ฉบับที่ ๑๐ ปีที่ ๒ ประจำ�เดือนพฤษภาคม - มิถุนายน ๒๕๕๗
http://cac.kku.ac.th
เครือข่ายศิลปวัฒนธรรม สำ�นักวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น
cackku2516@gmail.com
มข.สร้างกุศลเททองพระกริง่ ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดย ฝ่ายศิลปวัฒนธรรม สำ�นักวัฒนธรรม และเครือข่าย ด้านศิลปวัฒนธรรม จัดพิธีเททองหล่อและพุทธาภิเษกพระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัย ขอนแก่น เพือ่ ร่วมสร้างกุศลอันยิง่ ใหญ่ในการเฉลิมฉลองวาระพิเศษ ๕๐ ปี มหาวิทยาลัย ขอนแก่น ๕๐ ปี แห่งการอุทิศเพื่อสังคม พร้อมกับเป็นสิริมงคลแก่ผู้บริหาร บุคลากร นักศึกษา และศิษย์เก่า เมื่อวันที่ ๑-๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ณ หอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๗ กำ�หนดจัดพิธีบวงสรวงเทวดาบูชาฤกษ์ และเททองหล่อพระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยมีพระธรรมดิลก เจ้าคณะ ภาค ๙ (ธรรมยุต) เจ้าอาวาสวัดป่าแสงอรุณ จ.ขอนแก่น เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ พร้อม ด้วยพระเกจิชื่อดัง อาทิ พระเทพพุทธิมุนี เจ้าอาวาสวัดศรีจันทร์ พระอารามหลวง จ.ขอนแก่น, หลวงปู่วิไล เขมิโย วัดถ้ำ�พญาช้างเผือก จ.ชัยภูมิ, หลวงปู่ท่อน ญาณ วโร วัดป่าศรีอภัยวัน อำ�เภอเมือง จ.เลย, หลวงพ่อเมือง พลวัฒโฒ วัดป่ามัชฌิมวาส จ.กาฬสินธุ์, พระครูจันทปัญญาคุณ วัดขันธสีมาราม จ.อุดรธานี, พระครูสิริปุญญา รักษ์ (หลวงพ่อบุญเกิด อริโย) วัดอัมพวันม่วงน้อย จ.กาฬสินธุ์ หลวงปู่บุญเพ็ง กัป ปโก เจ้าอาวาสวัดป่าวิเวกธรรม จ.ขอนแก่น, พระอาจารย์หลอย วัดอัมพวันม่วงน้อย จ.กาฬสินธุ์ ร่วมเจริญพระพุทธมนต์และสัมโมทนียกถา และได้รับเกียรติจาก รศ.ดร. กิตติชัย ไตรรัตนศิริชัย อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น ประธานฝ่ายฆราวาส พร้อม ด้วย ผศ.วิชัย ณีรัตนพันธุ์ ที่ปรึกษาด้านศิลปวัฒนธรรม คณะผู้บริหาร คณาจารย์
นักศึกษา และศิษย์เก่าร่วมในพิธี จากนั้นวันศุกร์ ที่ ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ จัดพิธีพุทธาภิเษกพระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยมีพระเทพพุทธิมุนี เจ้าคณะจังหวัดขอนแก่น เจ้าอาวาสวัด ศรีจนั ทร์ พระอารามหลวง จ.ขอนแก่น เป็นประธานฝ่ายสงฆ์ พร้อมด้วยพระเกจิอาจารย์ ชือ่ ดังจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือร่วมในพิธนี งั่ ปรกและเจริญพระพุทธ มนต์ทั้งสิ้น ๓๒ รูป อาทิ หลวงปู่เร็ว ฉันทโก, พระครูอนุวัตรชินวงศ์, หลวงปู่ผา โกส โล, หลวงปู่แถว อาจาริโย, ครูบาบุญยัง ปุญญักโร, หลวงพ่อเจริญ ฐายุตโต, หลวงพ่อ เที่ยง ปภังกโร, พระอาจารย์บุญส่ง ธัมปัญโญ ร่วมในพิธีเจริญพระพุทธมนต์และพุทธ าภิเษก พร้อมได้รับเกียรติจาก รศ.ดร.กิตติชัย ไตรรัตนศิริชัย อธิการบดีมหาวิทยาลัย ขอนแก่น เป็นประธานฝ่ายฆราวาส พร้อมด้วย ผศ.วิชัย ณีรัตนพันธุ์ ที่ปรึกษาด้าน ศิลปวัฒนธรรม คณะผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากร นักศึกษา ศิษย์เก่า และแขกผู้มี เกียรติร่วมในพิธีพุทธาภิเษก ผศ.วิชัย ณีรัตนพันธุ์ ที่ปรึกษาด้านศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า ในวาระมหาวิทยาลัยขอนแก่นจะครบรอบ ๕๐ ปี ในปีพุทธศักราช ๒๕๕๗ ฝ่ายศิลปวัฒนธรรม สำ�นักวัฒนธรรม และเครือข่ายศิลปวัฒนธรรมได้มีการ จัดสร้าง พระกริ่งให้กับผู้ที่สนใจได้เช่าบูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต โดยรายได้จากการ ( อ่านต่อหน้า ๒ )
