A-PDF Merger DEMO : Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark
±_¿ fi_ — 155
;f+5ffnsgff[ 5fTf
á ‹Î«˝ 2007 á ‹ÎCÎ-ŒÎS√fi 1928
÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿Î¿ — fi√ıLƒ ω…› Á_’Îÿ¿ — ËWν· ’W¿HÎν ‹¬M≤Wà ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWν· ’W¿HÎν ¿·Î ÁËΛ¿˘ — ¿ı‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË ‹ÎÏ·¿ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿΉÎÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿΉÎÿ. Ï¿o‹÷ — ’_ÿfl wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 180. ’flÿı‹Î_ — wÎ.1,300 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 360 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — subscriptions@safari-india.com
ÁÒ«fi˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — info@safari-india.com
’hÎT›‰ËÎflfi_ Áflfi΋_ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Λ˘Àı¿fiÌ Á΋ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿΉÎÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 / 2643 80 33 Copyrights : Harshal Publications 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Gujarat. Tel. : 2646 16 98 / 2643 80 33
¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘.
Œı⁄˛±ÎflÌ 19, 2007 fiÎ fl˘… Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁ‹Î_ ◊›ı·Î ⁄˘Q⁄ ωVŒ˘Àı ¤Îfl÷fiı ŒflÌ ±ı ‰Î÷fi_ ¤Îfi ¿flÎT›_ ¿ı ’˘·ÌÁ ±fiı ’˛ÂÎÁfi ¿fl÷Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘ Ëo‹ıÂÎ_ ⁄ı Õ√·Î_ ±Î√‚ «Î·ı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ’˘÷ÎfiÎ ‹¿Áÿfiı ÷ı±˘ ‹fi ŒÎ‰ı I›Î_ ±fiı ‹fi ŒÎ‰ı I›Îflı ‘Λ˘˝ ±_Ω‹ ±Î’Ì Â¿ı »ı. ¤Îfl÷ ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfi ‰E«ı ÂÎ_Ï÷‹_hÎHÎÎfiÎ ¤Î√w’ı …ı ¿o≥ ’˛›ÎÁ˘ ◊Λ ÷ı ’ο ’˛ıÏfl÷ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ …^◊˘fiı ‹_…^fl fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÏÿSËÌ ±fiı ·Îˢfl ‰E«ı ÿ˘Õ÷Ì Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁfiı ÷ı‹HÎı ÏfiÂÎfi ⁄fiÎT›_. ±Î ¿<«ıWÀÎ Á΋ı ±Î’HÎÎ flÎ…¿ÎflHÎ̱˘fi_ ‰·HÎ ¿ı‰_ flèÎ_ ? Ëo‹ı ‹…⁄fi_! ωVŒ˘ÀfiÎ ⁄ÌΩ … Ïÿ‰Áı Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁfiı ŒflÌ ÿ˘Õ÷Ì ¿flÌ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ …^◊˘fiı ÷ı‹HÎı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ Á_ÿı¢ ±ÎM›˘ ¿ı ±Î‰Î_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ »‹¿·Î_ ¤Îfl÷fiÎ fiˆÏ÷¿ ⁄‚fiı Õ√‹√Î‰Ì Â¿Âı fiÏË. T›ÒËÎI‹¿ º„WÀ±ı …\±˘ ÷˘ ¤Îfl÷ı ⁄Ë ¬˘À<_ ’√·_ ¤›*. Ë¿Ì¿÷ı µ÷Îw±˘fiÌ Á·Î‹÷Ìfi˘ ‹t˘ ±Î√‚ ‘flÌfiı ÷ı‹… ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ’˛T≤Ïkα˘fiı Õ΋‰Î‹Î_ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ œÌ·Î ‰·HÎfiı ‰¬˘ÕÌfiı Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁfiÌ Áı‰Î ÷ıHÎı ÷I¿Î‚ ⁄_‘ ¿flÌ ÿı‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì. Á˘fiıflÌ ‹˘¿˘ ÷ıHÎı …÷˘ ¿›˘˝. ¿≥ ¬ÂÌ‹Î_ ±ı ÷˘ ¿˘HÎ ΩHÎı ! ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı ±‹fi ±fiı ÂÎ_Ï÷fi_ ‰Î÷ΉflHÎ ÁΩ˝› ±ı Ëı÷Áfl Âw ¿flΛı·Ì Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁ »ıS·Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν◊Ì ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ’ÌÃfiÌ ÂÒ‚ ÁÎÏ⁄÷ ◊≥ flËÌ »ı. ±Î ÀˇıfiÁı‰Î Âw ¿flΛΠ⁄Îÿ ¤Îfl÷‹Î_ ÁflËÿ’ÎflfiÎ ±Î÷_¿‰Îÿ̱˘fiÌ CÎÒÁHά˘flÌ ⁄Ë Áfl‚ ⁄fiÌ »ı. ¬ÎÁ ÷˘ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ISI fi΋fiÌ ΩÁÒÁÌ Á_V◊Î ‹ÎÀı Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁ ±ÎÂÌ‰Î˝ÿw’ ÁÎÏ⁄÷ ◊≥ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı Àˇıfi ‹ÎflŒ÷ ÷ı Ω·Ì «·HÎÌ fi˘À˘, ÕˇBÁ …ı‰Î fiÂÌ·Î ’ÿÎ◊˘˝, Âj΢ ÷◊Î ±ı@˚ÁM·˘Ï{‰ Á΋√˛Ì±˘ ’˘÷ÎfiÎ ‹‚Ï÷›Î±˘ ‹ÎflŒ÷ ¤Îfl÷‹Î_ ⁄Ë ÁËı·Î≥◊Ì CÎÒÁÎÕÌ Â¿ı »ı. ÁflZÎÎfiÎ fi΋ı ±Î‹ı› ¤Îfl÷fiÎ ÁflËÿÌ› flıS‰ı VÀıÂfi ±ÀÎflÌ ¬Î÷ı ±fiı¿ »ŸÕÎ_ »ı--±fiı ÷ı ‰Î÷fi˘ ·Î¤ ISI ⁄flÎ⁄fl ¬ÎÀÌ flèÎ_ »ı. ±ı¿ ÷flŒ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ıfiÌ 740 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±_¿<Âflı¬Î ’fl ‰ÎÕ ⁄Î_‘‰Î ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ¿fl˘Õ˘ wÏ’›Î ¬«a flËÌ »ı. ¿ÎU‹Ìfl‹Î_ ƒÎÁ ±fiı ¿ÎflÏ√· Áı@Àfl ‹ÎÀı ÷ıHÎı ≥{flΛı·Ì ÁıLÁfl ›_h΢ ‹_√ÎT›Î_ »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ıfiÌ ·√¤√ 3,310 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÁflËÿı ¤Îfl÷ı ±ÎÃı¿ ŒÌÀ ¨«Ì ¿Î_ÀÎ‚Ì ‰ÎÕfiÌ ±ÎÕ ¬ÕÌ ¿flÌ »ı. ‹…⁄Ò÷ Ï¿S·ı⁄_‘Ì ‹ÎÀı ⁄ı Á‹Î_÷fl ‰ÎÕfiÎ ◊Î_¤·Î »-» ŒÌÀfiÎ ±_÷flı ¬˘ÓՉ΋Î_ ±ÎT›Î »ı ±fiı ÷ı ‰ÎÕ ‰E«ı ¿Î_À΂Π÷ÎflfiÎ Á‚_√ √Ò_«‚Î_ ’Î◊flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı. ±Î‹, ±Î÷_¿¬˘fl˘ ‹ÎÀı ’˛‰ıÂ⁄_‘Ì ΩËıfl ¿fl÷Ì hÎHÎ Ëfl˘‚˘ ÷ıHÎı fl«Ì »ı. ÁΈ◊Ì ±¤ız Ëfl˘‚ ¿ÿΫ ‰«·Ì »ı, …ı‹Î_ √Ò_«‚Λ@÷ ÷Îfl‹Î_◊Ì 220 Ï¿·˘‰Î˜Àfi˘ ωz÷’˛‰ÎË ±Î¬Ì flÎ÷ ’ÁÎfl ◊÷˘ flËı »ı. ÿflfl˘… ÁÎ_…ı » ‰ÎB›ı ’˛‰ÎË «Î· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±fiı Á‰Îflı ’Î_« ‰ÎB›ı ÷ıfiı V‰Ì« ±Î˜Œ ¿flΛ »ı. ÿflQ›Îfi flÎ÷¤fl 20 ‹ÌÀfl ¨«Î Ï‹fiÎflÎ ’flfiÌ N˚·Õ·Î≥À˘ ’HÎ ±Î¬Ì ‰ÎÕfiı µΩY›Î ¿flı »ı. N˚·Õ·Î≥ÀfiÌ T›‰V◊Î √˘Ã‰‰Î ‹ÎÀı ¤Îfl÷ı ’_Ω⁄ ±fiı flÎ…V◊Îfi ÁflËÿı ’˛I›ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀflı wÏ’›Î ’_ÿflı¿ ·Î¬fi˘ ¬«˝ ‰ıÃu˘ »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ıfiÌ 3,310 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÁflËÿfiÌ fiοÎ⁄_‘Ì‹Î_ ¿<· ¬«˝ ÷˘ wÎ.1,500 ¿fl˘Õ …ıÀ·˘ ◊‰Îfi˘ »ı. fiοÎ⁄_‘Ì ’»Ì Ωı ¿ı ‰Î÷ ’ÒflÌ ◊÷Ì fi◊Ì. ÁflËÿfiÌ ÁflZÎÎ ‹ÎÀı ⁄˘ÕÛfl ÏÁ@›ÏflÀÌ Œ˘Á˝fiÎ ¿<· 20,000 …‰Îfi˘fiı ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı «˘¿Ì’ËıflÎ ‹ÎÀı ¬Õı’√ı flÎA›Î »ı. ±ÎÀ±ÎÀ·Ì ÷¿ıÿÎflÌ ±fiı …Ëı‹÷ Œ@÷ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ’ο ’˛ıÏfl÷ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ Á_√Ãfi˘fiÎ ¤Î_√Œ˘ÏÕ›Î Ï‹Ω…fiÎ ±Î÷_¿¬˘fl˘ ÁflËÿ ±˘‚_√Ìfiı ¤Îfl÷‹Î_ ’˛‰ıÂÌ Â¿ı fiÏË. ⁄Ì∞ ÷flŒ Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁ »ı ¿ı …ı ±Î÷_¿¬˘fl˘fiı ‹Îfi¤ıfl ¤Îfl÷‹Î_ ’˛‰ı ±Î’‰Î‹Î_ ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiı »ı. ¿fl˘Õ˘ wÏ’›ÎfiÎ ¬«ı˝ ÁflËÿfiÌ ÁF…Õ fiοÎ⁄_‘Ì ¿›Î˝fi˘ ÷˘ ’»Ì ¢ ±◊˝ ? Á‹{Έ÷Î ±ı@Á’˛ıÁ ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ‘Ì‹_ {ıfl »ı--±fiı ÷ıfiÎ CÎÒ_À ±Î’HÎÎ flÎ…¿ÎflHÎ̱˘ ¤›ı˝ flάı »ı. Œ@÷ ±ı ±ÎÂαı ¿ı ’Õ˘ÂÌ ÿı ÁÎ◊ı ±Î…ı fiÏË ÷˘ ¿Î·ı ‹ˆhÎÌÁ_⁄_‘˘ V◊’ÎÂı. ±Î Ω÷fi˘ ±ÎÂΉÎÿ ±Î…¿Î·fi˘ fi◊Ì. ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ ’_ÏÕ÷ fiıËv±ı ’HÎ ÷ı ÿάT›˘ Ë÷˘. fiıËv ±ı‹ ‹Îfi÷Î Ë÷Î ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfi‹Î_ ‰W΢˝ ⁄Îÿ …ı fi‰Ì ’ıœÌ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ÷ıfiÎ ‹fi‹Î_ ¤Î√·Î ‰¬÷fiÌ ¿Õ‰Ì ›Îÿ˘ fi ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ⁄Lfiı ÿı¢ ‰E«ı ±ÿΉ÷fi_ ‰Î÷ΉflHÎ ¿ÿΫ Á‘flı, ’fl_÷ fiıËvfi˘ ±ÎÂΉÎÿ ¬˘À˘ Û˘˝ »ı. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ fi‰Ì ’ıœÌ±ı ±ÿΉ÷fiı ˉı ±Î÷_¿‰Îÿ Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ »ı.á --ËWν· ’W¿HÎν ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
1
Gjfhuftf O af],fof>8gfl h+uffL,fiftfefzl zdftffgff+ jf/tff+ 5ff6l 8[sgff[,ff[Lh O cjff>hcfhgff ef],ffif[,ff if]ufgf]+ 5f]gfzfufdfgf vff>p 8lp O 0[;sV8f<5f sd5if}8zgf]+ gff<V5?f[a,f[df 0[;s ;fofzl 0[8faf[gs O u,ff[af,f jff<Ldf:+ufgfl effztf 5fz ;f+efLjftf vf;fzf[
O Gjfhuftf O
O 8[sgff[,ff[Lh O
af],fof>8gfl k cJz jfqf: 5f]zf6l zdftfgff+ jf/tff+ 5ff6l
cjff>hcfJ[gff ef],ffif[,ff if]ufgf]+ 5f]gfzfufdfgf
±ı¿ Âfl‹…fi¿ ¬ı·fiı ·√÷Π¤ Á‹Î«Îfl — ΩL›±ÎflÌ, 2007 ÿflQ›Îfi V’ıfi‹Î_ ¿flΛı·Ì ‹˘…HÎÌ ±fiÁÎfl ˉı ±ı ÿıÂfiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ·˘¿˘fiı ⁄·ŒÎ≥ÀfiÌ ±‹ÎfiÊÌ fl‹÷ Ωı‰Î‹Î_ flÁ fi◊Ì. ±Î…◊Ì ’Î_hÎÌÁı¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ 1971-72fiÎ ±flÁ΋Î_ I›Î_fiÎ 43Ñ V’ıÏfi›ÎÕ˘˝ ±ı fl‹÷ Ωı‰Îfi_ À΂÷Î, F›Îflı ±Î…ı 72Ñ ·˘¿˘ ⁄·ŒÎ≥Àfi˘ ÁÏø› ⁄ÏËW¿Îfl ¿flÌ flèÎÎ »ı. ±Î ‹ÎfiÁ’Ïfl‰÷˝fi CÎHÎı ±_Âı ’›Î˝‰flHÎfiÎ «‚‰‚¿Îfl˘fiÌ ÷ı‹… ’˛ÎHÎÌV≤„WÀfiÎ flZÎHÎ ‹ÎÀı ·Õ÷Î ±Î_ÿ˘·fi¿Îfl˘fiÌ ±ı¿‘ÎflÌ {_⁄ıÂfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ·√¤√ »±ı¿ ËΩfl ‰Wν ’Ëı·Î_ fl˘‹fi Á΋˛ÎF› ‰¬÷ı √˛ÌÁfiÎ øÌÀ ÀÎ’ ’fl …ıfiÎ ’Ëı·‰Ëı·Î ‹¿Î⁄·Î Âw ◊›Î ÷ı ⁄·ŒÎ≥ÀfiÌ fl‹÷ ¬flı¬fl …_ √ ÎÏ·›÷¤flÌ »ı . ω¿Ú k Î ‹fi˘fl_ … fifi˘ ±Îfi_ ÿ ·ı ‰ Î ‹Î√÷Î ±ÎÂflı 50,000 ’˛ıZο˘fiÌ ËÎ…flÌ‹Î_ ‹ıÀÎÕ˘fl ¿Ëı ‰ Î÷˘ ›˘©˘ ·Î· ¿’Õ< _ Œfl¿Î‰Ì fl_√±Î_‘‚Î √˘‘Îfiı »o»ıÕÌ ÷ıfiı Ë‹·˘ ·Î‰‰Î ’˛ıflı »ı. ¤flΛ˘ ⁄fiı·˘ 500 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ √˘‘˘ e_ŒÎÕÎ ‹Îfl÷˘ ‘ÁÌ ±Î‰ı I›Îflı ‹ıÀÎÕ˘fl ÷ıfiÌ √flÿfifiÎ ’λ·Î ¤Î√‹Î_ ‘˘flÌ fiÁfiÎ ΩıÕÎHÎfiı ¿Î’Ì fiά‰Î ’˘H΢ ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÷·‰Îfl Ë·Î‰Ì ÿı »ı. ÏfiÂÎfi ‘Λ* ±Î‰ı ÷˘ √˘‘Îı ÷I¿Î‚ ‹flÌ ’fl‰Îflı »ı. Ïfi›‹ ’˛‹ÎHÎı ‹ıÀÎÕ˘flı 20 Ï‹ÏfiÀ‹Î_ √˘‘Îfi˘ ŒıÓÁ·˘ ·Î‰Ì ÿı‰˘ Ωı≥±ı. (±Î Á‹›√΂΋Î_ √˘‘Îfiı ËHÎÌ fiάfiÎfl ‹ıÀÎÕ˘flfiı fl˘¿Õ ≥fi΋ µ’flÎ_÷ √˘‘ÎfiÎ ⁄ıµ ¿Îfi ÷◊Î ’Ò_» ›Îÿ√ÌflÌw’ı ¤ıÀ ±’Λ »ı.) ÿflQ›Îfi ‹ıÀÎÕ˘fl √˘‘ÎfiÎ ÂflÌfl‹Î_ …ı hÎHÎ-«Îfl ÷·‰Îfl˘ ¬Ò_’Î‰Ì «Ò@›˘ ˢ› ÷ıfiÎ ’Î’ı ÂflÌfl‹Î_◊Ì ·˘ËÌfiÌ fiÌ¿˘ ‰Ëı÷Ì flËı »ı. ±Î Ω÷fi_ ±flıflÎÀ̤›* ºU› Ωı‰Î‹Î_ ω¿ÚkÎ 6 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
