Nieuwsbrief nr 05/2012

Ver. Uitg. Marc Thoulen - Nr 7317

Nr 2012/05 - oktober /november 2012

EDITO

De vele facetten van lokaal bestuur Sinds zondagavond 14 oktober bent u niet langer de kandidaat van uw lijst, maar de verkozene van de hele bevolking. Voortaan bent u verantwoordelijk voor uw gemeente.

De gemeente moet zich op steeds meer materies toeleggen, ze maakt deel uit van een uiterst complexe staatsstructuur en moet zich een weg banen door een kluwen van wettelijke regels en technische voorschriften die steeds ingewikkelder worden en niet altijd doorzichtig zijn.

Als verkozene zal u vaak gewezen worden op uw verantwoordelijkheid als beleidsvoerder. Zo'n taak naar behoren uitvoeren vergt heel wat kennis. Geen encyclopedische kennis – die bezit het gemeentepersoneel, ieder in zijn domein – maar inzicht in het globale kader en de interacties, een moderne versie van wat vroeger verwacht werd van de “honnête homme”. In dat kader levert de Vereniging haar bijdrage door de mandatarissen vorming aan te bieden en door haar publicaties te richten tot alle niveaus van het lokaal bestuur.

De gemeente is niet het laatste echelon van het staatsapparaat, maar datgene dat het dichtst bij de burger staat. Het is een politiek echelon dat beantwoordt aan de regels van de democratische vertegenwoordiging en als dusdanig aan de steeds explicietere vragen van de burger.

Besturen is niet alleen kennis hebben, het is ook zich gedragen zoals de burger en de samenleving het verwachten. Dialoog, transparantie, reactiviteit, ethiek, … en voor degenen onder u die vanaf nu aan de gemeente zullen meewerken : efficiëntie om doelstellingen in acties om te zetten en doelmatigheid om de middelen behoedzaam aan te wenden. Het gaat om talenten die in zekere mate aangeboren zijn of verworven worden, maar die vooral verband houden met een aanpak die verspreid moet worden en motivatie die gestimuleerd moet worden. Hier komen we bij een ander domein waarvoor de Vereniging zich inzet: het bevorderen van goed bestuur, in al zijn aspecten, waar burgerparticipatie onlosmakelijk deel van uitmaakt.

Maar een gemeente is ook een universele macht waarvan de bevoegdheidsgrenzen niet a priori vastliggen, behalve degene die hun uitdrukkelijk onttrokken zijn of die gedeeld worden, omwille van de doeltreffendheid, coherentie of middelen.

Dat universele – en tegelijk de nabijheid – maakt van de gemeente een prachtige mengkroes die een bijzondere bijdrage levert tot de evolutie van de samenleving. Heel wat vooruitgang in de samenleving spruit voort uit lokale innovaties. Omdat ze de moeilijkheden en verwachtingen van de mensen aanvoelen, leggen de gemeenten de kiem van maatschappelijke veranderingen. Zo'n beweging wordt aangestuwd door het persoonlijk engagement van iedere mandataris. Ook hier draagt de Vereniging haar steentje bij door ruimte te creëren voor dialoog en uitwisseling, een 'broedkamer' voor innovatie.

Gemeenten en hun Vereniging, samen sterk !

Marc Thoulen, Directeur van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

DE VERENIGING IN ACTIE

De periode waarvan we hier verslag uitbrengen, loopt van midden augustus tot 12 oktober, vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen, die we hier niet becommentariëren. Geen gunstig moment dus voor politieke actie op gewestelijk niveau, maar wij bleven alert voor initiatieven op federaal niveau.

Aanvullende belastingen Op 5 juli kreeg de Vereniging een brief van de FOD Financiën, waarin voorgesteld werd de kopie van de maandelijkse papieren formulieren 173X, volgend op de inkohiering en de invordering van de aanvullende belastingen, heel gevoelige element voor de gemeenten, voortaan elektronisch over te maken aan de gemeenten. Samen met haar zusterverenigingen antwoordde de Vereniging op 20 augustus dat het haar belangrijk leek dat deze evolutie zich niet zou beperken tot een omzetting van papieren documenten in elektronische bestanden, maar dat dit zou moeten gekaderd worden in een ruimer streven naar e-government. Het gebruik van mail is inmiddels veralgemeend in de lokale besturen, maar elektronische archivering is er nog veel minder ingeburgerd.

De archivering in papier van door de gemeenten geprinte elektronische documenten (papierbesparing, ecologie, plaatswinst, makkelijker opzoekwerk) is niet interessant en bovendien verschuift het de last en de kost van het printen naar de gemeenten.

De brief bekijkt het project veeleer vanuit de invalshoek van de terbeschikkingstelling online. De FOD Financiën zou een portaalsite kunnen ontwikkelen waarop de overzichten van iedere gemeente online toegankelijk zouden zijn, individueel en beveiligd, en waarop via paswoorden transversale opzoekingen mogelijk zouden zijn. In de brief wordt ook voorgesteld die

INHOUD

Europese Week Lokale Democratie 2012 : inspirerende ideeën . . . . . .7,13,22 Politie, onveiligheid en gemeentefinanciën . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 De KUL-norm en de financiering van de zones . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 Onroerende voorheffing in Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15 Wetgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 Voorzitterschap gemeenteraad : nieuwe regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

DE VERENIGING IN ACTIE

overzichten 173X in verschillende informaticavormen aan te bieden, zodat de gemeenten de gegevens in hun analysetools kunnen toevoegen, wat onmogelijk is met pdfbestanden. Tot slot hebben verschillende federale overheidsdiensten op die manier hun elektronische uitwisselingen georganiseerd met de lokale besturen, het Agentschap voor Administratieve Vereenvoudiging en de federale dienst Fedict in het kader van verschillende projecten: daarom lijkt het opportuun de portaalsite met de 173X overzichten compatibel te maken met de andere door federale diensten aangeboden tools.

Op 5 september heeft de FOD Financiën geantwoord deze suggesties in overweging te nemen.

Vereffening van de Gemeentelijke Holding In de loop van de maand augustus hadden de vereffenaars van de Gemeentelijke Holding een brief geschreven naar de gemeenten die deelgenomen hadden aan de laatste kapitaalsverhoging. Daarin stond dat er een vordering ingediend kon worden in het kader van de vereffening van de Holding op basis van het dividend dat toegekend werd op de algemene vergadering van 25 mei 2011. Dat dividend – het tweede na de kapitaalsverhoging van de Holding van 2009 - bracht 13 % interest op de door de betrokken gemeenten aangebrachte bedragen.

Bij die brief waren de nodige documenten gevoegd om die vordering in te dienen.

Hoewel het onzeker blijft of de gemeenten, gewone schuldeisers, dat dividend of een deel ervan ooit zullen ontvangen, vroeg de Vereniging hun toch – in een brief van 4 september aan hun collega's - om uiterlijk op 30 september de ingevulde documenten naar de vereffenaars te sturen. Aangezien de procedure van de vereffening nog lang kan aanslepen en de afloop bijzonder onzeker is, sluit de aanbevolen werkwijze het risico uit dat men de verschuldigde bedragen niet zou ontvangen.

Proliferatie van zwerfkatten Op 6 september schreef de Vereniging naar minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Laurette Onkelinx een advies betreffende een ontwerp van KB dat maatregelen invoert tegen de verspreiding van verwilderde katten, aansluitend bij een overlegvergadering op 21 juni in diens kabinet. Wat het principe betreft, gaat de Vereniging volledig akkoord met het feit dat de proliferatie van zwerfkatten bestreden dient te worden, maar wij zijn absoluut gekant tegen de ontwerptekst, gezien de verplichtingen die de gemeenten opgelegd krijgen.

Het doel van het KB is de wildgroei van zwerfkatten in te perken: sterilisatie moet het aantal in asielen verlagen en ook het aantal gevallen van euthanasie.

Volgens de tekst moeten de gemeenten een contactpunt

2

Nieuwsbrief 2012/05

creëren voor de inwoners, de dieren vangen en na sterilisatie opnieuw vrijlaten, nagaan of euthanasie aangewezen is, voedsel verschaffen en onderdak voor vrijgelaten dieren en geld vrijmaken voor deze nieuwe taken.

Het doel is wel prijzenswaardig, maar het ontwerp houdt geenszins rekening met het feit dat de ernst van het probleem sterk varieert van de ene gemeente tot de andere en de financiële impact van de voorgestelde maatregel dus zal afhangen van de financiële toestand van iedere gemeente.

Ongeacht het probleem van delegatie van bevoegdheid in deze ontwerptekst zou het respect voor de lokale autonomie veeleer tot een aanbeveling hebben moeten leiden dan een lijst verplichtingen.

De Vereniging stelt voor de gemeenten aan te moedigen om een gestructureerd actiebeleid uit te werken om het aantal zwerfkatten binnen de perken te houden, en een reeks concrete maatregelen aan te reiken om dit beleid uit te voeren. Zo krijgen de gemeenten voldoende ruimte om het probleem aan te pakken rekening houdend met hun eigen realiteit en hun eigen prioriteiten, met de middelen waarover ze beschikken. De Vereniging vestigde de aandacht van de minister ook op het feit dat het Brussels Gewest al een ordonnantie heeft die een subsidie toekent aan gemeenten voor de sterilisatie van zwerfkatten: die is gebaseerd op een algemene strategie en een jaarplan, maar een veel minder strikt kader.

Verbod op quads De voorbije zomer heeft de Vereniging voortgewerkt rond het verbod op quads in de stad en heeft ze een modelreglement opgesteld. Die tekst werd voorgelegd aan de organen van de Vereniging, die stelden dat de motivering goed moet uitgedrukt worden en enkele bijsturingen voorstelden.

De herziene tekst werd op 10 september naar de gemeenten verzonden, omdat sommigen vrij snel wilden vooruitgaan in dit dossier. De tekst kan ook geraadpleegd worden op de website van de Vereniging.

Auteursrechten en openbare uitlening Op 26 juli schreef minister van Economie Johan Vande Lanotte naar de Verenigingen van gemeenten om hun advies te vragen over een ontwerp van KB met het oog op de bescherming van intellectueel eigendom en auteursrechten via de invoering van een vergoeding voor openbare uitlening. De beschikking van het KB van 25 april 2004 zijn immers in strijd met richtlijn 92/100/EEG zoals geïnterpreteerd door het Europees Hof van Justitie in het arrest van 30 juni 2011.

De minister stelt voor een vergoeding in te voeren die beantwoordt aan de voor-waarden van de richtlijn, met een terugwerkende kracht over acht jaar. Voor de openbare

DE VERENIGING IN ACTIE

bibliotheken zou de Vlaamse Gemeenschap dit op zich nemen, maar de Franse Gemeenschap niet. Die verschillen in behandeling verklaren de verschillende standpunten van onze zusterverenigingen, maar ook het feit dat wij ons beperkt hebben tot de inname van een principestandpunt waarin gewezen wordt op het belang van de culturele ontwikkeling in een bijzonder kwetsbaar Gewest op sociaal vlak en de financiële moeilijkheden van de lokale besturen.

In een brief van 8 oktober stelde de Vereniging dat zij begrijpt dat het arrest van het Europees Hof van Justitie een wijziging van de regelgeving met zich meebrengt, maar zij vestigt de aandacht op de financiële gevolgen van het ontwerp van KB voor de openbare bibliotheken en dus ook voor de plaatselijke besturen. Bibliotheken en informatiediensten bevorderen de economische en sociale ontwikkeling, dragen bij tot de vrijwaring van de intellectuele vrijheid, het behoud van democratische waarden en burgerrechten. Ze bevorderen de sociale integratie en zijn doorgaans als nabijheidsdienst georganiseerd.

Daarom vragen wij een redelijke aanpak van de uitoefening van de auteursrechten, in dialoog met de gebruikers van de werken en in voorafgaandelijk overleg met de publieke overheden wanneer het gaat om een sector van openbare dienstverlening. Wij vragen overgangsmaatregelen te treffen, waardoor de nieuwe bedragen niet met terugwerkende kracht aan de bibliotheken kunnen worden gevraagd.

Vennootschapsbelastingen voor intercommunales Bepaalde partners van de federale meerderheid zouden de intercommunales willen onderwerpen aan de vennootschapsbelasting. Om daarover hun ongenoegen te uiten schreven de drie Verenigingen van gemeenten op 4 oktober een gemeenschappelijke brief naar de eerste minister en de leden van de kern.

Wij begrijpen dat in deze periode van economische crisis ieder overheidsniveau bijdragen moet leveren en zijn werking zo goed mogelijk moet rationaliseren, maar wij kunnen niet aanvaarden dat de lokale overheid in het nauw gedreven zou worden door de invoering van een dergelijke maatregel. In tegenstelling tot privéondernemingen worden de ontvangsten van intercommunales verplicht herbesteed in overheidsdiensten, via de storting van dividend aan de deelnemende gemeenten (om de financiering van gemeentelijke opdrachten mogelijk te maken) of via de herinvestering van de winst in infrastructuren en de ontwikkeling van diensten ten behoeve van de bevolking.

Daarom vinden wij dat een overheid de diensten die ze moet aanbieden, moet kunnen financieren door rendabele en niet rendabele activiteiten te combineren om heel de bevolking te dekken, zonder onderscheid qua return-oninvestment en zonder belast te worden, want dat zou de geleverde dienst uiteindelijk in het gedrang brengen.

De voorbije jaren heeft de federale overheid de lasten die ze niet wou dragen, afgewenteld op de steden en gemeenten, zonder daar echter de nodige financiële middelen aan te koppelen. Het lijkt ons dus bijzonder ongepast dat diezelfde federale overheid daarbovenop de lokale besturen ook fiscaal aanpakt om de overheidstekorten te resorberen, tekorten waarvan de oorzaak overigens niet bij de gemeenten ligt.

Om haar begroting op korte termijn in evenwicht te brengen, zou de federale overheid met een dergelijke maatregel de lokale overheidsdienst kunnen destructureren en een hefboom voor economische relance, waarop het goed is te kunnen rekenen in periode van crisis, aan het wankelen brengen. De intercommunales belasten staat gelijk met het belasten van de gemeenten, van wie de federale overheid overigens reeds veel bijdragen vraagt. Als deze maatregel echt doorgevoerd wordt, zou het ons niet verbazen dat de burgers uiteindelijk de rekening betalen die aanvankelijk voorgelegd werd aan de intercommunales en de gemeenten.

