Builder_10_2012

ARCHITEKTURA I DESIGN

RYNKI KONTRAKTY PIENIĄDZE

Projektowanie wnętrz W poszukiwaniu rynków zbytu

RYNEK PRACY W BUDOWNICTWIE

Gaz łupkowy i budownictwo

10 PAŹDZIERNIK 2012

WWW.EBUILDER.PL

Nr

BIZNES l

Sopro Polska Knauf Bauprodukte Wienerberger Ceramika Budowlana

Rok XVI (183) 5zł (w tym 8% VAT)

BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

DROGOWA PERSPEKTYWA

2020

PRAWNE PORZĄDKI

w sieciach przesyłowych

GEOTECHNIKA

według Eurokodu 7

Jakość styropianu przewagą konkurencyjną Dariusz Karasiński Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Fabryki Styropianu Arbet Sp. j.

METRO

w kamerze

NAJ L E PS ZYP AKI E TL E AS I NGOWYWE F L !

RE GUL ACJ ARAT PE Ł NAOCHRONA NI S KAWPŁ AT AWŁ AS NA

I nf ol i ni a:801677666,www. ef l . pl

wi ęc ejpr z es t r z eni dl apr z eds i ębi or c z yc h

Fot. arch. Unibep S.A.

KOMENTARZ 8 INFORMACJE 10

LUDZIE I FIRMY

Jakość styropianu przewagą konkurencyjną 16 Rozmowa z Dariuszem Karasińskim, Dyrektorem Generalnym Arbet Sp.j.

Nie możemy sprzedawać poniżej realnej wartości 18

ARCHITEKTURA I DESIGN

RYNKI KONTRAKTY PIENIĄDZE

Projektowanie wnętrz W poszukiwaniu rynków zbytu

RYNEK PRACY W BUDOWNICTWIE

Gaz łupkowy i budownictwo

10 PAŹDZIERNIK 2012

Nr

BIZNES l

Rok XVI (183) 5zł (w tym 8% VAT)

BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

DROGOWA PERSPEKTYWA

Sopro Polska Knauf Bauprodukte Wienerberger Ceramika Budowlana

2020

Fot. arch. Arbet Sp.j.

Firma ALSTAL Grupa Budowlana zakończyła remont Opery Leśnej w Sopocie. Obiekt zyskał nowe zadaszenie, powiększyła się liczba miejsc na widowni, przebudowano scenę i jej zaplecze. Nowe zadaszenie, przypominające kształtem wygięty liść, pozwoli na organizowanie imprez kulturalnych także poza głównym sezonem.

październik 2012 WWW.EBUILDER.PL

Fot. arch. Alstal Grupa Budowlana

20

PRAWNE PORZĄDKI

w sieciach przesyłowych

GEOTECHNIKA

według Eurokodu 7

Jakość styropianu przewagą konkurencyjną DARiuSz KARASińSKi

METRO

w kamerze

drogi i mosty, geotechnika dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

październik 2012

Drogi betonowe: nowy impuls dla rozwoju infrastruktury? str. 44 Prezentacja firmy

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Fabryki Styropianu Arbet Sp. j.

Iwona Górakowska-Szyszka, Rudiger Kühn

REALIZACJE

36

Polska branża budowlana stawia na dywersyfikację działalności. Jedną z możliwości jest poszukiwanie rynków zagranicznych. Branża rozgląda się za rynkami, które są na tyle rozwojowe i perspektywiczne, by znalazły się na nich kontrakty dla eksporterów.

Opera jak nowa 20

STRATEGIE MARKETINGOWE

Efekt ROPO, czyli co zabija sprzedaż firm z branży budowlanej? 22 Michał Siejak

Fot. arch. Michał Zacharzewski

PRAWO

Zawieranie umów 26 Piotr Organka

Dialog techniczny 28 Bartosz Biskupski

Gaz łupkowy i budownictwo z nim związane 32

Finansowanie, tryb rozstrzygania zamówień, organizacja robót, konflikty między uczestnikami procesu inwestycyjnego, rozmyta odpowiedzialność za strategiczne decyzje – wszystkie te czynniki będą wpływały na sytuację w drogownictwie przez najbliższych kilka lat.

Joanna Kostrzyńska

DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA DODATEK PROMOCYJNY

drogi i mosty geotechnika dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

październik 2012

PREZENTACJA Z OKŁADKI Drogi betonowe: nowy impuls dla rozwoju infrastruktury? 44 Marcin Senderski

RAPORT

Strategiczny problem drogowy 46 Joanna Ryńska

Drogi betonowe: nowy impuls dla rozwoju infrastruktury? str. 44 Prezentacja firmy

CEMEX Polska Sp. z o.o.

Fot. arch. CEMEX Polska

Budownictwo polskim towarem eksportowym 36

Fot. arch. Metro Warszawskie Sp. z o.o.

Budowa drugiej linii warszawskiego metra to interesujące pod względem inżynierskich wyzwań przedsięwzięcie, którego realizację z ostatnich dwóch miesięcy postanowiliśmy przybliżyć w formie fotorelacji.

Paweł Białobok

RYNKI, KONTRAKTY, PIENIĄDZE

46

54

Prawne porządki w sieciach przesyłowych 24

i c r kspe acji

E ziedzinie izol

w

d

Budownictwo to sztuka.

Systemy Soprema z powodzeniem łączą estetykę, nowoczesność i łatwość instalacji.

Innowacja, wydajność, trwałość Soprema Francuski lider w dziedzinie izolacji.

SOPREMA Polska Sp. z o.o. ul. Stefana Batorego 7, Pass, 05-870 Błonie, Polska biuro@soprema.pl tel.: +48 22 436 93 00 fax: 48 22 436 93 06 www.soprema.pl

Fot. arch. Stalprodukt Sp. z o.o.

październik 2012

66

Ocenę bezpieczeństwa konstrukcji z kształtowników zamkniętych przeprowadza się, dokonując projektowania i obliczania zgodnie z zasadami ustalonymi w Eurokodach.

prefabrykaty mostowe

Fot. arch. Jerzy Kowalewski

Unikalne rozwiązania światowego lidera prefabrykacji – firmy ERGON Poland 52

69

BUDOWA METRA Metro w kamerze 54

PROJEKTOWANIE GEOTECHNICZNE

Praktyka geotechniczna według PN EN 1997-1 i PN EN 1997-2 60 Lech Wysokiński

BUDOWNICTWO

Fot.arch. Mediocrity

Zachowania ekspertów, którzy świadomie pomijają niektóre fakty, dokumenty lub informacje techniczne przy sporządzaniu ekspertyz lub opinii należy uznać za niedopuszczalne, naganne moralnie i groźne ze względu na skutki techniczne.

Projektowanie z kształtowników zamkniętych. Część 2 66 Mirosław Broniewicz, Jan Bródka

(Nie)rzetelność ekspertów 69 Jerzy Kowalewski

Rynek TopBuilder 70 Rynek 72

Ceramiczne stropy gęstożebrowe 74 Mirosław Rzeszutko

Bezpieczne, trwałe i estetyczne schody 78 Andrzej Król

78

Tynki cienkowarstwowe 82

Schody powinny być bezpieczne i wygodne. Można to osiągnąć stosując się przy ich budowie do właściwych reguł doboru szerokości i głębokości stopni i podstopnic.

Wybrany materiał okładzinowy, zwłaszcza na zewnątrz, nie może być gładki, polerowany i powinien spełniać właściwe kryteria antypoślizgowości.

Anna Kazusek

ARCHITEKTURA & DESIGN

Muzeum esencją nowoczesnej architektury 86

Fot. arch. Wikipedia Commons

Mirosław Nizio

86

Projektowanie przestrzeni muzealnych to obecnie zadanie, które łączy takie dziedziny jak architektura, scenografia, malarstwo i rzeźba. Do współpracy przy projektach zapraszani są specjaliści z dziedziny kultury, nauki i sztuki.

Natomiast efekty pracy konfrontowane są z wymaganiami muzealników i oczekiwaniami widzów.

Strada Di Architettura 2.0 – ścieżka najlepszego designu 91 Zainspirowane pięknem. Nowe kolekcje Ceramiki Paradyż 92 Dorota Kaźmierczak

Informacje 98 STRONA BUILDERA 100

„Kupiłem niezawodną Toyotę – mam pewność, że mało straci na wartości, a koszty utrzymania będą niższe” WOJCIECH SABLIŃSKI

WŁAŚCICIEL FIRMY BUDOWLANEJ

TERAZ WYJĄTKOWA PROMOCJA TOYOTY DLA TWOJEJ FIRMY leasing od 101% w Toyota Leasing Polska upusty nawet do 14 600 zł pakiety ubezpieczeń od 2,9% www.toyotadlafirm.pl

Szczegóły promocji u dealerów Toyoty.

Od redakcji Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią idziemy tropem nowych rynków pracy, rynków zbytu dla produktów i usług budowlanych, nowych kontraktów i szans dla polskich firm budowlanych. W nowej rubryce wskazujemy w tym miesiącu na takie rynki zagraniczne jak: Rosja, Ukraina, Kazachstan, Arabia Saudyjska czy Irak (str. 36).

Od kilku miesięcy podążamy również śladem gazu łupkowego, możliwości jego wydobywania, perspektyw rozwoju energetycznego, a także ewentualnych barier stojących na drodze do samowystarczalności gazowej naszego kraju. Wszyscy mamy nadzieję, że jego odkrycie i wydobywanie w Polsce okaże się przełomowe, choć nie nastąpi tak szybko. Według szacunków Wood Mackenzie i Advanced Resources, Polska może posiadać nawet od 1,4 - 3 bln m3 gazu w łupkach o wartości rynkowej przekraczającej dziesiątki miliardów dolarów; zaś według wyliczeń Energy Information Administration, wydobycie gazu z łupków do 2030 roku będzie wynosiło 7% światowej produkcji gazu ziemnego. Czy w Polsce nastąpi rewolucja gazowa? Najbliższe kilka lat powinno pokazać, jakie zasoby tego gazu niekonwencjonalnego posiadamy. Zdaniem ekspertów pierwsze wyniki będą bowiem znane po realizacji przez firmy założeń związanych z koncesjami wydanymi przez Ministerstwo Środowiska.

O gazie łupkowym i perspektywie z nim związanej w kontekście rynku pracy w budownictwie piszemy na stronie 32.

Co ciekawe, rynek już poszukuje specjalistów w tej dziedzinie. Zapraszamy do lektury!

Da­nu­ta Bu­rzyńska Re­dak­tor Na­czel­na

W NUMERZE: zamówienia publiczne

rynki, kontrakty, pieniądze

Bartosz Biskupski

Joanna Kostrzyńska

Ekspert PwC

HRK Energy

DIALOG TECHNICZNY

GAZ ŁUPKOWY I BUDOWNICTWO Z NIM ZWIĄZANE

W wielu przypadkach trudnością na jaką napotykają firmy budowlane jest fakt, iż obowiązujące prawo zamówień publicznych nie daje wystarczających możliwości zamawiającemu do prowadzenia dialogu z rynkiem. A to prowadzi do tworzenia często kosztotwórczych i nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego specyfikacji, nadmiarowych lub nie przystających do możliwości rynku wymagań technologicznych czy narzucania zapisów umowy w wersjach zbyt restrykcyjnych lub rodzących ryzyka po stronie wzrostu cen zakupu materiałów. To ostatecznie może przedłużać postępowania lub wręcz prowadzić do ich unieważnienia. Tymczasem już w znowelizowanej ustawie Prawo Zamówień Publicznych pojawiła się możliwość zastosowania nowego narzędzia - dialogu technicznego.

budownictwo prof. zw. dr hab. inż. Lech Wysokiński Konsultant Instytutu Techniki Budowlanej

GEOTECHNIKA WEDŁUG EUROKODU 7 Eurokod zbudowany jest na filozofii stanów granicznych, którą zawierają normy PN-ISO 2394 Ogólne zasady niezawodności konstrukcji budowlanych, PN-EN 1990 Podstawy projektowania konstrukcji, PN-EN 1991 Oddziaływanie na konstrukcje. Stany graniczne są dobrze znane projektantom, ponieważ w Polsce obecne są od lat 70’. W wielu krajach europejskich jest to novum, były tam dotychczas normy naprężeń dopuszczalnych. Zatem Eurokody stanowią tam znaczną zmianę. W Polsce w roku 1998 poprzednie Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24 września 1998 r w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych wprowadziło już kategorie geotechniczne, zgodnie z obecną wersją EC-7.

6 Builder

W związku z nowymi technologiami stosowanymi przy wydobyciu gazu łupkowego, na rynku pracy pojawiają się nowe stanowiska pracy z tym związane. Firmy zaczęły poszukiwać geologów, geofizyków, pracowników przygotowujących analizy i plany poszukiwań.

Cały czas są poszukiwani specjaliści ds. odwiertów. Pojawiły się też na rynku takie stanowiska jak specjaliści ds. pozwoleń, kontrolerzy odwiertów, inspektorzy ds. ochrony radiologicznej, specjaliści „slickline” - osoby zajmujące się pomiarami w odwiercie. W Polsce brakuje też wiertaczy z doświadczeniem w wierceniu kierunkowym.

Nowym trendem na rynku jest tzw. serwis „coiled tubing”. Będą także poszukiwani specjaliści ds. szczelinowania.

architektura & design mgr inż. arch. Mirosław Nizio Nizio Design Internetional

MUZEUM ESENCJĄ NOWOCZESNEJ ARCHITEKTURY Projektowanie przestrzeni muzealnych to obecnie zadanie, które łączy takie dziedziny jak architektura, scenografia, malarstwo i rzeźba. Do współpracy przy projektach zapraszani są specjaliści z dziedziny kultury, nauki i sztuki. Natomiast efekty pracy konfrontowane są z wymaganiami muzealników i oczekiwaniami widzów. Celem jest pogodzenie jakości informacji z możliwościami percepcyjnymi widza. Współcześnie zauważyć można tendencje zmierzające ku otwarciu się instytucji na odbiorców i ułatwienie dostępu do dzieł sztuki. By uatrakcyjnić wizytę w muzeum, stosowane są interaktywne prezentacje, ciekawe efekty wizualne, które utrwalają w pamięci odbiorców daną historię. Muzea historyczne przypominają dziś założeniami pomniki. październik 2012

Gwarancje zawsze dostępne Euler Hermes – partner sektora budowlanego na każdy czas Dowiedz się więcej o gwarancjach ubezpieczeniowych www.eulerhermes.pl, tel. (48 22) 363 63 63

komentarz

Nowe czasy, nowe wyzwania Koniunkturalność rynku budownictwa drogowego jest rzeczą naturalną. Dlatego każda firma działająca na rynku musi mieć świadomość, że każdy kryzys ma swój początek i koniec.

Dzisiejsza sytuacja rynkowa powoduje, że trudno jest cokolwiek prognozować w dłuższej perspektywie.

Pieniędzy na nowe inwestycje będzie mniej, ale wiele projektów unijnych jest w toku i przewidziana jest ich kontynuacja. Z powodu opóźnienia w realizacji kontraktów, które miały być zakończone do EURO 2012, część prac zostanie przesunięta na rok 2013, co w pewnym stopniu zniweluje przewidywany na przyszły rok spadek popytu na asfalt. Ponadto w planach są również prace remontowe i modernizacyjne związane z utrzymaniem istniejącej infrastruktury drogowej.

Niemniej jednak boom inwestycji drogowych, chociażby tych związanych z EURO 2012, bez wątpienia mamy już za sobą. Działając w warunkach poważnych wahań koniunkturalnych, firmy muszą elastycznie reagować na zmiany i dopasowywać się do potrzeb rynku. Dla nas, jako producenta asfaltów, jest to kolejne wyzwanie, któremu musimy stawić czoła.

W czasach boomu gospodarczego od dostawcy asfaltów przede wszystkim oczekuje się zabezpieczenia ilości i terminowości dostaw produktu. Udało nam się sprostać wymaganiom, dzięki zwiększeniu elastyczności w sferze handlu i logistyki oraz zrealizowanym w tym czasie inwestycjom i zmianom organizacyjnym w firmie. Z uwagi na spodziewany w kolejnych dwóch latach spadek popytu na asfalty, podejmujemy działania, które zapobiegną istotnemu spadkowi produkcji.

Stawiamy na dywersyfikację dostaw i obecność na wielu rynkach, by zapewnić maksymalne wykorzystanie potencjału produkcyjnego.

Patrząc na ostatni rok myślę, że EURO 2012 było niespotykanym w historii impulsem do przeprowadzenia inwestycji infrastrukturalnych, a przede wszystkim inwestycji drogowych.

Na kolejny taki impuls przyjdzie nam zapewne długo czekać.

Wydaje mi się jednak, że na rynek inwestycji drogowych można już dziś patrzeć z optymizmem. Za parę lat koniunktura powróci, inwestycje znów ruszą pełną parą, co przyniesie kolejne korzyści dla naszego kraju, a gospodarce i społeczeństwu przywróci optymizm.

8 Builder

Fot. arch. LOTOS Asfalt

Powszechnie wiadomo, że kryzys najbardziej dotknął firmy związane z infrastrukturą. Większość projektów została zakończona jeszcze przed Euro 2012, a na nowe rozdanie przyjdzie nam poczekać.

Jakie wyzwania i perspektywy stoją przed rynkiem budownictwa drogowego? – sytuację komentuje Piotr Przyborowski, Prezes Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

PIOTR PRZYBOROWSKI – absolwent Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej oraz Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Ukończył studia MBA na Uniwersytecie Gdańskim oraz w międzynarodowej szkole biznesu INSEAD w Fontainebleau. Przez wiele lat pełnił funkcje zarządcze w koncernie ABB, w tym funkcję dyrektora ds. handlu.

Przez 6 ostatnich lat był prezesem spółki LOTOS Serwis.

Od czerwca 2012 r. zarządza firmą LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

październik 2012

www.cbs.mtp.pl tu trzeba być* 29 stycznia – 1 lutego 2013

*

n ajważniejsze wydarzenie w branży CBS Centrum Budownictwa Sportowego – Sport Rekreacja Wellness SPA – na targach Budma

informacje

15 Konferencja „Monitoring Rynku Budowlanego 2012” odbędzie się 25 października w Warszawie, w Hotelu LORD, przy Al. Krakowskiej 218. Organizatorem jest firma ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. Ideą konferencji jest prezentacja kondycji sektora budowlanego w danym roku wraz z prognozami na najbliższą przyszłość. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w branży budowlanej, gdyż podejmuje tematykę aktualnie istotną dla sektora. W konferencji co roku bierze udział ponad 200 osób – przedstawicieli kluczowych na rynku budowlanym przedsiębiorstw, mediów i stowarzyszeń. Konferencja każdorazowo organizowana jest po Patronatem Honorowym władz, w których gestii znajduje się sektor budowlany.

Podczas tegorocznej edycji w trzech sesjach zostaną podjęte następujące grupy tematów: SESJA I: Kondycja i przyszłość polskiego budownictwa na tle sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. Prelegenci omówią polskie budownictwo po EURO w kontekście niepewnej sytuacji gospodarczej Europy, sytuację na rynku mieszkaniowym, trendy w obrębie sektora niemieszkalnego oraz Branżowy Program Promocji Budownictwa.

SESJA II: Zostaną podjęte kwestie finansowania inwestycji budowlanych oraz przeprowadzony zostanie panel dyskusyjny dotyczący innowacyjnego programu wsparcia energooszczędnego budownictwa w kontekście szansy rozwoju budownictwa mieszkaniowego.

SESJA III: Jak zbudować efektywną markę na rynku budowlanym?

W tej części omówione zostaną kwestie strategii budowania marek w sektorze budowlanym, akcenty zostaną położone szczególnie na rynek narzędzi oraz rolę marki w procesie sprzedaży materiałów budowlanych.

Wśród prelegentów konferencji znajdą się specjaliści ASM oraz eksperci zewnętrzni. http://www.asm-poland.com.pl

PERSONALIA

więcej informacji na

Niels Kowolik

Nowy prezes Mercedes-Benz Polska, Niels Kowolik (ur. 1962) zastąpił na tym stanowisku Jana Madeję.

Jest absolwentem Uniwersytetu w Lipsku/Saksonia, gdzie studiował dziennikarstwo i teorię sportu. Karierę zawodową rozpoczął pod koniec lat 80-tych jako radiowy dziennikarz sportowy. Z Mercedesem związał się w 1992 roku początkowo jako sprzedawca samochodów osobowych w salonie firmowym Mercedes-Benz w Berlinie. Szybko awansował i w 2000 roku był już dyrektorem sprzedaży salonu i serwisu firmowego Mercedes-Benz w Magdeburgu, a od 2005 toku jego prezesem. Od 2007 zarządzał salonem i serwisem firmowym MercedesBenz w Kassel. Ma też doświadczenie w pracy handlowca poza koncernem – w 2004 roku pracował w firmie TG Autohandels GmbH. Jest żonaty, ma dorosłą córkę. Poza ojczystym niemieckim, zna angielski i rosyjski. Jest pasjonatem sportów motorowych (F1, DTM i wyścigi motocyklowe, w których czasem bierze udział), lubi literaturę amerykańską i podróże.

10 Builder

Dom modelowy Wolf System

Fot. arch. Wolf System

Monitoring Rynku Budowlanego po raz 15

Dom modelowy powstanie w sąsiedztwie siedziby firmy Wolf System w Siemianowicach Śląskich, przy ul. Budowlanej 17. Dzięki temu potencjalni inwestorzy mają możliwość poznania rozwiązań stosowanych w budownictwie prefabrykowanym Wolf System, sprawdzenia parametrów domu, zorientowania się w możliwych aranżacjach czy zastosowanych materiałach. Rozpoczęcie prac planowane jest na początek listopada 2012 roku. Na dom modelowy Wolf System o łącznej powierzchni 282,33 m2 składają się parter z tarasem, piętro wraz z ogrodem na dachu budynku oraz użytkowa piwnica.

Infrastruktura 2012 – targi i debaty Na wykonawców, podwykonawców i inwestorów na Targach „Infrastruktura 2012” czekają interesujące debaty... i nie tylko. Targi odbędą się 23-25 października w Centrum MT Polska przy ul. Marsa 56c w Warszawie. Honorowy Patronat nad jubileuszową edycją wydarzenia objęli: Sławomir Nowak - Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Sejmowa Komisja Infrastruktury oraz Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy. Zaplanowano m.in. debatę organizowaną przez Polski Związek Pracodawców Budownictwa „Inwestor - wykonawca - podwykonawca: partnerstwo w trudnym projekcie czy rywalizacja?”. Złożą się na nią dwa panele dyskusyjne: tytułami: „Zamawiający - generalny wykonawca - współpraca czy rywalizacja? Praktyczne uwarunkowania realizacji dużych kontraktów” oraz „Generalny wykonawca - podwykonawca - czy konflikt jest trwale wpisany?” Doświadczeniom inwestorów, projektantów, wykonawców oraz nadzorujących inwestycje drogowe i kolejowe została poświęcona druga z debat „Zaprojektuj, wybuduj i...” przygotowana przez wydawnictwo „Inframedia”, wydawcę miesięcznika „Infrastruktura: Ludzie, Innowacje, Technologie”. Wstęp na obie debaty jest wolny, ale zwiedzających Targi „Infrastruktura 2012”, a także uczestników wszystkich wydarzeń towarzyszących (konferencje, seminaria, dyskusje, itp.) obowiązuje rejestracja. Można jej dokonać na miejscu lub za pośrednictwem Internetu. Więcej informacji i pełny program targów można znaleźć na stronie: www.infrastruktura.info.

O bezpieczeństwie pożarowym

W dniach 9-10 października 2012 Schrack Seconet i Partnerzy organizują Ogólnopolskie Dni Zintegrowanych Systemów Bezpieczeństwa Pożarowego. Współorganizujący szkolenie Partnerzy to producenci innych systemów bezpieczeństwa. Spotkanie jest nową odsłoną Ogólnopolskiego Szkolenia Projektowego, organizowanego od 20 lat. W tym roku będzie miało formę specjalistycznych, merytorycznych wykładów ekspertów oraz warsztatów praktycznych. Uczestnicy będą mogli zapoznać się ze specyfiką systemów ochrony przeciwpożarowej oraz ich funkcjonowaniem w interakcji z systemami bezpieczeństwa obiektów: DSO, BMS, SMS, CCTV, oddymiania czy elementami mechaniki pożarowej. Wykłady merytoryczne wygłoszą przedstawiciele instytucji państwowych i uczelni. Schrack Seconet Polska i Partnerzy poprowadzą zajęcia praktyczne, obejmujące problemy instalacyjne, architekturę, praktyki programowania systemów bezpieczeństwa. Najważniejszym punktem imprezy będzie prezentacja „na żywo" procedury zadziałania wszystkich zintegrowanych systemów bezpieczeństwa podczas pożaru!

październik 2012

informacje

Światowy lider w produkcji mocowań dla budownictwa, przemysłu, a w szczególności dla branży samochodowej, koncern EJOT, po raz pierwszy zorganizował swoje coroczne spotkanie głównych menedżerów w Polsce. Impreza pod nazwą General Manager Meeting odbyła się w dniach 4-7 września 2012 r.

Dyskutowano na wiele tematów, m.in. dotyczących strategii firmy w przyszłości i w nadchodzącym roku, nowości produktowych, realizowanych projektów oraz dalszego rozwoju firmy na światowe rynki, korzystając z rozwoju krajów nazywanych jako BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny oraz Republika Południowej Afryki). Uczestnicy zwiedzili zakład produkcyjny EJOT, który w programie produkcji obejmuje 3 dywizje, czyli mocowania dla budownictwa, motoryzacji oraz przemysłu. Zauważono duży potencjał w EJOT Polska ze względu na ciągły rozwój firmy i zwiększanie obrotów oraz fakt, że Polska to dynamicznie rozwijający się kraj, któremu udaje się omijać światowy kryzys. Planowana jest dalsza ekspansja firmy w Polsce, co wiąże się z rozbudową zakładu produkcyjnego oraz zwiększeniem zatrudnienia. Podczas części nieoficjalnej uczestnicy zwiedzili również dwa polskie miasta: Opole i Wrocław. Dla wielu zagranicznych gości była to pierwsza wizyta w Polsce.

O cenach w Częstochowie

XVII Konferencja Częstochowska CENY, ZAMAWIANIE I KOSZTORYSOWANIE ROBÓT BUDOWLANYCH odbędzie się w dniach 8-9 listopada 2012 roku.

Omawiane będą przede wszystkim najważniejsze i aktualne w warunkach roku 2012 zagadnienia dotyczące cen, zamawiania i kosztorysowania robót budowlanych. W szczególności autorzy referatów przedstawią tematykę związaną z problemami występującymi przy realizacji inwestycji finansowanych ze środków publicznych w ramach przygotowań do EURO 2012. Konferencja skierowana jest do inwestorów, projektantów, kosztorysantów, wykonawców, konsultantów zamówień publicznych oraz dysponentów środków unijnych. www.wacetob.com.pl

Umowa na Euroterminal w Sławkowie podpisana 12 września br. podpisano umowę dla projektu „Budowa Międzynarodowego Centrum Logistycznego Euroterminal w Sławkowie – zadanie 3”, którego beneficjentem jest Euroterminal Sławków Sp. z o.o. Inwestycja o wartości blisko 60,7 mln zł, została wyłoniona do dofinansowania w ramach konkursu dla działania 7.4 Rozwój transportu intermodalnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko i otrzyma wsparcie z Funduszu Spójności w wysokości ponad 21,7 mln zł.

Nowy Mercedes-Benz Citan

Nowa oferta Mercedes-Benz to efektywny miejski samochód dostawczy.

Nowy Citan, jak żaden inny van miejski, łączy minimalne emisje CO2 z wielką przyjemnością z jazdy oraz wysoką sprawność z niskimi kosztami utrzymania. W wersji Citan 108 i 109 CDI BlueEFFICIENCY jego normatywne zużycie paliwa wynosi 4,3 litra/100 km — żaden miejski samochód dostawczy z silnikiem spalinowym nie zużywa mniej, żaden też nie ma niższych emisji. Niemniej godna uwagi jest pojemność przestrzeni ładunkowej wynosząca do 3,8 m3 oraz ładowność wynosząca do 810 kg. Cechują go niespotykana jakość i dynamika jazdy, wzorowe bezpieczeństwo i ekonomiczność, a także wszechstronność i solidność.

Forum Autodesk 2012 – Wyznaczaj Kierunki 29 października w Warszawie odbędzie się ogólnopolskie Forum Autodesk 2012 – Wyznaczaj Kierunki. To największa impreza, która zgromadzi wszystkich zainteresowanych rozwiązaniami Autodesk – architektów, konstruktorów, inżynierów, projektantów związanych z różnymi sektorami przemysłu, a także grafików i twórców animacji. Program forum obejmuje ponad 40 sesji dotyczących cyfrowego prototypowania, modelowania informacji o budynku, zarządzania cyklem życia produktów oraz rozwiązań dla mediów i rozrywki. Liczne prezentacje i pokazy „na żywo” będą prowadzone zarówno przez specjalistów Autodesk, Partnerów, jak również klientów firmy. Forum to także możliwość podzielenia się doświadczeniami, indywidualnych rozmów i konsultacji z ekspertami.

REKLAMA

październik 2012

Builder 11

Fot. arch. Mercedes-Benz

Fot. arch. EJOT

Doroczne spotkanie EJOT

Spotkanie użytkowników Tekla Structures

Ceny materiałów budowlanych w sierpniu

W związku z pojawieniem się na światowym rynku kolejnej, 18 wersji oprogramowania Tekla Structures, 12 września w Łodzi spotkali się użytkownicy tego systemu BIM. Konferencja zorganizowana przez Construsoft Polska zgromadziła około sześćdziesięciu przedstawicieli firm konstrukcyjnych i produkcyjnych z całego kraju. Podczas spotkania zaprezentowano nowości wprowadzone z najnowszą wersją Tekla Structures oraz oprogramowania Tekla BIMsight. Przedstawiono również możliwości, jakie daje BIM dla przemysłu żelbetowego, energetycznego oraz dla zarządzania całością procesu powstawania konstrukcji. Jak co roku zorganizowany został konkurs modeli wytworzonych w programie Tekla Structures. Najlepszymi okazały się konstrukcje przesłane przez firmy Anatomic Iron i SBD Częstochowa. Projekty te wezmą następnie udział w Tekla Global BIM Awards 2012, gdzie będą konkurowały z modelami z całego świata.

Grupa PSB monitoruje ceny materiałów budowlanych. W sierpniu 2012 r., w porównaniu do poprzedniego miesiąca, wzrosły ceny w 4 grupach: drewna i materiałów drewnopochodnych (+1,9%), izolacji termicznych (+1,1%), narzędzi i sprzętu budowlanego (+0,4%) i izolacji wodochronnych (+0,3%). Spadły ceny w 6 grupach: ceramiki ściennej (-3,1%), silikatów (-2,6%), suchej zabudowy (-1,6%), gazobetonów (-0,6%), pokryć i folii dachowych, rynien (-0,6%) i chemii budowlanej (-0,1%). Ceny stolarki otworowej nie zmieniły się. W kategorii „inne” wzrosły ceny płytek ceramicznych, wyposażenia łazienek i kuchni (+0,6%), a spadły wyraźnie farb, lakierów, tapet (-4,9%), wyrobów stalowych (-1,7%) i cementu, wapna (-0,8%). Ceny w 3 podgrupach w tej kategorii nie zmieniły się bądź zmieniły minimalnie.

REKLAMA

Zamów abonament

TENADO METAL – warsztat na monitorze TENADO METAL jest programem projektowym dla rzemiosła metalowego. Bramy, ogrodzenia, balustrady schodowe i balkonowe można konstruować szybko i prosto na komputerze, ponieważ rysuje się tak jak na kartce. Od początku użytkownik pracuje z prawdziwym materiałem, co umożliwia baza profili i obszerne Katalogi Producentów. Pomocne generatory same zajmą się rysowaniem. Od 25 lat firma pracuje nad tym, aby program ten był tak prosty, jak tylko możliwe. Dlatego też, aby sporządzać profesjonale rysunki w TENADO METAL nie są wymagane wcześniejsze znajomości programów CAD. W związku z obchodzonymi urodzinami firma dziękuje klientom za 25 lat zaufania. Z tej okazji przygotowany został rabat lojalnościowy – do 25%. W dniach 6 i 7 listopada firmę będzie można poznać na targach SteelMET w Sosnowcu.

Bezpłatne karty wstępu dostępne są w firmie: tel.: 22 398 76 95, email: info@tenado.pl.

Fot. arch. Tenado

Fot. arch. Construsoft

informacje

Eksperci OÊrodka Kosztorysowania WACETOB wyjaÊnià Twoje wàtpliwoÊci zwiàzane z zamówieniami na roboty budowlane, kosztorysowaniem, cenami robót i katalogami.

www.wacetob.com.pl ekspert@wacetob.com.pl 12 Builder

23 lipca b.r. została powołana spółka zależna TINES Manufacture Railway KAZ. W ramach partnerstwa biznesowego w Republice Kazachstanu utworzono zakład produkcyjny, który TINES wyposażył w linie technologiczne oraz know-how, natomiast MAGNETIK, czołowy producent podkładów żelbetowych lokalnego rynku, udostępnił swój potencjał produkcyjny oraz wykwalifikowaną kadrę inżynierów.

W efekcie wspólnej pracy rozpoczęto produkcję pierwszych płyt zintegrowanej nawierzchni szynowo-drogowej typu LC-L. W pierwszym tygodniu października zostanie uruchomiona produkcja systemu szynowych podpór blokowych EBS. Współpraca nastawiona jest na wdrażanie nowoczesnych technologii na terytorium Kazachstanu oraz Azji Centralnej. Ulokowanie wspólnej produkcji na terytorium Republiki Kazachstanu pozwoli na komfortową obsługę sąsiednich rynków: Uzbekistanu, Kirgistanu i Turkmenistanu.

październik 2012

Fot. arch. Tines

więcej informacji na

Produkcja TINES w Kazachstanie rozpoczęta

Fot. arch. Grupa PSB

Otwarcie dwóch sklepów PSB-Mrówka

REKLAMA

informacje

Przyszło´sc´ budownictwa

Firma Bielaszka otworzyła 6 września br. 123. market sieci PSB-Mrówka w Jastrzębiu-Zdroju. Sklep ma powierzchnię 800 m2, zatrudnia 20 osób. Firma Dach otworzyła 8 września w Złotowie 124. market sieci PSB-Mrówka. Powierzchnia handlowa sklepu wynosi 1000 m2 (na dwóch piętrach) plus 400 m2 ogród zewnętrzny, zatrudnionych jest 15 osób.

Nowa inwestycja Panattoni

Panattoni Europe, lider branży powierzchni przemysłowej, zrealizował kolejny projekt o charakterze produkcyjno-magazynowym. Nowa inwestycja jest dedykowana jednemu z największych producentów szkła i produktów szklanych, firmie Nippon Sheet Glass. Obiekt o całkowitej powierzchni 35 000 m2 powstał w Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej EUROPARK WISŁOSAN. Fot. arch. Skanska

Rusza naprawa osuwisk na zakopiance Do listopada potrwa naprawa osuwisk na zakopiance w Głogoczowie (pow. myślenicki). Likwidacja dwóch osuwisk, o długości 230 m i 67 m, będzie kosztowała prawie 1,5 mln zł netto. Na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad prace wykona Skanska. Firma zlikwiduje dwa osuwiska umiejscowione na zakopiance w Głogoczowie, które powstały w 2010 roku: 230-metrowe osuwisko zlokalizowane na węźle Głogoczów i 67-metrowe osuwisko przy drodze z Krakowa w kierunku na Zakopane.

Fot. arch. Viessmann Polska

Energooszczędne biuro z Viessmannem Goeppert-Mayer to pierwszy w Polsce budynek energooszczędny, wykorzystujący system trigeneracji oparty na bazie agregatu Vitobloc 200 typ EM238/363. Ekologiczny i tani w eksploatacji będzie zużywał ok. 40-50% mniej energii niż typowy biurowiec. Powierzchnia użytkowa biurowca wynosi 7,8 tys m2.

Wybudowany został również garaż podziemny o powierzchni 3 tys. m2. Budowa obiektu trwała 18 miesięcy i kosztowała 39 mln zł. Energia, czyli prąd, ciepło i chłód, produkowana jest z gazu ziemnego na miejscu w budynku, co pozwala ograniczyć straty przesyłu i zwiększa efektywność wykorzystania paliwa pierwotnego. - Na podstawie analizy opłacalności systemu trigeneracji zastosowanego w budynku Górnośląskiego Parku Przemysłowego można stwierdzić, że okres zwrotu takiej inwestycji powinien zamknąć się w czasie 4-6 lat - mówi Łukasz Sajewicz z firmy Viessmann Polska. Dla budynku energooszczędnego ważny jest również wysokowydajny system wentylacji z odzyskiem ciepła.

październik 2012

20 edycja targów BAU pi‹´c dziesi‹cioleci sukcesu

14.-19. stycznia . Monachium Wiod◊ce S´ wiatowe Targi Architektury, Materia¡ów i Systemów Budowlanych www.bau-muenchen.com D Messe München GmbH . info@bau-muenchen.com tel. +49 89 949-11308 . fax +49 89 949-11309 PL Biuro Targów Monachijskich w Polsce . info@targiwmonachium.pl Builder 13 tel. +48 22 620 4415 . fax +48 22 624 9478

Sprinter - samochodem dostawczym roku 2012

Już od pół wieku KOŁO wyposaża nie tylko polskie łazienki m.in. w ceramikę sanitarną, wanny i kabiny prysznicowe oraz meble łazienkowe. Firma powstała w 1962 roku w Kole. Dynamiczny rozwój sprawił, że zdecydowano się otworzyć zakłady we Włocławku (ceramika łazienkowa), a następnie w Ozorkowie (wanny i brodziki akrylowe, kabiny prysznicowe). Na początku lat 90. firma dołączyła do międzynarodowej Grupy Sanitec, wprowadzając tym samym do dystrybucji produkty uznanych światowych marek takich jak KERAMAG. Firma zatrudnia ponad 1,5 tys. osób.

Flagowy produkt Mercedesa, dostawczy Sprinter 316 CDI, otrzymał prestiżowy tytuł od jury złożonego z przedstawicieli mediów branżowych - „Samochody Specjalne”, „Ciężarówki”, „Polski Traker” i „Vanekstra”. Jury oceniało Sprintera i jego 6 rywali w 6 kategoriach, takich jak zużycie paliwa, funkcjonalność czy właściwości jezdne. Van z gwiazdą pokonał konkurencję w 5 z 6 ocenianych kategorii. Puchar w postaci okolicznościowego kufla z wygrawerowanym tytułem „Samochód Dostawczy Roku 2012” trafił do rąk szefa działu aut dostawczych, Grzegorza Sawickiego.

Fot. arch. ATLAS

ATLAS Międzynarodowym Czempionem ATLAS, jako firma odnosząca sukcesy w dziedzinie inwestycji zagranicznych, znalazł się w grupie pięciu finalistów konkursu „Polska Firma – Międzynarodowy Czempion”. Celem konkursu firmy doradczej PwC, organizowanego pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”, było dostrzeżenie tych firm, które działając na rynkach zagranicznych poprawiają wizerunek polskiej marki. ATLAS odebrał wyróżnienie w kategorii Inwestor 5 września, podczas uroczystej Gali XXII Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Pompy ciepła - kongres PORT

I Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła „Perspektywy rozwoju pomp ciepła i ich znaczenie w budynkach energooszczędnych, pasywnych i około zero-energetycznych” odbędzie się w ramach drugiej edycji Międzynarodowych Targów Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO® Poland 17-18.10.2012 w Centrum EXPO XXI w Warszawie.

Kongres adresowany jest do wszystkich zainteresowanych tematyką innowacyjnych rozwiązań na rynku pomp ciepła w Europie, a także perspektywami ich rozwoju w naszym kraju. PORT PC wskazuje na duży potencjał wzrostu na rodzimym rynku pomp ciepła: przeprowadzone analizy wykazały ponad 30% przyrost na rynku w 2011 roku w stosunku do roku poprzedniego.

Wakacyjny rekord ATAL S.A.

W lipcu i sierpniu deweloper podpisał aż 152 umowy, a jego klienci dokonali ponad 190 rezerwacji lokali. Najbardziej popularnym produktem są mieszkania dwupokojowe o powierzchni do 50 m2. Najnowszym pomysłem firmy jest uruchomiony w Łodzi kompleksowy projekt „Zajmiemy się wszystkim za Ciebie”. W ramach inicjatywy ATAL zajmuje się sprzedażą obecnego lokum Klienta, pokrywa koszt prowizji brokera nieruchomości oraz oferuje nowe mieszkanie na osiedlu o wysokim standardzie.

więcej informacji na

REKLAMA

14 Builder

październik 2012

Fot. arch. Mercedes-Benz

KOŁO – od 50 lat na polskim rynku

Fot. arch. ATAL

Fot. arch. KOŁO

informacje

Future 4 Build po raz drugi

Innowacyjne technologie oraz rozwiązania, które łączą korzystne efekty ekonomiczne z dbałością o zdrowie i komfort użytkowników, a przy tym zmniejszają negatywny wpływ budynków na środowisko naturalne, nadają nową jakość branży budowlanej. Ich wdrażanie możliwe jest dzięki współpracy wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Future 4 Build to jedyna w Polsce platforma, która umożliwia ich dialog poprzez prezentację produktów, wymianę doświadczeń i rzetelną dyskusję o przyszłości zrównoważonego budownictwa.

Future 4 Build to wyjątkowe w skali kraju wydarzenie dla rynku nieruchomości i budownictwa nastawionego na zrównoważony rozwój. Konferencja połączona z wystawą, na której obecni będą przedstawiciele wiodących firm produkcyjnych i wykonawczych,

REKLAMA

informacje

deweloperzy, architekci i urbaniści, odbędzie się w dniach 8-9 listopada na terenie EXPO XXI w Warszawie. Firma Saphhire Ventures tworzy nowoczesną platformę biznesową i otwiera drogę do współpracy między producentami proekologicznych rozwiązań o szerokim zastosowaniu a ich odbiorcami. Rozwiązania proekologiczne sięgają od systemów zarządzenia (Building Management Systems), przez oświetlenie LED, aż po chemię budowlaną.

Budownictwo zużywa niemal połowę światowej produkcji energii, ma duży udział w emisji gazów cieplarnianych i przypada na nie około połowa masy wszystkich przetwarzanych materiałów. Przez swój wpływ na środowisko przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne ta gałąź gospodarki wymaga wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Szczególnie jest to istotne w czasach spowolnienia gospodarczego i kryzysu ekonomicznego, gdy jeszcze baczniej zwraca się uwagę na bilans pomiędzy efektywnością energetyczną a efektywnością ekonomiczną przedsięwzięć budowlanych.

Korzystanie z istniejących zasobów w sposób zrównoważony to podstawa modelu biznesu opierającego się na redukcji kosztów i budowaniu wiarygodności w oczach odbiorców usług.

Celem F4B jest zatem przedstawienie najbardziej innowacyjnych i najbardziej efektywnych ekonomicznie technologii. Na konferencji i wystawie nie powinno zabraknąć na niej nikogo, kto w jakikolwiek sposób związany jest z branżą budowlaną. http//:www.future4build.com

październik 2012

Builder 15

ludzie i firmy Justyna Sobiecka: Czy polski rynek ma problemy z jakością produktów?

Dariusz Karasiński: Tak, choć nie jest to specyfika pol­ ska – na każdym rynku wy­ stępują produkty wyższej i niższej jakości. Robią swoje zarówno presja na obniżanie kosztów i cen, jak i konkuren­ cja ze strony taniego importu.

W przypadku styropianu pro­ blem niskiej jakości przeja­ wia się na dwa sposoby.

Z jednej strony na rynku są produkty z najniższej półki, które mają zadeklarowane ni­ skie parametry. To nie jest ta­ ka zła sytuacja – produkty te rzeczywiście mają parametry pozwalające na spełnienie podstawowych funkcji styro­ pianu. Ważne jest, żeby kon­ sument wiedział, jakie ograni­ czenia wynikają z zastosowa­ nia produktu taniego. W przy­ padku styropianu niska cena wiąże się ze słabą izolacyjno­ ścią termiczną – aby uzyskać pożądany efekt, należy poło­

żyć na ścianę grubszą war­ stwę niż w przypadku pro­ duktów wyższej jakości.

Drugim przejawem niskiej jakości są produkty, które nie spełniają parametrów zade­ klarowanych przez producen­ ta i to jest niebezpieczne. Je­ żeli producent zaniża wkład surowcowy i celowo wytwa­ rza produkt o współczynniku lambda gorszym niż zdeklaro­ wany, efekt po ociepleniu obiektu będzie gorszy od zało­ żonego i pociągnie za sobą większe koszty ogrzewania, większą emisję spalin do ­środowiska, gorsze warunki w pomieszczeniach. Traci na tym inwestor, a rynek się psu­ je. Uczciwi producenci nie bę­ dą w stanie konkurować z ta­ kim tanim – oszukanym wyro­ bem. Taki proceder powinien być bezwzględnie zwalczany.

J.S.: Jakie parametry styropianu powinny być uwzględniane w ocenie jego jakości?

D.K.: Najważniejszym para­ metrem styropianu jest izola­

cyjność termiczna, bo za jej za­ pewnienie tak naprawdę płaci klient. Przy styropianach sto­ sowanych w dachach i podło­ gach należy też oceniać para­ metry wytrzymałościowe.

J.S.: W jaki sposób i jak często należy weryfikować, czy produkt spełnia te parametry?

D.K.: W wewnętrznym sys­ temie kontroli prowadzonym przez producenta powinny być monitorowane przez cały czas. Wtedy można na bieżą­ co kontrolować i korygować proces produkcyjny. Powinny być też systematycznie i stale badane deklarowane parame­ try produktów wprowadzo­ nych na rynek poprzez pro­ gramy branżowe dbające o rzetelną, dobrą jakość produktów i uczciwą konkurencję. Najlep­ szą weryfikacją była­ by ta dokonywana przez rynek, przez klienta końcowego, pośredników han­ dlowych.

J.S.:Jak w takim razie klient może sprawdzić, czy styropian faktycznie posiada zadeklarowane przez producenta parametry?

D.K.: Najistotniejsze para­ metry użytkowe styropianu, czyli izolacyjność termiczna i niektóre parametry wytrzy­ małościowe, można określić dokładnie tylko w badaniach laboratoryjnych.

Można natomiast wstępnie zweryfikować jakość, spraw­ dzając gęstość styropianu. Ta­ ką metodę proponuje w tej chwili Polskie Stowarzysze­ nie Producentów Styropianu (PSPS). Jest to metoda oparta

Dariusz Karasiński

Dyrektor Generalny firmy Arbet Sp. j.

Zdjęcia arch. Arbet Sp. j.

Jakość Styropianu przewagą konkurencyjną 16 Builder

październik 2012

październik 2012

D.K.: Każda taka inicjatywa na rynku jest dobra, o ile stoją za nią rzetelne badania. Im więcej weryfikacji zewnętrznej, tym lepiej. Podobną rolę mogą spełniać wspomniane już inicjatywy stowarzyszeń branżowych. Arbet współpracuje również w tym zakresie ze Stowarzyszeniem na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO) – skupiającym największych producentów chemii budowlanej i pozostałych komponentów składających się na system ociepleń. Producentów, warto podkreślić, którym, tak jak firmie Arbet, zależy na promowaniu produktów wysokiej jakości na rynku polskim.

J.S.: Czy producent może uczynić z powtarzalnej, wysokiej jakości swego wyrobu element przewagi konkurencyjnej? Czy Arbet korzysta z tej możliwości?

Oczywiście – trzeba mieć wyrób dobrej jakości – i trzeba mieć go stale. Jeśli producent ma swoich wyedukowanych klientów, którzy informują o tym docelowych użytkowników produktu, jakość systematycznie staje się częścią tej marki. I to ma znaczenie, bo w pewnym momencie jakość staje się pierwszym czynnikiem wyboru. Myślę, że to obecny poziom postrzegania Arbetu. Nasze produkty są kupowane m.in. dlatego, że charakteryzuje je wysoka jakość.

J.S.: Aby zapewnić jakość, producenci wprowadzają wewnętrzne, zakładowe systemy kontroli jakości. Jakie powinny być, aby spełniały swą rolę?

D.K.: Powinny być usystematyzowane, mieć wykwalifikowaną kadrę oraz odpowiednie zaplecze techniczne – przede wszystkim własne laboratorium. Kluczem jest systematyczność badań, żeby wiedzieć, co się z produktem dzieje. Nie wyobrażam sobie kontroli bieżącej jakości produkcji, bez własnych, odpowiednio wyposażonych laboratoriów. O system kontroli powinien dbać sam producent, jeżeli zależy mu na utrzymaniu stałej, wysokiej jakości. Dobrym rozwiązaniem mogłaby być też kontro-

Arbet Sp. j. Jeden z najstarszych

i największych w Polsce producentów styropianu, głównie płyt styropianowych do izolacji cieplnej w budownictwie.

Ma 100% kapitału polskiego.

W pięciu fabrykach produkowany jest styropian głównie na rynek polski, ale także na eksport. www.arbet.pl la modelu systemu zakładowego przez państwo.

J.S.: Wróćmy jeszcze do produktów o niskich deklarowanych parametrach.

Czy ich wprowadzanie na rynek powinno być ograniczane, nawet jeśli parametry te są spełniane?

D.K.: Pozostawienie konsumentowi wyboru, czy zastosować produkt lepszy, czy gorszy jest teoretycznie dobrym rozwiązaniem. Konsument musi jednak wiedzieć, jakiego wyboru dokonuje i jakie będą tego konsekwencje – np. żeby nie zmieniał dowolnie produktów z projektu budowlanego na gorsze, bez odpowiednich zmian np. grubości warstwy izolacyjnej. Czy można doprowadzić do takiego poziomu świadomości? Moim zdaniem jest to bardzo trudne. Poza tym, inwestorzy indywidualni, budując tzw. metodą gospodarczą, kupują styropian i inne materiały budowlane w zasadzie raz w życiu. Czy będą mieli czas na zdobycie odpowiedniej wiedzy o styropianie lub innych materiałach? Zapewne nie wszyscy.

Zatem określenie standardu minimum dla poszczególnych aplikacji stanowiłoby ułatwienie właśnie dla konsumentów.

Musiałby jednak wcześniej funkcjonować na rynku skuteczny mechanizm kontroli jakości, chroniący konsumentów i uczciwych producentów przed tymi, którzy celowo zaniżaliby parametry produktów w stosunku do minimów.

Takie standardy funkcjonują w niektórych państwach. Na przykład w Niemczech nikt nie wpadnie na pomysł, aby zastosować do izolacji ściany styropian o słabej lambdzie.

Po prostu organizacje branżowe dbają o to, aby stosowane były produkty coraz lepsze.

Promują dobre rozwiązania, wprowadzają je do praktyki budowlanej, współtworzą odpowiednie przepisy. Jednak za granicą organizacje branżowe są dużo silniejsze i mają za sobą uregulowania prawne.

J.S.: A w Polsce nadal „cena czyni cuda”.

D.K.: Teraz klienci szukają na rynku produktów tanich.

Szczególnie ma to miejsce wtedy, gdy produkt nie posiada żadnej wyróżniającej go wizualnie cechy lub gdy nie można zweryfikować jakości tego produktu samodzielnie.