‹ı 6, 1937fiÎ fl˘… ÏËÀ·flfi_ ‹ÎfiÌ÷_ ˉÎ≥…ËÎ… “ÏËLÕfi⁄√˝” ¤fl±Î¿ÎÂı ±_Ï÷‹Á_V¿Îfl ’ÎQ›_ ±ı ÁÎ◊ı ωflÎÀ ˉÎ≥…ËÎΩıfiÎı ›√ ±V÷Ϋ·‹Î_ ‘¿ı·Î≥ √›˘ Ë÷˘. ˉÎ≥ ‹ÁÎŒflÌ ‹ÎÀı ‹ËοΛ √ıÁ ⁄·Òfi …ı‰Î_ ˉÎ≥…ËÎΩı ±ÁflÏZÎ÷ ‰ÎËfi √HÎΉÎ_ ·ÎB›Î_ ±ı ÷˘ ¬w_, ’HÎ “ÏËLÕfi⁄√˝”fiÌ Ë˘fiÎfl÷ ⁄Îÿ ω‹ÎfiωzÎ ZÎıhÎı …ı øÎ_Ï÷ ◊≥ ÷ıHÎı ˉÎ≥…ËÎΩıfiı ÁΉ ¤·Î‰Ì ÿÌ‘Î_. ±Î…ı ⁄flÎ⁄fl ÁÎ÷ ÿΛ¿ı ŒflÌ ÷ı ‹ fiı ŒflÌ ›Îÿ ¿fl‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘ »ı. ⁄‚÷HÎfiÌ ±»÷ı ˉÎ≥ ‰ÎËfiT›‰ËÎflfiÎ_ Á‹Ì¿flH΢ ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î_ »ı, ±ıÀ·ı ±‹¿ ÷…˚i΢±ı ω‹Îfi˘fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ˉÎ≥…ËÎΩı ◊¿Ì ‹Î·Á΋ÎfifiÌ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ËıflŒıfl ¿fl‰Îfi˘ ’˛V÷Ή ‹Ò@›˘ »ı. ‰‚Ì ‹ÎhÎ ’˛V÷Ή ‹Ò¿Ìfiı ÷ı±˘ ±À@›Î fi◊Ì. ’˛V÷Ήfiı ‰ÎV÷ω¿ V‰w’ ±Î’‰ÎfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ’˛◊‹ Õ√ ÷ı±˘ ‹Î_ÕÌ «Ò@›Î »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ±Î˜ËΛ˘ ±˜fl-ÏÂMÁ fi΋fiÌ ¿o’fi̱ı Ë‹HÎÎ_ ÕΛfiÎÏ·N˚Àfl fi΋fi_ 36
FOR YOUR INFORMATION ‹ÌÀfl ·Î_ ⁄ _ ˉÎ≥…ËÎ… ⁄fiÎT›_. (…\±˘ Ï«hÎ, ÕÎ⁄ _ ’Îfi_.) ±Î ¿ÿ ÷ıfiÌ ‰ÎV÷ω¿ ±ÎT≤ÏkÎfi_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ÷ı fi Î ‹˘Õı·fi_ »ı. ‹˘Õı·fiÎ ±Î‘Îflı ÷ˆ›Îfl ◊fiÎw_ ˉÎ≥…ËÎ… ÷˘ 232 ‹ÌÀfl ·Î_ ⁄ _ ⁄fi‰Îfi _ »ı . ±_ ÿ fl¬Îfiı ’˘·Îÿfi_ ‹…⁄Ò÷ ¡ı‹‰¿Û ‘flΉfiÎfl ÕΛfiÎÏ·Œ˚Àflfiı ¬ÎÁ Ω÷fiÎ ±˜flÀÎ≥À ¿Î’Õ ‰Õı ‹œÌ ·Ì‘Î ⁄Îÿ ÷ıfiΠωflÎÀ ŒÎ·¿Î‹Î_ ≥…fiıfl˘ ˉΠ¿fl÷Î_ Ë‚‰˘ ÏËÏ·›‹ ‰Î› ¤flÌ ÿı‰Î ‹Î√ı »ı. ÁıÓ¿Õ˘ Àfi ‰…fifiÎı ÷˘Ï÷_√ ÷ΛŒÎı ±ı ’»Ì ˉ΋Î_ ÷fl÷˘ flËÌ ’Î_¬ µ’fl ·Î√ı·Î_ ’˛˘’ı·fl˘ ◊¿Ì Œ˘fl‰ÕÛ √Ï÷ ‹ı‚‰ı ±ı‰_ ÷ı‹fi_ ±Î›˘…fi »ı. ‹Î·Á΋ÎfifiÌ ËıflŒıflfiÎ ‹tı ω‹Îfi˘fiÌ ÷·fiαı ÕΛfiÎÏ·N˚Àfl …ı‰Î_ ±˜fl-ÏÂMÁfiÎ ŒÎ›ÿÎ …\±˘ ÷˘ ‹A› ·Î¤ ⁄‚÷HÎfiÌ ⁄«÷fi˘ »ı. ∂Õ÷Πω‹Îfifiı √ v I‰Î¿Wν H Îfi _ ’Ïfl⁄‚ (‰ı≥À) ±ı¿‘Îw_ ‰fl÷Î÷_ ˢ› »ı. ω‹ÎfifiÎ_ ±ı„L…fi˘±ı ÷ıfi˘ »ıÿ ‰‘ ◊˛VÀ ’ıÿÎ ¿flÌfiı ¿Î’‰˘ flè΢. ‰‘ ◊˛VÀ, ±ıÀ·ı ‰‘ ⁄‚÷HÎfiÌ ¬’÷. ⁄Ì∞ ÷flŒ ˉΠ¿fl÷Î_ Ë‚‰Î ÏËÏ·›‹ √ı Á fiΠˉÎ≥…ËÎ…fiı ‰ı≥Àfi_ ’Ïfl⁄‚ ÷˘ ·Î√Ò ’Õ÷_ … fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ_ ±ı„L…fi˘ …ı ◊˛VÀ ’ıÿÎ ¿flı ÷ıfiÎ◊Ì ÷ı Œ˘fl‰ÕÛ √Ï÷ ‹ı‚‰Ì ·ı »ı. ⁄ÌΩı ·Î¤ ±ı ¿ı ÕΛfiÎÏ·N˚Àfl …ı‰Î_ ˉÎ≥…ËÎΩıfiÌ ⁄˘…‰Ëfi Z΋÷Î …Q⁄˘ …ı À fiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ·√¤√ hÎHÎı¿ √HÎÌ ‰‘ ˢ› »ı. À>_¿‹Î_, ⁄‚÷Hά«˝ Á΋ı ‹Î·Á΋ÎfifiÎ ‰Ëfifi˘ flıϱ˘ ‹Î_Õ˘ ÷˘ ˉÎ≥…ËÎ… …ı‰_ Á˘ÓCÎ_ ‹ÎK›‹ ¿˘≥ fi◊Ì.á
‹fi˘ÿÂÎfiÎ ËΩfl˘ ’˛ıZο˘ ÷ı‹fiÎ ’ˆÁÎ ‰ÁÒ· ◊›Î √HÎı »ı. ⁄·ŒÎ≥À Á΋ı ωfl˘‘fi_ ’˛‹ÎHÎ ‰‘÷_ ˢ‰Î »÷Î_ „V◊Ï÷ Ë∞ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ Ëÿı Á‘flÌ fi◊Ì. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ’HÎ V’ıfi‹Î_ ⁄·ŒÎ≥Àfi˘ µz˘√ ‰ÎÏÊ˝¿ 150 ¿fl˘Õ ›fl˘ÕΘ·flfi˘ (200 ¿fl˘Õ ±‹ıÏfl¿fi ÕΘ·flfi˘) »ı ±fiı Ïfiÿ˘˝Ê √˘‘ÎfiÌ V’˘À˚˝ÁfiÎ fi΋ı ËI›Î ¿fl÷Î ‹ıÀÎÕ˘fl fi΋fiÎ ›˘©Î±˘ ÁÏË÷ ±ÎÂflı 2,00,000 …HÎÎfiı ÷ı µz˘√ ‹Î◊ÎÿÌà ÁflıflΠ7,500 ›fl˘ÕΘ·fl …ıÀ·Ì fl¿‹ ¿‹Î‰Ì ±Î’ı »ı. Á˙◊Ì ‰‘ ±Î‰¿ «fi_ÿÎ ‹ıÀÎÕ˘flfiı ◊Λ »ı, …ıfiı ÿflı¿ ⁄·ŒÎ≥À ‹ÎÀı 20,000 ◊Ì 25,000 ›fl˘ÕΘ·fl ‹‚Ì Â¿ı »ı. V’ıfi‹Î_ Ë∞ ‰Êı̋ ÿËÎÕı ›˘Ω÷Ì ⁄·ŒÎ≥ÀfiÌ 2,000 V’‘ν±˘ ·√¤√ 12,000 √˘‘α˘fi˘ ¤˘√ ·ı »ı ±fiı √˘‘ÎfiÎ Á˘±ı¿ …ıÀ·Î Á_‰‘˝fi ¿ıLƒ˘ fi‰Î ÁM·Î› ‰Õı ±ı ¿‹Ìfiı ’ÒflÌ ÿı »ı.á O >godf[:xfgf 8[sgff[,ff[Lh O
0[;s 8f<5f sd5if}8zgf]+ gff<V5?f[a,f[df 0[;s
¿QM›ÒÀfl ’fl ¿·Î¿˘fiÎ ¿·Î¿˘ Á‘Ì ±ı¿‘Îw_ ¿Î‹ ¿flÌfiı ·Î_⁄ı √΂ı ’ıÿÎ ◊÷Ì ÏflÏ’ÀıÏÀ‰ VÀˇıÁ ≥L…flÌ/RSI fi΋fiÌ ËÃÌ·Ì T›ÎÏ‘fiÎ ¿ıÁ ±Î…¿Î· ¤Îfl÷‹Î_ {Õ’¤ıfl fi˘Ó‘Î≥ flèÎÎ »ı. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ⁄ıÓ√·˘fl, ’ÒfiÎ, «ıLfiÎ≥, ˈÿflÎ⁄Îÿ, ‹_⁄≥, ÏÿSËÌ ‰√ıflı …ı‰Î_ ÂËıfl˘‹Î_ ¿ı F›Î_ ·Î_⁄˘ Á‹› ¿QÔM›ÒÀfl Á΋ı ⁄ıÁÌfiı Á˘N˚À‰ıfl ’˛˘√˛ÎÏ‹_√fi_ ÷ı‹… ÕıÀÎ ±ıLÀˇÌfi_ ¿Î‹ ¿fl÷Î ·Î¬˘ ±Î˜’flıÀfl˘±ı ËÎ◊fiÌ ±Î_√‚̱˘‹Î_, ’_Ω‹Î_, ¿˘HÎÌ‹Î_ ÷◊Î ¬¤Î‹Î_ ¿‚÷flfi˘ fl˘Ï…_ÿ˘ Á΋fi˘ ¿fl‰˘ ’Õı »ı. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ RSI fiÎ ÷ı±˘ ’ıÂLÀ ⁄L›Î »ı. ¿QM›ÒÀflfi˘ ±Î˜’flıÀfl ÷ıfiÎ ¿Î_ÕÎfiı ·√¤√ ±ΩHÎ’HÎı »÷Î_ ·Î√·√ÎÀ ¿·Î¿˘ Á‘Ì ¿Ì-⁄˘ÕÛ ’fl Àı¿‰ı·Î_ flάı »ı, …ıfiı ·Ì‘ı ’_Ω Á÷÷ µ’fl ÷flŒ ‰‚ı·Î_ flËı »ı. ±Î ’˘Ï{Âfi ¿Î_ÕÎ ’ÎÁı …ı Á_¿ÕΠ’ıÿÎ ¿flı ÷ı ±ıÀ·Î ¤Î√‹Î_ ’ÁÎfl ◊÷Î_ iÎÎfi÷_÷±˘ ÷ı‹… VfiΛ±˘ ’fl ±ı¿‘Îw_ ÿ⁄ÎHÎ Á…ı˝ »ı. ‹ÏËfiα˘ ¿ı ‰W΢˝ ’»Ì ÁÎ_‘Îfi˘ ±ı ÏËVÁ˘ …¿ÕΛ »ı ±fiı I›Î_ ¿‚÷fl Âw ◊Λ »ı. ’_ΩfiÌ …ı‹ ¿˘HÎÌ‹Î_ ’HÎ ·Î_⁄ı √΂ı ±ı‰˘ … CÎÎÀ ÁΩ˝› »ı. ±Î˜’flıÏÀo√ ‰¬÷ı ¬flÂÌfiÎ ËÎ◊Î ’fl ±ı¿‘ÎflÌ Àı¿Î›ı·Ì flËı÷Ì ¿˘HÎÌfi˘ Ï‹Ω√fl˘ ¿‹Ωıfl ’Õı »ı. ÁΈ◊Ì ‰‘ ‹ÁÌ⁄÷ ¿QM›ÒÀflfi˘ ‹˘ÏfiÀfl VøÌfi Á…ı̋ »ı, …ı‹Î_◊Ì fiÌ¿‚÷Î_ (‹_ÿ ‹ÎhÎÎfiÎ_) ZÎ-Ï¿flH΢fi˘ fl˘Ï…_ÿ˘ ÕΘ{ ±Î˜’flıÀflfiÌ ±Î_ ¬ ‹ÎÀı ËÎÏfi¿Îfl¿ fỉÕı »ı . ±Î_¬˘‹Î_ ’ÎHÎÌ {Q›Î ¿flı »ı, ÁÎ_… ’Õuı ⁄‚÷flÎ ◊Λ »ı ±fiı Õ˘‚΋Î_ ÿ¬Î‰ÎfiÌ ŒÏfl›Îÿ flËı »ı. ¿QM›ÒÀflfiÎ ZÎıhÎı ÁΩ˝÷Ì øÎ_Ï÷fiı ˉı ÷˘ fl˘¿Ì ¿Λ ÷ı‹ fi◊Ì, ⁄·¿ı ±ı ÁΑfi ÀıϷω{fifiÌ …ı‹ ˉı ±fiı¿ CÎfl˘fiÎ ŒÏfi˝«flfiÎ ¤Î√w’ ⁄fi‰Îfi_ »ı. ±Î “ŒÏfi˝«fl”fi_ ±Î›˘…fi Ωı ±Îÿ½ flÌ÷ı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ RSI fiÌ Ï⁄‹ÎflÌ‹Î_◊Ì ◊˘ÕÌCÎHÎÌ flÎË÷ ‹‚Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı. ±◊ν÷˚ ÕıV¿ ÀΘ’ ¿QM›ÒÀflfi_ ÕıV¿ ’˘÷ı Ωı ¬Î‹Ì¤›* fi ˢ› ÷˘ ¿QM›ÒÀflfi_ ±Î˜’flıÏÀo√ ¿fl÷Ì T›„@÷fiÎ ¤Î√ı Ï‹Ïfi‹‹ ÂÎflÌÏfl¿ ÷¿·ÌŒ˘ ‰ıÉÎfiÌ ±Î‰ı »ı. ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÷ˆ›Îfl ¿flı·_ ±ı¿ ±Î›˘…fi ±Î√Î‹Ì ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄÷ÎT›_ »ı. ±Î ±Î›˘…fi ‹…⁄ ¿QM›ÒÀflfiı …ı Àı⁄· ’fl √˘Ã‰‰Îfi_ ◊Λ ÷ıfiÌ ¨«Î≥ …‹ÌfifiÎ ·ı‰·◊Ì ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
7
FOR YOUR INFORMATION gfjfl dffLctfl
‰‘‹Î_ ‰‘ 28 ∫« flά‰Ì Ωı≥±ı. ‹˘ÏfiÀfl VøÌfi ÷ı‹… ±Î_¬ ‰E«ıfi_ Ï‹Ïfi‹‹ ±_÷fl 20 ∫«fi_ ±fiı ‹Ëk΋ ±_÷fl 26 ∫«fi_ flËı‰_ Ωı≥±ı. ‰‚Ì ±Î˜’flıÏÀo√ ‰¬÷ı ‹V÷¿ À|Îfl flËı ±fiı ‹˘ÏfiÀfl ÷ı‹… ±Î_¬ ‰E«ıfi˘ ¬ÒH΢ ±˘»Î‹Î_ ±˘»˘ 100 ±fiı ‰‘‹Î_ ‰‘ 300 fi˘ fl«Î› ±ı …wflÌ »ı. ÕıV¿ ’fl ¿Ì-⁄˘ÕÛ ±ı‰Ì flÌ÷ı √˘Ã‰‰_ flèÎ_ ¿ı …ı◊Ì ±Î˜’flıÀfl ’˘÷ÎfiÎ ’_Ω ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ flÎ¬Ì Â¿ı ±fiı ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ¿˘HÎÌ ·√¤√ 900 fi˘ ¬ÒH΢ ⁄fiΉı. ÕıÀÎ ±ıLÀˇÌ ‰¬÷ı ±Î_√‚Î Œ@÷ fi∞‰Î ±_Âı ‰‚ı ±ı … „V◊Ï÷ ÷⁄Ì⁄Ì flÌ÷ı ±Îÿ½ »ı. ¬flÂÌfiÌ fl«fiÎ ’HÎ ÷ıfiÌ ÁÌÀfiı ±fi ¿>‚ ·ı‰·ı √˘Ã‰Ì ¿Λ ±ı ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¬flÂÌ ±fiı Àı⁄· ‰E«ı ±˘»Î‹Î_ ±˘»\_ 24 ∫«fi_ ±_÷fl flËı‰_ Ωı≥±ı. ÁΈ◊Ì ‹Ëk‰’ÒHν ‰Î÷ ±ı ¿ı ÁflıflΠÿfl ¿·Î¿ı ±Î˜’flıÀfl ’Î_«-ÁÎ÷ Ï‹ÏfiÀ ’Òfl÷˘ ωfl΋ ·ı ±fiı ÷ı ÿflQ›Îfi ¿Î_ÕÎfiı ÷ı‹… ¿˘HÎÌfiı ±Î‹÷ı‹ ‰Î‚Ì …¿ÕΛı·Î VfiΛ±˘fiı flÎË÷ ±Î’ı ÷˘ RSI fiÎ ÂÌWν¿ Ëı ±Î‰÷Ì Á_A›Î⁄_‘ T›ÎÏ‘±˘ ‰Ë˘flÌ ·ı‰Îfi˘ Á‰Î· ’ıÿÎ ◊÷˘ fi◊Ì. ±ı¿ flÁ’˛ÿ Á‰ı˝ZÎH΋Î_ ΩHΉΠ‹Y›_ ÷ı‹ ±‰Îflfi‰Îfl ÏÁ√ÎflıÀ e_¿‰Îfiı Àı‰Î›ı·Î ±Î˜’flıÀfl˘fiÎ ¿ıÁ‹Î_ RSI fiÎ ¿QM›ÒÀfl…L› fl˘√◊Ì ’ÌÕΉÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ 50Ñ CÎÀÌ Ω› »ı. ÏÁ√ÎflıÀfiÌ ÷·’ ⁄Ò{Ή‰Î ¬Î÷fl ’Õ÷˘ ≥LÀfl‰· ÷ı‹fiÌ ±Î_¬˘fiı, ¿‹flfiı, ’_Ωfiı ÷ı‹… ¿˘HÎÌfiı …wflÌ flÎË÷ ±Î’ı »ı. À> _ ¿ ‹Î_ , Õı V ¿ ÀΘ ’ ¿QM›Ò À fl ‹ÎÀı ‹ÎŒ¿Áflfi_ ÕıV¿ ÷ı‹… ±Î˜ ’ flı Ï Ào √ ‰¬÷ı fiÎfi¿ÕΠωfl΋fiÎ ⁄ËÎfiı ÂflÌflfiı ‹ÎŒ¿Áflfi˘ ±Îfl΋ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ RSI fiÌ ËÃÌ·Ì T›ÎÏ‘ ’ıÿÎ ◊‰Îfi_ ±√fl ÷˘ ÷ı ‰‘ ‰¿fl‰Îfi_ Ωı¬‹ V‰¤Îω¿ flÌ÷ı CÎÀÌ Ω› »ı.á 8 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
√˛ÌfiËεÁ ≥Œı@Àfiı ¿ÎflHÎı ‰Î÷ΉflHÎfiÌ …ı‹ Á‹ƒfiÎ ’ÎHÎÌfi_› ÁflıflΠ÷Î’‹Îfi ø‹Â— ‰‘Ì flèÎ_ »ı. Á‹ƒfiÌ ∞‰V≤„WÀ ’fl ÷ıfiÌ ‹ÎÃÌ ±Áfl˘ …HÎÎ≥ flËÌ »ı. Ï⁄˛ÀfifiÌ ‹Ïflfi ⁄Λ˘·˘Ï…¿· ±ıÁ˘ÏÁ±ıÂfi fi΋fiÌ Á_V◊αı Ë‹HÎÎ_ ÷ıfiÎ ±P›ÎÁ·ı¬‹Î_ …HÎÎT›_ ÷ı‹ Ï⁄˛ÀfifiÎ ¿Î_Ãı ‰Á÷Î 57 ’˛¿ÎflfiÎ Q≤ÿ¿Î› ∞‰˘fiÎ_ À˘‚Î_ ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı µkÎfl ÷flŒ V◊‚Î_÷fl ¿flÌ flèÎÎ »ı. Ï⁄˛ÀfifiÎı “ËÒ_ŒÎ‚˘” Á‹ƒ ÷ı‹fiı ‹ÎŒ¿ ±Î‰÷˘ fi◊Ì, ±ıÀ·ı µkÎflı (’˛‹ÎH΋Î_ ÃoÕÎ) fi˘‰ı˝Ï…›fi Á‹ƒ ÷flŒ ÷ı‹HÎı ‘Ì‹Ì ¿>« ±ÎÿflÌ »ı. á ±‰Î˝«Ìfi ωrfiÌ ÁÎ÷ ±Ω›⁄̱˘ ‹ÎÀı (1999◊Ì) ‰ˆÏr¿ ‹÷ ·ı÷Ì www.new7wonders.com fi΋fiÌ ‰ı⁄ÁÎ≥Àı ΩL›±ÎflÌ 1, 2007fiÎ fl˘… …√÷fiÌ 21 ±Ω›⁄̱˘fi_ Ï·VÀ fl…^ ¿›*. Ï·VÀ‹Î_ ¤Îfl÷fi˘ ÷Î… ‹Ëη 20 ‹Î ±fiı ≥Ï…M÷fi˘ Ï’flÎÏ‹Õ 16 ‹Î V◊Îfiı »ı. 21 ’ˆ¿Ì ±I›Îflı ÁΈ◊Ì ‰‘ ‹÷˘ …ıfiÎ fi΋ı ’Õı »ı ±ı‰Ì ÀΘ’-Àıfi ±Ω›⁄̱˘fi_ ·ıÀıVÀ Ï·VÀ fiÌ«ı …\±˘. ±Î Ï·VÀ ’HÎ ‰Ëı·_‹˘Õ<_ ⁄ÿ·Î‰Îfi_, ¿ı‹ ¿ı ±Ω›⁄̱˘fiÌ ŒÎ≥fi· ’Á_ÿ√ÌfiÌ ÷Îfl̬ »ı — 07-07-07 !á
afuff0 bfftf[ htfl QJ:gf[ vff+tfzl afrftf bfftf[ Pxf[8l ,ffjftff+ if]Lstfefiff:+ if+Tff[ gfjf]+ ;f+xff[wfgf
‰ıVÀ‹Î_◊Ì ⁄ıVÀfiÌ µ„@÷fiı ∂Ω˝fiÎ ‹Î‹·ı ’˛ı„@À¿· V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±fiı¿ ¤ıΩ⁄ÎΩı ‰W΢˝ ◊›ı ’˛›Ifi˘ ¿flÌ flèÎÎ »ı. ±ËŸ ’˛V÷÷ »ı ±ı‰Î ¿ıÀ·Î¿ ¤ıΩ⁄ÎΩıfiÎ Œ‚ƒ’ Ïÿ‹Î√fiÌ µ’… …ı‰Î ±Î≥ÏÕ›Î.
±Î …fiÌ ¿S’fiÎ ±Î‰÷Ì ¿Î·fiÌ ‰ÎV÷ω¿÷Î ◊Λ ±ı‹ ‘ÎflÌfiı ’Î_« ‰Ê˝ ’»ÌfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ·˘Á ±ıL…ıÏ·Á ÂËıfl‹Î_ ÁÎ_…fiÎ ¤Îflı ÀˇÎÏŒ¿fi˘ Á‹› »ı. flV÷ÎfiÌ ±Õ˘±ÕfiÎ_ Ëfl˘‚⁄_ ‘ ‹¿Îfi˘fiÎ flËÌ¢ ‹ÎÀı ±ı ÀˇÎÏŒ¿fi˘ C΢ÓCÎÎÀ ±Î‹ ÷˘ L›ÒÁLÁ fỉÕı, ’HÎ ÷ı±˘ ±¿‚Î÷Î fi◊Ì. Á_÷˘Ê ±fiı flÎË÷ ±fi¤‰ı »ı, ¿ı‹ ¿ı CÎfl fi∞¿ ’ÁÎfl ◊÷Ì ÿflı¿ ‹˘Àfl ÷ı‹fiÎ ‰Ì…‚ÌÏ⁄·‹Î_ ◊˘Õ˘ CÎH΢ ¿Î’ ‹Ò¿Ì ±Î’ı »ı. ‹ÏËfiı ÿËÎÕı ËΩfl˘ ‹˘Àfl‰ÎËfi˘
’ÁÎfl ◊›Î_ ’»Ì ¿ıÀ·Î¿ flËÌ¢±ı ÷˘ ‰Ì…‚Ìfi_ Ï⁄· ¤fl‰Îfi_ … flËı÷_ fi◊Ì. ·˘Á ±ı L …ı Ï ·Á ÂËı fl ‹ÎÀı ±Î˜SÀflfiıÏÀ‰ ›Îfiı ‰ˆ¿„S’¿ ±ıfi∞˝fi˘ fi‰˘ j΢÷ ‹‚Ì ±ÎT›˘ »ı ±ı‰_ fi◊Ì. ‹Î‹·˘ …\ÿ˘ »ı ±fiı ’˛◊‹ º„WÀ±ı ‹Î‹Ò·Ì …HÎΛ ±ı‰˘ »ı. ±Î ÂËıfl‹Î_ µ’›˘√Ì ⁄L›Î ‰√fl ⁄Î÷· …÷Ì ∂Ω˝fiı ›„@÷¤flÌ ¿fl΋÷˘ ›˘∞ Â@› ±ıÀ·Ì Ëÿı Á‹ıÀ‰Îfi_ ±Ï¤›Îfi «Î·Ì flèÎ_ »ı, …ıfiÎ ¤Î√w’ı ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiÌ T›› ’΋÷Ì ∂Ω˝ fi ı ‰Î‚Ì{Ò Õ Ì fi…ÿÌ¿fiÎ_ ‹¿Îfi˘ ÷flŒ ‰Î‚‰Î‹Î_
±Î‰Ì flËÌ »ı. ∂Ω˝fiÌ Á‹V›Î ’˛I›ıfi˘ ±ı fi‰˘ ±Ï¤√‹ »ı. ∂Ω˝fiÎ ‰‘ ’ fl ‰ÃÎ ‹ÎÀı fi‰Î_ ’Ήfl ‹◊¿˘ V◊Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ⁄flÎ⁄fl, ’HÎ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ …ı ’fl‰Ã˘ fi¿Î‹˘ Ω› »ı ÷ıfiı› ÂÎ ‹ÎÀı ËV÷√÷ ¿fl‰˘ fiÏË? ±Î Ω÷fi˘ ⁄√ÎÕ ±I›Îflı CÎHÎÌ flÌ÷ı ◊÷˘ flËı »ı. C΢ÓCÎÎÀfiÎ fi΋ı ‘˛Ω Ò flÌ …L‹Î‰÷Î_ ωω‘ Ω÷fiÎ_ ‹ÂÌfi˘ ÁεLÕ ±ı fi ∞˝ ’ı ÿ Î ¿flı »ı , …ı ‰Î÷ΉflH΋Î_ ’˛ÁflÌfiı ±ı‹ … Â‹Ì Ω› »ı. ËÎ◊‹Î_ ±Î‰÷Ì fi◊Ì. {Õ’Ì ‰ı √ ı ÿ˘Õ÷Î_ ‹˘Àfl‰ÎËfi˘ ÷ı ‹ fiÌ
±‹ıÏfl¿fi ±Î≥ÏÕ›Î⁄Î… √ıflÌ ËıLÕflÁfifi˘ ±ıÏfi‹·-’ΉÕÛ ’Q’, …ı ωz÷ ∂Ω˝ ‰Î’›Î˝ ωfiÎ ¤Ò√¤˝…‚ µ·ı«Ì ±Î’ı »ı.
