk na aspekty ekonomiczne, doceni osiągane za pomocą tego systemu oszczędności z tytułu mniejszego zużycia wody, energii oraz chloru i pozostałej chemii. Bez względu więc na przesłanki, jakimi się kierujemy, otrzymujemy dwie niepodważalne korzyści: ekonomiczne i zdrowotne. Wdzięczni są zatem nie tylko użytkownicy basenu, lecz także zarząd!

Targi BUDMA w Poznaniu 11-14 marca 2014 pawilon 7 Na KONFERENCJI 12 marca 2014 wykład godz. 14.00 „Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody”

W SPEAKERS CORNER n 11 marca 2014, godz. 11.00

„Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody”, n 12 marca 2014, godz. 11.00

„DAISY – zintegrowany system uzdatniania wody” n 13 marca 2014, godz. 11.00

„Zmieniając przyzwyczajenia: DAISY – dla osiągnięcia najlepszej jakości wody” Wykłady poprowadzi Wojciech Kiepura, specjalista ds. technologii wody, Firma Mazur Sp. z o.o. Sp. k.

d o d at e k p r o m o c yj n y

ści ze stosowania złoża filtracyjnego AFM® zalicza się: redukcję biofilmu w filtrze, wypłukiwanie o 30% więcej zanieczyszczeń z filtra w porównaniu do tradycyjnych złóż filtracyjnych, spadek zużycia chloru, a tym samym spadek ilości produktów ubocznych dezynfekcji, co najmniej dwa razy dłuższą jego żywotność w porównaniu do piasku, a co najważniejsze – fakt, że stajemy się właścicielami zdrowej, ekologicznej wody w basenie.

AFM® jest sercem zintegrowanego systemu uzdatniania wody DAISY. Wieloletnie badania oraz obserwacje kąpielisk w Europie tylko potwierdzają składane obietnice: krystalicznie czysta woda, mniejsze zużycie chloru, brak zapachu chloru w hali basenowej, brak Legionelli, oszczędności wody, energii i zużycia chemii. Obecnie złoże filtracyjne AFM® zostało zastosowane w Aquaparku Zabrze, na kąpielisku w Bieruniu Starym oraz w kilku obiektach prywatnych. Samo złoże AFM® to produkt, który zasadniczo poprawia efektywność filtracji, ale nie jest jedynym elementem gwarantującym najwyższą jakość wody. AFM® to najlepszej klasy silnik. Jeśli dołączymy do niego odpowiednie paliwa, otrzymamy technologię basenową klasy premium.

SPORT&RekReacja 2014

baSeny

współczesne tendencje Piotr Dominiczak

Pracownia architektoniczna Piotr Dominiczak i Mariusz Szczuraszek

W

ciągu ostatnich lat nasza pracownia wykonała ponad dwadzieścia projektów, z których większość już zrealizowano. Pozwala to nam na wyciągnięcie kilku wniosków w zakresie aktualnych tendencji w tym sektorze budownictwa.

Inwestorzy nie zawsze decydują się na ściśle określony program funkcjonalny obejmujący cały obiekt.

W realizacjach coraz częściej poza zdefiniowaną strefą basenową spotyka się „powierzchnie na wynajem”, zaprojektowane w elastyczny sposób, pozwalający wykorzystać je do różnych celów. Wynajem zewnętrznym podmiotom najczęściej sprawdza się w przypadku funkcji fitness i siłowni, usług wellness i oczywiście gastronomii.

Tego typu rozwiązania znalazły się w zrealizowanych według na-

szych projektów obiektach basenowych w Ostrzeszowie, Bytowie i Zabrzu. Są to obiekty publiczne, których koszty realizacji nie przekroczyły 30 mln zł. Planowany do realizacji obiekt w Białogardzie również będzie posiadał przestrzenie fitness na wynajem, posiadające osobne wejście i możliwość wydzielenia funkcjonalnego.

Baseny zewnętrzne w atrakcyjnej lokalizacji

Większe możliwości w kształtowaniu funkcji obiektów basenowych posiadają inwestorzy przeznaczający na realizację ponad 30 mln zł. W takim przypadku zadaniem architektów często jest nie tylko zaprojektowanie większej hali basenowej i zestawu atrakcji wodnych, lecz także projektowanie basenów zewnętrznych. Przykładem obiektu tego typu może być basen w Trzebnicy. Lokalizacja wybrana przez inwesto-

ra wykorzystuje atrakcyjne sąsiedztwo parku i lasu, co dodatkowo podnosi walory użytkowania basenów zewnętrznych w lecie. Sąsiedztwo większego miasta także może zadecydować o zwiększeniu przychodów tego obiektu.

Tendencje projektowe dużych inwestycji

W obiektach z planowanym budżetem przekraczającym 40 mln zł istnieje duża możliwość wyboru profilu funkcjonalnego. Przykłady takich obiektów, zaprojektowanych przez naszą pracownię, to Park Wodny w Kaliszu oraz Termy Tarnowskie

prawa rynku usług pokazują, że opłaca się budować większy klub fitness i siłownię przy basenie, nawet kosztem innych usług, np. medycznych czy gastronomicznych.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

24

marzec 2014

Ekonomia i elastyczność

projekt obiektu rekreacji wodnej to zawsze duże wyzwanie dla architekta. Inwestorzy tych przedsięwzięć oczekują spełnienia ambitnych celów użytkowych, doskonałych efektów wizualnych i utrzymania zaplanowanego budżetu wydatków.

Kryta pływalnia Oceanik w Ostrzeszowie

Kryty basen kąpielowy Aquarius w Zabrzu

REKLAMA

Zarówno Park Wodny w Kaliszu, jak i Termy Tarnowskie w Tarnowie Podgórnym, charakteryzuje duża koncentracja funkcji fitness. Można zauważyć tendencję do powiększania powierzchni dla tych aktywności.

Prawa rynku usług pokazują, że opłaca się budować większy klub fitness i siłownię przy basenie, nawet kosztem innych usług, np. medycznych czy gastronomicznych. Zorientowanie funkcjonalne obiektu na czynną rekreację pozwala obecnie przyciągać więcej klientów i uzyskać lepszy wskaźnik przychodów w odniesieniu do posiadanej powierzchni.

■

Kompleks basenowy w Trzebnicy

marzec 2014

Fitness coraz bardziej opłacalny

25

Podstawowa funkcja basenowa obiektu mieści się w przeszklonej hali i jest wystarczająco zróżnicowana dla większości użytkowników. Część rekreacyjna to niecka posiadająca kilka miejsc wypoczynku, dziką rzekę, bar wodny i atrakcje w formie masaży i gejzerów. Trzy zjeżdżalnie mają własne baseny hamowne położone na niższej kondygnacji. Pomimo że priorytetem w projekcie była rekreacja wodna, inwestor przewidział basen pływacki na pięć torów. Uzupełnieniem strefy basenów jest zespół SPA z kilkoma saunami.

Obszar basenów wewnętrznych łączy się w dwóch punktach z basenami zewnętrznymi, w tym z solankowym. Baseny zewnętrzne o powierzchni ok.

900 m2 również zapewniają sporo atrakcji, w tym zjeżdżalnie pontonową i wielotorową.

Poza basenami Park Wodny w Kaliszu posiada kilka dodatkowych funkcji, które decydują o możliwości przyciągnięcia różnych klientów. Są duża kręgielnia z barem, zespoły pomieszczeń medycznych i rehabilitacji, fitness i siłownia. W zakresie gastronomii w obiekcie zaprojektowano restaurację i bar.

Podobny zestaw funkcji będzie posiadał realizowany obecnie obiekt Ter-

Builder

W przypadku większego budżetu inwestora zadaniem architektów często jest nie tylko powiększanie hal basenowych i zestawu atrakcji wodnych, lecz także projektowanie basenów zewnętrznych.

my Tarnowskie. W jego projekcie zostały przewidziane wydzielone hale dla basenów rekreacyjnych, do nauki pływania i niecki sportowej. Inwestor "ASENY PRYWATNE PUBLICZNE położył duży nacisk na #HEMIA BASENOWA AUTOMATYKA WYPOSA ENIE funkcje SPA wraz z ze$OSTAWA MONTA SERWIS wnętrznym tarasem przy saunach oraz połączeniem z pomiesz&,/2%80/, ")3 3P Z O O czeniami masażu. ,UBLIN (ALICKIEGO Duża siłownia i fitTEL FAX ness w przyziemiu poE MAIL INFO BASEN COM PL WWW BASEN COM PL zwalają obsłużyć kilkadziesiąt osób. Inne powierzchnie w obiekcie mogą zostać elastycznie wykorzystane na cele gastronomii, sali konferencyjnej lub innych zajęć.

Park Wodny w Kaliszu

Zdjęcia: archiwum autora

w Tarnowie Podgórnym. Pierwszy z wymienionych obiektów jest zlokalizowany w pasie terenów rekreacji i sportu, bezpośrednio przy rzece Prośnie. Orientacja działki względem stron świata pozwoliła połączyć naświetlenie południowe głównej hali basenowej z widokiem na baseny zewnętrzne i boiska.

Kryta pływalnia w Białogardzie

Miejski Basen Sportowy „Nimfa” w Bytowie

Aquapark Termy Tarnowskie w Tarnowie Podgórnym

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

26 Builder

Na baSeN

czy może nad morze Marek Wrzal

Prezes Zarządu berndorf baderbau Sp. z o.o.

K

ażdy z nas lubi korzystać z miłych chwil relaksu i wypoczynku. Oczywiście pojęcie relaksu dla każdego z nas oznacza coś innego. Cokolwiek jednak kryłoby się pod tym pojęciem, sądzę, że większość z nas lubi spędzać wolny czas nad wodą. Jeżeli do tego woda ma temperaturę ok. 30°C – to już super. Dlatego wszyscy marzymy o urlopie w ciepłych krajach, z pięknymi plażami i koniecznie ciepłą wodą w morzu lub oceanie. Właśnie wtedy czujemy tzw. pełny relaks. Słoneczko pięknie świeci, może jeszcze drink z parasolką – marzenie. Ale jak to w życiu bywa, nie każdego – z różnych względów, finansowych lub czasowych – stać na taką formę wypoczynku. I co wtedy?