Klienci wierzą w to, co jest przedstawione przez producenta – jest to najprostszy mechanizm, żeby rynek wypierał produkty o wyższej jakości, a promował tańsze i gorsze. Stąd niezbędna jest kontrola, zarówno przez klienta, jak i poprzez stowarzyszenia.

Do izolacji powinny być stosowane produkty jak najlepsze. Wszyscy na tym korzystają. Pojawiają się długotrwałe, pozytywne efekty – mniejsze zużycie energii, oszczędności finansowe z tym związane, korzyści dla środowiska naturalnego.

J.S.: Dziękuję za rozmowę.

Builder 17

PROMOCJA

na prostym ważeniu produktów. Kupując styropian, należy zważyć paczkę. Na stronie PSPS jest tabela – można w niej sprawdzić, czy waga styropianu odpowiada zadeklarowanej lambdzie i parametrom wytrzymałościowym.

Uzyskane wyniki powinny dać klientom do myślenia. Jeżeli styropian ma zdecydowanie zaniżoną wagę, z dużym prawdopodobieństwem nie posiada odpowiednich parametrów. Można wtedy zwrócić się do dostawcy o wymianę towaru.

Trzeba jednak pamiętać, że to tylko pierwsze podejście, wstępna metoda kontroli – bo są wyjątki w jedną i w drugą stronę.

J.S.: Czy można zatem prosto i skutecznie zwalczać produkty nieposiadające deklarowanych parametrów?

D.K.: Do tego służą różne programy kontroli jakości.

Przykładem może być program gwarancji jakości styropianu PSPS, który weryfikuje jakość produktów na rynku. Badanie próbek pozwala stwierdzić, kto jest rzetelnym producentem, a kto nie. Są także inicjatywy podejmowane przez inne organizacje, np. Związek Pracodawców Producentów Materiałów dla Budownictwa. Te działania są bardzo dobre, niemniej oddają jakość konkretnej pobranej próbki. Jest to zatem proces, który nie daje poglądu na to, co dzieje się z każdą partią produkcyjną.

Najlepszym sposobem byłaby weryfikacja jakości styropianu przez klienta, który kupując go, chce czerpać konkretne korzyści z zastosowania dobrego produktu. Znów zatem wracamy do sprawdzania gęstości – metody, która może i powinna być stosowana powszechnie.

PSPS prowadzi obecnie szeroką akcję informacyjną w tym zakresie. Żeby taka weryfikacja stała się powszechna, niezbędne jest podniesienie świadomości klientów.

J.S.: Jak ocenia Pan wartość dobrowolnego certyfikatu jakości, który może otrzymać producent w ITB?

ludzie i firmy

Nie możemy sprzedawać poniżej realnej wartości Porównując cenę paczki papierosów i worka cementu w Europie, uświadamiasz sobie, że pierwsze kosztuje dwa razy tyle co drugie.

Zdumiewające, nieprawdaż?

Naturalnie pojawiają się pytania: Czy tak niska cena cementu jest czymś uzasadniona? Czy cena za worek tego produktu jest uczciwa?

Czy cena cementu odzwierciedla wartość, jaką on generuje na przykład w budownictwie i infrastrukturze?

N

a wszystkie te pytania jest jedna odpowiedź: - Nie! - komentuje Rüdiger Kuhn, Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia, globalnego dostawcy cementu. - Obecnie ceny cementu w Polsce nie odzwierciedlają jego wartości. Znaczenie cementu w gospodarce każdego kraju jest często niedoceniane.

Tymczasem jest to funda-

18 Builder

mentalny surowiec wykorzystywany w rozwoju budownictwa. Umożliwia bowiem wytwarzanie betonów o specyficznych właściwościach, które są stosowane w każdym sektorze budowlanym, zapewniając wytrzymałe, trwałe i efektywne energetycznie konstrukcje.

Ostatnie badania Massachusetts Institute of Technology (MIT) podkreślają znaczące oszczędności energii w zastosowaniu materiałów budowlanych opartych na cemencie, ze względu na korzyści płynące z jego cyklu życia oraz wysokiej trwałości, jaką uzyskują materiały budowlane z jego użyciem.

Firma CEMEX jest przekonana, że cement będzie odgrywał kluczową rolę we wspieraniu innowacji w „zielonym” budownictwie i zrównoważonej infrastrukturze.

- Jednakże europejski przemysł cementowy stanął wobec trudnej sytuacji: w wyniku znacznej inflacji kosztowej energii, paliw i usług, branża cementowa w wielu krajach przestała być rentowna. Przemysł zmaga się z malejącym zwrotem z zainwestowanego kapitału, wobec rosnących nakładów na modernizację i dostosowanie parku maszynowego do coraz bardziej restrykcyjnych wymogów środowiskowych. Analitycy z francuskiego banku Exane BNP Paribas prognozują dalszy spadek marży w branży cementowej w Polsce w 2012 roku. Zespół ds. Materiałów Budowlanych Exane dowodzi, że możliwości wynikające z programów obniżania

Rüdiger Kuhn

Prezes CEMEX Polska i Europa Wschodnia

W celu utrzymania wysokiej jakości swoich produktów, CEMEX będzie musiał skupić się na cenach, aby przywrócić racjonalny, uczciwy poziom rentowności. Wzrost udziału w rynku nie jest dla nas wyjściem z bieżącej sytuacji, gdyż stanowi rozwiązanie krótkoterminowe. październik 2012

Polski rynek cementowy osiągnął w 2011 roku rekordowy poziom sprzedaży 18,7 mln ton, odnotowując wzrost o 22% w stosunku do roku 2010 r. W odróżnieniu do lat 2006-2008, mimo wysokiego wzrostu konsumpcji, ceny pozostały na relatywnie podobnym poziomie.

Rok 2012 cechuje się gwałtownym zwrotem w drugą stronę, co może spowodować spadek konsumpcji cementu względem roku 2011 nawet o 13-15%.

Perspektywy dla roku 2013 również nie napawają optymizmem.

Polski rynek cementowy dość istotnie wyróżnił się w ostatnich latach gwałtownym wzrostem konsumpcji, spowodowanym bardzo dużym zapotrzebowaniem na cement ze strony sektora infrastruktury drogowej, przez co osiągnął w 2011 roku rekordowy poziom sprzepaździernik 2012

daży 18,7 mln ton, odnotowując wzrost o 22% w stosunku do roku 2010. W odróżnieniu do lat 2006-2008, mimo wysokiego wzrostu konsumpcji ceny pozostały na relatywnie podobnym poziomie. Niestety, po zakończeniu prac budowlanych na wielu inwestycjach drogowych oraz w wyniku ograniczenia finansowania nowych inwestycji, rok 2012 cechuje się gwałtownym zwrotem w drugą stronę, co może spowodować spadek konsumpcji cementu względem roku 2011 nawet o 13-15%. Mniejsze zapotrzebowanie na ten produkt powoduje, że większość producentów cementu w Polsce wszelkimi sposobami próbuje zahamować spadek ilości sprzedawanego materiału, przez co oferują swoje produkty po cenach znacznie obniżających ich rentowność, realizując jedynie cele krótkoterminowe. Perspektywy dla roku 2013 również nie napawają optymizmem – dalszy spadek produkcji budowlano-montażowej w infrastrukturze drogowej tylko częściowo może być zrekompensowany wzrastającą konsumpcją na rzecz rozwoju infrastruktury energetycznej.

Jeżeli koniunktura na rynku mieszkaniowym w dalszym ciągu będzie słaba, przyszły rok może okazać się bardzo trudny. Dlatego CEMEX zdecydował się na zmianę swojej polityki cenowej, aby w świetle słabnącego popytu zapewnić możliwość dalszego funkcjonowania na rynku z zachowaniem racjonalnego i uczciwego poziomu rentowności.

- Aby proces zmian był łatwiejszy dla naszych Klientów, zamierzamy zapewnić przejrzyste, uczciwe i spójne informacje na temat cen.

Nade wszystko chcemy się upewnić, że nasi Klienci w każdym momencie pozostaną konkurencyjni wobec pozostałych uczestników rynku. To oznacza, że nie możemy przekazywać możli-

Zdjęcia arch. CEMEX Polska

kosztów i podnoszenia wydajności nie mają już takiego wpływu na poprawę jak w przeszłości - mówi Prezes Kuhn. - Spełniając oczekiwania naszych klientów, zapewniamy doskonałą jakość naszych produktów i usług.

W celu utrzymania wysokiej jakości swoich produktów, CEMEX będzie musiał skupić się na cenach, aby przywrócić racjonalny z punktu widzenia kapitałochłonności działalności i wzrostu kosztów, uczciwy poziom rentowności. Wzrost udziału w rynku nie jest dla nas wyjściem z bieżącej sytuacji, gdyż stanowi rozwiązanie krótkoterminowe.

Iwona Górakowska-Szyszka Dyrektor Pionu Handlowego, Członek Zarządu CEMEX Polska

Nasi Klienci potrzebują mechanizmu, który sprawi, że zmiany cen będą dla nich przewidywalne, tak by mogli przełożyć wzrost swoich kosztów wynikający ze zmian cen cementu na odpowiedni wzrost cen na ich własnych rynkach. wości kreowania cen ogólnie pojętemu rynkowi oraz pozostałym uczestnikom rynku, takim jak pośrednicy.

Równolegle musimy także doskonalić zarządzanie naszymi strukturami sprzedaży i kontynuować bliską współpracę z każdym Klientem - mówi Iwona Górakowska-Szyszka, Dyrektor Pionu Handlowego, Członek Zarządu CEMEX Polska. - Nasi Klienci potrzebują mechanizmu, który sprawi, że zmia-

ny cen będą dla nich przewidywalne, tak by mogli przełożyć wzrost swoich kosztów wynikający ze zmian cen cementu na odpowiedni wzrost cen na ich własnych rynkach, a także wzdłuż całego łańcucha wartości.

Wdrożenie nowego systemu cenowego planowane na rok 2013 zostanie poprzedzone serią indywidualnych spotkań z klientami, które rozpoczną się w ostatnim kwartale bieżącego roku.

Builder 19

realizacje

Firma ALSTAL Grupa Budowlana zakończyła remont Opery Leśnej w Sopocie. Obiekt zyskał nowe zadaszenie, powiększyła się liczba miejsc na widowni, przebudowano scenę i jej zaplecze.

Nowe zadaszenie, przypominające kształtem wygięty liść, pozwoli na organizowanie imprez kulturalnych także poza głównym sezonem.

Opera jak nowa O

perę Leśną w Sopocie znamy wszyscy za sprawą odbywającego się tam od lat Festiwalu Piosenki i słynnej nagrody Bursztynowego Słowika przyznawanej najlepszym wykonawcom.

Wybudowany w 1909 r. obiekt poddawany był licznym modernizacjom i gruntowym przebudowom, z których kluczowymi były: modernizacja w latach 60 - tych XX wieku oraz aktualna, diametralna rekonstrukcja wykonana przez Generalnego Wykonawcę – firmę ALSTAL Grupa Budowlana z Inowrocławia. 28 lipca br. nastąpiło oficjalne, uroczyste otwarcie tego legendarnego obiektu. Za sprawą fachowców ALSTAL-u dzisiejsza Opera Leśna odzyskała dawny blask. Dziś to właściwie nowy obiekt, który wygląda jeszcze bardziej imponująco niż zakładano w dokumentacji projektowej. Mieszkańcy

20 Builder

i władze Sopotu mogą być dumni z kulturowo – muzycznej wizytówki i perły sopockiej, która przeżyła historyczny dla miasta renesans.

Etapy rozbudowy

Warto zatem przypomnieć sobie kilka kluczowych etapów dla rozbudowy sopockiego obiektu.

Etap wykonania konstrukcji stalowej dachu wymagał doświadczenia w budowie konstrukcji stalowych o dużych rozpiętościach oraz doświadczenia logistycznego na etapie prefabrykowania, transportu i montażu gotowych elementów dachu na budowie. Do Wytwórni Konstrukcji Stalowych ALSTAL przyjechały łącznie 22 rury, które na miejscu były spawane, ustawiane oraz malowane. 16 z nich to odcinki specjalnie wyprofilowane, gięte w Wielkiej Brytanii, pozostałe 6 to rury proste, któpaździernik 2012

Efektowne otwarcie

Dzisiejsza Opera to jednak nie tylko konstrukcja zadaszenia ukształtowana w formę wygiętego liścia – to blisko 6 tysięcy miejsc siedzących, imponują-

ca zieleń, nowa scena, godna wystąpień prawdziwych artystów oraz odrestaurowane garderoby przeznaczone dla twórczych osobowości amfiteatru. W dniu otwarcia zaproszeni goście mogli osobiście podziwiać zmodernizowany obiekt zaaranżowany w spektakularne widowisko muzyczno – taneczne z wykorzystaniem nowoczesnych technik wizualizacji. Połączenie multimediów na telebimach z nietypową aranżacją muzyczną i choreograficzną w postaci: video mapping, czyli wielkoformatowych projekcji na budynkach, połączenia obrazu rzeczywistości, jakiego dostarcza nasz wzrok wraz z wirtualnymi elementami wygenerowanymi w środowisku komputerowym oraz tzw. Kinetiks – w całości oddawało piękno i rzeczywisty obraz Opery Leśnej.

Konstrukcja dachu na niejednym widzu zrobiła ogromne wrażenie - zanim spektakl się rozpoczął, wiele zadartych głów rozglądało się ciekawie wkoło, podziwiając żagiel nowego zadaszenia i monumentalne stalowe dźwigary.

W pewnym momencie membrana dachu posłużyła scenarzystom za telebim, na którym nad głowami widzów pojawiły się przeróżne wizualizacje.

ALSTAL Grupa Budowlana 88-100 Inowrocław, Jacewo 76 tel.: (52) 35 55 400, fax: (52) 35 55 405 e-mail: biuro@alstal.eu www.alstal.eu

Opera Leśna w Sopocie, jeden z najbardziej znanych obiektów w kraju, otrzymała dofinansowanie z Ministerstwa Kultury w kwocie 28 mln zł. Koszt całkowity przebudowy wyniósł ponad 74 mln zł.

Trzeba zobaczyć na własne oczy jak wygląda Opera zupełnie od nowa, Opera jak nowa…

Generalny Wykonawca obiektu – ALSTAL Grupa Budowlana – serdecznie zaprasza wszystkich do odwiedzin Opery Leśnej w Sopocie!

październik 2012

Builder 21

PROMOCJA

re znalazły się u nasady dźwigarów, tworzących łuk o łącznej długości ponad 250 metrów. Transport wielkogabarytowy przewoził połączone 24 - metrowe fragmenty łuku do Sopotu. Dźwigary tworzące łuk były montowane etapowo, jednocześnie z dwóch stron. W październiku 2011 r., zamontowano dwa ostatnie, środkowe elementy o wadze 56,5 ton każdy, łącząc tym samym wszystkie elementy w jeden łuk, tworzący podstawę konstrukcji dachu.

Po montażu skomplikowanej stalowej konstrukcji zadaszenia, przyszedł czas na finalny etap w postaci wykonania pokrycia, czyli tzw. membrany. Pierwszym etapem w wyżej wspomnianej fazie był montaż lin stalowych oraz siatek montażowych, na których rozłożona została powłoka wykonana z włókna szklanego pokrytego teflonem, niezwykle odporna na działanie bardzo niskich temperatur i wszelkich oddziaływań atmosferycznych.

strategie marketingowe

Efekt ROPO,

czyli co zabija sprzedaż firm z branży budowlanej?

Efekt ROPO (Research Online Purchase Offline) to zjawisko polegające na poszukiwaniu w Internecie jedynie informacji, a finalizowaniu transakcji w stacjonarnej sieci sprzedaży.

Michał Siejak

E

fekt ROPO wpływa bezpośrednio na poziom sprzedaży danej marki. Konsument aktywnie szukający informacji w sieci o danej marce czy kategorii może trafić na informacje, które skłonią go do zakupu danej marki lub wręcz przeciwnie - zainspirują go do zakupu konkurencji.

To od nas zależy, jakie informacje znajdzie w czasie swojego „online’owego”, przedzakupowego researchu.

Efekt poparty badaniem

Jak duże znaczenie dla poziomu sprzedaży danej marki ma efekt ROPO ilustruje badanie „Consumer Commerce Barometer – Poland/TNS Infratest”, w którym 40% polskich internautów deklaruje: „Zmieniłem zdanie na temat marki, którą chcę kupić, na podstawie informacji znalezionych w sieci”.

Dobre wyobrażenie o skali przedzakupowego research’u daje badanie MCDC (Marketers & Consumers Digital & Connected) InSites Consulting, w którym znajdziemy informację: 80% polskich użytkowników Internetu szukało w ostatnim tygodniu informacji na temat marek i produktów.

Pamiętajmy, że jeśli nasza marka nie dostarczy konsumentowi przekonujących informacji w określonych touchpointach online, znajdzie on informacje o markach konkurencji, a to

22 Builder

oznacza, że najpewniej nie znajdziemy się nawet w koszyku rozważanych marek.

W opracowaniach dotyczących efektu ROPO pojawia się informacja mówiąca o tym, że zaledwie 1 na 5 klientów zmienia podjętą wcześniej decyzję w miejscu sprzedaży. To kolejny przykład siły oddziaływania na sprzedaż efektu ROPO.

Gdzie potencjalny klient znajduje informacje o marce?

Czy wiemy, gdzie i jakie informacje o danej marce (i markach konkurencji) znajdzie klient, który samodzielnie poszukuje przedzakupowych informacji i właśnie w tej chwili wpisuje w wyszukiwarkę Google’a konkretne słowa i frazy związane z naszą kategorią produktową, takie jak np.: • wełna mineralna • instalacja gazowa • pompy ciepła • ogrzewanie podłogowe itd…?

80% polskich użytkowników Internetu szukało w ostatnim tygodniu informacji na temat marek i produktów.

Wszystkie te miejsca i informacje możemy dokładnie zlokalizować, monitorować i kontrolować.

Współczesne narzędzia, którymi dysponują dobre agencje interaktywne pozwalają zbadać np.: • obecność danej marki i marek konkurencji we wszystkich kluczowych touchpointach w sieci (rys.1 i 2), • znaleźć wszystkie słowa i frazy związane z poszukiwaniem konkretnych produktów określonej marki, co stanowi podstawę chociażby do działań SEO i kampanii performance marketingu (rys.3), • monitorować informacje dotyczące naszej marki pojawiające się na serwisach i opinie użytkowników forów (rys.4).

Inbound marketing, czyli dajmy się znaleźć naszemu klientowi

Na podstawie ww. danych możemy ocenić efektywność naszych potencjalnych działań w konkretnych touchpointach, takich jak: • Serwis internetowy, czyli absolutny filar naszej obecności w Internecie.

Zbudowany tak, by potencjalny klient przede wszystkim miał szansę na niego trafić, a następnie mógł pozyskać wszystkie potrzebne mu przed dokonaniem zakupów informacje.

Tak wyedukowanego klienta możemy w końcu odesłać do naszej sieci dystrybucji.

Serwis internetowy jest również naszym tzw. landing page dla wszystkich naszych kampanii internetowych – to tu „ląduje” nasz potencjalny klient.

Serwis koniecznie musi zawierać treści uwzględniające frazy i słowa związane z nasza marką i kategorią, w której funkcjonuje. Inaczej Google nigdy nas nie wskaże poszukującemu klientowi, który znajdzie konkurencję. Omawiane treści mogą stanowić: – artykuły i porady eksperckie, – infografiki i wykresy, – rekomendacje innych konsumentów, – wideo tutoriale i reel’e.

• SEO, czyli pozycjonowanie (źródło najcenniejszego i najefektywniejszego sprzedażowo ruchu).

• Serwisy eksperckie i poradnikowe (jako element edukacji konsumentów, niezbędny w procesie budowania sprzedaży marek z branży budowlanej).

• Obecność w porównywarkach cenowych.

• Kampanie Performance Marketingu (AdWords, GDN, sieci afiliacyjne, itp.).

• Amplifying internetowy i eRzecznik Marki na forach internetowych (czyli ekspert, który kontekstowo odpowiada na pytania potencjalnych konsumentów. eRzecznik umożliwia dotarcie do klientów, którzy szukają informacji na forach internetowych).

• ePR i PR. październik 2012

Efekt ROPO

(Research Online, Purchase Offline)

To jedno z kluczowych zjawisk wpływających na poziom sprzedaży danej marki. W zależności od znalezionych informacji konsument może dokonać zakupu danej marki lub marek konkurencji.

• Użycie

narzędzi monitorujących internetowe touchpointy – serwisy, fora internetowe, blogi czy Social Media (lokalizujemy najdojrzalszych zakupowo klientów, dzięki czemu możemy kontekstowo odpowiadać na ich zapytania i potrzeby, dodatkowo pozyskujemy insighty konsumenckie), • Kanały na YouTube (np. filmy instruktażowe, manuale), Dziedziną marketingu, która zajmuje się wsparciem sprzedaży marki poprzez umożliwienie potencjalnemu klientowi znalezienie pożądanych informacji o naszej marce, jest Inbound Marketing.

Koszty uwzględnienia efektu ROPO w działaniach marketingowych

Inwestycje w działania uwzględniające efekt ROPO są relatywnie skromne kosztowo w perspektywie oczekiwanych efektów, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę, że zaimplementowane działania wspierają sprzedaż naszej marki w długim terminie.

Kluczowym elementem wpływającym na efektywność tych inwestycji jest fakt, że efekt ROPO z definicji dotyczy najcenniejszej grupy konsumentów, czyli aktywnie poszukujących informacji bezpośrednio przed zakupami. To właśnie tych konsumentów możemy w najefektywniejszy sposób przekonwertować na naszych klientów i doprowadzić do tego, że dokonają zakupów.

40% polskich internautów

deklaruje, że zmieniło zdanie na temat marki, którą chciało kupić na podstawie informacji znalezionych w sieci.

Kompleksowe działania zakładające istnienie efektu ROPO dają nam możliwość precyzyjnie lokalizować tych konsumentów, komunikować się z nimi w bardzo kontekstowy sposób bazujący na zagadnieniach i informacjach, których właśnie poszukują w sieci. październik 2012

Co istotne, nasza komunikacja może być rozliczana wyłącznie za efekt, taki jak klik, lead czy np. dokonanie zakupów.

Ścieżka sprzedaży: architekt, wykonawca, klient ostateczny, dystrybutor

Sprawą zasadniczą dla dobrego wykorzystania faktu występowania efektu ROPO w przypadku marek z branży budowlanej jest oczywiście analiza tzw. ścieżki zakupowej i jej dobre zrozumienie.

W przypadku tej branży ścieżka zakupowa potrafi być dość skomplikowana i zawierać sporą liczbę elementów, takich jak np. rekomendacje architektów, budowlańców czy sprzedawców w sieci dystrybucji.

0

25

50

75

100

125

150

175

200

225

Działania prosprzedażowe

Jeśli mamy za sobą analizę ścieżki zakupowej, mamy narzędzia, które pozwalają nam lokalizować naszych konsumentów i ważne dla nich źródła informacji, mamy narzędzia pozwalające nam edukować naszych potencjalnych klientów, pora na działania prosprzedażowe, cross i upselling.

Zaledwie 1 na 5 klientów zmienia podjętą wcześniej decyzję w miejscu sprzedaży.

Ilość możliwych rozwiązań jest bardzo duża, lecz sensowność zastosowania poszczególnych z nich jest mocno powiązana z charakterem danej marki.

Nie wszędzie crossselling będzie możliwy, tylko czasem będziemy mogli użyć programu partnerskiego czy promocji o konstrukcji np. kup 10, dostaniesz 1 gratis.

Kolejne zagadnienie związane z efektem ROPO, wymagające specyficznego podejścia, to podzielenie klientów na jednorazowych i tych, których warto lojalizować, czyli np. architekci.

Podsumowanie

Uwzględnienie efektu ROPO w działaniach marketingowych marek z branży budowlanej jest sposobem na generowanie efektywnych i trwałych wzrostów sprzedaży. W ten sposób mamy możliwość dotarcia i komunikacji z najwartościowszymi konsumentami, którzy właśnie w tej chwili przeszukują Internet, by zdecydować się na zakup konkretnej marki.

Co ważne, opracowanie kompleksowej strategii komunikacji marki budow-

Rys. 1-4. Dane pozyskane we współpracy z SentiOne – narzędziem do monitoringu Internetu www.sentione.pl

lanej w tym kanale, uwzględniającej efekt ROPO, jest bardzo efektywną i trwałą inwestycją, która generuje natychmiastowe zwroty.

Zapraszamy do zapoznania się z infografiką dotyczącą ogólnego efektu ROPO, przygotowaną przez markę 6ix WoMM & Social Media – infografika dostępna na serwisie www.6ix.pl w zakładce „publikacje”.

Autor jest dyrektorem zarządzającym 6ix WoMM & Social Media i agencji interaktywnej E_misja Interactive 360.

Obie agencje należą do NuOrder Group.

Builder 23

prawo

Prawne porządki Fot. arch. DLA Piper

w sieciach przesyłowych

PAWEŁ BIAŁOBOK Prawnik, DLA Piper

Specjalizuje się w kwestiach związanych z prawem nieruchomościowym. W swojej praktyce skupia się w szczególności na prawnych aspektach transakcji na rynku nieruchomościowym oraz na prawnych aspektach inwestycji budowlanych.

W

ybudowanie długich na kilkadziesiąt kilometrów odcinków sieci energetycznych czy gazowych wymaga znacznych nakładów finansowych i zajmuje sporo czasu. Załatwienie samych formalności często zajmuje od 4 do 5 lat, ponieważ w grę wchodzi konieczność uzyskania licznych rozstrzygnięć administracyjnych.

Ministerialny projekt ma służyć ułatwieniu realizacji takich przedsięwzięć i skróceniu czasu niezbędnego

24 Builder

Realizacja inwestycji związanych z budową sieci przesyłowych już wkrótce ma się stać łatwiejsza. Wszystko za sprawą projektu ustawy o korytarzach przesyłowych, przygotowanego przez Ministerstwo Gospodarki. Resort planuje, by te przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2013 r.

Jednak nie wiadomo, czy termin ten zostanie dotrzymany, ze względu na fakt, że projekt obecnie podlega uzgodnieniom międzyresortowym i nie wiadomo, kiedy dokładnie trafi pod obrady Sejmu. do uzyskania wszystkich uprawnień umożliwiających przystąpienie do budowy sieci.

Głównym założeniem przyświecającym autorom projektu jest stworzenie dogodnych warunków dla przedsiębiorców, którzy chcą inwestować w urządzenia przesyłowe, uporządkowanie nieuregulowanego stanu prawnego istniejących już urządzeń przesyłowych, a także wprowadzenie mechanizmu upraszczającego budowę nowej infrastruktury przesyłowej.

Projekt ustawy definiuje pojęcie korytarza przesyłowego. Zgodnie z projektem jest to wyodrębniony teren, niezbędny do posadowienia urządzeń przesyłowych i ich eksploatacji. Takimi urządzeniami mogą być ciągi drenażowe, urządzenia techniczne i obiekty służące do przesyłania energii elektrycznej, gazów, ciepła, ropy naftowej, wody, odbioru ścieków, a także płynów niezbędnych do budowy i funkcjonowania podziemnych, bezzbiornikowych systemów magazynowania, wraz ze wszelkimi instalacjami, urządzeniami i obiektami niezbędnymi do prawidłowej eksploatacji wyżej wymienionych urządzeń.

Ustawa będzie również określać zasady ustanawiania korytarzy przesyłowych dla nowych urządzeń przesyłowych na podstawie decyzji administra-

cyjnych, a także określania korytarzy przesyłowych dla już istniejących sieci oraz reguły ustalania i przyznawania odszkodowań z tytułu obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu.

Ponadto, proponowane zmiany legislacyjne zakładają powstawanie z mocy prawa służebności przesyłu w wyniku ustanowienia korytarza przesyłowego lub określenia takiego korytarza w miejscu istniejącej sieci. Zgodnie z projektem ustawy, decyzja o ustanowieniu korytarza określa nieruchomości, na których ustanawia się korytarz przesyłowy i które z mocy prawa zostaną obciążone służebnością przesyłu. Służebność powstaje z dniem, w którym decyzja o ustanowieniu korytarza lub jego określeniu staje się ostateczna.

Dzięki ustanowieniu służebności przesyłu, przedsiębiorca otrzymuje szeroki wachlarz uprawnień, od możliwości posadowienia urządzenia przesyłowego w korytarzu przesyłowym, do prawa wstępu na teren nieruchomości obciążonej w celu dokonania konserwacji czy remontów urządzeń.

Po wykonaniu prac na przedsiębiorcy będzie ciążyć obowiązek przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego, a gdyby to było niemożliwe lub nadmiernie kosztowne albo utrudnione, strony powinny ustalić odszkodowanie.

Jeśli do porozumienia nie dojdzie, wypaździernik 2012

październik 2012

dr Henryk Majchrzak Prezes Zarządu PSE Operator S.A. Ustawa o korytarzach przesyłowych znacząco ułatwi proces inwestycyjny obiektów sieci przesyłowej. Przede wszystkim dlatego, że pozwoli na szybsze i łatwiejsze pozyskanie tytułu prawnego do nieruchomości w postaci służebności przesyłu.

W efekcie wydania jednej decyzji przez starostę lub wojewodę, służebność przesyłu na nieruchomościach ustanawiana będzie na całej długości obiektu liniowego. Ostateczna decyzja o ustanowieniu korytarza stanowić będzie tytuł prawny do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Fot. arch. PSE Operator S.A.

sokość odszkodowania ustala właściwy miejscowo starosta.

Ponadto zgodnie z projektem, za obciążenie nieruchomości służebnością przysługuje jej właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu jednorazowe odszkodowanie. Jego wysokość zostanie ustalona w wyniku rokowań pomiędzy przedsiębiorcą przesyłowym, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości. Jeśli w ciągu 14 dni strony nie dojdą do porozumienia, wysokość odszkodowania określi organ, który wydał decyzję o ustanowieniu lub określeniu korytarza przesyłowego, albo lokalizacji urządzenia przesyłowego w korytarzu.

Organ, o którym mowa powyżej, wylicza odszkodowanie za ustanowienie służebności w oparciu o określony w ustawie algorytm, co w konsekwencji wyeliminuje konieczność dokonywania wyceny przez rzeczoznawcę i obniży koszty całego postępowania.

Odszkodowanie nie będzie natomiast przysługiwać za nieruchomości przeznaczone pod budowę przyłączy lub na których przyłącza zostały wybudowane, lub nieruchomości znajdujących się w pasie drogowym.

Zgodnie z ministerialnym projektem, jeżeli realizacja inwestycji w zakresie urządzeń przesyłowych sprawi, że dalsze korzystanie z nieruchomości na której budowana jest instalacja, w sposób dotychczasowy lub w sposób zgody z jej dotychczasowym przeznaczeniem, stałoby się niemożliwe, właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu przysługuje roszczenie do przedsiębiorcy przesyłowego o wykup takiej nieruchomości.

Ustawa ma również wprowadzić procedury usprawniające przeprowadzanie odpowiednich postępowań. Projekt określa sześćdziesięciodniowy termin, w którym właściwy organ (starosta albo wojewoda) musi wydać decyzję w sprawie ustanowienia korytarza przesyłowego. Projekt ustala też dodatkowe w stosunku do ogólnej procedury administracyjnej, wymagania w stosunku do odwołań od decyzji w sprawie ustanowienia korytarza przesyłowego.

Zgodnie z ministerialnymi założeniami, nie wystarczy, by strona wnosząca odwołanie wskazała, że nie akceptuje rozstrzygnięcia zawartego w decyzji, ale powinna również odpowiednio swoje odwołanie uzasadnić. Z kolei jeżeli właściwy organ w ciągu 60 dni nie wyda decyzji o ustanowieniu korytarza przesyłowego, organ wyższego stopnia wymierzy mu kary finansowe.

W zamian za obciążenie nieruchomości służebnością przesyłu, przedsiębiorca będzie miał obowiązek zapłacenia odszkodowania, ale będzie to odszkodowanie ustalane według uśrednionych, zestandaryzowanych zasad, uwzględniających nie tylko interes właścicieli nieruchomości, ale również przedsiębiorstw przesyłowych (algorytm). Zaproponowany w projekcie ustawy o korytarzach przesyłowych algorytm jest zdecydowanie bardziej przejrzysty niż ogólnikowe wytyczne zawarte obecnie w Kodeksie cywilnym. Odszkodowanie określane na jego podstawie będzie w sposób maksymalnie możliwy zbliżone do wartości odszkodowania, które uzyskać można w ramach zindywidualizowanej wyceny. Jednocześnie, w przeciwieństwie do odszkodowania ustalanego w postępowaniu sądowym, będzie szybko ustalane (w drodze decyzji administracyjnej) i szybko wypłacane. Projekt ustawy daje też prawo do odwołania się od decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania za ustanowienie służebności przesyłu.

Ponadto projekt przewiduje integrację i przyspieszenie postępowań administracyjnych, np. inwestor może wystąpić o decyzję o ustanowieniu korytarza przesyłowego zintegrowaną z pozwoleniem na budowę. Oznacza to istotną redukcję kosztów i czasu. Postępowanie administracyjne będzie zawierało udogodnienia proceduralne, wzorowane i stosowane w obowiązujących regulacjach oraz krótki termin wydania decyzji (90 dni), zagrożony karą pieniężną za każdy dzień zwłoki.

Reasumując - ułatwienia są znaczne, jeśli porównamy czas potrzebny inwestorowi i niepewność co do pozyskania służebności przesyłu według zasad obecnie obowiązujących.

Praktyka sądowa pokazuje, że ustalenie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu w oparciu o obecnie obowiązujące przepisy jest trudne. Sądy, co do zasady, nie są w stanie zweryfikować obliczeń dokonywanych przez biegłych z zakresu szacowania nieruchomości, co powoduje powstawanie znacznych rozbieżności w rozmiarach zasądzanych wynagrodzeń, nie wspominając już o czasie trwania postępowania sądowego. Ustawa o korytarzach przesyłowych w znaczący sposób ułatwi więc proces inwestycyjny obiektów sieci przesyłowej.

Uregulowanie stanu prawnego obecnie istniejących sieci przesyłowych ma zostać zapewnione poprzez wprowadzenie decyzji określających korytarz przesyłowy dla istniejących sieci, a także możliwość uzyskania decyzji o lokalizacji kolejnego urządzenia przesyłowego w już istniejącym korytarzu przesyłowym.

Podsumowując, należy wskazać, że analizowany projekt ustawy o korytarzach przesyłowych stanowi próbę całościowego uregulowania zagadnień dotyczących instalacji przesyłowych, mającą na celu wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń dla wszystkich stron obrotu prawnego zaangażowanych w lokalizowanie i realizację sieci

przesyłowych. Dalekosiężnym celem ustawy jest, zgodnie z intencją autorów projektu, zdynamizowanie budowy sieci energetycznych i poprawienie stanu istniejących instalacji. Dobrze rozwinięte sieci przesyłowe zwiększają poziom bezpieczeństwa dostaw. Poza tym ich dynamiczna rozbudowa będzie doskonałym bodźcem do zwiększenia konkurencyjności na rynku surowców energetycznych. W związku z tym wszelkie legislacyjne ułatwienia służące usprawnieniu realizacji takich inwestycji należy uznać za krok w dobrym kierunku.

Paweł Białobok, Prawnik, DLA Piper

Builder 25

prawo

Fot. arch. OBLIGO S.A.

Zawieranie umów

Piotr Organka Autor jest Radcą Prawnym w Kancelarii Adwokackiej Obligo Sieczkowski i Spółka sp.k.

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 2004- -2007 odbył aplikację sędziowską w okręgu Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, zakończoną zdaniem egzaminu sędziowskiego.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, postępowaniu cywilnym, a także w postępowaniu zabezpieczającym i egzekucyjnym. Ponadto posiada doświadczenie w zakresie sądowego rozpoznawania spraw, reprezentując zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty gospodarcze.

Dodatkowo interesuje się prawem pracy, a także prawem rodzinnym.

G

eneralna zasada kształtowania treści kontraktów została uregulowana w przepisie art. 3531 k.c., który stanowi, iż strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Tak więc art. 3531 kształtuje istnienie w obszarze umownych stosunków obligacyjnych zasady swobody umów.

Uregulowanie z art. 3531 dotyczy swobody kształtowania treści stosunku prawnego. Swoboda kształtowania umów wiąże się również ze swobodą

26 Builder

Nieodzownym aspektem funkcjonowania w dzisiejszym obrocie prawnym, gospodarczym i społecznym podmiotów gospodarczych, jak również osób fizycznych, jest zawieranie różnego rodzaju umów – kontraktów.

Jakie są tego normy prawne? decyzji o samym zawarciu umowy, swobodą wyboru kontrahenta, a przede wszystkim formy i samej treści zawieranej umowy. Funkcjonująca w obrocie prawnym swoboda kształtowania treści stosunku umownego polega zarówno na swobodzie ustalania treści stosunków umownych w ramach poszczególnych typów umowy nazwanej, jak i na swobodzie kreowania stosunków umownych nieobjętych katalogiem umów nazwanych, w tym także stosunków łączących elementy różnych umów nazwanych.

Tak szeroki wachlarz swobody kształtowania formy i treści stosunków obligacyjnych wiąże się niejednokrotnie z konsekwencjami braku wykonania czy też wadliwego wykonania zawartej uprzednio umowy, jak również z obowiązkiem zabezpieczenia wykonania umowy.

Tendencje przy zawieraniu umów

Uwzględniając dotychczasowe doświadczenie w zakresie problematyki, jaka występuje na tle realizowania kontraktów handlowych, zauważyć należy widoczną tendencję do zawierania pomiędzy przedsiębiorcami tzw. ramowych umów współpracy, których forma odpowiada konkretnemu rodzajowi umowy (np. sprzedaży, dostawy). Konstrukcja tychże umów zakłada zorganizowanie i realizację w dłuższym okresie czasowym współdziałania gospodarczego podmiotów gospodarczych, które to kreuje zapewnienie bezpieczeństwa obrotu handlowego. Sama forma umowy ramowej w prawie wielu krajów, podobnie jak w polskim prawie cywilnym, nie została ustawowo uregulowana. Praktyka zaś wypracowała różne wzorce, na podstawie których można dokonywać prawnej kwalifikacji danych umów ramowych. Zawieranie, a także realizowanie umów długoterminowych stwarza

dla podmiotów gospodarczych warunki stabilności i długotrwałości powiązań gospodarczych z oznaczonym kontrahentem, a co więcej daje gwarancje zachowania określonej linii jakości produktów, usług, itp. Treść ramowej umowy stanowiącej źródło powstania i uformowania treści stosunku zobowiązaniowego może zostać ukształtowana jako Ramowa umowa przygotowawcza zobowiązuje do zawarcia umów rocznych (szczegółowych), których warunki są określone w treści umowy długoterminowej. Aby mogła być ona zakwalifikowana do umów przedwstępnych, musi odpowiadać ustawowym wymaganiom z art. 389 KC, a więc powinna - obok oznaczenia terminu zawarcia umowy przyrzeczonej - określać istotne postanowienia przyszłej umowy. długoterminowa ramowa umowa przedwstępna. Taka ramowa umowa przygotowawcza zobowiązuje do zawarcia umów rocznych (szczegółowych), których warunki są określone w treści umowy długoterminowej. Aby mogła być ona zakwalifikowana do umów przedwstępnych, musi oczywiście odpowiadać ustawowym wymaganiom z art. 389 KC, a więc powinna - obok oznaczenia terminu zawarcia umowy przyrzeczonej - określać istotne postanowienia przyszłej umowy.

Istota umowy ramowej

Odrębna regulacja ramowej umowy znajduje się na gruncie ustawy o zamówieniach publicznych. Ustawa z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych reguluje instytucję umów ramowych w zamówieniach publicznych, które mają postać ramowych umów przygotowawczych i pojęciowo mieszczą się w kategorii porozumień (umów) październik 2012

Przez umowę ramową, zgodnie z treścią przepisu art. 2 pkt 9a ustawy Prawo zamówień publicznych, należy rozumieć umowę zawartą między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców, której celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w dalszym okresie, w szczególności cen i, jeżeli zachodzi taka potrzeba, przewidywanych ilości. w sprawie warunków umów. Zgodnie z treścią przepisu art. 2 pkt 9a ustawy Prawo zamówień publicznych, przez umowę ramową należy rozumieć umowę zawartą między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców, której celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w dalszym okresie, w szczególności cen, i jeżeli zachodzi taka potrzeba przewidywanych ilości. Analiza tegoż przepisu wskazuje na złożony charakter umowy ramowej w rozumieniu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. Z jednej strony jest ona umową, celem i zarazem rezultatem przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Z drugiej - instrumentem organizującym proces dalszego udzielania zamówień publicznych w toku odrębnych postępowań, a które to postępowania zmierzać będą do zawarcia w przyszłości szeregu umów, zwanych umowami realizacyjnymi lub - na gruncie zamówień publicznych - zamówieniami jednostkowymi, pamiętać przy tym należy o reżimach wynikających z pozostałych przepisów ustawy o zamówieniach publicznych w zakresie przygotowania i przeprowadzania postępowań przetargowych.

Swoboda kształtowania umów Generalna zasada kształtowania treści kontraktów została uregulowana w przepisie art. 3531 kodeksu cywilnego, który stanowi, iż strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Swoboda kształtowania umów wiąże się również ze swobodą decyzji o samym zawarciu umowy, swobodą wyboru kontrahenta, a przede wszystkim formy i samej treści zawieranej umowy.

październik 2012

Umowa ramowa a umowa sprzedaży

Abstrahując już od regulacji ramowej umowy współpracy na gruncie ustawy prawo zamówień publicznych, jedną z najczęściej spotykanych długoterminowych form umowy ramowej jest umowa sprzedaży. Przedmiotem ramowej umowy długoterminowej może być zobowiązanie się dostawcy do dostarczania częściami lub periodycznie (sukcesywnie) oznaczonych towarów, jednakże z wykluczeniem obowiązku ich wytworzenia. Realizacja ramowej umowy sprzedaży towarów, na mocy której sprzedawca zobowiązuje się do terminowych dostaw towarów w ilościach, asortymentach, parametrach uzgodnionych przez strony, a kupujący zobowiązuje się do terminowego odbioru towaru i terminowej zapłaty – odpowiada ustawowym regulacjom umowy sprzedaży.

Sprzedawca gwarantuje kupującemu zaopatrzenie w towar w uzgodnionych umową asortymentach i parametrach w czasie obowiązywania umowy, zgodnie z potrzebami kupującego, natomiast kupujący zapewnia sprzedawcy odbiór towarów zgodnie ze złożonym zamówieniem. Funkcjonowanie ramowej umowy sprzedaży gwarantuje stronom umowy zapewnienie niezmienności ustaleń zarówno w zakresie warunków wydania przedmiotu sprzedaży, obowiązku i zasad przekazania informacji oraz dokumentów dotyczących sprzedawanego asortymentu, a także ustalenia zasad ponoszenia kosztów wydania, odebrania rzeczy jej opakowania oraz ubezpieczenia na czas przewozu. W ramach zawieranej umowy sprzedaży, strony winny także określić zasady ponoszenia przez sprzedającego względem kupującego odpowiedzialności za wady, które zmniejszają wartość sprzedanej rzeczy lub jej użyteczność, albo jeśli rzecz sprzedana nie ma właściwości o których istnieniu sprzedający zapewnił kupującego, albo jeśli rzecz sprzedana została wydana kupującemu w stanie niezupełnym. Szczegółowej regulacji wymaga także odpowiedzialność sprzedawcy za tzw. wady prawne sprzedanej rzeczy. Podkreślenia wymaga fakt, iż strony umowy sprzedaży mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. W zasadzie unormowanie odpowiedzialności z tytułu rękojmi ma charakter dyspozytywny, strony więc mogą uzgodnić (przez wyraźne postanowienie umowy sprzedaży - tak wyrok SN z 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 364/01, LexPolonica nr 2424225) każdą modyfikację jej ustawo-

Umowa sprzedaży • gwarantuje stronom umowy zapewnienie niezmienności ustaleń w zakresie warunków wydania przedmiotu sprzedaży, obowiązku i zasad przekazania informacji i dokumentów dotyczących sprzedawanego asortymentu, a także ustalenia zasad ponoszenia kosztów wydania, odebrania rzeczy, jej opakowania oraz ubezpieczenia na czas przewozu; • strony winny określić zasady ponoszenia przez sprzedającego względem kupującego odpowiedzialności za wady, które zmniejszają wartość sprzedanej rzeczy lub jej użyteczność, albo jeśli rzecz sprzedana nie ma właściwości o których istnieniu sprzedajęcy zapewnił kupującego, albo jeśli rzecz sprzedana została wydana kupującemu w stanie niezupełnym; • szczegółowej regulacji wymaga odpowiedzialność sprzedawcy za tzw. wady prawne sprzedanej rzeczy.

wego kształtu - aż do całkowitego wyłączenia odpowiedzialności.

Zawieranie przez strony tzw. ramowej umowy sprzedaży pozwala na jasne ustalenie asortymentu towaru, parametrów jakościowych, cen oraz ilości dostaw sprzedawanego towaru w poszczególnych okresach obowiązywania umowy ramowej. W ramach tejże umowy strony winny dopuszczać możliwość dokonywania, za zgodnym porozumieniem, zmian wielkości dostaw towaru, a wprowadzone zmiany winny stawać się wiążące dla stron. Częścią składową długoterminowej umowy ramowej sprzedaży są: zasady i wytyczne w sprawie odbioru ilościowego i jakościowego towaru oraz załatwiania reklamacji z tytułu dostaw, tryb składania zamówień, tryb zmiany umowy ramowej oraz zmiany zasady ustalania cen towarów (cenniki). Tworząc tzw. ramową umowę sprzedaży, strony mogą regulować warunki jej funkcjonowania w dowolny sposób, uwzględniając jedynie obostrzenia wynikające zarówno z treści przepisów szczególnych kształtujących treść umowy sprzedaży, jak i ogólnej zasady wyrażonej w przepisie art. 3531 k.c..

Zagadnieniem odrębnym w ujęciu ramowej umowy jest kwestia właściwego zabezpieczenia interesów. Zagadnienie to będzie przedmiotem odrębnej analizy, przy omówieniu tzw. ramowych umów dostawy czy też umów o roboty budowlane. n

Builder 27

prawo

Dialog techniczny nowa możliwość w zamówieniach publicznych na roboty budowlane Fot. arch. PWC

W nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych (uchwalonej przez Sejm 14 września b.r.) pojawiła się możliwość zastosowania nowego narzędzia - dialogu technicznego. Pojedyncze przykłady stosowania quasi dialogu technicznego były już w Polsce widoczne wcześniej.

W Bartosz Biskupski Autor jest ekspertem PwC

Dialog techniczny pozwoli zamawiającemu zweryfikować możliwości zabezpieczenia jego potrzeb przez rynek dostawców i zdefiniować opis przedmiotu zamówienia, SIWZ oraz warunki umowy w sposób klarowny i zapewniający uczciwą konkurencję.

wielu przypadkach trudnością na jaką napotykają firmy budowlane jest fakt, iż obowiązujące prawo zamówień publicznych nie daje wystarczających możliwości zamawiającemu do prowadzenia dialogu z rynkiem. A to prowadzi do tworzenia często kosztotwórczych i nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego specyfikacji, nadmiarowych lub nie przystających do możliwości rynku wymagań technologicznych czy narzucania zapisów umowy w wersjach zbyt restrykcyjnych lub rodzących ryzyka po stronie wzrostu cen zakupu materiałów. To ostatecznie może przedłużać postępowania lub wręcz prowadzić do ich unieważnienia.

Tymczasem już w znowelizowanej ustawie Prawo Zamówień Publicznych pojawiła się możliwość zastosowania no-

wego narzędzia - dialogu technicznego.

Pojedyncze przykłady stosowania quasi dialogu technicznego są już w Polsce widoczne. Szersze wykorzystanie zauważymy szybko, znowelizowana ustawa wprowadziła dialog techniczny przewidziany przez dyrektywy unijne także do polskich regulacji.

Specyfika zamówień

Zamówienia publiczne w przypadku kontraktów budowlanych często doty-

Dialog techniczny wprowadzany do polskiego ustawodawstwa to rodzaj konsultacji organizowanych jeszcze przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, do których zamawiający zaprasza potencjalnych dostawców.

KOMENTARZ dr Rafał Cieślak

radca prawny Kancelaria Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz Dialog techniczny jest korzystny dla zamawiającego i wykonawców

+

Dialog techniczny to nic innego, jak sformalizowane konsultacje kształtu przyszłego zamówienia publicznego z rynkiem. Rozwiązanie to, przewidziane przepisami dyrektywy 2004/18/WE, zostało wreszcie wprowadzone do naszego porządku prawnego. Celem dialogu jest umożliwienie zamawiającemu zapoznania się z aktualnymi rozwiązaniami technicznymi w dziedzinie dotyczącej przedmiotu zamówienia. Wprowadzenie dialogu technicznego ma zatem podwójny wymiar: z jednej strony umożliwia znacznie lepsze przygotowanie zamawiającego do postępowania i uniknięcie powielanych często błędów wynikających z nieznajomości danego rynku lub branży, z drugiej zaś – „cywilizuje” praktykę związaną z konsultowaniem projektów z potencjalnymi wykonawcami, co niejednokrotnie mogło budzić uzasadnione kontrowersje. Warto podkreślić, że uczestnictwo w dialogu nie wyklucza wykonawcy z przyszłego postępowania, a wręcz przeciwnie – może być on tym lepiej przygotowany do złożenia oferty. Wprowadzenie dialogu technicznego z pewnością przyczyni się do tworzenia bardziej precyzyjnych ogłoszeń o zamówieniach, SIWZ i umów o zamówienia publiczne, a w efekcie – do zwiększenia jakości udzielanych zamówień, z korzyścią dla wszystkich uczestników rynku.

28 Builder

październik 2012

Pięć zasad Prowadzenia dialogu technicznego

1

Jawność prowadzenia dialogu. Zamawiający będzie ogłaszał zamiar zastosowania i przeprowadzenia dialogu technicznego. Wpływ przeprowadzonego dialogu technicznego będzie opisany w SIWZ, przygotowanym w ramach przygotowania do postępowania o udzielenie zamówienia.

2

Udział wykonawcy w dialogu technicznym nie będzie eliminował go z gry o przyszłe zamówienie.

3

Obowiązkiem zamawiającego będzie takie przeprowadzenie dialogu technicznego, aby wykonawcy byli równo traktowani. Oznacza to przede wszystkim równy dostęp do informacji.

4

Przeprowadzenie dialogu technicznego wymaga od zamawiającego zachowania uczciwej konkurencji oraz równego traktowania oferowanych rozwiązań.

5

Zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa, po zastrzeżeniu jej przez danego wykonawcę, będzie należycie przestrzegane. Pozwoli to na otwarty i w pełni oficjalny dialog pomiędzy potencjalnymi wykonawcami a zamawiającym.

czą prac powtarzalnych, standardowych w branży. Zazwyczaj realizowane są na podstawie specyfikacji określanej w SIWZ, której napisanie nie stanowi wówczas wyzwania dla zamawiającego – w konsekwencji tryb postępowań o udzielenie zamówienia przewidziany w ustawie jest wystarczający, a samo postępowanie w miarę sprawnie prowadzi do wyboru dostawcy.