’ÎHÎÌfi˘ ˢ…
M·ıÀŒ˘‹˝
„V’˛_√ ÀuÒ⁄‰ı·
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
9
’»‰ÎÕı fi Î ¤Î√‹Î_ ’‰fifi˘ …ı Á’ÎÀ˘ Œı·Î‰ı ÷ı ωLÕ ±ıfi∞˝ »ı. flıÏÕ±˘‹Î_ {̷ΛΠ‰√flfiÎ_ flËÌ Ω› ±ı‰Î_ flıÏÕ±˘‹˘Ω_ ’HΠωz÷«_⁄¿Ì› ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ı‹Î_ ωz÷ ±ıfi∞˝ ˢ› »ı. eÀ’Î◊ ’fl «Î·÷Î flÎËÿÎfḻ˘ ’√·_ ‹Î_Õı I›Îflı „V◊Ï÷ ∂Ω˝ ±ıÀ·ı ¿ı ’˘Àı„L›·
fi◊Ì--±fiı …ı À ·Î_ ¤ı Ω _ ±ı À ·Ì ›„@÷±˘ »ı. ’˛V÷÷ »ı ›„@÷±˘fiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ flÁ’˛ÿ µÿÎËflH΢ — á ±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ √˛ ı Ï ‰Àı  fi· ÏÁVÀQÁfiÎ ±ı „ L…Ïfi±fl ÷ı ‹ … Á_«Î·¿ √ıflÌ ËıLÕflÁfiı ∂Ω˝’˛Î„M÷ ‹ÎÀı ·ÕΉı · Î fi Á ¬Î‹Î_ ’η÷ œ˘flœÎ_¬fl˘±ı «Î·÷Ì ‰¬÷ı ¬«ı˝·Ì
⁄˘≥·flfiÎ ±ıÓÉÎÕw’Ì √fl‹ ’ÎHÎÌfiÌ µW‹Î∂Ω˝fiı ·¬ı ·√ÎÕÌ ±Î’÷_ ‰Î˜·Ì Ï‹LÀ˘fi_ TËÌ·.
±ıfi∞˝ T›› ’΋ı »ı. ±Î ÿflı¿ Ω÷fiÌ ⁄Î÷· …÷Ì ∂Ω˝fiı ’Òflı’ÒflÌ µÂıÀ‰Îfi_ ÷˘ Â@› fi◊Ì, »÷Î_ …ı ◊˘Õ˘ CÎH΢ ’fl‰Ã˘ ·HÎÌ Â¿Î› ÷ıfiÎ ⁄ı ŒÎ›ÿÎ ±ıfi∞˝fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ±Î¿Ê˝¿ …HÎΛ »ı — (1) ±‹¿ ¿ıÁ˘‹Î_ ‹ı‚‰Î÷˘ ±Î‰˘ ’ fl ‰Ã˘ ÿı  T›Î’Ì ‘˘flHÎı ‹ı√ΉΘÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ⁄«÷ ¿flÎ‰Ì Â¿ı »ı; (2) ⁄οÌfiÎ ¿ıÁ˘‹Î_ ’fl‰Ã˘ ‹ı√ΉΘÀfiı ⁄ÿ·ı ‹Ì·Ì‰Î˜À ¿ı ‰Î˜À ·ı¬ı … ‹‚ı, ’fl_÷ ±ı‰Î_ µ’¿flH΢ ‹ÎÀı ÷ıfi˘ µ’›˘√ ¿flÌ Â¿Î› ¿ı …ı‹fiı ¿ı⁄· ¶ÎflÎ ’fl_’flÎ√÷ flÌ÷ı ’Ήfl ÁM·Î› ±Î’‰Îfi_ ’fl‰Õı fiÏË ±√fl ÷˘ ’˛ı„@À¿· fỉÕı fiÏË. ±Î ⁄Lfiı ŒÎ›ÿÎ Àı@fi˘·˘Ï…¿· º„WÀ±ı Á·¤ »ı. Á‰Î· Œ@÷ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ±ı‚ı …÷Ì ±ıfi∞˝fiı Â@› ±ıÀ·Ì Ëÿı ÷Îfl‰Ì ·ı÷Î ›„@÷¤›Î˝ fiÁ¬Î ·ÕΉ‰Îfi˘ »ı . › „ @÷±˘ ω«ÎflÌ Â¿÷Î_ ±Î≥ÏÕ›Î⁄Î… ¤ıΩ_fiÌ ⁄ı¿ ¿‹Ì 10 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
∂Ω˝ ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ’fl÷ ‹‚ı »ı. ±Î ‹ÎÀı ‰Î’flÌ Â¿Î÷Î_ ›Î_Ïhο Á_¿<·˘ ÷ıHÎı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‹˘LÀÎfiÎ ÷◊Î ±Î˜flı√˘fi flÎF›˘fiÎ ¬ıÕ÷> ˘fiı ‰ı«Ì ÷ı‹fi_ ‰Ì…‚ÌÏ⁄· ÁÎv_ ±ı‰_ Á_¿˘«Ì ±ÎM›_ »ı. √ıflÌ ËıLÕflÁfifi˘ ±Î≥Ï՛Πfi‰˘ »ı, ’fl_÷ ›_h΢fiÌ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ·‹Î_ ›„@÷¤flÌ fl«fiÎ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ¿‹Î· fi◊Ì. ∂Ω˝ ·HÎ÷Î Á_¿<·fi_ ‹A› ÁΑfi fiÌ«·Î ¤Î√‹Î_ „V’˛_√ ⁄ıÁÎÕı·_ M·ıÀŒ˘‹˝ »ı, …ı ’ÎHÎÌfiΠˢ… ’flfiÎ ¿‰flfiÌ ’HÎ √fl… ÁÎflı »ı. (…\±˘ Ï«hÎ, 9‹_ ’Îfi_.) ±ı¿ ÷flŒ ˢ… ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ‘flΉ÷˘ ’Î≥’ ±LÕfl√˛ÎµLÕ ÀuÒ⁄ ‰ı· Á‘Ì ·_⁄Λ »ı ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒfi˘ ’Î≥’ ◊˘Õı ÿÒflfiÎ ±‰ıÕÎ Á‘Ì ’ˢӫı »ı. ±‰ıÕ΋Î_ ’Õu˘ flËı÷˘ ’ÎHÎÌfi˘ VÀ˘¿ ÷flV›Î_ œ˘fl˘ µ’flÎ_÷ ¬ı÷flfiÌ Ï’›÷ ‹ÎÀı ‰’flΛ »ı. ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı ’Q’ ‰√fl ÀuÒ⁄ ‰ı·fi_ ¤Ò√¤˝…‚ ¿ÎœÌ ¿Λ fiÏË,
’fl_÷ √ıflÌ ËıLÕflÁfifiÌ V¿Ì‹‹Î_ ±ı ¿Î›˝ œ˘flœÎ_¬fl˘ „V’˛_√‰Î‚Î M·ıÀŒ˘‹˝ ’fl «Î·÷Ì ‰¬÷ı ±fiΛÎÁı ¿flÌ ±Î’ı »ı . œ˘fl˘fiÎ ‰…fifiı ·Ì‘ı ◊˘ÕÎ Áı„LÀ‹ÌÀfl …ıÀ·_ fiÌ«ı Áfl¿÷_ M·ıÀŒ˘‹˝ ˢ…fiÎ ’ÎHÎÌfiı ÿ⁄ÎHΤıfl ’Î≥’fiÎ ¬S·Î ‹˘œÎ‹Î_ ‘¿ı·ı »ı ±fiı ÷ı ’ÎHÎÌ ±‰ıÕÎfiı ’ˢӫı »ı. œ˘fl˘ ±Î√‚ …÷Î_ flËı, ±ıÀ·ı fiÌ«ı Áfl¿ı·_ M·ıÀŒ˘‹˝ ŒflÌ ÷ıfiÌ ‹Ò‚ Á’ÎÀ̱ı «Õı »ı. ±Î ÷⁄y˘ ‹Ëk‰fi˘ »ı . ’Î≥’ ‰ÎÀı ±‹ ¿ …J◊Îfi˘ Ïfi¿Î· ◊›Î ⁄Îÿ ˢ…‹Î_ I›Îflı ±√ε …ıÀ·_ ’ÎHÎÌ Ë˘÷_ fi◊Ì, ‹ÎÀı ±ıÀ·Î ’Òfl÷Ì ¬Î·Ì …B›Î‹Î_ ÂÒL›Î‰¿Î ÁΩ˝› »ı. ÂÒL›Î‰¿ÎÂfiÌ Á@Âfi Ïø›Î ÀuÒ ⁄ ‰ı · fiÎ ¤Ò√¤˝…‚fiı ±ı ÷flŒfiÎ ’Î≥’ ‰ÎÀı ˢ…‹Î_ ¬ıÓ«Ì ·Î‰ı »ı. ¿Î›˝’˛HÎÎÏ·fiÎ Áı¿LÕ flεLÕ‹Î_ ⁄ÌΩ_ œ˘fl˘ M·ıÀŒ˘‹˝fiÎ ‹Î√ı˝ ’ÁÎfl ◊Λ I›Îflı ˢ…fi_ ‰‚Ì ¿ıÀ·¿_ ’ÎHÎÌ ÷ıfiÎ ’Î≥’ ‰ÎÀı ±‰ıÕ΋Î_ Ω› »ı ±fiı ÷ı Ω‰¿ Á΋ı ⁄ÌΩ ’Î≥’ ¶ÎflÎ ÀuÒ⁄ ‰ı·fi_ ±ıÀ·_ … ⁄Ì…\_ ¤Ò √ ¤˝ … ‚ ˢ…‹Î_ ÷‰Î› »ı . ’ÎHÎÌfi˘ ÀˇÎÏŒ¿ ÷ıfiÌ ÏfiÏç÷ ÏÿÂÎ ¿fl÷Î_ ωw© ÏÿÂ΋Î_ ¿ÿÌ ‰Ëı÷˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ⁄Lfiı ’Î≥’˘ ±ı¿‹Î√a ‰ÎS‰ ‘flΉı »ı . √ı fl Ì Ëı L ÕflÁfifiÌ √˛ ı Ï ‰Àı  fi· ÏÁVÀQÁfiÎ_ ±Î‰Î_ œ˘flÁ_«ÎÏ·÷ ›Îfiı ±ıÏfi‹·-’ΉÕÛ Á_¿<·˘ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Ë∞ T›Î’¿ flÌ÷ı ‰’flÎ÷Î_ ◊›Î_ fi◊Ì, »÷Î_ ËıLÕflÁfifiÎ ‹÷ı I›Î_fiÎ_ ·Î¬˘ œ˘flœÎ_¬fl˘fiÌ ±ı‚ı …÷Ì ±ıfi∞˝fiı Ωı ‹˘Àı ’Λı ±Î_÷flÌ ·ı‰Î› ÷˘ ËΩfl˘ ‹ı√ΉΘÀ ‰Ì…‚Ì ⁄«ı ÷ı‹ »ı. á ⁄˘≥·fl, ¤ßÌ ¿ı ËÌÀ ±ı@V«ıL…fl ‰Î’fl÷Î_ ¿Îfl¬ÎfiÎ_ …ı √fl‹ ’ÎHÎÌfi˘ Ïfi¿Î· ¿flı ÷ı‹Î_ flËı·Ì µW‹Î∂Ω˝fiı ±ıÀ·ı ¿ı ◊‹˝· ±ıfi∞˝fiı ÷Îfl‰Ì ·ı‰Îfi˘ µ’Λ ¬fl˘ ? ±ı¿ ÁÎÿ˘ ¿ÌÏ‹›˘ ±‹ıÏfl¿fi Á_¢‘¿ ‰Î˜·Ì
Ï‹LÀ˘±ı ÁÒ « T›˘ »ı ±fiı ÁÒ « fi ’˛„ı @À¿· ˢ‰ÎfiÎ ’flΉÎw’ı √fl‹Ì ‰Õı ¿Î›˝fl÷˚ flËı÷_ TËÌ· ’HÎ ⁄fiÎT›_ »ı. ¿ÌÏ‹›˘ ±Î…¿Î·fi˘ fi◊Ì, »÷Î_ ÷ı‹Î_ fi‰Ìfi÷Î »ı. ⁄Ë Áfl‚ ±Î¿ÚÏ÷ ¶ÎflÎ Á‹Ω‰ı·Ì ÷ıfiÌ fl«fiÎ fiÌ«ı …\±˘. ¿Î›˝’©Ï÷fi˘ ÷fl÷ A›Î· ‹‚Ì Â¿ı ±ı ‹ÎÀı Œ@÷ «Îfl ’Îh΢ ÁÌ·⁄_‘ √˘‚Î ÷flÌ¿ı ⁄÷ÎT›Î_ »ı, …ı‹Î_ ’˛‰ÎËÌ V‰w’fi˘ ’˛˘’ıfi »ı. Ë¿Ì¿÷ı «Î¿√Ï÷ Âw ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ «Îfl ’ˆ¿Ì ⁄ı √˘‚Î … ’˛˘’ıfi ‰Õı ¤fl«¿ flËı »ı. ¤flı·Î ÿflı¿ √˘‚ÎfiÌ Ï⁄·¿<· ÁÎ‹Ì ÷flŒfiÎ (±fiı ’˘·Ì ÀuÒ⁄ ‰Õı Á΋Á΋_ ΩıÕÎHÎ ‘flΉ÷Î) ⁄ÌΩ √˘‚΋Î_ ¿Â_ ˢ÷_ fi◊Ì. ˉΠ’HÎ fiÏË. ±·⁄kÎ, ’˛˘’ıfifi˘ …J◊˘ ÀuÒ⁄ ¶ÎflÎ ⁄Lfiı √˘‚Î ÷flŒ ±‰fl…‰fl ¿fl‰Î ‹@÷ »ı. «Î¿√Ï÷fiÌ Ïfifl_÷fl «Î·Ì ¿÷Ì CÎÀ‹Î‚fiÎ ±Îfl_¤ı ’˛˘’ıfi ¤flı·˘ √˘‚˘ fiÌ«ı ÷flŒ √fl‹ ’ÎHÎÌ‹Î_ {⁄˘‚Λ I›Îflı ¿ıÀ·˘¿ ’˛˘’ıfi ‰fl΂fi_ V‰w’ ’¿Õı »ı ±fiı ÷ı ‰fl΂fi_ ÿ⁄ÎHÎ ’˛‰ÎËÌ ±‰V◊ÎfiÎ flËı·Î ¿ıÀ·Î¿ ’˛˘’ıfifiı ÀuÒ ⁄ ‹ÎflŒ÷ Á΋ı fi Î √˘‚΋Î_ ÀˇÎLÁŒfl ¿flÌ ÿı »ı. À>_¿‹Î_, ¨«ı ‘¿ı·Ì ‹Ò¿ı »ı. ˉı fiÌ«ıfi˘ √˘‚˘ Ë‚‰˘ ◊Λ »ı . µ’flfi˘ ¤Îflı ◊÷˘ √˘‚˘ ±Î’˘±Î’ fiÌ«ı ±Î‰÷Î_ «ø Œfl‰Î ‹Î_Õı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı … Ïø›Îfi_
«Î· flËı÷_ ’fiflΉ÷˝fi «øfiı Á÷÷ Œfl÷ _ flάı »ı . √fl‹ ’ÎHÎÌfiÌ µW‹Î„@÷ «øfiÌ √Ï÷„@÷‹Î_ w’Î_ ÷ fl ’ÎQ›Î ¿flı »ı . ’˛ ˘ ’ı fi fi _ V‰w’ÎL÷fl ◊÷Î_ ÁËı… ‰Îfl ·Î√ı, ‹ÎÀı ÿı¬Ì÷_ »ı ¿ı «øfi_ ‘fl̤˛‹HÎ {Õ’Ì Ë˘› fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ ‰Î˜·Ì Ï‹LÀ˘fiÎ ÿΉΠ±fiÁÎfl √̱Á˝fi_ ±Î›˘…fi ¿flÌ ±‹¿ ›_h΢fiı ÷ıfiÎ ◊‹˝·-’ΉÕÛ «ø ‰Õı ¿Î›˝fl÷˚ flά‰Îfi_ ‹U¿ı· fi◊Ì. á hÎÌΩı fiÁ¬˘ — ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Ï‹ÏÂ√fi flÎF›‹Î_ ÕıÀˇ˘≥À ÂËıflfiı flÎF›¤flfiÎ_ ⁄ÌΩ_ ÂËıfl˘ ÁÎ◊ı ΩıÕ÷Î Õ{fiı¿ …ıÀ·Î ±ı@V’˛ıÁ ‹Î√˘˝ ’fl fl˘…fiÌ ·Î¬˘ ‹˘Àfl˘ Ëo ¿ Îflı »ı . ¤Îfl÷fiÎ ƒ ÷ √Ï÷ ‹Î√˘˝ ’flfiÎ Àˇ Î ÏŒ¿fiÌ …ı ‹ ±ı ‹˘Àfl˘ ’HÎ ±ÁΑÎflHÎ {Õ’ı ÿ˘Õı »ı ±fiı ˉÎfiÎ ±‰fl˘‘¿ Á‹ÿΛfiı ËÕÁı·÷Ì ÁflıflΠ‹˘Àfl …ı‹ ±Î√‚ ‰‘÷Ì flËı ÷ı‹ ⁄ı› ÷flŒ ±ı ‹˘ÀflfiÎ ’˛‰ÎÁfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ’‰fifi˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ Œı·Î› »ı. ‹˘ÀflfiÌ ¿Î≥fiıÏÀ¿ ±ıfi∞˝ ›Îfiı √Ï÷„@÷ ±ËŸ ωLÕ ±ıfi∞˝‹Î_ w’Î_÷fl ’΋ı »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ±ı ‹˘Àfl¿Îflı ÷ıfiÎ ’ıÀˇ˘·fiÌ ¿ı ÕÌ{·fiÌ ±‹ ¿ ¿ı Ï ‹¿· ∂Ω˝ (Áfl‰Î‚ı ±ı‰flı…fi˘ ¤˘√ ±Î’Ìfiı) ¬«a fiÎ¬Ì Ë˘› »ı. ∂Ω˝fiÎ ¬Î÷ı ±Î‰Ì flÌ÷ı ◊÷Î T››fiı À΂‰˘ ÷˘ ΩHÎı Â@› fi◊Ì, ’fl_÷ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¤‚Ìfiı ‰ıՌΛΠ¿fl÷Ì Ï‰LÕ ±ıfi∞˝fiı Â@›
±ıÀ·Ì Ëÿı ±ı¿ÏhÎ÷ ¿flÌ ÷ıfiı ≥·ı„@Àˇ¿ ±ıfi∞˝‹Î_ Œıfl‰‰Îfi˘ ’˛V÷Ή ¿ı‰˘ ·Î√ı »ı ? ’˛V÷Ή ωËÌ@·ı„@Àˇ¿· ’Ήfl ÏÁVÀQÁ ±ı‰Î fi΋ı ΩHÎÌ÷Ì ±‹ıÏfl¿fi ¿o’fiÌfi˘ »ı, …ıfiÌ ‹˘…HÎÌ ±fiÁÎfl Õı À ˇ ˘ ≥ÀfiÎ ±ı @ V’˛ ı Á ‹Î√˝ ’flfiÌ ÁflıflΠ’˛‰ÎÁÌ ‹˘Àfl 25 ◊Ì 32 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’fiÎ ’‰fifi˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ ’ıÿÎ ¿fl÷Ì Ë˘› »ı. ¿o’fiÌfi˘ ’˛V÷Ή ±ı »ı ¿ı À<-‰ı ±ı@V’˛ıÁ ‹Î√˝fiÎ ÏÕ‰Î≥Õflfi_ ¿Î‹ ±Î’÷Ì ÿ̉η‹Î_ 2.44 ‹ÌÀfl (8 ŒÌÀ) ¨«Î_ ’Î_Ϭ›Î_fiı ÿfl ◊˘ÕÎ ±_÷flı ’‰fi«yÌ ÷flÌ¿ı √˘Ã‰Ì ÿ˘ ±fiı ‘flÌfi˘ fiÌ«·˘ ¤Î√ …fiflıÀfl ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿ˘. ÿflı¿ ’‰fi«yÌ ±_√˛ı∞ “S” ±Î¿ÎflfiÌ Ë˘›, ‹ÎÀı …÷Ì ‹˘Àfl µ’flÎ_÷ ±Î‰÷Ì ‹˘Àflfi˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ ’HÎ ÷ıfiı Œfl÷Ì flά‰Î‹Î_ ‹ÿÿw’ ⁄fiı . (…\ ± ˘, fiÌ«·Ì ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ÀΘ’ ’˘{.) ’‰fi«yÌfiÌ ¿Î›˝Z΋÷Î ±ı flÌ÷ı ⁄‹HÎÌ ◊Λ ±fiı …ı ‰Ì…‚Ì ‹‚ı ÷ı ËÎ≥⁄˛ÌÕ ≥·ı„@Àˇ¿ ¿ÎflfiÎ Ïfl«Î∞*√ ÷◊Î flV÷Î ’flfiÌ ·Î≥À˘fiÎ ’Ήfl ÁM·Î› ÷flÌ¿ı ¿Î‹ ·Î√ı. ±Î Ω÷fiÌ T›‰V◊Î ‰‘ ¿flÌfiı fi‰Î ⁄_‘Î÷Î ‘˘flÌ ‹Î√˘˝ ‹ÎÀı ±Îÿ½ fỉÕı, ¿ı‹ ¿ı I›Î_ ‰Ì…‚ÌfiÎ ÿflı¿ ◊Î_¤·Î Á‘Ì ‰Ì…‚ÌfiÎ ¬«Î˝‚ ¿ı⁄· ¬ıÓ«‰ÎfiÎ ◊Λ fiÏË. á µ’›˘√Ì ⁄L›Î ‰√fl «˘÷flŒÌ
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
11
‰Î÷ΉflH΋Î_ ’˛ Á flÌfiı ±ıÃÓ ‰ÎÕ ¬Î÷ı …÷Ì ∂Ω˝fiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ V‰w’˘ ±ı‰Î_ »ı ¿ı …ı ÷fl÷ K›Îfi ’fl ±Î‰÷Î_ fi◊Ì. ±ı¿ V‰w’ ±‰Î… ÷flÌ¿ıfi_ ±ıÀ·ı ¿ı ÁεLÕ ±ıfi∞˝fi_ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÎ Á_¢‘¿ flÎ˜Õ flεLÕ̱ı 2002 ‹Î_ ’Ëı·Ì‰Îfl ±ı ÏÿÂÎ ÷flŒ ‹√… ÿ˘ÕÎT›_ ±fiı ¿ıÀ·Î¿ ±¬÷flÎ ¿flÌfiı Ωı›_ ¿ı 75 ◊Ì 150 ËÀ˚˝{fiÌ Ï¡@‰LÁÌ ‘flΉ÷Î_ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_‹Î_ CÎHÎÌ ∂Ω˝ ˢ› »ı. ±Î ¿o’Á_A›Î ’ıÿÎ ¿flfiÎflÎ_ ÁΑfi˘ ÷ıHÎı ¢‘‰ÎfiÎ_ fi flèÎÎ_, ¿ı‹ ¿ı fi…fl Á΋ı ‹‚Ì ±ÎT›Î_. ±˙z˘Ï√¿ ›_h΢, ‹˘Àfl¿Îflfi_ ±ı„L…fi,
±Î ’ÿÎ◊˝ ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı piezo»ı; ±◊ν÷˚ ÷ıfiı ÁËı… ÷ÎH΢ ›Î Á_¿˘«˘ I›Îflı ÷ı ¿flLÀ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ±Î Ω÷fiÌ ⁄ı ’|̱˘fi_ À«Ò¿Õ<_ ›ÏfiÀ ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ⁄˘fiıÀ fiÌ«ı √˘ÃT›_. ±ı„L…fi «Î· ◊›Î ⁄Îÿ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ◊¿Ì ⁄Lfiı ’|̱˘ ‘˛Ò…‰Î ·Î√Ì. ωV÷flHÎ ±fiı Á_ ¿ ˘«fi {Õ’¤ı fl ◊÷ _ flèÎ _ . Ï’{˘≥·ı„@Àˇ¿fiÎ ÏÁ©Î_÷ ’˛‹ÎHÎı 160 ‹Î≥ø˘‰Î˜À …ıÀ·˘ ‰Ì…’˛‰ÎË ’ıÿÎ ◊›˘. ±Î ¿flLÀ ÷tfi ‹Î‹Ò·Ì ·ı¬Î›, ’fl_ ÷ flεLÕÌfiÎ ‹÷ı CÎ˘Ó C ÎÎÏÀ›Î_ ±˙z˘Ï√¿ ›_ h ΢ ‰Õı ‘‹‘‹÷Î_ ¿Îfl¬ÎfiÎ_fiÌ ÿ̉η˘fiı Ï’{˘≥·ı„@Àˇ¿
Ï‹@Áfl-√˛Î≥LÕfl, ‰Î˜ÏÂ_√ ‹ÂÌfi, ±˜fl -¿„LÕÂfifl ‰√ıflı T›Î’¿ flÌ÷ı ‰’flÎ÷Î_ ÁΑfi˘ …ı ‘˛ÒΩflÌ ’ıÿÎ ¿flı ÷ıfiÎ_ ‹˘Ω_ 75-150 ËÀ˚˝{fiÌ Ï¡@‰LÁ̉΂Î_ ˢ› »ı. ±‰Î…fiÎ ’˛ÿÒÊHÎfi˘ µ’ƒ‰ Á…˝÷Î_ ±ı ‹˘Ω_fiı µ’›˘√Ì ¿Î‹‹Î_ Ωı÷fl‰Î ‹ÎÀı flÎ˜Õ flεLÕ̱ı ⁄Ë ÁÎÿ˘ µ’Λ ›˘F›˘. ·˜Õ Ï{¿˘˝fiıÀ ÀÎ≥ÀıfiıÀ ¿Ëı ‰ Î÷Î ’ÿÎ◊˝ fi Ì ÷ı H Îı ±Õ‘˘ ‹Ì·Ì‹ÌÀfl ΩÕÌ ’|Ì ÷ˆ›Îfl ¿flÌ.