Oczywiście pewną alternatywą może być skorzystanie z najbliższej pływalni czy aquaparku, ale z uwagi na niekorzystną prasę w zakresie tego rodzaju obiektów rekreacji wodnej,

Kiedy planujemy zakup nowego samochodu, chodzimy od dilera do dilera i oglądamy, pukamy, pytamy, robimy jazdy próbne. Analogicznie jest z przygotowaniem inwestycji rekreacji wodnej. wydaje się to rozwiązaniem raczej mało zachęcającym. Czy ktoś jednak zastanawiał się, dlaczego tak jest?

Skąd to zniechęcenie? Moim zdaniem duży wpływ na to mają opinie ludzi nie bardzo związanych z branżą basenową, czy też nieznających długich i skomplikowanych procedur przygotowania tego rodzaju inwestycji. Tutaj właśnie jest pies pogrzebany. Tutaj, czyli w odpowiednim przygotowaniu inwestycji.

Zaprojektować przyszłość w wyobraźni

Każdy z nas jest w codziennym życiu w pewnym sensie inwestorem.

Kiedy planujemy na przykład zakup nowego samochodu, chodzimy od dilera do dilera i oglądamy, pukamy, pytamy, robimy jazdy próbne. Oczywiście wcześniej określiliśmy sobie oczekiwany przez nas standard naszej przyszłej inwestycji – przykładowo, że musi być to czarny meta-

lik, mający automatyczną klimatyzację, wbudowany fotelik dla dziecka, 150 KM, itp. – czyli faktycznie wiemy dokładnie, czego chcemy. Wyobrażamy sobie nas w nowym aucie w podróży np. w poszukiwaniu ciepłych klimatów. Mamy zatem pełny obraz sytuacji. Podobnie rzecz się ma, kiedy planujemy zakup mieszkania czy budowę domu.

Jeżeli na wszystkie pytania postawione na etapie przygotowania inwestycji uda się uzyskać stosowną odpowiedź, wówczas w miarę dokładnie będziemy mogli wyobrazić sobie końcowy efekt naszych działań.

Analogicznie jest również z przygotowaniem inwestycji rekreacji wodnej. Jeżeli dokładnie określimy

Zdjęcia: archiwum Berndorf Baderbau

projektowej oraz wykonania robót budowlanych. Jeżeli na wszystkie pytania postawione na etapie przygotowania inwestycji uda się uzyskać stosowną odpowiedź, wówczas w miarę dokładnie będziemy mogli wyobrazić sobie końcowy efekt naszych działań.

Bez komentarza

Wniosek nasuwa się jeden. Należy więcej czasu i środków poświęcić na prawidłowe przygotowanie każdej inwestycji, tym bardziej w przypadku obiektów rekreacji wodnej, które buduje się na kilkadziesiąt lat. W mojej

27 Builder kilkudziesięcioletniej działalności poznałem również schematy działania na innych rynkach europejskich. Tam na prawidłowe przygotowanie każdej inwestycji przeznacza się ok. 10% jej wartości. A w naszym kraju? Dziesiąte części procenta! Może lepiej tego nie komentować. Nie dziwmy się więc, że po roku eksploatacji koszty utrzymania obiektu przerastają nasze możliwości, zarządzający zaczynają oszczędzać

jeżeli o wszystkim w 100% decyduje cena, a na przygotowanie inwestycji o wartości np. 20 mln zł, przeznaczamy 15 tys. zł, to czego możemy oczekiwać?

na energii, klienci narzekają na niski standard obiektu itp. Jeżeli o wszystkim w 100% decyduje cena, a na przygotowanie inwestycji o wartości np.

20 mln zł, przeznaczamy 15 tys. zł, to czego innego możemy oczekiwać?

Nie wspomnę o największym absurdzie w zamówieniach publicznych, kiedy o wyborze architekta do opracowania dokumentacji projektowej całego przedsięwzięcia, czyli jego najważniejszego etapu, decyduje również cena, i to w 100%! Dopóki nie zmienimy tego w naszym prawie, nie narzekajmy na nasze wspaniałe obiekty basenowe. I pomyślmy o nich czasem pozytywnie, kiedy będziemy kąpać się w ciepłych wodach na przykład Morza Śródziemnego.

■

d o d at e k p r o m o c yj n y

należy więcej czasu i środków poświęcić na prawidłowe przygotowanie każdej inwestycji, tym bardziej w przypadku obiektów rekreacji wodnej, które buduje się na kilkadziesiąt lat.

marzec 2014

sobie końcowy efekt naszych działań, czyli chociażby wspomnianego wcześniej drinka z parasolką i leżaczek; przeanalizujemy potencjalne możliwości i koszty utrzymania, końcowy standard obiektu, ile osób musi (lub może) dziennie odwiedzić nasz obiekt, jakie będą zastosowane urządzenia i związane z nimi koszty eksploatacji, jaką chcemy osiągnąć temperaturę wody i powietrza, jaką wilgotność itd., to wszystkie te informacje dadzą nam pełen obraz przyszłej atrakcyjności obiektu. Dopiero wtedy, po zebraniu niezbędnych danych, możemy przystąpić do faktycznej realizacji obiektu, czyli do opracowania dokumentacji

SPORT&RekReacja 2014

USzczelnienia zeSPOlOne

podstawa dobrej hydroizolacji Tomasz Witczak

Doradca Techniczny Sopro Polska Sp. z o.o.

Ile zbiorników wody, tyle potrzeb. Ze względu na dynamiczny rozwój rekreacji wodnej, rynek chemii budowlanej musi uwzględniać zmieniające się warunki zarówno architektoniczne, jak i... chemiczne. chlorowane wody basenowe, wody geotermalne, wody solankowe i morskie, a także wody zawierające zmienne stężenie agresywnych środków chemicznych wymagają systemów uszczelniających odpowiadających konkretnym obciążeniom. Innowacyjna chemia budowlana to ciągłe podwyższanie i różnicowanie parametrów poszczególnych produktów.

d o d at e k p r o m o c yj n y

W

Basen w hotelu Copernicus w Krakowie, wykonany z zastosowaniem chemii budowlanej Sopro.

przypadku obiektów basenowych służących szeroko rozumianej rekreacji wodnej, a niejednokrotnie łączących również funkcje lecznicze i rehabilitacyjne (baseny geotermalne, obiekty SPA), bardzo silnie rozwinęła się różnorodność elementów i detali architektonicznych. Jeśli wziąć pod uwagę stopień ich skomplikowania i konieczność np. wyokrągleń oraz zmienny przepływ wody (atrakcje aquaparków, takie jak brodziki, sztuczne rzeki, zjeżdżalnie, masaże wodne oraz jacuzzi), kluczowe staje się nie tylko uzyskanie trwałej szczelności zapewniającej bezawaryjną eksploatację, lecz także pewne mocowanie każdej, w tym drobnoelementowej, okładziny, zarówno w dowolnym miejscu specjalistycznie profilowanej niecki, jak i w przestrzeni okołobasenowej.

Systemy basenowe to propozycja kompleksowych zestawów uszczelniających, uwzględniających obciążenia mechaniczne, rodzaj okładzi-

ny i przeznaczenie obiektów. Do podstawowych produktów wchodzących w skład systemów basenowych, służących do przeprowadzenia prac wykończeniowych w zbiornikach wodnych, należą zaprawy uszczelniające, zaprawy klejowe oraz fugi.

Pamiętajmy, że baseny to nie tylko inwestycje miejskie i sportowe. Coraz częściej pojawiają się one jako element architektoniczny w apartamentowcach, prywatnych willach czy hotelach, a na udoskonalonej hydroizolacji korzystają także przydomowe inwestycje. Właściwe zabezpieczenie przed wodą to gwarancja długiej, bezawaryjnej eksploatacji łazienek, balkonów i tarasów.

Wszystko w normie – zaprawy i fugi na bazie cementu

Dobór właściwego systemu uszczelniającego to połowa sukcesu. Decyzja o rodzaju materiałów uszczelniających powinna zapaść na podstawie analizy wody i stopnia jej agresywności. W przypadku obiek-

Uszczelnienie zespolone – klucz do podwodnego świata

Większość obiektów basenowych wykonanych jest w tradycyjnej technologii: żelbetowa niecka z okładziną ceramiczną. Żeby uniknąć problemów z nieszczelnością niecki pod płytkami, powodującej pojawianie się rys i pęknięć, zarówno na ścianach, jak i dnie niecki, na etapie prac budowlanych należy wykonać uszczelnianie zespolone. Dobre uszczelnienie charakteryzuje wysoka elastyczność i zdolność do pokrywania rys. Jednoskładnikowa zaprawa hydroizolacyjna Sopro DSF® 523 przeznaczona jest do wykonywania elastycznych izolacji przeciwwilgociowych lub wodochronnych na podłożach betonowych lub cementowych.

Wykonana na bazie cementu wytwarza powłokę nieprzepuszczającą wody i jednocześnie pokrywającą rysy po-

na koncie firmy Sopro polska znajduje się obecnie około trzystu obiektów monitorowanych i pozytywnie ocenionych przez pZp pod względem jakości materiałów i wykonawstwa. rasów, ponieważ umożliwiają przeprowadzenie remontu metodą „płytka na płytkę”. Ze względu na większą elastyczność i chemoodporność uszczelnienie podpłytkowe na bazie żywic reaktywnych (np. Sopro PU-FD 570 i 571) stosuje się do bardziej narażonych na pracę termiczną i chemiczną powierzchni (baseny geotermalne, solankowe, laboratoria, obiekty przemysłowe i handlowe).

