Builder_07_2012

WWW.EBUILDER.PL

LIDERZY RYNKU BUDOWLANEGO o jakości i jej wyznacznikach architektura i design Dokąd zmierza architektura?

Nr

BIZNES l BUDOWNICTWO l

7 LIPIEC 2012

Rok XVI (180) 5zł (w tym 8% VAT)

l ARCHITEKTURA

Sopro Polska Knauf Bauprodukte Wienerberger Ceramika Budowlana

DOKUMENTACJA

dla konstrukcji stalowych

10 trendów w projektowaniu wnętrz biurowych

Konstrukcje zespolone

według Eurokodu 4

Pomysł

na nowe krokodyle

ERIC AGNELLO

Odpowiadamy na wyzwania czasu Rozmowa z Dyrektorem Generalnym RD bud Sp. z o.o.

M A R K A N A J B A R D Z I E J P R Z Y J A Z N A FA C H O W C O M * * wg. ASM Centrum Badań i Analiz Rynku 2012

KOMENTARZ 8 INFORMACJE 12

LIDERZY RYNKU BUDOWLANEGO o jakości i jej wyznacznikach ARchItEKtURA I DEsIGN Dokąd zmierza architektura?

Nr

BIZNES l BUDOWNICTWO l

7 LIPIEC 2012

Rok XVI (180) 5zł (w tym 8% VAT)

l ARCHITEKTURA

IZOLACJE dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

Fot. Elżbieta Urbańska-Galewska

lipiec 2012

LUDZIE I FIRMY Odpowiadamy na wyzwania czasu 16 Rozmowa z Erikiem Agnello, Dyrektorem Generalnym RD bud Sp. z o.o.

DEBATA

Sopro Polska Knauf Bauprodukte Wienerberger Ceramika Budowlana

Kalmatron – najnowsza metoda hydroizolacji str. 40

Prezentacja produktów firmy Kalmatron EU Sp. z o.o.

DOKUMENtAcjA

dla konstrukcji stalowych

10 tRENDóW W pROjEKtOWANIU

Fot. arch. RD bud Sp. z o.o.

2012

WWW.EBUILDER.PL

Stan rzeczy, w którym setki mniejszych i większych firm budowlanych wskutek realizacji państwowych zamówień tracą grunt pod nogami, a ogólne straty przewidywane są na grube miliardy złotych – to wstępny bilans autostradowo-stadionowej „Euroafery”.

Fot. arch. Robert Jatczak/Hydrobudowa Polska

22

lipiec 2012

wnętrz biurowych

KONstRUKcjE ZEspOLONE

według Eurokodu 4

pOMYsł

na nowe krokodyle

ERIC AGNELLO

Odpowiadamy na wyzwania czasu Rozmowa z Dyrektorem Generalnym RD bud Sp. z o.o.

Budownictwo bez wykształcenia 19

RAPORT

62

Fot. arch. Doka Polska

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, dokumentacja projektowa składa się z projektu budowlanego i projektów wykonawczych. W przypadku dokumentacji dla obiektów o konstrukcji stalowej może być również wymagany projekt warsztatowy jak i technologiczny oraz projekt montażu.

Budowlane mission impossible 22

RYNEK NIERUCHOMOŚCI Dobre perspektywy pomimo zawirowań na rynkach europejskich 24 Joanna Mroczek

PRAWO Przed rozpoczęciem budowy 26 Joanna Smarż

Droga do własności 28 Artur Michalski

KAMPANIA BUILDERA Lato Jakości 2012 30 O jakości w budownictwie i jej wyznacznikach 31

66

Fot. Jerzy Kowalewski

Na jednym biegunie mamy kraje takie jak Francja i Wielka Brytania, gdzie systemy BHP są dokładnie przemyślane, a prawodawstwo wymusza ich obowiązkowe stosowanie niezależnie od rozmiaru przedsięwzięcia. Na drugim biegunie są kraje Europy Wschodniej.

68

Zaprojektowanie nowego rozwiązania konstrukcyjnego krokodyli, będących ważnym elementem w konstrukcji zadaszenia Stadionu Śląskiego, okazało się niezwykle trudnym zadaniem inżynierskim. Po rocznej dyskusji na ten temat i braku konkretnego pomysłu przedstawiona w artykule koncepcja wydaje się bardzo sensownym rozwiązaniem.

IZOLACJE

IZOLACJE dodatek promocyjny miesięcznika

Builder lipiec 2012

DODATEK PROMOCYJNY

PREZENTACJA Z OKŁADKI Kalmatron – najnowsza metoda hydroizolacji 40 Grzegorz Długokęcki

Informacje 42

Kalmatron – najnowsza metoda hydroizolacji str. 40

Prezentacja produktów firmy Kalmatron EU Sp. z o.o.

ISOVER: kosmiczna technologia fasad 44 Marek Kolarz

ECOROCK FF – kompletny system ociepleń ścian zewnętrznych 48

Fot. arch. Drycon Sp. z o.o.

Jan Bobrowicz, Dyrektor ITB

Fot. arch. ATJ

lipiec 2012

70

Niezbędne przygotowanie higieniczne do korzystania z basenu kąpielowego powinny w dużej mierze być zapewnione przez właściwe rozwiązania w pomieszczeniach zaplecza, obejmujących szatnie, przebieralnie, toalety i natryski.

OPROGRAMOWANIE DDS-CAD. Oprogramowanie BIM w zasięgu ręki 53

86

Fot. arch. OVO Grąbczewscy Architekci

Paweł Kogut

Nurtuje nas pytanie o architekturę przyszłości i nowe kierunki w architekturze. Zastanawiamy się, czy jest szansa na nowy w niej rozdział? A jeśli tak, to jakie projekty i twórczość architektów mogą już dzisiaj świadczyć o rodzeniu się nowego kierunku w architekturze w Polsce i na świecie?

BUDOWNICTWO Konstrukcje zespolone. Projektowanie według Eurokodu 4.

Część 2. Belki 54 Antoni Biegus

Dokumentacja projektowa.

Wymagania dla konstrukcji stalowych. Część 1 62 Elżbieta Urbańska-Galewska, Dariusz Kowalski

Budowlana ruletka bezpieczeństwa 66 Michał Fabijanek

Pomysł na nowe krokodyle 68 Jerzy Kowalewski

Jak zaprojektować zaplecze basenowe? 70

88

Fot. arch. OVO Grąbczewscy Architekci

Czesław Sokołowski

„Architekt, żeby móc uprawiać ten zawód, musi być pewny siebie i przekonany do swoich pomysłów – niekiedy jest to zaletą, często bywa wadą” – Oskar i Barbara Grąbczewscy z pracowni OVO Grąbczewscy Architekci. W ramach nowej rubryki „Profile” rozpoczynamy prezentację najbardziej uzdolnionych polskich architektów.

Dlaczego warto izolować? 74 Anna Kazusek

W związku z wiązaniem 78 Piotr Wiórkiewicz

Nadproża z klinkieru TERCA. Między historią a nowoczesnością 80 Grzegorz Sudoł

Rynek 84

ARCHITEKTURA&DESIGN OPINIE – Dokąd zmierza architektura? 86 PROFILE – Barbara i Oskar Grąbczewscy 88 Fot. arch. materiały Adgar Plaza

OVO Grąbczewscy Architekci

90

Współcześnie dwa główne cele projektowania wnętrz powierzchni biurowych to: maksymalizacja funkcjonalności i uwypuklenie reprezentacyjności miejsca.

10 trendów w projektowaniu wnętrz biurowych 90 Katarzyna Burzyńska

Uniwersalny gres z nowoczesnym designem 95 Dorota Kaźmierczak

Informacje 98 STRONA BUILDERA 100

BEZPIECZEŃSTWO SPOKÓJ ZAUFANIE

Inwestycje budowlane Trójmiasto

www.izolmat.com.pl

Od redakcji „Być człowiekiem, to czuć, kładąc swoją cegłę, że bierze się udział w budowaniu świata.”

A. de Saint-Exupery Osoby, którym szczególnie przyświeca ta idea, to architekci, którzy do projektowania podchodzą jak do kreowania idealnej przestrzeni dla innych ludzi. Portret psychologiczny? Mają talent, wiedzę, ponadprzeciętną wrażliwość. Ich wpływ na rzeczywistość niestety często ogranicza się do tworzonych pojedynczych budowli. Postanowiliśmy, od lipcowego numeru, znacznie szerzej otworzyć dla architektów łamy opiniotwórczego „Buildera”, ponieważ zależy nam bardzo na tym, aby głos środowiska był również ich głosem. Ich zdanie powinno być słyszane i decyzyjne, szczególnie w kwestiach planowania miast, realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych o charakterze społecznym, a także edukacji i ładu przestrzennego. Oni sami także nie chcą być biernymi uczestnikami procesu inwestycyjnego. Na dowód tego prezentować będziemy­ w „Builderze” owoce ich talentu oraz ich samych, ich opinie, poglądy, komentarze. Od bieżącego numeru będziemy przybliżać Państwu profile najlepszych polskich architektów, których marzeniem jest tworzyć architekturę mądrą i potrzebną, architekturę dla człowieka, a więc zarazem móc wpływać na otaczającą rzeczywistość i ważne kwestie społeczne.

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

W NUMERZE: architektura&design

budownictwo

Dariusz Śmiechowski

dr hab. inż. Elżbieta Urbańska-Galewska

architekt

prof. Politechniki Gdańskiej

DOKĄD ZMIERZA ARCHITEKTURA?

DOKUMENTACJA PROJEKTOWA KONSTRUKCJI STALOWYCH

Większość tego, co obecnie jest budowane, służy krótkowzrocznej ekonomii, żeby nie powiedzieć zwykłej chciwości. Sporo nie mających już dziś sensu struktur ubieranych jest w nowe szaty i często nazywanych ekologicznymi („greenwashing”).

Dlaczego często projektanci rezygnują z możliwego już dziś, radykalnego poszanowania energii (nawet zmierzającego do autonomiczności)? Dlaczego naturalna ekonomia środowiska nie jest traktowana jako podstawa projektowania? Wciąż większość projektuje „w ramach obrony” przed siłami natury, żywiołami, zamiast odwrócić stosunek na pozytywny - traktowanie świata natury jako inspiracji (oczywiście nie w sposób dosłowny). Mimo panującej większości, są jednak przykłady architektury tworzonej w sposób troskliwy, zintegrowany - całościowy i organiczny. Tych często nie znajdziemy w reklamach.

rynek nieruchomości Colin Waddell Dyrektor Zarządzający CBRE w Polsce

DOBRE PERSPEKTYWY POMIMO ZAWIROWAŃ NA RYNKACH EUROPEJSKICH Poprawa infrastruktury w Polsce, w tym nowe obwodnice, autostrady, modernizacja szlaków kolejowych oraz nowa linia metra w Warszawie, stymulują wzrost rynku nieruchomości poprzez tworzenie nowych lokalizacji, uznawanych za atrakcyjne przez deweloperów. Dotyczy to wszystkich segmentów rynku: biur, powierzchni handlowych oraz magazynowych. Optymizmem napawają kluczowe wskaźniki polskiej gospodarki, w tym imponujący wzrost PKB, wysoki poziom produkcji przemysłowej, silny eksport oraz dynamiczny wzrost konsumpcji. Największym zmartwieniem polskiej gospodarki w 2012 r. są zawirowania na rynkach strefy euro, dodatkowo podsycane przez kłopoty budżetowe wielu państw Unii Europejskiej.

6 Builder

Koncepcja montażu stalowej konstrukcji nośnej projektowanego obiektu powinna stanowić nieodłączną część projektu budowlanego. Projektant powinien zaznaczyć podział konstrukcji na tzw. elementy wysyłkowe. Tylko on może świadomie podjąć przemyślaną decyzję co do lokalizacji styków montażowych, jak i sposobu łączenia elementów konstrukcyjnych na placu budowy (spawanie, śruby zwykle lub sprężone). Wymiary elementów wysyłkowych muszą odpowiadać skrajni drogowej lub kolejowej, zależnie od przewidywanego rodzaju transportu. Natomiast maksymalna masa elementów konstrukcyjnych będzie zależała od udźwigu suwnic lub urządzeń dźwigowych zarówno w wytwórni konstrukcji stalowych, jak i w miejscu wyładunku. W celu ograniczenia liczby styków montażowych, należy dążyć do projektowania możliwie dużych elementów wysyłkowych.

budownictwo Anna Kazusek

Aka demia Buildera

Kierowniki Marketingu, Knauf Bauprodukte Sp. z o.o.

DLACZEGO WARTO IZOLOWAĆ?

Pytanie o to, jak i czym docieplić ścianę oraz jaką wybrać technologię ma strategiczne znaczenie. Decyzja jest trudna i złożona, gdyż rynek budowlany oferuje wiele systemów o różnych parametrach i kosztach. Im lepsze docieplenie, tym niższe rachunki za ogrzewanie. Porównując rozwiązania należy brać pod uwagę ceny zakupu materiałów, koszt ich położenia oraz późniejsze wydatki związane z eksploatacją (naprawy, czyszczenie, malowanie), a więc wszystkie korzyści i zyski, jakie przyniesie ono przez kilkadziesiąt lat eksploatacji budynku.

lipiec 2012

www.cbs.mtp.pl tu trzeba być* 29 stycznia – 1 lutego 2013

*

n ajważniejsze wydarzenie w branży CBS Centrum Budownictwa Sportowego – Sport Rekreacja Wellness SPA – na targach Budma

komentarz

Uczciwym ma być lepiej W polskim budownictwie występuje szereg patologii, które najkrócej mówiąc są efektem prymatu zysku nad uczciwością.

Jak sprawić, aby opłacało się być uczciwym? O złej sytuacji na rynku producentów i mającej przynieć poprawę propozycji zmiany w ustawie o wyrobach budowlanych – wypowiada się Ryszard Kowalski, Prezes Zarządu Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa. rentni (wszystkie procedury dostępne na www.dlabudownictwa.pl) i mimo ataków, gróźb robimy swoje.

Te badania pozwalają wyodrębnić 3 grupy producentów. Pierwsza, to ci, którzy zawsze dostarczają wyroby zgodne z deklaracją.

Mają efektywną zakładową kontrolę produkcji, w tym laboratoria i fachowców, czasem nawet zawyżają parametry, aby nie ryzykować „wpadki”. To wszystko dodatkowo kosztuje, ale tacy producenci wychodzą z założenia, że utrata opinii może być stratą wielokrotnie większą. Druga grupa to producenci, którzy nie chcą oszukiwać, ale czasem im nie wychodzi, bo nie dopilnowali, bo kupili tańszy, niepewny surowiec, bo nie mają właściwego personelu itd. I wreszcie trzecia grupa to producenci, też niektórzy importerzy, którzy świadomie chcą zarobić na swoim oszustwie.

Produkują nieprawidłowe wyroby, ale nie boją się konsekwencji, gdyż nadzór budowlany jest słaby, a znaczna część klientów jako podstawowe kryterium wybiera jedynie cenę.

Wiedząc, że poprawa na rynku nie nastąpi tylko w wyniku upubliczniania nazw złych materiałów, będziemy równocześnie wspierać porządnych producentów. Dlatego proponujemy dokonanie zmiany w ustawie o wyrobach budowlanych (tekst projektu nowelizacji na www.dlabudownictwa.pl) polegającej na wprowadzeniu dobrowolnej możliwości uzyskania przez producenta Certyfikatu Rynkowego. Jego uzyskanie będzie możliwe poprzez poddanie się producenta kontroli deklarowanych właściwości wyrobu, nabywanego przez uprawnione laboratorium na rynku (w nieznanym dla producenta miejscu i czasie) co najmniej dwa razy w roku. W efekcie uzyskamy dodatkową gwarancję spełniania deklarowanych parametrów wyrobu – producent nie ma możliwości uniknięcia niespodziewanej kontroli. Posiadanie Certyfikatu Rynkowego dla wyrobu uprawni producenta do dodatkowego znakowania znakiem „V”, a premią za to będzie nie tylko podniesienie wiarygodności, ale także przewaga w zamówieniach publicznych. Zamawiający, w rozumieniu ustawy o zamówieniach publicznych, będzie mógł w opisie wymagań dla materiałów budowlanych preferować wyroby ze znakiem „V”.

Nie zamierzam kryć, że uzyskanie Certyfikatu Rynkowego oznacza dodatkowe wydatki dla producenta (koszty zakupu i badań wyrobu co najmniej dwukrotne w danym roku). Niemniej te wydatki będą małe w porównaniu ze stratami wynikającymi z konieczności konkurowania z nierzetelnymi producentami.

Fot. arch. ZPPMdB

Na rynku materiałów budowlanych jest źle – około 30% stanowią wyroby nieprawidłowe, czyli niezgodne z deklarowanymi przez producenta parametrami. Oczywiście skala oszustw (używajmy słów właściwych a nie chowajmy się za tak zwaną „poprawność”) jest bardzo zróżnicowana – w poszczególnych branżach od kilku do blisko 80%. Efekty, to dodatkowe koszty dla użytkowników (przyspieszone remonty, wyższe koszty eksploatacji itd.) i straty dla rzetelnych producentów, którzy nie są w stanie obniżyć kosztów bez obniżenia jakości – dlatego przegrywają z nieuczciwymi.

RYSZARD KOWALSKI

Ekonomista, od 2002 roku Prezes Zarządu Związku Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa. Przewodniczący Rady Wyrobów Budowlanych, Przewodniczący Prezydium Konferencji Inwestorów (do 2010), Ekspert Sejmowej Komisji Infrastruktury 2001-2010. Społeczny doradca L. Balcerowicza w dziedzinie mieszkalnictwa.

Jeżeli na to nałożyć fakt, że działania nadzoru budowlanego są dalece niewystarczające, a wobec braku środków na badania materiałów, nie można oczekiwać, że w ciągu najbliższych 5 lat ta sytuacja ulegnie zmianie, to konieczne są działania samego przemysłu. Dlatego od dwóch lat kupujemy na rynku i badamy wyroby budowlane, publikując ich wyniki. Jesteśmy świadomi, że podanie nazwy producenta „badziewia” wywołuje w większości natychmiastowe próby podważenia rzetelności Związku i badań. Dlatego mamy precyzyjne i przestrzegane procedury, jesteśmy transpa-

8 Builder

lipiec 2012

V edycja konkursu o statuetkę TopBuilder za najlepsze, innowacyjne produkty budowlane i produkty IT dla budownictwa w 2012 roku Informacje i zgłoszenia: firmy budowlane Danuta Burzyńska, 22 853 06 87 wew. 131, burzynska@pwbmedia.pl firmy z branży IT dla budownictwa Wioletta Domeradzka, 22 853 06 87 wew. 124, domeradzka@pwbmedia.pl

informacje

Fot. arch. quick-mix

quick-mix wsparł fundację Arka W dniach 30 maja-5 czerwca 2012 r. odbył się bieg wspierający utworzenie przez fundację Arka ośrodka pomocy dla dzieci na warszawskiej Pradze. W projekt zaangażowana jest również fundacja Lukasa Podolskiego. Na trasie OsnabrückWarszawa, liczącej 1300 km, ostatni, 80-kilometrowy odcinek zaczynający się w Rawie Mazowieckiej, pokonał zespół biegaczy, do którego dołączyli pracownicy firmy quick-mix Sp. z o.o.

5 czerwca 2012 r. ok. godziny 5 rano ekipa biegaczy, która wystartowała z Osnabrück, dotarła do zakładu produkcyjnego firmy w Rawie Mazowieckiej. Podczas postoju Prezes firmy Mariusz Gil przekazał w imieniu quick-mix Holding GmbH & Co. KG. czek na kwotę 10 tys. zł. Fundacja „Arka” zajmuje się tworzeniem świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieży.

– quick-mix Holding GmbH & Co. KG. jako duża firma z wieloletnim doświadczeniem, identyfikuje się z ideami propagowanymi przez organizatorów biegu i fundacje Arka oraz Lukasa Podolskiego – powiedział Mariusz Gil.

Właściciel Grupy Viessmann otrzymał 12 maja tytuł doktora honoris causa University of Wisconsin Oshkosh. Uczelnia co roku nagradza liderów w promowaniu rozwiązań dotyczących odnawialnych źródeł energii i ogólnych zasad zrównoważonego rozwoju.

Według gremium uniwersyteckiego, Dr Viessmann zasłużył na wyróżnienie dzięki zaangażowaniu w realizację przedsięwzięć związanych ze źródłami energii odnawialnej - nie tylko w zakresie biznesowym, ale też w obszarze współpracy z partnerami naukowymi. Na zdjęciu: dr Martin Viessmann i Kanclerz Uniwersytetu Richard H. Wells (z prawej).

TINES w Bangkoku

„Tunele i budownictwo podziemne dla społeczeństwa globalnego” to temat Światowego Kongresu Tunelowego 2012 i 38 Zgromadzenia Generalnego Międzynarodowego Stowarzyszenia Tunelowego ITA-AITES. Spotkanie odbyło się w stolicy Tajlandii w dniach 18-23 maja. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele firmy TINES, na czele z prezesem zarządu Tomaszem Szubą – jako członkowie delegacji Ukraińskiej Państwowej Korporacji Budowy Metra i Tuneli - Ukrmetrotunelbud należącej do ITA-AITES. Co roku Światowy Kongres Tunelowy (WTC 2012) - najbardziej prestiżowe spotkanie branży budowlanej w całości poświęcone obiektom podziemnym - gromadzi najwybitniejszych ekspertów sektora - projektantów, inżynierów, badaczy i naukowców - z 69 państw członkowskich, by kompleksowo poruszyć kluczowe kwestie dotyczące międzynarodowych standardów budowy, utrzymania i rewitalizacji tuneli, a także promocji tunelarstwa na szczeblu światowym.

więcej informacji na

REKLAMA

12 Builder

Fot. arch. Viessmann

Fot. arch. Hauraton

Na targach WODKAN 2012 (22-24 maja) odbył się pokaz filmów branży budowlanej. Firma HAURATON także spróbowała swoich sił w przemyśle filmowym.

Zgłoszono film prezentujący drużynę HAURATON wraz ze stadionami przygotowywanymi na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012, gdzie firma dostarczyła ponad 20 km odwodnień i systemów zagospodarowania wody. Film, zainspirowany piłką nożną, otrzymał też nagrodę filmową na II Festiwalu Filmów Budowlanych „Impresje Budowlane" za świeże podejście do tematu filmów produktowych.

Dr Martin Viessmann uhonorowany

lipiec 2012

Fot. arch. Tines

HAURATON filmowy

Nowe opakowania Knauf Tynki dekoracyjne

„Budownictwo przyszłości. Inteligentna architektura” to hasło przewodnie kolejnej edycji Międzynarodowych Targów Budownictwa BUDMA, które odbędą się w Poznaniu w dniach od 29 stycznia do 1 lutego 2013 roku. Ekspozycja i program wydarzeń koncentrować się będą na inteligentnych systemach projektowania, technologiach niskoenergetycznych, innowacyjnych materiałach i systemach zabudowy oraz zintegrowanym sterowaniu i zarządzaniu budynkiem. Odbędzie się druga Strada di Architettura (więcej w dziale Architektura i Design). Pojawią się nowe projekty, wśród nich „Budowlane premiery roku”; przestrzenie specjalne „Automatyka i inteligentne sterowanie” oraz „Modernizacja i rewitalizacja budynków”; Z górnej półki” – prezentacja produktów klasy premium; „Strefa Testów”, czyli specjalna przestrzeń prezentacji narzędzi i sprzętu pomocniczego dla budownictwa. Zmiany dotyczą także promocji targów – planowana jest efektywna promocja Targów wśród kluczowych zwiedzających oraz interaktywne umawianie spotkań targowych w okresie przedtargowym.

W maju na półkach pojawiły się nowe opakowania tynków Knauf Bauprodukte. Zmieniono opakowania tynków: Knauf Marmorit RP i SP Tynk mineralny, Knauf addi Tynk akrylowy, Knauf kati Tynk silikatowy, Knauf conni Tynk silikonowy oraz Knauf Mosaic Tynk mozaikowy. Dzięki temu uzyskano spójność wszystkich produktów tworzących linię Knauf Deco, w skład której wchodzą także farby do wnętrz i farba elewacyjna.

Spółka Prestige Budownictwo, wchodząca w skład Grupy Prestige, otrzymała certyfikat za najwyższą ocenę stabilności firmy według Dun & Bradstreet Poland. Wywiadownia oceniła firmę na podstawie analizy moralności płatniczej oraz wskaźników finansowych ostatnich dostępnych sprawozdań finansowych, a także największej w Polsce bazy relacyjnych powiązań korporacyjnych i osobowych.

XVIII Konferencja naukowo-techniczna Ciechocinek 2012 Tematem jest „Formuła ZAPROJEKTUJ I WYBUDUJ w zamówieniach publicznych robót budowlanych – warunki stosowania i ewentualne zagrożenia”. Formuła ta pozwala zamawiającemu przenieść na wykonawcę wiele czynności, problemów i czynników ryzyka. Złe przygotowanie inwestycji powoduje zmiany terminu, zakresu, kosztów a nawet wykonawcy robót.

Na konferencji będzie to omawiane w aspekcie: szans i zagrożeń; roszczeń w kontraktach wg FIDIC; rozstrzygania sporów; szacowania wartości zamówień; kryteriów wyboru ofert; problemów i błędów w kontraktach drogowych i kolejowych; skutków stosowania formuły – rozkładu ryzyka, odpowiedzialności wobec podwykonawców, płatności, roszczeń.

www.sekocenbud.pl

lipiec 2012

W dniach 1-3 czerwca poznański obiekt Kortowo Tennis Club gościł u siebie osiemdziesięciu architektów, którzy konkurowali na doskonale przygotowanych kortach ziemnych w kategoriach mężczyźni open, mężczyźni 45+, mężczyźni 55+ oraz kobiety open.

W piątkowy wieczór odbył się pierwszy turniejowy konkurs Cor-Ten Cup zorganizowany przez firmę Ruukki. W sobotni poranek na dostępnych sześciu kortach rozpoczęły się gry turniejowe. Niedziela upłynęła pod znakiem emocji związanych z półfinałami i finałami. Nie zabrakło konkursów organizowanych przez sponsorów. Turniej zwieńczyła ceremonia wręczenia trofeów, losowanie nagród od sponsorów (np. wyjazd na finały ATP World Tour do Londynu). ISponsorami głównymi były firmy Guardian, G-U, Hauraton i Reynaers, sponsorami specjalnymi firmy Ruukki i Efaflex. Patronat honorowy sprawowali Klub Architektów Narciarzy i Tenisistów KLAN przy Zarządzie Głównym SARP, Zarząd Główny SARP i Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP.

Budowa hotelu Renaissance W dniu 31 maja 2012 roku odbyła się ceremonia podpisania Aktu Erekcyjnego, który ma upamiętniać uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę pięciogwiazdkowego hotelu Renaissance. Nowy obiekt powstaje na terenie Lotniska Chopina w Warszawie. Umowę na budowę podpisano we wrześniu 2011 roku. Inwestorem i właścicielem obiektu jest Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, generalnym wykonawcą – Alpine Construction Poland.

Porotherm Budowlaną Marką Roku 31 maja br. na uroczystej gali w podwarszawskich Otrębusach wręczono nagrody Budowlanych Marek Roku 2012. Liderem w kategorii materiałów wznoszeniowych została - już po raz siódmy - marka Porotherm. W tegorocznej edycji rankingu firmy budowlane walczyły w 27 kategoriach, z czego 19 to kategorie asortymentowe. Laureaci wybierani są na podstawie badania, prowadzonego wśród ok. 2000 firm wykonawczych z całego kraju. Fachowcy oceniają rozwiązania w trzech kategoriach: jakość, stosunek ceny do jakości oraz popularność. O ostatecznej pozycji w zestawieniu decyduje średnia wszystkich trzech czynników.

Builder 13

Fot. arch. M-Active Travel

Tennis Archi Cup 2012 za nami

Fot. arch. Alpine

Certyfikat Wiarygodności Biznesowej dla Prestige

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Inteligentna architektura na Budmie 2013

Fot. arch. Wienerberger

Fot. arch. MTP

informacje

informacje

Fot. arch. Sto-ispo

Piknik ze Sto-ispo

Dnia 19 maja br. na terenie firmy Sto-ispo w Warszawie odbył się piknik dla Partnerów i Klientów Regionu Centralnego. Ciekawy program i wspaniała pogoda zachęciły do przybycia ponad 300 gości. Oprócz atrakcji typowych dla pikniku rodzinnego, w programie spotkania znalazły się pokazy techniczne, m.in. tekst wytrzymałościowy systemu StoTherm Classic oraz prezentacje wykonania powłok dekoracyjnych. Wszyscy goście mieli również niepowtarzalną okazję do zwiedzenia zakładu produkcyjnego.

XVII Konferencja Częstochowska

8-9 listopada 2012 r. prezentowane będą najważniejsze i aktualne w warunkach 2012 r. zagadnienia z zakresu CENY, ZAMAWIANIE I KOSZTORYSOWANIE ROBÓT BUDOWLANYCH. W szczególności autorzy referatów przedstawią tematykę związaną z problemami występującymi przy realizacji inwestycji finansowanych ze środków publicznych w ramach przygotowań do EURO 2012. Organizatorzy (WACETOB i partnerzy) zapraszają wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego: inwestorów, projektantów, kosztorysantów, wykonawców, konsultantów zamówień publicznych oraz dysponentów środków unijnych.

Najwyższa jakość wykonania nagrodzona

Buro Happold BETTER BUILDING PRIZE 2012

• Platynowe Wiertło: Nadmorski Dwór Etap I, Gdańsk; • Złote Wiertło: Budynek mieszkalno-usługowy z parkingiem podziemnym, Warszawa; • Srebrne Wiertło: Wielkomiejska zabudowa wielorodzinna z usługami i dwupoziomowymi garażami, Warszawa.

Jest to konkurs firmy Buro Happold dla młodych projektantów zainteresowanych optymalizacją energetyczną budynków. Temat konkursu „Optymalizacja Energetyczna Budynków” odzwierciedla misję firmy – projektowanie budynków przyjaznych dla przyszłych użytkowników oraz o ograniczonym, negatywnym wpływie na środowisko naturalne.

więcej informacji na

Zasady konkursu Konkurs jest otwarty dla studentów studiów magisterskich uczelni technicznych oraz projektantów do 3 lat od ukończenia studiów, zamieszkałych na terenie Polski. Zadanie polega na zaproponowaniu zmian w przykładowym projekcie (bazowym) tak, aby ograniczyć roczne zużycie energii dla tego obiektu do minimum. Organizatorzy mają nadzieję, że podejmując się zadania uczestnicy wykażą, iż można znacząco obniżyć koszty eksploatacji budynku, bez obniżenia jego walorów użytkowych. Na prace konkursowe organizator czeka do 31 sierpnia 2012 r. (do godz. 24:00).

Nagrody 1. Płatny staż w firmie Buro Happold 2. Szkolenie oraz licencja na oprogramowanie firmy IES Partnerzy merytoryczni

W XVI edycji konkursu Platynowe Wiertło firma Bosch wskazała przykłady budownictwa najwyższej klasy, wyróżniającego się jakością wykonania, ciekawą architekturą oraz zastosowaniem nowoczesnych technologii. Wyniki zostały ogłoszone 29 maja w Warszawie. Zainaugurowano też XVII edycję konkursu. Jury przyznało nagrody firmom budowlanym oraz architektom w pięciu kategoriach. Oto nagrodzone obiekty:

Kategoria Budownictwo Mieszkaniowe

Kategoria budownictwo komercyjne

• Platynowe Wiertło: Aquapark Termy Maltańskie, Poznań; • Złote Wiertło: Budynek klubowy z halą tenisową, Warszawa; • Srebrne Wiertło: Nowy Dom Jabłkowskich, Warszawa; • Wyróżnienie: Miejskie Centrum Usług Publicznych, Kultury i Sportu – Aquapark z pływalnią w Suwałkach.

Kategoria budownictwo użyteczności publicznej

• Platynowe Wiertło: Biblioteka miejska im. Łukasza Górnickiego, Oświęcim; • Złote Wiertło: Centrum dzieła pomocy św. Ojca Pio, Kraków; • Srebrne Wiertło: Muzeum Sztuki Współczesnej, Kraków; • Wyróżnienie: Budynek przedszkola publicznego, Godziesze Wielkie.

Kategoria przebudowy i modernizacje

• Platynowe Wiertło: Adaptacja podzamcza Zamku Biskupów Warmińskich na wielofunkcyjny hotel czterogwiazdkowy; • Złote Wiertło: Siedziba agencji reklamowej „Corporate Profiles”, Warszawa; • Srebrne Wiertło: Narodowe Centrum Polskiej Piosenki, Opole; • Srebrne Wiertło: Pałac Młodziejowskiego, Warszawa; • Wyróżnienie: Amfiteatr i Miejskie Centrum Kultury, Gorzów Wielkopolski.

Kategoria obiekty inżynieryjne

Partnerzy medialni

Builder 14 Builder

• Platynowe Wiertło: Sortownia owoców, Wilga.

Nagrodzone projekty będziemy prezentować na łamach Buildera.

lipiec 2012

informacje

21 kilometrów radości Czy wiedzieliście, że BASF Polska Dział Chemii Budowlanej mieści się w Śremie? A o tym, że Jens-Peter Hartmann, Dyrektor Zarządzający Działu EB/Chemii Budowlanej w tej firmie jest wielkim fanem biegania? A o tym, że połączenie tych dwóch faktów może stać się początkiem wyjątkowej imprezy o nazwie I BASF ŚREM PÓŁMARATON?

blina. Zdecydowaną większość zawodników stanowili mężczyźni (431), natomiast pań ostatecznie było 78.

Najliczniej obsadzoną kategorią była M30 (czyli panów od 30 do 39 roku życia) – wystartowało w niej aż 162 biegaczy! Jak podkreślają fachowcy, biegający na licznych imprezach w Polsce i poza granicami – jak na bieg organizowany po raz pierwszy, frekwencja jest dużym sukcesem.

czerwca 2012 roku ponad 500 biegaczy wyruszyło na ulice Śremu oraz na drogi przez lasy i pola w miejscowościach wokół tego malowniczego miasta w woj. wielkopolskim.

Ulice były wyłączone z ruchu samochodowego, na trasie można było spotkać okolicznych mieszkańców, dopingujących biegaczy. Były kurtyny wodne oraz punkty z napojami – według biegaczy bardzo dobrze zorganizowane i sprawnie obsługiwane przez osoby tam pracujące. Jak mówią zawodnicy, trasa nie należała do najłatwiejszych, ale była bardzo piękna i stanowiła wyzwanie.

9

W kategorii open kobiet zwyciężyła 22-letnia Ukrainka, Oksana Didan, wyprzedzając Moniką Ukleję z Ostrowa oraz Aleksandrę Dzierzkowską z Poznania reprezentującą Drużynę Szpiku. Wśród panów triumfował Ukrainiec Sergiej Okseniuk przed swoim rodakiem Aleksandrem Labziukiem. Trzeci był znany biegacz z Poznania Marcin Fehlau. Najlepszym Śremianinem w prowadzonej specjalnie klasyfikacji okazał się Jerzy Wawrzyniak ze śremskiego stowarzyszenia Runner’s Power, a wśród pań nie miała sobie równych członkini Runners’ów Agnieszka Golak. W klasyfikacji Śremian startowało aż 111 biegaczy!

Biegać może każdy

Mocny akcent budowlany

Ukraina na podium, Śrem biega

Wśród startujących można było spotkać Ryszarda Grobelnego, Prezydenta Poznania, burmistrza Śremu Adama Lewandowskiego oraz wicestarostę śremskiego Daniela Cicharskiego. Różnorodność w grupie biegaczy dowodziła, że półmaraton (21 km 95 m) to trasa prawie dla każdego.

– Bardzo cieszy nas fakt, ze znaczna część uczestników biegła pierwszy w życiu półmaraton i z sukcesem mogła go ukończyć. W biegach ulicznych akcji „Biegaj z BASF” dla dzieci i młodzieży startowało ponad 300 uczestników – mówi Jens-Peter Hartmann, spiritus movens imprezy i jej aktywny uczestnik. – Dłuższy odcinek trasy towarzyszyłem grupie biegaczy z Kórnika, która pobiegła z dziewczynką na wózku inwalidzkim.

Wspaniali ludzie o wielkim sercu!!!

Takiej imprezy sportowej w Śremie jeszcze nie było. Do miasta zjechali biegacze z całego kraju i nie tylko. Byli też goście z Niemiec, Ukrainy, Białorusi i z Wielkiej Brytanii. Wśród zawodników z Polski reprezentowana była nie tylko Wielkopolska – przyjechali także biegacza z Bytomia, Krakowa, Warszawy, Gdańska, Lu-

lipiec 2012

Światowa lekkoatletyka w Śremie

Zdjęcia arch. BASF

Skala międzynarodowa

Podczas biegu prowadzono też dodatkową klasyfikację I Mistrzostw Polski Budowlanych i Architektów, w której mogli startować przedstawiciele branży, którzy na starcie wylegitymowali się dokumentami potwierdzającymi ich aktywność zawodową. Najlepsi okazali się: Piotr Wałęsiak z Czeszewa, Tomasz Szewczyk z Poznania oraz Andrzej Strzyżewski z Gniezna, zaś wśród pań – Hanna Michalik-Tomczak (Poznań), przed Aliną Nawrot (Śrem) i Danutą Spychałą (Poznań).

Na wyrazy uznania zasłużył Marcin Urbaś, który jak prawdziwy lekkoatleta biegał między sceną a startem i metą, by zachęcać do kibicowania i komentować wydarzenia na trasie. Poprowadził też 25-minutową rozgrzewkę dla licznej grupy biegaczy oraz dzieci. Druga z gwiazd Półmaratonu – Waldemar Cierpiński był zaskoczony rozmachem imprezy, zwłaszcza, że był to jego debiut. Pozostaje więc tylko jedno pytanie – czy za rok firma Basf powtórzy świetną atmosferę i sukces organizacyjny.

Czekamy!

n

Builder 15

ludzie i firmy

Eric Agnello g Zrealizowane przez nas projekty potwierdzają, że innowacyjność i troska o środowisko tworzą zgrany i opłacalny duet.

Zdjęcia arch. RD bud

Odpowiadamy na wyzwania czasu Rozmowa z Dyrektorem Generalnym RD bud Sp. z o.o.

16 Builder

Grzegorz Przepiórka: RD bud działa na polskim rynku w zakresie generalnego wykonawstwa. Proszę przybliżyć na początek w jakiego rodzaju realizacjach firma się specjalizuje?

Eric Agnello: Firma RD bud, należąca do Grupy Rabot ­Dutilleul, obecna jest na polskim rynku od 1997 roku, działając jako generalny wykonawca. Obecnie RD bud, z główną siedzibą w Warszawie, posiada swoje biura regionalne i działa w obrębie całego kraju. Dynamicznie rozwijając się już od kilkunastu lat firma nieustannie umacnia swoją pozycję na rynku i powiększa liczbę realizacji na terenie Polski. Specjalizujemy się w kompleksowej budowie hoteli, biur, centrów handlowych, logistycznych i przemysłowych oraz obiektów wymagających renowacji. Zrealizowane przez nas projekty potwierdzają, że innowacyjność i troska o środowisko tworzą zgrany i opłacalny duet.

G.P.: Przez blisko 15 lat firma RD bud zrealizowała w Polsce bardzo wiele inwestycji.

Które należałoby zaliczyć do sztandarowych? Z pewnością nie da się pominąć w tym gronie biurowca Mokotowska Square...

E.A.: Firma RD bud często podejmuje się realizacji ambitnych inwestycji. Jedną z nich było nadanie nowego oblicza budynkowi od dawna wpisanemu w panoramę Warszawy. Efekt trwających prawie 2 lata prac zachwycił wszystkich. Dawna siedziba Centrali Handlu Zagranicznego stała się niewątpliwie perełką architektoniczną Śródmieścia stolicy Polski. Specjaliści zadbali o to, aby zachować nienaruszoną, oryginalną urodę budynku, nadając mu bardziej nowoczesny i funkcjonalny charakter. Inwestor – firma Yareal Polska, za innowacyjność i pięknie odnowioną stylistykę inwestycji otrzymał prestiżową nagrodę CEEQA w kategorii „Najlepsza Inwestycja Biurowa Roku 2011”. Budynek otrzymał również certyfikat środowiskowy lipiec 2012

lipiec 2012

Mokotowska Square (Warszawa)

Castorama (Bytom)

Fabryka Michelin (Olsztyn)

Grand Hotel Sopot

ce największych przedsiębiorstw budowlanych we Francji. Dla firmy RD bud bycie członkiem Grupy Rabot Dutilleul stwarza doskonałą możliwość współdzielenia wartości oraz korzystania ze szkoleń i programów wewnętrznych, a także dzielenia się sprawdzonymi rozwiązaniami z innymi członkami Grupy.

G.P.: Z pewnością godne pozazdroszczenia jest to, że RD bud może czerpać z doświadczeń Grupy w zakresie PPP. We Francji ta formuła realizacji inwestycji przyjęła się znacznie szybciej niż w Polsce. Czy RD bud prowadzi działania w ramach PPP? E.A.: Należąca do naszej Grupy firma Rabot Dutilleul Partenariats ma faktycznie ogromne doświadczenie w tym zakresie. Wiele dużych projektów dla szkolnictwa, służby zdrowia oraz budynków usługowych zrealizowano według tego modelu. RD bud jest również bardzo zainteresowany ­taką formą pozyskiwania zleceń. Staramy się korzystać z ­doświadczeń spółki-matki i w miarę możliwości, implementować te rozwiązania na gruncie polskim, dostosowując

je do lokalnych uwarunkowań prawnych i rynkowych. Chcielibyśmy móc zaproponować naszym partnerom systemy i rozwiązania wykorzystywane z powodzeniem we Francji.

G.P.: Znamieniem nowoczesnego podejścia do budownictwa jest współcześnie m.in. zaangażowanie w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

RD bud, jako pomysłodawca i inicjator projektu „Partnerstwo na wszystkich etapach cyklu życia zrównoważonej inwestycji budowlanej” – odpowiada na wyzwania czasu. Jaki jest cel, adresat i formuła tego przedsięwzięcia? Czy można zmierzyć efekty dotychczasowej działalności w tym zakresie?

E.A.: W Polsce stopniowo wzrasta zainteresowanie ekologicznym budownictwem.

Wymierne korzyści w postaci niskich kosztów eksploatacyjnych, wyraźne zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego oraz walory zdrowotne, to argumenty, które przekonują coraz liczniejszą grupę inwestorów. Firma RD bud, inicjator projektu „Partnerstwo na wszystkich etapach cyklu życia zrówno-

Builder 17

Wybrane realizacje firmy RD Bud

odpowiednio dostosowane rozwiązania.

G.P.: Jakie obiekty są realizowane przez RD bud obecnie?

E.A.: W połowie czerwca zakończyliśmy pierwszy projekt budynku mieszkaniowego zrealizowany przez firmę RD bud – Rezydencję Eliza przy ulicy Elizy Orzeszkowej w Warszawie. Aktualnie koncentrujemy się na realizacji kolejnego w historii firmy budynku biurowego w Warszawie. Po sukcesie jaki odniósł obiekt Mokotowska Square, Oxygen Park również zaprojektowany został z myślą o certyfikacji ­BREEAM. W trakcie budowy pozostaje również centrum handlowe Bolesławiec City Center. To zupełnie nowy klient firmy RD bud. Duże doświadczenie w dziedzinie obiektów o charakterze komercyjnym sprawiło, że zostaliśmy zaproszeni do prowadzenia rozbudowy znanego centrum handlowego w Gdyni. Niedawno rozpoczęliśmy również prace nad kolejnym, wspomnianym już wcześniej, trzecim w Polsce, hotelem sieci B&B we Wrocławiu.

Dla tej samej marki równolegle realizujemy budowę hotelu B&B w Berlinie.

G.P.: RD bud wchodzi w skład Grupy Rabot Dutilleul. Jaki jest zakres działalności i pozycja firmy-matki? Co oznacza partycypacja w takiej Grupie?

E.A.: Grupa Rabot Dutilleul to firma rodzinna, która istnieje na rynku francuskim od 1920 r. Segmenty działalności Grupy to przede wszystkim: działalność deweloperska, generalne wykonawstwo, PPP, materiały kompozytowe oraz konserwacja i utrzymanie obiektów. Z biegiem czasu Grupa rozwinęła wzajemnie uzupełniające się kompetencje, pozwalające na projektowanie i realizację wszelkiego rodzaju projektów budowlanych i nieruchomościowych.

Know-how grupy w zakresie działalności deweloperskiej, budownictwa oraz konserwacji i utrzymania budynków uczyniły z niej liczącego się uczestnika rynku, klasyfikowanego w pierwszej dziesiąt-

PROMOCJA

BREEAM „Good”. Równie przychylne zdanie o budynku mają mieszkańcy stolicy.

Zgodnie z ich opinią nowy biurowiec od razu wpasował się w koncepcję miasta.

W portfolio naszej firmy można znaleźć także realizację budynku biurowego Cristal Park w Warszawie, budowę dwóch hoteli znanej sieci B&B w Toruniu i w Warszawie oraz rozpoczęte prace nad trzecim obiektem tej marki w Polsce, tym razem we Wrocławiu. Ciekawym wyzwaniem była też renowacja Ambasady Francji w Warszawie, rozbudowa Fabryki Michelin w Olsztynie, renowacja prestiżowego Grand Hotel Sopot. Możemy także pochwalić się budową kilkunastu sklepów Castorama na terenie całego kraju.

G.P.: Przywołany obiekt Mokotowska Square to jeden z przykładów realizacji, w ramach których dawnym obiektom przywracana jest świetność.

Spójrzmy na to zagadnienie szerzej, jak Pan ocenia potencjał sektora renowacji w Polsce i jaki jest w nim udział firmy RD bud?

E.A.: Jeśli chodzi o rynek renowacji, mamy na swoim koncie oczywiście realizację wspomnianego budynku Mokotowska Square, która jest dla nas zarówno wspaniałym projektem, jak i referencją. Możemy tu również wskazać Ambasadę Francji, Willę ­L’Oréal oraz Grand Hotel w Sopocie jako przykłady naszych wcześniejszych, równie prestiżowych renowacji.

Rynek renowacji oraz prace mające na celu zmianę przeznaczenia budynków będą z pewnością ważnym elementem naszych działań w przyszłości, jednak na dzień dzisiejszy stanowią niewielką część rynku budowlanego.

Oczywiście obserwujemy ten powstający segment i liczymy, że zarówno nasze doświadczenie w Polsce, jak i w Grupie Rabot Dutilleul pozwolą nam zaistnieć na tym rynku.

Nasze doświadczenie i knowhow są tutaj wartością dodaną, gdyż należy wyprzedzać to, co nieznane i proponować

PROMOCJA

Wybrane realizacje firmy RD Bud

ludzie i firmy

Cristal Park (Warszawa)

Hotel B&B (Toruń)

Centrum Handlowe POGORIA (Dąbrowa Górnicza)

ważonej inwestycji budowlanej”, od 2 lat aktywnie upowszechnia koncepcję ekologicznego budownictwa, zachęcając do współpracy firmy realizujące tego typu inwestycje. Obiekty użyteczności publicznej i hotele zrealizowane przez RD bud w kraju i za granicą są najlepszym dowodem na to, że można z rozmachem tworzyć nowoczesne budynki, pozostając jednocześnie w harmonii ze środowiskiem naturalnym.

Celem projektu jest upowszechnianie koncepcji zrównoważonego budownictwa w Polsce oraz współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy firmami zainteresowanymi jej wdrażaniem.

Grupa robocza powstała w październiku 2010 roku i wówczas w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele wszystkich firm i organizacji biorących udział w powstaniu inwestycji budowlanej – przedstawiciele władz miejskich, architekci, projektanci, generalny wykonawca, producenci materiałów budowlanych, inwestorzy, prawnicy czy też zarządcy nieruchomości. Tak

18 Builder

utworzona koalicja opracowała wspólną definicję zrównoważonego rozwoju oraz sprecyzowała 5 głównych postulatów związanych ze zrównoważonym rozwojem w budownictwie. Każdej z tych kwestii zostało następnie poświęcone osobne seminarium.

W 2011 roku odbyło się 6 seminariów w Warszawie, na których podejmowane były tematy związane z budowaniem świadomości, planowaniem przestrzennym, zrównoważonym projektowaniem, przepisami prawnymi oraz finansowaniem. W związku z dużym zainteresowaniem projektem, postanowiliśmy w roku 2012 rozszerzyć jego zakres również na inne części Polski.

Warto podkreślić, że odbyły się już seminaria we Wrocławiu i w Katowicach, a kolejne planowane są w Trójmieście, Łodzi i Poznaniu.

G.P.: Są i tacy, którzy uważają, że zrównoważony rozwój to wyłącznie moda. Jak by Pan skontrargumentował tego typu twierdzenie?

Innymi słowy, dlaczego warto projektować i budować zrównoważone obiekty?

E.A.: Czy jest to moda? Zdecydowanie nie! Warto pamiętać, że jeśli nie będziemy działać na rzecz zrównoważonego budownictwa, za kilka wieków niczym nie skrępowanej działalności przemysłowej człowieka, zmiany na Ziemi będą być może nieodwracalne przez kolejne tysiąclecia.

Obecnie wszyscy dokonują wyborów pod kątem tego, co jest korzystne dla wzrostu gospodarczego. Ale niczym nieograniczony wzrost gospodarczy opiera się całkowicie na wykorzystaniu tanich paliw kopalnych, których znane i udokumentowane zasoby wyczerpią się w niedługiej perspektywie. Tymczasem musimy zapewnić dostęp do wody i żywności dla ponad miliardowej populacji ludzkiej, szanować człowieka i jego środowisko, odnaleźć równowagę funkcjonowania w ukształtowanym świecie, działać pod kątem przyszłych pokoleń. Już w niedługiej przyszłości będziemy zmuszeni stawić czoła wyczerpywaniu się zasobów wielu bogactw naturalnych oraz konieczności działania w obliczu zmian klimatycznych.

Po holocenie, wkroczyliśmy w antropocen, nową epokę, w której człowiek poprzez swoje działanie jest w stanie wywierać wpływ na całą planetę.

G.P.: Podobnie jak zrównoważony rozwój, również idea odpowiedzialnego biznesu jest realizowana przez coraz większą liczbę firm. Jakie akcje w zakresie CSR podejmuje RD bud?

E.A.: Działalność firmy RD bud to nie tylko realizacja wspaniałych projektów budowlanych. Swoim wsparciem otaczamy ambitne szablistki – tegoroczną zdobywczynię złotego medalu w szermierczych Mistrzostwach Polski Bognę Jóźwiak oraz wielokrotnie nagradzaną na turniejach krajowych i międzynarodowych szablistkę Irenę Więckowską.

Co więcej, sponsorujemy Onko-Olimpiadę, której organizatorem jest warszawska Fundacja Spełnionych Marzeń.

W ostatnim czasie włączyliśmy się również do akcji PCK i kupiliśmy dla naszych wszystkich pracowników karty identyfikacyjne ICE. Rokrocznie wysyłamy do naszych partnerów biznesowych, współpracowników oraz kontrahentów kartki świąteczne, które przygotowują dzieci z domów dziecka. Godną zauważenia jest inicjatywa, którą od kilku lat szerzymy na naszych budowach. Mianowicie, kiedy tylko plac budowy otaczany jest ogrodzeniem, staramy się przekonać inwestorów, aby płot osłaniający budowę został pomalowany przez dzieci czy młodzież tak, aby zachować estetykę przestrzeni wokół placu budowy. Tego rodzaju projekty zostały zrealizowane podczas budowy Hoteli B&B w Toruniu i w Warszawie. Podobna akcja finalizowana jest we Wrocławiu, gdzie uczniowie z liceum plastycznego przygotowali nietypowy, 60-metrowy płot, ozdobiony malarskimi impresjami na temat stolicy Dolnego Śląska.

G.P.: Ogólna perspektywa dla budownictwa na najbliższe 2 lata nie wygląda najlepiej. Kończy się powoli wielki boom drogowy, jesteśmy po Euro 2012, wielkie inwestycje energetyczne to jeszcze odległa perspektywa, mieszkaniówka pozostaje nadal nie użytą dźwignią. Tymczasem centra handlowe, biura i hotele sukcesywnie powstają, więc chyba możecie z optymizmem patrzeć w przyszłość?

E.A.: W kwestii koniunktury, lata, które są przed nami, niewątpliwie będą jednymi z najtrudniejszych, w jakich dotychczas przyszło nam funkcjonować. Musimy pozostać czujni i nie dać się wpędzić w pogoń za generowaniem obrotów kosztem wyników, gdyż tego rodzaju pęd może wywołać na rynku budowlanym wiele nieodwracalnych szkód. Nie zapominamy o naszych partnerach – podwykonawcach, niektórzy z nich są aktualnie w trudnej sytuacji i nasze wsparcie jest im w chwili obecnej szczególnie potrzebne.

G.P.: Dziękuję za rozmowę. lipiec 2012

debata Buildera

Budownictwo Część 2 bez wykształcenia Jakie są największe problemy edukacji budowlanej i co mogłoby stanowić na nie remedium? Czy osoby trafiające do pracy w budownictwie są wystarczająco do niej przygotowane? W jaki sposób firmy starają się niwelować edukacyjne braki? I czy obok kryzysu kształcenia rozkwita powiązany z nim kryzys doradztwa? Kontynuujemy debatę na temat problemów edukacji, mając na uwadze coraz częstsze przypadki nieznajomości wiedzy nie tylko specjalistycznej, ale budowlanego ABC.

dr inż. arch.

Krzysztof Zalewski Architekt, właściciel biura Zalewski Architecture Group Adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej

Obowiązek kształcenia przerzucany jest na studentów, którzy własną pracą powinni nadrobić wiedzę sygnalizowaną jedynie w ramach studiów.

Z punktu widzenia nauczyciela akademickiego uważam, że paradoksalnie kluczowym problemem szkolnictwa wyższego jest dążenie do jego harmonizacji z systemem. Poprzez ograniczanie czasu i programu studiów, do czego przyczynia się dwustopniowy system studiów, następuje lipiec 2012

stopniowe lecz stałe osłabianie edukacji architektonicznej.

Najbardziej cierpią kluczowe dla architektów dziedziny. Mowa tu zarówno o wiodących przedmiotach projektowych, jak i dotyczących wiedzy pokrewnej – inżynierskiej, np.: z zakresu konstrukcji i materiałów. Po pierwsze: wykonywanych jest mniej obowiązkowych projektów kursowych, co skutkuje zmniejszeniem sprawności warsztatowej absolwentów.

Po drugie, student ma mniejszą styczność z wiedzą dotyczącą architektury i budownictwa: teorii i historii, zasad konstrukcji, etc.

Obowiązek kształcenia przerzucany jest tym samym na studentów, którzy własną pracą powinni nadrobić wiedzę sygnalizowaną jedynie w ramach studiów. Obowiązkowe powinno być więc praktyczne samokształcenie – wykonywanie dodatkowych projektów zarówno indywidualnie (np. projektów konkursowych), jak i przy współpracy z firmami projektowymi. Oba rozwijają bowiem warsztat projektowy w niezbędnych dziedzinach.

Oczywiście świadome decyzje o konieczności takiego podejścia są wśród studentów raczej wyjątkiem niż regułą, stąd generalnie poziom wiedzy się obniża. Być może właśnie edukacja zmierzająca do uświadomienia wymogów rynku i jego realiów jest dziś najbardziej potrzebna – i mogłaby przyczynić się do wzrostu poziomu zawodowego absolwentów.

Uczelnie architektoniczne w Polsce kształcą głównie, i prawie wyłącznie pod kątem kreacji architektonicznej, wychodząc z uzasadnionego poniekąd założenia, że jest to najistotniejsza, najbardziej twórcza, a zarazem najbardziej trwała umiejętność zawodowa architekta. Wiedza czysto inżynierska, zmienia się bowiem relatywnie szybko, więc studenci kształceni są na poziomie ogólnych zasad. Przygotowanie studenta bezpośrednio po studiach do rozwiązywania problemów technicznych jest więc niewielkie. Zakłada się, że wiedza ta będzie szybko nadrobiona w kontakcie z praktyką, czyli część edukacji jest przenoszona do biur projektowych.

dr inż.

Tadeusz Kulas Rzeczoznawca Budowlany

Obecnie w budownictwie nie uczy się rzemieślników.

Poważnym błędem była likwidacja wielu szkół zawodowych, średnich szkół budowlanych oraz pozbawienie techników budowlanych możliwości uzyskiwania uprawnień budowlanych w zakresie wykonywania robót. Obecnie, generalnie nie uczy się rzemieślników, którzy mogliby w sposób fachowy wykonywać roboty na budowie, wymagające często wiedzy o stosowaniu nowoczesnych technologii i wymaganiach technicznych dotyczących budownictwa.

Builder 19

debata Buildera Uczniowie szkół zawodowych, pracując na budowie w ograniczonym czasie i zakresie, przez wiele miesięcy przygotowywani byli do zawodów przez instruktorów dobrze znających rzemiosło budowlane, a ponadto będących dobrymi wychowawcami.

Obecnie rzemiosło na budowie coraz częściej realizują przypadkowi ludzie, którzy nie znają niestety nawet budowlanego „abc”. Chcieliby się nauczyć zawodu, ale niestety brak jest możliwości.

Nikt się bowiem tą kwestią nie interesuje, a w efekcie oczywiście tracimy na tym my obywatele i gospodarka.

Wykonuję ekspertyzy i opinie techniczne często w sprawach bardzo oczywistych i wynikających z braku podstawowej wiedzy zawodowej ze strony rzemieślników oraz tzw. średniego nadzoru budowlanego.

Dawniej, jeszcze w latach 80., studenci wydziałów budowlanych odbywali kilkumiesięczne praktyki zawodowe na placach budów, a po studiach obowiązywał absolwenta dwuletni staż zawodowy pod nadzorem kierownika budowy i opiekuna wyznaczonego przez dyrektora przedsiębiorstwa.

Uważam również, że przygotowywane aktualnie zmiany w programach nauczania studentów nie pozwalają na poprawę sytuacji w zakresie przygotowania do praktycznego wykonywania zawodu w budownictwie zarówno w projektowaniu jak i wykonywaniu robót na budowach.

System przygotowania pracowników do wykonywania zawodu w budownictwie w pewnym momencie zachorował, nadal choruje i wymaga kompleksowego opracowania oraz dostosowania do realiów, jakie mamy obecnie w Polsce. Wzorce możemy czerpać z krajów Europy Zachodniej.

Na koniec dodam, że problem fachowości i właściwej jakości wykonywania robót

20 Builder

w Polsce nie istnieje w dużych, ale w małych firmach, które nie zawsze dysponują odpowiednio przygotowanymi zespołami zawodowymi.

Dariusz Czarny Dyrektor Techniczny Sto-ispo Sp. z o.o.

Zmiany na rynku pracy, jakie zaszły w ostatnich dwóch dekadach, powodują wzrost oczekiwań pracodawców co do kompetencji i specjalistycznego przygotowania potencjalnych pracowników.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia i doskonalenia oraz umiejętnością oceny swoich możliwości. Aby to osiągnąć, potrzebne jest kształcenie w systemie modułowym i dualnym.

Modułowe programy nauczania, pozwalają na tworzenie elastycznych, dostosowanych do oczekiwań rynku pracy ofert nabywania kwalifikacji i kompetencji zawodowych w systemie szkolnym i pozaszkolnym. Bazując na tzw. „modułach umiejętności zawodowych”, przygotowuje się ucznia (słuchacza) do zawodu, poprzez realizację zadań zbliżonych do tych, które są wykonywane na konkretnym stanowisku pracy.

Bloki edukacyjne podlegają ciągłej modernizacji, wraz z unowocześnianiem technologii w przemyśle. Dualnym uzupełnieniem edukacji zawodowej jest kształcenie praktyczne na stanowiskach pracy w aktywnych produk-

cyjnie jednostkach przemysłu. Partnerzy firmowi wskazują oczekiwania merytoryczne względem przyszłego pracownika, zapewniają możliwość dostępu do najnowocześniejszego sprzętu technicznego i praktycznie uczą poruszania się w systemie organizacyjnym współczesnego zakładu pracy.

W 2011 roku Zarząd Sto-ispo Sp. z o.o. podpisał z Marszałkiem Województwa Łódzkiego list intencyjny dotyczący współpracy, w ramach której w Policealnej Szkole Nowoczesnych Technologii dla Dorosłych w Łodzi utworzono nowy kierunek kształcenia: renowator zabytków architektury. Ma on zaspokoić potrzeby rynku pracy w zakresie średniej kadry technicznej prowadzącej i nadzorującej prace w obszarze prac remontowych starej zabudowy.

Współpraca Stron realizowana jest poprzez udział doradców technicznych Sto-ispo w wykładach modułowych.

Uzupełnieniem teorii są zajęcia praktyczne, jak również wizyty słuchaczy szkoły w siedzibie naszej firmy. Taki sposób współpracy jest intensywnie realizowany również z uczniami innych szkół i studentami politechnik na terenie kraju.

Jarosław Domowicz Menedżer Akademii Technik Malarskich

Głównym problemem edukacji budowlanej jest brak fachowej i aktualnej literatury, która byłaby podstawą do nauczania w zawodach budowlanych.

W takiej sytuacji nierzadko materiałem dydaktycznym, z którego zmuszeni są korzystać nauczyciele zawodu, są stare i nieaktualne wydania nawet sprzed 30 lat. Obok dostępu do aktualnej technologii ograniczeniem jest także trudność pozyskania przez szkoły materiałów praktycznych w postaci produktów budowlanych niezbędnych do praktycznej nauki zawodu.

Niewątpliwie najprostszym i jednocześnie najskuteczniejszym rozwiązaniem w tej sytuacji jest ścisła współpraca placówek dydaktycznych z firmami budowlanymi funkcjonującymi na rynku.

PPG Deco Polska, za pomocą Akademii Technik Malarskich Dekoral Professional, już od wielu lat prowadzi aktywną współpracę w tym zakresie. Organizujemy szereg wykładów oraz dłuższych szkoleń dla uczniów i nauczycieli z zakresu technologii stosowania wyrobów marek Dekoral Professional, Dekoral, Sigma, Domalux oraz Drewnochron. Wraz ze szkoleniami dostarczamy obszerne materiały szkoleniowe, które mogą być bardzo przydatne w procesie edukacji.

W utrzymaniu kontaktu ze szkołą oraz zaktualizowaniu wiedzy technicznej pomocny jest, dostarczany cyklicznie, techniczny informator dla profesjonalnych malarzy ATM Wiadomości.

Jeżeli chodzi o temat doradztwa, to trzeba stwierdzić, że w większości firm produkujących materiały budowlane nie ma wyszczególnionych w strukturze osób zajmujących się jedynie profesjonalnym doradztwem, osób znających nie tylko daną technologię od strony teoretycznej, ale i praktycznej. Najczęściej doradztwem zajmują się handlowcy, których wiedza techniczna, zwłaszcza ta praktyczna, nie zawsze jest pełna.

