Builder_01_2012

DEBATA BUILDERA Skąd pieniądze na inwestycje?

TOPFIRMA Doka Polska Sp. z o.o. prezentacja str. 22

WWW.EBUILDER.PL

1 STYCZEŃ 2012

Nr

BIZNES

l BUDOWNICTWO

l

Rok XVI (174) 5zł (w tym 8% VAT)

ARCHITEKTURA

Beton do konstrukcji mostowych

Szczepan Gawłowski

Budujemy zaufanie Rozmowa z Prezesem Zarządu KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o.

Projektowanie a bezpieczeństwo pracy

Ranking obsługi deweloperskiej w Polsce Budownictwo modułowe Gwarancja na ocieplenie?

Sztuka budowania! www.bilfinger.pl

Komentarz 8

DEBATA BUILDERA Skąd pieniądze na inwestycje?

1 STYCZEŃ 2012

Nr

BIZNES

l BUDOWNICTWO

l

TOPBUILDER 2012

Rok XVI (174) 5zł (w tym 8% VAT)

ARCHITEKTURA

Beton do konstrukcji mostowych

Szczepan Gawłowski

Budownictwo modułowe gwaRancja na ocieplenie?

Budujemy zaufanie

LUDZIE I FIRMY

Budujemy zaufanie 18

dodatek specjalny miesięcznika

Builder styczeń 2012

Rozmowa z Prezesem Zarządu kREisEL Technika Budowlana sp. z o.o.

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk str. 52

Projektowanie a bezpieczeństwo pRacy

Ze Szczepanem Gawłowskim, Prezesem Zarządu KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o., rozmawia Grzegorz Przepiórka.

OprOgramOwanie

Laureaci IV edycji konkursu 14

Ranking obsługi deweloperskiej w Polsce

dla budownictwa

W obliczu wysychającego źródła środków Unii Europejskiej, coraz intensywniej poszukuje się odpowiedzi na pytanie: jak finansować inwestycje budowlane w Polsce? Jakie pomysły ma środowisko budowlane?

PREzENTAcjA str. 22

WWW.EBUILDER.PL

Informacje 10

24

TOPFIRMA Doka Polska Sp. z o.o.

Fot. arch. Kreisel Technika Budowlana Sp. z o.o.

styczeń 2012

To był rok sukcesów 21

Z Barbarą Muniak i Robertem Wągrodzkim, Wiceprezesami Zarządu Grupy Hanza, rozmawia Izabela Dembna

28

Odpowiedni poziom usług związanych z budownictwem, polegający na posiadaniu stosownej wiedzy technicznej i doświadczenia, zagwarantowany jest przede wszystkim wysokimi wymaganiami stawianymi osobom sprawującym samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

Nad pięknym modrym Dunajem... i na całym świecie 22

DEBATA

Co dalej z polską budową? 24

Krzysztof Siwek, Andrzej Krzemiński, Marek Michałowski, Marek W. Zdyb, Jarosław Popiołek, Rafał Cieślak, Tadeusz Cichoński, Maciej Krzysztoń

PRAWO

Samodzielni w budownictwie 28 dr Joanna Smarż

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE Ustawa o PPP a Prawo zamówień publicznych.

Część 3. Umowa oraz inne regulacje prawne Ewa Żak, Jacek Jerka

RAPORT

Ranking polskich biur deweloperskich 34 Projektowanie a bezpieczeństwo pracy 38 Gwarancja na ocieplenia? 42 Joanna Ryńska

dodatek specjalny miesięcznika

Builder styczeń 2012

OPROGRAMOWANIE DLA BUDOWNICTWA DODATEK SPECJALNY Informacje z rynku IT 48

56

Branże budowlane mogą dziś używać wspólnego języka, jakim jest BIM, który stał się technicznym środkiem umożliwiającym współpracę. Projektanci danej branży dzięki BIM mogą się efektywnie porozumieć, nawet gdy nie znają innej branży i każdy używa innego oprogramowania.

Tekla Structures w praktyce.

Stadion EURO 2012 PGE Arena Gdańsk 52

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk str. 52

dr inż. Tomasz Olszewski, inż. Janusz Majcher, inż. Sylwester Faliński

Jakie korzyści z ERP? 54

Marek Suszczyk, Marcin Taranek, Zbigniew Rymarczyk, Przemysław Gnitecki, Tomasz Fidos, Krzysztof Witczak

Fot. arch. Construsoft Sp. z o.o.

Elżbieta Kossakowska, Marian Liwo

OprOgramOwanie

Projektant musi przestrzegać regulacji zawartych w przepisach techniczno-budowlanych, przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, w normach dotyczących projektowania i wykonywania obiektów, ich infrastruktury technicznej, wyrobów budowlanych, itp. Musi oczywiście stosować także zasady wynikające z wiedzy technicznej.

dla budownictwa

38

30

78

Jak zapobiec katastrofie postępującej prefabrykowanych konstrukcji szkieletowych wskutek zaistnienia sytuacji wyjątkowej? Dwie koncepcje zbrojenia, wyznaczanego w sposób „pośredni” i „bezpośredni”, stanowią aktualnie przedmiot opracowań międzynarodowych oraz studium krajowego.

styczeń 2012 BIM – nowe rozwiązania dla budownictwa 56 Andrzej Tomana

LogiKal® – nowa jakość projektowania 58 Trendy rozwoju - oprogramowanie wspomagające kosztorysowanie robót budowlanych 60 mgr inż. Agnieszka Dziadosz, dr inż. Krzysztof Zima

Chmura wkracza do budownictwa.

Deszczu jednak nie będzie 66 Edyta Kozek

itelligence wspiera dewelopera 68

81

Usuwanie śniegu z dachu nie jest łatwym zagadnieniem, gdy powierzchnia dachu wynosi kilka tysięcy metrów kwadratowych, a odległości do brzegów przekrycia są duże.

Jedynym właściwym rozwiązaniem jest zaprojektowanie i wykonanie konstrukcji przekrycia zdolnej przenieść ciężar nagromadzonego na dachu śniegu.

Być jak Rockefeller 69 Marek Jurkowski

Program CoMoTel – rewolucja w rozliczaniu 70

LUDZIE I BUDOWY

Budowa prawie zakończona 74 dr inż. Jan Czupajłło

BUDOWNICTWO Prefabrykowane konstrukcje szkieletowe w sytuacji wyjątkowej 78 prof. dr hab. inż. Andrzej Cholewicki,dr inż. Jarosław Szulc

86

Podstawowym warunkiem skuteczności każdej naprawy jest jak zwykle odsłonięcie „zdrowego” podłoża, na którym można uzyskać wymaganą przyczepność materiałów naprawczych.

Obecny standard europejski, to oczyszczenie skorodowanego zbrojenia do stopnia czystości Sa 2,5 oraz odkucie i oczyszczenie podłożabetonowego do uzyskania wytrzymałości na odrywanie co najmniej 1,5 MPa (próba „pull-off”).

Badanie konstrukcji dachu obciążonego śniegiem 81 prof. dr inż. Jan Filipkowski, dr inż. Krzysztof Deska

Remonty chłodni kominowych. Część 1 86

mgr inż. Witold Jawański, mgr inż. Kazimierz Stefanek

Beton do konstrukcji mostowych. Specyfikacje projektowe 90 dr inż. Wioletta Jackiewicz-Rek, mgr inż. Małgorzata Konopska

Rynek – TopBuilder 2012 94

ARCHITEKTURA

Architektura i design – informacje 96 Architektura potrzebna 98 Katarzyna Burzyńska

86

Od wieków architekci i budowniczowie stosowali moduł o określonych proporcjach i cechach w celu uzyskania rytmu, harmonii, pewnego rodzaju ładu i tym samym wyrazu stylistycznego projektowanej architektury. Często to właśnie charakterystyka modułu wpływała na przynależność stylową czy klasową budowli.

STRONA BUILDERA 104

Builder Awards

GALA BUILDERA 1 marca 2012 roku Warszawa, Hotel Polonia Palace Aleje Jerozolimskie 45

wy­r óżnie­nie przy­zna­wa­ne przez Re­dak­cję i Ra­dę Pro­ gra­m o­w ą mie­s ięcz­n i­k a „Bu­il­der” fir­mom z bran­ż y bu­dow­la­nej za dy­na­micz­ny roz­wój i osią­gnię­tą po­z y­cję na ryn­ku bu­dow­la­nym oraz me­ne­dże­rom tych firm za sku­tecz­ne za­rzą­dza­nie i suk­ ce­sy ryn­ko­we. BU­DOW­L A­NA FIR­MA RO­KU jest jed­no­cze­śnie no­mi­na­cją do sta­tu­et­ki POL­SKI HERKU­LES w ro­ku na­stęp­nym.

ty­tuł i sta­tu­et­ka przy­zna­ wa­ne przez Re­dak­cję i Ra­dę Pro­gra­mo­wą mie­sięcz­ni­ka „Bu­il­der” fir­mom, or­ga­ni­ za­cjom i ich sze­f om za szcze­gól­ne osią­gnięcia i ugrun­t o­w a­n ą po­z y­cję w bran­ż y bu­dow­la­nej oraz oso­ bom, któ­r e swo­ją do­tych­cza­sową dzia­łal­ no­ścią wy­war­ły zna­czą­cy wpływ na roz­ wój pol­skie­go bu­dow­nic­twa.

wy­r óż­nie­nie przy­zna­ wa­ne przez mie­sięcz­ nik „Bu­il­der” fir­mom i in­sty­tu­cjom spo­z a bran­ż y bu­d ow­la­n ej, któ­r ych działal­ność i świad­czo­ne usłu­gi wspie­r a­ją roz­wój branży bu­dow­la­nej i działa­ją­cych w niej firm. Ka­pi­tu­ła bie­rze pod uwa­gę do­stęp­ność pro­duk­tu lub usłu­ gi, no­w a­t or­s two, do­s to­so­w a­nie do wy­mo­gów branży bu­dow­la­nej, po­trzeb klien­tów i zmie­nia­ją­ce­go się ryn­ku, a tak­ że re­la­cje fir­ma – klient.

www.ebuilder.pl

Od redakcji Witruwiusz powiedział niegdyś, że „architektura polega na zachowaniu trzech zasad: trwałości, użyteczności i piękna”. Dziś zasadę tę przekładamy na jasne dla nas trzy filary: konstrukcję, funkcję i estetykę. To one dostarczają nieskończonych źródeł inspiracji i poszukiwań. Nie sposób więc dziwić się, że Oscar Niemeyer wciąż projektuje, a kilka tygodni temu obchodził 104. urodziny...

Z Nowym Rokiem postanowiliśmy odświeżyć nieco łamy naszego miesięcznika przy udziale nowego działu „Architektura”, któremu w kolejnych numerach towarzyszyć będzie szeroko pojęty design. Dotychczas zagadnienia architektoniczne, technologiczne, budowlane, konstrukcyjne przenikały się ze sobą w naszych artykułach. Pragniemy usamodzielnić sztukę architektury i oddać głos najnowszym jej trendom, które bez wytchnienia śledzi nasza redakcja.

W aktualnym numerze BUILDERA poruszamy temat, jak wierzymy, przyszłościowy – to technologia modułowa. Jest ona w stanie rozwiązać problemy niedoboru mieszkań, szkół, przedszkoli, szpitali i przychodni, na które wciąż jest w Polsce duże zapotrzebowanie. Budownictwo modułowe pozwala na realizację inwestycji w ekspresowym tempie, oszczędzając pieniądze, materiały i robociznę. To przykład architektury odpowiadającej na potrzeby (Architektura potrzebna – str. 98).

LUDZIE I FIRMY, RAPORT, DEBATA, PRAWO, ZAMÓWIENIA PUBLICZNE, BUDOWNICTWO,­ LUDZIE I BUDOWY, ARCHITEKTURA, DESIGN to działy wyróżniające BUILDERA w 2012 roku.

Zapraszamy do lektury!

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

W NUMERZE: ludzie i firmy

raport

Szczepan Gawłowski

Wojciech Szczepański

Prezes Zarządu KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o.

Prezes Zarządu Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

Budujemy zaufanie

Gwarancja na ocieplenia?

Sektor budowlany w Polsce wzrasta bardzo dynamicznie, czego konsekwencją jest wzrost zapotrzebowania na specjalistyczne produkty budowlane. Dlatego chemia budowlana była w ostatniej dekadzie jednym z najszybciej rozwijających się obszarów krajowego rynku chemicznego. Firma KREISEL, dysponując ogromnym potencjałem laboratoryjnym i produkcyjnym, potrafi wykorzystać swoje doświadczenie, aby mimo zmiennej koniunktury skoncentrować się na potrzebach nawet najbardziej wymagających klientów.

ludzie i budowy

budownictwo

dr inż. Jan Czupajłło

dr inż. Wioletta Jackiewicz-Rek

Kierownik budowy w firmie Max-Boegl

adiunkt w Katedrze Inżynierii Materiałów Budowlanych, WIL, Politechnika Warszawska

Budowa prawie zakończona Sukces budowlany Stadionu Miejskiego we Wrocławiu został w znacznej części zniweczony. Istotnym powodem trwających do chwili obecnej opóźnień zakończenia robót wykończeniowych jest brak dostaw inwestorskich w zakresie okablowania oraz różnorodnego wyposażenia. Zgodnie z obowiązującym Prawem Budowlanym budowa nie jest zakończona i stadion nie ma zgody na użytkowanie. Mimo tego już od miesięcy jest w użytkowaniu Inwestora i innych firm. Zadaję sobie pytanie: dlaczego, zdaniem inwestora, stadionu wciąż jeszcze nie można „ogłosić za otwarty”?

6 Builder

Producenci systemów ociepleń udzielają gwarancji wyłącznie, gdy zastosuje się pełen, certyfikowany system konkretnej marki.

Nie biorą natomiast odpowiedzialności za awarie na elewacji ocieplonej niesystemowymi, przypadkowo dobranymi produktami. A niestety – w przypadku zestawów „składaków”, prawdopodobieństwo wystąpienia awarii jest wysokie. W praktyce potem koszty naprawy elewacji zwykle pokrywa inwestor, ponieważ od wykonawcy bardzo trudno jest uzyskać rekompensatę za wadliwe działanie ocieplenia.

eton do konstrukcji B mostowych Prawidłowe sformułowanie specyfikacji jest warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa konstrukcjom szczególnie narażonym na oddziaływanie środowisk agresywnych. Od specyfikacji zależy proces projektowania zamawianego betonu, jak również sposób jego wbudowania i pielęgnacji. Zatem wszystkie następne procesy technologiczne uwarunkowane są zaleceniami/wymaganiami zawartymi w specyfikacji betonu.

styczeń 2012

komentarz

Sposób na kryzys Wielu wieszczy, że rok 2012 z różnych względów będzie dla polskiego budownictwa przełomowy i trudny zarazem.

Niepewność wywołaną tego typu przepowiedniami i ryzyko spowolnienia niektórzy przedsiębiorcy starają się zminimalizować między innymi poprzez udział eksportu. O zagranicznym remedium na kryzys dla polskich przedsiębiorców opowiada Jan Mikołuszko, Prezes Zarządu Unibep S.A. Analizując aktualną sytuację w branży budowlanej w Polsce oraz jej możliwy rozwój, wiele osób przewiduje w najbliższych latach zmniejszenie liczby zleceń. Spowolnienie na naszym rynku może wynikać z zakończenia inwestycji związanych z Euro 2012. Dodatkowo niepewności dodaje sytuacja na rynkach finansowych UE. W takich warunkach szczególnie atrakcyjnym obszarem działań dla firm budowlanych są kraje spoza wspólnoty europejskiej. Unibep, który po trzech kwartałach 2011 roku zwiększył udział eks-

portu usług budowlanych w przychodach ze sprzedaży do 32%, planuje dalszy rozwój działalności poza granicami Polski i Unii. Pozwoli to spółce dodatkowo zdywersyfikować źródła przychodów i zapewnić jej stosunkowo stabilny rozwój w obliczu bardzo dynamicznej sytuacji na rynku.

Dotychczas zrealizowaliśmy m.in. centrum handlowo-usługowo-hotelowe „KALININGRAD 750” w Obwodzie Kaliningradzkim. Wybudowaliśmy również zakład produkcyjny „Bioton” w regionie Orłowskim i wykonaliśmy pasaż handlowo-usługowy Tekstylszcziki w Moskwie. Obecnie finalizujemy budowę centrum hotelowo-biznesowego „Pułkowo” w Sankt- Petersburgu. Realizujemy również Hotel „Wnukowo” sieci Hilton w Moskwie oraz Hotel „Viktoria” w Mińsku. Widzimy realne szanse, aby wkrótce rozpocząć budowę w kolejnych krajach pracujemy nad krajami arabskimi i Kazachstanem. Wszystkie te rynki są niezwykle chłonne i istnieje na nich duże zapotrze-

bowanie na generalnych wykonawców.

Jednak aby skutecznie działać w tym zakresie poza granicami Polski, należy spełniać kilka kryteriów. Przede wszystkim spółka budowlana musi dysponować doświadczoną kadrą, w tym specjalistami znającymi specyfikę poszczególnych rynków. Realia realizacji projektów, nawet w tak bliskich geograficznie krajach jak Białoruś czy Rosja, różnią się znacznie od tych jakie znamy w Polsce. Mówiąc o potencjale kadr warto zaznaczyć też, że w naszym kraju mamy obecnie bardzo dobrych specjalistów, mogących prowadzić nawet najbardziej wymagające projekty budowlane. Wielu z nich zdobyło bezcenne doświadczenie m.in. dzięki realizacji inwestycji związanych z przygotowaniami do piłkarskich mistrzostw Europy. Jestem przekonany, że będziemy mogli wykorzystywać ich umiejętności i potencjał realizując projekty budowlane w wielu krajach.

Kluczowym elementem, decydującym o możliwości bezpiecznego i skutecznego działania poza granicami kraju jest też możliwość uzyskania przez polskie firmy pomocy w zapewnieniu finansowania podejmowanych projektów eksportowych. Dla przykładu Unibep jest jednym z głównych beneficjentów rządowego programu wspierania eksportu prowadzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego i Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych. Nasze dotychczasowe dokonania w generalnym wykonawstwie w Rosji, na Białorusi i w Norwegii upoważniają do potwierdzenia całkowitej realności nowych planów i zamierzeń.

Jan Mikołuszko – od 2003 pełni funkcję Prezesa Zarządu, Dyrektora Naczelnego UNIBEP S.A. Wcześniej zajmował następujące stanowiska: Wiceprezes Zarządu Budimex Dromex S.A. (2002–2003), Prezes Zarządu Budimex Unibud S.A. (1999–2002) i UNIBUD S.A. (1991–1999), Dyrektor Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego w Bielsku Podlaskim (1976–1990) oraz Kierownik budowy w Bielsko- Podlaskim Przedsiębiorstwie Budowlanym (1973–1976).

Jan Mikołuszko jest absolwentem Politechniki Białostockiej. Posiada tytuł inżyniera budownictwa lądowego.

8 Builder

styczeń 2012

uwaga inwestorzy projektanci wykonawcy administratorzy obiektów sportowych

na MiĘdzy­na­ro­do­wych Tar­gach Bu­dow­nic­twa

już dzisiaj zaplanujcie udział w najważniejszym wydarzeniu targowym branży infrastruktury sportowej

24-27 stycznia 2012 Centrum Budownictwa Sportowego zarejestruj się na stronie: www.cbs.mtp.pl w programie m.in.

1. stoiska wiodących firm z branży 2. seminaria: „dzień inwestora” i „sztuka budowania” 3. konsultacje ekspertów pkis 4. wystawa „budujemy sportową polskę”

informacje

TINES – przełomowy kontrakt w Moskwie

20.11 w Moskwie Dyrektor Generalny OSA BET Prianikow Rusłan Wasiljewicz oraz Prezes Zarządu TINES SA Tomasz Szuba podpisali przełomową dla spółki umowę z rosyjską Otwartą spółką akcyjną BetElTrans należącą do OSA RŻD. Umowa dotyczy rozpoczęcia produkcji systemów nawierzchni szynowych firmy TINES w Rosji. Firma TINES zobowiązała się do zaopatrzenia fabryk będących własnością OSA BET w linie produkcyjne do wykonywania elementów nowoczesnych, bezpodsypkowych konstrukcji nawierzchni szynowych, stosowanych w kolejowych torach szlakowych, na stacjach, mostach i wiaduktach, przejazdach oraz w tunelach. Współpraca obu przedsiębiorstw rozpoczyna nowy etap w dynamicznym procesie modernizacji rosyjskiej kolei.

Debiut targów KRUSZYWA Targi Kruszyw Naturalnych i Wtórnych Expo KRUSZYWA zadebiutowały w sosnowieckim Expo Silesia. Adresowane były do producentów kruszyw, maszyn budowlanych i do wydobycia kopalin; przedstawicieli kopalni; inwestorów i wykonawców z branży budowlanej i drogowej; firm transportowych oraz przedsiębiorstw zajmujących się produkcją i wy-

Otwarcie autostrady A2

TRIAS Event Engineering Sp. z o.o. zapewnił oprawę multimedialno-oświetleniową podczas otwarcia ostatniego odcinka autostrady A2, łączącego Nowy Tomyśl ze Świeckiem. Uroczystość odbyła się 30 listopada br. na terenie autostradowego węzła Trzciel. Wzięli w niej udział m.in. prezydent RP Bronisław Komorowski, byli prezydenci Aleksander Kwaśniewski i Lech Wałęsa, premier Brandenburgii Matthias Platzeck, przedstawiciele władz województw wielkopolskiego i lubuskiego. Głównym elementem iluminacji była świetlna autostrada – pokaz zsynchronizowany z muzyką. Autostradę stworzyły strumienie światła emitowane przez lampy umieszczone na dwóch wiaduktach węzła Trzciel. Dokonujący otwarcia przedstawiciele władz przykładali dłonie do specjalnych elementów scenograficznych w kształcie sześcianów , które podświetlały się, a na niebie pojawiały się elementy świetlnej autostrady. Kiedy wszystkie strumienie świetlne się połączyły, nastąpiło symboliczne otwarcie. Łącznie podczas ceremonii użyto ponad 400 różnego rodzaju lamp i urządzeń.

Odcinek został wykonany przy znacznym udziale produktów Lafarge. Firma W latach 2010-2011 zaopatrywała w cement podwykonawców inwestycji. Lafarge współpracował też z głównym wykonawcą przy produkcji betonu wykorzystanego na autostradzie.

Do stabilizacji podłoża i produkcji chudego betonu pod autostradę wykorzystano 22 tys. ton cementu CEM II/B-V 32,5 R. Do budowy obiektów mostowych i przejść dla zwierząt użyto 26 tys. ton cementu CEM I 42,5 N-HSR/NA (HSR 42,5). Wytwórnie betonu w Boczowie i Zbąszyniu dostarczyły łącznie 50 tys. m3 betonu konstrukcyjnego i mostowego. Specjalnie zaprojektowana nawierzchnia betonowa liczy średnio 30 cm grubości. Użyto ponad 1 mln m3 betonu, a łączna powierzchnia wylanego betonu to ponad 2 mln m2.

Jerzy Werbiński więcej informacji na

dyrektor ds. Projektów Infrastrukturalnych z Lafarge

Do budowy autostrady wykorzystano najnowszą technologię betonową, która jest gwarantem jakości spełniającej najwyższe normy dla budowy dróg i autostrad w krajach Unii Europejskiej. Co ważne, drogi betonowe są w użytkowaniu dużo wygodniejsze i bezpieczniejsze, a ich utrzymanie znacznie tańsze niż dróg asfaltowych.

2012 – jakie wydatki na infrastrukturę?

Rząd ujawnił szczegóły budżetu państwa na 2012 rok. Analizę budżetu przeprowadził portal Money.pl. Państwo zaoszczędzi na drogach. Ogólnie wydatki na transport i infrastrukturę stopnieją o około 750 mln zł. Dofinansowanie budowy dróg lokalnych - czyli popularnych schetynówek - spadnie aż o pół mld zł.

10 Builder

korzystaniem betonu. W targach uczestniczyło 65 wystawców i 1270 gości, którzy skorzystali także z licznych wydarzeń taegowych. Najważniejsze z nich, 3. Międzynarodowe Forum Producentów Kruszyw, organizowane przez Polski Związek Producentów Kruszyw oraz Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego, odbyło się pod hasłem „Dla jakości kruszyw nie ma alternatyw”. Dyskusję m.in. na temat roli branży kruszywowej w polskiej gospodarce, jakości kruszyw oraz barier w rozwoju ich produkcji prowadzili: dr Stefan Góralczyk, dyrektor IMBiGS oraz Aleksander Kabziński, prezes PZPK. W trakcie forum zaprezentowały się też spółki promujące kruszywa uzyskane z recyklingu odpadów powęglowych. W programie targów znalazło się także szkolenie organizowane przez Instytut Badawczy Materiałów Budowlanych, PZPK i CERTBUD, dotyczące wymagań stawianych kruszywom w budownictwie oraz nowych zasadach oznakowania CE. Przyznano także nagrody i medale targowe za nowoczesne produkty i rozwiązania. Na kolejne targi o tej tematyce organizatorzy zapraszają we wrześniu 2012 roku. www.exposilesia.pl

styczeń 2012

informacje

Popularne mieszkania bezczynszowe

Funkwerk plettac wchodzi na rynek polski

Najnowszy etap osiedla Rudy Rydz - 16 segmentów po 4 mieszkania bezczynszowe - powstanie do końca II kwartału 2013 r.

Osiedle budowane przez firmę Dolcan położone będzie w zielonej części warszawskiej dzielnicy Rembertów. Wprowadzone przez firmę do oferty w roku 2010 mieszkania bezczynszowe cieszą się już dużą popularnością - I i II etap osiedla Rudy Rydz zanotował już sprzedaż powyżej 70%, choć budowa jest na półmetku. Sprzedaż mieszkań z etapu IV już się rozpoczęła.

Firma od 1953 r efektywnie rozwija ofertę innowacyjnych elektronicznych i mechanicznych systemów bezpieczeństwa, definiując na nowo monitoring wizyjny. W grudniu 2011 roku firma weszła na polski rynek, wprowadzając kompleksowy system monitoringu wizyjnego. Urządzenie Jupiter Compact to zaawansowany system hybrydowy all – in – one, który za pomocą jednego urządzenia umożliwia jednoczesne zarządzanie, nagrywanie oraz sterowanie. Firma udowadnia, że monitoring wizyjny nie musi wiązać się z wysokimi kosztami, czasochłonną konfiguracją i skomplikowaną infrastrukturą.

„Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów” Wydana w listopadzie 2011 książka dr. hab. inż. Andrzeja Kotowskiego stanowi podsumowanie dotychczasowego stanu wiedzy w zakresie podstaw nowoczesnego , bezpiecznego projektowania systemów (sieci i obiektów) odwodnień terenów zurbanizowanych, w świetle zaleceń najnowszej normy PN-EN 752. Monografia ma charakter aplikacyjny i przeznaczona jest dla projektantów, wykonawców i eksploatatorów systemów usuwania ścieków oraz zagospodarowania spływów deszczowych, a także dla studentów i pracowników naukowych. Liczba stron: 400. Wydawca: Wydawnictwo Seidel-Przywecki

PERSONALIA

Robert Grygiel

Jest przesem Zarządu frmy Wapeco. Absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej i Budownictwa Uniwersytetu Coventry w Wielkiej Brytanii oraz Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, posiada też dyplom Executive MBA Uniwersytetu Calgary w Kanadzie. Ukończył liczne szkolenia w obszarach techniki sprzedaży, marketingu, negocjacji, psychologii biznesu. Karierę zawodową rozpoczął w Saint Gobain Ecophon Poland, gdzie odpowiadał za tworzenie zrębów struktury firmy w Polsce. Pełnił funkcję Dyrektora Generalnego we francuskiej firmie przemysłowo-inwestycyjnej Suez Lyonnaise des Emax. Opracował nową strategię rozwoju firmy Studio DN Design Group, w której pełnił funkcję Dyrektora ds. Strategii i Rozwoju. Przez pięć lat był Partnerem w Kobalt Spark. Piastował stanowisko Członka Zarządu i jednocześnie Dyrektora Handlowego i Rozwoju w EDF-EnBW Polska, a następnie Doradcy Zarządu ds. Strategii Rozwoju w grupie kapitałowej Netmedia S.A. Od 2003 roku jest właścicielem Robin Consulting, firmy konsultingowej w zakresie projektów inwestycyjnych, prywatyzacyjnych, również restrukturyzacji i optymalizacji zarządzania w branży energetycznej i budowlanej.

styczeń 2012

Finansowanie dróg – dobrze czy źle?

Niedawno opublikowano raport „Infrastruktura drogowa i elektroniczny system poboru opłat za korzystanie z dróg krajowych“ Pracodawców RP. Autorzy zwracają uwagę na niewystarczająco wykorzystane możliwości finansowania z różnych źródeł. Jako przykład można podać bardzo popularny program budowy i modernizacji dróg lokalnych (tzw. „schetynówki“) - w tegorocznym naborze o dofinansowanie na ten cel gminy i powiaty złożyły prawie połowę mniej wniosków niż przed rokiem. Główną przyczyną jest brak środków na sfinansowanie 70% wkładu własnego.

Wedle raportu, przyczynami dotychczasowych zaniedbań w zakresie inwestycji w infrastrukturę drogową są m.in. wady poszczególnych regulacji kształtujących formalnobiurokratyczne przygotowanie inwestycji drogowych oraz niedostateczne ich finansowanie.

Państwo powinno też podchodzić z większą otwartością do budowy dróg w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego, tym bardziej że stan finansów publicznych rodzi obawę o dalsze finansowanie inwestycji drogowych.

Europejskie Centrum Stolarki

Firma DRUTEX S.A. planuje w 2012 roku rozpocząć budowę Europejskiego Centrum Stolarki OkiennoDrzwiowej z siedzibą w Bytowie.

Wartość inwestycji szacowana jest na kwotę ok. 200 mln zł. W jej ramach powstanie obiekt, w którym rozwinięta zostanie dotychczasowa produkcja stolarki otworowej oraz własnych profili GL System i szyb zespolonych. Dzięki nowym halom obejmującym powierzchnię ok. 10ha mają znacząco wzrosnąć możliwości produkcyjne – zakłada się wzrost potencjału produkcyjnego o min. 100%. Budowa Centrum będzie oznaczała również wzrost zatrudnienia o co najmniej 1000 osób.

Spółka zapowiada też poszerzenie asortymentu oraz powiększenie sieci dystrybucji w kraju oraz za granicą. Inwestycja jest wynikiem rosnącego popytu na naszego produkty. Analiza rynku wyraźnie wskazuje, że zapotrzebowanie na nasze produkty stwarza nam ogromne szanse rozwoju – powiedział Leszek Gierszewski, Prezes DRUTEX S.A.

Builder 11

informacje

Bosch dla polskiej prezydencji

Od 1 lipca podczas spotkań w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wykorzystywane są dwa systemy firmy Bosch - cyfrowa sieć kongresowa DCN-NG (Digital Congress Network - Next Generation) i cyfrowy system tłumaczeń symultanicznych w podczerwieni Integrus. Systemy zostały wybrane przez firmę świadczącą usługi konferencyjne podczas prezydencji. System kongresowy DCN -NG wyróżnia się nowoczesną konstrukcją i ergonomią, jest odporny na zakłócenia wywoływane przez telefony komórkowe, zapewniając doskonałą jakość odbioru oraz bezpieczeństwo transmisji danych. Umożliwia też przeprowadzenie głosowań oraz rejestracji obecności z wykorzystaniem kart identyfikacyjnych. Bezprzewodowy system Integrus zapewnia doskonałą jakość dźwięku oraz jest odporny na zakłócenia generowane przez oświetlenie. Obsługuje 31 kanałów tłumaczeń oraz kanał języka oryginalnego. Transmisja w podczerwieni gwarantuje ochronę informacji (sygnały nie przenikają przez ściany i sufity sali konferencyjnej) oraz swobodę ruchu dla uczestników (połączenie bezprzewodowe). Oba systemy są w pełni mobilne.

więcej informacji na

Wapeco wyróżnia się w Polsce i w Europie Polska firma ma szansę po raz pierwszy w historii zdobyć Europejską Nagrodę „Biznes dla Środowiska”. Nominację do tej międzynarodowej nagrody w kategorii Proces Technologiczny otrzymała firma Wapeco. Nominowana firmas pecjalizuje się w produkcji innowacyjnych i ekologicznych materiałów budowlanych, stosowanych w inżynierii komunikacyjnej, m.in. przy budowie dróg i mostów.

W procesie technologicznym Wapeco wykorzystuje popioły dymnicowe, pochodzące ze spalania węgla brunatnego, które dotychczas były niewykorzystywanym odpadem energetycznym.

Nominacja w konkursie Europejskich Nagród „Biznes dla Środowiska” to kolejne już wyróżnienie dla młodej (powstałej w roku 2006) firmy. W 2011 roku innowacyjna i proekologiczna działalność przedsiębiorstwa została nagrodzona w XII edycji Narodowego Konkursu Ekologicznego „Przyjaźni Środowisku”, organizowanego pod patronatem Prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego.

Spółka Wapeco została wówczas uhonorowana tytułem „Przedsiębiorstwa Przyjaznego Środowisku”, a drogowe spoiwa hydrauliczne Wapeco mianowano „Produktem Godnym Polecenia”.

Czas zaoszczędzić energię!

– Renovate Europe Kampania Renovate Europe to ogólnoeuropejska akcja prowadząca do podnoszenia efektywności energetycznej budynków w Europie. Trwa akcja zbierania podpisów w sprawie zwiększenia nakładów inwestycyjnych na odnawianie budynków do 3%. Taki wzrost składki remontowej pozwoli Europie na oszczędność energii wykorzystywanej przez budynki o 80% do roku 2050 w porównaniu z rokiem 2005. Akcja jest szeroko wspierana przez branżę materiałów izolacyjnych – w tym firmę Knauf Insualtion.

Ewa Kosmala

Pełnomocnik Zarządu Knauf Insulation Polska

Wierzymy, że to europejczycy otworzą oczy unijnym urzędnikom. Tylko wspólne działanie firm z sektora budowlanego przy wsparciu zwykłych ludzi może doprowadzić do wywarcia społecznego nacisku. Na każdym kroku mówi się o potrzebie oszczędzania energii.

Najwyższy czas skoncentrować się na branży, gdzie marnotrawi się najwięcej energii z powodu niedostatecznej efektywności energetycznej budynków oraz stosowania nieodpowiednich materiałów budowlanych”.

WŁASNYMI SŁOWAMI Jan Mikołuszko,

Prezes Zarządu Unibep SA

Recepta UNIBEP SA na kryzys

Nie ma uniwersalnych recept, ale... W roku 2011 firma nie przeinwestowała się, posiadamy kapitał zapasowy, inwestycje zrealizowane już pracują, działa pięć obszarów biznesowych – generalne wykonawstwo w kraju i za granicą, budownictwo drogowe, budownictwo mieszkaniowe i produkcja.

Wyjątkowi wśród eksporterów

Jesteśmy w tej chwili największym eksporterem usług budowlanych, jedynym generalnym wykonawcą skutecznie działającym na Wschodzie. Umiemy poruszać się sprawnie na rynkach zagranicznych, a warto podkreślić, że dla generalnego wykonawstwa bariery wejścia na nowy rynek zagraniczny są bardzo duże. Choćby w Norwegii, oprócz pozwolenia na budowę, trzeba jeszcze uzyskać pozwolenia na kolejne etapy robót budowlanych. Trwa też nasza ekspansja na rynki wschodnie – obejmie m.in. wejście w konsorcjum na rosyjski rynek budownictwa przemysłowego. Nowe rynki to Kazachstan i Ukraina – szczególnie na Ukrainie poprawia się sytuacja gospodarcza. Idziemy też dalej – do Arabii Saudyjskiej, Kataru czy Libii. Libia wydaje się szczególnie obiecująca – uczestniczyliśmy w misji Radosława Sikorskiego i widzimy, że jest tam sporo do zrobienia.

BASF stawia sobie ambitne cele

Koncern chce umocnić swoją pozycję jako wiodąca firma chemiczna – zakłada, że wysokość produkcji w przemyśle chemicznym do roku 2020 będzie wzrastać szybciej niż średni przyrost PKB na świecie. BASF prognozuje roczny wzrost PKB na świecie na poziomie 3%, wzrost produkcji w przemyśle chemicznym - 4%, a wzrost produkcji BASF - 6%. Firma stawia na współpracę między wszystkimi sgmenami koncernu i innowacje powstające w wyniku współpracy wielu dyscyplin. Ponadto głównym czynnikiem wzrostu ma być zrównoważony rozwój. Aby wzmocnić konkurencyjność i zyskowność firmy, BASF rozpoczął nowy program o nazwie „STEP”, który do końca 2015 przyczyni się do wzrostu zysku firmy o miliard euro.

12 Builder

styczeń 2012

informacje

Pfleiderer przyjazny lasom

Certyfikat kontroli pochodzenia Forest Stewardship Council (Rada ds. Zrównoważonej Gospodarki Leśnej) przyznany Grupie Pfleiderer Grajewo S.A poświadcza o wspieraniu przez firmę rozwoju odpowiedzialnej gospodarki leśnej. Pfleiderer wykorzystuje do produkcji surowiec z lasów certyfikowanych, zgodnie ze standardami FSC, wykazując tym samym troskę o środowisko naturalne. FSC jest niezależną, pozarządową organizacją non-profit działającą od 1993 roku w ponad 50 krajach na całym świecie, a jej certyfikat FSC najstarszy system certyfikacji lasów oparty o jednakowe zasady na całym świecie.

Marcin Myszka

koordynator systemu FSC (CoC) Grupy Pfleiderer Grajewo S.A.

Pochodzenie drewna ma bardzo duże znaczenie dla producentów mebli ze Skandynawii oraz Niemiec. Również polskie firmy coraz częściej zawracają uwagę na to, czy drewno sygnowane jest certyfikatem FSC. Jest to istotne dla tych producentów mebli, którzy eksportują swoje wyroby również do Wielkiej Brytanii. Wymierną korzyścią dla Grupę Pfleiderer S.A. jest współpraca z Grupą IKEA – warunkiem koniecznym do jej nawiązania było posiadanie certyfikatu FSC.

Strategia biznesowa Rockwool

Wojciech Papierak

PERSONALIA

„W ostatnich latach Rockwool przeprowadził szereg badań wśród profesjonalistów na różnych rynkach. Udało się nam określić pewne mega trendy, które można zawrzeć w pięciu punktach: rosnąca świadomość zielonych rozwiązań, zrównoważony rozwój, komfort życia, wykorzystanie surowców naturalnych oraz bezpieczeństwo kapitału/zwrot z inwestycji” – powiedział Jacek Kieszkowski, Dyrektor Marketingu Grupy Rockwool.

W nowej strategii biznesowej wykorzystywana jest koncepcja 3P (People, Planet, Profit). 3P nazywany także „The Triple Bottom Line” jest koncepcją zakładającą odpowiedzialne funkcjonowanie firmy z uwzględnieniem aspektów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych.

Nowa strategia zwana „Create and Protect” („twórz i chroń”) skupia się na opracowywaniu i oferowaniu komplementarnych rozwiązań, które pozwolą chronić ludzi od negatywnego wpływu środowiska oraz środowisko od negatywnego wpływu budynków. Rozwiązania Rockwool, RockPanel czy Rockfon mogą zatem przyczyniać się do tworzenia budynków zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Od lipca 2011 roku pełni funkcję prezesa Grupy PHN S.A. Z rynkiem finansowym związany jest od wielu lat. Do marca 2011 współpracował z Bankiem PKO BP, gdzie pełnił funkcję Wiceprezesa Zarządu. Wcześniej był wiceprezesem zarządu Nordea Bank Polska S.A. ds. Operacji, Logistyki i Bezpieczeństwa (2006-2008) oraz dyrektorem Departamentu Zarządzania Komercyjnego Bankowości Detalicznej i Departamentu Wsparcia Operacyjnego Bankowości Detalicznej w BRE BANKU S.A. (2000-2003). Pracował też w Centrum Rozliczeń i Informacji CERI Sp. z o.o. oraz w Radzie Nadzorczej Banku Częstochowa S.A. Grupa PHN S.A. powstała decyzją Ministerstwa Skarbu Państwa o koncentracji INTRACO S.A., Polskiego Holdingu Nieruchomości S.A. i BUDEXPO Sp. z o.o. Głównym akcjonariuszem jest Skarb Państwa (100% akcji). Ścieżka prywatyzacyjna przewiduje debiut na GPW w 2012 roku.

REKLAMA

styczeń 2012

Builder 13

IV edycja konkursu o statuetkę TopBuilder

za najlepsze innowacyjne produkty budowlane, produkty IT, realizacje, usługi i inne przedsięwzięcia dla budownictwa Gala finałowa odbyła się 6 grudnia 2011 roku w Warszawie, w Pałacu Lubomirskich

Laureaci IV edycji konkursu o statuetkę TopBuilder 2012: eKlient

-

aluplast Sp. z o.o.

Energeto® 8000 „foam inside” System okienny do pasywnych konstrukcji

Dane adresowe klienta z możliwością aktualizacji

-

Lista miejsc dostaw

-

Profil klientaużytkownika

-

Opiekun Cemex handlowiec odpowiedzialny za kontakt z klientem

-

Osoby i dane kontaktowe w firmie klienta

CEMEX Polska Sp. z o.o.

BASF Polska Sp. z o.o.

E-FAKTURA

PCI Geofug - Fuga nowej generacji

Datacomp Sp. z o.o.

ZUZIA BIM System do kosztorysowania w budownictwie zintegrowany z platformą BIM

Strona Główna

- Informacje o firmie Cemex, a w tym przedstawienie realizacji, lokalizacji i formularz kontaktowy - Logowanie do systemu tranzakcyjnego

Comarch S.A.

- Skrót ostatnich i najciekawszych publikacji - Wejście do Forum i Blog - Odsyłacze do stron produktowych

Athenasoft Sp. z o.o.

Norma Expert Program kosztorysowy

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Raport zrównoważonego rozwoju CEMEX Polska 2010

Comarch CDN XL System klasy ERP

Dow Polska Sp. z o.o.

INSTA-STIK TM klej do izolacji termicznych

System Tranzakcyjny

eKlient eFinanse Cemex-Club

Atlas Sp. z o.o.

Atlas Gips Rapid Gotowa gładź polimerowa

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Beton XtraBET

Blog - 10 Kategorii tematycznych - Branżowe artykuły, raporty, wywiady jako odpowiedź na zainteresowania klientów - Biuletyn informujący o aktualnych nowościach na Blogu i Forum - Kalendarium wydarzeo i inne

Consolis Polska Sp. z o.o.

Żelbetowe rury przeciskowe DN 2000

Dow Polska Sp. z o.o.

STYROFOAM TM XPS – izolacja termiczna

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Atlas Sp. z o.o.

Atlas Cermit MN Mineralny tynk do aplikacji natryskowej 14 Builder

Serwis internetowy e-CEMEX www.e-cemex.pl wszechstronna platforma komunikacji z klientami Cemex

Consolis Polska Sp. z o.o.

Dwuspadowa płyta stropodachowa STT

DRUTEX S.A.

Okno IGLO 5 CLASSIC styczeń 2012

Laureaci IV edycji konkursu o statuetkę TopBuilder

DRUTEX S.A.

Okno IGLO 5

FLUKE EUROPE B.V.

Seria kamer termowizyjnych Fluke P3: Fluke Ti27, TiR27, Ti29, TiR29, Ti32, TiR32

Cement portlandzki EN 197-1-CEM I 32,5 R

JWCH Produkcja Budowlana Sp. z o.o.

Prefabrykowane ściany murowane – Porotherm i Silka

GSE POLSKA Sp. z o.o.

Fakro Sp. z o.o.

Superenergooszczędne okno dachowe FTT U8 Thermo

GRUPA OŻARÓW S.A.

Freyssinet Polska Sp. z o.o.

Centrum magazynowo-logistyczne JYSK w Radomsku i Generalne Wykonawstwo inwestycji

System podwieszenia HD-2000

Kärcher Sp. z o.o.

Wysokociśnieniowe urządzenie czyszczące HD 9/50-4 Cage

Fakro Sp. z o.o.

Okno balkonowe FGH-V P2 Galeria

Hanza Brokers Sp. z o.o.

Górażdże Cement S.A.

Farby KABE Polska Sp. z o.o.

ThermoCem® Spoiwo hydrauliczne o podwyższonym przewodnictwie cieplnym do wypełniania otworów w instalacjach z pionową sondą geotermalną

„Budowlany proces inwestycyjny – poradnik ubezpieczeniowy”

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o.

Knauf Elastic Plus Fuga elastyczna

OPTIMA – farba dyspersyjna do ścian i sufitów

INTENSE Group Sp. z o.o.

Fiat Auto Poland S.A

Fiat Doblo Work Up

styczeń 2012

GRUPA OŻARÓW S.A.

Cement portlandzki PN B-19707 CEM I 52,5 R-NA

INTENSE Platform Kompleksowy, wielofirmowy system klasy BPM do procesowego zarządzania przedsiębiorstwem

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o.

Knauf K2 Half Elastic Uelastyczniony klej do płytek C2T Builder 15

Laureaci IV edycji konkursu o statuetkę TopBuilder

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o.

Knauf Klej zbrojony z włóknem

Oknoplast Sp. z o.o.

Okno Platinium Evolution 2

PPU PALISANDER Sp. z o.o.

Szalunek słupa PAL-S4

Oras Olesno Sp. z o.o.

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o.

quick-mix Sp. z o.o.

System zapraw do klinkieru z trasem Tubag - quick-mix V.O.R

Linia baterii termostatycznych Oras Eterna z funkcją EcoLed.

Knauf Smooth Masa wyrównująca 5-25 mm

PPU PALISANDER Sp. z o.o.

QLOS - autorski system zarządzania jakością usługi

Rockwool Polska Sp. z o.o.

FRONTROCK MAX E Dwugęstościowe płyty ze skalnej wełny mineralnej do izolacji termicznej w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS)

najmu szalunków

Orgadata East Europe Sp. z o.o.

Koelner S.A.

TFIX-8ST uniwersalny łącznik fasadowy wkręcany do montażu izolacji fasadowej do wszystkich podłoży

LogiKal®.

Program do projektowania okien, drzwi i fasad z aluminium i stal

Polska Grupa Izolacji Natryskowych Sp.K. LIBET S.A.

Kostka Via Trio 16 Builder

Natryskowa pianka poliuretanowa SEALECTION 500

Pruszyński Sp. z o.o.

Panele dachowe na rąbek stojący

quick-mix Sp. z o.o.

Tynk mineralny Hydrocon z formułą Hydrocontrol

Saint Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o.

ISOVER Multimax 30 Płyta z wełny szklanej do izolacji dachu skośnego

SELENA S.A.

Tytan Professional Uszczelniacz Multi-tool styczeń 2012

Laureaci IV edycji konkursu o statuetkę TopBuilder

SIMPLE S.A.

SELENA S.A.

Tytan Professional Uszczelniacz na Tarasy i Balkony

SIMPLE.BUD Kompleksowa platforma informatyczna dla firmy budowlanej

Soudal Sp. z o.o.

Fix All® TURBO Klej-uszczelniacz na bazie polimerów SMX

TRIAS S.A.

SELENA S.A.

Linia transparentnych klejów montażowych: ClassicFix i MultiFix

Sopro Polska Sp. z o.o.

Sopro Topas DFE Dekoracyjna fuga epoksydowa

Wdrożenie i integracja systemów teletechnicznych na stadionie PGE Arena

Viessmann Sp. z o.o.

Vitosolar 300-F Kompaktowa centrala grzewcza

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

System Porotherm DRYFIX

Wolf System Sp. z o.o

Monolityczne zbiorniki żelbetowe

Unibep S.A.

Technologia domów modułowych Unihouse SELENA S.A.

Tytan Professional Uszczelniacz Dekarski Specjalistyczny

Sopro Polska Sp. z o.o.

Sopro FF 450 extra Elastyczna zaprawa klejowa S1

Mineralne płyty izolacyjne YTONG MULTIPOR

Soudal Sp. z o.o.

SELENA S.A.

Tytan Professional Silikon Sanitarny UPG styczeń 2012

XELLA POLSKA Sp. z o.o.

Soudal Window System SWS Zestaw produktów do warstwowego, „ciepłego montażu” stolarki okiennej i drzwiowej

Usługi Informatyczne „SZANSA” Gabriela Ciszyńska-Matuszek

ZWCAD Standard/Professional Program wspomagający projektowanie komputerowe (CAD)

YAWAL S.A.

Okno równolegle wysuwane w fasadzie FA 50N SW Builder 17

ludzie i firmy

Fot.: archiwum firmy KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o.

Ze Szczepanem Gawłowskim, Prezesem Zarządu KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o., rozmawia Grzegorz Przepiórka.

Grzegorz Przepiórka: Na stronie internetowej firmy KREISEL widnieje hasło: „Budujemy zaufanie”. Czy mógłby Pan rozwinąć jak wcielacie je w życie?

Szczepan Gawłowski: Hasło reklamowe „Budujemy zaufanie” przyświeca firmie KREISEL od wielu lat i stało się naszą podstawową dewizą. Staramy się na co dzień z determinacją i zaangażowaniem budować pozytywne relacje oraz dbać o satysfakcję klientów naszej firmy. Wiemy, że ich zadowolenie i zaufanie jawi się jako podstawowa miara jakości oferowanych produktów i dostrzegamy rezultaty tak jasnego przekazu. Cieszy nas, że pniemy się w licznych rankingach konsumenckich i aktywnie się rozwijamy.

G.P.: Jakie są dzisiaj oczekiwania klientów?

S.G.: Oczekiwania klientów są dynamiczną kategorią, dlatego staramy się nie tylko sprostać wymaganiom, ale również je przekroczyć. Wiemy, że klienci szukają jakości adekwatnej do ceny oraz firmy, która sprawi, że ich cele biznesowe zostaną spełnione. Chociaż bardzo trudno połączyć ze sobą dwa najistotniejsze kryteria – cenę i jakość, to dzięki ciężkiej pracy naszych laboratoriów, a także poszukiwaniu nowych rozwiązań, udaje nam się pogodzić te dwa czynniki.

Cieszymy się, że lojalność naszych klientów jest potwier-

18 Builder

Budujemy zaufanie dzeniem pozytywnych rezultatów w kreowaniu wzajemnych relacji i skutecznego marketingu firmy KREISEL. G.P.: O zaufaniu świadczy coraz dłuższa lista realizacji z wykorzystaniem wyrobów marki KREISEL. Proszę wskazać te najbardziej przekonujące, referencyjne...

