149-August-2006 - Safari Gujarati Magazine by Chintan Patel

A-PDF Merger DEMO : Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark

±_¿ ﬁ_ — 149

à ±Î˜√VÀ, 2006 à lÎ‰HÎ-¤Îƒ’ÿ 1928

÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿ÎÂ¿ — fi√ıLƒ Ï‰…› Á_’Îÿ¿ — ËWÎ˝· ’W¿HÎÎ˝ ‹¬M≤WÃ ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWÎ˝· ’W¿HÎÎ˝ ¿·Î ÁËÎ›¿˘ — ¿ıÂ‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË ‹ÎÏ·¿ — ËWÎ˝· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿÎ‰Îÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿÎ‰Îÿ. Ï¿o‹÷ — ’_ÿfl wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 180. ’flÿıÂ‹Î_ — wÎ.1,300 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 360 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — subscriptions@safari-india.com

ÁÒ«ﬁ˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — info@safari-india.com

’hÎT›‰ËÎflfi_ ÁflfiÎ‹_ — ËWÎ˝· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Î›˘Àı¿fiÌ ÁÎ‹ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿÎ‰Îÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 ÷◊Î 2643 80 33 Copyrights : Harshal Publications 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Tel. : 2646 16 98 / 2643 80 33

¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘. “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

…\·Î≥ 11, 2006 — ‹_⁄≥fiÌ ·˘¿· Àˇıfi˘‹Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ …^◊˘±ı lıHÎÌ⁄© ⁄˘Q⁄ Ï‰VŒ˘À ¿flÌ ⁄VÁ˘ …ıÀ·Î Ïfiÿ˘˝WÎ ·˘¿˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘. ±fiı¿fiı CÎÎ›· ¿›Î˝. flı·T›‰ËÎfl ¬˘fl‰Ì ·Î¬˘fiı ‹ÁÌ⁄÷‹Î_ ‹Ò@›Î ±fiı ±ÎÏ◊˝¿ ¿ÎflÎı⁄Îfl‹Î_ w¿Î‰À ±ÎHÎÌ ¿fl˘Õ˘ wÏ’›Îfi_ fi¿ÁÎfi ¿flÎT›_. ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘fiı ¤Îfl÷fi˘ …‰Î⁄ — “We will work to defeat the evil designs of terrorists and will not allow them to succeed.”/±‹ı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÎ ±ÏfiWÀ ÷k‰˘fiÎ ‹¿Áÿfiı ’flÎ…› ±Î’ÌÂ_ ±fiı ÷ı‹fiı ¿ÿÌ ŒÎ‰‰Î ÿ≥Â_ fiÏË. “No one can make India kneel.”/¤Îfl÷fiı ¿˘≥ CÎ_ÒÀÏHÎ›ı ’ÎÕÌ Â¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. “We will root out terrorism.”/±‹ı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÎı Á_’ÒHÎ˝ Ï‰fiÎÂ ¿flÌ ÿ≥Â_. …\·Î≥ 10, 2006 — ‹K› ±ıÏÂ›Î≥ ÿıÂ ·⁄fiÎfifiÎ ÏË{⁄·ÎË ¿Ëı‰Î÷Î Á_√ÃfifiÎ √ıÏfl·Î ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘ ÁflËÿ ±˘‚_√Ì ≥{flÎ›ı·‹Î_ CÎÒV›Î ±fiı ⁄ı ≥{flÎ›ı·Ì ÁˆÏfi¿˘fi_ ±’ËflHÎ ¿flÌ √›Î. ⁄Îfi ’¿Õı·Î ÁˆÏfi¿˘fiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ ≥{flÎ›ı· Á‹ZÎ ‹Î√HÎÌ ¿flÌ ¿ı ÿÏZÎHÎ ·⁄fiÎfi ÁflËÿı◊Ì ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ÁıfiÎ ’Î»Ì ¬ıÓ«Ì ·ı. ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘fiı ≥{flÎ›ı·fi˘ …‰Î⁄ — ±ı … Ïÿ‰Áı ≥{flÎ›ı·Ì Ë‰Î≥ÿ‚fiÎ ·ÕÎ¿< Ï‰‹Îfi˘ ·⁄fiÎfifiÎ ’ÎÀfi√fl ⁄ˆv÷ …‰Î µ’ÕuÎ ±fiı ’˛«_Õ ⁄˘Q⁄‹Îfl˘ «·Î‰Ì I›Î_fiÎ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› Ë‰Î≥‹◊¿fiı √HÎ÷flÌfiÌ Ï‹ÏfiÀ˘‹Î_ ¤Õ¿ı ⁄‚÷_ ¿flÌ ÿÌ‘_. ‰‘‹Î_ ÿÏZÎHÎ ·⁄fiÎfi ÁflËÿı ÷ˆfiÎ÷ ≥{flÎ›ı·Ì ÀıL¿˘±ı ¿·Î¿˘ Á‘Ì ·⁄fiÎfifiÌ ‘fl÷Ìfiı ‘˛Ω‰Ì. (÷ÎΩ ¿·‹ — ·⁄fiÎfifiı ÷ıfiÎ ¿ÚI›fi˘ ⁄ÿ·˘ Ë∞ ’HÎ ≥{flÎ›ı· ’˘÷ÎfiÎ_ Ï‰‹Îfi˘ ±fiı ÀıL¿˘ ‰Õı ±Î’Ì flèÎ_ »ı.) ⁄ıµ ⁄fiÎ‰˘ ‰E«ıfi˘ ∂ÕÌfiı ±Î_¬ı ‰‚√ı ÷ı‰˘ ÷ŒÎ‰÷ ‹Î¿Û ¿fl˘. ±Î÷_¿‰Îÿ ÁÎ‹ı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÌ ›Îfiı ¿ı ¿ÎµLÀfl ÀıflÏfl{‹fiÌ fiÌÏ÷ ±’fiÎ‰Ì «Ò¿ı·_ ≥{flÎ›ı· ÷ıfiÎ Œ@÷ ⁄ı ·U¿flÌ …‰Îfi˘fiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷◊Î ÿU‹fifiı ÷ı‹fiÌ ¤Ò·fi_ ¤Îfi ¿flÎ‰‰Î ‹ÎÀı ±Îø‹¿ ‹ÒÕ‹Î_ ±Î‰Ì √›_, F›Îflı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ’˛T≤ÏkÎ±˘◊Ì Àı‰Î≥ «Ò¿ı·Ì ±Î’HÎÌ Áfl¿Îfl ‹_⁄≥‹Î_ ⁄VÁ˘ Ïfiÿ˘˝WÎ˘fiı ¬˘›Î »÷Î_ Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ’√ ’fl ’√ «ÕÎ‰Ìfiı ⁄ıÁÌ flËÌ. ’Î¿ ’˛ıÏfl÷ ±Î÷_¿‰Îÿı ⁄ı ÿÎ›¿Î ◊›ı ÿıÂ ±Î¬Îfiı ‹Î◊ı ·Ì‘˘ »ı, ’HÎ ÃoÕÎ ¿·ıΩfiÎ ±Î’HÎÎ flÎ…¿Ì› ±Î√ı‰Îfi˘fiÎ ’ıÀfi_ ’ÎHÎÌ Ë·÷_ fi◊Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ‹_⁄≥‹Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Ë‹·Î ◊›Î I›Îflı flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄ ÷’ÎÁ Á‹ÌÏ÷±˘ fl«Ìfiı ÷ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÌ Œfl… ±ÿÎ ¿›Î˝fi˘ Á_÷˘WÎ ‹ÎL›Îı. ±Î Ω÷fiÌ ±Îˆ’«ÎÏfl¿÷Î flÎ…¿Ì› ±Î√ı‰Îfi˘ ±√Îµ ’HÎ ÿÎ¬‰Ì «Ò@›Î »ı ¿ı F›Îflı-à ÁMÀı Q ⁄fl 24, 2002fiÎ fl˘… √Î_ ‘ Ìfi√flfiÎ ±ZÎfl‘Î‹ ‹_ Ï ÿfl‹Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘±ı ¿<· 33 ÏËLÿ ÿÂ˝fiÎ◊a±˘fiı œÎ‚Ì ÿÌ‘Î. à ÏÕÁıQ⁄fl 2, 2002 fiÎ Ïÿ‰Áı ‹_⁄≥fiÌ ’„O·¿ ⁄Á˘‹Î_ ◊›ı·Î ⁄˘Q⁄ Ï‰VŒ˘Àı ⁄ı Ïfiÿ˘˝WÎ˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘ ±fiı ⁄ÌΩ 38 fiı ⁄ÒflÌ flÌ÷ı …¬‹Ì ¿›Î˝. à ΩL›±ÎflÌ 27, 2003 fiÎ fl˘… ‹_⁄≥fiÎ Ï‰·ı ’Î·ı˝ ¬Î÷ı ±Î÷_¿¬˘fl˘±ı ⁄˘Q⁄ O·ÎVÀ ¿flÌ 30 …HÎÎfiı ≥Ω√˛V÷ ¿›Î˝. à ±ı … ‰WÎı˝ 13‹Ì ‹Î«ı˝ ‹_⁄≥fiÌ ·˘¿· ÀˇıfifiÎ ŒVÀÛ @·ÎÁ ·ıÏÕ{ ¿Q’ÎÀÛ‹ıLÀ‹Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘±ı ⁄˘Q⁄ Ï‰VŒ˘À ¿flÌ ¿<· 12 ‹ÏË·Î±˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘ ±fiı hÎÌÁfiı O·ÎVÀ‹Î_ CÎÎ›· ¿flÌ. à «Îflı¿ ‹ÏËfiÎ ⁄Îÿ …\·Î≥fiÌ 28‹Ì±ı ‹_⁄≥fiÌ ’„O·¿ ⁄Á‹Î_ ŒflÌ ⁄˘Q⁄ ‘ÕÎ¿˘ ¿flÌ 3 …HÎÎfi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘. à ⁄flÎ⁄fl 27 Ïÿ‰Á ⁄Îÿ ±Î˜√VÀ 25, 2003fiÎ fl˘… ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘±ı ‹_⁄≥fiı ’Î»\_ ‘˛ÒΩT›_. √ıÀ ‰˜ ±Î˜Œ ≥„LÕ›Î ¬Î÷ı ÷ı‹… {‰ıflÌ ⁄Ωfl ¬Î÷ı ÷ı‹HÎı ¿flı·Î ⁄˘Q⁄ ‘ÕÎ¿Î±˘±ı ⁄Î‰fi ‹_⁄≥√flÎ±˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘ ±fiı 100 …HÎÎfiı CÎÎ›· ¿›Î˝. à √›Î ‰WÎı˝ ±Î˜@À˘⁄flfiÌ 29 ‹Ì ÷ÎflÌ¬ı ÏÿSËÌfiÎ ’ËÎÕ√_… ±fiı Áfl˘∞fiÌfi√fl ‹Î¿ı˝À‹Î_ ±Î÷_¿¬˘fl˘±ı ⁄˘Q⁄ Ï‰VŒ˘À ¿flÌ ¿<· 40 …HÎÎfiı …¬‹Ì 1

¿›Î˝. à Œı⁄˛±ÎflÌ 19, 2006 fiÎ Ïÿ‰Áı ±‹ÿÎ‰Îÿ flıS‰ı VÀıÂfiı ¿flÎ›ı·Î ⁄˘Q⁄ Ï‰VŒ˘Àı 14 …HÎÎfiı …¬‹Ì ⁄fiÎT›Î. à ¿ÎU‹Ìflfi_ fiÎ‹ ‰ÀÎ‰Ìfiı ≥V·Î‹fiÎ fiÎ‹ı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ’˛T≤ÏkÎ±˘ «·Î‰÷Î ÷k‰˘±ı ‹Î«˝ 7, 2006fiÎ fl˘… µkÎfl ’˛ÿıÂfiÎ ‰ÎflÎHÎÁÌ ¬Î÷ı Á_¿À‹˘«fi ‹_Ïÿfl‹Î_ ⁄˘Q⁄ ‘ÕÎ¿Î ¿flÌ 20 ÏËLÿ±˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘. ±Î ÿflı¿ ⁄fiÎ‰ ÷’ÎÁ Á‹ÌÏ÷fiÌ ŒÎ≥·˘‹Î_ ÿÀÎ≥fiı ±Î…ı ¤·Î≥ «Ò@›Îı »ı. ‹_⁄≥‹Î_ …\·Î≥ 11, 2006 fiÎ fl˘… ⁄fiı·Ì CÎÀfiÎ ’HÎ ±ı … flÌ÷ı ¤·Î≥ …‰ÎfiÌ »ı. ¿ÎflHÎ ¿ı ±Î’HÎı ¤Îfl÷Ì›˘ (¬ÎÁ ¿flÌfiı ÏËLÿ±˘ ÷ı‹… Ï⁄fiÁÎ_’˛ÿÎÏ›¿÷Îfi_ ‰Î…\_ ⁄Îflı‹ÎÁ ‰√ÎÕuÎ ¿fl÷Î ¿Ëı‰Î÷Î ⁄Ï©∞‰Ì±˘) ±I›_÷ ¿‹Ωıfl ›ÎÿÂ„@÷ ‘flÎ‰Ì±ı »Ì±ı. ±Î÷_¿‰Îÿ ÁÎ‹ı ·ÕÌ ·ı‰ÎfiÌ ±Î’HÎÌ ≥E»ÎÂ„@÷ ÷˘ ±˘fl ¿‹Ωıfl »ı ! ±Î ¿‹ΩıflÌfi˘ ŒÎ›ÿ˘ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘ ⁄Ë ÁË… flÌ÷ı µÃÎ‰ı »ı--±fiı ±Î÷_¿‰Îÿ ’˛I›ı œÌ·_-’˘«_ ‰·HÎ ‘flÎ‰÷Ì Áfl¿Îfl ¨CÎ÷Ì {Õ’Î› »ı. »ıS·Î_ ‰ÌÁı¿ ‰WÎ˝◊Ì ¤Îfl÷fiı ÀıflÏfl{‹fi˘ ’fl«˘ ‹‚Ì flèÎ˘ »ı, ’fl_÷ »ıS·Î_ «Îfl’Î_« ‰WÎ˝‹Î_ ◊›ı·Î Á_A›Î⁄_‘ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Ë‹·Î±˘fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ Áfl¿Îflı ¿ıÀ·Î_¿ ’√·Î_ ÷Î¿Ìÿı ·ı‰ÎfiÌ …wfl »ı. ÿÎ¬·Î ÷flÌ¿ı-(1) ÿıÂfiÎ ≥LÀıÏ·…LÁ O›fl˘ ±fiı flÌÁ«˝ ±ıLÕ ±ıfiÎÏ·ÏÁÁ Ï‰_√ …ı‰Î ΩÁÒÁÌ ÷_hÎ˘fiÌ Ω‚ ±˘fl Ï‰ÂÎ‚ ±fiı ‹…⁄Ò÷ ⁄fiÎ‰˘. fi ¤·Î› ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ‹ı 1971fi_ ›© ±Î’HÎı ‹ÎhÎ ±ı¿ ’¬‰ÎÏÕ›Î‹Î_ ∞÷Ì Â@›Î ÷ı‹Î_ flÌÁ«˝ ±ıLÕ ±ıfiÎÏ·ÏÁÁ Ï‰_√fiÎ ΩÁÒÁ˘fi˘ ⁄Ïfi›ÎÿÌ ŒÎ‚˘ Ë÷˘. (2) ⁄Î_√·Î ÿıÂ ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁflËÿı «Î·÷Ì ⁄Á ÷ı‹… Àˇıfi Áı‰Î±˘ I‰Ïfl÷ ⁄_‘ ¿flÌ ÿı‰Ì Ωı≥±ı. ±Î Áı‰Î ’ÒflÌ ’ÎÕÌfiı ±Î’HÎı ÁÎ‹ı «Î·Ìfiı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘fiı ÿıÂ‹Î_ CÎÒÁ‰Îfi˘ ‹˘¿˘ ±Î’Ì flèÎÎ »Ì±ı. (3) ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ ÷˘ Ëfl√Ì{ ¿fl‰Ì fi Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiÎ◊Ì ±Î÷_¿‰ÎÿfiÎ ‹tı ¿Â_ ‰‚ı ÷ı‹ fi◊Ì. CÎHÎÎ_¬flÎ_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘ Ë‰ı ±ı ÿıÂfiÎ (¿Ë˘ ¿ı ‹Âfl˝ŒfiÎ) ¿èÎÎ‹Î_ fi◊Ì. ‘‹˝fiÎ fiÎ‹ı ÷ı±˘ ’˘÷Îfi_ V‰÷_hÎ “›©” «·Î‰ı »ı. «Îfl ÿÎ›¿Î ’Ëı·Î_ ’_ÏÕ÷ fiıËvfiÌ ÂÎ_Ï÷’˛ı‹Ì Áfl¿Îflı «ÌfifiÎ «Îµ-±ıfi-·Î≥ ÁÎ◊ı ‹ˆhÎÌÁ_⁄_‘˘ ⁄Î_K›Î Ë÷Î, ’HÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ «Ìfiı Â_ ¿›* ±ı fi ¤·˘. (4) ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Ë‹·Î±˘‹Î_ Á_Õ˘‰Î›ı·Î √fiı√Îfl˘ ’fl ±ÿÎ·÷Ì ¬À·Î «·Î‰‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ‘˘flHÎı ÷ı‹fiı ÿıËÎ_÷ÿoÕ ±Î’‰˘ Ωı≥±ı. ±Î Ω÷fiÌ ÁA÷Ì ±Î÷_¿‰ÎÿÌ±˘fiı »^’Ì ‹ÿÿ ¿fl÷Î ±‹¿ ±ÁÎ‹ÎÏ…¿ ÷k‰˘fi_ ‹fi˘⁄‚ ÷˘Õ‰Î‹Î_ ¿ÿÎ« ±Áfl¿Îfl¿ ⁄fiı ’HÎ ¬flÌ. (5) ±Î÷_¿‰Îÿfi˘ …‰Î⁄ …wfl ’Õuı ±Î÷_¿‰Îÿ ‰Õı ±Î’‰˘ Ωı≥±ı. ±Î÷_¿‰Îÿfiı fiÎ◊‰Î ‹ÎÀı ¿ÎµLÀfl ÀıflÏfl{‹ ⁄Ë ¿Îfl√÷ ÂjÎ »ı. ⁄Î‰ÌÁ ÿU‹fi flÎWÀˇ˘◊Ì CÎıflÎ›ı·_ ≥{flÎ›ı· ±Î… Ïÿfi Á‘Ì À¿Ì Â@›_ Ë˘› ÷˘ ±ı ÷ıHÎı ±’fiÎ‰ı·Ì ¿ÎµLÀfl ÀıflÏfl{‹fiÌ fiÌÏ÷fiı ¿ÎflHÎı ! ±⁄·kÎ, ±Î‰Î_ ’√·Î_ ±Î’HÎÎ flÎ…¿Ì› fiı÷Î±˘ ÂÎ ‹ÎÀı ¤flı ? ±√fl ÷˘ ±ı ÏÿÂÎ‹Î_ ’˛›ÎÁ ’HÎ ¿ı‹ ¿flı ? flÎ…¿Ì› ¿ÎflÏ¿ÿa Ω‚‰Ì flÎ¬‰Î ‰Î˜À-⁄ıL¿ ÁÎ«‰‰ÎfiÌ ÷ı‹fiı Ï«_÷Î Ë˘› »ı. ÁkÎÎfi˘ ÁÒfl… ÷’÷˘ flËı ±ı … ÷ı‹fi˘ ±ı¿‹ÎhÎ V‰Î◊˝ Ë˘› »ı. ‰‚Ì ÁÒfl… ‹K›Îéı Ë˘› ÷ı ÿflQ›Îfi ¬ÿfi˘ ⁄ıÕ˘ ’Îfl ¿fl‰Îfi˘ Ë˘› »ı, Á√Î_‰ËÎ·Î_fiı Áfl¿ÎflÌ ±Î˜ÏŒÁ˘‹Î_ ¿Î‹ı ·√ÎÕ‰ÎfiÎ_ Ë˘› »ı, flÎ…¿Ì› ¿Î‰ÎÿÎ‰Î ¬ı·Ì ÁkÎÎ’·ÀÎ ·Î‰‰ÎfiÎ Ë˘› »ı ÷ı‹… µÿ˚CÎÎÀfi˘‹Î_ ±fiı Á‹Îfl_¤˘‹Î_ ¤ÎWÎHÎ˘ ¿fl‰ÎfiÎ_ Ë˘› »ı. ’ÏflHÎÎ‹ı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÎ fiÎ‹ı «Î·÷Ì ¿I·ı±Î‹fi˘ ÷‹ÎÂ˘ ‹Ò_√Î ‹˘œı ÷ı±˘ Ωı›Î ¿flı »ı. --±fiı ±Î’HÎı ÁÎˆ ÷ı‹fiı ±ı‹Î_ ΩHÎı-±ΩH›ı ÁÎ◊ ±Î’Ì±ı »Ì±ı !à

--ËWÎ˝· ’W¿HÎÎ˝

“ÁŒÎflÌ”fiÎ ‰Î«¿˘fiı ±ı¿ ±’Ì· Ï‰iÎÎfifi˘ CÎıflCÎıfl Œı·Î‰˘ ¿fl‰ÎfiÌ fiı‹ ÁÎ◊ı Âw ¿flÎ›ı·_ fi√ıLƒ Ï‰…› ÁÎ›LÁ ŒÎµLÕıÂfi fiÏË fiŒ˘, fiÏË fi¿ÁÎfifiÎ ‘˘flHÎı »ıS·Î_ ÿ˘œı¿ ‰WÎ˝◊Ì √…flÎ÷fiÌ fi‰Ì ’ıœÌ‹Î_ Ï‰iÎÎfi’˛ÁÎfl ¿flÌ flèÎ_ »ı. ±_‘…fi˘ ‹ÎÀı ÿfl ‹ÏËfiı “ÁŒÎflÌ”fiÌ ±Î˜ÏÕ±˘ ÁÌ.ÕÌ. ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î◊Ì ‹Î_ÕÌfiı “±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚Îfi˘ ±ı@Áflı” …ı‰Î_ Ï‰iÎÎfifiÎ_ ‹SÀÌ-¿·fl fl_√Ìfi ’˘VÀÁ˝ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î ’Î»‚ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ¬«˝ ŒÎµLÕıÂfiı ‰ıÃ‰˘ ’Õı »ı. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ ’˛T≤ÏkÎ±˘ fiÎHÎÎ_¿Ì› Á√‰Õ Ï‰fiÎ Á_¤‰ı fiÏË. ’ÏflHÎÎ‹ı fi√ıLƒ Ï‰…› ÁÎ›LÁ ŒÎµLÕıÂfiı Õ˘fiıÂfi ’fl ‹ÿÎfl flÎ¬‰˘ ’Õı »ı. ±ı¿ Ï‰fi_÷Ì — ±Î’fiÎ Ï‹hÎ‰÷˝‚‹Î_/Á√Î_‰ËÎ·Î_‹Î_ ¿˘”¿ T›„@÷ Ωı ±Î’fiÌ …ı‹ iÎÎfi-Ï‰iÎÎfifiÎ ’˛ÁÎfl‹Î_ flÁ ‘flÎ‰÷Ì Ë˘› ÷˘ fi√ıLƒ Ï‰…› ÁÎ›LÁ ŒÎµLÕıÂfifiı ±ÎÏ◊˝¿ ÁËÎ› ¿fl‰Î ±Î’ “ÁŒÎflÌ” ‰÷Ì ÷ıfiı ±’Ì· ¿fl˘.

fi√ıLƒ Ï‰…› ÁÎ›LÁ ŒÎµLÕıÂfifiı Ï‰iÎÎfi’˛ÁÎfl ‹ÎÀıfiÎ_ ÷ıfiÎ_ ÏfiÏç÷ ¿Î›˘˝ ’Îfl ’ÎÕ‰Î ‹ÎÀı Õ˘fiıÂfi ¶ÎflÎ µÿÎfl Ïÿ·ı (wÎ. 500 ¿ı ÷ı◊Ì ‰‘ fl¿‹fiÌ ±ÎÏ◊˝¿) ÁËÎ› ¿flfiÎfl fiÌ«ıfiÎ ÏË÷ıE»\±˘fi˘ ŒÎµLÕıÂfi ±Î¤Îfl ‹Îfiı »ı.

Ï‰fl· ›. ’œÎÏfl›Î Ï‰flıLƒÏÁ_Ë ¿ı. √˘ÏË· «ı÷fi ±ıfi. V‰Î‹Ì Á_Ïÿ’ ±ıÁ. ÂÎË ‹¿ıÂ ±ıÁ. ’Àı· ±ı«. ‰Ì. ’Àı· ÕÌ. ±ı‹. ΩfiÌ ÁÎ¿ı÷ ±ı. ÿ‰ı ∞. ±Îfl. √Î_‘Ì ’˛÷Î’ ±ıfi. ±Îı{Î ÿı‰Î_√ ÿıÁÎ≥ ±ı‹. ’Ì. ÂÎË ÕÎ˜. fi‰Ìfi ±ı·. ’Îflı¬ ËflÌÂ ÕÌ. ÿ‰ı Á¿ÌfiÎ ±ıÁ. ‰˘flÎ √˘Ï‰_ÿ ‰Ìfl∞ ÃÎ¿fl ¤√‰Îfi¤Î≥ ’ÎÏÀ· ÏfiÏ¬· ±Îfl. ‹Ëı÷Î Ïfi‹˝‚Î⁄ıfi ±ıfi. ÂÎË

·_Õfi ’ÒfiÎ fi‰ÁÎflÌ ‹_⁄≥ ‹. √˘◊Î‰Î (÷Î. Ï‰Áfi√fl) ‹_⁄≥ ‹_⁄≥ ±‹ÿÎ‰Îÿ ¤Î‰fi√fl ‹_⁄≥ ‹_⁄≥ ±‹ÿÎ‰Îÿ ‰·ÁÎÕ ¤Î‰fi√fl ±ÎHÎ_ÿ √Î_‘Ì‘Î‹ ‰Õ˘ÿflÎ Áfl÷ ‹_⁄≥

8,275/3,500/3,100/2,500/2,100/1,500/1,000/1,000/1,000/1,000/1,000/710/501/501/501/500/500/500/500/-

›◊ÎÂ„@÷ Õ˘fiıÂfi ‹˘¿·˘. Œ˘fi — 26 46 16 98 / 26 43 80 33 “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

à ¤Îfl÷fiÎ_ ·√¤√ 2,000 ≥LÕ„VÀˇ±· ±ıVÀıÀ‹Î_ ±Î‰ı·Î_ ’Î_hÎÌÁ ·Î¬ …ıÀ·Î ·CÎ ±Îˆz˘Ï√¿ ±ı¿‹˘fiı ÷ı‹fi_ ±·Î›ÿ_ Õˇıfiı… ¿fiı@Âfi fi◊Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ÷ı‹HÎı fl˘Ï…_ÿÎ ‘˘flHÎı flÌ·Ì{ ¿flı·_ (±ı¿ Á‰ı˝ZÎHÎ ‹…⁄ 1,000 ¿fl˘Õ ·ÌÀfl) ¿ıÏ‹¿·›@÷ ’ÎHÎÌ fi∞¿fiÌ fiÿÌ±˘‹Î_ ’fl⁄Îw_ Ã·‰Î› »ı ±fiı I›Î_fiÎ ’ÎHÎÌfiı ¿Î›‹Ì ‘˘flHÎı ‹Ï·fi ¿flÌ ‹Ò¿ı »ı. Ï‰Ï‰‘ flÁÎ›HÎ˘ ¤YRÎÎ ⁄Îÿ ÷ı Ω ⁄Ì ⁄fiı · Î ’ÎHÎÌ‹Î_ ‹Î»·Î_ …ı ‰ Î_ …‚«fl˘fi˘ ¬Î÷‹˘ ⁄˘·ı »ı ±√fl ÷˘ (ÂflÌflfiÌ ⁄Î›˘-¿ıÏ‹¿· ’˛Ïø›Î±˘ ¬˘fl_¤Î÷Î) ÷ı‹fi˘ ÂÎflÌÏfl¿ Ï‰¿ÎÁ ±À¿Ì ’Õı »ı. ‰_Â‰ı·˘ ’HÎ ±Î√‚ ‰‘Ì Â¿÷˘ fi◊Ì. ±Îˆz˘Ï√¿ ¿Îfl¬ÎfiÎ_±˘fiÎ ‰Î_ ¿ ı ’ÎHÎÌfiÎ ’˛ÿWÒ ÎHÎfi˘ ÏÂ¿Îfl ⁄fiı·Ì ¤Îfl÷fiÌ ÀÎ˜ ’ Àı fi fiÿÌ±˘fi˘ ¿˘Ã˘ ±ËŸ …\±˘. ÿÁ ’ˆ ¿ Ì ‹˘¬flÎfiÌ hÎHÎ fiÿÌ±˘ √…flÎ÷ flÎF›fiÎ ¤w« ÷◊Î ±‹ÿÎ‰Îÿ Ï…S·ÎfiÌ »ı. à …√÷fiÌ ¿<· ‹Îfi‰‰V÷ÌfiÎ ‹ÎhÎ ’Î_« À¿Î ·˘¿˘ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‰Áı »ı. ±Î‹ »÷Î_ …√÷¤flfiÌ ¿<· (68.30 ¿fl˘Õ) ‹˘Àfl¿Îfl˘ ’ˆ¿Ì ·√¤√ 1/3 (20.20 ¿fl˘Õ) ‹˘Àfl˘ ±‹ı Ï fl¿Î‹Î_ »ı . CÎHÎÌ¬flÌ ‹˘Àfl˘ ŒuÒ · ±ıÏŒÏÂ›LÀ fi◊Ì. ·ÌÀflÿÌÃ ‹ÎhÎ 8 ◊Ì 9 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±ı‰flı… ±Î’ı »ı. ’ÏflHÎÎ‹ı ’ıÀˇ˘·fiÌ …_√Ì ¬’÷ ¿flı »ı ±fiı ⁄ÿ·Î‹Î_ ◊˘¿⁄_‘ ¿Î⁄˝fi ÕÎ›˘@ÁÎ≥Õ ‹@÷ ¿flı »ı. ‹˘Àfl¿Îfl˘ ‰Õı ◊÷Î ¿Î⁄˝fi ÕÎ›˘@ÁÎ≥ÕfiÎ ‰ˆÏr¿ ’˛ÿÒWÎHÎ‹Î_ ±‹ıÏfl¿fi˘fi_ ›˘√ÿÎfi ±ı flÌ÷ı 50Ñ …ıÀ·_ »ı. à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

xfl+uf0fgff jff+s[ gffdfxf[qf yf> zc[,ff vffLFsl uf[+0f

¤ıÓÂfiÎ ÏÂ_√ÕÎ_ ¤ıÓÂfiı ¤Îflı fi ’Õı ±ı ¿Ëı‰÷ ¤ıÓÂ ‹ÎÀı ¤·ı ⁄_‘⁄ıÁ÷Ì …HÎÎ›, ’fl_÷ ±ÎÏ¡¿Ì √ıÓÕÎ ‹ÎÀı ±ı ¿Ëı‰÷ ‰Î’fl˘ I›Îflı ÷ıfiı Áÿo÷fl µ·ÀÎ‰Ì fiÎ¬‰Ì Ωı≥±ı. √ıÓÕÎfiÌ 2,500 Ï¿·˘√˛Î‹fiÌ ¿Î›Îfiı Œ@÷ hÎHÎ Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ÂŸ√Õ<_ ±ı‰_ ÷˘ ¤Îflı ’Õı »ı ¿ı ±Î…ı ÷ı ’˛ÎHÎÌ {Õ’¤ıfl ·M÷ ◊≥ flèÎ_ »ı. √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎ ’fl ‹Îfi‰Ω÷ı ’˘÷ÎfiÌ ·Î·« fi…fl ‹Î_ÕÌ »ı I›Îfl◊Ì ±ı ’˛ÎHÎÌfi˘ ÏÂ¿Îfl ◊‰Î‹Î_ ¿˘≥ Á_›‹ flèÎ˘ fi◊Ì. »ıS·Î hÎHÎ ÿÎ›¿ÎfiÌ … ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ±flÁÎ‹Î_ ±ÎÏ¡¿Ì ÷ı‹… ±ıÏÂ›Î≥ √ıÓÕÎfiÌ 80Ñ ‰V÷Ìfi_ Ïfi¿oÿfi fiÌ¿‚Ì «Ò@›_ »ı. ÏÂ¿Îflfi˘ ÿ˘fl ±Î…ı ’HÎ «Î· »ı. ¬ÎÁ ¿flÌfiı Ï{Q⁄ÎO‰ı‹Î_ ±fiı ¿ıL›Î‹Î_ √ıÓÕÎfiÌ ⁄ıŒÎ‹’HÎı ¿I·ı±Î‹ ◊≥ flËÌ »ı. (±ıÏÂ›Î‹Î_ ≥LÕ˘fiıÏÂ›Î ¬Î÷ı ÷ı‹… ¤Îfl÷ ¬Î÷ı ’HÎ √ıÓÕÎfiÎ ÏÂ¿Îfl ◊÷Î flËı »ı.) ±ı¿·Î Ï{Q⁄ÎO‰ı‹Î_ … ÷V¿fl˘ ‰WÎı˝ÿËÎÕı 68 ◊Ì 70 √ıÓÕÎ±˘fi_ ¿ÎÁ‚ ¿ÎœÌ fiÎ¬ı »ı, F›Îflı ¿ıL›Î‹Î_ ‰ÎÏWÎ˝¿ ’«ÎÁı¿ √ıÓÕÎfi˘ ¤˘√ ·ı‰Î› »ı. ÏÂ¿Îflfi˘ ±ı¿‹ÎhÎ Ëı÷ ÂŸ√ÕÎ »ı, …ıfi˘ ±ÎÁ‹ÎfiÌ ¤Î‰ ÷V¿fl˘fiı ‹Î·Î‹Î· ¿flÎ‰Ì ±Î’ı »ı. √ıÕÓ Îfi_ ÂŸ√Õ<_ Ë¿Ì¿÷ı ‰Î‚‹Î_ flËı·Î ¿ıfl˘ÏÀfi ’ÿÎ◊˝fiÎ ‹…⁄Ò÷ √ßÎ »ı. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ‰Î‚fiÎ flıÁÎ ±I›_÷ Á_√ÏÃ÷ ⁄fiÌfiı ÂŸ√ÕÎfi˘ ±Î¿Îfl ’ÎQ›Î »ı. ÁÎ«Î_ ÂŸ√ÕÎ_ ’˛ÎHÎÌfiÌ (ÿÎ.÷. ËflHÎfiÌ) ¬˘’flÌ ÁÎ◊ı ΩıÕÎ›ı·Î_ Ë˘›, F›Îflı √ıÓÕÎfi_ ¿Ëı‰Î÷_ ÂŸ√Õ<_ ¿<ÿfl÷ı ÷ıfiÌ ⁄A÷fl»Î’ I‰«Î ’fl ⁄ıÁÎÕu_ »ı. ‰…fi‹Î_ ÿflı¿ ÂŸ√Õ<_ ±œÌ◊Ì hÎHÎ Ï¿·˘√˛Î‹fi_ Ë˘› »ı--±fiı ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ⁄Ωfl‹Î_ ÷ıfi˘ ¤Î‰ »ı Ï¿·˘ÿÌÃ 6,000 ÕÎ˜·flfi˘ ! ±Î ±ÎÁ‹ÎfiÌ ¤Î‰ ±Îfl⁄ ÿıÂ ›‹fifiı ±Î¤ÎflÌ »ı ¿ı F›Î_fiÎ ‹Î·ı÷Ωfl˘ ’˘÷ÎfiÌ ¿ÀÎflfi˘ fi¿ÂÌÿÎfl ËÎ◊˘ √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎ‹Î_◊Ì ÷ˆ›Îfl ¿flÎ‰ı »ı. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ ¿ÀÎflfiÌ Ï¿o‹÷ ËΩfl˘ ÕÎ˜·fl‹Î_ √HÎÎ›, ±ıÀ·ı I›Î_fiÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ÷ı ‹˘¤Îfi_ ’˛÷Ì¿ ⁄fiÌ »ı. ±‹¿ ‘fiÎœu˘ ÷˘ ‰‚Ì √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎ‹Î_◊Ì ⁄fiı·Î fi¿ÂÌÿÎfl M›Î·Î‹Î_ ’ÎHÎÌ ’Ì‰ÎfiÎ ±Î√˛ËÌ »ı. ±Î flÌ÷ı ’Ì‰Î›ı·˘ ’ÎHÎÌfi˘ ÿflı¿ CÎÒ_ÀÕ˘ ÂflÌfl‹Î_ √ıÓÕÎ …ı‰Ì Â„@÷fi˘ Á_«Îfl ¿flı ±ı‰_ ÷ı±˘ ‹Îfiı »ı. ‰‘ ±ı¿ ‹ÎL›÷Î ‹…⁄ √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎfiÌ ¤V‹ ¬Î‰Î◊Ì ÂflÌfl‹Î_ …\‰ÎfiÌfi_ fi‰_ Ωı‹ ±Î‰Ì Ω› »ı. ±_‘l©Î±˘fi˘ ÷ı‹… ¬˘ÀÌ flÌ÷ı T›Î’ı·Ì ‰WÎ˘˝ …^fiÌ ‹ÎL›÷Î±˘fi˘ ¿˘≥ ≥·Î… Ë˘÷˘ fi◊Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ›‹fi‹Î_ ‰WÎ˘˝ ◊›ı √ıÓÕÎfiÎ ÏÂ_√ÕÎfiÌ √ıfl¿ÎfiÒfiÌ ±Î›Î÷ «Î· »ı. √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎfi˘ ⁄ÌΩı ±Î›Î÷Ì ÿıÂ «Ìfi »ı, F›Î_ ÂŸ√ÕÎfiÎı µ’›˘√ ±ÎˆWÎÏ‘› Ëı÷Áfl ¿flÎ› »ı. {ıflÌ ‹ı·ıÏfl›Î …ı‰Ì Ï⁄‹ÎflÌ±˘ ’fl √ıÓÕÎfiÎ ÂŸ√ÕÎfiÌ ¤V‹ «‹I¿ÎÏfl¿ ±Áfl ÿÎ¬‰÷Ì Ë˘‰Îfi_ «ÌfiÌ ‰ˆÿ˘ ÷ı‹… ÷⁄Ì⁄˘ ‹Îfiı »ı. «ÌfifiÎ ±‹¿ ’˛ÿıÂ˘‹Î_ ±ı‰Ì ¤V‹ eÀ’ÎÏ◊›Î ‰ˆÿ˘ ¬·ı±Î‹ ‰ı«ı ’HÎ »ı. ±Î…◊Ì Á˘ ‰WÎ˝ ’Ëı·Î_ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ 10,00,000 √ıÓÕÎ Ë÷Î. 1970‹Î_ ÷ı‹fiÌ Á_A›Î 69,000 Ë÷Ì, ÷˘ ±Î…ı 14,000 …ıÀ·Î ‹Î_Õ ⁄E›Î »ı--±fiı ÷ı ±Î_¿Õ˘› {Õ’¤ıfl CÎÀÌ flèÎ˘ »ı. ±ıÏÂ›Î≥ ÿıÂ˘‹Î_ ’HÎ „V◊Ï÷ …\ÿÌ fi◊Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ·Î¬˘ ‰WÎ˝ ◊›ı M≤J‰Ì ’fl À¿ı·_ ±ı ’˛ÎHÎÌ fi∞¿fiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ fiÎ‹ÂıWÎ ◊Î› ÷˘ fi‰Î≥ fiÏË!à 7

For Your Information

‰Î›¿Î — ’ÎHÎÌ ¤flı·Î »Ì»flÎ ’ÎhÎfiÌ Á‚√÷Ì ‹ÌHÎ⁄kÎÌ ’fl ¿Î«fi˘ M›Î·˘ ¨‘˘ ‹Ò@›Î ’»Ì ‹ÌHÎ⁄kÎÌ ⁄{Î› I›Îflı ’ÎhÎfi_ ¿ıÀ·_¿ ’ÎHÎÌ M›Î·Î‹Î_ «Õı »ı, ¿ı‹ ¿ı ÿËfi ‰¬÷ı ±Î˜„@Á…fi ‰’flÎ›˘ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ıfiÌ …B›Î ¬Î·Ì ’ÕÌ Ë˘› »ı.

‰ÎV÷Ï‰¿÷Î — ±Î ’˛›˘√ V¿>·‹Î_ Ï‰iÎÎfi ¤HÎ÷Î Ï‰zÎ◊a±˘fiı ±«Ò¿ ⁄÷Î‰‰Î‹Î_ (¿ı ±Î¿Ú Ï ÷ ¶ÎflÎ Á‹Ω‰‰Î‹Î_) ±ÎT›˘ Ë˘› »ı. ¬·ÎÁ˘ ’HÎ Ëo‹ıÂÎ ±ı … ±’Î› »ı ¿ı M›Î·Î‹Î_ flËı·Ì Ë‰Îfi˘ 1Ñ …ıÀ·˘ ±Î˜„@Á…fi ‰Î› Á‚√÷Ì ‹ÌHÎ⁄kÎÌ±ı ’˘÷ÎfiÎ ÿËfi ‹ÎÀı ‰Î’flÌ fiÎA›˘, ±ı À ·ı M›Î·Î‹Î_ ÷ıfiÌ ¬Î·Ì ’Õı·Ì …B›Îfiı ’ÒflÌ ÿı‰Î ’ÎhÎfi_ ¿ıÀ·_¿ ’ÎHÎÌ M›Î·ÎfiÌ ‘Îfl fiÌ«ı Áfl¿Ìfiı ÷ıfiÌ ±_ÿfl «Õu_. ‹ÎhÎ ¤Îfl÷fiÌ fiÏË, › fl ˘’-±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ V¿> · ˘‹Î_ ’HÎ ÏÂZÎ¿˘ ‰Ê˘˝ Á ‘ Ì Ï‰iÎÎfifi˘ ±Î‰˘ … ¬·ÎÁ˘ ’˘÷ÎfiÎ Ï‰zÎ◊a±˘fiı ÂÌ¬‰÷Î flèÎÎ ±fiı »ı‰Àı ‰ÎV÷Ï‰¿÷Î ÷flÌ¿ı ÷ıfiı ‹√…‹Î_ ÃÁÎ‰Ì ÿÌ‘˘. ¬ · ÎÁ˘ ¬˘À˘ »ı - -⁄·¿ı ±ı ¬·ÎÁ˘ … fi◊Ì. ±œÎfl‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ¡ıL« flÁÎ›HÎÂÎjÎÌ ±ıL÷˘≥fi ·ı‰˘Ï{›ı±ı (…‹b_ Ï«hÎ) ’˛›˘√˘ ‰Õı ÁÎÏ⁄÷ ¿›* ÷ı‹ ∂Ω˝ fi Ì ‹ÎŒ¿ ’ÿÎ◊˝ fi ˘ ’HÎ fiÎÂ ¿fl‰˘ ¿ı Á…˝fi ¿fl‰_ Â@› fi◊Ì. ±ı¿ ’ÿÎ◊˝ ⁄ÌΩ ’ÿÎ◊˝ ‹ Î_ V‰w’Î_÷fl ’Î‹Ì Â¿ı, ’fl_÷ mole/‹Î˜·‹Î_ √HÎÎ÷_ ÷ıfi_ ‹Ò‚¤Ò÷ ÿ‚/ mass ›◊Î‰÷˚ flËı »ı. ÿÎ¬·Î ÷flÌ¿ı 8

‹ÌHÎ⁄kÎÌ ⁄Î‚˘ I›Îflı ±ı ËÎ≥Õˇ˘¿Î⁄˝fi ’ÿÎ◊˝ ¿Î⁄˝ fi ÕÎ›˘@ÁÎ≥Õfiı ÷◊Î ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ‹@÷ ¿flı »ı. ±Î ⁄Lfiı ±ÎÕ’ıÿÎÂ˘fiı Ωı¬˘ ÷˘ ÷ı‹fi_ ‰…fi ±Î˜„@Á…fi M·Á ‹ÌHÎ⁄kÎÌ …ıÀ·_ ◊‰_

flèÎ_, ±ıÀ·ı ‹ÌHÎ⁄kÎÌ Ωı B·ÎÁfiÌ ±_ÿfl Ë˘› ÷˘ B·ÎÁ‹Î_ ±Î˜„@Á…fifiÌ …B›Î ¬Î·Ì ’Õ‰Îfi˘ Á‰Î· flËı÷˘ fi◊Ì. Ë¿Ì¿÷‹Î_ Â_ ⁄fiı »ı ? ¨‘Î ‰Î‚ı·Î B·ÎÁ‹Î_ ’ÎHÎÌfiı ¬ıÓ«Ì ·Î‰÷Ì Ïø›Î ⁄Ë ÁÌ‘ÌÁÎÿÌ »ı. ‹ÌHÎ⁄kÎÌfi_ ÿËfi B·ÎÁ ‹Î_èÎ·Ì Ë‰Îfiı √fl‹ ¿flı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı Ë‰Îfi_ ÀıQ’˛ı«fl ø‹Â— ‰‘Ìfiı 1000 Áı„SÂ›Á ◊›_, ÷˘ ±ı ·√¤√ 20Ñ Á‘Ì (¿<ÿfl÷Ì Ë‰Î‹Î_ ±Î˜„@Á…fifiÎ ’˛‹ÎHÎ …ıÀ·Ì) Ï‰V÷flHÎ ’Î‹ı »ı. V‰Î¤ÎÏ‰¿ »ı ¿ı ÷ı fi ˘ ⁄‘˘ …J◊˘ B·ÎÁ‹Î_ Á‹Î› fiÏË. ‰‘ÎflÎfiÌ Ë‰Î ’˘÷Îfi_ fiˆÁÏ√˝¿ Ωıfl ·ÕÎ‰Ì

B·ÎÁfiÌ ‘Îfl fiÌ«ı◊Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı ±fiı I›Îflı ÷ı ÁÒZ‹ ’fl’˘ÀÎ ’HÎ fl«ı »ı. (±Î ’fl’˘ÀÎ ±Î˜„@Á…fifiÌ CÎÀfiı … ’˛›˘√fi_ flËV› ‹Îfi÷Î ·˘¿˘fiÎ K›Îfi‹Î_ ±Î‰÷Î fi◊Ì--±√fl ÷˘ K›Îfi ’fl ·ı‰Î÷Î fi◊Ì.) ‹ÌHÎ⁄kÎÌ ⁄{Î›Î ’»Ì ◊˘ÕÌ ‰Îfl Á‘Ì ÷˘ ¿ÂÌ fi‰Î…^fiÌ fi ⁄fiı, ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ ’ÎhÎ‹Î_ flËı·_ ’ÎHÎÌ B·ÎÁ‹Î_ ’˛‰ıÂÌ ¨«ı «Õ‰Î ‹Î_Õı »ı. ¿ÎflHÎ ÿı¬Ì÷_ »ı — B·ÎÁ‹Î_ Ãflı·Ì Ë‰Îfi_ Á_¿˘«fi ◊÷Î_ ‰ÌÁı¿ À¿Î …ıÀ·˘ ÂÒL›Î‰¿ÎÂ ÁΩ˝›˘ »ı, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ ’ÎhÎfiÎ ’ÎHÎÌ ’fl ‰Î÷Î‰flHÎfiÌ ¿<ÿfl÷Ì Ë‰Î ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı 14.7 fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ¿flı »ı. ±ı¿ ÷flŒ ¬ıÓ«ÎHÎ ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ ÿ⁄ÎHÎ »ı‰Àı ’ÎHÎÌfiı B·ÎÁ‹Î_ «ÕÎ‰Ì ÿı »ı. ÁÎ«ı … ±Î‹ ⁄fi÷_ Ë˘‰ÎfiÌ ÁÎÏ⁄÷Ì ÂÌ ? ÁÎÏ⁄÷Ì …\ÿÎ ’˛›˘√ ¶ÎflÎ ‹‚Ì Â¿ı »ı. ‹ÌHÎ⁄kÎÌfiı ⁄Î¿Î÷ flÎ¬Ì ¨‘Î ‰Î‚ı·Î B·ÎÁ ’fl ◊˘ÕÌ ‰Îfl Á‘Ì √fl‹ ’ÎHÎÌ flıÕÌfiı ±Î_÷Ïfl¿ Ë‰Îfiı ÃÌ¿ ÃÌ¿ Ëÿı √fl‹ ¿fl˘ ±fiı ’»Ì Ãfl‰Î ÿ˘. ’ÏflHÎÎ‹ ±ı … ±Î‰‰ _ flèÎ _ . Ë‰ı ±Î˜„@Á…fifi˘ ⁄‘˘ ’fl‰Ã˘ B·ÎÁfiÌ ±_ÿfl …ı‹fi˘ ÷ı‹ ±¿⁄_‘ »ı, »÷Î_ ⁄ËÎflfi_ ’ÎHÎÌ ±ı B·ÎÁ‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı. √fl‹Ì Ωı ÁÎflÎ ±ı‰Î ’˛‹ÎHÎ‹Î_ ±Î’Ì Ë˘› ÷˘ ’ÎHÎÌ ·√¤√ 50Ñ B·ÎÁfiı ¤flÌ ÿı, F›Îflı ‰Î÷Î‰flHÎfiÌ ¿<ÿfl÷Ì Ë‰Î‹Î_ ±Î˜„@Á…fifiÌ ‹ÎhÎÎ ÷˘ 21Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi◊Ì. ±ı¿ ‰Î÷ı ±Îç›˝ ◊›Î ‰√fl flËı÷_ fi◊Ì — ≥.Á. ’Ò ‰ ı ˝ 1 ·Ì ÁÿÌ‹Î_ fl˘‹fiÂÎÏÁ÷ ⁄Î›{ıLÀÎ≥fi ’˛ÿıÂfiÎ ÏŒ·˘ fiÎ‹fiÎ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ±ı ‹ÌHÎ⁄kÎÌfiÎ ’˛›˘√fi˘ Á«˘À ‰îÎÎÏfi¿ ¬·ÎÁ˘ ±ÎM›˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ⁄ı±ı¿ ËΩfl ‰Ê˝ Á‘Ì Ï‰iÎÎfifiÎ_ ·√¤√ ÿflı¿ ’ÎÃu’V÷¿‹Î_ ±ı ’˛›˘√ ÁÎ‰ ¬˘ÀÌ flÌ÷ı ⁄›Îfi ◊›˘ ±fiı ¬˘ÀÌ flÌ÷ı ¤HÎÎ‰‰Î‹Î_ ±ÎT›˘.à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

For Your Information

Jifzf[Ldf,f O hdflgfgf[ afn,f[ h[8 ;8mldf 5fz uff[9jfftfl 5fjfgfrfssl

±ı¿ ºU› ¿S’Ì …\±˘ — 2010 fi_ ‰Ê˝ »ı. ÿÏZÎHÎ ±Î˜VÀˇÏı ·›Î‹Î_ 28 Ï¿·˘‹ÌÀfl T›ÎÁfiÎ Á’ÎÀ ‹ıÿÎfi ‰E«ı ËıÏ·¿˘MÀfl …ı‰_ ›_hÎ ¬S·Î Àˇı≥·fl ‰ÎËfi ’fl √˘Ã‰Î›_ »ı. ÿı¬Î‰ Ωı ¿ı Œ@÷ ’_¬Î (fl˘Àfl) ’Òfl÷˘ ËıÏ·¿˘MÀflfiı ‹‚÷˘ ±Î‰ı »ı. ⁄Î¿Ì ÷ıfiı ±ı„L…fi fi◊Ì, ¿˘¿Ï’À fi◊Ì ±fiı ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fi ’HÎ fi◊Ì. ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷ı ’‰fi«yÌ ±ıÀ·ı ¿ı Ï‰LÕÏ‹· »ı, …ıfiı ÷ıfi˘ ±Î˜VÀˇıÏ·›fi Â˘‘¿ ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚˝Á Ï‰LÕÏ‹·fiı ⁄ÿ·ı Ω›fl˘Ï‹· ¿Ëı‰Îfi_ ‰‘ ’Á_ÿ ¿flı »ı. Ω›fl˘Ï‹· ÂÎ ‹ÎÀı ? ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ËıÏ·¿˘MÀfl ¿fl÷Î_ Ω›fl˘V¿Î˜’fiı ‰‘ ‹‚÷Ì ±Î‰ı »ı. ËıÏ·¿˘MÀfl‹Î_ ±ı„L…fi ÷ıfiÌ fl˘Àflfiı Œıfl‰ı ±fiı Œfl÷Ì fl˘Àfl Ë‰Îfiı ¿Î’Ì ËıÏ·¿˘MÀflfiı Ï·Œ˚À ±Î’ı, F›Îflı ±Î˜À˘Ω›fl˘‹Î_ fl˘Àflfi_ ΩıÕÎHÎ ±ı„L…fi ÁÎ◊ı Ë˘÷_ fi◊Ì. ‹˘flÎfiÎ ’˛˘’ı·fl ‰Õı ±Î˜À˘Ω›fl˘ …ı‹ ±Î√‚ ‰‘÷_ Ω› ÷ı‹ ÁÎ‹˘ ±Î‰÷˘ ‰Î›fl˘ fl˘Àflfiı Œfl¿ÕÌfiÌ …ı‹ «øÎ¿Îflı CÎÒ‹Î‰ı »ı ±fiı fi÷ÌΩw’ı ’ıÿÎ ◊÷Ì Ï·Œ˚À ±Î˜À˘Ω›fl˘fiı Ë‰Î‹Î_ ±©fl flÎ¬ı »ı. ±Î˜VÀˇıÏ·›fi Â˘‘¿ ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚˝Áı ⁄fiÎ‰ı·Ì Ω›fl˘Ï‹· ±Î‰˘ … ¿Î›˝’˛¿Îfl ÿÎ¬‰‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ‹Î_ »ı. ¬S·Î Àˇı≥·fl ’fl flËı·Ì ±ı Œfl¿ÕÌfiı ÿ˘flÕÎ ‰Õı ±Î√·Î ‰ÎËfifiÎ ÏŒfl¿Î/winch ÁÎ◊ı ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı. ⁄Lfiı ‰ÎËfi˘ Á’ÎÀ ‹ıÿÎfi‹Î_ Á‹Îfi {Õ’ı ÿ˘À ‹Ò¿ı »ı. ±‹¿ V’ÌÕ ◊Î›, ±ıÀ·ı Ω›fl˘Ï‹·fi˘ ÁÎ‹Ì Ë‰Îfi˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ {Ì·÷˘ ’_¬˘ ±Î’˘±Î’ Œfl‰Îfi_ Âw ¿flı »ı. ±Î «Î¿√Ï÷ ¶ÎflÎ ÁΩ˝÷_ Ï·Œ˚Àfi_ ’Ïfl⁄‚ Ω›fl˘Ï‹·fiı ’÷_√fiÌ ‹ÎŒ¿ Ë‰Î‹Î_ «ÕÎ‰Ì ÿı »ı. µ¿ı·Î÷˘ ÏŒfl¿˘ ÷ıfiı ±ÎV÷ı ±ÎV÷ı œÌ· ±Î’÷˘ flËÌ »ı‰Àı 4.5 Ï¿·˘‹ÌÀfl (14,750 ŒÌÀ) ¨«ı ‹˘¿·Ì ±Î’ı »ı. Ë‰ı ‘fl÷Ì ’fl flËÌfiı fiflÌ ±Î_¬ı Ωı÷Î_ ÷ı ÿı¬Î÷Ì ’HÎ fi◊Ì, ’fl_÷ ±Î¤fiÎ {w¬ı ÷ıHÎı ’˘÷Îfi_ ›˘B› V◊Îfi √˛ËHÎ ¿›Î˝fi˘ ’flÎ‰˘ À>_¿ Á‹›‹Î_ ‹‚ı »ı. µ’·Î ‰Î÷Î‰flHÎfiÎ …ıÀ VÀˇÌ‹‹Î_ {_{Î‰Î÷ …ı‰Î ’‰fi ‰Õı CÎÒ‹flÎ÷Ì ¤√Ìfl◊ Ω›fl˘Ï‹· …fiflıÀfl ◊¿Ì ‘fl÷ÌfiÌ ’Î‰fl·Î≥fi

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

à ¤Îfl÷fiÌ ‹Î◊ÎÿÌÃ ±Î‰¿ Ï‰Âı ·ıÀıVÀ ΩHÎ¿ÎflÌ — wÎ. 20,989 fiÌ flÎWÀˇÌ› ±ı‰flı… ÁÎ‹ı fi_⁄fl ‰fi ’˘ÓÏÕ«ıflÌ flÎF›fiÌ ‹Î◊ÎÿÌÃ ±Î‰¿ wÎ. 40,947 »ı. ±ı ’»Ì ±fiø‹ı ËÏfl›ÎHÎÎfiÌ wÎ. 29,963; ‹ËÎflÎWÀˇfiÌ wÎ. 28,414; ’_Ω⁄fiÌ wÎ. 27,851 ±fiı √…flÎ÷fiÌ wÎ. 26,979 »ı. à ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ±fiı «ÌfifiÌ ‰‘÷Ì fi˙¿Î÷Î¿Î÷ Ωı ÷ Î_ ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚ı ’˘÷ÎfiÌ ÷‰ÎflÌ¬‹Î_ ’Ëı·Ì … ‰¬÷ ÁÎ‹ÀÎ_ 33 ›©…ËÎΩı ⁄Î_‘‰ÎfiÌ ›˘…fiÎ ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Ì »ı. ±Õ‘˘ Õ{fi VÀÌS‘ ‹fi‰Îfl˘fi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ıÂ ◊Î› »ı. fi˙¿Îÿ‚ ÷ıfiÎ_ ›©…ËÎΩıfi˘ ÷◊Î Á⁄‹Ïflfi˘fi˘ …\ ‹ ·˘ 140 Á ‘ Ì ’Ë˘Ó«ÎÕ‰Î ‹Î√ı »ı. ËÎ·fi˘ V¿˘fl ·√¤√ 100 ◊‰Î ±ÎT›˘ »ı. à ±ÎÏ◊˝¿ flÌ÷ı ÁQ≤© ±ı‰Î ±‹ıÏfl¿Îfiı …√÷fi˘ ÁÎˆ◊Ì Á¬Ì ÿıÂ √HÎ÷Î Ë˘ ÷˘ ±ı ‹ÎL›÷Î Ë‰ı ‹√…‹Î_◊Ì ¿ÎœÌ fiÎ¬˘. L›Ò ≥¿˘fi˘Ï‹@Á ŒÎµLÕı Â fi fiÎ‹fiÌ Á_ V◊Î±ı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ¿Îœı·Î ÷ÎflHÎ ‹…⁄ …√÷fi˘ ÁÎˆ◊Ì Á¬Ì ÿıÂ-¿‹-ÀÎ’ ÿÏZÎHÎ ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ±Î‰ı·˘ 2,11,000 ·˘¿˘fiÌ ‰V÷Ì ‘flÎ‰÷˘ ±fiı ‹ÎhÎ 12,200 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ZÎıhÎŒ‚ ‘flÎ‰÷˘ flÌ’„O·¿ ±Î˜Œ ‰Îfi±Î÷ »ı. B‰ÎÀı‹Î·Î, ±· ÁÎS‰ÎÕ˘fl, Ë˘LÕ<flÎÁ ±fiı ¿˘·„Q⁄›Î …ı‰Î ‹K› ÷ı‹… ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Ì ÿıÂ˘fi˘ Á‹Î‰ıÂ ÀÎ˜’-Àıfi Á¬Ì ÿıÂ˘‹Î_ ◊Î› »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ø‹ 150 ‹˘, Ï⁄˛Àfifi˘ 108‹˘ ÷◊Î flÏÂ›Îfi˘ 172‹˘ »ı. Á¬Ì ÿıÂ˘fiÎ Ï·VÀ‹Î_ ÷ı±˘ ⁄Ë ’Î»·Ì ’Î›flÌ±ı Ï⁄flÎF›Î »ı. Á‰Î· Ωı ¿ı ±ı ¿ı Á¬Ì ÿıÂ ¿˘fiı ¿Ëı‰˘ ? L›Ò ≥¿˘fi˘Ï‹@Á ŒÎµLÕıÂfiı ±Î’ı·Ì “Á¬Ì ÿıÂ”fiÌ T›ÎA›Î ⁄Ë ÏÁQ’· »ı— ∞‰fi…wÏfl›Î÷fiÌ Áı‰Î±˘, Á√‰Õ˘ ÷ı‹… ‰V÷±˘ F›Î_ Á·¤, ÁV÷Ì ±fiı Á_÷˘WÎ¿Îfl¿ Ë˘›, ‰Î›˘·LÁfiÎ fiÎ‹ı F›Î_ ⁄Îflı‹ÎÁ ÷_√Ïÿ·Ì »‰Î›ı·Ì fi flËı÷Ì Ë˘›, ·˘¿˘fi_ ‹ÎfiÏÁ¿ ±fiı ÂÎflÌÏfl¿ V‰ÎVJ› F›Î_ ÁÎflÌ flÌ÷ı …‚‰Î÷_ Ë˘› ÷◊Î ’flV’fl ¤Î≥«ÎflÎfiÌ ¤Î‰fiÎ F›Î_ T›Î’¿ Ë˘› ±ı ÿıÂfiı Á¬Ì √HÎÌ Â¿Î›. ±Î T›ÎA›Î ‹…⁄ ¤Îfl÷fi˘ fi_⁄fl Ï·VÀ‹Î_ ¿ıÀ·Î‹˘ »ı ? 62‹˘ ! ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ 112‹˘!à 9

For Your Information

‹ÎÀı 10 ‹ı√Î‰Î˜À ‰Ì…‚Ìfi_ ±‰÷flHÎ ¿flÎ‰‰Î ‹Î_Õı »ı. Ω›fl˘Ï‹· ±Î¤fiÎ {w¬ı ‹˘…^ÿ »ı I›Î_ Á‘Ì ∂Ω˝fiÌ ÷ı √_√Îfi˘ ’˛‰ÎË ±À¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. …ıÀ VÀˇÌ‹ Â_ »ı ? ’Ëı·˘ Á‰Î· Ωı ¿ı ’‰fi«yÌ Ï‰Âı ’Ò » ‰˘ Ωı ≥ ±ı . ’‰fi«yÌfi _ V◊Îfi …‹Ìfifiı ⁄ÿ·ı ±Î¿ÎÂ‹Î_ ÂÎ ‹ÎÀı ? …‰Î⁄‹Î_ ±fiı¿ ¿ÎflHÎ˘ ÀÎ_¿Ì Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ‘fl÷Ì ’fl ±ı¿‘Îfl˘ ‰ı√Ì·˘ ’‰fi F›Î_ ⁄Îflı‹ÎÁ

e_¿Î÷˘ Ë˘› ±ı‰Î_ V◊‚˘ ⁄Ë ±˘»Î_ »ı. ÿÏfl›ÎÏ¿fiÎflÎfiÎ ¬S·Î Ï‰V÷Îfl˘ ÏÁ‰Î› ⁄Ì…ı ’ËÎÕ˘, T≤ZÎ˘ ±fiı ‹¿Îfi˘ ’‰fifiÎ ‰ı√fiı ‘Ì‹˘ ’ÎÕÌ ÿı »ı. ‘Ì‹Ì flŒ÷Îfl ‰Ì…‚ÌfiÎ ÿ˘Ëfi ‹ÎÀı Ï¿ŒÎ›÷Ì ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi √HÎÎ› ¿ı ’‰fifiÌ 59Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ √Ï÷Â„@÷fiı ‰Ì…‚Ì‹Î_ Œıfl‰‰Îfi_ Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı Â@› fi◊Ì. √Ì±flfiÎ ±fiı ÂÎŒ˚ÀfiÎ CÎÊ˝HÎfiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ ±Î‘Ïfi¿ ’‰fi«yÌ ÷˘ ‹ÎhÎ 40Ñ √Ï÷Â„@÷fiı ‰Ì…‚Ìw’ı ÷Îfl‰Ì Â¿ı »ı. ⁄Ì∞ ±ı¿ Á‹V›Î — ’‰fifiÌ {Õ’ ◊˘ÕÌ¿ CÎÀı, ÷˘ ’‰fi«yÌ ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊÷˘ ‰Ì…‚Ìfi˘ ’fl‰Ã˘ ◊˘ÕÎ¿fiı ⁄ÿ·ı ¬ÎVÁ˘ CÎÀÌ Ω› »ı . ‹Îfi˘ ¿ı ’‰fi«yÌfiÌ fl˘Àflfi˘ (’Î_Ï¬›Î_fi˘) T›ÎÁ 30 ‹ÌÀfl »ı ±fiı ’‰fi ¿·Î¿fiÎ 50 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı e_ ¿ Î› »ı . ‰Ì…µI’Îÿfi I›Îflı 690 Ï¿·˘‰Î˜À ◊‰_ flèÎ_. ’‰fifiÌ V’ÌÕ ÷ı ’»Ì 10

CÎÀÌfiı 25 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Ì flËı »ı ±ı‹ ‘ÎflÌ ·˘. ±Î CÎÀÎÕ˘ ’«ÎÁ À¿Î ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. ±Õ‘˘ »ı, »÷Î_ ‰Ì…‚Ìfi˘ ’fl‰Ã˘ ±ı‰ı ‰¬÷ı ‹ÎhÎ 76 Ï¿·˘‰Î˜À …ıÀ·˘ ‹‚ı »ı. Ï‰LÕ ’Î‰flfiÎ ZÎıhÎı ¤Îfl÷ …ı‰Î ⁄‘Î ÿıÂ˘fiı ±Î‰Î ’˛ffi˘ ‰WÎ˘˝ ◊›ı fiÕÌ flèÎÎ »ı. ¤Îfl÷‹Î_ Ï‰LÕ ’Î‰flfiÌ ¿<· ZÎ‹÷Î 45,000 ‹ı√Î‰Î˜À …ıÀ·Ì »ı, ’fl_÷ «Îflı¿˘fl Ï‰LÕ ŒÎ‹˝ ¬ÕÎ_ ¿›Î* ’»Ì›ı ‰Ì…‚Ìfi˘ 13,000 ‹ı√Î‰Î˜À ¿fl÷Î_ ‰‘ ’fl‰Ã˘ ‹‚ı ÷ı‹ fi◊Ì. ±Î ÷‹Î‹ µ’ÎÏ‘±˘ …ı‹Î_ ÁÎ‹ÀÌ À‚Ì Ω› ±ı‰˘ Á˘fiıflÌ µ’Î› ’HÎ »ı. ’‰fi«yÌfiı ¤ÒÏ‹ ’fl fi √˘Ã‰÷Î_ ÷ıfiı 4.5 ◊Ì 9 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı M≤J‰ÌfiÎ troposphere/±‘˘‹_Õ‚‹Î_ ’÷_√fiÌ …ı‹ ∂Õ÷Ì flÎ¬˘, ¿ÎflHÎ ¿ı I›Î_ …ıÀ VÀˇÌ‹ ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Ì ‘Ò±Î_‘Îfl “±ı‹ı{˘fi” ‰Ëı »ı. M≤J‰Ì Œfl÷ı ÷ıfiÎ hÎHÎ ’|Î µkÎfl √˘‚Î‘˝‹Î_ »ı ±fiı hÎHÎ ÿÏZÎHÎ √˘‚Î‘˝‹Î_ »ı. (…\±˘, fi¿Â˘.) ÿflı¿ ’˛‰ÎË ÁÎ«ı … ±ºU› fiÿÌ Ë˘› ÷ı‹ ◊˘ÕÎ¿ Á˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ‹›Î˝Ïÿ÷ ’À ‘flÎ‰ı »ı ±fiı ÷ı ’ÀfiÌ ‹›Î˝ÿÎ‹Î_ ÷˘ŒÎfiÌ ’‰fi ¿·Î¿fiÎ ±Ï‘¿÷‹ 500 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ±Î√‚ ‘Á÷˘ Ω› »ı. ÁflıflÎÂ ‰ı√ ’HÎ 200 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ±˘»˘ Ë˘÷˘ fi◊Ì. µ’fl fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ’‰fi ¶ÎflÎ ‹‚Ì Â¿÷Ì ∂Ω˝ ’‰fi‰ı√fiÎ cube/CÎfiŒ‚‹Î_ ‰‘CÎÀ ’Î‹ı, ‹ÎÀı ⁄˛Î›fi fl˘⁄ÀÛ˚ÁfiÎ ±_ÿÎ… ’˛‹ÎHÎı ‘fl÷Ì ’fl ‰Î÷Î ’‰fi ¿fl÷Î_ …ıÀ VÀˇÌ‹fiÎ ’‰fi‹Î_◊Ì ÁıÓ¿Õ˘ √HÎÌ ‰‘ ∂Ω˝ ÷Îfl‰Ì Â¿Î› ÷ı‹ »ı. Ï‰iÎÎfiÌ±˘ …ıÀ VÀˇÌ‹fiÎ ±„V÷I‰ Ï‰Âı ⁄ÌΩ Ï‰r›© Á‘Ì ÷˘ ÷tfi ±ΩHÎ Ë÷Î. ΩHÎ¿ÎflÌ ±Î¿„V‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ … ‹‚Ì. Ï‰r›© ÿflQ›Îfi ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ÏŒÏ·’Î≥LÁ fi∞¿ ÁÎ≥’Îfi ÀÎ’ ’fl ±‹ıÏfl¿Ì ‰Î›ÁıfiÎfi_ ‹˘À<_ ±˜fl⁄ı{ Ë÷_, F›Î_◊Ì ⁄˘Q⁄fl Ï‰‹ÎfifiÎ ¿ÎŒ·Î Ω’ÎfifiÎ À˘Ï¿›˘ ’fl Ë‹·˘ ¿fl‰Î Ïfi›Ï‹÷ ∂ÕÎfi ¤fl÷Î_ Ë÷Î_. fi‰ıQ⁄fl 24, 1944 fiÎ fl˘… B-29 ’˛¿ÎflfiÎ_ 111 Ï‰‹Îfi˘ ÁÎ‹ÀÎ_ µ’ÕuÎ_ ±fiı 10,000 ‹ÌÀfl (32,800 ŒÌÀ) ¨«ı «ÕÌfiı À˘Ï¿›˘fiÌ ÏÿÂÎ‹Î_ ’˛‰ÎÁ Âw ¿›˘˝. Ω’ÎfifiÎ Ë˘LÂ ÀÎ’ Á‘Ì ÷ı±˘ ’Ë˘ÓE›Î I›Îflı ¿·Î¿fiÎ 250 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕfi˘ ±ı‰˘ ΩıflÿÎfl ’Ò_ÃÌfl˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ …HÎÎ›˘ ¿ı ‘Á‹Á÷Ì fiÿÌ ’fl ÷flÎ’˘ ’Òfl’ÎÀ ÷HÎÎ› ±ı‹ Ï‰‹Îfi˘ ±Î√‚ CÎÁÕÎ›Î_ ±fiı 111 ’ˆ¿Ì 95 Ï‰‹Îfi˘fiÎ ⁄˘Q⁄ ’HÎ ‰Î›’˛‰ÎËfiÎ ‘yı «ÕÌ …‹Ìfifiı ⁄ÿ·ı Á‹ƒ‹Î_ ’ÕuÎ. ¿ıÀ·Î¿ Ïÿ‰Á˘ ’»Ì À˘Ï¿›˘ ’fl ⁄˘Q⁄‹Îfl˘ ¿fl‰Î √›ı·Ì B-29 fiÌ ⁄Ì∞ À<¿ÕÌfiı …\ÿ˘ ±fi¤‰ ◊›˘. Ë‹·˘ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ’fl÷ ±Î‰÷Ì ‰¬÷ı ’‰fifiÎ ÁÎ‹Î ’˛‰ÎËı ÷ı‹fiÌ ’˛√Ï÷fiı Ï‹ÏfiÀ˘ Á‘Ì ·√¤√ ◊_¤Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ’˛˘’ı·fl Œfl÷Î_ Ë÷Î_, ’HÎ ‹…· ¬ÎÁ ¿’Î÷Ì fi Ë÷Ì. Ï‰‹Îfi˘ ÏÿÂÎ ⁄ÿ·Ìfiı ’˛‰ÎËfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿Y›Î_ I›Îflı … ’˛√Ï÷ Â@› ⁄fiÌ. Ï‰r›© ’Òw_ ◊›Î ⁄Îÿ Ë‰Î‹ÎfifiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ±‘˘‹_Õ‚fi˘ T›Î’¿ ±P›ÎÁ ËÎ◊ ‘›˘˝ I›Îflı ΩHÎ‰Î ‹Y›_ ¿ı ÂÌ÷, µWHÎ ÷◊Î Á‹ÂÌ÷˘WHÎ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

For Your Information

¿ÏÀ⁄_‘‹Î_ ±Î‰Î ’˛‰ÎË˘ ⁄Îflı‹ÎÁ M≤J‰Ì Œfl÷ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl÷Î Ë÷Î. ±Î ’˛‰ÎË˘fiı ÷ı‹HÎı …ıÀ VÀˇÌ‹ fiÎ‹ ±ÎM›_. Ë‰Î≥ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ZÎıhÎı …ıÀ ›√fi_ ±Î√‹fi ◊›_ ±fiı ⁄˘∫√-707 …ı‰Î_ ’ıÁıL…fl Ï‰‹Îfi˘ ±‘˘‹_Õ‚‹Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Î_ ◊›Î_ I›Îflı ÷ı‹HÎı …ıÀ VÀˇÌ‹fi˘ ·Î¤ ‹ı‚‰‰Îfi_ Âw ¿›*. ÿÎ. ÷. ›fl˘’-À<-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‰ÎÁ‹Î_ …ıÀ·˘ Á‹› ‰Ì÷ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ±‹ıÏfl¿Î-À<-›fl˘’fi˘ ’˛‰ÎÁ ⁄ı ¿·Î¿fi˘ ±˘»˘ Á‹› ·ı. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÎ ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚˝Áfi_ Ï«kÎ ±Î‰Î ’fl«ÒflHÎ ·Î¤‹Î_ fi◊Ì. ∂Ω˝Á_¿Àfi˘ ‹Ëÿ˚ ±_Âı µ¿ı· ·Î‰Ì ÿı‰Îfi˘ ±ÎÁ‹ÎfiÌ ‹fiÁÒ⁄˘ ÷ıHÎı CÎÕu˘ »ı ±fiı V¿Î› Ï‰LÕ ’Î‰fl fiÎ‹fiÌ ±‹ıÏfl¿fi ¿o’fiÌ Ë‰ı ±ı‹Î_ ÷ıfiÌ ’ÎÀÛfifl ⁄fiÌ »ı. ±√Îµ …HÎÎT›Î ’˛‹ÎHÎı ‹fiÁÒ⁄Îfi˘ Áˆ©Î_Ï÷¿ ’Î›˘ ÷˘ ΩHÎı ‹…⁄Ò÷ »ı — √˛ÎµLÕ ·ı‰·ı ‹˘¿ÎfiÎ V◊‚ı √˘Ã‰ı·Ì ’‰fi«yÌ ‰Î÷Î‰flHÎfiÎ ’˛I›ı¿ «˘flÁ ‹ÌÀflı 0.4 Ï¿·˘‰Î˜À ‰Ì…‚Ìfi_ ÿ˘Ëfi ¿flı, ÷˘ fi˘‹˝· …ıÀ VÀˇÌ‹‹Î_ ’˛ÎM› ‰Ì…‚ÌfiÌ ‹ÎhÎÎ ’˛I›ı¿ «˘flÁ ‹ÌÀflı 19 Ï¿·˘‰Î˜À …ıÀ·Ì Ë˘› »ı. ‰ÎV÷‰‹Î_ ¿ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ’˛ÎM÷ ◊Î› ÷ı …ıÀ VÀˇÌ‹fiÌ {Õ’ ’fl Ïfi¤˝fl »ı, ’fl_÷ 19 Ï¿·˘‰Î˜Àfiı ∂Ω˝fiÌ ŒÁ·fi˘ L›Òfi÷‹ ±Î_¿Õ˘ Á‹∞ ·˘. ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚˝Á ±fiı V¿Î› Ï‰LÕ’Î‰fl 10 ‹ÌÀflfi˘ T›ÎÁ ‘flÎ‰÷Ì «Îfl ’‰fi«yÌ±˘fi_ {Ò‹¬_ 4.5 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı V◊Î’‰Î ‹Î√ı »ı. ÿflı¿ ’‰fi«yÌ 2.5 ‹ı√Î‰Î˜À ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿flı ±ı √HÎ÷flÌ±ı ¿<· 10 ‹ı√Î‰Î˜À ‰Ì…‚Ì ’˛ÎM÷ ◊Î›, …ı ’‰fi«yÌfiÎ ÷Î›ŒÎfiı ⁄Î_‘Ì flÎ¬fiÎfl 3”” ΩÕÎ ¿ı⁄· ¶ÎflÎ ÁÌ‘Ì ¤ÒÏ‹ ’flfiÎ Á⁄-VÀıÂfi‹Î_ ’Ë˘ÓE›Î ⁄Îÿ ÷ıfiı Ï√˛Õ‹Î_ ‰Ëı÷Ì ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ±Î ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ ›˘…fiÎ ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚˝Áı ±Î_¿ı·Ì O·ÒÏ’˛LÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÷ı‹… ÏËÁÎ⁄Ì √HÎ÷flÌ±ı »ı ÷˘ ±Î¿Ê˝¿, ’HÎ ‰Ëı‰Îv ±‹· ‹ÎÀı ’˛ı„@À¿· ¿ıÀ·Ì ? fl˘⁄À˚˝ÁfiÎ ‹÷ı ±‹·Ì¿flHÎ‹Î_ Àı@fi˘·˘Ï…¿· ⁄Î‘Î fiÕ‰Îfi˘ ’˛ffi fi◊Ì. ¿Î⁄˝fi ŒÎ≥⁄fl ÷◊Î ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ ‰Õı Ë‚‰Î ‰…fifiÌ ’‰fi«yÌ ÷ˆ›Îfl ’ÕÌ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ Ω›fl˘Ï‹·fiÎ V‰Î_√‹Î_ ±ı‰Ì 4 ‹ÌÀfl T›ÎÁfiÌ