Onroerende voorheffing De opcentiemen op de onroerende voorheffing vormen een zeer belangrijke bron van inkomsten voor de Brusselse gemeenten, goed voor ongeveer 30 % van de ontvangsten van het lopend dienstjaar. Aangezien de regionalisering van de inning van de onroerende voorheffing een brandend actueel thema geworden is, wijdde de Vereniging er in samenwerking met de Federatie van Gemeenteontvangers van het Brussels Gewest, Belfius en de FOD Financiën op 25 september een Forum van de Gemeentelijke Beleidsvoerders aan.

Ondanks de naderende verkiezingen kende deze ontmoeting “De invordering van de onroerende voorheffing in het Brussels Gewest : stand van zaken en vooruitzichten” een grote opkomst. Er werd een stand van zaken opgemaakt van de tarieven, de complexe aanpak van geschillen en tot slot werden de spots gericht op de toekomst van de onroerende voorheffing in het Brussels Gewest. Vertegenwoordigers van het kabinet van de minister-president en het Bestuur Gewestelijke Fiscaliteit belichtten er de redenen en de timing van de geplande regionalisering van de inning van de onroerende voorheffing, die in ieder geval pas in voege kan treden ten vroegste op 1 januari 2015.

Nieuwsbrief 2012/05

3

DE VERENIGING IN ACTIE

De Vereniging vroeg met aandrang dat de regionalisering van de inning van de onroerende voorheffing gekoppeld zou worden aan waarborgen voor de inkomsten van de gemeenten. Zo'n ingreep kan immers, net zoals in Vlaanderen, de eerste jaren met kinderziektes gepaard gaan.

De Vereniging kan uiteraard niet vooruitlopen op de efficiëntie van het nieuwe Bestuur Gewestelijke Fiscaliteit, maar vraagt aan het Brussels Gewest alvast de inkomsten uit onroerende voorheffing voor de gemeenten te waarborgen op 95 % van de inkomsten van het jaar voor de effectieve regionalisering van de inning.

Het Gewest is bereid om verder overleg te plegen, maar doet vooralsnog geen beloftes. De Vereniging blijft dit belangrijke item voor de stabiliteit van de gemeentefinanciën uiteraard op de voet volgen !

Vorming voor nieuwe mandatarissen Met het oog op de vernieuwing van de gemeenteraden zijn de voorbereidselen van een vorming voor de nieuwe verkozenen, waarover we het in het vorige nummer al hadden, in een stroomversnelling geraakt : programma en data liggen vast (zie verder in dit nummer), het Gewest biedt ondersteuning en ons “Praktisch handboek voor burgemeester en schepenen” werd aangevuld met handige informatie die ook de gemeenteraadsleden aanbelangt. De nieuwe regels in verband met het voorzitterschap van de gemeenteraad komen eveneens aan bod in een artikel verder in dit nummer.

Mobiliteitscel Op 30 augustus organiseerde de mobiliteitscel van de Vereniging een eerste vorming rond verkeersveiligheid voor gemeente-personeel en PWA'ers die de voet-gangersrijen zullen begeleiden. Een vijftiental deelnemers volgende de opleidingsmodule, waarvoor twee Brusselse politiezones de krachten bundelden. Dit initiatief kadert in de projectoproep “Te voet, dat gaat vanzelf ”, een initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in samenwerking met de Vereniging.

Het doel is de creatie of voortzetting van voetgangersrijen voor scholen in vijf testgemeenten (Jette, Evere, Ukkel, Anderelcht en Sint-Pieters-Woluwe) om het autoverkeer en de files in schoolomgevingen te verlichten. In de volgende Mobiliteitsgids wordt een artikel gewijd aan deze projectoproep, waarvoor de Vereniging Mobiel Brussel en het kabinet van de Staatssecretaris voor Mobiliteit op de hoogte houdt via een begeleidingscomité.

De maand oktober is in het Brussels Gewest al jarenlang synoniem van verkeersveiligheid. Dit jaar kadert de informatie- en sensibiliseringscampagne in de inspanningen van het Gewest om het fietsgebruik te promoten : de spots worden namelijk gericht op automobilisten die geen respect

4

Nieuwsbrief 2012/05

opbrengen voor fietspaden, met een duidelijke slogan “Maak plaats voor de fietser”. De Vereniging werkt actief mee aan de campagne via het begeleidingscomité. De mobiliteitscel zorgt ervoor dat de informatie doorstroomt naar gemeenten en politiezones, en omgekeerd geeft ze nuttige info door aan het begeleidingscomité. De laatste vergadering voor de campagne vond plaats op 30 augustus, terwijl de persconferentie doorging op 2 oktober in aanwezigheid van de staatssecretaris voor Mobiliteit.

In het verlengde van een studie over het statuut van de trottoirs, die de studiedienst samen met de mobiliteitscel van de Vereniging verrichtte (beschikbaar op de website van de Vereniging www.vsgb.be > Mobiliteit > Documenten) in samenwerking met Mobiel Brussel, worden nu vernieuwende juridische pistes bekeken om op termijn een beter onderhoud van de trottoirs te verzekeren ten behoeve van de burgers. Er werden verschillende ideeën besproken op een vergadering van 7 september met vertegenwoordigers van de Vereniging en het Gewest. Tegen het einde van het jaar zal de studiedienst van de Vereniging die analyseren en de meest relevante oplijsten.

Van 16 tot 22 september vond de traditionele Week van Vervoering plaats. De Vereniging organiseerde daarbij traditiegetrouw het overleg tussen gemeenten en politiezones, zowel voor de doorgangsbewijzen als de veiligheidsaspecten van de autoloze zondag. Daarom hield de mobiliteitscel op 10 september een laatste briefing met de politiezones en de hulpdiensten. De zonnige autoloze zondag was eens te meer een voltreffer, een vaststelling die duidelijk bevestigd werd in de debriefingvergaderingen van 4 en 5 oktober.

De mobiliteitscel was aanwezig op de persconferentie bij de aanvang van het project Toolbox op 11 september. Toolbox biedt financiële en menselijke middelen aan voor burgerinitiatieven die lokale mobiliteitsproblemen trachten te verhelpen. Zes projecten van de zeventien werden door een jury goedgekeurd. Zij hebben betrekking op de gemeenten Anderlecht, Brussel, Vorst, Elsene, SintJans-Molenbeek en Ukkel. De wijkcomités en verenigingen die aan de basis liggen van de initiatieven krijgen bijstand van een mobility-coach. Bovendien levert het Gewest de projecten financiële steun zodra ze op punt staan. Uiteraard is er ook overleg met de gemeenten en andere betrokkenen.

Tot slot kwam eind september het nummer 8 van de Katern van de Mobiliteitsgids uit, met het verwacht thema “De organisatie van leveringen langs de openbare weg”. Deze katern kan gedownload worden op www.vsgb.be in de rubriek Publicaties.

DE VERENIGING IN ACTIE

Duurzame ontwikkeling Op 27 september organiseerde de Vereniging in samenwerking met Leefmilieu Brussel een workshop “Gezond, lokaal en duurzaam: nieuwe voedingsgewoonten in Brussel”. Een veertigtal mensen woonde de samenkomst bij, die georganiseerd werd in het kader van het Europees project Urbact “Sustainable food in urban communities” waarvan de gewestelijke overheid de lead-partner is. Het Brusselse luik draait rond drie thema's : Growing exploreert de mogelijkheden van voedsel-productie op korte afstand of in onze steden; Delivering onderzoekt de mogelijkheden inzake distributie, verdeling en aankoop van lokale voeding ; en Enjoying belicht de manieren waarop stadsbewoners lekkere en gezonde voedingsgewoonten voor zichzelf en de planeet kunnen aannemen. Op de vergadering werden innoverende projecten voorgesteld, zoals de uitdaging rond duurzame voeding in Etterbeek, een parcours en voorbeelden van lokale voedselproductie in Anderlecht, de bio-markt van de stad Brussel, een project rond aquaponie in Sint-Gillis of nog een sociale en solidaire kruidenier in Sint-Jans-Molenbeek.

Het forum voor duurzame ontwikkeling werd twee keer gevraagd om deel uit te maken van een jury. Op 31 augustus vonden de selecties plaats voor de tweede projectoproep rond duurzame ontwikkeling van de stad Brussel, dat initiatieven van burgers rond sociale cohesie een duwtje in de rug geeft. Er werden negen projecten uitgekozen van inwoners, verenigingen en scholen. En op 5 oktober zetelde het Forum in de jury van deskundigen bij de eerste editie van de Prix Hainaut Horizons, een provinciale prijs voor duurzame ontwikkeling.

In september kwam het 16e nummer van de Monitor van de Duurzame Ontwikkeling uit, met voornamelijk de volgende artikels : verslag van een studiebezoek aan Leuven “duurzame ontdekkingen op het menu” en een artikel over weerstand tegen verandering : “Verandering, en dan ?”. Dit tijdschrift kan eveneens gedownload worden op www.vsgb.be in de rubriek Publicaties.

Tot slot werkt het Gewest met verschillende betrokken partijen, waaronder de gemeenten, aan een oriëntatie- en programmatieplan voor de ontwikkeling van de natuur en de biodiversiteit in Brussel. 94 % van de Brusselaars blijkt gehecht aan de natuur, vandaar het belang van dit plan, dat voor vijf jaar de richtlijnen en actieprioriteiten van het Gewest zal vastleggen. Het wordt een oriëntatiedocument voor de ontwikkeling van de natuur en de biodiversiteit in Brussel en is momenteel in de maak.

Eind 2013 en na een openbaar onderzoek zou het door de regering goedgekeurd moeten worden.

Als werkbasis voor de uittekening van een gewestelijke strategie heeft Mobiel Brussel een rapport opgemaakt over de staat van de natuur. Er worden tien aanbevelingen geformuleerd voor Brussel, waarrond workshops gehouden werden in oktober. De Vereniging nam deel aan de werkgroep van 8 oktober die gewijd was aan de bescherming, de inrichting en het beheer van groene ruimten.

Internationaal Op 21 augustus nam de Vereniging samen met de andere niet-gouvernementele actoren (ngo's, vakbonden, universiteiten, …) deel aan de voorbereiding van de toekomstige gemengde commissie België-Benin, georganiseerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Er werden opmerkingen opgelijst betreffende het ontwerp van het volgende programma voor ontwikkelingssamenwerking 2013-2017 van de Belgische overheid met dit WestAfrikaanse land. Ter herinnering, Benin is ook één van de vijf concentratielanden van het programma voor gemeentelijke internationale samenwerking (GIS) dat de Vereniging beheert voor rekening van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.

Op 29 augustus organiseerde de Vereniging in Sint-AgathaBerchem een samenkomst om de evolutie te bekijken van een gemeentelijk ontwikkelingfonds in het kader van twee samenwerkingsverbanden die binnen hetzelfde programma vallen : dat van Sint-Agatha-Berchem en Grand-Dakar enerzijds en dat van Gesves en Djourbel anderzijds. Dit fonds ondersteunt de inspanningen voor lokale ontwikkeling van de Senegalese gemeenten, met name via microkredieten : deze initiatieven worden in goede banen geleid door de lokale ontwikkelingsbureaus van de Senegalese gemeenten, maar de uitwerking ervan werd ge-steund door Belgische gemeenten in het kader van de GIS. De Vereniging bevordert nog steeds de netwerken in het kader van het programma GIS. Zo bracht ze in Brussel de werkgroep Congo samen op 6 september, en de werkgroep Marokko op 20 september. Nagenoeg alle deelnemende gemeenten, zowel Brusselse als Waalse, waren er vertegenwoordigd.

Omdat de Vereniging haar oor te luisteren wil leggen bij de partners uit het Zuiden, ontving ze in haar lokalen een delegatie uit de Marokkaanse gemeente Béni Mathar, partner van Sint-Joost-ten-Node in het kader van het programma GIS. De leider van de Marokkaanse gemeente en twee medewerkers bevoegd voor sociale dienstverlening kwamen er praten met de cel Internationale Samenwerking over de lopende activiteiten en de toekomst van het programma op korte en middellange termijn.

De cel Internationale Samenwerking had op 29 augustus ook een ontmoeting met Francesco Bicciato, de nieuwe permanente vertegenwoordiger van het VN-programma Art-Gold in Brussel, waar onze collega's van de Vlaamse zustervereniging zich ook bij aansloten, om informatie uit te Nieuwsbrief 2012/05

5

DE VERENIGING IN ACTIE

wisselen over de verschillende samenwerkingsprogramma's.

Er werd overeengekomen de vertegenwoordigers van ArtGold op de hoogte te houden van de vordering van de programma's GIS, in het bijzonder in Marokko en Senegal, aangezien het gaat om twee prioritaire landen, zowel voor Art-Gold als voor de GIS. Er is overigens nog meer doorgedreven synergie mogelijk in het kader van het toekomstige GIS-programma 2014-2016.

Op 11 september tot slot was de Vereniging uitgenodigd op een vergadering met gezanten van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling in het kader van een peer-review halverwege van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. De OESO verricht immers om de vier jaar een evaluatie van de ontwikkelingssamenwerking in de verschillende landen die lid zijn van de instelling. Die van 2010 had voor BelgiĂŤ een aantal aanbevelingen naar voren gebracht. Twee jaar later moest de OESO zich dus een idee vormen van de vordering van de Belgische ontwikkelingssamenwerking ten opzichte van die opmerkingen. Daartoe organiseerde de OESO een raadpleging van de niet-gouvernementele actoren, waaronder de steden en gemeenten, die vertegenwoordigd werden door hun respectieve verenigingen.

Europese Week van de Lokale Democratie Op het ogenblik dat we dit schrijven, voegt de Vereniging op haar website alle acties toe die de gemeenten en OCMW's organiseren van 10 tot 16 november. Sinds maanden werken de Vereniging, gemeenten en OCMW actief aan acties rond het thema mensenrechten en ondanks de werklast door de verkiezingen zijn die bijzonder talrijk en creatief. We laten enkele mensen daarover aan het woord in dit nummer. De communicatie rond de campagne werd bij deze editie grondig herzien.