√HΑ‹˝fiÌ ±fiı¿ «˘flÁ ‹ÌÀflfiÌ ’ıfi·˘ ‰Õı ‹œÌ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ‹Î≥ø˘‰Î˜Àfiı ⁄ÿ·ı ‰Î˜À‹Î_ √HÎÎ÷˘ ’Ήfl Á·¤ ⁄fiı. á »ıS·ı ‰‚Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’ı·Î √ı fl Ì Ëı L ÕflÁfifiı ›Îÿ ¿fl˘, …ı H Îı œ˘flœÎ_¬fl˘fiÌ ±ı‚ı …÷Ì ±ıfi∞˝fiı ·ı¬ı ·√ÎÕuÎ ’»Ì flÎËÿÎfḻ˘fiÌ ÷ı‹… ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiÌ „V◊Ï÷ ∂Ω˝fiı ±ıÀ·ı ¿ı ’˘Àı„L›· ±ıfi∞˝fiı fiÎ◊‰Îfi˘
12 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
electric/Ï’{˘≥·ı„@Àˇ¿
’˛ V ÷Ή ‹Ò @ ›˘ »ı . ±Î≥Ï՛ΠÁÌ‘˘ÁÎÿ˘ »ı — V’ÌÕ⁄˛ı¿flfiÎ V◊Îfiı ÷ı ‹ … eÀ’Î◊fiÎ ’J◊fl˘fiı ⁄ÿ·ı ‘Î÷fiÌ ±ı‰Ì „V’˛_√‰Î‚Ì M·ıÀ ‰Î’fl˘ ¿ı …ıfiÌ fiÌ«ı ’ÎHÎÌfiÌ ÀıL¿ ˢ›, M·ıÀ ’fl ‰…fi ±Î‰÷Î_ ÷ı ÿ⁄Λ, ’˛ıÂflfi_ ‹Î› * ’ÎHÎÌ ‰fi-‰ı ‰ÎS‰‰Î‚Î fi‚οÎfl‹Î_ ’˛‰ıÂÌ ÷ıfiÌ ±_ÿfl flËı·Î À⁄ν≥fifiı ŒıflT›Î ’»Ì ⁄ÌΩ Ïfl‰Á˝ ‰fi-‰ı ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ ŒflÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ Ω› ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ M·ıÀ ’fl ⁄Ì∞ ‰¬÷ ±Î‰÷˘ ¤Îfl ‰‚Ì À⁄ν≥fifiı Œfl÷_ ¿flÌ ÿı . (…\ ± ˘, ÕÎ⁄Ì ±Î¿Ú Ï ÷.) ËıLÕflÁfifiÌ √HÎ÷fḻı ÿflı¿ M·ıÀfiı ±˘‚_√÷Ì ÿflı¿ ‹˘Àfl 80 ‰Î˜À …ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿flÌ ±Î’ı ÷ı‹ »ı. ±ı¿·Î ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î flÎF›fiÌ Œ@÷ 10Ñ ‹˘Àfl˘ ÿfl 1.6 Ï¿·˘‹ÌÀflı ±Î‰Î_ ⁄ı V’ÌÕ⁄˛ı¿Á˝ ’fl◊Ì ’ÁÎfl ◊Λ ÷˘ ±ÎÂflı 3,000 ‹ı√ΉΘÀ ‰Ì…‚Ì ’˛ÎM÷ ◊Λ, …ı ’fl‰Ã˘ ·Î¬˘ CÎfl˘fiı ’Ήfl ÁM·Î› ±Î’Ì Â¿ı ±ıÀ·˘ »ı. ±Î T›‰V◊Î ¶ÎflÎ µ’›˘√‹Î_ ±Î‰Ì ¿÷Ì ∂Ω˝ ±ı ¿ı …ıfiı ‹˘Àfl¿Îfl˘ ⁄˛ı¿ ‹ÎflÌfiı √fl‹Ìw’ı ‰ıÕŒÌ fiά÷Ì Ë˘› »ı. ±ËŸ M·ıÀ˘fiÌ ËÎfl‹Î‚Î ’˘÷ı V’ÌÕ⁄˛ı¿Á˝fi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı, ±ıÀ·ı ⁄˛ı¿ ‹Îfl‰ÎfiÌ …wfl fiÏË. ‹˘Àfl¿ÎflfiÌ √Ï÷„@÷ …ı‹ ›Î_Ïhο „@÷‹Î_ ±fiı ’»Ì ωz÷ „@÷‹Î_ Œıfl‰Î÷Ì Ω› ±ı‹ ÷ı ¿Îfl ‘Ì‹Ì ’Õı »ı. ±Î ⁄‘Î fiÁ¬Î »ı ÷˘ ¿fl΋÷Ì ±fiı ¿<÷ÒË·…fi¿, »÷Î_ ’˛ı„@À¿· ¿ıÀ·Î ? ⁄Ë fiÏË. ±‹¿ fiÁ¬Î ÿÎ_÷ ¬˘÷flÌfiı ’ıÀ ¤fl‰Î Á‹Îfi »ı, ÷˘ ⁄οÌfiÎ ÁÎflÎ ±ı‰Î ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ‰√fl ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Î› ÷ı‹ fi◊Ì--±fiı I›Îfl ’»Ì›ı Â@› »ı ¿ı ¬«˝ - ·Î¤fiÌ º„WÀ±ı ÷ı±˘ ¿ÿΫ ⁄Ë Ï¿ŒÎ›÷Ì fi ⁄fiı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı ÿflı¿ fiÁ¬Îfiı ¿‹ Áı ¿‹ fi‰Î Á_¢‘fi ÷flÌ¿ı ÿÎÿ’ÎhÎ √HΉΠflèÎÎ.á
±ı¿ …‹˝fi ’˛‰ÎÁÌ ÁMÀıQ⁄fl 29, 1913fiÌ ÁÎ_…ı ⁄ı„S…›‹fiÎ ±ıLÀ‰’˝ ⁄_ÿfl ¬Î÷ı “ÕˇıVÕıfi” fi΋fiÎ ∂÷Îw …ËÎ…‹Î_ «Õu˘ ±fiı …ËÎ… Ï⁄˛Àfi …‰Î µ’Õu_. ’˛‰ÎÁ À>_¿˘ Ë÷˘. ±ÎÂflı 300 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’Ìfiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ⁄’˘fl Á‘Ì‹Î_ …ËÎ… ·_Õfi ’Ë˘Ó«Ì …‰Îfi_ Ë÷_. …‹˝fi ’˛‰ÎÁ̱ı œ‚÷Ì ÁÎ_…ıfi˘ ‰¬÷ ’˘÷ÎfiÌ ¿ıÏ⁄fi‹Î_ ‰Ì÷ÎT›˘. flÎhÎı 10—00 ‰ÎB›ı …ËÎ…fiÎ ÕÎ≥Ïfi_√ ˢ·‹Î_ ¤˘…fi ·Ì‘Î ⁄Îÿ ÷ı ŒflÌ ¿ıÏ⁄fi‹Î_ …÷˘ flè΢. ¿˘≥ ’ıÁıL…flı ¿ı ’Ïfl«Îfl¿ı I›Îflı ÷ıfiı Ωı›˘ ˢ› ÷˘ ÷ı ±‰Áfl »ıS·Ì ‰Îflfi˘ Ë÷˘. ⁄Ì∞ Á‰Îflı ¿ıÏ⁄fi ¬Î·Ì Ë÷Ì. Ï⁄»ÎfiÎ ’fl √ÕÌ ‰Î‚ı·˘ ±˘‰fl¿˘À ’Õu˘ Ë÷˘. ËıÀ ’HÎ Ë÷Ì, ’fl_÷ ±ı ’˛‰ÎÁÌ √Λ⁄ Ë÷˘. ∫„B·Â «ıfi· ±˘‚_√Ì flËı·Î “ÕˇıVÕıfi”‹Î_ ⁄‘ı ÷’ÎÁ ¿flΛΠ»÷Î_ ÷ıfi˘ ’k΢ ·ÎB›˘ fiÏË. …ËÎ… ·_Õfi ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ËÎ◊ ‘flΛı·Ì ’˘·ÌÁ ÷’ÎÁfi˘ ’HÎ ±◊˝ fi Á›˘˝. ⁄fiΉfiÎ 10 Ïÿ‰Á ’»Ì µkÎfl Á‹ƒ‹Î_ Ëo¿Îfl÷Ì Õ« VÀÌ‹flfiÎ fiÎω¿˘fiı ¿Î_ÃÎ fi∞¿ …‚Á’ÎÀÌ ’fl Q≤÷ÿıË Ωı‰Î ‹Y›˘. VÀÌ‹flfiÎ ÷Ò ÷ ¿ ’fl ·Î‰Ì ÷ı fi ΠϬVÁ΋Î_ flËı · Î ±˘‚¬’h΢ ÷’ÎÁΛΠI›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ±¿Î‚ı Q≤I› ’΋fiÎfl ±ı Ë÷¤Î√Ì Á΋ÎL› T›„@÷ fiÏË, ’HÎ ÕÌ{· ±ı„L…fifi˘ ¢‘¿ wÕ˘SŒ ÕÌ{· Ë÷˘. ÿÏfl›Î‹Î_ ’Õ÷_ ‹Ò¿Ì ÷ıHÎı ±ÎI‹ËI›Î ¿flÌ ¿ı ¬ÒfifiÌ ÁÎÏ…ÂfiÎ ¤Î√w’ı ÷ıfiı flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi Á‹ƒ‹Î_ ‘¿ı·Ì ÿı‰Î›˘ ±ı Á‰Î· Ëo‹ı ‹ÎÀı flËV› ⁄fiÌ flËı‰Îfi˘ Ë÷˘. wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiı ÁÎÏ…Âfi_ ·Z›Î_¿ ⁄fi‰Î‹Î_ ÏfiÏ‹kÎ ’Òfl‰Îfl ◊Λ ±ı‰Î_ CÎHÎÎ_ ¿ÎflH΢ Ë÷Î_. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ÎI‹ËI›Îfi_ ’√·_ ¤fl‰Î ÷ıfiı ‹…⁄Òfl ¿flı ±ı‰Î ’HÎ Á_Ωı√˘ Ë÷Î. Ï…_ÿ√Ì ÷ıfiı ±Î¿flÌ …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. fiÎfi’HÎ◊Ì … wÕ˘SŒ ÕÌ{·fi_ ∞‰fi Áfl‚ ’ÎÀı ¿ÿÌ fiˢ÷_ «ÎS›_. ‹Î«˝ 18, 1858fiÎ Ïÿ‰Áı ÷ıfi˘ …L‹ ÿÏflƒ ¿<À<Q⁄‹Î_ ◊›˘ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¬˘ÀÎ ÿı‹Î_ ◊›˘. wÕ˘SŒfiÎ_ ‹Î÷Î-Ï’÷Î …‹˝fi Ë÷Î_, F›Îflı
ωiÎÎfifiÌ ΩHÎÌ÷Ì Â˘‘¬˘‚˘fi˘ ±ΩH›˘ ¥Ï÷ËÎÁ
S0f[,o 0lH,f
0lH,f vf[Lghgf
÷ı‹fiÎ ‰Á‰ÎÀfi˘ ÿı ¡ÎLÁ Ë÷˘--±fiı I›Î_ ÷ı±˘ …‹˝fi¶ıWÎÌ ¡ıL«˘fiÌ fi…flı ±Î‰¿Î›˝ fi Ë÷Î_. ±ÎÏ◊˝¿ „V◊Ï÷ ’HÎ ÁÎflÌ fiˢ÷Ì. wÕ˘SŒfiÎ Ï’÷Îfi˘ T›‰ÁΛ ‹˘«Ì¿Î‹fi˘ Ë÷˘ ±fiı ‹Î÷Î ’ıÏflÁfiÎ ‘Ïfi¿ ¿<À<Q⁄ ‹ÎÀı ±Î›Îfi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷Ì Ë÷Ì. wÕ˘SŒ ÷ıfiÌ Â΂΋Î_ “…‹˝fi Õ<yfl” ÷flÌ¿ı Á÷÷ Ï÷flV¿ÚkÎ ◊÷˘ flè΢, »÷Î_ ¡ıL« ωzÎ◊a±˘ ¶ÎflÎ ¿flÎ÷Ì Á÷΋HÎÌfiı «Ò’«Î’ ‰ıÃÌ ÷ıHÎı ÏfiWÃÎ’Ò‰˝¿ ¤HΉÎfi_ «Î· flÎA›_ ±fiı ’˛Î◊Ï‹¿ Â΂ÎfiÌ ’flÌZÎ΋Î_ ’˛◊‹ flËÌ 12 ‰WνfiÌ ™‹flı ’ıÏflÁfiÌ lıWà V¿>·‹Î_ ±ıÕÏ‹Âfi ‹ı‚T›_. ±ËŸ ’HÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±’‹Îfifi˘ ø‹ ÷˘ «Î· … flËı‰Îfi˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı ¿‹fiÁÌ⁄Ìfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ wÕ˘SŒfi˘ …L‹ ÁΉ ¬˘ÀÎ ÿı‹Î_ ◊›˘ ±ı‹ ¿Ëı‰Î› fiÏË--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ¡ÎLÁfiÎ ’ÎÀfi√fl ÷flÌ¿ı ’ıÏflÁ ±ı ‰¬÷ı ›fl˘’‹Î_ ◊÷Ì ±Îˆz˘Ï√¿ øÎ_Ï÷fi_ ⁄ıfi‹Òfi ÂΘ-¿ıÁ Ë÷_ ±fiı Ï’÷Î ÁÎ◊ı ωω‘ ¿Îfl¬ÎfiÎ_fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı÷Î wÕ˘SŒfiÌ ¿S’fi΄@÷fiı ›_h΢ ÷flŒ ‰Î‚÷˘ ÀÏfi*√ ’˘≥LÀ I›Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ’ıÏflÁ fi√fl‹Î_ I›Îflı flıS‰ı, ÀıÏ·√˛ÎŒ, VÀÌ‹⁄ΘÀ, ‰fl΂fiÎ Ωıflı ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷Î_ ±Îˆz˘Ï√¿ ‹ÂÌfi˘ ±fiı ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ_ ±ı„L…fi ÷flÌ¿ı ’flÌZÎHÎ ËıÂfiÎ_ ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_h΢fiÌ ËÎ…flÌ ⁄‘ı …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ±ı¿ ÀÏfi*√ ’˘≥LÀ wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiÎ ∞‰fi‹Î_ ’HÎ ±ÎT›˘. 1870‹Î_ …‹˝fiÌ ±fiı ¡ÎLÁ ‰E«ı fiÎfiÌ ±‹◊Ì ⁄Î⁄÷ı ›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›_ ±fiı ¡ÎLÁı ’˘÷Îfiı I›Î_fiÎ ⁄ÌΩ …‹˝fi‰_ÂÌ ·˘¿˘fiÌ …ı‹ ÕÌ{· ¿<À<Q⁄fiı ’HÎ ÿıÂÏfi¿Î· ¿flÌ Ï⁄˛Àfi ‹˘¿·Ì ±ÎM›_. Ï⁄˛Àfi ÷ÀV◊ ÿı Ë÷˘, ±ıÀ·ı …‹˝fi ÏfiflÎÏlÔ÷˘ ‹ÎÀı ÷ıHÎı ¬ÎÁ »Î‰HÎÌ V◊Î’Ì. ±ËŸ ÕÌ{· ¿<À<Q⁄ ÷ıfiı ‹‚÷Î flıÂfi ’fl fi¤Ì ¿ı ÷ı‹ Ë÷_, ’HÎ Á‰Î· wÕ˘SŒfiÎ ¤HÎ÷flfi˘ Ë÷˘. ¤HÎ÷fl «Î· flËÌ Â¿ı ±ı ‹ÎÀı ◊˘ÕÎ ‹ÏËfiÎ ’»Ì ÷ıfiÎ …‹˝fi‰ÎÁÌ Ï’hÎÎ≥ ¤Î≥±ı ÷ıfiı …‹˝fiÌfiÎ ±Î˜BÁ⁄√˝ ÂËıfl ¬Î÷ı ⁄˘·Î‰Ì ·Ì‘˘, F›Î_◊Ì ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ wÕ˘SŒfiÎ_ ‹Î÷ÎÏ’÷Î ÿıÂÎL÷fl ¿flÌ ¡ÎLÁ √›Î_ Ë÷Î_. ‹Ò‚ ‰÷fiı ’λΠŒ›Î˝ ⁄Îÿ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
13
xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ S0f[,o 0lH,f
÷ıfiı Q›Ïfi¿fiÌ Àı„@fi¿· ËÎ≥V¿>·‹Î_ ’˛‰ı ‹Y›˘ ±ı ÷ıfi_ ’Ëı·_ Áÿ˚¤ÎB› Ë÷_. ⁄Ì…\_ Áÿ˚¤ÎB› ±ı ¿ı flıÏ¡…flıÂfifiÌ Àı@fi˘·˘Ï…fi˘ ¢‘¿ ’˛˘. ¿Î·˝ ‰Î˜fi Ï·LÕ ÷ı V¿>·‹Î_ ÷ıfi˘ √v Ë÷˘. …\·Î≥, 1878‹Î_ Ï·LÕı ’˘÷ÎfiÎ ◊‹˘˝ÕΛfiÎÏ‹@Á ωÂıfiÎ ·ı@«fl‹Î_ Œ@÷ ºWÀÎ_÷w’ı ±ı‰˘ ‹t˘ ¿ËÌ fiÎA›˘ ¿ı …ıHÎı wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiı fi‰Ì øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ÷fl¿Ì⁄ ·ÕΉ‰ÎfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ω«Îfl÷˘ ¿flÌ ÿÌ‘˘. Ï·LÕfiÎ …HÎÎT›Î ‹…⁄ √‹ı ÷ıÀ·_ ¿Î›˝Z΋ ‰fl΂›_hÎ ’HÎ ÷ıHÎı ‰Î’flı·Î ⁄‚÷HÎfiÌ 10Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ ∂Ω˝fiı ›Î_Ïhο flÌ÷ı µ’›˘√Ì ¿Î›˝‹Î_ Œıfl‰Ì ¿ı fiÏË. ÿÁ À¿Îfi˘ ±Î_¿Õ˘ wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiı ¿o√΂ …HÎΛ˘ ±fiı ÷ıHÎı ⁄‚÷HÎfiÎ ÿËfi ‹ÎÀı ‰‘ ¿Î›˝Z΋ ’©Ï÷ ¢‘‰Îfi_ fiyÌ ¿› * . ±·⁄kÎ, ‰fl΂›_ h ΢fiÌ fl«fiÎ Á‘Îfl‰Îfi˘ ÷˘ ’˛ffi … fi Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹Î_ ⁄‚÷HÎfi_ ÿËfi Ï’VÀfi‰Î‚Î ÏÁÏ·LÕflfiÌ ⁄ËÎfl ◊÷_ Ë÷_ ±fiı I›Î_ ÁÎflÌ ±ı‰Ì √fl‹Ì„@÷ ‰ıÕŒÎ÷Ì Ë÷Ì. ‰‘ ¿Î›˝ Z ΋÷Î ‹ÎÀı ⁄‚÷HÎfiı ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ⁄΂÷_ ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_hÎ ⁄fiΉ‰_ Ωı≥±ı. ±Î Ω÷fi_ ’Ëı·_ ÁŒ‚ ±ı„L…fi 1876‹Î_ (’˛ ˘ . ¿Î·˝ Ï·LÕı ’˘÷Îfi_ ◊‹˘˝ÕΛfiÎÏ‹@Á ±_√ıfi_ ·ı @ «fl ±ÎM› _ ÷ı fi Î_ ⁄ı ‰Wν ’Ëı·Î_) Ïfi¿˘·Á ±Î˜À˘ fi΋fiÎ …‹˝fi Á_¢‘¿ı ⁄fiÎT›_ Ë÷_, …ıfiı ·˘¿˘ ‰¬÷ …÷Î_ ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬‰ÎfiÎ Ë÷Î. ⁄‚÷HÎfi_ ÿËfi ÷ı‹Î_ ±Î_÷Ïfl¿ flÌ÷ı ◊÷_ Ë÷_ ÷˘ ’HÎ ÷ıfiÌ ¿Î›˝Z΋÷Î 20Ñ ◊Ì ‰‘Îflı fi Ë÷Ì. ⁄‚÷HÎfiÌ ¤fl’Òfl „@÷fi_ ›Î_Ïhο „@÷‹Î_ fi∞‰Î ÿflı w’Î_÷fl ◊‰Îfi_ ¿ÎflHÎ wÕ˘SŒ ÕÌ{·ı ¢‘Ì ¿Îœu_. Á‹V›Îfi_ ‹Ò‚ ±ı Œ˘fl-VÀˇ˘¿ ±ı„L…fifiÌ fl«fi΋Î_ ±fiı ÷ı fl«fiÎfiı ±fiÁfl÷Ì ¿Î›˝’˛HÎÎÏ·‹Î_ Ë÷_. fl«fiÎ ±fiı ¿Î›˝ ⁄Lfiı ±ËŸ ±Î’ı·Î 14 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.1‹Î_ ø‹‰Îfl …\±˘. (1) ≥LÕ@Âfi VÀˇ˘¿ ¿Ëı‰Î÷Î ’˛Îfl_Ϥ¿ VÀı… ‰¬÷ı Œfl÷˘ øıL¿ÂÎN˚À F›Îflı ÏÁÏ·LÕflfiÎ Ïfi¿˘·Á ±Î˜À˘
Ï’VÀfifiı fiÌ«ı ÷flŒ ¬ıÓ«ı I›Îflı ≥fi·ıÀ ‰ÎS‰ ¬Ò·Ì …÷Î_ ÷ıfiÎ ‰ÎÀı ⁄‚÷HÎ M·Á ˉÎfi_ Ï‹lHÎ ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ’˛ ‰ ı  ÷ _ Ë÷ _ . (2) ⁄Ì…\_ VÀı… ¿˘Q’˛Â ı fi VÀˇ˘¿fi_ ˢ›, …ı‹Î_ Ï’VÀfi µ’fl «Õı ±ı ‰¬÷ı ≥fi·ıÀ ‰ÎS‰ ⁄_‘ flËı‰Îfiı ·Ì‘ı ⁄‚÷HÎ-ˉÎfi_ Ï‹lHÎ