Powiedzmy sobie szczerze, ludzie ci są przede wszystkim handlowcami, a wśród tej grupy fluktuacja kadry jest dość duża. Nowi ludzie nie lipiec 2012

zawsze mają doświadczenie handlowe w branży, a co dopiero mówić o fachowym doradztwie. Trudno jest być jednocześnie i dobrym handlowcem i profesjonalnym doradcą wyszkolonym doskonale od strony praktycznej.

dr arch.

Krzysztof Koszewski Prodziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej ds. Dydaktyki

Dbałość o zachowanie odpowiednich proporcji zajęć o charakterze praktycznym do pozostałych – jest kluczowa w utrzymaniu jakości nauczania.

Wypowiadając się na temat stanu polskiej edukacji w budownictwie siłą rzeczy skoncentruję się na problematyce mi najbliższej, czyli na nauczaniu w dziedzinie architektury.

Oceniając stan otaczającej nas przestrzeni, trudno niekiedy wyciągnąć optymistyczne wnioski dotyczące edukacji w tym zakresie. Taka ocena wydawać się może najbardziej uprawniona, gdyż po to właśnie edukujemy przyszłych architektów i urbanistów, by kształtowali oni nasze środowisko w spo-

sób przyjazny i spełniający oczekiwania użytkowników.

Jednak jest to poważne uproszczenie, gdyż za ład przestrzenny odpowiada dużo szersza grupa uczestników procesu: politycy stanowiący prawo, egzekwujący je urzędnicy różnego szczebla czy wreszcie sami inwestorzy, którzy finansują realizację wizji projektantów.

Stan edukacji projektowej jest nierozerwalnie związany z szerszym pojęciem kultury kształtowania przestrzeni, która wymaga edukacji na wszystkich poziomach.

Uświadamianie wagi problemu ładu przestrzennego jest warunkiem podstawowym dla zaistnienia kultury projektowej przekładającej się na jakość otaczającego nas środowiska wybudowanego. Innymi słowy: czeka nas wszystkich praca u podstaw, by efekty możliwie jak najlepszej edukacji w zakresie projektowania mogły znaleźć podatny grunt w postaci odpowiedniego klimatu dla tworzenia dobrej przestrzeni.

Kształcenie w zakresie architektury i urbanistyki oparte jest na dobrych, sprawdzonych wzorcach. Nie zmienia to faktu, że staramy się w ramach uczelni śledzić nowe trendy w projektowaniu i, unikając przejściowych mód, wprowadzać je do programu studiów. Należy pamiętać przy tym, że edukacja w dziedzinie architektury i urbanistyki, nakierowana tradycyjnie w naszych polskich warunkach na dużą liczbę godzin rozmów prowadzącego ze studentem o jego projekcie – jest relatywnie drogą formą nauczania. Niestety, jest ona zagrożona wobec wszech-

obecnych oszczędności. Dbałość o zachowanie odpowiednich proporcji takich zajęć o charakterze praktycznym do pozostałych – jest kluczowa w utrzymaniu jakości nauczania.

Cezary Szeszuła Prezes Zarządu Xella Polska Sp. z o.o.

Oprócz pokazania młodym ludziom nowoczesnych technik murarskich i energooszczędnych materiałów budowlanych, staramy się, aby mogli poznać praktyczne aspekty działania w branży budowlanej.

Przygotowanie fachowe osób (wykonawców), które trafiają do pracy w budownictwie, w dużym stopniu zależy od indywidualnego podejścia – część z nich dba o jakość swoich usług i ciągle chce się doszkalać, a niektórzy nie są tym zainteresowani. Wierzę, że tych pierwszych będzie z roku na rok coraz więcej, ponieważ inwestorzy coraz częściej oczekują od fachowców dobrej jakości wykonania. Potwierdzają to wyniki przeprowadzonego przez nas we współpracy z TNS OBOP badania „SILKA YTONG: Murarz Idealny”.

Dla badanych jednym z naj-

ważniejszych celów jest znalezienie precyzyjnej ekipy wykonawczej. Niemal połowa (42%) osób, które miały już kontakt z ekipą murarską, wskazuje, że była ona rzetelna i solidna, a 29% podkreśla jej profesjonalizm. Ogólnie respondenci pozytywnie ocenili swoje doświadczenia we współpracy z ekipami murarskimi, chociaż odpowiedzi badanych wskazują, że wizerunek ekip murarskich w Polsce można jeszcze poprawić.

Co do kwestii niwelowania niedostatków kształcenia, to w 2008 r. Xella Polska uruchomiła program edukacyjny Akademia Murowania SILKA YTONG dla szkół ponadgimnazjalnych o profilu budowlanym. Cieszy się on dużym zainteresowaniem uczniów i nauczycieli. W tym roku rozszerzyliśmy program o uczelnie wyższe. Oprócz pokazania młodzieży nowoczesnych technik murarskich (murowanie na cienka spoinę) i energooszczędnych materiałów budowlanych staramy się, aby mogli poznać praktyczne aspekty działania w branży budowlanej np. porozmawiać z ekspertami czy zaobserwować cykl produkcyjny bloczków YTONG. Istotne są także elementy edukacji proekologicznej.

Dodatkowo oferujemy usługę szkolenia firmy budowlanej na budowie. Jest onaskierowana do inwestorów prywatnych, którzy chcą mieć pewność, że ich dom zostanie wybudowany w sposób właściwy przez zaangażowaną przez nich firmę. Jest to usługa odpłatna, a szkolenie obejmuje ściśle zdefiniowane elementy wznoszenia ścian domu.

www.ebuilder.pl lipiec 2012

Builder 21

raport

Budowlane mission impossible Stan rzeczy, w którym setki mniejszych i większych firm budowlanych wskutek realizacji państwowych zamówień tracą grunt pod nogami, a ogólne straty przewidywane są na grube miliardy złotych – to wstępny bilans autostradowostadionowej „Euroafery”.

P

o głośnym upadku znanej firmy DSS, jej los podzieliła Hydrobudowa Polska, główny budowniczy trzech z czterech stadionów przygotowanych specjalnie na Euro 2012, w tym Narodowego. Niestety istnieje poważne ryzyko, że budowa tego ostatniego zostanie opisana w podręcznikach historii jako pasmo nieszczęść, strat i bankructw wielu firm budowlanych z generalnym wykonawcą na czele.

Brak przygotowania i pełne ryzyko

Jedno natomiast już dziś jest pewne – rodzimy sektor zamówień publicznych nie zdał „egzaminu dojrzałości”, nie był bowiem przygotowany nawet w połowie do realizacji największego infrastrukturalnego programu inwestycyjnego kraju tak od strony legislacyjnej, jak i merytorycznej, czy wreszcie finansowej.

– Z drugiej strony – zauważa Jarosław Jędrzyński, analityk rynku nieruchomości portalu RynekPierwotny.com – mamy firmy budowlane, które narażając swój oraz własnych pracowników byt, podpisywały świadomie nierentowne kontrakty, pokornie godziły się na przyjęcie pełnego ryzyka inwestycyjnego, łącznie z brakiem waloryzacji cen materiałów i surowców, przyjmując bez zastrzeżeń mocno skrócone opieszałością państwowego inwestora terminy realiza-

22 Builder

cji itd. Na co liczyły podejmując się tej swoistej „mission impossible”?

Straty, straty, straty…

Szacowanie strat finansowych, jakie staną się udziałem zaangażowanych w inwestycje infrastrukturalne firm budowlanych, a zaraz po nich także banków, funduszy inwestycyjnych i emerytalnych, czy też inwestorów giełdowych, zapewne musi trochę potrwać.

Nie dobiegło bowiem końca rozliczanie drogowych czy stadionowych kontraktów. Wydaje się też oczywiste, że straty nie będą miały wyłącznie charakteru finansowego, ale także strukturalny czy społeczno-ekonomiczny. Na dzień dzisiejszy można tylko podać kilka przykładów lub szacunków, które tylko w przypadku grupy PBG mogą przyprawić o ból głowy.

Z prostego rachunku ogólnej wartości kontraktów infrastrukturalnych oraz średniej skali wzrostu cen materiałów i surowców budowlanych wynika, że ogółem firmy budowlane mogły „dołożyć do interesu” nawet kilka miliardów złotych. Na szczegóły musimy jeszcze trochę poczekać, ale lepiej nie liczyć tu na pozytywne rozczarowanie. Straty „cenowe” nie wyczerpują bowiem katalogu poniesionych kosztów przekraczających otrzymane wynagrodzenie.

Sporo ciekawych statystyk w tej kwestii publikuje firma Analizy Online. Wynika z nich mianowicie, że tylko trzy podmioty: Amplico PTE, IDEA TFI oraz Union Investment TFI zażądały, w imieniu zarządzanych przez siebie funduszy, natychmiastowego wykupu obligacji przez PBG o łącznej wartości nominalnej ponad 400 mln zł. – W sumie aż 32 fundusze inwestycyjne mogą ponieść straty z tytułu inwestycji w obligacje tej spółki, na łączną kwotę, bagatela, ponad pół miliarda złotych – mówi Grzegorz Kurowski z portalu RynekPierwotny.com.

Gigantyczne straty będą zmuszone zaksięgować także fundusze, które zainwestowały w akcje PBG. Fundusz zarzą-

dzany przez jedno z największych powszechnych towarzystw emerytalnych, na akcjach PBG mógł stracić grubo ponad 100 mln złotych. O idących w setki milionów złotych stratach inwestorów indywidualnych, którzy długoterminowo zainwestowali w akcje PBG czy HBP, licząc na znaczący wzrost kursów, a może i sowitą dywidendę, pochodzącą z „pewnego” zysku z kontraktów infrastrukturalnych, budowy dróg i stadionów, nikt już nawet nie wspomina.

Spory kłopot za sprawą przypadku PBG stanie się także udziałem rodzimych banków. Tylko kilka z nich udzieliło pechowej spółce kredytów na łączną sumę około 400 mln złotych. Niestety jest bardziej niż pewne, że przypadek PBG i HBP to tylko „czubek góry lodowej”. Odsetek budowlanki, który aktywnie wspomagał własne inwestycje kredytami bankowymi, a teraz może mieć problem z ich spłatą, jest wciąż wielką niewiadomą. Pozostaje tylko nadzieja, że wysyp „trupów” z bankowych sejfów, wynikający z finansowania zagrożonych bankructwem firm budowlanych, nie przybierze formy wodospadu…

Widmo kredytowego niebytu

Tymczasem Prezes NBP, zapytany przy okazji konferencji prasowej o skutki dla sektora bankowego ewentualnej upadłości PBG, stwierdził, że ewentualny ubytek 400 mln zł nie powinien dla branży stanowić większego problemu.

To z pewnością bardzo dobra wiadomość. Problem jednak po pierwsze w rzeczywistej skali kredytowania budowlanki, na którą przyjdzie robić bankom znaczące rezerwy, po drugie jest to kolejny istotny kłopot banków, z którym przyjdzie im się zmierzyć, bez jakiejkolwiek szansy rozwiązania poprzednich.

Chodzi tu o wciąż pogarszającą się jakość portfeli kredytów hipotecznych z jednej strony, oraz systematyczny odpływ wielomiliardowych kapitałów z sejfów rodzimych banków do central ich zagranicznych właścicieli z drugiej. lipiec 2012

– Każdy z tych czynników rozpatrywany z osobna stanowi pewne istotne zagrożenie, jednak zsumowane stanowią już bardzo poważne ryzyko. W sumie oznacza to wysokie prawdopodobieństwo pogorszenia perspektyw i możliwości operacyjnych sektora bankowego, co wkrótce może odczuć cała gospodarka z rynkiem nieruchomości na czele – uważa Jarosław Jędrzyński, analityk rynku nieruchomości portalu RynekPierwotny.com.

Branża budowlana po ostatnich perturbacjach, zakwalifikowana przez banki do strefy najwyższego ryzyka, w dużej części popadnie w kredytowy niebyt, co jeszcze bardziej skomplikuje jej sytuację.

Spowoduje to prawdopodobnie pogorszenie także sytuacji deweloperów, którzy na dobrą sprawę są zaliczani do tej samej kategorii przedsiębiorców co budowlańcy. Producentów mieszkań czeka więc mocne hamowanie inwestycji, wymuszone wciąż pogarszającym się dostępem do zewnętrznego finansowania, oraz dopasowywaniem działalności do trudnych przepisów ustawy deweloperskiej.

Duży niepokój budzi też systematyczny spadek liczby nowych kredytów mieszkaniowych. Ostatnie kłopoty sektora budowlanego na pewno staną się kolejnym czynnikiem wpływającym destrukcyjnie na statystyki bankowe dotyczące hipotek. Do krachu na rynku nieruchomości jeszcze nam wprawdzie daleko, jednak na wszelki wypadek warto pamiętać, że w Hiszpanii, która już niebawem unijną pomocą spróbuje wyciągnąć swój sektor bankowy z „czarnej dziury”, właśnie drastyczny spadek kredytów hipotecznych był pierwszym sygnałem zapaści iberyjskiej gospodarki.

A zamiast hossy – wojna

Sytuacja, jaka zaistniała w ostatnich dniach w branży budowlanej, nie wpłynie raczej pozytywnie na koniunkturę giełdową nie tylko w najbliższej, ale prawdopodobnie też w co najmniej średnioterminowej perspektywie. Na dobrą sprawę, analizując analogiczne sytuacje z przeszłości warszawskiej GPW, a także doceniając dotychczasowy dorobek i udział giełdowej budowlanki w kreowaniu i współtworzeniu trendów giełdowych, należałoby oczekiwać, że ostatnie wypadki tego sektora, a zwłaszcza przykład niedawnego branżowego potentata – PBG, przynajmniej teoretycznie mogą stać się silnym impulsem spadkowym dla całego rynku giełdowego.

Niestety byłoby to wiarygodnym potwierdzeniem pogarszających się perspektyw całej gospodarki.

– Od ewentualnego przedłużenia giełdowej dekoniunktury bardziej jednak niepokoi brak zrozumienia powagi sytuacji krajowej branży budowlanej przez państwowe podmioty odpowiedzialne za inwestycje infrastrukturalne. Chodzi głównie o nieugiętą postawę GDDKiA i Narodowego Centrum Sportu w kwestii roszczeń firm budowlanych dotyczących wzrostu cen materiałów czy też pełnego rozliczenia kosztów budowy Stadionu Narodowego. Zapowiada się więc długa sądowa wojna, w której raczej nie będzie zwycięzców, a tylko sami pokonani – podsumowuje Jarosław Jędrzyński, analityk rynku nieruchomości portalu RynekPierwotny.com.

Oprac. RynekPierwotny.com lipiec 2012

ZDANIEM EKSPERTÓW:

Marek Michałowski

Prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa W kontekście inwestycji infrastrukturalnych na Euro 2012 branża może mówić o zdanym egzaminie ze sprawności i efektywności. To właśnie dzięki mobilizacji budowlanych udało się – często w prawdziwym wyścigu z czasem – oddać obiekty sportowe i autostrady.

Wokół procesu inwestycji jak i przyczyn kłopotów branży narosło wiele mitów, z którymi trzeba się zmierzyć. Czy firmy wykonawcze mogły nie podpisać tak sformułowanych kontraktów? Czy kłopotów nie dało się przewidzieć? Oczywiście – szefowie firm umieją liczyć i wiedzieli, iż kontrakty podpisywane są na minimalnej marży, jednak innych po prostu nie ma, gdyż inwestor publiczny był i jest głównym zamawiającym duże roboty budowlane w Polsce. Można było ryzykowne kontrakty podpisać lub nie mieć zajęcia dla swoich pracowników. Winny jest system zamawiania prac, w którym inwestor traktuje wykonawcę nie jak partnera, lecz niemal rywala.

Dodatkowo, jako jedyny kraj unijny, nie mamy ustalonego wzoru kontraktu budowlanego, który będąc konsensusem pomiędzy inwestorem a wykonawcami, rozsądnie oraz sprawiedliwie dzieli zarówno korzyści jak i ryzyka pomiędzy partnerów. Zastosowana, okrojona wersja FIDICA konsekwentnie przerzuca wszystkie ryzyka na wykonawcę. Dodatkowo zastosowanie jako praktycznie jedynego kryterium najniższej ceny, bez żadnej możliwości jej zmiany przy ogromnym wzroście kosztów materiałów, sprawia, że wykonawcy pozbawieni są podstawowych mechanizmów, które pozwalałyby im zminimalizować ryzyka. W efekcie tej krótkowzrocznej polityki wprawdzie mamy obiekty i autostrady, ale mamy również zagrożone ponad 100 tys. miejsc pracy w budownictwie oraz gigantyczne kłopoty sektora, który powinien być jednym z motorów polskiej gospodarki.

Wojciech Malusi

Prezes Zarządu Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa Analizując obecną sytuację niestety sprawdziły się moje przewidywania z poprzednich lat. Po pierwsze Program Budowy Autostrad i Dróg Ekspresowych od początku był źle zarządzany.

Inwestorom zabrakło niezbędnej wyobraźni co do zakresu robót i zabezpieczenia niezbędnych środków finansowych do zrealizowania wszystkich zapowiedzianych działań. Na to należy nałożyć niesprzyjające wszystkim, a szczególnie wykonawcom, prawo obowiązujące w Polsce. Obowiązkiem zamawiającego było postawienie prawnej bariery dla rażąco niskich cen przedstawianych przez wykonawców.

Przecież każdy inwestor przygotowując się do prowadzenia inwestycji opracowywał kosztorys inwestorski lub też posiadał opracowany program funkcjonalno-użytkowy.

Nie zrobiono nic, by wykorzystując obecne prawo eliminować nierzetelnych i niewiarygodnych wykonawców. Kolejny błąd inwestora to dopuszczanie do przetargów firm nieposiadających żadnego doświadczenia w realizacji tego typu inwestycji. Nie można zaakceptować faktu, by ponad 80% inwestycji generalny wykonawca zlecał podwykonawcom i usługodawcom. Jeżeli przyjmuje się, że generalny wykonawca ma pełnić jedynie funkcję organizatora robót, to jaki sens mają działania organizacyjne inwestora. Kolejny ważny problem to brak stosowania zbioru dobrych zasad opracowanych przez kraje bardziej doświadczone w tym zakresie od nas. Chodzi mi o stosowanie takich zasad określonych chociażby w FIDICu. Mowa tam jest o stosowaniu klauzuli waloryzacji cen. Dlaczego nie ma tych klauzul w naszych kontraktach? Jeżeli do tego wszystkiego dodać bylejakość, zbędny pośpiech i wszechobecną prowizorkę we wszystkich dziedzinach procesu inwestycyjnego, to mamy odpowiedź na pytanie dlaczego jest tak źle w naszej branży.

Builder 23

rynek nieruchomości

Dobre perspektywy

W pierwszym kwartale 2012 r. wzrosła ilość oddanych do użytku powierzchni biurowych oraz nowych inwestycji. Mało jest natomiast inwestycji w nowe centra handlowe w Warszawie. Spada ilość powierzchni do wynajęcia.

Rośnie popyt na powierzchnie magazynowe w Polsce. – wynika z raportu CBRE, firmy doradczej w sektorze nieruchomości.

24 Builder

W

2012 r. łączna wartość inwestycji na rynku nieruchomości w Polsce powinna utrzymać się na poziomie zbliżonym do 2011 r. Prognoza oparta jest na liczbie zawieranych transakcji inwestycyjnych, których wartość w pierwszym kwartale wyniosła 250 milionów euro, oraz na liczbie nowych zapytań skierowanych do CBRE.

Stabilny rozwój rynku biurowego

Wyniki za pierwszy kwartał 2012 r. potwierdzają stabilny rozwój rynku nieruchomości biurowych w Warszawie.

W pierwszym kwartale 2012 r. w stolicy wynajęto łącznie 125 000 m2 powierzchni biurowej, o 37% mniej niż w analogicznym okresie 2011 r. oraz o 6% mniej niż w czwartym kwartale 2011 r. Jednak biorąc pod uwagę liczbę zapytań skierowanych do CBRE, tempo

Fot. arch. CBRE

pomimo zawirowań na rynkach europejskich

finalizowania umów najmu powinno wzrosnąć i osiągnąć poziom porównywalny do ubiegłorocznego. Największe umowy zawarte w pierwszym kwartale br. to umowa typu pre-let zawarta przez ING Group na wynajem powierzchni w realizowanej inwestycji Plac Unii oraz zajęcie nowej siedziby przez Jeronimo Martins.

Popyt na powierzchnię biurową w Warszawie w nadchodzących latach utrzyma się na dobrym poziomie.

Jednocześnie mocno rośnie podaż – w pierwszym kwartale 2012 r. łączna powierzchnia biurowa w Warszawie wzrosła o 48 000 m2 i wynosi obecnie ponad 3,6 miliona m2. Ilość wolnej powierzchni do wynajęcia również wzrosła i wynosiła średnio 7,3%. Jednak lipiec 2012

zdaniem CBRE popyt na powierzchnię biurową w nadchodzących latach utrzyma się na dobrym poziomie, co spowoduje, że nowa powierzchnia stopniowo znajdzie najemców.

Rosnący popyt na powierzchnie biurowe w najbardziej pożądanych lokalizacjach może wywierać presję na wzrost stawek czynszu w 2012 r., szczególnie w takich miastach jak Kraków czy Wrocław.

Rozwija się także rynek powierzchni biurowych w innych dużych miastach.

Kilku zagranicznych inwestorów planuje uruchomienie w Polsce lub powiększenie już istniejących centrów usług.

W pierwszym kwartale 2012 r. na rynkach regionalnych zawarto umowy najmu na ponad 100 000 m2 powierzchni biurowej. Najpopularniejsze okazały się Trójmiasto i Kraków. W połączeniu z niewielką ilością rozpoczętych inwestycji w miastach regionalnych przekłada się to na niski odsetek wolnych powierzchni, szczególnie we Wrocławiu (5%) i w Trójmieście (7%).

Rozwija się także rynek powierzchni biurowych w innych dużych miastach. W pierwszym kwartale 2012 r. na rynkach regionalnych zawarto umowy najmu na ponad 100 tys. m2 powierzchni biurowej.

Najpopularniejsze okazały się Trójmiasto i Kraków.

Stawki czynszu w najlepszych lokalizacjach warszawskiego Centralnego Obszaru Biznesu (CBD – Central Business District) powoli rosną (obecnie wynoszą 26 – 27 euro/m2/miesiąc), podczas gdy w innych lokalizacjach pozostają na stabilnym poziomie. Rosnący popyt na powierzchnie biurowe w najbardziej pożądanych lokalizacjach może wywierać presję na wzrost stawek czynszu w 2012 r., szczególnie w takich miastach jak Kraków czy Wrocław.

Silny popyt na powierzchnie handlowe w stolicy

Na warszawskim rynku nieruchomości handlowych dominuje popyt – w pierwszym kwartale 2012 r. wolne powierzchnie stanowiły zaledwie 0,8% łącznych zasobów. CBRE przewiduje, że bardzo ograniczona w stosunku do istniejącego popytu ilość nowych inwelipiec 2012

Komentarz

Colin Waddell

Dyrektor Zarządzający CBRE w Polsce

Poprawa infrastruktury w Polsce, w tym nowe obwodnice, autostrady, modernizacja szlaków kolejowych oraz nowa linia metra w Warszawie stymulują wzrost rynku nieruchomości poprzez tworzenie nowych lokalizacji uznawanych za atrakcyjne przez deweloperów. Dotyczy to wszystkich segmentów rynku: biur, powierzchni handlowych oraz magazynowych. Optymizmem napawają kluczowe wskaźniki polskiej gospodarki, w tym imponujący wzrost PKB, wysoki poziom produkcji przemysłowej, silny eksport oraz dynamiczny wzrost konsumpcji. Największym zmartwieniem polskiej gospodarki w 2012 r. są zawirowania na rynkach strefy euro, dodatkowo podsycane przez kłopoty budżetowe wielu państw Unii Europejskiej.

stycji w latach 2012-2013 doprowadzi w przyszłości do dalszego rozchwiania stołecznego rynku, co skutkować będzie kolejnymi wzrostami stawek czynszów powierzchni handlowych, i to nie tylko w najlepszych centrach.

Wśród niewielu realizowanych obecnie inwestycji w nowe powierzchnie handlowe w stolicy znajdują się m.in.

Galeria Miejska Plac Unii, gdzie w 2013 r. oddanych do użytku zostanie 15 300 m2 powierzchni najmu. 60% tej powierzchni jest już wynajęte. W pierwszym kwartale 2012 r. rozpoczęła się budowa trzech kolejnych projektów, których zakończenie planowane jest na

Bardzo ograniczona w stosunku do istniejącego popytu, ilość nowych inwestycji w latach 2012-2013 doprowadzi w przyszłości do dalszego rozchwiania stołecznego rynku powierzchni handlowych, co skutkować będzie kolejnymi wzrostami stawek czynszów, i to nie tylko w najlepszych centrach.

2013 r. – są to Auchan Łomianki (33 600 m2), Factory Annopol (14 000 m2) oraz Galeria Brwinowska (10 000 m2).

Stawki czynszu za powierzchnie handlowe w Warszawie są najwyższe w Polsce – w najlepszych lokalizacjach wynoszą 75-90 euro/m2/miesiąc, a średnio w stolicy 30-45/ euro/m2/miesiąc.

Niedobór wolnej powierzchni handlowej w Warszawie powoduje wzrost cen.

W miastach regionalnych, takich jak Katowice, Łódź, Poznań czy Gdańsk sytuacja wygląda inaczej. Tam wolna powierzchnia handlowa dostępna jest od ręki, a stawki czynszu w najlepszych lokalizacjach wynoszą 30 - 50 euro/m2/miesiąc.

Magazyny – większa podaż, mniej wolnej powierzchni

Dobrze rozwijał się w pierwszym kwartale rynek powierzchni magazynowych. CBRE donosi, że najęto w sumie blisko 480 000 m2, co oznacza prawie 10% wzrostu w porównaniu z poprzednim kwartałem. Ponad 350 000 m2 (czyli 70%) tej powierzchni wynajęto w odległości ponad 80 km od Warszawy.

W Polsce mamy obecnie 7,1 milionów metrów kwadratowych nowoczesnych powierzchni magazynowych.

Poprawę na rynku najmu magazynów potwierdza spadający odsetek wolnych powierzchni, szczególnie na rynkach regionalnych: na Śląsku do 3%, w Poznaniu do 5,5% i we Wrocławiu do 7,5%. Średnio odsetek wolnych powierzchni magazynowych w Polsce spadł w pierwszym kwartale 2012 r. poniżej 11,5%.

W pierwszym kwartale 2012 r. ukończono kilka inwestycji o łącznej powierzchni ponad 215 000 m2. Ponadto według danych CBRE blisko 230 000 m2 znajdowało się w tym czasie w budowie, w tym 25 000 m2, których budowa rozpoczęła się w pierwszym kwartale br.

Poprawę na rynku najmu magazynów potwierdza spadający odsetek wolnych powierzchni, szczególnie na rynkach regionalnych: na Śląsku do 3%, w Poznaniu do 5,5% i we Wrocławiu do 7,5%. Średnio odsetek wolnych powierzchni magazynowych w Polsce spadł w pierwszym kwartale 2012 r. poniżej 11,5%.

Joanna Mroczek, CBRE

Builder 25

prawo Fot. arch. Wydawnictwa PIIB

Przed rozpoczęciem budowy

dr Joanna Smarż Specjalizuje się w zagadnieniach prawa budowlanego i problematyce uprawnień budowlanych. Posiada w tym obszarze wieloletnią praktykę, wynikającą ze ścisłej współpracy ze środowiskiem inżynierskim. Autorka licznych artykułów i opinii.

O

bowiązek uzyskania pozwolenia na budowę dotyczy najpoważniejszych robót budowlanych i jest generalną zasadą Prawa budowlanego wyrażoną w art. 28 ww. ustawy. Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną, zezwalającą inwestorowi na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. W decyzji tej, poprzez zatwierdzenie projektu budowlanego, następuje akceptacja planu budowy, w tym jej funkcji oraz zamierzonych zasad zagospodarowania działki budowlanej lub terenu budowy. Ponadto, pozwolenie na budowę ma na celu stwierdzenie zgodności projektowanej inwestycji z wymaganiami określonymi w prawie budowlanym, a także zgodności z innymi obowiązującymi w tym zakresie przepisami i zasadami wiedzy technicznej, ze szczególnym uwzględnieniem zasad ochrony bezpieczeństwa ludzi i mienia.

Kto może być stroną?

Podmiotem upoważnionym do wystąpienia z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę jest inwestor posiadający prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Przy czym obecnie wystarczy oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nierucho-

26 Builder

Zasadniczym elementem postępowania poprzedzającego rozpoczęcie robót budowlanych jest uzyskanie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej zamiaru budowy lub robót budowlanych, dla których prawo budowlane nie wymaga obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. mością na cele budowlane. Nie trzeba przedstawiać żadnych dodatkowych dokumentów, tak jak to funkcjonowało wcześniej.

Stronami postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Prawo budowlane zawęża zatem znaczenie pojęcia strony w stosunku do definicji tego pojęcia przyjętej w art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, który stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Przyjęcie w ustawie Prawo budowlane konstrukcji ograniczającej pojęcie strony w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę zostało podyktowane chęcią zmniejszenia liczby uczestników postępowania oraz zmniejszenia liczby skarg i odwołań do organów administracji publicznej i sądów administracyjnych.

W ten sposób ustawodawca chciał chronić interes inwestora, przyspieszając i upraszczając postępowanie.

Dodatkowe ograniczenie w tym zakresie stanowi też konieczność ustalenia w stosunku do stron, czy nieruchomości, których są właścicielami, użyt-

kownikami wieczystymi lub zarządcami, znajdują się w obszarze oddziaływania obiektu. W tym celu należy sięgnąć do definicji ,,obszaru oddziaływania obiektu”, przez który rozumie się teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu (art. 3 ust.

20 Prawa budowlanego). Ustalenie zatem obszaru oddziaływania obiektu musi następować każdorazowo, indywidualnie dla danego obiektu budowlanego. W ten sposób ustawodawca ograniczył krąg osób trzecich, które mogą skutecznie kwestionować prowadzenie robót budowlanych wyłącznie do tych, których interes może być rzeczywiście naruszony prowadzonymi robotami budowlanymi.

Prawa i obowiązki

Jeżeli inwestor wykazał się prawem do terenu i złożył wniosek o pozwolenie na budowę w odpowiednim terminie z kompletem wymaganych dokumentów, właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Powyższe wyklucza jakąkolwiek uznaniowość organu, jak też możliwość wprowadzania dalszych, lipiec 2012

nieprzewidzianych prawem warunków, od których zależałoby wydanie decyzji.

Postępowanie w sprawie wydania pozwolenia na budowę zostaje wszczęte z chwilą złożenia wniosku. Wzór wniosku określony został w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę (Dz. U. Nr 120, poz. 1127 z późn. zm.).

Tak uzyskana decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata (do 23 sierpnia 2008 r. – decyzja ważna była tylko 2 lata). Natomiast rozpoczęcie lub wznowienie budowy może nastąpić dopiero po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę. Podjęcie robót budowlanych przed uzyskaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę jest działaniem bezprawnym dokonanym na własne ryzyko inwestora, że decyzja ta zostanie uchylona, a jego inwestycja stanie się samowolą budowlaną.

Niezwykle ważną gwarancję ochrony praw nabywców nieruchomości przewiduje przepis art. 40 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę, jest obowiązany, za zgodą strony, na rzecz której decyzja została wydana, do przeniesienia tej decyzji na rzecz innej osoby, jeżeli przyjmuje ona wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz wykaże się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Zgłoszenie zamiaru prowadzenia robót

Instytucja zgłoszenia w Prawie budowlanym pomyślana jest jako uproszczona forma reglamentacji odnosząca się do takich robót budowlanych, których wykonanie w zasadzie nie może wpłynąć ujemnie ani na bezpieczeństwo publiczne, ani na wygląd miejscowości, które mogą jednak wprowadzić o tyle istotne zmiany w istniejącym stanie budynków lub ich otoczenia, że wymagają pewnego nadzoru przy ich wykonaniu.

Obowiązek zgłoszenia zamiaru prowadzenia robót budowlanych ze względu na mniejszy stopień ewentualnego zagrożenia bezpieczeństwa dla interesu ogólnospołecznego w toku wykonywania robót budowlanych jest wyjątkiem lipiec 2012

od zasady statuującej obowiązek prowadzenia robót budowlanych na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Katalog obiektów budowlanych i robót zwolnionych z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę określa enumeratywnie przepis art. 29 w zw. z art. 30 Prawa budowlanego. Jest to katalog zamknięty, co oznacza, że wyłącznie te obiekty i roboty budowlane, o określonych w tych przepisach parametrach, nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę.

Zgłoszenia należy dokonać przed rozpoczęciem robót budowlanych, zatem dokonanie zgłoszenia po ich rozpoczęciu będzie nieskuteczne prawnie, a roboty takie będą traktowane jako wykonane samowolnie. O bezskuteczności zgłoszenia będziemy mówić także wówczas, gdy dotyczy ono obiektu przeznaczonego do przymusowej rozbiórki.

Mimo wprowadzonych rozwiązań prawnych, w praktyce, z łatwością i terminowością uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę niestety nadal jest różnie.

Inwestor nie może rozpocząć robót budowlanych przed upływem terminu 30 dni od dnia dokonania zgłoszenia, albowiem tyle właśnie czasu ma organ nadzoru budowlanego na zgłoszenie ewentualnego sprzeciwu w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast brak reakcji organu w tym terminie oznacza zgodę na rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych zgodnie ze zgłoszeniem. Nie ma jednak przeszkód, by organ umożliwił inwestorowi wcześniejsze przystąpienie do wykonywania robót, informując pisemnie inwestora, że nie wnosi sprzeciwu. W rzeczywistości sytuacja taka nie zdarza się jednak zbyt często.

W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.

Należy do niego dołączyć oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością oraz – w zależności od potrzeb – szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia w określonym terminie brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia – wnosi sprzeciw w drodze decyzji.

Organ administracji architektonicznobudowlanej wnosi sprzeciw także w sytuacji, gdy:

• zgłoszenie

dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, • budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy, • zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego, niepołączonego trwale z gruntem i przewidzianego do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.

Ponadto, w przypadku obiektów budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, organ może nałożyć w drodze decyzji obowiązek uzyskania pozwolenia, jeżeli ich realizacja mogłaby naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodować zagrożenie bezpieczeństwa, pogorszenie stanu środowiska lub dóbr kultury, pogorszenie warunków zdrowotnosanitarnych lub zwiększyć uciążliwość dla terenów sąsiednich. Z uwagi na fakt, że stwierdzenie tych okoliczności zależy od oceny organu, a strona powinna mieć możliwość obrony swych interesów w trybie przewidzianym w kodeksie postępowania administracyjnego, ustawodawca wprowadził tu wymóg formy decyzji administracyjnej, przez co umożliwił stronie złożenie odwołania i kontrolę sądową.

Dobre chęci a rzeczywistość

Ustawodawca dąży nieustannie do ułatwienia procesu uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę, co ma przyczynić się także do skrócenia czasu oczekiwania na rozpoczęcie robót budowlanych. W tym celu rozszerzył m.in. katalog obiektów i robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę. Utrudnione również jest blokowanie inwestycji przez różne organizacje i osoby niezwiązane bezpośrednio z budową, ponieważ ustawa jasno określa, kto jest stroną takiego postępowania.

Ryzykowne jest także składanie skarg do sądu i wstrzymanie robót. Sąd może bowiem żądać od skarżącego kaucji, która przepadnie, jeśli wniosek okaże się nieuzasadniony. Mimo wprowadzonych rozwiązań prawnych, w praktyce, z łatwością i terminowością uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę niestety nadal jest różnie.

Builder 27

prawo

Fot. arch. DLA Piper

Droga do własności Rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do żądania przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność, to jedna z najważniejszych zmian w przepisach dotyczących tej instytucji, obowiązujących od jesieni ubiegłego roku.

Wspomniany akt prawny, nowelizując m.in. regulacje ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości („Ustawa”) wprowadza poważne udogodnienia dla użytkowników wieczystych będących osobami prawnymi.

Udogodnienia Ustawy

ARTUR MICHALSKI

Autor jest adwokatem w DLA Piper Specjalizuje się w kwestiach związanych z prawem obrotu nieruchomościami. Doradza na wszystkich etapach realizacji projektów dotyczących nieruchomości; począwszy od analizy prawnej nieruchomości, poprzez projektowanie struktury transakcji, nabywanie nieruchomości lub spółek celowych, uzyskiwanie zezwoleń związanych z zagospodarowaniem nieruchomości, realizację procesu budowlanego, kończąc na zagadnieniach dotyczących użytkowania i komercjalizacji nieruchomości. Ponadto reprezentuje klientów w postępowaniach sądowych i administracyjnych w zakresie spraw dotyczących zagospodarowania nieruchomości oraz roszczeń reprywatyzacyjnych. Reprezentował krajowych i zagranicznych klientów w największych procesach prywatyzacyjnych i inwestycyjnych w Polsce. Prowadził projekty m.in. dla sieci centrów handlowych, funduszy inwestycyjnych, koncernów paliwowych, koncernów energetycznych oraz firm z branży deweloperskiej.

Daje bowiem prawo osobom prawnym, będącym w dniu 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości (oraz ich następcom prawnym), do wystąpienia z żądaniem przekształcenia użytkowania wieczystego we własność.

Przed uchwaleniem nowelizacji uprawnienie to przysługiwało jedynie osobom fizycznym będącym w dniu 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych (tj. nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej z wyłączeniem nieruchomości

przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy na cele inne niż rolne).

Obecnie prawo to przysługuje wszystkim podmiotom, zarówno osobom fizycznym jak i osobom prawnym, które były użytkownikami wieczystymi nieruchomości w dniu 13 października 2005 r., niezależnie od sposobu przeznaczenia nieruchomości.

Nieruchomości nie podlegające ustawie

Należy jednak pamiętać, że uprawnienie do żądania przekształcenia użytkowania wieczystego we własność nie ma charakteru bezwzględnego. Nie dotyczy ono bowiem nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców oraz nieruchomości, wobec których toczy się postępowanie administracyjne, mające na celu nabycie nieruchomości lub jej części pod inwestycję celu publicznego.

Uprawnienie do żądania przekształcenia użytkowania wieczystego we własność nie dotyczy również nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste państwowym i samorządowym osobom prawnym, a także spółkom handlowym, w odniesieniu do których Skarb Państwa

N

owe rozwiązania wprowadziła ustawa z 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 8 października 2011 r.

28 Builder

lipiec 2012

lub jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem dominującym tzn.

• posiadającym bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty większość głosów w organach spółki, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub • uprawnionym do powoływania lub odwoływania większości członków organów zarządzających lub nadzorczych spółki.

Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego stanowi również podmiot dominujący w stosunku do spółki handlowej, jeżeli więcej niż połowa członków zarządu spółki jest jednocześnie członkami zarządu, prokurentami lub osobami pełniącymi funkcje kierownicze w strukturach podmiotu dominującego bądź innego podmiotu pozostającego z podmiotem dominującym w stosunku zależności.

Przypadek współużytkowania

W przypadku nieruchomości stanowiących przedmiot współużytkowania wieczystego z żądaniem przekształcenia mogą wystąpić współużytkownicy wieczyści, których suma udziałów wynosi co najmniej połowę. Jeżeli co najmniej jeden współużytkownik wieczysty zgłosi sprzeciw wobec złożonego wniosku o przekształcenie, postępowanie w przedmiocie przekształcenia ulega zawieszeniu. W takim przypadku odpowiednie zastosowanie znajduje art. 199 Kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu współużytkownicy wieczyści, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współużytkowników wieczystych.

Bezterminowy charakter uprawnienia

Artur Muranowicz

prawnik, elbfonds Development Sp. z o.o.: Z punktu widzenia przedsiębiorców deweloperów, wprowadzone od dnia 9.10.2011 r. zmiany regulacji prawnych dotyczących użytkowania wieczystego należy uznać za krok w dobrym kierunku. Zmiany te umożliwiają i upraszczają uwłaszczenie przedsiębiorców będących użytkownikami wieczystymi.

Najistotniejsze dla przedsiębiorców zmiany dotyczą: rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do przekształcenia użytkowania wieczystego we własność, aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego czy zmiany charakteru roszczenia o przekształcenie na bezterminowe. Rozszerzenie katalogu podmiotów uprawnionych do przekształcenia umożliwi przedsiębiorcom w szerszym zakresie i bez ograniczeń wykorzystywanie gruntów dla celów działalności gospodarczej, ponieważ do 9.10.2011 r. nie mogli oni praktycznie dokonać takiego przekształcenia. Nowe regulacje dotyczące aktualizacji opłat z tytułu użytkowania wieczystego zasługują na pochwałę, ponieważ chronią przedsiębiorców zarówno przed zbyt częstymi aktualizacjami opłaty, jak i przed wysokimi, kilkukrotnymi podwyżkami opłat spowodowanymi często zaniedbaniami Skarbu Państwa w zakresie ich regularnej aktualizacji. Również zniesienie terminu ograniczającego występowanie z roszczeniem o przekształcenie jest korzystne dla przedsiębiorców. Powyższe zmiany należy ocenić bardzo pozytywnie, choć niewątpliwie konieczne jest wprowadzanie dalszych zmian, stanowiących m.in. przygotowanie dla wprowadzenia nowej instytucji prawa rzeczowego, czyli prawa zabudowy.

Wedle obecnie obowiązujących przepisów opłata podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie.

Ponadto, zgodnie z nowymi regulacjami, w przypadku, gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej, użytkownik wieczysty wnosi opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej.

Pozostałą kwotę, ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty, rozkłada się na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej aktualizacji. n

przekształcenia użytkowania wieczystego we własność. Wedle dotychczasowego brzmienia Ustawy z takim żądaniem można było wystąpić jedynie do końca 2012 r. Nowelizacja zniosła ograniczenie czasowe, nadając temu uprawnieniu charakter bezterminowy.

Aktualizacja opłat rocznych

Od 8 października ubiegłego roku obowiązują również nowe, korzystniejsze dla użytkowników zasady aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego. Zgodnie z poprzednio obowiązującymi przepisami wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej mogła być aktualizowana, nie częściej niż raz w roku, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie.

Zdjęcia arch. elbfonds Development Sp. z o. o.

Ważnym udogodnieniem jest również zniesienie czasowego ograniczenia obowiązywania uprawnienia do żądania

Komentarz

lipiec 2012

Builder 29

LATO JAKOŚCI 2012 – V EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Piąty jubileusz...

Prognozy wieszczą 5% wzrost rynku budowlanego w 2012 roku, a Builder startuje z piątą, jubileuszową edycją kampanii jakościowo - promocyjnej Lato Jakości 2012... Tak, tak - już od 5 lat przekonujemy o zasadności stawiania na markowe produkty i usługi w branży. Podkreślamy, że „nie stać nas na tanie rozwiązania”, że cena, nie może być podstawowym i jedynym kryterium, które rządzi rynkiem, promujemy najlepszych...

Jubileusz zmusza do podsumowań. Czy odnieśliśmy sukces? To chyba tak, jak z tymi prognozami... 5% wzrost a w perspektywie spowolnienie na 2013 i 2014... Wypada zapytać czemu jest tak źle, skoro jest tak dobrze?

Niezależnie od tego czy w najbliższym czasie sektor budowlany pociągnie energetyka i kolejnictwo, zawsze warto pamiętać o jakości. Cieszy fakt, że jej świadomość jest dziś na wyższym poziomie niż 5 lat temu. Szkoda jednak, że nadal nie jest to poziom zadowalający. Pokazało to choćby zamieszanie wokół infrastruktury na zakończony już turniej EURO 2012... Czy spektakularne bankructwa firm zaangażowanych w EURO 2012, to spodziewany finał prac nad projektem? Nie takie były oczekiwania i kondycja branży budowlanej z pewnością położyła się cieniem na euforii związanej z mistrzostwami.

Po raz kolejny okazało się, że jakość i rzetelność, dla wszystkich tak naprawdę uczestników procesu inwestycyjnego, to kwestie kluczowe, których zaniedbanie jest tragiczne w skutkach.

Nie świętujemy więc sukcesu przy okazji 5 jubileuszu.

Trzeba dalej robić swoje. Na świętowanie przyjdzie jeszcze czas. „Kropla drąży skałę” i tak też jest w przypadku jakości oraz jej świadomości. To nie jest proces szybki i łatwy. Cieszy fakt, że przez te 5 lat, w kampaniach udział wzięło kilkadziesiąt firm. To pokazuje, że jakość jest dla wielu istotna i że nie tylko „cena czyni cuda”.

Cieszy też to, że w tegorocznej edycji, mamy bogatą reprezentację markowych graczy, którzy pomimo minorowych nastrojów w branży, nie zawieszają broni.

Motto tegorocznej edycji Lata Jakości 2012 brzmi „Od lat w czołówce. Jakość receptą na sukces” Przedstawiając wypowiedzi nt. jakości oraz opisy produktów i usług, przybliżamy tych, których ofercie warto zaufać, którzy niezależnie od koniunktury stawiają na jakość i też dzięki niej budują silną markę oraz trwałą pozycję lidera rynku.

Zainteresowanym dołączeniem do Lata Jakości 2012 polecamy udział w sierpniowym „Builderze”. Na jakości nie można oszczędzać. Trzeba w nią inwestować.

Dominik Suwiński Dyrektor Marketingu i Sprzedaży PWB Media

30 Builder

Firmy uczestniczące w kampaniI

2012

Arbet Sp.j.

Atlas Sp. z o.o.

Autodesk Sp. z o.o.

Basf Polska Sp. z o.o.

Robert Bosch Sp. z o.o.

Cemex Polska Sp. z o.o.

Doka Polska Sp. z o.o.

Dospel Sp. z o.o.

Drycon Sp. z o.o.

Isover Polska. Saint-Gobain Construction Produsts Polska Sp. z o.o.

PPMB Izolmat Sp. z o.o.

Knauf Bauprodukte Sp. z o.o.

Marka Koelner SA

Lotos Asfalt Sp. z o.o.

Mercedes-Benz Polska Sp. z o.o.

Peri Polska Sp. z o.o.

Polbruk S.A.

Blachy Pruszyński Sp. z o.o.

quick-mix Sp. z o.o.

Ramirent S.A.

RD bud Sp. z o.o.

Selena SA

Steinbacher Izoterm Sp. z o.o.

sto-ispo Sp. z o.o.

lipiec 2012

Jakość w budownictwie Fot. arch. autora

Odpowiedź na pytanie: „Czym jest jakość w budownictwie?” nie jest prosta. Można i należy przypomnieć definicję z normy PN-EN 9000:2001: „Jakość to stopień, w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania klienta”. A może słuszniejsza jest definicja bardziej fundamentalna, sformułowana już przez Platona: „Jakość jest to pewien stopień doskonałości”? Rozszerzyłbym to pojęcie – jakość jest to cecha, która została sprawdzona i potwierdzona w sposób budzący zaufanie konsumenta. dr inż. Jan Bobrowicz

Dyrektor Instytutu Techniki Budowlanej Jakość to spełnienie wymagań

W uproszczeniu, w budownictwie jakość to spełnienie wymagań podstawowych określonych dla obszaru budownictwa przez Dyrektywę budowlaną 89/106 i powtórzonych przez Rozporządzenie 305 parlamentu europejskiego. Wymagania te obejmują: • zrównoważone budownictwo; • bezpieczeństwo i niezawodność konstrukcji; • higienę środowiska zamieszkania; • ochronę przed hałasem i drganiami; • bezpieczeństwo i dogodność użytkowania; • racjonalizację użytkowania energii w budynkach; • trwałość budynków i elementów budowli; bezpieczeństwo pożarowe obiektów budowlanych.

Oznacza to w skrócie, że budynek powinien być bezpieczny, trwały i nie szkodzić użytkownikom. W tym świetle widać, że jakość w budownictwie powinna dotyczyć nie tylko wyrobów, ale i całego budynku. Pojęcie to obejmuje więc także usługę wykonania. Najlepszy wyrób najwyższej jakości, jego możliwości i funkcjonalność, można po prostu zepsuć, jeśli nie zostanie zapewniona fachowa usługa montażu i wykonania. Certyfikacja jakości usług to zatem bardzo ważne, choć nie wymagane prawem zjawisko.

Warto też powiedzieć, że innowacyjność produktu, często traktowana przez producenta jako element przewagi konkurencyjnej – nie jest tożsama z najwyższą jakością. Innowacyjność to jest postęp – pod tym hasłem ukrywa się rozwój wyrobów. Obejmuje pomysły na zastosowanie czasem bardziej oszczędnych, a czasem tańszych rozwiązań (zależnie od rodzaju wyrobu). Innowacyjność oznacza, że podążamy w kierunku, w którym podąża świat.

Zapewnić i utrzymać jakość

Zdefiniowanie jakości, które można przeprowadzić dla poszczególnych wyrobów, uwzględniając ich kluczowe parametry, to dopiero początek. Zwykle sparametryzowanie jakichś wymagań, które muszą być spełnione, by mówić o jakiejkolwiek – nawet nie najwyższej – jakości sprawia, że producenci zadowalają się spełnieniem określonego minimum. Należy tu promować dobrowolną certyfikację przez jednostkę niezależną, która w fachowy i obiektywny sposób sprawdzi jakość wyrobu. ITB prowadzi system rekomendacji technicznych z kontrolą jakości.

Jako przykład może posłużyć certyfikacja styropianu – w tej chwili jest na

lipiec 2012

rynku 5 producentów, którzy taki dokument posiadają. Taki system związany jest z tym, że wyrób jest przez nas kupowany na rynku minimum dwa razy w roku i poddawany badaniom niezależnie od podmiotu certyfikowanego i bez jego wiedzy. To słuszny kierunek w kraju, któremu zależy na tym, by konsument dostawał wyroby przynajmniej przyzwoitej jakości – wyroby powinny być kontrolowane, i to najlepiej przez trzecią stronę, podmiot, który nie jest zamieszany w powiązania rynkowe.

Muszę przyznać, że inne sektory budownictwa też zaczęły się interesować taką formą kontroli jakości, gdy okazało się, że to bardzo opłaca się firmie jako element przewagi konkurencyjnej Okazuje się, że w czasach kryzysu zaczyna się liczyć właśnie jakość, a nie cena – klienci bardzo uważnie przyglądają się produktowi, zanim wydadzą na niego pieniądze. Warto zauważyć, że jakość musi kosztować – wyrób najtańszy w chwili zakupu na pewno nie będzie wyrobem najwyższej jakości. Jakość przekłada się na czas użytkowania i okres, w którym następuje zwrot poniesionego nakładu.

Sukcesem byłoby, gdyby większa grupa producentów decydowała się na kontrolę produktów wprowadzanych do obrotu. Powiedziałbym, że dobrze dzieje się tam, gdzie samo środowisko producentów zaczyna konkurować jakością swoich wyrobów.

Nie ma jakości bez wiedzy

Wiedza na temat wyrobów czy rozwiązań stosowanych w budownictwie ma istotny wpływ na jakość polskiego budownictwa. Misją Instytutu Techniki Budowlanej jest niezmiennie od 1945 roku, czyli od jego powstania dbałość o jakość polskiego budownictwa. Misja jest realizowana przez: • prace badawcze i rozwojowe, kończące się opracowaniem i wydaniem wytycznych, instrukcji, poradników oraz prace wspomagające administrację państwową w tworzeniu polskich przepisów budowlanych, norm i zasad oceny przydatności wyrobów budowlanych, także w dostosowaniu ich do wymagań UE; • badania wyrobów w akredytowanym Zespole Laboratoriów Badawczych ITB metodami zgodnymi z wymaganiami norm krajowych i europejskich; • aprobowanie wyrobów i rozwiązań stosowanych w polskim budownictwie; • certyfikację wyrobów, systemów i usług w budownictwie; • ekspertyzy, orzeczenia i opinie naukowo-techniczne.

Builder 31

LATO JAKOŚCI 2012 – V EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Sto-ispo Sp. z o.o.

Farba elewacyjna StoLotusan Color

Nowa uprząż bezpieczeństwa

Jest to farba elewacyjna z efektem samoczyszczenia, spotykanym w naturze na liściach lotosu. Odwzorowano w niej mikrostrukturę liścia, dzięki czemu uzyskano najwyższą hydrofobowość powłoki, a jednocześnie wysoką przepuszczalność pary wodnej. Elewacje pomalowane farbą StoLotusan Color pozostają czyste i odporne na zabrudzenia, a doskonała hydrofobowość powłoki uniemożliwia rozwój bakterii, glonów i grzybów. StoLotusan Color jest optymalną powłoką malarską dla niemal wszystkich najczęściej spotykanych podłoży elewacyjnych.

Zapewnia doskonałą ochronę i trwałą kolorystykę nowych obiektów oraz historycznych fasad. Jej paroprzepuszczalność, niespotykana nawet w grupie powłok silikonowych, staje się niezastąpiona w przypadku renowacji obiektów zabytkowych o podwyższonej wilgotności murów.

Nowa uprząż bezpieczeństwa Doka jest według specjalistów z branży BHP produktem najwyższej jakości. Sprzęt wyposażony jest w 2 haki do zaczepienia na punktach stałych budynku. W konstrukcji uwzględniono również hamulec bezwładnościowy zmniejszający prędkość upadku, dzięki czemu przeciążenie działające na pasy uprzęży jest mniejsze, a moment zatrzymania mniej bolesny. Zapięcia są zabezpieczone przed rozluźnieniem, ale odpina się je jednym ruchem ręki, gdy zajdzie taka potrzeba. W konstrukcję włączono również pasek odciążający pasy przechodzące pomiędzy nogami pracownika, dzięki czemu nie ma niebezpieczeństwa wystąpienia niedokrwienia nóg oraz przycisk systemu wzywającego pomoc i kieszeń na krótkofalówkę lub telefon komórkowy.

Fot. arch. Doka

Doka Polska Sp. z o.o.

Fot. arch. Sto-ispo

Arbet Sp.j.

Tomasz Rakowski Członek Zarządu, Dyrektor Techniczno-Produkcyjny

Naszą receptą na sukces jest produkcja pap asfaltowych najwyższej jakości, zapewniających komfort i bezpieczeństwo zarówno inwestorowi jak i wykonawcy. Pierwszy z nich przez wiele lat nie musi martwić się czy dach lub taras zacznie przeciekać, a ściany fundamentowe budynku będą mokre. Natomiast drugi, dzięki zastosowanym najwyższej jakości surowcom, otrzymuje materiał łatwy w stosowaniu i gwarantujący sukces. Wykonywane przez niego dachy cieszą się doskonałą opinią, przekładającą się na portfel zamówień. Ponadto papa dobrej jakości ogranicza prawdopodobieństwo wystąpienia błędów wykonawczych związanych choćby z przypadkowym przegrzaniem osnowy w trakcie jej aplikacji.

Niestety wiele osób wychodzi z założenia, że papa asfaltowa nie jest najważniejsza w procesie inwestycyjnym i można na niej zaoszczędzić.

Takie podejście bardzo często prowadzi do problemów, w konsekwencji generując niepotrzebne koszty związane z naprawą. Dlatego każdy inwestor powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, czy jest sens budować dom na 2-3 lata – tyle wynoszą gwarancje na tanie papy. My uważamy, że nie, dlatego oferujemy jakość na lata.

32 Builder

Płyty styropianowe FASADA SYSTEM GRAFIT to specjalistyczny materiał o podwyższonych parametrach izolacyjnych oraz wyróżniającym się kolorze. Chroni przed utratą ciepła nawet w trudnych i pomijanych na ogół miejscach. Cechy te uzyskuje dzięki dodatkowi grafitu, który zwiększa absorpcję promieniowania cieplnego. Własności te umożliwiają użycie cieńszych niż zwykle płyt w miejscach, gdzie uzyskanie optymalnej izolacyjności przy użyciu innych materiałów jest niemożliwe.

GRAFIT może zostać zastosowany przy docieplaniu budynków zabytkowych, gdy na pogrubienie ścian nie godzi się konserwator. Używać GRAFITu można też przy ocieplaniu logii balkonowych i tych pomieszczeń, gdzie tradycyjny styropian wpłynąłby na zmniejszenie wnętrza.

Płyty mają również zastosowanie w izolacji mostków cieplnych.

Do GRAFITu przekonać można nawet najbardziej wymagającego inwestora – a takim np. jest Sto-ispo, które już kilka lat temu zdecydowało, by zastosować płyty w jednej ze swoich technologii . GRAFIT odpowiada celom STO, bo przy znakomitych parametrach izolacyjnych jest bardzo cienki i umożliwia wykonanie odświeżeń elewacyjnych, o warstwie izolacyjnej trudnej do zauważenia z zewnątrz. Materiałów takich szukają też nowocześni deweloperzy – jak Towarzystwo Ziemskie z Gdańska – budujący osiedla pasywne.

lipiec 2012

Fot. arch. Arbet

Płyta styropianowa Grafit

Izolmat Sp. z o.o.

Fot. arch. Izolmat

2012

Michał Wrzosek Prezes Zarządu

Jednym z aspektów jakości w budownictwie jest bezpieczeństwo, które na polskim rynku od zawsze stanowi piętę achillesową branży. Choć wszyscy potwierdzają konieczność poprawy standardów, składane deklaracje przez wiele lat nie były wprowadzane w życie. Szansy na poprawę sytuacji można upatrywać w zainicjowanym w 2010 roku przez Głównego Inspektora Pracy „Porozumieniu dla bezpieczeństwa w budownictwie“, do którego przystąpiły największe firmy budowlane. Co najważniejsze, rzeczywiście systematycznie pracują one nad tworzeniem minimalnych standardów bezpieczeństwa, do których również zobowiązują się stosować. Pierwsze efekty już widać, co dostrzegamy także my, jako kompleksowy dostawca deskowań, rusztowań i systemów zabezpieczeń. Jeszcze kilka lat temu trudno było spotkać budowę z systemowym obarierowaniem wykonanych stropów, dziś takie zabezpieczenia stają się standardem. Choć rozwiązania gwarantujące bezpieczną pracę generują w krótkiej perspektywie koszty, świadomi i etyczni wykonawcy nie decydują się na pozorne oszczędności. Nie chcą ryzykować zdrowia i życia pracowników. Pozostaje mieć nadzieję, że obecny, trudniejszy ekonomicznie, okres nie zahamuje podjętych działań. Jesteśmy w dziedzinie bezpieczeństwa na początku drogi. To od decyzji podejmowanych dziś przez zarządzających firmami budowlanymi zależy, jak będą wyglądać w kolejnych latach statystyki wypadków w budownictwie.

lipiec 2012

Andrzej Feruga

Dyrektor Zarządzający

Dla Knauf Bauprodukte jakość firmy to zarówno dobry produkt, jak również niezawodna obsługa. Konsument ceni przede wszystkim profesjonalizm, kompetencje i elastyczność sprzedawców oraz łatwy dostęp do informacji. Najważniejsi są dla nas pracownicy i Klienci. Stawiamy na niezawodny serwis i najwyższej jakości produkty, które opracowujemy zgodnie z rzeczywistymi wymaganiami i oczekiwaniami rynku. Systemy i produkty Knauf to starannie przemyślane rozwiązania, które doskonale sprawdzają się w budownictwie jedno i wielorodzinnym, na małych i dużych inwestycjach. Gwarancją jakości produktów jest odpowiedni dobór surowców oraz stała kontrola procesu produkcji.

Tynki silikatowe i silikonowe Knauf Knauf kati Tynki silikatowe i conni Tynki silikonowe mają najwyższą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Łatwiej je utrzymać w czystości. Elewacje z nich wykonane są wyjątkowo trwałe i odporne zarówno na czynniki chemiczne (warunki atmosferyczne), jak i mechaniczne. Dzięki swojej obojętności elektrostatycznej i szczególnie niskiej nasiąkliwości, tynki te łatwo pozbywają się zabrudzeń ze swojej powierzchni.

Dla odzyskania ich świeżości wystarczają intensywne opady deszczu. Tynki silikatowe i silikonowe Knauf charakteryzuje mała wodochłonność i wysoka odporność na agresywne składniki zawarte zarówno w podłożu, jak i w środowisku naturalnym. Cechują się bardzo niskim oporem dyfuzyjnym, dzięki czemu ściana nie jest zagrożona kondensacją pary wodnej we wnętrzu materiału konstrukcyjnego lub w warstwach termoizolacji. Dostępne są w opakowaniach 25 kg.

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

System stanowi niezawodne zabezpieczenie krawędzi budowli w stanie surowym zgodnie z EN 13374 (klasa A) oraz krawędzi deskowań zgodnie z DIN EN 12811. Stosowany jako tymczasowe zabezpieczenie boczne zapewnia maksymalne bezpieczeństwo prowadzenia robót branżowych i wykończeniowych. W systemie występują dwie długości zabezpieczenia bocznego z siatką, słupek poręczy oraz uchwyty, co umożliwia uniwersalne zastosowanie. Zabezpieczenie boczne z siatką na wspornikach pomostu roboczego GB 80 zapewnia pomost roboczo-betoniarski deskowania wspinającego VARIO. Zabezpieczenie boczne z siatką PMB można stosować również w przypadku deskowań ramowych MAXIMO i TRIO – zarówno ze wspornikami pomostu roboczego TRG 80, jak też jako wyłączne zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości. Zabezpieczanie boczne z siatką wraz ze słupkami poręczy może być również montowane na stołach stropowych. Dzięki łatwemu montażowi system można stosować również przy obiektach o skomplikowanej geometrii.

Fot. arch. PERI Polska

Fot. arch. PERI Polska

System bezpieczeństwa PROKIT EP 110

KNAUF Bauprodukte Sp. z o.o.

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

PERI Polska Sp. z o.o.

Builder 33

LATO JAKOŚCI 2012 – V EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

quick-mix Sp. z o.o.

SELENA SA Andrzej Ulfig

System wewnętrznej izolacji termicznej ścian oparty jest o mineralną Płytę Izolacyjną MI-XI. Jest ona niepalna, posiada współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie 0,045 W/mK oraz współczynnik oporu dyfuzyjnego µ=3. Zimą aktywność kapilarna płyt gwarantuje doskonałe wchłanianie nadmiaru wilgoci z pomieszczenia. Natomiast latem jej dyfuzyjność ułatwia wysychanie ściany. Zaletami wewnętrznego systemu ociepleń quick-mix są m.in.: zachowanie oryginalnego wyglądu elewacji przy poprawieniu jej efektywności izolacyjnej; możliwość ocieplania tylko wybranych pomieszczeń; szybkie nagrzewanie pomieszczeń w budynkach użytkowanych okresowo; znaczna poprawa akustyki pomieszczeń.

Receptę Seleny na sukces można sprowadzić do naszego hasła: „jakość bez kompromisów”. Zawsze najważniejsi byli i są dla nas użytkownicy naszych produktów i ich zadowolenie. Dlatego stałe ulepszanie naszych wyrobów, wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań, które gwarantują jeszcze większą satysfakcję użytkowników, wychodzą naprzeciw ich oczekiwaniom, a czasami wręcz je wyprzedzają, jest nieodłączną cechą działalności naszej firmy.