Jednocześnie istnieje jednak pewna grupa zamówień, których przygotowywanie przez zamawiającego jest utrudnione np. kiedy jest prowadzone przez niego po raz pierwszy, dotyczy potencjalnie opcjonalnych lub zupełnie nowych technologii. Wyzwaniem może być nie tylko zdefiniowanie kryteriów wyboru dostawcy, ale również precyzyjne określenie samych produktów czy usług, jakie zamierza się pozyskać. Barierą w zdobyciu potrzebnej wiedzy rynkowej okazuje się bowiem w takich sytuacjach zazwyczaj brak swobodnej możliwości kontaktu ze strony zamawiającego z rynkiem dostawców.

Oczywiście może się zdarzyć, że zamawiający w takich sytuacjach zdecyduje się na przeprowadzenie dialogu konkurencyjnego, czyli trybu postępowania o udzielenie zamówienia. Jest on październik 2012

jednak w praktyce rzadko stosowany z uwagi na nadmierne sformalizowanie i najwyższy średni czas trwania spośród wszystkich dostępnych procedur.

Stosowanie dialogu konkurencyjnego jest ponadto ograniczone warunkami stosowania, zaś sama jego realizacja wymaga przestrzegania terminów czy zakazów określanych w ustawie. Sprawia to, że dialog konkurencyjny okazuje się nie tylko czasochłonnym, ale również kosztownym trybem postępowania zakupowego, a jego biurokratyczne ramy nie są często odpowiednie dla efektywnie prowadzonych projektów inwestycyjnych czy innowacyjnych.

W praktyce zdarza się więc, że zamawiający nieoficjalnie konsultuje możliwe zapisy z dostawcą, z którym zbudował dobre relacje. Należy mieć jednak świadomość, że nie jest to sposób działania przewidziany przez polskie Prawo Zamówień Publicznych i rodzi znaczące ryzyko dla potencjalnego dostawcy.

Ryzykiem tym jest możliwość wykluczenia z następującego po tych nieoficjalnych konsultacjach postępowania, na podstawie art.

24 ustawy Prawo zamówień publicznych.

determinujących techniczną jakość czy ekonomiczną wartość ofert. Co istotne, już w projekcie zapisano, że udział wykonawcy w dialogu technicznym nie oznacza konieczności wykreślenia wykonawcy z udziału w późniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Dotychczasowa skala stosowania dialogu konkurencyjnego nie pokazuje pełnego, możliwego wykorzystania dialogu technicznego. Wedle danych Urzędu Zamówień Publicznych, 0,04% ogólnej liczby postępowań o udzielenie zamówienia to dialog konkurencyjny. Ponieważ wydaje się, iż dialog techniczny nie będzie miał wymogu zaistnienia okoliczności warunkujących jego zastosowanie, jego wykorzystanie może być na tyle swobodne, że będzie on widoczny w zamówieniach publicznych i w praktyce. Szczególnie w przypadku wykonawców robót budowlanych, którzy dysponują możliwościami wykorzystania innowacyjnych technologii, dobre przygotowanie do prowadzenia dialogu technicznego może okazać się istotne.

REKLAMA

Cele dialogu technicznego

Dialog techniczny wprowadzany do polskiego ustawodawstwa to rodzaj konsultacji organizowanych jeszcze przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, do których zamawiający zaprasza potencjalnych dostawców.

Cele dialogu technicznego mogą dotyczyć zdefiniowania najlepszych rozwiązań technicznych, skonfrontowania potrzeb zamawiającego z możliwościami ich realizacji przez rynek dostawców, przygotowanie do postępowania, określenie czynników

Builder 29

Zasady prowadzenia dialogu technicznego

Co do praktycznej strony uczestnictwa w dialogu technicznym, to podstawową kwestią jest zrozumienie zasad jego prowadzenia.

Po pierwsze, w projekcie zmiany ustawy przewidziano jawność jego prowadzenia, co w praktyce oznacza, że zamawiający będzie ogłaszał zamiar zastosowania i przeprowadzenia dialogu technicznego. Stwarzać to będzie możliwość zgłaszania chęci udziału przez wykonawcę, który dysponuje rozwiązaniami zbieżnymi z potrzebami wynikającymi z opisu przedmiotu dialogu technicznego. Istotne jest również to, że wpływ przeprowadzonego dialogu technicznego będzie opisany w SIWZ, przygotowanym w ramach przygotowania do postępowania o udzielenie zamówienia.

Po drugie, udział wykonawcy w dialogu technicznym nie będzie eliminował go z gry o przyszłe zamówienie.

Po trzecie, obowiązkiem zamawiającego będzie takie przeprowadzenie dialogu technicznego, aby wykonawcy byli równo traktowani. Oznacza to przede wszystkim równy dostęp do informacji.

Po czwarte, prze-prowadzenie dialogu technicznego wymaga od zamawiającego zachowanie uczciwej konkurencji oraz równego traktowania oferowanych rozwiązań.

Po piąte, przewiduje się, że w praktyce stosowania dialogu technicznego, zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa, po zastrzeżeniu jej przez danego wykonawcę, będzie należycie przestrzegane. Pozwoli to na otwarty i w pełni oficjalny dialog pomiędzy potencjalnymi wykonawcami a zamawiającym.

KOMENTARZ Dariusz Ziembiński

Konsultant Zamówień Publicznych BCC

Istotne dla Wykonawcy

Jak pokazują doświadczenia z rynków, gdzie nowe narządzie już funkcjonuje, dialog techniczny umożliwia efektywną i oficjalną komunikację pomiędzy wykonawcami a przyszłym zamawiającym, co pozwala tym pierwszym przekonywać do rozwiązań bardziej przystających do możliwości oferowanych przez nowe technologie.

Z perspektywy wykonawców istotne jest również, że samo postępowanie o udzielenie zamówienia czy realizacja zamówienia powinno być bardziej efektywne. Wynika to z tego, iż dialog techniczny pozwoli zamawiającemu zweryfikować możliwości zabezpieczenia jego potrzeb przez rynek dostawców i zdefiniować opis przedmiotu zamówienia, SIWZ oraz warunki umowy w sposób klarowny i zapewniający uczciwą konkurencję.

–

Pomimo dobrych chęci ustawodawcy, nowelizacja stwarza pole do nadużyć i przewlekłości, co niekorzystnie może się odbić na faktycznej równości szans na zdobycie danego zamówienia publicznego przez Wykonawców.

Możliwość przeprowadzenia dialogu technicznego została wprowadzona Dyrektywą Klasyczną, gdzie pkt. 8 preambuły wskazuje: „Przed rozpoczęciem procedury udzielania zamówienia instytucje zamawiające mogą, przy wykorzystaniu dialogu technicznego, poszukiwać lub korzystać z doradztwa, które może znaleźć zastosowanie w trakcie przygotowywania specyfikacji, pod warunkiem jednak, że takie doradztwo nie spowoduje ograniczenia konkurencji”. Obecnie, wraz z implementacją tzw. Dyrektywy Obronnej, ustawodawca zamierza dodać art.

31a - 31 c do ustawy Pzp, uprawniające Zamawiającego, do przeprowadzenia konsultacji z przedstawicielami danego rynku, w celu „przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub określenia warunków umowy”.

Choć z przeprowadzanych rozmów z Zamawiającymi oraz z Wykonawcami wynika, że oba środowiska z entuzjazmem oczekują na wejście w życie dialogu technicznego, to jednak z prawnego punktu widzenia, wątpliwości nasuwa przewidziana w nowelizacji procedura jego przeprowadzania.

Przywołane przepisy wprowadzają jedynie ogólnie sformułowany wymóg, aby dialog techniczny prowadzić „ w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie potencjalnych wykonawców i oferowanych przez nich rozwiązań”. W szczególności, wymóg zamieszczenia na stronie internetowej informacji o zamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego nie zapewnia równego dostępu do tej informacji potencjalnym Wykonawcom, gdyż fizycznie nie jest możliwe codzienne monitorowanie stron internetowych wszystkich Zamawiających z danego rynku zamówień. Ponadto, przepisy nie wskazują, w jaki sposób Zamawiający powinien wyłonić podmioty, które będą uczestniczyć w dialogu konkurencyjnym – jest to arbitralna decyzja Zamawiającego.

Można się zatem spodziewać, że w praktyce część Zamawiających – oprócz zamieszczenia informacji na stronie internetowej – będzie przekazywać informację bezpośrednio tym Wykonawcom, z którymi chce przeprowadzić dialog techniczny. Jeżeli zaś przypadkiem inny Wykonawca poweźmie informację o zamiarze przeprowadzenia dialogu, Zamawiający, po wskazaniu w protokole ZP “racjonalnego” uzasadnienia odmowy, nie będzie zobowiązany do zaproszenia tego Wykonawcy do uczestnictwa w dialogu technicznym. Pomimo więc dobrych chęci ustawodawcy, nowelizacja stwarza pole do nadużyć i przewlekłości, co niekorzystnie może się odbić na faktycznej równości szans na zdobycie danego zamówienia publicznego przez Wykonawców. Moim zdaniem obecne rozwiązania są wystarczające, a niechęć do korzystania z dialogu konkurencyjnego czy trybów negocjacyjnych wynika raczej z możliwości nieograniczonego dostępu nawet do bardzo specjalistycznych informacji, zatem gromadzenie wykonawców staje się zbędne. Można też się zgodzić, że tryby te są sformalizowane, ale właśnie dzięki takiej regulacji postępowanie daje większą gwarancję przejrzystości prowadzonej procedury i przewidywalność czasu jej trwania. Nie można też zapominać, że uruchomienie dialogu technicznego nie wyłączy możliwości składania środków ochrony prawnej przez Wykonawców, których technologie nie będą dopuszczone w opisie przedmiotu zamówienia. Dlatego też, choć dostrzec można pozytywne aspekty takiego rozwiązania, pokładanie nadziei, że dialog techniczny w obecnym kształcie przyczyni się do zwiększenia innowacyjności i konkurencyjności w zamówieniach publicznych jest oczekiwaniem na wyrost.

30 Builder

październik 2012

rynki, kontrakty, pieniądze

Gaz łupkowy

i budownictwo z nim związane Fot. arch. autora

Świat oszalał na punkcie gazu łupkowego.

Mówi się, że mamy do czynienia z gorączką złota XXI wieku – ocenia obecną sytuację na szerszym niż tylko Polska rynku Główny Geolog Kraju Henryk Jacek Jezierski.

Zainteresowanie wydobyciem gazu łupkowego stale rośnie.

K Joanna Kostrzyńska Czy Polska stoi obecnie przed przełomową szansą uniezależnienia się od importu gazu naturalnego z zagranicy oraz zostania światowym potentatem w jego produkcji?

Czy odkrycia gazu łupkowego w Polsce mogą być przełomowe dla rozwoju europejskiego rynku energii? Najbliższe kilka lat powinno pokazać jak duże zasoby gazu niekonwencjonalnego znajdują się w Polsce.

32 Builder

oncerny naftowe widzą perspektywy poszukiwania i eksploatacji gazu w łupkach. Po informacji, że Polska w ciągu najbliższych lat może stać się drugim Katarem, bardzo głośno zrobiło się wokół krajowych złóż tego surowca. Zaczęto rysować perspektywy zbliżającego się bogactwa i dobrobytu. Pojawiły się również wątpliwości co do posunięć polskiej administracji, której zaczęto zarzucać działanie na szkodę skarbu państwa oraz rozdawnictwo narodowego majątku.

Innym się udało

Stanom Zjednoczonym dzięki eksploatacji zasobów gazu niekonwencjonalnego udało się w znaczny sposób zmniejszyć ceny gazu oraz znacznie ograniczyć zależność od innych producentów. Wszystko to stało się możliwe dzięki rozwinięciu nowoczesnych technologii, takich jak wiercenia poziome oraz szczelinowanie hydrauliczne.

Perspektywy w Polsce

Perspektywy rozwoju gazu łupkowego w Polsce są bardzo duże. Według renomowanych, międzynarodowych agencji konsultingowych, Polska może posiadać nawet od 1,4 bln m3 (według szacunków Wood Mackenzie) do 3 bln m3 (według szacunków Advanced Resources) gazu w łupkach, o wartości rynkowej przekraczającej dziesiątki miliardów dolarów. Według wyliczeń Energy Information Administration, wydobycie gazu z łupków do 2030 roku będzie wynosiło 7% światowej produkcji gazu ziemnego.

Bariery

Jednak, mimo obiecujących perspektyw, w Polsce istnieje wiele problemów pojawiających się przy wydobyciu gazu łupkowego. Brakuje sprecyzowanej polityki rządowej wspartej rozporządzeniem Rady Ministrów, co do działań mających na celu rozwój rynku gazu łupkowego w Polsce. Dodatkowo nie jest dostępna obecnie technologia niezbędna do wydobywania gazu z łupków w skali wymaganej dla zapewnienia niskiego poziomu kosztów, a tym samym opłacalności projektów, co powoduje, że odwierty mogą mieć niską opłacalność ekonomiczną eksploatacji jego zasobów, przy warunkach gospodarczych panujących w Polsce w określonym czasie. Kolejnym problemem jest brak odpowiedniej ilości urządzeń wiertniczych do wiercenia otworów, a także problemy z zaopatrzeniem w wymagane do szczelinowania objętości wody.

Nowe stanowiska pracy

W związku z nowymi technologiami stosowanymi przy wydobyciu gazu łupkowego, na rynku pracy pojawiają się nowe stanowiska pracy z tym związane. Firmy zaczęły poszukiwać geologów, geofizyków, pracowników przygotowujących analizy i plany poszukiwań. Cały czas są poszukiwani specjaliści ds. odwiertów. Pojawiły się też na rynku takie stanowiska jak specjaliści ds. pozwoleń, kontrolerzy odwiertów, inspektorzy ds. ochrony radiologicznej, specjaliści „slickline” - osoby zajmujące się pomiarami w odwiercie. W Polsce brakuje też wiertaczy z doświadpaździernik 2012

czeniem w wierceniu kierunkowym.

Nowym trendem na rynku jest tzw. serwis „coiled tubing” tzn. zapuszczanie narzędzi wgłębnych do odwiertów przy użyciu azotu i płynów o niskiej gęstości w celu wypłukiwania zasypów, osadów i czyszczenia otworów.

Poszukiwani są też specjaliści z tej dziedziny. Za jakiś czas będą poszukiwani specjaliści ds. szczelinowania.

Jednakże jest bardzo ograniczona ilość takich osób na rynku.

Rozwój wydobycia gazu z łupków był możliwy dzięki innowacjom w technologiach eksploatacyjnych. Dopiero zastosowanie na szeroką skalę odwiertów poziomych oraz udoskonalenie technologii szczelinowania hydraulicznego umożliwiły udostępnienie na skalę przemysłową złóż surowca.

GAZ ŁUPKOWY I PERSPEKTYWA Z NIM ZWIĄZANA Polska może posiadać nawet

1,4 bln m3 (według szacunków Wood Mackenzie) do 3 bln m3

od

(według szacunków Advanced Resources) gazu w łupkach, o wartości rynkowej przekraczającej dziesiątki miliardów dolarów.

Według wyliczeń Energy Information Administration, wydobycie gazu z łupków do 2030 roku będzie wynosiło 7% światowej produkcji gazu ziemnego.

Nowe trendy w branży niosą za sobą pewne ryzyko. Brak prac wiertniczo- badawczych przez kilkanaście lat spowodował, że na rynku pracy brakuje osób z odpowiednimi kwalifikacjami. Luka pokoleniowa pomiędzy doświadczonymi specjalistami z wieloletnim stażem a młodymi specjalistami bez doświadczenia w branży jest problemem, z którym trzeba będzie się zmierzyć.

Rozwiązaniem dla firm zagranicznych wchodzących na rynek Polski jest ściąganie specjalistów z ich macierzystych krajów, niestety nie zawsze to się sprawdza ze względu na regulację zawodów w Polsce. Wymagane są polskie uprawnienia, a obcokrajowcom nie jest je tak łatwo zdobyć np. uprawnienia kierownika ruchu zakładu, które są wymagane przy stanowisku kierownika

Fot. arch. Ruhrfisch

W związku z tym, iż pas łupkowy rozciąga się od wybrzeża, między Słupskiem a Gdańskiem, w kierunku Warszawy, aż po Lublin i Zamość, tam też poszukiwani są specjaliści. Kandydaci nie zawsze są chętni do zmiany swojego miejsca zamieszkania. Niektórzy specjaliści z tej dziedziny już przywykli do ciągłej zmiany miejsca pobytu ze względu na zagraniczne kontrakty i praca w innej lokalizacji w Polsce nie stanowi dla nich większej różnicy.

W LICZBACH

Wieża do wiercenia poziomego, Pensylwania, USA

październik 2012

ds. odwiertów i wymagają minimum 6-letniego doświadczenia.

Osoby z branży doskonale zdają sobie sprawę z sytuacji na rynku, dlatego prześcigają się w oczekiwaniach finansowych. Są chętni do rozmów z potencjalnymi pracodawcami. Bardzo często firmy poszukujące pracowników są zmuszone zapłacić wygórowane płace.

Muszą się liczyć z tym, że w przypadku negocjacji kandydaci na wybrane stanowisko wybiorą ofertę z najwyższymi zarobkami.

Powroty do Polski

Część specjalistów wraca z zagranicznych kontraktów licząc na zatrudnienie w Polsce i na porównywalne zarobki. Nie zawsze jednak firmy są gotowe zapłacić tak wysokie wynagrodzenie. Jednak niektóre osoby są w stanie pracować za niższe pensje w zamian za powrót do kraju i możliwość bycia bliżej rodziny. W związku z tym są otwarci na rozmowy i coraz chętniej poważnie rozważają przeprowadzkę.

Wracają z różnych krajów i różnych kontraktów i są otwarci na nowe propozycje zatrudnienia. Jest ich coraz więcej. Są to głównie osoby pracujące na Morzu Północnym czy też w Afryce Północnej. Za przykład mogę podać specjalistę, który pracował w Kanadzie w znanej firmie międzynarodowej.

Dostał ofertę z firmy, w której pracował za porównywalne pieniądze w Polsce. „Jest zadowolony, „wrócił do kraju, a do tego pracuje cały czas w tej samej

KONCESJE NA BADANIA To czy w Polsce nastąpi rewolucja gazowa zależy głównie od warunków geologicznych. Na ten moment trudno ocenić jakie są rzeczywiste zasoby gazu łupkowego. Pierwsze wyniki będą znane w ciągu najbliższych kilku lat, gdy firmy zrealizują założenia związane z koncesjami wydanymi przez Ministerstwo Środowiska. Polski rząd zachęca do badań nad zasobami gazu niekonwencjonalnego poprzez korzystne warunki wydawania koncesji. Jest to spowodowane strategią rządu, który ma na celu uniezależnić Polskę od zagranicznych źródeł gazu ziemnego w przyszłości oraz widzi szansę na eksport surowca. Rząd też liczy na rozwój infrastruktury transportowej i przesyłowej niezbędny do zagospodarowywania wydobywanego surowca oraz rozwój kadry menedżerskiej i inżynierskiej w tej dziedzinie.

Builder 33

rynki, kontrakty, pieniądze Wymagane są polskie uprawnienia Rozwiązaniem dla firm zagranicznych wchodzących na rynek Polski jest ściąganie specjalistów z ich macierzystych krajów, niestety nie zawsze to się sprawdza ze względu na regulację zawodów w Polsce. Wymagane są polskie uprawnienia, a obcokrajowcom nie jest je tak łatwo zdobyć np. uprawnienia kierownika ruchu zakładu, które są wymagane przy stanowisku kierownika ds. odwiertów i wymagają minimum 6-letniego doświadczenia.

firmie”- mówi znajomy kandydata specjalista z branży.

Są też osoby, które nie chcą powrócić z kontraktów, na przykład pewien kandydat w tym momencie pracuje w branży w międzynarodowej firmie. Pracuje w systemie zmianowym 2 tygodnie pracy na 2 tygodnie wolnego. Powroty do kraju co 2 tygodnie nie stanowią dla niego problemu.

W związku z zaistniałą sytuacją firmy muszą zdawać sobie sprawę z tego, że będą musiały zachęcić potencjalnych kandydatów do powrotu warunkami zatrudnienia, w przeciwnym razie będą miały problem z doborem kadry.

Nowe technologie

Sukces pod znakiem zapytania

Na pewno gaz z łupków nie zmieni energetycznego oblicza Polski i regionu od razu. Tak jak w przypadku wszystkich rewolucji surowcowych i energetycznych zmiany zachodzą powoli, natomiast gaz łupkowy ma ogromny po-

tencjał na wprowadzenie trwałych zmian w polskim, jak i również europejskim sektorze energetycznym. Nasz kraj ma szansę stać się w pełni niezależny od importu gazu ziemnego z zewnątrz, a polskie spółki na polepszenie pozycji na arenie międzynarodowej jednakże istnieje pewne ryzyko, że inwestycja się nie powiedzie, a firmy zainwestują swój czas i pieniądze.

Miejmy nadzieję, że odkrycie gazu łupkowego w Polsce będzie przełomowe dla rozwoju energetycznego naszego kraju oraz przyniesie nam samowystarczalność gazową.

Autorka jest Konsultantką HRK Energy

AKTUALNIE POSZUKUJE SIĘ: • geologów, • geofizyków, • pracowników przygotowujących analizy i plany poszukiwań, • specjalistów ds. odwiertów, • specjalistów ds. pozwoleń, • kontrolerów odwiertów, • inspektorów ds. ochrony radiologicznej, • specjalistów „slickline” - osób zajmujących się pomiarami w odwiercie, • wiertaczy z doświadczeniem w wierceniu kierunkowym, • specjalistów tzw. serwisu „coiled tubing” tzn. zapuszczania narzędzi wgłębnych do odwiertów przy użyciu azotu i płynów o niskiej gęstości w celu wypłukiwania zasypów, osadów i czyszczenia otworów, • specjalistów ds. szczelinowania.

Fot. arch. Meredithw

Rozwój wydobycia gazu z łupków był możliwy dzięki innowacjom w technologiach eksploatacyjnych. Dopiero zastosowanie na szeroką skalę odwiertów poziomych oraz udoskonalenie technologii szczelinowania hydraulicznego umożliwiły udostępnienie na skalę przemysłową złóż surowca.

Wraz z wydobyciem gazu łupkowego pojawił się problem nowych technologii, które w Polsce nie były jeszcze stosowane, takie jak na przykład technologia czyszczenia wody przy odwiertach, czy też wiercenie pionowe polegające na wprowadzeniu do gotowego otworu urządzenia, które wierci w poziomie przez warstwę łupków. W tym rodzaju wiercenia do wydrążonego kanału, pod wysokim ciśnieniem, wstrzykiwana jest mieszanina wody, piasku i chemikaliów. Mieszanina ta tworzy rodzaj sieci przypominającej korzenie rośliny.

Wystarczy ją wypłukać, by przez utworzone kanaliki „płynął” uwolniony ze skały gaz, zbierany na górze odwiertu.

Problem pojawia się też z wodą, która potrzebna jest do wypłukiwania gazu. Powoduje ona olbrzymie ilości zanieczyszczonej wody. W kontekście tychże zanieczyszczeń mowa o wysoce żrących solach, substancjach rakotwórczych, takich jak benzen, wreszcie pierwiastkach radioaktywnych, takich jak rad, które w sposób naturalny występują na dużych głębokościach i które zostają wypłukane na powierzchnię. Tak jak widać, wydobycie łupków wiąże się z zatruciem środowiska i poważnym ryzykiem dla zdrowia mieszkańców regionu. W Polsce wydobycie gazu łupkowego budzi wielkie nadzieje, ale też wywołuje skandale i protesty.

34 Builder

październik 2012

Z OSTATNIEJ CHWILI

Rynek gazu w Polsce W najnowszym raporcie „Cztery wolności na rynku gazu ziemnego” firma doradcza PwC definiuje podstawowe wyzwania na drodze do liberalizacji rynku gazu w Polsce.

G

łówne obszary kluczowe dla rozwoju rynku to: rozbudowa i zapewnienie równoprawnego dostępu do infrastruktury gazowej, uruchomienie i rozwój rynku giełdowego gazu ziemnego, ułatwienie odbiorcom zmiany dostawcy oraz możliwości swobodnego dysponowania surowcem – wynika z raportu prezentowanego przez PwC w chwili, gdy zmiany prawne zmierzające do liberalizacji rynku gazu znajdują się w kluczowej fazie przygotowań.

Po co nam wolny rynek gazu?

Wolny rynek gazu ziemnego, w ramach którego odbiorcy paliwa gazowego mają wolność wyboru dostawcy, a dostawcy posiadają swobodę realizacji dostaw i usług, jest modelem typowym dla rynków zachodnioeuropejskich. Jest też modelem, do którego dąży Komisja Europejska postulując utworzenie w pełni otwartego, wewnętrznego rynku gazu ziemnego we Wspólnocie oraz zapewnienie równych warunków działania dla przedsiębiorstw gazowych. UE oczekuje pełnej implementacji dyrektyw regulujących rynek gazu ziemnego w Polsce, a w konsekwencji m.in. uwolnienia cen. Niewystarczające działania w tym zakresie oznaczają ryzyko nałożenia na Polskę wysokich kar finansowych.

Liberalizacja rynku gazu ziemnego wspiera również dążenie Unii Europejskiej do redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez stworzenie warunków do rozwoju elektroenergetyki gazowej. Bloki gazowe charakteryzują się bowiem dużo niższym poziomem emisji gazów cieplarnianych, niż w przypadku wykorzystania innych paliw konwencjonalnych oraz zapewniają dużą elastyczność pracy, dzięki czemu mogą pełnić funkcję mocy rezerwowych dla elektrowni wiatrowych. Tymczasem budowa mocy w oparciu o paliwo gazowe wciąż jest przekładana ze względu na brak pewności co do kierunku i tempa zmian na rynku gazu oraz zaistnienia mechanizmów rynkowych kształtujących cenę surowca.

Jacek Ciborski

wicedyrektor w zespole paliwowo – gazowym PwC Otwarcie rynku jest również kluczowe, gdy mówimy o wydobyciu gazu ze złóż niekonwencjonalnych. Może decydować o tym, czy Polska w pełni wykorzysta swoją szansę, jeżeli potwierdzi się, że pozyskiwanie gazu z łupków jest opłacalne. Na liberalizacji rynku gazu mogą także skorzystać polscy przedsiębiorcy, którzy od lat postulują uwolnienie rynku na wzór krajów Europy Zachodniej. W szczególności dotyczy to branży chemicznej i hutniczej, gdyż cena gazu stanowi jeden z najważniejszych czynników konkurencyjności w tych sektorach.

Wojciech Słowiński

partner w dziale Doradztwa Biznesowego PwC Przyjęcie proponowanych przez nas rozwiązań sprawi, że w dłuższej perspektywie ukształtuje się rynkowa – referencyjna cena gazu. Dodatkowo doświadczenie krajów zachodnioeuropejskich pokazuje, że połączenie procesów liberalizacyjnych z rozbudową infrastruktury w istotny sposób wpływa na budowę siły negocjacyjnej kraju wobec zewnętrznych dostawców gazu ziemnego. W efekcie cena importowa gazu może ulec obniżeniu, na czym mogliby skorzystać odbiorcy końcowi. Jednocześnie, możemy zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. październik 2012

Kluczowe warunki dla liberalizacji rynku gazu 1. Zapewnienie wolności infrastrukturalnej: • stymulowanie inwestycji infrastrukturalnych poprzez wprowadzenie na poziomie regulacji krajowych minimalnej, gwarantowanej stopy zwrotu z inwestycji w infrastrukturę gazową na poziomie atrakcyjnym dla inwestorów; • zapewnienie równoprawnego dostępu do infrastruktury - w praktyce oznacza to nadzór Regulatora nad wypełnianiem przez operatorów infrastruktury wymogów w zakresie niezależności i nad egzekwowaniem zasady TPA oraz nadanie Regulatorowi uprawnień do nakładania sankcji w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości; • optymalne wykorzystanie infrastruktury - zastosowanie mechanizmu aukcji do alokacji przepustowości, wprowadzenie platformy umożliwiającej efektywne funkcjonowanie rynku wtórnego dla rezerwacji mocy systemowych oraz wprowadzenie i egzekwowanie zasady „use it or lose it” (UIOLI).

2. Zagwarantowanie wolności obrotu gazowego: • zapewnienie podaży paliwa gazowego na giełdowym rynku gazu na takim poziomie, który umożliwi rozwój konkurencji w obszarze obrotu gazem ziemnym - wprowadzenie programu uwalniania gazu w formule umożliwiającej realny wpływ na kształtowanie konkurencji; • egzekwowanie rozwiązań proliberalizacyjnych na rynku gazu - wyposażenie Regulatora w narzędzia umożliwiające narzucenie korzystnych dla rynku warunków programu uwalniania gazu i późniejsze ich egzekwowanie; • umożliwienie bezpośredniego udziału w giełdzie szerokiemu gronu odbiorców - w tym celu potrzebne będzie wprowadzenie dla rynku gazu analogicznych uprawnień jak dla obrotu energią elektryczną.

3. Zmiany prowadzące do wolności kontraktowej: • ułatwienie procedury zmiany dostawcy gazu dostosowanie regulacji krajowych do wymogów unijnych, • umożliwienie odbiorcom częściowej redukcji wolumenów zakontraktowanych przed liberalizacją rynku - poprzez nadanie regulatorowi uprawnień do nakładania wiążących decyzji w tym obszarze lub uregulowanie tej kwestii bezpośrednio w ramach planowanych zmian prawa gazowego.

4. Wolność handlowa polegająca na swobodnym dysponowaniu zakupionym gazem, co w praktyce oznacza potrzebę zniesienia w umowach na dostawy gazu postanowień ograniczających możliwość odsprzedaży paliwa gazowego. Źródło: PwC

Builder 35

rynki, kontrakty, pieniądze

Budownictwo polskim towarem eksportowym Polska branża budowlana stawia na dywersyfikację działalności. Jedną z możliwości jest poszukiwanie rynków zagranicznych. Branża rozgląda się za rynkami, które są na tyle rozwojowe i perspektywiczne, by znalazły się na nich kontrakty dla eksporterów.

W

raporcie poświęconym sytuacji w drogownictwie Janusz Piechociński przytacza dane Euroconstructu dotyczące warunków realizacji budownictwa w 19 krajach. Według Euroconstructu w 2012 roku europejski rynek budowlany skurczy się prawie o 29 mld euro, tj. o 2,1%. Spowoduje to dalszy, duży spadek zapotrzebowania na pracowników firm budowlanych oraz materiały budowlane, w tym spadek zużycia cementu o 10,2 mln ton (z tego w Hiszpanii o 4,5 min ton).

Pod względem rozwoju budownictwa prognozowanego w latach 2012 - 2014 kraje te można podzielić na 4 grupy: • Niewielka grupa – Dania i Norwegia – w której w prognozowanym okresie przewidywany jest wzrost średnioroczny powyżej 2%; • Dziewięć krajów – Austria, Francja, Niemcy, Węgry, Polska, Słowacja, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania – dla których oczekuje się niewielkiego wzrostu między 0,1% a 2% rocznie w okresie objętym prognozą; • Pięć krajów – Belgia, Czechy, Finlandia, Włochy i Holandia – dla których w prognozowanym okresie przewiduje się roczny umiarkowany spadek budownictwa w granicach 0% do -3%; • Trzy kraje – Irlandia, Portugalia i Hiszpania – dla któ- rych w prognozowanym okresie w budownictwie przewidywane jest utrzymanie głębokich tendencji recesyjnych.

Naprzeciw tym obserwacjom wychodzi także Ministerstwo Gospodarki, które przedstawiło w lipcu tego roku Branżowy Program Promocji Budownictwa. Za realizację programu odpowiada konsorcjum Polskie Budownictwo (Krajowa Izba Gospodarcza, Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa, ASM - Centrum Badań i Analiz Rynku oraz Interservis Biuro Targów). Zgodnie z założeniami Programu, przedsiębiorcy, którzy spróbują sił na wskazanych rynkach, będą mogli odzyskać nawet 75% wydatków poniesionych na udział w targach i misjach gospodarczych.

Warunkiem jest udział w co najmniej 14 z 26 imprez proponowanych przez Ministerstwo. Ze względu na trudną sytuację w budownictwie, zainteresowanie programem jest małe – firmy nie są zainteresowane wydatkami na targi.

Wśród wytypowanych przez Ministerstwo i konsorcjum krajów są Niemcy, Czechy, Szwecja, Rosja, Ukraina, Kazachstan, Arabia Saudyjska oraz Maroko.

36 Builder

OKIEM EKSPERTA Mateusz Walewski Starszy Ekonomista w PwC

Sektor budowlany jest jednym z bardziej zależnych od ogólnej sytuacji makroekonomicznej, w związku w tym to perspektywy sektora na najbliższe lata są ściśle uzależnione od rozwoju sytuacji globalnej i regionalnej sytuacji gospodarczej. Według najświeższych prognoz MFW średni wzrost gospodarczy w Rosji, Kazachstanie, Ukrainie, Azerbejdżanie, Białorusi i Uzbekistanie, czyli 6 największych rynkach Wspólnoty Niepodległych Państw będzie wahał się pomiędzy 4% i 5% rocznie do roku 2017, czyli o około 2 punkty procentowe mniej niż przed kryzysem roku 2008.

W większości z tych krajów sytuacja gospodarcza w bardzo dużym stopniu zależy od cen surowców naturalnych, których ceny mogą spaść w przypadku głębszego spowolnienia globalnej gospodarki co w istotny sposób zaważy na zdolnościach inwestycyjnych tych gospodarek.

Sektor budowlany w Rosji, na największym rynku regionu,rósł w roku 2011 średnio o ponad 5% w cenach stałych – wolniej niż w latach przed kryzysem, ale lepiej niż w kryzysowym roku 2009. Ostatnie dane dotyczące roku 2012 pokazują dalszą poprawę sytuacji sektora – można oczekiwać wzrostu na poziomie około nawet około 10%.

Rozwój sektora w najbliższych latach będzie także silnie wspomagany przez rządowe plany rozbudowy infrastruktury drogowej, która w latach 2012-2020 ma zwiększyć się o 120 tysięcy kilometrów. Podobne do rosyjskiego tempo rozwoju sektora budowlanego w najbliższych latach będziemy także obserwować w Kazachstanie.

Sytuacja może wyglądać nieco gorzej na trzecim co do wielkości rynku Ukraińskim, gdzie dzięki programom rządowym związanym częściowo z EURO2012 sektor ten przeżywał boom w roku 2011 i do połowy 2012r..

W drugiej połowie bieżącego roku można natomiast oczekiwać znacznego spowolnienia, a nawet spadku produkcji. październik 2012

Arabia Saudyjska, zgodnie z planem króla Abdullaha, w latach 2012-2015 przeznaczy na inwestycje w infrastrukturę ok. 500 mld dolarów. Na firmy z całego świata czekają kontrakty na budownictwo mieszkaniowe, autostrady, metro, kolej, infrastrukturę sportową oraz instalacje do odsalania wody morskiej. Królewski plan obejmuje m.in. powstanie siedmiu miast przemysłowych, których zadaniem będzie wyrównanie dysproporcji w rozwoju poszczególnych części kraju. Zamieszka w nich ok. 5 mln osób. Przykładem polskiej firmy planującej wejście do Arabii Saudyjskiej jest Polimex-Mostostal, który uczestniczy w przetargach na budowę stadionów. Mają to być nowoczesne obiekty, wybudowane za kwotę rzędu 100 mln zł. Polska firma ma silną konkurencję, bo o lukratywne arabskie kontrakty ubiegają się konsorcja z całego świata. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że polskie firmy okażą się przygotowane finansowo i logistycznie do rozpoczęcia działań na terenie tego kraju.

REKLAMA

Bogata Arabia Saudyjska

Ekspansja na wschód

Nie od dziś przedmiotem zainteresowania polskich firm jest rynek rosyjski, ukraiński czy białoruski. Zdaniem firm, które już działają w tych krajach, jest to rynek trudny, ale bardzo rozwojowy. Aby wchodzić na rynki byłych republik radzieckich, warto mieć na miejscu partnera – np. tworząc z lokalnym przedsiębiorcą spółkę zależną. Zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie, szereg inwestycji budowlanych jest wspieranych przez państwo. Do obu krajów wchodzą też duzi inwestorzy, np. Radisson Sas. Realizację inwestycji w Kaliningradzie przeprowadziła firma Unibep, wywodząca się z Bielska Podlaskiego. Jak podaje prezes firmy, Jan Mikołuszko, przychody z eksportu wyniosą w tym roku nawet 300 mln zł.

Kazachstan z rządowym wsparciem

Jak wynika z danych firmy ASM udostępnionych przez Ministerstwo Gospodarki, Kazachstan jest nieporównanie większym importerem wyrobów i materiałów budowlanych niż ich eksporterem.

Mocnym graczem na tamtejszym rynku jest firma Tines, która poprzez budowanie mocnej pozycji w Kazachstanie, otwiera sobie drogę ekspansji do krajów ościennych. Zainicjowana w ubiegłym roku współpraca polskiego producenta elementów nawierzchni bezpodsypkowej Tines, z kazachskim partnerem biznesowym – firmą Magnetik, została 23 lipca oficjalnie zatwierdzona umową powołującą spółkę zależną Tines Manufacture Railway KAZ. W efekcie wspólnej pracy rozpoczęto produkcję pierwszych płyt zintegrowanej nawierzchni szynowo-drogowej typu LC-L. Jak powiedział Dmitriy Grechanichenko, prezes firmy Magnetik: - Produkcja została umieszczona w Kazachstanie, gdyż sprowadzanie produktów wytworzonych w Polsce byłoby kosztowne, ze względu na gigantyczne koszty transportu. Jest to wskazówka dla innych firm, chcących wejść na tamtejszy rynek z ofertą produkcji budowlanej. Najlepszym rozwiązaniem jest ścisła współpraca biznesowa z miejscowym, mocnym partnerem. Rynek kazachski jest bowiem bardzo otwarty na rozwój rodzimych firm, które produkując w Kazachstanie i dając zatrudnienie obywatelom swego kraju, mogą liczyć na preferencyjne warunki biznesowe.

Rząd oczekuje od działających na terenie kraju firm zagranicznych udziału w wielu programach gospodarczych, np. Budowa dróg. Jak podkreśla prezes firmy Tines, Tomasz Szuba, Kazachstan jest krajem bogatym - są i będą w nim repaździernik 2012

Builder 37

rynki, kontrakty, pieniądze

OKIEM EKSPERTA - NAJSILNIEJSZE SEKTORY RYNKU KRAJOWEGO

Stabilne budownictwo mieszkaniowe

Nadzieja w energetyce

Yael Rothschild

Bartłomiej Sosna

Prezes Zarządu Mill-Yon sp. z o.o.

Główny analityk rynku budowlanego PMR

Firma Mill-Yon, jako część międzynarodowego holdingu The Israel Land Development Company Limited (ILDC), prowadzącego działalność deweloperską w wielu częściach świata, w dalszym ciągu postrzega Polskę jako kraj z nowymi możliwościami inwestycyjnymi na rynku nieruchomości.

Na dzień dzisiejszy zrealizowaliśmy ponad 800 mieszkań w inwestycji „Aura Park” w Miasteczku Wilanów w Warszawie i planujemy w niedługim czasie rozpoczęcie budowy ostatniego etapu tej inwestycji.

W naszej drugiej inwestycji „Aura Gdańsk” zrealizowaliśmy pierwszy etap składający się z 236 mieszkań i apartamentów usytuowanych na Wyspie Spichrzów w pobliżu Gdańskiej Starówki. Na dzień dzisiejszy mamy jeszcze w ofercie sprzedaży ciekawe apartamenty z widokiem na wody Motławy oraz na Bazylikę Mariacką.

Potwierdzeniem dalszych planów rozwojowych firmy Mill-Yon w Polsce jest kolejna nowa inwestycja w Warszawie, która jest w przygotowaniu oraz dodatkowe analizy i działania, które prowadzimy w celu znalezienia nowych projektów umożliwiających ich realizację w niedługim czasie.

Obecna sytuacja ekonomiczna i duża podaż mieszkań na rynku nieruchomości powoduje wydłużony proces analizy nowych projektów. Utrudniony i bardziej sformalizowany jest również proces pozyskiwania finansowania na ich realizację, a dodatkowo to wszystko powoduje konieczność przeprowadzenia bardzo szczegółowych analiz i badań lokalnego rynku i kupujących.

Jeśli inwestor profesjonalnie i wnikliwie zrealizuje te procesy, to w dalszym ciągu może liczyć na satysfakcjonujący wynik finansowy po zakończeniu inwestycji, a konsekwencją tego są decyzje o dalszym rozwoju i poszukiwaniu nowych inwestycji.

Fot. arch. Mill-Yon

Apartamentowiec Aura Gdańsk na Wyspie Spichrzów

38 Builder

Segment energetyczny stanowi obecnie jedyną realną możliwość wyjścia ze spowolnienia w branży budowlanej. Przyglądając się wartości robót, które niebawem ruszą, można dostrzec jak zbawienny wpływ będą one miały na wyniki produkcji budowlanomontażowej, która po wyhamowaniu realizacji inwestycji drogowych wyraźnie zaczęła tracić impet. Zaczynają już być widoczne pierwsze efekty przygotowań inwestycji energetycznych oraz uruchamiania procedur przetargowych. Obecnie w fazie budowy znajduje się już kilka średniej wielkości projektów o łącznej mocy blisko 500 MW i wartości prawie 2,6 mld zł. Kolejną grupą inwestycji są te, na realizację których podpisane zostały już kontrakty z wykonawcami i które wystartują w najbliższym czasie. Ich łączna wartość to 17 mld zł, a moc to ponad 3 tys. MW. W dłuższym okresie czasu inwestycje w energetyce będą miały jeszcze większy wpływ na branżę budowlaną. Stanie się tak dzięki projektom, które obecnie znajdują się w fazie przetargowej. Grupę tę stanowi 14 przedsięwzięć, których wartość szacunkowa przekracza 38 mld zł. Największa inwestycja to planowana przez firmę Kulczyk Investments Elektrownia Północ o wartości ok. 12 mld zł. Kolejne to nowy blok w należącej do grupy Energa Elektrowni Ostrołęka (6 mld zł), a także budowa przez koncern Tauron bloku w Elektrowni Jaworzno (5 mld zł). Najbliżej finalizacji z tej grupy znajduje się jednak budowa bloku w Elektrowni Kozienice, gdzie został już wybrany wykonawca – konsorcjum Hitachi Power Europe oraz rodzimej spółki PolimexMostostal. Firmy określiły w swojej ofercie wartość przedsięwzięcia na 5,1 mld zł, a jego realizacja będzie miała miejsce w latach 2013-2016.

W fazie przygotowawczej znajduje się także pierwsza polska elektrownia atomowa, która pochłonie niebagatelną kwotę ok. 40 mld zł. Według ostatnich doniesień, poczyniony został kolejny krok w tym kierunku – PGE, KGHM, Enea oraz Tauron podpisały porozumienia o wspólnym prowadzeniu projektu. Decydującym faktem będzie jednak wybór dostawcy technologii, co determinować będzie przyszły kształt całej inwestycji. Ogłoszenie postępowania przetargowego, mimo że spodziewane od dłuższego już czasu, ciągle jest przekładane.

Intensywna realizacja zbyt wielu dużych inwestycji energetycznych mogłaby zdestabilizować rynek budowlany w podobny sposób, jak zrobił to gwałtowny wzrost możliwości finansowania inwestycji na rynku mieszkaniowym w latach 2006-2008 oraz na rynku drogowym w latach 2010-2012. Jednakże nie wszystkie przygotowywane inwestycje ostatecznie przejdą w fazę realizacji, gdyż w wielu przypadkach są to projekty względem siebie konkurencyjne.

październik 2012

alizowane ogromne inwestycje transportowe: budowa metra w Ałmacie, modernizacja mostów kolejowych, rozwój i modernizacja sieci tramwajowej w 3 z 4 miast posiadających linie tramwajowe czy przede wszystkim - magistrala tranzytowa, która docelowo połączy Europę Zachodnią z Chinami.

Fot. arch. Unibep

Z OSTATNIEJ CHWILI

Możliwości współpracy z Irakiem

Niektóre regiony Polski wspomagają swych przedsiębiorców w otwarciu kolejnych rynków. W ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, Priorytet I Konkurencyjność przedsiębiorstw, Działanie 1.5 Promocja regionalnej gospodarki, projekt kluczowy „Kompleksowa promocja gospodarki i inwestycji w Wielkopolsce” organizowana jest misja gospodarcza do Autonomicznego Regionu Irackiego Kurdystanu (Irak) w dniach 26 listopada – 3 grudnia 2012 r. Władze Iraku planują, że w ciągu najbliższych 10 lat PKB osiągnie poziom 500-700 mld USD (wobec ok. 120 mld obecnie), szacując wydatki na rozwój gospodarczy ok. 40 mld rocznie. Szanse na rozwój współpracy polsko-irackiej kraj ten widzi w takich branżach, jak m.in. budownictwo, energetyka oraz sektor spożywczy. Nie będzie to pierwsza wielkopolska misja – w maju w podobnej delegacji uczestniczyła m.in. firma budowlana PTB Nickel.

Z wizyty tej wynika, że wielkopolskie firmy są gotowe do realizacji projektów w zakresie rozbudowy i modernizacji infrastruktury komunalnej, szczególnie w obszarze ochrony środowiska, w tym składowania i utylizacji odpadów i ścieków, energetyki oraz gospodarki wodnej.

Airport City Saint Petersburg, wraz z hotelem Crown Plaza.

Realizacja: Unibep SA

Więcej informacji i szczegółów można znaleźć w raporcie „Budownictwo energetyczne w Polsce 2012 – Prognozy rozwoju i planowane inwestycje”, przygotowanym przez firmę badawczą PMR. Opr. red.

REKLAMA

NOWOŚĆ ejotherm STR U 2G

• idealne rozwiązanie do mechanicznego mocowania docieplenia na ociepleniu • łącznik wkręcany do wszystkich rodzajów podłoży (A,B,C,D,E) • wyeliminowane mostki termiczne (0,001 W/K) • max. grubość mocowanej termoizolacji 42 cm • 100% kontrola poprawności zakotwienia • nie wymaga szpachlowania

Najwyższa technologia w technice mocowań www.ejot.pl październik 2012

Builder EJOT Polska Sp. z o.o. Sp.k., 42-793 Ciasna, ul. Jeżowska 9, tel. 34 35 10 660, fax 34 39 35 35 410

ZAPRASZAMY DO PRENUMERATY CZASOPISM!

TopFIRMA

WWW.EBUILDER.PL

Sto-ispo

Nr

Rok XVI (179) 5zł (w tym 8% VAT)

DEBATA BUILDERA o odpowiedzialności w biznesie

WNICTWO l ARCHITEKTURA

TARGI, na których się targuje

dodatek specjalny miesięcznika

Builder czerwiec 2012

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

czerwiec 2012

LogiKal® – nowe perspektywy w projektowaniu

Wspieramy zrównoważone budownictwo

Profesjonalne oprogramowanie do konstrukcji okien, drzwi i fasad str. 96

Prezentacja rozwiązań firmy GCL Sp. z o.o. str. 52

KonsTRUKcjE

Nr

Builder

5 MAJ 2012

Rok XVI (178) 5zł (w tym 8% VAT)

BIZNES l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA IX Gala Builder Awards – SŁUSZNY KIERUNEK

DEBATA BUILDERA o uprawnieniach budowlanych

WWW.EBUILDER.PL

DACHY

OprOgramOwanie

Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

dla budownictwa

WWW.EBUILDER.PL

BIZNES l BUDO

6 CZERWIEC 2012

PRODUCENCI O RYNKU materiałów budowlanych

Sto-ispo Sopro Polska Wienerberger Ceramika Budowlana

ARChITEKTURA dekonstruktywizmu SPAwANIE

Nr

BIZNES

zEspoLonE nawet pod wodą

l BUDOWNICTWO l

Rok XVI (177) 5zł (w tym 8% VAT)

l ARCHITEKTURA

ZGoDNIE Z pRAwEm Nabycie zabytku

według Eurokodu 4

4 kwiecień 2012

SyStemy grzewcze

wentylacja i klimatyzacja dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

kwiecień 2012

RÜdigER Kuhn

pRojEKTowANIE z Dalekiego Wschodu

(nIE)BEzpIEcznE MARKETING konstrukcje linowe w budownictwie

Kolej spod znaku EURO

Budujemy przyszłość

Rozmowa z Prezesem Zarządu CEMEX Polska Sp. z o.o.

pRAcA dla inżyniera

SUKCES BUDOWLANYCH

LESZEK STOKŁOSA Reagujemy na potrzeby i wyzwania rynku

DESIGN

Builder

Nowoczesna centrala wentylacyjna SELEN II

REHAU zagrzewa do boju

Prezentacja rozwiązania firmy BErLüf GmbH str. 52

Ogrzewanie murawy na Stadionie Narodowym str. 92

Nr

TopFIRMA

BIZNES

3 MARZEC 2012

Rok XVI (176) 5zł (w tym 8% VAT)

l BUDOWNICTWO l ARCHITEKTURA

Wycena nieruchomości pod inwestycje drogowe

TrenDy w architekturze Budownictwo KomuniKacyjne

Maszyny drogowe CAT

Transakcje W energeTyce

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder maj 2012

Prezentacja firmy Bergerat Monnoyeur Sp. z o.o. str. 56

MIchał KalInowSKI

Naprawa i ochrona beTonu

Przyszłość oferujemy dzisiaj

SebaStian Myśliwiec

Rozmowa z Dyrektorem Generalnym Steinbacher Izoterm Sp. z o.o.

PŁYTKI CERAMICZNE

sportplus

FASADY I OKNA

dodatek promocyjny miesięcznika

dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

Builder

marzec 2012

budujemy domy marzeń

niezależne, nowoczesne i dynamiczne pismo środowiskowe, lider fachowej prasy budowlanej, ukazujące się co miesiąc od 1997 roku.

NOWA RUBRYKA

DEBATA o energetyce

dodatek promocyjny miesięcznika

kwiecień 2012

aquatherm-Polska Jacek Ligaszewski

Rozmowa z Prezesem Zarządu LOTOS Asfalt Sp. z o.o.

marzec 2012

Okna energeto® – energooszczędna rewolucja

Klinkier w Twoim stylu

Prezentacja nowoczesnego rozwiązania str. 44 firmy Aluplast Sp. z o.o.

Prezentacja firmy CERRAD Sp. z o.o. str. 88

Rozmowa z Prezesem spółki ArtHauss

miesięcznik w całości poświęcony tematyce związanej z projektowaniem, budową, modernizacją, wyposażeniem i utrzymaniem obiektów sportowych i rekreacyjnych, finansowaniem i zarządzaniem inwestycjami sportowymi. miCHAel BRill o zarządzaniu, nie tylko Stadionem Miejskim we Wrocławiu

NR 2 (55) LUTY 2012

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami

NR 1 (54) STYCZEŃ 2012

Budownictwo pod lupą

OBIEKTY EURO 2012

WWW.EBUILDER.PL

DEBATA BUILDERA o poziomie edukacji w budownictwie

Relacja z 5. Ogólnopolskiego Kongresu Infrastruktury Sportowej

Specjalnie dla „Sportplusa”: Jagna Marczułajtis-Walczak

2

Po co nam „orliki”?