’˘÷ÎfiÎ ±Á· …J◊ÎfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÁÎ÷◊Ì fi‰ √b_ Á_¿˘«fi ’΋ı. (3) Ïfi¿˘·Á ±Î˜À˘fiÎ fi΋ı Otto clycle ¿Ëı‰Î÷Ì CÎÀ‹Î‚fi˘ hÎÌΩı ÷⁄y˘ ’Ήfl VÀˇ˘¿fi˘ Ë÷˘. ¨«ı …÷Îı Ï’VÀfi ÷ıfiÎ ‹Ëk΋ ·ı‰·ı «ÕÌ Ω› I›Îflı V’Î¿Û M·√ ÷Hά˘ ‰ıfl÷˘ Ë÷˘, Ï‹lHÎfi_ ωVŒ˘À¤ıfl ÿËfi ◊÷_ Ë÷_ ωV÷flHÎ ’΋÷˘ √ıÁ Ï’VÀfifiı ÿ⁄ÎHÎ’Ò‰˝¿ fiÌ«ı ‘¿ı·Ì ÿı÷˘ Ë÷˘. (4) »ıS·ı ±ı@˚{˘VÀ VÀˇ˘¿ ÿflQ›Îfi ÏÁÏ·LÕflfi˘ Ï’VÀfi ŒflÌ µ’fl …‰Î ‹Î_Õı I›Îflı ’˘÷ÎfiÌ CÎHÎ̬flÌ ÷οÎ÷ ¬«a «Ò¿ı·˘ √ıÁ Ï’VÀfifi˘ ‘y˘ ’Î‹Ì ±ı@˚{˘VÀ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì …÷˘ Ë÷˘. ±Î fl«fiÎ ±fiı ¿Î›˝’˛HÎÎÏ· wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiÎ ‹÷ı ÁËı… ¬Î‹Ì¤flÌ Ë÷Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹Î_ ¿˘Q’˛ıÂfi flıϱ˘ ‹ÎÀı ±‹¿ Ï·Ï‹À ⁄_ ‘ Î÷Ì Ë÷Ì. Ï‹lHÎfiı Á_¿˘«Ì ÷ıfiÎ ‹Ò‚ …J◊ÎfiÎ ‹ÎhÎ ÁÎ÷◊Ì fi‰‹Î ¤Î√ …ıÀ·_ ¿flÌ Â¿Î÷_ Ë÷_. ±Îÿ½ flÌ÷ı Ωı÷Î_ ÁÎw_ ±ı‰_ Á_¿˘«fi ¿fl‰_ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ÿËfi ’»Ì ±ı Á_¿<Ï«÷ …J◊ÎfiÎ ÏËÁÎ⁄ı √ıÁfi_ ωV÷flHÎ ÁËı… ‰‘ ◊Λ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ Ï’VÀfifiı ‹‚÷˘ ’ …ı‰˘ ÷ı‰˘ ˢ› fiÏË. Ïfi¿˘·Á ±Î˜À˘fiÎ ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fi‹Î_ ⁄‚÷HÎÏ‹Ïl÷ ˉÎfi_ ‰‘Îflı Á_¿˘«fi ¿fl‰_ Ωı ¿ı ±Â@› Ë÷_. Á‹V›Î ±ı ¬ÕÌ ◊Λ ¿ı Ëÿ’flÎ_÷fiÎ Á_¿˘«fifiı ·Ì‘ı ˉΠ±ı¿ÿ‹ ÷’Ì Ω› ±fiı V’Î¿Û M·√fi˘ ÷Hά˘ ‰ıflΛ ±ı ’Ëı·Î_ ˉΠ’˘÷ı ⁄‚÷HÎfiı ¿‹ÿ÷ı ±Î√ «Î_’Ì ÿı. ¨«ı «Õ÷˘ Ï’VÀfi Ë∞ ÷˘ ’˘÷ÎfiÎ Ïfi‘νÏfl÷ ·ı‰·ı ’ˢÓE›˘ fi ˢ› I›Î_ … ±‘flV÷ı Ω¿Îfl˘ ’΋Ìfiı ÷ı ’λ˘ Œflı ±fiı Áfl‚ flÌ÷ı «Î·÷Ì CÎÀ‹Î‚fi˘ ·›¤_√ ¿flÌ ±ı„L…fifiı Ë«‹«Î‰Ì ÿı. Ïfi¿˘·Á ±Î˜À˘fiÎ ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fifiÌ Á‹V›Îfi_ ÏfiÿÎfi ¿›Î˝ ’»Ì wÕ˘SŒ ÕÌ{·ı ÷ıfi_ ÏfiflοflHÎ ·Î‰÷Ì ›Î_Ïhο ÷fl¿Ì⁄ ’HΠ¢‘Ì ¿ÎœÌ. ⁄‚÷HÎfiı ÷◊ΠˉÎfiı Á΋ÀÎ_ ÂÎ ‹ÎÀı
xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ 0lH,f vf[Lghgf
Á_¿˘«‰Î_ Ωı≥±ı ? ±ı¿·Ì ˉÎfi_ Á_¿˘«fi ¿flΛ ÷˘ ¿ı‹ ? ˉ΋Î_ ⁄‚÷HÎ ¤‚ı·_ ˢ› fiÏË, ‹ÎÀı ‰¬÷ ¿fl÷Î_ ‰Ëı·_ ÿËfi ◊‰Îfi˘ ’˛ffi fiÏË. ˉΠÁ¬÷ flÌ÷ı Á_¿˘«Î›Î ⁄Îÿ »ı‰ÀfiÌ ZÎHÎı ⁄‚÷HÎfiÌ Ï’«¿ÎflÌ »^Àı ±ı‰˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ wÕ˘SŒ ÕÌ{·ı ω«Î›˘˝, …ı‹Î_ √fl‹ ˉΠ’˘÷ı V’Î¿Û M·√fi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı ÷ı‹ Ë÷Ì. ±Î Ω÷fi_ ’˛Î›˘Ï√¿ ±ı„L…fi ⁄fiÎT›Î ’»Ì ÷ıHÎı ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ¿˘·ÁÎfi˘ ⁄ÎflÌ¿ ’ΉÕfl ‰Î’flÌ Ωı›˘, ’HÎ Á_÷˘WοÎfl¿ Ïfl{SÀ fi ‹Y›._ 1880‹Î_ ÷ıHÎı ±ı‹˘Ïfi›Î ’fl ±¬÷fl˘ ¿›˘˝ I›Îflı ÿËfifiÎ Á‹›ı ‰‘ ’Õ÷_ ±Î_÷Ïfl¿ ÿ⁄ÎHÎ ÁΩ˝÷Î_ ±ı„L…fi ŒÎÀu_ ±fiı ÷ı ‹fl÷Î_ ⁄E›˘. ±_÷ı ÷ıHÎı ÁÎflÌ Ω÷fi_ ¬Ïfi… ÷ı· ‰Î’›*, …ı ±Îÿ½ fỉÕu_. ±ı„L…fi Ωı ¿ı ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fi ¿fl÷Î_ ‰…fi‹Î_ ¤Îflı Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ±_ÿfl¬Îfiı ŒÎÀ ŒÎÀ ◊÷Ì Ë‰Îfiı ¿ıÿ ’ÒflÌ flά‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ÏÁÏ·LÕflfi_ ¿‰« ΩÕ<_ flÎA›Î ωfiÎ »^À¿˘ fi Ë÷˘. ‘˛ÒΩflÌfi_ ±fiı CÎÎıÓCÎÎÀfi_› ’˛‹ÎHÎ ‰‘Îflı Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ ‰‘ ¿Î›˝Z΋÷Î ‹‚ı ±fiı ¬Ïfi… ÷ı· µ’flÎ_÷ ωω‘ Ω÷fiÎ_ ‰fiV’Ï÷ ÷ı· ‰Î’flÌ Â¿Î› ±ı ‹˘À˘ ŒÎ›ÿ˘ Ë÷˘. ±ı„L…fifiÌ ¿Î‹√ÌflÌ Á_÷˘WοÎfl¿ …HÎΛΠ⁄Îÿ Œı⁄˛±ÎflÌ 23, 1892 fiÎ fl˘… ÕÌ{·ı ÷ıfiı ’ıÀLÀ ¿flÎT›_. ±ı„L…fi ÕÌ{·fiÎ fi΋ı … ±˘‚¬Î‰Î ·ÎB›_ ±fiı ÷ı‹Î_ ‰’flÎ÷Î ¬Ïfi… ÷ı·fiı ’HÎ ±ı … ·ı⁄· ‹‚‰Îfi_ Ë÷_. ±ı„L…fifiÌ fl«fiÎ ±fiı ¿Î›˝ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2 ‹Î_ ø‹ÎfiÁÎfl …\±˘ ÷˘--(1) ≥fi·ıÀ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ ’Ëı·Î_ ˉΠ±_ÿfl ¬ıÓ«Î÷Ì Ë÷Ì; (2) ¨«ı «Õ÷˘ Ï’VÀfi ÷ı ˉÎfiı Á_¿˘«Ì ÷ıfi_ ‰Î˜S›‹ 15 ‹Î ¤Î√ …ıÀ·_ ¿flÌ ÿı÷˘ Ë÷˘ ±fiı I›Îflı ˉÎfi_ ÷Î’‹Îfi 5400 Áı„S›Á …ıÀ·_ ◊÷_ Ë÷_. ˉÎfi_ ⁄ıÁ‹Îfl ÿ⁄ÎHÎ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ Ë‰ÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎ ¿fl÷Î_ 40
√b_ ‰‘Îflı Á‹∞ ·˘; (3) hÎÌΩ VÀı…ı ¬Ïfi… ±˘≥·fiÌ Ï’«¿ÎflÌ »^À÷Ì Ë÷Ì. ±◊ν÷˚ ˉΠ’Òflı’ÒflÌ Á_¿˘«Î›Î ’»Ì … wÕ˘SŒ ÕÌ{·
÷ı‹Î_ ⁄‚÷HÎ ¤‚÷_ Ë÷_, …ı◊Ì ‰¬÷ ¿fl÷Î_ ‰Ëı·_ ÿËfi ◊Λ fiÏË. ±Î ‹A› ¿fl΋÷ Ë÷Ì; (4) ωVŒ˘À¤ıfl ÿËfi ’΋Ìfiı ωV÷fl÷Ì Ë‰Î Ï’VÀfifiı fiÌ«ı ÷flŒ ËÕÁı·Ì ÿı÷Ì Ë÷Ì ±fiı (5) »ıS·Î VÀˇ˘¿‹Î_ ⁄‚’Ò‰˝¿ ¨«ı «Õ÷˘ Ï’VÀfi ŒÎ…· √ıÁfi˘ ±ı@˚{˘VÀ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ
⁄ËÎfl Ïfi¿Î· ¿flÌ ÿı÷˘ Ë÷˘. Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı wÕ˘SŒ ÕÌ{·fi_ ‹˘À<_ ›˘√ÿÎfi ±ı ¿ı ¨«Î ¿˘Q’˛ıÂfi flıϱ˘ ‰Õı ’W¿‚ ˢÁ˝’Ήfl µI’Lfi ¿fl÷Î_ ±ı„L…fi˘ ‰fl΂›_ h ΢fiÎ V◊Îfiı …ËÎΩı ‹ Î_ ‰’flΉΠ·ÎB›Î_. ÕÌ{· Á⁄‹Ïflfi˘ ±fiı flHÎ√ÎÕ̱˘ ⁄fiÌ. flıS‰ı ±ı„L…fi˘ ’HÎ ÕÌ{·-’ΉÕÛ ◊›Î_. ⁄·Õ˘{fl, …fiflıÀfl, ‹˘Àfl‰ÎËfi˘, ±Îı≥· ’Q’ ‰√ıflı ÁΑfi˘ ‹ÎÀı ’HÎ ÕÌ{· ±ı„L…fi ‰¬÷ …÷Î_ ¿Î›˝Z΋ ±fiı Ï¿ŒÎ›÷Ì ’fl‰Îfl ◊‰Îfi_ Ë÷_. ±Î øÎ_Ï÷¿ÎflÌ Â˘‘ı wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiı ·¬’Ï÷ ⁄fiÎT›˘, ’HÎ fiÎHÎÎ_fi˘ ‰Ë̉À ¿fl‰Îfi_ ÷ıfiı ŒÎT›_ fiÏË. ωfiÎ Á‹F›ı ‹ÒÕÌfl˘¿ÎH΢ ¿flÌ ÷ıHÎı ÿÏflƒ÷Î ‰Ë˘flÌ ·Ì‘Ì. ¿o≥¿ ±_Âı ‹ÎfiÏÁ¿ Á_÷·fi ’HÎ √‹ÎT›_. wÕ˘SŒ ÕÌ{·fiÌ ‹ÎfiÏÁ¿ Ëη÷ı ÷ıfiı ÁMÀıQ⁄fl 27, 1913 fiÎ fl˘… …ËÎ∞ ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ±ÎI‹ËI›Î ‹ÎÀı ’˛ ı › ˘˝ ˢ› ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ Ë÷_, ’HÎ ·˘¿˘‹Î_ ¬Ò⁄ ««Î˝›ı·Ì ‘ÎflHÎÎ ±ı »ı ¿ı ‹Î‹·˘ ËI›Îfi˘ Ë÷˘. Â_ ¿ ÎfiÌ ±Î_ √ ‚Ì …ı‹fiÌ Á΋ı «Ÿ‘Ì Â¿Î› ±ı‰Î ’Z΢ ⁄ı Ë÷Î. ±ı¿ ÷˘ ’ıÀ˘ˇ Ï·›‹fiÎ ‘_‘΋Î_ V◊ÎÏ’÷ ÏË÷ ‘flΉ÷Î µz˘√’Ï÷±˘, …ı‹fiı ÁV÷Î ¬Ïfi… ÷ı · µ’flÎ_ ÷ ‰ı Ï …Àı ⁄ · ±˘≥· Á‘ÌfiÎ_ ‰ˆ¿„S’¿ ⁄‚÷H΢ ‰Î’flÌ flËı·Î_ ÕÌ{· ±ı„L…fi˘fi˘ Œı·Î‰˘ fl˘¿‰˘ Ë÷˘. ±Î ÏÁ‰Î› ÕÌ{· Á⁄‹Ïflfi˘ ⁄Î_‘Ì Â„@÷ÂÎ‚Ì ⁄fiı·Î …‹˝fi fiΈ¿Îÿ‚fiı wÕ˘SŒ ÕÌ{· Á΋ı ‰Î_‘˘ Ë÷˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı ’˘÷ÎfiÌ Àı@fi˘·˘Ï… Ï⁄˛ÏÀ fiΈ¿Îÿ‚fiı ‰ı«Ì flè΢ Ë÷˘. CÎHÎÎ ·˘¿˘fiÎ ‹÷ı wÕ˘SŒ ÕÌ{·fi_ ¿ÎÁ‚ …‹˝fi fiΈ¿Îÿ‚ı … ¿œÎT›_ Ë÷_. Ë¿Ì¿÷ …ı ˢ› ÷ı, ’HÎ wÕ˘SŒ ÕÌ{·ı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı ±ÎHÎı·Ì øÎ_Ï÷ ±ı‰Ì Ë¿Ì¿÷ »ı ¿ı …ıfiÎ ±_√ı ⁄ı ‹÷ fi◊Ì.á ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
15
‰ÕÎ ’˛‘Îfiı I›Îfl ⁄Îÿ ’˘÷ÎfiÌ ÁËÌ ¿flÌ ÿfl¬ÎV÷˘fiı ‹_…^flÌ ±Î’Ì ÿÌ‘Ì. 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 ·√¤√ ⁄_‘⁄ÎflHÎı Œ@÷ «Îfl 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 …HÎÎfiÌ ËÎ…flÌ ‰E«ı fiÎÀuÎI‹¿÷ÎfiÌ 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 ·ı‹ÎhÎ »Î_À ‰√fl ¤…‰Î›ı·˘ ’˛Á_√ 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı ±Î{ÎÿÌ ’»Ì 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 44 ‰Ê˝ Á‘Ì ±»÷, ‹˘ÓCΉÎflÌ, √flÌ⁄Ì 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 ±fiı ÿı‰ÎfiÎ Ï⁄V‹Îfl ’ÎÀı Ãı⁄Î ¬Î÷Î flËı·Î ⁄Î’fiÌ √ÎÕÌ …ı‰Î ¤Îfl÷Ì› ±◊˝÷_hÎfiı ŒÎVÀ Àˇı¿ ÷flŒ ŒoÀΉ÷_ ’Ëı·_ ÏÁBfi· ±ı Ïÿ‰Áı ‹Y›_. Á‹Î…‰ÎÿfiÎ fi΋ı ±◊˝÷h_ Î ‹ÎÀı ±‰fl˘‘¿ ⁄fiÌ flËı÷Î ÁıÓ¿Õ˘ Ω÷fiÎ Áfl¿ÎflÌ ±_¿<¢fiÌ ⁄˛ı¿ ‹@÷ ¿fl‰Îfi_ ¤√Ìfl◊ ¿Î‹ Ωı ¿ı fiflÏÁ_Ë flΉ ‹ÎÀı ±ÎÏ◊˝¿ µ’flÎ_÷ flÎ…¿Ì› º„WÀ±ı ’Õ¿Îfl ⁄fiÌ flËı‰Îfi_ Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ ≥Ï÷ËÎÁfiÎ ±ı Á˘fiıflÌ ’˛¿flHÎfi_ ÷ı±˘ ’fiflΉ÷˝fi ◊÷_ Ωı‰Î ±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı …\·Î≥, 1991 fiÎ ’˛◊‹ ÁM÷ÎËfiÌ ‰Ëı·Ì ‹Î√÷Î Ë÷Î ¿ı F›Îflı ÿÏfi›Îfi˘ 75Ñ Á‰Îflı ‰ÕÎ ’˛‘Îfi fiflÏÁ_Ë flΉ fiÎËÌ-’fl‰ÎflÌfiı ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ¤Îfl÷Ì› ·Ò_√Ì Ï‰ÿı  ‰ı ’ Îfl «ÌfiÌ ±fiı ¤Îfl÷Ì› ±fiı {P¤˘ ’ËıflÌfiı ÷ı‹fiÎ Ïfi‰ÎÁV◊ÎfifiÎ Õˇ˘∫√ w‹‹Î_ ÿά· ◊›Î, F›Î_ Á˘ÿÎ√fl˘fiÎ ¬Î÷ı ⁄˘·Î÷˘ Ë÷˘, ÏÁS¿ ‰ÎÏHÎF› ‹_hÎÌ ’Ì. Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚, fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë ±fiı ‰ÎÏHÎF› wÀ ‹ÎflŒ÷ ›fl˘’ ÷◊Î ‹K› ±ıÏ›ΠÁÏ«‰ ‹˘LÀı¿ÏÁ_Ë ±ÎË·‰ÎÏ·›Î ÷ı‹fiÌ flÎË Ωı÷Î ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ¤Îfl÷fiÌ …÷Ì ¤Îfl÷Ì› ‰HÎ{Îfl˘ ‹Î·fiÎ ÷‰Îfl̬‹Î_ ±ı Ïÿ‰Á ÁÌ‹ÎÏ«é ’fl‰Îfl ◊‰Îfi˘ ⁄ÿ·Î‹Î_ Á˘fi΋ˢfl˘fiÎ ◊ı·Î Ë÷˘, »÷Î_ ΩHÎı ¿Â_ ±ÁΑÎflHÎ fi ⁄fi‰Îfi_ ˢ› ¤flÌ ·Î‰÷Ì Ë÷Ì ±fiı ¤Îfl÷Ì› ±ı‹ fiflÏÁ_Ë flΉfi˘ «Ëıfl˘ ÷ı‹fiÎ ¿Î›‹Ì ÀˇıÕ‹Î¿Û ‰ËÎH΢ Ω‰Î, Á‹ÎhÎÎ ±fiı ÷flÌ¿ı √˙÷‹ ⁄©fiÌ ‹¬‹ƒÎ …ı‰˘ ÂÎ_÷ Ë÷˘. ⁄Î·Ì µ’flÎ_÷ ’Ò‰˝ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ¿˘≥ ⁄ÌΩ ËΉ¤Î‰ fiÏË. Á΋ıfiÎ ‹˘ÀÎ Á˘ŒÎ ’fl ÿflı¿ ⁄_ÿflı ‹Î· Ãη‰÷Î_ flËÌ ÷ı±˘ ⁄ıÃÎ, ±ıÀ·ı ’Ì. Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚ ÷ı‹fiÌ ⁄Î…\‹Î_ ÷ı‹fiÎ ’fl T›Î’ÎflÌ ’˛¤I‰ √˘Ã‰Î›Î ±fiı ·Î›ÁLÁ flÎ…fiı ¬÷‹ ¿flÌ ÿı÷Ì ¤˘√‰÷Î_ Ë÷Î_. ‹„SÀ-fiıÂfi· fi‰Ì T›Î’ÎflÌ fiÌÏ÷ ±_√ıfiÌ ÿfl¬ÎV÷˘fi˘ ‹Át˘ ¿Îfl˘⁄Îfl «·Î‰÷_ ¤Îfl÷ ±ı ‰Î_«Ì Á_¤‚ÎT›˘. ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Î⁄÷˘ ωÂı …wflÌ Á‹›fiÎ ‘˘flHÎ ‹…⁄ ±ÎÏ◊˝¿ V’WÀ÷Î ’HÎ ¿flÌ. Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚ ⁄˘·Ì flèÎÎ, ±ıÀ·ı Á’fl’Ήfl Ë÷_. ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ‰ÕÎ ’˛‘Îfiı ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë Á΋ı Ωı›_ ±fiı ’Ò»u_ — ÷ı ‹ … ±HΑÎflÌ flÌ÷ı ÁkÎÎ “±Î ÿfl¬ÎV÷˘ ÁÎ◊ı ÁË‹÷ »˘?” Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚fiı ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›Î ’»Ì fiflÏÁ_Ë ¿ı ‹˘LÀı¿ÏÁ_Ëfiı ’Ò»‰ÎfiÌ …wfl fi Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı flΉ ±ı Á‰Hν›√fiı ŒflÌ ⁄Ëη fiıËv±ı V◊Î’ı·Ì Á‹Î…‰ÎÿÌ ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷fiÌ µÿÎfl ±ÎÏ◊˝ ¿ fiÌÏ÷fiÎı ‹ÎVÀfl M·Îfi CÎÕÌ ¿ÎœfiÎfl ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ≥‹Îfl÷fiÎ ¤yÎ ¿ÎœÌ fiά÷Î ‹ÁtÎ ’λ‚ Á‚_√ ≥Ï÷ËÎÁfiı ÁËı… ŒoŒ˘V›Î ±Îà ¿·Î¿fi˘ ’Ïfll‹ ¿›Î˝ ’»Ì ÷ı±˘ ‰ÕÎ ÿÌCνºWÀÎ fiı÷Î (Áÿ˚√÷) ’΋·Î’˝Ï÷ ‰ıÓ¿À fiflÏÁ_Ë flΉ. ‰√fl …ıfi˘ ¬·ÎÁ˘ fi ‹‚ı ±ı‰˘ ’˛ffi ’˛‘ÎfifiÎ CÎflı ±ÎT›Î Ë÷Î. Á‰Î· ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëfi˘ Ë÷˘, …ı‹fiÌ Ï‰«Îfl‘ÎflÎ ±ı »ı ¿ı ŒflÌ ±ı¿Õ˘ CÎÒ_À‰Îfi˘ ‰¬÷ flËÌ fiflÏÁ_Ë flΉ ¿fl÷Î_ fiıËv ΩıÕı ‰‘ ÁÎQ› ‘flΉ÷Ì Ë÷Ì. ’fl_÷ ±I›Îflı ÷ı±˘ flËÌfiı »ı¿ 1991 ‹Î_ ¿ı‹ ±ÎT›˘ ? ·C΋÷Ì‹Î_ Ë÷Î. Ë¿Îfl‹Î_ ÷ı‹HÎı Õ˘¿<_ ‘ÒHÎÎT›_, ±ıÀ·ı ‰ÕÎ ’˛‘Îfiı ¿èÎ_ — “÷‹ı ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÌ ±‘‰«◊Ì Âw ÁË‹÷ »˘, ÷˘ ˉı ÿfl¬ÎV÷˘ ’fl ÁËÌ ¿fl˘.” ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëı Âıfl˘ ‹Î›˘˝.