๒I ( ต่อจากหน้า ๑ ) เช่าบูชาจะนำ�เข้าสมทบใน “กองทุน ๕๐ ปี มหาวิทยาลัย ขอนแก่น” เพื่อเป็นการ สนับสนุนด้านพัฒนาบุคลากรโดยพระกริ่งใหญ่ที่จะจัด สร้างมีขนาด ๔ เซนติเมตร ได้ต้นแบบ มาจากพระกริ่งวัดสุทัศน์ซึ่งเป็น พระกริ่งที่ได้รับความนิยม ส่วนเนื้อมี ๔ ลักษณะ ได้แก่ เนื้อทองคำ� เนื้อเงิน ซึ่งจัดสร้างจำ�นวนจำ�กัด เนื้อสัมฤทธิ์ และ เนื้อนวะโลหะ จัดสร้าง จำ�นวนรวม ๑๐,๐๐๐ องค์ ซึ่งได้กำ�หนดให้มีพิธีเททองหล่อ และพุทธาภิเษกในวันพฤหัสบดี ที่ ๑ และวันศุกร์ ที่ ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ณ สำ�นัก วัฒนธรรม มหาวิทยาลัย ขอนแก่น เริ่มให้มีการสั่งจองและเช่าบูชาได้ตั้งแต่วันนี้ เป็นต้นไป สำ�หรับพิธี พุทธาภิเษกการเททองหล่อพระกริ่งเป็นพิธีกรรมที่พิเศษ รวม ถึงมวลสารที่ใช้ ล้วนมีลักษณะเฉพาะและหามาด้วยความยากลำ�บาก ดังนั้น “พระ กริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น” ทรงคุณค่าและเป็นสิริมงคลอย่างยิ่งแก่ชีวิต สำ�หรับผู้ที่สนใจสั่งจองและเช่าบูชาพระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น สามารถติดต่อได้ทฝี่ า่ ยศิลปวัฒนธรรม โทร. 043 202 400, สำ�นักวัฒนธรรม โทร. 0 4333 2035, 0 4333 2760 หรือที่ ศูนย์สอื่ การเรียนรูม้ หาวิทยาลัยขอนแก่น 0 4320 2842, 082 745 7940 สามารถโอนเงินค่าสัง่ จองและเช่าบูชาได้ที่ ธนาคารไทยพาณิชย์
สาขาสำ�นักงานอธิการบดี เลขที่ 405-040443-6 ชื่อบัญชี “กองทุนพระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น” รายละเอียดในการสั่งจอง “พระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น” มีดังนี้ ๐ พระกริง่ ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่นเนือ้ นวะโลหะ บูชา ๓,๐๐๐ บาท จำ�นวน สร้าง ๕,๐๐๐ องค์ ประกอบด้วย พระกริ่งบรรจุผงพระธาตุข้าวบิณฑ์ พระบรม สารีริกธาตุ ๑ องค์ ตอกเลขทุกองค์ ๐ พระกริ่ง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น เนื้อสัมฤทธิ์ บูชา ๑,๐๐๐ .- จำ�นวน สร้าง ๕,๐๐๐ องค์ ประกอบด้วย พระกริ่งบรรจุผง และตอกเลขทุกองค์ ๐ พระชัยวัฒน์ เนื้อสัมฤทธิ์ บูชา ๕๐๐ บาท จำ�นวนสร้าง ๕,๐๐๐ องค์ สำ�หรับผูส้ งั่ จองแล้วสามารถรับได้ในช่วงเดือนสิงหาคม ๒๕๕๗ (กำ�หนดเวลา อาจจะมีการเปลี่ยนแปลง) ที่สำ�นักวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น
I๓
หอศิลปวัฒนธรรม มข. จัดนิทรรศการ “ฮูปแต้มอีสาน” สำ�นักวัฒนธรรมและหอศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดนิทรรศการ “ฮูปแต้มอีสาน” ระหว่าง 1-30 มิถุนายน 2557 ซึ่งมหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นสถาบัน อุดมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือภาคอีสาน มีบทบาทในการทำ�นุบำ�รุงและ ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มีการจัดสร้างอาคารพุทธศิลป์อสี านเพือ่ เป็นแหล่งข้อมูลทาง ด้านศิลปะทางพุทธศาสนา คติความเชื่อเกี่ยวกับศาสนา ฮูปแต้มซึ่งเป็นจิตรกรรม ฝาผนังที่บอกเล่าถึงเรื่องราวทางศาสนา วิถีชีวิต รวมถึงวรรณกรรมในภาคอีสานนั้น มีความโดดเด่นและสำ�คัญต่อการศึกษา และเพื่อเป็นการอนุรักษ์สืบสานทำ�นุบำ�รุง และส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม จึงได้มีโครงการคัดลอกภาพจิตกรรมฝาผนังอีสานหรือ ฮูปแต้มเพื่อจัดเก็บเป็นข้อมูลในการศึกษา โดยรวบรวมจากวัดในภาคอีสานโดยฝีมือ นักศึกษาในระดับปริญญาตรี เพื่อให้นักศึกษาได้เกิดสำ�นึกรัก เรียนรู้และเข้าใจคุณค่า ในจิตรกรรมฝาผนังอีสาน จิตรกรรมอีสาน หรือ ฮูปแต้ม ทีช่ า่ งได้สร้างสรรค์ไว้ตามผนังสิมอีสานเป็นมรดกทาง วัฒนธรรม ที่เกิดจากภูมิปัญญาของช่างแต้มพื้นบ้าน และช่างหลวง มีการถ่ายทอด ออกมาในรูปแบบต่างๆ ที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิต คติ คำ�ลอน และถ่ายทอดอารมณ์ต่างๆ ในรูปแบบของฮูปแต้มอีสาน ที่ปรากฏออกมาให้เห็นเด่น
ชัดคือ ความตรงไปตรงมาของการแสดงออกผ่านฮูปแต้ม ความเชื่อและความศรัทธา และประวัติศาสตร์ ฮูปแต้มจึงเป็นสื่อสะท้อนความคิดความสามารถ ภูมิรู้ และเป็น หลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชุมชนนั้นๆ ผลงานมีการแฝงคติที่ซ่อนเร้นไว้ เช่น คำ� สอน ทางพระพุทธศาสนาที่ต้องการสอนให้คนเป็นคนดี การจัดให้นักเรียนนักศึกษา ได้มีโอกาสศึกษาในสถานที่จริง และร่วมกันอนุรักษ์ในรูปแบบของค่ายศิลปะ ที่เน้นให้ นักเรียนและนักศึกษาได้เรียนรูจ้ ากประสบการณ์ตรง ปลูกฝังให้เห็นคุณค่าความสำ�คัญ รัก และหวงแหนในภูมิปัญญาท้องถิ่นอันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอีสาน ถึงแม้ว่าฮูปแต้ม จะเป็นเรื่องราวที่ดูจะตกยุค และดูว่าไม่ทันสมัย ตามกระแสการ เปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน แม้กระทั่งชุมชนไม่ค่อยมีความเข้าใจในบทบาทการอนุรักษ์ และการให้ความสำ�คัญ แต่ก่อนที่ฮูปแต้มจะสลายหายไป สังคม หน่วยงานรัฐ งาน วัฒนธรรม ควรทีจ่ ะได้ให้ความรูค้ วามเข้าใจในการศึกษาฮูปแต้ม การศึกษา หรือ การ ลงพื้นที่ในการบันทึก ศึกษาหรือคัดลอก ฮูปแต้มที่เป็นภูมิปัญญาชั้นครูเพื่อเป็นการส่ง เสริมและปลูกจิตสำ�นึกในสังคม ให้เกิดความรัก ความเข้าใจ ตระหนักและเห็นคุณค่า ในการอนุรักษ์และสืบทอดผลงานฮูปแต้มสืบไป
๔I
สำ�นักวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น ๑๒๓ ถ.มิตรภาพ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น โทรศัพท์ ๐ ๔๓๓๓ ๒๐๓๕ โทรสาร ๐ ๔๓๓๓ ๒๗๖๐ ภายใน ๑๑๙๑๐ ที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ ผศ.วิชัย ณีรัตนพันธุ์ บรรณาธิการอำ�นวยการ ผศ.ดร.รักพงษ์ เพชรคำ� รองบรรณาธิการอำ�นวยการ ดร.สุรพล เนสุสินธุ์ กองบรรณาธิการ ณัฐวุฒิ จารุวงศ์, วิทยา วุฒิไธสง, คณิตตา คลังทอง, ชาญวิทย์ แซ่โค้ว, พิธัญญา พิรุณสุนทร, บุญยืน เปล่งวาจา การเงิน ตุลยา คำ�สวาท, ศิริมุกดา โพธิ ประสานงานทั่วไป ไกรฤกษ แพงมา