NR 3 (56) MARZEC 2012

5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

DoDatki specjalne

MULTIMEDIA w sporcIE

dodatek specjalny miesięcznika

marzec 2012

Cyfrowe standardy na obiektach sportowych

Rozwiązania firmy Flexvision Systemy Digital Signage – rozrywka, bezpieczeństwo i promocja

PLACE PLACE ZABAW MULTIMEDIA ZABAW W sPorCIE

5 (58) MAJ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

dodatek specjalny miesięcznika dodatek

specjalny marzec 2012 marzec 2012 miesięcznika

marzec 2012

Place zabaw, ale jakie?

Dobra zabawa a bezpieczeństwo Pamiętajmy o ogrodzeniach

Inspiruje nas uśmiech dzieci

Rozmowa z Markiem Sokołowskim, założycielem i prezesem firmy CoMeS Sokołowscy Sp.j.

JaceK WSzOła: Gdy zostanę ministrem sportu...

Co z tym filCem? Pielęgnacja nawierzchni trawiastych

5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR 2(15) MAJ 2012

Kontrowersje wokół menedżera Pomysły na lato – rowerem po stoku Przemyślana technologia w Sölden

5 ZŁ W TYM VAT 8%

SPORT BIZNES

luty 2012

BASeny WellneSS SPA

Budujemy polski sport – zmieniamy standardy

Zwycięskie Jakuszyce – Relacja z Pucharu Świata w biegach narciarskich

INFRASTRUKTURA

Moda na sauny

Termy Maltańskie – konkurencja dla tropików

Wodne place zabaw

Doskonała rekreacja, oryginalny i niepowtarzalny design – realizacje firmy ARRAS B Tychy

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK?

„oRliki” – bezpieczne, bo ogrodzone

Homologacja basenów pływackich

SponSoRing w sporcie – zysk czy darowizna?

inWeStycje na lata Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

Rodzina na medal

Gminy inwestują w bezpieczne kąpieliska

JeSSiCA – nowy sposób finansowania inwestycji

Michał, Zbigniew i Grzegorz Wojciul z firmy Anchem

Kompleksowe realizacje Firmy Mazur i Elplast+ Sp. z o.o.

PWB Media zo­bo­wią­zu­je się do wy­sta­wie­nia fak­tu­r y VAT i przesłania jej na ad­res po­da­ny na za­mó­wie­niu w ter­mi­nie 7 dni od da­t y wpły­nię­cia zapła­ ty na wska­za­ne po­w y­żej kon­to.

Stanowisko

Zgadzam się na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych PWB Media Zdziebłowski Sp.J. z siedzibą w 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 oraz na ich wykorzystanie w celach marketingowych i promocyjnych.

Jednocześnie PWB Media informuje, że przysługuje Państwu prawo do wglądu i poprawiania zgromadzonych danych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. nr 133 poz 883 z 1997 r.

e-mail

Niniejszym zamawiamy:

q

q

papierową prenumeratę Buildera x

60 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

60 zł

cena brutto

=

elektroniczną prenumeratę Buildera

do zapłaty

papierową prenumeratę Sportplusa

Prezes Zarządu i Dyrektor ds. Technicznych Klimor SA

oraz po prze­sła­niu fak­sem lub pocz­t ą za­mó­wie­nia do wy­daw­cy: PWB Media Zdziebłowski Sp.J., ul. Rol­na 155/1, 02-729 War­sza­wa, tel. 22 853 06 87, fax 22 244 24 63, e­- ma­il: biuro@pwbmedia.pl

Imię i nazwisko adresata prenumeraty

ilość prenumerat

MarEK KupIEc

BRE BANK SA 67 1140 2017 0000 4602 1287 8423

tel./fax

Adres do faktury (jeśli jest inny niż powyżej)

DbAmy o jAKość PowieTrZA

Za­mó­wie­nie zo­sta­nie zre­ali­zo­wa­ne po do­ko­na­niu wpła­ty na kon­to:

Adres do wysyłki (kod, miejscowość, ulica, nr)

q

Podążając za trendami Sport bez barier – sprzęt dla osób niepełnosprawnych

Z AMÓWIENIE

Zamawiający: nazwa firmy lub imię i nazwisko osoby fizycznej

NIP

Oferta firmy Interplastic Roger Żółtowski

„Biały Orlik” 2012 O hIgIenIe na zapleczu basenu

dodatek specjalny miesięcznika

Uzdatnianie wody basenowej

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

WYPOSAŻENIE I SPRZĘT SPORTOWY

dodatek specjalny miesięcznika

maj 2012

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

30 zł

=

cena brutto

ilość prenumerat

x

30 zł

cena brutto

=

Prenumerata obejmuje 12 kolejnych numerów począwszy od momentu dokonania opłaty.

elektroniczno-papierową prenumeratę Buildera

do zapłaty

elektroniczną prenumeratę Sportplusa

q

do zapłaty

x

ilość prenumerat

q

70 zł

=

cena brutto

do zapłaty

elektroniczno-papierową prenumeratę Sportplusa

ilość prenumerat

Data

x

70 zł

cena brutto

=

do zapłaty

podpis

drogi i mosty, Geotechnika dodatek promocyjny miesięcznika

Builder

paĹşdziernik 2012

Drogi betonowe: nowy impuls dla rozwoju infrastruktury? str. 44 Prezentacja firmy

CEMEX Polska Sp. z o.o.

prezentacja z okładki

Drogi betonowe

Nowy impuls dla rozwoju infrastruktury?

Nawierzchnie betonowe jeszcze przez wiele lat nie zdominują polskich dróg.

Kryzys gospodarczy, w połączeniu z chronicznym deficytem dróg dobrej jakości, stwarza jednak sprzyjającą okoliczność, aby nadać bieg pozytywnym przemianom.

Fot. arch. Mo-BRUK

Marcin Senderski

Nawierzchnia z betonu cementowego jest odpowiednia nie tylko dla autostrad i dróg ekspresowych, ale także dla dróg lokalnych o niższym natężeniu ruchu. Na zdjęciu fragment drogi betonowej w Grybowie (woj. małopolskie).

Technologia dróg z betonu cementowego bardzo dobrze wpisuje się w cele nakreślone w krajowym dokumencie strategicznym, dotyczącym infrastruktury drogowej, jakim jest Polityka Transportowa Państwa na lata 2006-2025.

44 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

N

awierzchnie betonowe, które w wielu krajach Europy Zachodniej, takich jak Niemcy, Austria czy Belgia są codziennością, w Polsce wciąż stanowią technologiczny margines.

Co prawda ostatnie inwestycje, np. autostrada A2 Świecko-Nowy Tomyśl, autostrada A4 Wrocław-Legnica, czy autostrada A18 od węzła Krzyżowa do granicy z Niemcami, nieco zmieniają ten stan rzeczy, ale to nadal przysłowiowa kropla w morzu. Obecnie realizowane lub dopiero planowane betonowe odcinki drogi ekspresowej S8 i autostrady A1 nie odwrócą niekorzystnego trendu. Do upowszechnienia się nawierzchni betonowych potrzebne jest dostrzeżenie ich technologicznej przewagi przez samorządy terytorialne – to one bowiem odpowiadają za sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, na których beton wykorzystywany był do tej pory sporadycznie i to tylko w niektórych regionach Polski.

Technologia dróg z betonu cementowego bardzo dobrze wpisuje się w cele nakreślone w krajowym dokumencie strategicznym, dotyczącym infrastruktury drogowej, jakim jest Polityka Transportowa Państwa na lata 2006-2025. W niniejszym artykule omówimy te cele i powiemy, w jaki sposób drogi betonowe mają szansę je spełnić.

Cel 1: Poprawa dostępności transportowej i jakości transportu jako czynnik poprawy warunków życia i usuwania barier rozwojowych gospodarki. Żywotność drogi betonowej sięga minimum 30, a nierzadko nawet 80 lat. Potwierdzają to liczne przykłady z Europy i Ameryki Północnej, gdzie śpiewanie niektórym drogom „sto lat” byłoby już nietaktem. Do-

bra nośność, odporność na obciążenia i zmienne warunki atmosferyczne (w tym wysokie temperatury), sprawiają, że o raz wybudowanej „betonówce” możemy zapomnieć na długi czas. Ograniczenie do minimum liczby remontów pozwala na zmniejszenie korków i zachowanie płynności ruchu. Dobrze zaprojektowana infrastruktura powinna pełnić rolę służebną wobec podmiotów gospodarczych, oferować stałą przejezdność i komfort użytkowania. Droga betonowa taka właśnie jest.

Cel 2: Wspieranie konkurencyjności gospodarki polskiej jako kluczowy instrument rozwoju gospodarczego.

Podczas gdy asfalt jest pochodną ropy naftowej, a jego produkcja silnie zależy od importu, kupując beton zużywamy wyłącznie krajowe surowce, głównie cement i kruszywa. Poza tym, należy dążyć do pluralizmu technologicznego i zdrowej konkurencji między asfaltem a betonem, która zawsze jest bardziej pożądana niż technologiczny monopol.

Cel 3: Poprawa efektywności funkcjonowania systemu transportowego.

Pod pojęciem efektywności powinniśmy rozumieć maksymalizację korzyści w odniesieniu do wydatków ponoszonych na budowę i utrzymanie infrastruktury w perspektywie kilkudziesięciu lat. Inwestycje infrastrukturalne powinno się wyceniać z uwzględnieniem podejścia LCCA (Life-Cycle Cost Analysis), tj. biorąc pod uwagę koszty poniesione w całym cyklu życia drogi, a nie tylko na etapie jej konstrukcji.

Przy metodzie LCCA przewagi betonu ukazują się w pełnej krasie. październik 2012

Cel 4: Integracja systemu transportowego – w układzie gałęziowym i terytorialnym.

Brak integralności systemu transportowego w Polsce jest poważnym problemem logistycznym. Jego rozwiązaniem może być realizacja inwestycji w drogi betonowe poprzez partnerstwo publiczno-prywatne (PPP). Z jednej strony, zły stan infrastruktury wymaga wzmożonych inwestycji, z drugiej – w czasach kryzysu każda wydawana złotówka oglądana jest kilka razy. Zadaniem sektora budowlanego powinno być wypracowanie modelu, w którym byłoby możliwe pogodzenie potrzeb inwestycyjnych z ograniczeniami budżetowymi. Rozwiązaniem może być PPP, czyli próba zaangażowania w budowę drogi kapitału prywatnego. Technologia betonowa jest znakomicie predestynowana do takiego modelu, gdyż jej trwałość i brak potrzeb remontowych zapewnia inwestorom (zobowiązanym do zagwarantowania dostępności drogi przez określony okres) zwiększone bezpieczeństwo.

Cel 5: Poprawa bezpieczeństwa prowadząca do radykalnej redukcji liczby wypadków i ograniczenia ich skutków (zabici, ranni) oraz – w rozumieniu społecznym – do poprawy bezpieczeństwa osobistego użytkowników transportu i ochrony ładunków.

Bezpieczeństwo, jakie zapewniają nawierzchnie betonowe, można rozumieć wielorako. Po pierwsze, droga jest jaśniejsza niż w przypadku asfaltu. Oznacza to, że piesi są na niej lepiej widoczni, a kierowcy zauważają przeszkody na drodze dużo szybciej. Po drugie, wykazano, że droga hamowania na betonie październik 2012

Źródło: Biuro projektowe DROCAD

Koszt całkowity 1 km drogi w okresie 30 lat (mln PLN)

Budowa i utrzymanie drogi betonowej w okresie 30-letnim jest, w zależności od wybranej kategorii ruchu, od 24 proc. do 29 proc. tańsze niż utrzymanie drogi asfaltowej tej samej długości.

jest znacznie krótsza. Po trzecie, tekstura dróg betonowych w połączeniu z brakiem wyrw i deformacji, zapewnia lepszą przyczepność.

Po czwarte, skuteczne odprowadzanie wody deszczowej zapobiega wpadnięciu w poślizg i eliminuje zjawisko akwaplanacji.

Cel 6: Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko i warunki życia.

Korzyści środowiskowe płynące z zastosowania betonu cementowego, w porównaniu z asfaltem, są przedmiotem licznych badań naukowych, prowadzonych na całym świecie. Można wymienić kilka kluczowych korzyści: • mniejsze zużycie paliwa – nawet do kilkunastu procent dla samochodów ciężarowych, • mniej robót drogowych to mniej korków, czyli mniejsza emisja spalin, • redukcja efektu „miejskiej wyspy ciepła” – jasne nawierzchnie betonowe lepiej odbijają światło, • w cyklu życia drogi, ślad węglowy generowany przez drogi betonowe jest znacznie niższy, • możliwość całkowitego recyklingu zużytych płyt betonowych, • lokalnie dostępne surowce ograniczają koszty środowiskowe związane z transportem.

Wyzwania na przyszłość Nawierzchnie betonowe jeszcze przez wiele lat nie zdominują polskich dróg. Kryzys gospodarczy,

Fot. arch. CEMEX Polska

Wbrew obiegowej opinii, wyższość nawierzchni betonowych nie polega tylko na dużo tańszym utrzymaniu. Zawirowania na rynku ropy naftowej, a także niepewność związana z ryzykiem kursu walutowego, sprawiły, że cena asfaltu drogowego w ostatnich latach niepomiernie wzrosła. Tym samym, technologia betonowa może okazać się bardziej opłacalna już na etapie budowy.

Wiceprezes firmy Mo-BRUK Tobiasz Mokrzycki, wójt gminy Bierawa (woj. opolskie), Ryszard Gołębiowski oraz prezes CEMEX Polska Rüdiger Kuhn, otwierają nową drogę betonową.

w połączeniu z chronicznym deficytem dróg dobrej jakości, stwarzają jednak sprzyjającą okoliczność, aby nadać bieg pozytywnym przemianom. Stanie się tak, jeśli postawimy na technologię tańszą, trwalszą, bezpieczniejszą oraz – co równie ważne – niosącą ze sobą liczne pozytywne efekty zewnętrzne, zarówno na niwie gospodarczej, jak i społecznej czy ekologicznej.

Nasuwa się pytanie – skoro beton ma tyle zalet, dlaczego tak rzadko stosuje się go na drogach? Możemy wymienić trzy przyczyny takiego stanu rzeczy. Po pierwsze, kadencyjność w samorządach nie sprzyja planowaniu długoterminowemu, co tyczy się także infrastruktury. Po drugie, utrzymująca się przez wiele lat monokultura asfaltowa sprawiła, że zarówno w środowisku aka-

demickim, jak i w biznesie, brakuje praktycznej wiedzy na temat nawierzchni betonowych. Po trzecie wreszcie, drogi betonowe obrosły szeregiem mitów (rzekomo większy hałas, brak odporności na sól drogową, śliskość, gigantyczne koszty, szybsze zużycie opon, niskie walory estetyczne, skomplikowana technologia itd.), które często służą za argumenty dyżurne przeciw takowej inwestycji. Wszystkie te mity nie tyle nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości, co czasami stają z nią wręcz w jaskrawej sprzeczności. Zadaniem tego artykułu było przeciwdziałanie przynajmniej tej trzeciej przyczynie braku popularności dróg betonowych.

Autor jest Specjalistą ds. Planowania Strategicznego w CEMEX Polska

Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 45

raport

Fot. Michał Zacharzewski

Strategiczny problem drogowy

Finansowanie, tryb rozstrzygania zamówień, organizacja robót, konflikty między uczestnikami procesu inwestycyjnego, rozmyta odpowiedzialność za strategiczne decyzje – wszystkie te czynniki będą wpływały na sytuację w drogownictwie przez najbliższych kilka lat.

S

ytuacja w drogownictwie jest zła, a przynajmniej nierówna. Taka opinia dominuje na rynku, przy czym zależnie od źródła diametralnie różnią się diagnozy takiego stanu rzeczy. Jest kilka czynników, które będą miały wpływ na sytuację w drogownictwie. Spróbowaliśmy sprawdzić, jakie czynniki rzeczywiście będą wpływały

na polskie drogownictwo w nadchodzących latach.

Problem skali

Najtrudniejsze, a jednocześnie najbardziej lukratywne dla firm są inwestycje o znaczeniu strategicznym i zasięgu krajowym. Stosunkowo dobrze wygląda sytuacja w zakresie „schetynówek”, czyli dróg lokalnych. Trwa kolejna odsłona Na-

46 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

rodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych (2012-2015), finansowanego z budżetu Państwa. Przez te cztery lata, wydatki na realizację Programu wyniosą 3,2 mld zł. W latach 2013-2015 z budżetu państwa przeznaczone zostaną na dotacje corocznie wydatki w kwocie 1 mld zł. Samorząd może otrzymać dofinansowanie w wysokości do 30% wartości inwestycji. Jak jednak

przyznaje min. Sławomir Nowak, jest szereg inwestycji, na które pieniędzy po prostu nie wystarczy (przykładem może być obwodnica Inwrocławia).

Jeszcze jesienią ma zostać ogłoszony „Program budowy dróg krajowych na lata 2014 – 2020”. Wciąż nie wiadomo, o jakim dofinansowaniu unijnym może myśleć Polska – oczekiwania to ok. 10 mld euro. październik 2012

i c r e ksp zolacji

w

E ziedzinie i ej d stow mo

Konstrukcje mostowe to ogromne wyzwanie.

Systemy Soprema z powodzeniem łączą estetykę, nowoczesność i szybkość instalacji.

Zastosowanie systemu MACADEN pozwala na ekspresową zautomatyzowaną instalację z prędkością do 1000 m2 dziennie.

Soprema Francuski lider w dziedzinie izolacji. ®

SOPREMA Polska Sp. z o.o. ul. Stefana Batorego 7, Pass, 05-870 Błonie, Polska tel.: +48 22 436 93 00 fax: 48 22 436 93 06 email: biuro@soprema.pl www.soprema.pl

raport

W Polsce, jak i w innych krajach rozwijających się, budownictwo inżynieryjne w dużym stopniu stymulowane jest dzięki znaczącym środkom unijnym. Truizmem jest więc, że od wysokości unijnego wsparcia w dużym stopniu zależy powodzenie tegoż programu. W ramach perspektywy 2014-2020 ma zostać dokończona budowa autostrad A1 i A2. Budowane będą drogi ekspresowe – np. S6 między Gdańskiem, Słupskiem, Koszalinem, Kołobrzegiem i Szczecinem; S7 z północy na południe; S17 między Lublinem a Warszawą czy S19 między Rzeszowem a Warszawą. Mają powstawać połączenia o znaczeniu międzynarodowym (przez S3 do Czech czy przez S8 do przejścia granicznego w Budzisku, na Litwę).

Problemy na każdym etapie inwestycji

Jak pisze w opublikowanym latem „Raporcie o sytuacji w drogownictwie 2012” zespół pod kierunkiem Janusza Piechocińskiego (Wiceprzewodniczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury), bardzo istotnym problemem, który wpływa potem na rentowność czy płynność finansową firm, jest wygrywanie przetargów na budowę dróg stosunkowo nisko w stosunku do ceny kosztorysowej. Do innych zagrożeń, mogących negatywnie oddziaływać na budownictwo europejskie w najbliższym okresie, należy zaliczyć m.in. wzrost kosztów energii i kosztów stałych w budownictwie, narastające nie tylko w Polsce zatory płatnicze w procesach inwestycyjnych i w relacjach między przedsiębiorstwami, podnoszenie ceny dostępu do infrastruktury publicznej.

Budowa nowych dróg i autostrad idzie na pierwszy ogień, jeśli chodzi o cięcie wydatków publicznych.

Zawieszenie i rezygnowanie z inwestycji sprawią, że przepaść transportowa między Europą Zachodnią a nowymi krajami UE jeszcze mocniej się pogłębi. Z raportu Światowego Forum Ekonomicznego wynika, że pod względem jakości dróg w poszczególnych krajach świata Polska znajduje się na 127 miejscu.

Wzrost kosztów materiałów może się powtórzyć

Jak zauważa Janusz Piechociński, winą za opóźnienia oraz utratę płynności finansowej na wielu kontraktach autostradowych w Polsce obarcza się raz przede wszystkim generalnych wykonawców, ale też projektantów, administrację drogową lub pogodę. Obecnie mamy do czynienia z zatorami płatniczymi, które wynikają ze strat ponoszonych przez generalnych wykonawców, którym obok wielu czynników winny jest bezprecedensowy wzrost kosztów paliwa i materiałów używanych do budowy dróg. Warto wskazać przykłady.

Prefabrykowana stal zbrojeniowa pod koniec roku 2009 kosztowała ok. 1600 zł/t, dziś to 2500 zł/t.

Jeśli na 20 km odcinku autostrady mamy kilkanaście obiektów inżynierskich i zużycie 20 000 ton stali, strata na tej jednej pozycji wyniesie 18 mln zł netto.

Ceny asfaltu wzrosły przez 2 lata od 45% do 52% (cenniki Lotosu i Orlenu).

Ceny paliwa, które stanowią około 30% kosztów robót ziemnych, wzrosły drastycznie (w ponad półtora roku ponad 40%). Oczywiście wzrost kosztów transportu wpływa na cenę wszystkich innych materiałów, w tym kruszyw. Żaden z wykonawców nie mógł przewidzieć takiego wzrostu kosztów. W najbliższej perspektywie należy przewidzieć, że problem ten może powtórzyć się ponownie.

Możliwości jest kilka. Jedną z nich jest podział ryzyka inflacyjnego między zamawiającego a wykonawcę, stosowany w niektórych krajach i wielu modelach umów o dużej i potencjalnie zmiennej wartości.

Czy firmy będą dalej upadać?

Ostatnie miesiące przyniosły falę bankructw większych i mniejszych firm budowlanych – od początku roku było to grubo ponad 100 firm, np. DSS, Poldim, Radko, Hydrobudowa czy PBG. Firmy funkcjonujące zmagają się ze znaczną redukcją za-

48 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

uwarunkowania budownictwa inżynieryjnego

Janusz Piechociński Wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury, Członek Sejmowej Komisji Innowacji i Nowych Technologii

Budownictwo infrastrukturalne podlega stymulowaniu ze środków publicznych w wielu krajach europejskich. Dla nowych członków UE istotny impuls rozwojowy stanowią duże, w zestawieniu z możliwościami krajowymi, środki europejskie. Do lat 2008-2009 rynek tego budownictwa w Europie Środkowo Wschodniej był bardzo stabilny (między innymi dzięki rekordowym nakładom w Polsce), ale w 2010 roku zmniejszył się o prawie pięć pro-

trudnienia. - Sam fakt, że grupa budowlana z jednym z największych portfeli zamówień infrastrukturalnych w Polsce stoi na skraju bankructwa, pokazuje wyraźnie, jak rozchwiany i ciężko chory jest rynek wykonawstwa drogowego – podkreśla Janusz Piechociński. Możliwe scenariusze dalszego rozwoju wypadków nie napawają niestety optymizmem: 1. GDDKiA zacznie rozpatrywać część roszczeń. Wykonawcy dokończą inwestycje, będzie mniej zerwanych umów, natomiast urzędnicy będą podlegali nieskończonym kontrolom, a koszty inwestycji wzrosną.

2. Zerwanie kontraktów, nowe procedury przetargowe, opóźnie-

cent. Kryzys finansowy i oszczędności w wydatkach publicznych hamują realizację nowych projektów i w latach 2011-2012 roku wielkość budownictwa inżynieryjnego uległa dalszemu obniżeniu.

Po 2 proc. spadku w 2009 r. szacowano, że rynek budownictwa drogowego w Europie Środkowej w kolejnych latach będzie się rozwijał w średnim tempie po 5 proc. rocznie, przekraczając w latach 2012-2013 poziom 15 mld EUR. Takie szacunki przedstawiła firma badawcza PMR w raporcie zatytułowanym „Road construction market in Central Europe 2010 – Development forecasts and planned investments". Światowy kryzys i kolejne fale wdzierające się do regionu wraz z pogłębiającym się europejskim kryzysem w strefie euro zweryfikowały te szacunki. W perspektywie 2-3 lat czeka istotne spowolnienie, jeśli nie (w najbardziej czarnych, na poważnie już rozpatrywanych scenariuszach) załamanie. Borykające się ze skutkami kryzysu kraje Europy ŚrodkowoWschodniej desperacko szukają oszczędności i tną wydatki w swoich budżetach. Na pierwszy ogień poszła infrastruktura, a zwłaszcza budowa nowych dróg i autostrad.

nia, procesy sądowe. Podniesie to koszt umów na dokończenie inwestycji. Oznacza to dalszą eliminację z rynku mniejszych firm oraz dobry prognostyk dla firm najsilniejszych, które będą w dużo lepszej sytuacji konkurencyjnej.

3. Zerwanie kontraktów, kontrakty na dokończenie rozdane z wolnej ręki (podobnie jak w przypadku kontraktu na A2, który po firmie Covec dostała firma DSS). Scenariusz niebezpieczny, może prowadzić do żądań ze strony Unii, by zwrócić dofinansowanie ze względu na nieprawidłowy sposób składania zamówień. Żaden z w/w scenariuszy nie gwarantuje sukcesu. Jak natomiast podała rzeczniczka Generalnej październik 2012

raport

Gospodarczy Gabinet Cieni BCC pyta...

Gospodarczy Gabinet Cieni BCC skierował do premiera pytania i postulaty związane z expose i planowanymi działaniami koalicyjnego rządu PO-PSL do końca drugiej kadencji. cych finansowanie ze źródeł pozapublicznych jak np. OFE? Z najnowszej propozycji budżetu o zmniejszeniu środków na budowę infrastruktury drogowej o 3 mld zł. Wobec zmniejszonych środków europejskich (koniec perspektywy budżetowej), a także ewidentnej niechęci banków do długoterminowego ryzyka oraz wymogów formalnych (relacja długu do kapitału), które znacząco ograniczą udział w finansowaniu infrastruktury, powstaje pytanie o nowe sposoby finansowania tego tak ważnego i wzrostotwórczego sektora. minister infrastruktury • Czy rząd rozważa wykorzystanie rozwiązań krajów rozwiniętych UE Gospodarczego Gabinetu prywatyzacji w oparciu o system Cieni BCC „koncesji” istniejących i wybudowanych ze środków publicznych Oto kwestie, które podniósł autostrad? Pozyskane środki umożMaciej Grelowski • Czy rząd ma plan powrotu do re- liwiłyby realizację programu rozalizacji projektów drogowych woju dróg ekspresowych i krajoo system „koncesji” wykorzystują- wych.

schodzące z ceną ofertową poniżej kosztorysu inwestorskiego.

• Zbyt ogólne wymagania w przypadku oferty składanej przez konsorcjum wykonawców. Obecnie kryteria odnoszą się wykonawców łącznie, nie stawia się wymogów poszczególnym Wykonawcom. Wymagania – m.in. w zakresie doświadczenia czy płynności finansowej – powinny odnosić się również do poszczególnych Wykonawców.

• Na etapie udzielania zamówienia i ustalania treści umowy nie określa się kryteriów wyboru podwy-

Ekspert o finansowaniu z funduszy unijnych

Maciej Grelowski

Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, do GDDKiA wpłynęły wnioski na ponad 70 mln zł od dostawców usług i materiałów, którzy nie otrzymali zapłaty od wykonawców.

Warunki formalne a sprawność realizacji

Jak twierdzi w „Raporcie...” zespół Janusza Piechocińskiego, kluczowe jest ustalenie zdrowej relacji Wykonawca-Zamawiający. Zdaniem autorów, kluczowe, konieczne do pilnego rozwiązania są następujące zagadnienia problemowe: • Podział udzielanych zamówień na odcinki. Opóźnienia na danych odcinkach wpływają na termin oddawania do użytkowania odcinków sąsiadujących. Podnosi to znacznie koszty – trzeba utrzymywać gotowy odcinek, mimo że nie jest eksploatowany. Powoduje to też problemy „na styku” dwóch odcinków związanych

ze wzajemnych wpływem zobowiązań wykonawców. Rozwiązaniem może stać się udzielanie jednemu wykonawcy zamówień na dłuższe odcinki. Dotyczy to w szczególności formuły PPP. • Cena jako istotne kryterium wyboru Wykonawcy – zamiast doświadczenia w realizacji podobnych inwestycji, płynność finansowa czy posiadanie stosownych zabezpieczeń (istotne z punktu widzenia konieczności czasowego „kredytowania” inwestycji). Tymczasem minister Sławomir Nowak podaje, że nadal cena oraz – z mniejszą wagą – termin realizacji inwestycji pozostaną wskaźnikami rozstrzygającymi o wyborze oferty. Jak alarmują eksperci, m.in. Prezes Ogólnopolskiej Izby Drogownictwa Wojciech Malusi, kolejną falę problemów może spowodować znana z obecnej perspektywy sytuacja, gdy kontrakty wygrywały firmy

50 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

konawców. Nie istnieją dodatkowe zabezpieczenia płatności wykonawcy na rzecz podwykonawców.

• Podwyższenie wynagrodzenia.

Obecnie nie można uwzględnić roszczeń Wykonawcy w przypadku, gdy nastąpił znaczący wzrost cen m.in. surowców – doświadczony Wykonawca powinien przewidzieć możliwość wzrostu cen. Wzrost, którego nie można było przewidzieć na etapie składania oferty/zawierania umowy ma bardzo duży wpływ na rentowność realizacji inwestycji.

dr Jerzy Kwieciński Minister rozwoju regionalnego Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Branża drogowa jest największym beneficjentem funduszy unijnych w obecnej perspektywie finansowej 2007-2013 i to dzięki tym funduszom następuje znaczący rozwój infrastruktury drogowej i zdecydowana poprawa bezpieczeństwa na polskich drogach. Na wsparcie budowy dróg na poziomie krajowym Unia przeznaczyła około 11 mld euro i około 4 mld euro na poziomie regionalnym i lokalnym, a rząd polski dołożył jeszcze wsparcie krajowe.

Fundusze unijne na budowę dróg wymuszają na budżecie centralnym dołożenie dodatkowych środków. W obliczu pogłębiającego się

spowolnienia gospodarczego trudno będzie oczekiwać zwiększenia środków budżetowych na budowę dróg. Podobnie jest z samorządami, które silnie ograniczają wszelkie inwestycje.

Na tak duże wsparcie dla branży drogowej ze strony UE nie możemy liczyć w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. Po pierwsze większe środki mają być przeznaczone na działania związana ze zwiększeniem innowacyjności gospodarki, małe i średnie przedsiębiorstwa, odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną, a mniejsze na infrastrukturę techniczną. Po drugie, w ramach wsparcia dla sektora transportu, znacznie większy priorytet będzie dla branży kolejowej niż dla drogowej, czyli dokładnie odwrotnie jak jest w obecnej perspektywie finansowej. Niemniej nadal fundusze unijne wraz z wkładem krajowym pozostaną najważniejszym źródłem finansowania infrastruktury drogowej i branża drogowa pozostanie jedną z tych, które najsilniej korzystają na wsparciu z UE. Na pewno warto wykorzystać fundusze unijne do rozwoju i wzmocnienia konkurencyjności firm polskich. Warto też zwrócić uwagę na możliwość podnoszenia innowacyjności polskich firm budowlanych w nowej perspektywie finansowej w sferze technologicznej i produktowej.

październik 2012

Tabela 1. Zmiany produkcji budowlanej w krajach EC-19 w mld euro w cenach 2011 i średnioroczne wskaźników wzrostu w latach 2012-2014

2012

2013

2014

Przeciętna roczna stopa wzrostu 2012-14

Razem

-28,011

4,837

22,067

0.0%

Inżynieryjne

-12,876

-1,963

1,785

-1.4%

Budownictwo

• Terminy realizacji. Zamawiający wyznacza zbyt krótkie, niemożliwe do zrealizowania terminy – większość z nich nie została dochowana. Zamawiający powinien, przez określeniem terminu, przeanalizować możliwości technologiczne czy warunki klimatyczne.

• Odpowiedzialność za dokładność i kompletność dokumentacji – obecnie po stronie wykonawcy, włącznie z dokumentacją projektową. Odpowiedzialność ta powinna dotyczyć tylko kontraktów realizowanych w formule „Zaprojektuj i wybuduj”, w innym przypadku za dokumentację projektową odpowiada projektant.

• Oparcie umów na „FIDIC – u”.

System ten nie jest zgodny z polskim porządkiem prawnym. Powinien istnieć własny wzór umowy, dostosowany do instytucji polskiego prawa cywilnego.

• Kary umowne. Są bardzo wysokie w stosunku do wartości przedmiotu zamówienia (średnio 0,01% - 0,1% wartości przedmiotu zamówienia za każdy dzień) potrącane z bieżących płatności bez uprzedniego rozstrzygnięcia zgłoszonych roszczeń.

• Nieobiektywny inżynier kontraktu. Obecnie inżyniera wyznacza zamawiający, powinien zaś być wybierany przez obie strony, co dawałoby większą gwarancję obiektywności. Brakuje też szczegółowego uregulowania zasad działania i zakresu odpowiedzialności.

• Roszczenia wykonawców w trakcie realizacji umowy. Nie ma jednoznacznych kryteriów obliczania i przyznawania przez zamawiającego przedłużenia czasu na ukończenie i dodatkowego wynagrodzenia. październik 2012

Ekspert o zamówieniach publicznych Jakie projektowane zmiany w ustawie o zamówieniach publicznych są najważniejsze z punktu widzenia firm wykonawczych, szczególnie realizujących duże inwestycje, np. drogi? Czy projektowane zmiany mogą rzeczywiście przyczynić się do poprawy jakości procesu inwestycyjnego i powstałego obiektu?

Trudne dwa lata

Jak podaje „Raport...”, prognozy rozwoju całego budownictwa dla krajów Euroconstruct EC-19 na ten rok i następny zostały zmniejszone z -0,3% do -2,1% w 2012 , a w 2013 z +1,8% do +0,4%. Dla budownictwa inżynieryjnego, w tym drogowego, przewiduje się w ciągu najbliższych trzech lat najgorsze wyniki - średnioroczne tempo spadku wyniesie 1,4%.

Do końca 2014 roku rząd zamierza przeznaczyć blisko 80 mld zł na budowę nowych dróg krajowych oraz utrzymanie i remonty najważniejszych dróg w Polsce. „Wyschło” już jednak źródło finansowania, jakim były pieniądze z perspektywy 2007-2013. GDDKiA z dalszymi inwestycjami czeka na nowy unijny budżet 2014-2020. Pewną nadzieją dla drogowców jest wciąż otwarta możliwość alokacji środków z pieniędzy przeznaczonych na kolej.

PKP Polskie Linie Kolejowe z powodu przedłużających się procedur ma kłopoty z wydaniem przyznanych środków – jeśli nie zostaną one wydane do roku 2014, przepadną. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego złożyło więc w roku 2011 wniosek do Komisji Europejskiej. Prosi o przeniesienie w ramach funduszy na infrastrukturę na lata 2007-2013 1,2 mld euro z projektów kolejowych na drogowe.

Ze względu na nieodmienny sprzeciw Unii, obecnie Polska ubiega się o alokację 400 mln euro. Nie ma wątpliwości – branżę wyspecjalizowaną w drogownictwie czekają trudne lata. Firmy próbują ratować się, odchodząc od kontraktów drogowych i pozyskując zamówienia z innych sektorów – głównie chodzi o budownictwo kolejowe i energetykę.

Joanna Ryńska

dr Rafał Cieślak radca prawny

Projekt nowelizacji ustawy PZP stanowi bezpośrednie następstwo negatywnych doświadczeń ostatnich lat związanych z podwykonawstwem, co widoczne było szczególnie na większych budowach, takich jak drogi, autostrady, czy duże obiekty kubaturowe.

Podstawowym zadaniem nowelizacji jest wzmocnienie nadzoru zamawiających nad prawidłową realizacją zamówień publicznych.

Projekt zmian w przepisach PZP dotyczy w szczególności relacji na linii zamawiający - generalny wykonawca – podwykonawcy. Nowela wprowadza m.in. definicję umowy o podwykonawstwo i obligatoryjne jej elementy, konieczność akceptacji takiej umowy przez zamawiającego, uzależnia także zapłatę wynagrodzenia wykonawcy od rozliczenia się przez niego z podwykonawcami (w przypadku kontraktów dłuższych niż 12 miesięcy) w określonym terminie. W przypadku uchylania się przez wykonawcę od zapłaty wymagalnych kwot wynagrodzenia podwykonawcom, obowiązek ten spocznie na Zamawiającym. Z drugiej strony, projekt zakłada również, że

wszelkie rzeczy dostarczone przez wykonawców stają się własnością Zamawiającego, co w zamierzeniu chronić ma interes publiczny. To zresztą tylko niektóre z projektowanych zmian.

W mojej ocenie nowelizacja z pewnością wymagała będzie większego niż dotychczas zaangażowania zamawiających w proces planowania i realizacji zamówień publicznych. Krótkie vacatio legis powoduje również, że generalni wykonawcy nie będą mieli zbyt dużo czasu na dokonanie koniecznych zmian w zasadach współpracy z podwykonawcami. Zmiany ucieszą natomiast z pewnością niektórych podwykonawców, ponieważ ustawa ogranicza tu częściowo zasadę swobody umów na rzecz ochrony ich słusznych interesów. W polskich warunkach nowelizacja ta wydaje się potrzebna.

Nie sądzę jednak, aby wprowadzone zmiany w istotny sposób przyczyniły się do zmniejszenia liczby roszczeń między uczestnikami zamówień lub też skrócenia harmonogramów realizacji prac budowlanych.

Warto również przypomnieć, że obok nowelizacji części „podwykonawczej” ustawy, bardziej zaawansowany w procesie legislacyjnym jest projekt nowelizacji PZP dotyczący implementacji tzw. dyrektywy obronnej oraz wprowadzający niekorzystne dla wykonawców przepisy związane z wykluczeniem z ubiegania się o zamówienia publiczne. Dobrą wiadomość stanowi natomiast wprowadzenie tzw. dialogu technicznego, który z pewnością przyczyni się do tworzenia bardziej precyzyjnych SIWZ w efekcie - zwiększenia jakości udzielanych zamówień publicznych, z korzyścią dla wszystkich uczestników procedur PZP.

Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 51

prefabrykaty mostowe

Unikalne rozwiązania światowego lidera prefabrykacji – firmy ERGON Poland

N

ależy pamiętać, że przy infrastrukturze drogowej oraz kolejowej niezwykle ważne są koncepcje zwiększające bezpieczeństwo innych uczestników ruchu drogowego, kolejowego przy jednoczesnym skróceniu czasu trwania całego procesu budowlanego. Przy tym wszystkim nie można jednak zapomnieć o rozwiązaniach mogących przyczynić się do poprawy ochrony środowiska naturalnego oraz zachowujących wysoką estetykę obiektów i budowli. Unowocześnienie w takiej skali warunkuje rozwój na poziomie europejskim oraz znacząco zwiększa bezpieczeństwo podczas realizacji budowy, a także w późniejszym czasie użytkowania nowo wznoszonych obiektów.

Wraz z rozwojem infrastruktury drogowej oraz kolejowej wzrasta zapotrzebowanie na coraz to nowsze, ciekawsze i bardziej zaawansowane technologicznie rozwiązania stawiane firmom budowlanym.

Takim nowatorskim rozwiązaniem są belki mostowe, które oferuje światowy lider prefabrykacji - firma ERGON Poland.

1

52 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

Pierwszy raz w Polsce...

Firma Ergon Poland wraz z firmą projektową Mosty Gdańsk Sp. z o.o., na zlecenie firmy Strabag Sp. z o.o., wykorzystując innowacyjną technologię oraz potencjał zakładu produkcyjnego Ergon zlokalizowanego w podwarszawskim Mszczonowie, wykonała pierwsze w Polsce belki typu RL widoczne na zdjęciu nr 1, w połączonej technologii struno i kablobetonu.

Celem przedsięwzięcia było umożliwienie wykonania przepraw nad torami kolejowymi czynnej linii kolejowej E65 Warszawa – Gdynia w okolicy Ciechanowa, pierwotnie zaprojektowanych jako ustroje swobodnie podparte o przekrojach belkowo płytowych sprężonych kablami.

Zakładana wstępnie realizacja obiektu wylewanego „na mokro” nad funkcjonującą trakcją kolejową wymuszała zastosowania kłopotliwych i kosztownych szalunków oraz długi czas realizacji. Receptą na te problemy okazała się prefabrykacja przęseł.

Rozwiązanie jakie zostało zrealizowane przez Ergon Poland umożliwiło sprefabrykowanie gigantycznych belek sprężonych (zdjęcie nr 2) o długości 40 m oraz wadze blisko 115 ton, co było możliwe do wykonania dzięki specjalnemu wyposażeniu mszczonowskiej fabryki.

Zmiana ustroju monolitycznego na prefabrykowany pozwoliła odchudzić żebra, poczynając pewne oszczędności. Pozostając przy tym samym schemacie statycznym, belki zostały zaszalowane i zabetono-

2

październik 2012

wane w zakładzie produkcyjnym z wcześniejszym naciągnięciem 44 szt. splotów o łącznej sile naciągu 8837,4 kN. Po osiągnięciu przez beton wymaganej wytrzymałości, struny zostały zwolnione i siła przekazana na belkę. Sprężenie to umożliwiło transport gigantycznej belki (zdjęcie nr 3) z zakładu produkcyjnego Ergon Poland bezpośrednio na teren budowy, gdzie od razu można było przystąpić do montażu.

3

...tak innowacyjne rozwiązanie

4

Zdjęcia arch. ERGON

Przy tworzeniu tak złożonej konstrukcji, jaką jest to innowacyjne rozwiązanie łączące zalety ekonomicznych konstrukcji strunobetonowych z siłą napinania kabli w przygotowanych osłonkach, inżynierowie zderzyli się z masą zagadnień, od strony statyki, współpracy napiętych strun z osłonami oraz z samym faktem połączenia sił od strun i kabli w różnych fazach wykonania konstrukcji.

Problemem było także zakotwienie takiej ilości strun w małym bloku oporowym, gdzie musiały się jeszcze zmieścić żeliwne prowadnice zakotwień kabli sprężających, których trasa dodatkowo została zakrzywiona w dwóch kierunkach zgodnie ze schematem działania obciążenia. Specjalnie opraco-

wana dla tej inwestycji konstrukcja dna formy pozwoliła na uzyskanie wstępnego wygięcia belki ku górze, o wartości około 180 mm, co było łącznym efektem samego sprężenia, jak i kształtu formy.

Mały blok oporowy i duże siły w zakotwieniu spowodowały konieczność zagęszczenia zbrojenia w tym miejscu oraz zwiększenie ich średnicy do 25 mm. Ta operacja dodatkowo utrudniła betonowanie samej belki, gdzie nie było już miejsca na włożenie mieszanki betonowej, jednak z tym zagadnieniem poradzili sobie technologowie Ergonu, stosując odpowiednią mieszankę i wibrację o wysokiej częstotliwości.

Pomimo wielu trudności oraz zawiłych zagadnień techniczno-obliczeniowych i wykonawczych, pracowpaździernik 2012

nicy Ergon Poland stanęli na wysokości zadania, dostarczając gigantyczne prefabrykaty na czas. Prefabrykacja przęseł mostowych (zdjęcie nr 4) umożliwiła również finalne wykończenie powierzchni wraz z antykorozyjnym zabezpieczeniem betonu jeszcze przed wbudowaniem, co umożliwiło kolejne ograniczenie prac w obszarze funkcjonującej bez zakłóceń linii kolejowej.

Pomimo tak dużego wyzwania jakim było wyprodukowanie belek w dwóch innowacyjnych technologiach, Ergon Poland nie wyczerpał jeszcze swoich możliwości i w zależności od zapotrzebowania rynku jest w stanie zaprojektować, wyprodukować i dostarczyć na budowę elementy prefabrykowane o długości 60 m i wadze 160 ton.

ERGON Poland Sp. z o.o.

Prefabrykowane Konstrukcje z Betonu Sprężonego ul. Grójecka 19, Badowo Mściska 96-320 Mszczonów tel.: +48 (46) 858 18 00 fax: + 48 (46) 858 18 09 e-mail: sprzedaż@ergon.pl www.ergon.pl

Więcej informacji: www.ergon.pl oraz www.facebook.com/Ergon.Poland

Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 53

budowa metra

Metro w kamerze

Budowa drugiej linii warszawskiego metra to interesujące pod względem inżynierskich wyzwań przedsięwzięcie, którego realizację z ostatnich dwóch miesięcy postanowiliśmy przybliżyć w formie fotorelacji.

W

reportażu chcemy pokazać aktualny postęp robót na wszystkich odcinkach, stacjach i tunelach, nie koncentrując się tylko i wyłącznie na stacji Powiśle, która obecnie z wiadomych względów mieści się najbardziej w kręgu zainteresowania mediów i opinii publicznej.

W trakcie wykonywania przejścia pod tunelem Wisłostrady na łączniku północnym, po stronie zachodniej stacji nastąpił niekontrolowany wypływ nawodnionego gruntu.

W związku z powyższą awarią wszystkie prace natychmiast zostały wstrzymane.

SIERPIEŃ 2012 Stacja C09 Rondo Daszyńskiego • Kontynuowano roboty polegające na zaizolowaniu górnego stropu torów odstawczych oraz jego zasypaniu.

• Wykonywano strop pośredni na torach odstawczych.

• Wykonywano wykop podstropowy kondygnacji -2.

• Przebudowywano sieci podziemne.

Wentylatornia szlakowa V10 • Kontynuowano realizację ścian konstrukcyjnych wewnętrznych w wentylatorni.

• Kontynuowano wykonanie wykopu do poziomu płyty fundamentowej oraz izolowanie płyty fundamentowej.

• Wykonano dwie komory kanalizacyjne w rejonie wentylatorni.

• Betonowano klatkę schodową wejściową oraz wykonywano izolację stropu.

• Kontynuowano prace przy wykonywaniu wykopu międzystropowego wraz z zabezpieczeniem ścian.

Wykonawca (konsorcjum AGP Metro) usuwa aktualnie skutki tej awarii, która miała miejsce w połowie sierpnia br. Konstrukcja tunelu Wisłostrady oparta jest na ścianach szczelinowych. Spod płyty dennej tunelu woda wypłukała ponad 6,5 tys. m3 pozostawiając lej głęboki na ok. 11 m.

Metoda, na którą zdecydowano się, by rozwiązać problem, polega na wypełnieniu powstałej w gruncie dziury (leja) specjalnie opracowaną mieszaniną o parametrach zbliżonych do rodzimego gruntu. Jej zadaniem jest wypełnienie leja i wyparcie zalegającej wody na ze-

C09

wnątrz. Mieszanina będzie wtłaczana początkowo przez otwory wykonane wzdłuż ścian szczelinowych tunelu, a następnie w późniejszym etapie przez otwory w jezdni (płycie) tunelu.

Ważnych momentów w budowie metra było wiele, co ilustrują wymownie zamieszczone dalej zdjęcia i szczegółowy opis robót. Niewątpliwie wydarzeniem, które udało się zarejestrować dokładnie kamerom, było przebicie przez tarczę TBM, przy drążeniu tunelu, ściany stacji C10 Rondo ONZ. Najważniejsze momenty tego etapu ilustrują zdjęcia na stronie obok.

C09

C09

C09

54 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

październik 2012

Stacja C10 Rondo ONZ • Kontynuowano prace przy wykonaniu słupów tymczasowych oraz kolejnych części stropu stacji.

• Kontynuowano realizację wykopu pod strop stacji.

• Wylano górny strop na stacji oraz wylano przejścia podziemne.

• Zrealizowano 7 na 9 komór kanalizacyjnych, wykonanie pozostałych w trakcie.

• Wykonano 6 na 8 komór wodociągowych.

• Wykonano ruszt żelbetowy na poziomie -1, trwały wykopy pod płytę denną.

Wentylatornia szlakowa V11 • Kontynuowano prace przy wykonywaniu stropu pośredniego wentylatorni.

Stacja C11 Świętokrzyska • Kontynuowano prace przy betonowaniu stropu stacji.

• Kontynuowano prace w szybie łącznika dla pieszych między stacjami I i II linii metra.

• Wykonano murki prowadzące, ściany szczelinowe oraz barety na stacji.

• Rozpoczęto wykonywanie wyjść ze stacji metra.

Wentylatornia szlakowa V12 • Trwały prace zabezpieczające wykop pod konstrukcję wentylatorni.

• Rozpoczęto wykonanie ścian szczelinowych wentylatorni szlakowej.

Stacja C12 Nowy Świat • Zakończono wykonanie baret oraz słupów stalowych na stacji.

• Kontynuowano prace związane z wykonaniem kolejnych sekcji ścian szczelinowych stacji.

• Rozpoczęto głębienie wykopu do poziomu płyty stropowej górnej.

Stacja C13 Powiśle • Zakończono wykonywanie płyty dennej w zachodniej części stacji.

• Trwały prace mające na celu wykonanie instalacji kanalizacji w płycie dennej stacji.

• Wykonano instalację uziemieniową w płycie fundamentowej.

• Rozpoczęto wykonywanie przejścia pod tunelem Wisłostrady na tunelu północnym.

• Wykonano mikropale pod ścianami szczelinowymi tunelu Wisłostrady. październik 2012

C10

Przebicie

C10

Przebicie

C10

C10

C11

C11 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 55

budowa metra

• W toku wykonywanie wykopu do poziomu płyty dennej we wschodniej części stacji.

• Wentylatornia szlakowa V14 • Zakończono wykonywanie ścian szczelinowych.

Stacja C14 Stadion • Trwało wykonanie kolejnych części płyty stropu górnego korpusu stacji.

• Wykonano kolejne barety oraz ściany szczelinowe stacji.

• Rozpoczęto prace mające na celu wykonanie wykopu pod płytę denną stacji.

• W toku zasypywanie kolektora stadionowego wzdłuż nasypu kolejowego PKP. Stacja C15 Dworzec Wileński • Kontynuowano prace przy wykonaniu ścian szczelinowych i baret na stacji.

• Rozpoczęto wykonywanie płyty pośredniej.

• Wykonano kolejny fragment stropu górnego.

• Trwało wykonywanie zbrojenia kolejnego fragmentu stropu górnego oraz stropu pośredniego stacji.

• Trwało wykonywanie wykopu podstropowego.

• Kontynuowana była przebudowa infrastruktury podziemnej sieci: wodociągowych, kanalizacyjnych, energetycznych gazowych i teletechnicznych.

Tunele: Stan na dzień 06.08.2012 • Kontynuowano prace przy drążeniu tuneli: Tarcza TBM „Anna” drąży południowy tunel między stacją Rondo Daszyńskiego a stacją Powiśle oraz tunel Z1 łączący I i II linię metra, Tarcza TBM – „Maria” drąży tunel północny, na odcinku od stacji Rondo Daszyńskiego do stacji Powiśle.

• Tunel południowy – Tarcza „Anna” S-645 znajduje się w odległości 877 m od szybu startowego, wbudowano 579 pierścieni obudowy żelbetowej.

• Tunel północny – Tarcza „Maria” S-644 wywierciła już 492 m tunelu. Zamontowano 323 pierścienie obudowy żelbetowej.

C12

C13

C13

C13 C14

C14

56 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

C14 C15

C15 październik 2012

WRZESIEŃ 2012 Stacja C09 Rondo Daszyńskiego • Wykonano strop pośredni na torach odstawczych.

• Wykonano izolacje płyty stropowej górnej.

• Kontynuowane są roboty polegające na zasypaniu płyty stropowej górnej.

• Kontynuowane są prace przy wykopie podstropowym kondygnacji -2.

• Przełączono wszystkie kable związane z budową szybu startowego.

• Trwa przebudowa sieci podziemnych w rejonie torów odstawczych.

Wentylatornia szlakowa V10 • Wykonano: ściany szczelinowe, jet grouting, wykop wstępny.