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

’‰fi«yÌfiı V‰⁄‚ı ±Î¿ÎÂ‹Î_ «ÕÎ‰‰Îfi˘ ÁŒ‚ ±¬÷fl˘ ’HÎ fl˘⁄À˚˝Á ¿flÌ «Ò@›˘ »ı. (fiÌ«ıfiÌ ÷Á‰Ìfl.) fl˘⁄À˚˝ÁfiÎ ËÎ◊ ⁄Î_‘Ì flÎ¬fiÎfl Á‹V›Î±˘ …\ÿÌ »ı. Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ ±ı ¿ı …ıÀ VÀˇÌ‹fiÌ ËΩfl˘ ‹ı√Î‰Î˜À ‰Ì…‚Ì ÷ÎflT›Î Ï‰fiÎ ∂Ω˝Á_¿À Ë‚‰_ fi ⁄fiı, ±ıÀ·ı ’‰fi«yÌ-¿‹-Ω›fl˘Ï‹·fiÎ ’˛˘…ı@Àfiı ‹ı√Î’˛˘…ı@ÀfiÎ ‘˘flHÎı ËÎ◊ ‘fl‰˘ Ωı≥±ı ±fiı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı V‰Î¤ÎÏ‰¿ flÌ÷ı ‹ı√Î⁄…ıÀ Ωı≥±ı. …ıÀ VÀˇÌ‹◊Ì …‹Ìfi Á ‘ Ì ·_ ⁄ Î÷Î_ ÷ÎflfiÎ_ ÿ˘flÕÎ_ Ï‰‹Îfi˘fiÌ ±‰fl…‰fl‹Î_ @›Îflı ¿ ±Î’ÏkÎ…fi¿ ¬·ı· ’Ë˘Ó«ÎÕÌ Â¿ı, ±ıÀ·ı Ï‰‹Îfi˘ ‹ÎÀı “fiÎ˜-Œ˚·Î› {˘fi” fiyÌ ¿fl‰˘ flèÎ˘. hÎÌ∞ Á‹V›Î …ıÀ VÀˇÌ‹fiÎ ‹˘Á‹Ì V◊ÎfiÎL÷flfiÌ »ı. ±Î ‰Î›’˛‰ÎË ∑÷ ’˛ ‹ ÎHÎı ÷ı fi  _ V◊Îfi ⁄ÿ·ı »ı . ±Î◊Ì ’‰fi«yÌ-¿‹-Ω›fl˘Ï‹·fiÎ ¤ÒÏ‹√÷ ÏŒfl¿Î Ï‰ÂÎ‚ ‹ıÿÎfiÌ ’˛ÿıÂfiÎ_ ±ı‰Î_ ‹˘⁄Î≥· ‰ÎËfi˘ ’fl √˘Ã‰‰Î_ ’Õı ¿ı …ı‹fiı ÿfl ◊˘ÕÎ ‹ÏËfiı ±ËŸ◊Ì I›Î_ ¬ÁıÕ‰Îfi_ Á√‹ ⁄fiı. ±·⁄kÎ, ⁄˛Î›fi fl˘⁄À˚Á ˝ fiÎ ‹÷ı ÿflı¿ Á‹V›Îfi˘ Ë· fiÌ¿‚Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı, »÷Î_ ÷ıfi˘ ’˛˘…ı@À ‰Ê˘˝ Á‘Ì ¿Î√‚ ’fl flËı ÷˘ ÷ıfi_ ¬ÎÁ ¿ÎflHÎ »ı — Ï‰iÎÎfifiÎ ±fiı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı ‰¬÷fiÎ_ ‰ÎΩ_ Ëo‹ıÂÎ ‰¬÷ı ‰Î√ı »ı.à 11

huftfgff dffyf[ tff[/ftff ;sfif,f[af[ Biffz[ huftf vffbffgf[ dffyf[ ,flwf]+ V’ıÁ VÀıÂfifiı Œfl÷_ ¿fl‰Îfi˘ ±Á· ±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı ‹K› ’˛ÿıÂ‹Î_ ≥Lÿ˘fl, …⁄·’fl, flı‰Î, B‰ÎÏ·›fl M·Îfi ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ …‹˝fi‰_ÂÌ fl˘¿ıÀÂÎjÎÌ ±fiı flÎ›’fl …ı‰Î_ V◊‚˘±ı ±Î¿ÎÂ‹Î_ ‹_ÕflÎ÷Î Á_¿ÀfiÎ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı ÁÎ‹ÏË¿ ‰fi˝fl ‰Î˜fi ⁄˛Îµfiı »ı¿ 1959 ‹Î_ ÷ˆ›Îfl ±Îfl÷ÌfiÎ ¿Î›˝ø‹˘ ›˘Ω›Î ±fiı ÁÎ‰˝…Ïfi¿ ›iÎ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. CÎHÎÎ ·˘¿˘±ı ¿flÌ I›Î_fiÎ ¤ÒÏ‹ÿ‚ Á‹ZÎ ‹Ò@›˘ Ë÷˘. ±_…‚’ÎHÎÌ ¬ÒÀuÎ_fi_ ÏfiÏç÷ Á‹∞fiı ‹˘ZÎ’˛Î„M÷ ‹ÎÀı ⁄˛ÎõHÎ˘ ’ÎÁı (±Î√·ı ‰Êı˝ V◊’Î›ı·Ì fiÎÁÎfi_ I›Îflı ‹ËÎQ≤I›_…›fiÎ ±¬_Õ Ω’ ¿flÎT›Î, ÷˘ ⁄ÌΩ ËΩfl˘ …HÎÎ±ı ’˘÷Îfi˘ Ωfi Ë∞ Á‰Î*√Ì √Ãfi ◊›_ fi Ë÷_, ‹ÎÀı ⁄«Î‰‰Î CÎfl⁄Îflfiı ÷Î‚Î_ ‹ÎflÌ ’fl’˛ÎL÷ …÷Î flËı‰Îfi_ ’Á_ÿ ¿›*. ±_ ÷ ÏflZÎfiı ·√÷Ì ⁄Î⁄÷˘fi˘ «Î…˝ ‹K› ’˛ÿıÂfiÎ ’Õ˘ÂÌ flÎF› ±˘ÏflVÁÎ‹Î_ ’HÎ ‰Î÷Î‰flHÎ ÿËıÂ÷fi_ ±fiı ¤ÒÏ‹ÿ‚/army ’ÎÁı Ë÷˘.) ⁄˛Îµfiı ±ı‰Î ¤›fi_ Ë÷_, ’fl_÷ I›Î_ «Ë·’Ë· …\ÿÌ Ë÷Ì. fl˘…√ÎflÌ ‹ÎÀı ’fl√Î‹ √›ı·Î ±˘ÏflVÁÎ‰ÎÁÌ±˘ Àˇıfi˘ ¤flÌfiı ‰÷fi ’Î»Î ±Î‰Ì flèÎÎ Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ±ÎŒ÷fiÌ V’ıÁ VÀıÂfifiÌ w’flı¬Î ’ıÂ ¿flÌ ¿ı …ıfiÎ ’V÷Î‚ fl¬ı ±˘ÏflVÁÎ ’fl ’Õı ÷˘ ±ı‰ı ‰¬÷ı ÷ı±˘ ¿<À<Q⁄◊Ì ±‚√Î flËı‰Î ⁄ı ›ÎhÎÌ±˘ Â„@÷ÂÎ‚Ì ÀıÏ·V¿˘’ ‰Õı ‹Î√÷Î fi Ë÷Î. ‹_⁄≥ ±fiı Áfl÷ ’HÎ Ë˘fiÎfl÷fiÎ Ωı¬‹ fiÌ«ı Ë˘‰Îfi_ ¿Ëı‰Î÷_ flÏÂ›ÎfiÎ_ ·U¿flÌ ‹◊¿˘ ±fiı fl˘¿ıÀ‹◊¿˘ Ë÷_, ±ıÀ·ı Á_¿ÀfiÌ CÎÕÌ fi∞¿ ±Î‰‰Î ·Î√Ì I›Îflı ±ı ⁄Lfiı ÂËıfl˘‹Î_ ’HÎ ’fl ΩÁÒÁÌ fi…fl flÎ¬ı. ÀıÏ·V¿˘’fi˘ µ«ÎÀ ‰‘÷˘ √›˘. ÁÎ«_ ’Ò»˘ ÷˘ ‘˛‰’˛ÿıÂfiÎ ±ı„V¿‹˘ ÷◊Î ⁄˛ÎÏ{·fiÎ µ’›˘√ ÷ÎflÎ, √˛ Ë ˘ ÷ı ‹ … ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ±˘ …ı‰Î ’˘÷ÎfiÌ ±Ï·M÷ ÿÏfi›Î‹Î_ ‰Á÷Î ·˘¿˘ ÏÁ‰Î› ÷‹Î‹ ±Î¿ÎÂ√_√ÎfiÎ ÏfiflÌZÎHÎ ‹ÎÀı ’HÎ ¿flÌ ‹Îfi‰Ω÷ ÷ıfiÎ ‹Î◊ı ÷˘‚Î÷Ì ±_÷ÏflZÎ‹Î_ {‚_⁄÷Ì ‰ı‘ÂÎ‚Î — ±‹ıÏfl¿Îfi_ (±fiı …√÷fi_) ’Ëı·‰Ëı·_ ±‹Îfi‰ V’ıÁ VÀıÂfi V¿Î›·ı⁄ ±ÎŒ÷◊Ì Ï«_Ï÷÷ Ë÷Ì. ±ÎŒ÷fi_ fiÎ‹ ÁÎ‰ ±⁄‘ ±fiı ±_√ÒÃÎ»Î’ ·˘¿˘fiÌ ’HÎ ∞¤ı «ÕÌ √›_ Ë÷_. fiÎ‹ Ë÷_ — V¿Î›·ı⁄. ±Î ⁄Ë « Ï«˝ ÷ CÎÀfiÎfiı ·√÷Ì ¿ıÀ·Ì¿ …^fiÌ ⁄Î⁄÷˘ …flÎ ÷Î∞ ¿flÌ±ı. ±ÎÂflı 80 Àfi ‰…fifi_ 36 ‹ÌÀfl (118 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ V¿Î›·ı⁄ ±‹ıÏfl¿Îfi_ ’Ëı·_ ±‰¿ÎÂ‹◊¿/space station Ë÷_, …ıfi˘ ±_Ω‹ …ı‹ ’˛ÎflO‘ı fiyÌ ¿›˘˝ ±ı‹ ÷ıfi˘ …L‹ ’HÎ ¿ıÀ·Î¿ Á¬ÿ Ωı√ÎfiΩı√˘fiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷˘. …L‹ ±Î‹ ÷˘ ⁄Ë ‰Ëı·˘ ◊‰Îfi˘ Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı ±_÷ÏflZÎ‹Î_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

«_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì, …ı‹Î_◊Ì 12 …HÎÎ «_ƒ ’fl µ÷›Î˝. «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ ’˛˘…ı@Àı ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÌ ›˘…fiÎfiı ‰¬Îflı ‘¿ı·Ì Manned Orbiting LaboÿÌ‘Ì. ›˘…fiÎ ŒflÌ Á‚‰‚ÎÀ ÿÎ¬‰ı ±ı‰Î_ Ï«é˘ …HÎÎ÷Î_ fi Ë÷Î_, ratory/MOL fiÎ‹fi _ ’fl_÷ Á_Ωı√˘fiÎ ±Î¿„V‹¿ ŒıflŒÎfl˘±ı ÷ıfiı ’fi∞˝Ï‰÷ ¿flÌ. ‰Î÷ ±‰¿ÎÂ‹◊¿ ’˘÷ı ¤ÎÏ‰ ±ı‹ ⁄fiÌ ¿ı ±ı’˘·˘-17 ’»Ì 18, 19 ±fiı 20 ±ı‹ hÎHÎ «_ƒ›ÎhÎÎ±˘ «_ ƒ ›ÎhÎÎ ‹ÎÀı ±‰¿ÎÂÌ “„V’˛_√⁄˘ÕÛ” ⁄fiÌ flËı ÷ı‹ Ë÷_. Ë∞ ⁄Î¿Ì Ë÷Ì. fiÎÁÎfiÎ Á_Â˘‘¿˘ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±I›_÷ ’Î‰fld· ÁıÀfiÛ-5 fl˘¿ıÀ M≤J‰ÌfiÌ ¤˛ ‹ HÎ¿ZÎÎ‹Î_ MOL ÁÏË÷fi˘ ⁄‘˘ Áfl_Ω‹ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ «Ò@›Î Ë÷Î. ±Î hÎHÎ ’˛‰ÎÁ˘ ‰îÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ·√¤√ Ï⁄fi…wflÌ Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ±√ÎµfiÎ ’˛‰ÎÁ˘±ı «_ƒfiÎ_ CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ flËV›˘ ±‰¿ÎÂ‹◊¿ V◊Î’‰Îfi˘ ’˛˘…ı@À ËÎ◊ ¬˘·Ì fiÎA›Î_ Ë÷Î_. ’˛Ï÷V’‘a flÏÂ›Îfiı ±‰¿ÎÂÌ V’‘Î˝‹Î_ ‹ËÎ÷ ¿›Î˝ ’»Ì ’fl ÷˘ ·ı‰Î›˘, ’fl_÷ ±_÷ÏflZÎfiÎ ZÎıhÎı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ …fi÷Îfiı ’HÎ «_ƒ›ÎhÎÎ‹Î_ {Î{Ì Ïÿ·«V’Ì flËÌ fi Ë÷Ì. ±‘ÒflÎ‹Î_ ÁÎQ›‰ÎÿÌ flÏÂ›Î ÁÎ◊ı ËflÌŒÎ≥fi˘ …ı ’Òw_, Ï‰›ı÷fiÎ‹ ›© ±‹ıÏfl¿Îfi_ ÁÎw_ ±ı‰_ ⁄…ıÀ «Î‰Ì ¬Î÷_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ¬«˝ ’˛Ï÷WÃÎ…_√ Âw ◊›˘ ÷ıHÎı ±‹ıÏfl¿Î ‹ÎÀı ’˛Ï÷Ïÿfi ‰K›ı …÷˘ Ë÷˘. Á_ Â ˘‘fifiÎ ’ÎÀÎ ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î. ¤ŸÁ‹Î_ ±Î‰ı·Ì Áfl¿Îflı fiÎÁÎfiÎ ⁄…ıÀ ’fl ¿Î’ ‹Ò@›˘, ±ıÀ·ı fiÎÁÎ±ı ÿÏfi›Îfi˘ ’Ëı·˘ ÁıÀı·Î≥À ±Î˜@À˘⁄fl, ⁄Î¿ÌfiÌ hÎHÎ «_ƒ›ÎhÎÎ±˘ flÿ ¿›Î˝ Ï‰fiÎ ±Îfl˘ fi flèÎ˘. fl˘¿ıÀ˘, ±ı’˘·˘ ›Îfi, 1957 ‹Î_ flÏÂ›Î±ı «ÕÎT›˘ Ë÷˘. ·ÒfiÎfl ‹˘ÕuÒ· ‰√ıflı ¿fl˘Õ˘ ±ı Ï ’˛ · , 1961 ‹Î_ ÕÎ˜ · flfiÎ ‹Ò S ›fiÌ ±_ ÷ ÏflZÎfi˘ ’˛ ‰ ÎÁ ÁÎ‘fiÁÎ‹√˛Ì fi¿Î‹Ì ⁄fiÌ. ¬ı Õ fiÎfl ’Ëı · ˘ ›ÎhÎÌ ±·⁄kÎ, ⁄…ıÀw’Ì ‰CÎÎflfiÎ flÏÂ›fi Ë÷˘. ±ı … flÌ÷ı ±¤Î‰ı ‹Îfi˘ ¿ı ¿˘⁄Ìfi_ ÂÎ¿ ±Î˜@À˘⁄fl, 1959 ‹Î_ fi ¿flÌ Â¿Î÷_ Ë˘› ÷˘ ÷ıfiı «_ ƒ fiÌ ¤˛ ‹ HÎ¿ZÎÎ‹Î_ ¿«Ò_⁄fl ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌfiı ·ı¬ı ÿÎ¬· ◊fiÎfl ’Ëı ·  _ ·√ÎÕÌ Â¿Î› ¿ı fiÏË ? ±_ ÷ ÏflZÎ›Îfi flÏÂ›Îfi _ fiÎÁÎ ‹ÎÀı ±ı Â@› Ë÷_. Ë÷ _ , …ı H Îı ’Ëı · Ì‰Îfl ±√Îµ ⁄fiı · Î Áı À fi˝ - 5 ‹Îfi‰Ω÷fiı «_ ƒ fiÌ ’Î»·Ì ÁÎ≥ÕfiÎ_ fl˘¿ı À fiÎ µ’·Î ÷⁄yÎfiı Œ˘À˘√˛ÎÏŒ¿ ÿÂ˝fi ¿flÎT›Î_ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÎ ‹Î‚¬Î‹Î_ ±Î »ı ‹ËÎ¿Î› Áı À fi˝ 5 fl˘¿ı À fi _ ±Î_ ÷ Ïfl¿ ‹Î‚¬ _ ¿ı …ı fi ı Á_ Â ˘‘¿˘±ı V¿Î›·ı ⁄ ‹Î_ Œı fl ‰Ì ÿÌ‘ _ Ë÷Î_ . ±Î‹ flÏÂ›Î±ı Œıfl‰Ì fiÎ¬‰Îfi_ ÷ıHÎı fiyÌ µ’flÎµ’flÌ hÎHÎ ‰¬÷ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‹Ò_» ¿›*. ±Î Ω÷fiÎ ⁄ı ÷⁄yÎfiÎ 11,700 CÎfi ŒÌÀ (331.5 CÎfi ‹ÌÀfl) …ıÀ·Î µ÷ÎflÌ ·Ì‘Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‹¬ ±Î_÷Ïfl¿ ’˘·ÎHÎ‹Î_ ÁıÓ¿Õ˘ µ’¿flHÎ˘ ŒÌÀ ◊›Î ’»Ì V¿Î›·ı⁄ fiÎ‹fiÎ_ ⁄ı FËÎ˜fi ¿ıfiıÕÌ±ı Ïfi‘Î˝fl ¿›˘˝ ¿ı «_ƒ ’fl ±‰¿ÎÂ‹◊¿˘ ⁄L›Î_. ‰ÎflÎŒfl÷Ì ⁄ı›fi_ ·˘„L«_√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı «Îflı¿ ±⁄… ÕÎ˜·flfiÌ µ÷flÎHÎ ¿flfiÎfl ’Ëı·˘ ›ÎhÎÌ flÏÂ›fi …wfl Ë÷Ì, ’fl_÷ Áfl¿Îflı Œ@÷ 2.5 ±⁄… ÕÎ˜·fl ŒÎ‚T›Î. ÁÿÎ‹ÎfiÌ ÷Î_ÿ· fiÏË, ’HÎ ±‹ıÏfl¿fi Ë˘‰˘ Ωı≥±ı. ±Î ’˘À·Ì …ı‰ÕÎ ±ı ⁄…ıÀ ‰Õı ⁄ıµ V¿Î›·ı⁄fiı ±_÷ÏflZÎ‹Î_ «ÕÎ‰Ì Â¿Î› ÷ı‹ fi ¿Î›˝ 1961-70 fi˘ ÿÁ¿˘ ’Òfl˘ ◊Î› Ë÷Î_, ‹ÎÀı ±ı¿fiı fiÎÁÎ±ı M≤J‰ÌfiÌ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎfiı ⁄ÿ·ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ΩHÎÌ÷Î ±ı ’Ëı·Î_ ÏÁ© ¿flÌ ÿı¬ÎÕ‰Îfi_ ÷ı‹HÎı „V‹◊Á˘Ïfi›fi Q›Ï{›‹‹Î_ ‹˘¿·Ì ±ÎM›_. ±‰¿ÎÂ‹◊¿fi˘ ’˛˘…ı@À Œ@÷ ⁄ÌΩ ±‹ıÏfl¿fi ’˛Ωfiı ‰«fi ±ÎM›_. V¿Î›·ı⁄ ’Òfl÷˘ ‹›Î˝Ïÿ÷ flËÌ …‰Î ’ÎQ›˘. ±·⁄kÎ, ‰«fifi_ F‰·_÷ flÌ÷ı ±Î ⁄ÌΩ V¿Î›·ı⁄ Ï‰Âı fiÎÁÎfiÎ ±‹¿ ÏfiWHÎÎ÷˘ ⁄Ë ±ÎÂÎ‰ÎÿÌ fi ’Î·fi ◊÷_ Ωı‰Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ ∞T›Î fiÏË. Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ⁄…ıÀ¿Î’fiı ·Ì‘ı CÎHÎÌ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ÷ı‹HÎı ⁄Î_‘»˘Õ ¿fl‰Ì ’ÕÌ Ë÷Ì. ¿ı fi ı Õ Ì±ı ‘Î› * fi Ë˘› ±ı À ·Ì Ëÿı ±ı¿ ‰¬÷ Àı„VÀo√ ÿflQ›Îfi ÷ı‹HÎı Ωı›_ ¿ı ±‰¿ÎÂÌ µS¿Î’˛ËÎfl˘ ÁÎ‹ı V¿Î›·ı⁄fiı «_ƒ›ÎhÎÎfi˘ ’˛˘…ı@À ¿ÎÏ‹›Î⁄ flèÎ˘. flZÎHÎ ±Î’÷_ ‘Î÷fi_ ±Î‰flHÎ …flÎ ±˘»Ì ‹…⁄Ò÷Ìfi_ ⁄L›_ Ë÷_. »ıS·Ì CÎÕÌ±ı ÏÕÁıQ⁄fl 7, 1972 fiÎ fl˘… ±ı’˘·˘fi‰_ ±Î‰flHÎ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ÀÎb_ fiË˘÷_ ÷ı‹ fiÎb_ ’HÎ fi Ë÷_, ±ıÀ·ı ÷ıfiı …ı‰Ì fiı ÷ı‰Ì ËÎ·÷ı «·Î‰Ì ·ı‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ’Òfl÷Î ⁄…ıÀfiÎ ±¤Î‰ı ⁄ÌΩ_ ¿ıÀ·Î_¿ 17 fiÎ‹fiÎ ›Îfiı «_ƒfi˘ »ıS·˘ ’˛‰ÎÁ ÁÎ‘fi˘‹Î_ ’HÎ √HÎ‰kÎÎfiÌ ¿Áfl flËÌ …‰Î ’Î‹Ì Ë÷Ì. ·˘„L«_√fiÎ ±Î√·Î ¬ıÕu˘ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ¿<· 24 ±‹ıÏfl¿fi˘±ı Â¿Î› ÷ı ‹ Ë÷˘, F›Îflı

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

Ïÿ‰Áı V¿Î›·ı⁄ Ï‹ÂfifiÎ Ïfi›Î‹¿ Ï‰Ï·›‹ UfiÎ≥Õflı ¿èÎ_ ’HÎ ¬w_ ¿ı, “±Î V¿Î›·ı⁄ ’Ëı·_ ±fiı »ıS·_ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ı‹Î_ ‰’flÎ›ı·Ì ÁÎ‘fiÁÎ‹√˛Ì ⁄Ì∞ ‰Îfl ‰’flÎ‰ÎfiÌ fi◊Ì. ±ı¿ ‰¬÷ ’Òfl÷Ì ÷ı …ı‰Ì Ë˘› ÷ı‰Ì V‰Ì¿ÎflÌ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı. ’ÏflHÎÎ‹ı V¿Î›·ı⁄fiÎ Ï‹Âfi ÿflQ›Îfi ›ÎhÎÌ±˘ ±‹¿ ¿ı ÷‹¿ ›_hÎ˘ ¬˘À¿Î›ÎfiÌ ŒÏfl›Îÿ˘ ¿fl÷Î flËı ÷˘ ±Îç›˝ fiÏË !” Ï‰Ï·›‹ UfiÎ≥Õflı ¿ÿÎ« ‘Î›* fi Ë˘› ±ıÀ·Ì …·ÿÌ ÷ıfiÌ ⁄Ì¿ ÁÎ«Ì ÃflÌ. ‹ı 14, 1973 fiÎ fl˘… ⁄ı VÀı…fi_ ÷˘Ï÷_√ ÁıÀfi˝-5 fl˘¿ıÀ ‹Îfi‰flÏË÷ V¿Î›·ı⁄ ÁÎ◊ı ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ µ’Õu_. hÎHÎ …HÎÎfiÌ ›ÎhÎÌ À<¿ÕÌfiı ⁄ıÁ‰Î ‹ÎÀı ¬ÎÁ ⁄fiÎ‰Àfi_ ±ı’˘·˘ ›Îfi Ωı≥±ı, ’fl_÷ «Îfl ‹˘ÀÎ ±˘flÕÎfiÌ ÁÎ≥{fiÎ ¬ÿ V¿Î›·ı⁄fi_ ‰…fi ±ıÀ·_ ¿ı 13.4 ÀfifiÎ ±ı’˘·˘ ›Îfifiı ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi Ë÷_. fl˘¿ıÀ ’flfi˘ ⁄˘Ωı Ëÿ’flÎ_÷ ‰‘Ì …‰Î ’Î‹ı, ±ıÀ·ı hÎHÎ ›ÎhÎÌ±˘ I›Îfl ’»ÌfiÎ ±Ã‰ÎÏÕ›ı ⁄ÌΩ fl˘¿ıÀ ¶ÎflÎ ±‰¿ÎÂı ’Ë˘Ó«Ì V¿Î›·ı⁄‹Î_ ’˛‰ıÂ ¿fl‰ÎfiÎ Ë÷Î. ·˘„L«_√ ’»Ì ÁıÀfi˝-5 Á¬÷ ¿o’ÎflÌ ±fi¤‰‰Î ·ÎB›_, ’HÎ ÷ı flÎ⁄ı÷Î‹…⁄fiÌ Ë÷Ì. ‹˘Àflfi_ ±ı„L…fi «Î· Ë˘› I›Îflı ±Î¬Ì ‹˘Àfl Ë‚‰Ì ¿o’ÎflÌ ±fi¤‰ı ÷ı‹ ±ËŸ fl˘¿ıÀfi_ ·Î¬˘ fl÷· ◊˛VÀ ’ıÿÎ ¿fl÷_ ±ı„L…fi ÷ıfiı Ë«‹«Î‰Ì flèÎ_ Ë÷_. fl˘¿ıÀ Ë∞ ±_÷ÏflZÎfiÎ ÂÒL›Î‰¿ÎÂ‹Î_ fiË˘÷_ ’Ë˘ÓE›_, ±ıÀ·ı Ë‰Îfi˘ ’˛«_Õ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ ’HÎ ÷ıfiı …HÎÎ÷˘ Ë÷˘. ±Î µI’Î÷Ì ÁÒÁ‰ÎÀÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎfiı ÷ı‹… ‘˛ÒΩflÌfiı ’ı·_ ‘Î÷fi_ (µS¿Î’˛ËÎfl˘fiı {Ì·Ì ·ı÷_) flZÎHÎÎI‹¿ ±Î‰flHÎ ÁËfi fi ¿flÌ Â@›_ ±fiı ¿ı‚ÎfiÌ »Î·fiÌ …ı‹ µ¬Õ‰Î ·ÎB›_. fl˘¿ıÀfi_ ·˘„L«_√ ◊›Î ’»ÌfiÌ ±ı ‹Î_Õ 63 ‹Ì Áı¿LÕ Ë÷Ì. ‘Î÷fi_ ±Î‰flHÎ µ¬Õu_ ÷˘ ¬w_, ’HÎ ÿÒfl ŒıÓ¿Î÷Ì ‰¬÷ı V¿Î›·ı⁄fiÎ …‹HÎÎ ’Õ¬Î ÁÎ◊ı …Õı·Ì Œ˘„SÕo√ Á˘·Îfl ’ıfi·fiı ÷ıHÎı ±ÕŒıÀ‹Î_ ·Ì‘Ì. V¿Î›·ı⁄fiÎ ⁄Lfiı ’Õ¬ı ±¿ı¿ Á˘·Îfl ’ıfi·fiÌ Ωı√‰Î≥ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. fl˘¿ıÀ ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ «Õ÷_ Ë˘› ±ı ÿflQ›Îfi ¿⁄Ò÷flfiÌ ’Î_¬˘fiÌ …ı‹ ÷ı±˘ ⁄ÌÕÎ›ı·Ì flËı ±fiı V¿Î›·ı⁄ ÷ıfiÌ Ïfi›÷ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ ÿÎ¬· ◊›Î ’»Ì ⁄ı› ’ıfi·˘ ¬Ò·ı ±ı ’˛¿Îflfi_ ±Î›˘…fi ¿flÎ›_ Ë÷_. ±_÷ı ‹ÎhÎ ÕÎ⁄Î ’Õ¬ÎfiÌ Á˘·Îfl ’ıfi· ¬Ò·Ì. ◊˘ÕÌ ‰Îfl ’»Ì V¿Î›·ı⁄fiÎ ‹Ò‰ı⁄· ÀıÏ·V¿˘’fiÌ Ï‰z÷ ‹˘Àflfiı ’Î‰fl ÁM·Î› ±Î’÷Ì «˘¿ÕÌ ±Î¿ÎflfiÌ ‰‘ «Îfl Œ˘„SÕo√ Á˘·Îfl ’ıfi·˘±ı ÷ı‹fi˘ ÁÎ◊fl˘ Ï⁄»ÎT›˘. ‹Ëk‰fiÌ ‰Î÷ ±ı ¿ı V¿Î›·ı⁄fiÌ …ı ’Î_¬ ¿’Î≥ ÷ı ÁÒ›˝fiÎ 550 Áı„SÂ›Á ÷Î’‹Î_ 10,500 ‰Î˜À …ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿fl‰ÎfiÌ ZÎ‹÷Î ‘flÎ‰÷Ì Ë÷Ì ±fiı V¿Î›·ı⁄fiÎ_ CÎHÎÎ_ ›_hÎ˘fiÌ ¿Î‹√ÌflÌfi˘ ‹ÿÎfl ÷ıfiÎ ’fl Ë÷˘. µS¿Î’˛ËÎfl ÁÎ‹ı flZÎHÎ ±Î’÷_ ¬ÎÁ Ω÷fi_ ±Î‰flHÎ fiÌ¿‚Ì √›_ ÷ı ’HÎ ±˘»Ì √_¤Ìfl ⁄Î⁄÷ fi Ë÷Ì. ±Î‰flHÎfi_ ⁄Ì…\_ ¿Î›˝ ÁÒ›˝fiÌ √fl‹Ìfiı ±‰fl˘‘Ì V¿Î›·ı⁄fiÌ ¤Ì÷fl‹Î_ ⁄ŒÎfl˘ ◊÷˘ fl˘¿‰Îfi_ Ë÷_. ±Î‰flHÎ Ï‰fiÎ ±_ÿfl¬Îfiı √fl‹Ì ±ıÀ·Ì ‰‘Ì Ω› ¿ı ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ I›Î_ flËÌ Â¿ı fiÏË. ‰‘ ¿ıÀ·Ì¿ Áı¿LÕ˘ ‰ÌI›Î ’»Ì V¿Î›·ı⁄ 435 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı ÷ıfiÌ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

Ïfi›÷ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ ’˛‰Uı ›._ ÿflQ›Îfi ·˘„L«_√ ‰¬÷ı ¿ÂÌ¿ √fl⁄Õ ◊›Îfi˘ ±HÎÁÎfl fiÎÁÎfiÎ ¤ÒÏ‹‹◊¿ı ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ‹‚Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. Ë¿Ì¿÷‹Î_ Â_ ⁄L›_ ÷ıfi˘ A›Î· ÷I¿Î‚ ±ÎT›˘ fiÏË, ±ıÀ·ı

·˘„L«_√ ±ı¿oÿflı ÁŒ‚ flèÎÎfiÌ ΩËıflÎ÷ ÷ı ‹ HÎı ¿flÌ ÿÌ‘Ì. ’fl_ ÷  ±ı ’»Ì V¿Î›·ı⁄fiÎ_ ›_hÎ˘±ı …ı ‹ÎÏË÷Ì ÷ı‹fiı ‹˘¿·‰Ì Âw ¿flÌ ÷ıfiÎ ’fl◊Ì ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ’˛˘O·ı‹ √_¤Ìfl Ë÷˘. V¿Î›·ı⁄fi_ ¤Ì÷flÌ ÷Î’‹Îfi 540 Áı„SÂ›Á Ë÷_, F›Îflı VÀ˘flı… ⁄ıÀflÌ‹Î_ Á_√˛ÏË÷ ◊÷˘ ‰Ì…‚Ìfi˘ ’fl‰Ã˘ ÷ıfiÌ ±Î›˘Ï…÷ ‹ÎhÎÎ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ Ë÷˘. V¿Î›·ı⁄ ‹Îfi‰flÏË÷ Ë÷_, ±ıÀ·ı ¬flı¬fl Â_ ⁄fiÌ √›_ ÷ıfi˘ ±Î_¬ı ÿıA›˘ ±Ëı‰Î· ‹‚ı ÷ı‹ fi Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ 15

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

¬flÎ⁄ ◊‰Î ‹Î_ÕuÎ_. µWHÎ÷Î‹Îfi ·Î_⁄˘ Á‹› ¨«Ì Á’ÎÀÌ±ı flËı V¿Î›·ı ⁄ fiı Â _ fi ¿ ÁÎfi ÷˘ V¿Î›·ı⁄fiÌ ¤Ì÷flÌ ⁄fiÎ‰À‹Î_ ‰’flÎ›ı·˘ VÀÎ›fl˘Œ˘‹ fiÎ‹fi˘ ’Ë˘ÓE›_ ÷ıfi˘ Ω›Ωı ‹ı‚T›Î M·Î„VÀ¿’ÿÎ◊˝ ‰‘ ’Õ÷˘ √fl‹ ◊÷Î_ ÷ı‹Î_◊Ì {ıflÌ ‰Î› »^À˘ ’Õ‰Îfi˘ Ï‰fiÎ Á‹Îfi‰ Ï‹Âfifiı ¤› Ë÷˘. ±_ÿflfiÎ ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ±ı ‰Î› ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ’˛ÁflÌ Ω› ÷˘ fl‰ÎfiÎ ¿flÌ Â¿Î› fiÏË, ¿ı‹ À>_¿ Á‹› ’»Ì V¿Î›·ı⁄fiÌ ‹·Î¿Î÷ı …fiÎfl ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ ÏhÎ’ÒÀÌ ¿ı ±ı Ï‹ÂfifiÌ ›ÎhÎÌ ÷ı‹Î_ flËÌ Â¿ı fiÏË. ±Î◊Ì ¤ÒÏ‹‹◊¿ ’flfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ±ÎÿıÂ˘ À<¿ÕÌ±ı … …wflÌ ÁÎ‘fi˘ ÷ı‹… ±˘Ωfl˘ ‹˘¿·Ì V¿Î›·ı⁄fiÌ ±Î‰ÎÁÌ ’˛›˘√ÂÎ‚Îfi˘ ¤Î√ ÁÒ›˝fiÌ Ï‰w© ÏÿÂÎ‹Î_ Œıfl‰Î› ‰Õı fi¿ÁÎfifi_ Ïfl’ıÏfl_√ ¿flÌ V¿Î›·ı⁄fiı ±ı flÌ÷ı ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÌ w¬ ⁄ÿ·Ì fiÎ¬Ì. ‰Á‰Î›˘B› ⁄fiÎ‰‰Îfi_ Ë÷_. ‘fl÷Ì ’fl ±Î ÷flŒ V¿Î›·ı⁄fiÎ …wflÌ Á‹Îfl¿Î‹ ‹ÎÀı …wflÌ Áfl_Ω‹ µ÷Î‰‚ı ÷ˆ›Îfl flËÌfiı 435 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı fi Î ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ⁄flÎ⁄fl 11 Ïÿ‰Á ’»Ì ‹ı 25, 1973 fiÎ Ïÿ‰Áı «ÎSÁ˝ V¿Î›·ı⁄fiÌ ËÎ·÷ ÷’ÎÁ‰Îfi_ ‹U¿ı· ¿˘fiflÎÕ, ΩıÁıŒ ¿ıÏ‰˝fi ±fiı ’˘· ‰˜≥À˚{ fiÎ‹fiÎ hÎHÎ ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ ÁıÀfi˝ Ë÷_, »÷Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ L›Ò ‹ı„@Á¿˘ fl˘¿ıÀfiÌ À˘« ’fl ±ı’˘·˘ ›Îfi‹Î_ ⁄ıÁÌfiı V¿Î›·ı⁄ ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ◊›Î ±fiı flÎF›‹Î_ ±Î‰ı·Î Ë‰Î≥ÿ‚fiÎ √M÷ ›Îfifiı ±‰¿ÎÂ‹◊¿ ÁÎ◊ı ΩıÕuÎ ’»Ì «ÎSÁ˝ ¿˘fiflÎÕı ÷ıfiÌ ’˛›˘√ÂÎ‚ÎfiÎ ÀıÏ·V¿˘’ ‰Õı ÷ıfiÎ ¿ıÀ·Î¿ Œ˘À˘√˛ÎŒ ⁄ÎèÎ ¤Î√ ’fl ‹Î›·fl fiÎ‹fiÎ ÏflŒ˚·ı„@À‰ ’ÿÎ◊˝fiÌ “÷ÎÕ’hÎÌ” œÎ_¿Ì ÿÌ‘Ì. ·ı ‰ Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±Î Œ˘ÀÎ ’fl◊Ì ’˘· ‰˜≥À˚{ı ±‘¿«flÌ ¬Ò·ı·Ì ⁄Ì∞ Á˘·Îfl ’ıfi·fiı Á_’ÒHÎ˝ flÌ÷ı ¬˘·Ì fiÎ¬Ì. ÏfiWHÎÎ÷˘ ΩHÎÌ Â@›Î ¿ı ±‰¿ÎÂ‹Î›·flfiı ·Ì‘ı ’˛›˘√ÂÎ‚Îfiı ÁÒ›fi ˝ Î µ√˛ ÷Î’ ÁÎ‹ı flZÎHÎ ‹Y›,_ ±ıÀ·ı V¿Î›·ı⁄fi_ ‹◊¿fiÌ …‹HÎÌ Á˘·Îfl ’ıfi· √Î›⁄ ¤Ì÷flÌ µWHÎ÷Î‹Îfi CÎÀ‰Î ·ÎB›_. ±ı … flÌ÷ı ŒÁÎ›ı·Ì Á˘·Îfl ’ıfi· ¬Ò·‰Îfiı Ë÷Ì ±fiı flZÎHÎÎI‹¿ ±Î‰flHÎ fiÌ¿‚Ì ·Ì‘ı ‹◊¿fiÌ ±ÎÃ VÀ˘flı… ⁄ıÀflÌ±˘fiı ‰Ì…‚Ìfi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ’fl‰Ã˘ ‹‚‰Î √›_ Ë÷_. ÕÎ⁄Ì Á˘·Îfl ’ıfi· ⁄flÎ⁄fl ·ÎB›˘. ÏhÎ’ÒÀÌfiÎ ÁflÿÎfl «ÎSÁ˝ ¿˘fiflÎÕı Á‹Îfl¿Î‹fi˘ ’˛›ÎÁ ÁŒ‚ flèÎÎfiÎ ¬Ò·Ì fi Ë÷Ì. ±Î◊Ì V¿Î›·ı⁄fiÎ_ Ω›fl˘ Á‹Î«Îfl ¤ÒÏ‹‹◊¿fiı ‹˘¿S›Î I›Îflı ¤ÒÏ‹‹◊¿fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı flÎË÷fi˘ ÿ‹ -V¿˘’ ÁÏË÷fiÎ_ ›_hÎ˘ ‹ÎÀı ‰Ì…‚Ìfi˘ ¬ıÓE›˘, ¿ı‹ ¿ı ÁŒ‚÷Îfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı Ë‰ı ’Î‰fl¿ÀfiÌ ¿ı √fl‹ÌfiÌ Ï«_÷Î ‰√fl ±Î‰U›¿ …J◊˘ ’ıÿÎ ◊÷˘ fi Ë÷˘. ÏhÎ’ÒÀÌfi_ Ï‹Âfi ÷ıfiÎ Ïfi›÷ ¿Î›˝ø‹ ‹…⁄ 28 Ïÿ‰Á Á‘Ì T›‰„V◊÷ «Î·Ì ‰Ì…‚Ì¿Î’ ¿fl÷Î_ ’HÎ √fl‹Ìfi˘ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷_. «Îfl ±Ã‰ÎÏÕ›Î_fiÎ fl˘¿ÎHÎ ÿflQ›Îfi hÎHÎı› …HÎÎ±ı Á˙fl‰Îÿ‚˘, ’˛ffi ÷I’fl÷˘ ‰‘Îflı …ÏÀ· Ë÷˘, ¿ı‹ ¿˘„V‹¿ Ï¿flHÎ˘, ÁÎˆfl’‰fi, ¿˘ËÒÀı¿ fiÎ‹fi˘ ‘Ò‹¿ı÷ ‰√ıflıfi˘ ±P›ÎÁ ¿›˘˝ ±fiı ¿ı ÁÒ›˝fiÎ ÷Î’fiı fl˘¿Ì ’ÎÕ÷_ ±Î‰flHÎ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 77,600 ÷Á‰Ìfl˘ ¬ıÓ«Ì. M≤J‰ÌfiÌ 858 ‰¬÷ ’˛ÿÏZÎHÎÎ±˘ ¿flÌ µ¬ÕÌ √›Î ’»Ì V¿Î›·ı⁄ ±_ÿfl¬Îfiı ±fiı 4,00,00,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿ÎM›._ ’˛Îfl_¤fiÎ ±¿V‹Î÷ ’»Ì ±ÎÀ·Ì ¤ßÌ‹Î_ Œı fl ‰Î› _ Ë÷ _ . V¿Î›·ı ⁄ ‹Î_ ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ ‹A› ’˛›˘√ÂÎ‚ÎfiÎ ⁄ÎèÎ¤Î√ı ‹Î›·fl œÎ_¿Ì ÿÌ‘Î ⁄Îÿ ±_÷ÏflZÎ‹Î_◊Ì ·ı‰Î›ı·Ì V¿Î›·ı⁄fiÌ ÷Á‰Ìfl ⁄‘Ì ¿ÎÏ‹›Î⁄Ì ‹‚ı ÷ı‰Ì ±’ıZÎÎ fiÎÁÎfiÎ ‹ÎÀı VÀ˘fl ¿flÎ›ı·_ Á_Â˘‘¿˘fiı fi Ë÷Ì. 2,725 ·ÌÀfl ’ÎHÎÌ V¿Î›·ı⁄fi_ ÷˘ ±ı √fl‹Ì ‰E«ı ⁄Ì…_ Ï‹Âfi »±ı¿ Á·Î‹÷ flËı, ’fl_÷ ±Ã‰ÎÏÕ›Î_ ’»Ì ±ÎÂflı 900 …\·Î≥ 28, 1973 Ï¿·˘√˛Î‹ ¬˘flÎ¿‹Î_ fiÎ fl˘… ËÎ◊ ‘fl‰Î‹Î_ ¿ıÀ·Ì¿ ‰Îfi√Ì±˘ ±ÎT›_. ±˜·fi ⁄Ìfi, ±ı‰Ì Ë÷Ì ¿ı …ı‹fiı ±Î˜‰ıfi √ıÏfl›À ±fiı ÃoÕÌ flÎ¬‰Ì …wflÌ …˜ ¿ ·Ò V ‹Î fiÎ‹fiÎ Ë÷Ì. ±Î ‰Îfi√Ì±˘ ‹Î›·fl hÎHÎ ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ ⁄√Õ‰Î ·Î√Ì. V¿Î›·ı ⁄ ‹Î_ 59 ±I›_÷ Á_‰ıÿfiÂÌ· Ïÿ‰Áfi_ fl˘¿ÎHÎ ¿fl‰Î ±ı‰Ì fl_√Ìfi ÏŒS‹˘ ‹ÎÀı µ’ÕuÎ. ±√Îµ fiÎÂ ’Î‹Ì. ÿ‰Î±˘ …ı ÷ÎÕ’hÎÌ ‰Õı ±fiı flÁÎ›HÎ˘ ’HÎ 16

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÌ ’˛›˘√ÂÎ‚Îfiı œÎ_¿Ì ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì ÷ı ÁÒ›˝fiÎ ÷Î’fiı ›˘B› Ëÿı fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì fi Ë÷Ì. ±Î◊Ì fi‰Ì ÀÌ‹ı ‰‘ ⁄ı ÷ÎÕ’hÎÌ±˘ ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ◊ı ·Ì‘Ì. ±Î ⁄Lfiı ¿‰fl √˘Ã‰Î›Î ⁄Îÿ ¤Ì÷flfi˘ ±Î‰ÎÁ ÁËı… ‰‘ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ ‰Á‰ÎÀfiı ›˘B› ⁄L›˘. ±Î ÀÌ‹ı ÷ı‹Î_ flËÌfiı ‹A›I‰ı ÁÒ›˝fiÎ ±P›ÎÁ‹Î_ ÷ı‹… ÁÒ›˝fiÌ 75,000 ÷Á‰Ìfl˘ ¬ıÓ«‰Î‹Î_ ‰Ì÷ÎT›Î. V¿Î›·ı⁄fiÎ hÎÌΩ ±fiı »ıS·Î Ï‹Âfifi˘ ‰Îfl˘ fi‰ıQ⁄fl 16, 1973 fiÎ fl˘… ±ÎT›˘, F›Îflı ÷ı ±‰¿ÎÂ‹◊¿‹Î_ 84 Ïÿ‰Áfi_ fl˘¿ÎHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı …ıflÎSÕ ¿Îfl, ±ıÕ‰ÕÛ Ï√OÁfi ±fiı Ï‰Ï·›‹ ’Î˜√ fiÎ‹fiÎ hÎHÎ ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ fl‰ÎfiÎ ◊›Î. ±Î ÏhÎ’ÒÀÌ±ı ‰‘ ¤Î√ı ⁄Î›˘·˘Ï…¿· ’˛›˘√˘ ¿›Î˝. M≤J‰ÌfiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ_ …_√·˘, ÏË‹’˛ÿıÂ˘, Á‹ƒ˘, flı Ï √V÷Îfi˘ ‰√ı fl ı fi Ì 40,286 ÷Á‰Ìfl˘ Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√ ‰Õı ·ı‰Î µ’flÎ_÷ ÁÒ›˝fiÎ 75,000 Œ˘ÀÎ ¬ıÓE›Î. »ı‰Àı ±‰¿ÎÂÌ flıfi⁄ÁıflÎ ¬Î·Ì ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ±ı’˘·˘ ›ÎfifiÎ_ ◊˛VÀfl fl˘¿ıÀ˘ ÿÎ√Ì V¿Î›·ı⁄fiı ‰‘ ¿ıÀ·Î¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı «ÕÎ‰Ì 437 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ıfiÌ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ √˘ÃT›_, F›Î_ ÷ı 1983 Á‘Ì Œfl÷_ flËı ±ı‰Ì √HÎ÷flÌ Ë÷Ì. M≤J‰ÌfiÌ ÿfl 93 Ï‹ÏfiÀı ±¿ı¿ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı¬ı ÷ıfiı «¿flÎ‰Î ·ı÷_ flÎ¬Ì hÎÌ∞ ÀÌ‹ Œı⁄˛±ÎflÌ 8, 1974 fiÎ fl˘… ‘fl÷Ì ’fl ’Î»Ì ŒflÌ. ·√¤√ 80 Àfifi_ ±‰¿ÎÂ‹◊¿ ⁄ÌΩ_ fi‰ ‰Ê˝ Á‘Ì ±_÷ÏflZÎ‹Î_ Œfl÷_ flËı ±ı‰Ì fiÎÁÎfiÌ √HÎ÷flÌfiı ¬˘ÀÌ ’ÎÕ÷Î ⁄fiÎ‰fi˘ ’Ëı·˘ ±HÎÁÎfl À>_¿ Á‹›‹Î_ ‹Y›˘. ÁÒ›˝ ’˘÷Îfi˘ Ï‹Ω… √‹Î‰‰Î ·ÎB›˘ ±fiı ÷ıfiÌ ÁÌ‘Ì ±Áfl V¿Î›·ı⁄fiı …HÎÎ‰Î ·Î√Ì. ÁÒ›˝fiÌ ±Îÿ÷ »ı ¿ı ÁflıflÎÂ 11 ‰Êı˝ ÷ı ’˘÷ÎfiÎ V‰¤Î‰fiı fl˙ƒ÷ÎfiÌ «fl‹ÁÌ‹Î±ı ’Ë˘Ó«ÎÕı ±fiı I›Îfl ’»Ì ‹√…fiı ø‹Â— ÂÎ_÷ ¿flÌ ÿı. ÂÎ_Ï÷ ’»Ì fi‰Ì cycle/CÎÀ‹Î‚ Âw ◊Î›, …ı ŒflÌ 11 ‰Ê˝ «Î·ı. V¿Î›·ı⁄fi˘ ’˛˘…ı@À ËÎ◊‹Î_ ·ı‰Î›˘ ÷ıfiÎ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ 1968 ‹Î_ ±ÎÏÿI›fi˘ ›Îfiı ÁÒ›˝fi˘ Ïÿ‹Î√Ì ’Îfl˘ ±ÎÁ‹Îfiı Ë÷˘. ÁÒ›˝fiÌ ¬ÿ¬ÿ÷Ì Á’ÎÀÌ ’fl ±fiı¿ ¿·_¿˘ eÀÌ fiÌ¿Y›Î_ Ë÷Î_. Ï‰iÎÎfifiÌ ¤ÎÊÎ‹Î_ ¿Ë˘ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

÷˘ 1968 fi_ ‰Ê˝ solar maximum fi_ Ë÷_. ⁄Ì…ı ‰Êı ˝ ÁÒ › ˝ fi ˘ ø˘‘ Â‹‰Î ·ÎB›˘ ±fiı 1975 ‹Î_ ÷ı Áÿo÷fl ÂÎ_÷ ’ÕÌ Ω› ±ı‰Ì ‰¿Ì Ë÷Ì--±ıÀ·ı ¿ı 1975 fi_ ‰Ê˝ solar minimum fi _ fiÌ‰Õı ±ı ‰  _ Á_Â˘‘¿˘ ‹Îfi÷Î Ë÷Î. Ï‹Âfi fi_. 2 fiÎ ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ …˜¿ ·ÒV‹Î±ı V¿Î›·ı⁄‹Î_ 59 Ïÿ‰Á˘fiÎ fl˘¿ÎHÎfiı ±_÷ı ’Î»Î Œ›Î˝ ⁄Îÿ fiÎÁÎfiı Ïfl’˘ÀÛ ’HÎ ±ÎM›˘ ¿ı ÁÒ›‹ ˝ Î_ ¿ÂÌ fi‰Î…^fiÌ Ωı‰Î ‹‚ı ±ı‹ ‘ÎflÌfiı Ë‰ı ±Î√Î‹Ì V’ıÁ Ï‹Âfifi_ ±Î›˘…fi ¿fl÷Î fiÏË. …˜¿ ·ÒV‹Î±ı ’˘÷Îfi˘ ‰îÎÎÏfi¿ ±Ëı‰Î· fl…^ ¿›˘˝ ÷ıfiÎ ◊˘ÕÎ … ‹ÏËfiÎ ’»Ì ÁÒ›˝fiÎ ‹√…fiÌ ¿‹Îfi »À¿Ì ±fiı ÷ı ±_÷ÏflZÎ‹Î_ «˘‹ıfl ±Î√fiÎ ¤Õ¿Î ±˘¿‰Î ·ÎB›˘. ËΩfl˘ ¿ı ·Î¬˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÿflı¿ ±„BfiÏÂ¬Î ¿·Î¿fiÎ ±_ ÿ Î…ı 15,00,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ŒıÓ¿Î÷Ì Ë÷Ì. Ãı¿Ãı¿ÎHÎı ÁÒ › ˝ ¿ ·_ ¿ ˘ fl«Î›Î_ ±fiı « _ ⁄ ¿Ì› ÷˘ŒÎfi˘±ı Ωıfl ’¿Õu_. ±Ï√›Îfl ‰Ê˝fiÌ CÎÀ‹Î‚ ‹…⁄ ¬flı¬fl ÷˘ Á˘·Îfl ’˛T≤ÏkÎ CÎÀ‰Ì Ωı≥±ı ±fiı 1974-75 fi˘ Á‹›√Î‚˘ ±ı¿oÿflı Ïfi„Wø›÷Îfi˘ ’ÁÎfl ◊‰˘ Ωı≥±ı, ’HÎ ÷ıfiı ⁄ÿ·ı ÁÒ›˝fiÎ e_ŒÎÕÎ ‰‘÷Î flèÎÎ. ’ÏflHÎÎ‹ ±ı … ±ÎT›_ ¿ı …ı ÿfl ±Ï√›Îfl‹ı ‰Êı˝ solar maximum ‰¬÷ı ±Î‰÷_ Ë÷_. ÿ‰Î˝ÁÎ ÁÒ›˝fiÌ ¿Î‚{Î‚ √fl‹Ì M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷Î‰flHÎfiı ÷’Î‰‰Î ‹Î_ÕÌ ±fiı ÷ıfi_ Ï‰V÷flHÎ ◊‰Î ·ÎB›_. ÿÒ‘fi˘ µ¤fl˘ «Õı ÷ı‹ ‰Î÷Î‰flHÎfi˘ e·÷˘ ◊fl ±‹¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı «Õu˘. Ë‰ÎfiÎ flı b ±˘ ±_ ÷ ÏflZÎ‹Î_ ¨«Ì Á’ÎÀÌ±ı ’Ë˘ÓE›Î, F›Î_ Ë∞ ◊˘ÕÎ_ ‰WÎ˝ ’Ëı·Î_ ·√¤√ ÂÒL›Î‰¿ÎÂ Ë÷˘--±fiı F›Î_ V¿Î›·ı⁄ M≤J‰Ì Œfl÷ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl÷_ Ë÷_. ±_÷ÏflZÎ‹Î_ ÷ıfiı ±«Îfi¿ ’Î_¬Ì (⁄ıÂ¿ ±I›_÷ ’Î_¬Ì) Ë‰Îfi˘ ±‰fl˘‘ 17

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

fiÕ‰Î ·ÎB›˘. Ë‰ÎfiÎ flı b ±˘ ¤·ı flÕuÎ¬ÕuÎ Ë÷Î, »÷Î_ V¿Î›·ı ⁄ fiÌ ⁄ıÁ‹Îfl V’ÌÕ Ωı÷Î_ À¿flÎ‰ ΩıflÿÎfl flÌ÷ı ◊÷˘ Ë÷˘ ±fiı 80 ÀfifiÎ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiı ÷ı Ë‚‰Ì ⁄˛ı¿ ‹Îfl÷˘ Ë÷˘. ‹◊¿ ‘Ì‹_ ’Õı ±ıÀ·ı ÁËı…ı fiÌ«ıfiÎ ·ı‰·ı ±Î‰ı, F›Î_ ‰‘ …‹Î‰À ¿fl÷Î Ë‰ÎfiÎ flıb±˘ ÷ıfiı Ï‰ÂıÊ ‘Ì‹_ ’ÎÕÌ ÿı. ’ÏflHÎÎ‹ı ‹◊¿ ±˘fl fiÌ«ı ±Î‰‰Î ·Î√ı. ¨«Î≥ √‹Î‰‰ÎfiÌ Ïø›Î 1977 ’»Ì {Õ’Ì ⁄fiÌ, ¿ı ‹ ¿ı “’ıÀ¤fl” flËÌfiı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷_ V¿Î›·ı⁄ “∂¤_” ◊›_ ±fiı À|Îfl ’Î˜{‹Î_ ±ÎT›_. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ ÷ıfiÌ ÁıÓ¿Õ˘ «˘flÁ ‹ÌÀflfiÌ Á˘·Îfl ’ıfi· ÿÏfl›Îfi˘ ÁÎ‹˘ ’‰fi {Ì·÷Î ÁœfiÌ …ı‹ ‰Î÷Î‰flHÎfiÎ flıb±˘ ÷flŒ flËı÷Ì Ë÷Ì. (…\±˘ ÕÎ›Î√˛Î‹, ’Î»‚fi_ ’Îfi_.) ±‰fl˘‘ ’ıÿÎ ¿fl÷˘ ±ıÏfl±Î ‰‘Ì …÷˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı √Ï÷fiı ÁÎflÌ ±ı‰Ì ⁄˛ı¿ ·Î√÷Ì Ë÷Ì. ±‰fl˘‘ CÎÀÎÕÌ V¿Î›·ı⁄fiÌ ±Î‰flÿÎ ‰‘Îfl‰Ì Ë˘› ÷˘ ÷ıfiı ŒflÌ ‹Ò‚ „V◊Ï÷‹Î_ ±ıÀ·ı ¿ı ’ıÀ¤fl ·ıÀÎ‰Ì ÿı‰_ Ωı≥±ı. ’fl_÷ ±Î‰flÿÎ ‰‘Îfl‰Îfi˘ ±Î¬flı

ŒÎ›ÿ˘ Â˘ ? V¿Î›·ı⁄fi_ hÎÌΩ ’»Ì «˘◊_ Ï‹Âfi ›˘Ω‰Îfi_ fi Ë÷_. «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ ±_÷ı ŒÎ…· ’Õı·Î_ fl˘¿ıÀ˘fi˘ Ïfi¿Î· ¿flÌ ÿı‰Î›˘ Ë÷˘. V¿Î›·ı⁄ ΩıÕı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎfl «·Î‰÷Î_ ’Î_« ±ıflÎµLÕ-‘-‰SÕÛ ÀˇıÏ¿o√ VÀıÂfi˘fiı ÷Î‚Î_ ·Î√Ì «Ò@›Î_ Ë÷Î_. V¿Î›·ı⁄ ’˘÷ı Q≤÷—’˛Î› ±‰V◊Î‹Î_ Ë÷._ ⁄ıÀflÌ ÕÎµfi Ë÷Ì. ‰ÌΩb ›_hÎ˘fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ⁄_‘ Ë÷Ì. ‰Î›fl·ıÁ ‹˙fi Ë÷˘ ÷ı‹ V¿Î›·ı⁄fiı ’ıÀ¤fl V◊Î›Ì ’Î˜{‹Î_ flÎ¬÷Î_ Ω›fl˘V¿˘’ ›_hÎ˘ Œfl÷Î_ ±À¿Ì √›Î_ Ë÷Î_. ±Î ËÎ·÷ı V¿Î›·ı⁄ ±_÷ÏflZÎ‹Î_ Ë˘› ¿ı fi Ë˘›, ¿Â˘ Œfl¿ ’Õ÷˘ fi Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ fiÎÁÎ ÷ı ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiı Ë∞ hÎHÎ-«Îfl ‰Ê˝ ±_÷ÏflZÎ‹Î_ À¿Î‰Ì flÎ¬‰Î ‹Î√÷Ì Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı ±ıÀ·˘ Á‹› ¬ıÓ«Ì ¿œÎ› ÷˘ 1982 Á‘Ì‹Î_ ⁄fiÌ flËıfiÎfl ’˛◊‹ V’ıÁ ÂÀ· ¶ÎflÎ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÎ ⁄ÌΩ ±fiı¿ ’˛‰ÎÁ˘ √˘Ã‰Ì Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷Î. ±Î‹ı› M≤J‰ÌfiÌ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ ‰Á‰ÎÀfiÌ ÁÏ‰‘Î ‹˘…^ÿ Ë˘› ÷˘ ÷ıfiı ¿ÎflHÎ ‰√fl …÷Ì ÂÎ ‹ÎÀı ¿fl‰Ì Ωı≥±ı ? ±ı¿ ÷flŒ V¿Î›·ı⁄fiı ÷ıfiÎ ¤ÎÏ‰ µ’›˘√ ‹ÎÀı ±_÷ÏflZÎ‹Î_ À¿Î‰‰_ …wflÌ Ë÷_, ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ 80 Àfifi˘ ±ı ÷Î›Œ˘ ‘fl÷Ì ’fl ±Î‰Ì ’Õı ±ı ’HÎ Ï«_÷ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ Ë÷Ì. ·_⁄Î≥‹Î_ ±ı’˘·˘ ›Îfi ÏÁ‰Î›fiÎ V¿Î›·ı⁄fi_ ‹Î‚¬_ fi‰ ‹…·ÎfiÌ ≥‹Îfl÷ …ı‰Õ<_ Ë÷_ ±fiı ÷ıfiÎ ±‹¿ ’ÎÀ˚˝Á V¿Î›·ı⁄fiÎ ’÷fi Á‹›ı ‰Î÷Î‰flHÎfiÌ Ë‰Î ÁÎ◊ı CÎÁÎ‰Î »÷Î_ ’Òflı’ÒflÎ ¤V‹ fi ◊Î› ±ıÀ·Î ‹…⁄Ò÷ ±fiı ΩÕÎ Ë÷Î. ±Î ’ÎÀ˚˝Á ‹Îfi‰‰V÷ÌfiÎ Ï‰V÷Îfl ’fl ‰ıflÎ› ÷˘ ‰V÷ÌfiÌ √Ì«÷Îfiı ±fi·ZÎÌ ‰‘±˘»Ì ΩfiËÎÏfi ÁΩ˝‰ÎfiÌ ’ÒflÌ Â@›÷Î Ë÷Ì. Ë¿Ì¿÷ı V¿Î›·ı⁄fiı ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ ÷flŒ ·˘L« ¿flÎ›_ I›Îflı … fiÎÁÎfiÎ ±‹¿ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı «ı÷‰HÎÌ ±Î’ı·Ì ¿ı ±Î‰Î √_Ω‰fl ‹◊¿fiı ÷ıfiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ’ÒflÌ ◊›ı Ïfi›_ÏhÎ÷ flÌ÷ı ’Î»\_ fiÌ«ı ¿ı‹ ·Î‰‰_ (›Îfiı ¿ı ÿÏfl›Î‹Î_ ¿ı‹ ’‘flÎ‰‰_) ±ı ’Ëı·Î_ Ï‰«ÎflÌ ·ı‰_ Ωı≥±ı. ±ÎfiÎ ‹ÎÀı V¿Î›·ı⁄fiı ‰Î÷Î‰flHÎ ÷flŒ ±˘Ï«_÷˘ ’Â ±Î’÷Î ◊˛VÀfl fl˘¿ıÀ ‰Õı ÁF… ¿fl‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì, ’fl_÷ ‹ßÌ¤fl ⁄…ıÀ ‘flÎ‰÷Î fiÎÁÎ±ı ÷ı ¿Î‚∞ ·Ì‘Ì fiÏË. V’ıÁ ÂÀ· ‹ÿÿı ±Î‰ı ÷ı ÿflQ›Îfi V¿Î›·ı⁄fiı ⁄«Î‰‰ÎfiÎ ’˛›ÎÁ˘ Âw

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

◊›Î. ⁄«Î‰ ‹ÎÀı ’Ëı·Î_ ÷˘ ÷ıfiÌ ΩıÕı Á_’¿Ûfi˘ ÷_÷ V◊Î’‰˘ ’Õı ÷ı‹ Ë÷˘. ±ËŸ ’˛ffi ±ı fiÕu˘ ¿ı ±SÀˇÎ-ËÎ≥ Ï¡@‰LÁÌ/UHF fiÌ …^fi‰ÎHÎÌ flıÏÕ±˘ Ï·L¿ ‰Î’fl÷Î V¿Î›·ı⁄ ΩıÕı ‰Î÷Î˝·Î’ «·Î‰Ì Â¿ı ÷ı‰Î_ ±ÎµÀÕıÀıÕ ¤ÒÏ‹‹◊¿˘ Ë‰ı Œ@÷ ⁄ı Ë÷Î_. ±ı¿ ⁄Q›˝ÕÎ ¬Î÷ı ±fiı ⁄Ì…\_ V’ıfifiÎ ‹ıÏÕˇÕ ÂËıfl‹Î_ Ë÷_. (⁄Î¿ÌfiÎ_ ¤ÒÏ‹‹◊¿˘fi_ ±Î‘Ïfi¿flHÎ ¿flÌ ÷ı‹fiı ‹Î≥ø˘‰ı‰ Ï·L¿‰Î‚Î_ ⁄fiÎ‰Ì ÿı‰Î›Î_ Ë÷Î_.) fiÎÁÎfiÎ ±ÎÃ ÏfiWHÎÎ÷˘ ⁄Q›˝ÕÎ …‰Î µ’ÕuÎ. ‹Î«˝, 1978 fi˘ ±ı Á‹› Ë÷˘. V¿Î›·ı⁄ 400 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ Á’ÎÀÌ ¿fl÷Î_ ’HÎ fiÌ«ı ±Î‰Ì √›_ Ë÷_--±fiı …√÷¤flfiÎ_ ‰÷˝‹Îfi’hÎ˘‹Î_ ¤ÎÏ‰ ±‰¿ÎÂÌ ±ÎŒ÷ ÷flÌ¿ı «‹¿‰Î ‹Î_Õu_ Ë÷_. ÏfiWHÎÎ÷˘ ⁄Q›˝ÕÎ ’Ë˘ÓE›Î, ±ıÀ·ı ’˛ffifi˘ »ıÕ˘ fi ±Î‰Ì √›˘. ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ËÎ◊ CÎHÎÌ flÌ÷ı ⁄_‘Î›ı·Î Ë÷Î. ±ı¿ ÷˘ «˘‰ÌÁ ¿·Î¿‹Î_◊Ì 13 ¿·Î¿ ‹ÎÀı V¿Î›·ı⁄ ⁄Q›˝ÕÎfiÎ ¤ÒÏ‹‹◊¿fiÌ flıL… ⁄ËÎfl flËı÷_ Ë÷_. ÏZÎÏ÷…ı Õ˘¿Î› … fiÏË, ±ıÀ·ı UHF ‹˘Ω_ ¶ÎflÎ ÷ıfi˘ Á_’¿Û ’HÎ ¿flÌ Â¿Î› fiÏË. ⁄Î¿ÌfiÎ 11 ¿·Î¿‹Î_◊Ì Œ@÷ 90 Ï‹ÏfiÀ˘ ±ı‰Ì ‰Ì÷ı ¿ı F›Îflı ¤ÒÏ‹‹◊¿fiÎ_ ‹˘Ω_ V¿Î›·ı⁄ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Â¿÷Î_ Ë÷Î_. ±Î fiı‰_ Ï‹ÏfiÀ˘‹Î_ ’HÎ V¿Î›·ı ⁄ fiÎ ‰‚÷Î …‰Î⁄ ‹ÎÀıfiÌ “⁄ÎflÌ” ÷˘ ±‰¿ÎÂ‹◊¿ Ï⁄·¿<· ‹Î◊ı ±Î‰ı I›Îflı lÌfiÎ◊∞ ⁄Î‰ÎfiÎ ‹_ÏÿflfiÌ …ı‹ 11 Ï‹ÏfiÀ ’fl÷Ì … ¬S·Ì flËı÷Ì Ë÷Ì. ¬flı¬fl ÷˘ flıÏÕ±˘ ÁÎ›·ı L Á ’Î‚÷Î ±fiı Á Ê  M ÷Î‰V◊Î‹Î_ ’˘œı · Î V¿Î›·ı⁄fiı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ 1,533, flÏÂ›ÎfiÎ 4,563 ±fiı ⁄ÌΩ ÿıÂ˘fiÎ 78 ÁıÀı·Î≥À ÷ı‹… ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ¤_√Îfl˘ ‰E«ı flıÕÎfl ‰Õı Â˘‘Ì ¿Îœ‰_ ±ı ’HÎ CÎÎÁfiÌ √_∞ ‹Î_èÎ·Ì ÁÎ˜›fi˘ ’kÎ˘ ·√Î‰‰Î ⁄flÎ⁄fl Ë÷_. Áÿ˚fiÁÌ⁄ı ‹Î«˝ 6, 1978 fiÎ fl˘… ’kÎ˘ ·ÎB›˘. ⁄Q›˝ÕÎfiÎ ¤ÒÏ‹‹◊¿ ¶ÎflÎ ‹˘¿·Î›ı·Î “Skylab, how are you ?” ±ı‰Î ‹÷·⁄fiÎ ¿˘ÕıÕ ÏÁBfi·ı «Îfl ‰Ê˝ ◊›ı ÏfiƒÎ‹Î_ ’˘œı·Î ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiı …√ÎÕu_, ÷ıfiÎ_ ›_hÎ˘fiı ¿Î›Î˝„L‰÷ ¿›Î* ±fiı V¿Î›·ı⁄ı ‰‚÷Î …‰Î⁄‹Î_ ‹ÎÏË÷Ì ±Î’Ì ¿ı ÷ıfi_ ¤Ì÷flÌ ÷Î’‹Îfi 570 Áı„SÂ›Á Ë÷_. ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ⁄Ì∞ ‹ÎÏË÷Ì ±ı ‹‚Ì ¿ı ‹◊¿fiÎ_ Ω›fl˘V¿˘’ ›_hÎ˘ ⁄_‘ Ë÷Î_. ÿ˘Õ÷Ì ÁÎ›¿·fiÎ_ ’ˆÕÎ_ „V◊Ï÷ÁÎ÷I› ‰Õı ÁÎ›¿·fiı …ı‹ ÕÎ⁄ı…‹HÎı ’ÕÌ …÷Ì fl˘¿ı ±fiı À|Îfl flÎ¬ı ÷ı‹ V¿Î›·ı⁄fiÎ Ω›fl˘V¿˘Ï’¿ ’˘·ÎÿÌ TËÌ·fi_ ¿Î‹ ÷ıfiÌ „V◊fl÷Î Ω‚‰‰Îfi_ Ë÷_. Ω›fl˘V¿˘’fiÎ_ TËÌ· Œfl÷Î_ ±À¿Ì √›Î_, ±ıÀ·ı „V◊fl÷Î flËÌ fi Ë÷Ì ±fiı V¿Î›·ı⁄ ’ıÀ¤fl flËı‰Îfiı ⁄ÿ·ı À|Îfl ⁄L›_ Ë÷_. ∂¤˘ ’Î˜{ ‘ÎflHÎ ¿›˘˝ Ë÷˘, …ı ËÎ·÷‹Î_ ÷ıfiı Ë‰ÎfiÎ flıb±˘fi˘ Ï‰ÂıÊ ±‰fl˘‘ …HÎÎ÷˘ Ë÷˘. ±Î „V◊Ï÷ √‹ı ÷ı ¤˘√ı Á‘Îfl‰Ì Ωı≥±ı. V¿Î›·ı⁄ ⁄Q›˝ÕÎfiÎ ¤ÒÏ‹‹◊¿fiÌ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

“⁄ÎflÌ”‹Î_ 11 Ï‹ÏfiÀ ’Òfl÷_ … Õ˘¿Î÷_ Ë÷_, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ ÿ˘flÌÁ_«Îfl ¿fl‰Î ‹Î√÷Î ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ±ÎÁÎfi ÷˘ fi Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı‹HÎı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ±¿ı¿ ¿Î›˝ ËÎ◊‹Î_ ·Ì‘_. ’Ëı·Ì …wÏfl›Î÷ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÎ_ Ω›fl˘V¿˘’fiı ’Î‰fl ÁM·Î› ±Î’÷Ì ⁄ıÀflÌfiÎ «ÎÏ…*√fiÌ Ë÷Ì. «Îfl ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÏÕV«Î…˝ ◊›ı·Ì ⁄ıÀflÌ‹Î_ fi‰˘ ’˛ÎHÎ flıÕÎ› ÷ı‰Ì ±ÎÂÎ flÎ¬‰Ì fi¿Î‹Ì Ë÷Ì, ’HÎ fiÁÌ⁄fi˘ ÁÎ◊ ‹Y›˘ ±fiı

Ïfi¿·-¿ıÕÏ‹›‹fiÌ ¿<· 18 ’ˆ¿Ì 14 ⁄ıÀflÌ±˘ ø‹Â— «Î…˝ ◊‰Î ·Î√Ì. Ω›fl˘V¿˘’fiÎ_ 400-400 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ_ ⁄ı Œ˚·Î›TËÌ·fiı Ï‹ÏfiÀfiÎ 9,000 ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œfl÷Î_ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±ı ⁄ıÀflÌ±˘ ’›Î˝M÷ Ë÷Ì. ‹ÎhÎ ±ıÀ·_ ¿ı ÷ı‹fiı Á_’ÒHÎ˝ flÌ÷ı «Î…˝ ◊‰Î‹Î_ hÎHÎ ‹ÏËfiÎfi˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì √›˘. ±ı ’»Ì Ω›fl˘V¿˘’fiÎ_ ⁄ı TËÌ·fiı ÷ı‹fiÌ d· ¿ı’ıÏÁÀÌ±ı Œfl÷Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ‰‘ ¿ıÀ·˘¿ Á‹› ‰Ì÷Ì √›˘. ±Î ›_hÎ‹Î_ ∞‰ ±ÎT›˘, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÎ Áfi ÁıLÁfl fiÎ‹fiÎ “Áfl…‹¬Ì” ‰ÌΩb ÁÎ‘fifiı œo œ ˘Y› _ ±fiı ÷ı ÁÎ‘fiı 19