Om deze informatie enigszins op te frissen op het moment dat u dit leest, wijzen wij erop dat er een academische openings-zitting gepland is op 12 november, een mooie organisatie van de gemeente Evere en de Vereniging. Dit jaar wordt deze gewijd aan de gelijkheid van kansen. Klassen uit het hoger secundair onderwijs zullen in groepjes nadenken over stereotiepen en de plaats van de vrouw in de samenleving. In een tweede deel zal Fatiha SaĂŻdi, schepen te Evere, een rondetafel modereren over de plaats van de vrouw in de gemeentebesturen. Aan dat debat zullen ook mevrouw Goffinet, directrice van het Centrum voor Gelijke Kansen, en Philippe Hensmans, directeur van de Franstalige afdeling van Amnesty, deelnemen.

Afdeling OCMW In juni hadden de Federaties van OCMW's een brief geschreven naar de twee Staatssecretarissen bevoegd voor

institutionele hervormingen, de heren Melchior Wathelet en Servais Verherstraeten, om overleg te vragen over verschillende luiken van de staatshervorming en de financieringswet. Dat vond plaats op 17 september. Het doel was hun de suggesties van de Federaties van OCMW's voor te leggen met betrekking tot de organisatie van de overdracht van bevoegdheden, in twee domeinen in het bijzonder : de activering van de begunstigden van sociale bijstand en de rusthuissector.

Beide Staatssecretarissen stelden dat zij zich bewust waren van de mogelijke gevolgen voor de OCMW's van deze competentieoverdracht, maar ze stipten aan dat hun taak er in de eerste plaats in bestaat het regeerakkoord uit te voeren en zij merkten ook op dat de vragen die de Federaties aankaartten nu gewestelijke materies zijn en niet langer federale.

Wat de overdracht van bevoegdheden met betrekking tot artikel 60 en 61 betreft, kan het behoud van een uniek loket door de POD Maatschappelijke Integratie gesteund worden, en de Staatssecretarissen stemmen ermee in dit organisatieprincipe ten aanzien van de gewestelijke ministers van toezicht te steunen, op basis van een inventaris van de elementen die in die richting pleiten. Zij stellen voor dat de Federaties van OCMW's hun een nota sturen met praktische elementen voor het behoud van een uniek loket, voor wat de informatica betreft, de knowhow van de administratie, de algemene organisatie van de dienst en tot slot de risico's van een verhuis, waar de Federaties van OCMW's uiteraard snel werk van zullen maken.

Samen met de universitaire faculteiten Saint-Louis voert de Afdeling OCMW een onderzoekactie, waarbij verschillende OCMW-actoren samen de situaties analyseren waarmee zij geconfronteerd worden in het kader van de begeleiding van hun gebruikers, en zij instrumenten trachten te ontwikkelen om de actiemogelijkheden van de Brusselse OCMW's op dat vlak te versterken.

In dat kader organiseerde de afdeling op 20 september een forum-debat waar Abraham Franssen en VĂŠronique Degrave van de universitaire faculteiten Saint-Louis de eerste resultaten voorstelden van de werkgroepen die tussen april en juni vergaderden. Nagenoeg 70 personen, voornamelijk uit Brusselse OCMW's, woonden deze ontmoeting bij. Het voornaamste doel was zich ervan te vergewissen dat de voornaamste conclusies uit de werkzaamheden goed verwerkt werden, eventuele lacunes op te sporen en na te gaan in welke mate de bevindingen van de betrokkenen kaderen in een algemene visie.

Uit de vaststellingen bleek dat de analyses heel wat interessant materiaal opleveren. Het onderzoekactie is niet af. Het eindverslag wordt begin 2013 verwacht.

Marc Thoulen

6

Nieuwsbrief 2012/05

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN

De Brusselse editie 2012 van de Europese Week van de Lokale Democratie (EWLD) is zopas afgelopen. Dit jaar was die opgeschoven wegens de gemeenteraadsverkiezingen, maar opnieuw zagen we een indrukwekkend aantal acties. Wij pikten er enkele uit en gaven het woord aan de plaatselijke coördinatoren.

Interviews door Philippe Delvaux.

Sint-Jans-Molenbeek Sint-Jans-Molenbeek heeft gewerkt rond het thema mensenrechten en stelde een brochure samen die tijdens en na de Week verspreid wordt. Opmerkelijk is dat de brochure geschreven werd door mensen die een alfabetiseringscursus volgen. De mensenrechten op lokaal niveau, gezien door hen voor wie de bescherming essentieel is. Geoffrey Usé, project manager mobiliteit en burgerparticipatie, en Bernadette Lejeune van de dienst burgerparticipatie geven toelichting bij dit avontuur.

Geoffrey Usé : “Toen we het thema van de Europese Week van de Lokale Democratie van dit jaar vernamen, dachten we dadelijk aan een project waarbij de gemeente niet alles in handen zou nemen maar veeleer partner zou zijn. Ons doel was logistieke, financiële en pedagogische middelen van de gemeente ter beschikking te stellen voor een Geoffrey Usé project dat door burgers gedragen wordt. Als partner kozen we de vereniging “Lire & Ecrire” die een afdeling heeft in Sint-Jans-Molenbeek. Zoals u wellicht weet, werkt die vereniging rond de alfabetisering voor iedereen. Toen we vernamen dat zij al lang werkten rond het thema stemrecht en verkiezingen (nuttig in tijden van gemeenteraadsverkiezingen !), beseften wij dat we daar gebruik van konden maken om het thema van de EWLD uit te werken.”

Wat is de doelgroep van de brochure en hoe wordt ze verspreid ?

Bernadette Lejeune : “De doelgroep, dat zijn uiteraard de 'leerlingen' van de vereniging, maar eigenlijk alle Molenbekenaren. De eerste voorwaarde van het project was immers iedereen te laten kennismaken met de brochure door die zo goed mogelijk te verspreiden in de gemeente.

We hebben ze samen met het gemeentelijk infoblad verspreid zodat iedereen ze kon inkijken. Ze wordt ook ter beschikking gesteld in de voornaamste wijkafdelingen van het gemeentebestuur.

De gemeentelijke drukkerij heeft onlangs nieuwe printers aangekocht, zodat er intern hoge kwaliteit geleverd kan worden tegen een aanvaardbare kostprijs. De teksten worden opgesteld in het Frans en vertaald naar het Nederlands, wat aansluit bij ons werk rond alfabetisering.”

Bernadette Lejeune

De actie Een brochure over de mensenrechten opgesteld door burgers die alfabetiseringscursus volgen.

Wie neemt de samenstelling op zich en vanuit welke invalshoek werd er geschreven ?

Geoffrey Usé : “Wij hebben de opmaak voor onze rekening genomen, maar de inhoud is volledig aangebracht door de leerlingen van de vereniging. Het doel is de mensen te doen nadenken over de mensenrechten en tegelijk hun taalkennis bij te schaven. Wij hebben niets opgelegd, maar hebben wel voorgesteld ons te inspireren op de universele verklaring van de rechten van de mens en na te gaan in welke mate die doorsijpelen tot het lokale niveau, in ons dagelijks leven. De verschillende groepen hebben zelf het artikel van de verklaring gekozen dat zij wilden uitdiepen. Zij kregen zowel voor de ideeën als voor de inhoud 'carte blanche'. Wij hebben enkel het kader van het project geschetst en de technische middelen geleverd.”

Welk doel werd vooropgesteld ?

Bernadette Lejeune : “De brochure is maar het topje van de ijsberg. Het project loopt over een langere termijn. Het ging van start begin september, met de voor3 kernwoorden bereiding van het thema in de groepen. Het werd gekoppeld aan • Brochure bezoeken op het terrein, zoals het • Mensenrechten gemeentehuis, symbool van de lokale • Kansarmen overheid, en het kasteel Karreveld, zetel van de gemeenteraad. Het doel is dus de mensen te sensibiliseren voor de mensenrechten en te peilen naar het concrete beeld dat ze er op lokaal niveau van hebben. Naast het belichten van de resultaten op het vlak van alfabetisering wilden we ook de realisaties van de leerlingen in de schijnwerpers plaatsen : de brochure toont dat er, ook al beheerst men de taal niet goed, toch mogelijkheden zijn om te communiceren rond ideeën en standpunten over universele thema's.

Op langere termijn hopen wij dat het werk de deelnemers in staat zal stellen om hun omgeving beter te leren kennen en zij over de nodige middelen beschikken om zich een persoonlijke mening te vormen. Tot slot kan het materiaal ook dienen als werkbasis voor toekomstige projecten en vormt het een uitstalraam voor de talenten van de leerlingen.”

Nieuwsbrief 2012/05

7

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN

Elsene & Etterbeek

De actie

In deze twee gemeenten wonen veel niet-Belgische Europeanen. Daarom werd ervoor gekozen 28 jongeren uit verschillende landen aan de hand van interviews en portretten beter te leren kennen en tegelijk de gemeente dichterbij hen te brengen. De tentoonstelling die op deze manier tot stand kwam, kan vervolgens ook andere gemeenten aandoen. Véronique Lhoir van de dienst Europese Zaken van Etterbeek en Alexandra Palmaerts van de dienst Europese betrekkingen van Elsene gaan erop in.

Tentoonstelling van portretten, interviews en foto's van 28 jongeren uit EU-lidstaten en ook toekomstig EU-lid Kroatië, die in beide gemeenten wonen.

Waarom hebt u zich gericht tot jonge Europeanen ? Er werd dus gekeken naar twee aspecten: jongvolwassenen en Europeanen ?

Véronique Lhoir

Véronique Lhoir : “In Elsene en Etterbeek zijn niet alleen de Europese instellingen gevestigd, maar ook een reeks satelliet-organisaties en lobbies rond de Commissie.

De mobiliteit van de Europese jongeren is in de loop der jaren toegenomen en dat maakt er een belangrijke bevolkingsgroep van.

Dus om het eerste criterium - de Europeanen - te verklaren leek het ons belangrijk in het kader van een beleid voor en dicht bij de burger naar die niet te verwaarlozen bevolkingsgroep toe te gaan en na te gaan hoe zij leven in hun gemeente, om ze beter leren kennen en hun verwachtingen in te schatten.

Zo streeft de adviescommissie Europese Zaken in Etterbeek sinds 1997 naar het creëren van banden tussen 'autochtonen' en 'Europeanen'.”

Alexandra Palmaerts : “De gemeente moet ook rekening houden met de jongeren, een bevolkingsgroep waaronder we heel wat Europese niet-Belgen tellen. Hoewel ze met velen zijn, in het bijzonder in Elsene, stellen we vast dat ze niet noodzakelijk naar klassieke activiteiten komen zoals vergaderingen, maar wel deelnemen aan het participatieve culturele leven in hun 'adoptie'gemeente. Daarom vonden wij het nuttig ons specifiek tot hen te richten.”

Wat verwacht u van hun kijk ? Wat kunnen hun ervaringen u leren ?

Alexandra Palmaerts

Alexandra Palmaerts : geïnterviewden beter te leren kennen.

“Wij

hopen

de

Het is slechts een begin, een opiniepeiling, omdat 28 inwoners uit twee gemeenten niet representatief zijn voor alle jongeren of alle jonge Europeanen.

8

Nieuwsbrief 2012/05

Wij hopen dat het in onze gemeenten en binnen onze diensten andere activiteiten tot stand zal brengen.

Hun antwoorden zijn gevarieerd, want hun profielen verschillen naargelang ze hier al lang verblijven, de instelling waar ze werken, hun 3 kernwoorden professionele achtergrond, … en hun in• Europa teressesfeer. Het was te • Open voor andere gemeenten vroeg om te peilen • Tentoonstelling naar hun graad van 'integratie' in de gemeente, maar toch zien we een constante: het niet beheersen van een landstaal vormt soms een rem. Voor het overige sluit hun kijk op de gemeente vaak nauw aan bij die van de meeste burgers …

Ten aanzien van de Europese Unie lijken ze overtuigd van het nut van de EU, maar tegelijk kritisch en bekommerd over de actualiteit en de toekomst van de instelling.”

Hoe hebt u de personen gekozen ? Was het gemakkelijk om ze te overtuigen om aan het project deel te nemen ?

Véronique Lhoir : “Wij hebben de jongeren gecontacteerd via onze media: een bericht in het gemeentelijk infoblad, op de website en via onze netwerken (de adviesraad Europese Zaken, newsletter van de BLBE en sociale netwerken). We kregen ook hulp van journalisten, voor het opzoekingswerk en de interviews, die grotendeels in het Engels verliepen. Het is echter moeilijk om in contact te komen met minder vertegenwoordigde nationaliteiten, zoals bepaalde landen uit OostEuropa, Scandinavië, Slovenië of Malta.”

Zou de tentoonstelling ook door andere gemeenten circuleren ?

Alexandra Palmaerts : “Eerst wordt de expo opgezet in onze twee gemeenten. Zo hopen we de belangstelling op te wekken van andere gemeenten, gewestelijke en Europese instellingen.

We zijn met dit project begonnen in twee gemeentediensten die eigenlijk buren zijn en al geruime tijd wilden samenwerken, en het is niet zo gebruikelijk en ook niet eenvoudig om twee diensten uit verschillende gemeenten synergie tot stand te zien brengen.”

ONDER DE LOEP

POLITIE, ONVEILIGHEID EN GEMEENTEFINANCIËN In bepaalde kringen staat het goed om de werking van de Brusselse politiezones te bekritiseren en tegelijk het beleid van de 19 gemeenten aan de kaak te stellen.

Daarom vond de Vereniging het een goed moment om een studie uit te voeren om na te gaan hoe het budget van de Brusselse politiezones eruit ziet, hoe ze gefinancierd worden, wat de impact is op de financiën van de gemeenten. Wij stellen vast dat de uitgaven van de Brusselse politiezones niet buitensporig zijn, dat er een tekort is aan personeel en de personeelskost te verklaren is aan de hand van objectieve criteria.

Het antwoord op deze vragen werd gegeven in het kader van een vergelijking tussen de zes Brusselse politiezones en de zones van de vier andere grote steden van België: Antwerpen, Gent, Luik en Charleroi.

Wij overlopen de markantste elementen uit de studie.