‘;f]5fz5ffjfz >Lg0iff’ dff8[ gfzL;f+c zfjf[
Biffz[ vfyf:tf+Tfgf[ of;8V8m[s 5fz rf0fjif]+
16 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
1991 ‹Î_ ¤Îfl÷fiÌ ÁflıflΠ‹Î◊ÎÿÌà ‰ÎÏÊ˝¿ ±Î‰¿ 290 ÕΘ·fl √HÎÎ÷Ì, F›Îflı ±Î…ı 3,400 ÕΘ·fl »ı. Ïfi¿ÎÁfi˘ ±Î_¿Õ˘ 17.8 ±⁄… ÕΘ·fl◊Ì ‰‘Ìfiı 115 ±⁄… ÕΘ·fl ◊›˘ »ı. Âıfl⁄Ωfl‹Î_ ÁıLÁı@Á 1,486 Ë÷˘, …ı ˉı 14,400 »ı. ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ ¿o’fi̱˘fiÎ Âıfl˘fi_ ‹ÒS› 1991 ‹Î_ wÎ. 35,778 ¿fl˘Õ Ë÷_. ˉı wÎ. 8,00,000 ¿fl˘Õ …ıÀ·_ »ı. ±‹ıÏfl¿fi Ï⁄{fiıÁ Á΋ϛ¿ “Œ˘⁄˝Á”fiÎ Ï·VÀ‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ±⁄…’Ï÷±˘ 23 »ı, F›Îflı «ÌfifiÎ 8 »ı. ÏÕωÕLÕ ±Î’÷Ì ¤Îfl÷Ì› ¿o’fi̱˘±ı 1991 ‹Î_ wÎ. 6,440 ¿fl˘Õfi˘ fiŒ˘ ¿flı·˘, ’HÎ 2006 ‹Î_ ÷ı‹fiÌ «˘A¬Ì ¿‹ÎHÎÌ wÎ. 1,67,800 ¿fl˘Õı ’ˢӫÌ. ωÿıÂÌ ‹„SÀ-fiıÂfi· ¿˘’˘˝flıÂfi˘ ¤Îfl÷Ì› µz˘√˘fiı ¤fl¬Ì Ω› ±ı‰Ì ⁄Ì¿ ¬˘ÀÌ ÃflÌ »ı. ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎfiÎ_ ’_ÿfl ‰Ê˝ ’»Ì›ı ±Î’b_ 85Ñ ⁄Ωfl V‰ÿıÂÌ ¿o’fi̱˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ »ı. ∂SÀ<_, CÎHÎÌ V‰ÿıÂÌ ¿o’fi̱˘ ωÿı¢fiÌ 300 ¿fl÷Î_ ‰‘ ¿o’fi̱˘fiı ¬flÌÿÌ «Ò¿Ì »ı, …ı‹Î_fiÎ ±‹ ¿ Ï¿VÁÎ ÷˘ ±ı @ ‰ı Ï fl›‹fiÌ À«Ò¿ÕÌ √˘SÕό flÎZÎÁÌ TËı·fiı ¿˘Ï‚›˘ ⁄fiΉı ±ı ’˛¿ÎflfiÎ »ı. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±Î’HÎÌ ›‰Î ’ıœÌ ±fiı¿ ωÿıÂÌ ¿o’fi̱˘fi_ …\ÿÌ flÌ÷ı ¤Îfl÷Ì›¿flHÎ ¿flÌ flËÌ »ı. ÿÎ. ÷. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ⁄ËflÎWÀˇÌ› ¿o’fiÌ IBM ‹Î_ 2000 fiÎ ‰Ê˝fiÌ Âw±Î÷ı 4,000 Àı„@fiÏ›fi˘ ±fiı ⁄ÌΩ ¿‹˝«Îfḻ˘ ¤Îfl÷Ì›˘ Ë÷Î. ±Î…ı 53,000 »ı ±fiı ¿o’fiÌfiÎ M·Îfi ‹…⁄ 2008 ‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fi˘ VÀÎŒ ‰‘Ìfiı 1,20,000 …ıÀ·˘ ◊‰Îfi˘ »ı. ±Î ¿o’fiÌfiÎ T›Î’ÎflÌ ¿Îfl˘⁄Îflfiı ±‹ıÏfl¿fi ¿Ëı‰˘ ¿ı ≥„LÕ›fi ? ±Î ⁄‘Î «‹I¿Îfl˘ fiflÏÁ_Ë flΉfiı ±Î¤ÎflÌ √HÎΛ, …ı±˘ LPG (Liberalisation, Privatisation, Globalisation) ’˛˘…ı@ÀfiÎ ±ÎÏ¿ÛÀı@À Ë÷Î.
±Î‹ »÷Î_ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÂΘϒ_√ ‹Î˜·, ‹˘Àfl ÁΛ¿·, ‹„SÀM·ı@Á ±fiı ‹˘Àfl¿Îfl Á ‘ ÌfiÌ ±fiı ¿ Á‰·÷˘ ÷Î…ı÷flfiÎ_ ‰Ê˘˝‹Î_ ¤˘√‰‰Î ‹Î_Õı·Î CÎHÎÎ ¬flÎ ¤Îfl÷Ì›˘ ÷ı‹fiı ±◊˝ÂÎjÎfiÎ Ωÿ√fl ÷flÌ¿ı ±˘‚¬÷Î fi ˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ ±ı »ı ¿ı ⁄Îfl ¤ÎÊα˘fiÎ ΩHοÎfl ±ı‰Î ω¶Îfi, ÏŒSÁÒ Œ ÷◊Î ±Î_ ÷ fl‹ ¬ Ì fiflÏÁ_Ë flΉ ’˛ÏÁÏ©fiÎ, ‹Îfi’ÎfifiÎ ¿ı ›Â¿ÌÏ÷˝fiÎ ‹˘Ë‹Î_ ¿ÿÌ ’ÕuÎ fiÏË. ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎ ±ÎHΉÎfiÌ ‹Ò‚¤Ò÷ fiÌÏ÷ ÷ı‹fiÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëfiı ±Î√‚ ¿flÌ ÷ı±˘ ’˘÷ı fiı’J›‹Î_ flèÎÎ. µ’ıÏZÎ÷ ’HÎ ±ıÀ·ı … flèÎÎ. ÏfiT≤ÏkÎ ’»Ì ÷˘ ÷ı‹fiı Áÿo÷fl ¤Ò·Ì …‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ’fl_÷ ÏÕÁıQ⁄fl 23, 2004 fiÎ fl˘… 83 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı ÷ı‹fi_ ±‰ÁÎfi ◊›_ I›Îflı ¬ÿ ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëı ÷ı‹fiı Á‘ÎflηZÎÌ ±ÎÏ◊˝¿ ¿Î›˝ø‹fiÎ Ï’÷Î ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎT›Î, ÷˘ fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ ’Ì. Ï«ÿÎQ⁄fl‹ı ΩËıfl‹Î_ ¿⁄ÒS›_ ¿ı ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎfi˘ ÿ˘flÌÁ_«Îfl ¿flfiÎfl ±ºU› ËÎ◊ fiflÏÁ_Ë flΉfi˘ Ë÷˘. ±Î ÿ˘flÌÁ_«Îfl ‰Õı ÿ˘Õ÷Ì ◊›ı·Ì ¤Îfl÷Ì› ±◊˝÷_hÎfiÌ √ÎÕÌ ±Î…ı ’HÎ 9.2Ñ fiÎ ±¤÷’Ò‰˝ ω¿ÎÁ ÿflı ŒÎVÀ Àˇı¿ ’fl ‘ÁÌ flËÌ »ı.á
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
27
Ω√Ìfl‹Î_ ’˛‰ı‰ÎfiÌ ÏËo‹÷ ¿flÌfiı ‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±_÷ Á‘ÌfiÎ_ ‰Ê˘˝ ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ±ÎÏ◊˝¿ √˛ËHÎfiÎ_ ÿά‰Ì flè΢ Ë÷˘. ‹ÎhÎ ¿ı‹ ‰ÌI›Î_? ±ı¿ …‹ÎfiÎfi_ Á_’ÏkΉÎfi ¤Îfl÷ hÎÌ∞ ÿÏfi›Îfi_ ¿o√΂ ÂHÎfi˘ µz˘√ fiÏË, ÏÂÏ’_√, flÎWÀˇ ¿ı‹ ⁄L›_ ? ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ Œ˚·ıÂ⁄˜¿ ÷flŒ ÁËı… fi…fl ¿fl˘ ÷˘ «Î, Ïfi¿ÎÁ-±Î›Î÷, ÿı¬Ì÷Î_ ¿ÎflH΢ ⁄ı Ë÷Î_ — V‰÷_hÎ÷Î ’Ëı·ÎfiÎ √·Î‹Ì¿Î‚ ÿflQ›Îfi ¬ÎHο΋, ⁄ı „ L¿o √ ‰√ı fl ı ⁄ÿÿÎfi÷fiÎ ±_√˛ıΩı±ı ¤Îfl÷fiÎ ±◊˝÷_hÎfiı Œ˘S›_ ±fiı V‰÷_hÎ÷Î ’»Ì µz˘√˘‹Î_ ◊ Ì ±_ √ ˛ ı Ω ı ± ı ±Î’HÎÎ ⁄˘√ÿκ„WÀfiÎ ±Î√ı‰Îfi˘±ı ÷ıfiı ‰‘ ¬˘¬·_ ¿flÌ ‹Ò@›_. ¤Îfl÷Ì›˘fiı ⁄οÎ÷ flÎA›Î Ë÷Î ±fiı Ï⁄˛ÏÀÂflÎ…fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ 1830 ‹Î_ ’HÎ Ë∞ ωr¤flfiÎ ±˙z˘Ï√¿ √˘flÌ Áfl¿Îfl Ëo‹ıÂÎ ±ı … ‰ÎÕÎ⁄_‘Ìfiı µI’Îÿfi‹Î_ ¤Îfl÷fi˘ ÏËVÁ˘ 17.6Ñ Ë÷˘, F›Îflı Ï⁄˛Àfifi˘ ÏËVÁ˘ 9.5Ñ ¿fl÷Î_ ±fiw’ ◊Λ ±ı‰Ì flÌ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ±ÎÏ◊˝¿ ‰‘Îflı fi Ë÷˘. 1900 Á‘Ì‹Î_ ¤Îfl÷fi_ ›˘√ÿÎfi CÎÀÌfiı 1.7Ñ ◊›_, ÷˘ ⁄Ì∞ fiÌÏ÷ CÎÕ÷Ì Ë÷Ì. ÷flŒ Ï⁄˛Àfifi˘ ŒÎ‚˘ ‰‘Ìfiı 18.6Ñ Á‘Ì ’ˢÓE›˘. ’˘H΢Á˘ ‰Ê˝‹Î_ ±_√˛ıΩı CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·ÎfiÎ ’˛˘…ı@Àfiı ¤Îfl÷fiÎ ±◊˝÷_hÎfiı ·√¤√ ËÎ≥…ı¿ ¿flÌ √›Î. ¤ıÿ¤Î‰fiÌ T›Î’ÎflÌ ¿>ÀfiÌÏ÷ ÕÎ‹Ì ÿı‰Î Áfl¿Îflı wÏ’›Î Á΋ı ’εLÕfi˘ ‰Õı ¤Îfl÷fiÎ µz˘√˘fiı ’Λ‹Î· ¿flÌ ±Î’HÎfiı ÷ı‹HÎı Ï⁄˛ÏÀ µz˘√˘fi˘ ‹Î· ωÏfi‹› ÿfl ⁄ÿ·Ì fiÎA›˘. ¬flÌÿ‰Î ‹…⁄Òfl ⁄fiÎT›_ ’εLÕfiı ‹˘ÓC΢ ⁄fiÎT›˘, …ı◊Ì ±ı À · _ … fiÏË, ’fl_ ÷ ÂHÎfiÎ µI’Îÿfi ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfi µ’flÎ_÷ ¤Îfl÷‹Î_ CÎfiU›Î‹ÿÎÁfiı ‹ÂÌfiflÌfiÌ ’HÎ ÷ı ‹ HÎı ¤Îfl÷Ì› ±Î›Î÷ ¿fl‰Îfi _ ’˘ÁΛ µz˘√˘fiÎ ¤˘√ı ’˘÷ÎfiÎ fiÏË. ≥„Q’Ïfl›· fi΋fiÌ µz˘√˘ V◊ÎM›Î. ±_√˛ı… ‰Ë̉ÀÿÎfl˘fiÌ ⁄ıL¿ı ±_√˛ıΩıfiÌ T›Î’ÎflÌ ’Ëı·Î_ ÷ı‹fiı ·˘fi ‘Ìfl‰Îfi˘ ¿> À fiÌÏ÷fiÎ ⁄ı flÁ’˛ ÿ ≥L¿Îfl ¿›˘˝ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ÿά·Î Ωı ≥ ±ı — ’˛˘…ı@À ‹ÎÀı V·˘-’˘≥{fi ‹ _ ⁄ ≥‹Î_ 1897 fỉÕÌ Â¿÷Î ¨«Î T›Î…ÿflı ÿflQ›Îfi M·ı √ ŒÎÀÌ ‘ÌflÎHÎ ±Î’‰Îfi_ V‰Ì¿Î›*. fiÌ¿Y›˘ ±fiı 20,000 Ï‹· V◊Î’‰Î ‹ÎÀı …ı M·˘À …HÎÎ ‹Î›Î˝ √›Î I›Îflı CÎfiU›Î‹ÿÎÁı ’Á_ ÿ ¿›˘˝ CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·Îfi_ ÷ıfiÌ Œfl÷ıfiÌ ⁄‘Ì …‹Ìfi ¿<À<Q⁄ ±ı ÂËıfl »˘ÕÌfiı CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·Î (‰E«ı ) ÷ı ‹ fiÎ ¤Î≥±˘ fl΋ı r flÿÎÁ (ÕÎ⁄ı ) ÷◊Î Ï⁄˛ … ‹˘Ëfi ÁÎ◊ı . √˘flÎ ‹ÎÏ·¿˘fiÌ ΩHÎÌ÷Ì ¿·¿kÎÎ …÷_ flèÎ_ ±fiı ÂHÎÏ‹·ı ¬flÌÿÌfiı ±ı M·˘À ÷flŒ I›Î_ ÂHÎfi˘ ÀˇıÏÕo√ Ï⁄{fiıÁ Âw ¿›˘˝. …\√·Ï¿Â˘fl, fl΋ırflÿÎÁ, CÎfiU›Î‹ÿÎÁ ±Î‰‰Î-…‰Îfi˘ ‹Î√˝ @›Î_› flËı‰Î fi ±fiı Ï⁄˛…‹˘Ëfi ±ı‹ «Îfl ¤Î≥±˘ Ë÷Î. ±ı¿ ‹Îfl‰ÎÕÌ ’ıœÌfiÎ ¿Ï‹Âfi ±ı…LÀ ÿÌ‘˘. ÂHÎfiÌ ‹ÂÌfiflÌ ⁄fiΉ÷Ì Ï⁄˛ÏÀ ÷flÌ¿ı fiŒÎfiÎ ‹Î‹Ò·Ì √΂Îfi˘ ‘_‘˘ CÎfiU›Î‹ÿÎÁfiı ⁄Ë …E›˘ fiÏË, ±ıÀ·ı ¿o’fi̱ı ¤Îfl÷Ì› Ï‹· V◊’Î÷Ì fl˘¿‰Î Á˘‚ ‰Ê˝fiÌ ™‹flı ÷ı‹HÎı Ï‹·˘fi_ ÂHÎ ⁄Îfl˘⁄Îfl ¬flÌÿ‰Î …\ÿÌ ’ıœÌ V◊Î’Ì ±fiı ›_hÎÁ΋√˛ÌfiÎ ¤Î‰ ‰‘ÎflÌ ÿÌ‘Î. ±Î ÷ı ⁄ËÎfiı ’Ëı·Ì‰Îfl ÷ı±˘ √˘flÎ Ï‹·‹ÎÏ·¿˘fiÎ ÕΛflı@À Á_’¿Û‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. ⁄‘Î ’ıÓ÷flÎ »ı‰Àı ÷˘ CÎfiU›Î‹ÿÎÁfiÎ ¤Îfl÷Ì›˘fiı µ’ıZÎÎfiÌ fi…flı Ωı÷Î ±ı Ï⁄˛ÏÀ (±fiı ¿ıÀ·Î¿ V¿˘ÏÀÂ) ‹ÎÏ·¿˘ ‹fi˘⁄‚, ÏËo‹÷ ±fiı T›Î’ÎflÌ ¿˘ÃÎÁÒ{ µ©÷ Ë÷Î. CÎfiU›Î‹ÿÎÁfiı ÷ı‹fiÎ ‹¿ÎfifiÌ Ï·Œ˚À ‰Î’fl‰ÎfiÌ »^À fi Ë÷Ì ±fiı ’ÎÁı T›◊˝ fỉÕuÎ. Á΋Π’˛‰ÎË‹Î_ ‘˘Ï‚›Î ‹ıfiı…flfiÌ ±Î˜ÏŒÁ ⁄ËÎfl ’flÁ΂‹Î_ ‹·Î¿Î÷fiÎ ¿ËıHÎfiÌ flÎË Ωı÷Ì ÷flÌfiı ±_÷ı ÷ı‹HÎı Ï⁄fl·Î F›ÒÀ Ï‹· ‰¬÷ı I›Î_fiÎ ⁄Î_¿ÕÎ ’fl ⁄ıÁ‰ÎfiÌ›ı ’fl‰Îfi√Ì fi Ë÷Ì. (…\±˘, “ÁŒÎflÌ” fi_. V◊Î’Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ±ÎÏ◊˝¿ flÌ÷ı 118.) ±Î „V◊Ï÷fi˘ ’HÎ ÷ı‹fiÎ V‰ÎϤ‹Îfi ±fiı ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ ÁÎ◊ı ‹ı‚ fi ±ı ’˛ ˘ …ı @ Àfiı ÁŒ‚ ’ fl ‰Îfl ¿flÌ ΩQ›˘, ±ıÀ·ı ÷ı‹HÎı ’˘÷ı ÂHÎfiÌ Ï‹· V◊Î’‰Îfi_ fiyÌ ¿›* ±fiı ÷ı ‹ÎÀı Ï⁄fl·Î ⁄÷ÎT›˘. Ï‹·fi˘ fiŒ˘ ‰Î’flÌ ⁄ı ‰Ê˝ ⁄˛‘Á˝ ’˛Î›‰ıÀ Ï·Ï‹ÀıÕ fi΋fiÌ ±·√ ¿o’fiÌ ¬˘·Ì. Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿ÎflfiÎ ¿o’fiÌ ’»Ì ÷ı‹HÎı B‰ÎÏ·›fl ¬Î÷ı ±Î‘Ïfi¿ flÏ…VÀˇÎfl ‹ÎflŒ÷ ±ı ‰Î÷ √˘flÎ Ï‹·‹ÎÏ·¿˘fiÎ ¿Îfiı ’Ë˘Ó«Ì I›Îflı ÂHεz˘√‹Î_ Àı@VÀÎ≥· Ï‹· V◊Î’Ì, …ıfiı ‰¬÷ …÷Î_ ¤Ò¿o’fiÎ ±Î_«¿Î ŒflÌ ‰Y›Î, ¿ı‹ ¿ı Ï⁄fi√˘flÌ I‰«Îfi˘ ÿıÂÌ ‹ÎHÎÁ ±_√˛ıΩıfiÌ ÷ı ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
17
¤Îfl÷fiÌ lıWà ÁÒÏÀo√ Ï‹·fi˘ ÿflFΩı ‹‚‰Îfi˘ Ë÷˘. hÎÌ…ı ‰Êı˝ ÷ı‹HÎı √˘flÎ ‹ÎÏ·¿˘fiÌ ¿˘Àfi Ï‹· ¬flÌÿÌ ·Ì‘Ì, 1928 ‹Î_ Ï⁄„V¿À ¿o’fiÌ ‹ÎÀı Á˘ÿ˘ ¿›˘˝, 1931-33 ÿflQ›Îfi ¬Î_ÕfiÎ_ «Îfl ¿Îfl¬ÎfiÎ_ V◊ÎM›Î_, ÁÎ⁄fiÌ Œı@ÀflÌ fiάÌ, 1935-36 ‹Î_ ≥LU›˘flLÁ ¿o’fiÌ Âw ¿flÌ ±fiı ‹˘Àı ’Λı ¿Î√‚ ⁄fiΉ‰Î ±˘Ïfl›LÀ ’ı’fl Ï‹· ’HÎ V◊Î’Ì. ±ı¿ Á‹›ı ÷ı‹fiÎ µz˘√‘_‘Î ’fl ¿>ÀfiÌÏ÷fiÌ ‘Ò_Áfḻ˘ fiÎ¬Ì V‰ÿıÂÌ µI’Îÿfi fl˘¿‰Î ‹◊÷Î ±_ √ ˛ ı … Ë¿> ‹ ÷ÿÎfl˘fiı ÷ı ‹ HÎı ⁄ÌΩ
÷Î÷Î ÁLÁ ±ıLÕ ¿o’fiÌfiÎ ¤Î√ÌÿÎfl˘ — ÕÎ⁄ı◊Ì …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î, Áfl ÿ˘flÎ⁄∞ …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î, fl÷fi∞ ÷Î÷Î (…‹Âıÿ∞fiÎ ¤Î≥), Áfl fl÷fi …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î.