Ostrożnie od samego początku

Uszczelnienie to bardzo istotny element prac wykonawczych, który musi być przeprowadzony zgodnie z instrukcją producenta chemii budowlanej. Tak jak i w innych przypadkach, również przy wykonywaniu uszczelnienia należy zwrócić uwagę na precyzyjne realizowanie wcześniejszych etapów prac budowlanych. Przed naniesieniem warstwy uszczelniającej podłoże betonowe powinno osiągnąć założone parametry wytrzymałościowe. Odpowiednio przygotowana powierzchnia do hydroizola-

cji jest równa, dobrze oczyszczona, pozbawiona wykwitów, resztek zaczynu cementowego i wszelkich materiałów zmniejszających przyczepność oraz odtłuszczona. Tylko dokładnie oczyszczona powierzchnia gwarantuje właściwą przyczepność warstwy uszczelniającej.

Kolejnym elementem, na który koniecznie należy zwrócić uwagę, jest całkowita grubość powłoki. Po związaniu nie powinna być cieńsza niż 2 mm i jednocześnie nie powinna przekraczać 4 mm. W ramach oszczędności często obserwuje się wykonywanie uszczelnienia o grubości zaledwie 1-1,5 mm, które nie gwarantuje całkowitej wodoszczelności. Oddziaływanie wody na obydwie strony hydroizolacji może doprowadzić do jej odspajania się. Z kolei zbyt grube warstwy powodują trudności w wiązaniu, a w konsekwencji prowadzą do wymagających prac naprawczych spękań (ta usterka najczęściej pojawia się w narożnikach wewnętrznych).

marzec 2014

wstałe w uszczelnianych powierzchniach. Jest przy tym paroprzepuszczalna. Znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku basenów i zbiorników wodnych o głębokości do 4 m, lecz także we wszelkich pomieszczeniach narażonych na silne działanie wody pod ciśnieniem i agresywnych środków chemicznych, a więc miejscach takich, jak łaźnie, prysznice, pralnie i toalety. Cementowe zaprawy uszczelniające okazują się również nieocenione przy pracach renowacyjnych balkonów i ta-

29

Agresywne środowisko, definiowane przez silne obciążenie chemiczne i mechaniczne, wymaga zastosowania produktów chemooodpronych. Materiały na bazie cementu nie są w stanie wytrzymać długotrwałego i intensywnego oddziaływania szkodliwych substancji, ponieważ ulegają silnemu wypłukiwaniu. W miejscach narażonych na występowanie takich substancji stosowane są materiały oparte na żywicach reaktywnych. Materiały te cechuje duża elastyczność oraz wyjątkowa odporność na rozcieńczone kwasy i zasady, wodę chlorowaną, termiczną, wapienną, solankową i morską. Uszczelnienie zespolone przeznaczone do takich obiektów oparte jest na żywicy poliuretanowej. W ofercie producentów obok elastycznych powłok uszczelniających (np. Sopro PU-FD 570 i 571), dostępna jest także gama produktów epoksydowych do przyklejania i spoinowania (np. klej Sopro DBF oraz fuga Sopro FEP).

Builder

Obiekty podwyższonego ryzyka

Hotel Beskidzki Raj, Stryszawa/Zawoja, basen i jaccuzi wykonane z użyciem materiałów Sopro.

Do pary: kleje i fugi

Należy pamiętać, że do mocowania okładziny na izolacjach zespolonych koniecznie należy używać zapraw klejowych o zwiększonej przyczepności, elastyczności i wzmocnionych włóknami. Najlepiej sprawdzą się produkty oznaczone klasą C2 wg PN-EN 12004 oraz te umożliwiające uzyskanie konsystencji półpłynnej (np. Sopro No.1).

Szczególną uwagę należy zwrócić również na fugi, które powinny być szczelniejsze i twardsze niż te stosowane do prac glazurniczych obiektów nienarażonych na działanie wody. Poleca się stosowanie tych, które posiadają maksymalnie wysoką szczelność określaną wg normy PN-EN 13888 jako CG2 WA (niższa absorpcja wody i wyższa odporność na ścieranie), o wysokiej alkaliczności oraz najlepiej z dodatkami przeciw grzybom i pleśniom.

Obecnie dostępne są fugi cementowe

d o d at e k p r o m o c yj n y

tów o umiarkowanym stężeniu środków chemicznych i przeciętnych obciążeniach mechanicznych szerokie zastosowanie mają produkty na bazie cementu: zarówno uszczelnienie czy elastyczna zaprawa klejowa (do mocowania płytek ceramicznych), jak i fugi.

Należy zwrócić uwagę, że w basenach zastosowanie powinny znajdować fugi wysoko wytrzymałe, posiadające znaczną odporność na ściskanie i ścieranie, np. zawierające tras zaprawy fugowe SoproDur® HF 8 i SoproDur® HF 30, przeznaczone do obszarów szczególnie obciążonych.

Uwaga na nieckę!

Należy pamiętać, że wszystkie baseny, niezależnie od tego, czy służą do użytku prywatnego czy publicznego, są obiektami o podwyższonym ryzyku – działanie wody i agresywnych środków chemicznych prowadzi w niezauważalny sposób do licznych wypaczeń i usterek. Do najpopularniejszych należą wypłukane fugi, odspojone płytki oraz przerwane uszczelnienia. Brak szybkiej reakcji i podjęcia działań prowadzących do zniwelowania usterek stanowi poważne zagrożenie dla użytkowników obiektu i prowadzi do degradacji całej jego konstrukcji.

Szczelność niecki często jest przerwana przez powstające spękania i rysy skurczowe – te należy uszczelnić preparatami żywicznymi (np.

Sporo GH 564).

Sopro w dokumentach

Systemy basenowe marki Sopro to kompletne i sprawdzone rozwiązania. Poszczególne produkty posiadają szereg certyfikatów i atestów oraz spełniają warunki norm europejskich, które gwarantują ich niezawodność i trwałość. Do najistotniejszych dla wykonawców parametrów należy zaliczyć przyczepność do podłoża betonowego oraz przyczepność międzywarstwową, zgodne z normą PN:EN 1542:2000. Z kolei wodoszczelność odpowiada regulacjom określonym przez Instytut Techniki Budowlanej ZUAT-15/IV. 13/2002. W parametrach nieregulowanych normami zaprawy Sopro

Zdjęcia: archiwum Sopro polska

SPORT&RekReacja 2014

praktycznie nieustępujące fugom epoksydowym, także pod względem szczelności w połączeniu z okładziną. Ciągle jednak w przypadku obciążeń chemicznych nieodzowne jest stosowanie fug epoksydowych.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Hotel Intercontinental w Warszawie, najwyżej położony basen w Polsce (42 piętro), wykonany przy wykorzystaniu systemów Sopro.

Poważne usterki pojawiają się już na etapie prac budowlanych. Należą do nich zwykle zarysowania posadzki i stropu, najczęściej w postaci rys biegnących skośnie od narożników słupów, spękanie kształtek rynny przelewowej, przerwanie uszczelnienia, wypiętrzenia płytek czy nawet brak całkowitego wypełnienia betonem fragmentów konstrukcji wynikający z przerw technologicznych, skutkujący nieciągłością materiału.

Zdarzają się również przypadki nieprawidłowego zawibrowania betonu. Pojawiające się na bieżąco w trakcie prac budowlanych ubytki należy niwelować szpachlą wypełniającą o podwyższonej wytrzymałości. Warte uwagi są systemy materiałów PCC na bazie cementu z dodatkami polimerowymi (np. Sopro Repadur).

poddawane są regularnym i kluczowym dla wykonawców inwestycji badaniom: m.in. sprawdzanie spływalności z betonowych powierzchni pionowych, mrozoodporności, odporności na działanie wody o podwyższonej temperaturze oraz wody basenowej, a także odporności na powstawanie rys w podłożu. Badanie bieżące i okresowe wykonywane przez zakładową kontrolę produkcji gwarantują zgodność podawanych parametrów produktów z dokumentem aprobaty technicznej Instytutu Techniki Budowlanej. Posiadają także szereg badań niemieckich: 1. Na znak U – Uniwersytet Techniczny (TUM), Monachium: • System z zaprawami Sopro otrzymał świadectwo niemieckiego nadzoru budowlanego (abP) dla płyn-

AquaPark Zakopane, basen wykonany w technologii Sopro.

nych w obróbce materiałów uszczelniających pod okładziny z płytek i płyt.

Sopro DSF® 523 • Uszczelnienie ® oraz DSF 423 przeszło test na wodoszczelność, którą to właściwość, zgodnie z zasadami niemieckiego nadzoru budowlanego określoną po 28 dniach, osiąga już po 7 dniach.

2. BG Verkehr, Hamburg: • Produkty Sopro No.1_997 i Sopro FEP zostały dopuszczone do stosowania w przemyśle stoczniowym jako produkt systemowy; Nr homologacji MED 118.223 (ściana) i 124.097 (podłoga); Nr homologacji USCG 164.112/EC0736/118.223 (ściana) i 164.117/EC0736/124.097 (podłoga).

3. Uszczelnienie Sopro TDS 823 przeszło test na wodoszczelność i test na mostkowanie rys, którą to właściwość, zgodnie z zasadami niemieckiego nadzoru budowlanego określoną po 28 dniach, osiąga już po 6 godzinach.

Sopro w praktyce

Ukoronowaniem działalności i obecności marki na rynku jest pozytywna opinia wydana przez Komisję Urządzeń Sportowych, będącą organem nadzorczym Polskiego Związku Pływackiego (PZP). Wziąwszy pod uwagę spełnianie szerokiego wachlarza norm wykonawczych, posiadanie krajowych aprobat technicznych, aprobaty Instytutu Techniki Budowlanej oraz niezbędnych atestów Państwowego Zakładu Higieny, PZP za pośrednictwem Komisji wydało oświadczenie potwierdzające zaawansowaną technologię i profesjonalną realizację obiektów basenowych w całym kraju. Na koncie firmy znajduje się obecnie około trzystu obiektów monitorowanych i pozytywnie ocenionych przez PZP pod względem jakości materiałów i wykonawstwa.