• Kontynuowane są prace przy wykonaniu: płyty stropowej górnej, wykopu międzystropowego wraz zabezpieczeniem ścian, wykopu do poziomu płyty fundamentowej, płyty dennej, wykopu do poziomu pośredniego, izolacji płyty fundamentowej, ścian konstrukcyjnych wewnętrznych, izolacji stropów oraz zasypywanie wykopu.

• Kontynuowane są prace przy wylewaniu klatki schodowej wejściowej i izolacjach stropu.

• Przebudowana została kanalizacja i kable światłowodowe.

Stacja C10 Rondo ONZ • Kontynuowane są prace przy wykonaniu: murków prowadzących dla ścian szczelinowych, słupów oraz baret.

• Przebudowane zostały wszystkie kable kolidujące z wejściami i ścianami szczelinowymi.

• Wykonano płytę fundamentową w komorze rozjazdów.

• Trwają prace przy wykonywaniu komór kanalizacyjnych, komór wodociągowych oraz ciepłowniczych.

Wentylatornia szlakowa V11 • Trwa wykop pod płytę denną.

• Wszystkie kable związane z budową wentylatorni oraz wynikające z kolizji wtórnych zostały przebudowane. październik 2012

C09

C09

C09

C10

C10

C10

C10 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 57

budowa metra

Stacja C11 Świętokrzyska • Ukończono wykonanie ścian szczelinowych szybu łączącego stacje Świętokrzyska na I i II linii metra.

• Kontynuowane są prace przy realizacji stropu górnego stacji i stropu pośredniego.

• Trwają roboty montażowe kanalizacji sanitarnej w ul. Marszałkowskiej i ul. Świętokrzyskiej.

• Kontynuowane są prace na stropie stacji przy wykonywaniu sieci wodociągowej i gazowej.

Wentylatornia szlakowa V12 • Kontynuowane są prace przy zabezpieczeniu wykopu pod konstrukcję wentylatorni. Wykonano wykop do głębokości 3 m. Aktualnie wykonywany jest oczep oraz rozparcie ścianek szczelnych zabezpieczających wykop.

• Zakończono realizację ścian szczelinowych wentylatorni szlakowej.

Stacja C12 Nowy Świat • Wykonano ściany szczelinowe korpusu stacji.

• Wykonano wykop do poziomu płyty stropowej górnej.

• Wykonano płytę stropową korpusu stacji.

• Kontynuowane są prace przy instalacji puszek i peszli oraz instalacji uziemieniowej w stropie górnym.

Stacja C13 Powiśle • W trakcie wykonywania przejścia pod tunelem Wisłostrady na łączniku północnym po stronie zachodniej stacji nastąpił niekontrolowany wypływ nawodnionego gruntu.

W związku z powyższą awarią wszystkie prace zostały wstrzymane.

Obecnie odtwarzana jest droga na bulwarze przechodząca przez wschodni korpus stacji.

Wprowadzono nową organizację ruchu obejmującą objazd tunelu Wisłostrady.

Wentylatornia szlakowa V14 • Ukończono wykonywanie pierwszego poziomu rozpór stalowych ścian szczelinowych.

• Przełożono istniejącą sieć nn.

Stacja C14 Stadion • Wykonawca finalizuje wykonywanie ścian szczelinowych i baret w obrębie korpusu stacji. Zakończono ściany szczelinowe i barety w obszarze torów odstawczych.

58 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

C11

C11

C12

C12

C13

C13 październik 2012

Oprac. red. Źródło: Metro Warszawskie Sp. z o.o. www.metro.waw.pl październik 2012

Zdjęcia: Metro Warszawskie Sp. z o.o., www.metro.waw.pl

• Ukończono fragment płyty stropu górnego korpusu stacji.

• Ukończono wykonywanie wykopu pod płytę denną.

• Przystąpiono do wylewania chudego betonu pod płytę denną.

• Rozpoczęto wykonywanie instalacji kanalizacji w stropie pośrednim (antresoli).

Wentylatornia szlakowa V15 • Prowadzone się prace przy wykonaniu ścian szczelinowych.

• Wykonano wszystkie przeciski kablowe oraz usunięto kable energetyczne i słupy oświetleniowe kolidujące z wentylatornią szlakową.

• Wykonano tymczasowe oświetlenie zewnętrzne.

Stacja C15 Dworzec Wileński • Wykonano roboty przy ścianach szczelinowych i baretach na zamkniętym odcinku Al. Solidarności.

• Wykonywane są stropy górne (stacja oraz tory odstawcze), strop pośredni na fragmencie stacji oraz trwają prace nad wykopem do poziomu płyty fundamentowej (część stacji).

• Kontynuowana jest przebudowa sieci kanalizacji, wody, gazu i sieci cieplnej.

Po wprowadzeniu nowej organizacji ruchu całkowicie wykonano wszystkie roboty na ww. sieciach sanitarnych na całym skrzyżowaniu ul.Targowej i Al. Solidarności.

• Zakończono układanie kabli i usunięto newralgiczne kolizje kablowe w rejonie Poczty Polskiej oraz kable kolidujące z Al. Solidarności.

Tunele: Stan na 31.08.2012 • Kontynuowane są prace przy drążeniu tuneli: Tarcza TBM „Anna” drąży południowy tunel między stacją Rondo Daszyńskiego a stacją Powiśle oraz tunel Z1 łączący I i II linię metra, Tarcza TBM – „Maria” drąży tunel północny, na odcinku od stacji Rondo Daszyńskiego do stacji Powiśle.

• Tunel południowy – Tarcza Anna S-645 znajduje się w odległości 1106 m od szybu startowego. Wbudowano 733 pierścieni obudowy żelbetowej.

• Tunel północny – Tarcza Maria S-644 do chwili obecnej wywierciła 1030 m tunelu i wbudowała 682 pierścienie.

C14 C14

C14

C15

C15

C15

C15

Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 59

projektowanie geotechniczne

Praktyka geotechniczna w Polsce Fot. arch. autora

według PN EN 1997-1 i PN EN 1997-2 (Eurokodu 7)

Prof. zw. dr hab. inż.

Lech Wysokiński

Specjalista w dziedzinie geotechniki, geologii inżynierskiej i ochrony środowiska. W latach 1961-1994 pracownik Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego w Instytucie Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej. Od 1984 r. pracownik Instytutu Techniki Budowlanej. Od 1986 r. kierownik Zakładu Geotechniki i Fundamentowania, a od 1994 r. przewodniczący Komitetu Technicznego nr 254 Geotechnika w Polskim Komitecie Normalizacyjnym – opracowującym europejskie normy geotechniczne do stosowania przez polskich inżynierów.

Autor 4 książek, ok. 300 artykułów i ok. 60 referatów na konferencje, a także blisko 2000 ekspertyz, opracowań i konsultacji budowlanych różnych obiektów. Miał duży udział w realizacji zabezpieczenia Skarpy Płockiej, budowie Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, Metra Warszawskiego, Składowiska Odpadów Niebezpiecznych Tarnowskie Góry.

Przedmiotem zainteresowań naukowych autora są: badania i określanie parametrów geotechnicznych gruntów, zabezpieczenia stateczności skarp, budowa składowisk odpadów, głębokie posadowienia, budowa metra, normalizacja.

Artykuł niniejszy otwiera cykl kilku opracowań dotyczących nowych norm europejskich: PN EN 1997-1 i PN EN 1997-2 (Eurokodu 7, EC-7) z dziedziny geotechniki, których wymaga projektowanie geotechniczne.

P

rojektowanie geotechniczne to termin w Polsce nowy, dotychczas słabo osadzony w praktyce. Ostatnio opublikowane Rozporządzenie z dn.

27.04.2012 [1], które zamieniło dotychczasowy stan prawny, dotyczący projektowania budowlanego, wymaga w procesie oceny geotechnicznych warunków posadowienia obiektów, stosowania Eurokodu 7 oraz opracowywania: opinii geotechnicznej, dokumentacji badań podłoża gruntowego do projektu geotechnicznego. Rysunek 1. pokazuje schemat miejsca wykonywania tych dokumentów w procesie budowlanym. Nowe dokumenty to: opinie geotechniczne i projekt geotechniczny.

Dotychczas projekty budowlane opierały się na badaniach gruntów opisywanych w dokumentacjach geotechnicznych i geologiczno inżynierskich, dołączanych z reguły do projektu budowlanego. Interpretując rozporządzenie [1] należy stwierdzić, że teraz Inwestor do dokumentacji przy wystąpieniu o warunki zagospodarowania i zabudowy powinien włączyć też opinię geotechniczną, a do projektu bu-

60 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

Rys. 1. Schemat udziału geotechniki w procesie budowlanym w Polsce (pola kolorowe- etapy wykonywane zawsze), GIR – Geotechnical Investigation Report, GDR – Geotechnical Design Report

Zawartość projektu budowlanego wg EC-7 [2] to: Zawartość projektu geotechnicznego (GDR) zgodna z PN EN 1997-1: 1. Zakłada granice dopuszczalnych zachowań konstrukcji, np. sśr.dop, Ds; 2. Podaje zasady kontroli gruntów podczas budowy.

Treść projektu geotechnicznego: • Opis działki i otoczenia, • Opis warunków w podłożu gruntowym, • Wartości obliczeniowe właściwości gruntów, • Wykaz norm i przepisów, • Obliczenia geotechniczne, • Zalecenia dotyczące projektu fundamentów, • Wykaz zagadnień do sprawdzenia podczas budowy i wymagających monitorowania.

październik 2012

Rys. 2. Proces analizy danych i projektowanie geotechniczne, wg PN EN 1997-2 dowlanego dołączyć również projekt geotechniczny.

Projekt geotechniczny w treści niewiele różni się od dotychczasowych „geotechnicznych warunków posadowienia”, których wymagało prawo budowlane, a których nie zawsze wymagały władze budowlane przed wydaniem decyzji o akceptacji projektu budowlanego, zadawalając się dokumentacją badań podłoża. Rozporządzenie [1] specyfikupaździernik 2012

je dokładnej, co powinien zawierać projekt geotechniczny, a mianowicie: „1. Prognozę zmian właściwości podłoża gruntowego w czasie.

2. Określenie obliczeniowych parametrów geotechnicznych.

3. Określenie częściowych współczynników bezpieczeństwa do obliczeń geotechnicznych.

4. Określenie oddziaływań gruntu.

5. Przyjęcie modelu obliczeniowe-

go podłoża gruntowego, a w prostych przypadkach projektowego przekroju geotechnicznego.

6. Obliczenie nośności i osiadania podłoża gruntowego oraz ogólnej stateczności.

7. Ustalenie danych niezbędnych do zaprojektowania fundamentów.

8. Specyfikację badań niezbędnych do zapewnienia wymaganej jakości robót ziemnych i specjalistycznych robót geotechnicznych.

9. Określenie szkodliwości oddziaływań wód gruntowych na obiekt budowlany i sposobów przeciwdziałania tymi zagrożeniami.

10. Określenie zakresu niezbędnego monitorowania wykonywanego obiektu budowlanego, obiektów sąsiadujących i otaczającego gruntu, niezbędnego do rozpoznania zagrożeń mogących wystąpić w trakcie robót budowlanych lub w ich wyniku oraz w czasie wyko-

Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA 61

projektowanie geotechniczne

nywania obiektu budowlanego”.

Eurokod zbudowany jest na filozofii stanów granicznych, którą zawierają normy [4] [5] [6]. Stany graniczne są dobrze znane projektantom, ponieważ w Polsce obecne są od lat 70’. W wielu krajach europejskich jest to novum, były tam dotychczas normy naprężeń dopuszczalnych. Zatem Eurokody stanowią tam znaczną zmianę. W Polsce w roku 1998 poprzednie Rozporządzenie [7] wprowadziło już kategorie geotechniczne, zgodnie z obecną wersją EC-7 (tab. 1).

Kategorie geotechniczne różnicują ryzyko geotechniczne (np. z uwzględnieniem zmienności cech w czasie). Przykładowo popularnie stosowana metoda elementów skończonych (MES) wymaga parametrów określonych przy małych odkształceniach. Zwraca się uwagę, że do każdej metody muszą być poprawnie dobrane parametry.

Zwykle, mimo zmienności właściwości gruntów z głębokością, model geotechniczny przyjmuje wydzielenia warstw, dla których parametry są stałymi.

Proces analizy i dochodzenia do wartości obliczeniowych jest skomplikowany (będzie opisany w następnym artykule), z normy [3] podajemy schemat badań i analiz danych geotechnicznych w procesie budowlanym zgodnie z EC-7, część 2 (rys. 2).

Analizując przedstawiony schemat widzimy, że po lewej stronie są FAKTY, badania, obserwacje, które są dokumentowane, tj. można je powtórzyć i powinny wykazać identyczne rezultaty. By to osiągnąć należy stosować określone procedury (normy, specyfikacje),aby wyniki były tożsame.

Strona prawa to INTERPRETACJE z danych dokumentacyjnych strony lewej, tu można zbudować różne

oceny i parametry do określonego modelu geotechnicznego. Po stronie PROJEKTOWANIA znajdują się decyzje dotyczące oceny ryzyka zapasów bezpieczeństwa (współczynniki częściowe) i oceny wartości charakterystycznych i obliczeniowych parametrów. Interpretacje te wykonuje się w projekcie geotechnicznym, który jest ostatnim elementem „ustalania geotechnicznych warunków posadowienia”.

Eurokod [2] [3] i Rozporządzenie [1] formalizuje proces opracowania projektu geotechnicznego, wymaga ustalenia w nim dopuszczalnych granic zachowania konstrukcji na danym podłożu, zobowiązuje do wykonania kontroli i monitoringu konstrukcji w okresie użytkowania oraz podczas budowy, także reakcji na wykonywane pomiary, a nawet planu działań interpretacyjnych w przypadku przekroczenia zakładanych wartości.

Literatura [1] Rozporządzenie z dn. 27 kwietnia 2012 r, Ministra Infrastruktury, Dz. U. 463, dot. określania geotechnicznych warunków posadowienia.

[2] PN EN 1997-1 Projektowanie geotechniczne – zasady ogólne.

[3] PN EN 1997-2 Projektowanie geotechniczne – Rozpoznawanie i badanie podłoża gruntowego.

[4] PN-ISO 2394 Ogólne zasady niezawodności konstrukcji budowlanych.

[5] PN-EN 1990 Podstawy projektowania konstrukcji.

[6] PN-EN 1991 Oddziaływanie na konstrukcje.

[7] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24 września 1998 r w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych.

Tab. 1. Ryzyko geotechniczne w zależności od kategorii geotechnicznej problemu budowlanego.

Kategoria Czynnik

I

II

III

Ryzyko niskie

Ryzyko średnie

Ryzyko wysokie

Warunki gruntowe

Znane z doświadczenia porównywalnego.

Bez gruntów organicznych, luźnych piasków, nasypów niekontrolowanych, nachylonych powierzchni.

Warunki gruntowe i parametry geotechniczne wyznaczyć można na podstawie ilościowych badań terenowych i laboratoryjnych.

Wyjątkowo trudne i skomplikowane przy istnieniu czynnych procesów geodynamicznych.

Położenie zwierciadła wód gruntowych

Poniżej poziomu wykopu fundamentowego

Brak ryzyka uszkodzenia konstrukcji z powodu obniżania zwierciadła wody.

Wysokie ciśnienie, napięte zwierciadło wód, zmiana przepuszczalności gruntów.

Sejsmika

Brak

Zagrożenie umiarkowanymi wstrząsami do 4 w skali Richtera.

Obszary sejsmiczne.

Wpływ górnictwa

Brak

Brak

Tereny górnicze obecnej i dawnej eksploatacji.

Wpływ środowiska

Pomijane ryzyko związane z wodami powierzchniowymi, powodzią, osiadaniem, zagrożeniem skażeniem chemicznym.

Czynniki środowiskowe rozpoznane i eliminowane rutynowymi metodami projektowania.

Skomplikowane oddziaływanie wymagające specjalnego rozpoznania i metod projektowania.

Otoczenie

Brak sąsiadów. Małe zagrożenie życia i mienia związane z wielkością inwestycji.

Możliwe ryzyko uszkodzenia sąsiednich konstrukcji wskutek wykopu czy wykonywania wzmocnienia podłoża.

Wysokie ryzyko uszkodzenia sąsiednich konstrukcji, czy naruszenia ich eksploatacji.

Charakter i rozmiar konstrukcji

Małe, względnie proste konstrukcje.

Konstrukcje powszechnie wykonywane.

Bardzo poważne, nadzwyczajne konstrukcje. Konstrukcje bardzo wrażliwe na wstrząsy.

Podatność na odkształcenia

Niska

Średnia

Wysoka

62 Builder dodatek promocyjny DROGI I MOSTY, GEOTECHNIKA

październik 2012

Sztuka budowania! www.bilfinger.pl

Systemy StoCretec dla konstrukcji mostowych Nawierzchnie izolacje chodników mostowych Elementy systemu: • StoPox BV 100 - epoksydowy grunt do betonów o podwyższonej wilgotności • StoPox TEP Multi Top - elastyczna żywica epoksydowopoliuretanowa • StoPox PH-DVE - elastyczna żywica epoksydowopoliuretanowa

Systemy zabezpieczeń powierzchni betonowych

Epoksydowy mostek sczepny • StoPox IHS PK - warstwa sczepna do łączenia starego betonu z nowym, zastępuje tzw. „jeża”, długi czas obróbki

Systemy izolacji pod papy termozgrzewalne • StoPox FBS-LF - epoksydowy grunt do gruntowania na świeżym betonie • StoPox BV 100 - epoksydowa żywica gruntująca odporna na wysokie temperatury

Systemy reprofilacji elementów żelbetowych Elementy systemu: • StoCrete BE Mostek i ochrona antykorozyjna • StoCrete BE Grob - gruboziarnista zaprawa PCC do reprofilacji powierzchni obciążonych dynamicznie • StoCrete TG 202, 204 - system PCC do reprofilacji elementów betonowych • StoCrete TF 200 - szpachlówka PCC do betonu • StoCrete KM - szpachlówka PCC

• StoCryl EF - elastyczna powłoka zabezpieczająca • StoCryl V 200 - sztywna powłoka zabezpieczająca Systemy hydrofobizacji elementów żelbetowych • StoCryl HP, StoCryl HP 100 - środki do hydrofobizacji powierzchniowej • StoCryl HG - preparat do hydrofobizacji wgłębnej

Systemy nawierzchni jezdnych na mostach • StoPox TEP - bitumiczno - epoksydowy materiał do wykonania nawierzchni jezdnych na mostach Systemy iniekcji elementów żelbetowych • StoJet IHS - epoksydowy system iniekcji sklejających • StoJet PIH - poliuretanowy system iniekcji uszczelniających • StoCrete ZL - mineralny system iniekcyjny

Sto-ispo sp. z o.o. 03-872 Warszawa, ul. Zabraniecka 15, tel. 22 511 61 02, info.pl@stoeu.com, www.sto.pl Doradcy techniczni StoCretec: Bydgoszcz 605 165 136, Chorzów 605 165 116, Gdynia 605 165 142, Łódź 605 165 134, Poznań 605 165 137, Warszawa 605 165 139, Wrocław 605 165 138

Fot. arch. Stalprodukt

budownictwo

Projektowanie

z kształtowników zamkniętych Część 2. Elementy i ich obliczanie Ocenę bezpieczeństwa konstrukcji z kształtowników zamkniętych przeprowadza się, dokonując projektowania i obliczania zgodnie z zasadami ustalonymi w Eurokodach. dr inż. Mirosław Broniewicz, prof. zw. dr inż. Jan Bródka

W

prawdzie metoda postępowania nie nazywa się już metodą stanów granicznych, ale jej podstawy i zalecenia w dużym stopniu pokrywają się z propozycjami przepisów amerykańskich. Należy postępować zgodnie z normą podstawową do oceny bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych PN-EN 1990 oraz towarzyszącymi jej normami obciążeń, a szczegółowe zalecenia i wskazania czerpać z PN-EN 1993-1-1, PN-EN 1993-1-8 oraz PN-EN 1993-1-10. Ocena bezpieczeństwa konstrukcji stalowych według wymienionych norm jest zasadna tylko wtedy, kiedy jej wykonanie dochowuje postanowień zawartych w PN-EN 1090-2, jak też ogólnych wskazań z PN-EN 1090-1.

Do projektowania i obliczania elementów z kształtowników zamkniętych bardzo pomocne są publikacje opracowane i opublikowane przez CIDECT, zawierające informacje i wskazania do prawidłowego stosowania takich wyrobów. Projektanci mogą oczywiście korzystać przede wszystkim z obszernych monografii polskiej [1] i niemieckiej [2] oraz poradników projektowych, np. [3].

wszystkim bezpieczeństwa konstrukcji, imperfekcji układów konstrukcyjnych i prętów, metod analizy sprężystej i plastycznej, stanów granicznych nośności i użytkowalności. Odrębne postanowienia występują, ale są integralną częścią zasad i reguł, zawartych w Eurokodzie 1990 i w Eurokodzie 3-1-1.

Klasyfikacja przekrojów kształtowników zamkniętych jest następująca: • w wypadku rur okrągłych ocenia się wyroby jako przekroje klasy 1, gdy d/t ≤ 50ε2 klasy 2, gdy d/t ≤ 70ε2 i klasy 3, gdy d/t ≤90ε2 (przy czym: d – średnica zewnętrzna, t – grubość ścianki). Wskazania są więc analogiczne jak w wypadku normy PN/B-03200. Dostarczane na rynku wyroby należą najczęściej do klasy 1 lub 2, a rzadko klasy 3 (chociaż wyjątkowo zdarzają się klasy 4, gdy d/t > 90ε2 ).

• w wypadku kształtowników o przekrojach prostokątnych i kwadratowych oceny klasy przekrojów są zbliżone do postanowień według PNEN 1993-1-1, odnoszących się do dwuteowników, lecz obecnie są łagodniejsze niż w PN/B-03200.

Nośności przekrojów kształtowników zamkniętych nie omówiono szczegóZastosowanie konstrukcji z kształtowników łowo w PN-EN 1993-1-1. Stwierdzono tylko, że w wypadku takich przekroElementy konstrukcji z kształtowników zamkniętych są •stosowane jów wpływ skręcania skrępowanego na zasadzie uproszczenia można w wypadku rur okrągłych ocenia się wyroby jako przekroje klasy 1, gdy d/t ≤ 50ε2 klasy 2, gd w kratowych układach różnego przeznaczenia zarówno płaskich jak prze- pomijać. To postępowanie jest dopuszczalne w wypadku korzystania z wy70ε2 i klasy 3, gdy d/t ≤90ε2 (przy czym: d – średnica zewnętrzna, t – grubość ścianki). Wskaz strzennych oraz w układach ram stężonych i nieprzechyłowych. Głównymi robów, dostarczanych zgodnie z PN-EN 10210 lub PN-EN 10219.

• w wypadku rur okrągłych ocenia się wyroby jako przekroje klasy 1, gdy d/t ≤ 50ε2 klasy 2 • w wypadku rur okrągłych ocenia się wyroby jako przekroje klasy 1, gdy d/t ≤ 50ε2 klasy 2, gdy d/t ≤ zastosowaniami są kratownice dachów i słupy budynków kilkukondygnawięc analogiczne jak w wypadku normy PN/B‐03200. Dostarczane na rynku wyroby 70ε2 i klasy 3, gdy d/t ≤90ε2 (przy czym: d – średnica zewnętrzna, t – grubość ścianki). Ws cyjnych (rzadziej parterowych). Jako podpory służą również do przenoszeObliczeniową nośność przekroju na rozciąganie lub ściskanie 70ε2 i klasy 3, gdy d/t ≤90ε2 (przy czym: d – średnica zewnętrzna, t – grubość ścianki). Wskazania są najczęściej do klasy 1 lub 2, a rzadko klasy 3 (chociaż wyjątkowo zdarzają się klasy 4, gd nia obciążeń na fundamenty wielu innych układów charakteru inżynierskieustala się w sposób więc analogiczne jak w następujący: wypadku normy PN/B‐03200. Dostarczane na rynku wyro więc analogiczne jak w wypadku normy PN/B‐03200. Dostarczane na rynku wyroby należą przekroju brutto (przekroje klasy 1, 2 i 3): go lub pomocniczego.

• przy uplastycznieniu 90ε2). najczęściej do klasy 1 lub 2, a rzadko klasy 3 (chociaż wyjątkowo zdarzają się klasy 4, Kształtowniki zamknięte, produkowane na gorąco według PN-EN najczęściej do klasy 1 lub 2, a rzadko klasy 3 (chociaż wyjątkowo zdarzają się klasy 4, gdy d/t > N t (c ).Rd = N pl .Rd = Af y / γ M 0 , (1) , 90ε2).

10210-1 oraz na zimno według PN-EN 10219-1 ze stali konstrukcyjnej nie90ε2).stopowej lub drobnoziarnistej, powszechnie nazywane rurami okrągłymi, • przy uwzględnieniu niestateczności miejscowej za pomocą zastępczeN c.Rd γ .MRd0 = Af y / γ M 0 N t (=c ).A eff =f yN/ pl Rd , ściskane , klasy 4): kwadratowymi i prostokątnymi, dostarczane według bogatego asortygo przekroju współpracującego (przekroje N t (c ).Rdsą =N pl . Rd = Af y / γ M 0 , (1) mentu wymiarów i grubości (patrz cz. 1 artykułu). γ = 1,0 – N = A f / γ eff y Mprzekrój 0 , współpracujący, gdzie: A – pole przekroju brutto, Aeff –c.Rdzastępczy (2) M 0 , N c.Rd = Aeff f y / γ M 0 , (2) Zasady ogólne i sposoby obliczeń gdzie: A – pole przekroju brutto, Aodnoszący przekrój współpracujący, częściowy współczynnik bezpieczeństwa, do materiału, fy – granica eff – zastępczysię γ M 0 = 1,0 gdzie: A – pole przekroju brutto,współczynnik Aeff – zastępczy przekrój odnoszący współpracujący, γ = 1 , 0 Ogólne reguły i zasady projektowania zostały podane w normie PN-EN – częściowy bezpieczeństwa, się do M 0 gdzie: A – pole przekroju brutto, Aeff – zastępczy przekrój współpracujący, – plastyczności materiału.

1993-1-1. Są one takie same jak w stosunku do konstrukcji wykonywanych materiału, f y – granica plastyczności materiału. częściowy współczynnik bezpieczeństwa, odnoszący się do materiału, fy – granica częściowy współczynnik bezpieczeństwa, odnoszący sięDotyczy do materiału, z wyrobów walcowanych o przekrojach otwartych. to przedefy – granica

plastyczności materiału.

66 Builder

plastyczności materiału.

N Ed ≤ 1,0 N t (c ).Rd , N Ed ≤ 1,0

październik 2012

REKLAMA

gdzie: A – pole przekroju bezpieczeństwa, brutto, Aeff – zastępczy współpracujący, – częściowy współczynnik się do materiału, fy – granica ≤Nprzekrój 1przekrój ,0odnoszący N t (odnoszący gdzie: AA –częściowy – pole pole przekroju przekroju brutto, AAbezpieczeństwa, współpracujący, γγMM00 ==1f1,y0,0–––granica współczynnik się do materiału, eff – zastępczy , ≤ 1,0 współpracujący, (3) Ed N ct ().cRd gdzie: brutto, eff – zastępczy ).Rd przekrój , plastyczności materiału. gdzie: NEd – obliczeniowa siła wodnoszący elemencie, Nt.Rd obliczeniowa nośność przekroju(3)na częściowy współczynnik bezpieczeństwa, się do – materiału, fy – granica N t ( c ).

Rd częściowy współczynnik bezpieczeństwa, odnoszący się materiału, granica plastyczności materiału.

N ,do– gdzie: NEd – obliczeniowa siła w odnoszący elemencie,się NEd nośność przekroju na (3) t.Rd częściowy współczynnik bezpieczeństwa, do ffyy –– granica ≤materiału, 1,obliczeniowa 0 gdzie: NEd –ustalona obliczeniowa siła w nośność na przekroju na t.Rd – obliczeniowa rozciąganie, ze wzoru (1),elemencie, Nc.Rd – obliczeniowa nośność przekroju ściskanie, plastyczności materiału.

N t (N c ).

Rd plastyczności materiału. , nośność – obliczeniowa siłaNc.Rd w elemencie, Nt.Rd – obliczeniowa nośność przekroju na (3) gdzie: ustalona NEd (3) rozciąganie, ze wzoru (1), – obliczeniowa przekroju na ściskanie, plastyczności materiału. rozciąganie, ustalona wzoru Nc.Rd – obliczeniowa nośność przekroju na ściskanie, N ustalona ze wzorów (1)ze lub (2).≤ 1,(1), Ed 0N Ed (1), gdzie:przekroju N –N obliczeniowa siłaNściskanego w elemencie, – obliczeniowa nośność przekroju na rozciąganie, ustalona ze wzoru – obliczeniowa przekroju na ściskanie, Ed lub c.Rd ustalona ze wzorów (1) (2).

Bezpieczeństwo rozciąganego lub należyNt.Rd nośność zeniowa nośność przekroju na t ( c(3) ).(2).

Rd ustalona ze wzorów (1) lub ,t (c ).Rd ≤ 1,0 (3) N N Ed sprawdzać według wzoru: N(1) ≤ 1,0 ze wzoru , (1), Nc.Rd – obliczeniowa nośność przekroju (3) na ściskanie, rozciąganie, ustalona ze wzorów Ed lub ośność przekrojuustalona na ściskanie, ≤ 1,0(2).

– obliczeniowa nośność przekroju NNt (Ed .Rd gdzie: celemencie, ).Rdna NEd – obliczeniowa w Nt.Rd – obliczeniowa(3)nośność przekroju (3) na ≤ 1,0 , , N b. Rd = χAfsiła y / γ MN 1 t ( c ).Rd Nwzorów (3) w odniesieniu klasy 1, 2 i 3, gdzie: NEdN–b.ustalona obliczeniowa siła w(1) Nt.Rd – obliczeniowa nośność (3) przekroju(4)na lub (2).do przekrojów t (– c ).Rd = χAfna / γze ,, elemencie, M1 zeniowa nośność przekroju ściskanie, wNodniesieniu do–przekrojów klasy 1, 2 i 3,na N bRd.Rdze = χwzoru Afysiła rozciąganie, (1), nośność przekroju ściskanie, c.Rd – obliczeniowa y / γ Mw 1– elemencie, gdzie: NEd gdzie: – ustalona obliczeniowa N obliczeniowa nośność przekroju na (4) t.Rd – w odniesieniu do przekrojów klasy 1, 2 przekroju i 3,przekroju (4) NEd N–b.ustalona obliczeniowa siła w elemencie, Nt.Rd –obliczeniowa obliczeniowa noχA f=yze γAf gdzie: NNrozciąganie, siła w N – obliczeniowa nośność na (1), N – nośność na ściskanie, χ/w / γ– Ed – obliczeniowa Rd = N eff Mwzoru 1elemencie, t.Rd c.Rd b .

Rd y M 1 gdzie: – obliczeniowa siła elemencie, N – obliczeniowa nośność przekroju na w –odniesieniu do przekrojów klasy 4, 1, 2 i 3, (5) Ed t.Rd w wzoru odniesieniu do przekrojów klasy (4) N b.(1) =rozciąganie, χAeff(2). f y / γ M 1ustalona ustalona ze wzorów lub Rdna śność przekroju ze (1), N – obliczeniowa – obliczeniowa nośność przekroju na ściskanie, rozciąganie, ustalona ze wzoru (1), N c.Rd c.Rd w do przekrojów klasy 4, na ściskanie, (5) N b.Rd = wzoru χAeff(1) fy N / (1), γ M 1– =– χ Afodniesieniu /–ze γ rozciąganie, ustalona ze N obliczeniowa nośność przekroju ustalona ze wzorów lub (2). c.Rd w odniesieniu do przekrojów klasy 4, (5) b .

Rd y M 1 nośność przekroju na ściskanie, ustalona wzorów (1) lub (2). rozciąganie, wzoru nośność przekroju na ściskanie, przyustalona czym: ze (4) N Rd = χ(1), Aeff fN γ M 1– obliczeniowa – w odniesieniu do przekrojów klasy 1, 2 i 3, (4) y /c.Rd asy 1, 2 i 3, – w odniesieniu do przekrojów klasy 4, (5) ustalona ze wzorów (1) lubb.(2). przy czym: (1) ustalona ze wzorów lub (2). przy czym: γ M 1wzorów = 1,0 =– χczęściowy ustalona ze lub (2).współczynnik N b.Rd = χAeff f ybezpieczeństwa, / γ M1 N Af(1) y / γnośność M1 elementu ściskanie – wz uwzględnieniem odniesieniu przekrojów klasy (4) 4, (5) ekrojów 2 i 3, (4) nado przy czym: γ M 1Obliczeniową =1, 1b,0.Rd –Afw odniesieniu przekrojów klasy 1, 2doi 3, klasy 4, klasy (5) – częściowy współczynnik bezpieczeństwa, N = χ / γ γniestateczności = 1 , 0 b .

Rd y M 1 M1 ogólnejwspółczynnik (wyboczenia) określa siędo zeprzekrojów wzoru: 1 – częściowy bezpieczeństwa, – w odniesieniu klasy 1, 2 i 3, (4) γM czym: NN Rd ==1χχ=Af / fγ– A1,y0przy γM χ= .4, Rd= yM/ 1częściowy 1 współczynnik bezpieczeństwa, 1 1, N b..bRd χAf eff rzekrojów klasy (5) ,5i 3, w fodniesieniu do przekrojów klasy 20(4) w/ odniesieniu przekrojów klasy (5)(4) do przekrojów 2⎛ i 3, y / γ M 1 ––w odniesieniu 24, N bb.Rd = χAf N χklasy = 1, klasy 21 1, ⎞02 –Aeff w–odniesieniu odniesieniu dodo przekrojów i 3, 3, (4) y /bγ M 1= χ .Rd y γ M1 λ2 2 +klasy do przekrojów (4) ⎟,05,i5klasy ⎜ Φ2 −1, γ M 1 =–1,0w χ do = Φbezpieczeństwa, – w odniesieniu przekrojów 4, (5) ⎞ ⎛ χ ≤ 1 – częściowy współczynnik 1 ⎠ ⎝Φ Nwspółczynnik 2 λ Φ + ⎜χ4, − przy czym: , lecz , (6) c –N ogólnej, przekrojów klasy 5) ⎟ b.Rd = χAeff f y / γ Mniestateczności 1 – w odniesieniu do 2 ⎞ ⎛Φ = = χ A f / γ χ ≤ 1 – w odniesieniu do przekrojów klasy 4, (5) λ Φ + − 0 , 5 b.Rd = χA eff f y/ γ M 1 ⎝ ⎜ klasy⎠ 4, ⎟ , lecz cprzy –Nwspółczynnik ogólnej, , (6) 2⎞ do przekrojów (5) czym: χ ≤ 1 b.Rd eff y Mniestateczności 1 – w odniesieniu 2 ⎛ ⎠ ⎝ 1 – w odniesieniu do przekrojów klasy 4, (5) – współczynnik niestateczności ogólnej, , (6) 2 Φ +χ przy czym: γ M 1 = 1,0 c ⎟ ⎜ Φ= −,λlecz – =częściowy bezpieczeństwa, wa,przy Φ 0,5[c1 +–αwspółczynnik (λ −współczynnik 0,2) + λ2 ] niestateczności ⎠ , lecz ⎝ czym: 0, 5 χ ≤ 1 , (6) ogólnej, , 2⎞ γM 1[1,0+ α– –(λ częściowy współczynnik bezpieczeństwa, przy czym: 2 ⎛ 10= Φ = , 5 − 0 , 2 ) + λ ] 2 częściowy współczynnik bezpieczeństwa, Φ + ⎜Φ − λ ⎟ przy czym: = 0,5[1 + α (λ − 0,2) + λ ,] 1 χ ≤ 1 ⎠ ⎝ γ1M 1 = 1χ,0≤ 1–Φczęściowy 2 , 0,21 , rur , niestateczności ogólnej, (6) χ= współczynnik bezpieczeństwa, γ M 1 =11,0,00,5 – a,częściowy – współczynnik (w wypadku rur walcowanych na gorąco α =, lecz , lecz (6) Φ = 0,5[1cwspółczynnik +–α (współczynnik λimperfekcji − 0,2) + λ ]bezpieczeństwa, 0, 5 1 2 2 α = 0,21 , rur ,ogólnej, współczynnik niestateczności (6) ⎛ Φγ 2M−1 = współczynnik bezpieczeństwa, aχczęściowy –– współczynnik imperfekcji (w wypadku walcowanych na gorąco λ ⎞⎟ , Φ + ⎛⎜rur Φχ2 −= λ ⎞⎟ – α = 0 , 21 2 ⎜ , rur a –lecz współczynnik imperfekcji 1 , gorąco 1 walcowanych 1 , Φ na ⎠ ⎛ , 2lecz2 ⎞ 0χ,5 ≤na ⎝ rur [1 + α (λ α −ogólnej, 0=,(6) 20),49 +(w λ),wypadku ], = ⎠ profilowanych ⎝ c – współczynnik niestateczności , lecz aχ–≤współczynnik , = 0,5zimno α(6) = 0,21 , rur 1 +0⎜,5Φwalcowanych −λ ⎟ imperfekcji na gorąco α = 0,49 ), , χχ(w 1 Φ2 rur =rurwypadku χ ≤ 1 profilowanych na zimno ⎠ ⎝ α

– współczynnik imperfekcji (w wypadku walcowanych na gorąco 0, 5 2 ⎞ ⎛ χ = α = 0 , 49 cprofilowanych – współczynnik niestateczności ogólnej, , lecz , (6) 2 2 Φ + Φ2 − λ2 ⎞⎟0,5 na zimno ), α = 0,21 , rur χ ≤1, Φ 0,5[1 +λαα =(–λ0smukłość −,21 0,,2rur ) +niestateczności λprofilowanych ] – Φ +⎛⎛⎜⎜⎝(w Φ − λ ⎞⎟⎠ , lecz α = 0,49Φ a współczynnik imperfekcji rur walcowanych na gorąco nazimno zimno ),), (6) – =współczynnik ogólnej, , względna: λ ⎟⎠ + ⎜⎝Φ 2 −wypadku profilowanych na , rur χ ≤ 1 naccgorąco 2 λ współczynnik niestateczności ogólnej, lecz χ ≤ 1 ,, (6) ⎠ ,, lecz ⎝ Φ 0smukłość ,smukłość 5[1 + α (λ −względna: 0względna: ,względna: 2) + λ ] λ –=– –smukłość (6) c –– współczynnik niestateczności ogólnej, α = 0,49 ), Lcr 1, 2 profilowanych α = 0,21 , rur na zimno α = 0 , 21 a – współczynnik imperfekcji (w wypadku rur walcowanych na gorąco λ = ⋅ λ 2 Φ = 0,5[1 +na α (λgorąco − 0,2) +–λsmukłość ] , rur cowanych 1względna: Φ = 0,5[1 + α (λ − 0,2) + λ2 ]λ, = Lcr ⋅ λ11, ,w wypadku klasy 1,klasy 2 i 3, 1, 2 i 3,na gorąco α = 0,21 , rur Φ = 0,5[1 + αa(λ– −współczynnik 0,2) + λ ] ,λ = Lαicrimperfekcji w wypadku przekrojów (w przekrojów wypadku rur walcowanych ⋅ = 01,49L ), , i λ λ profilowanych na zimno– smukłość 1względna: , w wypadku przekrojów klasy 1, gorąco 2 i 3, α = 0,21 , rur cr i λ 1 , w ⋅ λ =(w a – współczynnik imperfekcji wypadku rur walcowanych na klasy 2 i 3, α ==00,21 ,21 , rur α λwypadku =1 0,49 ), rurprzekrojów – współczynnik współczynnik imperfekcji (w wypadku walcowanych na1, gorąco A(w Lcr zimno profilowanych na eff iwypadku aa – imperfekcji rur walcowanych na gorąco ,Lw przekrojów klasy 1, α 2 i 3, , rur 1 przekrojów λ – smukłość względna: , w wypadku klasy 4, λ =L α = A0eff cr wypadku , 49 = ⋅ λ cr λ1 = 0A A ), 235 na zimno profilowanych 235 E λ = iLα ,49 235 i λ λ=1π Eprzekrojów klasyε ε4, ε =λ – smukłość profilowanych na zimno zimno 93 235 Ewypadku 49eff),),,EwAwypadku przekrojów klasy 1, 2 i 3, iλα1cr= 0,A λ1λ1=E=ππ, w == ,9,,ε99εε 235klasy == 235 profilowanych na Lcr 1λ =względna: ,235 E Lcr, wλ wypadku =93 93 ε = f 235 f ysmukłość przekrojów 4, eff f fy 1 i λ A λ y λ = π = 93 , 9 ε ε = = π = 93 , 9 ε ε = f – porównawcza, , dla f w MPa, 1λ = fy⋅ w MPa, λ dla 235 E λ1λ1––smukłość λ = π = 93 , 9 ε ε = 1 = 1 wypadku yprzekrojów y235 , λ – smukłość E , w klasy 4, f f y dla smukłość porównawcza, , dlafyfywwMPa, MPa, y 1 y = 93,9,ε f ε = względna: porównawcza, f f f λ = π = 93 , 9 ε 1 – smukłość i λ λ = π ε = λ λ i λ A y y f f4, y y 1 fy w MPa, 1 , porównawcza, λ1porównawcza, 1 – smukłość yklasy yfy dla 1 1 smukłość względna: wLcrwypadku przekrojów 1,,,2 i 3, –fλysmukłość , wypadku dlaf yfyklasy w dla MPa, porównawcza, , przekrojów w MPa, Lcr,f yw1A eff – smukłość porównawcza, dla f f f – smukłość względna: dla fλ– w MPa, y w MPa, asy 1, 2 i 3, = ⋅ λ y1dla λ y y fy w 1MPa, Li cr =λ kb L ,λ = – smukłość ,płaszczyźnie dla wyboczenia, fy w dla MPa, Lcr==k kLb L , – ddługość smukłość porównawcza, , wyboczenia, fy w MPa, Lcr Lporównawcza, 1 wyboczeniowa płaszczyźnie ługość rozpatrywanej –wyboczenia, rozpatrywanej płaszczyźnie b , cr wyboczeniowa 1 , ww wypadku iλw A przekrojów cr–– w płaszczyźnie wyboczenia, LL cr klasy 1, 2 i 3, 1rozpatrywanej = LLcr ⋅ 1Awyboczeniowa λdługość Lklasy Lcr = kbLLLcrcr, == kkbbLL , w wypadku przekrojów Lcrwyboczeniowa –długość wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, , cr = cr = kb L4, L k L L 1 eff – długość w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, , – długość wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, L = ⋅ λ cr cr b cr cr i λ długość wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, L L = k L , boczenia, , cr – L = k L 1 = λ cr b L = kb L ,, = ⋅ λ cr b , w wypadku przekrojów klasy 1, 2 i 3, e wyboczenia, , cr i λ wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, , Lcr – długość L – długość wyboczeniowa w rozpatrywanej płaszczyźnie wyboczenia, – współczynnik długości wyboczeniowej, k 1 cr b iλ1 λ1 A, w kbk b–––współczynnik długości wyboczeniowej, wypadku przekrojów klasy 1,4,22 ii 3, 3, Aeff wyboczeniowej, współczynnik L, crwypadku współczynnik długości wyboczeniowej, w wypadku przekrojów klasy1, ,=wyboczeniowej, wdługości przekrojów klasy – współczynnik długości kb – współczynnik wyboczeniowej, kbb – współczynnik długości wyboczeniowej, klasy 4, λdługości kb – współczynnik długości wyboczeniowej, A r (stężeń) lub między teoretycznymi węzłami – długość pręta, mierzona w osiach podpór (stężeń) lub między teorek – współczynnik długości wyboczeniowej, L L – długość pręta, mierzona w osiach podpór (stężeń) lubmiędzy międzyteoretycznymi teoretycznymiwęzłami węzłami i λ A eff cr LL–b–długość wwosiach podpór (stężeń) lub 1 mierzona Apręta, ,wwpodpór wypadku przekrojów klasy = Lpręta, λdługość pręta, mierzona osiach podpór (stężeń) lub między teoretycznymi węzłami cr A eff –ędzy długość pręta, w osiach (stężeń) lub między teoretycznymi węzłamiwęzłami Lteoretycznymi – długość mierzona osiach podpór (stężeń) lub 4, między teoretycznymi Licrλwęzłami eff = mierzona λ L – długość pręta, mierzona w osiach podpór (stężeń) lub między teoretycznymi węzłami tycznymi konstrukcji, węzłami A ub między teoretycznymi węzłami L – długość pręta, w osiach (stężeń) lub między teoretycznymi węzłamiwęzłami , w wypadku przekrojów klasy 4, (stężeń) iλ11 Amierzona Lkonstrukcji, –λ =długość pręta, mierzona w podpór osiach klasy podpór lub między teoretycznymi konstrukcji, , w wypadku przekrojów 4, i λ A i – promień bezwładności przekroju. konstrukcji, 1 , w wypadku przekrojów klasy 4, konstrukcji, konstrukcji, konstrukcji, konstrukcji, konstrukcji, promień bezwładnościprzekroju. przekroju. i ii–– promień bezwładności – promień bezwładności przekroju. promień bezwładności przekroju. i – promień bezwładności przekroju. i –Bezpieczeństwo promień bezwładności przekroju. pręta ściskanego osiowo siłą podłużną NEd i – promień bezwładności przekroju. i – promień bezwładności przekroju. o stałym przekroju, przy uwzględnieniu niestateczności ogólnej N Ed (wyboczenia), sprawdza się w sposóbNnastępujący: NEdEd ≤≤1,10,0 N Ed N Nb,0.Ed ≤ 1,0 ≤ 1N ,0EdEd (7)N≤N ≤ 1,.0.

(7) b1.N RdRd N (7) Ed . Rd N b.Rd N.b.Rd≤ 1,0Nb,

(7) b. Rd (7) . ≤ 1,0..

(7) (7) (7) (7) N b.Rd N (7) b .

Rd .

(7) – obliczeniowa elementu na . NNb.Rd gdzie:NNEdEd––nośność obliczeniowa siławw elemencie, obliczeniowanośność nośnośćelementu elementu(7) na b.Rd––obliczeniowa gdzie: obliczeniowa siła elemencie, na

Nb.Rd NEd – obliczeniowa wNelemencie, Nb.Rd – obliczeniowa nośność zie: Ngdzie: – gdzie: obliczeniowa siła elemencie, obliczeniowa nośnośćnośność elementu na elementu NEd elementu siław elemencie, wsiła elemencie, obliczeniowa elementu na na Ed b.Rd b.Rd – gdzie: – obliczeniowa siła w elemencie, Nb.Rd – obliczeniowa nośność elementu na niowa nośność na wna Edobliczeniowa gdzie: N–EdNobliczeniowa siła Nb.Rd–N –N obliczeniowa nośność iczeniowa nośność elementu gdzie: N siła w elemencie, obliczeniowa nośnośćnośność elementu na Ed – obliczeniowa b.Rd – N gdzie: N–Ed – obliczeniowa siła elemencie, elementu na ściskanie, ustalona ze wzorów (4)wlub lub (5). b.Rd – obliczeniowa ściskanie, ustalona ze wzorów (4) (5). ściskanie, ustalona ze wzorów (4) lub (5). elementu na ściskanie, ustalona ze wzorów (4) lub (5). skanie, ustalona ze wzorów (4)ze lub (5). ściskanie, ustalona ze wzorów (4) lub(4) (5). ściskanie, ustalona wzorów lub (5). ściskanie, ustalonaustalona ze wzorów (4) lub (5). ściskanie, ze wzorów (4) lub (5).

Nośności elementów wykonanych z kształtowników zamkniętych

•

w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: • •• jednokierunkowym w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: zginaniu określa się ze wzorów: w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: • przy w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: • w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: • w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: M y ( z ).1Rki 2: = W . y ( zf) f y • w wypadku przekrojów klasy 1 i 2: • w wypadku przekrojów M klasy y ( z ).Rk = W plpl .y( z) y

•

(8) , w wypadku przekrojów klasy 3: • • w wypadku przekrojów klasy 3:

• w wypadku przekrojów klasy 3: w wypadku przekrojów klasy 3: • • w wypadku przekrojów klasy 3: • w wypadku przekrojów klasy 3: w wypadku przekrojów klasy 3: • w wypadku przekrojów klasy 3: Wel . y ( zf) f y • w wypadku przekrojów klasy 3: ).Rk== MMy (yz().zRk W(9) el . y ( z ) y

•

Mf=y W W ( z ).Rk = (8) M y ( z ).Rk =M Wypl( z. y).(Rk f yplpl. .yy((zz))ff,yy,, z )M y pl . y ( z=) W , (8)M y ( z ).Rk =MWyypl,((zz.).y).(Rk z ) f=y W pl . y ( z ) f y ,, Rk

,

Mf =yW ( z ).Rk = W el . y ( z ) f ,y , ..

M y ( z ).Rk =M Wely (.zy).( Rk z) M y el . y ( z= ) fW . y el, . y ( z ) f y,., ..

Wy,yel((.zzy).).(Rk (9)M y ( z ).Rk =M z ) f= y Wel . y ( z ) f y , Rk

(9) , . , w wypadku przekrojów klasy 4: • •• w wypadku przekrojów klasy 4: w wypadku przekrojów klasy 4: w wypadku przekrojów klasy 4: w wypadku przekrojów klasy 4: • • w wypadku przekrojów klasy 4: • w wypadku przekrojów klasy 4: • w wypadku przekrojów klasy 4: f • w wypadku przekrojów klasy 4: ).Rk== MMy (yz().zRk WW effeff . y.(yz()zf) y y

.

(8)

(8)

(8) (8)

(8) (8) (8) (8) (8)

(9)

(9)

(9) (9)

(9) (9) (9) (9) (9)

Mf=yW Wf eff . y ( z ) f ,y , , ..

(10) (10) ( z ).Rk = (10) (10) M y ( z ).Rk =M Weff ( z )M y eff . y (= y ( z.).y Rk z )W y . y ( z ) f y, .

(10) , . y ( z ) f .y , (10) (10) M y ( z ).Rk =M Wyyeff,((zz.).).yRk f .yWeff .

(10) (10) (z) = Rk eff (10) W , . , względem (10) W pl . y ( z )– wskaźniki . względem (10) el , y ( z ) oporu plastycznego W WW gdzie: osi y-y (z-z), pl . y ( (z-z), z) el el , y,(yz()z ) – sprężyste o względem osi y-y – sprężyste W W gdzie: – wskaźniki oporu plastycznego osi y-y (z-z), . y ( z ) – wskaźniki oporu plastycznego względem osiW y-y (z-z), W pl . y ( zgdzie: Wel , y ( z ) Welel, ,yy((zz))––sprężyste W–plsprężyste ) gdzie: el ,y-y y ( z ) (z-z), pl( z. y) ( z )– – wskaźniki oporu plastycznego względem osi(z-z), sprężyste W–elW,wskaźniki plwskaźniki . y ( z ) oporu y wskaźniki wytrzymałości względem osi y-y (z-z), plastycznego względem osi y-y (z-z), – sprężyste zie: oporu plastycznego względem osi y-y – sprężyste gdzie: W W W gdzie: ( zpl ) . y ( z ) – wskaźniki oporu plastycznego względem osi y-y (z-z), y-y (z-z), pl . y ( z ) el–, W el , y ( z ) el , y ( z ) – sprężyste osigdzie: y-y (z-z), – sprężyste –ysprężyste wskaźniki oporu plastycznego względem osi W y-y (z-z), –Wsprężyste gdzie: – wskaźniki oporu plastycznego względem osi y-y (z-z), – sprężyste W Wosi wytrzymałości przekroju efektywnego względem eff , y ( z ) – wskaźniki effeff , y,(yz()z ) – wskaźniki wytrzymałości -y (z-z), wskaźniki – wskaźniki wytrzymałości W wskaźniki wytrzymałości względem osi y-y y-y (z-z), eff , y ( z ) wytrzymałości względem osi (z-z), – wskaźniki Wy-y Weff , y ( z )Weff , y ( z ) – wskaźniki wytrzymałości eff , y ( z )(z-z), wskaźniki wytrzymałości względem osi wytrzymałości y-y (z-z).