S.G.: Lista lojalnych partnerów, którzy zaufali firmie, ciągłe wzrasta. Współpracują z nami zarówno wykonawcy, deweloperzy, jak i duże firmy

Staramy się nie tylko sprostać wymaganiom klientów, ale również je przekroczyć. budowlane. Nie sposób wymienić wszystkich obiektów referencyjnych, a podając kilka byłbym niesprawiedliwy dla pozostałych. Nadmienię jedynie, że przy współpracy z naszymi partnerami realizowanych jest wiele projektów, z których do najnowszych należą: odbudowywany w Poznaniu Zamek Przemysła, Termy Maltańskie, a także realizowany we Wrocławiu kompleks apartamentowców Angel Wings.

G.P.: KREISEL to bardzo szeroka paleta produktów. Ale od momentu powstania zakładu w Ostrołęce, duży nacisk postawiliście na wyroby

gipsowe. Z czego to wynika: z potrzeb, chęci umocnienia akurat w danej gałęzi, czy może z innych powodów?

S.G.: Sektor chemii cementowej charakteryzuje się dużą konkurencyjnością, dlatego aby zwiększyć potencjał firmy, należy szukać nowych rozwiązań w różnych gałęziach branży budowlanej.

Firma KREISEL już od blisko 10 lat sprzedaje produkty gipsowe, ale doświadczenie sprzedażowe i produkcyjne zdobywała już wcześniej, współpracując z liderem rynku, a następnie przejmując zakład w Bełchatowie. Potencjał tego oddziału wobec zapotrzebowania rynkowego okazał się być niewystarczający, stąd też decyzja o budowie kolejnej fabryki wyrobów gipsowych zlokalizowanej w Ostrołęce. Dzięki tej inwestycji zwiększyliśmy dostępność naszej oferty, którą systematycznie udoskonalamy i wzbogacamy o nowe specjalistyczne rozwiązania, chcąc sprostać nawet najbardziej wymagającym klientom.

G.P.: W gamie powyższych wyrobów mocno rekomendowanym rozwiązaniem jest tynk gipsowy 651L. Jakie cechy wyróżniają ten produkt?

S.G.: Tynki gipsowe, do których zalicza się tynk 651L, to bardzo specyficzne i zaawansowane technologicznie wyroby. Przy ich wyborze wykonawca kieruje się przede wszystkim odpowiednimi pa-

rametrami technicznymi pozwalającymi na efektywną obróbkę i nakładanie. Nasz tynk 651L poddawany jest systematycznie kontrolom, dzięki czemu zachowuje niezmienną jakość niezależnie od pory roku.

Stąd jego rosnąca wśród klientów popularność oraz uznanie wśród fachowców, o czym świadczyć mogą zdobyte wyróżnienia: Godło Teraz Polska oraz Medal Europejski BCC. G.P.: KREISEL co roku wprowadza na rynek kilka nowości. Które szczególnie poleciłby Pan zaufanym i potencjalnym klientom?

S.G.: Staramy się na bieżąco odpowiadać na potrzeby naszych klientów i sukcesywnie wprowadzamy na rynek nowości produktowe. Cztery laboratoria, zlokalizowane przy naszych kluczowych zakładach, opracowują receptury przy współpracy z partnerami z Niemiec. W przyszłym roku firma planuje wdrożyć sześć propozycji produktowych. Natomiast z wdrożonych do tej pory rozwiązań godny uwagi i oczekiwany na inwestycjach jest tzw. garażowy oraz zimowy system ociepleń, dzięki któremu prace mogą być prowadzone także w obniżonych temperaturach.

Godnym polecenia jest także produkt o doskonałych właściwościach elastycznych i szybkości wiązania, jakim jest wylewka samopoziomująca szybkowiążąca RENOGRUNT 412, a także niezwystyczeń 2012

Optymizmem napawają przewidywania wzrostu udziału dużych inwestycji komercyjnych, szczególnie handlowych i biurowych.

Można też oczekiwać pierwszych wzrostów w budownictwie mieszkaniowym.

styczeń 2012

Builder 19

ludzie i firmy kle odporna na działanie mikroorganizmów fuga SILVER 731 z jonami srebra.

G.P.: Spróbujmy potraktować jeszcze wątek produkcyjny ogólniej. Jaka jest formuła/ recepta na dobry produkt?

S.G.: Najprościej rzecz ujmując: słuchać klientów, użytkowników, czyli po prostu rynku. To oni weryfikują słuszność naszych koncepcji i jeśli są takie potrzeby należy szybko na nie reagować i modyfikować produkt, tak aby zadowolił wszystkich kupujących. Niezmiernie ważnym czynnikiem jest także rzetelność pracowników i dostawców, kładących duży nacisk na kontrolę jakości danego wyrobu na każdym etapie produkcji i dystrybucji.

G.P.: Podstawowym zadaniem producenta jest kreowanie i dostarczanie wartościowych dla budownictwa rozwiązań... ale czy tylko i wyłącznie? Czy producent powinien np. dodatkowo wprowadzać tzw. reżim technologiczny na budowie?

S.G.: Oczywiście tak się dzieje. Każdy produkt ma swoją kartę techniczną, która wymusza na każdym pracowniku budowy, wykonawcy, określone postępowanie. Mamy także technologie wykonawcze do systemów ociepleń, systemów renowacji, czy

naprawy betonu, które wymuszają określony reżim wykonawczy. W pokazywaniu, uświadamianiu wykonawcom celowości stosowania się do tych wytycznych mają duży wpływ nasi pracownicy terenowi, doradcy techniczni czy product managerowie, którzy monitorują place budowy, udzielając wskazówek i służąc doświadczeniem.

G.P.: Rynek chemii budowlanej w Polsce. Jak by go Pan scharakteryzował i jak na tej mapie sytuowałaby się kierowana przez Pana firma?

S.G.: Sektor budowlany w Polsce wzrasta bardzo dynamicznie, czego konsekwencją jest wzrost zapotrzebowania na specjalistyczne produkty budowlane. Dlatego chemia budowlana była w ostatniej dekadzie jednym z najszybciej rozwijających się obszarów krajowego rynku chemicznego. Firma KREISEL, dysponując ogromnym potencjałem laboratoryjnym i produkcyjnym, potrafi wykorzystać swoje doświadczenie, aby mimo zmiennej koniunktury skoncentrować się na potrzebach nawet najbardziej wymagających klientów. Pozycja firmy KREISEL na rynku chemii budowlanej jest stabilna i ugruntowana, a przez pryzmat zadowolenia naszych

klientów ocena atrybutów naszych produktów jest wysoka.

G.P.: Od wielu lat KREISEL jest oficjalnym partnerem piłkarskich reprezentacji Polski, co w 2012 roku ma tym bardziej szczególne znaczenie.

Spójrzmy jednak z innej strony, jak się sprawdza sportowa strategia marketingowa?

S.G.: Rola i znaczenie sportu na świecie systematycznie wzrasta, dlatego nie bez przyczyny rośnie też znaczenie marketingu sportowego.

Zdrowie, sprawność fizyczna, wola walki, idea szlachetnej rywalizacji to wartości i emocje z jakimi utożsamiany jest sport. Według wszelkich marketingowych zasad i nowych trendów, sponsoring sportowy stanowi najkorzystniejszą formę działań na rzecz marki oraz wspomnianych relacji z partnerami handlowymi. KREISEL wspiera wiele dyscyplin sportowych. Głównie jednak skupiliśmy się na wsparciu naszej reprezentacji piłki nożnej. Jesteśmy od 11 lat sponsorem „Biało-Czerwonych”. Oczekiwania Polaków w związku z EURO 2012 są duże. W tym świetle nasza strategia marketingu sportowego jest wyjątkowo korzystna.

G.P.: Startujemy w rok 2012.

Z jakimi założeniami, celami,

nadziejami i obawami ten start odbywa się w kierowanej przez Pana firmie?

S.G.: Kilkunastoprocentowy wzrost wartości produkcji budowlanej, który odnotowano w 2011 roku, był związany z intensywną realizacją dużych inwestycji inżynieryjnych, w większości związanych z organizacją mistrzostw Euro 2012. Możliwe jest, że w 2012 roku nastąpi wyhamowanie tempa wzrostu sektora budowlanego. Optymizmem napawają przewidywania wzrostu udziału dużych inwestycji komercyjnych, szczególnie handlowych i biurowych. Można też oczekiwać pierwszych wzrostów w budownictwie mieszkaniowym, gdyż firmy deweloperskie dotychczas wstrzymywały wiele dużych inwestycji. Źródłem rozwoju mogą stać się również realizacje zakontraktowanych bloków energetycznych i planowane przedsięwzięcia w sektorze gazowniczym. Jesteśmy zmotywowani do dalszego spełniania oczekiwań naszych klientów w zakresie podnoszenia jakości obsługi i innowacyjności naszych produktów w 2012 roku. Patrzymy w przyszłość z umiarkowanym optymizmem.

G.P.: Dziękuję za rozmowę.

Pozycja firmy KREISEL na rynku chemii budowlanej jest stabilna i ugruntowana.

„Gipsel” – nowy zakład firmy Kreisel w Ostrołęce.

20 Builder

styczeń 2012

ludzie i firmy

To był rok sukcesów Z Barbarą Muniak i Robertem Wągrodzkim, Wiceprezesami Zarządu Grupy Hanza rozmawia Izabela Dembna Izabela Dembna: Jaki był ubiegły 2011 rok dla Grupy Hanza?

Robert Wągrodzki: Udany i przełomowy. Udało się nam, przede wszystkim, ugruntować pozycję lidera wśród firm brokerskich obsługujących ubezpieczeniowo szeroko rozumianą branżę budowlaną. 14 października wraz z wieloma naszymi Przyjaciółmi, Klientami i Partnerami świętowaliśmy jubileusz 15-lecia Hanza Brokers. Dziś Grupa Hanza to trzy spółki: Hanza Brokers – broker ubezpieczeniowy, Hanza Consulting – multiagencja oraz Hanza Serwis – wydawnictwo. Przez te lata zdobyliśmy nie tylko ugruntowaną pozycję na rynku usług ubezpieczeniowych dla budownictwa, ale zaufanie dziesiątek tysięcy naszych Klientów, zarówno firm, instytucji, jak i osób indywidualnych. Staliśmy się zwłaszcza specjalistami w obsłudze ubezpieczeniowej wszystkich uczestników budowlanego procesu inwestycyjnego. Prawo budowlane oraz inne przepisy bardzo rygorystycznie określają ich odpowiedzialność za ewentualne szkody lub zaniedbania, a trzeba zauważyć, że proces budowlany jest bardzo skomplikowany i kosztowny. Dlatego Rozporządzenie Ministra Finansów z 2003 roku nakłada, na każdą osobę wykonującą samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, obowiązek ubezpieczenia OC zawodowej do wysokości 50 tys. euro.

Barbara Muniak: W ubiegłym roku, dzięki naszej pozycji na rynku, wynegocjowaliśmy z towarzystwami ubezpieczeniowymi niższą składkę roczną na 2012 rok za ubezpieczenie OC zawodowej dla inżynierów budownictwa, wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, zrzeszonych w Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa. Jest to 85 złotych, czyli o 11 złotych mniej w stosunku do stawki z 2011 roku. Dodatkowo zaoferowaliśmy inżynierom, którzy wykupią tę polisę za naszym pośrednictwem dodatstyczeń 2012

Jesteśmy Liderem wśród brokerów ubezpieczeniowych dla budownictwa kowe korzyści, takie jak m.in.: bezpłatne doradztwo i opiekę brokerską w zakresie wszystkich ubezpieczeń, wszechstronną pomoc przy likwidacji szkód, najniższą w Polsce składkę roczną za nadwyżkowe ubezpieczenie OC zawodowej do 500 tys. euro.

ID: Czy ubezpieczenie OC zawodowej w pełni zabezpiecza inżynierów i architektów przed odpowiedzialnością za szkody powstałe z ich winy?

RW: Zdecydowanie nie. Suma 50 tys. euro jest za mała w stosunku do wartości inwestycji i często nie wystarcza na pokrycie ewentualnych szkód przez ubezpieczyciela. Do tego służą: nadwyżkowe ubezpieczenie OC zawodowej nawet do 500 tys. euro oraz ubezpieczenie OC działalności gospodarczej.

BM: Warto zauważyć, że wielu uczestników procesu budowlanego nie ma tej świadomości. Dlatego od wielu lat prowadzimy szkolenia w zakresie szkód i ubezpieczeń występujących na wszystkich etapach procesu inwestycyjnego.

Zachęcamy podczas nich do korzystania z ubezpieczeń ponadobowiązkowych.

ID: Podsumowaniem i ukoronowaniem doświadczeń Hanzy w ubezpieczeniach dla budownictwa jest „Poradnik Ubezpieczeniowy.

Budowlany Proces Inwestycyjny” nagrodzony w grudniu ub. r. przez naszą redakcję statuetką „TopBuilder 2012”.

RW: Ta nagroda to nie tylko wyróżnienie dla autorów i wydawcy Poradnika, ale też dowód na to, że takie publikacje są bardzo potrzebne. Tematyka ubezpieczeniowa sama w sobie jest bardzo skomplikowana i wielu osobom bez fachowego przygotowania może sprawiać duże kłopoty. Chcieliśmy dać

wszystkim uczestnikom procesu inwestycyjnego do ręki proste i komunikatywne kompendium wiedzy o potencjalnych szkodach i ubezpieczeniach w nim występujących oraz o odpowiedzialności każdego z nich. Myślę, że to się powiodło, o czym świadczy olbrzymie zainteresowanie Poradnikiem wśród inżynierów budownictwa i architektów.

BM: Warto dodać, że Poradnik zdobył znakomite recenzje wielu wybitnych specjalistów od budownictwa oraz podziękowania Kancelarii Prezydenta RP. Nie jest jednak tylko skierowany do uczestników procesu budowlanego, ale też do instytucji administracji publicznej tworzących tzw. specyfikacje istotnych warunków zamówień publicznych. Urzędnicy powinni znać odpowiedzialność poszczególnych uczestników procesu budowlanego, bo dzięki temu lepiej będą potrafili chronić interesy inwestora umieszczając odpowiednie zapisy w SIWZ. ID: Dziękuję za rozmowę i życzę wielu sukcesów!

www.hanzabrokres.pl www.hanzaconsulting.pl

Builder 21

ludzie i firmy

TOPFIRMA

Nad pięknym, modrym Dunajem...

i na całym świecie

P

rzełom XIX i XX wieku w budownictwie to okres, w którym najbardziej popularnymi materiałami budowlanymi były drewno i ceramika pod różną postacią.

W tym okresie zaczyna się historia firmy rodzinnej, zawiązanej dziś nierozerwalnie z budownictwem.

W 1868r. Stefan Hopferwieser zakłada w austriackim Amstetten koncesjonowany zakład obróbki drewna.

Klasę zakładu potwierdza uzyskany w 1873 roku brązowy medal wystawy światowej w Wiedniu. W 1900 roku z drewna pozyskiwanego przez zakład Hopferwiesera z austriackich lasów budowano rusztowania mostowe w całym Cesarstwie Austro-Węgierskim.

W tym samym czasie rozwija się też technologia, dziś stosowana powszechnie na całym świecie - żelbet.

Do formowania betonu potrzeba deskowań, a do ich produkcji – coraz więcej drewna. W tym czasie każde deskowanie jest indywidualną konstrukcją dostosowaną do konkretnej realizacji.

Doka – specjaliści od szalunków

Jeszcze przed II wojną światową do rodziny dołącza Josef Umdasch, by w 1961 roku zmienić nazwę spółki na Umdasch KG. Równie duże znaczenie dla przyszłości firmy ma zdobycie w 1958 roku kontraktu na obsługę budowy zapory na Dunaju YbbsPersenbeug. Aby obniżyć koszty, postanowiono zastosować rewolucyjną wówczas technologię umożliwiającą wielokrotne zastosowanie deskowań. W ten sposób powstaje pierwszy systemowy szalunek i bodziec do rozpoczęcia nowej działalności. Rodzina Umdasch postanowiła powołać do życia markę, nadając jej nazwę pierwszego zdobytego kontraktu. Tak oto od słów Donau Kraftwerk powstaje nazwa Doka.

W miarę upływu czasu firma rozwija się. Pierwszą zagraniczną filią jest Doka niemiecka, która powstaje jeszcze w roku 1961. Dalej rozwój firmy jest dyktowany potrzebami rynku. W miarę upływu czasu rozwijają się filie w poszczególnych krajach Europy Zachodniej i Południowej. W 1977 roku przychodzi

Doka to ponad 140 filii w 70 krajach i 5000 pracowników. W zakładach firmy powstaje 10 tys. km dźwigarów i 4 miliony m2 sklejki rocznie.

Deskowania Doka obecne są na najbardziej prestiżowych budowach nowożytnego świata.

Wśród nich są Burj al Arab, most Sutong, Burj Khalifa, zapora w dolinie Leibitz, elektrownia Neurath czy część kompleksu World Trade Center odbudowywanego właśnie po zamachach z 11 września 2001 roku.

W Polsce Doka buduje m.in. autostrady A2 i A4.

Doka Polska Sp. z o.o. ul. Bankowa 33, 05-220 Zielonka tel.: 22 771 08 00 fax: 22 771 08 01 polska@doka.com Firma obecna jest na najbardziej prestiżowych budowach w Polsce i na świecie.

22 Builder

styczeń 2012

Polski oddział rośnie

Pierwszy polski dystrybutor deskowań Doka, firma Descont, założona zostaje w 1993 roku we Wrocławiu. Od 1996 roku zaczyna działalność firma Doka Polska Sp. z o.o.

– W tej chwili w Polsce znajduje się 5 filii polskiego oddziału firmy Doka.

W ostatnim roku Doka Polska zanotowała 100% wzrost. W najbliższym czasie planujemy rozwój i uruchomienie kolejnych magazynów z pełnym zapleczem usługowym i infrastrukturalnym, aby móc sprostać rosnącej liczbie obsługiwanych projektów. W polskich filiach pracuje w tej chwili ponad 150

Wjazd do siedziby polskiego oddziału w Warszawie.

styczeń 2012

osób, gotowych w każdej chwili pomóc wiedzą i zaangażowaniem w realizacji najtrudniejszych nawet zadań. Do dyspozycji mamy również ciągłe wsparcie i doświadczenie pracowników całego koncernu Doka. Prowadzimy także daleko idący reinżyniering, aby szybciej reagować na wymagania rynku i móc sprostać coraz bardziej wymagającym projektom - mówi o firmie Wiceprezes Paweł Miodek.

Od tradycji do innowacji

Koncern nastawia się na innowacje, ułatwiające realizację wszystkich wizji architektów i potrzeb firm budowlanych. Systemy ramowe (Framax i Frami) są wyposażone w kompozytową sklejkę Xlife. Warstwa plastiku, którą jest ona pokryta, daje efekt betonu licowego.

„

przyspieszenie montażu i skrócenie czasu przestawiania deskowania stropu. System ten zadebiutuje niedługo w Polsce.

Wśród rusztowań nośnych wprowadzono już nowy system. Staxo 40 jest produktem przeznaczonym do budownictwa kubaturowego. Nośność dopasowana do typowych grubości stropu i łatwość montażu powodują, że produkt jest bardzo ekonomiczny.

Są też systemy, które podlegają ciągłemu procesowi ulepszeń. Pojawiają się w palecie Doka nowe funkcje systemów samowspinających, wózki do budowy i renowacji mostów czy systemy deskowań dostosowane do budynków sektora energetycznego.

Najważniejszym jednak punktem w katalogu Doka Polska są usługi

Paweł Miodek

Wiceprezes Doka Polska Sp. z o.o.

Polska stała się ostatnio jednym z najważniejszych europejskich rynków dla grupy Umdasch.

Koncern stawia przed nami ambitne cele, co w połączeniu z niepewnością sytuacji ekonomicznej sektora stanowi podwójne wyzwanie.

Zdajemy sobie też sprawę, że przed podobnymi wyzwaniami stoją nasi Klienci. Dlatego priorytetem dla nas jest ich końcowy sukces.

Najczęściej używanymi systemami stropowymi są systemy dźwigarowe.

Na tym polu Doka również wprowadza nowości. Dźwigar typu Top zdobył już sobie uznanie firm budowlanych.

W katalogu Doka pojawił się zatem dźwigar I-Tec. Udało się uzyskać 80% wyższą nośność w porównaniu do typowego dźwigara H20 przy podobnej wadze i konstrukcji.

W 2010 r. Doka pokazała całkowicie nowy szalunek stropowy Dokadek 30.

Jest to system panelowy umożliwiający

świadczone przez filie Klientom.

Wszystkie rozwiązania techniczne proponowane i nadzorowane są przez polskich inżynierów. Cały proces współpracy firmy z Klientem: dzierżawa, logistyka, projektowanie, transport, montaż i serwis elementów są wykonywane i nadzorowane przez polski personel.

Polska myśl techniczna i praca są dla firmy najbardziej wartościowe. Potwierdzają to również coraz częściej otrzymywane nagrody branżowe, np. Pracodawca Roku w Budownictwie 2011.

Firma prowadzi reinżyniering, aby szybciej reagować na wymagania rynku.

Builder 23

PROMOCJA

czas na następny krok. Doka pojawia się w Brazylii i Kuwejcie. W 2002 roku koncern Umdasch przejmuje amerykańskie Conesco, a w 2011 roku powstaje pierwsza filia koncernu w Australii. W ten sposób Doka ma już ponad 140 filii w 70 krajach na wszystkich kontynentach – oprócz Antarktydy – zatrudnia ponad 5000 pracowników. W zakładach firmy powstaje 10 tys. km dźwigarów i 4 miliony m2 sklejki rocznie.

Firma nie skupiła się jednak jedynie na budownictwie. Aby zdywersyfikować działalność i uniezależnić od wahań koniunktury, w 1956 roku rozpoczęto produkcję wyposażenia sklepów – początkowo samodzielnie, a od 2001 roku wspólnie z Assman Ladenbau.

W ten sposób powstaje Umdasch Shop-Concept.

Od czasu zapory w Ybbs deskowania Doka obecne były na najbardziej prestiżowych budowach nowożytnego świata. Wśród nich są Burj al Arab, most Sutong, Burj Khalifa, zapora w dolinie Leibitz, elektrownia Neurath czy część kompleksu World Trade Center odbudowywanego właśnie po zamachach z 11 września 2001 r. W Polsce Doka buduje m.in. autostrady A2 i A4.

debata Buildera

Co dalej z polską Krzysztof Siwek Dyrektor Departamentu Przygotowania Projektów Indywidualnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

Model PPP wymusza lepsze przygotowanie projektów, terminowość i oszczędność.

Równolegle z realizacją aktualnych projektów, już dzisiaj należy zastanawiać się nad priorytetami inwestycyjnymi na lata 2014-2020. Należy przeanalizować je pod względem zgodności z dokumentami strategicznymi. Mam na myśli zarówno strategię „Europa 2020”, jak i strategie rozwojowe na poziomie krajowym i regionalnym. Już teraz warto zacząć przygotowania, by można było rozpocząć projekty w pierwszych miesiącach nowego okresu programowania.

W obecnej sytuacji finansów publicznych i przy tak dużych potrzebach inwestycyjnych, warto skorzystać z partnerstwa publiczno-prywatnego. Model PPP wymusza lepsze przygotowanie projektów, terminowość i oszczędność.

Podział zadań i ryzyk między sektor publiczny i prywatny sprawia, że lepiej wykorzystywane są poszczególne kompetencje.

Z tego względu uważam, że Platforma PPP, powołana na początku 2011 roku, powstała we właściwym miejscu i czasie. Przekonuje mnie o tym duże zainteresowanie i poparcie beneficjentów.

W ramach Platformy pracuje już 51 podmiotów publicznych; powołaliśmy 13 sektorowych grup roboczych i 2 grupy horyzontalne, które pilotują kwestie prawne i finansowe.

Platforma PPP daje członkom bardzo wymierne korzyści, przede wszystkim dostęp do wiedzy, dobrych praktyk i sprawdzonych rozwiązań. Członkowie platformy identyfikują bariery,

24 Builder

a potem przygotowują standardy dokumentacji i procedur. W razie potrzeby, mają do dyspozycji indywidualne, kompleksowe doradztwo prawne, ekonomiczno-finansowe i techniczne, a podmioty publiczne realizujące projekty PPP – także wsparcie merytoryczne ad hoc. Sukcesywnie umieszcza- my wszystkie informacje na stronie www.ppp.gov.pl.

Andrzej Krzemiński

W obliczu wysychającego źródła środków Unii Europejskiej, coraz intensywniej poszukuje się odpowiedzi na pytanie: jak finansować inwestycje budowlane w Polsce?

Poniżej prezentujemy kilka propozycji.

Prezes Zarządu Europejskiego Funduszu Leasingowego

Sektor małych i średnich przedsiębiorstw pokrywa wydatki inwestycyjne głównie ze środków własnych.

Budżet na lata 2013-2020 jest w trakcie przygotowań, dlatego co do jego ostatecznego kształtu pozostaje jeszcze wiele znaków zapytania. Należy jednak zwrócić uwagę, że środki unijne nie stanowią głównego źródła finansowania inwestycji firm w Polsce. Z raportu „MŚP pod lupą”, przygotowanego przez ekspertów EFL na podstawie badań przeprowadzonych przez TNS Pentor, wynika, że sektor małych i średnich przedsiębiorstw pokrywa wydatki inwestycyjne głównie ze środków własnych, a dopiero w dalszej kolejności za pomocą kredytu i leasingu. Jest to odpowiednio 69,6%, 56,5% i 32,7%.

Z funduszy unijnych korzysta zaledwie 13,6% firm. Oznacza to, że zmiany w budżecie UE nie wpłyną w znaczny sposób na działalność MŚP w sektorze budowlanym i na decyzje przez nich podejmowane. To właśnie współpraca z bankami i branżą leasingową w zdecydowanie większym stopniu pozwalają realizować plany przedsiębiorstw. Co więcej, dostępne narzędzia finansowania biznes planów firm bardzo dobrze

sprawdzają się podczas realizacji wielu projektów budowlanych przed Euro 2012. Oznacza to, że polski sektor finansowy jest świetnie przygotowany do współrealizacji nawet największych przedsięwzięć inżynieryjnych.

Marek Michałowski Przewodniczący Rady Nadzorczej Budimex, Przewodniczący PZPB

Trzeba za wszelką cenę nauczyć się przyciągać kapitał prywatny.

Czekamy z ogromną niecierpliwością na wiadomość ile euro dostaniemy na lata 2014-2020. Rząd mówi optymistycznie, że może to być wielkość podobna jak w latach 2007-2013. Ja jednak mam co do tego wątpliwości. Uważam, że trzeba za wszelką cenę nauczyć się przyciągać kapitał prywatny. Mam na myśli partnerstwo publiczno-prywatne, ale trzeba sobie zdać sprawę, że PPP to nie jest, jak do tej pory, najniższa cena, a potem brak decyzji po stronie publicznej i „róbcie jak chcecie, to nie styczeń 2012

nasz problem”. PPP to długi proces negocjacyjny, a następnie wspólna realizacja, mnóstwo decyzji oraz ryzyko. Tego urzędnicy muszą się po prostu nauczyć. Nie jest to łatwe zadanie, ale chcę być dobrej myśli. W samorządach już coś ruszyło.

Marek W. Zdyb Dyrektor i główny analityk Ośrodka Badań Rynków Kapitałowych

Innym rozwiązaniem jest spółka infrastrukturalna w 100%, lub większościowo, kontrolowana przez państwo.

Przyczyną spadku liczby oddawanych do użytku mieszkań jest podwyższenie kryteriów przyznawania kredytów indywidualnym kredytobiorcom przez banki. Typowy kredyt hipoteczny spłacany jest w Polsce 30 - 40 lat. Tak długi okres spłaty stanowi oczywiste ryzyko dla banku. Stąd też należałoby powołać agendę rządową gwarantującą spłatę kredytów bankom komercyjnym, bądź nawet wykupującą kredyty od tych banków. Banki nie będą się wówczas obawiały udzielać kredytów, zaś środki pozyskane z wykupu przez agendę państwową, będą ponownie użytkowane na udzielanie kolejnych pożyczek.

Sytuacja w budownictwie infrastrukturalnym jest inna. Nieuniknione ograniczenie dotacji z funduszy unijnych w najbliższej przyszłości, skłania do poszukiwania alternatywnej formy finansowania. Oczekujące na wdrożenie programy oszczędnościowe ograniczą możliwości finansowania inwestycji z budżetu centralnego i ze strony poważnie zadłużonych samorządów.

Znacznymi środkami dysponują za to inwestorzy instytucjonalni, angażujący się w tego typu inwestycje w ramach styczeń 2012

REKLAMA

budową?

PPP, również w połączeniu z ograniczonymi funduszami unijnymi. Unia bowiem, przyznając dofinansowanie, obecnie priorytetowo traktuje projekty PPP. Dopracowania i skorygowania wymagają jednak regulacje związane z tą techniką finansowania, bowiem Eurostat zalicza np. koszty PPP do długu publicznego danego kraju, powodując jego wzrost.

Innym rozwiązaniem jest spółka infrastrukturalna w 100%, lub większościowo, kontrolowana przez państwo, zajmująca się projektowaniem, finansowaniem, budową, utrzymaniem, zarządzaniem i inkasowaniem opłat za korzystanie z infrastruktury. Całość opłat z eksploatacji spływa na konta spółki.

Formuła spółki pozwala uniknąć nadmiernego uzależnienia inwestycji infrastrukturalnych od preferencji aktualnie rządzącej opcji politycznej, jak to ma miejsce, gdy gestorem środków jest budżet centralny.

Jarosław Popiołek Prezes Zarządu firmy Mostostal Warszawa

Nie ma odwrotu od PPP. Mamy nadzieję, że kolejne perspektywy budżetów unijnych będą dla nas – Polski i Polaków – równie korzystne jak dotychczas, ale trzeba zdawać sobie sprawę, że przy obecnych uwarunkowaniach, napięciach na rynkach finansowych, problemach o charakterze makroekonomicznym, sprawy kolejnych transz na modernizację poszczególnych krajów członkowskich mogą zejść na dalszy plan.

W takiej sytuacji nie ma odwrotu od PPP. To naprawdę straszne, że my, bę-

Builder 25

debata Buildera dąc krajem 40-milionowym, w centrum Europy, nie korzystamy z tak oczywistego i naturalnego instrumentu, jakim jest partnerstwo publiczno-prywatne.

Wręcz odwrotnie, często traktujemy je jak przysłowiową „czarną owcę”, odsuwając od siebie i nadając stygmat zjawiska o charakterze wręcz patologicznym dla gospodarki.

Warto jednak zwrócić uwagę, że czasy dla PPP mogą okazać się też nie do końca korzystne, dlatego że w dużym stopniu wyczerpały się możliwości poręczeń i gwarancji udzielanych przez samorządy. Ponadto mamy do czynienia z taką sytuacją, że banki niezbyt chętnie w tej chwili pożyczają pieniądze, a już w szczególności samorządom czy rządom. W związku z tym tworzy się kwadratura koła, niemniej jednak moim zdaniem nie ma odwrotu od formuły PPP i jej szerokiego wprowadzenia do naszej rzeczywistości gospodarczej.

Rafał Cieślak Wspólnik zarządzający w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz

Najbardziej atrakcyjną formą pozyskiwania kapitału zewnętrznego jest obecnie partnerstwo publiczno-prywatne.

W ostatnich latach duża część inwestycji publicznych współfinansowana jest ze środków europejskich. W ten sposób realizuje się m.in. budowy dróg, oczyszczalni ścieków, szpitali, szkół, infrastruktury sportowej. Niestety, zdecydowana większość funduszy unijnych jest już zakontraktowana, co oznacza, że sektor publiczny w najbliższych latach nie może liczyć na bezzwrotne dotacje z UE. Z uwagi na obowiązujące już restrykcyjne zasady dotyczące długu publicznego w samorządach, władze publiczne muszą poszukiwać alternatywnych metod finansowania infrastruktury komunalnej. W mojej ocenie, najbardziej atrakcyjną formą pozyskiwania kapitału zewnętrznego jest obecnie partnerstwo publiczno-prywatne.

Rynek PPP w Polsce dopiero się

26 Builder

tworzy, choć analiza zawartych umów z prywatnymi partnerami dowodzi możliwości wykorzystania tego mechanizmu w wielu obszarach działalności administracji publicznej. W szczególności myślę tu o inwestycjach drogowych, sektorze ochrony zdrowia, gospodarce wodno-ściekowej, gospodarce odpadami, rewitalizacji i infrastrukturze miejskiej, gospodarce komunalnej, obiektach sportowych, turystyce, czy termomodernizacji. PPP to formuła niezwykle elastyczna, w związku z czym można stosować ją w wykonywaniu większości zadań publicznych.

Przygotowanie projektów PPP wymaga oczywiście specjalistycznej wiedzy, a pozyskanie inwestorów i operatorów infrastruktury wiąże się z koniecznością zaangażowania niemałych zasobów strony publicznej, niemniej jednak bilans kosztów i korzyści może wyjść tu zdecydowanie na plus. Tego uczą nas zarówno doświadczenia zagraniczne, jak też pierwsze przedsięwzięcia PPP zrealizowane w Polsce.

Tadeusz Cichoński Cichoński Consulting

Rząd musi podjąć realną politykę w segmencie budownictwa mieszkaniowego.

Spowolnienie gospodarcze to restrykcyjna polityka kredytowa banków, negatywna skłonność do inwestowania, ograniczone inwestycje prywatne.

Wzrasta więc rola państwa i gmin jako sektora publicznego w inwestycjach.

Elementem kluczowym będą, miejmy nadzieję, fundusze unijne na poziomie 65 mld euro, co przy udziale krajowym oznacza blisko 400 mld złotych na inwestycje w latach 2014-2017 (czyli głównie energetyka, ochrona środowiska, infrastruktura – ponad 150 wstrzymanych inwestycji, oraz kolejnictwo).

Rząd musi podjąć realną politykę w segmencie budownictwa mieszkaniowego, pobudzając popyt poprzez odpowiednie instrumenty finansowe i ulgi.

Języczkiem u wagi powinno być partnerstwo publiczno-prywatne, co praw-

da raczkujące, ale mające zastosowanie w wielu sektorach budownictwa.

Maciej Krzysztoń Dyrektor Handlowy Alstal Grupa Budowlana

Jednym ze sposobów jest finansowanie poprzez wykup wierzytelności przez instytucję finansującą zobowiązanie.

W obliczu wysychającego źródła środków Unii Europejskiej, niezmiernie ważne jest poszukiwanie niekonwencjonalnych rozwiązań z zakresu finansowania procesu wykonawstwa inwestycji. Jednym ze sposobów jest finansowanie poprzez wykup wierzytelności przez instytucję finansującą zobowiązanie. Tak też stało się chociażby w przypadku budowy krytej pływalni w Radziejowie. Budynek wyposażony w basen pływacki i rekreacyjny został wykonany na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego.

Wykorzystano tutaj wyżej wspomnianą formę finansowania, jaką było odroczenie w czasie płatności lub rozłożenie jej na raty poprzez zaangażowanie do transakcji banku, który będzie finansował inwestycję przez 15 lat.

Kolejnym sposobem finansowania inwestycji jest kredytowanie. Generalny wykonawca odraczając datę uzyskania wynagrodzenia w rzeczywistości kredytuje zamawiającego. Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o finansach publicznych, korzystniejsze może stać się zaciągnięcie kredytu u wykonawcy aniżeli w banku. Śledząc kolejne rozwiązania z zakresu finansowania napotykamy na metodę w postaci partnerstwa publiczno – prywatnego. Zasady współpracy podmiotów publicznych z partnerami prywatnymi w celu wspólnej realizacji przedsięwzięcia dają nadzieję na to, że ten sposób finansowania inwestycji sprawdzi się w praktyce. Istotnym czynnikiem jest to, iż w partnerstwie publiczno – prywatnym początek obciążeń finansowych dla jednostki samorządu terytorialnego rozpoczyna się dopiero wraz z dniem oddania do użytku obiektu. styczeń 2012

prawo

Samodzielni w budownictwie Odpowiedni poziom usług związanych z budownictwem, polegający na posiadaniu stosownej wiedzy technicznej i doświadczenia, zagwarantowany jest przede wszystkim wysokimi wymaganiami stawianymi osobom sprawującym samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

Fot. arch. Rockwool Polska

dr Joanna Smarż

28 Builder

D

latego też ustawodawca zastrzegł, że funkcje te mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia i skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją o nadaniu uprawnień budowlanych, wydaną przez organ samorządu zawodowego (wcześniej uprawnienia nadawali wojewodowie).

Rodzaje samodzielnej działalności

Warunki dotyczące posiadania odpowiedniego wykształcenia i odbywania praktyki zawodowej przestrzegane są bardzo rygorystycznie, ponieważ nadanie uprawnień budowlanych określonej osobie jest jednocześnie gwarancją i świadectwem, że taka osoba posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe i może ponosić pełną odpowiedzialność za wykonaną pracę w określonym zakresie, co zostało potwierdzone wydaniem odpowiedniej decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych.

Jednocześnie ustawodawca sprecyzował, że samodzielną funkcją techniczną w budownictwie, wymagającą posiadania uprawnień budowlanych, jest działalność związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno–organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmująca: • projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno–budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego, • kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi, • kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów,

• wykonywanie

nadzoru inwestorskiego, • sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych, • rzeczoznawstwo budowlane.

Zatem, wyłącznie wskazane rodzaje działalności wymagają do ich wykonywania posiadania wysokich kwalifikacji i przygotowania zawodowego stwierdzonego ostateczną decyzją o nadaniu uprawnień budowlanych.

Co określają przepisy?

Podstawowe regulacje dotyczące nadawania uprawnień budowlanych określają przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 z późn. zm).

Natomiast uszczegółowienie znajdujemy w przepisach rozporządzenia Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 83, poz. 578 z późn. zm.).

Wskazane przepisy określają: • Specjalności, w których nadawane są uprawnienia budowlane. Obowiązujące przepisy obejmują swoim zakresem specjalność: architektoniczną, konstrukcyjno-budowlaną, drogową, mostową, kolejową, wyburzeniową, telekomunikacyjną, instalacyjną w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych oraz instalacyjną w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

• Specjalizacje techniczno-budowlane wyodrębnione w ramach specjalności budowlanych. Wykaz specjalizacji zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia, przy czym o nadanie specjalizacji techniczno–budowlanej może ubiegać się wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności, w której wyodrębniono specjalizację. Ustawodawca w przepisach obowiązującego rozporządzenia wyodstyczeń 2012

rębnił specjalizacje w ramach specjalności: konstrukcyjno-budowlanej, mostowej, instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych oraz instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Uzyskanie specjalizacji wskazuje na to, że dana osoba, oprócz posiadania przygotowania ogólnego w danej specjalności, uzyskała wiedzę specjalistyczną w specjalizacji wskazanej w uprawnieniach. Potwierdzeniem powyższego jest wymóg wykazania się pięcioletnią praktyką po uzyskaniu uprawnień budowlanych, przy sporządzaniu projektów, w przypadku specjalizacji do projektowania, lub na budowie, w przypadku specjalizacji do kierowania robotami budowlanymi. Stanowi to swego rodzaju gwarancję posiadania specjalistycznej wiedzy w ramach określonej specjalności.

• Rodzaj i zakres uprawnień budowlanych. W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki zawodowej uprawnienia budowlane nadawane są do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi, lub łącznie. Dodatkowo każda decyzja o nadaniu uprawnień budowlanych dodatkowo zawiera informację o zakresie posiadanych uprawnień, które mogą być bez ograniczeń lub w ograniczonym zakresie.

• Wykształcenie niezbędne do uzyskania uprawnień. Wykaz kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego w poszczególnych specjalnościach uprawnień budowlanych określa załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia.

Załącznik ten zawiera taksatywne wyliczenie kierunków wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego, co oznacza zakaz interpretacji rozszerzającej.

Zatem, nie może być uznane za odpowiednie lub pokrewne dla uzyskania uprawnień budowlanych wykształcenie, którego kierunek nie figuruje w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia.

Wyjątek stanowi § 29 rozporządzenia, który dopuszcza, aby wykształcenie uzyskane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, tj. przed 31 maja 2006 r., którego kierunek lub zawód techniczny był określony w sposób odbiegający od przyjętego w rozporządzeniu, podlegał indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez właściwą komisję kwalifikacyjną, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności. styczeń 2012

• Zasady

dotyczące odbywania i dokumentowania praktyki zawodowej.

Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju (art. 14 ust. 4 Prawa budowlanego). Szczegółowe warunki, jakim powinna odpowiadać praktyka zawodowa odbywana pod rządami obecnie obowiązujących przepisów oraz sposób jej dokumentowania, określają przepisy rozporządzenia (§ 3-5 rozporządzenia).

Osoba odbywająca praktykę zawodową dokumentuje jej przebieg w „książce praktyki zawodowej”. Wyjątkiem jest odbywanie praktyki zawodowej odbywanej: przed 1 stycznia 1995 r., za granicą oraz na terenach zamkniętych, w jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Obrony Narodowej, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Wówczas do wniosku, zamiast książki praktyki zawodowej, należy dołączyć zaświadczenie z wyszczególnieniem okresu praktyki zawodowej wraz z ogólną oceną z teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu danej specjalności.

Samodzielną funkcją techniczną w budownictwie, wymagającą posiadania uprawnień budowlanych, jest działalność związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno–organizacyjnych.

Na uwagę zasługuje fakt wprowadzenia istotnej zmiany w przepisach rozporządzenia dokonanej przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 kwietnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 99, poz. 573), która obowiązuje od 31 maja br. Przepisami ww. rozporządzenia dokonano nie tylko zmian porządkujących sprawy zakresu nadawanych uprawnień budowlanych oraz wykształcenia niezbędnego do ich otrzymania, ale również rozszerzono możliwość odbywania praktyki zawodowej zezwalając na jej odbywanie rów-

nież u zarządcy infrastruktury kolejowej lub w podmiocie odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury kolejowej we właściwym stanie technicznym działającym na zlecenie zarządcy infrastruktury kolejowej. Utrzymano jednak warunek, aby była to praca polegająca na wykonywaniu czynności na terenie budowy i obejmująca konieczność fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień architektonicznych oraz techniczno-organizacyjnych, w wymiarze stanowiącym nie więcej niż połowę wymaganego okresu.

Postępowanie administracyjne

Uprawnienia budowlane nadawane są w drodze decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego przez okręgową komisję kwalifikacyjną właściwej izby samorządu zawodowego i zdaniu egzaminu przez wnioskodawcę. Organem odwoławczym od decyzji okręgowej komisji kwalifikacyjnej jest Krajowa Komisja Kwalifikacyjna. Natomiast od decyzji tego organu przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Jednak sam fakt posiadania uprawnień budowlanych, nie uprawnia jeszcze do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, wynikających z uzyskanej decyzji o ich nadaniu. Podstawę taką stanowi: • wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane prowadzonego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz • wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.

Zrzeszenie w izbie samorządu zawodowego następuje na zasadzie dobrowolności. Jednakże brak wpisu na listę członków właściwej izby uniemożliwia wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zgodnie z przepisem art. 12 ust. 7 Prawa budowlanego, który nie przewiduje żadnych wyjątków ani wyłączeń.

Na uwagę zasługuje również fakt, że przynależność do właściwej izby samorządu zawodowego dotyczy wszystkich osób posiadających uprawnienia budowlane bez względu na datę ich otrzymania. Natomiast wpis do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane dotyczy wyłącznie osób posiadających uprawnienia budowlane wydane na podstawie przepisów ustawy Prawo budowlane z 1994 r., a więc uzyskanych po dniu 15 lutego 1995 r. n

Builder 29

zamówienia publiczne

Ustawa o PPP

a Prawo zamówień publicznych

Część 3. Umowa oraz inne regulacje prawne Podstawowym instrumentem określającym zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach PPP jest umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Ewa Żak Jacek Jerka

P

rzez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, zwaną dalej także „umową o ppp”: 1) partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a 2) podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego.

Ustawodawca w art. 7 ust. 2 ustawy o PPP wyraźnie zastrzegł, że wynagrodzenie partnera prywatnego (np. prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa albo to prawo wraz zapłatą sumy pieniężnej) jest uzależnione od rzeczywistego wykorzystania przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego lub faktycznej dostępności tego przedmiotu. Nie jest więc prawnie dopuszczalne uiszczanie wynagrodzenia partnerowi prywatnemu, gdy przedmiot partnerstwa np. stadion, nie jest faktycznie dostępny, mimo, że zgodnie z postanowieniami umowy o PPP powinien być oddany do użytku.

Skutki nienależytego wykonania zobowiązania

W celu zagwarantowania realnego wykonania zobowiązania przez partnera prywatnego w art. 7 ust. 3 ustawy

30 Builder

o PPP nakazano uwzględnienia w umowie o ppp postanowień określających skutki nienależytego wykonania zobowiązania (np. zwłoki w uzyskaniu dostępu do autostrady czy stadionu) lub niewykonania zobowiązania (np. w zaniechaniu budowy autostrady lub stadionu). W powyższym przepisie wskazano dwa przykładowe skutki niewywiązywania się ze swych zobowiązań przez strony umowy. Po pierwsze umowa powinna przewidywać kary umowne z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań przez którąkolwiek ze stron. Po drugie umoDla zapewnienia trwałości umowy o ppp ustawodawca w art. 13 ust. 1 wprowadził generalny zakaz zmian istotnych postanowień zawartej umowy o ppp w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru partnera prywatnego.

Z jednym wyjątkiem... wa powinna przewidywać obniżenie wynagrodzenia partnera prywatnego lub ewentualnie spółki, którą podmiot publiczny i partner prywatny zawiązali w celu realizacji przedsięwzięcia.

Z oczywistych względów podmiotowi publicznemu nie można obniżyć wynagrodzenia, bowiem w ramach umowy o ppp takowe mu nie przysługuje.

Uprawnienia podmiotu publicznego

Podmiotowi publicznemu przysługuje jednak szereg uprawnień, których co do zasady nie posiada partner prywatny, jak w szczególności: prawo do bieżącej kontroli realizacji przedsięwzięcia przez partnera prywatnego, której zasady i szczegółowy tryb powinna doprecyzowywać umowa o ppp; • prawo żądania przekazania przez podmiot prywatny składnika majątku

wniesionego przez podmiot publiczny, jeżeli składnik ten jest wykorzystywany przez podmiot prywatny w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie o ppp; • prawo żądania od podmiotu prywatnego lub spółki, o której mowa w art.

14 ustawy o PPP, przekazania składnika majątku wniesionego przez podmiot publiczny, który to składnik był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia, w stanie niepogorszonym z uwzględnieniem jego zużycia wskutek prawidłowego używania, chyba, że umowa o ppp stanowi inaczej; • prawo żądania od podmiotu prywatnego lub spółki, o której mowa w art. 14 ustawy o PPP, przekazania składnika majątku wniesionego przez podmiot publiczny, który to składnik był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia, na rzecz państwowej lub samorządowej osoby prawnej lub spółki handlowej, z co najmniej większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego albo Skarbu Państwa.

Oprócz tych uprawnień, podmiotowi publicznemu przysługuje także: prawo wyboru nowego partnera prywatnego niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o ppp, chyba, że przedsięwzięcie ma być realizowane w inny sposób; oraz prawo zlecenia wykonywania zadań z zakresu partnerstwa publiczno-prywatnego w trybie art. 67 ust. 1 Pzp do czasu rozpoczęcia wykonywania umowy o ppp z nowym partnerem prywatnym.

Uprawnienia partnera prywatnego

Oprócz szeregu uprawnień, jakie ustawa o PPP przyznaje podmiotowi publicznemu, także partnerowi prywatnemu ustawodawca nadaje prawa styczeń 2012

umożliwiające ochronę jego uzasadnionego interesu. I tak partner prywatny ma prawo: • żądać od podmiotu publicznego zwrotu wartości składnika majątkowego, stanowiącego własność partnera prywatnego i który został przez niego wniesiony w celu realizacji przedsięwzięcia lub żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał ze składnika majątkowego; • pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym, które to prawo może być wykonane w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia go o treści umowy zawartej z osobą trzecią, chyba że umowa o ppp przewiduje dłuższy termin.

Dodatkowym postanowieniem, które może zostać wprowadzone do umowy o PPP, jest zapis, zgodnie z którym przekazanie składnika majątkowego nastąpi na rzecz państwowej lub samorządowej osoby prawnej lub spółki handlowej z większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego albo Skarbu Państwa.

Dla zapewnienia trwałości umowy o ppp ustawodawca w art. 13 ust. 1 wprowadził generalny zakaz zmian istotnych postanowień zawartej umowy o ppp w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru partnera prywatnego. Z tym że, jak to jest w przypadku większości zasad, w tym samym przepisie wprowadzono wyjątek, zgodnie z którym zmiana postanowień zawartej umowy jest dopuszczalna, jeżeli podmiot publiczny przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o partnerstwie lub w dokumentacji postępowania w sprawie wyboru partnera prywatnego oraz określił warunki takiej zmiany. Gdyby zmian umowy o ppp dokonano wbrew zakazowi określonemu w art. 13 ust. 1, wówczas zgodnie z treścią ust. 2 zmiana taka jest nieważna z mocy prawa. Zmiana umowy dokonana z naruszeniem art. 13 ust. 1 ustawy o PPP jest nieważna.

PPP w formie spółki

Umowa o partnerstwie publicznoprywatnym może przewidywać realizację przedsięwzięcia przez zawiązanie

mgr Ewa Żak – konsultant, szkoleniowiec i doradca zamówień publicznych. Praktyk tzw. trudnych zagadnień. Doświadczenie zdobywane od 1995 roku w wyniku współpracy z wieloma podmiotami, m.in. poprzez pracę zawodową w jednostkach sektora finansów publicznych. Praktyka zawodowa poparta również zastępstwem pełnomocnictwa procesowego reprezentowania stron na posiedzeniach Zespołów Arbitrów UZP, obecnie KIO. Wykonawca wielu audytów wewnętrznych w zakresie oceny poprawności realizowania procedur o zamówienie publiczne, przeprowadzenia przetargów o udzielenie zamówienia publicznego.

REKLAMA

styczeń 2012

Builder 31

zamówienia publiczne przez podmiot publiczny i partnera prywatnego: 1) spółki kapitałowej, 2) spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej. Z tym, że wyraźnie zastrzeżono, że podmiot publiczny nie może być komplementariuszem.

Komplementariusz to wspólnik, który za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem. Ze względu na to, że istota PPP polega na przeniesieniu zasadniczego ryzyka powodzenia całego przedsięwzięcia na partnera prywatnego, dlatego też umowa o ppp, przewidując zawiązanie spółki przez oba ww. podmioty, nie może obciążyć pełną odpowiedzialnością za realizację przedsięwzięcia podmiotu publicznego będącego wspólnikiem tej spółki.