■

Najbardziej efektywna hydroizolacja:

Już po 7 dniach Sopro DSF® 523 osiąga poziom wodoszczelności, który zgodnie z normą niemieckiego nadzoru budowlanego produkt powinien osiągnąć po 28 dniach.

Oznacza to, że oszczędzasz 21 dni przy pracach związanych z budową basenu.

• jednoskładnikowe, elastyczne, mostkujące rysy zabezpieczenie przed wodą i wilgocią • do stosowania wewnątrz i na zewnątrz • do basenów i zbiorników wody o głębokosci do 4 m.

• paroprzepuszczalna • bardzo prosta w nanoszeniu • również na podłogi ogrzewane • o bardzo wysokiej przyczepności do podłoży (wysokoodporna na odrywanie) • wodoszczelna i szybkowiążąca

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

32 Builder

NawieRzchNie POliuReTaNOwe na otwartych obiektach sportowych inż. Dorota Piętka zakład Materiałów Budowlanych iTB

N

awierzchnie poliuretanowe należą do najbardziej popularnych syntetycznych systemów nawierzchni stosowanych na otwartych obiektach sportowych i rekreacyjnych. Wykonuje się je bezpośrednio na placu budowy, układając przy użyciu specjalistycznych maszyn mieszaninę komponentu poliuretanowego z granulatem gumowym SBR lub EPDM (w ściśle określonych proporcjach i w odpowiednich warunkach atmosferycznych) na specjalnie zaprojektowanym i przygotowanym podłożu. Ze względu na swoją wysoką elastyczność i sprężystość nawierzchnie te są przyjazne dla użytkowników, co powoduje, że są one najczęściej projektowane i wykonywane jako nawierzchnie boisk sportowych, bieżni, placów zabaw etc.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Typy i rodzaje nawierzchni

Obecnie producenci – dostawcy systemów – oferują kilkadziesiąt rodzajów nawierzchni syntetycznych różniących się od siebie przeznaczeniem. Przed podjęciem decyzji o wyborze nawierzchni na dany obiekt należy zastanowić się, jakiej dyscyplinie sportowej będzie ona służyć, oraz czy ma być przepuszczalna dla wody czy nie. Jedne rodzaje nawierzchni powstały z myślą o zastosowaniu ich na obiektach do pro-

nowo powstałe lub zmodernizowane obiekty powinny być przedmiotem dumy inwestora oraz nieustającym źródłem radości dla użytkowników. na wszystkich etapach realizacji, począwszy od projektu, aż do powstania obiektu sportowego, uczestnicy procesu budowlanego powinni dołożyć wszelkich starań, by efekt końcowy nie rozczarował. fesjonalnego uprawiania sportu (jak np. bieżnie lekkoatletyczne stadionów), a inne na place zabaw, place rekreacyjne czy boiska wielofunkcyjne do uprawiania wielu dyscyplin sportowych.

Nawierzchnie dzielą się na pięć podstawowych typów: • Systemy natryskowe (typu „spray”) – bazę nawierzchni tworzy elastyczna mata z granulatu SBR połączonego lepiszczem poliuretanowym. Warstwę wierzchnią wykonuje się przez równomierne rozprowadzenie mieszanki lepiszcza poliuretanowego z drobnoziarnistym granulatem EPDM metodą natrysku wysokociśnieniowego.

Nawierzchnia jest przepuszczalna dla wody, a faktura warstwy wierzchniej powinna być drobnoziarnista z widocznymi porami.

• Systemy typu 2S – dolna elastyczna warstwa elastyczna wykonana jest z granulatu SBR połączonego lepiszczem poliuretanowym, natomiast górną warstwę użytkową stanowi mieszanina granulatu EPDM z lepiszczem poliuretanowym. Powierzchnia warstwy użytkowej powinna być zatarta na gładko. Nawierzchnia ta jest przepuszczalna dla wody.

• Systemy typu pełny EPDM – jednolita, elastyczna, zatarta na gładko mata z mieszaniny barwnego gra-

nulatu EPDM oraz lepiszcza poliuretanowego – przepuszczalna dla wody.

• Systemy typu SW (sandwich) – konstrukcja tego typu zawiera warstwę elastyczną (granulat SBR wymieszany z lepiszczem poliuretanowym), warstwę uszczelniająco-zamykającą i warstwę ziarnistą z kolorowego granulatu EPDM. Nawierzchnie te są nieprzepuszczalne dla wody.

• Systemy typu pełny PU – jedno lub wielowarstwowy system poliuretanowy, pokryty ziarnistą warstwą z kolorowego granulatu EPDM. Nawierzchnie te również są nieprzepuszczalne dla wody.

Poprawnie wykonane nawierzchnie poliuretanowe powinny posiadać równomierną, właściwą dla danego rodzaju fakturę i barwę. Systemy te są bezspoinowe, a to oznacza, że linie połączeń sąsiadujących pasów warstwy użytkowej (w szczególności typu pełny EPDM lub 2S) powinny być niemal niewidoczne, proste, bez uskoków utrudniających późniejsze użytkowanie.

Podbudowa

Najczęściej stosowanymi rodzajami podbudów są: • układana na podłożu z kruszywa kamiennego przepuszczalna podbudowa mineralno-syntetyczna

Wymagania dla nawierzchni

Wymagania dla zewnętrznych nawierzchni sportowych zostały określone w normie PN-EN 14877:2008. Norma ta dotyczy nawierzchni stosowanych na obiektach niekrytych o następującym przeznaczeniu: • lekka atletyka – bieżnie i boiska, • tenis, • wiele dyscyplin sportowych, tzw. multisport.

Każda nawierzchnia, która po zainstalowaniu spełni wymagania normy EN 14877, gwarantuje należytą trwałość i jakość użytkowania.

Norma precyzuje wymagania ogólne dla wszystkich typów nawierzchni, takie jak np. właściwości związane z rozciąganiem, przepuszczalność wody lub odporność na zużycie. Definiuje również wymagania dodatkowe postawio-

Wybudowanie każdego obiektu sportowego lub rekreacyjnego to poważna i kosztowna inwestycja. Inwestor ma prawo oczekiwać, że zainstalowana nawierzchnia zachowa swoje właściwości techniczno-użytkowe przez dłuższy czas. Trwałość nawierzchni zależy bowiem od jej odporności na warunki klimatyczne i na skutki zużycia mechanicznego.

Celem zapewnienia właściwej jakości nawierzchni boiska poliuretanowego należy: • dobrać typ nawierzchni do rodzaju uprawianej dyscypliny (w przypadku boisk do tzw. multisportu – do dyscypliny wiodącej), • zagwarantować, aby nawierzchnia spełniała wymagania normy PN-EN 14877, • zagwarantować przestrzeganie zalecanej przez producenta technologii wykonania, w tym między innymi: – właściwe zużycie komponentów wchodzących w skład nawierzchni – instalację nawierzchni w należytych warunkach pogodowych, określonych w instrukcji producenta systemu. Jeżeli takie warunki nie są określone, prace należy wykonywać przy temperaturze powietrza nie niższej niż +8°C, wilgotności powietrza 40-90% bez opadów atmosferycznych, a temperatura podłoża powinna być wyższa o co najmniej 3°C od temperatury punktu rosy.

Badania nawierzchni po instalacji

Po zainstalowaniu nawierzchni na obiekcie wskazane jest wykonanie badań odbiorczych w celu potwierdzenia zgodności parametrów nawierzchni z deklarowanymi przez producenta danego systemu. Warto wykonać kilka podstawowych badań, takich jak: • Tarcie – badanie to ma na celu zapewnienie, że pomiędzy stopą zawodnika a nawierzchnią nie zaistnieje możliwość poślizgu, niezależ-

marzec 2014

Właściwa jakość nawierzchni

33

nie od tego, czy nawierzchnia jest mokra czy sucha.

• Amortyzacja – sprawdzenie zdolności nawierzchni do absorpcji lub odbicia energii, jaka powstaje w wyniku nacisku stopy zawodnika, • Odkształcenie pionowe – czyli deformacja nawierzchni. Zbyt duże odkształcenie nawierzchni pod naciskiem stopy może w efekcie zakończyć się kontuzją zawodnika.

• Grubość nawierzchni – nawierzchnia musi posiadać równomierną grubość na całym obszarze boiska lub bieżni.

Zbyt cienka nawierzchnia nie ma wystarczających zdolności do amortyzowania siły i odkształcania się.

• Przepuszczalność wody – zastoiny wodne na nawierzchni, zwłaszcza w kluczowych miejscach (np. zakręty na bieżniach) są niedopuszczalne, ponieważ mogą utrudniać poruszanie się lub wręcz uniemożliwiać wykonywanie niektórych dyscyplin sportowych.

• Odporność na zużycie – wykonanie tego badania pozwoli sprawdzić odporność nawierzchni na zużycie mechaniczne, jakim jest ścieranie warstw wierzchnich podczas intensywnego użytkowania.

• Badanie właściwości związanych z rozciąganiem pozwoli ocenić, czy nawierzchnia została odpowiednio sprasowana i związana Przyczepność do podłoża (badanie niszczące, nieobjęte normą PN-EN 14877) – wynikiem tego badania jest nie tylko ocena przyczepności zainstalowanej nawierzchni do podłoża, lecz także sprawdzenie zespolenia poszczególnych warstw nawierzchni między sobą.

■

Builder

ne wobec nawierzchni do konkretnych dyscyplin sportowych, np. zachowanie się piłki tenisowej odbitej pod kątem w przypadku nawierzchni przeznaczonych do gry w tenisa.