Z drugiej strony mam też świadomość, że innowacyjność i stałe podnoszenie jakości naszych wyrobów nie byłoby możliwe, gdyby nie ściśle przestrzegany reżim technologiczny w zakładach produkcyjnych, stałe dokształcanie pracowników i podnoszenie ich wiedzy, czy system szkoleń i stałego doradztwa technicznego dla naszych klientów. Dopiero wtedy można tworzyć produkty, które spełniają oczekiwania nawet najbardziej wymagających klientów. Przykładów jest wiele, więc podam tylko te najważniejsze z ostatnich lat. Jako pierwsi na świecie wprowadziliśmy na rynek pianę o podwyższonej wydajności Tytan Professional 65, to Selena wyznaczyła nowe kryteria jakości, wprowadzając na rynek pianę do klejenia styropianu Tytan EOS KDS czy też po raz kolejny podniosła poprzeczkę wprowadzając nowe standardy jakościowe pian w klasie budowlanej M1.

Fot. arch. Selena

Lobatherm MI-XI system ociepleń wewnątrz budynków

Prezes Zarządu

Fot. arch. quick-mix

Blachy Pruszyński Sp. z o.o.

Małgorzata Lubczyńska

Piana Tytan Professional LOW EXPANSION

W sektorze pokryć dachowych i elewacyjnych firma Blachy Pruszyński od lat wyznacza standardy jakości, które obowiązują na polskim rynku. Nasze przedsiębiorstwo dysponuje ogromnym potencjałem, który wykorzystujemy, aby bez przerwy poprawiać jakość oferowanych produktów. Wszystkie działania firmy związane z podnoszeniem jakości oferowanych produktów to odpowiedź na rosnące potrzeby naszych klientów. Przykładem może być np. nowa powłoka poliuretanowa PURMAT, wykorzystywana przy produkcji stalowych pokryć dachowych i elewacyjnych.

Jest ona wyjątkowo trwała, elastyczna oraz odporna na zarysowania.

Jej wprowadzanie na rynek poprzedzone było badaniami wykonanymi przez specjalistów z laboratorium oraz działu technicznego firmy Pruszyński, a także Instytutu Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników. Powłokę tworzy 55-mikronowa warstwa lakieru poliuretanowego, która jest dostępna w sześciu kolorach. Została ona objęta 30-letnią gwarancją. Jesteśmy liderem w swojej branży, a ta pozycja zobowiązuje.

Jest to nowość w ofercie Seleny, przeznaczona dla profesjonalnych wykonawców i będąca przykładem produktu o najwyższej jakości. LOW EXPANSION to piana pistoletowa, przeznaczona do profesjonalnego montażu stolarki okiennej i drzwiowej. Najważniejszą jej zaletą jest bardzo mały przyrost objętości oraz efektywna, niskoprężna formuła.

Bardzo niski przyrost (30%-60%) piany umożliwia precyzyjną aplikację i kontrolowane wypełnianie szczelin. Pozwala to montażyście na oszczędności związane z unikaniem niepotrzebnych strat produktu. Z drugiej strony produkt daje komfort związany z bezpieczeństwem pracy, ponieważ nie wypacza profili okiennych i drzwiowych. Poza montażem stolarki może być stosowana przy wypełnianiu szczelin, izolacji cieplnej sieci wodnych, kanalizacyjnych i centralnego ogrzewania, przy montażu i izolacji paneli ściennych, blach falistych i dachówek itp. Piana Tytan Professional LOW EXPANSION charakteryzuje się bardzo wysoką wydajnością z opakowania, aż 55 litrów, a jej doskonała, jednorodna struktura wpływa na lepszą izolacyjność termiczną i akustyczną oraz większą przyczepność do materiałów budowlanych.

Dyrektor Marketingu

Fot. arch Pruszyński

2012 2012

34 Builder

lipiec 2012

RD bud Sp. z o.o.

RD bud jest inicjatorem projektu „Partnerstwo dla zrównoważonego budownictwa”, prowadzonego w formie seminariów i warsztatów poświęconych zrównoważonemu rozwojowi, w których uczestniczą liderzy branż biorący udział w poszczególnych fazach realizacji projektu budowlanego.

W ostatnim okresie dla klientów ważna jest nie tylko cena, ale i jakość produktu.

Wiele firm przekonało się, iż stosowanie materiałów o wydawałoby się atrakcyjnej cenie oznaczało w krótkim czasie spore problemy. Kwoty związane z naprawami gwarancyjnymi znacznie przewyższały „zaoszczędzone ” wcześniej pieniądze. Dlatego w ostatnim okresie można zaobserwować, iż wielu klientów szczegółowo sprawdza dokumentację, coraz częściej główny technolog pyta ze szczegółami o badania, deklaracje zgodności i certyfikaty. Firma KALMATRON EU na pierwszym planie stawia dbałość o jakość. Na każdym etapie dokładnie rozpoznaje potrzeby klientów, tak żeby produkty były dostępne, łatwe w przygotowaniu i gotowe do zastosowania nawet w najtrudniejszych warunkach.

W ostatnim czasie wprowadzono szereg zmian, które powstały na skutek badań rynku, rozmów z wykonawcami i inwestorami. Nasze produkty uzyskały nową kolorystykę oraz szczelnie zamykane wiadra, które częściowo zastąpiły worki i ułatwiają przygotowywaniem mieszanki. Otworzyliśmy kolejne punkty dystrybucji na terenie całej Polski. Nasi konsumenci cenią sobie profesjonalne podejście i szybką reakcję na potrzeby rynku. W ostatnim czasie największe znaczenie ma już nie tylko cena, ale przede wszystkim profesjonalizm i kompetencja sprzedawców, terminowość dostaw czy też dostęp do informacji o firmie i jej produktach. Stąd też firma KALMATRON EU oferuje swoim fachowcom specjalistyczną wiedzę organizując szkolenia dla zainteresowanych grup remontowych na terenie całego kraju. Tam współpracujący z nami specjaliści doskonalą swoje umiejętności w zakresie zastosowania naszych produktów.

Fot. arch. RD bud

Grzegorz Długokęcki

BASF Polska Sp. z o.o.

MultiTherm Neo – energooszczędne ocieplenie

Fot. arch. Basf

Drycon Sp. z o.o.

Zrównoważone budownictwo w praktyce

RD bud, jako firma wywodząca się z niezależnej grupy budowlanodeweloperskiej Rabot Dutilleul, rozpoczęła działalność na polskim rynku budowlanym w 1997 roku. Obecnie RD bud, z główną siedzibą w Warszawie, posiada swoje biura regionalne i działa w obrębie całego kraju. Dynamicznie rozwijając się, już od kilkunastu lat nieustannie umacnia swoja pozycję na rynku i powiększa liczbę realizacji na terenie Polski. Jako Generalny Wykonawca specjalizuje się w budowie „pod klucz” centrów handlowych, hoteli, biur, obiektów logistycznych i przemysłowych, salonów samochodowych i stacji serwisowych jak również w projektach renowacyjnych.

System ociepleń BASF MultiTherm® Neo znacznie poprawia izolację cieplną ścian zewnętrznych. W optymalnym systemie ociepleń kluczowe są kwestie ekonomii, funkcjonalności, ale także jakości i trwałości systemu. BASF MultiTherm® Neo ma te wszystkie cechy. Swoją nazwę, a przede wszystkim najwyższą jakość i doskonałą termoizolacyjność, system zawdzięcza płytom izolacyjnym wykonanym z Neoporu® - najnowocześniejszego na rynku rozwiązania wprowadzonego przez koncern BASF, opartego na płytach styropianowych z dodatkiem grafitu o podwyższonej izolacyjności. Zastosowanie MultiTherm Neo® zapewnia co najmniej 16% dodatkowej oszczędności energii oraz zmniejszenie kosztów ogrzewania. Ułatwia uzyskanie wyższej klasy energetycznej budynku i podnosi wartość rynkową ocieplonego budynku. Dzięki zastosowaniu systemu, powstaje kolorowa, trwała i odporna elewacja.

lipiec 2012

2012

KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

Fot. arch. Drycon

Prezes Zarządu

Koelner SA 4ALL – jeden kołek, wiele zadań W 1910 roku podczas prac montażu oświetlenia w British Museum w Londynie John Rawlings, jako pierwszy, zaproponował zastosowanie metody rozporu do wykonywania zamocowań. Zaprojektowany przez niego, pierwszy na świecie, kołek rozporowy, opatentowany w 1911 roku, sprawił że nazwa Rawlplug stała się synonimem słowa zamocowanie. Nowa propozycja RAWLPLUG – kołek uniwersalny 4ALL – jest odpowiedzią na potrzeby coraz bardziej wymagającego konsumenta oraz kolejnym innowacyjnym produktem Rawlplug dostępnym na rynku. Dzięki zastosowanym innowacyjnym rozwiązaniom konstrukcyjnym, 4ALL daje gwarancję pewnego i łatwego montażu w każdym podłożu budowlanym przy zachowaniu optymalnych parametrów nośności, także w podłożach o niskiej gęstości, takich jak: beton komórkowy czy cegła dziurawka.

Builder 35

Fot. arch. Koelner

LATO JAKOŚCI 2012 – V EDYCJA – KAMPANIA PROMOCYJNA BUILDERA

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Michał Daszkiewicz

Fot. arch. Cemex

Firma CEMEX, wchodząc na polski rynek betonu towarowego, od razu postawiła sobie jako jeden z kluczowych celów najwyższą jakość oferowanych produktów oraz usług. Aby to osiągnąć, w naszych zakładach wdrożyliśmy system Zakładowej Kontroli Produkcji, który poddaliśmy dobrowolnej certyfikacji prowadzonej przez niezależną jednostkę. Do produkcji naszych betonów stosujemy najlepsze surowce, spełniające wysokie wymagania norm polskich i europejskich. Jakość produktów czasami może wiązać się z nieco wyższą ceną, jednak zwykle z niższymi kosztami napraw, remontów i eksploatacji konstrukcji – nasi klienci to doskonale rozumieją i doceniają. To właśnie wysoka jakość produktów i obsługi klienta zapewniła nam pozycję lidera na rynku.

Mercedes-Benz Sp. z o.o.

Fot. arch. Mercedes-Benz

Dostawczy Sprinter 516 CDI Sprinter 516 CDI z napędem na cztery koła i trójstronną wywrotką jest odpowiedzią firmy Mercedes-Benz na rosnące wymagania firm budowlanych. Ta wersja najbardziej niezawodnego według DECRA samochodu dostawczego roku 2011 oferuje przede wszystkim wspaniałe właściwości jezdne - nawet w najcięższym terenie. Bieg terenowy oraz duże kąty: natarcia, zejścia i rampowy, gwarantują pokonanie wszelkich przeszkód. Nie bez znaczenia pozostaje dołączany napęd na oś przednią, ustawiony optymalnie w stosunku 35% (przód) : 65% (tył). Sprinter gwarantuje nie tylko nieprzeciętne zdolności terenowe - stanowi on również bardzo ekonomiczny środek transportu. Możliwość odłączenia napędu przedniej osi pozwala zredukować na drogach asfaltowych spalanie do minimum, zaś system Fleetboard daje kierowcy możliwość analizowania i doskonalenia swojego stylu jazdy, adekwatnie do panujących warunków. Kolejnym ważnym atutem pojazdu jest komfortowa, podwójna kabina brygadowa, pozwalająca na wygodny przejazd kierowcy wraz z 5 pasażerami, stanowiących typową ekipę budowlaną.

Co ważne, mimo swej pojemności, pojazd został odciążony do 3,5 tony.

Już dwukrotnie w 2012 r. w testach niezależnego niemieckiego instytutu certyfikacji SLG najlepiej oceniono elektronarzędzia Bosch: za niezwykłą trwałość wyróżniono młot udarowo-obrotowy GBH 2-28 DFV Professional oraz szlifierki kątowe GWS 9-115 Professional i GWS 15-125 CI Professional.

W przypadku młota test potwierdził, że żywotność Bosch GBH 2-28 DFV mierzona zarówno liczbą godzin pracy pod obciążeniem, jak i liczbą wykonanych otworów, jest o ponad 50% dłuższa od najlepszego konkurenta w klasie.

Podobnie podczas testów szlifierek kątowych stwierdzono, że modele Bosch GWS 9-115 i GWS 15-125 CI nie mają sobie równych pod względem żywotności narzędzia, jak i trwałości szczotek węglowych. W przypadku modelu GWS 9-115 żywotność jest dwukrotnie dłuższa, zaś trwałość szczotek węglowych aż 8 razy dłuższa od najlepszego konkurenta.

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Iwona Flis

Dyrektor Działu Doradztwa Technicznego Rynek budowlany staje się coraz bardziej konkurencyjny. Przewagą CEMEX jest wysoka jakość produkowanych cementów, zarówno luzem, jak i workowych. To istotny aspekt w świetle zalewu rynku przez cement z niezidentyfikowanego źródła. CEMEX Polska spełnia wiele norm i wymogów (np. ISO 9001 czy ITB EKO), potwierdzających m.in. wysoką jakość produktów. Kapituła Stowarzyszenia Producentów Cementu przyznała nam również znak jakości „PEWNY CEMENT”. Przyznawany jest on tylko najlepszym producentom za spełnienie najwyższych norm i specyfikacji technicznych dotyczących parametrów cementów na wszystkich etapach produkcji i dystrybucji. Rośnie grono świadomych klientów: już co czwarty z nich deklaruje, że to właśnie jakość jest najważniejszym kryterium wyboru cementów CEMEX Polska.

lipiec 2012

Fot. arch. Bosch

Młot i szlifierka najwyższej jakości

Dyrektor Rozwoju Sprzedaży Betonu

36 Builder

Bosch Sp. z o.o.

Fot. arch. Cemex

2012

IZOLACJE dodatek promocyjny miesięcznika

Builder lipiec 2012

Kalmatron – najnowsza metoda hydroizolacji str. 40

Prezentacja produktów firmy kalmatron EU Sp. z o.o.

Sięgamy wyżej Potrzebujesz czegoś lżejszego?

BauderPIR FA. Termoizolacja dachu lekkiego przemysłowego. ały ciężar m wysoka izolacyjność przy niewielkiej grubości szybkość montażu duży format (2400x1200 mm) korzystny stosunek ceny do jakości Więcej informacji na stronie: www.bauder.pl

Systemy Dachów Stromych

Systemy Dachów Płaskich

Systemy Dachów Zielonych

prezentacja z okładki

Kalmatron – najnowsza metoda hydroizolacji Wszędzie tam, gdzie działanie wody wpłynęło destrukcyjnie na strukturę betonowych i innych mineralnych elementów budowli, takich jak fundamenty budynków (szczególnie zabytkowych), ściany działowe, ściany zbiorników, ściany oczyszczalni ścieków, przyczółki mostowe itp.

– swoje zastosowanie ma technologia Kalmatron, której wyłącznym dystrybutorem w Polsce jest firma PIW Drycon.

Fot. arch. DryCon Sp. z o.o.

Grzegorz Długokęcki

W

tradycyjnych metodach zabezpieczenia budowli (najczęściej w postaci prób odcięcia kontaktu z wodą) konstruktorzy stosują: drenowanie (odprowadzanie napierającej wody), izolacje pionowe, izolacje poziome – a wszystko to, by zabezpieczyć budowle przez wilgocią. Jednak z biegiem czasu izolacje te przestają być skuteczne. Nagle stwierdzamy, że mamy wilgoć w piwnicach, że fundamenty są popękane i przeciekają, że taras nie jest szczelny i tak dalej, i tak dalej.

Ten problem ma swój początek w tym, że ceramiczne materiały budowlane (beton, cegła, pustaki i różne inne materiały konstrukcyjne) mają strukturę porowatą, a dodatkowo w ich wnętrzach znajdują się cieniutkie kanaliki zwane kapilarami. Przez te właśnie pory i kapilary, siłami oddziaływania międzycząsteczkowego, ciśnienia hydrostatycznego oraz siłami napięcia powierzchniowego woda przedostaje się do wnętrza budowli.

40 Builder dodatek promocyjny IZOLACJE

Jak działa Kalmatron?

Kalmatron, to najnowsza i jak dotąd najskuteczniejsza metoda hydroizolacji konstrukcji wykonanych z materiałów ceramicznych i betonowych – opracowana dla szczególnie trudnych wyzwań inżynierii budownictwa wojskowego, oddana obecnie także dla potrzeb cywilnych.

Opracowana została dla coraz częściej występujących potrzeb ochrony i uodpornienia na działanie wody budowli o wieloletniej eksploatacji, starych zniszczonych budowli zabytkowych, ale znajduje także zastosowanie w nowych konstrukcjach budowlanych wykonanych już z hydroodpornych materiałów.

Zastosowanie metody KALMATRON polega na specjalnej aplikacji unikalnych, opracowanych dla jej potrzeb materiałów, zwanych ogólnie kompozytami.

Prowadząc badania nad materiałami izolacyjnymi nowej generacji odkryto, że pewne substancje, zmieszane w odpowiednich proporcjach z cementem portlandzkim, (niekiedy z innymi materiałami) oraz wodą – tworzą masę kompozytową, która po naniesieniu na powierzchnię starego lub uszkodzonego betonu (także cegły i innych materiałów mineralnych) wchodzi z ich składnikami w reakcję. W jej wyniku struktury tych materiałów ulegają znacznej reprofilacji.

Reprofilację powoduje nowo powstała, nierozpuszczalna, krystaliczna substancja, w pełni zintegrowana z dotychczasową strukturą materiałów ceramicznych. Ta substancja to kalmacyt. Nowy skład- nik struktury materiałów budowla-

nych osadza się w kapilarach i porach nierozpuszczalnych struktur krystalicznych. Powstaje wyłącznie w obecności wilgoci i niezhydratyzowanych składników zaczynu cementowego (wolnych jonów wapnia). Wielkość tworzących się kryształów sięgająca 3÷4 μm pozwala im wnikać w kapilary i pory betonu uszczelniając je przed wnikaniem wody (pojedyncze kryształy są mniejsze od rozmiarów cząsteczki wody), natomiast ich igiełkowaty kształt powoduje, że tworzą one wewnątrz starego betonu matrycę pozwalającą na dyfuzję pary wodnej, a zatem osuszają naprawiany materiał i powodują wyparcie z niego nadmiaru wilgoci.

Kalmatron w praktyce

Praktyczny sposób działania tej metody pokazany zostanie na przykładzie przesiąkającej stopy fundamentowej, gdy stan techniczny budynku jest taki, że woda opadowa i gruntowa przenika przez betonowe ściany i podłogi. Prezentuje to rysunek 1, na którym uwidocznione są drogi przenikania wilgoci przez mikropęknięcia oraz kapilary istniejące w strukturze materiału. Woda kondensuje się na powierzchni ścian, wykrapla się wciekając do wnętrza pomieszczenia. Jeśli taka sytuacja trwa dłuższy czas – wewnątrz pomieszczenia pojawiają się kolonie grzybów a także pleśń.

Faza pierwsza naprawy takiej konstrukcji rozpoczyna się od naniesienia na odpowiednio przygotowaną powierzchnię ściany i podłogi (posadzki) – cienkiej warstwy kompozytowej masy naprawczej (rys. 2).

Faza druga naprawy – rozpoczylipiec 2012

na się proces penetracji niezwiązanych lub uszkodzonych przez wilgoć struktur mineralnych w głąb struktury reprofilowanego materiału. Polega ona na tym, że pochodzące ze składu masy kompozytowej aktywatory, tymi samymi drogami, którymi przemieszcza się woda – ale w przeciwnym niż woda kierunku – wnikają w strukturę betonu wywołując w niej reakcje, których natura opisana jest niżej.

Kompozyt, w formie krystalicznych wykwitów szybko rozbudowuje się wewnątrz materiałów ceramicznych wypełniając sobą pęknięcia, kapilary, ale także inne przestrzenie międzycząsteczkowe (pory), wiążąc występujący tam nad-

miar wody. Zjawiska te już zostały pokazane wcześniej.

Penetracja przebiega szybko. Po kilku dniach proces osiąga głębokość kilku centymetrów. Na tym etapie zatrzymane jest zjawisko przesiąkania, a ściany i posadzka od strony wewnętrznej zaczynają być suche.

Faza trzecia naprawy – po dalszych kilkunastu dniach (rys. 4) zarówno ściany boczne jak i materiał posadzki zostają osuszone, osiągając praktycznie 100% wodoszczelności. Nadmiar wilgoci zostaje związany; ściany i posadzka nie tylko nabierają właściwości nieprzepuszczalności dla wody, ale także są odporne na większość agresywnych związków chemicznych, ta-

Rys. 1. Zawilgocona ściana i posadzka piwnicy. Na prawej części (powiększenie „a”) pokazano drogi migracji wody.

OBSZARY ZASTOSOWANIA • budownictwo ogólne: fundamenty, budowle mieszkaniowe, domki, garaże, tarasy, piwnice, • budownictwo hydrotechniczne: zakłady uzdatniania wody, kanały irygacyjne, wały przeciwpowodziowe, zapory, jazy, zbiorniki wody instalacje wodociągowe, • budownictwo komunikacyjne: drogi betonowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, kładki dla pieszych, • budownictwo podziemne: tunele, zbiorniki, studzienki kanalizacyjne, schrony, bunkry, • budownictwo przemysłowe: elektrownie, ciepłownie, zbiorniki przeciwpożarowe, fundamenty hal, szyby windowe, oczyszczalnie ścieków, silosy, konstrukcje wielkiego pieca, chłodnie kominowe, • renowacja obiektów zabytkowych. kich jak kwasy, zasady, sole, substancje ropopochodne itd.

Właściwości Kalmatronu

Rys. 2. Nałożona na ściany i podłogę naprawcza warstwa kompozytu kalmatron.

Rys. 3. Rozpoczęty proces krystalohydracji (hydroizolacji).

Rys. 4. Zawansowany proces hydroizolacji.

lipiec 2012

Praktyczne zastosowanie Kalmatronu, tej ultranowoczesnej technologii kompozytowej, eliminuje wiele różnych, nierzadko uciążliwych i kosztownych prac. Można zapomnieć o odkopywaniu fundamentów, renowacji izolacji, podcinaniu murów, wierceniu otworów i wstrzykiwaniu do nich preparatów chemicznych oraz o innych, nieskutecznych w dłuższej perspektywie czasu, drogich metodach.

Efekty stosowania tej metody: • osuszenie przemokniętych murów, z jednoczesnym zablokowaniem dalszej penetracji przez wodę, także tę działającą pod znacznym ciśnieniem, • uszczelnienie elementów konstrukcji budowlanych przed działaniem cieczy agresywnych, pochodzenia przemysłowego – rów-

nież i tych działających pod ciśnieniem, • zahamowanie w sposób definitywny procesu korozji zbrojenia, • ochronę przed zamarzaniem – minimum 400 cykli, • obniżenie skurczu ceramicznych materiałów konstrukcyjnych (maksymalny skurcz 0,007%), • likwidację rys, pęknięć, wżerów, raków itp. (są one bowiem wypełniane nowymi krystalicznymi formami) zapewniającą ochronę przed dalszą degradacją i poważnie spowalniającą proces starzenia się konstrukcji, • pozbycie się szkodliwych pleśni, grzybów i innych bardzo niebezpiecznych dla zdrowia i życia czynników, w tym beztlenowców towarzyszących wilgoci, • pozbycie się nieprzyjemnego zapachu zgnilizny, stęchlizny i wilgoci w powietrzu.

Stosowanie Kalmatronu to również wzrost: wytrzymałości na ściskanie od 25% do 100%, wytrzymałości na zginanie od 25%, wytrzymałości na przemarzanie (do 400 cykli), wytrzymałości na ścieranie, gęstości betonu do 40%. A ponadto obniżenie ciepła hydratacji w procesie dojrzewania oraz uodpornienie betonu i zaprawy na działanie środków chemicznych takich jak: sól, alkaloidy, kwasy, chlorki, dwutlenek węgla, paliwa destylowane. n

Dystrybutor: DRYCON Sp. z o.o. ul . Ołowianka 1, 80-751 Gdańsk tel. 60 28 45 521 biuro@drycon.pl www.drycon.pl

Builder dodatek promocyjny IZOLACJE 41

Fot. arch. Rockwool

Producent niepalnej skalnej wełny mineralnej Rockwool, jako pierwszy w Polsce, wprowadza na rynek kompletny system ocieplenia ścian zewnętrznych od jednego producenta – ECOROCK FF. Gwarantuje to ich kompatybilność i wysoką jakość. System oparty jest na płytach izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej FRONTROCK MAX E lub FASROCK-LL oraz wysokiej jakości chemii budowlanej. W ramach systemu dostępne są tynki silikatowe i silikonowe barwione w masie oraz mineralne oraz zaprawy, podkłady i grunty. Różnorodność realizacji zapewnia gama 160 kolorów, a także wiele struktur i granulacji tynków. Jakość systemu potwierdza Europejska Aprobata Techniczna.

Fot. arch. ISOVER

ISOVER Energy Efficiency Award

Jest to konkurs, którego cel stanowi nagrodzenie projektów renowacyjnych i budowlanych, najbardziej innowacyjnych pod względem efektywności energetycznej. Do tegorocznej edycji konkursu zostaną zakwalifikowane projekty wykazujące się znaczną oszczędnością energii, w których wykorzystano przynajmniej jeden produkt ISOVER. Oceny nadesłanych projektów dokona jury składające się z autorytetów i ekspertów technicznych. Na polskich laureatów czekają trzy nagrody pieniężne oraz uczestnictwo dwuosobowej reprezentacji zwycięzców w ceremonii rozdania nagród (Dublin). Zgłoszenia do konkursu przyjmowane są do 30 września br.

42 Builder dodatek promocyjny IZOLACJE

Fot. arch. Rockfon

Zyskujący coraz większą popularność w Polsce certyfikat LEED to dobrowolny, oparty na konsensusie rynkowym system ocen budynku w oparciu o sprawdzoną technologię. Rockfon, producent sufitów akustycznych, przeprowadził analizę swoich produktów pod kątem ich wpływu na certyfikację. Analiza Rockfon wykazała, że zastosowanie produktów tej marki może pomóc w zwiększeniu punktacji budynków w kredytach: optymalizacja efektywności energetycznej (A1), ponowne wykorzystanie budynku – pozostawienie istniejących materiałów niestrukturalnych (MR 1.2), zawartość materiałów pochodzących z recyklingu (MR 4), materiały regionalne (MR 5). Produkty Rockfon zapewniają dodatkową izolację termiczną oraz charakteryzują się stabilnością wymiarową i odpornością na zginanie. Po demontażu produkty, o ile nie są mechanicznie uszkodzone, można ponownie wykorzystać lub zastosować w innych projektach. Średnia ilość treści z recyklingu w rdzeniu z wełny mineralnej wynosi 44%, a miejscem wytwarzania produktów są zakłady Rockwool Polska w Cigacicach. Produkty Rockfon spełniają także wymagania związane z przestrzeganiem jakości powietrza wewnątrz budynków przed oddaniem do użytkowania (IEQ 3). Zastosowanie produktów Rockfon może też pomóc w zdobyciu punktów za program pilotażowy 24 (Pilot Credit 24): Akustyka.

Kosmiczna technologia fasad wentylowanych ISOVER Super-Vent Plus to łatwa w obróbce i prosta w montażu płyta z wełny mineralnej – lekka i sprężysta, ale i o odpowiedniej sztywności. Materiał otrzymywany jest z włókien szklanych pokrytych jednostronnie wzmocnionym, czarnym welonem szklanym.

Jego warstwa podnosi właściwości hydrofobowe materiału oraz zapobiega wywiewaniu powietrza ze struktury wełny. Produkt charakteryzuje się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła na poziomie lD =0,031 W/mK. ISOVER SuperVent Plus można stosować do izolacji cieplnej fasad wentylowanych oraz ocieplenia ścian wykonanych w technologii szkieletu drewnianego lub stalowego.

Niecodzienna termomodernizacja z Schüco Fasada modernizacyjna Schüco ERC 50 stanowi kompletną i modułową metodę modernizacji istniejących budynków, przy zastosowaniu metody tzw. „drugiej skóry”. Wszystkie prace modernizacyjne przeprowadzane są na elewacji przy wykorzystaniu zewnętrznej konstrukcji, co nie wpływa na funkcjonowanie budynku. Po zamontowaniu fasada gwarantuje znaczne obniżenie zapotrzebowania na energię potrzebną do ogrzewania, chłodzenia i wentylacji, dzięki termoizolacji i ciepłej stolarce aluminiowej. Efektywne rozwiązanie może być rozbudowane o zdecentralizowane systemy ochrony przeciwsłonecznej, ogrzewania, wentylacji oraz chłodzenia. Zintegrowane panele fotowoltaiczne Schüco ProSol TF umożliwiają ponadto pozyskiwanie darmowej energii elektrycznej z promieniowania słonecznego. lipiec 2012

Fot. arch. ISOVER

ECOROCK FF – system na poziomie europejskim

Produkty Rockfon a certyfikacja LEED

Fot. arch. Schüco

Już od roku Zrzeszenie Montażystów Okien w prowadzonym przez siebie Programie edukacyjnym przekonuje, jak ważny jest warstwowy montaż okien, pozwalający na uzyskanie całkowitej szczelności osadzenia okien w ścianie.

20 czerwca br. w Zespole Szkół Budowlanych przy ul. Księcia Janusza w Warszawie przedstawiciele mediów branżowych uczestniczyli w wymianie okna w jednej z sal lekcyjnych. Część praktyczną poprzedziła prezentacja dotycząca zalet i korzyści z montażu warstwowego. Kilkugodzinny pokaz montażu pozwolił krok po kroku obserwować, jak powinno się przygotować ościeże i osadzić okno w ścianie. www.montaze.info.pl

Fot. arch. Zrzeszenie Montażystów Stolarki

INFORMACJE

Blisko montażu warstwowego

3

ECOROCK FF – kompletny system ociepleń ścian zewnętrznych System ociepleń ECOROCK FF przeznaczony jest do wykonywania izolacji termicznej ścian zewnętrznych, zarówno w budynkach nowo wznoszonych, jak i termomodernizowanych. Stanowi kompleksowe rozwiązanie bazujące na jednej z dwóch płyt izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL oraz pełnej ofercie chemii budowlanej, niezbędnej do wykonania kompletnego systemu ociepleń. Bogata oferta tynków silikonowych i silikatowych barwionych w masie oraz szeroka paleta kolorystyczna farb do malowania tynków mineralnych zaspokoi potrzeby nawet najbardziej wymagających inwestorów. Wszystkie elementy systemu zostały starannie przebadane i dobrane w taki sposób, aby w pełni wykorzystać unikalne cechy skalnej wełny ROCKWOOL. Wysoka jakość wszystkich elementów systemu poparta jest 10-letnią gwarancją.

SKŁADNIKI SYSTEMU ECOROCK FF I ICH ZUŻYCIE NA 1 M² ŚCIANY W celu łatwiejszej identyfikacji produktów i wyeliminowania pomyłek na budowie, opakowania komponentów systemu ECOROCK FF zostały podzielone na grupy kolorystyczne łączące ze sobą produkty zgodnie z ich zastosowaniem w systemie ECOROCK FF. Zaprawy: klejąca: ZK-ECOROCK Normal W oraz klejąco-zbrojąca ZZ-ECOROCK Specjal W Elementy do wykonania tynku silikatowego barwionego w masie: tynk silikatowy BR-ECOROCK S, DR-ECOROCK S oraz podkład tynkarski PT-ECOROCK Grunt S-T Elementy do wykonania tynku silikonowego barwionego w masie: tynk silikonowy BR-ECOROCK SIL, DR-ECOROCK SIL oraz podkład tynkarski PT-ECOROCK Grunt M Elementy do wykonania i malowania tynku mineralnego: podkład tynkarski PT-ECOROCK M, tynk BR- ECOROCK M lub DR-ECOROCK M, grunt ECOROCK Grunt S lub ECOROCK Grunt SIL oraz farby ECOROCK F-S lub ECOROCK Silikon

Elementy systemu ECOROCK FF i ich zakładane zużycie na 1 m2 ocieplenia: Lp.

Element systemu

Przy użyciu płyt: FRONTROCK MAX E

FASROCK LL

1

Zaprawa klejąca ZZ-ECOROCK Normal W

4÷6 kg/m2

4÷6 kg/m2

2

Fasadowa płyta izolacyjna z wełny skalnej

1m

1 m2

3

Łączniki mechaniczne z rdzeniem stalowym (wartości przykładowe zależne od wysokości i bryły budynku)

4

Siatka zbrojąca z włókna szklanego

1,1÷1,2 m2

5

Zaprawa zbrojąca ZZ-ECOROCK Specjal W

4÷6 kg/m2

6a

Podkład tynkarski: Silikatowy PT-ECOROCK Grunt S-T

0,35 kg/m2

6b

Podkład tynkarski: Silikonowy PT-ECOROCK Grunt M

0,35 kg/m2

6c

Podkład tynkarski: Polimerowo-mineralny PT-ECOROCK Grunt M

0,35 kg/m2

7a

Tynk silikatowy (barwiony w masie): BR-ECOROCK S – baranek granulacja 1,0 mm granulacja 1,5 mm granulacja 2,0 mm DR-ECOROCK S – kornik granulacja 2,0 mm

1,70 kg/m2 2,50 kg/m2 3,20 kg/m2 2,80 kg/m2

7b

Tynk silikonowy (barwiony w masie): BR-ECOROCK SIL – baranek granulacja 1,0 mm granulacja 1,5 mm granulacja 2,0 mm DR-ECOROCK SIL – kornik granulacja 2,0 mm

1,70 kg/m2 2,50 kg/m2 3,20 kg/m2 2,80 kg/m2

7c

Tynk polimerowo-mineralny (do malowania): BR-ECOROCK M – baranek granulacja 2,0 mm granulacja 2,5 mm granulacja 3,0 mm DR-ECOROCK M – drapany granulacja 2,0 mm Farby do tynków mineralnych*: Farba silikatowa ECOROCK F-S Farba silikonowa ECOROCK Silikon

2

5÷10 szt./m2

0÷7 szt./m2

0,25 kg/m2 3,00 kg/m2 3,85 kg/m2 2,80 kg/m2 0,10-0,20 l/m2 0,12 l/m2

* W przypadku tynków mineralnych przed malowaniem należy zastosować zaprawę gruntującą: pod farbę silikatową ECOROCK Grunt S – zużycie 0,08 - 0,10 l/m2, pod farbę silikonową ECOROCK Grunt SIL – zużycie 0,05 - 0,17 l/m2.

PŁYTY IZOLACYJNE STOSOWANE W SYSTEMIE ECOROCK FF

RODZAJE WYPRAW TYNKARSKICH W SYSTEMIE OCIEPLEŃ ECOROCK FF

System ECOROCK FF stanowi kompleksowe rozwiązanie bazujące na jednej z dwóch płyt izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej: FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL. Płyty fasadowe FRONTROCK MAX E posiadają specjalnie utwardzoną wierzchnią warstwę o podwyższonej wytrzymałość.

Stanowi ona bardzo stabilne podłoże dla zaprawy zbrojącej, łączników mechanicznych i wypraw tynkarskich. Spodnia część płyty, przylegająca bezpośrednio do podłoża, jest nieco lżejsza a zarazem bardziej sprężysta.

Taki układ dwóch warstw w płytach FRONTROCK MAX E zapewnia lepszą izolacyjność cieplną λD=0,036 [W/m·K] połączoną z dobrymi właściwościami mechanicznymi.

Płyty FRONTROCK MAX E sprzedawane są w wymiarze 1000 x 600 mm. Dostępne grubości od 80 do 200 mm.

Tynk szlachetny POLIMEROWO-MINERALNY: dostępny w kolorze białym, z możliwością dodatkowego malowania farbami silikonowymi lub silikatowymi w pełnej gamie ponad 160 kolorów. Nie zawiera wolnego wapna, co znacznie ogranicza niebezpieczeństwo powstawania wykwitów.

Jest to bardzo wydajny tynk o najwyższej paroprzepuszczalności. Po całkowitym związaniu charakteryzuje go wysoka odporność na promieniowanie UV, ozon oraz działanie wody. Sprawdza się w miejscach pozbawionych nadmiernych zanieczyszczeń przemysłowych. Odznacza się najlepszym stosunkiem ceny do jakości.

Tynk szlachetny SILIKATOWY: barwiony w masie, dostępny w gamie ponad 160 kolorów. Jako tynk najbardziej odporny na zabrudzenia, polecany jest w regionach uprzemysłowionych oraz na elewacje budynków zabytkowych. Charakteryzuje się wysoką paroprzepuszczalnością, chroni elewacje przed rozwojem grzybów i alg. W bardzo trwały sposób łączy się z podłożem na zasadzie mineralizacji. Jest tynkiem hydrofobizowanym – odpornym na działanie wody, a co za tym idzie na korozję i degradację.

Ze wszystkich tynków dostępnych w systemie ECOROCK FF, szlachetny tynk silikatowy jest najbardziej odporny na mycie wodą pod ciśnieniem.

Tynk barwiony jest pigmentami nieorganicznymi o najwyższej odporności na UV i ozon.

Tynk szlachetny SILIKONOWY: barwiony w masie, dostępny w gamie ponad 160 kolorów. Tynk najnowszej generacji, łączący w sobie zalety innych tynków. Wyróżnia się efektem samooczyszczenia dzięki spłukiwaniu deszczem. Charakteryzuje się wysoka paroprzepuszczalnością. Dodatkowo zabezpieczony jest przed rozwojem grzybów i alg. Doskonale sprawdza się w regionach nadmorskich i górskich, w których występują silne wiatry i mgły oraz duża wilgotność powietrza.

1

2

3

4

5

6

7

1. zaprawa klejąca ZK-ECOROCK Normal W, 2. płyta fasadowa FRONTROCK MAX E, 3. łącznik mechaniczny, 4. siatka z włókna szklanego, 5. zaprawa zbrojąca ZZ-ECOROCK Specjal W, 6. podkład tynkarski PT-ECOROCK Grunt S-T lub PT-ECOROCK Grunt M, 7. tynk barwiony w masie BR-ECOROCK S lub BR-ECOROCK SIL.

Drugim rodzajem płyty stosowanej w systemie jest FASROCK LL – płyta, która dzięki prostopadłemu układowi włókien do izolowanej powierzchni (ściana, strop) pozwala na ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie mocowania łącznikami mechanicznymi na nośnych podłożach, takich jak beton, ceramika, silikat i keramzytobeton. Płytę charakteryzują wysokie parametry mechaniczne, lamelowa struktura włókien, szybkość i prostota montażu. Współczynnik przewodzenia ciepła płyt FASROCK LL wynosi λD=0,041 [W/m·K], wymiar płyty 1200 x 200 mm. Dostępne grubości od 50 do 200 mm.

SYSTEM ECOROCK FF – BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE Zastosowanie niepalnej izolacji ze skalnej wełny ROCKWOOL o najwyższej klasie reakcji na ogień (A1 – wyrób niepalny)

i temperaturze topnienia włókien powyżej 1000°C zapewnia mieszkańcom, podwyższone bezpieczeństwo w przypadku powstania pożaru. Wszystkie systemy ETICS na rynku są klasyfikowane jako NRO, ale tylko systemy z niepalnym rdzeniem z wełny skalnej są w stanie zapewnić fasadę „prawdziwie” nierozprzestrzeniajacą ognia. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy oddziaływanie ognia będzie większe niż podczas badania w laboratorium, system będzie wykonany z drobnymi błędami lub w perspektywie czasu uszkodzona zostanie mechanicznie warstwa zabezpieczająca izolację.

ECOROCK FF – Z MYŚLĄ O PROFESJONALISTACH Dla firm wykonawczych istotnym aspektem jest sprawne i efektywne wykonanie powierzonych im prac. Bazując na wieloletnim doświadczeniu, firma ROCKWOOL opracowała system ociepleń ECOROCK FF, którego technologia wykonania jest analogiczna do innych systemów stosowanych na wełnie mineralnej. Innowacja polega na zastosowaniu nowych, starannie przebadanych i odpowiednio dobranych elementów, umożliwiających wykonanie kompleksowego systemu, łączącego w sobie wszystkie zalety skalnej wełny mineralnej oraz wysokiej jakości chemii budowlanej. Zastosowanie dwóch rodzajów płyt izolacyjnych FRONTROCK MAX E lub FASROCK LL daje możliwość precyzyjnego doboru do właściwości izolowanej powierzchni. Wykorzystanie w systemie tynków cieńkowarstwowych z możliwością ich mechanicznego nanoszenia skraca czas i zmniejsza koszty montażu. Proponowane trzy rodzaje tynków, które świetnie sprawdzają się na izolacji ze skalnej wełny mineralnej, pozwolą zaspokoić wymagania nawet najbardziej wymagającego inwestora.

DORADZTWO TECHNICZNE pn. – pt., godz. 8.00-16.00 tel.: 0801 66 00 36, 0601 66 00 33 www.rockwool.pl doradcy@rockwool.pl

PROFESJONALNE PROFESJONALNE ZAMOCOWANIA ZAMOCOWANIA

IZOLACJI FASADOWYCH IZOLACJI FASADOWYCH WSTĘP Każdy WSTĘPwłaściciel

TFIX-8M TFIX-8M

KI-10N KI-10N

domu czy budynku komercyjnego dąży do obniżenia kosztów ogrzewania. Jednym ze sposobów na wymierne Każdy właściciel czy budynku komercyjnego dążyWłaściwe do oboszczędności jest domu prawidłowa izolacja ścian od zewnątrz. niżenia kosztów systemu ogrzewania.

Jednym ze od sposobów na wymierne funkcjonowanie ociepleń zależy jego poprawnej instaoszczędności prawidłowa zasad, izolacjaktórymi ścian od zewnątrz.

Właściwe lacji. Jedną z jest podstawowych powinni kierować się funkcjonowanie systemu od cieplnych, jego poprawnej instawykonawcy systemów jestociepleń unikaniezależy mostków czyli przerw lacji.

JednąNie z da podstawowych zasad, którymi powinni się w izolacji. się ich wyeliminować zupełnie, można kierować jednak sprówykonawcy systemów jest unikanie mostków cieplnych, czyli przerw bować ograniczyć ich liczbę, a co za tym idzie, utratę ciepła. Wystarw Nie zaprojektować da się ich wyeliminować zupełnie, można jednak spróczyizolacji. starannie i zainstalować termoizolację. bować ograniczyć ich liczbę, a co za tym idzie, utratę ciepła. Wystarczy starannie zaprojektować i zainstalować termoizolację.

ZALECENIA MONTAŻOWE Montaż mechaniczny płyt izolacyjnych powinien odbywać się po ich ZALECENIA MONTAŻOWE

wcześniejszym przyklejeniu, masą klejową lub klejowo-szpachlową, Montaż mechaniczny płyt izolacyjnych powinien odbywać się po ich do mocowania płyt izolacyjnych.

Klejenie to wymaga 24 godzinnej wcześniejszym przyklejeniu, masą klejową lub klejowo-szpachlową, przerwy na wiązanie masy klejowej lub klejowo-szpachlowej. Nado mocowania płyt izolacyjnych.

Klejeniełączników to wymaga 24 godzinnej stępnie można przystąpić do mocowania mechanicznych. przerwy na wiązanie masy klejowej lub klejowo-szpachlowej.

NaPrzy mocowaniu należy brać pod uwagę średnicę koszulki łącznika stępnie można przystąpić do mocowania łączników mechanicznych. mechanicznego, której powinna odpowiadać średnica wiertła oraz Przy mocowaniu należy braćstosowanie pod uwagęlub średnicę koszulki łącznika rodzaj podłoża warunkujący nie udaru w wiertarkach mechanicznego, której powinna odpowiadać średnica wiertła oraz w trakcie wykonywania otworów. Jeśli chodzi o prace w niskich temrodzaj podłoża warunkujący stosowanie nie udaru peraturach, wykonywanie prac powinnolub odbywać się w w wiertarkach temperatuw wykonywania otworów. Jeśli chodzi o prace w niskich temo rzetrakcie min. +5 C. peraturach, wykonywanie prac powinno odbywać się w temperaturze min. +5oC.

MOCOWANIE ŁĄCZNIKÓW: •MOCOWANIE Po przyklejeniuŁĄCZNIKÓW: płyt izolacyjnych masą klejową lub klejowo-szpach-

TERMO TERMO

lową, z zachowaniem przerw technologicznych (24 godzin) należy • przystąpić Po przyklejeniu płyt izolacyjnych masą klejową lub klejowo-szpachdo mocowania łączników mechanicznych. lową, z zachowaniem przerw technologicznych (24 godzin) należy • Średnica dobieranałączników jest do średnicy koszulki łącznika: 8 lub przystąpićwiertła do mocowania mechanicznych.

10 mm. Do materiałów porowatych (gazobeton, ceramika poryzo• Średnica wiertła dobierana(pustaki jest doceramiczne średnicy koszulki łącznika: 8 lub wana) oraz szczelinowych o cienkich ściankach) 10 Dosięmateriałów (gazobeton, ceramika poryzoniemm. zaleca stosowaniaporowatych udaru podczas wiercenia. wana) oraz szczelinowych (pustaki ceramiczne o cienkich ściankach) • Głębokość wierconego być większa przynajmniej nie zaleca się stosowaniaotworu udaru powinna podczas wiercenia. o 10 mm od ustalonej głębokości kotwienia, aby zostawić miejsce • Głębokość wierconego otworu powinna być większa przynajmniej na ewentualne zwierciny. o 10 mm od ustalonej głębokości kotwienia, aby zostawić miejsce na ewentualne zwierciny.

MONTAŻ IZOLACJI FASADOWYCH MONTAŻ IZOLACJI FASADOWYCH

1

Wywiercenie otworu o odpowiedniej średnicy i głębokości.

Wywiercenie otworu o odpowiedniej średnicy i głębokości.

2

• Po• Po wywierceniu wywierceniu otworu otworu należy należy umieścić umieścić w nim w nim łącznik łącznik mechaniczny mechaniczny i wbić i wbić go go lublub wkręcić wkręcić (w (w zależności zależności odod typu typu łącznika) łącznika) tak,tak, abyaby po-po• Po wywierceniu otworu należy w nim łącznik mechaniczny • Po wywierceniu otworu należy umieścić wizolacyjnym. nim łącznik mechaniczny wierzchnia wierzchnia talerza talerza licowała licowała sięsię zumieścić materiałem z materiałem izolacyjnym. i wbić gogo lublub wkręcić (w(w zależności odod typu łącznika) tak, aby po-poi wbić wkręcić zależności typu łącznika) tak, aby • wierzchnia Nie • wierzchnia Nie należy należy stosować stosować zużytych zużytych wierteł, wierteł, zwłaszcza zwłaszcza dodo materiałów materiałów talerza licowała sięsię z materiałem izolacyjnym. talerza licowała z materiałem izolacyjnym. twardych twardych (beton, (beton, cegła cegła pełna), pełna), utrudnia utrudnia to, to, a czasem a czasem wręcz wręcz unieunie• Nie należy stosować zużytych wierteł, zwłaszcza dodo materiałów • Nie należy stosować zużytych wierteł, zwłaszcza materiałów możliwia możliwia zamocowanie zamocowanie łączników łączników mechanicznych mechanicznych twardych (beton, cegła pełna), utrudnia to,to, a czasem wręcz unietwardych (beton, cegła pełna), utrudnia a czasem wręcz unie• możliwia W• możliwia przypadku W przypadku tzw. tzw. wełny wełny lamelowej lamelowej należy należy zastosować zastosować talerze talerze do-dozamocowanie łączników mechanicznych zamocowanie łączników mechanicznych ciskowe ciskowe M140.

M140.

•W przypadku tzw. wełny lamelowej należy zastosować talerze do-do•W przypadku tzw. wełny lamelowej należy zastosować talerze • Ilość • Ilość i rozmieszczenie i rozmieszczenie łączników łączników mechanicznych mechanicznych powinno powinno odbywać odbywać ciskowe M140. ciskowe M140. sięsię zgodnie zgodnie ze schematami ze schematami montażu montażu odpowiednich odpowiednich dladla poszczególposzczegól• Ilość iprzedziałów rozmieszczenie łączników mechanicznych powinno odbywać • Ilość i przedziałów rozmieszczenie łączników mechanicznych powinno odbywać nych nych wysokości wysokości budynków. budynków. sięsię zgodnie ze ze schematami montażu odpowiednich dladla poszczególzgodnie schematami montażu odpowiednich poszczególnych przedziałów wysokości budynków. nych przedziałów wysokości budynków.

LICZBA LICZBA I ROZMIESZCZENIE I ROZMIESZCZENIE ŁĄCZNIKÓW ŁĄCZNIKÓW MECHANICZNYCH: MECHANICZNYCH: Liczba Liczba i rozstaw łączników łączników jestjest jednym jednym z najważniejszych z MECHANICZNYCH: najważniejszych parameparameLICZBA LICZBA I iROZMIESZCZENIE Irozstaw ROZMIESZCZENIE ŁĄCZNIKÓW ŁĄCZNIKÓW MECHANICZNYCH: trów trów decydujących decydujących o trwałości o trwałości i bezpiecznej i bezpiecznej eksploatacji eksploatacji fasady. fasady.

NaNa Liczba Liczba rozstaw rozstaw łączników łączników jest jest jednym jednym z najważniejszych z najważniejszych parameparameliczbę liczbę i irozmieszczenie iirozmieszczenie mają mają wpływ: wpływ: trów trów decydujących decydujących o trwałości o trwałości i bezpiecznej i bezpiecznej eksploatacji eksploatacji fasady. fasady.

NaNa •liczbę ciężar • ciężar systemu systemu ociepleniowego, ociepleniowego, liczbę i rozmieszczenie i rozmieszczenie mają mają wpływ: wpływ: • rodzaj rodzaj materiału materiału termoizolacyjnego, termoizolacyjnego, ciężar •• ciężar systemu systemu ociepleniowego, ociepleniowego, • wysokość wysokość ocieplanego ocieplanego budynku, budynku, rodzaj •• rodzaj materiału materiału termoizolacyjnego, termoizolacyjnego, • strefa strefa oddziaływania oddziaływania siłbudynku, wiatrowych, siłbudynku, wiatrowych, wysokość •• wysokość ocieplanego ocieplanego • wytrzymałość wytrzymałość na na wyrywanie wyrywanie pojedynczych pojedynczych łączników łączników strefa •• strefa oddziaływania oddziaływania sił sił wiatrowych, wiatrowych, mechanicznych mechanicznych w poszczególnych w poszczególnych rodzajach rodzajach podłoża. podłoża.

• wytrzymałość • wytrzymałość nana wyrywanie wyrywanie pojedynczych pojedynczych łączników łączników mechanicznych mechanicznych w poszczególnych w poszczególnych rodzajach rodzajach podłoża. podłoża.

ZALETY ZALETY ŁĄCZNIKÓW ŁĄCZNIKÓW DODO FASAD FASAD FIRMY FIRMY KOELNER: KOELNER: 1. Łącznik 1. Łącznik mechaniczny mechaniczny do izolacji izolacji z trzpieniem z trzpieniem tworzywowym tworzywowym lublub ZALETY ZALETY ŁĄCZNIKÓW ŁĄCZNIKÓW DOdo DO FASAD FASAD FIRMY FIRMYKOELNER: KOELNER: metalowym, metalowym, posiada posiada specjalną specjalną pierścieniową pierścieniową konstrukcję konstrukcję trzpietrzpie1. Łącznik 1. Łącznik mechaniczny mechaniczny do do izolacji izolacji z trzpieniem z trzpieniem tworzywowym tworzywowym lublub nia nia zabezpieczającą zabezpieczającą przed przed samoczynnym samoczynnym wysuwaniem wysuwaniem sięsię łączniłącznimetalowym, metalowym, posiada posiada specjalną specjalną pierścieniową pierścieniową konstrukcję konstrukcję trzpietrzpieka ka na na skutek skutek drgań drgań systemu systemu ociepleń ociepleń wywołanych wywołanych działaniem działaniem sił sił niania zabezpieczającą zabezpieczającą przed samoczynnym samoczynnym wysuwaniem wysuwaniem sięsię łączniłącznissących ssących wiatru. wiatru. przed kaka nana skutek skutek drgań drgań systemu systemu ociepleń ociepleń wywołanych wywołanych działaniem działaniem sił sił 2. Najkrótsza 2. ssących Najkrótsza strefa strefa rozporu rozporu – 25 – 25 mm mm (głębokość (głębokość wiercenia wiercenia 35 35 mm). mm). ssących wiatru. wiatru.

3.

3. Najkrótsza Punktowa przenikalność przenikalność na na trzpieniu trzpieniu łącznika łącznika niweluje niweluje 2. Punktowa Najkrótsza 2. strefa strefa rozporu rozporu –cieplna 25 –cieplna 25 mm mm (głębokość (głębokość wiercenia wiercenia 35 35 mm). mm). mostki mostki termiczne termiczne dodo minimalnych minimalnych wielkości wielkości pomijalnych pomijalnych w kalkuw kalku3. Punktowa 3. Punktowa przenikalność przenikalność cieplna cieplna nana trzpieniu trzpieniu łącznika łącznika niweluje niweluje lacjach lacjach wynoszących wynoszących mniej mniej niż niż 0,002 0,002 (W/m2K).

(W/m2K). mostki mostki termiczne termiczne dodo minimalnych minimalnych wielkości wielkości pomijalnych pomijalnych w kalkuw kalkulacjach lacjach wynoszących wynoszących mniej mniej niżniż 0,002 0,002 (W/m2K).

(W/m2K).

Wprowadzenie Wprowadzenie łącznika łącznika do do otworu. otworu.

Wprowadzenie Wprowadzenie łącznika łącznika dodo otworu. otworu.

33

4. Stabilność 4. Stabilność kotwienia kotwienia osiągnięta osiągnięta za sprawą: za sprawą: -4.wysokiej - wysokiej sztywności sztywności talerza talerza łącznika łącznika Stabilność kotwienia osiągnięta sprawą: 4. Stabilność kotwienia osiągnięta za za sprawą: (nie(nie mniejsza mniejsza niżniż 0,6kN/1mm), 0,6kN/1mm), -- wysokiej sztywności talerza łącznika wysokiej sztywności talerza łącznika -- zredukowanej zredukowanej rozciągliwości rozciągliwości łącznika łącznika popo zamocowaniu zamocowaniu (nie mniejsza niż 0,6kN/1mm), (nie mniejsza niż 0,6kN/1mm), (nie (nie większa większa niż niż 1mm 1mm kN/mm) kN/mm) -- zredukowanej rozciągliwości łącznika po zamocowaniu zredukowanej rozciągliwości łącznika zamocowaniu -- redukcji redukcji przemieszczenia przemieszczenia łącznika łącznika w trakcie wpo trakcie jego jego eksploatacji eksploatacji (nie większa 1mm kN/mm) (nie większa niżniż 1mm kN/mm) (nie (nie większa większa niż niż 0,1mm).

0,1mm).

- redukcji przemieszczenia łącznika w trakcie jego eksploatacji - redukcji przemieszczenia łącznika w trakcie jego eksploatacji (nie większa 0,1mm). (nie większa niżniż 0,1mm).

JAKOŚĆ JAKOŚĆ ŁĄCZNIKA ŁĄCZNIKA WW ASPEKCIE ASPEKCIE STABILNOŚCI STABILNOŚCI SYSTEMU SYSTEMU Większa Większa elastyczność elastyczność (rozciągliwość) łącznika łącznika lublub jego jego niestabilność niestabilność JAKOŚĆ JAKOŚĆ ŁĄCZNIKA ŁĄCZNIKA W(rozciągliwość) WASPEKCIE ASPEKCIE STABILNOŚCI STABILNOŚCI SYSTEMU SYSTEMU

kotwienia kotwienia powodują powodują poważne poważne osłabienie osłabienie konstrukcji konstrukcji ocieplenia ocieplenia całej całej Większa Większa elastyczność elastyczność (rozciągliwość) (rozciągliwość) łącznika lublub jego jego niestabilność niestabilność fasady, fasady, szczególnie szczególnie mas mas klejowych klejowych lubłącznika lub klejowo-szpachlowych, klejowo-szpachlowych, naranarakotwienia kotwienia powodują powodują poważne poważne osłabienie osłabienie konstrukcji konstrukcji ocieplenia ocieplenia całej całej żając żając jego jego struktury struktury na na drgania drgania spowodowane spowodowane działaniem działaniem sił ssących sił ssących fasady, fasady, szczególnie szczególnie mas mas klejowych klejowych lub lub klejowo-szpachlowych, klejowo-szpachlowych, naranarawiatru. wiatru. Łączniki Łączniki mechaniczne mechaniczne słabej słabej jakości jakości rozciągają rozciągają sięsię nawet nawet popożając żając jego struktury nana drgania drgania spowodowane spowodowane działaniem działaniem sił sił ssących ssących wyżej wyżej 1 jego cm 1 struktury cm powodując powodując przeniesienie przeniesienie drgań drgań wprost wprost na na materiał materiał izolaizolawiatru. wiatru. Łączniki mechaniczne mechaniczne słabej słabej jakości jakości rozciągają rozciągają sięsię nawet nawet po-pocyjny cyjny i masy i Łączniki masy klejowe klejowe lublub klejowo-szpachlowe. klejowo-szpachlowe.

WW efekcie efekcie występuje występuje wyżej wyżej 1 cm 1 cm powodując powodując przeniesienie przeniesienie drgań drgań wprost wprost na na materiał materiał izolaizolazwiększone zwiększone ryzyko ryzyko osłabienia/ osłabienia/ zniszczenia zniszczenia struktury struktury mas mas klejowych klejowych cyjny cyjny i masy i masy klejowe klejowe lub lub klejowo-szpachlowe. klejowo-szpachlowe.

W W efekcie efekcie występuje występuje lublub klejowo-szpachlowych, klejowo-szpachlowych, przeniesienie przeniesienie mocowania mocowania fasady fasady tylko tylko zwiększone ryzyko ryzyko osłabienia/ osłabienia/ zniszczenia zniszczenia struktury struktury mas mas klejowych klejowych nazwiększone na łączniki łączniki nie nie posiadające posiadające wiarygodnej wiarygodnej odporności odporności na na siły siły ścinające ścinające lub klejowo-szpachlowych, przeniesienie przeniesienie mocowania mocowania fasady fasady tylko tylko i wlub i klejowo-szpachlowych, w efekcie efekcie ryzyko ryzyko przesunięcia/zerwania przesunięcia/zerwania ocieplenia ocieplenia fasady fasady przy przy nana łączniki łączniki nienie posiadające posiadające wiarygodnej wiarygodnej odporności odporności nana siłysiły ścinające ścinające większych większych siłach siłach ssących ssących wiatru. wiatru. i wi wefekcie efekcieryzyko ryzykoprzesunięcia/zerwania przesunięcia/zerwaniaocieplenia ociepleniafasady fasadyprzy przy większych większych siłach siłach ssących ssących wiatru. wiatru.

UWAGI UWAGI KOŃCOWE: KOŃCOWE: Na Na podstawie podstawie wieloletnich wieloletnich badań badań laboratoryjnych laboratoryjnych oraz oraz praktyki praktyki sto-stoUWAGI UWAGI KOŃCOWE: KOŃCOWE:

sowania sowania łączników łączników mechanicznych mechanicznych dodo fasad, fasad, firma firma Koelner Koelner w swoich w swoich Na Na podstawie podstawie wieloletnich wieloletnich badań badań laboratoryjnych laboratoryjnych oraz oraz praktyki praktyki stostozamocowaniach zamocowaniach wypracowała wypracowała odpowiedni odpowiedni kształt kształt strefy strefy kotwienia kotwienia sowania sowania łączników łączników mechanicznych mechanicznych do do fasad, fasad, fi rma fi rma Koelner Koelner w swoich w swoich tak,tak, abyaby uzyskać uzyskać maksymalne maksymalne wartości wartości przenoszonych przenoszonych sił na sił na podłoże. podłoże. zamocowaniach zamocowaniach wypracowała wypracowała odpowiedni odpowiedni kształt kształt strefy strefy kotwienia kotwienia Dzięki Dzięki stosowaniu stosowaniu tworzyw tworzyw najwyższej najwyższej jakości jakości łączniki łączniki mechaniczne mechaniczne tak, tak, aby aby uzyskać uzyskać maksymalne maksymalne wartości wartości przenoszonych przenoszonych siłmetalowych sił nana podłoże. podłoże. mają mają odpowiednią odpowiednią twardość. twardość.

Obtrysk Obtrysk na na trzpieniach trzpieniach metalowych za-zaDzięki Dzięki stosowaniu stosowaniu tworzyw tworzyw najwyższej najwyższej jakości jakości łączniki łączniki mechaniczne mechaniczne projektowano projektowano tak,tak, aby aby redukował redukował mostki mostki termiczne. termiczne.

Otwory Otwory na na taletalemają odpowiednią odpowiednią twardość. twardość.

Obtrysk Obtrysk nazatopić na trzpieniach trzpieniach za-zarzumają rzu łącznika łącznika pozwalają pozwalają z powodzeniem z powodzeniem zatopić go go wmetalowych masie wmetalowych masie klejowej klejowej projektowano tak, tak, aby aby redukował redukował mostki mostki termiczne. termiczne.

Otwory Otwory na na taletalelubprojektowano lub klejowo-szpachlowej, klejowo-szpachlowej, bezbez zbyt zbyt dużej dużej straty straty na na sztywności sztywności talerza. talerza. rzu rzu łącznika łącznika pozwalają pozwalają złączniki powodzeniem z łączniki powodzeniem zatopić zatopić go go wspełniały w masie masie klejowej klejowej Jednak Jednak abyaby mocowane mocowane mechanicznego mechanicznego spełniały swoje swoje za-zalub lub klejowo-szpachlowej, klejowo-szpachlowej, bez bez zbyt zbyt dużej dużej straty straty nanależy na sztywności sztywności talerza. talerza. danie danie tak,tak, jakjak zostały zostały dodo tego tego przeznaczone, przeznaczone, należy ściśle ściśle przestrzeprzestrzeJednak Jednak aby aby mocowane łączniki łączniki mechanicznego mechanicznego spełniały spełniały swoje swoje za-zagać gać zasad zasad ichmocowane ich doboru doboru i montażu, i montażu, a także a także zasad zasad użytkowania użytkowania gotowej gotowej danie danie tak, tak, jak jak zostały zostały dodo tego tego przeznaczone, przeznaczone, należy należy ściśle ściśle przestrzeprzestrzeocieplonej ocieplonej elewacji. elewacji. gać gać zasad zasad ichich doboru doboru i montażu, i montażu, a także a także zasad zasad użytkowania użytkowania gotowej gotowej ocieplonej ocieplonej elewacji. elewacji. w ww ww w. k . ko oe el nl ne er .r p. pl l

Wbicie Wbicie młotkiem młotkiem trzpienia trzpienia rozporowego rozporowego do do momentu momentu gdygdy główka główka łącznika łącznika znajdzie znajdzie się się Wbicie Wbicie młotkiem młotkiem trzpienia trzpienia rozporowego rozporowego dodo w płaszczyźnie w płaszczyźnie elewacji. elewacji. momentu momentu gdy gdy główka główka łącznika łącznika znajdzie znajdzie sięsię w płaszczyźnie w płaszczyźnie elewacji. elewacji.

w ww ww w. .k ko oe el ln ne er r. .p pl l

44

Prawidłowo Prawidłowo zamontowany zamontowany łącznik. łącznik.