ωr›©fiÎ ±»÷√΂ΠÿflQ›Îfi ‹Î· ‰ı«Ì ’˘÷Îfi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl » √H΢ ‰‘ÎflÌ ÿÌ‘˘. ±_÷ı 1947 ‹Î_ ÿı V‰÷_hÎ ◊›˘ I›Îflı CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·ÎfiÎ ±˙z˘Ï√¿ Á΋˛ÎF›fiÌ ±V@›Î‹÷˘ wÎ. 40 ¿fl˘Õ …ıÀ·Ì Ë÷Ì. ¤Îfl÷fiÎ ±L› µz˘√18 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
’Ï÷±˘‹Î_ Ï⁄fl·Î ±’‰Îÿ Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ‰ÎÕÎ⁄_‘ÌfiÎ ±_¿<ÏÂ÷ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷ı±˘ F›Î_ ŒÎT›Î I›Î_ ¿ıÀ·Î› ¤Îfl÷Ì›˘fiÎ_ ±˙z˘Ï√¿ ÁÎËÁ˘ ‰W΢˝ Á‘Ì ¿<_ÏÃ÷ flËÌ …‰Î ’ÎQ›Î_. ⁄ÌΩ ±’‰Îÿ …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î Ë÷Î, …ı‹fi_ ¿<À<Q⁄ ’HÎ Ï⁄fl·Î ŒıÏ‹·ÌfiÌ …ı‹ Âw±Î÷‹Î_ ¿Ï‹Âfi ±ı…LÀ ÷flÌ¿ı ‹Î‹Ò·Ì ’Λı ÀˇıÏÕo√ ¿fl÷_ Ë÷_. ¤Îfl÷Ì› ˢ‰ÎfiÎ fiÎ÷ı CÎHÎÎ ¬flÎ µz˘√˘fiÎ ÿfl‰ÎΩ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ’˛ı„@À¿· flÌ÷ı ⁄_‘ Ë÷Î. ÿÎ. ÷. ¿Î’Õfi˘ µz˘√ V◊ÎM›Î ’»Ì ‹ÎL«ıVÀflfiÎ ¿Î’Õ µI’Îÿ¿˘ Á΋ı À¿‰_ ‹U¿ı· Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ¤Îfl÷Ì› ¿Î’ÕfiÌ ±Î›Î÷ fl˘¿‰Î Ï⁄˛Àfiı ¨«Ì ¿VÀ‹ ÕuÒÀÌfiÌ ÿ̉η fl«Ì Ë÷Ì ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ ¤Îfl÷‹Î_ ±Î›Î÷ ◊÷Î Ï⁄˛ÏÀ ¿Î’Õ ’fl ¿VÀ‹ ‰ıfl˘ fi Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ …‹Âıÿ∞ ÷Î÷αı ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±_÷ı ‹_⁄≥ ÷◊Î fiÎ√’fl ¬Î÷ı ¿˘Àfi Ï‹·˘ V◊Î’Ì ±fiı hÎÌ∞ Ï‹· ±‹ÿΉÎÿ‹Î_ ¬flÌÿ ¿flÌ. ±ı¿ ‰Îfl ›fl˘Ï’›fi ‹ÎÏ·¿ÌfiÌ Ë˘À·‹Î_ ÷ı‹fiı fl_√¤ıÿfiÎ ¿ÎflHÎı ’˛‰ı fi ‹Y›˘, ±ıÀ·ı ÷ı ±’‹Îfifi˘ ÏËÁÎ⁄ ÷ı‹HÎı ‹_⁄≥‹Î_ ÷Î… ‹Ëη ˢÀ· ⁄Î_‘Ìfiı «Ò¿÷ı ¿›˘˝. …‹Âıÿ∞fiÌ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ fi…fl Ωı ¿ı ±_√˛ıΩıfiÌ ‹˘fi˘’˘·Ì ËıÂfiÎ ‹˘ÀÎ √ΩfiÎ µz˘√˘ ’fl Ë÷Ì ±fiı ’˘·Îÿfi˘ µz˘√ ÷ı ‹ Î_ ‹˘¬flı Ë÷˘. ’˘·Îÿfi_ Ï⁄√-⁄…ıÀ ¿Îfl¬Îfi_ V◊Î’‰Î ‹ÎÀı …‹Âıÿ∞fiÎ_ ÁΑfi˘ ⁄‘Ì flÌ÷ı ÀÎ_«Î_ Ë÷Î_. fiÎHÎÎ_fi_ …wflÌ ¤_Õ˘‚ fi Ë÷_. µI’ÎÿfifiÌ ’˛ ˘ Áı Á ±_ √ ı Àı„@fi¿· ΩHοÎflÌ ‘flΉ÷Î ±fi¤‰Ì ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ ¿‹Ì Ë÷Ì. flıS‰ı·Î≥fi, ‰Ì…‚Ì, flV÷Î, ’ÎHÎÌ ‰√ıflı ‹Î‚¬Î¿Ì› Á‰·÷˘ ±_√ı Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îfl ÷flŒ◊Ì ÁË›˘√ ‹‚ı ÷ı‹ fi Ë÷˘. ±Î …wÏfl›Î÷˘ ‹ÎÀı ¤Îfl÷fiÌ ±_√˛ı… Áfl¿Îflfi˘ flÏÿ›˘ ÁÎ_¤Y›Î ⁄Îÿ À˘«fiÎ ·ı ‰ ·ı ‰Î÷«Ì÷ ¿fl‰Î …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î Ï⁄˛Àfi √›Î ±fiı ¤Îfl÷fi_ ‰Ë̉ÀÌ ‹_hÎη› Á_¤Î‚÷Î ¿ıÏ⁄fiıÀ ’˛‘Îfi F›˘…˝ ËıÏ‹SÀfifiı ‹Y›Î I›Îflı ’˘·Îÿ ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ÷ı‹fiÎ ’˛›ÎÁfiı ÿ—ÁÎËÁ √HÎÎ‰Ì ËıÏ‹SÀfiı V‰ıE»Î±ı «ı·ıL… V‰Ì¿ÎflÌ ¿ı …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î …ıÀ·Î ±˙ÓÁ ’˘·Îÿ ⁄fiΉı ±ı ⁄‘_ ÷ı Á‰ÎflfiÎ ⁄˛ı¿ŒÎVÀ‹Î_ ±Îfl˘√Ì …‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷˘. ±Î «ı·ıL…fiı ÷˘ ΩHÎı ÷Î÷αı ¿Â_ ‹Ëk‰ fi ±ÎM›_, ’HÎ V◊ÎÏfi¿ ±¬⁄Îfl˘‹Î_ ÷ıfiı ’˛ÏÁÏ© ‹Y›Î ’»Ì ·_ÕfifiÎ ‹ÒÕÌ⁄Ωflı ÷ı‹fiı O·ı¿ Ï·VÀ ’fl ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Î. Ï⁄ËÎfl ¬Î÷ıfiÎ ÁÒÏ«÷ ¿Îfl¬ÎfiÎ ‹ÎÀı ÷Î÷Î ±ı ⁄Ωfl‹Î_ 16,00,000 ’εLÕfi_ ¤_Õ˘‚ ±ı¿Ã<_ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ˉı ±ı fl¿‹ ‹‚‰Îfi˘ «ÎLÁ fi flè΢. Ï⁄˛Àfi◊Ì ¬Î·Ì ËÎ◊ı ’λΠŒ›Î˝ ⁄Îÿ …‹Âıÿ∞ ÷Î÷αı ¤Îfl÷Ì› fl˘¿ÎHοÎfl˘
V◊Î’‰Î ‹ÎÀı µz˘√’Ï÷±˘ fi ‹ÎÀı Âıfl˘ ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ V‰ÿıÂÌ ’˛˘…ı@À‹Î_ ÷ı‹fi˘ ÁË¿Îfl ‹ı‚‰‰Îfi_ ˢ› ÷˘ Àı@fi˘·˘Ï…fi˘ ¿Â˘ fiyÌ ¿›*--±fiı À>_¿ Á‹› ’»Ì ÁΫı … ÷ı‹fiÎ flÎWÀˇÌ› ÁÎËÁ ’fl µ’›˘√ fiÏË. ±Î ÁÌ‘ÎÁÎÿÎ ¤fl˘Á˘ ‹Ò¿Ì 8,000 ¤Îfl÷Ì›˘ ÷Î÷Î ±Î›fi˝ ±ıLÕ VÀÌ·fiÎ ÂıflˢSÕfl ÷¿Û ÁÎ◊ı ⁄Îfl √εfi_ »ıÀ<_ ⁄fiÌ …‰ÎfiÎ Ë÷Î. ÿflQ›Îfi Àı„@fi¿· ‹ÎHÎÁ˘fiÌ ¬˘… ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfifiı ‘flΉ÷Î √Î_‘Ì∞ V‰÷_hÎ÷Î ’Õ÷_ ‹Ò¿Ì …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î ±‹ıÏfl¿Î √›Î, ›˘B› ΩHοÎfl˘fiı ’Á_ÿ ’»Ì ‰ÕÎ ’˛‘Îfi fi ⁄L›Î ÷ı ¿›Î˝, ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ … flËÌfiı VÀÌ· M·ÎLÀfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹fiı ·√÷˘ ÿıÂfi_ Áÿ˚¤ÎB› Ë÷_. ¿o≥ fiÏË ÷˘ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√ ÕıÀÎ ’hÎ ÿ˘flÎ⁄∞fiÎ fi΋ı fl‰ÎfiÎ ¿›˘˝ ±fiı ’˛˘…ı@À ±Î√‚ ±ÎÏ◊˝¿ º„WÀ±ı ¿‹fiÁÌ⁄Ì ±ı ¿ı √Î_‘Ì∞ ‘’ÎT›˘. ±ı ‰Î÷ …\ÿÌ »ı ¿ı ÷Î÷Î VÀÌ·ı 1912 ‹Î_ ’˘·Îÿfi_ µI’Îÿfi Âw ¿›* ¿fl÷Î_ ω’Ïfl÷ ÏÿÂ΋Î_ ±ıÀ·_ … »ıÀ<_ I›Îflı ÷ıfi_ ’Ëı·_ ÁıQ’· ·˘ÕÛ F›˘…˝ ËıÏ‹SÀfifiı ‹˘¿·‰Î …‹Âıÿ∞ ÷Î÷Î Ë›Î÷ ‘flΉ÷Î fiıËv ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ⁄L›Î. fi Ë÷Î. ‹ı 19, 1904 fiÎ fl˘… ÷ı‹fi_ ±‰ÁÎfi ◊›_ Ë÷_. ±ı ‰Î÷ ’HÎ …\ÿÌ »ı ±Î »ıS·_ ‰Î@› …flÎ ±ıÏÁÏÕ¿ ¿ı ¿ı ‰Ê˘˝ ’»Ì 2007 ‹Î_ ÷Î÷Î ¿<À<Q⁄fiÎ fl÷fi fi‰· ÷Î÷αı Ï⁄˛Àfi‹Î_ ’˘·Îÿ ±Ï÷›˘„@÷¤›* …HÎÎ÷_ ˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ⁄fiΉ÷Ì ¿˘flÁ fi΋fiÌ Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ ¿o’fiÌfiı wÎ. 54,000 ¿fl˘ÕfiÎ ÷√ÕÎ ¤Î‰ı ‰…^ÿ ’fl‰Îfl ¿flÌ ±Î’÷˘ fi‹ÒfiÎw’ ¬flÌÿÌfiı “¿Î⁄ı ±…\˝fi ·Ò_ÏÀ›˘, ‰ËÌ ‘fiÊ ‰ËÌ ⁄ÎHΔ …ı‰˘ ¿ÀÎZÎ’ÒHν L›Î› ’˛Á_√ ◊˘ÕÌ¿ ’Ò‰˝¤ÒÏ‹¿Î ÁÎ◊ı Ωı≥±ı. ÷˘Y›˘ ±ı ‰¬÷ı ·˘ÕÛ ËıÏ‹SÀfi ’˘÷ı Ë›Î÷ fi Ë÷˘. ÁMÀıQ⁄fl 22, 1927 fiÎ Ïÿ‰Áı ±ı Q≤I› ’ÎQ›˘ Ë÷˘. 1955‹Î_ Á˘Ï‰›ı÷ flÏ›ÎfiÌ ‹·Î¿Î÷ ‰¬÷ı I›Î_fiÎ_ ±Îˆz˘Ï√¿ ±ı¿‹˘fiÌ Ï‰Â΂÷Î ±Î flÌ÷ı ’Òfl˘ ±Î_À˘ ŒflÌ √›ı·_ ¿ÀÎZÎfi_ «ø Ωı÷Î_ Á‰Î· ’˛I›ZÎ ÏfiËÎ‚Ì ’_ÏÕ÷ fiıËv ¬Ò⁄ … ’˛¤Îω÷ ◊›Î. ±ı ◊Λ ¿ı ±…\˝fifiı ·Ò_À‰Î‹Î_ ¿Î⁄Îfiı ±ÎÀ·Î_ ⁄‘Î_ ‰Ê˘˝ ¿ı‹ ·ÎB›Î_ ? 2007 ‹Î_ fl÷fi ÷Î÷ÎfiÎ ËV÷ı …ı ⁄L›_ ±ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ÷ı‹fiÎ ’fl˘√Î‹Ì …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷ÎfiÎ ËV÷ı ¿ı‹ fi ⁄L›_ ? ‰ı’ÎflÌ ¿˘ÃÎÁÒ{ √‚◊Ò◊Ì‹Î_ ‹ı‚‰÷Î ¤Îfl÷fiÎ ±˙z˘Ï√¿ ÁÎËÏÁ¿˘ ‹ÎÀı ±ı¿ ωÿıÂÌ ±◊˝ÂÎjÎ̱ı ·A›_ »ı ¿ı ÷ı±˘ Á˘ÿÎfiÌ ¤·¤·Ì Ω‚‹Î_ fi ŒÁΛ ±ı‰Î µV÷Îÿ ›ËÒÿÌfiı ¬flÌÿÌ ÷ıfiı ‹A¬Ì«ÒÁ V¿˘ÏÀÂfiı ‰ı«Ì fiάı ±fiı ÷ı‹Î_ ’HÎ ‘Λ˘˝ fiŒ˘ µ÷ÎflÌ ·ı ! ±Î‹ »÷Î_ ±◊˝ÂÎjÎÌfi_ ÷ı ·¬ÎHÎ ÁÎ◊˝¿ Ãfl‰Î‹Î_ ±ÎÀ·˘ ⁄‘˘ Á‹› ¿ı‹ ‰Ì÷Ì √›˘ ? ±Î…◊Ì 60 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ±Î{ÎÿÌ ‹‚Ì «Ò@›Î »÷Î_ ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ŒflÌ ‰¬÷ ±ÎÏ◊˝¿ Á’fl’Ήfl ⁄fi‰Îfi_ V‰Mfi Ëo‹ıÂÎ_ Q≤√…‚ ¿ı‹ flèÎ_ ? ⁄‘Î Á‰Î·˘fi˘ ±ı¿‹ÎhÎ …‰Î⁄ ±ı »ı ¿ı ±Î{ÎÿÌ ’»Ì ¤Îfl÷fiı ±◊˝ÂÎjÎfi_ ¿‹ Áı ¿‹ ’˛Î◊Ï‹¿ iÎÎfi ‘flΉ÷Î V‰MfiºWÀÎ ±Î√ı‰Îfi˘fiÌ …wfl Ë÷Ì, ’HÎ ÿ¤Î˝B›ı ÷ıfiı ±ı‰Î ⁄˘√ÿκ„WÀfiÎ ±Î√ı‰Îfi˘ ‹Y›Î ¿ı …ı‹HÎı ¤Îfl÷fiÎ V‰ÿıÂÌ µz˘√˘ ’fl ±_¿<¢ Ã˘¿Ì ⁄ıÁÎÕfiÎfl ±_√˛ıΩıfiÌ ¬˘À ’ÒflÌ ÿÌ‘Ì. …‰ÎËfl·Î· fiıËv ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±√˛ıÁfl flèÎÎ. ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷ ±_√ı fiıËvfiÌ Ï‰«ÎflÁflHÎÌ √Î_‘Ì∞fiÌ Ï‰«Îfl‘ÎflÎ ¿fl÷Î_ ω’Ïfl÷ Ë÷Ì. wfiÌ ’ÒHÎÌ ¿Î_÷‰ÎfiÎ «fl¬Îfiı …√÷fi_ Á‰˘˝k΋ ›_hÎ ‹Îfi÷Î √Î_‘Ì∞ Ëo‹ıÂfiÎ ‘˘flHÎı Àı@fi˘·˘Ï…fiΠωfl˘‘Ì Ë÷Î, ’HÎ CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·Î ±fiı …‹fiηη ⁄Ω… …ı‰Î µz˘√’Ï÷±˘fiÎ fiÏË. fiıËvfiı Àı@fi˘·˘Ï… Á΋ı ‰Î_‘˘ fi Ë÷˘, ’HÎ µz˘√’Ï÷±˘ ’˛I›ı ±HÎ√‹˘ Ë÷˘. ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ⁄Lfiı …HÎÎfiÎ A›Î·˘ ¤Ò·¤›Î˝ Ë÷Î. ÁÎÿ_ ·˘Ï…¿ ÷ı±˘ Á‹∞ fi Â@›Î ¿ı Àı@fi˘·˘Ï… ωfiÎ µz˘√˘ Á_¤‰ı fiÏË ±fiı µz˘√˘ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
19
Á˘Ï‰›ı÷ flÏ›ÎfiÎ ÁÎQ›‰Îÿ ±fiı flÏ›fi Àı@fi˘·˘Ï… ‰Õı ±_Ω›ı·Î fiıËv±ı ÷ı ÿı …ı‰Î ¤Îflı µz˘√˘ ¤Îfl÷‹Î_ V◊Î’‰Î ‹ÎÀı {_⁄ı µ’ÎÕÌ, ’HÎ ÷ı ±Ï¤›Îfi‹Î_ ¤Îfl÷fiÎ µz˘√’Ï÷±˘fiı ÷ı‹HÎı ⁄οÎ÷ flÎA›Î. µz˘√˘ ÷ı‹HÎı Áfl¿Îfl ËV÷¿fiÎ_ ÁÎËÁ˘ ÷flÌ¿ı V◊ÎM›Î_ , …ı ‹ fi˘ ‰Ë̉À ‹ıfiı…‹ıLÀfiÎ ΩHοÎfl˘fiı ⁄ÿ·ı Áfl¿ÎflÌ ±‹·ÿÎfl˘fiı Á˘Ó ’ ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ÷‹ÎflÂÎËÌfiÎ fl√Ï›ΠÁfl¿ÎflÌ ÷_hÎfi˘ ‹Î· ’˛˘Õ@Âfi ÁÎ◊ı ¿ı ‹Î¿ı̋ÀfiÎ_ ’Ïfl⁄‚˘ ÁÎ◊ı ¿ÿÌ ‹ı‚ fi ¬Î›, ‹ÎÀı ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ_ ±Î‰Î_ CÎHÎÎ_ ÁÎËÁ˘ ‰Ê˘˝‰Ê˝ ¿fl˘Õ˘ wÏ’›Î ¤fl¬Ì …÷Î_ O·ı¿ ˢ· ⁄L›Î_. ¿flÿÎ÷Î ’˛ΩfiÎ_ fiÎHÎÎ_ ±Î‰Ì flÌ÷ı «‰Î÷Î_ flËı ±ı ‰Î÷ …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷Îfiı ¬À¿÷Ì Ë÷Ì. fiıËv ’Ïfl‰Îfl ΩıÕı ÷ı‹fiÎ ¿< À < Q ⁄fiı …^ fi ˘ ’Ïfl«› Ë÷˘ ±fiı ’˛Á_√˘’Î÷ ÷ı‹HÎı fiıËvfiı ‹‚‰Îfi_ ’HÎ ◊÷_ Ë÷_. ¬Îfi√Ì ZÎıhÎfiÎ µz˘√˘ ’˛I›ı
20 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