Wymienione w normie badania wykonuje się w laboratorium w celu potwierdzenia deklarowanych właściwości nawierzchni. Część z tych badań można wykonać na obiekcie po zakończeniu instalacji nawierzchni, aby stwierdzić, czy spełnia ona określone wymagania techniczno-użytkowe.

Zdjęcia: archiwum autorki

typu ET (niem. Elastische Tragschicht) tj. mieszanina żwiru kwarcowego, granulatu gumowego SBR oraz lepiszcza (kleju) poliuretanowego. Grubość warstwy wynosi zazwyczaj od 30 do 35 mm i jest ona przepuszczalna dla wody. Instalowanie tego rodzaju podbudowy jest trudne ze względu na konieczność uzyskania należycie zagęszczonej, zwartej i spójnej struktury, co ma wpływ na właściwości technicznoużytkowe całej nawierzchni.

• podbudowa z betonu – warstwa wykonana z betonu B-15 lub B-20 o grubości 15-20 cm. Jest ona nieprzepuszczalna dla wody. Odprowadzenie wód opadowych z nawierzchni odbywa się przez wyprofilowanie odpowiednich spadków w podbudowie.

• podbudowa z betonu jamistego – warstwa grubości 15-20 cm wykonana z drobnoziarnistego betonu jamistego; przepuszczalna dla wody • asfaltowa (beton asfaltowy) – warstwa grubości ok. 10 cm; nieprzepuszczalna dla wody.

Z wymienionych powyżej najbardziej popularne są podbudowy typu ET oraz betonowa-nieprzepuszczalna. Każda podbudowa powinna być odpowiednio „wysezonowana” i posiadać równą powierzchnię. Dopuszczalne nierówności nie mogą przekraczać 6 mm na łacie pomiarowej o długości 4 m. Dodatkowo podbudowy nieprzepuszczalne dla wody powinny być wyprofilowane odpowiednimi spadkami zapewniającymi odpływ wód opadowych. Przygotowana pod instalację nawierzchni podbudowa powinna być czysta, sucha, bez spękań, plam, deformacji i wykruszeń.

SPORT&RekReacja 2014

NOwe waRuNki TechNiczNe dla podłóg i boisk sportowych

Z końcem 2013 roku Instytut techniki Budowlanej przygotował nowe publikacje: Warunki techniczne Wykonania i odbioru robót Budowlanych pt.: „Boiska sportowe z nawierzchnią z trawy syntetycznej” autorstwa marka Gajdisa, karola j. kowalskiego, Stanisława Łukasika, doroty piętki, jerzego piłata, jacka popczyka i piotra radziszewskiego oraz „podłogi sportowe w obiektach krytych” autorstwa ewy Sudoł, andrzeja kolbreckiego, doroty piętki, jacka popczyka i Haliny prejzner.

d o d at e k p r o m o c yj n y

Builder

34

marzec 2014

I

nstytut Techniki Budowlanej wydał w ubiegłym roku dwa nowe zeszyty (nr 12 i nr 13) Warunków Technicznych Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych (WTWiORB), dotyczące Robót wykończeniowych (tzw. cz. B Warunków). Zeszyt 12 poświęcony jest warunkom wykonania i odbioru robót związanych z realizacją podłóg sportowych w obiektach krytych.

Zawiera on klasyfikacje podłóg sportowych, omawia konstrukcję, systemy i zakres stosowania, dokumentację techniczną, materiały, ich badania i odbiór, a ponadto warunki przystąpienia do robót, wykonywanie i odbiór („Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Część B: Roboty wykończeniowe, Zeszyt 12: Podłogi sportowe w obiektach krytych”). WTWiORB omawiają szczegółowo odbiory pośrednie i odbiór końcowy. Szczególną uwagę zwrócono tam na odbiór rusztu i deskowania niepełnego, które może występować w systemie podłogi. Odbiór ten powinien obejmować sprawdzenie rodzaju konstrukcji rusztu, jego wilgotności, rozmieszczenia legarów, ich łączeń, rozmieszczenia i mocowania podkładek elastycznych oraz wypoziomowania rusztu i dylatacji. Do odbioru pośredniego należy również odbiór po-

szycia. Badania odbiorcze zaleca się przeprowadzać metodami wskazanymi w tab. 6 WTWiORB. Zgodność wykonania podłogi sportowej stwierdza się na podstawie protokołów odbioru robót zanikających lub ulegających zakryciu oraz porównania wyników badań odbiorczych z wymaganymi (tab. 6). Pomieszczenia, w których wykonano podłogę sportową, można oddać do użytkowania po okresie karencji wymaganym dla uzyskania jakości powietrza we-

wnętrznego zgodnie z wymaganiami MZiOS z 12 marca 1996 r.

Zeszyt 13 poświęcony jest warunkom wykonania i odbioru robót związanych z realizacją boisk sportowych z zastosowaniem nawierzchni z trawy syntetycznej („Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych (WTWiORB). Część B: Roboty wykończeniowe, Zeszyt 13: Boiska sportowe z nawierzchnią z trawy syntetycznej”). Zawiera on wymagania odnoszące się do mate-

REKLAMA

riałów, podłoży, podbudowy oraz nawierzchni, a także odbioru robót.

Nawierzchnie sportowe z trawy syntetycznej są wykonywane na otwartej przestrzeni boisk sportowych i rekreacyjnych, jak również na zewnątrz budynków. Nawierzchnie te mogą być układane na podłożu gruntowym, na którym wykonywana jest odpowiednio przygotowana podbudowa z kruszyw niezwiązanych, z betonu asfaltowego lub betonu cementowego. Pomiędzy podbudową a nawierzchnią z trawy syntetycznej mogą być układane warstwy specjalne, np. maty z prefabrykowanej pianki PE, poprawiające parametry użytkowe, np. sprężystość nawierzchni.

Wszystkie podbudowy powinny spełniać wymagania producenta wykładziny z trawy syntetycznej oraz wymagania przyjęte w projekcie boiska sportowego.

Gotową nawierzchnię boiska można odebrać po stwierdzeniu zgodności jej wykonania z zamówieniem, którego przedmiot określają projekt budowlany oraz specyfikacja techniczna wy-

0OLSKI PRODUCENT SZTUCZNEJ TRAWY

konania i odbioru robót, a także dokumentacja poyWIADCZY US UGI Z ZAKRESU wykonawcza, w której podane są uzgodnione KONSERWACJI BOISK zmiany dokonane podDORADZTWA TECHNICZNEGO czas prac przy układaniu MONTA U NAWIERZCHNI NA BOISKACH nawierzchni.

SPRAWNEJ WYMIANY STAREJ NAWIERZCHNI NA NOW Nawierzchnie z trawy syntetycznej można 2ICCO 0OLSKA 3P Z O O uznać za wykonane pra /TRÇBUSY UL .ATALIÎSKA widłowo, jeśli wszystTEL KOM kie wyniki badań kontroTEL W lnych, zgodne z treścią E MAIL TRAWA RICCO PL WWW SZTUCZNATRAWA NET PL WTWiORB – zeszyt 13, są pozytywne. W przypadku wystąpienia niezgodności nawierzchnie nie powinny zostać • w przypadku, gdy żadne z powyżprzyjęte, a ewentualne warunki przyszych rozwiązań nie jest możliwe, jęcia powinny stać się przedmiotem trzeba usunąć nawierzchnię i wykouzgodnień zainteresowanych stron. nać ją ponownie.

Należy przyjąć jedno z rozwiązań: Protokół odbioru końcowego na• poprawić nawierzchnię i przedsta- wierzchni powinien zawierać ocenę wyników badań, wykaz wad i usterek wić ją do ponownego odbioru, ze wskazaniem możliwości ich usujeżeli odchylenia od wymagań nie • nięcia oraz stwierdzenie zgodności lub zagrażają bezpieczeństwu użytkowniezgodności wykonania nawierzchni nika i trwałości nawierzchni oraz jez zamówieniem. śli inwestor wyrazi zgodę – obniżyć ■ wartość wykonanych robót,

REKLAMA

'/+ /-"2)!4(,- ,"*-3 #0+#,.-* ' , ; =!'!'#* -1/54+2(# 1412; ' 01 12#1):

5 ,-3-!5#0,# ' #5.'#!5,# 34.-0 ? ,'# - '#)193 0.-/1-34!& ' /#)/# !4(,4!& 1 )?# 5 3'#*-*#1,'6 "5' ; *,-=7 ' -0- '01# 5 ,% ?-3 ,'# 3 /-539( ',$/ 01/2)12/4 0.-/1-3#( 3 -*0!#

,21 2/54<0) /5#3-",'!56!

-+'0(' #/4$') !4(,#(

./-$ 53 "/ & ',? 5'+'#/5 52* -/0)'

/#) "5'# ;-30)'

/5#3-",'!56!4 "4 /-%/ +-3#( +'#0':!5,') 2'*"#/

/#5#0 /56"2 -*0)'#%- *2 2 ,$/ 01/2)12/4 .-/1-3#(

/05 3 . 8"5'#/,')

634= ) 23!34%3+! 01767.!5!.% 017%7 /,2+) ,4" .&1!2314+3416 0/13/5%* ).23634#*/- &)1-/- ) /2/"/7! 27#7%';,.% /2)8'.)<#)! 5 $7)%$7).)% "4$/5.)#35! 20/13/5%'/ /1!7 520)%1!*8#6#( -%163/16#7.)% ) /1'!.)7!#6*.)% 3!34%3+! 7/23!=! 7!01/*%+3/5!.! 017%7 !13623< 17%:")!17! !$%427! 176273/&! #(;17%52+)%'/ ) 56+/.!.! 017%7 7.!-)%.)38 $7)!=!*8#8 /$ 1/+4 5!127!52+8 &)1-< "187/5.)#78 ? )%#7.)+> 3!34%3+! 56+/.!.! *%23 7 -/2)8$74 3%#(.)+8 /$,%54 #67%,/5!.%'/ ! .!23<0.)% 0!36./5!.! ) /2!$7/.! .! -!1-41/5%* 0/$23!5)% 62/+/@9 23!34%3+) 56./2) #- ! *%* 5!'! +'

PRODUCENT PROFESJONALNYCH URZ DZEÎ SPORTOWYCH  WYPOSA ENIE OBIEKTÐW SPORTOWYCH WYPOSA ENIE BOISK STADIONÐW  TRYBUNY STA E I SK ADANE

WIÇCEJ INFORMACJI

XXX QFTNFOQPM DPN QM

& 0 ( 0%3-%.0/, IN %DWARD .IEPSUJ 4RZEMEyNIA 4RZEMEyNIA INFOLINIA

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

36 Builder

ZaPROSZeNIe

NA PUMPTRACK jacek kowalski

Nowej generacji zabawa na dwóch kółkach dla wszystkich grup wiekowych stwarza możliwość obycia z rowerem i rozwija koordynację ruchową oraz zmysł równowagi przy maksymalnym poziomie bezpieczeństwa. Jest to prosty i bezpieczny sposób na aktywność sportową.