–effwskaźniki wytrzymałości wytrzymałości względem osi y-yosi(z-z), wytrzymałości względem y-y – wskaźniki wytrzymałości Wkaźniki wskaźniki wytrzymałości względem osi (z-z), y-y W (z-z), eff , y ( z ) wskaźniki wytrzymałości , y ( z ) Weff , y ( z ) – wskaźniki wytrzymałości – wskaźniki wytrzymałości wskaźniki wytrzymałości względem osi y-y (z-z), – wskaźniki wytrzymałości ). – wskaźniki wskaźniki wytrzymałości względem osi y-y (z-z), – wskaźniki wytrzymałości przekroju efektywnego względem osio y-y (z-z).

W wypadku zamkniętych kształtowników przekroju okrągłym i kwaprzekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). przekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). zekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). przekroju efektywnego względem osiW wypadku y-yosi (z-z). przekroju efektywnego względem y-yrur(z-z). dratowym zwichrzenie nie występuje. prostokątnych o stoprzekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). przekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). sunku boków b/h < 1 zwichrzenie może wystąpić jedynie dla bardzo duprzy zginaniu jednokierunkowym: żych elementów, które z reguły w budownictwie nie występują • •• długości przy zginaniu jednokierunkowym: przy zginaniu jednokierunkowym: • przy zginaniu jednokierunkowym: • (patrz przy zginaniu jednokierunkowym: • tabela przy zginaniu jednokierunkowym: 1).

• przy zginaniu jednokierunkowym: • przy zginaniu jednokierunkowym: y. Ed MMy.Ed M y.Ed ≤≤1 1 M y.Ed M M yyy..Ed M . Ed ≤ 1 Rk październik 2012 ≤M1 y.Ed M≤ 1 y .

MRk . Ed ≤ 1 yy. Rk M y.Rk M y.Rk≤ 1M γ My.1Rk ≤ 1 γM M y.Rk(11) M M (11) γ M1y1.Rk , , (11)

(11)

γ M1

γ M1 γ,

γ M, 1 γ

, ,

(11)

(11) (11) (11)

Builder 67

Welel,,yy((zz)) – sprężyste Wplpl.(z-z), W yy((zz)) (Melel,W,yyy,(Ed(elzz),)y/–(–Mz ) sprężyste .(z-z), go osi Ny , Rd ) + (M z , Ed / M Nz , Rd ) ≤ 1 gdzie: oporu plastycznego względem osi y-y (z-z), go względem względem osi y-y y-y – sprężyste W gdzie: –z ) wskaźniki wskaźniki oporu plastycznego względem osiosi y-yy-y (z-z), sprężyste pl . y (– , (16) W pl W gdzie: – wskaźniki oporu plastycznego względem – sprężyste . y( z ) el ,(z-z), y( z) gdzie: – wskaźniki oporu plastycznego względem osi y-y (z-z), – sprężyste α β W ( ) ( ) M / M + M / M ≤ 1 W W eff , y ( z ) y , Ed Weff z , Ed Nz , Rd , y,(Rd z) eff , y ( z ) – wskaźniki wytrzymałości effNy budownictwo y-y , (16) wytrzymałości względem osi y-y (z-z), (z-z), wskaźniki – wskaźniki wytrzymałości W, yeff( z ,) y– wskaźniki wytrzymałości względem osiosiy-y y-yy-y(z-z), (z-z), wskaźniki wytrzymałości (– z ) wskaźniki (M y, Edwytrzymałości / wytrzymałości M Ny , Rd )α + (M z , Ed / M Nz , Rd )β ≤ 1 Weff wskaźniki wytrzymałości względem (z-z), – wskaźniki , y( z) , (16) wskaźniki wytrzymałości względem osi y-y (z-z), – wskaźniki wytrzymałości σ x.Ed ≤ f y / γ M 0 z). przekroju efektywnego względem osi y-y (z-z). z). , przekroju efektywnego względem osiosi y-yy-y (z-z). przekroju efektywnego względem (z-z). przekrojuBezpieczeństwo efektywnego względem y-y (z-z). elementów osi zginanych wykonanych z kształtowniσ x.Ed ≤ f y / γ M 0 , (17)

gdzie: , (17) ków o przekrojach zamkniętych, nie ulegających utracie stateczności gdzie: σ x.Ed ≤ f y / γ M 0 , σ •• przy zginaniu jednokierunkowym: ogólnej (zwichrzeniu), należy określać ze wzorów: – maksymalne naprężenie normalne w kierunku podłużnej osi pręta x.Ed przy zginaniu jednokierunkowym: – maksyma • przy zginaniu jednokierunkowym: gdzie: • • przy zginaniu jednokierunkowym: przy zginaniu jednokierunkowym: od momentu zginającego i siły podłużnej z uwzględnieniem ewentualnych gdzie: M M yy..Ed σ MEdy.≤Ed otworów na łączniki, ≤11 x.Ed – maksyma M y.Ed M ≤ 1 Myy..Rk σ x.Ed – maksyma Rk ≤ 1, M

(11) y .

Rk M y.Rk γγM 1 ej dokonuje się wzorem(11) (17), w którym σ x.Ed jest mak (11) (11) M 1γ M 1 ,, W przypadku stosowania przekrojów klasy 4 sprawdzenia bezpie(11) , (11) γ M1 , (11) σ Ocena nośności elementów obciążonych siłąsiłypoprzeczną p czeństwa pręta zginanego przy obecności siły podłużnej i braku pox.

Ed jest mak •• przy zginaniu w dwóch płaszczyznach: przy zginaniu w dwóch płaszczyznach: ej dokonuje się wzorem (17), w którym σ przy zginaniu w dwóch płaszczyznach: • przy •zginaniu w dwóch płaszczyznach: przecznej dokonuje się wzorem (17), w którym jest maksymalnym x.

Ed ej dokonuje się wzorem w którym jest mak • przy zginaniu w dwóch płaszczyznach: czynnego Av: (17),siłą Ocena nośności przekroju elementów obciążonych poprzeczną z uwzględnieniem polega na ustaleniu M M naprężeniem normalnym w przekroju współpracującym M yy..Ed M zz..Ed Ed ≤ 1 MEdy.+Ed M + ≤ 1 z .Ed Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną p M M M y.Ed M , (12) ewentualnych otworów na łączniki. + ≤ 1 M .zRk M .Rk .Ed Rk Rk przekroju czynnego Av: • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, + yy.M ≤ 1 zz.M M y.Rk γγMM z1.Rky.Rk γγM 1 z.Rk Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na przekroju czynnego A M 1 (12) v: (12) (12)M 1γ M 1 ,, (12) • w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb, • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, γ Mγ1M 1 , ustaleniu przekroju czynnego(12) A : γ M1 v , (12) M • czym: w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, Myy..Ed przyczym: czym: – momenty zginające w sprawdzanym prze- przy • w wypadku rur okrągłych: Av prze ≈ 2A/3, Mzz..Ed 2tb lub 2th są Edbelki ee w przekroju od obciążeń, Ed przy ,, ,.EdM – momenty zginające w sprawdzanym przekroju belki od obciążeń, • w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb, w sprawdzanym sprawdzanym przekroju belki od obciążeń, M przy czym: – momenty zginające w sprawdzanym przekroju belki od obciążeń, M y z. Ed – momenty zginające w sprawdzanym przekroju belki od obciążeń, M yczym: przy ,przyłożonych M z.Ed – momenty . Ed kroju belki od, obciążeń, w płaszczyznach prostopadłychprzekroju do • w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb, przy czym: zginające w sprawdzanym belki od obciążeń, • w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb, przy czym: 2tb lub 2th sąprzy prze M M y.Rk , M zz..Rk osi y-yi z-z; i z-z; M –– nośności nośności przy jednokierunkowym zginaniu 2tb 2th są przekrojami środników, czyli ścianek prostopaMczym: yy..Rk Mzz.lub Rk , M Rk adłych do .Rk Rk – płaszczyznach do osi y-y ii z-z; nośności padłych do osi osi y-y y-y przyłożonych i z-z; y.Rk ,, Mw – nośności prostopadłych M – 2th nośności przyłożonych w płaszczyznach prostopadłych do osi y-y z-z; M y,. Rk z. Rk Mprzy czym: 2tb lub są prze względemprzyłożonych osi y-y i z-z określane według wzorówprostopadłych (8) do (10). dłych do rozpatrywanej osi. w płaszczyznach do osi y-y i z-z; , – nośności M y. Rk przyłożonych w płaszczyznach do osi y-y i z-z; , z.Rk – nośności 0,5hwprostopadłych tw f y

Przy jednoczesnym działaniu N > momentu zginającego i siły podłużnej, 00,,50 05h,,h5 5hhttwttfwfEd f γM0 w gdy obliczeniowa siła 50% plastycznej nośności Gdy pręt nie jest narażony na miejscową utratę stateczności, 0wpodłużna ,5whwwwtyywf yyf y przekracza 0 , 5 h t f N > N > w w y Ed Ed N > τ Ed Ed> > γ γ N Ed > N EdN 0 , 5 h t f M 0M 0 γ γ 0,5,05hγ,h5wEd h t t f f wówczas nośność przekroju przy ścinaniu można sprawdzać ≤ 1,0 wzow w y 0 t f w ww w y M yM γ0 M0 0 środnika, tj.Ed N Ed > 0,25 N pl , Rd NEd >N>Ed >M w0 y τ NNEd >lub f 3γ M 0 Ed y 25% plastycznej nośności całego przekroju, tj. przy zginaniu względem γ rem: ≤ 1 , 0 γ γ M 0 γ MM0M0 0 , τ Ed N N Ed>> > 00,,25 N 025 25 N pl ,pl Rd, Rd N

(18) τ Ed całego fy 3γ M≤ 01,0 , N 0 ,,025 EdN> Rd plN ,pl Rd,pl lub 25% plastycznej całego przekroju, przy N ,N25 > N0Ed ,Ed 25 25% plastycznej nośności nośności tj. N tj.tj. lublub 25% plastycznej nośności całego przekroju, przyzginaniu zginaniuwzględem względem Edpl> , Rd , Rd lub 25% plastycznej przekroju, przy zginaniu względem ≤całego 1całego ,0 przekroju, lub 25% plastycznej nośności całego przekroju, przy zginaniu względem , f γ 3 osi y-y, oraz nośności tj. lub 25% plastycznej nośności przekroju, tj. przy zginaniu względem lub 25% plastycznej nośności przekroju, tj. Edtj.tj.środnika, przy zginaniu względem 0nośności ,100% 5hwcałego t w f yplastycznej y ed/Av,M V 0 Ed – obliczeniowa przy czym: τ siła poprzeczna, Av – N > 0 , 25 N Ed = V τ f γ 3 N N > > 0 , 0 25 , 25 N N Ed pl , Rd , N > 0 , 25 N przy zginaniu względem osi y-y, oraz 100% plastycznej nośności Ed EdEd pl , Rd , Rd y M 0 całego przekroju, Ed Nnośności >nośności plpl, Rd lub 25% plastycznej przy zginaniu względem Ed ≤ 1,0 lub lub25% 25% 25% plastycznej plastycznej nośności całego całego przekroju, przekroju, przy przy zginaniu względem względem osi y-y, oraz 100% plastycznej nośności środnika, tj.tj. , (18) lub plastycznej nośności całego przekroju, tj.tj.tj. tj. przy zginaniu względem osi y-y, oraz 100% plastycznej nośności środnika, γM osi y-y, oraz 100% plastycznej nośności środnika, osi y-y, oraz 100% nośności środnika, obliczeniowa A pole przekroj τzginaniu hwtplastycznej 0 Ed = V ed/A v– – osi y-y, oraz 100% nośności środnika, osi y-y, oraz 100% plastycznej nośności środnika, tj. tj.tj.tj. przy czym: przy czym: τEd = vV, edV/AEdv, –VEd – obliczeniowasiła A pole f y siłapoprzeczna, γ 3poprzeczna, w f yplastycznej M0 środnika, tj. N100% przy czym: τEd = Ved/Av, VEd – obliczeniowa siła poprzeczna, ,Av –v pole przekroju c Ed > osi y-y, oraz plastycznej nośności środnika, osi osi y-y, y-y, oraz plastycznej plastycznej nośności nośności środnika, środnika, przy czym: τEdoraz =oraz Vhhed /A – γobliczeniowa siła środnika, poprzeczna, czynnego. przekroju czynnego. osi y-y, plastycznej nośności tj.tj.tj.Atj. w100% Ed v – pole przekroju ww100% hhtt100% ttfwwfvtyy,ff yyV M0 w h f h t f w N > N > 0 , 25 N N > w w y w Ed w > y pl , Rd τ Ed = Tt ,Ed / (Ωt ) N Ed> Ed N > N Ed > NEd przy względem osinośności z-z, należy całego dokonywać redukcji nośności 25% przekroju, tj. Ed przy zginaniu względem γzginaniu przy czym: τEd = Ved/A siła poprzeczna, Av – pol , v, VEd – obliczeniowa f 00 plastycznej twwEd tlub hhwγwht M f fhfwγtMwγγ 0M M 0 yM w 0 0wy y y M γ ( ) τ = T / Ω t N > N N > > Ed t , Ed Ed przekroju na zginanie.

Nośność przekroju zamkniętego przy czystym ścinaniu można N EdEdEd > , γ τ Edczym: = Tt ,Ed / (Ωt ) y-y, oraz 100% plastycznej nośności środnika, tj. γγMγM0osi przy M 00 M , (19 τ0Ed = Tt ,Ed / (Ωt ) sprawdzać 1− n , M (19) wzorem Bredta: przy czym: = M hwt w fnośność N . y. Rd pl .zginanie y. Rd Zredukowaną przekroju na należy wyznaczać ze

, (19) ( ) τ = T / Ω t y T – obliczeniowy moment skręcania swobodnego, M N . y.Rd ≤ M pl. y.Rd Ed t , Ed t,Ed 1 −1 n−n nn 1 − 0,5a w czym: , N Ed > MM , lecz przy , (13) == M M 1− n −y.Rd n 1 −1 − przy czym: wzorów: N . yN. Rd pl . pl y1. Rd przy czym: yy.. Rd MM MM M ≤≤ ≤ M Rd= = y. Rd T .N .pl NM y...N Rd y...pl Rd M ≤ M M 0= M N . yγ.Rd M −−1 0− ,,50 a,,a5 t,Ed – obliczeniowy moment skręcania swobodnego, N . yN. Rd pl . pl y. Rd a w, lecz . y .

Rd . y .

Rd M M . y. Rd . y1 .1Rd pl y. Rd= plM M M wa 1 − 0 5 1 − n 0 5 y. Rd y. Rd .N y..N Rd .pl y..pl Rd (13) M ≤NM M lecz (13) 1 −110−1−,5n−nanw 1 − 0w,5wa, w,,lecz . y. Rd . y,,. Rd –,, ,obliczeniowy skręcania swobodnego, N1. y−. Rd pl y. Rd≤ plM (13) Tt,Edprzy – obliczeniowy moment skręcania swobodnego, czym: (13) M =. y.M n Ω –moment podwojone pole, zawarte wewnątrz konturu przekroju popr ,lecz lecz (13) ,,5M lecz , Tt,Ed (13) M M y=.M Rd pl . y. Rd swobodnego, =N=.M Tt,Ed – obliczeniowyMM moment skręcania . Rd y. Rd Rd y. Rd . ypl . Rd NN. y.N.yRd plpl M ≤pl M a wpl . z.RdMMM M y≤.M Rd pl . y. Rd ≤N≤.M 1M 1−0N−0,.5,z05.a1Rd ,a5w−1aw0=− N. y.N.yRd . Rd y. Rd pl ..yRd . Rd y. Rd Ω= 1 − N pl . y w Ω – podwojone pole, zawarte wewnątrz konturu przekroju poprzecznego: , lecz , (13) M ≤ M n 1,lecz −n,lecz nlecz 1 − 0,5a f

,− lecz ,, , , N . zΩ (13) (13) (13) – podwojone pole, zawarte wewnątrz konturu przekroju poprzecznego: . Rd pl . z. Rd , (13) 1 n 1 − T,t,Edpole, – obliczeniowy moment skręcania swobodnego, τ Ed wewnątrz Ω = 0,5 M M , lecz Ω – podwojone (14) M M 1− n −z.Rd n 2zawarte 2 N . zN. Rd pl . pl z1. Rd Rd= = MM == M=M konturu przekroju poprzecznego: w wypadku rur okrągłych, w wypadku kształN zz .. Rd pl z. Rd ..Rd ..Rd ≤ 1 , 0 ( ) Ω = 0 , 5 π d − t ( ) N z pl z . . . . Ω = h − t M ≤ M M M M = M 1 − 0 , 5 a M ≤ M 1 − 0 , 5 a N . zN. Rd pl . pl z. Rd Npl pl . z.1Rd . zwewnątrz . Rd z. Rd . z . Rd Rd≤ ≤ Rd nM MM MM Ω – podwojone pole, Nzawarte przekroju w w wypadku kształtownikó wypadku okrągłych, 1− zz ..poprzecznego: Rd zz.. Rd NM .N z ...Rd .pl z...Rd M ,,lecz lecz (14) 10−,−05n,a05f,af51aff,,−flecz 1 −1=10−1− ,5n−nan−1konturu f(14) 3γ Mrur Npl . z. zRd . z,.,Rd,, N . z . Rd ≤ . Rd≤ plM M=NM M (14) y (14) 0 = (h − t )2 w wypadku kształtowników prostoRd towników kwadratowych, M z=.M Rd pl . z. RdM plf . y,. Rd gdzie: ,lecz lecz ,.wypadku (14) lecz , ≤plM (14) MMM =N=.M Ω N. z.N z . Rd zy..Rd ..Rd ..zRd ...Rd M≤NM , (18) N plpl .zRd . zpl 1 − 0 , 5 a M 2 . y .

Rd pl . y Rd 1 − 0 , 5 a rur okrągłych, w wypadku kształtowników kwadratowy Ω – podwojone pole, zawarte wewnątrz konturu przekroju poprzecz M M ≤ ≤ M M w N . z .

Rd pl . z .

Rd 1 1 − − 0 , 0 5 , a 5 a M ≤ M f 1 −20,5a f f f , lecz .lecz z . Rd ..zRd ..Rd z. Rd (13) t ) w wypadku kształtowników NN. z,.N .zRd .Rd plpl . zpl , lecz ( )( Ω =(14) h − tΩ b=−(th)−w

,, , ,wypadku (14) , kątnych, , , lecz lecz (14) (14) gdzie: , lecz , (14) gdzie: rur okrągłych, kwadratowych, ( ) Ω = h − t wypadku kształtowników prostokątnych, gdzie: gdzie: n = N Ed / N pl .Rd gdzie: gdzie: w wypadku kształtowników wypadku rur okrągłych, przy czym:kwadratowych, τEd = V , tV obliczeniowa siła poprzeczna,2 Av – pole przekroju czynnego. gdzie: kształtownika.

(–h v−grubość )(bEd− –t ) ścianki Ωed=t/A 1− n w wypadku kształtowników ) w wypadku kształtowników kw Ω = (h − tprostokątnych, gdzie: nn = n= = =N N Ed// N /N N gdzie: gdzie: M = M gdzie: Ed pl . Rd Ω = (h − t )(b − t ) wypadku pl .

Rd rurkształtowników okrągłych, n N / N z Rd pl z Rd . . . .

N N Ed /plN pl . Rd= ( A − 2bt ) / A .

Rd NtEd)(b/ n−Nt=pl)Ed.N w wypadku prostokątnych, M ≤ M a a ≤ 0 , 5 1 − 0 , 5 a Ω =n (=h − pl RdEd N . z . Rd pl . z. Rd w . Rd w prostokątnych, f , lecz , w wypadku kształtowników , lecz , (14) naEdEd =/ /NN /.Rd N =NEd N N / (= pl .)Rd dr inż. Mirosław Broniewicz nn=n=N 2−bt / ))AA/ A aawa w≤≤ ≤ 0,55,,5 pl .− Rd A 2bt pl Ω = (h − t )(b − t ) w wypadku kształtowników ,,,alecz (NEdAplA.((Rd awwaa−ww=a=2bt ,/, Alecz = A /)A a wa w≤0,≤0 0,05, ,5,, lecz w prostokątnych, −2bt 2)a/bt )gdzie: aw = ( A /−(A−2bt ≤ 0 , 5 ( ) τ = T / Ω t lecz lecz w = w Ed t , Ed = ( A − 2 ht ) / A a ≤ 0 , 5 prof. zw. dr inż.

Jan Bródka , lecz , , lecz, f , lecz f , (19) . ))// AA , lecz 0,5 , (aaA(wf−aA−==2−2bt((=bt )22A−/ ,bt 2A bt /A A2, ht a≤w≤0≤0a,a5,0w5a,5,≤ ) aawwa=w=(=A /)− a, awlecz ≤ w b − t L/(h t) A − ht ≤ 0 , 5 ( A ) / A ≤ 0 , 5 Politechnika Białostocka . , lecz lecz , lecz , fa f≤ ≤ f= = a ( A − 2 ht ) / A 0 , 5 a ( A − 2 ht ) / A a 0 , 5 f f f f , lecz . a = ( A − 2 ht ) / A a ≤ 0 , 5 a f = ( A − 2fhtn) /= N Ed / N,pl,,lecz a.Rd lecz f f ≤ 0,5 przy czym: lecz . .. . b−t L/(h - t)h −≤ t fy =235 fy =275 fy =355 fy Literatura ) / A aaf,af ≤lecz a,5,0f5,.5≤ 0,5 (aA(f−A−=2−2ht(ht 2A)ht/)−/A )2A/ ht,A lecz ≤ aaf af =f=(=A b − t f≤0≤0 L/(h -Konstrukcje t) =235 , lecz . lecz h − t ≤ ≤ 0,5 . .-. t)zginanego Bezpieczeństwo pręta w jednej płaszczyźnie, przy [1] Bródka J., Broniewicz M., stalowe z rur.

Arkady Warszawa f f =275 f =355 f =460 b− −2tbt ) / AL/(h y y y y T – obliczeniowy moment skręcania swobodnego, a w =, ,(lecz A,lecz a t,Ed w MPa MPa MPa MP , lecz w wypadku , stosowania przekrojów h−t fy =235 fy =275 f =355 f =460 obecności hsiły klasy 2001. − t podłużnej fy =235 fy =275 fy =355 fy =460 b − t 0,5 L/(h - t) y≤ MPa63,0y MPa48,8 MPa MPa 73,7 37,7 Ω = 0,5π (d − t )2 w − 2ht ) / A według a f wzoru: ≤ 0,5 M y ( z ).Ed ≤ M Ny ( zΩ 1 i 2 anależy [2] zawarte Dutta D., Hohlprofil-Konstruktionen.

Ernst und Sohn.

A Wiley Company. ).Rd– podwojone pole, f = ( Asprawdzać wewnątrz konturu przekroju poprzecznego: MPa MPa MPa h − t MPa f63,0 =235 f48,8 =275 f37,7 =355 fy 47,5 =46 , MPa (15) y y y , lecz .

0,5 73,7 0,6 93,1 79,5 61,6 MPa MPa MPa M ≤≤ ≤ M Berlin 1999. 0,5 y ( zy).( Ed NyNy ( z ).( Rd ).

Ed ).

Rd M ≤ M MM M≤M 73,7 63,0 48,8 37,7 yzM ( zzEd ).Ed Ny ( zzRd ).Rd y ( ).

Ny ( z ). , (15) M M M ≤ , (15)

, (15) y (Ny z ).63,0 y ( z ).Ed (Ed z ).Rd ,momenty (15) 0,6 93,1 79,5112,5 61,696,2 47,574,5 MPa57,5 0,7 0,5 37,7 MPa MPa – obliczeniowe zginające względem osiΩJ., y–y MM., – MPa gdzie: M73,7 , (15) , Ny ( z ).,Rd48,8 (15) (15) y(z),Ed Ny(z),Rd [3] Bródka Kształtowniki o przekrojach zamkniętych.

(Broniewicz =0,6 h −(z–z), t )2 w93,1 M ≤Ny( zM 79,5 61,6 47,5 ≤).M M y (≤zM Ed wypadku rur okrągłych, wypadku kształtowników kwadratowych, MMM ≤ zEd ).Ed Ny zRd ).Ny Rd( z ).Rd , y (yz(y).z().

Ed Ny (79,5 z ).().

Rd (15) 0,7 112,5 96,2 74,5 57,587,4 37,767,4 0,8 132,0 112,8 0,6 93,1 61,6 47,5 , , (15) (15) 0,5 73,7 63,0 48,8 gdzie: M – obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M – , (15) – obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M – gdzie: M y(z),Ed Ny(z),Rd gdzie: M – obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), Poradnik dla projektantów i konstruktorów.

Część I, Część II. Koenigstahl. y(z),Ed gdzie: obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M – gdzie: MM ––obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M0,7 y(z),Ed Ny(z),Rd–112,5 y(z),Ed Ny(z),Rd gdzie: M momenty zginające względem osi y–y M gdzie: M – obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M(z–z), –Ny(z),Rd 96,2 74,5 57,5 y(z),Ed – obliczeniowe Ny(z),Rd – y(z),Ed y(z),Ed Ny(z),Rd 0,8 132,0 112,8 87,4 67,4100,2 47,577,3 0,9 151,3 129,3 0,7 112,5 96,2 74,5 57,5 0,6 93,1 79,5 61,6 ( )( ) Ω = h − t b − t M – obliczeniowe nośności podczas zginania względem osi y–y (z–z) Warszawa. gdzie: M–y(z),Ed – obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y (z–z), M0,8 Ny(z),Rd Ny(z),Rd w(z–z), wypadku kształtowników gdzie: gdzie: M –– obliczeniowe obliczeniowe momenty momenty zginające zginające względem względem osi osi y–y y–y (z–z), (z–z), gdzie: MM obliczeniowe momenty zginające względem osi y–y MMM ––– –132,0 prostokątnych, y(z),Ed y(z),Ed Ny(z),Rd Ny(z),Rd 87,4 67,4 y(z),Ed Ny(z),Rd 0,9 151,3 129,3 100,2 77,3112,9 57,587,2 1112,8 170,6 145,8 M112,8 0,8 132,0 67,4 wzorów przy równoczesnym działaniu siły według 0,7 112,5 96,2 74,5 y ( podłużnej, z ).Ed ≤ M Ny (87,4 zokreślane ).Rd , (15) 0,91 długości 151,3 129,3 100,2 77,3 Tabela 1. Graniczne elementów 170,6 145,8 112,9zamkniętych, 87,2 i grubość b, h,132,0 t –o przekrojach szerokość, wysokość (13) i (14), 0,9 151,3 129,3α 100,2 77,3 0,8 112,8 87,4 67,4 β M y , Ed / M Ny , Rd + (M z , Ed / M Nz , Rd ) ≤ 1 których wymagane sprawdzanie elementu 87,2 na 1 nie 170,6 112,9 gdzie:1My(z),Ed 170,6 – obliczeniowe momenty zginające względemponiżej osi y–y (z–z), Mjest –0,9 145,8 Ny(z),Rd , (16) b, h, t – szerokość, wysokość i grubość 145,8 87,2 α α β112,9 151,3 129,3 100,2 77,3 β α α(+M(M / M zwichrzenie. b, h, t – szerokość, elementu, L –i grubość rozpiętość elementu, fy – gr ))β))≤β≤)β1≤≤1,≤płaszczyznach, MM //M // αM // βM 1 y , Ed NyNy , Rd, Rdα + z , Ed Nz Nz , Rd, Rd wysokość Ed Ed M M M M 1 1, M + +(/M /M yy ,,tEd , Rdzginanego zzwysokość ,, Ed , Rd Bezpieczeństwo przy yM ,Ny Ed , Rd z(,M Ed ,dwóch Rd (16) /NyM +(M /NzM (NyM M y , Edb,M /M +Ny ≤Nz 1Nz (16) h, szerokość, y, Rd ,– Edpręta , Rd zRd , Ed)w , Rd i grubość z , Ed Nz , 1 170,6 145,8 112,9 87,2 , (16) , (16) α β elementu, L – rozpiętość elementu, f – granica , (16) , (16) α α β β y α β L/(h t) £ ≤ b−t M /,podłużnej M +, zEd,(Ed /, Rd M ≤1 L/(h - t) stali. obecności w wypadku przekrojów /MM /y ,M /MM /z ,M Ed , Rd Ed (+M(M(M ) )Nz)≤,≤Rd1≤1,)1, ,stosowania MMM / siły ++ /M , yEd , Ed Ny Rd , RdNy Nz , Rd elementu, L –b,rozpiętość elementu, fy – granica y ,yEd Ny ,Ny Rd z ,zEd Nz ,Nz Rd h,plastyczności t – szerokość, wysokość i grubość , (16) (16)(16) L – rozpiętość elementu, fy – granicaσ x.Ed (16) =235 =275 fy =355 fy MPa=460 ≤ f y /hγ−Mt0 ffyy =235 MPafy f y =275 MPa f y =355 f y =460 MPa klasy 1 i 2 elementu, należy sprawdzać według wzoru: plastyczności stali. , (17) plastycznościelementu, stali.

L – rozpiętość elementu, fy – granic σ σ x.Ed≤≤ ≤ ≤f f/ γ/ γ 0M 0 plastyczności stali.α 0,5 73,7 (17) 48,8 37,7

Ed MPa MPa 63,0 MPa MPa σx./Edγ fy≤yf /yyfγ/MMγ(16) /M γ0 ,0 , σ β ≤σ, xσ xf..Ed (17) (17) (17) gdzie:M y , Ed / M Ny , Rd + (M z , Ed / M Nz , Rd )x.Ed≤ 1σ, y x≤.EdMf0 ,/ γy M, ,0 , (17)plastyczności stali.

(17) (16) 0,6 61,6 47,5 y0 0 M 0 σσxσ.xEd ≤≤x≤ f.yfEdyf/ y/γγ/MγM0M 0,5 73,793,1 63,0 79,5 48,8 37,7 . Ed x. Ed (17) (17)(17) gdzie: przy czym wykładniki należy przyjmować w odniesieniu do przekrojów: ,, , , (17) gdzie: gdzie: gdzie: gdzie: σ x.Ed – maksyma gdzie: 0,6 93,1 79,5 96,2 61,6 47,5 0,7 112,5 74,5 57,5 okrągłych: α = β = 2, gdzie: σ • σEdx.Ed – –maksyma gdzie: gdzie: gdzie: x. σ 0,7 112,5 96,2 74,5 57,5 2 ), lecz α = β ≤ 6. maksyma x.prostokątnych: Ed ––maksyma 0,8 132,0 112,8 87,4 67,4 x.Ed σ σ x.Ed σ• α = β = 1,66/(1 – 1,13 n σ x.Ed ≤ f y / γ M 0 x.Ed –maksyma maksyma – maksyma ,0,8 (17) 87,4 σ Ed – maksyma 132,0 112,8 67,4 σσx.σx.EdEd 0,9 151,3 129,3 100,2 77,3 x.Ed x. maksyma maksyma ––– maksyma σ x.Ed bezpie151,3 129,3145,8 100,2 112,9 77,3 W gdzie: wypadku stosowania klasyw 3którym sprawdzenia ej dokonuje sięprzekrojów wzorem (17), jest mak 0,9 1 170,6 87,2 σ σ x.

Ed x.

Ed 1 170,6 145,8 112,9 87,2 σx.Ed σ czeństwa pręta zginanego przy obecności siły podłużnej i braku siły poej dokonuje się wzorem (17), w którym jest mak ej dokonuje się wzorem (17), w którym jest mak x.

Ed σ σ ejejdokonuje się wzorem (17), wwktórym jest mak Ed x.Ed jest x.mak jest mak się wzorem (17), którym σ x.się b, h, t – szerokość, wysokość i grubość elementu, L – rozpiętość Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na ustaleniu ejdokonuje dokonuje się wzorem (17), w którym jest mak ej dokonuje (17), w którym Ed wzorem – maksyma σ x.Ed jest mak dokonuje się w sposób następujący: b, h, t – szerokość, wysokość i grubość σσx.σobciążonych x.

Ed x.Edjest ejprzecznej dokonuje się wzorem (17), w którym Ed plastyczności elementu, f y – granica dokonuje dokonuje się się wzorem wzorem (17), (17), w którym którym jest jest mak mak siłą Ocena nośności elementów polega nana ejejej dokonuje się wzorem (17), ww którym mak Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną poprzeczną polega na ustaleniu ustaleniu stali.

Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega ustaleniu

(

( ( ) )

)

(

(

( (( (( ( (( ( (

(

)

)

)

)

) )) )) ) )) ) )

(

(

)

Ocena nośności elementów obciążonych polega na Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na ustaleniu przekroju czynnego Aobciążonych Ocena nośności elementów obciążonych siłąpoprzeczną poprzeczną polega naustaleniu ustaleniu Ocena nośności elementów siłą siłą poprzeczną polega na Lustaleniu v: elementu, – rozpiętość elementu, fy – granica Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na ustaleniu Ocena Ocena nośności nośności elementów elementów obciążonych obciążonych siłą siłą poprzeczną poprzeczną polega polega na na ustaleniu ustaleniu przekroju czynnego A : Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na ustaleniu przekroju czynnego A : v vv: przekroju czynnego przekroju czynnego v:A • Avw wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, przekroju czynnego przekroju czynnego : AA v: październik 2012 σ 68 Builder x.

Ed plastyczności stali. ej dokonuje sięAwzorem (17), w którym jest mak przekroju czynnego przekroju przekroju czynnego czynnego •• ••czynnego w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, przekroju AAvA :v:v: v: w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, • w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb, Ocena nośności elementów obciążonych siłą poprzeczną polega na ustaleniu • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, •• • w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, •w wypadku rur okrągłych: Av ≈ 2A/3, w wypadku rur kwadratowych i prostokątnych: Av ≈ 2th lub ≈ 2tb,

(Nie)rzetelność Fot. archiwum autora

ekspertów Zachowania ekspertów, którzy świadomie pomijają niektóre fakty, dokumenty lub informacje techniczne przy sporządzaniu ekspertyz lub opinii, należy uznać za niedopuszczalne, naganne moralnie i groźne ze względu na skutki techniczne.

Srebrna plama na przełomie uszkodzonego elementu konstrukcyjnego

Jerzy Kowalewski

W

artykule przedstawiono dwa przykłady tego typu nierzetelnego opracowania ekspertyz. Na skutek nacisków zleceniodawcy eksperci nie uwzględnili niektórych faktów technicznych istotnych w analizie i ocenie merytorycznej rozstrzyganego zagadnienia. Oba przykłady dotyczą realnych sytuacji i ekspertyz ważnych ze społecznego i gospodarczego punktu widzenia.

Znane z filmów amerykańskich stwierdzenie sędziego „proszę uznać odpowiedź za nie byłą” jest efektowną figurą retoryczną i możliwe, że do przyjęcia w rozstrzygnięciach formalno-prawnych. Można zadekretować, że od jutra ma obowiązywać ruch lewostronny zamiast prawostronnego i egzekwować takie zalecenia. Nie można natomiast zadekretować praw przyrody np. że nie będzie padać śnieg i w związku z tym przy projektowaniu obiektów budowlanych nie należy uwzględniać obciążenia śniegiem.

1

Sąd zakazuje wykorzystania określonych dokumentów technicznych

W ramach postępowania (sygn. akt II K 231/08) w sprawie karnej za spowodowanie katastrofy budowlanej sąd zlecił ekspertowi wykonanie kolejnej opinii technicznej o przyczynach katastrofy. Przy opracowaniu opinii ekspert wykorzystał materiały i dokumenty zgromadzone w aktach sprawy. Po przedłożeniu opinii sąd zażądał od eksperta reasumpcji i sporządzenia nowej opinii, która nie będzie wykorzystywać dwóch opinii znajdujących się w aktach sprawy. Dyskryminowane opinie dotyczyły spraw technicznych a nie formalno-prawnych. Jedna z nich zawierała informacje z wizji lokalnych i badań wizualnych miejsca katastrofy z przed kilku lat. Ekspert ugiął się pod żądaniem sądu i sporządził nową opinię techniczną, która nie odwoływała się (przynajmniej formalnie) do zakazanych przez sąd opinii.

Takie postępowanie eksperta trudno uznać za właściwe. W zaistniałej sytuacji nie można twierdzić, że dążył on do prawdy obiektywnej przy określaniu przyczyn katastrofy budowlanej.

2

Pominięcie srebrnej plamy

W wyniku awarii nastąpiło pęknięcie staliwnego elementu konstrukcyjnego. Przełom pokazano na zdjęciu. Na dole przełomu widoczna jest wyraźna srebrna plama.

październik 2012

Budziła ona zainteresowanie i spekulacje inżynierów. Najczęściej pochodzenie srebrnej plamy tłumaczone było na dwa następujące sposoby.

Po pierwsze, w staliwnym elemencie konstrukcyjnym było pęknięcie i w trakcie cynkowania ocynk dostał się do szczeliny, i zabarwił powierzchnię pęknięcia. Oznaczałoby to, że element konstrukcyjny był od początku poważnie uszkodzony, a jego wytrzymałość na rozciąganie istotnie obniżona. Druga wersja: plama powstała w trakcie awarii. Oznaczałoby to, że element konstrukcyjny nie miał uszkodzenia.

Element konstrukcyjny był rozciągany. Jeżeli w takim elemencie występuje pęknięcie jak wskazuje srebrna plama, to ma to zasadnicze znaczenie dla rozkładu naprężeń w przekroju, m.in. występuje koncentracja naprężeń, a wytrzymałość w tym przekroju jest istotnie obniżona. Tak więc stwierdzenie czy przed awarią element konstrukcyjny był pęknięty ma fundamentalne znaczenie dla wyjaśnienia przyczyn awarii.

Ocenę przyczyn awarii zlecono ekspertowi, ale zleceniodawca nie wyraził zgody na zbadanie srebrnej plamy występującej w przełomie uszkodzonego elementu.

W opracowanej ekspertyzie wykonane zostały rozliczne badania, obliczenia, symulacje i analizy, ale nie uwzględniono w nich występowania ewentualnego pęknięcia w elemencie konstrukcyjnym. W całej ekspertyzie nie wspomniano nawet o występowaniu srebrnej plamy. Widoczna jest ona jedynie na zdjęciu zamieszczonym w ekspertyzie. Takie postępowanie ze strony eksperta należy uznać za skrajnie nieprofesjonalne i karygodne.

Wnioski

Przy opracowywaniu ekspertyz i opinii technicznych należy dążyć do przedstawienia wszystkich aspektów, które są istotne dla rozważanych problemów. Należy korzystać ze wszystkich dostępnych źródeł informacji technicznych, które mogą przyczynić się do rzetelnego wyjaśnienia problemu.

W artykule przytoczono przykłady ekspertyz, gdzie na skutek nacisków zleceniodawcy pominięto niektóre fakty techniczne i zaniechano działań, które mogły przyczynić się do wyjaśnienia problemu. Zachowania ekspertów, którzy dopuszczają do takich sytuacji, należy uznać za nieakceptowalne, naganne moralnie i groźne ze względu na skutki techniczne. n

Builder 69

rynek

Produkty nagrodzone statuetką TopBuilder 2012 TOPBUILDER 2012

Statuetka TopBuilder to jedna z najbardziej cenionych nagród na polskim rynku budowlanym. Przyznawana jest przez redakcję miesięcznika „Builder” i Kapitułę Wyróżnień innowacyjnym produktom i rozwiązaniom budowlanym; realizacjom, w których zastosowano nowoczesne rozwiązania architektoniczne, konstrukcyjne i technologiczne oraz sprawdzonym i rekomendowanym produktom IT przeznaczonym dla budownictwa. Tytułem i statuetką TopBuilder mogą być wyróżnione również usługi, produkty finansowe, projekty, inicjatywy, przedsięwzięcia, programy, które są dedykowane branży budowlanej.

Fot. arch. WOLF System

Zbiorniki i silosy żelbetowo-cylindryczne dostępne są w średnicach od 2,5 do 40,0 m i wysokościach od 2,0 do ponad 4,0 m. Firma skonstruowała i opatentowała własne szalunki stalowe do zbiorników i silosów okrągłych. System ten gwarantuje szczelność całej konstrukcji – m.in. pozwala na montaż bez kotew ściennych i elementów dystansowych.

System usztywniający gwarantuje dokładne i idealnie okrągłe formy zbiorników.

Poszczególne elementy konstrukcji charakteryzują się trwałością i wytrzymałością. Specjalne oprogramowanie pozwala na szybkie i precyzyjne przygotowanie obliczeń wytrzymałościowych. Zbiorniki przeznaczone są do gromadzenia materiałów płynnych i sypkich. Znajdują zastosowanie w przemyśle i rolnictwie przetwórczym.

Yawal – okna równolegle wysuwane w fasadzie FA 50N SW

Okno wysuwa się równolegle z fasady na zewnątrz budynku. Daje to interesujący efekt wizualny i umożliwia szereg rozwiązań architektonicznych – otwarte okno nie zaburza jednolitego charakteru elewacji szklano-aluminiowej. Wysuw okna realizowany jest przez system specjalnych nożyc ze stali nierdzewnej. Ryglowanie odbywa się za pomocą standardowych okuć obwiedniowych. Odpowiedni system uszczelek zapewnia bardzo dobre parametry szczelności na wodę i wiatr. Zapewniona jest także solidna izolacyjność termiczna budynku. Okno ma najwyższe parametry w zakresie: przepuszczalności powietrza, wodoszczelności, odporności na uderzenie. Szkło w oknie mocowane jest mechanicznie, dzięki odpowiednio zaprojektowanemu i wykonanemu profilowi. Oprócz walorów architektonicznych i estetycznych, pozwala na optymalną wentylację – wysunięte skrzydło pozwala na swobodny przepływ powietrza. Przeznaczone jest do zastosowania w nowoczesnych budynkach biurowych i obiektach użyteczności publicznej. Zostało przebadane w ITB i uzyskało rekomendację Instytutu.

Fot. arch. YAWAL

Wolf System – monolityczne zbiorniki żelbetowe

70 Builder

Płyty są najlżejszą na świecie odmianą betonu komórkowego – ich podstawowym zadaniem jest poprawa izolacyjności termicznej przegród budynku. Cechują się znakomitymi parametrami cieplnymi, niepalnością, własnościami bakteriobójczymi oraz dokładnością wymiarową.

Mogą występować jako docieplenie w konstrukcji ścian zewnętrznych, dachów płaskich, dachów odwróconych i dachów zielonych. Znajdują też zastosowanie podczas renowacji obiektów o skomplikowanej elewacji oraz do adaptacji budynków przemysłowych na cele mieszkaniowe. Szczególnym zastosowaniem płyt jest ocieplanie od wewnątrz – wspomagając regulację wilgotności nie grozi rozwojem grzybów czy pleśni.

Fot. arch. Xella Polska

Jest to pierwszy w Polsce system murowania szlifowanych pustaków ceramicznych Porotherm DRYFIX na specjalistyczną zaprawę murarską w pianie za pomocą pistoletu. W skład systemu wchodzą ceramiczne pustaki szlifowane, zaprawa w pianie, pistolet do nakładania piany, środek do czyszczenia pistoletu, zaprawa wyrównująca oraz narzędzia do układania pierwszej warstwy pustaków. Pozwala wznosić ściany o grubości od 8 do 44 cm. Dzięki technologii murowania, w stosunku do technologii tradycyjnej, można oszczędzić do 50% czasu pracy. Umożliwia pracę w temperaturze do -5°C. Jednocześnie mur wykonany w tej technologii błyskawicznie uzyskuje deklarowane parametry wytrzymałościowe – można go obciążać już po kilku godzinach, tynkować – po 48 h. Murowanie jest czyste i estetyczne – mało jest prac porządkowych, nie ma narzędzi koniecznych do przygotowania i rozrabiania zaprawy, zaś wykonany mur wygląda niezwykle estetycznie (brak widocznych spoin). Aplikacja zaprawy w pianie jest bardzo łatwa.

Technolpgia, jako pierwsza w Polsce uzyskała aprobatę ITB. Jako wartość dodaną firma oferuje szkolenia techniczne oraz opiekę doradcy technicznego przy pierwszych zastosowaniach produktu na budowie.

Selena – profesjonalny uszczelniacz dekarski Tytan Professional

Jest to specjalistyczny produkt o szerokim zastosowaniu.

Tworzy plastyczno-elastyczną, wytrzymałą spoinę o znacznej odporności na starzenie. Uszczelniacz cechuje się doskonałą przyczepnością do większości podłoży (porowatych i nieporowatych). Może być stosowany w temperaturze do -10°C. Znajduje zastosowanie do uszczelniania świetlików dachowych i kominów, połączeń blachy falistej i trapezowej oraz rynien. Tworzy złącza i uszczelnienia na dachach oraz w zastosowaniach wymagających odporności na stałe działanie wody. Pozwala na szybkie naprawy przecieków, nawet podczas deszczu.

październik 2012

Fot. arch. Selena

Fot. arch. Wienerberger Ceramika Budowlana

Wienerberger – system Porotherm Dryfix Xella – mineralne płyty izolacyjne Ytong Multipor

V edycja konkursu o statuetkę TopBuilder za najlepsze, innowacyjne produkty budowlane i produkty IT dla budownictwa w 2012 roku Gala finałowa: 6 grudnia 2012 r.

Pałac Lubomirskich – siedziba BCC, Warszawa Zgłoszenia do I etapu przyjmujemy do 20 października 2012 r.

Informacje i zgłoszenia: firmy budowlane Danuta Burzyńska, 22 853 06 87 wew. 131, burzynska@pwbmedia.pl firmy z branży IT dla budownictwa Wioletta Domeradzka, 22 853 06 87 wew. 124, domeradzka@pwbmedia.pl

Jest to elastyczna i trwała spoina, która doskonale współpracuje z podłożem, jak i płytkami, zarówno w suchych miejscach jak również w narażonych na dużą wilgotność lub na bezpośrednie działanie wody (kabiny prysznicowe, tarasy i balkony).

Dzięki zastosowaniu najnowszych technologii, fugę Knauf Elastic Plus cechuje zwiększona odporność na pleśń i grzyby (system Fungostop). Efekt Perlenia (Perleffekt) sprawia, że woda pozostaje na jej powierzchni, nie wnikając w podłoże. Formuła UV Stabil przedłuża „żywotność” fugi i zapobiega powstawaniu zabrudzeń i osadów wapiennych. Fuga nie blaknie, nie traci intensywności barwy przez lata.

Fuga Knauf Elastic Plus dostępna jest w 20 kolorach. Można ją wykorzystywać wewnątrz budynków, jak i na zewnątrz.

Fuga Knauf Elastic Plus dostępna jest w wiaderkach 1 kg i 5 kg.

System LOBATHERM G BS firmy quick-mix

System ociepleń LOBATHERM G BS firmy quick-mix jest przeznaczony do tworzenia układu warstw termoizolacji w obszarach stropów za pomocą zestawu odpowiednio dobranych produktów.

Przeznaczony jest głównie do garaży i parkingów. W skład systemu wchodzą: SKS – zaprawa klejowa do mocowania wełny mineralnej lamelowej; wełna mineralna lamelowa z fazowanymi krawędziami przeznaczona do systemu ociepleń (grubość 60-150 mm); GBS – tynk natryskowy polimerowo-mineralny BARANEK 1,5 mm. System ociepleń LOBATHERM G BS cechuje wysoka izolacyjność termiczna oraz klasa reakcji na ogień A1 wg normy PN-EN 13501-1:2008. Zgodność z badaniami współczynnika pochłaniania dźwięku ITB LA-036880/2009 potwierdza jego wpływ na poprawę izolacyjności akustycznej budynku.

Fot. arch. quick-mix

Fot. arch. Knauf Bauprodukte

Fuga Knauf Elastic Plus

Fot. arch. Rockfon

rynek

Płyty sufitowe Sonar firmy Rockfon

Sufity akustyczne z linii Sonar marki Rockfon mają za zadanie zapewnić dobrą akustykę pomieszczeń. W skład linii wchodzą płyty o najwyższej klasie pochłaniania dźwięku (Sonar i Sonar Activity) oraz produkty o wysokim współczynniku izolacyjności akustycznej (Sonar dB), które doskonale sprawdzają się w przypadku gabinetów czy sal konferencyjnych. Sufity mają elegancką, białą powierzchnię o delikatnej mikroporowatej strukturze, która zapewnia wysoki współczynnik odbicia światła (85%). Pokryte są powłoką antystatyczną, która minimalizuje osiadanie kurzu na powierzchni. Dostępne są w szerokiej gamie krawędzi i modułów.

REKLAMA

Sosnowi c

DNI KRUSZYW

5 – 6 grudnia 2012

Targi Kruszyw Naturalnych i Wtórnych

Expo KRUSZYWA

Salon Technologii, Produkcji i Wykorzystania Betonu Salon Maszyn Budowlanych, Urządzeń i Technologii dla Infrastruktury 4. Międzynarodowe Forum Producentów Kruszyw organizowane przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego oraz Polski Związek Producentów Kruszyw

Cykl spotkań poświęconych branży kruszywowej tereny targowe: Expo Silesia Sp. z o.o Centrum Targowo-Konferencyjne ul. Braci Mieroszewskich 124 Sosnowiec

72 Builder

www.expokruszywa.pl

kontakt: Michał Wadowski tel. 32 788 75 27, fax 32 788 75 02 kom. 515 220 057 e-mail: michal.wadowski@exposilesia.pl

wrzesień 2012

Buderus – nowe, gazowe podgrzewacze przepływowe

Sto-Ecotwist UEZ 8, uniwersalny kołek o jednej, standardowej długości, pozwala w prosty sposób na zwiększenie wydajności, oszczędność czasu i powierzchni magazynowej. Znakomicie nadaje się do stosowania zarówno w przypadku modernizacji jak i nowego czy starego budownictwa oraz w ociepleniach o dowolnej grubości. Także łatwość i szybkość zamocowania jest jego niewątpliwą zaletą. Dzięki urządzeniu ułatwiającemu montaż, talerzyk i śruba wkręcone zostają zaledwie jednym cyklem roboczym.

Do wkręcenia śruby potrzebny jest jedynie niewielki otwór, co pozwala zminimalizować uszkodzenie materiału ociepleniowego. Zwykły test nacisku potwierdza, że Sto-Ecotwist UEZ 8 jest solidnie zakotwiony.

Logamax plus DB213 (jednostka kondensacyjna o sprawności 101%) oraz Logamax DB213 (jednostka konwencjonalna) pozwalają dostarczać bardzo duże ilości c.w.u. bez strat energii związanych z jej przygotowaniem i magazynowaniem.