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

±Î¿Ê˝¿ Ë÷Ì. V’ıÁ ÂÀ· ⁄L›Î ’»Ì ÷ıfiı ’˛◊‹ ⁄ı ∂~›fi˘‹Î_ ⁄flÎ⁄fl «¿ÎÁÌ ·ı‰Îfi˘ M·Îfi Ë÷˘. (⁄Lfiı ÁÒÏ«÷ ’˛›ÎÁ˘ V’ıÁ ÂÀ· ¿˘·„Q⁄›ÎfiÎ_ Ë÷Î_.) hÎÌ∞ Œ˚·Î≥À ‰¬÷ı V’ıÁ ÂÀ· Teleoperator Retrieval System/TRS ¿Ëı‰Î÷Î fl˘⁄˘ÏÀ¿ ‰ÎËfifiı ’˘÷ÎfiÎ ŒÎ·¿Î‹Î_ ‹Ò¿Ì fl‰ÎfiÎ ◊Î› ±fiı 400 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ Á’ÎÀÌ±ı Ë∞ CÎÒ‹÷Î ±‰¿ÎÂ‹◊¿ Á‘Ì ’Ë˘Ó«ı. ŒÎ·¿<_ ¬ÒS›Î ⁄Îÿ fl˘¿ıÀ ‰Õı Á_«ÎÏ·÷ ±ı‰_ TRS ⁄ËÎfl fiÌ¿‚ı ±fiı V’ıÁ ÂÀ·fiÎ ›ÎhÎÌ±˘ ÷ıfiı ±‰¿ÎÂ‹◊¿ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿı. 1976 fiÌ ÁÎ·‹Î_ ‹_√‚ ’fl Ë‚‰_ µ÷flÎHÎ ¿flfiÎfl ⁄ı ‰Î≥Ï¿o√ ›Îfi˘fiÎ ⁄˜¿-±’ ÷flÌ¿ı ⁄fiı·_ ±fiı I›Îfl ’»Ì ŒÎ…· ’Õı·_ TRS ±_÷ı ’˘÷ÎfiÎ ±ı„L…fi⁄‚ı V¿Î›·ı⁄fiı ‰‘ ¨«Ì ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ «ÕÎ‰Ì ÿı, F›Î_ ÷ı ±‰¿ÎÂ‹◊¿ fi›Î˝ ÂÒL›Î‰¿ÎÂ‹Î_ flËÌfiı ⁄ÌΩ_ ±ÎÃ-ÿÁ ‰Ê˝ Á‘Ì Œfl‰Îfi_ «Î· flÎ¬ı. ›˘…fiÎ ±Î¿Ê˝¿ ÷˘ Ë÷Ì, ’HÎ fiÎÁÎfi_ ¿Î‹¿Î… ›˘…fiÎ ’˛‹ÎHÎı «ÎS›_ fiÏË--±ıÀ·ı ¿ı ÿÂıflÎfi_ CÎ˘Õ<_ ÷ıfiÌ Ïfi›÷ ÷ÎflÌ¬ı ÿ˘Õu_ fiÏË. V’ıÁ ÂÀ· ⁄fi‰Î‹Î_ ‹ÿ÷˘ ’Õ÷Ì flËÌ, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfiÎ_ ±ı„L…fi˘ Á_÷˘Ê…fi¿ ¿Î‹ ±Î’÷Î_ fi Ë÷Î_. ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ZÎÏ÷ Á‘Îfl‰Î‹Î_ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ «¿ÎÁHÎÌ ¿fl‰Î‹Î_ Á‹› ‰ÌI›ı …÷˘ Ë÷˘. ÿflQ›Îfi V¿Î›·ı⁄ ‰‘ fiı ‰‘ fiÌ«ı ±Î‰Ì flèÎ_ Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ÷ıHÎı ∂¤Îfiı ⁄ÿ·ı ±ÎÕ˘ ’Î˜{ ‘ÎflHÎ ¿›Î˝ »÷Î_ ÷ıfiÌ ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ ÷˘ @›ÎflfiÌ »Ì»flÌ ⁄fiÌ «Ò¿Ì Ë÷Ì. 1974 ‹Î_ ÷ı 437 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı Ë÷_. Œı⁄˛±ÎflÌ, 1978 ‹Î_ ÷ıfi_ ‹Î‚¬_ 405 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±fiı …\·Î≥, 1978 M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ’˛‰ıU›Î ⁄Îÿ Á˘·Îfl ’ıfi·˘, ‹Î›·fl ÷◊Î ±L› ’ÒflΩ √‹Î‰Ì «Ò¿ı·Î V¿Î›·ı⁄fi_ ¿S’fiÎÏ«hÎ ‹Î_ Œ@÷ 380 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı ±Î‰Ì √›_. ±ËŸ ÷ıfiı Ë‰ÎfiÎ »^ÀÎ»‰Î›Î ¿HÎ˘fi˘ ±‰fl˘‘ …HÎÎ‰Î ·ÎB›˘, ‰fl÷Î÷˘ µ’·Î ‰Î÷Î‰flHÎfiÌ ’Î_¬Ì ±ıÀ·ı ◊˘ÕÎ … ‹ÏËfiÎ‹Î_ ÷ı Ïfifl_¿>Â ⁄fiÌ ±Î√‚◊Ì ’Î»‚ ÷flŒ ’·ÀÌ ‹ÎflÌ Ë‰Îfi˘ ±‰fl˘‘ CÎÀÌ …‰Î ’ÎQ›˘, ¿ı‹ √›_. (…\±˘ ±Î¿ÚÏ÷, ’Îfi_ 19.) ’÷fifi˘ ‰ı√ ±ı¿Î±ı¿ ‰K›˘. ÿflQ›Îfi V’ıÁ ¿ı (’ÎfiÎ fi_. 17 fiÌ fiÌ«ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ÂÀ· ÷˘ Ë∞ ¤ÒÏ‹ ’fl Ë÷_. ’˛◊‹ Œ˚·Î≥ÀfiÌ ÷ÎflÌ¬ ’HÎ fiyÌ ¿flÌ Â¿Î› ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄) fi‰Î ’Î˜{‹Î_ ÷ıfiÌ ±ı‰Ì „V◊Ï÷ fi Ë÷Ì. ‰ÎV÷‰‹Î_ ±ıÏ’˛·, 1981 ’Ëı·Î_ V’ıÁ ÂÀ·fi_ ’˛◊‹ Á˘·Îfl ’ıfi·˘ ∂¤Ìfiı ⁄ÿ·ı ±ÎÕÌ ∂~›fi ›˘Ω› ÷ı‹ fi Ë÷_, F›Îflı V¿Î›·ı⁄ Ïfifl_¿<Â ⁄L›Îfi˘ Á‹› ±Î˜@À˘⁄fl, ·ÌÀÌ‹Î_ √˘Ã‰Î›ı·Ì Ë÷Ì. 1978 fi˘ Ë÷˘ ±fiı I›Îflı ±‰¿ÎÂ‹◊¿ 374 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì fiÌ«ı ±Î‰Ì ±Î ⁄‘˘ ’Ïfll‹ ¿fl‰Î ’Î»‚fi˘ √›_ Ë÷_. µ’√˛Ë˘fi_ ÷ı‹… µ’√˛Ë˘fiÎ ¤_√Îfl˘fi_ flıÕÎfl ‰Õı ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ¿fl÷Ì ‹A› Ëı÷ M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ √fl¿ fi˘◊˝ ±‹ıÏfl¿fi ÏÕŒıLÁ ¿‹ÎLÕ fiÎ‹fiÌ ·U¿flÌ Á_V◊Î±ı V¿Î›·ı⁄fiÌ «Î·«·√÷ ◊÷Î V¿Î›·ı⁄fiı µ√ÎflÌ ·ı‰Îfi˘ Ë÷˘, Ωı÷Î_ ±Î√ÎËÌ ¿flÌ ¿ı ±_÷ÏflZÎ‹Î_ Ë‰ı ÷ı ¿ÿÎ« ±ÎÃı¿ ‹ÏËfiÎ◊Ì ·Î_⁄_ ¬ıÓ«ı fiÏË. …ı◊Ì ¤Ï‰W›‹Î_ ÷ı ±‰¿ÎÂÌ fl˘¿ÎHÎ˘ ±Î√ÎËÌ ÁÎ«Ì ’Õ÷Ì Ë˘› ÷ı‹ ΩL›±ÎflÌ, 1979 ’»Ì V¿Î›·ı⁄ı ‹ÎÀı fi Î ¿Î›‹Ì √ı V À ËÎµÁ ÷flÌ¿ı ¤˛‹HÎ¿ZÎÎ‹Î_ √Õ◊˘·Î_ ¬Î‰Îfi_ Âw ¿›*. ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ŒÎ≥fi· Õ>⁄¿Ìfi˘ Á‹› µ’›˘√Ì ⁄fiı. V¿Î›·ı⁄fiı ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î fi∞¿ ±ÎT›ÎfiÌ ÷ı ÏfiÂÎfiÌ Ë÷Ì. ±ÎÂflı ÁÎÕÎ ’Î_« ‰Ê˝ Á‘Ì V¿Î›·ı⁄ ±_÷ÏflZÎ‹Î_ ‹ÎÀı fiÎÁÎ±ı Ï‰«Îflı·Ì ›˘…fiÎ ⁄Ë ±‰¿ÎÂ‹Î_ ÁÒ › ˝ fi ı Â˘‘Ì ¿ÎœÌ ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ¿Î›‹ ‹ÎÀı fi…fl Ï‹·Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ¿QM›ÒÀflı I›Îfl ’»Ì ÁÒ›˝fiı ±fi·ZÎÌ V¿Î›·ı⁄fi˘ {˘¿ ‹ÎM›˘ ±fiı ÷ı ‹ÎÏË÷ÌfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ Ω›fl˘V¿˘’fiÎ M·ıÀŒ˘‹˝fiı Ï‰z÷ ‹˘Àfl ‰Õı ›˘B› ¬ÒHÎı ‰ÎY›_. »ı‰Àı V¿Î›·ı⁄ı Ω›fl˘V¿˘’fiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ ÷ıfi˘ ’Î˜{ ⁄ÿS›˘ ±fiı À|Îfl „V◊Ï÷ ÷∞fiı ’ıÀ¤fl ⁄L›_. ±Î flÌ÷ı ÷ıfi_ ‰·HÎ ⁄ÿ·‰Î‹Î_ ’HÎ ‹ÏËfiÎ±˘ fiÌ¿‚Ì √›Î. Ë‰ı ÷ıfiı

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vf[s jfbftf vf[jf]+ afgif]+

±˘»Î 10,00,000 ·˘¿˘ Ëı‹¬ı‹ CÎÒ‹÷_ flèÎ_ I›Î_ Á‘Ì Ï‰iÎÎfiÌ±˘ ±fiı Ï‰iÎÎfiflÏÁ¿˘ ÏÁ‰Î›fiÎ …^fi 21, 1979 fiÎ fl˘… ·˘¿˘fiı ÷ı‹Î_ ¬ÎÁ Ïÿ·«V’Ì fi Ë÷Ì ±fiı …√÷fiÌ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÌ V¿Î›·ı⁄fi˘ Œ˘À˘ ’˘÷ÎfiÌ ’˛Ω±ı ÷˘ V¿Î›·ı⁄fi_ fiÎ‹ ’HÎ ÁÎ_¤Y›_ fi Ë÷_. ’fl_÷ ±_÷ Á‹› fi…fl ÁÎ‹ı flÎ¬Ì ⁄‘Ì fi∞¿ ±Î‰÷Î_ fiÎÁÎ±ı ÷ı ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiÌ ÁÎ«Ì ±˘‚¬ …√÷fiı ‹ÎfiÏÁ¿ ÷Î¿Î÷ ÷ıfiÎ ’fl ±Î’Ì I›Îflı ÿı¿Îfl˘ ⁄˘·Ì √›˘. ±ı¿ ’hÎ¿Îfl ’ÏflÊÿ‹Î_ fiÎÁÎfiÎ ¿ı„Lƒ÷ ¿flı ÷˘ ÷ı‹fiÎ Á_›@÷ ‹fi˘⁄‚fiÌ ’˛‰@÷Î FË˘fi ›ÎÕÛ·Ì±ı ΩËıfl ¿›* ¿ı ·√¤√ 80 Àfifi_ ±‰¿ÎÂ‹◊¿ M≤J‰ÌfiÎ ±Áfl V¿Î›·ı ⁄ fiı …wfl ’_ ÿ flı ¿ ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ±Î‰Ì ’ÕuÎ ⁄Îÿ ÷ıfiÌ Á˘·Îfl ’ıfi·˘, ÀıÏ·V¿˘’fi_ M·ıÀŒ˘‹˝, Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı «ÕÎ‰Ì ÿı. ÁÎ‘ÎflHÎ ·˘¿˘ ±ıLÀıfiÎ, ‰ÌΩb ÁÎ‘fi˘ ‰√ıflı «ÌΩıfiı ¿ÿÎ« Á_’ÒHÎ˝’HÎı ±„BfiÿÎË ‹‚Ì Ω›, ’ÎÁı V¿Î›·ı⁄fiÎ Œ˘ÀÎ ÷˘ Ë˘› fiÏË, ’HÎ ¿<· 22 ◊Ì 23 ÀfifiÎ (±Î˜„@Á…fi ÏÁÏ·LÕfl ±fiı ÿfl‰ÎΩfiÌ ‰÷˝‚Î¿Îfl ±ıÀ·ı ‹ı≥·-±Î˜ÕÛfl ¶ÎflÎ ’ˆÁÎ ‹_√Î‰Ì ⁄ÎflÁÎ¬ …ı‰Î) Á˘Ï·Õ ’ÒflΩ ¤V‹ ◊Î› ±ı‰Ì ‰¿Ì fi Ë÷Ì. ±Î ’ÒflΩ ‘fl÷Ì ’ı ≥ fi ‹ËÎÂ›ı ÷ı ‹ fiı ’fl »ı‰Àı @›Î_ ’Õı ÷ı ¿Ëı‰Î› fiÏË, ¿ı‹ ¿ı Œ˘ÀÎ ’HÎ ‰ıE›Î. V¿Î›·ı⁄ Ë‰ı fiÎÁÎfiÎ ±_¿>Â‹Î_ fi Ë÷_. ±_ ÷ ı Â _ ⁄L› _ ? Ï‰r¤fl ‹ÎÀı V¿Î›·ı⁄ CÎıflÌ Ï«_÷Îfi˘ ÁÎ≥¿˘¿Î≥fiıÏÁÁfiı Ï‰Ê› ⁄L›_. Ï‰ÂıÊ ¿flÌfiı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÷ı ‹ … ›iÎ˘-Ë‰fi˘fiı ·√¤√ 105 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı M≤J‰ÌfiÎ √HÎ¿Î›Î˝ Ï‰fiÎ V¿Î›·ı⁄ı ±ı¿ÿ‹ CÎ| ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ’˛‰ıU›Î ⁄Îÿ M≤J‰Ì Œfl÷ı ÷ı fi Ì CÎÊ˝HÎ…L› ±Î√fiÌ ·’ıÀ ‰E«ı ‘Î÷fiÎ ÁÎ_‘Î 34,981 ‹Ì ’˛ÿÏZÎHÎÎ±ı ’Ì√‚‰Î ‹Î_Õ,ı ±ıÀ·ı ÷‹Î‹ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fi_ 105 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı Ï‰Á…˝fi ◊Î› ±ı fiyÌ Ë÷_. ’ÏflHÎÎ‹ı CÎ| ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ’˛‰ıÂ ÁΩ˝÷˘ ¤_√Îfl fiÎÁÎfiÎ ±fi‹Îfi ’˛‹ÎHÎı ¿›˘˝ . Ï‰Á…˝ fi ’ÎQ›Î 150 Ï¿·˘‹ÌÀfl ’Ë˘‚Î ±fiı 6,500 ⁄Îÿ ÷ı fi ˘ CÎHÎ˘ ¬fl˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Î Ï‰V÷Îfl ’fl (¤Îfl÷ ¤_ √ Îfl ÏËLÿÌ ÁÏË÷) Ãı¿Ãı¿ÎHÎı ‰ıflÎ‰Îfi˘ Ë÷˘. fiÎfiÎ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ’Õu˘ ±fiı ‹˘ÀÎ 500 …ıÀ·Î À<¿ÕÎfiÎ ’˛ËÎfl ‰ıÃ÷˘ ±ı ⁄Î¿Ìfi˘ ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÌ Ï‰V÷Îfl √Ì« ‰V÷Ì‰Î‚˘ Ë˘› ÷˘ Â_ ⁄fiı? ‰ıflÎfi ¤ÒÏ‹ ’fl ‰ıflÎ›˘, ±Î Â@›÷Î±ı «˘‹ıfl √¤flÎÀ Œı·Î‰Ì F›Î_ ‹Îfi‰‰V÷Ì fi Ë÷Ì. ÿÌ‘˘. ±‹ıÏfl¿Î◊Ì ‹Î_ÕÌ ±Î˜VÀˇıÏ·›Î Á‘ÌfiÎ ±·⁄kÎ, ¤_ √ Îflı ⁄ı ÿıÂ˘‹Î_ ·˘¿˘±ı ’˘÷ÎfiÎ_ ‹¿Îfi˘fiÎ ‰Ì‹Î Á’ÎÀÌ ÷flŒ ‘ÁÌ flËı · Î V¿Î›·ı ⁄ fiÎ ±Î˜ „ @Á…fi ÏÁÏ·LÕflfi _ ÷ı ‹ … √Î›˘fi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘. µ÷flÎT›Î, ÷˘ ¿ıfiıÕÎ‹Î_ ±fiı ÏŒÏ·’Î≥LÁ‹Î_ ‰÷˝‚Î¿Îfl ⁄ÎflÁÎ¬fi_ ±ÎÏÀÛVÀı ÿ˘flı·_ ¿S’Ïfi¿ Ï«hÎ (Á˙◊Ì ‹˘À˘ À<¿Õ˘ ±Õ‘Î ±‹¿ ¬Îfi√Ì ‰Ì‹Î ¿o’fiÌ±˘±ı V¿Î›·ı⁄fi_ Àfi ‰…fifi˘ Ë÷˘.) √Î›˘fiÌ ΩfiËÎÏfi ’÷fi ◊Î› I›Î_ Á‘Ì ’˛˘’ÀafiÎ ‰Ì‹Î ·ı‰Îfi_ ⁄_‘ ¿›*. ≥LÕ˘fiıÏÂ›ÎfiÎ ⁄ÎÏ· ÀÎ’ ¿fl‰Î ⁄ÿ· ±Î˜ V Àˇ ı Ï ·›fi Áfl¿Îflı ’fl ÏËLÿ‘‹a ’˛Ω±ı ±‰¿ÎÂÌ Á_¿ÀfiÎ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı Ë‰fi˘ ›˘F›Î_. fiı’Î‚‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î ’ÎÁı 400 ÕÎ˜·flfi_ ‰‚÷fl ’Â’Ï÷fiÎ◊fiÎ ‹_Ïÿflı ¤@÷˘fiÌ ¿÷Îfl˘ ·Î_⁄Ì ⁄fiÌ, ÷˘ ¤Îfl÷‹Î_ Ï÷w’Ï÷fiÎ ‹ÎB›_, …ı ±‹ıÏfl¿Î±ı ÷fl÷ «Ò¿‰Ì ÿÌ‘_. ‹_Ïÿflfiı ÿÏZÎHÎÎw’ı ’˛ÎM÷ ◊÷Ì ±Î‰¿‹Î_ ’E«ÌÁı¿ À¿Îfi˘ µ»Î‚˘ ±ÎT›˘. Áÿ˚fiÁÌ⁄ı ‹Î‹·˘ À>_¿ı◊Ì ’I›˘, F›˘Ï÷ÊÌ±˘ ‹ÎÀı ÷˘ »ıS·Î_ ’_ÿfl Ïÿ‰Áfi˘ Á‹›√Î‚˘ √˘SÕfi Ï’Ïfl±Õ ÁÎÏ⁄÷ ’HÎ V¿Î›·ı⁄fiÎ ⁄fiÎ‰ı fiÎÁÎfiı ◊›˘. ±fiı¿ l©Î‚±˘ ÷ı‹fiÎ ¿Î‹‘_‘ÎfiÎ ¤˘√ı ÁÎ‰˝…Ïfi¿ ›iÎ˘‹Î_ ÁÎ‹ı· ⁄˘‘’ÎÃ ÂÌ¬T›˘ ¿ı flÎZÎÁÌ ¿ÿfiÎ ◊›Î. …fi‹ÎfiÁ ’fl V¿Î›·ı⁄fiÎ ’˛¤Î‰fi˘ Á˙◊Ì fl‹Ò…’˛ıfl¿ Ï¿VÁ˘ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiı Â„@÷ÂÎ‚Ì fl˘¿ıÀ ‰Õı Ωı‰Î ‹Y›˘, F›Î_ ‹ıÁı«ÂıÀ˚Á flÎF›fiÌ ÁÎ≥¿˘-±ıfi…ıÏÀ@Á fiÎ‹fiÌ Á_V◊ÎfiÎ ±_÷ÏflZÎ‹Î_ ·˘L« ¿flÌ ΩHÎ˘ ±ı ’Òfl÷_ Ïfi›Î‹¿ O·ÒÏfl· ’ı≥fiı ÁÎ≥¿˘¿Î≥fiıÏÁÁ ‰Õı 80 ÀfifiÎ ±‰¿ÎÂ‹◊¿fiı ‰‘ fi◊Ì. ±‰¿ÎÂÌ ‹Î_«ÕÎfiı Á·Î‹÷ flÌ÷ı ¨«ı «ÕÎ‰Ì ÿı‰ÎfiÌ ·˘¿˘fiı ±’Ì· ¿flÌ. (‹ÎhÎ fi…fl ‰Õı «‹«Ìfiı ‰Î‚Ì fiÎ¬÷Î ±fiı Á·Î‹÷ V◊‚ı M≤J‰Ì ’fl ·Î‰÷Î ’ı·Î ≥{flÎ›ı·Ì ÂÎ˜-‹ıfi ›flÌ √ı·flfiÌ ±·˙Ï¿¿ ¿Ëı‰Î÷Ì Â„@÷ ±ıÀ·ı ’HÎ ±Î‰Õ‰_ Ωı≥±ı.à ÁÎ≥¿˘¿Î≥fiıÏÁÁ.) ±’Ì·‹Î_ O·ÒÏfl· ’ı≥fiı …HÎÎT›_ ¿ı …√÷¤flfiÎ ±˘»Î‹Î_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

aflp vf[dfp 5f]zf[Lctf

‹fiW› ÏÁ‰Î› ±ı¿ı› Á∞‰fiÎ ‹√…‹Î_ ¿<ÿfl÷ı “◊˘À ’˛˘ÁıÁ” ¿Ëı‰Î÷Ì ‰ˆ«ÎÏfl¿ CÎÀ‹Î‚fi_ Ïfiw’HÎ ¿›* fi◊Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ‹fiW›fiÌ ‹ÎŒ¿ ÷¿Û ·ÕÎ‰‰Îfi_ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ¿ıÀ·Î¿ ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘ ±ı‰Î »ı ¿ı …ı‹fiÎ ¿ıÁ‹Î_ “◊˘À ’˛˘ÁıÁ”fiÌ ¿‹Ì ¿<ÿfl÷ı ÷ı‹fiı ±ÿ˚¤÷ ‹ı‹flÌ ’Î‰fl ±Î’Ìfiı ±‹¿ Ëÿı ’ÒflÌ ±Î’Ì »ı.

Gjfhuftfdff+ siff 5?f6lV 5f+bflgfl iffnxfLstf s[8,fl M ±ı¿ ’˛ffifi˘ …‰Î⁄ Œ@÷ ±fi‹Îfi ·ÕÎ‰Ìfiı ±Î’˘, ¿ı‹ ¿ı Ï‰iÎÎfiÌ±˘ ’HÎ ÷ıfiÎ Ï‰Âı Ëo‹ıÂÎ ±fi‹Îfi … ¿fl÷Î ±ÎT›Î »ı — ¿QM›ÒÀflfiÌ ‹ı‹flÌfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ‹Îfi‰‹√…fiÌ VÀ˘flı… ZÎ‹÷Î ±ıÀ·ı ¿ı ›ÎÿÂ„@÷ ¿ıÀ·Î ‹ı√Î⁄Î≥ÀfiÌ ¿ı Ï√√Î⁄Î≥ÀfiÌ ‘Îfl˘ »˘ ? ±ı¿ flÌ÷ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ Ï⁄À‹Î_ ¿ı ⁄Î≥À‹Î_ ‰Î÷ ¿fl‰Îfi˘ ‹÷·⁄ fi◊Ì. ¿QM›ÒÀfl ÷ıfi˘ ÕıÀÎ 0 ÷◊Î 1 fiÎ ÏÕÏ…À‹Î_ Á_CÎflı »ı, F›Îflı ‹√…fiÌ ±_ÿfl ‹ı‹flÌfi_ VÀ˘flı… ¿ıÏ‹¿· ÏÁBfi·˘ ÷flÌ¿ı ◊Î› »ı. ⁄Lfiı ‰E«ı Áfl¬Î‹HÎÌ ¿fl‰Ì Â@› fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ fl˘⁄ÀÛ ⁄…˝ fiÎ‹fiÎ ±‹ıÏfl¿fi flÁÎ›HÎÂÎjÎÌ±ı ‹ÎÏË÷Ìfi˘ …J◊˘ ±_ÿÎ∞fiı ¿Îœı·Î ±ÕÁ|Î ’˛‹ÎHÎı ’A÷ ‰›fiÌ fi˘‹˝ · T›„@÷fi _ ‹√… 1,000 GB / Ï√√Î⁄Î≥À …ıÀ·Ì ‹ı‹flÌfiı VÀ˘fl ¿flÌ Â¿ı »ı; ±◊Î˝÷˚ ‹√…fiÌ VÀ˘flı… ¿ı ’ ı Ï ÁÀÌ 0 ÷◊Î 1 …ı ‰ Î 80,00,00,00,00,000 Ï⁄À …ıÀ·Ì »ı--±ıÀ·ı ¿ı 10 GB fiÌ ËÎÕÛ ÏÕV¿‰Î‚Î ·√¤√ 100 ’ı„LÀ±‹ ¿QM›ÒÀfl˘ …ıÀ·Ì! ‹ı‹flÌfiÌ Á’fl ZÎ‹÷Î ‘flÎ‰÷_ ±ÎÏ¡¿fi ËÎ◊Ìfi_ ‹√…

±Î ÏŒ√fl CÎHÎÎ Á_Â˘‘¿˘fiı Ωı ¿ı ‰ÎV÷Ï‰¿ ±Î_¿ÕÎ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ …HÎÎ› »ı. ‹√…fi˘ ÿflı¿ «ıkÎÎ¿˘Ê ⁄ı◊Ì hÎHÎ Ï⁄Àfi˘ Á_«› ¿flÌ Â¿ı ±ı‰_ ÷ı‹fi_ ‹Îfi‰_ »ı, ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‹√…fiÌ ¿ı’Ïı ÁÀÌ 1,000 fiÏË, 3,000 GB √HÎ‰Ì Ωı≥±ı. ‹Îfi‰‹√…fiÌ ‰Î÷ …‰Î ÿ˘. ±ËŸ ËÎ◊ ’fl ·Ì‘ı·˘ Ï‰Ê› …\ÿ˘ »ı, ‹ÎÀı Ï‰«Îfl‰Î …ı‰˘ Á‰Î· ’HÎ …\ÿ˘ »ı — ‹fiW›fiÌ ÷·fiÎ‹Î_ ’˛ÎHÎÌ-’ZÎÌ±˘fiÌ ›ÎÿÂ„@÷fi˘ µS·ı¬ fiÌ¿‚ı I›Îflı ’Ëı·_ ÁË… ºWÀÎ_÷ ËÎ◊Ìfi_ ›Îÿ ±Î‰ı, ¿ı‹ ¿ı ‹ı‹flÌ ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ Á_⁄_‘ ·√¤√ ÿo÷¿◊Î …ı‰˘ ⁄fiÌ «Ò@›˘ »ı. ±‹¿ ÿo÷¿◊Î±˘ ¬˘ÀÌ ’HÎ fi◊Ì. ‰îÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ±ı‹Î_ ÷J› Ë˘‰Îfi_ ‹A› ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‹fiW› ÁÏË÷fiÎ ⁄‘Î ¤Ò«fl Á∞‰˘‹Î_ ËÎ◊Ìfi_ ‹√… Á˙◊Ì ‹˘À<_ »ı. ±ÎÏ¡¿fi ËÎ◊ÌfiÎ ‹√…fi _ ±Ï‘¿÷‹ ‰…fi 6.5 Ï¿·˘√˛Î‹ ±fiı ±ıÏÂ›fi ËÎ◊Ìfi_ 5.5 Ï¿·˘√˛Î‹ Ë˘› »ı. (ËÎ◊Ì ¿fl÷Î_ ±fiı¿√HÎÌ ¿ÿÎ‰fl TËı·fiÎ ‹√…fi_ ‰…fi — 2 Ï¿·˘√˛Î‹.) µ’flÎ_÷ ‹√…fiÌ ±_ÿfl long term/ ·Î_⁄Î √Î‚ÎfiÌ ‹ı‹flÌ F›Î_ VÀ˘fl ◊Î› ±ı temporal lobes ¿Ëı‰Î÷˘ ¤Î√ ËÎ◊ÌfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ¬ÌS›˘ »ı. ’ÏflHÎÎ‹ı “›Îÿ√Îfl” ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

›Îÿ Ë÷˘ ±fiı ÷ı ±fi¤‰‹Î_ Ï‰·fi’ÎÃ ¤…‰fiÎfl T›„@÷fiı ÁÎflÎfiflÁÎ ±fi¤‰˘fiı ÁflıflÎÂ ËÎ◊Ì @›Îflı¿ ‹ÏËfiÎ±˘ fiÏË, ’HÎ ±ı ¤ÒS›˘ fi Ë÷˘. ‰Ê˘˝ Á‘Ì ¤Ò·ı fiÏË. ËÎ◊ÌfiÌ ⁄ÿÎ‹»Î’ ›ÎÿÂ„@÷fi˘ ‰‘ fiÃÎfl˘ ’fl«˘ »ıS·Î_ ±ı ¿ ΩHÎÌ÷˘ ÿÎ¬·˘ — …‹˝ fi ÌfiÎ Õˇ ı V Õı fi ÂËı fl fiÎ ’_ ÿ flı ¿ ‰Ê˝ ◊ Ì › √ ÎLÕÎfiÎ ’˛ Î HÎÌÁ_ √ ˛ Ë Î·›‹Î_ …Q⁄˘ √Î‹‰ÎÁÌ ·˘¿˘fiı ‹‚Ì flèÎ˘ fiÎ‹fiÎ ±ÎÏ¡¿Ì ËÎ◊Ìfiı ⁄ı »ı. ⁄_ÿÒ¿⁄ÎΩı ËÎ◊ÌÿÎ_÷ ‹ÎÀı ËÎ◊HÎÌ±˘ ΩıÕı flÎ¬‰Î‹Î_ ·Î_ ⁄ Î ÿo ÷ ÂÒ ‚ fiÎ ±ÎÏ¡¿Ì ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±ı¿ ‰¬÷ ÷ıfiı ËÎ◊Ì±˘fi˘ ⁄ıŒÎ‹’HÎı ÏÂ¿Îfl ±Î_÷flÕÎ_fiÌ Ï⁄‹ÎflÌ ·Î√ ’ÕÌ ¿flı »ı. À˘‚Îfi˘ ±ı¿Îÿ ËÎ◊Ì ±fiı ÷ıHÎı ¬˘flÎ¿ ·ı‰Îfi_ ⁄_‘ fi…fl ÁÎ‹ı ‹Î›˘˝ Ω› ÷ı ¿›*. µ’«Îfl˘fiÌ ‘ÎflÌ ±Áfl ±ÎCÎÎ÷…fi¿ CÎÀfiÎfiı ⁄ÌΩ Ωı ‰ Î fi ‹‚Ì I›Îflı ËÎ◊Ì±˘ ¤Ò·÷Î fi◊Ì. El’˛ Î HÎÌ⁄Î√fiÎ Á_ « Î·¿˘±ı Q›Ïfi¿ ÂËıflfiÎ ¿Î⁄ı· ’ÂÏ«Ï¿IÁ¿fiı ⁄˘·ÎT›˘. ≥·Î… ‹ÎÀı ephants never forget and cannot forgive ±ı‰Ì ΩHÎÌ÷Ì ÷ıHÎı ±Î’ı·Ì «ı’fiÎÂ¿ ÿ‰Î …Q⁄˘±ı fi V‰Ì¿ÎflÌ. Ï«Ï¿IÁ¿ı µ„@÷ ’˛‹ÎHÎı ÷ı±˘ flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ‹fiW›˘fiı ÁΩ ¿fl‰Î Ωı›_ ¿ı ⁄Î…\fiÌ ±ı¿Îÿ ËÎ◊HÎÌfiı ¤˘…fifi˘ …ı ¿˘Ï‚›˘ ±’Î› fiÌ¿‚ı »ı. √Î‹ÕÎ_ ’fl ËS·˘ ⁄˘·Î‰Ì {Ò_’ÕÎ_ ±fiı ‰ÎÕÎ ÁÏË÷ ÷ı …Q⁄˘ @›Îflı¿ ¬Ò_«‰Ì ·ı÷˘ Ë÷˘. Á_¤Ï‰÷’HÎı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ⁄‘_ ¬ıÿÎfi‹ıÿÎfi ¿flı »ı. ·Î√‹Î_ ±Î‰Ì …÷Î ‹ÎHÎÁ˘fi˘› ¿ı ’˘÷ı ¤ÒA›˘ flËı ±fiı ËÎ◊HÎÌ±˘ …‹ı ±ı ÷ıfiı ¿ÿÎ« ’Á_ÿ ¤˘√ ·ı »ı. ±ÎÏ¡¿Ì ËÎ◊ÌfiÎ ‰L›∞‰fifi˘ ±P›ÎÁ ¿fl÷Î fi Ë÷_. Ï«Ï¿IÁ¿ı ÁËı… «Î·Î¿Ì ‰Î’fl‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. ΩHÎ¿Îfl˘ ¿Ëı »ı ¿ı ±Îø‹¿ ËÎ◊Ì±˘fiı ¬˘flÎ¿fiÌ ÷·ÎÂ V‰ÎÏÿWÀ ¿˘Ï‚›Î‹Î_ ·’ıÀı·Ì ¿Õ‰Ì ÿ‰Î ÷ıHÎı ⁄Î…\fiÌ ËÎ◊HÎÌ Ë˘÷Ì fi◊Ì. ¬˘flÎ¿ ÿı¬Î› ÷˘ ’HÎ ÷ıfiÎ ’˛I›ı ÷ı±˘ K›Îfi Á‹ZÎ ‘flÌ. …Q⁄˘±ı ÷ı ÁÒ_œ ‰Õı ±Î_«¿Ì ’˘÷ÎfiÎ ‹˘‹Î_ ‹Ò¿Ì. ±Î’÷Î fi◊Ì. ±√Îµ ‹Îfi‰Ω÷ı ÿÎ¬‰ı·Ì √V÷Î¬Ìfi˘ ⁄ÿ·˘ ¬Î‘Î ’»Ì ÷ıfiı ⁄fiÎ‰À ◊›Îfi˘ A›Î· ËÎ◊Ì ¿ÿÌ ¤Ò·ı fiÏË, ‹ÎÀı ›√ÎLÕÎ‹Î_ ËÎ◊Ìfi˘ ¿flÎ÷˘ √ıfl¿ÎfiÒfiÌ ·ı‰Î ‹ÎÀı … ÷ı±˘ √Î‹ÕÎ_ ’fl ±ÎT›˘ ¿ı ÷fl÷ ±ı Ï‰Œ›˘˝. ÁÒ_œ‹Î_ Ë‹·˘ ¿flı »ı. ±Î ‰÷˝c¿_ fi˘ ±◊˝ ÏÂ¿Îfl »ı‰Àı ‹Îfi‰Ω÷ ’fl ⁄ı¿ŒÎ›fl ◊Î› »ı ’ÎHÎ˘ ¨«¿Ì ÷ıHÎı Ï«Ï¿IÁ¿ ÷flŒ ±ı ◊Î› ¿ı ËÎ◊Ìfi_ ‹√… hÎHÎ ŒıÓ@›˘. Áÿ˚fiÁÌ⁄ı CÎÎ ¬Î·Ì √›˘, ’HÎ Ω÷fiÌ ZÎ‹÷Î ‘flÎ‰ı »ı — (1) …Q⁄˘±ı ø˘‘fiÎ ‹Î›Î˝ …ı ‘‹Î· ‹√… …ı ÷ı ±fi¤‰fiı flı¿˘ÕÛ ¿flÌ ‹«Î‰Ì ÷ı ±Õ‘˘ ¿·Î¿ «Î·Ì. Â¿ı »ı; (2) ›ÎÿÿÎV÷fiÎ V‰w’ı ±Î ⁄fiÎ‰fiı I›Îfl ’»Ì ÁÎ÷ı¿ ±ı ÕıÀÎ ÷ıfiÎ ‹√…‹Î_ Á«‰Î› ‰Ê˝ …ıÀ·˘ Á‹› ‰Ì÷Ì √›˘. ÿflQ›Îfi »ı ±fiı (3) ËÎ◊Ì ÷ı ›Îÿfiı √‹ı Ï«Ï¿IÁ¿ı ±ı ¿ ı › ‰¬÷ Õˇ ı V Õı fi fiÎ I›Îflı Ïfl¿Î˜· ¿flÌ Â¿ı »ı. ’˛ÎHÎÌ⁄Î√fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı‰Îfi˘ ’˛Á_√ ËÎ◊ÌfiÌ Á÷ı… ›ÎÿÿÎV÷fi_ fi ±ÎT›˘. ÁÎ÷ ‰Ê˝fiÎ ±_÷ı ’˘÷ÎfiÎ ’˛‹ÎHÎ ±Î’÷Î ⁄ÌΩ ±fiı¿ ⁄ı ’˙hÎ˘fiı …Q⁄˘fiÎ fl˘… ÁÎ_…ı ›˘Ω÷Î Ï¿VÁÎ fi˘Ó‘Î›Î »ı, ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ ¬ı· ⁄÷Î‰‰Î ÷ı ’˛ÎHÎÌ⁄Î√‹Î_ √›˘ ±ı‰Î_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ì±˘ »ı ¿ı …ı‹fi˘ I›Îflı ÷ıfi˘ ’Ëıfl‰ıÂ …\ÿ˘ Ë÷˘. ‹Î◊ı ‹ı‹flÌ ’Î‰fl ±ÁÎ‘ÎflHÎ Ë˘‰Î ËıÀ ’ËıflÌ Ë÷Ì. ÿı¬Î‰ ’HÎ ÁËı… »÷Î_ ⁄Ë ’˛¿ÎÂ‹Î_ ±ÎT›˘ fi◊Ì. ⁄ÿ·Î›˘ Ë÷˘ ±fiı ¬ÎÁ ‰Î÷ ÷˘ ±ı Ë∞ ’˘HÎ˘ Á˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÷˘ ¿ı ±·√ ’ÕÌ ±Î‰‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ı ’˛ ¿ Ú Ï ÷Ï‰t˘ ±ı À · _ ’HÎ ’˛ıZÎ¿√HÎ‹Î_ ÁÎ‹ı· Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ¬Î÷flÌ’Ò‰˝¿ fiË˘÷Î ¿ËÌ Â¿÷Î …Q⁄˘±ı ÿ˘œÁ˘ …HÎÎfiÌ ‹ıÿfiÌ‹Î_ ÷ıfiı ¿ı ‹fiW›ı÷fl Á∞‰˘fiÎ ‹√…‹Î_ ±˘‚¬Ì ¿Îœu˘ ±fiı ÷ıfiÎ ’fl Ë‹·˘ ¿<ÿfl÷ı …^fiÌ ›Îÿ˘fiÎ VÀ˘flı… ‹ÎÀı ¿fl‰Î ‘ÁÌ √›˘. ÁÎ÷ ‰Ê˝ ±√Îµ …B›Î ŒÎ‚‰Ì »ı ¿ı fiÏË. ±Î ◊›ı·˘ ¬flÎ⁄ ±fi¤‰ …Q⁄˘fiı Ë∞ ÏÿÂÎ‹Î_ ’Ëı·_ flÁ’˛ÿ Á_Â˘‘fi “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

Ωı≥±ı. Ï‰¬ÒÀÎ ’Õ‰Î‹Î_ Ωı¬‹ »ı, ‹ÎÀı 1935 ‹Î_ ±Î˜ „ VÀˇ › ÎfiÎ ’˛ A ›Î÷ …L‹ ‰¬÷ı ‹Î÷Î ’fl fi…fl ’Õı ¿ı ÷fl÷ ∞‰Ï‰iÎÎfiÌ ¿˘fiflÎÕ ·˘flıL{ı ËÎ◊ ‘›.* ¿oÕÎflÎ÷Ì ⁄E«ÎfiÌ ›ÎÿÿÎV÷ ‹Î÷Î ÁÎ◊ı ’˛›˘√˘ ¶ÎflÎ ÷ıHÎı ⁄÷ÎT›_ ¿ı ’ZÎÌfiÎ_ ÷ıfi_ ±ºU› ⁄_‘fi fl«Ì ÿı »ı. ⁄_‘fifi_ ⁄E«Î_fi_ ‹√… ÷ı‹fiÎ …L‹ ‰¬÷ı ‹Î›* ⁄E«_ ÷ıfiÌ ‹Î÷Î ’Î»‚ Á÷÷ ¿˘flÌ ’ÎÀÌ …ı‰_ Ë˘› »ı ±fiı ’Ëı·Ì ÿ˘fl‰Î›Î ¿flÌ Ëo‹ıÂÎ ÷ıfiÌ »hÎ»Î›Î‹Î_ fi…flı ÷ıfiÎ ’fl …ı ‹ı‹flÌ ·¬Î› ÷ı flËı »ı. ±ÎCÎ_’Î»\_ ◊÷_ fi◊Ì. ·Î_⁄Î Á‹› ‹ÎÀı …‚‰Î›ı·Ì flËı »ı. ≥„Q’˛LÀ {Ì·÷Ì ›ÎÿÂ„@÷ ±ı flÌ÷ı ‹ı‹flÌ VÀ˘flı…fiÎ ±ı ’˛¿Îflfiı ·˘flıL{ı ⁄E«Î ‹ÎÀı Á·Î‹÷Ìfi˘ ‰Ì‹˘ »ı. ±Î ≥„Q’˛„LÀo√ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎT›˘. (im›ÎÿÂ„@÷ ¬ÎÁ ¿flÌfiı ËoÁ ±fiı ⁄÷¿ print = »Î’ ‹Îfl‰Ì.) ·˘flıL{ı ÷ıfiÎ …ı‰Î_ ’ZÎÌfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ‰‘ ‹Ëk‰’ÒHÎ˝ ’˛›˘√˘ ËoÁfiÎ_ ⁄E«Î_ ’fl ¿›Î˝. ·ı¬Î› ¿ı …ı‹fiÎ_ ⁄E«Î_fiÌ Á_A›Î »±‰·˘¿fi˘ ÿflQ›Îfi ÷ıHÎı Ωı›_ ¿ı ±ÎÃ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì Ë˘÷Ì fi◊Ì ±fiı ∫Õ<_ ÷˘ÕÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚÷Î ÁflıflÎÂ ÏÂ¿ÎflÌ±˘ …ı‹fiı ÿÌÃÎ_ »˘Õ÷Î_ fi◊Ì. ⁄E«Îfiı ’Ë·Ì fi…flı …ı ’HÎ ‹ÏËfiÎ±˘ ’»Ì ⁄E«_ ’A÷ ‰›fi_ ◊Î› «·÷ÌÏŒfl÷Ì ‰V÷ ¿ı T›„@÷ ÿı¬Î› ±fiı ‹Î÷Î ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ Á_’¿Û ±Î¿„V‹¿ ÷ı fi Ì ≥‹ı … fiı ÷ı ⁄E«Îfi _ ‹√… flÌ÷ı (÷◊Î Ëo‹ıÂ ‹ÎÀı) ÷ÒÀÌ Ω› I›Îflı ’˘÷ÎfiÌ ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ ¿˘÷flÌ ·ı »ı ±fiı … ≥„Q’˛ L Àfi _ ‹Ëk‰ CÎÀı »ı ±fiı ’»Ì ±ı … ‰V÷fiı ¿ı T›„@÷fiı ’˘÷ÎfiÌ …_ √ ·∞‰fifiÎ ¬÷flÎ ±_ √ ı ◊÷Î ‹Î÷Î Á‹∞ ⁄E« _ Ëo ‹ ı Â Î_ ÷ı fi Î ±fi ¤ ‰˘ ‹√…fiÌ ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ ÷ı fi¿Âı ¿ ÿ‹ ’fl «Î·ı »ı . ¿˘fiflÎÕ ≥„Q’˛LÀfi_ V◊Îfi ·ı‰Î ‹Î_Õı »ı. À>_¿‹Î_, ·˘flıL{ ’˘÷ı ¿ıÀ·Ì›ı ‰¬÷ ’Ïfl’@‰ ∫ÕÎ_fiÎ {Ò‹¬Î Á‹ZÎ ËÎ…fl flèÎ˘, …ı◊Ì ≥„Q’˛„LÀo√fi˘ ’flÎ‰˘ — ’˛◊‹ ÿÌÿÎfl ⁄Îÿ ·˘flıL{fiı ’˘÷ÎfiÌ …^fi˘ ÕıÀÎ ±Î˜‰flflÎ≥À ◊Î› »ı ±fiı ÷ıfiÌ ‹Î÷Î Á‹∞ ⁄ıÃı·Î_ ËoÁfiÎ_ fi‰Ω÷ ⁄E«Î_ …B›Î±ı fi‰˘ ·¬Î› »ı. Áfl‰Î‚ı ±ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚÷Î_ ⁄E«Î_ Á˙ ’Ëı·Î_ ÷ıfiı fi‰˘ ÕıÀÎ ’ZÎÌfiÎ Á‰Î˝≥‰·‹Î_ ‹ÿÿw’ ⁄fiı »ı. ±fi¤‰˘fiÌ …\±ı. ⁄E«Î_fiı ’˛◊‹ ÿÂ˝fi ·˘flıL{fiÎ_ ◊›Î_, ±ıÀ·ı ÷ı±˘ ‹ı‹flÌfiı Ïfl¿Î˜· ¿flÌ ÷ı ’˘÷Îfi_ ‰÷˝fi ±ı‰Ì flÌ÷ı ⁄ÿ·ı »ı ¿ı ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÌ ‹Î÷Î Á‹∞ ⁄ıÃÎ_ ±fiı ·˘flıL{ …ıfiı ·Ì‘ı …_√·‹Î_ ÷ıfiÎ Á‰Î˝≥‰·fi˘ «ÎLÁ ‰‘Ì …‰Î ’Î‹ı. F›Î_ ’HÎ Ω› I›Î_ ÷ıfiÌ ’Î»‚ fiı ’Î»‚ …‰Î ·ÎB›Î_. ±ı¿ ±ı¿ ÿÎ¬·˘ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ◊÷Î Jay/«ÎÊ ›Îfiı fiÌ·¿oÃ ‰Îfl ·˘flıL{ı ËoÁ·ÌfiÌ ·yÏÕ›Î ±ÎT≤ÏkÎfiı ∫ÕÎ_‹Î_◊Ì …L‹ ·ı÷Î_ ⁄E«Î_ Á‹ZÎ ÿ˘flÌ fiÌ«ı ·À¿÷Ì ±fiı √Ï÷ÂÌ· flÎ¬Ì, ’ZÎÌfi˘ »ı. ¬˘flÎ¿fi˘ ±fiÎ‹÷ …J◊˘ T≤ZÎfiÌ ⁄¬˘·‹Î_, ¤ı¬Õ˘ ÷˘ ⁄E«Î_ ÷ıfiı ±fiÁfl‰Î_ ·ÎB›Î_. ±Î Ω÷fiÎ ’˛›˘√˘ ‰Ê˘˝ fiÌ«ıfiÎ ’˘·ÎHÎ‹Î_ ±fiı ¬Õ¿˘fiÌ ŒÎÀ‹Î_ ⁄Œfl VÀÎ˜¿ ÷flÌ¿ı Á‘Ì «Î· flÎ¬fiÎfl ¿˘fiflÎÕ ·˘flıL{ı ±ı ’HÎ Ωı›_ ¿ı ⁄E«Î_fiÌ Á_÷ÎÕÌ flÎ¬‰ÎfiÌ ÷ıfiı Àı‰ »ı. ¬˘flÎ¿ Á·¤ Ë˘› I›Îflı ÷ı ‹ı‹flÌ‹Î_ ’˛◊‹ ≥‹ı…fi_ …ı ≥„Q’˛„LÀo√ ◊Î› ÷ı …·ÿÌ ¤Ò_ÁÎ÷_ ÿÎHÎÎfi˘ ±fiı ÃÏ‚›Îfi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ VÀÎ˜¿ …‹Î ¿flÌ ·ı »ı fi◊Ì. À¿Îµ Ë˘› »ı. ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±»÷fiÎ Ïÿ‰Á˘‹Î_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ±¿ı¿ ◊Î’HÎfiı ·˘flı L {fiÎ ’˛ › ˘√˘±ı ‹fi W ›ı ÷ fl ’˛ Î HÎÌ-’_ ¬ Ì±˘fiı ¬˘flÎ¿fiÎı VÀ˘¿ ¤fl÷Ì ‰ı‚Î±ı “VÀ˘¿›ÎÕÛ”fi_ ÁflfiÎ‹_ ‹ı‹flÌ‹Î_ ¿˘÷flÌ ·ı÷_ fiÌ·¿oÃ ›ÎÿÂ„@÷ Ë˘‰Îfi˘ ’Ëı·˘ ±Î‘Îfl¤Ò÷ ’flÎ‰˘ ±ÎM›˘. ≥„Q’˛„LÀo√ ◊Î› ÷ıfi˘ ‹÷·⁄ … ±ı ¿ı …L‹ ‰¬÷fi˘ ’˛◊‹ ±fi¤‰ ‹√…‹Î_ @›Î_¿ Á«‰Î›ı·˘ flËı »ı, ‹ÎÀı ÷ı ±fi¤‰fiı ›Îÿ flÎ¬‰ÎfiÌ ‹√… ’ÎÁı Â„@÷ »ı--±◊Î˝÷˚ ›ÎÿÂ„@÷ »ı. ±Î ‰Î÷ ’˛Ï÷’ÎÏÿ÷ ◊›Î ’»Ì ·˘flıL{fiÎ ’˛›˘√˘±ı ⁄ÌΩı Á‰Î· …√ÎÕu˘ — ¿<ÿfl÷ı ’ZÎÌ…√÷‹Î_ (±fiı ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ’˛ÎHÎÌ…√÷‹Î_) ≥„Q’˛„LÀo√fiÌ ’˛˘ÁıÁ ¿›Î Ëı÷Áfl ÿÎ¬· ¿flÌ ? ·˘Ï…¿· …‰Î⁄ ±ı »ı ¿ı V’‘Î˝I‹¿ ‰L›V≤„WÀ‹Î_ Á‰Î˝≥‰· ‹ÎÀı ⁄E«Î±ı ’˘÷ÎfiÌ ‹Î÷ÎfiÎ ÁÎ„LfiK›‹Î_ flËı‰_ 24

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

ŒflÌ ¤fl«¿ ◊‰Î‹Î_ ¿ıÀ·˘¿ ±Îfl˘√ı »ı. ±Î fiÌ·¿oÃfi˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ±Î »±ı ¿ ‰Ê˝ Á ‘ Ì ±P›ÎÁ „V◊Ï÷‹Î_ ËÏ‹_√⁄ÕÛfiÎ Ï‹Ïfi ¿flfiÎfl Ïfi¿˘·Î @·ıÀfi fiÎ‹fiÎ Ïÿ‹Î√fiÌ ‹ı ‹ flÌ ’fl ⁄ı ∞‰Ï‰iÎÎfiÌ±ı ±‰·˘¿fi Á‰Î·˘fi˘ ⁄˘Ωı ±Î‰Ì ’Õı »ı— ÿflQ›Îfi Ωı›_ ¿ı ÿflı¿ √˘Ï’÷ e·fiÌ Ω÷ ’˛ ‹ ÎHÎı ÷ı ‹ Î_ VÀÎ˜¿ ÿU‹fi˘◊Ì »^’˘ flËÌ Â¿Û fl Î› @ ÷ fi‰˘ flÁ …‹Î Â¿÷˘ fi◊Ì. «˘flÌ«’ÎÀÌfiÎ ◊‰Î‹Î_ ¿ıÀ·˘ Á‹› ‰Ì÷ı ? CÎHÎÎ Ï¿VÁÎ ⁄fiı »ı . ¿≥ ±fiı ¿›Î e·fiÌ Ï‰Ï{À »ıS·Ì …B›Îfi˘ ¬˘flÎ¿ ÷ŒÕÎ‰Î›˘ ±ı fiÌ·¿o Ã fiı @›Îflı ¿ ⁄ı - hÎHÎ ’˛I›ı¿ e·fiÌ Ï‰Ï{À ‰¬÷ı ËÏ‹_√⁄ÕÛ ÁÎ‹ÀÎ_ ⁄ı ¿Î›˘˝ ¿flı »ı — ’ıÀ‹Î_ e·flÁ ‰Îfl ÷ıHÎı @›Îflı ·Ì‘Ì ? Ï‰Ï{À ±˘fl‰Îfi_ ±fiı ‹√…‹Î_ e· ±_√ıfiÌ ÕıÀÎ ±ıLÀˇÌfi_ ! ⁄Î÷· fi Ω› ±fiı ‘fl‹‘y˘ ‹ÏËfiÎ ’»Ì ¬⁄fl ’Õı »ı ±fiı fi ◊Î› ±ı ‹ÎÀı ËÏ‹_√⁄ÕÛ ’ÎÁı ⁄Lfiı Á‰Î·˘fiÎ …‰Î⁄˘ I›Îfl ⁄Îÿ fi‰˘ ¬˘flÎ¿ Á_÷ÎÕ‰Îfi˘ ‰¬÷ ±Î‰‰Î‹Î_ ‰‘ Ë˘› ÷ı …wflÌ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ‰√fl ·Î¤ÿÎ›Ì Ï‰Ï{Àfi_ ⁄ı±ı¿ ‹ÏËfiÎ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. …_√·‹Î_ fiÌ·¿oÃfiÎ ±Ï‘¿Ú÷ ›˘B› Á‹›’hÎ¿ √˘Ã‰Ì Â¿Î› fiÏË. Ï‰V÷Îfl‹Î_ ¬˘flÎ¿ Á_÷ÎÕ‰ÎfiÎ √˘¬·Î ‰‚Ì 200-250 ËÏ‹_√⁄ÕÛ ’ÎÁı …‰Î⁄˘ »ı ’HÎ ¬flÎ, »÷Î_ ’˛ı„@À¿· ¿fl÷Î_ ±˘»Î Ë˘› fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ ‹ÏËfiÎ±˘ ’Ëı·Î_ ¿›Î ±¬÷flÎ ¶ÎflÎ ±ı ‰Î÷fi_ ’˛‹ÎHÎ ‹ı‚‰‰Î Ï⁄˛ÀfifiÌ ±ıÏÕfi⁄√˝ √˘¬·Î‹Î_ »^’Î‰ı·˘ ¬˘flÎ¿ CÎflŒ˘ÕÌfi˘ ¤˘√ ⁄L›˘ ÷ıfiÌ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÎ Á_Â˘‘¿˘±ı Œı⁄˛±ÎflÌ, 2006 ‹Î_ fi¿·Ì e·˘ ‹ı‹flÌ ⁄flÎ⁄fl Ïfl¿Î˜· ¿flÌfiı fiÌ·¿oÃ ⁄Ì∞ ‰Îfl ÷ı‹Î_ ¬˘flÎ¿ ËÎfl⁄_‘ √˘ÃT›Î_ ±fiı ⁄ÎflÌ¿ ÀuÒ⁄ ‰Õı ÷ı‹Î_ fiÌ«ı◊Ì Â¿ÛflÎ›@÷ ‹Ò¿‰Îfi_ ÀÎ‚ı »ı. ±ı¿ ‰Îfl ◊Î’ ¬Î‘Î ’»Ì …^fiÌ ¤Ò·fiı ÷ı flÁ ¤fl‰Îfi_ ±Î›˘…fi ¿›*. e·˘fiÎ fl_√˘ …\ÿÎ ’Á_ÿ ¿›Î˝ ’ZÎÌ ÿ˘ËflÎ‰÷_ fi◊Ì. fi‰Ì …B›Î±˘ Â˘‘Ì ÷ı‹fi˘ ‹ı’ ±fiı flÁ ‰Õı ÷ı‹fiı ¤fl‰Îfi˘ Á‹›√Î‚˘ ’HÎ …\ÿ˘ flÎA›˘. Ïÿ‹Î√‹Î_ VÀ˘fl ¿flÌ ·ı »ı. ±Î‹ ‰Ê˘˝‰Ê˝ ÁflfiÎ‹Î_ ⁄ÿ·Î÷Î_ CÎ™fiÎ ÿÎHÎÎ …ı‰Õ<_ ‹√… ‘flÎ‰÷Î ËÏ‹_√⁄ÕÛı ◊˘ÕÌ … flËı I›Îflı fiÌ·¿oÃı ÁıÓ¿Õ˘ ±ıÕˇıÁ ‹ÎhÎ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ›Îÿ flÎ¬‰Î_ Ï‰Ï{À˘‹Î_ ±ı ÀÎ≥‹Àı⁄· ΩHÎÌfiı ‹ı‹flÌ‹Î_ VÀ˘fl ¿flÌ ·Ì‘_. ’Õı ¿ı I›Î_ ÷ıHÎı ¬˘flÎ¿fi˘ fi‰˘ VÀÎ˜¿ …‹Î ¿›˘˝ »ı. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±Î√Î‹Ì Ï‰Ï{À˘fi˘ ¿Î›˝ø‹ ÷ıHÎı Ï⁄·¿· ±ı ’˛‹ÎHÎıfi˘ ÷› ⁄ÌΩ_ ¿ıÀ·Î_¿ ±ıÕˇıÁfi˘ ‹√…fiÌ ËÎÕÛ ÏÕV¿ ’fl ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿›˘˝. ’˛›˘√fiÌ ÁŒ‚÷Îfi_ ÷ÎI’›˝ ±ı ¿ı ¿›_ e· ¿ıÀ·Î ‰¬÷‹Î_ Á_«› ¿flÌ flÎ¬‰˘ ’Õı ¿ı ÷ı …B›Î±˘ Á·Î‹÷ fi◊Ì, ‹ÎÀı ’Î»\_ flÁÁ¤fl ◊Î› ÷ı ËÏ‹_√⁄ÕÛfiı ±fi¤‰ı ›Îÿ Ë÷_ ±ıÀ·_ ¤Ï‰W›‹Î_ ÷ı‹fiı Ëo‹ıÂÎ ÀÎ‚‰Ì Ωı≥±ı. ËÏ‹_√⁄ÕÛfiÌ Á‹V›Î fiÌ·¿oÃ ¿fl÷Î_ …\ÿÌ »ı. ±Î ’ZÎÌfiÌ «›Î’«› Ïø›Î ÷ıfiÎ À«Ò¿ÕÎ ¿ÿfiı ·Ì‘ı ±I›_÷ {Õ’Ì »ı. Ïfi„Wø› ⁄ıÃ_< Ë˘› I›Îflı ’HÎ ÷ı ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ ÿflı¿ √˛Î‹ÿÌÃ 16 ÁÌ.ÁÌ. …ıÀ·˘ ±Î˜„@Á…fi ‰Î’flÌ ¬Î› »ı, ¿ı‹ ¿ı ÂŸ√ÿÎHÎÎ …ı‰ÕÌ Ë˘…flÌ‹Î_ √›ı·Î e·flÁfi_ ÷ı ±Î˜„@Á…fi ‰Õı {Õ’¤ıfl ÿËfi ¿flı »ı. ∂Õ÷Ì ‰¬÷ı ÷˘ ’Î_¬˘ Áı¿LÕ‹Î_ 90 ‰¬÷ ŒŒÕ÷Ì Ë˘›, ‹ÎÀı ±Î˜„@Á…fifi˘ ‰’flÎÂ I›Îflı ‰‘Ìfiı √˛Î‹ÿÌÃ 85 ÁÌ.ÁÌ. ◊Î› »ı. ∂Õ÷Î ËÏ‹_√⁄Õı˝ ¤fl’ıÀ e·flÁ ’Ì‘˘ Ë˘› ÷˘ ’HÎ Ë˘…flÌ‹Î_ ±ı …J◊˘ ’ÒflÌ hÎHÎ Ï‹ÏfiÀ ’HÎ À¿ı fiÏË. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ «Îflı¿ √˛Î‹ ‰…fifiÎ ËÏ‹_√⁄Õı˝ e·flÁfi˘ ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ÕÎ˜{ ’ıÀ‹Î_ ±˘fl‰Îfi_ «Î· flÎ¬‰_ Ωı≥±ı. ·Î_⁄˘ ±_÷flÎ· ’ÕÌ Ω› ÷˘ ∂Ω˝fiÌ ±Î‰¿ ¿fl÷Î_ Ω‰¿ ‰‘Ì …÷Î_ ±ı ’ZÎÌ ◊˘ÕÎ … ¿·Î¿˘‹Î_ Q≤I› ’Î‹ı. À>_¿‹Î_, ∂Õ÷Î ËÏ‹_√⁄ÕÛfiı ÂÎflÌÏfl¿ ∂Ω˝fiÎ ¬«ı˝ ±ı‰Î e·fiÌ Ï‰Ï{À ·ı‰Îfi_ fi ’fl‰Õı ¿ı …ı‹Î_ e·flÁ Ë˘› fiÏË. ±·⁄kÎ, e·˘fi˘ flÁ ¬Î·Ì ¿flÌ fiÎ¬fiÎfl ’HÎ ËÏ‹_√⁄ÕÛ ’˘÷ı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ …ı ÷ı e·fi˘ CÎÕ˘ ¬Î·Ì ◊›Î ’»Ì ÷ıfiı “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

… fiÏË, ’fl_÷ ±ı e·fi˘ flÁ ’˘÷ı ¿ıÀ·Î Á‹› ’Ëı·Î_ √À√ÀÎT›˘ ÷ıfi˘ ÕıÀÎ ’HÎ ÷ıfiÌ ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ Á_CÎflÎ›Î ¿fl÷˘ Ë÷˘. ±Î ¿Î›˝ ‹ÎÀı episodic ¿Ëı‰Î÷Ì (Á‹›fiı ÷◊Î ÁflfiÎ‹Îfiı ·√÷Ì) ¨«Î ’˛¿ÎflfiÌ …ı ›ÎÿÂ„@÷fi˘ ¬’ ’Õı ÷ı Œ@÷ ‹fiW›‹Î_ Ë˘‰Îfi_ ‹Îfi÷Î Á_Â˘‘¿˘ Ëıfl÷ ’Î‹Ì √›Î. CÎ™fiÎ ÿÎHÎÎ …ı‰ÕÎ ‹√…fiÌ VÀ˘flı… ZÎ‹÷Î ÁÎ«ı … ±Îç›˝…fi¿ Ë÷Ì. ‹‘‹Î¬ÌfiÌ ‰Î÷ ¿flÌ±ı. ±Î fiÎ«Ì{ ¿ÌÀ¿fiÎ ‹√…fi_ ‰…fi 0.00007 √˛Î‹ »ı, …ı‹Î_ neurons/«ıkÎÎ¿˘Ê˘fiÌ Á_A›Î 95,000 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. (‹Îfi‰‹√…‹Î_ 100 ±⁄… «ıkÎÎ¿˘Ê˘ Ë˘‰Îfi_ ‹fiÎ› »ı.) ‹‘‹Î¬ÌfiÎ ÁÒZ‹ ‹√…fiÌ ±_ÿfl ¿<ÿfl÷ ‹ı√Î⁄Î≥Àfiı ⁄ÿ·ı Ï¿·˘⁄Î≥À …ıÀ·Ì

‹ı‹flÌfiÎ Á_«›fi_ ’HÎ ±Î›˘…fi ¿flÌ Â¿Ì Ë˘› ±ı ‹Îfi‰ÎΩı√ fi ·Î√ı, »÷Î_ ¬˘flÎ¿fiÌ Â˘‘ ‰¬÷ı landmarks/¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘fi_ Á«˘À ‹ıÏ’_√ ¿fl÷Ì ‹‘‹Î¬Ìfiı ±ı¿oÿflı ⁄‚¿Ì ›ÎÿÂ„@÷fiÌ …wfl ’Õı ±ı ’HÎ Ë¿Ì¿÷ »ı. ¿ıÀ·Ì ⁄‚¿Ì ÷ıfi˘ ÿÎ¬·˘ ÀÎ_¿‰Î …ı‰˘ »ı. ±Î˜√VÀ ‹ÏËfi˘ ’Òfl˘ ◊‰Î ‹Î_Õı I›Îflı µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ e·˘fi_ ’˛‹ÎHÎ CÎÀÌ …÷Î_ ‹‘‹Î¬Ìfiı ’Òfl÷˘ ¬˘flÎ¿ ‹‚÷˘ fi◊Ì. …ıQÁ √˘SÕ fiÎ‹fiÎ ¿ÌÀ¿ÂÎjÎÌ±ı e·flÁfiÎ Ï‰¿S’ ÷flÌ¿ı ¬Î_ÕfiÌ «ÎÁHÎÌ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ. ±ı¿ ‰√ÕÎµ ‹‘’ÒÕÎ fi∞¿ ÷ıHÎı ±ı «ÎÁHÎÌfi_ ’ÎhÎ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘_, ±ıÀ·ı ‹‘‹Î¬Ì±˘ ¬˘flÎ¿ ‹ÎÀı ÷ı‹… ‹‘ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı «ÎÁHÎÌ ‰Î’fl‰Î ·Î√Ì. ±Î ÷ı‹fi˘ fl˘Ï…_ÿ˘ ø‹ ⁄L›˘, ¿ı‹ ¿ı ±Î˜√VÀ ‰ÌI›Î ’»Ì fiˆÁÏ√˝¿ e·˘ @›Î_› fi Ë÷Î_. ÿflQ›Îfi …ıQÁ gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ √˘SÕ fl˘…ıfl˘… «ÎÁHÎÌfiÎ ’ÎhÎfiı ‰‘ fiı ‰‘ à ⁄ÌΩ Á∞‰˘ ¿fl÷Î_ ‹fiW›fiı ‰‘ Á÷ı… ›ÎÿÂ„@÷ ‹‚Ì »ı. ±Î‹ı› ¿<· ÂÎflÌÏfl¿ ÿÒfl ’Ïç‹ ÏÿÂÎ‹Î_ ¬ÁıÕ÷˘ √›˘. ±_÷ı ‰…fifiÎ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ ÷ıfiÎ ‹√…fi_ ‰…fi ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘fiÌ ÷·fiÎ±ı ‰‘Îflı »ı. ‹‘’ÒÕÎ ±fiı ’ÎhÎ ‰E«ı ÷ıHÎı 150 ‹ÌÀflfi_ ÿÎ. ÷. TËı·fiÎ ‹√…fi_ ‰…fi ÷ıfiÎ ⁄Î˜ÕÌ-‰ı≥ÀfiÎ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ Œ@÷ 0.0025Ñ »ı, (·√¤√ 500 ŒÌÀfi_) ±_÷fl ¿flÌ ÿÌ‘_. ËÎ◊Ìfi_ 0.20Ñ »ı, CÎ˘ÕÎfi_ 0.25Ñ »ı, F›Îflı ‹ÎHÎÁfi_ 2.5Ñ »ı. √˘SÕı ‘Îflı ·  _ ÷ı ‹ ±_ ÷ fl ‰K›Î ’»Ì›ı à ‹ÎHÎÁfiÌ ›ÎÿÂ„@÷fiÎ ±‹¿ ÿÎ¬·Î ±ı‰Î »ı ¿ı ‹ÎfiÌ fi Â¿Ì±ı--…ı‹ ¿ı ‹ı, ‹‘‹Î¬Ì±˘fiı ’ÎhÎ Á‘Ì ’Ë˘Ó«‰Î‹Î_ ¿ÿÌ 1974 ‹Î_ Q›Îfi‹ÎflfiÎ (⁄˛õÿıÂfiÎ) ±ı ‰¬÷fiÎ ’ÎÀfi√fl fl_√Òfi (›Î_√˘fi) ¬Î÷ı ÷¿·ÌŒ fi ’ÕÌ, ¿ÎflHÎ ¿ı ÁflıflÎÂ ‹‘‹Î¬Ì±ı ¤ÎHÎÿo÷Î ‰QÁÎ fiÎ‹fiÎ ›‰Îfiı ⁄˙© ‘‹˝√˛_◊˘fiÎ_ Á‚_√ 16,000 ’ÎfiÎ_fi_ ·¬ÎHÎ …ıfiÌ ÷ı ÏÿÂÎ‹Î_ (’Ïç‹‹Î_) ∂~›fifiı ◊˘Õo¿ ±ı √˛_◊˘ fi…fl ÁÎ‹ı flÎA›Î Ï‰fiÎ ±ZÎflÂ— ¿ËÌ Á_¤‚ÎT›_ Ë÷_. ·_⁄Î‰‰Îfi_ … Ë÷_ ±fiı ‰‚Ì ’ÎhÎ Ëo‹ıÂÎ_ ÷ı‹fiÎ º„WÀŒ·¿‹Î_ flËı÷_ Ë÷_. à ÀıÏ·Œ˘fi ÏÕflı@ÀflÌ‹Î_ ±‹¿ fi_⁄fl Ωı›Î ’»Ì ÷ıfiı ÕÎ›flÌ‹Î_ À’¿Î‰˘ I›Î_ Á‘Ì … …ıQÁ √˘SÕı I›Îfl ’»Ì ±_ÿÎ…ı 75 …ıÀ·Ì ›Îÿ flÎ¬Ì Â¿˘ ÷˘ ±ı‰Ì ›ÎÿÂ„@÷fiı working memory ¿Ëı »ı, F›Îflı ‹ÏËfiÎ±˘ ⁄‘Ì ‹‘‹Î¬˘fiı ±’ÎflÿÂ˝¿ ⁄flHÎÌ‹Î_ ’¿ÕÌ ‰ÌI›Î ⁄Îÿ ÷ıfiı Ïfl¿Î˜· ¿fl‰ÎfiÌ ZÎ‹÷Î eidetic memory ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı-±fiı ÷ı ⁄Ë ±˘»Î ·˘¿˘‹Î_ Ë˘› »ı. ±Î ⁄ÌΩ ’˛¿ÎflfiÌ ›ÎÿÿÎV÷ ‘flÎ‰÷Î «ÌfifiÎ ·Ì‘Ì. ⁄flHÎÌfiı ÷ıHÎı 150 ‹ÌÀfl »ıÀı fiˆ∑I› ÏÿÂÎ‹Î_ ‹Ò¿Ì. (…\±˘, ÁÎ‹ıfiÎ ’Îfiı ËÏ⁄˝fi fi√flfiÎ ›‰Îfi √Î˜fi ›Î_√Ï·_√fiı ±ı fi√flfiÎ ÕÎ›Î√˛Î‹.) ±ËŸ◊Ì «ÎÁHÎÌfi_ ’ÎhÎ 15,000 flËÌÂ˘fiÎ ÀıÏ·Œ˘fi fi_⁄fl˘ ¿oÃV◊ »ı. Ωı≥ Â¿Î÷_ fi Ë÷_, ’HÎ ‹‘’ÒÕ˘ ⁄flÎ⁄fl ÿı ¬ Î÷˘ Ë÷˘. fiÎÀ¿fi _ à ‹ı‹flÌfi˘ Á’fl ’Î‰fl ‘flÎ‰÷Î Ï⁄˛ÏÀÂ ›‰Îfi Õ˘Ï‹Ïfi¿ ±Î˜”⁄˛Î›fiı (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘) ‹ı 29, 1992 Ïfl‰Î˜„S‰_√ VÀı… ΩHÎı ŒflÌ √›_ Ë˘› fiÎ Ïÿ‰Áı “Ï√fiıÁ ‰SÕÛ ±Î˜Œ flı¿˘Õ˚{ ˝ ” fiÎ‹fiÎ ÀıÏ·Ï‰{fi ÷ı‹ ‹‘‹Î¬ÌfiÎ {Ò_Õ ‹ÎÀı ¤˙√˘Ï·¿ ’˛˘√˛Î‹fiÎ ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ¿QM›ÒÀflfiÌ ËÎÕÛ ÏÕV¿ …ı‰Ì ŒÌ«Á˝fiÌ √˘Ã‰HÎ Ë‰ı …\ÿÌ ⁄fiÌ-›ÎÿÂ„@÷fi˘ ’fl«˘ ±ÎM›˘ Ë÷˘. √_∞’ÎfiÌ ΩıÕfiÎ_ ±ı À ·ı ¿ı ¿< ÿ fl÷Ì ºU›fiÎ ⁄Î‰fi ’kÎÎ_fiı ⁄flÎ⁄fl ’ÌÁÌfiı ÷ı‹fi˘ ø‹ ±V÷T›V÷ “¿Q’˘Ï{Âfi”‹Î_ ’Ïfl‰÷˝fi ±ÎT›_. ¿flÌ fiÎA›Î ⁄Îÿ ±Î˜”⁄˛Î›fi Á‹ZÎ fl…^ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ‹ÎhÎ 55.62 Áı¿LÕ ’Òfl÷Ì ı ˘‹Î_ ‹‘‹Î¬Ì±˘ «ÎÁHÎÌfiÎ √_∞’Î ’fl fi…fl ŒıflT›Î ’»Ì ±Î˜”⁄˛Î›fiı ’kÎÎ_fi˘ ø‹ ’flŒı@À flÌ÷ı ¿ËÌ ⁄÷ÎT›˘. ⁄ÿ·Î›ı·Î Á_Ω√ ’ÎhÎfiı Â˘‘‰Î ‹ÎÀı ¿›Î ‹Î√ı˝ Ω› ±ı Ωı‰Îfi_ à ±Î ’˛¿Îflfi˘ … ⁄ÌΩı ÿÎ¬·˘ — fi‰ıQ⁄fl 6, 1999 fiÎ Ïÿ‰Áı ›˘Ω›ı·Î Ë÷_. √˘SÕfiı ◊›_ ¿ı ‹‘‹Î¬Ì±˘ ’Ëı·Î_ ¿ÿÎ« ‹ı‹flÌfiÎ V’‘Î˝I‹¿ ‹¿Î⁄·Î ÿflQ›Îfi …‹˝fiÌfiÎ √ıÀÛ Ï‹ÀÏfl_√ Á‹ZÎ 27 ±_¿˘fi˘ ÷ı‹fiı fi…fl ÁÎ‹ı ÿı¬Î÷Î ‹‘’ÒÕÎ ÷flŒ Ω› ·Î_⁄˘ ±Î_¿Õ˘ ÏÕVM·ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘, …ı‹Î_ ±_¿˘fi˘ ø‹ ±Ïfi›Ï‹÷ Ë÷˘. Ï‹ÀÏfl_√fiÌ ±fiı I›Î_ √›Î ’»Ì fl˘…fiÌ Àı‰ ‹…⁄ fi…fl ÁÎ‹ı ÏÕVM·ı ‹Î_Õ hÎHÎ Áı¿LÕ À@›˘, »÷Î_ ±ıÀ·Ì ‰Îfl‹Î_ ÷ıHÎı ⁄‘Î ±_¿˘ ›Îÿ ’Ïç‹‹Î_ ±Î√‚ ‰‘Ì ’ÎhÎ Á‘Ì ’Ë˘Ó«ı. flÎ¬Ì ·Ì‘Î ±fiı ’»Ì Á«˘À flÌ÷ı ¿ËÌ Á_¤‚ÎT›Î.à fl¬ı ±ıÀ·Ì ÁÒ{ ÷ı‹fiÎ‹Î_ fi Ë˘› ÷˘ ±Îÿ÷

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

»ı, …ı ÁÎ‘ÎflHÎ ‹Î»·Ì‹Î_ fi◊Ì. Áı ‹…⁄Òfl ⁄fiÌ ÷ı‹fi_ {Ò_Õ ÁÌ‘_ fiÿÌfiÎ ‹ÌÃÎ ±fiı Á‹ƒfiÎ ¬ÎflÎ ’Ïç‹ ÏÿÂÎ ÷flŒ ∂Õı, ¿ı‹ ¿ı ±ı‹ ⁄Lfiı Ω÷fiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ÷ı flËÌ ±√Îµ ÷ıHÎı ’fl⁄ÎflÎ ±ı … ÏÿÂÎfiÎ Â¿ı »ı . ’«ÎÁ◊Ì ’˘HÎ˘ Á˘ ’˛‰ÎÁ˘ ¬ıÕuÎ Ë÷Î. (…\±˘, …‹HÎÎ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÁÎ‹fi ’˘÷ÎfiÎ_ ÕÎ›Î√˛Î‹‹Î_ fiÌ«ıfi_ flı¬Î_¿fi.) ±Î ∫ÕÎ_ ‹A›I‰ı ±‹ıÏfl¿Î, ¿ıfiıÕÎ, Á_¤Ï‰÷ ‹Î√ı˝ …÷Î_ ÷ıfiı «ÎÁHÎÌfi_ √˛Ìfi·ıLÕ, fi˘‰ı˝, V¿˘À·ıLÕ ‰√ıflı ’ÎhÎ ‹‚‰ÎfiÌ Â@›÷Î fi Ë÷Ì. ÿıÂ˘‹Î_ fiÿÌfiÎ »ı¿ µ’fl‰ÎÁ‹Î_ √˘SÕfiÎ ±Îç›˝ ‰E«ı ‹Ò¿ı »ı. fiÿÌfiÎ ÷Ï‚›ı ’˘·ÎHÎ ‹‘‹Î¬˘±ı ⁄ı ’ˆ¿Ì ±ı¿ı› Á_¤Ï‰÷ ÷ˆ › Îfl ¿flÌ ÷ı ‹ Î_ ·√¤√ ‹Î√˝ ’Á_ÿ fi ¿›˘˝. ⁄flHÎÌ »˘ÕÌfiı 10,000 ∫ÕÎ_ ‹Ò@›Î_ ⁄Îÿ flı÷Ì ⁄ËÎfl ±ÎT›Î ’»Ì ‹‘‹Î¬Ì±˘ ‰Õı ÷ı‹fiı œÎ_¿Ì ÿı »ı ±fiı ’»Ì ¿ıÀ·Ì¿ Áı¿LÕ ‹ÎÀı ÏÿÂÎÂÒL› flËÌ, Á‹ ƒ ‹Î_ …÷Ì flËı »ı . ∫ÕÎ_ ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÷ı‹HÎı ÁÎ«‰‰Î ‹ÎÀı fl˘¿Î÷Ì fi◊Ì. «Îflı¿ ‰Î›T›fi˘ flV÷˘ ’¿Õu˘. Ï’V÷Î·ÌÁ ‹ÏËfiı …ı ⁄E«Î_ …L‹ı ÷ı ± ˘ ±_Âfi˘ Á«˘À ¬ÒHÎ˘ ±Î_¿Ìfiı ÷ı±˘ Ï…_ÿ√ÌfiÎ_ ’˛◊‹ hÎHÎ-ÁÎÕÎ hÎHÎ ‰Ê˝ µ’fl‰ÎÁ‹Î_ … fiÿÌfiÎ «ÎÁHÎÌfiÎ ’ÎhÎ ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘Ì--±ı ’ÎhÎ ¿ı …ı ⁄flHÎÌ »ı¿ ‹Ò‚ ’ÎÁı ‰Ì÷Î‰ı »ı, ’fl_÷ ±ı ’»Ì ÷ı±˘ ’HÎ Á‹ƒ ’ÎÁı flËÌfiı Ωı÷Î_ º„WÀ√˘«fl ◊÷_ fi Ë÷_. ±ı¿ … ’˛›ÎÁ‹Î_ ÷flŒfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ‰Î flÁÎ·˘ ¿Îœı »ı. ±ı¿ … Ïÿ‰Áı ·Î¬˘ ÷ı‹HÎı ’ÎhÎ Â˘‘Ì ¿Îœu_ ±fiı …ıQÁ √˘SÕfiı ±«fl…‹Î_ fiÎ¬Ì ÁÎ‹fi ±ı¿ÁÎ‹ÀÌ fiÌ¿‚Ì ’Õı »ı. µ’fl‰ÎÁ◊Ì Âw ◊÷˘ ÿÌ‘˘. ±’ÎflÿÂ˝¿ ⁄flHÎÌ‹Î_ ’flÎ›ı·Ì ËÎ·÷ı V◊‚ÎL÷fl ’Î‹ı·Ì ’˛‰ÎÁ fiÿÌ …ıÀ·˘ … ·Î_⁄˘ Ë˘› ±ı ÿı¬Ì÷_ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‹‘‹Î¬˘±ı ¿ı‰Ì flÌ÷ı ΩH›_ ¿ı ÷ı‹fi_ fi‰_ V◊Îfi Ë‰ı ’ÎhÎfiÎ 0 0 µkÎflÌ flÎF› ±·ÎV¿ÎfiÌ ›¿˘fi fiÿÌ 3,200 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á_ÿ¤˝‹Î_ 180 fiÎ ¬ÒHÎı fiÏË, ’fl_÷ 45 fiÎ ¬ÒHÎı Ë÷_ ? ·Î_⁄Ì »ı, ‹ÎÀı I›Î_fiÌ ÁÎ‹fiı ±ıÀ·_ (¿ÎU‹Ìfl◊Ì ¿L›Î¿<‹ÎflÌ ·˘Ï…¿· ¬·ÎÁ˘ ±ı »ı ¿ı ±√Îµ ‹‘’ÒÕÎ-À<-’ÎhÎfiÌ fl˘Ï…_ÿÌ …ıÀ·_) ±_÷fl ¿Î’‰Îfi_ flËı »ı. ¬ı’ T≤ZÎ˘ …ı‰Î_ ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘fi˘ fi¿Â˘ ‹√…‹Î_ fi˘Ó‘Ì ÁÎ‹fifiÎ ∞‰fiø‹‹Î_ ±ÎÀ·ı Á‘Ì ÷˘ ¿ÂÌ Ïÿ·«V’ ·Ì‘˘ Ë÷˘ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ’Ïfl‰Ï÷˝÷ ¤˙√˘Ï·¿ ŒÌ«Á˝ ÁÎ◊ı fi‰Î…^fiÌ ⁄fi÷Ì fi◊Ì. ‹ı‹flÌfi˘ ¿‹Î· ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝ ’»Ì ÷ı ±Á· ŒÌ«Á˝fi˘ ‹ı‚ ⁄ıÁÎÕÌ ’ÎhÎ Á‘Ì ’Ë˘Ó«‰ÎfiÌ fi‰Ì Ωı‰Î ‹‚ı »ı, F›Îflı ’A÷ ‰›fiÌ ⁄‘Ì ÁÎ‹fifiı ±˘Ï«_÷˘ ÏÿÂÎ √HÎÌ ¿ÎœÌ Ë÷Ì. …\ÿÎ ÂOÿ˘‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ÿflı¿ ‹‘‹Î¬Ì ÷ı‹… ±ı¿ÁÎ‹À˘ “A›Î·” ±Î‰ı »ı ¿ı ÷ı‹HÎı› Ë‰ı ∫ÕÎ_ ‹Ò¿‰Î_ ÷ıfiÎ ÁÒZ‹ ‹√…‹Î_ spatial memory (V’ıÁfiı ±ıÀ·ı ¿ı Ωı≥±ı--±fiı ÷ı ’HÎ ±·ÎV¿ÎfiÌ, √˛Ìfi·ıLÕfiÌ, fi˘‰ı˝fiÌ, ÏÿÂÎV◊Îfifiı ·√÷Ì ›ÎÿÿÎV÷) ‘flÎ‰÷Ì Ë÷Ì. V¿˘À·ıLÕfiÌ ¿ı ÷ı‹fiÎ …ı‰Î ⁄ÌΩ ÿıÂfiÌ ±ı … fiÿÌfiÎ ±ı … ‹‘‹Î¬Ìfi˘ ¿ÏflU‹Î ÷˘ ΩHÎı flÁ’˛ÿ »ı, ’fl_÷ ÁÎ‹fi µ’fl‰ÎÁ‹Î_ ¿ı F›Î_ ÿÁı¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÷ı±˘ ’˘÷ı …L‹Ì ! ’˛¿ÎflfiÌ ‹Î»·Ì ÷ıfiı› ±Î_ÀÌ …÷˘ ¿‹Î· ÿÎ¬‰ı »ı. ⁄Lfiı ‰E«ı ’Î›Îfi˘ Œfl¿ ±ı ¿ı ›¿˘fifiÎ µ’fl‰ÎÁ ÷flŒ ’˛‰ÎËı …÷Ì ‰ı‚Î±ı ÁÎ‹fi ‹Î»·Ì ‘˘‘fiı ’HÎ ·Î_CÎÌ Ω› »ı ÿflı¿ ÁÎ‹fi ’˘÷’˘÷ÎfiÎ ÿı Â fiı ÷◊Î ±ı ÿı Â ‹Î_ ‹‘‹Î¬Ì ’˘÷ÎfiÌ ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ fiÿÌfiı Â˘‘Ì …ı ÷ı ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘fi˘ ¿ÎœÌ ÁÎ‹Î ’˛‰ÎË‹Î_ ÷fl÷Ì Ï‰{u±· ‹ı’ fl«ı, ÷˘ ÁÎ‹fi ±fiı @›Îflı¿ ‘˘‘ ’HÎ «ÕÌ ‹Î»·Ì √_ ‘ fiÎ V‰w’ı …÷Ì µ’fl‰ÎÁ ÷flŒ ‹ÎÏË÷Ìfiı VÀ˘fl ¿flı »ı ±fiı Á_CÎÊ˝‹› ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. …L‹ ’»Ì ÷fl÷ flı¿˘ÕÛ ◊›ı·Ì ±·ÎV¿ÎfiÌ ›¿˘fi fiÿÌfiÎ ‹ÎÏË÷Ì ∞‰fi¤fl ÷ı fi Ì ¿ıÁ‹Î_ ±ı ’˛‰ÎÁ ŒflÌ ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ Á«‰Î›ı·Ì flËı ’Î»˘ 3,200 Ï¿·˘»ı. ±Î º„WÀ±ı ÷ı ÁÎ‘ÎflHÎ ‹ÌÀflfi˘ Á‹∞ ·˘. ‹Î»·Ì±˘ ¿fl÷Î_ …\ÿÌ ’Õı »ı. Á‹…‰Î …ı ‰ ˘ ¬ÎÁ ÁÎ‹fifiÌ ⁄Ì∞ ’HÎ ¬ÎÏÁ›÷ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