Umowa o partnerstwie publicznoprywatnym może przewidywać realizację przedsięwzięcia przez zawiązanie przez podmiot publiczny i partnera prywatnego spółki kapitałowej, spółki komandytowej lub spółki komandytowo-akcyjnej.

Jednocześnie ustawodawca określił dopuszczalny przedmiot działalności spółki oraz cel jej zawiązania tylko do tego obszaru aktywności, który jest wyznaczony zakresem określonym przez umowę o ppp. W art. 14 ust. 3 ustawy o PPP ustawodawca wskazał, że prawa należących do Skarbu Państwa udziałów lub akcji w spółce wykonuje organ administracji rządowej, który zawiązał spółkę jako podmiot publiczny. Ustawodawca określił też szereg szczególnych unormowań dotyczących stosunków pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym współdziałającym w ramach spółki. Zgodnie z art. 15 ustawy o PPP zgody wszystkich wspólników lub akcjonariuszy wymaga zbycie lub obciążenie nieruchomości lub przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 k.c. Jednocześnie w art. 16 ust. 1 ustawy o PPP przyznano podmiotowi publicznemu prawo pierwokupu akcji lub udziałów partnera prywatnego w spółce. Z prawa tego może skorzystać w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia go przez partnera prywatnego o treści umowy zawartej z osobą trzecią, chyba że umowa o ppp przewiduje termin dłuższy. Zbycie przez partnera prywatnego akcji lub udziałów z naruszeniem prawa pierwokupu przez podmiot publiczny jest nieważne z mocy prawa.

32 Builder

Przepisy z zakresu finansów publicznych

Organy administracji rządowej nie mają pełnej swobody w zaciąganiu zobowiązań finansowych z tytułu umów o ppp. W myśl art. 17 ust. 1 ustawy o PPP łączną kwotę, do wysokości której mogą zaciągać zobowiązania finansowe z tytułu umów o ppp, określa ustawa budżetowa. Z tym, że jeżeli sfinansowanie przedsięwzięcia z budżetu państwa przekracza kwotę 100 mln zł, wówczas wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Udzielając takiej zgody minister uwzględnia wpływ planowanych wydatków budżetu państwa na bezpieczeństwo finansów publicznych. Ustawodawca określił w art. 18 ustawy o PPP wymagania, jakie musi spełnić wniosek składany przez podmiot publiczny do ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz określił termin 6 tygodni, w jakim minister powinien wyrazić zgodę lub jej odmówić. Z tym, że jednoznacznie zostało przesądzone, że zgoda lub jej odmowa nie jest decyzją administracyjną.

Ustawa o PPP, a inne regulacje prawne

O potencjalnym wpływie partnerstwa publiczno-prywatnego na różne dziedziny życia społecznego i gospodarczego może świadczyć ilość i różnorodność aktów prawnych, które odsyłają lub powołują się na ustawę o PPP. Dotyczy to w szczególności: 1) ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r.

Nr 19, poz. 115, Nr 23, poz. 136 i Nr 192, poz. 1381 oraz z 2008 r. Nr 54, poz. 326); 2) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz.

176, z późn. zm.); 3) ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.); 4) ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700); 5) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.); 6) ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43, z późn. zm.);

7) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz.

2603, z późn. zm.); 8) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, Nr 111, poz. 708, Nr 154, poz. 958 i nr 171, poz. 1056); 9) ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, z późn. zm.); 10) ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz.

873, z późn. zm.); 11) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1702); 12) ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.); 13) ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267, poz.

2251 oraz z 2007 r. Nr 23, poz.

136); 14) ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 984); 15) ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (Dz. U. Nr 249, poz. 1829); 16) ustawy z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (Dz. U. Nr 173, poz. 1219 oraz z 2008 r. nr 171, poz. 1058); 17) ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz. U. z 2008 r. Nr 172, poz.

1069).

Zestawienie podstawowych aktów prawnych, które odsyłają lub powołują się na przepisy ustawy o PPP, świadczy o potencjalnie dużym zakresie wykorzystania partnerów prywatnych przy realizacji zadań publicznych.

Ewa Żak Konsulting ul. Sobieskiego 6/64 26-600 Radom tel.: (48) 360 98 01 fax: (48) 360 98 01 kom. 508 181 654 ewa.zak@wp.pl styczeń 2012

raport

Nasz klient, nasz pan Pytanie czy w trudnym wyścigu o klienta deweloperzy pamiętają o jeszcze jednym, niezwykle ważnym, czynniku jakim jest obsługa klienta?

International Service Check postanowiło to sprawdzić.

P

rzeprowadzając badanie w oparciu o metodę tajemniczego klienta (mystery shopping), przebadało 15 największych firm deweloperskich. Wizyty testowe przeprowadzono pomiędzy 11. a 27. października 2011 roku w 45 biurach znajdujących się w dużych miastach na terenie całej Polski. Każda z wymienionych firm została przetestowana trzykrotnie: Atal, BRE.locum, Budimex Nieruchomości, Dom Development, Echo Investment, Gant Development, Grupa Deweloperska Geo, Grupa Inwestycyjna Hossa, J.W. Construction Holding, Mak Dom, Polnord, Robyg, Ronson Development, SGI Baltis, Wikana.

Zadanie klientów testowych składało się z trzech niezależnych od siebie części: wysyłki e-maila, telefonu do biura oraz wizyty bezpośredniej. W każdym z etapów wizyty klienci wykazywali zainteresowanie wskazaną inwestycją oraz mieszkaniem o określonym metrażu.

Ogólny wynik osiągnięty przez wszystkie biura nie był imponujący – średnia uplasowała się na poziomie 72%, a więc zdecydowanie poniżej poziomu, który można by uznać za satysfakcjonujący.

Tajemniczy klient wysyła e-mail

Najsłabszym ogniwem okazał się kontakt e-mailowy – średni wynik w tej części badania to jedynie 52,9%. Jest to bardzo negatywny sygnał, zważywszy na fakt, że strona internetowa stanowi obecnie istotne źródło wiedzy dla potencjalnych klientów, a kontakt e-mailowy – powszechną formę komunikacji.

W pierwszej kolejności International Service Check sprawdziło łatwość w odszukaniu na stronie www danych do kontaktu elektronicznego – tutaj plus niemal dla wszystkich biur – aż 93,3% klientów testowych nie miało z tym problemu. Nie zawsze jednak udawało się znaleźć adres e-mailowy konkretnego biura – w niektórych przypadkach udostępniono jedynie opcję wysłania zapytania przez formularz, co nie wszystkim klientom odpowiada.

Wiele osób preferuje wysyłkę e-maila, choćby ze względu na to, że w dowolnym momencie może wrócić do wysłanej wiadomości. Co więcej, formularz z reguły pozwala na wysyłkę ograniczonej liczby znaków.

W sumie 2/3 klientów wysłało e-maila na adres biura, którego dotyczyło badanie, 13,3% na adres konkretnego pracownika, a kolejne 6,7% na adres głównego biura dewelopera. Po-

34 Builder

styczeń 2012

zostałe osoby skorzystały z możliwości przesłania e-maila przez formularz na stronie – w niektórych przypadkach nie było to podyktowane preferencjami, ale koniecznością – deweloper oferował tylko taką formę kontaktu.

International Service Check postanowiło też sprawdzić, czy deweloperzy odpowiadają w ciągu 24 godzin od wysyłki wiadomości. Klienci zostali zatem poproszeni o kierowanie korespondencji e-mailowej w godzinach porannych (najpóźniej do godziny 11:00), co miało ułatwić biurom odpowiedź na e-maila w tym samym dniu lub kolejnym w godzinach porannych. Istotnym elementem zaniżającym ocenę całej kategorii okazał się fakt, że co trzeci klient nie otrzymał odpowiedzi w wymaganym czasie.

Jeśli już deweloper odesłał odpowiedź w wymaganym czasie, z reguły robił to bardzo szybko: w 41,4% przypadków w ciągu 2 godzin od wysłania, a w kolejnych niemal 45% do 6 godzin, do 12 godzin czekał jedynie co dziesiąty klient.

W ocenie kontaktu e-mailowego wzięty pod uwagę został także format wiadomości i jej treść. Wszystkie otrzymane przez klientów testowych odpowiedzi zawierały podpis pracownika imieniem i nazwiskiem. Zdecydowana większość (93,1%) posiadała w podpisie nazwę, adres i telefon biura. Tyle samo klientów stwierdziło, że otrzymany e-mail miał przejrzystą formę wizualną. Zdecydowanym pozytywem było też rozpoczęcie e-maila grzecznym sformułowaniem – 96,6% pozytywnych odpowiedzi.

I na tym koniec przychylnych ocen.

Nad czym powinny biura popracować, jeśli chodzi o tę formę komunikacji? Po pierwsze – nad treścią odpowiedzi. Aż 41,4% z nich nie miało pozostawionej treści wysłanej przez klienta wiadomości. Co ważniejsze – co dziesiąty klient uznał, że nie otrzymał wyczerpującej odpowiedzi na zadane przez siebie pytania. W 13,8% pracownicy biur nie dołączyli do e-maili żadnych załączników, które mogłyby zdecydowanie pomóc w zachęceniu klienta do danej inwestycji.

Jeszcze gorzej prezentowała się kwestia zachęcenia klienta do dalszego kontaktu: jedynie połowa otrzymanych emaili zawierała zaproszenie na stronę internetową dewelopera albo inwestycji. Co piąty nie zawierał zachęcenia do dalszego kontaktu e-mailowego lub telefonicznego, a co czwarty zaproszenia do odwiedzenia biura dewelopera. Pracownicy biur obsługi klienta nie pomyśleli też, by w odpowiedzi na e-maila zamiestyczeń 2012

ścić adres, telefon oraz godziny otwarcia biura – te elementy pojawiły się jedynie w 31% otrzymanych e-maili.

Ocena rozmowy telefonicznej wypadła nieco lepiej niż w przypadku kontaktu elektronicznego – średni wynik z tej części badania to 61%. Klienci raczej nie mieli problemów z dodzwonieniem się do biur – 3 z 4 klientów udało się to za pierwszym razem; większość nie musiała też czekać na odbiór telefonu dłużej niż 5 sygnałów (86,7%), choć były i takie przypadki.

Elementy obsługi, nad którymi powinny popracować biura, to przede wszystkim powitanie i identyfikacja potrzeb (średni wynik to 66,2%), prezentacja oferty (55,9%) oraz zakończenie rozmowy (46,3%). Nie wszyscy pracownicy, z którymi rozmawiali klienci testowi, realizowali standard powitania,

Większość klientów uznała, że pracownik, z którym rozmawiali przez telefon, orientował się w dostępnej ofercie mieszkań – tylko 6,7% oceniło wiedzę rozmówcy zdecydowanie negatywnie. Pracownicy powinni jednak popracować nad komunikatywnością – to element, który zdecydowanie zaniżył ocenę w tej kategorii, gdyż ponad połowa klientów testowych stwierdziła, że pracownik, z którym mieli kontakt, był bierny, nie opowiadał z własnej inicjatywy o mieszkaniu, raczej ograniczał się do odpowiedzi na pytania klienta.

Niewiele zagadnień dotyczących mieszkań pracownicy poruszali w rozmowie telefonicznej z własnej inicjatywy: tylko niecałe 2/3 z nich powiedziało o lokalizacji mieszkania i planowanym terminie oddania do użytku, co drugi wspomniał o cenie. Jedynie co trzeci omówił szczegóły dotyczące osiedla (infrastruktura, wielkość itp.) oraz

przedstawienia się i podania nazwy firmy – aż 1/3 osób wykonujących badanie udzieliła tu negatywnej odpowiedzi.

Według aż 28,9% klientów rozpoczęcie rozmowy nie zostało wypowiedziane w sposób wyraźny i zrozumiały.

Pracownicy biur deweloperów powinni również popracować nad ustalaniem potrzeb klientów w trakcie rozmowy telefonicznej – jedynie niecała połowa z nich uznała, że pracownik zadał wystarczającą liczbę pytań, by określić ich potrzeby, co trzeci uznał, że pytań było za mało i nie w pełni określiły jego wymagania, a w co piątym przypadku nie zadawano żadnych pytań o potrzeby klienta.

Początkowo ocena telefonicznej prezentacji oferty nie była najgorsza – niemal 38% klientów zaproponowano co najmniej 3 mieszkania, 44,4% – 1 lub 2 lokale. Niemniej niemal w 18% przypadków nie zaproponowano ani jednego mieszkania.

standardu wykończenia, a co czwarty pracownik opowiadał z kolei o układzie mieszkania. Niestety zdarzyły się też przypadki, w których ani jedno z tych zagadnień nie zostało poruszone przez pracownika z jego własnej inicjatywy – taka sytuacja miała miejsce w niemal co dziesiątym badaniu.

Zakończenie rozmowy telefonicznej też nie wypadło najlepiej, może poza uprzejmym pożegnaniem, gdzie uzyskano 91,1% pozytywnych odpowiedzi.

W badaniu telefonicznym, podobnie jak w e-mailowym, znowu pojawił się problem z zachęceniem klientów do wizyty bezpośredniej – jedynie 42,2% klientów takie zaproszenie otrzymało.

Pracownicy nie dbali też o podtrzymanie kontaktu z potencjalnym kupującym – tylko 44,4% poprosiło klientów o podanie danych kontaktowych, a jedynie 4 z 10 zaproponowało, by w dalszych kontaktach z deweloperem, kontaktować się właśnie z nim. Tutaj rów-

„Abonent ma uszkodzoną linię”

Builder 35

raport nież niewiele pracowników upewniło się, że klient zna adres biura (28,9%) oraz jego godziny otwarcia (31,1%).

Oceniając ogólne aspekty rozmowy telefonicznej, klienci wyrażali się raczej pozytywnie – podczas rozmowy w tle nie było słychać innych rozmów czy muzyki, która utrudniałaby konwersację; tempo mówienia pracownika było odpowiednie i niemal zawsze był on uprzejmy, choć nie zawsze zaangażowany w pomoc.

Tête-à-tête z deweloperem

Dość niskie oceny badania komunikacji e-mailowej i telefonicznej poprawia, ale tylko nieznacznie, badanie kontaktu bezpośredniego. W tej części wizyty średni ogólny wynik osiągnięty przez badane placówki wyniósł 79,9%.

Pierwsze elementy oceny dotyczyły wyglądu biura i pracowników. Klienci testowi ocenili wygląd zewnętrzny większości biur bardzo dobrze – niemal wszyscy uznali, że są dobrze oznakowane, otoczenie jest zadbane, a powierzchnie szklane czyste. Niestety, co piąty klient miał problem z odnalezieniem biura – być może warto pomyśleć o lepszym oznakowaniu drogi?

Wnętrza biur prezentowały się również bardzo dobrze – były czyste, uporządkowane i zadbane. W co dziesiątym biurze zabrakło zdjęć, prezentacji czy makiet inwestycji, które zachęcałyby klientów. Nie najlepiej też było z przestrzenią przeznaczoną do oczekiwania na obsługę – aż 18% klientów stwierdziło, że nie było miejsca, w którym można wygodnie zaczekać. Aż 3 z 10 z nich uznało, że odwiedzone przez nich biuro nie zapewniało warunków do poufnej rozmowy, a mając na uwadze fakt, że zakup mieszkania jest poważną inwestycją, nie pozostaje to bez znaczenia.

Jeśli chodzi o samych pracowników, klienci uznali, że niemal wszyscy z nich wyglądali czysto i schludnie. To, czego brakowało w ich wyglądzie – to identyfikatory – jedynie co czwarty pracownik miał plakietkę z nazwiskiem lub logo firmy.

Pracownicy w biurze nie mieli raczej problemów z właściwym witaniem klientów – wszyscy zostali powitani w sposób uprzejmy i z utrzymaniem kontaktu wzrokowego. Tym, nad czym biura ewentualnie mogłyby popracować, jest zainteresowanie osobami oczekującymi na obsługę – w 1/4 biur tego zabrakło, co oznacza, że w tych placówkach nikt nawet nie poprosił klientów o poczekanie na swoją kolej.

Nie wszyscy pracownicy mieli też

36 Builder

Klient radzi „Oczekiwałabym jakichś informacji o możliwości kredytowania”. „Najmniej podobała mi się rozmowa telefoniczna. Pracownik zadawał zbyt mało pytań. Miałem wrażenie, że to ja prowadzę tę rozmowę, a nie pracownik”. „Mniej szablonowe odpowiedzi e-mailowe, pozyskiwanie danych oraz umawianie na wizytę podczas rozmowy telefonicznej, dostępność pracownika w biurze w godzinach otwarcia biura”. „Ogólnie rzecz biorąc, pracownik powinien bardziej starać się poznać preferencje klienta przez zadawanie większej ilości i bardziej szczegółowych pytań”. „Nie uzyskałam odpowiedzi drogą mailową, pewne elementy rozmowy telefonicznej wymagają poprawy”. „Poprawy wymaga na pewno kwestia zaproszenia do biura (we wszystkich formach kontaktu) oraz sposób przekazywania informacji dotyczących kredytowania”. „Rozmowa telefoniczna - więcej pytań i podtrzymywania rozmowy. Kontakt e-mail - dokładne czytanie maili i oprócz wklejania szablonu odnoszenie się także do innych pytań.

Kontakt bezpośredni - zwrócenie uwagi na klienta, nawet jeśli wszyscy są zajęci, więcej uśmiechu”. „Odpowiedź na e-mail powinna być w ciągu max. 3 godzin roboczych.

Telefon w godzinach pracy powinna odebrać chociażby automatyczna zapowiedź. Pani w biurze powinna chociaż odrobinę udawać zainteresowanie klientem”. w zwyczaju wstać na początku rozmowy z klientem – w badaniu nie zrobiło tego 13,3% pracowników.

W wizytach bezpośrednich pracownicy poradzili sobie trochę lepiej z identyfikacją potrzeb klienta niż w rozmowach telefonicznych, choć i tu jest pole do poprawy. W przypadku wizyt bezpośrednich 62,2% klientów uznało, że pracownik podczas rozmowy zadał wystarczającą liczbę pytań, by określić ich potrzeby, niemal 29% uznało, że pytań było za mało i nie w pełni określiły one jego wymagania, a w co jedenastym przypadku nie zadawano żadnych pytań o potrzeby:

Podobnie jak w rozmowie telefonicznej, tak i podczas rozmowy bezpośredniej deweloperzy powinni popracować nad odpowiednią prezentacją oferty potencjalnym klientom.

Trzeba przyznać, że w wizytach bezpośrednich nie było problemów z odpowiednią propozycją dotyczącą wyboru mieszkań – niemal 3/4 klientom zaproponowano co najmniej 3 mieszkania, co należy ocenić bardzo pozytywnie, pozostałym – jedno lub dwa.

Niemal wszyscy klienci uznali, że pracownicy orientowali się dobrze i bardzo dobrze w ofercie mieszkań (lokalizacje, jakie mieszkania dostępne itp.).

Tutaj też pracownicy byli znacznie bardziej komunikatywni niż w rozmowach telefonicznych – już jedynie 17,8% klientów stwierdziło, że obsługujący ich pracownik niewiele opowiadał o mieszkaniu i ograniczał się tylko do odpowiedzi na pytania klienta. Pracownicy z reguły zainteresowaniem i uprzejmością reagowali na pytania klientów (84,4%), nad tym aspektem powinno popracować jednak nadal 15,6% pracowników, którzy według klientów reagowali na pytania neutralnie (nie byli ani mili, ani niemili, działali rutynowo).

W wizytach bezpośrednich pracownicy wypadli również trochę lepiej w kwestii omawiania z własnej inicjatywy zagadnień dotyczących mieszkania: aż 86,7% z nich wspomniało o lokalizacji mieszkania i jego układzie, jednak, co wydaje się dość dziwne – aż niemal co trzeci klient musiał dopytać o cenę mieszkania i termin jego oddania do użytku, gdyż pracownik sam o tym nie wspomniał. Jedynie co drugi pracownik omówił szczegóły dotyczące osiedla (infrastruktura, wielkość itp.) oraz standard jego wykończenia.

Zdecydowanym atutem jest fakt, że podczas rozmowy pracownicy posługiwali się różnymi materiałami prezentacyjnymi, między innymi katalogiem inwestycji (62,2%), cennikiem (51,1%), czy ulotkami (37,8%). Niemal wszyscy pracownicy robili to w sposób uporządkowany i przemyślany.

Wszyscy pracownicy (bez wyjątku) zaprezentowali klientom plany mieszkań, większość też poinformowała o możliwości obejrzenia mieszkania (w przypadku ukończonych inwestycji). Niestety, niektórym pracownikom zabrało zdolności sprzedażowo-doradczych – 1/3 z nich nie potrafiła doradzić, które z proponowanych mieszkań byłoby według pracownika najlepsze dla klienta. styczeń 2012

Poza tym deweloperzy powinni poważnie rozważyć dwie kwestie: 1. Poprawę dostępności wzoru umowy – aż 15,6% pracowników odmówiło wręczenia takiego wzoru, niemal połowa zrobiła to, ale dopiero na prośbę klienta, a jedynie 37,8% zrobiło to spontaniczne.

2. Kwestię kredytowania – jedynie co czwarty pracownik wspomniał o możliwości kredytowania spontanicznie, a jedynie niemal co drugie biuro zajmowało się kwestiami związanymi z kredytami. A przecież to na pewno dodatkowy element zachęcający do skorzystania z usług danego dewelopera – klient nie musi niezależnie korzystać z usług banku, a wszystkie formalności kredytowe może załatwić na miejscu w biurze.

Jeśli biuro zajmowało się kredytami, z reguły oferowało, przynajmniej teoretycznie, pomoc wyszkolonego w tym zakresie pracownika (aż w 3/4 przypadków pracownik przedstawiający ofertę dewelopera, przekierował klienta do pracownika zajmującego się kredytami, jednak ten nie zawsze był dostępny).

Niestety kwestie dotyczące informacji o kredytowaniu nie zostały ocenione zbyt pozytywnie. Klienci narzekali, że nie uzyskali zbyt wielu informacji – albo pracownicy nie byli dostępni, albo nie posiadali wystarczającej wiedzy. Jedynie co piąty pracownik udzielił klientowi wielu szczegółowych informacji o możliwościach kredytowania, aż co drugi udzielił informacji, ale było ich niewiele. Alarmujący powinien być fakt, że 28,6% klientów nie uzyskało informacji o kredycie w ogóle. Jeden na trzech pracowników w sposób jasny i przejrzysty wytłumaczył zasady kredytowania i posługiwał się przy tym jakimiś materiałami, wręczając je (np. symulację rat), a co piąty pracownik obliczył zdolność kredytową klienta.

Zagadnienie kredytowania zdecydowanie obniżyło wyniki deweloperów, a przecież to element bardzo ważny dla klienta, zakładając, że zdecydowana większość z nich kupuje mieszkanie na kredyt.

Przyglądając się zakończeniu rozmowy, również tu można było znaleźć elementy do poprawy, choć nie było ich

dużo. Większość pracowników wręczyło kontakt do siebie spontanicznie, jedynie co czwarty klient musiał o to poprosić. Sprzedawcy mogliby również popracować nad utrzymywaniem kontaktów z potencjalnym klientem – tylko 62% poprosiło o zostawienie danych kontaktowych, a 8 z 10 zaproponowało, by przy dalszych wizytach kontaktować się właśnie z nim. Wciąż 16% pracowników nie pamiętało, by żegnając klienta, zaprosić go do ponownej wizyty.

Wszyscy klienci zostali pożegnani w uprzejmy sposób.

Ogólnie pozytywnie oceniono nastawienie pracowników do klienta: tempo mówienia pracowników było odpowiednie, wszyscy byli uprzejmi i z reguły zaangażowani w rozmowę (jedynie 13,3% ocen negatywnych). Trzech na czterech pracowników było podczas rozmowy uśmiechniętych i pozytywnie nastawionych do klienta.

Mimo wskazanych niedoskonałości, niemal 9 z 10 klientów poleciłoby odwiedzane biuro innym osobom.

Oprac. International Service Check REKLAMA

BuSINeSS CeNTre CluB

WIelka gala

lIderOW pOlSkIegO

BIZNeSu Więcej informacji na www.bcc.org.pl

styczeń 2012

21 STYCZNIa 2012

Teatr Wielki – Opera Narodowa

Builder 37

raport

Projektowanie

część 1

a bezpieczeństwo pracy określone w przepisach ustawy z dnia Doświadczenia Państwowej 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst Inspekcji Pracy wskazują, że jednolity: Dz.U. z 2006 r. Nr 156, 1118, ze zm.). Praktyka wskazuje zagadnienia bezpieczeństwa poz. jednak, że w dużej mierze zakres udziału projektanta w przygotowaniu inwei higieny pracy stycji jest uzależniony od umowy zaw poszczególnych etapach wartej z inwestorem. Od niego zależy bowiem czy projektant będzie realizoprocesu inwestycyjnego są tylko obowiązki wynikające z przeczęsto traktowane marginalnie wał pisów prawa, czy zajmie się całością procesu przygotowania inwestycji aż do wśród problemów uzyskania pozwolenia na budowę. architektonicznych, Według prawa konstrukcyjnych Ustawa Prawo budowlane w art. 5 i technicznych, a powinny ust.1 wskazuje wymagania, jakie należy zapewnić w trakcie projektowania, w sposób harmonijny w tym wymagania mające bezpośredni przenikać się z realizacją związek z bezpieczeństwem i higieną pracy. W szczególności: podstawowych zadań.

• spełnienie wymagań dotyczących bez-

Elżbieta Kossakowska Marian Liwo

B

ezpieczeństwo i ergonomia pracy są nierozerwalnie związane z funkcjonalnością obiektu, zastosowaną technologią i rozwiązaniami technicznymi, itp., zatem od projektanta i wykonawcy obiektu zależy późniejsze bezpieczeństwo pracujących i komfort użytkowania obiektu. Każdy z uczestników procesu budowlanego ma wpływ na bezpieczeństwo obiektu i bezpieczeństwo pracy w trakcie prowadzenia procesu inwestycyjnego, eksploatacji, a także rozbiórki obiektu.

Przygotowanie inwestycji

Pierwszym etapem jest przygotowanie inwestycji - czyli zaplanowanie inwestycji, przyjęcie koncepcji, stworzenie projektu, uzyskanie niezbędnych opinii, pozwoleń, itp., oraz wybór wykonawcy robót budowlanych. Obowiązki i uprawnienia projektanta na etapie przygotowania i realizacji inwestycji są

38 Builder

pieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych, ochrony przed hałasem i drganiami, • zapewnienie możliwości utrzymania właściwego stanu technicznego, • zapewnienie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

Aby sprostać tym celom, projektant musi przestrzegać regulacji zawartych w przepisach techniczno-budowlanych, przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, w normach dotyczących projektowania i wykonywania obiektów, ich infrastruktury technicznej, wyrobów budowlanych, itp. Musi oczywiście stosować także zasady wynikające z wiedzy technicznej.

Budownictwo charakteryzuje się dużą liczbą wypadków przy pracy1. Zdarzają się wśród nich wypadki, których jedną z przyczyn jest błąd projektowy. Błędy te wynikają najczęściej z przyjętych niewłaściwych założeń do projektu (np. wynikających z braku doświadczenia), nieprawidłowo wykonanych obliczeń wytrzymałościowych, zastosowania

rozwiązań skomplikowanych w realizacji np. z uwagi na przyjętą technologię wykonania, wadliwie wykonanych ekspertyz w przypadku rozbudowy lub przebudowy obiektu. Niejednokrotnie mają one wymiar katastrof budowlanych, gdyż na błąd projektowy nakładają się zwykle błędy w wykonawstwie, zastosowanej technologii wykonania prac, organizacji pracy, itd. Jednocześnie są to na ogół wypadki zbiorowe2, w których pracujący doznają ciężkich obrażeń ciała lub ponoszą śmierć.

Przykłady katastrof budowlanych

Na przestrzeni ostatnich 10 lat, jako najbardziej znamienne (tragiczne) w skutkach, miały miejsce następujące katastrofy budowlane: Na budowie Centrum Handlowego „Carrefour” w Szczecinie w 2000 r.

Na skutek niedostatecznej wytrzymałości prefabrykowanego, żelbetowego elementu konstrukcji nośnej (utworzonej przez siatkę słupów oraz opartych na nich ryglach i podciągach), w trakcie wykonywania warstwy nadbetonu, nastąpiło zawalenie się stropu nad drugą kondygnacją obiektu, na powierzchni ok. 230 m2, a następnie zawalenie stropu nad pierwszą kondygnacją, pod wpływem obciążenia dynamicznego spadającymi elementami z wyższej kondygnacji. W wyniku katastrofy poszkodowanych zostało 12 osób, z których 2 poniosły śmierć, a 7 doznało ciężkich obrażeń ciała. Do katastrofy doszło na skutek błędów popełnionych już w fazie projektowania. Na wniosek inwestora projektant obiektu usunął jeden ze słupów stanowiących element konstrukcji nośnej obiektu. Wyeliminowany słup został zastąpiony układem 3 słupów i opierających się na nich rygli, przy czym jeden z nich, umieszczony między słupami został skonstruowany w sposób umożliwiający oparcie podciągu – w środku rygla został zaprojektowany wspornik. W zbrojeniu wspornika zastostyczeń 2012

sowano kształtownik (dwuteownik) zapewniający wystarczającą wytrzymałość na ścinanie, ale pod warunkiem właściwego powiązania go ze zbrojeniem rygla. Warunek ten nie został spełniony, co obrazuje przekrój na rysunku 1b.

Na błąd popełniony podczas projektowania nałożyły się błędy w wykonaniu elementu prefabrykowanego żelbetowego, a także w sposobie transportowania i odbioru elementu na placu budowy. Dostarczony na plac budowy rygiel posiadał uszkodzony wspornik.

Mimo to, po uzupełnieniu ubytków, został zamontowany. Niewłaściwa organizacja pracy na placu budowy przyczyniła się do zwiększenia liczby osób poszkodowanych w wypadku.

Przy budowie Mostu Zwierzynieckiego w Krakowie w 2001 roku Podczas wykonywania robót związanych z nawisowym betonowaniem mostu nastąpiło oberwanie dolnego pomostu roboczego specjalnego wózka przeznaczonego do tych robót.

Projektant musi przestrzegać regulacji zawartych w przepisach techniczno-budowlanych, przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy, w normach dotyczących projektowania i wykonywania obiektów, ich infrastruktury technicznej, wyrobów budowlanych, itp. oraz zasad wynikające z wiedzy technicznej.

Wózek do nawisowego betonowania jest skonstruowany i ustawiony w następujący sposób. Na zabetonowanej wcześniej części płyty górnej mostu (w części nadbrzeżnej) ustawiona została konstrukcja nośna wózka. Na płycie tej ułożone były dwie szyny stanowiące łożyska ślizgowe wózka, po których był on przesuwany za pomocą dwóch siłowników. Konstrukcja nośna wsparta była na czterech stopach ślizgowych, spoczywających na ww. szynach, i obciążona balastem. Część konstrukcji nośnej stanowiła kratownica poprzeczna oraz główna belka poprzeczna. Do elementów tych, na prętach o wysokiej wytrzymałości, podwieszony był górny i dolny pomost roboczy, z których pracownicy montowali szalunki pod betonowanie. Dolny pomost roboczy podzielony był konstrukcyjnie na dwa mniejsze połączone przegubami. Linia połączenia przebiegała prostopadle do osi mostu. Część dolnego pomostu roboczego zamocowana bliżej brzegu opierała się na dźwigarze styczeń 2012

kratowym, do którego zamocowane były dwa ww. pręty o wysokiej wytrzymałości. Dźwigar ten obciążony był masą części przybrzeżnej dolnego pomostu roboczego, masą deskowania (szalunku) płyty dolnej mostu oraz masą maszyn, urządzeń i ludzi pracujących na pomoście. Wytrzymałość prętów była tak dobrana, aby przenieść te obciążenia. Obliczenia projektowe wytrzymałości dźwigara kratowego, przenoszącego całość obciążeń części przybrzeżnej dolnego pomostu, zakładały jego pionowe ustawienie. W rzeczywistości całość podwieszonej konstrukcji nie mieściła się pomiędzy zabetonowaną uprzednio częścią dolnej płyty mostu, a betonowanym żebrowaniem fundamentów filara mostu. Konstrukcja, która zgodnie z projektem powinna być podwieszona, opierała się na żebrowaniu fundamentów filara mostu (na środkowym żebrze fundamentowym). Na rys.2 pokazano zamocowanie wózka do nawisowego betonowania mostu na segmencie startowym w dniu wypadku. Wskutek wadliwego zamontowania elementów nośnych wózka oraz błędów eksploatacyjnych doszło do awarii wózka. Pomimo tego betonowanie nie zostało przerwane, natomiast przy akceptacji projektanta wózka, kontynuowano prace, zabezpieczając jedynie prowizorycznie elementy konstrukcyjne wózka. Doprowadziło to w następstwie do zerwania prętów, na których podwieszony był dolny pomost roboczy wózka. W wyniku katastrofy ciężkiemu, zbiorowemu wypadkowi przy pracy ulegli dwaj pracownicy podwykonawcy.

Doznali oni skomplikowanych złamań kończyn dolnych, amputacji części palców kończyn dolnych oraz potłuczeń.

Ustalono, że do zaistnienia katastrofy przyczyniły się: • błąd projektowy polegający na niedopasowaniu wymiarów wózka do nawisowego betonowania do wcześniej wykonanej części mostu, • dopuszczenie do eksploatacji wózka pomimo wadliwego zamontowania i ustawienia, • przystąpienie do przesuwu wózka pomimo awarii konstrukcji, • zwolnienie siłowników łańcuchowych spinających dźwigar kratowy podtrzymujący dolny pomost roboczy (siłowniki zostały zastosowane po awarii pomostu w celu ustawienia go w prawidłowej pozycji wyjściowej), • tolerowanie przez głównego projektanta wstępnej awarii konstrukcji wózka, zgłaszanej przez pracownika nadzorującego roboty, bez osobistej wizyty i sprawdzenia stanu konstrukcji.

1a

1b

Schemat zamocowania wózka do nawisowego betonowania mostu na segmencie startowym w dniu wypadku

2

A – konstrukcja nośna wózka zamontowana na płycie mostu, B – pręt o wysokiej wytrzymałości typu „Macalloy, który uległ zerwaniu (na nim powieszony był dolny pomost roboczy), C – segment startowy mostu, D – deskowanie (szalunek) dolnej płyty mostu, E – dolny pomost roboczy, który uległ oberwaniu, F – dolny dźwigar kratowy podtrzymujący dolny pomost roboczy (odchylenie od pionu), G – ż ebrowanie fundamentów filara mostu, o które wspierał się dźwigar kratowy.

2b

Builder 39

raport 3a

3b

4a

4b

5a

5b

40 Builder

Podczas betonowania płyty nośnej ustroju wiaduktu w ciągu drogi krajowej S1 w Ogrodzonej w 2003 roku Zbrojenie wraz z deskowaniem ustroju nośnego płyty wiaduktu podparte zostało na rusztowaniu stalowym DURALOK z elementami deskowania MECANO. Dla realizacji tego zadania należało wbudować 975 m3 masy betonowej, zachowując ciągłość betonowania. W trakcie I zmiany roboczej zabudowano 130 m3 masy betonowej. Krótko po przejęciu frontu robót przez pracowników zmiany nocnej, nastąpiło zawalenie się rusztowania przy podporze pierwszej (fot. 3). Wraz z nim z wysokości około 7,5 m spadło 19 pracujących wraz ze zmontowanym zbrojeniem, wbudowaną masą betonową i znajdującymi się urządzeniami. Pracownicy doznali urazów i potłuczeń.

Niedostateczna wytrzymałość konstrukcji rusztowania spowodowana była zarówno nieprawidłowo opracowanym projektem z uwagi na nieuwzględnienie wszystkich obciążeń w obliczeniach wytrzymałościowych (nie uwzględniono sił poziomych), jak również wieloma odstępstwami od projektu podczas wykonania rusztowania pod deskowanie płyty nośnej.

Katastrofa budowlana pawilonu wystawienniczego na terenie MT w Katowicach w 2006 r.

W trakcie trwania imprezy masowej zawaliła się hala (fot. 4). Zginęło 65 osób, a ponad 170 zostało rannych.

Zniszczeniu uległa konstrukcji dachu budynku. Nastąpiło częściowe zerwanie wiązarów dachowych wraz ze stężeniami. Konstrukcja nośna obiektu – słupy – zostały odkształcone lub częściowo zniszczone. Częściowo zniszczone lub odkształcone zostały również przegrody zewnętrzne (ściany) pawilonu. Ponadto wystąpiły podłużne spękania posadzki w części północnej zniszczonego obiektu budowlanego, prostopadle do ściany podłużnej.

Powodem zniszczenia konstrukcji pawilonu były błędy konstrukcyjne i wykonawcze, a także nadmierne obciążenie dachu śniegiem. Konstrukcja hali nie spełniała norm projektowania konstrukcji stalowych. Błędy projektowe polegały na przyjęciu modelu obliczeniowego nieadekwatnego do rzeczywistego zachowania się konstrukcji.

Zastosowano wadliwe rozwiązania dotyczące elementów konstrukcyjnych hali: dźwigarów i głowic słupów, brak stężeń połaciowych i pionowych konstrukcji dachowej hali. Przyjęto zbyt

Wyniki kontroli Z nieprawidłowościami w zakresie rozwiązań wpływających na bezpieczeństwo eksploatacji obiektu inspektorzy pracy spotykają się już podczas kontroli związanych z przejmowaniem obiektów do użytkowania. Przykładowo, stwierdzany jest: • brak zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości na poziomie stropodachów – dojścia do maszynowni, zamontowanych urządzeń wymagających obsługi, konserwacji lub napraw, • brak systemu zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości nad powierzchniami przeszklonymi świetlików płaskich i kolebkowych – (wobec konieczności) konieczność czyszczenia lub odśnieżania, • brak schodni lub drabin umożliwiających dojście na dachy, stropodachy lub do pokonania różnic wysokości w konstrukcji stropodachów, • brak możliwości bezpiecznego wejścia poprzez otwory włazowe na konstrukcje stropodachów z klatek schodowych – krótkie drabiny, drabiny bez obręczy ochronnych, krótkie schody, schody bez balustrad, • gęsta zabudowa powierzchni (części) stropodachu urządzeniami (centrale, kanały wentylacyjne itp.) uniemożliwiająca skuteczne usuwanie i transportowanie śniegu do wskazanych w projekcie „punktów zrzutu śniegu” co może wpłynąć na bezpieczeństwo eksploatacji obiektu, w tym dodatkowe czasowe obciążenie konstrukcji stropodachu, • projektowanie osprzętu instalacji elektrycznej w stopniu ochrony przeciwporażeniowej nieadekwatnym do zagrożeń występujących w pomieszczeniach pracy ( gniazda, oprawy lamp, sposób poprowadzenia instalacji, lokalizacja osprzętu) – przeciwwilgociowe, przeciwwybuchowe, • projektowanie drzwi wejściowych do pomieszczeń w sposób zagrażający pracującym w nich pracownikom (usytuowanie drzwi, sposób ich otwierania).

małą nośność elementów konstrukcji do przeniesienia obciążeń dachu śniegiem. Stwierdzone błędy wykonawcze to niestaranny i niezgodny z projektem montaż konstrukcji. Nie spełniała ona wymagań norm dotyczących odbioru konstrukcji stalowych.

Katastrofa budowlana wiaduktu na odcinku Myślenice-Pcim drogi ekspresowej S7, w miejscowości Stróża, w 2006 r.

Zawaliła się konstrukcja dźwigarów (belek stalowych) budowanego wiadukstyczeń 2012

tu (fot. 5). Montaż konstrukcji stalowych dźwigarów przęseł skrzynkowych wiaduktu odbywał się według projektu organizacji montażu. Ponieważ konstrukcja została podzielona na krótsze elementy wysyłkowe (niż rozpiętości między przęsłami) konieczne było zastosowanie, w miejscach styków montażowych, tymczasowych podpór montażowych. Przyjęto do realizacji podpór system „PERI” (kolumny MULTIPROP oraz bramki HD 200). Projekt tymczasowych podpór montażowych wykonała firma „PERI”. Po ustawieniu i wyrektyfikowaniu segmentów konstrukcji miało następować spawanie styków oraz montaż poprzecznic. Montażowych styków spawanych konstrukcji nie wykonywano, natomiast poszczególne segmenty łączono śrubami (w miejscach żeber podłużnych środników belek) stanowiących dodatkowe łączniki ustalające szczelinę pomiędzy belkami, jako przygotowanie do spawania styków montażowych. W dniu wypadku, po rozpoczęciu prac, stwierdzono, że dźwigary podpory tymczasowej uległy skręceniu. Brygadzista podjął decyzję skorygowania nieprawidłowości poprzez regulację zastrzałów. W trakcie wykonywania tych czynności nastąpiło niespodziewane runięcie konstrukcji tymczasowych podpór montażowych i spoczywających na nich montowanych belek wiaduktu. Jedna osoba poniosła śmierć na miejscu, a jedna doznała potłuczeń oraz skręcenia stopy i kolana. Pozostali, znajdujący się w miejscu zdarzenia pracownicy, nie doznali obrażeń, ponieważ udało im się

Jedną z przyczyn wypadków są błędy projektowe, które wynikają najczęściej z przyjętych niewłaściwych założeń do projektu, nieprawidłowo wykonanych obliczeń wytrzymałościowych, zastosowania rozwiązań skomplikowanych w realizacji np. z uwagi na przyjętą technologię wykonania, wadliwie wykonanych ekspertyz w przypadku rozbudowy lub przebudowy obiektu. uciec w bezpieczne miejsce. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności w momencie katastrofy czynną drogą pod budowanym wiaduktem nie przejeżdżały pojazdy.

Jedną z przyczyn zdarzenia były błędy w projekcie tymczasowych podpór montażowych systemu PERI HD 200.

Nie uwzględniono dodatkowego obciążenia poziomego, nie przewidziano lub nie doszacowano oddziaływania na podpory dodatkowych sił i czynników, np. oddziaływań termicznych, powstających w wyniku rozszerzania się i kurczenia stali (różnice temperatur panujących w dzień i w nocy), sił skręcających. Nie uwzględniono także powstania dodatkowego momentu zginającego, wynikającego z 7 % spadku poprzecznego wiaduktu. Ponadto nie zapewniono właściwej poziomej sztywności skrętnej układu dwóch „bramek” płaskich podpory i zastosowano nieadekwatny do działających sił układ podparcia bocznego podpór tymczasowych.

Na etapie wykonawstwa również wy-

stąpiły nieprawidłowości, które przyczyniły się do zaistnienia katastrofy, m.in.: nie wypoziomowano podłoża pod płyty drogowe, na których posadowiono podpory, równocześnie prowadzono prace utwardzania gruntu (praca walców wibracyjnych), nie zabezpieczono podłoża pod płytami drogowymi przed wymywaniem przez opady atmosferyczne.

Odpowiedzialność nie tylko projektanta

Przytoczone przykłady pokazują odpowiedzialność projektanta i jego rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa konstrukcji, co w sposób oczywisty również wpływa na kształtowanie bezpieczeństwa pracy na budowie. Jednak katastrofy budowlane to jedynie niewielka liczba wypadków przy pracy podczas realizacji obiektów lub ich przebudowy bądź rozbudowy. Przyczyny większości wypadków w budownictwie wynikają z nieprawidłowej organizacji pracy, niewłaściwego nadzoru lub lekceważenia zagrożenia przez samych pracowników.

Elżbieta Kossakowska, Marian Liwo, Główny Inspektorat Pracy 1) Za wypadek przy pracy uważa się ujmując skrótowo - nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć.

2) Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

REKLAMA

styczeń 2012

Builder 41

raport

Gwarancja na ocieplenia?

Producenci systemów ociepleń udzielają gwarancji wyłącznie, gdy zastosuje się pełen, certyfikowany system konkretnej marki. Nie biorą natomiast odpowiedzialności za awarie na elewacji ocieplonej niesystemowymi, przypadkowo dobranymi produktami.

R

ynek ociepleń budynków w Polsce” TNS Pentor Poznań jest to dwufalowe badanie rynku systemów ociepleń w Polsce – pierwsza fala zakończyła się w sierpniu 2011 roku, a druga odbędzie się na początku 2012 roku. Analizy dokonano w oparciu o dużą próbę firm wykonawczych – w pierwszej fali zrealizowano 700 wywiadów, a w sumie roczna próba dwu fal badania obejmie 1400 ankiet.

Wykonawcy definiują system

Określenie „system ocieplenia” rozumiane jest przez wykonawców bardzo różnie. Z jednej strony interpretowany w kategoriach funkcji, jaką pełni – izolacyjnej, ochronnej, cieplnej (37%), z drugiej (30%) – jako kompletny zestaw produktów potrzebnych do ocieplenia budynku. Tylko 6% badanych firm pod pojęciem tym rozumiało produkty jednego producenta. Wyniki zebrano za pomocą tzw. pytania otwartego o definicję terminu „system ocieplenia”.

Według Wojciecha Szczepańskiego, prezesa Stowarzyszenia na rzecz Systemów Ociepleń, najniższą świadomość wagi systemowego podejścia do ocieplania, jak również znaczenia certyfikatów w obrocie materiałami budowlanymi,

42 Builder

mają małe, lokalne ekipy wykonawcze, z dużą rotacją pracowników: – Do tych wykonawców prawdopodobnie jeszcze nie dotarli producenci ETICS ze szkoleniami w zakresie technologii termoizolacji ani nasze Stowarzyszenie ze swymi działaniami edukacyjnymi. Upowszechnienie wiedzy na temat prawidłowego ocieplania budynków jest zadaniem dla całej branży. SSO stale podejmuje nowe inicjatywy w tej dziedzinie, w tym adresowane do uczniów szkół budowlanych, którzy wkrótce wejdą na rynek wykonawczy – podkreśla Wojciech Szczepański.

Co mamy na ścianach?

Tylko w 68% przypadków wykonawcy stosują do termoizolacji ścian zewnętrznych kompletne systemy ociepleń jednej marki. 32% prac ociepleniowych odbywa się z wykorzystaniem elementów składowych ocieplenia różnych marek czy producentów. Stosowanie na jednej ścianie przypadkowo zestawionych materiałów ociepleniowych jest także sprzeczne z prawem budowlanym, które dopuszcza do obrotu wyłącznie produkty z aprobatą techniczną – ale tylko 65% wykonawców wie o tym na pewno.

Ankietowani wykonawcy powszechnie deklarują w miarę świadome podejście do kwestii stosowania materiałów z certyfikatami. Większość (65%) uważa, że stosowanie materiałów służących do ociepleń bez certyfikatów jest niezgodne z prawem budowlanym. Co trzeci nie ma już takiego przekonania, mimo że w odpowiedzi na pytanie czy stosują materiały z certyfikatami wyraźna większość ankietowanych (96%) twierdzi, że z zdecydowanie lub raczej tak (odpowiednio 76% i 20%).

Deklaracje, iż z reguły pracują na materiałach posiadających certyfikaty składają nieco częściej firmy zlokalizo-

TABELA 1. Stosowanie materiałów z certyfikatem – świadomość i praktyka

Odpowiedź wykonawców:

Używamy Z REGUŁY materiałów, które posiadają certyfikaty

Używanie materiałów służących do ociepleń bez certyfikatów JEST NIEZGODNE z prawem budowlanym

Zdecydowanie tak

76%

65%

Raczej tak

20%

26%

Raczej nie

2%

5%

Zdecydowanie nie

1%

3%

Trudno powiedzieć

0%

1%

styczeń 2012

można budować standardy służące wszystkim.

Wykonawcy pod lupą

Analizując dane dotyczące przebadanych firm, należy stwierdzić, że wykonawcy specjalizujący się głównie w pracach związanych z ocieplaniem budynków stanowią 10% całości. Wyraźna większość wykonawców (90%) deklarowała wykonywanie prac ogólnobudowlanych, które łączą z wykonywaniem ocieplenia ścian zeTylko co dziesiąta przebadana firma spe- wnętrznych.

Jeśli chodzi o poziom zatrudcjalizuje się w pracach ociepleniowych. nienia, blisko połowę stanowią Przystępując do badania sądziłem, że firmy małe, w których pracuje odsetek ten będzie wyższy i że polski rydo dziewięciu pracowników nek wykonawczy szybciej będzie zmierzał (48%.). Ekipy te pracują zazwyw kierunku specjalizacji. czaj przy budowie budynków jednorodzinnych. W następnej Rafał Janowicz, szef TNS Pentor Poznań kolejności reprezentowane są przedsiębiorstwa średnie – od wane w średnich i dużych miastach, 10 do 49 pracowników (37%), a następniż te funkcjonujące na obszarach wiej- nie duże – liczące powyżej 50 pracowskich i w małych miastach, natomiast ników (15%).

Zasadniczo wykonawcy deklarują w porównaniu do innych województw najrzadziej w województwie podlaskim kompleksowe podejście do prac ociepleniowych, czyli wykonują całość prac i mazowieckim. związanych z ociepleniem i malowaniem budynków. Tym niemniej część W kierunku standardu Według słów Rafała Janowicza, preze- wykonawców instaluje ocieplenia sa TNS Pentor Poznań, raport „Rynek w rozbiciu na poszczególne czynności, ociepleń budynków w Polsce” to krok takie jak: kładzenie tynków zewnętrzw kierunku budowy standardów po- nych, malowanie tynków, ocieplanie miarowych dla branży ETICS w Polsce, fundamentów stropów i podłóg. Ogólktóre byłyby powszechnie akceptowane nie prace związane z całościowym ocieprzez rynek jako rzetelne źródło danych planiem budynków, wraz z malowana temat sytuacji i trendów panujących niem tynków stanowią w przebadanych w tym sektorze. Udział w pracach nad firmach największy udział w pracach projektem przedstawicieli Stowarzy- wykonywanych w ciągu roku pod szenie na Rzecz Systemów Ociepleń względem wartościowym. jest przejawem dojrzałości branży i rooprac. Joanna Ryńska snącej świadomości, że konkurując TABELA 2. Metodologia badania „Rynek ociepleń budynków w Polsce”

WYKONAWCY Technika badania

wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo (CATI)

Termin badania

I FALA: 27 lipca – 19 sierpnia 2011

Dobór próby

kwotowo – losowy Badanie realizowano w całej Polsce. I część badania (N=300) realizowano na próbie losowej, w celu możliwości poznania struktury firm wykonujących prace ociepleniowe. Na pozostałej próbie (N=400) nałożono kwotę na typ budynku, w których realizowane są prace (niemieszkalne vs mieszkalne).

