Builder_05_2012

WWW.EBUILDER.PL

DEBATA BUILDERA o odpowiedzialności w biznesie

TARGI, na których się targuje Nr

5 MAJ 2012

Rok XVI (178) 5zł (w tym 8% VAT)

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

PRODUCENCI O RYNKU materiałów budowlanych Architektura dekonstruktywizmu Spawanie nawet pod wodą

MARKETING w budownictwie

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

Sto-ispo Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

KOMENTARZ 8 INFORMACJE 10

DEBATA BUILDERA o odpowiedzialności w biznesie

LUDZIE I FIRMY

Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku 14 Rozmowa z Leszkiem Stokłosą, Prezesem Zarządu Lotos Asfalt Sp. z o.o.

Komu na tym zależy? 16

Rozmowa z Bogdanem Panhirszem, Dyrektorem Zarządzającym Grupy PSB S.A.

Nr

PRODUCENCI O RYNKU materiałów budowlanych ARChITEKTURA dekonstruktywizmu SPAwANIE nawet pod wodą

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

Jaki jest, jaki będzie? 20

LUDZIE I FIRMY

Kalmatron wkracza na polski rynek 24 Rozmowa z Grzegorzem Długokęckim, Prezesem firmy Drycon Sp. z o.o. i Dobromirem Kułakowskim, Prezesem firmy Kalmatroneu Sp. z o.o.

CEMEX Polska – lider odpowiedzialnego biznesu 28 Justyna Sobiecka

DEBATA

Być odpowiedzialnym w biznesie 30

Fot. Drycon

STRATEGIE MARKETINGOWE BRANŻY BUDOWLANEJ LUDZIE I FIRMY

Reputacja, czyli w co inwestować w branży 34

PRAWO

Prawa i obowiązki inspektora 40 Joanna Smarż

Odpowiedzialność inwestora za wypłatę wynagrodzenia 42 Bogumił Sieczkowski Fot. Marek Przybyło/Aeroklub Wrocławski

58

Skuteczny marketing=skuteczna sprzedaż 34

Paweł Burdziakowski

Rynek jest bardzo dochodowy i rozwojowy. Zainteresowani poszukują nowoczesnych rozwiązań, technologii, które gwarantują skuteczność działania i generują małe koszty związane z realizacją inwestycji.

Myślę, że Kalmatron nie znalazł się przypadkiem w Polsce właśnie w tak trudnym okresie.

Postanowiliśmy przynajmniej w skrótowy sposób przybliżyć wybrane obiekty, które będą miały do spełnienia istotną rolę podczas zbliżającej się imprezy sportowej. Oto inwestycje transportowe drogi, linie kolejowe, pasy startowe) – na nich koncentrujemy uwagę w tym wydaniu.

Nowe regulacje dla deweloperów 44 Paweł Białobok

RAPORT

Anatomia kryzysu. Część 4.

Kondycja superpotęg. Polska na tle innych krajów 46 Marek W. Zdyb

5 PYTAŃ DO...

Sto-ispo Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

w budownictwie

RYNEK MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

24

Rok XVI (178) 5zł (w tym 8% VAT)

MARKETING

Danuta Burzyńska

sprzedażowych na najbliższe lata. Czy pesymizm wykonawców związany z brakiem perspektywy finansowej na nowe inwestycje oraz brakiem dużych kontraktów udziela się również producentom?

5 MAJ 2012

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

Targi, na których się targuje 18

dla „Buildera” – producenci o rynku 20 Specjalnie materiałów budowlanych w Polsce, strategiach

TARGI, na których się targuje

5 pytań do... i brak odpowiedzi Sławomira Nowaka, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej 50

Budownictwo KomuniKacyjne

Maszyny drogowe CAT

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder maj 2012

Prezentacja firmy Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. str. 56

Fot. arch. Lotos Asfalt Sp. z o.o.

Leszek Stokłosa, Prezes Zarządu Lotos Asfalt Sp. z o.o.: Dla nas, jako producenta asfaltów, przewidywania spadku popytu na rynku krajowym nie są czarną wizją. Jest to sytuacja przejściowa, a my potrafimy sobie radzić w trudnych warunkach.

WWW.EBUILDER.PL

Fot. arch. Lotos Asfalt Sp. z o.o.

14

maj 2012

FORD TRANSIT

MASZYNA DO OSZCZĘDZANIA PIENIĘDZY

Rowery dostawcze nie istnieją.

Nie musisz przesiadać się na rower, by zacząć oszczędzać pieniądze.

Oszczędzaj przy zakupie. Teraz

Ford Transit dostępny z wyjątkowym rabatem od 19 000 PLN w ofercie dla każdego biznesu.

Oszczędzaj przy tankowaniu. Nowe silniki Duratorq zapewniają niższe zużycie paliwa, już od 6,55 l/100 km, i rzadsze wizyty na stacjach benzynowych.

Oszczędzaj przy serwisie. Wydłużony do 50 000 km lub 2 lat okres między przeglądami to niższe koszty eksploatacji.

Zacznij oszczędzać już dziś.

Sprawdź szczegóły w Autoryzowanych Salonach Forda.

Zeskanuj kod i dowiedz się więcej

ford.pl

BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE DODATEK PROMOCYJNY

Budownictwo KomuniKacyjne

Maszyny drogowe CAT 56 Obiekty EURO 2012 – sukces budowlanych. Część 2 58

JAK SIĘ BUDUJE METRO

II linia tuż przed pierwszym drążeniem 66 Mateusz Witczyński

Spawanie w środowisku wodnym jest efektywną metodą naprawy i remontów elementów konstrukcji. W takich przypadkach uważa się je powszechnie za technologię wymuszoną przyczynami obiektywnymi, której należy unikać. Ciągły postęp w technikach spawania podwodnego w pewnym stopniu weryfikuje takie poglądy.

Rozwiązania TINES w nawierzchni II linii metra 70

BUDOWNICTWO

BASF dla budownictwa – co nowego w 2012 roku 73 Jarosław Muczek

Spawanie, nawet pod wodą 76 Kazimierz Ferenc

CLIMASYTEM ogrzewanie ścienne 82 Tomasz Palimąka

Zabezpieczenia antykorozyjne 84 Maria Siek

System zapraw do klinkieru z trasem Tubag 88 Igor Gorzelski

LUDZIE I BUDOWY EKO+biurowiec 90

90

Współczesny biurowiec oznacza dzisiaj dla inwestora nie tylko nową siedzibę, komfortowe miejsce pracy czy prestiżowy wizerunek firmy. Może stanowić również przykład nowoczesnego i energooszczędnego budownictwa, a zarazem wizytówkę innowacyjnych, systemowych rozwiązań budowlanych.

Joanna Ryńska

AKADEMIA BUILDERA

Posadzki w pomieszczeniach typu cleanroom w przemyśle zaawansowanych technologii 94 Mirosław Ilski

Porotherm Profi – nowoczesne murowanie.

Szybko, sprawnie, precyzyjnie 98 Mirosław Rzeszutko

Sztuka pielęgnacji gresu 102 Rudolf Juszczyk

Rynek – TopBuilder 2012 106 Rynek 108

ARCHITEKTURA

112

„Każdemu budynkowi, każdemu miastu powinna towarzyszyć jakaś opowieść – o życiu, ludziach. Inaczej budynek jest abstrakcją” – mówi Daniel Libeskind. Jego twórczość skłania do refleksji, pragnienia poszukiwań.

Builder maj 2012

PREZENTACJA Z OKŁADKI

Grzegorz Przepiórka

76

dodatek promocyjny miesięcznika

Architektura i design - informacje 110 The new modern 112 Katarzyna Burzyńska STRONA BUILDERA

116

Maszyny drogowe CAT

Prezentacja firmy Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. str. 56

Fot. arch. Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o.

Zdjęcia AGP Metro Polska

66

Pierwsze dwie tarcze drążące – już w szybach, budowa fundamentów specjalnych pomiędzy tunelami pierwszej linii metra, budowa fundamentów specjalnych pod praskimi kamienicami, głębokie ściany szczelinowe na stacji Rondo ONZ, ponad 1000 kompletnych pierścieni – to dotychczasowy bilans budowy Centralnego Odcinka II linii metra.

maj 2012

W biznesie nie ma miejsca na kompromisy!

Wybrane elementy oferty: Wymiana oleju z wkładem filtra oleju Atego (silnik 4-cylindrowy):

493 zł

Alternator (Część EconomyLine) Silniki 4/6/8 - cylindrowe:

1168 zł

Pakiet filtrów (filtr oleju, powietrza, paliwa) Actros:

411 zł

Upominki za naprawy!

Gdy samochód ciężarowy napędza Twój biznes, nie wybieraj między ceną a jakością serwisowania.

Wybierz Trucks you can trust – bezkompromisową ofertę w Autoryzowanych Serwisach Mercedes-Benz.

Sprawdź pełną ofertę w Autoryzowanym Serwisie Mercedes-Benz lub na www.mercedes-benz.pl

Od redakcji Idea odpowiedzialności w biznesie (zwana popularnie CSR od Corporate Social Responsibility) bierze swój początek z końca lat 90. XX wieku. Dlaczego dopiero dziś nabiera takiego znaczenia?

Bolesław Rok pisze o „Odpowiedzialnym biznesie w nieodpowiedzialnym świecie”. Jego zdaniem różne fakty zachęcają dziś przedsiębiorców do podążania drogą odpowiedzialnego biznesu. Wymienia m.in.: globalizację gospodarki, wzrost konkurencji na rynkach światowych, rosnące oczekiwania społeczne wobec firm i biznesu, oczekiwania pracowników, aktywność społeczną organizacji pozarządowych i występowanie przeciw nieuczciwym praktykom w biznesie. Odpowiedzialny biznes obejmuje relacje z pracownikami, przejrzystość i uczciwość w działaniu z partnerami, zaangażowanie w zrównoważony rozwój i sprawy społeczności lokalnych, wreszcie standardy etyczne w prowadzeniu działalności.

Dzisiaj koncepcja ta powinna być nieodłącznym elementem realizowanym w strategii każdej firmy.

Podjęcie i stosowanie idei społecznej odpowiedzialności wymuszają zatem na przedsiębiorcach rosnące oczekiwania pracowników, inwestorów, partnerów biznesowych, społecznego otoczenia firm. O odpowiedzialności w biznesie, w jej różnych aspektach, sporo w bieżącym wydaniu „Buildera”.

Jak kształtować dziś relacje międzyludzkie i biznesowe w firmach, jak radzić sobie z wymagającym rynkiem, wzrostem oczekiwań, jak prowadzić działalność, by odpowiedzialny biznes nie był tylko hasłem bez pokrycia. Jak to wygląda w branży budowlanej postanowiliśmy sprawdzić w gronie przedstawicieli wiodących firm, które ją godnie reprezentują. „To przedstawiciele sektora biznesu (…) pokazują, że prowadzenie biznesu rzetelnie, uczciwie i z najwyższą zgodnością słów i czynów, daje przewagę, jakiej nie można byłoby osiągnąć w inny sposób.”(Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce i Forum Odpowiedzialnego Biznesu)

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

W NUMERZE: ludzie i firmy

debata

Bogdan Panhirsz

Jens-Peter Hartmann

Dyrektor Zarządzający Grupy PSB SA

Dyrektor Zarządzający Działu EB/Chemii Budowlanej BASF Polska Sp. z o.o.

KOMU NA TYM ZALEŻY? Są gminy i ich władze, które wspierają każdą formę inicjatyw lokalnych czy osób fizycznych, ale należą one do wyjątków. Kiedy poszukiwaliśmy inwestorów pod kątem sklepów DIY, otrzymaliśmy tylko kilka telefonów od lokalnych burmistrzów, którzy wyrażali chęć, żeby na ich terenie powstała „Mrówka”. Ale parę tysięcy innych burmistrzów nawet placem nie ruszyło, żeby w tym kierunku podziałać. (…) Urzędy, starostwa, gminy to takie małe państwa w państwie, w których każdy dba o to, żeby nikt mu na jego podwórku miotły nie wsadził. To są kurioza wynikające z nieprzejrzystego w Polsce prawodawstwa.

BYĆ ODPOWIEDZIALNYM W BIZNESIE Jak wyobrażamy sobie w zasadzie w przyszłości wspólne życie w jednym społeczeństwie, jeśli przedsiębiorstwa oczekują z jednej strony lojalnych pracowników, z drugiej natomiast nie wypełniają swoich obowiązków społecznych, zatrudniając po prostu pracowników w ramach prowadzonej przez nich „własnej działalności”? Fakt, że z takiego rozwiązania korzystają także międzynarodowe koncerny, w niczym nie uzasadnia takiej praktyki. Czyż nie powinno nam raczej zależeć na tym, by konkurować ze sobą nie tylko na polu ekonomicznym, ale i w zakresie społecznego zaangażowania dla zapewnienia trwałego dalszego rozwoju?

prawo

rynek materiałów budowlanych

Marcin Antczak

Christoph Cieply

Wiceprezes FB ANTCZAK

Dyrektor ds. Sprzedaży na region Polski, krajów nadbałtyckich i Białorusi Knauf AMF GmbH & Co. KG

NOWE REGULACJE DLA DEWELOPERÓW Wprowadzenie w życie zapisów ustawy o ochronie praw nabywców lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego zapewne zachęci nabywców do inwestowania swoich oszczędności w nieruchomości. Znacząco wzrośnie bezpieczeństwo tych transakcji, przede wszystkim ze względu na pewność ukończenia inwestycji nawet w razie upadłości dewelopera. Również bezpośredni dostęp do kompleksowych informacji w postaci prospektu informacyjnego, przełoży się na bardziej świadomy zakup własnego M, a tym samym większe zadowolenie zarówno nabywców jak i dewelopera. Kupując mieszkanie będzie można od razu sprawdzić w prospekcie, czy nie powstanie w sąsiedztwie np. droga szybkiego ruchu. Dotychczas po takie informacje trzeba było się udać samemu do odpowiedniej placówki samorządu terytorialnego.

6 Builder

JAKI JEST, JAKI BĘDZIE?

Niektórzy twierdzą, że rynek ten w bieżącym roku faktycznie będzie trudny i o ile są optymistycznie nastawieni do pierwszego półrocza, o tyle bardzo sceptycznie do drugiej połowy roku. Sceptycyzm wynika chociażby z kończących się budżetów unijnych.

Rynek inwestycyjny jest obecnie trudny, uzależniony od regionu kraju. Takie centra jak Warszawa, Wrocław czy Poznań są inaczej finansowane i ustawione pod kątem inwestycji niż np. ściana wschodnia, chociaż ta również zaczyna odgrywać coraz większą rolę. Na pewno wskazane byłyby dla ustabilizowania rynku programy rządowe, które uspokoiłyby nastroje nie tylko wśród producentów, ale również firm handlowych i wykonawczych. maj 2012

komentarz

Być optymistą Fot. Grupa PSB

Jeszcze odczuwamy skutki kryzysu światowego, a już pojawiają się sygnały o „chudych” i ciężkich latach 2013-2014, płynące głównie z branży wykonawczej. A jakie nastroje panują wśród producentów? Sytuację na rynku materiałów budowlanych w Polsce prognozuje, przestrzegając dodatkowo przed błędami i zdradzając głód optymizmu – Mirosław Lubarski, Członek Zarządu Grupy PSB.

MIROSŁAW LUBARSKI – absolwent geografii na UMCS w Lublinie i MBA w Akademii Koźmińskiego. Zawodowo aktywny od roku 1984 – asystent na Wydziale Nauk o Ziemi UMCS, Kierownik Działu Sprzedaży w Nida Gips (1992-98), od 1998 roku Członek Zarządu i Dyrektor Marketingu Grupy Polskie Składy Budowlane. Hobby – turystyka i fotografia.

8 Builder

Trudno jest dzisiaj dokładnie prognozować w dłuższej perspektywie. Zapewne mamy już za sobą apogeum inwestycji infrastrukturalnych, chociażby tych związanych z EURO 2012. Ponadto gminy będą otrzymywać niższe środki na inwestycje z puli rządowej. Sądzimy jednak, że dla nas, jako firm kupieckich, obsługujących przede wszystkim inwestycje mieszkaniowe – sytuacja będzie dość stabilna. Chociaż w tym roku może wystąpić lekkie wahnięcie spowodowane zaostrzeniem się sytuacji kredytowej, to myślę, że nieznacznie wpłynie ono na ogólny wynik. Chciałbym być optymistą na tyle, na ile to możliwe, czyli uznać, że rok 2012 będzie podobny do 2011.

Jeżeli chodzi o budownictwo drogowe, to nastąpi spowolnienie i firmy wykonawcze będą faktycznie miały kłopoty z wygrywaniem kontraktów. Mimo to pamiętajmy o jednym – nie może powtórzyć się sytuacja, w której kontrakty wygrywane są za pół ceny. Takie podejście bowiem odbija się potem na jakości. I de facto, drogi, które były niby wybudowane taniej, w sumie podczas przyszłej eksploatacji okażą się znacznie droższe. Były to największe błędy, jakie w ostatnich latach popełniono przy stosowaniu kryterium wyłącznie cenowego. Inwestycja budowlana bowiem nie ogranicza się tylko do wzniesienia, ale przede wszystkim do eksploatacji, a sensownie wydane pieniądze będą procentowały w przyszłości.

Wracając do głównego wątku, myślę, że za 2-3 lata, powinniśmy już uzyskać w Europie lekką falę wzrostową. Każdy kryzys ma swój początek, a potem koniec i mimo niepokojących doniesień z południa – mam na myśli Portugalię, Hiszpanię – Europa kryzysowy okres przetrwa. Ponadto mamy coraz więcej pozytywnych sygnałów płynących z Europy Zachodniej i Północnej.

Przede wszystkim musi do nas – do społeczeństwa, do gospodarek – wrócić optymizm.

Pieniądze w biznesie są, tylko że zostały zdeponowane na kontach. Firmy bardziej zachowawczo w tej chwili dokonują na rynku posunięć. Trwają w oczekiwaniu na moment, kiedy i u ostatecznego konsumenta wzrośnie optymizm. Bez tego trudno ryzykować własnymi kapitałami. Wierzę, że powoli wszyscy są już zmęczeni kryzysem i fala optymizmu prędzej czy później nastąpi.

maj 2012



61 869 26 00 tu trzeba być* 29 stycznia – 1 lutego 2013

*

n ajważniejsze wydarzenie w branży CBS Centrum Budownictwa Sportowego – Sport Rekreacja Wellness SPA – na targach Budma

Targi odbędą się w dniach 8 -11 maja 2012 r., obejmując wszystko, co niezbędne jest przy budowie dróg ekspresowych i autostrad. AUTOSTRADA-POLSKA to firmy z całego świata, reprezentanci największych światowych marek i koncernów związanych z branżą budownictwa drogowego, kilkaset ton sprzętu i ponad 20 000 zwiedzających. To także 33 000 m2 wynajętej powierzchni wystawienniczej i ponad 800 wystawców. Ekspozycję uzupełniają konferencje i seminaria. www.autostrada-polska.pl

Fot. arch. Pilkington

Pilkington Filarem

19 kwietnia 2012 r. w Krakowie odbyła się uroczystość wręczenia nagród VII edycji rankingu Filary Polskiej Gospodarki 2011 przygotowanego przez „Puls Biznesu” oraz agencję TNS Pentor. Pilkington Automotive Poland – producent szyb dla czołowych marek samochodowych, zdobył pierwsze miejsce i uhonorowany został dyplomem oraz statuetką Filar Polskiej Gospodarki 2011. Wyróżnienie odebrał prezes Ryszard Jania (na zdjęciu). Wyróżnienie stanowi wyraz uznania dla stabilności ekonomicznej firmy, wdrażanych działań rozwojowych oraz przedsięwzięć podejmowanych na rzecz regionu i lokalnego społeczeństwa.

quick-mix – nagroda za kaplicę 27 marca firma quick-mix Sp. z o.o. otrzymała nagrodę Renowator 2012 w kategorii „Za szczególne osiągnięcia w renowacji stref historycznych” za rozwiązania technologiczne umożliwiające wykonanie prac renowacyjnych w Kaplicy Zamkowej na Zamku Lubelskim. Jury doceniło parametry techniczne i właściwości zaprawy do spoinowania TKF na bazie wapna trasowego, wykonanej wg wyjątkowej receptury bazującej na oryginalnym trasie Tubag.

Konkurs odbywa się pod patronatem Prezydenta Miasta Krakowa, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków.

Stadion Narodowy z nagrodami

Warszawski Stadion Narodowy otrzymał nagrodę CEEQA 2012 w dwóch kategoriach: Hotel, Centrum Rozrywki, Budynek Mieszkalny Roku oraz Budynek Roku. Nagrody przyznawane są za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nieruchomości komercyjnych w 18 krajach Europy Środkowo-Wschodniej i PołudniowoWschodniej.

Stadion został zaprojektowany przez Konsorcjum JSK Architekci Sp. z o.o., gmp International GmbH oraz Schlaich Bergermann und Partner.

Generalnym Wykonawcą II etapu było Konsorcjum ALPINE - Hydrobudowa Polska SA - PBG SA. Inne nagrodzone polskie budynki to Biurowiec Rondo 1 (Budynek Roku w kategorii RealGreen), Mokotowska Square i Galeria Kaskada (projekty zrealizowane w 2011 roku). Barbara Topolska z firmy Neinver została uhonorowana tytułem Eksperta Roku z Branży Nieruchomości Komercyjnych.

więcej informacji na

BASF na sportowo

BASF Polska dział Chemii Budowlanej ma od 2009 roku swoją siedzibę w Śremie k/Poznania i aktywnie działa w licznych wspólnych projektach dla miasta i mieszkańców. Jednym z największych i najciekawszych będzie I BASF ŚREM Półmaraton 2012, który odbędzie się 9 czerwca 2012 w Śremie.

Podczas corocznych Dni Śremu 2012 BASF Polska postanowił zaprosić mieszkańców Śremu, okolic, a także wszystkich chętnych na I BASF ŚREM Półmaraton 2012. - To wydarzenie bez precedensu, bo jest to pierwszy półmaraton w historii Śremu, ale także pierwszy tego typu event organizowany przez firmę z rynku chemii budowlanej – podkreśla Anna Radoń z firmy BASF. Półmaraton, czyli bieg na dystansie 21 km i 97,5 metra, to coraz bardziej popularna konkurencja lekkoatletyczna, zaliczana do biegów długich. Zawodnicy pokonują dystans równy połowie długości biegu maratońskiego po ulicach miasta, w którym bieg jest organizowany.

Półmaraton przeznaczony dla wszystkich, bez względu na wiek i stopień wytrenowania. - Naszym celem jest zaproszenie i przyciągnięcie wszystkich pełnoletnich bez względu na poziom sportowy, miejsce zamieszkania czy poziom wytrenowania. I BASF ŚREM Półmaraton ma być imprezą, w której spotykają się miłośnicy biegania, a nie łowcy rekordów – tłumaczy Anna Radoń.

BASF ŚREM Półmaraton to nie tylko bieg główny – ale także wiele imprez towarzyszących, biegów i atrakcji organizowanych pod hasłem Biegaj z BASF. Akcja ta ma szansę stać się Dniem Sportu dla mieszkańców Śremu. „Sztafety i biegi szkolne, rywalizacja dzieci i młodzieży, a także wielki Bieg Kibica EURO 2012 w formule open – to najważniejsze wydarzenia w akcji Biegaj z BASF. Ale chcemy także promować zdrowy tryb życia i modę na bieganie, stąd obecność fizjoterapeutów, specjalistów, trenerów oraz najważniejszych gwiazd naszego eventu – Waldemara Cierpińskiego i Marcina Urbasia” – podsumowuje Anna Radoń. Waldemar Cierpiński, to niemiecki lekkoatleta, dwukrotny Złoty Medalista Olimpijski w Maratonie z Montrealu 1976 i Moskwy 1980. Marcin Urbaś to jeden z najbardziej znanych sprinterów ostatnich lat w Polsce, Mistrz Europy, do którego nadal należy rekord Polski w biegu na 200 m, obecnie animator sportu.

Więcej informacji na stronie www.basf-polmaraton.pl oraz na Facebook’u. Miesięczniki „Builder” i „Sportplus” objęły inicjatywę patronatem medialnym. Kampanią informacyjną wspiera ją także Polski Klub Infrastruktury Sportowej.

10 Builder

maj 2012

Fot. arch. Bosch

XVIII Międzynarodowe Targi AUTOSTRADA-POLSKA (Kielce)

Fot. arch. quick-mix Sp. z o.o.

informacje

REKLAMA

1 maja dr Dirk Elvermann zastąpił dr Michaela Heppa na stanowisku Prezesa BASF Polska w Warszawie. Dr Elvermann (40 lat) ma doktorat w dziedzinie prawa i ekonomii.

Przez ostatnie dwa i pół roku pełnił funkcję Wiceprezesa ds. Prawnych i Podatkowych Regionu Azji i Pacyfiku w BASF East Asia RHQ Ltd. w Hongkongu.

Jest pracownikiem BASF od 2003 r. Ma żonę i dwoje dzieci.

Michael Hepp wraca do centrali BASF w Ludwigshafen w Niemczech.

Fot. arch. BASF Polska

PERSONALIA

Dirk Elvermann

AWBUD S.A. z Platformą INTENSE Dobiegło końca wdrożenie zarządzania projektami budowlanymi w firmie AWBUD S.A. Jest ona podmiotem wiodącym grupy firm budowlanych, notowanym na GPW w Warszawie. INTENSE GROUP to czołowy polski producent kompleksowych systemów do zarządzania i controllingu.

Zakończone z sukcesem wdrożenie Platformy INTENSE objęło elektroniczny obieg pracy i dokumentów, zarządzanie projektami budowlanymi, alokacją i rozliczanie czasu pracy jak również harmonogramowanie prac budowlanych. System działa w rozproszonej strukturze wielu oddziałów i obejmuje również budowę i zarządzanie wieloźródłową, centralną Hurtownią Danych. Dodatkowo uruchomiono integrację z systemem ERP Microsoft Axapta oraz automatyzację różnorodnych procesów wraz z powiadomieniami i alertami.

Obecnie INTENSE GROUP realizuje w firmie AWBUD kolejny projekt – wdrożenie budżetowania finansowego Grupy AWBUD, którego zakończenie planowane jest już na maj 2012 roku.

Fot. arch. Sto-ispo

„Próba lodowa” systemu StoTherm Classic 22 marca w Centrum Sprzedaży firmy Sto–ispo w Chorzowie rozpoczęła się druga już „próba lodowa” systemu StoTherm Classic. Poprzednia odbyła się rok temu przed siedzibą firmy Sto-ispo w Warszawie. Ten niecodzienny test polega na „zapakowaniu” brył lodu o łącznej wadze jednej tony w specjalną „kapsułę,” ocieploną systemem StoTherm Classic. Termoizolacja została wykonana ze styropianu o grubości 30 cm, a warstwę wierzchnią stanowi akrylowy tynk Stolit K. Po około 90 dniach konstrukcja zostanie podniesiona, a pozostały, niestopiony lód zważony. Próba ta ma wykazać nie tylko skuteczność systemu ociepleń, ale przede wszystkim zwiększyć świadomość w temacie ocieplania budynków.

maj 2012

informacje XVIII Konferencja Naukowo-Techniczna (Ciechocinek) Po raz 18 w Ciechocinku odbędzie się Konferencja Naukowo-Techniczna, tym razem poświęcona formule „Zaprojektuj i wybuduj” w zamówieniach publicznych robót budowlanych.

Organizator główny – Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa PROMOCJA - zaprasza do Ciechocinka w dniach 10-12 października 2012 r. Współorganizatorami są Komitet Ekonomiki PZITB, Izba Projektowania Budowlanego oraz Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców SIDIR. Podczas Konferencji Naukowo-Technicznej pt. FORMUŁA „ZAPROJEKTUJ I WYBUDUJ” W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH ROBÓT BUDOWLANYCH - warunki stosowania i ewentualne zagrożenia przedstawione zostaną następujace tematy: • Formuła „zaprojektuj i wybuduj” - kiedy szansą a kiedy zagrożeniem?

• Czy mają rację bytu roszczenia w kontraktach „projektuj i buduj” wg warunków FIDICA „żółtego” i „czerwonego”?

• Przyczyny sporów w kontraktach łącznych na zaprojektowanie i wybudowanie.

• Warunki i zasady prawidłowego szacowania wartości zamówienia w procedurze łącznej „zaprojektuj i wybuduj”.

• Jakie kryteria wyboru oferty stosować w zamówieniach na łączne wykonanie projektu i wybudowanie obiektu.

• Problemy i patologie w stosowaniu procedury łącznej w budowie: dróg i autostrad,w rewitalizacji szlaków i obiektów kolejowych.

Forum Rynku Nieruchomości (Sopot)

W dniach 28-29 maja br. w Hotelu Sheraton odbędzie się druga edycja organizowanej przez Nowy Adres S.A. konferencji „Forum Rynku Nieruchomości”. Jest to spotkanie branży nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych skierowane do najwyższej kadry menedżerskiej firm deweloperskich, agencji nieruchomości, banków, zarządców nieruchomości, właścicieli biurowców, firm konsultingowych oraz wykonawców. www.konferencje.nowyadres.pl

Konferencja „Podłoże i fundamentowanie budowli drogowych” (Kielce) Przedsiębiorstwo Realizacyjne INORA Sp. z o.o., Instytut Badawczy Dróg i Mostów, ViaCon Polska Sp. z o.o. zapraszają na konferencję „Podłoże i fundamentowanie budowli drogowych”, która odbędzie się 9 maja 2012 r. w czasie Targów AUTOSTRADA-POLSKA w Kielcach. Konferencja skierowana jest do projektantów, generalnych wykonawców, inspektorów nadzoru i inwestorów oraz pracowników administracji. www.ibdim.edu.pl

XII Konferencja Naukowo-Techniczna „Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego” (Kielce-Cedzyna) Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Oddział Kielce oraz Politechnika Świętokrzyska, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska zapraszają w dniach 16-18 maja 2012 na konferencję „Warsztat Pracy Rzeczoznawcy Budowlanego”. Konferencja organizowana jest w formie warsztatów umożliwiających przekazanie i wymianę informacji, wiedzy i doświadczeń z zakresu rzeczoznawstwa budowlanego. www.rzeczoznawstwo2012.tu.kielce.pl.

IV Międzynarodowe Targi ROTRA (Kielce) Targi organizowane są 8-11 maja 2012 r. z myślą o producentach i użytkownikach pojazdów użytkowych. Prezentowane będą samochody ciężarowe i dostawcze, naczepy, przyczepy, lawety, ciągniki siodłowe, zabudowy wywrotcze, kombi, vany, pojazdy specjalne oraz ich niezbędne wyposażenie. Po raz pierwszy w czasie targów ROTRA europejska prasa fachowa wybierze międzynarodowy Samochód Dostawczy Roku (The International Van of the Year - IVotY). www.targikielce.pl

więcej informacji na

REKLAMA

12 Builder

maj 2012

22 marca kolejne wytwórnie betonu oficjalnie weszły do grona firm legitymujących się znakiem „Dobry Beton”. Wręczenie certyfikatów odbyło się podczas Gali Stowarzyszenia Producentów Betonu Towarowego.

Była to już 9 edycja programu.

Weryfikacji poddało się 17 przedsiębiorstw, w tym 11 walczyło o prolongatę Znaku Jakości.

16 firmom przyznano prawo do używania znaku.

Nowe wytwórnie legitymujące się znakiem „Dobry Beton”to: Poznań – Wysogotowo, Radomsko – Bogwidzowy, Szczecin – Pomorzany, Tarnów – Krzyż, Warszawa – Rembertów, Zielona Góra – przy Strefie Aktywności Gospodarczej.

W uroczystej Gali uczestniczyli przedstawiciele władz centralnych oraz zaprzyjaźnionych stowarzyszeń, naukowcy, którzy na co dzień wspierają branżę swą wiedzą oraz firmy partnerskie, które dostarczają usługi i produkty dla branży.

Było to także święto branży betonu towarego, podsumowanie tendencji na rynku i przedstawienie prognoz rozwoju, o czym świadczyły tematyka i odbiór wykładów.

Piotr Rusecki, Prezes SPBT: Laureatom życzę, aby coraz więcej inwestorów i wykonawców dostrzegało zalety betonu, szczególnie Dobrego Betonu i sięgało po ten materiał dostarczany przez producentów dbających o jego najwyższą jakość.

Janusz Żbik, Wiceminister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej: Na podkreślenie zasługują działania Stowarzyszenia na rzecz jakości krajowej normalizacji betonu, w tym dbałość o powszechny dostęp do standardów normalizacyjnych na rynku polskim.

Nad poprawnością merytoryczną kampanii czuwało Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. inż. Lecha Czarneckiego z Instytutu Techniki Budowlanej.

Fot. arch. ISOVER

Komfortowy klimat ISOVER

XVI Klub ISOVER to spotkanie klientów marki, które odbyło się w dniach 14-15 kwietnia pod hasłem „Tworzymy Komfortowy Klimat”. Omawiano rozwiązania budowlane przyjazne środowisku oraz zapewniające komfortowy klimat i bezpieczeństwo użytkowania. Gości przywitał Tomas Rosak, Dyrektor Generalny ISOVER i Prezes Zarządu Saint-Gobain Construction Products Polska.

Odbyła się premiera filmu WWF Polska (ISOVER jest partnerem organizacji w projekcie Klimat i Energia), przedstawiającego korzyści wynikające z budownictwa ekologicznego. Następnie wystąpili specjaliści związani z marką ISOVER. Benedykt Kordula. Dyrektor Marketingu ISOVER omówił kluczowe atuty firmy – technologię, znaczenia marki, współpracę z partnerami biznesowymi. Adam Hnat, Dyrektor Sprzedaży ISOVER podkreślił rolę partnerstwa w biznesie.

Henryk Kwapisz, Menadżer Rozwoju Rynku ISOVER omówił pozyskiwanie finansów na wdrażanie energooszczędnych rozwiązań.

Olga Mazurek, Kierownik Marki i Komunikacji, Rzecznik Prasowy ISOVER, przedstawiła ISOVER jako markę oferującą więcej niż produkty. Wystąpiła też Magdalena Dul-Komosińska, Dyrektor WWF Polska. Część artystyczną poprowadziła Dorota Wellman.

maj 2012

REKLAMA

Coraz więcej Dobrego Betonu

PROMOCJA

ludzie i firmy Izabela Dembna: 2011 był rekordowym rokiem dla firm związanych z infrastrukturą. Jak w tym kontekście przedstawia się kondycja spółki LOTOS Asfalt, która jest jednym z czołowych dostawców asfaltu w Europie?

Leszek Stokłosa: Ostatni rok był dla spółki bez wątpienia okresem ważnych i determinujących przyszłość wyzwań, który zakończyliśmy rekordowym wynikiem sprzedaży asfaltu na poziomie blisko miliona ton. Ten sukces zawdzięczamy zwiększeniu elastyczności w sferze handlu i logistyki oraz zrealizowanym w ostatnim czasie inwestycjom, między innymi modernizacji i rozbudowie zakładu produkcyjnego w Jaśle. Moce produkcyjne wzrosły tam do 300 tys. ton asfaltów, w tym 60 tys. ton asfaltów modyfikowanych. Warto zauważyć, że jesteśmy jedynym producentem asfaltu w Europie Środkowej, który zdecydował się na zwiększenie zdolności produkcyjnych. Możliwości takie stworzyła budowa nowych instalacji w rafinerii w Gdańsku w ramach Programu 10+.

I.D.: Pula unijnych pieniędzy na inwestycje infrastrukturalne kończy się, a o nowych perspektywach można mówić dopiero za kilka lat. Jakie szanse i zagrożenia dla branży widzi Pan po 2012 roku?

L.S.: W budownictwie drogowym, podobnie jak w innych dziedzinach działalności, mamy do czynienia z wahaniami koniunktury. W latach 2013-2014 spodziewany jest spadek zapotrzebowania na asfalty, podyktowany w dużej mierze ograniczeniem środków finansowych przeznaczonych na realizację inwestycji drogowych. Mimo tych ograniczeń, należy spodziewać się zarówno kontynuacji programu rozbudowy dróg i autostrad, jak i licznych prac remontowych i modernizacyjnych związanych z utrzymaniem infrastruktury drogowej. Występu-

14 Builder

Leszek Stokłosa

Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku

maj 2012

maj 2012

sezonowości robót drogo­ wych w naszym kraju.

I.D.: Pojawiają się opinie, że skutkiem zdecydowanie mniejszej skali inwestycji infrastrukturalnych będą wyższe ceny asfaltu. Czy podziela Pan ten pogląd?

L.S.: Szczerze mówiąc taka korelacja cena – popyt mnie zaskakuje. Cena asfaltu jest wypadkową sytuacji makro­ ekonomicznej, w dużej mie­ rze związaną z notowaniami surowców ropopochodnych, kursami walut i popytem na rynku. Trend wzrostu cen as­ faltu obserwujemy w całej Europie, nie tylko w Polsce.

Potwierdzeniem tego faktu jest utrzymanie importu as­ faltu do naszego kraju na tym samym poziomie. Cena as­ faltu charakteryzuje się og­ romną wrażliwością, przede wszystkim na zmiany dwóch

Dla nas, jako producenta asfaltów, przewidywania spadku popytu na rynku krajowym nie są czarną wizją. Jest to sytuacja przejściowa, a my potrafimy sobie radzić w trudnych warunkach. To dla nas kolejne wyzwanie, któremu stawimy czoła. Postawimy na rozwój eksportu. głównych czynników: ceny ropy i kursu dolara. Trudno jest zatem przewidzieć zmia­ nę cen w Polsce, czy oraz o ile wzrosną/spadną ceny asfaltów w najbliższym cza­ sie, a tym bardziej w dłuż­ szej perspektywie.

I.D.: Nowych dróg buduje się coraz mniej, ale w dalszym ciągu trzeba remontować uszkodzone nawierzchnie.

Dodatkowo, nadal tylko

ok. 70 proc. dróg w Polsce ma twardą nawierzchnię.

Jak na takie zapotrzebowanie rynku odpowiada kierowana przez Pana spółka?

L.S.: Rozbudowując moce produkcyjne do ponad milio­ na ton rocznie, przygotowa­ liśmy się na wzrost zapotrze­ bowania na asfalty drogowe, w tym na asfalty modyfiko­ wane. Utrzymanie dobrego stanu dróg wymaga przebu­ dowy ich konstrukcji na głównych szlakach komuni­ kacyjnych. Prace te wymaga­ ją użycia zaawansowanych technologicznie materiałów wysokiej jakości tj. asfaltów modyfikowanych, w których sprzedaży jesteśmy liderem.

Spółka jest odpowiednio przygotowana, by reagować zarówno na potrzeby, jak i na wyzwania rynku. Nie tylko jeżeli chodzi o jakość, ale i technologię oferowa­ nych produktów.

I.D.: LOTOS Asfalt wyznacza nowe standardy współpracy klient-producent. Proszę zdradzić jak ten model współpracy działa w praktyce?

L.S.: Rzeczywiście, spółka bardzo dba o relacje z part­ nerami biznesowymi. Dąży­ my do osiągnięcia najwyż­ szego stopnia satysfakcji kon­ trahentów w zakresie jakości produktów oraz świadczo­ nych usług. Naszym klien­ tom zapewniamy przewidy­ walne warunki współpracy.

Dla partnerskiego charakteru spółki, duże znaczenie mają także wdrożone projekty ­informatyczne. Nowoczesne formy komunikacji i obsługi klienta służą sprawnej orga­ nizacji procesu sprzedaży i dystrybucji, a nasi partne­ rzy mają gwarancję stabilnej współpracy.

I.D.: Jakie cele wyznacza Pan dla spółki na najbliższą przyszłość?

L.S.: Ze względu na zależ­ ność od źródeł finansowa­ nia, branżę infrastrukturalną cechuje duża zmienność na­ tężenia inwestycji. W związ­ ku z tym, podstawowym ce­ lem spółki jest zapewnienie maksymalnego wykorzysta­

ASFALTOWE REKORDY SPÓŁKI LOTOS ASFALT Najdłuższy odcinek

Najdłuższa trasa, na której w ostatnim czasie został położony asfalt z LOTOSU, to autostrada A1 na odcinku Rusocin-Toruń (ponad 150 km).

Największa produkcja

We wrześniu 2011 roku spółka LOTOS Asfalt wyprodukowała ponad 130 tys. ton asfaltu.

Ta ilość wystarczy na budowę blisko 142 km autostrady z dwoma pasami w obu kierunkach jazdy wraz z pasem awaryjnym (na zbudowanie 1 km autostrady zużywa się około 900 ton asfaltu).

Najdalej od Polski

Najbardziej odległe miejsce, do którego został wysłany asfalt z LOTOSU to wyspa Nouméa leżąca na północnyzachód od Nowej Zelandii.

Największa dobowa wysyłka

W kwietniu 2011 roku w ciągu jednej doby spółka wyekspediowała ponad 10 tys. ton asfaltu-najwięcej w swojej historii. Jeszcze 6 lat temu największa dobowa wysyłka wynosiła 50% tego wolumenu.

Najwięksi odbiorcy

Najwięksi odbiorcy to czołowe europejskie koncerny budowlane kupujące ponad 100 tys. ton asfaltu rocznie.

Najdziwniejsze zastosowanie Asfalt z LOTOSU jest stosowany m.in. do elementów wyciszających w sprzęcie AGD (pralki, lodówki) i w samochodach.

nia potencjału produkcyjne­ go spółki w momentach ob­ niżonego popytu na asfalty.

Dlatego też, najważniejsza dla nas jest dywersyfikacja dostaw i obecność na wielu rynkach. Aby to osiągnąć, musimy być liderem w sto­ sowaniu nowoczesnych na­ rzędzi informatycznych, któ­ re pozwolą nam zaopatrzyć w nasze produkty różne ryn­ ki, nie tylko europejskie.

Builder 15

Fot. arch. LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

jące przesunięcia przy rozbu­ dowie sieci drogowej, nie oznaczają zaniechania prac.

Może się okazać, że to nawet korzystna sytuacja. Pozwoli to bowiem w konsekwencji uniknąć spiętrzenia prac, które może skutkować przej­ ściowym deficytem asfaltu na rynku. Spowolnienie ko­ niunkturalne ma swoje zale­ ty. Stwarza szansę na przysło­ wiowe złapanie oddechu.

Jednocześnie, pozwala ocenić rezultaty tego co zostało zro­ bione, a także zaplanować przyszłe działania. Gorsze od spowolnienia gospodarczego są czasowe spiętrzenia reali­ zowanych inwestycji i nastę­ pujące po nich duże spadki aktywności w zakresie inwe­ stycji drogowych.

I.D.: Największymi problemami branży jest widmo spadku popytu na asfalty oraz wyczerpujące się źródła finansowania inwestycji drogowych. Jaki wpływ na dalsze plany spółki mają takie perspektywy rynku?

L.S.: W kwestii finansowa­ nia inwestycji największym problemem jest zbyt duże uzależnianie całej branży od funduszy unijnych. Warun­ kiem koniecznym dla zapew­ niania stabilnego rozwoju w kolejnych latach jest korzy­ stanie z dodatkowych sposo­ bów finansowania inwesty­ cji infrastrukturalnych. Takie możliwości stwarza między innymi system partnerstwa publiczno-prywatnego.

Dla nas, jako producenta as­ faltów, przewidywania spad­ ku popytu na rynku krajo­ wym nie są czarną wizją.

Jest to sytuacja przejściowa, a my potrafimy sobie radzić w trudnych warunkach. To dla nas kolejne wyzwanie, któremu stawimy czoła. Po­ stawimy na rozwój eksportu.

Od kilku lat sprzedaż asfaltu na rynki zagraniczne utrzy­ muje się na poziomie ponad 30% produkcji. Według na­ szych analiz udział ten po­ winien w nadchodzących la­ tach systematycznie rosnąć, co daje nam możliwość dy­ wersyfikacji sprzedaży mimo

ludzie i firmy

Bogdan Panhirsz

Rozmowa z Dyrektorem Zarządzającym Grupy PSB S.A.

Komu na tym zależy?

Wykonawcy narzekają na brak zleceń, nie płaci się za roboty budowlane, to - na litość boską - kto wspiera tych inwestorów i wykonawców, żeby mieli miejsca pracy.

16 Builder

Danuta Burzyńska: Jak ocenia Pan obecnie polski rynek inwestycyjny?

Bogdan Panhirsz: Na pewno jest on bardzo zróżnicowany. I to zarówno w sektorze dużych, średnich miast, miast powiatowych i gminnych. Na pewno faktem jest, że w Polsce brakuje 1,5-2 mln mieszkań. Z jednej strony są one dostępne i niezasiedlane, niekupowane, czy niewynajmowane dlatego, że sektor bankowy jest w tej chwili dość sceptyczny, jeśli chodzi o udzielanie kredytów pod zakup mieszkań. Minął już taki okres, kiedy zakup mieszkań był perspektywiczną inwestycją związaną z szybkim zarobkiem w krótkim czasie.

Inwestor kupował po to, żeby za parę miesięcy w okresie jeszcze lepszej koniunktury sprzedać drożej. Była to taka trochę wydmuchana wydmuszka i tak to się musiało skończyć. Zresztą to nie my jesteśmy w tym specjalistami. To rynek amerykański pokazał jak się tworzy tego typu struktury piramidy czy wydmuszek. My tylko powtórzyliśmy za nim jeden z tych klasycznych błędów, które co ileś lat maj 2012

w cyklu rynkowym się pojawiają.

Nie można jednak generalizować, że wszystkie branże są absolutnie złe. Są takie, które korzystają z pewnych okazji, takich jak EURO 2012, czyli budowa autostrad, dróg, infrastruktury.

Rodzi się jednak pytanie: czy wszystko zostało zrobione tak, żeby wszystkie związane z tym benefity zostały skonsumowane i czy można było wykorzystać wszystkie pieniądze unijne?

D.B.: A jak to wygląda z doświadczenia Grupy PSB jako inwestora?

B.P.: Co roku procedury związane z pozwoleniami na budowę są coraz bardziej skomplikowane. Czasem wydaje mi się, że urzędnicy tworzą kolejne przepisy wyłącznie dla siebie, żeby mieli co robić. To jest absolutnie nieżyciowe.

Proszę sobie wyobrazić, że mamy jedną inwestycję Mrówki, pod budowę której teren został kupiony prawie dwa lata temu i w ciągu tego czasu udało się nam załatwić tylko zezwolenie na wyburzenie starego obiektu. Po dwóch latach jesteśmy więc w tym samym miejscu, podczas gdy normalnie powinno to trwać kilka tygodni. Poza tym w wielu miastach Polski nie ma żadnego wsparcia urzędów, starostw, a przecież włodarze lokalnych społeczności powinni być zainteresowani nowymi inwestycjami i rozwojem lokalnych firm. Ktoś przecież musi te inwestycje zbudować, ktoś będzie robił tam zakupy i ktoś będzie tam pracował.

Każdy obiekt, który budujemy, to miejsce pracy dla ponad 30 osób.

Urzędy, starostwa, gminy to takie małe państwa w państwie, w których każdy dba o to, żeby nikt mu na jego podwórku miotły nie wsadził. To są kurioza wynikające z nieprzejrzystego w Polsce prawodawstwa. Zawsze powtarzam, że prawo pisane jest u nas przez prawników maj 2012

tylko po to, żeby się potem spierali kto ma rację. Często korzystając z doradztwa podatkowego wielu firm przekonujemy się, że opinie które dostajemy są jeszcze bardziej niezrozumiałe niż pytania, które im zadajemy.

I to właśnie wpływa na budownictwo. Inwestor czasem nie podejmuje decyzji o budowie tylko dlatego, że boi się tych wszystkich procedur, przeszkód i kłód, które będzie miał rzucone pod nogi.

D.B.: A wykonawcy narzekają na brak zleceń...

B.P.: No właśnie, to system naczyń połączonych.

W Warszawie mamy przygotowaną inwestycję o wartości 150 mln zł i od 4 lat nie

niunktura jest pozytywna.

Mam nadzieję, że poprzez targi i nasze działania pokazujemy, iż najważniejsze są: optymizm, wiara i konsekwencja oraz ciężka praca i to one prowadzą do celu.

Wielorodzinne budownictwo mieszkaniowe deweloperskie to trudny temat, w którym większość naszych partnerów nie uczestniczy z uwagi na doświadczenia z lat poprzednich. Natomiast inna sytuacja i perspektywa dotyczy budownictwa jednorodzinnego. Na pewno dopłaty unijne dla rolników są elementem, który znacząco wpłynął na ten sektor. Poza tym normalną rzeczą jest zauważalny już trend przeprowadzania się wielu miesz-

My sami moglibyśmy zatrudnić kilkaset czy nawet kilka tysięcy wykonawców na inwestycjach, na zezwolenie budowy których czekamy od wielu lat i wielu miesięcy. możemy się z włodarzami dogadać co do sfinalizowania tematu. Komu na tym zależy?! I teraz jeśli mówimy o tym, że wykonawcy nie mają zleceń, że nie płaci się za roboty budowlane, to - na litość boską – kto wspiera tych inwestorów i wykonawców, by mieli miejsca pracy.

My sami moglibyśmy zatrudnić kilkaset czy nawet kilka tysięcy wykonawców na inwestycjach, na zezwolenie budowy których czekamy od wielu lat i wielu miesięcy.

D.B.: Czy producenci podzielają pesymizm wykonawców, również ten związany z brakiem perspektywy finansowej na nowe inwestycje oraz brakiem dużych kontraktów w kolejnych latach?

B.P.: Jedni powiedzą, że koniunktura jest bardzo dobra. Inni, że jest zła. Nie można poddawać się minorowym nastrojom. Cieszmy się, że mimo wszystko jesteśmy tutaj i globalnie ko-

kańców dużych miast na wieś, gdzie tereny są znacznie tańsze i gdzie znacznie taniej można zbudować dom.

D.B.: Ale gminy też nie wywiązują się ze swych obowiązków, dowodem na to jest brak planów, brak uzbrojenia terenów...

B.P.: To prawda. To najczęściej spotykane problemy, które hamują nowe inwestycje i zniechęcają inwestorów.

Są gminy i ich władze, które wspierają każdą formę inicjatyw lokalnych czy osób fizycznych, ale należą one do wyjątków. Kiedy poszukiwaliśmy inwestorów pod kątem sklepów DIY otrzymaliśmy tylko kilka telefonów od lokalnych burmistrzów, którzy wyrażali chęć, żeby na ich terenie powstała „Mrówka”.

Ale parę tysięcy innych burmistrzów nawet placem nie ruszyło, żeby w tym kierunku podziałać. Tych kilku burmistrzów to jak kilka pojedynczych rodzynków

w dużym cieście. O czym to świadczy? O tym, że dobrze im tam gdzie są, nie współpracują ani nie działają na rzecz swoich lokalnych ośrodków.

D.B.: Rozumiem, że sprzyjająca jest zatem sytuacja w BuskuZdroju, gdzie budujecie hotel z centrum Medical Spa oraz Wellness. Skąd pomysł na tę inwestycję?

B.P.: Zawsze szuka się dodatkowych elementów, które można wykorzystać z racji miejsca i możliwości, które się posiada. Siedziba Grupy PSB mieści się w BuskuZdroju, jednym z najlepszych uzdrowisk w Polsce z uwagi na poziom rehabilitacji i dostępność wód siarkowych. Możliwości tego uzdrowiska są olbrzymie.

Niestety, jest to uzdrowisko państwowe o bardzo niskim poziomie infrastruktury.

Z tego też powodu miasto nie jest odwiedzane przez klientów z tzw. grubszym portfelem. Nie ma zagranicznych klientów, nie ma Niemców, Francuzów czy Amerykanów, a wiem, że zgłaszają oni zapotrzebowanie na tego typu uzdrowiska.

Skoro więc jesteśmy na miejscu i mamy dostęp do siarki, bo ujęcie wód siarkowych znajduje się dosłownie 1000 m od nas, to postanowiliśmy wybudować wysokiej klasy hotel uzdrowiskowy z pełną funkcją balneologiczną, która wynika ze specyfiki Buska. Realizacja trwa od listopada zeszłego roku, a pierwszych kuracjuszy będziemy witać 1 kwietnia przyszłego roku. Mamy dość dobre notowania i duże poparcie wśród lokalnej społeczności. Mogę się przy okazji pochwalić, że kilka tygodni temu zostałem wybrany Buskowianinem Roku.

D.B.: Dziękuję za rozmowę, a czego mogę życzyć oprócz powodzenia w inwestycjach?

B.P.: Stabilizacji, konsolidacji, zdrowego rozsądku i żeby trochę więcej wszyscy zarabiali, to przestaną sobie wzajemnie przeszkadzać.

Builder 17

ludzie i firmy

Targi, na których się targuje Danuta Burzyńska

Jubileusz Grupy PSB wypadł – jak zaplanowali organizatorzy – efektownie i efektywnie. W dniach 12-13 kwietnia 2012 r., podczas 10. handlowych - pierwszych jubileuszowych targów, kontrakty handlowe zawierało 270 producentów - dostawców wyrobów dla budownictwa i ponad 340 kupców PSB, dysponujących składami materiałów budowlanych oraz sklepami PSB-Mrówka i PSB-Profi.

Zdjęcia arch. Grupa PSB S.A.

W

uroczystym otwarciu 10. edycji targów PSB udział wzięli Bogdan Panhirsz, Dyrektor Zarządzający i Mirosław Lubarski, Członek Zarządu i Dyrektor Marketingu Grupy PSB S.A., którzy powitali gości i uczestników, Bożentyna Pałka-Koruba, Wojewoda Świętokrzyski, Wojciech Lubawski, prezydent Kielc, Bożena Staniak, Wiceprezes Zarządu Targów Kielce Sp. z o.o. oraz sponsorzy: Tomasz Aramowicz, Dyrektor Sprzedaży Rockwool Polska Sp. z o.o. i Janusz Naglik, Prezes Zarządu AkzoNobel.

Specyfika targów

„Od 2003 roku razem, w biznesowym partnerstwie przywracamy właściwą formułę targów – podkreślali Bogdan Panhirsz i Mirosław Lubarski, wspólnicy zarządzający Grupą PSB S.A. Ich zdaniem przekonują się o tym co roku zarówno kupcy, jak i producenci-wystawcy targów PSB, którzy przyjeżdżają do Kielc, żeby się targować, a nie celebrować znajomości.

Dla kupców najważniejsze jest, że mogą dokonać zakupów na korzystnych warunkach z możliwością negocjacji z kompetentnymi przedstawicielami producentów, ponieważ są to najczęściej szefowie firm i dyrektorzy handlowi. Chcą zawrzeć atrakcyjne umowy i nawiązać kontakty z nowymi dostawcami, często konkurującymi z poprzednimi. Targi umożliwiają im rozmowy z przedstawicielami wszyst-

18 Builder

17

25

41

46

63

2003

2004

2005

2006

2007

77

100

108

2008

2009

2010

131

2011

Wartość zrealizowanych kontraktów zawartych w latach 2003-2011 podczas Targów PSB (w mln zł) Targi PSB w liczbach (2003-2011)

Uczestnicy Stoiska Producenci Kontrakty

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

1520

1710

1685

1780

1820

2100

1730

2240

2720

112

132

140

148

147

173

173

193

210

102

126

133

143

140

166

165

179

199

2000

2475

1980

2450

2850

3160

3600

4400

5050

maj 2012

kich branż i zapoznanie się z ofertą dotyczącą wszystkich grup produktowych.