Prawidłowo Prawidłowo zamontowany zamontowany łącznik. łącznik.

oprogramowanie dla budownictwa

DDS-CAD

Oprogramowanie BIM w zasięgu ręki!

Paweł Kogut

P

rogram DDS-CAD to narzędzie projektowe, pozwalające na projektowanie systemów z rodziny MEP. Rozwiązanie stworzone przez DDS, jest w pełni zgodne ze standardami buildingSMART. Sztandarowy produkt DDS-CAD jest dostępny jako wielodyscyplinarne rozwiązanie dla każdej z dyscyplin MEP.

Tworzenie dokumentacji a współpraca z uczestnikami projektu

Fot. arch. Datacomp Sp. z o.o.

Istnieje przekonanie, że szybko stworzona dokumentacja jest czytelna tylko dla jej twórcy. Nie jest to prawdą. Nie trzeba już dokonywać trudnego wyboru pomiędzy czasem spędzonym na przygotowaniu projektu a bezproblemową wymianą danych z jego współuczestnikami. Dzięki intuicyjnemu rozwiązaniu proponowanemu przez firmę DDS, w prosty sposób można stworzyć wysokiej jakości projekt pozbawiony błędów.

Interdyscyplinarność, innowacyjność, intuicyjność

Program DDS-CAD oferuje szereg narzędzi do tworzenia modelu, skracających czas pracy poprzez zastosowanie funkcji pozwalających na: • zaprojektowanie rozmieszczenia urządzeń na dowolnej powierzchni, • automatyczne łączenie urządzeń z przewodami, kanałami, orurowaniem, • możliwość edycji (w tym opisywania) wielu elementów naraz, • kopiowanie powtarzających się odcinków instalacji.

DDS-CAD zapewnia optymalizację procesów projektowych, poprzez integrację przepływów pracy. Dzięki swojej strukturze, pozwala na pracę wielu członków zespołu nad projektem w tym samym czasie. Zmiany wprowadzane przez projektantów w modelu 3D są automatycznie udostępniane pozostałym członkom zespołu w kontekście ich własnej pracy. Takie rozwiązanie pozwala na koordynowanie prac na bieżąco, niwelując ryzyko wynikające z braku wiedzy o zmianach w projekcie.

Dzięki pełnej kompatybilności ze wszystkimi popularnymi programami projektowymi, DDS-CAD umożliwia szybką i prostą wymianę informacji,

lipiec 2012

bez utraty danych. Poprzez obsługę standardu IFC, program pozwala na wymianę danych pomiędzy różnymi branżami oraz platformami projektowymi. Przykładowo, model wykonany w programie ArchiCAD® można zaimportować do programu DDS-CAD, w celu wykonania obliczeń i dalszych prac projektowych. Analogicznie można wyeksportować ten sam model z naniesionymi zmianami i wynikami obliczeń. Dzięki temu architekt bez przeszkód będzie mógł dokonać niezbędnych poprawek mając do dyspozycji pełne wyniki i informacje dotyczące całego modelu.

Spodziewane efekty

Program DDS-CAD dzięki swoim interdyscyplinarnym, innowacyjnym oraz intuicyjnym rozwiązaniom oferuje: 1. minimalizację błędów projektowych, w tym zwiększenie bezpieczeństwa, prowadzącą do zmniejszenia odpowiedzialności cywilnej, 2. większą wydajność, dzięki wprowadzonym ułatwieniom: • obliczenia za pomocą kliknięcia myszy – mogą być one wykonywane bezpośrednio w modelu podczas projektowania; nie trzeba korzystać z zewnętrznych narzędzi oraz ręcznie wpisywać danych, co mogłoby generować kolejne błędy; • jako system BIM, program pozwala na wygenerowanie potrzebnej dokumentacji projektowej z utworzonego modelu, bez potrzeby tworzenia poszczególnych rysunków (dodatkowo istnieje możliwość wygenerowania schematów, raportów obliczeniowych, wizualizacji czy też zestawień materiałów); • każda zmiana dokonana w modelu, automatycznie zostaje uwzględniona w utworzonej dokumentacji i dzięki temu wprowadza się ją tylko raz; • możliwość wykorzystania jednego modelu dla wielu branż pozwala na optymalizację i wprowadzenie poprawek dokonanych przed rozpoczęciem prac budowlanych; prowadzi to do znacznej redukcji kosztów związanych z wymianą dokumentacji.

3. modułowość – DDS-CAD jako program w pełni modularny pozwala na dostosowanie go do swoich obecnych i przyszłych wymagań. W odróżnieniu od wielu innych programów do projektowania instalacji, DDS-CAD pozwala na dostosowanie funkcji do potrzeb użytkownika.

Dzięki swoim funkcjom oraz ułatwieniom, DDS-CAD jest kompletnym, zaawansowanym systemem, pozwalającym na efektywne projektowanie instalacji z rodziny MEP. Produkty stworzone przez DDS są używane codziennie przez projektantów na całym świecie, a liczba ich użytkowników wzrasta z każdym dniem.

Autor jest Menadżerem sprzedaży DDS-CAD Datacomp Sp. z o.o.

DATACOMP sp. z o.o. ul. Grzegórzecka 79, 31-559 Kraków tel./faks 12 412 99 77, infolinia 801 011 468 www.datacomp.com.pl, www.dds-cad.pl, datacomp@datacomp.com.pl

Builder 53

PROMOCJA

To BIM or not to BIM, nie jest już pytaniem.

Dzięki współpracy firmy DataComp z Data Design System, technologia BIM staje się dostępna dla inżynierów.

budownictwo

Konstrukcje zespolone

Zgodnie z PN-EN 1994-1-1 nieobetonowane przekroje kształtowników

syfikuje się według zasad podanych PN-EN 1993-1-1/5.5.2. Zazwycz

stropach zespolonych budynków walcowane na gorąco kształtowniki klasy 1 i 2.

Stalowe ściskane elementy stężone przez przymocowanie do zbrojen

Projektowanie według Eurokodu 4 Część 2 - Belki

tonowego mogą być zakwalifikowane do bardziej korzystnej klasy (p

że zespolenie to jest skuteczne). Stalowe wystające półki przekrojó obetonowanych należy klasyfikować wg zasad określonych w tab. 2.

W środnikach obetonowanych przekrojów, beton obetonowania powin

ny, mechanicznie połączony ze stalowym przekrojem i zdatny do zabe

środnika przed wyboczeniem oraz ściskanej półki w kierunku środnika wymagania są spełnione gdy:

prof. dr hab. inż. Antoni Biegus

B

elka zespolona to element poddany głównie zginaniu. Charakterystyczne przekroje poprzeczne takich belek, zarówno z pogrubioną płytą, jak i płaską płytą zespoloną pokazano na rys. 9. Częściowo obetonowane belki (rys. 9e, f) mają środnik stalowy w części obetonowany betonem zbrojonym, a ścinane łączniki są umieszczone pomiędzy betonem i elementami stalowymi. W przypadku dużych rozpiętości (lub dużych obciążeń) stosuje się blachownice spawane z pasem dolnym o większym przekroju niż ich pas górny oraz pogrubioną płytę żelbetową (rys. 9d). W celu uzyskania małych wysokości konstrukcyjnych stropów stosuje się rozwiązanie pokazane na rys. 9g (strop zintegrowany – zintegrowanie belki z płytą).

Zgodnie z PN-EN 1994-1-1 nieZespolone belki obetonowane przekroje kształtownistalowo-betonowe ków stalowych klasyfikuje się według powinny być zasad podanych PN-EN 1993-1sprawdzone na: 1/5.5.2. Zazwyczaj stosowane w stro• nośność na zginanie pach zespolonych budynków walcoi ścinanie wane na gorąco kształtowniki są krytycznego przekrojami klasy 1 i 2. przekroju Stalowe ściskane elementy stężopoprzecznego ne przez przymocowanie do zbrojenia elementu betonowego mogą dźwigara, być zakwalifikowane do bardziej ko• nośność zwichrzenia rzystnej klasy (pod warunkiem, że dźwigara, zespolenie to jest skuteczne). Stalo• nośność środnika na we wystające półki przekrojów ześcinanie od siły spolonych obetonowanych należy poprzecznej, klasyfikować wg zasad określonych w tab. 2.

• nośność łączników W środnikach obetonowanych zespalających na przekrojów, beton obetonowania pościnanie podłużne winien być zbrojony, mechanicznie (rozwarstwienie). połączony ze stalowym przekrojem

54 Builder

betondootaczający środnik jestprzed zbrojony podłużnie strzemiona i/lub s i •zdatny zabezpieczenia środnika wyboczeniem oraz iściskanej półki w kierunku środnika.

Powyższe wymagania są spełnione gdy: kami, • beton otaczający środnik jest zbrojony podłużnie i strzemiona i/lub spa• wanymi jest spełniony warunek proporcji geometrycznych kształtown siatkami, • jest spełniony warunek proporcji geometrycznych kształtownika stalowego 0,8 ≤

bc ≤ 1,0 (tab. (tab.2),2), b

2. Klasyfikacja stalowych półek ściskanych w częściowo •Tab. beton między półkami jest połączony ze środnikiem belki (jak pokaz obetonowanych przekrojach

f) za pomocą strzemion spawanych do środnika lub przez pręty ś

mniej 6 mm przepuszczone przez otwory i/lub łączniki sworzniowe o szej niż 10 mm,

• podłużne rozstawy łączników sworzniowych z każdej strony środ przepuszczanych przez otwory nie są większe niż 400 mm,

• beton odległość wewnętrznymi powierzchniami czołowymi każdej • międzymiędzy półkami jest połączony ze środnikiem belki (jak pokazano na rys. 9e, f) za pomocą strzemion spawanych do środnika lub przez szym rzędem przymocowań do środnika nie jest większa niż 200 m pręty średnicy co najmniej 6 mm przepuszczone przez otwory i/lub przekrojach o wysokości nie większej niż 400 mm można zastosow łączniki sworzniowe o średnicy większej niż 10 mm, • podłużne rozstawy łączników sworzniowych z każdej strony środnika cej rzędów łączników sworzniowych i/lub prętów w otworach przym lub prętów przepuszczanych przez otwory nie są większe niż 400 mm, przemiennie • odległość między(szachownicowo). wewnętrznymi powierzchniami czołowymi każdej półki a najbliższym rzędem przymocowań do środnika nie jest większa niż 200 Według PN-EN 1994-1-1 w identyfikacji klasy przekroju należy przyjm mm. W stalowych przekrojach o wysokości nie większej niż 400 mm nymożna rozkład naprężeń w przekroju klasy 1 i 2sworzniowych oraz sprężysty zastosować dwa lub więcej rzędów łączników i/lub rozkład na prętów w otworach przymocowanych naprzemiennie (szachownicowo). kroju klasy 3.

Rys. 9. Charakterystyczne przekroje poprzeczne belek zespolonych

lipiec 2012

Rysunki archiwum autora

Krytycznymi przekrojami zespolonych dźwigarów są przekroje z maksymalnym momentem zginającym, podpory, przekroje poddane skupionym obciążeniom i reakcjom, miejsca występowania nagłych zmian przekroju, innych niż spowodowane zarysowaniem betonu.

spolonego przekroju poprzecznego •przyjmuje się następujące istnieje pełna współpracazałożenia: pomiędzy stalą konstru M , Rd 1994-1-1 PN-EN nośności plastycznej na zgin Według PN-EN• 1994-1-1 w ocenie nośności plastycznej na Według zginanie ze- sięwwocenie naprężenia w efektywnym przekroju elementu stalowegoplmieszczą zakresie • istnieje pełna współpraca pomiędzy stalą konstrukcyjną oraz betonem, • naprężenia w efektywnym przekroju elementu s spolonego przekroju poprzecznego przyjmuje się następujące założe spolonego przekroju poprzecznego przyjmuje się następujące założenia: f = f / γ lub ściskanie, obliczeniowej granicy plastyczności y a na rozciąganie • naprężeniaydw efektywnym przekroju elementu stalowego mieszczą się fw zakresie = f /γ a n obliczeniowej granicy plastyczności • betonem, istnieje pełna współpraca pomiędzy stalą konstrukcyjnąydorazybeton • istnieje pełna współpraca pomiędzy stalą konstrukcyjną oraz • zbrojenie w strefie ściskanej płyty betonowej można pominąć, f yd = f y /stalą γwa strefie na rozciąganie ściskanie, obliczeniowej plastyczności • zbrojenie ściskanej płyty betonowej moż Według PN-EN 1994-1-1 w identyfikacjiprzekroju klasy przekroju należy przyjmo• granicy istnieje pełna współpraca pomiędzy konstrukcyjną orazlub betonem, • naprężenia efektywnym przekroju elementu stalowego mieszcz • naprężenia w efektywnym elementu stalowego mieszczą się wwzakresie • naprężenia w przekrojach podłużnego rozciąganego i ściskanego zawiera wać: plastyczny rozkład naprężeń w przekroju klasy 1 i 2 oraz sprężysty zbrojenia • naprężenia w efektywnym przekroju elementu stalowego mieszczą się • zbrojenie w strefie ściskanej płyty betonowej można pominąć, podłużnego zbrojenia r • naprężenia w przekrojach f yd = f y / γ a na rozciąganie rozkładobliczeniowej naprężeń w przekroju klasyplastyczności 3. w zakresie obliczeniowej granicy plastyczności f yd = f y / γ a na na rozrozciąganie lub obliczeniowej granicy plastyczności lub ściskanie, granicy f się w zakresie obliczeniowej granicy plastyczności stali zbrojenia sd na rozciąga• naprężenia przekrojach podłużnego zbrojenia rozciąganego i ściskanego zawiera Jeśli efektywny przekrój poprzeczny niesprężony jest klasy 1 lub 2, to w ciąganie lub ściskanie, się w zakresie obliczeniowej granicy plastycznoś • zbrojenie w ściskanej strefie ściskanej płytymożna betonowej można pominąć, zbrojenie nośność w strefie płyty betonowej można pominąć, jego •obliczeniową na ściskanej zginanie należy określić na podstawie teorii • zbrojenie w strefie płyty betonowej pominąć, nie lub ściskanie, się w zakresie obliczeniowej granicy plastyczności stali zbrojenia f sd na rozciąganie lub ściskanie, sztywno-plastycznej.

Nośność na zginanie przekrojów poprzecznych każ- • naprężenia w przekrojach podłużnego zbrojenia rozciąganego • naprężenia w przekrojach podłużnego zbrojeniai ściskarozciąganego i ścis • naprężenia w przekrojach podłużnego zbrojenia rozciąganego i ściskanego zawiera Jeśli efektywny przekrój poprzeczny niesprężony jest klasy 1 lub 2, to jego obliczeklasy 1 lub 2, to jego oblicze0 , 85 f dej klasy można określać na podstawie analizy sprężystej i teorii nielinionego zawiera się w zakresie obliczeniowej granicy plastyczności stali stałe na całej • ściskany efektywny przekrój betonu przenosi naprężenia cd nie lub ściskanie, • ściskany efektywny przekrój betonu przenosi n wej. się zbrojenia na rozciąganie lub ściskanie, oprzeczny niesprężony jest klasy 1 lub 2, to jego obliczesię w fzakresie obliczeniowej granicy plastyczności stali zbrojenia w zakresie obliczeniowej granicy plastyczności stali zbrojenia rozciągana zginanie należy określić na podstawie teorii sztywno-plastycznej. sd na eniową teoriinośność sztywno-plastycznej. swej grubości między plastyczną osią obojętną i skrajnymi włóknami betonu, gdzie 0,85 f stałe Zespolone belki stalowo-betonowe powinny być sprawdzone na: • ściskanyprzekrój efektywnybetonu przekrój betonu przenosi naprężenia na całej i • ściskany efektywny przenosi naprężenia cd stałe swej grubości między plastyczną osią obojętną należy określić na podstawie teorii sztywno-plastycznej.

Nośność na zginanie przekrojów poprzecznych każdej klasy można określać na podnie lub ściskanie, nie lub ściskanie, asy można• określać nazginanie pod- i ścinanie krytycznego przekroju poprzecznego nośność na na całej swej grubości między plastyczną osią obojętną i skrajnymi f cd jest obliczeniowa, walcową wytrzymałością betonu. swej grubości między plastyczną i skrajnymi włóknami betonu, gdziebe f cd obojętną dźwigara, włóknami gdzieosią jest obliczeniowa, wytrzymałojów poprzecznych każdej iklasy określać na podjest obliczeniowa, walcową wytrzymałością stawie analizy teoriimożna nieliniowej.

0,85 f c ,85 f cdbetonu, efektywny przekrój betonuwalcową przenosi naprężenia stałe na całej •sprężystej ściskany efektywny przekrój betonu przenosi naprężenia • 0ściskany • nośność zwichrzenia dźwigara, ścią betonu.

Jako kryterium oceny nośności zespolonego przekroju zginanego momentem dof cd jest orii nieliniowej. obliczeniowa, walcową wytrzymałością betonu.

Zespolone belki stalowo-betonowe byćosią sprawdzone na: Jakoplastyczną kryterium oceny nośności zespolonego prz wdzone na: • nośność środnika na ścinanie siły poprzecznej, kryterium oceny między nośności zespolonego przekroju zginanego moswej grubości osią obojętną i skrajnymi włókna swej grubości międzyodpowinny plastyczną obojętną i skrajnymiJako włóknami betonu, gdzie datnim przyjęto jego uplastycznienie.

Jest to kryterium bezpieczne ze względu na • na nośność zespalających podłużne (rozwarstwiementem dodatnim przyjęto jego uplastycznienie. to kryterium momentem bez- Jest to doetonowe powinny byćłączników sprawdzone na: na ścinanie • nośność zginanie i ścinanie krytycznego przekroju poprzecznego dźwigara, Jako kryterium oceny nośności zespolonego przekroju zginanego datnim przyjęto jegoJest uplastycznienie. kryt poprzecznego dźwigara, f cd jest obliczeniowa, walcową wytrzymałością walcowąnośności wytrzymałością betonu. pieczne nie). f cd jest obliczeniowa, ze względu nabadań dużą rezerwę nośności po uplastycznieniu betonu. przekrodużą rezerwę po uplastycznieniu przekroju (z wynika, że nośność anie krytycznego przekroju poprzecznego dźwigara, • nośność zwichrzenia dźwigara, datnim przyjętoju jego uplastycznienie.

Jest to kryterium bezpieczne ze na dużą rezerwę nośności ponośności uplastycznieniu przekr Krytycznymi przekrojami takich dźwigarów są: przekroje z maksymalnym (z badań wynika, że nośność graniczna jest większa od pla-względu Jako kryterium oceny Jako kryterium ocenyprzekroje nośności zespolonego przekroju stycznej zginanego momentem do- nośności zespolonego przekroju zginanego M > M momentem zginającym, podpory, poddane skupionym obciąże). ara, graniczna jest większa od nośności plastycznej ). pl • nośność środnika na ścinanie od siły poprzecznej, dużą rezerwę nośności ultpo uplastycznieniu przekroju (z badań wynika,plastycznej że nośność Mu graniczna jest większa niomdatnim i reakcjom, miejsca jego występowania nagłych zmian przekroju, innych bezpieczne Rozkłady plastycznych w przekroju klasyJest 1 od oraznośności 2 belki zespo- bezpieczne datnimnaprężeń przyjęto jego uplastycznienie. to kryterium przyjęto uplastycznienie.

Jest to kryterium ze względu na nie od siły poprzecznej, nośnośćniż łączników zespalających na ścinanie podłużne (rozwarstwienie).

Rozkłady naprężeń plastycznych w większa przekroju klasy 1 oraz 2 belki zespolonej z). e• (rozwarstwienie).

M M pldziałanie spowodowane zarysowaniem betonu.

Miejsca nagłych zmian przekrolonej z płyta betonową i pełnym zespoleniem momentów przekroju graniczna jest od nośności plastycznej ult >pod Rozkłady naprężeń plastycznych dużą rezerwę po uplastycznieniu przekroju (zw badań wyn dużąsięrezerwę nośności po gdy uplastycznieniu przekroju (z badań wynika, że nośności nośność ju traktuje jako przekroje krytyczne, stosunek większej nośności na zginających dodatnich i momentów zginających ujemnych pokazano na jących na ścinanie podłużne (rozwarstwienie). przekrojami dźwigarów przekroje z maksymalnym momen- momentów zginających dodatpłyta betonowąsą:i pełnym zespoleniem pod działanie oje Krytycznymi z maksymalnym momen-takich Rozkłady naprężeń plastycznych w przekroju 1 oraz 2 belki zespolonej z płyta betonowąklasy i pełnym zespoleniem pod działan zginanie do mniejszej jest większy od 1,2.

11.

M ult > M pl rys. graniczna jest 11. większa od nośności plastycznej M ult > M pl ). graniczna jestprzekroje większa nośności plastycznejobciążeniom ).i reakcjom, akich dźwigarów są: przekroje z nich maksymalnym momentemobciążeniom zginającym, podpory, poddane skupionym i od momentów zginających ujemnych pokazano na rys. ym reakcjom, Belki iswobodnie podparte przenoszą zasadniczo dodatnie momenty płyta betonową i pełnym zespoleniem działaniezginających momentów ujemnych zginających dodatnichpod i momentów pokazano zginające.

Ich potencjalne miejsca (przekroje krytyczne) pokarzekroje poddane skupionym obciążeniom i reakcjom, Rozkłady naprężeń z plastycznych w przekroju klasy 1 oraz 2 be Rozkłady naprężeń plastycznych w przekroju klasy 1 oraz 2 belki zespolonej miejsca występowania nagłych zmian zniszczenia przekroju, innych niż spowodowane zarysowaniż spowodowane zarysowanich i momentów zginających ujemnych pokazano na rys. 11. zano na rys. 10. ch zmian przekroju, innych niż spowodowane zarysowapłytazginających betonową i dodatpełnym zespoleniem pod działanie momentów zg płyta betonową i zmian pełnymprzekroju zespoleniem podsiędziałanie momentów niem Miejsca nagłych traktuje jako przekroje krytyczne, się jakobetonu. przekroje krytyczne,

h zmian przekroju traktuje się jako krytyczne, nich i momentów zginających ujemnych pokazano na rys. 11. nich i momentów zginających pokazano na rys.od11. stosunek większej nośności na przekroje zginanieujemnych do mniejszej jest większy 1,2. jgdy jest większy od 1,2. ści Belki namomenty zginanie do mniejszej większyzasadniczo od 1,2. swobodnie podparte przenoszą dodatnie momenty zginające. Ich atnie zginające.

Ichjest

przenoszą dodatnie momenty potencjalne miejsca (przekrojezginające. krytyczne)Ich pokazano na rys. 10. kazano nazasadniczo rys. 10. zniszczenia nia (przekroje krytyczne) pokazano na rys.

10.

W (rys. obliczeniach zespolonych belek swobodnie podpartych (rys. 10) należy wykaartych 10) należy wyka-

ych swobodnie podpartych (rys. 10) należy wykazać,belek że nośności obliczeniowe:

Rys. 10. Przekroje krytyczne w swobodnie podpartej belce

e: • na zginanie w przekroju I, zespolonej

• na ścinanie poprzeczne w przekroju II,

W obliczeniach zespolonych belek swobodnie podpartych (rys. 10)

przekroju II,należypodłużne (rozwarstwiające) w przekroju III, wykazać, że nośności obliczeniowe: ,• na ścinanie • w na przekroju zginanie w przekroju I, sił wewnętrznych w tych przekrojach. warstwiające) III, nie mniejsze od odpowiednich hsąprzekrojach.

• na ścinanie poprzeczne w przekroju II,

Rys. 11. Rozkłady naprężeń plastycznych w zginanym przekroju

klasy 1 lub 2 belki zespolonej z płyta betonową i pełnym nichpodstawie sił wewnętrznych w tych przekrojach.

Siły wewnętrzne wsprężybelkach ciągłych możnaw przekroju obliczaćIII,na podstawie analizy spręży• na ścinanie podłużne (rozwarstwiające) na analizy zespoleniem pod działaniem momentów zginających: a) dodatnich są nieplastycznej. mniejsze od wewnętrznych w tych przekrojach. h ciągłych można obliczać naodpowiednich podstawie siłanalizy sprężyi b) ujemnych stej lubzespolonego analizy Sztywność na zginanie przekroju zespolonego określa zekroju określa

Siły wewnętrzne w belkach ciągłych można obliczać na podstawie ana-

nasprężystej zginanie zespolonego określa się na podstawie równoważnego przekroju stalowego, w którym przekrój betonu lizy lubprzekroju analizy plastycznej.

Sztywność na zginanie przekroju W oceniejest nośności można wyróżnić 3 przypadki rozkładu naprężeń wSztywność którym przekrój betonu jest zespolonego określa się na podstawie równoważnego przekroju staloweplastycznych w zginanym przekroju zespolonym klasy 1 i 2. ego przekroju stalowego, w którym przekrój betonuEjest zmniejszony proporcji do modułów . Wmodułów ocenie nośności kona / Ec , eff do kongo, w w nośności którym przekrój betonu jestsprężystości zmniejszony w proporcji Przypadek 1 – oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w płycie c, eff . W ocenie W ocenie nośności można wyróżnić 3 przypadki rozkładu naprężeń plastycznych w sprężystości Ea / Ec , eff .. W ocenie nośności konstrukcji rozróżnia się dwa (rys. 12). modułów sprężystości W ocenie nośności konstrukcji rozróżnia belki: go przekroju belki: się dwa rodzaje sztywności zespolonego przekroju W ocenie przekroju nośności zespolonym można wyróżnić rozkładu naprężeń plastycznych w rodzaje sztywności zespolonego przekroju belki: zginanym klasy31 przypadki i 2. zaje sztywności zespolonego przekroju belki: E I • „bez rys” – równą sztywności przekroju równoważnego , • „bez rys” – równą sztywności przekroju równoważnego a zginanym 1 o Ea I1 , W ocenie można wyróżnić 3 przypadki rozkładu plastyczn przekroju zespolonym klasyzespolonego 1 i 2.

Przypadek 1 – nośności oś obojętna przekroju znajduje się wnaprężeń płycie (rys.

12) • „z rysami” – równą równoważnego przekroju stalowego I1 , ści przekroju równoważnego Easztywności E I • „z rysami” – równą sztywności równoważnego przekroju stalowego , obliczonej zginanym przekroju zespolonym klasy 1 i 2.

Przypadek lecz a 12 – oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w płycie (rys. 12) u stalowego Ea I 2 ,, obliczonej obliczonejz pominięciem betonu w strefie rozciąganej, z uwzględnieniem zbrojenia.

E I ści równoważnego przekroju stalowego , obliczonej a 2 1 – oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w płycie (rys. 12 z pominięciem betonu w strefie rozciąganej, lecz z uwzględnieniem zbrojenia.

Rys. Przypadek 12. Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym momentem dodatnim względnieniem zbrojenia.

Przykłady obliczeń belek zespolonych przedstawiono w [1] i [2]. trefie rozciąganej, lecz belek z uwzględnieniem Rys. rozkład naprężeń w przekroju zginanym w momentem dodatnim Przykłady obliczeń zespolonych zbrojenia. przedstawiono w [1] i [2].12. Plastyczny gdy oś obojętna stanu plastycznego jest usytuowana płycie w [1] i [2].

Nośność przekrojów poprzecznych belek zespolonych przedstawiono w [1] i [2].

Rys. 12. naprężeń w jest przekroju zginanym momentem dod gdy Plastyczny oś obojętnarozkład stanu plastycznego usytuowana w płycie Obliczeniowa nośność na zginanie przekroju zespolonego Rys. 12. Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym zekroju poprzecznego gdy oś obojętna plastycznego usytuowana w płycie Zgodnie z PN-EN 1994-1-1, w ocenie nośności zespolonego przekroju dodatnim, gdy obojętna stanu jest plastycznego jest x stanu Wysokość momentem strefy ściskanej (rys.oś12) płyty można wyznaczyć z równania: owej siatki poprzecznego betonowej nie uwzględnia się: wytrzymałości betonu na rozciąganie, usytuowana w płyciec Wysokość strefy ściskanej xc (rys. 12) płyty można wyznaczyć z równania: stalowej siatki betonowej płyty, a także ściskanego poszycia ze stalowych h. blach fałdowych.

Wysokość strefyściskanej ściskanej xc (rys. (rys. 12) płyty można wyznaczyć z równa-z równania: Wysokość strefy płyty można wyznaczyć 0,85 f cd beff x12) (7 c = Aa f yd , eczne części składo-

W modelu oceny nośności zakłada się, że przekroje poprzeczne części nia: składowych elementu zespolonego pozostają płaskie po odkształceniu. . stąd: Według PN-EN 1994-1-1 w ocenie nośności plastycznej na zginanie stąd: stąd: przekroju poprzecznego przyjmuje się następujące zginanie M pl , Rd zespolonego zezałożenia: stąd:

ałożenia:

betonem,

lipiec 2012

eszczą się w zakresie

0,85 f cd beff xc = Aa f yd ,, 0,85 f beff xc = Aa f yd , xc = Aa f yd /cd0,85 f cd beff . xc = Aa f yd / 0,85 f cd beff .

(7)

(7

(8)

(8)

xc = Aa f yd / 0,85 f cd beff . Builder 55 Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zespolonego wynosi: Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zespolonego wynosi:

(8

stąd:

Wysokość strefy ściskanej xc (rys. 12) płyty można wyznaczyć z równania: Sposób obliczeń belek zależy zasad. od smukłości ściskanych części. Nośn xcśność = Aa f na ,85 f cd beffprzekroju zginanie zespolonego oblicza wg oddzielnych .

(8)sięciągłych yd / 0

budownictwo0,85 f cd beff xc =

przekroju na zginanie(7)momentem ujemnym może być określona na podstawie te Aa f yd , xc = Aa f yd /00,,85 85ff cdbbeffx. = A f (8) cd eff c belek a yd , plastyczności, gdy przekrój(7) belki jest klasy 1 lubNośność 2. W dźwigarach zespolonych Sposób obliczeń smukłości ściskanych części. stąd: Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zespolonegociągłych wynosi: zależy od Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zginanie zespolonego wynosi: Sposób belek ciągłych zależy odktórych smukłości ściskanych części.jest nie niż częściej stosuje się obliczeń dwuteowniki walcowane, klasa przekroju stąd: xcprzekroju = Aa f yd / 0na ,85 f cd beff . momentem ujemnym może (8) być określona na podstawie teorii Nośność przekroju na zginanie momentem ujemnym może być określona Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zespolonego wynosi: xc = Aa f ydgdy / 0,85przekrój f cd beff . niż belki klasy 1nośności lub 2.teorii W(8) dźwigarach zespolonych naj2 ijest w ocenie uwzględnić ich nośności (9) na podstawie plastyczności, gdy przekrój belki jest plastyczną klasy 1 lub 2. M pl , a , Rd . O M plplastyczności, (9) można , Rd = f yd Aa ( d c − 0,5 x c ) ..

W dźwigarach zespolonych najczęściej stosuje się dwuteowniki walcowaczęściej stosuje się dwuteowniki walcowane, których klasa przekroju jest nie obciążonego niższa czeniowa nośność takiego przekroju zespolonego momentem ujemn Obliczeniowa nośność przekroju zespolonego wynosi: Przypadek 2 - plastyczna ośM obojętna przekroju zespolonego znajduje się w środne, których klasa przekroju jest nie niższa niż 2 i w ocenie nośności można (9) pl , Rd = f yd Aa ( d c − 0,5 x c ) .

Obliczeniowa nośność plastyczna przekroju zespolonego wynosi: niku belkiobojętna stalowej (rys.

13). nośność uwzględnić ich nośnościplastyczną plastyczną M pl , a , Rd . Obliczeniowa niż 2zespolonego i w ocenie nośności można uwzględnić nośności Obli(rys.

11b) wynosi: Przypadek 2 - oś przekroju znajduje się w środniku belkiich statakiego przekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym (rys.

nośność takiego przekroju zespolonego lowej (rys. 13).

M plczeniowa 11b) wynosi: (9)obciążonego momentem ujemnym , Rd = f yd Aa ( d c − 0,5 x c ) . zypadek 2 - oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w środniku belki staM = f A ( d − 0 , 5 x ) (9) M pl , Rd = M pl , a , Rd + As f sd s , e (14) pl , Rd wynosi: yd a c c . (rys. 11b) ( s = d c − e − a1 . wej (rys. 13).

2 gdzie: s d a = − − . c 1 gdzie: można wyznaczyć ze się wzoru: Wysokość 0 (rys. 13)zespolonego 2 ee Przypadekstrefy 2 - ośściskanej obojętnaxprzekroju znajduje w środniku belki sta( ss== ddcc−− 2−− aa11. .

(15) (1 M pl , a , Rd +belki As f sdstas, 2 Przypadek 2 - oś obojętna przekroju zespolonego znajdujeMsię (14) pl , Rdw= środniku lowej (rys.

13). ysokość strefy ściskanej x0 (rys. 13) można wyznaczyć ze wzoru: Nośność sprężystą zespolonych dźwigarów budynków wyznacza się Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym lowej Rys. (rys.13.

13).

Nośność sprężystą sprężystą zespolonych dźwigarów budynków wyznaczawyznacza się Nośność zespolonych dźwigarów budynków się 2 x0t wgdy f ydgdzie: =oś0obojętna ,85 f cd beffstanu hc = 0plastycznego ,85 Ac .

(10) momentem dodatnim, jest ko w przypadku przekrojów klasybudynków 3 i 4.3 Natomiast konstrukcjach zasadniczo tylko w przypadku przekrojów klasy i 4.wyznacza Natomiastww się kon-zasadniczo Nośność sprężystą zespolonych dźwigarów usytuowana w środniku Nośność sprężystą zespolonych dźwigarów budynków wyznaczawsię zasadniczo ko w przypadku klasy 3 istosowana 4. Natomiast konstrukcjach Wysokość strefy ściskanej x0 (rys. 13) można wyznaczyć ze wzoru: strukcjach mostowychprzekrojów nośność sprężysta jest bez względu na śność sprężysta jest stosowana bez względu na klasę przekroju belki 2 x0t w f yd = 0,85 f cd beff hc = 0,85 Ac . ko w przypadku przekrojów klasy 3 i 4.

Natomiast w konstrukcjach mostowych (10) w przekrojów 3 i 4. Natomiast w konstrukcjach mostowych Wysokość strefy ściskanej x0 (rys. (rys. 13) wyznaczyć zeko wzoru: przekroju belki klasy stalowej.

13)można można wyznaczyć zeprzypadku wzoru:klasę Wysokość strefy ściskanej śność sprężysta jest stosowana bez względu na klasę przekroju belki n Obliczeniowa nośność na zginanie przekroju zespolonego wynosi” Wrozwiązaniach rozwiązaniach stropów i ramna budynków, praktycznie nie występu W stropów i ram budynków, praktycznie nie występuje śność sprężysta jest stosowana bez względu klasę przekroju belki stalowej. śność sprężystaWjest stosowana bez względu klasę przekroju belki stalowej. rozwiązaniach stropów i ramnabudynków, (10) konieczność obliczania nośności sprężystej.

Jednak w praktycznie przypadku obli-nie występu 2 x0t w f yd = 0,85 f cd beff hc = 0,85 Ac ..

(10) obliczania nośności sprężystej.

Jednak w przypadku obliczeń ugięć W rozwiązaniach stropów i ram budynków, praktycznie nie występuje konieczn liczeniowa nośność na zginanie przekroju zespolonego wynosi” W rozwiązaniach stropów i ram budynków, praktycznie nie występuje konieczno czeń ugięć niezbędne określenie naprężeń składowych elementów obliczania nośności Jednak w przypadku obliczeń ugięć 2 x0t w f yd = 0,85 f cd beff hc = 0,85 Ac .

(10) jestsprężystej.

M = M + 0 , 85 f A ( d − 0 , 5 h − 0 , 5 x ) (11) określenie naprężeń składowych elementów zespolonych, przy założe Obliczeniowa nośność zespolonych, przy założeniu ich sprężystego rozkładuobliczeń w przekroju. pl , Rd na zginanie pl , a , Rd przekroju cd zespolonego c c cwynosi: 0 . obliczania nośności sprężystej.

Jednak w przypadku przypadku ugięć niezbędne niezbędne obliczania nośności sprężystej.

Jednak w obliczeń ugięć j określenie naprężeń składowych elementów zespolonych, przy założe stego rozkładu w przekroju.

Obliczeniowa nośność na zginanie przekroju zespolonego wynosi” określenie naprężeń składowych elementów zespolonych, przy założeniu ich sprę składowych elementów zespolonych, przyprzekroju założeniu ich sprę (11) naprężeń Obliczeniowa plastyczna na zginanie M pl , Rd = M pl , a , Rd + 0,85 f cd Ac (d c − 0,5h c − 0,5 xokreślenie (11) rozkładu wnośność przekroju.

0 ) ..

Obliczeniowa nośność na zginanie przekroju zespolonego wynosi” stego częściowo zespolonego stego rozkładu w przekroju.

Przypadek 3 - oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w półce stalowej belki stego rozkładu w przekroju.

Przypadek 3 - oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w półce Terminy „pełne zespolenie” oraz „częściowe zespolenie” odnoszą się Obliczeniowa plastyczna na zginanie (rys.

14). stalowej Mmożna M pl , a , Rd + 0,85 Ac (d c − 0,5h c − 0,5 x0 ) .

(11) nośność x (rys. pl ,14).

Rd = wyznaczyć efy ściskanej 14)(rys. zef cd wzoru: belki do belek, w ocenie nośności krytycznych na zginanie stosuje się Obliczeniowa plastyczna na zginanie zypadek 3x - oś0 obojętna przekroju zespolonego znajduje się w półce stalowej belkiw którychnośność Mze =wzoru: M 0,5h c − 0,5 x0 )przekroju (rys.

14)wyznaczyć można wyznaczyć zepl ,wzoru: . nośność (11) częściowo 0 14) nej można wyznaczyć xx00 x(rys. teorię plastyczności.

Przęsłazespolonego dźwigarów zginanych są w pełni zespolone, pl ,ze Rd a , Rd + 0,85 f cd Ac ( d c − Obliczeniowa 0 (rys. jciskanej (rys.

14) można wyznaczyć ze wzoru: 14) można wzoru: plastyczna na zginanie Obliczeniowa nośnośćczęściowo plastyczna na zginanie Wysokość strefy ściskanej x0 (rys. 14) można wyznaczyć zegdy wzoru: przekroju zespolonego 4) ze wzoru: s. można 14). wyznaczyć zwiększenie liczby łączników ścinanych nie powoduje wzrostu obliczeprzekroju częściowo zespolonego przekroju częściowo zespolonego Przypadek 32-xoś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w półce stalowej belki niowej nośności na zginanie.

W innych przypadkach zespolenie jest częb f = f A − 0 , 85 f A (12) 0 f sd sd a x cd .

Wysokość strefy ściskanej 14) można wyznaczyć ze wzoru: 0 f (rys.

Terminy „pełne zespolenie” oraz „częściowe zespolenie” odnoszą s ściowe.

2 x b f = f A − 0 , 85 A 2 x b f = f A − 0 , 85 f A Przypadek 3 oś obojętna przekroju zespolonego znajduje się w półce stalowej belki .

(12) 0 f sd sd a cd = ffsdsdAAsdaa −−a00,,85 85ffcdcdAAcd.. .

22xx00bb14).

(12) f =sd (12) (rys. sd ff0 ffsd Terminy „pełne zespolenie” oraz „częściowe zespolenie” 2 x0b f f sd = (12) f sd Aa − 0,85 f cd A .

(12) Zgodnie z PN-EN-1994-1-1/6.2.1.3(1) częściowe zespolenie belek może odnoszą s f sd Aa − 0,85 f cd A .

(12) których w ocenie oraz nośności krytycznych na zginanie stosuje się Terminy „pełne „pełne zespolenie” „częściowe zespolenie” odnoszą się do do teorię belek (rys. 14).

Terminy zespolenie” oraz „częściowe zespolenie” odnoszą się być stosowane w strefie dodatnich momentów zginających w budynkach których w ocenie nośności krytycznych na zginanie stosuje się belek, teorię zny rozkład naprężeń w przekroju zginanym momentem dodatnim, Przęsła dźwigarów zginanych w pełnistosuje zespolone, gdy zwiększeni 2zginanym x0b f f sd = fmomentem A. (rys. 16). których ww ocenie ocenie nośności krytycznych nasą zginanie się teorię teorię plastyczno (12) sd Aa − 0,85 f cddodatnim, rozkład naprężeń w przekroju których nośności krytycznych na zginanie stosuje się plastycznoś ad naprężeń w przekroju zginanym momentem dodatnim, naprężeń w przekroju zginanym momentem dodatnim, naprężeń przekroju zginanym momentem dodatnim, Przęsła dźwigarów zginanych są w pełni zespolone, gdy zwiększeni obojętnaw stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki. zginanym momentem Rys. Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju dodatnim, Rys.14.

14. Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym wś przekroju zginanym momentem dodatnim, ków ścinanych nie są powoduje obliczeniowej nośności na zgin Przęsła dźwigarów zginanych pełniwzrostu zespolone, gdy zwiększenie zwiększenie liczby łąc bojętna stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki.

Przęsła dźwigarów zginanych są ww pełni zespolone, gdy liczby łącz a stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki. momentem dodatnim, gdyw ośpółce obojętna stanu plastycznego jest stanu plastycznego jest usytuowana usytuowana w półce belki. tanu plastycznego jest belki. ków ścinanych nie powoduje wzrostu obliczeniowej nośności na zgin gdy oś obojętna stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki. usytuowana w półce cznego jest usytuowana w półcebelki belki. przypadkach zespolenie jest częściowe. nośności na zginanie. W inn ków ścinanych ścinanych nie powoduje powoduje wzrostu obliczeniowej Rys. 14. Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym ków momentem dodatnim, nie wzrostu obliczeniowej x0 zespolonego przypadkach zespolenie jest częściowe. nośności na zginanie. W inny Wysokość strefy ściskanej (rys. 14) można wyznaczyć ze wzoru: nośność na zginanie przekroju wynosi: Zgodnie zjest PN-EN-1994-1-1/6.2.1.3(1) częściowe zespolenie belek przypadkach zespolenie częściowe. gdy oś obojętna stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki. ność na zginanie przekroju zespolonego wynosi: jest częściowe.

Wysokość strefy ściskanej (rys. 14) wyznaczyć zeprzypadkach wzoru: na zginanie przekroju zespolonego xwynosi: Wysokość strefy ściskanej 14)można można wyznaczyć ze wzoru: zespolenie zginanie przekroju zespolonego wynosi: zginanie przekroju zespolonego wynosi: 0 (rys.

Zgodnie z PN-EN-1994-1-1/6.2.1.3(1) częściowe zespolenie belek Obliczeniowa wynosi: zekroju zespolonego wynosi:nośność na zginanie przekroju zespolonego sowane w strefie dodatnich momentów zginających w budynkach (rys Zgodnie z PN-EN-1994-1-1/6.2.1.3(1) częściowe zespolenie belek może być być Zgodnie zsowane PN-EN-1994-1-1/6.2.1.3(1) częściowe zginających zespolenie belek może s w strefie dodatnich momentów w budynkach (rys 2 x b f = f A − 0 , 85 f A .

(12) 14) można wyznaczyć ze wzoru: M pl , Rd = 0,85 f cd Ac (0,5hc − 0,5 x0 ) + A0a f ydsd(d c − sd hc −a 0,5 x0 ) . cd .

(13) w strefie(12) sowane dodatnich momentów zginających w budynkach (rys.

16).

Obliczeniowa na zginanie wynosi: dodatnich momentów zginających w budynkach (rys. 16).

0,A85 ,x5x,5h)cnośność .zespolonego 5cd=fAAcd (5f0hhcd,c5c A x − )0A+a,a5fAfxydayd h(d− 20−xx,05h00przekroju 0 f)((yd Aa −(13) 0,(13) 85 f (13) A .sowane w strefie −h−cc00(−,0,550 d+dcc(A−d−achhf−cyd )c)bx.0.− )f0.sd,5=x0 )f sd (13) c,,5 (12)częściowego zespolenia występuje, gdy nośność połącz c −− c00,c,55 cd cc((00 00 )+0+ A 0,85 ffcd(13) Ac (0,5hczespolonego − 0,5 x0 ) +cd Awynosi: 5 xPrzypadek . Rozkładczęściowego (13) na =zginanie przekroju 0,5 x0 ) + Aa f ydObliczeniowa (d c − hc − 0,5nośność x0M ) . pl , Rd a f yd ( d c − hc − 0,Rys. 0 ) 16.

Przypadek zespolenia występuje, gdy nośność połącz naprężeń plastycznych od zginania momentem belką stalową azespolenia płytą betonową nie wystarcza do osiągnięcia nośno dodatnim przy częściowym zespoleniu Przypadek częściowego występuje, gdy nośność połączeniapomięd pomię = f A − 0 , 85 f A ys.

14.

Plastyczny rozkład naprężeń w przekroju zginanym momentem dodatnim, (12) sd a cd .

Przypadekbelką częściowego występuje, gdy nośność połączenia N 1994-1-1 w zespolonych przekrojach poprzecznych ze stalą konstalową azespolenia płytą betonową nie wystarcza do osiągnięcia nośno .

(13) M = 0 , 85 f A ( 0 , 5 h − 0 , 5 x ) + A f ( d − h − 0 , 5 x ) .

(13) pl , Rd cd c c 0 a ze yd stalą c ckon- 0 94-1-1 w zespolonych przekrojach poprzecznych Wówczas nośność można oszacować uproszczonej zależności: 1 zespolonych w zespolonych przekrojach poprzecznych stalą konbelką stalową płytą betonową betonową nie wystarcza dowg osiągnięcia nośności plastycz Rys. 14.

Plastyczny rozkład naprężeńze wze przekroju zginanym momentem dodatnim, w zespolonych przekrojach poprzecznych ze stalą konw przekrojach poprzecznych stalą kongdyWedług oś obojętna stanu plastycznego jest usytuowana w półce belki.

Przypadek częściowego zespolenia występuje, gdy nośnośćnośności połączebelką stalową aa płytą nie wystarcza do osiągnięcia plastyczn PN-EN zespolonych przekrojach poprzecznych zenośność stalą konWówczas można oszacować wg uproszczonej zależności: x pl1994-1-1 ych przekrojach poprzecznych ze stalą w konS460, w których odległość pomiędzy plastyczną osią obojętną, Według PN-EN w zespolonych przekrojach poprzecznych nia pomiędzy belkąoszacować stalową a płytą nie wystarcza do osiągnięWówczas nośność można wgbetonową uproszczonej zależności: x pl 1994-1-1 gdy oś obojętna stanu plastycznego jest usytuowana wzepółce belki.

60, w odległość których odległość pomiędzy plastyczną osią obojętną, xxplplx pomiędzy których odległość pomiędzy plastyczną osią obojętną, pl Wówczas nośność można oszacować wg uproszczonej zależności: órych odległość pomiędzy plastyczną osią obojętną, órych plastyczną osią obojętną, w przekroju zginanym momentem dodatnim, stalą konstrukcyjną S420 i S460, w których odległość xhpl elemenpomiędzy placia nośności plastycznej.

Wówczas nośność można oszacować wg strukcyjną S420 i S460, w których odległość pomiędzy plastyczną osią obojętną, x em ściskanej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości łość pomiędzy plastyczną osią obojętną, Według PN-EN 1994-1-1 w zespolonych przekrojach poprzecznych ze stalą konpl N Obliczeniowa nośność na zginanie przekroju wynosi: h elemenstyczną osią obojętną, a belki. skrajnym włóknem ściskanej płyty przekracza uproszczonej zależności: M Rd = M pl , a , Rd + ( M pl , Rd − M pl , a , Rd) Nc , ściskanej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości helemenycznego jest usytuowana wcałkowitej półce anej płyty przekracza 15% wysokości elemenhhzespolonego ej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości ej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości elemenN h a skrajnym włóknem ściskanej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości elemenM Rd = M pl , a , Rd + ( M pl , RdN− M pl , a , Rd) c,cf , β zespolonego ⋅ Mnośność βwynosi: hRd elemenkracza 15% całkowitej wysokości 15% icałkowitej elementu, plastyczną przyjmuje gdzie nośność plastyczną nanośność zginanie xobliczeniową pl ,plastyczną Obliczeniowa naMzginanie przekroju strukcyjną S420 S460, wwysokości których odległość pomiędzy osią obojętną, pl się N c, f = M M M pl , Rd −−M M pl , a , Rd)) N cc , β ⋅ M M β β ⋅ M przyjmuje się , gdzie ność plastyczną na zginanie M , Rd ++ ((M ( plββ –β jest współczynnina zginanie przyjmuje sięsię gdzie (16) Mplpl,,,plgdzie Rd ββ ⋅ ⋅ M przyjmuje , gdzie lastyczną zginanie MRd M M RdRd = M plpl, a, a, Rd przyjmuje się gdzie styczną nana zginanie przyjmuje się styczną na zginanie Rd Rd pl , Rd pl , a , Rd N , (1 β ⋅ M M β gdzie: c , f przyjmuje tu, obliczeniową nośność plastyczną naf zginanie βW M(przypadku pl , gdzie N c, f Mwłóknem β )stosunku przyjmuje się gdzie zginanie h się elemenanikiem skrajnym ściskanej 15% całkowitej wysokości redukcji wg rys. nośność Rdkiem M 0,85 f cd A⋅płyty 0pl,W przypadku 5,hprzekracza + A 5Rdxno(13) redukcji wg 15. przekroju zespolonego wynosi: pl , Rd =rys. c15. c − 0,5 x0stosunku a yd ( dxcpl−/ hc>− 00,,4 0) . gdzie: h >no0,4 no-zasad. h00>x,,4wg 0/,no4nom wg rys.

15.

W= przypadku na zginanie przekroju zespolonego xxplpl−x//0hplh,/5>>się dukcji rys.

15. przypadku stosunku M pl , a , Rd - nośność kcjiredukcji wgwgrys. rys.

15.

WW przypadku stosunku kcji wg 15.

W przypadku stosunku gdzie: plastyczna przekroju stalowego, M 0,85 f/cd A>redukcji (0,4stosunku ,5hoblicza x0M )4pl+ zasad.

Aoddzielnych f ydW (d cprzypadku −gdzie: hc − 0,β5 x⋅ 0M ) . gdzie: pl , Rd c c a xβpl / (13) h > 0,4 no– jest współczynnikiem wg rys.

15. stosunku e przekroju zespolonego oblicza się wg oddzielnych x h 0 u, 15. obliczeniową nośność plastyczną na zginanie pl ,Mgdzie s.

W przypadku stosunku noRd przyjmuje się przekroju stalowego, pl nośnośćplastyczna plastyczna przekroju stalowego, pl , a , Rd -- nośność zekroju zespolonego oblicza się wg oddzielnych zasad.

N uespolonego zespolonego oblicza się wg oddzielnych zasad.

M pl , a , Rd - nośność zespolenia (nośność łączników). zespolonego oblicza się wg oddzielnych zasad.

N oblicza się wg oddzielnych zasad. plastyczna przekroju stalowego, c - nośność zastosowanego siła, która występuje w płycie przy pełnym zespoleniu (gdy belka zespolen nośność zastosowanego N c siła, która występuje w płycie przy zespoleniu (gdy be M c , f − Według 0oblicza ,5 x0 ) + się APN-EN f yd (doddzielnych − hczginanie − 0,5 x0w)zasad.

- nośność plastyczna przekroju stalowego, pełnym zespolonych przekrojach poprzecznych .przekroju (13) pl , a ,oddzielnych Rd ze na zespolonego oblicza się wg zasad. aśność c 1994-1-1 wg x pl / stalą hosiąga 0,4konN c -rys.

N>(nośność –o jest współczynnikiem redukcji wg 15. W zastosowanego przypadku stosunku nonośność zespolenia siła, łączników). która występuje w płycie zespoleniu (gdy be przegubu plastycznego, siła przy ta jestpełnym przekazywana na c , f -nośność Wczęści. przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, toprzypadku, nośność na zginanie Nwystępuje W gdy zastosowano nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników).

N Według PN-EN 1994-1-1 w zespolonych przekrojach poprzecznych ze stalą konc belek ciągłych zależy od smukłości ściskanych Nośność siła, która w płycie przy pełnym zespoleniu (gdy belka osiąga śność przegubu plastycznego, siła ta jest przenoszona naciąg łącz c , f łączniki), N c, f - siła, x pl pomiędzy plastyczną występuje w płycie przy pełnym zespoleniu (gdy belka osiąga n rukcyjną S420 i S460, wsmukłości których odległość osią która obojętną, W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to nośność na zginanie śność na zginanie przekroju zespolonego oblicza się wg oddzielnych zasad. śność przegubu plastycznego, siła ta jest przenoszona na łąc ek ciągłych zależy od ściskanych części.

Nośność ągłych zależy od smukłości ściskanych części.

Nośność N ych zależy od smukłości ściskanych części.

Nośność ych zależy od smukłości ściskanych części.

Nośność nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników). nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników). c M nanie momentem ujemnym może być określona na podstawie teorii W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to n M krytycznego przekroju belki może być obliczona z zastosowaniem teorii sztywRd Sposób obliczeń belek ciągłych zależy od smukłości ściskanych części.

Nośność x przekrojuna belki śność przegubu plastycznego,siła siłakrytycznego tajest jestprzenoszona przenoszona łączniki), Rd może S420 i S460,części. wpłyty których odległość pomiędzy plastyczną obojętną, od strukcyjną smukłości ściskanych Nośność nych przekrojach poprzecznych zeprzekracza stalą kon- 15% plcałkowitej śność przegubu ta łączniki), h osią skrajnym włóknem ściskanej wysokości elemenW przypadku,plastycznego, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, tona nośność entem momentem ujemnym może być krytycznego określona naprzekroju podstawie teorii M Rd może mentem ujemnym może być określona na podstawie teorii ntem ujemnym może być określona nadźwigarach podstawie teorii ujemnym może być określona na podstawie teorii belki byćWobliczona z zastosowaniem teorii sztyw-łączniki ścinane, to nośno przypadku, gdyprzekroju zastosowano ciągliwe y przekrój belki jest klasy 1 lub 2.

W zespolonych najprzekroju na zginanie momentem ujemnym może być określona na podstawie teorii na zginanie krytycznego belki może być obliczona z zano-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej w betonowej półce M Rd może być no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną nym może być określona na podstawie teorii przekroju belki obliczona z zastosow hkrytycznego elemena xskrajnym włóknem ściskanej płyty przekracza 15% całkowitej wysokości głość pomiędzy plastyczną osią obojętną, Sposób belek ciągłych zależy od smukłości ściskanych Nośność plobliczeń zekrój belki jest klasy lub 2.

W dźwigarach zespolonych naj⋅ M pl ,stosowaniem MWówczas β siłyteorii jelki belki jest klasy 1 lub W dźwigarach zespolonych najprzyjmuje się βczęści. gdzie u, obliczeniową plastyczną na zginanie belki jest klasy lub 2.12.

W dźwigarach zespolonych najjest klasy 11nośność lub 2.

W dźwigarach zespolonych Rdnajsztywno-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość no-plastycznej. zredukowaną wartość ściskającej w betonowej półce się dwuteowniki walcowane, których klasa przekroju jest nie niższa M przekrój belki 1 lub wprowadzić 2. W dźwigarach zespolonych naj-Wówczas krytycznego przekroju belki N z zastosowanie Rd może być obliczona asy 1 lub 2.plastyczności, W dźwigarachgdy zespolonych naj- jestN cklasy N no-plastycznej. wartość siły należy wg wprowadzić PN-EN 1994-1c , f , obliczonej ściskającej półce zredukowaną w miejsce należy wprowadzić w ściskającej miejsce ⋅ Mmiejsce M βw betonowej przekroju na walcowane, zginanie momentem ujemnym może być określona na podstawie c należy dwuteowniki których klasa przekroju jest nie przyjmuje się βwsiły , gdzie siły tu, obliczeniową nośność plastyczną na zginanie h elemenekracza 15% całkowitej wysokości pl teorii owniki walcowane, których klasa przekroju jest niższa Rdniższa wniki walcowane, których klasa przekroju jest nienie niższa niki walcowane, których klasa przekroju jest nie niższa x / h > 0 , 4 N N jest współczynnikiem redukcji wg 15.

Wwprowadzić przypadku stosunku nonależy w miejsce siły , obliczonej wg PN-EN 1994-1częściej stosuje się dwuteowniki walcowane, klasa jest nie niższa siły , obliczonej wg PN-EN 1994-1-1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek plprzekroju c , f c rys.

M plktórych no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej w be wane, których klasa przekroju jest nie niższa nośności można uwzględnić ich nośności plastyczną .

Obli, a , Rd Nnajplastyczności, gdy15. przekrój belki jest klasy 1βMlub 2.

W dźwigarach zespolonych wprowadzić w namiejsce siły N cplastycz, f , obliczonej w c/ Nnależy M jest stopniem zespolenia ścinanie.

Położenie βplastyczną ⋅M η = N Rys. Współczynnik redukcyjny dla M ności można uwzględnić ich plastyczną .

Oblijest stopniem zespolenia na ścinanie.

Poło1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek przyjmuje się nośności zginanie x / h > 0 , 4 pl , a , Rd η = N / M M można uwzględnić ich nośności plastyczną .

Oblipl , gdzie c 1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek c , f Rd pl , a , Rd – jest współczynnikiem redukcji wg rys.

15.

W przypadku stosunku noożna uwzględnić ich nośności plastyczną .

Obliożna uwzględnić ich nośności .

Oblipl c N c, f Rd plpl, ,aa, ,Rd ność na zginanie oblicza się wg oddzielnych zasad.

M pl , a ,wprowadzić niż 2 się iprzekroju wplastyczną oceniezespolonego nośności ich nośności plastyczną . Obli-powinno N c, f pokazany ć takiego przekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym M walcowane, N c osi Rd nej obojętnej w płycie określonePołow sposób na należy w być miejsce siły , obliczonej wg P ędnić ichstosuje nośności . Obli- uwzględnić η = N c / Njest częściej dwuteowniki których klasa przekroju niższa pl , a , Rdmożna jest stopniem zespolenia na ścinanie.

1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek c , f nie kiego przekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym żenie plastycznej osi obojętnej w płycie powinno być określone w sposób pokazany η = N / N przekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym jest stopniem zespoleni 1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek śność na zginanie przekroju zespolonego oblicza się wg oddzielnych zasad. żenie plastycznej osi obojętnej w płycie zekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym zekroju zespolonego obciążonego momentem ujemnym x / h > 0 , 4 c c , f ys.

15. W przypadku stosunku no- zespolonego obciążonego momentem ujemnym pl :polonego czeniowa nośność takiego przekroju lipiec 2012 obciążonego momentem ujemnym 56 nośności Builder M pl ,1/6.2.1.1.2(1)(d). żenie plastycznej osi obojętnej w płycie powinno być określone w sposób pokazany niż 2 i w ocenie można uwzględnić ich nośności plastyczną .

Oblia , Rd η = N / N jest stopniem zespolenia naw Stosunek na rys. ściskanych 17. Jest to druga obojętna wewnątrz przekroju która crys. c ,17. nastalowego, Jest to powinna drugabyć oś określone obojętna posób obliczeń belek ciągłych zależy od smukłości części.ośNośność żenie plastycznej osi obojętnej w fpłycie powinno go oblicza się wg11b) oddzielnych (rys. wynosi: zasad. na zespolonego rys. 17. Jest obciążonego to druga oś obojętna wewnątrz przekroju stalowego, która powinna czeniowa nośność takiego przekroju momentem ujemnym przyjmowana w klasyfikacji przekroju.

Sposób obliczeń belek ciągłych zależy odbyć smukłości ściskanych części.

Nośność osi obojętnejbyć żenie plastycznej w płycie powinnowbyć określone w sp przyjmowana klasyfikacji przekroj rzekroju na zginanie momentem ujemnym może być określona na podstawie teorii

dując wzrost jego wytężenia.

Gdy środnika jest wrażliwy naVsię wyboczenie przy ścina- żebrapołowę ,stosować o wartości przekraczającej nośnoś przeczną Ed przypadku, gdyzespolenia zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to nośność na zginanie niu zaleca przynajmniej podporowe.

N c - nośnośćWzastosowanego (nośność łączników).

V pl , Rd , należy sprawdzić interakcyjną nośność przekroju zespolonego. niu zaleca się stosować przynajmniej żebra podporowe.

V plNośność V pl , aprzekroju , należywyboczeniową sprawdzić interakcyjną nośność ze M Rd łączniki przy ścinaniu , Rdsztyw, Rd przekroju budownictwo krytycznego przekroju belki może być obliczona z zastosowaniem teorii W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe ścinane, toWpływ nośność na zginanie ścinania na nośność na zginanie przekrojów klasy 1 i 2 uwzględnia się N c - nośność zastosowanego V pl , a , Rd przekroju zespoleniaprzy (nośność łączników). stalowego środnika naleNośność wyboczeniową ścinaniu N c - nośność wartość zastosowanego zespolenia (nośność łączników). ścinania na nośność na zginanieŚrodniki przekrojów kla ży Wpływ wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. należy no-plastycznej. zredukowaną siły ściskającej w sztywbetonowej półce N c - nośność M Rdzespolenia zastosowanego obliczeniach przez redukcję granicy plastyczności stali w obszarze ścinania kszt krytycznego przekroju belkiWówczas może być(nośność obliczonałączników). z zastosowaniem teorii W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to nośność na zginanie ży wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na smukłość rys. 17. Jest to druga oś obojętna wewnątrz przekroju stalowego, która ciągliwe Wpływ ścinania naścinane, nośność natozginanie przekrojów klasy 1plastyczności i 2 uwzględobliczeniach przez redukcję stali w wyboczenie przy ścinaniu, jeżeli ich przekracza: przypadku, gdy łączniki nośność nagranicy zginanie N c, fzastosowano Npowinna należy wprowadzić w W miejsce siłyścinane, ,townika obliczonej wgsięzginanie PN-EN 1994-1W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki to nośność na c no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej w betonowej półce f = ( 1 − ρ ) f być przyjmowana w klasyfikacji przekroju. nia w obliczeniach przez redukcję granicy plastyczności stali w obszaprzyjmując , jak pokazano na rys.

18, gdzie: y , red yd wyboczenie przyMścinaniu, ich smukłość przekracza: teorii sztywkrytycznego przekroju belki być obliczona z zastosowaniem Rd może jeżeli d / t w > zprzyjmując 72zastosowaniem ε - środniki nieusztywnione i nieobetonowane, •townika f y , red = teorii (1 − ρ sztyw) f yd , jak Na rys. 17 pokazano zależnośćkrytycznego pomiędzy nośnością na zginanie rze ścinania kształtownika przyjmując pokazano jak pokazano na rys. być obliczona przekroju belki M Rd może M N Nkrytycznego przekroju belki być obliczona zstopniem zastosowaniem teorii sztywRd może należy1/6.2.1.1.2(1)(d). wprowadzić wStosunek miejsce siły obliczonej wgzespolenia PN-EN 1994-1c , f- ,ścinanych. c η = N / N jest na ścinanie.