5?f6lV5f+bflvff[gfl iffnxfLstf

‹t˘ ÷˘ ⁄ÌΩı »ı. ±‹¿ ÁÎ‹fi ‹Î»·Ìfiı ¬⁄fl ¿ı‰Ì flÌ÷ı ’Õı ¿ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ …ıfiÎ µ’fl‰ÎÁ‹Î_ ÷ıfi˘ …L‹ ◊›˘ ±ı fiÿÌ ¿≥ ? ±Î flËV›fi˘ …‰Î⁄ Á_Â˘‘¿˘ ‹ı‚‰Ì «Ò@›Î »ı. ⁄‘˘ ¿‹Î· ÁÎ‹fifiÎ …L‹ Á‹›ı …ı ÷ı fiÿÌfiÎ ’ÎHÎÌfiÌ ÷ıfiÎ ‹√…‹Î_ ’fl‹ı˝fiLÀ ›Îÿ ÷flÌ¿ı Á_√˛ÏË÷ ◊›ı·Ì Ï‰ÏÂWÀ √_‘fi˘ »ı. µ’fl‰ÎÁfiÎ »Ì»flÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ‰fiV’Ï÷fiÎ_ ¿˘Ë‰Î÷Î_ ’Î_ÿÕÎ_, Âı‰Î‚, Q≤ÿ¿Î› ∞‰˘fiÎ ÁÕ÷Î ±‰ÂıÊ˘, ¤ı¬Õ˘fiÎ_ ƒÎT› ¬ÏfiΩı, …·… ‰fiV’Ï÷fi˘ Áı„Lƒ› ¿«fl˘ ‰√ıflı I›Î_fiÎ ’ÎHÎÌfiı «˘yÁ √_‘‰Î‚_ ⁄fiÎ‰Ì ÿı »ı. √_‘fi_ ’˛‹ÎHÎ fiÏË‰÷˚ … Ë˘›, »÷Î_ fi‰Ω÷ ÁÎ‹fifiÌ ‹ı‹flÌ ÷ıfiı Ëo‹ıÂ ‹ÎÀı fi˘Ó‘Ì ·ı »ı. ±ı¿ fiÿÌfiÎ ‹¬ ’ÎÁı ÿÏfl›Î≥ ÁÎ‹fifiı ±ı √_‘ fi ’fl¬Î› ÷˘ ±ı ⁄Ì∞ fiÿÌfiÎ ‹¬ ÷flŒ Ω› »ı ±fiı »ı‰Àı ’˘÷ÎfiÎ …L‹V◊ÎfifiÌ fiÿÌfiı Â˘‘Ì ¿Îœı »ı . ±Î ‹Î»·Ìfiı ‹ÎhÎ ÷ı fi Î …L‹V◊ÎfifiÌ fiÿÌ ‹ÎÀı ±Î√˛Ë ¿ı‹ »ı ÷ıfi˘ ¤ıÿ Ë∞ ’˛¿ÎÂ‹Î_ ±ÎT›˘ fi◊Ì, ’HÎ ±ıÀ·_ «˘yÁ ¿ı ·Î_⁄˘ Á‹› …‚‰Î÷Ì ›ÎÿÿÎV÷fi˘ ÷ıfiÎ …ı‰˘ ⁄ÌΩı ÿÎ¬·˘ ¿<ÿfl÷‹Î_ …Õ‰˘ ‹U¿ı· »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ flÎ˜¿Ì ’‰˝÷‹Î‚Îfi_ 32 Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄_ fiÀøı¿fl/Nutcracker ’ZÎÌ (…‹HÎ˘ Œ˘À˘) ±‹¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ Ωı ¿ı ÁÎ‹fifiı ¤·Î‰Ì ÿı ÷ı‰_ »ı. ±Î ’ZÎÌ ÷ıfiÎ fiÎ‹ ’˛‹ÎHÎı ±¬fl˘À …ı‰Î_ nuts/¿ÎWÃŒ‚˘fiı ÷˘ÕÌ ±_ÿflfiÌ ‹Î·‹kÎÎ ±Îfl˘√‰Î ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷_ »ı. flÎ˜¿Ì ’‰˝÷˘‹Î_ ‰Ê˝fiÎ ±‹¿ ‹ÏËfiÎ ±Î‰Î_ ¿ÎWÃŒ‚˘fiÌ ÷ı‹… ÃÏ‚›ÎfiÌ ¬ıÓ« flËı »ı, ±ıÀ·ı ’fl‰Ã˘ Á·¤ Ë˘› ±ı ÁÌ{fi ÿflQ›Îfi Á‹ÒË«ÎflÌ fiÀøı¿fl Â@› ±ıÀ·˘ VÀÎ˜¿ ±ı¿Ã˘ ¿flÌ ÷ıfiı hÎHÎ-hÎHÎ ¿ı «Îfl-«Îfl fi_√ ·ı¬ı …‹Ìfi‹Î_ Ãı¿Ãı¿ÎHÎı ÿÎÀÌ ÿı »ı. (±ı¿ fiÀøı¿flfiÎ …^◊ı ’˘÷ÎfiÎ ±Ï‘¿Ú÷ flËıHÎÎ_¿ Ï‰V÷Îfl‹Î_ …\ÿÎ_ …\ÿÎ_ 5,000 V◊‚˘±ı ¿<· 33,000 ÃÏ‚›Î ÿÎÀuÎfi˘ Ï¿VÁ˘ fi˘Ó‘Î›˘ »ı.) ÿÎÀ‰ÎfiÌ …B›Î±ı ¿Â_ ‹ÎÏ¿*√ ’HÎ ¿flı·_ fi Ë˘›, »÷Î_ ‹ÏËfiÎ±˘ ’»Ì ÿflı¿ fiıÀøı¿fl ’˘÷ı …‹Ìfi‹Î_ Á_÷ÎÕı·Î ËΩfl˘ ÃÏ‚›Î Â˘‘Ì ¿Îœı »ı ±fiı ÷ı‹Î_ ÁŒ‚÷Îfi˘ ÿfl 90Ñ ¿fl÷Î_ ÁËı… ‰‘ Ë˘› »ı. ÁŒ‚÷Îfi˘ ±ÎÀ·˘ ¨«˘ ÿfl ΩHÎı Ë∞ ±˘»˘ Ëıfl÷…fi¿ Ë˘› ÷ı‹ ±ı·fi ¿ıÏ‹· ÷◊Î F›·Ì ΩıLÁ fiÎ‹fiÎ_ ⁄ı ±‹ıÏfl¿fi Á_Â˘‘¿˘±ı ¿ıÀ·Î¿ ’˛ı„@À¿· ±¬÷flÎ ¿flÌ Ωı›Î I›Îflı ¤Ò√¤˝ ÃÏ‚›ÎfiÌ Â˘‘¬˘‚ ‹ÎÀı fiÀøı¿flı …ı ÷flÌ¿˘ ±’fiÎT›˘ ÷ı @›Î_› ‰‘ ÷ÎF…\⁄Ì¤›˘˝ Ë÷˘. 1997 fi_ ‰Ê˝ Ë÷_ ±fiı fiÀøı¿flfiÌ ¿Î›˝’©Ï÷fi˘ T›‰„V◊÷ ±P›ÎÁ ËÎ◊ ‘flÎ›˘ Ë˘› ±ı‰_ ’Ëı·Ì … ‰¬÷ ⁄fiÌ flèÎ_ Ë÷_. Á_Â˘‘¿˘±ı 28

¬S·Ì Á’ÎÀ …‹Ìfi ’fl µkÎfl-ÿÏZÎHÎ ±fiı ’Ò‰˝-’Ïç‹ ±ı‹ «Îflı› ÏÿÂÎ‹Î_ PVC fiÎ «Îfl …\ÿÎ fl_√˘fiÎ 40 Áı„LÀ‹ÌÀfl ¨«Î ’Î≥’ ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘ ÷flÌ¿ı ¬˘ÕuÎ ±fiı ¿ıÀ·Î¿ ÃÏ‚›Î ±ËŸ÷ËŸ …‹Ìfi‹Î_ ÿÎÀÌ ÷ı‹fiÎ ’fl ‹ÎÀÌ ’Î◊flÌ ÿÌ‘Ì. ¤ÒA›Î fiÀøı¿flfiı ËÎ…fl ¿flÎ›Î ’»Ì ÷ıHÎı ±‹¿ «˘yÁ …B›Îfi˘ ÃÏ‚›˘ ÷fl÷ Â˘‘Ì ¿Îœu˘. ±Î …B›Î ÷ıHÎı ¿ı‹ ’Á_ÿ ¿flÌ ±ı Á_Â˘‘¿˘fiı ’Ëı·Î_ ÷˘ Á‹Ω›_ fiÏË, ’fl_÷ PVC fiÎ ’Î≥’fiÌ ‰ÎflÎŒfl÷Ì …B›Î ⁄ÿ·Ìfiı ÷ı‹HÎı ’˛›˘√fi˘ ÷A÷˘ ŒıflT›˘ ±fiı fiÀøı¿flı ‰‚Ì ⁄Ì∞ «˘yÁ …B›Î ŒoŒ˘ÁÌ I›Îflı Á_Â˘‘¿˘fiı ±«Îfi¿ A›Î· ±ÎT›˘ ¿ı ÁÎ‹ÁÎ‹Î_ ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘w’Ì ’Î≥’fiı ΩıÕ÷Ì ¿„S’÷ flı¬Î F›Î_ ±ı¿⁄Ì∞fiı ¿Î’ı ±ı …B›Î fiÀøı¿flfiÌ Œı‰flıÀ Ë÷Ì. ±Î ÷¿Û «¿ÎÁÌ Ωı‰Î ÷ı‹HÎı «Îflı› ’Î≥’fi_ V◊Îfi ŒflÌ ⁄ÿS›_ ±fiı fiÀøı¿fl Á‹ZÎ ÃÏ‚›Îfi˘ ¤fl’Òfl VÀÎ˜¿ ËÎ…fl ¿›˘˝. V‰¤Î‰ ‹…⁄ ±ı ’ZÎÌ±ı ÁÎ‹ÁÎ‹Î ’Î≥’fiı ΩıÕ÷Ì ⁄ı ·Î≥fi˘fiÎ »ıÿÏ⁄Lÿ ’fl … ¬ÎÕ˘ ¿flÌ hÎHÎı¿ ÃÏ‚›Î ÷ı‹Î_ ‹Ò@›Î. ±Î ’˛›˘√˘±ı fiıÀøı¿fl ’ZÎÌ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ’˘÷ÎfiÎ “¬ÎfiÎ ¬ΩfiÎ”fi˘ ’kÎ˘ ·√Î‰ı ±ı ’˛ffifi˘ Œ˘Õ ÷˘ ΩHÎı ’ÎÕÌ ±ÎM›˘, ’fl_÷ ⁄ÌΩı ’˛ffi ±ı ’ıÿÎ ◊›˘ ¿ı ÃÏ‚›Î Á_÷ÎÕ÷Ì ‰¬÷ı ËΩfl˘ V◊‚˘ ’ˆ¿Ì ¿›Î V◊‚ı ¿›Î T≤ZÎfiı, ¬Õ¿fiı, »˘Õfiı ¿ı {Î_¬flÎfiı ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é ÷flÌ¿ı ’Á_ÿ ¿›Î˝ ÷ıfiÌ ±œ‚¿ ‹ÎÏË÷Ì fiÀøı¿flfiÎ ‹√…‹Î_ ¿ı‰Ì flÌ÷ı Á«‰Î›ı·Ì flËı »ı ? ·Î_⁄Î √Î‚ÎfiÌ/long term Ï‰{u±· ‹ı‹flÌfiı VÀ˘fl ¿fl÷_ ±_√ ‹√…fi_ ÏË’˘¿ıQ’Á »ı, ‹ÎÀı ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı fiÀøı¿flfiÎ ‹√…fi˘ ±ı ÏËVÁ˘ ¤Îflı Á÷ı… ±fiı ÁÒZ‹√˛ÎËÌ Ë˘‰˘ Ωı≥±ı. ±Î ÏËVÁ˘ ÁflıflÎÂ ¿fl÷Î_ ‰‘ ¬ÌS›˘ ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı fiÀøı¿flfiÎ Á‰Î˝≥‰· ‹ÎÀı ⁄‚‰Îfi ›ÎÿÿÎV÷ ±Ïfi‰Î›˝ »ı. ⁄Œfl-VÀÎ˜¿ ÷flÌ¿ı ÃÏ‚›Î Á_÷ÎÕuÎ ’»Ì ÷ı‹fiı Â˘‘‰ÎfiÌ ZÎ‹÷Î ±ı ’ZÎÌ‹Î_ fi Ë˘› ÷˘ flÎ˜¿Ì ’ËÎÕ˘‹Î_ ¬˘flÎ¿fiÌ ±»÷fi˘ ¿Ã˘fl ÏÂ›Î‚˘ ÷ı ‰Ì÷Î‰Ì Â¿ı fiÏË. ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ_ …_√·˘‹Î_ 200 ’˛¿ÎflfiÌ ‰fiV’Ï÷±˘fi˘ µ’›˘√ ¿fl÷Î Ï«Q’ÎL{ÌfiÌ ÷ı… ›ÎÿÂ„@÷ ’HÎ Á‰Î˝≥‰·fiÎ ÷¿ÎÿÎfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ¿≥ ‰fiV’Ï÷‹Î_ ¿›˘ √HÎ Ë˘› ±ı Ï«Q’ÎL{Ì ΩHÎı »ı ±fiı ÁË… flÌ÷ı ›Îÿ ’HÎ flÎ¬ı »ı. ±ı … ’˛‹ÎHÎı ¿Î_Õfl ’˘÷Îfi_ ÿfl »˘ÕÌ ¬˘flÎ¿ Â˘‘‰Î fiÌ¿‚ı I›Îflı ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰÷Î_ ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘fi˘ Ïÿ‹Î√Ì ‹ı’ ⁄fiÎ‰÷Ì flËı »ı, …ı◊Ì ‰‚÷Î ’˛‰ÎÁ ‰¬÷ı ÏÿÂÎ ¤·Î› fiÏË. ±Î ⁄‘Î Á∞‰˘fiÎ ‹ı‹flÌ ’Î‰flfi˘ ŒflÌ ŒflÌfiı ±ı¿ … ‹¿Áÿ »ı — Á‰Î˝≥‰·.à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

0lp vf[gfp sf{Lxfs

zLxfiffgff Ljf;fh:gf[ xfsif

1989fiÌ ÁÎ·‹Î_ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfi_ ’_ÿfl À<¿ÕÎ±˘‹Î_ Ï‰¤Î…fi ◊›_ I›Îflı flÎ…¿Ì› ±_‘Î‘Ò_‘Ì ËıÃ‚ ÷ıfiÎ_ ±bÂjÎ˘ ÷ı‹… ±b‹◊¿˘ ’fl flËı·˘ Áfl¿Îflfi˘ ¿Õ¿

afgffjf[,f]+ vfftf+sjffngf]+

Ω’÷˘ ±ı¿Î±ı¿ œÌ·˘ ’Õu˘. ⁄Î_‘Ì ‹ßÌ ΩHÎı ¿ı ¬Ò·Ì, …ıfi˘ ·Î¤ ¿ıÀ·Î¿ ‘fi·˘¤Ì ·U¿flÌ ±Ï‘¿ÎflÌ±˘±ı ∂ÃÎ‰Ì ±bÂjÎ˘fiÌ ÷V¿flÌ ±Îfl_¤Ì. ±Î ¤Ò·fi_

gfjf]+ xf;Tf O 08l : aff[daf ±‹ıÏﬂ¿ÎﬁÎ

ÿÏZÎHÎÌ flÎF› ±ıÏfl{˘fiÎ‹Î_ À<ÁÎfi ÂËıfl ¬Î÷ı Ï‰rfi_ Á˙◊Ì …Õ⁄ıÁ·Î¿ ÁflZÎÎT›‰V◊Î ‘flÎ‰÷_ ¿QM›ÒÀfl ‹◊¿ »ı, F›Î_ ’˘·ÎÿÌ ÿfl‰ÎΩ ’Î»‚ ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î«fiÎ ±˘flÕÎ‹Î_ ¤Ì÷flÌ ÷Î’‹Îfi Ëo‹ıÂÎ 150 Áı„SÂ›Áfi_ Ω‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±˘flÕÎfiÌ ‰E«˘‰« Á’fl¿QM›ÒÀflfiÌ ⁄ı› ÷flŒ ⁄ÌΩ_ Õ{fiı¿ ’Î‰fld· ¿QM›ÒÀfl˘ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_ »ı. ±ËŸ Ïÿ‰Á ±fiı flÎ÷ ‰E«ı ¤ıÿ fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ lıWÃ ¿QM›ÒÀfl ÏfiWHÎÎ÷˘ «˘‰ÌÁı ¿·Î¿ ÷ı‹fiÌ Dark Web ¿Ëı‰Î÷Ì ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ÏÁVÀ‹ ‰Õı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÌ ¤Ò√¤˝ ±Î·‹fiÎ ≥LÀflfiıÀ ÀˇÎÏŒ¿ ’fl ±ı¿‘ÎflÌ ⁄Î…fi…fl flÎ¬ı »ı ±fiı fl˘…fiÎ 200 ◊Ì 300 ’ÎfiÎ_ ¤flÎ› ±ıÀ·˘ ÕıÀÎ Á’fl¿QM›ÒÀflfiÎ Ë‰Î·ı ¿flı »ı. Ï‰rfiÎ_ 1,500 …ıÀ·Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘ ÷ı‹… V◊ÎÏfi¿ …^◊˘ ‰E«ı ‹ÎÏË÷Ìfi˘, ‹Î√˝ÿÂ˝fifi˘ ¿ı ‹ı·Ì ‹flÎÿ˘fi˘ …ı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎfl «Î·ı ÷ıfi_ M≤◊yflHÎ ¿flÌ ÷ı‹fiÌ √Ï÷Ï‰Ï‘fi˘ Á‰˝√˛ÎËÌ ÕıÀÎ⁄ı{ ⁄fiÎ‰‰˘ ±fiı ¬÷flÎfiÌ √_‘ …HÎÎ› I›Îflı FBI fiÎ √fiÎÂ˘‘¿˘fiı ¿ı CIA fiÎ √M÷«fl˘fiı ÁÎ‰‘Îfi ¿fl‰Î ±ı Á’fl¿QM›ÒÀflfiÎ ±Î˜’flıÀfl˘fi_ ‹A› ¿Î›˝ »ı. ’˛˘ÁıÏÁ_√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÕıÀÎfiÌ ÷˘ ·ıÂ‹ÎhÎ ¿‹Ì fi◊Ì. 1998 ‹Î_ Ï‰Ï‰‘ ÿıÂ˘fiÎ_ (‰‘ ¿flÌfiı ≥V·Î‹Ì ÿıÂ˘fiÎ_) hÎÎÁ‰ÎÿÌ ±ı¿‹˘ ÷ı‹fiÎ {fiÒfiÌ ’˛«Îfl ‹ÎÀı Œ@÷ Õ{fiı¿ ‰ı⁄ ÁÎ≥À «·Î‰÷Î, ÷˘ ±Î…ı ‰ı ⁄ ÁÎ≥ÀfiÌ Á_ A ›Î 4,800 …ıÀ·Ì »ı--±fiı flÎŒÕ˘ Ïÿfi’˛Ï÷Ïÿfi ‰‘Ì flèÎ˘ »ı. ±Î ⁄‘Ì ‰ı⁄ ÁÎ≥Àfi_ Ïÿ‰ÁflÎ÷ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ¿fl÷_ ±ıÏfl{˘fiÎ flÎF›fi _ Dark Web ÷ı ‹ Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‘fl÷Ì ’fl ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀfl …ı‰Î ±Î√Î‹Ì Ë‹·ÎfiÎ ’Ò‰˝Á_¿ı÷˘ Â˘‘‰Î ‹◊ı »ı. ±Î ‰¬÷ı Ï«_÷Î ‰‘ CÎıflÌ »ı. ¤÷’Ò‰˝ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

’ÏflHÎÎ‹ ¤Ï‰W›‹Î_ ¿ı‰_ ¤›_¿fl ±Î‰Ì Â¿ı ÷ıfi_ ‰HÎ˝fi ±ËŸ ‰Î_«˘.

’˛‹¬ Ï⁄· „@·LÀfiÎ fiÎ›⁄ Á_flZÎHÎ ‹_hÎÌ √˛ıËÎ‹ ±ıÏ·Áfiı ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ …HÎÎT›_ ÷ı‹ ±· ¿Î›ÿÎ …ı‰_ ±ı¿Îÿ hÎÎÁ‰ÎÿÌ Á_√Ãfi Ë∞ ¿ıÀ·˘¿ Á‹› RDX ‰Õı ¿Î‹ «·ÎT›Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿Î ’fl ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ Ï¿flHÎ˘IÁ√a ⁄˘Q⁄ ‰Õı Ë‹·˘ ¿flı ±ı‰Ì Á_¤Î‰fiÎ 49Ñ ÁÎ‹ı 51Ñ »ı. ÏŒŒ˚ÀÌ-ÏŒŒ˚ÀÌ ¿fl÷Î_ 1Ñ ‰‘Îflı »ı. «˘Ó¿Î‰fiÎflÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı 2003 fiÎ ±· ¿Î›ÿÎfiÎ Ï⁄fi ·Îÿıfiı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ fiÎ√Ïfl¿˘ ÁÎ‹ı ±b⁄˘Q⁄ ‰Î’fl‰ÎfiÌ ‘ÎÏ‹˝¿ ‹_…^flÌ ÁÎµÿÌ ±fl⁄V÷ÎfifiÎ ‘‹˝√v±˘ ’ÎÁı ‹Î√Ì ±fiı ’fl‰Îfi√Ì ÷ıfiı ‹‚Ì ’HÎ ¬flÌ. ±Îfi˘ ÿı¬Ì÷˘ ±◊˝ ±ı ◊Î› ¿ı ±· ¿Î›ÿÎ ’ÎÁı ±b⁄˘Q⁄ fi Ë˘› ÷˘ ’HÎ ÷ıfiÌ ÿıÂÌ ±ÎT≤ÏkÎ …ı‰˘ Ï¿flHÎ˘IÁ√a “ÕÀa ⁄˘Q⁄” ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı M·À˘Ïfi›‹fi˘ ¿ı ›flıÏfi›‹fi˘ ±Î‰U›¿ …J◊˘ ÷ıHÎı ‹ı‚‰Ì ·Ì‘˘ »ı. √˛ıËÎ‹ ±ıÏ·Áfifi˘ Õfl @›Îflı ±fiı ¿ıÀ·˘ ÁÎ«˘ Ãflı ±ı ÷˘ ÂÌ ¬⁄fl, ’fl_÷ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ⁄fiı·Î ±‹ ¿ ⁄fiÎ‰˘ Ωı ÷ Î_ ±ı À · _ ‹Îfi‰_ ’Õı ¿ı Õfl ÁÎ‰ ’Î›Î 29

vfftf+sjffngf]+ gfjf]+ xf;Tf O 08l: aff[daf

Ï‰fiÎfi˘ fi◊Ì. ·√¤√ ÿflı¿ ⁄fiÎ‰ flÏÂ›Î‹Î_ ±ı ‰¬÷ı ⁄L›˘ ¿ı F›Îflı Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎ ¿Ëı‰Î÷˘ ÿıÕ¿ÎfiÌ ’Î_« ÂıflÌ …ı‰˘ flÎZÎÁÌ ÿıÂ ±˘Ï«_÷˘ 15 À<¿Õı Ï‰Á…˝fi ’ÎQ›˘. Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ_ ·√¤√ 18,000 ’ˆ¿Ì CÎHÎÎ_ ±bÂjÎ˘ Ï‰¬ÒÀÎ ’Õı·Î ¿{Î¬V÷Îfi, ⁄ı·ÎwÁ, ›øÎ≥fi, µ{⁄ıÏ¿V÷Îfi ‰√ıflı fi‰Î_ flÎWÀˇ˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ √›Î_ ±fiı ÷ı‹fiÎ ’fl flÏÂ›Îfi˘ ÁÌ‘˘ ±_ ¿ > Â fi flèÎ˘. flÏÂ›ÎfiÌ ‹˘V¿˘ Áfl¿Îflı ±ı … flÌ÷ı › fl ı Ï fi›‹fiÎ ÷ı ‹ … M· À ˘Ïfi›‹fiÎ ¿ıÀ·Î› ¤_ÕÎfl˘ √‹Î‰Ì ÿÌ‘Î. ±Î ¤_ÕÎfl˘ fi‰Î_ flÎWÀˇ˘fiÌ ‹ÎÏ·¿ÌfiÎ ⁄L›Î, …ı±˘ ÷ı‹fiı ÁflÏZÎ÷ flÌ÷ı Ω‚‰Ì Â@›Î fiÏË. ±Î ΩHÎı ±˘»\_ Ë˘› ÷ı‹ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ Ï‰Á…˝fi ÁÎ◊ı ÃoÕÎ Ï‰√˛Ëfi˘ ’HÎ »ıÕ˘ ±Î‰Ì √›˘, ±ıÀ·ı Ï⁄fi…wflÌ ±bÂjÎ˘fiÌ Ω‚‰HÎÌ ’Î»‚ ◊÷˘ ‰ÎÏÊ˝¿ ¿fl˘Õ˘ w⁄·fi˘ ¬«˝ ÀÎ‚‰Î ‹ÎÀı ÷ı‹fi_ ’HÎ Ï‰Á…˝fi ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_.

±‹ıÏfl¿Îfiı Ï«_÷Î ’ıÃÌ ¿ı ±bÂjÎ˘‹Î_◊Ì ¿Îœ‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Á_‰Ï‘˝÷/enriched ›flıÏfi›‹ fl¬ı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ Ω›, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı 1993 ‹Î_ ⁄‘Î ›flıÏfi›‹fiÌ ¬flÌÿÌ ‹ÎÀı flÏÂ›Îfiı 12 ±⁄… ÕÎ˜·fl ±Î’‰Îfi_ ¿⁄ÒS›_ ±fiı 20 ‰Ê˝fi˘ ·ıÏ¬÷ ¿˘LÀˇÎ@À ’HÎ ¿›˘˝. 1993 ◊Ì Âw ¿flÌfiı 2005 Á‘Ì‹Î_ ÷ıHÎı 287 Àfi ›flıÏfi›‹ ‹ı‚T›_ ±fiı ’˘÷ÎfiÎ_ ±b‹◊¿˘fiı ‰Ì…µI’Îÿfi ‹ÎÀı ‰ı«Ì ÿÌ‘_. (±‹ıÏfl¿Î±ı Ë∞ 265 Àfi ›flıÏfi›‹ ‹ı‚‰‰Îfi_ ⁄Î¿Ì »ı.) ›flıÏfi›‹fiÎ ¿<· …J◊Î‹Î_ flËı·Ì ∂Ω˝ 10 ±⁄… ⁄ıfl· …ıÀ·Ì ±ıÀ·ı ¿ı ‰÷˝‹Îfi ¤Î‰ı 600 ±⁄… ÕÎ˜·fl …ıÀ·Ì Ë˘‰Î »÷Î_ flÏÂ›Î±ı ±ı‹ ‹ÎfiÌ Ïÿ·ÎÁ˘ ‹ı‚T›˘ ¿ı ÷ıfi_ CÎÎ÷¿ ›flıÏfi›‹ ÷V¿fl˘fiÎ ¿ı ÿÎHÎ«˘fl˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ √›_ fiÏË. ±Î ‹ÎL›÷Î …flÎ ‰‘ ’Õ÷Ì Ë÷Ì. flÏÂ›Î‹Î_ ±fiı ÷ıfiÎ_ ¤÷’Ò‰˝ CÎÀ¿ ’˛ÿıÂ˘‹Î_ ±bÂjÎ˘ ’fl Ïfi›_hÎHÎ flÎ¬÷Ì T›‰V◊Î ‹Ëÿ˚ ±_Âı ’ÕÌ ¤Î_√Ì Ë÷Ì. ±bÂjÎ˘ ’fl ÷ı‹… ›flıÏfi›‹-M·À˘Ïfi›‹fiÎ ±fiÎ‹÷ …J◊Î ’fl …ıfiÎ ‰Õı Ïfl‹˘À ±_¿<Â fl¬Î÷˘ ±ı ¿‹ÎLÕ ±ıLÕ ¿LÀˇ˘· ÏÁVÀ‹ ¿‹Ωıfl ⁄fiÌ Ë÷Ì. ’ÏflHÎÎ‹ı ÷V¿flÌfiÎ ±fiı¿ Ï¿VÁÎ fi˘Ó‘Î›Î, …ı‹Î_ «˘flÎ›ı·˘ ¤V‹ÎÁfl ‹Î· Ëı‹¬ı‹ flÌ÷ı ’Î»˘ ‹ı‚T›Îfi˘ flÏÂ›Î±ı ÿÎ‰˘ ¿›Î˝ »÷Î_ ¿ıÀ·_¿ ›flıÏfi›‹ ¿ı M·À˘Ïfi›‹ ÷ıHÎı √‹Î‰‰_ ’Õu_ Ë˘› ±fiı Áfl‰Î‚ı ÷ı …J◊˘ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ √›˘ Ë˘› ±ı‰Ì ’ÒflÌ Â@›÷Î Ë÷Ì. ±Î Ω÷fiÌ Â_¿Î ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ◊Î› ¿ı ÷V¿flÌfiÎ ±‹¿ Ï¿VÁÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ‹˘ÀÌ ±Î’ÏkÎ Á∞˝ Â¿ı ±ı ’˛¿ÎflfiÎ Ë÷Î. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı-à fi‰ıQ⁄fl, 1993 ‹Î_ flÏÂ›ÎfiÎ ’ËÎÕÌ Ï‰V÷Îfl µflÎ· ¬Î÷ı ÷V¿flÌfiÌ ±I›_÷ √_¤Ìfl CÎÀfiÎ ⁄fiÌ. ±ËŸ silo ¿Ëı‰Î÷Î_ ∂¤Î_ ¤˘Ó›flÎ_‹Î_ flÏÂ›Î±ı ±Î_÷fl¬_ÕÌ› Ï‹ÁÎ≥·˘ √˘ÃT›Î_ Ë÷Î_. Á⁄‹Ïflfi˘ ‹ÎÀı ’HÎ Ï‹ÁÎ≥·˘fiı ±b⁄˘Q⁄ ‰Õı ÁF…

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vfftf+sjffngf]+ gfjf]+ xf;Tf O 08l: aff[daf

±Î ’˛ ¿ ÎflfiÎ Á_ A ›Î⁄_ ‘ ⁄fiÎ‰˘ ¿fl÷_ Á_¿<· I›Î_ Ë÷_. flÏÂ›ÎfiÌ ±ÎÏ◊˝¿ ËÎ·÷ ¿◊Y›Î ’»Ì ÁflZÎÎ T›‰V◊Î‹Î_ 1990 ’»ÌfiÎ_ ‰Ê˘˝ ÿflQ›Îfi fi˘Ó‘Î›Î √Î⁄ÕÎ_ ’ÕuÎ_ Ë÷Î_ ±fiı VÀÎŒ CÎÀÎÕÌ ÿı‰Î›˘ Ë÷˘. Á_¿<·‹Î_ … ÕuÒÀÌ ⁄Ω‰÷Î ⁄ı ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Àı„@fiÏÂ›fi˘±ı ÷ı „V◊Ï÷fi˘ ·Î¤ ∂ÃÎT›˘ ±fiı fiÎfiÌ ÁÎ≥{fiÎ ⁄ı ±b⁄˘Q⁄ …^ ◊ ˘ ÁÎ◊ı ±Î_ ÷ flflÎWÀˇ Ì › ‹ÎÏŒ›Î ÷ı±˘ Àˇ¿‹Î_ fiÎ¬Ìfiı ∂ÃÎ‰Ì √›Î. fi∞¿‹Î_ {÷˘V÷ fiÎ‹fi_ ÂËıfl Ë÷_, F›Î_ À˘‚¿Ì±˘ ¶ÎflÎ Ï·L¿ ‘flÎ‰÷Î ÷V¿fl˘ ±ı¿Î_÷ V◊‚ı √ıflı…‹Î_ ÷ı‹HÎı ⁄Lfiı ±b⁄˘Q⁄ Á_÷ÎÕÌ ÿÌ‘Î. V‰Î¤ÎÏ‰¿ ‰Î÷ »ı ¿ı ‹ÎÀı Á_Ωı√˘ ⁄‘Ì flÌ÷ı ‹ÎŒ¿ÁflfiÎ ¬flÌÿÎfl ’ÎÀa±ı ÷ı‹fiı ÁÎflÎ_ ±ı‰Î_ fiÎHÎÎ_fi_ ’˛·˘¤fi fi ±ÎM›_ Ë˘› ÷˘ ÷ı±˘ Ë÷Î. Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎ ’ÕÌ ¤Î_B›_ I›Îflı ±b⁄˘Q⁄ …ı‰Ì ¬÷flfiÎ¿ «Ì… ÷ŒÕÎ‰ı fiÏË. hÎHÎ Ïÿ‰Áı ±b⁄˘Q⁄fi˘ ’kÎ˘ ±ı ÿı Â ’ÎÁı ¿< · 1,350 Àfi ·ÎB›˘. ⁄ıµ ÷V¿fl˘fiı …ı·¤ı√Î ¿flÌ ÿı‰Î›Î, ’HÎ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› Ë˘⁄Î‚˘ ‹«÷˘ ›flıÏfi›‹fi˘ ÷ı‹… M·À˘Ïfi›‹fi˘ …J◊˘ fl˘¿‰Î flÏÂ›fi Áfl¿Îflı ‹Î‹·Îfiı ⁄Ë «√‰Î fi ÿÌ‘˘. à 1993 ‹Î_ … flÏÂ›ÎfiÎ µkÎfl ¿Î_Ãı ±Î‰ı · Î Á⁄‹ÏflfifiÎ fi˙¿Î‹◊¿ ’ÎÁı ›flıÏfi›‹-235 fiÌ ∂ÃÎ_÷flÌfi˘ ⁄ÌΩı Ï¿VÁ˘ ⁄L›˘. ±ËŸ ’HÎ Á⁄‹Ïflfi‹Î_ ‰’flÎ÷Î_ ±Î_÷fl¬_ÕÌ› Ï‹ÁÎ≥·˘fiı ±b⁄˘Q⁄ ‰Õı ÁF… ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ Ë÷Î_, …ıfiÎ ‹ÎÀı Á_‰Ï‘˝÷ ¿ZÎÎfi_ ›flıÏfi›‹-235 ‰’flÎ÷_ Ë÷_. ±ı ¿ flÎhÎı flÏÂ›fi fi˙¿Îÿ‚fiÎ ¿ı M Àfi ±·ı@Áı≥ Ï÷¬Ï‹fl˘‰ ‰ÎÕ ¿>ÿÎ‰Ìfiı Á_¿<·‹Î_ ’˛‰ıU›˘. ÿfl‰ÎΩfi_ ÷Î‚_ ·Î_⁄Î ±˘Ωfl ‰Õı ÷˘ÕÌfiı 4.5 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_ ›flıÏfi›‹ ¤flı·˘ ‘Î÷fi˘ fi‚Î¿Îfl ÷ŒÕÎ‰Ì ·Ì‘˘. ⁄Ì∞ Á‰Îflı «˘flÌfi˘ ‹Î‹·˘ Œ@÷ ±ı ¿ÎflHÎÁfl «˘Ï¿›Î÷˘fiÎ K›Îfi ’fl ±ÎT›˘ ¿ı ÷ÒÀı·_ ÷Î‚_ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ Ï‰¤Î…fiı ÷ıfiÎ ËΩfl˘ ±bÂjÎ˘fiı flÎ÷˘flÎ÷ ΩHÎı ¿ı fi‘ÏHÎ›Î÷Î ¿flÌ ‹Ò@›Î_. ÷ıHÎı ÿfl‰ÎΩ ’ÎÁı flıœ<_ ’ÕÌ flËı‰Î ÿÌ‘_ Ë÷_. CÎHÎÎ_¬flÎ_ ÂjÎ˘fiı ÁflÏZÎ÷ ËÎ◊ı ◊Î‚ı ’ÎÕÌ ÿı‰Î›Î_, »÷Î_ ¿ıÀ·Î_¿ flËV›‹› flÌ÷ı √Î›⁄ ◊›Î_ ’fl_ ÷  ±ı ’»Ì ‹ÏËfiÎ±˘ ‰Ì÷Ì √›Î. ›flıÏfi›‹fi˘ ’kÎ˘ fi ¬Î‘˘. µÃÎ‰√Ìfl ¬ÿ fi˙¿Îÿ‚fi˘ ±ŒÁfl »ı ±ı ‰Î÷ ’HÎ Ë÷˘. ±Î‹Î_◊Ì 700 Àfi ’fl‰Ã˘ ËΩfl˘ flÏÂ›fi ÁkÎÎ‰Î‚Î±˘ ΩHÎÌ Â@›Î fiÏË. ÁÎ÷ı¿ ‹ÏËfiÎ ’»Ì …^fi, 1994 ‹Î_ ±bÂjÎ˘‹Î_ ¿ıÿ Ë÷˘, F›Îflı ⁄Î¿Ìfi˘ Ï÷¬Ï‹fl˘‰ı ’˘÷ÎfiÎ ¤Î≥fiı ›flıÏfi›‹fi˘ …J◊˘ ‰ı«‰Î ‹ÎÀı Á˘ÓM›˘. Á_¤Ï‰÷ 650 Àfi VÀÎ˜¿ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ_ Ï‰Ï‰‘ ¬flÌÿÎfl ÁÎ◊ı Ï¿·˘ÿÌÃ 50,000 ÕÎ˜·fl‹Î_ Á˘ÿ˘ ’ÎÕ‰Î ¤Î≥±ı …ı ‰Î÷Î˝·Î’ L›Ò @ ·Ì±fl ¿ı L ƒ˘‹Î_ ’Õu˘ Ë÷˘. «·ÎT›˘ ÷ı ⁄Î…\‹Î_ ∂¤ı·Ì T›„@÷fiÎ ¿Îfiı ’Õu˘ ±fiı ¤Î_Õ˘ eÀÌ √›˘. ±Î¿„V‹¿ flÏÂ›ÎfiÎ_ ±fiı ÷ıfiÎ CÎÀ¿ ’˛ÎL÷˘fiÎ_ flÌ÷ı … ¿ıÁ µ¿S›˘. ⁄Î¿Ì flÏÂ›fi √fiÎÂ˘‘¿˘ ÁÎ÷ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ›flıÏfi›‹fiÎ ±◊˝÷_hÎ˘ ’Î›‹Î·ÌfiÌ „V◊Ï÷‹Î_ Ë÷Î_, Á√Õ ‹ı‚‰Ì Â@›Î fi Ë÷Î, …ı ⁄÷Î‰ı »ı ¿ı µ¿ı·Î÷Î ÿÁ ¿ıÁ˘ ÁÎ‹ı ±ı¿Îÿ ¿ıÁ ÷˘ ‹ÎÀı ±b⁄˘Q⁄ ÁÎ◊ı ¿ı ±b⁄˘Q⁄‹Î_ …wfl ±HÎµ¿ı· flËı÷˘ Ë˘‰˘ Ωı≥±ı. ‰’flÎ÷Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a M·À˘Ïfi›‹à 1990 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ÷V¿flÌfiÌ ⁄Ì∞ ±fiı¿ CÎÀfiÎ±˘ ⁄fiÌ. ΩL›±ÎflÌ, ›flıÏfi›‹ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’Õ÷Î_ ‹◊¿˘fiÎ 1996 ‹Î_ flÏÂ›ÎfiÎ ’Ò‰˝ ¿Î_Ãı ±Î‰ı·Î L›Ò@·Ì±fl ‹◊¿fi_ 7 Ï¿·˘√˛Î‹ ›flıÏfi›‹ÁflZÎÎ ±‹·ÿÎfl˘fiı Ïfi›Ï‹÷ ’√Îfl ¿flÎ÷˘ fi Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±Î‰˘ ‹Î· 235 ·Î’kÎÎ ⁄L›_. ±Î‹Î_◊Ì 2 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ …J◊˘ ‹ÏËfiÎ±˘ ’»Ì 8,000 ‰ı«Î÷˘ ·ı‰Î ‹ÎÀı ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ’Ïç‹ı ⁄Î„SÀ¿ Á‹ƒfiÎ ¿Î_Ãı ±Î‰ı·Î ¿ÎÏ·Ïfi√˛Îÿ ÂËıfl‹Î_ ‘Î÷fiÎ ¿ı ‹ÎÏŒ›Î ÏÁ„LÕ¿ıÀ˘ ÷flŒ◊Ì …ı ±Î˜Œfl˘ ¤_√ÎflfiÌ ·ı-‰ı« ¿fl÷Î ‰ı’ÎflÌfiÎ ¿⁄ÎÕÌ¬ÎfiÎ‹Î_ ‹‚Ì ±ÎT›˘. ⁄Î¿Ìfi˘ ’Î_« ‹‚÷Ì ÷ıfiı ≥L¿ÎflÌ fi Â¿Î› ±ıÀ·Ì Ï¿·˘√˛Î‹ ’fl‰Ã˘ ¿ÿÌ ËÎ◊ fi ·ÎB›˘. ⁄Ì…ı ‰Êı˝ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ ¤÷’Ò‰˝ ’˛ÎL÷ Ëÿı ±Î¿Ê˝ ¿ Ë÷Ì. ±ı ¿ Á‹›ı F›˘Ï…˝›Î‹Î_ 2 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_ ›flıÏfi›‹-235 ’HÎ ±ı … flÌ÷ı Ëo‹ıÂ ‹ÎÀı ·Î’kÎÎ ›flıÏfi›‹fi˘ ’˛Ï÷Ï¿·˘ 4,00,000 ⁄L›_, F›Îflı 1992 ‹Î_ ‹˘V¿˘ fi∞¿fiÎ L›Ò@·Ì±fl ¿ıLƒ‹Î_ 1.5 Ï¿·˘√˛Î‹ ÕÎ˜·flfi˘ ¤Î‰ ‹‚÷˘ Ë÷˘. Á_‰Ï‘˝÷ …ıÀ·Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a …J◊ÎfiÌ ÷V¿flÌfi˘ ⁄fiÎ‰ ’˛¿ÎÂ‹Î_ ±ÎT›˘. “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

vfftf+sjffngf]+ gfjf]+ xf;Tf O 08l: aff[daf

›flıÏfi›‹ ±ı‰˘ ’ÿÎ◊˝ »ı ¿ı …ı ‹ÎhÎ ‰Ì…µI’Îÿfi‹Î_ ¿ı ’»Ì ±bÂjÎ ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ¿Î‹ ·Î√ı . ÁkÎÎ‰Îfl ±bÏ‰z ÷ ‹◊¿˘ ÷˘ ÿÎHÎ«˘flÌfi _ ›flÏı fi›‹ ¬flÌÿı fiÏË, ‹ÎÀı ⁄‘˘ ’fl‰Ã˘ ±ı ’ÿÎ◊˝fiÎ_ ÂjÎ˘ ⁄fiÎ‰‰Î ‹Î√÷Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ …^◊˘fiÎ … ËÎ◊‹Î_ …÷˘ Ë˘‰˘ Ωı≥±ı. ’˛ffi ±ı »ı ¿ı ±Î‰Î_ …^◊˘ «˘flÎ›ı·Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a ’ÿÎ◊˝ ‰Õı ±b⁄˘Q⁄ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Â¿ı ¬flÎ_ ? ËÎ≥-Àı¿ ’˛¿Îflfi_ ±ı ¿Î›˝ ‰îÎÎÏfi¿ ‹Î√˝ÿÂ˝fi ±fiı ¿<Â‚ Ï‰iÎÎfiÌ±˘fiÎ ÁË›˘√ ‰√fl ’Îfl ’ÎÕ‰_ ‹U¿ı· »ı. ÁÎ‘ÎflHÎ ¿ÿfi˘ ±b⁄˘Q⁄ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ·√¤√ 20 Ï¿·˘√˛Î‹ ›flıÏfi›‹-235 ¿ı M·À˘Ïfi›‹- 239 µ’flÎ_÷ fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ 1,500 ’ÎÀ˚˝Á Ωı ≥ ±ı . ∂E« ¿ZÎÎfiÎ ⁄ÎË˘Â ≥…fiıfl˘fiÌ ÀÌ‹ ’HÎ Ωı≥±ı. ⁄Î¿Ì ±b⁄˘Q⁄ ⁄fiÎ‰‰ÎfiÌ Áˆ © Î_ Ï ÷¿ ΩHÎ¿ÎflÌfiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ±ı ‹ÎÏË÷Ì Ë‰ı ¬Îfi√Ì flËÌ fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ Áfl¿Îflı ’˘÷ı ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ ÷ıfiÎ ’˛◊‹ ±b⁄˘Q⁄fiı ·√÷Î ⁄ı √M÷ ÿV÷Î‰ıΩı declassify ¿flÌ …fi÷Î Á‹ZÎ ‹Ò@›Î, …ı‹Î_ ÷ı ±b⁄˘Q⁄ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ⁄L›˘ ÷ıfiÌ VÀı’-⁄Î›-VÀı’ Ï‰√÷˘ »ı. (±ı¿ ΩHÎÌ÷Ì ±‹ıÏfl¿fi ‰ı⁄ ÁÎ≥À ÷ı ÿV÷Î‰ıΩı ¿<· 40.76 ÕÎ˜·flfiÎ ¤Î‰ı ‰ı«ı »ı. ±fiı √‹ı ÷ı T›„@÷ ±Î˜fi·Î≥fi ÷ı‹fiı ¬flÌÿÌ Â¿ı »ı.) ’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ ≥V·Î‹Ì ±b⁄˘Q⁄ ⁄fiÎ‰fiÎfl ±Oÿ· ¿ÎÏÿfl ¬Îfiı ’HÎ

±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘fiı ±b⁄˘Q⁄fiÌ fl«fiÎ ÷◊Î ⁄fiÎ‰À Ï‰Âı ±Î‰U›¿ ΩHÎ¿ÎflÌ ±Î’Ì Ë˘‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı. ±Î÷_¿‰Îÿfiı Ï‰¿flÎ‚ V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı Ωı ¿ı flÌ÷Áflfi˘ ±b⁄˘Q⁄ ⁄fiÎ‰‰˘ ’HÎ …wflÌ fi◊Ì. Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±‹ıÏfl¿Îfiı ‹˘ÀÌ ⁄Ì¿ ±b⁄˘Q⁄fiÌ fiÏË, ’HÎ ÷ıfiÎ … flÎ˜ ‹ÏÀÏfl›· ‰Õı ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Â¿Î÷Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a ÕÀa ⁄˘Q⁄fiÌ »ı. ±b⁄˘Q⁄‹Î_ ‹A› Á‹V›Î ÏÕÀ˘fiıÂfifiı ·√÷Ì Ë˘› »ı. ’ÿÎ◊˝Ï‰iÎÎfifiÌ ±fiı¿ Âfl÷˘ ’ÒflÌ fi ¿fl˘ I›Î_ Á‘Ì ±b⁄˘Q⁄fiı ’·Ì÷˘ ‹Ò¿Î÷˘ fi◊Ì--±ıÀ·ı ¿ı ÏŒ{fi ’˛Ïø›Î Âw ◊÷Ì fi◊Ì. ±ÎfiÌ ÁÎ‹ı ÕÀa ⁄˘Q⁄‹Î_ M·À˘Ïfi›‹ ¿ı ›flıÏfi›‹ …ı‰Î flıÏÕ±˘±ı„@À‰ ’ÿÎ◊˝ ‰E«ı ÁÎ‹ÎL› √fi’Î‰Õflfi˘ ⁄˘Q⁄ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î› ±ıÀ·ı ÷ı ÀıÀÎfi˘ Ï‰VŒ˘À ÷‹Î‹ ’ÿÎ◊˝fiı ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ «˘‹ıfl ‰ıflÌ ÿı »ı, F›Î_ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÷ıfi˘ ’Òflı’Òfl˘ ZÎ› ◊÷˘ fi◊Ì. ÿÎ¬·Î ÷flÌ¿ı M·À˘Ïfi›‹-239 fi_ ±‘Î˝›W›/half-life 24,100 ‰Ê˝ »ı. ¿<ÿfl÷Ì ‰Î÷Î‰flHÎ‹Î_ ±ıÀ·Î_ ‰Êı˝ ÷ıfiÎ Ï¿flHÎ˘IÁ√˝fi_ ’˛‹ÎHÎ CÎÀÌfiı ±Õ‘_ ◊Î› »ı. ›flıÏfi›‹-235 fi_ ±‘Î˝›W› ÷˘ ÏÁkÎıfl ¿fl˘Õ ‰Ê˝ »ı. ¬w_ ’Ò»˘ ÷˘ ±Î÷_¿¬˘fl˘±ı ÕÀa ⁄˘Q⁄ ‹ÎÀı ±Î‰Î ÿ·˝¤ flıÏÕ±˘±ı„@À‰ ’ÿÎ◊˘˝ ‰Î’fl‰ÎfiÌ›ı …wfl fi◊Ì. ¿<ÿfl÷‹Î_ ±Î‰Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a ±Î≥Á˘À˘’ ·√¤√ 50 …ıÀ·Î »ı, …ı‹Î_◊Ì fl…¿HÎ˘ ÁÏË÷fiÌ ±ÂÏ©±˘ ÿÒfl ¿fl˘ ÷˘ ÂflÌfl ‹ÎÀı ÷ı‹fi˘ Á_’¿Û ¬÷flfiÎ¿ fiÌ‰Õı »ı. ±Î ’ÿÎ◊˘˝ ‰Õı ⁄fi÷˘ ÕÀa ⁄˘Q⁄ flÌ÷ÁflfiÎ ±b⁄˘Q⁄ …ıÀ·Ì ‹˘ÀÌ ±fiı {Õ’Ì ‹Îfi‰¬‰ÎflÌ fi ¿flı ±fiı ÷ıfiÌ ·’ıÀ‹Î_ ±Î‰÷Î CÎHÎÎ ¬flÎ ·˘¿˘ ¿ÿÎ« ÷I¿Î‚ ‹flı ’HÎ fiÏË. ¿ıLÁfl ·Î√ ’ÕuÎ ⁄Îÿ ·Î_⁄ı √Î‚ı ÷ı‹fi_ Q≤I› ◊‰ÎfiÌ Â@›÷Î ‰‘Îflı »ı. Á˙◊Ì ‹˘À˘ ¤› ±ÎÏ◊˝¿ fi¿ÁÎfifi˘ »ı. Ï¿flHÎ˘IÁ√˝ ‰Õı ÿÒÏÊ÷ ◊›ı·Î_ ⁄‘Î_ ‹¿Îfi˘fiı ÷˘ÕÌ ’ÎÕÌ ÷ı‹fi˘ ¿ÎÀ‹Î‚ ±b¿«flÎ ÷flÌ¿ı ¬ÎÁ ⁄fiÎ‰ÀfiÎ_ ’˘·ÎÿÌ fi‚Î¿Îfl˘‹Î_ ¤flÌ ËΩfl˘ ‰Ê˝ ‹ÎÀı ÿŒfi ¿flÌ ÿı‰˘ ’Õı ±fiı ÕÀa ⁄˘Q⁄fiÎ hÎÎÁ‰ÎÿÌ Ë‹·Î ’»Ì ÂËıflfi˘ ±Áfl√˛V÷ Ï‰V÷Îfl flÏÂ›ÎfiÎ «ıfi˘˝Ï⁄·fiÌ …ı‹ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ‰Á‰Î·Î›¿ flËı fiÏË. ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀflfiÎ K‰_Á ’»Ì ±ı …B›ÎfiÌ ÁÎŒÁÒŒÌ ‹ÎÀı 30 ±⁄… ÕÎ˜·flfi˘ ¬«˝ ¿flfiÎfl ±‹ıÏfl¿Îfiı ÕÀa ⁄˘Q⁄ ¶ÎflÎ Á_¤‰Ì Â¿÷_ ±ÎÏ◊˝¿ fi¿ÁÎfi ‰‘ Ï«_÷Î ¿flÎ‰ı »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ Ï«_÷Î Áfl‰Î‚ı flÏÂ›Îfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. flÏÂ›ÎfiÎ ÁÎQ›‰Îÿ ¤ı√_ I›Î_fi_ T›‰V◊Î ÷_hÎ ’HÎ ’ÕÌ ¤Î_B›_ ±ı ‰¬÷ı ÷ŒÕÎ‰Î›ı·_ ¿ıÀ·_¿ ›flıÏfi›‹ ¿ı M·À˘Ïfi›‹ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ fi √›_ Ë˘› ±ı ‹Îfi‰Î …ı‰_ fi◊Ì. ±ı¿ ΩHÎÌ÷Î ±‹ıÏfl¿fi ·U¿flÌ ÏfiWHÎÎ÷ı fi˘ÓK›_ »ı ¿ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ CÎfl˘‹Î_ ±Î…ı …·÷Î ÿfl 10 Ï‰z÷ ⁄S⁄‹Î_◊Ì 1 ⁄S⁄fi˘ ’Î‰fl ÁM·Î› flÏÂ›Î ’ÎÁı◊Ì ¬flÌÿÎ›ı·Î ›flıÏfi›‹‹Î_◊Ì ‹‚ı »ı ÷ı‹ ±Î‰÷Ì ¿Î·ı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ÕÀa ⁄˘Q⁄fi˘ ±Î÷_¿ ‹«ı ÷˘ ±ı ›flıÏfi›‹ ’HÎ flÏÂ›fi … Ë˘› ±ıÀ·_ fiyÌ ‹ÎfiΩı.à

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

gfuf[g

Ljfhif

z6ef}Ldf 5fz hjffgff[vf[ z[0[,ff ,ff[cl 5fz vf+tf[ tffxs+n szfzgfl xffcl ozl jf/l ¤Îﬂ÷ﬁÎ ·√¤√

1 965

fiÎ ¤Îfl÷-’Î¿ › © fi˘ ±ı ¿ Îÿ 2,700 …‰Îfi˘±ı …ıfiÎ ÁM÷ÎË‹Î_ ŒıÁ Ó ·˘ ±Î‰Ì …‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ı ⁄Î‰ÌÁ Ïÿ‰Á ‹ÎÀı ·˘ËÌ flıÕu_ ±ı ¿ı‹ «ÎS›_ ? ’˛ffifiÎ ⁄ı ¬·ÎÁÎ »ı — ⁄Î‰ÌÁ Ïÿ‰Á «Î·ı·Î ÁMÀıQ⁄fl 1, 1965 fiÎ fl˘… ’ÎÏ¿V÷Îfiı ¤Îfl÷-’Î¿ Á_√˛Î‹fi˘ ¿ÎU‹ÌflfiÌ »ÎQ⁄ ÁflËÿı ±ı‹ ‘ÎflÌfiı ±Îø‹HÎ ¿›* ¿ı ›© ¿ÿÎ« …Q‹-¿ÎU‹Ìfl ’Òfl÷_ ‹›Î˝Ïÿ÷ flËı, ’fl_÷ ·U¿flÌ ·ı‰·ı ŒıÓÁ·˘ ±Î‰ı ±ı ‘ÎflHÎÎ ¬˘ÀÌ ÃflÌ--⁄·¿ı 6ßÌ ÁMÀıQ⁄fl ’»Ì ÷˘ ±ı ’Ëı·Î_ ⁄ıµ ÿıÂ˘±ı ’_Ω⁄fi˘ ‹ıÿÎfiÌ ’˛ÿıÂ … flHÎ‹ıÿÎfi ⁄L›˘ ±fiı ›© ›©Ï‰flÎ‹ V‰Ì¿ÎflÌ ·Ì‘˘. ’˘÷ı T›Î’¿ ⁄L›_. ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ›©fi˘ ›© ‰‘ ’Õ÷_ ·_⁄Î›Îfi_ ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ±Î˜√VÀ, 1965 ‹Î_ ›Îfiı ¿ı ±Î√·ı ‹ÏËfiı ’ÎÏ¿V÷Îfiı (±HÎ‘Î›˘˝) ±_Ω‹ »ı‰Àı ÂÎjÎÌ∞fiÌ ¿·‹ı …Q‹-¿ÎU‹Ìfl‹Î_ √ıÏfl·Î fl{Î¿Îfl˘fiı ‹˘¿S›Î ’»Ì ÷ıfi_ ·U¿flÌ ±Îø‹HÎ ‹Î◊ı ÷˘‚Î÷_ Ë˘‰Î »÷Î_ ¤Îfl÷ı fiyÌ ¿flÌ fiÎA›˘ ! ±ÎI‹flZÎHÎ ‹ÎÀı ¿ÂÌ fiyfl ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ fiÏË. ’ÏflHÎÎ‹·ZÎÌ T›ÒËfl«fiÎ CÎÕuÎ Ï‰fiÎ … ÷ıHÎı ±ÎÕı‘ÕfiÎ ÿÎ‰ ¬ıS›Î, …ı‹fi_ I‰Ïfl÷ ±fiı ÏfiHÎ˝›ÎI‹¿ Ïfl{SÀ ±Î‰‰_ ‹U¿ı· Ë÷_. ¿flÎ_«ÌfiÌ fiÎ¿Î⁄_‘Ì ¿flÌ ›©fiı À>¿_ Î‰Ì fiÎ¬‰Îfi_ ÁÎ‹J›˝ ‘flÎ‰÷_ ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚ ÷˘ Áÿo÷fl Ïfi„Wø› flèÎ_. Ë‰Î≥ÿ‚ ±fiı ¬U¿Ìÿ‚ ‰E«ı ÷Î·‹ı‚ fi Ë÷˘. ÿÎ¬·Î ÷flÌ¿ı-Ë‰Î≥ÿ‚ı ’Ò‰˝ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ (‰÷˝‹Îfi ⁄Î_√·Î ÿıÂfiÎ) ÁÌ‹ÎÕı ±Î¿ÎÂÌ ‹˘fl«˘ ¬˘S›˘ ±fiı 13 Ï‰‹Îfi˘fi_ fi¿ÁÎfi ’HÎ ‰ıÃu_, ’fl_÷ ¬U¿Ìÿ‚ ±ı ÁflËÿı ‘flÎfl ·Õu_ fiÏË. ·Õu_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

Ë˘÷ ÷˘ ⁄Ë ±˘»Î ’˛›ÎÁı ÿU‹fifiÌ CÎHÎÌ ¤ÒÏ‹ ¿⁄Ω‹Î_ ±Î‰Ì Ω÷, ’HÎ ¬U¿Ìÿ‚ı ±ı Á˘fiıflÌ ‹˘¿˘ ËÎ◊‹Î_◊Ì …÷˘ ¿›˘˝. ’Ïç‹ ÁÌ‹ÎÕÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ I›Î_ Ë‰Î≥ÿ‚ ±fiı ¬U¿Ìÿ‚ ±ı¿⁄ÌΩ◊Ì V‰÷_hÎ flÌ÷ı ·Õ÷Î_ Ë÷Î_ --±ıÀ·ı Á‘Ì ¿ı ÁMÀıQ⁄fl 6, 1965 fiÌ Á‰Îflı ¤Îfl÷fiÌ ÏÕÏ‰{fi˘fiÎ ’«ÎÁ ËΩfl ¿fl÷Î_ ’HÎ ‰‘ …‰Îfi˘±ı ÁflËÿ’Îfl ±Îø‹HÎ ¿›* I›Îflı Ë‰Î≥ÿ‚ı ÷ı‹fiı ±Î¿ÎÂÌ “¿‰fl” ±ÎM›_ fiÏË ±fiı ¬U¿Ìÿ‚ı ‹ÎB›_ ’HÎ fiÏË. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ ¬ı·Î÷_ ›© ±_÷ı ¿ÂÎ Ã˘Á fi÷ÌΩ ’fl ±ÎT›Î ‰√fl flÎ…¿Ì› ÷ı‹… ·U¿flÌ ‹ÕÎ√Î_Ã‹Î_ Œıfl‰Î› ±ı V‰Î¤ÎÏ‰¿ Ë÷_. ‰Ëı·Î‹˘ÕÎ ⁄Lfiı ÿıÂ˘ ◊Î¿ı ±ı ’HÎ V‰Î¤ÎÏ‰¿ ‰Î÷ Ë÷Ì. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ±›⁄ ¬Îfiı ›fi˘fiÌ Á·Î‹÷Ì ÁÏ‹Ï÷fiÎ ÃflÎ‰ ‹…⁄ ÁMÀıQ⁄fl 23, 1965 fiÎ fl˘… ›©Ï‰flÎ‹ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı V‰Ì¿Î›˘˝ ¿ı ÷ıfiÌ ’ÎÁı ¤Îfl÷ ’fl ÷Î¿‰Î ‹ÎÀıfiÎ_ ÷˘’√˘‚Î ±fiı ¿Îfl÷ÒÁ˘ ¬ÒÀÌ √›Î_ Ë÷Î_. ¤Îfl÷ı Á·Î‹÷Ì ÁÏ‹Ï÷fi˘ ÃflÎ‰ ‹ÎL› flÎA›Îfi_ ±ı¿‹ÎhÎ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷ıHÎı √‹Î‰ı·Î ’˛ÿıÂfiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ‹Î_ ÿU‹fifi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ’˛ÿıÂ ‹ı‚T›˘ Ë÷˘ ±fiı ›© ’»ÌfiÌ ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ ‰¬÷ı flÎ…¶ÎflÌ Á˘√ÃÎ⁄Î∞ ¬ı·‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ’ÎÁı ‰‘ ¿>¿flÌ±˘ Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, flÏÂ›ÎfiÎ ÷ÎU¿oÿ ÂËıfl‹Î_ ±_÷ı …ı ⁄L›_ ÷ı ÿU‹fifiı ’ÎÃ ¤HÎÎT›Îfi˘ ±Îfi_ÿ ‹ÎHÎ÷Î 33

;ftifsyff

1965ﬁ_ ¤Îﬂ÷-’Î¿ ›©

¿fl˘Õ˘ ¤Îfl÷‰ÎÁÌ±˘ ‹ÎÀı ÷tfi ±HÎ‘Î›* Ë÷_. ÁflÿÎfl ’Àı·fiÌ Ï‹Ïfi ±ÎT≤ÏkÎ ¿Ëı‰Î÷Î ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ·Î· ⁄ËÎÿfl ÂÎjÎÌ ‹y‹ ±fiı ‹IÁÿÌ’ÒHÎ˝ fl‹÷

’ÎÏ¿V÷Îfiı ÷ı‹… ¤Îfl÷ı ⁄Î‰ÌÁ Ïÿ‰ÁfiÎ ·˘ÏË›Î‚ ›©‹Î_ Â_ ‹ı‚T›_ ±fiı Â_ √‹ÎT›_ ÷ıfi_ Áfl‰ˆ›_ ’Ëı·Î_ ÷’ÎÁÌ±ı . ’ÎÏ¿V÷Îfifi _ Á˙◊Ì ¿ÎÏ‹›Î⁄ ±Ï¤›Îfi …Q‹-¿ÎU‹ÌflfiÎ ÁflËÿÌ »ÎQ⁄ ’flfi _ Ë÷ _ . ±ËŸ ÁMÀıQ⁄fl 1, 1965 fiÌ flÎhÎı 3—30 ‰ÎB›ı ÷ıHÎı ±˘Ï«_÷˘ Ë‹·˘ ¿flÌ ⁄ÌΩ ’Î_« Ïÿ‰Á‹Î_ ±¬fiÒflfiÌ ¤Î√˘‚ Á‘Ìfi˘ ’˛ÿıÂ ¿⁄…ı ‹ı‚T›˘ I›Îflı ÷ıfiÎ ±Îø‹HÎfiı ‹ÎflÌ ËÀÎ‰‰Î‹Î_ ÏfiWŒ‚ √›ı·Î ¤Îfl÷ı fi»^À¿ı ’_Ω⁄ ÁflËÿı ËS·˘ ⁄˘·ÎT›˘. ±Î‹ »÷Î_ ›© ¿ÂÎ ÏfiHÎ˝›ÎI‹¿ ŒıÓÁ·Î Ï‰fiÎ Á‹ÎM÷ ◊›_ I›Îflı »ÎQ⁄fi˘ 490 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·˘ Ï‰V÷Îfl ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ¿⁄Ω‹Î_ Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÁŒ‚÷Î ÷ıfiı ’_Ω⁄fiÎ ¬ı‹ ¿flHÎ‹Î_ ‹‚Ì Ë÷Ì, F›Î_ 50 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛ÿÂ ı ÷ıfiÎ ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±Î‹ ¤Îfl÷ı √‹Î‰ı·˘ ¿< · ’˛ ÿ ı Â Ë÷˘ 540 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl. ±Î fi¿ÁÎfi ÁÎ‹ı ¤Îfl÷fiÎ ¬U¿Ìÿ‚ı ÿU‹fifi˘ ÁÎÕÎ hÎHÎ √HÎ˘ ‰‘ ’˛ÿıÂ ∞÷Ì ·Ì‘˘. ’ÎÏ¿V÷Îfiı Á˙◊Ì ‹˘À<_ fi¿ÁÎfi ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ, Ï÷◊‰Î· ±fiı ‹Ìfl’fl ÁflËÿı ‰ıÃu_. ¤Îfl÷ı I›Î_ 650 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛ÿıÂ ¿⁄…ı ‹ı‚T›˘. ’Î¿ ·U¿fl ‹ÎÀı ±ı ŒÀ¿˘ ‹fi˘‰îÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ±ÁèÎ Ë÷˘ ±fiı ‹ÏËfiÎ±˘ ’»Ì ÷ÎU¿oÿ ¿flÎfl ‰¬÷ı ŒÌSÕ-‹ÎÂ˝· ±›⁄ ¬Îfi ÷ı Ï‰V÷Îfl ’fl÷ ·ı‰ÎfiÎ flÎ…¿Ì› ÿ fl Î√˛ Ë fiı ’˛ Ï ÷WÃÎfi˘ ‹ t ˘ ⁄fiÎ‰‰ÎfiÎ Ë÷Î. ÏŒ·˘flÎ«ÎÏ‰LÿÎ‹Î_ 470 «˘flÁ 34

¬ı·‰Îfiı ⁄ÿ·ı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ, ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÷ı‹… flÏÂ›ÎfiÎ ¿èÎÎ‹Î_ ±Î‰Ì √›Î. ±Î flËÌ Á_’ÒHÎ˝ ¿◊Î--

Ï¿·˘‹ÌÀfl, ≥»˘Ï√·-⁄¿a‹Î_ 360 Ï¿·˘‹ÌÀfl, flÎ…V◊ÎfifiÌ √ÿflÎ ÁflËÿı 390 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ±fiı ¿ÎflÏ√·‹Î_ 50 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ±ı‹ ¿<· ‹‚Ìfiı ’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ 1,920 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl …ı À ·˘ ’˛ ÿ ı Â ¤Îfl÷fiÎ ÷Î⁄Î‹Î_ ±Î‰Ì √›˘. ¤Îfl÷fiÎ 2,700 ÁˆÏfi¿˘ ÂËÌÿ ◊›Î, ÷˘ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ Áˆ Ï fi¿¬ ‰ ÎflÌ 3,000 …ıÀ·Ì Ë÷Ì. ⁄Î‰ÌÁ‹ı Ïÿ‰Áı ÁMÀıQ⁄fl 23, 1965 fiÎ fl˘… ¤Îfl÷Ì› Á‹› ‹…⁄ ⁄’˘flı 3—30 ‰ÎB›ı ·Î√ ’Õı·Î ›©Ï‰flÎ‹ ’»Ì ⁄ı ÿıÂ˘ ‹ÎÀı flÎ…¶ÎflÌ Â÷fl_… ¬ı·‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘, …ı‹Î_ flÏÂ›Î ÷◊Î ±‹ıÏfl¿Î ’HÎ ΩıÕÎ‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ±‹ıÏfl¿Îfiı flÁ ’Õu˘ ÷ıfi_ ¬ÎÁ ¿ÎflHÎ Ë÷_. ±ıÏÂ›Î≥ ÿı Â ˘‹Î_ flÏÂ›Î µ’flÎ_ ÷ «ÌfifiÎ ÁÎQ›‰Îÿfiı ÷◊Î «ÌfifiÎ flÎ…¿Ì›

’˛¤Î‰fiı Œı·Î÷˘ fl˘¿‰Î ÷ıHÎı SEATO ±fiı CENTO fiÎ‹fiÎ_ ⁄ı ·U¿flÌ Á_√Ãfi˘ flE›Î_ Ë÷Î_. ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷ı‹Î_ ÁÎ‹ı· Ë÷_, »÷Î_ 1965 fi_ ›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›Î ’»Ì ÷ıHÎı ¤Îfl÷ ÁÎ‹ı Õ√·ı fiı ’√·ı «ÌfifiÌ ‹ÿÿ ·Ì‘Ì. ’ÎÏ¿V÷Îfiı ±ÎÂÎ flÎ¬Ì ¿ı ›© «Î·÷_ Ë˘› ±ı ÿflQ›Îfi «ÌfiÌ ·U¿fl ¤Îfl÷fiÌ ·tÎ¬ ±fiı fiı Œ Î (±vHÎÎ«·) ÁflËÿı »‹¿·Î_ ¿flı, …ı◊Ì ¤Îfl÷ı ’Ïç‹ ÁflËÿı ·Õ÷Ì ¿ıÀ·Ì¿ ÏÕÏ‰{fi˘fiı ±ı ÷flŒ ¬ÁıÕ‰Ì ’Õı ±fiı ›©‹Î_ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ËÎ◊ ‹…⁄Ò÷ ⁄fiı. «Ìfiı fiıŒÎ-·tÎ¬fiÎ ÁÌ‹ÎÕı …wflÌ ±À¿«Î‚Î ¿›Î˝ ’HÎ ¬flÎ. ¤Îfl÷ ¶ÎflÎ ÁÌ‹Îfi_ µS·_CÎfi ◊›ÎfiÎ ±ÎZÎı’˘ ‹Ò¿Ì ‰‚÷Ì ·U¿flÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ËÎ◊ ‘fl‰ÎfiÌ «Ì‹¿Ì ÷ıHÎı ‰¬÷˘‰¬÷ ±Î’Ì. Ï÷⁄ıÀ ÁflËÿı 15 ÏÕÏ‰{fi˘ ¬Õ¿Ì ÿÌ‘Ì ±fiı ¤Îfl÷ ’fl