Ponadto, podczas specjalnie zorganizowanych na targach wykładów, kupcy mogą zasięgnąć porad prawnych i związanych np. z przekształceniem składów w Mrówkę, przeprowadzeniem audytu itd.

Dynamika rozwoju

Nic więc dziwnego, że zainteresowanie targami PSB jest z każdą kolejną edycją coraz większe, a targowanie coraz efektywniejsze. Świadczy o tym statystyka ujęta w tabeli i na wykresie – wzrastające liczby uczestników oraz dynamicznie rosnące wartości kontraktów zawieranych podczas tej wyjątkowej pod tym względem imprezy targowej (Tabela, wykres).

Organizatorzy zwracają uwagę na coraz lepsze i coraz bardziej profesjonalne prowadzenie negocjacji przez kupców, a także na coraz ciekawszą i innowacyjną ofertę, z jaką na targach PSB pokazują się producenci materiałów i technologii budowlanych. Co ważne, targi umożliwiają prognozować sytuację na rynku materiałów budowlanych w II kwartale, jak również w nadchodzącym sezonie budowlanym, a nawet najbliższych latach (patrz str. 20. „Jaki jest, jaki będzie? Producenci o rynku materiałów budowlanych”), choć nie wszyscy wypowiadają się w tym temacie w tak odległej perspektywie. Mimo kończących się dużych inwestycji infrastrukturalnych czy związanych z EURO 2012, a tym samym braku perspektywy finansowej i spodziewanego przez firmy wykonawcze braku kolejnych dużych kontraktów, producentów nie opuszcza jednak optymizm.

Wiele firm dywersyfikuje swoją działalność oraz ofertę produktową.

Największe kontrakty podczas tegorocznych targów maj 2012

PSB zawarli producenci materiałów izolacji termicznej, płyt OSB, materiałów ściennych i chemii budowlanej.

Z rozmów z nimi wynika, że spodziewają się w tym roku a nawet kolejnych, równie dużego zapotrzebowania z rynku budowlanego głównie z sektora budownictwa jednorodzinnego oraz rozwojowego wciąż sektora remontów, napraw i termomodernizacji. Wielu producentów wyrażało swoje niezadowolenie z nierozwiązanej w naszym kraju sytuacji zaniedbanego rynku mieszkaniowego i kredytów bankowych i wyczekuje ze strony rządu konkretnych rozwiązań umożliwiających jego rozwój.

Mniej budujące są tendencje cenowe, różne materiały niezbędne inwestorom wznoszącym bądź remontującym swoje domy mogą podrożeć.

Powody – ogólna tendencja wzrostu cen paliw, energii i wielu surowców. Jednak zdaniem PSB silna konkurencja na rynku będzie zapewne korygować dążenia do wzrostu cen.

Innowacje dla budownictwa

Zdaniem PSB to właśnie wiosną rynek budowlany oczekuje nowych propozycji – nowych produktów i rozwiązań systemowych. Targi uważają więc zgodnie za swoisty barometr budowlanego sezonu. Potwierdzają to także kupcy, którzy poszukują takich produktów dla swoich klientów w całej Polsce.

Składy i sklepy PSB oferują sprawdzone produkty i no-

Cel targów PSB jest jasny – chodzi o targi wypełnione biznesowym życiem, zorganizowane tak, żeby dostawcy i kupcy mieli jak najlepsze warunki do zawierania kontraktów.

Z perspektywy 10 lat

Bogdan Panhirsz Dyrektor Zarządzający Grupy PSB S.A.

Pomysł, który zaczęliśmy wszczepiać na rynek polski, czyli tworzenia grupy zakupowo-sprzedażowej, nie jest naszym pomysłem autorskim. To pomysł, który jest realizowany w Europie przez wiele lat. Formuła ta sprawdziła się w wielu krajach europejskich, takich jak Niemcy, Francja, Wielka Brytania. Tworząc firmę w 1998 roku nie mieliśmy w ogóle rozeznania co będziemy robić docelowo. Chcieliśmy raczej znaleźć grupę firm, która będzie wspólnie funkcjonować i wzajemnie sobie pomagać. Normalną rzeczą było, że centrale grup zakupowych są do tego, żeby załatwiać dziesiątki tematów, na których lokalne firmy albo się nie znają albo nie potrafią sobie z nimi poradzić, albo nie mają możliwości wynegocjowania konkurencyjnych warunków, albo zajmuje im to dużo czasu i energii ze skutkiem bardzo różnym. Jeśli się to robi dla bardzo dużej grupy firm, wtedy te efekty są znaczące. Dla producentów PSB jest oczkiem w głowie, bo jest płatnikiem. Rozliczamy się z dostawcami ze szwajcarską precyzją, co powoduje że większość z producentów chce z nami współpracować.

Mirosław Lubarski

Członek Zarządu i Dyrektor Marketingu Grupy PSB S.A. Pierwsze targi a ta dekada to niebo a ziemia. To jest jak porównanie dziecka rocznego z dziesięciolatkiem. Zaczynaliśmy w kilkadziesiąt firm, dzisiaj posiadamy rekordową ilość 270 wystawców. Mamy wielotysięczne ekspozycje i ponad 3000 gości. Kiedy myśleliśmy o pierwszych targach, nie śniło nam się, że w ciągu dekady uda nam się organizacja aż na taką skalę i takie zainteresowanie, zaufanie wystawców i kupców do tego przedsięwzięcia uzyskać. Pamiętam, kiedy odwiedzałem przed 11 laty targi w Stanach Zjednoczonych, w Europie Zachodniej, zastanawiałem się czy warto u nas to zrobić. Podjęliśmy decyzję na tak. Po tym co uzyskaliśmy dzisiaj, myślę, że nie mamy się czego wstydzić. To jest poziom europejski, światowy organizacji targów. Cieszymy się, że tu się robi dobre biznesy, że producenci nie przyjeżdżają tylko dlatego, że uważają, że warto, ale dlatego że oni wiedzą, że im się to ekonomicznie po prostu opłaca. A kupcy są po to właśnie, żeby mogli jako członkowie grupy PSB nabyć materiały na tyle tanio, żeby można je było uplasować na rynku i wygrać z lokalną konkurencją. Taka jest zasada grupy.

wości, których oczekuje coraz bardziej wymagający klient.

Imprezy towarzyszące

Podczas X Targów Grupy PSB odbyła się prelekcja Marka Kamińskiego nt. „Jak niemożliwe staje się możliwe. Wyprawy na krańce marzeń” oraz wykład mecenasa

Pawła Bębenek z Kancelarii Prawnej Ożóg i Wspólnicy nt. „Skutki podatkowe organizacji imprez integracyjnych, wyjazdów szkoleniowych i festynów”. Odbyła się również prezentacja placówek handlowych PSB-Profi.

Targi relacjonowały na żywo stacje telewizyjne TVN, Polsat News i TVP Info.

Builder 19

rynek materiałów budowlanych

Jaki jest, jaki będzie?

Specjalnie dla „Buildera” – producenci o rynku materiałów budowlanych w Polsce i swoich strategiach sprzedażowych na najbliższe lata.

Czy pesymizm wykonawców związany z brakiem perspektywy finansowej na nowe inwestycje oraz brakiem dużych kontraktów udziela się również producentom?

Christoph Cieply Dyrektor ds. Sprzedaży na region Polski, krajów nadbałtyckich i Białorusi Knauf AMF GmbH & Co. KG

Dla ustabilizowania rynku wskazane byłyby programy rządowe.

Dla nas, jako producentów, najważniejsze jest ustalenie, czego oczekuje rynek. Jego perspektywa na najbliższe lata oraz związany z nią ewen-

20 Builder

tualny pesymizm to kwestie sporne, zdania są tu bowiem podzielone. Niektórzy twierdzą, że rynek ten w bieżącym roku faktycznie będzie trudny i o ile są optymistycznie nastawieni do pierwszego półrocza, o tyle bardzo sceptycznie do drugiej połowy roku. Sceptycyzm wynika chociażby z kończących się budżetów unijnych. Rynek inwestycyjny jest obecnie trudny, uzależniony od regionu kraju. Takie centra jak Warszawa, Wrocław czy Poznań są inaczej finansowane i ustawione pod kątem inwestycji niż np. ściana wschodnia, chociaż ta również zaczyna odgrywać coraz większą rolę. Na pewno wskazane byłyby dla ustabilizowania rynku programy rządowe, które uspokoiłyby nastroje nie tylko wśród producentów, ale również firm handlowych i wykonawczych. Knauf AMF jest na rynku polskim od 20 lat. Konkurujemy z kilkoma firmami, ale uważam że zdrowa konkurencja może tylko prowadzić do tego, że ten rynek będzie dojrzalszy i bardziej satysfakcjonujący dla nas wszystkich, a także do tego, żeby na rynek polski wprowadzano produkty lepsze jakościowo, doskonalsze pod względem technologicznym. Jest jeszcze wiele do zrobienia.

Musimy patrzeć w przyszłość i poprawiać jakość produktów. Parlament Europejski wprowadza nowe normy i wyznacza nowe kierunki, zaostrza przepisy, zwiększa wymagania jeśli chodzi o środowisko pracy. Tu jest duże pole do popisu. Dla przykładu, rynek francuski już zaczął iść w nowym kierunku – określenia parametrów produkcji i parametrów produktowych, z uwagi na emisję środków szkodliwych dla środowiska. Pojawiają się

nowe sposoby certyfikacji, nie tylko produktów, ale również całych budynków pod względem ekologicznym. Uważam, że to jest jeden z kierunków, w którym należy dalej konsekwetnie podążać.

Uwe Decker Prezes Zarządu H+H Polska Sp. z o.o.

Spodziewam się stabilizacji.

Nie widzę powodów do pesymizmu i uważam, że nie powinniśmy się obawiać kolejnych lat w inwestycjach budowlanych. Oczywiście dużych realizacji będzie mniej i to jest zrozumiałe, bo jeżeli każde małe miasto ma kilka centrów handlowych, to w pewnym momencie to już wystarczy. Jednak budownictwo gospodarcze dla firm jeszcze się praktycznie nie zaczęło. W Polsce jest wiele dobrych i zdrowo działających firm, które z pewnością w najbliższych latach, szczególnie po ukończeniu obiektów infrastrukturalnych, będą się rozwijać i rozbudowywać.

Znów pojawią się inwestycje.

Drugi ważny sektor to budownictwo jednorodzinne.

W Polsce brakuje ponad milion mieszkań i ich budowa również przesunie się w czasie. Zauważamy tendencję, że ludzie nie chcą mieszkać w dużych miastach i budynkach zbudowanych przez deweloperów. Zdecydowanie

preferują obrzeża miast i zabudowę jednorodzinną. I tu podobnie - gotowa infrastruktura: drogi, obwodnice, autostrady - będzie rozwojowi tego trendu sprzyjać.

Jest jeszcze sporo terenów budowlanych do zagospodarowania, stanowią one szansę na nowe inwestycje, dlatego też patrzę w przyszłość z optymizmem, choć jednocześnie zdaję sobie sprawę, że duży boom budowlany już nie nastąpi. Spodziewam się natomiast stabilizacji.

Z mojego doświadczenia z rynku niemieckiego powiem, że kiedy jako młody człowiek zaczynałem sprzedawać materiały budowlane myślałem: „O Boże przyjdzie taki moment, że wszyscy będą mieć domy i nic się nie będzie działo”. A tu 30 lat minęło i cały czas branża budowlana w Niemczech ma się dobrze.

Nie mam więc żadnych złych myśli na najbliższe 15 lat w Polsce i w przyszłość patrzę z optymizmem.

Awa Kubisz Kierownik ds. Marketingu Betafence Sp. z o.o.

Są szanse do wykorzystania.

Pod koniec zeszłego roku wśród inwestorów i producentów na rynku budowlanym zaczął pojawiać się lekki optymizm i nadzieja, że kryzys gospodarczy zbliża się ku końcowi. Jednak początek romaj 2012

ku 2012 nie potwierdził – szczególnie w segmencie systemów ogrodzeniowych – tych oczekiwań. Dodatkowo przedłużył się okres chłodnej pogody, która nie zachęcała do prac w ogrodzie i wokół domu.

Tradycyjny wiosenny sezon już rusza, ale dość powoli.

Dystrybutorzy i hurtownie – ta tendencja narasta od kilku lat – nie dokonują już znaczących zatowarowań, by być przygotowanym na duży ruch w biznesie. Coraz częściej zamawiają produkty dopiero, gdy pojawi się zapotrzebowanie od klientów końcowych.

Wszechobecna niepewność i zmienność uwarunkowań powoduje, że coraz większe znaczenie zaczyna odgrywać elastyczność, produkowanie i dostarczanie towarów just-in-time (co często trudno pogodzić z długimi seriami produkcyjnymi).

Mimo to potencjał rynku ogrodzeniowego jest nadal duży. Kończą się wprawdzie wielkie inwestycje w infrastrukturę sportową, jednak wiele obiektów drogowych czy kolejowych jest dalej w trakcie realizacji. Choć trudno nam to może dostrzec na co dzień, rośnie też nieustannie zamożność polskiego społeczeństwa. Coraz więcej rodzin stać nie tylko na własne mieszkania, ale i domy, a te wymagają ogrodzeń wysokiej jakości, dających poczucie bezpieczeństwa i cieszących oczy ciekawym dizajnem.

W perspektywach rozwoju branży ogrodzeniowej zarysowują się dwa ciekawe trendy, które mogą znacząco wpłynąć na jej oblicze: Rozwój e-handlu – jako nowy sposób sprzedaży ogrodzeń markowych, połączony z usługą doradztwa i montażu (przeciwwaga dla samoobsługowych marketów budowlanych).

Indywidualizacja ogrodzeń – projektowanie i produkowanie systemów ogrodzeniowych „szytych na miarę” (na wzór zabudowy kuchennej czy ubrań). maj 2012

Artur Jarzombek Dyrektor Sprzedaży North-East Europe MC-Bauchemie Sp. z o.o.

Botament Systembaustoffe

Zagrożeniem dla całego rynku jest brak odpowiedniej polityki kredytowej dla inwestorów.

Rząd nie będzie mógł dalej unikać tego tematu.

Firma Botament patrzy z optymizmem w nadchodzący rok. Należy pamiętać, że mamy do czynienia ze spowolnieniem gospodarczym, niemniej nastąpi jednak wzrost PKB w Polsce jak i w krajach regionu. Na pewno dojdzie do przesunięć w aktywności budowlanej w Polsce. Wzrośnie liczba budowanych domów jednorodzinnych, wielorodzinnych ale co dla nas jest ważne także remontów, renowacji. Jesteśmy aktywni na wysoce konkurencyjnym rynku chemii budowlanej. Firma Botament stawia jednak na wysoką jakość swoich produktów w połączeniu z wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań systemowych.

Staramy się być aktywnym graczem segmentu premium.

Nie akceptujemy polityki obniżania jakości naszych produktów i uzyskiwania wtedy niskiej ceny.

W ostatnich dniach przedstawiliśmy nowy system umożliwiający układanie płytek na balkonach i tarasach TERRACHAMP. Nasze nowatorskie rozwiązanie zakłada zastosowanie rozwiązania kompleksowego, odpornego na zamarzanie i rozmarzanie bez zastosowania pigmentów, wapna i cementu. Przedstawiony przykład pokazuje, że nie zamierzamy walczyć ce-

nowo na rynku. Każdego roku staramy się poprzez innowację poszerzać liczbę naszych odbiorców. Dotyczy to rynku hurtowego, wykonawców i oczywiście inwestorów.

Co więcej przewidujemy, że rynek zacznie przypominać klepsydrę. Popyt na produkty o wysokiej jakości pozostanie bez zmian. Zredukowany zostanie segment średni i nastąpi przejście klientów do segmentu zorientowanego tylko na niską cenę. Zagrożeniem dla całego rynku jest brak odpowiedniej polityki kredytowej dla inwestorów. Rząd nie będzie mógł dalej unikać tego tematu i musi szukać rozwiązań, które ułatwią zakup bądź budowę domu, mieszkania.

Jest to koło zamachowe całej gospodarki. Nawet na tak dojrzałym rynku jak USA, tylko poprzez interwencje rządu mógł nastąpić wzrost rynku budowlanego i potem całej gospodarki. Wypada brać przykład.

Oznacza to dla nas, że także w przyszłości będziemy najbardziej aktywni w tych dokładnie wyselekcjonowanych obszarach działalności, które umożliwią nam realizację powyższych celów strategicznych. Rzeczą najważniejszą jest to, by działać w długofalowej perspektywie oraz by mieć szansę na ciągłe rozwijanie naszej pozycji na rynku za sprawą innowacyjnych rozwiązań oraz ukierunkowania na wybrane zagadnienia w poszczególnych segmentach.

BASF Polska Dział Chemii Budowlanej jest i będzie w przyszłości przede wszystkim dostawcą rozwiązań specjalistycznych dla budownictwa, skupiającym się na produktach i technologiach przyszłości, odpowiadającym zarazem globalnym wymogom rynku i założeniom koncernu BASF.

Grzegorz Ploska Jens-Peter Hartmann

Dyrektor Generalny CRH Klinkier

Dyrektor Zarządzający Działu EB/Chemii Budowlanej BASF Polska Sp. z o.o.

Rynek mieszkaniowy musi się przebudzić ze zbyt długiego już letargu.

Rzeczą najważniejszą jest to, by działać w długofalowej perspektywie.

Przy ustalaniu naszej strategii dla polskiego rynku bazujemy w pierwszym rzędzie na strategicznych podstawach BASF. Dla nas nie liczy się tylko i wyłącznie wielkość oraz wzrost, lecz przede wszystkim w centrum uwagi pozostaje kwestia długofalowego efektu oraz wzrostu wydajności naszego przedsiębiorstwa.

W mojej opinii sezon 2012 z pewnością będzie na co najmniej trochę lepszym poziomie niż poprzedni. Jednocześnie będzie zdecydowanie trudniejszy, ponieważ jest ogromne parcie kosztowe na producentów. Wystarczy wspomnieć ostatnie podwyżki cen gazu czy galopujące ceny paliw. Producenci są zmuszeni odzwierciedlić to w swoich cenach. Jedno jest pewne – taniej już nie będzie.

Rynek ciągle jest chłonny.

Pierwszy kwartał okazał się bardzo dobry. Trudno prze-

Builder 21

rynek materiałów budowlanych widzieć wpływ Euro 2012, ale w sumie nie warto się zastanawiać nad rzeczami na które nie ma się wpływu.

Rynek mieszkaniowy musi się przebudzić ze zbyt długiego już letargu. Rynek nie znosi próżni i kłopoty z finansowaniem na pewno zostaną w ten czy inny sposób rozwiązane. Polacy znani są ze swojej kreatywności i umiejętności rozwiązywania problemów.

Uważam, że należy skupić się na swojej pracy i nie dać się zastraszyć ogólnie panującej atmosferze kryzysu. Kryzys to w głównej mierze stan umysłu. Jeśli spojrzymy na 2012 rok z tej perspektywy, to na pewno będzie on zdecydowanie lepszy niż 2011.

mieszkaniowych, systematycznie i dość szybko rosnące koszty energii, rosnące depozyty w bankach. Taka równowaga po stronie rynku, przy jednoczesnej niskiej barierze wejścia, prowadzi do ostrej walki konkurencyjnej, dodatkowo pogłębiającej ryzyko prowadzonej działalności.

Przewiduję w najbliższych latach falę bankructw zarówno wśród wykonawców jak i dystrybutorów. Skala tego zjawiska powinna być mniejsza wśród producentów, którzy od pewnego już czasu poddają się widocznej, wzmacniającej ich konsolidacji. Silny impuls wzrostowy dla krajowego rynku budowlanego pojawi się dopiero po wyjściu Unii z kryzysu i ustaleniu pewnej daty wprowadzenia w Polsce euro.

W moje opinii może to nastąpić już za trzy, cztery lata.

Władysław Gumułka Prezes Zarządu Grupy ALPOL

Wojciech Wolnicki

Przewiduję w najbliższych latach falę bankructw zarówno wśród wykonawców jak i dystrybutorów.

Z-ca Dyrektora Naczelnego ds. Handlowych LAKMA SAT Sp. z o.o.

Krajowy rynek budowlany jest w okresie stabilizacji.

Istnieje wiele równoważących go czynników. Te osłabiające to: ogólnoeuropejski kryzys, który coraz silniej zaczyna oddziaływać na polską gospodarkę, utrzymujące się, a nawet lekko rosnące bezrobocie, asekurancka polityka instytucji finansowych, powszechna psychoza kryzysu. Ale są też czynniki oddziałujące pozytywnie: rosnące aspiracje mieszkańców (szczególnie młodych), bardzo niski wskaźnik powierzchni mieszkalnej na mieszkańca, zła i ciągle pogarszająca się jakość znacznej części naszych zasobów

22 Builder

Nie obawiamy się przyszłości, ponieważ mamy kilka nóg, na których mocno stoimy.

Lakma SAT jest członkiem grupy Lakma i zajmuje się produkcją dosyć szerokiego asortymentu: farb do ochrony i dekoracji drewna, farb i produktów do ochrony i dekoracji metalu, betonu oraz kamienia, uszczelniaczy rynkowych, czyli silikonów, akryli i pianek, systemów do dekoracji wnętrz jak ekskluzywne farby, tynki kwarcowe, stiuki, a także kompletnych systemów ociepleń z grupą produktów sztandarowych Lakmy - tynkami natryskowymi z Europejską Aprobatą Unijną

ETA. Mamy wielu konkurentów, wszyscy są mocni i mają ugruntowaną pozycję, ale my… nie mamy żadnych kompleksów. Do dzisiaj firma była traktowana jako uczestnik rynku, ale nie gracz. Przez lata robiliśmy swoje i nikt nie spodziewał się tego, że dziś mamy coś ciekawego do powiedzenia. A w sumie jesteśmy liczącym się producentem, bo mamy dobre produkty, kreatywne i innowacyjne laboratorium, które wymyśla co chwilę nowe, ciekawe rozwiązania, które nie są bagatelizowane przez znacznie większe firmy od nas. Szukamy przede wszystkim nisz rynkowych, w których czujemy się mocni, i te nisze rozwijamy.

Do nas mowa o kryzysie nie dociera. Nie czujemy go, ponieważ wiemy, że mamy produkty unikatowe, które mają swoje miejsce i ciekawe zastosowanie. W związku z tym, że posiadamy zdywersyfikowany rynek, zadowalamy klienta indywidualnego, instytucjonalnego, przemysłowego czy firmy deweloperskie. Nie obawiamy się przyszłości, ponieważ posiadamy kilka nóg, na których mocno stoimy. Każdy nasz produkt ma swojego odbiorcę, a my mamy pomysł jak go sprzedać. W tej chwili reorganizujemy struktury sprzedażowe, dzięki czemu nowoczesna Lakma zmierza w 2013 rok i kolejne lata z tarczą, nie na tarczy i wiemy, że nam się powiedzie.

Aleksander Szyszko Prezes Zarządu Polbruk S.A.

W trudnych warunkach światowego kryzysu, nie trudno zarazić się panującym wokół nas pesymizmem.

Nie ma dziś dziedziny, w której nie byłoby konkurencji. Mimo pozycji lidera i szybkiego rozwoju w ostatnich latach, stale śledzimy aktualne trendy i zmieniającą się sytuację w branży. W trudnych warunkach światowego kryzysu nie trudno zarazić się panującym wokół nas pesymizmem, który widoczny jest przede wszystkim w środowisku dużych inwestorów. Ten okres przechodzimy jednak pomyślnie, dzięki elastycznemu dopasowaniu działań naszej firmy do zachodzących zmian i skutecznemu dostosowaniu strategii sprzedażowej do zmieniających się wymagań rynku. O renomie każdej marki decyduje wiele czynników, m.in.: jakość, cena i przede wszystkim zadowolenie kontrahentów. Tak budujemy ofertę, by dawać naszym klientom pewność, że dokonany zakup jest dobrą decyzją i inwestycją na lata. Wraz z rosnącymi wymaganiami dotyczącymi wytrzymałości i innowacyjności produktów, rosną także oczekiwania dotyczące estetyki. Produkowane obecnie kostki brukowe są atrakcyjne jakościowo i wizualnie. Z powodzeniem zastępują inne, droższe materiały wykończeniowe. Klienci coraz częściej wybierają tego rodzaju nawierzchnię, ponieważ w rozsądnej cenie mają dobrą jakość. Również Inwestorzy publiczni i samorządowi zaczynają inwestować w estetycznie wykończone otoczenie. Udział w sprzedaży produktów szlachetnych stale rośnie i w przypadku Polbruku wynosi już blisko 20%.

Jesteśmy przekonani, że w tym obszarze będziemy obserwować stałą tendencję wzrostową, więc nasze działania i wysiłki skierowane są na nieustanny rozwój oferty elementów dekoracyjnych. Dzięki temu Polbruk ma realny wpływ na kształtowanie i ciągłe ulepszanie otaczającej nas przestrzeni, co doskonale wpisuje się w przyjętą przez nas Strategię Odpowiedzialnego Biznesu. maj 2012

DOSKONAŁA IZOLACJA BEZ KOMPROMISÓW

Żadnych ustępstw: świetna izolacja i prostota montażu.

Pełen komfort: brak pyłu, materiał delikatny w dotyku, nie powoduje uczucia swędzenia.

Gwarancja satysfakcji: sprężystość i brak podatności na nasiąkanie.

Szybko, łatwo, skutecznie: od transportu, poprzez obróbkę materiału, aż do zamontowania.

Długotrwałość w zgodzie z naturą: wysoka efektywność i wzorowy bilans ekologiczny.

www.climowool.pl Dział Obsługi Klienta tel.: +48 68 323 99 42-44, fax: +48 68 323 99 49 e-mail: dok@schwenk.pl

SCHWENK Insulation Sp. z o.o. ul. Kościuszki 5, 66-008 Świdnica e-mail: biuro@schwenk.pl, www.schwenk.pl

ludzie i firmy

Dobromir Kułakowski

Grzegorz Długokęcki

Prezes firmy Kalmatroneu Sp z o.o.

Prezes firmy Drycon Sp. z o.o.

Kalmatron

wkracza na polski rynek Danuta Burzyńska: Historia firmy związana jest jeszcze z byłym Związkiem Radzieckim?...

Grzegorz Długokęcki: Tak, według naszej wiedzy, technologia była stosowana już w latach 70.-80. zeszłego wieku, miała służyć przede wszystkim do zabezpieczania istniejących budowli np. przed skutkami silnego promieniowania oraz działania agresywnych środowisk. Dzięki swoim właściwościom Kalmatron naprawczy penetruje powierzchnię zabudowując makropory dzięki czemu powierzchnia staje się bardziej wytrzymała, nienasiąkliwa.

A Kalmatron D, dodatek do betonu, powoduje, iż staje się on nienasiąkliwy i zwiększa się jego wytrzymałość.

W 1991 – Yuri Nikolajewics Temnikov, pomysłodawca i właściciel patentu, zaczął produkować i dystrybuować

24 Builder

Kalmatron na terenie byłego Związku Radzieckiego. W 1997 r. w St. Petersburgu powstaje firma Kalmatrade Stb., która podobnie jak teraz PIW Drycon Sp. z o.o. zajmuje się szkoleniami i dystrybucją produktów i technologii Kalmatron. W 2006 r. w UE został zarejestrowany znak towarowy Kalmatron (nr 004621579). Od tej pory żadna inna firma nie może używać nazwy Kalmatron do nazywania produktów czy technologii. W 2010 r. Yuri Temnikov otwiera w Polsce firmę Kalmatroneu Sp. z o.o. i wraz z firmą PIW Drycon Sp. z o.o., wyłącznym dystrybutorem Kalmatronu na Polskę i UE, z powodzeniem tworzy sieć dystrybucji, szkoli i prowadzi doradztwo technologiczne.

D.B.: A z jakim pomysłem na biznes i do

kogo skierowaną ofertą (dla jakiego sektora budownictwa) zaistnieliście Państwo na polskim rynku?

G.D.: W związku z tym, iż w naszej ofercie znajdują się systemy naprawcze i dodatki do betonu, oferta jest skierowana do firm budowlanych specjalistycznych, jak i do zwykłego Kowalskiego, który przy naszej pomocy osuszy swój garaż lub piwnicę. Jeśli chodzi o dodatek Kalmatron D nasza oferta skierowana jest do biur projektowych i inwestorów, którzy szukają oszczędności, a zarazem oczekują wysokiej jakości. Myślę, że ponad 3 lata przygotowań, szkoleń i wykonanych wspólnie z naszymi klientami inwestycji spowodują, iż Kalmatron będzie w Polsce powszechnie znany i stosowany, tak jak to jest u naszych partnerów w Rosji. maj 2012

D.B.: Czy w ciągu tak krótkiej działalności Państwa firmy w Polsce udało się zdobyć poważne referencje?

G.D.: Firma PIW Drycon Sp z o.o. oficjalnie działa od grudnia 2009 r., ale współpraca z naszymi partnerami zaczęła się kilka lat wcześniej. W ostatnim czasie skupiliśmy się przede wszystkim na badaniach naszych produktów w laboratoriach w Polsce i Europie. Wszystko po to, aby nasz klient miał 100% pewność nie tylko popartą referencjami z inwestycji, ale też przez laboratoria i placówki naukowe. W związku z tym, iż przeprowadziliśmy w Polsce szereg szkoleń dla grup budowlanych, nasi klienci wykonali sporo inwestycji w naszej technologii. Nasz produkt znalazł zastosowanie w fabryce frytek Farm Frites w Lęborku, w kopalniach Mysłowice Wesoła, na Dworcu Centralnym w Warszawie, w spółdzielniach mieszkaniowych, współpracowaliśmy m.in. z Mostostalem, Stocznią Gdańską. Po stronie rosyjskiej, gdzie Kalmatron znany jest i stosowany od ponad 20 lat, posiadamy ponad 1200 referencji z całej Rosji i nie tylko, począwszy od napraw basenów, kanałów, nabrzeży, mostów, kończąc na obiektach strategicznych: wałach, tunelach, zaporach, gdzie wartość inwestycji wynosiła kilkadziesiąt milionów euro.

W najbliższym czasie mamy zamiar wprowadzić na rynek kilka produktów opartych na Kalmatronie. Kilka z nich znajdzie zastosowanie w popularnych inwestycjach i zastąpi stare technologie.

Myślimy, że zrewolucjonizują polski rynek.

D.B.: Jakie rezultaty otrzymaliście podczas badań Kalmatronu?

Dobromir Kułakowski: Wyniki badań dla Kalmatronu D domieszki do betonów to przede wszystkim zmniejszenie nasiąkliwości, wzrost wytrzymałości i wodoodporność m.in. W10. Domieszka zgodna z LST EN 934-2:2003; LST EN 934-2:2003/1A:2005; LST EN 934-2:2003/A2: 2006 Absorbcja kapilarna EN- 480-5 po 7 dniach w próbce kontrolnej wynosiła 0,014 gr/mm2, a w zestawie z naszą domieszką 0,006 gr/mm2.

Po 28 dniach zestaw kontrolny 0,015 gr/ mm2, a zestaw z domieszką KALMAmaj 2012

TRON D to 0,005 gr/ mm2. Wytrzymałość na ściskanie po 28 dniach EN 12390 wyniosła w zestawie kontrolnym 41,9 MPa, a zestaw z domieszką 43,2 MPa. Odporność na zginanie po 28 dniach zestaw kontrolny – 3,6 MPa, a zestaw z domieszką Kalmatron 4,5 MPa. Jeśli chodzi o Kalmatron naprawczy to badanie na przyczepność przez odrywanie w odniesieniu do normy LST EN 1542:2002 wynik 1,0. Kompatybilność termiczna w odniesieniu do normy LST EN 13687-3:2003; LST EN 1542:2002 wynik 1,1. Badanie na przenikanie pary wodnej w odniesieniu do normy LST EN ISO 7783-2:2002 wynik 0,19. Absorbcja Kapilarna i przepuszczalność wody LST EN 10623:2008 wynik 0,1.

D.B.: Jakie Państwa technologie znalazły zastosowanie w wymienionych przez Pana wcześniej inwestycjach?

G.D.: Dobre pytanie, to nie produkty, a technologie znalazły zastosowanie na inwestycjach. Kalmatron jest prosty w stosowaniu, ale w zależności od inwestycji stosujemy różne produkty oparte o wcześniej przygotowaną technologię naprawy. Na przykład inaczej przygotowujemy ścianę betonową, w której chcemy naprawić pęknięcie, a inaczej pęknięcie, z którego leci woda pod ciśnieniem. Na inwestycjach najczęściej stosowany jest KALMATRON EKONOM i KALMATRON, w ekstremalnych warunkach KALMASTOP, który służy do usuwania stałych przecieków wody. Jeśli chodzi o Kalmatron D – dodatek do betonu, najczęściej wykorzystywany jest tam, gdzie potrzebny jest beton HPC, wodoodporny, nienasiąkliwy i bardziej wytrzymały. A dzięki temu, że znajduje zastosowanie przy betonach niższej klasy, jest stosowany wszędzie tam, gdzie liczą się oszczędności przy zachowaniu wymaganej jakości.

D.B.: Co wyróżnia Państwa firmę na tle konkurencji?

G.D.: Nowa generacja produktu i jego wyjątkowe działanie, KALMATRON przy osuszaniu powierzchni potrzebuje odpowiedniej ilości wody, żeby wniknąć w ścianę. Wiele osób z niedowierzaniem obserwuje pracowników na inwestycji, którzy zawilgocone powierzchnie dodatkowo spryskują wodą.

Dlatego im większa wilgoć, tym lepsze działanie/penetrowanie naszego produktu w głąb struktury. Nasz produkt ma atrakcyjną cenę, jest bardzo wydajny, a możliwość stosowania go od środka podczas osuszania dodatkowo obniża koszty inwestycji, a to ostatnio naj-

KALMATRON nowa generacja systemów do hydroizolacji

Kalmatron n

n

n

d o naprawy i regeneracji obiektów mostowych, zbiorników wodnych, nabrzeży, d o zabezpieczania powierzchni w kanałach i oczyszczalniach ścieków, d o osuszania powierzchni betonowych i usuwania stałych przecieków wody

Dodatki do betonów niższej klasy, dzięki którym polepszamy wytrzymałość, sprężystość, obniżamy nasiąkliwość i podciąganie kapilarne.

Nowa jakość Atrakcyjna Cena Skuteczność działania

Dystrybutor: PIW DRYCON Sp. z o.o. ul . 3 Maja 33 1 b, 81-743 Sopot tel. 60 28 45 521 biuro@drycon.pl, www.drycon.pl

Builder 25

ludzie i firmy

W jaki sposób można wykorzystać KALMATRON? • Oczyszczalnie ścieków - do regeneracji betonu, naprawy szwów i pęknięć w technologii Kalmatron • Mosty, wiadukty, kładki – naprawa i regeneracja powierzchni betonowych • Budowle hydrotechniczne, zapory wodne, tamy – naprawa i uszczelnienia

Zdjęcia archiwum DryCon Sp. z o.o.

• Osuszanie betonu i cegły

26 Builder

ważniejszy aspekt decydujący o wyborze danej technologii. Poza tym „Wieczna Gwarancja” w zależności od inwestycji – możemy udzielić gwarancji nawet na 30 lat. Betony o wytrzymałości (C16/20) z dodatkiem Kalmatronu D stają się nie tylko betonami bardziej wytrzymałymi, nienasiąkliwymi, i wodoodpornymi, ale przede wszystkim są atrakcyjne cenowo. Dzięki naszej technologii Inwestorzy mogą sporo zaoszczędzić zachowując wymagane parametry.

D.B.: Jak działa Kalmatron naprawczy powierzchniowy?

D.K.: Prowadząc badania nad materiałami izolacyjnymi nowej generacji odkryliśmy, że pewne substancje, zmieszane w odpowiednich proporcjach z cementem portlandzkim, (niekiedy z innymi materiałami) oraz wodą - tworzą masę kompozytową, która po naniesieniu na powierzchnię starego lub uszkodzonego betonu (także cegły i innych materiałów mineralnych) wchodzi z ich składnikami w reakcję. W jej wyniku, struktury tych materiałów ulegają znacznej reprofilacji. Powoduje ją nowo powstała, nierozpuszczalna, krystaliczna substancja w pełni zintegrowana z dotychczasową strukturą materiałów ceramicznych. Ta substancja to kalmacyt. Ten nowy składnik struktury materiałów budowlanych osadza się w kapilarach i porach nierozpuszczalnych struktur krystalicznych. Powstaje wyłącznie w obecności wilgoci i niezhydratyzowanych składników zaczynu cementowego (wolnych jonów wapnia). Wielkość tworzących się kryształów sięgająca 3÷4 μm pozwala im wnikać w kapilary i pory betonu uszczelniając je przed wnikaniem wody (pojedyncze kryształy są mniejsze od rozmiarów cząsteczki wody), natomiast ich igiełkowaty kształt powoduje, że tworzą one wewnątrz starego betonu matrycę pozwalającą na dyfuzję pary wodnej, a zatem osuszają naprawiany materiał i powodują wyparcie z niego nadmiaru wilgoci.

D.B.: A Kalmatron D – dodatek do betonu?

D.K.: Domieszka zapewnia hydratację ziaren cementu od SS = 2300 m2/gram do pasty cementowej SS = 8000 m2/gram po wymieszaniu z wodą. Betony z domieszką Kalmatronu D zaliczamy do betonów o wysokiej wytrzymałości (HPC - High Performance Concrete).

Wpływ Kalmatronu D na matrycę cementową powoduje, że cement staje się mikrocementem, dzięki czemu

blok cementowy staje się nierozpuszczalną i nieprzepuszczalną membraną, która odbudowuje defekty chemiczne w proszku cementowym i izoluje je od kontaktu ze szkodliwymi środkami. Uniemożliwia to postępowanie procesu korozji.

D.B.: Praktyka pokazuje, że dobry produkt to nie wszystko. Musi iść w parze z profesjonalnym doradztwem i jakością wykonania. Czy macie Państwo wpływ na rzetelne, fachowe wykonawstwo, na reżim technologiczny na budowie?

G.D.: Tak, kładziemy przede wszystkim nacisk na doradztwo technologicznie, każdy klient może bezpłatnie skorzystać z naszej infolinii, dowiedzieć się szczegółów, a nawet przesłać zdjęcie z inwestycji z krótkim opisem.

Na podstawie takich informacji otrzyma konkretny opis technologiczny.

Oczywiście dotyczy to tylko osuszania ściany garażu bądź piwnicy. Jeśli chodzi o konkretne inwestycje, niezbędna jest wykwalifikowana załoga posiadająca odpowiedni sprzęt i doświadczenie. Dlatego firma PIW Drycon Sp z o.o. dla wszystkich zainteresowanych prowadzi szkolenia dwa razy w miesiącu w zależności od potrzeb w siedzibie zainteresowanego lub w naszym centrum szkoleniowym w Warszawie lub Gdańsku. Szkolenie podzielone jest na dwa etapy: teoretyczny i praktyczny, kończy się egzaminem i otrzymaniem certyfikatu.

Jednak przy skomplikowanych inwestycjach nasi technologowie wspierają firmy wykonawcze lub nawet, jeśli jest taka potrzeba, udzielają gwarancji. A wszystko po to, aby jakość wykonania w technologii KALMATRON była jak najwyższa.

D.B.: W utrzymującej się od kilku lat, tragicznej wprost sytuacji na obszarze całej Polski, jeśli chodzi o stan gospodarki wodno-ściekowej i melioracyjnej, ocenia się, że rynek produktów z zakresu hydroizolacji i uszczelnień jest bardzo dochodowy i rozwojowy. Jak Pan go ocenia?

D.K.: Zgadzam się z tym, że rynek jest bardzo dochodowy i rozwojowy.

Zainteresowani poszukują nowoczesnych rozwiązań, technologii, które gwarantują skuteczność działania i generują małe koszty związane z realizacją inwestycji. Szukają produktów, które są atrakcyjne cenowo, ale dzięki ich skuteczności można być spokojnym o udzieloną gwarancję. Myślę, że Kalmatron nie znalazł się przypadkiem w Polsce właśnie w tak trudnym okresie. maj 2012

ludzie i firmy

CEMEX Polska

lider odpowiedzialnego biznesu Realizując cele gospodarcze CEMEX Polska pamięta, że rozwojowi ekonomicznemu powinna towarzyszyć dbałość o środowisko naturalne oraz troska o pracowników i społeczności, w których firma działa.

Justyna Sobiecka

S

trategia działalności CEMEX Polska opiera się na osiąganiu celów biznesowych i zrównoważonym rozwoju. Firma wyznaczyła sobie długookresowe cele. Pierwszym z nich jest tworzenie wartości produktów i usług.

Poprzez wysoką jakość oferty oraz innowacyjne rozwiązania przyczynia się do rozwoju i promowania w branży zrównoważonego budownictwa. Drugi filar to współpraca z pracownikami, dostawcami, klientami i społecznościami lokalnymi.

Trzecim celem jest zaś zarządzanie wpływem na środowisko, w którym główną rolę odgrywa minimalizowanie oddziaływania przedsiębiorstwa przemysłowego na środowisko oraz wspieranie inicjatyw proekologicznych.

28 Builder

Zbudować lepszą przyszłość

Społeczne zaangażowanie w życie oraz wkład w rozwój lokalnych społeczności wokół zakładów, CEMEX Polska realizuje poprzez założoną w 2009 roku Fundację CEMEX „Budujemy Przyszłość”. Dba ona o dobrą współpracę z partnerami lokalnymi i promuje postawy prospołeczne. Poprzez konkursy grantowe zachęca organizacje pozarządowe do włączenia się w działalność na rzecz wspólnego dobra.

Dotychczasowe edycje konkursów na projekty organizacji pozarządowych zaowocowały wieloma ciekawymi inicjatywami. Fundacja przyznała już 93 granty dla projektów zgłoszonych przez przedstawicieli lokalnych społeczności. Wyłoniono je z prawie 900 wniosków z po-

nad 150 miast i gmin. Fundacja wsparła działania, które mogły zapewnić dzieciom i młodzieży lepszy start w dorosłe życie. To dla nich zorganizowała m.in. kółka

CEMEX Polska działalność produkcyjną opiera na racjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi, zapobieganiu emisji zanieczyszczeń i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. języka angielskiego i doposażyła pracownie komputerowe. Dzięki grantom zorganizowano pomoc dla dzieci i rodzin w trudnych sytu-

acjach. Osoby niepełnosprawne mogły wziąć udział w wielu formach rehabilitacji. Ponadto Fundacja organizowała akcje edukacyjne, podczas których najmłodsi uczyli się bezpieczeństwa na drodze i wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Poznali także zasady ochrony środowiska w ramach cyklicznych eko-pikników i kółek ekologicznych.

Wspólnie możemy więcej

W aktywną pracę na rzecz lokalnych społeczności Fundacja CEMEX zaangażowała również swoich pracowników. W ubiegłym roku zainaugurowała program wolontariatu biznesowego, a Zarząd firmy, angażując się w sadzenie drzew w gminie Mstów sąsiadującej z Cementownią Rudniki, dał aktywny

Sadzenie drzew w gminie Mstów sąsiadującej z Cementownią Rudniki.

maj 2012

Zdjęcia archiwum CEMEX Polska

CELE DŁUGOOKRESOWE CEMEX 1. tworzenie wysokiej jakości, innowacyjnych produktów i usług 2. współpraca z pracownikami, dostawcami, klientami i społecznościami lokalnymi 3. zarządzanie wpływem na środowisko. skoczyło. Mamy już niemal 150 wolontariuszy – pracowników, którzy jako lokalni ambasadorzy wolontariatu, proaktywnie włączyli w pomoc swoich współpracowników, rodziny i znajomych.

Ten duży odzew bardzo nas cieszy – wspólnie możemy zrobić więcej! – mówi Izabella Rokicka, Prezes Fundacji CEMEX „Budujemy Przyszłość”.

Z myślą o lokalnej społeczności

Społeczności lokalne są dla CEMEX Polska ważnym partnerem. Z myślą o nich wspiera najważniejsze dla ich rozwoju projekty obywatelskie. Wywiera pozytywny wpływ gospodarczy, zatrudniając miejscowych pracowników, podwykonawców i dostawców. Dużą wagę we wprowadzaniu nowych inwestycji przykłada do otwartego dialogu z lokalnymi społecznościami oraz rzetelmaj 2012

nego informowania ich o podejmowanych zadaniach i zobowiązaniach poprzez media lokalne, ogólnopolskie i branżowe. Jednocześnie wdraża rozwiązania korzystne dla każdej ze stron i daje przykład jak udanie i skutecznie powiązać działalność przemysłową z potrzebami lokalnej społeczności. Firma dba o ujęcie wody pitnej dla Chełma, które znajduje się na terenie kopalni kredy eksploatowanej przez CEMEX Polska. Stale monitorowane są parametry jakościowe wody oraz zasięg leja depresji powodowanego

Firma dba o ujęcie wody pitnej dla Chełma, które znajduje się na terenie kopalni kredy eksploatowanej przez CEMEX Polska.

Dużą uwagę CEMEX przykłada do otwartego dialogu z lokalnymi społecznościami.

odwadnianiem kopalni, co pozwala kontrolować poziom wód gruntowych, a woda jest doskonałej jakości i nie wymaga uzdatniania.

W zgodzie z naturą

Integralnym elementem strategii rozwoju CEMEX Polska jest zarządzanie wpływem na środowisko oraz troska o jego stan. Minimalizowanie oddziaływania na środowisko naturalne wpisane jest w wewnętrzną politykę jakości, środowiska i BHP. CEMEX Polska działalność produkcyjną opiera na racjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi, zapobieganiu emisji zanieczyszczeń i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Ważnym aspektem jest także budowanie świadomości ekologicznej wśród pracowników, dostawców i lokalnych społeczności. Firma wprowadziła kompleksowy program edukacji ekologicznej „Budujemy Przyszłość w zgodzie z naturą!”, obejmujący zagadnienia związane z racjonalnym zarządzaniem zasobami, odpowiedzialną konsumpcją i gospodarką odpadami. Duże zainteresowanie ze strony pracowników CEMEX zasadami ochrony środowiska, które każdy może na co dzień stosować, aby

pozytywnie wpływać na otoczenie naturalne, wpłynęło na uruchomienie projektu „Zielone Biuro”. Uczy on zasad oszczędnego gospodarowania wodą, papierem i energią.

Społeczne zaangażowanie w życie i wkład w rozwój lokalnych społeczności wokół zakładów CEMEX Polska realizuje poprzez założoną w 2009 roku Fundację CEMEX „Budujemy Przyszłość”, która przyznała już 93 granty.

Raport nr 1

CEMEX Polska wyznacza sobie kolejne cele i angażuje się w promowanie zrównoważonego budownictwa. Swoim doświadczeniem i osiągnięciami w tym zakresie podzielił się w pierwszym w branży cementowej w 2011 roku Raporcie Zrównoważonego Rozwoju. Jego wydanie potwierdziło, że również w tym zakresie firma wyznacza standardy jako lider branży.

Builder 29

PROMOCJA

przykład działań swoim pracownikom. Od tego czasu w firmie przeprowadzono zbiórkę elektrośmieci w zakładach oraz sezonowe liczenie zagrożonych gatunków ptaków wsparte warsztatami edukacyjnymi. W ubiegłym roku niemal 600 osób – pracowników CEMEX Polska wraz z rodzinami – przyłączyło się do międzynarodowej akcji Sprzątanie Świata.

Ponadto zorganizowano już dwa konkursy na projekty wolontariackie, z których najlepsze firma wspiera finansowymi grantami. – Zaangażowanie naszych pracowników w projekt pozytywnie nas za-

debata Buildera

Być odpowiedzialnym w biznesie Co to oznacza dzisiaj – być odpowiedzialnym w biznesie? Jak ta idea jest realizowana przez firmy z branży budowlanej? Postanowiliśmy poruszyć powyższy – istotny – temat, mając na uwadze skłonność wielu przedsiębiorców do bagatelizowania etycznego wymiaru działalności gospodarczej.

Andrzej Kozłowski Prezes Zarządu ULMA Construccion Polska SA

W krótkiej perspektywie odpowiedzialność w biznesie wciąż postrzegana jest czasami jako kaprys, a nawet przejaw naiwności, jednak w dłuższej – to z pewnością jedyna słuszna strategia i po prostu konieczność.

W praktyce ta postawa ma dziś bardzo wiele wymiarów.

W naszej firmie oznacza ona przede wszystkim permanentną troskę o zachowanie określonych standardów jakości produktu i obsługi klienta.

A następnie, uczciwą cenę gwarantującą dotrzymanie tych standardów oraz bezpieczeństwo naszych rozwiązań.

I nie są to tylko słowa, bowiem prowadzimy działalność w oparciu o Zintegrowany System Zarządzania Jakością ISO 9001, PN-N18001.

30 Builder

Na naszą definicję odpowiedzialności w biznesie składają się ponadto: otwarta polityka informacyjna oraz rzetelność w przestrzeganiu zobowiązań, zwłaszcza finansowych. A ponieważ realizacja tej polityki zależy w bardzo dużym stopniu od sumy zachowań wszystkich pracowników, przykładamy ogromną wagę do rozwijania takich odpowiedzialnych i pełnych zaangażowania postaw. Służą temu jasno zdefiniowane ścieżki kariery, promowanie wszelkich przejawów kreatywności oraz dbałość o bezpieczne i przyjazne środowisko pracy.

Jeśli chodzi o nasze działania z zakresu tzw. społecznej odpowiedzialności biznesu, wśród ostatnich przedsięwzięć warto chociażby wymienić działalność edukacyjną, polegającą na upowszechnianiu technologii deskowań na politechnikach i w szkołach średnich, sponsorowanie prestiżowej wystawy pod Wawelem „Arbores Vitae – Ostatnia taka puszcza” oraz drużyny szczypiornistów VIVE Targi Kielce. W tym roku uruchomiliśmy ponadto pilotażowy projekt „Zadbaj o swoje rusztowanie”, mający na celu promowanie postaw prozdrowotnych w szkołach.

Jens-Peter Hartmann Dyrektor Zarządzający Działu EB/Chemii Budowlanej BASF Polska Sp. z o.o.

Warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jakimi przedsiębiorcami chcemy być.

Prognozy przewidują, że liczba ludności na świecie wzrośnie do roku 2050 do 9 mld. Wiążą się z tym ogromne zadania związane z harmonijnym współżyciem ludzi na naszej planecie.

Dlatego postrzegamy dziś odpowiedzialność przedsiębiorstwa w znacznej mierze poprzez pryzmat opracowywania długofalowych, innowacyjnych koncepcji dla potrzeb rozwiązania wspomnianych problemów.

Warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jakimi przedsiębiorcami chcemy być. Czy chodzi o to, by w pierwszej kolejności postawić na mak-

symalizację zysków oraz zatrudnienie możliwie dużej liczby pracowników na umowę-zlecenie? Jakiej identyfikacji z przedsiębiorstwem w zasadzie oczekujemy, oferując młodym ludziom przez lata ograniczone umowy, które nie pozwalają im praktycznie na jakiekolwiek plany życiowe w dłuższej perspektywie?

Postrzegamy bardzo krytycznie to, że instrument przewidziany w zasadzie jako uniwersalne narzędzie do elastycznego reagowania na wymogi operacyjne stał się dziś ogólnym instrumentem służącym obniżeniu kosztów. Czy jako przedsiębiorcy uważalibyśmy to nadal za „normalne”, gdyby dotyczyło to naszych dzieci lub współmałżonka?

Naszym zdaniem, swoje zadanie do spełnienia ma tutaj także i ustawodawca.

Dlaczego nie można położyć znacznie większego nacisku na czynnik społeczny (liczba pracowników podlegających opodatkowaniu w przedsiębiorstwie w stosunku do umów na czas ograniczony itd.) w przypadku wszystkich publicznych przetargów, jak ma to miejsce w innych krajach?

Jak wyobrażamy sobie w zasadzie w przyszłości maj 2012

wspólne życie w jednym społeczeństwie, jeśli przedsiębiorstwa oczekują z jednej strony lojalnych pracowników, z drugiej natomiast nie wypełniają swoich obowiązków społecznych, zatrudniając po prostu pracowników w ramach prowadzonej przez nich „własnej działalności”? Fakt, że z takiego rozwiązania korzystają także międzynarodowe koncerny, w niczym nie uzasadnia takiej praktyki. Czyż nie powinno nam raczej zależeć na tym, by konkurować ze sobą nie tylko na polu ekonomicznym, ale i w zakresie społecznego zaangażowania dla zapewnienia trwałego dalszego rozwoju? Postrzegamy przyszły rozwój w jeszcze większym zaangażowaniu z naszej strony w rozwiązywanie problemów z zakresu odpowiedzialności społecznej.

Pracownik, który zachoruje, 30% swego życia spędza w pracy, więc jako pracodawca jesteśmy współodpowiedzialni również za jego chorobę. Czy jesteśmy gotowi na to, by poczynić inwestycje w opiekę zdrowotną dla pracowników? Jaką rolę naprawdę odgrywają problemy BHP oraz ochrony zdrowia w naszym codziennym życiu zakładowym?

Nie roszcząc sobie prawa do rozwiązań ostatecznych oferujemy w tym zakresie naszym pracownikom różnorodne inicjatywy oraz angażujemy się w realizację licznych projektów w tym kierunku. Należy do nich zarówno projekt „Safety Day" (Dzień Bezpieczeństwa), jak i imprezy i warsztaty poświęcone ochronie zdrowia. Świadome postrzeganie odpowiedzialności oznacza dla nas, iż opowiadamy się za działaniami długofalowymi w całym przekroju naszego działania i prezencji. To stały proces, którego podstawą musi być zaangażowanie i wyrozumiałość. Dla przedsiębiorstwa przynosi to zresztą zawsze korzyści: jak maj 2012

wykazały badania długookresowe, do przedsiębiorstw odnoszących największe sukcesy należą te, które zapewniają swoim pracownikom dobrą atmosferę w pracy oraz umożliwiają im rozwój własnego potencjału innowacyjnego. To współdziałanie jest właśnie źródłem siły przedsiębiorstw!

Piotr Stefaniak Prezes Zarządu Inpro S.A.

Kluczowym obszarem stosowania przez Inpro społecznej odpowiedzialności biznesu są aspekty pracownicze, szczególnie bezpieczeństwo w miejscu pracy.

Nasza polityka w kwestii ochrony pracowników została dostrzeżona przez Państwową Inspekcję Pracy. Zostaliśmy wyróżnieni w 2009 roku w konkursie „Bezpieczna budowa”, w ubiegłym roku zajęliśmy I miejsce za naszą prestiżową inwestycję Kwartał Kamienic w konkursie „Buduj bezpiecznie”. To istotne wyróżnienia, z uwagi na fakt, iż posiadamy 150-osobową kadrę budowlaną, a konkursy PIP mają na celu upowszechnianie higienicznych warunków pracy na placach budowy oraz promowanie wykonawców robót budowlanych, zapewniających bezpieczne stanowiska pracy.

Kolejnym aspektem jest dbałość o jakość życia społeczeństwa. Refundujemy obiady dla dzieci z rodzin najuboższych uczęszczających do Zespołu Kształcenia i Wychowania w Dzierżąż-

nie. W 2011 roku przekazaliśmy darowiznę rzeczową na rzecz Filli nr 2 Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdańsku, co przyczyniło się do unowocześnienia placówki.

W realizowanych przez nas inwestycjach stosujemy nowoczesne rozwiązania technologiczne przyjazne środowisku. Kierujemy się również dobrem naszych klientów. Podstawą jest atrakcyjna lokalizacja, istotne bezpieczeństwo – wszystkie inwestycje mają całodobowy monitoring. Dbamy też o najmłodszych mieszkańców, większość osiedli posiada place zabaw i boiska wielofunkcyjne.