Definicja próby

Wykonawcy firm: specjalistycznych, dla których wykonywanie ociepleń ścian zewnętrznych i tynków zewnętrznych jest głównym przedmiotem działalności lub firm ogólnobudowlanych, wykonujących także tynki zewnętrzne i ocieplenia ścian zewnętrznych. Prace ociepleniowe były wykonywane m.in. w 2010 r. Respondentami były osoby, które mają wpływ na wybór materiałów do wykonywania ociepleń.

Wielkość próby

I FALA N=700

styczeń 2012

Wojciech Szczepański

Prezes Zarządu Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

Decydując się na ocieplenie budynku, trzeba pamiętać, że producenci systemów ociepleń udzielają gwarancji wyłącznie, gdy zastosuje się pełen, certyfikowany system konkretnej marki. Nie biorą natomiast odpowiedzialności za awarie na elewacji ocieplonej niesystemowymi, przypadkowo dobranymi produktami. A niestety – w przypadku zestawów „składaków”, prawdopodobieństwo wystąpienia awarii jest wysokie. W praktyce potem koszty naprawy elewacji zwykle pokrywa inwestor, ponieważ od wykonawcy bardzo trudno jest uzyskać rekompensatę za wadliwe działanie ocieplenia.

Rafał Janowicz

Prezes Zarządu TSN Pentor Poznań

Niewielka część wykonawców spontanicznie kojarzy termin „system ociepleń” z używaniem zestawu produktów jednego producenta.

Zastanawiać się można, czy rzeczywiście „systemowość” słabo tkwi w świadomości badanych, czy też być może jest to dla nich oczywiste. Szczególnie, że zdecydowana większość firm wykonawczych stosuje systemy jednej marki w pracach ociepleniowych. Odpowiedzi na to pytanie będziemy szukać w kolejnej fali badania.

Piotr Ciborowski

Członek Zarządu Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń

Raport z fali inicjującej badanie TNS Pentor Poznań to krok do stworzenia pełnego obrazu rynku ociepleń w Polsce, ze względu na udział w projekcie zarówno firm producenckich, jak i wykonawczych, w tak dużej skali. Wspierając to przedsięwzięcie liczymy, że branża będzie mogła w pełni monitorować swój rozwój, przewidywać kierunek zmian i śledzić wiodące trendy. Taka wiedza jest niezbędna do sprostania potrzebom rynku: inwestorów, wykonawców, użytkowników i mieszkańców ocieplonych domów i budynków.

Builder 43

styczeń 2012

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk str. 52

dla budownictwa

Builder

Oprogramowanie

dodatek specjalny miesięcznika

2012

Projektuj jeszcze bardziej efektywnie z najnowsz¹ wersj¹ programu ZWCAD! Parametryzacja Automatyczne tworzenie u³amków Punkt charakterystyczny M2P Obs³uga plików ECW Eksport DWG do PDF Style wizualne Wiele innych funkcji...

Do programu dostêpnych jest wiele aplikacji dodatkowych przeznaczonych dla architektów, geodetów, projektantów dróg, konstruktorów i in¿ynierów z innych bran¿.

www.DobryCAD.pl Us³ugi Informatyczne “SZANSA” Gabriela Ciszyñska-Matuszek Autoryzowany Dystrybutor programu ZWCAD www.szansa.net.pl biuro@szansa.net.pl

Biuro Bielsko-Bia³a:  33 307 01 95  33 488 07 20  33 470 65 18 Biuro £ódŸ:  42 307 01 96

Wsparcie techniczne:  33 474 04 03  pomoc@szansa.net.pl

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz - prezentowanym poniżej - sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa.

INFORMACJE Z RYNKU IT

Athenasoft – program kosztorysowy Norma Expert

48

Jest to najnowszy program do kosztorysowania. Obok funkcjonalności typowych dla tego typu aplikacji, zawiera szereg rozwiązań niespotykanych wcześniej, np. mechanizm sygnalizujący błędne wyrażenia przedmiarowe, inteligentne autouzupełnianie, edytor katalogów własnych, możliwość edytowania wszystkich elementów wydruku i sprawdzania na bieżąco efektów tych zmian, import plików w formacie ifc pozwalający na komunikację z większością aplikacji typu BIM itp. Warto wskazać, że w przedmiarze (obok podanych wcześniej funkcjonalności nietypowych) znaczne ułatwienie stanowią: import obmiarów z PDA i plików tekstowych, wbudowany moduł „Wykopy”, obsługa wielopoziomowych struktur sum czasowych. W kosztorysie głównym także występują cechy nietypowe, np.: możliwość definiowania własnych filtrów wyszukiwania, wersjonowanie kosztorysów, generowanie wykresów. Cechy wyróżniająca programu to także nowoczesny interfejs z panelami zastępującymi stare okna dialogowe; baza katalogowa z nowymi katalogami zawierającymi normy zużycia RMS; zautomatyzowana współpraca ze wszystkimi bazami cenowymi dostępnymi na rynku; zaawansowane rozwiązania tworzenia wydruków i wykresów oraz współpraca z innymi aplikacjami.

Intense – Intense Platform

Zintegrowana platforma INTENSE Busieness Intelligence jest kompleksowym, wielofirmowym systemem klasy BPM, do procesowego zarządzania przedsiębiorstwem. Umożliwia tworzenie zaawansowanych, dopasowanych do potrzeb przedsiębiorstwa, rozwiązań operacyjno-analitycznych. Wspiera procesy obiegu i archiwizacji zadań i dokumentów, zarządzania i controllingu projektów, kosztorysowania i budżetowania, zarządzania bazą sprzętu i transportu, harmonogramowania i rozliczania zasobów, raportowania i analiz. Może zostać zintegrowana z innym oprogramowaniem. Elastyczność w tworzeniu i obsłudze różnorodnych procesów zapewnia dostosowanie do bardzo różnych potrzeb, często indywidualnie występujących u klientów. Funkcjonalności realizowane są w poszczególnych modułach, może więc nastąpić wdrożenie częściowe lub etapowe. Platforma umożliwia m.in. pełne zarządzanie wszelką dokumentacją rejestrowaną w firmie oraz procesami ogólnofirmowymi i dedykowanymi; aktualną analizę kosztów; bieżącą kontrolę prowadzonych prac; łatwe archiwizowanie; szybką weryfikację itd. Główną zaletą Platformy jest przejrzysty i intuicyjny interfejs przy zachowaniu zaawansowanych narzędzi i pełnej elastyczności, zaś innowacyjność produktu polega na możliwości własnoręcznego dostosowania go do potrzeb obsługi procesów w firmie – proces budowy formularzy nie wymaga doświadczenia programistycznego.

Orgadata – LogiKal®

Jest to program do projektowania okien i fasad z aluminium i stali, przeznaczony dla producentów ślusarki otworowej i fasad opartych na systemach profili aluminiowych i stalowych. Umożliwia on realizację przygotowania dokumentacji projektowej wraz z wyceną, dokumentacji produkcyjnej, CE i ZKP; sprawdzenia statyki; przygotowania dokumentacji wykonawczej; przygotowania plików sterujących do maszyn sterowanych numerycznie; oznaczenia i identyfikacji elementów w produkcji w oparciu o technologię kodów kreskowych; przeliczania współczynnika Uw dla konstrukcji; zliczania czasów produkcyjnych i montażowych; wymiany danych w środowisku CAD; wsparcia procesów projektowania 3D dla zewnętrznych edytorów CAD.

Rozwój programu odbywa się w oparciu o wprowadzenie nowych rozwiązań w dziedzinie konstrukcji aluminiowych i stalowych, w ścisłej współpracy z producentami tych systemów. Podobnie rozwój interfejsów dla maszyn sterowanych numerycznie odbywa się w porozumieniu z ich producentami.

Program zapewnia m.in. niezależność używanych systemów profili oraz wprowadzanie indywidualnych rozwiązań obiektowych. Stanowi kompleksowe wyposażenie stanowiska projektanta i oferenta w oparciu o jeden program oraz daje możliwość pracy w sieci poprzez zdalny dostęp.

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 Jest to program do kosztorysowania w budownictwie zintegrowany z platformą BIM. Stanowi innowację wprowadzoną w roku 2011 – jest to pierwszy polski system do kosztorysowania wykorzystujący technologię BIM i integrujący projektowanie i kosztorysowanie, na razie na poziomie kalkulacji szczegółowej. Automatyzuje i znacznie skraca drogę od projektu do kosztorysu, co przekłada się na redukcję kosztów inwestycji budowlanej.

Przeznaczony jest dla inwestorów, zespołów projektowych architektów, konstruktorów i kosztorysantów pracujących w technologii BIM. Program jest niezależny od konkretnej platformy projektowej.

Umożliwia wizualizację modeli wirtualnych oraz ich prezentację z uwzględnieniem struktury wprowadzonej przez projektantów oraz typy, strefy i warstwy. Daje też możliwość wykorzystania przedmiarów bezpośrednio z danych BIM zapisanych w formacie IFC. Prototypowa wersja systemu została przekazana do testowania i oceny do Komisji Szkolenia i Informatyki przy Małopolskim Oddziale PZITB, który udzielił systemowi rekomendacji – wskazano m.in. nietypowe możliwości przeglądarki modeli wirtualnych BIM Vision. Przeglądarka ta dostępna jest nieodpłatnie na stronie producenta.

Comarch – system ERP Comarch CDN XL

Jest to system klasy ERP, stanowiący nowoczesne narzędzie dla firm pragnących usprawnić procesy biznesowe na każdym szczeblu zarządzania. W sektorze budowlanym system wybrało już kilkaset firm. Moduły programu wspierają każdy obszar działalności firmy. Funkcjonalności operacyjne łączą się z narzędziami do analizowania. W budownictwie ważne będą m.in. zarządzanie projektami, zarządzanie zaopatrzeniem, analizy biznesowe, zarządzanie produkcją czy wsparcie dla sieci sprzedaży materiałów budowlanych.

Zastosowane rozwiązania branżowe stworzone są na bazie wiedzy dziedzinowej i zostają dostosowane do specyfiki firmy zależnie od profilu działalności.

System obejmuje także nowoczesne narzędzia internetowe oraz rozwiązania mobilne i efektywny obieg dokumentów elektronicznych. Zaletą docenianą przez klientów jest największa w Polsce sieć partnerów wdrażających oraz możliwość wynajmu w systemie abonamentowym.

Szansa – ZWCAD Standard/Professional

Jest to oprogramowanie do komputerowego wspomagania projektowania. Umożliwia pracę zarówno w 2D jak i 3D. Stanowi nowoczesne i wydajne narzędzie dla nowoczesnego projektanta, stanowiące doskonałą alternatywę cenową dla drogich systemów CAD, przy zachowaniu wysokiej stabilności. Bardzo ważną cechą jest niezwykle intuicyjny i przejrzysty interface. Program jest kompatybilny z najnowszym formatem zapisu plików DWG, co pozwala na bezproblemową komunikację z innymi systemami CAD. Program można uzupełniać coraz większą liczbą nakładek i aplikacji wspomagających, przystosowanych do potrzeb konkretnych branż (instalacje, instalacje zewnętrzne, mechanika, architektura, projektowanie dróg , geodezja itd.). Kilka razy w roku pojawiają się też aktualizacje – m.in. w roku 2011 pojawiła się możliwość projektowania parametrycznego.

Jedną z największych zalet programu jest bardzo wygodny sposób licencjonowania – użytkownik może wybrać klucz sprzętowy USB lub kod programowy i przenosić licencję między stanowiskami.

SIMPLE – SIMPLE.BUD

Jest to kompleksowa platforma informatyczna dla firmy budowlanej realizującej prace w systemie projektowym. Główne zadania to zarządzanie i budżetowanie projektami oraz budżetowanie działalności firmy. Program jest zintegrowany z innymi systemami klasy ERP. Wspiera w zakresie wymiany dokumentów, identyfikacji kosztów czy rejestracji pracy oraz pomaga redukować błędy wynikające z nieaktualnej informacji. Zawiera zintegrowane narzędzia do analiz biznesowych i udostępnia kilka kanałów informowania o postępach prac.

Zawiera funkcje dedykowane specjalnie dla branży budowlanej, przez co daje możliwość pełnego obsłużenia procesu realizacji kontraktu: od etapu ofertowania i kosztorysowania, poprzez budżetowanie, rejestrację umów oraz ewidencję realizacji, aż po controlling i końcowe rozliczenie inwestycji. Program integruje prace poszczególnych działów firmy w jednym środowisku. Umożliwia wykorzystanie używanych narzędzi branżowych, dzięki czemu powstaje centralna baza wiedzy o prowadzonej działalności. Cechuje się otwartością i elastycznością, co wynika z zastosowania do jego budowy powszechnie akceptowanych standardów i interfejsów. Może być bardzo łatwo rozwijany, a w trakcie wdrożenia wzbogacany o nowe obszary funkcjonalne.

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

INFORMACJE Z RYNKU IT

Datacomp – ZUZIA BIM

49

SPECBUD - rysunki DXF

Dominik Tylczyński

PERSONALIA

INFORMACJE Z RYNKU IT

Znany producent oprogramowania dla budownictwa - firma SPECBUD s.c.

Gliwice - wzbogacił swoją ofertę o moduły umożliwiające sporządzanie rysunków wykonawczych konstrukcji żelbetowych - belek żelbetowych, schodów płytowych i fundamentów. Pozwalają one na wydruk rysunku bezpośrednio z programu na podstawie wcześniej wykonanych w nim obliczeń, albo zapisanie rysunku w pliku DXF lub przesłanie bezpośrednio do programu typu CAD i zapisanie w pliku DWG. Oferta SPECBUD s.c. zawiera aktualnie ponad dwadzieścia programów do projektowania konstrukcji żelbetowych, drewnianych, stalowych, murowych, fundamentów oraz wykonywania obliczeń statycznych i zestawień obciążeń. Pakiet programów SPECBUD stanowi grupę sprawnych i przyjaznych narzędzi, które sprawdzają się w projektowaniu obiektów małych i średnich oraz w analizie większych ustrojów.

Dominik Tylczyński objął stanowisko Dyrektora Konsultingu w firmie itelligence sp. z o.o. Do zespołu dołączył 1 grudnia 2011 roku – wcześniej współpracował z firmą jako konsultant zewnętrzny.

Będzie odpowiadał za projekty wdrożeniowe SAP. Do jego zadań należeć będzie planowanie, przydzielanie zasobów do projektów oraz ich monitorowanie.

Dominik Tylczyński jest absolwentem Polsko-Francuskiej Szkoły Nowych Technik Informacyjno - Telekomunikacyjnych. Od 1995 roku zajmuje się wdrożeniami zintegrowanego systemu informatycznego SAP w modułach gospodarki materiałowej (SAP MM) oraz gospodarki magazynowej (SAP WM). Posiada liczne certyfikaty, w tym SAP Supply Chain Management - Procurement, SAP Supply Chain Management - Logistics Execution, a także SAP Exchange Infrastructure & Integration oraz SAP ABAP Development.

bonzai3d od firmy Szansa

Firma Szansa przedstawia interesujące rozwiązanie z dziedziny modelowania 3D. bonzai3d to prosty, intuicyjny w obsłudze program umożliwiający modelowanie i przelewanie wszelkich pomysłów bezpośrednio na model 3D. Początkowe szkice mogą być w prosty sposób rozwijane do solidnych geometrii, które stają się podstawą do rysowania konstrukcji.

Wśród wielu ciekawych funkcji, program oferuje m.in. fotorealistyczny rendering (dodatkowo dostępny jest też wtyczka wspomagająca RenderZone), animacje oraz druk 3D. Pozwala pracować zarówno na powierzchniach, jak i na bryłach. Zawiera znaczną ilość elementów pogrupowanych w gotowych bibliotekach np. schody, dachy, okna itp. Bez problemu można także np. zajrzeć do wnętrza zaprojektowanego domu, przecinając go wybranymi płaszczyznami.

W styczniu 2012 roku program bonzai3d jest dostępny w ramach oferty specjalnej w pakiecie promocyjnym razem z aplikacją pdf2cad. Jest to konwerter wektorowych plików pdf do formatu dxf, który następnie można obrabiać w programie CAD (np. ZWCAD). Pakiet bonzai3d z pdf2cad stanowi doskonałe i funkcjonalne narzędzie, umożliwiające projektowanie jeszcze szybciej i sprawniej niż dotychczas.

LogiKal® - nowa wartość dodana

Firma Orgadata udostępniła najnowszą wersję programu LogiKal 7.1 – docenianego przez profesjonalistów narzędzia do projektowania stolarki otworowej i fasad z aluminium.

Wśród nowości pojawiły się funkcje exportu dxf 3D oraz rozszerzona karta CE produktu. Dodano możliwość sterowania przelotowymi centrami obróbczymi. Poprawiono komfort pracy poprzez otwarty generator raportów, który umożliwia integrację programu z systemami ERP lub finansowo-księgowymi w przedsiębiorstwach. Dzięki temu LogiKal może być czynnikiem integrującym procesy w zakładach produkcyjnych oraz doskonałym narzędziem do budowania przewagi konkurencyjnej – zatem stale poszerza grono użytkowników.

Das erste CAD für Ingenieurs

Oddział w Gdyni, ul. Kłajpedzka 3B/3, tel. 58 511 01 61, www.card.pl

50

jest to niezależne i kompleksowe narzędzie CAD wspomagające projektowanie infrastruktury lądowej i opracowania geodezyjne. w najnowszej wersji 8.4PL wśród programów pracujących w 3D wyróżnia się niezwykłą dynamiką i efektywnością. Obsługa chmury punktów zawierającej nawet kilka miliardów punktów, opracowywanie NMT z milionami trójkątów, nawet 32 tys. osi trasowania, 300 rastrów w projekcie - nie stanowią już problemu. Istotną cechą programu jest automatyzacja wykonywanych prac. Dostępne funkcje pozwalają na automatyczną konstrukcję przekrojów poprzecznych z bilansem mas ziemnych czy też optymalizację przebiegu niwelety (niweleta minimalna) według ustalonych przez projektanta odpowiednich parametrów. zawiera też liczne narzędzia do skomplikowanych analiz i obliczeń. Przykładem może być analiza pasma widoczności, kontrola dynamiki jazdy kolejowej czy obliczenia hydrauliki sieci kanalizacyjnej.

Zobacz, co jeszcze oferuje wersja v.8.4PL. Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Oprogramowanie do projektowania konstrukcji geotechnicznych

Nowy program:

Nasypy zbrojone Program ma zastosowanie do analizy nasypów zbrojonych.

POL-AQUA wdraża Comarch CDN XL za 1,2 mln zł

„POL-AQUA” S.A., znaczny gracz na rynku budownictwa inżynieryjnego, należący do jednej z największych na świecie grup budowlanych ACS, wdraża system ERP – Comarch CDN XL. Firma wykorzystywała oprogramowania Comarch CDN XL w centrali, przede wszystkim w zakresie księgowości oraz w obszarze kadrowo-płacowym. Celem korporacji jest obecnie wdrożenie zaawansowanego systemu, który oprócz dotychczasowych obszarów, obejmie także ewidencję projektów, rozliczanie i budżetowanie na budowach, raportowanie korporacyjne oraz pod kątem Giełdy Papierów Wartościowych. Koszt wdrożenia wyniesie 1,2 mln zł, a jego zakończenie planowane jest na kwiecień 2012 roku.

PERSONALIA

Piotr Ukowski

Jest specjalistą branży IT z dużą praktyką w zakresie zarządzania projektami, zarządzania zasobami ludzkimi i planowania strategicznego. Od 15 lat zajmuje się produkcją oprogramowania wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem. Jest współzałożycielem i prezesem zarządu firmy INTENSE GROUP, oferującej rozwiązania z zakresu Business Intelligence oraz zarządzania projektami. Do 2006 roku kierował rozwojem czołowych polskich systemów ERP. Obecnie specjalizuje się w systemach optymalizujących organizację pracy i controlling.

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa

wersja 13

INFORMACJE Z RYNKU IT

Już po raz szósty z rzędu w ramach poznańskich targów BUDMA pojawi się przestrzeń przygotowana wyłącznie z myślą o architektach i projektantach – ARCHISPACE BUDMA 2012. Od 24 do 27 stycznia 160m2 powierzchni wypełni się nowinkami ze świata technologii informatycznych CAD, kilkudziesięcioma miejscami szkoleniowymi, punktami konsultacyjnymi producentów z branży budowlanej oraz gigantyczną bazą bezpłatnych bibliotek CAD. W samym centrum ARCHISPACE BUDMA powstanie Akademia Efektywnego Projektowania. Dla osób, które chcą poszerzyć swoją wiedzę i warsztat oraz poznać najnowsze trendy i technologie projektowe – przygotowano na każdy dzień 16 krótkich szkoleń na żywo. Po każdym z nich uczestnicy otrzymają certyfikat, który jednocześnie będzie przepustką do gigantycznej bazy pokazów online.

Jak co roku, każdy gość strefy ARCHISPACE otrzyma unikatową płytę przygotowaną specjalnie i dostępną wyłącznie w czasie targów. Na płycie znajdzie się m.in.: biblioteka 40 tys. rysunków CAD, materiały informacyjne i prezentacyjne, biblioteka rysunków typowych 3D oraz materiały szkoleniowe dla wybranych systemów CAD. www.archispace.pl

REKLAMA

ARCHISPACE BUDMA 2012

Programy według Eurokodów civil engineering software

mmgeo.pl

Program MES 2D i 3D do analizy zagadnień geotechnicznych i tunelowania.

Wyłączny dystrybutor w Polsce:

MMGEO ul. Relaksowa 33/110 02-796 Warszawa

tel.: +48501700981 tel./fax.: +48226482787 email: info@mmgeo.pl51

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk

PREZENTACJA Z OKŁADKI

J

uż w tym roku Polska będzie gospodarzem jednego z najważniejszych wydarzeń sportowych - europejskich mistrzostw w piłce nożnej UEFA EURO 2012. Bardzo ważną rolę w tym święcie wielbicieli piłki nożnej odgrywają stadiony, które na czas rozgrywek stają się „świątyniami sportu”. Na całym świecie można znaleźć wiele konstrukcji, które stały się ikonami nowoczesnego budownictwa: stadion na Wembley, stadiony olimpijski Khalifa w Katarze czy „Ptasie gniazdo” w Pekinie.

Te i wiele innych stadionów łączy jedno - zostały zaprojektowane z wykorzystaniem oprogramowania Tekla Structures. W lipcu 2011

roku dołączył do tej grupy nowy stadion PGE Arena w Gdańsku.

Konstrukcja stalowa stadionu została wykonana przez firmę Martifer z Gliwic na podstawie dokumentacji projektowej autorstwa konsorcjum RKW - Rhode, Kellerman, Wawrowsky GmbH & Co.KG. Martifer jest członkiem międzynarodowej grupy, która swoją główną siedzibę ma w Portugalii. Zlokalizowana w Gliwickiej Strefie Przemysłowej jednostka firmy jest jednym z trzech oddziałów produkcyjnych grupy. Na swojej hali produkcyjnej (o powierzchni ok. 22 000 m2) i z roczną zdolnością produkcyjną ok. 10 000 ton, jest w stanie realizować wszelkie typy projektów w całej Europie.

Tekla Structures to innowacyjne narzędzia do dokładnego modelowania, detalowania oraz generowania bezbłędnej dokumentacji, które pozwoliły zaprojektować stadion PGE Arena jako bursztyn reprezentujący Gdańsk na całym świecie. dr inż. Tomasz Olszewski, inż. Janusz Majcher, inż. Sylwester Faliński Tekla Structures

Jako podstawowego narzędzia pracy do tworzenia dokumentacji warsztatowej dla konstrukcji stalowych wytwarzanych w fabryce, firma Martifer używa oprogramowania Tekla Structures (rys.1). Jest to samodzielne oprogramowanie do Modelowania Informacji o Budynku (ang. BIM - Building Information Modeling) o najwyższym poziomie kontroli projektowania i produkcji.

Tekla Structures zapewnia dokładne, dynamiczne środowisko 3D, które może być współdzielone przez wykonawców, inżynierów strukturalnych, konstruktorów i inwestorów. Jest ono przeznaczone nie tylko dla konstrukcji stalowych, posiada również najefektywniejsze na rynku, kompletne rozwiązania dla prefabrykatów i elementów zbrojonych na budowie.

Stadion

Rys.1. Widok stadionu PGE Arena podczas realizacji (2010 rok) oraz jako model Tekla Structures.

52

Przeznaczony dla 42 000 kibiców stadion w Gdańsku swoim kształtem nawiązuje do bursztynu, a elementy konstrukcji (dźwigary i płyty) zachowują się jak wręgi statku. Jest to konstrukcja łącząca w sobie różne materiały: stal, żelbet jak rów-

nież nowoczesny poliwęglan. Wykorzystano go do wykonania płytek pokrywających fasadę, pozwalając urzeczywistnić koncepcję architekta (prof. Wojciech Grabianowski).

Na stadionie znajdują się 82 dźwigary, z czego każdy o masie ok. 65 ton (rys. 2 i 3). Całość konstrukcji stalowej realizowanej przez firmę Martifer ma masę 3 900 ton.

Praca zespołu projektowego

Prace nad projektem Areny były prowadzone od listopada 2009 do czerwca 2010. Przy modelowaniu z wykorzystaniem oprogramowania Tekla Structures brał udział zespół pięciu osób. Program ten wyróżnia się na rynku BIM unikatowym sposobem zapisu bazy danych, co wpływa na małe rozmiary plików.

Umożliwiło to bezproblemową pracę zespołu w trybie „wielu użytkowników”, który polega na równoległym modelowaniu konstrukcji przez kilka osób jednocześnie.

Przez współdzielenie aktualnych informacji tryb ten pozwala uniknąć błędów i wielokrotnie przyspiesza powstawanie modelu konstrukcji i wydanie dokumentacji. Jednym

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Rys. 2. Dżwigary stadionu wraz z widoczną konstrukcją wsporczą, wykorzystywaną podczas montażu.

Rys. 3. Element konstrukcji dźwigara wraz z blachą węzłową stężeń oraz „stolikami“ do mocowania okładziny poliwęglanowej w modelu Tekla Structures.

z celów zespołu projektowego było zamodelowanie geometrii dźwigarów stadionu, wraz z ich rozmieszczeniem na obwodzie korony zgodnie z projektem wykonawczym.

Oprócz modelu strukturalnego w Tekla Structures wykonano niezbędną dokumentację warsztatową i montażową dla elementów wysyłkowych w postaci rysunków pojedynczych elementów, rysunków

Z wykorzystaniem oprogramowania Tekla Structures zaprojektowane zostały takie stadiony jak: stadion na Wembley, stadiony olimpijski Khalifa w Katarze czy „Ptasie gniazdo“ w Pekinie. W lipcu 2011 roku dołączył do tej grupy nowy stadion PGE Arena w Gdańsku.

złożeniowych czy rysunków zespołów. Dodatkowo oprogramowanie wykorzystywane jest do generowania raportów, które zostały zoptymalizowane do potrzeb grupy Martifer. Tworzono m.in. listy elementów i komponentów, listy śrub czy listy materiałowe do zamówienia materiałów hutniczych oraz złącznych na potrzeby realizacji projektu. Raporty wykorzystywano również do tworzenia planów fabrykacji oraz zarządzania produkcją. Tekla Structures posiada również możliwość zapisu informacji o elementach modelu w plikach NC. Program wspiera technologię scribing-u, pozwalającą m.in. nanieść bezpośrednio na elementy konstrukcji obrysy miejsc połączeń, co jest pomocne podczas montażu na budowie. Martifer w Gliwicach wyposażony jest w najnowocześniejszy sterowany numerycznie sprzęt CNC: wypalarki, sprzęt do wiercenia i cięcia blach oraz profili. Zespół projektowy mógł w szybki sposób

Przy tak dużej i skomplikowanej konstrukcji niezbędne okazało się zlecenie wykonania niektórych elementów podwykonawcom. Dzięki dokumentacji rysunkowej wygenerowanej na podstawie modelu Tekla Structures było pewne, że wszystkie elementy będą do siebie pasowały. Przy współpracy z innymi osobami biorącymi udział w procesie powstawania konstrukcji niezbędne jest odpowiednie narzędzie pozwalające na łatwą wymianę informacji. W celu wsparcia kierownictwa budowy oraz ekip montażowych firma Martifer wykorzystywała możliwość przedstawienia modelu jako stronę internetową (Tekla Web Viewer), a od początku 2011 roku korzysta z darmowego oprogramowania Tekla BIMsight.

Program ten (do ściągnięcia ze strony www.teklabimsight.com) jest profesjonalnym, bazującym na modelach, rozwiązaniem do komunikacji i zarządzania projektem.

Równocześnie z głównym projektem tworzony był projekt konstrukcji wsporczej niezbędnej podczas montażu wręg stadionu. Masa konstrukcji tymczasowej wyniosła ok. 1400 ton. Wykorzystanie środowiska 3D Tekla Structures, pozwalającego na ukazanie projektowanej konstrukcji tak jak będzie wyglądała w rzeczywistości

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

Wszechstronność oprogramowania Tekla Structures

Stadion PGE Arena w Gdańsku to nie pierwsza konstrukcja, do której Martifer wykorzystał oprogramowanie Tekla Structures. Zostało ono wykorzystane do konstrukcji wiaduktów czy mostów (np. w Międzyrzeczu, Płocku, Mszanie), hal przemysłowych (np. Jelcz w Laskowicach, SGG Polska w Dąbrowie Górniczej), lotniska w Warszawie i wielu innych. Ta różnorodność przeznaczenia i multi-materiałowość konstrukcji jest najlepszym dowodem na wszechstronność tego oprogramowania.

dr inż. Tomasz Olszewski – Construsoft inż. Janusz Majcher – Martifer inż. Sylwester Faliński – Martifer

PREZENTACJA Z OKŁADKI

Współpraca

oraz narzędzi do kontroli kolizji, przełożyło się na dokładne dopasowanie obu konstrukcji unikając konfliktów i kosztownych niespodzianek na placu budowy (rys. 4).

Rys. 4. Dokładne środowisko 3D Tekla Structures pozwala na szybką pracę i uniknięcie błędów w konstrukcji.

Construsoft Sp. z o.o. ul. Wilczak 16A; 61-623 Poznań tel.: 61 826 00 71 info@construsoft.pl, www.construsoft.pl

PROMOCJA

przekazać dane wprost do działu produkcji. Każdy rodzaj opisanej powyżej dokumentacji jest bezpośrednio sprzężony z modelem 3D Tekla. Informacje o elementach konstrukcji są więc zawsze aktualne, co pozwala uniknąć błędów i śledzić zmiany wprowadzone przez różnych użytkowników.

53

Jakie korzyści z ERP? FORUM EKSpertów branży IT dla budownictwa

Wiele przedsiębiorstw z branży konstrukcyjno-budowlanej funkcjonuje w modelu projektowym, który wymaga skutecznych narzędzi informatycznych przede wszystkim w obszarze zarządzania kontrolą kosztów projektu, planowania i śledzenia postępów, zarządzania ryzykiem i prowadzenia księgowości projektu. O korzyściach z wdrożenia tego typu rozwiązań opowiadają przedstawiciele firm dostarczających systemy ERP.

54

Marek Suszczyk Dyrektor Generalny Exact Software Poland Sp. z o.o.

Przedsiębiorstwa korzystające z systemów ERP mogą poczynić znaczne oszczędności.

Systemy klasy ERP, wspierające działalność przedsiębiorstwa, stały się na tyle uznanym standardem, że obecnie trudno wyobrazić sobie efektywnie działającą firmę, także z branży budowlanej, bez takiego systemu. ERP zbierają istotne dla każdej firm informacje m.in. obrazujące stany magazynowe, zużycie materiałów, stan kadr czy status płatności. Nowoczesne systemy ERP umożliwiają też pobieranie danych z maszyn lub urządzeń pomiarowych. To wsparcie może okazać się szczególnie cenne w dotrzymaniu harmonogramu robót budowlanych – działania można zaplanować z uwzględnieniem wszelkich istotnych informacji.

Zgromadzone przez system dane ułatwiają zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa, pomagają też w tworzeniu strategii działań, przy

ustalaniu planów realizacji projektów i szacowaniu kosztów. Połączenie wszystkich dostępnych informacji w systemie do zarządzania projektami, daje dodatkowo możliwość bezbłędnego prowadzenia każdej inwestycji. Przedsiębiorstwa działające w branży budowlanej, korzystające z systemów ERP mogą poczynić znaczne oszczędności czasu, materiałów i kosztów, zyskując zarazem kontrolę nad pracami różnych działów firmy.

Marcin Taranek Prezes Zarządu IFS CEE Sp. z o.o.

ERP to integracja zarządzania projektami, majątkiem i infrastrukturą z zarządzaniem kontraktami sprzedaży, zarządzaniem pracownikami oraz analizą zarządczą.

Systemy klasy ERP umożliwiają firmom z sektora konstrukcyjno-budowlanego zarządzanie na każdym etapie cyklu życia projektu w ramach jednego, zintegrowanego rozwiązania. Rozwiązania te umożliwiają szczegółową kontrolę

projektów, na każdym etapie ich realizacji. Funkcjonalność planowania i prognozowania przyczynia się do wzrostu efektywności i poprawy kontroli w codziennym funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Kolejne korzyści z zastosowania systemu klasy ERP to integracja zarządzania projektami, majątkiem i infrastrukturą z zarządzaniem kontraktami sprzedaży, zarządzaniem pracownikami oraz analizą zarządczą.

Zaprojektowany specjalnie dla sektora konstrukcyjno-budowlanego system IFS Applications zapewnia rozbudowaną funkcjonalność do zarządzania kontraktami, która obsługuje cały cykl życia kontraktu – od fazy zapytań ofertowych, szacowania i składania ofert, poprzez etap realizacji kontraktu, kończąc na odbiorze i rozliczeniu. Ponadto rozwiązanie pozwala kontrolować odchylenia, co jest istotne dla zapewnienia zyskowności. W miarę jak dane projektowe ewoluują, wszystkie zaangażowane podmioty otrzymują aktualne informacje, które pozwalają im śledzić zmiany realizacji projektu. IFS Applications zapewnia bezpieczne zarządzanie ryzykiem rozciągające się poza etap składania ofert i umożliwiające reagowanie na każdą sytuację.

Rozwiązanie obsługuje wiele języków oraz lokalnych regulacji podatkowych, co jest szczególnie istotne dla firm prowadzących działania w skali globalnej.

W Polsce klientami IFS w sektorze konstrukcyjno-budowlanym są m.in. PRM Mosty Łódź SA i Mostostal Zabrze Holding SA.

Zbigniew Rymarczyk Wiceprezes Zarządu Comarch SA

Dzięki wsparciu systemu klasy ERP wiele działań operacyjnych może odbywać się „w tle”.

Być albo nie być firmy budowlanej, która uczestniczy w przetargach i realizuje inwestycje w drodze projektów, zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich to sprawne zarządzanie harmonogramami (w tym umowami i wszelką dokumentacją) oraz ciągły nadzór nad realizacją budżetów. Działania te w znacznym stopniu można usprawnić poprzez wdrożenie dobrego, zintegrowanego systemu zarządzania klasy ERP. Narzędzie powinno móc w łatwy sposób pobierać dane z programów kosztorysowych, a tym samym wpierać wykonawców w przygotowaniu budżetów RMS (robocizna, materiały, sprzęt). Kierownicy budów, bezpośrednio z placu budowy muszą mieć dostęp do informacji nt. dostępności zasobów sprzętowych, tak by w razie konieczności planować ich pracę na różnych odcin-

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Przemysław Gnitecki Wiceprezes Zarządu SIMPLE S.A.

System ERP dedykowany dla branży budowlanej to planowanie i nadzór nad projektami, kontrola przepływów, ale także sprawny system budżetowania w firmie.

Dla nowoczesnych firm sektora konstrukcyjno-budowlanego nie wystarczy już klasyczny system ERP. Realizacja prac w systemie

projektowym wymaga spojrzenia na firmę jako podmiotu, w którym realizowane są konkretne procesy biznesowe i zadania, które system powinien odzwierciedlić. Kluczowym wymaganiem jest sprawny przepływ informacji zarówno z placu budowy, jak i na budowę: dla kierownika, który musi zaplanować prace w oparciu o dostępność wymaganych zasobów RMS. System SIMPLE.BUD tworzony był we współpracy z partnerami branżowymi, polskimi firmami z sektora budowlanego - pozwala obsłużyć dowolny projekt od etapu ofertowania, kontraktacji prac, zarządzania umowami oraz dokumentacją projektową aż po rozliczenia z podwykonawcami i inwestorem.

W SIMPLE.BUD możliwe jest także przygotowanie własnych szablonów budżetowych, co znacząco skraca proces przygotowania ofert i pozwala już na tym etapie posługiwać się zweryfikowanymi i aktualnymi danymi. Pełna obsługa archiwizacji i wersjonowania umożliwia śledzenie zmian w kolejnych wycenach czy budżetach.

Istotną cechą jest też dostępna w standardzie integracja ze specjalistycznymi narzędziami branżowymi (programy do kosztorysowania jak Norma czy harmonogramowania MS Project). Daje to dużą swobodę w modelowaniu wdrożonego rozwiązania. Powstaje kompletny i funkcjonalny system, który umożliwia pracę wszystkich działów firmy w jednym środowisku, a jednocześnie umożliwia zachowanie obsługi niektórych funkcji przez narzędzia zewnętrzne.

Wpływa to także na optymalizację kosztów poniesionych do tej pory na infrastrukturę i narzędzia informatyczne.

Pójściem krok dalej jest wdrożenie i uruchomienie w całej firmie systemu budżetowania poszczególnych oddziałów, działów lub komórek. Pozwala to znacząco obniżyć koszty obsługi projektów, wskazując za pomocą odpowiednio przygotowanych wskaźników miejsca generujące zbyt duże koszty.

Tomasz Fidos Prezes Rady Nadzorczej Humansoft Sp. z o.o.

daż hurtową i detaliczną oraz obsługiwać programy lojalnościowe. Przykładem może być wykorzystanie naszego oprogramowania do obsługi popularnego programu sprzedaży premiowanej „Buduj z PSB” przez niektóre firmy należące do Grupy Polskie Składy Budowlane.

Krzysztof Witczak Dyrektor Sprzedaży, Członek Zarządu itelligence sp. z o.o.

Nowoczesne systemy ERP dostarczają także skutecznych narzędzi pozwalających wspierać sprzedaż hurtową i detaliczną.

Korzyści z wdrożenia systemu ERP widoczne są pod warunkiem prawidłowo przeprowadzonego procesu implementacji. W przypadku firm deweloperskich kluczowe jest zwiększenie bieżącej kontroli ilościowej i finansowej nad realizowanymi projektami w stosunku do założonego budżetu, lepsza koordynacja działań w ramach tych projektów, a także kontrola terminów ich realizacji.

Dla firm zajmujących się sprzedażą materiałów budowlanych i świadczących usługi bardzo ważne jest, aby system potrafił zaewidencjonować proces sprzedaży wraz z montażem 8% oraz umożliwiał jego kontrolę. Jako jedna z pierwszych firm umożliwiliśmy naszym klientom obsługę tego rodzaju sprzedaży. Poza tym ważne jest wsparcie procesu zamawiania towarów przez klientów na całą inwestycję, ich zaliczkowanie wraz z częściowym wydaniem towaru klientowi.

System ERP ma za zadanie zadbać także o właściwą ilość towaru na magazynie. Dla firm posiadających duże powierzchnie magazynowe korzyścią będzie możliwość zarządzania położeniem towaru, co pozwoli zoptymalizować wykorzystanie powierzchni magazynowych.

Nowoczesne systemy ERP dostarczają także skutecznych narzędzi pozwalających wspierać sprze-

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

System ERP to nie tylko narzędzie wspomagające zarządzanie, ale również pozwalające na uzyskanie wiarygodnego obrazu sytuacji firmy.

W przypadku firm budowlanych system ERP wspiera proces projektu budowlanego na wszystkich etapach jego realizacji – od fazy akwizycji i ofertowania, poprzez planowanie i harmonogramowanie, po realizację projektu i jego kontrolę. Szczególnie ważny jest proces harmonogramowania inwestycji, planowania kosztów i zasobów, jak również rozliczania rzeczywistych budżetów inwestycji. Firma, na każdym etapie inwestycji, może ustalić czy projekt generuje dodatnie przepływy pieniężne, czy też będzie wymagał kredytowania i w którym momencie.

Będąc jednym z dwóch globalnych partnerów SAP na świecie, jesteśmy przygotowani do świadczenia pełnego zakresu usług SAP dla najbardziej wymagających klientów, w tym przedsiębiorstw budowlanych. Wdrażany system SAP ERP posiada wiele funkcjonalności niezbędnych do zarządzania projektami budowlanymi, w tym szczególnie istotne mechanizmy planowania i logistyki.

FORUM EKSpertów branży IT dla budownictwa

kach inwestycji oraz maksymalnie wydajnie zarządzać pracą ludzi, przydzielając im zadania według posiadanych kwalifikacji. Dzięki temu, że kierownicy potwierdzają dostawy materiałów i dokonują podziału kosztów w ramach inwestycji, system w czasie rzeczywistym udostępnia informację nt. konkretnych wskaźników budżetowych.

Wszelkie odstępstwa od planowanych kosztów są natychmiast sygnalizowane do właściwych osób.

O korzyściach najlepiej mówią nasi klienci, np. firma Erbud S.A., dzięki wdrożeniu systemu Comarch CDN XL, mogła o 40 proc. skrócić czas, w jakim kierownicy budów uzyskują informację o miesięcznych kosztach w ramach poszczególnych projektów budowlanych. Firma Kreisel natomiast wskazuje na wymierne korzyści z precyzyjnego planowania i oparcia decyzji na realnych danych – m.in. zmniejszenie zapasów magazynowych oraz większą precyzję planowania potrzeb zakupowych. Ważne, że dzięki wsparciu systemu klasy ERP wiele działań operacyjnych może odbywać się „w tle”, a kadra zarządzająca otrzymuje konkretne, łatwe w analizie dane na wysokim poziomie agregacji.

55

AKADEMIA BIM

BIM – nowe rozwiązanie dla budownictwa Obserwując fora internetowe, gdzie pojawia się tematyka BIM, można zauważyć że wypowiadający się projektanci są zdezorientowani. Nie znają tej technologii, nie wiedzą jak jej poprawnie używać i jak wyciągnąć z niej korzyści, formułują bezpodstawne zarzuty i obawy, a czasem nadzieje na wyrost.

I jakkolwiek BIM nie jest panaceum na problemy budownictwa, warto wiedzieć jak wygląda stan faktyczny na dzisiaj i jak ją można efektywnie wykorzystać.

Andrzej Tomana

W

niniejszym artykule otwierającym cykl prezentujący technologię BIM przedstawimy najważniejsze wiadomości na pozio-

56

mie popularnym, bez wchodzenia w szczegóły informatyczne. BUILDER publikował już artykuły promujące technologię BIM, ale w kontekście określonych systemów informatycznych, co mogłoby mylnie sugerować, że jest to technologia przynależna jakiejś firmie czy systemowi.

Co to jest BIM?

BIM określa się w literaturze jako technologię modelowania informacji i związanych z tym procesów analizy danych w wirtualnych modelach budowli, wymiany danych pomiędzy branżami oraz wykonania i serwisowania budowli w całym cyklu jej życia (Eastman BIM Handbook, 2008). Według NIST (National Institute of Standards and Technology), BIM jest to numeryczna reprezentacja fizycznych i funkcjonalnych charakterystyk użytkowania budowli. Wirtualny model budowli zawierający pełną informację o niej stanowi podstawę współpracy systemów wspomagających wszystkie systemy w budownictwie – od projektowania, przez kosztorysowanie i wykonawstwo, do zarządzania eksploatacją. Współpracę pomiędzy branżami można oczywiście zrealizować bez BIM. Siła tej koncepcji polega jednak na tym, że pozwala ująć wszystkie etapy życia budowli – od projektu, przez wykonanie, eksploatację, aż do likwidacji.

Czym nie jest BIM?

Nie jest oprogramowaniem w szczególności nie jest Revitem ani Archicadem jak czasem przekonują artykuły promocyjne. Nie ma konieczności posługiwania się

systemami jednego producenta.

BIM nie jest projektowaniem parametrycznym, nie jest też synonimem 3D CAD ani nie oznacza kooperatywności projektowania.

Dlaczego BIM?

Powodem poszukiwania nowych rozwiązań w budownictwie była niska produktywność, która utrzymywała się na poziomie z roku 1964 przez 40 lat, podczas gdy w przemyśle w tym okresie podwoiła się (stosowne wykresy są

Branże budowlane mogą dziś używać wspólnego języka jakim jest BIM, który stał się technicznym środkiem umożliwiającym współpracę. Projektanci danej branży dzięki BIM mogą się efektywnie porozumieć, nawet gdy nie znają innej branży i każdy używa innego oprogramowania.

Dostęp do kompletnych danych i wszechstronna wizualizacja pozwala wyeliminować błędy i straty jeszcze na etapie modelu wirtualnego – przed rozpoczęciem budowy. licznie cytowane i dostępne w internecie np. http://cmaanet.org/files /driving _down_ picard.pdf ).

Specjaliści wskazują, że głównymi przeszkodami na drodze wzrostu efektywności były problemy natury organizacyjnej i prawnej, takie jak brak dobrej współpracy bran-

żowej oraz skomplikowany podział odpowiedzialności poszczególnych uczestników inwestycyjnego przedsięwzięcia budowlanego.

The Economist z 2000 roku szacuje straty w amerykańskim budownictwie wynikłe z marnotrawstwa na 30%. Przyczyną nie nadążania budownictwa za przemysłem maszynowym są także opóźnienia w standaryzacji w budownictwie co przekłada się na wolniejszy rozwój systemów informatycznych.

O ile w projektowaniu maszyn już od dawna praca w trzech wymiarach jest normą, to w budownictwie wciąż należy do mniejszości.

Pozwala to dzięki specjalnemu oprogramowaniu symulacyjnemu wyeliminować błędy i kolizje w projektach maszyn. BIM jest wprawdzie rozwiązaniem natury technicznej, ale znacznie ułatwia zmiany organizacyjne. Nie jest więc przypadkiem, że organizacje inżynierskie wspierające BIM, takie jak BSA (Building Smart Alliance) czy AIA (American Institute of Architects), kładą nacisk na prace standaryzacyjne i organizacyjne, którymi przede wszystkim są: • Klasyfikacja elementów budowlanych OmniClass; ma ona duże znaczenie dla budowy bibliotek elementów i jednoznacznej identyfikacji elementów przy wymianie wirtualnych modeli budowli pomiędzy systemami CAD. • Format wymiany danych IFC; zaimplementowany z mechaniki format uwzględniający specyfikę budowli, z ich tradycyjną strukturą.

• Integracja procesu inwestycyjnego (IPD – Integrated Project Delivery) – rozwiązania organizacyjno-prawne dla współpracy

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Korzyści i problemy

Rys. 2 Koszty w przypadku modyfikacji projektu

Proponowane rozwiązania okazały się dobre i skuteczne, i świadczy o tym wiele analiz – głównie z rynku amerykańskiego.

Prof. Martin Fischer ze Stanford Univ. ocenia, że same tylko oszczędności kosztów inwestycji z tytułu lepszego projektowania z użyciem BIM sięgają 10%. Diagram nr 2 ilustruje oszczędności w przypadku modyfikacji projektu, gdzie koszty w technologii BIM są prawie ośmiokrotnie niższe w porównaniu z technologią konwencjonalną.

Same tylko oszczędności kosztów inwestycji z tytułu lepszego projektowania z użyciem BIM sięgają 10%.

Rys. 3 BIM to pełny dostęp do każdego szczegółu modelu budowli projektant-wykonawca realizowane dzięki możliwościom technicznym BIM. Rozwiązania te będą omówione w kolejnych artykułach. W niniejszym przedstawię niektóre dane ilustrujące efekty tych rozwiązań, korzyści i problemy.

Raport z 2008 roku świadczy o wysokim stopniu akceptacji tych

rozwiązań w budownictwie zachodnim[1]. Według raportu aż 62% projektantów planowało korzystać z BIM w 2009 roku, 82% uważało, że BIM przynosi korzystne efekty w ich firmach, a BIM był zaimplementowany w ponad 30% firmach sektora budowlanego (50% firm projektowych). Diagram nr 1 pokazuje poziom akceptacji BIM wśród

Projektanci zgłaszają też zastrzeżenia pod adresem BIM: konieczność zakupu stosownego oprogramowania oraz szkolenie, co stanowi dodatkową inwestycję, niedostatki w oprogramowaniu, problemy z wymianą danych, brak bibliotek CAD-BIM, trudności w znalezieniu kooperantów pracujących na platformie BIM w poszczególnych branżach.

Jednakże rys. 1 wskazuje, że tylko niewielka część projektantów stosujących BIM podziela te zastrzeżenia. Technologia BIM jest w Polsce w powijakach, liczba biur stosujących konsekwentnie BIM jest niewielka, a znajomość praktycznego projektowania z wykorzystaniem BIM znikoma. W kolejnym artykule podamy praktyczne wskazówki poprawnego projektowania w BIM.

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

KORZYŚCI Z PROJEKTOWANIA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII BIM • Projekty są lepsze technicznie, z mniejszą liczbą błędów.

• Szybkie i dokładniejsze dane o budowli na wczesnym etapie projektu.

• Szybka i łatwiejsza modyfikacja.

• Dokumentacja 2D powstaje w znacznym stopniu automatycznie i jest spójna; powstaje zawsze z modelu wirtualnego.

• Współpraca na wczesnym etapie i łatwiejsza wymiana modeli pomiędzy branżami i systemami różnych producentów.

• Ekstrakcja przedmiarów wprost z modelu, możliwość szybszego obliczenia kosztów.

• Synchronizacja planowania i projektowania; możliwość symulacji procesu budowlanego dzień po dniu.

• Możliwość automatycznego wykrywania kolizji i błędów.

• Wykorzystanie danych w modelu wirtualnym w systemach zarządzania eksploatacją obiektu.

BIM – skuteczny sposób na wieżę Babel

Wszyscy wiedzą, że budowa wieży Babel zakończyła się fiaskiem z powodu, jakbyśmy to dziś powiedzieli, kłopotów z wymianą informacji pomiędzy uczestnikami przedsięwzięcia. Branże budowlane mogą dziś używać wspólnego języka jakim jest BIM, który stał się technicznym środkiem umożliwiającym współpracę. Projektanci danej branży dzięki BIM mogą się efektywnie porozumieć, nawet gdy nie znają innej branży i każdy używa innego oprogramowania.

Dostęp do kompletnych danych i wszechstronna wizualizacja (rys. 3) pozwala wyeliminować błędy i straty jeszcze na etapie modelu wirtualnego – przed rozpoczęciem budowy.

AKADEMIA BIM

Rys. 1 - Akceptacja BIM przez projektantów

projektantów; negatywną opinię o BIM ma tylko 7% (dane pochodzą z rynku amerykańskiego, z ostatniej dekady).