Możliwość współpracy w kaskadzie do 12 urządzeń gwarantuje zwielokrotnienie przepływu nawet do 324l/min. Wymagana temperatura wody osiągana jest w krótkim czasie i utrzymywana na zadanym poziomie. Oba modele mogą współpracować z instalacjami solarnymi oraz pompami ciepła. Podgrzewacze wyposażone są w elektroniczny, wielofunkcyjny panel sterujący, który pozwala na odczyt bieżących warunków pracy, obsługę oraz sterowanie, a także diagnozowanie usterek.

REKLAMA

wrzesień 2012

Builder 73

Fot. arch. Buderus

Firma Szans przedstawia nową odsłonę popularnego programu do wspomagania projektowania. Program wprowadzi nowy interfejs użytkownika oraz szereg nowości, np. Smart Mouse. Jest to unikalna funkcja wśród programów CAD, która pozwala szybko wywoływać funkcje programu za pomocą myszki. Użytkownik może sam konfigurować, jakie gesty odpowiadają poszczególnym funkcjom. Dodano też nowe polecenia np. VPmax i VPmin (zachowanie ustawień rzutni).

Dzięki optymalizacji kodu ZWCAD+ działa dużo szybciej i stabilniej. Aplikacje LISP wczytują się i działają do ośmiu razy szybciej niż w poprzednich wersjach.

Z uwagi na prace nad środowiskiem programistycznym API, developerzy aplikacji dodatkowych z większą łatwością będą mogli dostosować swoje programy do ZWCAD+. Najnowszą dostosowaną nakładką są popularne WENTYLE.

Sto-Ecotwist UEZ 8 uniwersalny kołek dla ociepleń o dowolnej grubości

Fot. arch. Sto

Fot. arch. SZANSA

ZWCAD+ 2012 Standard/Professional

budownictwo

Aka demia Buildera – to przedsięwzięcie o charakterze edukacyjnym, adresowane do projektantów, wykonawców i technologów robót specjalistycznych oraz inwestorów. Porady, zalecenia i wskazówki projektowe, wykonawcze oraz użytkowe wraz z rekomendacją odpowiednich produktów.

Projekt realizowany wspólnie z wiodącymi firmami z branży.

Partner merytoryczny Wienerberger Ceramika Budowlana SP. Z O.O.

Ceramiczne stropy gęstożebrowe wygoda dla wykonawców i zadowolenie inwestorów Budowa domu jest procesem skomplikowanym i czasochłonnym, dlatego warto w tym czasie korzystać ze sprawdzonych rozwiązań systemowych.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wykonawców, firma Wienerberger, największy producent ceramiki budowlanej na świecie, oferuje produkty przeznaczone do konstrukcji stropów. Gotowe belki stropowe Porotherm wraz z pustakami stropowymi z ceramiki poryzowanej, znacznie przyśpieszą i ułatwią realizację każdej inwestycji.

S Mirosław Rzeszutko Autor jest Specjalistą ds. Produktów Porotherm, Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o.

74 Builder

tropy gęstożebrowe Porotherm są doskonałym uzupełnieniem dla ścian zbudowanych z ceramiki. Cieszą się one szczególną popularnością w budownictwie jednorodzinnym. Wykonawcy także dostrzegają ich zalety, podkreślając łatwość i szybkość montażu oraz relatywnie niskie koszty budowy. Dodatkowo, ułożenie stropu Porotherm jest możliwe przy udziale mniejszej ilości osób, co pozwala inwestorowi i wykonawcy zmniejszyć koszty. Zaletą ceramicznych stropów Porotherm jest także możliwość dostosowania ich do różnych rozpiętości i obciążeń, szczególnie w budynkach o konstrukcji mieszanej lub szkieletowej. Zarówno pustaki stropowe, jak i belki dostępne są w różnych rozmiarach.

Dużym ułatwieniem umożliwiającym szybki montaż konstrukcji stropowych Porotherm są belki stropowe, których produkcja polega na zabetonowaniu zbrojenia

w ceramicznych kształtkach, co pozwala uzyskać prefabrykowany produkt. Belki wystarczy ułożyć w określonych odległościach wypełniając przestrzenie pomiędzy nimi pustakami stropowymi Porotherm. Ostatnim etapem jest warstwa nadbetonu, która finalizuje proces budowy stropu. Czas zaoszczędzony przy budowie stropów Porotherm pozwoli wykonawcom przyjmować więcej zleceń i w efekcie pomnożyć zyski ich firm. Oferowane przez firmę Wienerberger pustaki powstały z lekkiej ceramiki poryzowanej, a ich waga nie przekracza 21 kg. Masa metra bieżącego belki również jest niewielka i wynosi w granicach 21-25 kg w zależności od wysokości belki i zastosowanego zbrojenia. Dzięki temu montaż można przeprowadzić bez ciężkiego sprzętu lub wynajmu dodatkowych urządzeń – na przykład dźwigu. Budowa stropu jest nie tylko tańsza, ale także znacznie szybsza.

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Pustaki stropowe Porotherm 62.5 (wysokości: 23, 19, 15, 8 cm) • Pustaki stropowe Porotherm 50 (dla stropów o wyższej wytrzymałości, wysokości: 23, 19, 15, 8 cm) • Belki stropowe Porotherm (długości od 1,75 m do 8,25 m)

październik 2012

Zdjęcia arch. Wienerberger

Montaż belek stropowych

Wypiętrzanie belek stropowych

Rozwiązania systemowe Porotherm prezentują się szczególnie korzystnie w porównaniu ze stropami żelbetowymi, wymagającymi znacznie większych nakładów pracy ze strony wykonawców oraz szczegółowego planowania inwestycji. Stropy żelbetowe nie są bowiem prefabrykowane i za układanie szalunku oraz zbrojenia odpowiedzialne są same ekipy budowlane.

Poszczególne części składowe systemu Porotherm doskonale się uzupełniają, co również ułatwia pracę przy realizacji zlecenia.

Znacznie minimalizuje to ryzyko występowania ewentualnych błędów wykonawczych, a co za tym idzie, reklamacji ze strony inwestorów.

W trakcie budowy stropu należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, gwarantujących solidność powstającej konstrukcji.

Przede wszystkim nie można zapomnieć o zastosowaniu podpór

październik 2012

stropowych, których nie należy usuwać przed upływem 14 dni. To standardowy czas na uzyskanie wstępnej wytrzymałości betonu – wtedy też strop uzyskuje minimalną wytrzymałość umożliwiającą usunięcie podpór. Ponadto kolejną istotną kwestią jest wypiętrzenie

Sprawdzanie rozstawu belek

ZALECENIA Stosowanie podpór montażowych do czasu uzyskania wstępnej wytrzymałosci przez beton Zadeklowanie zaprawą murarską czołowej powierzchni skrajnych pustaków Sytuowanie ścianek działowych cięższych niż 50 kg/m2 należy konsultować z projektantem

Builder 75

budownictwo stropu, dzięki czemu osiąga się efekt „płaskiego sufitu”. Trzeba pamiętać o zadeklowaniu skrajnych pustaków, aby podczas wylewania warstwy nadbetonu, zaprawa nie przedostała się do środka i nie zwiększyła ciężaru stropu.

Ważną kwestią jest stosowanie żeber rozdzielczych, które odciążą konstrukcję. Przedstawione rozwiązania pozwalają uniknąć efektu „klawiszowania” - nierównomiernego uginania się żeber pod obciążeniem zmiennym.

Korzystne parametry termiczne stropów zostały sprawdzone w trakcie badań przeprowadzonych przez Instytut Techniki Budowlanej. Współczynniki przenikania ciepła stropu wahają się, w zależności od wielkości pustaków, od U = 1,72 W/(m2K) dla stropu Porotherm 23/62.5 do 2,44 W/(m2K) dla stropu Porotherm 15/50. Należy pamiętać, że finalne parametry akustyczne i termiczne przegrody uzyskuje się po wykoń-

czeniu stropu – istotne znaczenie ma rodzaj warstw wykończneniowych.

Ważną cechą ceramiki jest jej niepalność. W przypadku pożaru, ceramiczne stropy Porotherm nie przyczynią się do dalszego rozprzestrzeniania ognia i wydzielaniu toksycznych dymów.

Przy budowie stropów niezwykle ważnym elementem jest stała współpraca z projektantami, których nadzór gwarantuje bezpieczeństwo konstrukcji. Wszelkie zmiany pierwotnego projektu, wynikłe w czasie budowy, powinny zostać skonsultowane z ekspertami. Jakiekolwiek samowolne modyfikacje mogą przyczynić się do powstania błędów budowlanych oraz nieprawidłowe zachowanie podczas eksploatacji.

Na każdym etapie budowy można zwrócić się z pytaniami lub prośbą o pomoc do Konsultantów Technicznych firmy Wienerberger.

Układanie pustaków stropowych

76 Builder

KORZYŚCI Szybka budowa i zminimalizowanie kosztów – łatwa konstrukcja przyspiesza proces, a dzięki niewielkiemu ciężarowi pustaków i belek Porotherm, już kilkuosobowe ekipy budowlane wykonają zadanie bez potrzeby inwestowania w ciężki sprzęt Wysoka wytrzymałość pustaków stropowych wykonanych z lekkiej i niepalnej ceramiki poryzowanej o korzystnych właściwościach termoizolacyjnych Pomoc techniczna ekspertów Wienerbergera w czasie całego procesu budowy Szeroki zakres rozmiarów pustaków i belek pozwalający dobrać produkty do odpowiedniej wytrzymałości stropu

Układanie zaprawy pod strop

Partner meryto ryczny

Wienerberger Ceramika Budowlana Sp. z o.o. ul. Ostrobramska 79, 04-175 Warszawa tel.: 22 514 21 00, fax: 22 514 21 03 www.wienerberger.pl Konsultacje techniczne tel.: 22 514 20 20 konsultacje.techniczne@wienerberger.com październik 2012

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny SOPRO POLSKA SP. Z O.O.

Bezpieczne, trwałe i estetyczne schody Schody powinny być bezpieczne i wygodne. Można to osiągnąć stosując się przy ich budowie do właściwych reguł doboru szerokości i głębokości stopni i podstopnic. Wybrany materiał okładzinowy, zwłaszcza na zewnątrz, nie może być gładki, polerowany i powinien spełniać właściwe kryteria antypoślizgowości.

J

uż w trakcie budowy konstrukcji schodów należy być zdecydowanym na rodzaj materiału wykończeniowego (zwłaszcza jego grubości), co ma szczególne znaczenie dla ustalenia wysokości pierwszego i ostatniego stopnia, aby prawidłowo powiązać je z poziomami otoczenia przed domem i osadzeniem drzwi wejściowych.

Obowiązkowa trwałość

Andrzej Król Autor jest doradcą technicznym Sopro Polska Sp. z o.o.

W większości obiektów, pierwszy element konstrukcyjny, na który trafiamy zaraz po wejściu, to schody.

Założeniem wyjściowym jest trwałość samej konstrukcji. Najczęściej schody przewidziane do pokrycia jakimś rodzajem okładziny wykonywane są jako ciężki betonowy element, czasem jako prefabrykowany lub wylewany na miejscu element żelbetowy, a rzadziej jako konstrukcja metalowa. Drewniane konstrukcje na zewnątrz korzystniej jest pozostawić w wykończeniu również z drewna, ewentualnie z innymi okładzinami mocowanymi mechanicznie. Odkształcenia podłoża drewnianego, na skutek czynników atmosferycznych, mogą bowiem przekraczać zakresy elastyczności materiałów mineralnych i reaktywnych.

Trwałość samych materiałów okładzinowych uzależniona jest od ich właściwości, których parametry określają wymagania dotyczące nasiąkliwości, mrozoodporności, ścieralności itp.

Estetyka

Uwzględniając powyższe wymagania, najpopularniejsze są okładziny z mało nasiąkliwych płytek ceramicznych (np. gresów) lub

78 Builder

z płytek klinkierowych, a także z płyt z kamienia naturalnego (w naszych warunkach klimatycznych zwłaszcza z granitu surowego lub płomieniowanego). Nie są zalecane marmury, jako bardzo śliskie i chłonne oraz miękkie, nasiąkliwe i nietrwałe piaskowce.

Trwałość to nie tylko materiał okładzinowy

Decydujące znaczenie dla wieloletniej i bezawaryjnej eksploatacji schodów zewnętrznych ma zarówno właściwy dobór materiałów budowlanych, jak i przestrzeganie tych samych reguł wykonawczych, jakie dotyczą prawidłowego wykonania tarasów (wielokrotnie opisanych na łamach „Buildera”). Do najważniejszych z nich należą: 1. Przygotowanie i profilowanie podłoża.

2. Izolacja przeciwwodna.

3. Przyklejanie okładzin z płyt i płytek.

4. Fugowanie.

Przygotowanie i profilowanie podłoża

Zarówno elementy prefabrykowane, jak i wykonywane na budowie po rozszalowaniu wymagają usunięcia warstwy mleczka cementowego i innych zanieczyszczeń metodami mechanicznymi. W przypadku remontu starych schodów w podobny sposób należy usunąć wszystkie nienośne warstwy zapraw i skorodowanego betonu. Po oczyszczeniu podłoża, korektę wymiarów i wyprofilowanie kształtów, a także nadanie spadków rzędu 2% na stopnicach należy wykonać

za pomocą szpachli wyrównującej.

Uniwersalnym materiałem do wykonania tych prac w zakresie grubości warstw do 2-3 cm w jednym cyklu jest szpachla Sopro AMT 468, wbudowana na podkładzie z emulsji sczepnej Sopro HE 449 („mokro

REKOMEN DACJE PRODUKTOWE

• Szpachla Sopro AMT 468 wbudowana na podkładzie z emulsji sczepnej Sopro HE 449 („mokro na mokro”) • Spoiwo szybkowiążące Sopro Rapidur B5 • Mostek sczepny Sopro HSF 748 • Gotowa szybkowiążąca mieszanka typu Sopro Rapidur M5, pozwalająca na dalsze prace (także okładzinowe) już po 24 godzinach dojrzewania • Zaprawa fugowa Sopro Brillant (dla spoin o szerokości do 10 mm) o nieprzeciętnych właściwościach hydrofobowych • Zaprawa fugowa Sopro FL (dla spoin do 20 mm) z dużą zawartością trasu redukującego powstawanie wapiennych nalotów na powierzchni fugi • Fuga cementowa Sopro Saphir M • Fuga silikonowa Sopro MarmorSilicon • Zaprawa drenażowa Sopro DM 610 • Płyty poliestrowe Sopro FDP 558 • Dwuskładnikowy klej poliuretanowy Sopro PUK 503

październik 2012

Zdjęcia arch. Sopro

na mokro”). Zaniedbanie spadków na zewnątrz na stopnicach lub wykonanie ich wręcz w odwrotnym kierunku (fot.1a,1b) powodować będzie zdecydowane zwiększenie ilości wody wnikającej pod płytki i problemów z tym związanych, a w warunkach zimowych tworzenie się lodu na powierzchni.

W przypadku znacznych korekt i przeprofilowania wymiarów powyżej 3 cm, korzystniej będzie zastosować spoiwo szybkowiążące Sopro Rapidur B5 (zamiast cementu), mieszając je z kruszywem jastrychowym w odpowiednich proporcjach i wbudować tym razem na mostku sczepnym Sopro HSF 748, który jest niezwykle mocnym łącznikiem dla świeżo układanych warstw materiałów mineralnych na starych podłożach betonowych.

W sytuacjach trudności ze zdobyciem odpowiedniego kruszywa jastrychowego o urozmaiconych frakcjach, można skorzystać z gotowych, szybkowiążących mieszanek typu Sopro Rapidur M5, pozwalających na dalsze prace (także okładzinowe) już po 24 godzinach dojrzewania. Niedopuszczalna jest korekta wymiarów schodów za pomocą materiałów odpadowych z budowy (fot.2). Zarówno pozostawione wolne przestrzenie, jak i zastosowanie „wypełniaczy” o bardzo dużej nasiąkliwości (cegły, beton komórkowy) nieuchronnie prowadzić będzie do zniszczeń samej konstrukcji i odpadania okładziny.

Fot. 1. Źle wykonany spadek prowadzi do zalegania wody na schodach, obniżenia bezpieczeństwa i estetyki oraz przyspieszonych zniszczeń.

Fot. 2. Częsty błąd - korekta wymiarów materiałami mocno nasiąkliwymi z pozostawieniem dużych pustek.

Fot. 5. Otwory do zakotwień poręczy wykonane po pracach izolacyjnych i okładzinowych.

Fot. 6. Przyklejanie płytek metodą „na placki” zwykle skutkuje szybkim ich odpadaniem.

Izolacja przeciwwodna

Wykonanie izolacji przeciwwodnej na schodach, zwłaszcza gdy nie znajdują się one nad pomieszczeniami, może budzić zdziwienie wśród inwestorów. Należy jednak zwrócić uwagę, że powłoka izolacyjna nałożona w dwóch cyklach z materiału szlamowego typu Sopro DSF 523 stanowi nie tylko warstwę wodoszczelną zabezpieczającą konstrukcję betonową przed nasiąkaniem i szczególnie szkodliwymi cyklami zamarzania i rozmarzania. Przy wymaganej grubości 2-2,5 mm, dzięki „gumowatej”, strukturze spełnia także funkcję swoistego amortyzatora, redukującego naprężenia między okładziną a podłożem np. od znacznych zmian temperatury.

Niejako w komplecie z materiałem izolacyjnym konieczne do zasto-

październik 2012

Fot. 3. Stosowanie produktów bez trasu oraz brak izolacji często prowadzi do powstawania nieestetycznych wykwitów na schodach zewnętrznych.

Fot. 4. Brak izolacji schodów oraz podciąganie kapilarne powoduje ich zawilgocenie od wód gruntowych i opadowych, co prowadzi do degradacji okładziny i betonu.

Fot. 7. Spękania kapinosów zamocowanych na sztywno z podstopnicą.

Fot. 8. Prawidłowa szczelina między kapinosem a podstopnicą.

Builder 79

budownictwo

Fot. 9. Stopnice powinny być monolityczne.

Doklejane kształtki łatwo ulegają zniszczeniu.

Fot. 10. Nieestetyczne zacieki od wody i zabrudzeń na zewnętrznej ścianie biegu schodów.

odkształcania się tych powierzchni (fot. 7, fot. 8): Nie jest także zalecane stosowanie elementów ozdobnych stopnic jedynie doklejonych do narożników schodów. Nawet pomimo użycia zapraw klejowych o wysokich wytrzymałościach na ściskanie i odrywanie, w miejscach tych podczas wchodzenia i schodzenia występują szczególnie duże siły ścinające i bez dodatkowego dozbrojenia złącza zaprawy nie są w stanie przenieść obciążenia (fot. 9).

Raczej rzadko spotyka się w zestawach płytek schodowych kształtki zabezpieczające przed spływaniem wody po stronie zewnętrznej ich biegów. Warto się wówczas zastanowić na samodzielnym wykonaniem prostego elementu na bocznej krawędzi stopnic, choćby w postaci dobrze przyklejonego paska płytki. Strumień wody wraz z zanieczyszczeniami zostanie wówczas skierowany na stopnie poniżej.

Fugowanie

Rys. 1. Prawidłowy montaż płytek (a) z kapinosem, (b) z szenklem.

sowania mogą być taśmy narożnikowe do zabezpieczenia miejsc newralgicznych. Takim miejscem na schodach jest styk ich brzegów z budynkiem, którędy nawet pomimo wykonania niewielkich spadków wzdłuż stopnicy istnieje niebezpieczeństwo wnikania wody w ściany budynku. Odpowiednio wklejona taśma Sopro DBF 638 (plus narożniki wewnętrzne i zewnętrzne Sopro EDE 018 i 019) pozwoli uniknąć tego zagrożenia, a wybór okładziny z płytek mających w swoim komplecie cokoły schodowe lub zwykłe płytki cokolikowe doskonale zamaskują wykonane zabezpieczenie.

Przy montażu na schodach wszelkiego rodzaju balustrad i poręczy obowiązują te same zasady co na tarasach i na balkonach.

Wszelkie kotwione elementy przebijające uszczelnienie powłokowe muszą być wcześniej osadzone/ oprawione w „korku” z zaprawy epoksydowej, która doskonale przylega do kotwionego elementu, do suchego otworu w betonie i sa-

80 Builder

ma stanowi materiał nieprzepuszczalny dla wody i dosztywniający zamocowanie (Fot.5).

Wykonanie otworów w gotowej już powierzchni przez płytki i hydroizolację oraz późniejsze „obrobienie” poręczy materiałem mineralnym i silikonem nie stanowi zabezpieczenia przeciwwodnego i może zniweczyć wszelkie poniesione wcześniej nakłady na wykonanie izolacji powłokowej.

Przyklejanie okładzin z płyt i płytek.

Również i tu obowiązują zasady jak podczas przyklejania okładzin na tarasach. Należy stosować zaprawy klejowe zgodne z klasyfikacją C2 wg normy PN-EN-12004, na ogół cienkowarstwowe w przypadku płytek, oraz technikę przyklejania zapewniającą pełne przyleganie zaprawy zarówno do podłoża jak i do stopnic i podstopnic. Niedopuszczalne są pustki gdyż: • obniżona powierzchnia przylegania zmniejsza ogólną siłę zamocowania płytek;

• możliwość przepływania wody przez pustki powoduje wypłukiwanie istotnych składników zaprawy, obniżając jej trwałość i siłę wiązania, a także tworzy nieestetyczne punktowe wycieki jasnych zanieczyszczeń; • zgromadzona pod płytkami woda w pustych przestrzeniach zamarzając powoduje bardzo duże siły mogące oderwać okładzinę.

W zestawach płytek schodowych producenci proponują gotowe stopnice z wyprofilowanym kapinosem lub płytki kątowe z szenklem. Często spotykanym błędem wykonawczym jest przyklejanie elementu pionowego szenkla lub kapinosa do podłoża lub podstopnicy. Niezależnie od sposobu montażu (rys. 1) należy tu pozostawić 3-5 milimetrową szczelinę oraz ewentualnie wykonać spoinę trwale elastyczną z silikonu.

Brak możliwości ruchu pomiędzy płaszczyznami pionowymi i poziomymi powoduje duże ryzyko pękania krawędzi płytek z kapinosem na skutek różnych kierunków

Zalecenia tarasowe dotyczące minimalnych szerokości spoin ok. 5 milimetrów mają zastosowanie także dla okładzin na schodach.

Zaprawy cementowe do spoinowania powinny należeć do grupy tzw. „elastycznych”, gdyż oprócz funkcji estetycznych spełniają także funkcję kompensowania naprężeń pomiędzy okładziną a podłożem.

Doskonałym materiałem mogą tu być zaprawy fugowe Sopro Brillant (dla spoin o szerokości do 10 milimetrów) o nieprzeciętnych właściwościach hydrofobowych, lub Sopro FL (dla spoin do 20 milimetrów) z dużą zawartością trasu redukującego powstawanie wapiennych nalotów na powierzchni fugi. Fugi łączące powierzchnie pionowe i poziome oczywiście należy wypełnić silikonem.

Okładziny z płyt kamiennych

Opisane powyżej podstawowe zasady są prawie takie same dla okładzin z kamienia naturalnego.

Zasadnicze różnice polegają na tym, że: • przy płytach z materiałów wrażliwych na przebarwienia lub częściowo transparentnych (marmury, jasne granity) należy stosować zaprawy klejowe na bazie cementu białego;

październik 2012

• w przypadku płyt o różnych grubościach lub o nierównym spodzie należy zastosować zaprawy średnio-, a nawet grubowarstwowe; • fugowanie spoin należy wykonać materiałami nie zagrażającymi przebarwieniem w strefie fug (np. fuga cementowa Sopro Saphir M oraz silikonowa Sopro MarmorSilicon).

Najnowszą metodą układania okładzin kamiennych na zewnątrz, zyskującą coraz większą popularność, jest ich montaż na zaprawie drenażowej (wodoprzepuszczalnej). Zaprawa drenażowa Sopro DM 610, dzięki zastosowaniu kruszywa bez najdrobniejszych frakcji i jednocześnie powiązanego bardzo mocnym spoiwem, jest porowata i osiąga wysoką wodoprzepuszczalność. Dzięki temu zredukowane jest do minimum podciąganie kapilarne oraz nie ma zagrożenia zniszczenia struktury pod wpływem cykli zamarzania/ rozmarzania. Ponadto zaprawa zawiera cement trasowy znacznie zmniejszający ryzyko powstawania wykwitów i wycieków wapiennych.

Najistotniejsze zasady budowy schodów w tym systemie to: • minimalna grubość zaprawy Sopro DM 610 przy związaniu z podłożem wynosi 2 cm; • stopnice muszą mieć wyprofilowane spadki, a cała konstrukcja powinna być pokryta hydroizolacją, po której będzie spływała woda; • związanie zaprawy z podłożem oraz układanych płyt do świeżej zaprawy zapewnia wspomniany już wcześniej mostek sczepny z zaprawy Sopro HSF 748.

Kolejne fazy montażu pokazane są na zdjęciach 11a – 11f.

Wykonanie schodów według takiego schematu zapewni, że woda przenika przez zaprawę drenażową i spływa w dół po uszczelnieniu nie tworząc wycieków pomiędzy

Partner meryto ryczny październik 2012

stopnicami i podstopnicami. Ważne jest, aby na najniższym stopniu zaplanować i wykonać możliwość przesiąkania lub odpływu wody.

a

b

c

d

e

f

Schody metalowe z okładziną

Rzadziej stosowane, metalowe konstrukcje schodów zewnętrznych również nadają się do obudowania okładzinami z płytek lub kamienia, jednakże pod kilkoma dodatkowymi warunkami. Są to konstrukcje na ogół mniej stabilne niż betonowe, podlegające drganiom, do których nie będą przylegały zaprawy mineralne. Czynnikami decydującymi będą tu: maksymalne usztywnienie całej konstrukcji oraz zabezpieczenie przed korozją. W warunkach wewnętrznych schody można dosztywnić specjalnymi płytami poliestrowymi Sopro FDP 558, lecz niestety nie nadają się one do zastosowań zewnętrznych.

Do przyklejania okładzin na powierzchniach metalowych zastosować można jedynie dwuskładnikowy klej poliuretanowy Sopro PUK 503. Jest on z jednej strony wysoko elastyczny, co pozwala na lekkie deformacje podłoża , z drugiej strony ma wysokie przyczepności i wytrzymałości na rozciąganie przez co przejmuje naprężenia powstające przy deformacjach.

Prawidłowe wykonanie schodów zewnętrznych jest znacznie trudniejsze niż wewnątrz pomieszczeń, ze względu na długotrwałe oddziaływanie wody i wilgoci oraz zamienne temperatury z cyklami zamarzania. Aby okładzina przez długie lata służyła bezawaryjnie i cieszyła oko inwestora, należy nie tylko stosować rozwiązania systemowe producentów chemii budowlanej, ale szczególnie zadbać o prawidłowe wykonanie wszystkich detali decydujących o trwałości schodów jako całości.

Fot. 11. a) wyprowadzenie spadku na stopniach za pomocą zaprawy wyrównującej Sopro AMT 468, b) naniesienie mostka sczepnego Sopro HSF 748 na podłoże pokryte hydroizolacją Sopro DSF 523, c) przygotowanie okładziny poprzez pokrycie jej spodniej strony warstwą zaprawy kontaktowej Sopro HSF 748 (lub Sopro MAS 418 w przypadku marmurów), d) osadzenie podstopnicy na zaprawie Sopro DM 610, e) warstwa zaprawy drenażowej przygotowana do montażu stopnicy, f) gotowy stopień ułożony na zaprawie drenażowej.

1

4

2

3 5

Schemat.

Schody z okładziną kamienną 1. szpachla Sopro AMT 468, 2. uszczelnienie zespolone Sopro DSF 523, 3. zaprawa drenażowa Sopro DM 610, 4. zaprawa kontaktowa Sopro HSF 748, 5. okładzina z kamienia naturalnego.

Andrzej Król

Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23 F, 02-822 Warszawa tel.: 22 335 23 00, faks: 22 335 23 09 biuro@sopro.pl, www.sopro.pl Dział Doradztwa Technicznego tel.: 22 335 23 40

Fot.12. Konstrukcja schodów metalowych wykończona kamieniem naturalnym przyklejonym klejem Sopro PUK 503.

Builder 81

budownictwo

Aka demia Buildera Partner merytoryczny knauf bauprodukte

Tynki

cienkowarstwowe

W Anna Kazusek Kierownik Marketingu Knauf Bauprodukte

Szczegółowe zdefiniowanie zalet i wad poszczególnych rodzajów tynku dotyczy konkretnych sytuacji i warunków wbudowania i nie można go uogólnić.

Można jednak przedstawić w skrócie pewne najbardziej charakterystyczne ich cechy, istotne z punktu widzenia właściwego wykonawstwa i późniejszej bezproblemowej eksploatacji.

82 Builder

Gdzie są stosowane tynki cienkowarstwowe, a gdzie ich stosowania się nie zaleca?

przypadku ścian zewnętrznych każdego budynku, do podstawowych zadań stawianych materiałom elewacyjnym należą: • ochrona ściany przed uszkodzeniami mechanicznymi, • zabezpieczenie ściany i konstrukcji przed czynnikami atmosferycznymi, takimi jak wilgoć i wahania temperatury, • zapewnienie optymalnych warunków fizyko-chemicznych dla ścian.

Nie wymyślono do tej pory tynku cienkowarstwowego idealnego pod każdym względem. Wady i zalety poszczególnych rodzajów tynków cienkowarstwowych wynikają z właściwości fizyko-chemicznych, przy czym o ile któryś z wymienionych rodzajów pod pewnym względem jest lepszy od pozostałych, to po innymi względami często im ustępuje.

Rodzaj zastosowanego spoiwa determinuje wiele cech fizyko-chemicznych, które powodują, że tynki te bardzo różnią się od siebie wieloma właściwościami, choć optycznie wyglądają prawie identycznie.

Podstawową różnicą jest sam sposób wiązania tynków (tabela).

Knauf Tynki mineralne

Tynki mineralne produkowane są w postaci suchej mieszanki, którą na budowie zarabia się z wodą w odpowiedniej proporcji. Z tego względu na pewno wystąpi różnica w kosztach robocizny na niekorzyść tynku mineralnego. Sama technologia nakładania i fakturowania obydwu rodzajów tynków, mineralnego i akrylowego, nie niesie ze sobą istotnych różnic, więc nie powinna mieć przełożenia na koszty wykonania. Tynki mineralne są trwalsze od akrylowych. W wyniku procesów chemicznych jakie zachodzą w nich (w kontakcie z dwutlenkiem węgla)

niejako utwardzają się one w czasie.

Tynki mineralne znacznie łatwiej przepuszczają parę wodną niż akrylowe i na pewno nie doprowadzą do kondensacji wilgoci w ścianie. Zastosowanie tynku akrylowego na ścianie wykonanej z materiałów o dużej paroprzepuszczalności może w przyszłości spowodować jego odspojenie. Tynki mineralne są obojętne elektrostatycznie. Ze względu na swoją porowatość ulegają zabrudzeniu strukturalnemu, a tynki akrylowe brudzą się jedynie powierzchniowo. Tańszym rozwiązaniem na elewacje zewnętrzne są tynki mineralne malowane specjalnymi farbami elewacyjnymi. Jednak należy uwzględnić także koszt robocizny związanej w wykończeniem elewacji zewnętrznej (nałożenie tynku mineralnego oraz pomalowanie farbą). Należy pamiętać, że tynku nie można malować zaraz po nałożeniu i należy odczekać kilka dni, co powoduje wydłużenie czasu robót.

Dodatkowo, ze względu na brak konieczności rozrabiania z wodą, łatwiejsza jest aplikacja gotowego tynku akrylowego, a jego nakładanie jest mniej czaso- i pracochłonne. Z tego względu tynki akrylowe są w wielu przypadkach najbardziej ekonomicznym sposobem na profesjonalne wykończenie elewacji.

Knauf Tynki akrylowe

Ten rodzaj tynku charakteryzuje się bogatą, praktycznie nieograniczoną kolorystyką, wysoką elastycznością i szczelnością na wodę opadową. Wykonawcy cenią tynki akrylowe za łatwość wykonania i szybkość pracy, ponieważ są dostarczane w wiadrach gotowe do użycia i nie wymagają dodatkowego malowania. Jednak tynki te charakteryzują się także wieloma właściwościami, które czasem trudno uznać za korzystne. Jest to na przykład niska dyfuzyjność (ni-

ska przepuszczalność dla pary wodnej). Niekiedy spotykamy się z opinią, że utrudnia to „oddychanie” budynku, co wpływa niekorzystnie na mikroklimat pomieszczeń. Jest to jednak opinia błędna, ponieważ gdyby wykonać obliczenia cieplno-wilgotnościowe przegrody, okazałoby się, że wpływ tynku cienkowarstwowego na przenikanie pary wodnej przez ocieplaną przegrodę jest pomijalnie mały.

Wynika to z jego niewielkiej grubości w porównaniu do pozostałych warstw ściany, a na dyfuzyjność całej przegrody największy wpływ ma rodzaj i grubość zastosowanego materiału izolacyjnego. Problem jednak istnieje, ma tylko nieco inne podłoże. Z punktu widzenia parametrów przegrody jaką jest ściana, najistotniejszy jest taki układ warstw, który nie pozwala na wykraplanie się pary wodnej w przegrodzie i nie prowadzi do jej zawilgocenia. Ponieważ styropian sam w sobie jest stosunkowo słabo dyfuzyjny, a dodatkowo jest materiałem słabo nasiąkliwym i wilgoć nie wpływa zasadniczo na jego właściwości izolacyjne, zastosowanie tynku akrylowego w dociepleniach na styropianie w normalnych warunkach jest możliwe. Jeżeli jednak warunki przestają być „normalne”, gdy budowla posadowiona jest w terenie o podwyższonej wilgotności lub charakter budynku wskazuje na podwyższoną emisję pary wodnej (np. w przypadku basenów lub pralni) to zastosowania tynków akrylowych należy stanowczo unikać, ponieważ podwyższone ciśnienie nadmiaru pary wodnej zgromadzonej w tych warunkach w przegrodzie, przy niskiej dyfuzyjności tynku, będzie powodować jego odspajanie.

Tynków akrylowych nie można stosować wszędzie. Mam tu na myśli zarówno układ warstw w ścia-

październik 2012

październik 2012 Wysoka

Bez ograniczeń

Zalecane

Niepalne w systemie dociepleń Knauf Thermo W

Tynki mineralne produkowane są w postaci suchej mieszanki, którą na budowie zarabia się z wodą w odpowiedniej proporcji.

Tynki mineralne są trwalsze od akrylowych.

Ponadto znacznie łatwiej przepuszczają parę wodną i na pewno nie doprowadzą do kondensacji wilgoci w ścianie. Zastosowanie tynku akrylowego na ścianie wykonanej z materiałów o dużej paroprzepuszczalności może w przyszłości spowodować jego odspojenie.

Tynki mineralne są obojętne elektrostatycznie. Ze względu na swoją porowatość ulegają zabrudzeniu strukturalnemu, a tynki akrylowe brudzą się jedynie powierzchniowo.

Tańszym rozwiązaniem na elewacje zewnętrzne są tynki mineralne malowane specjalnymi farbami elewacyjnymi. Tynki akrylowe są w wielu przypadkach najbardziej ekonomicznym sposobem na profesjonalne wykończenie elewacji.

Malowanie

Palność

Postać tynku

Robocizna koszty

Szare, białe, extra białe

Ograniczona

Wysoka

Odporność na korozję biologiczną

Kolorystyka

Niska (dla tynków niemalowanych)

Odporność na zabrudzenia

Odporność na czyszczenie mechaniczne (zmywanie)

Średnia

Korzystne

Właściwości elektrostatyczne

Tynki akrylowe sprzedawane są jako gotowa do użycia masa.

Są bardziej elastyczne i dużo łatwiej znoszą niewielkie odkształcenia podłoża wywołane, np. zmieniającą się temperaturą.

Tynki akrylowe znacznie szybciej ulegają obrastaniu przez grzyby i glony niż tynki mineralne. Jeśli więc dom planowany jest w okolicy zbiornika wodnego lub jakiegoś skupiska zieleni, powinno się stosować tynk mineralny.

Tynki akrylowe przyciągają brud w przeciwieństwie do obojętnych elektrostatycznie tynków mineralnych. Natomiast akryle są dużo mniej nasiąkliwe, dzięki czemu kurz łatwiej z nich usunąć poprzez zwykłe mycie.

Nierozprzestrzeniające ognia w systemie dociepleń Knauf Thermo

Niewymagane

Wysoka

Niska

Niekorzystne

Ograniczona

Niska

Wysoka

Elastyczność

Odporność na starzenie

Niska Ograniczona

Wysoka (dla tynków niemalowanych)

Dobra

Chłonność wody

Dyfuzyjność

Łatwe i szybkie użycie przy nanoszeniu materiału i wykonywaniu powłok tynkarskich. Stosując barwione w masie, gotowe masy tynkarskie, ogranicza się nie tylko dodatkowe koszty związane z zakupem farb, ale również inne nakłady związane z malowaniem.

Gotowe masy do użycia.

Do nakładania na każdy rodzaj podłoża mineralnego. Można je stosować w systemach dociepleń na styropianie i wełnie mineralnej oraz jako warstwy wykończeniowe na elewacjach z tynków cementowowapiennych. Umożliwiają uzyskanie odpornych na uszkodzenia, dekoracyjnych powłok zewnętrznych i wewnętrznych.

Nierozprzestrzeniające ognia w systemie dociepleń Knauf Thermo

Niewymagane

Ograniczona

Ograniczona

Wysoka

Wysoka

Korzystne

Wysoka

Niska

Bardzo dobra

Średnia

Łatwe i szybkie użycie przy nanoszeniu materiału i wykonywaniu powłok tynkarskich. Stosując barwione w masie, gotowe masy tynkarskie, ogranicza się nie tylko dodatkowe koszty związane z zakupem farb, ale również inne nakłady związane z malowaniem.

Gotowe masy do użycia.

Do nakładania na każdy rodzaj podłoża mineralnego. Można je stosować w systemach dociepleń na styropianie i wełnie mineralnej oraz jako warstwy wykończeniowe na elewacjach z tynków cementowowapiennych. Umożliwiają uzyskanie odpornych na uszkodzenia, dekoracyjnych powłok zewnętrznych i wewnętrznych.

Nierozprzestrzeniające ognia w systemie dociepleń Knauf Thermo

Niewymagane

Wysoka

Ograniczona

Wysoka

Wysoka

Korzystne

Wysoka

Wysoka

Bardzo dobra

Niska

W przypadku tynków dyspersyjnych sposób wiązania można określić jako mechaniczny. Polega on przede wszystkim na fizycznym sklejeniu w wyniku adhezji warstwy tynku z warstwą podłoża (mechaniczny, adhezja).

W przypadku tynków dyspersyjnych sposób wiązania można określić jako chemiczno - mechaniczny. Polega on przede wszystkim na chemicznej reakcji szkła wodnego z mineralnym podłożem, a dodatkowo na fizycznym sklejeniu w wyniku adhezji warstwy tynku z warstwą podłoża (chemiczno-mechaniczny).

W przypadku tynków dyspersyjnych sposób wiązania można określić jako mechaniczny. Polega on przede wszystkim na fizycznym sklejeniu w wyniku adhezji warstwy tynku z warstwą podłoża (mechaniczny, adhezja).

W przypadku tynków mineralnych jest to wiązanie chemiczne, czyli reakcja chemiczna składników spoiwa z wypełniaczami i z mineralnym podłożem, której wynikiem jest stopniowe przekształcanie składników tynku i podłoża w zupełnie nowy związek chemiczny (chemiczno-mechaniczny).

Tynki silikonowe Grupa tynków mineralnych opartych na spoiwach mineralnych, tynki silikonowe na bazie spoiw dyspersyjnych modyfikowanych żywicą silikonową

Tynki silikatowe

Tynki akrylowe Grupa tynków polimerowych opartych na spoiwach organicznych - tynki silikatowe na bazie spoiwa mineralnego, którym jest potasowe szkło wodne

Tynki mineralne

Grupa tynków mineralnych opartych na Tynki polimerowe oparte na spoiwach orspoiwach mineralnych, cementowo-wa- ganicznych, do których zaliczamy, dyspersje żywic syntetycznych, głównie w postaci piennych dyspersji żywicy akrylowej

Sposób wiązania tynków

Spoiwo

Tabela. Przykładowe typowe cechy porównawcze tynków cienkowarstwowych Knauf Bauprodukte

Builder 83

budownictwo

REKOMENDACJE PRODUKTOWE

nie domu, parametry materiału, z którego wykonany jest mur, oraz otoczenie wokół domu. Tynków akrylowych, ze względu na ich niską dyfuzyjność, nie stosuje się w systemach dociepleń z wełną mineralną, a także do wykańczania elewacji z materiałów wysoko paroprzepuszczalnych. Z tego samego powodu nie powinny być stosowane do tynkowania starych, zawilgoconych ścian, a w szczególności ścian pozbawionych izolacji przeciwwilgociowych oraz powierzchni, gdzie izolacje te są w złym stanie technicznym.

W przypadku dociepleń z wełną mineralną ograniczeniem jest niska dyfuzyjność tynków akrylowych, których z tego powodu nie stosuje się w tych systemach. Dla budynków wysokich (powyżej 25 m) ocieplanych wełną stosuje się tynki niepalne do których należą wyłącznie tynki mineralne cementowo-wapienne. W przypadku systemów dociepleń opartych na styropianie jako materiale izolacyjnym, mogą

84 Builder

być stosowane wszystkie opisane tu tynki cienkowarstwowe, ale trzeba podkreślić, że ich przydatność może być różna w zależności od wielu czynników zewnętrznych oraz postawianych im wymagań. Przykładowo tynki akrylowe sprawdzą się w większości sytuacji, lecz występują przypadki, w których zdecydowanie należy unikać ich stosowania. Podobnie pewne ograniczenia mogą dotyczyć wszystkich pozostałych tynków cienkowarstwowych. Dlatego najlepiej jest zasięgnąć porady specjalisty, przedstawiciela producenta, który ma w ofercie co najmniej kilka wymienionych rozwiązań. Należy zawsze pamiętać, że porada producenta posiadającego tylko jedno rozwiązanie będzie tendencyjna, podobnie jak porada wykonawcy przyzwyczajonego do określonych, a niekoniecznie w danym przypadku najlepszych rozwiązań.

Tynki akrylowe sprzedawane są jako gotowa do użycia masa. Z tego względu na pewno wystąpi róż-

nica w kosztach robocizny na niekorzyść tynku mineralnego. Sama technologia nakładania i fakturowania obydwu rodzajów tynków nie niesie ze sobą istotnych różnic, więc nie powinna mieć przełożenia na koszty wykonania.

Tynki akrylowe przyciągają brud w przeciwieństwie do obojętnych elektrostatycznie tynków mineralnych. Natomiast akryle są dużo mniej nasiąkliwe, dzięki czemu kurz łatwiej z nich usunąć poprzez zwykłe mycie. Tynki akrylowe ze względu na rodzaj zastosowanych w nich spoiw, charakteryzują się wysoką elastycznością i odpornością mechaniczną. Z tego powodu mogą być stosowane także wszędzie tam, gdzie występują zwiększone obciążenia dynamiczne, np. przy drogach o dużym natężeniu ruchu.

Z drugiej strony trzeba jednak pamiętać, że nawet elastyczny tynk - szczególnie w ciemnym kolorze, położony na ścianie narażonej na oddziaływanie silnych promieni słonecznych - będzie „pracował”.

Dlatego na duże, nasłonecznione powierzchnie nie poleca się tynków w ciemnych barwach, szczególnie w przypadku stosowania ich w systemach dociepleń. Znaczne naprężenia powstające na rozgrzanych słońcem powierzchniach, które poprzez warstwę izolacji nie są w stanie odprowadzić ciepła w głąb ściany, mogą powodować uszkodzenia i destrukcję tynku.

Knauf Tynki silikatowe i silikonowe

Posiadają najwyższą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Są trwalsze niż tynki mineralne i akrylowe. Łatwiej je utrzymać w czystości. Elewacje z nich wykonane są wyjątkowe, trwałe i odporne zarówno na czynniki chemiczne, jak i mechaniczne.

Partner meryto ryczny

Dzięki swojej obojętności elektrostatycznej i szczególnie niskiej nasiąkliwości, tynki te łatwo pozbywają się zabrudzeń ze swojej powierzchni. Dla odzyskania świeżości wystarczają intensywne opady deszczu. Tynki silikatowe i silikonowe Knauf charakteryzuje mała wodochłonność i wysoka odporność na agresywne składniki zawarte zarówno w podłożu, jak i w środowisku naturalnym. Posiadają bardzo niski opór dyfuzyjny, dzięki czemu ściana nie jest zagrożona kondensacją pary wodnej we wnętrzu materiału konstrukcyjnego lub też w warstwach termoizolacji. Czynnikiem powodującym szerokie zastosowanie tynków silikatowych i silikonowych jest przede wszystkim bardzo wysoka poręczność i wygoda przy nanoszeniu materiału i wykonywaniu powłok tynkarskich. Tynki produkowane są w postaci mas gotowych do użycia bezpośrednio na budowie. Wykonawcy nie muszą tracić czasu na przygotowanie mieszanek, a to pozwala na uzyskiwanie wysokich wydajności prac wykończeniowych. Ponadto, stosując zabarwione w masie gotowe masy tynkarskie, pozbywamy się nie tylko dodatkowych kosztów związanych z zakupem farb, ale również pozostałych nakładów związanych z malowaniem. Ma to niebagatelne znaczenie szczególnie przy pracach dociepleniowych, bowiem znacznie skrócony może być niezbędny czas pracy rusztowań elewacyjnych, który w przypadku stosowania tynków mineralnych (zalecane jest dodatkowe przemalowanie farbami elewacyjnymi) może być dłuższy o przynajmniej kilka dni.

Knauf Tynki silikatowe reagują z podłożem chemicznie i mechanicznie. Tynki silikatowe są słabo elastyczne.

Anna Kazusek

Knauf Bauprodukte Polska Sp. z o.o. ul. Gipsowa 5 97-427 Rogowiec www.knauf-bauprodukte.pl październik 2012

Relacje i lista Laureatów z wcześniejszych edycji na www.pkis.pl, www.ebuilder.pl

KONKURS BUDOWNICZY POLSKIEGO SPORTU

2012

Finał XIII EDYCJI 11 października 2012 roku Stadion Narodowy Na Gali Budowniczych Polskiego Sportu uhonorowane zostaną również marki budowlane za udział w realizacji infrastruktury na Euro 2012

zapraszamy do udziału Kontakt:

Danuta Burzyńska, Przewodnicząca Komisji Weryfikacyjnej Konkursu ul. Rolna 155, 02-729 Warszawa tel. 22 853 06 87 w. 131, tel. kom. 507 175 701 e-mail: burzynska@pwbmedia.pl, biuro@pkis.pl

Wyróżnienia przyznawane są w ramach programu „budujemy Sportową Polskę” PATRONAT HONOROWY MARSZAŁKOWIE WOJEWÓDZTW

ORGANIZATOR

PATRONAT HONOROWY

architektura i design

Muzeum esencją

Mirosław Nizio

nowoczesnej architektury

Fot. Nizio International Design

Projektowanie przestrzeni muzealnych to obecnie zadanie, które łączy takie dziedziny jak architektura, scenografia, malarstwo i rzeźba. Do współpracy przy projektach zapraszani są specjaliści z dziedziny kultury, nauki i sztuki. Natomiast efekty pracy konfrontowane są z wymaganiami muzealników i oczekiwaniami widzów.

Celem jest pogodzenie jakości informacji z możliwościami percepcyjnymi widza.

Muzeum Współczesne, Wrocław

W

spółcześnie zauważyć można tendencje zmierzające ku otwarciu się instytucji na odbiorców i ułatwienie dostępu do dzieł sztuki. By uatrakcyjnić wizytę w muzeum, stosowane są interaktywne prezentacje, ciekawe efekty wizualne, które utrwalają w pamięci odbiorców daną historię. Wśród muzeów eksponujących sztukę współczesną dominują odważne realizacje architektoniczne, które są wyrazem współczesnych trendów w designie.

Muzea historyczne przypominają dziś założeniami pomniki.

86 Builder

Muzeum dla każdego

Jeden z trendów funkcjonujący obecnie w muzealnictwie określany jest jako „muzeum dla każdego”.

W muzeach XX i XXI wieku, poza przestrzeniami ekspozycyjnymi, badawczymi i konserwatorskimi, zaczęły pojawiać się miejsca komercyjne, przestrzenie służące rekreacji oraz wypoczynku i kontemplacji. Przykładem spełnienia takich założeń jest projekt pracowni Nizio Design International, wybrany w konkursie na Muzeum Współczesne Wrocław.

W Muzeum mają się znaleźć sale kinowe, konferencyjne, biblioteka, restauracja, prze-

strzeń dla dzieci. Bryła budynku Muzeum Współczesnego Wrocław to sześcian, którego struktura pod wpływem otaczającej go oryginalnej zabudowy ulega nieregularnemu przekształceniu.

Główna funkcja – prezentacja sztuki współczesnej – zlokalizowana jest w wewnętrznym trzonie, na wszystkich poziomach obiektu. Wokół rdzenia następuje ruch zewnętrznej powłoki, który wynika ze specyfiki eksponatów. Przestrzeń otaczająca Muzeum pełni funkcje społeczne i animacyjne, będąc miejscem spotkań dla studentów pobliskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Interakcja widza i ekspozycji

Muzealnictwo rozwija się też w drugim wyraźnie zarysowującym się kierunku, wedle którego wizyta w muzeum ma być swego rodzaju spektaklem. Ważne jest wprowadzenie intrygującej narracji – walory plastyczne prezentacji wycinka historii muszą oddziaływać na widza, angażując jego uwagę. To koniec ery hasła „nie dotykać eksponatów!”. Powszechnym zabiegiem stosowanym przez projektantów wystaw jest prowokowanie fizycznego kontaktu odwiedzających z prezentowanym dziełem czy komunikatem. Działanie październik 2012

Muzeum Powstania Warszawskiego, Warszawa

Kolejnym sposobem na zapewnienie muzeum stałej widowni są kontrowersyjne rozwiązania projektowe, co widać na przykładzie Muzeum II Wojny Światowej, wokół którego dyskusja zaczęła się, zanim muzeum powstało. Powodem kontrowersji może być choćby odważna bryła budynku.

Jest to pochylony, czerwony graniastosłup o podstawie trójkąta i wysokości ok.