W działalności deweloperskiej szczególnie ważne jest budowanie wiarygodności Spółki wśród społeczeństwa poprzez działania związane z procesem sprzedaży mieszkań i co szczególnie ważne w okresie rękojmi za wady.

Wreszcie w kontekście tego, że Inpro jest spółką giełdową, działania w obszarze odpowiedzialności biznesu są istotne z uwagi na budowanie wartości firmy dla akcjonariuszy.

Rüdiger Kuhn Prezes Zarządu CEMEX Polska i Europa Wschodnia

Firma odpowiedzialna to organizacja, która poza celami ekonomicznymi dba o otoczenie wewnętrzne i zewnętrzne.

W duchu idei zrównoważonego rozwoju wyznaczyliśmy sobie obszary, za które CEMEX Polska bierze odpo-

wiedzialność. Produkt najwyższej jakości, współpraca z partnerami i zarządzanie wpływem na otoczenie to trzy główne filary, na których oparta jest strategia firmy.

CEMEX Polska, jako lider w swojej branży, czuje się odpowiedzialny za tworzenie i wspieranie zrównoważonego budownictwa, dlatego wprowadzamy na rynek produkty innowacyjne i ekologiczne. Zastosowane dla nich oznaczenia ułatwiają naszym klientom wybór i poznanie śladu węglowego oferowanych przez nas cementów, betonów i kruszyw.

Zdajemy sobie także sprawę z oddziaływania firm budowlanych na otoczenie zewnętrzne. Działalność produkcyjną prowadzimy w oparciu o wieloaspektowe planowanie i innowacyjne rozwiązania, dzięki którym minimalizujemy nasze oddziaływanie na środowisko.

Przykładem jest substytucja paliw konwencjonalnych przez paliwa alternatywne.

Na tym polu odnosimy już sukcesy – nasza Cementownia Chełm jest liderem w zakresie współspalania paliw alternatywnych w Polsce oraz osiąga konkurencyjne wyniki w porównaniu z branżą w Europie.

Firma odpowiedzialna to firma społecznie zaangażowana. Na gruncie wewnętrznym dużą wagę w CEMEX Polska przywiązujemy do bezpieczeństwa pracowników. Nasze dążenie do tworzenia najlepszego miejsca pracy zostało docenione statuetką Top Employers Polska 2012. Na gruncie zewnętrznym stale dbamy o dobrą współpracę z naszymi partnerami handlowymi i usprawniamy płaszczyznę komunikacji z nimi. Troskę o sąsiadów wyrażamy zaś poprzez działalność Fundacji Budujemy Przyszłość oraz Program Wolontariatu Biznesowego.

Wielotorowe planowanie pomogło CEMEX Polska zbu-

Builder 31

debata Buildera

Mieczysław Bąk Zastępca Sekretarza Generalnego Krajowej Izby Gospodarczej

Odpowiedzialność to przestrzeganie prawa w połączeniu z działaniem zgodnym ze standardami akceptowanymi przez całe społeczeństwo.

Odpowiedzialne postępowanie w biznesie to takie prowadzenie działalności gospodarczej, które uwzględnia interesy całej społeczności, wykraczając poza interesy właściciela czy osób zarządzających. Nie oznacza to oczywiście, że głównym zadaniem przedsiębiorstwa przestaje być generowanie zysku. Wręcz przeciwnie, budowanie dobrych relacji ze wszystkimi interesariuszami może być istotnym elementem podnoszącym konkurencyjność przedsiębiorstwa. Do najważniejszych korzyści ze stosowania zasad odpowiedzialnego biznesu zaliczyć można: zwiększone zyski, lepszy dostęp do kapitału, ograniczenie kosztów operacyjnych, wzmocnienie marki firmy i reputacji, wzrost sprzedaży i lojalności klientów, powiększenie wydajności i jakości pracy, zwiększoną możliwość przyciągania i utrzymania pracowników, zmniejszenie potrzeby zarządzania formalnego, ograniczenie ryzyka oraz skuteczne konkurowanie na rynku.

32 Builder

W praktyce, promowaniu odpowiedzialnego biznesu służy przede wszystkim pokazywanie wymienionych korzyści. Ważną rolę w tym zakresie pełnią programy certyfikacyjne, takie jak np. „Przedsiębiorstwo Fair Play”, które pomagają zarządzać firmą zgodnie z zasadami odpowiedzialności i tym samym realizować korzyści wpływające na pozycje konkurencyjną. W mojej ocenie ważne jest także zwracanie uwagi na dobre relacje ze wszystkimi interesariuszami a nie tylko wprowadzanie specjalnych, dobrowolnych programów adresowanych do wybranej grupy. Trudno uznać za społecznie odpowiedzialne takie przedsiębiorstwo, które np. wspiera programy rozwoju kultury w społeczności lokalnej, a jednocześnie zachowuje się nieodpowiedzialnie wobec pracowników. Odpowiedzialność to przestrzeganie prawa w połączeniu z działaniem zgodnym ze standardami akceptowanymi przez całe społeczeństwo i z dobrowolnymi działaniami na rzecz rynku, pracowników, społeczeństwa i środowiska.

Paweł Antonik Prezes Zarządu Strabag Sp. z o.o.

Fot. Piotr Pardela

dować firmę osiągającą swoje cele gospodarcze i przyjazną pracownikom, kontrahentom, sąsiadom oraz środowisku.

Odpowiedzialnością jest inwestowanie w nowe technologie i innowacyjność.

Odpowiedzialność w biznesie to konieczność i element strategii firmy, która potrafi zaplanować swój rozwój z zabezpieczeniem interesów jej otoczenia biz-

nesowego i społecznego oraz wewnętrznego interesu pracowników w długiej perspektywie. Odpowiedzialnością w tej sferze jest inwestowanie w nowe technologie i innowacyjność, bo one są motorem rozwoju, źródłem oszczędności dla firm, społeczeństwa i inwestorów, dając produkt lepszy, trwalszy, a zatem przynoszący satysfakcję. Z jednej strony bezpośrednio przekłada się to na pozycję firmy na rynku, z drugiej zaś buduje zaufanie beneficjentów, co wywołuje trzeci skutek, jakim jest możliwość zatrudniania najlepszych specjalistów i rozwój firmy oraz jej oferty.

Będąc największym budowniczym infrastruktury drogowej w Polsce, Strabag działa według najwyższych standardów przy zachowaniu procedur kontrolnych potwierdzonych certyfikatami ISO 9001 oraz AQAP. Z myślą o pracownikach Strabag wdrożył procedury w zakresie ochrony zdrowia i życia własnych pracowników oraz pracowników firm podwykonawców. Inwestuje też w kadry poza strukturami firmy angażując się m.in. w projekt Centrum Kreowania Liderów Kuźnia. Poprzez swoją spółkę zależną TPA Instytut Badań Technicznych, Strabag prowadzi innowacyjne badania w zakresie nowoczesnych, proekologicznych i cichych technologii nawierzchni. Jako pierwszy w Polsce stosuje unikatowy materiał do budowy autostrad – washbeton, zastosowany na autostradzie A2 Nowy Tomyśl – Świecko.

Przedstawiciele spółki angażują się też w jeden z kluczowych obecnie przejawów odpowiedzialności w biznesie, mam tutaj na myśli – aktywne dążenie i upominanie się oraz głos ekspercki w sprawie takiego modyfikowania obowiązującego prawa, które zapewni przejrzystość, uczciwość, jasność reguł i sprawiedliwość oraz da gwarancję, że w interesie

publicznym, infrastrukturę w Polsce będą budowali najlepsi.

Mirosław Lubarski Członek Zarządu i Dyrektor Marketingu Grupy PSB S.A.

Odpowiedzialność w biznesie, podobnie jak w każdym przejawie naszego życia – jest w istocie dotrzymaniem słowa.

Jedynie ktoś, kto będąc przedsiębiorcą, menedżerem spełni przyrzeczenia dane swoim pracownikom, ma największą szansę na uzyskanie z ich strony oczekiwanych rezultatów w postaci wytworzenia odpowiedniej jakości produktów lub usług, które firma oferuje.

Klienci, tym samym, otrzymają obiecanej jakości produkt bądź usługę i z dużą dozą prawdopodobieństwa za nie zapłacą, co z kolei zaowocuje pozyskaniem środków na pokrycie kosztów nabycia kolejnych partii surowców, produktów lub towarów, otrzymywanych od dostawców. Przy takim układzie spełniamy odpowiedzialność za należności wobec partnerów biznesowych, tym samym gwarantujemy, że biznes „się kręci”. Koniecznie w tym miejscu należy dodać, że niezwykle ważnym aspektem omawianego zagadnienia jest świadome i odpowiedzialne, podejmowanie ryzyka. W biznesie ryzyko jest nieodzowne, ale jednocześnie musi być racjonalnie kalkulowane.

Każda działalność gospodarcza wpływa w większym lub mniejszym stopniu na maj 2012

otoczenie – lokalną społeczność, środowisko naturalne.

Bycie odpowiedzialnym w tym zakresie polega na edukowaniu (jak coś zrobić najlepiej, albo czego unikać), co często wiąże się ze zmianą nawyków. Odpowiedzialny biznes to ponadto pomoc poszkodowanym przez los – któż, jeśli nie lokalni przedsiębiorcy, znajdzie środki na pomoc dla najuboższych, ofiar patologii lub nieszczęśliwych wypadków.

W Grupie PSB od początku staramy się funkcjonować odpowiedzialnie – terminowo realizujemy swoje należności wobec dostawców.

Zgodnie z ustalonym planem promujemy i reklamujemy wyroby partnerów, w uzgodnionych nośnikach i mediach. Organizujemy wieloletni program edukacyjny dla wykonawców budowlanych, aby podnieść ich jakość usług. Wszystkie szkoły budowlane w kraju zaopatrujemy w dwumiesięcznik, będący kompendium najnowszej wiedzy na temat technologii i materiałów dla domu. Jeśli chodzi natomiast o odpowiedzialność za lokalną społeczność, to Grupa PSB S.A. jest mecenasem imprez kulturalnych, sportowych, charytatywnych i edukacyjnych.

Karolina Szlasa Ekspertka Forum Odpowiedzialnego Biznesu

Odpowiedzialny biznes realizuje projekty zaangażowania społecznego. „Odpowiedzialny biznes to odpowiedzialność przedmaj 2012

siębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo” – tak brzmi najnowsza definicja CSR (ang. Corporate Social Responsibility) autorstwa Komisji Europejskiej. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwo realizując swoje cele biznesowe, bierze pod uwagę wpływ jaki wywiera na wszystkich interesariuszy (klientów, akcjonariuszy, pracowników, społeczeństwo lokalne, konsumentów, środowisko naturalne, dostawców) minimalizując negatywne efekty i wprowadzając programy przynoszące korzyść społeczną.

Bardzo istotny obszar na mapie interesariuszy przedsiębiorstwa stanowią pracownicy. Firmy mogą wdrażać szereg rozwiązań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu przeznaczonych dla tej grupy.

Mogą to być programy edukacyjne, stwarzające odpowiednie warunki rozwoju pracowników; różne formy wsparcia w zakresie godzenia życia zawodowego z prywatnym, przestrzeganie zasad równych szans i różnorodności w miejscu pracy, a także włączanie pracowników w procesy decyzyjne.

W ramach relacji rynkowych firmy oddziałują na swoją konkurencję oraz konsumentów i do działań, które podejmuje biznes odpowiedzialny należą: inicjatywy branżowe (np. wdrażanie dobrowolnych kodeksów branżowych), relacje z dostawcami (edukacja w łańcuchu dostaw, ale także wybieranie takich dostawców, którzy działają zgodnie ze strategią CSR firmy). Są to też wszelkie działania skierowane do konsumentów – zarówno edukacja w obszarze działalności przedsiębiorstwa, odpowiedzialne podejście do marketingu, czy zwiększanie dostępności produktów i usług dla grup narażonych na wykluczenie.

Myśląc o społeczeństwie, odpowiedzialny biznes realizuje projekty zaangażowania społecznego, czy też tworzy innowacyjne społecznie produkty i usługi, które przyczyniają się do rozwiązywania najważniejszych społecznych problemów.

Pamiętając natomiast o ograniczonych zasobach naszej planety, przedsiębiorcy odpowiedzialni wdrażają programy ochrony środowiska, zarządzania odpadami, edukacji ekologicznej oraz projektują towary i usługi w sposób innowacyjny, pozwalający maksymalnie ograniczyć negatywne oddziaływanie na środowisko.

Rafał Ulatowski Prezes Zarządu Schöck Sp. z o.o.

Wszyscy żyjemy na tej samej Planecie. Zostawmy ją w dobrym stanie dla następnych pokoleń.

Odpowiedzialność w biznesie obecnie coraz bardziej zyskuje na znaczeniu. Działalność wielu firm nie jest nastawiona jedynie na zysk, tak jak miało to miejsce do niedawna. Spółki dbają również o środowisko naturalne, pracowników czy lokalne społeczności. Jednak prowadzenie biznesu w sposób odpowiedzialny powinno przejawiać się na wielu poziomach. Dostarczanie produktów czy usług wysokiej jakości oraz troska o klienta poprzez zapewnienie mu opieki pozakupowej i dostępu do rzetelnych informacji, to bowiem również elementy od-

powiedzialności. Firmy działające w sektorze budowlanym muszą spełniać wiele restrykcyjnych warunków formalnych i prawnych.

Uważam, że odpowiedzialność biznesu powinna wykraczać poza te wymagania.

W firmie Schöck dbamy o zadowolenie i rozwój naszych pracowników poprzez różnorodne szkolenia i jasne kryteria awansów. Oddajemy do dyspozycji nowoczesne narzędzia pracy. Każdy traktowany jest w sposób indywidualny.

Współpracując w rodzinnej atmosferze wspólnie mamy wpływ na przyszłość naszej firmy.

Klienci uzyskują profesjonalne porady, mogą też skorzystać z programów obliczeniowych dostępnych bezpłatnie na naszej stronie. Dodatkowo są oni obejmowani kompleksową opieką również po zakupie produktów.

Nasza firma przykłada szczególną wagę do ochrony środowiska, dostarczając rozwiązania energooszczędne. Warto zauważyć, że w Europie aż 40% energii zużywane jest przez sektor budowlany. Widzimy w tym duży potencjał, pieniądze bowiem przeznaczane na energię mogłyby zostać spożytkowane na przyjemniejsze rzeczy. Dlatego Schöck nieustannie opracowuje nowe technologie, które spełniają coraz wyższe standardy energooszczędności. Zastosowanie tego typu produktów w budownictwie w znaczący sposób zmniejsza ilość energii potrzebnej do ogrzania obiektów, redukując tym samym ilość szkodliwych gazów cieplarnianych i chroniąc w ten sposób naturalne źródła energii.

Co więcej, rozwiązania energooszczędne ograniczają koszty ogrzewania, co przynosi naszym klientom wymierne korzyści finansowe.

Wszyscy żyjemy na tej samej Planecie. Zostawmy ją w dobrym stanie dla następnych pokoleń.

Builder 33

strategie marketingowe branży budowlanej

Skuteczny marketing =skuteczna sprzedaż Szefowie marketingu wiodących producentów zdradzają jak wygląda portfel narzędzi marketingowych wykorzystywanych przez ich działy w branży budowlanej, jakie narzędzia są najskuteczniejsze i dlaczego?

Dominik Suwiński Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB MEDIA

STANDING IN THE SHADOW...

Marketing jest pojęciem szerokim, a w zestawieniu z public relations... Philipem Kotlerem nie jestem, więc skreślę tylko kilka zdań wprowadzenia...

Celem pionierskiej debaty „Buildera” nie jest ani analiza pojęć, ani rozkładanie zagadnień marketingowych na części pierwsze. Wystarczy wiedzieć, że marketing nierozerwalnie wiąże się z handlem i potrzebami konsumenckimi.

Marketing w branży budowlanej (bo na nim się skupiamy) obecnie, a ten choćby z początku lat 90. to dwie zupełnie inne bajki, dwa różne światy. Głośno trzeba powiedzieć, że „marketing budowlany wyszedł już z cienia”,

34 Builder

że przysłowiowa „cegła” nie musi mieć kompleksów wobec „Coca-Coli”.

Builder buduje środowisko. Oddajemy głos tym, którzy zwykle „stoją w cieniu”, a bez których nawet najlepsze produkty, technologie czy rozwiązania nie odniosłyby sukcesu rynkowego.

Mówię o „ludziach marketingu” - szefach komórek marketingowych wiodących firm w branży. Ludziach, którzy swoją wiedzą, doświadczeniem, ciężką pracą i talentem sprawiają, że firmy umacniają swoją pozycję na rynkach, marki stają się rozpoznawalne, a zapotrzebowanie na produkty i usługi wzrasta... Mówię o ludziach, którzy walczą na wielu frontach (firma - konkurencja), przewidują nieprzewidywalne (zachowania rynku), oceniają nieocenialne (decyzje konsumentów), rozciągają nierozciągalne (budżety...)

Tym właśnie ludziom oddajemy głos w debacie. Dzielą się oni z Państwem swoją cenną wiedzą. Pokazują, jak wygląda portfel narzędzi marketingowych wykorzystywanych w branży budowlanej (w zestawieniu do innych branż) i które z nich są najskuteczniejsze.

Wierzę, że poniższe wypowiedzi tym, którzy na co

dzień „pracują w marketingu”, przyjdą z praktyczną pomocą, a tym, którzy na marketing patrzą, jak na „zło konieczne”, otworzą oczy i uświadomią, że „bez marketingu ani rusz”...

To pierwsza „debata marketingowa” na łamach „Buildera”. Wierzę, że nie ostatnia. Zapraszam wszystkich, którym poruszone w niej zagadnienia są bliskie, do współpracy. Mam nadzieję, że temat marketingu w branży budowlanej znajdzie swoje stałe miejsce i wiernych czytelników w „Builderze”.

Najwyższa pora „wyjść z cienia”!

Michał Sitek Dyrektor Generalny Dospel Sp. z o.o.

Nie mydlimy klientom oczu…

Współcześnie klienci bardziej świadomie korzystają

z produktów i usług. Uważniej zwracają uwagę na to, co kupują. Dlatego, gdy tworzy się nową firmę, należy pamiętać przede wszystkim o kliencie. To właśnie kreatywność i chęć spełniania jego wymagań jest moim zdaniem głównym wyróżnikiem dla branży budowlanej.

W dzisiejszych czasach działy marketingu korzystają z nowatorskich dziedzin wiedzy wykorzystując neurolingwistykę badającą mechanizmy nerwowe w obrębie ludzkiego mózgu, które kontrolują rozumienie i umiejętne tworzenie wypowiedzi, używając nowych metod i narzędzi polegających na segmentowaniu grupy odbiorców reklamy w związku z ich zachowaniem, gdzie duża część komunikacji marketingowej odbywa się za pomocą mediów społecznościowych. Ludzie lubią być klientami. Lubią kupować, lubią wydawać pieniądze. Niestety, w dzisiejszych czasach w marketingu coraz częściej mówi się o kliencie i sposobie zbliżania się do niego, a zapomina o samym produkcie. Tymczasem Klient musi być przekonany, że otrzymuje najlepszy możliwie produkt za pieniądze, którymi płaci. Chodzi o to, by po prostu mieć tanie promaj 2012

dukty. Można sprzedawać drogo, ale trzeba przekonać nabywców, że kupują coś czego nie dostaną nigdzie indziej. I w ten sposób motywować ich do dalszych zakupów. Portale internetowe oferujące usługi reklamowe dzielą odbiorców na różne kategorie. Na podstawie poprzedniej aktywności użytkownika na portalu (dzięki historii odwiedzanych stron) tworzony jest jego profil, a na podstawie jego analizy wyświetlane są odpowiednie reklamy. Klient w morzu produktów i usług może czuć się zdezorientowany i zagubiony. Zaczyna wątpić w swoje przekonanie, że wie czego naprawdę chce. Zadaniem dobrego marketingu jest wskazać mu drogę, utwierdzić w przekonaniu, że to czego potrzebuje, to właśnie my i nasz pomysł. W obecnych czasach bardzo ważny jest internet. Firmy, oprócz dobrze wypozycjonowanej i ciekawej strony, muszą pojawiać się w miejscach, gdzie są internauci, w katalogach branżowych i na forach. Internet dostarcza pierwszą informację na temat firmy klientowi. To oczywiste i wspominanie o tym to banał, gdyż każdy marketingowiec jest tego świadomy.

Marketingowo dobra dla każdej firmy, szczególnie z sektora budowlanego, jest bezpośrednia prezentacja produktu klientowi. Można to zrobić poprzez proste działania jak reklamy w mediach, przydrożne bannery prezentujące wizualnie produkt, jak również poprzez targi, na których klient może zadać pytania i rozwiać wątpliwości dzięki rozmowie ze specjalistą. Zobaczyć naocznie produkt, technologię. Dynamiczny rozwój narzędzi wizualizacji jest nieunikniony w erze agresywnego marketingu. Klient musi widzieć produkt, sprawdzić naocznie usługę zanim podejmie decyzję, a marketing i jego narzędzia wizualizacji mają mu w tym pomóc. maj 2012

Jakub Bogacz Dyrektor Marketingu VELUX Polska Sp. z o.o.

pracuje nie tylko dział marketingu, który je tworzy, ale także Przedstawiciele Handlowi, którzy implementują kampanię na rynku przez swoje codzienne działania.

Adam Semla Specjalista ds. sprzedaży systemów CAD Usługi Informatyczne „SZANSA”

Dorota Kaźmierczak Dyrektor Marketingu Ceramika Paradyż Sp. z o.o.

Na skuteczność narzędzi pracuje nie tylko dział marketingu, który je tworzy.

Internet - tani i skuteczny.

Branża budowlana jest o tyle specyficzna, że wiele firm, w tym również VELUX, poprzez działania marketingowe komunikuje się nie tylko z użytkownikami swoich produktów, ale także z wieloma grupami zawodowymi. W naszym przypadku są to architekci, dekarze, pracownicy składów budowlanych, a także deweloperzy. Wymaga to od naszej firmy profilowania przekazywanych informacji, a także doboru odpowiednich i często innych narzędzi w zależności od wybranej grupy. Najbardziej skuteczne są działania marketingowe, w których przekazy, mimo że odmienne w formie i treści, są ze sobą odpowiednio zintegrowane. Komunikacja skierowana do użytkowników, wsparta odpowiednimi informacjami do profesjonalistów, wspiera skuteczną sprzedaż produktu, dzięki efektowi „push i pull” z rynku. W portfelu działań marketingowych VELUX są m.in: reklama telewizyjna, prasowa lub internetowa, a także biuletyny i konkursy dedykowane do dekarzy, sprzedawców i architektów, a także promocje konsumenckie. Zintegrowane i połączone ze sobą tworzą nasz roczny plan marketingowy. Ale warto tutaj zwrócić uwagę, że na skuteczność tych narzędzi

W bardzo dynamicznej branży IT, wspomagającej bezpośrednio firmy związane z szeroko pojętym budownictwem, obecnie stosuje się właściwie wszelkie możliwe formy promocji produktu oraz dotarcia do potencjalnego odbiorcy. Specyfika branży pozwala na nieskrępowane wykorzystywanie także wszelkich mediów, które są postrzegane jako innowacyjne. Niezwykle skutecznym, a jednocześnie relatywnie tanim narzędziem jest korzystanie z palety możliwości oferowanych przez internet: w pierwszej kolejności profesjonalna, dobrze wypozycjonowana strona www (np. www.dobrycad.pl), portale branżowe, media społecznościowe, kampanie promocyjne itp. Obecnie zdecydowana większość informacji jest wyszukiwana przecież właśnie w internecie. Firma i oferowane przez nią produkty powinny być widoczne na rynku. Jest to ważny element kształtowania świadomości marki wśród grona potencjalnych odbiorców, dlatego też oprócz narzędzi internetowych nie można zapominać o bardziej tradycyjnych formach: targach branżowych, prezentacjach produktowych, seminariach, publikacjach w prasie specjalistycznej itp.

Istotne stają się narzędzia służące monitorowaniu otoczenia biznesowego i analizie trendów.

Branża budowlana nie różni się od innych w temacie miejsca i roli jaką szeroko rozumiany „marketing” pełni w przedsiębiorstwie – jest to rola kluczowa. Jeżeli tak, to powinniśmy mieć do dyspozycji pełen wachlarz narzędzi, których właściwe wykorzystanie gwarantować będzie osiągnięcie zakładanych celów. Obecnie działamy na bardzo trudnym i szybko zmieniającym się rynku. Kryzys przekłada się zarówno na siłę nabywczą konsumentów, jak i kondycję dystrybutorów. W takich warunkach niezwykle istotne stają się narzędzia służące monitorowaniu otoczenia biznesowego, analizie trendów i dostarczaniu danych do podejmowania szybkich decyzji taktycznych i operacyjnych. Mam na myśli możliwości, jakie stwarzają systemy Business Intelligence. Idąc dalej, realizowane projekty powinny opierać się na marketingu 360 stopni oraz być „szyte na miarę” - w zależności od grupy docelowej, której są dedykowane.

Builder 35

strategie marketingowe branży budowlanej

Agata Orłowska Regional Marketing Manager Eastern Europe Doka Industrie GmbH

cyjnych jaką oferuje Doka Polska, każdy zainteresowany użytkownik ma nie tylko dostęp do aktualnych informacji z życia firmy, ale i możliwość wyrażania swojej opinii i poglądów.

Bartosz Pawelec Marketing Manager Poland + Flügger Polska Sp. z o.o.

Rzetelna informacja i regularny kontakt z Klientem.

Public Relations to jedno z najskuteczniejszych narzędzi marketingowych w branży budowlanej. Ponieważ konkurencja w budownictwie jest bardzo silna i często oparta na stosowaniu coraz niższych cen, dla firm z branży budowlanej bardzo istotnym narzędziem marketingowym jest posiadany wizerunek, czyli wyobrażenie o firmie oraz jakości oferowanych usług i produktów.

Wiele firm coraz bardziej docenia i wykorzystuje Internet jako środek do komunikowania się z klientami i partnerami biznesowymi oraz właśnie do budowania wizerunku firmy. Czytelna, nowoczesna i systematycznie aktualizowana strona internetowa oraz obecność na forach branżowych czy nawet portalach społecznościowych to doskonałe narzędzie budujące pozytywny obraz tego, co firma sobą reprezentuje i komunikuje.

Jednym z elementów strategii firmy Doka jest rzetelna informacja i regularny kontakt z Klientem przy użyciu wszystkich dostępnych mediów. W marcu br. uruchomiliśmy polską stronę internetową, równocześnie pojawiając się na portalach społecznościowych, takich jak Facebook, Youtube, Flickr, LinkedIn oraz Goldenline.

Dzięki nowej, poszerzonej gamie kanałów komunika-

36 Builder

nie do klientów indywidualnych, jest unikatowy serwis, który oferujemy użytkownikom naszych produktów. Jedynie w sklepach Flügger klient może znaleźć tak fachową pomoc naszych sprzedawców gotowych w miłych warunkach, przy kawie, rozwiązać wszelkie problemy klientów. Firma Flügger obrała inną, w porównaniu do konkurencji, drogę rozwoju biznesu, opartą na najwyższej jakości produktach i unikatowym serwisie – te dwa elementy sprawiają, że posiadamy ciągle rosnącą rzeszę zadowolonych, lojalnych klientów.

Michał Łojek Wysokiej jakości produkt i unikatowy serwis.

Specyfika marketingu w branży budowlanej jest, jak to zazwyczaj bywa, pochodną specyfiki grupy docelowej. Jednymi z naszych głównych klientów są profesjonaliści, dla których nasze produkty są narzędziem do prowadzenia biznesu i osiągania zysków. Z tego też powodu wszelkie narzędzia, które mają wpływ na poprawę zyskowności naszych klientów, są najbardziej efektywne. Można by się wiele rozpisywać o wszelkiego rodzaju promocjach i upustach zmniejszających koszty wykonawców, a przez to zwiększających ich konkurencyjność, natomiast zdecydowanie najważniejszym narzędziem marketingowym jest… nasz produkt. To produkt właśnie, jeśli jest odpowiedniej jakości, może stać się wizytówką wysokiej klasy wykonawcy. Wysokiej jakości produkt skraca czas wykonania, redukuje konieczność poprawek – stąd też dla firmy Flügger wysokiej jakości produkt jest jednym z dwóch głównych narzędzi marketingowych.

Drugim kluczowym narzędziem, skierowanym głów-

Dyrektor Rozwoju Sprzedaży CEMEX Polska Sp. z o.o.

Jesteśmy zawsze blisko potrzeb naszego klienta.

W CEMEX Polska wyprzedzamy potrzeby klientów, dostarczając im gotowe rozwiązania. Bazujemy na doświadczeniach wynikających z bezpośrednich relacji sprzedażowych: z producentem (beton, prefabrykacja, suche mieszanki), dystrybutorem (składy budowlane) jak i konsumentem produktów. Znajduje to odzwierciedlenie w naszej ofercie. Przykładami są: wprowadzony na rynek, uniwersalny cement wieloskładnikowy pod marką „ŻÓŁTY” oraz specjalistyczny cement „HSR Masyw”, mający zastosowanie w budownictwie energetycznym, hydrotechnicznym i inżynieryjnym. W naszej ofercie odbiorca znajdzie grupę pro-

duktów chemii budowlanej.

Upraszczamy relacje biznesowe z klientem, redukując czas obsługi i koszty, czego przykładem jest Serwis Internetowy e-CEMEX.

Karolina Hiż marketing manager quick-mix Sp. z o.o.

Nowością w marketingu stosowanym w branży budowlanej jest social media marketing.

Na portfel narzędzi marketingowych wykorzystywanych w branży budowlanej składają się m.in. reklama w punktach sprzedaży, reklama typu outdoor, reklama w mediach masowych, narzędzia wideomarketingowe, a także programy motywacyjne i lojalnościowe dla klientów. Obecnie działy marketingu coraz częściej decydują się na alokację budżetów na rzecz e-marketingu. Internet jest wykorzystywany jako środek komunikacji z klientami.

Standardem stało się korzystanie z takich narzędzi jak reklama graficzna wyświetlana na stronach internetowych (display), pozycjonowanie (SEM), e-mailing czy publikacja wiadomości i artykułów na stronach wybranych portali branżowych.

Dzięki tym działaniom istniejemy w Internecie i tym samym docieramy z informacją produktową do naszych klientów. Nowością w marketingu stosowanym w branży budowlanej jest social media marketing używający jako narzędzia rozmowy z klientem. Jest to działanie maj 2012

wzbudzające zaufanie wśród inwestorów budowlanych.

Chcąc korzystać z narzędzi social media marketingu firma musi podejmować działania prowadzące do zaistnienia w miejscach, gdzie gromadzą się odbiorcy naszych komunikatów – portale i fora branżowe. Niezbędna jest aktywność w serwisach społecznościowych tj.

Facebook.com, Goldenline.pl czy Panelbudowlany.pl. pozwalająca na integrowanie ludzi wokół wspólnej idei, zainteresowań, przy równoczesnym budowaniu reputacji firmy czy marki.

tingowej oraz jej dostosowywanie się do w bieżących realiów rynku. Również niezbędne jest kształtowanie marki firmy, której siła zależy od jej nowatorstwa i konsekwencji działania - w naszym przypadku jest nim sponsoring sportowy. Naszą strategię marketingową doskonale ilustruje slogan: „Buduj z nami, dla Ciebie gramy!”

Paweł Burdziakowski Dyrektor Marketingu SELENA S.A.

Krzysztof Baran

sprzedaży. Dlatego Selena pod patronatem Polskiego Związku Okna i Drzwi zwróciła się do wybranych najsilniejszych marek producenckich z branży stolarki budowlanej oraz produktów dachowych z propozycją realizacji programu opartego na budowaniu rekomendacji. Ten program to tylko jeden z przykładów zaangażowania Seleny w budowanie reputacji na rynku budowlanym.

Benedykt Korduła Dyrektor Marketingu ISOVER

Dyrektor ds rozwoju i komunikacji marki KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o.

Budujemy reputację na rynku budowlanym.

Relacje z partnerami, elastyczność strategii i kształtowanie marki.

Branża budowlana jest bardzo pojemna marketingowo od B2C po B2B, więc jej jednoznaczne określenie portfela narzędzi marketingowych jest trudne, wymaga odrębnego zdefiniowania odbiorców i ich potrzeb.

W przypadku firmy KREISEL główne działania firmy zawsze były skoncentrowane na relacje z partnerami, temu celowi służą dobrane na bieżąco narzędzia i działania marketingowe.

Należy także uwzględniać ewoluowanie branży, dlatego bardzo ważna jest elastyczność strategii marke-

maj 2012

W marketingu branży budowlanej jednym z najważniejszych zadań jest budowanie właściwych relacji z końcowymi użytkownikami, czyli inaczej mówiąc budowanie zaufania do produktu i zapewnienie właściwego sposobu jego aplikacji.

Trzeba bowiem pamiętać, że o końcowej satysfakcji inwestora decyduje nie tylko jakość produktu, ale również jakość wykonania usługi. To właśnie odróżnia branżę budowlaną od pozostałych. Reputacja producenta zależy zatem w dużej mierze od jakości pracy wykonawcy, a reputacja wykonawcy m.in. od jakości produktu, to są naczynia połączone. Zatem wszystkie programy skupione zarówno na budowaniu zaufania do marki jak i dedykowane budowaniu rekomendacji dla wykonawców mają duży wpływ na wartość

Budujemy zaufanie poprzez innowacyjność i wprowadzanie nowych rozwiązań.

Myślę, że branża budowlana jest zbyt zachowawcza i szablonowa w komunikacji. W dużej mierze to oczywiście efekt ograniczonych budżetów reklamowych, które są nieporównywalnie niższe niż np. w FMCG czy usługach masowych. Na rynku konsumpcyjnym wartość samej marki i obietnicy, którą daje nabywcy jest silniejsza niż na rynku inwestycyjnym, niemniej kilkunastu producentów branży budowlanej w Polsce, w tym ISOVER, wykreowało bardzo silne marki, wspierając jakość swoich produktów intensywną komunikacją i działaniami wpływającymi na rozwój rynku, wykraczającymi poza sam produkt.

Liderzy rynku, tak jak ISOVER, budują zaufanie

poprzez innowacyjność i wprowadzanie nowych rozwiązań, a także doskonalenie serwisu i wpływanie na podnoszenie standardów rynkowych. W zasadzie same narzędzia marketingowe, wykorzystywane przez firmy z branży budowlanej, są podobne jak w innych branżach, jednak mamy inną strukturę ich wykorzystania.

Większy jest udział komunikacji bezpośredniej skierowanej do różnych grup docelowych, głównie dystrybutorów, wykonawców, architektów i materiałów BTL dla inwestorów dostępnych w punktach sprzedaży. Bardzo istotne znaczenie mają również inicjatywy edukacyjne, zarówno profesjonalne materiały prasowe podkreślające walory techniczne produktów i systemów czy instrukcje ich zastosowania w poszczególnych aplikacjach, jak i szkolenia praktyczne skierowane dla profesjonalistów. Skuteczność działań marketingowych zależy od precyzyjnie zdefiniowanej strategii i konsekwencji jej wdrażania, dopasowania odpowiednich narzędzi dla poszczególnych grup docelowych, a także właściwej sekwencji i wielokanałowości komunikacji. Zatem nie ma narzędzi, które są mniej lub bardziej skuteczne, bo to w zasadzie zależy od strategii danej firmy. Firmy konkurujące na tym samym rynku mogą kłaść nacisk na inne formy działania, a ich sukces jest uzależniony od fazy rozwoju rynku czy pozycjonowania danej marki. Sądzę, że warto dodać jak ważne są wartości wyznawane w firmie i ludzie, ich zaangażowanie, identyfikacja, duch zespołu, ale też współpraca i komunikacja na co dzień, a w konsekwencji spójny przekaz i efektywność podejmowanych działań na rynku.

Builder 37

ludzie i firmy

Reputacja, czyli w co Reputacja to jeden z najważniejszych czynników, pozwalających odnosić sukcesy wielu firmom, niekoniecznie tylko z branży budowlanej. Inwestując w reputację, budujemy z jednej strony zaufanie do marki produktu lub organizacji, a z drugiej wprost zwiększamy jej wartość na rynku. Jeśli tylko firma potrafi przekonać opinię publiczną o swojej wiarygodności, to jej szansa na odniesienie sukcesu zdecydowanie wzrasta i dlatego właśnie te działania stanowią prawdziwe wyzwanie dla marketingu w branży budowlanej.

Paweł Burdziakowski

B

udowanie reputacji to proces, w którym aktywnie uczestniczą pracownicy firmy, inwestorzy, klienci, zarówno końcowi użytkownicy, jak i dystrybutorzy oraz społeczność, w której działa przedsiębiorstwo. Niestety, często dla kadry kierowniczej zarządzanie reputacją tożsame jest z zarządzeniem sytuacjami kryzysowymi, kiedy należy podjąć niekiedy bardzo kosztowne działania pozwalające odbudować pozycję organizacji.

To dobra reputacja pozwala pozyskiwać klientów, wpływa na zyskowność jaką osiągają firmy i pozwala rozwijać się organizacji.

Natomiast reputacja jest efektem stałego procesu, w którym przedsiębiorstwo jak najlepiej stara się odpowiedzieć na oczekiwania najważniejszych grup interesariuszy. Oczekiwania zaś są formułowane i kreowane przez doświadczenia, komunikację marketingową oraz bieżące wydarzenia.

Tak naprawdę, każdy z nas na co dzień doświadcza tego,

38 Builder

jak ważna jest reputacja i jak wiele wysiłku wymaga jej utrzymanie. Reputację łatwo nadszarpnąć, a jej odbudowanie zajmuje czasami całe lata, dlatego należy o nią nieustannie dbać i ją chronić.

Przykłady firm, które doświadczyły tego, czym jest utrata reputacji i jak niezwykle trudno się ją potem odbudowuje, można mnożyć i dotyczy to zarówno firm polskich, jak i koncernów o zasięgu globalnym. Pamiętny wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej, z którym przez długi czas nie potrafił sobie poradzić koncern BP, miał olbrzymi wpływ na utratę wiarygodności przez tego światowego giganta, a odbudowywanie wizerunku trwa do dziś.

Reputacja ma zatem kluczowy wpływ na skuteczne prowadzenie biznesu. To dobra reputacja pozwala pozyskiwać klientów, wpływa na zyskowność, jaką osiągają firmy i pozwala rozwijać się organizacji. Według wielu teoretyków biznesu, reputacja jest jednym z kluczowych, długoterminowych zasobów strategicznych każdej firmy.

kryzysowych, ale jest też mocno powiązane z kapitałem społecznym i jego najważniejszą składową, czyli z zaufaniem. Na przykład kupujemy mieszkania u tych deweloperów, którzy cieszą się dobrą opinią, gdyż uwa-

żamy, że dają nam oni gwarancję odpowiedniego standardu budowy i bezpieczeństwa, choć zwykle cena metra kwadratowego jest u tych deweloperów wyższa niż u tych, którzy nie posiadają wysokiej renomy.

Na rynku budowlanym, obok ceny, reputacja marek produktowych (zarówno w wymiarze racjonalnym, jak i emocjonalnym) jest jednym z najważniejszych czynników wyboru. Jest to w pełni zrozumiałe, bowiem coraz większa część fachowców nie chce ponosić ryzyka złego wykonania pracy będącego pochodną słabej jakości użytych materiałów. W związku z tym, z reguły starają się nakłaniać klientów do wykorzystywania marek mających dobrą reputację.

Tytan AZS Częstochowa zdobywcą Challenge Cup

Polscy montażyści na najwyższym poziomie – rekord świata w montażu okna na wysokości – Aconcagua 6962 m.n.p.m.

Zaufanie buduje

Znaczenie reputacji mocno ujawnia się w sytuacjach maj 2012

inwestować w branży

Próba wytrzymałości kotwy chemicznej Tytan – samochód zawieszony 35 m nad ziemią

maj 2012

Świadomość rośnie

Na rynku budowlanym świadomość reputacji systematycznie rośnie już od kilku lat. Można tę tendencję dostrzec zarówno w odniesieniu do producentów, dostawców jak i wykonawców. Dla wielu klientów niezmiennie najważniejsza pozostanie cena, jednak grupa klientów, która nie chcą ponosić ryzyka i jest gotowa zapłacić za spokój wynikający z korzystania z produktu i fachowca o wysokiej reputacji, stale się powiększa.

Blisko 90% klientów zlecających tego typu usługi stara się zebrać rekomendacje i sprawdzić, jakie są opinie o jakości świadczonych usług przez daną firmę bądź wykonawcę.

Powód jest oczywisty: uzyskują oni w ten sposób gwarancję satysfakcjonującego efektu na lata. Daje się zaobserwować, że powoli zmienia się wizerunek polskiego fachowca, a to dzięki temu, że coraz więcej z nich rozumie wagę dobrej reputacji i wielu z nich podjęło starania mające zapewnić im dobrą reputację. Coraz częściej klienci proszeni o ocenę usługi podkreślają, że praca została przez ekipę remontową wykonana starannie, terminowo, schludnie, a przy tym nie było też problemów z rozliczeniem i kontaktem.

Budowanie doświadczenia z produktem – szkolenia produktowe

Pierwszy laureat nagrody TYTAN SPORTU Władysław Kozakiewicz

świadczenie ma firma i chcą obejrzeć wcześniej wykonywane prace.

montowo-budowlane, deklaruje, że dobra opinia o produkcie i materiałach, które mają zostać użyte w procesie inwestycyjnym jest dla nich ważna, a około 25% do 30% deklaruje, że stara się wybierać materiały rekomendowane przez osoby, którym ufają oraz autorytety w danej dziedzinie.

Według Rafała Janowicza, Prezesa Zarządu TNS Pentor Poznań, jeszcze ważniejsza jest reputacja w procesie wyboru wykonawców usług remontowo-budowlanych. Blisko 90% klientów zlecających tego typu usługi deklaruje, że stara się zebrać rekomendacje i sprawdzić, jakie są opinie o jakości świadczonych usług przez daną firmę bądź wykonawcę. Inwestorzy pytają też o to, jakie do-

Minister Marek Sawicki gratuluje nagrody Tytana Sportu Władysławowi Kozakiewiczowi

Autor jest Dyrektorem Marketingu Selena SA

Builder 39

PROMOCJA

To oznacza, że na rynku budowlanym, w procesie wyboru firmy, która ma wykonać określone prace remontowo-budowlane, dobra opinia o firmie wykonawczej jest niezwykle ważna, a dla części klientów wręcz kluczowa. Dużo zależy od typu klienta oraz wartości inwestycji. Jednak coraz częściej obowiązuje zasada, że im wyższa wartość inwestycji i większe koszty ryzyka, tym reputacja jest ważniejsza.

Klienci szukają firm cieszących się uznaniem i dobrą opinią, a rekomendacji szukają wśród znajomych, w Internecie lub w firmach sprzedających produkty, które później montują. Coraz częściej kupujący np. okna pytają

o godnego zaufania fachowca, którego rekomenduje dana marka lub punkt sprzedaży. W przypadku części produktów dopytują o certyfikaty i szkolenia uprawniające do montażu, szczególnie w sytuacji, kiedy od tego uzależniona jest gwarancja.

Starając się odpowiedzieć na pytanie, jak ważna jest reputacja w branży budowlanej trzeba stwierdzić, że jest ona zależna od kilku czynników: kategorii produktowej, typu aplikacji, wagi kosztu w całym procesie inwestycji i postrzeganego ryzyka związanego z błędnym wyborem produktu i wykonawcy. Ale jak dowiodły badania przeprowadzone przez TNS Pentor, średnio 58% klientów indywidualnych, zlecających usługi re-

Zdjęcia archiwum Selena SA

Rekomendacja dla wykonawcy

prawo

Prawa i obowiązki inspektora Inspektor nadzoru inwestorskiego to uczestnik procesu budowlanego, którego udział w tym procesie uzależniony jest od postanowień zawartych w treści decyzji o pozwoleniu na budowę (obligatoryjne ustanowienie inspektora).

Sytuacje, w których ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest obligatoryjne, uzależnione są od wielkości i rodzaju realizowanego obiektu budowlanego. dr Joanna Smarż

U

szczegółowienie powyższego znajdujemy w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Dz. U. Nr 138 poz. 1554).

O ustanowieniu inspektora nadzoru inwestorskiego może zadecydować również sam inwestor (fakultatywne ustanowienie inspektora). Może on wyznaczyć inspektora w przypadku każdej budowy, nawet jeżeli nie spełnia ona warunków, które wymagałyby obligatoryjnego udziału inspektora na budowie, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego może pełnić osoba legitymująca się uprawnieniami do kierowania robo-

40 Builder

tami budowlanymi, z uwagi na fakt, iż funkcja inspektora jest pochodną uprawnień wykonawczych. Zatem, wykonywanie nadzoru inwestorskiego stanowi samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, której wadliwe wykonywanie może skutkować pociągnięciem inspektora nadzoru inwestorskiego do odpowiedzialności zawodowej.

Podstawowe prawa i obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego wynikają z art. 25-26 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.).

Na straży budowy

Podstawowym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego, który wynika z art. 25 pkt 1 Prawa budowlanego, jest reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.

Do obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego, jako fachowca, należy przede wszystkim: • sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie, • sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania, • potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Powierzenie pełnienia tej funkcji osobie posiadającej odpowiednie przygotowanie zawodowe zapewnia inwestorowi prawidłową realizację inwestycji oraz zwiększa możliwość skutecznego czuwania nad zgodnością realizacji robót budowlanych z porządkiem prawnym obowiązującym w budownictwie.

Takiej szczególnej ochrony inwestora ustawodawca wymaga w przypadku budów m.in. użyteczności publicznej, wpisanych do rejestru zabytków, dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych, określonych sieci gazowych, rurociągów ciepłowniczych, wodociągowych i innych oraz obiektów i urządzeń z nimi związanych. Z powyższego wynika, iż ustawodawca obowiązkiem ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego objął obiekty mające istotne znacznie dla interesu społecznego i publicznego. Natomiast obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego zostały tak skonstruowane, aby umożliwić mu realizację podstawowego celu, jakim jest reprezentacja interesów inwestora na budowie, oraz realizację obiektu budowlanego zgodnie z projektem, pozwoleniem na budowę, przepisami, a także zasadami wiedzy technicznej.

Kierownik budowy jest zobowiązany wykonać wszelkie polecenia inspektora nadzoru inwestorskiego, pod rygorem pociągnięcia go do odpowiedzialności zawodowej.

Bardzo istotnym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego, nie tylko w interesie inwestora, ale także w interesie społecznym, jest również dbanie o jakość wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie, a co za tym idzie – zapobieganie katastrofie budowlanej. maj 2012

Kolejnym istotnym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego związanym z czuwaniem nad prawidłowością realizacji obiektu budowlanego jest sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania.

Wszystkie wymienione zadania wykonywane podczas realizacji obiektu budowlanego powinny być potwierdzane wpisami w dzienniku budowy, poprzez które należy dokonać m.in. potwierdzenia faktycznie wykonanych robót budowlanych oraz ewentualnego usunięcia wad.

Dodatkowym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego realizowanym w interesie inwestora, aczkolwiek niezwiązanym z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, jest kontrolowanie rozliczeń budowy.

Kompetencje władcze

Biorąc pod uwagę zakres uprawnień inspektora nadzoru inwestorskiego, należy stwierdzić, iż jego pozycja wobec innych uczestników procesu budowlanego jest bardzo mocna, a sprowadza się m.in. do możliwości: • wydawania kierownikowi budowy lub kierownikowi robót poleceń, potwierdzonych wpisem do dziennika budowy dotyczących: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów do-

puszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych, • żądania od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

Zacytowane uprawnienia, które dają inspektorowi znaczne kompetencje władcze wobec innych uczestników procesu budowlanego, przede wszystkim wobec kierownika budowy, są niezbędne do prawidłowej realizacji nałożonych na niego obowiązków. Kierownik budowy jest bowiem zobowiązany wykonać wszelkie polecenia inspektora nadzoru inwestorskiego, pod rygorem pociągnięcia go do odpowiedzialności zawodowej.

Pamiętać jednak należy, iż inspektor nadzoru inwestorskiego wykonuje samodzielne funkcje techniczne w budownictwie zgodnie z posiadanymi uprawnieniami. Zatem, w przypadku budowy, gdzie prowadzone są roboty budowlane odpowiadające różnym specjalnościom techniczno-budowlanym, istnieje konieczność ustanowienia inspektorów nadzoru inwestorskiego w zakresie różnych specjalności. Nie można bowiem dopuścić do sytuacji, aby inspektor nadzoru inwestorskiego kwestionował działania kierownika budowy, który ma uprawnienia w innej specjalności, ponieważ nie ma upoważnienia do wypowiadania się na temat realizacji takich robót budowlanych.

Każdy bowiem może wykonywać samodzielne funkcje techniczne w budownictwie wyłącznie w zakresie własnej

Inspektor nadzoru inwestorskiego jest zobowiązany: • reprezentować inwestora na budowie, • dbać o jakość wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, • sprawdzać i dokonywać odbioru robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczyć w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowywać i uczestniczyć w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywaniu ich do użytkowania, • kontrolować rozliczenia budowy. specjalności. W przypadku funkcjonowania na budowie wielu inspektorów nadzoru inwestorskiego prawidłową współpracę wszystkich inwestorów powinien zapewnić inspektor - koordynator wyznaczony przez inwestora.

Z uwagi na zakres obowiązków kierownika budowy, który reprezentuje interesy wykonawcy robót i inspektora nadzoru inwestorskiego, który reprezentuje interesy inwestora, łączenie obydwu funkcji na jednej budowie jest niedopuszczalne. Połączenie pełnienia tych dwóch funkcji przez jedną osobę na jednej budowie uniemożliwiałoby bowiem prowadzenie skutecznej kontroli, co mogłoby prowadzić do powstawania wielu nieprawidłowości. Dlatego też, w art. 24 Prawa budowlanego, ustawodawca sformułował jasny i bezwzględny zakaz łączenia funkcji kierownika budowy z funkcją inspektora nadzoru inwestorskiego na jednej budowie. n

Fot. Antoni Biegus

Szczególnie istotnym obowiązkiem inspektora nadzoru inwestorskiego jest zapobieganie katastrofie budowlanej!

maj 2012

Builder 41

prawo

Fot. arch. „OBLIGO” Sieczkowski i Spółka

Odpowiedzialność inwestora za zapłatę wynagrodzenia

Bogumił Sieczkowski

Adwokat, Wspólnik w Kancelarii „OBLIGO” Sieczkowski i Spółka Absolwent prawa Uniwersytetu Łódzkiego oraz Szkoły Prawa Niemieckiego na Uniwersytecie Łódzkim zorganizowanej we współpracy z Centrum für Europäisches Privatrecht Westfälische Wilhelms Universität w Münster.

Ukończył etatową aplikację sądową przy Sądzie Okręgowym w Łodzi, zakończoną złożeniem egzaminu sędziowskiego. Specjalista z zakresu prawa cywilnego, w szczególności prawa umów. Praktyk procesu cywilnego. Adwokat świadczący usługi profesjonalnego doradztwa prawnego przede wszystkim dla klientów biznesowych.

R

ealizacja inwestycji budowlanej siłą rzeczy wymaga zaangażowania i współpracy kilku przedsiębiorców (inwestora, wykonawcy, podwykonawców), albowiem jest to, cytując Sąd Najwyższy: „przedsięwzięcie o większych rozmiarach, zindywidualizowanych właściwościach, zarówno fizycznych jak i użytkowych, i co szczególnie istotne (…) towarzyszy temu wymaganie projektowania i zin-

42 Builder

Każdy z przedsiębiorców winien samodzielnie i odpowiednio wcześniej zadbać o swoje interesy, najlepiej już na etapie przedkontraktowym. stytucjonalizowany nadzór” (wyrok z 25 marca 1998 r., II CKN 653/97).

Ryzyko po stronie wykonawcy

Mając więc na uwadze złożoność inwestycji budowlanej, jej trwanie w czasie oraz potencjalne ryzyko braku uzyskania terminowej zapłaty za wykonane roboty budowlane, każdy wykonawca winien gruntownie rozważyć uprzednie zabezpieczenie płatności. W warunkach gospodarki rynkowej oraz obowiązującej zasady swobody umów (freedom of contract), każdy z przedsiębiorców winien samodzielnie i odpowiednio wcześniej zadbać o swoje interesy, najlepiej już na etapie przedkontraktowym, np. poprzez sprawdzenie w biurach informacji gospodarczej wiarygodności płatniczej potencjalnego kontrahenta. Również na etapie negocjowania kontraktu ważne jest zamieszczenie w umowie klauzul asekuracyjnych (np. obowiązek powiadomienia inwestora o pracach podwykonawców, zabezpieczenie wekslowe). Natomiast w toku wykonywania robót praktycznym rozwiązaniem jest stały monitoring płatności.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Oczywistym jest, że z punktu widzenia np. podwykonawcy robót budowlanych najważniejsza jest płatność wynagrodzenia, nie tylko pod kątem terminowości zapłaty, ale również możliwości dochodzenia zapłaty bezpośrednio od inwestora jako dodatkowego dłużnika solidarnego, odpowiadającego za wynagrodzenie obok generalnego wykonawcy. Prawo przewiduje bowiem, po spełnieniu ustawowych warunków, powstanie solidarnej odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcom (joint and several liability).

W świetle prawa cywilnego inwestor wprawdzie odpowiada cywilnie całym

swoim majątkiem (teraźniejszym i przyszłym) za dług polegający na zapłacie wynagrodzenia wykonawcy robót, niemniej jednak zawsze warto uzyskać dodatkowy instrument zabezpieczający płatność. Uprzednie (tj. jeszcze przed przystąpieniem do prac) zabezpieczenie wynagrodzenia jest niezmiernie istotne, albowiem wykonywanie umowy o roboty budowlane z natury swej zakłada realizację obowiązków wykonawcy wcześniej aniżeli obowiązek zapłaty obciążający inwestora. Ryzyko gospodarcze w większej mierze spoczywa więc na wykonawcy, który najpierw wykonuje roboty budowlane, przekazuje częściowy lub całościowy efekt swoich prac, a następnie oczekuje na wynagrodzenie. Z tego więc względu warto zawczasu domagać się od kontrahenta zabezpieczenia, choćby w postaci zaliczki lub weksla in blanco.

Gwarancja zapłaty tylko z inicjatywy wykonawcy

W Kodeksie cywilnym, w tytule XVI poświęconym umowie o roboty budowlane, uregulowana została swoista instytucja gwarancji zapłaty (guarantee of payment), której nie należy mylić z innymi zabezpieczeniami wierzytelności (np. poręczeniem cywilnym, wekslem gwarancyjnym) lub z gwarancją jakości robót, z którą łączy ją jedynie nazwa „gwarancja”. Gwarancja zapłaty została wprowadzona do polskiego prawa cywilnego w celu ochrony wykonawcy robót budowlanych przed ryzykiem braku terminowej płatności wynagrodzenia. Polega ona na tym, że inwestor na żądanie wykonawcy (zwanego beneficjentem) ustanawia na jego rzecz gwarancję (tj. szczególne zapewnienie płatności) w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. Gwarancja jest więc czynnością maj 2012

prawną dokonaną przez inwestora w konkretnym celu, o charakterze zabezpieczającym. Prawo nie uzależnia udzielenia gwarancji zapłaty od konkretnego systemu wynagrodzenia wykonawcy, zatem gwarancja może obejmować zarówno wynagrodzenie kosztorysowe (cost estimation), jak i ryczałtowe (on lump-sum basis). Z inicjatywą skorzystania z gwarancji zapłaty winien wystąpić żywotnie tym zainteresowany wykonawca, albowiem inwestor nie będzie zastępował w tej czynności niezorientowanego kontrahenta, zgodnie z zasadą ignorantia iuris nocet (nieznajomość prawa szkodzi).