1. De financiering van de zones De ontvangsten van de zones In 2010 bedroegen de totale ontvangsten van de 6 politiezones 426.655.346 euro tegenover 449.900.916 euro voor de zones van de vier grote steden, dus respectievelijk 394 en 445 euro per inwoner.

Het verschil in ontvangsten van de zones van 51 euro per inwoner bedraagt dus in totaal 57 miljoen euro waarover de Brusselse politiezones zouden moeten beschikken om qua financiële middelen op hetzelfde niveau te komen als de andere grote steden.

instellingen in Brussel. Het gaat om 20 miljoen euro, als we beschouwen dat de 5 miljoen euro die bestemd is voor Astrid, slechts door de zones vloeit naar de werkelijke bestemmeling.

Deze bedragen werden vastgelegd toen de Europese Unie nog heel wat minder lidstaten telde en vooral toen het aantal Europese toppen vastgelegd was op slechts vier vergaderingen per jaar. De EU telt inmiddels 27 lidstaten en tegenwoordig vinden er een twaalftal toppen per jaar plaats, zonder rekening te houden met de vele interministeriële vergaderingen (Eurogroup, …).

De Brusselse gemeentelijke subsidie per inwoner (259 euro) is 20 % lager dan in de vier grote steden (322 euro), zijnde 63 euro minder.

De rol van Brussel als Europese en internationale hoofdstad zou gemiddeld per jaar, volgens een regelmatig genoemd cijfer, 500 voltijds equivalente (VTE) politieagenten mobiliseren voor alle zones, goed voor een totale loonkost van 32.250.000 euro per jaar op basis van een eenheidskost van 64.500 euro per politieagent (cf. infra).

Buiten onderwijs, uitgaven voor brandweer en afval, vertegenwoordigen de dotaties aan de politiezones meer dan 15 % van de totale uitgaven in het eigen boekjaar van de Brusselse gemeenten, tegenover 12 % voor de vier grote steden. Met andere woorden : in verhouding tot hun respectieve totale uitgaven eigen boekjaar in 2009 geven de Brusselse gemeenten zowat 25 % meer uit dan de vier grote steden.

De Eurotop-subsidies die toegekend worden aan de gemeenten en politiezones (20.000.000 euro), laten de Brusselse gemeenten voor 12.250.000 euro in het krijt staan en dekken dus slechts gedeeltelijk (62 %) de meerkosten die de Europese rol van Brussel op het vlak van politiepersoneel meebrengt.

Gemeentedotaties aan de zones

Dus voor een gemeentelijke subsidie per inwoner lager dan 20 % in de vier grote steden moeten de Brusselse gemeenten een 25 % hogere begrotingsinspanning leveren.

De EUROTOP-subsidies De Eurotop-subsidies worden geacht, voor de 19 gemeenten enerzijds en voor de 6 politiezones anderzijds, de meerkosten te dekken die voortvloeien uit de organisatie van Europese toppen en de aanwezigheid van Europese

2. Het personeel Het personeelsbestand Voor een vrij vergelijkbare bevolking tellen het Brussels Gewest enerzijds (1.088.134 inw.) en de vier andere grote steden (1.101.016 inw.) in voltijds equivalent een min of meer vergelijkbare politiebezetting (5.775 vs. 5.935 VTE).

In het Brussels Gewest is 84,2 % van het personeel operationeel en 15,8 % behoort tot het logistieke kader.

Diezelfde indeling bedraagt 87,3 % en 12,7 % voor de vier

Nieuwsbrief 2012/05

9

ONDER DE LOEP

andere grote steden. De Brusselse politie zou dus ietwat "meer administratief" zijn dan in de vier andere grote steden.

We zien hetzelfde verschijnsel bij het logistiek kader, inzonderheid voor het middenkader van niveau B en C.

Het totale tekort van de 4 grote steden ten opzichte van het theoretisch kader bedraagt 665 eenheden, zijnde 10 %. We stippen aan dat Charleroi de helft van dat tekort voor zijn rekening neemt. Ten opzichte van het theoretisch kader zijn er in het Brussels Gewest 934 VTE tekort, zijnde 14 % van het totaal theoretisch kader voor het Gewest. Daarvan is de helft voor zone Brussel-Elsene bestemd.

Tot besluit kunnen we stellen dat de Brusselse politiezones in verhouding tot hun respectieve bevolkingsaantallen niet mĂŠĂŠr politiemensen inzetten dan de vier andere grote steden.

Toch stellen we zowel voor het operationeel als het logistiek kader opmerkelijke verschillen vast in het personeels-bestand.

Bovenstaande tabel toont niet de intensiteit van de politieaanwezigheid in de straat. In grote steden moet de operationele politie immers een deel van het personeel inzetten voor specifiekere taken die bij betrekking hebben op grote misdaden of witwaspraktijken die verband houden met wapen- of drugshandel.

Verhoudingsgewijs tellen de Brusselse politiezones in het operationeel kader 35,20 % officieren meer dan de vier grote steden en 55,21 % politieagenten meer, terwijl het middenkader en het basiskader in Brussel ondervertegenwoordigd zijn.

De bezoldiging Het leek ook nuttig de bezoldiging te vergelijken tussen de verschillende zones, te meer daar de personeelsuitgaven 90 % van de totale uitgaven van deze zones vertegenwoordigen.

Op basis van de loonmassa opgenomen in de begrotingen 2009 van de politiezones en de effectieven op 31 december 2008, verkrijgen we per voltijds equivalent een gemiddelde jaarlijkse kostprijs van 64.542 euro in Brussel, 66.557 euro in de vier grote steden en 65.553 euro voor het hele land.

Globaal bedraagt de gemiddelde kostprijs van een Brusselse FTE politieagent 96,97 % van de gemiddelde kostprijs voor de vier andere grote steden van het land.

In tegenstelling tot wat sommigen beweren, blijkt de personeelskost in de Brusselse politiezones dus niet hoger in vergelijking tot de vier andere grote steden van het land en zelfs lichtjes lager.

Onderfinanciering en onderbezetting Op basis van een gemiddelde jaarlijkse kostprijs van 64.500 euro zou de 57.000.000 euro die de Brusselse gemeenten aan hun politiezones zouden moeten toekennen opdat die evenveel inkomsten zouden hebben als de vier grote steden + 12.250.000 euro om de volledige dekking te waarborgen van de Eurotop-uitgaven, zijnde 69.25.000 euro, de aanwerving mogelijk moeten maken van 1.070 bijkomende VTE (op 1 september 2010 werd het tekort voor het Brussels Gewest op 934 eenheden geraamd).

Met andere woorden, de Brusselse politiezones hebben hun onderfinanciering in onderbezetting vertaald.

Robert Petit Met de medewerking van Hildegard Schmidt en MarcThoulen

10

Nieuwsbrief 2012/05

ONDER DE LOEP

DE KUL-NORM EN DE FINANCIERING VAN DE ZONES De federale dotatie levert zowat 30 % van de inkomsten van de zones op en wordt voor iedere gemeente berekend aan de hand van de KUL-norm. Die norm werd uitgewerkt om het vereiste politiepersoneel voor elke gemeente te bepalen.

Robert Petit, Adviseur bij de Vereniging, geeft toelichting.

Nieuwsbrief : waarom is de KUL-norm niet aangepast aan het Brussels Gewest?

Robert Petit : "In 2000 besloot de Regering om het aantal agenten voor de werking van de lokale politie vast te leggen op 27.322 (7.539 voormalige rijkswachters en 19.783 gemeentelijke agenten).

De KUL-norm 1 bepaalt het aantal politieagenten dat elke gemeente nodig heeft. Deze capaciteit wordt verkregen via de meervoudige lineaire regressieanalyse met intercept. Het doel van deze wetenschappelijke techniek is de lokale politiecapaciteit zo goed mogelijk te voorspellen op basis van een aantal relevante indicatoren (75 in totaal) van de betrokken gemeente. Er werd rekening gehouden met een zeer groot aantal indicatoren zodat alle gemeenten billijk behandeld zouden worden. Op basis van deze indicatoren werden 14 onafhankelijke verklarende variabelen bepaald.

Van de 14 verklarende variabelen zijn er 5 niet zo betrouwbaar.

Enkele variabelen ontbreken: de internationale en diplomatieke functies, de frequentie en de omvang van manifestaties of betogingen, immigratie, het wegverkeer, de administratieve lasten van de tweetaligheid, …

De norm werd nog nooit herzien. Maar in de 19 Brusselse gemeenten steeg de bevolking wel met meer dan 10 % in tien jaar tijd. 2 De uitrustingsgraad, zeer belangrijk in de bepaling van de norm, stelt bijzondere problemen. De graad van uitrusting is immers de weerspiegeling van de kwaliteit van de uitrusting van een gemeente, zonder enig verband met de hoeveelheid van die uitrusting in de gemeente. Zo krijgen twee gemeenten waarvan de ene beschikt over een ziekenhuis met meer dan 500 bedden en de andere over vijf ziekenhuizen met meer dan 500 bedden, dezelfde uitrustingsgraad: die graad wordt immers bepaald door het feit of men al dan niet beschikt over een ziekenhuis van meer dan 500 bedden. Dezelfde redenenring geldt voor voetbalstadia, theaters, …

De analyse van de uitrustingsgraad houdt onder de functie “openbare instellingen” enkel rekening met instellingen die verbonden zijn aan arrondissementen, provincies, gerechtelijke arrondissementen, brandweer en religie. Er wordt helemaal geen rekening gehouden met de gewest-, gemeenschaps-, federale of Europese instellingen, die in Brussel bijzonder talrijk zijn. Die

instellingen trekken mensen aan (gebruikers, personeel, manifestanten, …) en vergen meer politieaanwezigheid dan instellingen die verband houden met provincies of religie. De uitrustingsgraad houdt ook totaal geen rekening met het diplomatiek personeel.

Robert Petit

De uitrustingsgraad die in de KUL-norm gebruikt wordt, is het resultaat van een universitaire studie die uitgevoerd werd voordat de norm uitgewerkt werd en totaal andere doelstellingen voor ogen had. De uitvoerders van de studie betreuren overigens dat de resultaten van hun werk aangewend werden bij de vastlegging van de KUL-norm.”

Nieuwsbrief : welke impact heeft de KUL-norm op de financiering van de politiezones ?

Robert Petit : “Naast de bepaling van de politiecapaciteit per gemeente werd ervoor geopteerd de verdeling van de federale dotatie aan de zones te baseren op de KUL-norm, die - zoals reeds aangestipt - daar niet voor uitgewerkt werd maar er toch voor gebruikt wordt.

Het financieringssysteem van de politie is moeilijk te vatten en te doorgronden. Omdat het zo complex en ondoorzichtig is, is het bijzonder moeilijk om een correct beeld te krijgen van de financiële effecten van alle parameters van het systeem op de financiering van de lokale politiezones en ook om die effecten regelmatig te evalueren. Die moeilijkheden doen bij de betrokkenen vragen rijzen met betrekking tot de billijke toepassing van de regels en de efficiënte verdeling van de beschikbare middelen.

Zo is het moeilijk de bij de KUL-norm gebruikte criteria geregeld bij te werken. Dat gebrek aan updating kan aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor de zones die ingrijpende veranderingen ondergaan. Op dat vlak betreuren wij dat de norm sinds 2002 zelfs niet gedeeltelijk herzien werd op basis van de 9 relevante en makkelijk aanpasbare criteria.

De algemene dotatie kent een uniform bedrag per lokale politieagent toe, terwijl het theoretisch aantal lokale politieagenten per zone op basis van de KUL-norm vastgelegd werd. Er bestaat dus geen specifiek financieringsmechanisme per doel of per functie.

1 De KUL-norm werd nadien gebruikt voor de verdeling van de federale dotatie aan de politiezones.

2 Minister Milquet heeft de herziening van het bevolkingscriterium voorgesteld in oktober, maar dat stootte op protest vanwege de adviesraad van burgemeesters, die een grondigere herziening vraagt (Le Soir, 3/10/2012, p. 6).

Nieuwsbrief 2012/05

11

ONDER DE LOEP

Artikel 41 van de wet tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst legt een dotatie vast voor de federale financiering van de politiezones en voorziet een federale bijstand voor de lokale politie en een financiering van de federale opdrachten verzekerd door de lokale politie. Dit onderscheid werd niet in de praktijk omgezet, wat bijzonder jammer is voor de Brusselse politiezones.

Tot slot moeten de gemeenten zelf de eventuele tekorten van de zones compenseren. De gemeenten financieren het tekort van de zones via 'gap-filling', d.w.z. dat een machtsniveau (in ons geval de gemeenten) stelselmatig het tekort van een ander machtsniveau compenseert (de federale overheid), zonder de volledige controle te hebben over de door deze laatste voortgebrachte uitgaven. Zo zijn de gemeenten ook al hebben ze het meermaals gevraagd - nog niet vertegenwoordigd in Comité XV waar over de evolutie van de lonen van de politie beslist wordt. Het principe 'de beslisser betaalt' wordt hier geschonden.”

In totaal zou de solidariteit 197.503.609 euro kosten in plaats van de voorziene 61.930.780 euro, oftewel een verschil van 135.572.829 euro, d.w.z. 218 % meer dan het oorspronkelijke scenario.

Hoewel we begrijpen dat er een zekere solidariteit moest zijn in 2002, lijkt het verbazingwekkend dat die solidariteit bevroren wordt en daardoor behouden tot over het redelijke, als men de financiën van de Brusselse politiezones onder de loep neemt, hun onderfinanciering in vergelijking tot de zones van de andere grote Belgische steden ondanks begrotingsinspanningen die verhoudingsgewijs groter zijn in de Brusselse gemeenten.”

Info De volledige studie “De financiering van de Brusselse politiezones” staat op www.vsgb.be > Documenten [31.05.2012]

Nieuwsbrief : een laatste probleem is dat van de bevroren solidariteit. Hoe zit dat precies ?

Robert Petit : “In 2001 werd er een federaal budget vastgelegd voor de financiering van de politiezones.

Die werden onderverdeeld in rijke, stabiele en arme zones. Het budget van de rijke zones werd met zowat 25 miljoen euro verlaagd ten gunste van de arme. Voor de zes Brusselse politiezones bedroegen de kosten van de solidariteit (een vermindering van hun federale dotatie) 9.527.812,31 euro in 2002.

