ทีฆายุโก โหตุ มหาราชา
MAGAZINE วารสารสวนสัตว์เชียงใหม่
ปีที่ 2 ฉบับที่ 13 วันที่ 15 ธันวาคม 2557
บรรณาธิการ บทบรรณาธิการฉบับนี้ ขออนุญาตไม่เขียนอะไรมาก ขอใช้บางช่วงบางตอนของบทเพลงที่บรรณาธิการจะร้องเสมอเมื่อ รำ�ลึกถึงคุณพ่อที่จากไปแล้ว และมักจะร้องเสมอเพื่อเตือนใจตนเองในฐานะเป็นข้าราชการของพระราชาผู้ยิ่งใหญ่ของคนไทย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร
“...ข้างหน้าที่ทิ้งไว้คือรอยเท้าที่พ่อเดิน ลูกเหยียบย่างไม่ห่างเหินเดินตาม ย่ำ�บุกป่าเขาลำ�เนาไพรไม่ครั่นคร้าม เด็กน้อยตามอย่างพ่อไม่ท้อเดินไป เติบใหญ่ถึงวันนี้ พบชีวิตที่ผกผัน ฉันจึงได้รู้ว่าการเดินไม่ง่ายดังใจ วันที่ถูกทุกข์ทับถม ขมขื่นใจสักเพียงไหน พ่อยิ่งใหญ่เหมือนภูเขาเราจะตาม...” บางช่วงบางตอนของบทเพลง “พ่อ” ศิลปิน ปั่น ไพบูลย์ เกียรติเขียวแก้ว คำ�ร้อง ประภาส ชลรานนท์ เรียบเรียง สุระชัย บุญแต่ง กรรณิการ์ จันทรังษี ทีมงานบรรณาธิการ
2
สารบัญ สรรหามาเล่า ฤดูหนาว กับการมาเยือนของนกอพยพ
4
ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ แพนด้าในสวนหลังบ้าน
6
เรื่องเด่น เดือนนี้ “Tarzan Extreme” กิจกรรมท้าความกล้า
7
ชุมนุมนักเขียน นักเขียนฉบับนี้
8
3
สรรหามาเล่า | ฤดูหนาว กับการมาเยือนของนกอพยพ ในฤดูหนาวที่มาเยือนทุกๆปี ของจังหวัดเชียงใหม่ นอกจากลมเย็นจากจีนที่พัดเข้ามาเยือนแล้วนั้น เราจะได้ พบเห็นผู้มาเยือนบนท้องฟ้าด้วย ซึ่งก็คือ กลุ่มนกอพยพ ในซี กโลกเหนือมีนกอาศัยอยู่เ ป็นจำ � นวนมาก เมื่อเข้าสู่ฤดูหนาวซึ่งหนาวจัดมาก หนาวจนนำ�้กลายเป็นนำ�้แข็ง พืชหยุดการเจริญเติบโต สภาพที่อยู่อาศัยไม่เหมาะสม นกได้รับ ผลกระทบนี้รุนแรง จึงเกิดพฤติกรรมการอพยพเพื่อหาถิ่นอาศัย ใหม่ในช่วงอากาศโหดร้าย และรอคอยฤดูกาลอบอุ่นจึงกลับสู่ถิ่น อาศัยเดิมในซีกโลกเหนืออีกครั้ง การอพยพของนก (Migration of Birds) คือ การเคลื่อนย้าย ซึ่งเกิดเป็นประจำ�ระหว่างพื้นที่ ที่นกใช้เป็นแหล่งสร้างรังวางไข่ในฤดูผสมพันธุ์ กับพื้นที่ที่นกใช้เป็นแหล่งหากินใน ช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ โดยสาเหตุสำ�คัญเพื่อหาพื้นที่ีแหล่งอาหารสมบูรณ์ และเหมาะสมในการสร้างรังวางไข่และเลี้ยงดูลูกอ่อน ในบ้านเรา จึงจะมีโอกาสได้พบเห็นนกที่มีถิ่นอาศัยในซีกโลกเหนือ บางครั้งเป็นการบินผ่าน (Winter visitor Passage Migrant) หรือบางครั้งเป็นการย้ายถิ่นมาอาศัยในช่วงฤดูหนาว (Non-Breeding Visitor) นกอพยพในประเทศไทย ที่สำ�รวจพบมีทั้งสิ้น 326 สายพันธุ์ สามารแบ่งได้เป็น 6 กลุ่ม 1. กลุ่มนกบก (Terrestrial Bird) เช่น นกจาบปีก 2. กลุ่มนกทะเล (Sea Bird) เช่น นกนางนวล อ่อน นกเด้าลม นกพงหญ้า นกอุ้มบาตร
3. กลุ่มนกชายเลน (Shore Bird) เช่น นกทะเลแดง นกสติ๊นท์ นกปากซ่อม
4. กลุ่มนกลุยนำ�้ (Wadering Bird) เช่น นกยาง นก กระสา นกอัญชัน
5. กลุ่มห่านป่า และนกเป็ดนำ�้ (Waterfowl) เช่น ห่านคอขาว เป็ดแดง เป็ดลาย