Prawo przewiduje, po spełnieniu ustawowych warunków, powstanie solidarnej odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcom (joint and several liability).

W razie skorzystania przez wykonawcę z ustawowego prawa do uzyskania gwarancji, inwestor ma obowiązek jej udzielenia. I nawet gdyby umowa o roboty budowlane zawierała postanowienie, zgodnie z którym w takiej sytuacji inwestor mógłby od umowy odstąpić (w celu np. znalezienia innego, mniej zapobiegliwego wykonawcy), to i tak odstąpienie to będzie z mocy prawa bezskuteczne.

Zgodnie bowiem z ochronną funkcją gwarancji zapłaty, odstąpienie inwestora od umowy spowodowane żądaniem wykonawcy przedstawienia gwarancji zapłaty jest bezskuteczne na mocy Kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialny inwestor oraz bank lub ubezpieczyciel

W razie skutecznego ustanowienia gwarancji, wykonawca jako jej beneficjent zyskuje dodatkowego i wiarygodnego dłużnika (gwaranta), zobowiązanego do zapłaty zaległego wynagrodzenia za wykonane roboty budowlane.

Odpowiedzialność gwaranta aktualizuje się w momencie uchybienia terminu płatności przez inwestora. Wówczas wykonawca winien zgłosić się do gwaranta z roszczeniem o zapłatę „na pierwsze żądanie”, jak to zazwyczaj ujęte jest w dokumencie gwarancji. Dodatkowym dłużnikiem jest najczęściej bank (w przypadku ustanowienia gwarancji bankowej, akredytywy lub poręczenia banku) lub ubezpieczyciel (w przypadku ustanowienia gwarancji ubezpieczeniowej). Oznacza to, że gwarancja zapłaty za roboty budowlane jest szczególnym zabezpieczeniem osobomaj 2012

wym (security arrangement), kwalifikowanym ze względu na szczególny statut dodatkowego dłużnika (bank, ubezpieczyciel). Udokumentowane koszty udzielenia przez bank lub ubezpieczyciela gwarancji ponoszą po połowie podmioty tym zainteresowane, a więc inwestor i wykonawca, na które to rozwiązanie, jako uzasadnione kontraktową równowagą stron, wskazał Trybunał Konstytucyjny.

Solidarna odpowiedzialność inwestora

Obok gwarancji zapłaty, za którą kryje się solidny gwarant płatności w postaci banku lub ubezpieczyciela, warto skorzystać również z prawnej możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności solidarnej inwestora za wynagrodzenie należne podwykonawcy robót budowlanych. Co do zasady bowiem, za płatność wynagrodzenia podwykonawcy odpowiada jego bezpośredni kontrahent, tj. zamawiający roboty generalny wykonawca. Jeżeli jednak podwykonawca zadba o to, aby inwestor miał wiedzę o zakresie prac podwykonawcy i wyraził na nie pisemną zgodę, to wówczas także inwestor będzie odpowiadał solidarnie, obok generalnego wykonawcy, za wynagrodzenie należne podwykonawcy.

Zgodnie z podstawową zasadą prawa zobowiązań solidarnej odpowiedzialności się nie domniemywa (zobowiązanie jest solidarne, jeżeli wynika to wprost z ustawy lub z umowy), w interesie więc podwykonawcy leży, aby przed przystąpieniem do zleconych robót zostały spełnione następujące warunki: • ustalenie w umowie z inwestorem zakresu robót, które generalny wykonawca będzie wykonywał w pełni samodzielnie i tych, których wykonanie zleci bliższym lub dalszym podwykonawcom; • uzyskanie pisemnej zgody inwestora na zawarcie przez generalnego wykonawcę konkretnej, pisemnej umowy z podwykonawcą; Niestety, często w praktyce podwykonawcy zapominają o wymogu uzyskania zgody inwestora na wykonanie podzleconych robót. Wówczas inwestor broni się przed zapłatą twierdząc, że nie wiedział o podwykonawcach i nie wyrażał zgody na ich roboty. Niekiedy nawet inwestor zapłacił już pełne wynagrodzenie generalnemu wykonawcy i nie chce ponosić ryzyka podwójnej zapłaty. Warto więc już na samym wstępie inwestycji przeprowadzić umowne

NIEMIECKA HIPOTEKA BUDOWLANA Zgodnie z regulacją § 648 niemieckiego kodeksu cywilnego wykonawca obiektu budowlanego, który nie uzyskał gwarancji zapłaty, może żądać od inwestora ustanowienia hipoteki na zabudowywanej nieruchomości, w celu zabezpieczenia wierzytelności z umowy o roboty budowlane. Instytucja hipoteki budowlanej nie jest znana prawu polskiemu, chociaż teoretycznie uczestnicy procesu budowlanego (wykonawca i podwykonawcy) mogliby negocjować z inwestorem ustanowienie hipoteki umownej, wraz z powołaniem administratora hipoteki, tj. osoby reprezentującej jednocześnie wszystkich wierzycieli i wpisanej do księgi wieczystej.

rozgraniczenie prac generalnego wykonawcy, podwykonawców i dalszych podwykonawców, a następnie uzyskać od inwestora każdorazową zgodę na wykonanie konkretnych robót budowlanych. Wówczas podwykonawca uniknie niepewności związanych z solidarną odpowiedzialnością inwestora oraz uzyska osobę dodatkowego dłużnika.

Inne zabezpieczenie płatności

Omówiona powyżej gwarancja zapłaty oraz odpowiedzialność solidarna inwestora nie wyczerpuje wszystkich prawnych możliwości zabezpieczenia zapłaty. Ciekawym rozwiązaniem jest niemiecka hipoteka budowlana (Sicherungshypothek des Bauunternehmers).

Zgodnie z regulacją § 648 niemieckiego kodeksu cywilnego, wykonawca obiektu budowlanego, który nie uzyskał gwarancji zapłaty, może żądać od inwestora ustanowienia hipoteki na zabudowywanej nieruchomości, w celu zabezpieczenia wierzytelności z umowy o roboty budowlane. Instytucja hipoteki budowlanej nie jest znana prawu polskiemu, chociaż teoretycznie uczestnicy procesu budowlanego (wykonawca i podwykonawcy) mogliby negocjować z inwestorem ustanowienie hipoteki umownej, wraz z powołaniem administratora hipoteki, tj. osoby reprezentującej jednocześnie wszystkich wierzycieli i wpisanej do księgi wieczystej. Czas pokaże czy w branży budowlanej przyjmie się hipoteczne zabezpieczenie wierzytelności wykonawców oraz czy polski ustawodawca zdecyduje się wprowadzić instytucję hipoteki typowo budowlanej.

Builder 43

prawo

Nowe regulacje dla deweloperów Fot. arch. DLA Piper

Już wkrótce na deweloperów realizujących inwestycje mieszkaniowe spadną nowe obowiązki. Wszystko za sprawą wchodzącej w życie 29 kwietnia 2012 r. ustawy o ochronie praw nabywców lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego („Ustawa”).

PAWEŁ BIAŁOBOK Prawnik, DLA Piper

Specjalizuje się w kwestiach związanych z prawem nieruchomościowym. W swojej praktyce skupia się w szczególności na prawnych aspektach transakcji na rynku nieruchomościowym oraz na prawnych aspektach inwestycji budowlanych.

U

stawa reguluje zasady ochrony praw nabywcy, wobec którego deweloper zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę, albo do przeniesienia na nabywcę własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności posadowionego na niej domu jednorodzinnego, stanowiącego odrębną nieruchomość.

Ochrona środków nabywcy

Ustawa przewiduje m.in. obowiązek zagwarantowania ochrony środków nabywcy powierzanych deweloperowi.

44 Builder

W tym celu wprowadza konieczność zapewnienia nabywcom co najmniej jednego spośród następujących środków ochrony: (I) zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, (II) otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego wraz z gwarancją ubezpieczeniową, (III) otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego wraz z gwarancją bankową lub (IV) otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego.

Przepisy Ustawy, nakładające na deweloperów powyższe obowiązki znajdą zastosowanie do przedsięwzięć, w przypadku których rozpoczęcie sprzedaży nastąpiło po dniu jej wejścia w życie.

Rozpoczęciem sprzedaży w rozumieniu przepisów Ustawy jest podanie do publicznej wiadomości informacji na temat rozpoczęcia procesu oferowania lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych w ramach określonego przedsięwzięcia deweloperskiego.

Rachunki powiernicze

Instytucję rachunku powierniczego reguluje art. 59 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe („Prawo bankowe”). Umowa rachunku powierniczego zawierana jest pomiędzy bankiem a posiadaczem tego rachunku powiernikiem. Na rachunku mogą być gromadzone wyłącznie środki pieniężne powierzone powiernikowi przez osobę trzecią na podstawie odrębnej umowy. Umowa rachunku powierniczego określa warunki, które musi spełnić powiernik, aby środki zdeponowane na rachunku zostały mu wypłacone.

Na gruncie Ustawy deweloper jest obowiązany do zawarcia z bankiem umowy o prowadzenie mieszkaniowego rachunku powierniczego. Do dewelopera należy wybór jednego z czterech rodzajów rachunków przewidzianych przez Ustawę. Informację dotyczące wybranego rodzaju rachunku deweloper zamieszcza w prospekcie informacyjnym, stanowiącym integralną część umowy deweloperskiej. Zamknięty mieszkaniowy rachunek powierniczy służy gromadzeniu środków pieniężnych wpłacanych przez nabywcę na cele określone w umowie deweloperskiej, z którego wypłata zdeponowanych środków następuje jednorazowo, po przeniesieniu na nabywcę prawa własności lokalu lub własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym albo prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności posadowionego na niej domu jednorodzinnego, stanowiącego odrębną nieruchomość.

Warunkiem wypłaty środków jest otrzymanie przez bank odpisu aktu notarialnego umowy przenoszącej na nabywcę powyższe prawo w stanie wolnym od obciążeń, praw i roszczeń osób trzecich, z wyjątkiem obciążeń, na które nabywca wyraził zgodę.

Wiele wskazuje na to, że konstrukcja zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, zapewniająca najszerszy poziom ochrony praw nabywców, będzie stosowana tylko przez deweloperów dysponujących pokaźnym kapitałem własnym oraz stabilną zdolnością kredytową. maj 2012

Wypłata środków zdeponowanych na otwartym mieszkaniowym rachunku powierniczym następuje po zakończeniu poszczególnych etapów realizacji przedsięwzięcia określonych w harmonogramie stanowiącym część umowy deweloperskiej. Kontroli zakończenia każdego z etapów przedsięwzięcia dokonuje bank na podstawie wpisu kierownika budowy w dzienniku budowy.

Bank wyznacza osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane do potwierdzenia wpisu.

Ustawa zmienia również przepisy ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze („PUN”).

Według znowelizowanych na mocy Ustawy przepisów PUN, środki zgromadzone na mieszkaniowym rachunku powierniczym stanowić będą osobną masę upadłościową, służącą zaspokojeniu w pierwszej kolejności nabywców lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych. maj 2012

Zbigniew Juroszek Prezes ATAL S.A.

Zmiany wprowadzone prze ustawę będą nakładały na deweloperów nowe obowiązki przy okazji realizacji kolejnych inwestycji. Jednak firmy o stabilnej sytuacji finansowej, które już wcześniej spełniały część wymogów ustawy deweloperskiej, nie odczują znacząco zmian przez nią wprowadzonych. W ich przypadku również zmiany nie powinny wpłynąć na ceny oferowanych mieszkań. W innej sytuacji mogą być mniejsi deweloperzy, którzy budowę inwestycji finansowali ze środków uzyskanych od Klientów.

Nowe regulacje prawne, wpłyną nie tylko na zwiększenie zobowiązań deweloperów wobec klientów, ale także na relacje deweloperów z bankami. Praktyka pierwszych miesięcy pozwoli na ich ocenę i pokaże, jakie warunki współpracy będą obowiązywały. Spokojnie spać mogą deweloperzy, którzy wcześniej zagwarantowali sobie finansowanie inwestycji.

Ponadto spodziewam się, że zabezpieczenie środków finansowych nabywców na rachunkach powierniczych korzystnie wpłynie na sprzedaż mieszkań w Polsce.

Bronowice Residence - Kraków

Nowy Żabiniec - Kraków

Zdjęcia arch. ATAL S.A.

Regulacje Ustawy niewątpliwie zwiększą zakres ochrony przysługującej nabywcom lokali mieszkalnych lub domów na rynku pierwotnym. Jednakże dodatkowe obciążenie finansowe nałożone ustawą na deweloperów, związane m.in. z koniecznością otwierania mieszkaniowych rachunków powierniczych, mogą w sposób istotny przyczynić się do wzrostu cen.

Komentarz

Marcin Antczak

Wiceprezes FB ANTCZAK Wybrane zapisy ustawy dla niektórych deweloperów, w tym dla nas, były już standardem – np. podpisywanie umowy w formie aktu notarialnego. Zmiany dotyczące finansowania inwestycji z pewnością wpłyną na rynek deweloperski i mogą prowadzić do utrudnień działalności firm nieposiadających wystarczających środków własnych. Nie mniej jednak będą korzystne dla klientów i skutecznie zabezpieczą ich przed utratą zainwestowanych w mieszkanie pieniędzy.

Wprowadzenie w życie zapisów ustawy zapewne zachęci nabywców do inwestowania swoich oszczędności w nieruchomości. Znacząco wzrośnie bezpieczeństwo tych transakcji - przede wszystkim ze względu na pewność ukończenia inwestycji nawet w razie upadłości dewelopera.

Również bezpośredni dostęp do kompleksowych informacji w postaci prospektu informacyjnego, przełoży się na bardziej świadomy zakup własnego M, tym samym większe zadowolenie zarówno nabywców jak i dewelopera. Kupując mieszkanie będzie można od razu sprawdzić w prospekcie, czy nie powstanie w sąsiedztwie np. droga szybkiego ruchu. Dotychczas po takie informacje trzeba było się udać samemu do odpowiedniej placówki samorządu terytorialnego.

Fot. arch. FB ANTCZAK

W związku z tym należy raczej oczekiwać, że w większości przypadków deweloperzy będą stosować otwarte rachunki powiernicze.

Mogą być one dodatkowo zabezpieczone gwarancją bankową, gwarancją ubezpieczeniową albo w ogóle nie przewidywać zabezpieczenia. Ostatnia opcja to wyraźny ukłon w stronę mniejszych deweloperów, którzy ze względu na wysokie koszty ustanowienia zabezpieczeń musieliby w ogóle zrezygnować z inwestycji w lokale mieszkalne i domy jednorodzinne.

W przypadku otwartych rachunków powierniczych z zabezpieczeniem Ustawa przewiduje, że z chwilą wypłaty środków finansowych z tytułu udzielonej gwarancji bankowej albo odszkodowania, roszczenia z tego tytułu przysługujące nabywcy przeciwko deweloperowi, przechodzą na odpowiednio na gwaranta albo ubezpieczyciela.

Builder 45

raport

Anatomia kryzysu Część 4. Kondycja superpotęg.

Polska na tle innych krajów

dr inż. Marek W. Zdyb

O ile media fachowe i popularne publikują w dostępnej formie ogólne informacje i eseje na temat sytuacji finansowogospodarczej głównych potęg światowych, o tyle brak jest systemowej analizy tego zagadnienia. Poniżej przedstawiono próbę takiej analizy, wraz z interpretacją zjawisk. Przedmiotem jest kondycja finansowa USA, UE, Chin, Rosji, Japonii... oraz Polski.

46 Builder

W

połowie 2011 r. agencja ratingowa Standard & Poors obniżyła rating USA z AAA do AA+, z negatywną perspektywą na przyszłość. Na giełdzie Wall Street indeks Dow Jones spadł natychmiast o 17%! Wprawdzie już w połowie 2010 r. odnotowano podobny spadek (16%), jednak był on stosunkowo wolniejszy, zaś następnie indeks odzyskał 32% utraconej wartości.

USA z negatywną perspektywą

Pod koniec 2011 r., Republikanie i Demokraci nie uzyskali konsensusu co do metod obniżenia deficytu budżetowego. Oznacza to uruchomienie mechanizmu automatycznego cięcia państwowych wydatków w USA. Latem 2011 r. Kongres przyjął ustawę ograniczającą deficyt budżetowy o bilion dolarów. Dodatkowe 1,2 bln miała znaleźć komisja Kongresu złożona z przedstawicieli obu głównych partii. Prezydent Barack Obama zarzucił Republikanom, że upierają się oni przy cięciach podat-

kowych o wartości 1000 mld dolarów dla najbogatszych 2% Amerykanów, co napotyka na opór Demokratów i blokuje postęp negocjacji. Fiasko negocjacji oznaczało bowiem automatyczne cięcia w budżecie, które wejdą jednak w życie dopiero od 2013 roku.

Mimo impasu w negocjacjach w Kongresie, amerykańskie obligacje sprzedają się bardzo dobrze, co wydaje się świadczyć o wysokim zaufaniu rynków do dolara i do ostatecznego rezultatu starań administracji amerykańskiej odnośnie przywrócenia równowagi gospodarczej i finansowej w USA. Tymczasem dług publiczny USA przekroczył w listopadzie 2011 r. 15 bln dolarów.

Agencja ratingowa Fitch zapowiedziała, po fiasku negocjacji, iż może zmniejszyć ze stabilnej na negatywną ocenę wiarygodności kredytowej USA. Obniżka oceny wiarygodności kredytowej wskazuje na 50% prawdopodobieństwo obniżenia ratingu całego kraju – stwierdziła agencja. Pozostałe dwie ważne agencje Standard & Poors maj 2012

i Moody’s nie zamierzają iść w ślady agencji Fitch, gdyż ich zdaniem automatyczne cięcie wydatków budżetowych o 1,2 bln spełni swoją rolę, chociaż dopiero od 2013 roku. Mimo, iż S&P obniżył kilka miesięcy temu rating USA z najwyższego AAA do AA+, z negatywną perspektywą na przyszłość, to Moody’s nadal ocenia wiarygodność USA na najwyższe AAA, jednak również z negatywną perspektywą. Tym niemniej, USA są jedyną superpotęgą, której kondycja finansowa w latach 2010-2011 utrzymuje się na jednakowym poziomie (wykres). Jest to zapewne efekt potężnych interwencji finansowych podjętych przez administrację waszyngtońską od początku kryzysu.

Chiny z koniecznością przebudowy

Chiny coraz bardziej odczuwają kryzys eurostrefy, która jest głównym odbiorcą chińskiego eksportu. Kryzys trwa na tyle długo, iż uzmysłowił chińskim elitom rządowym konieczność zrestrukturyzowania krajowej gospodarki, opartej głównie na eksporcie.

Poważne załamanie chińskiego eksportu do Europy i na większość pozostałych rynków, nastąpiło w 2009 roku (wykres). Rząd natychmiast wyrównał spadek popytu zewnętrznego pobudzając inwestycje w kraju. Pekin liczy zapewne na to, że z czasem sytuacja w Europie poprawi się, a Chiny będą mogły kontynuować szybką ekspansję.

Istotnie, w 2010 r. chiński eksport nieco wzrósł, spadło jednak tempo wzrostu gospodarczego. Obecnie problem Chin polega na tym, że spada eksport, zaś import utrzymuje się na stałym poziomie. Chiny zmuszone są importować,

by utrzymać tempo realizacji rozpoczętych poważnych inwestycji. Przy spadających cenach eksportowych, ceny importowe na towary i surowce sprowadzane do Chin utrzymują się na stałym poziomie lub wzrastają.

Chiny napotkały też inny, nieznany im dotąd problem. Fakt, iż z hossy gospodarczej korzystał dotychczas stosunkowo nieliczny odsetek populacji, spowodował powstanie w Chinach znacznych napięć społecznych. Remedium na te napięcia miała stać się szybka urbanizacja kraju. Napływowa ludność wiejska miała osiąść w miastach i zmienić się w konsumentów, wzmacniając słabnący wzrost gospodarczy.

Stworzenie silnego popytu wewnętrznego miało też zmniejszyć uzależnienie chińskiej gospodarki od eksportu. Jednak zachodzi nieunikniona obawa, że zbyt szybkie tempo urbanizacji grozi powstaniem w Chinach „bańki nieruchomościowej”. Ludności wiejskiej nie stać bowiem na masowy wykup szybko budowanych mieszkań, tym bardziej, że ich ceny szybko rosną. Znany amerykański ekonomista Nouriel Roubini przewiduje, że pękniecie „bańki nieruchomościowej” w Chinach jest nieuniknione, zaś konsekwencją będzie silne spowolnienie wzrostu bądź nawet wejście Chin w recesję.

Wydaje się nie ulegać kwestii, że przebudowa gospodarki chińskiej jest konieczna, zaś problemy eurostrefy jedynie zapoczątkowały jej spowolnienie. Wykres pokazuje, że po spadku kondycji finansowej w 2007 r., gospodarka odzyskała wigor w 2008 r., po czym zaczął się powolny spadek, trwający do chwili obecnej. Tym niemniej, Chiny nadal prezentują najwyższy po-

Kondycja finansowa Chin, USA, UE, Rosji i Japonii (2005-2011)

maj 2012

ziom kondycji finansowej, ilustrowany bezwzględną wartością wskaźnika MZ-Score.

Rosja na fali ropy

Rok 2009 był dla rosyjskiego przemysłu energetycznego przełomowy. Rosjanie wydobyli 494 mln ton ropy naftowej, po raz pierwszy w historii więcej niż dotychczasowy lider Arabia Saudyjska. Po raz pierwszy też bilans odkrycia nowych pokładów surowca do jego eksportu był pozytywny (620 mln t odkrytych, 246 mln t wyeksploatowanych). W wydobyciu gazu ziemnego (583 mld m3) Rosja ustępowała tylko USA. W 2010 r. produkcja ropy wzrosła do 605 mln ton, a gazu do 650 mld m3.

Rosyjskie ministerstwo finansów podało, że wpływy do budżetu wyniosły w 2009 r. 7,3 trylionów rubli, zaś w 2010 r. 8,3 trylionów rubli. Ponad 50% wpływów pochodziło ze sprzedaży ropy i gazu (65% eksportu).

W czołówce rankingu znajdują się Chiny, superpotęga gospodarcza, finansowa, chociaż wciąż jeszcze nie technologiczna.

Jednak na wizerunku Chin pojawiają się już „rysy” w postaci tendencji do słabnięcia ich kondycji finansowej. Znany amerykański ekonomista Nouriel Roubini przewiduje, że pękniecie „bańki nieruchomościowej” w tym kraju jest nieuniknione, zaś konsekwencją może być nawet wejście w recesję.

W 2010 r. cena rosyjskiej mieszanki URALS wzrosła o 21% do 78,2 dolarów za baryłkę. Cena ropy BRENT wzrosła o 28,5% w stosunku do 2009 r. i wyniosła 80,2 dolarów za baryłkę. Głównymi odbiorcami rosyjskiej ropy były tradycyjnie: UE, Wspólnota Niepodległych Państw i rynki azjatyckie. Główny organ kontrolujący wydobycie ropy na świecie, kraje zrzeszone w OPEC, kontrolują też tradycyjnie popyt i podaż ropy oraz odpowiednie relacje cenowe w skali globalnej. Wydobywają bowiem 40% światowego wydobycia i mają rezerwy kilku milionów baryłek ropy.

W 2008 r. OPEC podejmując działania prewencyjne, ograniczył wydobycie ropy, by wesprzeć ceny. Rosja natomiast nie tylko nie ograniczyła w tym czasie wydobycia, lecz jeszcze je zwiększyła.

Widać to wyraźnie na wykresie kondycji finansowej w latach 2009-2010, gdy

Builder 47

raport w wyniku przedstawionej powyżej polityki „wstrzemięźliwości” wydobycia ze strony OPEC, Rosja poprawiła zdecydowanie wpływy do budżetu i swą kondycję finansową, plasując się pod względem wskaźnika MZ-Score na drugiej pozycji, za Chinami.

UE jak USA, Japonia z trudnościami

Przebieg wykresu kondycji finansowej UE jest niemal bliźniaczym odbiciem przebiegu wykresu dla USA. Wynika to z silnego powiązania obu gospodarek i sektorów finansowych USA i UE. Gospodarka i sektor finansowy Japonii, kraju o ogromnym zadłużeniu, wciąż jak widać borykają się z trudnościami. Praktycznie na przestrzeni całego analizowanego okresu, kondycja finansowa Japonii wykazuje bardziej lub mniej intensywną tendencję spadkową.

Polska w punkcie zwrotnym

W kategoriach wypłacalności wyrażonej poziomem kondycji finansowej MZ-Score Polska plasuje się mniej więcej pośrodku grupy sklasyfikowanych 34 krajów, w tym również w środku stawki sklasyfikowanych krajów UE. Jednak od 2008 r. widoczne jest nieznaczne słabnięcie kondycji finansowej kraju, chociaż jego wypłacalność wciąż jest niezagrożona. Podobnie kondycję Polski ocenia rynek. Koszt ubezpieczenia polskiego długu (CDS) w końcu listopada ub.r. wspiął się już do 340 pb.

We wrześniu 2008 r., tuż przed bankructwem banku Lehman Brothers, wynosił jednak zaledwie 77 pb. Najsłabsze notowanie CDS-ów Polski miało miejsce w lutym 2009 r. - 423 pb.

Nie można też pomijać faktu, że złoty stracił w ubiegłym roku do euro około 12%. Jest to najwyższa strata ze wszystkich walut UE, mimo iż banki BGK i NBP wydały około 6 mld euro na podtrzymanie kursu (rezerwy walutowe Polski wynosiły na koniec października ub.r. 102,7 mld USD, a np. Turcji 87,2 mld USD, Rosji 525,6 mld USD).

Spadek wartości złotego zwiększa dług publiczny denominowany w walutach obcych, stanowiący obecnie około 31% całego zadłużenia Skarbu Państwa.

W 2010 r. polski dług wynosił 52,8% PKB, przekroczenie zaś 55% PKB wiązałoby się na mocy Konstytucji z wdrożeniem poważnego programu naprawczego, z cięciami wydatków i podwyżką podatków. Zadłużenie krajowe wyniosło na koniec października ub.r. około 529 mld zł, natomiast zagraniczne około 232 mld zł. Pomijając kontrowersje,

48 Builder

GRADACJA RATINGÓW GŁÓWNYCH AGENCJI Moody’s Aaa – obligacje najwyższej jakości, Aa (Aa1, Aa2, Aa3) – bardzo niskie ryzyko kredytowe (odp.S&P: AA+, AA, AA-), A (A1, A2, A3) – niskie ryzyko kredytowe (odp. S&P: A+, A, A-), Baa1, Baa2, Baa3 – umiarkowane ryzyko kredytowe, Ba1, Ba2, Ba3 – wątpliwa jakość papierów skarbowych, B1, B2, B3 – wysokie ryzyko kredytowe, Caa1, Caa2, Caa3 – bardzo wysokie ryzyko kredytowe, Ca – zwykle państwo w stanie upadłości, C – najniższy rating, typowy stan upadłości.

Do ratingu Baa3 obligacje kraju pożyczkobiorcy uchodzą za bezpieczną inwestycję, poczynając od Ba1 są to papiery spekulacyjne, czyli tzw. obligacje „śmieciowe”.

Standard & Poor’s AAA, AA (i +/-), A (i +/-), BBB (i +/-), BB (i +/-), B (i +/-), CCC (i +/-), CC /i +-/, C Do BBB- inwestycja bezpieczna, od BB+ papiery spekulacyjne („śmieciowe”).

Economic Intelligence Unit AAA, AA, A, BBB, BB, B, CCC, CC, C Do BBB inwestycja bezpieczna, od BB papiery spekulacyjne („śmieciowe”).

jakie budzi wciąż metodologia liczenia długu (krajowa czy unijna), wypada zaznaczyć, iż w ocenie części ekonomistów, w przypadku kraju o kondycji gospodarczej takiej jak Polska, optymalnym wydaje się być poziom zadłużenia nie przekraczający 40 – 45% PKB. Zapewne wpływ na dewaluację złotego ma również fakt, iż 54% polskiego eksportu trafia do eurostrefy, zaś zachodnie banki kontrolują 59% (wg innych źródeł 66%) polskiego sektora bankowego, stąd perturbacje systemu finansowego eurostrefy przenoszą się na polski system bankowy i na notowania złotego. Redukując swe zadłużenie, banki zachodnioeuropejskie zmniejszają obecnie ekspozycję na polskie obligacje. Obligacje te z kolei kupują inwestorzy krajowi i zagraniczne fundusze walutowe. To one właśnie zgromadziły około 31% polskiego długu należnego do spłaty w złotych.

Jeszcze w drugim kwartale 2011 r. wartość polskich, szwajcarskich i nowozelandzkich obligacji rosła najszybciej na świecie. Jednak już w trzecim kwartale polskie obligacje straciły aż 15,7% (Bloomberg, European Federeation of Financial Analyst Societies).

Bardziej spadły tylko papiery Węgier (16,8%) i Grecji (30,3%).

W kontekście osłabienia kursu złotego i wzrostu rentowności polskich obligacji nie można też ignorować faktu, iż Polska – mimo spadku z 7,92% PKB w 2010 r. – posiada nadal wysoki deficyt budżetowy. Plasuje się on na pozio-

mie Litwy, Łotwy, Portugalii, Hiszpanii czy Słowacji. Wysoki poziom inflacji (4,80%) lokuje Polskę w jednym szeregu z takimi krajami regionu jak Estonia, Węgry, Rumunia, Bułgaria. Wreszcie niezbyt korzystne saldo obrotów bieżących stawia Polskę w jednym szeregu z Rumunią, Włochami i Hiszpanią. Zdecydowanie gorszy bilans obrotów bieżących mają jedynie Grecja i Portugalia.

Po wzroście w 2011 r. na poziomie 4,2% PKB, według NBP gospodarka zwolni w 2012 r. do 3,2% PKB, zaś ostatnie prognozy OECD mówią nawet o 2,0% PKB. Mimo zatem poprawy niektórych wskaźników ekonomicznych i wyrozumiałej postawy rynków, nie ulega wątpliwości, że Polska znajduje się obecnie w punkcie zwrotnym.

Wskazuje na to również m.in. przebieg krzywej kondycji finansowej MZ-Score Polski na tle innych krajów. Podwyższenie podatków, mimo iż z pewnością poprawiłoby doraźnie sytuację budżetu, w dłuższej perspektywie pogłębiłoby zapewne zjawiska recesyjne. Zatem, jedynym rozsądnym rozwiązaniem, a raczej imperatywem w obecnej sytuacji wydaje się być – parafrazując słynne „Economy… you fool” prezydenta USA Billa Clintona – powtórzenie za profesorem Leszkiem Balcerowiczem: „Economic reforms… you fool”. dr inż. Marek W. Zdyb Dyrektor i główny analityk, Ośrodek Badania Rynków Kapitałowych maj 2012

Droga ekspresowa S8 w Warszawie Deskowanie wsporników ustroju nośnego w systemie MK

Most M. Skłodowskiej-Curie (Północny) w Warszawie System uniwersalny MK - przejezdny wózek deskowaniowy

Most drogowy w Toruniu wraz z trasami dojazdowymi Deskowania indywidualne (stalowe formy), kozły oporowe EUC

Estakada E118 w ciągu A4

- element startowy do metody nawisowej Deskowanie uniwersalne DSD 12/20 Wieże T-60

Deskowania kształtują inwestycje

ULMA Construccion Polska S.A. • tel.: (22) 506 70 00 • www.ulma-c.pl Oficjalny partner KS VIVE Targi Kielce

Polub nas na Facebooku facebook.com/ULMAConstruccionPolska

pytań do...

5

... i brak odpowiedzi Sławomira Nowaka

Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej

Piotr Styczeń

Janusz Żbik

Przedstawiciele branży tym razem 5 pytań postanowili skierować do szefa resortu najbardziej odpowiedniego ze względu na pełnione przez nich funkcje i prowadzoną działalność. Minister pytania zignorował! Publikujemy odpowiedzi, których udzielili Podsekretarze Stanu – Piotr Styczeń i Janusz Żbik.

50 Builder

maj 2012

Wiktor Piwkowski Przewodniczący Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa

1

Ogromnym problemem naszego kraju jest demografia. Głośna sprawa wydłużenia wieku emerytalnego i w ogóle systemu emerytalnego w perspektywie 20-30 lat ma swój początek głównie w malejącym przyroście naturalnym.

Ponieważ przyrost ten ma swój porządek: a) para: mężczyzna i kobieta, b) łóżko, c) obudowa łóżka (intymność) w postaci mieszkania; pytanie brzmi: dlaczego żaden dotychczasowy rząd nie podjął realnych działań na rzecz realizacji kompleksowego programu mieszkaniowego z określeniem celu – budowa w roku 8 mieszkań na 1000 mieszkańców, co jest europejską granicą przyzwoitości?

Piotr Styczeń: Niewątpliwie problem demograficzny, czyli mała dzietność i coraz późniejsze zawieranie małżeństw, to jedne z podstawowych wyzwań, przed którymi stoi nasz kraj. Jestem głęboko przekonany, że swój udział w przezwyciężaniu niekorzystnych tendencji demograficznych powinna mieć również polityka mieszkaniowa. Widać to w projektach dokumentów strategicznych, które zostały przygotowane przez zespół ministra Michała Boniego (Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030) i Ministerstwo Rozwoju Regionalmaj 2012

nego (Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2020).

O skali trudności związanych z prowadzeniem aktywnej polityki mieszkaniowej świadczy to, że od wielu lat żaden rząd w Polsce nie pokusił się o ujęcie spraw mieszkaniowych w ramy programowe.

Dopiero w 2010 roku rząd Donalda Tuska przyjął dokument „Główne problemy, cele i kierunki programu wspierania rozwoju budownictwa mieszkaniowego do 2020 roku”, określający podstawowe cele i kierunki polityki mieszkaniowej państwa. Zadeklarowano w nim zrównoważony rozwój mieszkalnictwa, z dominacją reguł rynkowych. Państwo będzie działało uzupełniająco, interweniując jedynie w segmentach budownictwa przeznaczonych dla osób, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych na rynku.

Podstawową rolę powinien odgrywać tu samorząd gminny i inni inwestorzy budownictwa na wynajem. Wsparcie państwa będzie oczywiście uzupełniało źródła finansowania tych z założenia niekomercyjnych inwestycji.

Muszę jednak zaznaczyć, że skala tego wsparcia będzie uzależniona od możliwości budżetu. Rząd będzie dążył również do deregulacji niektórych obszarów mieszkalnictwa, szczególnie rynku najmu.

Pamiętajmy, że o efektach budownictwa mieszkaniowego decydują przede wszystkim swobodne decyzje inwestycyjne uzależnione od parametrów rynkowych. Jeżeli gospodarka się rozwija, kredyty są dostępne, stopy procentowe niskie, a popyt duży, to wtedy buduje się więcej mieszkań.

Zakłócenie tej równowagi i forsowanie programów wsparcia nakierowanych na niekontrolowany przyrost mieszkań może doprowadzić do poważnego kryzysu

mieszkaniowego, czyli efektu odwrotnego do oczekiwań społecznych.

Michał Wuczyński Prezes Zarządu Awbud SA

2

Jakie zmiany prawne lub działania praktyczne planuje Ministerstwo w zakresie rozszerzenia katalogu kryteriów oceny przetargów, poza kryterium ceny?

Janusz Żbik: W całej Unii Europejskiej stosowany jest system zamówień publicznych, który wzmacnia konkurencyjność także w segmencie realizacji inwestycji budowlanych. W Polsce publiczny zamawiający to nadal „kluczowy klient”. Oczywiście na straży konkurencyjności rynku stoi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ustawodawca zastosował dwie formy ochrony prawnej dla rozstrzygania spraw z zakresu przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, w tym dumpingowi.

Pierwszym jego etapem jest rozstrzyganie w postępowaniu prowadzonym przed prezesem Urzędu, a drugim – w przypadku odwołania od decyzji prezesa UOKiK – postępowanie przed Sądem Antymonopolowym. Praktyczna skuteczność przepisów prawa zamówień publicznych musi być zagwarantowana przez sprawność organów nadzoru, bowiem już teraz zamawiający mogą stosować i stosują inne kryteria niż tylko cena.

Ustawą o zamówieniach publicznych opiekuje się głównie prezes Urzędu Zamówień Publicznych, ale także inne podmioty dokładają wszelkich starań, by prawo było w tym zakresie jak najlepsze. W ubiegłym roku Rada Gospodarcza przy Premierze zorganizowała konferencję „Dobre praktyki w zamówieniach publicznych”, której celem była jeszcze lepsza współpraca środowiska budowlanego z Urzędem Zamówień Publicznych. Podczas spotkania Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Izba Projektowania Budowlanego, Polski Kongres Drogowy i Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji zgłaszały wiele interesujących pomysłów i postulatów. Izba Projektowania Budowlanego zaoferowała pomoc przy tworzeniu ogólnych warunków umowy projektowej – to jedno z kluczowych ogniw wpływających na jakość inwestycji.

3

Czy Ministerstwo przewiduje wprowadzenie do formuły zamówień publicznych kontraktów typu „open-book”, a jeśli tak, to czy w oparciu o dostępne, międzynarodowe, standardowe wzory umów?

Janusz Żbik: W sprawie polityki „otwartej księgi” decyzja rządu zależeć będzie od rekomendacji Urzędu Zamówień Publicznych. Trudność w jej stosowaniu wiąże się z tym, że polityka taka zakłada wysoki poziom zaufania obu stron umowy, wymaga bowiem ujawnienia przez stronę kontraktu wszystkich kosztów, jakie ponosi w związku z jego realizacją, a jednym z przedmiotów negocjacji jest marża, a nie cena. To trudne dla kontrahentów, bo wszystkie te informacje otrzymane przez stronę publiczną, podlegałyby konieczności publicznego udostępnienia.

Builder 51

5 pytań do...

Roman Nowicki Przewodniczący Kongresu Budownictwa

4

W okresie ostatnich 20 lat samorządy wyprzedały za bezcen około miliona mieszkań komunalnych przy całkowitej bierności rządu. Badania NIK potwierdziły, że gminne zasoby mieszkaniowe dla rodzin mało i średnio zarabiających gwałtownie się kurczą zamiast rosnąć. Niezależnie od konstytucyjnych zapisów, rządy innych krajów europejskich podejmowały w takich sytuacjach nadzwyczajne działania, zmierzające do powstrzymania tych praktyk (Francja). Co w tej sprawie zamierza zrobić Ministerstwo?

Piotr Styczeń: Przekazanie samorządom w 1990 roku zasobu mieszkaniowego było jedną z najważniejszych reform na początku okresu transformacji. Gminy uzyskały w ten sposób możliwość prowadzenia niezależnej polityki mieszkaniowej, z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań i potrzeb.

Gminy, jako właściciele, mają prawo decydować o wielkości zasobu mieszkaniowego, prowadząc również politykę prywatyzacyjną. Zbiegło się to z dążeniami mieszkańców, którzy po upadku systemu komunistycznego chcieli uwłaszczenia i samodzielne-

go decydowania o sprawach majątkowych.

Obecnie każda gmina prowadzi własną politykę prywatyzacyjną, czynszową i inwestycyjną. Część gmin pozbywa się zasobów o najgorszym stanie technicznym, do których utrzymania trzeba dopłacać. Inne gminy racjonalizują wielkość zasobów poprzez sprzedaż mieszkań znajdujących się w budynkach wspólnot mieszkaniowych, gdzie większość mieszkań jest wykupionych.

Niektóre samorządy sprzedają najlepsze mieszkania – położone w atrakcyjnych lokalizacjach – i przeznaczają uzyskane w ten sposób środki na budowę nowych mieszkań komunalnych lub remonty istniejących.

Pragnę zauważyć, że państwo wspiera tworzenie przez gminy nowych mieszkań socjalnych i komunalnych poprzez dofinansowanie z Funduszu Dopłat, sięgające 30-50% kosztów inwestycji. W ostatnich latach działanie to jest traktowane jako jeden z priorytetów polityki mieszkaniowej. Obrazują to środki przewidziane w budżecie państwa na wsparcie samorządów gminnych. W 2010 roku było to 40 mln zł, w 2011 r. 80 mln zł, a w budżecie na 2012 rok zaplanowano aż 120 mln zł.

Dodatkowo rząd chce ułatwić samorządom gminnym gospodarowanie istniejącym zasobem mieszkań komunalnych. Pracujemy nad nowelizacją przepisów określających ochronę praw lokatorów i zarządzanie mieszkaniowym zasobem gminnym.

Projektowane rozwiązania, które spotkały się z bardzo przychylnym przyjęciem samorządów, zmierzają do zwiększenia rotacyjności mieszkań komunalnych, po-

prawy ich stanu technicznego i kierowania ich do osób szczególnie tego potrzebujących. Potrzebujemy efektywnych instrumentów prowadzenia polityki mieszkaniowej przez samorząd i państwo – i w takim kierunku prowadzimy działania.

Anna Wieczorek Ekspertka Centrum im. Adama Smitha

5

Kiedy wreszcie nie trzeba będzie zgłaszać remontu, uzyskiwać pozwolenia na przebudowę, budowę lub rozbudowę domku jednorodzinnego? Pod rządami „komunistycznej” ustawy Prawo budowlane z 1974 r. niepotrzebne były zgłoszenia zamiaru remontu żadnego obiektu budowlanego.

Kiedy wreszcie rysunek miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz rysunek studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego będzie wykonywany na mapie zasadniczej, która odzwierciedla stan faktyczny na gruncie i aktualny stan prawny terenu, a tym samym umożliwia odnalezienie na nim własnej nieruchomości?

Janusz Żbik: Ostatni wyrok Trybunału Konstytucyj-

nego, dotyczący projektu nowelizacji ustawy prawo budowlane, wyznaczył ramy prawne dyskusji o wolności budowlanej. W Ministerstwie przygotowujemy zapowiedziane przez Premiera Tuska w exposé założenia nowego Kodeksu budowlanego, którego celem jest skrócenie oczekiwania na pozwolenie na budowę. Środowisko postulowało, aby prawo regulujące budowlany proces inwestycyjny odeszło od nadmiernej liczby czynności i aktów administracyjnych, utrudniających i wydłużających jego przygotowanie i przebieg, jednocześnie gwarantując konstytucyjną zasadę praworządności oraz poszanowania prawa własności i interesu publicznego. Taka zmiana jest możliwa tylko dzięki wzmocnieniu roli i odpowiedzialności osób sprawujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, dzięki wsparciu środowiska budowlanego, o które apeluję. Dziś nie można jeszcze podać dokładnego terminu kiedy projektowane założenia zmienią się w obowiązujące prawo, ale harmonogram prac nad projektem jest bardzo napięty. Zmianom usprawniającym proces inwestycyjny musi towarzyszyć troska o ład przestrzenny, szacunek dla relacji pomiędzy obiektami budowlanymi i otoczeniem, troska o przestrzeń publiczną i krajobraz.

Planując przestrzeń i środowisko życia musimy mieć świadomość zjawisk kulturowych, socjologicznych i szacunek dla środowiska przyrodniczego. Dlatego nowe prawo budowlane musi umożliwiać zrównoważony rozwój, ekologiczne budownictwo i urbanizację.

www.ebuilder.pl 52 Builder

maj 2012

Budownictwo Komunikacyjne

Maszyny drogowe CAT

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder maj 2012

Prezentacja firmy Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. str. 56

MIASTO

moje miejsce

infolinia: 801 081 551 | www.polbruk.pl

Prezentacja z okładki

Maszyny drogowe CAT

W ostatnich latach inwestycje związane z budową i remontami dróg w Polsce znacznie przyspieszyły. Motorem szeroko zakrojonych zmian jest Euro 2012.

C

hoć nie wszystkie przedsięwzięcia zostaną ukończone na czas, można spodziewać się ich kontynuacji, bo tylko kompleksowa sieć dróg i autostrad przyniesie oczekiwane efekty. Do ich realizacji jest jednak potrzebny nowoczesny i wydajny sprzęt. Tu z pomocą przychodzi Bergerat Monnoyeur, będący wyłącznym autoryzowanym dystrybutorem maszyn budowlanych Caterpillar w Polsce.

Ofertę amerykańskiego koncernu przeznaczoną do budowy i remontów dróg można podzielić na maszyny do robót ziemnych oraz typowo drogowe. W pierwszej grupie znajdują się spycharki, równiarki i walce do podbudowy, drugą grupę tworzą maszyny do robót nawierzchniowych: rozściełacze asfaltu, walce oraz maszyny do regeneracji.

Rozściełacz Caterpillar AP655D

Grupa maszyn drogowych nie jest przesadnie rozbudowana, ale spełnia potrzeby rynku europejskiego i obejmuje wiele interesujących rozwiązań. Spośród maszyn „asfaltowych” bardzo ciekawy jest rozściełacz Caterpillar AP655D, napędzany ekologicznym silnikiem CAT Acert, o mocy użytecznej 122 kW (166 KM).

Maszyna jest wyposażona w stół o szerokości 2,55-5 m, rozszerzany maksymalnie do 8 m. Jest on dostępny w wersji ze zmienną częstotliwością ubijania i wibracji, z ogrzewaniem elektrycznym lub LPG, elektrycznym zapłonem oraz automatyczną, niezależną regulacją temperatury płyty centralnej i płyt ruchomych. Najważniejszym rozwiązaniem w maszynie AP655D jest jednak gąsienicowy układ jezdny MTS (Mobil-trac System), który ­Caterpillar

oferuje jako jedyny na rynku europejskim. Zastosowane gąsienice mają szerokie pasy wykonane z gumy o powierzchni przylegania 3020x406 mm, co zapewnia dużą siłę uciągu, a jednocześnie pozwala na szybkie przemieszczanie maszyny. W ten sposób uzyskano połączenie najlepszych cech układu jezdnego: przyczepność i trakcję typowe dla maszyny gąsienicowej oraz prędkość przejazdu rozściełacza kołowego.

Dla modelu AP655D wynosi ona 14,8 km/h, w przypadku rozwiązań na gąsienicach stalowych tylko nieco ponad 5 km/h. Wzmocnione stalowym kordem pasy gąsienicowe są jednocześnie bardzo trwałe, producent udziela na nie 4000 mth gwarancji obejmującej zerwanie.

Zamiast gąsienicy z wysokimi klockami można stosować pasy gładkie, o jeszcze większej żywotności.

Zapewnia to cienka warstwa asfal-

Rozściełacz Caterpillar AP655D jest dostępny ze stalowymi pasami gąsienicowymi lub gumowymi (gładkimi lub bieżnikowanymi). Te drugie pozwalają na osiąganie większych prędkości przejazdu, a to z kolei powoduje sprawniejsze przemieszczanie maszyny między miejscami pracy.

56 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

tu, która przylega do powierzchni gąsienicy, niejako ją impregnując i wzmacniając. Ponadto gumowy pas łatwo układa się na wszelkich nierównościach, dzięki czemu skutecznie pochłania drgania. Inną zaletą podwozia MTS jest automatyczny system napinania pasów, co zwalnia operatora od częstych kontroli, a dzięki temu przyczynia się do zwiększenia wydajności.

Walec wibracyjny do asfaltu CD54

Interesującą maszyną jest także 10-tonowy walec wibracyjny do asfaltu CD54, choć niebawem pojawi się już jego nowa wersja. W maszynie zastosowano silnik CAT o mocy 74,5 kW (101 KM). Wyróżnia się ona dzielonymi oraz osobno napędzanymi i sterowanymi bębnami. W ten sposób zapewnia kilka trybów jazdy, a także umożliwia wydajną pracę na zakrętach, bez obaw o zniszczenie nawierzchni. Ponadto dzielone bębny o szerokości 1,7 m są wyposażone w funkcję „offset” (przesunięcie boczne), pozwalającą na zagęszczanie nawierzchni o szerokości do 3 m i dokładniejszą pracę przy krawędziach.

W segmencie gładkich (seria CS) i okołkowanych (seria CP) walców do podbudowy o masie od 8 do 19 t na uwagę zasługuje napęd tylnej osi i bębna roboczego. Dzięki zastosowaniu dwóch niezależnych pomp hydraulicznych zamiast rozdzielacza oraz przeciwpoślizgowego systemu tylnej osi, uzyskano zdolność pokonywania nawet 85% wzniesień. Maszyna pracuje także wydajniej w warunkach luźnego i niespoistego gruntu. W przypadku utraty przyczepności na jednym z silników, napęd zawsze jest przekazywany do silnika mającego najlepszy kontakt z podłożem. Operator ma do dyspozycji dwa zakresy prędkości jazdy: niski zakres jest wykorzystywany do pracy przy wyłączonej wibracji oraz gdy jest potrzebny maksymalny moment napędowy podczas pokonywania wzniesień, wysoki stosuje się do szybkiej jazdy na dłuższych dystansach.

Istotną rolę odgrywa pokrywa silnika o opadającym profilu, która maj 2012

zdecydowanie zmniejszając koszty serwisowania maszyny.

Frezarka do nawierzchni PM102

Walec wibracyjny Caterpillar CD54 ma kilka trybów jazdy, dzięki czemu jest bardziej wydajny i dokładniej zagęszcza nawierzchnię, zwłaszcza przy łukowych skrajniach: 1) skręt przedniego bębna, 2) skręt tylnego bębna, 3) skoordynowany skręt obu bębnów, 4) skręt bębnów w przeciwnych kierunkach, tzw. chód kraba.

pozwala dostrzec operatorowi przedmioty o wysokości 1 m, znajdujące się za maszyną w odległości 1 m. Ponadto ulepszono przepływ powietrza wokół silnika. W zmodernizowanej serii maszyn zimne powietrze jest zasysane przez otwory znajdujące się na środku „maski”, a wydmuchiwane z tyłu. Takie rozwiązanie zapobiega wzniecaniu kurzu z podłoża i eliminuje podmuchy gorącego powietrza kierowane na operatora.

Okołkowany bęben zapewnia bardzo wysoki stopień zagęszczania gliny. W kompletacji podstawowej ma 140 okrągłych kołków przyspawanych w układzie spłaszczonej litery „V”. Każdy ma wysokość maj 2012

127 mm i powierzchnię 89,4 cm2, a stożkowy kształt polepsza samooczyszczanie i zapobiega rozdrabnianiu zagęszczanego podłoża.

W opcji są dostępne kołki o kwadratowym przekroju poprzecznym, których wysokość jest równa 100 mm, a powierzchnia 140 cm2. W efektywnej pracy pomagają szerokie, oddzielnie regulowane i wymienne skrobaki z przodu i z tyłu bębna, które zmniejszają ilość nagromadzonego materiału między kołkami.

W najnowszych walcach Caterpillar wydłużono okres eksploatacji między wymianami oleju w bębnie wibracyjnym. Teraz ta pracochłonna operacja wymagająca demontażu bębna odbywa się co 3000 mth,

Zdjęcia: arch. Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o.

Caterpillar stosuje w walcach wibracyjnych bardzo ciekawy, opatentowany system przeciwwag, w którym regulacji amplitudy drgań dokonuje się za pomocą zmiany kierunku ich obrotu. Gdy jest potrzebna duża amplituda, przeciwwagi obracają się zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara i śrut przemieszcza się w stronę grubszej części masy mimośrodowej. Dla uzyskania mniejszej amplitudy wystarczy obrócić przeciwwagi w odwrotną stronę. Takie rozwiązanie jest o wiele bardziej niezawodne niż układy z mechanicznie przesuwanymi przeciwwagami, charakteryzuje się też cichszą pracą przy włączaniu i wyłączaniu wibracji. Na zdjęciu walec wibracyjny Caterpillar CS54.

Kolejna propozycja firmy ­Caterpillar do robót typowo drogowych to frezarka do nawierzchni PM102. Ma zwartą budowę, a mimo to zapewnia optymalną wydajność przy głębokim frezowaniu nawierzchni betonowych i asfaltowych. Do jej napędu wykorzystano nowoczesny silnik C7 z technologią Acert, pozwalającą na uzyskanie wysokich osiągów przy umiarkowanym zużyciu paliwa. Jednostka ta ma 6 cylindrów i pojemność 7,2 dm3, pozwala na uzyskanie mocy o wartości 168 kW (228 KM).

Maszyna jest napędzana za pomocą silników hydraulicznych zamontowanych przy gąsienicach. Elektroniczny system kontroli obciążenia dopasowuje prędkość jazdy zależnie od oporów skrawania bębna, umożliwiając optymalną wydajność pracy. Każda gąsienica jest zaopatrzona w nakładki wykonane z poliuretanu, które charakteryzują się dużą trwałością i zapewniają odpowiednią przyczepność na różnych nawierzchniach. Napęd bębna skrawającego jest realizowany za pomocą 6 pasków klinowych z napinaczem sterowanym hydraulicznie oraz hydraulicznie załączanego, suchego sprzęgła. Jest ono wyłączane, gdy tylko zostanie wykryty spadek prędkości obrotowej bębna. www.b-m.pl

Pokrywa silnika we frezarce Caterpillar PM-102 otwiera się szeroko i zapewnia doskonały dostęp do silnika, pomp hydraulicznych i punktów obsługi codziennej. Drzwiczki serwisowe umożliwiają z kolei wygodny dostęp do bębna w celu wymiany frezów oraz dysz natrysku wody.

Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 57

RAPORT

Ponad 200 najróżniejszych inwestycji infrastrukturalnych, w tym m.in. budowa stadionów, połączeń komunikacyjnych, rozbudowa lotnisk, modernizacja dworców, połączeń kolejowych, poszerzenie bazy hotelowej – oto przybliżony bilans pięcioletnich przygotowań Polski do Euro2012.

P

sukces budowlanych Budowa Północnej Obwodnicy Śródmiejskiej Wrocławia, Etap I

część 2

Inwestor: Miasto Wrocław Projaktant: Biuro Projektowe Biprogeo Projekt – podwykonawca firmy Skanska (inwestycja realizowana w formule Zaprojektuj-Wybuduj) Generalny wykonawca: Skanska S.A. Data rozpoczęcia budowy: sierpień 2008 Data zakończenia budowy: październik 2010 Koszt budowy: 271 588 528 zł Sposób finansowania: środki własne Gminy + UE (Fundusz Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko) Zakres prac: Budowa zupełnie nowego odcinka Obwodnicy Śródmiejskiej od ul. Osobowickiej (węzeł Osobowicki) do ul. Żmigrodzkiej wraz z niezbędną infrastrukturą. 4,2-kilometrowa droga łączy w północnej części miasta Most Milenijny z drogą krajową nr 5. Droga klasy GP. Opis: Zrealizowanie Obwodnicy Śródmiejskiej zmieniło warunki ruchu w obszarze leżącym wewnątrz obwodnicy, uwalniając centrum miasta od ciężkiego ruchu tranzytowego (prowadzonego drogami krajowymi przez centrum) i częściowo od tranzytu międzydzielnicowego.