Połod / t > 72 ε N a siłą ściskającą dla ciągliwych łączników na rys.

18, gdzie: środniki nieusztywnione i nieobetonowane, • nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników). c c , f w c no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej w betonowej półce / t w >ściskającej 124ε - środniki no-plastycznej. Wówczas zredukowaną wartość w betonowej półce lecz obetonowane nieusztywnione, • dsiły no-plastycznej. Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej w betonowej półce ρ = (na 2V zginanie / VRd − 1) 2 .

(1 żenie plastycznej osi obojętnej w płycie powinno być określone w sposób pokazany Ed W przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to nośność d / t > 124 ε η = N / N środniki nieusztywnione, lecz obetonowane, • zespolenia Poło- wg PN-EN 1994-11/6.2.1.1.2(1)(d). Stosunek N c,ścinanie.

N c należyc wprowadzić .

(18) c , f wjest stopniem w miejsce siły na 2 f , obliczonej ρ = ( 2 V / V − 1 ) N .

N c należy wprowadzić w miejsce siły PN-EN 1994-1- lecz k τ wg Ed Rd •c, f d, / tobliczonej - środniki usztywnione, nieobetonowa w > 30ε N c należy wprowadzić w druga miejsce siły N c, fwewnątrz , obliczonej wg PN-EN 1994-1na rys.

17. Jestkrytycznego to oś obojętna przekroju stalowego, która powinna M belki obliczona znieobetonowanej, zastosowaniem teorii sztywRd może żenie plastycznej osi obojętnej w płycie określone wbyć sposób pokazany / tpowinno kbyć • dprzekroju środniki usztywnione, lecz w > 30ε τ η = N c / N c, f jest stopniem zespolenia nad,ścinanie.

Poło- i grubość środnika, ε , k - według P 1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek tw - wysokość gdzie: być przyjmowana w klasyfikacji przekroju. Stosunek η wartość = Nktóra τ jest stopniem ścinanie. Połoc / N csiły , fpowinna na rys. 17. Jest toStosunek druga no-plastycznej. oś ηobojętna wewnątrz przekroju stalowego, Wówczas zredukowaną ściskającej wzespolenia betonowej na półce = N c / N1/6.2.1.1.2(1)(d). jest stopniem zespolenia na ścinanie.

Poło1/6.2.1.1.2(1)(d). c , f d, t ε , k gdzie: wysokość i grubość środnika, według PN-EN 1993. w τ żenie plastycznej osi obojętnej w płycie powinnozginanie być określone sposób M Rd awbyć Na rys.klasyfikacji 17 pokazano zależność pomiędzy nośnością siłą ści- pokazany żenie plastycznej osi obojętnejnawN płycie powinno określone w sposób pokazany być przyjmowana przekroju.

N c należy wprowadzić w określone miejsce siły obliczonej wg PN-EN 1994-1żenie plastycznejwosi obojętnej w płycie powinno być w sposób c , f , pokazany na rys. 17. Jest to druga oś obojętna wewnątrz przekroju stalowego, która powinna Obliczeniowa nośność na zginanie ze ścinaniem na rys. 17.

Jest to na druga oś obojętna wewnątrz Mktóra skającą ciągliwych łączników ścinanych. rys.

17Jest pokazano zależność pomiędzy nośnością zginanie ści- przekroju stalowego, która powinna c dla Rd a siłą naNa rys.

17. toNdruga oś obojętna wewnątrz przekroju na stalowego, powinna Obliczeniowa nośność zginanie ze ścinaniem być1/6.2.1.1.2(1)(d). przyjmowana w klasyfikacji przekroju. stopniem zespolenia na ścinanie.

PołoStosunek η =wNklasyfikacji zespolonego przekroju c / N c , f jestprzekroju. być przyjmowana być przyjmowana w klasyfikacji przekroju.

N c dla ciągliwych łączników ścinanych. skającą zespolonego przekroju Na rys.plastycznej 17 zależność nośnością na zginanie ściRd a siłą Nsą -rys. nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników).

Należy zaznaczyć że pokazano belkiNa projektowane najczęściej jako w pełni zespolone, żenie obojętnej wpomiędzy płycie powinno być określone wM sposób pokazany c osi M Rd a siłą ści17 pokazano zależność pomiędzy nośnością na zginanie Na rys. 17 pokazano zależność pomiędzy nośnością na zginanie M Rd a siłą ściponieważ oszczędność na Jest łącznikach w konstrukcjach zespolonych nieRozkład rekompensuW przypadku jednoczesnego momentem zg rys. to oś obojętna wewnątrz przekroju stalowego, która powinna N Wdruga przypadku, gdy zastosowano ciągliwe łączniki ścinane, to nośność naobciążenia zginanie Obliczeniowa nośność zginanie przekrojów poprzecznych dla ciągliwych łączników ścinanych.

Rys. 18. plastycznych naprężeń w zespolonym przekroju c17.

Należy zaznaczyć skającą że na belki są projektowane jako w pełnina zespolone, N c najczęściej skającą dla ciągliwych łączników ścinanych. obciążonym momentem dodatnim M Ed , z uwzględnieniem i siłą poW przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym skającą Nje ciągliwych łączników ścinanych. c dla zwiększonej być pracochłonności obliczeń. przyjmowana w klasyfikacji przekroju. belekprzekroju częściowo obetonowanych M Rdrekompensuścinaniabyć poprzecznego N c - oszczędność , o wartości przekraczającej przeczną może obliczona VzEdzastosowaniem teorii sztyw- połowę nośnośc belki ponieważ na łącznikach w krytycznego konstrukcjach zespolonych nie nośność zastosowanego zespolenia (nośność łączników).

Należy zaznaczyć że belki są projektowane najczęściej jako w pełni zespolone, V przeczną , o wartości przekraczającej połowę nośności plastycznej na ścinanie M Ed Na rys. 17 pokazano zależność pomiędzy na zginanie a siłą ściRd Należy zaznaczyć że belki są nośnością projektowane najczęściej jako ww pełni zespolone, je zwiększonej pracochłonności no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną ściskającej betonowej W przypadku, gdy ciągliwe łączniki ścinane, na wartość zginanie V pl , Rd ,siły Należy zaznaczyć że zastosowano belki obliczeń. są projektowane najczęściej jako to w nośność pełni zespolone, należy sprawdzić interakcyjnąpółce nośność przekroju zes ponieważ oszczędność naDźwigary łącznikach w konstrukcjach zespolonych nie rekompensuO

bliczeniowa nośność na zginanie przekrojów poprzeczObliczeniowa nośność naponieważ ścinanie częściowo obetonowane (rys. 9e,zespolonego. f)zespolonych mają środniknie stalowej belki obetonowaoszczędność na łącznikach w konstrukcjach rekompensuV N , należy sprawdzić interakcyjną nośność przekroju pl , Rd skającą dla ciągliwych łączników ścinanych. c N Rys. 17.

Zależność pomiędzy a dla ciągliwych łączników N ponieważ oszczędność na łącznikach w konstrukcjach zespolonych nie rekompensuM Rd może należy wprowadzić w miejsce siły wg PN-EN 1994-1nych belek częściowo obetonowanych c , f , obliczonej c krytycznego przekroju belki być obliczona z zastosowaniem teorii sztywWpływ ścinania na nośność na zginanie przekrojów klas je zwiększonej pracochłonności obliczeń. zespolonego przekroju poprzecznego ścinanych ny zbrojonym betonem, a ich łącznikiczęściowo są umieszczone pomiędzy i elementaje zwiększonej pracochłonności obliczeń.

Dźwigary obetonowane (rys. 9e, betonem f) się mająwśrodnik stalowej Obliczeniowa nośność na ścinanie Wpływ ścinania na nośność na zginanie przekrojów klasy 1 i 2 uwzględnia je zwiększonej pracochłonności obliczeń. no-plastycznej.

Wówczas zredukowaną wartość siły ściskającej półcezbrojonymprzez obliczeniach redukcję granicy plastyczności stali w belki betonem, a ich łączniki są umieszczone η =wNbetonowej / na N cobetonowany jest stopniem zespolenia na ścinanie.

Poło1/6.2.1.1.2(1)(d).

Stosunek mi stalowymi.

Ze względu pomiędzy belką stalową a obetonowaniem c najczęściej , fścinanie Należy zaznaczyć że belki są projektowane jako w pełni zespolone, zespolonego przekroju poprzecznego obliczeniach przez redukcję granicy plastyczności stali w obszarze ścinania kształNależy zaznaczyć że belki są projektowane najczęściej jako w pełni pomiędzy betonem i elementami stalowymi. Ze względu na ścinanie poObliczeniowa nośność na ścinanie N f y , red = (1 − ρstalowego ) f yd , jak pokazano N c należy wprowadzić w miejsce siły wgM PN-EN 1994-1townika przyjmując cłącznikach ,nośność f , obliczonej W elementach zginanych na ogół momentowi zginającemu towarzyszy siła ściśrodnika, powinno być zapewnione pełne zespolenie kształtownika z obe- na rys. ponieważ oszczędność na wzespokonstrukcjach zespolonych nie rekompensuObliczeniowa na ścinanie żenie plastycznej osi obojętnej wEd płycie powinno być określone wśrodnika, sposóbpowinno pokazany zespolone, ponieważ oszczędność na łącznikach w konstrukcjach między belką stalową a obetonowaniem być zapewnioObliczeniowa nośność na ścinanie f = ( 1 − ρ ) f townika przyjmując pokazano na rys.

18, gdzie: yobliczeń. , red yd , jak zespolonego przekroju poprzecznego lonych nie rekompensuje zwiększonej pracochłonności ne pełne zespolenie kształtownika stalowego z obetonowaniem.

Podane tonowaniem. w PN-EN 1994-1-1 zasady stalowego, obliczeń obejmują obetonowane je zwiększonej pracochłonności obliczeń. przekroju poprzecznego na rys.zginającemu 17.

Jest to druga oś obojętna wewnątrz przekroju która powinna VEd , Stosunek MPodane nająca którą należy w ocenie nośności przekroju zespolonego.

Wzespolonego elementach zginanych na ogółη momentowi siła ści-Poło=uwzględnić Nzespolonego Ed towarzyszy stopniem zespolenia naw PN-EN ścinanie.

1/6.2.1.1.2(1)(d). przekroju poprzecznego c / N c , f jest 1994-1-1 zasady obliczeń obejmują obetonowane przekroje klasy być przyjmowana w klasyfikacji przekroju.

Obliczeniowa nośność na nośność ścinanie zespolonego przekroju 1 oraz 2, smukłość których smukłość środnika spełnia warunek d ρ/ t w= < (124 2V Ed. / VRd − 1) 2 . przekroje klasy 1 oraz 2, których środnika spełnia warunek Według PN-EN 1994-1-1 na ścinanie przekroju zespolonego przyjmowaVEd ,plastycznej żenie osi obojętnej płycie powinno być określone w sposób pokazany nająca którą należy uwzględnić w ocenie nośności przekroju zespolonego.

2 Można uwzględniać współudział obetonowanego środnika w przenoszeniu obciąM ) nośność poprzecznego na zginanie takich belek może W elementach zginanych nana ogół momentowi zginającemu siła ściρ = ( 2VObliczeniowa .towarzyszy (18) być określona Ed/ VRd − 1Ed Obliczeniowa ścinanie M Ed towarzyszy siła ści-ściW nośność elementach zginanych na ogół momentowi zginającemu rys. zginającemu 17 pokazano zależność pomiędzy nośnością na zginanie a siłą Obliczeniowa nośność na zginanie takich belek może byćMokreślona zgodnie Rd na17. jest jakoto równa nośności naNa ścinanie przekroju obliczona zobciąMożna uwzględniać obetonowanego środnika w przenoszeniu M stalowego, W elementach zginanych ogół momentowi towazgodnie z teorią plastyczności.

Można pominąć w obliczeniach zastoso-z na rys.

Jest druga oś na obojętna wewnątrz stalowego, która powinna WWedług elementach zginanych nanośność ogół momentowi zginającemu towarzyszy siła ści-zgodnie Ed PN-EN 1994-1-1 nawspółudział ścinanie przyjmoważenia ścinającego, oprzekroju ile przekroju zostałzespolonego on zespolony wg wymagań konstrukcyjnych podanych Można uwzględniać współudział obetonowanego środnika w przenoszeniu obciązespolonego przekroju poprzecznego V rzyszy siła ścinająca , którą należy uwzględnić w ocenie nośności wane w obetonowaniu dźwigara ściskane zbrojenie dźwigara.

Przykłady nająca którą należy uwzględnić ocenie nośności przekroju zespolonego.

Ed ze teorią plastyczności.

Można pominąć w obliczeniach PN-EN 1993-1-1/6.2.6 żenia ścinającego, o wzoru: ile został on wguwzględnić wymagań konstrukcyjnych podanych VEd nająca ,Nzespolony którą należy w ocenie przekrojuzastosowane zespolonego.w obetonowaniu byćjako w klasyfikacji przekroju. skającą ciągliwych łączników ścinanych. c dla na jest nośności na ścinanie przekroju stalowego, obliczona zgodnie znośności PN-EN 1994-1-1.

Vprzyjmowana zespolonego. typowych rozkładów naprężeń w przekrojach częściowo obetonowanych , równa którą należy uwzględnić w ocenie nośności przekroju zespolonego.

Ed przekroju nianająca ścinającego, o ile został on zespolony wg wymagań konstrukcyjnych podanych Według PN-EN 1994-1-1 nośność na ścinanie przekroju zespolonego dźwigara ściskane zbrojenie dźwigara.

Przykłady typowych rozkładów naprężeń w PN-EN 1994-1-1.

Według PN-EN 1994-1-1 na ścinanie przekroju belek pokazano na rys. 19. przyjmowaM Według PN-EN 1994-1-1 nośność naRd ścinanie przekroju zespolonego przyjmowaNa rys.

17 pokazano zależność pomiędzy nośnością na zginanie a siłą ściPN-EN 1993-1-1/6.2.6 ze wzoru: Wnośność przypadku belek klasy 4,zespolonego naśrodnika skutek powstawania niestateczności, mogą pojaMożna uwzględniać współudział obetonowanego środnika w przenoszeniu obciąPN-EN 1994-1-1 nośność na ścinanie przekroju zespolonego przyjmowaMożna uwzględniać współudział obetonowanego w przenoszeniu obciąN-ENWedług 1994-1-1.

M przyjmowana jest jako równa nośności na ścinanie przekroju stalowego, W elementach zginanych na ogół momentowi zginającemu towarzyszy siła ściEd na jest jako równa nośności na ścinanie przekroju stalowego, obliczona zgodnie z przekrojach częściowo obetonowanych belek pokazano na rys.

Należy zaznaczyć że belki są projektowane najczęściej jako w pełni zespolone, W przypadku współudział beleknaklasy 4, na równa skutekf yd powstawania mogą poja- obliczona19.

Można uwzględniać obetonowanego środnika wniestateczności, przenoszeniu obciąjest jako nośności ścinanie przekroju stalowego, zgodnie z wiać się dodatkowe siłyA działające nanapołączenie, wywołane polem ciągnień, powoobliczona zgodnie z PN-EN 1993-1-1/6.2.6 Vze ,wymagań (17) N żenia ścinającego, o ile został on zespolony wg wymagań konstrukcyjnych podanych skającą dla ciągliwych łączników ścinanych. jest jako równa nośności na ścinanie przekroju stalowego, obliczona zgodnie z żenia ścinającego, o ile został on zespolony konstrukcyjnych podanych plwzoru: , Rd = niestateczności, v wg c Wna przypadku belek klasy 4, na skutek powstawania mogą pojaMożna współudział obetonowanego w przenoszeniu obciąPN-EN 1993-1-1/6.2.6 ze wzoru: 3 wśrodnika ponieważ oszczędność na łącznikach w konstrukcjach zespolonych nie rekompensuwiaćuwzględniać się dodatkowe siły działające nawg połączenie, wywołane polem ciągnień, powonająca którą należy uwzględnić ocenie nośności przekroju zespolonego.

Ed ,wzrost żenia ścinającego, o dując ile Vzostał on zespolony wymagań konstrukcyjnych podanych PN-EN 1993-1-1/6.2.6 ześrodnika wzoru: fobetonowanego jego środnika jest wrażliwy na wyboczenie przy ścinaMożna uwzględniać współudział w przenoszeniu obciąyd wytężenia. Gdy PN-EN 1994-1-1.

PN-EN 1993-1-1/6.2.6 ze wzoru: PN-EN 1994-1-1. ać się dodatkowe siły działające nazostał wywołane polem ciągnień, powo-(17) ,, (17) Vpołączenie, Azespolony = zwiększonej żeniauwzględniać ścinającego, o ile on wg wymagań konstrukcyjnych podanych pl , Rd je v Gdy pracochłonności obliczeń.

Można współudział obetonowanego środnika w przenoszeniu obciądując wzrostże jego wytężenia. środnika jestnawrażliwy naprzekroju wyboczenie przy ścinaWedług PN-EN 1994-1-1 nośność ścinanie zespolonego przyjmowaPN-EN 1994-1-1.

3skutek Należy zaznaczyć belki są projektowane najczęściej jako w pełni zespolone, niu zaleca się stosować przynajmniej żebra podporowe. żenia ścinającego, o ile został on zespolony wg wymagań konstrukcyjnych podanych W przypadku belek klasy 4, na powstawania niestateczności, mogąpojapojaZwichrzenie zespolonych belek W przypadku belek klasy 4, na skutek powstawania niestateczności, mogą jąc wzrost jego wytężenia.

Gdy środnika jest wrażliwy na wyboczenie przy ścinaPN-EN 1994-1-1. f żenia ścinającego, o ile został on zespolony wg wymagań konstrukcyjnych podanych A niu zaleca się stosować przynajmniej żebra podporowe. yd gdzie pole czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. gdzie pole czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. v na jestłącznikach jako 4, równa nośności naVprzy ścinanie przekroju stalowego, obliczona zgodnie W przypadku belek klasy naw skutek powstawania mogą f yd pojaponieważ oszczędność na konstrukcjach Aniestateczności, =ścinaniu , Vnie (17) znale1994-1-1. stalowego Nośność wyboczeniową plzespolonych , Rd wywołane v plpolem , a rekompensu, Rd przekroju wiać się dodatkowe siły działające na połączenie, ciągnień, powo- środnika wiać się dodatkowe siły działające ciągnień, powofna u zaleca sięPN-EN stosować przynajmniej żebra podporowe.

Można uwzględniać współudział obetonowanego środnika w wywołane przenoyd połączenie, , poja(17) W przypadku belek klasy 4,Obliczeniowa naA skutek powstawania niestateczności, 3 Vpolem pl , Rd = Av mogą nośność na ścinanie PN-EN 1994-1-1.

V = V , (17) przekroju stalowego naleNośność wyboczeniową przy ścinaniu pl , Rd v PN-EN ze wzoru: 3 środnika wiać się dodatkowe siły1993-1-1/6.2.6 działające na połączenie, wywołane polem ciągnień, powopl , a , Rd pracochłonności obliczeń. szeniu obciążenia ścinającego, o 4, ile został on zespolony wg wymagań W przypadku belek klasy na skutek powstawania niestateczności, mogą pojagdziejeAzwiększonej czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. v - pole 3 dując wzrost jego wytężenia.

Gdy środnika jest wrażliwy na wyboczenie przy ścinaJeśli ściskana półka belki stalowej jest połączona z żelbetową płytą za pomocą łączdując wzrost jego wytężenia.

Gdy środnika jest wrażliwy na wyboczenie przy ścinaży wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na przekroju stalowego środnika naleNośność wyboczeniową przy ścinaniu wiać się dodatkowe siły4, działające połączenie, wywołane polem ciągnień, powopl , a , Rd na zespolonego przekroju poprzecznego W dując przypadku belek klasy na VGdy skutek powstawania niestateczności, mogą poja-ścinakonstrukcyjnych podanych PN-EN 1994-1-1. wzrost jego wytężenia. środnika jest wrażliwy na wyboczenie przy ży wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na wiać się dodatkowe siły działające naścinaniu, połączenie, wywołane polem ciągnień, powo- za zabezpieczony przed zwichrzeniu zaleca się stosować przynajmniej żebra podporowe. ników, topodporowe. zespolony dźwigar może być niu się stosować przynajmniej żebra wyboczenie przy jeżeli ich smukłość przekracza: W zaleca przypadku belek klasy 4, naŚrodniki skutek powstawania niestateczności, dując wzrost jego wytężenia.

Gdy środnika jest wrażliwy na wyboczenie przyuważany ścinaAdziałające wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. należy dodatkowo sprawdzać na powowiać niu się dodatkowe siły na połączenie, wywołane polem ciągnień, gdzie czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. v - pole zaleca się stosować przynajmniej żebra podporowe. f przy ścinaniu, jeżeli ich przekracza: Aśrodnika Obliczeniowa nośność na ścinanie yd wg PN-EN1993. gdzie pole czynne przy ścinaniu mogąwyboczenie pojawiać się dodatkowe siły działające nasmukłość połączenie, wywołane wzrost jego wytężenia.

Gdy jest wrażliwy na wyboczenie przy ścinav -niem.

Taki przypadek występuje np. belce swobodnie podpartej, w której ściskana V V d / t > 72 ε Av dując przekroju stalowego środnika naleNośność wyboczeniową przy ścinaniu V A = gdzie pole czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. przekroju stalowego środnika naleNośność wyboczeniową przy ścinaniu środniki nieusztywnione i nieobetonowane, • , (17) pl , a , Rd pl , a , Rd w , Rd wyboczenie v niu zaleca sięwytężenia. stosować przynajmniej żebra podporowe. yboczenie ścinaniu, jeżeli ich smukłość dującprzy wzrost jego Gdy środnika jest wrażliwy na przy ścinaW przekracza: elementach zginanych na ogół momentowi zginającemu M Ed towarzyszy siła ścipolem ciągnień, powodując wzrost jego wytężenia.

Gdy środnikpl jest wraż3 V zespolonego / tsię > stosować 72ε - poprzecznego przekroju stalowego środnika naleNośność przy ścinaniu pl , a , Rd niu zaleca przynajmniej żebra podporowe. środniki nieusztywnione i nieobetonowane, • d przekroju wwyboczeniową półka górna jestnależy usztywniony płytą sprawdzać żelbetową.

Wszystkie inne dźwigary, których półki liwy na wyboczenie przy zaleca się stosować przynajmniej żebrastalowego żywyznaczyć wyznaczyć według 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na ży według Środniki dodatkowo d /PN-EN tPN-EN > przy 1241993-1-5/5. εżebra V plnieusztywnione, - środniki lecz obetonowane, • ścinaniu się stosować przynajmniej podporowe. środnika nale-na Nośność wyboczeniową ścinaniu d / t w >niu 72εzaleca w , a , Rd przekroju - środniki nieusztywnione i nieobetonowane, V nająca , którą należy uwzględnić w ocenie nośności przekroju zespolonego. podporowe.

Ed V ży wyznaczyć według PN-ENprzy 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo na stalowego sprawdzać środnika naleNośność ścinaniu 124 ε ścinaniu, nie są poprzecznie, należy sprawdzać na zwichrzenie. plprzytrzymane , a ,lecz Rd przekroju - środniki nieusztywnione, obetonowane, • d / t w >wyboczeniową wyboczenie przy ścinaniu, jeżeli ich smukłość przekracza: wyboczenie przy jeżeli ich smukłość przekracza: V Nośność wyboczeniową przy ścinaniu przekroju stalowego przekroju stalowego środnika naleNośność wyboczeniową przy ścinaniu ży wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na pl , a , Rd d / t > 30 ε k d / tw > W 124elementach εwyboczenie •na środniki usztywnione, lecz nieobetonowanej, Av ogół - środniki zginanych nieusztywnione, obetonowane, w lecz τ -przy gdzie - jeżeli pole czynne ścinaniu wgMPN-EN1993. momentowi zginającemu towarzyszy siła ściWedług PN-EN 1994-1-1 ścinanie przekroju zespolonego przyjmowaprzywedług ścinaniu, ich smukłość przekracza: Ednośność W PN-EN 1994-1-1 podanona zasady sprawdzania na zwichrzenie ciągłych zespolożyśrodnika 1993-1-5/5. należy dodatkowo sprawdzać na wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy >/72 dd/•t/wt wd>należy ε >ε -30 t72 εśrodniki k τ PN-EN -środniki nieusztywnione i Środniki nieobetonowane, •wyznaczyć środniki usztywnione, lecz nieobetonowanej, nieusztywnione i nieobetonowane, • w wyboczenie przy ścinaniu, jeżeli ich smukłość przekracza: ży wyznaczyć według PN-EN 1993-1-5/5. Środniki należy dodatkowo sprawdzać na dodatkowo sprawdzać na wyboczenie przy ścinaniu, jeżeli ich smukłość jako równa nośności na ścinanie stalowego, zgodnieujemnego z d, tna ε klasy , kτ - według t w- środniki 72ε przy gdzie: - jest wysokość i grubość środnika, 1993. wobliczona d / tw >nająca 30ε •wyboczenie kdτV/ Ed nych belek, oprzekroju przekrojach 1,przekroju 2 i 3.PN-EN Belki ciągle, strefie działania -należy środniki nieusztywnione i nieobetonowane, usztywnione, lecz nieobetonowanej, ww ścinaniu, jeżeli ich smukłość przekracza: ,> którą uwzględnić ocenie nośności zespolonego. >124 t/przy >t w>72 ε124 nieusztywnione, leczobetonowane, obetonowane, d, t-w-środniki ε , k nieusztywnione, lecz •d•d/ td/wgdzie: -ε εśrodniki nieusztywnione i nieobetonowane, • przekracza: wyboczenie ścinaniu, jeżeli ich smukłość przekracza: -środniki wysokość iPN-EN grubość środnika, według PN-EN 1993. w τ 1993-1-1/6.2.6 ze wzoru: momentu zginającego (w którym ściskana dolna półka nie jest usztywniona płytą żel72iε grubość --1994-1-1 środniki nieusztywnione dd/ /t wt wPN-EN > >124 środniki nieusztywnione i lecz nieobetonowane, ε , na kτi nieobetonowane, nieusztywnione, obetonowane, nośność przekroju zespolonego przyjmowazie: d, twWedług -••wysokość środnika, -ścinanie według PN-EN 1993. d / t > 72 ε środniki i nieobetonowane, • ε30 d/ t/>w-tw124 nieusztywnione, leczbetową) obetonowane, w• •d•/dt w > >30 ε -ε- środniki k τknieusztywnione środniki nieusztywnione, lecz obetonowane, -środniki środniki usztywnione, lecz nieobetonowanej, usztywnione, lecz nieobetonowanej, τ -Obliczeniowa należy sprawdzać na zwichrzenie. nośność na zginanie zeobliczona ścinaniem na jest na ścinanie przekroju stalowego, zgodnie z 124 środniki nieusztywnione, lecz nieobetonowanej, obetonowane, // ttwwObliczeniowa >> równa 30 ε ε k-τnośności -- środniki usztywnione, lecz nieobetonowanej, •• ddjako środniki usztywnione, nośność na zginanie ze ścinaniem 124 ε >-d,30 f ydnośności ze względu na zwichrzenie wzglęśrodniki nieusztywnione, lecz obetonowane, • d / t w• >gdzie: Według PN-EN 1993-1-1 warunek zespolonego przekroju d, t ε , k d / t ε k t ε , k wysokość i grubość środnika, według gdzie: wysokość i grubość środnika, według PN-EN 1993. środniki usztywnione, lecz nieobetonowanej, gdzie: wysokość i grubość środnika, według PN-EN 1993. w τ ze wzoru: w w zginanie τ τ PN-ENnośność 1993-1-1/6.2.6 V pl , Rd = Av , (17) bliczeniowa na ze ścinaniem d / t > 30 ε k • PN-EN usztywnione, lecz d,1993. tw - wysokość ε , knieobetonowanej, zespolonego przekroju gdzie: i grubość środnika, PN-EN 1993. w τ - środniki 3y − y zespolonej belki o stałym przekroju, obτ - według dem silniejszej osi oporu przy zginaniu > 30ε d,ktτ -- środniki • d / tgdzie: usztywnione, lecz nieobetonowanej, wprzekroju ε , kτ - według PN-EN 1993. spolonego wysokość i grubość środnika, w d, tw - wysokość ε , kobliczeniowym gdzie: i grubość środnika, według PN-EN 1993. M Ed τ -zespoloneO

bliczeniowa nośność na zginanie ze ścinaniem W przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym ciążonej momentem ma postać:M Ed i siłą poObliczeniowa nośność nazginanie zginanie ze ścinaniem Obliczeniowa tw - wysokośćnośność ε ,ze kfτydścinaniem gdzie: d, i grubośćnaśrodnika, -, według PN-EN 1993.

V A = (17) M go przekroju W przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym pl , Rd A Obliczeniowa nośność na zginanie ze Ed i siłą pogdzie pole czynne przy ścinaniu wg PN-EN1993. v v-ścinaniem 3zginającym zespolonego przekroju zespolonego przekroju VEd , omomentem Rys. 19. rozkładów naprężeń w przekrojach M Ed i siłą przeczną wartości przekraczającej połowę nośnościtypowych plastycznej na ścinanie W przypadku jednoczesnego zginającym przypadkuObliczeniowa jednoczesnego obciążenia momentem po-Przykłady nośność naobciążenia zginanie ze ścinaniem zespolonego przekroju częściowo obetonowanych belek zespolonych zginanych VEd , o wartości Obliczeniowa nośność na zginanie ze ścinaniem i siłą przeczną poprzeczną przekraczającej połowę połowę nośności nośności plao wartości przekraczającej plastycznej na ścinanie momentem: a, b) dodatnim, c) ujemnym przekroju Obliczeniowa nośność na zesprawdzić ścinaniem V plzginanie VEd zespolonego na ścinanie należy interakcyjną nośność sprawdzić interakcyjną nośność przekroju zespolonego. zeczną , stycznej o wartości przekraczającej połowę nośności plastycznej na ścinanie , Rd , należy zespolonego przekroju MMEdEd i i siłą przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym siłą popoWvW-przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym gdzie A pole czynne przy ścinaniuinterakcyjną wg PN-EN1993.

V przekroju zespolonego. , należy sprawdzić nośność przekroju zespolonego. plprzekroju , Rd zespolonego Wpływ ścinania na nośność na zginanie przekrojów 1 i 2 uwzględnia się w M Ed i klasy W przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym siłą pol, Rd , należy sprawdzić interakcyjną nośność przekroju zespolonego. lipiec 2012 VV Wpływ na nośność na zginanie przekrojów klasy 1M i 2Eduwzględnia Builder W58 przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym i na siłą po-się w przeczną ,oowartości wartości przekraczającej połowę nośności plastycznej ścinanie przeczną ,ścinania przekraczającej połowę nośności plastycznej na ścinanie EdEd obliczeniach przez redukcję granicy plastyczności stali w ścinania kształW przypadku obciążenia momentem zginającym siłąobszarze poVEd , ojednoczesnego Wpływ ścinania na nośność na zginanie przekrojów klasy 1 inośności 2 uwzględnia się M w Edna i ścinanie przeczną wartości przekraczającej połowę plastycznej obliczeniach przez redukcję granicy plastyczności stali wMobszarze ścinania kształW przypadku jednoczesnego obciążenia momentem zginającym Ed i siłą poVEd , osprawdzić przeczną wartości przekraczającej plastycznej ścinanie VVplpl, Rd, Rd, ,należy należy sprawdzić interakcyjną nośność zespolonego. interakcyjną f połowę = (przekroju 1przekroju − ρnośności ) f , zespolonego. townika przyjmującnośność jak pokazano nanarys.

18, gdzie:

, 1 gdzie: k2s = kk1111+= k2α2 ( EI , ) 22/ a , gdzie: kierunku poprzecznym belki, która być określo kdo k2 k1 –w sztywność giętna zarysowanego przekroju płytymoże betonowej, lub z 1 + stalowej gdzie: gdzie: k,1kprzekroju k1 – sztywność giętna kzarysowanego płyty betonowej, lub(2z = α ( EI ) / a 2 1 2 k1 – sztywność k s = przekroju giętna zarysowanego płyty betonowej, lub ze Jeśli ściskana półka belki stalowej jest połączona z żelbetową płytą za pomocą łączbudownictwo , gdzie: wktórym kierunku poprzecznym dobelki stalowej belki, która może byći okreś k + k E α = 2 α = 3 1 2 w dla skrajnej ze wspornikiem lub bez, a k – sztywność giętna zarysowanego przekroju płyty lublub zespolonej k –płytą Jeśli ściskana półka belki stalowej jest połączona z 1żelbetową za łączsztywność giętna zarysowanego przekroju płyty lub wpomocą kierunku stalowej belki,betonowej, która może byćzespolo ndo =belki = poprzecznym 2 dlazwichrzeαokreś = 3 w skrajnej ze,betonowej, wspornikiem bez, w którym kierunkuα poprzecznym do stalowej belki, która może być iokreślo ników, to zespolony dźwigar może być uważany1 za zabezpieczony przed k = α ( EI ) / a E , 1 2 kgdzie: c , eff giętna zarysowanego przekroju płyty betonowej, lub zespol 1 – sztywność wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z być czterema i więce ników,Zwichrzenie to zespolonyzespolonych dźwigar możebelek być uważany za zabezpieczony przed w kierunku poprzecznym stalowej belki, może być określona kierunku poprzecznym do stalowej belki, która może ja α =zwichrze2 w =jako: 3 i dla w wktórym dlado skrajnej belki ze która wspornikiem lub bez, i αokreślona be wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema więce gdzie: niem. Taki przypadek występuje np. belce swobodnie podpartej, której ściskana k = α ( EI ) / a , gdzie: w kierunku poprzecznym do stalowej belki, która może być określona 1 2 α zarysowanego = 4, belkami k1w– półka belki stalowej np. jest połączona z żelbetową podpartej, płytą zawewnętrznej; –nymi sztywność betonowej, zesztywność giętna przekroju płyty lub betonowej, lubjaz niem. Jeśli Takiściskana przypadek występuje belce swobodnie której ściskana k1przekroju = α w( EI )płyty dlagiętna wewnętrznych belek stropie α których = 4 ,zarysowanego nymi belkami 2a/ ,a , z czterema i więcej podo półka górna jest usztywniony żelbetową.

Wszystkie inne dźwigary, półki k = α ( EI ) / 1 2 pomocą łączników, to zespolony dźwigar możepłytą być uważany za zabezpiespolonej w kierunku poprzecznym do stalowej belki, która może być okre= 2stali którym αM dla skrajnej belki ze wspornikiem lub bez, i α = 3 a - w Ea dźwigary, odległość równoległymi belkami, - moduł sprężystości konstrukcyjnej, półka górna jest usztywniony płytą żelbetową.

Wszystkie inne których półki w kierunku belki, która może być okreś kpoprzecznym ana EI )stalowej /a, α między =między 4Ed belkami ,1 = ≤αrównoległymi - zwichrzenie. odległość czony przed Taki przypadek występuje np. belce swobod-nymi ślona jako: 1(.EIk)12 =/ aα ,(do 2belkami, niezwichrzeniem. są przytrzymane poprzecznie, należy sprawdzać (19) (22) wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i M 2 dla kprzekroju α = 3 którym skrajnej wspornikiem lub bez, szerok iwięce α ( EIbetonu, )belki / a ,, zektóry bα, Rd=giętna nie przytrzymane podpartej, w którejpoprzecznie, ściskana półkanależy górna jest usztywnionyna płytą (EI ) 2 -wmiędzy sztywność na jednostkę 1 = belkami, 2zarysowanego, nie są sprawdzać zwichrzenie.

E-c, eff ażelbe(22)bez,szerok - zwichrzenie moduł można przyjmować odległość równoległymi α= giętna = 2sprężystości = 3 którym dla skrajnej belki ze wspornikiem lub i α= jak (EI )efektywny -wktórym sztywność przekroju zarysowanego, na jednostkę W PN-EN 1994-1-1 podano zasady sprawdzania na ciągłych zespolo2 α 2 α 3 w dla skrajnej belki ze wspornikiem lub bez, i tową. Wszystkie inne dźwigary, których półki nie są przytrzymane poα = 4 nymi belkami , wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i więc Wprzecznie, PN-EN należy 1994-1-1 podano zasady sprawdzania na zwichrzenie ciągłych zespoloty betonowej lub zespolonej, przyjmowana jako mniejsza wartoś k = α ( EI ) / a , α = 2 α = 3 (EI ) w którym dla skrajnej belki ze wspornikiem lub bez, i dla belki 1 2 wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i więc sztywność giętna przekroju zarysowanego, na jednostkę szerokości α = 2 α = 3 sprawdzać na zwichrzenie. w którym dla skrajnej belki ze wspornikiem lub bez, i dla M Ed klasy 1, 2 i 3. Belki ciągle, dladla skrajnej belki ze wspornikiem lubz bez, i dlapb 2 w którym ty betonowej zespolonej, przyjmowana jako mniejsza wartość nych belek, o przekrojach wodległość strefie działania ujemnego Emiędzy którym moduł sieczny sprężystości betonu). wewnętrznej; wewnętrznych belek w stropie czterema i więce cm -lub a - (w ≤ 1. równoległymi belkami, (19) α = 4 nymi belkami , W PN-EN 1994-1-1 podano zasady sprawdzania na zwichrzenie ciąbelki wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i więcej M α = 2 α = 3 w którym dla skrajnej belki ze wspornikiem lub bez, i dla b M nych belek, o przekrojach klasy 1, ciągle, w strefie działania ujemnego Nośność na zwichrzenie belek niestężonych w bocznym czonej w środku rozpiętości płyty nad belką M b2, Rdi 3. Belki Rd Ed tywewnętrznej; wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie zstropie czterema i określowięcejwartość podobα=rozpiętości =płytą 4 ,kierunku nymi belkami dla wewnętrznych belek w z,stropową, czterema i więcejzpod lub zespolonej, przyjmowana jako bstropową, mniejsza obo ≤ 1betonowej w środku płyty nad belką momentu zginającego (wklasy którym ściskana dolna półka nieczonej jest usztywniona żel.

(19) α 4 nymi belkami Przyjmowany w obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belki głych zespolonych belek, o przekrojach 1, 2 i 3.

Belki ciągle, w strepodobnymi belkami , M (EI ) sztywność giętnarównoległymi przekroju zarysowanego, na jednostkę szerok a -2 -odległość Mjest Ed M Ed między belkami, b , Rd usztywniona wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i więcej pod Ed momentu zginającego (w którym ściskana dolna półka nie płytą żel≤ 1 Ed k ≤ 1 – sztywność giętna środnika nieobetonowanej belki stalowej, którą a na jest wzorem: .

(19) α = 3 w=środku którym dla skrajnej belki zestropową, wspornikiem bez, i którą 4 , αmiędzy nymi belkami fie działania ujemnego momentu zginającego (w którym dolna - αbelkami odległość belkami, odległość między równoległymi belkami, =αgiętna 4= , 2równoległymi ≤M1. ściskana w rozpiętości płyty nad belką (19) M na betową) należy k-22–-odległość sztywność środnika nieobetonowanej belki lub stalowej, anymi Ed między równoległymi belkami, kładczonej naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na (19)sprawdzać b , Rd M bbbzwichrzenie.

Rd ,,≤,M Rd ty betonowej lub zespolonej, przyjmowana jakona mniejsza wartoś . sprawdzać (19) Rd1Ed (EI ) półka należy nie jest sprawdzać usztywniona płytą żelbetową) należy na zwi- nymi -- sztywność giętna przekroju zarysowanego, na jednostkę szerosztywność giętna przekroju zarysowanego, jednostkę szero α = 4 belkami , betową) na zwichrzenie.

2 ≤ 1 a M .

(19) a wewnętrznej; dla wewnętrznych belek w stropie z czterema i więc się według wzoru: odległość między równoległymi belkami, odległość między równoległymi belkami, (EI ) b , Rd M sztywność giętna przekroju zarysowanego, na jednostkę szero k Według PN-EN 1993-1-1 warunek nośności ze względu na zwichrzenie wzglęNośność na zwichrzenie belek niestężonych kierunku bocznym określogiętna środnika nieobetonowanej belki stalowej, którąszerok okreś 2-płyty Rd Mw 2 – sztywność według wzoru: chrzenie. kości betonowej lubrozpiętości zespolonej, przyjmowana jako mniejsza (EI )b2,się sztywność giętna przekroju zarysowanego, na wartość jednostkę b , Rd czonej w środku płyty nad belką stropową, a -naodległość między równoległymi belkami, Według PN-EN 1993-1-1 warunek nośności zena względu zwichrzenie wzglęty betonowej lub= f4zespolonej, przyjmowana jako mniejsza warto M, b, Rd M określoNośność na zwichrzenie belek niestężonych w kierunku bocznym α nymi belkami Ed Wedługdem PN-EN 1993-1-1 warunek nośności ze względu zwichrzenie z obliczonej w środku rozpiętości płyty nad belką stropową, y − y (EI ) sztywność giętna przekroju zarysowanego, na jednostkę szerokości pły(EI ) y sztywność giętna przekroju zarysowanego, na jednostkę szerokości belki owzoru: stałym obsilniejszej osi oporu ≤przy ty (19) betonowej lub zespolonej, przyjmowana jako mniejsza warto 2 zespolonej 1 . zginaniu 2 według się na jest wzorem:Nośność I1 (rys.

M W χ przekroju, =b, Rd Moment bezwładności przekroju zespolonego 21)(20) zespolonej belk betonowej przyjmowana jako mniejsza wartoś , nieobetonowanej Mgiętna M b , Rd Llub y zespolonej, na zwichrzenie belek wbelki kierunku określoy − niestężonych y zespolonej sztywność giętna środnika nieobetonowanej belki stalowej, którą M względem silniejszej osi oporu przy zginaniu zespolonej belki o sta––tysztywność środnika którą bb,,,Rd Rd M Nośność naosi zwichrzenie belek w kierunku bocznym dem silniejszej oporu przy zginaniu o) 2stałym przekroju, obczonej wgiętna środku rozpiętości płyty nad belką stropową, (EI b b , Rdniestężonych -ka2bocznym sztywność przekroju zarysowanego, nastalowej, jednostkę szerokości 3 belki γ Rd określoM odległość między równoległymi belkami, M 1 na jest wzorem: w kierunku bocznym określob , Rd E t 3wmniejsza ty betonowej lub zespolonej, przyjmowana jako wartość z obliM czonej w środku rozpiętości płyty nad belką stropową, ty betonowej lub zespolonej, przyjmowana jako mniejsza wartość z o a Nośność naciążonej zwichrzenie belek niestężonych w kierunku bocznym określoM b , Rd łym przekroju, obciążonej obliczeniowym momentem ma postać: określa się według wzoru: obliczeniowym momentem postać: k 2 płyty = Enad czonej rozpiętości się ze wzoru: M bw , stropową, a t w belką określoNośność na zwichrzenie belek niestężonychEdwma kierunku bocznym , Rdśrodku jest wzorem: według wzoru: kprzyjmowana = nieobetonowanej na wzorem: k2się , – -sztywność giętna środnika belki stalowej, któ 4 ( 1 − ν ) h tyśrodku betonowej lub zespolonej, jako mniejsza wartość z 2 na jest jestna wzorem: ciążonej obliczeniowym momentem M Ed ma postać: czonej wczonej (EI ) a s sztywność giętna przekroju jednostkę 34nieobetonowanej rozpiętości płyty nad belką stropową, środku rozpiętości płyty k 2w (1zarysowanego, −belką ν a )hs stropową,na sztywność giętna środnika belki stalowej,szero któ fy Eatnad na jest wzorem: M Ed k<2 h–2c–sztywność w x giętna środnika nieobetonowanej belki stalowej, którą • gdy , to: , (23) na jest wzorem: k = (19) M W χ = , (2 ≤ L1M , (20) rozpiętości ..wyEdkierunku (19)M bczonej 2 b , Rd w(19) środku płyty belką stropową, się według wzoru: określoNośność na zwichrzenie belek niestężonych f ygiętna współczynnik zwichrzenia. ty betonowej lub zespolonej, jako mniejsza warto 4nieobetonowanej (1 − νnad k2 – sztywność γ M 1≤ χ1L. – bocznym środnika nieobetonowanej którą określa k2W– , Rd M b, Rd gdzie: sztywność giętna środnika belki stalowej, którą okr a ) hprzyjmowana s belki stalowej, się według wzoru: (19) M χ = , według wzoru: się b ,fRd L y M b, Rd bhc3 (20) Eat w3 y γ νM 1 -czonej yyy k2 – sztywność giętna środnika nieobetonowanej stalowej, którą okr jest wzorem: w środku rozpiętości płyty nad współczynnik Poissona stali stalowego, Mχ bL,W W = fχwytrzymałości ,stropową, I1 =przyjmować: Ikształtownika −, xbelki ) 2stalowego, fna kstali W a , (20) w (20) należy Wskaźnik przekroju się według wzoru: Rd L y a + A a ( d c belką y M bbb,,,Rd = 2 =+ kształtownika y się według wzoru: y ν f , (20) współczynnik Poissona Rd LL w yy kierunku γ bocznym a - współczynnik Poissona stali kształtownika Rd 3 4 ( 1 − ν ) h Nośność na zwichrzenie stalowego, γ , (20) belekM niestężonych M1 M 11 f y γ ,M (20) b , Rd = χ LW y M1 Eaat w33 s się wzoru: kwedług M = γχ M=LW M 1 bocznym – giętna środnika stalowej, któ , plastyczny (20) hwskaźnik tw sztywność określona wzorem: na rys.

20. y - pokazano pokazano na rys.

20. ν aM ku określo- jestbelek χ LMna k 2 =nieobetonowanej - współczynnik Poissona stali kształtownika s, , 2tokreślogdzie: –b, Rd współczynnik zwichrzenia.

E3 t stalowego, ,klasy 1belki – zginania w przypadku przekrojów i 2, Nośność zwichrzenie niestężonychb, Rdw W kierunku y 1W plγ , M y bocznym h b , Rd pokazano na rys.

20. x ≥ h • gdy s cw,Mto: 1 k 2 = 4E (1a−t waν wa )hs , określoNośność na zwichrzenie belek niestężonych w kierunku bocznym k = b , Rd χ f , 3 gdzie: L – współczynnik zwichrzenia. Sprawdzenie 2 (1dźwigarów − ν )h y sięna według wzoru: Ezespolonych zwichrzenie o przekroju klasy 1, E 4t w(314dźwigarów −2 ν a )ahs s klasy h(20) at w M b, RdW=y χw -ν pokazano na 20.

(20) przyjmować: wytrzymałości przekroju Sprawdzenie na rys. zwichrzenie o przekroju ,, y = W (20) W s , t w wskaźnik na Wskaźnik jest wzorem: LW y należy Sprawdzenie na zginania zwichrzenie zespolonych o przekroju k 2 =-Poissona wbh przypadku 3, klasy klasy χ L – współczynnik 3k 2zespolonych = stali , aprzekrojów (23) 1, 2 el , y – sprężysty gdzie: zwichrzenia. χχ LL – współczynnik , kształtownika stalowego, 3 dźwigarów a - współczynnik gdzie: zwichrzenia. γ h  2 E t M 1 przekroju W w (20) należy L na jest wzorem: c ν spełnione 4 ( 1 − ) h 4 ( 1 − ν ) h 1, 2 i 3 nie jest konieczne, kiedy są następujące warunki: a w a s przyjmować: Wskaźnik wytrzymałości a  s+ , I awarunki: . y I1 = +są bh x − + A ( d − x ) jest konieczne, kiedy spełnione następujące  χ L – współczynnik zwichrzenia. gdzie: k = c a c 2 następujące Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekroju klasy 1, 2 i 3 n jest konieczne, kiedy spełnione są W y = gdzie: W współczynnik zwichrzenia.

12przypadku 2rożni wskaźnik zginania -W w klasy 1pokazano i 2, pl ,Wskaźnik y –χ plastyczny Wyprzypadku =W L – długość sąsiednich przęseł dźwigara nie niż stalowego, 20% gdzie: – współczynnik zwichrzenia. − ν przekrojów ) hs sięwarunki: W h• wskaźnik – przekrojów efektywny zginania -w klasy 4. długo(20) przyjmować: wytrzymałości przekroju yw eff , ynależy na rys.

20. 4(1stali Poissona akształtownika 3 więcej s , ν taw --współczynnik Wyyy w (20) Wskaźnik wytrzymałości przekroju należy przyjmować: E t ν • długość sąsiednich przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% długośc współczynnik Poissona stali kształtownika stalowego, eży przyjmować: W = W a w a przęsła – yplastyczny wskaźnik wν ści przypadku przekrojów klasy i =2, krótszego, a długość wspornika nie przekracza 15%niż długoWskaźnik wytrzymałości przekroju w (20) przyjmować: y pl , y W jestzginania konieczne, spełnione są następujące warunki: wW (20) przyjmować: Wskaźnik wytrzymałości przekroju fnależy k1jest pas- górny stalowego kształtownika połączony z stalowego, płytą żelbetową lub z - współczynnik Poissona stali kształtownika ••długość sąsiednich przęseł dźwigara rożni się ,więcej 20% długości akiedy y należy 2nie (20) W wytrzymałości przekroju w (20) należy przyjmować: y- w – sprężysty wskaźnik zginania przypadku przekrojów klasy 3, W przypadku elementów o dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej poM W = χ el , y= W Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekroju klasy 1, 2 W = W 4 ( 1 − ν ) h f χ Ly =–Wskaźnik , (20) h , t gdzie: W współczynnik zwichrzenia.

W – plastyczny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 1 i 2, ści przyległego przęsła, – plastyczny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów pokazano na rys.

20. b , Rd L zginania y yyy – plastyczny pl , y a 15% s yprzypadku s w ν pl , Wyyy = W pl ν wskaźnik w przekrojów klasy 1 i 2, współczynnik Poissona stali kształtownika stalowego, krótszego, a długość wspornika nie przekracza długości przyległego p współczynnik Poissona stali kształtownika stalowego, , a pl , y klasy 1 W pas górny stalowego kształtownika jest połączony zpłytą pły ••pas górny stalowego kształtownika jest połączony zprzęs hs , tawścinanych M b, Rd γ =M χ1 LW -przęseł narównomiernego rys.

20.3, ,• długość (20) przypadku i 2,ywskaźnik sąsiednich dźwigara nie rożni sięqwięcej niż 20% długości = W el , y – zginania za łączników, yprzypadku krótszego, wspornika przekracza 15%obciążenie długości przyległego pr sprężysty wskaźnik zginania -a pomocą wh• sprzypadku klasy W yprzekrojów = W pl1, yi 2,– plastyczny ,dźwigary tw− y- długość są równomiernie obciążone, a obliczeniowe stałe klasy -w przekrojów klasy 1pokazano i przekrojów 2, ,warunki: przyłożonego po zespoleniu W przypadku obciążenia pokazano na rys.

20. γ ν y jest konieczne, kiedy spełnione są następujące W = W współczynnik Poissona stali kształtownika stalowego, M 1 χobliczeniowe W y wytrzymałości = W eff , yy –Wefektywny aprzekrojów – plastyczny zginania - w-przypadku klasy 1 i 3, 2, obciążone, ,równomiernie współczynnik zwichrzenia wyznacza się w za- stałe staci zginania względem osiprzekrojów y przekroju W y wskaźnik wskaźnik -- w przypadku przekrojów klasy 4.

Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych oobciążenie przekroju klasy pr 1 L dźwigarów wzginania (20) należy przyjmować: Wskaźnik są wskaźnik zginania klasy el , y – sprężysty za pomocą łączników, za pomocą ścinanych łączników, hw , przypadku tw •-••przekrojów przekracza 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, sprężysty wskaźnik zginania w przypadku W yyy = W elelel,,, yyy pl=––,W hdźwigary pokazano na rys.

20. sprężysty wskaźnik zginania - w przypadku klasy 3, - pokazano na rys.

20. s przekrojów krótszego, długość wspornika nie przekracza 15% długości przyległego przęsła, Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekrojustałe klasy 1 s , ta w jest płyta również połączona zścinanych innym aa elementem podpierającym, równol dźwigary są równomiernie obciążone, obliczeniowe obciążenie prz przypadkuWprzekrojów klasy 3, W = W Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekroju klasy 1, 2 E I – efektywny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 4. = W y eff , y zespolonej belki o rozpiętości i sztywności przekroju zastępczego m L – sprężysty wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 3, • długość sąsiednich przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% a 1 y klasyel3, ,y pas górny stalowego kształtownika jest połączony z płytą żelbetową lub długośc hwzględnej , konieczne, t• jest kiedy spełnione sąkrzywej następujące warunki: -νpłaskiej pokazano na rys.

20. współczynnik Poissona stali kształtownika stalowego, Wplastyczny =W Welementów dla odpowiedniej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości sprzekrojów wcałkowitego W przypadku o dowolnym przekroju, ulegających utracie poλ 40% obciążenia obliczeniowego, a i- 2, – sprężysty wskaźnik zginania w przypadku klasy 3, y el , y W = W • płyta jest również połączona z innym elementem podp • płyta jest również połączona z innym elementem podpi = W – wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 1 y χ L pl– ,W y współczynnik Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekroju klasy 1, 2 i 3 nie – efektywny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 4. jest konieczne, kiedy spełnione są następujące warunki: • dźwigary są równomiernie obciążone, a obliczeniowe obciążenie stałe przekrac rozpatrywanej belki, Sprawdzenie na zwichrzenie zespolonych dźwigarów o przekroju klasy 1, 2 i 3 gdzie: zwichrzenia.

40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, y eff , y – efektywny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 4. yyy = W eff , y zespoloną za pomocą ścinanych łączników, – efektywny wskaźnik zginania w przypadku przekrojów eff efektywny wskaźnikelementów zginania - w przypadku przekrojów klasy 4. spełnione eff ,, yy klasy jest konieczne, kiedy sąpłaskiej następujące warunki: krótszego, aulegających długość wspornika nie przekracza 15% długości przyległego pr o dowolnym przekroju, utraciedźwigara po- rożni przypadku 4.W wskaźnik liczyć ze wzoru: gdzie: W yprzekrojów = W χeff4.L,względem •wyznacza długość sąsiednich przęseł nie więcejrównoniż 20%1,długoś efektywny zginania -w przypadku 4. y –– współczynnik yprzypadku − zwichrzenia. y , wskaźnik Sprawdzenie na zespolonych dźwigarów osięprzekroju klasy 2 i 3 podanych w PN-EN 1993-1-1. hpłyta ,klasy tzwichrzenie • spełnione jest-w również połączona z innym elementem podpierającym, klasy χprzekrojów rozpatrywanej belki, rozpatrywanej belki, pokazano na rys.

20. współczynnik zwichrzenia się zastaci zginania osi W = W s w L jest konieczne, kiedy są następujące warunki: 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, – efektywny zginania w przypadku przekrojów klasy 4. jest konieczne, kiedy spełnione są następujące warunki: • długość sąsiednich przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż „U” 20%(rys. długoś mować: • płyta wraz z elementem podpieranym tworzy odwróconą ramę 20) y eff , y W = W W przypadku elementów przekroju, ulegających utracie płaskiej poW sprężysty wskaźnik zginania -onależy wdowolnym przypadku przekrojów klasy 3,sąsiednich y elwytrzymałości , yW–przypadku Wskaźnik przekroju w (20) przyjmować: elementów o dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej poy • długość przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% długośc 4 y − y ,przyjmować: • dźwigary są arównomiernie obliczeniowe obciążenie stałe prz ległym dodługość rozpatrywanej belki, nie W utracie przypadku elementów o dowolnym ulegających utracie χ L wspornika oju, ulegających płaskiej poqLsprężyste współczynnik zwichrzenia wyznacza się przekracza wa5zastaci zginania względem osiokreślaniu W y przekroju, krótszego, 15% długości przyległego jest konieczne, kiedy spełnione sąobciążone, następujące warunki: Wskaźnik wytrzymałości przekroju wprzekroju, (20) M W przypadku elementów o dowolnym ulegających utracie płaskiej pomożna uwzględniać W momentu krytycznego •płyta płyta wraz zelementem elementem podpieranym tworzy odwróconą •zwichrzenie wraz zzespolonych podpieranym tworzy odwróconą crwspornika =rożni ytworzy Sprawdzenie na dźwigarów ozamocoprzekroju klasyprz 1 •należy długość przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% długości przęsła .pas krótszego, azasad długość nie przekracza 15% długości przyległego odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg leżności odklasy smukłości względnej • sąsiednich długość sąsiednich przęseł dźwigara nie się więcej niż 20% długości λ y −dla • na każdej podporze elementu stalowego jego dolny jest zabezpieczo y − y W przypadku elementów o dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej popłaskiej postaci zginania względem osi ,, współczynnik zwichrzenia • płyta wraz z elementem podpieranym odwróconą ramę „U” (rys.

20), χ współczynnik zwichrzenia wyznacza się w zastaci zginania względem osi ku przekrojów 1 i 2, χ y W = W krótszego, długość nie przekracza 15% długości przyległego p 384a Eobliczeniowe Wyy = W –– efektywny wskaźnik --wwprzypadku przekrojów 4.1Laisą LLklasy , współczynnik zwichrzenia wyznacza się w wspornika zastaci względem osizginania effpl,,yy zginania χ klasy 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, plastyczny wskaźnik zginania przypadku przekrojów 2, L a I1 • dźwigary równomiernie obciążone, obciążenie stałe χ zwichrzenia wyznacza się w za• długość sąsiednich przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% długości prz dla odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości względnej λ wyznacza się w zależności od smukłości względnej dla odpo• na każdej podporze elementu stalowego jego pas dolny jest zabezpie− y , współczynnik L W względem Ww •równomiernie pas stalowego kształtownika jest połączony z stałe płytą χ długość •1na na każdej podporze elementu jego pas dolnp •awspornika każdej podporze elementu stalowego jego dolny wyznacza się w zastaci zginania osi ywskaźnik wanie stalowej belki w płycie (o są ile występują co najmniej dwie belki) istalowego spełnione są pas jest konieczne, kiedy są 15% następujące warunki: plastyczny zginania -zwichrzenia w przypadku przekrojów klasy i górny 2,spełnione krótszego, a wspornika nie przekracza długości przyległego przęsła, y =PN-EN pl , y –1993-1-1.

L krótszego, a długość nie przekracza 15% długości przyległego przęsł • dźwigary obciążone, a obliczeniowe obciążenie pż podanych przesunięciem, środnik usztywniony żebrami, y − y χ , współczynnik zwichrzenia wyznacza się w zastaci zginania względem osi • dźwigary są przed równomiernie obciążone, a obliczeniowe L czony odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości względnej wiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad podanych w PN-EN 1993-1-1. przesunięciem, a środnik usztywniony żebrami,obciążenie stałe prz λ dla dla odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości względnej u przekrojów klasy 3, W przypadku elementów o dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej poW = W λ 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, dla odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości względnej – sprężysty wskaźnik zginania w przypadku przekrojów klasy 3, krótszego, a długość wspornika nie przekracza 15% długości przyległego przęsł y el , yzwichrzenia, wg podanych w PN-EN 1993-1-1. zaprzesunięciem, pomocą ścinanych dniej krzywej zasad odpowiednie wymagania wg PN-EN 1994.1.1. w ocenie nośności krytyczprzesunięciem, środnik usztywniony żebrami, aaa usztywniony żebrami, •sprężyste długość sąsiednich przęseł dźwigara nie rożni się więcej niż 20% długoś sązwichrzenia, równomiernie aWówczas obliczeniowe obciążenie stałe przekracza 40% obciążenia obliczeniowego, • dźwigary sącałkowitego równomiernie obciążone, obliczeniowe obciążenie stałe hśrodnik odpowiedniej krzywej wgobciążone, zasad leżności od względnej momentu krytycznego spręży• wysokość nieobetonowanej belki kształtowników IPE lub HE jest W yW określaniu = Wsmukłości •przekrojów wysokość nieobetonowanej belki zz łączników, kształtowników IPE lub HE przekra jest nie λ dlaM można uwzględniać zamocoW określaniu krytycznego –smukłości sprężysty wskaźnik zginania -•uwzględniać wdźwigary przypadku klasy 3,obciążenia cr można el ,od ymomentu 40% całkowitego obliczeniowego, dla odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności względnej λ podanych w PN-EN 1993-1-1.

Wpływ skurczu betonu na krzywiznę belki można pominąć jeśli stosunek y − y χ podanych w PN-EN 1993-1-1. , współczynnik zwichrzenia wyznacza się w zastaci zginania względem osi ku przekrojów 4.

Ldźwigary steklasy zamocowanie stalowej belki w płycie (o ile występują co najmniej dwie nie większa niż podano w tabl.

3, • są równomiernie obciążone, a obliczeniowe obciążenie stałe przekra M Wpodanych = W można uwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego • płyta jest również połączona z innym elementem podpiera nej belki przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej na rys.

20. h h wysokość nieobetonowanej belki kształtowników ••wysokość nieobetonowanej belki zzkształtowników IPIP wskaźnik zginania - w przypadku przekrojów klasy 4. w aobciążenia długość nie przekracza 15% długości przyległego crkrótszego, y eff , y –wefektywny 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, 40%belki) całkowitego obliczeniowego, niż podano tabl.

3, wspornika PN-EN 1993-1-1. wanie stalowej belki–PN-EN w płycie (o wskaźnik ile występują co PN-EN najmniej dwie i spełnione są W =W belki) i spełnione są odpowiednie wymagania wg 1994.1.1.

Wówefektywny zginania -w przekrojów 4.

Tab. Maksymalna wysokość h spełnia w mm nieobetonowanego podanych 1993-1-1. y określaniu eff , yw Mprzypadku piętości do3.klasy całkowitej wysokości warunek L / h < 20 .

L M uwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego można uwzględniać sprężyste zamocoW momentu krytycznego cr można cr M 40% całkowitego obciążenia obliczeniowego, można uwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego cr dla odpowiedniej krzywej zwichrzenia, wg zasad leżności od smukłości względnej λ ających utracie płaskiej pocr rozpatrywanej belki, Tensię model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki stalowego kształniżpodano podano wtabl. tabl. niż w 3,3,dolnej wanie stalowej belki płycie (ouwzględniać ilew występują co najmniej dwie belki) iobciążone, spełnione są •jeśli dźwigary są równomiernie ajejobliczeniowe stałe pp elementu stalowego żna odpowiednie uwzględniać sprężyste zamocoW przypadku elementów o dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej poczas w ocenie nośności krytycznej belki przyjmuje model ”ciągłej hobciążenie •odbelka jest częściowo obetonowana wysokość nie przekracza Mw sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego wymagania wg PN-EN 1994.1.1.

Wówczas ocenie nośności krytyczcr można M cr można W przypadku elementów ona dowolnym przekroju, ulegających utracie płaskiej pouwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego wanie stalowej belki w płycie (o ile występują co najmniej dwie belki) i spełnione są wróconej półramy U”, pokazanej rys.

20. wanie stalowej belki w płycie (o ile występują co najmniej dwie belki) i spełnione są w PN-EN townika wywołujące zginanie jego środnika i belka obrót półki górnej, siętworzy przeciwGatunek stali • płyta wraz z elementem podpieranym odwróconą ra hh χ Lzginania odpowiednie wymagania wg PN-EN w ocenie nośności krytyczjeśli jest częściowo obetonowana jej wysokość ••jeśli belka jest częściowo obetonowana jej wysokość 40%Wówczas całkowitego obciążenia obliczeniowego, enia wyznacza się1993-1-1. w za-osi y − ”ciągłej ysą, (o o podanych najmniej dwie belki) i się spełnione tabl. więcej niż 200 mm dla stali S355 iktóremu więcej niż 150 mm dla stali S42 χ 1994.1.1. współczynnik zwichrzenia wyznacza w zastaci względem nej belki przyjmuje model odwróconej półramy U”, pokazanej rys.

20.

Ldwie wanie stalowej belki w płycie występują co najmniej belki)3 na iosię spełnione są Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej staloyile − wg y(o Kształtownik S235 S275 S355 S420 i S460 odpowiednie wymagania PN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytyczprof. dr hab. inż.

Antoni Biegus χ wanie stalowej belki w płycie ile występują co najmniej dwie belki) i spełnione są , współczynnik zwichrzenia wyznacza się w zastaci zginania względem osi odpowiednie wymagania wg PN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytyczL odpowiednie wymagania PN-EN 1994.1.1.

Wówczas wgórocenie półramy nośności krytyczstawia zginana płyta żelbetowa.

W •związku wnaocenie nośność na zwichrzenie M cr można nej belkiwg przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej U”, pokazanej rys.

20. uwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego tabl. opodporze więcej niżelementu 200 mmdla dla stali S355 więcej niż150 15 tabl.

3z3otym więcej niż 200 mm stali S355 i iwięcej niż na każdej stalowego jego pas dolny je wego kształtownika wywołujące zginanie jego środnika i obrót półki Wówczas w ocenie nośności krytyczywej zwichrzenia, wg zasad Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półkizwichrzenia, dolnej stalowego kształodpowiednie wymagania wg λPN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytycz- 600 IPE zasad 550 400 270 dla odpowiedniej krzywej wg leżności od smukłości względnej nej belki przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej na rys.

20.

Politechnika Wrocławska odpowiednie wymagania wg PN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytycznej belki przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej na rys.

20. nej, któremu się przeciwstawia zginana płyta żelbetowa.

W związku z tym nej pokazanej belki przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej rys.

20. zespolonej belkikrzywej przyjmuje się jej na podatne zamocowanie wkształwęźle górnym o żebrami, sztywnoodpowiedniej wg zasad leżności od smukłości względnej λ dla Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej przesunięciem, a środnik usztywniony wanie stalowej belki w na płycie (o ile występują co najmniej dwie belki) izwichrzenia, spełnione są HE 800stalowego 700 650 500 półramy U”, rys.

20.

Obliczanie dźwigarów zespolonych townika wywołujące zginanie jego środnika i belki obrót półki górnej, któremu się przeciwnej belki przyjmuje się ”ciągłej odwróconej półramy pokazanej naugięć rys.

20. w ocenie nośność namodel zwichrzenie zespolonej przyjmuje się U”, jej podatpodanych w PN-EN 1993-1-1.

Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej stalowego kształrysunki autora nej belki przyjmuje się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej na rys.

20.

Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej stalowego kształTen model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej stalowego kształpodanych w PN-EN 1993-1-1. townika wywołujące zginanie jego środnika i obrót półki górnej, któremu się przeciwObliczanie ugięć dźwigarów zespolonych Obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych k s (rys. wysokość belki h nie z kształtowników IPE • jeśli belka• jest częściowonieobetonowanej obetonowana jej wysokość (rys.

20b). przekracza newymagania zamocowanie w węźle górnym o sztywności odpowiednie wg PN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytyczści 20b). czenia półki dolnej stalowego kształstawia zginana płyta żelbetowa.

W związku z tym w ocenie nośność na zwichrzenie Ten model uwzględnia poprzeczne półki dolnej stalowego kształlędniać sprężyste zamocoM crprzemieszczenia można uwzględniać sprężyste zamocoW określaniu momentu krytycznego townika zginanie jego środnika ipółki obrótgórnej, półki któremu się przeciwTen modelwywołujące uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki górnej, dolnej stalowego podanej w tabl.

3 kształo więcej niż 200 mm dla stali S355 i więcej niż 150 mm townika wywołujące zginanie jego środnika i obrót któremu się przeciwstawia płyta żelbetowa. związku zugięcie tym ocenie nośność natabl. zwichrzenie M cr można niż podano w 3, sprężyste zamocoWwywołujące określaniu krytycznego nejpółki belki przyjmuje model ”ciągłej odwróconej półramy U”,W pokazanej na rys.

20. ót górnej, któremu sięmomentu przeciwNa zginanego dźwigara zespolonego składająk s się belki st zespolonej belkisię przyjmuje się zginana jej podatne zamocowanie wuwzględniać węźle górnym owsię sztywnopoziomie górnej półki stalowej sztywność obrotowa na ugięcia jedtownika jego środnika i Na obrót półki górnej, któremu przeciwdla stali S420kształtownika, j wanie dwie belki) i spełnione sązginanie stawia płyta żelbetowa.

Wnajmniej związku z tym wgórnej, ocenie nośność nai S460. zwichrzenie stalowej belki wzginana płycie (o ile występują co dwie belki) i spełnione są townika wywołujące zginanie jego środnika i obrót półki któremu się przeciwstawia zginana płyta żelbetowa.

W związku z tym w ocenie nośność na zwichrzenie zespolonej belki się jej podatne zamocowanie węźle o sztywnoNaugięcie ugięcie zginanego dźwigara zespolonego składają Na zginanego dźwigara zespolonego składają h si model uwzględnia poprzeczne półki dolnejnośność stalowego kształ•wjeśli belka jest częściowo obetonowana jej wysokość nis m wTen ocenie nośność na zwichrzenie stalowej belki w płycie przemieszczenia (o związku ileprzyjmuje występują co dwie belki) i spełnione sągórnym stadium montażu oraz przyrost ugięć po konstrukcji. zginana płyta żelbetowa.

W z tymdługości w najmniej ocenie na zwichrzenie k swanie nostkę stalowej (rys.

20) może być przyjęta wgzespoleniu wzoru: ścistawia (rys.

20b). wodpowiednie ocenie nośności krytyczzespolonej belki przyjmuje się podatne zamocowanie w górnym węźle górnym o sztywnowymagania wg PN-EN 1994.1.1.

Wówczas w ocenie nośności krytyczstawia zginana płyta żelbetowa.

Wjej związku z tym w beki ocenie nośność na zwichrzenie Obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych zespolonej belki przyjmuje się jej podatne zamocowanie w węźle o sztywnostadium montażu oraz przyrost ugięć po konstm stadium montażu przyrost ugięć po zespoleniu townika zginanie środnika i obrót półki Wówczas górnej,wktóremu się nośności przeciwtabl.

3 ooblicza więcej niż 200 mm dla1993-1-1 stali S355 izespoleniu więcej niżkonstru 150 cowanie wwywołujące węźle górnym o sztywnok s się odpowiednie wymagania wg 1994.1.1. w ocenie krytyczUgięcia stalowej sięoraz wg PN-EN stosując ści jego (rys.

20b). zespolonej przyjmuje jejPN-EN podatne zamocowanie węźle górnym o sztywnoNakbelki ugięcie zginanego dźwigara zespolonego składają się ugięcia analizę sp U”, na belki rys.

20.

Na przyjmuje poziomie górnej półki stalowej kształtownika, sztywność obrotowa na jednejpokazanej belki się model ”ciągłej odwróconej półramy U”, pokazanej na rys. zespolonej belki przyjmuje się jej podatne zamocowanie w węźle górnym o sztywnos 20. k k ści (rys.

20b). s żelbetowa. W związku z tym w ocenie nośność na zwichrzenie Ugięcia belkistalowej stalowej oblicza siępo wgzespoleniu PN-EN 1993-1-1 belki oblicza się wg PN-EN sts ksss (rys. ści belki 20b). belki stalowej w Ugięcia stadium montażu oraz przyrost ugięć stawia zginana płyta nej przyjmuje sięNa model ”ciągłej odwróconej półramykształtownika, U”, pokazanej na rys.

20.

Ugięcia elementu zespolonego przyłożonych po1993-1-1 zespoleni poziomie górnej półki stalowej sztywność obrotowa k sodnaobciążeń jedółki dolnej kształ-poprzeczne kstalowego ścimodel (rys.

20b). sdługości Ten uwzględnia przemieszczenia półki dolnej stalowego kształkonstrukcji. nostkę beki stalowej (rys.

20) może być przyjęta wg wzoru: k (rys.

20b).się jej s przyjmuje Ugięcia elementu zespolonego odobciążeń obciążeń przyłożo Ugięcia elementu zespolonego od przyłożon k s analizę kkss na Na poziomie górnej półkizamocowanie stalowej kształtownika, sztywność obrotowa naugięć jedzespolonej ści belkipoziomie podatne w węźle górnym o sztywnoObliczanie dźwigarów zespolonych Ten model uwzględnia poprzeczne przemieszczenia półki dolnej stalowego kształobliczyć wykorzystując przekroju zastępczego Na górnej półki stalowej kształtownika, sztywność obrotowa jedUgięcia belki oblicza sprężystą, się wg PN-ENmetodą 1993-1-1 stosując analizę s stalowej k snostkę órnej, któremu się przeciwdługości stalowej (rys.

20)któremu może być wzoru: ka, sztywność obrotowa na jedtownika wywołujące zginanie jego środnikabeki i obrót półki górnej, sięprzyjęta przeciwk s nawgjedNa poziomie górnej półki stalowej kształtownika, sztywność obrotowa wykorzystując analizę sprężystą, metodą prze obliczyć wykorzystując sprężystą, metodą przek kobliczyć sprężystą.

Na poziomie górnej półki stalowej kształtownika, obrotowa jedtownika wywołujące jego i obrót półki górnej, któremu się przeciwprzekroju zastępczego ugięćanalizę zespolonego dźwigara zginaneg s nawyznaczania nostkę długości beki stalowej (rys.

20) może być sztywność przyjęta wg wzoru: k s (rys. nostkę długości beki stalowej (rys.

20) może być przyjęta wg wzoru: ścinośność 20b). nostkę długości bekizginanie stalowej (rys.środnika 20) może być przyjęta wg wzoru: nie na zwichrzenie przyjęta wg wzoru: stawia zginana płyta żelbetowa.

W związku z tym w ocenie nośność na zwichrzenie Ugięcia elementu zespolonego od obciążeń przyłożonych po zespolenostkę beki rama stalowej (rys. A, 20) być przyjęta wg wzoru: Rys. długości 20. Odwrócona o węzłach B, może C i D zapobiegająca przekroju zastępczego wyznaczania ugięćzespolonego zespolonego przekroju zastępczego wyznaczania ugięć d Na ugięcie zginanego dźwigara zespolonego składająo się stawia zginana płyta żelbetowa. związku z tym oceniena nośność na zwichrzenie zastąpieniu jego rzeczywistego przekrojem cec nostkę długości beki stalowej W (rys.

20) może byćwprzyjęta wg wzoru: można obliczyć wykorzystując przekroju, analizę sprężystą, metodą zastępczym, przekroju k s sztywnozwichrzeniu zespolonego dźwigarakształtownika, sztywność obrotowa niu w zespolonej węźle górnym sztywnoNa poziomie półkisię stalowej na jedbelkiogórnej przyjmuje jej podatne zamocowanie w węźle górnym o nazastąpieniu zastąpieniu jegorzeczywistego rzeczywistego przekroju, przekrojem na jego przekrojem Metoda przekroju zastępczego wyznaczania ugięć zespolomontażu oraz przyrost ugięć po konstrukz zespolonej belki przyjmuje się jej podatne zamocowanie w trzymałościowych węźle zastępczego. górnym ostadium sztywnojednego wybranego materiału (staliprzekroju, lubzespoleniu betonu). nostkę długości stalowej może być przyjęta wg wzoru: Na beki poziomie górnej(rys. półki 20) stalowej kształtownika, sztywność obrotowa nego dźwigara zginanego polega na zastąpieniu jego rzeczywistego ści k s (rys.

20b). trzymałościowych jednego wybranego materiału (stali lubb trzymałościowych jednego wybranego materiału (stali lub Ugięcia belki zespolonego stalowej oblicza się wg PN-EN 1993-1-1 stos dźwigara wyznacza się stosując zasadę ści k s na (rys.

20b). długości beki stalowej (rys. 20) może być przyjęta wgCałkowite jednostkę przekroju,ugięcia przekrojem zastępczym, o cechach wytrzymałościowych jednek wność obrotowa na jeds Całkowite ugięcia dźwigara zespolonego wyznacza się Całkowite ugięcia dźwigara zespolonego wyznacza wzoru:górnej gok swybranego materiału (stali lub betonu). na jedNa poziomie półki stalowej kształtownika, sztywność obrotowa Ugięcia elementu zespolonego od przyłożonyc zycji. Zgodnie z literaturą przedmiotu zaleca się, abyobciążeń całkowite ugięciasię (n Na poziomie górnej półki stalowej kształtownika, sztywność obrotowa s na jedCałkowitekugięcia dźwigara zespolonego wyznacza się stosując zasadę k k 1 2 wg wzoru: zycji.

Zgodnie z literaturą przedmiotu zaleca się, aby c zycji.

Zgodnie z literaturą przedmiotu zaleca się, aby ca obliczyć wykorzystując analizę sprężystą, metodą przekroj , (21) 1 / (21) 250 l , gdzie l - rozpiętość belki. k s może = nostkę długości beki stalowej (rys. 20) być, przyjęta wg wzoru:przekraczały superpozycji.

Zgodnie z literaturą przedmiotu zaleca się, aby całkowite k1 20) + k2 może być przyjęta wg wzoru: nostkę długości beki stalowej (rys. / 250l l ,wyznaczania 11/ 250 l l-- -rozpiętość przekraczały gdzie rozpiętość belki. przekraczały rozpiętość belki. ugięcia (netto) nie przekraczały ,gdzie gdzie belki. przekroju zastępczego ugięć zespolonego dźw Dokładne obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych wymaga uwzględnie gdzie: Dokładne obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych wy Dokładne obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych wym na zastąpieniu przekroju, zas lipiec 2012 wu skurczu i pełzania betonujego orazrzeczywistego zmian temperatury.

W przekrojem ujęciu PN-EN 60 Builder k1 – sztywność giętna zarysowanego przekroju płyty betonowej, lub zespolonej wupomocą skurczumetod pełzania betonuoraz orazmateriału zmian temperatury. skurczu i ipełzania betonu zmian temperatury. jednego wybranego (stalibelek lub bet uwzględnia się trzymałościowych je wu za uproszczonych.

W przypadku strW Zwichrzenie zespolonych belek

leca się, aby całkowite ugięcia (netto) nieprzekraczały 1 / 250l , gdzie l - rozpiętość belki.

Dokładne obliczanie ugięć dźwigarów zespolonych wymaga uwzględnienia wpłyREKLAMA

belki.

eBuilder.pl

BUDOWNICTWO www sieci

zespolonych wymaga uwzględnienia wpły-wu skurczu i pełzania betonu oraz zmian temperatury. W ujęciu PN-EN 1994-1-1 E Dokładne obliczanie ugięćndźwigarów zespolonychEwymaga uwzględ= Eaa uwzględnia a je zaW ujęciu pomocą metod(24) uproszczonych. W przypadku belek stropowych n temperatury.

W ujęciu PN-EN 1994-1-1 n = temperatury. n = betonu Easię Ec, eff ,oraz nienia wpływu skurczu i pełzania zmian , (24) , (24) n = E E , (24) c , eff uproszczonych. cza , eff pomocą PN-EN 1994-1-1 uwzględnia się je metod E E szczonych. W przypadku belek stropowych a c , eff pełzania uwzględnia się zastępując pole przekroju stali konstrukcyjnej Ac / n n = wpływ zie: , uwzględnia się zastępując (24) W przypadku belek stropowych wpływ pełzania E gdzie: E dzie: c , eff pole przekroju konstrukcyjnej Ac / n gdzie gdzien n= jest jestastosunkiem modugdzie: c pole przekroju stali stali konstrukcyjnej stosunkiem modułów sprężystości: (24) E - moduł sprężystości stali konstrukcyjnej, Eac, eff , n= E łówEsprężystości: sprężystości stali konstrukcyjnej, moduł sprężystości konstrukcyjnej, , (24) a - modułstali a -gdzie: a E E tości: a - moduł sprężystości stali konstrukcyjnej, n = c, eff , (24) (24) sprężystości betonu, moduł który Emożna przyjmować jako 0,5 Ecm Ea , eff - efektywny gdzie: E moduł c , eff Esprężystości stali konstrukcyjnej, 0,5(24) Ecm jako 0,5 Ecm - efektywny moduł sprężystości betonu, który można przyjmować n = sprężystości betonu, przyjmować ,, który można (24) jako c , eff moduł c, eff a- - efektywny E 0 gdzie: betonu, który można przyjmować jako ,5 Ecm c , eff - efektywny moduł sprężystości Ec, eff Ea - moduł sprężystości stali konstrukcyjnej, E (w którym moduł sieczny sprężystości betonu). gdzie: cm Ec, eff (w- którym efektywny moduł sprężystości betonu, który można przyjmować Ecm - moduł Ecm (w którym sieczny sprężystości betonu). jako 0,5 Ecm - moduł sieczny sprężystości betonu). gdzie: Ea - moduł konstrukcyjnej, dzie: - moduł sieczny sprężystości betonu). (wsprężystości którym Ecm stali E E moduł sprężystości stali konstrukcyjnej, Przyjmowany wmoduł obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belkiprzyjmować oraz roz- jako 0,5 Ecm - efektywny moduł sprężystości betonu, który można sprężystości stali konstrukcyjnej, a c , eff Przyjmowany w obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej oraz rozEcm - moduł Przyjmowany w obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belki oraz roz-belki (w którym sieczny sprężystości betonu).

E 0,5 Erozefektywny moduł sprężystości betonu, który można przyjmować jakooraz efektywny moduł sprężystości betonu, który można przyjmować c , eff cm moduł sprężystości stali konstrukcyjnej, Przyjmowany wzginaniu obliczeniach ugięć dodatnim przekrój zastępczy zespolonej belki a - naprężeń ad sprężystych przy momentem pokazano na rys.

21.

E 0 , 5 E efektywny moduł sprężystości betonu, który można przyjmować jako Ecm ugięć jako ckład , eff 0,-5 (w którym sieczny sprężystości betonu). cm (w którym - moduł moduł sieczny sprężystości betonu).

Ew naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys. 21. ad naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys.

21. rozyjmować jako cm Przyjmowany obliczeniach przekrój zastępczy zespolonej belki oraz kład naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim Ecm - moduł 0,5 Ecm na rys. 21. (w którym sieczny betonu). sprężystości betonu, którysprężystości można przyjmować jakopokazano c, eff - efektywny moduł Przyjmowany w ugięć przekrój zastępczy Eobliczeniach kład naprężeń sprężystych przy momentem dodatnim pokazano na rys. belki 21. oraz roz(w którym - moduł sieczny sprężystości betonu).

Przyjmowany w obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belki zespolonej cm zginaniu I1 przekrój Przyjmowany w sieczny obliczeniach ugięć zespolonej belki oraz rozMoment bezwładności przekroju zespolonego (rys.

21) zastępczy zespolonej belki oblicza E oraz rozkład naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim moduł sprężystości betonu). (w którym cm I (rys. kład naprężeń sprężystych przyugięć zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys.

21.

Izespolonego Moment bezwładności przekroju 21) zespolonej belki oblicza Moment bezwładności przekroju zespolonego (rys.

21)zastępczy zespolonej belki oblicza 1 przekrój Przyjmowany w obliczeniach belkibelki oraz rozI11 dodatnim Moment bezwładności przekroju zespolonego (rys. zespolonej 21) zespolonej olonej belkikład oraz rozna rys.

21. naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem pokazano na rys.oblicza 21. ę Przyjmowany ze wzoru:pokazano w ugięć przekrój zastępczy belki pokazano oraz się zeobliczeniach wzoru: ę ze Moment wzoru: I1 (rys. bezwładności przekroju zespolonego 21)zespolonej zespolonej belki rozoblicza Moment bezwładności przekroju zespolonego (rys.zespolonej 21) kład naprężeń dodatnim na rys. 21. pokazano na rys. się ze21. wzoru: sprężystych przy zginaniu momentem x < h gdy , to: belki oblicza się ze wzoru: c ad naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys.

21.

I Moment bezwładności przekroju zespolonego (rys.

21) zespolonej belki oblicza < hwzoru: Ea 1 • gdy x < h c , to: gdy sięxze c , to: • •Moment gdy x < hbezwładności n= gdy to: c , to: 21) zespolonej belki oblicza (24) , 3 przekroju zespolonego I1 (rys.

Ec, eff bhc3 przekroju ze wzoru: I1 (rys.2 21) zespolonej < hsię bezwładności , oblicza to: (25) belki oblicza I1 = nbh +EIaa + Aa (dzespolonego − 3cx3 ) 22 , ,• gdy xbelki c Moment spolonej c bh = c (24) E , (24) , (25) się ze wzoru: I = + I + A , (25) I = + I + A ( d − x ) bh a( d c − x )2(25) , 3 a a 1 1 a a c c I E n = Moment bezwładności przekroju zespolonego (rys.

21) zespolonej belki oblicza 1 , (25)(24) I = + I + A ( d − x ) x < h c , eff , 3 gdzie: 3 • gdy , to: 1a a Ea c c 3 E się ze wzoru: bh 3 c , eff x < h , to: gdy (24) x ≥ h c , •to: (25) I1 = nc = + EI a + A,a (3d c − x) 2 , (24) gdy ę gdyEx ≥c-hmoduł e:ze xwzoru: ≥ h c , •• c , eff bh konstrukcyjnej, • gdy ,, to: to: sprężystości gdy to:gdy 3 stali x x<ah≥ ch, cto: 2 c • gdy gdzie: c , to: 3 (25) 2 I1 =bh 3 + I a + Aa ( d c − x ) , x < hxc ,≥ to: gdy c3 bhc3 h  I2 3sprężystości 2 (2d − x ) 2 ,  moduł moduł konstrukcyjnej, gdzie: h c , to: Ec, effstali (25) = + A 3A+ (Id 0,5 Ecm • gdy sprężystości efektywny betonu, który można przyjmować jako a a c 1 .

(26) I = + bh x − + I + − x ) bh h bhsprężystości h stali a c 2 2   3c +konstrukcyjnej, (26) 2 Ea - moduł abh c 3+ccA (26) (26) I11 = 12 + bhcc03,x5I1−E=2 bh +axI(−da ch+ −Axa)+(dI.ca−+ xA) 2a (,d c − x)2 .

(25)  I1c+= I abh  (25) nu,E który można przyjmować jako x ≥ h cm (26) gdy I1 =2 12 który + 2bh x − 2  przyjmować + I a + Aa ( d c − jako x) . 0,5 Ecm bhcbetonu, c , to: 12 konstrukcyjnej, - moduł• sprężystości stali 3 można - a efektywny moduł sprężystości (25) I1bh = c3 moduł + I a -12 + moduł A x) 2 2, betonu, ha(d c c−sieczny E sprężystości betonu). (w 2 który można • gdy Exc,≥effh c -, to: efektywny przyjmować jako 0,5 Ecm .

(26) I1 =którym +3 bhccm + I + A ( d − x ) Exa −sprężystości  a a c 2 32 żystości Ecmożna •przyjmować gdyE x ≥-hmoduł 0,5 Ecm  bh c , to: h 2można - betonu). efektywny sprężystości betonu, który przyjmować jako nw=sprężystości betonu).

0,12 5 Ecm ,(w eff którym óry jakosieczny c  (24) moduł obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belki (26) oraz rozcm Przyjmowany I = x − + I a po + Azespoleniu, x) 2 . ugięcie 3 ,q+, bh   E przyłożonego W przypadku obciążenia równomiernego c a ( d c −betonu).

1 x ≥ h c , eff E bh h   gdy , to: (w którym moduł sieczny sprężystości q 2 c q cm c 12 2 , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie W przypadku obciążenia równomiernego  , przyłożonego zespoleniu, ugięcie W przypadku obciążenia belki równomiernego 2 + I + po .

(26) I = + bh x − A ( d − x ) rój zastępczy zespolonej oraz roz3   qamomentem c  zginaniu a c 1 , przyłożonego po rozzespoleniu, W przypadku obciążenia bh h  betonu). kład naprężeń sprężystych przy dodatnim pokazanougięcie na rys. 21.

Ecm rzyjmowany obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej (w w którym - moduł sieczny csprężystości 12równomiernego ści betonu).

(26) rozbhcq ugięć x − 2 zastępczego + I a + Aa (zastępczy d cbelki −Exa )I12 .oraz 2 + przekroju spolonej belki o rozpiętości można ob- belki oraz L3 i sztywności zie: 1 = (26) Przyjmowany w Iobliczeniach przekrój zespolonej E I mentem dodatnim pokazano na rys.

21. bh h , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie E I W przypadku obciążenia równomiernego  zespolonej belki o rozpiętości i sztywności przekroju zastępczego można obL 12 2 2 można(26) ob- a 1 espolonej belki o rozpiętości  zastępczego cL i sztywności przekroju ana 1 rys. naprężeń sprężystych zginaniu dodatnim pokazano . zespolonej I1przy = oraz bhcugięć − przekrój + A  x momentem  L+ Iiasztywności Przyjmowany w belki obliczeniach zastępczy belki 21. orazErozzespolonej belki o+rozpiętości zastępczego a ( d c − x ) przekroju a I1 można obastępczy zespolonej rozq zyć ze wzoru: kład naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys.

12 2równomiernego - moduł sprężystości stali konstrukcyjnej,   , przyłożonego zespoleniu, ugięcie21.

W przypadku liczyć ze wzoru: obciążenia Ea Ipo zyć zenaprężeń wzoru: i sztywności przekroju zastępczego można ob- belki oblicza zespolonej belki o Moment rozpiętości Lzginaniu 121) I bezwładności przekroju zespolonego (rys. zespolonej q kład sprężystych przy momentem dodatnim pokazano na rys.

21.

1 , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie W przypadku obciążenia równomiernego em dodatnimliczyć pokazano na rys.

21. ze wzoru: 4 5 qL 0 , 5 E 4 4 sztywności - Iefektywny moduł sprężystości można przyjmować jako nego (rys.

21) zespolonej belki oblicza zespolonej belki o rozpiętości zastępczego obcmEa I1 można ,przekroju przyłożonego po zespoleniu, ugięcie Wugięcie przypadku obciążenia równomiernego 1 ze y =betonu, 5 q zespolonej qL 5 LqLiktóry (27) wzoru: oeff liczyć zespoleniu, I1. (rys.

4 Moment bezwładności przekroju zespolonego 21) belki oblicza się ze wzoru: y = 384Lprzekroju 5 przekroju qL po Ea I1 można . zespoleniu, (27) . y =zespolonego (27) Eqia Isztywności zespolonej belkirównomiernego o rozpiętości zastępczego obI Moment bezwładności (rys.

21) zespolonej belki oblicza 1 przyłożonego , ugięcie W przypadku obciążenia 1 y = 384 E a I1 .

(27) 384LEia Isztywności liczyćEcm ze -wzoru: Ea I1 można obzespolonej belki ocoblicza przekroju zastępczego (w sieczny sprężystości 5 1 qL4 betonu).

Ea21) Iktórym x < hprzekroju ze I1384 E I1 zespolonej Moment bezwładności zespolonego (rys.

21) belki oblicza zego •obgdymoduł ,rozpiętości to: I1 wzoru: 1 można (rys. zespolonej belki a y= liczyćosię ze wzoru: . ze wzoru:L i sztywności Ea I1 można ob-(27) espolonej belki rozpiętości przekroju 384 E a I1 5zastępczego qL4 liczyć ze wzoru: Przyjmowany w obliczeniach ugięć przekrój zastępczy zespolonej belki oraz roz3 x < ze h c ,wzoru: yWpływ to: się y = 5bhc qL4 .jeśli stosunek (27) skurczu•betonu można jej roz<na h c ,krzywiznę gdy xskurczu to: betonu belki I=1 = pominąć + a4IIamożna + jeśli Aa (dstosunek − x) 2 , jeśli 384 E zyć ze wzoru: Wpływ na krzywiznę belki stosunek jej(27) roz- (25) Wpływ skurczu betonu na krzywiznę belki można pominąć jej21. rozcpominąć y 1 . d •naprężeń sprężystych przy zginaniu momentem dodatnim pokazano na rys.

3 3 2 5 qL Wpływ wysokości skurczu bh betonu na krzywiznę belki można pominąć jeśli stosunek jej roz384 c , to: E I (25) Aa (gdy d c −Lxxdo )< h,całkowitej h L / h < 20 ętości spełnia warunek . a 1 . c (27) 4 yh=) 2spełnia (27)betonu , c3L /Epominąć I1 = krzywiznę Iwysokości (qL dwarunek L /2stosunek h < 20 .(25) piętości do całkowitej L wysokości h+ spełnia h <warunek 20 . ętości całkowitej bh L do skurczu a +5Aa belki c − xmożna 384 Wpływ jej roz1+ A ( d jeśli x ≥ całkowitej h cna (25) piętości wysokości I.1h= spełnia + IaaIwarunek x)/ h ,< 20 . (27) L do 3 • gdy , to:3 y =bh a c − L 2 3belki c 384 2 E a+I1Awarunek , (25) Wpływ skurczu betonu na krzywiznę można pominąć jeśli stosunek jej rozI = + I ( d − x ) , (25) h L / h < 20 − x ) piętości do całkowitej wysokości spełnia .

L 1 a a c I Moment bezwładności przekroju zespolonego belki oblicza 1 (rys. 21) zespolonej 2 3 krzywiznę y xdr≥ hhab. c , to: Wpływ skurczu betonu na belki pominąć jeśli2 stosunek jej rozbhhc3 spełnia h of. inż.

Antoni Biegus  można xdo ≥ hinż.

• gdy c , to: L / h < 20 x. ) .stosunek jej roz- (26) piętości całkowitej wysokości warunek L I = + bh x − + I + A prof. dr hab.

Antoni Biegus   of. dr hab. inż.

Antoni Biegus 1 c a a ( d c −jeśli Wpływ betonuBiegus na2 krzywiznę belki można pominąć ze wzoru: eśli stosunek jej2 dr roz-skurczu x ≥ piętości h cprof. inż.

3 Antoniwysokości 12 2 •Igdy , xto:  2warunek h spełnia L / h < 20 . do bh całkowitej olitechnika h . Lhab.

(26) +Wpływ ( dWrocławska ) betonu   2 c a + Aaskurczu c −Politechnika na można rozWrocławska (26) = całkowitej +krzywiznę bhc  x wysokości − belki + I abh + h3Aaspełnia ( d c pominąć − x) warunek olitechnika Wrocławska h.  jeśli Lstosunek / h < 20 . jej piętości LI1do hab. inż. Antoni Biegus x < hdr . prof. dy Wrocławska c , to:Politechnika 12 2  I1 = 2 c + bhc  x −  + I a + Aa ( d c − x) 2 .

(26) 3 sunki autora bh h  12 /dh2<− 20 ętości całkowitej wysokości spełnia warunek 2.

L do c h zespolonej 2 Rys.  Lrozkład rysunki autora sunki autora 21. zastępczy belki oraz naprężeń prof. drPrzekrój hab. inż.

Antoni Biegus .

(26) I = + bh x − + I + A ( x ) Wrocławska   .

(26) APolitechnika ( d − x ) a a c 1 3 c a c q , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie rysunki autora Wprzy przypadku obciążenia równomiernego 12bhmomentem 2 dodatnim, sprężystych 2 gdy oś obojętna prof. dr hab. inż.zginaniu Antoni (25) I1 = b)cBiegus + Ia + Aa ( dbelki Politechnika Wrocławska c − x) , qrysunki znajduje się: a) w płycie, w środniku autora , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie prof. dr hab. inż.

Antoni3 Biegusq , przyłożonego po zespoleniu, ugięcie W przypadku obciążenia równomiernego Ea I1 można obPolitechnika Wrocławska zespolonej belki o rozpiętości L i sztywności przekroju zastępczego ugięcie Wautora przypadku obciążenia równomiernego q , przyłożonego po zespoleniu, of. dr hab. Politechnika inż.

Antoni Biegus rysunki Wrocławska E I xW≥ hprzypadku cidyprzekroju zastępczego można oba 1 równomiernego q , przyłożonego c , to: po zespoleW przypadku obciążenia równomiernego rysunki autora przyłożonego poEazespoleniu, ugięcie obciążenia I1 można obpolonej belki o rozpiętości i sztywności przekroju zastępczego L rzyłożonego po zespoleniu, ugięcie liczyć ze wzoru: olitechnika rysunki Wrocławska zespolonej belki o o rozpiętości rozpiętości i sztywności przekroju L i sztywności niu, ugięcie zespolonej belki przekroju za- zastępczego Ea I1 można obautora 2 3 4 bh h Ea I1 można ob  ć ze wzoru: zespolonej belki o rozpiętości i sztywności przekroju zastępczego L 2 c stępczego EaI I1= można można obliczyć ze wzoru: ekroju zastępczego obsunki autora (26) + bh  + I a + Aa ( d c −y x=) .5 qL .

1 wzoru: c x − liczyć ze (27) 4 12 2 qL   384 E a I1 5 qL4 liczyć . ze wzoru: (27) .. y= (27) 5 qL4 (27) E a I1 384 E a I1 y= 4 .

(27) 5 qL 384 E I a 1 y = q , przyłożonego .

(27) (27) po zespoleniu, ugięcie W przypadku obciążenia równomiernego Wpływ skurczu betonu belki można pominąć jeśli stosunek jej roz384naE krzywiznę I1 Wpływ skurczu betonu na krzywiznę belki amożna pominąć jeśli stosuki można pominąć jeśli stosunek jej rozEa I1 można h L jej / h <roz20 piętości całkowitej spełnia L Ldoido spolonej belki rozpiętości sztywności przekroju zastępczego ob-. nek ojej rozpiętości całkowitej wysokości spełnia warunek Wpływ skurczu betonu na krzywiznę belki wysokości można pominąć jeśliwarunek stosunek skurczu betonu na krzywiznę belki można pominąć jeśli stosunek jej roz.. a warunek L / h < 20Wpływ h spełnia warunek L / h <pominąć 20 . ości do całkowitej wysokości L wzoru: zyć Wpływ skurczu betonu na krzywiznę belki można jeśli stosunek jej rozżnaze pominąć jeśli stosunek rozpiętości wysokości h spełnia warunek L / h < 20 .

L dojejcałkowitej 4 prof. dr hab. inż.

Antoni Biegus h 5spełnia prof. dr hab. inż. Antoni Biegus piętości do. całkowitej wysokości qL warunek L / h < 20 .

L / h <L 20 unek y= . Politechnika Wrocławska (27) 384 E a I1 Politechnika Wrocławska . dr hab. inż. Antoni Biegus lipiec prof.

2012 dr hab. inż. Antoni Biegus Builder 61 echnika prof. dr Wrocławska hab. inż.rysunki Antoni autora Biegus Politechnika Wrocławska Wpływ skurczuWrocławska betonu na krzywiznę belki można pominąć jeśli stosunek jej roznki autora Politechnika

budownictwo

Dokumentacja projektowa Fot. arch. Elżbieta Urbańska-Galewska

Wymagania dla konstrukcji stalowych. Część 1

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, dokumentacja projektowa składa się z projektu budowlanego i projektów wykonawczych. W przypadku dokumentacji dla obiektów o konstrukcji stalowej może być również wymagany projekt warsztatowy jak i technologiczny oraz projekt montażu. dr hab. inż. Elżbieta Urbańska-Galewska dr inż. Dariusz Kowalski

Z

uwagi na obszerność tematu, niniejsza publikacja ogranicza się do omawiania zagadnień związanych z przygotowaniem dokumentacji rysunkowej, stanowiącej istotną część projektu budowlanego i wykonawczego oraz warsztatowego.

Rysunki powinny być wykonywane zgodnie z normami [N2, N3, N6, N7, N8, N9]. W celu ustalenia jednoznacznej terminologii przyjęto następujące

62 Builder

definicje. „Element wysyłkowy” (wg PN-EN 1090-1 [N4] – element konstrukcyjny) – fragment konstrukcji wykonany w wytwórni i dostarczony na budowę; może być montowany bezpośrednio lub po scaleniu z innymi elementami wysyłkowymi. „Zespół montażowy” (wg PN-EN 1090-1 [N4] – zestaw konstrukcyjny]) – fragment konstrukcji przygotowany do montażu przez scalenie kilku elementów wysyłkowych. „Pozycja” – odpowiednio przycięty, owiercony i obrobiony wyrób stalowy (kształtownik, blacha).

Element wysyłkowy składa się z kilku, połączonych ze sobą (najczęściej poprzez spawanie) pozycji.

Szczególnie ważne w dokumentacji rysunkowej konstrukcji stalowych są zasady wymiarowania stosowane na arkuszach rysunkowych.

Wszystkie stalowe elementy są wykonane z określoną dokładnością.

Dopuszczalne odchyłki wymiarowe zwane tolerancjami są określone w normach polskich [N1] i europejskich [N5]. Część odchyłek jest istotna z uwagi na bezpieczeństwo konstrukcji, inne znów z uwagi na efektywność montażu. Na rys. 1 przedstawiono schemat klasyfikacji wymiarów konstrukcji w zależności od miejsca ich powstawania jak i wpływu na montaż konstrukcji. Wymiary wytwarzania konstrukcji są to wszystkie wymiary fizyczne jak i teoretyczne (np. osie symetrii). Można podzielić je na wymiary przyłączeniowe, czyli mające wpływ na montaż konstrukcji stalowej oraz wszystkie pozostałe, czyli nieprzyłączeniowe. Z kolei wymiary montażowe to wymiary osiowe (inaczej osiowe wymiary koordynacyjne) oraz wymiary szerokości szczelin montażowych. O ile wymiary osiowe zawsze są zaznaczane na rysunkach, to wymiary szczelin montażowych przeważnie są pomijane.

lipiec 2012

Większość procedur montażowych zakłada, że elementy montowane w pierwszej kolejności tworzą odstępy, w które należy wpasować pozostałe elementy, zachowując odpowiednie szerokości szczelin w połączeniach.

Jest to typowa sytuacja występująca przy montażu zarówno jedno- jak i wielokondygnacyjnych ram stalowych. W pierwszej kolejności montowane są słupy, a następnie elementy belkowe. Poprawnie zmontowana stalowa konstrukcja prętowa powinna charakteryzować się geometrią siatki prętów zgodną z wymiarami nominalnymi (projektowanymi) oraz pewnym luzem w stykach montażowych (rys. 3).

Rys. 1. Schemat klasyfikacji wymiarów konstrukcji stalowej

Koncepcja montażu

Koncepcja montażu stalowej konstrukcji nośnej projektowanego obiektu powinna stanowić nieodłączną część projektu budowlanego. Projektant powinien zaznaczyć podział konstrukcji na tzw. elementy wysyłkowe. Tylko on może świadomie podjąć przemyślaną decyzję co do lokalizacji styków montażowych jak i sposobu łączenia elementów konstrukcyjnych na placu budowy (spawanie, śruby zwykłe lub sprężone). Wymiary elementów wysyłkowych muszą odpowiadać skrajni drogowej lub kolejowej, zależnie od przewidywanego rodzaju transportu. Natomiast maksymalna masa elementów konstrukcyjnych będzie zależała od udźwigu suwnic lub urządzeń dźwigowych zarówno w wytwórni konstrukcji stalowych jak i w miejscu wyładunku. W celu ograniczenia liczby styków montażowych, należy dążyć do projektowania możliwie dużych elementów wysyłkowych. Niektóre konstrukcje, z uwagi na swoje gabaryty, wymagają scalania pojedynczych elementów wysyłkowych w tzw. zespoły montażowe (zestawy konstrukcyjne), które następnie są wbudowywane w obiekt. Czasami nawet może bardziej opłacać się poniesienie dodatkowych kosztów transportu elementów konstrukcyjnych przekraczających skrajnię drogową niż organizowanie stanowisk scalania konstrukcji na terenie budowy. Opracowanie koncepcji montażu łącznie z projektem budowlanym, a następnie uszczegółowienie jej w projekcie wykonawczym, pozwala na uniknięcie błędów i związanej z tym straty czasu na etapie realizacji projektu wykonawczego.

Każdy element wysyłkowy powinien być oznaczony symbolem literowocyfrowym. Wskazane jest, aby oznaczenie kojarzyło się z funkcją konstrukcyjną elementu. I tak, przykładowo, kolejne słupy oznaczamy S1, S2 a pręty stężeń St1, St2, itd. W przypadku obiektu wielokondygnacyjnego, wskazane jest, aby w symbolu elementu konstrukcyjnego był zawarty numer kondygnacji np.: SI-1, SII-1, gdzie I lub II oznaczają numery kondygnacji (rys. 2).

Rys. 3. Identyfikacja koordynacyjnych wymiarów montażowych w połączeniach belki ze słupami: a) połączenia zakładkowe, b) połączenia doczołowe

W celu ograniczenia liczby styków montażowych, należy dążyć do projektowania możliwie dużych elementów wysyłkowych.

O poprawności montażu decyduje dokładność wykonania tylko pewnych wymiarów, określanych mianem koordynacyjnych wymiarów montażowych (KWM). Są to te wymiary, które mają bezpośredni wpływ na zachowanie geometrii całego układu konstrukcyjnego. Zalicza się do nich tzw. wymiary przyłączeniowe (WP) oraz osiowe wymiary koordynacyjne (OWK). Zaznaczono je na rys. 3 dla dwóch rodzajów rozwiązań konstrukcyjnych połączenia belki z innym elementem nośnym.

Na rys. 4 zaznaczono wymiary przyłączeniowe dla dwóch typów belek: wolnopodpartej i obustronnie zamocowanej. Odchyłki wymiarowe WP, takie jak odchyłki długości i/lub grubości łączonych elementów, prostopadłości i płaskości powierzchni styku, a także dopuszczalne odchyłki rozstawu otworów, ich powtarzalności oraz przesunięć liniowych i kątowych

Rys. 2. Przykładowy podział stalowej ramy portalowej na elementy wysyłkowe

lipiec 2012

Builder 63

budownictwo elementów względem siebie, będą wpływały zarówno na przebieg montażu jak i ostateczny kształt zmontowanej konstrukcji stalowej. Wymiar przyłączeniowy wcale nie musi być całkowitą długością elementu konstrukcyjnego. Może to być osiowy rozstaw otworów lub odległość osi otworu do jednej z krawędzi elementu (rys. 4a). W przypadku belki zakończonej blachami czołowymi, całkowita jej długość stanowi sumę wymiarów przyłączeniowych (rys. 4b).

Rys. 4. Przykłady wymiarów przyłączeniowych: a) w belce wolnopodpartej, b) w belce obustronnie zamocowanej

Projektant tworząc dokumentację rysunkową musi mieć świadomość nieuchronnej obecności różnego rodzajów odchyłek (tolerancje wytwarzania, tolerancje montażowe).

W czasie montażu konstrukcji występuje zjawisko kumulowania się odchyłek wymiarowych WP poszczególnych elementów montażowych, jak również odchyłek wymiarowych OWK konstrukcji. W efekcie, w stykach montażowych powstają nieuniknione szczeliny (luzy). Brak luzów w stykach montażowych świadczy o wadliwie zaprojektowanej i wykonanej konstrukcji. Zjawisko kumulowania odchyłek wymiarowych należy analizować na poziomie pojedynczych pętli montażowych, jak i dla całego zmontowanego układu konstrukcyjnego. Pojęcie pętli montażowej (PM) dotyczy operacji montażowej, w wyniku której zostaje zmontowana kolejna kondygnacja jednego przęsła konstrukcji ramowej. Do matematycznego opisu PM wykorzystuje się równania łańcuchów wymiarowych.

Składnikami równań PM są osiowe wymiary koordynacyjne (OWK) konstrukcji, wymiary przyłączeniowe elementów (WP) oraz wymiary szerokości szczelin pomiędzy montowanymi elementami. Liczba równań PM zależy od wielkości i stopnia złożoności układu konstrukcyjnego. Dla podstawowego przypadku jednokondygnacyjnej ramy jednonawowej, istnieją dwa równania PM: jedno dla składowych poziomych i drugie dla składowych pionowych wymiarów danej konstrukcji. W przypadku konstrukcji wielokondygnacyjnych i wielonawowych minimalna liczba równań PM wynosi m=2(ls+1), gdzie l – liczna kondygnacji, s – liczba naw. Cyfrą „1” oznaczono dodatkową pętlę montażową, zapisaną dla sumy wymiarów pionowych lub poziomych. Liczba równań może być większa w przypadku występowania dodatkowych, wewnętrznych pętli montażowych. Na rys. 5 przedstawiono zasadę konstruowania pętli montażowych dla wielokondygnacyjego układu ramowego.

Uwaga: Zaznaczenie na rysunkach montażowych podziału na elementy wysyłkowe oraz miejsc występowania i technologii wykonania styków montażowych stanowi podstawę do określenia dokładności wykonania tzw. wymiarów przyłączeniowych na etapie opracowywania dokumentacji warsztatowej.

Tolerancje w normach wykonania konstrukcji

Wartości tolerancji hutniczych wyrobów stalowych, elementów konstrukcyjnych oraz całych konstrukcji określane są w odpowiednich normach hutniczych i normach dotyczących wykonania konstrukcji [N1, N4, N5].

Generalnie wszystkie odchyłki wymiarowe dzieli się, w zależności od miejsca ich powstawania, na: tolerancje wytwarzania (manufacturing tolerances) i tolerancje montażowe (erection tolerances). Podział ten występował w polskiej normie dotyczącej wykonania i odbioru konstrukcji stalowych [N1]. Jest oczywisty i nie wymaga komentarza. Projektant tworząc dokumentację rysunkową musi mieć świadomość nieuchronnej obecności różnego rodzajów odchyłek. Wartości niektórych odchyłek wymiarów konstrukcji stalowych mają istotne znaczenie z uwagi na ich wpływ na nośność i sztywność konstrukcji, jak również na przebieg montażu. Fakt ten znalazł odzwierciedlenie w normie PN-EN 1090-2 [N5], w której to wprowadzono dodatkowy podział tolerancji związany ze znaczeniem danej odchyłki wymiarowej z uwagi na nośność, stateczność, wygląd lub dopasowanie elementów. Są to: • tolerancje podstawowe (essential tolerances), • tolerancje funkcjonalne (functional tolerances).

Ponadto wg [N5] w specyfikacji mogą być określone tzw. tolerancje specjalne pod względem rodzaju lub wielkości odchyłek.

Tolerancje w dokumentacji projektowej

Rys. 5. Wymiary wchodzące w skład poszczególnych pętli montażowych odpowiadających poszczególnym kondygnacjom

64 Builder

W projektowaniu konstrukcji stalowych nie ma tradycji uwzględniania tolerancji wymiarów. Powody, dla których uwzględnianie tolerancji zarówno w czasie projektowania jak i wytwarzania oraz montażu stalowych konstrukcji budowlanych jest istotne, podkreślano w wielu pracach. Jednym z nich jest jakość montowanych konstrukcji. Jakość nowo wznoszonego obiektu jest funkcją tolerancji wytwarzania, tyczenia i montażu konstrukcji. Tolerancje wymiarów przyłączeniowych powinny być traktowane jak tolerancje specjalne, ze względu na potrzebę określenia prawdopodobnych wymiarów szerokości szczeliny montażowej. Równanie pętli montażowej dla przykładowej konstrukcji ramy przedstawionej na rys. 6, ze

lipiec 2012

stykami montażowymi w postaci doczołowych połączeń na śruby, ma postać: L = A-ΣBi (1), natomiast wartość tolerancji szczeliny montażowej: TL = TA +ΣTB(2).

Znając wartość TL, możemy określić prawdopodobny zakres zmienności szerokości szczeliny montażowej i zaprojektować zestaw podkładek wyrównawczych.

Normy, instrukcje i wytyczne: [N1] PN-B-06200:2002 Konstrukcje stalowe budowlane – Warunki wykonania i odbioru – Wymagania podstawowe [N2] PN-EN ISO 5261:2002 Rysunek techniczny – Przedstawianie uproszczone prętów i kształtowników [N3] PN-EN ISO 6284:2001 Rysunek budowlany – Oznaczanie odchyłek granicznych [N4] PN-EN 1090-1:2010 Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 1: Zasady oceny zgodności elementów konstrukcyjnych [N5] PN-EN 1090-2:2009 Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – Część 2: Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji stalowych [N6] PN-EN 22553:1997 Rysunek techniczny – Połączenia spawane, zgrzewane i lutowane – Umowne przedstawianie na rysunkach [N7] PN-ISO 8991:1996 System oznaczeń części złącznych [N8] PN-M-01143:1982 Rysunek techniczny maszynowy – Wymiarowanie – Zasady wynikające z potrzeb konstrukcyjnych i technologicznych [N9] PN-M-69009:1987 Spawalnictwo – Zakłady stosujące procesy spawalnicze – Podział

Rys. 6. Przykładowa rama ze śrubowymi, doczołowymi stykami montażowymi

Element konstrukcyjny, który ma być wprowadzony pomiędzy elementy zmontowane wcześniej, powinien mieć przewidziane „zmniejszenie” długości. Jest to możliwe przez określenie niesymetrycznej, ujemnej tolerancji wymiaru długości belki. Ten rodzaj tolerancji powoduje, że środek pola tolerancji przesuwa się w stronę mniejszego wymiaru długości belki przy tej samej klasie dokładności wykonania belki, nie powodując tym samym zwiększenia kosztów produkcji. Nawet „najdłuższą” belkę będzie można zamontować pomiędzy słupami, które są usytuowane w najmniejszej spośród prawdopodobnych odległości pomiędzy nimi. Górny wymiar graniczny długości belki powinien być równy ujemnej wartości dolnej odchyłki szerokości szczeliny złącza. Zgodnie z pkt. 11.2.3.5 [N5]: „Gdy po wstępnym dokręceniu śrub szczeliny w stykach przekraczają zdefiniowane wartości dopuszczalne, można stosować przekładki redukujące wielkość szczelin, chyba że w specyfikacji wykonawczej podano inaczej. Przekładki wykonuje się z płaskich blach z miękkiej stali i stosuje w ilości nie większej niż trzy w jednym punkcie”.

Projekt montażu

Projekt montażu opracowuje się na podstawie dyspozycji zawartych w dokumentacji projektowej (projekt budowlany i wykonawczy) z uwzględnieniem możliwości technologicznych samego wykonawcy. Projekt taki powinien zawierać m.in.: • sprawdzenie wytrzymałości, odkształceń i stateczności poszczególnych fragmentów konstrukcji w kolejnych etapach montażu, szczególnie z uwzględnieniem pracy statycznej elementów konstrukcji, jeśli podczas montażu będzie ona podpierana w innych punktach, niż przewiduje to projekt konstrukcji docelowej, • obliczenia statyczno-wytrzymałościowe konstrukcji pomocniczych (podpory montażowe, podesty robocze, rusztowania nośne, itp.), • rysunki robocze konstrukcji i urządzeń podporowych i pomocniczych, • organizację placu budowy na okres scalania i montażu konstrukcji, • rysunki ilustrujące przebieg montażu w poszczególnych jego etapach, • instrukcję zabezpieczenia warunków BHP w czasie montażu.

Rysunki projektu budowlanego

Projekt budowlany jest projektem formalnym, stanowiącym podstawę do uzyskania pozwolenia na budowę oraz wszelkich innych opinii, zgód i pozwoleń. Powinien zawierać zwięzły opis techniczny oraz część rysun-

lipiec 2012

[N10] Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2012 r. Nr 0, poz. 462) kową. Będą to rysunki schematyczne, których celem jest podanie ogólnych informacji o konstrukcji. Obiekt należy przedstawić w rzutach, przekrojach i w widokach (np.: dachu lub przekrycia). Należy wykonać przekroje na wszystkich charakterystycznych poziomach obiektu budowlanego oraz przekroje pionowe w liczbie niezbędnej do przedstawienia istotnych informacji. Na wszystkich rysunkach należy zaznaczyć: • osie głównych układów nośnych, • wszystkie wymiary osiowe, • koty wysokościowe poziomu terenu, poziomów stropów, wysokość w kalenicy (na przekrojach pionowych), itp., • wymiary przekrojów poprzecznych elementów konstrukcyjnych, • gatunki stali zastosowanej na konstrukcję poszczególnych elementów, • opis budowy poziomych i pionowych przegród zewnętrznych i wewnętrznych.

Projekt budowlany jest projektem formalnym, stanowiącym podstawę do uzyskania pozwolenia na budowę. Powinien zawierać zwięzły opis techniczny oraz część rysunkową.

Skala rysunku powinna być dostosowana do specyfiki i charakteru obiektu budowlanego, jednak nie mniejsza niż [N10]: • 1:200 dla obiektów budowlanych o dużych rozmiarach, • 1:100 dla pozostałych obiektów budowlanych i wydzielonych części obiektów, • 1:50 dla wydzielonych części obiektów budowlanych podlegających przebudowie lub rozbudowie oraz części obiektów skomplikowanych i o małych rozmiarach.

Stopnień dokładności oznaczeń graficznych na rysunkach powinien być dostosowany do skali rysunku. Pręty rysuje się pojedynczymi kreskami.

Należy narysować elementy wyposażenia związane z konstrukcją (np. suwnice).

dr hab. inż. Elżbieta Urbańska-Galewska, prof. PG dr inż. Dariusz Kowalski Politechnika Gdańska

Builder 65

budownictwo

Budowlana ruletka bezpieczeństwa Niezwykła różnorodność kulturowa Europy objawia się między innymi w podejściu mieszkańców poszczególnych krajów do kwestii pracy, również na budowie, oraz do standardów bezpieczeństwa.

Na drugim biegunie są kraje Europy Wschodniej. Dość częstym widokiem w Rumunii są robotnicy poruszający się na budowie bez jakichkolwiek zabezpieczeń. Pracują bez kasków, kamizelek czy odpowiedniego obuwia. W Polsce nadal zdarzają się przypadki budów, na których nie montuje się pomostów roboczych, pomimo, że znajdują się na terenie budowy. Motywowane jest to zazwyczaj oszczędnością czasu. Czy jeśli zdarzy się wypadek nadal będzie można mówić o takiej oszczędności?

mgr inż. Michał Fabijanek

Doka, jak każdy producent deskowań, ma w swoim katalogu całą paletę różnorodnych produktów podnoszących bezpieczeństwo pracy, będących uzupełnieniem standardowych systemów lub stanowiących oddzielne grupy produktowe. W tej pierwszej kategorii można wymienić wszelkiego rodzaju pomosty robocze i konsole betoniarskie systemów ściennych,

N

a jednym biegunie mamy kraje takie jak Francja i Wielka Brytania, gdzie systemy BHP są dokładnie przemyślane, a prawodawstwo wymusza ich obowiązkowe stosowanie niezależnie od rozmiaru przedsięwzięcia. W Anglii deskowanie obwodowe stropu w budynku wysokim musi być rozwiązane przy pomocy stolików z odciągami, co zapewnia stabilność szalunku. Dzięki temu uzyskuje się obarierowany szalunek, którego montaż jest bezpieczny i nie przewróci go stojący nawet na krawędzi pracownik. We Francji pomosty robocze trzeba montować na leżącym deskowaniu i muszą być stale z nim połączone. Dzięki temu można ustawiać szalunki razem z pomostami, a pracownicy nie mają możliwości ani przez chwilę pracować na niezabezpieczonym szalunku.

Budowa, na której wykonawca oszczędza na bezpieczeństwie pracowników przypomina stół do ruletki.

66 Builder

BHP w Katalogu

Doka jak każdy producent deskowań ma w swoim katalogu całą paletę różnorodnych produktów podnoszących bezpieczeństwo pracy. takich jak Frami Xlife czy Framax Xlife. Na bazie elementów systemu Staxo 100 skonstruowano schodnię 250 zapewniającą komunikację pomiędzy różnymi poziomami na budowie. Na podstawie tych dwóch przykładów widać, że w niemalże każdym obszarze działań firmy deskowaniowej znajdziemy produkty BHP. Niektóre elementy stanowią również systemy same w sobie. Standardem w ofercie są konsolowe pomosty robocze M montowane na konstrukcji budynku i służące jako zabezpieczenie do robót montażowych, murarskich, czy po przedłużeniu barierki jako zabezpieczenie robót dekarskich. Uniwersalnym rozwiązaniem komunikacji jest system

lipiec 2012

Zdjęcia archiwum Doka Polska

drabin XS zapewniający bezpieczny dostęp do pomostów roboczych przy deskowaniach ramowych i systemach wspinających. Skoro już o rusztowaniach wspinających mowa, również w tak zaawansowanych rozwiązaniach są systemy dedykowane tylko zabezpieczeniom. Mowa tu o systemie osłon wiatrowych Xclimb 60 umożliwiającym zabezpieczenie pracowników przebywających na kilku szczytowych kondygnacjach budynku.

Nowe trendy

Firma, która się nie rozwija, cofa się. Biorąc sobie to motto do serca, Doka opracowuje kolejne, nowe rozwiązania. Aby zbierać i wymieniać informacje dotyczące trendów w kwestiach bezpieczeństwa, uruchomiono Doka Safety Network. Jest to forum skupiające ekspertów, praktyków, entuzjastów i producentów rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa na budowach.

Na jednym biegunie mamy kraje takie jak Francja i Wielka Brytania, gdzie systemy BHP są dokładnie przemyślane, a prawodawstwo wymusza ich obowiązkowe stosowanie niezależnie od rozmiaru przedsięwzięcia. Na drugim biegunie są kraje Europy Wschodniej, gdzie dość częstym widokiem są jeszcze robotnicy poruszający się na budowie bez jakichkolwiek zabezpieczeń.

Uzupełnieniem katalogu zabezpieczeń jest nowy system barierek XP. Dzięki nowatorskiemu podejściu, mamy możliwość konstruowania różnego rodzaju barier. Do konkretnego zastosowania dobierany jest odpowiedni but (zacisk na dźwigary H20, gwint do wkręcenia w strop lub przyłącze do wytyków zbrojenia), natomiast słupek jest elementem uniwersalnym.

Istnieje również możliwość podwyższenia obarierowania z normatywnego 1,00 m do 1,80 m jeśli zajdzie taka potrzeba. Jako wypełnienie można oczywiście zastosować standardowe rozwiązania (deski lub rury rusztowania). Do oferty dołączono również panel osiatkowany umożliwiający bezpieczne obarierowanie np. krawędzi stropu.

Nowym obszarem, w którym zaczyna działać Doka, jest oferowanie nowoczesnych ubrań roboczych i urządzeń ochrony osobistej. Nowa uprząż bezpieczeństwa Doka jest według specjalistów z branży BHP produktem najwyższej jakości. Sprzęt wyposażony jest w 2 haki do zaczepienia na punktach stałych budynku. W konstrukcji uwzględniono również hamulec bezwładnościowy zmniejszający prędkość upadku, dzięki czemu przeciążenie działające na pasy uprzęży jest mniejsze, a moment zatrzymania mniej bolesny. Zapięcia są zabezpieczone przed rozluźnieniem, ale odpina się je jednym ruchem ręki, gdy zajdzie taka potrzeba. W konstrukcję włączono również pasek odciążający pasy przechodzące pomiędzy nogami pracownika, dzięki czemu nie ma niebezpieczeństwa wystąpienia niedokrwienia nóg oraz przycisk systemu wzywającego pomoc i kieszeń na krótkofalówkę lub telefon komórkowy. Produkt ten zebrał najlepsze re-

Nowym obszarem, w którym zaczyna działać Doka jest oferowanie nowoczesnych ubrań roboczych i urządzeń ochrony osobistej. cenzje”, za jakość wykonania i mnogość zintegrowanych rozwiązań, na zorganizowanej w czercu br. przez Politechnikę Białostocką i wydawnictwo „Praca i Zdrowie” konferencji „Wypadek to nie przypadek.

Kampania „Bezpieczeństwo z Doka”

Wspomnianą konferencję traktujemy w firmie jako początek polskiej kampanii „Bezpieczeństwo z Doka”. Mamy nadzieję w ten sposób podnieść świadomość tych problemów u naszych Kontrahentów i innych zainteresowanych osób. Zdajemy sobie sprawę, że budowa, na której wykonawca oszczędza na bezpieczeństwie pracowników przypomina stół do ruletki. Jeśli ma się szczęście można zarobić, jednak gdy szczęścia zabraknie, można przegrać dużo. Wiadomo także, że kasyna w dłuższej perspektywie nigdy nie przegrywają, zatem czy warto ryzykować? Całe szczęście, że obserwacja trendów płynących do nas z Europy Zachodniej pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość.

Doka Polska Sp. z o.o. ul. Bankowa 32, 05-220 Zielonka www.doka.com.pl lipiec 2012

Builder 67

PROMOCJA

Autor jest Inżynierem Marketingu i Produktu Doka Polska Sp. z o.o.

Fot. arch. autora

budownictwo

Fot. 1. Krokodyle na Stadionie Śląskim

Pomysł na nowe krokodyle Zaprojektowanie nowego rozwiązania konstrukcyjnego krokodyli, będących ważnym elementem w konstrukcji zadaszenia Stadionu Śląskiego, okazało się niezwykle trudnym zadaniem inżynierskim. Po rocznej dyskusji na ten temat i braku konkretnego pomysłu przedstawiona w artykule koncepcja wydaje się bardzo sensownym rozwiązaniem.

Jerzy Kowalewski

M

ija już rok od awarii budowlanej na Stadionie Śląskim. W trakcie podnoszenia konstrukcji linowej (tzw. operacja Big Lift) w dniu 15 lipca 2011 r. pękły 2 krokodyle. Stanowią one masywny element konstrukcyjny, służący do połączenia skrzyżowanych lin nośnych konstrukcji zadaszenia.

Już następnego dnia po awarii w trakcie dużej narady podjęto decyzję, że „chcąc odbudować zaufanie Nadzoru Budowlanego, Zamawiającego oraz kibiców” w konstrukcji zadaszenia Stadionu Śląskiego muszą być zaprojektowane i zastosowane nowe krokodyle. Od tamtej pory problem zaprojektowania nowych krokodyli był przedmiotem licznych narad, polemik, zaleceń i ustaleń, ale o ile wiadomo do dzisiaj nie został rozwiązany.

Wady tradycyjnego rozwiązania

Przeprowadzone w związku z awarią liczne badania i analizy wskazują, że wysokie wymagania stawiane krokodylom przez projektantów są trudne do spełnienia ze względów technicznych i technologicznych. Do wad krokodyli (fot. 1), wykonywanych zazwyczaj jako odlewy staliwne, można zaliczyć:

68 Builder

• trudności z zapewnieniem właściwej jakości (np. wytrzymałości) tak dużego i masywnego elementu konstrukcyjnego, • duże siły rozciągające, jakie występują w krokodylu, • dodatkowe siły poprzeczne występujące w sztywnym krokodylu na skutek niedokładności montażu itp.

Propozycja nowej konstrukcji

Na rysunku przedstawiono schematycznie koncepcję konstrukcji nowego krokodyla, która zasadniczo różni się od rozwiązań tradycyjnych krokodyli (fot. 1 i 2).

Istota nowego krokodyla polega na zastosowaniu do połączenia skrzyżowanych lin nośnych niewielkich elementów konstrukcyjnych i fragmentów lin nośnych. Na linach podłużnych (1) i (2) zamontowane są poprzeczki (4) oraz pierścienie (5). Każda poprzeczka oraz pierścień składa się z dwóch fragmentów, aby elementy te mogły być zamontowane na linach podłużnych. W wariantowym rozwiązaniu zamiast oddzielnej poprzeczki i pierścienia można zastosować element stanowiący połączoną poprzeczkę z pierścieniem. W tym przypadku taki element również będzie się składać z dwóch fragmentów, aby mógł być zamontowany na linach podłużnych. Dwa fragmenty poprzeczek oraz dwa fragmenty pierścieni połączone są ze sobą np. za pomocą śrub albo w inny sposób. Poprzeczki i pierścienie mogą być wykonane przykładowo jako odlewy staliwne.

Sposób działania polega na tym, że liny poprzeczne (3) oparte są na poprzeczkach (4). Siły z lin poprzecznych przekazywane są na poprzeczki. Z poprzeczek siły za pośrednictwem pierścieni i innych poprzeczek przekazywane są na końcówkę zaciskową (6) liny podłużnej.

Do najważniejszych zalet sposobu połączenia skrzyżowanych lin nośnych za pomocą nowych krokodyli należy zaliczyć: • łatwość wykonania poprzeczek i pierścieni oraz zapewnienia im właściwej jakości (np. wytrzymałości) w porównaniu z masywnym elementem konstrukcyjnym tradycyjnego krokodyla, • łatwość montażu poprzeczek i pierścieni oraz zapewnienia im właściwej jakości montażu (np. dokładność) w porównaniu z tradycyjnym krokodylem,

lipiec 2012

Wady krokodyli wykonywanych jako odlewy staliwne: • trudności z zapewnieniem właściwej jakości i wytrzymałości, • występowanie dużych sił rozciągających, • w ystępowanie dodatkowych sił poprzecznych w sztywnym krokodylu na skutek niedokładności montażu.

Zalety połączenia skrzyżowanych lin nośnych za pomocą nowych krokodyli: • łatwość wykonania i montażu poprzeczek i pierścieni oraz zapewnienia im właściwej jakości i wytrzymałości wraz z dokładnością montażu, • wyeliminowanie wpływu sił poprzecznych, • wyeliminowanie występowania sił rozciągających, • niższe koszty wykonania i montażu,

Jerzy Kowalewski

Fot. arch. NCS/ J. Kośnik

• wyższa niezawodność połączenia.

• połączenie jest mało wrażliwe na siły poprzeczne w porównaniu ze sztywnym masywnym elementem konstrukcyjnym tradycyjnego krokodyla, • w poprzeczkach występują momenty zginające oraz siły ściskające w pierścieniach i we fragmentach poprzeczek przylegających do lin. Nie ma sił rozciągających, • koszty wykonania i montażu połączenia skrzyżowanych lin nośnych za pomocą nowego krokodyla są niższe niż z wykorzystaniem tradycyjnego krokodyla, • niezawodność połączenia skrzyżowanych lin nośnych za pomocą nowego krokodyla jest wyższa niż z wykorzystaniem tradycyjnego krokodyla.

Nowe rozwiązanie konstrukcyjne ma niewiele wspólnego z wyglądem krokodyla, ale mimo to w artykule użyto nazwy „nowe krokodyle”, ponieważ taka nazwa kojarzy się z elementem konstrukcyjnym połączenia skrzyżowanych lin nośnych.

Rozwiązanie konstrukcyjne nowego krokodyla jest objęte zgłoszeniem patentowym o numerze P.399333.

Rys. arch. autora

Fot. 2. Krokodyle na Stadionie Narodowym

Rys. Schemat konstrukcyjny nowego krokodyla: 1,2. liny podłużne, 3. liny poprzeczne, 4. poprzeczki, 5. pierścienie, 6. końcówka zaciskowa liny podłużnej

lipiec 2012

Builder 69

budownictwo

komentarz

Jak zaprojektować zaplecze basenowe? mgr inż.

Czesław Sokołowski Przewodniczący Komisji Urządzeń Sportowych Polskiego Związku Pływackiego, Rzeczoznawca PZITS, Członek Polskiego i Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego Problem przestrzegania przepisów sanitarnych i higienicznych ze szczególnym ich uwzględnieniem w zapleczach szatniowo-natryskowych jest łączony przez Polski Związek Pływacki z wydawaniem dla basenów sportowych zaświadczeń o homologacji traktując powyższe zagadnienia jako ściśle ze sobą związane w projektach obiektów pływackich prawidłowo planowanych i eksploatowanych.

Przyjęte przez PZP wspólne projektowanie powyższych zagadnień polega na przestrzeganiu przez PZP międzynarodowych przepisów FINA 2009-2013 (Federation Internationale de Natation) w wydawaniu ww. homologacji oraz na stosowaniu optymalnych warunków sanitarnych i funkcjonalnych według specjalnych rozwiązań jednak bez urzędowych rozporządzeń.

Powyższe zalecenia projektowe PZP zostały uzyskane przede wszystkim dzięki wieloletnim doświadczeniom zarówno w projektowaniu obiektów basenowych, jak i w ich konsultacjach na budowie, niezależnie od licznych kontaktów z zagranicznymi firmami basenowymi i z międzynarodową literaturą.

Jak wiadomo ww. zalecenia sanitarno-funkcjonalne są w sumie korzystne zarówno pod względem eksploatacyjnym jak i ekonomicznym, jednak są one stosowane przez projektantów dobrowolnie, a w rezultacie nie obowiązują w projektowaniu pływalni.

Ponadto przyjęty przez PZP system projektowy dotyczący funkcji i programu obiektów pływackich nie zawsze jest uznawany przez wiele jednostek projektowych przyjmujących własne rozwiązania nie tylko niezgodne z ogólnymi systemami projektowania, lecz również niezgodne z prawem budowlanym. Istniejąca sytuacja trudnej współpracy w tematyce basenowej części jednostek projektowych z PZP spowodowała zwrócenie się w tej sprawie do Państwowego Zakładu Higieny z prośbą o uzgodnienie rozwiązań funkcjonalno-sanitarnych stosowanych przez PZP w obiektach basenowych przedstawionych w piśmie PZP/35/2012.

W odpowiedzi na powyższą prośbę PZP, przedstawiciele Państwowego Zakładu Higieny opracowali omawiany system zaplecza basenowego, częściowo w idealnym rozwiązaniu teoretycznym, szczególnie w części komunikacji gości w obuwiu, lecz pod względem praktycznym wymagającym uzupełnienia również funkcjonalnego z uwagi na zbyt duże zanieczyszczenie strefy wejściowej trudnej w utrzymaniu czystości.

70 Builder

Jak wiadomo, zostawianie w szatni zewnętrznej ubrania łącznie z obuwiem, wprawdzie jest możliwe i zgodne z opinią PZH, lecz fakt kierowania gości bez butów do zaplecza szatniowego przez wejściowy hol zanieczyszczony ruchem zewnętrznym stanowi nie tylko warunki dyskusyjne z przepisami sanitarnymi lecz jest również lekceważeniem gości wymagających odpowiedniego komfortu użytkowego. Podobnie koncepcja instalowania w wejściowej strefie wewnętrznej szatni specjalnych szafek przeznaczonych do przechowywania obuwia, skutkuje niestety koniecznością wykonywania przez gości – zobowiązanych do korzystania z oddzielnych szafek obuwia i ubrania – dodatkowych, nie zawsze wygodnych, czynności.

Powyższe uwagi dotyczące omawianej strefy „obutej stopy i bosej stopy” w ww. zapleczach wymagają indywidualnych warunków eksploatacyjnych, gdyż typ pływalni i jej przelotowość dzienna, przykładowo kilka tysięcy gości, wymaga bardzo dokładnej analizy użytkowej, dokonanej w sposób zapewniający pływalni łatwy, bezkolizyjny i sanitarny system, zarówno komunikacyjny jak i zajęć szatniowo-sanitarnych.

Przy okazji powyższego tematu dotyczącego zaplecza, wskazane jest zwrócenie uwagi na stosowany ostatnio w Europie i również w Polsce korzystny system szatniowych kabin przejściowych instalowanych w części wejściowej szatni i stanowiący w zasadzie granicę strefy „obutej stopy” od strony wejścia oraz strefy „bosej stopy”-sanitarnej od strony szatni typu szafkowego. Tak więc, szatniowe kabiny przejściowe stanowią punkt przebierania się osób w stroje kąpielowe i przenoszenia ubrania z obuwiem do szafek w przebieralni znajdującej się już w części wstępnie sanitarnej-basenowej. Dzięki ww. systemowi kabin przejściowych, strefa sanitarna rozpoczyna się w przebieralni i kończy się, poprzez toalety, natryski i brodzik do płukania stóp – w hali basenowej.

Należy podkreślić, że ww. system kabin przejściowych wykonany w kilku nowych pływalniach w kraju zdaje egzamin użytkowy zarówno pod względem sprawnych zajęć gości w zapleczu decydującym między innymi o „przelotowości” pływalni, jak i o wymaganych warunkach sanitarnych w tego rodzaju obiektach pływackich.

Dodatkową uwagą praktyczną PZP jest wprowadzenie uzdatnionej wody basenowej (0,5 mg Cl²) do brodzików płuczących stopy jako wystarczającego środka płuczącego, pod warunkiem jej wymiany 1x/h i odprowadzania do kanalizacji.

Przedstawione przez PZP praktyczne uwagi eksploatacyjne powinny być brane pod uwagę w nowoczesnych obiektach pływackich z jednoczesnym uwzględnieniem podanych w artykule PZH rozwiązań, stanowiących potwierdzenie podstawowych warunków eksploatacyjnych wymaganych dla obiektów pływackich.

Powyższe materiały Państwowego Zakładu Higieny zostaną opublikowane w Wydawnictwach Basenowych celem zobowiązania jednostek projektowych i inwestorów do ich przestrzegania w planowaniu nowych obiektów pływackich. n

lipiec 2012

Rozwiązania przestrzenne i techniczne w zapleczu szatniowo-sanitarnym obiektów basenowych mają istotny wpływ na ochronę wody basenowej przed zanieczyszczeniem.

Nie przywiązywanie dostatecznej wagi do tego zagadnienia przyczynia się do pogorszenia jakości wody basenowej i w efekcie zwiększenia ryzyka infekcji u użytkowników basenów. mgr Małgorzata Jamsheer-Bratkowska mgr Agnieszka Stankiewicz

I

nfekcje mogą wystąpić zarówno w wyniku zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody, jak i skażenia powierzchni, mogących kontaktować się z powłokami ciała. Może to także prowadzić do wysoce niepożądanego narażenia kapiących się na większe dawki substancji chemicznych, jakie w tych warunkach są niezbędne do właściwego uzdatniania i dezynfekcji wody basenowej, oraz ich pochodnych, obecnych zarówno w wodzie, jak i w powietrzu hal basenowych.

Profilaktyka basenowa

Szatnie wewnętrzne

Podejmując kwestię wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia zaplecza szatniowo-sanitarnego w obiektach basenowych, należy wyraźnie rozgraniczyć pojęcie szatni ogólnej, służącej do pozostawienia odzieży wierzchniej oraz szatni, którą można określić mianem wewnętrznej, często z przebieralniami kabinowymi, w której możliwe jest przebranie się w strój kąpielowy, przechowanie odzieży podczas korzystania z basenu i osuszenie się po kąpieli w basenie. Przedmiotem dalszej części powyższych zaleceń będą tylko szatnie wewnętrzne i do nich będzie stosowane skrótowe określenie „szatnia”.

Szatnia ogólna, zwykle usytuowana w holu wejściowym, przeznaczona jest dla ogółu osób odwiedzających basen i nie wymaga zapewnienia szczególnych rozwiązań sanitarnych w porównaniu z szatniami w innych obiektach użyteczności publicznej. Natomiast szatnie wewnętrzne dla osób korzystających z basenu i osób towarzyszących lub widzów powinny być rozdzielone.

Należy zwrócić uwagę, aby posadzki i ściany w tych pomieszczeniach miały gładkie, nienasiąkliwe, zmywalne i poddające się dezynfekcji powierzchnie. Posadzki powinny być nachylone pod niewielkim kątem, umożliwiającym odpływ do zamontowanych w posadzce wpustów, a ponadto wykonane z materiałów mających wykończenie antypoślizgowe.

Narożniki pomieszczeń powinny być zaokrąglone, w celu umożliwienia ich łatwiejszego czyszczenia i dezynfekcji, które powinny być przeprowadzane co najmniej jeden raz dziennie. Jeśli w szatniach zainstalowane są przebieralnie kabinowe, odległość ścianek działowych od posadzki powinna wynosić co najmniej 15 cm. Pomieszczenie szatni powinno być wyposażone w umywalki, gniazdka elektryczne, lustra oraz wieszaki, półki, szafki na odzież i obuwie, ławki lub krzesła – wszystkie wykonane z łatwo zmywalnych i odpornych na działanie wilgoci materiałów. W przypadku przebieralni kabinowych każda z nich powinna być wyposażona w miejsce do sieFot. arch. ATJ

Podstawowym źródłem zanieczyszczenia wody basenowej oraz powierzchni basenowych są mikroorganizmy i substancje chemiczne, przenikające ze skóry i błon śluzowych osób kąpiących się. Ochrona jakości wody wymaga stosowania rozwiązań, które umożliwią właściwe przygotowanie użytkowników basenu do korzystania z niego poprzez zmniejszenie ilości zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych, wprowadzanych do wody przez każdego z nich. Tylko w takich warunkach system uzdatniania i dezynfekcji wody może funkcjonować skutecznie, umożliwiając utrzymanie należytej jakości wody. Mylne i szkodliwe jest przekonanie, że ewentualne niedostatki w zakresie przygotowania higienicznego użytkowników basenu i większy stopień zanieczyszczenia wody można skompensować i skorygować, stosując większe dawki chemikaliów do uzdatniania i dezynfekcji wody. Postępowanie takie poza zwiększonym ryzykiem infekcji prowadzi do wzrostu wartości stężeń ubocznych produktów dezynfekcji w wodzie i w powietrzu hali basenowej. Substancje te, w tym chloro-

form, inne trihalometany, bromiany, chlorany, kwas izocyjnaurowy, chloraminy, odznaczają się toksycznością lub działaniem drażniącym, nie podlegając jednocześnie monitoringowi ani jakiejkolwiek systematycznej kontroli stężeń. Oznaczane bywają w wodzie basenowej oraz w powietrzu hal basenowych (substancje lotne) tylko w ramach prac badawczych, z których wynika, że dość często osiągają one poziomy stwarzające ryzyko działania toksycznego, zwłaszcza uwzględniając związaną z wysiłkiem fizycznym zwiększoną wentylację płuc u osób kąpiących się.

Niezbędne przygotowanie higieniczne do korzystania z basenu kąpielowego powinno w dużej mierze być zapewnione przez właściwe rozwiązania w pomieszczeniach zaplecza, obejmujących szatnie, przebieralnie, toalety i natryski.

lipiec 2012

Builder 71

budownictwo dzenia, wieszak, półkę i szafkę na odzież, natomiast umywalki, lustra, gniazdka elektryczne mogą znajdować się poza kabinami, w części wspólnej pomieszczenia. Szafki na odzież powinny również być wykonane z trwałych, gładkich, nienasiąkliwych materiałów, łatwo poddających się zmywaniu i dezynfekcji. Ponadto ich konstrukcja powinna zapewniać wietrzenie ich wnętrza.

Strefa obutej i bosej stopy

Planując pomieszczenia zaplecza szatniowego należy zwrócić szczególną uwagę na ścisłe rozgraniczenie strefy dostępnej dla osób w obuwiu „zewnętrznym” oraz strefy, w której przebywają osoby bez obuwia lub w specjalnym obuwiu, przeznaczonym do korzystania wyłącznie na terenie basenu. Możliwe jest tu przyjęcie różnych rozwiązań, co uzależnione bywa od specyfiki obiektu i stosowanych w nim procedur, wszystkie one jednak powinny w jak największym stopniu ograniczać możliwość wnoszenia na obuwiu zanieczyszczeń na teren szatni wewnętrznej/przebieralni, a następnie poprzez ich kontakt ze skórą stóp lub obuwiem basenowym do dalszych pomieszczeń obiektu. Z sanitarnego punktu widzenia korzystnym rozwiązaniem jest pozostawianie obuwia w szatni zewnętrznej, razem z okryciem wierzchnim, i przejście do szatni wewnętrznej w specjalnym obuwiu basenowym. Postępowanie takie spełnia jednak swoje zadanie wyłącznie przy dostatecznej dbałości o czystość posadzki w holu wejściowym, w którym zwykle usytuowana jest szatnia zewnętrzna, co w przypadku licznie uczęszczanych obiektów może być trudne, szczególnie w chłodnej porze roku. Ponadto sposób ten zapewnia dostateczny komfort głównie stałym użytkownikom obiektu, gdyż w większości oni korzystają z obuwia basenowego, podczas gdy pozostali odwiedzający zmuszeni są do przechodzenia do szatni wewnętrznych przez hol ogólny bez jakiejkolwiek osłony stóp.

Należy zwrócić szczególną uwagę na ścisłe rozgraniczenie strefy dostępnej dla osób w obuwiu zewnętrznym oraz strefy, w której przebywają osoby bez obuwia.

Praktykowane bywa również pozostawienie obuwia lub jego zamiana na obuwie basenowe w szatni wewnętrznej/przebieralni. Mankamentem tego rozwiązania jest wnoszenie na obuwiu zanieczyszczeń, w tym śniegu, błota i kurzu, na posadzkę, na której osoby przebierające się stają bosą stopą. Za korzystniejszy i warty upowszechnienia należy uznać polecany ostatnio system, w którym obuwie pozostawiane jest w szafkach usytuowanych na pograniczu holu ogólnego i szatni wewnętrznej. Dalsze przejście do szatni/przebieralni odbywa się wyłącznie poprzez strefę „bosej stopy”, do której nie mają wstępu osoby w obuwiu „zewnętrznym”. Zapewnia to, że w pomieszczeniach szatni/przebieralni, w których następuje zmiana stroju na kąpielowy, posadzka jest wolna od zanieczyszczeń wnoszonych na obuwiu.

Z szatni do toalety

Szatnie powinny mieć bezpośrednie połączenie z toaletami i natryskownią. Bardzo istotna jest kolejność usytuowania obu powyższych pomieszczeń sanitarnych. Korzystanie z toalety wiąże się każdorazowo z ryzykiem zanieczyszczenia powłok ciała bakteriami kałowymi Aby chronić wodę basenową przed skażeniem kałowym obowiązuje zasada, że po skorzystaniu z toalety przed przejściem do hali basenowej niezbędne jest umycie się pod prysznicem. Niedopuszczalne jest natomiast przejście do hali basenowej bezpośrednio po skorzystaniu z toalety bez uprzedniego opłukania się pod natryskiem. Wykluczona jest zatem lokalizacja toalet z dostępem bezpośrednio z pomieszczenia z niecką basenową.

Stan sanitarny toalet powinien podlegać kilkakrotnej kontroli w ciągu dnia, a do zmywania powierzchni i urządzeń sanitarnych należy stosować środki dezynfekcyjne (nie tylko myjące). Za absolutne minimum należy przyjąć dezynfekcję powierzchni i urządzeń sanitarnych w powyższych pomieszczeniach jeden raz dziennie.

72 Builder

Pod natrysk

Bardzo duże znaczenie ma korzystanie z natrysku przed przejściem do hali basenowej, umożliwiające usunięcie z powłok ciała części obecnych tam mikroorganizmów, resztek wydalin, wydzielin i kosmetyków. Zaniedbanie ich zmycia ze skóry przyczynia się do znacznego pogorszenia jakości wody basenowej poprzez zwiększenie zarówno mikrobiologicznego jak i chemicznego zanieczyszczenia wody. Oba ich rodzaje powodują znaczący wzrost zapotrzebowania na środki dezynfekcyjne, które częściowo są zużywane do utlenienia przenikających do wody z powłok ciała substancji chemicznych. Utrzymanie wymaganej jakości mikrobiologicznej wody wymaga w tej sytuacji zwiększenia dozowania dezynfektanta i w efekcie prowadzi do wzrostu stężenia toksycznych ubocznych produktów dezynfekcji, zarówno w wodzie, jak i w powietrzu hali basenowej. Z uwagi na znaczną zawartość substancji mineralnych w wydzielinach i wydalinach następuje także wzrost zasolenia wody, a obecny w nich amoniak przyczynia się do wzrostu stężenia w wodzie chloramin, odznaczających się silnym działaniem drażniącym i nieprzyjemnym zapachem. Wykazano doświadczalnie, że w obiektach, których użytkownicy korzystali z natrysku przed wejściem do niecki basenowej, wskaźniki jakości wody były znacznie lepsze porównaniu z basenami, w których nie stosowano takiego rozwiązania.

Do pomieszczenia z natryskami oddzielnymi dla mężczyzn i kobiet powinien być zapewniony dostęp z szatni wewnętrznej, a wejście do hali basenowej powinno być możliwe tylko po przejściu przez natryskownię.

W założeniach projektowych należy przyjąć liczbę pryszniców zależną od przewidywanej liczby uczestników basenu, w basenach krytych nie powinna ona być mniejsza niż 1 natrysk na 15 osób. Ściany pomieszczeń powinny być wyłożone okładzinami ceramicznymi lub innym nienasiąkliwym, łatwo zmywalnym i poddającym się dezynfekcji materiałem do wysokości co najmniej 2 m (lub 30 cm powyżej sitka prysznica), natomiast sufit i ściany powyżej części zmywalnej należy zabezpieczyć tynkiem z dodatkiem środka zapobiegającego rozwojowi pleśni. Posadzka powinna być wyprofilowana w sposób umożliwiający odpływ wody do wpustów, a jej powierzchnia wykonana z materiałów antypoślizgowych. Z dużą rezerwą należy podchodzić do stosowania mat antypoślizgowych, ponieważ wykonane są z tworzyw sztucznych, łatwo ulegających przerastaniu grzybami pleśniowymi. Ponadto z uwagi na nierówną powierzchnię trudno poddają się dezynfekcji i mogą przyczyniać się do szerzenia infekcji (głównie grzybiczych) stóp. Ścianki działowe w kabinach prysznicowych również muszą być wykonane z materiałów w pełni odpornych na działanie wilgoci, nienasiąkliwych, gładkich, pozwalających na częste zmywanie i dezynfekcję.

Z sanitarnego punktu widzenia istotny problem może stanowić ewentualna kolonizacja instalacji ciepłej wody przez bakterie z rodzaju Legionella i związane z nią ryzyko wytwarzania zakażonego aerozolu wodno-powietrznego podczas używania natrysków. Zwrócenie uwagi na ten rodzaj zagrożenia jest konieczne, ponieważ w przeciwieństwie do urządzeń basenowych, jak whirpoole i wanny spa, w których aerozol taki również może powstawać i w których wymagane jest z tego powodu wyższe stężenie wolnego chloru w wodzie, natryski z reguły nie są objęte środkami zapobiegawczymi ani kontrolą występowania w wodzie powyższych mikroorganizmów. Wskazane jest kontrolne badanie występowania bakterii z rodzaju Legionella w ciepłej wodzie z natrysków co najmniej jeden raz w roku i kierowanie się w dalszym postępowaniu w zależności od uzyskanego wyniku badania zaleceniami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r., Nr 61, poz. 417 z późn.zm.).

Przez brodzik

Z uwagi na warunki wybitnie sprzyjające namnażaniu się mikroorganizmów na skórze stóp, w tym grzybów, wymaga ona szczególnie starannego oczyszczenia przed wejściem do hali basenowej. Przejście z natryskowni do hali z basenami powinno być bezwzględnie wyposażone w przeznaczony do tego celu brodzik, którego konstrukcja nie może pozwalać na ominięcie go i na wejście do hali basenowej bez opłukania

lipiec 2012

w nim stóp. W opinii Zakładu optymalnym rozwiązaniem jest wyposażenie brodzika w odrębny system cyrkulacji wody, aby gromadzącej się w nim zwiększonej ilości zanieczyszczeń nie wprowadzać do ogólnego systemu cyrkulacji wody. Pożądane jest także, aby stężenie wolnego chloru w wodzie w brodziku było wyższe niż wymagane w wodzie w niecce basenowej i utrzymywało się w granicach 0,7-1,5 mg/l. Dopuszczalne jest także napełnianie brodzika wodą basenową, której stała szybkość przepływu powinna zapewniać całkowitą wymianę wody w ciągu godziny. Wielkość brodzika powinna być na tyle duża, aby umożliwiała znaczącą redukcję zanieczyszczeń mikrobiologicznych podczas przechodzenia przezeń – co najmniej 2 m długości, przy szerokości równej szerokości przejścia do basenu i głębokości wody 10-15 cm. Brodzik powinien podlegać mechanicznemu czyszczeniu oraz dezynfekcji co najmniej raz dziennie.

Przejście z natryskowni do hali z basenami powinno być bezwzględnie wyposażone w przeznaczony do tego celu brodzik, którego konstrukcja nie może pozwalać na ominięcie go i na wejście do hali basenowej bez opłukania w nim stóp.

Należy natomiast podkreślić, że zadaniem tego urządzenia nie jest dezynfekcja stóp. Maty nasączone środkami dezynfekcyjnymi i grzybobójczymi, mającymi zapewniać dezynfekcję skóry stóp, nie są rozwiązaniem równoważnym ani równie korzystnym, umożliwiają bowiem działanie powyższych środków wyłącznie na podeszwy stóp, a ponadto czas kontaktu środka dezynfekującego ze skórą jest z reguły zbyt krótki, aby mógł on wywierać skuteczne działanie biobójcze. Ich skuteczność dodatkowo ogranicza możliwość nierównomiernego nasączenia środkiem dezynfekcyjnym i ich wysychania. To samo zastrzeżenie dotyczy środków do dezynfekcji stóp, stosowanych w formie aerozolu. W takim przypadku należy też liczyć się z możliwością ich niewłaściwego lub nieumiejętnego zastosowania, nie obejmującego całej powierzchni stóp (w szczególności pominięte mogą być przestrzenie międzypalcowe, wymagające szczególnie starannego oczyszczenia), a część użytkowników basenu może w ogóle pominąć procedurę dezynfekcji. Ponadto większość stosowanych w tej formie środków dezynfekcyjnych ma właściwości drażniące, a podczas ich stosowania istnieje ryzyko inhalacji środka lub przypadkowego rozpylenia go na błony śluzowe oczu.

Rozwiązania dla niepełnosprawnych

Analogiczne procedury przygotowawcze powinny dotyczyć także osób niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach inwalidzkich, jednak szczegółowe rozwiązania przestrzenne są nieco inne niż w przypadku osób zdrowych. Optymalnym rozwiązaniem w dużych obiektach jest wydzielenie w tym celu odrębnego ciągu pomieszczeń, zapewniającego ich realizację w najbardziej komfortowy sposób. Przy wejściu do powyższej strefy powinno znajdować się pomieszczenie, w którym możliwe jest pozostawienie zewnętrznego wózka inwalidzkiego i zamiana go na jeden z przechowywanych tam wózków, użytkowanych wyłącznie na obszarze obiektu basenowego. Zamianę wózka może ułatwiać specjalne siedzisko i uchwyty, które w w tym pomieszczeniu powinny być zamontowane.

Przejścia do dalszych pomieszczeń powinny być rozwiązane w sposób umożliwiający przejazd wózkiem inwalidzkim i z tego względu dostatecznie szerokie (co najmniej 100 cm) i nie oddzielane progami, natomiast stosowane materiały wykończeniowe ścian i posadzek powinny odpowiadać analogicznym wymaganiom, jak w przypadku pozostałych szatni i przebieralni. Podobne wymagania dotyczą również szafek ubraniowych, z tym że powinny być one umieszczone na wysokości odpowiedniej dla osoby korzystającej z wózka inwalidzkiego – nie wyższej niż 80 cm. Wymagania dotyczące materiałów wykończeniowych w szatni nie różnią się od szatni ogólnego przeznaczenia.

Szatnia powinna mieć połączenie z pomieszczeniem sanitarnym, do którego możliwy jest wjazd wózkiem, wyposażonym w drzwi o szerokości co najmniej 100 cm z uchwytem na wysokości 80 cm. Pomieszczenie to

lipiec 2012

powinno być wyposażone w komplet urządzeń sanitarnych, przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych – umywalkę, toaletę WC i prysznic. Umywalka powinna być zawieszona tak, aby wysokość blatu nie przekraczała 80 cm, z możliwością podjechania wózkiem na głębokość 30 cm, z armaturą czerpalną o przedłużonej wylewce lub ułatwiającą korzystanie z umywalki z baterią z sensorem elektronicznym lub uruchamianą za pomocą specjalnego przycisku. Po obu stronach umywalki należy zamontować uchwyty pomocnicze, na wysokości 85 cm, oddalone od siebie o ok. 70 cm. Podobne uchwyty są także niezbędne przy toalecie, a przy natrysku – uchwyty zarówno poziome, jak i pionowe, ułatwiające wstawanie i zmianę pozycji ciała. Pod natryskiem powinno być zamontowane siedzisko na wysokości 48 cm. Wysokość WC wraz z deską nie powinna przekraczać 48 cm.

Wolna przestrzeń manewrowa w centralnej części pomieszczenia powinna umożliwić swobodne kierowanie wózkiem i podjazd do wszystkich wymienionych urządzeń sanitarnych – nie powinna ona być mniejsza niż 1,5 x 1,5 m. Należy zwrócić szczególną uwagę na antypoślizgowe wykończenie posadzki. Wyposażenie pomieszczenia powinno łączyć funkcjonalność i cechy ergonomiczne z bezpieczeństwem, w tym specjalnymi, zaokrąglonymi kształtami, aby zminimalizować ryzyko urazu w wyniku uderzenia. Ponadto materiały konstrukcyjne i wykończeniowe powinny łatwo poddawać się zmywaniu i dezynfekcji oraz być odporne na korozję. Przejazd na wózku inwalidzkim do hali basenowej powinien odbywać się poprzez brodzik, którego długość powinna być co najmniej równa obwodowi kół wózka inwalidzkiego.

Pomieszczenia dla personelu

W kompleksie zaplecza szatniowo-sanitarnego szczególne miejsce zajmują pomieszczenia przeznaczone do użytku personelu basenowego, przebywającego w hali basenowej – ratowników i trenerów. Z uwagi na długi czas spędzany w hali basenowej wielokrotnie w ciągu dnia mogą ją opuszczać, przenosząc się do pomieszczeń służbowych. Dostęp do nich powinien być zapewniony z jednej strony przez tak zwaną strefę wejściową – odrębne wejście wydzielone z ogólnego ciągu komunikacyjnego, prowadzące do szatni, z której przejście prowadzi do pomieszczeń sanitarnych – toalety i natrysków. Pomieszczenia tej strefy powinny umożliwić przygotowanie pod względem higienicznym do wejścia do strefy objętej reżimem analogicznym, jak hala basenowa. W tej strefie znajdują się pomieszczenia pracy personelu basenowego.

W powyższej strefie powinno się także mieścić pomieszczenie, przewidziane jako miejsce udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, wyposażone w niezbędny podstawowy sprzęt, apteczkę i mające połączenie z ogólnym ciągiem komunikacyjnym.

W podsumowaniu powyższych uwag należy podkreślić konieczność zachowania w obiektach basenowych właściwego układu i kolejności pomieszczeń zaplecza szatniowo-sanitarnego, zapewniającego zminimalizowanie ryzyka związanego z zanieczyszczeniem wody. W przypadku osób wchodzących na basen kolejność ta powinna być następująca: szatnia/ przebieralnia, mająca połączenie z toaletą, natryski, przejście do hali basenowej przez brodzik do płukania stóp, hala basenowa. W przypadku osób opuszczających basen kolejność ta powinna przedstawiać się następująco: hala basenowa, natrysk, pomieszczenie do odpoczynku, szatnia/ przebieralnia; lub: hala basenowa, natrysk, szatnia/ przebieralnia, pomieszczenie do odpoczynku.

Wymienione wyżej sekcje lub pomieszczenia muszą być konstrukcyjnie w trwały sposób oddzielone, a pomieszczenie, w którym mieszczą się natryski, musi mieć bezpośrednią łączność z szatnią wewnętrzną lub/i przebieralnią.

mgr Małgorzata Jamsheer-Bratkowska mgr Agnieszka Stankiewicz Zakład Higieny Komunalnej Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny

Builder 73

budownictwo

Aka demia Buildera – to przedsięwzięcie o charakterze edukacyjnym, adresowane do projektantów, wykonawców i technologów robót specjalistycznych oraz inwestorów. Porady, zalecenia i wskazówki projektowe, wykonawcze oraz użytkowe wraz z rekomendacją odpowiednich produktów.

Projekt realizowany wspólnie z wiodącymi firmami z branży.

Partner merytoryczny KNAUF BAUPRODUKTE Polska sp. z o.o.

Anna Kazusek

Autorka jest Kierownikiem Marketingu w Knauf Bauprodukte

Pytanie o to, jak i czym docieplić ścianę oraz jaką wybrać technologię ma strategiczne znaczenie. Decyzja jest trudna i złożona, gdyż rynek budowlany oferuje wiele systemów o różnych parametrach i kosztach. Porównując rozwiązania należy brać pod uwagę ceny zakupu materiałów, koszt ich położenia oraz późniejsze wydatki związane z eksploatacją (naprawy, czyszczenie, malowanie).

74 Builder

Dlaczego warto izolować?

Im lepsze docieplenie, tym niższe rachunki za ogrzewanie. Wybierając docieplenie na lata, warto kalkulować nie tylko koszt jego zakupu, ale też wszystkie korzyści i zyski, jakie przyniesie ono przez kilkadziesiąt lat eksploatacji budynku.

D

ocieplenie ścian zewnętrznych zabezpiecza budynek przed działaniem skrajnych temperatur oraz przeciwdziała utracie ciepła z wnętrza budynku. Stosowane jest w budownictwie mieszkaniowym (jedno i wielorodzinnym), użyteczności publicznej i przemysłowym, zarówno w obiektach już istniejących, jak i nowo wznoszonych. Jego szczególnym przeznaczeniem jest termomodernizacja budynków wykonanych w starych energochłonnych technologiach (nie spełniających obowiązujących wymogów izolacyjności termicznej). Prace związane z wykonaniem docieplenia są proste do przeprowadzenia, a ich efekty są odczuwalne przez długi okres czasu. Właściwe docieplenie budynku pozwala znacznie ograniczyć ilość strat energii, obniżając tym samym koszty związane z jego ogrzaniem.

Tak więc docieplenie

domu spełnia dwie podstawowe funkcje - chroni budynek przed niszczącym wpływem czynników zewnętrznych i zatrzymuje ciepło.

Dodatkowo także upiększa dom.

Co wybrać i czym izolować?

Systemy dociepleń ze względu na zastosowaną warstwę izolacyjną - styropian lub wełnę mineralną - odznaczają się odmiennymi cechami. Inne są ich właściwości izolacyjne, dźwiękochłonność, wodochłonność, odporność na ogień oraz cena.

Niezależnie od wyboru materiału termoizolacyjnego, powinno się zastosować pełny system dociepleń sprawdzonej firmy. Na rynku dostępna jest szeroka gama produktów chemii budowlanej służących do wykonywania dociepleń

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• System dociepleń Knauf Thermo (z warstwą termoizolacji ze styropianu) • System dociepleń Knauf Thermo W ((z warstwą termoizolacji z wełny mineralnej)

budynków. Warto zwrócić uwagę na systemy Knauf Thermo i Knauf Thermo W oferowane przez firmę Knauf Bauprodukte. Są to systemy, dzięki którym można zaoszczędzić czas oraz mieć gwarancję doskonałej jakości i trwałości materiałów.

Właściwości izolacyjne

Właściwości izolacyjne wełny i styropianu są zbliżone. Styropian izoluje dzięki powietrzu zamkniętemu w drobnych porach (stanowi ono około 98% jego objętości).

Płyta z wełny mineralnej również posiada bardzo dobre parametry izolacyjne. Należy jednak pamiętać - że gdy wełna ulegnie zawilgoceniu - traci te właściwości.

Chłonność wody

Styropian jest nienasiąkliwy i nie wchłania wody, nie przepuszcza

lipiec 2012

powietrza i pary wodnej. Stąd często mówi się o braku oddychania ścian izolowanych tym materiałem, co oczywiście można zniwelować stosując inne metody przewietrzania pomieszczeń. Wybierając styropian, możemy zastosować system Knauf Thermo. Jego najważniejszą zaletą jest wysoka wytrzymałość na odkształcenia, odporność na zmywanie wodą i zmienne warunki atmosferyczne. W skład tego systemu wchodzi Knauf Farba silikonowa egalizacyjna zawierająca środki powodujące perlenie się wody, co daje efekt samooczyszczenia się elewacji podczas opadów deszczu.

Drugim, droższym materiałem do wykonywania warstwy izolacyjnej dociepleń, jest wełna, której główną cechą jest paroprzepuszczalność, co pozwala na większą wymianę wilgoci pomiędzy pomieszczeniem. Wilgoć z budynku może swobodnie przepływać na zewnątrz, a to zmniejsza znacznie możliwość występowania grzybów i pleśni. Wełna zalecana jest tam, gdzie istnieje potrzeba zwiększonej dyfuzyjności pary wodnej. Jest ona podstawowym materiałem izolacji termicznej w budownictwie drewnianym. Można ją także wykorzystywać na zabytkowych budynkach, zapewniając starym ścianom możliwość „oddychania”. Należy pamiętać, żeby przy ocieplaniu ścian izolowanych wełną stosować materiały posiadające podobne właściwości paroprzepuszczalne, czyli tynki mineralne, silikatowe lub silikonowe. Takim systemem - o wysokich parametrach dyfuzyjnych – jest np. Knauf Thermo W.

Właściwości akustyczne

Styropian posiada stosunkowo niską izolacyjność akustyczną, co związane jest bezpośrednio ze strukturą płyty styropianowej (mikrokanaliki zawierają powietrze przewodzące dźwięk). Wełna mineralna natomiast ma lepsze właściwości akustyczne (zmniejsza poziom hałasu), dlatego warto ją stosować wszędzie tam, gdzie narażeni jesteśmy na występowanie intensywnych źródeł hałasu. Stąd wełny mineralnej często używamy nie tylko przy elewacjach zewnętrznych, ale także przy budowie lekkich ścian działowych.

Montaż

Styropian jest łatwy w montażu.

Eliminuje to prawdopodobieństwo wystąpienia błędów wykonawczych. Należy jednak przestrzegać pewnych reguł. Przede wszystkim należy pamiętać o właściwościach styropianu. Styropian należy chronić przed działaniem słońca, ponieważ pod wpływem wysokich temperatur jego powierzchnia ulega degradacji. Dlatego tak istotne jest, by po przymocowaniu płyt styropianowych, nie wystawiać go na działanie słońca i w ciągu 2-3 tygodni przykryć jego powierzchnię zaprawą. Do styropianu polecany jest szczególnie łatwy w zastosowaniu system dociepleń Knauf Thermo.

Wełna mineralna jest bardziej wymagająca w montażu niż styropian. Jej duża nasiąkliwość wymusza zwrócenie szczególnej uwagi na jej ochronę przed wodą i wilgo-

cią. Podczas montażu należy pilnować, aby płyta z wełny mineralnej w żaden sposób nie uległa uszkodzeniu (złamaniu, rozerwaniu, nadmiernemu ściśnięciu czy wyrwaniu włókien). Może to spowodować powstanie mostków termicznych, w których powstają duże straty ciepła. W miejscach tych dodatkowo może gromadzić się para wodna, co doprowadzi do zawilgocenia izolacji, a czasem i całej konstrukcji. Do wełny mineralnej przeznaczony jest system dociepleń Knauf Thermo W, o zwiększonej przyczepności do podłoży mineralnych i wełny.

Cena

Styropian jest materiałem tańszym niż wełna mineralna, dlatego polecany jest wszędzie tam, gdzie nie są wymagane właściwości wełny mineralnej. Z kolei niemały koszt docieplenia opartego na wełnie dodatkowo podwyższa cena kołków ze stalowymi trzpieniami, potrzebnych do zamocowania wełny.

Straty ciepła

Zadaniem izolacji cieplnej jest zminimalizowanie strat ciepła uciekającego przez ściany zewnętrzne.

Kolejne warstwy ściany patrząc od środka budynku do zewnątrz, powinny charakteryzować się coraz większą paroprzepuszczalnością.

W przeciwnym wypadku, mogą się pojawić problemy z kondensacją pary wodnej wewnątrz przegrody.

Oznacza to, że materiały „oddychające” (np. ceramika poryzowana, gazobeton) powinny być izolowane

ZALECENIA Niezależnie od wyboru materiału termoizolacyjnego, należy zastosować pełny system dociepleń sprawdzonej firmy.

Do styropianu polecany jest szczególnie łatwy w zastosowaniu system dociepleń Knauf Thermo.

Do wełny mineralnej przeznaczony jest system dociepleń Knauf Thermo W, o zwiększonej przyczepności do podłoży mineralnych i wełny.

Wełna zalecana jest tam, gdzie istnieje potrzeba zwiększonej dyfuzyjności pary wodnej.

Należy pamiętać, żeby przy ocieplaniu ścian izolowanych wełną stosować materiały posiadające podobne właściwości paroprzepuszczalne, czyli tynki mineralne, silikatowe lub silikonowe.

Wełnę mineralną, ze względu na lepsze od styropianu właściwości akustyczne, warto stosować wszędzie tam, gdzie narażeni jesteśmy na występowanie intensywnych źródeł hałasu.

Nie dopuszczać do zawilgocenia wełny mineralnej. Zwrócić uwagę na jakość wykonawstwa.

Styropian chronić przed działaniem słońca, ponieważ pod wpływem wysokich temperatur jego powierzchnia ulega degradacji.

Podczas montażu należy pilnować, aby płyta z wełny mineralnej w żaden sposób nie uległa uszkodzeniu (złamaniu, rozerwaniu, nadmiernemu ściśnięciu czy wyrwaniu włókien). Może to spowodować powstanie mostków termicznych, w których powstają duże straty ciepła.

lipiec 2012

Builder 75

budownictwo wełną mineralną. W przypadku ścian betonowych można stosować płyty styropianowe. Zastosowanie styropianu do ocieplania ścian z materiałów porowatych spowoduje, że nadmiar pary wodnej, stale powstający w eksploatowanych wnętrzach, będzie trzeba usuwać w całości poprzez system wentylacyjny. Oznacza to utratę ciepła, a więc znacząco obniża efektywność samego docieplenia.

W okresie kiedy temperatura na zewnątrz spada poniżej zera, utrzymanie optymalnej temperatury we wnętrzu wielu budynków staje się nie lada problemem. Powodem są wysokie straty ciepła przez niedostatecznie zaizolowane przegrody zewnętrznej oraz wadliwie wykonane połączenia elementów budowlanych. W takich fragmentach fundamentów, ścian, stropów i dachów powstają tzw. mostki termiczne, czyli miejsca o obniżonych własnościach termoizolacyjnych, przez które następuje wzmożona ucieczka ciepła. Wynikiem tego jest brak zdolności akumulacji ciepła przez budynek i szybkie wychłodzenie pomieszczeń. Stosowane w tej sytuacji doraźne dogrzewanie często nie przynosi zadowalających rezultatów i pociąga za sobą dodatkowe koszty. Odwrotne zjawisko występuje podczas upalnych dni, kiedy dochodzi

76 Builder

do nadmiernego nagrzania pomieszczeń na skutek działania wysokiej temperatury zewnętrznej.

Opisane powyżej niedogodności występują w polskim budownictwie powszechnie i dotyczą wszystkich rodzajów budynków, od małych domów jednorodzinnych, aż po wielkie bloki mieszkalne. Najlepszym rozwiązaniem tych problemów jest ocieplenie ścian zewnętrznych materiałem termoizolacyjnym, który zabezpiecza przed ucieczką ciepła z wnętrza budynku. Do tego celu służą systemy dociepleń Knauf Thermo.

Opis systemów

Systemy dociepleń Knauf Thermo z warstwą izolacyjną ze styropianu i Knauf Thermo W z warstwą izolacyjną z wełny mineralnej przeznaczone są do wykonania izolacji termicznej i akustycznej ścian zewnętrznych budynków istniejących (termorenowacja) oraz nowo wznoszonych (ocieplenia).

System dociepleń Knauf Thermo Materiał termoizolacyjny: płyty styropianowe EPS 70-040 fasada grubości od 20 do 250 mm, samogasnące, krawędzie proste lub na pióro i wpust.

Warstwa mocująca: Knauf Klej do styropianu.

Warstwa szpachlowa: Knauf Klej zbrojony z włóknem.

Warstwy elewacyjne (nakładane w temperaturze otoczenia od +5 do +25°C): dekoracyjne tynki strukturalne: • mineralne – Knauf Marmorit tynk mineralny SP 260 oraz Knauf Marmorit Tynk mineralny RP 240 – 275 kolorów, grubość ziaren od 1,5 do 3 mm, dwie faktury: kornik i baranek.

• akrylowe – Knauf addi Tynk akrylowy - 800 kolorów, grubość ziaren od 1,5 do 3 mm, 2 faktury: kornik i baranek.

• silikatowe – Knauf kati Tynk silikatowy – 275 kolorów, gr. ziaren od 1,5 do 3 mm, 2 faktury: kornik i baranek.

• silikonowe – Knauf conni Tynk silikonowy - 275 kolorów, grubość ziaren od 1,5 do 3 mm, 2 faktury: kornik i baranek.

• mozaikowe – Knauf Tynk mozaikowy – 84 kolory mozaiki, grubość ziaren od 0,8 do 1,6 mm

Dodatkowe elementy systemu: środki gruntujące, farba elewacyjna, siatka zbrojąca.

Cechy szczególne: Wszystkie dekoracyjne tynki strukturalne firmy Knauf Bauprodukte mogą być bezpośrednio malowane farbami elewacyjnymi - Knauf Farbą silikonową z efektem samoczyszczenia się elewacji (farba zawiera dodatki przeciw algom i grzybom), dostępną we wszystkich kolorach z palety barw Knauf (275 kolory). Wszystkie tynki akrylowe, silikatowe i silikonowe zawierają dodatki przeciw algom i grzybom.

Systemy dociepleń Knauf Thermo W Materiał termoizolacyjny: wełna mineralna lamelowa FKL lub w postaci płyt FKD, grubości od 50 do 150 mm, niepalna, krawędzie proste.

Warstwa mocująca: Knauf Klej zbrojony z wlóknem.

Warstwa szpachlowa: Knauf Klej zbrojony z włóknem.

Warstwy elewacyjne (nakładane w temperaturze otoczenia od +5 do +25°C): dekoracyjne tynki strukturalne: • mineralne – Knauf Marmorit tynk mineralny SP 260 oraz Knauf Marmorit Tynk mineralny RP 240 – 275 kolorów, grubość ziaren od 1,5 do 3 mm, dwie faktury: kornik i baranek.

Dodatkowe elementy systemu: środki gruntujące, farby elewacyjne, siatka zbrojąca.

Cechy szczególne: Knauf Klej zbrojony z włóknem jest uniwersalną zaprawą, dodatkowo zbrojoną włóknem polipropylenowym rozproszonym w masie, charakteryzuje się dużą elastycznością, jest odporny na uszkodzenia mechaniczne i trwały. Wszystkie dekoracyjne

Partner meryto ryczny

tynki strukturalne firmy Knauf Bauprodukte mogą być bezpośrednio malowane farbą elewacyjną - Knauf Farbą silikonową egalizacyjną z efektem samoczyszczenia się elewacji (farba zawiera dodatki przeciw algom i grzybom), dostępną we wszystkich kolorach z palety barw Knauf (275 kolory).

Zalety systemów dociepleń Knauf

Trwałość elewacji: • wysoka elastyczność, • wytrzymałość mechaniczna i odporność na powstawanie rys, • najlepsza ochrona przeciwko algom i grzybom, • brak wykwitów na elewacji.

Swoboda kształtowania elewacji: • tynki o różnorodnych fakturach, • duży wybór kolorystyki tynków.

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o. ul. Gipsowa 5 97-427 Rogowiec www.knauf-bauprodukte.pl

lipiec 2012

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny SOPRO POLSKA SP. Z O.O.

W związku z wiązaniem

Z Piotr Wiórkiewicz Autor jest Z-cą Dyrektora Zarządzającego ds.

Technicznych Sopro Polska Sp. z o.o.

Coraz częściej oczekuje się na budowach przyśpieszonego tempa wykonania prac. Z jednej strony po prostu dlatego, że należy dotrzymać terminów kontraktu przy realizacji nowej budowy lub remontu.

Z drugiej strony poszukiwane są materiały, dzięki którym wykonywane są prace naprawcze w funkcjonującym obiekcie.

78 Builder

darza się zatem, że inwestor narzuca w eksploatowanym obiekcie konieczność wykonania prac nocą, w czasie weekendu lub też należy mu zaproponować technologię wykonania remontu podczas kilku kolejnych nocy tak, aby nie zakłócić użytkowania budynku. Czasem ograniczeniem są warunki pogodowe, które wymagają szybszego związania zapraw, w przeciwnym wypadku mogłoby dojść do problemów z jakością wykonanych prac.

We wszystkich tych przypadkach niezbędne jest stosowanie materiałów szybkowiążących, które radykalnie skracają przerwy między kolejnymi etapami prac budowlanych oraz czas dopuszczenia obciążeń eksploatacyjnych.

Tradycyjny proces wiązania

Normalnie wiążące materiały budowlane wymagają dość długiego sezonowania. Przykładowo – tynk wapienno-cementowy można obkładać płytkami ceramicznymi po ok. 2 tygodniach, na jastrychu można wykonywać następne prace nie wcześniej niż po około miesiącu, fugować można przeważnie po 1-3 dniach od układania płytek, dopuszczać lekki ruch pieszy na

zafugowanej powierzchni z płytek ceramicznych lub kamienia naturalnego można najwcześniej po ok.

24 h. Jeżeli się tego nie przestrzega, dochodzi do różnych problemów – od estetycznych po konstrukcyjne – i w konsekwencji do konieczności wykonania poprawek lub remontu. Podobnie skutki występują przy zbyt wczesnym wystąpieniu opadów atmosferycznych lub mrozu w miejscu, gdzie świeżo wykonano prace budowlane. Niezwiązane zaprawy podlegają wówczas degradacji.

Materiały szybkowiążące

Możliwości i zalety wynikające ze stosowania materiałów szybkowiążących przedstawię na przykładach z budów. Jednym z nich jest remont supermarketu. W tego typu obiektach dość często występują problemy z koniecznością wykonania naprawy posadzki, co wynika z błędów wykonawczych, zbytniego pośpiechu przy wykonywaniu posadzki lub zastosowania niewłaściwych np. zbyt mało wytrzymałych materiałów. W tym przypadku bowiem obciążenia eksploatacyjne są wysokie. Regularne, mechaniczne czyszczenie powierzchni, a także obciążenie wózkami widłowymi

doprowadza do uszkodzeń fug, odspojeń płytek, a nawet pękania jastrychów. W pewnym momencie uszkodzenia uniemożliwiają dalszą eksploatację powierzchni i mogą grozić zamknięciem obiektu. Na początku dochodzi przeważnie do łatania dziur – tu i tam trzeba dofugować lub dokleić płytkę. Nie można jednak w nieskończoność łatać ubytków, których wciąż przybywa.

Często po pewnym czasie zapada decyzja o remoncie generalnym ciągów komunikacyjnych. Jak to zrobić, żeby nie przerywać funkcjonowania supermarketu? Otóż w praktyce prace mogą być wykonywane jedynie nocą, między godziną 22.00 a 6.00.

Technologia

Z ograniczeń materiałowych i organizacyjnych wynika następująca technologia: prace należy wykonywać polami. Pierwszej nocy na wyodrębnionym polu można jedynie skuć płytki razem z podłożem i wykonać warstwę jastrychu. Jeżeli jastrych jest wiążący z podłożem, to jego minimalna grubość powinna być większa od 2,5 cm i w celu zapewnienia dobrej przyczepności do podłoża należy zastosować mostek szczepny Sopro HSF 748.

Przy konieczności układania jastry-

lipiec 2012

chu na warstwie rozdzielającej jego minimalna grubość przy takich obciążeniach jak w supermarkecie to 5,5 cm. Jako jastrych możemy zastosować gotową zaprawę w workach Sopro Rapidur M1 lub spoiwo Sopro Rapidur B1, które po wymieszaniu z odpowiednim kruszywem jastrychowym tworzy szybkowiążącą zaprawę do jastrychów. Jastrychy wykonane z tych materiałów mogą być obciążane ruchem pieszym już po 3 h. Przy dobrej organizacji pracy zarówno skucie starego jastrychu z płytkami na powierzchni kilkudziesięciu metrów kwadratowych, jak i wykonanie nowego jastrychu jest możliwe w ciągu jednej nocy. Po wykonaniu prac świeży jastrych osłania się np. płytami OSB tak, żeby umożliwić przyjście klientów i nie dopuścić do jego uszkodzenia. Jastrych wykonany przy pomocy wyżej wymienionych materiałów przy temperaturach na poziomie + 20°C osiąga bardzo szybko wysokie wytrzymałości - po jednym dniu większe od 20 MPa, a po 28 dniach większe od 40 MPa. Występują jednak czasem

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Grunt głęboko penetrujący Sopro GP 263 lub koncentrat gruntujący do podłoży chłonnych Sopro GD 749 • Szpachla samopoziomująca SoproDur HF-S • Gotowa zaprawa w workach Sopro Rapidur M1 do jastrychów • Spoiwo do jastrychów Sopro Rapidur B1, po wymieszaniu z odpowiednim kruszywem jastrychowym tworzy szybkowiążącą zaprawę do jastrychów • Szybkowiążące uszczelnienie podpłytkowe Sopro TDS 823 • Szybkowiążąca półpłynna zaprawa klejowa Sopro VF 419 • Wysokowytrzymała zaprawa fugowa SoproDur HF 8 lub HF 30 • SoproDur HF 264 półpłynna, przeznaczona do podłóg, szybkowiążąca zaprawa klejowa • Mostek sczepny Sopro HSF 748

lipiec 2012

sytuacje, gdy remontowane pola są większe lub prace przygotowawcze bardziej złożone i wymienione wyżej prace muszą być rozłożone na dwa dni. Kolejnej, a więc drugiej lub trzeciej nocy, można już przystąpić do układania płytek ceramicznych. Należy wykorzystywać również kleje i fugi z jednej strony szybkowiążące ze względu na konieczność szybkiego użytkowania okładziny, z drugiej strony wysokowytrzymałe ze względu na wysokie obciążenia użytkowe. Takie warunki spełniają SoproDur HF 264 półpłynna, przeznaczona do podłóg, szybkowiążąca zaprawa klejowa i SoproDur HF 30 wysokowytrzymała zaprawa fugowa. Zaprawa klejowa jest na tyle szybka, że już po 2,5-3 h można fugować płytki, a na zafugowaną przy pomocy SoproDur HF 30 powierzchnię można dopuścić lekki ruch pieszy już po godzinie. Należy zaznaczyć, że oba te materiały osiągają bardzo szybko wysokie wytrzymałości – klej już po kilku godzinach spełnia podwyższone wymagania normy PN-EN 12004 (wytrzymałość na zrywanie > 1 MPa ), fuga po jednym dniu wymagania normy PN-EN 13 888 (wytrzymałość na ściskanie > 15 MPa).

Prace wykończeniowe na zewnątrz

Innym charakterystycznym przypadkiem, w którym wykorzystanie materiałów szybkowiążących umożliwia układanie płytek ceramicznych w krótkim czasie, są prace wykończeniowe na zewnątrz np. na tarasie lub elewacji w warunkach, jakie występują na styku jesień – zima lub zima - wiosna. Wówczas, bardzo często w ciągu dnia, warunki dopuszczające wykonywanie prac przy pomocy hydraulicznie wiążących zapraw są dobre. Jednak nocą mogą wystąpić przymrozki, które doprowadzają do zakłócenia wiązania cementu, co może prowadzić do problemów z zapewnieniem jakości prac. Stosowanie w takiej sytuacji zapraw normalnie wiążących jest nieodpowiedzialne i prowadzi do tzw. „zmydlania się” zapraw. Wyobraźmy sobie, że prace wykończeniowe zostały wykonane na tarasie w ostatnich dniach października, a w listopadzie nastąpiła zmiana pogody na niekorzystną. Zaprawy (jastrych,

System SoproDur

klej i fuga) nie miały szans związać i zostały poddane oddziaływaniom mrozu i wody. Po zimie, kiedy dopiero można ocenić jakość prac okaże się, że zaprawy są kruche, mało wytrzymałe albo wręcz rozpadające się w palcach. Można od razu przystępować do remontu.

Natomiast w przypadku zastosowania zapraw szybkowiążących, prace okładzinowe na zewnątrz można wykonać dobrze na długie lata, ponieważ zanim przyjdzie mróz, zaprawy osiągają wymagane parametry wytrzymałościowe.

Oczywiście nie ma konieczności osiągania tak wysokich wytrzyma-

Partner meryto ryczny

łości jak w przypadku omawianego wcześniej supermarketu. Można zastosować więc zestaw materiałów szybkowiążących, ale osiągających standardowe wytrzymałości.

Spoiwo do jastrychów Sopro Rapidur B1 można mieszać z kruszywem w innych proporcjach tak, aby wytrzymałości minimalne na ściskanie były większe od 20 MPa. Należałoby w tym przypadku zastosować szybkowiążące uszczelnienie podpłytkowe Sopro TDS 823, płytki przykleić szybkowiążącą, półpłynną zaprawą klejową Sopro VF 419 i zafugować spoiną SoproDur HF 8 lub HF 30.

Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23 F, 02-822 Warszawa tel.: 22 335 23 00, faks: 22 335 23 09 biuro@sopro.pl, www.sopro.pl Dział Doradztwa Technicznego tel.: 22 335 23 40

Builder 79

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny Wienerberger Ceramika Budowlana SP. Z O.O.

Nadproża

z klinkieru TERCA

Między historią a nowoczesnością Szczególnie atrakcyjnym, ale także dość trudnym do wykonania elementem elewacji klinkierowej są nadproża. Stanowią one bardzo charakterystyczny element budynku, w piękny sposób podkreślający jego indywidualizm.

Grzegorz Sudoł Product Manager ds. cegieł klinkierowych Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

Nadproża na elewacji są jej charakterystycznym elementem. Niepozorne na pierwszy rzut oka detale mogą zdecydować o charakterze budynku.

Są również newralgiczną częścią budynków zabytkowych, bardzo często w specjalny sposób traktowane przez ich twórców a jednocześnie bardzo narażone na uszkodzenia.

80 Builder

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Cegły elewacyjne Terca – drążone i pełne: 32 kolory w stałej ofercie, ponad 200 kolorów na zamówienie; • Cegły szkliwione w kolorach: białym, żółtym jasnym i ciemnym, czerwonym, czerwono-czarnym, zielonym jasnym i ciemnym, brązowym, granatowym i czarnym – na zamówienie (możliwe również inne kolory); • Płytki klinkierowe Terca – kątowe w 9 kolorach: do estetycznego wykończenia tradycyjnych nadproży żelbetowych; • Zaprawy Terca klinkier – gotowe mieszanki zapraw do murowania i jednoczesnego spoinowania w 6 kolorach.

N

adproża mogą jednocześnie stanowić swoisty podpis właściciela, mówiąc o jego gustach czy filozofii życiowej. A to oznacza konieczność przemyślanego doboru ich kształtów i proporcji. Warto więc dokładnie rozważyć i przedyskutować z projektantem ich formę, wielkość i materiał, z którego zostaną wykonane.

Możliwości estetyczne cegły klinkierowej

Najprostszym i zawsze sprawdzającym się pomysłem jest zastosowanie tej samej cegły, z której wykonana będzie reszta elewacji.

lipiec 2012

odznaczającego się innym układem cegły. Można je jednak zaznaczyć stosując inny kolor czy fakturę materiału. Uzyskany efekt będzie wówczas przywodził na myśl architekturę modernizmu czy ceglanego ekspresjonizmu. Jeśli jednak pomysłem projektanta elewacji jest wyraźne zaznaczenie nadproży i wydzielenie ich od reszty muru samym układem cegły – można zastosować drugi rodzaj, czyli nadproże z cegieł układanych pionowo. Jest to forma zdecydowanie bardziej tradycyjna od poprzedniej, ciągle jednak kojarząca się nowocześniej niż nadproża łukowe.

Nadproża łukowe można dzielić na pełne (w kształcie półkola), od-

lipiec 2012

płaszczyzn z cegły klinkierowej po obu stronach otworu okiennego.

Historycznym przykładem mogą tu być również kamienice z lat osiemdziesiątych XIX stulecia, w których w bardzo umiejętny sposób łączono detal z cegieł i kształtek klinkierowych z tynkowanymi płaszczyznami.

Charakterystycznym elementem dla budynków z drugiej połowy XIX stulecia są również nadproża ze szkliwionej cegły klinkierowej, bardzo często w zupełnie innym kolorze niż reszta elewacji. Powszechnie stosowane były w tym celu na przykład cegły w odcieniach brązu i zieleni.

Formy nadproży

Z punktu widzenia geometrii nadproża ceglane można ogólnie podzielić na płaskie i łukowe. Wśród nadproży płaskich rozróżniamy dwa rodzaje ze względu na sposób układania cegieł. Pierwszym z nich jest nadproże z elementów układanych poziomo. W tym wypadku uzyskany zostanie bardzo ciekawy i dość nowoczesny efekt gładkiego muru ceglanego prosto zakończonego nad otworem. Optycznie nie da się w tym wypadku wyróżnić nadproża jako osobnego elementu

Zdjęcia arch. Wienerberger Ceramika Budowlana

Jest to jednak również rozwiązanie najbardziej typowe. Tymczasem w ofercie cegieł Terca firmy Wienerberger znajduje się szeroki wachlarz kolorów i faktur cegły i bogaty wybór kształtek klinkierowych, które można dowolnie ze sobą łączyć uzyskując zaskakujące zestawienia kolorystyczne. Doskonałym pomysłem jest również łączenie cegieł o tej samej barwie, ale różniących się fakturą. Aby osiągnąć dodatkowe efekty plastyczne, można się również zastanowić nad wysunięciem nadproży przed lico ściany lub wręcz przeciwnie, wykonanie ich w formie zagłębionej.

W obu wypadkach uzyskany zostanie efekt światłocienia, szczególnie widoczny na południowej lub zachodniej fasadzie budynku.

Ceglane nadproża mogą być również stosowane na elewacjach wykonanych z innych materiałów.

Bardzo nowoczesny efekt daje na przykład cegła klinkierowa połączona z betonem elewacyjnym czy drewnem. Rozwiązaniem bardziej tradycyjnym jest połączenie cegły z tynkiem. W architekturze początku XX wieku można wręcz zaobserwować modę na markowanie „okiennic” na tynkowanych elewacjach domów, przez zastosowanie

cinkowe (łuk stanowi dowolny odcinek okręgu mniejszy od półkola) i ostrołukowe. Te ostatnie stosowane są we współczesnej architekturze niezmiernie rzadko i zwyczajowo zarezerwowane są dla architektury sakralnej. Wynika to prawdopodobnie z bardzo silnego skojarzenia tego elementu z architekturą gotycką. Z reguły formy nadproży łukowych przywodzą na myśl historyczne style architektoniczne – czy to gotyk przy wspomnianych już ostrołukach, architekturę rzymską, romańską czy renesansową w wypadku łuków pełnych, czy mieszczańską architekturę XIX stulecia, dla której tak charakterystyczne były nadproża odcinkowe.

Builder 81

budownictwo Nadproża łukowe zastosowane we współczesnych budynkach będą świadczyć o konserwatywnym guście inwestora, jego zamiłowaniu do tradycji. Wrażenie to wzmocni jeszcze zastosowanie na elewacji cegły, powszechnie uważanej za materiał trwały i „wieczny”. Wyjątkiem może być tutaj zastosowanie łuków parabolicznych, które z kolei nadadzą budynkowi bardzo modernistyczny charakter i wyjątkowy wygląd. W tym jednak wypadku niezwykle istotne jest bardzo precyzyjne wytyczenie i wykonanie nadproża, ponieważ wszystkie niedokładności w łuku eliptycznym będą bardzo rzucać się w oczy.

Zbrojenie

Prawidłowo skonstruowane nadproża łukowe w elewacjach ceglanych w zasadzie nie wymagają dodatkowego zbrojenia czy innej formy podkonstrukcji (wyjątkiem będą tu przekrycia nad bardzo szerokimi otworami oraz odcinkowe oparte na bardzo płaskim łuku). Wynika to z faktu, że elementy ułożone po łuku przenoszą jedynie naprężenia ściskające, na które cegła ma bardzo dużą wytrzymałość. W każdym jednak wypadku należy pamiętać, że ostateczną decyzję o konstrukcji nadproża (zarówno łukowego, jak płaskiego) powinien podjąć uprawniony projektant, biorąc przy tym pod uwagę wiele czynników, takich chociażby jak sposób podparcia nadproża czy odległość (w pionie i w poziomie) od innych otworów.

W przypadku nadproży płaskich dodatkowe zbrojenie jest niezbędne do ich ułożenia. Możliwe jest kilka rozwiązań tego problemu, opartych o różnego rodzaju elementy systemowe – kątowniki lub pręty stalowe. Jednak zasada działania w każdym przypadku jest

Partner meryto ryczny 82 Builder

ZALECENIA przy wykonywaniu nadproża z cegieł tego samego koloru co elewacja, również należy mieszać cegły z różnych palet, by uzyskać równomierny rozkład kolorów; nadproże z klinkieru należy wykonywać zgodnie z projektem lub konsultować z projektantem rodzaj koniecznego zbrojenia; warto pamiętać o ciągłości ocieplenia ściany w miejscu nadproża. jednakowa. Wzmocnienie składa się ze zbrojenia poziomego układanego nad nadprożem oraz pionowego, czyli strzemion stalowych wpuszczanych w spoiny między cegłami nadproża. Należy pamiętać, że w zależności od rozpiętości nadproża, niezbędne może okazać się również zbrojenie poziome kilku warstw cegły nad nim. Doboru zbrojenia w każdym jednak wypadku również powinien dokonać projektant.

Nadproża w elewacji z cegły klinkierowej można przyrównać do wisienki na torcie. Stanowią element w sumie bardzo drobny, jednak to właśnie one decydują o charakterze budowli. Nadają elewacji dodatkowy rytm. Mogą wskazywać ważne elementy, na przykład optycznie naprowadzać gości na główne wejście do domu, stanowić element pomagający rozpoznać obiekt na większym osiedlu. Dlatego też warto poświęcić im więcej czasu już na etapie projektowania budynku.

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o. ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa tel.: 22 514 21 00, fax: 22 514 21 03 biuro@wienerberger.com, www.wienerberger.pl Konsultacje techniczne tel.: 22 514 20 20 konsultacje.techniczne@wienerberger.com lipiec 2012

Relacje i lista Laureatów z wcześniejszych edycji na www.pkis.pl, www.ebuilder.pl

KONKURS BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU

2012 Finał XIII EDYCJI we wrześniu 2012 roku

zapraszamy do udziału Kontakt:

Danuta Burzyńska, Przewodnicząca Komisji Weryfikacyjnej Konkursu ul. Rolna 155, 02-729 Warszawa tel. 22 853 06 87 w. 131, tel. kom. 507 175 701 e-mail: burzynska@pwbmedia.pl, biuro@pkis.pl

Wyróżnienia przyznawane są w ramach programu „budujemy Sportową Polskę” ORGANIZATOR

PATRONAT HONOROWY

rynek

Dzięki zaprawom V.O.R elewacja z cegieł klinkierowych zachowa walory estetyczne na długie lata, a kompozycja kolorystyczna pozostanie bez zmian. Wyjątkowe właściwości naturalnego trasu Tubag eliminują powstawanie wykwitów wapiennych na powierzchni cegieł i pozwalają utrzymać naturalną estetykę elewacji. Trwałość koloru gwarantują wyselekcjonowane pigmenty odporne na działanie promieni UV. Zaprawy występują w czterech wariantach przeznaczonych do cegieł o różnej nasiąkliwości, dzięki czemu nie ma ograniczeń w stosowaniu pełnej gamy kolorów. Ostatnio paleta kolorystyczna zapraw została wzbogacona o 8 nowych barw – teraz najszersza na rynku gama 16 niepowtarzalnych kolorów daje największe możliwości realizacji autorskich projektów elewacji z klinkieru. Stosowanie zapraw V.O.R. daje gwarancję wytrzymałego wiązania, a także gładkiej i szczelnej spoiny, odpornej na zabrudzenia i wilgoć.

Elektroniczny ogrzewacz wody jest na rynku 25 lat. Z tej okazji firma Stiebel Eltron przygotowała limitowaną serię urządzenia – DHE Edycja 25. Ogrzewacz ten, dzięki inteligentnemu sterowaniu ogrzewaniem i przepływem, pozwala zaoszczędzić do 30% kosztów w porównaniu do urządzenia hydraulicznego. Zapewnia bezstopniową regulację temperatury wody w zakresie 20-60°C, z dokładnością do 0,5°C. Ogrzewacz został wyposażony w wyświetlacz, który pokazuje parametry pracy: wartość przepływu, zużycie energii, zużycie wody oraz aktualny czas. Wyświetlacz świeci na zielono, gdy urządzenie działa w obszarze efektywności energetycznej. Ma on funkcję wyboru jednego z 4 programów kąpielowych. Urządzenie jest dostępne w wersji 18/21/24 KW (możliwość wyboru mocy grzewczej w jednym urządzeniu). Każdy klient, który do końca roku kupi ogrzewacz z limitowanej edycji, otrzyma atrakcyjny upominek w postaci multimedialnego tabletu z nawigacją GPS.

Baumit – folia w płynie Baumacol Proof

Hörmann – konstrukcja do nietypowych garaży

Fot. arch. Hörmann

więcej na

Boczna brama segmentowa HST otwiera się na bok. To konstrukcja idealna, gdy brama nie może chować się bądź być mocowana pod stropem.

Doskonale nadaje się do garaży o niskim nadprożu – jej montaż wymaga jedynie 95 mm wolnego miejsca pod nadprożem.

To dobre rozwiązanie, gdy brama stanowi jedyne wejście do garażu – można otworzyć ją tylko na niewielką szerokość. Dzięki segmentom o grubości 42 mm brama HST ma dobrą izolacyjność cieplną, a specjalnie zaprojektowane podwójne rolki bieżne zapewniają jej spokojną i cichą pracę. HST oferowana jest w czterech rodzajach powierzchni oraz w trzech różnych wzorach. Dostępna jest w maksymalnych wymiarach 3000 mm wysokości i 6500 mm szerokości.

84 Builder

Żółte słupki przeszkodowe to oferta dla drogownictwa, pozwalająca na zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników dróg. Słupki z paskami folii odblaskowej (I lub II generacji) wykonane są z najwyższej jakości tworzywa sztucznego, w wysokim stopniu odpornego na działanie czynników atmosferycznych oraz uszkodzenia mechaniczne. U5a posiadają największą powierzchnię odblaskową i są lepiej widoczne również w nocy, co wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa użytkowników dróg. U5a stosuje się w celu oznaczenia przeszkód - np. wyodrębnienia wysepek, terenu budowy, azylu dla pieszych itp.

Fot. arch. Kwazar

Kwazar – słupki przeszkodowe U5a

Fot. arch. Baumit

Jest to gotowa do użycia, bezrozpuszczalnikowa i paroprzepuszczalna masą uszczelniającą. Przeznaczona jest do wykonywania bezspoinowych, podpłytkowych uszczelnień przeciwwilgociowych wewnątrz budynku. Jest szczególnie polecana do stosowania w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności (łaźnie, natryski, umywalnie) oraz w obrębie punktów poboru wody (np. wokół wanien i umywalek). Folię w płynie należy nakładać przed układaniem płytek ceramicznych. Dzięki specjalnie dobranej żółtej barwie, można kontrolować obszar i grubość warstwy podczas aplikacji.

Fot. arch. Stiebel-Eltron

Stiebel Eltron – jubileuszowy model ogrzewacza wody

Wolf System – dom Bungalow Classic

Nowy, studwudziestometrowy, prefabrykowany dom jednorodzinny cechuje się bardzo dobrymi parametrami cieplnym.

Dla ścin zewnętrznych Thermo U=0,19 W/m2K, dla okien U=0,6 W/m2. Dzięki prefabrykacji, dom w stanie surowym powstaje w ciągu 4-6 tygodni, a w stanie deweloperskim - po 2-3 miesiącach. Wyróżnia go funkcjonalne rozmieszczenie powierzchni – praktyczne rozwiązanie dla trzyosobowej rodziny. Oprócz salonu połączonego z kuchnią i jadalnią, zaplanowano dwa pokoje, które mogą pełnić funkcję sypialni. W projekcie przewidziano także dwie łazienki. Pomieszczenia rozmieszczono na jednym poziomie. Budynek ma wygląd klasyczny – dach kopertowy, stonowana kolorystyka elewacji, drewno jako główny surowiec, duże przeszklenia.

lipiec 2012

Fot. arch. Wolf System

Fot. Arch. quick-mix

quick-mix – uszlachetniane trasem Tubag zaprawy V.O.R.

Fot. arch. Knauf

Knauf Putzgrund Podkład pod tynki to gotowy do użycia środek do gruntowania powierzchni przed nałożeniem strukturalnych tynków fasadowych, dobrze kryjący i wyrównujący kolor. Knauf Putzgrund Podkład pod tynki stosuje się jako podkład pod tynki mineralne, akrylowe, silikatowe, silikonowe i mozaikowe na wszelkie typowe podłoża budowlane cementowo-wapienne oraz gipsowe. Produkt wzmacnia powierzchnie, reguluje chłonność, polepsza przyczepność. Jest paroprzepuszczalny, nie zawiera rozpuszczalników.

Może być stosowany na ściany i sufity, do wnętrz i na zewnątrz budynków. Zawiera piasek kwarcowy. Dostępny jest w 700 kolorach z palety Knauf, w opakowaniach 5 kg i 20 kg.

Są to cenniki zawierające ceny (wskaźniki cenowe) na najwyższym poziomie grupowania. Wydawane są w wersji drukowanej oraz na CD, zawierającej także program do ich przeglądania. Z cenników na CD można korzystać w różnych programach komputerowych. Zestaw biuletynów zagregowanych składa się z ukazujących się co kwartał: Biuletynu cen obiektów budowlanych (BCO) - cz. I. obiekty kubaturowe, cz. II. obiekty inżynieryjne; Biuletynu cen modernizacji i remontów (BCM); Wartość kosztorysowa inwestycji – Wskaźniki cenowe (WKI). Wydawnictwa te mogą być stosowane do: ustalania szacunkowej wysokości nakładów finansowych na wykonanie różnego rodzaju obiektów lub ich części; sporządzania harmonogramów finansowych przedsięwzięć inwestycyjnych; szacowania wartości obiektów budowlanych przez rzeczoznawców majątkowych; oceny ekonomicznej poszczególnych wariantów rozwiązań projektowych przez inwestorów i biura projektowe; analiz porównawczych w toku prac badawczych oraz doradztwa finansowego dla deweloperów i ośrodków decyzyjnych.

Fot. arch. Xella

Xella - bloczki YTONG ENERGO grubości 30 i 40 cm

Nowe bloczki mogą być stosowane w budowie ścian jednowarstwowych.

Mała gęstość i jednorodność sprawia, że współczynnik przenikania ciepła wynosi odpowiednio 0,30 W/(m2K) oraz 0,23 W/(m2K). Duże znaczenie w uzyskaniu dobrych parametrów cieplnych przegrody ma także dostępność bogatego asortymentu elementów uzupełniających, takich jak: zaprawa SILKA-YTONG do murowania na cienkiej spoinie, ciepłe nadproża YTONG YN i YF, ocieplenie wieńca - płytki YTONG EDW oraz płyty stropowe YTONG. Bloczki charakteryzują się także bardzo dobrą pojemnością cieplną ścian. Murowane są na cienką spoinę (grubość 1-3 mm), która wymaga minimalnych ilości wody. Ściana jednowarstwowa z bloczków nie stanowi bariery dla pary wodnej, która swobodnie przenika przez przegrodę, dzięki czemu znacznie mniej się jej wykrapla. Po podsumowaniu wszystkich kosztów ściana jednowarstwowa z bloczków YTONG ENERGO o gr. 30 cm okazuje się bardziej ekonomicznym rozwiązaniem niż ściana z cegły ocieplona 10-cio cm warstwą styropianu - inwestor zaoszczędzi ok. 10%.

Fot. arch. Autodesk

Autodesk Revit po polsku

Udoskonalone wersje rozwiązań do modelowania informacji o budynku (BIM) pomagają sprostać oczekiwaniom architektów w całym procesie projektowym. Dostępne są już polskie wersje Autodesk Revit Architecture 2013, Autodesk Revit Structure 2013 oraz Autodesk Revit MEP 2013 - rozwiązań do modelowania informacji o budynku umożliwiających tworzenie wysokiej jakości projektów architektonicznych na każdym etapie powstawania budynku. Najnowsze wersje 2013 zapewniają architektom, konstruktorom oraz inżynierom instalacji MEP dostęp do szerokiego zestawu udoskonalonych narzędzi pozwalających na pełną realizację projektów.

lipiec 2012

Buderus – pompa ciepła Logatherm WPT 270 AO S

Jest to pompa ciepła przeznaczona do podgrzewania ciepłej wody, bazująca na pozyskiwaniu ciepła z powietrza. Pracuje nawet przy temperaturze powietrza -10°C, dzięki czemu funkcjonuje niemal przez cały rok. Pompa ciepła wyposażona jest w zasobnik ciepłej wody o pojemności 270 litrów pokryty specjalną termoglazurą, zapewniającą dużą żywotność zasobnika oraz wysoką jakość wody.

Oprócz tego zasobnik wyposażony jest w anodę i dodatkowy wymiennik ciepła w postaci wężownicy, dzięki której urządzenie może współpracować z innymi źródłami ciepła. Moc grzewcza urządzenia wynosi 2 kW i pozwala na podgrzanie ciepłej wody do temperatury +60°C. Urządzenie objęte jest 5-letnią gwarancją fabryczną.

Mercedes Benz – ciężarówka Antos

Antos to pierwsza ciężarówka zaprojektowana specjalnie z myślą o zróżnicowanych potrzebach ciężkiego transportu dystrybucyjnego. Szeroka na 2,30 m kabina dostępna będzie w krótkim rozmiarze S oraz średnim M. Samochód dostępny będzie zarówno jako ciągnik siodłowy, jak i jako podwozie do zabudowy. Łącznie oferta obejmie aż 67 wariantów rozstawów osi, od 2650 do 6700 mm. Trwają właśnie testy zakamuflowanych egzemplarzy modelu. Jego premiera odbędzie się podczas wrześniowych targów pojazdów użytkowych w Hanowerze.

Builder 85

Fot. arch. Buderus

System Sekocenbud – biuletyny zagregowane

Fot. arch. Mercedes

Knauf Bauprodukte – podkład pod wszystkie tynki

Fot. arch.

OWEOB PROMOCJA

rynek

architektura i design

opinie

Dokąd zmierza architektura?

Zdjęcia archiwum: Oskar Grąbczewski, Dariusz Śmiechowski, Myk Reeve, Zaha Hadid, Iwan Baan, Grupa PROFIT Development, Filharmonia Hamburska, CNK, KWK Promes

Nurtuje nas pytanie o architekturę przyszłości i nowe jej kierunki. Zastanawiamy się, czy jest szansa na nowy w niej rozdział? A jeśli tak, to jakie projekty i twórczość architektów mogą już dzisiaj świadczyć o rodzeniu się nowego kierunku w architekturze w Polsce i na świecie? Odpowiedzi poszukamy na łamach najbliższych numerów Buildera w gronie najbardziej uzdolnionych, polskich architektów.

Współczesna architektura to splot wielu przebiegających często równolegle, niekiedy łączących się lub przenikających kierunków. Sądzę, że architektura przyszłości również będzie czerpała z kilku nurtów.

architektury. Z jednej strony mamy poszerzające granice możliwości i wyznaczające nowe kierunki w architekturze, technologii, budownictwie projekty Normana Fostera, duCoraz bardziej wyrafinowane narzędzia projektowe pozwalać będą na kształtowanie form o niezwykłej geometrii, generowanych coraz częściej w sposób parametryczny.

Coraz bardziej wyrafinowane narzędzia projektowe pozwalać będą na kształtowanie form o niezwykłej geometrii, generowanych coraz częściej w sposób parametryczny – po zadaniu danych wyjściowych i algorytmu niejako samoistnie, bez kontroli architekta.

Polska architektura nie wyznacza póki co nowych kierunków, ale jest coraz bardziej doceniana w Europie i na świecie.

Na pewno coraz ważniejsze będzie projektowanie proekologiczne – od rozwiązań nurtu low-tech, gdzie wykorzystujemy alternatywne techniki budowania – z gliny, z drewna, ze słomy, po superstruktury realizowane za pomocą wręcz kosmicznych technologii, gdzie nad energooszczędnością i wykorzystaniem energii wiatru, słońca, odzyskiem wody czy naturalną wentylacją czuwają skomplikowane systemy sterowania.

Przy całej fascynacji, którą rodzi ta pogoń za nowym i nieznanym, myślę, że architektura przyszłości nie zerwie z dziedzictwem historii –

86 Builder

etów Herzog De Meuron czy SANAA, czy fantastyczne formy kreowane przez Zahę Hadid, z drugiej – skromne, ascetyczne prace Petera Zumthora, Davida Chipperfielda lub czerpiące z chińskiej tradycji budynki Wang Shu. Nie zapominajmy o konceptualistach – Rem Koolhaas z OMA i grono

Oskar Grąbczewski OVO Grąbczewscy Architekci wciąż będą powstawać i zachwycać nas budynki z kamienia, cegły czy drewna, wykorzystujące techniki, formy i rozwiązania znane od tysięcy lat. Nowe technologie i możliwości nie będą zwalniać architektów od myślenia o przestrzeni miasta, o kontekście, a przede wszystkim – o człowieku, który cały czas będzie użytkownikiem i miarą architektury przyszłości.

Najlepsi architekci na świecie czerpią z całego bogactwa

jego uczniów – MVRDV, FOA, BIG, REX tworzą budynki zaskakujące, niezwykłe, niekiedy programowo aestetyczne, ale zawsze głęboko przemyślane, kryjące w sobie wiele warstw.

Polska architektura nie wyznacza póki co nowych kierunków, ale jest coraz bardziej doceniana w Europie i na świecie. Dwa lata temu otrzymaliśmy z moją żoną Barbarą oraz Beatą Goczoł nagrodę EUROPE 40 UNDER 40 dla najlepszych, młodych, europejskich architektów i desi-

gnerów. Wśród laureatów tej nagrody są Tomasz Konior, Robert Konieczny, architekci z ULTRA Architects czy HS99.

Międzynarodowe uznanie zyskują projekty Medusa Group, Maćków Architekci, Jana Kubeca, Centrali czy kolejnych generacji – grupy BETON, WWAA, Oli Wasilkowskiej i wielu innych. Weźmy budynki takie, jak bolko loft, Centrum Nauki Kopernik, Katowickie Centrum Symfonia, Dom Aatrialny czy kaplica Wotum Aleksa. Ich twórcy, mimo znacznie niższych budżetów i możliwości technologicznych wykonawców, potrafili osiągnąć konceptualną i materialną jakość porównywalną z najlepszymi realizacjami z Anglii, Szwajcarii, Holandii.

My sami, projektując takie obiekty jak Muzeum Yatenga czy Muzeum Ognia w Żorach dążyliśmy do dołożenia swojej cegiełki – Muzeum Yatenga to największy w Europie budynek użyteczności publicznej, zaprojektowany w nurcie lowtech, Muzeum Ognia stanowi próbę przełożenia na język architektury czegoś tak niematerialnego jak płomień – zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku.

Nowe technologie i możliwości nie będą zwalniać architektów od myślenia o przestrzeni miasta, o kontekście, a przede wszystkim – o człowieku, który cały czas będzie użytkownikiem i miarą architektury przyszłości.

lipiec 2012

Większość tego, co obecnie jest budowane, służy krótkowzrocznej ekonomii, żeby nie powiedzieć zwykłej chciwości. Są jednak przykłady architektury tworzonej w sposób troskliwy, organiczny.

w nowe szaty i często nazywanych ekologicznymi („greenwashing”). Dlaczego często projektanci rezygnują z możliwego już dziś radykalnego poszanowania energii (nawet zmierzającego do autonomiczności)? Dlaczego naturalna ekonomia środowiska nie jest traktowana jako podstawa projektowania? Wciąż większość projektuje „w ramach obrony” przed siłami natury, żywiołami, zamiast odwrócić stosunek na pozytywny – traktowanie świata natury jako inspiracji (oczywiście nie w sposób dosłowny).

Mimo panującej większości, są jednak przykłady architektury tworzonej w sposób troskliwy, zintegrowany – całościowy i organiczny.

Tych często nie znajdziemy w reklamach.

Uważam, że największe znaczenie dla lepszej przy-

Mimo rozwoju wiedzy i odczuwanego coraz bardziej postępu technologicznego (kojarzonego z innowacyjnością) budownictwo, w swym głównym nurcie, wciąż pozostaje jedną z najbardziej konserUważam, że największe znaczenie dla lepszej przyszłości ma mądra architektura (tylko taka jest ekonomiczna, oszczędna) projektowana i budowana z miłością, afirmująca życie (służąca „cywilizacji życia”).

Można ją nazwać „architekturą zrównoważoną”, a istotą jest wielowymiarowo pojęta „odnawialność”.

watywnych dziedzin. Gdy mówimy tu o konserwatyzmie, nie chodzi o odwoływanie się do stylów historycznych (to jest także faktem), ale o stosowanie materiałów i rozwiązań pozytywnych wobec zasobów naturalnych i zdrowia człowieka. Mówiąc o sytuacji polskiej można by zapytać, dlaczego w kraju odwołującym się do chrześcijańskich korzeni, motywacją dla sporej części produkcji architektolipiec 2012

Dariusz Śmiechowski niczno-budowlanej nie jest miłość bliźniego. Większość tego, co obecnie jest budowane, służy krótkowzrocznej ekonomii, żeby nie powieArchitektura musi powstawać dla konkretnego człowieka czy grupy (nie dla anonimowych mas) oraz dla konkretnego miejsca.

dzieć zwykłej chciwości. Sporo nie mających już dziś sensu struktur ubieranych jest

szłości ma mądra architektura (tylko taka jest ekonomiczna, oszczędna) projektowana i budowana z miłością, afirmująca życie (służąca „cywilizacji życia”). Można ją nazwać „architekturą zrównoważoną”, a istotą jest wielowymiarowo pojęta „odnawialność”.

Taka architektura przede wszystkim dotyczy „życia codziennego” i musi powstawać dla konkretnego człowieka czy grupy (nie dla anonimowych mas) oraz dla konkretnego miejsca, którego warto-

ści przestrzenne są głęboko zanalizowane i wzbogacone.

Taka właśnie architektura nie Mimo panującej większości, są jednak przykłady architektury tworzonej w sposób troskliwy, zintegrowany – całościowy i organiczny.

musi nazywać się „nowoczesną”; jest jak najbardziej współczesna, wymaga dostatecznego czasu na dojście do oczekiwanego celu, spełnia prawdziwe potrzeby, odnosi się do wielowiekowej tradycji budowania. Komfortową sytuacją w projektowaniu jest możliwość transformacji wzorów, które przeszły już przez próbę czasu, miejsca, ludzi (różnorodne doświadczenia).

Na tym przecież polega też oczekiwana dziś prawdziwa innowacyjność, oparcie na pozytywnych wynikach eksperymentowania. W polskiej architekturze na przykład modne jest czerpanie z awangardy dwudziestolecia międzywojennego, a z drugiej strony z tradycji dworkowej – to są jednak zbyt polityczne motywacje; dziś warto stosować odniesienia bardziej uniwersalne.

W kolejnym numerze: Profil Dariusza Śmiechowskiego oraz wywiad z Marcinem Sadowskim z JEMS Architekci Sp. z o.o.

Builder 87

BARBARA i OSKAR GRĄBCZEWSCY

OVO Grąbczewscy Architekci

profile

architektura i design

88 Builder

OVO Grąbczewscy Architekci to pracownia architektoniczna prowadzona przez Barbarę Grąbczewską i Oskara Grąbczewskiego – absolwentów wydziału Architektury Politechniki Śląskiej.

OVO zajmuje się projektami w każdej skali – od projektów urbanistycznych (wyróżnienie w konkursie na bulwary Wisły w Warszawie 2009 wraz z Rar- 2 Laboratorium Architektury) i wielkoskalowych projektów architektoniczno-urbanistycznych (wyróżnienie w konkursie na Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie 2009), poprzez budynki użyteczności publicznej, przemysłowe, komercyjne oraz mieszkalne, aż do projektów willi i domów jednorodzinnych, wnętrz i indywidualnych projektów mebli.

OVO Grąbczewscy Architekci ma w swoim dorobku kilkadziesiąt międzynarodowych i krajowych nagród i wyróżnień za twórczość architektoniczną, w tym Nagrodę Roku SARP 2006 za najlepszą realizację w Polsce, Nagrodę Polski Cement w Architekturze 2006, nagrodę EUROPE 40 UNDER 40 2009 dla najlepszych, młodych, europejskich architektów i designerów, wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Architektów LEONARDO 2009, nagrodę Sportowy Obiekt Roku 2011 przyznawaną przez Polski Klub Infrastruktury Sportowej.

Do najciekawszych projektów należą:

• Pawilon

Paleontologiczny w Krasiejowie pod Opolem (Goczołowie Architekci Studio Autorskie & OVO Grąbczewscy Architekci: B. Goczoł, W. Goczoł, O. Grąbczewski, K. Chobot, M. Grychowski) – I nagroda w konkursie 2003, realizacja 2006; • Centrum Sportowo-Rekreacyjne i Kulturalno-Oświatowe w Kórniku (OVO Grąbczewscy Architekci & Małgorzata i Adam Zgraja Architekci) – I nagroda w konkursie 2006, realizacja 2008 – 2010; • Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej i Gminny Ośrodek Kultury w Gierałtowicach (OVO Grąbczewscy Architekci) – I nagroda w konkursie 2007 , realizacja 2008 – 2010; • Muzeum Spotkania Kultur Świata Yatenga w Żorach (OVO Grąbczewscy Architekci & M.M. Kołakowski) – projekt 2008, realizacja w przygotowaniu; • Muzeum Ognia w Żorach (OVO Grąbczewscy Architekci) – projekt 2009 – 2011, realizacja 2010 – 2012; • Centrum Gminy Wielka Wieś pod Krakowem (OVO Grąbczewscy Architekci) – I nagroda w konkursie 2010, przewidywana realizacja 2013 r. lipiec 2012

1. Motto projektowe i życiowe

6. Pozaarchitektoniczne źródła inspiracji

Módl się i pracuj.

2. Autorytet/guru architektoniczny

Nasi mentorzy to Andrzej Duda i Henryk Zubel, Ryszard Jurkowski, Stanisław Niemczyk – szanując ich dokonania i ucząc się od nich staramy się iść własną drogą.

3. Dom marzeń

Taki, w którym mieszkają szczęśliwi ludzie... dobra architektura może w tym pomóc, z pewnością.

Im bardziej różnorodne, tym lepiej – dla nas jest to poezja, sztuki wizualne, film, muzyka, filozofia, historia. Nieustannym źródłem inspiracji są ludzie, dla których i z którymi pracujemy.

7. Ulubione rozwiązanie (materiałowe, technologiczne), którego często używam Bardzo lubimy ciężkie, solidne materiały – beton, cegłę, kamień – architektura, która ma swoją masę, fakturę, gęstość, szorstki dotyk.

8. Zaleta i wada architekta, która najbardziej rzuca się w oczy

4. Najbardziej udany projekt

Architekt, żeby móc uprawiać ten zawód, musi być pewny siebie i przekonany do swoich pomysłów Każdy projekt jest ważny i każdy ma być tym najbardziej – niekiedy jest to zaletą, często bywa wadą... udanym. Wiele z projektów zyskiwało nagrody i wyróżnienia – Pawilon Paleontologiczny w Krasiejowie, Centrum Rekreacji i Sportu OAZA w Kórniku, Ośrodek 9. Moja pierwsza nagroda Zdrowia w Gierałtowicach – to cieszy, ale rzecz jasna nie Wygrany jeszcze na studiach, międzynarodowy konkurs jest celem samym w sobie. W tej chwili największe emocje na rewitalizację dzielnicy Dortmundu i jego konsekwencja wiążemy z projektem Muzeum Ognia w Żorach – budynek – wyjazd studialny i dwuletnia praca w Dortmundzie, ma być otwarty na wiosnę przyszłego roku, stan surowy Essen i w Berlinie. wyszedł bardzo dobrze i już nie możemy się doczekać, jak to co wymyśliliśmy sprawdzi się w użytkowaniu.

10. Najgorszy budynek/budowla (w moim mieście,

w Polsce, w Europie, na świecie)

Wszystkie projekty są strasznymi zjadaczami czasu – będąc architektem trzeba się z tym po prostu pogodzić.

Powstanie każdego budynku to praca i zaangażowanie, czas liczony w miesiącach lub w latach, dobre i złe emocje wielu ludzi – inwestora, architekta, projektantów, budowniczych. Nie potrafię skwitować tego wszystkiego arbitralną, subiektywną oceną – najgorszy budynek...

A może po prostu wolę zapamiętywać te najlepsze?

1

2

Fot. 1: M uzeum Spotkania Kultur Świata Yatenga w Żorach 3

Fot. 2: Centrum Sportowo-Rekreacyjne i Kulturalno-Oświatowe w Kórniku Fot. 3: Ośrodek Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej i Gminny Ośrodek Kultury w Gierałtowicach Fot. 4: Pawilon Paleontologiczny w Krasiejowie pod Opolem Fot. 5: Muzeum Ognia w Żorach

5

4

lipiec 2012

Builder 89

Zdjęcia i wizualizacje: arch OVO Grąbczewscy Architekci

5. Projekt – zjadacz czasu

architektura i design

Katarzyna Burzyńska

trendów w projektowaniu

Nieunikniony postęp technologiczny dopadł nawet styl i sposób pracy, a co za tym idzie, rozwijają się jej stanowiska i całe wnętrza obiektów biurowych.

Można bez trudu zauważyć, że aktualny nurt wynika z chęci zwiększenia efektywności pracy i budowy najlepszego wizerunku firmy.

1

4

Fot. arch. materiały Adgar Plaza

2

Fot. arch. Shada Vineet

wnętrz biurowych

Fot. arch. materiały Adgar Plaza

3

90 Builder

lipiec 2012

P

rzyjęcie tych wytycznych łat wo w y znacza dwa główne cele projektowania wnętrz powierzchni biurowych: maksymalizacja funkcjonalności i uwypuklenie reprezentacyjności miejsca.

1

Open space / podtrzymanie współpracy

Współpraca grupowa to nowy model pracy uznany za najefektywniejszy. Pracodawcy w USA powtarzają historię o firmie zbudowanej na bazie burzy mózgów przez czterech kolegów, pracujących w garażu przy wspólnym składanym stole na składanych krzesłach. Gdy firma zaczęła się rozrastać i zyskała nową przestrzeń biurową, gdzie współpracownikom przydzielono

osobne prywatne biura, szybko okazało się, że straciła dawną energię, a to nie pozostało bez wpływu na ich efekty pracy. Obecnie odchodzi się od tendencji dzielenia pomieszczeń na prywatne biura i sale konferencyjne. Przeciwnie, umożliwia się tworzenie przestrzeni konferencyjnej pomiędzy stanowiskami pracy, ograniczając przestrzenie zamknięte do maksymalnie 20% powierzchni kondygnacji.

Okazuje się, że możliwość podsłuchania i podejścia do współpracownika nie tylko wspiera otwartość kontaktów międzyludzkich, ale i działa na korzyść firmy.

2

Mobilność i elastyczność

Kiedy prywatność jest okresowo wymagana, często ucieka się do

Fot. arch. Paweł Otfinowski

Fot. arch. CrniBombarder

5

6

rozwiązań mobilnych, przesuwnych. Jest to szczególnie istotne, ze względu na możliwość adaptacyjną pomieszczeń, która jest w cenie, gdyż zakłada możliwość zmiany firm, mających siedzibę w naszym biurowcu, charakteru owej firmy lub zwiększonych potrzeb w wyniku jej rozwoju. Ważne jest projektowanie budynku możliwie elastycznie, w odniesieniu do planowanej aktywności ludzkiej.

3

Zróżnicowanie i możliwość adaptacji

Należy pamiętać, że istnieją różne firmy o różnych potrzebach. Takie, które zakładają pracę wymagającą skupienia, takie, które wymagają komunikacji z klientem, takie, które mają mieszany model pracy... i wiele innych. Ponadto, warto umożliwić

7

Fot. 1: Kształtowanie przestrzeni w okolicy wind w Pacific Place w Hong Kongu. Obiekt znany z biur przyjaznych środowisku, oferuje także centrum handlowe, hotele i apartamenty mieszkalne.

Fot. 2: Adgar Plaza w Warszawie – przykład strefy recepcji.

Fot. 3: Adgar Plaza w Warszawie – sala kinowo-konferencyjna.

Fot. 4: Recepcja Steelcase WorkLab w Rosenheim.

lipiec 2012

Fot. 6: Intercontinental w Warszawie.

Fot. arch. Charvex

Fot. arch. Steelcase Werndl AG

Fot. 5: Airport City w Belgradzie – pierwszy wielofunkcyjny obiekt komercyjny w Serbii. Przykład projektowania wnętrz urbanistycznych – dziedziniec wewnętrzny.

Fot. 7: Kansas City Power and Light Building w Kansas City.

Przykład kreowania wnętrza budynku inspirowany jego funkcją – poprzez wyeksponowanie źródeł światła oraz wysoką reprezentacyjność i monumentalność wnętrza.

Builder 91

architektura i design Fot. 8, 11: Budynek TWIN21 w Osaka Business Park w Osace, Japonii ukazuje przykład współczesnej kreacji wnętrz budynków biurowych o większych gabarytach.

8

Fot. 9: Prosta Tower w Warszawie, przykład jak wykorzystano elewację do kształtowania wnętrza i jego zacienienia.

Fot. 10: Rondo 1 w Warszawie, jeden z 17 istniejących w Warszawie wieżowców o wysokości ponad 100 metrów.

przemieszczanie i przegrupowanie zespołów, nawet w trybie codziennym. Obecnie bezwzględnie stawia się na egalitarność architektury użyteczności publicznej.

4

User-friendly

Fot. arch. 663highland

Świetnym sposobem zhumanizowania przestrzeni biurowej są meble przyjazne użytkownikom. Poza wygodą designerzy często starają się wybiegać myślą ku rozmaitym potrzebom pracowników, tworząc np. tzw. sit-stand, czyli mebel umożliwiający łatwe przejście między pozycją siedzącą i stojącą.

Pewną trudnością jest doprowadzenie energii w otwartych przestrzeniach, wobec czego często lokuje się jej źródła powyżej stanowisk pracy. Ponadto, pracodawcom często zależy na komforcie fizycznym pracowników na tyle, że tworzą przestrzenie rekreacyjne, jak np. salki do jogi lub masażu.

92 Builder

5

Przestrzenie zielone

Komfort pracowników warunkuje także dostęp do naturalnej roślinności, którą często inkorporuje się w rekreacyjne strefy publiczne, aby

lipiec 2012

architektura i design zwiększyć ich dostępność. Obserwuje się powstawanie firm projektowych specjalizujących się w tworzeniu ogrodów w miejscach pracy, jak np. Indoor Garden Design. Jeśli nie można zainwestować w ogród lub zielone atrium, zdarzają się nawet rozwiązania zielonych ścian działowych z wbudowanym systemem nawadniania. Pole do popisu jest nieskończone.

11

12

6

10

Fot. arch. Hulek7

9

Fot. arch. Muffi

7

Prywatność i zapobieganie hałasom

Pożądana otwarta przestrzeń biurowa ma niewątpliwą wadę, którą stanowi niski komfort akustyczny. Tym gorzej, jeśli podczas pracy indywidualnych jednych, w okolicy toczy się zebranie czy przerwa innych. Niektóre rozwiązania ograniczają przestrzenie rozmów telefonicznych poprzez wydzielenie stref do tego celu przeznaczonych. Innym rozwiązaniem są produkty pochłaniające dźwięki na poziomie stanowisk pracy, ścianach, posadzkach i sufitach. Odpowiednie lokowanie poszczególnych biur jest jednak podstawą. W przypadkach ostatecznych zdarza się stosować urządzenia emitujące biały szum, który maskuje rozmowy w tle.

8

Podkreślenie cech indywidualnych

Wyznacznikiem charakteru wnętrza biurowca mogą być cechy własne firmy inwestora tak, aby budynek stał się jednym z elementów jej identyfikacji wizualnej. Design to coś więcej niż logo na ścianie przy recepcji. Goetsch Partners’ Prender-

94 Builder

Fot. arch. Egger

15

Fot. arch. Mrliles

14

Fot. arch. Rebiindia

13

Fot. arch. Larsinio

Zielona architektura to nie tylko zaopatrzenie budynku w otoczenie roślin. Obecnie jedynie nieliczne biurowce zaopatrzone są w certyfikaty energetyczne, a pytania o energooszczędność zbywane są milczeniem. Na świecie jednak nietrudno zauważyć tendencję do dbania o środowisko i prędzej czy później stanie się to bezwzględnym wymogiem. Póki co, jest ogromną zaletą. Meble z materiałów odnawialnych, farby o niskiej zawartości lotnych związków organicznych, tkaniny organiczne i odpowiedni sprzęt to minimum, jakie powinniśmy starać się zapewnić.

Fot. arch. 663highland

Sustainability i niskoenergochłonność

gast podsuwa przykład: „Jeśli twoja firma zajmuje się na przykład prawną praktyką środowiskową, szczególnie istotny jest dla ciebie zrównoważony rozwój”. W ten sposób zyskuje się wiarygodność.

9

Nie zapomnieć o pierwiastku ludzkim

Podczas projektowania należy prześledzić przewidywane, najczęstsze czynności ludzkie i umożliwić ich komfortowe wykonywanie.

Na przykład, nie można dopuścić, aby pracownik zmuszony był do jedzenia lunchu w odosobnieniu, przy biurku. Należy zwrócić uwagę na ergonomię pracy.

10

Inteligentny biurowiec

Obecnie coraz częściej obserwujemy pojawianie się tzw. biurowców inteligentnych (np. Adgar Plaza w Warszawie), gdzie wszystkie systemy elektroniczne są ze sobą systemowo powiązane i mogą być kontrolowane na różnorakie sposoby, np. za pomocą telefonu, pilota lub przez Internet. Łączy się takie elementy jak alarmy, oświetlenie, ogrzewanie, zacienienie (rolety), telewizja i inne.

Fot. 12: Przykład kształtowania stanowiska pracy w oddzieleniu od miejsca rozmów, przy zachowaniu zasad open space.

Zastosowanie podłóg Compact Egger Floorline.

Fot. 13: Popularny przykład (negatywny) projektowania przestrzeni otwartych, w których nietrudno zatracić poczucie indywidualności.

Fot. 14: Projektowanie open space z zachowaniem cech indywidualnych małej indyjskiej firmy REBI. Fot. 15: Wnętrze przestrzeni biurowej Red Deluxe Brand Development w Memphis, przykład miejsca, w którym zadbano o przytulność i atmosferę poprzez użycie materiałów nadających wnętrzu ciepło. Widok kuchni i korytarza.

lipiec 2012

Partner działu

architektura i design

Rozwój technologii wytwarzania spowodował, że oferta gresu jest bardzo szeroka.

Dzięki temu jego popularność wzrosła jeszcze bardziej.

Produkowany w wielu formatach, o oryginalnym wzornictwie, niepowtarzalnej kolorystyce z różnorodnymi dekoracjami, gres jest najbardziej uniwersalnym materiałem.

Najbardziej popularny wzór gresu technicznego to „sól i pieprz” oraz „skalie” z widocznymi drobinami wysuszonej masy ceramicznej.

lipiec 2012

Uniwersalny gres z nowoczesnym designem Dorota Kaźmierczak

P

rzy wykończeniach przestrzeni domów, mieszkań oraz budynków użyteczności publicznej zwykle wybierane są trwałe rozwiązania.

Uniwersalną okładziną na podłogę oraz ściany, wewnątrz i na zewnątrz budynku, jest gres – jeden z najtwardszych materiałów budowlanych. O jego popularności decydują zarówno bardzo dobre właściwości

użytkowe, jak i dostępność w szerokiej gamie kolorów oraz wzorów o różnych powierzchniach i coraz częściej z nowoczesnym designem.

Do wyboru do koloru

Producenci oferują kilka rodzajów gresów, m.in. szkliwiony oraz techniczny. Wszystkie charakteryzują się, w porównaniu z tradycyjnymi płytkami podłogowymi, lepszy-

mi parametrami użytkowymi. Między sobą różnią się natomiast wykończeniem powierzchni (lustrzany połysk, mat, szorstka faktura antypoślizgowa) oraz parametrami poszczególnych właściwości, a przez to i miejscem przeznaczenia.

Gres szkliwiony

Jak wskazuje sama nazwa – jest pokryty warstwą szkliwa, przez co

Arkesia Grys

Builder 95

architektura i design Taranto Beige

lorowe), poprzez uniwersalne płytki w formatach 10x10 cm, 20x20 cm, 30x30 cm (format ten jest najbardziej charakterystyczny dla gresów Ceramiki Paradyż), 20x40 cm i 40x40 cm. Firma w portfolio posiada także formaty nietypowe jak 50x8,1 cm; 50x15 cm; 98,5x21,5 cm; 40x9,8 cm, 44,8x44,8 cm, 44,8x89,8 cm oraz płytki rektyfikowane w formatach m.in. 39,5x39,5 cm; 29,8x29,8 cm i 32,5x32,5 cm.

Zdjęcia archiwum firmy Ceramika Paradyż Sp. z o.o.

Modularny

Gres szkliwiony to obecnie najpopularniejsza okładzina ścienno – podłogowa, przeznaczona do wszelkich zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych. Pokryty warstwą szkliwa, jest odporny na zabrudzenia oraz ścieranie. Łączy w sobie elegancję płytki ceramicznej z trwałością gresu. Ze względu na wysokie parametry użytkowe oraz szeroki wybór dostępnych kolorów i wzorów, nadaje się zarówno do zastosowania w pomieszczeniach użyteczności publicznej, jak i do przedpokoi, holi, tarasów.

Dobrze sprawdza się również w salonach, kuchniach oraz łazienkach.

Gres techniczny, nazywany również naturalnym, stosuje się jako posadzkę w miejscach o największym natężeniu ruchu, takich jak centra handlowe, szkoleniowe, biura, hale w bankach, zakładach przemysłowych i urzędach.

Dobrze sprawdza się również, jako okładzina elewacyjna budynków oraz schodów (większość kolekcji posiada płytki stopnicowe).

Ciekawe dekoracje, detale, cięta mozaika oraz stopnice schodowe wraz z cokołami pozwalają na tworzenie wnętrz o różnorodnym charakterze.

Masto Grys

96 Builder

staje się odporny na zabrudzenia oraz ścieranie. Łączy w sobie elegancję płytki ceramicznej z trwałością gresu.

Ze względu na wysokie parametry użytkowe oraz szeroki wybór dostępnych kolorów i wzorów, nadaje się zarówno do zastosowania w pomieszczeniach użyteczności publicznej, jak i do przedpokoi, holi, tarasów. Dobrze sprawdza się również w salonach, kuchniach oraz łazienkach. W Ceramice Paradyż jest to obecnie najpopularniejsza okładzina ścienno – podłogowa, przeznaczona do wszelkich zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych. Oferta gresowa obejmuje różne pozycje, od mozaiki (tonalizowane i jednoko-

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, Ceramika Paradyż wprowadziła do swojej oferty również wielkoformatowe, modularne gresy szkliwione. Są to płytki rektyfikowane np. z kolekcji Affron w formatach: 98,5x65,5 cm, 98,5x32,5 cm; 65,5x65,5 cm, 65,5x32,5 cm, 32,5x32,5 cm; które ze względu na jednorodny rysunek i ciekawą kolorystykę są doskonałą propozycją do minimalistycznych, nowoczesnych wnętrz, jaki i dużych, otwartych przestrzeni.

Gres techniczny

Nazywany jest też naturalnym, posiada jednorodną strukturę. Produkt nie zmienia barwy, nawet gdy ulegnie starciu lub obtłuczeniu. Ze względu na proces produkcji, uzyskuje wysokie właściwości użytkowe. Jest jednak zdecydowanie mniej atrakcyjny wizualnie niż gres szkliwiony, ponieważ dostępny jest w gamie jednolitych barw. Natomiast najbardziej popularny wzór to „sól i pieprz” oraz „skalie” z widocz-

Affron Beige

lipiec 2012

nymi drobinami wysuszonej masy ceramicznej. Stosuje się go, jako posadzkę w miejscach o największym natężeniu ruchu, takich jak centra handlowe, szkoleniowe, biura, hale w bankach, zakładach przemysłowych i urzędach. Dobrze sprawdza się również, jako okładzina elewacyjna budynków oraz schodów (większość kolekcji posiada płytki stopnicowe).

Popularność gresu

Rozwój technologii wytwarzania spowodował, że oferta gresu jest bardzo szeroka. Dzięki temu jego popularność wzrosła jeszcze bardziej. Produkowany w wielu formatach, o oryginalnym wzornictwie, niepowtarzalnej kolorystyce z różnorodnymi dekoracjami, gres jest najbardziej uniwersalnym materiałem. Coraz częściej płytki gresowe wykorzystywane są do aranżacji np. podłóg w polskich salonach (co jest bardzo popularne we Włoszech czy Hiszpanii). Przykładem pięknej, salonowej kolekcji jest „Lavitas” Ceramiki Paradyż, która charakteryzuje się neutralną, delikatną grafiką w czterech dopełniających się kolorystykach: beige, grys, grafit, nero.

Ciekawe dekoracje, cięta mozaika oraz stopnice schodowe wraz z cokołami pozwalają na tworzenie wnętrz o różnorodnym charakterze.

Kolekcja posiada doskonałe parametry wytrzymałościowe, dzięki czemu świetnie sprawdzi się nie tylko na domowych podłogach i ścianach, ale również na wielkopowierzchniowych inwestycjach.

Avus Grafit

lipiec 2012

Czym właściwe jest gres?

To płytka, która powstaje ze szlachetnej kamionki w procesie obróbki termicznej oraz prasowania, dzięki czemu zyskuje bardzo dobre właściwości użytkowe. Gres jest nie tylko materiałem trwałym, ale i mrozoodpornym, o małej nasiąkliwości, dzięki czemu doskonale sprawdza się jako okładzina tarasów oraz balkonów. Natomiast wysoka odporność na ścieranie sprawia, że może być stosowany w obiektach o dużym natężeniu ruchu. Ponadto gres jest odporny na działanie wysokich temperatur oraz środków chemicznych.

Coraz częściej płytki gresowe wykorzystywane są do aranżacji np. podłóg w polskich salonach (co jest bardzo popularne we Włoszech czy Hiszpanii). Przykładem pięknej, salonowej kolekcji jest „Lavitas” Ceramiki Paradyż, która charakteryzuje się neutralną, delikatną grafiką w czterech dopełniających się kolorystykach: beige, grys, grafit, nero. Kolekcja posiada doskonałe parametry wytrzymałościowe, dzięki czemu świetnie sprawdzi się nie tylko na domowych podłogach i ścianach, ale również na wielkopowierzchniowych inwestycjach.

Lavitas Grys / Grafit

Salotto Beige

Builder 97

architektura i design Fot. arch. ArcelorMittal

Londyński Orbit

ArcelorMittal Orbit to 115-metrowa wieża widokowa, która powstała w pobliżu Stadionu Olimpijskiego z okazji Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie. Głównym sponsorem budowy wieży był znany koncern ArcelorMittal. Rzeźbę zaprojektował Anish Kapoor, autor m.in. słynnej chicagowskiej rzeźby „Brama Chmur”. Koszt budowy wyniósł ok. 70 mln zł, z czego znakomitą większość pokrył właśnie ArcelorMittal (16 mln funtów).

Wrocław – zielony biurowiec

Skanska Property Poland, deweloper zielonych powierzchni biurowych, związany z Wrocławiem już kilkoma inwestycjami, rozpoczyna prace nad projektem kolejnego biurowca. Obiekt powstanie w jednym z najbardziej prestiżowych miejsc we Wrocławiu – tuż przy placu Dominikańskim. Za całość prac projektowych odpowiedzialna jest Skanska SA, ściśle współpracująca m.in. z pracownią projektową Medusa Group.

Do tej pory Medusa współpracowała z deweloperem m.in. przy projekcie łódzkiego biurowca Green Horizon. Przewiduje się, że prace projektowe potrwają ok. 12 miesięcy.

Fot. arch. Grupy PROFIT Development

Brama Nadodrza

Boom na Nadodrze trwa w najlepsze i z całą pewnością zasłużenie. Żaden inny zakątek Wrocławia nie ma takiego potencjału - lokalizacja w sercu miasta w połączeniu z unikalnym klimatem i architekturą daje mieszankę godną najbardziej stylowych światowych metropolii.

Na zdjęciu: zachodnia brama Nadodrza.

Inwestycja „Kurkowa 14” Grupy PROFIT Development zaprojektowana została przez pracownię architektoniczną Zbigniewa Maćkowa. Powstaje we współpracy z francuską grupą Nacarat.

Fot. arch. Skanska

Już są widoczne pierwsze dwa dworcowe kielichy, które ukazały się po zdemontowaniu rusztowania podtrzymującego czasze filarów.

Skomplikowany proces odtwarzania charakterystycznych konstrukcji parasolowych poprzedziły wielomiesięczne testy, obejmujące dobór odpowiedniego drewna, technologii łączenia desek i receptury betonu. Dzięki licznym próbom, inżynierowie uzyskali efekt taki, jak na oryginalnych filarach. – Testy dotyczyły również rodzaju betonu użytego do rekonstrukcji. Dzisiejsze mieszanki są bardziej wytrzymałe niż kilkadziesiąt lat temu – mówi Antoni Pomorski, Dyrektor Przebudowy Dworca Kolejowego w Katowicach z NEINVER Polska.

Libet stawia na design

Libet – producent kostki brukowej – rozpoczął właśnie współpracę z krakowską Akademią Sztuk Pięknych. Główne cele podjętej współpracy to poszukiwanie nowej formy, oryginalnych wzorów i funkcjonalności kostki brukowej. Odbywa się ona w ramach projektu „Design – Nowy Wymiar Komercjalizacji Wiedzy”, koordynowanego przez Kielecki Park Technologiczny. Krakowscy studenci powołali specjalne zespoły zadaniowe, które stworzą nowe koncepcje modularnych elementów wzorniczych. Już niedługo będzie można oglądać efekty ich twórczej pracy, a opracowane przez nich wzory kostek mają szansę trafić do masowej produkcji.

Fot. arch. Libet

Fot. arch. Neinver Polska

Rekonstrukcja dworca w Katowicach

Fot. arch. Mielnop Holding

Nadmorskie apartamenty w Mielnie

Norweska grupa Mielno Holding – Firmus Group rozpoczęła budowę II etapu Rezydencji Park. Kompleks, którego wartość wyniesie 50 mln zł, powstaje przy jednym z głównych deptaków prowadzących do plaży w Mielnie. Budynek będzie projektem kameralnym, powstanie tu 12, w pełni wyposażonych, apartamentów.

Architekci ze szczecińskiej pracowni Mellon zaplanowali apartamenty na czterech kondygnacjach. Inwestycja położona jest: ok. 200 m od morza, i zaledwie 50 m od jeziora Jamno. Realizacja II etapu zakończy się jesienią 2012 r.

98 Builder

Aby stworzyć niebanalne wzory materiałów nawierzchniowych, Libet współpracuje również z projektantem – Jerzym Dobrzańskim, który obecnie przygotowuje dla firmy wzory unikatowych kostek brukowych.

lipiec 2012

„Bajkowe” szkło w Pacanowie

Fot. arch. Pilkington

Europejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka to wyjątkowy obiekt, który uczy przez zabawę. W otoczeniu ogrodów z amfiteatrem, kuźnią i altanami krytymi strzechą dzieci poznają świat bajek, zwiedzając magiczne miejsca wystawy „Bajkowy Świat” czy odwiedzając bibliotekę i kino. Architektura centrum z czterema bryłami przypominającymi „baby z piasku” ściśle nawiązuje do dziecięcego świata. Dzięki szklanym elewacjom i użyciu łupka naturalnego na fasadach budynek centrum doskonale wpisuje się w otoczenie. W przeszkleniach Centrum Bajki w Pacanowie wykorzystano szyby zespolone Pilkington Insulight™ Sun wykonane z hartowanego szkła przeciwsłonecznego o właściwościach niskoemisyjnych Pilkington Solar-E™ od zewnątrz oraz bezpiecznego, niskoemisyjnego szkła laminowanego Pilkington Optilam™ Therm S3 od wewnątrz.

lipiec 2012

Loft pokazowy z nagrodą Przestronny (ponad 180 m2) loft pokazowy w inwestycji Woronicza Qbik zdobył I miejsce w kategorii „wnętrze ekskluzywne” w konkursie FoorniFEST. Do sześciu konkursowych kategorii zostało zgłoszonych ponad 440 prac, które oceniało międzynarodowe jury.

Zwycięski loft urządziła projektantka Justyna Smolec. Zaproponowała typowo loftowy surowy styl industrial. Wszystkie mieszkania w Woronicza Qbik charakteryzuje otwarta przestrzeń oraz ogromne, nawet 6-metrowe okna. Aktualnie dostępne są cztery propozycje wykończenia loftów – styl Industrial, Orient, Art i Romantic. Oddanie inwestycji już tego lata.

Gdynia Główna – historia i nowoczesność Zabytkowy dworzec został gruntownie odnowiony. Przywrócono jego historyczny charakter, wprowadzając jednocześnie rozwiązania zapewniające nowoczesne standardy obsługi podróżnych. Obiekt wraz z łącznikiem (kolumnadą) pomiędzy dworcem dalekobieżnym a dworcem SKM został przebudowany. Wymieniono wszystkie instalacje wewnętrzne, a dworzec został uporządkowany pod względem estetycznym z jednoczesnym przywróceniem walorów architektonicznych. Przebudowa dworca Gdynia Główna prowadzona była pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków. W ramach prac m.in. odtworzono pierwotne malowanie elewacji i wnętrza budynku, wymieniono i zrekonstruowano wszystkie okna i drzwi, odnowiono posadzki i okładziny kamienne, uzupełniono gzymsy i balustrady. W czasie prac w Sali Restauracyjnej odkryto fragmenty fresków, które są dziełem Sopockiej Szkoły Malarskiej prof. Juliusza Gizbert – Studnickiego. Przedstawiają one mapy oraz mitologiczne motywy dotyczące podróży, nawigacji i geografii.

Udało się odsłonić całe dekoracje, a uszkodzenia nie przeszkodziły w odczytaniu wszystkich elementów.

Builder 99

Fot. arch. PKP SA

Gwiazdy światowej architektury, wystawy, debaty i prezentacje nowości dla architektów to najważniejsze atrakcje projektu Strada di Architettura 2.0, który odbędzie się w ramach Międzynarodowych Targów Budownictwa BUDMA 2013 (Poznań, 29.01.-1.02.2013 r.) Strada di Architettura 2.0, czyli specjalna ścieżka zwiedzania dla architektów, połączy ze sobą dwie, leżące w oddalonych od siebie częściach ekspozycji, strefy Edukacja i Inspiracja, w których odbywać się będą wydarzenia dla tej grupy zwiedzających. Na trasie zwiedzania znajdą się też stoiska firm posiadających w swojej ofercie nowatorskie i unikalne rozwiązania dedykowane architektom i projektantom, a zwłaszcza te związane z innowacyjnym podejściem do projektowania, wykorzystaniem najnowszych technologii i produktów, umożliwiające realizację dotychczas niewykonalnych wizji Obecnie prowadzone są zaawansowane rozmowy w sprawie zaproszenia na targi Budma 2013 zagranicznych gwiazd architektury najwyższego formatu. Ważnym punktem programu Strada di Architettura 2.0 będzie też debata architektów i inwestorów.

Fot. arch. Ghelamco

Strada di Architettura 2.0

Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 853 06 86 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz, Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Joanna Ryńska, Współpraca Katarzyna Burzyńska, Adam Zyzman, Redaktor Serwisów Internetowych Joanna Ryńska, Korekta Anna Zawadzka, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński, Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka, DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat wydawnictwa Dorota Bartosiewicz Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Sylwetki Rady

Józef Adamowski

dr inż.

Instytut Budownictwa Politechniki Warszawskiej Członek Rady Programowej Buildera

Dr inż. Józef Adamowski (w Radzie Programowej działa od 2003 roku) od początku swej kariery zawodowej związany jest z Politechniką Wrocławską. W roku 1973 ukończył Wydział Budownictwa Lądowego tej uczelni (nr dyplomu 1200/73), a w roku 1981 obronił pracę doktorską poświęconą trwałości okładzin i elewacji budynków uniwersalnych. Od roku 1981 jest adiunktem w Zakładzie Metod Realizacji Budowli Instytutu Budownictwa. W latach 1983-84 odbył staż naukowy na Wydziale Architektury (Faculty of Architecture) Cairo University. Ma na swoim koncie zagraniczne studia podyplomowe: w TUV Rheinland und DHBV (Abdichtung und Iniektion. Bautenschutz und Bausanierung – 1990-91) oraz na Connecticut Central State University (ISO 9000, Free Market Economy, Marketing and Management 1991-92). Ma praktykę projektową - odbył staże zawodowe: w PBU Wrocław (1976-78) oraz w Miejskim Biurze Projektów Wrocław (1986-88). Uczestniczył w 6 misjach archeologiczno-konserwatorskich w Egipcie (Luxor, Marina el Alamein).

Wśród swoich zainteresowań naukowych wymienia zabezpieczenie przeciwwodne, remonty i konserwacje oraz budownictwo ekologiczne, a dokładniej następujące zagadnienia: historia technik budowlanych; renowacja (konserwacja) obiektów zabytkowych, w tym antycznych; remonty budynków tradycyjnych oraz prefabrykowanych; zabezpieczenia wodochronne oraz termoizolacje budynków; zawilgocenie oraz osuszanie budynków; zabezpieczenia przeciwpowodziowe obiektów budowlanych; budownictwo ekologiczne oraz niskoenergetyczne; ocena energetyczna budynków.

Prowadzi działalność usługową dla przemysłu w zakresie: wykonywanie badań i ocen obiektów zabytkowych w zakresie izolacji wodochronnych, zawilgoceń, osuszania oraz odsalania przegród budowlanych; ocena stanu technicznego oraz osuszania budynków po powodzi; opracowania dotyczące audytów energetycznych oraz termomodernizacji budynków.

Jest powszechnie uznanym ekspertem w zakresie zabezpieczeń wodochronnych budynków, zawilgocenia oraz osuszania budynków, zabezpieczeń przeciwpowodziowych obiektów budowlanych. Współpracuje w tym zakresie z instytucjami państwowymi, samorządowymi i naukowymi. Jest poszukiwanym specjalistą w zakresie oceny stanu technicznego oraz osuszania budynków po powodzi. Jest także autorem znacznej liczby publikacji poradnikowych, popularnych i popularnonaukowych dla czasopism branżowych, specjalistycznych i popularnych. Wielokrotnie konsultował i współtworzył informacje i publikacje w tym zakresie. Uczestniczył aktywnie w akcji Buildera „Odbudowa po powodzi” w roku 2010/2011.

Wygłosił szereg prelekcji na tematycznych konferencjach i kongresach. Był jednym z tłumaczy książki Franka Frössela „Osuszanie murów i renowacja piwnic” (Polcen 2010).

– członek Loży Złotej

Dr inż. Józef Adamowski wyróżnia się nie tylko szeroką wiedzą, zarówno ogólną, jak i specjalistyczną, ale też ogromną energią, pracowitością i otwartością na kolejne projekty w zakresie swoich zainteresowań. Organizatorzy konferencji chętnie zapraszają go do udziału w Radach Programowych lub do moderowania dyskusji (np. moderacja panelu konferencji Future4Build oraz udział w pracach jury konkursu „Fasada Roku” firmy Baumit). Należy do Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków oraz Polskiego Stowarzyszenia Budowniczych Domów - w PSBD jest ekspertem w zakresie osuszania budynków. Jest jednym z opiekunów studenckiego koła naukowego Młodzi Menedżerowie Budownictwa.

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego

Za swą działalność został wyróżniony Złotą Odznaką Honorową PZITB (1983) oraz odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (2003).

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

Business Centre Club,

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter

Fot. arch. redakcji

Builder