Er werd afgesproken dat deze solidariteit daarna met een twaalfde per jaar zou dalen (793.984,36 euro) en dat de jaarlijkse dotatie aan de Brusselse politiezones ieder jaar met evenveel zou stijgen, tot en met 2014.

Dit scenario werd helemaal niet gevolgd, want de solidariteit werd in 2004 met 50 % en in 2005 zelfs met 75 % bevroren.

De solidariteitsbevriezing in cijfers In 2004 daalde de solidariteit niet met een twaalfde, maar slechts met een vierentwintigste (50 % x 1/12) en sinds 2005 met een achtenveertigste (25 % x 1/12).

Eind 2012 zullen de zes Brusselse politiezones geen gecumuleerde solidariteit van 61.136.796 euro maar al 86.147.303 euro ‘bijgedragen’ hebben, zijnde een verschil van 25.010.507 euro, d.w.z. 40 % meer dan het oorspronkelijke scenario.

Als er geen maatregelen getroffen worden, zal de solidariteit van de zes Brusselse zones pas uitdoven in 2046, op basis van een vermindering van een achtenveertigste per jaar.

12

Nieuwsbrief 2012/05

Besluit Het eerste deel van deze studie toont aan dat de Brusselse gemeenten verhoudingsgewijs meer uitgeven voor hun politiezones dan de vier andere grote steden van het land tegenover een beperktere financiering van hun zones, gezien hun eigen minder gunstige financiële situatie.

Het tweede deel toont dat de Brusselse politiezones niet “spilzieker” zijn dan de vier andere grote Belgische steden.

Het derde deel toont – niet exhaustief – dat het financieringssysteem van de geïntegreerde politie en de gebruikte norm (ongeschikt, aangezien deze daar niet voor gemaakt werd) voor de verdeling van die financiering onder de politiezones, na analyse op verschillende punten ongunstig blijken voor de politiezones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Al die vaststellingen doen vragen rijzen bij een methodologie die op het terrein te fel verschillende situaties tracht te benaderen volgens identieke criteria. In het geval van de Brusselse politiezones werden heel wat praktische situaties die veel politiewerk met zich meebrengen, onderschat of zelfs verwaarloosd.

Tot slot moet de bevriezing van het totaal onrechtvaardige mechanisme van solidariteit tussen bevoordeelde en benadeelde zones zo snel mogelijk herzien worden in het licht van de financiële situatie van de Brusselse gemeenten en politiezones, en zou zelfs de afschaffing van het solidariteitsmechanisme overwogen moeten worden.

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN

Vervolg van ons overzicht van de initiatieven in het kader van de recentste Europese Week van de Lokale Democratie. Hier voeren de coördinatoren van de stad Brussel en het OCMW van Sint-Lambrechts-Woluwe het woord. Interviews door Philippe Delvaux.

OCMW Sint-Lambrechts-Woluwe De mensen kennen het OCMW niet altijd goed, zelfs – en dat is paradoxaal – studenten van sociale hogescholen niet. Daarom hebben zes OCMW's de krachten gebundeld om naar de studenten toe te gaan. Caroline Legrand van het OCMW van Sint-Lambrechts-Woluwe coördineerde deze actie met 5 andere Brusselse OCMW's.

Waarom gingen jullie naar de studenten van Brusselse sociale hogescholen toe ?

Caroline Legrand : “Het thema mensenrechten laat geen enkel OCMW onberoerd. Elke dag worden wij geconfronteerd met uitdagingen op dat vlak en geregeld worden we geïnterpelleerd door partnerverenigingen.

Wat sommigen zeggen, is vaak waar, maar andere beweringen tonen dat het publiek – al Caroline Legrand dan niet professionals – ons onvoldoende kennen. Een gemeenschappelijke actie tracht daar iets aan te doen en een ontmoetingsruimte te creëren om onze diensten voor het voetlicht te plaatsen. Op 13 november kwamen de maatschappelijk werkers van de OCMW's van Anderlecht, Brussel, Elsene, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Gillis en Sint-Lambrechts-Woluwe samen.”

Wat is het doel van dit initiatief ?

Caroline Legrand : “Er zijn verschillende doelstellingen.

Enerzijds willen wij onze diensten en hun sociaal werk voorstellen. Als een maatschappelijk assistent de werkaanbiedingen raadpleegt, stelt die vaak vast dat op één of twee uitzonderingen na alle Brusselse OCMW's aanwerven.

Dus als wij over ons werk praten, kan dat toekomstige sollicitanten sensibiliseren.

Maar dit doel blijft secundair ten opzichte van het streven naar openheid en – als we het gewaagd uitdrukken – het in vraag stellen van gewoontes. Velen denken dat sociaal werk in een OCMW zuiver administratief is, gebonden aan strikte procedures en strikt gecontroleerd wordt. Soms is dat wel zo, maar het is een uitdaging om mensen de kans te bieden hun problemen aan te pakken en hulp te krijgen van de gemeenschap. Studenten zijn niet de enige doelgroep: het initiatief is ook gericht tot de maatschappelijk assistenten van de deelnemende OCMW's die hun werk in de kijker willen plaatsen.”

De actie Zes OCMW's bundelen hun krachten om naar de studenten van sociale hogescholen toe te gaan teneinde hun meer inzicht te verschaffen in hun instelling.

Welk contact is er tussen OCMW en sociale hogeschool ? Was het gemakkelijk om deze actie voor te stellen en wil u dit soort ontmoeting nog uitbreiden naar andere sociale hogescholen ?

Caroline Legrand : “De actie voorstellen was niet moeilijk, maar iedereen op dezelfde golflengte brengen was iets anders.

Alle sociale hogescholen werden gecontacteerd, maar alleen de hogeschool Paul Henri Spaak heeft gereageerd. Via de lessen deontologie zullen de studenten aan de ontmoetingsdag deelnemen.

Er zijn al langer dan vandaag contacten tussen sociale hogescholen en OCMW's. De VSGB organiseert regelmatig ontmoetingen om beter inzicht te verschaffen in de competentie die eigen is aan deze sociale functie. De OCMW's worden ook benaderd als stageplaats en als spreker om deze overheidsinstelling te komen voorstellen. Volgend jaar behouden we het thema mensenrechten in de Europese Week van de Lokale Democratie en we hopen het initiatief uit te breiden tot andere sociale scholen en OCMW's."

Wat wordt er die dag aan de studenten aangeboden ?

Caroline Legrand : “De dag bestaat uit een plenaire zitting en workshops in ieder OCMW. De voormiddag brengen we door in het Huis van de Verenigingen. Daar stellen we de geschiedenis van de mensenrechten en de sociale bijstand voor. We stellen de OCMW's voor aan de hand van een debat rond drie vragen aan OCMW-vertegenwoordigers met verschillende achtergrond. Een theater-improvisatie sluit dit pedagogische luik af.

In de namiddag worden de studenten in groepjes verdeeld in één van de zes OCMW's. We hebben workshops georganiseerd rond verschillende rechten, zoals het recht op educatie of op cultuur, het parcours dat een steunaanvrager doorloopt, de organisatie van 3 kernwoorden 'netwerken' of nog het recht op respect • Sociaal voor de menselijke • Onderwijs waardigheid.”

• Samenwerking tussen OCMW's

Nieuwsbrief 2012/05

13

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN

Stad Brussel De stad Brussel wijdt een volledige Stadskatern (tijdschrift rond thema's die rechtstreeks verband houden met gelijke kansen en burgerparticipatie) aan de gemeente als instelling, vanuit democratische invalshoek. Een coherente inhoud, aantrekkelijke layout, pedagogische aanpak, … Het nummer kan gedownload worden op de website van de stad. Wij praatten erover met Véronique Ketelaer, Directrice Preventie en Participatie van de stad Brussel.

Wat is de doelgroep ?

Véronique Ketelaer

Véronique Ketelaer : “Het thema van de brochure houdt uiteraard verband met het grote politieke evenement van dit jaar: de gemeenteraadsverkiezingen. De publicatie is dus gericht tot alle burgers, maar in de praktijk zijn de lezers veeleer een publiek met een zekere opleidingsgraad. De Stadskatern is beschikbaar in de administratieve centra, bibliotheken en buurthuizen. Het laatste nummer werd ook

De actie Een heel nummer van een Stadskatern wordt gewijd aan de zo pedagogisch mogelijke voorstelling van de gemeente voor de burger. verzonden naar de verenigingen die ingeschreven zijn bij de Participatiedienst, omdat die informatie doorspelen aan hun leden en gebruikers.”

Wie heeft de brochure opgesteld en vanuit welke redactionele invalshoek ?

Véronique Ketelaer :“De teksten werden geschreven door het Participatiehuis en het kabinet van de schepen van Participatie. Daarnaast is er ook een gesprek met de gemeentesecretaris. Omdat veel mensen de gemeentediensten onvoldoende blijken te kennen, willen we daar iets aan doen.

Ook de mechanismen van raadpleging en de mogelijkheden voor overleg kennen ze niet zo goed.

Daardoor hebben zij soms de indruk 3 kernwoorden dat er niets gebeurt of dat de dingen • Publicatie 'spontaan' gebeuren. Die lacune kan • Communicatie misverstanden of ongegronde kritiek • Langetermijnactie teweegbrengen en brengt het participatieve, wat nochtans de basis van de lokale democratie is, in het gedrang. Deze brochure wil daar iets aan doen. De ambitie is ook te tonen wat de lokale overheid allemaal doet om de burgers aan te moedigen om zich te interesseren voor het plaatselijk beleid en hun verantwoordelijkheid op te nemen.”

Wat is het doel van de publicatie ?

Véronique Ketelaer : “De voorstelling van de werking van de stad Brussel was een opportu-niteit in dit verkiezingsjaar. Maar het doel is in de eerste plaats een blijvend document op te stellen. Het wil de burgers bewust maken : als ze het werk van het gemeentebestuur beter kennen, zullen ze het meer waarderen en dankzij deze informatie wordt ook de dialoog tussen burger en overheid versterkt.

De brochure wordt tevens verspreid op openbare vergaderingen, zoals wijkforums. Hopelijk krijgen we evenveel lezers als er exemplaren gedrukt worden. Met de heruitgaven hopen wij op een gemiddeld publiek van 500 lezers per jaar.”

14

Nieuwsbrief 2012/05

ONDER DE LOEP

DE ONROERENDE VOORHEFFING De opcentiemen op de onroerende voorheffing vormen een zeer belangrijke bron van inkomsten voor de Brusselse gemeenten, goed voor ongeveer 30 % van de totale ontvangsten van het lopend dienstjaar.

Aangezien de regionalisering van de inning van de onroerende voorheffing een brandend actueel thema geworden is, wijdde de Vereniging er in samenwerking met de Federatie van Gemeenteontvangers van het Brussels Gewest, Belfius en de FOD Financiën op 25 september een Forum van de Gemeentelijke Beleidsvoerders aan, om een stand van zaken op te maken van de inning van de onroerende voorheffing in ons Gewest.

De onroerende voorheffing (OV) blijft onvoldoende gekend, zowel wat het invorderingsmechanisme betreft als de bedragen waar het uiteindelijk om gaat. Daarom vindt u hier in het verlengde van het colloquium een beschrijving van de mechanismen door de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering (AAII) van de FOD Financiën. Daarna worden enkele cijfergegevens besproken door de Administratie, zodat de gemeentelijke beleidsvoerders de inzet van deze heffingen beter kunnen inschatten.

Laten we eerst de Administratie voorstellen.

De Algemene Administratie van de Inning De Algemene Administratie van de Inning en de Invordering (AAII) van de FOD Financiën heeft verschillende taken, waaronder : -

boekhoudkundige richtlijnen geven aan de ontvangkantoren van de directe belastingen (inning en invordering) en van de BTW

-

nazicht van boekingen en afsluitingen

-

totaliseren, op nationaal niveau, van de ontvangsten geïnd door de verschillende kantoren van zowel Directe Belastingen als BTW

-

bepalen van de netto-ontvangsten per belastingsoort en per rechthebbende macht

-

te gelegener tijde aan de andere machten de voor hen geïnde bedragen toekennen en vereffenen

De voornaamste taak van de AAII is een aantal belastingen te innen ten behoeve van het federale of andere niveaus. In dat laatste geval moeten zij overgaan tot de bijhorende vereffeningen plus administratiekosten.

1. Belastingen en taksen geïnd door de AAII De voornaamste belastingen en taksen die door de AAII geïnd worden, zijn de onroerende voorheffing (OV) maar ook de personenbelasting (PB), de belasting over de toegevoegde waarde (BTW), de verkeersbelasting (VB), vennootschapsbelasting (VENB), bedrijfsvoorheffing (BV), roerende voorheffing (RV), voorafbetalingen, belasting nietinwoners (BNI), …

2. Belasting geïnd voor andere machten Bepaalde directe en gelijkgestelde belastingen worden geheel of gedeeltelijk geïnd door de AAII ten behoeve van andere

overheden : de gemeenten, gewesten, provincies en de Brusselse agglomeratie.

Het type inning hangt dus af van het begunstigde overheidsniveau. Dat geldt naast de OV voor de personenbelasting en de verkeersbelasting ten behoeve van de gemeenten, terwijl voor de gewesten de inning gebeurde op de onroerende voorheffing, de verkeersbelasting, maar ook de belasting op de inverkeerstelling (BIV), het Eurovignet (EUV), de belasting op automatische ontspanningstoestellen (AO) en die op spelen en weddenschappen (SW).

Sinds 1 januari 2010 is de invordering en de inning van de belastingen op spelen en weddenschappen (SW) en de automatische ontspanningstoestellen (AO) overgeheveld naar het Waals Gewest.

Een jaar later nam het Vlaams Gewest de invordering en de inning van de verkeersbelasting (VB), de belasting op inverkeerstelling (BIV) en het Eurovignet (EUV) over.

Er is daarentegen nog geen officiële mededeling betreffende de overname van de onroerende voorheffing door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ook al werd er reeds vergaderd en inlichtingen verschaft aan vertegenwoordigers van het Gewest.