Fot. Szymon Konop/PL2012

Fot. Tomasz Walków

ostanowiliśmy przynajmniej w skrótowy sposób przybliżyć wybrane obiekty, które będą miały do spełnienia istotną rolę podczas zbliżającej się imprezy sportowej. W poprzedniej części zaprezentowaliśmy stadiony, lotniska, dworce oraz Trasę WZ w Gdańsku (zdj. dzięki uprzejmości Pana Jakuba Kaźmierczaka) – już jako przedsmak inwestycji transportowych liniowych, na których koncentrujemy uwagę w tym wydaniu.

Obiekty EURO 2012

Dzięki inwestycji zapewniono najskuteczniejsze, zlokalizowane najbliżej ścisłego centrum miasta, połączenie dróg krajowych nr 94, (przy tej drodze zlokalizowany jest Stadion Miejski – arena Mistrzostw Euro 2012™) z drogą wylotową na Poznań (droga krajowa numer 5), a za pośrednictwem miejskiego układu połączeń także z drogą krajową numer 8.

Północny odcinek Obwodnicy Śródmiejskiej we Wrocławiu wraz z mostem Milenijnym jest jednym z najważniejszych elementów poprawiających infrastrukturę drogową niezbędną do skutecznej realizacji mistrzostw piłkarskich Euro 2012™.

58 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

maj 2012

Inwestor: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Architekt/Projektant: Sudop Praha a.s.

Generalny wykonawca: konsorcjum firm Bilfinger Berger Budownictwo S.A. (lider), ZUE S.A. Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa S.A., Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie Sp. z o.o., Kolejowe Zakłady Automatyki Katowice S.A. Data rozpoczęcia robót budowlanych: 17 listopada 2009 Planowany termin oddania do eksploatacji: 1 czerwca 2012 Koszt budowy (całkowity): 302 040 984,70 zł Sposób finansowania: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2007 – 2013, środki z dokapitalizowania PKP PLK S.A. Zakres prac: 1. budowa dwutorowej łącznicy o długości całkowitej 1990 m, od przystanku osobowego Warszawa Służewiec (km 10 800 linii nr 8) do stacji Warszawa – Lotnisko Chopina wraz z budową infrastruktury niezbędnej dla prowadzenia ruchu pociągów oraz zapewnienia bezpieczeństwa p.poż.; 2. kompleksowa modernizacja nawierzchni kolejowej toru nr 1 linii nr 8 w km 10,512 – 11,809; 3. budowa podstacji trakcyjnej i nastawni dysponującej „OKL”; 4. wykończenie i wyposażenie obiektu przeznaczonego na stację kolejową Warszawa – Lotnisko Chopina; 5. przebudowa przystanku osobowego Warszawa Służewiec.

Opis: Konstrukcja tunelu – ściany szczelinowe, płyta denna, płyta stropowa, ściany działowe pomiędzy nawami tunelu. Budowa podzielona została na dwie części realizowane równocześnie (I – stan surowy tunelu, II – pozostała część tunelu z pochylnią zjazdową i obiektami serwisowymi tunelu).

W układzie torowym zastosowane zostało prototypowe rozwiązanie, jeżeli chodzi o rozjazdy i skrzyżowanie torów na nawierzchni bezpodsypkowej (podwójne połączenie torów Pdpt 60E1-300 1:9 zabudowanych na blokowych podporach szynowych EBS przy odległości osi torów 6,5 m na linii nr 440 w tunelu łącznicy), dla których wymagane będzie uzyskanie świadectwa dopuszczenia do stosowania na PKP wydane przez Urząd Transportu Kolejowego (UTK).

Po wybudowaniu łącznicy od przystanku osobowego Warszawa Służewiec do stacji przy Terminalu II, będzie można mówić o stworzeniu – wzorem wielu europejskich miast – pierwszego elementu zintegrowanego systemu komunikacji miejskiej. Połączenie szybkim transportem szynowym centrum miasta z portem lotniczym, tworzyć będzie efektywną alternatywę dla przeciążonego układu drogowego.

Fot. Szymon Konop/PL2012

Modernizacja linii kolejowej nr 8, budowa łącznicy do lotniska Okęcie

Inwestor: Gmina Miasta Gdańska Inwestor zastępczy: GIK Projektant: Mott MacDonald Generalny wykonawca: Budimex S.A. Data rozpoczęcia budowy: sierpień 2011 Data zakończenia budowy: grudzień 2012 Koszt robót budowlanych: 134 990 484,03 zł Sposób finansowania: budżet Gminy Miasta Gdańska i UE - POIiŚ Stan zaawansowania: 40%. Do tej pory wykonane zostały prace rozbiórkowe lokomotywowni, która kolidowała z przebiegiem nowej trasy. Ukończono przebudowę torowiska w ciągu al. gen. J. Hallera, ul. Uczniowskiej oraz fragment ul. Gdańskiej, a także przebudowę odcinka ul. Uczniowskiej na dojeździe do istniejącego wiaduktu oraz na wysokości skrzyżowania z ul. Nową Gdańską. Wykonano wszystkie podpory wiaduktu nad torami kolejowymi. Zakończono montaż prefabrykatów tunelowego przejścia dla pieszych do stadionu PGE Arena. Obecnie wykonywane są nasypy i mury oporowe na węźle harfa. Trwają też prace przy wykonywaniu podbudów i kładzeniu mas asfaltowych. Do EURO, podobnie jak w zadaniu II, osiągnięty ma zostać „efekt komunikacyjny”.

Zakres prac: Droga Zielona – odcinek od al. gen. J. Hallera – Węzeł Marynarki Polskiej (Przedsięwzięcie jest jednym z czterech zadań inwestycyjnych – o łącznej długości 10 km – obejmującym budowę i przebudowę kolejnych odcinków Trasy Słowackiego, zlokalizowanych pomiędzy Portem Lotniczym im. Lecha Wałęsy a Portem Morskim Gdańsk).

Najważniejsze dane techniczne: Klasa techniczna drogi G. Ilość jezdni: 2. Szerokość jezdni: 2 x 3,50 m. Długość odcinka drogowego: 2160 m.

maj 2012

Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 59

Fot. GIK

Budowa Trasy Słowackiego w Gdańsku, Zadanie III

Fot. Szymon Konop/PL2012

Inwestor: Port Lotniczy Poznań – Ławica Sp. z o.o.

Biuro Projektowe: Wojskowe Biuro Projektów Budowlanych Sp. z o.o.

Generalny wykonawca: Skanska S.A. Data rozpoczęcia budowy: 28 czerwca 2011 Data zakończenia budowy: I kwartał 2012 Stan zaawansowania: 98,60% Koszt budowy: 62 029 422,16 zł netto Sposób finansowania: dofinansowanie z Unii Europejskiej z Funduszu Spójności w ramach POIiŚ 2007 – 2013; środki własne, w tym emisja obligacji długoterminowych i obligacji krótkoterminowych Zakres prac: 1. rozbudowa płaszczyzny postoju samolotów (PPS) przed rozbudowywanym terminalem pasażerskim (dodatkowe 6 stanowisk postojowych statków powietrznych kodu C, lub zamiennie 3 kodu C i 2 kodu E); planowana płaszczyzna postoju samolotów stanowić będzie przedłużenie płaszczyzny istniejącej w kierunku zachodnim; powierzchnia płaszczyzny wyniesie 50345 m2; 2. budowa równoległej drogi kołowania (RDK Delta) do drogi startowej na całej jej długości wraz z dwiema drogami szybkiego zjazdu na kierunku 11 (DK Romeo) i 29 (DK Sierra); powierzchnia: 143495 m2. Efektem budowy dodatkowej PPS będzie zwiększenie przepustowości operacyjnej.

Fot. Szymon Konop/PL2012

RAPORT

Rozbudowa płaszczyzn lotniskowych w Porcie Lotniczym Poznań – Ławica

Budowa infrastruktury w otoczeniu Stadionu we Wrocławiu

60 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

Fot. Marek Przybyło/Aeroklub Wrocławski

Inwestor: Miasto Wrocław Projektant: Biprogeo Projekt Sp. z o.o., Euromosty (inwestycja realizowana w formule Zaprojektuj i Wybuduj) Generalny wykonawca: Ziajka Zbigniew Przedsiębiorstwo Drogowe Data rozpoczęcia budowy: 7 kwietnia 2010 Data zakończenia budowy: 14 października 2011 Koszt budowy: 44 120 971 zł zgodnie z WPI Sposób finansowania: środki własne Gminy oraz dofinansowanie UE (Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013) Zakres prac: 1. Przebudowa ul. Królewieckiej wraz z zagospodarowaniem terenu po północnej stronie Stadionu Piłkarskiego Euro 2012. 2. Budowa ul. Drzymały (nazwa z projektu, obecna nazwa: Aleja Śląska) od ul. Królewieckiej do północnej łącznicy węzła z drogą krajową nr 94 we Wrocławiu.

Opis: Uruchomiona sieć połączeń (wraz z powstałą Autostradową Obwodnicą Wrocławia oraz przebudowaną ulicą Lotniczą) usprawnia komunikację drogową w kierunkach do centrum Miasta, do Portu Lotniczego i wylotów z miasta na wszystkich najważniejszych szlakach (autostrada A4, drogi krajowe 5, 8 i 94).

W ruchu lokalnym nowo powstałe drogi umożliwiają ominięcie dojazdów do centrum, które wcześniej nie miały alternatywy.

W perspektywie wybiegającej poza organizowane mistrzostwa, nowa sieć połączeń stanowi szansę wzmocnienia rozwoju gospodarczego tego rejonu miasta.

maj 2012

Próbne obciążenia statyczne głębokich fundamentów Próbne obciążenia statyczne z zastosowaniem instrumentów: ekstensometrów tensometrów Próbne obciążenia dynamiczne pali wbijanych i wierconych Badania ciągłości pali metodami : Pile Integrity Testing Cross-hole Sonic Logging Doradztwo techniczne w zakresie fundamentowania specjalnego

PILETEST Sp. z o.o. ul. Warszawska 153/123, 43-300 Bielsko-Biała phone +48 33 822 22 88, fax +48 33 822 22 46

| www.piletest.pl

Inwestor: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Projektant: Arcadis Sp. z o.o.

Generalny wykonawca: konsorcjum Budimex S.A., Strabag Sp. z o.o., Mostostal Warszawa S.A., Warbud S.A. Data rozpoczęcia budowy: 2008 Data zakończenia budowy: 2012 Koszt budowy: 2 149 235 184,89 zł brutto Sposób finansowania: KFD, POIiŚ, EBI Zakres prac: Przedmiotem opracowania jest droga ekspresowa S-8, Trasy Armii Krajowej na odcinku: węzeł „Konotopa” – węzeł „Prymasa Tysiąclecia”. Łączna długość trasy 10 378,07 m. została podzielona na dwa odcinki. Projektowana droga została wyznaczona nowym korytarzem na terenie gminy Stare Babice i Ożarów Mazowiecki oraz w granicach administracyjnych m.st. Warszawy – dzielnicach: Bemowo, Wola, Żoliborz. Jest jednym z elementów planowanej ekspresowej obwodnicy Warszawy, łącząc się w węźle „Konotopa” z autostradą A2.

W ramach przedmiotowego zadania wykonano również przebudowę ulic Połczyńskiej, Lazurowej, Szeligowskiej, Warszawskiej, Powstańców Śląskich, Ks. Bolesława itp. (wszystkie poprzeczne, które w ramach realizacji zadania podstawowego należało przebudować) o łącznej długości ok. 5,6 km.

Zadanie obejmuje również rozbudowę ulic Gierdziejewskiego w Ursusie i Piastowskiej w Ożarowie Mazowieckim w celu zapewnienia obsługi komunikacyjnej terenów sąsiadujących z linią kolejową Warszawa - Poznań i powiązania z realizowaną trasą ekspresową AK S8 (odcinek węzeł „Konotopa” - węzeł „Mory”).

Najważniejsze dane techniczne: Klasa techniczna drogi: S. Prędkość projektowa: 80 km/h. Liczba jezdni: 2. Liczba pasów ruchu w jezdni głównej: 2 x 3. Obciążenie nawierzchni: 115 kN/oś.

Fot. GDDKiA

RAPORT

Budowa drogi ekspresowej S8, odc. węzeł „Konotopa” – węzeł „Powązkowska”

Inwestor: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Projektant: DHV POLSKA Sp. z o.o.

Generalny wykonawca: konsorcjum Teerag – Asdag Polska Sp. z o.o., Teerag Asdag Aktiengesellschaft, Intop Tarnobrzeg Sp. z o.o.

Data rozpoczęcia budowy: 2009 Data zakończenia budowy: 2012 Stan zaawansowania: Na trasie S-2 oraz S-79 prowadzone są zaawansowane prace związane z wykonaniem obiektów inżynierskich na Węzłach Lotnisko i Marynarska, na Węźle Okęcie prace przy obiektach inżynierskich zostały ukończone w zasadniczej części, zaś Węzeł Puławska wchodzi w zasadnicza fazę realizacji. W zakresie robót drogowych większa część tras głównych S-2 oraz S79 wraz z łącznicami została przykryta warstwą podbudowy bitumicznej, natomiast warstwę wiążącą wykonano na odcinku od Węzła Lotnisko do Węzła Okęcie (trasa S-79 ).

Koszt budowy: 1 122 961 289,10 zł brutto Sposób finansowania: BP, KFD, POIiŚ Zakres prac: Zadanie obejmuje budowę trasy ekspresowej S-2 na odcinku węzeł Lotnisko - węzeł Puławska oraz budowę trasy ekspresowej S-79 na odcinku węzeł Lotnisko - węzeł MPL Okęcie - węzeł Marynarska.

Opis: Oba odcinki zostały zaprojektowane w klasie drogi ekspresowej, dwujezdniowej, o trzech pasach ruchu w każdym z kierunków i o prędkości projektowej 100 km/h i 80 km/h w rejonie węzła „Puławska”.

Ograniczenie prędkości na odcinku pomiędzy węzłami „Lotnisko” i „Puławska” wynika z zagospodarowania przestrzennego i uwarunkowań technicznych. Węzły „Puławska” i „Lotnisko”, ze względu na przewidywaną kontynuację POW w kierunku wschodnim od węzła „Puławska” oraz trasy N-S w kierunku południowym od węzła „Lotnisko”, będą zrealizowane w sposób umożliwiający przedłużenia obu tras.

62 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

maj 2012

Fot. Szymon Konop/PL2012

Budowa drogi S2 węzeł „Konotopa” – węzeł „Puławska” wraz z odc. węzeł „Lotnisko” – węzeł „Marynarska” S79, Etap II

Pozostałe produkty: • specjalistyczne posadzki Monile, Monopur oraz Duracon • łożyska elastomerowe, • taśmy dylatacyjne, • węże iniekcyjne FUKO, • hydroizolacja bentonitowa Dualseal.

Fot. Szymon Konop/PL2012

RAPORT

Autostrada A1

Przed Euro 2012 gotowe będą odcinki: 1. Toruń-Stryków między węzłami Kowal-węzeł Sójki. Zakończenie prac przewidywane jest na lipiec, ale wykonawca zapewnia, że droga będzie przejezdna w czerwcu. 2. Toruń-Stryków, odcinek Piątek-Stryków, 3. Pyrzowice-Piekary Śląskie, 4. Piekary Śląskie (bez węzła)-Maciejów (bez węzła), 5. Bełk – Gorzyczki Odcinki zaplanowane do oddania po Euro 2012: 1. Odolion-Brzezie (wrzesień), 2. Brzezie-Kowal (wrzesień), 3. Sójki-Kotliska (lipiec), 4. Kotliska-Piątek (czerwiec), 5. Stryków-Tuszyn (inwestycja nie była przewidziana do oddania przed Euro 2012, powstanie do sierpnia 2013 r.)

Opis: Cała trasa ma 568 km i łączy Gdańsk z przejściem granicznym z Czechami w Gorzyczkach. Gotowy jest już odcinek od Gdańska do Torunia.

W tej chwili trwa budowa odcinka Torunia do Łodzi, między węzłami Czerniewice – Stryków, mającego 139 km. Dalszy przebieg trasy to na dzisiaj dwujezdniowa „Gierkówka”, czyli droga główna przyspieszona, gotowy, 19-kilometrowy odcinek autostrady między Tuszynem a Piotrkowem Trybunalskim. Dalej niestety trzeba przebić się przez Częstochowę, skąd między Pyrzowicami a Gorzyczkami trwa właśnie budowa ostatniego odcinka autostrady.

Autostrada A2

Fot. GDDKiA

Autostrada A4

Przed Euro 2012 gotowe będą odcinki: Kraków-Tarnów między węzłami WierzchosławiceKrzyż, Tarnów-Rzeszów, między węzłami Krzyż-Rzeszów Wschód Odcinki zaplanowane do oddania do końca roku: 1. Kraków-Tarnów, między węzłami SzarówBrzesko (wrzesień), 2. Kraków-Tarnów, między węzłami Brzesko-Wierzchosławice. 23 lutego GDDKiA zerwała umowę z poprzednim wykonawcą i znalazła nowego, który kontynuuje roboty.

Zakończenie prac planowane jest na styczeń 2013 r., 3. Tarnów-Rzeszów, między węzłami Krzyż-Dębica Pustynia (lipiec), 4. Tarnów-Rzeszów między węzłami Dębica PustyniaRzeszów Zachodni (wrzesień), 5. Rzeszów-Jarosław, między węzłami Rzeszów Wschód-Wierzbna (sierpień), 6. Rzeszów-Korczowa, odcinek Jarosław-Radymno (sierpień), 7. Rzeszów-Korczowa, między Radymnem a granicą Państwa (październik).

Opis: A4 jest trasą biegnącą od granicy z Niemcami w Zgorzelcu do granicy z Ukrainą w Korczowej. Docelowo ma mieć 670 km. Do tej pory udało się wybudować 447 km drogi między Zgorzelcem a węzłem Szarów za Krakowem, od strony województwa podkarpackiego. Stąd pozostaje do wykonania jeszcze 243 km drogi.

Opr. Grzegorz Przepiórka

64 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

maj 2012

Fot. GDDKiA

Fot. Autostrada Wielkopolska SA

Przed Euro 2012 gotowe będą odcinki: Stryków-Konotopa (wykonawca deklaruje przejezdność) Odcinki zaplanowane do oddania do końca roku: Stryków-Konotopa (dokończenie prac), budowa obwodnicy Mińska Mazowieckiego na odc. Choszczówka-węzeł Ryczołek (lipiec, inwestycja nie związana z Euro 2012) Opis: Trasa o długości 615 km, biegnąca między Świeckiem a przejściem granicznym z Białorusią w Kukurykach. Od Strykowa do Świecka na długości 523 km trasa jest już gotowa. W tej chwili trwa budowa odcinka między Warszawą a Łodzią na długości 92 km.

jak się buduje metro

II linia tuż przed pierwszym drążeniem Pierwsze dwie tarcze drążące – już w szybach, budowa fundamentów specjalnych pomiędzy tunelami pierwszej linii metra, budowa fundamentów specjalnych pod praskimi kamienicami, głębokie ściany szczelinowe na stacji Rondo ONZ, ponad 1000 kompletnych pierścieni – to dotychczasowy bilans budowy Centralnego Odcinka II linii metra.

skać na czasie, w Warszawie dwie pierwsze maszyny zostały umieszczone w szybie właśnie w ten sposób. Osiem dni później opuszczono bowiem drugą maszynę do szybu startowego na Rondzie Daszyńskiego. Montaż wszystkich systemów potrzebnych do rozpoczęcia drążenia potrwa około 30 – 40 dni, wtedy rozpocznie pracę pierwsza z maszyn wykonująca południowy tunel wraz z łącznikiem technicznym z I linią metra.

Również w kwietniu, w zbudowanej przez AGP Metro Polska na ul. Kaczorowej fabryce obudów tubingowych, wyprodukowany został tysięczny z kolei pierścień tunelu.

Wszystkich elementów potrzebnych do wykonania tego zadania potrzeba ok. 7000. Co ważne, by zapewnić TBM pracę ciągłą, trzeba utrzymywać kilkutygodniowy zapas gotowych elementów, a wyprodukowana już ilość zapewnia takie zabezpieczenie.

Strategiczne Powiśle

Na budowie Centralnego Odcinka II linii metra używane będą cztery urządzenia TBM, dwa kolejne zostaną umieszczone w szybie startowym Powiśle po wykonaniu połączenia pomiędzy wschodnią i zachodnią częścią stacji. Należy pamiętać, że stacja Powiśle zaprojektowana została w sposób okalający funkcjonujący tunel Wisłostrady. Obecnie kończą

Stacja Rondo Daszyńskiego – pierwszy szyb startowy II linii merta

Mateusz Witczyński

P

oczątek kwietnia ustanowił na budowie Centralnego Odcinka II linii Metra dwa kamienie milowe. 4 kwietnia miała miejsce operacja opuszczania do szybu pierwszej z czterech maszyn drążących typu TBM EPB. Po ponad miesiącu przygotowań, ważąca w sumie prawie 700 ton maszyna została umieszczona na specjalnym łożu w szybie startowym. Co znamienne, instalowanie tarcz TBM EPB bardzo rzadko przebiega w takiej formie – czyli poprzez umieszczenie w szybie startowym niemal w całości zmontowanych maszyn, jednak by zy-

66 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

maj 2012

się ostatnie prace związane z wzmacnianiem gruntu pod tunelem, tak by można było wykonać połączenie. Po wykonaniu tej czynności rozpocznie się montaż trzeciej maszyny TBM, a w międzyczasie przyjedzie do Stolicy czwarta, którą wykonawca zamówił w lutym, by przyspieszyć prace związane z tunelowaniem.

Podziemny płaszcz dla Pragi

Skomplikowany proces wzmacniania gruntu realizowany jest nie tylko pomiędzy zachodnią a wschodnią komorą stacji Powiśle.

Bezprecedensowa operacja prowadzona jest pod budynkami zlokalizowanymi pomiędzy ulicami Zamoyskiego i Targową na Pradze.

Najpierw trzeba wykonać przewierty sterowane o długości około

250 m. Zdalnie sterowane wiertnice muszą wykonać po 24 otwory na każdy szlak wiertnicy TBM. Później, z terenu powstającej stacji metra Stadion, pod kamienice będzie przez nie wtłaczany specjalny zaczyn. Utworzy on dodatkowe podparcie kamienic. Celem robót jest profilaktyczne przygotowanie umocnionego gruntu w celu zabezpieczenia budynków zagrożonych przez drążenie tunelu pod ziemią przez dwie TBM (tunelowe maszyny wiertnicze), aby zmniejszyć ryzyko zapadania się związanego z wykopami.

W celu wykonania tej operacji, w otworach wywierconych przy użyciu technologii HDD (poziome wiercenia kierunkowe) będą zainstalowane specjalne rury wyposażone w zawory do wstrzykiwania zaprawy, przez które potem będzie

PRZEGLĄD PRAC Stacja C09 Rondo Daszyńskiego • Wykonawca finalizuje prace przy ścianach szczelinowych i palach na torach odstawczych stacji.

• Wykonawca kończy prace nad realizacją stropu górnego.

Wykonano strop pośredni stacji – kontynuowane są prace związane z wykonaniem płyty fundamentowej stacji.

• Trwają prace mające na celu wykonanie przyłącza elektrycznego i wodno-kanalizacyjnego do TBM dla szybu startowego.

• Kontynuowane są prace przy torach odstawczych – wykonanie korka betonowego.

Wentylatornia szlakowa V10 • Zakończono prace przy ścianach szczelinowych.

• Wykonane zostały prace mające na celu wzmocnienie gruntu metodą jet groutingową.

• Trwają prace nad realizacją górnego stropu.

• Kontynuowane są prace nad wykopem do poziomu rozparcia pośredniego.

Stacja C10 Rondo ONZ • Trwa wykonanie ścian szczelinowych oraz murków prowadzących stacji.

• Kontynuowane są prace nad wykonaniem wykopów z zabezpieczeniem ścian północno – zachodnich przejść podziemnych.

• Kontynuowane są roboty w zakresie wykonywania komór wodociągowych i kanalizacyjnych.

• Zakończono prace polegające na przebudowie infrastruktury podziemnej sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, energetycznych, gazowych i teletechnicznych.

Stacja Powiśle – drugi szyb startowy

Zdjęcia AGP Metro Polska

Wentylatornia szlakowa V11

maj 2012

można wtłaczać mieszaninę cementacyjną na bazie cementu i substancji chemicznych. Po wtłoczeniu mieszanina utworzy nad każdym z tuneli (około 7 m poniżej poziomu fundamentów budynków) płaszcz o grubości ok. 2 m, który osłoni będące w bardzo kiepskim stanie budynki położone pomiędzy ulicami Targową i Zamoyskiego. Warto wspomnieć, że ta operacja jest unikatowa w skali świata.

Między I i II linią

Ciekawe ze względu na stopień skomplikowania prace są prowadzone także u zbiegu ulic Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej. Najpierw wykonano w tym miejscu najwięk-

• Wykonawca finalizuje prace przy ścianach szczelinowych. Trwa wykonanie baret.

• Dobiegają końca prace polegające na przebudowie infrastruktury podziemnej sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, energetycznych, gazowych.

Stacja C11 Świętokrzyska • Trwają prace związane z wykonanie murków prowadzących oraz ścian szczelinowych stacji.

• Kontynuowane są prace dotyczące wykonania komór kanalizacyjnych.

• Dobiega końca przebudowa sieci energetycznej, sieci telekomunikacyjnej, gazowej, kanalizacyjnej.

Szyb demontażowy A13 (okolice PKiN) • Zakończono prace mające na celu wzmocnienie gruntu metodą jet groutingową.

• Wykonano 90% kanalizacji kablowej teletechnicznej.

• Trwa przygotowanie terenu do realizacji wykopu głębokiego.

Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 67

jak się buduje metro

Wentylatornia szlakowa V12 • Wykonano zasilanie placu budowy.

• Trwają prace nad realizacją komór kanalizacyjnych.

• Kontynuowane są prace polegające na przebudowie sieci niskiego i średniego napięcia, sieci telekomunikacyjnych, kanalizacyjnych i wodociągowych.

Stacja C12 Nowy Świat • Kontynuowane są prace związane z realizacją murków prowadzących i ścian szczelinowych stacji.

• Zakończono prace związane z zabezpieczeniem wykopu w bezpośrednim sąsiedztwie budynków metodą mikropali, wykonano żelbetowy oczep.

• Trwają prace związane z wykonaniem komór kanalizacyjnych.

Wentylatornia szlakowa V13 • Wykonano zabezpieczenie wykopu wstępnego.

• Wykonano docelowe sieci ciepłownicze i gazowe.

• Kontynuowane są prace związane z przebudową infrastruktury podziemnej.

szą w Europie kanalizację z rur PEHD. Kanał I klasy został wykonany z rur o średnicy wewnętrznej 1600/2400 mm, co oznacza, że wysokość takiej rury wynosi prawie 3 m. Cały kanał o długości ok. 500 metrów biegnie na odcinku K1 – K11 na głębokości od 7 do prawie 10 m i kończy się w ul. Marszałkowskiej.

Na tej samej stacji wykonano także pierwszą komorę bezpośredniego przejścia pomiędzy peronami I i II linii metra. Wyzwaniem było umiejscowienie samej komory pomiędzy tunelami I linii metra, jej ściany zlokalizowane są w odległości zaledwie 70 cm od tuneli I linii.

Prace przewidziane na ok. 20 dni udało się wykonać przed terminem w około 15, co pozwoliło na wcześniejsze wznowienie ruchu metra.

Obecnie realizowany jest drugi etap budowy połączenia tuneli pomiędzy zbudowaną wcześniej komorą

a południową głowicą stacji Świętokrzyska I linii metra. Prace te zaplanowano na 5 weekendów, jednak ze względu na konieczność zamknięcia ul. Marszałkowskiej, by wykonać korpus tej stacji, prace przy tym elemencie zostaną przerwane po wykonaniu 3/5 zadania i wznowione dopiero po otwarciu głównej arterii stolicy we wrześniu.

Głębokie ściany szczelinowe

Po zachodniej stronie placu budowy stacji Rondo ONZ zastosowana zostanie zupełnie inna metoda wykonywania ścian szczelinowych niż na pozostałych stacjach, na których w tym celu wykorzystywane są głębiarki chwytakowe. Podczas gdy tradycyjna pogłębiarka z chwytakiem głębi maksymalnie 40-metrowe ścia-

8 dni później, już po operacji opuszczania drugiej maszyny

4 kwietnia pierwsze z czterech maszyn drążących TBM EPB została opuszczona do szybu startowego...

68 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

maj 2012

Hydrofrez na stacji Rondo ONZ

ny, hydrofrez może wykonać ściany szczelinowe na głębokości prawie 100 m. Zastosowanie tej technologii wynika przede wszystkim z charakterystyki projektu ścian szczelinowych na stacji Rondo ONZ, które w zachodniej części sięgać będą ponad 50 m, a po wschodniej prawie 40 m. Przy takiej głębokości jedynie hydrofrez jest w stanie zagwarantować spełnienie rygorystycznych norm dla odchyleń pionowych. Ponadto badania geologiczne wykazały, że w zachodniej części teren placu budowy jest silnie uwodniony.

Aby zapewnić szczelność przyszłej stacji, prace budowlane muszą sięgnąć warstw gliny, które znajdują się na głębokości około 50 m. Oznacza to, że aby zabezpieczyć konstrukcję stacji przed wpływem wody, budowniczowie muszą zejść poniżej warstw wodonośnych i dotrzeć do pokładów nieprzepuszczalnych, które utworzą barierę dla wód gruntowych i pełnić będą funkcję korka.

Hydrofrez to urządzenie wyposażone w dwa zestawy ostrzy tnących, przypominających kształtem kwiat słonecznika. Ostrza – ilością i rodzajem tzw. zębów dopasowane do danych warunków gruntowych – napędzane są przez silniki hydrauliczne. Do wykopu wprowadzany jest bentonit, a rozdrobniony przez ostrza urobek jest wypłukiwany i odprowadzany wraz z zawiesiną bentonitową na powierzchnię przez specjalne pompy. Następnie zostaje on odfiltrowany.

Mateusz Witczyński Rzecznik prasowy AGP Metro Polska Stacja Stadion

Stacja C13 Powiśle • Trwa wykonywanie kotew tymczasowych, po ich wykonaniu zostanie dokończony wykop do poziomu -2.

• Rozpoczęto wykonywanie stropu w poziomie -2.

• Wykonano dodatkowe odwierty badawcze i pobrano próbki gruntu na tunelu północnym i południowym łącznika pod tunelem Wisłostrady i po ich analizie zmieniono sposób wykonania wzmocnienia górnej części przejścia pod tunelem na metodę „jet grouting” – aktualnie są wykonywane odwierty przez ściany szczelinowe dla jet groutingu.

• Zakończono prace związane z wykonaniem ścian wejścia nr 3 na stację.

• Zakończono realizację przyłączy elektrycznych do TBM.

Wentylatornia szlakowa V14 • Wykonano prace w zakresie przyłącza elektrycznego dla placu budowy.

• Wykonano przebudowę istniejącej sieci energetycznej NN.

Stacja C14 Stadion • Prowadzone są prace dotyczące przebudowy sieci energetycznej SN i NN. • Kontynuowane są prace przy przebudowie kolektora stadionowego przy stacji. Wykonano pierwszy odcinek od wlotu do komory K3).

• Kontynuowane są prace polegające na wykonaniu ścian szczelinowych i baret.

• Kontynuowane są prace nad modernizacją części portu praskiego.

• Zabetonowano fragment płyty stropu górnego stacji.

Wentylatornia szlakowa V15 • Wykonanie przyłącza wodno-kanalizacyjnego dla placu budowy.

• Wykonano przeciski kablowe oraz usunięto kable energetyczne i trakcyjne kolidujące z obiektem.

Stacja C15 Dworzec Wileński • Kontynuowane są prace dotyczące przebudowy infrastruktury podziemnej sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, energetycznych, gazowych i teletechnicznych.

• Trwają prace związane z wykonaniem ścian szczelinowych i baret.

• Wykonano kolejny fragment stropu górnego.

• Wykonano docelowe zasilanie placu budowy oraz przełożono sieci SN i NN.

Roboty całoliniowe • Kontynuacja prac w zakresie instalacji urządzeń monitoringowych. Prowadzony jest ciągły monitoring drgań i przemieszczania budynków przy realizowanych obiektach Centralnego Odcinka II linii metra.

• Kontynuacja prac montażowych systemu SOP-3 i sieci WLAN.

maj 2012

Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE 69

jak się buduje metro

Rozwiązania Tines

Zdjęcia arch. Tines S.A.

w nawierzchni II linii metra W celu ograniczenia transmisji drgań w stołecznej kolei podziemnej w projekcie 6 kilometrowego odcinka centralnego łączącego Rondo Daszyńskiego z Dworcem Wileńskim, eksploatowane zostaną elementy nawierzchni TINES SA. W realizacji II linii Metra Warszawskiego ponownie podjęto decyzję o zastosowaniu mat wibroizolacyjnych oraz systemu blokowych podpór szynowych w otulinie Edilon Corkelast EBS.

N

a początku bieżącego roku Prezes Zarządu TINES S.A. Tomasz Szuba, po kilkumiesięcznych negocjacjach z konsorcjum AGP METRO POLSKA S.C., podpisał jeden z najważniejszych w historii spółki kontrakt na dostawę elementów nawierzchni szynowej dla II linii Metra Warszawskiego.

Edilon Corkelast EBS i TRAKELAST

Rozwiązania TINES z powodzeniem eksploatowane zostały na bielańskim odcinku stołecznej kolei podziemnej, w nawierzchni której zastosowano blokowe podpory szynowe w otulinie Edilon Corkelast EBS oraz w miejscach wymagających szczególnej wibroizolacji dodatkowo maty TRAKELAST. Skuteczność wibroizolacyjna wcześniej stosowanej konstrukcji nawierzchni

torowej w bielańskim odcinku metra, o specyficznej, starej zabudowie mieszkalnej, była niewystarczająca, co potwierdziły przeprowadzone badania oraz analizy prognostyczne. Decyzją Inwestora na odcinku tym zadecydowano o wdrożeniu rozwiązań TINES, których zadaniem jest niwelowanie niekorzystnych oddziaływań na środowisko w postaci drgań i hałasu.

Skuteczność poparta badaniami

Przeprowadzone przez Instytut Mechaniki Budowli Politechniki Krakowskiej badania potwierdziły zasadność przyjętej konstrukcji nawierzchni szynowej wraz z matami wibroizolacyjnymi oraz wykazały, że we wszystkich budynkach, które były objęte badaniami, poziom drgań był poniżej granicznych wartości dopuszczalnych. Tym samym skutecz-

Metro w Kijowie Metro w Ałmacie

Tunel na Okęcie

ność tłumienia drgań elementów nawierzchni szynowej TINES zadecydowała o zastosowaniu bezpodsypkowych rozwiązań w zabudowie II linii metra. Ponad 40 tysięcy sztuk blokowych podpór szynowych w otulinie do torów szlakowych, rozjazdów i skrzyżowań oraz urządzeń specjalnych, a także przeszło 55 tysięcy m2 mat wibroizolacyjnych TRACKELAST, to elementy nawierzchni, które TINES będzie dostarczać na budowę II linii metra.

Wyróżniki bezpodsypkowych elementów nawierzchni szynowej

Pełna prefabrykacja szynowych podpór blokowych, odporność na niskie temperatury i korozję, prosty montaż toru, skuteczna izolacja elektryczna szyn, swobodny dostęp

70 Builder dodatek promocyjny BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE

do szyn i przytwierdzeń, a także mała wysokość konstrukcyjna wraz z podbudową to cechy wyróżniające bezpodsypkowe elementy nawierzchni szynowej.

Mocne referencje

Zastosowanie rozwiązań TINES sprawdzone zostało w wielu kluczowych realizacjach, m.in.: w tunelu średnicowym w Warszawie, w nawierzchni dworca Wrocław Główny, w Metrze Kijowskim, a także w nowo budowanym tunelu na lotnisko Okęcie oraz w nawierzchni Metra w Ałmacie. System pozwoli na skuteczną wibroizolację otoczenia trasy, wieloletnią, bezutrzymaniową eksploatację nawierzchni, co zapewni komfort i bezpieczeństwo podróżującym, jak i sąsiadującym z metrem mieszkańcom.

Tines S.A.

maj 2012

DESKOWANIA

budownictwo

BASF dla budownictwa Nowości z zakładu produkcyjnego w Śremie, innowacyjne produkty w zakresie systemów glazurniczych, promocja systemów ociepleń MultiTherm®Neo oraz rozwój oferty w zakresie systemów napraw betonów – to cztery najważniejsze filary produktowe działu Chemii Budowlanej BASF Polska na 2012 rok. Przyjrzyjmy się dokładniej co zaprezentuje BASF w tym roku, w niedawno rozpoczętym sezonie budowlanym.

Zdjęcia archiwum BASF Polska

- co nowego w 2012 roku?

Korzyści z zastosowania MultiTherm® Neo to co najmniej 16% dodatkowej oszczędności energii, zmniejszenie kosztów ogrzewania, ułatwienia w uzyskaniu wyższej klasy energetycznej budynku, wyższa wartość rynkowa ocieplonego budynku oraz kolorowa, trwała i odporna elewacja.

Jarosław Muczek

O

chrona klimatu oraz efektywne wykorzystanie zasobów energetycznych to kluczowe tematy w dzisiejszej gospodarce. W branży budowlanej trendem, który jest obecnie najbardziej widoczny, są efektywne energetycznie technologie budowania i modernizacji budynków oraz rozwiązania nanotechnologiczne w systemach glazurniczych i naprawach betonów. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań pozwala zredukować koszty ogrzewania budynków nawet o 60%, a dzięki innowacyjnym zaprawom nanotechnologicznym czy geopolimerowym – prace budowlane stają się nie tylko łatwiejsze, ale przede wszystkim trwalsze. Szereg takich nowoczesnych rozwiązań oferuje firma BASF, największy koncern chemiczny na świecie, którego Dział Chemii Budowlanej ma swój zakład w Śremie k/Poznania.

4 filary innowacji

1

System MultiTherm® Neo – Neopor® w ocieplaniu budynków Remont budynków i mieszkań związany jest zazwyczaj z wysokimi kosztami. Dobra termomodernizacja oznacza jednak spore oszczędności uzyskiwane w kolejnych latach eksploatacji. Aby je uzyskać i mieć gwarancję doskonałej izolacji termicznej, warto postawić na sprawdzone i nowoczesne rozwiązania. W optymalnym systemie ociepleniowym kluczowe są kwestie ekonomii, funkcjonalności, ale także jakości i trwałości systemu. Te wszystkie cechy posiada system MultiTherm® Neo. Zawdzięcza swoją nazwę, jakość i doskonałe właściwości termoizolacyjne płytom wykonanym z Neoporu®.

W skład systemu MultiTherm® Neo wchodzą: • Zaprawy klejące do styropianu i warstwy zbrojącej (Prince Color® KAM i Prince Color® PHS), • Płyty izolacyjne z Neoporu®, • Siatka zbrojąca MultiTherm®, • Preparaty gruntujące podtynkowe (np. Prince Color® Multigrund PGU),

maj 2012

W Polsce Neopor® jest najczęściej stosowany w bezspoinowych systemach ociepleń ścian zewnętrznych (ETICS). Jest to niezwykle wygodna i ekonomiczna metoda izolacji cieplnej zarówno nowych, jak i starych budynków. Chroni warstwę wewnętrzną ścian zewnętrznych przed naprężeniami cieplnymi i starzeniem.

• Nowoczesny tynk elewacyjny (mineralny, akrylowy, silikonowy lub silikatowy).

Builder 73

budownictwo

2

PCI Geofug – fuga, która czyści się sama Unikalność i niespotykane wcześniej właściwości PCI Geofug to zasługa nowatorskiej technologii geopolimerowej. PCI Geofug nie jest tradycyjną fugą cementową, ale jej głównymi składnikami są geopolimery.

Ceramiczna fuga PCI Geofug łączy się z płytkami ceramicznymi, tworząc homogeniczną, wyjątkowo odporną powierzchnię. Jest ona szczególnie odporna na kwaśne środki czystości stosowane w gospodarstwie domowym, podczas gdy tradycyjne fugi cementowe ulegają uszkodzeniom wskutek długotrwałego działania takich środków. Stają się one bardziej kruche i coraz szybciej ulegają zabrudzeniu. Tymczasem PCI Geofug, dzięki wyjątkowym właściwościom hydrofilowym i efektowi peciclean®, minimalizuje nakład pracy związany z czyszczeniem i sprawia, że fuga jest szczególnie odporna na oleje, tłuszcze i zabrudzenia. W przeciwieństwie do powierzchni hydrofobowych woda nie jest odpierana, lecz tworzy cienką warstwę na fudze. Brud nie może się osadzić, ponieważ zostaje podmyty i łatwo go usunąć. Woda rozcieńcza rozpuszczalne związki zanieczyszczeń i ułatwia spłukanie z powierzchni fugi uniemożliwiając zanieczyszcze-

PCI® Geofug przeznaczona jest do zastosowań wewnątrz budynków na ścianach oraz podłogach i nadaje się do fug o szerokości do 6 mm, do wszystkich okładzin ceramicznych – również w wilgotnych pomieszczeniach. Można ją stosować zarówno w obszarach prywatnych, jak i przemysłowych narażonych na temperaturę nawet 500 stopni Celsjusza. Utwardza się bez wykwitów oraz plam, tworzy jednolitą kolorystycznie powierzchnię. Jest polecana do stosowania w mieszkaniach oraz obiektach o dużym znaczeniu i natężeniu ruchu, jak np.: hotele i centra handlowe, budynki biurowe, lokale sprzedażowe oraz wystawiennicze.

74 Builder

niom wniknięcie w głąb spoiny. Dzięki efektowi peciclean powierzchnia fug pozostaje długotrwale higieniczna i czysta.

PCI Geofug przeznaczona jest do zastosowań wewnątrz budynków na ścianach oraz podłogach i nadaje się do fug o szerokości do 6 mm, do wszystkich okładzin ceramicznych – również w wilgotnych pomieszczeniach. Przy tym PCI Geofug jest odporna nawet na działanie detergentów zawierających kwasy. Można ją stosować zarówno w obszarach prywatnych, jak i przemysłowych narażonych na temperaturę nawet 500 stopni Celsjusza. PCI Geofug utwardza się bez wykwitów oraz plam, tworzy doskonałą, zamkniętą oraz jednolitą kolorystycznie powierzchnię. Jest polecana do stosowania w mieszkaniach oraz obiektach o dużym znaczeniu i natężeniu ruchu, jak np.: hotele i centra handlowe, budynki biurowe, lokale sprzedażowe oraz wystawiennicze. Zaawansowana technologia pozwala przy użyciu PCI Geofug wypełniać spoiny na takich powierzchniach jak: płytki fajansowe, kamionka, gres, klinkierowe płytki podłogowe.

3

PCI PERI – Nowy wizerunek produktów BASF Chemia Budowlana – od bieżącego roku!

PCI® to znana i ceniona marka produktowa na niemieckim rynku chemii budowlanej, która jest coraz popularniejsza także w Polsce. Marka PCI® to synonim najwyższej jakości, profesjonalizmu i nowoczesności w branży budowlanej. Na BUDMIE 2012 pod marką PCI zadebiutowały produkty z zakresu systemu glazurniczego BASF z fabryki w Śremie, która już po 2 latach od uruchomienia spełniła wszelkie wymogi do wytwarzania produktów z tym prestiżowym logo PCI®.

Dotychczasowy system glazurniczy BASF produkowany w Śremie, dołącza od 2012 roku do wielkiej rodziny produktów PCI. Jedno logo, jedna marka, jedna jakość – wszystko dla jak najwyższej satysfakcji wymagających klientów!

Zdaniem specjalistów z BASF Polska, produkty ze Śremu z nową marką jeszcze bardziej wzmocnią rozpoznawalność i zaufanie do firmy BASF i do marki PCI. A co najważniejsze, wszystkie produkty z fabryki w Śremie są niezwykle dokładnie badane i stale unowocześniane, dzięki czemu właśnie, ich parametry jakościowe już teraz spełniły najwyższe standardy marki PCI!

maj 2012

EMACO® Nanocrete to linia produktów opartych na nanotechnologii, służących do profesjonalnych i skutecznych napraw betonów.

Zastosowano je już na najważniejszych inwestycjach w całej Polsce.

ne włóknami dla zmniejszenia podatności na zarysowania.

Nowy system wyrobów Emaco® NanoCrete stanowi najnowszą generację zapraw do naprawy konstrukcji betonowych o wyjątkowych właściwościach, takich jak: • lepsza przyczepność, gęstość i nieprzepuszczalność, • niższy skurcz, lepsza wytrzymałość na rozciąganie i niższa podatność na zarysowanie, • lepsza porównywalność właściwości z betonem, • mniejszy spływ, • prostsze i szybsze wykonawstwo – nanoszenie i wygładzanie, • mniejsze problemy związane z nanoszeniem, • niższe koszty.

Warto wspomnieć, że BASF Polska Dział Chemii Budowlanej posiada na wszystkie rozwiązania EMACO Nanocrete stosowną aprobatę IBDiM, która pozwala zaistnieć na najważniejszych inwestycjach w całej Polsce.

BASF Polska Dział Chemii Budowlanej ul. Wiosenna 12, 63-100 Śrem tel.: (61) 636 63 00, fax: (61) 636 63 21 chemiabudowlana@basf.com www.basf-cc.pl maj 2012

Laureat Złotego Herkulesa 2011

Builder 75

PROMOCJA

4

EMACO NanoCrete – nanotechnologia w naprawach betonów EMACO Nanocrete to linia produktów koncernu BASF służących do profesjonalnych i skutecznych napraw betonów. Sukces rozwiązań EMACO Nanocrete leży w zastosowaniu nanotechnologii do produktów z serii EMACO, a co za tym idzie w najwyższej jakości i długotrwałości efektów wszelkich prac na nawierzchniach betonowych.

Co stanowi największą zaletę nanotechnologii? Dzięki jej zastosowaniu tworzą się szczególnie zwarte i szczelne struktury połączeń między kryształami cementu, w wyniku czego zaprawy charakteryzują się wyższą odpornością i najlepszymi właściwościami mechanicznymi. Zaprawy cementowe podczas utwardzania ulegają skurczowi. Jeśli naprężenia skurczowe stają się większe niż wytrzymałość zaprawy na rozciąganie, to zaczyna ona pękać. Nanotechnologia stosowana zapewnia utrzymanie równowagi pomiędzy tymi współzawodniczącymi ze sobą siłami w celu zapobiegania pękaniu. Dodatkowo zaprawy naprawcze Emaco NanoCrete są wzmacnia-

budownictwo

Spawanie, nawet pod wodą Poza przypomnieniem modyfikacji klasycznych metod spawania, warto poświęcić nieco uwagi mało znanemu, a intensywnie rozwijanemu spawaniu pod wodą, tym bardziej, że konstrukcje stalowe do wydobywania gazu łupkowego prawdopodobnie będą budowane w wodach Bałtyku. dr inż. Kazimierz Ferenc

Z

wrócenie należytej uwagi na spawalnictwo przez projektantów, wykonawców i inspektorów nadzoru konstrukcji budowlanych jest konieczne zarówno ze względów technicznych, jak i bezpieczeństwa oraz ekonomiki.

Spawanie a jakość wyrobu

Spawanie należy do technologicznych procesów specjalnych, znacząco wpływających na jakość wyrobu. Są to takie procesy, w których kontrola parametrów (w spawaniu tzw. zmiennych zasadniczych) wytwarzania jest kosztowna lub trudna do wykonania, a sprawdzenie oddziaływań tych parametrów i poprawienie jakości wyrobu nie mogą być w pełni dokonane przez późniejsze działania. Spawanie, będące złożonym procesem cieplno – mechanicznym, wywiera istotny wpływ na bezpieczeństwo użytkowania wyrobu oraz na koszty jego wykonania. Niewłaściwe zaplanowany, realizowany, nadzorowany proces może być przyczyną katastrofy,

Przemysł ciężki

15,97%

Budownictwo

13,00%

Produkcja dla przemysłu

6,26%

Średnia dla wszystkich Motoryzacja

4,28% 2,63%

Remonty i utrzymanie

1,29%

Elektronika i medycyna

1,09%

Lotnictwo i kosmonautyka

0,62%

Rys. 1. Udział spawania w całkowitych kosztach robocizny w różnych sektorach przemysłu USA wg W. Zeman: „Rynek spawalniczy na początku lat 2000”. wyd. 2005

76 Builder

np. wskutek pęknięcia kruchego, wywołanego często zwykle wadą geometryczną złącza (koncentracją w nim naprężeń) i/lub niewykrywalnymi zmianami struktury stali. Na szczęście ciągły postęp w spawalnictwie, w tym wdrażanie w praktyce procedur dotyczących zapewnienia jakości, przyczynia się do minimalizowania przykrych zdarzeń.

Procesy spajania (spawania, zgrzewania) i cięcia termicznego są powszechnie stosowane do wytwarzania metalowych konstrukcji budowlanych, głównie stalowych i aluminiowych.

Według danych amerykańskich udział spawania w całkowitych kosztach robocizny przy wytwarzaniu konstrukcji budowlanych w USA wynosi 13 % (rys. 1), co plasuje je na drugim miejscu, tuż za przemysłem ciężkim.

Można przypuszczać, że podobny rozkład udziałów spawania cechuje przemysł Polski.

Zagadnienia spawalnicze w PN-EN 1090 Z perspektywy kilkunastu lat, jakie upłynęły od zapoczątkowania wprowadzania w Polsce norm europejskich, specjalista budownictwa i spawalnictwa zauważa, że wdrożenie norm PN-EN 1090 daje dużą szansę na poprawną realizację projektów budowlanych, opracowywanych zwłaszcza nie tylko na podstawie Eurokodów, ale także według innych norm.

Zagadnienia spawalnicze znalazły w PN-EN 1090 należytą rangę, czego dowodem są częste odniesienia do wymagań jakościowych zawartych w serii norm PN-EN ISO 3834.

Normy te stanowią podstawę do organizacji produkcji spawalniczej w różnych dziedzinach przemysłu, gdyż są niejako szczególną aplikacją wymagań systemu jakości według PN-EN ISO 9001. Trudno sobie wyobrazić, aby wytwórca spawanych konstrukcji budowlanych mógł uzyskać akredytację na stosowanie Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) niezbędną wg wymagań normy PN-EN 1090-1 nie mając wdrożonego systemu jakości wg odpowiedniej części PN-EN ISO 3834.

Wymagania wg PN-EN 1090

W celu zapewnienia należytej jakości wykonania i zagwarantowania bezpiecznej eksploatacji konstrukcji budowlanych stalowych i aluminiowych zostały opracowane, mające status norm krajowych PN-EN, wszystkie trzy normy serii EN 1090, a mianowicie: • PN-EN 1090-1: Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 1: Zasady oceny zgodności elementów konstrukcyjnych (norma zharmonizowana z dyrektywą 89/106/EWG).

• PN-EN 1090-2: Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 2: Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji stalowych.

• PN-EN 1090-3: Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 3: Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji aluminiowych (norma aktualnie nie przetłumaczona na język polski).

W normie PN-EN 1090-1 podano – w kontekście właściwości użytkowych – ogólne warunki dostawy dla stalowych i aluminiowych komponentów konstrukcyjnych występujących na rynku wyrobów budowlanych. Kompo-

maj 2012

nenty stosuje się samodzielnie, do wbudowania w obiekty budowlane, lub w formie zestawów konstrukcyjnych. Określono przepisy i wymagania dotyczące oceny zgodności (jakości) właściwości deklarowanych przez producenta elementów i zestawów elementów konstrukcyjnych ze stali lub aluminium, wprowadzanych na rynek wyrobów budowlanych. Ocena ta obejmuje wytwarzanie, a tam gdzie jest to stosowane, również projektowanie konstrukcji. W PN-EN 1090-1 określono także, jakie wymagania musi spełniać zakład w zakresie organizacyjnym i prawnym.

Tablica 1. Podział zadań przy ocenie zgodności

Zadania producenta

Wstępne badanie typu Zakładowa kontrola produkcji (ZKP) Próby, badania i kontrola w wytwórni

Zadania jednostki Certyfikacja ZKP notyfikowanej na podstawie:

wstępnej inspekcji zakładu i ZKP ciągłego nadzoru, oceny i aprobaty ZKP

Zakład ubiegający się o uprawnienia na produkcję stalowych lub aluminiowych elementów /konstrukcji budowlanych może uzyskać certyfikat na taką działalność nadany przez jednostkę akredytowaną po pozytywnym zakończeniu procesu certyfikacji systemu Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP).

Stosowanie zharmonizowanej normy PN-EN 1090-1 do oceny i deklarowania zgodności stalowych lub aluminiowych elementów konstrukcyjnych wymaga dostępności odpowiednich norm do projektowania (Eurokodów) i do wykonania, w tym PN-EN 1090-2 i PN-EN1090-3.

Kierunki rozwoju metod spawania

Od czasu opatentowania w latach 1885–88 spawania łukowego przez Polaka, inż. S. Olszewskiego i Rosjanina N. Benardosa opracowano kilkadziesiąt różnych metod spawania. W większości były one ewolucyjnie udoskonalane, ewentualnie pojawiały się nowe odmiany znanych już metod czy technologii. Zmieniają się również proporcje pomiędzy stosowaniem poszczególnych metod. Podstawowymi i najszerzej stosowanymi metodami spawania są, i w przewidywalnej przyszłości pozostaną, metody łukowe. Od ponad ćwierćwiecza spada udział spawania elektrodami otulonymi (obecnie użycie stopiwa z elektrod otulonych wynosi ok. 15-20 %) na rzecz spawania półautomatycznego w osłonie gazów (MAG/MIG), które obejmuje 60–70%. Udział stopiwa pochodzącego z drutów proszkowych wynosi ok. 15%, a ze spawania łukiem krytym ok. 5–8 %.

Udział spawania w przemyśle ciężkim i budowlanym innymi źródłami ciepła niż łuk elektryczny jest zdecydowanie mniejszy.

Bezpośredni i zasadniczy wpływ na skalę i rodzaje stosowanych technologii spawania mają wielkość i struktura produkowanych materiałów konstrukcyjnych. Materiały konstrukcyjne przetwarzane za pomocą technik spawalniczych to w kolejności: stal, aluminium, miedź, cynk, nikiel, magnez, tytan, tworzywa sztuczne. stal, aluminium i tworzywa sztuczne, które zajmują czołowe miejsca w podanej kolejności, wyprzedzając zdecydowanie pozostałe materiały, lecz ich udział ulega dość istotnym zmianom.

W 1970 roku pod względem masy stal stanowiła niemal 94% produkowanych materiałów konstrukcyjnych, a w roku 2006 udział ten wyniósł tylko 82%. Głównym powodem tych zmian jest wzrastająca rola tworzyw sztucznych, których udział w tym czasie wzrósł z 4,3% do 15,3%, natomiast aluminium z 2% do 2,7%.

Pomimo rozwoju konkurencyjnych materiałów rola stali w najbliższym okresie wydaje się być niezagrożona. Oprócz oczywistych już jej zalet dalej prowadzi się prace w celu wytwarzanie stali o korzystniejszych właściwościach technicznych i użytkowych. Główne kierunki badań i zastosowań stali, to stale (spawalne) o bardzo wysokiej wytrzymałości oraz odporne na wysoką temperaturę. Z porównania bezwzględnych wartości produkcji materiałów konstrukcyjnych wynika, że na przestrzeni ostatnich 40 lat produkcja stali jednak wzrosła ponad 2 – krotnie (z 595 do 1227 mln ton), aluminium około 3,7 – krotnie (z 13 do 48 mln ton), a tworzyw sztucznych 8,5 – krotnie (z 27 do 230 mln ton).

maj 2012

W latach 2000-2009 produkcja sprzedana w branżach wykorzystujących procesy spawalnicze wzrastała do roku 2007, po czym nastąpił regres na świecie, również w Polsce.