W

ciągu ostatnich trzech lat na całym świecie mamy do czynienia z prawdziwym bumem powstawania obiektów sportowych typu PUMPTRACK. Ogromny sukces torów PUMPTRACK wynika z dużego zainteresowania licznych i w różnym wieku odbiorców. Są to zarówno czteroletnie dzieci na odpychanych rowerkach, młodzież szukająca rozrywki dającej dreszczyk emocji, turyści rowerowi, jak i profesjonalni zawodnicy, którzy szlifują elementy techniki i przygotowują się do uprawiania licznych odmian kolarstwa.

Co to jest tor PUMPTRACK

PUMPTRACK jest specjalnie zaprojektowanym torem przeszkód

składającym się z garbów, zakrętów profilowanych oraz małych „hopek” ułożonych w takiej kolejności, by możliwe było rozpędzanie się i utrzymywanie prędkości bez konieczności pedałowania. Nabieranie prędkości możliwe jest dzięki odpowiednio wyprofilowanym przeszkodom (garbom), na których użytkownik wykonując ruchy góra-dół (tzw. pompowanie) porusza się w wybranym kierunku wykorzystując siłę ciężkości i siłę odśrodkową.

Jazda na PUMPTRACKU wpisuje się w nurt sportów popularnych wśród młodzieży, których uprawianie nie wymaga monotonnych treningów, lecz jest ciągłą zabawą. Nie jest ona jednak pozbawiona nuty rywalizacji. Jazda na torze angażuje

PUMPTRACK jest specjalnie zaprojektowanym torem przeszkód składającym się z garbów, zakrętów profilowanych oraz małych „hopek” ułożonych w takiej kolejności, by możliwe było rozpędzanie się i utrzymywanie prędkości bez konieczności pedałowania. wszystkie grupy mięśniowe i jest niesamowicie wymagająca fizycznie.

Ten sam tor pozwala małym dzieciom w bezpieczny sposób oswoić się z rowerem na nierównościach terenu, a jednocześnie stawia wyzwanie doświadczonym zawodnikom podczas wyścigów na dochodzenie czy w próbach czasowych.

Pomysł i technologia

Tor PUMPTRACK modułowy

PUMPTRACK nie ma swojego wynalazcy i nie da się dokładnie określić momentu jego wymyślenia. Jest dziełem powstałym w wyniku ewolucyjnych zmian dokonywanych przez wielu budowniczych w różnych częściach świata. Przełomu w rozwoju dokonali jednak Szwajcarzy, którzy zastosowali jako warstwę jezdną asfalt zamiast kruszywa mineralnego. Umożliwiono tym samym zabawę nie tylko rowerzystom, lecz także rolkarzom, deskorolkarzom, wrotkarzom i osobom na hulajnogach.

Przebicie się torów PUMPTRACK do centrów kurortów (np. Lesgets, Pontresina, Whistler), na osiedla

Zdjęcia: archiwum Btproject

W przypadku inwestorów publicznych, gdy pUmptrack jest częścią większego zamierzenia inwestycyjnego, warto postawić na tor prefabrykowany. projekt jest udostępniany za darmo, a montaż na placu budowy odbywa się w ciągu jednego dnia. sprawiających, że PUMPTRACK jest odporny na warunki atmosferyczne, a jego estetyka pozwala wpisać go w uporządkowany krajobraz.

Wyjściem naprzeciw oczekiwaniom inwestorów jest opatentowany przez czeską firmę Bikeparkitect modułowy, prefabrykowany system torów PUMPTRACK. Daje on możliwość wykonania atestowanego toru w kontrolowanych warunkach, jego przetransportowanie i montaż w każdym miejscu na świecie.

Modułowy system Bikeparkitect zyskał uznanie na największych światowych wystawach i otrzymał nagrodę Monachijskich targów ISPO oraz Złoty Medal MTP na targach BUDMA 2014.

Jak zbudować dobry PUMPTRACK w ramach inwestycji

Tak jak każdy obiekt, tor PUMPTRACK wymaga dobrego projektu. Tory są wykonywane na podstawie zgłoszenia budowy, więc dokumentacja nie musi być obszerna, kluczowe jest jednak zaprojektowanie toru w taki sposób, aby możliwe było płynne jeżdżenie z zachowaniem bezpieczeństwa użytkowników. Tory rowerowe to dziedzina, której próżno szukać w programie nauczania uczelni technicznych.

Uprawnienia architektoniczne, konstruktorskie czy drogowe okazują się w tym przypadku niewystarczające, dlatego ważne jest, aby tematem zajęła się firma specjalizująca się w projektowaniu torów rowerowych.

Sama realizacja wymaga testowania wykonanych przeszkód i ewentualnej modyfikacji projektu polegającej na dostosowaniu rodzaju i wielkości przeszkód do prędkości uzyskiwanej na poszczególnych odcinkach toru.

W przypadku inwestorów publicznych, gdy PUMPTRACK jest częścią

37 Builder

mieszkaniowe i tereny rekreacyjne stało się możliwe dzięki zastosowaniu materiałów i technologii wykonania

Gwarancja na popularność

Niezależnie od tego, jak duży będzie tor PUMPTRACK i jaka technologia zostanie wybrana, można być pewnym, że prawidłowo wykonany będzie cieszyć się ogromną popularnością wśród dzieci, młodzieży i dorosłych, aktywnych ludzi.

Jako baza do szkolenia techniki jazdy na rowerze obserwowana popularyzacja PUMPTRACKÓW w Polsce z pewnością przyczyni się do zwiększenia szans medalowych Polski w nowej dyscyplinie igrzysk olimpijskich – BMX racing.

■

BTProject s.c ul. Leszka 21 61-062 Poznań www.btproject.eu info@btproject.eu tel. 788-377-862; 661-028-311

d o d at e k p r o m o c yj n y

Tor PUMPTRACK asfaltowy

większego zamierzenia inwestycyjnego, aby wykluczyć realizację przez firmy ogólnobudowlane, niemające doświadczenia w budowie podobnych obiektów, warto postawić na tor prefabrykowany. W takim przypadku sam projekt udostępniany jest za darmo, a montaż na placu budowy odbywa się w ciągu jednego dnia.

Prefabrykowane elementy posiadają certyfikat TÜV i spełniają normy EN 1176-1:2009, EN 1176-7:2009 jak konwencjonalne place zabaw.

Nowością jest tor z prefabrykatów betonowych, na który producent udziela aż dziesicioletniej gwarancji.

marzec 2014

Wymagania terenowe

Podstawowy tor można zmieścić na terenie o wymiarach 8x18 m2. Jest to modułowy obiekt najczęściej wykorzystywany w ramach pokazów i festynów. Składa się on z dwóch zakrętów 180° i sześciu garbów. Urozmaicony PUMPTRACK zaczyna się od powierzchni ok. 500 m2.

Taki obiekt posiada kilka zakrętów o różnym kącie i przeszkody o różnych kształtach. Najbardziej cenione przez użytkowników i najpopularniejsze są obiekty o powierzchni od 1-2 tys. m2. Teren pod PUMPTRACK powinien być płaski lub lekko pochyły (spadek do 3%). Dopuszczalny jest dowolny kształt terenu. Możliwe jest zaprojektowanie toru wśród drzew lub innych „przeszkód” z zachowaniem odpowiednich stref bezpieczeństwa.

nadal w modzie Zbigniew danielczyk Prezes Zarządu n-ice Group Sp. z o.o.

Ważne jest, aby inwestor, planując lodowisko, ujął w planach również zakup rolby – maszyny do jego pielęgnacji. I nie chodzi tu o samą przyjemność jazdy, ale przede wszystkim o bezpieczeństwo użytkowników. Zapewnić je może dostępna w polsce od 2011 roku rolba „n-Ice” m1200 o całkowicie polskiej konstrukcji.

Zakup rolby

R

ok 2013 był kolejnym, w którym można było obserwować rosnącą liczbę budowanych lodowisk stacjonarnych oraz mobilnych. Impuls do popularyzacji sportów łyżwiarskich oraz dynamicznego rozwoju branży lodowiskowej dało kilka lat temu Ministerstwo Sportu i Turystyki, które wdrożyło program „Biały Orlik”, obejmujący budowę składanych lodowisk sezonowych oraz lodowisk stałych.

Budowanie lodowisk przy „orlikach” z wykorzystaniem ich zaplecza jest doskonałym pomysłem. Dzięki temu obiekty te stają się całoroczne. Jeżeli jeszcze uda się część boisk zadaszyć lekkimi konstrukcjami, będziemy mogli szczycić się nie tylko boiskami Orlik 2012, ale ponad dwoma tysiącami całorocznych centrów sportowych Orlik 2012. Obecnie program „Biały Orlik” został niestety zawieszony, ale boom na lodowiska trwa.