De AAII int ook de onroerende voorheffing ten behoeve van de provincies en int de onroerende voorheffing, de personenbelasting en de verkeersbelasting ten behoeve van de Brusselse agglomeratie.

3. Betaling aan andere machten Zoals voor de rest van het land worden de bedragen die ten behoeve van gemeenten, provincies en de Brusselse agglomeratie geïnd worden, vereffend op het einde van de maand die volgt op de ontvangst van het geld. Dat betekent dat een bedrag dat ten bate van een gemeente ontvangen werd in de loop van de maand september 2012, vereffend wordt voor het einde van de maand oktober.

Nieuwsbrief 2012/05

15

ONDER DE LOEP

Het geld dat aan het Gewest toekomt, wordt vereffend op de laatste werkdag van de maand die volgt op de ontvangst ervan. Die termijn is vastgelegd in de financieringswet.

De kalender wordt opgesteld in samenwerking met de stafdienst "Budget en Beheerscontrole" en de automatiseringsdiensten van de FOD Financiën.

Kalender 2013 : datum van vereffening t.o.v. de maand van inning Maand van toekenning (= inning)

Datum van vereffening

December 2012

dinsdag 29/01/2013

Januari 2013

dinsdag 26/02/2013

Februari 2013

dinsdag 26/03/2013

Maart 2013

vrijdag 26/04/2013

April 2013

woensdag 29/05/2013

Mei 2013

woensdag 26/06/2013

Juni 2013

maandag 29/07/2013

Juli 2013

woensdag 28/08/2013

Augustus 2013

donderdag 26/09/2013

September 2013

dinsdag 29/10/2013

Oktober 2013

woensdag 27/11/2013

November 2013

vrijdag 27/12/2013

Er is geen enkele achterstand – en die is er ook nooit geweest – in de vereffening van de ten bate van andere overheden geïnde sommen.

4. Administratiekosten De administratiekosten worden aangerekend overeenkomstig artikel 470 van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen (WIB92), enkel bij de gemeentelijke opcentiemen op de personenbelasting.

Er worden daarentegen geen administratiekosten aangerekend voor de opcentiemen op de onroerende voorheffing en voor de opdeciemen op de verkeersbelasting, noch op de aan de gewesten en provincies vereffende sommen.

Sinds 1 januari 2003 bedraagt het tarief 1 %. In 2002 bedroeg het 2 % en nog voordien 3 %.

Als in de loop van een maand (M) de uitgekeerde ontheffingen hoger zijn dan de ontvangsten, is er sprake van een negatieve toekenning. Het overschot op de ontheffingen vormt immers in hoofde van de AAII een invorderbare schuldvordering in hoofde van de begunstigde overheid (bv. de gemeente).

16

De inhaalbeweging heeft de volgende maand plaats (M+1), door het debiteren van de financiële rekening aangeduid door de gemeente voor de storting van de voor haar rekening geïnde inkomsten, als het bedrag van de gedurende die maand toegekende ontvangsten niet volstaat om het bedrag van de overblijvende schuldvordering te dekken.

De onroerende voorheffing Overeenkomstig de bijzondere wet van 16 januari 1989 inzake de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten, is de onroerende voorheffing sinds 1 januari 1989 een gewestbelasting.

De Gewesten zijn dus bevoegd om de tarieven, de belastbare basis en de vrijstellingen te wijzigen.

1. Belastbare basis De onroerende voorheffing mag worden gevestigd gedurende 3 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarnaar het aanslagjaar wordt genoemd waarvoor de belasting verschuldigd is (art. 354 WIB92). Dat betekent dat een aanslag voor het aanslagjaar 2012 geldig gevestigd kan worden tot 31 december 2014.

Omdat de Administratie bekommerd is om het financieel belang van de andere overheden, stelt ze alles in het werk om alle aanslagen te vestigen ruim voor het verstrijken van het eerste jaar van de aanslagtermijn.

Alvorens te kunnen inkohieren moet men in de mate van het mogelijke rekening houden met alle mutaties die zich het voorgaande jaar hebben voorgedaan (bv. verkoop, schenkingen, verdelingen, inbreng in een vennootschap), om het definitieve karakter van de gevestigde aanslagen zo goed mogelijk te waarborgen.

2. Belastingplichtigen Zijn aan de betaling van onroerende voorheffing onderworpen : - de eigenaar - de bezitter (is in het bezit van een goed en geniet er de vruchten van, al dan niet te goeder trouw) - de erfpachthouder (heeft een huurovereenkomst van lange duur : 27 tot 99 jaar) - de opstalhouder (degene die toelating gekregen heeft om te bouwen op andermans eigendom, moet onroerende voorheffing betalen op dat gebouw) - de vruchtgebruiker (maakt gebruik van een goed dat aan een ander toebehoort - de naakte eigenaar - en ontvangt er de vruchten van)

Dan wordt, op basis van artikel 470 van het WIB92, de maand zelf op nul gezet en de gemeente wordt daar per brief van op de hoogte gebracht. Er is dus geen toekenning die maand.

De huurder en de naakte eigenaar zijn dus geen onroerende voorheffing verschuldigd.

Dit uitstel van één maand wordt gefinancierd door de Administratie van de Thesaurie van de FOD Financiën.

Nieuwbouwpanden zijn pas aan OV onderworpen vanaf 1 januari van het jaar dat volgt op de eerste ingebruikname of verhuring. Een onroerend goed dat in januari 2012

Nieuwsbrief 2012/05

3. Bijzonderheden

ONDER DE LOEP

afgewerkt wordt en kort nadien door de eigenaar of huurder betrokken wordt, is pas vanaf aanslagjaar 2013 aan de OV onderworpen.

Panden die aanpassingswerken ondergingen waardoor het kadastraal inkomen (KI) wijzigt, zijn aan OV onderworpen op basis van het nieuwe KI (hoger of lager) vanaf 1 januari van het jaar volgend op de beëindiging van de werken.

4. Middelen om de invordering te verzekeren Als de belastingplichtige niet reageert binnen de wettelijke termijnen, verlaten we de fase van de inning en betreden we de fase van de invordering. De administratie beschikt over verschillende middelen om de invordering te verzekeren: -

Aanmaning. Zodra de betaaltermijn verstreken is en alvorens vervolging in te stellen, verzendt de ontvanger een aanmaning waarbij hij de belastingplichtige in gebreke stelt om de belasting te betalen. Deze aanmaning kent gewoonlijk een bijkomende termijn van 15 dagen toe.

-

Aangetekende herinneringsbrief (art. 298 WIB92).

De wet verplicht de ambtenaren belast met de invordering om een aangetekende herinneringsbrief te sturen alvorens een gerechtsdeurwaarder een dwangbevel kan betekenen.

-

Fiscale balans. Teruggaven en kredieten (ook uit andere sectoren van de FOD Financiën: BTW, registratie, …) worden aangewend zonder voorafgaande modaliteiten.

Als de belastingplichtige nalaat te betalen ondanks de aanmaning en de aangetekende herinneringsbrief, zal de ontvanger directe vervolging instellen (dwangbevel,

uitvoerend beslag op roerend goed, op zee- en binnenschepen, op tak- en wortelvaste vruchten, op onroerend goed) of indirecte vervolging (notificatie aan derdenhouders en uitvoerend beslag onder derden).

De ontvanger kan ook een wettelijke hypotheek nemen op de in België gelegen onroerende goederen van de belastingplichtige, om de inkomstenbelastingen en de voorheffingen in hoofdsom, toebehoren en kosten te vrijwaren.

De AAII stelt alles in het werk om de inning van de onroerende voorheffing zo goed mogelijk te realiseren. We mogen echter niet uit het oog verliezen dat bij de invordering vaak obstakels opduiken, voornamelijk bij faillissementen, erfopvolging, concordaten, insolvabiliteit van de belastingplichtige en geschillen.

Indien een door een belastingplichtige ingediend bezwaar aanvaard wordt, verleent de Algemene Administratie van de Fiscaliteit doorgaans ontheffing. Ontheffingen kunnen verleend worden, hetzij wegens niet-gebruik en improductiviteit, hetzij op grond van verschillende protocols en verdragen, of nog op basis van de specifieke aard van het goed (diplomatieke immuniteit en privileges, nationale domeingoederen, …).

Info Voor bijkomende informatie betreffende de invordering van de OV en algemener de bedragen die aan de begunstigde overheden toekomen, kan u contact opnemen met de dienst boekhouding van de AAII : inv.sector2.directie2@minfin.fed.be

De cijfers van de onroerende voorheffing in Brussel 1. Ingekohierde bedragen : Van 2009 tot 2011 werden de volgende bedragen ingekohierd voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest :

Jaar van uitvoerbaarverklaring

Inkohieringen inzake onroerende voorheffing voor het Brussels Gewest Aantal artikels Aantal in €

Vooruitgang in %

2009

326.241

2010

331.559

1,63%

2011

336.447

1,47%

Totalen

994.247

Ingekohierd bedrag Aantal in €

Vooruitgang in %

668.259.790 691.539.572

3,48%

717.273.405

3,72%

2.077.O72.767

Volgens een studie van Belfius over de gemeentefinanciën van juli 2012 is de stijging van de ingekohierde bedragen in de loop van die drie jaar enkel toe te schrijven aan het "basis"-effect en niet aan een optrekking van de opcentiemen.

Nieuwsbrief 2012/05

17

ONDER DE LOEP

Wat de ingekohierde bedragen van de OV betreft, merken we op dat we voor de jaren 2009, 2010 en 2011 tot een gecumuleerd totaal bedrag van 2.077.072.766 euro komen. De ingekohierde bedragen zijn sinds 2004 blijven de hoogte ingaan (van +/- 550 miljoen euro in 2004 naar iets meer dan 700 miljoen euro in 2011).

2. Ingevorderde bedragen

We merken op dat 85 % van de OV spontaan binnen de termijn betaald wordt. In de drie maanden na de deadline zien we nog heel wat geld binnenstromen, om uiteindelijk 12 maanden later te komen tot een inningspercentage van 94 tot 99 % naar gelang van de gemeente. Voor de inning en de invordering van de OV geldt hetzelfde als voor andere belastingen en taksen (o.a. vennootschapsbelasting en BTW) : geschillen aangaande enkele grote bijdragen kunnen de eindresultaten enorm be誰nvloeden.

18

Nieuwsbrief 2012/05

ONDER DE LOEP

Als we het hebben over ingevorderde bedragen, gaat het zowel over betaalde bedragen als ontheven bedragen (daarbij gaat het echter om een bedrag lager dan 1,5 %).

3. Onderverdeling van de hoofdsommen per invorderingscode

Nieuwsbrief 2012/05

19

ONDER DE LOEP

Enige toelichting is hier nuttig bij. Deze 2 tabellen tonen een grote variatie, zowel in de bedragen – wat normaal is – als in het profiel van de schuldvorderingen. Het gaat hier niet om trends en van jaar tot jaar kan de kwaliteit van de schuldvorderingen variëren voor elke gemeente in functie van de dossiers.

De niet-betaalde OV worden bij de FOD Financiën geklasseerd in invorderingscodes, die in 4 categorieën gegroepeerd zijn : - de onmiddellijk eisbare schuldvorderingen - de voorlopig niet eisbare schuldvorderingen (bv. omwille van een burgerrechtelijk of fiscaal geschil) - de schuldvorderingen waarvan de invordering twijfelachtig is (bv. omwille van faillissement, vereffening, gerechtelijk concordaat of collectieve schuldenregeling) - de zogenaamde oninvorderbare schuldvorderingen (als de insolvabiliteit van de betrokkene vaststaat) Over het algemeen zien we dat fiscale geschillen het hoogste schuldpercentage uitmaken (variërend van 30 tot 82 % naar gelang van de verschillende overheden).

Voor alle machtsniveaus samen merken we op dat de stad Brussel, gevolgd door de Brusselse agglomeratie en de gemeente Schaarbeek het hoogste percentage voorlopig oninvorderbare schulden vertonen, in tegenstelling tot de gemeenten Ganshoren, Sint-Pieters-Woluwe, WatermaalBosvoorde, Koekelberg, Sint-Agatha-Berchem en Oudergem, zijnde de meest residentiële gemeenten die nagenoeg geen grote dossiers hebben en een zeer laag percentage nietbetaalde bijdragen vertonen.

20

Info Aansluitend op het Forum van de Gemeentelijke Beleidsvoerders betreffende de onroerende voorheffing werden de slides van de uiteenzettingen van de sprekers ter beschikking gesteld op www.vsgb.be > Documenten. U vindt er nog bijkomende cijfergegevens.

De Vereniging stelt vast dat de Administratie zeer goed werk verricht in de follow-up en de invordering van de verschuldigde bedragen, en pleit voor nog frequentere en doorgedreven uitwisseling van gegevens tussen de Administratie en de gemeenten.

Tot besluit van het Forum vroeg de Vereniging aan het Brussels Gewest de inkomsten uit de onroerende voorheffing voor de gemeenten te waarborgen op 95 % van de inkomsten van het jaar vóór de effectieve regionalisering van de inning, ten belope van een maandelijks zesde van de bedragen gedurende de zes laatste maanden van het jaar.

Het Gewest is bereid om verder overleg te plegen, maar doet vooralsnog geen beloftes. De Vereniging blijft dit belangrijke item voor de stabiliteit van de gemeentefinanciën uiteraard op de voet volgen !

Een omzichtig beleidsvoerder wordt aanbevolen niet te veel Serge Chauvier & Martine Smet te rekenen op inkomsten uit oninvorderbare schuldvorMartine SMET en Serge CHAUVIER zijn fiscaal deskundigen, deringen, maar ook niet op de de twijfelachtige. respectievelijk bij de dienst "gegevensbeheer en doelgroepen" en "boekhouding en betrekkingen trusted third partners" van de Algemene Administratie van de Inning en de Invordering (AAII) Nieuwsbrief 2012/05

Nieuwsbrief 2012/05

21

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN Slot van ons overzicht van de initiatieven in het kader van de recentste Europese Week van de Lokale Democratie. Hier nemen de coördinatoren van Elsene, Etterbeek en Anderlecht het woord.

Interviews door Philippe Delvaux.

Elsene

De actie Sensibilisering van het gemeentepersoneel voor de gelijkheid tussen man en vrouw.