Natomiast W latach 2007-2009 produkcja konstrukcji stalowych w Polsce wzrosła (rys. 2) o ok. 15%, co spowodowało przesunięcie się Polski z trzeciego na drugie miejsce w UE, za Niemcami. W 2009 r. eksport konstrukcji stalowych spadł o ok. 15%. Zmniejszył się także import o 25%.

2500

n 2007

n 2008

n 2009

2000 1500 1000 500 0

Niemcy

W. Brytania

Polska

Włochy

Francja

Rys. 2. Produkcja konstrukcji stalowych w UE w latach 2007 – 2009 w tys. ton [6]

Inne 4%

Stal 21%

Multimateriały 17%

Ceramika 5% Tworzywa sztuczne 6% Magnez 8%

Aluminium 39%

Rys. 3. Udział materiałów konstrukcyjnych w badaniach nad ich spawaniem [9]

Pomimo dominacji stali nad innymi materiałami konstrukcyjnymi pod względem jej stosowania, obecnie najwięcej prac badawczych poświęcanych spajaniu przypada nie na stal, lecz na aluminium (rys. 3). Wzrasta zainteresowanie stopami specjalnymi i tworzywami sztucznymi.

Za podwyższaniem jakości materiałów konstrukcyjnych powinny nadążać technologie ich przetwarzania.

Amerykańskie Towarzystwo Spawalnicze (AWS) wyznaczyło dla spawania następujące cele, które powinny być zrealizowane do roku 2020, a mianowicie: • obniżenie kosztów spawania o 30%, • wzrost zastosowania technologii spawania o 25%, • rozwój technologii spawania adekwatny do rozwoju materiałów, • wzrost wiedzy i kwalifikacji osób zatrudnionych w spawalnictwie na każdym poziomie • procesu wytwarzania, • obniżkę zużycia energii do spawania o ok. 50%.

Spawanie łukowe

W rozwoju technologii spawania zdecydowanie najwięcej uwagi i nakładów na badania przypada na spawanie łukowe (38%), następnie laserowe (20%) i związane z nim spawanie hybrydowe (11%). W najbliższych latach najwięcej nadziei wiąże się właśnie ze spawaniem hybrydowym laserowołukowym, które może być stosowane do różnych rodzajów konstrukcji, w tym spawania konstrukcji budowlanych. Spawanie hybrydowe jest kombinacją procesu spawania wiązką laserową i spawania łukowego, głównie MIG/MAG (rys. 4), rzadziej TIG lub plazmowego. Połączenie tych metod

Builder 77

budownictwo

Rys. 4. Schemat spawania hybrydowego: wiązka laserowa + MAG

Rys. 5. Typowe profile spoin wykonanych: a) metodą MAG, b) wiązką laserową, c) metodą hybrydową: laser + MAG

Rys 6. Porównanie przekrojów poprzecznych złączy spawanych łukiem krytym oraz spawanych hybrydowo (laser + MAG) jednostronnie i dwustronnie

Rysunki archiwum autora

Rys. 7. Spawanie wąskoszczelinowe metodą MAG: a) sposoby podawania spoiwa [3], b) przekrój poprzeczny złącza wąskoszczelinowego płyty o grubości 170 mm [1]

Rys. 8. Zgrzewanie tarciowe z przemieszczaniem materiału zgrzeiny (FSW): a) zasada procesu [5], b) rodzaje wykonywanych złączy

78 Builder

w jeden proces pozwala na wykorzystanie specyficznych zalet każdej z nich. Spawanie laserowe jest procesem bardzo szybkim (prędkość spawania dochodzi do kilku m/min), niskoenergetycznym, lecz charakteryzującym się uzyskaniem spoiny bardzo wąskiej i o głębokim wtopieniu.

Uzyskuje się głębokie wtopienie bez ukosowania stosunkowo grubych blach, a więc zmniejsza się dzięki temu zużycie spoiwa.

Pewnym mankamentem jest konieczność dokładnego zestawienia łączonych części, gdyż odstęp między nimi powoduje wklęśnięcie lica, czyli niepełny przekrój spoiny. Skojarzenie spawania laserowego, np. z metodą MAG, umożliwia uniknięcie niedoskonałości jakie niesie ze sobą tylko spawanie laserowe (rys. 5). Korzyści wynikają jednak ze zwiększenia prędkości spawania, zmniejszenia odkształceń spawalniczych konstrukcji z powodu wprowadzenia mniejszej ilości ciepła do złącza, a w efekcie wyeliminowaniu prostowania konstrukcji, oraz mniejszego zużycia materiałów dodatkowych do spawania.

Zastąpienie tradycyjnego spawania łukiem krytym (zaliczanego do wysokowydajnego) paneli ścian szczelnych (rys. 6) spawaniem hybrydowym (laser + MAG) umożliwiło zwiększenie prędkości spawania do 400% (od 1 m/min do 4 m/min), 8-krotne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, 5-krotne zmniejszenie zużycia drutu spawalniczego, zmniejszenie wprowadzonego ciepła, w efekcie zmniejszenie zniekształceń i naprężeń spawalniczych.

W metodach łukowych następują ciągłe ich udoskonalenia związane z potrzebą osiągania przede wszystkim wysokiej jakości połączeń i zwiększenia wydajności procesów, wprowadzaniem w produkcji automatyzacji i komputeryzacji. Postęp jakościowy dokonuje się m.in. przez kontrolowanie ilości energii wprowadzonej do złącza, co jest istotne z uwagi na potrzebę sprostania wymaganiom wytrzymałościowym i zapewnienia niezawodnej eksploatacji w miarę wprowadzania materiałów konstrukcyjnych o coraz wyższej wytrzymałości, a więc na ogół trudniej spawalnych.

Wśród metod wysokowydajnych rozwija się spawanie wielołukowe pod topnikiem i w osłonie gazów wieloma drutami, w tym drutami cienkimi.

Zwiększenie wydajności spawania elementów grubych (nawet do 300 mm) przynosi również tzw. spawanie wąskoszczelinowe łukiem krytym i MAG, którego zasadą przedstawiono na rys. 7.

W podnoszeniu jakości złączy spawanych i zapewnieniu jej powtarzalności pomaga niezwykle rozwój skomputeryzowanych metod sterowania łukiem, monitorowania i optymalizacji parametrów spawania w systemie on-line. Stosuje się zmiany parametrów spawania w czasie, poczynając od milisekund do całych cyklów przechodzenia metalu w łuku i zmian charakteru tego łuku. Efekty poprawy jakości urządzeń spawalniczych i ich sterowania są widoczne wyraźnie przy spawaniu elementów cienkościennych (już od 0,3 mm) i powtarzalnym wykonywaniu ściegu przetopowego rur o różnych średnicach. Przykładami zastosowań tych działań są m.in. takie niskoenergetyczne procesy, jak CMT (Cold Metal Transfer), STT (Surface Tension Transfer), Cold Arc, SCW (Synergic Cold Wire), SpeedRoot, SpeedUP, które mogą być z powodzeniem stosowane w wytwarzaniu niektórych konstrukcji budowlanych cienkościennych i rurowych, ze stali konstrukcyjnych, nierdzewnych i aluminium.

Zgrzewanie z mieszaniem metalu (FSW)

W zakresie zgrzewania bardzo szybko rozwija się zgrzewanie z mieszaniem metalu w stanie półpłynnym (FSW – friction stir welding) oraz zgrzewanie tarciowe.

Połączenie elementów w metodzie FSW zachodzi w wyniku nagrzania, uplastycznienia i odkształcenia materiału zgrzeiny w obszarze narzędzia mieszającego, zagłębiającego się w materiały zgrzewane. Narzędzie jest wprawiane w ruch obrotowy i przemieszczane wzdłuż linii łączenia (rys. 8a). Po zgrzewaniu złącze jest właściwie pozbawione naprężeń, ma wysoką wytrzymałość i dużą sztywność uzyskanych połączeń. Stosowanie tej metody oznacza uzyskanie złącza złożonego jedynie z materiału rodzimego bez żadnych wtrąceń i zanieczyszczeń. Materiały zgrzewane powinny charakteryzować się wysoką plastycznością, i warunek ten spełniają m.in. aluminium, miedź, magnez i ich stopy. Metoda ta

maj 2012

umożliwia wykonywanie wzdłużnych zgrzein tarciowych, w złączach doczołowych (o grubości blach od ok. 2,0 do 10,0 mm), zakładkowych i teowych (rys. 8b).

Spawanie pod wodą

Obszar zastosowania spawania pod wodą (rys. 9) obejmuje konstrukcje hydrotechniczne takie jak: rurociągi podwodne, platformy wydobywcze, elementy nabrzeży, falochronów, statków. Spawanie w środowisku wodnym jest efektywną metodą naprawy i remontów elementów konstrukcji.

W takich przypadkach uważa się je powszechnie za technologię wymuszoną przyczynami obiektywnymi, której należy unikać. Ta zła opinia powstała przed laty i utrzymuje się nadal, z powodu częstokroć złej jakości złączy spawanych, cechujących się pęknięciami, znaczną porowatością lub niską plastycznością. Ciągły postęp w technikach spawania podwodnego w pewnym stopniu weryfikuje takie poglądy.

W konstrukcjach podwodnych, również w rurociągach przesyłowych ropy i gazu, naprawcze spawanie jest już działaniem rutynowym. Odbiór jakościowy prac spawalniczych podwodnych podlega takim samym wymogom jak po spawaniu na powierzchni. Dotychczas uznanie technologii spawania jest oparte o specyfikację AWS D3.6M, w której ustalono 3 klasy dla złączy wykonanych pod wodą.

Klasa A obejmuje złącza o właściwościach zbliżonych do tych wykonanych na powierzchni i zazwyczaj jest stosowane spawanie podwodne w warunkach hiperbarycznych na sucho. Klasę B wprowadzono dla złączy mniej odpowiedzialnych, o niższych wymaganiach udarnościowych i większej porowatości z możliwością obecności wtrąceń w spoinie – stosowana jest dla złączy wykonanych techniką mokrą.

Klasa C – dla złączy mało obciążonych mechanicznie, o niższych wymaganiach niż przewidzianych dla klasy B. Techniki spawania pod wodą najczęściej dzieli się na spawanie mokre i spawanie suche, nazywane również hiperbarycznym (rys. 10). Dodatkowo można wyodrębnić spawanie techniką tzw. lokalnej komory suchej.

Spawanie mokre przebiega bezpośrednio w środowisku wodnym w ten sposób, że spawacz, materiał spawany oraz elektroda mają kontakt z wodą. Spawanie suche wymaga odizolowania miejsca spawania od wody za pomocą specjalnej komory. Natomiast spawanie w lokalnej komorze suchej odbywa się dzięki zastosowaniu komory o małej objętości, której zadaniem jest tymczasowe oddzielenie łuku elektrycznego i spawanych elementów od środowiska wodnego.

Każda z wymienionych metod w różnym stopniu pozwala na zastosowanie określonych procesów spawania. Spawanie mokre najczęściej przeprowadza się elektrodami otulonymi (111) oraz drutami litymi(135), proszkowymi (136), w tym także samoosłonowymi (114).

Spawanie suche można realizować przy wykorzystaniu elektrod otulonych (111) oraz metod: TIG (141), MIG (131), MAG (135), jak też spawania drutami proszkowymi (136/137).

Zastosowanie metody lokalnej komory suchej najczęściej wiąże się ze spawaniem MIG/MAG. Spawanie w środowisku wodnym powoduje pogorszenie jakości złącza ze względu na występowanie następujących niekorzystnych zjawisk: • zwiększenie skłonności do pęknięć, zwykle zimnych, • porowatość spoin, • uwięzienie żużla w spoinach, • utrata pierwiastków stopowych w stopiwie, Niekorzystny wpływ spawania podwodnego najsilniej uwidacznia się podczas spawania mokrego, zwykle elektrodami otulonymi. Bezpośrednimi przyczynami pękania zimnego (wodorowego) przy spawaniu mokrym jest chłodzące działanie wody – powodujące znaczne utwardzenie w SWC, generowanie znacznej ilości wodoru sprzyjającego pękaniu. Pęknięcia powstają nawet w złączach ze stali konstrukcyjnej o równoważniku węgla CE < 0,3%. Twardość złączy z takiej stali osiąga 350-400 HV [2]. Podwyższone ciśnienie wokół łuku, powoduje zmniejszenie jego stabilności.

W Przepisach Polskiego Rejestru Statków dotyczących kontroli połączeń spawanych pod wodą [7] konstrukcje inne niż okrętowe podzielono na trzy

maj 2012

Rys. 9. Przykład spawania podwodnego techniką mokrą [8] spawanie spawanie lokalną komorą mokre suchą

spawanie suche

Rys. 10. Klasyfikacja metod spawania pod wodą [4]

klasy i w zależności od klasy konstrukcji zróżnicowano zakres kontroli połączeń spawanych, jak poniżej: I. złącza spawane w konstrukcjach ważnych, podlegających dużym obciążeniom wywołujących naprężenia do 0,8 Re. Dla wykonach złączy wymaga się pełnej dokumentacji technologicznej; II. złącza spawane w konstrukcjach średnio obciążonych, wywołujących naprężenia do 0,6 Re. Dla wykonach złączy wymaga się pełnej dokumentacji technologicznej; III. złącza spawane nisko obciążone. Ich jakość musi być taka, aby połączenia te nie stanowiły miejsca inicjacji pęknięć i przez to nie zagrażały całości konstrukcji.

Kontrolę połączeń spawanych pod wodą winny przeprowadzać uznane przez PRS organa kontrolne zakładu wykonującego spawanie, względnie uznana przez PRS niezależna instytucja. Kontrola nieniszcząca połączeń spawanych pod wodą w przypadku konstrukcji klasy I i II musi być poszerzona o kontrolę niszczącą.

Po zakończeniu prac spawalniczych na danej konstrukcji organa kontrolne zakładu zaznaczają miejsca kontroli nieniszczącej zgodnie z zatwierdzonym planem kontroli.

Zakres kontroli połączeń spawanych pod wodą zależy od rodzaju konstrukcji, jej klasy i należy go każdorazowo podać w planie kontroli, który powinien być opracowany w oparciu o wytyczne podane w tablicy 1 i należy go zatwierdzić w PRS. W przypadku wykrycia wad kontrolę należy w niezbędnym zakresie poszerzyć.

Metody spawania stali w warsztacie i na montażu

Stalowe konstrukcje budowlane, wytwarzane ze stali niestopowych i niskostopowych drobnoziarnistych, spawa się kilkoma metodami, które pod względem produkcyjnego zastosowania można uszeregować w następującej kolejności: • spawanie metodą MAG drutem litym ciągłym w osłonie gazu aktywnego (135), • spawanie elektrodami otulonymi (111),

Builder 79

budownictwo • spawanie drutem proszkowym (z rdzeniem topnikowym) w gazie aktywnym (136), • spawanie łukowe pod topnikiem (121), • spawanie drutem proszkowym samoosłonowym (114).

Inne metody spawania łukowego – dopełniające wykaz dopuszczonych do stosowania, podany w normach PN-B-06200: 2002 i PN-EN 1090-2:2009 – tj. TIG (141), MIG (131), plazmowe (15), drutem proszkowym w osłonie gazu obojętnego (137), mają ograniczone zastosowanie w budownictwie stalowym. Spawanie acetylenowo-tlenowe nie powinno być stosowane ze względu na bardzo niską jakość złączy.

Wszystkie wymienione metody można z powodzeniem wykorzystywać w produkcji warsztatowej. Nie wszystkie nadają się jednak do prac remontowych i montażowych wykonywanych w otwartym terenie i na wysokościach. W takich sytuacjach preferuje się bez ograniczeń tylko spawanie elektrodami otulonymi (111) lub spawanie drutem proszkowym samoosłonowym (114).

Użycie innych metod niż 111 i 114 wymagałoby stworzenia specjalnych działań pomocniczych, choćby ochrony w postaci namiotów przed wpływem wiatru na osłonę gazową łuku, przystosowania miejsca spawania do zainstalowania ciężkiego i rozbudowanego gabarytowo sprzętu, używania środków transportu itp.

Wybór metody spawania powinien być poparty znajomością cech technicznych i ekonomicznych procesów. Jeśli nie ma istotnych wymagań, wybór metody spawania (i materiałów dodatkowych do spawania) projektant powinien się pozostawić w gestii technologa spawalnika. Wskazanie w dokumentacji projektowej metody spawania i materiałów dodatkowych zaleca się skonsultować ze spawalnikiem.

Metody spawania wyszczególnione w normach PN-B-06200:2002 i PN-EN 1090-2:2009 oraz inne przewidziane w projekcie, podlegają pro-

cedurze kwalifikowania przed zastosowaniem w procesie wytwarzania konstrukcji. Dotyczy ona również kombinacji metod, jak np. spawania TIG + elektrody otulone, spawania hybrydowego, nawet gdyby każda z metod składowych była zakwalifikowana oddzielnie.

dr inż. Kazimierz Ferenc, Maroma Sp. z o.o. (fragmenty referatu przedstawionego na XXVII Ogólnopolskich Warsztatach Pracy Projektanta Konstrukcji) Bibliografia: [1] Ferenc K.: Spawalnictwo. WNT. Warszawa 2007.

[2] Fydrych D., Rogalski G., Łabanowski J., Spawalność stali o podwyższonej wytrzymałości w warunkach podwodnych. Przegląd spawalnictwa, Nr 11/2011.

[3] Klimpel A.: Spawanie, zgrzewanie i cięcie metali. WNT. Warszawa 2000.

[4] Łabanowski J.: Rozwój technik spawania pod wodą. Przegląd Spawalnictwa, Nr 10/2008.

[5] Pietras A., Zadroga L.: Rozwój metody zgrzewania tarciowego z mieszaniem materiału zgrzeiny i możliwości jej zastosowania. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, Nr 5/2003.

[6] Pilarczyk J., Zeman W.: Spawalnictwo na tle gospodarki krajowej pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Przegląd Spawalnictwa nr 11/2011.

[7] Kontrola połączeń spawanych pod wodą. Publikacja nr 34/P Polskiego Rejestru Statków.

[8] US Navy Underwater Cutting and Welding Manual. S0300-ABMAN-010.

[9] Zeman W.: Rynek spawalniczy na początku lat 2000. Przegląd Spawalnictwa, Nr 9-10/2005.

REKLAMA

80 Builder

maj 2012

budownictwo

CLIMASYSTEM ogrzewanie ścienne Zdjęcia arch. aquatherm-Polska

Ogrzewanie płaszczyznowe, oprócz ogrzania pomieszczenia, pozwala zapewnić warunki komfortu cieplnego wynikającego ze sposobu wymiany ciepła, którym w przeważającej części jest promieniowanie. Najpopularniejsze jest ogrzewanie podłogowe, ale to nie jedyna możliwość.

Tomasz Palimąka

M

ożliwość zastosowania ogrzewania ściennego nie jest ograniczona charakterem bądź funkcją pomieszczeń. Z powodzeniem może być ono stosowane w takich pomieszczeniach jak pokój dzienny, sypialnia, pokoje dziecięce, łazienki, pomieszczenia biurowe, gabinety lekarskie. Umiejscowienie ogrzewania na ścianach nie wiąże się z koniecznością wyboru określonych rodzajów wykończenia podłogi. Zależnie od bilansu ciepła dla pomieszczenia może ono stanowić jedyne źródło wymiany ciepła lub wspomagać ogrzewanie podłogowe czy grzejnikowe. Ogrzewanie ścienne łączy w sobie wszystkie pozytywne cechy ogrzewania podłogowego oraz niesie ze sobą dodatkowe, ciekawe rozwiązania.

Ściany

Powierzchnię, jaką mamy do dyspozycji w ogrzewaniu ściennym, stanowią ściany – zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Z uwagi na korzyści energetyczne warto jednak w pierwszej kolejności montować registry (panele) na ścianach zewnętrznych, gdyż to przez nie przede wszystkim następuje wymiana ciepła z otoczeniem – wypływ ciepła z pomieszczenia. Ściana zewnętrzna powinna charakteryzować się współczynnikiem przenikania ciepła U ≤ 0,3 W/(m2K). Wówczas registry można montować bezpośrednio na ścianie – w przeciwnym wypadku ściana wymaga ocieplenia.

Temperatura powierzchni ścian

Temperatura zasilania ogrzewania ściennego to 45°C. Temperatura powierzchni ścian jest zależna od strat ciepła w pomieszczeniu/budynku oraz od powierzchni, która jest dostępna dla instalacji ogrzewania ściennego. Temperatura powierzchni ścian powinna być regulowana z powodów fizjologicznych. W pomieszczeniach o stosunkowo krótkim czasie przebywania – np. łazienki temperatura powierzchni ściany może wynosić ok. 35°C, natomiast w pomieszczeniach przeznaczonych do długotrwałego użytkowania – np. pokoje, sypialnie, pomieszczenia biurowe – do 30°C. Zakres temperatury korzystnej z punktu widzenia klimatu w pomieszczeniu ilustruje wykres Königa.

82 Builder

Panele

Podstawowym elementem opisywanego systemu grzewczego są panele climasystem. Oferowane są one w wielkościach umożliwiających montaż na ścianach o wysokości do 5 metrów, przy dowolnej ich szerokości.

W przeciwieństwie do ogrzewania podłogowego, ogrzewanie ścienne zostawia całkowitą dowolność wyboru rodzaju wykończenia podłogi.

Panele wykonane są z prostokątnych profili polipropylenowych, co maksymalnie zwiększa ich sztywność montażową. Połączenia między panela-

maj 2012

mi wykonuje się w prosty sposób wykorzystując technikę zgrzewania polidyfuzyjnego. Konstrukcja paneli umożliwia łączenie ich w zestawy, co podnosi ich sumaryczną wydajność grzewczą.

Niewielki, bo wynoszący zaledwie 4 cm, rozstaw między rurami grzewczymi sprawia, że na 1 m2 powierzchni panela przypada w sumie 25 mb rur grzewczych, o łącznej powierzchni wymiany ciepła 1,2 m2. Decyduje to o wysokiej wydajności paneli w stosunku do „tradycyjnie” montowanych w meander, tworzywowych rur średnicy Ø16 mm. Dla nich bowiem minimalny rozstaw montażowy jest czterokrotnie większy. Biorąc pod uwagę naturalny promień gięcia równy 5d (gdzie d – średnica zewnętrzna rury), uzyskana powierzchnia wymiany ciepła to zaledwie 0,6 m2.

Grubość paneli jest niewielka i wynosi 14,5 mm, co sprawia że mogą być one montowane bezpośrednio pod tynkiem, tworząc układ grzewczy o niskiej bezwładności cieplnej. W tym rozwiązaniu grubość tynku przykrywającego panele to zaledwie 10 mm.

W ogrzewaniu podłogowym grubość jastrychu cementowego to 4,5-6 cm, co znacznie opóźnia reakcję układu na regulację temperatury.

Panele climasystem mogą być montowane również pod płytami kartonowo-gipsowymi. Panele produkowane są w różnych szerokościach, co pozwala na dostosowanie się do konstrukcji montażowej przewidzianej dla płyt kartonowo-gipsowych.

Przy zabudowie suchej miejsce między płytą i ścianą można też wykorzystać do ukrycia rur Ø16 mm zasilających i powrotnych oraz ewentualnych rozdzielaczy. Dla ułatwienia montażu połączenia między registrami można wykonać za pomocą elastycznych łączników ze złączką typu „klik”.

maj 2012

Mocowanie paneli CLIMASYSTEM

System zamocowań paneli jest przemyślany i wygodny w użyciu. Dostarczany jest w komplecie z panelem i znacznie skraca czas montażu ogrzewania. W skład systemu do mocowania wchodzą: • szyna mocująca, chwytająca każdą rurę grzewczą z osobna; • wspornik; • uchwyt z kołkiem mocującym.

Zarówno system mocowania, jak i sztywność paneli sprawiają, że roboty tynkarskie przebiegają bez utrudnień. Taka przemyślana konstrukcja paneli grzewczych climasystem zapewnia zupełnie nową jakość w dziedzinie budowy ogrzewania ściennego.

Regulacja

Do regulacji temperatury w pomieszczeniu z ogrzewaniem ściennym można wykorzystać elementy i urządzenia stosowane w ogrzewaniu podłogowym. Podstawowym urządzeniem jest rozdzielacz z rotametrami oraz takie elementy jak termostaty pokojowe, głowice termoelektryczne, listwy do podłączenia automatyki. Termostaty współpracujące z głowicami termoelektrycznymi montowanymi na belce rozdzielacza pozwolą na regulację temperatury w pomieszczeniu. Akcesoria dodatkowe – takie jak szafki podtynkowe lub natynkowe – pomocne będą natomiast w schowaniu koniecznego oprzyrządowania. W przypadku małych wydzielonych pomieszczeń o powierzchni ściany do 8 m2 można zastosować układy z regulatorem temperatury powrotu (RTL).

W kolejnym numerze znajdą Państwo informacje o zastosowaniu systemu climasystem jako instalacji do chłodzenia.

Autor jest Menedżerem ds. technicznych i szkoleń w firmie aquatherm-Polska

Builder 83

budownictwo

Zabezpieczenia antykorozyjne Od kilku lat trwa w Polsce intensywna budowa dróg i infrastruktury drogowej.

Jak chronić przed korozją stalowe konstrukcje drogowe, aby poniesione nakłady finansowe były rzeczywiście efektywne, a zbudowane obiekty trwałe?

Najskuteczniejszą i najbardziej opłacalną metodą jest cynkowanie zanurzeniowe, które zapewnia wieloletnią ochronę bez konieczności renowacji.

Maria Siek

B

udownictwo drogowe jest jednym z wiodących sektorów gospodarki w zakresie prowadzonych w kraju inwestycji. Wiele podmiotów gospodarczych uczestniczy w budowie autostrad i dróg oraz obiektów towarzyszących, a także w modernizacji istniejącej infrastruktury drogowej. Polskie Towarzystwo Cynkownicze zrzesza ocynkownie ogniowe, a także firmy produkujące konstrukcje i wyroby stalowe, które z doświadczenia wiedzą, jak ważny jest wybór właściwej ochrony antykorozyjnej stali.

Norma a rzeczywistość

Cynkowanie zanurzeniowe (ogniowe) „w pigułce”

• proces znormalizowany, zgodny z międzynarodową normą PN-EN ISO 1461, • aplikacja: zanurzenie na kilka minut w kąpieli ciekłego cynku o temperaturze ok. 450°C, • grubość powłoki – patrz tabela 1, • trwałość powłoki – patrz tabela 2, • cechy wyróżniające: wieloletnia trwałość bez potrzeby renowacji, doskonała przyczepność do podłoża stalowego, jednoczesne zabezpieczenie powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych, duża odporność mechaniczna, minimalne koszty w odniesieniu do okresu użytkowania, szybkość i łatwość wykonania, możliwość połączenia z powłokami malarskimi w tzw. systemie duplex.

PROMOCJA

Zdjęcia arch. PTC

Aktualnie przy inwestycjach drogowych w Polsce, spotyka się dokumentację przetargową, dotyczącą m.in. konstrukcji wsporczych do ekra-

nów akustycznych i bramownic do oznakowania pionowego dróg, która obliguje do stosowania metalizacji cynkiem do ochrony tych konstrukcji. Często metoda aplikacji nie jest jasno określona, a jej opis ogranicza się do sformułowania: „cynkowanie na 200 μm” lub „grubość powłok metalizacyjnych na elementach konstrukcyjnych określa Polska Norma, z tym że nie powinna ona być mniejsza niż 150 μm”. Podanie takiej grubości powłoki sugeruje metodę natryskową, ale mija się z celem, ponieważ zwykle korzystniejszy jest wybór metody zanurzeniowej, która jest bardzo rzadko zalecana w specyfikacjach przetargowych.

Nasze badania wskazują na brak wiedzy jako na główną przyczynę takiego stanu rzeczy.

W przypadku metalizacji zanurzeniowej (cynkowanie zanurzeniowe/ ogniowe) doskonale sprawdzają się także powłoki cieńsze ze względu na ich zwartą strukturę. Doświadczenia producentów konstrukcji stalowych w zakresie stosowania obu metod cynkowania: zanurzeniowej i natryskowej wskazują, że w wielu przypadkach właściwe ze względów ekonomicznych jest zastąpienie metalizacji natryskowej metodą cynkowania zanurzeniowego.

Fot. 1. Cynkowanie ogniowe elementu wiaduktu drogowego

84 Builder

Fot. 2. A4 Wielicka-Szarów, ocynkowane ogniowo bariery drogowe i konstrukcje ekranów akustycznych

maj 2012

Porównanie cynkowania ogniowego i natryskowego

W obu technologiach cynkowania uzyskuje się powłokę cynkową, jednak o innej budowie oraz o odmiennych właściwościach. Cynkowanie zanurzeniowe (ogniowe) polega na zanurzeniu konstrukcji w ciekłym cynku o temperaturze ok. 450°C, co prowadzi do reakcji chemicznej między cynkiem a powierzchnią stali i do wytworzenia warstw dyfuzyjnych żelazocynk. Stanowią one nierozerwalne połączenie powłoki ochronnej z podłożem stalowym i powstają jedynie w tej metodzie wytwarzania powłok cynkowych. Technologia cynkowania ogniowego pozwala na uzyskiwanie powłok szczelnych, odpornych na ścieranie, trwałych oraz na jednoczesne zabezpieczenie wszystkich powierzchni elementu, w tym także wewnętrznych. Otrzymuje się tu powłoki o grubości zależnej od grubości cynkowanej stali, zgodnie z normą PN-EN ISO 1461 – patrz tabela 1.

Cynkowanie ogniowe pozwala na osiągnięcie wyższej trwałości zabezpieczenia antykorozyjnego i niższej ceny.

W procesie cynkowania ogniowego następuje dyfuzja cząstek cynku w zewnętrzną warstwę stali, w wyniku której tworzy się silne wiązanie międzycząsteczkowe Fe-Zn. Podczas procesu powstaje kilka warstw stopowych powłoki, które decydują o bardzo dobrej przyczepności do podłoża stalowego. Zewnętrzną powierzchnię stopu stanowi warstwa czystego cynku.

W przypadku metody natryskowej otrzymana powłoka ochronna charakteryzuje się słabszą przyczepnością do podłoża w porównaniu z powłoką zanurzeniową z uwagi na brak warstw dyfuzyjnych Fe-Zn oraz zwykle dużą porowatość.

Powłoki o wyższej przyczepności są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne, zarówno podczas montażu, jak też w trakcie użytkowania.

Warstwy stopowe ogniowej powłoki cynkowej są twardsze od zwykłej stali, co dodatkowo zwiększa odporność mechaniczną takiej powłoki.

Po naniesieniu cynku metodą natryskową należy zastosować odpowiedni zestaw farb doszczelniających strukturę powłoki, co generuje dodatkowe koszty w przypadku wyboru metalizacji natryskowej.

Wykonanie cynkowania ogniowego pozwala na zabezpieczenie antykorozyjne powierzchni wewnętrznych przekrojów zamkniętych – w przeciwieństwie do metody metalizacji natryskowej, gdzie możliwe jest jedynie nałożenie powłoki na powierzchnie zewnętrzne.

Przygotowanie powierzchni stali do metody metalizacji natryskowej jest dużo trudniejsze i droższe. Dla zapewnienia trwałości zabezpieczenia konieczne jest tu oczyszczenie powierzchni stalowej do stopnia Sa 3, musi być ona odpylona, odtłuszczona, sucha i powinna być pozbawiona zanieczyszczeń jonowych. Te wszystkie operacje stanowią pierwszy etap. Następnie nanosi się powłokę cynkową, nie dopuszczając do powstania nalotu tlenkowego po oczyszczeniu powierzchni. Trzeci etap to doszczelnienie wykonanej powłoki metalowej przez naniesienie odpowiednich farb.

W przypadku cynkowania ogniowego powierzchnia stali jest przygotowywana chemicznie w kilku operacjach, stanowiących integralną część procesu technologicznego.

Podczas natryskiwania cieplnego następują zmiany struktury cynku natryskiwanego prowadzące do obniżenia wytrzymałości mechanicznej cynku w postaci powłoki, w porównaniu z własnościami tego samego metalu w postaci litej, co także przemawia za cynkowaniem zanurzeniowym.

Metalizację natryskową stosuje się w przypadku wielkogabarytowych konstrukcji, których nie można zabezpieczyć cynkowaniem ogniowym z uwagi na wymiary wanien cynkowniczych. W Polsce nie ma problemu z zanurzeniem elementów o długości do 16 metrów w kąpieli stopionego cynku.

Trwałość i opłacalność metody zanurzeniowej

Wybór właściwego zabezpieczenia antykorozyjnego zapewnia ekonomiczne wykorzystanie środków finansowych przeznaczonych na inwestycję. Skuteczna, długotrwała ochrona, bez konieczności renowacji powłok jest najbardziej opłacalna. Z tego punktu widzenia najlepszym zabezpieczeniem antykorozyjnym dla długiego okresu trwałości jest ogniowa powłoka cynkowa. Cynkowanie zanurzeniowe (ogniowe) jest najtrwalszą i najtańszą metodą w użytkowaniu. Okres skutecznej ochrony antykorozyjnej w atmosferze C3 dla ogniowej powłoki cynkowej o grubości 85 μm wynosi od 40 do ponad 100 lat, bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów oraz zużywania dodatkowych zasobów naturalnych. Dlatego metoda cynkowania zanurzeniowego odpowiada wymaganiom tzw. zrównoważonego rozwoju.

Trwałość powłoki i opłacalność metody przemawiają jednoznacznie za stosowaniem cynkowania ogniowego. Otrzymaną w tym procesie powłokę cynkową można dopełnić odpowiednimi powłokami malarskimi w celu uzyskania określonej w projekcie kolorystyki powłoki ochronnej (tzw. system duplex).

Maria Siek Polskie Towarzystwo Cynkownicze www.portal-cynkowniczy.pl office@biuroptc.pl

Tabela 1. Grubość ogniowej powłoki cynkowej (wg PN-EN ISO 1461)

Grubość stali (t) w mm

Min. średnia grubość powłoki (µm)

Masa powłoki odniesiona do powierzchni w g/m2

t>6

85

610

3< t ≤6

70

505

1,5≤ t ≤ 3

55

395

t < 1,5

45

325

Tabela 2. Trwałość ogniowej powłoki cynkowej o grubości 85 μm w wybranych kategoriach korozyjności

Kategoria korozyjności (PN EN ISO 14713-1) C3 (średnia) C4 (duża) C5 (bardzo duża)

Roczny ubytek grubości Ochrona antykorozyjna w latach powłoki cynkowej w µm

Obciążenie korozyjne środowiska umiarkowane (umiarkowany klimat nadmorski, atmosfera miejska o średnim zanieczyszczeniu SO2 – od 5 do 30 µg/m3)

0,7 - 2

42 – 121

duże (obszary przemysłowe o dużym zanieczyszczeniu SO2 – od 30 do 90 µg/m3 i przybrzeżne bez zasolenia)

2-4

21 – 42

bardzo duże (obszary przemysłowe o dużej wilgotności i agresywnej atmosferze, SO2 – od 90 do 250 µg/m3 oraz przybrzeżne o dużym zasoleniu)

4-8

10 – 21

Tabela 3. Porównanie metalizacji zanurzeniowej i natryskowej

Metoda metalizacji

Grubość powłoki (μm) Stop z podłożem powszechnie (warstwy dyfuzyjne stosowana Fe-Zn)

Budowa powłoki

Technologia procesu

Konieczność uszczelnienia

Możliwość malowania (tzw. system duplex)

brak

tak

uszczelniająca powłoka malarska

tak

cynkowanie ogniowe

50-150 (do 300 w szczególnych przypadkach)

tak

warstwy stopowe Fe-Zn + zewnętrzna warstwa cynku

zanurzenie w kąpieli ciekłego cynku

cynkowanie natryskowe

80-150 w praktyce do 300

nie

powłoka z kropli cynku z błonką tlenkową

natryskiwanie stopionego cynku

maj 2012

Builder 85

budownictwo Zaporoże w pobliżu miasta Dniepropietrowsk, południe Ukrainy.

Chcąc usprawnić komunikację obu brzegów przecinającego miasto Dniepru, firma Mostobud stawia most wantowy o długości 2 km, przebiegający równolegle do już istniejącej przeprawy.

Budowa pylonu

z deskowaniem samoprzestawnym mgr inż. Michał Fabijanek

Rusztowania przestawne i samoprzestawne wykorzystywane są ze względu na oszczędność czasu, głównie przy budowie wieżowców. Trzon takiego budynku musi być budowany w ścisłym reżimie czasowym. Opóźnienia mogą mieć znaczny wpływ na termin ukończenia całej inwestycji i wiążą się z poważnymi konsekwencjami finansowymi dla firm budujących obiekt.

Dlatego właśnie dobór odpowiednich systemów i materiałów jest tak istotny.

86 Builder

W

zależności od wysokości budynku i warunków panujących na budowie, można wybierać pomiędzy rusztowaniami zdejmowanymi z konstrukcji budowli lub prowadzonymi, przestawianymi dźwigiem lub samoprzestawnymi (przestawianymi hydraulicznie). Kolejnym problemem jest dobór samego deskowania odpowiedniego do rusztowania i przede wszystkim do konstrukcji budynku.

Szczególnym przypadkiem takiego obiektu, choć posiadającym zupełnie inną funkcję, jest pylon mostu wantowego. W tym przypadku priorytetem nie jest wykonanie w odpowiednim czasie kondygnacji budynku, a dotrzymanie harmonogramu montażu olinowania obiektu. Stąd podobne wymagania dotyczące harmonogramu budowy w przypadku obu konstrukcji.

Lokalizacja i konstrukcja obiektu

Zaporoże jest ośrodkiem przemysłowym położonym na południu Ukrainy, w pobliżu miasta Dniepropietrowsk. Chcąc usprawnić komunikację obu brzegów przecinającego miasto Dniepru, firma Mostobud stawia most wantowy o długości 2 km, przebiegający równolegle do już istniejącej przeprawy. Inwestycja ta ma za zadanie odciążenie sąsiedniego mostu i rozłożenie wciąż rosnącego ruchu samochodowego.

maj 2012

Zmienne nachylenie ramion pylonów i ich przekrój wymusiły bardzo wysokie wymagania dotyczące wszechstronności deskowania. Rusztowania samoprzestawne Doka spełniły wszystkie oczekiwania kontrahenta bez czasochłonnych adaptacji. Dwa pierwsze takty obu pylonów wykonane były w całości ze względów statycznych. Powyżej 11 m konstrukcja ramion przypomina szacht. Na stopach pylonów zastosowano 8 automatów SKE50 przenoszących 100 m2 deskowania dźwigarowego Top 50 oraz system pomostów szachtów Doka. „Deskowanie Doka to perfekcyjne rozwiązanie pozwalające na szybkie i ekonomiczne wzniesienie obu pylonów. Szczególnie szybkie wznoszenie jednostek szalunkowych za pomocą cylindrów hydraulicznych oraz łatwy montaż i demontaż deskowania przyczynia się w istotnym stopniu do przyspieszenia tempa budowy“ – mówi kierownik budowy Volodymyr Klymenko, opisując swoje wrażenia z pracy z deskowaniem samoprzestawnym SKE50. Innym decydującym argumentem dla wykonawcy było bezpieczeństwo pracy zapewnione przez system. „Dzięki stałemu zakotwieniu rusztowań przestawnych w betonie platformy można je bezpiecznie przestawiać do góry również przy wysokim obciążeniu wiatrem. Szerokie i zabezpieczone dookoła pomosty robocze oraz drabinki wbudowane w jednostki przestawne gwarantują bezpieczne warunki pracy“ wyjaśnia Volodymyr Klymenko.

Deskowanie zrobione na miarę

Na początku ramiona są odchylone od pionu o 5,3° na zewnątrz aż do wysokości pierwszej przewiązki. Powyżej belki pochylają się w drugą stronę pod kątem 5,6°. Dodatkowo przekrój zmniejsza się o 5 cm przy każdym takcie. Całkowita zmiana wymiarów przekroju wynosi zatem 2 m. Ruszto-

Szybki postęp robót budowlanych z montażystą Doka

Aby ułatwić pracę wykonawcy robót, Doka skierowała na budowę doświadczonego majstra, który miał za zadanie nadzorować montaż i działanie systemu oraz wspierać ekipę swoją wiedzą i doświadczeniem. Dzięki temu pracownicy firmy Mostobud, nie posiadający doświadczenia w obsłudze systemów samoprzestawnych, sprawnie zmontowali i uruchomili system. Również szczegółowy projekt deskowań, harmonogram i stały nadzór nad przebiegiem prac budowlanych przyczyniły się do pomyślnej realizacji projektu. „Wsparcie montażysty firmy Doka umożliwiło nam pełne wykorzystanie zalet deskowania samoprzestawnego od samego początku“ - podsumował kierownik budowy Volodymyr Klymenko.

Źródło: materiały prasowe Doka GmbH Doka Polska Sp. z o.o. ul. Bankowa 32, 05-220 Zielonka www.doka.com.pl

Przeprawa składa się z dwóch ustrojów. Każdy z nich podwieszony jest w środkowej części na wysokim na 150 m pylonie w kształcie litery H. Reszta podparta jest na filarach nurtowych. Kierownictwo projektu wybrało do wykonania obu pylonów deskowanie samoprzestawne SKE50.

maj 2012

PROMOCJA

Szybkie i ekonomiczne wzniesienie obu pylonów

wanie SKE50 poradziło sobie z tą konstrukcją bez problemów i bez potrzeby przebudowania deskowania.

Sama belka, na której będzie oparta płyta jezdna ustroju, jest pusta w środku i ma wysokość 6 m oraz długość 20 m. Do zaszalowania tego elementu użyto deskowania Top 50 podpartego na rusztowaniu nośnym Staxo 100 o wysokości 25 m. Dzięki konstrukcji ram, wbudowanym drabinkom i zaczepom uprzęży bezpieczeństwa rusztowanie udało się szybko i bezpiecznie zmontować. Na wysokości belki następuje zmiana nachylenia deskowania i rusztowań samoprzestawnych. Deskowania obu ramion łączy dodatkowy pomost roboczy, dzięki czemu można było zamontować tylko jeden dźwig do transportu ekipy na stanowiska pracy. Pomost ten jest innowacyjnym rozwiązaniem zaprojektowanym specjalnie do tej budowy. Dzięki możliwości demontażu zbędnych części pomostu można go było płynnie dostosowywać do zmniejszającej się odległości między rusztowaniami.

Zdjęcia archiwum Doka GmbH

Przeprawa składa się z dwóch ustrojów. Każdy z nich podwieszony jest w środkowej części na wysokim na 150 m pylonie w kształcie litery H. Reszta podparta jest na filarach nurtowych. Kierownictwo projektu wybrało do wykonania obu pylonów deskowanie samoprzestawne SKE50. Decydujące znaczenie miała przy tym wzorowa współpraca firm w przeszłości oraz wiedza specjalistów z firmy Doka w zakresie realizacji projektów z użyciem deskowania samoprzestawnego.

Builder 87

budownictwo

System zapraw do klinkieru z trasem Tubag

Produkowane współcześnie cegły licowe oferują nieograniczone możliwości przy kształtowaniu elewacji. Poszczególne typy cegieł (np. klinkierowe, silikatowe, ręcznie formowane) różnią się jednak między sobą nie tylko wyglądem, ale przede wszystkim właściwościami fizycznymi, w tym nasiąkliwością.

Igor Gorzelski

Z

aprawy murarskie quick-mix V.O.R. to najpełniejszy program murarskich zapraw do klinkieru, którego podstawą są cztery rodzaje zapraw, dedykowanych do różnych nasiąkliwości cegieł. Program zapraw murarskich z trasem reńskim Tubag jest wsparty ponad 60-letnim doświadczeniem i ciągłymi pracami rozwojowo-badawczymi. Bogata kolorystyka – 16 kolorów zapraw i spoin, specjalnie dobrane kruszywo oraz optymalna ilość wody zarobowej umożliwia murowanie bez wykwitów. Zaprawy V.O.R. zapewniają dużą szczelność i trwałość wiązania, przy wysokiej paroprzepuszczalności muru. Wysokowyspecjalizowane zaprawy quick-mix obniżają koszty, ułatwiają pracę oraz minimalizują ryzyko występowania wykwitów i przebarwień dzięki zawartości reńskiego trasu Tubag.

Zalety i właściwości Systemu zapraw do klinkieru z trasem Tubag zostały docenione przez Redakcję i Radę Programową miesięcznika „Builder”.

Produkt został wyróżniony tytułem TopBuilder 2012, który jest przyznawany najbardziej innowacyjnym rozwiązaniom na rynku.

Oryginalny tras Tubag

Dzięki krzemionce zawartej w trasie Tubag, zaprawa zyskuje optymalne cechy hydrauliczne – wolne wapno, przyczyna wyługowań, jest wiązane już w trakcie twardnienia w krystaliczny, niezwykle trwały, odporny na kwaśne środowisko krzemian. Dzięki temu spoina jest m.in. odporna na agresywny wpływ środowiska.

88 Builder

10 zasad dobrego murowania Murowanie z cegieł licowych wymaga szczególnej staranności i przestrzegania zasad dobrej sztuki budowlanej. Firma quick-mix z myślą o wykonawcach, inwestorach czy inspektorach nadzoru stworzyła 10 zasad dobrego murowania. Te zasady pozwalają pomóc uniknąć niepożądanych skutków wynikłych z braku ich przestrzegania.

obierz właściwy rodzaj zaprawy w odniesieniu do cegły.

1 Dnasiąkliwości abezpiecz cegły, z których będziesz murował, przed 2 Zzawilgoceniem. rzygotowując zaprawę, stosuj się ściśle do instrukcji 3 Pstosowania. ie dodawaj do zaprawy żadnych dodatków ani 4 Ndomieszek. amiętaj o właściwym wykonaniu izolacji poziomej – ona wznoszony element przed podciąganiem 5 Pzabezpieczy wilgoci. rowadź prace w optymalnych warunkach (od +5°C do przerywając je natychmiast w razie wystąpienia 6 P+25°C), opadów atmosferycznych.

7 Gotowa spoina powinna być zlicowana z cegłą. urując i fugując w jednym cyklu – pamiętaj, że fugi powinno nastąpić we właściwym 8 Mprofilowanie momencie (pomoże ci w tym tzw. test kciuka). Murując

i fugując w osobnych cyklach, podczas murowania pozostaw na spoinę przestrzeń o głębokości min. 1,5 cm.

9 W należyty sposób zagęszczaj spoinę w narożach. rzerywając prace, ZAWSZE pozostaw murowany element

przed opadami i nadmiernym 10 Pzabezpieczony nasłonecznieniem, okrywając go folią. Pamiętaj jednak, aby

folia umożliwiała swobodną wentylację murowanego elementu. Po zakończeniu prac chroń w podobny sposób gotowy element co najmniej 28 dni.

maj 2012

Dlaczego warto stosować zaprawy V.O.R.?

Po pierwsze, stosując gotowe zaprawy eliminujemy konieczność czasochłonnego i kosztownego mieszania z piasku, wapna i cementu na budowie. Po drugie, stała, określona i niewielka ilość wody zarobowej znacząco minimalizuje ryzyko powstawania wykwitów. Ponadto pełno spoinowe murowanie gwarantuje uzyskanie spoiny odpornej na niekorzystne warunki atmosferyczne. Optymalna przyczepność zaprawy do cegły czyni spoinę trwałą i odporną na uszkodzenia. Co więcej, poprzez dobranie rodzaju zaprawy do stopnia nasiąkliwości cegły, eliminujemy konieczność np. wstępnego zwilżania mocno nasiąkliwych cegieł; natomiast dzięki optymalnej plastyczności zaprawy jej nadmiar nie odrywa się, co z kolei eliminuje konieczność ponoszenia dodatkowych nakładów pracy na czyszczenie klinkieru. Wreszcie, specjalnie wyselekcjonowane mieszanki spoiw i kruszyw zapewniają wysoką wytrzymałość na ściskanie oraz optymalne parametry wiązania i bezskurczowego wysychania.

Zaprawy V.O.R. zapewniają dużą szczelność i trwałość wiązania, przy wysokiej paroprzepuszczalności muru, obniżają koszty, ułatwiają pracę oraz minimalizują ryzyko występowania wykwitów i przebarwień.

Zdjęcia arch. quick-mix Sp. z o.o.

Asortyment zapraw wchodzących w skład Systemu

Zaprawa murarska V.O.R. VK PLUS T – do murowania cegieł klinkierowych, cegieł ręcznie formowanych, wapienno-piaskowych, ekstremalnie nasiąkliwych (powyżej 10%). Specjalnie opracowana formuła zaprawy VK PLUS T gwarantuje wysoką przyczepność zaprawy do cegły, odporność na gwałtowne opady oraz brak wysychania, czy odparzenia spoiny w miejscach styku z cegłą, nawet bez uprzedniego zwilżania cegieł. Zaprawa z oryginalnym trasem Tubag.

Zaprawa murarska V.O.R. VK 01 T – do murowania cegieł klinkierowych, ręcznie formowanych i okładzinowych o dużej nasiąkliwości (8-10%). Opracowana specjalnie dla tego rodzaju cegieł zaprawa VK 01 T gwarantuje dobrą przyczepność zaprawy do cegły, a w efekcie tego szczelną i wytrzymałą spoinę. Zaprawa z oryginalnym trasem Tubag.

Zaprawa murarska V.O.R. VM 01 T – do murowania cegieł klinkierowych i okładzinowych, o średniej nasiąkliwości (3-8%). Zaprawy VM 01 T posiadają specyficzną zdolność zatrzymywania wody zarobowej w dojrzewającej zaprawie, zapewniając lekką i ciągłą obróbkę, a w efekcie trwałą i estetyczną spoinę. Zaprawa z oryginalnym trasem Tubag.

Zaprawa murarska V.O.R. VZ 01 T – do murowania cegieł klinkierowych o małej nasiąkliwości (od 2-5%). Specjalnie dobrane uziarnienie i mieszanka spoiw zaprawy VZ 01 T zapobiega „pływaniu” cegieł, a zawartość wilgoci w fasadzie regulowana jest poprzez otwarte dyfuzyjnie spoiny. Zaprawa z oryginalnym trasem Tubag.

Zaprawa do spoin FM T – zaprawa do fugowania cegieł i płytek klinkierowych (stosowane na nośnych podłożach mineralnych) i okładzin kamiennych. Fuga o bardzo dużej przyczepności do krawędzi cegły/płytki.

Zaprawa z oryginalnym trasem Tubag.

Autor jest Produkt Managerem quick-mix Sp. z o.o.

maj 2012

PROMOCJA

quick-mix Sp. z o.o. ul. Brzegowa 73, 57-100 Strzelin tel. 71/ 392 72 20, fax 71/ 392 72 23 e-mail: info@quick-mix.pl www.quick-mix.pl

Builder 89

ludzie i budowy

Joanna Ryńska

EKO+biurowiec Współczesny biurowiec oznacza dzisiaj dla inwestora nie tylko nową siedzibę, komfortowe miejsce pracy czy prestiżowy wizerunek firmy.

Może stanowić również przykład nowoczesnego i energooszczędnego budownictwa, a zarazem wizytówkę innowacyjnych, systemowych rozwiązań budowlanych.

Architektura i design budynku stawia na bryłę modernistyczną i funkcjonalną, nie tylko interesującą wizualnie, ale i bezkolizyjnie wpasowującą się w otoczenie.

A

rchitektura i design budynku stawia na bryłę modernistyczną i funkcjonalną, nie tylko interesującą wizualnie, ale i bezkolizyjnie wpisującą się w otoczenie (w okolicy przy głównej drodze znajduje się niska zabudowa handlowo-biurowa i jednorodzinna). Zastosowane rozwiązania konstrukcyjno-budowlane to nie tylko nowoczesne technologie, ale i świadome podejście systemowe.

Świadomy wybór

Planując budowę biurowca, inwestor rozważał różne możliwości

90 Builder

z szerokiej oferty rynku budowlanego, zarówno w zakresie konstrukcji, jak i materiałów. Zdecydował się na konstrukcję nośną szkieletową, słupowo-płytową, żelbetową, wykonywaną w technologii monolitycznej, czyli na miejscu budowy oraz na zewnętrzne ściany osłonowe. Przy wyborze materiału wypełniającego dla ścian kierował się energooszczędnością budynku i maksymalnym skróceniem procesu inwestycyjnego. Szukał technologii innowacyjnej, ale zarazem połączonej z tradycyjnym sposobem murowania. Wybór padł na system Poro-

therm DRYFIX, z wykorzystaniem cegieł Porotherm EKO+ DRYFIX dedykowanych dla budynków energooszczędnych.

Zastosowanie tego systemu pozwoliło inwestorowi na znaczne skrócenie procesu wznoszenia ścian, a zarazem całej budowy. Skorzystał również na sprawniejszej logistyce i organizacji na placu budowy, eliminując tym razem prace tzw. mokre.

Fundamentalne ciepło

Budynek posadowiony jest na płycie żelbetowej o grubości 50 cm, na której oparte są żelbetowe słupy

maj 2012

ZAłOŻENIA INWESTORA Decyzja o wykonaniu ściany osłonowej jako jednowarstwowej z wykorzystaniem cegieł Porotherm 44 EKO+ DRYFIX, opierała się na następujących założeniach: • skrócenie czasu budowy; • optymalizacja kosztów budowy; • sprawna logistyka i organizacja placu budowy; • wyeliminowanie procesów tzw. mokrych; • energooszczędność budynku (obniżenie kosztów eksploatacji związanych z ogrzewaniem biurowca); • innowacyjność rozwiązania. (na kondygnacjach naziemnych ich wymiar wynosi 35 x 40 cm), stanowiące ustrój nośny budynku. Ściany osłonowe jednowarstwowe wykonane ze specjalnych pustaków ceramicznych zastąpiły planowane wcześniej przez inwestora ściany z ociepleniem. Jak podkreślają doradcy techniczni firmy Wienerberger, jednowarstwowa ściana wykonana z pustaków Porotherm EKO+ Dryfix o grubości 44 cm jest niezwykle ciepła – współczynnik przenikania ciepła U wy­nosi 0,23 W/ (m2K). Termika ściany to jednak nie

wszystko – zastosowanie w tym systemie specjalnej zaprawy poliuretanowej w piance sprawiło, że murowanie przebiegało szybko, czysto i wydajnie.

Widok placu budowy krótko przed rozpoczęciem murowania.

Widoczna konstrukcja garażu podziemnego (żelbetowe ściany monolityczne) oraz słupy żelbetowe tworzące szkielet (konstrukcję nośną) dla ścian osłonowych.

Fachowość i precyzja

Dla prawidłowego wykonania ścian w systemie Porotherm Dryfix kluczowa jest pierwsza warstwa pustaków, które stawiane są na fundamencie. Fundamenty wykonane na budowie nie mają bowiem aż takiej dokładności jak ta wynikająca ze szlifowania pustaków.