Błędy popełniane przy zakupie

Ważne jest, aby inwestor, planując lodowisko, zaplanował również zakup rolby – maszyny do jego pielęgnacji. Nie da się uzyskać zadowolenia klientów, jeżeli zapomni się o pielęgnacji i dbaniu o jakość lodu.

I nie chodzi tu o samą przyjemność jazdy, ale przede wszystkim o bezpieczeństwo użytkowników.

Stan lodowisk poprawiany jest w trakcie przerw technicznych, podczas których rolba zbiera śnieg i zanieczyszczenia z lodu, następnie wyrównuje taflę, a ubytki w lodzie uzupełnia wodą. Regularna pielęgnacja lodowiska pozwala utrzymać taflę lodu w idealnym stanie.

Zdjęcia: archiwum n-Ice

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

38 Builder d o d at e k p r o m o c yj n y

LOdOwiSka

Szczotka boczna wygarnia śnieg przy bandach

Wybierając rolbę należy zwrócić szczególną uwagę na jej parametry, aby były dopasowane do wielkości lodowiska. W przypadku lodowisk o powierzchni 500-800 m2 rolba powinna posiadać zbiornik na śnieg nie mniejszy niż 1,8-2,0 m3, a zbiornik na wodę powyżej 450 litrów; szerokość noża w przedziale 1700-1900 mm.

Maszyny za małe. Gdy parametry te są dużo gorsze, np. pojemność zbiornika na śnieg wynosi poniżej 1,8 m3, powoduje to wydłużenie przerw technologicznych przez konieczność częstszego opróżnienia pojemnika. Urządzenia takie często nie posiadają szczotki bocznej do wygarniania śniegu przy bandach, co powoduje konieczność ręcznego przygotowania lodowiska przed jego pielęgnacją.

Maszyny za duże. Zakup rolb dużych, przeznaczonych na lodowiska profesjonalne, które często posiadają promień skrętu niedopasowany do łuków band na lodowiskach rekreacyjnych, skutkuje tym, że nie możemy wyrównywać lodu na łukach lodowiska. Drugą wadą takich rolb jest ich waga – powyżej 2 ton. Szczególnie w przypadku lodowisk mobilnych wjazd takiej rolby powoduje pękanie lodu i konieczność nadbudowywania tafli, co z kolei wiąże się ze zwiększeniem kosztów eksploatacji lodowiska.

W Polsce od 2011 roku dostępna jest nagrodzona Złotym Medalem MTP podczas targów Budma/CBS 2012 oraz wyróżnieniem „Produkt na Medal” rolba „n-ICE” M1200 o całkowicie polskiej konstrukcji. Obecnie takich kilkadziesiąt maszyn z sukcesem funkcjonuje na krajowych lodowiskach, a producent kontraktuje już sprzedaż na sezon 2014/2015 – nie tylko na polskim rynku, lecz także na rynkach zagranicznych, gdzie rolba n-ICE M1200 stała się prawdziwym przebojem.

■

pierwsza ROLBA

całkowicie polskiej konstrukcji

Budujemy i wyposażamy lodowiska ❄ budowa lodowisk profesjonalnych oraz mobilnych ❄ maszyny do pielęgnacji lodu ❄ hale i zadaszenia boisk ORLIK 2012 ❄ zaśnieżanie stoków narciarskich n-ICE Group Sp. z o.o.

ul. Poznańska 4 63-600 Kępno tel. 62 783 88 99, 662 794 007 biuro@n-icegroup.pl

www.n-icegroup.pl

SPORT&RekReacja 2014 marzec 2014

40 Builder

zimnO to nasza specjalność…

Firma ALLES COOL sprzedaje i wydzierżawia lodowiska stałe i mobilne wraz z całym wyposażeniem, w skład którego mogą wchodzić maszyna do pielęgnacji lodu (rolba), suszarki i ostrzałki do łyżew, chodniki gumowe dla łyżwiarzy, kontenerowe zaplecze wypożyczalni łyżew i kasy, izolowany garaż kontenerowy do rolby, zadaszenie lodowiska, oświetlenie i nagłośnienie.

F

irma ALLES COOL Chłodnictwo Klimatyzacja Wentylacja Jacek Stempin powstała w 2003 roku w Kępnie. Od początku swojej działalności zajmowała się projektowaniem i montażem instalacji chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz wentylacyjnych. Dynamiczny rozwój owocował uruchamianiem kolejnych działów (w tym salonu sprzedaży i hurtowni klimatyzacyjno-wentylacyjnej) oraz zdobywaniem nowych rynków.

W roku 2004 właściciel firmy zdecydował się na budowę oraz eksploatację pierwszego sztucznego lodowiska. Sukces tej inwestycji spowodował, że budowa lodowisk oraz produkcja i sprzedaż maszyn do pielęgnacji lodu stały się kolejną, energicznie rozwijającą się gałęzią firmy.

Nasz produkt – lodowiska sztucznie mrożone

Wybierając ALLES COOL, decydujecie się Państwo na pełną i fachową obsługę inwestycji – od fazy projektowej aż po realizację i serwis. Proponowane przez nas rozwiązania projektowe są rezultatem wieloletnich doświadczeń. Nasze działanie nie ogranicza się do sprzedaży lodowiska. Współpracując z nami, możecie Państwo liczyć na pomoc przy tworzeniu strategii marketingowej i programów sprzedażowych. Dajemy gotowy produkt, który przy właściwym zarządzaniu należy do najszybciej zwracających się inwestycji spośród obiektów sportowo-rekreacyjnych. Lodowiska sztucznie mrożone mogą funkcjonować w dodatnich temperaturach, nawet do +10°C. Dlatego sezon łyżwiarski na

Zapewniamy:

• kompleksowe oferty • fachowe doradztwo • indywidualne projektowanie • jakość i bezpieczeństwo • dbałość wykonania • innowacyjność • profesjonalizm • terminowość • pewność użytkowania • elastyczność • kompetencje • perfekcję wykonanych usług • dobre ceny – korzystne rabaty naszych obiektach zaczyna się już w listopadzie i trwa średnio do końca marca! To prawie pięć miesięcy czerpania korzyści płynących z funkcjonowania lodowiska, które może być

Do budowy lodowiska niezbędne jest zastosowanie odpowiedniego systemu orurowania, agregatu chłodniczego oraz band otaczających lodowisko. Pierwszy z wymienionych elementów zbudowany jest z segmentów rur polietylenowych ułożonych na wypoziomowanym podłożu. W rurach tych krąży czynnik mrożący wodę na taflę lodową. Czynnikiem tym jest glikol, który w odpowiednim stężeniu

Bandy

Wykonane są z profili stalowych i wyłożone płytą koloru białego. Płyta okopowa jest koloru żółtego, a listwa poręczowa w kształcie litery U ma barwę niebieską. Bandy posiadają bramę wjazdową dla rolby oraz furtki dla łyżwiarzy. Promień łuku wynosi 5 m. Dla boisk mobilnych (sezonowych) skonstruowaliśmy bandy przytwierdzone do podłoża tylko poprzez przymarzanie tafli lodu. Takie rozwiązanie nie powoduje uszkodzeń w nawierzchni sportowej, na której lodowisko zostało umiejscowione.

Serwis

Nasz serwis wyspecjalizowany jest w naprawach, obsłudze i montażu urządzeń chłodniczych. Usługi kierujemy do wszystkich klientów, zarówno do firm, jak i osób prywatnych. Zapewniamy szybkie zlokalizowanie usterki i jej usunięcie w ciągu 24 godzin od czasu jej zgłoszenia.

Więcej informacji można uzyskać na naszej stronie internetowej: www.allescool.com.pl bądź pod numerem telefonu: 603 789 781 – Jacek Stempin. Bardzo chętnie odpowiemy na wszystkie Państwa pytania i przygotujemy ofertę.

■

Zimowe szaleństwa są… ALLES COOL !!! d o d at e k p r o m o c yj n y

Systemy orurowania

W zależności od powierzchni lodowiska stosujemy agregaty o różnych wydajnościach chłodniczych, dobrane do wielkości lodowiska, jakie zamówi klient.

Agregaty w zależności od swojej mocy posiadają 1 lub 2 obiegi chłodnicze z różną ilością sprężarek tłokowych półhermetycznych, jak i sprężarek scroll. Moc agregatu jest stopniowana: 25%, 50%, 75%, 100%.

Agregat może pracować w temperaturze otoczenia maks. +15°C.

marzec 2014

Wykonywane przez naszą firmę projekty uwzględniają możliwości lokalizacyjne i finansowe inwestora. Oferujemy standardowe rozmiary lodowisk, ale potrafimy też dopasować się do każdej lokalizacji i ukształtowania terenu. Projektujemy i wykonujemy zarówno lodowiska stałe, jak i sezonowe (mobilne). Wieloletnie doświadczenie pozwoli zespołowi naszych profesjonalnych projektantów wskazać najnowocześniejsze rozwiązania techniczne i w sposób szczególny zadbać o minimalizację kosztów eksploatacyjnych.

W efekcie powstanie lodowisko tanie w budowie oraz utrzymaniu. Ponadto zapewniamy specjalną ofertę stałej konserwacji z umową serwisową i gwarantowanym czasem reakcji w razie wystąpienia awarii.

W zakres realizacji lodowiska wchodzą: • dostawa agregatu chłodniczego, • dostawa systemu ziębniczego tafli lodowiska, • dostawa band lodowiska, • montaż wszystkich podzespołów, • budowa tafli lodu, • uruchomienie lodowiska, • szkolenie pracowników inwestora.

Agregaty chłodnicze

41

Zapewniamy projektowanie i realizację lodowisk

chłodzony jest za pomocą agregatu wody lodowej.