Elsene heeft acties uitgewerkt rond gelijkheid tussen man en vrouw, ter attentie van het gemeentepersoneel.

Zich openstellen naar de burgers toe betekent niet dat men niet mag nadenken binnen de lokale structuur zelf.

Frédéric Dooms en Alexandra Palmaerts, coördinators van de EWLD, vertellen er wat meer over.

werken voor het gemeentepersoneel, niet alleen om vooroordelen en stereotype ideeën weg te werken maar ook om de cohesie binnen de groepen te versterken. We hopen dat deze activiteit blijft voortbestaan.”

Wat is het doel van het initiatief ?

Hoe mobiliseert u het personeel ?

Frédéric Dooms : “Er werd een gezelschapsspel uitgewerkt in de vorm van een quiz rond gelijkheid tussen man en vrouw, voor het gemeentepersoneel.

Alexandra Palmaerts : “De activiteit wordt intern aangeboden, aan de hand van een dienstnota of via een specifieke gerichte oproep voor een bijzonder gemotiveerde groep.”

Die gelijkheid is wettelijk vastgelegd. In theorie hebben vrouwen toegang tot dezelfde betrekkingen als mannen, mannen nemen nu ook een deel van de huishoudelijke taken op zich en zorgen zij ook voor de kinderen, maar toch bestaat de gelijkheid nog niet altijd. Sensibilisering en informatie blijven nuttig. Bepaalde stereotype ideeën en vooroordelen, met name wat de beroepskeuze betreft, remmen de gelijkheid af en creëren discriminatie.

Wie coördineert de actie en wie doet er mee ?

Frédéric Dooms : “De actie past in het kader van de 'gebruikelijke' gemeentelijke coördinatie EWLD, nl. het gemeentesecretariaat en Europese Zaken enerzijds, in samenwerking met de dienst Gelijke Kansen anderzijds.”

3 kernwoorden • Man/vrouw-gelijkheid • Gemeentepersoneel • Cohesie

Daarom leek het interessant om in het kader van de Europese Week van de Lokale Democratie een animatie-activiteit uit te

Etterbeek De gemeente Etterbeek tracht haar instellingen en haar cultureel aanbod beter gekend te maken bij de grote groep inwijkelingen. In dat kader organiseren zij voor nieuwkomers een wandeling langs culturele plaatsen.

Interview met de vzw "Animations & Loisirs pour Tous" die de activiteit organiseerde.

Welke plaatsen komen aan bod ?

Michel Bastin : “We wandelen langs vier plaatsen : de gemeentelijke bibliotheek Hergé, het cultuurcentrum Espace Senghor, het Maison des Enfants en hulpverlening in open milieu voor jongeren Samarcande.”

Michel Bastin

Wie zijn de nieuwkomers en waarom werd die doelgroep gekozen ?

Michel Bastin : “De nieuwkomers zijn vreemdelingen die hier minder dan drie jaar wonen, volgens bepaalde officiële definities. De groep die hier beoogd wordt, zijn immers vreemdelingen die om verschillende motieven hun land verlaten hebben : politieke, economische of zelfs milieuredenen. Zij leven meestal in onzekerheid, worden geconfronteerd met allerlei moeilijkheden en hebben het emotioneel niet gemakkelijk.

22

Nieuwsbrief 2012/05

De actie Bezoek aan 4 cultuurplaatsen zodat inwijkelingen die beter leren kennen.

Toegang tot cultuur is een recht, net zoals leren schrijven, en algemener een waardig leven. Dat is één van de doelstellingen van “Animations & Loisirs pour tous”, de vereniging die aan de basis ligt van het initiatief.”

Hoe kunnen de nieuwkomers deze plekken beter leren kennen ?

Michel Bastin : De gemeentelijke bibliotheken behoren tot de oudste instellingen die opgericht werden om kennis toegankelijk te maken voor iedereen. De collectie van de Etterbeekse bibliotheek bevat heel wat mogelijkheden voor wie het Frans onder de knie wil krijgen : - een rek met boeken die speciaal voor beginners geschreven zijn 3 kernwoorden - een goed gevulde jeugdafdeling • Nieuwe inwoners - andere soorten werken zorgen ook • Cultuur voor leesplezier, bv. strips • Integratie Iedereen draagt cultuur in zich.

Zo krijgen we in het cultuurcentrum een tentoonstelling op bezoek over gnawa-muziek, een nog zeer levendige volkstraditie in Marokko.

EWLD 2012: INSPIRERENDE IDEEËN

De cultuurcentra en bibliotheken werden gecreëerd om cultuur te democratiseren. Zo kan iedereen in Espace Senghor om de twee jaar deelnemen aan de voorbereiding van de Etterbekse 'zinnode' voor de Zinneke-parade.

Gelukkig is het voor mensen met een laag inkomen ook mogelijk om voorstellingen bij te wonen dankzij "artikel 27".

De dienst hulpverlening in open milieu Samarcande maakt gebruik van de radio om de jongeren die het moeilijk hebben, in het bijzonder niet-begeleide minderjarigen, om hun ervaringen uit te drukken en zich vragen te stellen over de wereld en hun plaats in de samenleving.”

De prijs van de spektakels is wel hoog. Dat is onvermijdelijk, want moeten de artiesten ook een waardig leven kunnen leiden.

Anderlecht Van de Anderlechtse acties is er één met een specifieke doelgroep: de kinderen van OCMW-gebruikers. Heel wat initiatieven zijn gericht tot kinderen of OCMWgebruikers, maar de kruising tussen die twee groepen is nieuw. Hanan Baccouche, verantwoordelijke van het Huis van de Participatie en de Gemeentewijzer, geeft toelichting.

Hanan Baccouche

Hanan Baccouche : “Deze Europese Week van de Lokale Democratie is voor het Participatiehuis de gelegenheid om activiteiten aan te bieden die beantwoorden aan de verwachtingen van de kinderen, jongeren en volwassenen en vooral ze te sensibiliseren voor een moeilijk en belangrijk thema zoals de mensenrechten.

Wij organiseren workshops rond lezen, schilderen en een multimedia-stage tijdens de herfstvakantie voor kinderen van OCMW-gebruikers.

De stage kwam tot stand dankzij samenwerking tussen het Participatiehuis en het OCMW van Anderlecht en dus is het normaal dat de stage voor het publiek opengesteld wordt. De idee komt voort uit het feit dat veel OCMW-gebruikers het bestaan en de rol van het Participatiehuis niet kennen. Via dit project kunnen kinderen zich uitdrukken rond deze thema's en met een tentoonstelling worden de foto's en de video's die zij maken, getoond.”

Waarom hebt u gekozen om te werken met kinderen van OCMW-gebruikers ?

Hanan Baccouche : “Tijdens de vergaderingen ter voorbereiding van de EWLD 2012 stelden we vast dat de activiteiten voor kinderen meer succes hebben dan die voor volwassenen.

Door hun drukke agenda, het feit dat ze een van de twee landstalen niet beheersen en hun lage scholingsgraad zijn volwassenen moeilijker te mobiliseren rond mensenrechten, democratie en sociale cohesie. Om ze toch te bereiken moet de activiteit ofwel verplicht zijn ofwel aansluiten bij hun dagelijkse bekommernissen.”

De actie Multimedia-activiteit om de kinderen van OCMWgebruikers inzicht te geven in de basisrechten van de mens.

Wat verwacht u van de kijk van de kinderen ?

Wat kunnen hun werkjes of hun visie u bijbrengen ?

Hanan Baccouche : “We zullen kunnen zien welk beeld een kind dat in 2012 leeft in een sociaal achtergesteld milieu in Anderlecht, heeft van mensenrechten en democratie. Tegelijk bieden we een degelijke stage aan met professionele omkadering, door een vzw die gespecialiseerd is in multimedia-opleidingen.

Maar wij verwachten van deze stage vooral dat het leuk wordt voor de kinderen, dat ze er aan de hand van multimedia-technieken iets bijleren over democratie. Deze activiteit biedt hun een kans voor expressie en ontwikkeling van hun creativiteit.”

Is het makkelijk om dit publiek te mobiliseren, ze te overtuigen om mee te doen en dus met hen samen te werken ?

Hanan Baccouche : “Dankzij de samenwerking met het OCMW kunnen we deze doelgroep 3 kernwoorden bereiken. Vakantiestages zijn een handig middel om ze aan te trekken, want ouders • OCMW gaan dan op zoek naar goede • Jongeren tijdsbestedingen voor hun kinderen.

• Multimedia Het feit dat het gratis is, is uiteraard ook aantrekkelijk, zoals de meeste culturele activiteiten die het OCMW voor zijn gebruikers organiseert.”

Nieuwsbrief 2012/05

23

WETGEVING bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20.08.2012 t/m 14.10.2012 STAATSHERVORMING : BIJZONDERE WETTEN Eerste luik van de zesde staatshervorming : samenvatting van de 17 wetten 266678 19.07.2012 Bijzondere wet wijz. de wet 09.08.1988 tot wijz. de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet betr. de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde 'pacificatiewet') en van de bijzondere wet 08.08.1980 tot hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van de randgemeenten betreft B.S.,22.08.2012 266533

Arrest nr. 103/2012 van 09.08.2012 - Grondwettelijk Hof - De prejudiciﾃｫle vraag betr. art. 325 Burg.W. [vaststelling van de afstamming] 267379 B.S.,26.09.2012 15.05.2012 Wet betr. het tijdelijk huisverbod in geval van huiselijk geweld B.S.,01.10.2012 268582 15.06.2012 Wet tot bestraffing van de overtreding van het tijdelijk huisverbod en wijz. art. 594 en 268584 627 Ger.W. - B.S.,01.10.2012 -

19.07.2012 Bijzondere wet tot aanvulling van art. 92bis van de bijzondere wet 08.08.1980 tot hervorming der instellingen, wat de hoofdstedelijke gemeenschap van Brussel betreft B.S.,22.08.2012 266544 19.07.2012 Wet wijz. wet 10.08.2001 tot oprichting van een Fonds ter financiering van de internationale rol en de hoofdstedelijke functie van Brussel en wijz. de organieke wet van 27.12.1990 houdende oprichting van begrotingsfondsen B.S.,22.08.2012 266576 19.07.2012 Bijzondere wet houdende een correcte financiering van de Brusselse Instellingen B.S.,22.08.2012 266587 BURGERLIJKE STAND/BEVOLKING 22.08.2012 MB wijz. MB 18.03.2009 houdende delegatie van bepaalde bevoegdheden van de Minister die bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en tot opheffing van het MB 17.05.1995 houdende delegatie van bevoegdheid van de Minister inzake de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen B.S.,05.09.2012 259656 16.07.2012 KB g zie OCMW / Vreemdelingen

24

Nieuwsbrief 2012/05

MANDATARISSEN/ORGANEN 23.07.2012 Ordonnantie wijz. de Nieuwe Gemeentewet teneinde de verkiezing van het voorzitterschap van de gemeenteraad te regelen 267662 B.S.,28.08.2012 g Zie artikel in deze Nieuwsbrief

FINANCIﾃ起/BELASTINGEN 03.08.2012 Wet houdende bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens door de Federale Overheidsdienst Financiﾃｫn in het kader van zijn opdrachten, B.S. 24.08.2012 GEMEENTEBEHEER

19.07.2012 Bijzondere wet wijz. art. 16bis van de bijzondere wet 08.08.1980 tot hervorming der instellingen en van art. 5bis van de bijzondere wet 12.01.1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen B.S.,22.08.2012 266542

[Dit besluit voert een nieuwe rubriek in betreffende de indoorantennes die elektromagnetische golven uitzenden, en wijzigt de procedure inzake installaties van klasse IC waarvoor een milieuvergunning vereist is.]

09.07.2012 Omz. Hervorming van de Civiele Veiligheid - Hulpverleningsprezones met rechtspersoonlijkheid B.S.,28.08.2012 267652

OCMW Energie 19.07.2012 BBHR wijz. BBHR 04.10.2007 houdende de nadere bepaling van de specifieke criteria en de procedure betr. de toekenning van het statuut van beschermde afnemer door de Reguleringscommissie voor energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest B.S.,28.08.2012 267664 Gezins- en bejaardenhulp

03.08.2012 Wet wijz. wet 15.05.2007 betr. de civiele veiligheid en de wet 31.12.1963 betr. de civiele bescherming 268215 B.S.,13.09.2012 HUISVESTING 23.07.2012 Ordonnantie wijz. ordonnantie 17.07.2003 houdende de Brusselse Huisvestingscode - B.S.,27.08.2012 267607 [Deze ordonnantie voert een huurovereenkomst voor bepaalde duur in voor sociale woningen die door een openbare vastgoedmaatschappij beheerd worden.]