Janusz Ositek,

doradca techniczny w firmie Wienerberger:

Cegła Porotherm 44 ­EKO+ Dryfix to wręcz „biżuteria ceramiczna” – na znakomitą termikę wykonanej ściany wpływ ma struktura pustaka: specjalny układ drążeń oraz wysoki stopień poryzacji w strukturze samej ceramiki. Dzięki temu, uzyskano tak lekki, ceramiczny materiał ścienny. Drugim ważnym czynnikiem jest sam system łączenia, praktycznie eliminujący mostki cieplne. Szlifowane z dokładnością do 0,3 mm pustaki Porotherm Dryfix łączymy za pomocą zaprawy w postaci piany poliuretanowej. Jednowarstwowa ściana wykonana z pustaków Porotherm 44 EKO+ Dryfix o grubości 44 cm należy do najcieplejszych na rynku ścian ceramicznych – współczynnik przenikania ciepła U wynosi 0,23 W/(m2K).

Zastosowanie połączenia pustaków przy pomocy zaprawy poliuretanowej Porotherm Dryfix, eliminuje praktycznie zjawisko występowania w murze wilgoci technologicznej, która szczególnie w pierwszych latach eksploatacji budynku wpływa na zwiększenie strat cieplnych, a tym samym na zwiększenie kosztów użytkowania budynku. Bardzo istotna jest również możliwość wykonywania ścian w temperaturach do -5°C. W przypadku większych powierzchni ścian, co jest szczególnie istotne podczas planowania budowy dużych inwestycji, można precyzyjnie wyliczyć ilościowe zapotrzebowanie na pustaki z uwzględnieniem wszystkich, również uzupełniających system pustaków dodatkowych, takich jak pustaki połówkowe, narożne, kieszeniowe.

maj 2012

Transport palety z pustakami ściennymi. Za chwilę rozpocznie się budowa jednowarstwowych ścian osłonowych w systemie Porotherm DRYFIX firmy Wienerberger.

Pustaki ceramiczne Porotherm zaliczają się do ceramicznych pustaków szlifowanych – o gładkich, specjalnie szlifowanych powierzchniach wspornych (poziomych).

Wszystkie pustaki Porotherm DRYFIX łączone są na wpust-pióro i cechują się wysoką poryzacją oraz szlifowaniem powierzchni z wysoką dokładnością.

Builder 91

ludzie i budowy

Wznoszenie ścian w technologii Porotherm DRYFIX to m.in. czysta budowa, dzięki zminimalizowaniu prac porządkowych oraz ilości sprzętu do sporządzenia i nałożenia zaprawy.

Bardzo dokładne wypoziomowanie pierwszej warstwy zaprawy na fundamencie jest kluczowe dla prawidłowego wykonania ściany w systemie Porotherm DRYFIX.

Do pracy murarz potrzebuje pędzla ławkowca i wiadra z wodą do zwilżenia powierzchni szlifowanej oraz niewielkiej puszki pod ciśnieniem z zaprawą w piance. Widoczne m.in. ocieplone i przewiązane połączenia słupów z pustakami.

Na budowie zawsze dzieje się dużo, ale system Porotherm Dryfix eliminuje stanowisko do przygotowania zaprawy i znacznie ogranicza front robót.

Marek Kargól,

kierownik budowy w firmie Go‑Bud Sp. z o.o. z Tarnowa:

Nasza firma z systemem Porotherm Dryfix spotkała się już kilka lat temu. ­Wybudowaliśmy wielorodzinny budynek mieszkalny w tej technologii, która wtedy była w Polsce całkowitą nowością. System ten niewątpliwie skraca czas pracy, chociaż wymaga większej precyzji przy układaniu, szczególnie pierwszej warstwy. Samo murowanie jest szybkie i czyste, dzięki zastosowaniu zaprawy w postaci piany poliuretanowej Porotherm DRYFIX. Z moich doświadczeń wynika, że ekipy, które zostały przeszkolone przez producenta i zaczną pracę z tym systemem – nie chcą wracać do tradycyjnego murowania.

92 Builder

­ okładność szlifowania obliguje D ekipę do wykonania pierwszej warstwy równej jak stół – to zapewnia, że dalsze murowanie jest bardzo proste i praktycznie nie ma możliwości pomyłki. Samo poziomowanie można wykonać na wiele sposobów – jak zgodnie podkreślają producent i wykonawca, jego prawidłowe wykonanie to przede wszystkim zasługa umiejętności i dokładności ekipy. Punktem wyjścia do poziomowania było znalezienie najwyższego punktu na fundamencie i założenie, że nakłada się na niego centymetrową warstwę zaprawy. Na tak przygotowanej zaprawie układano – tradycyjnie, do żyłki – pierwszą warstwę.

Intuicyjna technologia

Potem murowanie przebiegało błyskawicznie, przy uwzględnieniu kilku zasad. Po pierwsze, w temperaturze dodatniej powierzchnię pustaka zwilża się za pomocą pędzla ławkowca przed naniesieniem zaprawy. Po drugie, zaprawę w pistolecie należy wstrząsnąć 20 razy, a potem nakładać dwa paski o szerokości ok. 3 cm.

Po trzecie, pustaki należy ułożyć w ciągu 10 minut od nałożenia zaprawy, a po położeniu pustaka ma się jeszcze 30 sekund na ewentualne korekty położenia elementu. Obserwując budowę, takich korekt nie widzi się zbyt często – technika połączeń pióro-wpust pozwala na dokładne ustawienie pustaków względem siebie.

maj 2012

Ważne dla zapewnienia izolacyjności termicznej ściany w konstrukcji szkieletowej jest przewiązanie oraz połączenie pionowe między powierzchnią nieszlifowaną pustaka a słupem, wykonane za pomocą systemowej spoiny poliuretanowej.

Prawidłowo przygotowane przewiązania do połączeń ścian działowych z osłonowymi – kotwy ze stali ocynkowanej w co drugiej warstwie pustaków. Widoczne także pustaki z kieszeniami na osadzenie stolarki okiennej.

Przy murowaniu w systemie Porotherm Dryfix obowiązują wszystkie zasady prawidłowego murowania. Widoczne m. in. ściany działowe i przygotowywane otwory pod stolarkę.

Szybkie murowanie – kolejne warstwy pustaków układa się natychmiast, nie czekając na osiadanie zaprawy w poprzednich warstwach. Tydzień po rozpoczęciu murowania gotowe są ściany zewnętrzne na niemal całym parterze.

Strategiczne połączenia

Zastosowanie konstrukcji słupowopłytowej sprawiło, że ze względu na możliwość powstania mostka cieplnego miejscami szczególnej uwagi stały się styki pustaków ze słupami żelbetowymi. Po pierwsze, konieczne było docieplenie samych słupów. Po drugie, ważna była technika łączenia słupów i pustaków.

Niezbędne jest przewiązanie pustaków z konstrukcją – przynajmniej co drugiej warstwy – za pomocą nierdzewnych kotew oraz połączenie powierzchni pionowej za pomocą zaprawy poliuretanowej. Takie wymagania dotyczą zresztą wszystkich miejsc, gdzie pustaki stykają

maj 2012

się nie na pióro-wpust, tylko powierzchnią nieszlifowaną – np. w miejscu połączenia ściany działowej z osłonową. W co drugiej warstwie trzeba zamocować kotwy (mogą być ze stali ocynkowanej) oraz wykonać spoinę pionową.

W układzie słupowo-płytowym ściany osłonowe nie dochodzą też do samego stropu – trzycentrymetrowy odstęp powinien być wypełniony np. wełną mineralną. Istotne jest także osadzenie stolarki w płaszczyźnie ściany – w ofercie producenta systemu są elementy z tzw. kieszeniami, które trzeba wypełnić np. styrodurem, by wyeliminować mostki termiczne mogące powstać na styku okna ze ścianą.

Zakończony został etap wznoszenia ścian zewnętrznych. W kolejnych numerach przedstawione zo-

staną następne etapy wraz z rozwiązaniem detali konstrukcyjnych.

Joanna Ryńska

METRYCZKA OBIEKTU • Liczba kondygnacji: 3 + garaż podziemny • Wysokość kondygnacji w świetle: 3,24 m • Powierzchnia (obrys parteru): 14,20 x 25,00 m • Konstrukcja: szkieletowa żelbetowa monolityczna, układ płytowo‑słupowy • Ściany osłonowe: jednowarstwowe z pustaków Porotherm EKO+ DRYFIX o grubości 44 cm • Zaplanowana liczba pustaków (ściany osłonowe): 8640 szt.

Porotherm 44 EKO+ Dryfix: 7200 szt.; Porotherm 44 K EKO+ Dryfix – 360 szt.; Porotherm 44 1/2 EKO+ Dryfix – 840 szt.; Porotherm 44 R EKO+ Dryfix – 240 szt.

Builder 93

budownictwo

Aka demia Buildera – to przedsięwzięcie o charakterze edukacyjnym, adresowane do projektantów, wykonawców i technologów robót specjalistycznych oraz inwestorów. Porady, zalecenia i wskazówki projektowe, wykonawcze oraz użytkowe wraz z rekomendacją odpowiednich produktów.

Projekt realizowany wspólnie z wiodącymi firmami z branży.

Posadzki

w pomieszczeniach typu cleanroom w przemyśle zaawansowanych technologii Rozwój nowoczesnych technologii, a co się z tym wiąże, nowoczesnych technologii produkcji różnych elementów – wymaga coraz częściej zapewnienia rygorystycznych, czystych warunków w procesie produkcji. Pomieszczenia produkcyjne, w których wymagana jest tak rygorystyczna czystość, nazywane są pomieszczeniami typu cleanroom.

Partner merytoryczny Sto-ispo Sp. z o.o.

mgr inż.

Mirosław Ilski

Dyrektor Sprzedaży StoCretec Sto-ispo sp. z o.o.

Firma Sto-ispo, uwzględniając rygorystyczne wymogi, stworzyła linie systemów posadzkowych StoCretec przeznaczonych dla pomieszczeń czystych.

94 Builder

C

leanroom – jest to rodzaj pomieszczenia o kontrolowanych parametrach środowiskowych, w szczególności wskaźnikach zanieczyszczeń typu: pył, kurz, bakterie, opary chemiczne, itp. Pomieszczenia typu cleanroom wymagane są w branżach przemysłu takich jak: produkcja półprzewodników, produkcja ogniw fotowoltaicznych, produkcja mikroprocesorów, farmacja, biotechnologia, przemysł lotniczy, pro-

dukcja medyczna; oraz w wielu innych dziedzinach – gdzie nawet drobne zanieczyszczenia są krytycznym parametrem podczas produkcji, mogącym powodować uszkodzenie wyrobu gotowego.

Przykład: Teleskop Hubble’a do obserwacji przestrzeni kosmicznej nie działał prawidłowo ze względu na zanieczyszczenia powietrza cząsteczkami kurzu o wielkości 0,5 µm podczas procesu produkcji soczewek optycznych.

Wymogi i regulacje w zakresie cleanroom

Mówiąc o czystości powietrza mamy na myśli zawarte w powietrzu cząsteczki kurzu wielkości od 5 µm do 1000 µm. Przykładem ilustrującym różnice w wymaganiach w stosunku do pomieszczeń typu cleanroom jest porównanie do zawartości cząstek stałych w zwykłych pomieszczeniach biurowych, która wynosi do 10 000 000 cząstek na stopę sześcienną,

maj 2012

StoCretec Cleanroom SYSTEM POSADZKOWY 1

StoCretec Cleanroom SYSTEM POSADZKOWY 2

StoCretec Cleanroom SYSTEM POSADZKOWY 3

StoCretec Cleanroom SYSTEM POSADZKOWY 4

Podłoże: beton, jastrych cementowy

Podłoże: beton, jastrych cementowy

Podłoże: beton, jastrych cementowy

Podłoże: beton, jastrych cementowy

Właściwości: • gładka posadzka z połyskiem • system sztywny i szczelny • system przebadany pod kątem niebezpośredniego kontaktu z żywnością • protokół badań na emisje lotnych związków organicznych • protokół badań emisji pyłów • system przebadany na obciążenia kółkami poliamidowymi • odporność chemiczna oraz na środki dezynfekujące • grubość systemu 1,5 – 2,0 mm

Właściwości: • gładka posadzka z połyskiem • system sztywny i szczelny • system przebadany pod kątem niebezpośredniego kontaktu z żywnością • protokół badań na emisje lotnych związków organicznych • protokół badań emisji pyłów • przebadany na obciążenia kółkami poliamidowymi • system elektrostatyczny • odporność chemiczna oraz na środki dezynfekujące • grubość systemu 1,5 – 2,0 mm

Właściwości: • gładka posadzka z połyskiem • system sztywny i szczelny • system przebadany pod kątem niebezpośredniego kontaktu z żywnością • protokół badań na emisje lotnych związków organicznych • protokół badań emisji pyłów • przebadany na obciążenia kółkami poliamidowymi • system elektrostatyczny • odporność chemiczna oraz na środki dezynfekujące • grubość systemu 1,5 – 2,0 mm

Właściwości: • gładka posadzka z połyskiem • system sztywny i szczelny • system przebadany pod kątem niebezpośredniego kontaktu z żywnością • protokół badań na emisje lotnych związków organicznych • protokół badań emisji pyłów • przebadany na obciążenia kółkami poliamidowymi • system elektrostatyczny • odporność chemiczna oraz na środki dezynfekujące • grubość systemu 1,5 – 2,0 mm

Budowa systemu: • Gruntowanie: StoPox GH 205 – epoksydowa żywica gruntująca • Warstwa przewodząca: StoPox WL 110 – błyszczący, wodorozcieńczalny lakier na bazie żywicy epoksydowej • Warstwa wierzchnia: StoPox KU 611 – epoksydowa, antystatyczna powłoka posadzkowa o wysokiej odporności mechanicznej i chemicznej

Budowa systemu: • Gruntowanie: StoPox GH 205 – epoksydowa żywica gruntująca • Warstwa przewodząca: StoPox WL 110 – błyszczący, wodorozcieńczalny lakier na bazie żywicy epoksydowej • Warstwa wierzchnia: StoPox WHG DECK 110 – powłoka epoksydowa, wodorozcieńczalna o zdolnościach do przewodzenia ładunków elektrostatycznych

Budowa systemu: • Gruntowanie: StoPox GH 205 – epoksydowa żywica gruntująca • Warstwa wierzchnia: StoPox WHG DECK 100 – grubowarstwowa, wodorozcieńczalna powłoka posadzkowa, dyfuzyjna dla pary wodnej

Budowa systemu: • Gruntowanie: StoPox GH 205 – epoksydowa żywica gruntująca • Warstwa wierzchnia: StoPox BB OS – pigmentowana powłoka na bazie żywicy epoksydowej

maj 2012

Builder 95

Zdjęcia archiwum firmy Sto-ispo sp. z o.o.

budownictwo

Cleanroom jest to rodzaj pomieszczenia o kontrolowanych parametrach środowiskowych.

maksymalna ilość części stałych w powietrzu/m3

Klasa ≥0,1 µm

≥0,2 µm

≥0,3 µm

≥0,5 µm

FED STD 209E

≥1 µm

odpowiednik

≥5 µm

ISO 1

10

2,37

1,02

0,35

0,083

0,0029

ISO 2

100

23,7

10,2

3,5

0,83

0,029

ISO 3

1000

237

102

35

8,3

0,29

Klasa 1

ISO 4

10 000

2370

1020

352

83

2,9

Klasa 10

ISO 5

100 000

23 700

10 200

352

832

29

Klasa 100

ISO 6

1,0×10 6

237 000

102 000

35 200

8320

293

Klasa 1000

ISO 7

1,0×107

2,37×10 6

1 020 000

352 000

83 200

2930

Klasa 10 000

ISO 8

1,0×108

2,37×107

1,02×107

3 520 000

832 000

29 300

Klasa 100 000

ISO 9

1,0×10 9

2,37×108

1,02×108

35 200 000

8 320 000

293 000

Powietrze w pomieszczeniu

Norma PN EN 1644-1 zestawienie tabelaryczne klas czystości powietrza w kontekście normy amerykańskiej FED STD 209 E

96 Builder

maj 2012

a w przypadku większości pomieszczeń typu cleanroom dopuszczalna ilość wynosi 100 cząstek.

Jednym z czynników wpływających na jakość powietrza w pomieszczeniach typu cleanroom są powłoki użyte do wykonywania posadzek, malowania ścian oraz sufitów. Wszystkie one muszą spełnić rygorystyczne wymagania, aby można było ich użyć w tego typu pomieszczeniach.

W przypadku żywicznych powłok posadzkowych wymogi są następujące: bardzo wysoka odporność na ścieranie, niska emisja lotnych związków organicznych, właściwości elektrostatyczne, łatwość czyszczenia, wytrzymałość na chemikalia oraz środki dezynfekujące, gładka powierzchnia, odporność na mikroorganizmy.

REKOMEN DACJE

Regulacje w zakresie cleanroom

Obecnie nie istnieje jedna zwarta norma regulująca wymogi dla pomieszczeń typu cleanroom (ze względu na wielorakość zakresu zastosowań w różnych gałęziach przemysłu). Za najbardziej popularną, określającą czystość powietrza w tych pomieszczeniach, przyjmuje się normę PN EN ISO 1644-1.

Systemy posadzkowe StoCretec dla pomieszczeń czystych

Firma Sto-ispo uwzględniając rygorystyczne wymogi stworzyła linie systemów posadzkowych StoCretec przeznaczonych dla pomieszczeń czystych. W zakresie badań i rozwoju materiałów do tego typu pomieszczeń firma współpracuje również z Instytutem naukowobadawczym Fraunhofera w Niemczech („Cleanroom Suitable Materials”).

ZALECENIA przy stosowaniu materiałów budowlanych w pomieszczeniach typu cleanroom należy stosować zalecenia normy PN EN ISO 1644 oraz zalecenia CSM materiały posadzkowe winny posiadać certyfikaty potwierdzające: emisje lotnych związków organicznych oraz wytwarzanie cząstek stałych zgodne z ww. normą w przypadku produkcji półprzewodników oraz mikroprocesorów oraz gdzie występuje zagrożenie wpływu ładunków elektrostatycznych na jakość i niezawodność gotowych elementów należy stosować oprócz normy PN EN ISO 1644 wytyczne norm związanych z elektrycznością statyczną np. PN EN 1081, PN EN 61340-5-1, PN EN 61340-4-1, ESD STM 97.2 gdy podczas procesu produkcyjnego w pomieszczeniach typu cleanroom występuje ekstremalne obciążenie chemiczne, to oprócz wytycznych normy PN EN 1644 należy stosować powłoki posadzkowe elastyczne celem ochrony wód gruntowych w przypadku jak powyżej dodatkowo występuje zagrożenie wpływu ładunków elektrostatycznych na jakość i niezawodność gotowych elementów, należy stosować systemy elastyczne zgodne z ww. normami

PRODUKTOWE

• System posadzki epoksydowej sztywnej z atestem CSM

StoPox GH 205

StoPox BB OS

• System posadzki epoksydowej sztywnej z atestem CSM o podwyższonej odporności chemicznej

StoPox GH 205 StoPox KU 601

• System posadzki epoksydowej z sztywnej z atestem CSM o właściwościach antyelektrostatycznych

StoPox GH 205 StoPox WL 110 StoPox KU 611

• System posadzki epoksydowej elastycznej z atestem CSM o ekstremalnej odporności chemicznej

StoPox GH 205 StoPox WL 110

StoPox WHG Deck 100

• System posadzki epoksydowej elastycznej z atestem CSM o właściwościach antyelektrostatycznych oraz o ekstremalnej odporności chemicznej

StoPox GH 205 StoPox WL 110 StoPox WHG Deck 110

maj 2012

Sto-ispo sp. z o.o. ul. Zabraniecka 15, 03-872 Warszawa tel. 22 511 61 00/02 info.pl@stoeu.com, www.sto.pl

Partner meryto ryczny

Doradztwo techniczne StoCretec: Bydgoszcz 605 165 136, Chorzów 605 165 116 Gdynia 605 165 142, Łódź 605 165 134 Poznań 605 165 137, Warszawa 605 165 139, Wrocław 605 165 138 www.stocretec.pl

Builder 97

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny Wienerberger Ceramika Budowlana SP. Z O.O.

Mirosław Rzeszutko Autor jest specjalistą ds. ­produktów Porotherm, Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

Porotherm Profi nowoczesne murowanie szybko, sprawnie, precyzyjnie Szlifowane pustaki ceramiczne to materiał budowlany zyskujący coraz większą popularność. Szczególnie chętnie wykorzystywane są przy wznoszeniu murów jednowarstwowych. Zasady murowania, choć podobne do tych obowiązujących, w przypadku ceramiki tradycyjnej są jednak od nich prostsze i pozwalają na większy komfort, szybkość i jakość prac murarskich.

Dają również pewność przewidzianych efektów.

P

ustaki szlifowane, które muruje się na zaprawie do cienkich spoin, są efektem rozwoju technologii murarskich i poszukiwania nowatorskich rozwiązań, umożliwiających przyspieszenie robót oraz podnoszenie ich dokładności. Mniejsza pracochłonność, mniejsze zużycie zaprawy, mniej sprzętu na budowie, a także czysta, równa powierzchnia ścian to podstawowe korzyści jakie zyskują wykonawcy pracujący z systemem Porotherm Profi firmy Wienerberger.

Ekonomia nowoczesnej budowy

W skład systemu Porotherm Profi wchodzi komplet pustaków umożliwiających wykonanie wszystkich ścian domu – jednowarstwowych zewnętrznych, wewnętrznych nośnych i działowych. Po wypaleniu pustaki poddawane są szlifowaniu, dzięki któremu otrzymują precyzyjne wymiary i gładką powierzchnię. Nadaje się im nieco większą wysokość – tak aby w połączeniu ze spoiną zachować tradycyjny moduł pionowy 250 mm (pustak 249 mm + 1 mm spoiny).

Pozostałe wymiary odpowiadają

98 Builder

formatom tradycyjnych pustaków ceramicznych, znanych z rodziny Porotherm P+W. Tak przygotowany produkt umożliwia murowanie na cienką spoinę.

To duży plus, ponieważ o ile przy wykorzystaniu innych materiałów ich nierówności i różnice wymiarowe trzeba pracochłonnie „maskować” zaprawą, poziomując każdą nową warstwę muru i wypełniając spoiny pionowe, o tyle pustaki szlifowane wymagają tylko jednokrotnego precyzyjnego wypoziomowa-

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• pustaki szlifowane Porotherm Profi; • pustaki uzupełniające Porotherm 44 S Profi i Porotherm 44 1/2 Profi, Porotherm 44 R Profi (wykonanie narożników i otworów); • zaprawy (wyrównująca i cienkowarstwowa); • narzędzia do murowania (wałek do nakładania zaprawy do cienkich spoin, zestaw do poziomowania pierwszej warstwy pustaków). nia: pod pierwszą warstwę muru.

Każdą kolejną układa się szybko i łatwo, używając zaprawy do cienkich spoin, której zadaniem jest łączenie pustaków w poziomie. Na tempo pracy wpływa także sposób łączenia bocznego - spoiny pionowe wykonywane są metodą piórowpust, bez potrzeby wprowadzania zaprawy pomiędzy pustaki.

Tabela 1. Porównanie czasochłonności i zużycia zaprawy przy murowaniu pustakami Porotherm Profi oraz Porotherm P+W Produkt

Ilość [szt./m2]

Robocizna [rg/m2]

Zużycie zaprawy [l/m2]

Porotherm 44 P+W

16

1,15

30

Porotherm 44 Profi

16

0,98

3,1

Porotherm 38 P+W

16

1,00

25

Porotherm 38 Profi

16

0,83

2,7

Porotherm 30 P+W

16

0,85

20

Porotherm 30 Profi

16

0,70

2,1

Porotherm 25 P+W

10,7

0,70

16

Porotherm 25 Profi

10,7

0,60

1,7

Porotherm 18.8 P+W

8

0,65

12

Porotherm 18.8 Profi

8

0,52

1,3

Porotherm 11.5 P+W

8

0,60

7

Porotherm 11.5 Profi

8

0,47

0,8

Porotherm 8 P+W

8

0,58

5

Porotherm 8 Profi

8

0,45

0,6

maj 2012

Ideą systemu Porotherm Profi jest maksymalne uproszczenie prac murarskich. Jedynym warunkiem wygodnej pracy jest dobry start, czyli dokładne wypoziomowanie podłoża pod pierwszą warstwę pustaków. Do tego celu stosuje się zaprawę wyrównującą, a jej precyzyjne ułożenie ułatwia, należący do systemu, specjalny zestaw stojaków (wyposażonych w uchwyty na łatę niwelacyjną), które poziomuje się korzystając z niwelatora laserowego.

Po zaizolowaniu fundamentu, poziomowanie rozpoczyna się od wyznaczenia za pomocą niwelatora najwyższego punktu na fundamencie. Punkt ten określi poziom wyjściowy dla warstwy wyrównawczej na każdym kolejnym odcinku pracy.

Ponieważ dopuszczalna grubość zaprawy wyrównawczej może wynosić 10-40 mm, w najwyższym punkcie fundamentu stojak reguluje się na grubość minimalną: 10 mm.

KORZYŚCI uży rozmiar pustaków d pozwala wymurować m2 ściany tylko z 16 sztuk i to w ciągu niecałej godziny; ienka warstwa zaprawy to c jej mniejsze zużycie – nawet o 80% w porównaniu z tradycyjną technologią murarską; mniejsza pracochłonność; mniej sprzętu na budowie; zysta, równa powierzchnia c ścian.

Drugi stojak ustawia się w odległości 2-4 metry - zależnie od długości listwy aluminiowej, która posłuży do wyrównania zaprawy na odcinku pomiędzy stojakami. Dłuższej, 4-metrowej listwy można użyć, jeśli prace wykonuje dwóch pracowników. Po wypoziomowaniu drugiego stojaka, kładzie się między nimi listwę i uzyskuje w ten sposób poziom bazowy, do jakiego układa się zaprawę wyrównawczą.

Połączone listwą stojaki umożliwiają również określenie szerokości nanoszonej zaprawy wyrównującej.

Po ułożeniu i wyrównaniu zaprawy, pierwszy stojak należy przestawić

maj 2012

Zdjęcia archiwum Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

Dobry początek gwarancją sukcesu

o kolejne 2 lub 4 metry (drugi pozostaje na swoim miejscu) i powtórzyć procedurę na kolejnym odcinku. Cykle powtarza się do wykonania warstwy wyrównującej na całej długości ściany.

Od rogu do rogu

Murowanie ścian zewnętrznych rozpoczyna się od wyprowadzenia narożników, tak jak w przypadku tradycyjnych pustaków ceramicznych Porotherm. Prawidłowe wykonanie narożnika umożliwia zastosowanie pustaków narożnikowych i połówkowych. W tym przypadku również powierzchnie boczne między pustakiem połówkowym i narożnikowym należy pokryć zaprawą, a każdy pustak narożnikowy obrócony jest o 90° w stosunku do pustaków narożnikowych w sąsiednich warstwach.

Idealny poziom zaprawy wyrównującej na fundamencie jest prawidłową podstawą pod pierwszą

(i każdą kolejną) warstwę pustaków szlifowanych. W ten sposób, również dzięki dokładnym wymiarom pustaków i 1-milimetrowej spoinie, aż do wysokości stropu prace nie będą wymagały dodatkowego wyrównywania i poziomowania. Należy pamiętać, że zaprawa wyrównująca zachowuje swoje właściwości maksymalnie przez 2 godziny. Pierwszą warstwę pustaków wyrównuje się tak wzdłuż ściany, jak i w kierunku poprzecznym - za pomocą poziomnicy i gumowego młotka.

Murowanie od narożników w kierunku do środka ściany najczęściej wymaga docięcia ostatniego pustaka. Docinanie pustaków należy wykonywać pilarką elektryczną, najlepiej o dwóch przeciwbieżnie pracujących brzeszczotach.

Rozpoczynając murowanie ściany od poziomu stropu, ponownie należy powtórzyć proces poziomowania z użyciem stojaków i niwelatora.

Ergonomia przede wszystkim

Warto zaznaczyć, że w podstawowym zakresie, murowanie pustaków Porotherm Profi nie różni się od postępowania z ceramicznymi pustakami Porotherm P+W. Ponieważ na łączeniach bocznych nie stosuje się zaprawy, wystarczy tu prawidłowe wykorzystanie połączenia pióro-wpust. Reguła zaleca opuszczać układany pustak przez wpust elementu już ułożonego.

Tylko tak warstwa zaprawy pozostaje nienaruszona i szczelnie spaja górne i dolne elementy pustaków.

Po ułożeniu pierwszej warstwy pustaków dalsze murowanie opiera się na cienkowarstwowej zaprawie Porotherm Profi. Należy ją przygotować wg dołączonej instrukcji, dbając o zachowanie zaleconego czasu mieszania i uzyskanie odpowiedniej konsystencji zaprawy. Do mieszania najlepiej użyć mieszadła

Tabela 2. Komplet pustaków wchodzących w system Porotherm Profi Produkt Porotherm 44 Profi Porotherm 44 EKO+ Profi

Wymiary [mm]

Masa pustaka [kg/szt.]

Wytrzymałość [MPa]

Współczynnik przenikania ciepła U [W/m2K]

440 × 248 × 249

ok. 19

10

0,30

440 x 248 x 249

ok. 17

7,5

0,23

Porotherm 44 1/2 Profi

440 × 124 × 249

ok. 11

10

-

Porotherm 44 S Profi

440 × 248× 249

ok. 20

10

-

Porotherm 44 R Profi

440 × 186 × 249

ok. 16

10

-

380 x 248 x 249

ok. 17

10

0,35

Porotherm 38 Profi Porotherm 38 1/2 Profi

380 x 124 x 249

ok. 10

10/15

-

Porotherm 30 Profi

300 × 248 × 249

ok. 15

10/15

0,60

Porotherm 30 1/2 Profi

300 × 124 × 249

ok. 8

10/15

-

Porotherm 30 R Profi

300 × 174 × 249

ok. 11

10/15

-

Porotherm 25 Profi

250 × 373 × 249

ok. 19

10/15

0,95

Porotherm 18.8 Profi

188 x 498 x 249

ok. 19

10/15

1,19

Porotherm 11.5 Profi

115 × 498 × 249

ok. 12

10

1,72

80 x 498 x 249

ok. 9

10

2,21

Porotherm 8 Profi

Builder 99

budownictwo

ZALECENIA okładne wypoziomowanie d podłoża pod pierwszą warstwę pustaków; puszczanie układanego o pustaka przez wpust elementu już ułożonego; W wyższej temperaturze i przy niskiej wilgotności powietrza, tuż przed nałożeniem zaprawy, pustaki dobrze jest zwilżyć wodą.

dpowiednie przewiązanie o murarskie sięgające min.

0,4 wysokości pustaka (10 cm); urowanie przy użyciu m kompletnego systemu (pustaki, zaprawy, narzędzia).

zanurzeniowego lub wiertarki z mieszadłem. Jeśli prace są wykonywane w wyższej temperaturze i przy niskiej wilgotności powietrza, tuż przed nałożeniem zaprawy pustaki dobrze jest zwilżyć wodą. Zapobiegnie to zbyt szybkiemu oddawaniu wody przez zaprawę.

Wykorzystanie zaprawy do cienkich spoin zmniejsza do minimum liczbę koniecznego sprzętu. Najczęściej wykorzystywanym narzędziem jest wałek ze zbiornikiem do nanoszenia zaprawy. Można co prawda nakładać ją przez zamaczanie dolnej powierzchni pustaka.

Zwiększa to jednak zużycie zaprawy. Wałek pozwala na większą dokładność, a jego wykorzystanie powoduje dodatkowo, że praca staje się znacznie lżejsza. Daje też gwarancję równomiernego rozłożenia zaprawy na całej klejonej powierzchni.

Ze wszystkimi szczegółami

Zaprawę do cienkich spoin najczęściej nakłada się wałkiem ze zbiornikiem do nanoszenia zaprawy.

Połączenia ścian zewnętrznych z wewnętrznymi ścianami nośnymi wymagają umieszczenia dwóch kotew w co drugiej poziomej spoinie.

Dzięki dokładnym wymiarom pustaków i 1-milimetrowej spoinie, aż do wysokości stropu prace nie wymagają dodatkowego wyrównywania i poziomowania.

Kotwa do łączenia ściany nośnej z działową.

100 Builder

Porotherm Profi jest systemem kompletnym – zawiera także narzędzia do murowania: wałek do nakładania zaprawy do cienkich spoin oraz zestaw do poziomowania pierwszej warstwy pustaków.

Kolejne warstwy ściany wymagają odpowiedniego przewiązania murarskiego. Najlepiej jeśli sięga ono połowy pustaka. Ogólna zasada zaleca, aby jego minimalna wartość wynosiła 0,4 x wysokość pustaka. W przypadku pustaków Porotherm Profi będzie to 10 cm (0,4 x 25 cm).

Połączenia ścian zewnętrznych z wewnętrznymi ścianami nośnymi wymagają umieszczenia dwóch kotew w co drugiej poziomej spoinie. Do połączenia ściany nośnej z działową (Porotherm 11,5 Profi) wystarczy jedna kotwa. Przed ich wstawieniem miejsca umieszczenia w pustaku powinny być przeszlifowane pilnikiem, aby kotwy nie zwiększyły w tym miejscu grubości spoiny). Kotwy powinny zostać zamoczone w zaprawie.

Partner meryto ryczny

Ostatnia warstwa pustaków pod wieńcem wymaga zaślepienia drążeń od góry, aby zapobiec przedostawaniu się tam betonu podczas wylewania stropu.

System Porotherm Profi został wyposażony w trzy typy pustaków uzupełniających Porotherm 44 S Profi i Porotherm 44 1/2 Profi, Porotherm 44 R Profi, których przeznaczeniem jest prawidłowe wykonanie narożników oraz otworów pod stolarkę okienną i drzwiową.

Korzyści nie tylko dla wykonawcy

Wznoszenie murów z pustaków łączonych na zaprawę do cienkich spoin jest, w porównaniu z innymi metodami murarskimi, technologią bardzo prostą. Jedynym warunkiem jest dokładne, precyzyjne ułożenie pierwszej ich warstwy.

Każda następna układana jest już bardzo szybko, ponieważ szlifowane pustaki pasują do siebie niemal jak klocki, a zaprawę do ich spajania nakłada się z wałka szybko, równomiernie i pewnie.

Wierne postępowanie według określonych zasad pozwala skorzystać z szerokiego zakresu korzyści, jakie daje system pustaków szlifowanych Porotherm Profi. Ułatwi wykonanie prac, skróci ich czas, a inwestorom pozwoli cieszyć się z domu o ścianach jednowarstwowych, które bez dodatkowego ocieplenia spełniają wymagania prawa budowlanego. I nawet przy tej samej grubości muru bez trudu osiągają izolacyjność termiczną lepszą od ścian warstwowych.

Szlifowane pustaki mogą służyć do budowy ścian nośnych w technologii jednowarstwowej; ścian wewnętrznych działowych i osłonowych oraz zewnętrznych ścian nośnych wymagających docieplenia.

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o. ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa tel.: 22 514 21 00, fax: 22 514 21 03 biuro@wienerberger.com, www.wienerberger.pl Konsultacje techniczne tel.: 22 514 20 20 konsultacje.techniczne@wienerberger.com maj 2012

EKSTRAKLASA graj z najlepszymi sportplus Specjalnie dla „Sportplusa”: ANITA WŁODARCZYK i SZYMON ZIÓŁKOWSKI

O jakości nawierzchni poliuretanowych

9 (50) WRZESIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

numer

NR

dodatek specjalny miesięcznika

wrzesień 2011

sportplusa

EURO 2012

Jerzy engel: Przyspieszenie dzięki eUrO Kto skorzysta na mistrzostwach?

Areny eUrO 2012

Mapa inwestycji stadionowych w Polsce „Biały Orlik” 2011 Hospitality wkracza do Polski

Siatki ze znakiem jakości HUCK

Wielkopolska jakość nie zna granic Realizacje Dawar Sport Sp. z o.o. w RPA

H2O dla murawy – nawadnianie boisk NR

Ozonowanie wody basenowej

CBS 2012 – wszystko o targach

75 procent stadionów na EURO gotowych

10 (51) PAŹDZIERNIK 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

Termy Maltańskie – gigant z klimatem

Kibice w strefie, czyli EURO 2012 na wielkim ekranie

11 (52) LISTOPAD 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Paweł Adamowicz, Prezydent Gdańska, o PGE Arenie i EURO 2012 NR

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami

Strefy kibiców na EURO 2012 – poradnik dla samorządów

12 (53) GRUDZIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

miCHAel BRill o zarządzaniu, nie tylko Stadionem Miejskim we Wrocławiu

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

1 (54) STYCZEŃ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

SPORT BIZNES

Barca nad Wisłą Sponsoring po polsku

NR 3(13) PAŹDZIERNIK 2011

Czy prywatyzować PkL? Przedsezonowy przegląd armatek

5 elementów lodowiska

Środowisko o środowisku

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

W dwóch dolinach

Dla kogo Narodowy?

O pielęgnacji „orlików” Stadion na dachu świata

Żyjemy z gór

20-lecie firmy P.P.H.U. „Jerzy”

Homologacja basenów pływackich

Zestaw Honda F720 przeznaczony do pielęgnacji boisk ze sztuczną nawierzchnią

Woda czysta jak łza

Polska-Ukraina

– sukces budowlanych

Bezpieczeństwo

listopad 2011

dodatek specjalny miesięcznika

Husqvarna Sprzęt do zadań specjalnych

LUDZIE I FIRMY SUKCESU

Skąpani w zabawie dodatek specjalny miesięcznika

grudzień 2011

Zarządzanie bezpieczeństwem w infrastrukturze sportowej Bezpieczne EURO 2012 Stadiony nie dla wszystkich

Podsumowanie roku w inwestycjach sportowych Osiągnięcia i plany firm sukcesu Budowniczowie Polskiego Sportu

Ochrona EURO 2012 będzie priorytetem

Rozmowa z DaRiuszem KuRKiem, Dyrektorem Ochrony impel security Polska

Architektura sportowa

według Piotra Dominiczaka i Mariusza Szczuraszka

Wodne place zabaw Firmy Mazur

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

BASeny WellneSS SPA

NR

3 (56) MARZEC 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

2

DoDatki specjalne

MULTIMEDIA w sporcIE

dodatek specjalny miesięcznika

marzec 2012

Cyfrowe standardy na obiektach sportowych

Rozwiązania firmy Flexvision Systemy Digital Signage – rozrywka, bezpieczeństwo i promocja

INFRASTRUKTURA

dodatek specjalny miesięcznika

Moda na sauny Uzdatnianie wody basenowej Termy Maltańskie – konkurencja dla tropików

Wodne place zabaw

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK?

Boisko idealne

Pielęgnacja to podstawa

luty 2012

Po co nam „orliki”?

Co z tym filCem? Pielęgnacja nawierzchni trawiastych

2 (55) LUTY 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Doskonała rekreacja, oryginalny i niepowtarzalny design – realizacje firmy ARRAS B Tychy

„oRliki” – bezpieczne, bo ogrodzone

inWeStycje na lata Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

SponSoRing w sporcie – zysk czy darowizna?

JeSSiCA – nowy sposób finansowania inwestycji

Gminy inwestują w bezpieczne kąpieliska

Kompleksowe realizacje Firmy Mazur i Elplast+ Sp. z o.o.

Rodzina na medal Michał, Zbigniew i Grzegorz Wojciul z firmy Anchem

PLACE PLACE ZABAW MULTIMEDIA ZABAW W sPorCIE

Place zabaw, ale jakie?

Dobra zabawa a bezpieczeństwo Pamiętajmy o ogrodzeniach

Inspiruje nas uśmiech dzieci

Rozmowa z Markiem Sokołowskim, założycielem i prezesem firmy CoMeS Sokołowscy Sp.j.

dodatek specjalny miesięcznika dodatek

specjalny marzec 2012 marzec 2012 miesięcznika

marzec 2012

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny SOPRO POLSKA SP. Z O.O.

Sztuka

pielęgnacji gresu

mgr inż.

Rudolf Juszczyk Sopro Polska Sp. z o.o

Niezależnie od rodzaju okładziny, rodzaju obciążeń przyszłej powierzchni, podstawę dobrego wykonania stanowi szereg zależności, które współgrają ze sobą tworząc całość, począwszy od przygotowania podłoża poprzez dobór odpowiednich zapraw klejowych, fugowych oraz technologii prac, po dobór odpowiednich rodzajów okładzin.

102 Builder

Fot. arch. Sopro Polska Sp. z o.o

Nie można jednoznacznie stwierdzić jakie środki należy stosować, jednak bezwzględnie należy wziąć pod uwagę, że każda z okładzin występujących na rynku wymaga w mniejszym lub większym stopniu pielęgnacji, aby długo służyła i estetycznie nie odbiegała od ogólnie przyjętych standardów.

W

trakcie projektowania okładzin dla danego zastosowania należy bezwzględnie wziąć pod uwagę oprócz aspektów technicznych, także takie, których pominięcie może spowodować, iż wykonana powierzchnia będzie nieefektywna lub utrzymanie jej czystości będzie bardzo kosztowne, co w obecnych czasach jest nie do przyjęcia. Do aspektów tych zaliczyć należy: • sposób użytkowania danych powierzchni, a co za tym idzie rodzaj, intensywność, charakter procesów brudzenia, • łatwość utrzymania czystości, łatwość zmywania, • koszty utrzymania czystości, czyli środki impregnujące i środ-

ki czyszczące oraz środki techniczne i nakłady robocizny na utrzymanie czystości na odpowiednim poziomie.

Czyszczenie i impregnacja okładzin ceramicznych

Okładziny ceramiczne są znane ludzkości od wielu wielu wieków.

Powodem tak ogromnej popularności jest łatwość wykonywania, różnorodność kształtów, form, łatwość utrzymania czystości. Ponadto nie sposób pominąć trwałości ww. powierzchni, która jest bardzo wysoka, nawet przy niekorzystnych warunkach użytkowania, takich jak wysokie obciążenia chemiczne, zmienne warunki atmosferyczne itd.

Sopro Polska, lider w systemach chemii budowlanej, dysponuje odpowiednimi materiałami oraz technologiami do przeprowadzenia prac z okładzinami ceramicznymi jak i z kamienia naturalnego, ponadto bardzo szeroka oferta firmy zawiera także środki czyszczące i impregnujące do okładzin ceramicznych oraz z kamienia naturalnego.

Niezależnie od rodzaju okładziny, rodzaju obciążeń przyszłej powierzchni, podstawę dobrego wykonania stanowi szereg zależności, które współgrają ze sobą tworząc całość, począwszy od przygotowania podłoża poprzez dobór odpowiednich zapraw klejowych, fugowych oraz technologii prac, po dobór odpowiednich rodzajów okładzin.

maj 2012

W tym miejscu nie sposób pominąć roli środków czyszczących i impregnujących, których zastosowanie wydłuża okres użytkowania i ułatwia utrzymanie czystości.

Panuje opinia, iż okładziny ceramiczne nie ulegają zabrudzeniom, nic bardziej mylnego.

W ekstremalnych przypadkach nieodpowiedni dobór okładziny w połączeniu z nieodpowiednią pielęgnacją powierzchni wykończonej okładzinami ceramicznymi może doprowadzić pomimo jej doskonałej kondycji technicznej do konieczności jej usunięcia i wykonania nowej, gdzie podstawą decyzji będą względy estetyczne, co wiąże się z niepotrzebnymi kosztami.

W przypadku okładzin gresowych polerowanych może wystąpić problem już na etapie prowadzenia prac fugowych, gdyż w niektórych przypadkach może się okazać, iż ich struktura powierzchniowa jest bardzo porowata, zatem proces fugowania wykonany z pominięciem obowiązkowego fugowania próbnego może spowodować powstanie przebarwień lub zmatowień niemożliwych do usunięcia, powodujących konieczność usunięcia okładzin, co podobnie jak w poprzednio przytoczonym przypadku wiąże się z niepotrzebnymi kosztami.

Zatem kluczem do trwałości powierzchni, oprócz odpowiedniego doboru okładzin, technologii mocowania, jest także odpowiednia i profesjonalna pielęgnacja okładzin ceramicznych.

Naturalnie inne wymagania stawiane są okładzinom zastosowanym na powierzchniach poziomych a inne na pionowych, podobnie sytuacja wygląda w przypadku środków czyszczących i impregnujących.

Ze względu na odmienny charakter obciążeń jakim podlegają ww. powierzchnie, a co za tym idzie odmienne rodzaje okładzin, wymagania dot. sposobów czyszczenia i impregnacji są inne dla okładzin

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Impregnat do gresów i fug • Koncentrat czyszczący do gresów

maj 2012

szkliwionych i nieszkliwionych, chłonnych i niechłonnych.

Ponadto bardzo istotne jest umiejscowienie okładzin wewnątrz czy na zewnątrz obiektu, co w prostej linii można odczytać jako intensywność działania czynników brudzących.

Odporność okładziny ceramicznej na zabrudzenia określa norma EN ISO 10 545-14, ogólnie można powiedzieć, że odporność na zabrudzenia zależna jest od struktury powierzchniowej okładziny. Upraszczając, im większa porowatość tym większe ryzyko wnikania zabrudzeń w strukturę powierzchniową okładziny bez możliwości ich usunięcia.

Odporność okładzin ceramicznych na zabrudzenia podaje się w 5 klasach, gdzie 1 klasa oznacza, że z okładziny ceramicznej usuwa się je najłatwiej (bieżąca woda o temperaturze 55 +/- 5°C), a z kolei klasa 5 oznacza brak możliwości usunięcia zabrudzeń z okładziny.

Ponadto istotnym podziałem wśród okładzin jest podział ze względu na nasiąkliwość oraz sposób produkcji. Podstawą tych dwóch podziałów jest powstanie 11 grup klasyfikacyjnych dla okładzin ceramicznych. W artykule skupimy się na okładzinach ceramicznych gresowych zarówno w odmianach tzw. surowych, polerowanych jak i szkliwionych.

Okładziny gresowe szkliwione

Tego typu okładzina powstaje, ujmując temat w telegraficznym skrócie, poprzez naniesienie szkliwa na czerep gresowy, którego proces powstawania w ogromnym uproszczeniu można określić jako prasowanie i wypalanie odpowiednio modyfikowanego chemicznie granulatu.

Uzyskana w ten sposób okładzina wykazuje niską nasiąkliwość, wysoką wytrzymałość mechaniczną, wysoką mrozoodporność oraz możliwość uzyskania różnych wzorów (kolorystyka, faktura) powierzchni okładziny. Ich stosowanie jest bardzo szerokie.

Stosowanie tego rodzaju okładzin wewnątrz lub na zewnątrz budynku jest standardowe. W przypadku większości okładzin szkliwionych proces utrzymania czystości uzależniony jest od jakości i szorstkości powłoki szkliwionej.

Z reguły do czyszczenia używa się maszyn czyszczących, których działanie oparte jest na zasadzie kombinacji mechanicznego czyszczenia (użycie szczotek obrotowych lub obrotowych mat wiskozowych) w połączeniu z działaniem środków czyszczących.

W tym miejscu bardzo istotnym faktem staje się dobór odpowiedniego środka czyszczącego, gdyż musi on usuwać zabrudzenia występujące na danej powierzchni, bardzo istotne jest, aby środki czyszczące dobierać mając na uwadze rodzaj zabrudzeń, ich intensywność i charakter. Ponadto ze względu na fakt występowania w powierzchniach wykończonych okładzinami ceramicznymi fugi mineralnej (epoksydowej) oraz fugi silikonowej, odpowiednio dobrany środek czyszczący nie może negatywnie wpływać na ww. elementy wchodzące w skład powierzchni.

Bardzo istotne jest także, aby podczas doboru chemii czyszczącej zwrócić uwagę czy producent dopuszcza możliwość stosowania jego produktu w urządzeniach czyszczących.

Odporność okładziny ceramicznej na zabrudzenia określa norma EN ISO 10 545-14, ogólnie można powiedzieć, że odporność na zabrudzenia zależna jest od struktury powierzchniowej okładziny.

Upraszczając, im większa porowatość tym większe ryzyko wnikania zabrudzeń w strukturę powierzchniową okładziny bez możliwości ich usunięcia.

Odpowiednio dobrany środek czyszczący usunie zabrudzenia eksploatacyjne nie naruszając występujących w powierzchni fug cementowych i silikonowych.

Inny temat stanowi problem utrzymania czystości na okładzinach szkliwionych zastosowanych na zewnątrz budynku na elewacji.

Proces utrzymania czystości na takich powierzchniach jest bardzo trudny do zrealizowania, gdyż są to z reguły duże powierzchnie charakteryzujące się zabrudzeniami pochodzącymi ze środowiska (kurz, pył, zabrudzenia solami). Czysz-

KIEDY IMPREGNOWAĆ W przypadku, gdy efekty po fugowaniu próbnym nie są zadowalające, zaleca się przeprowadzenie impregnacji przed podjęciem prac fugowych.

W innych przypadkach (gdy efekty fugowania próbnego są zadowalające) zaleca się przeprowadzić zgodnie z technologią proces fugowania i po upływie odpowiedniego czasu przeprowadzić proces impregnacji całych powierzchni wraz z siatką spoin. czenie takich powierzchni powinno być oparte na środkach chemicznych, usuwających zabrudzenia w możliwie jednym cyklu roboczym.

Rzeczywistość jednak wygląda inaczej, w wielu przypadkach używa się przypadkowych środków ogólnego zastosowania, które nie są odpowiednio dobrane, poprzez co ich działanie jest powierzchowne, a efekty końcowe szybko stają się niewidoczne .

Odpowiednie produkty czyszczące należy dobierać w zależności od środowiska w jakim pracują oraz od przewidywalnych rodzajów zabrudzeń jakim będą poddawane.

W przypadku doboru technologii czyszczenia sytuacja jest podobna, w obiektach wielkopowierzchniowych, przemysłowych, w których zastosowano z jakiś uwarunkowań gresy szkliwione, musi być możliwość czyszczenia mechanicznego (ogólnie dostępne, profesjonalne maszyny czyszczące w połączeniu ze środkami powierzchniowo czynnymi, przykład może stanowić koncentrat odtłuszczający Sopro GR 701, który może być stosowany na wszelkiego rodzaju okładzinach przy prowadzeniu prac czyszczących, zarówno ręcznie jak i w formie zmechanizowanej).

Okładziny gresowe surowe i polerowane

Okładziny o surowych wykończeniach (bez powłoki szkliwionej) ze względu na swoją strukturę po-

Builder 103

budownictwo

Zasada

działania impregnatów Po naniesieniu odpowiedniej ilości oraz odpowiednio dobranego środka impregnującego, należy postępować zgodnie z wytycznymi producenta.

W niektórych przypadkach należy .odczekać odpowiedni czas podany przez producenta (około 15-20 minut) w zależności od warunków termiczno-wilgotnościowych, a także zastosowanego środka.

Po naniesieniu, odczekaniu, oraz usunięciu nadmiaru produktu miękką ściereczką, proces impregnacji można uznać za zakończony i teoretycznie jest to poprawne.

Jednak ze względu na fakt mnogości okładzin występujących w chwili obecnej na naszym rynku, problem jest znacznie poważniejszy aniżeli mogłoby się to wydawać.

Podczas doboru odpowiedniego środka impregnującego należy wziąć pod uwagę parę aspektów, a czołowym jest kwestia jakim obciążeniom będzie podlegała okładzina, gdzie będzie stosowana (miejsce publiczne, dom prywatny), jakie środki będą używane do utrzymania czystości oraz jakim czynnikom i zabrudzeniom okładzina będzie poddawana.

Kluczowym czynnikiem jest chłonność okładziny oraz czas skuteczności impregnacji.

104 Builder

wierzchniową mogą przyjmować na swoją powierzchnię zabrudzenia, które z upływem czasu będą uciążliwe do usunięcia, w związku z tym zaleca się przeprowadzenie procesu impregnacji.

Z pozoru temat jest błahy, jednak pojawiają się pytania, w którym momencie należy impregnować?

Po przeprowadzeniu prac okładzinowych a przed fugowaniem, czy też po przeprowadzeniu prac okładzinowych.

Odpowiedź nie jest standardowa, gdyż jest to uzależnione od efektów fugowania próbnego, które to fugowanie praktycznie pokazuje zachowanie się okładziny w połączeniu z materiałem zaprawy fugowej.

Zatem w przypadku, gdy efekty po fugowaniu próbnym nie są zadowalające, zaleca się przeprowadzenie impregnacji przed podjęciem prac fugowych.

W innych przypadkach (gdy efekty fugowania próbnego są zadowalające) zaleca się przeprowadzić zgodnie z technologią proces fugowania i po upływie odpowiedniego czasu przeprowadzić proces impregnacji całych powierzchni wraz z siatką spoin.

Współczesne zaprawy fugowe dzięki zaawansowanej technologii, wykazują radykalnie odmienne parametry od ogólnie przyjętego stereotypu dotyczącego fug mineralnych.

Nowoczesne zaprawy fugowe produkowane przez firmę Sopro (Sopro Saphir 5, Sopro Brillant, Sopro DF 10) wykazują oprócz podstawowych parametrów technicznych także efekt hydrofobowości, który powoduje, że woda nie wnika w strukturę zaprawy fugowej tylko pozostaje na jej powierzchni w postaci kropli. Dzięki temu łatwo utrzymać czystą powierzchnię fug, naturalnie zaprawa fugowa nie może funkcjonować samodzielnie, musi występować w połączeniu z okładzinami ceramicznymi, a utrzymanie czystości oraz impregnację należy rozpatrywać w szerszym pojęciu.

Niezależnie od rodzaju, gres zastosowany na powierzchniach poziomych jest narażony na obciążenia mechaniczne, chemiczne oraz brudzenie w szerokim tego słowa pojęciu, co w efekcie długotrwałego lub intensywnego procesu brudzenia może spowodować szkody w estetyce powierzchni.

W przypadku okładzin gresowych polerowanych problem jest jeszcze poważniejszy, gdyż na skutek procesu produkcyjnego (polerowanie) następuje otwarcie mikroporów, w które w trakcie eksploatacji mogą wnikać środki brudzące, podobna sytuacja może występować w przypadku prowadzenia prac fugowych.

Zatem po przeprowadzeniu prac okładzinowych powierzchnia gresowa musi zostać odpowiednio doczyszczona i przygotowana do przeprowadzenia prac fugowych.

W przypadku gresów tzw. technicznych proces przygotowania możemy ograniczyć do doprowadzenia okładzin do stanu czystości poprzez zastosowanie odpowiednich środków czyszczących.

Z reguły są to produkty oparte na środkach powierzchniowo czynnych oraz odtłuszczających, rzadziej kwasowych. Naturalnie sam proces okładzinowy powinien być przeprowadzony w taki sposób, aby nadmiernie nie brudzić okładzin zaprawami mineralnymi lub epoksydowymi, w zależności które są w danym przypadku stosowane.

Inny przypadek stanowią gresy polerowane, których struktura powierzchniowa może przyjmować ewentualne zabrudzenia w fazie użytkowania jak i w fazie wbudowywania, zatem w ich przypadku, po przeprowadzeniu procesu okładzinowego, a przed procesem fugowania zaleca się przeprowadzenie: • fugowania próbnego z zastosowaniem filmu wodnego i oceny uzyskanych efektów (szczególna uwaga powinna być zwrócona na stan powierzchni okładziny); • procesu usunięcia wosków zabezpieczających nanoszonych na powierzchnię gresów (dotyczy w większości producentów spoza europy) przy pomocy odpowiednio silnych środków odtłuszczających;

Partner meryto ryczny

• procesu impregnacji okładzin, na których fugowanie próbne dało niezadowalające efekty w postaci zmian struktury powierzchniowej widoczne gołym okiem.