Builder

instalowane na boiskach, kortach tenisowych czy parkingach, czyli w miejscach, które zimą nie przynoszą żadnych profitów.

architektura sportowa

SPORT&RekReacja 2014 d o d at e k P r o m o c yj n y

Jak projektować architekturę sportową Przy wybrzeżu Bałtyku na Łotwie znalazł się kawałek bursztynu, kryjący w sobie przyszkolną halę wychowania fizycznego, a jednocześnie wnoszący nową jakość w budownictwo sportowe i zmieniający je w sportową architekturę na najwyższym poziomie.

W celu lepszego dziennego doświetlenia wykorzystano poliwęglan o przezroczystości 60%. Odgrywa on swoją rolę także w nocy – stanowi wówczas ekran świetlny, podkreślający bryłę w nocnej sylwetce miasta.

Decyzje projektowe

Znaczną część zabudowy Jurmały stanowią drewniane domy z XIX oraz I połowy XX w. (ok. 4 tys. budynków), obiekty klasycystyczne, przykłady łotewskiego romantyzmu oraz świetne budowle współczesne. Aż 414 budynków to chronione obiekty zabytkowe, co w miasteczku liczącym 55 tys. mieszkańców stanowi bez wątpienia wysoki wynik. To właśnie tam na Łotwie najczęściej powstają nowe obiekty o walorach architektonicznych na skalę światową.

Odpowiedzią na zasygnalizowane potrzeby dzielnicy okazało się przekryte boisko sportowe o bryle otwartej na rzekę Lelupę i zamkniętej na przebiegające w okolicy tory kolejowe. W sezonie ciepłym boisko posiada nawierzchnię syntetyczną dostosowaną do uprawiania lekkoatletyki, koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej, a w sezonie zimnym zamienia się w sztuczne lodowisko do hokeja i łyżwiarstwa.

Innowacja w parze z tradycją

Hala sportowa zlokalizowana jest na placu po opuszczonym targowisku naprzeciwko szkoły podstawowej w Majori. Jeden z historycznych budynków należących do dawnego targu został zachowany jako świadectwo jego obecności w przeszłości. Zaadaptowano ten budynek na przebieralnie dla drużyn i trenerów, magazyn sportowy oraz hall z siedzibą admi-

Architekci: Arnis Dimiņš, Brigita Barbale,

Organizacje projektowe biorące udział w realizacji obiektu:

Aboltina buvuznemums AG SIA, Perfectum SIA, Audio AE SIA, Talsu spriegums SIA Wykonawcy: Pucmeistars SIA, Vikom SIA Technologie: Citrus solutions SIA, Audio AE SIA, Saltoji banga UAB Design: Pucmeistars SIA, Kviller SIA Wyposażenie i meble: Sporthalle SIA Oświetlenie: Citrus solutions SIA

nistratora. Druga kondygnacja obejmuje widownię na 306 osób.

Pomimo swojej względnej prostoty obiekt został wyposażony w kilka warstw koncepcyjnych – symbolikę, walory krajobrazowe, funkcjonalne i architektoniczne. Hala ma strategiczne położenie w strukturze miasta, jest bowiem widoczna ze wszystkich dróg dojazdowych do Jurmały (kolej, główne ulice, aktywny transport rzeczny z Rygi), co wydaje się szczególnie istotne dla rozwoju koncepcji jej bryły.

Od inspiracji...

Obiekt stanowi ważny akcent w całym krajobrazie miasta, w związku z czym jego forma ma wyjątkowe znaczenie. Architekci Substance zdecydowali się na symbol typowy dla Jurmali, nadmorskiego miasta, czyli bursztyn – w przypadku Jurmali skrystalizowana żywica sosnowa. Sosny o wysokości do 30 m są typowe dla wybrzeża Morza Bałtyckiego na Łotwie, podobnie jak bursztyn, który można odnaleźć na licznych łotewskich plażach.

...do realizacji

Całkowita powierzchnia zabudowy wynosi 3252 m2, co stanowi dość znaczny obszar w porównaniu do otaczających go 1- i 2-piętrowych budynków. Istotne

43

LV-1050 Ryga, Łotwa, substance@substance.lv

marzec 2014

Guna Priede, Krisjanis Leitis, Ieva Dimante

Biuro: Substance SIA, Skunu iela 6-8,

Builder

J

urmała jest znanym łotewskim kurortem położonym na wąskim skrawku lądu pomiędzy rzeką Lelupą i Morzem Bałtyckim. Co roku, szczególnie w okresie letnim, przyciąga turystów z Łotwy i okolicznych krajów. Łotewscy architekci z biura architektonicznego Substance otrzymali zlecenie Urzędu Miasta Jurmała, aby zaprojektować halę sportową przy szkole podstawowej w Majori (centralnej części Jurmały), przeznaczoną do użytkowania przez cały rok, niezależnie od pogody. W miejscu tak ważnym w skali kraju, o charakterystycznym wyrazie architektonicznym, niezwykle istotnym z punktu widzenia tożsamości narodowej projektowanie nowej architektury stanowi ogromne wyzwanie.

Nazwa: Hala sportowa przy szkole podstawowej Lokalizacja: Rigas iela 1, Majori, Jurmala, Łotwa Powierzchnia: działki 3252 m², obiektu 305 m² Inwestor: Urząd Miasta Jurmala Projekt: 2006 Budowa: 2007-2008 Zakończenie prac: 19.01.2008

architektura sportowa

SPORT&RekReacja 2014 D O D at E K P r O m O c yj N y

było wobec tego zintegrowanie obiektu z istniejącą zabudową poprzez redukcję jego rozmiarów. Zdecydowano się na kompromis pomiędzy wysokością wymaganą dla gier zespołowych (np. 12 m dla siatkówki) i okoliczną zabudową niską. W najwyższym punkcie wysokość hali wynosi 14 m. Boisko do siatkówki zlokalizowano w centrum hali naprzeciwko widowni tak, aby wysokość obiektu stopniowo zmniejszała się, spływając na ściany. Tak połamana bryła koresponduje również z zachowanym obiektem po historycznej zabudowie targowiska, inkorporowanym w strukturę hali.

Otoczenie obiektu wyposażone jest w parking na 23 samochody.

Sportowa zwiewność

Kształt konstrukcji zaprojektowanej na zewnątrz obiektu i rytm kratownic zapewniają dynamiczny obraz hali sportowej. Ze względu na jej duże rozmiary istotne było jej dobre doświetlenie. Decyzja o przesunięciu elementów konstrukcyjnych na zewnątrz obiektu i uwolnieniu bryły od środka pozwoliła osiągnąć czyste, dynamiczne wnętrze, a także sprawiła, że hala o tak dużych gabarytach zyskała wizualną lekkość. W celu lepszego dziennego doświetlenia wykorzystano poliwęglan o przezroczystości 60%. Odgrywa on swoją rolę także w nocy – stanowi

wówczas ekran świetlny, podkreślający bryłę w nocnej sylwetce miasta.

Przykład hali sportowej w Majori doskonale obrazuje istnienie architektury sportowej, która w odróżnieniu od częstego w miejskich krajobrazach budownictwa sportowego oferuje odbiorcy coś więcej. Kultura fizyczna zamknięta w hali sportowej o już niestereoty-

Decyzja o przesunięciu elementów konstrukcyjnych na zewnątrz obiektu i uwolnieniu bryły od środka pozwoliła osiągnąć czyste, dynamiczne wnętrze, a także sprawiła, że hala o tak dużych gabarytach zyskała wizualną lekkość. powej i niebanalnej koncepcji ma dziś szansę wzbogacić się o kolejną warstwę sensu w znaczeniu społecznym. Takie budownictwo tworzy także tożsamość lokalną, zapewnia estetykę otoczenia, w którym się znalazło, podkreśla genius loci – bo takie przecież są zadania architektury.

Artykuł powstał na podstawie materiałów udostępnionych przez Substance SIA. arch. Katarzyna Burzyńska

Detal, przekrój przez elewację 1. profil aluminiowy 2. podkładka elastyczna 3. poliweglan 4. prążkowana uszczelka 5. wkładka polipropylenowa 6. ceownik ze stali galwanizowanej 7. płaskownik ze stali galwanizowanej

Arnis Dimiņš

architekt Substance SIA

„Dwojakość” to słowo, które najlepiej opisuje współczesną łotewską architekturę.

Z jednej strony, łotewscy architekci są bardzo skoncentrowani na tym, co dzieje się na międzynarodowej arenie architektonicznej, i podejmują wszelkie możliwe działania w celu adaptacji do najnowszych światowych trendów. Z drugiej jednak strony, mamy ogromny szacunek do dziedzictwa historycznego Łotwy oraz tradycji, które, jak sądzę, są tutaj niezwykle znaczące. Łotewski rynek jest mały, a kryzys ekonomiczny z 2009 roku odbił się bardzo mocno na tutejszym przemyśle budowlanym. W efekcie wielu łotewskich architektów oraz właścicieli firm budowlanych wyjechało do pracy za granicę – głównie na wschód, gdzie Łotysze nie doświadczają raczej bariery językowej, ponieważ rosyjski jest dla nich pierwszym językiem obcym (dla wielu angielski jest dopiero drugim). Ponadto wschodni rynek jest mniej nasycony w porównaniu z zachodnim i w konsekwencji łatwiej jest tam wkroczyć.

Nazwa naszego biura – Substance – manifestuje główny cel naszego procesu projektowego. Esencją naszej pracy jest stworzenie przejrzystej koncepcji, która tworzy swoisty kręgosłup dla całego rozwiązania.

Kiedy wpadniemy na pomysł, przechodzimy do identyfikacji różnych kierunków lub technik rozwoju projektu, aż w końcu docieramy do finalnej selekcji konkretnych materiałów i ostatecznego projektu danego obiektu. Oprócz funkcjonalności i czystości form to aspekt wizualno-emocjonalny odgrywa kluczową rolę w naszym projektowaniu.