30.08.2012 MB tot bepaling van het gesubsidieerde uurforfait 2012 voor de gezins- of bejaardenhulpen en de huishoudelijke hulpen van de diensten voor thuiszorg B.S.,19.09.2012 226119 30.08.2012 MB tot bepaling van de urenquota en het aantal betaalde uren dat voor een subsidie in aanmerking wordt genomen voor de gezins- of bejaardenhulpen en de huishoudelijke hulpen van de thuishulpdiensten B.S.,19.09.2012 268323 Juridische bijstand

21.06.2012 BBHR tot instelling van een huurtoelage - B.S.,26.09.2012 268488 LEEFMILIEU 19.07.2012 BBHR betr. de elektronische procedure in het kader van de aflevering van milieuvergunningen en -attesten door het Brussels Instituut voor Milieubeheer B.S.,28.08.2012 267666 19.07.2012 BBHR wijz. BBHR 30.10.2009 betr. bepaalde antennes die elektromagnetische golven uitzenden, BBHR 04.03.1999 tot vaststelling van de lijst van ingedeelde inrichtingen van klasse 1B, II en III in uitvoering van art. 4 van de ordonnantie 05.06.1997 betr. de milieuvergunningen, en BBHR 28.05.2009 tot vaststelling van de samenstelling van het dossier voor de aanvraag van een milieuattest en -vergunning B.S.,28.08.2012 267673

24.08.2012 Advies - Juridische tweedelijnsbijstand en rechtsbijstand - Aanpassing van de bedragen - B.S. 24.08.2012 206069 Vreemdelingen 17.07.2012 KB wijz. KB 09.06.1999 houdende uitvoering van de wet 30.04.1999 betr. de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, strekkende tot de toekenning van een voorlopige arbeidsvergunning in het kader van het verkrijgen van een Europese blauwe kaart B.S.,31.08.2012 267749 15.05.2012 Wet wijz. wet 15.12.1980 betr. de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen [hooggekwalificeerde werknemers - Europese blauwe kaart] B.S.,31.08.2012 267756

WETGEVING

15.08.2012 KB wijz. het KB 08.10.1981 betr. de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen [hooggekwalificeerde werknemers - Europese blauwe kaart] B.S.,31.08.2012 267753 03.08.2012 KB betr. de regels voor het indienen van de aanvragen en het afleveren van voorlopige arbeidsvergunning in het kader van de aanvraag door een buitenlandse werknemer ter verkrijgen van een 'Europese blauwe kaart' 267751 B.S.,31.08.2012 13.07.2012 Omz. van Fedasil - Instructies betr. het einde van de materiële hulp, de verlenging van de materiële hulp en de overgang van de materiële hulp naar de financiële steun [+ bijlagen] 266950 16.07.2012 KB wijz. KB 08.10.1981 betr. de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen [wijziging bijlage 3bis] 268314 B.S.,19.09.2012 05.10.2012 Omz. van Fedasil - Recht op opvang op basis van een meervoudige asielaanvraag 268696

Werking

geweldbeheersing voor de personeelsleden van het operationeel kader van de politiediensten B.S.,31.08.2012 267745

23.07.2012 Ordonnantie g zie Mandatarissen/organen

STEDENBOUW/LEEFOMGEVING 10.08.2012 Omz. houdende het opmaken van de begroting voor het dienstjaar 2013 van de Openbare Centra voor maatschappelijk welzijn van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest B.S.,12.09.2012 268168 OVERHEIDSOPDRACHTEN 27.08.2012 Bericht. Overheidsopdrachten.

Rentevoet van de verwijlintresten. Art. 15, par. 4, van de algemene aannemingsvoorwaarden (Overheidsopdrachten gepubliceerd na 01.05.1997) 2408 POLITIE 19.07.2012 Wet wijz. wet 05.08.1992 op het politieambt en de wet 07.12.1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus ten gevolge van de hervorming van het gerechtelijk arrondissement Brussel B.S.,22.08.2012 266841 17.08.2012 Omz. GPI 48bis met betrekking tot het optreden bij AMOK-incidenten en tot aanvulling van de omzendbrief GPI 48 van 17.03.2006 betr. de opleiding en training in

Bericht - Arrest nr. 95/2012 van 19.07.2012 van het Grondwettelijk hof - Het beroep tot vernietiging van de art. 25, 26, 30, c), 101 en 105 van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest 14.05.2009 wijz. ordonnantie 13.05.2004 houdende ratificatie van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening B.S.,10.09.2012 267272 VERKEERSVEILIGHEID 15.08.2012 Wet wijz. art. 6.3 van KB 01.12.1975 houdende algemeen reglement op de politie van het wegverkeer en van het gebruik van de openbare weg teneinde te voorzien in een afwijking op het algemene voorrangsbeginsel voor de verkeerslichten, in geval van verkeersborden die voorrang verlenen aan de fietsers B.S.,25.09.2012 268458 VZW 25.08.2012 KB wijz. de art. 17, 37 en 53 van de wet 27.06.1921 betr. de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen B.S.,17.09.2012 268267

Nieuwsbrief Directie : Marc Thoulen Coördinatie : Philippe Delvaux

Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vzw

Redactie : Serge Chauvier, Philippe Delvaux, Robert Petit, Hildegard Schmidt, Martine Smet, Marc Thoulen Vertaling : Liesbeth Vankelecom

Aarlenstraat 53 bus 4-1040 Brussel Tel 02 238 51 40 - Fax 02 280 60 90 welcome@avcb-vsgb.be www.vsgb.be Redactie : philippe.delvaux@avcb-vsgb.be

Nr 2012-05

oktober /november 2012

Secretariaat : Chantal Matthys Abonnementen : Patricia De Kinne : 02 238 51 49 • patricia.dekinne@avcb-vsgb.be Publiciteit : Agentschap Publiest - 02 550 38 04 - office@publiest.lu Nieuwsbrief wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd papier Cette revue existe aussi en français.

Si vous souhaitez recevoir le Trait d'Union, contactez notre secrétariat : welcome@avcb-vsgb.be Sinds 2002 is Nieuwsbrief-Brussel integraal beschikbaar op www.vsgb.be

Nieuwsbrief 2012/05

25

26

Nieuwsbrief 2012/05

ACTUALITEIT

NIEUWE REGELS VOOR HET VOORZITTERSCHAP VAN DE GEMEENTERAAD Voortaan kan ook een andere persoon dan de burgemeester de gemeenteraad voorzitten. De ordonnantie van 23 juli 2012 wijzigt de Nieuwe Gemeentewet in die zin. Bovendien wordt met deze ordonnantie de motie van wantrouwen ingevoerd. Ze geldt enkel voor de voorzitter van de gemeenteraad.

Vanaf de volgende gemeenteraadslegislatuur is het mogelijk om een voorzitter van de gemeenteraad aan te wijzen. De voorzitter moet lid zijn van de gemeenteraad, maar mag geen lid zijn van het college noch voorzitter van het OCMW. De ordonnantie heeft tot doel de kwaliteit en de onpartijdigheid van de debatten in de gemeenteraad te verbeteren. De rollen worden duidelijker : de gemeenteraadsleden controleren het college van burgemeester en schepenen, en het college beantwoordt de vragen. Er zal voortaan een onderscheid kunnen worden gemaakt tussen de functie van burgemeester en die van voorzitter van de gemeenteraad, tussen de uitvoerende en wetgevende macht.

Door het voorzitterschap toe te vertrouwen aan iemand van buiten het college van burgemeester en schepenen, moeten zij zich niet bezighouden met de organisatie van het verloop van de vergadering.

De voorzitter vormt de schakel tussen het college en de raad. Hij roept de gemeenteraad samen, zorgt voor het correcte verloop van de debatten tijdens de gemeenteraad.

Het is ook de voorzitter die de punten van het college en de vragen van de gemeenteraadsleden op de agenda plaatst, het woord verleent of afneemt, de agenda bewaakt en de gemeenteraad kan schorsen. Hij opent en sluit de vergadering.

aan een gemeenteraadslid. De bevoegdheden van de leden van het college en de gemeenteraad veranderen niet.

De voorzitter en zijn plaatsvervanger worden aangewezen op basis van akten van voordracht die ondertekend zijn door een meerderheid binnen de gemeenteraad. De procedure verloopt analoog met de voordracht en aanduiding van een schepenambt. De voorzitter die geen burgemeester is, ontvangt een dubbel presentiegeld.

Het is mogelijk om de voorzitter van de gemeenteraad uit zijn functie te ontheffen op basis van een motie van wantrouwen. De motie van wantrouwen staat in hetzelfde artikel als de aanduiding van de voorzitter van de gemeenteraad. Daaruit kan worden afgeleid dat die motie van wantrouwen dan ook beperkt moet blijven tegen de voorzitter.

De ordonnantie treedt in werking bij de volgende volledige vernieuwing van de gemeenteraden.

Ordonnantie van 23 juli 2012 tot wijziging van de Nieuwe Gemeentewet teneinde de verkiezing van het voorzitterschap van de gemeenteraad te regelen (Inforum nr. 267662)

De ordonnantie strekt er niet toe een nieuw ambt in het leven te roepen, maar om een bijkomende taak op te dragen

Hildegard Schmidt

PRAKTISCH HANDBOEK VOOR BURGEMEESTERS EN SCHEPENEN Bent u burgemeester, schepen of raadslid in een Brusselse gemeente ?

De Vereniging publiceert een praktische gids voor u : een leidraad door uw bevoegdheden en taken, die soms erg complex zijn.

Deze publicatie tracht tegemoet te komen aan een zekere behoefte aan praktische informatie, een domein waar uitgevers zich onvoldoende in wagen wegens de beperkte afzetmarkt voor Brusselse mandatarissen. De Vereniging wou die leemte wegwerken.

Fiches De gids bestaat uit fiches. Iedere fiche bevat een korte beschrijving van het doel, de wettelijke basis van het onderwerp, een uiteenzetting van de problematiek en bijkomende wettelijke referenties over precieze punten, rechtspraak of rechtsleer.

De fiches zijn gegroepeerd in hoofdstukken over algemene begrippen, gaande van het statuut, de bevoegdheden van burgemeester, schepenen en gemeenteraadsleden en materies zoals het levenskader, huisvesting of economie.

Juridisch werk, praktische benadering Er werd geopteerd voor een praktische benadering van juridische thema's. De materie wordt uitgediept door te kijken naar de wetgeving die van toepassing is op de Brusselse gemeentelijke mandataris, met een beschrijving van zijn taken en verantwoordelijkheden.

Naar gelang van de materie gaan de fiches in op de bevoegdheid van de burgemeester, de schepen, het college, de gemeenteraad of de gemeente zelf.

Voor burgemeesters en schepenen … en vanaf nu ook voor raadsleden Schepen of burgemeester, de Brusselse uitvoerende gemeentemandataris was de voornaamste doelgroep. De editie 2012 verruimt de doelgroep tot alle leden van de gemeenteraad.

Maar ook anderen die iets te maken hebben met hun takenpakket, zullen er nuttige informatie in vinden: gemeentepersoneel of studenten die zich willen verdiepen in de werking van de gemeente.

Aanvullingen en updates De gids is niet exhaustief, maar zal mettertijd nog aangevuld worden. Hij zal ook aangepast worden aan de evolutie van de wetgeving. Zo vormt de editie van december 2012 de tweede bijwerking.

De fiches zijn beschikbaar : • elektronisch, in een niet printbare versie, op de website van de Vereniging (www.vsgb.be) • in een tweetalige losbladige versie in een map : de tarieven staan op www.vsgb.be in de rubriek 'Publicaties'

Nieuwsbrief 2012/05

27

VORMING VOOR DE GEMEENTEMANDATARISSEN Een gemeente beheren is een boeiende taak, maar het is ook een verantwoordelijkheid. Zowel de gemeentemandatarissen als de -ambtenaren moeten daarvoor opgeleid worden, te meer daar de domeinen waarvoor de gemeenten instaan, steeds talrijker worden. De regelgeving breidt uit en wordt vaak een ingewikkeld kluwen. Het aantal partijen dat bij het beslissingsproces betrokken is, neemt ook toe. De samenleving zelf is ook gediversifieerd en verwacht meer van haar vertegenwoordigers inzake knowhow, maar ook luisterbereidheid.

Sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober mogen heel wat nieuwkomers deelnemen aan het beheer van hun gemeente. Daarom is het belangrijk de mandatarissen - in het bijzonder de nieuw verkozenen - een degelijke opleiding aan te bieden.

De verkozene moet geen specialist zijn. Het moet een man of vrouw met gezond verstand zijn, met een goede basiskennis.

Daarom organiseert onze Vereniging op de vooravond van de installatie van de nieuwe gemeenteraden een vorming in drie modules voor hen. Een zeer concrete opleiding, waar ze al hun vragen kunnen stellen over de werking van de gemeente. Zij zullen een informatiekit ontvangen, met allerlei praktische inlichtingen en een overzicht van de wetgeving. Het zal ook een goede gelegenheid zijn om kennis te maken met onze Vereniging, hun Vereniging, en de diensten die ze mogen verwachten.

Programma

Plaats : Auditorium Belfius - Zaal Brel

donderdag 29 november 2012 18.45 – 18.55 Inleiding Marc Cools, Voorzitter van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (VSGB)

19.35 – 19.55 De overheidsopdrachten van de gemeente Yves Cabuy, Directeur bij het Bestuur Plaatselijke Besturen, Directie Overheidsopdrachten, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

18.55 – 19.15 De organen van de gemeente Christian Debaty, Gemeentesecretaris Etterbeek, lesgever Gewestelijke School voor Openbaar Bestuur (GSOB)

19.55 – 20.15 Het gemeentepersoneel Hildegard Schmidt, Coördinator van de studiedienst van de VSGB

19.15 – 19.35 Rechten en plichten van de gemeentemandataris Hildegard Schmidt, Coördinator van de studiedienst van de VSGB 19.35 – 19.55 De gemeente : key concepts : deconcentratie – decentralisatie – algemeen belang – subsidiariteit Boryana Nikolova, Adviseur bij de studiedienst van de VSGB 19.55 – 20.15 Relaties tussen de gemeenten en het Gewest Michel Van der Stichele, Directeur-generaal van het Bestuur Plaatselijke Besturen, Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 20.15 – 20.30 Vragensessie dinsdag 4 december 2012 18.45 – 18.55 De diensten van de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Marc Thoulen, Directeur van de VSGB 18.55 – 19.15 De gemeentebegroting en de rekeningen Gilbert Hildgen, Gemeenteontvanger Sint-JansMolenbeek, Voorzitter van de Federatie van de Gemeente- en OCMW-ontvangers van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 19.15 – 19.35 De gemeentefinanciën: uitdagingen van de nieuwe bestuursperiode Arnaud Dessoy, Verantwoordelijke studies, Lokale financiën, Belfius

28

Nieuwsbrief 2012/05

20.15 – 20.30 Vragensessie woensdag 12 december 2012 18.30 – 18.45 Verwelkoming Arnaud Frippiat, Public & Wholesale Banking, Belfius 18.45 – 18.55 Vzw, regie, intercommunale Olivier Evrard, Adviseur bij de VSGB 18.55 – 19.15 Het OCMW : inleiding Christine Dekoninck, Secretaris van de Afdeling OCMW van de VSGB 19.15 – 19.35 De politiezones Isabelle Vincke, Adviseur bij de VSGB 19.35 – 19.55 De gemeentediensten Dirk Borremans, Gemeentesecretaris Evere, Voorzitter van de Federatie van de Gemeentesecretarissen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 19.55 – 20.15 De gemeente, basis van de democratie Charles Picqué, Minister-President van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 20.15 – 20.30 Vragensessie Drink, aangeboden door Belfius

Info & inschrijving : www.vsgb.be