6. กลุ่มนกล่าเหยื่อ เช่น เหยี่ยวนกเขาพันธุ์จีน เหยี่ยวนกเขาพันธุ์ญี่ปุ่น
4
สรรหามาเล่า | ฤดูหนาว กับการมาเยือนของนกอพยพ
สำ�หรับในจังหวัดเชียงใหม่ เป็นพื้นที่ที่พบเห็นนกอพยพหลากหลายชนิด อาจพบได้มากถึง 300 ชนิด ตาม สถานที่ต่างๆ อาทิเช่น มีรายงานพบนกเป็ดแดง และนกเป็ดนำ�้ บริเวณสนามสมโภช 700 ปีเชียงใหม่, อ่างเก็บนำ�้ คณะ เกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หรือบริเวณ หนองฮ่อ ศูนย์ฝึกนักศึกษาวิชาทหาร มณฑลทหารบกที่ 33 เป็นต้น และ รายงานพบ “นกอุ้มบาตร” ที่สวนสัตว์เชียงใหม่ และประตูท่าแพ นอกจากนี้ยังมีรายงานการพบนกกระเบื้องผา นกนางแอ่น บ้าน บริเวณต้นไม้ถนนรอบคูเมือง เป็นต้น การมาเยือนของเพื่อนนกอพยพดังกล่าว เป็นดัชนีบ่งชี้ถึงความสมบูรณ์ของสถานที่นั้นๆ ที่มีความสมดุลของ ระบบนิเวศ และความเงียบสงบ นกไม่ถูกรบกวน เพื่อนนกอพยพจึงเลือกที่จะมาพักผ่อนเป็นประจำ�ทุกปี แต่การมาของเพื่อน ต่างแดนกลุ่มนี้ ค่อนข้างอ่อนไหว หากพบว่าสถานที่ที่เคยมาพักผ่อน มีการก่อสร้างหรือระบบนิเวศเปลี่ยนแปลงไป กลุ่มนก อพยพก็จะจากไป และไม่กลับมาให้เห็นอีกเลย ดังนั้น หากเรายังคงคิดถึงเพื่อนๆ นกอพยพที่มีโอกาสได้พบกันเพียงปีละครั้ง ต้องเรียนรู้ที่จะชื่นชมพวกเขา อย่างเงียบๆ และไม่ทำ�ลายแหล่งธรรมชาติที่เป็นสถานที่พักผ่อนของแขกผู้มาเยือน ก็จะทำ�ให้เราได้เจอผู้มาเยือนจากแดนไกล แสนสวยงามได้ทุกๆปี ตลอดไป... เรียบเรียงโดย สพญ.กรรณิการ์ จันทรังษี | หัวหน้างานอนุรักษ์ ที่มาข้อมูล www.dnp.go.th/wildlife/wildlifeyearbook/.../3.1.pdf www.dnp.go.th/.../คู่มือเรื่องนกอพยพ/pdf.pdf
5
ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ | แพนด้าในสวนหลังบ้าน เชียงใหม่อากาศหนาวจริงๆ แล้วนะคะ หลังจากที่หนาวหลอกๆ แกล้งนักท่องเที่ยวให้สับสนมาในช่วงปลาย เดือนพฤศจิกายน ที่ผ่านมา พิสูจน์ได้จากกิจกรรม “แพนด้าออกสวนหลังบ้าน” เนื่องจากแพนด้ายักษ์เป็นสัตว์ที่ชอบอาศัยใน บริเวณที่มีอากาศหนาวเย็น อุณหภูมิไม่เกิน 25 องศาเซลเซียส จนถึงอุณหภูมิต่ำ�กว่า 0 องศาเซลเซียส แพนด้ายักษ์ก็อาศัยอยู่ได้ อย่างสบาย ด้วยขนที่หนานุ่ม มีสองชั้น ช่วยป้องกันนำ�้และความหนาวเย็น ไม่ให้ซึมเข้าในชั้นผิวหนังได้เป็นอย่างดี เพราะฉะนั้น อากาศหนาวแบบบ้านเรา หนาวประมาณ 15-25 องศาเซลเซียส สำ�หรับแพนด้ายักษ์แล้ว เป็นอากาศที่เย็นสบายมาก ช่วงช่วง กับหลินฮุ่ย จึงได้ออกมาฉลองอากาศหนาวแบบธรรมชาติ ตั้งแต่วันที่ 5 ธันวาคม 2557 ที่ผ่านมาแล้วค่ะ
กำ�หนดการจัดกิจกรรม “แพนด้า ท้าลมหนาว ณ สวนสัตว์เชียงใหม่” เป็นระยะเวลาประมาณ ๒ เดือน (ธ.ค. ๕๗ - ม.ค. ๕๘) โดยอาจมีการขยายเวลาการเข้าชมในช่วงเช้าได้ หากสภาพอากาศมีอุณหภูมิที่เหมาะสม หรืออาจขยายเวลา จนกว่าจะหมดฤดูหนาวของจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งกิจกรรมดังกล่าว จะเริ่มเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชม หมีแพนด้าออกสวนหลังบ้านในวันแรก คือวันศุกร์ที่ ๕ ธ.ค. ๕๗ เป็นต้นไป โดยนักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมหมีแพนด้าออกสวน หลังบ้านได้ ตั้งแต่เวลา ๐๘.๓๐ – ๑๐.๓๐ น. ตารางการนำ�หมีแพนด้าออกส่วนจัดแสดงกลางแจ้งในช่วงฤดูหนาว ตั้งแต่วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ เป็นต้นไป คณะทำ�งานโครงการวิจัยและจัดแสดงหมีแพนด้าในประเทศไทย สวนสัตว์เชียงใหม่
หมายเหตุ 1. ตารางการนำ�หมีแพนด้าออกส่วนจัดแสดงกลางแจ้ง (สวนหลังบ้าน) อาจมีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งไม่สามารถแจ้งให้นัก ท่องเที่ยวทราบได้ล่วงหน้า ทั้งนี้ให้อยู่ในดุลยพินิจของผู้ปฏิบัติงาน และถือเป็นสิทธิในการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ ซึ่งมีมาตรฐาน ในการปฏิบัติงานตามกระบวนการดูแลคุณภาพชีวิตสัตว์ 2. การขยายเวลาในการเข้าชมหมีแพนด้า (เฉพาะกลางแจ้ง) อาจลดหรือเพิ่มระยะเวลาได้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของ สภาพภูมิอากาศ และให้อยู่ในดุลยพินิจของผู้ปฏิบัติงาน
เรียบเรียงโดย นางจิณณาพัต ชูเชาวน์ | นักวิทยาศาสตร์สวนสัตว์ 4
6
เรื่องเด่น เดือนนี้ | “Tarzan Extreme” กิจกรรมท้าความกล้า กิจกรรมใหม่ต้อนรับฤดูกาลท่องเที่ยวที่กำ�ลังมาถึง กับการผจญภัยเหินเวหา ชมความสวยงามและวิวทิวทัศน์ ของเมืองเชียงใหม่ ไปกับ กิจกรรม “Tarzan Extreme” กิจกรรมที่หวาดเสียว ตื่นเต้น เร้าใจ สนุกสนานไปกับสถานีต่าง ๆ มากกว่า 36 สถานี อาทิเช่น Sky View Line 400 m (โหนสลิง ยาว 400 เมตร), Wood Bridge (สะพานไม้), Spider Net (ไต่ตาข่ายเชือก), Sky bike 30 m (จักรยานเหินเวหา), Flying Skateboard 18 m (สเก็ตบอร์ดเหินเวหา), Tiger Line และTight Rope Walk 20 m (เดินทรงตัวบนสลิง) เป็นต้น
สถานีกิจกรรมต่างๆจะผ่านแมกไม้นานาพันธุ์ และเหล่าบรรดาพลพรรคสัตว์ป่านานาชนิด นอกจากนี้นักท่องเที่ยวจะได้ พบกับความสนุก ความสวยงามของธรรมชาติตลอดระยะเวลากว่า 2 ชั่วโมง กับเส้นทางที่ยาวกว่า 3 กิโลเมตร พบกับ Zip line ที่ยาวถึง 400 เมตร และฐานกิจกรรมที่สูงที่สุดถึง 25 เมตร เปิดให้นักท่องเที่ยวได้ท้าทายความสามารถกันแล้ววันนี้
“Tarzan Extreme” มีทีมงานได้รับการฝึกสอนและ ฝึกฝนมาอย่างดี มีประสบการณ์สูง มีระบบดูแลความ ปลอดภัยที่มีมาตรฐานสูง อุปกรณ์ที่ใช้ในกิจกรรมได้รับมาตรฐานและมีคุณภาพ
เรียบเรียงโดย น.ส.วารีรัตน์ บัวอุ่นใจ | เจ้าหน้าที่งานประชาสัมพันธ์
7
ชุมนุมนักเขียน | นักเขียนฉบับนี้
บรรณาธิการ สรรหามาเล่า : ฤดูหนาว กับการมาเยือนของนกอพยพ สพญ.กรรณิการ์ จันทรังษี | หัวหน้างานอนุรักษ์
ของดีในสวนสัตว์เชียงใหม่ : แพนด้าในสวนหลังบ้าน นางจิณณาพัต ชูเชาวน์ | นักวิทยาศาสตร์สวนสัตว์ 4
“Tarzan Extreme” กิจกรรมท้าความกล้า น.ส.วารีรัตน์ บัวอุ่นใจ | เจ้าหน้าที่งานประชาสัมพันธ์
ออกแบบวารสาร นายภูดิศ เนตาสิทธิ์ | เจ้าหน้าที่สิทธิประโยชน์ ( สารสนเทศ-ไอที )
8
MAGAZINE www.chiangmaizoo.com