Ze względu na mnogość okładzin gresowych (przede wszystkim producentów i importerów) występujących na rynku krajowym nie można z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że każda okładzina gresowa wymaga usunięcia wosków zabezpieczających z powierzchni przed procesem fugowania, gdyż nie wszystkie okładziny są w ten sposób zabezpieczane.

Natomiast niezaprzeczalnym faktem jest konieczność doprowadzenia stanu powierzchni okładziny do czystości przed fugowaniem.

Podobna sytuacja jest w przypadku impregnacji okładzin gresowych, nie można jednoznacznie stwierdzić czy należy, czy nie należy impregnować.

W tej kwestii niewątpliwie pierwsze i istotne zdanie mają producenci samych okładzin, niemniej doświadczenia wykonawcze oraz producentów chemii budowlanej mówią wyraźnie, że w przypadku przeprowadzenia fugowania próbnego na danej okładzinie i uzyskania zmian w powierzchni okładziny powodujących obniżenie jej efektu wizualnego niezbędne i konieczne jest przeprowadzenie impregnacji powierzchni przed pracami fugowymi. Do tego celu stosuje się zazwyczaj środki impregnujące, których działanie zostało opisane obok.

Ogólnie można stwierdzić, iż impregnaty są to żywice rozproszone w łatwo odparowalnych nośnikach.

W trakcie prac impregnujących powierzchnię zaleca się z całą bezwzględnością, aby okładziny oraz fugi były czyste i pozbawione jakichkolwiek zabrudzeń.

mgr inż. Rudolf Juszczyk Sopro Polska Sp. z o.o

Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23 F, 02-822 Warszawa tel.: 22 335 23 00, faks: 22 335 23 09 biuro@sopro.pl, www.sopro.pl Dział Doradztwa Technicznego tel.: 22 335 23 40 maj 2012

DEBATA BUILDERA Skąd pieniądze na inwestycje?

ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY CZASOPISM!

TOPFIRMA Doka Polska Sp. z o.o.

PREzENTAcjA str. 22

WWW.EBUILDER.PL

1 STYCZEŃ 2012

Nr

l BUDOWNICTWO

l

DEBATA BUILDERA Infrastruktura wodno‑ściekowa.

Jak poprawić jej stan?

ARCHITEKTURA

ZDANIEM EKSPERTÓW Fundamentowanie w trudnych warunkach

WWW.EBUILDER.PL

BIZNES

Rok XVI (174) 5zł (w tym 8% VAT)

Nr

Builder

12 GRUDZIEŃ 2011

Rok XV (173) 5zł (w tym 8% VAT)

Beton do konstrukcji mostowych

styczeń 2012

Tekla Structues w praktyce Stadion Euro 2012 PGE Arena Gdańsk str. 52

Projektowanie a bezpieczeństwo pRacy

l

OPINIE

DEBATA BUILDERA Jak obniżyć koszty w budownictwie?

FORUM EKSPERTÓW Z piwnicą czy bez?

Nr

BUDOWNICTWO

Budowa zimą Mosty ze stali nierdzewnej

l

LUDZIE

l

11 LISTOPAD 2011

Rok XV (172) 5zł (w tym 8% VAT)

OPINIE

DEBATA BUILDERA

Szanse i bariery rozwoju infrastruktury kolejowej w Polsce

Awaryjność infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej

Jak budować zimą?

Bariery dla biologicznej inwazji

Konrad Machula Po pierwsze innowacyjność

BUDOWNICTWO

Iniekcja rozrywająca

LUDZIE I FIRMY sUkcEsU dodatek specjalny miesięcznika

Builder

grudzień 2011

Sukcesy Ceramiki Paradyż Prezentacja firmy str. 48

INSTALACJE

l

LUDZIE

l

Rok XV (171) 5zł (w tym 8% VAT)

OPINIE

Ideą zorganizowanego przez nas przedsięwzięcia było pokazanie prawdziwego oblicza budownictwa

Rozmowa z Wiceprezesem Saint-Gobain Construction Products Polska i Dyrektorem Generalnym ISOVER

Fondital – innowacja i wysoka jakość w ogrzewaniu Prezentacja nowoczesnych produktów do ogrzewania domu

UWAGA na korozję betonu

budownictwa

Builder

str. 36

– Wiktor Piwkowski, organizator meczu reprezentacji budowlanych Polska:Ukraina

Badanie wielkiej płyty PROJEKTOWANIE

Łukowe blachy fałdowe DROGI I MOSTY

dodatek specjalny miesięcznika

Builder

październik 2011

w

Most Rędziński – najważniejsza inwestycja Mostostalu Warszawa sA Prezentacja firmy str. 32

niezależne, nowoczesne i dynamiczne pismo środowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujące się co miesiąc od 1997 roku.

10 PAŹDZIERNIK 2011

Dziś i jutro w budownictwie drogowym

1 : 0 dla

dodatek specjalny miesięcznika listopad 2011

innowacje branży 2011/2012

w

Roman Jakubowski

Sposób na prefabrykację Rozmowa z Dyrektorem Oddziału Unihouse, Spółki Unibep S.A.

sportplus

miesięcznik w całości poświęcony tematyce związanej z projektowaniem, budową, modernizacją, wyposażeniem i utrzymaniem obiektów sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarządzaniem inwestycjami 5 sportowymi.

CBS 2012 – wszystko o targach

Termy Maltańskie – gigant z klimatem

NR 11 (52) LISTOPAD 2011

Ozonowanie wody basenowej

NR 10 (51) PAŹDZIERNIK 2011

czyli historia drewnianych modułów

Projektowanie z myślą o środowisku

w

H2O dla murawy – nawadnianie boisk

SPoSóB NA PREfABRykAcję

Nr

Fot. Bartosz Kaczmarczyk

Builder

OprOgramOwanie

dodatek specjalny miesięcznika

Rozmowa z Prezesem Zarządu kREisEL Technika Budowlana sp. z o.o.

dla budownictwa

Budujemy zaufanie

LUDZIE

Budowniczowie Polskiego Sportu

Budownictwo modułowe gwaRancja na ocieplenie?

l

WWW.EBUILDER.PL

Szczepan Gawłowski

BUDOWNICTWO

WWW.EBUILDER.PL

Ranking obsługi deweloperskiej w Polsce

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami NR

Paweł Adamowicz, Prezydent Gdańska, o PGE Arenie i EURO 2012 NR 12 (53) GRUDZIEŃ 2011

Strefy kibiców na EURO 2012 – poradnik dla samorządów

5 ZŁ W TYM VAT 8%

Kibice w strefie, czyli EURO 2012 na wielkim ekranie

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

5 ZŁ W TYM VAT 8%

75 procent stadionów na EURO gotowych

5 ZŁ W TYM VAT 8%

Barca nad Wisłą Sponsoring po polsku

Dla kogo Narodowy?

O pielęgnacji „orlików” Stadion na dachu świata

NR 3(13) PAŹDZIERNIK 2011

Czy prywatyzować PkL?

Środowisko o środowisku

Przedsezonowy przegląd armatek

W dwóch dolinach

elementów lodowiska

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK? Homologacja basenów pływackich

Żyjemy z gór

20-lecie firmy P.P.H.U. „Jerzy”

inWeStycje na lata

Boisko idealne

Pielęgnacja to podstawa

Woda czysta jak łza

Polska-Ukraina

– sukces budowlanych

Zestaw Honda F720 przeznaczony do pielęgnacji boisk ze sztuczną nawierzchnią

Bezpieczeństwo

listopad 2011

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

1 (54) STYCZEŃ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Skąpani w zabawie

Husqvarna Sprzęt do zadań specjalnych

dodatek specjalny miesięcznika

LUDZIE I FIRMY SUKCESU

Wodne place zabaw Firmy Mazur

dodatek specjalny miesięcznika

grudzień 2011

Zarządzanie bezpieczeństwem w infrastrukturze sportowej Bezpieczne EURO 2012 Stadiony nie dla wszystkich

Podsumowanie roku w inwestycjach sportowych

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato

Osiągnięcia i plany firm sukcesu

w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

Budowniczowie Polskiego Sportu

Ochrona EURO 2012 będzie priorytetem

Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

Architektura sportowa

Rozmowa z DaRiuszem KuRKiem, Dyrektorem Ochrony impel security Polska

według Piotra Dominiczaka i Mariusza Szczuraszka

Z AMÓWIENIE

Zamawiający: nazwa firmy lub imię i nazwisko osoby fizycznej

NIP

Za­mó­wie­nie zo­sta­nie zre­ali­zo­wa­ne po do­ko­na­niu wpła­ty na kon­to:

BRE BANK SA 67 1140 2017 0000 4602 1287 8423

tel./fax

oraz po prze­sła­niu fak­sem lub pocz­t ą za­mó­wie­nia do wy­daw­cy: PWB Media Zdziebłowski Sp.J., ul. Rol­na 155/1, 02-729 War­sza­wa, tel. 22 853 06 87, fax 22 244 24 63, e­- ma­il: biuro@pwbmedia.pl

Adres do wysyłki (kod, miejscowość, ulica, nr)

Adres do faktury (jeśli jest inny niż powyżej)

PWB Media zo­bo­wią­zu­je się do wy­sta­wie­nia fak­tu­r y VAT i przesłania jej na ad­res po­da­ny na za­mó­wie­niu w ter­mi­nie 7 dni od da­t y wpły­nię­cia zapła­ ty na wska­za­ne po­w y­żej kon­to.

Imię i nazwisko adresata prenumeraty

Stanowisko

Zgadzam się na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych PWB Media Zdziebłowski Sp.J. z siedzibą w 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 oraz na ich wykorzystanie w celach marketingowych i promocyjnych.

Jednocześnie PWB Media informuje, że przysługuje Państwu prawo do wglądu i poprawiania zgromadzonych danych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. nr 133 poz 883 z 1997 r.

e-mail

Niniejszym zamawiamy:

q

x

ilość prenumerat

q

q

papierową prenumeratę Buildera

60 zł

=

cena brutto

do zapłaty

papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

x

60 zł

cena brutto

=

elektroniczną prenumeratę Buildera

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

30 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

30 zł

cena brutto

=

Prenumerata obejmuje 12 kolejnych numerów począwszy od momentu dokonania opłaty.

elektroniczno-papierową prenumeratę Buildera

do zapłaty

elektroniczną prenumeratę Sportplusa

q

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

70 zł

=

cena brutto

do zapłaty

elektroniczno-papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

Data

x

70 zł

cena brutto

=

do zapłaty

podpis

rynek

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 TOPBUILDER 2012

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Knauf Bauprodukte - klej zbrojony z włóknem

Jest to wysokowartościowa zaprawa, jakościowo kontrolowana, odporna na mróz i wodę. Stanowi starannie dobraną mieszaninę cementu, wypełniaczy mineralnych, modyfikatorów oraz specjalnie dobranych polipropylenowych włókien zbrojących. Opracowane receptury są poparte wieloletnimi doświadczeniami w laboratoriach badawczych firmy Knauf Bauprodukte.

Klej wyróżnia się bardzo wysoką wytrzymałością na pęknięcia oraz uszkodzenia mechaniczne, szczególnie w obrębie okien i drzwi, gdzie naprężenia występują najczęściej. Jest mrozo- i wodoodporny, elastyczny, paroprzepuszczalny, cechuje go także wysoka przyczepność i duża wydajność. Może być nakładany ręcznie i maszynowo, a wysoka plastyczność pozwala na szybkie i łatwe, a zarazem trwałe wykonanie warstwy zbrojącej. Zalecany jest do mocowania termoizolacyjnych płyt z wełny mineralnej, do wykonania warstwy szpachlowej zbrojonej siatką z włókna szklanego na płytach styropianowych oraz z wełny mineralnej.

106 Builder

Są to płyty o wymiarach 1200x600 mm z wełny mineralnej otrzymanej z włókien szklanych. Wyróżniają się najlepszym na rynku polskim współczynniku przewodzenia ciepła dla tej grupy produktów - l wynosi zaledwie 0,030 W/mK. Doskonałe parametry termiczne płyt pozwalają maksymalnie wykorzystać dostępną dla izolacji przestrzeń – można ograniczyć grubość materiałów konstrukcyjnych i łatwiej eliminować mostki cieplne. Obok niskiego współczynnika przewodzenia ciepła, produkt ma wszystkie najważniejsze cechy izolacji z wełny mineralnej: niepalność, niski opór dyfuzyjny i elastyczną strukturę. Płyty w 70% wytwarzane są ze stłuczki szklanej pochodzącej z recyklingu. Produkt stosowany jest głównie jako izolacja dachów skośnych oraz stropów i podłóg między legarami. Kolejne pola zastosowań to izolacja cieplna murów warstwowych, fasad wentylowanych, konstrukcji szkieletowych oraz izolacja od wewnątrz (do termorenowacji budynków, których fasada nie pozwala na bezpośrednią ingerencję).

Selena - silikon sanitarny UPG

Jest to wysokiej klasy uszczelniacz marki Tytan Professional, przeznaczony do stosowania w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Produkt jest objęty 5-letnią gwarancją ochrony przed bakteriami, grzybami i pleśnią dzięki innowacyjnej formule UPG. Jest to specjalny środek bakterio- i grzybobójczy o wydłużonym czasie uwalniania, dzięki czemu spoiny pozostają czyste przez lata. Produkt jest też wodoszczelny, trwale elastyczny i odporny na środki czyszczące i detergenty. Cechuje się doskonałą przyczepnością do powierzchni nieporowatych. Czas obróbki 15-25 min umożliwia swobodne formowanie spoiny, a innowacyjny aplikator 360 zapewnia komfort użytkowania. Stosowany jest do formowania spoin w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, jak: kuchnie, łazienki, toalety; do wykonywania uszczelnień dookoła wanien, umywalek i kabin prysznicowych; do wypełniania szczelin między płytkami a urządzeniami sanitarnymi oraz do drobnych napraw w domu.

maj 2012

Fot. arch. Saint Gobain Construction Products Polska

Jest to innowacyjny system zapraw murarskich z trasem Tubag, przeznaczonych do murowania cegieł klinkierowych i licowych z jednoczesnym fugowaniem. Zaprawy zostały opracowane tak, by dopasować się do murowania cegieł o różnych nasiąkliwościach. Uregulowana zdolność retencji wody zapobiega „spaleniu się” zaprawy oraz nadmiernemu wypływowi wody zarobowej, zapewniając przyczepność na styku powierzchni zaprawy i cegły. Dzięki krzemionce zawartej w trasie Tubag, zaprawa uzyskuje cechy hydrauliczne – wolne wapno, przyczyna wyługowań, jest wiązane już w trakcie twardnienia w krystaliczny, niezwykle trwały, odporny na kwaśne środowisko krzemian. Zapewnia to odporność na agresywny wpływ środowiska. Dzięki murowaniu i spoinowaniu w jednym cyklu roboczym zbędne staje się późniejsze wypełnianie spoin. Pełnospoinowe murowanie gwarantuje uzyskanie spoiny odpornej na gwałtowny deszcz i inne niekorzystne warunki atmosferyczne. Zaprawy cechuje też wysoka wytrzymałość na ściskanie.

Fot. arch. Selena SA

Fot. arch. quick-mix

quick-mix - system zapraw do klinkieru V.O.R. ISOVER – płyty ISOVER Multimax 30

Pruszyński – panele Rockwool – płyty FRONTROCK MAX E dachowe na rąbek stojący Jest to dwugęstościowa płyta ze skalnej wełny mineralnej

Szalunek PAL-S4 firmy PALISANDER to łatwy, szybki i bezpieczny sposób na szalowanie słupów. Jest to przestawny, składany element szalunkowy, umożliwiający wykonanie słupów żelbetowych o przekrojach prostokątnych i kwadratowych o wymiarach od 20 do 60 cm w stopniowaniu, co 5 cm. Jego wytrzymałość na parcie mieszanki betonowej wynosi 80 kN/m2. Jego konstrukcja pozwala na łatwe i szybkie otwarcie lub zamknięcie szalunku, bez konieczności jego demontażu. Dzięki zastosowaniu poszycia z tworzywa sztucznego ALKUS otrzymujemy powierzchnię spełniającą normy betonu architektonicznego. Dostępne segmenty mają wymiary 300 i 100 cm. Dzięki niedużej wadze elementów PAL-S4, możliwy jest jego ręczny montaż w kompletny zestaw, a zastosowanie kółek transportowych umożliwia swobodnie przesuwanie szalunku do kolejnego miejsca betonowania. Zintegrowane haki pozwalają na przenoszenie szalunku żurawiem w całości. Ze względu na zachowanie zasad BHP, szalunek PAL-S4 został wyposażony w pełni bezpieczny zestaw składający się z drabiny i podestu betoniarskiego.

maj 2012

Polska Grupa Izolacji Natryskowych – pianka SEALECTION 500

Jest to pianka poliuretanowa do natrysku hydrodynamicznego, wyznaczająca nowe standardy jakości i efektywności energetycznej w budownictwie jednorodzinnym. Dwuskładnikowa formuła pozwala redukować wilgoć i utratę ciepła w budynkach, zapewniając ciszę i zdrowy mikroklimat w domu. Natrysk hydrodynamiczny bardzo ułatwia aplikację oraz umożliwia pracę niezależnie od warunków pogodowych – także w temperaturze ujemnej. Sposób aplikacji gwarantuje też, że powstaje półsztywna izolacja bezszwowa, jednolita, bez mostków cieplnych, która poza tym wyróżnia się paroprzepuszczalnością i specjalną strukturą. Budowa pianki oparta jest na otwartych komórkach (98%), które spełniają trzy zadania: podnoszą sprawność energetyczną budynków (dostrzeganą w comiesięcznych niższych kosztach ogrzewania), zabezpieczają przed pyłem i kurzem oraz redukują hałas. Produkt jest oparty na odnawialnych surowcach naturalnych. Otrzymał amerykański certyfikat LEED (Leadership in Environmental and Energy Design).

Builder 107

Fot. arch. Polskiej Grupy Izolacji Natryskowych

Palisander – szalunek słupa PAL-S4

do izolacji ścian zewnętrznych o współczynniku przewodzenia ciepła lD = 0,036 W/mK. Stosuje się je jako niepalne ocieplenie fasadowe w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS). Znajduje zastosowanie jako izolacja termiczna ścian murowanych, monolitycznych i prefabrykowanych, a także stropów piwnicznych nad garażami oraz przejazdami. Warstwa zewnętrzna wykonana jest z twardej wełny mineralnej o dużej gęstości, dzięki czemu stanowi stabilne podłoże dla mocowania mechanicznego, zaprawy zbrojącej i tynku. Pozwala to na deklarowanie obciążenia punktowego (250 N) przy 5% odkształceniu względnym tzw. pointload. Płyta FRONTROCK MAX E produkowana ze skał bazaltowych posiada najwyższą klasę reakcji na ogień A1. Europejska klasyfikacja A1 oznacza, że skalna wełna mineralna jest niepalna, czyli nie przyczynia się do rozwoju pożaru.

Płyta FRONTROCK MAX E nie wydziela płonących kropli i nie wpływa znacząco na wydzielanie się dymu podczas pożaru. Izolacja wykonana za pomocą dwugęstościowych płyt ROCKWOOL skutecznie chroni budynek przed utratą energii.

Fot. arch. Rockwool

Panel dachowy na rąbek stojący łączy tradycję i zaawansowaną technologię – własnoręczne zaginanie rąbka przez dekarzy zastąpione zostało przez zamki zatrzaskowe i inne udogodnienia. Panel o szerokości użytkowej 510 mm dostępny jest w trzech profilach: płaskim, falistym oraz z przetłoczeniami wzdłużnymi oraz w dwóch grubościach: zarówno 0,5 mm jak i 0,7 mm (zalecana szczególnie przy profilu płaskim). Seryjna produkcja nowego rozwiązania jest możliwa dzięki maszynie profilującej, skonstruowanej na specjalne zamówienie firmy po konsultacji z dekarzami.

W udoskonalonym panelu zastosowano krawędź ze ściętymi brzegami (panele z przetłoczeniem płaskim lub trapezowym), co umożliwia samodzielny montaż na listwie startowej. Panele wyposażone są w nowe zamki ułatwiające ich „wypięcie” w razie konieczności demontażu.

Paleta kolorystyczna obejmuje wszystkie kolory dostępne w tych grubościach - także nową powłokę PURMAT® szczególnie odporną na powstawanie korozji, objętą 30-letnią gwarancją.

Fot. arch. Palisander

Fot. arch. Pruszyński

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012

rynek

Nowością na rynku instalacyjnym są rury climatherm Stabi Glass OT przeznaczone do budowy instalacji centralnego ogrzewania. Jest to pierwsza tego typu rura obecna na rynku polskim – nowatorskie rozwiązanie polega na stabilizowaniu struktury włóknem szklanym. Dzięki warstwowej budowie, rury łączą w sobie wszystkie sprawdzone zalety rur polipropylenowych ze szczelnością na przenikanie tlenu. Asortyment obejmuje średnice w zakresie od 20 do 355 mm.

Urządzenie wysokociśnieniowe Kärcher HDS 10/20-4M

Fot. arch. Kärcher

Fot. arch. sto-ispo

Ciemne barwy na elewacji – StoColor X-black

Farba StoColor X-black to innowacyjny produkt, w którym barwienie odbywa się przy użyciu nowej generacji pigmentów NIR. Dzięki zastosowaniu tego unikalnego rozwiązania na ocieplanej elewacji możliwe jest zastosowanie bardzo ciemnych kolorów – a nawet czerni. Pigment NIR zapewnia, że ciepło pochodzące z promieniowania podczerwonego przede wszystkim z tzw. bliskiej podczerwieni nie jest pochłaniane przez farbę StoColor X-black. Dzięki temu ciemna powłoka elewacyjna nie nagrzewa się do tak wysokiej temperatury jak tradycyjne wyprawy, a elewacje chronione są przed pękaniem z powodu nagrzania.

Farba na bazie czystego akrylu jest dostępna we wszystkich istniejących kolorach systemu StoColor, a na specjalne zamówienie dostępnych jest także wiele innych. W połączeniu z systemem ociepleń StoTherm Classic możliwe jest uzyskanie wartości stopnia odbicia światła rozproszonego poniżej 10.

więcej na

108 Builder

Utrzymanie czystości maszyn i pojazdów budowlanych wymaga stosowania technologii czyszczenia wodą pod wysokim ciśnieniem. W odpowiedzi na zapotrzebowanie branży budowlanej, Kärcher oferuje wyjątkowo trwałe i niezawodne urządzenie o doskonałych parametrach pracy (ciśnienie robocze do 200 bar, wydatek wody do 1000 l/h oraz maks. temperatura podgrzewania wody do 80°C i 155°C w trybie pracy z parą). Dodatkowo bezpieczeństwo eksploatacji gwarantują takie systemy jak czujnik, który automatycznie wyłącza kocioł w przypadku braku paliwa, czujnik temperatury spalin, który wyłącza silnik gdy ich temperatura przekroczy 300°C, zabezpieczenie przed pracą na sucho, oraz system tłumienia drgań SDS redukujący pulsacje ciśnienia w układzie wysokociśnieniowym. Urządzenie objęte jest promocją wiosenną.

Knauf Goldband Gładź

Fot. arch. Mercedes-Benz

Mercedes-Benz Citan: miejski profesjonalista

Nowy Citan to prawdziwy profesjonalista wśród miejskich samochodów dostawczych. Prezentacja nowego modelu nastąpi we wrześniu br., podczas międzynarodowej wystawy pojazdów użytkowych IAA w Hanowerze. Cechy wyróżniające to: • Trzy wersje długości (3,94; 4,32; 4,71 m), trzy warianty nadwozia (blaszany furgon, wersja osobowa i odmiana Mixto).

• Wyposażenie zapewniające pełne bezpieczeństwo, m.in. system stabilizacji toru jazdy ADAPTIVE ESP® oraz układ zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania ABS®.

• Wyraziste oblicze z charakterystyczną osłoną chłodnicy.

• Ergonomiczna kabina i wysoki standard wyposażenia.

• Gama oszczędnych silników – trzy turbodiesle z bezpośrednim wtryskiem paliwa o mocy od 55 kW (75 KM) do 81 kW (110 KM) oraz zwinny, doładowany silnik benzynowy, o mocy 84 KW (114 KM) – wyposażony w pakiet wydajnościowy BlueEFFICIENCY. • Bezpieczne prowadzenie, zgodne z filozofią Mercedes-Benz.

Fot. arch. aquatherm

aquatherm – rury climatherm Stabi Glass OT

Za sprawą specjalnej edycji Sprinter Economy, dostępnej już za jedyne 80 620 zł netto, każdy może sobie pozwolić na zatrudnienie Sprintera w swojej firmie. Oferuje on klimatyzację, ESP, ABS, ASR, BAS i EBD. Co więcej, jest również dostępny w formule Lease& Go, dzięki której nabywca musi pojazd jedynie zatankować - kompletny serwis i pełne ubezpieczenie są już w niej zawarte. Klient może dostosować Sprintera Economy do swoich indywidualnych potrzeb. Dlatego pojazd dostępny jest w dwóch wersjach silnikowych (100 i 130-to konnej) i może posiadać dwie różne, dopuszczalne masy całkowite.

Nowa gładź nadaje się do tworzenia idealnie gładkich i równych powierzchni wewnątrz budynku, ale także do tworzenia różnorodnych faktur. Produkt przeznaczony jest do przygotowywania powierzchni przed malowaniem, tapetowaniem i innymi pracami wykończeniowymi. Nadaje się do cienkowarstwowego szpachlowania powierzchni lakierowanych (lamperie), powierzchni malowanych farbami dyspersyjnymi, tapet z włókien szklanych, do wygładzania nierówności i pęknięć na powierzchni tynków, szpachlowania ścian oraz uzupełniania ubytków. Jest łatwy w aplikacji. Charakteryzuje się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża. Pozwala na uzyskanie gładkich, idealnych do malowania powierzchni i nie pęka nawet przy grubszych warstwach.

Dzięki innowacyjnej metodzie obróbki „na mokro”, produkt pozwala uniknąć chmur pyłu, jakie powstają podczas tradycyjnego gładzenia papierem ściernym.

maj 2012

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Fot. arch. Mercedes-Benz

Sprinter w każdej firmie

Drzwi przeciwpożarowe w systemie Schüco ADS 80 FR 30

Drzwi wielofunkcyjne wykonane w systemie Schüco ADS 80 FR 30 łączą ochronę przeciwpożarową z innymi zadaniami, np. antywłamaniowością.

Mogą być wyposażone w okucia przeciwpaniczne, wbudowane przyciski awaryjne, czytniki z monitoringiem dostępu lub zintegrowane elektrycznie z innymi drzwiami lub ich zespołami, a także innymi aktywnymi elementami wyposażenia budynku. Dodatkowo drzwi w wersji zewnętrznej cechują się optymalną termoizolacyjnością, a przy tym są produkowane w największych na rynku wymiarach. Drzwi jedno- i dwuskrzydłowe w świetle przejścia osiągają wysokość niemal 3 m, zaś dwuskrzydłowe – mogą zagwarantować szerokość przejścia nawet do 2,82 m. Ze względu na estetyczne, wymiarowe oraz funkcjonalne dopasowanie systemów przeciwpożarowych marki Schüco, drzwi z serii Schüco ADS 80 FR 30 o odporności ogniowej EI30 lub E30 mogą być harmonijnie wbudowywane w przeciwpożarowe ściany osłonowe i działowe z linii FW 50+ BF i FW 60+ BF.

Młot udarowo-obrotowy Bosch GBH 8-45 DV Professional

O wydajności młota decydują dwa główne parametry: moc silnika wynosząca 1500 W oraz energia udarowa kształtująca się na poziomie 12,5 J. W trybie dłutowania moc urządzenia wzrasta jeszcze bardziej dzięki zastosowaniu funkcji „Turbo Power”, która wykorzystuje energię ruchu obrotowego powstającą podczas wiercenia. Młot posiada również potrójny system tłumienia drgań (osiąga niski stopień drgań wynoszący 7 m/s² w trybie dłutowania i 8 m/s² w trybie wiercenia), który podnosi komfort pracy i wydłuża dozwolony czas stosowania go do trzech godzin dziennie. Urządzenie cechuje się również wysoką wytrzymałością.

Fot. arch. Weber

Weber wprowadza na rynek system ociepleń weber.therm DECOR, w którym tynk dekoracyjny znakomicie imituje mur z cegły, granitu bądź piaskowca. Wchodzące w skład systemu tynki: weber TD327 (o wyglądzie muru z cegły), weber TD354 (o wyglądzie piaskowca) oraz weber TD353 (o wyglądzie granitu) są dostępne w wielu kolorach i odcieniach. Nowe rozwiązanie pozwala połączyć wizualny efekt klasycznej elegancji z zaletami nowoczesnej, cienkowarstwowej masy wykończeniowej.

Dzięki weber.therm DECOR można wykonać kompleksowe ocieplenie budynku, a także wykończyć elewację na istniejącym ociepleniu. Warstwa wykończeniowa systemu ma „solidny” wygląd, a przy tym jest lekka i nie obciąża całości ocieplenia. Nowe tynki pozwalają komponować i łączyć na elewacji dowolne struktury oraz stwarzają nowe możliwości architektom, uwalniając ich od dotychczasowych barier technologicznych. Producent przewidział też możliwość ułożenia tynku w sposób imitujący mur z cegieł rustykalnych, klinkierowych lub ręcznie formowanych. Gotowe masy są fabrycznie zabezpieczone przed porastaniem grzybami i algami.

Fot. arch. Bosch

Firma Wienerberger rozszerzyła ofertę cegły klinkierowej Fraza marki Terca o model 7-szczelinowy. Dzięki małej ilości drążeń (poniżej 10%) ten piękny brązowo-miedziany materiał może być stosowany również na kominach. Umożliwia to dopasowanie kolorystyczne komina do elewacji domu, ogrodzenia lub małej architektury ogrodowej, co pomoże zachować architektoniczną spójność domu i jego otoczenia. Jest to pierwsza cegła marki Terca z kolekcji Awangarda, która może być stosowana na kominach.

Cegła Fraza występuje w dwóch modelach, jako cegła drążona oraz 7-szczelinowa. Ma gładką fakturę oraz wymiary 250/120/65 mm.

Produkowana jest w nowoczesnym, słynącym z produktów najwyższej jakości, zakładzie firmy Wienerberger w Toruniu.

Nowy system elewacyjny weber.therm DECOR

TINES – maty wibroizolacyjne dla kolei

Blisko 60 000 m2 mat wibroizolacyjnych TRACKELAST SBM RPU Blue dostarczy TINES na budowę stacji Sopot, Gdańsk Wrzeszcz oraz linii Gdańsk Główny – Gdańsk Wrzeszcz, Gdańsk Wrzeszcz – Granica LCS (obszary trasy E65).

TRACKELAST SBM RPU Blue zespolone są z dwóch stron ze specjalną 3 mm elastyczną warstwą wytrzymałej i odpornej na przebicie geowłókniny, która chroni matę przed uszkodzeniami od podsypki czy ostrych elementów w podłożu. Maty zapewniają bezpieczną i trwałą eksploatację nawierzchni szynowej, wieloletnią żywotność oraz znaczące ograniczenie transmisji drgań do otoczenia trasy. Właściwości mat potwierdzone są przez badania certyfikowanego i uznanego w Europie laboratorium Politechniki w Monachium. Maty mają też aprobaty techniczne Instytutu Badawczego Dróg i Mostów oraz Instytutu Kolejnictwa. Modernizacja nawierzchni trasy E65. to jedna z największych inwestycji kolejowych, która przystosuje linię do kursowania taboru z prędkością do 200 km/h, ograniczy hałas i drgania (zabezpieczając też okoliczne obiekty mieszkalne), a także poprawi bezpieczeństwo pasażerów.

maj 2012

Builder 109

Fot. arch. Tines

Fot. arch. Schüco

Fot. arch. Wienergberger

Większe możliwości cegły klinkierowej Terca Fraza

architektura i design

Wienerberger Brick Award – rozstrzygnięcie blisko

Wyjątkowe, eleganckie, niespotykane - Fasada Roku 2011

3 maja 2012 roku w Wiedniu firma Wienerberger AG ogłosi zwycięzców piątej edycji międzynarodowego konkursu architektonicznego Wienerberger Brick Award. Największy producent cegieł ceramicznych na świecie i dachówek w Europie przyzna wyróżnienia pięciu najlepszym projektom nowoczesnej architektury.

26 kwietnia 2012 roku odbyła się uroczysta Gala finałowa, która zakończyła tegoroczną, piątą edycję konkursu Fasada Roku pod auspicjami firmy Baumit. Uroczystość zgromadziła architektów, inwestorów, a także wykonawców, którzy oczekiwali na werdykt jury. Skład sędziowski przyznał w tym roku 6 nagród głównych i 8 wyróżnień dla obiektów, które zachwyciły jury stonowaną, a zarazem elegancką strukturą obiektu, dobrze dobraną kolorystyką oraz wysmakowanym operowaniem detalem.

Jubileuszowa, piąta odsłona plebiscytu Fasada Roku zgromadziła rekordową liczbę obiektów, bo aż 182. Konkursowe jury nie miało łatwego zadania, gdyż realizacje charakteryzowały się wysoką estetyką oraz fachowym wykonawstwem.

WYRÓŻNIONE BUDYNKI: 1. Nowy budynek do 1000 m²: budynek mieszkalny jednorodzinny, Warszawa, ul. Wólczyńska 300 L. 2. Nowy budynek powyżej 1 000 m²: zespół wielorodzinnych budynków mieszkalnych, Koziegłowy, os. Leśne 1A. 3. Budynek po rekonstrukcji i adaptacji (poza budynkami z wielkiej płyty): Dolnośląskie Centrum Filmowe, Wrocław 4. Budynek z wielkiej płyty po rekonstrukcji i adaptacji: budynek mieszkalny, Elbląg, ul. Kalankiewicza 12-17.

5. Budynek po renowacji: kamienica mieszkalna, Poznań, ul. Kopernika 10.

6. Budynek z zastosowaną innowacyjną technologią Baumit (nowość w tym roku): Ratusz Miejski, Lubań.

Uroczystą Galę uświetnił występ grupy Art Color Ballet ze spektaklem „Deep Trip Performance - New Life of Architecture”.

3

Zdjęcia arch. Wienerberger

1

2 5

110 Builder

4 6 Zdjęcia arch. Baumit

Wyjątkowe obiekty zbudowane przy użyciu cegły ceramicznej zostały zgłoszone do konkursu przez ekspertów oraz dziennikarzy z branży architektonicznej z całego świata. Wśród pięćdziesięciu nominowanych do nagrody projektów z 28 krajów znajdują się aż trzy polskie prace: dom jednorodzinny z Rybnika autorstwa Marcina Jojko i Bartłomieja Nawrockiego, DogmA - house Project Grzegorza Stiasnego oraz Andel’s Hotel zaprojektowany przez OP Architekten.

– Przyznając nagrodę Wienerberger Brick Award, chcemy zwrócić uwagę na to, jak uniwersalnym produktem we współczesnej architekturze może być cegła użyta jako materiał budowlany – mówi Heimo Scheuch, CEO firmy Wienerberger AG. Pierwsza edycja konkursu miała miejsce w 2004 roku i od tamtej pory odbywa się on regularnie co dwa lata. Suma nagród w konkursie Brick Award 2012 to 27 000 EURO. Na zdjęciach: zwycięskie obiekty z roku 2010.

maj 2012

architektura i design

„Ratujemy mozaiki”

15 marca w Space Design w Warszawie odbył się jednodniowy wernisaż wystawy fotografii Michała Radwańskiego pt. „Mozaiki warszawskie”. Jedną z dwudziestu fotografii zaprezentowano w nietypowy sposób - nadrukowano ją na płytki ceramiczne, w jednym z zakładów Ceramiki Paradyż, tworząc obraz o rozmiarach ponad 5 m². Kuratorem wystawy był światowej sławy projektant Janusz Kaniewski. Wsparcia merytorycznego udzielił Paweł Giergoń (portal sztuka.net). Wieczorne spotkanie zainicjowało akcję „Ratujemy Mozaiki”, która ma na celu przywrócenie dawnej świetności mozaikom zdobiącym architekturę w całej Polsce. Pomysłodawcą akcji „Ratujemy Mozaiki” jest Ceramika Paradyż, która zaprosiła do współpracy Fundację Architektury. www.ratujemymozaiki.com

TRIAS S.A. wyposażył Centrum Poznawcze w Hali Stulecia we Wrocławiu w nowoczesne instalacje multimedialne. Zastosowane na wystawie monitory dotykowe, trójwymiarowe projekcje, reagująca na ruch podłoga i inne interaktywne rozwiązania przybliżają zwiedzającym historię Hali oraz inne zabytki modernizmu.

Zbudowana w 1913 roku Hala Stulecia to jedno z największych dzieł modernizmu (od 2006 roku na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO) jako jedno z najważniejszych osiągnięć dwudziestowiecznej architektury. Centrum Poznawcze prezentuje historię powstawania obiektu i jego najważniejszych przemian na przestrzeni lat, a także inne zabytki modernistycznej architektury Wrocławia. Kulminacyjnym punktem zwiedzania jest multimedialne widowisko światła i dźwięku wykonane w technologii 3D Mappingu na zabytkowej kopule Hali Stulecia. Pokaz urządzany jest przez TRIAS S.A. przy współudziale międzynarodowej grupy grafików AntiVJ. To jedyna tego typu stała instalacja na świecie, gdzie pokaz odbywa się na kopule o średnicy 67 m i wysokości ponad 40 m.

Skandynawska prostota z Libet

Jasne światło, prostota i naturalność to cechy stylu skandynawskiego, który sprawia, że przestrzeń jest wyjątkowo lekka i świetlista. Dlatego jest on wciąż tak bardzo popularny nie tylko we wnętrzach, ale również na balkonach, tarasach i w ogrodach. Proste linie, naturalne materiały oraz jasne barwy i pastelowe odcienie to cechy charakterystyczne dla ogrodu ze skandynawską nutą. W związku z tym, doskonale sprawdzą się tutaj alejki ułożone z jasnej kostki brukowej w kolorze beżu czy szarości, bez żadnych zbędnych wzorów i upiększeń, za to wprowadzające do ogrodu wyjątkową harmonię.

Na zdjęciu: Kostka Modena w kolorach granito (Libet Decco) doskonale podkreśla prostotę alejki prowadzącej do domu i domowego tarasu.

Roślinny wieżowiec

Fot. Michał Radwański

W szwedzkim mieście Linköping rozpoczęła się budowa pierwszego na świecie wieżowca służącego do pionowej uprawy roślin. 54-metrowy obiekt będzie jedną z najbardziej ekologicznych hodowli warzyw i owoców na świecie, dzięki ograniczeniu m.in. emisji CO2. Innowacyjny projekt, opracowany przez inżynierów z firm Sweco i Plantagon będzie wykorzystywać nadwyżki energetyczne wygenerowane przez miasto w celu zwiększenia efektywności procesu fotosyntezy. Dzięki odpowiedniemu układowi budynku każda kondygnacja ma posiadać optymalne warunki świetlne do hodowli, a zintegrowane rozwiązania zapewnią niemal trzykrotnie większą efektywność niż tradycyjna hodowla roślin.

Termin zakończenia prac budowlanych planowanych jest na II/III kwartał 2013 roku. Wartość inwestcyji wynosi blisko 200 milionów koron szwedzkich, czyli około 30 milionów dolarów.

maj 2012

Fot. arch. Trias

Multimedialna Hala Stulecia

Builder 111

Fot. arch. Sweco

Fot. arch. Skanska

Czy możliwe jest znaczne ograniczenie zużycia energii oraz zmniejszenie wpływu na środowisko budynku, który powstał np. w 1955 roku, tak jak Pałac Kultury i Nauki w Warszawie? Czy tego typu obiekt mógłby ubiegać się o certyfikat LEED po odpowiedniej renowacji i unowocześnieniu? „Trudno powiedzieć, czy Pałac Kultury i Nauki mógłby otrzymać certyfikat LEED. Z pewnością byłby to dosyć skomplikowany proces, ale teoretycznie jest to możliwe. Certyfikaty LEED przyznawane są nie tylko nowo powstałym budynkom, projektowanym już z uwzględnieniem kryteriów LEED (Core & Shell), ale też budynkom istniejącym (Existing Buildings: Operations & Maintenance)” – powiedziała Katarzyna Unold, menadżer ds. zrównoważonego rozwoju w Skanska Property Poland. „Możliwe jest też poddanie certyfikacji części obiektów komercyjnych, np. biura. Doskonałym przykładem istniejącego budynku, którego wnętrzom przyznano certyfikat LEED, jest nowojorski Empire State Building, który powstał w latach 30. XX wieku.

Fot. arch. Libet

PKIN – czy mógłby być zielony?

architektura i design

The new modern

Fot. arch. Carol M. Highsmith

Katarzyna Burzyńska

Większość z nas z pewnością pamięta utwór „Postmodernizm” Jacka Kaczmarskiego, który odczuwał ponowoczesność jako coś niejasnego, nieprecyzyjnego, jako bełkot, „wszystko wolno hulaj dusza”. Nadal nurt ten budzi wiele kontrowersyjnych zdań i sprzecznych opinii, więc... ciekawe, co było później, skoro to było tak szokujące?

112 Builder

E

fekt postmodernistycznych poszukiwań okazał się jednak rosnąć w siłę, szczególnie po pierwszej wystawie architektonicznej na Biennale w Wenecji w 1980 r. Coraz czytelniejsze stało się dążenie do fragmentacji, rozdrobnienia elementów architektury, a takie publikacje prac architektów jak „Złożoność i sprzeczność w architekturze” Venturiego czy te w magazynie „Oppositions” w latach 1973-84 zwiastowały narodziny nowego stylu.

maj 2012

Fot. 1: Frank Gehry – Disney Concert Hall.

Fot. 2: Frank Gehry – Muzeum Guggenheima w Bilbao.

Fot. 3: Frank Gehry – EMP&SFM (Experience Music Project & Science Fiction Museum).

Fot. 4: Rem Koolhas – Biblioteka Publiczna w Seattle.

2

Fot. arch. MykReeve

cytatu Sullivana („form follows function” – forma podąża za funkcją) stworzono własne, sprzeczne z nim hasło: „form follows fantasy” lub wg Bernarda Tschumi „form follows fiction” i zaczęto poszukiwać nowych prawd, poprzez odrzucenie obowiązujących zasad i absolutów. Materiał i forma stały się przedmiotem zabaw i efektem marzeń o architekturze. Budowli takich zrealizowano jednak niewiele, bo traktowano je bardziej jak rozrzucone przestrzennie rzeźby, pomniki architektów, w które można wejść i do nich zajrzeć, niż budowle per se. Choć powstał niewielki wachlarz domków jednorodzinnych w stylu dekonstrukcji, ze względu na wysokie koszty takich realizacji, zdecydowanie przeważały budynki użyteczności publicznej, wciąż nikłe w swej liczbie. Dekonstrukcja okazała się mało atrakcyjna dla inwestora, który nie potrafił zmienić swoich wzorców siedziby firmy, wieżowca, czy użyteczności publicznej.

W architekturze Franka Gehry’ego zauważamy swobodę inspiracji i wytrwałość w traktowaniu projektowania budowli jako sztuki. Kreuje on przestrzeń architektoniczną jako gigantycznych rozmiarów rzeźbę wypełnioną światłem, nie zapominając przy tym o ludzkich potrzebach odczuwania, percepcji, kontemplacji.

Form follows fantasy

W 1988 roku Phillip Johnson zorganizował wystawę pt. „Deconstructive Architecture”, upubliczniając tym samym prezentowane przez dekonstruktywistów idee, dość wyjątkowe choćby z tego względu, że miały swoje podstawy w filozofii, co skutkowało także inspiracjami architektonicznymi. Idea tkwiła w pokazaniu, jak daleko można odejść od konwencji czy tradycji z poszanowaniem zasad fizyki i nie tracąc funkcjonalności obiektu. Na kanwie

maj 2012

3

4

Fot. arch. DVD R W

1

Nie można jednak powiedzieć, żeby nieurodzaj twórczy dotyczył wszystkich architektów tego nurtu, bo Frank Gehry, odżegnując się od tej filozofii, zbudował na niej swoją markę. Dekonstrukcyjną myśl widać u niego wyraźnie w przykładach Muzeum Guggenheima w Bilbao, Vitra Design Museum w Weil am Rhein, Jay Pritzker Pavilion, czy Fisher Center przy Bard College w Nowym Jorku. Koncentrując się na sztandarowym przykładzie Muzeum Guggenheima nietrudno zauważyć świadome komponowanie formy budynku poprzez sklejenie konstrukcji z jej zewnętrzną, delikatną osłoną, która miejscami „pęka”, ujawniając sekrety stalowego szkieletu. Najwięcej odsłania wysunięta w górę wieża, dzięki której strukturę obiektu można podziwiać z zewnątrz, szczególnie stojąc na wchłoniętym przez wewnętrzną galerię moście Puente de la Salve.

Prostota ujawnionej wówczas konstrukcji zaskakuje zarówno laika jak i znawcę tej materii w konfrontacji z zagadkową plątaniną krzywych i płaszczyzn skóry budynku widocznych na pierwszy rzut oka.

Tak subtelna zabawa otwarciami i zamknięciami formy nie może nie urzekać, szczególnie z perspektywy przeznaczenia obiektu.

Fot. arch. EMP&SFM Archive

Za kartką papieru

Biblioteka w Seattle podzielona jest na osiem horyzontalnych stref, dopasowanych wielkością do pełnionych funkcji.

Konstrukcyjna stal oraz szkło przenikają się między sobą, tworząc zaskakujące kompozycje przestrzeni publicznych.

Koolhas widzi nową bibliotekę jako podległe książce miejsce myśli, dyskusji i refleksji, czyli dynamicznej obecności, której idea zawsze przyświeca mu przy projektowaniu.

Builder 113

architektura i design

Fot. arch. Kolossos

Dla wyższych idei

Fot. Andreas.poeschek

5

Dla projektantów Coop Himmelb(l)au architektura musi tworzyć silne wrażenie, budować napięcia. Najlepiej, jeśli jest ognista, brutalnie wgryza się w tkankę miasta, wywołuje często przeciwstawne emocje, aby odbiorca na moment wstrzymał oddech.

Fot. 5: C oop Himmelb(l)au – Kryształowy pałac w Dreźnie nocą.

Fot. 6: Coop Himmelb(l)au – BMW World – centrum wystawowe BMW w Monachium, centrum dystrybucji BMW. Fot. 7: C oop Himmelb(l)au – Apartamentowiec Gazomierz w Wiedniu.

Fot. 8: Daniel Libeskind – Muzeum Żydowskie w Berlinie.

Fot. 9: Daniel Libeskind – Muzeum Historii Wojskowości w Dreźnie.

7

„Każdemu budynkowi, każdemu miastu powinna towarzyszyć jakaś opowieść – o życiu, ludziach. Inaczej budynek jest abstrakcją”. mówi Daniel Libeskind. Jego twórczość skłania do refleksji, pragnienia poszukiwań.

9

Fot. 10, 11: Zaha Hadid – Innsbruck, stacja Hungerburg.

114 Builder

8

Fot. arch. Kolossos

Fot. 12: Zaha Hadid – The Contemporary Art Center, Cincinnati, Ohio, USA.

Fot. arch. Stephen Herz

Fot. Richard Bartz

6

Nie bez powodu wspomniałam o przewadze budynków użyteczności publicznej nad zabudową mieszkaniową w nurcie dekonstrukcji. Jego twórcom przyświecały zgoła inne ideały niż komfort Kowalskiego (choćby najważniejszego i najbogatszego). Rem Koolhas jasno wskazuje swoje osobiste preferencje zawodowe – odnieść się do większych idei i szerszego grona odbiorców, skąd jasno wynika jego zainteresowanie życiem publicznym i wspieraniem go przez kreacje przestrzeni. Jego projekty zbudowane są z energii i ruchu, są barwne, intensywne w swej złożonej zmiennej geometrii. Noszą w sobie sugestię niepewności, założenie, że dziś są tym, co widzisz, jednak nie możesz wiedzieć, czym staną się jutro. Koolhas buduje społeczności otoczenie i stanowczo odmawia tworzenia scenariuszy dla jego życia, a jego dzieła wciąż pozostają silnymi dominantami w pejzażu miast. W takich dziełach jak Nederlands Dans Theater w Hadze, czy publicznej bibliotece w Seattle widać swobodę kompozycji i kompilacji zarówno elementów budowli jak i użytych materiałów. W tym pierwszym obiekcie, jakby podążając za Derridą, ujawnia jej głębszy sens przez rozkład na czynniki pierwsze, tym samym tworząc budowlę ekstrawagancką, taneczną, odważną w swojej bryle.

maj 2012

Coop Himmelb(l)au to pracownia, której nazwa odzwierciedla jej ideę kooperatywnego tworzenia architektury, która jest lekka, zmienna i unosi się swobodnie niczym chmura. Projektują zarówno obiekty mieszkaniowe jak i użyteczności publicznej.

Przykład Mixed Use Center z Baku (Azerbejdżan) stanowi dominantę wśród intensywnej zabudowy

maj 2012

Dokonać niemożliwego

Architektura dekonstruktywizmu często zdaje się nierealna do wybudowania i takimi też nazywane były projekty Daniela Libeskinda. Pierwszą dużą zrealizowaną przez niego budowlą było Muzeum Żydowskie w Berlinie, silnie zmetaforyzowany obiekt zbudowany na idei pustki, pozwalającej odbiorcy kontemplować temat we własnym zakresie.

Budynek łączy się ze starym Muzeum w Berlinie, z którego podziemi prowadzi doń jedyne wejście.

To jeden z tych przykładów, które udowadniają, że architektura może mieć drugie dno, potrafi być sztuką, w której odbiorca pragnie poszukiwać sensów. Choć architektura ta jest najgłośniejsza, najbardziej znana i medialnie najchętniej przedstawiana, to na pewno nie jest to jeszcze koniec pokazu możliwości architektów naszych czasów.

Katarzyna Burzyńska

10

11

12

Fot. arch. Lanskeith17

Bujając w obłokach

centrum miasta, będąc jednocześnie wyrazem dogłębnych analiz urbanistycznych, klimatycznych, ekonomicznych, materiałowych i funkcjonalnych. Kompleks składa się z luksusowej wieży rezydencjonalnej posadowionej na centrum handlowym oraz z pięciogwiazdkowego hotelu/biurowca. Poziome linie centrum handlowego odpowiadają intensywnością falom ruchów ludzi i samochodów w okolicy.

Fot. arch. Hafelekar

Jednakże, mówiąc o odwadze architektonicznej, niezależnie od osobistych upodobań, zawsze w pierwszej kolejności na myśli mamy nieskrępowaną swobodę i potęgę twórczą pierwszej kobiety będącej laureatem nagrody Pritzkera, rzecz jasna – Zahy Hadid. I choć kojarzy się ona głównie z szaleństwem form raczej aerodynamicznych, opływowych, to nietrudno spostrzec ducha dekonstruktywizmu w przykładach o przeznaczeniu bardziej „ludzkim”, jak w projekcie Donaukanal Housing. Obserwujemy tam okna o zaskakujących kątach odchylenia osi, kompozycję o pięknym i subtelnym rozdrobnieniu, które jednocześnie owocuje dość agresywnymi kształtami brył oglądanych z osobna. Przeszklenia zdają się naśmiewać z idei poziomych okien Le Corbusiera spontanicznie wgryzając się w elewację powyżej lub poniżej linii otwarć.

Fot. arch. Hafelekar

Wolność twórcza

Zaha Hadid nie boi się łączenia materiałów. W jej Centrum Sztuki Współczesnej widzimy zabawę betonowymi, stalowymi i szklanymi elementami, unoszącymi się w różnych rozdrobnionych kształtach i rozmiarach, które łączą się za pomocą wspólnego trzonu, tworząc wrażenie trójwymiarowej gry logicznej.

Builder 115

Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 853 06 86 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz,

Sylwetki Rady

Jerzy Hoła

prof. dr hab. inż.

Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej Członek Rady Programowej Buildera

Prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła (profesor zwyczajny w Politechnice Wrocławskiej) pełni funkcję Dziekana Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego, kieruje Zakładem Budownictwa Ogólnego w Instytucie Budownictwa oraz Akredytowanym Laboratorium Badawczym w Instytucie. Jest też rzeczoznawcą budowlanym i mykologiczno-budowlanym, wykonał kilkaset opracowań o charakterze ekspertyzowym i projektowym.

Od wielu lat pro­wadzi intensywną działalność naukowo-dydaktyczną i inżynierską w obszarze budownictwa ogólnego i badań nieniszczących. Jest autorem lub współautorem monografii, trzech książek oraz niemal dwustu prac naukowych opublikowanych w czasopismach polskich, zagranicznych i wydawnictwach konferencyjnych.

Katarzyna Burzyńska, Adam Zyzman,

Zasiada w szeregu gremiów naukowych i akademickich. Jest członkiem między innymi: Senatu Politechniki Wrocławskiej, Rady Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego, Rady Instytutu Budownictwa, Sekcji Inżynierii Materiałów Budowlanych Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN, Komisji Budownictwa i Mechaniki Oddziału PAN we Wrocławiu, Komisji Nauki PZITB.

Redaktor Serwisów Internetowych Joanna Ryńska,

Został odznaczony m.in: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Zasługi.

Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Joanna Ryńska, Współpraca

Fot. Ryszard Baranowski

Builder

Korekta Anna Zawadzka,

Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka, DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa

Akredytowane Laboratorium Badawcze Instytutu Budownictwa Laboratorium Badawcze Instytutu Budownictwa Politechniki Wrocławskiej posiada wdrożony system zarządzania zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Laboratorium prowadzi: • badania wyrobów i elementów konstrukcyjnych w skali laboratoryjnej i naturalnej (konstrukcje stalowe, żelbetowe i sprężone z betonu, drewniane, ceglane i kamienne, w tym konstrukcje zabytkowe); • szeroko rozumiane badania w obszarze fizyki budowli w oparciu o wysoko zaawansowaną aparaturę (pełnowymiarowe komory klimatyczne sterowane elektronicznie).

Akredytacja Placówka jest akredytowana w Polskim Centrum Akredytacji. Akredytowane są obie pracownie: Pracownia Konstrukcji Budowlanych i Pracownia Technologii Betonu.

Zdjęcia arch. Instytutu Budownictwa PW

Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński,

Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat wydawnictwa Dorota Bartosiewicz Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

– członek Loży Złotej

Business Centre Club,

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter

Pracownia Konstrukcji Budowlanych

Pracownia Technologii Betonu

Akredytacja o numerze AB 455, przedłużona 31 stycznia 2012 roku do 02 lutego 2016 roku, obejmuje: • Badania mechaniczne wyrobów budowlanych, materiałów budowlanych, obiektów budowlanych; • Badania mechaniczne wyrobów i materiałów konstrukcyjnych – w tym metale i kompozyty; • Badania właściwości fizycznych wyrobów budowlanych, materiałów budowlanych, obiektów budowlanych; • Badania właściwości fizycznych wyrobów i materiałów konstrukcyjnych – w tym metale i kompozyty; • Pobieranie próbek wyrobów budowlanych, materiałów budowlanych, obiektów budowlanych.

Laboratorium w organizacjach Ponadto laboratorium jest członkiem rzeczywistym Klubu Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB, zrzeszonym w Europejskiej Organizacji ds. Badań EUROLAB oraz członkiem rzeczywistym Klubu Polskie Forum ISO 9000.

Zapytanie ofertowe i adres do korespondencji: Inst.Bud@pwr.wroc.pl Politechnika Wrocławska, Instytut Budownictwa, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław