E. Wizja i zasady rozwoju Metropolii Poznań

E. WIZJA I ZASADY ROZWOJU METROPOLII POZNAŃ

Wizja Metropolii Poznań 2020

Metropolia Poznań umiejętnie łączy potencjał miasta Poznania, sąsiednich gmin i powiatu poznańskiego.

Dzięki wielkopolskiej tradycji i solidności, europejskim standardom, wiedzy i kreatywności, wspólnie podejmowane działania przyczyniają się do: • podnoszenia jakości życia mieszkańców, • rozwoju przyjaznych usług i nowoczesnej gospodarki, • kształtowania ładu przestrzennego, • utrwalania wizerunku zintegrowanej i dynamicznej metropolii sukcesu.

Metropolia Poznań zintegrowanym i nowoczesnym obszarem sukcesu

68

Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej

Realizacja wizji rozwoju w skali całej metropolii poznańskiej oznacza: • integrację działań w rozwiązywaniu problemów przekraczających granice administracyjne, wynikających z uwarunkowań przyrodniczych, społecznych i gospodarczych obszaru metropolii, • koordynację planowania przestrzennego w skali ponadlokalnej, ze szczególnym uwzględnieniem planowania terenów mieszkaniowych, inwestycyjnych, infrastruktury technicznej i transportowej oraz prowadzenie polityki krajobrazowej w skali całej metropolii, • współpracę na polu zagranicznej promocji oraz w dziedzinach, które przekraczają możliwości kompetencyjne, finansowe, organizacyjne lub kadrowe pojedynczych jednostek terytorialnych, • współdziałanie w sytuacji gwarantującej lepsze, bardziej efektywne i tańsze świadczenie usług komunalnych, komunikacyjnych, kulturalnych, oświatowych, zdrowotnych i turystycznych, • koordynację działań w sytuacjach nadzwyczajnych: katastrof, klęsk żywiołowych, wypadków, • pozyskiwanie zewnętrznych środków finansowych (w tym unijnych) na realizację zadań i budowę infrastruktury metropolitalnej, • prowadzenie analiz społeczno-gospodarczych w skali całej metropolii, zbieranie i harmonizację bazy danych, • wytyczanie kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego, wdrażanie wspólnej strategii rozwoju, • budowanie wśród mieszkańców nowego typu tożsamości i myślenia metropolitalnego („myśl metropolitalnie, działaj lokalnie”).

Budowanie tożsamości metropolitalnej to zadania wymagające dużej troski, pracy ekspertów i działalności mediów lokalnych. Szczególnie to ostatnie zadanie wymaga dużej troski wszystkich liderów politycznych, ekspertów i przedstawicieli mediów. Stworzenie instytucji współpracy metropolitalnej trwa kilka miesięcy, wypracowanie pierwszych efektów współpracy kilka lat, natomiast zbudowanie świadomości metropolitalnej to wyzwanie na co najmniej lat kilkanaście.

METROPOLIA POZNAŃ 2020

69

E. JA I Z AIS A DY R O Z W O ROZWOJU J U M E T RO P O LIIMETROPOLII P O ZN AŃ E.WIZ WIZJA ZASADY

POZNAŃ

Zasady rozwoju metropolii Równie ważne jak nakreślenie docelowej wizji rozwoju zintegrowanej i nowoczesnej metropolii, jest zdefiniowanie zasad jej tworzenia – swoistego dekalogu postępowania w trudnym i długim procesie integracji metropolitalnej. Jego respektowanie będzie bardzo ważne dla realizacji strategii. Pewne uniwersalne zasady zostały przedstawione już w raporcie OECD w 2000 r. Ci es for ci zens: improving governance in metropolitan areas (Miasta dla mieszkańców. Usprawnianie współrządzenia w obszarach metropolitalnych). Zawsze należy je odnosić do specyfiki metropolii poznańskiej, istoty jej funkcjonowania, przesłanek, uwarunkowań i barier integracji zarówno w skali krajowej, jak i lokalnej.

Zasady integracji to nic innego jak reguły gry, które ustalają i których przestrzegają wszyscy jej aktorzy, zarówno realizatorzy, jak i beneficjenci strategii. Przedstawione obok wartości odpowiadają standardom nowoczesnego współzarządzania w metropolii (ang. metropolitan governance).