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

;ftifsyff

ΩHÎı ±Îø‹HÎ ¿fl‰Îfi_ fiyÌ … Ë˘› ÷ı‹ 300 ŒÎ≥Àfl Ï‰‹Îfi˘ Ï÷⁄ıÀfiÎ_ Ï‰Ï‰‘ ±˜fl⁄ı{ ’fl …‹Î ¿›Î*. ±Î ⁄‘˘ ÁÒ¿˘ ÿ‹ Ë÷˘. «Ìfi ¤Îfl÷ ’fl Ë‹·˘ ¿flı ÷˘ ±‹ıÏfl¿Î ’√ ‰Î‚Ìfiı ⁄ı Á Ì fi flËı ±ı ‰Î÷ «ÌfifiÎ ±Î√ı‰Îfi˘ ÁÎflÌ flÌ÷ı ΩHÎ÷Î Ë÷Î, ±ı À ·ı ¤Îfl÷fiı ±„SÀ‹ı À ‹fiÎ_ ‘‹¿Ì’hÎ˘ ‹˘¿·‰Î ÏÁ‰Î› ±fiı ¤Îfl÷fiÌ ÁflËÿÌ «˘¿Ì±˘ ’fl »^À’ÒÀ √˘‚Ì⁄Îfl˘ ¿flÎ‰‰Î ÏÁ‰Î› ‹˘ÀÎ ’Î›Îfi_ ·U¿flÌ ’√·_ ÷ı‹HÎı fi ¤›*. ±Î‹ »÷Î_ …÷ı ÿËÎÕı ¿ÎU‹ÌflfiÎ ’˛ffifiı ·Ì‘ı ’Î¿-«Ìfi ‹ˆhÎÌ ‰‘ √Îœ fi ◊Î› ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î ÷ı ’˛ffifi_ ¿‹ Áı ¿‹ ÷I’fl÷_ ÏfiflÎ¿flHÎ ·Î‰Ì ÿı‰Î ±Î÷fl Ë÷_. ·ÕÎ≥ ’»ÌfiÌ ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ‹Î_ flÏÂ›ÎfiÌ Ïÿ·«V’Ìfi_ ¿ÎflHÎ …\ÿ_ Ë÷_. ±ıÏÂ›Î‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ ËflÌŒ «ÌfifiÌ flÎ…¿Ì› ·Î√‰√ ‰‘ı ÷ıfiÌ ÁÎ‹ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ …ı‹ flÏÂ›Îfiı ’HÎ ‰Î_‘˘ ÷˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ÷ıfiı ‰‘ ‹˘ÀÌ ⁄Ì¿ ¿ÎU‹Ìfl ’˛ f fifi˘ «ı ’ ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎÏ…¿ÌV÷Îfi …ı‰Î ÁÌ‹Î‰÷a ÿÏZÎHÎÌ ’˛ Î L÷˘‹Î_ Œı · Î‰ÎfiÌ Ë÷Ì. µ{⁄ı Ï ¿V÷Îfi, ÷ÎÏ…¿ÌV÷Îfi, ¿Ì√a{V÷Îfi, ÷ ¿ Û ‹ ı Ï fiV÷Îfi, ¿{Î¬V÷Îfi ‰√ıflı ’˛ÎL÷˘ ‹„V·‹‘‹a Ë÷Î ±fiı I›Î_fiÌ ’˛Ωfiı Á˘Ï‰›ı÷ flÏÂ›ÎfiÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ ‹Î‚¬Î‹Î_ flËı‰_ ’Á_ÿ fi Ë÷_. ’ÎÏ¿V÷Îfiı ‘‹˝fiÎ fiÎ‹ı ·Õ÷Î fl{Î¿Îfl˘fiı “±Î˜ ’ flı Â fi Ï…⁄˛ÎSÀfl” ËıÃ‚ ¿ÎU‹Ìfl‹Î_ CÎÒÁÎÕuÎ ±ı ’»Ì flÏÂ›Îfiı ±ÎÂ_¿Î Ω√Ì ¿ı ¿ÎU‹Ìflfi˘ ’˛ffi ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ ¿ÿÎ« ‘ÎÏ‹˝¿ V‰w’ ’¿Õı ±fiı ÷ıfiÌ ‹ÎÃÌ ±Áfl ’˘÷ÎfiÎ ÁÌ‹Î‰÷a ’˛ÎL÷˘‹Î_ »·¿Î›, ‹ÎÀı ±ı ’˛ÎL÷˘fiÌ flÎ…¿Ì› „V◊fl÷Îfiı ¬Î÷fl ¿ÎU‹Ìflfi˘ ‹Î‹·˘ ‰ı‚ÎÁfl ÂÎ_÷ ’ÎÕÌ ÿı‰˘ Ωı≥±ı. flÏÂ›ÎfiÌ ⁄Ì∞ √HÎ÷flÌ «Ìfi µ’flÎ_÷ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

flÏÂ›fi ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ±·ı@Áı≥ ¿˘ÏÁÏ√fi

±‹ıÏfl¿Îfiı ¿ÎU‹ÌflfiÎ Ï«hÎfiÌ ⁄ËÎfl ‘¿ı·Ì ÿı‰ÎfiÌ Ë÷Ì. flÏÂ›Î±ı µ{⁄ıÏ¿V÷ÎfifiÎ ÷ÎU¿oÿ ÂËıfl ¬Î÷ı ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ ›˘…‰ÎfiÌ ±Î˜Œfl ¤Îfl÷ ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfi Á‹ZÎ ‹Ò¿Ì, …ı V‰Ì¿Î›Î˝ ‰√fl ⁄ı‹Î_◊Ì ±ı¿ı› ÿıÂfi˘ »^À¿˘ fi Ë÷˘. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ŒÌSÕ-‹ÎÂ˝ · ±› ⁄ ¬Îfi › © ‹Î_ √ ‹ Î‰ı · ˘ 1,920 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛ÿıÂ ’fl÷ ‹ı‚‰‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î, …ı ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎfiÎ ¤Î√w’ı … Â@› ⁄fiı ÷ı‹ Ë÷._ ¤Îfl÷fiÎ ’ZÎı ·Î· ⁄ËÎÿfl ÂÎjÎÌfiÌ ‹…⁄ÒflÌ ±ı ¿ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı flÎ…¶ÎflÌ ‹K›V◊Ìfi˘ ’ÎÃ ±ÿÎ ¿flÌ Â¿ı ÷ı‰˘ ±ı¿‹ÎhÎ ÿıÂ flÏÂ›Î Ë÷˘. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ·U¿flÌ ’ÎÀÛfifl ±‹ıÏfl¿Î ’fl ¤fl˘Á˘ ‹Ò¿Î› fiÏË ±fiı «Ìfi ’fl ÷˘ ¿ÿÎÏ’ fiÏË. ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ ¬flı¬fl ÷˘ flÏÂ›ÎfiÎ ’ÎÀfi√fl ‹˘V¿˘‹Î_ ›˘Ω‰Ì Ωı ≥ ±ı . ’fl_ ÷  ‹˘Á‹ ÏÂ›Î‚ÎfiÌ Ë÷Ì. ‹˘V¿˘‹Î_ Ïÿ‰Áfi_ ÷Î’‹Îfi ’HÎ ÂÒL› fiÌ«ı 200 flËı÷_ Ë÷_, F›Îflı ÷ÎU¿oÿ‹Î_ M·Á 200 fi_ ¬Âfi‹Î Ë‰Î‹Îfi Ë÷_. ÷ÎU¿oÿfi˘ ‹ÎË˘· ’HÎ ›fl˘’Ìfiı ⁄ÿ·ı ±ıÏÂ›Î≥ Ë÷˘. flÏÂ›ÎfiÎ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ±·ı@Áı≥ ¿˘ÏÁÏ√fiı ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘ ‹ÎÀı ΩL›±ÎflÌ

1965ﬁ_ ¤Îﬂ÷-’Î¿ ›©

4, 1966 fiÌ ÷ÎflÌ¬ fiyÌ ¿flÌ ±ı ’Ëı · Î_ ⁄ı › ÿı Â ˘fiÎ flÎ…¶ÎflÌ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘±˘ ÷ı‹fiı (÷◊Î Ï‰ÿıÂ‹_hÎÌ ±ÎLƒı≥ √˛Ï‹¿˘fiı) ‹Y›Î ±fiı ’˘÷’˘÷Îfi˘ ¿ıÁ fl…^ ¿›˘˝. ¿o≥ fiÏË ÷˘ Âw±Î÷fiÎ ±ı √Î‚Î‹Î_ ¤Îfl÷fi_ ‰·HÎ ⁄Ë V’WÀ ±fiı ‹y‹ Ë÷_. ’Î›Îfi˘ ‹t˘ ÷ıHÎı ±ı fl…^ ¿›˘˝ ¿ı …Q‹-¿ÎU‹Ìfl flÎF› ¤Îfl÷fi_ ±Ï¤Lfi ±_√ Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ÎU¿oÿ ‹_hÎHÎÎ ‰¬÷ı ÷ıfiÎ ±_√ı ·ıÂ‹ÎhÎ ««Î˝ fi ◊‰Ì Ωı≥±ı. µ’flÎ_÷ Ï÷◊‰Î·, ËÎ∞ ’Ìflfi˘ CÎÎÀ ±fiı ¿ÎflÏ√· ±ı hÎHÎ ∞÷Î›ı·Î ’˛ÿıÂ˘ ÷ıHÎı ÿU‹fifiı ’Î»Î ±Î’‰ÎfiÌ «˘A¬Ì fiÎ ’ÎÕÌ ÿÌ‘Ì. ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ·Î· ⁄ËÎÿfl ÂÎjÎÌ ±ı hÎHÎ ’˛ÿıÂ˘fiı ¤Îfl÷fiÎ ¿⁄Ω‹Î_ flÎ¬‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î, …ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı ⁄ı ‹…⁄Ò÷ ¿ÎflHÎ˘ Ë÷Î_. Ï÷◊‰Î·fiÌ ’‰˝÷‹Î‚Î‹Î_ ËÎ∞ ’Ìflfi˘ CÎÎÀ …Q‹-¿ÎU‹Ìfl‹Î_ ÿÎ¬· ◊‰Î ‹ÎÀı ’˛‰ıÂ¶Îfl …ı‰˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı ±ı fiÎ¿<_ ¤Îfl÷fiÎ ±_¿>Â fiÌ«ı Ë˘‰_ Ωı≥±ı. ¿ÎflÏ√·fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ıfiÌ µkÎflÌ ’‰˝÷‹Î‚Î ¤Îfl÷fiÌ ‘˘flÌ fiÁ …ı‰Î …Q‹-·ıË ‹Î√˝fiÌ Á‹ÎL÷fl Ë÷Ì ±ı À · _ … fiÏË, ’HÎ ±ı ‹Î√˝ ¿ÎflÏ√·fiÌ ŒÎ›Ïfl_√ flıL…‹Î_ Ë÷˘. Ï÷◊‰Î· ±fiı ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ Ωı ›©¬˘fl ’ÎÏ¿V÷Îfifiı Á’fl÷ ¿flÌ ÿı‰Î› ÷˘ ¤Ï‰W›‹Î_ I›Î_fiÎ ‹Î√ı˝ ÷ı ‰‘ CÎÒÁHÎ¬˘fl˘fiı …Q‹-¿ÎU‹Ìfl‹Î_ ‹˘¿·ı ±fiı ¿ÿÎ« hÎÎÁ‰ÎÿÌ ’˛T≤ÏkÎ Âw ¿flÌ ÿı. ¿ÎflÏ√· ÷ıfiÎ ËÎ◊‹Î_ Ω› ÷˘ ±ı ‹˘fl«ı …Q‹-·ıË ‹Î√˝ ’fl ±Îø‹HÎ ◊‰ÎfiÌ ±fiı ·ıË ÁÏË÷fi_ ·tÎ¬ »^À<_ ’ÕÌ …‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ Ë÷Ì. ±Î hÎHÎı› ’˛ÿıÂ˘fi_ ËV÷ÎL÷fl fl˘¿‰Îfi_ ⁄Ì…\_ ’HÎ Á_√Ìfi ¿ÎflHÎ Ë÷_. ’˛ÿıÂ˘ ÁflËÿÌ fi Ë÷Î, ¿ÎflHÎ ¿ı I›Î_ ÁflËÿ fi Ë÷Ì. ›©Ï‰flÎ‹ flı¬Î Ë÷Ì, …ı ’Î¿ Ë¿>‹÷fiÎ …Q‹-¿ÎU‹Ìflfiı ¤Îfl÷ ËV÷¿fiÎ …Q‹ - ¿ÎU‹Ìfl◊Ì 35

1965ﬁ_ ¤Îﬂ÷-’Î¿ ›©

±·√ ’ÎÕ÷Ì Ë÷Ì. À>_¿‹Î_, Ï÷◊‰Î·, ËÎ∞ ’Ìfl ±fiı ¿ÎflÏ√·fi˘ ’˛ÿıÂ ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ¤Îfl÷fi˘ Ë÷˘. ’ÎÏ¿V÷Îfiı 1947-48 fiÎ ±Îø‹HÎ ‰¬÷ı ±Î_«¿Ì ·Ì‘ı·Î ±ı ’˛ÿıÂfiı ¤Îfl÷ ’Î»˘ ‹ı‚‰ı ±ı‹Î_ ¿Â_ ¬˘À<_ fiË˘÷_. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ±› ⁄ ¬Îfi ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ ±_√ı ’˘÷ÎfiÎ ‰·HÎ‹Î_ ‹y‹ Ë÷Î. ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ÷ı±˘ no war pact/fiÎ-›© ¿flÎfl ¿flı ±ı‰Ì flÏÂ›ÎfiÎ ‰ÕÎ ’˛ ‘ Îfi ±·ı @ Áı ≥ ¿˘ÏÁÏ√fifiÌ ‹fi˘¿Î‹fiÎ Ë÷Ì, ’fl_÷ ±›⁄ı ÷ı‹fiÎ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘ (±fiı Ï‰ÿıÂ ‹_hÎÌ) {„SŒ¿Îfl ±·Ì ¤|˘ ‹ÎflŒ÷ ¿˘ÏÁÏ√fifiı Á_ ÿ ı Â ˘ ’ÎÃT›˘ ¿ı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ‹Î√HÎÌ ±fi Á Îfl ¿ÎU‹Ìfl ’˛ffifi_ ÏfiflÎ¿flHÎ fi ±Î‰ı I›Î_ Á‘Ì fiÎ-›© ¿flÎflfi˘ Á‰Î· … ’ıÿÎ ◊÷˘ fi Ë÷˘. ±ı¿⁄ÌΩ◊Ì ÷tfi Ï‰fl˘‘Ì A›Î·˘ ‘flÎ‰÷Î ÿ˘fi ‘˛‰ …ı‰Î ⁄Lfiı fiı÷Î±˘ ÷ı ‹ fiÎ ’˛ Ï ÷ÏfiÏ‘ ‹_ Õ ‚˘ ÁÎ◊ı ΩL›±ÎflÌ 3, 1966 fiÎ fl˘… ÷ÎU¿oÿ ’Ë˘ÓE›Î. µ÷ÎflÎ ‹ÎÀı ⁄ı ¤T› ‹¿Îfi˘ ’Á_ÿ ¿flÎ›Î_ Ë÷Î_, …ı‹fiÌ ‰E«ıfiÎ ‹¿Îfifiı ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ¿˘ÏÁÏ√fiı ÷ÀV◊/ neutral ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎT›_ Ë÷_ ±fiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ‹_hÎHÎÎ I›Î_ ›˘Ω‰ÎfiÌ Ë÷Ì. ¿˘ÏÁÏ√fi ±fiı ÷ı‹fiÎ flÏÂ›fi Á·ÎË¿Îfl˘ ‹ÎhÎ ±ı ‹¿Îfi‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰ÎfiÎ Ë÷Î. flÎhÎı 8—00 ‰ÎB›ı ¿˘ÏÁÏ√fi ’˘÷ÎfiÌ Â¤ıE»Î ÿÂÎ˝‰‰Î ÂÎjÎÌ∞fiı ÷ı‹fiÎ ±Î‰ÎÁı ‹Y›Î. ‹·Î¿Î÷ Á‰Î ¿·Î¿ «Î·Ì. »ıS·Î ’Î_« ‹ÏËfiÎ‹Î_ ÷ı±˘ ⁄Ì∞ ‰Îfl ‹‚Ì flèÎÎ Ë÷Î. ±√Îµ ÂÎjÎÌ∞±ı ±Î˜√VÀ, 1965 ‹Î_ flÏÂ›Îfi˘ ’˛‰ÎÁ ¿›˘˝ I›Îflı ÷ı‹fiÌ Ï‰fi‹˛÷Î, Q≤ÿ ¤ÎÊÎ, ÁÎÿ√Ì ±fiı ÷¿Û Á _ √ ÷ ÿ·Ì·˘±ı ¿˘ÏÁÏ√fifiı ’˛¤ÎÏ‰÷ ¿›Î˝ Ë÷Î, ±ıÀ·ı fi‰Ì ‹·Î¿Î÷‹Î_ …^fiÎ Á_⁄_‘˘ ‰‘ ±ÎI‹Ì› ⁄L›Î. ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ Ï⁄·¿<· 36

;ftifsyff

Ï‰’Ïfl÷ ±fi¤‰ ¿˘ÏÁÏ√fifiı I›Îfl ’»Ì ±›⁄ ¬Îfifi˘ ¤ıÀ˘ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ◊›˘. ¤Îfl÷fiÎ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi Ï‰Âı ÷ı‹HÎı ±HÎ»Î…÷Î ÂOÿ˘ µE«Î›Î˝ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ µ©÷Î≥’Ò‰˝¿ ¿ËÌ fiÎA›_ ¿ı ÂÎjÎÌ∞ ΩıÕı ÷ı±˘ ËÎ◊ Ï‹·Î‰‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷Î. ¿˘ÏÁÏ√fiı ÷ı‹fiÌ ⁄ÎÏ·Â÷Îfiı I›Î_ … ‹˘œÎ‹˘œ ‰¬˘ÕÌ fiÎ¬Ì. ±›⁄ ¬Îfifiı ÷ı‹HÎı ›Îÿ ±’ÎT› _ ¿ı ·Î· ⁄ËÎÿ fl ÂÎjÎÌ ’˛ΩÁkÎÎ¿ ÿıÂfiÎ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi Ë÷Î. ‰ÕÎ ’˛‘ÎfifiÌ √Ïfl‹Î ‹…⁄fi˘ ±Îÿfl ÷ı‹fiı ‹‚‰˘ Ωı≥±ı. À’Îfl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ’»Ì ±› ⁄ ¬ÎfifiÎ ÷ _ Õ Ï‹Ω…fi˘ ’Îfl˘ fiÌ«ı µ÷›˘˝ . ¿ÎıÏÁÏ√fiı ±ı flÎhÎı ⁄Lfiı ±Î√ı‰Îfi˘ ’ÎÁı ‰«fi ‹ı‚T›_ ¿ı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ÷ı±˘ ’˘÷ÎfiÎ_ ‰@÷T›˘‹Î_ ¿ÎU‹ÌflfiÌ Á‹V›Îfi˘ µS·ı¬ ÀÎ‚Âı. ¿˘ÏÁÏ√fi ’HÎ ±ı ⁄Î⁄÷ı ‹˙fi flËı‰ÎfiÎ Ë÷Î. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ÂÎ_ Ï ÷‹_ h ÎHÎÎfi˘ ±Îfl_¤ ◊›˘ I›Îflı ¿ÎU‹Ìflfi_ fiÎ‹ ’ÎÕÌfiı ÷˘ ÷ıfi˘ µS·ı¬ fi ¿›˘˝, »÷Î_ › © fiı fi˘÷flÌ ·Î‰÷Ì “’Î›ÎfiÌ Á‹V›Î” fi µ¿ı·Î› I›Î_ Á‘Ì ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı no war Á‹…^÷Ì ◊‰ÎfiÌ Â@›÷Î ÷ÎU¿oÿ ’Ë˘Ó«ı·Î ÂÎjÎÌ∞ ÷◊Î ±›⁄ ¬ÎfifiÌ ΩL›±ÎflÌ 7, 1966 fiÎ fl˘… ·ı‰Î›ı·Ì ÷Á‰Ìfl

’fl ÃoÕ<_ ’ÎHÎÌ flıÕÌ ÿÌ‘_. V’WÀ ÂOÿ˘‹Î_ fiÏË ÷˘ ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı ÷ı‹HÎı ¿ÎU‹Ìfl ’˛ffifiı ‹t˘ ⁄fiÎT›˘. ΩL›±ÎflÌ 4, 1966 fiÎı ±ı ’˛◊‹ Ïÿ‰Á hÎHÎ ±Î√ı‰Îfi˘fiÎ_ ’˛‰«fi˘‹Î_ … ’Òfl˘ ◊›˘. ¿ÂÌ … ’˛√Ï÷ Â@› fi ⁄fiÌ. ’˛ √ Ï÷ ±ÎÕı ‹˘À˘ ±_ ÷ flÎ› ›fi˘fiÌ Á·Î‹÷Ì ÁÏ‹Ï÷±ı ’ÁÎfl ¿flı·Î ÃflÎ‰fi˘ Ë÷˘, …ı ‹…⁄ ⁄Lfiı ÿıÂ˘±ı ’˘÷’˘÷ÎfiÎ_ ·U¿fl˘ ±Î˜√VÀ 5, 1965 fiÎ fl˘… ÷ı±˘ F›Î_ Ë÷Î_ I›Î_fiÎ V◊Îfiı ’Î»Î_ ¬ıÓ«Ì ·ı‰ÎfiÎ_ Ë÷Î_; ±ıÀ·ı ¿ı ∞÷Î›ı·Î ’˛ÿıÂ˘ ±ı¿⁄ÌΩfiı ’Î»Î Á’fl÷ ¿flÌ ÿı‰ÎfiÎ Ë÷Î. flÏÂ›Î ’HÎ Á·Î‹÷Ì ÁÏ‹Ï÷fi_ ‹ıQ⁄fl Ë÷_, ±ıÀ·ı ÃflÎ‰fiÎ {Õ’Ì ±‹·fiÌ ‰Î÷ ÂÎjÎÌ∞fiÎ √‚ı µ÷Îfl‰Î ‹ÎÀı ¿˘ÏÁÏ√fi flÎhÎı 8—30 ‰ÎB›ı ÷ı‹fiı w⁄w ‹Y›Î. ¿˘ÏÁÏ√fiı ’˛ Î fl_ Ï ¤¿ ÏÂWÀÎ«Îfl ÿÎ¬T›Î ’»Ì ÃflÎ‰ ±_√ıfi˘ ‹‹fl˘ ‹Ò@›˘ ¿ı ÷fl÷ ÂÎjÎÌ∞ ⁄˘S›Î— “ÂÎ_ Ï ÷fiÌ V◊Î’fiÎ‹Î_ ±Î’fiÌ Ïÿ·«V’ÌfiÌ Ë_ ¿ÿfl ¿w_ »\_, ’HÎ ’ÎÏ¿V÷Îfi »^’Ì ±fiı ’˛E»Lfi flÌ÷ı ¤Îfl÷ ÁÎ‹ı ÁÂjÎ ’˛T≤ÏkÎ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷_ »ı. ±Î ‰¬÷ı ÷ıHÎı ±Î˜√VÀ 5, 1965 ◊Ì Âw ¿flÌfiı CÎÒÁHÎ¬˘flÌ ±ÎÿflÌ I›Îflı ±‹Îflı ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ ±fiı ⁄ÌΩ_ T›ÒËÎI‹¿ V◊Îfi˘ ¿⁄…ı ·ı‰Î_ ’ÕuÎ_ ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ±‹ÎflÎ ÁˆÏfi¿˘±ı ’W¿‚ ¤˘√ ±ÎM›˘. ‹Îfi˘ ¿ı ±ı V◊Îfi˘ ±‹ı ¬Î·Ì ¿flÌ±ı, ÷˘ ¬Î÷flÌ ÂÌ ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷ı ‹ fiÌ ‹ÎflŒ÷ ŒflÌ CÎÒÁHÎ¬˘fl˘ fiÏË ‹˘¿·ı? ±Î V◊Îfi˘ ¬Î·Ì ¿fl‰Îfi_ ±‹ÎflÎ ‹ÎÀı ¿’w_ »ı. ⁄ÌΩ ’˛ÿıÂ˘‹Î_◊Ì ·U¿fl ¬ÁıÕ‰Î‹Î_ ±‹fiı ‰Î_‘˘ fi◊Ì.” ¿˘ÏÁÏ√fi …\ÿÎ ‹ÒÕ‹Î_ ±ÎT›Î. √Ï¤˝÷ ‘‹¿Ì ±Î’÷Î Ë˘› ±ı‹ ÷ı±˘ ⁄˘S›Î — “¤Îfl÷ Ωı ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ ¬Î·Ì fiÏË ¿flı ÷˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi »ÎQ⁄fi˘ ¿⁄Ωı ’¿ÕÌ flÎ¬Âı. ±Î ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

;ftifsyff

1965ﬁ_ ¤Îﬂ÷-’Î¿ ›©

‹ÎŒÌ «ÎË÷Î ËÒn ¿Ì ≥Á ’ÕÌ ¤Î_B›Îfi_ ±Î‚ ¤Îfl÷fiı ‹Î‹·ı ‹ıÓ ‹ˆÓ ±Î’ ¿Ì ¿˘≥ ‹Î◊ı ±Î‰Âı. µ’flÎ_÷ ¤Îfl÷fi_ Ï¬ÿ‹÷ fiËŸ ¿fl Á¿÷Î.” Á˙◊Ì ‹˘À<_ ÿU‹fi «Ìfi »ı. Ï¬ÿ‹÷ ÷˘ 1965 fiÎ ›© ÿflQ›Îfi «Ìfiı ÂÎjÎÌ∞±ı CÎHÎÌ ¿flÌ fiÎ¬Ì ¤Îfl÷ ’fl ¬S·ı±Î‹fi˘ Ë‹·˘ Ë÷Ì. ⁄Î‰ÌÁ Ïÿ‰Á Á‘Ì ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi ¿›˘˝ ¿ı ±‹ÎflÎ ·˘ËÌ flıÕÌfiı …‰Îfi˘±ı ’˛ÎM÷ …ı‰Î ÿıÂ˘fiÌ ‘Î¿ ÷ıfiı fiÕÌ, ¿flı·˘ ’˛ÿıÂ ÷ı‹HÎı ÿÒ‘ı ‘˘≥ ’fl_÷ ¤Ï‰W›‹Î_ (¤Îfl÷-’Î¿) ’Î»˘ ÿU‹fifiÎ Ë‰Î·ı ¿flÌ ›© ◊Î› ÷˘ ‹ËÎflÎF›˘ «Ìfi ÿÌ‘˘ Ë÷˘--±fiı ⁄ÿ·Î‹Î_ ’fl ÿ⁄ÎHÎ ¿flı ÷ı‰Ì ±’ıZÎÎ flÎ¬÷Î fiÏË.” no war pact …ı‰_ ¿Î√Ï‚›_ ÷ÎU¿o ÿ ¬Î÷ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı fi Î ÂÎ_ Ï ÷¿flÎfl ’fl ÁËÌ ±Î’Ìfiı ÂÎjÎÌ±ı ¤Îfl÷fiÎ flÏÂ›ÎfiÎ ‰ÕÎ ’˛ ‘ Îfi ‰«fi ’HÎ ‹ı‚T›_ fi Ë÷_. ¤Ò√˘‚, ≥Ï÷ËÎÁ ±fiı ¤Ï‰W› hÎHÎı› ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î_ flÌ÷ÁflfiÌ ‘‹¿Ì ±Î’Ì flèÎÎ ¿ÎU‹Ìflfi˘ Á‰Î· ’HÎ ÷ıfiÌ Ë÷Î. ÿı¬Ì÷Ì ‰Î÷ »ı ¿ı ÂÎjÎÌ∞fiı ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ ’flfi˘ ¿⁄Ωı …÷˘ …B›Î±ı ›◊Î‰÷˚ Ë÷˘, ‹ÎÀı ±ı ‹tÎ ¤ŸÁ‹Î_ ·ı‰Î ‹ÎÀı ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfiı ¿fl‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷Î. ’fl ¤Ï‰W›‹Î_ ŒflÌfiı ¤Îfl÷-’Î¿ ›© √‹Î‰ı·˘ ’˛ÿıÂ ÷ıfiı ’Î»˘ ±’Î‰‰Î ±ı¿ fiÎ¿<_ ¬ÒS›_, ±ıÀ·ı ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘ ◊‰_ ±Ïfi‰Î›˝ Ë÷_. ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ‹ı ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î ’HÎ ÷I’fl Ë÷_ ±ıÀ·_ I›Îfl ’»ÌfiÎ ⁄_ ‘ fiÎ¿ı ’Ë˘Ó « Ì. ⁄‘Ì ‰Î÷ı fi‹÷_ Ωı¬Ìfiı ÂÎjÎÌ∞±ı … fiÏË, ’HÎ flÎ…¶ÎflÌ V÷flı flÏÂ›ÎfiÎ ¿ÎU‹ÌflfiÌ Á‹V›Î ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ⁄Ë ‹˘ÀÌ ¤Ò· ¿flÌ fiÎ¬Ì Ë÷Ì. Á_’¿Û‹Î_ Ë÷_. »ı‰Àı ÂÎjÎÌ∞±ı ÁËı… ÷flŒıHÎ‹Î_ Ë· fi ◊Î› I›Î_ Á‘Ì ±›⁄ ÷ÎU¿oÿ ¿flÎflfiÌ ·Î_⁄ı √Î‚ı ÂÌ fi‹÷_ Ωı¬÷Î ¿èÎ_ — “±Î…ı flÎhÎı Ë_ ¬Îfi ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı fiÎ-›© ¿flÎfl ’fl ±Áfl ◊Î› ÷ıfi˘ ÂÎjÎÌ∞fiı ¿ÿÎ« ’Òfl˘ ÷‹ÎflÎ ÁÒ«fi ’fl Ï‰«Îfl ¿flÌ Ωı≥Â ÁËÌÏÁyÎ ¿fl‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷Î. CÎHÎÌ ±_ÿÎ… fi Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı ¿flÎfl ¶ÎflÎ ±fiı ‹Îfl˘ ÏfiHÎ˝› ÷‹fiı ±Î‰÷Ì ¿Î·ı Á‹Ω‰À ’»Ì ±_÷ı ⁄Lfiı ÿıÂ˘ «ÌfifiÌ ’ÎÏ¿V÷Îfifiı fi‰Î ÿ—ÁÎËÁ ‹ÎÀı ŒflÌ …HÎÎ‰ÌÂ.” ÿÌ‰Î· …ı‰Ì hÎÌ∞ fiÎ¿Î⁄_‘Ì ’ÎÁı »^À˘ ÿ˘fl ‹Y›Î ’»Ì 1971 ‹Î_ ÷ıHÎı ÂÎjÎÌ∞±ı ÷ı flÎ÷ ±…_’Î‹Î_ ±À@›Î. ±Îfl_¤◊Ì ¿Õ¿ ±fiı …yÌ ¤Îfl÷ ÁÎ‹ı hÎÌ…\_ ›© ΩËıfl ¿›*, ‰Ì÷Î‰Ì. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ÷ı‹HÎı Á_flZÎHÎ ‰·HÎ ±’fiÎ‰÷Î flËı · Î ±› ⁄ 1987 ’»Ì ËÎ∞ ’ÌflfiÎ flV÷ı ‹_hÎÌ ›Â‰L÷flÎ‰ «‰ÎHÎ ÁÎ◊ı Ï‰VI≤÷ ¬Îfifiı ËÎ∞ ’Ìfl CÎÎÀ ‹ı‚‰‰Îfi˘ ‘‹˝ { fiÒ fi Ì CÎÒ Á HÎ¬˘fl˘fiı ‹˘¿·Ì ««Î˝ ¿flÌ. ¿˘ÏÁÏ√fiı ±Î’ı·Ì ÿflı¿ ±Î√˛Ë Ë÷˘, ’fl_÷ ¤Îfl÷fi˘ »ÎQ⁄ ¿ÎU‹Ìfl‹Î_ hÎÎÁ‰Îÿfi˘ ÿ˘fl Âw «Ì‹¿Ìfi_ ⁄›Îfi ¿›*. «‰ÎHÎfiı ·ÎB›_ ’˛ÿıÂ ÷ı±˘ ¬Î·Ì ¿fl‰Î ‹Î√÷Î fi ¿flÎT›˘ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ 1999 ‹Î_ ¿ı flÏÂ›fi ‰ÕÎ ’˛‘ÎfifiÌ ≥E»Îfiı Ë÷Î. ¿˘ÏÁÏ√fi ÷ı‹fiı ‹fiÎ‰‰Î √›Î. ¿ÎflÏ√· ‹˘fl«ı ±Îø‹HÎ ¿›*. ¤Îfl÷fiı ±ÎiÎÎ √H›Î ÏÁ‰Î› ¤Îfl÷ ’ÎÁı ⁄ÌΩı ±›⁄ fi ‹ÎL›Î I›Îflı ¿˘ÏÁÏ√fiı ‘Ì‹Î ‹Î◊ı ±Î‰Ì ’Õı·Ì ±ı hÎHÎı› ±ÎŒ÷˘ Ï‰¿S’ fi Ë÷˘. ¤Îfl÷fiÎ_ ·U¿flÌ ÁÎÿ‹Î_ ÂÎjÎÌ∞fiı …HÎÎT›_ ¿ı ±›⁄fiÌ ’ÎÏ¿V÷Îfifiı ¿flÎ›ı·Ì ËÎ∞ ’ÌflfiÌ, ÿ‚˘fiı ’Î»Î_ ¬ıÓ«Î‰‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı ‰Î÷ ‹ÎfiÌ ·˘. ÂÎjÎÌ∞ ÷fl÷ √VÁÎ‹Î_ ¿ÎflÏ√·fiÌ ÷◊Î ⁄ÌΩ ’˛ ÿ ı Â ˘fiÌ ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ’HÎ flÏÂ›Îfiı ÁÎ◊ Ë˘› ⁄˘S›Î — “±ı ‹ÎÀı ÷‹Îflı ¤Îfl÷‹Î_ Á˘Ó’HÎÌfiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷Ì. I›Îflı ÷˘ ¤Îfl÷fi_ ¿Â_ «Î·ı fiÏË. ⁄ÌΩı ‰Õ˘ ’˛‘Îfi Â˘‘‰˘ ’ÕÂı ! Ë_ fiÁÌ⁄fi˘ ¬ı· ¿ı ‹ËÎflÎF›˘fiÎ ±ÎÏ◊˝¿ ÷ı‹… ·U¿flÌ …wÏfl›Î÷˘ ‹ÎÀı fiÏË ‹Îfi_ ! ‹ÎfiÌ Â¿<_ ’HÎ fiÏË.” ÿ⁄ÎHÎ ËıÃ‚ Á‰˝V‰ ·Ò_ÀÎT›Î ’»Ì ¤Îfl÷ flÏÂ›Î ’fl Ïfi¤˝fl Ë÷_, F›Îflı ±›⁄ ¬Îfiı »ÎQ⁄ ¬Î·Ì ¿flÌ ÿı Â ‰ÎÁÌ±˘fiı ’˘÷ÎfiÌ ¿ı Ï Œ›÷ ±‹ıÏfl¿Î ¤Îfl÷fiı PL 480 fiÎ ‘ÎflÎ ±Î’‰Îfi_ ¿⁄ÒS›_, ’HÎ ÷ı ÁÎ‹Ì ⁄Ì∞ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ·Î· ⁄ËÎÿfl ÂÎjÎÌ ‹Î√HÎÌ fl…^ ¿flÌ. ÂÎjÎÌ∞fiı ÷ı‹HÎı ∞T›Î fiÏË. ΩL›±ÎflÌ 10, 1966 ËıÃ‚ ÁV÷_ ±fiÎ… ’Òw_ ’ÎÕ÷_ Ë÷_. ¿èÎ_ — “¿ÎU‹Ìfl ¿ı ‹Î‹·ı ‹ıÓ ¿<» ±ˆÁÎ fi fl˘… ÷ÎU¿oÿ ¿flÎfl ’fl ÁËÌÏÁyÎ ±ı¿⁄ÌΩ ÁÎ◊ı ¿|fl ÿU‹fiÌ ‘flÎ‰÷Î_ ¿fl ÿÌÏ…›ı Ï¿ ‹ˆÓ ¤Ì ±’fiı ‹S¿ ‹ıÓ ◊›Î ’»Ì ±ı … flÎhÎı xÿ›fl˘√fiÎ ⁄Lfiı ‹ËÎflÎF›˘ ±I›Îflı ¤Îfl÷ Ï‰w© ‹ÒËn Ïÿ¬Îfiı ¿ı ¿ÎÏ⁄· flËÒ.n ” ÂÎjÎÌ∞±ı Ë ‹ ·Î±ı ÷ı ‹ fiı ‹˘÷fiÌ ÏfiƒÎ‹Î_ ΩHÎı ¿ı Á_’Ì √›Î_ Ë÷Î_. ÂÎjÎÌ∞±ı …‰Î⁄ ÿÌ‘˘ — “Áÿfl ÁÎË⁄, ‹ˆÓ ⁄Ë÷ ’˘œÎÕÌ ÿÌ‘Î.à ¿˘ÏÁÏ√fifiı …HÎÎ‰‰_ ’Õu_ ¿ı ÷ı±˘ (Á_’ÒHÎ˝) “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

Q u e s t i o n s

A n s w e r s

Q ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¿Îfl˘⁄Îfl «·Î‰÷Ì ±ı¿ ¿o’fiÌ ÷ıfiÎ √˛ÎË¿˘fiı «_ƒfiÌ …‹Ìfi ’˛Ï÷±ı¿flı ±ÎÂflı 37 ÕÎ˜·flfiÎ ¤Î‰ı ‰ı«Ì flËÌ »ı. ±Î ¿o’fiÌ±ı «_ƒ ’fl ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿Ì ¿ı‰Ì flÌ÷ı V◊Î’Ì ? flÎ…ıÂ ±fiı ¿S’ıÂ ’flÌ¬, CÎÎÀ¿˘’fl, ‹_⁄≥

A ±ı¿ fiÏË, CÎHÎÌ ›fl˘’Ì ÷◊Î ±‹ıÏfl¿Ì ¿o’fiÌ±˘ ±Î‰Î ‘_‘Î ¿flÌ flËÌ »ı ±fiı ·˘¿˘ ÷ı‹fiÌ Ω‚‹Î_ ŒÁÎ› ’HÎ »ı. ‹Ò fi ±ı V Àı À ˚ Á ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì Ï⁄˛ÏÀÂ ¿o’fiÌ±ı ÷˘ ±I›Îfl Á‘Ì‹Î_ 80,900 Ëı@Àfl …ı À ·Ì «_ ƒ ¤Ò Ï ‹ Ëı @ ÀflÿÌÃ 50 ’ÎµLÕfiÎ ¤Î‰ı ‰ı « Ì fiÎ¬Ìfiı 40,00,000 ’ÎµLÕ ¿fl÷Î_ ‰‘ ’ˆÁÎ ⁄fiÎ‰Ì ·Ì‘Î »ı. (⁄Ì∞ ¿o’fiÌ ·fiÎfl ±ıQ⁄ıÁÌ fiÎ‹fiÌ »ı, ÷˘ hÎÌ∞ ’˘÷Îfiı ·fiÎfl Ïfl’„O·¿ Á˘ÁÎ›ÀÌ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ı »ı.) ·˘Ï¤›Î±˘ ‹ÎÀı ¬ÎÁ V◊’Î›ı·Ì ÿflı¿ ¿o’fiÌ±ı ⁄ÎèÎÎ‰¿ÎÂ ±_√ıfiÌ 1967 fiÌ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› Á‹…^÷Ìfi_ ’˘÷ÎfiÌ Á‰·÷ ‹…⁄ ±◊˝CÎÀfi ¿›* »ı. ±Î Á‹…^÷Ì ‹…⁄ «_ƒ ’fl ¿ı ’»Ì ⁄ÌΩ √˛Ë˘ ’fl ±ı¿ı› ÿıÂfi˘ ±_√÷ ËyÿÎ‰˘ flËı÷˘ fi◊Ì. ⁄‘Î ÿıÂ˘ Á_›@÷ ‹ÎÏ·¿˘ »ı. «_ƒ¤ÒÏ‹ ‰ı«÷Ì ¿o’fiÌ ±ı‰Ì ÿ·Ì· ¿flı »ı ¿ı Á‹…^÷Ì Œ@÷ ÿıÂ˘fiı ·Î√ ’Õı, T›Î’ÎflÌ ›Î Á_V◊Îfiı ¿ı T›„@÷fiı fiÏË. ±Î◊Ì ¿˘≥ ’HÎ T›„@÷ ›Î ¿o’fiÌ «_ƒfiÌ ±ıVÀıÀfi_ ¬flÌÿ‰ı«ÎHÎ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±Î Ω÷fi_ ±◊˝CÎÀfi ¤ÎB›ı … ÷¿ÛÁ_√÷ …HÎÎ›, ’fl_÷ ¬flÌÿÎfl˘fiı Ë◊ı‚ÌfiÎ «Î_ÿ ‹ÎÀı 38

◊˘¿⁄_‘ ’ˆÁÎ «Ò¿‰‰Î‹Î_ ‰Î_‘˘ fi Ë˘› I›Îflı ‰ı«fiÎflÎ ÷ı‹fiÌ √fl…fi˘ ·Î¤ ¿ı‹ fi ·ı ?à

Q ±‹ıÏfl¿Î ÷◊Î flÏÂ›Î ±‹¿ Á‹›fiÎ ±Î_÷flı ÷ı‹fiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ ±bÂjÎ˘fiı Ï÷·Î_…·Ì ±Î’ı I›Îflı Ï¿flHÎ˘IÁ√a ›flıÏfi›‹fi˘ ÷◊Î M·À˘Ïfi›‹fi˘ Ïfi¿Î· ÷ı±˘ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿flı »ı ? Ï√flÌÂ Á˘·_¿Ì, Ï«flÎ√ Ωÿ‰ ±fiı Ï‹hÎ˘, Õ¤˘·Ì, Áfl÷; ‹ı‹HÎ ÁËı⁄Î…, …¬˙, Ï…. Áfl÷

A 1987 ’»Ì Ão Õ ˘ Ï‰√˛ Ë Á‹ÎM÷ ◊›˘ ±ı ‰¬÷ı …√÷¤flfiÎ_ ±bÂjÎ˘‹Î_ ·√¤√ 250 Àfi M·À˘Ïfi›‹ ±fiı 1,000 Àfi ›flıÏfi›‹ ¤flı·_ ’Õu_ Ë÷_. CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ÂjÎ˘ flÏÂ›ÎfiÎ_ ÷ı‹… ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ Ë÷Î_, …ı‹HÎı ‰‘ÎflÎfiÎ_ ±‹¿ ÂjÎ˘fiı w¬Áÿ ±ÎM›Î ’»Ì›ı ±ÎÂflı 23,000 ±b⁄˘Q⁄fi˘ ÷◊Î ËÎ≥Õˇ˘…fi (◊‹˘˝L›Ò@·Ì±fl) ⁄˘Q⁄fi˘ VÀÎı¿ ⁄Î¿Ì flèÎ˘. ±Î ⁄ıµ ÿıÂ˘±ı ¿›Î ‰WÎı˝ ±_ÿÎ…ı ¿ıÀ·Î_ ±bÂjÎ˘ ⁄fiÎT›Î_ ÷ıfi˘ flıÕÌ flıŒflLÁ ¿˘Ã˘ ±ËŸ …\±˘. ’fl‹Îb ÂjÎfiÎ Ï‰Á…˝fi ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’ÎÀ˚˝Á »^ÀÎ ’ÎÕÌ fiÎA›Î ’»Ì ±_ÿflfiÎ ›flıÏfi›‹fi˘ ¿ı M·À˘Ïfi›‹fi˘ Ïfi¿Î· hÎHÎ flÌ÷ı ¿flÌ Â¿Î› »ı. ±ı¿ flÌ÷ ÷ıfi_ ÏflÁÎ≥¿Ï·_√ ¿flÌ ÷ı …J◊˘ ±b¤ßÌ‹Î_ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰ÎfiÌ »ı . ±Î ÷flÌ¿˘ flÏÂ›Î±ı ±’fiÎT›˘ »ı . ±b⁄˘Q⁄fiÎ M·À˘Ïfi›‹fiı ÷ı ›flıÏfi›‹-238 ÁÎ◊ı ¤ı‚‰Ìfiı mixed uranium-plutonium dioxide/MOX fiÎ‹fi_

ŒuÒ· ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ÷ıfiı ŒÎVÀ ⁄˛ÌÕfl Ïfl±ı@Àfl‹Î_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

‰Î’flı »ı. ±Î ’©Ï÷ ’W¿‚ ¬«Î˝‚ ÁÎÏ⁄÷ ◊Î› »ı, ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î Ï‰ÏÀˇÏŒ¿ıÂfi/vitrification ¶ÎflÎ M·À˘Ïfi›‹◊Ì ¿Î›‹Ì »^À¿Îfl˘ ‹ı‚‰‰Îfi_ ’Á_ÿ ¿flı »ı. ±Î Ï¿flHÎ˘IÁ√a ‘Î÷fiı ÷ı ¿Î«fiÎ ’˛‰ÎËÌ fl√ÕÎ‹Î_ ¤ı‚‰Ì fl√ÕÎfiı Á˘Ï·Õ «yÎw’ı ÃÎflı »ı, ±ıÀ·ı ⁄‘_ M·À˘Ïfi›‹ ±ı fiyfl ¿ıÿ¬ÎfiÎ‹Î_ Ëo‹ıÂ ‹ÎÀı ’ÒflÎ›ı·_ flËı »ı. ±Î «yÎfiı I›Îfl ⁄Îÿ ¤Ò¿o’fi˘ µI’Î÷ F›Î_ fi ◊÷˘ Ë˘› ±ı‰Ì …‹Ìfi‹Î_ µ÷ÎflÌ ÿı‰Î› »ı. (¤Îfl÷ ’HÎ ±Î‰Ì … flÌ÷ı ÷ıfiÎ ±b¿«flÎfiı ◊Î‚ı ’ÎÕ÷_ ±ÎT›_ »ı.) ±‹ıÏfl¿Î ÷ıfi˘ CÎHÎ˘¬fl˘ ±b¿«fl˘ ÁÌ·⁄_‘ ÕˇQÁ‹Î_ «yÎw’ı ¤flÌ fiı‰ÎÕÎfiÎ flıÏ√V÷Îfi‹Î_ ›yÎ ‹ÎµLÀıfi

¬Î÷ı ÿŒfiÎ‰Ì ÿı »ı. (µ’fl fl…^ ¿flı·Ì ÷Á‰Ìfl.) ±b¿«flÎfiÎ Ïfi¿Î·fiÌ hÎÌ∞ ’©Ï÷ M·À˘Ïfi›‹fi_ ÀˇÎLÁQ›ÒÀıÂfi ¿flÌ ÷ıfiı ⁄ÌΩ ±S’Î› ÷ı‹… V◊Î›Ì ÷k‰‹Î_ Œıfl‰Ì fiÎ¬‰ÎfiÌ »ı. M·À˘Ïfi›‹fi_ ±b‹Î‚¬_ ⁄ÿ·‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’fl L›ÒÀˇ˘fifi˘ ‰ı√Ì·˘ ‹Îfl˘ «·Î‰‰Îfi˘ ◊Î›, ’fl_÷ ±ı ¿Î‹ ±CÎw_ »ı-±fiı ËÎ·fiÎ Á_Ωı√˘‹Î_ ’˛ı„@À¿· fi◊Ì. M·À˘Ïfi›‹fiı ⁄ÿ·ı ›flıÏfi›‹-235 fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ıfiÎ Ïfi¿Î·‹Î_ ±ÎÀ·Ì ⁄‘Ì ±Î’ÿÎ ’Õ÷Ì fi◊Ì. ±b¤ßÌ‹Î_ ÷ıfiı ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ⁄Îfl˘⁄Îfl ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı.à

Q ±ı·˘’◊ÌfiÌ ÿ‰Î ¿ı‰Ì flÌ÷ı ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? ÿ‰ÎfiÌ ±Áfl ÂÌ flÌ÷ı ◊Î› »ı ? Ï‹Ï·Lÿ ¿ı. ’Àı·, Ωı√ırflÌ (’Ïç‹), ‹_⁄≥; ›ÁŒ ‹Ëı‹ÿ Âı¬, ‹Î_√fl˘·, Ï…. Áfl÷; √˘Ï‰_ÿÿÎÁ ∞. ±¿⁄flÌ, ±‹ÿÎ‰Îÿ

A ŒÎ‹Î˝V›ÏÀ¿· ¿ıÏ‹VÀˇÌfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÿ‰ÎfiÎ ¿Î«Î ‹Î· ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ Â¿Î÷Î_ ±ÎÂflı 80,000 ‹Ëk‰’Ò H Î˝ Á_›˘…fi˘ Â˘K›Î_ »ı, ’fl_÷ ›˘B› Á_›˘…fi˘ ¤ı√Î_ ¿flÌ fi‰Ì ÿ‰Îfi˘ ±ÎÏ‰W¿Îfl ¿fl‰˘ ±ı ⁄Ë …\ÿÌ ‰Î÷ »ı. ÿ‰ÎfiÌ Â˘‘ ◊‰Î‹Î_ ÁflıflÎÂ 1012 ‰Ê˝ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ÿflQ›Îfi Á_Â˘‘fi ’Î»‚ ¿fl˘Õ˘ ÕÎ˜·fl ¬«a “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

fiÎ¬‰Î ’Õı »ı. ±ı¿ ÿÎ¬·˘ Ï⁄˛ Ï ÀÂ ¿o ’ fiÌ B·ı @ Á˘±ı ⁄fiÎ‰ı · Ì {ı L Àı ¿ / Zantac fiÎ‹fiÌ ±ı„LÀ-±SÁfl ÿ‰Îfi˘ »ı . ±Î ÿ‰ÎfiÌ Â˘‘ ‹ÎÀı B·ı@Á˘fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı …ÃflfiÌ ±Î_÷flI‰«ÎfiÎ ÏËVÀÎ‹Î≥fi ÏflÁıMÀÁ˝fi_ ÏfiÂÎfi ÷Î@›_, ¿ı‹ ¿ı ÏËVÀÎ‹Î≥fifiÎ flı b ±˘ F›Îflı ±ı ÏflÁı M ÀÁ˝ ÁÎ◊ı (⁄Î˜SÀ‹Î_ ÏŒÀ ◊÷Î fiÀfiÌ …ı‹) ΩıÕÎ› I›Îflı ±Î_÷flI‰«ÎfiÎ ¿˘Ê˘ ±ı Ï ÁÕfi _ µI’Îÿfi ‰‘ÎflÌ ‹Ò¿ı »ı ±fiı ‰¬÷ …÷Î_ Ë˘…flÌfi_ ±SÁfl ◊Î› »ı. …‹HÎÌ ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ⁄÷ÎT› _ »ı ÷ı ‹ {ı L Àı ¿ fi _ flıb‹Î‚¬_ ÏËVÀÎ‹Î≥fifiÎ … ¿ÿfi_ ÷◊Î ⁄_‘⁄ıÁ÷Î ±Î¿Îflfi_ ⁄L›_, ±ıÀ·ı ÏflÁıMÀfl‹Î_ ÷ı √˘Ã‰Î›Î ’»Ì ÏËVÀÎ‹Î≥fi ‹ÎÀı I›Î_ ±ÎÁfi …‹Î‰‰Îfi˘ «ÎLÁ flËı÷˘ fi◊Ì. ÏËVÀÎ‹Î≥fifiÌ …B›Î {ıLÀı¿ fl˘¿Ì ·ı »ı . ’ÏflHÎÎ‹ı ÷ı Ω ⁄ ⁄fi‰ÎfiÌ ’˛˘ÁıÁ ±À¿Ì Ω› »ı ±◊‰Î ÷˘ ·Î˜-√Ì±fl‹Î_ …÷Ì flËı »ı. {ı L Àı ¿ , ’ı fl ÎÁı À Î‹˘·, ±ı „ V’Ïflfi ‰√ı fl ı ÿ‰Î±˘ Ëo ‹ ı Â Î ’Î‰ÕflfiÎ V‰w’ı ⁄fi÷Ì Ë˘› »ı . ’fl_ ÷  ±ı V‰w’ı ÷ı‹fiı Á«˘À Õ˘{‹Î_ ·ı‰Îfi_ ÿflÿÌ±˘ ‹ÎÀı …flÎ ‹U¿ı· ⁄fiı, ±ıÀ·ı ŒÎ‹Î˝V›ÏÀ¿· ¿o’fiÌ …ı ÷ı ÿ‰Î‹Î_ 100 ‹Ì·Ì√˛Î‹ı 30 ‹Ì·Ì√˛Î‹ ·ı@À˘{, 4 ‹Ì·Ì√˛Î‹ ⁄Î≥LÕfl ±fiı 10 ‹Ì·Ì√˛Î‹ VÀÎ«˝ µ‹ıflÌ ÷ıfiı ÿfl «˘flÁ Áı„LÀ‹ÌÀflı 7 ÀfifiÎ ÿ⁄ÎHÎ ‰Õı ÀıO·ıÀfi_ V‰w’ ±Î’ı »ı. (±ı¿ ‹ÂÌfi ÿfl ¿·Î¿ı 2,50,000 ◊Ì 3,00,000 ÀıO·ıÀ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ fiÎ¬ı »ı.) Ï‰ÂıÊ ‹Ëk‰ VÀÎ«˝fi_ »ı. ’ÎHÎÌ ÁÎ◊ı ·Ì‘ı·Ì ÿ‰Î Ë˘…flÌ‹Î_ √›Î ’»Ì VÀÎ«˝ e·‰Î ‹Î_Õı, ±ıÀ·ı ÷ıfi_ ÿ⁄ÎHÎ ±¿⁄_‘ ÀıO·ıÀfiı ÷˘ÕÌ 39

ÿ‰ÎfiÎ ¿HÎ˘fiı »^ÀÎ ’ÎÕÌ fiÎ¬ı »ı. ±‹¿ ÿ‰Î ±ı ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘› ¿ı …ıfi˘ ⁄‘˘ …J◊˘ ÷I¿Î‚ ÏflÏ·{ fi ◊‰˘ Ωı≥±ı. ŒÎ‹Î˝V›ÏÀ¿· ¿o’fiÌ ±ı‰Ì ÿ‰ÎfiÌ ÀıO·ıÀ ’fl ÁıS›·˘{fi_ ’Õ «ÕÎ‰ı »ı, …ı ÷ıfiÎ Á_¤Ï‰÷ ¿Õ‰Î ÀıVÀfiı ’HÎ »Î‰fl‰ÎfiÌ ±ı¿˚VÀˇÎ ¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰ı »ı.à

Q M·Î›‰ÒÕ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? flı¬Î_¿fi ÁÎ◊ı ‹ÎÏË÷Ì ±Î’˘. fl˘Ëfi ÿıÁÎ≥, Ï⁄Ï·‹˘flÎ; ÿÌ’¿, Ï‰fi˘ÿ, ÿı‰›ÎfiÌ ±fiı Ï‹hÎ˘, ±‹ÿÎ‰Îÿ; Ï‰…› ±ı‹. ‹Ëı÷Î, flÎ…¿˘À; ›˘√ıÂ ÏÁ©’flÎ, ⁄˘fl‰Î‰, √Ìfl

A M·Î›‰ÒÕ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı µI’Îÿ¿˘ ·Î¿ÕÎfiÎ_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î hÎHÎ hÎHÎ ·ı›flfiı (fiÌ«ı ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ hÎHÎı›fiÎ flıÁÎ ±ı¿⁄ÌΩfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ 900 fiÎ ¬ÒHÎı √˘Ã‰Î› ±ı flÌ÷ı) ÏŒfi˘· Œ˘‹Î˝„SÕËÎ≥Õ …ı‰Î ±ıÕËıÏÁ‰ ‰Õı ÿ⁄ÎHÎ’Ò‰˝¿ Ï«’¿Î‰Ì ÿı »ı. µ’·Î ±fiı fiÌ«·Î ·ı›flfiÎ flıÁÎ ’flV’fl Á‹ÎL÷fl fi Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı M·Î›‰ÒÕ ¿ÿÌ ⁄ı À<¿Õı ⁄À¿÷_ fi◊Ì ÷ı‹ Á_¿˘«fi ’Î‹Ìfiı ‹fl˘ÕÎ÷_ fi◊Ì. ±fiø‹ı face, core ±fiı back ±ı‰Î fiÎ‹ı ±˘‚¬Î÷Î_ hÎHÎ ·ı›fl Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ‹…⁄Ò÷Ìfi_ M·Î›‰ÒÕ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ’›Î˝M÷ »ı, »÷Î_ @›Îflı¿

’Î_« ¿ı ‰‘ M·Î› ±ıÀ·ı ¿ı ·ı›fl ‰Î’fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ’ˆ¿Ì …ı M·Î› “ÁıLÕÏ‰«”fiÎ ‰«·Î ¤Î√‹Î_ flËı ÷ıfiı ø˘Á⁄ıLÕ ¿Ëı »ı. M·Î›‰ÒÕ ⁄fiÎ‰‰ÎfiÌ ’˛˘ÁıÁ …flÎ ·Î_⁄Ì »ı. ±ËŸfiÌ ««Î˝ ’Òfl÷Î ’˛˘ÁıÁfiÎ ±‹¿ ÷⁄yÎ±˘fiı ⁄Î¿Î÷ flÎ¬Ì Á_ÏZÎM÷‹Î_ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘-(1) Á˙ ’Ëı·Î_ ‹K›‹ ¿ÿfi˘ T›ÎÁ ‘flÎ‰÷Î ◊ÕfiÌ »Î·fiı µ¬ıÕÌ fiÎ¬‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı CÎÊ˝¿ fl˘·fl ‰E«ı ±ÎÕÌ ‘flÌ ’fl ‰ı√’Ò‰˝¿ CÎÒ‹Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. fl˘·fl ÷ıfiÎ ⁄ÎèÎ ±Î‰flHÎfiı »˘·Ì fiÎ¬ı »ı; (2) M·Î›‰ÒÕfiÌ ±’ıÏZÎ÷ ÁÎ≥{ ’˛‹ÎHÎı ÿÎ_÷Î‰Î‚Ì «øÎ¿Îfl ¿fl‰÷ ◊Õfiı 8 ŒÌÀfiÎ ¿ı 6 ŒÌÀfiÎ ‹Î’‹Î_ ¿Î’ı »ı; (3) ±Î¬Î ◊Õ‹Î_◊Ì Ï‰fiÌ›fl µ¬ıÕ‰Îfi_ Á√‹ ◊Î› ±ı ‹ÎÀı ◊Õfiı ¿·Î¿˘ Á‘Ì √fl‹ ’ÎHÎÌ‹Î_ flÎ¬Ì fifl‹ ’ÎÕ‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¿ıÀ·Î¿ µI’Îÿ¿˘ √fl‹ ’ÎHÎÌfiı ⁄ÿ·ı ‰flÎ‚fi˘ µ’›˘√ ¿flı »ı; (4) »˘·Î≥fiı ·ÌVÁÎ ◊›ı·Î ±fiı fifl‹ ⁄fiı·Î ◊Õfiı I›Îfl ⁄Îÿ ’Ì·fl/peelar ·ı◊ ’fl ÀˇÎLÁŒfl ¿flÎ› »ı. ±Î ·ı◊fi_ ¿Î‹ ◊ÕfiÎ ·yÏÕ›Î ±Î‰flHÎfiı Á‚_√ »˘·Ì Ï‰fiÌ›fl ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi_ »ı. ◊Õfi˘ T›ÎÁ CÎÀÌfiı 4”” (30.5 Áı„LÀ‹ÌÀfl) …ıÀ·˘ flËı I›Îflı ÷ıfiı Œ√Î‰Ì ’Ì·fl ·ı◊ ’fl ⁄Ì…\_ ◊Õ «ÕÎ‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı; (5) Ï‰fiÌ›flfi_ ÂÌÀ M·Î›‰ÒÕfiÎ flÎ˜ ‹ÏÀÏfl›· ÷flÌ¿ı ‰’flÎ› ±ı ’Ëı·Î_ ±Î˜„MÀ¿· V¿ıfifl ÷ıfiÌ √HÎ‰kÎÎ ÷’ÎÁı »ı. ¿˘≥ ¤Î√ ÁÕı·˘, √Î_Ã‰Î‚˘ ¿ı ‰‘ ’Õ÷˘ Ï»ƒÿÎfl …HÎÎ› ÷˘ ±ı Ï‰fiÌ›flfiı …\ÿ_ ¿ÎœÌ ·ı‰Î› »ı, …ı◊Ì ¿Î’¿>’ ’»Ì ÷ı fiÎfiÌ ÁÎ≥{fi_ M·Î›‰ÒÕ ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ¿Î‹ ·Î√ı; (6) ÿflQ›Îfi ¿Àfl ‹ÂÌfi Ï‰fiÌ›flfiı ›˘B› ’Ë˘‚Î≥‹Î_ ¿Î’ı »ı; (7) hÎHÎ M·Î›fiı ±ıÕËıÏÁ‰ ‰Õı ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı Ï«’¿Î‰÷Î ’Ëı·Î_ ÷ıfi˘ ¤ı… fiÎ⁄Òÿ ¿fl‰˘ Ωı≥±ı, ‹ÎÀı ¿’Î›ı·_ Ï‰fiÌ›fl ›Î_ÏhÎ¿ ÕˇÎ›fl‹Î_ Ω› »ı; (8) ±Î√Î‹Ì ÷⁄yı Ï‰fiÌ›fl ’fl ±ıÕËıÏÁ‰fi˘ ◊’ıÕ˘ ·Î√ı »ı ±fiı M·Î›‰ÒÕfiÌ ÁıLÕÏ‰« ÷ˆ›Îfl ◊Î› »ı; (9) ’˛ıÏÁ_√ ‹ÂÌfi I›Îfl ⁄Îÿ 20-40 …ıÀ·Î ◊M’Î⁄_‘ M·Î›‰ÒÕfiı 1580 Áı„SÂ›ÁfiÎ ÷Î’‹Îfi‹Î_ ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı 200 fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’ı »ı. ÿ⁄ÎHÎfiı ·Ì‘ı ⁄ı Ï‰fiÌ›flfiÌ ’Òflı’ÒflÌ Á’ÎÀÌ ±ı¿⁄Ì∞fiÎ Á_’¿Û‹Î_ ±Î‰ı »ı, F›Îflı √fl‹Ì ±ı Õ Ëı Ï Á‰fiı ÁflÁ flÌ÷ı ÁÒ ¿ ‰Ì ΩıÕÎHÎfiı «Á˘«Áfi_ ‹…⁄Ò÷ ⁄fiÎ‰Ì ÿı »ı; (10) ÷ˆ›Îfl ◊›ı·Î M·Î›‰ÒÕ ÂÌÀfiı ›Î_ÏhÎ¿ ¿fl‰÷ ÷ıfiÎ ŒÎ≥fi· ‹Î’‹Î_ ¿Î’ı »ı. VÀÎLÕÕÛ ‹Î’ 8” É 4”fi_ »ı; (11) ¿Î«¿Î√‚ …ı‰˘ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

abrasive/±’CÎÊ˝¿ ⁄ıSÀ M·Î›‰ÒÕﬁÌ µ’·Ì ÷◊Î ﬁÌ«·Ì

Á’ÎÀÌfiı CÎÁÌ ‹·Î›‹ ⁄fiÎ‰ı »ı ±fiı »ıS·ı (12) VÀı„Q’_√ ‹ÂÌfi M·Î›‰ÒÕfiÎ √˛ıÕ ’˛‹ÎHÎı ÷ıfiı ‹Ë˘fl ·√Î‰ı »ı. M·Î›‰ÒÕ ÁÎ‹ÎL› ·Î¿ÕÎ ¿fl÷Î_ Ëo‹ıÂÎ ‹˘ÓCÎ_ Ë˘›, ¿ı‹ ¿ı …J◊Î/volume ’˛‹ÎHÎı Ωı÷Î_ ÷ıfiÌ ⁄fiÎ‰À‹Î_ T≤ZÎfi_ ‹Î_Õ 75Ñ ·Î¿Õ<_ µ’›˘√‹Î_ ·ı‰Î›_ Ë˘› »ı. ⁄Î¿Ìfi_ ·Î¿Õ<_ ⁄√ÎÕ ¬Î÷ı ‹Î_ÕÌ ‰Î‚‰_ ’Õı »ı. ‰‚Ì M·Î›‰ÒÕ ⁄fiÎ‰‰ÎfiÌ ’˛˘ÁıÁ ’HÎ ‹˘ÓCÎÌ »ı.à

Q flıÏÕ±˘fiÎ FM ¿Î›˝ø‹˘ ÿÒflÿflÎ…fiÎ Ï‰V÷Îfl‹Î_ {Ì·‰Î ‹ÎÀı ¿ı‰Ì ±ıLÀıfiÎ Ωı≥±ı ? ⁄ÒVÀfl ‰Î’flÌ Â¿Î› ¬w_ ? ‹¿ıÂ ±ı«. ÿÎHÎÌ‘ÎÏfl›Î, ¿Î·Î‰Õ (ÂÌ÷·Î); flU‹fi flÎÃ˘Õ, ⁄¿<· flÎÿÏ÷ ±fiı flıÏfiÂ ·Î·Ï¿›Î, Ω‹fi√fl; ÷·ÁÌÿÎÁ ’Àı·, ËˆÿflÎ⁄Îÿ; ‹ËıÂ¿<‹Îfl …ı. ‰Î·ıflÎ, ÕÌÁÎ; ÁflıÂ √_ΩÏfl›Î, ‰ıflÎ‰‚; …√ÿÌÂ ‹Îw, ÂÎjÎÌfi√fl, ±‹ÿÎ‰Îÿ; Ï‰øÎL÷ ±ı«. ‹Ëı÷Î, Áfl÷; flÎ…· ÁÎHÎ◊flÎ, √Î_‘Ìfi√fl

A flıÏÕ±˘fiÎ_ FM/Frequency Modulated ‹˘Ω_ 88 ‹ı√ÎËÀ˚˝{◊Ì 108 ‹ı√ÎËÀ˚˝{fiÎ ⁄ıLÕ‹Î_ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿flÎ› »ı. (Ï¡@‰LÁÌ ‹˘Õu·ıÂfifi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ±‰Î…fiÎ Ïfiw’HÎ ‹ÎÀı ¿ıÏfl›fl ‰ı‰fiÎ amplitude/¿o’Ï‰V÷Îfl‹Î_ fiÏË, ’HÎ frequency/¿o’Á_A›Î‹Î_ ‰‘CÎÀ ¿flÎ› »ı.) ±Î ‹˘Ω_ ±ı„QM·ÀuÒÕ ‹˘ΩfiÌ …ı‹ M≤J‰ÌfiÎ ±Î›fi‹_Õ‚ ¶ÎflÎ ÏflŒ˚·ı@À ◊÷Î_ fi◊Ì. ÏZÎÏ÷… ÷flŒ ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ±Î√‚ ‰‘ı »ı, ‹ÎÀı ÏZÎÏ÷… ±Î‰ı I›Î_ ÷ı‹fiÌ ’HÎ Ï·Ï‹À ±Î‰Ì Ω› »ı. ¨«Î≥‹Î_ ÁflıflÎÂ ¿ÿfi_ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl Ωı ·Î˜-’Î‰fl Ë˘› ±fiı «˘÷flŒÌ ¤ÒM≤WÃ Ωı ·√¤√ Á‹÷‚ Ë˘› ÷˘ FM ’˛ Á ÎflHÎ 60-65 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ »ıÀı ’Ë˘Ó«ı fiÏË. µkÎ‹ ÏflÁıMÂfi Ωı ¿ı ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl◊Ì 40 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±ıÏfl›Î Á‘Ì ‹‚ı »ı. ÁÎ‘ÎflHÎ flÌ÷ı ±ı Ï‰V÷Îfl ÂËıflÌ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ¿ıÀ·Î_¿ FM ‹˘Ω_ ±ÎÁ’ÎÁfiÎ_ ‹¿Îfi˘ ÁÎ◊ı À¿flÎ›Î ⁄Îÿ flıÏÕ±˘ Á‘Ì ’Ë˘Ó«ı ±fiı flıÏÕ±˘fiı ⁄Îfl˘⁄Îfl ’˛ÎM÷ ◊÷Î_ ‹˘Ω_‹Î_ ¬·ı· fiÎ¬ı, ‹ÎÀı ±ı ‰  _ multipath /⁄Ë ‹ Î√a ÏflÁıMÂfi ÀÎ‚‰_ Ë˘› ÷˘ ÕÎ›flı @Âfi· ±ı L Àı fi Î ‰Î’fl‰Ì Ωı≥±ı. ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiÌ Ï⁄·¿<· ÁÌ‘‹Î_ ÷¿Î›ı · Ì flËı ÷ Ì ÷ı “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

±ıLÀıfiÎ ÏflŒ˚·ı@ÀıÕ ‹˘Ω_fiı ±‰√HÎÌ ‹ÎhÎ ÕÎ›flı@À ‹˘Ω_fiı {Ì·ı »ı. ÁflıflÎÂ 40 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ »ıÀıfiÎ Ï‰V÷Îfl‹Î_ flËı÷Î Ë˘ ÷˘ ±ıLÀıfiÎ ‹ÎhÎ ÕÎ›flı@Âfi· fiÏË, ËÎ≥ √ı≥fi ’HÎ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı. ±ı¿ flV÷˘ ÀÌ.‰Ì.fiÌ Œ˘fl-±ıÏ·‹ıLÀ ›Î√Ì ±ıLÀıfiÎ ‰Î’fl‰Îfi˘ »ı. ›Î√Ì ‰Õı ¿Î‹ «Î·Ì Ω› ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÀıÏ·Ï‰{fifiÎ_ ±˘ÏÕ±˘ VHF ‹˘Ω_ ’HÎ Á‹Îfi Ï¡@‰LÁÌ ⁄ıLÕfiÎ_ Ë˘› »ı. ’˛ÁÎflHÎfiÎ »ı¿ ÁÌ‹Î‰÷a Ï‰V÷Îfl‹Î_ ±ıÀ·ı ¿ı 60 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfiÎ ±ıÏfl›Î‹Î_ FM ‹˘Ω_fiÌ Ï¡@‰LÁÌfiı ±fiw’ ‹Î’fiÌ ›Î√Ì ±ıLÀıfiÎ V◊Î’˘ ÷˘ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ÏflÁıMÂfi ‹‚ı »ı, ’fl_÷ 1 ÏflŒ˚·ı@Àfl ÁÏ‚›˘, 2 ÕÎ›flı@Àfl ÁÏ‚›Î ÷◊Î 1 ÕÎ›flı@Àfl ‘flÎ‰÷Ì ±ı‰Ì ›Î√Ì ¬ÎÁ ÷ˆ›Îfl ¿flÎ‰‰Ì ’Õı ±ı ‹˘ÀÌ ÷¿·ÌŒ »ı. Ï‰¿S’w’ı ÁÎ‹ÎL› ›Î√Ì ÁÎ◊ı ⁄ÒVÀfl ΩıÕÌ Â¿Î› »ı. flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fiÎ ±ı„QM·ŒÎ›flfi_ ¿Î›˝ ±ÿÎ ¿fl÷Î ⁄ÒVÀflfiı Ïfi›_ÏhÎ÷ ‹ÎhÎÎfi˘ DC ’Î‰fl ÁM·Î› ±Î’‰˘ Ωı≥±ı. ±Î ⁄‘Ì ¿Áfl÷˘‹Î_ ’Õ‰Î fi ‹Î√÷Î Ë˘ ÷˘ ¿ıÀ·˘¿ Á‹› flÎË …\±˘. ±Î’HÎı I›Î_ 340 fi‰Î_ FM flıÏÕ±˘ VÀıÂfi˘ V◊’Î≥ flèÎÎ_ »ı, …ı±˘ ⁄‘Î_ √˛ÎQ›Ï‰V÷Îfl˘fiı ÷ı‹fiÌ ’˛ÁÎflHÎ flıL…‹Î_ Á‹ıÀÌ ·ı‰ÎfiÎ_ »ı. ‰«√Î‚ÎfiÎ Á‹›‹Î_ ‰SÕÛ V’ıÁ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

á M≤J‰ÌfiÌ µI’ÏkÎ ◊›Î ’»Ì ÷ıfiÎ ’fl ∞‰fi ¿ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ µÿ˚¤T›_ ? flÏ‰ …ı. Á˘·_¿Ì, ¿ıÂ˘ÿ, Ï…. …^fiÎ√œ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 102 (“Á’flÁ‰Î·” Ï‰¤Î√) á ‘˛‰fi˘ ÷Îfl˘ ’˘÷Îfi_ V◊Îfi ¿ı‹ ⁄ÿ·÷˘ fi◊Ì ? Ï«flÎ√, ±Ï¤Êı¿ ÷◊Î ÂÎ_÷Î⁄ıfi ’Àı·, ÿËı√Î‹, Ï…. √Î_‘Ìfi√fl

Œı@ÀŒÎ¥LÕfl ¤Î√-1 (’ÎfiÎ fi_. 16) á ±˘{˘fifiÎ ◊fl‹Î_ √Î⁄Õ<_ Ëo‹ıÂÎ_ ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ¬_Õ µ’fl ¿ı‹ ’Õı »ı ? ’Î◊˝ ±ı‹. ¿<⁄Î‰÷, ±ÎHÎ_ÿ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 124 (’ÎfiÎ fi_. 56) á flËV›‹› √HÎÎ÷˘ ⁄Q›˝ÕÎ ÏhÎ¿˘HÎ Â_ »ı ? Ï‰flÎ… ±Î≥. ’Àı·, ‘˘flÎ∞

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 56 (’ÎfiÎ fi_. 55) á Á˘fiÎfiÎ CÎflıHÎÎ_fiÌ ⁄fiÎ‰À‹Î_ ‰’flÎ÷_ ¿ıÕÏ‹›‹ Â_ »ı ? fi¿ÁÎfi¿Îfl¿ »ı? ‹ËıÂ ΩfiÌ, ‹ËıÁÎHÎÎ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 109 (’ÎfiÎ fi_. 44) á ÿÏfl›Î‹Î_ ⁄˘Q⁄ı ËÎ≥ …ı‰Î_ ÷ı·ZÎıhÎ˘fi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿flÎ› »ı ? …›ÿÌ’ ¿ı. ‰flÁÎHÎÌ, ‘˘flÎ∞

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 109 (“Á’flÁ‰Î·” Ï‰¤Î√) á fl˘⁄˘ÀfiÌ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ· ¿ı‰Î ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘› »ı ? ÏË‹Î_Â flÎ…’Ò÷, Œ˘ÀÛ Á˘fi√œ, Ï…. Áfl÷

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 135 (“Á’flÁ‰Î·” Ï‰¤Î√) á ÿÏfi›Îfi˘ ’Ëı·˘ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ¿˘HÎı ⁄fiÎT›˘ Ë÷˘ ? fiÌÏ÷fi ÕÌ. «ÕÎÁ‹Î, …ı÷’fl, Ï…. flÎ…¿˘À

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 120 (“Á’flÁ‰Î·” Ï‰¤Î√) 41

flıÏÕ±˘ ÷˘ ÿıÂ¤fl‹Î_ µ’·O‘ »ı, …ıfiÌ 42 «ıfi·˘‹Î_ ÂÎjÎÌ› Á_√Ì÷ µ’flÎ_÷ “{_¿Îfl” …ı‰Ì ÏŒS‹Ì Q›Ï{¿fiÌ ⁄ı-hÎHÎ «ıfi·˘fi˘ ’HÎ Á‹Î‰ıÂ ◊Î› »ı.à

Q Á’fl¿QM›ÒÀflfiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì Ë˘› »ı ? √HÎ÷flÌfi_ ¿Î›˝ ÷ı‹Î_ {Õ’¤ıfl ◊÷_ Ë˘‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ‹ÏfiÊ ‰CÎÎÏÁ›Î, Áfl÷; ±Î¿ÎÂ µ’ÎK›Î›; Ω‹fi√fl; ±_Ï¿÷ ΩfiÌ, ⁄˘flÌ‰·Ì, ‹_⁄≥; Ïfi·ıÂ flÎHÎÎ, ¿‹·ıÂ ’Àı·, ‹¿ıÂ ‰ÁÎ‰Î ±fiı Ï‹hÎ˘, ±_@·ırfl; Ï‰‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î; ‘fi_…› ±fiı √˙fl‰ ¿›ÎÕÎ, ‰flÎ»Î, Áfl÷; ¿S’ıÂ ‹˘fl‰ÎÏÕ›Î, ÀŸ⁄Î‰ÎÕÌ, …^fiÎ√œ; ¿S’ıÂ ÷◊Î ±ÎÏÂÊ «_ÿı·Ì, ±˘œ‰, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ¿ÚHÎÎ· T›ÎÁ, ’˘fl⁄_ÿfl; Á‹Ì÷ ⁄ıfifl∞, ÕŸ√«Î, Ï…. √Î_‘Ìfi√fl; Á_…› ’_«ÎÁflÎ, ÿÎ‹fi√fl; ¿ı÷fi ËflÌÂ ÂÎË, ⁄˘Ïfl‰·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥

A Á’flfiı ⁄ÿ·ı ÁÎ‘ÎflHÎ ¿QM›ÒÀflfiÌ ‰Î÷ ’Ëı·Î_ ¿flÌ±ı. fi˘À⁄Ò¿, ·ı’ÀÎ˜’, ÕıV¿ÀÎ˜’, ‹ı≥fi¡ı‹ ‰√ıflı ÁÎ‹ÎL› ¿QM›ÒÀfl˘‹Î_ ÕıÀÎfiÎ ·ı¬ÎΩı¬Î ‹ÎÀı ‰ÌΩb Ï«’ ‘flÎ‰÷_ ÁıLÀˇ· ’˛˘ÁıÏÁ_√ ›ÏfiÀ/CPU Ë˘› »ı. ±Î ›ÏfiÀfi_ ¿Î‹ ≥fi’À ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊›ı·Î ÕıÀÎfiı ’˛˘√˛Î‹fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ‹Ò·‰Ìfiı …‰Î⁄Ì ÏfiW¿Ê˝ ¿Îœ‰Îfi_ »ı. ÕıÀÎ ’˛˘ÁıÏÁ_√ ¿ıÀ·Ì {Õ’ı ◊Î› ÷ıfiÌ ±‹¿ Ï·Ï‹À »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı Ï«’‹Î_ ±Î˜fi-±Î˜Œ ‰Õı 1 ÷◊Î 0 ’ıÿÎ ¿flfiÎfl˘ Ï‰z÷ ’˛‰ÎË ’˛¿ÎÂ‰ı√ ¿fl÷Î_ ‰‘ {Õ’ı ‰ËÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. Ï‰z÷ ’˛‰ÎËı ¿Î’‰_ ’Õ÷_ ±_÷fl Ï‹Ïfi‹‹ flËı ±fiı À>_¿˘ ’˛‰ÎÁ {Õ’¤ıfl ¬ıÕÎ÷Î_ √HÎ÷flÌ Cray X-MP {Õ’¤ıfl ◊Î› ±ı ‹ÎÀı Ï«’fi_ Â@› ±ıÀ·_ Ï‹Ïfi¿flHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT› _ »ı , ’fl_ ÷  Ï«’fiı Á_ ¿ ˘«‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ ‰Ëı · Ì‹˘ÕÌ Ï·Ï‹À ±Î‰Ì Ω› »ı. ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á_¿˘«fi Â@› ⁄fi÷_ fi◊Ì, ‹ÎÀı √HÎ÷flÌ ’HÎ ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı {Õ’ı ¿flÌ Â¿Î÷Ì fi◊Ì. ±Î V’ÌÕ Ï·Ï‹Àfiı Á’fl¿QM›ÒÀflı ⁄Ë ÁÎÿÌ ¿flÎ‹÷ ‰Õı ±˘‚_√Ì fiÎ¬Ì »ı. Á’fl¿QM›ÒÀfl‹Î_ ±ı¿·ÿ˘¿· fiÏË, ’HÎ Õ{fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı CPU Ë˘› »ı. (Á_A›Î @›Îflı¿ ÷˘ ÁıÓ¿Õ˘‹Î_ √HÎÎ› »ı.) Áfl¿ÌÀ ¶ÎflÎ ’flV’fl ΩıÕÎ›ı·Î_ CPU ÕıÀÎ ’˛˘ÁıÏÁ_√fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ±Î’Á‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ·ı »ı, ±ıÀ·ı ÁÎ‹ÀÌ ±⁄Ωı √HÎ÷flÌ±˘ ◊÷Î_ ÕıÀÎ ’˛˘ÁıÏÁ_√fiÎ ¿Î›˝‹Î_ {Õ’ ±Î‰ı »ı. ÿflı¿ CPU ’˘÷Îfi_ ±·√ ÷ÎflHÎ ¿Îœı »ı, …ı‹fiÎ ±Î_¿ÕÎfiı 42