A jak wygląda zaawansowanie użytkowników technologii BIM? Zbadano, że ok. 35% to użytkownicy zaawansowani i wymagający, 27% średnio zaawansowani, pozostali (38%) mało wymagający i słabo znający BIM.

[1] Building Information Modeling Trends SmartMarket Report Executive Offices, McGraw-Hill Construction 2008.

57

® LogiKal

– nowa jakość projektowania K

onstruktor z jednego miejsca ma dostęp do wszystkich niezbędnych informacji.

Może sprawdzić parametry statyki dla konstrukcji oraz szkła, łatwo i szybko przygotować dokumentację projektową i warsztatową w CAD, a tam, gdzie to jest konieczne, również przygotować pliki sterujące do maszyn CNC i piły.

Bezproblemowa realizacja zleceń

LogiKal® to prawdziwa wartość dodana w firmach zajmujących się projektowaniem i produkcją konstrukcji ze stali oraz aluminium.

Troszczy się on o bezproblemową realizację zleceń w zakładzie, przy użyciu najnowszej techniki. Ten łatwy w obsłudze program jest w swojej budowie, systemie funkcjonowania i konstrukcji menu dokładnie dopasowany do potrzeb budowy okien, drzwi i elewacji. LogiKal® to oprogramowanie dedykowane przede wszystkim producentom ślusarki otworowej i fasad oraz biurom projektowym, do przygotowania dokumentacji wykonawczej.

Program LogiKal® myśli razem z Państwem

Ma stały nadzór i kontrolę nad poprawnością wprowadzanych

58

danych tak, aby nie doszło do ewentualnych błędów. Tworzone konstrukcje są na bieżąco sprawdzane przez program m.in. pod względem parametrów statycznych – dotyczy to zarówno zastosowanych profili, jak też pakietów szybowych. Wszystko to umożliwia precyzyjne projektowanie konstrukcji oraz przygotowanie dokumentacji technicznej na najwyższym poziomie. Użytkownik otrzymuje możliwość m.in. generowania ofert w jednym z kilkunastu języków, na który program jest przetłumaczony – to szczególnie przydatne rozwiązanie w przypadku, gdy aktywność przedsiębiorstwa wykracza poza granice Polski.

Więcej informacji na stronie: www.orgadata.pl

Orgadata East Europe Sp. z o.o. ul. Piłsudskiego 52 75-512 Koszalin tel.: +48 94 34 80 881 e-mail: info@orgadata.pl

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

PROMOCJA

Programy dla konstruktorów

LogiKal® – to nowoczesne i innowacyjne oprogramowanie do profesjonalnego projektowania stolarki otworowej i fasad.

z uz i a@z uz i a. c om. pl

S z y bki i pr os t ywobs ł udz epr ogr amdo k os z t or y s owani a, k t ór ywc i ążz doby wa uz nani ewi e l uuż y t k owni k ów.

Pł ac i s zz aok r e ś l onyc z asi k or z y s t as z zor y gi nal ne goopr ogr amowani a wt e dyk i e dyc hc e s z .

www. z uz i a. c om. pl

Nowoc z e s nenar z ę dz i adl aPr of e s j onal i s t ów

Opr ogr amowani edos t ę pneonl i ne

Tywy bi e r as zt e r mi ndos t ę pu*dos y s t e mu.

pdf @pdf k os z t or y s . pl

www. pdf k os z t or y s . pl

* Us ł ugawy magados t ę pudoI nt e r ne t u.

www. abonament . dat ac omp. c om. pl

Konwe r t e rk os z t or y s ówwpl i k ac hPDFdo S t andar duKos z t or y s ówBudowl any c h.

Pr z e c z y t aj k os z t or y szpl i k ówPDFi z api s zgodopl i k u. x ml l ubdoE x c e l a.

Dl a. . . ul .

Gr z egór z ec k a79 31559Kr a k ów Tel . : 0124129977 F a x : 0124129977wew.

28 I nf ol i ni a : 0801011468 www. dat ac omp. c om. pl

Kos z t or y s ant ów Pr oj e k t ant ów

I nwe s t or ów Wy k onawc ów

Trendy rozwoju oprogramowanie wspomagające kosztorysowanie robót budowlanych Dążenie do precyzyjnego przedmiarowania i oszacowania kosztów realizowanych robót wydaje się słusznym kierunkiem rozwoju oprogramowania wspierającego kosztorysowanie.

60

PRZYKŁADY OPROGRAMOWANIA

P

ostęp technologiczny, presja czasu wykonania prac, możliwości wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań wymuszają na twórcach oprogramowania kosztorysowego wprowadzanie dodatkowych funkcji ułatwiających przedmiarowanie, wariantowanie rozwiązań z uwagi na optymalizację kosztów, obmiar ilości robót dla niestandardowych figur (powierzchnie, kubatury), spełnienie wymagań wynikających z właściwych rozporządzeń tj. wsparcie w tworzeniu szczegółowych specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót, w opracowaniu założeń wyjściowych do kosztorysowania itp.

Z uwagi na losowy charakter zdarzeń wynikający ze specyfiki branży budowlanej dążenie do precyzyjnego przedmiarowania i oszacowania kosztów realizowanych robót wydaje się słusznym kierunkiem rozwoju oprogramowania wspierającego kosztorysowanie. Nie umniejsza to rangi posiadanej wiedzy i doświadczenia kosztorysanta i konieczności jej wykorzystania w procesie kosztorysowania, ma za zadanie jedynie wspomagać ten proces.

Przedmiarowanie robót budowlanych

metriCAD (wyd. Datacomp Sp. z o.o.)

Program metriCAD pracuje w różnym środowisku CAD, służy do obliczeń geometryczno-ilościowych i umożliwia pomiar ilości robót (przedmiarów): • liniowych (pomiar linii, polilinii, łuków, okręgów, elips), • powierzchniowych (na płaszczyźnie i poza nią), • objętościowych, • ilościowych (np. zliczanie punktów), • elementów scalonych tj. dachy, schody, • robót ziemnych i liniowych.

Program opierając się na środowisku projektowania CAD (podstawą sporządzenia przedmiaru jest dokumentacja zapisana w formacie dwg) każdy rodzaj przedmiaru zapisuje w odpowiedniej warstwie, oddzielnie obszary przedmiarów powierzchniowych, liniowych i objętościowych. Listy obiektów, w których mamy spis wszystkich wykonanych przedmia-

Ustalanie ilości robót jest pierwszą i zarazem bardzo istotną czynnością poprzedzającą każdą kalkulację kosztorysową, sporządzaną zarówno metodą uproszczoną, jak i szczegółową. Dotyczy to w równym stopniu kosztorysów sporządzanych przez inwestorów (kosztorysy inwestorskie), jak też przez wykonawców robót (kosztorysy ofertowe).

Od dokładności i poprawności określenia ilości robót zależy w dużej mierze precyzja oszacowania kosztów lub ustalenia ceny kosztorysowej poszczególnych robót, elementów robót i całego obiektu, dla którego kalkulacja jest sporządzana.

Przedmiar robót należy bez wątpienia do jednych z ważniejszych opracowań wchodzących w zakres dokumentacji projektowo-kosztowej w procesie inwestycyjno-budowlanym.

Wynika to z następujących przyczyn: • przedmiar robót jest powszechnie stosowany w praktyce od wielu lat i odgrywa znaczącą funkcję przy określaniu wartości kosztorysowej robót budowlanych oraz przy ustalaniu wynagrodzenia i rozliczaniu robót budowlanych, Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

Fot. arch. Datacomp Sp. z o.o.

w oparciu o dokumentację zapisaną w postaci

Fot. arch. Datacomp Sp. z o.o.

PROGRAMY dla KOSZTORYSANTÓW

mgr inż. Agnieszka Dziadosz dr inż. Krzysztof Zima

• istnieją określone regulacje prawne, które wyznaczają nie tylko sposób, formę i zakres opracowania przedmiaru, ale również wprowadzają dla ustalonych przypadków obowiązek opracowania przedmiaru, • jest uszczegółowieniem opisu przedmiotu zamówienia na roboty budowlane.

Opracowanie przedmiaru robót służy następującym celom: • na etapie postępowania o udzielenie zamówienia: jego celem jest dostarczenie wykonawcom, biorącym udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia, informacji umożliwiających sprawne wyliczenie cen, od-

budownictwa

styczeń 2012

Obecnie zauważalne jest dążenie do wprowadzania w oprogramowaniu kosztorysowym funkcji ułatwiających oraz przyśpieszających prace kosztorysanta. Jednym z podstawowych ułatwień jest możliwość zawężania bazy katalogów nakładów rzeczowych przy wyszukiwaniu odpowiedniej pozycji. Przeszukiwanie co najmniej 300 katalogów jest przede wszystkim czasochłonne. Wówczas możemy wprowadzić dodatkowe kryterium jak np. zawężenie grupy katalogów do wybranych przez użytkownika. Idąc dalej możemy przeszukiwać katalogi nie tylko po pojedynczych hasłach, lecz również po całych zwrotach słownych. Program Zuzia 10 umożliwia również przeszukiwanie bazy katalogowej po nazwie nakładu, natomiast Rodos 2010 porównywanie dwóch różnych tablic w tym samym czasie. Ważne jest zapewnienie kompatybilności z innymi programami kosztorysowymi. Proces wymiany danych pomiędzy dostępnym na rynku oprogramowaniem do kosztorysowania wspierają uniwersalne formaty wymiany danych, takie jak np. format xml, txt, czy popularny format xls.

Fot. arch. Datacomp Sp. z o.o.

Kalkulacja kosztorysowa robót budowlanych

niesionych do poszczególnych pozycji przedmiaru i opracowanie kosztorysów (zwanych także wycenionymi przedmiarami robót), będących załącznikami do oferty w trybie przetargowym lub podstawą uzgodnień i wyboru wykonawcy w trybie negocjacji czy zamówienia z wolnej ręki; • na etapie realizacji umowy: celem przedmiaru (lub obmiaru) robót jest umożliwienie ustalania wartości wykonanych robót na potrzeby bieżących rozliczeń wykonawcy robót z zamawiającym.

Proces przedmiarowania robót budowlanych jest bardzo żmudny i czasochłonny. Dokumentacja techniczna (projekt budowlany, projekt wykonawczy), stanowiąca podstawę do sporządzenia przedmiaru, wykonywana jest obecnie bardzo często w formie cyfrowej. Sytuacja, w której mamy możliwość wykorzystania projektów budowlanych czy wykonawczych wykonanych w programach CAD, umożliwia przeprowadzenie wyliczeń dotyczących ilości robót w sposób częściowo zautomatyzowany. Wspomaganie komputerowe procesu przedmiarowania umożliwia więc znaczne przyspieszenie wykonywania obliczeń ilości robót budowlanych, zwiększenie ich dokładności, a także zmniejszenie ilości błędów popełnianych w trakcie przeprowadzania obliczeń (pomyłek obliczeniowych, pominięcia niektórych elementów, dublowania obliczeń).

WSPOMAGAJĄCEGO PRZEDMIAROWANIE współpracuje wyłącznie z systemem ZWCAD. Stworzone obliczenia oraz opisy można zapisać do pliku csv, a następnie wczytać do arkuszy kalkulacyjnych takich jak np. Excel, OpenOffice itp. Pomiary zapisane do pliku csv można wczytać ponownie do dwg, np. do oznaczenia innej części. Można wyliczyć długości oraz sumy długości linii, po linii, łuków, okręgów, elips, łuków eliptycznych.

rów, przedstawiane są wraz z zadanymi nazwami, ich opisem, wielkością i jednostką. Rezultaty obliczeń przedmiaru mogą być zapisane w projekcie (w formacie zpr) lub mogą być przesłane do Excela lub poprzez plik tekstowy do dowolnego systemu kosztorysowego. Obecnie plik ten jest automatycznie obsługiwany przez system kosztorysowy Zuzia.

Ilość eksportowanych elementów do programu kosztorysowego jest zależna od zaznaczenia, można wybrać zarówno poszczególne elementy, kolumny, jak i wiersze zdefiniowanych tabel przedmiarów.

Przedmiar – nakładka do programu ZWCAD (wyd. Usługi Informatyczne SZANSA) Program także służy do wspomagania kosztorysowania, przez przygotowanie danych przedmiarowych liniowych i powierzchniowych. Nakładka

Fot. arch. Usługi Informatyczne Szansa

Fot. arch. Athenasoft Sp. z o.o.

CAD Rysunek wersja 3.16 (wyd. Athenasoft Sp. z o.o.)

CAD Rysunek jest programem zarówno do projektowania, jak i przedmiarowania. Jest niezależną aplikacją CAD, umożliwiającą sporządzanie dwuwymiarowych rysunków. Program przeznaczony jest do tworzenia rysunków technicznych dla dowolnych branż, takich jak np.: budownictwo, energetyka, mechanika, telekomunikacja itp.

Program pozwala na: • automatyczne wyliczanie przedmiaru (np. powierzchni, obwodu, grubości obiektów), • zastosowanie edytora formuł do wyliczania wartości obmiarów z wykorzystaniem podstawowych wzorów matematycznych, • wywołanie obliczonych przedmiarów na rysunkach.

Program pozwala na import projektów zapisanych w formacie dxf oraz ich eksport do innych programów CAD. Umożliwia również bezpośredni eksport obmiarów do programu Norma PRO, Norma EXPERT i Norma STANDARD.

PROGRAMY dla KOSZTORYSANTÓW

cyfrowej, opracowaną przy użyciu znanych programów CAD

Przedmiar - nakładka do programu ARCADIA-INTELLICAD (wyd. INTERsoft) Przeznaczony jest do tworzenia różnorodnych przedmiarów pomocnych przy kosztorysowaniu. Program umożliwia przeprowadzenie przedmiarów: liniowych, powierzchniowych, objętościowych i ilościowych (np. zliczanie punktów). Każdy obliczany przedmiar robót jest wprowadzany na odpowiednią warstwę, oddzielnie umieszczane są obszary przedmiarów powierzchniowych, liniowych i oddzielnie objętościowych. Spis wszyst-

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

61

ne wariantów. Różnorodny jest sposób ich przedstawiania. W niektórych programach istnieje możliwość tymczasowego ukrycia alternatywy tak, aby zapewnić czytelność zapisu. W niższej wersji Normy (Norma Pro) alternatywy rozwiązań były zaznaczone z przekreśleniem. W Normie Expert mamy możliwość zapamiętywania kilku wersji tego samego kosztorysu w jednym pliku w celu ich porównania.

Podstawą cenową opracowania kosztorysu są powszechnie dostępne cenniki. Oprogramowanie wspierające wycenę robót budowlanych zapewnia wczytywanie najpopularniejszych cenników: Bistyp, Sekocenbud, Orgbud, Intercenbud. Wielu producentów na własnych stronach internetowych zamieszcza cenniki proponowanych produktów. Przykładowo Winbud Kosztorys, Zuzia 10 obsługują internetowe cenniki e-Bistyp. Norma EXPERT pozwala na zarządzanie bazami cenowymi dzięki historii cen. Wówczas użytkownik ma dostęp nie tylko do cen bieżących, lecz także archiwalnych. Poprzez tworzenie poziomów cenowych możemy obserwować historie zmian cen.

Fot. arch. OWEDB Promocja Sp. z o.o.

kich obliczonych przedmiarów pokazany jest wraz z nadanymi im nazwami, opisem, wielkością i jednostką. Wprowadzone przedmiary mogą zostać zapisane w projekcie lub wyeksportowane do innych programów.

62

Fot. arch. Bistyp-Consulting Sp. z o.o.

DOCUMETRIC wersja 3.04 (wyd. DROCAD Sp. z o.o.)

Program DOCUMETRIC służy do opracowywania przedmiarów dla projektów technicznych zapisanych w formacie dwg i dxf. Za pomocą programu można wykonać szybkie obliczenia przedmiarów (długości, pola powierzchni, objętości) i wyeksportować wykonane pomiary do arkusza kalkulacyjnego. Program DOCUMETRIC umożliwia także wprowadzanie notatek/opisów dla grupy wykonanych obliczeń ilości robót, czy też graficzne przedstawianie przedmiarów w projekcie.

Program umożliwia precyzyjne dokonywanie pomiarów poprzez dociąganie do punktów charakterystycznych elementów projektu. Przy pomiarach daje możliwość wyboru całych elementów np. łuku, odcinka prostego itp.

Wymienione przykładowe aplikacje dostępne w Polsce i opracowane w języku polskim pozwalają na znaczne skrócenie czasu pracy przy wykonywaniu przedmiarów wspomagając proces obliczeniowy poprzez wykorzystanie możliwości prowadzenia obliczeń z wykorzystaniem komputera. Istotne jest to, że w wyniku czynności opisa-nych powyżej mamy obecnie do czynienia z zupełnie nową jakością w przedmiarowaniu w postaci utworzonej dokumentacji przedmiarowej w formie elektronicznej. Systemy przedstawione powyżej nie eliminują wszystkich błędów przedmiarowania, ale skutecznie ograniczają błędy rachunkowe i inne, będące wynikiem nieuwagi i tzw. czynnika ludzkiego. Wykorzystanie dokumentacji technicznej zapisanej w formie cyfrowej umożliwia ponadto odczytanie wymiarów, które nie zostały pierwotnie oznaczone na rysunkach. Korzystając z dokumentacji w formie papierowej trzeba było korzystać ze skalówki, ale zabierało to dużo czasu i nie gwarantowało dostatecznej dokładności.

Fot. arch. Athenasoft Sp. z o.o.

Fot. arch. Athenasoft Sp. z o.o.

Kolejną istotną funkcją jest filtrowanie kosztorysu. Możemy zarówno filtrować pozycje kosztorysowe z uwagi na wybrany nakład, w których występuje. Filtrowanie zestawienia robocizny, materiałów lub sprzętu umożliwia wychwycenie braków wartości nakładów bądź cen, czy też zerowych obmiarów. Producenci programu Zuzia 10 w zakładce Definiuj Kosztorys w opcji Filtr pozycji zapewnili nowe opcje m.in.: uproszczone R, uproszczone M, uproszczone S, uproszczona Suma oraz pozycja z podstawą własną. Norma EXPERT ma możliwość wbudowania własnych filtrów do wyszukiwania potrzebnych informacji. Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie tzw. „inteligentnego filtra”, gdzie wpisywane wyrażenia pozwalają na odnalezienie wyników, wówczas pola filtra wyświetlane są z zielonym tłem. Gdy kryteria filtrowania nie pozwalają na odnalezienie wyników otrzymujemy tło pól filtrowania czerwone (SeKo PRIX 4.2).

Wariantowanie rozwiązań coraz częściej wykorzystywane jest w aspekcie optymalizacji kosztów. Możliwość porównania wartości robót w zależności od przyjętych rozwiązań materiałowych daje pogląd na zmiany i granice wartości końcowej wyceny oraz zapewnia porównanie wzajem-

Sposób rozliczania materiałów inwestora został przykładowo rozwiązany w programie Zuzia 10 poprzez możliwość zdefiniowania materiałów inwestora w zadanej ilości (Zakładki RMS i Zestawienie M - edytowalna kolumna „Ilość inwestora”).

Podstawowym sprzętem na placu budowy podlegającym dzierżawie i szczegółowemu rozliczeniu w trakcie i po skończeniu realizacji inwestycji są rusztowania i szalunki inwentaryzowane (m.in. przy wielokondygnacyjnych obiektach o szkielecie żelbetowym). Sposób ich rozliczania

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Możliwość przedmiarowania z wykorzystaniem BIM oferuje przykładowo program Autodesk Quantity Takeoff 2012, który jest aplikacją przeznaczoną do współpracy z programami Autodesk Revit Architecture, Structure i MEP. Oprogramowanie Autodesk Quantity Takeoff przeznaczone do wspomagania procesu szacowania kosztów obiektu budowlanego, pozwala na szybszą i bardziej precyzyjną wycenę materiałów budowlanych, wyliczenie przedmiaru robót oraz gromadzenie i synchronizowanie danych projektowych. Dzięki takiej aplikacji opartej na wirtualnym modelu budynku, poprzez skrócenie czasu obliczeń i ich automatyzację, raporty, ilości materiałów i inne dane są na bieżąco aktualizowane.

Możliwe jest to zarówno w fazie koncepcji budynku, jak i w pełni wymodelowanym obiekcie budowlanym. Bardziej efektywne i szybsze obliczenia ilości robót powodują, że użytkownik więcej czasu poświęca na kosztorysowanie, a nie na pracochłonne przedmiarowanie. Dzięki wykorzystaniu w obliczeniach modelu BIM oraz częściowej automatyzacji obliczeń przedmiarowych program Quantity Takeoff 2012 pozwala na wykonanie pełnego przedmiaru dla całego obiektu budowlanego dużo szybciej niż w przypadku tradycyjnych metod.

Pomimo tego, że w Polsce BIM to stosunkowo nowy temat, producenci topowych programów do kosztorysowania przymierzają się już do wykorzystania możliwości, jakie daje technologia BIM.

REKLAMA

Zamów abonament

PROGRAMY dla KOSZTORYSANTÓW

Fot. arch. Autodesk

w kalkulacji kosztorysowej wprowadzony jest do oprogramowania. Występuje jako właściwa pozycja “rusztowanie” lub jako odrębna pozycja uproszczona (w programie Zuzia 10 wprowadzono nowy wygląd pozycji Rusztowania na ekranie, jak również w raportach wydruku).

Programy Norma EKSPERT, Zuzia 10, Rodos 2010, KOBRA, SeKo PRIX 4.2, itp. mają możliwość eksportu kosztorysu, przedmiaru oraz zestawiania R, M, S do programu Microsoft Excel, co umożliwia ich weryfikację przez użytkowników nieposiadających żadnego programu do kalkulacji kosztorysowej, oraz tworzenie dodatkowych zestawień do m.in. kontroli postępu prac w aspekcie kosztowym (w przypadku programu Zuzia 10 w imporcie z Excela został zablokowany wiersz nagłówka, tak aby podczas pracy z dokumentem zawsze był widoczny). Ciekawym rozwiązaniem jest kontrola realizacji robót rozwiązana w programie Rodos 2010 poprzez moduł lub odrębny program do zarządzania. W oparciu o kosztorys ofertowy tworzony jest kosztorys bazowy, którego strukturę elementów i kolejność pozycji modyfikujemy tak, aby uzyskać technologiczną sekwencję wykonania robót celem właściwego ich rozliczenia np. w odstępach miesięcznych. Winbud GMB Harmonogram natomiast wspomaga kontrolę zapotrzebowania, dostaw i zużycia materiałów potrzebnych na budowie. Zintegrowany jest z WINBUD Kosztorys i na podstawie zestawienia materiałowego mamy możliwość przygotowywania zamówienia dla dostawców. Dzięki rejestracji postępu robót otrzymamy dane o zapotrzebowaniu materiałowym w rozbiciu na budowy oraz czasy dostaw. Rozwinięciem oprogramowania Winbud Kosztorys w zakresie kontroli kosztów w czasie z podziałem na poszczególne obiekty jest Winbud Inwestycja wspierającym okresowe rozliczanie budowy.

Rodos 2010 zaś posiada dodatkowy algorytm liczący dla pozycji scalonych, umożliwiający prezentację ich wartości zgodnie z metodą uproszczoną (ilość *cena) oraz wbudowaną w kalkulatorze interpolację liniową zapewniając uzyskanie wartości pośrednich. Częstą praktyką w programach kosztorysowych jest zamieszczanie informacji dodatkowych, takich jak: normy betonu, normy stali i ich odpowiedniki, przeliczniki wagowe itp.

Tworzenie przedmiaru, a następnie późniejsza jego wycena jest czasochłonna. Niejednokrotnie zdarza się, że otrzymujemy opracowany już uprzednio przedmiar do dalszej weryfikacji i kalkulacji. Producenci wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu rynku umożliwiają poprzez wykorzystanie dodatkowego oprogramowania/modułu import przedmiarów i kosztorysów uproszczonych zapisanych w plikach pdf (m.in. Norma EXPERT, Zuzia 10, Rodos 2010, KOBRA).

Wbudowany w oprogramowaniu kosztorysowym generator raportów oferuje możliwość budowania własnych szablonów wydruków, czy też prezentacji graficznych wyników (Winbud, Norma EXPERT, Zuzia 10). W zakresie wyglądu mamy możliwość w szablonie strony tytułowej wstawiania obrazka np. kalkulowanego obiektu. (np. Zuzia 10, Rodos 2010).

Kosztorysowanie z wykorzystaniem BIM

Modelowanie informacji o budynku (BIM - Building Information Modeling) polega na cyfrowej reprezentacji fizycznego obrazu obiektu budowlanego wraz z określeniem jego funkcjonalności i technologii wykonania.

Model ten służy, jako wspólne źródło wiedzy o budynku, zawiera więc pełną informacje na temat obiektu, tworząc podstawę do podejmowania decyzji podczas jego cyklu życia, od stworzenia koncepcji, aż do końca swojego cyklu życia (zgodnie z definicją National Institutes of Standards and Technology). Zastosowanie modelowania informacji o budynku (BIM) w procesie kosztorysowania pozwoli na dokładniejsze i szybsze kalkulacje kosztów, ze względu na wyczerpującą informacje o obiekcie zgromadzoną w jednym miejscu (pliku) oraz częściową automatyzację procesu przedmiarowania robót budowlanych [2].

Eksperci OÊrodka Kosztorysowania WACETOB wyjaÊnià Twoje wàtpliwoÊci zwiàzane z zamówieniami na roboty budowlane, kosztorysowaniem, cenami robót i katalogami.

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

www.wacetob.com.pl ekspert@wacetob.com.pl 63

Fot. arch. Datacomp Sp. z o.o.

PROGRAMY dla KOSZTORYSANTÓW

Przykładowo firma Athenasoft Sp. z o.o. wprowadziła m.in. możliwość importu do programu kosztorysowego Norma EXPERT przedmiaru zapisanego w formacie IFC, pozyskanymi np. z modelu BIM. W ramach organizacji BSA (Building Smart Alliance) opracowano otwarty i ogólnodostępny format IFC (Industry Foundation Class), który obecnie aspiruje do standardu ISO i będzie dostępny, jako ISO 16739 [1]. Ma on służyć i już jest używany do wymiany pełni danych o modelu budowli. Plik z danymi przedmiarowymi w formacie IFC zostanie automatycznie przekonwertowany do formatu kosztorysu programu Norma EXPERT, który będzie miał strukturę w pełni zgodną ze standardami technologii BIM: podziałem na budowy, budynki, kondygnacje, elementy scalone oraz listę poszczególnych elementów obiektu budowlanego, jako pozycje kosztorysowe wraz z ich przedmiarem. W takim przypadku, kiedy importowany zostanie do programu kosztorysowego zakres i ilość prac, do kosztorysanta należy już tylko wycena pozycji kosztorysowych.

Warto także bliżej przyjrzeć się kolejnemu polskiemu produktowi, jakim jest aplikacja Zuzia BIM, która już w pełni służy do kosztorysowania na podstawie przedmiaru wczytanego bezpośrednio z modelu wirtualnego utworzonego w systemie CAD wyposażonym w technologię BIM. Model ten może uwzględniać rezultaty pracy architektów, konstruktorów i instalatorów i powinien być podstawą do sporządzenia kosztorysu wszystkich prac

REKLAMA

budowlanych i wykończeniowych [1]. Wirtualny model budowli zapisany we wspomnianym już formacie IFC jest czytany przez Zuzię BIM, która automatycznie przenosi do kosztorysu przedmiar na wybranym przez użytkownika poziomie - jednej wybranej pozycji lub zagregowanej części budowli.

Do obliczenia oszacowań kosztowych użytkownik ma do dyspozycji program kosztorysowy. Aplikacja składa się, bowiem z przeglądarki BIM Vision oraz współpracującego z nią systemu kosztorysowego Zuzia BIM. Przeglądarka pozwala wczytać dane modelu zapisanego w formacie IFC i umożliwia jego wizualizację w różnych trybach renderingu (model „drutowy”, półprzezroczysty, bryła). Dzięki przeglądarce BIM Vision można nie tylko wczytać model obiektu w formacie IFC i obejrzeć go, ale także zobaczyć jego strukturę zgodnie z projektem oraz odczytać szereg informacji o obiekcie zawartych w modelu BIM. Uzyskane w ten sposób informacje o zakresie i ilości robót stanowią poszczególne pozycje w kosztorysie systemu Zuzia BIM. Dalszy sposób postępowania jest już typowy dla kosztorysowania – w oparciu o dostępne w programie katalogi nakładów rzeczowych lub na podstawie kalkulacji indywidualnych lub własnych i przy użyciu odpowiednich baz cenowych należy dokonać wyceny poszczególnych pozycji kosztorysowych.

Podsumowanie

Podstawowym kierunkiem rozwoju oprogramowania wspomagającego proces kosztorysowania jest dążenie do wykorzystania podstaw technicznych do kosztorysowania dostępnych w formie elektronicznej. Ma to na celu przyspieszenie i ułatwienie przede wszystkim procesu przedmiarowania (programy do cyfrowego przedmiarowania w środowisku CAD, wykorzystanie idei BIM). Ułatwienie określenia zakresu prac oraz obliczania ilości robót wydaje się głównym trendem widocznym obecnie na rynku oprogramowania do kosztorysowania.

Drugim ważnym aspektem jest zwiększenie użyteczności programów kosztorysowych poprzez rozbudowę ich funkcjonalności. Z jednej strony jest to ułatwienie procesu kosztorysowania za pomocą licznych dodatków takich jak: przeliczniki wagowe, nowe formy wyszukiwania lub filtrowania informacji zawartych w bazach cenowych, normatywnych, czy samym kosztorysie. Z drugiej strony jest to zwiększenie możliwości pozyskiwania informacji z opracowań kosztowych w celu umożliwienia podejmowania bardziej trafnych i przemyślanych decyzji inwestycyjnych opartych na kosztorysie. Są to więc rozbudowywane funkcje prezentacji wyników, raportowania, możliwość wariantowania rozwiązań w zakresie użytych materiałów lub technologii.

Ostatnim ważnym elementem rozwoju oprogramowania jest niewątpliwie coraz bardziej widoczny trend polegający na zwiększaniu możliwości współpracy programów kosztorysowych z innym oprogramowaniem, począwszy od arkusza kalkulacyjnego do zewnętrznych aplikacji dostarczających dane do programu, jak i wykorzystujących te stworzone w programie kosztorysowym.

mgr inż. Agnieszka Dziadosz, Politechnika Poznańska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Instytut Konstrukcji Budowlanych. dr inż. Krzysztof Zima, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Lądowej, Zakład Technologii i Organizacji Budownictwa.

Literatura: [1] Tomana A., Integracja projektowania i kosztorysowania na platformie bim, Budownictwo i Inżynieria Środowiska, Vol. 2, No. 3 Białystok 2011, s. 401-406.

[2] Zima K., Modelowanie informacji o budynku w procesie szacowania kosztów, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 276, Budownictwo i Inżynieria Środowiska Z. 58 (3/11/III) 2011, s. 289-296.

www.ath.pl, www.datacomp.pl, www.orgbud.pl, www.rodos.com.pl www.sekocenbud.pl, www.winbud.pl

64

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Chmura wkracza do budownictwa programy dla zarządzających firmami i kontraktami

Deszczu jednak nie będzie…

66

W dobie wszechobecnej informatyzacji nikt nie ma już wątpliwości, że narzędzia informatyczne wspierające zarządzanie przedsiębiorstwem są jednym z kluczowych czynników decydujących o sukcesie rynkowym.

Edyta Kozek

P

rzedstawiciele branży budowlanej mogą wybrać system informatyczny spośród bogatej palety dostępnych produktów. Przy wyborze warto jednak zwrócić uwagę nie tylko na funkcje oprogramowania, ale także na sposób korzystania z niego.

Obok tradycyjnej sprzedaży licencji oprogramowania coraz większą popularnością cieszy się „oprogramowanie w chmurze” – model polegający na wynajmie aplikacji biznesowej.

Cloud Computing, czyli system w chmurze

Ideę Cloud Computing można zdefiniować bardzo prosto: jest to model korzystania z aplikacji biznesowej, w którym nie jest ona własnością klienta i jest fizycznie zainstalowana poza firmą. Przedsiębiorca nie kupuje systemu, ale wynajmuje jego funkcje, płacąc miesięczny abonament. Od strony efektów biznesowych zakup i wynajem nie różnią się. Firmy z branży budowlanej, decydując się na wykorzystanie branżowych narzędzi informatycznych, oczekują poprawienia wyników firmy, zwiększe-

nia efektywności jej działania, skuteczniejszego zarządzania projektami budowlanymi – cele te może zrealizować równie skutecznie z wykorzystaniem systemu zakupionego, jak i wynajętego. Różnica polega na formie korzystania.

Najprostszym przykładem oprogramowania w chmurze jest wyszukiwarka Google oraz inne produkty z rodziny Google. Silnik Google to nic innego jak program komputerowy, który teoretycznie moglibyśmy zainstalować u siebie na komputerze, zakładając, że posiadamy sprzęt o odpowiednich parametrach. Jednak korzystamy z Google za pośrednictwem Internetu. Nie zastanawiamy się, na jakiej wersji wyszukiwarki pracujemy, na jakich serwerach przetwarzane są dane. Interesuje nas efekt – Google dostarcza nam danych, których potrzebujemy. Na podobnych, prostych zasadach może działać oprogramowanie wspierające zarządzanie firmą budowlaną.

Korzystanie z systemu informatycznego na zasadzie dzierżawy wiąże się z outsourcingiem działań serwisowych i związanych z bieżącym utrzymaniem instalacji. Wzrost popularności Cloud Computin-

g’u w Polsce sprawił, że przedsiębiorcy coraz chętniej powierzają te obowiązki firmom zewnętrznym.

Outsourcing daje klientowi bardzo korzystny stosunek bezpieczeństwa i jakości oferowanych usług do kosztu miesięcznego abonamentu.

Kupić czy wynająć?

Na to pytanie można dać najbardziej uniwersalną odpowiedź – to zależy. Na pewno wynajem oprogramowania daje większą elastyczność. Często na outsourcing IT decydują się firmy rozpoczynające działalność. Są wśród nich zarówno mniejsze przedsiębiorstwa, jak i start-upy o większej skali dzia-

Obok tradycyjnej sprzedaży licencji oprogramowania coraz większą popularnością cieszy się „oprogramowanie w chmurze” – model polegający na wynajmie aplikacji biznesowej.

łalności. W przypadku jednych i drugich wchodzenie na rynek wiąże się z ryzykiem, dlatego zamiast inwestować środki finansowe w licencje oprogramowania, sprzęt oraz bieżącą obsługę, wybierają model usługowy. Znika dzięki temu finansowa bariera inwestycji w infrastrukturę IT, a zaoszczędzone środki można przeznaczyć na rozwój działalności. Równocześnie model usługowy wymaga znacznie mniejszych zasobów ludzkich po stronie klienta, ponieważ odpowiedzialność za instalację spoczywa na dostawcy.

Decydując o wyborze dostawcy oprogramowania warto sprawdzić czy oferuje on różne formy rozliczeń finansowych i na ile są one elastyczne. Chodzi tu nie tylko o możliwość rozbudowy funkcjonalnej systemu informatycznego, ale także o opcję przejścia z modelu usługowego na stacjonarny lub zmianę w odwrotnym kierunku.

Tylko kompleksowa oferta daje klientowi gwarancję, że bez względu na to, w którą stronę powędruje jego biznes, dostawca IT będzie w stanie zaproponować odpowiednie narzędzia informatyczne.

Bezpieczeństwo i poufność danych

Kwestie bezpieczeństwa w przypadku modelu abonamentowego mają najwyższy priorytet. Obawa o poufność danych jest naturalna, ponieważ to najcenniejszy kapitał każdego przedsiębiorstwa, a w przypadku outsourcingu są one fizycznie przechowywane poza firmą. Jednak należy mieć świadomość, że wybór doświadczonego dostawcy gwarantuje poziom bezpieczeństwa danych wielokrotnie wyższy, niż gdyby były one zapisane na serwerach w siedzibie przedsiębiorstwa. Zabezpieczenia polegają zarówno na stosowaniu technicznych rozwiązań ochrony danych, jak i na ochronie prawnej (umowy określające tzw. parametry SLA – Service Level Agreement).

Profesjonalne centra danych gwarantują bezpieczeństwo na poziomie sieci teleinformatycznej,

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

Ile można oszczędzić?

Często na etapie podejmowania decyzji czy kupić, czy wynająć system do zarządzania, osoby decy-

zyjne rozważają roczną sumę opłat abonamentowych i porównują ją z ceną zakupu licencji. Kiedy ta pierwsza kwota przewyższa drugą, stwierdzają, że wynajem nie jest opłacalny. Takie przekonanie jest mylne.

Wynajem oprogramowania zwalnia klienta z kosztów zakupu infrastruktury sprzętowej, przygotowania pomieszczeń dla serwerów, a także z opłat za licencje systemów operacyjnych, oprogramowanie antywirusowe, platformy baz danych, rozszerzenia i aktualizacje. Klient nie ponosi także kosztów związanych z modernizacją infrastruktury – w razie potrzeby wymiana sprzętu leży po stronie dostawcy. W przypadku wynajmu infrastruktury klienci nie płacą również za energię elektryczną niezbędną do działania wykorzystywanego sprzętu.

Istotne oszczędności wynikają z redukcji wymaganych zasobów ludzkich. Ważne jest również rozważenie potencjalnych kosztów przestoju i awarii – brak wdrożonej polityki bezpieczeństwa czy archiwizacji w firmach powoduje, że w razie awarii systemu przedsiębiorstwo nie ma możliwości prowadzenia bieżącej działalności.

W przypadku modelu Cloud Computing odpowiedzialność za zapobieganie awariom czy też skutkom zdarzeń losowych (powódź, pożar) spoczywa na dostawcy.

Czy chmura zadomowi się w budownictwie?

Obserwując trendy w branży IT można zauważyć dużą dynamikę wzrostu rynku produktów opartych o Cloud Computing. Przykładowo w roku 2009, światowy rynek SaaS (Software as a Service) wart był

Zakup oprogramowania

Wynajem oprogramowania

System zazwyczaj zainstalowany w siedzibie klienta.

System zainstalowany na serwerach w centrum danych Comarch Data Center.

Jednorazowa opłata za zakup licencji systemu do za- Cykliczne, miesięczne opłaty abonamentowe za korządzania. rzystanie z usługi wynajmu systemu do zarządzania.

Klient ma dowolność w wyborze sprzętu (producent, parametry - z zachowaniem minimalnych parametrów wymaganych dla danego typu oprogramowania). Może zakupić zasoby sprzętowe lub zdecydować się na ich wynajem (hosting) u wybranego dostawcy.

Zasoby sprzętowe są zapewniane przez Comarch.

Brak jednorazowej opłaty za zakup sprzętu. Opłata za korzystanie z zasobów sprzętowych wliczona jest w miesięczny abonament.

Standardowo dostęp do systemu możliwy w siedzibie Dostęp do systemu możliwy z dowolnego miejsca na firmy lub jej placówkach, na stanowiskach komputeroświecie i o dowolnej porze – konieczny jedynie kompuwych z zainstalowanymi licencjami. Istnieje możliwość ter z dostępem do internetu. pracy zdalnej po odpowiedniej konfiguracji.

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo danych spoZa bezpieczeństwo danych, ich dostępność dla Klienczywa na Kliencie. Zazwyczaj za zabezpieczenia oraz ta oraz utrzymanie systemu odpowiadają specjaliści utrzymanie systemu odpowiada informatyk/dział inforComarch Data Center. matyki.

Możliwość darmowego skorzystania z każdej nowej Możliwość skorzystania z każdej nowej wersji systemu wersji systemu, jeśli Klient posiada aktywną gwarancję wliczona w cenę abonamentu. na oprogramowanie.

Swobodnie rozszerzenie instalacji o kolejnych UżytModernizację sprzętu w razie rozszerzenia instalacji kowników lub funkcjonalności bez ponoszenia koszKlient przeprowadza we własnym zakresie. tów związanych z modernizacją sprzętu.

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

Edyta Kozek

Business Development Manager ERP, Comarch SA

Absolwentka kierunku Informatyka i Ekonometria na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Od 2008 roku związana z firmą Comarch. Odpowiedzialna za rozwój oferty rozwiązań klasy ERP, początkowo systemu Comarch CDN XL, następnie uczestniczka projektu wprowadzania na polski rynek nowej platformy klasy ERP – Comarch ALTUM. Obecnie zajmuje się całościowym rozwojem oferty Comarch kierowanej do segmentu średnich i dużych firm – systemy ERP: Comarch CDN XL (nagrodzony statuetką TopBuilder 2012) i Comarch ALTUM, rozwiązania branżowe, modele usługowe, narzędzia e-commerce, aplikacje mobilne.

7,5 mld $. Prognozy wskazują, iż w roku 2013 jego wartość wzrośnie dwa razy w porównaniu z rokiem 2009. Firmy, także z branży budowlanej, coraz częściej zdają sobie sprawę, ze outsourcing jest naturalną alternatywą do utrzymania własnych zasobów informatycznych.

Podsumowując – pamiętajmy, że rynek daje coraz większy wybór form korzystania z oprogramowania. A większa paleta rozwiązań to zawsze korzyść dla przedsiębiorcy.

programy dla zarządzających firmami i kontraktami

sprzętu, systemów operacyjnych oraz właściwej aplikacji wykorzystywanej przez klienta (np. system ERP dla budownictwa). Przesył danych z firmy do centrum danych odbywa się za pomocą szyfrowanych połączeń internetowych. Serwery aplikacji, bazy danych i systemy operacyjne podlegają stałemu monitoringowi – nadzór sprawują zarówno systemy, jak i sztab certyfikowanych inżynierów. Wystarczy porównać ten poziom zabezpieczeń z tradycyjnym modelem, kiedy często za administrację systemem do zarządzania odpowiada jeden informatyk, żeby nabrać zaufania do modelu usługowego.

67

itelligence wspiera dewelopera

68

Zarządzanie aplikacjami biznesowymi i siecią teleinformatyczną łączącą kilkanaście oddziałów J.W. Construction Holding S.A. od maja 2010 roku wspiera itelligence. Dzięki temu jeden z największych polskich deweloperów może prowadzić swoją podstawową działalność – sprzedaż mieszkań jeszcze efektywniej.

J

.W. Construction Holding S.A. to jedna z większych firm deweloperskich na rynku polskim. Oferowany przez nią szeroki wachlarz usług sprawia, że aby wydajnie i elastycznie funkcjonować na konkurencyjnym rynku musi mieć rozbudowaną infrastrukturę IT. Niezbędny jest efektywny wewnętrzny dział IT, który czuwa nad całością organizacji. Jednak nawet najlepsi specjaliści, w przypadku gwałtownego spiętrzenia zadań, mogą potrzebować wsparcia na pewnym polu realizacji.

Według klasyków zarządzania, aby osiągnąć jak najwyższą efektywność, firma może skupić się na swojej podstawowej działalności, część pobocznych procesów zlecając wyspecjalizowanym firmom – czyli oddając je w outsourcing.

Ten model zarządzania, stosowany przez najważniejsze w swoich branżach organizacje, wykorzystuje też J.W. Construction. Dlatego firma itelligence w części odpowiada za obsługę i utrzymanie systemu wspierającego zarządzanie SAP J.W. Construction Holding S.A. lider polskiego rynku nieruchomości.

Deweloper mieszkaniowy, obecny przede wszystkim w Warszawie, ale także w Katowicach, Łodzi i Gdyni oraz za granicą. Spółka w 2011 roku zdobyła tytuł “Mieszkaniowej Marki Roku” stołecznego rynku, gdzie prowadzi działalność od 1993 roku. J.W Construction Holding S.A. jako pierwsza firma deweloperska w Polsce otrzymała certyfikat ISO 9001:2001. W 2010 roku uznano spółkę za jedną z najlepiej zarządzanych firm, przyznając J.W. Construction Holding S.A. złote godło w kategorii “QI order – zarządzanie najwyższej jakości”. W tym samym roku spółka zwyciężyła w największym w Polsce programie konsumenckim “Laur Klienta”. W ramach tego wyróżnienia w roku 2011 J.W. Construction Holding S.A. została odznaczona tytułem “Top Marka 2011”. Firma, prócz realizowania projektów deweloperskich, zajmuje się także działalnością budowlaną, będąc generalnym wykonawcą większości inwestycji.

Więcej informacji: www.jwconstruction.pl

oraz sieci teleinformatycznej łączącej centralę z oddziałami dewelopera, takimi jak: biura handlowe, place budowy, czy należące do J.W. Construction Holding hotele.

Wsparcie ekspertów

- Przykładamy dużą wagę do zapewnienia naszym klientom wydajnego i pewnego dostępu do systemów biznesowych, tak też zostało zaprojektowane połączenie do centrali firmy J.W. Construction Holding.– zapewnia Wojciech Darłowski, Dyrektor Outsourcingu i Usług IT w itelligence Sp. z o.o.

Całe rozwiązanie zostało włączone do systemów zarządzania i monitoringu itelligence. W ten sposób dział IT i menedżerowie dewelopera uzyskują pewność, że wspierana przez itelligence infrastruktura jest właściwie nadzorowana przez całą dobę.

Profesjonalne utrzymanie

itelligence świadczy dla dewelopera również usługi hostingu systemów SAP oraz Pivotal CRM. Centrum itelligence wspiera administrację rozwiązaniami SAP, systemami operacyjnymi, bazą danych, a także tworzeniem i utrzymywaniem kopii bezpieczeństwa. Umowa obejmuje również wsparcie aplikacyjne dla wszystkich obszarów i interfejsów SAP wdrożonych w J.W. Construction.

- Zlecenie praktykom opieki nad strukturą teleinformatyczną i systemami ERP pozwala klientom na wykorzystanie własnych pracowników do zagospodarowania i optymalizacji innych obszarów– zauważa Wojciech Darłowski.

itelligence jest wiodącym, międzynarodowym dostawcą pełnego pakietu rozwiązań w środowisku SAP. Zatrudnia ponad 2200 wysoko wykwalifikowanych pracowników w 20 krajach i 5 regionach (Ameryka, Azja, Europa Zachodnia, Europa Wschodnia, Niemcy/Austria). itelligence realizuje złożone projekty w środowisku SAP dla ponad 4 000 klientów na całym świecie. Portfolio usług firmy obejmuje od licencji i konsultingu SAP, poprzez własne branżowe rozwiązania oparte o SAP, aż do usług hostingowych i application support. W Polsce firma działa od 1995 r. i zatrudnia ponad 100 osób. Dysponuje własnym Centrum Systemów Informatycznych wyposażonym w nowoczesną infrastrukturę informatyczną służącą do świadczenia kompleksowych usług outsourcing IT – od wynajmu serwerów i sprzętu sieciowego po rozwój systemów. Posiada wieloletnie doświadczenie we wdrażaniu rozwiązań informatycznych firmy SAP. Więcej informacji: www.itelligence.pl Zaletą korzystania z outsourcingu w firmie itelligence są wysokie kwalifikacje pracowników, rozbudowana struktura narzędzi zarządzania, monitoringu i przede wszystkim raportowania wykonanych usług. Także duża elastyczność względem oczekiwań klienta.

Dzięki temu itelligence jest w stanie zaoferować klientom kompleksowe wsparcie w każdej dziedzinie IT.

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

PROMOCJA

programy dla zarządzających firmami i kontraktami

J.W. Construction Holding stawia na outsourcing w obszarze IT

budownictwa

styczeń 2011

Być jak Rockefeller…

K

ilka sformułowanych przez Rockefellera zasad obecnie można określić mianem Controllingu Procesów. Oto jedna z nich: „Bądź dokładny (…) nie odpuszczaj drobiazgów. Zanim podejmiesz decyzję, zbieraj jak najwięcej informacji (…).

Przyjmij zasadę, że liczy się każdy drobiazg, każdy detal, każdy grosz”.

Do historii przeszła opowieść o wizycie Rockefellera w jednym z zakładów, podczas której spostrzegł, że do zalutowania jednego kanistra zużywa się 40 kropel cyny.

Poprosił o próbę z 38 kroplami – po testach stanęło na tym, że wystarczy 39 kropel. Przy jednej sztuce to tyle co nic, przy setkach tysięcy – fortuna.

Intensywny zarządca

Oszczędności można znaleźć wszędzie, jednak zawsze konieczna jest wiedza „gdzie i jak” coś usprawnić oraz jak zmierzyć efekt.

Tu z pomocą przychodzi Platforma INTENSE – wielofirmowy system do zarządzania procesami w przedsiębiorstwie. Dzięki możliwości łatwego zinformatyzowania różnorodnych działań firmy, zapewnia nie tylko elastyczną możliwość „poukładania” procesów przepływu pracy, ale również ich dogłębną analizę i optymalizację. Specjalnie

Platforma INTENSE – wielofirmowy system do zarządzania procesami w przedsiębiorstwie. dla branży projektowo – budowlanej potrafi obsłużyć często bardzo różne i specyficzne procesy, od pozyskania kontraktu, powołania zespołu ofertowego wraz z planowaniem zasobów i alokacją czasów pracy, obsługę przygotowania ofert, obmiarów, kosztorysów, aż po pełne – controllingowe zarządzanie projektem budowlanym. Wszystkie te elementy to ciąg zdarzeń – łańcuch pracy wielu ludzi w organizacji. Im lepiej jest ona przystosowana do oczekiwań rynku, tym większe szanse na sukces.

Podwyższyć sprawność

Controlling w firmach budowlanych kojarzy się z finansami i księgowością, tymczasem najwięcej oszczędności można uzyskać optymalizując procesy w firmie poprzez wprowadzenie systemu workflow i controllingu operacyjnego. Posiadanie narzędzia informatycznego do rejestracji i monitorowania przepływu pracy bardzo

szybko skutkuje podwyższeniem sprawności organizacji. Przestają ginąć dokumenty, następuje szybszy dostęp i obrót informacją, porządkuje się poszczególne – często bardzo skomplikowane procesy, delegując jednoznaczną odpowiedzialność za konkretne zadania.

Przyjazny dla użytkownika

Dodatkową zaletą tego typu narzędzi jest ich elastyczność. Mimo podobieństw, każde przedsiębiorstwo ma swoją kulturę i strukturę działań, dlatego systemy informatyczne muszą wspierać i dostosowywać się do szczególnych potrzeb przedsiębiorstw. Dzięki wbudowanym, nowoczesnym narzędziom Platforma INTENSE może być samodzielnie konfigurowana przez Administratorów IT. Łatwe w obsłudze mechanizmy definiowania własnych formularzy, kalkulacji, budżetów, procesów wraz z ich wielowymiarową analizą dają

styczeń 2012 Oprogramowanie dla budownictwa Builder dodatek specjalny

Jedna kropla mniej

Oprócz procesów pozyskania i utrzymania Klienta, obsługi wszelkich spraw administracyjnych, zarządzania projektami, budżetowania i analiz, system zapewnia także wsparcie w zarządzaniu bazą sprzętu i transportu. Pozwalając na rejestrowanie dowolnych zdarzeń związanych z zasobami, kart pracy, tankowań, protokołów oraz dzięki możliwościom współpracy z systemami monitoringu pracy maszyn pomaga w odnalezieniu naszej „jednej kropli cyny mniej”, co w odpowiedniej skali może przełożyć się na gigantyczne oszczędności.

programy dla zarządzających firmami i kontraktami

Marek Jurkowski

firmom niedostępne dotąd możliwości ciągłej optymalizacji swoich działań.