To zarządzanie zintegrowane, zarówno jeśli chodzi o samorządy terytorialne różnych szczebli, jak również ich współpracę z mieszkańcami i licznymi podmiotami ze sfery publicznej i komercyjnej. Przyjęcie sformułowanych obok zasad można więc uznać za fundamentalne dla pomyślnego przebiegu całego procesu strategicznego.

70

Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej

Jeremy Ri in, amerykański ekonomista w swojej książce European Dream (2005) wskazuje na większą dojrzałość Europejczyków, którzy jego zdaniem bardziej niż Amerykanie czują się odpowiedzialni za swoje wspólnoty. Według Ri ina to właśnie na Starym Kontynencie powstają projekty i koncepcje, które mają niezwykle istotne znaczenie dla przyszłości rodzaju ludzkiego. Pod wieloma względami europejskie marzenie stanowi zwierciadlane przeciwieństwo american dream. Podczas gdy marzenie amerykańskie oznacza nieskrępowany wzrost gospodarczy, bogactwo jednostki i dążenie do realizacji własnego interesu, marzenie europejskie koncentruje się w większym stopniu na zrównoważonym rozwoju, jakości życia i trosce o wspólnotę.

Ten wyróżnik Europy powinien mieć odzwierciedlenie także w procesie integracji w ramach aglomeracji poznańskiej. Tworzenie metropolii zacząć należy od budowania świadomości metropolitalnej, myślenia i działania ponad granicami miast i gmin, gdzie ludzie i dobra krążą mimo ich istnienia, a politycy lokalni skupiają się na wspólnym rozwiązywaniu problemów i dążeniu do sukcesu.

Zasady integracji metropolitalnej 1. Transparentność Zrozumiałość działań integracyjnych dla mieszkańców metropolii poprzez dostępność do wiedzy i informacji o wdrażanych programach, ich efektach i skutkach społecznych, gospodarczych i przestrzennych.

2. Pomocniczość (Subsydiarność) Ograniczenie zadań i form integracji metropolitalnej tylko do tych dziedzin, w których samodzielne działanie samorządów lokalnych jest niemożliwe, mało skuteczne lub zbyt kosztowne i wymaga wsparcia instytucjonalnego, kadrowego lub finansowego.

3. Koordynacja Spójność procesu integracji, wymóg funkcjonalnego i sektorowego współdziałania poprzez odpowiednie organy i instytucje samorządowe, publiczne lub komercyjne, znajdujące się na terenie metropolii.

4. Partnerstwo Partnerskie traktowanie wszystkich uczestników procesu budowania spójnej i konkurencyjnej metropolii, z poszanowaniem ich tożsamości.

5. Zrównoważenie Podejmowanie działań gwarantujących równowagę przestrzenną (ład przestrzenny) i funkcjonalną (powiązanie i uzupełnianie się funkcji), zarówno w skali lokalnej, jak i w skali całej metropolii.

6. Solidarność Solidarne uczestnictwo w procesie integracji wszystkich samorządów i partnerów strategicznych, partycypowanie w obowiązkach realizacji i finansowania zadań integracyjnych według wypracowanych w metropolii reguł, jak i w korzyściach z nich płynących.

7. Partycypacja Zagwarantowanie w procesie zarządzania metropolią mechanizmów uczestnictwa mieszkańców, organizacji społecznych, instytucji publicznych i podmiotów gospodarczych.

8. Elastyczność Zdolność adaptacji rozwiązań metropolitalnych i form integracji do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych, zwłaszcza w obliczu rozwijających się procesów urbanizacji, metropolizacji i globalizacji gospodarki.

9. Konkurencyjność Zapewnienie konkurencyjności programów integracyjnych w stosunku do innych działań podmiotów wewnętrznych i zewnętrznych w metropolii oraz zapewnienie wspólnej metropolii zdolności skutecznego konkurowania na arenie krajowej i międzynarodowej.

10. Konsensualność Powstawanie programów integracyjnych i określanie instrumentów ich realizacji w drodze uzgodnienia i wspólnego stanowiska, stosownie do przyjętych w metropolii reguł głosowania i zasad partycypacji społecznej.

METROPOLIA POZNAŃ 2020

71