Á_ ›  @ ÷ flÌ÷ı ‹Ò · ‰Ì ±Î¬flÌ …‰Î⁄ √HÎ‰Îfi _ ¿Î‹ ‰‚Ì …\ÿÎ_ CPU ⁄Ω‰ı »ı. Áı L Àˇ · ’˛ ˘ Áı Ï Á_ √ ›ÏfiÀfiÌ Á_A›Î Ωı ÷ Î_ Á ’ fl¿QM›Ò À fl ÷ı fi Î ±Î˜’flıÏÀo√ ÿflQ›Îfi ±ıÀ·Ì Ëÿı √fl‹ ◊Î› »ı ¿ı ±˜fl-¿„LÕÂfifl …ı‰Ì ’fl_’flÎ√÷ ¿>Ï·_√ ÏÁVÀ‹ ‰Õı ÷ıfiı ÃoÕ<_ flÎ¬‰ _ Â@› fi◊Ì. ’˛‰ÎËÌ fiÎ≥Àˇ˘…fi …ı‰Ì øÎ›˘…ı Ï fi¿ T›‰V◊Î …wflÌ ⁄fiı »ı, …ıfiÌ ’ÎflÎ‰Îfl Ão Õ ¿ »ı ‰ Àı ±Î˜ ’ flı Ï Ào √ V’ÌÕ «˘yÁ ·ı‰·ı Ω‚‰Ì flÎ¬Î‰Î‹Î_ ÁËÎ›¤Ò÷ ⁄fiı »ı. ±Î ⁄Î⁄÷‹Î_ Á’fl¿QM›ÒÀfl ÕıV¿ÀÎ˜’ …ı ‰ Î ÁÎ‘ÎflHÎ ¿QM›ÒÀfl◊Ì …\ÿ_ ’Õı »ı. ⁄ÌΩı ¤ı ÿ ‹ı ‹ flÌ ±_ √ ı fi ˘ »ı . Õı À ÎfiÎ …J◊Îfiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ Á’fl¿QM›ÒÀfl‹Î_ Ï√√Î⁄Î≥À fiÏË, ’HÎ Àı fl Î⁄Î≥ÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‹ı‹flÌ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı. ‰ÎV÷‰‹Î_ V’ÌÕ ±fiı ‹ı ‹ flÌ ±ı Á ’ fl¿QM›Ò À flfiÌ ⁄ı ‹ A › ·ÎZÎÏHÎ¿÷Î±˘ »ı . ±Î◊Ì …ı ‹ Î_ ’ W ¿‚ Õı À Îfi _ VÀ˘flı … ±fiı ÁÎ‹À< _ Õı À Î ’˛ ˘ Áı Ï Á_ √ Á’fl¿QM›ÒÀfl ±Ïfi‰Î›˝

à ÿ Ï fi›Îfi _ ’Ëı ·  _ Á ’ fl¿QM›Ò À fl Cray-1 Áı‹˘fl øı (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) fiÎ‹fiÎ ±‹ıÏfl¿fi ‰ÌΩbÏfiWHÎÎ÷ı 1976 ‹Î_ ⁄fiÎT› _ Ë÷ _ . ’˛I›ı¿ Áı¿LÕı ÷ı 24 ¿fl˘Õ √HÎ÷flÌ±˘ ¿flÌ Â¿÷_ Ë÷_. ±Î ¿QM›ÒÀflfiÌ hÎÌ∞ ±ÎT≤ÏkÎ ÷flÌ¿ı Cray X-MP ⁄L› _ , …ı ¤Îfl÷fiÎ Ë‰Î‹Îfi¬Î÷Î±ı 1989 ‹Î_ ‰ÁÎT›_. à ±‹ıÏfl¿Î ¤Îfl÷fiı ⁄Ì…\_ Á’fl¿QM›ÒÀfl ‰ı«‰Î ÷ˆ›Îfl fi ◊›_ I›Îflı ’HÎıfiÌ ÁıLÀfl Œ˘fl Õı ‰ ·’‹ı L À ±Î˜ Œ ±ı Õ ˚ ‰ ÎLVÕ ¿QM›ÒÏÀo√/C-DAC fiÎ‹fiÌ Á_V◊Î±ı 1991 ‹Î_ ’˛◊‹ V‰ÿıÂÌ Á’fl¿QM›ÒÀfl ’fl‹-8000 ⁄fiÎ‰Ì fiÎA›_. ±Î ¿QM›ÒÀfl ’˛Ï÷Áı¿LÕı 1 ±⁄… √HÎ÷flÌ±˘ ¿flÌ Â¿÷_ Ë÷_. ’fl‹-10000 fiÌ ZÎ‹÷Î — Áı¿LÕfiÌ 100 ±⁄… √HÎ÷flÌ±˘. à ¤Îfl÷ı ⁄fiÎ‰ı·_ Á˙◊Ì ’Î‰fld· Á’fl¿QM›ÒÀfl 9 Àfi ‰…fifi_ ±fiı 168 «˘flÁ ‹ÌÀfl …B›Î fl˘¿÷_ ’fl‹ ’• »ı, …ı Áı¿LÕfiÌ 1,000 ±⁄… √HÎ÷flÌ±˘ ¿flÌ Â¿ı »ı. à ÿ Ï fi›Îfi _ Á˙◊Ì Â„@÷ÂÎ‚Ì Á’fl¿QM›ÒÀfl ËÎ· ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ IBM ¿o’fiÌ±ı ⁄fiÎ‰ı·_ O·Ò Ï…fi »ı. Ï‰ÂÎ‚ ±˘flÕÎ‹Î_ … Á‹Î÷_ ±fiı ¿⁄ÎÀ …ı‰ÕÎ_

±fiı¿ ¿ıÏ⁄fiıÀ‹Î_ ‰ËıÓ«Î›ı·_ O·Ò Ï…fi 280 ÀıflÎŒ˚·˘’fiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌ ‘flÎ‰ı »ı --±ı À ·ı ¿ı Áı ¿ LÕÿÌÃ 2,80,000 ±⁄… √HÎ÷flÌ±˘ ¿flÌ Â¿ı »ı.à

¿fl‰Îfi _ Ë˘› ±ı ‰ Î_ ¿Î›˘˝ ‹ÎÀı ⁄fiÌ flËı »ı. ±ı¿ ΩHÎÌ÷_ ¿Î›˝ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

Ë‰Î‹ÎfifiÌ ±Î√ÎËÌfi_ »ı. ÏfiWHÎÎ÷˘ ¤Îfl÷ …ı‰Î ±ı¿Îÿ ÿıÂfiÎ Ë‰Î‹Îfifi˘ ‰÷Î˝fl˘ ¿Îœ‰Î ‹Î√÷Î Ë˘› ÷˘ ’HÎ ±ı ‹ÎÀı Ï‰r ±Î¬Î‹Î_ Ï‰Ï‰‘ V◊‚ı (±fiı Ë‰ÎfiÎ Ï‰Ï‰‘ V÷fl˘‹Î_) ÀıQ’˛ı«fl, ’‰fifiÌ ÏÿÂÎ, Ë‰Îfi_ ÿ⁄ÎHÎ, ‰Î÷Î‰flHÎfi˘ ¤ı … ‰√ı fl ı fi ı ·√÷Î ±ÎÂflı 13,00,000 ±Î_ ¿ ÕÎfiı ¿QM›ÒÀflfiÎ ’˛˘√˛Î‹ ‹…⁄ ’flV’fl ‹Ò·‰‰Î ’Õı »ı. ±Î ◊˘¿⁄_‘ √HÎ÷flÌ±˘ ’W¿‚ V’ÌÕ ±fiı ‹ı‹flÌ ‘flÎ‰÷Î Á’fl¿QM›ÒÀfl ‰Õı … Â@› ⁄fiı. ÕıV¿ÀÎ˜’ ÷˘ ÃÌ¿, ‹ı≥fi¡ı‹ ¿QM›ÒÀflfi_ ’HÎ ±ı ¿Î‹ fiÏË. ¤Îfl÷ı ±ıÀ·ı … ‹Î«˝ 25, 1989 fiÎ fl˘… ÏÿSËÌfiÎ ‹˙Á‹ ¤‰fi ‹ÎÀı Cray X-MP (ÁÎ‹ıfiÎ ’Îfiı ±Î’ı·˘ Œ˘À˘) fiÎ‹fi_ ±‹ıÏfl¿fi Á’fl¿QM›ÒÀfl wÎ. 20 ¿fl˘ÕfiÎ ¬«ı˝ ‰ÁÎT›_, …ı ±Î…ı ’HÎ ¿Î›˝fl÷˚ »ı.à

Q µkÎflfiÎ ‘˛‰ ÷ÎflÎ …ı‰˘ ±«‚ ÷Îfl˘ ÿÏZÎHÎ √˘‚Î‘˝‹Î_ »ı ? Á¤ÎÊ ·ı·ı, ‰Õ˘ÿflÎ; ’˛ÿÌ’ ΩfiÌ, ±_@·ırfl

A M≤J‰ÌfiÌ ¤˙√˘Ï·¿ ‘flÌfiÌ Ï⁄·¿<· ÁÌ‘‹Î_ ±Î‰÷˘ ÷Îfl˘ ÿÏZÎHÎ √˘‚Î‘˝‹Î_ fi◊Ì, »÷Î_ I›Î_fiÎ V‰„V÷¿/Southern Cross fiZÎhÎfiÎ ÏhÎÂ_¿</Acrux fiÎ‹fiÎ ÷ÎflÎfiı ÏÿÂÎÁÒ«fi ‹ÎÀı ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı. ’Ïç‹Ì ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı fiyÌ ¿flı·Î_ 88 fiZÎhÎ˘‹Î_ Á˙◊Ì fiÎfi_ V‰„V÷¿ »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹Î_ fiflÌ ±Î_¬ı ÿı¬Î÷Î ‰‘ ’˛¿ÎÏÂ÷ ÷ÎflÎ Œ@÷ «Îfl »ı. (ø˘ÁfiÌ ’Ïfl¿„S’÷ Á_ i ÎÎ ÷ı ‹ fiÎ ‰Õı fl«Î› »ı.) ±Î ’ˆ¿Ì ‘˛‰ ÷ÎflÎfiÌ √fl… ÁÎflÌ Â¿÷˘ ÷Îfl˘ ÏhÎÂ_¿< M≤J‰ÌfiÌ ¤˙√˘Ï·¿ ‘flÌfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ 270 …ıÀ·˘ “ËÀ¿fl” »ı, ±ıÀ·ı ÿÏZÎHÎfiÌ Á«˘À ÏÿÂÎ fiyÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÷ı ±Î_¿Õ˘ √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰˘ Ωı≥±ı. ±ı¿ flÁ’˛ÿ Á‰Î· — V‰„V÷¿ fiZÎhÎ ¤Îfl÷‹Î_ flËıfiÎfl T›„@÷fiı ÿı¬Î› fiÏË, »÷Î_ ’˛Î«Ìfi ¤Îfl÷fiÎ ¬√˘‚Ï‰t˘±ı ÷ıfiÎ ‹A› ÷ÎflÎfiı ÏhÎÂ_¿< ÷flÌ¿ı ¿ı‰Ì flÌ÷ı ±˘‚¬ÎT›˘ ? ÏÁQ’· …‰Î⁄ ±ı … ¿ı M≤J‰Ì ÷ıfiÌ ‘flÌ ’fl Œfl÷Ì ‰¬÷ı ¤‹flÕÎfiÌ ‹ÎŒ¿ hÎÎ_ÁÌ ⁄fiÌ ÏË·˘‚Î ’HÎ ·ı÷Ì Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ËΩfl˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ V‰„V÷¿ fiZÎhÎ ¤Îfl÷‹Î_◊Ì ÿı¬Ì Â¿Î÷_ Ë÷_. ±Î’HÎÎ ¬√˘‚Ï‰t˘±ı ÷ıfiÎ ‹A› ÷ÎflÎfi_ fiÎ‹ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

ÏhÎÂ_¿< ’HÎ ›˘B› flÌ÷ı … ’Á_ÿ ¿›*. ’flÎHÎ¿◊Î ‹…⁄ ÁÒ›˝‰_ÂÌ flÎΩ ±vHÎfiÎ ’˙hÎ ÏhÎÂ_ ¿ < fi ı Ï‰rÎÏ‹hÎ±ı ’˘÷ÎfiÎ ÷’fiÎ ⁄‚ı Áÿı Ë ı V‰√˝ ‹ Î_ ‹˘¿S›˘ I›Îflı ≥Lƒ±ı ÷ıfiı ’Î»˘ Q≤I›·˘¿ ÷flŒ ‘¿ıS›˘. ÏhÎÂ_¿< ¨‘ı ‹V÷¿ı fiÌ«ı ’Õ‰Î ·ÎB›˘. Ï‰rÎÏ‹hÎ±ı ÷ıfiı ±Î¿ÎÂ‹Î_ fl˘¿Ì ·Ì‘˘. ≥Lƒ±ı ÷ıfiı V‰Ì¿Î›˘˝ fiË˘÷˘ ±fiı Ï‰rÎÏ‹hÎ±ı ÷ı fi ı V‰√˝ ‹ Î_ ‹˘¿·‰ÎfiÌ ’˛Ï÷iÎÎ ·Ì‘ı·Ì, ‹ÎÀı ⁄ı µ fiÌ ∞ÿfiı ¿ÎflHÎı ÏhÎÂ_ ¿ < V‰√˝·˘¿ ±fiı Q≤I›·˘¿ ‰E«ı Ëo‹ıÂ ‹ÎÀı „V◊fl ·À¿Ì flèÎ˘. V‰„V÷¿ fiZÎhÎfi˘ ÏhÎÂ_¿< ÷Îfl˘ ’HÎ ⁄Ë «·Î›‹Îfi fi◊Ì, »÷Î_ µkÎfl ‘˛‰fiÎ ÷ÎflÎfiÌ Ëfl˘‚‹Î_ ÷ıfiı ‹Ò¿Ì Â¿Î› fiÏË. ±Î‹ı› ¤@÷ ‘˛‰fi_ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘I‰ ¿fl÷˘ ‘˛‰ ÷Îfl˘ ±ıÀ·ı ¿ı fi˘◊˝ VÀÎfl ±«‚÷Î±Õ√÷Îfi˘ ÏÁQ⁄˘· »ı, F›Îflı ÏhÎÂ_¿ CÎflfiÌ ±fiı CÎÎÀfiÌ ±‘‰E«ı ¬˘ÕÎ›ı·˘ ÂÎÏ’÷ ÷Îfl˘ »ı. ±Î’HÎÌ ’˙flÎÏHÎ¿ ‰Î÷Î˝ ÁÎ◊ı ÿÏZÎHÎ √˘‚Î‘˝fiÎ ÿıÂ˘fiı Ωı ¿ı ¿ÂÌ ÏfiV⁄÷ fi◊Ì, ⁄·¿ı Southern Cross/V‰„V÷¿ fiZÎhÎ ø˘Á …ı‰Ì fl«fiÎfiı ·Ì‘ı ÷ı‹… ±‰¿ÎÂÌ ÿÌ‰ÎÿÎ_ÕÌ ÷flÌ¿ı ¿Î‹ ±Î’÷_ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ±Î˜VÀˇıÏ·›Î, L›Ò Ï{·ıLÕ, ’Î’±Î L›Ò √ÌfiÌ, ⁄˛ÎÏ{· ±fiı ÁÎ‹˘±Î ±ı ’Î_« ÿıÂ˘fiÎ flÎWÀˇK‰…‹Î_ V◊Îfi ’ÎQ›_ »ı.à

Q ¤Îfl÷fiÌ Á‹ƒÌ ±fiı ¤ÒÏ‹ ÁflËÿ ±I›_÷ ‰Î_¿Ì«Ò_¿Ì »ı ±ı Ωı÷Î_ ÷ıfi_ ZÎıhÎŒ‚ «˘yÁ flÌ÷ı ‹Î’Ì Â¿Î› ¬w_ ? ÕÎ˜. ‘fi_…› T›ÎÁ, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ¤ƒıÂ ÁÎ‰Ï·›Î, Áfl÷; ··Ì÷ ⁄Ì. ¬_¤Î›÷Î, ‰S·¤Ï‰zÎfi√fl

A Áfl¿Îflı ΩËıfl ¿flı·Î ÁkÎÎ‰Îfl ±Î_¿ÕÎ ‹…⁄ ¤Îfl÷fi_ ZÎıhÎŒ‚ 32,87,363 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. 1970 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ÁkÎÎ‰Îfl ÏŒ√fl 32,80,483 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ √HÎÎ÷˘, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ZÎıhÎŒ‚‹Î_ 6,880 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ‰‘Îfl˘ ◊›˘ »ı. ¤˙√˘Ï·¿ flÌ÷ı ÷˘ ◊Î› fiÏË, 43

Ï‰V÷Îfl— 1,20,052 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl.

Q. «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi ±Î¿ÎÂÌ ‰Ì…‚Ìfiı ·Ì‘ı @›Îflı¿ ÀÌ. ‰Ì.fiı fi¿ÁÎfi ◊Î› ¬w_ ?

Q. ±_÷ÏflZÎfiÌ ›ÎhÎÎfiı ±_÷ı V’ıÁ ÂÀ· ·ı„LÕo√ ¿flı ±ı ’»Ì ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ ÷fl÷ fiÏË, ’HÎ hÎÌÁ-«Î·ÌÁ Ï‹ÏfiÀ ⁄Îÿ ¿ı‹ ⁄ËÎfl ±Î‰ı »ı?

µΩÁ ’Ï◊¿, fifl˘ÕÎ fl˘Õ, ±‹ÿÎ‰Îÿ

¤Îfi ⁄˘¬Ïfl›Î, ‹.ËÎ‹ÿ’flÎ, Ï….’˘fl⁄_ÿfl

A. ‰Î÷Î‰flHÎfiÌ Ë‰Îfiı ÁflıflÎÂ 330000 Áı„SÂ›Á …ıÀ·Ì √fl‹ ¿flÌ ‹Ò¿÷˘ ±Î¿ÎÂÌ ‰Ì…‚Ìfi˘ «‹¿Îfl˘ 10,00,00,000 ‰Î˜SÀ Á‘Ìfi˘ Ë˘› »ı. ‰Ì…‚Ì Ωı ±ıLÀıfiÎ ’fl hÎÎÀ¿ı ÷˘ ÀıÏ·Ï‰{fi ⁄_‘ Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ıfiÎ_ ¿Q’˘fiLÀ˚Áfiı fi¿ÁÎfi ’Ë˘Ó«ı, ¿ı‹ ¿ı ÀÌ.‰Ì.fiÌ Áfl¿ÌÀ ±ı¿oÿflı ·Î˜ ‰Î˜SÀı… ’fl ¿Î›˝ ⁄Ω‰‰Îfiı ÁΩ˝›ı·Ì »ı.

A. ±_÷ÏflZÎ‹Î_ ‰…fiËÌfi ËÎ·÷ı 7-10 Ïÿ‰Á ‰Ì÷ÎT›Î ’»Ì ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ ŒflÌ ‰¬÷ M≤J‰ÌfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ◊Ì Àı‰Î› ±fiı

Q. {ıflÌ ‰fiV’Ï÷±˘ ¿ıÀ·Ì Ω÷fiÌ »ı ? Á˙◊Ì {ıflÌ ¿≥ ? Ï‰…› …ı. flÎ‹ÎHÎÌ, √˘ÓÕ·

A. ±ÎÂflı 700 Ω÷fiÌ ‰fiV’Ï÷±˘ {ıflÌ »ı. Á˙◊Ì ‰‘ {ıfl ±Î’HÎı I›Î_ Ωı‰Î ‹‚÷Ì Abrus precatorius/«HÎ˘ÃÌ ‰fiV’Ï÷fiÎ fl÷Ì fiÎ‹fiÎ ·Î·-¿Î‚Î ⁄Ì…‹Î_ »ı. ±ı¿ fl÷Ìfi˘ («HÎ˘ÃÌfi˘) ¤Ò¿˘ ‹ÎHÎÁfiÎ ’ıÀ‹Î_ Ω› ÷˘ ±ıÀ·˘ ÕÎ˜{ ’HÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ¿ÿÎ« Ωfi·ı‰Î ⁄fiı. fiÎfiÌ fl÷Ìfi_ VÀÎLÕÕÛ ‰…fi

Á_÷·fi √‹ÎT›Î Ï‰fiÎ ÷ı‹… ⁄ÌΩfi˘ ±Î‘Îfl ·Ì‘Î Ï‰fiÎ À|Îfl «Î·Ì Â¿ı ±ı ‹ÎÀı hÎÌÁı¿ Ï‹ÏfiÀ ÷ı‹fiı V’ıÁ ÂÀ·fiÌ ±_ÿfl … ⁄ıÁÎÕÌ fl¬Î› »ı. ±Î Á‹›√Î‚Î ÿflQ›Îfi ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ±˘ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ‹ËÎ‰fl˘ ·ı »ı ±ı‹ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. Q. ÀıÏ·Ï‰{fifiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ±ı ¿QM›ÒÀflfiÎ VøÌfi ’fl Ï«hÎfi˘ ÏÕVM·ı ‰‘ Áflı¬, fl_√Á¤fl ±fiı V’WÀ ÿı¬Î› »ı ÷ıfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?

’ÎflÿÂ˝¿ flËı »ı. ÷Î’‹Îfi fiÌ«_ ±Î‰Ì w‹ ÀıQ’˛ı«fl …ıÀ·_ ◊Î› I›Îflı CÎfi V‰w’ ’¿Õ÷Î ‹ÌHÎ‹Î_ «fl⁄ÌfiÎ ±V÷T›V÷ VŒÏÀ¿˘ fl«Î‰Î ‹Î_ Õ ı »ı . ±Î ⁄ÎflÌ¿ VŒÏÀ¿˘ ‹ÌHÎfiÌ ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚‰Î ‹Î√÷Î_ ’˛¿ÎÂÏ¿flHÎ˘fiı ±‰fl˘‘Ì ÷ı‹fiı Ï‰¬ıflÌ fiÎ¬ı, ±ıÀ·ı ‹ÌHÎ ’ÎflÿÂ˝¿ flËı÷_ fi◊Ì. Q. ’flÿıÂ◊Ì ±Î‰÷Î Œ˘fi‹Î_ @›Îflı¿ ±Î’HÎÎ ÂOÿ˘fiÎ ’ÕCÎÎ ¿ı‹ Á_¤‚Î› »ı ? Ï’›ÒÊ ±ı. Àı·fl, ⁄ÎflÕ˘·Ì

A. ÀıÏ·Œ˘fifiÎ ⁄ı ¿ı⁄·˘fi_ Á_‘ÎHÎ ¿›* Ë˘› I›Î_ ’Ëı·Î ±fiı ⁄ÌΩ ¿ı⁄·fiÎ √ı…‹Î_ ÷◊Î √HÎ‰kÎÎ‹Î_ Œfl¿ Ë˘› ÷˘ ±‰Î…fiÎ_ Ï‰z÷ ÏÁBfi·˘fiı impedence/’˛Ï÷⁄Î‘ fiÕı »ı ±fiı ⁄˘·Î›ı·Î ÂOÿ˘fiÎ_ ÏÁBfi·˘ ⁄˜¿ ‹Îflı »ı. ±Î Á‹V›Îfiı ›˘B› Áfl¿ÌÀ ‰Õı fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ Â¿Î›, ‹ÎÀı ’ÕCÎÎ Á_¤‚Î› ÷˘ ΩHÎ‰_ ¿ı ÁÏ‰˝ Á ’˛ ˘ ‰Î≥Õflı ’˘÷Îfi _ fiı À ‰¿Û √˘Ã‰‰Î‹Î_ ’Òfl÷Ì ¿Î‚∞ ·Ì‘Ì fi◊Ì. Q. ⁄˘Q⁄ı ËÎ≥fi_ ÷ı·ZÎıhÎ ¿ıÀ·Î ¨ÕÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ »ı ? ±Î‰Î_ ÷ı·ZÎıhÎ˘ ¿ıÀ·˘¿ √ıÁ ⁄Î‚Ì ¿ı‹ fiÎ¬ı »ı ? ‹ÏfiÊ ‹˘ÿÌ, Áfl÷; ‘‰· ±ı«. ’Àı·, ÿÎË˘ÿ; ¿<·ÿÌ’, ‘‰·, Ï‹·fi ±fiı Ï‹hÎ˘, ¿ıÂ˘ÿ; ‹Î‘‰∞¤Î≥ ¤·ÎHÎÌ, √Î‹ flÎHÎÎ ¬ÌflÁflÎ, flÎHÎÎ‰Î‰, Ï…. ’˘fl⁄_ÿfl

’Ò‰ı˝Â ±ı. ’Àı·, CÎÎÀ·˘ÏÕ›Î, ±‹ÿÎ‰Îÿ

±ı¿Îÿ √˛ı≥fi (0.162 √˛Î‹) …ıÀ·_ Ë˘› »ı, ‹ÎÀı ±Î’HÎı I›Î_ ÷ı ‰Ê˘˝◊Ì ÷˘·fiÎ ±ı¿‹ ÷flÌ¿ı ‰’flÎ÷Ì ±Î‰Ì »ı.

A. ¿QM›ÒÀfl VøÌfi ’flfiÎ ºU›fiÌ ÁCÎfi÷Î ÷ıfiÎ ÁÒZ‹ ¿ÿ‰Î‚Î Ï’@ÁıSÁfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ÀıÏ·Ï‰{fifiÎ ÿflı¿ picture elements/ pixels fi_ ¿ÿ 0.75 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl Ë˘› »ı, F›Îflı ¿QM›ÒÀflfiÎ Ï’@Áı·fiÌ ÁÎ≥{ Œ@÷ 0.25 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı hÎHÎ √HÎÎ ‰‘ Ï’@ÁıSÁfi˘ (À’¿Î_fi˘) Á‹Î‰ıÂ ºU›fi_ flı{˘S›ÒÂfi ‰‘ÎflÌ ÿı »ı.

Q. √…ﬂÎ÷‹Î_ ¿<· ±P›ÎﬂH›˘ ¿ıÀ·Î_ »ı?

Q. √fl‹ ‹ÌHÎ ’ÎflÿÂ˝¿ Ë˘› »ı. Ã›Î˝ ’»Ì ÷ı ±’ÎflÿÂ˝¿ ⁄fi‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?

fl˘fi¿ ±ı. √˘ÏË·, ¤Î‰fi√fl

ﬂ˘ÏË÷ ±ıÁ. ‹Î¿˘ÏÕ›Î, ±‹ﬂı·Ì

A. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 22 »ı, …ı‹fi_ ¿<· ZÎıhÎŒ‚ 16,603 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ÿıÂ¤fl‹Î_ ±¤›ÎflH›˘fiÌ Á_ A ›Î 502 »ı . ¿< ·

A. ‹ÌHÎ fatty acid fi˘ ±ıÀ·ı ¿ı «fl⁄Ì›@÷ ±Q·˘fi˘ ⁄fiı·˘ ’ÿÎ◊˝ »ı, …ı 400 Áı„SÂ›Á ¿fl÷Î_ ‰‘ ÷Î’‹Îfiı ’˛‰ÎËÌ ±fiı

A. ⁄˘Q⁄ı ËÎ≥fi _ ÁÎ√fl÷Ï‚› _ …‚Á’ÎÀÌ◊Ì ÁflıflÎÂ 110 ‹ÌÀfl fiÌ«ı »ı, ‹ÎÀı M·ıÀŒ˘‹˝fiÎ ’Î›Î ±ıÀ·ı Á‘Ì ’ÎHÎÌ‹Î_ Õ>⁄ı·Î flËı »ı. ÷ı·ZÎıhÎ˘‹Î_ ÂÎfl¿Î‹ Œ@÷ ¬Ïfi… ÷ı· ‹ÎÀı ¿flÎ›_ Ë˘› »ı. ¿˘≥ ‰Îfl ÷ı· ÁÎ◊ı ¿ıÀ·˘¿ √ıÁ ’HÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ±Î‰ı »ı, …ıfiÌ ‹ÎhÎÎ ¬«˝-·Î¤fiÌ º„WÀ±ı ’›Î˝ M ÷ fi Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı

’Î≥’·Î≥fi‹Î_ ÷ıfiı Á‹ıÀ‰Îfi˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. Ë‰Îfi_ ’˛ÿÒÊHÎ fi Œı·Î› ±ı ‹ÎÀı ÷ıfiı ⁄Î‚Ì fiÎ¬‰˘ Ωı≥±ı.à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

‹ÎÀı ÷ı ±Î_¿ÕÎŒfl¿ ‹ÎÀı ‰‘ «˘¿ÁÎ≥¤›* Á‰ı˝ZÎHÎ … ¿ÎflHÎ¤Ò÷ Ë˘‰_ Ωı≥±ı. ’fl_÷ ‰÷˝‹Îfi ÏŒ√fl ’HÎ ŒÎ≥fi· Ë˘‰Îfi˘ Á_¤‰ fi◊Ì. ÿÏfl›ÎÏ¿fiÎflı ¬ÎÕÌ±˘fi_ ±fiı ¤ÒÏ‹ ÁflËÿı ¬Î_«Î¬Ò_«Ìfi_ ‹Î’ ÷Á±ı ÷Á ·ı‰_ Â@› Ë˘÷_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÿıÂfiÎ ZÎıhÎŒ‚fi˘ (±√fl ÷˘ ÁÎ√flÏ¿fiÎflÎfiÌ ·_⁄Î≥fi˘ ’HÎ) ÁÎ«˘ ±Î_¿Õ˘ ¿ÿÌ ΩHÎÌ Â¿Î› fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ Á‰ı˝ ±Î˜Œ ≥„LÕ›Î±ı ÷Îfl‰ı·˘ ±Î_¿Õ˘ ‰ÎV÷Ï‰¿ ÏŒ√fl ¿fl÷Î_ 0.5Ñ ‰‘ M·Á-‹Î≥fiÁ Ë˘‰Îfi˘ Á_¤‰ fi◊Ì.à

Q ±Î˜√VÀ, 1947 ‹Î_ ±Î{ÎÿÌ ‹Y›Î ’»Ì ±Î…ı 59 ‰Êı˝ ¤Îfl÷fiÌ ±fiı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ±ÎÏ◊˝¿ „V◊Ï÷ ±ı¿⁄ÌΩfiÌ ÷·fiÎ‹Î_ ¿ı‰Ì »ı ? ±fi_÷ ÀÌ. ’Îflı¬, CÎÎÀ¿˘’fl, ‹_⁄≥; M≤J‰Ì ÁÎ‰Ï·›Î, Áfl÷

A ¤Îfl÷ı Á‹Î…‰Îÿfi˘ ¤˛Î‹¿ ‹˘Ë flÎ¬Ì Âw±Î÷fiÎ_ 44 ‰Ê˘˝fi˘ ‹ÒS›‰Îfi Á‹› ‰ıÕŒÌ fiÎ¬‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‹@÷ ⁄ΩflfiÌ fiÌÏ÷ ÷I¿Î‚ ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Ì Ë˘÷ ÷˘ ±Î…ı ÷ı Ïfi—Â_ ¿ ’HÎı ±‹ı Ï fl¿Î ’»Ì ⁄ÌΩ fi_ ⁄ flfi _ ±ÎÏ◊˝¿ Á’fl’Î‰fl ⁄fiÌ «Ò@›_ Ë˘÷, »÷Î_ 1991 ‹Î_ flËÌ flËÌfiı µÿÎflÌ¿flHÎ ÿÎ¬· ¿›Î˝ ⁄Îÿ ÷ıHÎı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ±◊˝ ÷ _ h Îfiı ·√¤√ ÷‹Î‹ ZÎıhÎı ’Î»‚ flÎ¬Ì ÿÌ‘_ »ı. ±ËŸ ⁄÷Î‰ı·Î ÷·fiÎI‹¿ ¿˘ÃÎ‹Î_ ⁄ı› ÿı Â ˘fiı ·Î√ ’Õ÷Î ±Î_¿ÕÎ ’flV’fl Áfl¬Î‰Ì …\±˘. ±ı¿ ⁄Î⁄÷ K›Îfi flËı ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfifi _ ZÎı h ÎŒ‚ ¤Îfl÷fiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ±ı Œ@÷ 25Ñ »ı ±fiı ‰V÷Ì ‹Î_Õ 16Ñ »ı, ±ıÀ·ı ¤Îfl÷fiÎ ¬Î÷ı ‹˘ÀÎ ±Î_¿ÕÎ ⁄˘·ı ±ı ÿı ¬ Ì÷ _ »ı . ’fl_ ÷  ±ı ÷ŒÎ‰÷fiı K›Îfi‹Î_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

·ı‰Î›Î ’»Ì›ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ¿fl÷Î_ ¤Îfl÷fi_ ±◊˝÷_hÎ CÎHÎÌ flÌ÷ı ⁄‚¿<_ ÁÎÏ⁄÷ ◊Î› »ı. ¤ÎÏ‰ ±ÎÏ◊˝¿ ’˛√Ï÷ …ıfiÎ ’fl Ïfi¤˝fl flËı ±ı‰Î ‹Î‚¬Î¿Ì› ZÎıhÎı ÷˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi ¤Îfl÷fiı ¿ÿÌ ’Ë˘Ó«ı ÷ı‹ fi◊Ì. ±ÎÏ◊˝¿ Á’fl’Î‰flfiÎ ÿflFΩ ‹ÎÀı ¤Îfl÷fi_ ËflÌŒ ±ıÀ·ı … «Ìfi »ı, ’ÎÏ¿V÷Îfi fiÏË.à

Q ÿÎ·‰ÕÎ …ı‰Ì ⁄Ωw ¬Îz «ÌΩı‹Î_ ‰’flÎ÷Ì ·Î_√fiÌ ÿÎ‚ “·Î_√ ¤Î_√ı ÀÎ_√” ±ı ¿Ëı‰÷ ‹…⁄ ÁÎ«ı … {ıflÌ »ı ? ±Î ’˛¿ÎflfiÌ ÿÎ‚‹Î_ flËı·_ {ıflÌ ÷k‰ ¿›_ ? ¿S’ıÂ ±ı. Á_CÎ‰Ì, ±‹ÿÎ‰Îÿ; …‰ÎËfl ’Àı·, ‰Õ˘ÿflÎ

A Ï÷›˘flÎ, ·Î√Ì, ⁄À<fi, CÎflÁ, ·Î¬ ‰√ıflı Ω÷ Ω÷fiÎ_ V◊ÎÏfi¿ fiÎ‹˘ ‰Õı ±˘‚¬Î÷Ì ·Î_√fiÌ ÿÎ‚fi_ ‰‘ ’˛«Ï·÷ fiÎ‹ ¬ıÁÎflÌ ÿÎ‚ »ı, …ıfi_ ±’¤˛_Â ¿ıÁflÌ ÿÎ‚ ◊›_ »ı. ±Î ¿Ã˘‚ ÁÎ«ı … {ıflÌ »ı, »÷Î_ ÷ıfi˘ ‰’flÎÂ «Î· flèÎÎfiÎ_ ±‹¿ ¿ÎflHÎ˘ »ı. ±fiÎT≤„WÀ ÿflQ›Îfi ⁄ÌΩ ÿflı¿ ¿Ã˘‚fiÎ ±fiı ‘ÎL›fiÎ »˘Õ ‹Òfl{Î‰Î ·Î√ı I›Îflı ·Î_√fi˘ »˘Õ ‹Î‹Ò·Ì ¤ı… ‰E«ı ’HÎ e·ıŒÎ·ı »ı. …‹Ìfifiı ’ÒflÌ ¬ıÕ‰Î‹Î_ fi ±Î‰Ì Ë˘› ÷˘ ’HÎ ÷ıfiÎ flÎŒÕÎ ŒÎÀÌ fiÌ¿‚ı »ı, ±ıÀ·ı ÿ¿Î‚‹Î_ ¤Ò¬‹fl˘ ‰ıÃ÷Î √flÌ⁄ ·˘¿˘fiı Á·¤ ¬˘flÎ¿ ‹‚Ì flËı »ı. ·Î_√fiÌ ÿÎ‚ ⁄ÌΩ_ ¿Ã˘‚ ’Î¿˘fiÎ ÏËÁÎ⁄ı ±ı¿ÿ‹ Á˘ÓCÎÌ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¤˘…fi ÷flÌ¿ı ⁄Ì…\_ ±ı¿ı› ¿Ã˘‚ ¿ı ‘ÎL› ÷ıfiÎ …ıÀ·˘ Á_÷˘Ê ±Î’÷_ fi◊Ì. ·Î_√fiÌ ¬Ì«ÕÌ ¿ı fl˘À·Î ¬ÎfiÎflfiı ±ÿ˚¤÷ Ï¿Á‹fiÌ I≤„M÷ ◊Î› »ı. Ë˘…flÌfiı ’Òflı’ÒflÌ ‘fl’÷ ‰‚ı »ı. ·Î_√fiÌ √‹ı ÷ı ‰Îfi√Ì Ë˘›, ’HÎ ±‹¿ ‰¬÷ ¬Î‘Î ’»Ì ÷ıfi_ ⁄_‘ÎHÎ ◊›Î Ï‰fiÎ flËı÷_ fi◊Ì. ±·⁄kÎ, ·Î_√fi_ Áı‰fi ·Î_⁄ı √Î‚ı ¬÷flfiÎ¿ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı ÿÎ‚‹Î_ β-N-oxalyl amono-L-alanine fiÎ‹fi_ (BOAA ±ı‰Î À>_¿Î fiÎ‹ı ±˘‚¬Î÷_) {ıflÌ flÁÎ›HÎ »ı. {ıflfiÌ ‹ÎhÎÎ 1.5Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ Ë˘÷Ì fi◊Ì, »÷Î_ ·Î_ ⁄ ı √Î‚ı ’√fiı ·ı◊Î≥Ïfl{‹ fl˘√fiÌ ±Áfl …HÎÎ‰Î ‹Î_Õı »ı. (·Î_√fi_ ÂÎjÎÌ› ·ıÏÀfi fiÎ‹ ·ı◊Î≥flÁ ÁıÏÀ‰Á »ı, …ıfiÎ ’fl◊Ì fl˘√fi_ fiÎ‹ ’ÎÕ‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı.) fl˘√ ÷ıfiÎ ±Î√‹fi ’Ëı·Î_ «ı÷‰HÎÌ ±Î’ı »ı. ±ı¿ Ïÿ‰Á ’√‹Î_ ±˘Ï«_÷˘ ÿ¬Î‰˘ µ’Õı 45

»ı ±fiı VfiÎ›±˘ …¿ÕÎ› »ı. fl˘√fi_ ±ı ’Ëı·_ VÀı… »ı. Á‰Îflı ‹ÎHÎÁ Ï⁄·¿< · ÁÎΩı fi fl‰˘ ¿Î‹‘_‘ı Ω›, ’fl_÷ ÁÎ_…ı ’Î»˘ Œflı ±ı ‰¬÷ı ÷ıfiÌ «Î·‹Î_ ◊˘Õ<_¿ ¿œo√Î’b_ ‰fl÷Î› »ı. ±Î ÷⁄yı Ωı ·Î_√fiÌ ÿÎ‚ ¬Î‰Îfi_ »˘ÕÌ ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ fl˘√ ±Î√‚ ‰‘÷˘ fi◊Ì. fiÏË÷fl fl˘√fi˘ ⁄ÌΩı ÷⁄y˘ Âw ◊Î› »ı, …ı‹Î_ ’√fiÎ VfiÎ›±˘ ±ıÀ·Î ¬ıÓ«Î≥ Ω› »ı ¿ı ÿflÿÌ …‹Ìfi ’fl ±ıÕÌ ’HÎ ⁄flÎ⁄fl ‹Î_ÕÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. «Î·÷Ì ‰¬÷ı ÂflÌfl ’HÎ Á‹÷˘· fi flËÌ Â¿ı, ±ıÀ·ı ·Î¿ÕÌfiÌ ‹ÿÿ ·ı‰Ì ’Õı »ı. fl˘√fiÎ hÎÌΩ VÀı…‹Î_ ⁄ı ·Î¿ÕÌfi˘ Àı¿˘ …wflÌ ⁄fiı, F›Îflı «˘◊Î ÷ı‹… ±_Ï÷‹ VÀı…‹Î_ ÿflÿÌ ⁄ı ËÎ◊fiÎ Àı¿ı …‹Ìfi ’fl ⁄Î‚¿fiÌ …ı‹ ’√ CÎÁÕ÷˘ ◊≥ Ω› »ı. ’√ ÷ıfiÎ ÂflÌflfi˘ ¤Îfl ¬‹Ì Â¿÷Î fi◊Ì. ·ı◊Î≥Ïfl{‹fi˘ fl˘√ ⁄Ë Á‹› (‹ÏËfiÎ±˘ Á‘Ì ±fiı

¿ÿÎ« fl˘…ıfl˘…) ·Î_√fiÌ ÿÎ‚ ¬Î‘Î ’»Ì ◊Î› »ı, ’fl_÷ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±ı ’HÎ ÁÎ«_ ¿ı ·ı◊Î≥Ïfl{‹fiÌ ±Áfl¿Îfl¿ ÿ‰Î fi◊Ì. fl˘√ ¿Î›‹Ì »ı.à

Q Á˙◊Ì ‰‘ ÷Î’‹Îfi ‘flÎ‰÷˘ ±‰¿ÎÂÌ ÷Îfl˘ ¿›˘ »ı ? fl˘Ëfi ’ÌÃÏÕ›Î, Ω‹fi√fl; Ï‹Ï·Lÿ ’Ì. «hÎ¤∞, …^fiÎ√œ

A ‹K›‹ ¿ÿfi˘ ÷Îfl˘ ’˘÷Îfi_ CÎb_ ¬w_ ±Î›W› ¤˘√T›Î ’»Ì ¬˘¬·_ ⁄ÎèÎÎ‰flHÎ √‹Î‰Ì ⁄ıÁı ±fiı ‹ÎhÎ ÷√÷√÷˘ ±Î_÷Ïfl¿ √¤˝ ⁄Î¿Ì flËı I›Îflı ±ı ÷Îfl˘ rı÷ ‰Î‹fi/white dwarf ⁄L›˘ √HÎÎ› »ı. rı÷ ‰Î‹fi‹Î_ Œu{fi ’˛Ïø›Î «Î·÷Ì fi◊Ì, »÷Î_ √¤˝fi_ ÷Î’‹Îfi ÁflıflÎÂ 1,00,0000 Áı„SÂ›Á ¿ı ‰‘ Ë˘› »ı--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ±√Îµ √¤˝fiÌ ±b¤ßÌ‹Î_ ÷ı ’˛Ïø›Îfi˘ ÿ˘fl ±⁄Ωı ‰Ê˝ Á‘Ì «ÎS›˘. Á˙◊Ì ‰‘ ÷Î’‹Îfi ‘flÎ‰÷˘ 7,100 ’˛¿ÎÂÔ‰Ê˝ »ıÀıfiÌ NGC 2440 ÏfiËÎÏfl¿Îfi˘ ¿ıLƒÌ› ÷Îfl˘ ’HÎ rı÷ ‰Î‹fi »ı, …ıfi_ ÷Î’‹Îfi ±_ÿÎ…ı 2,11,0000 Áı„SÂ›Á ±ıÀ·ı ¿ı ÁÒ›˝ ¿fl÷Î_ 36 √b_ »ı. ÁÒ›˝fiÌ ÷·fiÎ±ı ¿ÿ 60Ñ »ı, »÷Î_ ±ı 1,100 √HÎÎ ‰‘ ÷ı…ı ’˛¿ÎÂı »ı.à

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

effztflif vf<z,ff>gf s+5fgflvff[ Ljfxf[gfl ;f]5fzLsjfH

±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌ±˘fiÌ ø‹Â— ‰‘Ì flËı·Ì Á_A›Î±ı ±fiı Áfl‰Î‚ı Ï‰‹Îfi˘fiÌ ’HÎ ‰‘Ì flËı·Ì Á_A›Î±ı ¤Îfl÷‹Î_ ’Î›·À˘fiÌ ±»÷ ’ıÿÎ ¿flÌ ÿÌ‘Ì »ı. ¨«Îı ’√Îfl ±Î˜Œfl ¿fl‰Î »÷Î_ ÿıÂfiÌ CÎHÎÌ¬flÌ ±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌ±˘ ’ÎÁı ’Òfl÷Î ’Î›·À˘ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ ÁV÷Î ÿflfiÌ Ï‰‹ÎfiÌ ÏÀÏ¿À˘fiÎ ’˛÷Î’ı ’˛Ï÷Ïÿfi ‰‘÷Î ‹ÁÎŒfl˘fiÎ ÀˇÎÏŒ¿fiı ±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌ±˘ (‹›Î˝Ïÿ÷ Ï‰‹Îfi˘ ±fiı ‹›Î˝Ïÿ÷ ’Î›·À˘fiı ¿ÎflHÎı) ’Òfl÷˘ L›Î› ±Î’Ì Â¿÷Ì fi◊Ì. ‰‘ Ï‰‹Îfi˘ ¬flÌÿÌfiı ±√fl ÷˘ ¤ÎÕı ·≥fiı ÷ı±˘ ‰‘ Ï⁄{fiıÁ ‹ı‚‰Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı, ’fl_÷ ’Î›·À˘fiÌ ÷_√Ì±ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ·Î«ÎflÌfiÌ „V◊Ï÷ ¬ÕÌ ¿flÌ ÿÌ‘Ì »ı. ±Î ‰¬÷ı „@‰{fiÎ ⁄ËÎfiı ÿıÂfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ ΩHÎÌ÷Ì ÷ı‹… ±ΩHÎÌ ±˜fl·Î≥LÁ Ï‰Âı ‹ÎÏË÷Ì ±Î’Ì »ı.

±ËŸ ⁄÷Î‰ı·˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ ¤Îfl÷fiÌ Á‰˝’˛◊‹ ±ıÀ·ı ¿ı V‰ÿıÂÌ ±˜fl-·Î≥LÁfiÎ ·ı’ÕÛ ‹˘◊ ’˛¿ÎflfiÎ Ï‰‹Îfifi˘ »ı. Ï‰‹Îfiı ÏflŒuÏ·_√ ‹ÎÀı ±‹ÿÎ‰Îÿ

¬Î÷ı ·ı„LÕo√ ¿›* »ı, F›Î_ ⁄‚ÿ√ÎÕÎ‹Î_ ’ıÀˇ˘·fiÎ ÕO⁄Î ·Î‰ı·Î ⁄‹Î˝-Âı·fiÎ ¿‹˝«ÎflÌ±˘ ÷ıfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ ⁄‚÷HÎ ¤flÌ flèÎÎ »ı. „@‰{ — ·ı’ÕÛ ‹˘◊ …ı‰Î_ eÿÎ_»Î’ Ï‰‹Îfi˘fiÌ ÁÏ‰˝Á «·Î‰÷Ì ’˛◊‹ ¤Îfl÷Ì› ±˜fl·Î≥LÁ ¿≥ Ë÷Ì?à

“¿ÎÏÃ›Î‰ÎÕÌ” ±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌfiÎ V◊Î’¿ ¿˘HÎ Ë÷Î ?à ±Î{ÎÿÌ ’Ëı·Î_ ±Î’HÎı I›Î_ ÷Î÷Î ±˜fl·Î≥LÁ, ≥„LÕ›fi fiıÂfi· ±˜fl‰ı{, ±˜fl ÁÏ‰˝ÏÁ{ ≥„LÕ›Î Ï·Ï‹ÕıÀ, Õıyfi ±˜fl‰ı{ ÷◊Î ¤Îfl÷ ±˜fl‰ı{ …ı‰Ì Õ{fiı¿ ±˜fl·Î≥LÁ Ë÷Ì, …ı‹fiÌ ’ÎÁı Ï‰‹Îfi˘ ¿<· ‹‚Ìfiı ’«ÎÁ …ıÀ·Î_ ’HÎ fi Ë÷Î_. ±Î…ı Áfl¿ÎflÌ ÷◊Î ’˛Î≥‰ıÀ ±˜fl·Î≥LÁfiÌ ÷ı‹… Ï‰‹Îfi˘fiÌ Á_A›Î ¿ıÀ·Ì ‘Îfl˘ »˘ ?à ÷Î÷Î ±˜fl·Î≥LÁı 1932 ‹Î_ ’˘÷Îfi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl Âw ¿›˘˝ ±ı ’Ëı·Î_ Ï⁄˛ÀfifiÌ ≥„Q’Ïfl›· ±˜fl‰ı{fiÎ_ Ï‰‹Îfi˘ ·_Õfi-À<-¿flÎ_«Ì-À<-ÏÿSËÌfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Î_ Ë÷Î_. (…\±˘ fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ, …ı‹Î_ Ωı‘’flfiÎ ‹ËÎflÎΩ µ‹ıÿÏÁ_Ë ÷ı‹fiÎ flÎ…¿<‹Îfl˘ ÁÎ◊ı ÿı¬Î› »ı.) ‹Î√˝‹Î_ 19

⁄ÌΩ Ï‰r› © ’Ëı · Î_ ¿ÎÏÃ›Î‰ÎÕ‹Î_ ±˜ fl ÁÏ‰˝ÏÁÁ ±Î˜Œ ≥„LÕ›Î fiÎ‹fiÌ ±˜fl·Î≥LÁfiÎ_ DH-Dragon (fiÌ«ı fi ˘ Œ˘À˘) …ı ‰ Î_ Ï‰‹Îfi˘ ¿ı Â ˘ÿ, Ω‹fi√fl, ‹Î_Õ‰Ì, ±‹ÿÎ‰Îÿ ÷◊Î ¤Î‰fi√fl ‰E«ı Ïfi›Ï‹÷ ¬ı’ ¿fl÷Î_ Ë÷Î_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fi_ ¤ÎÕ<_ flıS‰ıfiÌ ŒVÀÛ @·ÎÁ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ¤ÎÕÎ ¿fl÷Î_ ±˘»\_ Ë÷_. (±ı¿ ’˛‰ÎÁ‹Î√˝ ‹_⁄≥-B‰ÎÏ·›fl-ÏÿSËÌfi˘ ’HÎ Ë÷˘.) ±Î

Ãı¿ÎHÎı fl˘¿ÎHÎ ¿fl‰_ ’Õı, ±ıÀ·ı ‰Î_¿Î«Ò_¿Î flV÷ı ¬ıÕÎ÷Ì ›ÎhÎÎ 20,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ·_⁄Î÷Ì Ë÷Ì ±fiı ¿<· ’˛‰ÎÁ 13 Ïÿ‰Áfi˘ ◊÷˘ Ë÷˘--±fiı »÷Î_ Œ˚·Î∫√ ÀÎ≥‹ ÷˘ 63 ¿·Î¿◊Ì ‰‘ fiÏË. ‰‘ ’Õ÷Î_ fl˘¿ÎHÎ˘ ¿fl‰ÎfiÎ_ fi ◊Î› ±ı ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfiı ⁄ı ÿıÂ˘ ‰E«ı Ï‰‹ÎfiflÏË÷ ±˜fl ÁÏ‰˝Á «Î· 60

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

;f]5fzLsjfH

¬ıÕu˘ Ë÷˘. ±Î ’Î›·À ÿo’÷Ì ¿˘HÎ Ë÷Î ?à V’Î≥Á…ıÀ …ı‰Ì ¬Îfi√Ì ±˜fl·Î≥LÁfiÎ_ CÎHÎÎ_ Ï‰‹Îfi˘ ÷ı‹fiÌ ‹ÎÏ·¿ÌfiÎ_ fiÏË, ’HÎ ¤ÎÕ>÷Ì Ë˘› »ı. ±˘»Î ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎı ‰‘ ‹˘À˘ Ï⁄{fiıÁ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ Ï‰‹Îfi˘ ·Ì{/lease ’fl ·ı »ı. ±‹¿ Ï‰‹Îfi˘ dry lease ’fl, ÷˘ ±‹¿ wet lease ’fl ·ı‰Î› »ı. ±Î ⁄Lfiı ÂOÿ’˛›˘√˘fi˘ ±◊˝ Â˘ ?à ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHÎ˝› ·Ì‘˘. Ï‰‹ÎfifiÌ ±‰ı∞‹Î_ ¿›_ ±Î¿ÎÂÌ ‰ÎËfi ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ? µ’fl ⁄÷Î‰ı·_ ¿flÎ_«ÌfiÎ Hanger/ÂıÕfi_ Ï«hÎ ÏËLÀ ÷flÌ¿ı …\±˘.à

⁄Ì∞ CÎHÎÌ ±˜fl·Î≥LÁfiÌ …ı‹ ±˜fl-≥„LÕ›Î ’HÎ ÷ıfiÎ ÿflı¿ Ï‰‹Îfifiı «˘yÁ fiÎ‹ ±ıfiÎ›÷ ¿flı »ı. ±ı¿Áfl¬Ì ÏÁÏfl{fiÎ_ Ï‰‹Îfi˘fiı ÷ı Á‹Îfi lıHÎÌfiÎ_ fiÎ‹˘

±Î˜√VÀ, 2003 ‹Î_ V◊’Î›ı·Ì ±˜fl Õıyfi ¤Îfl÷fiÌ ’Ëı·Ì low cost ±˜fl·Î≥LÁ »ı, …ıHÎı Âw±Î÷‹Î_ wÎ. 1 fiÎ ÿflfiÌ ±˜fl ÏÀÏ¿À ±_√ı V¿Ì‹ ΩËıfl ¿flÌfiı ÷fl¬ÎÀ ‹«Î‰Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ±Î…ı fi‰Ì V◊’Î›ı·Ì GoAir, SpiceJet, Kingfisher ‰√ı fl ı

…ı‰Ì ·√¤√ ÿflı¿ ±˜ fl ·Î≥LÁ ÷‚fiÎ ¤Î‰fiÌ ÏÀÏ¿À˘ ‰ı«Ì ±˘»Î fiŒı ‰‘ ‘_‘˘ ¿flı »ı. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ ⁄‘Ì ±˜fl·Î≥LÁ no-frills airlines ÂÎ ‹ÎÀı ¿Ëı‰Î› »ı ?à ¤Îfl÷ ±˜fl‰ı{, ÏË‹Î·›fi ±ıÏ‰±ıÂfi, Õıyfi ±˜fl‰ı{, ±˜fl ÁÏ‰˝ÏÁÁ ±Î˜Œ ≥„LÕ›Î, ¿Ï·_√ ±˜fl·Î≥LÁ, ≥„LÕ›fi fiıÂfi· ±˜fl‰ı{, ±˜fl ≥„LÕ›Î Ï·Ï‹ÀıÕ ‰√ıflı ±˜fl·Î≥LÁ ‰E«ı ÂÌ ⁄Î⁄÷fi_ ÁÎQ› »ı ?à ¤Îfl÷Ì› Ï‰‹Îfiı ¬ıÕı·Ì ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› Œ˚·Î≥À ‰¬÷ı ’Î›·Àfi_ V◊Îfi ’Ï÷±ı Á_¤ÎY›_ Ë˘› ±fiı ’IfiÌ ¿Î˜-’Î›·À Ë˘› ÷ı‰˘ ±ı¿‹ÎhÎ ÿÎ¬·˘ 1949 ‹Î_ fi˘Ó‘Î›˘ Ë÷˘ ¿ı F›Îflı ‹ƒÎÁ Áfl¿ÎflfiÎ Œ@÷ wÎ. 3,00,000 fiÌ Ï¿o ‹ ÷ı ¬flÌÿÎ›ı · Î ÕÎ˜ ‰ ’˛ ¿ ÎflfiÎ Ï‰‹Îfiı (…‹HÎ˘ Œ˘À˘.) ‹ƒÎÁ◊Ì »ı¿ ·_Õfi Á‘Ìfi˘ ’˛‰ÎÁ ·√¤√ 27 ¿·Î¿‹Î_ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

ŒÎ‚‰ı »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı 1948 ‹Î_ Á’fl ¿˘LVÀı·ıÂfi ’˛¿ÎflfiÎ_ …ı Ï‰‹Îfi˘ ÷ıHÎı ‰ÁÎT›Î_ ÷ı‹fiı “‹·⁄Îfl Ï’˛LÁıÁ”, “¿ÎU‹Ìfl Ï’˛LÁıÁ”, “‹√· Ï’˛LÁıÁ” ‰√ıflı fiÎ‹˘ ±Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_. flÎ…¿<‹ÎflÌfiÌ ±ı ÏÁÏfl{ ’»Ì 1960 ±fiı 1971 ‹Î_ ±fiø‹ı ⁄˘∫√-707 ±fiı ⁄˘∫√-747 ‹ÎÀı ±˜fl≥„LÕ›Î±ı ¿˘fiÎ_ ±√fl ÷˘ ÂıfiÎ_ fiÎ‹˘ ’Á_ÿ ¿›Î* ?à ËÎ· ¤Îfl÷‹Î_ ·√¤√ 3,000 ’Î›·À˘ »ı ±fiı 2010 Á‘Ì‹Î_ ⁄ÌΩ 4,500 ’Î›·À˘fiÌ …wfl ’Õı ÷ı‹ »ı. µ‹ıÿ‰Îfl ’Î›·À˘fiı F›Î_ TB-20 ±fiı Ï¿o√ ±˜fl C-90A Ï‰‹Îfi˘ ‰Õı lıWÃ ÷Î·Ì‹ ‹‚Ì flËı÷Ì Ë˘› ÷ı‰Ì ±ı¿‹ÎhÎ Á_V◊Î µkÎfl ’˛ÿıÂ‹Î_ flÎ› ⁄flı·Ì ¬Î÷ı ±Î‰ı·Ì »ı. ±Î Á_V◊Îfi_ fiÎ‹ Â_ ?à

;f]5fzLsjfH

hjffaff[ ¤Îfl÷fiÌ ’Ëı·Ì Ï‰‹ÎfiÌ Áı‰Î 1932 ‹Î_ …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷Î±ı (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ±Î˜@À˘⁄fl 15, 1932 fiÎ fl˘… V◊Î’ı·Ì ÷Î÷Î ±˜fl·Î≥LÁ Ë÷Ì. µÿ˚CÎÎÀfi ÏfiÏ‹kÎı ÷Î÷Î ’˘÷ı ±ı Ïÿ‰Áı 120 Ë˘Á˝’Î‰flfiÎ ±fiı ·ÌÀflÿÌÃ 4.5 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ÁflıflÎÂ ±Î’÷Î ’Á ‹˘◊/Puss Moth Ï‰‹Îfi‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ¿flÎ_ « Ì-À< - ‹ _ ⁄ ≥ (‰Î›Î ±‹ÿÎ‰Îÿ) Œ˚·Î≥À ’fl ∂ÕuÎ Ë÷Î. Âw±Î÷‹Î_ ÷Î÷Î ±˜fl·Î≥LÁ ’ÎÁı 1 ’Á ‹˘◊ µ’flÎ_÷ 1 ·ı’ÕÛ ‹˘◊ Ë÷_. ±ı¿ … d·-ÀÎ≥‹ ’Î›·À Ë÷˘ ±fiı ‹A› ±Î˜ÏŒÁ ¬S·Ì …B›Î‹Î_ ÷ÎÕ’hÎÌfiÎ ÂıÕ fiÌ«ı Ë÷Ì. ±Î˜√VÀ, 1960 ‹Î_ ÷Î÷Î ±˜fl·Î≥LÁfi_ ·ı⁄· ⁄ÿ·Î›_ ±fiı ÷ı ±˜fl-≥„LÕ›Î ⁄fiÌ. ±˜fl ÁÏ‰˝ÏÁÁ ±Î˜Œ ≥„LÕ›ÎfiÌ V◊Î’fiÎ ’vÊ˘kÎ‹ ‹ıCÎ∞ fiÎ‹fiÎ ‹_⁄≥‰ÎÁÌ ‰ı’ÎflÌ±ı ¿flÌ Ë÷Ì. ⁄ÌΩ Ï‰r›© ÿflQ›Îfi ±˜fl·Î≥LÁfi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl ⁄_‘ flèÎ˘, ’HÎ ‹ı 3, 1946 fiÎ fl˘… 11 ÕÎ¿˘ÀÎ Ï‰‹Îfi˘ ÁÎ◊ı ŒflÌ Âw ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ’vÊ˘kÎ‹ ‹ıCÎ∞ ’HÎ …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷ÎfiÌ …ı‹ ¤Îfl÷fiı Ï‰‹Îfi›√‹Î_ ÿ˘flÌ …fiÎfl ’˛HÎı÷Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı 1978 ‹Î_ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ‹˘flÎfl∞ ÿıÁÎ≥±ı ÷ı‹fiÌ ›Îÿ‹Î_ ‹_⁄≥fiÎ ‰Î·¿ırfl ¬Î÷ı ±ı¿ flV÷Îfiı ’vÊ˘kÎ‹ ‹ıCÎ∞ fl˘Õ ΩËıfl ¿›˘˝. 1997 ‹Î_ ·˘fiÎ‰·Îfi˘ ’HÎ ±ı¿ flV÷˘ ÷ı‹fiÎ fiÎ‹ı ±˘‚¬Î÷˘ ◊›˘. ±˜fl·Î≥LÁ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 44 »ı, F›Îflı Ï‰‹Îfi˘fiÌ ¿<· Á_A›Î 1,050 …ıÀ·Ì »ı. Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ ±˜fl·Î≥LÁ 107 Ï‰‹Îfi˘

‘flÎ‰÷Ì ≥„LÕ›fi (≥„LÕ›fi ±˜fl·Î≥LÁ) »ı. …ıÀ ±˜fl‰ı{ 56 Ï‰‹Îfi˘ ÁÎ◊ı ⁄ÌΩ fi_⁄flı »ı. 62

‰ÎËfi Ë‰Î≥ …ËÎ… Ë÷_. Ï⁄˛ÏÀÂ Áfl¿Îfl ¤Îfl÷fiı ’˘÷ÎfiÎ ÁÎ‹˛ÎF›‰ÎÿfiÎ ÷Î…fi_ flIfi/Jewel in the Crown √HÎ÷Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı {Õ’Ì ’Ïfl‰ËfifiÌ ±˜fl Ï·L¿ V◊Î’‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı R-100 ±fiı R-101 fiÎ‹fiÎ_ ⁄ı Ë‰Î≥ …ËÎΩı ›Îfiı ¿ı ±˜flÏÂ’ ⁄fiÎT›Î_, …ı‹Î_ ËΩfl˘ CÎfi ‹ÌÀfl ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î› ¤flı·˘ Ë÷˘. ⁄Lfiı Ë‰Î≥ …ËÎΩı ‰Îfl_‰Îfl ⁄‚÷HÎfiÌ Œfl‹Î≥Â ¿›Î˝ Ï‰fiÎ ·Î_⁄_ ±_÷fl ¿Î’Ì Â¿ı ÷ı‰Î_ Ë÷Î_. ±Î˜@À˘⁄fl, 1930 ‹Î_ R-101 (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ‰Î›Î ¿flÎ_«Ì ◊÷_ ‹_⁄≥ ±Î‰‰Î fiÌ¿Y›_. ¿flÎ_«Ì‹Î_ ÷ıfi_ ËıL√fl ’HÎ ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. Ë‰Î≥ …ËÎ…fiÌ ÷ı ’˛◊‹ ›ÎhÎÎ Ë÷Ì, ’HÎ ÷ı ’ÒHÎÎ˝ËÒÏ÷ Á‘Ì fi ’Ë˘Ó«Ì. ∫„B·Â «ıfi· ±˘‚_B›Î ’»Ì ¡ÎLÁ‹Î_ … R-101 ÷ıfiÎ F‰·fiÂÌ·

ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î›fiı ¿ÎflHÎı Á‚√Ì ∂Ãu_. ’«ÎÁı¿ ‹ÁÎŒfl˘ ’ˆ¿Ì ‹ÎhÎ ÁÎ÷ …HÎÎ ⁄«‰Î ’ÎQ›Î. fiÎÁÌ’ÎÁ ◊›ı·Î Ï⁄˛Àfiı R-101 fiÎ ΩıÕ¿Î Ë‰Î≥ …ËÎ… R-100 fiı ¤_√Îfl‰ÎÕı ‹˘¿·Ì ±ÎM›_. ⁄ı ÿıÂ˘ ‰E«ı »ı‰Àı Ï‰‹Îfi˘ ¶ÎflÎ … ±˜fl ÀˇÎÏŒ¿ «Î· flÎ¬‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ’ÕÿÎ ¿ı Àı⁄· @·˘◊ …ı‰Î ¿Î’Õfiı Â˘¤Î‰‰Î ‹ÎÀı …ı flıÂ‹Ì {Î·fl ‰’flÎ› ÷ıfiı frill ¿Ëı »ı. ÷Ï‚›ÎfiÎ ¤Î‰ı ÏÀÏ¿À˘ ‰ı«÷Ì ±˜fl Õıyfi ±fiı V’Î≥Á…ıÀ …ı‰Ì ±˜fl·Î≥LÁ ÷ı‹fiÎ ’ıÁıL…fl˘fiı ±ËŸ◊Ì I›Î_ ’Ë˘Ó«ÎÕ‰Î ÏÁ‰Î› ⁄Ì∞ Áı‰Î ±Î’÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ÷ı±˘ no-frill ±˜fl·Î≥LÁ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. ¤Îfl÷fiÎ …ı ÷ı ÂËıfl‹Î_ ÷ı‹fiÌ ⁄ÒÏ¿o√ ±Î˜ÏŒÁ Ë˘÷Ì fi◊Ì. ⁄ÒÏ¿o√ ’HÎ ≥LÀflfiıÀ ’fl ±Î˜fi-·Î≥fi ◊÷_ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ı±˘ ÏÀÏ¿À˘ ’HÎ »Î’ı fiÏË. ‹ÁÎŒfl˘fiı ÷ı±˘ M·ıfi‹Î_ ¤˘…fi ±Î’÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı M·ıfifiÎ ⁄˘Ω‹Î_ (Áfl‰Î‚ı ⁄‚÷HÎ¬«˝‹Î_) CÎÀÎÕ˘ ◊Î› »ı. Áfl¿ÎflÌ ±˜fl·Î≥LÁ ≥„LÕ›fi ÷ıfiÎ ÁflıflÎÂ M·ıfifiı fl˘…fiÎ 9 ¿·Î¿ ∂ÕÎÕı, ÷˘ no-frills ±˜fl·Î≥LÁ ’˘÷ÎfiÎ Ï‰‹Îfifi˘ µ’›˘√ 11 ¿·Î¿ Á‘Ì ¿flı »ı. ·ı„LÕo√ ’»Ì fi‰Î ’ıÁıL…fl˘ ÁÎ◊ı Àı¿-±Î˜Œ ’HÎ ◊˘ÕÌ … ‰Îfl‹Î_ ◊Î›, ¿ı‹ ¿ı ¤˘…fiÁÎ‹√˛Ì …ı‰Î ⁄_ÿ˘⁄V÷ ’Î»‚ Á‹› ⁄√ÎÕ‰Îfi˘ flËı÷˘ fi◊Ì. ±Î flÌ÷ı ÿÁ◊Ì “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

;f]5fzLsjfH

⁄Îfl Áı‰Î±˘/Á√‰Õ˘ ¬Î÷ı ÷ı±˘ CÎHÎ˘ ¬«˝ ⁄«Î‰Ì ·ı »ı. ±Î ⁄‘Ì ±˜fl·Î≥LÁfi_ ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı ±Î˜√VÀ 1, 1953 fiÎ fl˘… ±˜fl ¿˘’˘˝flıÂfi ±ı@À fiÎ‹fi˘ ¿Î›ÿ˘ CÎÕÌ Á‹Î…‰ÎÿfiÎ fiÎ‹ı flÎWÀˇÌ›¿flHÎ ¿flÌ fiÎA›_. Ï‰‹ÎfiÌ ’˛‰ÎÁfiÎ ZÎıhÎı Õ{fi⁄_‘ ¬Îfi√Ì ±˜fl·Î≥LÁ ‰E«ı √‚Î¿Î’ ËflÌŒÎ≥ ◊Î› ±fiı ’ıÁıL…fl˘ ‹ÎÀı ÏÀÏ¿ÀfiÎ ÿfl CÎÀ÷Î_ ÁÎ‘ÎflHÎ ·˘¿˘ ’HÎ ⁄Î› ±˜fl ‹ÁÎŒflÌ ¬ıÕ÷Î ◊Î› ±ı ‰Î÷ I›Îfl ’»Ì fi flËÌ, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ Áfl¿Îfl ËV÷¿fiÌ ±˜fl ≥„LÕ›Î±ı ÷◊Î ≥„LÕ›fi ±˜fl·Î≥LÁı ‹˘Àı ¤Î√ı ¬˘Àfi˘ … ‘_‘˘ ¿›˘˝. »ı‰Àı 1990 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ Áfl¿Îflı “±Î˜’fi V¿Î›” ’˘Ï·ÁÌ ±’fiÎT›Î ’»Ì ±fiı¿ ¬Îfi√Ì ±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌ±˘ ‹ıÿÎfiı ’ÕÌ ±fiı ’˛‰ÎÁfiÎ_ ¤ÎÕÎ_ ÀˇıfifiÌ ŒVÀÛ @·ÎÁ AC ÏÀÏ¿À ¿fl÷Î_ ’HÎ fiÌ«Î_ µ÷Î›Î*.

’√Îfl¤J◊_ «Ò¿‰‰_ ’Õı, F›Îflı ¤Îfl÷fiÎ ’Î›·Àfi_ ÁflıflÎÂ ’√Îfl‘˘flHÎ wÎ. 3,00,000 »ı. ⁄˘∫√-707 fiı “±Lfi’ÒHÎÎ˝”, “¿o«fi…_CÎÎ”, “√˙flÌÂ_¿fl”, “fi_ÿÎ ÿı‰Ì” ‰√ıflı ÏË‹ÏÂ¬fl˘fiÎ_ fiÎ‹˘ ±’Î›Î_ Ë÷Î_, F›Îflı ⁄˘∫√-747 …Q⁄˘ …ıÀ ’˛¿ÎflfiÎ_ Ï‰‹Îfi˘ ‹ÎÀı “Á‹˛ÎÀ ±Â˘¿”, “Á‹˛ÎÀ Ï‰ø‹ÎÏÿI›”, “Á‹˛ÎÀ «_ƒ√M÷”, “Á‹˛ÎÀ ¿ÏfiW¿” ±fiı

¿ıMÀfi ‰Ì. ÁLÿfl‹ ±fiı µÊÎ ÁLÿfl‹˚. (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘.) ¤Îfl÷ ±Î{Îÿ ◊›_ ±ı ’Ëı·Î_ ÷ı±˘ ⁄Lfiı ‹ˆÁÒflfiÎ ‹ËÎflÎΩfi_ DC-3 ÕÎ¿˘ÀÎ M·ı fi ∂ÕÎÕ÷Î_ Ë÷Î_. ¿ıMÀfi ‰Ì. ÁLÿfl‹˚ ’˛◊‹ ±ı‰Î ’Î›·À ¿ı …ı ‹ HÎı ÿıÂÌ fl…‰ÎÕÎ_fiÎ Ï‰Ï·fiÌ¿flHÎfiÌ ·Î_⁄Ì ÷…‰ÌΩı ÿflQ›Îfi ÁflÿÎfl ’Àı·fiÎ ÁÎfl◊Ì ÷flÌ¿ı Á‹√˛ ¤Îfl÷fi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕu˘ Ë÷˘.

“Á‹˛ÎÀ ËÊ˝‰‘˝fi” …ı‰Î «ø‰÷a Á‹˛ÎÀ˘fiÎ_ fiÎ‹˘fiÌ ’Á_ÿ√Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ¿˘≥ «˘yÁ Ï‰Ê›fiı, ‰V÷fiı ¿ı T›„@÷Ï‰ÂıÊfiı ·√÷Î_ fiÎ‹˘ ±Î’‰ÎfiÌ ’˛◊Î ±Î…ı ’HÎ «Î· »ı. ÿÎ. ÷. ±˜fl⁄Á A-310 Ï‰‹Îfi˘ “ÁÎ⁄fl‹÷Ì”, “›‹fiÎ”, “fi‹˝ÿÎ”, “÷Î’Ì”, “√˘‹÷Ì” ±fiı “÷_√¤ƒÎ” …ı‰Ì ÁÏfl÷Î±˘fiÎ_ fiÎ‹ı ±˘‚¬Î› »ı, ÷˘ ⁄˘∫√-747-400 ÏÁÏfl{fiÎ_ Ï‰‹Îfi˘fiı “¬…\flÎË˘”, “±…LÀÎ”, “÷Î_Ωıfl”, “¿˘fiÎ¿Û”, “ÁÎ_«Ì”, “≥·˘flÎ”, “Á_ÿfl‰fi”, “¿ÎÏ{fl_√Î” ‰√ıflı …ı‰Î_ ’˛Î«Ìfi V◊Î’I›˘ ÷ı‹… ’˛Î¿ÚÏ÷¿ V◊‚˘fiÎ_ fiÎ‹˘ ±’Î›Î_ »ı. ±ı … flÌ÷ı ⁄˘∫√-777 ’˛¿ÎflfiÎ_ Ï‰‹Îfi˘fiÎ fiÎ‹¿flHÎ ‹ÎÀı ’Á_ÿ ◊›ı·Ì ÏÁÏfl{ flÎ√flÎÏ√HÎÌfiÌ »ı--…ı‹ ¿ı “‹ıCÎ ‹SËÎfl”, “¿S›ÎHÎÌ”, “fiÌ·ÎQ⁄flÌ” ‰√ıflı.

’Î›·À ÁÏË÷ ¤ÎÕÎ’|ı ·ı‰Î›ı·_ Ï‰‹Îfi wet lease fi_ √HÎÎ› »ı, ’fl_÷ ¤Îfl÷fiÌ CÎHÎÌ ±˜fl·Î≥fi˘±ı ’Î›·ÀflÏË÷ ±ıÀ·ı ¿ı dry lease fiÎ_ Ï‰‹Îfi˘ ‹ÎÀı ·Î_⁄Î √Î‚ÎfiÎ Á˘ÿÎ ¿›Î˝ »ı. Ï‰ÿıÂÌ ’Î›·Àfiı ‹ÎÏÁ¿ ·√¤√ wÎ. 5,00,000 Á‘Ìfi_

≥„LÿflÎ √Î_‘Ì flÎWÀˇÌ› µÕÎfi ±¿Îÿ‹Ì, F›Î_ ‰Êı˝ ÿËÎÕı ’Î_hÎÌÁ◊Ì «Î·ÌÁ µ‹ıÿ‰Îfl˘ ’Î›·ÀfiÌ ÷Î·Ì‹ ‹ı‚‰ı »ı. ±Î ÏÁ‰Î› ÿıÂ¤fl‹Î_ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 39 Œ˚·Î∫√ @·⁄ ±fiı ’Î›·À ÷Î·Ì‹Ì Á_V◊Î±˘ »ı.à

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

df[Lhs ;fdfrff[z;fgfl 0af,f 5fH,f

«Îfl-⁄Î›-«ÎflfiÌ Ï√˛Õ‹Î_ 23, 25, 37, 39, 43, 45, 57, 59, 62, 64, 76, 78, 82, 84, 96 ±fiı 98 ±ı‹ ¿<· Á˘‚ Á_A›Î±˘fiı «˘yÁ flÌ÷ı ›Îfiı ¿ı ÿflı¿ ∂¤Ì-±ÎÕÌ Ëfl˘‚fi˘ Áfl‰Î‚˘ 242 ⁄ıÁı ÷ı flÌ÷ı ¿ı ‹ √˘Ã‰Ì Â¿Î› ÷ı ±ËŸ ±Î’ı · Ì ’˛ ◊ ‹ Ï√˛Õ‹Î_ …\±˘. fiÌ«ı ⁄Ì∞ Ï√˛ Õ ‹Î_ ⁄‘Ì Á_A›Î±˘fiı ∂·ÀÎ ø‹‹Î_ fl…^ ¿flÌ ⁄÷Î‰Ì »ı. ∂¤Ì-±ÎÕÌ (±fiı hÎÎ_ Á Ì) Ëfl˘‚fi˘ À˘À· ±ı ’»Ì ’HÎ ⁄ÿ·Î÷˘ fi◊Ì.à ;f]0f[s] 5fH,fgf]+ jfg;fdff[z C

ÁÕ˘¿<fiÌ ¿<· hÎHÎ ’{· √›Î ±_¿ı ±Î’Ì Ë÷Ì. ÿflı¿fi˘ ÁÎ«˘ …‰Î⁄ ±ËŸ ‰ÎflÎŒfl÷Ì fl…^ ¿›˘˝ »ı. à

“;fofzl”gff af]LRxff/l jffrfsf[ ±_¿ fi_. 148 ‹Î_ ’Ò»ı·Ì ’{·˘fiÎ ÁÎ«Î …‰Î⁄ ·¬Ì ‹˘¿·fiÎfl “ÁŒÎflÌ”fiÎ ‰Î«¿˘-flÎ∞‰ flÎÃ˘Õ, ËÊ˝ ÁÎ‰Ï·›Î, Á_V¿Îfl flÎÃ˘Õ, Ï«kÎ·, ±‹flı·Ì; Ï‰¿ÎÁ ¤flÕ‰Î, ∞÷ıÂ ¿<ÿ_ fiÎHÎÌ, Ï‰fl÷ √Î_‘Ì; Ï‰fi› flÎÃ˘Õ, flÎ…¿˘À; ƒ˘HÎ ‹˘ÿÌ, Ï‰‰ı¿ ’⁄ÎHÎÌ, ¤fl÷ √F…fl, ’Î·fi’fl; ’˛Î◊˝fiÎ ÿ˘ÂÌ, ‰Î_¿Îfiıfl; ’flıÂ ‘˘‚ ÷◊Î Ï‹hÎ˘, ÿΩ’fl, ¿E»; ¿ÎÏ÷˝¿ ‰ÎÏHÎ›Î, «Î_ÿ¬ıÕÎ, √Î_‘Ìfi√fl; ¿ıflÎ≥ flÎ… ÷◊Î Ï‹hÎ˘, ¤…, ¿E»; fiflıLƒ ’Àı·, Ï‰‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î; ±Ï’˝÷ ’flÌ¬, ±‰Ïfi ’Àı·, ‘˛Ï‰÷ Á˘fiÌ, √Î_‘Ìfi√fl; ¤ÎÏ‰¿ ÁıÓ…Ï·›Î, ËÊ˝ÿ ÁS·Î, √Î‹ fl⁄ÎflÌ¿Î, ±‹flı·Ì; fiÌÏ÷fi «ÕÎÁ‹Î, …ı÷’fl; ‹ËıLƒ ›Îÿ‰, Ω‹fi√fl; ›÷Ìfi ’Àı·, ¤√‰Îfi’flÎ, Áfl÷; Á˘‹Î¤Î≥ ’fl‹Îfl, ‹. fiÎ◊‚, …^fiÎ√œ; Ï«flÎ√ ’_«ÎÁflÎ, ⁄Î’fi√fl, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ‹˘ÏË÷ ËÌflÎHÎÌ ÷◊Î Ï‹hÎ˘, Á_¿ı÷ ¿S›ÎHÎÌ, Ï√ÏflÂ ⁄flÏÁ›Î, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ’Ò‰ı˝Â ’Àı·, CÎÎÀ·˘ÏÕ›Î, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ∞iÎıÂ ’Àı·, ‹. ‰Î_ÿfl‰ı·Î, fi‰ÁÎflÌ; ËÎÏÿ˝¿, Á˘ÏË·, ¿˘ÏÕfiÎfl; ±ÎÏÿI› ÿıÁÎ≥, ÿÌ’ ¤|, ÕÎ˜. ¿ı÷fi ‹Ëı÷Î, ‰Õ˘ÿflÎ; ∞‰fi «˙ËÎHÎ, ‰Ì…’ÕÌ, ±‹flı·Ì; ÕÎ˜. ∞iÎıÂ ¿ÏÕ›Î, ≥Õfl; µkÎ‹ ¿<¿ÏÕ›Î ÷◊Î Ï‹hÎ˘, …›‹Ìfi ’Àı·, √Î‹ ‹˘√flÌ, ±ÎHÎ_ÿ; …› ÷◊Î ¤fl÷ ’Àı·, ±ÎHÎ_ÿ; ÷L‹› ’Àı·, Áfl÷; ‹ËıÂ ’Àı·,

‹ÏHÎfi√fl, ±‹ÿÎ‰Îÿ; ‘‰· ÂÎË, ¤ÎÏ‰fi ’fl‹Îfl, ¤w«; Ïfi¿<_… «˙‘flÌ, µS’Î «˙‘flÌ, T›ÎflÎ, Áfl÷; ¿Ú÷Î◊˝ ±_ΩÏfl›Î ÷◊Î Ï‹hÎ˘, ‹_◊fi, µ‹_√ ’Àı·, ‹›Òfl «˙‘flÌ, ‰Õ˘ÿflÎ; ›Â √…ıflÎ, Ïfl¿ıfi ¤˘flÏHÎ›Î, …^fiÎ√œ; Á˘fi· ¤‰Î, …ÁÿHÎ; ¿ı. ¿ı. ÕÎ¤Ì, ÷Î…’fl, ¤Î‰fi√fl; ÿÏÂ˝÷Î ÏhÎ‰ıÿÌ, …›‹Ìfi ’fl‹Îfl, ¤Î‰fi√fl; Ëı‹·¿<‹ÎflÌ ÕÎ¤Ì, ÁÿÎ÷’flÎ, ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ; ÷…iÎÎ ÷◊Î Ï‹hÎ˘, ’ÎÀHÎ; ÕÎ˜. Ïfi¿o…\ ‰ˆz, ÁÎ⁄fl‹÷Ì, ±‹ÿÎ‰Îÿ; Ï‹÷· ’Àı·; ’Î›· …ıÃ‰Î, √˘ÓÕ·; ‹ËıÂ ‹˘√ÏÕ›Î, flÎ’fl, ¿E»; ’_¿… ¿Î⁄Ïfl›Î, ±‹flı·Ì; flÏ‰Lƒ fiÎÁflı, Ï…. ‰·ÁÎÕ; ÁÎ…fi ÿıÁÎ≥, ‰HÎÎ¿⁄˘flÌ ÀÌ’Ì±ıÁ.; Á_…› ‹Î√flÎ, ¿˘ÀÕÎ; Ïÿ’ıÂ, ÁÎ_›flÎ, ¿E»; ±…\fi ˝ ÂÎË, ’ÎÀHÎ; …›_÷Ì Á◊Îfl, ‹.’˘. flb_…, ’ÎÀHÎ; ’Ò‰a fiÌÁfl, ‹_⁄≥; ±fi_÷¿<‹Îfl ’Àı·, ‹.«œÎ‰, fi‰ÁÎflÌ. “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

The Polar Express

fiÎ ±ıÏfi‹ıÀıÕ ËÌfl˘ ’ÎÁı ‘ÎflÌ ±ı@Âfi ¿flÎ‰‰Î ‹ÎÀı ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi@ÁfiÎ ÏfiWHÎÎ÷ı (ÕÎ⁄ı) ¬ÿ «˘yÁ ÂÎflÌÏfl¿ ’Î˜{ flE›Î.

±fiı ‘Õ ÁÏË÷fiÎ_ ±_√˘ ÏfiÏç÷ ÏË·«Î· ¿flÌ Â¿ı ±ı‰Î_ ⁄L›Î_. fl_√Ìfi ’Îfiı ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ’˛‹ÎHÎı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÌ ÏË·«Î· ÕÎ⁄ı-…‹HÎı, µ’fl-fiÌ«ı ±fiı hÎÎ_ÁÌ ·ÌÀÌ‹Î_ ±ı‹ ¿<· ±ÎÃ flÌ÷ı Â@› Ë÷Ì. ±Î ÏË·«Î·fiÎ Ïfi›‹fi ‹ÎÀı ¿QM›Ò À fl ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ≥LÀflŒıÁfi˘ ¬ÎÁ ’˛˘√˛Î‹ ÷ˆ›Îfl ¿›˘˝. ±Î‹Î_ ’˛◊‹ VÀı… ‹ÎHÎÁfiÌ ÏË·«Î·fiı ’˛˘√˛Î‹‹Î_ Á‹ÎÏ‰WÀ ¿fl‰Îfi_ Ë÷_. ¿Î‚Î ÕˇıÁ‹Î_ ÁF… ◊›ı·Î ‹ÎHÎÁ˘fiı ÷ı‹HÎı ¿Î_ÕÎ_, ¬¤Î, ¿˘HÎÌ, ±ıÕÌ, CÎÒ_ÀHÎ, ’_Ω, ‹Î◊_ ‰√ıflı ±_√˘ ’fl ÏflŒ˚ · ı „ @À‰ ⁄Àfi˘ ’Ëı fl ÎT›Î_ ±fiı ’»Ì ≥L¡ÎflıÕ ¿ı‹ıflÎ ‰Õı ÷ı‹fiÎ ÿflı¿ Ë·fi«·fifiÌ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ¿flÌ. flı¬Î¿ÚÏ÷fiÎ V‰w’ı ÷ı ÕıÀÎ ¿QM›ÒÀfl‹Î_ VÀ˘fl ¿flÌ ·Ì‘˘. ⁄Ì…\_ VÀı… ±ı Õı À Î ‹ … ⁄ ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ ¿QM›Ò À flfi _ ’˛˘√˛ÎÏ‹_√ ¿fl‰Îfi_ Ë÷_. ‹ÎHÎÁfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ÷ıfiÌ ÏË·«Î·ı ’˛ ˘ √˛ Î ‹fiı …L‹ ±ÎM›˘, ÷˘ ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ’˛˘√˛Î‹ ‰Õı ±ı ’˛ÎHÎÌfiÌ ÏË·«Î· Â@› ⁄fi‰ÎfiÌ Ë÷Ì. À>_¿‹Î_, ≥LÀflŒıÁ ‰Õı ⁄ı› ’˛˘√˛Î‹˘fi˘ ±Î’Á‹Î_ Á_⁄_‘ ΩıÕÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. hÎÌ…\_ VÀı… ›Î_ÏhÎ¿ (¿Ë˘ ¿ı ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi¿) ÕÎ›fi˘Á˘fl ’ÎÁı …ı ÷ı ºU›fiÌ

±Î‰U›¿÷Î ‹…⁄ ‘ÎflÌ ÏË·«Î· ¿flÎ‰‰Îfi_ Ë÷_. Ë‰ı ±ı ¿Î‹ Áfl‚ Ë÷_. µÿÎËflHÎ ‹ÎÀı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ ±Î√·Î À>_¿Î ËÎ◊ ’Òfl÷Ì … ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi@ÁfiÌ ¤ÎÊÎ‹Î_ puppeteer (¿Ã’Ò ÷ ‚Î/ puppet fiı fi«Î‰fiÎfl) ¿Ëı‰Î÷Î Á_«Î·¿ı ’˘÷ÎfiÎ ⁄Lfiı ËÎ◊ ’fl ÁıLÁfl ›_hÎ˘ ’Ëı›Î*. (fiÌ«ıfiÌ ÷Á‰Ìfl …\±˘.) ºU›fiÌ …wÏfl›Î÷fiı ±fi·ZÎÌ ÷ıHÎı «˘yÁ ø‹‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ ËÎ◊ ‰Ÿ{uÎ I›Îflı ÁıLÁfl ›_hÎ˘±ı ÷ı ÏË·«Î· ’Îfl¬Ìfiı ÷ıfiÎ_ ÏÕÏ…À· ÏÁBfi·˘ ÕÎ›fi˘Á˘fl‹Î_ flËı·Î ¿QM›ÒÀflfiı ‹˘¿S›Î_, …ıHÎı Á‰˘˝ ‹˘Àfl˘fiı ÷◊Î ËÎ≥Õˇ˘Ï·¿ ÏÁVÀ‹fiı ›˘B› flÌ÷ı ¿Î‹ı ·√ÎÕÌ ±ı ’˛ÎHÎÌfiÎ ËÎ◊fiı ’HÎ ±ı … ·›‹Î_ CÎÒ‹ÎT›Î. ±Î ¿flÎ‹÷ Œ@÷ ÕÎ›fi˘Á˘flfiı fiÏË, Ï¿o√ ¿˘Ó√ ±fiı √˘Õ˚Ï{·Î …ı‰Î_ ⁄‘Î_ ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi¿ ‹˘Õı·˘fiı ·Î√ ’Õı »ı. ‹˘Õı· ›Î_ÏhÎ¿ Ë˘› ±ı …wflÌ fi◊Ì. ±ıÏfi‹ıÀıÕ Ë˘› ÷˘ ’HÎ «Î·ı. ⁄Î‚¿˘‹Î_ ¬Ò⁄ ·˘¿Ï’˛› fiÌ‰Õı·Ì The Polar Express fiÎ‹fiÌ ÏŒS‹‹Î_ ÿflı¿ ’ÎhÎ ¿QM›ÒÀfl √˛ÎÏŒ¿ ‰Õı ⁄L›_ »ı ±fiı ÷ıfi_ Ë·fi«·fi puppeteer Á_«Î·¿˘±ı ¿flı·Ì ÂÎflÌÏfl¿ ±ı@Âfifi_ ÁÌ‘_ ±fi¿flHÎ »ı. ⁄Ì∞ ΩHÎÌ÷Ì ÏŒS‹ Ice Age ‹Î_ ’HÎ ±ı … ¿flÎ‹÷ »ı. ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒÌ±ı ¬ıÕı·Ì 110 ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì ‹…·fiÎ ‰÷˝‹Îfi ÿ˘flfiı Ë‰ı …flÎ ’ı·Ì @‰Ìfi ‹˜flÌfiÎ ÏÂflE»ıÿfiÌ VÀÎ˜’-±ı@Âfi Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ΩıÕı Áfl¬Î‰Ì …\±˘. ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ÏŒS‹-Ï‰‰ı«¿˘±ı ÷ı ÏÀˇ¿fiı ‹ıÏ…¿ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ı·Ì, ’HÎ ±Î…fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ÷ı fl‹Ò…’˛ıfl¿ …HÎÎ› »ı. ±·⁄kÎ, ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒÌfiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ‰Ê˘˝ ’»Ì ±Î…fiÎ ‹ıÏ…¿fiı fi›* ‹ÿÎflÌ»Î’ ’Òfl‰Îfl ¿flÌ ÿı¬ÎÕı ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË.à

jffrfsf[gf[ 5f}k[,ff ;fjff,fgff[ jffrfsf[gff[ jf/tff[ hjffaf

‰Î«¿˘fiı 148 ‹Î ±_¿ı ’Ò»ı·˘ Á‰Î· — ±_‘ÎflÌ flÎhÎı ·ıÁflfiÌ À˘«˝fi˘ ÂıflÕ˘ ’Ïç‹◊Ì ’Ò‰˝ Á‘Ì CÎÒ‹Î‰˘ I›Îflı ÷ı Áı¿LÕ‰Îfl‹Î_ ±_÷ÏflZÎfiÎ ¿fl˘Õ˘ ’˛¿ÎÂ‰WÎ˝fiÎ Œ·¿fiı ‰ÀÎ‰Ì Ω› »ı. ÁÎ’ıZÎ‰Îÿfi˘ ¤_√ I›Îflı ¿ı‹ ◊÷˘ fi◊Ì? ‰Î«¿˘±ı ·¬Ì ‹˘¿·ı·Î …‰Î⁄˘ — à ·ıÁflfi_ ¿˘≥ ±ı¿ Ï¿flHÎ Áı¿LÕ‰Îfl‹Î_ ±_÷ÏflZÎfiÎ ¿fl˘Õ˘ ’˛¿ÎÂ‰WÎ˝fiÎ Œ·¿fiı ‰ÀÎ‰Ì …÷_ fi◊Ì. ⁄·¿ı, À˘«˝‹Î_◊Ì fiÌ¿‚ı·Î_ CÎHÎÎ_ ⁄‘Î_ Ï¿flHÎ˘ …\ÿÌ …\ÿÌ ÏÿÂÎ‹Î_ ’˘÷’˘÷Îfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. ±Î‹Î_ ÁÎ’ıZÎ‰Îÿfi˘ ¤_√ ◊÷˘ fi◊Ì. Ï‘flıfi ‰Ì. ¿’’flÎ, flÎ…¿˘À

à ·ıÁfl À˘«˝fi˘ {˘¿ …ı‹ ⁄ÿ·Î÷˘ Ω› ÷ı‹ ⁄ÿ·Î÷Ì ÏÿÂÎ ‹…⁄ ’˛¿ÎÂfiÎ Œ˘À˘fi ¿HÎ˘ ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ‘ÁÌ Ω› »ı. …\ÿÎ …\ÿÎ ±ıL√·ı ‹_ÕÎ÷Î 54

ÂıflÕÎfiÎ Œ˘À˘fi ¿HÎ˘fi˘ ‰ı√ ±ı¿Áfl¬˘ … Ë˘› »ı — 3 ·Î¬ Ï¿·˘‹ÌÀfl/ Áı¿LÕ. ±Î‹, ’Ïç‹ı ‹_ÕÎ›ı·Î ÁÎˆ ’˛◊‹ ÂıflÕÎfiÎ Œ˘À˘fi ¿ÿÌ ’Ò‰˝ ÏÿÂÎ‹Î_ ’Ë˘Ó«÷Î fi◊Ì, ‹ÎÀı ±_÷ÏflZÎfiÎ Ï‰ÂÎ‚ Œ·¿fi˘ ’˛‰ÎÁ ÷ı ¬ıÕ÷Î fi◊Ì. ÿW›_÷ ¤|, «˘fl‰ÎÕ; ÁÏ‹÷ ‹¿‰ÎHÎÎ, Ω‹fi√fl; Ïfi¿<_… «Îˆ‘flÌ, T›ÎflÎ, Ï….Áfl÷; ÕÎ˜. Ïfi¿<_… ‰ˆz, ±‹ÿÎ‰Îÿ

à ⁄ıµ …‰Î⁄˘ ÁÎ«Î »ı. ±Ï¤fi_ÿfi ! “ÁŒÎflÌ”fiÎ ‰Î«¿˘fiı ‰‚÷˘ Á‰Î· — ·Î≥À ±ıÏ‹ÏÀo√ ÕÎ›˘Õ/LED fiÌ ±ı‰Ì À˘«˝ ¿S’Ì ·˘ ¿ı …ıfiı ±ı¿ ÷flŒfi˘ ¿flLÀ ±Î’˘ I›Îflı ÷ı ·Î· fl_√ı ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒfi˘ ¿flLÀ (À>_¿‹Î_, ±Î˜SÀflfiıÏÀo√ ¿flLÀ) ±Î’˘ I›Îflı ·Ì·Î fl_√ı ’˛¿ÎÂı »ı. ±Î˜SÀflfiıÏÀo√ ¿flLÀ Áı¿LÕ‹Î_ 50 ‰¬÷ ⁄ÿ·Î› ÷˘ LED fi˘ ’˛¿ÎÂ ±Î_¬˘fiı ¿ı‰Î fl_√fi˘ ·Î√ı ?à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

“Á’fl‹ıfi” …ı‰Ì ÏŒS‹˘‹Î_ ‰’flÎ÷Ì V’ıU›· ¥Œı@À˚Á ±ıÀ·ı ¿ı ÏÀˇ¿ Œ˘À˘√˛ÎŒÌ Â_ »ı ? ±Î‰ı fiÏË. ±ÎfiÎ ‹ÎÀı ¿ıÏ‹VÀˇÌ◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ¿QM›ÒÀfl ±ıÏfi‹ıÂfi Á‘ÌfiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ¬Ì·‰Î‹Î_ ’˘HÎ˘ Á˘ ‰Ê˝ …ıÀ·˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì √›˘ ±fiı »ı‰Àı ±ı‰˘ Á‹› ±ÎT›˘ ¿ı F›Îflı ±‹¿ ÏŒS‹˘fi_ 40Ñ ⁄…ıÀ V’ıU›· ≥Œı@À ‹ÎÀı ¬«Î˝‰Î ·ÎB›_. ±Î…ı V’ıU›· ≥Œı@À˚Áfi˘ Àı@fi˘·˘Ï…¿· T›Î’ Ωı÷Î_ ±ı ¿flÎ‹÷fiı ÷·V’Âa T›ÎA›ÎfiÎ ÿÎ›flÎ‹Î_ ⁄Î_‘‰Ì ‹U¿ı· »ı, ’HÎ ±ı¿oÿflı ‰Î÷ ±ıÀ·Ì ¿ı …ı ºU›˘fiı (ÿÎ. ÷. ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÎfiı) ÏŒS‹Î‰‰Îfi_ Â@› fi Ë˘› ±◊‰Î ÷˘ …ı ºU›˘fiı (ÿÎ. ÷. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ …‚Á‹ÎÏ‘fiı) ÏŒS‹Î‰‰Îfi_ ’fl‰Õı ÷ı‹ fi Ë˘› ÷ı‹fiÎ ±Î¤ÎÁÌ Ï«÷Îflfiı ±Î˜ÏflÏ…fi· ÷flÌ¿ı

¬’Î‰Ì ÿı ‰ ÎfiÌ ¿flÎ‹÷fiı V’ı U ›· ≥Œı@À ¿Ëı »ı. ≥Œı@À (1) Ï‰{u±· ±fiı (2) Ï‹¿ıÏfi¿· ±ı‹ ⁄ı Ω÷fiÌ Ë˘› »ı . Ï‰{u ± · ≥Œı @ À ‹ÎÀı Œ˘À˘√˛ÎÏŒ¿ ’˛˘ÁıÁ µ’flÎ_÷ ¿QM›ÒÀfl ±ı Ï fi‹ı Â fi ‰’flÎ› »ı , F›Îflı Ï‹¿ıÏfi¿· ≥Œı@À ⁄ÎwÿÌ ‘ÕÎ¿Î, ‹˘ÀflfiÎ ±¿V‹Î÷˘, ≥‹Îfl÷˘fi˘ K‰_Á, ±Î√fiÌ ÿCÎ˝ÀfiÎ, Ë‰Î≥ ›© ‰√ıflıfiÎ_ ±Î¤ÎÁÌ ºU›˘fiı ∞‰_÷ ⁄fiÎ‰ı »ı ±fiı ÷ı ‹ÎÀı CÎHÎÌ ‰Îfl ›Î_ÏhÎ¿ ‹˘Õı·˘ ’HÎ ‰Î’fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄Lfiı Ω÷fiÌ ≥Œı@Àfiı Â@› ⁄fiÎ‰÷Ì ¿flÎ‹÷˘ Ï‰Âı …flÎ Ï‰√÷ı ±fiı ø‹‰Îfl ««Î˝ ¿fl‰Î …ı‰Ì »ı. à Ï‰{u±· ¥Œı@À — flÎHÎÌ ‹˜flÌfiÎ ÏÂflE»ıÿ ±_√ıfiÌ ÏŒS‹fiÎ µÿÎËflHÎ‹Î_ Ωı›_ ÷ı‹ Ï‰{u±· ≥Œı@À ’ıÿÎ ¿fl‰Î‹Î_ ‹˘À˘ ŒÎ‚˘ ¿ı‹ıflÎfi˘ Ë˘› »ı, ¿ı‹ ¿ı ⁄ÎË˘Â ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl ¿ı‹ıflÎ ÁÎ◊ı CÎHÎÌ flÌ÷ı ¿Î‹ ’ÎÕÌ Â¿ı »ı. ºU›fiÌ …wÏfl›Î÷ ’˛‹ÎHÎı …Q’ ¿À, ‹„SÀ’· ±ı@V’˘{fl, B·ÎÁ ÂÎ˜À, O·ÒVøÌfi, V·Î˜ ‹˘Âfi ‰√ıflı ’ˆ¿Ì ›˘B› fiÁ¬˘ ·ÕÎ‰Ì ÷ı ±I›_÷ ÁÎ‘ÎflHÎ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)

ºU›fiı ±Œ·Î÷ÒfifiÌ ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ·Î‰Ì ÿı »ı. ¿ı‹ıflÎfiÌ F›Î_ ‹›Î˝ÿÎ ±Î‰Ì Ω› I›Î_ ¿QM›ÒÀfl Jurassic Park ±fiı “ÏøÂ” …ı‰Ì ‰‘ Á_¿ÌHÎ˝ Ï‰{u±· ≥Œı@À Á∞˝ ±Î’ı »ı. Ï‰{u±· ≥Œı@À ‹ÎÀı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘ CÎHÎÌ Ω÷fiÌ ÷fl¿Ì⁄˘ ›˘…ı »ı. ¿ıÀ·Ì¿ ‰‘ ’˛«Ï·÷ ÷fl¿Ì⁄˘ Ωı≥±ı — à ¿ı‹ıflÎ ±ıL√· — ±Î‘Ïfi¿ V’ıU›· ≥Œı@À˚Áfi˘ ¬fl˘ …‹Îfi˘ ’˛˘ÕuÁfl VÀıfi·Ì ¿<Ï⁄˛¿fiÎ ËV÷ı 1968 ‹Î_ Âw ◊›˘, F›Îflı ÷ıHÎı Ï‰iÎÎfi·ı¬¿ ±Î◊˝fl ÁÌ. @·Î¿ÛfiÌ ‰Î÷Î˝ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ 2001 : A Space Odyssey fiÎ‹fiÌ Ï⁄√-⁄…ıÀ ÏŒS‹ µ÷ÎflÌ. ÏŒS‹‹Î_ Ï‰flÎÀ ’ˆÕÎ …ı‰Î ±Î¿ÎflfiÎ Á‹Îfi‰ ±_÷ÏflZÎ›ÎfifiÌ ‰Ê˘˝ ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎfi_ ‰HÎ˝fi ±Î‰÷_ Ë÷_. M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ ±_÷ÏflZÎfi˘ ‹ÎË˘· ÷tfi …\ÿ˘ Ë˘›, ±ıÀ·ı ›ÎfifiÌ ±_ ÿ flfiÎ_ ÷ı ‹ … ⁄ËÎflfiÎ_ ºU›˘ ÏŒS‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ±ı ‰ Ì ›„@÷’˛›„@÷±˘ ‰Î’flÌfiı ¿ı‹ıflÎfiÎ ±ıL√· √˘ÃT›Î ¿ı …ı ±√ÎµfiÎ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘fiı ¿ÿÌ ÁÒ{Ì fi Ë÷Ì. ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ ‰…fiËÌfi ÿÂÎfiÎ … ‹ÎË˘·‹Î_ Á_¤‰ı ÷ı‰˘ ±ı¿ ÁÌfi ’˛ıZÎ¿˘fiÌ ÿÎÿ ‹Î√Ì √›˘. ºU› ‹ÏË·Î ›ÎhÎÌfi_ Ë÷_. ËÎ◊‹Î_ Àˇı ’¿ÕÌfiı ÷ı ’ˆ Õ Î¿Îfl ›ÎfifiÌ ÏŒS‹Ì ’Õÿı ¤√‰Îfifi ı ÷ı‹fiÎ ¤@÷˘ Á‹ZÎ ’˛√À ¿flÌ ±Î’÷Ì …Q ±Î_÷Ïfl¿ ÿÌ‰Î· ’fl ’ ¿ÀfiÌ V’ıU›· ≥Œı@ À ¿fl˘Ï‚›ÎfiÌ …ı ‹ «Î·÷Ì µ’·Î (»÷fiÎ) w‹ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì …÷Ì Ë÷Ì ±fiı I›Îfl ’»Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ìfiı Á¿Û·fi˘ Œıfl˘ ’Òfl˘ ¿fl÷Ì Ë÷Ì. ÿı ¬ Ì÷Ì flÌ÷ı √ v I‰Î¿Ê˝ H Îfi˘ ’˛ ¤ Î‰ ÷ıfiı …HÎÎ÷˘ fi Ë÷˘. ±Î Ï‰{u±· ≥Œı@Àfi_ flËV› CÎHÎÎ ¬flÎ ’˛ıZÎ¿˘fiı Á‹Ω› _ fiÏË, »÷Î_ Àˇ Ì ¿ ’˛ ‹ ÎHÎ‹Î_ ÏÁQ’· Ë÷Ì. ±_÷ÏflZÎ›ÎfifiÎ_ ¤Ì÷flÌ ºU›˘ ÂÒÀ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿<Ï⁄˛¿ı «√Õ˘‚ …ı‰˘ ÁıÀ ⁄fiÎT›˘ Ë÷˘, …ıfiÌ ±_ÿfl ›ÎhÎÌ À<¿ÕÌfiÎ ±Î‰ÎÁfiÌ ÁΩ‰À ¿flı·Ì Ë÷Ì. ±Î fi‚Î¿Îfl ÁıÀfiÎ ¬S·Î »ıÕÎ ’fl ±_ÿflfiÎ ¤Î√ı ¿ı‹ıflÎ ŒÌÀ ¿›Î˝ ’»Ì ¿<Ï⁄˛¿ı Ï‰z÷ ‹˘Àfl ‰Õı fi‚Î¿Îflfiı ‘Ì‹Î ‰ı√ı (‹ÏË·Î ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌfiÌ «Î·fiÎ ‰ı√ı) CÎÒ‹ÎT›˘. ‹ÏË·Î ›ÎhÎÌ ’˘÷ı fi‚Î¿Îfl‹Î_ ±‘‰E«ı flËı·Ì √Ï÷ÂÌ· ’√ÿoÕÌ ’fl «Î·÷Ì Ë÷Ì. Ë¿Ì¿÷ı ’√·Î_ ‹Î_Õ÷Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ıfi_ V◊Îfi F›Î_fi_ I›Î_ flËı÷_ Ë÷_, ¿ÎflHÎ ¿ı «Î·‰ÎfiÌ ¿Áfl÷ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î ›Î_ÏhÎ¿ ‰Î˜¿flfiÌ …ı‹ ±ı ’√ÿoÕÌ ÷ıfiÌ 47

±ı ¿ ‹ÎhÎ ÿÌ‰Î· Ë˘› »ı . ±Õ¬ı ’Õ¬ı fi Ì ÿÌ‰Î·˘ ±fiı { Q ‹fl ÁÏË÷fiÌ »÷ ’HÎ B·ÎÁ ÂÎ˜À ‰Õı fl«Ì ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. B·ÎÁ ÂÎ˜ À 2001 : A Space Odyssey ÏŒS‹‹Î_ fi‚Î¿Îfl ±‰¿ÎÂ ›ÎfifiÌ ÿÌ‰Î· ’fl ¿fl˘Ï‚›ÎfiÌ …ı‹ «Î·Ì ‰Î’flÌfiı ÁŸÿflÌfi˘ …÷Ì ‹ÏË·Î ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌfi_ ºU› (µ’fl) ±fiı ºU› ’Î»‚ flËı·Ì ¿‹ıflÎfiÌ ¿flÎ‹÷ (…‹HÎı) ÁÎ’ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿flÌ «Î·fiÌ Ï‰w© ÏÿÂÎ‹Î_ (±fiı fi‚Î¿ÎflfiÌ √Ï÷fiÌ ’HÎ Ï‰w© Â¿Î› ÷ıfi˘ fi‹ÒfiÎw’ı ÀÎ_¿‰Î …ı‰˘ ÿÎ¬·˘ Black Hole fiÎ‹fiÌ ÁÎ›LÁ ÏŒ@Âfi ÏŒS‹fi˘ »ı. 1981 ‹Î_ ⁄fiı·Ì ±ı ÏÿÂÎ‹Î_) Áfl¿÷Ì Ë÷Ì. ±Î‹ ‹ÏË·Î ±‰¿ÎÂ›ÎhÎÌ F›Î_fiÌ 0 ÏŒS‹ ±Î…ı ¤Îfl÷fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ’˛ıZÎ¿˘ ‹ÎÀı ¿ÿÎ« ±ΩHÎÌ I›Î_ Ë˘‰Î »÷Î_ 360 ‹Î_ ŒflÌ ‰‚÷˘ ¿ı‹ıflÎ ’˛ıZÎ¿˘fiÌ fi…flı ÷ıfiı ±Î¬Î Á¿Û·fi˘ ’˛‰ÎÁ ¿flÎ‰Ì ÿı÷˘ Ë÷˘. Ë˘›, ’fl_÷ fi…ÿÌ¿Ì ÷ÎflÎfiÎ ‰Î›fiı ¤fl¬Ì …÷Î O·ı¿ Ë˘·fi_ ›„@÷’Ò‰˝¿ √˘Ã‰ı·Î ¿ı‹ıflÎfi˘ ±ıL√· ¿ıÀ·Ì ’˛¤Î‰ÂÎ‚Ì ¿S’fiÎÏ«hÎ fi…fl ÁÎ‹ı ·Î‰‰_ ‹U¿ı· fi◊Ì. ±Î ‰Î› O·ı¿ Ï‰{u±· ≥Œı@À ’ıÿÎ ¿flı ÷ıfiÎ ⁄ÌΩ ±fiı¿ ÿÎ¬·Î VÀıfi·Ì Ë˘·‹Î_ Á‹Î› ±ı ’Ëı·Î_ √fl‹Ìfi˘ ‹Î›˘˝ ·Î·, ’Ì‚˘ ±fiı ¿<Ï⁄˛¿ı fi‰Ì ’ıœÌfiÎ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘fiı ’ÒflÎ ’ÎÕuÎ, …ı‹fi_ ¤ÒflÎ fl_√ı ÷√÷√ı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı fi ‹Îfi˘, ’HÎ Ë˘Ï·‰ÒÕfiÎ ±fi¿flHÎ I›Îfl ’»ÌfiÌ ÏŒS‹˘‹Î_ Ωı‰Î ‹Y›_. ±ı¿ ÏŒS‹ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘±ı O·ı¿ Ë˘· 2 É 2 ‹ÌÀflfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ ⁄fiÎ‰Ì Spiderman Ë÷Ì, …ı‹Î_ √√fi«_⁄Ì ‹¿ÎfifiÌ ÿÌ‰Î· ’fl fiÎA›˘. ÀÎ_¿ÌfiÎ ÷Ï‚›Î ‹ÎÀı fl_√˘fiÌ ‰·›Î¿Îfl ÀÂfl˘ ±Î_¿ı·˘ «ÕÌ …÷˘ ÏËfl˘ ‰ÎV÷‰‹Î_ @›Îflı¿ ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ÿÌ‰Î·fiÎ ¿Î« ‰Î’›˘˝. ÀÎ_¿Ì‹Î_ ’ÎHÎÌ ¤›* ±fiı ’»Ì ÀÎ_¿Ìfiı ’ÒflΩıÂ‹Î_ Àı¿˚V«fl‰Î‚Ì ŒflÁ ’fl «˘’√˘ ⁄fiÌ «Î·÷˘ Ë÷˘ ±fiı ∂¤Ì CÎÒ‹Î‰Ì ÷ı‹Î_ ⁄ÎflÌ¿ ‘Îflı hÎHÎı› fl_√˘fi˘ fi∞‰Î ’˛‹ÎHÎfi˘ ±Î˜≥· ÿÌ‰Î· ’fl ¿ÎÀ¬ÒHÎı …Õı·˘ ¿ı‹ıflÎ ÷ıfi_ ÂÒÏÀo√ ¿fl÷˘ Ë÷˘. ’ı≥LÀ flıÕu˘. ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘±ı I›Îfl ⁄Îÿ ¿Î«fiÎ ÷Ï‚›Î ’‰˝÷Îfl˘ËHÎfiÎ ÁÎËÁfiı ±Î‰flÌ ·ı÷Ì Vertical Limit fiÎ fiÌ«ı flËı·Ì Œ˚·Õ·Î≥À «Î· ¿flÌ ±fiı ¨«ı √˘Ã‰ı·Î ¿ı‹ıflÎ±ı ±fiı Cliffhanger fiÎ_ ±‹¿ ºU›˘ ’HÎ ±Î‰Î ›„@÷¤›Î˝ »ı‰Àı ÀÎ_¿Ì ÁÏË÷ CÎÒ‹flÎ÷Î ’ÎHÎÌfi_ Áı¿LÕfiÌ 24 ¡ı‹fiı ⁄ÿ·ı ¿ı‹ıflÎ ±ıL√· ‰Õı … Â@› ⁄L›Î_. 360 ¡ı‹ ·ı¬ı ÂÒÏÀo√ ¿›*. ÏÁfiı‹Î Ï◊±ıÀfl‹Î_ ’˛˘…ı@Àflı 24 à B·ÎÁ ÂÎ˜À — Á˙◊Ì …^fiÌ Ï‰{u±· ≥Œı@À Ë˘› ÷˘ ±ı ¡ı‹fiÌ fi˘‹˝· V’ÌÕı ±ı B·ÎÁ ÂÎ˜À VøÌfi ’fl Ï⁄»ÎT›˘ I›Îflı B·ÎÁ ÂÎ˜À, ¿ÎflHÎ ¿ı »ıS·Î_ Á˘±ı¿ ‰Ê˝ ◊›ı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘ O·ı¿ Ë˘·‹Î_ «øÎ¿Îflı Á‹Î÷Î ‰Î›fi˘ ÷ÎºÂ ÁÌfi ’˛ıZÎ¿˘fiÌ ÷ıfi˘ µ’›˘√ ¿fl÷Î ±ÎT›Î »ı. ¿flÎ‹÷ Áfl‚ »ı. ÂÒÏÀo√ ¿fl÷Ì fi…fl ÁÎ‹ı ¬Õ˘ ◊›˘. ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷˘ B·ÎÁ ÂÎ˜À ‰Î’flÌfiı ‰¬÷ı ºU›‹Î_ …ı ’HÎ …wflÌ ŒÌ«fl ¬ÒÀ÷_ Ë˘› ÷ı fi ı ¿< Â ‚ ±ÎÏÀÛ V À ’ÎflÿÂ˝¿ ¿Î«fiÌ ÷¿÷Ì ’fl ÿ˘flÌ fiÎ¬ı »ı . ‰ÎV÷Ï‰¿ …HÎÎ› ±ı ‰  _ flÌ÷Áflfi_ ’ı≥„LÀo√ ¿flı »ı. ±Î ÷¿÷Ìfiı ¿ı‹ıflÎfiÌ ±Î√‚ ‹Ò¿Ì ºU› ±ı‰Ì flÌ÷ı ÏŒS‹Î‰Î› O·ı¿ Ë˘·fi_ ºU› ÏŒS‹Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_, …ı‹Î_ Œ˚·Õ·Î≥À »ı ¿ı ÷¿÷Ì ’flfi˘ ÁÌfi ⁄ı¿√˛ÎµLÕfiÎ ºU› ÁÎ◊ı Ï‹·Î‰À ‰Õı {‚Ë‚÷Î ¿Î« ’fl ¿flÎ›ı·Î ’ı≥„LÀo√fi˘ ŒÎ‚˘ ‹A› Ë÷˘. ’Î‹ı ±fiı ÂÎ˜À ‰fi-’ÌÁ ⁄fiı. ÿÎ. ÷. ±ÎµÀÕ˘fl ÂÒÏÀo√ à ‹˜À ÂÎ˜À — ±Î ÏŒS‹Ì ÂÎ˜À …ıHÎı ’˛◊‹‰Îfl ±…‹ÎT›˘ ÿflQ›Îfi ¿˘flÎ ±Î¿ÎÂfiı ‰Îÿ‚˘◊Ì ÁÂ˘Ï¤÷ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı ¡ıL« ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl F›˘…˝ Ï‹Ï·Á T›‰ÁÎ›ı Ωÿ√fl ’HÎ (¿ı ’»Ì ‰Ì. ÂÎL÷ÎflÎ‹fiÌ “fi‰fl_√” ÏŒS‹‹Î_ Ωı‰Î ‹Y›_ ÷ı‹ Ë÷˘. 1902 ‹Î_ ÷ıHÎı The Dancing Midget fiÎ‹fiÌ ÏŒS‹ µ÷ÎflÌ, …ı‹Î_ ‰Î‹fi L≤I›Î_√fiÎ Àı⁄· ’fl ÕÎLÁ ¿fl÷Ì Ë˘› fl_√˘ ‰Õı ÷ıfiı ¤flÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı) ÷ıfi˘ B·ÎÁ ÂÎ˜À ·ı‰Î› »ı. ±ı‰Î_ ºU›˘ ±Î‰÷Î_ Ë÷Î_. ÁÎ≥{fi˘ Œfl¿ Ωı÷Î_ Ï‹Ï·Áı ⁄ı CÎHÎÎ_ ÁÎ‹ÎÏ…¿ «·Ï«hÎ˘‹Î_ ÏŒS‹Ì VÀı…fiı Œ@÷ ¿ı‹ıflÎ ÁÎ‹ıfiÌ 48

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

ºU›˘fiı …\ÿÎ_ ÏŒS‹Î‰Ì ¬Ò⁄Ì’Ò‰˝¿ ¤ı√Ì ¿flÌ ÿı. ±Î ¿flÎ‹÷fi˘ ’Ëı·˘ ÷ÎºÂ ¿‹Î· ¤ı√Î_ ¿fl‰Î_ ’Õı ÷ı‹ Ë÷Î_. ’Ëı·Î_ ¤Îfl÷Ì› ’˛ıZÎ¿˘fiı 1941 fiÌ “⁄Ëfi” ÏŒS‹‹Î_ ÷ıHÎı fi˘‹˝· ÁÎ≥{fiÎ Àı⁄·fiÌ Ωı‰Î ‹Y›˘. ¤Î≥ ÷ı‹Î_ …Q⁄˘ ¿ÿfi˘ Ë÷˘ ±fiı ¡LÀ ’Î˜{‹Î_ Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ¿flÌ, ’HÎ ⁄Ëıfi ÷ıfiÎ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ Ï‹Ïfi ¿ÿfiÌ Ë÷Ì. ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ·ıLÁfiÎ ±ı ¤Î√ à VÀ˘’-±ı@Âfi Œ˘À˘√˛ÎŒÌ — ÏÁfiı‹ÎfiÌ ’fl ¿Î‚Î fl_√fi_ À«Ò¿Õ<_ ¿ÎÕÛ-⁄˘ÕÛ/ ’|Ì ø‹ÎfiÁÎfl √˘Ã‰Î›ı·Î_ still/„V◊fl ºU›˘ matte «˘ÓÀÎÕÌ flÎA›_ ¿ı F›Î_ ÏÁ‰Î› ¿Â_ fi◊Ì. ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ‹Ò‰Ì ¿ı‹ıflÎ Ï‹Ïfi ÕÎLÁfl ÷ıfi_ L≤I› ’˛ÿÏÂ˝÷ ÏŒS‹Ì ±ı@Âfifiı Áı¿LÕÿÌÃ 24 ¡ı‹˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ¿fl‰ÎfiÌ Ë÷Ì. ±Î ¤Î√ Àı⁄·fiÎ fiÎ¬ı »ı ±fiı ’»Ì Ï◊±ıÀfl‹Î_ ÏŒS‹fiÌ fl…^±Î÷ ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ±ı@V’˘{ fi ◊›˘. ‰¬÷ı ’˛˘…ı@Àfl ±ı … V’ÌÕı ’|Ìfiı Œıfl‰ı ±ıÀ·ı F›˘…˝ Ï‹Ï·Áı I›Îfl ⁄Îÿ ‹Ò‰Ì º„WÀÁÎ÷I›fi˘ ÏÁ©Î_ ÷ ÂÒ Ï Ào √ ‰¬÷fiÌ ¿ı‹ıflÎ‹Î_ ÏŒS‹fiı ’Î»Ì ·’ıÀÌ, ±ı@Âfifiı ’˛ıZÎ¿˘fiÌ fi…fl Á‹ZÎ ŒflÌ fl…^ ¿flı »ı. ·ıLÁ ’flfiÎ ¿ÎÕÛ-⁄˘ÕÛfiÌ ‹˜À ’|Ì Ï‰{u±· ≥Œı@À ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì VÀ˘’¿ÎœÌ ·Ì‘Ì ±fiı F›Î_ ’|Ì ±ı@Âfi Œ˘À˘√˛ÎŒÌ Ï⁄·¿<· ±Î‰Î ÏÁ©Î_÷ ’fl fiË˘÷Ì I›Î_ ⁄Ì∞ ‹˜À ‰Õı ±ı ±Î‘ÎÏfl÷ »ı. ÷ŒÎ‰÷ ‹ÎhÎ ±ıÀ·˘ ¿ı ÷ıfiÌ ‹˜ À ≥Œı @ À ‘flÎ‰÷Ì ’Ëı · Ì ¤Îfl÷Ì› ÏŒS‹ “⁄Ëfi” ¤Î√ œÎ_ ¿ Ì ÿÌ‘˘. ±ı ’»Ì ±…‹Î›Â d· ÁÎ≥{fiÌ T›„@÷fi_ ¿ı ‰V÷fi_ ¿ı‹ıflÎfiı ¬Ò⁄ ÿÒfl ¬ÁıÕÌ fiÎfiÎ ¿ÿ‹Î_ ÿı¬Î÷Ì L≤I›Î_√fiÎfi˘ V◊Îfi ·ı÷Î Ï‹Ïfi ÁÎ≥{fiÎ ‹˘Õı· ’fl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ÕÎLÁ ÏŒS‹ÎT›˘. ±√Îµ ÏŒS‹fi˘ …ı ¤Î√ ±ı@V’˘{ fiË˘÷˘ Œ˘À˘√˛ Î ÏŒ¿ ¿flÎ‹÷ ’Ëı · Ì‰Îfl Ë˘Ï·‰Ò Õ fiÎ ΩHÎÌ÷Î ◊›˘ ÷ı Ë‰ı ◊›˘. ±_÷ı fi˘‹˝· ÁÎ≥{fiÎ Àı⁄·fi_ ±fiı ÷ıfiÎ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl Ï‰Ï·Á ±Î˜”⁄˛Î›fiı 1933 ‹Î_ King Kong ÏŒS‹fiÎ ÂÒÏÀo√ ÿflQ›Îfi ‰Î’flÌ. ‘Î÷fiÌ Ï‹Ω√flÎ‰Î‚Ì ÷ÎflfiÌ ’fl ÕÎLÁ ¿fl÷Ì ‰Î‹fi L≤I›Î_√fiÎfi_ Á_›@÷ ºU› ⁄L›_. ¡ı‹ ’fl Œ˘‹ flO⁄fl «ÕÎT›Î ⁄Îÿ ÷ıfiÎ ’fl √˘Ïfl·Î Ï¿o√ ±Î ÷fl¿Ì⁄ Â˘‘Î›Î ’»Ì Ï‰{u±· ≥Œı@À˚ÁfiÎ ¿Á⁄Ì±˘ ¿˘Ó√fiÎ_ w_»ÕÎ_ ÷flÌ¿ı ÁÁ·ÎfiÎ ‰Î‚ «˘ÓÀÎÕÌ 60 Áı„LÀ‹ÌÀflfi_ ⁄ı ºU›˘fiı ¤ı√Î_ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰‘ Á˘ÏŒ„VÀ¿ıÀıÕ ‹˜À/matte ‰Î’fl÷Î ◊›Î. ±ı¿ ¡ı‹ ’fl ÷ı±˘ ±ı@ÀflfiÎ ¿ÿ-±Î¿ÎflfiÌ ‹˘Õı· ⁄fiÎT›_. ±Î fi¿·Ì Ï¿o√ ¿˘Ó√fiı ÏŒS‹Ì VøÌfi ’fl ‹˜À «˘ÓÀÎÕÌ ÷ıfiı œÎ_¿Ì ÿı ±fiı «·÷˘ÏŒfl÷˘ ⁄÷Î‰‰Î ‹ÎÀı ±Î˜”⁄˛Î›fiı ‹Ò‰Ì ¿ı‹ıflÎ‹Î_ ÏŒS‹fiı ⁄Ì∞ ¡ı ‹ ’fl ⁄Î¿ÌfiÎ fi˘‹˝· {Õ’ı Áfl¿Î‰‰Îfiı ⁄ÿ·ı VÀ˘’-±ı@Âfi Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ¿flÌ. ÏËVÁÎfiı œÎ_¿‰Î ‹ÎÀı …\ÿÌ ±Î ÁÎÿÌ Àı¿˚Ïfi¿ Á‹…‰Î ‹ÎÀı The Empire Strikes Back fiÎ‹fiÌ VÀÎfl ‰Î˜Á˝ ÏÁÏfl{fiÌ ÏŒS‹fi_ ºWÀÎ_÷ ·≥ …\±˘. ‹˜À «˘ÓÀÎÕÌ ⁄Lfiı ÏŒS‹˘fiı ÏŒS‹‹Î_ ⁄ŒÛV÷Îfi ’fl ÿU‹fi˘ ÷flŒ ±Îø‹HÎ ¿fl÷Î ËÎ◊Ì …ı‰Î ‹ËÎ¿Î› fl˘⁄˘ÀfiÎ_ ºU›˘ ±Î‰÷Î_ Ë÷Î_. d· ÁÎ≥{‹Î_ ÷˘ ±ı ‰ Î fl˘⁄˘À ⁄fiÎ‰‰Îfi_ ÷ı‹… ›Î_ÏhÎ¿ flÌ÷ı ÷ı‹fiı ÏŒS‹Ì ’Õÿı Ï‰flÎÀ V‰w’ı ÿı¬Î÷Î VÀÎfl ‰Î˜Á˝fiÎ fl˘⁄˘Àfi_ ÏŒS‹Î_¿fi ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷˘ ÷ı‹fiÎ ‰Î‹fi ‹˘Õı·˘ ’fl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_.

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

«·÷Î-ÏŒfl÷Î ¿fl‰Îfi _ ±Â@› Ë÷ _ , ±ı À ·ı ÏŒS‹fiÎ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl F›˘…˝ ·¿ÎÁı ’√fiÎ ÁÎ_‘Î‹Î_ Ï‹Ω√flÎ ‘flÎ‰÷Î_ À«Ò¿ÕÎ_ ‹˘Õı·˘ ÷ˆ›Îfl ¿flÎT›Î_. VÀ<ÏÕ±˘fi_ Àı⁄· ›©fi_ ‹ıÿÎfi Ë÷_, …ıfiÎ ’fl ⁄ıÏ¿o√ Á˘ÕÎfi˘ ◊fl ’Î◊flÌ ÷ıfiı ÏË‹fiÎ ◊fl‹Î_ ¬’Î‰Ì ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ËÎ◊Ì»Î’ fl˘⁄˘Àfiı «Î·÷˘ ÿÂÎ˝‰‰Î ‹ÎÀı ·¿ÎÁı ÷ıfiÎ ’˛I›ı¿ Õ√·Îfiı 24 ◊Ì 48 ¡ı‹˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì fiÎA›_. fl˘⁄˘Àfi˘ …‹HÎ˘ ’√ ÁËı… µ’Õı ÷ı ±ı@Âfi ’Ëı·Ì ¡ı‹‹Î_ ±_Ï¿÷ ◊›Î ⁄Îÿ ¿ı‹ıflÎ ±À¿ı, Àı⁄· fiÌ«ı◊Ì œÎ_¿HÎ ¬˘·Ìfiı Õ˘¿Î÷˘ Àı„@fiÏÂ›fi I›Îfl ’»Ì fl˘⁄˘ÀfiÎ ’√fiı …flÎ ‰‘ µ’fl ÷flŒ ‰Î‚‰Î µ’flÎ_÷ ⁄Î¿ÌfiÎ hÎHÎ ’√fiÌ „V◊Ï÷ ’HÎ ¿<ÿfl÷Ì «Î·fiÎ ·› ‹…⁄ ⁄ÿ·ı, ¿ı‹ıflÎ‹Î_ I›Îflı ⁄Ì∞ ¡ı‹ ±_Ï¿÷ ◊Î› ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ hÎÌ∞ ¡ı‹ ‹ÎÀı Àı„@fiÏÂ›fi ‰‚Ì «Îflı› ’√fiÌ „V◊Ï÷ …wfl ’˛‹ÎHÎı ⁄ÿ·Ì fiÎ¬ı. ±Î flÌ÷ı ÿflı¿ ¡ı‹ı ±ı@Âfi VÀ˘’ ◊÷Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ËΩfl˘

⁄˘Ï·‰ÒÕfiÌ “ÏøÂ” ÏŒS‹‹Î_ V’ıU›· ≥Œı@À˚Á‰Î‚Î_ ¿<· ‹‚Ìfiı ¿<· 90 Ï‹ÏfiÀfiÎ_ ºU›˘ »ı. ÁÎˆ◊Ì T›Î’¿ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ ‰’flÎ›ı·Ì ≥Œı@À Ωı ¿ı O·ÒVøÌfifiÌ »ı

¡ı‹˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÂÒÀ ¿fl‰Î‹Î_ Ïÿ‰Á˘ fiÌ¿‚Ì √›Î. ’fl_÷ ÏŒS‹ F›Îflı ‰Î≥Õ-VøÌfi‹Î_ fl…^±Î÷ ’Î‹Ì I›Îflı @·Î˜{-±’ Œ˘À˘√˛ÎŒÌfiÎ ’˛÷Î’ı Ï‰flÎÀ ±‰÷Îfl‹Î_ ÿı¬Î÷Î_ ‰Î‹fi ‹˘Õı·˘fiÌ ÏË·«Î· ’˛ıZÎ¿˘fiı ±ı¿ÿ‹ ‰ÎV÷Ï‰¿ ±fiı ∞‰_÷ ·Î√Ì. à O·ÒVøÌfi — Ï‰{u±· ≥Œı@À Á…˝‰Î‹Î_ O·ÒVøÌfifi˘ ÷˘ …‰Î⁄ fi◊Ì. ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒÌfiÎ ZÎıhÎı ÷ıHÎı Ë˘Ï·‰ÒÕ‹Î_ Superman Returns ±fiı ÏËLÿÌ ÏŒS‹…√÷‹Î_ “ÏøÂ” …ı‰Î ¬ı· ’ÎÕÌ ⁄÷ÎT›Î »ı. ⁄Lfiı ÏŒS‹˘‹Î_ ÏËfl˘ ’‰fi’hÎfi˘ fl˘· ±ÿÎ ¿flı »ı. ÏËfl˘fiı √√fiÏ‰ËÎfl ¿fl÷˘ ⁄÷Î‰‰ÎfiÌ ¿œo√Ì ’©Ï÷ ±ı »ı ¿ı ±Î¿ÎÂfiÎ_ ÷◊Î ÏËfl˘fiÎ_ ºU›˘ ±·√ flÌ÷ı ÏŒS‹ÎT›Î ⁄Îÿ ÷ı‹fiı ±ı¿‹ı¿ ’fl ÁıÀ ¿flÌ Á_›@÷ Ï’˛LÀ ¿Îœ˘, ’fl_÷ ±ı‹ ¿fl‰Î …÷Î_ ±Î¿ÎÂfi_ @›Îflı¿ ‰Îÿ‚˘ ÁÏË÷fi_ ºU› ÏËfl˘fiÌ 50

±Îfl’Îfl {Î_¬Î V‰w’ı Õ˘¿Î› »ı. ÁÌfi Ω‹÷˘ fi◊Ì. ‰ÎV÷Ï‰¿ ’HÎ …HÎÎ÷˘ fi◊Ì. ±Î Á‹V›Î±ı O·ÒVøÌfi Àı@fi˘·˘Ï…fiı …L‹ ±ÎM›˘ »ı. ÁÎ«_ ¿Ë˘ ÷˘ ÷ı‹Î_ Àı@fi˘·˘Ï… …ı‰_ ¤ÎB›ı … ¿Â_ »ı. (±·⁄kÎ, …ŒÎ CÎHÎÌ »ı.) À>_¿‹Î_ ’©Ï÷ fiÌ«ı ‹…⁄ »ı. ¨ÀÕÎ ›Îfiı øıfi fiÌ«ı Á’fl‹ıfifiı ⁄ÎflÌ¿ ÷Îfl ‰Õı ·À¿÷˘ ¿flÌ ÷ıfiÎ µ~›fifi˘ ÂÎ˜À ·ı÷Ì ‰¬÷ı ºU›fiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ÷flÌ¿ı ¤ÒflÎ fl_√fi˘ ’Õÿ˘ ‰Î’fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¤Òfl˘ fl_√ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ±Î‰Ì ÏŒS‹˘fi_ ÂÒÏÀo√ …ıfiÎ ‰Õı ¿flÎ› ÷ı Eastman Color No. 5247 ⁄˛ÎLÕfiÌ ÏŒS‹ ¤ÒflÎ fl_√ ’˛I›ı Áı„LÁÏÀ‰ »ı. (Á’fl‹ıfi ‹ÎÀı ¤ÒflÎfiı ⁄ÿ·ı ·Ì·˘ ’Õÿ˘ ‰Î’fl‰Îfi˘ ◊Î›, ¿ı‹ ¿ı Á’fl‹ıfi ’˘÷ı ¤Òfl˘ ·ı⁄ÎÂ ’Ëıflı »ı. “ÏøÂ”fiÌ ‰Î÷ …\ÿÌ »ı.) O·ÒVøÌfifiÌ ’˛˘ÁıÁ Ë‰ı ±_¿fiÎ fl_√Ìfi ’Îfiı ø‹‰Îfl …\±˘ — (A) ÏËfl˘fi˘ ¿Î‚˘ ’Õ»Î›˘ O·ÒVøÌfi ’fl fi ’Õı ±ı ‹ÎÀı VøÌfifiı ’Î»‚◊Ì Œ˚·Õ·Î≥À ‰Õı µΩY›Î ⁄Îÿ ∂Õ‰ÎfiÌ fiÎÀ¿Ì› ±ı@Âfi ÏŒS‹Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ÏŒS‹fiı Õı‰·’ ¿fl÷Î_ …ı fiı√ıÏÀ‰ ‹‚ı ÷ı‹Î_ ¤Òw_ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿Î‚_ ’¿ÕÎ› ¿ı ÏŒS‹ ¤ÒflÎ fl_√ ’˛I›ı ⁄Ë Áı„LÁÏÀ‰ »ı. (B) fiı√ıÏÀ‰fiÌ ’˘Ï{ÏÀ‰ ≥‹ı … ‹Î_ ¿Î‚Î fl_ √ fi _ ⁄ı ¿ √˛ Î µLÕ ’ÎflÿÂ˝¿ ⁄fiı »ı. ÷tfi ¿˘w_ flËı »ı. ÏŒS‹ ’fl ÏËfl˘ ÏÁ‰Î› ¿Â_ … fiÏË. (C) ±Î ’˘Ï{ÏÀ‰fiı ·Î· fl_√fiÌ ·Î≥À ±Î’Ì ¤Îflı ¿˘LÀˇÎVÀfiÌ ’ıLø˘‹ıÏÀ¿ ¿Ëı‰Î÷Ì ⁄Ì∞ ÏŒS‹ ’fl ÀˇÎLÁŒfl ¿flÎ› I›Îflı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ŒflÌ ¿Î‚_ ◊Î›, F›Îflı ÏËfl˘fiÌ ±Î¿ÚÏ÷fi˘ ¤Î√ ¿˘fl˘ flËÌ …‰Î ’Î‹ı . ±Î Ïfl‰Á˝ ≥‹ı … fiı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘ ‹˜À/matte ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ı »ı, ’HÎ Áfl‚ ¤ÎÊÎ‹Î_ ÷ıfiı ‹ÎV¿/mask ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. (D) ’˛˘ÁıÁ …flÎ ·Î_⁄Ì »ı, ‹ÎÀı ‰‚Ì «˘◊Ì ÏŒS‹ ‰Î’flÌ ¿ÎµLÀfl‹˜À ±◊‰Î ÷˘ ¿ÎµLÀfl ‹ÎV¿ ⁄fiÎ‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ÏËfl˘ ÷ı‹Î_ Œ@÷ »Î›Î¿ÚÏ÷ ÷flÌ¿ı ÿı¬Î› »ı. (E) Ë‰ı ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ±ı ºU› ÁÎ‹ı fi…fl ¿fl˘ ¿ı …ı w’ıflÌ ’Õÿı ∂Õ÷Î ÏËfl˘fiÌ ’ÎçÎÿ˚¤ÒÏ‹¿Î ÷flÌ¿ı fl…^ ◊‰Îfi_ »ı. ±Î ºU› ÂÒÀ ¿flÎ› I›Îflı ÏËfl˘ ÷ı‹Î_ Ë˘÷˘ fi◊Ì. (F) ±Î˜„MÀ¿· Ï’˛LÀfl fiÎ‹fi_ ÁÎ‘fi ÷ı ºU›fiı ÏËfl˘fiÌ ¿Î‚Ì »Î›Î¿ÚÏ÷fiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ÷flÌ¿ı Ï’˛LÀ ¿flÌ ÿı »ı. (G) Ï⁄·¿<· ±ı … ’˛˘ÁıÁ ÿ˘ËflÎ‰Ìfiı ±Î√Î‹Ì VÀı…ı ±Î˜„MÀ¿· Ï’˛LÀfl ÏËfl˘fiÌ ≥‹ı…fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ⁄ıµfiÌ Á_›@÷ Ï’˛LÀ ¿Îœı »ı, …ı ŒÎ≥fi· »ı. ±Î Ω÷fiÌ ËΩfl˘ ¡ı‹˘ Áı¿LÕfiÌ 24 ·ı¬ı ’˛˘…ı@Àfl‹Î_ Áfl¿ı ±ıÀ·ı ∂Õ÷Î ÏËfl˘fiÌ ∞‰_÷ ±ı@Âfifi_ «·Ï«hÎ ⁄fiı. “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

O·Ò V øÌfi ¿Ëı ‰ Î÷Ì Ï‰{u ± · ≥Œı@À »ı ÷˘ ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒÌfiÌ, ’fl_÷ ÀıÏ·Ï‰{fifiÎ ZÎıhÎı ’HÎ ÷ıfiı ’˛‰Â ı ‹‚Ì «Ò@›˘ »ı. ±ı¿ µÿÎËflHÎ — CÎHÎÌ L›Ò{ «ıfi·˘ ’fl Ë‰Î‹Îfifi˘ …ı fi¿Â˘ Ωı ‰ Î ‹‚ı »ı ÷ı fi  _ ¿ı ‹ ı fl Î Á‹ZÎ ±„V÷I‰ Ë˘÷ _ fi◊Ì. ’˛ ‰ @÷Î O·ÒVøÌfifiÌ ±Î√‚ flËÌfiı ⁄˘·ı »ı, fi¿Â˘ ±ı ‰¬÷ı ¿QM›ÒÀfl‹Î_ Ë˘› »ı, F›Î_◊Ì ÷ıfiÌ ≥‹ı… ¿ı‹ıflÎfiı ‹‚ı »ı. à ¡LÀ ’˛˘…ı@Âfi — ÂËıfl ‰E«ı Ëo¿Îfl÷Ì ‹˘Àfl‹Î_ ⁄ı ±Ï¤fiı÷Î±˘ ‰Î÷ ¿fl÷Î ⁄ıÃÎ Ë˘› ±ı‰˘ ÁÌfi ÏŒS‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ⁄ı¿ ’˛˘…ı@ÂfifiÌ ÁÎÿÌ ›„@÷ ‰’flÎ÷Ì Ë÷Ì. ±√Îµ ÂÒÀ ¿flÎ›ı·Ì flV÷ÎfiÌ ÁÌfiflÌ ’˛ıZÎ¿˘fiı ‹˘ÀflfiÌ ⁄ÎflÌ ⁄ËÎfl ’ÁÎfl ◊÷Ì ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÿı¬Î› ¿ı ±ı ºU› ‹˘ÀflfiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ‹Î_ flËı·Î ’Îfl¤ÎÁÌ/translucent VøÌfi ’fl ÷ı fi Ì ’»‰ÎÕı fi Î ’˛ ˘ …ı @ Àfl ¶ÎflÎ Ï⁄»Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Ë÷_. (¿flÎ‹÷ ±ıÀ·ı … ⁄ı¿ ’˛˘…ı@Âfi ¿Ëı‰Î÷Ì Ë÷Ì.) ±Î‹Î_ ÁΩ˝ ÷ Ì Ï‰{u ± · ≥Œı@À Ëo‹ıÂÎ fi⁄‚Ì Ë˘› ±fiı ÀˇÌ¿ Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ¿flÎ›Îfi_ ’˛Zı Î¿˘fiı ¬⁄fl ’ÕÌ ±Î‰ı, ¿ı‹ ¿ı ’Îfl¤ÎÁÌ VøÌfi ⁄‘Î ºU›’˛¿ÎÂfiı ÷ıfiÌ ±Îfl’Îfl ’ÁÎfl ◊‰Î fi ÿı. ’ÏflHÎÎ‹ı ⁄ı¿ ’˛˘…ı@ÀıÕ ÁÌfiflÌ Ëo‹ıÂÎ ‘Ò_‘‚Ì ·Î√÷Ì Ë÷Ì. fl_√˘ ÏŒyÎ ’ÕÌ …÷Î Ë÷Î. Ë‰ı …‹Îfi˘ ¡LÀ ’˛˘…ı@Âfifi˘ »ı. ±Î fi‰Ì ÷fl¿Ì⁄ı CÎHÎÎ ¿ı Á ˘‹Î_ ±ÎµÀÕ˘fl ÂÒ Ï Ào √ ¿fl‰ÎfiÌ …wÏfl›Î÷fiı ÀÎ‚Ì ÿÌ‘Ì »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ Ï‰{u ± · ≥Œı @ ÀfiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ ºU›˘ Â@› ⁄fiÎT›Î_ »ı. ¡LÀ ’˛˘…ı@Âfi ‹ÎÀı V¿˘«·Î≥À ±ı‰Î fiÎ‹ı ±˘‚¬Î÷Î ¬ÎÁ ‹ÏÀÏfl›·fi˘ ’Õÿ˘ ‰’flÎ› »ı, …ı ÷ıfiÎ ’fl ±Î’Î÷ ◊÷Î_ 95Ñ ’˛¿ÎÂÏ¿flHÎ˘fiı ÷ıfiÌ ÁÎ‹ıfiÎ ¿ı‹flı Î ÷flŒ ’flÎ‰Ï÷˝÷ ¿flı »ı. ¿ı‹flı ÎfiÌ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

à Ï‰{u ± · ≥Œı @ Àfiı ÷◊Î Ï‹¿ı Ï fi¿· ≥Œı @ Àfiı ±Áfl¿Îfl¿ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ÁÎµLÕ ≥Œı@À ’HÎ ›˘B› ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı. Ë˘Ï·‰ÒÕfiÌ Jurassic Park ÏŒS‹‹Î_ ÕÎ›fi˘Á˘flfi˘ ⁄·_ÿ ±‰Î… ±Î…fiÎ ⁄ÌΩ ÿflı¿ ’˛ÎHÎÌ ¿fl÷Î_ …\ÿ˘ ’ÕÌ ±Î‰ı ÷ı ‹ÎÀı ÏÿBÿÂ˝¿ı ËÎ◊Ì, ‹√fl, ’ıÓ„B‰fi, ‰ÎCÎ ±fiı ¿>÷fl˘ ±ı ’Î_« Á∞‰˘fiÎ ±‰Î…fi_ flı¿˘ÏÕ*√ ÏÁ_√· Àı’ ’fl Ï‹Ïl÷ ¿›* Ë÷_, F›Îflı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ rÎÁ˘rÎÁfi˘ ±‰Î… CÎ˘ÕÎfiÌ rÁfiÏø›Îfi˘ Ë÷˘. fiÎfiÎ_ ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ ±‰ÎΩı ‹Ò‚ ±ÎÏ¡¿Ì ÁÎflÁ ’ZÎÌfiÎ Ë÷Î. à …ıQÁ ¿ı‹ıwfifiÌ Titanic ÏŒS‹fi_ ±Î˜’Ïfi_√ ºU› ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÷Ï‚›ı ’Õı·Ì VÀÌ‹flfi_ Ë÷_. ±‹¿ ºU›˘ ±˘ÏflÏ…fi· VÀÌ‹flfiÎ_ Ë÷Î_, F›Îflı ±‹¿‹Î_ ¿ı‹ıwfiı VÀÌ‹flfi_ À«Ò¿Õ<_ ¤ÎB›_÷ÒÀu_ ±fiı ……˝Ïfl÷ ÿı¬Î÷_ ‹˘Õı· ‰Î’flÌ ’ÎHÎÌfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ Œ˘À˘√˛ÎŒÌ ¿flÌ Ë÷Ì. ±Î ⁄fiÎ‰ÀÌ ÁÌfi ‰ÎV÷Ï‰¿ …HÎÎ› ±ı ‹ÎÀı ¿ı‹ıwfiı ÷ı‹Î_ ±ıÏfi‹ıÀıÕ ‹Î»·Ì±˘ µ‹ıflÌ ÿÌ‘Ì Ë÷Ì. ÏŒS‹fiÎ ’Õÿı fl…^±Î÷ ’Î‹Ì ÷ı ∞‰_÷ ‹Î»·Ì±˘ fi Ë÷Ì, ’HÎ ÷ı‹fiÌ ¿QM›ÒÀfl …fiflıÀıÕ ≥‹ı… Ë÷Ì. à ’Òflı’ÒflÌ ±ıÏfi‹ıÀıÕ ÏŒS‹ ⁄fiÎ‰‰Ì ±ı ’W¿‚ Á‹› ±fiı l‹ ‹Î√Ì ·ı÷_ ¿Î‹ »ı. ÏÕ{fiÌ VÀ<ÏÕ›˘±ı 2000 fiÌ ÁÎ·‹Î_ Dinosaur fiÎ‹fiÌ …ı ÏŒS‹ ‹ÎhÎ ±ıÏfi‹ıÂfi ‰Õı ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ÷ıfi˘ ÏÕÏ…À· ÕıÀÎ 70,000 ÁÌ.ÕÌ.fl˘‹ ¤flÎ› ±ıÀ·˘ ⁄L›˘ ±fiı ÕıÀÎ ’˛˘ÁıÏÁ_√‹Î_ 32 ·Î¬ ¿·Î¿˘fi˘ Á‹› ‰ÌI›˘. à ¤Îfl÷‹Î_ V’ıU›· ≥Œı@À˚ÁfiÎ ¤ÌW‹Ï’÷Î ⁄Î⁄¤Î≥ Ï‹jÎÌ±ı (…‹HÎ˘ Œ˘À˘) ÷ı‹fiÌ ÁÏø› ¿ÎflÏ¿ÿa ÿflQ›Îfi “ËÎÏ÷‹ ÷Î≥”◊Ì ‹Î_ÕÌfiı “A‰Î⁄ ¿Ì ÿÏfi›Î” Á‘ÌfiÌ 63 ÏËLÿÌ ÏŒS‹˘‹Î_ ’˘÷Îfi˘ ¿‹Î· ÿÎ¬T›˘ Ë÷˘. ÀıÏ·Ï‰{fifiÌ “‹ËÎ¤Îfl÷” ±fiı “lÌ ¿ÚWHÎ” ÏÁÏfl±·˘‹Î_ ’HÎ ÷ı‹fiÌ … V’ıU›· ≥Œı@À˚Á Ë÷Ì. à Ë˘Ï·‰ÒÕfiÌ The Day after Tomorrow ÏŒS‹‹Î_ ÿÏfl›Îfi_ ’ÎHÎÌ CÎ˘ÕÎ’Òfl ⁄fiÌ L›Ò ›˘¿Û ÂËıfl ’fl «ÕÌ ±Î‰ı »ı ±ı ºU›‹Î_ ÂËıflfiÎ flV÷ÎfiÌ ±fiı ‹¿Îfi˘fiÌ ÷Á‰Ìfl˘ ±Î˜ÏflÏ…fi· Ë÷Ì, ’fl_÷ {ÌHÎÎ‹Î_ {ÌHÎÎ_ ÀÌ’Î_ ±fiı ÀÂfl Á‘Ìfi˘ …‚’˛‰ÎË ±ıÏfi‹ıÂfi ‰Õı fl«‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘.à

±Î√‚ À<-‰ı Ï‹flfl 450 fiÎ ¬ÒHÎı √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. (hÎÌΩ fl_√Ìfi ’Îfiı ÕÎ›Î√˛Î‹ …\±˘.) Ï‹flflfiÌ fiÌ«ı ‹Ò ¿ ı ·  _ ’˛ ˘ …ı @ Àfl ±Î√˘÷flÎ ÂÒ À ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î_ …ı ºU›˘fiı Ï‹flfl ÷flŒ ‹˘¿·ı ÷ı ÏflŒ˚·ı@À ◊÷Î_ VøÌfi ’fl ’◊flÎ› »ı. ±Ï¤fiı÷Î ÷ı VøÌfifiÌ ±Î√‚ flËÌ ±ÿÎ¿ÎflÌ ÿÎ¬‰ı, ±ıÀ·ı ¿ı‹ıflÎ À<-‰ı Ï‹flflfiÌ ±Îfl’Îfl fi…fl ŒıÓ¿Ì combined/Á_›@÷ ºU›fiı ÂÒÀ ¿flı »ı. ’˛˘…ı@Àflı Ï⁄»Î‰ı·Î ºU›fi˘ ¿ıÀ·˘¿ ¤Î√ ±Ï¤fiı÷ÎfiÎ ÂflÌfl ’fl ±ËŸ÷ËŸ {Ì·Î› ¬fl˘, ’fl_÷ ±ı ‘Ò ’ »Î_ ‰ ¿ı ‹ ı fl Î‹Î_ ’¿ÕÎ÷Ì fi◊Ì. µ’flfiÌ Œ˚·Õ·Î≥Àfi˘ ’˛¿ÎÂ‘˘‘ ÷ı Ï⁄fi…wflÌ ≥‹ı…fiı ‘˘≥ fiÎ¬ı »ı. ¡LÀ ’˛ ˘ …ı @ ÂfifiÌ Àı „ @fi¿fi _ ±Î√‹fi ◊›Î ’»Ì ¬ÎÁ ¿flÌfiı VÀoÀ ºU›˘fi_ ÏŒS‹Ì¿flHÎ ±ı¿ÿ‹ Áfl‚ ⁄L›_ »ı. ÿÎ. ÷. ⁄˘Q⁄fi˘ ¤›Îfi¿ Ï‰VŒ˘À ◊÷Î‰ıÓ÷ ÏËfl˘ ±HÎÌfiÎ ‹˘¿ı »·Î_√ ‹Îfl÷˘ ÿÒfl fiÌ¿‚Ì Ω› ±ı‰_ ºU› ÁÎ‹ÎL› flÌ÷ı ¡LÀ ’˛˘…ı@Âfi ‰Õı … Â@› ⁄fiı. Ï‰VŒ˘Àfi˘ ÁÌfi ±√Îµ {Ò‹ ·ıLÁ ‰Õı ·ı‰Î›˘ Ë˘› »ı ±fiı ¡LÀ ’˛˘…ı@ÂfifiÎ V¿˘À·Î≥À ’Õÿı ÷ı fl…^ ◊›Î ’»Ì ÏËfl˘ ÷ı VøÌfifiÌ ±Î√‚ …Q’ ·√Î‰ı »ı . Ë¿Ì¿÷ı ›Î_ÏhÎ¿ øıfi ÷ıfiı ¨«¿Ì ·ı »ı. à ±ı Ï fi‹ı Â fi — Ï‰{u±· ≥Œı@À˚Á ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ±‹ ¿ ÷fl¿Ì⁄˘fi˘ ¿Î›˝¤Îfl Ë‰ı ¿QM›ÒÀflı Á_¤Î‚Ì ·Ì‘˘ »ı. ±ı Ï fi‹ı Â fi ‰Õı ¿QM›Ò À fl ‹Î√˘ ÷ı ≥‹ı… fl«Ì ±Î’‰Î µ’flÎ_÷ ÷ıfiı «·÷Ì-ÏŒfl÷Ì ’HÎ ¿flÌ ±Î’ı »ı. ±ıÏfi‹ıÂfifiÌ ¿‚Î ±Î‹ ÷˘ ¿ÎÀ>˝fi ÏŒS‹ ⁄fiÎ‰‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ±Î‰Ì »ı, …ı‹Î_ Á’ÎÀ ¿Î√‚ ’fl ÿ˘flı·Î_ Ï«hÎ˘ ÏÁ‰Î› ¿Â_ Ë˘÷_ fi◊Ì. ’fl_÷ ±Î‘Ïfi¿ ¿QM›ÒÀflfiÌ ‹ı‹flÌ 51

Ï√√Î⁄Î≥ÀfiÌ Ëÿı ¬ÌS›Î ’»Ì ±fiı ÷ıfiÌ √˛ÎÏŒ¿ ZÎ‹÷Î ‰K›Î ’»Ì ËÎÕ-‹Î_ÁfiÎ_ ∞‰_÷ ÿı¬Î÷Î_ ÕÎ›fi˘Á˘fl …ı‰Î_ ’ÎhÎ˘ ±ıÏfi‹ıÂfi ‰Õı fl«Ì Â¿Î› »ı. ’©Ï÷ …flÎ ±À’ÀÌ »ı. ÁÎflÌ ±ı‰Ì Àı„@fi¿· »ı . ’fl_ ÷  ÕÎ›fi˘Á˘flfi˘ … ÿÎ¬·˘ ÀÎ_ ¿ Ìfiı Á_ÏZÎM÷‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ Á˙ ’˛◊‹ ÕÎ›fi˘Á˘flfi_ ‰ÎV÷Ï‰¿ …HÎÎ÷_ ‹˘Õı· ›˘B› ¿ÿ-‹Î’ı ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ‹V÷¿◊Ì ’Ò_»ÕÌ Á‘ÌfiÎ CÎÎÀ‹fl˘Õ‹Î_ ÁËı… ’HÎ ¿«ÎÂ fl¬Î÷Ì fi◊Ì. ±ıÏfi‹ıÂfifi˘ ÏfiWHÎÎ÷ I›Îfl ’»Ì ±ı ‹˘Õı·fiı ±fiÁflÌ ¿QM›ÒÀfl ‰Õı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÌ ‰Î›fl-¡ı‹ ⁄fiÎ‰ı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ıfiÌ ÏË·«Î·fi˘ ø‹ fiyÌ ¿flÌ ‰Î›fl-¡ı‹fi˘ ’Î˜{ ±ı ’˛‹ÎHÎı ⁄ÿ·ı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÕÎ›fi˘Á˘fl ÷ıfiÌ ’Ò_»ÕÌ Œ@÷ 1 ‹¿Î≥fiÎ ¬ı÷fl˘ ’fl ¨«Ì »·Î_√˘ ‹Îfl÷Î Ï¿Â˘fl Á’fl‹ıfifi_ ºU› ’HÎ ¿QM›ÒÀfl ±ıÏfi‹ıÂfifi˘ ¿‹Î· »ı ±ıÏfi‹ıÂfifiÌ »ıS·Ì Ï‰Ï‘ ≥‹ı… ÀˇÎLÁŒflfiÌ »ı. ≥‹ı… Áı¿LÕ‹Î_ ÕÎ⁄ı◊Ì …‹HÎÌ ÷flŒ ‰Ÿ{Ì fiÎ¬ı »ı, ÷˘ «·Ï«hÎfiÎ ¿QM›ÒÀfl‹Î_ ÏÕÏ…À· V‰w’ı Ë˘› »ı. Ï‰ÏÂWÀ Ω÷fi_ V¿ıfifl ÏÁ©Î_÷ ’˛‹ÎHÎı ±ı Ïø›Îfiı ‰fi-⁄Î›-‰fi ¿flÌfiı 24 VÀı…‹Î_ ÷ıfiı 4,000 ·Î≥fi˘‹Î_ V¿ıfi ¿flı, ±ıÀ·ı Ï‰Ï‰‘ ÏŒSÀfl˘ ¶ÎflÎ ‰ËıÓ«Ì fiÎ¬‰Ì ’Õı, ’fl_÷ ±ıÏfi‹ıÂfifiÎ ÏfiWHÎÎ÷ı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÌ ’ÁÎfl ◊÷Î_ ºU›Ï¿flHÎ˘ ÷ı ≥‹ı…fiı ÏŒS‹ ’fl Ï⁄»Î‰Ì ÿı »ı. ’Ò_»ÕÌfiı ±ı ‹ÎÀı ‰ÎflÎŒfl÷Ì 24 ’˘Ï{Âfi‹Î_ √˘Ã‰‰ÎfiÌ flËı÷Ì ÏŒS‹Ì ’|Ì ÁÎ‘ÎflHÎ flÌ÷ı 35 ±ı‹. ±ı‹.fiÌ Ë˘›, ‹ÎÀı «Îfl fi◊Ì. «˘‰ÌÁ ’ˆ¿Ì «Î‰Ìw’ ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Ì ’˘Ï{Âfifiı ÷ı ËΩfl ·Î≥fi˘‹Î_ ±_¿Î÷_ ºU› V‰Î¤ÎÏ‰¿ flÌ÷ı ±ı¿ÿ‹ ÁCÎfi ’Á_ÿ ¿flÌ ‹ÎhÎ ÷ı‹fiÌ ‰Î›fl-¡ı‹ fl«ı »ı; ±◊Î˝÷˚ ’Ò_»ÕÌ ±fiı Áflı¬ ⁄fiı. ‰Ÿ{‰ÎfiÌ Ïø›Îfiı ÷ı 1 ◊Ì Á‚_√ 24 fiı ⁄ÿ·ı 1, 8, 16 ±ıÏfi‹ıÂfifiÌ Àı@fi˘·˘Ï…±ı Ï‰{u±· ≥Œı@À˚Áfiı ÷ı‹fiÎ ±fiı 24 ±ı‹ «Îfl VÀı…‹Î_ ‰ËıÓ«ı »ı. ‰E«ı …ı 20 VÀı… ÏÂfl˘Ï⁄Lÿ±ı ’Ë˘Ó«ÎÕÌ ÿÌ‘Ì »ı--±ıÀ·ı Á‘Ì ¿ı The Polar ¬Î·Ì flËÌ √›Î_ ÷ı‹fiı ¿QM›ÒÀflfi˘ ’˛˘√˛Î‹ Ω÷ı ’ÒflÌ Express ±fiı Ice Age …ı‰Ì ÏŒS‹˘‹Î_ ∞‰_÷ ¿·Î¿Îfl˘fiÌ ÷ı‹fiÌ ‰Î›fl-¡ı‹ ⁄fiÎ‰Ì ÿı »ı. ±Î Ïø›Îfiı ±Î‰U›¿÷Î … flËı÷Ì fi◊Ì. ⁄Ì∞ ±fiı¿ ÏŒS‹˘‹Î_ ±ıÏfi‹ıÀıÕ Àı„@fi¿· ¤ÎÊÎ‹Î_ inbetweening ¿Ëı »ı. ≥fiÏ⁄À‰ÌÏfi_√ ’»Ì rendering fiÌ Ï‰Ï‘ ºU› ¿›_ ±fiı ‰ÎV÷Ï‰¿ ºU› ¿›_ ÷ıfi˘ ’HÎ A›Î· ’˛ıZÎ¿˘fiı ±Î‰ı »ı, …ı‹Î_ ±ıÏfi‹ıÂfifi˘ ÏfiWHÎÎ÷ ÕÎ›fi˘±Î‰÷˘ fi◊Ì. ÿÎ. ÷. “‹_√· ’Î_Õı--‘ flÎ≥Ï{_√” ÏŒS‹‹Î_ Á˘flfiÎ ÷ÎflÏ’_…fl …ı‰Î ‹Î‚¬Î ’fl Á’ÎÀÌfi_ ‹ÎHÎÁ˘fiÎ fiÎfiÎ Á‹ÿÎ›fiı …_√Ì ‹ıÿfiÌ‹Î_ Œıfl‰Ì fiÎ¬‰Î‹Î_ ’˘÷/texture fl«ı »ı--¿Ë˘ ¿ı ËÎÕ¿Î_ ’fl ‹Î_Áfi_ ±ÎT›˘, »÷Î_ ’˛ıZÎ¿˘ ±Á·Ì-fi¿·Ì ‰E«ıfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ’Î‹Ì ±fiı ΩÕÌ ¬Î·fi_ ’ıÏÕo√ ¿flı »ı. ›˘B› Â@›Î fiÏË. ±ı … flÌ÷ı Superman Returns ÏŒS‹fiÎ ±ı ¿·fl ’HÎ ºU›fiı ›Îÿ ¿fl˘ ¿ı …ı‹Î_ Ï¿Â˘fl ‰›fiÎ Á’fl‹ıfifiı ÷ıfiÌ “’‰fi’hÎ Â„@÷” Ï‰Âı ’Ëı·Ì‰Îfl ¬⁄fl ’Õı »ı ±fiı ¬ÂÎ·Ìfi˘ ±Î’ı »ı. ±Î ‹Î›˘˝ ÷ı ‹¿Î≥fiÎ_ ¬ı÷fl˘ µ’fl √√fi«_⁄Ì »·Î_√˘ ‹Îfl÷˘ ¿Î‹ ¤Îflı ¿>◊_ »ı ±fiı ¿QM›ÒÀflfiÌ ∂Õı »ı. ±Î ºU›‹Î_ ¬ı÷fl˘ ±ıÏfi‹ıÀıÕ »ı. ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘±ı ¬ÎVÁÌ ‹ı‹flÌ ÷ı‹Î_ ¬‰Î› »ı. ‹¿Î≥fiÎ Œ@÷ ±Õ‘˘ Õ{fi »˘Õ ±ıÏfi‹ıÂfi ‰Õı ÷ˆ›Îfl ¿›Î˝ ±ı¿ ‰Îfl Ωı ¿ı ÕÎ›fi˘Á˘flfiÎ ±fiı ’»Ì ÷ı‹fiÌ ¿Î˜’Ì ‹ÎflÌfiı ±Î¬_ ¬ı÷fl ⁄fiÎ‰Ì fiÎA›_. ÷‹Î‹ ÂflÌflfiı ÀıZ«fl ÷◊Î à Ï‹¿ıÏfi¿· ¥Œı@À˚Á — ±ıÏfi‹ıÂfi, B·ÎÁ ÂÎ˜À, ¡LÀ ’˛˘…ı@Âfi, ‹˜À ÂÎ˜À, ¿ı‹ıflÎ ±ıL√·, O·ÒVøÌfi ‰√ıflı ¿flÎ‹÷˘fiı ¿·fl ±’Î›Î ’»Ì ÷ıfiÌ ’ÎÁı ¿QM›ÒÀflfiÎ 3D Studio …ı ‰ Î Ï‰{u±· ≥Œı@À˚Á ÷flÌ¿ı ±˘‚A›Î ’»Ì ≥Œı@À˚ÁfiÎ ⁄ÌΩ CÎHÎÌ Ω÷fiÌ ±ı@Âfi ¿flÎ‰Ì ±ıÏfi‹ıÂfi ‹A› ’˛¿ÎflfiÌ ‰Î÷ ¿flÌ±ı, …ıfiı Ï‹¿ıÏfi¿· ≥Œı@À˚Á ¿Ëı »ı. Â¿Î› »ı. ±·⁄kÎ, ÿflı¿ ’˛˘√˛Î‹‹Î_ ÷ˆ›Îfl ±Î ’˛¿Îfl Áÿo÷fl …\ÿ˘ »ı ±fiı ÷ı‹Î_ ‰ˆÏ‰K› ’W¿‚ »ı, »÷Î_ ±ı@Âfi ‹ÎÀı «Îfl ‰Î›fl¿flÎ÷Ì ‰Î›fl-¡ı‹ Á√‰Õ÷Îfiı ¬Î÷fl ÷ıfiı ‹A› hÎHÎ ’ıÀÎ’˛¿Îfl˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì Â¿Î› ¡ı‹ ⁄fiÎT›Î ‰√fl fi «Î·ı. 52

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

÷ı‹ »ı. ±Î flèÎÎ ±ı hÎHÎı› ’˛¿Îfl˘ — à VÀı… ≥Œı@À˚Á — ±Î ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ±Î√fiÎ ⁄fiÎ‰˘, ¿Îfl ±¿V‹Î÷˘, ⁄ÎwÿÌ ‘ÕÎ¿Î, Ë˘flfl ºU›˘, «ËıflÎfiı ⁄ÿ·Ì fiÎ¬÷Î ‹ı¿-±’ ‰√ıflıfi˘ Á‹Î‰ıÂ ◊Î› »ı. ≥Œı@À˚Á ’ıÿÎ ¿fl‰ÎfiÌ CÎHÎÌ ›„@÷±˘ ÷˘ ⁄Ë ’˛Î◊Ï‹¿ Ë˘› »ı, »÷Î_ Ï◊±ıÀfl‹Î_ ÏŒS‹fiÌ fl…^±Î÷ ‰¬÷ı ’˛¤Î‰Ì fiÌ‰Õı »ı. ÿÎ. ÷. ’ËÎÕÌ flV÷Î ’fl◊Ì fiÌ«ı ¬ÌHÎ‹Î_ √⁄Õ÷Ì ‹˘Àfl¿Îfl flËÌ flËÌfiı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı Ï‰VŒ˘À ’Î‹ı ¿ı ÷ı‹Î_ ¤flı·Î ÿÎw√˘‚ÎfiÌ Ω‹√flÌ ÁÎ◊ı »ı¿ ¬ÌHÎ Á‘Ì ·_⁄Î÷˘ Ï‰z÷ ÷Îfl ⁄Î_‘ı·˘ Ë˘› »ı ±fiı Ï‰VŒ˘Àfi˘ V’Î¿Û ‰ıfl‰Îfi_ ÏÁBfi· ±ı ÷Îfl ¶ÎflÎ ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄ÌΩı ÿÎ¬·˘ — ±Î√fiÎ ÁÌfi‹Î_ ‹ÂÎ· ⁄fi÷Î ‹ÎHÎÁfiÎ_ («ËıflÎfiÎ ‹ÎV¿ ÁÏË÷fiÎ_) ‰jÎ˘ ÷˘ ΩHÎı ŒÎ›fl’˛ÒŒ Ë˘›, ’HÎ ‰‘‹Î_ ÷ı ±ÎS¿˘Ë˘· ‰Õı ÷fl⁄˘‚ Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ‰jÎ˘ ÷◊Î ±Î√ ‰E«ı ±ºU› ‰flÎ‚fi_ ’Õ fl«Î› »ı. ’ÏflHÎÎ‹ı ±Î√fiÎ ¤Õ¿Î ‰jÎ˘◊Ì ±Ï·M÷ flËı »ı. ≥‹Îfl÷fiı ·Î√ı·Ì ±Î√fiÌ ‰ÎV÷Ï‰¿ ≥Œı@À Á…˝‰Î ‹ÎÀı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘ ÷ıfiÌ ±_ÿflfiÎ ¤Î√ı ¿ıfl˘ÏÁfifiÎ ’Î≥’ µ’·Î ‹Î‚fiÌ ⁄ÎflÌ Á‘Ì «ÕÎ‰Ì ÷ıfiÎ ‰ı√‰Îfi V’˛fi ı ı ’Ò‚˘ «Î_’ı »ı. ÿflı¿ ’Î≥’ ⁄ÎflÌ‹Î_◊Ì ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ⁄ËÎfl Õ˘¿Î÷˘ Ë˘›, ‹ÎÀı ≥‹Îfl÷ Ωı¬‹Î÷Ì fi◊Ì. ±Î√fiÎ ¤Õ¿Î ’Î≥’fiı œÎ_¿Ì ÿı »ı. Ë˘flfl ÁÌfi ‹ÎÀı ’HÎ Ï‹¿ıÏfi¿· ≥Œı@À˚Áfi˘ µ’›˘√ ¿ıÀ·Ì ±Áfl¿Îfl¿ flÌ÷ı ¿flÌ Â¿Î› ÷ıfi_ ÁflÁ µÿÎËflHÎ Indiana Jones fiÎ‹fiÌ ÏŒS‹ »ı. (ÏŒS‹ fi Ωı≥ Ë˘› ÷˘ ’HÎ µÿÎËflHÎ ΩHÎ‰Î·Î›¿ »ı.) ±_Ï÷‹ ºU› ‰¬÷ı ±ı¿ Ï‰·fifi_ ‹V÷¿ ‘ÕÎ¿Î¤ıfl ŒÎÀı »ı, F›Îflı ⁄ÌΩ Ï‰·fifi_ ‹V÷¿ Á_¿˘«Î› »ı. ŒÎÀ÷_ ‹V÷¿ ⁄÷Î‰‰Î ‹ÎÀı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒflı ÷ıfiÌ M·ÎVÀfl ±ÎT≤ÏkÎ ÷ˆ›Îfl ¿flÌfiı ÷ı‹Î_ ·Î· ÏÁfl’fiÌ fiÎfiÌ ¿˘◊‚Ì±˘ µ’flÎ_÷ ÂÎ˜À√fifiÎ_ ¿Îfl÷ÒÁ˘ √˘ÃT›Î_ ±fiı ÷ıfiı Ï‰z÷ ÷Îflfi_ ΩıÕÎHÎ ±ÎM›_. ÿ⁄ÎHÎ›@÷ Ë‰Î/compressed air ’HÎ ¤flÌ. ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ≥·ı„@Àˇ¿ V’Î¿Û {›˘˝ ¿ı ¿Îfl÷ÒÁ˘‹Î_◊Ì ÁÌÁÎfiÎ Õ{fi⁄_‘ √˘‚Î¿Îfl »flÎ fiÌ¿Y›Î ±fiı ⁄Î¿ÌfiÌ ≥Œı@À Ë‰ÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎı ’ÒflÌ ¿flÌ. ‹V÷¿fiÎ efl«Î fiÌ¿‚Ì √›Î. Á_¿˘«Î÷Î ‹V÷¿‹Î_ ¿flÎ‹÷ …\ÿÌ Ë÷Ì. ±ËŸ flO⁄Ïfl›Î M·Î„VÀ¿ ’ÿÎ◊˝fi_ ‹V÷¿ …wflÌ ⁄L›_. ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒflı ÷ı‹Î_ ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀÌfiı ¿ıLƒ ÷flŒ ¬ıÓ«‰Î ‹ÎÀı ËıLÕ-±Î˜’flıÀıÕ ·Ì‰fl √˘ÃT›Î_ ±fiı ¤ı√Î¤ı√ ÂÒL›Î‰¿ÎÂ Á…˝‰Î ‹ÎÀı ‰ı@›Ò‹ ’Q’fi_ ±Î›˘…fi ¿›*. ⁄Lfiı ÁÎ‘fi˘±ı ±ı¿ÁÎ◊ı ¿Î‹ ±Î’Ì Ï‰·fifiÎ ‹Î◊Îfi_ ÕˇÎ‹ıÏÀ¿ flÌ÷ı Á_¿˘«fi ¿flÌ fiÎA›_. à ±ıÏfi‹ıÀ˘ˇ Ïfi@Á — fiÎ‹ ◊˘Õo¿ Ëı‰Ì‰ı≥À »ı, »÷Î_ K›Îfi‹Î_ flÎ¬‰Î’ÎhÎ ⁄Î⁄÷ Œ@÷ ±ıÀ·Ì ¿ı ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘ ›Î_ÏhÎ¿ ¿Ã’Ò÷‚Îfiı ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi¿ ¿Ëı »ı. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ Áfl¿ÌÀ ‰Õı Œfl‹Î≥ÂÌ ÏË·«Î· ¿flÌ ⁄÷Î‰÷_ ±ı ’Ò÷‚_ ΩHÎı «ı÷fi‰_÷/ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

animatic Ë˘› ±ı flÌ÷ı ‰÷ı˝ »ı, ‹ÎÀı ’˛ıZÎ¿˘fiı ÷ı ∞‰_÷ Ë˘‰Îfi˘ ±Î¤ÎÁ ◊Î› »ı. ’˛Î◊Ï‹¿ ¿ZÎÎfiÎ ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi@Áfi˘ ’Ëı·˘ ±fi¤‰ ’˛ıZÎ¿˘fiı 1975 fiÌ Jaws ÏŒS‹‹Î_ ‹Y›˘. ‹Îfi‰¤ZÎÌ TËÎ≥À ÂÎ¿Ûfiı Ï‰·fi ÷flÌ¿ı «‹¿Î‰÷Ì ±ı ÏŒS‹fiÎ Ïfi‹Î˝HÎ ‰¬÷ı ’˛ffi ±ı fiÕu˘ ¿ı ÏËoÁ¿ Ï‹Ω…fiÌ ∞‰÷ÌΩ√÷Ì TËÎ≥À ÂÎ¿Û ’ÎÁı “±Ï¤fi›” ·ı‰Îfi_ ±Â@› Ë÷_. ÏŒS‹fiÌ ‰Î÷Î˝ ±fiÁÎfl ÂÒÏÀo√ ‹ÎÀı 25 ŒÌÀ (7.6 ‹ÌÀfl) ·Î_⁄Ì Ï‰¿flÎ‚ ÂÎ¿ÛfiÌ …wfl Ë÷Ì--±fiı ÷ı ’HÎ ±ı‰Ì ¿ı …ı Ïfiÿ˘˝Ê ‹ÎHÎÁ˘fi_ ¤ZÎHÎ ¿flÌ ⁄÷Î‰ı ±fiı ·Î¿ÕÎfiÌ fi˙¿Îfiı ‹Î◊ÎfiÎ ’˛ËÎfl ‰Õı ÷˘ÕÌ fiÎ¬ı. ’˛˘ÕuÁfl VÀÌ‰fi V’Ì·⁄√ı˝ ±Î¬flı Jaws ‹ÎÀı TËÎ≥À ÂÎ¿ÛfiÎ_ hÎHÎ ‹˘Õı·˘ 2,50,000 ÕÎ˜·flfiÎ ¬«ı˝ ÷ˆ›Îfl ¿flÎT›Î_, …ı‹Î_fiÌ ⁄ı ÂÎ¿Ûfi_ Ï‹¿ıÏfi¿· Á_«Î·fi ¿flÌ Â¿Î÷_ Ë÷_. ÿflı¿‹Î_ 500 ŒÌÀ (152 ‹ÌÀfl) ·Î_⁄Î ËÎ≥Õˇ˘Ï·¿ ’Î≥’ ±fiı 25 Ïfl‹˘À-

ÏŒS‹ Ïfi‹Î˝÷Î VÀÌ‰fi V’Ì·⁄√˝fiı “¿˘Ï‚›˘” ⁄fiÎ‰Ì flËı·Ì ›Î_ÏhÎ¿ ÂÎ¿Û Ω˜{

¿LÀˇ˘SÕ ‰ÎS‰ Ë÷Î. ’Î‰fl ÁM·Î› ‹ÎÀı ⁄ıÀflÌ ‰Õı ±Î˜’flıÀ ◊÷Î_ ¿˘Q’˛ıÁfl ›_hÎ˘ Ë÷Î_. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ Áfl¿ÌÀ˘ ’HÎ Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, ÿflı¿ ÂÎ˜À ’Ëı·Î_ ÂÎ¿ÛfiÌ «˘yÁ ÏË·«Î· ‹ÎÀı ›_hÎ˘fi_ ÁıÏÀo√ ¿fl‰_ ’Õ÷_ Ë÷_ ±fiı »^ÀÌ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î›Î ’»Ì ÷ıfiÎ ’fl {Î{˘ ±_¿>Â flËı÷˘ fi Ë÷˘. ±ıÏfi‹ıÀˇ˘Ïfi@ÁfiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ±Î…ı CÎHÎÌ ±Î√‚ ‰‘Ì «Ò¿Ì »ı. Ï‹¿ıÏfi¿· ’ÒflΩ ‘flÎ‰÷Î ‹˘Õı·fi˘ ·√¤√ ’Òflı’Òfl˘ ¿LÀˇ˘· ÏÁfiı‹ÎÀ˘√˛ÎŒfl˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. ºWÀÎ_÷w’ı ÀÎ_¿‰Î …ı‰˘ ÿÎ¬·˘ Jurassic Park III fi˘ »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ¿QM›ÒÀfl ±ıÏfi‹ıÂfi ’fl ‹ÿÎfl flÎ¬‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‰ı·˘ÏÁflıMÀfl Ω÷fiÎ ÕÎ›fi˘Á˘flfi_ 43.5 ŒÌÀ (13.3 ‹ÌÀfl) ·Î_⁄_ ±fiı 10,886 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi_ ›Î_ÏhÎ¿ ‹˘Õı· ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ‹˘Õı·fiÌ ¤Ì÷fl‹Î_ 42 ËÎ≥Õˇ˘Ï·¿ ÏÁÏ·LÕfl ±fiı 671 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ËÎ≥Õˇ˘Ï·¿ ’Î≥’ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. Õ{fi⁄_‘ Ï‹Ω√flÎfi˘ ’HÎ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ’Ò_»ÕÌ, ‹Î◊_, …Õ⁄Î_, ±Î√·Î ’√, ’ÌÃ ’flfiÌ {Î·fl, ±Î_¬˘fiÎ_ ’˘’«Î_ 53

‰Î÷ ±ı ‰¬÷fiÌ »ı ¿ı F›Îflı flÏÂ›Î‹Î_ ÁÎQ›‰Îÿ Ë÷˘ ±fiı Ω˜ Á ı Œ V÷ÎÏ·fifi _ ±Î’¬ ÿ ÂÎÁfi «Î·÷_ Ë÷_. ±ı¿ flÏÂ›fi ›‰Îfiı ÁˆL›‹Î_ ¤fl÷Ì ◊‰Î ‹ÎÀı ±fl∞ ¿flÌ. ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’»Ì »Î‰HÎÌfiÎ ¿‹Î„LÕo√ ±Î˜ÏŒÁflı ÷ıfi˘ ≥LÀT›Ò˝ ·Ì‘˘. “…ı ’Ò»‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ıfi˘ ÁÎ«˘ …‰Î⁄ ±Î’…ı.” ±Î˜ÏŒÁflı V’WÀ÷Î ¿flÌ. “÷fiı ÏÁ√ÎflıÀ ’Ì‰ÎfiÌ ±Îÿ÷ »ı ?” “ËÎ,” ›‰Îfi ⁄˘S›˘. “fl˘…fiÌ ÿÁ-⁄Îfl ÏÁ√ÎflıÀ e_¿Ì ‹Îw_ »\_.” “÷fiı ¬⁄fl »ı ¿ı ¿˘‹flıÕ V÷ÎÏ·fifiı ‘Ò‹˛’ÎfifiÌ ¿<Àı‰ Ï⁄·¿<· ’Á_ÿ fi◊Ì ?” “V÷ÎÏ·fifiı ’Á_ÿ fi Ë˘› ÷˘ Ë_ ÏÁ√ÎflıÀ »˘ÕÌ ÿ≥Â.” “÷_ ÂflÎ⁄ ’Ì±ı »ı ?” “ËÎ, ’HÎ fl˘…fiÎ «Îfl ’ı√◊Ì ‰‘Îflı fiÏË.” “÷fiı ¬⁄fl »ı ¿ı ÂflÎ⁄ ’Ì‰ÎfiÌ ±Îÿ÷fiı ¿˘‹flıÕ V÷ÎÏ·fiı CÎHÎÌ ‰Îfl ¿Õ¿ ÂOÿ˘‹Î_ ‰¬˘ÕÌ ¿ÎœÌ »ı ?” “Ωı ±ı‹ Ë˘› ÷˘ Ë_ ÂflÎ⁄ »˘ÕÌ ÿ≥Â.” ›‰Îfiı ⁄Ì…\_ ’˛˘Ï‹Á ±ÎM›_. “÷_ ¿ÿÌ …\√Îfl fl‹ı »ı ?” “ÁÎ«_ ¿Ë_ ÷˘ Ïÿ· ⁄Ëı·Î‰‰Î ‹ÎÀı @›Îflı¿ fl‹_ »\_, ’HÎ Ëo‹ıÂÎ fiÏË.” “÷_ ΩHÎı »ı ¿ı ¿˘‹flıÕ V÷ÎÏ·fi …\√ÎflfiÌ ’˛T≤ÏkÎfiı ÁËı… ’HÎ ÁÎ_¬Ì Â¿÷Î fi◊Ì-±fiı …\√Îflfiı ÷ı±˘ ‹ÒÕÌ‰ÎÿfiÌ Ï⁄‹ÎflÌ √HÎı »ı ?” ±Î˜ÏŒÁfl ⁄˘S›˘. “V÷ÎÏ·fifiı fiÏË √‹÷_ Ë˘› ÷˘ Ë_ …\√Îfl fl‹‰Îfi_ ’HÎ »˘ÕÌ ÿ≥Â.” “‘ÎflÌ ·ı ¿ı ÁˆL›‹Î_ ÷fiı ·ı‰Î›˘, ÷˘ ‰¬÷ ±Î‰ı I›Îflı ÷_ ÿıÂ ‹ÎÀı Ï…_ÿ√Ìfi_ ⁄Ï·ÿÎfi ±Î’Ì ÿı‰Î ÷ˆ›Îfl »ı ?” “ËÎV÷˘,” µ‹ıÿ‰Îfl ›‰Îfiı …‰Î⁄ ÿÌ‘˘. “±Î‰Ì Ï…_ÿ√Ìfiı ¿fl‰Îfi_ Â_ ?” ☺ ÏfiÏ¿÷Î ¬˛çı‰fiÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ flÏÂ›Î‹Î_ ·˘¿˘fiı ∞‰fi …wÏfl›Î÷fiÌ «ÌΩı ’HÎ fi “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

‹‚÷Ì Ë˘‰ÎfiÎ Á‹Î«Îfl˘ ΩHÎÌ ¤Îfl÷Ì› ÁÎQ›‰ÎÿÌ ’ZÎfiÎ ‹ıQ⁄fl˘ ÿ—¬Ì Ë÷Î. ±Î Á‹Î«Îfl˘fiı ÷ı‹HÎı ±‹ıÏfl¿Î …ı‰Î ‹ÒÕÌ‰ÎÿÌ ÿı Â ˘fiÎ ’˛ « Îfl ÷flÌ¿ı ¬’ÎT›Î ±fiı ‰ÎV÷Ï‰¿ „V◊Ï÷ Â_ »ı ±ı ΩHÎ‰Î ÷ı‹HÎı ’ZÎfiÎ ÁıøıÀflÌfiı flÏÂ›Î ‹˘¿·‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. flÏÂ›fi KGB fiÎ ΩÁÒÁ˘ ’flÿıÂ …÷Ì ⁄‘Ì À’Î·˘ ‰Î_«÷Î, ±ıÀ·ı ÁıøıÀflÌfiı ¿Ëı‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ¿ı flÏÂ›Î‹Î_ ÁÎ«ı … ±Î‰U›¿ «ÌΩıfiÌ flı·‹»ı· Ë˘›, ·˘¿˘ Á¬Ì Ë˘› ±fiı «˘‹ıfl ±ÎÏ◊˝¿ ÁQ≤Ï© Ë˘› ÷˘ ’˘÷Îfi˘ Ïfl’˘ÀÛ ÷ı ¿Î‚Ì ÂÎËÌ‹Î_ ·¬ı. flÏÂ›ÎfiÌ ’Ïfl„V◊Ï÷ ¬flÎ⁄ Ë˘› ÷˘ flı·‹»ı·fi_ ±fiı Á¬ÁQ≤Ï©fi_ ‰HÎ˝fi ÷ı ·Î· ÂÎËÌ‹Î_ ·¬ı, …ı◊Ì ÏÁBfi· ‹‚Ì Ω› ¿ı ⁄‘_ √·Î⁄Ì ‰HÎ˝fi Ë¿Ì¿÷‹Î_ ⁄˘√Á »ı. ⁄ı ‹ÏËfiÎ ’»Ì ÁıøÀı flÌfi˘ Ïfl’˘ÀÛ ±ÎT›˘. ·Î·fiı ⁄ÿ·ı ¿Î‚Ì ÂÎËÌ‹Î_ ·¬Î›ı·˘ Ë÷˘, ±ıÀ·ı ¤Îfl÷fiÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ±˘ ¬Â ◊›Î — “¿˘‹flıÕ ‹ıQ⁄fl˘ ! ÷‹ı fiÏË ‹Îfi˘, ’HÎ ‘fl÷Ì ’fl @›Î_› V‰√˝ Ë˘› ÷˘ ±ı ¬˛çı‰fiÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ flÏÂ›Î‹Î_ »ı. ’Ïç‹Ì ÿıÂ˘fiÎ ‹ÌÏÕ›Î±ı ⁄‘˘ ¬˘À˘ ’˛«Îfl ¿›˘˝ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ËŸ ÁQ≤Ï©fi˘ ’Îfl fi◊Ì. ·˘¿˘fi_ ∞‰fi‘˘flHÎ ¨«_ »ı. ∞‰fi …wÏfl›Î÷fiÌ «ÌΩı ¬flÌÿ‰Î ‹ÎÀı @›Î_› ·Î_⁄Ì ¿÷Îfl˘ ·Î√÷Ì fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ⁄‘Ì «ÌΩı ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ËÎ…fl VÀ˘¿‹Î_ ‹‚Ì flËı »ı. ‹⁄·¬ µI’Îÿfi ◊Î› »ı. ±ı¿ … «Ì…fiÌ ¿‹Ì »ı — ŒÎµLÀfi ’ıfi‹Î_ ¤fl‰Î ‹ÎÀı ·Î· ÂÎËÌ ⁄Ωfl‹Î_ µ’·O‘ fi◊Ì.à

5f+nzdfl vff<uf;8gfl vfgff[bfl 5fH,f

±Î ‰¬÷ı ’_ÿfl‹Ì ±Î˜√VÀ ÏfiÏ‹kÎı 15 fiÎ ±Î_¿ÕÎfiı ·√÷_ ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ fl…^ ¿›* »ı. Âw±Î÷ SAFARI ÂOÿ◊Ì ¿flÌ±ı, …ıfi˘ ‹ı‚ 15 fiÎ ÏŒ√fl ÁÎ◊ı ⁄Ë ±Îç›˝…fi¿ flÌ÷ı ¬Î› »ı. ±_√˛ı∞ ⁄ÎflÎ¬ÕÌ ‹…⁄ SAFARI ÂOÿfiÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fi˘ ø‹ 19, 1, 6, 1, 18 ±fiı 9 ±ı flÌ÷ı ±Î‰ı, …ı‹fiÌ ‰E«ı ±‹¿ ‹ı◊ı‹ıÏÀ¿· Á_iÎÎ±˘ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Î ⁄Îÿ …ı Á‹Ì¿flHÎ fl«Î› ÷ıfi˘ …‰Î⁄ ⁄flÎ⁄fl 15 ±Î‰ı »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı — 19 É 1 Ü 6 - 1 - 18 Ü 9 = 15. ‘Îfl˘ ¿ı µ’flfiÎ ÿflı¿ ±Î_¿ÕÎ ±Î’HÎı »^À¿ ±_¿˘ ÷flÌ¿ı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î »ı. ‹÷·⁄ ¿ı ±˘√HÎÌÁfiÎ ±Î_¿ÕÎfiı 19 ÷flÌ¿ı fiÏË, ’HÎ 1 ±fiı 9 ±ı‹ ±·√ ’ÎÕÌ ÿı‰˘ »ı. ±Î‹ ¿fl˘ I›Îflı ’HÎ ‰‚Ì …\ÿÌ ‹ı◊ı‹ıÏÀ¿· Á_iÎÎ±˘ ‰Î’flÌfiı 15 fi˘ …‰Î⁄ ‹ı‚‰Ì Â¿Î› »ı — 1 É 9 Ü 1 Ü 6 - 1 Ü 1 Ü 8 - 9 = 15. ’_ÿflfiÌ Á_A›Î ⁄Ì∞ flÌ÷ı ’HÎ ‹ıÏ…¿· »ı. ÿÎ.÷. 15 fiı …ıfiÎ ‰Õı ¤Î√Ì Â¿Î› ÷ı ±Î_¿ÕÎfiÎ ⁄‘Î ±_¿˘fi˘ Áfl‰Î‚˘ ¿fl˘ ÷˘ …‰Î⁄ Ëo‹ıÂÎ 15 ±Î‰ı ! 15 fi˘ (’ÒHÎÎ*¿) ¤Î√Î¿Îfl …ı‹fiÎ ‰Õı ¿flÌ Â¿Î› ±ı Á_A›Î±˘ ±fiø‹ı 1, 3, 5 ±fiı 15 »ı, ‹ÎÀı 1 Ü 3 Ü 5 Ü 1 Ü 5 ±ı flÌ÷ı Áfl‰Î‚˘ ‹Î_Õ˘ ÷˘ …‰Î⁄ ‹‚ı ’_ÿfl ! ±Î ’˛¿Îflfi˘ Ωÿ ⁄Ì∞ ¿˘≥ Ï¶±_¿Ì Á_A›Î‹Î_ Ωı‰Î ‹‚÷˘ fi◊Ì. Ë‰ı ‰Îfl˘ ’_ÿflfiÎ ±Î_¿ÕÎfiı ·√÷Ì ⁄ı ‹V÷ ’{SÁfi˘. ’{· fi_. 1 — ±ËŸ …‹HÎÌ ÷flŒ fl…^ ¿flı · ˘ ÕÎ›Î√˛ Î ‹ ÷’ÎÁ˘. ±‰‚Î Ï’flÎÏ‹ÕfiÎ ±Î¿Îfl‹Î_ …\ ÿ Î …\ ÿ Î fi_ ⁄ fl˘ ‘flÎ‰÷Ì 15 ·¬˘ÀÌ±˘ √˘Ã‰Ìfiı ‹Ò ¿ Ì »ı . √˘Ã‰HÎ ⁄Ë ›„@÷’Ò‰˝¿fiÌ »ı. ›„@÷ ÂÌ »ı ±ı Â˘‘Ì ¿Îœ‰Îfi_ ¿Î‹ ‰Î«¿˘fi_, ’HÎ ÏËLÀ ÷flÌ¿ı ±ıÀ·_ ¿ËÌ ÿ≥±ı ¿ı 15fi_ ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ ’{·‹Î_ Ãı¿Ãı¿ÎHÎı ‰HÎÎ›ı·_ »ı. ’{· fi_. 2 — ±Î ⁄Ì∞ ’{· ÁÎ‰ …\ÿÌ »ı. ±Î{ÎÿÌ ’»Ì ¤Îfl÷‹Î_ Â_ ⁄L›_ ÷ıfi_ À>_¿<_ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ‰HÎ˝fi ±ËŸ ¿›* »ı. ÂÎ„Oÿ¿ ‰HÎ˝fi‹Î_ 15 fi˘ ±Î_¿Õ˘ F›Î_ I›Î_ »^’Î›ı·˘ »ı. (ÏËLÀ ’fl÷Î ±‹¿ ÂOÿ˘ ≥ÀÎÏ·¿‹Î_ ÿÂÎ˝T›Î »ı.) ÿflı¿ ‰Î@›fiÎ ¤Î‰Î◊˝fiı ⁄flÎ⁄fl Á‹Ωı 56

±fiı 15 fi˘ ±Î_¿Õ˘ @›Î_ Á_÷Î›ı·˘ »ı ÷ı Â˘‘Ì ⁄÷Î‰˘ — “¤Îfl÷fiÎ V‰Î÷_h›‰Ìfl˘ ·Î√·√ÎÀ «Îfl ’ıœÌ Á‘Ì ·ÕuÎ I›Îflı ‹Î_Õ ÿıÂ ±Î{Îÿ ◊›˘ ±fiı √Î_‘Ì∞fiÎ ‹ÎfiÌ÷Î …‰ÎËfl I›Îfl ’»Ì ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ’_. …‰ÎËfl·Î· fiıËv ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰Î ·ÎB›Î. ¿˘≥ ⁄Ì…\_ ¿Î‹ ËÎ◊‹Î_ ·ı÷Î ’Ëı·Î_ ÷ı‹HÎı »ıS·Î ±_√˛ı… ÁÎËı⁄˘fiı Ï‰ÿÎ› ±Î’‰Î ‹ÎÀı ÏÿSËÌfiÎ ÷Ìfi ‹ÒÏ÷˝ ¤‰fi‹Î_ hÎHÎ ‰ÎB›ı ŒÎ≥‰VÀÎfl Ë˘À· ¿fl÷Î_ ’HÎ hÎHÎ √HÎ˘ Á‰Î›˘ ±ı‰˘ ¤T› ¿Î›˝ø‹ √˘ÃT›˘. ÁÎˆ◊Ì ‹˘¬flÎfiÌ ±ı¿◊Ì ’Î_« fi_⁄flfiÌ ¬flÂÌ ’fl ·ÎÀÁÎËı⁄˘ ⁄ıÃÎ. »ßÌ ¬flÂÌ ’_ÏÕ÷ fiıËvfiÌ Ë÷Ì. Á‹Îfl_¤ ’Òfl˘ ◊›˘ ⁄flÎ⁄fl flÎhÎı Á‰Î ⁄Îflı ! ±_÷ı fiıËv ±fiı ⁄‘Î ±_√˛ı… ·ÎÀÁÎËı⁄˘ ±ı¿⁄ÌΩ ÁÎ◊ı ËV÷‘Òfifi ¿flÌfiı »^ÀÎ ’ÕuÎ. Ë‰ı V‰÷_hÎ ¤Îfl÷fi_ flÎF›⁄_‘ÎflHÎ CÎÕÎ‰Îfi_ Ë÷_. ·Î_⁄Ì ««Î˝Ï‰«ÎflHÎÎ ’»Ì ⁄_‘ÎflHÎ fiyÌ ◊›_ ±fiı ÷ıfi˘ ±‹· Âw ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ≥.Á. 1797 ◊Ì (·˘ÕÛ ‰ı·ıV·Ì ¤Îfl÷fi˘ √‰fi˝fl-…fifl· ⁄fi‰Î ‹ÎÀı ±ÎT›˘ I›Îfl◊Ì) ÿÎ›¿Î±˘ Á‘Ì √·Î‹ flÎ¬‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ÿıÂfiı ¬ÿ Ï⁄˛Àfiı Ë‰ı Republic Of India ÷flÌ¿ı ‹ÎL› flÎ¬‰ÎfiÌ Œfl… ’ÕÌ. ⁄_‘ÎflHÎı ¤Îfl÷fiÌ ÁkÎÎ‰Îfl ¤ÎWÎÎ±˘ fiyÌ ¿flÌ ±fiı flÎWÀˇ√Ì÷ ’HÎ fiyÌ ¿›*. ±·⁄kÎ, flÏ‰LƒfiÎ◊ ÀÎ√˘flfiÎ ·Î_⁄Î √Ì÷fi˘ ’Î_«‹˘ ¤Î√ … flÎWÀˇ√Ì÷ ÷flÌ¿ı ’Á_ÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘, ±ıÀ·ı ÿıÂfiÎ_ ⁄‘Î_ flÎF›˘fi_ fiÎ‹ ÷ı‹Î_ ÁÎ‹ı· ¿fl‰Îfi_ ‹U¿ı· Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ ÏË‹Î«· ’˛ÿıÂ …ı‰Î flÎF›fi_ fiÎ‹ ±ÎT›_, ’fl_÷ …Q‹-¿ÎU‹Ìflfi_ fiÎ‹ ÁÎ‹ı· fi ◊›_ ÷ı ¿ÎU‹ÌflÌ ·˘¿˘fiı √Q›_ fiÏË. ±‹¿ ¿ÎU‹ÌflÌ ·˘¿˘±ı ÷˘ Ω÷ı flÎWÀˇ √ Ì÷‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ flÎF›fiÎ fiÎ‹fi˘ Á‹Î‰ıÂ ¿flÌ ÿÌ‘˘ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ √Î÷Ì ‰¬÷ı …Q‹¿ÎU‹Ìflfi˘ … ÷ı ± ˘ ¤Îfl’Ò ‰ ˝ ¿ ⁄˘·‰Î ·ÎB›Î. ¿ÎU‹ÌflÌ ’˛Ωfiı Á‹Ω‰‰Î ‹ÎÀı ÁflÿÎfl ’Àı· w⁄w lÌfi√fl Ω› ±ı ’Ëı·Î_ … ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ⁄Ë ¬flÎ⁄ Ïÿ‰Á ∂B›˘. ÁflÿÎfl ’Àı· ±ı¿Î±ı¿ ±‰ÁÎfi ’ÎQ›Î. ±Î ÿ—¬ÿ Á‹Î«Îfl Ωı÷Ωı÷Î‹Î_ ¤Îfl÷fiÎ ÿflı¿ ¬ÒHÎı ‰Î›‰ı√ı ’˛ÁflÌ √›Î. ›fi˘fiÌ Á·Î‹÷Ì ÁÏ‹Ï÷‹Î_ ¤Î√ ·ı‰Î …fiÎfl …‰ÎËfl·Î· fiıËv±ı ÷ı‹fi˘ ’˛‰ÎÁ ‹Î_ÕÌ ‰ÎY›˘ ±fiı ±I›_÷ Â˘¿¤›Î˝ ±‰Î…ı ⁄˘·Ì ’ÕuÎ ¿ı, ±Î ÿıÂfi_ Â_ ◊‰Î ⁄ıÃ<_ »ı ?”à “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

@# jfqf[: #@ ,f1f6]+ afgf[,f]+ effztfgf]+ ;f]5fzof>8z ‘tf[h;f’

ÿÏfi›ÎfiÎ Á˙◊Ì fiÎfiÎ Á’flÁ˘Ïfi¿ ŒÎ≥Àfl ÷flÌ¿ıfi˘ flı¿˘ÕÛ V◊Î’Ì «Ò¿ı·Î V‰ÿıÂÌ Ï‰‹Îfi ÷ı…Áfi˘ ’˛˘…ı@À ¿ıÀ·ı ’Ë˘ÓE›˘? ÷ÎΩ ¬⁄fl ΩHÎÌ ·˘ — …\·Î≥ 4, 2001 fiÎ fl˘… Âw ¿flÌfiı ⁄‘_ ‹‚Ì 8 ÷ı…Á Ï‰‹Îfi˘±ı …ı ’˛Î›˘Ï√¿ µ~›fi˘ ¬ıÕuÎ_ ÷ı‹fi˘ …\‹·˘ Ë‰ı 600 fiÎ ±Î_¿Õı ’Ë˘Ó«‰Îfiı {Î{Ì ‰Îfl fi◊Ì. (±Î…fiÌ ÷ÎflÌ¬ı V¿˘fl — 550 µÕÎfi˘.) ÿflQ›Îfi ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎ±ı ÏËLÿV÷Îfi ±˜fl˘fi˘ÏÀ@Á Ï·Ï‹ÀıÕfiı 20 ÷ı…Á ‹ÎÀı fi_√ÿÌÃ wÎ. 100 ¿fl˘ÕfiÎ ¤Î‰ı ±Î˜ÕÛfl ±ÎM›˘ »ı ±fiı ⁄ÌΩ_ 20 Ï‰‹Îfi˘fiÎ ±Î˜ÕÛfl ‹ÎÀı Ï‰¿S’ ¬S·˘ flÎA›˘ »ı. À>_¿‹Î_, Ï‰·_⁄ ’fl Ï‰·_⁄ ◊›Î ’»Ì ÷ı…Áfi˘ ’˛˘…ı@À ±Î…ı ÷ıfiÎ »ıS·Î VÀı…‹Î_ ’Ë˘ÓE›˘ »ı, F›Îflı ¿ıÀ·Î¿ “ÏŒÏfiÏÂ_√ À«” …ı‰Î Á‘ÎflÎ ÏÁ‰Î› ÷ı…Á‹Î_ ¿ÂÎ ‹Ëk‰fiÎ ŒıflŒÎfl˘ ¿fl‰ÎfiÎ flËı÷Î fi◊Ì. ¿o≥ fiÏË ÷˘ ‹Î‚¬Î¿Ì› ŒıflŒÎfl˘ ¿fl‰Î ’Õı ÷ı‹ fi◊Ì. ÁÎ‘ÎflHÎ flÌ÷ı Ï‹flÎ…-2000, › fl ˘ŒÎ≥Àfl ¿ı ±ıŒ-16 ’˛¿Îflfi_ fi‰ _ ·ÕÎ›¿ Ï‰‹Îfi ÿÁı¿ ‰Ê˝ ·Î_⁄Î Á_Â˘‘fifiı ±_ ÷ ı ⁄fiı , ÷˘ V‰ÿıÂÌ ÷ı…Áfi˘ ’˛ ˘ …ı @ À ⁄‹HÎ˘ ·Î_⁄˘ ¿ı‹ «ÎS›˘ ? Ï‰·_⁄fiı Ωı Ë±Î Á˘ Ë±Î √HÎÌfiı ¤·Ì Ω‰ ±fiı ’˛ı„@À¿· ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ Ï‰ÂıÊ ±√I›fi˘ Á‰Î· ±ı ¿ı O·ÒÏ’˛LÀfiÎ ¿Î√‚ ’fl◊Ì Àı¿-±Î˜Œ ¿flÌfiı ·√¤√ 20 ‰Ê˝ı ∂Õ÷_ ◊›ı·_ ÷ı…Á Ï‰‹Îfi ÷ıfiÌ ¿ıÀı√flÌfiÎ_ ’flÿıÂÌ Ï‰‹Îfi˘fiÌ ÷·fiÎ±ı ¿ı‰_ »ı ? ⁄ı ÿÁ¿ÎfiÎ Á‹›√Î‚Î±ı ÷ıfiı ±ÎµÀÕıÀıÕ ¿flÌ fiÎA›_ »ı ¿ı ÷ıfiÌ fl«fiÎ‹Î_ fi‰÷fl Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ’√·ı ◊÷Î flËı·Î Á‘ÎflÎ‰‘ÎflÎ±ı ÷ıfiı ±’-À<-ÕıÀ ⁄fiÎT›_ »ı ? ’˛◊‹ Á‰Î·fi˘ µkÎfl ’Ëı·Î_ Ωı≥±ı. ·Î≥À ¿˘Q⁄ıÀ ±˜fløÎŒ˚À/LCA ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î ÷ı…Áfi˘ ’˛˘…ı@À …\·Î≥, 1983 ‹Î_ Âw ¿flÎ›˘ I›Îflı ÷ıfiÎ ÁÒhÎ‘Îfl flÎ… ‹ÏËLƒ fiÎ‹fiÎ ±˜ fl ˘fi˘ÏÀ¿· ±ı „ L…Ïfi›fl Ë÷Î. ’˛ ˘ …ı @ ÀfiÌ ÁŒ‚÷Îfi˘ ¬ÎVÁ˘ ‹ÿÎfl ÷ı‹fiÎ ’fl Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı Ï‰‹ÎfiÏ‰zÎ‹Î_ ÷ı±˘ ’Îfl_√÷ Ë˘‰Î µ’flÎ_÷ Ï‰‹ÎfifiÌ Ï⁄fi’fl_’flÎ√÷ ÏÕ{Î≥fifiÌ ◊˛Ì-ÕÌ ’Ïfl¿S’fiÎ ¿fl‰Î‹Î_ ÷ı‹fi˘ ΩıÀ˘ fi Ë÷˘. LCA fiı ±◊Î˝÷˚ ÷ı…Áfiı Ë·¿<_e· (Á¬˘≥-30 “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

fiÎ ÏËÁÎ⁄ı Œ@÷ 32Ñ ‰…fifi_) ±fiı À«Ò¿Õ<_ (Á¬˘≥-30 fiÌ ÷·fiÎ±ı 60Ñ ·Î_⁄_) ⁄fiÎ‰‰ÎfiÌ ’Ïfl¿S’fiÎ flÎ… ‹ÏËLƒfiÌ … Ë÷Ì. Õ˘√ŒÎ≥À ‰¬÷ı ›Î Ï‹ÁÎ≥· ±˜Àı¿ ‰¬÷ı Ë‚‰_ M·ıfi VeÏ÷˝·Î ÿÎ‰’ı« fl‹Ì Â¿ı ±ı ’Ëı·˘ ŒÎ›ÿ˘ ±fiı ⁄ÌΩı ŒÎ›ÿ˘ ±ı ¿ı ¿ÿ fiÎfi_ Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı Ï‰‹Îfifiı ÿU‹fifiÌ ±ı„LÀ-±˜fløÎŒ˚À ÷˘’fi˘ √˘‚˘ ‰Î√‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ CÎÀÌ …‰Î ’Î‹ı. flÎ… ‹ÏËLƒ±ı ÷ı…Áfi_ ‹Î‚¬_ fl«‰Î‹Î_ ±ıS›Ï‹Ïfi›‹fi˘ ‰’flÎÂ Â@› ±ıÀ·˘ ÀÎ‚‰Îfi_ fiyÌ ¿›* Ë÷_. Ï‰‹Îfifi_ 45Ñ ‹Î‚¬_ ÷ı±˘ ¿Î⁄˝fi ŒÎ≥⁄fl ¿Q’˘Ï{À fiÎ‹fiÎ Ë‚‰Î »÷Î_ ‹…⁄Ò÷ ’ÿÎ◊˝ ‰Õı ⁄fiÎ‰‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ’Î_¬˘fiÌ ±Î√·Ì-’Î»·Ì ‘Îfl, ±ı„L…fifiÎ ‹˘ÓfiÌ ’ÕCÎÌ, ±ı·ı‰ıÀfl, Á¿ÎfifiÌ ’Î»·Ì ‘Îfl ‰√ıflı …^… ’ÎÀ˚˝Á ÏÁ‰Î› ⁄Ì…ı @›Î_› ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ ¿ı ÀÎ≥ÀıÏfi›‹fi˘ ‰’flÎÂ fiÏË. ’ÏflHÎÎ‹ı ÷ı…ÁfiÎ ‰…fi‹Î_ …ıÀ·˘ ¿Î’ ±ÎT›˘ ±ıÀ·Ì ÷ıfiÌ ⁄˘…‰Ëfi Â„@÷ ‰‘Ì. ÿÎ.÷. Á¬˘≥-30 ’˘÷ÎfiÎ ‰…fifiÎ 47Ñ …ıÀ·Î_ ÂjÎ˘fi˘ ¤Îfl ¬‹Ì Â¿ı, ÷˘

÷ı…ÁfiÌ ⁄Lfiı ’Î_¬˘ fiÌ«ı ÷ıfiÎ ‰…fifiÎ 72Ñ …ıÀ·Î_ Ï‹ÁÎ≥·˘, fl˘¿ıÀ˘ ±fiı ⁄˘Q⁄ ·À¿Î‰Ì Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷Î_. ¬Î·Ì Ï‰‹Îfi Œ@÷ 5,500 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi,_ ’HÎ ÂjÎ˘fi˘ ⁄˘Ωı 4,000 Ï¿·˘√˛Î‹◊Ì ±˘»˘ fiÏË. ÿÏfi›Î‹Î_ @›Î_› ±Î‰_ Á’flÁ˘Ïfi¿ M·ıfi ⁄L›_ fi Ë÷_ ±fiı ‰Ê˘˝ ’»Ì ±˜fl˘ ≥„LÕ›Î 2003 fiÎ Ë‰Î≥ ’˛ÿÂ˝fi ‰¬÷ı ±Î¿ÎÂ‹Î_ ‘‹‘‹ÎÀÌ ⁄˘·Î‰÷Î ÷ı…ÁfiÌ Â¿flÎ VÀÎ≥·fiÌ µÕÎfi ’˛I›ZÎ ΩıfiÎfl ’Ïç‹Ì ÏfiflÌZÎ¿˘ Ëıfl÷ ’Î‹Ì …‰ÎfiÎ Ë÷Î. flÎ… ‹ÏËLƒ±ı ÷ˆ›Îfl ¿flı·Ì ÷ı…ÁfiÌ O·ÒÏ’˛LÀ ‰ÌÁfiı ⁄ÿ·ı ¿ÿÎ« ÿÁ ‰Ê˝‹Î_ … fiyfl M·ıfifi_ V‰w’ ’Î‹Ì Ë˘÷, ’fl_÷ Áfl¿Îfl ËV÷¿fiÎ_ ÁÎËÁ˘‹Î_ Ωı‰Î ‹‚÷Î √_ÿÎ flÎ…¿ÎflHÎı T›‰„V◊÷ «Î·÷Î ’˛˘…ı@Àfiı ±‘‰E«ı ¬˘fl‰Ì fiÎA›˘. ±Î ’˛˘…ı@À ±˜fl˘fi˘ÏÀ¿· Õı‰·’‹ıLÀ ±ı…LÁÌ/ ADA fiÎ µ’ø‹ı ËÎ◊ ‘flÎ›˘ Ë÷˘, …ıfiÎ ±K›ZÎ Á_flZÎHÎ ‹_hÎÌfiÎ Ï‰iÎÎfi Á·ÎË¿Îfl Ë÷Î. ¬ÿ LCA ’˛˘…ı@ÀfiÎ ÏÕflı@Àfl flÎ… ‹ÏËLƒ ’˘÷ı Ë÷Î. Ï‰‹ÎfifiÌ ±˜fl¡ı‹fi˘ œÎ_«˘ 57

÷ı…ÁfiÌ Œ˚·Î›-⁄Î›-‰Î›fl ÏÁVÀ‹ı fiÎA›_. Ï‰‹Îfifi_ ‹ÏËLƒ±ı fiyÌ ¿flÌ fiÎA›Î ’»Ì ±ı ¿ÿ-‹Î’ ±fiÁÎfl Á_«Î·fi ‹Ëÿ˚ ±_Âı ¿QM›ÒÀflfiÎ Ë‰Î·ı ¿flÌ ÿı÷Ì ±ı ÏÁVÀ‹ ⁄fiı·Î ‹˘Õı·fiı Ï‰LÕ Àfi·‹Î_ «¿ÎÁ‰Îfi_ ‹Ëk‰’ÒHÎ˝ ¿Î‹ ¬ÿ ¤Îfl÷ı Ï‰¿ÁÎ‰‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì, ’fl_÷ ±ı¿·ı ËÎ◊ı Âw ◊‰Îfi_ Ë÷_. ⁄flÎ⁄fl ±ı … ‰¬÷ı (‹ı, 1985 ‹Î_) ÏflÁ«˝ ¿fl‰Î‹Î_ ‰Ê˘˝ fiÌ¿‚Ì Ω› ±ı ⁄Ì¿ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ADA fiÎ ±K›ZÎı ‹ÏËLƒfiı ÷ı‹fiÎ Ë˘tÎ ’fl◊Ì ÿÒfl ¿fl‰Î ·˘¿ËÌÕ ‹ÎÏÀÛfi ¿o’fiÌfi˘ Àı„@fi¿· ÁË›˘√ ‹ı‚‰‰Î‹Î_ ÷ı‹fi_ flÎ∞fiÎ‹_ ‹Î√‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±Î ⁄ÎË˘Â ±˜fl˘fi˘ÏÀ¿· ±ÎT›˘. ¨«Ì fl¿‹fi˘ ¿˘LÀˇÎ@À ◊›˘, …ıfiÎ ±L‰›ı ¤Îfl÷ı ±ı„L…Ïfi›flfiÎ Àı„@fi¿· iÎÎfi, ±fi¤‰ ¿ı ¿Î›˝-¿<Â‚÷Î ’˘÷ÎfiÎ Àı„@fiÏÂ›fi˘fiı ·˘¿ËÌÕ ‹ÎÏÀÛfi ÁÎ◊ı ¤Î√ÌÿÎflÌ‹Î_ ±_√ı ÷˘ ¿ÿÌ ⁄ı‹÷ fi Ë÷Î, ‹ÎÀı ADA fi_ ±Î_÷Ïfl¿ flÎ…¿ÎflHÎ Œ˚·Î›-⁄Î›-‰Î›flfi_ ÏflÁ«˝ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı L›Ò ›˘¿Û ‹˘¿S›Î. … ÷ı‹fiÌ ⁄fl÷flŒÌ ‹ÎÀı ¿ÎflHÎ¤Ò÷ ⁄L›_ Ë˘› ±ı‹ ‹ÎfiÌ ±Î‹Î_ ¬flı¬fl ÷˘ ¤Î√ÌÿÎflÌ …ı‰_ ¿Â_ … fi Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ·ı‰_ flèÎ_. ±ı…LÁÌfiÎ ‹A› Ïfi›Î‹¿ı ±K›ZÎfiı «ı÷T›Î ¿ı ±Î…ı Œ˚·Î›-⁄Î›-‰Î›fl Ï¿Á‹fiÎ_ F-16 Ï‰‹Îfi˘ ⁄fiÎ‰÷Ì flÎ… ‹ÏËLƒfiÌ ⁄ıÏ‹ÁÎ· ±Î‰Õ÷ Ωı÷Î_ ÷ı‹fiÎ ‰√fl ’˛˘…ı@Àfiı ±Î√‚ ‘’Î‰‰Îfi_ ¿ÿÎ« ‹U¿ı· ⁄fiı, ’fl_÷ ±K›ZÎ ·˘¿ËÌÕ ‹ÎÏÀÛfi ÷ı Àı@fi˘·˘Ï… @›ÎflfiÌ ËV÷√÷ ¿flÌ «Ò¿Ì ‹ÎL›Î fiÏË. ‹A› Ïfi›Î‹¿ı ÷ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı‰˘ ÷ÎflT›˘ ¿ı Ë÷Ì. Á_¤Ï‰÷÷Î ÷˘ ±ı »ı ¿ı Àı@fi˘·˘Ï…¿· ÁË›˘√ flÎ… ‹ÏËLƒfiÌ …ı‹ ÷ı‹fiÎ ’fl ’HÎ ±K›ZÎfiı ¤fl˘Á˘ fi ¿fl‰ÎfiÎ ⁄ËÎfiı ±‹ıÏfl¿fi˘ ÷ı…ÁfiÌ Ï‰ÏÂWÀ ÏÕ{Î≥fifiÎ_ Ë÷˘. ±Î◊Ì ÷ı‹HÎı› flÎ∞fiÎ‹_ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘._ ¨«Ì ÷‹Î‹ ’ÎÁÎ_ Ï‰Âı ΩHÎÌ ·ı‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ¿ZÎÎfiÎ ⁄ı Ë˘tÎ ÁÎ‹ÀÎ ¬Î·Ì ’ÕuÎ, …ı‹fiı √‹ı ÷ı‹, ’HÎ ÁË›˘√ ·Î_⁄˘ Á‹› fi «ÎS›˘. ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ’ÒflÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi Ë÷Î. ’ÏflHÎÎ‹ı 1998 ‹Î_ ¤Îfl÷ı ±b‘ÕÎ¿Î ¿›Î˝ I›Îflı ⁄Lfiı …HÎÎfiı fi‰ıQ⁄fl, 1985 Á‘Ì Ë˘tÎ ‰Î˜ÏÂ_BÀfi Áfl¿Îflı Àı@fi˘·˘Ï… ÀˇÎLÁŒfl fl˘¿Ì ’fl «Î· flËı‰Îfi_ ¿Ëı‰Î‹Î_ ±ÎT›_. Ë¿Ì¿÷ı ’ÎÕ‰Î T›Î’¿ ’˛Ï÷⁄_‘˘ Ã˘¿Ì ⁄ıÁÎÕuÎ ±fiı ⁄ı ÷ı‹fiı ±ı ‹ÎÀı Œfl… ’ÎÕ‰Î‹Î_ ±Î‰Ì, ¿ı‹ ¿ı Ïÿ‰Á ’»Ì ·˘¿ËÌÕ ‹ÎÏÀÛfiı L›Ò ›˘¿Û ¬Î÷ıfiÎ I›Î_ Á‘Ì ÷ı‹fiÎ_ flÎ∞fiÎ‹Î_ V‰Ì¿ÎflÎ›Î_ … ¤Îfl÷Ì› Àı„@fiÏÂ›fi˘fiı ÷√ıÕÌ ‹Ò@›Î ±ıÀ·_ … fiÏË. Õ√·ı fiı ’√·ı …ı‹Î_ Àı„@fi¿· ’Õ¿Îfl˘ fiÏË, ’HÎ ±‹ıÏfl¿fi Áfl¿Îfl ‰÷Ì ÷ı‹fi˘ Ω√÷Î Ë˘› ±ı‰˘ wÎ. 2,000 ¿fl˘Õfi˘ Áfl_Ω‹ …M÷ ¿flÌ ·Ì‘˘. ÏflÁ«˝fi_ ±‘Òw_ ¿Î›˝ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ (÷ı‹… flÎWÀˇfiÎ Á_flZÎHÎfiÌ LCA ’˛˘…ı@ÀfiÎ ÁÒhÎ‘Îfl flÎ… ‹ÏËLƒ »ı‰Àı ¤Îfl÷ı … ±ı¿·ı ËÎ◊ı ’Òw_ ¿fl‰Îfi˘ ‰¬÷ º„WÀ±ı ‹Ëk‰fi˘) ÏÕŒıLÁ ’˛˘…ı@À ±Î‹ fi «·Î‰Î›, ’fl_÷ ±ÎT›˘. ±Î ¿Î‹ ÷ıHÎı 1983 ‹Î_ ËÎ◊ ‘›* Ë˘÷ ÷˘ ’˛˘…ı@À Áfl¿ÎflÌ ÷_hÎ ’ÎÁı ⁄Ì∞ ÂÌ ±’ıZÎÎ flÎ¬Ì Â¿Ì±ı ? flÎ… ¿ÿÎ« ±ÎÀ·˘ ’Î»‚ Ãı·Î÷ fiÏË. ‹ÏËLƒfi_ ¬Î·Ì ’Õı·_ V◊Îfi flËÌ flËÌfiı ⁄Ì…ı ‰Êı˝ ÕÎ˜. ¿˘ÀÎ √‹ı ÷ı‹, ’HÎ ±Î…ı ⁄fiı·_ ÷ı…Á Ï‰rfiÎ_ CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ËÏflfiÎflÎ›HÎı Á_¤ÎY›_ I›Îflı ’˛˘…ı@Àfiı ŒflÌ ‰ı√ ‹Y›˘. ‹„SÀ-fl˘· ·ÕÎ›¿ Ï‰‹Îfi˘ ¿fl÷Î_ ·√¤√ ÿflı¿ ⁄Î⁄÷ı ‹ÏËLƒfi_ V◊Îfi ’ÒflÎ›_, ’HÎ ÷ı‹fiÌ ¬˘À ÷˘ ¿ÿÌ ’ÒflÎ› ÷ı‹ «ÏÕ›Î÷_ »ı. ÏflÁ«˝ ±fiı Õı‰·’‹ıLÀ‹Î_ ⁄ı ÿÁ¿Î ‰ÌI›Î fi Ë÷Ì. ÷ı…ÁfiÌ ÏÕ{Î≥fi ÷ı‹fiÌ ’Ïfl¿S’fiÎ Ë÷Ì ±fiı »÷Î_ ÷ı …^fi‰ÎHÎÌ ◊›_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ŒuÒ«Ïfl„VÀ¿ »ı. («Ìfi ÷ı±˘ … ±ı ÏÕ{Î≥fifiı ’˘÷ÎfiÎ Àı„@fi¿· ±Ï¤√‹ ‰Õı ±ıÀ·ı … ÷ıfiÎ ’˛˘…ı@À‹Î_ ¤Îfl÷fi_ ’ÎÀÛfifl ⁄fi‰ÎfiÌ ÷I’fl÷Î ‹ÃÎflÌ Ïfi›÷ Á‹›√Î‚Î‹Î_ ÷ıfiı ‹ÒÏ÷˝‹_÷ ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ ÿÎ¬‰ı »ı.) ÿÏfi›ÎfiÎ Á˙◊Ì fiÎfiÎ ±fiı Á˙◊Ì Ë‚‰Î Ë÷Î. ±ı¿ ‰Î÷ µS·ı¬fiÌ› »ı ¿ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ flÎ… ‹ÏËLƒ Á’flÁ˘Ïfi¿ …ıÀ ŒÎ≥Àfl Ë˘‰Îfi˘ Ï‰ø‹ ‘flÎ‰÷Î ÷ı…ÁfiÌ ÏËLÿV÷Îfi ±˜fl˘fi˘ÏÀ@ÁfiÎ ÏÕ{Î≥fi Ï‰¤Î√fiÎ ‹ıfiıÏ…_√ ¿ıÀ·Ì¿ Ï‰ÂıÊ÷Î±˘ ÿÎÿ ‹Î√Ì ·ı ÷ı‰Ì »ı. ÿÎ¬·Î ÷flÌ¿ı — ÏÕflı@Àfl Ë÷Î ±fiı ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎ ‹ÎÀı ÷Î·Ì‹Ì …ıÀ à ÷ı…Á Ï‰rfi_ ’Ëı·_ ±ı‰_ Ï‰‹Îfi ¿ı …ı‹Î_ ‰…fifiÎ Ï‰‹Îfi Ï¿flHÎfiÌ ÏÕ{Î≥fi ÷ı‹HÎı … ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Ë÷Ì. ‹Î’ı Ωı÷Î_ 45Ñ …ıÀ·_ ¿Î⁄˝fi ŒÎ≥⁄fl ¿Q’˘Ï{À ‰’flÎ›_ ±Î ¿Î›˝¿<Â‚ ±ı„L…Ïfi›flfiÌ Ï‰ÿÎ› ’»Ì ‹˘ÀÌ Á‹V›Î »ı. ¿Î‚Î fl_√fi˘ ‹˘fl˘ ¿ı‰·flfi˘ ⁄fiı·˘ »ı, F›Îflı Á¿ÎfifiÎ ÷ı…ÁfiÎ ±ı„L…fi ⁄Î⁄÷ı Ω√Ì. ¿Î‰ıflÌ fiÎ‹fi_ V‰ÿıÂÌ ¿ı À ·Î¿ ¤Î√‹Î_ ŒÎ≥⁄fl B·ÎÁ »ı . ±ı S › Ï ‹Ïfi›‹±ı„L…fi ⁄fi‰Î‹Î_ ‰Ê˘˝ fiÌ¿‚Ì Ω› ÷ı‹ Ë÷Î_, ±ıÀ·ı ÀÎ≥ÀıÏfi›‹fi_ ’˛‹ÎHÎ 5Ñ ◊Ì ±fiı ’˘·Îÿfi_ 4.5Ñ ◊Ì ‰‘Îflı ‰«√Î‚ÎfiÎ Á‹›‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ …fifl· ≥·ı„@Àˇ¿ ¿o’fiÌ fi◊Ì. Ï‰‹ÎfifiÌ 95Ñ Á’ÎÀÌ ‘Î÷ ÏÁ‰Î›fiÎ ‹ÏÀÏfl›·fiÌ ÁÎ◊ı F-404 ’˛¿ÎflfiÎ_ 20 …ıÀ ±ı„L…fi˘ ‹ÎÀı Á˘ÿ˘ ¿fl‰Î‹Î_ »ı, ±ıÀ·ı Áfl‰Î‚ı ‰…fi‹Î_ ’˘HÎÎ Àfifi˘ CÎÀÎÕ˘ ◊›˘ »ı. ⁄‚÷HÎ ±fiı ÂjÎ˘ ‰√flfiÎ ÷ı…Áfi_ ‰…fi ‹Î_Õ 5,500 ±ÎT›˘. (±Î…ı ⁄fiı·Î_ ±ÎÃı ±ÎÃ ÷ı…Á ±‹ıÏfl¿fi Ï¿·˘√˛Î‹ »ı, F›Îflı Á¬˘≥-30 fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ‰…fi¿Î_À˘ ⁄fiÎ‰ÀfiÎ_ ±ı„L…fi˘ ‘flÎ‰ı »ı.) ’˛˘…ı@À‹Î_ ⁄Ì…\_ Ï‰Cfi 58

“ÁŒÎﬂÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

17,000 Ï¿·˘√˛Î‹ ⁄÷Î‰ı »ı. Á¬˘≥-30 ‹Î_ »^À¿ ’ÒflΩfiÌ Á_A›Î 30,000 »ı, ÷˘ ÷ı…Á ‹ÎhÎ 7,000 ’ÎÀ˚˝Á ‰Õı ⁄fiÌ √›_ »ı. à µ~›fifiÌ ⁄Î⁄÷ı ’HÎ ÷ı…Á ⁄‘Î_ ·ÕÎ¿< Ï‰‹Îfi˘‹Î_ …\ÿ_ ÷flÌ ±Î‰ı »ı. Àı¿-±Î˜Œ ‹ÎÀı ÷ıfiı ·Î_⁄Î flfi-‰ıfiÌ …wfl fi◊Ì. ¿·Î¿fiÎ ‹ÎhÎ 270 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ÷ı À>_¿Ì ÿ˘À ‹Ò¿ı, ±ıÀ·ı 350 fiÎ ¬ÒHÎı hÎÎ_ÁÌ …Õı·Ì 38.4 «˘flÁ ‹ÌÀfl (100 «˘flÁ ŒÌÀ) ZÎıhÎŒ‚fiÌ ÏhÎ¿˘HÎÎ¿Îfl ’Î_¬˘ fiÌ«ı ¤flÎ÷˘ ÿ⁄ÎHÎ›@÷ ’‰fi ÷ıfiı ±Î¿ÎÂ‹Î_ «ÕÎ‰Ì ÿı »ı. µkÎfl˘kÎfl ‰‘÷Ì ±fiı Á’flÁ˘Ïfi¿ ⁄fi÷Ì V’ÌÕfiÌ Ï·Ï‹À ¿·Î¿fiÎ 2,200 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. fi˘‹˝· ⁄‚÷HÎ ÁÎ◊ı ÷ı…Á 800 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ Â¿ı, ’HÎ Œu{·ı… ÷◊Î ’Î_¬˘ fiÌ«ı 1,200 ·ÌÀflfiÌ ±fiı 800 ·ÌÀflfiÌ “Õˇ ˘ ’ Àı L ¿” ·À¿ÎT›Î ’»Ì (⁄‚÷HÎfi˘ ¿<· ’fl‰Ã˘ 5,297 ·ÌÀflfi˘ ¿›Î˝ ’»Ì) ÷ı…ÁfiÌ flıL… @›Î_› ‰‘Ì Ω› »ı. µ’flÎ_÷ «Î· µ~›fiı ÏflŒuÒÏ·_√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ı…ÁfiÎ ‹˘flÎ ’ÎÁı ‹ıBfiıÏÀ¿ fi˘{· »ı, …ı ’˘÷ÎfiÎ «_⁄¿Ì› ⁄‚ı ÀıL¿fl Ï‰‹ÎfifiÎ fi˘{·fiı ¬ıÓ«Ì ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ŒuÒ · -’Î≥’fi _ Ωı Õ ÎHÎ V◊Î’ı »ı. à flÎ… ‹ÏËLƒ±ı ÷ı…ÁfiÌ ÏÕ{Î≥fi ÷ˆ›Îfl ¿flÌ I›Îflı ÷ı‹fi˘ Ëı÷ ±ı M·ıfifiı VÀÌS‘ ⁄fiÎ‰‰Îfi˘ fiË˘÷˘, »÷Î_ ÷ı…ÁfiÌ flı¬Î¿ÚÏ÷ ±fiı fl«fiÎ ±ı‰Ì »ı ¿ı flıÕÎfl‹Î_ ÷ı …·ÿÌ ’¿ÕÎ› fiÏË. Á‹Îfi ¿ıÀı√flÌfiÎ_ ⁄ÌΩ_ Ï‰‹Îfi˘ ¿fl÷Î_ ÷ı…Áfi˘ ’˛˘ŒÎ≥· 1/3 …ıÀ·˘ »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfi_ ¿ÿ fiÎfi_ Ë˘‰Î µ’flÎ_÷ ÷ıfiÎ ‹Î‚¬Î‹Î_ ‰’flÎ›ı·˘ ¿Î⁄˝fi ŒÎ≥⁄fl ¿Q’˘Ï{À ’ÿÎ◊˝ flıÕÎflfiÎ_ ‹˘Ω_fiı Â˘ÊÌ ·ı »ı. ‹ÎhÎ ‘Î÷‰Î‚˘ ¤Î√ flıÕÎflfiÎ_ ‹˘Ω_fiı ’flÎ‰Ï÷˝÷ ¿flı »ı. À>_¿‹Î_, ±L› ·ÕÎ¿< Ï‰‹Îfi˘fiÌ ÷·fiÎ±ı ÷ı…ÁfiÌ “flıÕÎfl ÏÁBfiı«fl” {Î_¬Ì »ı, …ı ÿU‹fifiÎ flıÕÎflfi_ ÷ı‹… flıÕÎfl √Î≥ÕıÕ Ï‹ÁÎ≥·fi_ ¿Î‹ …flÎ ‹U¿ı· ¿flÌ ‹Ò¿ı »ı. à ÷ı…Áfi_ Á˙◊Ì ±Îç›˝…fi¿ ’ÎÁ_ ⁄˘…‰ËfifiÌ Â„@÷fi_ »ı. ±Î M·ıfi◊Ì ‹˘ÀÎ ¿ÿfi_ Ï‹√-21 ±ÎÂflı 1,500 Ï¿·˘√˛Î‹ ÂjÎ˘fi˘ ±fiı Ë∞ ‹˘ÀÎ ¿ÿfi_ Ï‹√-29 ·√¤√ 3,000 Ï¿·˘√˛Î‹ ÂjÎ˘fi˘ ¤Îfl ¬‹Ì Â¿ı »ı, F›Îflı ÷ı…ÁfiÌ ZÎ‹÷Î ±√Îµ …HÎÎT›_ ÷ı‹ 4,000 Ï¿·˘√˛Î‹ “ÁŒÎflÌ” á ±Î˜√VÀ, 2006

…ıÀ·Ì »ı. Ë‰Î≥ ›© ‹ÎÀı R-73 ’˛¿ÎflfiÎ_ ÷ı‹… V‰ÿıÂÌ ±jÎ fiÎ‹fiÎ_ ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·˘, 500 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ @·VÀfl ⁄˘Q⁄, 250 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ËÎ≥-±ı@VM·˘Ï{‰ ⁄˘Q⁄, 30 ±ı‹. ±ı‹.fiÎ_ fl˘¿ıÀ ·˘L«Á˝ ‰√ıflı ÂjÎ˘ ·À¿Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı…ÁfiÌ ’Î_¬˘ ÷◊Î Œu{·ı… fiÌ«ı 7 ’Î≥·fi/pylone ±ıÀ·ı ¿ı ¬ŸÀÎ »ı. µ’flÎ_÷ Œu{·ı…fiÎ ’ıÀÎ‚‹Î_ Gsh-23 ’˛¿ÎflfiÌ ‹Îfl¿HÎÌ ÷˘’ »ı. ÿÏfi›Îfi_ ⁄Ì…\_ ±ı¿ı› ·ÕÎ›¿ Ï‰‹Îfi ÷ıfiÎ ‰…fifiÎ ’˛‹ÎHÎ‹Î_ ±ÎÀ·Î ÂjÎÁfl_Ω‹fi˘ ⁄˘Ωı ¬‹Ì Â¿÷_ fi◊Ì. ÷ı…ÁfiÌ ±ÁÎ‘ÎflHÎ ZÎ‹÷Î±ı ÷ıfiı ÁÎ«Î ±◊˝‹Î_ Œ˘Á˝ ‹„SÀM·Î›fl ⁄fiÎT›_ »ı; ±◊Î˝÷˚ ÷ı ÁˆL›fiÌ ‹Ò‚¤Ò÷ ÷Î¿Î÷fi˘ √HÎÎ¿Îfl ¿flÌ ±Î’ı »ı.

±Î ⁄‘Î_ lıWÃ÷Î‰Î«¿/superlative √HÎ˘fi˘ ’Ïfl«› ‹ı‚T›Î ’»Ì ±ŒÁ˘Á ±ı ‰Î÷fi˘ flËÌ Ω› ¿ı 1983-84 ‹Î_ flÎ… ‹ÏËLƒ±ı ÿ˘flı·Ì ÷ı…ÁfiÌ ÏÕ{Î≥fi ÁÎ¿Îfl ◊‰Î‹Î_ ⁄ı ÿÁ¿Î ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› fiÌ¿‚Ì √›˘--±fiı Ë∞ ÷ı…Áfi_ T›Î’ÎflÌ ’˛˘Õ@Âfi ÷˘ ◊›_ … fi◊Ì. ÏhÎÂÒ·, fiÎ√, ±Î¿ÎÂ, ÁÎ√Ïfl¿Î, ±…\˝fi ‰√ıflıfiÎ ’HÎ ÏÕŒıLÁ ’˛˘…ı@À Ï‰·_⁄fiÎ ¤˘√ ⁄L›Î »ı. Ï‰·_⁄fi_ ±ı¿‹ÎhÎ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ⁄‘Î ’˛˘…ı@À flıÏœ›Î‚ ÷_hÎ ‘flÎ‰÷Ì Áfl¿Îfl ËV÷¿fiÎ »ı, F›Îflı ¬w_ Ωı÷Î_ ÷ı‹fiı (Ïfi›÷ Á‹›‹Î_ Ïfl{SÀ ·Î‰‰ÎfiÌ ¿ÎfiÒfiÌ Âfl÷ ÁÎ◊ı) ¬Îfi√Ì ZÎıhÎfiÎ Ë‰Î·ı ¿flÌ ÿı‰Î Ωı≥±ı. µÿÎfl ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷fiÌ Ë‰Î ÂjÎ˘fiÎ µz˘√ Á‘Ì Œı·Î› ÷˘ ÿıÂ‹Î_ flÎ… ‹ÏËLƒ …ı‰Î ¿ıÀ·Î› µ’ıÏZÎ÷ ÏfiWHÎÎ÷˘ ’ÕuÎ »ı ¿ı …ı±˘ ‹˘ÀÎ˝fl ÷˘’◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ‹„SÀ-fl˘· ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄fl Á‘ÌfiÎ ÿflı¿ ÂjÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı ¤Îfl÷fiı V‰Î‰·_⁄Ì ⁄fiÎ‰Ì ÿı.à 59