40 m w najwyższym punkcie. Forma Muzeum wychodząca naprzeciw dekonstruktywistycznym zasadom projektowania budzi skojarzenia z destabilizacją, dramatyzmem przywołując odczucia czasu wojny. Dyskusję wszczyna też umieszczenie wystawy głównej Muzeum w podziemiu, co może nakierowywać interpretacje na zamknięcie historii w grobowcu i usunięcie jej ze świadomości na temat współczesnych niebezpieczeństw. październik 2012

Muzeum jak pomnik

W ostatnich latach w Polsce jest tworzonych wiele obiektów mających na celu upamiętnienie wydarzeń lub osób. Muzea historyczne, które spełniają jednocześnie założenia jakimi operuje pomnik, to kolejny warty uwagi kierunek w dzisiejszym muzealnictwie. Obydwa typy obiektów funkcjonują w wyznaczonym kontekście czasu, miejsca i opowiadają historię. Z tego powodu używają podobnych środków wyrazu, podobnego języka i bazują na tym samym poziomie symboli. W obydwu przypadkach cel istnienia to odpowiedź na hasła wywoławcze związane ze zdarzeniami, o których opowiadają. Projektem, który można zaliczyć jednocześnie do dwóch kategorii, jest zaprojektowany przez pracownię Nizio Design International monument

Fot. Nizio International Design

Muzeum Historii Żydów Polskich, Warszawa

Fot. Nizio International Design

Następnym motywem, który często dominuje w projektach muzeów, jest postawienie na efekt wizualny, szczególnie w przypadku budynków związanych ze sztuką, zwłaszcza współczesną. MAXXI, czyli Narodowe Muzeum Sztuki XXI wieku w Rzymie, zaprojektowane przez Zahę Hadid, jest przykładem, jak odważnie można podejść do zastanego kontekstu. Wśród budynków Michała Anioła czy Berniniego stanął gmach, który wymyka się zasadom renesansowej architektury. Odważna współczesna dekonstruktywistka zaproponowała betonowe kłębowisko form, w którym trudno doszukać się na przykład frontu. Nawet srebrzysty kolor fasady wyraźnie odcina się od tynku w odcieniu ochry, który jest charakterystyczny dla budynków w Rzymie. Niezwykła forma ponoć nawiązuje do abstrakcyjnych obrazów kryjących się w wewnętrznych galeriach.

Kamienne Piekło KL Gross-Rosen II

Fot. Nizio International Design

Kontrowersja przyciąga

Odwaga form wizualnych

Muzeum Martylorogii Wsi Polskich, Michniów

Fot. Nizio International Design

Muzeum Żydowskie, Berlin. Daniel Libeskind

Fot. Elisabeth Belik

na wszystkie zmysły utrwala wrażenie i pamięć. Takie podejście pracownia Nizio Design International zastosowała choćby przy projektowaniu Muzeum Powstania Warszawskiego. Dzięki innowacyjnej technologii na trzech kondygnacjach o powierzchni całkowitej ponad 3000 m2 zaprezentowano połączenie eksponatów i technik audiowizualnych. Ekspozycja pozwala na aktywne uczestnictwo w prowadzonej narracji, odwołuje się do emocji, angażuje widza. W centralnym punkcie ekspozycji umieszczono monument, który symbolizuje bijące “serce” stolicy. Trzeba podejść bliżej, by usłyszeć odgłosy walczącej Warszawy – tego typu doświadczenie nikogo nie pozostawia obojętnym. Dziś jest to najczęściej odwiedzane muzeum w kraju i pierwsze, które w nowatorski sposób opowiada o tragicznym momencie w dziejach Polski.

Builder 87

architektura i design „Kamienne Piekło GrossRosen II”. Ma on upamiętniać Ofiary jednego z najcięższych obozów pracy II wojny światowej. Monument jest instalacją architektoniczno-rzeźbiarską, która w sposób abstrakcyjny wykorzystuje uniwersalny język sztuki. Taka koncepcja pozwoli odnieść się do tragicznego momentu historii, czyniąc go możliwym do zinterpretowania również dla przyszłych pokoleń. Monument obejmuje 3 ha wykopaliska jasnego granitu. Koncepcja polega na zaakcentowaniu jego historycznej części, za pomocą wprowadzenia trzydziestometrowej ściany, wykonanej z zaśniedziałego metalu.

Przez jej środek przedziera się długi ciąg schodów, które są symbolicznym przywołaniem wędrówki więźniów obozu. Oryginalna, oddzielona od zewnętrznego świata, część kamieniołomu jest wypełniona wodą, nad której powierzchnią unosi się płomień z prostopadłościennego znicza.

Muzeum wyraża idee

Muzeum z definicji jest instytucją otwartą dla publiczności, stworzoną dla konkretnej społeczności. Ma za zadanie zachować pamięć o poprzednich pokoleniach, ich sposobie życia, ideach.

Każda społeczność posługuje się swoistym językiem symboli, które są możliwe do rozpoznania i zinterpretowania tylko przez daną grupę użytkowników. Architektura muzeów ilustruje dane wartości czy świadectwa teorii propagandowych, przynależne do konkretnego czasu, miejsca i grupy ludzi. Jednym z przykładów budynku, które wyraża idee określonej zbiorowości, może być najsłynniejszy budynek Daniela Libeskinda Muzeum Żydowskie w Berlinie, które upamiętnia i podsumowuje dwutysięczną historię Żydów niemieckich. Bryła muzeum symbolicznie nawiązuje do kształtu gwiazdy Dawida. Budynek również w detalu jest trójwymiarową transkrypcją historii relacji żydowsko-nie-

Muzeum Soumaya, Mexico. Fernando Romero

mieckich. Innym przykładem architektury, która definiuje daną społeczność jest Muzeum Soumaya w stolicy Meksyku. To dowód na to, jak energia i prędkość rozwoju miasta może wpłynąć na współczesną architekturę. Autor koncepcji – Fernando Romero – zakłada, że muzeum sztuki współczesnej w mieście takim jak Meksyk powinno być jednocześnie budynkiem i rzeźbą, którego kształt jest wypadkową sił, które dominują w mieście.

W dobie globalizacji i zacierania się różnic społeczno-kulturowych placówki mocno zakorzenione w kontekście miejsca mają wyjątkowe znaczenie dla kształtowania i rozwoju tożsamości społecznej. Polscy architekci często wykorzystują potencjał, jaki tkwi w polskiej tradycji i kulturze ludowej, przekładając go na język współczesnych form. Widać to w takich realizacjach jak Muzeum Wsi Opolskiej, projektu Iwony Wilczek i Mariusza Tenczyńskiego. W bryle muzeum widoczne jest nawiązanie do symbolu wiejskiej chaty, jednak tradycyjne materiały użyte zostały wedle współczesnych trendów.

Fot. Wikipedia Commons

W kierunku animacji społeczności

88 Builder

Współczesne muzeum powinno mieć walory edukacyjne, integrujące i animujące daną zbiorowość. W Polsce przykładem jest projekt zrealizowany w pracowni Nizio International Design – Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Mauzoleum ma stać się symbolem zbrodni niemieckich podczas II wojny światowej i męczeństwa mieszkańców ponad ośmiuset miejscowości. Obiekt wpisuje się w kontekst miejsca, czasu i społeczności lokalnej. Pomysł wynikał z badań nad problemami danej zbiorowości, jej potrzeb i specyfiki. Forma budynku, która wynika z właściwości tema-

tu, miała być czytelna i zaakceptowana przez otoczenie, ale jednocześnie uniwersalna. Najważniejsze było znalezienie elementu, który odda klimat danej sytuacji i wyróżni ją na tle innych oraz sprawi, że będzie to obiekt jedyny w swoim rodzaju nie tylko ze względu na temat, ale także ze względu na charakter miejsca. W podłużną architektoniczną kompozycję, złożoną z zanikających stopniowo segmentów, wpisana jest wystawa przedstawiająca historię pacyfikacji polskich wsi. Przypominające obrys domu betonowe ramy oddzielone są rzeźbiarsko potraktowanymi rozdarciami formy. Spektakl światła rozgrywający się we wnętrzu zapewniać będzie nieprzerwane wrażenia estetyczne, wprowadzać nastrój grozy i zadumy. Nocą światło będzie się sączyć ze szczelin na zewnątrz.

Ciekawie pokazać naturę

W Polsce głównymi zleceniodawcami projektów muzeów są samorządy. Władze mają coraz większą świadomość, że zamówienie ambitnego projektu architektonicznego przynosi korzyści z promocji miasta i rozwoju turystyki. Samorządy są teraz bardzo otwarte na projekty innowacyjne, ponieważ ten czynnik wpływa na odniesienie sukcesu w walce o fundusze europejskie. Jednocześnie, w przypadku samorządów środki na realizację są często dość skromne, dlatego architekt musi zachować równowagę między kosztami a jakością i efektem.

Ważną dla samorządów grupą obiektów muzealnowystawiennicznych są realizacje odwołujące się do walorów przyrodniczych danych miejsc. Tutaj przepisem na sukces jest nauka poprzez zabawę oraz postawienie na naturę i ekologię, co z kolei przekłada się na wykorzystanie funduszy europejskich październik 2012

Mirosław Nizio

W ciągu dekady zbudował jedno z najważniejszych w Polsce studiów projektowych. Jest absolwentem architektury na ASP w Warszawie oraz Fashion Institute of Technology University w Nowym Jorku.

Samodzielną działalność architektoniczną rozpoczął w 1989 roku w Nowym Jorku. W 2002 roku przeniósł pracownię do zabytkowej kamienicy na warszawskiej Pradze, gdzie powstała także Galeria Nizio i Fundacja Nizio (dawniej The Creators). Jest architektem znanym głównie z projektów w przestrzeni publicznej: muzeów, ekspozycji historycznych, wystaw, pomników pamięci, scenografii. Ma na koncie szereg nagród i wyróżnień, m.in.: Glenn Boyles Memorial Rendering And Design (1993) oraz European Property Award (2011).

dzięki ciekawemu pomysłowi. Tworzone są projekty, które wykorzystują potencjał terenu i zasoby naturalne środowiska, np. zaprojektowany przez Nizio Design International Park Rekreacyjno-Edukacyjny “Zoom Natury” w Janowie Lubelskim.

Władze miasta, tworząc jego wizerunek, zdecydowały, że punktem wyjścia powinna być natura, ponieważ okolice miasta to jeden z największych zwartych kompleksów puszczańskich w Europie.

Projekt Parku obejmuje m.in. październik 2012

interaktywne wystawy, które „zoomują” środowisko naturalne i w pełni wykorzystują jego możliwości. W wyłaniających się z ziemi budynkach będą znajdować się akwaria, laboratoria i przestrzenie edukacyjne dla dzieci.

Oprócz interaktywnych prezentacji, które będzie można doświadczyć wszystkimi zmysłami, znajdą się także multimedia 3D, pokazujące ciekawe miejsca w okolicach Janowa. Poza funkcją edukacyjną Park będzie posiadał bogatą ofertę rekreacyjną.

Współtworzył i zrealizował wystawę główną Muzeum Powstania Warszawskiego. Zdobył pierwszą nagrodę w konkursie na projekt Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej oraz pierwszą nagrodę w międzynarodowym konkursie na projekt Muzeum Współczesnego we Wrocławiu. Aktualnie pracuje m.in. nad projektem i realizacją wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich.

Zainteresowania Mirosława Nizio wykraczają także poza obiekty muzealne. Właśnie kończy się realizacja Parku Rekreacyjno-Edukacyjnego „Zoom Natury” w Janowie Lubelskim, w Bydgoszczy powstaje Marina Riverside Apartments.

Na tym przykładzie widać, że wizyta w muzeum przestaje być w Polsce kojarzona z nudnym przymusem, lecz jest związana z bardzo atrakcyjnym sposobem spędzania wolnego czasu.

Polskie myślenie się zmienia

Przywołane przykłady pokazują, że w Polsce myślenie o projektowaniu muzeów zmienia się, choć wciąż mało jest takich miejsc, jak Muzeum Guggenheima w Bilbao projektu Franka

O. Gehry’ego. Jego wymykająca się standardom forma przykuła uwagę widzów z całego świata, co z kolei przyczyniło się do rozwoju gospodarczego regionu. Nowe myślenie o muzeach – jako ultranowoczesnych obiektach, wpływających na życie kulturalne i potencjał gospodarczy regionu – widoczne jest na całym świecie, ale w Polsce – szczególnie. Miało na to wpływ przystąpienie do Unii Europejskiej i związane z tym dopływ środków finansowych. Dzięki popula-

Builder 89

Fot. Wikipedia Commons

architektura i design

Fot. Wikipedia Commons

MAXXi, Rzym. Zaha Hadid

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Milwaukee. Santiago Calatrava

ryzacji konkursów architektonicznych, jako formy wyłaniania projektów, powstało w Polsce wiele biur projektowych, szczególnie tych, które zajmują się projektami dla instytucji publicznych.

Warto wspomnieć też o angażowaniu różnych podmiotów w tworzenie nowocześnie pojmowanych obiektów muzealnych. W Polsce unikatowym przykładem jest Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, które będzie wielofunkcyjnym centrum edukacyjnym i kulturalnym, otwartym miejscem spotkań. W unikatowym budynku zaprojektowanym przez Rainera Mahlamäki znajdzie się Wystawa Główna, zajmująca ponad 4 000 m², która będzie sercem Muzeum. Ekspozycja zaprojektowana przez

90 Builder

Nizio Design International studio zawiera się w ośmiu galeriach, obrazując tysiącletnią historię społeczności żydowskiej osiadłej na ziemiach polskich. Wystawa będzie angażowała zwiedzających na poziomie intelektualnym i emocjonalnym, dając możliwość doświadczenia i poznania historii i kultury polskich Żydów. Jest to realizacja, w którą zaangażowanych jest wiele organizacji z całego świata, inwestorzy prywatni, miasto Warszawa, władze centralne.

Światowe wzory

Pokazując trendy kształtujące obraz nowoczesnego, polskiego muzealnictwa, warto pokazać trendy światowe, gdzie bryły obiektów muzealnych wpisują się w materię miasta, a nawet ją kreują.

Jeden z pionierów współczesnej architektury, Santiago Calatrava, zaprojektował Muzeum Sztuki w Milwaukee, często nazywanym wodnym feniksem. To budynek, o którym warto wspomnieć jako o inspiracji dla architektów muzeów. Architekt wykorzystał potencjał, który kryje się w tym bardzo młodym mieście, i zaprojektował obiekt, który może mieć istotny wpływ na jego rozwój. Dominująca nad strukturą urbanistyczną architektura zdefiniuje tkankę miejską i nada jej nowe znaczenie. Powstaniu tego budynku towarzyszy stworzenie kolejnej części miasta, która ściśle łączy się z jego resztą.

Intrygującym rozwiązaniem jest projekt Nowego Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku, autorstwa duetu SANAA. Punktem wyjścia do koncepcji budynku jest nawiązanie do struktury architektonicznej dolnego Manhattanu, gdzie przeważają niskie kamienice o jednolitej bryle. Ten logiczny koncept został w tym przypadku niestandardowo zinterpretowany. Nieregularna bryła Muzeum poprzez prosty zabieg wprowadzenia podziału kondygnacji o różnej wysokości, sprawia wrażenie poustawianych na sobie pudełek, poprzesuwanych względem siebie. Kubaturę odrealnia także materiał, z którego wykonane są elewacje: ażurowa metalowa siatka. Budynek w zaskakujący sposób wpasowuje się w zastaną sytuację architektoniczną.

Wybitnym dziełem jest budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Fort Worth Tadao Ando, które podporządkowane jest klasycznym zasadom estetyki. Projektant chciał wykorzystać naturalne światło i jego rozproszenie we wnętrzach galerii. W szklanych fasadach pięciu prostopadłościennych brył odbija się tafla basenu.

Prostota założenia dostarcza wrażenia spokoju, a wy-

korzystanie zjawiska odbicia tafli wody odrealnia budynek. Przestrzeń między poszczególnymi bryłami służy jako ciągi komunikacyjne, ale także umożliwia przenikanie się wnętrza z zewnętrzem, nawiązując do tradycyjnego domu japońskiego.

Spojrzenie w przyszłość

Moim zdaniem, muzealnictwo w Polsce i na świecie dąży dzisiaj do coraz większego otwarcia się na publiczność, mając za cel, sprostanie jej potrzebom i oczekiwaniom. Dlatego my, projektanci zmierzać będziemy do projektowania przestrzeni, które ułatwiają korzystanie i dostęp do ekspozycji, jednocześnie zapewniając użytkownikom sposoby na kształtowanie przez nich i ingerowanie w przestrzeń, w funkcję, w samą ekspozycję. Bariera między widzem a dziełem sztuki przestanie być taka wyraźna. Sztuka spadnie z piedestału na rzecz demokratycznego dostępu do procesu twórczego.

Coraz częściej odbywać się będą akcje, mające na celu angażowanie widza w proces twórczy, wszelkiego typu warsztaty czy gry powiązane z działaniami artystycznymi. W przyszłości widzowie będą też ingerować w pracę kuratorów lub wcielać się w ich rolę. W muzeach może wytworzyć się z czasem potrzeba dodatkowej przestrzeni, którą odbiorcy będą mogli przeznaczać na wybrany przez siebie temat i aranżować ją. W muzeach już teraz widać ruch w kierunku zapewnienia w ich obrębie warunków do spędzania wolnego czasu. Zamiast traktować muzeum jako świątynie, zwiedzający będą je traktowali jako przedłużenie przestrzeni domu. Oswajanie będzie następować także poprzez wirtualizację zbiorów i łatwy do nich dostęp poprzez Internet.

Mirosław Nizio październik 2012

Strada Di Architettura 2.0 S

październik 2012

Fot. Andrzej Kobos Ze zbiorów Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego

Budownictwo nieustannie zmierza ku ciekawym, niestandardowym, a jednocześnie funkcjonalnym rozwiązaniom architektonicznym, które przyciągną uwagę konsumentów.

Przygotowanie projektu, który spełni oczekiwania klientów, a jednocześnie zapewni wykorzystanie odpowiednich materiałów zgodnie z najnowszymi trendami stawia przed architektami zupełnie nowe wyzwania. Jak sprostać oczekiwaniom rynku?

Odpowiedź będzie można znaleźć już podczas targów Budma 2013, w trakcie których odbędzie się projekt skierowany zarówno do architektów, jak i przedstawicieli przemysłu budowlanego – Strada di Architettura 2.0 – przygotowany w ramach Forum Architektury przy współpracy z Izbą Architektów RP.

trada di Architettura 2.0, specjalna ścieżka zwiedzania dla architektów i projektantów, to propozycja dla firm posiadających w swoim portfolio produkty, na które warto zwrócić uwagę już na etapie projektowania. Oferta ekspozycji w ramach tej ścieżki skierowana jest zarówno do wystawców targów Budma 2013, których dodatkowo interesuje dotarcie do nowej grupy odbiorców, jak i do firm, których głównym klientem ma być właśnie architekt.

Istotnym elementem projektu jest pokazanie bezpośredniego powiązania istniejącego pomiędzy twórcami architektury a przemysłem. Nowoczesna technologia, wykorzystanie źródeł odnawialnej energii, czy choćby wykorzystanie awangardowych rozwią-

zań – np. przedstawiony podczas ubiegłej edycji targów Budma przezroczysty beton – stawia przed architektem nowe wyzwanie, jakim jest kompleksowe zaplanowanie tych i wielu innych, niezwykle istotnych elementów w swoich projektach.

Targi Budma 2013 (29.01 – 01.02.2013) to także możliwość zapoznania się z najnowszymi trendami dzięki konferencjom i wystawom, które zostały zaplanowane w ramach Forum Architektury w specjalnych strefach EDUKACJA i INSPIRACJA. Organizatorzy zaplanowali także spotkania z autorytetem świata architektury i kreatorem interesujących, niekonwencjonalnych projektów.

Gościem specjalnym targów Budma 2013 będzie Renato Rizzi, zaproszony przez Izbę Architektów RP. Rizzi jest zwycięz-

cą wielu prestiżowych konkursów architektonicznych, m.in. na projekt Pałacu Sportu w Trento we Włoszech. Otrzymywał nagrody w konkursach na gmach Muzeum Egipskiego w Kairze (jego projekt zajął trzecie miejsce na 2 tysiące nadesłanych prac) czy dzielnicę Pujiang w Szanghaju. Stworzył m.in. gmach opery w Tokio, dzielnicę w swoim mieście i dzielnicę La Viltette w Paryżu. W Polsce zasłynął dzięki projektowi budynku Teatru Szekspirowskiego w Gdańsku, którego unikalna konstrukcja otwieranego dachu ma nawiązywać do spektakli wystawianych w czasach elżbietańskich na niezadaszonych scenach.

Więcej informacji przedstawionych zostanie w kolejnych wydaniach magazynu, a także na stronie internetowej targów Budma www.budma.pl.

Renato Rizzi – autor projektu Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego

Widok Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego na tle miasta

Builder 91

Fot. arch. Gdański Teatr Szekspirowski

ścieżka najlepszego designu

Partner działu

architektura i design

Pięć nowych kolekcji płytek, o nowoczesnym designie, strukturalnej powierzchni, w nowym formacie, daje zupełnie nowe możliwości projektowania wnętrz.

Paleta elementów wzorniczych i rozwiązań kolorystycznych sprawia, że produkty te nadają się idealnie do stworzenia wymarzonej łazienki i kuchni.

Każda kolekcja jest inna w charakterze – od wzorów inspirowanych kulturą Kraju Kwitnącej Wiśni, poprzez odwzorowanie naturalnego kamienia, aż po odważne zestawienia barw.

Zainspirowane pięknem Nowe kolekcje Ceramiki Paradyż

T

worząc nowe wzory płytek, pracując nad strukturą i formatem, czerpiemy inspirację z wielu źródeł. Najważniejsze to obowiązujące na świecie trendy oraz oczekiwania samych klientów. Dlatego też nieustannie monitorujemy rynek, sprawdzamy, czego poszukują dystrybutorzy i architekci. Nowe kolekcje opracowujemy tak, aby konsument mógł stworzyć wnętrze mieszkania bądź domu zainspirowane pięknem, a jednocześnie zgodnie z własnym pomysłem. Do naszego portfolio trafiło niedawno pięć kolekcji

Silvia/Silvio

Silvia/Silvio to propozycja, która dzięki swojej różnorodności pozwala stworzyć dwa zupełnie inne wnętrza. Pierwszy świat to harmonia zestawiona z płytkami z romantycznym, delikatnym kwiatowym motywem. Drugi świat to minimalizm w ponadczasowej kolorystyce Bianco i Grafit.

Doskonałymi dodatkami do obu zestawień są brokatowe listwy szklane i mozaiki.

Dorota Kaźmierczak

NOWA KOLEKCJA

Do portfolio Ceramiki Paradyż trafiło niedawno pięć kolekcji płytek o strukturalnej powierzchni w nowym formacie 20x60 cm, który daje zupełnie nowe możliwości projektowania wnętrz: • Silvia/Silvio, • Yoshioka/Purio, • Abrila/Purio, • Miriam/Mirio • Chiara/Purio.

92 Builder

październik 2012

Zdjęcia arch. Ceramika Paradyż

Inspirowana kulturą japońską kolekcja Yoshioka/Purio, wprowadza do spokojnego świata łagodnych barw soczyste orzeźwienie. Głęboka metaliczna czerwień i wyrazisty oranż doskonale komponują się ze stonowaną, elegancką szarością i subtelną barwą kości słoniowej.

Nowoczesny styl płytek podkreślony został lekko metalicznymi liniami nowe podejście do standardowego minimalizmu.

w nowym formacie - 20x60 cm.

Nowe propozycje zostały zaprezentowane podczas Międzynarodowych Targów Ceramiki i Wyposażenia Łazienek CERSAIE 2012 w Bolonii.

Technologia i wzornictwo

Przygotowanie nowej oferty produktowej to proces, w którym dużą rolę odgrywają również możliwości technologiczne. Przy realizacji poszczególnych elementów kolekcji w formacie 20x60 cm wykorzystane zostały nowe surowce i urządzenia do obróbki, zwłaszcza w zakresie elementów dekoracyjnych, gdzie m.in. zastosowana została innowacyjna technologia druku cyfrowego na szkle. Efektem procesu projektowego jest pięć kolekcji płytek o strukturalnej powierzchni - Silvia/Silvio, Yoshioka/Purio, Abrila/ Purio, Miriam/Mirio oraz Chiara/Pu-

październik 2012

rio. Nowoczesny design, szeroka paleta elementów wzorniczych i rozwiązań kolorystycznych sprawiają, że produkty te nadają się idealnie do stworzenia wymarzonej łazienki i kuchni. Każda kolekcja jest inna w charakterze – od wzorów inspirowanych kulturą Kraju Kwitnącej Wiśni, poprzez odwzorowanie naturalnego kamienia, aż po odważne zestawienia barw.

Dwa światy w jednej kolekcji

Silvia/Silvio to propozycja, która dzięki swojej różnorodności pozwala stworzyć dwa zupełnie inne wnętrza. Pierwszy świat to harmonia zestawiona z płytkami z romantycznym, delikatnym kwiatowym motywem. Inspiracja dla tych, którzy lubią subtelne zestawy kolorystyczne. Drugi świat to minimalizm w ponadczasowej kolorystyce Bianco i Grafit. Propozycja idealna

Yoshioka/Purio do nowoczesnej kuchni, przyozdobionej w geometryczne wzory. Doskonałymi dodatkami do obu zestawień są brokatowe listwy szklane i mozaiki.

Świat orientu z nutką koloru

Inspirowana kulturą japońską kolekcja Yoshioka/Purio, wprowadza do spokojnego świata łagodnych barw soczyste orzeźwienie.

Głęboka metaliczna czerwień i wyrazisty oranż doskonale komponują się ze stonowaną elegancką szarością i subtelną barwą kości słoniowej. Nowoczesny styl płytek podkreślony został lekko metalicznymi liniami - nowe podejście do standardowego minimalizmu.

Builder 93

architektura i design Bursztynowa komnata Spacerując nad brzegiem morza w czasie urlopu napotykamy czasami na wypełniony słonecznym blaskiem kamyczek bursztynu, który przez cały rok pozwala wrócić myślami do letnich wspomnień. Kolekcja Miriam/Mirio została zainspirowana tym naturalnym kamieniem o ciemnej barwie. Aby wnieść do wnętrza nieco światła, brąz bursztynu został rozjaśniony jaśniejszymi, beżowymi promykami. Dodatkowo w kolekcji dostępne są dekoracje z nadrukowanymi, delikatnie połyskującymi elementami kwiatowymi, mozaika, szklane listwy oraz różnokolorowe inserto przypominające mozaikę.

Miriam/Mirio

Kolekcja Miriam/Mirio została zainspirowana bursztynem.

Aby wnieść do wnętrza nieco światła, brąz bursztynu został rozjaśniony jaśniejszymi, beżowymi promykami. Dodatkowo w kolekcji dostępne są dekoracje z nadrukowanymi, delikatnie połyskującymi elementami kwiatowymi, mozaika, szklane listwy oraz różnokolorowe inserto przypominające mozaikę.

94 Builder

październik 2012

Geometryczna wiosenność

Kolekcja Abrila/Purio łączy w sobie świeżą subtelność kwiatów z pełnymi energii geometrycznymi wzorami. Do bazowych płytek w odcieniach Bianco i Grafit, dopasowane zostały różnorodne inserta – paski, kropki, kwiatowe inspiracje, a do tego dekoracje z nazwami najsławniejszych miast świata. Ta różnorodność pozwala stworzyć wnętrza o zupełnie różnym charakterze – z jednej strony wiosennym i rześkim, z drugiej - odwzorowującym nowoczesność i kosmopolityczny styl miasta.

Kolekcja Abrila/Purio łączy w sobie świeżą subtelność kwiatów z pełnymi energii geometrycznymi wzorami. Do bazowych płytek w odcieniach Bianco i Grafit, dopasowane zostały różnorodne inserta – paski, kropki, kwiatowe inspiracje, a do tego dekoracje z nazwami najsławniejszych miast świata.

Abrila/Purio październik 2012

Builder 95

architektura i design

Obrazy na szkle

Kwiaty, filiżanka świeżo zaparzonej kawy i kuchenne smakołyki to obrazy na szkle malowane, które swoim pięknem zachwycają w kolekcji Chiara/Purio.

Spokojne, stonowane kolory płytki bazowej zestawione z gładką lub falującą strukturą idealnie współgrają z nowoczesnymi insertami. Wzory i kolory uzyskano dzięki możliwościom nadruku na fazowym szkle w technologii cyfrowej. W kolekcji do wyboru są również listwy szklane w pięciu odcieniach oraz szklana mozaika.

W kolekcji Chiara/Purio zachwycają swoim pięknem obrazy na szkle malowane. Spokojne stonowane kolory płytki bazowej z gładką lub falującą strukturą idealnie współgrają z nowoczesnymi insertami.

96 Builder

Chiara/Purio

październik 2012

EKSTRAKLASA graj z najlepszymi sportplus Specjalnie dla „Sportplusa”: ANITA WŁODARCZYK i SZYMON ZIÓŁKOWSKI

O jakości nawierzchni poliuretanowych

9 (50) WRZESIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

numer

NR

dodatek specjalny miesięcznika

wrzesień 2011

sportplusa

EURO 2012

Jerzy engel: Przyspieszenie dzięki eUrO Kto skorzysta na mistrzostwach?

Areny eUrO 2012

Mapa inwestycji stadionowych w Polsce „Biały Orlik” 2011 Hospitality wkracza do Polski

Siatki ze znakiem jakości HUCK

Wielkopolska jakość nie zna granic Realizacje Dawar Sport Sp. z o.o. w RPA

H2O dla murawy – nawadnianie boisk NR

Ozonowanie wody basenowej

CBS 2012 – wszystko o targach

75 procent stadionów na EURO gotowych

10 (51) PAŹDZIERNIK 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Barca nad Wisłą Sponsoring po polsku

NR

Termy Maltańskie – gigant z klimatem

Kibice w strefie, czyli EURO 2012 na wielkim ekranie

11 (52) LISTOPAD 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Paweł Adamowicz, Prezydent Gdańska, o PGE Arenie i EURO 2012 NR

Kluby w Sieci – Internet jako narzędzie komunikacji z fanami

Strefy kibiców na EURO 2012 – poradnik dla samorządów

12 (53) GRUDZIEŃ 2011 5 ZŁ W TYM VAT 8%

NR

Specjalnie dla „Sportplusa”: Andrzej StrejlAu

1 (54) STYCZEŃ 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Specjalnie dla „Sportplusa”: Joanna Mucha, Minister Sportu i Turystyki NR

lato 2012 fair KAMPANIA PROMOCYJNA play sportplusa

Od lat w czołówce – jakość receptą na sukces „SporTpluS” rekoMenduje

7 (60) LIPIEC 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

Czy prywatyzować PkL? Przedsezonowy przegląd armatek

Środowisko o środowisku

„Krokodyle” zawiodły nA ŚląSKim

W dwóch dolinach

Dla kogo Narodowy?

O pielęgnacji „orlików” Stadion na dachu świata

Żyjemy z gór

20-lecie firmy P.P.H.U. „Jerzy”

Homologacja basenów pływackich

Boisko idealne

Pielęgnacja to podstawa Zestaw Honda F720 przeznaczony do pielęgnacji boisk ze sztuczną nawierzchnią

Woda czysta jak łza

Polska-Ukraina

– sukces budowlanych

Bezpieczeństwo

listopad 2011

dodatek specjalny miesięcznika

Husqvarna Sprzęt do zadań specjalnych

LUDZIE I FIRMY SUKCESU

Skąpani w zabawie dodatek specjalny miesięcznika

grudzień 2011

Zarządzanie bezpieczeństwem w infrastrukturze sportowej Bezpieczne EURO 2012 Stadiony nie dla wszystkich

Podsumowanie roku w inwestycjach sportowych Osiągnięcia i plany firm sukcesu Budowniczowie Polskiego Sportu

Ochrona EURO 2012 będzie priorytetem

Rozmowa z DaRiuszem KuRKiem, Dyrektorem Ochrony impel security Polska

Architektura sportowa

według Piotra Dominiczaka i Mariusza Szczuraszka

Firmy z branży na giełdzie O2 dla korzeni traw, czyli wszystko o aeracji

Jak zaprojektować dobry SKAtepArK?

Wodne place zabaw Firmy Mazur

NR 1(14) STYCZEŃ 2012

Specjalnie dla „Stacji Narciarskiej”:

APOLONIUSZ TAJNER

Prezes Polskiego Związku Narciarskiego

PrZePiSy do wymiany Wszystko o SNoWParkach W jedNości Siła – wspólny skipass na Podhalu

Pomysły na zimę i lato w Białce Tatrzańskiej Oferta firmy rhSPORT

czAS nA

dodatek specjalny miesięcznika

czerwiec 2012

EURO 2012

NAWIERZCHNIE I PODŁOGI SPORTOWE

dodatek specjalny miesięcznika

PIŁKARSKA POLSKA

Dodatek specjalny str.: 29-52

6 (59) CZERWIEC 2012 5 ZŁ W TYM VAT 8%

czerwiec 2012

Wymagania dla podłóg sportowych Vademecum inwestora wady nawierzchni zewnętrznych obiektów sportowych

l Co zrobiono na mistrzostwa l Adam Olkowicz: Co nam zostanie po EURO? l Eddie van Schaick – trener Ajaksu o filozofii szkolenia słynnego klubu l Ambush marketing i public screening na dużych imprezach sportowych l Służby gotowe na EURO – czyli bezpieczeństwo mistrzostw

NOVOFLOOR PRODUKTY NA MEDAL

FoRUM: Zatory płatnicze w budownictwie sportowym Antoni Piechniczek: Kluczem sukces na EURO 2012

NR 3(13) PAŹDZIERNIK 2011

5 elementów lodowiska

Specjalnie dla „Sportplusa”: Legenda Ajaksu Amsterdam Ronald de Boer NR

Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej bez tajemnic

inWeStycje na lata Rozmowa z MaRkieM WRzaleM, Prezesem Zarządu Berndorf Baderbau Sp. z o.o.

Zalety ogrzewania Rozwiązania firmy aquatherm‑Polska

str. 66

lipiec 2012

TENIS & SQUASH

dodatek specjalny miesięcznika

Na®odowy, ale zastrzeżony Problemy z filtrami basenowymi

Polski tenis u progu rozkwitu Specjalnie dla „Sportplusa”: Marcin Matkowski i Mariusz Fyrstenberg

Padel

sport bez wad Rozmowa z JERZYM KALETKĄ, właścicielem firmy Padel-Sport

NA EURO2012

CZUJEMY RADOŚĆ TworZeNia

Karol ZalewsKi-BiZiuK i JaceK KlimeK z firmy Panorama ii sp. z o.o.

Fot. arch. Aluprof

architektura i design

Rezydencja Eliza firmy RD bud

Realizowana przez firmę RD bud od września 2010 roku „Rezydencja Eliza” wkomponowuje się w stylistykę przedwojennych oraz realizowanych pod koniec lat 90. XX wieku kamienic na warszawskiej Ochocie. Siedmiokondygnacyjny budynek z portiernią posiada 67 mieszkań z balkonami lub tarasami oraz 10 lokali usługowych na parterze. Elegancka fasada budynku oraz duże szklane witryny z pewnością sprzyjają atrakcyjnej ekspozycji wizerunku

W związku z intensywnym rozwojem, Aluprof rozpoczął największą w historii firmy inwestycję w rozbudowę zakładów w Bielsku -Białej i Opolu. - Będzie to nasze centrum rozwojowe, na które przeznaczymy w najbliższych dwóch latach nakłady w wysokości 100 mln zł.

Pomimo dużych w ostatnich latach inwestycji w zaplecze magazynowo – produkcyjne uznaliśmy, że dla sprawnej obsługi rosnącej liczby zamówień, musimy zwiększyć powierzchnię magazynową i produkcyjną Zbudujemy dwie hale, automatyczne magazyny wysokiego składowania o powierzchni 25 tys. m2. Patrzymy w przyszłość i widzimy duży potencjał dla wzrostu zapotrzebowania na wyroby aluminiowe w najbliższych latach. Priorytetem dla nas jest dostarczanie najwyższej jakości produktów, przy jednoczesnym najwyższym poziomie obsługi naszych klientów. Dzięki zaufaniu jakim do tej pory obdarzyli nas nasi klienci, staliśmy się liderem na polskim rynku - powiedział Tomasz Grela, Dyrektor Generalny, Prezes Zarządu Aluprof S.A. Dzięki ewolucji oferty w stronę innowacyjnych produktów oraz skutecznym zabiegom handlowo-marketingowym związanych z promocją tych produktów, Aluprof stał się niekwestionowanym liderem na polskim rynku systemów aluminiowych oraz systemów rolet i bram.

Aplikacja Ceresit VISAGE

Fot. arch. Ceresit VISAGE

Marka Ceresit VISAGE, oferująca inspirowane naturą tynki i farby elewacyjne, daje swoim klientom możliwość samodzielnego zaprojektowania ścian zewnętrznych wybranych budynków. Na stronie internetowej firmy znajduje się specjalna aplikacja, pozwalająca stworzyć wizję domu w oparciu o wybrane produky z linii VISAGE. W ten sposób unikniemy rozczarowań i będziemy cieszyć się przez długie lata upragnionym wyglądem naszego domu. Aplikacja pozwala sprawdzić bogatą paletę kolorów i znaleźć najbardziej odpowiedni dla własnego domu. Przewiduje załadowanie na serwer zdjęcia własnego domu, na którym za pomocą funkcji dostępnych w programie jesteśmy w stanie zmienić kolor ścian zewnętrznych, stolarki czy też dachu. Program umożliwia również zmianę rodzaju powierzchni poszczególnych elementów. Dzięki tej opcji przekonamy się, czy efekt kamienia lub metalu pasuje do bryły domu.

98 Builder

Fot. arch. RD Bud

Inwestycja Aluprof

najemców. Odpowiedzialna za prace budowlane firma RD bud zadbała o to, by nieszablonowy charakter projektu podkreśliły przemyślane detale architektoniczne. Drewniane okna, stalowe balustrady i przegrody balkonowe, kamienne wykończenie fragmentów elewacji, a także charakterystyczne odlewy aluminiowe umieszczone na frontowej ścianie budynku, tworzą spójną aranżację.

Nowi jurorzy ŻYCIA W ARCHITEKTURZE Anda Rottenberg, Mirosław Bałka i Robert Konieczny dołączyli do jury VII edycji konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE, w którym będą reprezentować Kancelarię Prezydenta RP. Prezydent Bronisław Komorowski objął honorowy patronat nad konkursem. Anda Rottenberg jest historykiem i krytykiem sztuki. Była kuratorem wielu wystaw w Polsce i za granicą. Mirosław Bałka to jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy i autorów instalacji. Robert Konieczny jest architektem i współzałożycielem pracowni KWK Promes. Pozostali członkowie jury VII edycji konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to: prof. Dariusz Kozłowski (Dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej), Jerzy Grochulski (Prezes SARP, Członek Rady Międzynarodowej Unii Architektów), Wojciech Gęsiak (Prezes Izby Architektów RP), Marek Sietnicki (współzałożyciel pracowni Mellon Architekci), Ewa P. Porębska (redaktor naczelna miesięcznika „Architektura-murator”). Jury przyzna nagrody w czterech kategoriach: najlepszy budynek użyteczności publicznej, najlepszy budynek wielorodzinny, najlepszy budynek jednorodzinny, najlepsza przestrzeń publiczna.

Zgłoszenia do Konkursu mogą składać architekci, których budynki zostały ukończone w latach 2000-2012. Zgłoszenie odbywa się drogą elektroniczną na stronie www.zyciewarchitekturze.pl.

październik 2012

Fot. arch. Franc Gardiner

Producenci otwierają się na design

Fot. arch. Libet

Design jest wartością dodaną w pracy nad jakością produktu, decyduje o większych udziałach rynkowych i zyskach. Własne wzory są najczęściej wykorzystywane przez producentów mebli, oświetlenia i oczywiście odzieży, gdzie istnieje długa tradycja współpracy z designerami. Coraz częściej po ich pomoc sięgają także inne, mniej oczywiste branże. - Cena dobrze zaprojektowanego produktu może być wyższa aż o 20 do 40%.

Ponadto firmy, które oceniają rolę designu jako kluczową dla swojej działalności, wprowadzają na rynek aż 4 razy więcej nowych produktów - mówi prof. Jan Nuckowski, dziekan Wydziału Form Przemysłowych w krakowskiej ASP. Jak wskazują badania Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, zdecydowana większość polskich przedsiębiorstw (76%) uważa rolę wzornictwa za kluczową bądź ważną oraz że będzie ona rosła w najbliższych latach. Niestety, według tej samej analizy ponad połowa polskich przedsiębiorców modyfikuje jedynie cudze wzory uważając, że stosuje wzornictwo. Próbę przekonania firm do korzystania z usług projektantów podejmuje nie tylko Unia Europejska, ale też uczelnie, samorządy i instytucje propagujące innowacyjność, np. Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, czy Stowarzyszenie Projektantów Form Przemysłowych. Powstają również lokalne inicjatywy, takie jak Kielecki Inkubator Technologiczny, który w swojej działalności postawił przede wszystkim na promocję designu oraz ułatwienie pierwszego kontaktu między artystami i biznesmenami. Jednym z sukcesów kieleckiej instytucji jest doprowadzenie do spotkania między firmą Libet, producentem materiałów do aranżacji nawierzchni, z artystą rzeźbiarzem Jerzym Dobrzańskim zaangażowanym między innymi w aranżacje przestrzeni publicznej. Okazało się, że prace designera, który ma ogromne doświadczenie w projektowaniu nawierzchni, były dokładnie tym, czego poszukiwała wrocławska firma.

Salon w kolorach ziemi

Odważna aranżacja salonu to brązowe ściany. Idealnie współgrają one z drewnianym parkietem i podkreślają kolor mebli wykonanych z naturalnego drewna. Decydując się na użycie ciemnego brązu na dużych płaszczyznach należy pamiętać o uzupełnieniu wystroju najlepiej beżowymi, kremowymi sofami i fotelami - oraz o wprowadzeniu jasnych dodatków, utrzymanych w prostym, eleganckim stylu. W sam raz będą np. dekoracje kwiatowe w dużych wazonach ustawianych bezpośrednio na podłodze lub jednokolorowe rolety w odpowiednio dopasowanym kolorze zieleni. - Najlepiej sprawdzą się nasycone, mocne i ciepłe odcienie mówi Kamila Prałat, ekspert firmy Franc Gardiner.

Jesienne seminaria dla architektów

Fot. arch. Pilkington

Po wakacyjnej przerwie została wznowiona tegoroczna edycja bezpłatnych seminariów dla architektów pt. „Zastosowanie nowoczesnych technologii w architekturze”. Seminaria te to inicjatywa trzech firm działających w branży materiałów i technologii budowlanych, której celem jest dzielenie się z architektami i projektantami wiedzą i doświadczeniem w zakresie praktycznego wykorzystania nowoczesnych technologii w architekturze.

Przedstawiciele Pilkington Polska, Schüco i Geze co roku odwiedzają miasta w różnych rejonach Polski, gdzie organizują bezpłatne spotkania branżowe. Na mapie tegorocznej edycji był już Rzeszów, Zamość, Opole i Zielona Góra. 3 października seminarium odbędzie się w Olsztynie. W trakcie spotkań prezentowana będzie tematyka zrównoważonej architektury i systemów certyfikacji „zielonych” budynków.

Zmiana identyfikacji Nizio International Design

Pracownia Nizio International Design, projektująca najważniejsze przestrzenie dla kultury w Polsce, zmieniła swoją identyfikację wizualną. W jej skład wchodzi nowe logo, strona, wizytówki, papier, katalogi, gadżety dla klientów i partnerów. - Zmiana identyfikacji to logiczna konsekwencja systematycznego rozwoju firmy. Postęp ten chciałem zaakcentować poprzez zdefiniowanie głównych założeń projektowych i ich transkrypcję w abstrakcyjny schemat-znak, kojarzący się z poprzednią odsłoną logotypu NDI. Jednocześnie prostota wizualnej oprawy miałaby spójnie przystawać do każdego z projektów i się z nim identyfikować. Nowy branding miał być jednocześnie syntetyczny i ponętny. Wiem, że to trudne zadanie, dlatego ogłosiłem konkurs. Najlepszą odpowiedzią na zadany problem okazała się propozycja studia Politański Design z Łodzi – mówi Mirosław Nizio, założyciel firmy – po 16 latach aktywnej działalności można już dużo powiedzieć o charakterze, stylu artystycznym pracowni.

październik 2012

Builder 99

Adres redakcji i wydawnictwa 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155 tel.: 22 853 06 87 do 88 fax: 22 244 24 63 builder@pwbmedia.pl, reklama@pwbmedia.pl www.ebuilder.pl Rada Programowa prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Szulborski – przewodniczący, prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, prof. dr hab. inż. Antoni Biegus, prof. dr hab. inż. Jerzy Hoła, prof. dr hab. inż. Kazimierz Cieszyński, dr hab. inż. Zdzisław Hejducki – wiceprzewodniczący, dr inż. Mariusz Gaczek, dr inż. Józef P. Adamowski, dr inż. Jan Gierczak, dr inż. Marek Sawicki, dr inż. Andrzej Stańczyk, mgr inż. Miłosz Węcławski, mgr inż. Czesław Sokołowski, mgr inż. Małgorzata Chojnacka, mgr inż. Karol Kramarz, Redaktor Naczelna Danuta Burzyńska, Redakcja Grzegorz Przepiórka, Joanna Ryńska, Współpraca Katarzyna Burzyńska, Adam Zyzman, Redaktor Serwisów Internetowych Joanna Ryńska, Korekta Anna Zawadzka, Dyrektor Marketingu i Sprzedaży Dominik Suwiński, Biuro Reklamy Izabela Dembna, Agnieszka Król, Dyrektor Artystyczny Wojciech Jaźwiński, Koordynator ds. Wydawniczych Wioletta Domeradzka, DTP PI Projekty Indywidualne, Kolportaż prenumerata redakcyjna, prenumerata RUCH, KOLPORTER, kiosk24.pl; sprzedaż sieć EMPIK, sieć placówek PressCaffe, podczas targów i wystaw budownictwa Wydawca PWB MEDIA, 02-729 Warszawa, ul. Rolna 155, Prezes Marek Zdziebłowski, Wiceprezes, Dyrektor Wydawnictwa Beata Żuraw-Zdziebłowska, Sekretariat wydawnictwa Justyna Kwiatkowska Wszystkie materiały są objęte prawem autorskim.

Przedruki i wykorzystanie materiałów wyłącznie za zgodą redakcji.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów i zmiany tytułów nadesłanych materiałów.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam i materiałów promocyjnych.

– członek Loży Złotej

Business Centre Club,

Builder – laureat I i XI edycji Medalu Europejskiego

warunki prenumeraty na STRONIE – www.EBUILDER.pl – PrenumeratĘ przyjmuje: redakcja, ruch, kolporter

Sylwetki Rady

Mariusz Gaczek

dr inż.

Zakład Budownictwa Instytut Konstrukcji Budowlanych Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej

Dr inż. Mariusz Gaczek (58 l.) jest adiunktem na Politechnice Poznańskiej. Wydział Budownictwa Lądowego tej uczelni ukończył w roku 1978. Tematyka jego pracy dyplomowej dotyczyła komina stalowego ze szczególnym uwzględnieniem tzw. wzbudzenia wirowego w wyniku oddziaływania wiatru. Zagadnienia te były kontynuowane w pracy doktorskiej (1988), bowiem jej przedmiotem była „Analiza poprzecznych drgań stalowych kominów przemysłowych”.

Wśród swoich aktualnych zainteresowań naukowych dr inż. Mariusz Gaczek wymienia inżynierię wiatrową, współczesne materiały budowlane i techniki wykonawcze, a także budownictwo energooszczędne, kładąc jednak szczególny akcent na oddziaływania wiatru na obiekty budowlane.

Problematyka zachowania kominów stalowych pod wpływam wiatru była przedmiotem opracowań dr. inż. Mariusza Gaczka prezentowanych na szeregu konferencji krajowych i zagranicznych, np. International Conference on Wind Engineering. W zakresie inżynierii wiatrowej, zarówno w ujęciu naukowo-badawczym, jak i popularyzatorskim zajmuje się obecnie także oddziaływaniem wiatru na budynki. Prace, których jest współautorem, poświęcone oddziaływaniu wiatrów katastrofalnych, ograniczaniu szkód wywoływanych takimi wiatrami, a także bardziej ogólnie – obciążeniu budynków wiatrem w ujęciu Polskich Norm i Eurokodów, prezentowane były na najważniejszych konferencjach krajowych (KRYNICA, Awarie Budowlane czy Warsztat Pracy Projektanta Konstrukcji), a także publikowane w czasopismach branżowych. Wraz z prof. J. A. Żurańskim przygotował opracowanie „Oddziaływania klimatyczne na konstrukcje budowlane według Eurokodu 1. Komentarze z przykładami obliczeń”, wydane przez Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie z serii „Projektowanie według Eurokodów” (ITB, Warszawa 2011). Dr inż. Mariusz Gaczek należy do grona członków-założycieli Polskiego Stowarzyszenia Inżynierii Wiatrowej (2008), które kontynuuje tradycje Polskiej Grupy Współpracy z IAWE (International Association for Wind Engineering) afiliowanej przy KILiW PAN. Stowarzyszenie jest członkiem IAWE. Czytelnicy „Buildera” (także pod wcześniejszym tytułem „Kalejdoskop Budowlany”), znają dr. inż. Mariusza Gaczka także jako współautora artykułów poświęconych współczesnym materiałom budowlanym i technikom wykonawczym – szczególnie tynkom oraz systemom ocieplania zewnętrznych ścian budynków. Warto wspomnieć też kilka innych publikacji poświęconych ociepleniom: „Technologia systemów ociepleń” wydana przez Kreisel Technika Budowlana Sp. z o.o. (Poznań 2004), „Systemy ocieplania zewnętrznych ścian budynków” wydane przez Dr Josef Raabe Spółka Wydawnicza w serii „Nieruchomości mieszkaniowe - prawo i praktyka zarządzania” (Warszawa 2008, współautor) oraz „Izolacyjność termiczna i nośność murowanych ścian zewnętrznych - Rozwiązania i przykłady obliczeń” - książkę wydaną przez Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej (Poznań 2011, współautor).

Dr inż. Mariusz Gaczek ma na swym koncie szereg opracowań badawczych. Należy wymienić takie analizy jak: Obliczanie ilości łączników mechanicznych w bezspoinowym systemie ocieplania zewnętrznych ścian budynków (2003), Analiza metod oceny skutków huraganowych wiatrów, ich ryzyka i ograniczania strat (na podstawie doświadczeń światowych) oraz Analiza rozkładu przestrzennego występowania silnego wiatru w sytuacjach burzowych w Polsce (dwie ostatnie publikacje 2008, współautor: Sławomir Fiszer).

Dr inż. Mariusz Gaczek ma też inspirujące hobby pozazawodowe. Przedmiotem jego zainteresowań są fotografia, malarstwo i grafika komputerowa. W jego pracach można dostrzec kilka nurtów: efekt niepokoju i tajemniczości, w którym dopatrzeć się można fascynacji romantyzmem, stylistyką gotycką czy fantastyką; ciekawe wykorzystanie kontrastu (zarówno pod względem zestawień elementów, jak i koloru) oraz kolaże z nutką surrealizmu.

Fot. arch. Mariusz Gaczek

Builder

Innowacyjne rozwiązania budowlane

Obwodnica S7, Gdańsk.

Obiekt referencyjny Lafarge.

Materiały budowlane są niezbędne do rozwoju nowoczesnego świata.

Lafarge dostarcza innowacyjne rozwiązania do budowy infrastruktury, domów, obiektów w 64 krajach.

Nasze materiały zostały wykorzystane w kluczowych inwestycjach budowlanych w Polsce.

W naszej działalności kierujemy się ideą zrównoważonego rozwoju. Troszczymy się o bezpieczeństwo naszych pracowników, środowisko naturalne, działamy na rzecz rozwoju regionów.

W ten sposób uczestniczymy w budowaniu przyszłości.

www.lafarge.pl