Dopasowany do innych narzędzi

Platforma INTENSE integruje się m.in. z różnymi systemami Księgowym, ERP, NORMA PRO, MS Office czy MS Project, zapewniając szybki zwrot z inwestycji bez ponoszenia kosztów wymiany istniejących rozwiązań. Dziś oszczędności nie trzeba już szukać po omacku, a Rockefeller na pewno wykorzystałby w tym celu system do controllingu operacyjnego – taki jak Platforma INTENSE.

Autor jest Wiceprezesem Zarządu ds. Sprzedaży i Konsultingu INTENSE

INTENSE GROUP Sp. z o.o. ul. Gdyńska 31, 31-323 Kraków tel.: +48 12 420 01 50 fax: +48 12 420 01 51 e-mail: info@intense.pl

PROMOCJA

Uważany za najbogatszego człowieka w historii świata był też jednym z najbardziej pragmatycznych i oszczędnych magnatów finansowych.

Jego „Zasady pomnażania fortuny” zawierają kilka wskazówek, na których zbudował swoją potęgę. W dobie powszechnej komputeryzacji spełnienie tych zasad staje się znacznie prostsze niż 100 lat temu, a pomóc mogą najnowocześniejsze narzędzia informatyczne, jak system do zarządzania i controllingu procesów INTENSE Platform.

69

Program CoMoTel

70

Specjaliści z firmy ULISSES z Kalisza zaprojektowali fachowy, w pełni profesjonalny program do rozliczania elementów szalunków i rusztowań oraz maszyn i urządzeń na budowach.

O

becnie, po 6 latach, programu CoMoTel używa ponad 70 firm budowlanych oraz wypożyczalni, mają oni do dyspozycji narzędzie, w którym odnotowywane są wszystkie informacje o pracy sprzętu, kosztach i zyskach.

Radykalne zmniejszenie pracochłonności

W praktyce wdrożenie programu CoMoTel oznacza radykalne zmniejszenie pracochłonności, porządek oraz ułatwione, bieżące zarządzanie. Radykalne zmniejszenie pracochłonności oznacza po prostu rozliczenie wynajmu sprzętu w 3 minuty – za cały miesiąc, na wszystkich budowach i wszystkich klientów.

Dzięki temu programowi można jednocześnie kontrolować ilościowo i wartościowo każdą budowę, zaplanować potrzeby i zarezerwować elementy na przyszłe projekty, precyzyjnie naliczać należności za przekazane elementy, fakturować poprawnie dostawców i na bieżąco

monitorować wykorzystanie poszczególnych grup elementów i sprzętu.

Zwiększenie efektywności

Każda firma budowlana może wyróżniać się wysoką efektywnością. Tylko pytanie jak to zrobić?

Oczywiście ważne są materiały, surowce, fachowa wiedza, doświadczenie. Ale czy to wszystko składa się na sukces? Firma ULISSES doskonale wie, że branża budowlana jest wyjątkowa specyficzna. Za sprawą programu CoMoTel rozlicza się elementy, sprzęt, maszyny, które znajdują się na budowach rozsianych po całym kraju.

Fot. 1. Raportowanie

Fot. 2. Zestawienie wartości sprzętu na budowach

Umacnianie pozycji

Ponadto, w chwili obecnej kładzie się bardzo duży nacisk na innowacyjność, która staje się siłą napędową rozwoju przedsiębiorczości, jak również całej gospodarki. Przedsiębiorstwa, dzięki wdrażaniu nowych rozwiązań, mogą umacniać swoją pozycję dzięki temu, że ich oferta może stawać się bardziej atrakcyjna w ocenie klientów. Oferowanie niepowtarzalnych, zaawansowanych technologicznie produktów i usług, stosowanie jedynych w swoim rodzaju, trudnych do skopiowania rozwiązań organizacyjnych, przyczynia się do wykreowania w oczach potencjalnych użytkowników wizerunku przedsiębiorstwa wyjątkowego i niepowtarzalnego.

Wzrost bezpieczeństwa finansowego

Zastosowanie przez przedsiębiorstwa programu CoMoTel pozwala na wzrost bezpieczeństwa finansowego realizowanych projektów, lepszą

Fot. 3. Grafik wynajmu towarów

współpracę z podwykonawcami, dostawcami i odbiorcami.

W branży budowlanej w zakresie rozliczania elementów oraz sprzętu i maszyn na budowach mamy do czynienia z dużym obiegiem dokumentów, rotacją w magazynach, koniecznością współpracy z licznymi dostawcami i odbiorcami, zróżnicowaniem cen. I jak sobie z tym wszystkim poradzić, żeby się nie pogubić? Odpowiedź jest prosta, należy wybrać program CoMoTel.

a to z kolei oznacza, iż całe przedsięwzięcie może być obarczone znacznym ryzykiem inwestycyjnym. Zdaniem firmy ULISSES, za rozsądne pieniądze można dostać precyzyjnie działające narzędzie rozliczające każdą konstrukcję (szalunki, rusztowania) oraz wykorzystanie sprzętu na budowach.

Dzięki temu polskie przedsiębiorstwa branży budowlanej mają wiele do zyskania wybierając program CoMoTel, który zarazem zmniejsza pracochłonność, a przy tym posiada bardzo dobrze rozbudowaną funkcjonalność. Jest to produkt z całą pewnością odpowiadający na potrzeby rynku i wypełniającym niszę rynkową, jest narzędziem zaprojektowanym od podstaw i cały czas udoskonalanym.

Cechą dodatnią programu CoMoTel jest możliwość jego przystosowania tak, aby użytkownik posiadał program całkowicie odpowiadający specyfice jego działalności.

Program CoMoTel pozwala generować wiele rodzajów dokumentów zestawień, raportów, daje możliwość szybkiego sprawdzenia stanów poszczególnych budów czy magazynów oraz lokalizacji danego asortymentu. W programie wprowadzono innowacyjne rozwiązania jak Grafiki, Terminarze, Przypominacze.

Więcej szczegółów: www.ulisses.pl.

Warto zainwestować

Można rzec, że program CoMoTel to jak kupon Totolotka – mała inwestycja, a szybki zwrot z inwestycji.

Większość firm budowlanych nie stać na aplikowanie sobie bardziej złożonych i dość kosztownych rozwiązań, gdyż zazwyczaj ich pierwotna funkcjonalność nijak się nie ma do potrzeb tej akurat branży,

ULISSES 62-800 Kalisz, ul. Górnośląska 69a tel.: (62) 501-54-54 www.ulisses.pl programy@ulisses.pl

Builder dodatek specjalny Oprogramowanie dla

budownictwa

styczeń 2012

PROMOCJA

programy dla zarządzających firmami i kontraktami

– rewolucja w rozliczaniu

Restauracja Yellow Treehouse, Auckland, Nowa Zelandia.

Proj. Peter Eising, fot. Lucy Gauntlett.

Z ArchiCADem 15 w podróż do granic wyobraźni. Z nowymi rozwiązaniami BIM realizacja nawet najśmielszych idei projektowych przestaje być problemem.

www.archicad.pl

Oprogramowanie AutoCAD Plant 3D umożliwia wykorzystanie nowoczesnego procesu modelowania 3D w codziennym projektowaniu zakładów produkcyjnych.

Upraszczając projektowanie i edycję trójwymiarowych modeli, program pozwala sprostać wyzwaniom, jakie czekają na projektantów zakładów produkcyjnych i efektywnie wykonać zadania inżynieryjne.

Umożliwia bowiem sprawne tworzenie i modyfikowanie schematów orurowania i aparatury kontrolno-pomiarowej oraz zarządzanie nimi.

Program AutoCAD Plant 3D oferuje: • narzędzie sprawdzające, • zarządzanie danymi i generowanie raportów, • biblioteki symboli, • dynamiczne linie i komponenty, • etykiety i opisy.

Więcej informacji znajduje się na stronie: www.autodesk.pl

© Copyright 2011 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone | Adnotacje prawne i znaki towarowe | Polityka prywatności. Autodesk stanowi zarejestrowany znak handlowe rmy Autodesk, Inc. w Stanach Zjednoczonych i (lub) innych państwach. Wszystkie inne nazwy marek, nazwy produktów lub znaki towarowe należą do ich właścicieli. Firma Autodesk zastrzega sobie prawo do modykowania oferty produktów oraz specykacji w dowolnej chwili bez powiadomienia i nie odpowiada za błędy typograczne lub graczne mogące pojawić się w niniejszym dokumencie. ©2011 Autodesk, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.

ludzie i budowy

Budowa prawie zakończona JAN CZUPAJŁŁO Kierownik budowy w firmie Max-Boegl Nie jestem emigrantem, który po latach wraca do „starego kraju”. Nie wyjechałem z Polski na stałe. To miała być chwila, która dla mnie wciąż trwa. Identyfikuję się ze Steffenem Möllerem, który powiedział kiedyś o sobie: „ja jestem ‘betweener’, pomiędznik, czyli żyjący pomiędzy”. Myślę, że ja też jestem taki trochę „pomiędznik”. Obecnie żyję między Wrocławiem a Berlinem.

W firmie z 70-letnią tradycją w budownictwie, pochodzącej z Bawarii, pracowałem 18 lat, realizując ok. 20 dużych obiektów, głównie „pod klucz”. Moją pierwszą samodzielną budową był biurowiec firmy Weiss&Freitag w Berlinie, z garażami posadowionymi 4 metry poniżej poziomu wody odległej o 5 metrów Szprewy, wykonane jako „biała wanna” tylko z betonu zbrojonego. Bez doszczelniania bentonitem do dzisiaj pozostaje szczelna.

Obecnie pracuję w firmie Max Boegl, z ramienia której trafiłem do Wrocławia na budowę stadionu.

Nawet najlepsze procedury nie powinny nikogo zwalniać od myślenia.

W ramach rozwinięcia podzielę się moimi spostrzeżeniami z budowy Stadionu Miejskiego we Wrocławiu.

W

polskiej prasie fachowej o FIDIC-u czytałem wielokrotnie, natomiast w Niemczech przez ponad 20 lat pracy, o tego rodzaju procedurach słyszałem niewiele. Inwestycje budowlane u naszych zachodnich sąsiadów realizowane są według VOB, od 1960 roku regulujące zlecanie i wykonawstwo w budownictwie. VOB w części B normuje w 18 paragrafach obowiązujące zasady realizacji inwestycji. Ta część jest bardzo istotna zarówno dla zamawiającego jak i dla wykonawcy, w tym również wszystkich podwykonawców, nawet jeżeli są to firmy jednoosobowe. VOB chroni w równym stopniu interesy wszystkich uczestniczących w procesie budowania stron. Gwarantuje jednocześnie inwestorowi otrzymanie zamówionej inwestycji w umówionym terminie oraz jej wykonanie zgodnie z aktualnym stanem wiedzy technicznej. Zasady VOB obowiązują w Niemczech przy realizacji we wszystkich zleceniach publicznych. W Polsce analogiczną rolę mają spełniać procedury FIDIC. Jednak nawet najlepsze procedury nie powinny nikogo zwalniać od myślenia.

Należy pamiętać, że chociaż pełne rozpoznanie warunków lokalnych przed rozpoczęciem budowy wymaga czasu i nakładów finansowych, to w rezultacie zawsze kosztuje mniej niż ewentualne przerwy w trakcie trwania budowy.

Poniżej podzielę się moimi spostrzeżeniami z budowy Stadionu Miejskiego we Wrocławiu, który realizowany jest na zlecenie publiczne z zachowaniem wszystkich przewidzianych prawem procedur. Ma to zapewnić pełną kontrolę kosztów oraz dotrzymanie przewidzianych harmonogramem terminów.

74 Builder

Niezbędne jest rozpoznanie

Realizacja każdej inwestycji przebiega w zasadzie zgodnie z umową, pod warunkiem pełnego wywiązywania się obu stron z podjętych w umowie zobowiązań oraz stosowania się do regulujących je zapisów. Stadionów tej wielkości, a w szczególności na założonym w projekcie poziomie technicznym, nie można realizować poprawnie i terminowo bez posiadania niezbędnego w tym zakresie doświadczenia. Można je uzyskać tylko przez aktywne uczestniczenie w wykonaniu takich obiektów.

Teren planowanej budowy dostarczał wielu niespodzianek zarówno pierwszemu wykonawcy, jak i jego następcy. Należy pamiętać, że chociaż pełne rozpoznanie warunków lokalnych przed rozpoczęciem budowy wymaga czasu i nakładów finansowych, to w rezultacie zawsze kosztuje mniej niż ewentualne przerwy w trakcie trwania budowy. Są to sprawy, które na końcu zawsze obciążają inwestora, zarówno w formie kosztów bezpośrednich, jak i opóźnień terminowych.

Okres przymusowej trzymiesięcznej przerwy wykorzystano głównie na przeprojektowanie większości nośnych elementów z betonu na prefabrykowane.

Oddzielnym tematem są specyficzne wymagania poszczególnych organizatorów imprez, w tym przypadku UEFA, które muszą być bezwzględnie spełnione. Ich realizacja od momentu uzyskania kompletnych uzgodnień, do zlecenia wykonania prac, wymaga czasu.

O tych uwarunkowaniach powinno być inwestorowi od początku wiadomo. Już we wstępnych etapach planowania i przygotowania produkcji, konieczne jest włączenie osób, dysponujących odpowiednią wiedzą i doświadczeniem praktycznym w zakresie konkretnie planowanej inwestycji.

Nadzór inwestorski od początku powinien spełniać te wymagania, m.in. wcielając do zespołu przynajmniej jedną osobę z branży budowlanej i instalacyjnej.

W poszukiwaniu straconego czasu

Po zleceniu kontynuacji realizacji budowy stadionu firmie Max-Boegl konieczne było wstrzymanie prac wykonawczych w celu przejęcia placu budowy po poprzednim wykonawcy. Zajęło to około 3 miesiące.

styczeń 2012

Zdjęcia archiwum autora

W tym czasie cała dokumentacja projektowa została umieszczona w formie plików na centralnym serwerze znajdującym się w Monachium.

Wszyscy uczestniczący w procesie realizacji stadionu mieli umożliwiony stały dostęp do dokumentacji w odpowiednim dla nich zakresie. Mogli oni w zakresie określonych uprawnień dokonywać zmian, uzupełnień oraz zatwierdzeń do wykonania. Sposób zarządzania dokumentacją umożliwiał pełną kontrolę terminów wykonania, zmian oraz zatwierdzania każdego z rysunków. Dopiero po zatwierdzeniu dokumentacja była w miarę potrzeb drukowana i rozdzielana. Powodowało to znaczne oszczędności czasowe i finansowe, jak również stanowiło ułatwienie dla zespołu nadzorującego budowę z ramienia inwestora. Poprzedni wykonawca stadionu przywoził na budowę codziennie liczne kartony pełne dokumentacji.

Fot. 1. Prefabrykowana belka trybun

Realizacja stadionu do wykonania dachu, ułożenia murawy boiska, wykonania większości robót wykończeniowych na 6-ciu kondygnacjach – trwała od kwietnia 2010 do czerwca 2011 r.

Okres przymusowej trzymiesięcznej przerwy wykorzystano głównie na przeprojektowanie większości nośnych elementów z betonu na prefabrykowane. Wykonanie na budowie w 72 osiach licznych belek (zdjęcie 1) dawało nikłe szanse na zachowanie założonego harmonogramem terminu realizacji prac. Nadzór inwestorski powinien, moim zdaniem, zgłosić wątpliwości w tej sprawie już na etapie negocjacji przetargowych. Zaplanowanie przez poprzedniego generalnego wykonawcę tylko 10 wieżoFot. 2. Prefabrykat belki wych żurawi budowlanych było dalece niewystarczające. W normalnych warunkach jeden żuraw może obsłużyć optymalnie około 25 pracowników. Tu na jeden żuraw przypadało ok. 80 pracowników. Dla porównania: na budowie stadionu w Warszawie przewidziano w analogicznej sytuacji zastosowanie 20 żurawi. Szalowanie na wysokości do ok. 18 metrów oraz betonowanie na budowie belek zębatych w formie schodowej powinno zostać zweryfikowane przez nadzór inwestorski pod względem technicznej możliwości dotrzymania terminów wykonania oraz spełnienia wymogów dla betonu architektonicznego. Kto przynajmniej raz uczestniczył w betonowaniu schodów „na gotowo” podzieli z pewnością moje podane wyżej zastrzeżenia.

Prefabrykowane belki zębate trybun o wadze ok. 110 ton zostały wykonane w Niemczech i przewiezione do Wrocławia koleją. W kraju nie znaleziono dla nich wykonawcy. Dla potrzeb montażu konieczne było sprowadzenie 3 żurawi gąsienicowych o udźwigu 500 tm (zdjęcia 2 i 3). Sprzęt ten wykorzystano również przy pozostałych pracach montażowych (zdjęcie 4). Ponadto na budowie pozostawało w ciągłym użyciu kilkadziesiąt pomniejszych urządzeń (zdjęcie 5). Połączenie wydajnej pracy załogi – głównie z kraju, przy dostatecznym usprzętowieniu – głównie z Niemiec, umożliFot. 3. Montaż belki trybun wiło dotrzymanie terminu realizacji inwestycji, mimo trwającego trzy miesiące całkowitego zatrzymania prac na początku budowy oraz dwóch okresów zimowych w trakcie trwania jej realizacji. Zaangażowanie pracowników, właściwa organizacja prac w połączeniu z techniką, zakończyły się pełnym sukcesem, który umożliwił organizację walki Adamek – Klitschko wraz z zapewnieniem miejsc dla 44 tysięcy przybyłych na nią widzów.

Realizacja stadionu do wykonania dachu, ułożenia murawy boiska, wykonania większości robót wykończeniowych na 6-ciu kondygnacjach trwała od kwietnia 2010 do czerwca 2011.

Instalacyjny ambaras

Począwszy od kwietnia 2011 wyłoniły się poważne problemy techniczne, które spowodowały znaczne opóźnienia w wykonywaniu prac instala-

styczeń 2012

Fot. 4. Jednoczesność montażu

Builder 75

ludzie i budowy cyjnych. One przyczyniły się do dalszych opóźnień w pracach innych branż, które w konsekwencji mogły być wykonywane dopiero po zakończeniu montażu instalacji. Na etapie rozmów przetargowych inwestor podjął się dostaw kabli elektrycznych. Według projektu stadion ma być całkowicie zautomatyzowany. Dotyczy to licznych systemów sterowania i kontroli urządzeń technicznych części instalacyjnej, takich jak ogrzewanie, chłodzenie, wentylacja, ochrona przeciwpożarowa wraz z instalacjami gaszącymi, kontroli do-

Istotnym powodem trwających do chwili obecnej opóźnień zakończenia robót wykończeniowych jest brak dostaw inwestorskich w zakresie okablowania oraz różnorodnego wyposażenia. stępów do większości pomieszczeń, automatycznej kontroli i ewidencji dopuszczalnej ilości 44 tysięcy widzów na każdej z imprez. Samo zapewnienie zasilania energią elektryczną oraz okablowanie dla potrzeb teletechnicznych kilku tysięcy pomieszczeń stanowi znaczące wyzwanie techniczne. Dostawy potrzebnych łącznie ponad 1500 kilometrów kabli w ok. 1700 typach nie zostały w pełni zrealizowane do dziś. Skutkuje to brakiem możliwości ukończenia wielu elementów wykończeniowych, jak stropy podwieszone, podłogi (zdjęcia 6 i 7) oraz w konsekwencji również brak możliwości zakończenia prac malarskich. Wiele gotowych ścian musi być kutych lub bruzdowanych w celu wbudowania kabli (zdjęcie 8). Brak uzgodnienia szczególnych potrzeb dla UEFA powoduje opóźnienia zarówno w wykonaniu obszarów zewnętrznych (zdjęcie 9), jak i w zakończeniu prac w samym budynku stadionu.

Fot. 5. Liczny sprzęt montażowy

Koniec bez zakończenia

Fot. 6. Niegotowe stropy podwieszone

W ten sposób uprzedni sukces budowlany został w znacznej części zniweczony. Istotnym powodem trwających do chwili obecnej opóźnień zakończenia robót wykończeniowych jest brak dostaw inwestorskich w zakresie okablowania oraz różnorodnego wyposażenia.

Na stadionie odbyły się już liczne imprezy przy pełnej widowni, czyli budowa zakończyła się sukcesem. Jednak sterowanie na tych imprezach musiało odbywać się w znacznym stopniu „ręcznie”. Ponadto roboty wykończeniowe nie mogą być w pełni zakończone.

Zgodnie z obowiązującym Prawem Budowlanym budowa nie jest zakończona i stadion nie ma zgody na użytkowanie. Mimo tego jest już od miesięcy w użytkowaniu Inwestora i innych firm.

Fot. 7. Bruzdowanie posadzek

Fot. 9. Parking dla UEFA

76 Builder

Fot. 8. Bruzdowanie ścian

Zgodnie z obowiązującym Prawem Budowlanym budowa nie jest zakończona i stadion nie ma zgody na użytkowanie. Mimo tego już od miesięcy jest w użytkowaniu Inwestora i innych firm.

Należy założyć, że wszyscy uczestniczący w realizacji budowy stadionu starali się stosować, obowiązujące prawem dla zleceń publicznych, procedury. Stadion jako obiekt sprawdził się, o czym świadczą odbyte przy pełnej widowni imprezy (np. walka Adamek - Kliczko – nieoficjalne otwarcie, czy Koncert George Micheala – przy pełnym aplauzie publiczności ogłoszone przez Prezydenta Wrocławia, Rafała Dutkiewicza oficjalne oddanie stadionu Wrocławianom).

Zadaję sobie pytanie: dlaczego, zdaniem inwestora, stadionu wciąż jeszcze nie można „ogłosić za otwarty”?

dr inż. Jan Czupajłło styczeń 2012

DEBATA BUILDERA Skąd pieniądze na inwestycje?

ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY CZASOPISM!

TOPFIRMA Doka Polska Sp. z o.o.

PREzENTAcjA str. 22

WWW.EBUILDER.PL

1 STYCZEŃ 2012

Nr

l BUDOWNICTWO

l

DEBATA BUILDERA Infrastruktura wodno‑ściekowa.

Jak poprawić jej stan?

ARCHITEKTURA

ZDANIEM EKSPERTÓW Fundamentowanie w trudnych warunkach

WWW.EBUILDER.PL

BIZNES

Rok XVI (174) 5zł (w tym 8% VAT)

Nr

Builder

12 GRUDZIEŃ 2011

Rok XV (173) 5zł (w tym 8% VAT)

Beton do konstrukcji mostowych

styczeń 2012

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk str. 52

Projektowanie a bezpieczeństwo pRacy

l

OPINIE

DEBATA BUILDERA Jak obniżyć koszty w budownictwie?

FORUM EKSPERTÓW Z piwnicą czy bez?

Nr

BUDOWNICTWO

Budowa zimą Mosty ze stali nierdzewnej

l

LUDZIE

l

11 LISTOPAD 2011

Rok XV (172) 5zł (w tym 8% VAT)

OPINIE

DEBATA BUILDERA

Szanse i bariery rozwoju infrastruktury kolejowej w Polsce

Awaryjność infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej

Jak budować zimą?

Bariery dla biologicznej inwazji

Konrad Machula Po pierwsze innowacyjność

BUDOWNICTWO

Iniekcja rozrywająca

LUDZIE I FIRMY sUkcEsU dodatek specjalny miesięcznika

Builder

grudzień 2011

Sukcesy Ceramiki Paradyż Prezentacja firmy str. 48

INSTALACJE

l

LUDZIE

l

Rok XV (171) 5zł (w tym 8% VAT)

OPINIE

Ideą zorganizowanego przez nas przedsięwzięcia było pokazanie prawdziwego oblicza budownictwa

Rozmowa z Wiceprezesem Saint-Gobain Construction Products Polska i Dyrektorem Generalnym ISOVER

Fondital – innowacja i wysoka jakość w ogrzewaniu Prezentacja nowoczesnych produktów do ogrzewania domu

UWAGA na korozję betonu

budownictwa

Builder

str. 36

– Wiktor Piwkowski, organizator meczu reprezentacji budowlanych Polska:Ukraina

Badanie wielkiej płyty PROJEKTOWANIE

Łukowe blachy fałdowe DROGI I MOSTY

dodatek specjalny miesięcznika

Builder

październik 2011

Roman Jakubowski

Sposób na prefabrykację

w

Most Rędziński – najważniejsza inwestycja Mostostalu Warszawa sA Prezentacja firmy str. 32

niezależne, nowoczesne i dynamiczne pismo środowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujące się co miesiąc od 1997 roku.

10 PAŹDZIERNIK 2011

Dziś i jutro w budownictwie drogowym

1 : 0 dla

dodatek specjalny miesięcznika listopad 2011

innowacje branży 2011/2012

w

Rozmowa z Dyrektorem Oddziału Unihouse, Spółki Unibep S.A.

sportplus

miesięcznik w całości poświęcony tematyce związanej z projektowaniem, budową, modernizacją, wyposażeniem i utrzymaniem obiektów sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarządzaniem inwestycjami 5 sportowymi.

CBS 2012 – wszystko o targach

Termy Maltańskie – gigant z klimatem

NR 11 (52) LISTOPAD 2011

Ozonowanie wody basenowej

NR 10 (51) PAŹDZIERNIK 2011

czyli historia drewnianych modułów

Projektowanie z myślą o środowisku

w

H2O dla murawy – nawadnianie boisk

SPoSóB NA PREfABRykAcję

Nr

Fot. Bartosz Kaczmarczyk

Builder

OprOgramOwanie

dodatek specjalny miesięcznika

Rozmowa z Prezesem Zarządu kREisEL Technika Budowlana sp. z o.o.

dla budownictwa

Budujemy zaufanie

LUDZIE

Budowniczowie Polskiego Sportu

Budownictwo modułowe gwaRancja na ocieplenie?

l

WWW.EBUILDER.PL

Szczepan Gawłowski

BUDOWNICTWO

WWW.EBUILDER.PL

Ranking obsługi deweloperskiej w Polsce

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami NR

Paweł Adamowicz, Prezydent Gdańska, o PGE Arenie i EURO 2012 NR 12 (53) GRUDZIEŃ 2011

Strefy kibiców na EURO 2012 – poradnik dla samorządów

5 ZŁ W TYM VAT 8%

Kibice w strefie, czyli EURO 2012 na wielkim ekranie

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

5 ZŁ W TYM VAT 8%

75 procent stadionów na EURO gotowych

5 ZŁ W TYM VAT 8%

Barca nad Wisłą Sponsoring po polsku

Dla kogo Narodowy?

O pielęgnacji „orlików” Stadion na dachu świata

NR 3(13) PAŹDZIERNIK 2011

Czy prywatyzować PkL?

Środowisko o środowisku

Przedsezonowy przegląd armatek

W dwóch dolinach

elementów lodowiska

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK? Homologacja basenów pływackich

Żyjemy z gór

20-lecie firmy P.P.H.U. „Jerzy”

inWeStycje na lata

Boisko idealne

Pielęgnacja to podstawa

Woda czysta jak łza

Polska-Ukraina

– sukces budowlanych

Zestaw Honda F720 przeznaczony do pielęgnacji boisk ze sztuczną nawierzchnią

Bezpieczeństwo

listopad 2011

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

1 (54) STYCZEŃ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Skąpani w zabawie

Husqvarna Sprzęt do zadań specjalnych

dodatek specjalny miesięcznika

LUDZIE I FIRMY SUKCESU

Wodne place zabaw Firmy Mazur

dodatek specjalny miesięcznika

grudzień 2011

Zarządzanie bezpieczeństwem w infrastrukturze sportowej Bezpieczne EURO 2012 Stadiony nie dla wszystkich

Podsumowanie roku w inwestycjach sportowych

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato

Osiągnięcia i plany firm sukcesu

w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

Budowniczowie Polskiego Sportu

Ochrona EURO 2012 będzie priorytetem

Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

Architektura sportowa

Rozmowa z DaRiuszem KuRKiem, Dyrektorem Ochrony impel security Polska

według Piotra Dominiczaka i Mariusza Szczuraszka

Z AMÓWIENIE

Zamawiający: nazwa firmy lub imię i nazwisko osoby fizycznej

NIP

Za­mó­wie­nie zo­sta­nie zre­ali­zo­wa­ne po do­ko­na­niu wpła­ty na kon­to:

KREDYT BANK S.A. 22 1500 1865 1218 6011 8411 0000

tel./fax

oraz po prze­sła­niu fak­sem lub pocz­t ą za­mó­wie­nia do wy­daw­cy: PWB Media Zdziebłowski Sp.J., ul. Rol­na 155/1, 02-729 War­sza­wa, tel. 22 853 06 87, fax 22 244 24 63, e­- ma­il: biuro@pwbmedia.pl

Adres do wysyłki (kod, miejscowość, ulica, nr)

Adres do faktury (jeśli jest inny niż powyżej)

PWB Media zo­bo­wią­zu­je się do wy­sta­wie­nia fak­tu­r y VAT i przesłania jej na ad­res po­da­ny na za­mó­wie­niu w ter­mi­nie 7 dni od da­t y wpły­nię­cia zapła­ ty na wska­za­ne po­w y­żej kon­to.

Imię i nazwisko adresata prenumeraty

Stanowisko

Zgadzam się na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych PWB Media Zdziebłowski Sp.J. z siedzibą w 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 oraz na ich wykorzystanie w celach marketingowych i promocyjnych.

Jednocześnie PWB Media informuje, że przysługuje Państwu prawo do wglądu i poprawiania zgromadzonych danych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. nr 133 poz 883 z 1997 r.

e-mail

Niniejszym zamawiamy:

q

x

ilość prenumerat

q

q

papierową prenumeratę Buildera

60 zł

=

cena brutto

do zapłaty

papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

x

60 zł

cena brutto

=

elektroniczną prenumeratę Buildera

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

30 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

30 zł

cena brutto

=

Prenumerata obejmuje 12 kolejnych numerów począwszy od momentu dokonania opłaty.

elektroniczno-papierową prenumeratę Buildera

do zapłaty

elektroniczną prenumeratę Sportplusa

q

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

70 zł

=

cena brutto

do zapłaty

elektroniczno-papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

Data

x

70 zł

cena brutto

=

do zapłaty

podpis

budownictwo

Prefabrykowane

konstrukcje szkieletowe w sytuacji wyjątkowej

część 1

Jak zapobiec katastrofie postępującej prefabrykowanych konstrukcji szkieletowych wskutek zaistnienia sytuacji wyjątkowej?

Autorzy zwracają szczególną uwagę na zasady prowadzenia wieńców i łączenia prefabrykatów w płaszczyznach poziomych.

Dwie koncepcje zbrojenia, wyznaczanego w sposób „pośredni” i „bezpośredni”, stanowią aktualnie przedmiot opracowań międzynarodowych (o charakterze wytycznych) oraz studium krajowego tj. będących w fazie wydawniczej wytycznych ITB. prof. dr hab. inż. Andrzej Cholewicki dr inż. Jarosław Szulc Rys. 1. Przykłady krajowych uszkodzeń konstrukcji wielkopłytowych budynków o układzie ścianowym w wyniku wybuchów gazu a) Łódź 1982 r. b) Gdańsk 1986 r.

78 Builder

P

o katastrofie budynku Ronan Point opracowano szereg przepisów dotyczących zagrożeń od oddziaływań wybuchów gazu, występujących w wielokondygnacyjnym budownictwie wielkopłytowym.

Przepisy te, będące syntezą poglądów sprzed 30 lat, obecnie tracą na aktualności z uwagi na bardziej zróżnicowane zagrożenia budowli oraz dominujący udział w substancji budowlanej ustrojów szkieletowych, dla których jest zdecydowanie trudniej (niż w odniesieniu do układów ścianowych) zaprojektować zabezpieczenia przed skutkami lokalnych uszkodzeń. W ostatnim okresie na świecie nasiliły się akty terrorystyczne, które, jak pokazują, tragiczne często, doświadczenia, mogą prowadzić do wystąpienia tzw. katastrofy postępującej konstrukcji. Zestawienie rzeczywistych przypadków opracowane przez amerykański Prestressed Concrete Institute świadczy o rosnącym zainteresowaniu za oceanem tematyką przeciwdziałania występowaniu katastrofy postępującej i ograniczaniu jej skutków. Prowadzone są doświadczenia „in situ”, w których wykorzystuje się przeznaczone do wyburzenia, istniejące obiekty szkieletowe (monolityczne), w ten sposób pozyskiwane są ważne informacje o zachowaniu się lokalnie uszkodzonych konstrukcji budynków wielokondygnacyjnych.

styczeń 2012

W krajach europejskich, również od lat, prowadzone są badania naukowe w zakresie przedmiotowej tematyki - jest ona w różnym zakresie uwzględniona w dokumentach normatywnych (i w starej normie polskiej).

W odniesieniu do budownictwa prefabrykowanego najważniejsze są zalecenia (podane w dokumencie EC2) o łączeniu elementów konstrukcji w celu zapewnienia ogólnej spójności konstrukcyjnej rozumianej jako cechy konstrukcji zapewniające niezmienność bryły budynku (obiektu) przede wszystkim w sytuacji trwałej i w dużym stopniu w warunkach sytuacji wyjątkowej. W Komisji fib „Prefabrykacja” podjęto ostatnio prace nad zaleceniami; aktualnie dokument ten jest w fazie końcowych opracowań redakcyjnych i był przedmiotem dyskusji podczas zebrania tej Komisji w Helsinkach w maju 2011 r.

W Polsce, w roku 1986, wydano w Centralnym Ośrodku BadawczoProjektowym Budownictwa Ogólnego w Warszawie instrukcję ukierunkowaną głównie na przeciwdziałanie katastrofie rozprzestrzeniającej się w budynkach wielkopłytowych, po roku 2000 tematykę w odniesieniu do budownictwa szkieletowego podjęto w Instytucie Techniki Budowlanej (w chwili obecnej w fazie wydawniczej znajdują się Instrukcja ITB oraz publikacja komentująca tę instrukcję).

W okresie wieloletniej eksploatacji budynek szkieletowy może być poddany, oprócz obciążeń zwykłych, także zróżnicowanym oddziaływaniom występującym w sytuacji wyjątkowej. Przyczynami zagrożenia zaistnienia takich sytuacji mogą być między innymi: • wybuchy zainicjowane od zewnątrz lub od wewnątrz (rys. 1), • uderzenia pojazdów (od zewnątrz lub od wewnątrz, przypadkowe lub zamierzone), • pożary, • błędy projektowe lub wykonawcze, na przykład – zniszczenie części nadziemnej konstrukcji (rys. 2),

Rys. arch. autorów

Zalecenia

Rys. 2 Katastrofa hotelu New World w Singapurze a) rzut poziomy z oznaczonymi tunelami z wyjściami awaryjnymi b) widok po katastrofie

OCENA METOD ZAPOBIEGANIA KATASTROFIE POSTĘPUJĄCEJ Metoda pośrednia Metoda pośrednia (ang. indirect design approach) przyczynia się do korzystniejszego przystosowania konstrukcji do sytuacji wyjątkowej, ale określone odpowiednio do tej koncepcji parametry połączeń nie gwarantują powstania stabilnego, wtórnego ustroju nośnego.

Metoda bezpośrednia Szczególnie rekomendowaną koncepcją projektowania obiektu o cechach robustness jest zaprojektowanie wtórnego ustroju nośnego (czyli przyjęcie koncepcji direct design approach).

Zaleca się stosowanie tej koncepcji w zakresie znacznie szerszym niż sugeruje to dokument EC1 w odniesieniu do bardzo specjalnych, „ważnych” obiektów budowlanych.

Rozmiar strefy potencjalnego zniszczenia należy określić w następujący, jednoznaczny i niekontrowersyjny sposób, „jeden słup może ulec całkowitemu zniszczeniu w zakresie jednej kondygnacji”.

W odniesieniu do wszystkich obiektów monolitycznych i prefabrykowanych, niezależnie od ich funkcji i liczby kondygnacji, obowiązują wymagania o połączeniach wieńcami i prętami łączącymi, oraz o uciągleniu połączeń „słup-słup” (zwykle umiejscowione w poziomie stropu lub posadowienia słupa w fundamencie). W odróżnieniu jednak od zasad stosowania tu krytykowanej koncepcji pośredniej przekroje zbrojenia wieńców i połączeń są wyznaczane na podstawie metodyki obliczania wtórnego ustroju nośnego.

styczeń 2012

• osiadania fundamentów o wielkościach znacznie przekraczających przewidywane w projekcie, • inne, trudne do przewidzenia przyczyny, jakkolwiek przedstawiona na rys. 3 sytuacja wyjątkowa obiektu drewnianego powstała wskutek powodzi, jest właśnie tym trudno wyobrażalnym zdarzeniem losowym.

Katastrofa hotelu w Singapurze, również np. zniszczenie budynku akademickiego we Wrocławiu w 1966 r. (obiekt o konstrukcji szkieletowej tzw. ramy H uległ katastrofie podczas montażu w wyniku silnych podmuchów wiatru) lokują się faktycznie poza grupą zdarzeń zainicjowanych zniszczeniem tylko jednego nośnego elementu pionowego. Katastrofy powyższe zasługują jednak na zwrócenie uwagi; opisy zniszczenia pozwalają uzyskać szereg informacji o mechanizmach w przypadkach, gdy zakresy inicjacji destrukcji znajdują się powyżej lokalnie uszkodzonego elementu.

Przykład katastrofy lawinowej balkonów w wielokondygnacyjnym budynku prefabrykowanym w Maastricht w Holandii dowodzi, że również w najbardziej zaawansowanych technicznie (i zamożnych) krajach zdarzyć się mogą sytuacje wyjątkowe o tragicznych skutkach. Przyczyny tej stosunkowo marginesowej katastrofy były bardzo wnikliwie analizowane przez odpowiednie instytucje administracyjne w Holandii.

Koncepcje konstrukcyjne

Przy projektowaniu ustrojów konstrukcyjnych, z uwagi na okoliczność wystąpienia sytuacji wyjątkowej, rozważa się następujące koncepcje: • zapobieganie pośrednie katastrofie, • ograniczenie ryzyka katastrofy dzięki wtórnemu ustrojowi nośnemu powstającemu po lokalnym uszkodzeniu konstrukcji,

Builder 79

budownictwo

Rys.3 Wtórny ustrój nośny ukształtowywany przez powódź (wtórny ustrój – system konstrukcyjny powstający zastępczo po wystąpieniu lokalnego uszkodzenia jednego elementu nośnego). /fot. Polityka nr 31/1998/

Rys. 4. Katastrofa budynku centrum handlowego w Szczecinie 2000 r.

Rys. 5. Powiązania potrzebne ze względu na oddziaływania wyjątkowe wieńce obwodowe: Ftie, per = li x 10 kN/m ≥ 70 kN powiązania wewnętrzne: Ftie, int = 20 kN/m; Ftie = 0,5(l1 + l2) x 20 kN/m ≥ 70 kN powiązania poziome: Ftie, col = 150 kN (słup) lub Ftie, fac = 20 kN/m (ściana)

Rys. 6 Płyty stropowe oparte na górnych powierzchniach belek żelbetowych. Zespolenie przez warstwę nadbetonu oraz zbrojenie zszywające w postaci prętów obetonowanych w otwartych kanałach płyt stropowych i/lub w spoinach między elementami stropowymi.

80 Builder

• przystosowanie konstrukcji do bezpiecznego przeniesienia dodatkowych obciążeń wynikających z zaistnienia sytuacji wyjątkowej.

Koncepcje powyższe w okresie blisko 40 lat, które upłynęły od katastrofy budynku Ronan Point, uległy modyfikacjom i przybrały praktyczną formę następujących metod stosowanych obecnie przy projektowaniu: • metoda pośrednia polegająca na odpowiednim łączeniu elementów (ang. indirect tying method), • metoda bezpośrednia – zaprojektowania konstrukcji odpowiednio przystosowanej (ang. direct design method), która rozróżnia: • zaprojektowanie wtórnego ustroju nośnego (ang. alternative path method), • zaprojektowanie elementów konstrukcji nośnych zdolnych do przeniesienia wyspecyfikowanych obciążeń wyjątkowych (ang. specific load approach), elementom tym nadawane jest często miano „mocne”.

Wymienione koncepcje – wdrażane przede wszystkim poprzez postanowienia norm europejskich – nie mogą zagwarantować pełnego bezpieczeństwa w przypadku wystąpienia oddziaływań wyjątkowych o bardzo zróżnicowanym charakterze i w obiektach o bardzo złożonym ustroju konstrukcyjnym. W publikacji prezentowanej podczas Kongresu BIBM w Amsterdamie (International Bureau for Precast Concrete) koncepcje powyższe opatrzono zdaniem „…nie ma żadnej normy absolutnie bezpiecznej; każda próba tego osiągnięcia jest nierealna i niewykonalna”.

Działania projektanta powinny być zatem ukierunkowane na ograniczenie ryzyka i skutków wystąpienia katastrofy postępującej. Ograniczenie to powinno być tym skuteczniejsze im wyższa jest ranga (ważność) obiektu i na ten aspekt zwraca uwagę szczególnie dokument EC1. W Polsce w grupie wydarzeń wyjątkowych o skutkach tragicznych, a dotyczących budynków szkieletowych, wymienić można, poza zdarzeniem we Wrocławiu, katastrofę budynku centrum handlowego Carrefour w Szczecinie w 2000 r. – rys. 4.

Zapobieganie pośrednie w świetle norm

W dokumentach normatywnych zwrócono szczególną uwagę na połączenia elementów prefabrykowanych tworzących tarcze stropowe w zintegrowane poziome przepony; rodzaje zwieńczeń i połączeń przedstawiono na rys. 5.

Istotne wymagania norm dotyczą przede wszystkim przekroju poprzecznego zbrojenia monolityzującego konstrukcję szkieletową (monolityzacja konstrukcji – łączenie prefabrykatów za pomocą prętów stalowych lub innych łączników oraz wypełnień/lub warstw z betonu lub podobnego materiału w celu nadania konstrukcji odpowiedniej spójności i sztywności), tj.: • obwodowe zbrojenie łączące (wieńcowe), • wewnętrzne zbrojenie łączące (czyli tak zwane wieńce wewnętrzne), • połączenia, na podporach nośnych, płyt stropowych poprzez wieńce z płytami stropowymi przeciwległego przęsła, • połączenia płyt stropowych ze słupami skrajnymi lub ekwiwalentnie z wieńcami wykonywanymi wzdłuż belek skrajnych, • pionowe pręty łączące słupy sąsiednich konstrukcji.

W dokumencie europejskim, który można traktować jako wiodący w tematyce stosowania płyt stropowych hc i sprężonych płyt kanałowych sformułowano wymagania o ich łączeniu/zszywaniu (pręty zszywające – krótkie pręty, odpowiednio kotwione, stosowane przede wszystkim w celu przenoszenia sił ścinających) sprężonych płyt stropowych wzdłuż krawędzi ścian usytuowanych równolegle do kierunku rozpiętości tych płyt.

Przykład rozwiązania konstrukcyjnego wymienionych wieńców i połączeń płyt stropowych pokazano na rys. 6; rozwiązania te od strony jakościowej znane są w praktyce w Polsce, aktualizacja ilościowa w wielu przypadkach może okazać się uzasadniona i celowa.

prof. dr hab. inż. Andrzej Cholewicki, dr inż. Jarosław Szulc Instytut Techniki Budowlanej styczeń 2012

Badanie konstrukcji dachu obciążonego śniegiem Podstawowym obciążeniem przekryć dachowych jest ciężar śniegu. Stwarza on realne zagrożenie dla bezpieczeństwa konstrukcji szczególnie w przypadku przekryć o dużych rozpiętościach pomiędzy podporami. prof. dr inż. Jan Filipkowski dr inż. Krzysztof Deska

U

suwanie śniegu z dachu nie jest łatwym zagadnieniem, szczególnie gdy jego powierzchnia wynosi kilka tysięcy metrów kwadratowych, a odległości do brzegów przekrycia są duże. Ręczne usuwanie śniegu staje się wówczas niewykonalne, a stosowanie urządzeń mechanicznych bardzo utrudnione. Jedynym właściwym rozwiązaniem jest zaprojektowanie i wykonanie konstrukcji przekrycia zdolnej przenieść ciężar nagromadzonego na dachu śniegu.

W artykule przedstawione są problemy związane z pomiarami geometrii samej konstrukcji, jak również jej deformacji wywołanej ciężarem śniegu.

Analizowana jest konstrukcja przekrycia amfiteatru w Koszalinie (rys. 1), która spełnia pozytywnie swoją rolę od ponad 35 lat. Na podkreślenie zasługuje fakt, że przedmiotowa konstrukcja jest konstrukcją wiszącą, zaprojektowaną na podstawie badań modelowych i częściowych obliczeń numerycznych. Obecnie, mając do dyspozycji doskonałe programy komputerowe umożliwiające przeprowadzenie w szerokim zakresie analizy statyczno-wytrzymałościowej, zaistniała potrzeba rejestracji rzeczywistej struktury geometrycznej omawianej konstrukcji.

Charakterystyka konstrukcji dachu

Dach nad amfiteatrem w Koszalinie jest przekryciem wiszącym, otwartym, chroniącym przed opadami całą widownię i scenę. Został zaprojektowany i wykonany w 1975 roku. Dach w rzucie ma kształt soczewki składającej się z dwóch wycinków kół. Jego powierzchnia zbliżona jest do paraboli hiperbolicznej. Rzut i przekrój przekrycia obrazują rys. 2 i rys. 3.

Podstawową konstrukcję przekrycia stanowią dwa płaskie, dwuprzegubowe łuki stalowe o kształcie eliptycznym. Są one usytuowane w płaszczyznach nachylonych do poziomu pod kątem około 30°. Ich praca w płaszczyznach skośnych uwarunkowana jest trzema parami odciągów po każdej stronie przekrycia. Pomiędzy łukami rozpięte są cięgna nośne (liny), na których spoczywają cięgna napinające (dwuteowniki). Do nich przymocowana jest za pomocą kołków „Hilti” stalowa, ocynkowana i powlekana blacha trapezowa. Łuki nośne końcami, poprzez przeguby kuliste, opierają się o przyczółki żelbetowe, które połączone są monolitycznie z płytą żelbetową spoczywającą na 44 palach Franki.

Zasadnicze parametry obiektu: pole rzutu przekrycia 4460 m2; rozpiętość wzdłuż osi obiektu 101,8 m i 56,8 m; łuki główne z rur stalowych

styczeń 2012

ze szwem Dz = 894 mm, g = 22 mm; cięgna nośne i odciągi z lin stalowych o konstrukcji zamkniętej d = 46 mm; cięgna napinające z walcowych dwuteowników IPN-140; pale żelbetowe pod fundamentami głównymi i blokami kotwiącymi typu Franki 48/52, l = 8 m.

Na uwagę zasługują: po pierwsze, sposób sprężenia konstrukcji, który zastrzeżony jest patentem nr 105128 z 1980 roku, polegający na napięciu siatki nośnej globalnie poprzez obrót łuków głównych względem osi przechodzącej przez przeguby, wywołany ciężarem własnym łuków i siłami w odciągach, po drugie, zastosowanie sztywnych elementów, w postaci dwuteowników IPN-140 jako cięgien napinających.

Metodyka pomiarów geodezyjnych

Geodezyjne metody pomiarowe: biegunowa, wcięć, skanowanie laserowe i fotogrametria cyfrowa pozwalają na wyznaczanie zmian położenia elementów konstrukcyjnych przekrycia budowlanego z dokładnością wymaganą w kontekście analiz porównawczych obejmujących zaobserwowane i prognozowane przemieszczenia węzłów konstrukcji przekrycia wiszącego. Istotnym jest, że nie tylko dla każdej z metod musi być spełnionych szereg warunków dotyczących wykonania pomiarów, lecz rów-

prof. dr hab. inż. Antoni Biegus Dachów nie trzeba odśnieżać, (co sugerują władze), lecz bezpiecznie je projektować.

Dobrze zaprojektowana i poprawnie wykonana konstrukcja wytrzymuje obciążenia śniegiem około trzykrotnie przekraczające wartość charakterystyczną (a dwukrotnie wartość obliczeniową). Dzieje się tak z powodu ukrytych rezerw nośności lub/i współczynników przejścia między obciążeniem gruntu a obciążeniem dachu.

W trakcie zimy 2005/2006 wystąpiły katastrofy i awarie hal. Śnieg nie był ich przyczyną, lecz ujawnił niedostateczną nośność tych konstrukcji. Dachów nie trzeba odśnieżać, (co sugerują władze), lecz bezpiecznie je projektować. Powinno się usuwać przyczyny (niedostateczną nośność obiektów), a nie efekty obciążeń śniegiem.

Jeśli przewiduje się odśnieżanie dachu, to konstrukcję należy projektować z uwzględnieniem odpowiednich układów jego obciążeń.

Należy wówczas opracować projekt technologii i kolejności odśnieżania dachu. W Polsce było kilka przypadków awarii budowlanych spowodowanych niewłaściwą kolejnością odśnieżania dachów. (źródło: “ZESZYT 1, EUROKODY, Projektowanie konstrukcji budowlanych według Eurokodów, odziaływania na konstrukcje, PWB Media, styczeń 2011)

Builder 81

budownictwo nież w zależności od celu wykonania pomiarów i ich zakresu wybrana musi być odpowiednia metoda. Znaczenie podstawowe w tego rodzaju pomiarach posiada stały układ współrzędnych, zmaterializowany w praktyce przez sieć punktów odniesienia. W przypadku współrzędnych punktów odniesienia, przyjmowanych później jako bezbłędne, niezbędnym staje się zastosowanie również odpowiednich procedur weryfikujących stałość ich położenia w wybranych przedziałach czasowych.

Metoda biegunowa jest obecnie postrzegana jako bardzo efektywna metoda pomiaru w celu wyznaczenia przemieszczeń, szczególnie dzięki możliwościom jakie stworzyły dalmierze bezzwierciadlane i dalmierze na podczerwień mierzące odległość do punktów sygnalizowanych folią odblaskową. Stosowanie swobodnego stanowiska obecnie wiąże się jedynie z umiejętnym wykorzystaniem możliwości technicznych współczesnego sprzętu. Zaletą podstawową jest pełna swoboda w wyborze dogodnych do realizowanego zadania i sytuacji terenowej stanowisk pomiarowych, a także brak konieczności centrowania instrumentu nad znakiem.

Jest to technologia uniwersalna, łącząca w sobie metodę wcięcia wstecz z metodą biegunową.

Rys. 1. Amfiteatr w Koszalinie (źródło: materiały własne konstruktora)

Geodezyjne metody pomiarowe: biegunowa, wcięć, skanowanie laserowe i fotogrametria cyfrowa pozwalają na wyznaczanie zmian położenia elementów konstrukcyjnych przekrycia budowlanego z dokładnością wymaganą w kontekście analiz porównawczych, obejmujących zaobserwowane i prognozowane przemieszczenia węzłów konstrukcji przekrycia wiszącego.

Metoda biegunowa z wykorzystaniem stanowisk swobodnych jest najbardziej efektywną w przypadku rejestracji położenia od kilkunastu do kilkudziesięciu wybranych punków w każdej epoce pomiarowej.

Nie jest ona natomiast, przede wszystkim ze względu na właściwości konstrukcji i jej dynamikę, efektywna w przypadku pomiarów o charakterze inwentaryzacyjnym, obejmujących wszystkie węzły konstrukcji.

Pozwala uzyskiwać dokładności wyznaczenia położenia punktów kontrolowanych (sygnalizowanych) konstrukcji przekryć wiszących na poziomie 1 cm oraz 3 cm w przypadku węzłów konstrukcji (niesygnalizowanych) przy zachowaniu odpowiednich warunków obserwacji (stabilna temperatura, zachmurzenie ograniczające zmienne nasłonecznienie oraz bezwietrznie).

Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają, iż konstrukcje stalowe przekryć wiszących, w szczególności otwartych, są obiektami dynamicznymi, wyraźnie podatnymi na zmiany termiczne i ruchy powietrza, co ma decydujący wpływ na możliwe do osiągnięcia dokładności, dlatego też nie jest praktycznie możliwe uzyskanie dokładności wyższych niż 1 cm.

Do rejestracji pełnej, aktualnej struktury geometrycznej przekrycia – położenia wszystkich węzłów siatki konstrukcyjnej – wykorzystano tachimetr TOPCON GPT 3007, wyposażony oprócz dalmierza podczerwonego (IR) również w dalmierz laserowy (RL). Pomiar przedmiotowej konstrukcji wykonano w lipcu 2006 roku metodą biegunową z wykorzystaniem technologii stanowiska swobodnego. Wykorzystano założoną wcześniej sieć punktów odniesienia zastabilizowaną bolcami stalowymi w posadzce widowni i na dachu budynku sterówki oraz znaczkami z folii dalmierczej na przyczółkach.

W celu okresowej rejestracji przemieszczeń, dla potrzeb bieżącego monitoringu wybranych węzłów konstrukcji przy obciążeniu śniegiem i lodem, wykonano i zamontowano na badanym obiekcie specjalne uniwersalne sygnały-tarcze (w sumie 38 sztuk). Przedstawione zostały one na rys. 4.

Wyniki przeprowadzonych wcześniej pomiarów testowych stanowiły podstawę do przyjęcia wymiarów oraz rysunku tarczy, a także wyboru konkretnej folii dalmierczej. Wielkość tarczy została ograniczona do wymiarów 85 mm x 85 mm odpowiadających jednemu z powtarzalnych detali konstrukcyjnych, na którym miała być zamontowana. Czternaście

82 Builder

Rys. 2. Rzut przekrycia (źródło: oryginalne materiały własne konstruktora)

Rys. 3. Przekrój przekrycia (źródło: oryginalne materiały własne konstruktora)

Rys. 4. Sygnały zamontowane na obiekcie amfiteatru: a) przyczółku żelbetowym, b) ścianie sceny – jako punkty odniesienia, c) w wybranym punkcie konstrukcji przekrycia - jako punkt kontrolowany

styczeń 2012

» » »

0800 800 114 www.tycothermal.pl

budownictwo tarcz umieszczonych na stałych elementach obiektu spełnia funkcję punktów odniesienia podczas obserwacji wykonywanych z dowolnie wybieranych stanowisk tachimetru, zaś pozostałe dwadzieścia cztery spełniają funkcje sygnałów roku w wybranych węzłach konstrukcji przekrycia (symetrycznie względem osi symetrii konstrukcji) zgodnie z sugestiami konstruktora (rys. 5). Pomiar sieci punktów odniesienia wykonano włączając do niej i wykorzystując jako punkty pomocnicze zastabilizowane wcześniej punkty sieci odniesienia. Włączenie tych punktów do sieci odniesienia umożliwia interpretację wszystkich wcześniej wykonywanych obserwacji – w oparciu o ten sam układ odniesienia. Wykorzystując założoną sieć punktów odniesienia i zamonotowane sygnały tarczowe, przy obserwacjach okresowych metodą biegunową uzyskiwane są dokładności określenia położenia wybranego sygnału rzędu 1 cm. Niezbędne okazało się zastosowanie tachimetru wyposażonego w okular zenitalny jak również w dalmierz laserowy (RL) (jeżeli sygnał tarczowy jest obserwowany pod niekorzystnym kątem).

Pierwsze pomiary konstrukcji przekrycia obciążonego śniegiem podjęto dopiero w latach dziewięćdziesiątych. Brak wystąpienia w kolejnych latach większych opadów śniegu ograniczył możliwości pełniejszego wnioskowania o stanie konstrukcji pod obciążeniem śniegiem i praktycznie jedynym wnioskiem natury geometrycznej było stwierdzenie wystąpienia ugięcia o wartości 20 cm, w części środkowej konstrukcji, przy grubości warstwy śniegu 4 cm. W grudniu 2004 roku po wystąpieniu dużych opadów śniegu utrzymujące się niskie temperatury spowodowały zaleganie śniegu i lodu na konstrukcji przekrycia. Zaistniała potrzeba kolejnych pomiarów obiektu. Stwierdzono wówczas, że grubość pokrywy śnieżno-lodowej wynosiła około 36 cm na południowej części przekrycia, a miejscami nawet ponad 70 cm na jego wschodniej części i w pobliżu przyczółka. Przemieszczenia pionowe konstrukcji w części środkowej osiągnęły 70 cm. Te dane, między innymi spowodowały, że od roku 2006 rozpoczęto systematyczne i dokładniejsze pomiary przemieszczeń węzłów konstrukcji przekrycia w miejscach punktów kontrolowanych, które uwidocznione są na rys. 5 oraz śniegu – grubości jego warstwy, rozkładu i ciężaru.

Tabela 1. Składowe przemieszczeń w kontrolowanych punktach określone w wyniku pomiarów

Nr punktu

ux [cm]

uy [cm]

uz [cm]

W okresie kilku ostatnich zim wykonano szereg pomiarów. Na szczególną uwagę zasługują te z listopada 2008 roku, kiedy średnia grubość warstwy śniegu z lodem osiągnęła wartość 23 cm, a jej ciężar na 1 m2 rzutu dachu 0.51 kN. W trakcie pomiaru temperatura wynosiła +1°C. Obliczone składowe wartości przemieszczeń w kontrolowanych punktach (rys. 5) w odniesieniu do stanu geometrycznego konstrukcji dachowej z listopada 2007 roku, kiedy to dach był nieobciążony i panowała zbliżona temperatura (+2°C), przedstawione są w tabeli 1.

Wartości przemieszczeń uzyskane w oparciu o wykonane pomiary charakteryzują się dość dobrą symetrią, co świadczy, że rozkład śniegu na dachu był w dostatecznym stopniu równomierny. Na szczególną uwagę zasługują wartości uzyskane dla punktów 126, 133 i 111, 148. Mają one przeciwny znak do pozostałych, co świadczy, że ich przemieszczenia skierowane są nie w dół, lecz do góry. Identyczny rezultat uzyskano na drodze obliczeń numerycznych.

Obliczenia porównawcze

Pomierzona geometria konstrukcji wiszącej podtrzymująca dach amfiteatru w Koszalinie stwarza możliwość obliczeń numerycznych za pomocą programu ROBOT Millennium. Prawidłowe wykorzystanie programu uwarunkowane jest jednak uwzględnieniem sposobu sprężania konstrukcji poprzez obrót łuków wokół osi przechodzącej przez przeguby.

Podczas projektowania przedmiotowej konstrukcji stwierdzono, korzystając z badań modelowych, że stan właściwego sprężenia uzyska się, gdy przemieszczenie pionowe środków łuków, przy ich obrocie, osiągnie wartość 25 cm, a siły w odciągach środkowych będą wynosiły 180 kN. W trakcie realizacji procesu sprężania konstrukcji okazało się, że takim siłom w odciągach odpowiadały przemieszczenia o wartości 28 cm.

Korzystając z programu obliczeniowego przeanalizowano trzy warianty pracy konstrukcji przy różnym rozkładzie obciążenia dachu śniegiem. Wariant 0 przedstawia rozwiązanie, w przypadku gdy śnieg pokrywa równomiernie powierzchnię dachu o wartości 1 kN/m2 jego rzutu. Wartość ta odpowiada prawie w 100% wartości maksymalnej prognozowanej, o okresie powrotu 50 lat, rejestrowanej przez stację meteorologiczną Ko-

Tabela 2. Obliczone wartości składowe przemieszczeń w kontrolowanych punktach

Nr punktu

Wariant 0

Wariant I

Wariant II

ux [cm] uy [cm] uz [cm] ux [cm] uy [cm] uz [cm] ux [cm] uy [cm] uz [cm]

221

1

0

-45

221

1

2

-69

0

3

-63

0

4

-57

220

1

0

-45

220

1

2

-65

1

3

-59

1

4

-53

235

1

0

-41

235

1

2

-65

1

3

-61

1

5

-58

236

1

0

-41

236

1

2

-63

1

4

-59

1

5

-56

118

1

0

-51

118

1

0

-78

0

0

-55

0

0

-38

119

1

0

-51

119

1

0

-74

1

0

-50

1

0

-32 -39

141

1

0

-51

141

1

0

-79

0

0

-55

0

0

140

1

0

-51

140

1

0

-74

1

0

-50

1

0

-32

58

1

0

-47

58

0

-2

-74

0

-3

-65

0

-3

-55

59

1

0

-47

59

0

-2

-70

0

-3

-61

0

-3

-51

43

1

0

-44

43

0

-2

-69

0

-3

-62

0

-4

-55

44

1

0

-43

44

0

-2

-65

0

-3

-59

0

-4

-52

126

10

0

21

126

13

1

23

12

1

24

10

1

23

133

10

0

21

133

13

1

22

11

1

23

9

1

22

123

4

0

-14

123

5

0

-35

4

0

-21

4

0

-11 -11

136

4

1

-15

136

4

1

-35

4

1

-21

4

1

114

-2

0

-16

114

-4

-1

-30

-5

-1

-15

-5

-1

-6

145

-2

0

-16

145

-4

0

-31

-5

0

-16

-5

0

-6

111

-8

0

17

111

-13

-1

25

-12

-1

26

-10

-1

25

148

-8

0

18

148

-13

0

24

-11

0

26

-10

0

25

84 Builder

styczeń 2012

szalin. Wariant I przedstawia rozwiązanie przy tym samym obciążeniu co w wariancie 0, za wyjątkiem pasma środkowego o szerokości 6 m wzdłuż osi podłużnej przekrycia, gdzie obciążenie nie występuje – założono, że ta część powierzchni dachu została odśnieżona. W wariancie II szerokość odśnieżonego pasma zwiększono do 12 m. Wartości obliczonych składowych przemieszczeń, w trzech wzajemnie prostopadłych kierunkach, w punktach kontrolowanych (rys. 5), podano w tabeli 2.

Ważne w projektowaniu

Przedstawione w pracy problemy mają istotne znaczenie w analizie statycznej konstrukcji wiszących. Przeważnie geometria tych konstrukcji po sprężeniu nie jest udokumentowana. Stwarza to dość duże trudności, gdy zachodzi potrzeba przeprowadzenia analiz od obciążeń eksploatacyjnych, przy użyciu programów komputerowych. Najbardziej właściwym podejściem jest wówczas określenie geometrii konstrukcji na drodze pomiarów geodezyjnych, jak to miało miejsce dla przedmiotowej konstrukcji.

Usunięcie śniegu z dachu przekrycia o dużej powierzchni, jak nadmieniono już we wprowadzeniu, nie jest łatwym zadaniem, wręcz niemożliwym do zrealizowania przy “ręcznym podejściu” – trudno sobie wyobrazić, aby można było usunąć ponad 300 ton śniegu z dachu używając tylko łopat. Dlatego też, aby nie dopuścić do awarii lub katastrofy budowlanej rozpatrzono warianty częściowego usunięcia śniegu z dachu wzdłuż pasów podłużnych o szerokości 6 m i 12 m przy użyciu specjalnych wózków. O konieczności usunięcia śniegu z dachu informują pomierzone i obliczone wartości przemieszczeń w punktach kontrolowanych (patrz tabela 2).

Należy ponadto nadmienić, że interesujące jest zachowanie omawianej konstrukcji przy obciążeniu śniegiem. Dość dużym przemieszcze-

Rys. 5. Rozmieszczenie punktów kontrolowanych na tle rzutu przekrycia amfiteatru

niom - ugięciom w partii środkowej - towarzyszą istotne przemieszczenia o przeciwnym znaku w partiach skrajnych, w pobliżu przyczółków. Zjawisko to jest wynikiem relatywnie małej sztywności głównych łuków nośnych. Korzystnie wpływa ono na zachowanie się cięgien napinających wykonanych z kształtowników IPN-140 o istotnej sztywności na zginanie, nie powoduje ich wyboczenia i doprowadza do samosprężenia konstrukcji wiszącej. Te zagadnienia są obecnie przedmiotem dalszych, szczegółowych analiz.

prof. dr inż. Jan Filipkowski dr inż. Krzysztof Deska Politechnika Koszalińska REKLAMA

styczeń 2012

Builder 85

budownictwo

Remonty chłodni kominowych część 1 Żelbetowe płaszcze chłodni kominowych są konstrukcjami narażonymi na wiele negatywnych czynników, które prowadzą do różnego rodzaju defektów. W pierwszej części cyklu odpowiemy na pytanie, które z uszkodzeń są najczęstsze i jak sobie z nimi radzić.

Witold Jawański, Kazimierz Stefanek

N

a początku lat 90. rozpoczęła w Polsce działalność szwajcarska firma Sika, oferując między innymi systemy materiałów do napraw i zabezpieczeń żelbetowych chłodni kominowych. Działalność ta zbiegła się w czasie z poszukiwaniami skutecznych systemów materiałowych, m.in. w związku z katastrofą w Elektrowni Turów i niską efektywnością i przydatnością dotychczas dostępnych materiałów. Jednocześnie na sąsiadującym rynku niemieckim dostępne już były zaawansowane technologicznie produkty, oferowane na ogół systemowo, tj. w zestawach, wraz z ogólną koncepcją przeprowadzenia remontu. Impulsem do takiego systemowego podejścia do problematyki remontów i zabezpieczeń powierzchniowych chłodni były z kolei wydarzenia w Niemczech, które miały miejsce prawie dekadę wcześniej.

nych stronach płaszczy wielu chłodni kominowych w Niemczech pojawiły się liczne odmrożenia powierzchniowe o głębokości rzędu 2-3 cm, zagrażające trwałości konstrukcji. Spowodowało to poszukiwania skutecznych systemów naprawy i zabezpieczenia takich konstrukcji, doprowadzając w efekcie w firmie Sika do rozwoju systemów zapraw naprawczych i powłok ochronnych oraz skompletowania zestawu, który po szeregu prób został zaakceptowany do stosowania na chłodniach kominowych. System ten zastosowany został po raz pierwszy w Polsce w 1991 i 1992 r. przez niemiecką firmę Thode, po czym nastąpiło jego przejęcie przez firmy polskie i stopniowa adaptacja do stanu i rodzaju uszkodzeń naszych obiektów, w niejednym przypadku drastycznie odbiegających od obiektów niemieckich, a także do aktualnych możliwości finansowych inwestorów.

System napraw został wzbogacony o szwajcarskie technologie betonu natryskowego, nowszą generację zapraw naprawczych, a po kilku kolejnych latach również o materiały do wzmocnień konstrukcji. W kolejnych kilkunastu latach, poczynając od roku 1993, krajowi wykonawcy zastosowali nasze materiały na blisko 50 chłodniach kominowych w Polsce.

Stan konstrukcji i dobór materiałów

Na początku lat 80. XX w. Europę północno-wschodnią nawiedziła seria długotrwałych ataków mrozu. Po kolejnej ,ostrej zimie 1983 r. na wewnętrz-

Żelbetowe płaszcze chłodni kominowych są konstrukcjami o znacznych rozmiarach i stosunkowo niewielkich grubościach ścianek, obciążonymi od strony wewnętrznej wodą, kondensatem i parą, a od zewnętrznej wpływami atmosfery przemysłowej o podwyższonej agresywności. Ich cienka łupina żelbetowa narażona jest na intensywną korozję ługującą (woda chłodząca jest na ogół wodą miękką, intensywnie wypłukującą wapń z matrycy cementowej) od wewnątrz, przemarzanie w okresie zimowym oraz korozję atmosferyczną (karbonatyzacja otuliny, utrata jej alkaliczności i korozja stali zbrojeniowej) od zewnątrz. Procesy te koncentrują się przede wszystkim w miejscach wad wykonawczych. Poniżej wskazano najczęściej spotykane typy uszkodzeń płaszczy chłodni.

Fot. 1 i 2. Przygotowania do wymiany betonu w „oknach” przez torkretowanie, Elektrownia Adamów; odcinkowa wymiana betonu w pojedynczym cyklu, Elektrownia Turów.

Fot. 3 i 4. Naprawy powierzchniowe zaprawami Sika MonoTop wewnętrznej strony płaszcza chłodni w Elektrowni Rybnik i zewnętrznej w Elektrowni Bełchatów.

Poszukiwanie skutecznych systemów

86 Builder

styczeń 2012

Okna w płaszczu

Jednym z największych zagrożeń jest korozja i degradacja betonu na wskroś przekroju spowodowana najczęściej niewłaściwym składem betonu (cement o składzie nie zapewniającym podwyższonej odporności na ługowanie miękką wodą, reaktywne kruszywo, zbyt wysoki stosunek wodno-cementowy W/C, zbyt wysoka nasiąkliwość i zbyt niska mrozoodporność). Korozja taka prowadzi do powstania tzw. „okien” w płaszczu i wymaga strefowej wymiany betonu na całej grubości przekroju.

Zalecane przez firmę Sika rozwiązania materiałowe, to technologia betonu natryskowego z wykorzystaniem domieszek klasy Sikament (od 1999 r. również nowoczesnych domieszek polimerowych klasy Sika ViscoCrete) oraz dodatków reaktywnych na bazie pyłów krzemionkowych klasy Sikacrete i SikaFume. Bardzo często stosowany jest również nie zawierający alkaliów przyspieszacz Sigunit 49 AF. Dostępne są także gotowe mieszanki torkretowe Sika Gunit 03 Normal i Rapid. Jeżeli do wymiany stosowane są mieszanki zagęszczane konwencjonalnie, również opracowywane są jednorazowe receptury mieszanek betonowych, obecnie przede wszystkim z upłynniaczami Sika ViscoCrete, zapewniającymi bardzo długie utrzymywanie konsystencji i spokojny transport, ułożenie oraz zagęszczenie mieszanek.

W słabych punktach

Innym rodzajem defektów są punktowe, liniowe lub powierzchniowe głębokie uszkodzenia w „słabych punktach” płaszcza, najczęściej pokrywających się z miejscami usterek wykonawczych. Takimi miejscami są w przypadku konstrukcji wznoszonych w deskowaniach przestawnych szwy robocze pomiędzy poszczególnymi cyklami betonowania, a w przypadku konstrukcji wznoszonych w ślizgu osłabienia przekroju wzdłuż „świeczek” prowadzących. Słabym punktem mogą być również pozbawione otuliny stalowe elementy dystansowe lub pozostawione w płaszczu tuleje podpierające deskowania (tzw. „telewizory”) stanowiące zawsze potencjalne ognisko korozji. W takich miejscach konieczne jest wykonanie głębokich rozkuć, czasami nawet na wylot, o charakterze liniowym lub punktowym oraz zastosowanie specjalistycznych materiałów wypełniających.

Zalecane przez firmę Sika rozwiązania materiałowe, to przede wszystkim gotowe systemy zapraw naprawczych cementowo-polimerowych przeznaczonych zarówno do napraw ręcznych jak i mechanicznych (PCC i SPCC). Na początku lat 90. były to niemieckie zaprawy Sika MonoTop 601, 602, 603, 604 i 620. W 1995 r., w wyniku stwierdzenia na kilku obiektach oznak korozji siarczanowej, zastąpiono je austriackoszwajcarskim systemem zapraw Sika MonoTop 610, 612, 614 i 620, zawierającym obok pyłów krzemionkowych również cementy o podwyższonej odporności na korozję siarczanową (HSR). Aktualnie, po wprowadzeniu norm zharmonizowanych serii EN 1504, najnowsza seria zapraw

Fot. 5. Prawidłowo rozkute i oczyszczone podłoże betonowe oraz stal zbrojeniowa w Elektrowni Bełchatów.

styczeń 2012

Skuteczna naprawa Podstawowym warunkiem skuteczności każdej naprawy jest jak zwykle odsłonięcie „zdrowego” podłoża, na którym można uzyskać wymaganą przyczepność materiałów naprawczych. Obecny standard europejski, to oczyszczenie skorodowanego zbrojenia do stopnia czystości Sa 2,5 oraz odkucie i oczyszczenie podłoża betonowego do uzyskania wytrzymałości na odrywanie co najmniej 1,5 MPa (próba „pull-off”).

tego systemu składa się z MonoTop’ów 910, 412 N i 412 NFG oraz 723 N. Zaprawy naprawcze z tego systemu można również układać przez torkretowanie metodą mokrą, do metody suchej służy specjalna mieszanka Sikacem Gunit 133.

Jednym z kluczowych etapów skutecznej naprawy powierzchniowej jest oczyszczenie i zabezpieczenie antykorozyjne odsłoniętego zbrojenia i innych elementów stalowych (np. „telewizorów”). Skorodowana stal wymaga oczyszczenia strumieniowo-ściernego i zabezpieczenia specjalnym preparatem antykorozyjnym przed dokonaniem wymiany betonu lub powierzchniowego wypełnienia ubytków.

Zanieczyszczenia

Jedną z przyczyn uszkodzeń jest również zanieczyszczona, chropowata, rakowata lub pokryta mleczkiem cementowym o słabej przyczepności powierzchnia betonu. Wymaga ona oczyszczenia metodą strumieniową (piaskowanie, hydropiaskowanie lub hydromonitoring), a następnie przeszpachlowania stref większych nierówności specjalnymi szpachlówkami polimerowo-cementowymi przed wykonaniem powłok ochronnych.

W zależności od wymagań i uwarunkowań, przede wszystkim czasowych, dobiera się odpowiednią szpachlówkę zamykającą z systemu PCC. Najczęściej są to szpachlówki Sika MonoTop 620 lub 723 N. Przy bardzo napiętym harmonogramie robót, kiedy np. konieczne jest wykonanie powłok ochronnych, już po 1-2 dniach po etapie szpachlowania, zalecana jest specjalna szpachlówka cementowo-epoksydowa Sikagard 720 EpoCem, materiał droższy, ale nie wymagający pielęgnacji i możliwy do bardzo szybkiego pokrywania powłokami ochronnymi, w zależności od temperatury i wilgotności już po 1-2 dniach.

Obniżenie nośności

Rzadziej spotykane rodzaje uszkodzeń to obniżenia nośności w miejscach imperfekcji geometrycznych, rys i pęknięć oraz w strefach, w których beton nie osiągnął parametrów projektowych. Miejsca takie wymagają wzmocnienia i uciąglenia konstrukcji metodą iniekcji, dołożenia dodatkowego zbrojenia i pogrubienia przekroju przez obetonowanie lub otorkretowanie, a najczęściej obecnie stosowaną technologią jest wzmocnienie

Fot. 6. Ocena przyczepności powłoki zewnętrznej testem Gitterschnitt na przeszpachlowanym materiałem MonoTop 620 fragmencie podłoża.

Fot. 7 i 8. Przykłady wzmocnień torkretem i betonem z domieszkami i dodatkami firmy Sika – Elektrownie Adamów i Turów.

Builder 87

budownictwo

UWAGA NA... Żelbetowe płaszcze chłodni kominowych narażone są na intensywną korozję ługującą (woda chłodząca jest na ogół wodą miękką, intensywnie wypłukującą wapń z matrycy cementowej) od wewnątrz, przemarzanie w okresie zimowym oraz korozję atmosferyczną (karbonatyzacja otuliny, utrata jej alkaliczności i korozja stali zbrojeniowej) od zewnątrz.

przez doklejenie taśm i mat z włókien węglowych. Czasami spotykamy się też z wadami wykonawczymi słupów nośnych płaszczy chłodni i ich głowic, choć zdarzył się też przypadek błędów projektowych słupów prefabrykowanych wodorozdziału.

Do wzmocnień takich elementów, obok opisywanych już specjalnych mieszanek betonowych i torkretowych, stosowane były również iniekty epoksydowe Sikadur-52 oraz Sikadur-53, a także materiały z włókien węglowych: płaskowniki Sika CarboDur i maty Sika Wrap. Szczególnie te ostatnie materiały, charakteryzujące się lekkością, elegancją i prostotą aplikacji oraz wytrzymałością na rozciąganie o rząd wielkości większą od typowych stali budowlanych i brakiem podatności na korozję, stosowane są coraz częściej jako alternatywa dla typowych wzmocnień masywnych (dokładanie dodatkowego zbrojenia + obetonowanie lub otorkretowanie).

Powłoki ochronne wewnątrz i na zewnątrz

Artykuł opublikowano w materiałach konferencji „Awarie Budowlane”.

mgr inż. Witold Jawański, Sika Poland mgr inż. Kazimierz Stefanek, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

Zdjęcia arch. Sika

Kolejny etap po zakończeniu napraw powierzchniowych oraz ewentualnych wzmocnień i wymian betonu, to wykonanie powłok ochronnych.

Wewnętrzne strony płaszczy chłodni wymagają zabezpieczenia trwałymi, wodoszczelnymi powłokami na bazie żywic reaktywnych. W tym celu firma Sika opracowała specjalny system powłok epoksydowych Icosit 2406 (aktualna nazwa: Sikagard 246), przeznaczony do pracy w warunkach stałego obciążenia wodą miękką i kondensatem. Są to powłoki twardoelastyczne, o znakomitej przyczepności do podłoża i o podwyższonej odporności na procesy starzenia. Podstawowy układ powłok tworzą: • Icosit 2406 Primer – bezbarwna żywica gruntująca i wzmacniająca podłoże; • Icosit 2406 Deck – barwna powłoka ochronna układana w 1 lub 2 warstwach przy zalecanej grubości co najmniej 0,200 mm. Jednokrotne zabezpieczenie jest na ogół wystarczające w przypadku obiektów nowych lub w dobrym stanie technicznym. Zabezpieczenie dwukrotne

zalecane jest w przypadku obiektów starych oraz chłodni, przez które następuje odprowadzenie spalin po procesie odsiarczania; • Sikafloor 357 N (dawniej: Sikafloor 363 Elastic) – dodatkowa poliuretanowa powłoka elastyczna odporna na ultrafiolet, zalecana jako opcjonalna druga warstwa na obiektach wysokich narażonych na silną operację słoneczną, szczególnie w górnej strefie płaszcza chłodni powyżej talii.

Zewnętrzne strony płaszczy chłodni wymagają zabezpieczenia powłokami przepuszczalnymi dla pary wodnej, chroniącymi otulinę zbrojenia przed karbonatyzacją i utratą alkaliczności (czyli pośrednio chroniącymi stal zbrojeniową przed korozją). Funkcję taką spełniają materiały jednoskładnikowe na bazie żywic metakrylanowych, charakteryzujące się bardzo wysokim oporem dyfuzyjnym dla dwutlenku węgla (ochrona przed karbonatyzacją) i bardzo niskim dla pary wodnej (spowolnienie procesów korozji stali i ograniczenie skutków przemarzania dzięki zmniejszeniu wilgotności betonu).

W tym celu opracowano specjalny system powłok ochronno-dekoracyjnych Sikagard 702 W / 680 S, przeznaczony do pracy w warunkach dyfuzji pary wodnej od strony betonu i obciążenia atmosferą przemysłową o podwyższonej agresywności od strony odpowietrznej. Podstawowy układ powłok tworzą: • Sikagard 702 W Aquaphob – wodorozcieńczalny impregnat hydrofobowy stosowany na beton przed położeniem powłok, zapobiegający kondensacji wilgoci bezpośrednio pod powłokami zewnętrznymi. Alternatywny środek rozpuszczalnikowy (stosowany w okresach niższych temperatur) to Sikagard 700 S – Durchfeuchtungsschutz; • Sikagard 680 S-Betoncolor – barwna, jednoskładnikowa powłoka ochronna układana w 2 warstwach przy zalecanej łącznej grubości co najmniej 0,120 mm. Taka powłoka daje równoważny opór dyfuzyjny aż ponad 400 m dla dwutlenku węgla i zaledwie 2,2 m dla pary wodnej. Zabezpiecza zatem skutecznie otulinę zbrojenia przed karbonatyzacją i umożliwia jednocześnie odparowanie nadmiaru wilgoci z betonu na zewnątrz, dzięki czemu pośrednio chroni stal zbrojeniową przed korozją.

Fot 9 i 10. Wykonywanie powłok ochronnych Icosit 2406 w Elektrowni Rybnik oraz Sikagard 680 S w Elektrowni Jaworzno III

88 Builder

Fot. 11. Elektrownia Bełchatów. Widok ogólny chłodni kominowych (stan z 1997 r.), na pierwszym planie od lewej chłodnie nr 1 i 2, w linii środkowej nr 4 i 3, z tyłu nr 6 i 5.

styczeń 2012

Profesjonalny dobór pap do izolacji przegród Różnorodność produkowanych pap zgrzewalnych i specjalnych sprawia coraz więcej trudności projektantom, inwestorom i wykonawcom w prawidłowym doborze rolowych materiałów bitumicznych do różnych hydroizolacji.

Te produkty różnią się rodzajem i stopniem modyfikacji asfaltu, rodzajem i gramaturą osnowy, grubością, posypką, dodatkami do masy asfaltowej blokującymi przerost korzeni lub hamującymi rozprzestrzenianie się ognia.

Sylwester Rajewski

D

obrej jakości wyroby papowe posiadają modyfikowany asfalt z ilością SBS-u zapewniającą giętkość w ujemnych temperaturach min. -15° C, osnowę z włókniny poliestrowej lub tkaniny szklanej. W klasycznym układzie warstw stropodachu pełnego papy stosowane są na paroizolację i na uszczelnienie dachu zwykle w układzie dwuwarstwowym.

Paroizolacja

Na podłożu betonowym można zastosować każdą papę zgrzewalną, podkładową z asfaltem modyfikowanym lub niemodyfikowanym z wszystkimi spotykanymi wkładkami. Jedynie w okresie występowania obniżonych temperatur wskazane jest stosowanie pap z asfaltem o poziomie modyfikacji dostosowanym do poziomu niskich temperatur. Papy podkładowe stosowane na paroizolację od najsłabszej do spełniającej najwyższe wymagania: IZOLMAT BIT V60 S3, IZOLMAT BIT V60 S4, IZOLMAT BIT G200 S4, IZOLMAT PLAN plus PYE PV160 S3,2, IZOLMAT PLAN PYE V100 S3,5, IZOLMAT PLAN PYE PV160 S3, IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4, IZOLMAT PLAN PYE G200 S4, IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

Na podłożu z blachy fałdowej należy stosować papy z mocną osnową: IZOLMAT BIT G200 S4, IZOLMAT PLAN plus PYE PV160 S3,2, IZOLMAT PLAN PYE PV160 S3, IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4, IZOLMAT PLAN PYE G200 S4, IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

IZOLMAT BIT G200 S4, IZOLMAT PLAN plus PYE PV160 S3,2, IZOLMAT PLAN PYE PV160 S3, IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4, IZOLMAT PLAN PYE G200 S4, IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

Papy wierzchniego krycia w uszczelnieniu dachu

Niezależnie od podłoża, na dachy przewidziane do odśnieżania, należy stosować papy o mocnych wkładkach i poziomie modyfikacji asfaltu zapewniającym giętkość w niskich temperaturach co najmniej -15°C: IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4 SS, IZOLMAT PLAN PYE PV200 S5 SS, IZOLMAT PLAN PYE PV200 S4 SS, IZOLMAT PLAN extra PYE PV200 S5 SS, IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5 SS, IZOLMAT PLAN ventimax® Top, IZOLMAT PLAN protection® PYE PV250 S5 SS.

Wytyczne dla doboru pap zgrzewalnych i specjalnych

• do izolacji tarasów: Paroizolacja – wytyczne jak dla dachów płaskich Papy podkładowe pierwsza warstwa – papy z mocną wkładką oraz z asfaltem o stopniu modyfikacji zapewniającej giętkość w niskich temperaturach min. -15° C: IZOLMAT PLAN PYE PV160 S3, IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4, IZOLMAT PLAN PYE G200 S4, IZOLPLAN PYE G200 S3 SP, IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

Papy podkładowe druga warstwa – papy ze stopniem modyfikacji zapewniającej giętkość w niskich temperaturach co najmniej w -20° oraz wkładkę o wysokim wydłużeniu przy zerwaniu: IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

Dla płyt balkonowych może być stosowana jedna warstwa papy: IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5.

• do izolacji podziemnych części budowli: Hydroizolację podziemnych części budowli można, w zależności od wymagań projektowych, wykonać przy użyciu jednej lub dwóch warstw papy.

Papy powinny posiadać osnowy wzmocnione, nie powinno stosować się pap na osnowie welonu szklanego o gramaturze 60g/m2 , a na pionowe części fundamentów grubość pap winna wynosić min. 4 mm. Do izolacji pionowych i poziomych części podziemnych można stosować następujące wyroby: IZOLMAT PLAN PYE PV250 S5, IZOLMAT PLAN PYE G200 S4, IZOLMAT PLAN PYE PV180 S4, IZOLMAT BIT G200 S4, IZOLMAT PLAN PYE PV160 S3. Ponadto do izolacji pionowych stosuje się papę samoprzylepną IZOLPLAN fundament® SP.

Autor jest koordynatorem ds. szkoleń PPMB Izolmat Sp. z o.o.

Na podłożu betonowym można stosować wszystkie wyżej wymienione papy zgrzewalne polecane na paroizolację.

Na podłożu drewnianym lub na termoizolacji z wełny dachowej lub ze styropianu należy stosować papy ze wzmocnioną osnową:

styczeń 2012

PROMOCJA

Papy podkładowe w uszczelnieniu dachu

www.izolmat.com.pl

Builder 89

budownictwo

Beton do konstrukcji mostowych specyfikacje projektowe Dokumenty specyfikacji betonu, zarówno te, które stanowią integralną część dokumentacji projektowej, jak i te uszczegółowione przez wykonawcę robót, są pierwszym etapem w procesie powstawania trwałej konstrukcji z betonu. dr inż. Wioletta Jackiewicz-Rek, mgr inż. Małgorzata Konopska

Z

godnie z Rozporządzeniem MTiGM [7] obiekty inżynierskie powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby w przyjętym okresie użytkowania i poziomie utrzymania była zapewniona ich trwałość (§ 152). Jednocześnie materiały użyte do budowy powinny zapewnić trwałość odpowiednio do przyjętych okresów użytkowania poszczególnych elementów obiektów inżynierskich (§ 154. 1), a przy ocenie trwałości materiałów, powinny być brane pod uwagę nie tylko cechy fizyczne i mechaniczne, określone dla poszczególnych wyrobów w Polskich Normach lub aprobatach technicznych, lecz również odporność na oddziaływanie środowiska uwzględniająca czynniki określone w Polskich Normach (§ 154. 2). Jednocześnie w Rozporządzeniu MI [17] podkreślono, iż warunki bezpieczeństwa konstrukcji, (…), uznaje się za spełnione, jeżeli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczącym projektowania i obliczania konstrukcji (§ 204.4). W obowiązującej normie [1] sformułowano wymagania materiałowo-technologiczne przy założeniu, że przewidywany czas użytkowania konstrukcji wynosi,

90 Builder

co najmniej 50 lat. Szczególnie celowe w przypadku obiektów mostowych jest projektowanie betonów z uwzględnieniem trwałości, gdyż przewidywany okres ich użytkowania jest znacznie większy od 50 lat i w zależności od elementów obiektu inżynierskiego może on wynosić nawet 200 lat [7]. Waż-

Prawidłowe sformułowanie specyfikacji jest warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa konstrukcjom szczególnie narażonym na oddziaływanie środowisk agresywnych.

Od specyfikacji zależy proces projektowania zamawianego betonu, jak również sposób jego wbudowania i pielęgnacji. Zatem wszystkie następne procesy technologiczne uwarunkowane są zaleceniami/ wymaganiami zawartymi w specyfikacji betonu.

ne jest, zatem zapewnienie właściwej ochrony materiałowo-strukturalnej elementów konstrukcji, polegającej na doborze materiałów konstrukcyjnych lub doborze składu oraz struktury materiałów wykonywanych na budowie i w wytwórniach elementów (§ 155. 1)[7].

Większość powstającego w Polsce betonu, to beton towarowy.

Betonem towarowym według PNEN 206-1 [1] jest beton dostarczany jako mieszanka betonowa przez osobę lub jednostkę nie będącą wykonawcą, ale również: „beton produkowany przez wykonawcę poza miejscem budowy oraz beton produkowany na miejscu budowy, ale nie przez wykonawcę”.

Jednocześnie w ostatnim czasie, w wyniku silnego rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, wzrosło zapotrzebowanie na beton o podwyższonych wymaganiach, w tym do konstrukcji mostowych. Kluczowe znaczenie dla zapewnienia trwałości konstrukcji w przewidywanym długim okresie użytkowania obiektów mostowych ma specyfikacja betonu, będąca częścią dokumentacji projektowej. W normie [1] określony został minimalny zakres danych zamówienia – specyfikacji, jako niezbędnego zaso-

bu informacji dotyczących oczekiwanych cech betonu, ale również wymagań związanych z transportem mieszanki betonowej, technologii betonowania, zagęszczania, pielęgnacji lub innych związanych z uzyskaniem odpowiedniego efektu końcowego powierzchni betonowej. Jest to dokument ważny, jednak często powstający obok projektu konstrukcyjnego, nawet nie do końca uwzględniający założenia projektowe, a w ogólnej formie i treści zostawiający wiele niedomówień lub nadmiar zbędnych wymagań. Niewłaściwe formułowanie specyfikacji jest sprzeczne z zasadami zrównoważonego rozwoju i prowadzi niejednokrotnie do nieporozumień i trudności realizacyjnych oraz marnotrawstwa. Zdaniem L. Czarneckiego [2] projektując beton powinniśmy kierować się ideą użyteczności, określając cechy minimalne zapewniają­ce wypełnienie funkcji, cechy, które zapewniają odpo­w iedni komfort użytkowania a także estetykę, czyli bardzo ważne jest prawidłowe określenie wymaganych właściwości kompozytu, ponieważ nadmiar właściwości kosztuje. I mówimy tu nie tylko o nad­miarze cech, ale także o skali ich poszczególnych wartości [2].

Szczególnej uwagi wymaga prawidłowe formułowanie specyfikacji wymagań odnośnie betonu, z uwzględnieniem przede wszystkim zachowania trwałości i bezpieczeństwa konstrukcji, przy jednoczesnym zapewnieniu efektywności ekonomicznej przyjętego rozwiązania.

styczeń 2012

B. OGRANICZENIA

A. ZAŁOŻENIA

Rys.1. Zakres specyfikacji betonu do elementów konstrukcji mostowych [15]

Projekt konstrukcji, wymiarowanie

Projekt konstrukcji, środowisko pracy konstrukcji

Klasa wytrzymałości na ściskanie C…/…

Rozwój wytrzymałości fcm2/fcm28

Klasa ekspozycji

Od C20/25

XA1 XC2 XF1 XS1 XD1 XC3 XF2 XS2 XD2 XC4 XF3 XD3 XF4

-warunki betonowania -warunki zagęszczania -rodzaj konstrukcji (stopień zbrojenia)

-rodzaj konstrukcji -wymiary przekroju -stopień zbrojenia i rozmieszczenie prętów -grubość otuliny

Zastosowanie betonu (rodzaj zbrojenia)

Klasa konsystencji

Klasa max. wymiaru ziarn kruszywa, Dmax

Klasa zawartości chlorków

S2-S4 V1-V3

Maksymalny wymiar kruszywa, Dmax = 16 mm ew.

Dmax = 32 mm

Maksymalna zawartość Cl-

SPECYFIKACJA BETONU

ZALECENIA DO PRAWIDŁOWEGO FORMUŁOWANIA SPECYFIKACJI BETONU • Prawidłowe definiowanie pożądanych właściwości betonu powinno wynikać z koncepcji użyteczności, zgodnie z wymaganiami zrównoważonego rozwoju i przy pełnym wykorzystaniu możliwości dostępnych materiałów i ich synergicznej roli w kształtowaniu właściwości kompozytów betonowych.

• Przy założeniach odpowiednio wysokich parametrów trwałości betonów mostowych (np. wymaganej nasiąkliwości, stopnia mrozoodporności F150, odporności na powierzchniowe łuszczenie w obecności chlorków) klasa wytrzymałości betonu jest parametrem drugorzędnym (często wyjściowym) i w większości przypadków jest wyższa niż wymagana projektem. Stąd celowym jest precyzyjne ustalenie wymaganych cech betonu w konkretnych realizacjach.

• Każdorazowo należy rozpatrywać i określać wymagania dla konkretnych elementów obiektów mostowych, uwzględniając szczególne warunki oddziaływania środowiska pracy betonu, jak również wymagania konstrukcyjne obiektu (np. wymiary, masywność).

Rys. 2. Przykład prawidłowego wyspecyfikowania klas ekspozycji betonu poszczególnych elementów konstrukcji mostu ([16] opracowane na podstawie materiałów informacyjnych Górażdże Cement i Lafarge)

Pojęcie i rola specyfikacji betonu

Według słownika języka polskiego specyfikacja to wyszczególnienie, bardzo dokładny wykaz przedmiotów, czynności lub informacji, zwykle będący uszczegółowieniem czegoś.

Pojęcie specyfikacji betonu pojawiło się w normie PN-EN 206-1[1] dla określenia zestawienia wszystkich wymaganych cech zamawianego betonu. Istotność tego dokumentu podkreśla fakt, iż ustala on

styczeń 2012

zakres odpowiedzialności i określa relację pomiędzy specyfikującym wymagania dotyczące betonu, a producentem mieszanki betonowej i wykonawcą konstrukcji betonowej [3]. Należy odróżnić beton projektowany zamawiany przez specyfikację wymagań i beton recepturowy – przez podanie składu.

W produkcji przemysłowej zdecydowana większość zamawianego betonu jest określana, jako beton projektowany. Specyfikacja betonu projektowanego (rys.1) powinna

zawierać wymaganie zgodności z PN-EN 206-1[1], klasę wytrzymałości na ściskanie, klasę ekspozycji, maksymalny, nominalny górny wymiar ziarn kruszywa, klasę zawartości chlorków, (ponadto dla betonu lekkiego: klasę gęstości lub założoną gęstość, a dla betonu ciężkiego – założoną gęstość) oraz klasę lub założoną wartość konsystencji. Zakres specyfikacji betonu recepturowego zawiera skład i składniki, jakie powinny być użyte, w celu dostarczenia betonu o usta-

• Należy ograniczyć do niezbędnego minimum zakres informacji formułowanych w specyfikacji.

Obecne specyfikacje często są nieczytelne, zawierają dużo informacji powielanych z dostępnych wzorców lub wręcz sprzecznych, a w niektórych przypadkach są przepisanymi fragmentami norm, podczas gdy wystarczającym jest odwołanie do konkretnego zapisu wskazanej normy.

• Ujednolicenia i uaktualnienia wymagają obecne uwarunkowania formalne dla obiektów mostowych [6,7] w zakresie technologii betonu.

• Celowym byłoby stworzenie spójnego dokumentu (na wzór Wymagań Technicznych dla nawierzchni asfaltowych rekomendowanych przez Ministra Infrastruktury) uwzględniającego warunki projektowania, wytwarzania i wykonywania betonu do konstrukcji inżynierskich

Builder 91

budownictwo Tabela 1. Najczęściej występujące uchybienia w specyfikacjach betonu dotyczące właściwości betonu

MROZOODPORNOŚĆ

NASIĄKLIWOŚĆ

WYTRZYMAŁOŚĆ

Kwestionowane zapisy w specyfikacjach

Interpretacja uchybień i niezgodności

Posługiwanie się dotychczas obowiązującymi oznaczeniami klas Oznaczenie klas wytrzymałości wytrzymałości betonu wynika z przyzwyczajeń projektantów, jak również wg normy wycofanej PNz odwołań do tych oznaczeń w normie na obiekty mostowe[6] 88/B-06250[9] np. B25 i Rozporządzeniu Ministra[7].

Formułowanie wymagań odnośnie klasy wytrzymałości jednocześnie wg niespójnych dokumentów: PN-88/B-06250[9] i PN-EN 206-1[1] lub stosowanie wymagań tych zamiennie

Odwoływanie się do norm posiadających różne oznaczenia klas wytrzymałości, metody badań i inne kryteria zgodności betonu ( np. beton spełniający kryteria wg PN-88/B-06250[9] dla danej klasy wytrzymałości może nie spełnić wg PN-EN 206-1[1] lub odwrotnie).

Wymaganie nasiąkliwości betonu max. 4%

Nasiąkliwość betonu wywołuje wiele dyskusji dotyczących zarówno interpretacji wyników jak i stawianych wymagań [10,11,12]. Ponadto istnieją wyniki badań potwierdzające, iż możliwe jest uzyskanie betonu o dobrej szczelności i mrozoodporności pomimo niespełnienia wymogu nasiąkliwości do 4%. Cecha ta nie jest wymagana wg PN-EN 206-1(spełnienie nasiąkliwości poprzez odpowiednio zaprojektowany beton w danej klasie ekspozycji).

Zastosowanie różnych metod badawczych; w badaniu nasiąkliwości nadal Podawanie częstotliwości nie zostały jasno sprecyzowane zagadnienia dotyczące: wielkości sprawdzania nasiąkliwości, bez badanych próbek i sposobu ich przechowywania, co może prowadzić do metody badania różnych wyników badań tego samego betonu.

Wymóg stopnia mrozoodporności powinien być zróżnicowany Ograniczenie mrozoodporności w zależności od oddziaływań różnych czynników destrukcyjnych na betonu wyłącznie do stopnia poszczególne elementy mostu. W obiektach narażonych na działanie mrozoodporność F150 środków odladzających konieczne jest sprawdzanie mrozoodporności zewnętrznej (powierzchniowej).

Badanie mrozoodporności po 28 dniach dojrzewania

Możliwe jest uzyskanie mrozoodpornych betonów z cementami z dodatkami mineralnymi. Wtedy celowym jest sprawdzanie odporności betonu na oddziaływanie cyklicznego zamrażania i rozmrażania po dłuższym okresie dojrzewania np. 56 lub 90 dniach, z uwagi na opóźniony przebieg reakcji pucolanowych.

WODOSZCZELNOŚĆ

Podawanie częstotliwości Kluczowym jest dobór odpowiedniej metody badania mrozoodporności sprawdzania mrozoodporności, betonu w zależności od przewidywanych warunków ekspozycji betonu bez wskazania metody badania w konstrukcji.

Odwołanie do dwóch różnych metod badania wodoszczelności: PN-88/B-06250[9] i PN-EN 12390-8[13]

lonym składzie. Ponadto w [1] określono zakres wymagań dodatkowych zarówno dla betonu projektowanego jak i recepturowego.

Zakres specyfikacji betonu do obiektów mostowych

Z praktycznych obserwacji wynika, że zdecydowana większość specyfikacji betonu do obiektów mostowych opracowywanych jest na podstawie Ogólnej Specyfikacji Technicznej (OST) stanowiącej materiał pomocniczy do sporządzania szczegółowej specyfikacji

92 Builder

Najczęściej wymaganie stopnia wodoszczelności np. W8 wg PN-88/B-06250[9] (wycofanej), gdyż nie ma kryteriów oceny wyników oznaczenia głębokości penetracji wody wg PN-EN 12390-8[13], a w konsekwencji oceny wodoszczelności betonu.

technicznej (SST) stosowanej, jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót związanych z wykonaniem mostowych konstrukcji betonowych [4] i drogowych [5].

OST będące źródłem wiedzy oraz informacji o poprawnym technicznie sposobie realizacji robót, w tym żelbetowych, stanowią często uniwersalną, wyjściową podstawę specyfikacji betonu, jednak bez uwzględnienia różnorodności wymagań związanych z różną ekspozycją projektowanego betonu w elementach obiektu (rys.2). Na-

leży podkreślić istotną rolę Specyfikującego, od którego wiedzy z zakresu technologii betonu zależy trwałość obiektu.

W trakcie realizacji możliwa jest, w porozumieniu z autorem specyfikacji, modyfikacja lub uszczegółowienie specyfikacji (będącej częścią projektu konstrukcyjnego), w przypadku wystąpienia specjalnych warunków nieprzewidzianych na etapie projektowania konstrukcji. Przykładowo podczas wykonywania elementu konstrukcji może zaistnieć konieczność zmiany konsystencji mieszanki betono-

wej na bardziej ciekłą z uwagi na ilość zbrojenia i obawy niewypełnienia deskowania. Wtedy w trakcie realizacji obiektu możliwe jest wprowadzenie wymaganych zmian, w celu bezpiecznego wykonania konstrukcji z betonu zapewniającego jego trwałość. Bieżące korygowanie zaistniałych błędów i przeciwdziałanie możliwym trudnościom, często jest najlepszym sposobem „dopasowania” specyfikacji betonu do specyfiki realizacji. Jest to możliwe przy pełnej współpracy wszystkich stron projektu (inwestor – projektant – wykonawca – wytwórca betonu).

Niezgodności i uchybienia w specyfikacjach betonu

Istniejące dokumenty odniesienia, na które powołują się specyfikacje techniczne na obiekty mostowe np. norma PN-S-10040 [6] oraz Rozporządzenie Ministra [7], zawierają często wymagania odnoszące się do wycofanych norm, niestosowanych obecnie składników i przestarzałych uwarunkowań technicznych.

W tabeli nr 1 i tabeli nr 2 podjęto próbę zestawienia najczęstszych kwestionowanych zapisów występujących w specyfikacjach wraz z ich interpretacją w zakresie składników i właściwości betonu.

Częstym nadużyciem projektowym jest formułowanie wymagań dla betonów niekonstrukcyjnych w oparciu o wymagania stawiane betonom konstrukcyjnym. W efekcie betony podkładowe powstają z drogiego kruszywa łamanego i stawiane są im wymagania w zakresie nasiąkliwości, mrozoodporności i wodoszczelności.

Spotykanym błędem w specyfikacjach jest brak sprecyzowania klas ekspozycji betonu według PN-EN 206-1 [1], pomimo wcześniejszego zaznaczenia, iż norma ta jest podstawą opracowania dokumentu. Klasa ekspozycji jest niezbędna w celu prawidłowego zaprojektowania trwałego betonu w konkretnych warunkach jego pracy. W specyfikacjach formułowane jest wymaganie konsystencji nie rzadszej od plastycznej (K3 według normy nieobjętej nadzorem normalizacyjnym), które często jest nieuzasadnione technolo-

styczeń 2012

dr inż. Wioletta Jackiewicz-Rek, Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych, Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej mgr inż. Małgorzata Konopska, TPA Instytut Badań Technicznych Sp z o.o.

Literatura 1. PN-EN 206-1:2003, Beton.

Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność; 2. Żeby dominowała koncepcja użyteczności, prof. L. Czarnecki w rozmowie z A. Karbowskim, Budownictwo Technologie Architektura, 2, 2010; 3. Beton wg normy PN-EN 206-1 – Komentarz, praca zbiorowa

styczeń 2012

Tabela 2. Najczęściej występujące uchybienia w specyfikacjach betonu dotyczące składników mieszanki betonowej

CEMENT

Kwestionowane zapisy w specyfikacjach

KRUSZYWO

gicznie z uwagi na możliwości realizacyjne (np. podawanie pompą). Niepraktykowane jest odwoływanie się do obowiązujących nowych oznaczeń konsystencji zgodnie z [1], wskazujące jednocześnie odpowiednią metodę kontroli ciekłości mieszanki betonowej na miejscu produkcji, jak i wbudowania (np. konsystencje S… – badania metodą opadu stożka).

Jednocześnie w specyfikacji betonu przewidzieć należy warunki i technologię betonowania w zależności od pory roku i możliwości realizacyjnych. Stąd często pojawiają się ograniczenia temperatur mieszanki betonowej (np. min. temp. +20°C w warunkach zimowych, czy maks. temp. +25°C, w warunkach letnich). W obu przypadkach wiąże się to ze stosowaniem dodatkowych zabiegów w czasie produkcji, ale również transportu i wbudowania mieszanki betonowej. Nadmierne ograniczenia mogą spowodować skutek odwrotny do zamierzonego (np. użycie wody o wysokiej temp. do podgrzania mieszanki skutkować będzie skróceniem czasu wiązania lub wysokim skurczem).

W takich przypadkach należy wcześniej szczegółowo przeanalizować z producentem betonu możliwości spełnienia założonych wymagań jak również rozważyć ewentualne zagrożenia.

Artykuł przygotowano w ramach realizacji pracy statutowej nr 504G 10807007/2011 i opublikowano w materiałach konferencji „Awarie budowlane”

Interpretacja uchybień i niezgodności

Dopuszczenie do stosowania wyłącznie cementu portlandzkiego niskoalkalicznego (NA), CEM I

Projektowanie betonów z uwzględnieniem ich użyteczności pozwoli na zastosowanie innych rodzajów cementów [14] przy uzyskaniu wymaganych właściwości betonu. W przypadku stosowania kruszyw nie reaktywnych alkalicznie, (szczególnie praktykowane w przypadku obiektów mostowych) wymóg stosowania cementów NA nie zawsze konieczny.

Narzucanie klasy cementu w zależności od klasy wytrzymałości betonu np. do C20/25-CEM 32,5; do C25/30, C30/37-CEM 42,5; do C35/45 i wyższej - CEM 52,5

Odpowiedni dobór jakościowy (rzeczywiste parametry wytrzymałościowe składników) jak i ilościowy składu mieszanki betonowej (w/c) pozwala uzyskać wymaganą klasę wytrzymałości betonu bez ograniczania się do konkretnej klasy cementu.

Nieaktualne nazewnictwo cementu np. marka 35,45,50

Pomimo obowiązującej klasyfikacji cementów, nadal spotyka się błędne zapisy, wynikające z korzystania z nieaktualnych dostępnych specyfikacji, jak również z obowiązującej normy PN-S-10040:1999[6] na obiekty mostowe, w której nadal są zapisy dotyczące marek cementu.

Jednoczesne odwoływanie się do niespójnych dokumentów: PN-EN 12620 [8] i Rozporządzenia MTiGM[7]

W konsekwencji zamiennego używania marki [7] i kategorii kruszywa [8] utrudnieniem przy projektowaniu jest dobór odpowiedniego kruszywa, spełniającego jednocześnie różne, niespójne wymagania. Stanowi to również problem dla producentów kruszyw, którzy zmuszeni są do deklarowania właściwości kruszyw w oparciu o dwa dokumenty odniesienia, a zatem większy zakres badań.

Większość specyfikacji dopuszcza stosowanie wyłącznie grysów granitowych lub bazaltowych

Każdorazowe sprawdzenie przydatności kruszywa do projektowanego betonu, pozwoli rozszerzyć zakres stosowanych kruszyw o inne niż kruszywa granitowe i bazaltowe, bez pogorszenia jakości uzyskanego kompozytu betonowego. Jednocześnie przyczyni się do zrównoważonego rozwoju zmniejszenie zużycia ograniczonych już złóż.

Wskazywanie krzywej uziarnienia bez uwzględnienia rodzaju kruszywa i przeznaczenia betonu w konstrukcji

Zalecane jest respektowanie krzywych dobrego uziarnienia. Odpowiednia kompozycja kruszywa do betonu bez wstępnych ograniczeń w postaci krzywej uziarnienia pozwala uzyskać beton o wymaganej trwałości.

Uwarunkowane jest to głównie doborem odpowiedniego kruszywa i potwierdzeniem jego przydatności do projektowanej konstrukcji z betonu z uwzględnieniem jej danych projektowych (wymiary elementu, rozstaw zbrojenia, masywność konstrukcji, technologia betonowania elementów).

pod kierunkiem prof. Lecha Czarneckiego, Polski Cement, Kraków 2004; 4. Ogólne Specyfikacje Techniczne. M-13.00.00, Beton; 5. Ogólne Specyfikacje Techniczne, D-05.03.04, Nawierzchnia betonowa, GDDKiA, Warszawa 2003; 6. PN-S-10040:1999 Obiekty mostowe. Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone. Wymagania i badania; 7. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U.nr 63, poz.735 z dnia 30.V.2000); 8. PN-EN 12620+A1:2008, Kruszywa do betonu ;

9. PN-88/B-06250, Beton zwykły; 10. Flaga K., Bogucka M., Maliszkiewicz P., Cechy trwałościowe betonów mostowych na przykładzie obiektów mostowych autostrady A2 na odcinku Konin-Koło-Dębie, V Konferencja Naukowo-Techniczna MADBUD, Kraków 2007; 11. Glinicki M., Widmo nasiąkliwości, Budownictwo Technologie Architektura, 3, 2007; 12. Gołda A., Kaszuba S., Nasiąkliwość betonu –wymagania a metody badawcze, Cement Wapno Beton, 6, 2009; 13. PN-EN 12390-8:2009, Badania betonu. Część 8: Głębokość penetracji wody pod ciśnieniem; 14. PN-B-06265, Krajowe uzupełnienie PN-EN 206-1:2003. Be-

ton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność; 15. Jackiewicz-Rek W., Kształtowanie mrozoodporności betonów wysoko popiołowych, Oficyna Politechniki Warszawskiej ( rozprawa doktorska), Warszawa, 2010; 16. Konopska M., Analiza uwarunkowań doboru betonu do obiektu mostowego na przykładzie Mostu Północnego, (praca magisterska), Warszawa, 2010; 17. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z dnia 12 kwietnia 2002 r.).

Builder 93

rynek

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 TOPBUILDER 2012

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Aluplast – system energeto® 8000 „foam inside”

Jest to system profili przeznaczonych do budynków niskoenergetycznych i pasywnych. Współczynnik Uf został obniżony dzięki wypełnieniu komór pianką poliuretanową („foam inside”) do 0,82 W/(m2K).

Rozwiązanie „foam inside” zgłoszono do opatentowania – pianę wprowadza się do zgrzanych profili, co optymalizuje proces produkcyjny. Oprócz tego, zastosowano dwie nowatorskie technologie.

Technologia bonding inside to specjalne skrzydła zaprojektowane pod kątem wklejania szyb (zwiększona stabilność i bezpieczeństwo).

Technologia powerdur inside – nowy rodzaj ram opracowanych we współpracy z firmą BASF – zastosowanie tworzywa sztucznego Ultradur High Speed zamiast stosowanych w konwencjonalnych oknach wzmocnień stalowych (lepsze właściwości cieplne przy tych samych własnościach mechanicznych i o 60% mniejszy ciężar).

System jest wynikiem kilkuletnich prac badawczych prowadzonych przez aluplast GmbH i prac wspólnych z firmą BASF.

Atlas – Atlas Gips Rapid

Gotowa gładź polimerowa stała się jednym z wiodących produktów firmy. Jest produkowana jako masa na bazie spoiw żywicznych, wypełniaczy mineralnych i dodatków modyfikujących. Zużycie wynosi ok. 1 kg/1 m2/1 mm, przy grubości warstwy do 3 mm. Czas wysychania to ok. 6 h. Bardzo drobne uziarnienie umożliwia uzyskanie doskonale gładkiej powierzchni , a śnieżnobiały kolor ułatwia malowanie. Warstwa utwardzonego materiału jest odporna na pęknięcia (w czasie wiązania i wysychania oraz podczas eksploatacji).

Jest to gładź tiksotropowa, co sprawia, że ma lepszą przyczepność (co najmniej 0,3 N/mm2), nie zastyga, nie spływa ze ściany, podczas aplikacji ulega delikatnemu upłynnieniu (przy aplikacji mechanicznej nie trzeba dolewać dodatkowej wody) – wszystko to przyczynia się do uzyskania gładkiej powierzchni i komfortu pracy.

Służy do wykonywania gładzi na ścianach i sufitach wewnątrz budynków, na powierzchniach z betonu, betonu komórkowego, tynkach gipsowych, cementowych i cementowo-wapiennych, płytach gipsowo-kartonowych.

Consolis – żelbetowe rury przeciskowe DN 2000

Są to rury w klasie obciążeń 90, 120 i 135 oraz dla indywidualnych konstrukcji wyższych. Stosuje się je w mikrotunelowaniu (w klasie 210 kN) w podziemnej infrastrukturze drogowej i kolejowej, w tym na terenach występowania szkód górniczych. Cechują się najwyższymi parametrami wytrzymałościowymi w tej grupie produktów – przenoszenie najwyższych obciążeń statycznych i dynamicznych oraz najwyższe dopuszczalne siły przecisku.

Zmienne warunki gruntowe nie stanowią problemu dla przewiertów, a między komorami roboczymi zachować można rekordowe odległości (do 531 m).

Standardowo posadawiane są na głębokości 10 m, a przy projekcie „Przebudowa rowu Miechowickiego-Bytom” – 15 m. Konstrukcja dla tego projektu została zaprojektowana indywidualnie, na terenach eksploatacji górniczej IV kategorii (uzgodnienia z Głównym Instytutem Górnictwa).

94 Builder

Dow Polska – klej PU do izolacji termicznych INSTA-STIK

Jest to innowacyjne (pierwsze w Polsce) rozwiązanie, zastępujące tradycyjny klej na bazie cementu. Klej charakteryzuje się nowoczesną, szybkowiążącą formulacją oraz bardzo dobrą przyczepnością i wydajnością. Nie zawiera freonów i rozpuszczalników. Przeznaczony jest do mocowania płyt z polistyrenu ekspandowanego (EPS) do ścian o różnych rozwiązaniach materiałowych oraz płyt z EPS lub polistyrenu ekstrudowanego (XPS) do podziemnych części budynków i budowli.

Klej cechuje się wysoką trwałością i doskonałą przyczepnością do podłoży mineralnych i styropianu. Szybkowiążąca formulacja oznacza, że wiąże już po 3-6 minutach, a ulega utwardzeniu już po 2 h (można wtedy wykonać kołkowanie ściany). Zaletą jest też termoizolacyjność i likwidacja mostków termicznych.

Ma też szereg zalet dla wykonawcy: jest czysty w użyciu; łatwy, wygodny i szybki w nakładaniu, a także zapewnia wysoką wydajność (przykładowo puszka 750 ml wystarczy na przyklejenie 15 m2 izolacji obwodowej).

styczeń 2012

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 Drutex – okno IGLO 5 i IGLO 5 CLASSIC

Profil IGLO to pięciokomorowy profil o szerokości 70 mm z uszczelnieniem zewnętrznym. Budowa taka pozwala na uzyskanie wysokich parametrów izolacyjności termicznej oraz stabilności. Izolacyjność termiczną zapewnia układ komór wewnątrzprofilowych i uszczelek oraz zastosowanie szyb termoizolacyjnych. Okno jest zabezpieczone przed włamaniem (13 mm odległości osi wrębu okuciowego), zaś osadzenie uszczelek EPDM w specjalnych kanałach i wrębach zapewnia odpowiednią izolację i trwałość. Uszczelka przyszybowa jest niewidoczna, co przekłada się na estetykę. Charakterystyczna, delikatnie zaokrąglona linia okna (okno IGLO 5 – profil półzlicowany, IGLO 5 CLASSIC – profil zlicowany) nadaje mu niepowtarzalny wygląd. Walory estetyczne poprawia też możliwość zastosowania szprosów, rolet oraz bogata gama kolorystyczna.

Zgodnie z badaniami, okno IGLO 5 z szybą o współczynniku U=0,7 i ramką Swisspacer uzyskało wynik Uw=0,95 W/(m2K); zaś okno IGLO 5 Classic z szybą o współczynniku U=0,7 i ramką Swisspacer uzyskało wynik Uw= 0,89 W/(m2K).

Basf – samoczyszcząca fuga PCI Geofug®

Unikalność i niespotykane wcześniej właściwości PCI Geofug to zasługa nowatorskiej technologii geopolimerowej – alternatywy wobec tradycyjnej fugi cementowej. Ceramiczna fuga PCI Geofug® łączy się z płytkami ceramicznymi, tworząc homogeniczną, wyjątkowo odporną powierzchnię. Jest ona szczególnie odporna na kwaśne środki czystości. Dzięki wyjątkowym właściwościom hydrofilowym i efektowi peciclean® fuga minimalizuje nakład pracy związany z czyszczeniem. Jest szczególnie odporna na oleje, tłuszcze i zabrudzenia. Utwardza się bez wykwitów oraz plam, tworzy doskonałą, zamkniętą oraz jednolitą kolorystycznie powierzchnię.

Fuga przeznaczona jest do zastosowań wewnątrz budynków na ścianach oraz podłogach i nadaje się do fug o szerokości do 6 mm, do wszystkich okładzin ceramicznych – również w wilgotnych pomieszczeniach.

Zaawansowana technologia pozwala przy użyciu PCI Geofug® wypełniać spoiny na takich powierzchniach jak: płytki fajansowe, kamionka, gres, klinkierowe płytki podłogowe. Dostępna jest w 12 kolorach.

styczeń 2012

Cemex – raport zrównoważonego rozwoju 2010

Jest to pierwszy taki raport w branży cementowej w Polsce, obejmujący wyłącznie kompleksowo opisane działania ekonomiczne, środowiskowe i społeczne w kraju. Jest to też jedno z pierwszych tak kompleksowych opracowań w branży budowlanej. Raport ma szansę wyznaczyć standardy odpowiedzialnego podchodzenia do prowadzenia biznesu oraz przejrzystego przekazywania informacji różnym grupom interesariuszy.

Stanowi przejrzystą prezentację gospodarczych, środowiskowych i społecznych inwestycji rozwojowych firmy.

Jest zgodny z zasadami raportowania GRI G3 i porusza ponad 20 obszarów informacji zgodnych z wytycznymi międzynarodowymi. Proekologiczny jest też sposób dystrybucji dokumentu – firma promuje przede wszystkim wersję elektroniczną raportu, a egzemplarze drukowane powstały na papierze pochodzącym wyłącznie z recyklingu.

W raporcie firma przedstawiła działania z zakresu zrównoważonego rozwoju,wśród których za najważniejsze należy uznać tworzenie gospodarki niskoemisyjnej. Działanie to jest realizowane poprzez wzrost wykorzystania paliw alternatywnych oraz zmniejszenie śladu węglowego. Większość danych liczbowych pochodzi z wewnętrznych systemów raportowania, a duża ich część była weryfikowana przy okazji innych procesów.

Fakro – supernergooszczędne okno dachowe FTT U8 Thermo

Okno skonstruowane zostało z uwzględnieniem wymagań budownictwa pasywnego. Ze współczynnikiem Uw=0,58 W/(m2K) stanowi najbardziej energooszczędne okno dachowe na świecie. Trzykomorowy pakiet szybowy U8 osadzony jest w specjalnie zaprojektowanej, poszerzonej ramie skrzydła, co minimalizuje zjawisko powstawania mostków cieplnych i zapewnia lepszą izolacyjność okna. Okno dostarczane jest wraz z kołnierzem uszczelniającym EHV Thermo, co umożliwia docieplenie okna powyżej drewnianej konstrukcji dachu. Dodatkowa rama termoizolacyjna powstaje dzięki specjalnemu materiałowi ociepleniowemu, przyklejonemu w kołnierzu. Oś obrotu skrzydła jest podniesiona względem środka geometrycznego (nawet wysoka osoba może swobodnie podejść do otwartego okna). Innowacyjny mechanizm wspomagający umożliwia otwarcie okna w przedziale od 0 do 40°. System topSafe podnosi odporność okna na włamanie. Dodatkową zaletą jest wysoka izolacyjność akustyczna wynosząca 36 [dB].

Builder 95

architektura i design

Muzeum Ruchu Harcerskiego powstanie w Krakowie Muzeum Ruchu Harcerskiego ma powstać w rejonie poaustriackiego fortu nr 52 Łapianka w Jugowicach. Koncepcję architektoniczno-urbanistyczną tego obiektu wyłoniono w konkursie. Najlepsza okazała się praca Pracowni Architektonicznej Ferdzynowie z Koluszek. – Za zwycięską propozycją przemawiało prawidłowe i czytelne zaprojektowanie przestrzeni publicznej i bardzo dobre wpisanie się w teren, przy zachowaniu jego istniejących walorów, minimalna ingerencja w działkę i prawidłowe powiązanie obiektu z zabytkowym fortem, umożliwiające pełną rewaloryzację zabytku – powiedział prof. Andrzej Wyżykowski, główny architekt miasta Krakowa, przewodniczący sądu konkursowego. – Opracowując koncepcję architektoniczną Muzeum kierowaliśmy się przede wszystkim szacunkiem dla starego fortu – mówi inż. arch. Jacek Ferdzyn, przedstawiciel zwycięskiego zespołu. Zespół będzie miał prawo bezprzetargowo rozpocząć negocjacje z władzami miasta na temat przygotowania dokumentacji technicznej i wykonawczej. Obiekt powinien powstać w roku 2016.

Klinkierowa mozaika z firmą Röben Elewacja hotelu Motel One Berlin-Ku’Damm to prawdziwy majstersztyk. Na elewacji cztery odcienie szarego klinkieru połączono z cegłami glazurowanymi w unikalną klinkierową mozaikę. Materiały wyprodukowała firma Röben.

Wszystkie powierzchnie ścian zostały podzielone optycznie przez uformowany piętrowo, uporządkowany i rytmicznie powtarzający się raster z klinkieru w różnych odcieniach szarości oraz z kolorowych, glazurowanych cegieł.

Realizacja ta nawiązuje stylistycznie do estetyki lat 50-tych. Wzdłuż budynku elewacja podzielona została na równe fragmenty poprzez osie okien rozmieszczone w regularnych odstępach.

Ogromnym wyzwaniem okazało się uzyskanie unikalnych kolorów cegieł w 4 odcieniach szarości: świetlistym, jasnym, średnim i ciemnym. Cegły w tych barwach zostały wyprodukowane specjalnie na potrzeby projektu. Do tego dopasowano biały, czerwony oraz turkusowy klinkier glazurowany. Ten ostatni kolor musiał być w takim samym odcieniu, jak turkus w logo Motel One. Aby wydobyć niezwykłą głębię struktury, architekt zaproponował czerwony czerep jako podłoże pod glazurę.

Było to dodatkowe wyzwanie dla produkcji, ponieważ zwykle w firmie Röben glazury nanosi się na biały czerep.

96 Builder

Drugie życie kopalni

„Julia” jest najstarszym i najlepiej zachowanym kompleksem budynków przemysłowych z przełomu XIX i XX wieku wśród wałbrzyskich kopalń na powierzchni 4 ha znajduje się 16 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Za pół roku ma zakończyć się pierwszy etap projektu „Rewitalizacja i adaptacja na cele kulturalne byłej KWK Julia – Zadanie 1 projektu PW Stara Kopalnia”. Wykonawcą prac jest wrocławska firma Integer S.A. Inwestycja obejmuje rozbudowę Muzeum Przemysłu i Techniki oraz adaptację zabudowy poprzemysłowej na Europejskie Centrum Ceramiki Unikatowej, galerię sztuki współczesnej, siedziby organizacji pozarządowych i miejskich instytucji kultury, wraz z zagospodarowaniem terenu w granicach terenu wpisanego do rejestru zabytków. - Renowacja przebiega z zachowaniem zabytkowej konstrukcji obiektów – podkreśla Paweł Melka, Główny Specjalista ds. Inwestycji Integer S.A. Projekt otrzymał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach PO Infrastruktura i Środowisko – 35,75 mln zł to środki unijne, zaś 16,82 mln zł to środki własne Gminy Wałbrzych.

Oscar Niemeyer

Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho (ur. 15.12.1907 w Rio de Janeiro) to światowej sławy architekt brazylijski, jeden z czołowych twórców architektury modernistycznej. W młodości współpracował z Luciem Costą i Le Corbusierem. Wraz z Luciem Costą był autorem nowej koncepcji miasta Brasilii - projekt ten został nazwany największą utopią architektoniczną XX wieku.

Dwukrotnie żonaty, obecnie 5 lat po ślubie z 66-letnią sekretarką. Laureat nagrody Pritzkera z 1988. Jego sztandarowe realizacje to: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Caracas 1947; Założenie architektoniczno-urbanistyczne Brasilii (z Luciem Costą) od 1956; Apartamentowiec w Rio de Janeiro 1974.

Fakro docenione w Hiszpanii

Energooszczędne okno dachowe FAKRO FTT U8 Thermo otrzymało „Nagrodę NAN w Architekturze i Budownictwie 2011”. NAN to prestiżowy miesięcznik branżowy, zaś jurorami konkursu są niezależni specjaliści związani z największymi hiszpańskimi korporacjami budowlanymi. Doceniono przede wszystkim świetne parametry techniczne okna. O nagrodę walczyło ponad sześćdziesiąt innowacyjnych produktów związanych z budownictwem.

styczeń 2012

FRANK O. GEHRY

Taras wentylowany – propozycje firmy Libet Taras wentylowany to określenie bardzo prostej konstrukcji składającej się ze wsporników (o stałej lub regulowanej wysokości) ustawianych na stabilnym podłożu oraz układanych na nich płyt. W ofercie firmy Libet znajdują się cztery rodzaje wsporników. Idealnym produktem do wykorzystania w tym systemie są płyty tarasowe Monza (Libet Impressio, na zdjęciu), a nawet duże płyty typu Quadro o grubości 8 cm - dostosowane do układania na wspornikach. W przypadku tarasu wentylowanego montowanego na gruncie mniejsze są wymagania co do przygotowania podłoża, nie ma konieczności użycia skomplikowanych narzędzi. Znacząco skraca się czas wykonawstwa, a konstrukcja tarasu umożliwia jego błyskawiczny demontaż i ponowny montaż. Przy montażu tarasu na stropie znacznie pewniejsze jest wykonanie izolacji przeciwwilgociowej przy użyciu praktycznie dowolnych materiałów.

FRANK O. GEHRY (Ephraim Goldberg) – to amerykański architekt, jeden z głównych przedstawicieli dekonstruktywizmu. Studiował architekturę na Uniwerystecie Południowej Kalifornii w Los Angeles oraz urbanistykę na Uniwersytecie Harvarda. W 1962 roku założył własne biuro architektoniczne. Cechą jego budynków są mocno przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny, tworzące swoisty kolaż w opozycji do przestrzeni miejskiej. Gehry lubuje się w doborze różnych materiałów, nieprzystających do siebie w tradycyjnej architekturze takich jak kamień, beton, tytan czy tynk. W 1989 roku otrzymał Nagrodę Pritzkera.

Muzeum Guggenheima w Bilbao (fot. Michael Reeve)

Experience Music Project w Seattle (fot. Wikipedia)

styczeń 2012

Tańczący Dom w Pradze (fot. Maros Mraz)

Weisman Art Museum Uniwersytetu Minnesota (fot. Mike Hicks)

Siedziba Lafarge w Warszawie po raz drugi została wyróżniona certyfikatem „Zielone Biuro” przyznawanym przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska. Certyfikat potwierdza zaangażowanie spółki w zrównoważony rozwój oraz realizację strategii Społecznej Odpowiedzialności Biznesu, której jednym z kluczowych założeń jest ochrona środowiska. Docenione zostało stworzenie ekologicznego biura w siedzibie firmy i zastosowanie prostych rozwiązań proekologicznych. Certyfikat ważny jest przez dwa lata.

Mur w salonie

Cegła to jeden z niewielu materiałów, który można stosować zarówno w tradycyjnych czy rustykalnych, jak i w nowoczesnych, minimalistycznych wnętrzach. Surowa ceglana ściana w połączeniu z odsłoniętymi instalacjami i odpowiednio dobranymi, nielicznymi meblami wykreuje niepowtarzalny klimat loftu. Ze względu na dostępność wielu kolorów (od żółtych, przez czerwienie i brązy, po antracyt) oraz faktur (gładkie, ryflowane, piaskowane, drapane, łupane) klinkier można dowolnie dopasowywać do wnętrza i upodobań mieszkańców, a także łączyć z innymi materiałami, m. in. drewnem czy metalem.

Fot. Roben

Fot.Susan King

Zielone Biuro Lafarge

Builder 97

architektura

Katarzyna Burzyńska

98 Builder

Architektura potrzebna

styczeń 2012

Moduł to, najprościej mówiąc, jednostka o określonych wymiarach i cechach. Jednak, jak wiadomo, w zależności od dziedziny wiedzy, wyraz ten ma wiele znaczeń. Podobnie w architekturze, moduł modułowi nierówny.

Fot. 1: Obiekt biurowy Wolf System.

O

d wieków architekci i budowniczowie stosowali moduł o określonych proporcjach i cechach w celu uzyskania rytmu, harmonii, pewnego rodzaju ładu i tym samym wyrazu stylistycznego projektowanej architektury. Często to właśnie charakterystyka modułu wpływała na przynależność stylową czy klasową budowli.

Fot . archiwum Wolf System

W kolebce cywilizacji

styczeń 2012

Przyjmuje się, że pierwotny moduł stanowiły części ludzkiego ciała. Źródłem takich wiadomości mają być kamienne tablice z inskrypcjami znalezione w Egipcie, na których widniały miary palców, dłoni, rąk, stóp, łokci itp. Po dalszych badaniach ustalono, iż rzeczywiście można takie moduły odnaleźć w podziałach działek i domów mieszkalnych.

W starożytnej Grecji i Rzymie, poszczególne porządki architektoniczne cechowały się m.in. zastosowaniem różnej liczby modułów (zależnych od średnicy kolumn u bazy, które to nota bene same sprawowały funkcję niezwykle istotnego modułu).

Moduły o określonych proporcjach używane były przez Persów, Greków, Fenicjan i Rzymian przy planowaniu przestrzennym miast, budowie stadionów, ulic, dróg procesyjnych, projektowaniu budowli użyteczności publicznej, portów, a nawet obszarów uprawnych i pastwisk, gdyż za szczególnie istotne uważano tworzenie przestrzeni o pięknych i znaczących proporcjach. Stąd wyrósł złoty podział o szczególnych wartościach estetycznych, używany już przecież w Starożytności, np. na Akropolu.

Rys. 1: Leonardo da Vinci – człowiek witruwiański.

Zastosowanie modułu tłumaczono wówczas zapewnieniem architekturze określonej estetyki, poczucia spójności i harmonii, a często dodatkowego, głębszego sensu i znaczenia, które umożliwiały przyporządkowanie architektury do dziedzin artystycznych, a nie jedynie inżynierskich.

Rys. 2: Anatomiczne i geometryczne proporcje wg Dürera.

Rozwój myśli

Do modułów ciała ludzkiego powracano bardzo często. Greccy rzeźbiarze, Poliklet i Lizyp ustalili dwa kanony opracowane na bazie modułu. W obu przypadkach jeden moduł stanowiła głowa, a wysokość ciała to odpowiednio 8 (człowiek silny i umięśniony u Polikleta) i 9 modułów (człowiek smukły, szlachetny). Według największego chyba badacza istoty modułu, rzymskiego architekta i inżyniera Witruwiusza wysokość człowieka to 10 modułów.

Później, ich śladami w swoich rozważaniach poszli da Vinci (rys.1), Dürer (rys. 2) i, stosunkowo niedawno, Le Corbusier ze swoim Modulorem (rys. 3). Nie da się ukryć, że proporcje ciała są ludziom od zawsze najbliższe i takie też zaobserwujemy stosunkowo często. Jednak nie mniej w sztukę i architekturę wpisały się wzorce modułu czerpiące z arytmetyki i geometrii (proporcja harmoniczna, trójkąt pitagorejski, vesica piscis itd.), astronomii i kosmologii (zaskakujące odniesienie wymiarów piramid do odległości Ziemi od Księżyca) itd. Ustalono nawet pojęcie świętej geometrii, przy użyciu której projektowano miejsca kultu, takie jak kościoły, świątynie, meczety, zabytki sakralne, ołtarze, tabernakula, okręgi temenos, święte gaje i studnie oraz przy tworzeniu sztuki

Rys. 3: Le Corbusier – Modulor, wedle miary którego powstało wiele obiektów mieszkaniowych.

Rys. 4: Mandala buddyjska.

Builder 99

architektura

sakralnej. W tym przypadku święte znaczenie przypisane jest pewnym figurom i symbolom, często czerpiącym z praw natury. Moduły sakralne, w tym złoty podział, podziały i figury geometryczne, odszukamy już w Starożytności, w architekturze Egiptu, Indii, Grecji i Rzymu, ale także w średniowiecznych katedrach europejskich itd. W Indiach i Himalajach społeczności religijne często budowały świątynie w oparciu o moduł bądź cały rzut mandali (rys. 4) lub jantry, które składają się z kolejnych modułów figur geometrycznych. W renesansie badano starożytne odkrycia z wiarą, że z analizy matematycznej nie ma szans wyłonić się ideał piękna. Wielcy architekci poszukiwali swoich własnych systemów modularnych.

Krok dalej...

Jak widać, nie byłoby łatwo określić, kto wynalazł architekturę modu-

100 Builder

larną i czym właściwie ona jest. Bo czy nie jest pewnego rodzaju modułem cegła, wykorzystywana przy budowie domku jednorodzinnego czy określonych wymiarów szyba w systemie ściany kurtynowej?

Z pewnością. Z punktu widzenia funkcji, wydaje się, że modularność wynikła z potrzeby mobilności. W latach dwudziestych ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej powstały rozbudowane przyczepy campingowe dla podróżników, którzy wymagali większej wygody niż ta, którą daje namiot. Tamże po II wojnie światowej ze względu na wzrost bezrobocia pojawił się popyt na domy przenośne, które można było przetransportować w okolice nowego miejsca pracy, stąd m.in. popularne w amerykańskich filmach przyczepy mieszkalne (trailer houses). W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pojawiły się pierwsze pełno-

prawne, mobilne domy mieszkalne – większe, o wyższym stopniu estetyki i wygody. Dziś w odniesieniu do tych domów nie używa się już sformułowania trailer ani dom mobilny, gdyż spopularyzowanych tam, szybkich w budowie, tanich i wygodnych domów nie ma już potrzeby przenosić. Tak narodziły się technologie modułowe...

...i dziś

Współcześnie projektowanie modularne może odbywać się na kilka sposobów. Moduł może stanowić rozwiązanie punktowe lub linearne – np. połączeń elementów ścian lub ścian kurtynowych; płaszczyznowe, jak np. technologia panelowa firmy Unihouse lub rozwiązania przestrzenne, w których wykorzystuje się zwykle prefabrykowane „kubiki” – powtarzalne elementy będące wykończonym fabrycznie pomieszczeniem lub jego częścią w większym obiekcie.

Unihouse to przede wszystkim symbol wielorodzinnych domów modułowych w Polsce i Norwegii. W Polsce w systemie modułowym zrealizowano hotel w Mierzęcicach o 38 pokojach i powierzchni użytkowej 1746 m2. W celu realizacji obiektu zastosowano 36 modułów w autorsko opracowanym systemie. W Norwegii z rąk Unihouse powstało lub jest w trakcie realizacji 10 osiedli mieszkaniowych wykonanych w technologii modułowej lub panelowej (fot.5).

Firma przewiduje rozwój w dziedzinach projektowania i budowy przedszkoli, biurowców, domów opieki, akademików, sanatoriów oraz hoteli.

Od metod najprostszych...

Najbardziej rozpowszechnionym budynkiem modułowym jest bez wątpienia kontener. Jego popularność i szerokie zastosowania są też przyczyną kojarzenia z nim całości poję-

styczeń 2012

Łatwość zestawiania Prefabrykowane moduły biurowe mogą być łatwo zestawiane dzięki systemowi szybkiego ich łączenia w różnorodne konfiguracje budynków jedno-, dwu- i trzykondygnacyjnych.

Pomimo że pomieszczenia posiadają różne funkcje (biura, obsługi, sale konferencyjne, recepcje, korytarze itp.) oparte są na takim samym module o wymiarach 2,5x5x3 m. Po zestawieniu modułów budynek nabiera żądanych funkcji i kształtów zgodnie z koncepcją architektoniczną.

Rys. Archiwum Moduł System

Fot . archiwum Wolf System

Fot. 2: Dom modułowy Cubus firmy Wolf System.

cia budowli modułowych, co, jak się wkrótce przekonamy, jest skojarzeniem mylnym. Wyróżniamy kontenery o następujących zastosowaniach: • morskie, służące do transportu dóbr na statkach handlowych; • magazynowe, do przechowywania wyżej wymienionych; • kontenery biurowe, robocze lub socjalne, służące często jako tymczasowe zakwaterowanie robotników na budowie, siedziba kierownictwa itp., odpowiednio zaprojektowane na cel pobytu ludzi; • kontenery sanitarne, stosowane w celu zapewnienia tymczasowych sanitariatów, umywalni lub natrysków, często wykorzystywane do tymczasowego zastąpienia nieczynnych łazienek lub w miejscach tymczasowego pobytu, np. przy kontenerach biurowych lub na polach campingowych itp.

Powyższe przykłady realizowane są m.in. przez firmy Weldon i Tulcon, produkujące moduły (w przypadku Weldon: w konstrukcji stalowej ze spawanych profili zimno giętych, firma produkuje też moduły w postaci ekranów akustycznych) oraz propagujące ideę tworzenia w 2012 roku zaplecz sportowych z szatniami pod „orliki”. Podobne idee oraz produkty posiada firma Alstema, która z kontenerów buduje wszystko, od kiosków, małej gastronomii, przez szkoły, przedszkola, hotele, aż po hale różnej funkcji.

Firma buduje w konstrukcji stalowej, którą stanowi samonośny, zabezpieczony antykorozyjnie szkielet spawany z profili zamkniętych lub zimnogiętych, który umożliwia łączenie segmentów w obiekty do dwóch kondygnacji w układach jedno-, dwu-, i trzytraktowych (budowle z kontenerów w trakcie budowy i po ukończeniu – fot. 3 i 4).

Różnorodność form System modułowy pozwala na swobodne kształtowanie formy budynku od prostych układów ortogonalnych do płynnych organicznych. Umożliwia to odejście od monotonii bryły i nadanie budynkowi własnego, odrębnego charakteru.

Technologia modułowa pozwala na szybkie przeprowadzenie budowy, dzięki czemu można w krótkim czasie zareagować na trudne warunki społeczne, atmosferyczne czy klęski żywiołowe. Na przykład, firma ­StalArt sp. z o.o. produkuje m.in. domy w całości prefabrykowane, transportowane do Afryki, czy domy dla słowackich powodzian. Firma specjalizuje się w systemie lekkiego szkieletu stalowego SCS, który pozwala wznosić budowle do 4 kondygnacji.

styczeń 2012

Rys. Archiwum Moduł System

…po bardziej skomplikowane

Builder 101

architektura Fot. 3: Budowa budynków modułowych.

Fot. 4: Mieszkalny budynek modułowy Raines Court z kontenerów w Stoke Newington w Wielkiej Brytanii.

Fot. 5: Mieszkalny budynek modułowy firmy Unihouse w Aalesund w Norwegii.

Fot .6: Przykładowa wizualizacja.

„Ściany budowane w systemie SCS są budowane z dokładnością 1 mm. Utrzymanie pionów, równych płaszczyzn jest uzyskiwane automatycznie przez precyzyjne dopasowanie gotowych elementów. Stal jest ocynkowana, przez co odporna na korozję, konstrukcja jest niepalna. Budynki po zaizolowaniu wełną mineralną lub natryskową pianką PU mają wysokie parametry cieplne na poziomie domów pasywnych” – podaje firma.

3

Fot. archiwum Andreyst

4

Fot. archiwum Tarquin Binary

5

Odejście od stereotypów

Technologia modułowa wydaje się być idealna do celów mieszkaniowych, hotelowych, szpitalnych, szkolnych i przedszkolnych (Unihouse, Tektum, Moduł System, BK Housing, WolfHaus), gdzie preferowana jest sprawność budowy, niezależność od warunków atmosferycznych, a szczególnie w przypadkach szkół, szpitali i hoteli możliwości rozbudowy o kolejne moduły. Żeby jednak tak dynamiczny rozwój technologii był możliwy, konieczne jest świeże spojrzenie i porzucenie mitów, które zostały zbudowane przez lata na podstawie negatywnych doświadczeń klientów ze słabej jakości produktami w stylu domów kanadyjskich, na bazie nie-

Możliwość rozbudowy

Rys. Archiwum Moduł System

Ewolucja budynku może postępować w różnych kierunkach, przyjmując np. formę zintegrowanego kompleksu handlowobiurowego.

102 Builder

Fot . archiwum autorki

6

Fot . archiwum Moduł System

wiedzy dotyczącej nowoczesnych rozwiązań itd. Firma, której misję stanowi zerwanie ze stereotypami, to Moduł System, który działa od 1993, kiedy to powstał pierwszy kiosk modułowy. Przez kolejne lata poszerzono gamę produktów, które dziś stanowi mTechnic (kontenery techniczne na różnego rodzaju aparaturę), mToilet, mBath, mToiletmatic (wolnostojące sanitariaty, moduły łazienkowe i toalety publiczne), mGuard (pawilony wartownicze) ModulOffice (moduły biurowe z pomieszczeniami różnych funkcji – biura obsługi, sale konferencyjne, recepcje, korytarze, sanitariaty), ModulInn (prefabrykowane moduły hotelowe), ModulSchool (szkoły i przedszkola modułowe), ModulPort (system modułowej budowy infrastruktury lotniskowej). Firma wykonuje także mieszkania i szpitale modułowe.

Projektowanie zgodne z naturą

Za użyciem odpowiednich materiałów do budowy przemawia posta-

wa proekologiczna i zrównoważona w budownictwie. WolfHaus to marka budowli modułowych i prefabrykowanych, szczególnie domów w konstrukcji drewnianej. „Wybór drewna jako głównego surowca wykorzystywanego przy budowie domów prefabrykowanych nie jest decyzją przypadkową. Materiał cechuje się bowiem doskonałymi właściwościami technicznymi, takimi jak: optymalna izolacja cieplna i akustyczna, lekkość, a także wysoka trwałość.

Co więcej, drewno jest surowcem w 100% naturalnym i ekologicznym, dzięki czemu w domach firmy Wolf System mogą bez obaw mieszkać nawet alergicy”, mówi Dominik Kosmała, ekspert firmy Wolf System Sp. z o.o.

Firma posiada własny system ścian Ultra-Thermo-Mega-Wand, o wartości parametru U na poziomie 0,14 W/(m2K). Jednym ze sztandarowych domów firmy jest projekt Cubus (fot. 2). Dom Cubus firmy Wolf System Sp. z o.o., ma formę regularnego prostopadłościanu

styczeń 2012

Fot . archiwum Wolf System

Fot. 7: Obiekt biurowy Wolf System.

o długości 10,57 i szerokości 7,7 metra, jednak sprawia przy tym wrażenie lekkiego i zgrabnego.

Jest to zasługą dużych przeszkleń.

Dzięki zastosowaniu specjalnej ściany o grubości 47 cm i współczynniku izolacyjności na poziomie 0,10 W/(m2K), a także „ciepłych” okien o dużej powierzchni oraz grubej na 30 centymetrów płyty fundamentowej, dom spełnia wszystkie wymogi budownictwa pasywnego.

Wartość rocznego zużycia energii potrzebnej do eksploatacji budynku wynosi maksymalnie 15 kWh/m2. „Domy drewniane cieszą się bardzo dużą popularnością w Skandynawii i w austriackich Alpach, czyli rejonach o klimacie zdecydowanie surowszym niż nasz. Jak pokazują wieloletnie obserwacje, nawet podczas srogich mrozów czy dużych wahań temperatury w budynkach z prefabrykatów panuje przyjemne ciepło” – dodaje Dominik Kosmała, ekspert firmy Wolf System. Ponadto, firma propaguje idee „zielonego” – proekologiczne-

styczeń 2012

go budownictwa prefabrykowanego w przypadku obiektów biurowych (fot. 1 i 7) oraz nowoczesnych, szybkich w budowie i funkcjonalnych gabinetów kosmetycznych i lekarskich wykonanych w technologii modułowej.

Wychodząc naprzeciw środowisku

Nie tylko pasywność czy możliwość demontażu i recyklingu może stanowić o neutralnym wpływie budowli modułowych i prefabrykowanych na środowisko naturalne. Pojawiły się nowoczesne projekty społeczne takie jak Camp Kawartha Environment Centre lub BaleHaus przy Uniwersytecie w Bath.

Centrum edukacyjne Camp Kawartha zostało zaprojektowane i wybudowane przez studentów programu Architektury i Budownictwa Zrównoważonego z Fleming College w Peterborough w Kanadzie. Jak mówi Chris Magwood, koordynator projektu, „To najbardziej zrównoważona budowla Kanady”.

BaleHaus to budynek wykonany z prefabrykowanych paneli słomianych i konopnych w kampusie Uniwersytetu w Bath. Projekt wykonany został w celu sprawdzenia, jak te naturalne budulce pracują jako elementy konstrukcyjne. Okazało się, że są one do tego celu doskonałe, szczególnie w formie prefabrykowanej – przyjazne środowisku, wygodne i szybkie w budowie, a dzięki absorpcji CO2 przez słomę i konopie, budynki tworzone z ich udziałem mają często negatywny ślad węglowy.

Moduł w pigułce

Technologie modułowe umożliwiają wznoszenie budowli przede wszystkim bardzo szybko i niezależnie od warunków atmosferycznych. Prefabrykacja elementów pozwala na zmniejszenie czasu i kosztów budowy, głównie poprzez minimalizację roboczogodzin. Kolejną korzyść stanowi cena, gdyż szacuje się, że wybudowanie domu modułowego możliwe jest już od

ok.1300-1700 zł/m2. Ponadto, według firmy Wolf System, czas budowy domu przy zastosowaniu technologii modułowej, można skrócić nawet o 75%, a każdy budynek wyposażony jest w certyfikat energetyczny. Dzięki łatwości projektowania i budowy, technologia ta może być odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na przedszkola, szkoły, domy mieszkalne, budynki służby zdrowia itd. Ogromną zaletą jest mobilność modułów, możliwość łatwego demontażu, przebudowy i rozbudowy powstałych obiektów budowlanych. Jak podaje firma Moduł System, w krajach wysoko rozwiniętych udział budownictwa modułowego w ogólnym wynosi około 20%. Wyjątkowa wygoda rozwiązania, znaczna przewaga jej zalet nad wadami i niezaprzeczalny, dynamiczny rozwój sprawia, że bez wątpienia można system modułowy nazwać technologią przyszłości, także dla Polski.

Katarzyna Burzyńska

Builder 103

Builder Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 853 06 86 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz, mgr Marian Brzóska Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Joanna Ryńska, Współpraca Katarzyna Burzyńska, Adam Zyzman, Redaktor Serwisów Internetowych Joanna Ryńska, Korekta Anna Zawadzka, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński, Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat wydawnictwa Dorota Bartosiewicz Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

– członek Loży Złotej

Business Centre Club,

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter

Patronaty Buildera

n Międzynarodowe Targi Budownictwa BUDMA (Poznań) Najlepiej rozpoznawalne w Polsce targi budowlane Budma 2012 odbędą się w dniach 24‑27 stycznia w Poznaniu pod hasłem „Budownictwo przyszłości – uwolnij swoją wyobraźnię”. Targi będą dla wystawców skuteczną platformą promocji ich innowacyjnych produktów, a dla zwiedzających największą i najbardziej komplementarną prezentacją budowlanych technologii jutra. Organizatorzy spodziewają się udziału blisko 1500 firm. www.budma.pl

n Centrum Budownictwa Sportowego (Poznań) Największa impreza targowa branży infrastruktury sportowo-rekreacyjnej odbędzie się w dniach 24-27 stycznia 2012 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich. Znakiem rozpoznawczym CBS jest także bogata oferta towarzysząca: wykłady specjalistów z tematyki infrastruktury sportowej, a także możliwość skorzystania z bezpłatnych porad ekspertów Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej, który, obok Międzynarodowych Targów Poznańskich (MTP), jest współorganizatorem targów. Taki program przyciąga co roku do Poznania grono specjalistów, którzy zawodowo zajmują się inwestycjami sportowymi. www.cbs.mtp.pl

n Dachy i fasady – wyższy standard budownictwa (Poznań) Stowarzyszenia DAFA zaprasza na konferencję organizowaną 26 stycznia 2012 roku w ramach targów BUDMA, adresowanej do całej branży budowlanej. Organizatorzy gwarantują merytoryczny program oraz wykłady przeprowadzone przez specjalistów z branży. www.dafa.com.pl

n Targi budowlane, mieszkaniowe i kamieniarskie (Kielce) W dniach 20-22 kwietnia w Kielcach odbędą się targi powiązane z tematyką budowlaną: XIX Ogólnopolskie Targi Materiałów Budownictwa Mieszkaniowego i Wyposażenia Wnętrz DOM, VI Świętokrzyskie Targi Mieszkaniowe i Inwestycyjne Twoje 4 Kąty oraz XVII Międzynarodowe Targi Kamienia i Maszyn Kamieniarskich, w tym roku pod nową nazwą „Salon Kamienia”. www.targikielce.pl

nX VIII Międzynarodowe Targi Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA-POLSKA (Kielce) Targi odbywają się w dniach 8-11 maja 2012 r. Imprezę zaliczaną do największych w Polsce wystaw i jedyną tego typu w Europie każdego roku odwiedza 20 tysięcy gości, obecne są na niej wszystkie liczące się, światowe marki, koncerny i stowarzyszenia związane z branżą. Na targach znaleźć można zawsze wszystko to, co niezbędne jest przy budowie dróg ekspresowych i autostrad – obok bogatej i różnorodnej ekspozycji, także szereg wydarzeń towarzyszących (spotkań branżowych, seminariów, konferencji). www.autostrada-polska.pl

n Konferencja „Podłoże i fundamentowanie budowli drogowych” (Kielce) Przedsiębiorstwo Realizacyjne INORA Sp. z o.o., Instytut Badawczy Dróg i Mostów, ViaCon Polska Sp. z o.o. zapraszają na konferencję „Podłoże i fundamentowanie budowli drogowych”, która odbędzie się 9 maja 2012 r. w czasie XVIII Międzynarodowych Targów Budownictwa Drogowego AUTOSTRADA-POLSKA w Kielcach. Celem Konferencji jest popularyzacja wiedzy o projektowaniu oraz wykonywaniu fundamentów palowych i wzmacnianiu podłoża. Konferencja skierowana jest do projektantów, generalnych wykonawców, inspektorów nadzoru i inwestorów oraz pracowników administracji. W referatach będą przedstawione praktyczne przykłady dotyczące projektowania, wykonawstwa i kontroli robót. www.ibdim.edu.pl

n XII Konferencja Naukowo-Techniczna "Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego" (Kielce-Cedzyna) Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział Kielce oraz Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska organizują w dniach 16-18 maja 2012 konferencję „Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego”. Konferencja organizowana jest w formie warsztatów umożliwiających przekazanie i wymianę informacji, wiedzy i doświadczeń z zakresu rzeczoznawstwa budowlanego. Warsztaty te są elementem doskonalenia zawodowego Rzeczoznawców Budowlanych, ale również mają służyć pogłębieniu wiedzy kandydatów na Rzeczoznawców i Inżynierów prowadzących kontrole obiektów. www.rzeczoznawstwo2012.tu.kielce.pl

Ug = 0,5 W/m2K

Pilkington Insulight™ Therm Triple Najlepsze pod względem izolacyjności cieplnej Energooszczędność staje się coraz ważniejsza i jest jednym z najintensywniej omawianych tematów naszych czasów. Dwukomorowe szyby zespolone Pilkington Insulight™ Therm Triple z wykorzystaniem nowego niskoemisyjnego szkła Pilkington Optitherm™ S1 są wiodącym rozwiązaniem w tej dziedzinie. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej zoptymalizowanej powłoki można uzyskać niebywale niski współczynnik przenikania ciepła Ug na poziomie 0,5 W/m2K, tym samym znacząco przyczyniając się do oszczędności energii. Emisja dwutlenku węgla ulega znacznej redukcji, co pomaga chronić środowisko, podczas gdy oszczędność energii przyczynia się do obniżenia kosztów ogrzewania. Jest to znakomity produkt do zastosowania w budownictwie pasywnym (niskoenergetycznym).

Pilkington IGP Sp. z o.o. ul. Wołoska 18, Curtis Plaza, 02-675 Warszawa tel.: 22 548 75 00, fax: 22 548 75 75 www.pilkington.pl