◊˘ÕÌ¿ µÿÎfl fiÌÏ÷ ±’fiΉ‰Îfi_ ÷ı±˘ fiıËvfiı ±‰Îflfi‰Îfl ¿ËÌ «Ò@›Î Ë÷Î ±fiı ÿfl ‰¬÷ı fiıËv±ı ÷ı‹fiı ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ µz˘√˘fi˘ ‹ÏË‹Î Á_¤‚ÎT›˘ Ë÷˘. ±ı¿ ‰Îfl fiıËv±ı ÷ı‹fiı ÏÿSËÌ‹Î_ ⁄’˘flfiÎ ¤˘…fi ‹ÎÀı ’˘÷ÎfiÎ Ïfi‰ÎÁV◊Îfiı ⁄˘·ÎT›Î I›Îflı ‰Î÷«Ì÷ …flÎ ·Î_⁄Ì «Î·Ì. fiıËv Ë‚‰Î ‹ÒÕ‹Î_ Ë÷Î. ‰Î÷ν·Î’ ÿflQ›Îfi ÷Î÷αı ÁË… flÌ÷ı ±ı‰_ ‹_÷T› fl…^ ¿›* ¿ı ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ_ ¬˘À ¿fl÷Î_ ±ı¿‹˘fiı fiŒÎ¿Îfl¿ ⁄fiΉ‰Î_ Ωı≥±ı. fiıËvfi˘ ‹ÒÕ ±ı¿ÿ‹ ⁄ÿ·Î›˘ ±fiı √VÁ΋Î_ ÷ı±˘ ⁄˘S›Î — “÷‹ı ‹ÎflÌ ’ÎÁı ¿ÿÌ fiŒÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl÷Î fiÏË ! fiŒ˘ √_ÿ˘ ÂOÿ »ı !” ±fiı ’»Ì fi…fl Œıfl‰Ì ÷ı±˘ ⁄ÎflÌfiÌ ⁄ËÎfl Ωı‰Î ·ÎB›Î, …ıfi˘ Á_¿ı÷ ±ı ¿ı ±Î√‚ ¿Â_ ÁÎ_¤‚‰Î‹Î_ ÷ı‹fiı flÁ fi Ë÷˘. …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷αı ’HÎ ±Î√‚ ¿Â_ ⁄˘·‰Î’b_ flèÎ_ fi Ë÷_. µz˘√˘±ı ¿ÿÌ fiŒ˘ ¿fl‰Îfi˘ fi ˢ› ±ı‰_ ‹Îfi÷Î ‰ÕÎ ’˛‘Îfifiı ±◊˝ÂÎjÎfiÎ ’˛Î◊Ï‹¿ ÏÁ©Î_÷˘ ’HÎ Á‹Ω‰‰Îfi˘ ±◊˝ fiÏË. ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷ ±_√ı fiıËv »ı‰Àı ’˘÷Îfi_ ‘Λ* ¿flÌfiı flèÎÎ. 1947 ‹Î_ ±Î{ÎÿÌ ‹‚Ì I›Îflı ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ_ ±ı¿‹˘fiÌ Á_A›Î Œ@÷ ’Î_« Ë÷Ì. fiıËv±ı ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ ÂÎÁfi¿Î‚ ÿflQ›Îfi ’˘H΢Á˘ Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ΩËıfl ZÎıhÎfiÎ_ ±ı¿‹˘ …ı µz˘√˘‹Î_ ¬ıÕÎHÎ ¿flı ÷ı‹Î_ ¬Îfi√Ì µz˘√’Ï÷±˘fi˘ ‹@÷ ’˛‰ı fl˘¿‰Î ·Î›ÁLÁ ’˛◊Î ‰Õı fiοÎ⁄_‘Ì fl«Ì ÿÌ‘Ì. ’ÏflHÎ΋ ±◊˝÷_hÎfiÌ ’Λ‹Î·Ì‹Î_ ±ÎT›_. Áfl¿ÎflÌ µz˘√˘ {Î{_ µI’Îÿfi ¿fl÷Î fi Ë÷Î ±fiı …J◊Î⁄_‘ µI’Îÿfi ¿flÌ Â¿÷Î ¬Îfi√Ì µz˘√˘fiı ±ı‹ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ›˘B› ‹˘¿‚Πfi Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı ËÎ◊ı-’√ı ÷ı±˘ Ω÷ Ω÷fiÎ Áfl¿ÎflÌ ±_¿<¢fiÌ ⁄ıÕÌ‹Î_ …¿ÕΛı·Î Ë÷Î. ±Î◊Ì 1957-58 fi_ ‰Ê˝ ÷˘ ±ı‰_ ‰ÌI›_ ¿ı F›Îflı ÿıÂfiÎ ±ÎÏ◊˝¿ ω¿ÎÁfi˘ ÿfl -1.2Ñ …ıÀ·˘ fiı√ıÏÀ‰ flè΢. fiıËv±ı I›Îfl ’»Ì
1969 ‹Î_ ‹˘fi˘’˘·Ì ±ıLÕ 1965-66 fiÎ ‰Ê˝ ‹ÎÀı -3.7Ñ fi˘ fiı√ıÏÀ‰ ÿfl ·Î·⁄ËÎÿfl ÂÎjÎÌfiı Ïfl„VÀˇ„@À‰ ÀˇıÕ ’˛ı„@ÀÏÁÁ/ ‰ÎflÁ΋Î_ ±ÎM›˘. ≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ‹ÎhÎ eÀfi˘À ÷flÌ¿ı ÿ…˝ ◊›ı·Ì ±fiı ⁄Ë ±˘»Ì MRTP ±ı @ À fi΋fiÎ ΩHÎÌ÷Ì ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ‹ı 27, 1964 fiÎ Ïÿ‰Áı ‰ÕÎ ’˛‘Îfifi˘ ˢt˘ ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ ¿Î›ÿαı ±ÎM›˘. Á_¤ÎY›Î ⁄Îÿ ÂÎjÎÌ∞ ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎfi˘ ÿÌCν·ZÎÌ ±fiı ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ ±Î ¿Î›ÿÎ ±_√ı ’ην‹ıLÀ‹Î_ ¿Î›˝ø‹ ËÎ◊ ‘fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. fiflÏÁ_Ë flΉı {_⁄ı ±ÎÿflÌ ÷ıfiÎ_ ◊›ı·Ì ««Î˝ ÿflQ›Îfi …ı. ±Îfl. 27 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÷ı‹HÎı ±◊˝÷_hÎfiÌ Ï⁄‹ÎflÌfi_ Á«˘À ÏfiÿÎfi ¿›* ±ı ¬flı¬fl ÕÌ. ÷Î÷Îfiı ‹˘fi˘’˘Ï·VÀ ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ⁄fiΉ Ë÷˘. µÿÎflÌ¿flHÎfiÌ ›˘…fiÎfi˘ ‹Át˘ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î ÷ı‹HÎı ±ÎT›Î. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ÷Î÷αı ’˘÷ÎfiÎ ±◊˝ÂÎjÎÌ ±ı·. ¿ı. {Îfiı ’˘÷ÎfiÎ ‹A› ÁÏ«‰ ÷flÌ¿ı fiÌQ›Î. ‹_⁄≥fiÎ ÿˆÏfi¿ “‘ Ï‹hÎ Á‹ZÎ ±ŒÁ˘Á √Ωfl÷Î ¿èÎ_ — ÀÎ≥QÁ ±Î˜Œ ≥„L՛Δ±ı ÏÕÁıQ⁄fl, 1965 ‹Î_ Á‹Î«Îfl »ÎM›Î ¿ı ÂÎjÎÌ Áfl¿Îfl “‘_‘Î ‹ÎÀı ¿ıÀ·Ì fl¿‹fiÌ ·˘fi ‹Îflı ·ı‰Ì, ±ÎÏ◊˝¿ µÿÎflÌ¿flHÎfiÌ fiÌÏ÷ ±’fiΉ‰Îfi_ ω«ÎflÌ flËÌ Ë÷Ì. “µÿÎflÌ¿flHΔ ¿›Î ¤Î‰ı ¿ıÀ·Î Âıfl˘ ⁄ËÎfl ’ÎÕ‰Î, ÂOÿ ±ı ‰¬÷ı ’Ëı·Ì‰Îfl Á‹Î«Îfl‹Î_ «‹@›˘. ÿ¤Î˝B›ı ⁄Ì…ı ‹ÏËfiı ÂÎjÎÌ∞ VÀÎŒfiı ¿ı À · _ ⁄˘fiÁ «Ò ¿ ‰‰ _ ±fiı ±‰ÁÎfi ’ÎQ›Î ±fiı ÷ı‹fiÎ Q≤I› ÁÎ◊ı ±ÎÏ◊˝¿ ÂıflˢSÕfl˘fiı ¿ıÀ·_ ÏÕωÕLÕ ±Î’‰_ Á ‘ ÎflÎfiÎ ¿Î›˝ ø ‹fi _ ±Îfl_ ¤ ’Ëı · Î_ … ÷ı fiyÌ ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ ‹fiı fi◊Ì. ’ÒHÎ˝Ï‰fl΋ ±Î‰Ì √›._ ≥„LÿflÎ √Î_‘Ì ‰ÕÎ ’˛‘Îfi Ë_ ÷˘ Áfl¿ÎflfiÌ ±fi‹Ï÷ ‰√fl ⁄L›Î ±ı ÿıÂfiÎ ±◊˝÷_hÎ ‹ÎÀı fiıËvfiÌ ’V÷΂ ‹ÎflÌ ¿o ’ fiÌfiÎ ÏÁÏfi±fl ’»Ìfi˘ ⁄ÌΩı ŒÀ¿˘ Ë÷˘. ±ı·. ¿ı. {Îfiı ÿÒfl ±ı„@{@›ÏÀ‰fiÎ ’√ÎflfiÌ fl¿‹ ¿flÌ ÷ı‹HÎı ’Ì. ±ıfi. Ë¿Áflfiı ÁÏ«‰ ÷flÌ¿ı ’HÎ fiyÌ ¿flÌ Â¿÷˘ fi◊Ì--±fiı fiÌQ›Î. µ’flÎ_÷ ¤÷’Ò‰˝ ÁÎQ›‰ÎÿÌ fiı÷Î ‹˘Ëfi »÷Î_ Ë_ ‹˘fi˘’˘Ï·VÀ »\_ !” ¿<‹Îfl‹_√·‹fiı ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷ CÎÕ‰Îfi˘ ¿Î›˝¤Îfl ±Î ‰Î÷ν·Î’ ◊›˘ ±ı ‰¬÷ı Á˘ÓM›˘, …ı‹HÎı ’˛◊‹ ¿Î›˝ µÿÎflÌ¿flHÎfiÎ ÁÒÏ«÷ ‹@÷ ⁄Ωfl fiÌÏ÷‹Î_ ‹ÎfifiÎflÌ ’˛V÷Ήfiı ÿŒfiΉ‰Îfi_ ¿›*. V‰÷_hÎ ’ÎÀafiÎ Á_ÁÿÁP› Ï’·Ò ≥„LÿflÎ √Î_‘Ìfiı ±◊˝ÂÎjÎfiÎ ÏÁ©Î_÷˘ ±_√ı ‹˘ÿÌ ’HÎ ‹˘…^ÿ Ë÷Î. …ı. ±Îfl. ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ Á‹… ˢ› ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ Ë÷_, ’HÎ ÕÌ. ÷Î÷αı Ë÷ÎÂÎfiÎ ÁÒfl‹Î_ ÷ı‹fiı ÁkÎÎfiÌ «Î‰Ì ÷flÌ¿ı “√flÌ⁄Ì ËÀα˘”fi_ ÁÒhÎ ¿èÎ_ — “±Î ¿Î›ÿÎfi˘ ‹÷·⁄ ÷‹ı ±’fiÎT›Î ’»Ì ÷ı±˘ ‹…⁄Òfl Ë÷Î_. ÿıÂfiÌ ΩH΢ »˘ ? ˉı ’»Ì Ëo fi‰˘ √flÌ⁄Ìfi˘ µ¿ı· ·Î‰‰ÎfiÌ Ωÿ≥ »ÕÌ ÷ı‹fiÌ µz˘√ fiÏË V◊Î’Ì Â¿ _ ±fiı ’ÎÁı fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı …_√Ì ‰Î˜À ⁄ıL¿ …ı‰Î ËηfiÎ µz˘√˘fiı ’HΠω¿ÁÎ‰Ì …ı . ±Îfl. ÕÌ. (…ËÎn √ Ìfl fl÷fi∞ ÿÎÿΤÎ≥) ÷Î÷Î. ⁄Ë‹÷Ì √flÌ⁄ ‰√˝fiÌ ÁËÎfi¤ÒÏ÷ ∞÷‰Î ¿Ì fiÏË. ‹Îflı ¿fl‰_ Â_ ? ±Î‹ ÷ı‹HÎı µz˘√’Ï÷±˘fiı Á¿oΩ‹Î_ ·Ì‘Î. ±√ε fiıËv Áfl¿ÎflfiÎ fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ ÀÌ. fiı ±Î‹ ⁄ıÁÌ flËı‰_ ±fiı Q≤I› ◊Λ ÷ıfiÌ ÀÌ. ¿ÚWH΋ΫÎfḻı ±Î‰¿ ‰ıflÎfi˘ ‹Ëk΋ ÿfl 87.5Ñ ¿›˘˝ Ë÷˘. ≥„Lÿflαı ÷ı flÎË Ωı ‰ Ì, ¬w_ ?” Ï’·Ò ‹˘ÿ̱ı ‰‘ÎflÌfiı 97.5Ñ ¿›˘˝ ±fiı “Ï√fiıÁ ⁄Ò¿ ±Î˜Œ flı¿˘Õ˚˝{”‹Î_ ±ı ⁄ËÎfiı ¤Îfl÷fi_ ’ην‹ıLÀ‹Î_ ¬flÕÎfi˘ ωfl˘‘ ¿fl‰Îfi_ fi΋ «‹¿ÎT›_. ±Î ¿‹fl÷˘Õ ÿflfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı À˘«fiÎ ⁄˛ı¿ıÀ‹Î_ ±Î‰÷Î ‰«fi ±ÎM›_ I›Îflı …ı. ±Îfl. ÕÌ. ÷Î÷Î ¿flÿÎ÷α˘ wÎ. 1,00,000 ¿‹Î› ÷˘ wÎ. 2,500 ¿fl÷Î_ ‰‘ fl¿‹ ÷ı‹fiÎ ⁄˘S›Î — “¿o≥ ±◊˝ fi◊Ì. ≥„LÿflÎ ’ÎÁı ËÎ◊‹Î_ flËı fiÏË ±fiı ÷ı±˘ ⁄«÷ ¬Î÷ı {Î{_ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ¿flÌ Â¿ı fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı ⁄Ë‹÷Ì »ı.” ¬Îfi√Ì ZÎıhÎfiÎ µz˘√˘fiı Âıfl˘-ÏÕ⁄ıL«fl˘ ¿ı ÏŒ¿˚VÕ ÏÕ’˘Ï{À˘ ¶ÎflÎ ’Òfl÷_ ŒÎ›fiÎLÁ ±_÷ı ¬flÕ˘ ’ÁÎfl ◊›˘ ±fiı À>_¿‹Î_ ’HÎ ‹‚ı fiÏË. µz˘√’Ï÷±˘ ËV÷¿fiÌ (ÿÎ. ÷. Ï⁄fl·ÎfiÌ ›fiÎ≥ÀıÕ ¿‹Ï½›· MRTP ¿Ëı‰Î÷˘ fi‰˘ ¿Î›ÿ˘ ±‹·Ì ⁄ıL¿ …ı‰Ì) ¬Îfi√Ì ⁄ıL¿˘fi_ flÎWÀˇÌ›¿flHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±˙z˘Ï√¿ ω¿ÎÁ ⁄L›˘. ¿Î›ÿ˘ Œ@÷ ωϫhÎ fiˢ÷˘, ‹ÎÀı ÷ı‹fiı Áfl‚÷Î’Ò‰˝¿ ‹‚Ì Â¿÷Î ŒÎ≥fiÎLÁfi˘ j΢÷ ’HÎ ±ı flÌ÷ı ±À¿Ì ω¿ÚkÎ ’HÎ Ë÷˘. ±˙z˘Ï√¿ …^◊˘ ’ˆ¿Ì √›˘ ±fiı Áfl¿ÎflÌ ‰Ë̉À fiÌ«ı ⁄ıL¿˘±ı ·˘fi ‹ı‚Î «Î· ¿fl‰Î ’ÕuÎ, …ı‹Î_ …ı ± ˘ wÎ. 20 ¿fl˘ÕfiÌ ¿ı ‰‘ ‘ÌflÎHÎfiÎ ¿fl˘Õ˘ wÏ’›Î »ı‰Àı Õ>⁄Ì …‰ÎfiÎ Ë÷Î. ±V¿›Î‹÷˘ ‘flΉ÷Î_ ˢ› ÷ı ‹ fiı ±Î ⁄‘_ ¬Îfi√Ì µz˘√˘ ‹ÎÀı V·˘-’˘≥{fi Ë÷_. {ıflfi˘ ‹˘À˘ Õ˘{ ÷ı‹fiı ‹˘fi˘’˘·ÌfiÌ ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î‹Î_ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
21
‰Î÷ ±ı ¿ı ÏÕ‹ÎLÕ Á΋ı ‹Î·fi˘ ÁM·Î› ‰‘÷Î_ d√ΉÎfi˘ ÿfl CÎÀ‰Îfi˘ ’Òfl˘ «ÎLÁ Ë÷˘. ’fl_÷ ‹˘fi˘’˘·Ì ±˜@Àfiı ¿ÎflHÎı ±Î‹Î_fi_ ¿Â_ ⁄L›_ fiÏË. ±Î¬flı Â_ ⁄L›_ ÷ıfi˘ ±»Õ÷˘ ’HÎ A›Î· ‹ı‚‰‰˘ ˢ› ÷˘ flÎË· ⁄Ω…fiÎ ÷◊Î ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·ÎfiÎ ±fi¤‰˘ ΩHΉΠflèÎÎ. ±ı¿ ÷flŒ À<-TËÌ·fl ‹ÎÀı ‰·¬Î_ ‹Îfl÷Î √˛ÎË¿˘±ı fi˘Ó‘Ήı·Î ⁄Ω… V¿>ÀflfiÌ ÏÕÏ·‰flÌ ÷ı‹fiı µI’ÎÿfifiÌ À˘«‹›Î˝ÿÎfiı ·Ì‘ı ’_ÿflı¿ ‰Êı˝ ±Î’Ì Â¿Î÷Ì ±fiı V¿>ÀflfiÎ_ ¿Î‚Î_⁄Ωfl ◊÷Î_ I›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ flÎË· ⁄Ω… ’fl ±Îfl˘’ ‹Ò¿Î›˘ ¿ı ÷ı±˘ ±˙z˘Ï√¿ ·Î›ÁLÁ‹Î_ Œfl‹Î‰Î›ı·Ì Á_A›Î ¿fl÷Î_ ‰‘ V¿>Àfl ⁄fiΉ÷Î Ë÷Î. ‹˘fi˘’˘·Ì ¿Ï‹Âfiı ÷ı‹fiÌ Á΋ı ¿ıÁ «·ÎT›˘. ÂÎ ‹ÎÀı ÷ı‹fiı ÁΩ fi ¿fl‰Ì ±ı‰_ F›Îflı flÎË· ⁄Ω…fiı ÁfiΉHÎÌ ÿflQ›Îfi ’Ò»‰Î‹Î_ ±ÎT›_ I›Îflı ÷ı‹HÎı …‰Î⁄ ±ÎM›˘ — “Áfl, ‹ÎflÎ ÿÎÿÎ ‹ÎflÎ ÿıÂfiÌ ±Î{ÎÿÌ ‹ÎÀı …ı·‹Î_ √›Î Ë÷Î. ‹ÎflÌ ‹ÎI≤¤ÒÏ‹ ‹ÎÀı µI’Îÿfi ¿fl‰_ ±ı Ωı ÁΩ’ÎhÎ √fi˘ ˢ› ÷˘ Ë_ ’HÎ …ı· …‰Î ÷ˆ›Îfl »\_.” flÎË· ⁄Ω…fi˘ „V’ÏflÀ Ωı÷Î_ ‹˘fi˘’˘·Ì ¿Ï‹Âfiı ÷ı‹fiÌ Á΋ıfi˘ MRTP ¿ıÁ ’Õ÷˘ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘˘. ±·⁄kÎ, µz˘√’Ï÷±˘fiı ‰‘ µI’Îÿfi ¿fl÷Î fl˘¿‰ÎfiÌ ≥„LÿflÎ √Î_‘ÌfiÌ fiÌÏ÷‹Î_ ·ı‹ÎhÎ Œfl¿ ’Õu˘ fiÏË. CÎfiU›Î‹ÿÎÁ Ï⁄fl·ÎfiÎ ’˙hÎ ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Îfi˘ ±fi¤‰ …\ÿ˘ Ë÷˘. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’˛Ï÷„WÃ÷ ‹ıÁ« ı  Àı Á ˚ ≥„LVÀÀuÒÀ ±Î˜Œ Àı@fi˘·˘Ï…‹Î_ ¤HÎÌfiı ±ÎÏÿI› ¤Îfl÷ ’λΠ±ÎT›Î I›Îflı ÷ı‹fiÎ Ï’÷Î ⁄Á_÷¿<‹Îfl Ï⁄fl·Î±ı ÷ı‹fiı ÏÕ√˛Ì ‹ı‚T›ÎfiÌ Ï√Œ˚Àw’ı ¿˘Àfi „V’Ïfi_√ Ï‹·fi_ ±˙z˘Ï√¿ ·Î›ÁLÁ ±ÎM›_. µz˘√ V◊Î’‰Î ‹ÎÀıfiÎ ±Î‰Î ’fl‰ÎfiÎ I›Îflı ÿ·˝¤ √HÎÎ÷Î Ë÷Î ±fiı fiÁÌ⁄Ωı√ı … ‹‚÷Î Ë÷Î. Ï√Œ˚À ±Î’÷Ì ‰¬÷ı ⁄Á_÷¿<‹Îflı ’hÎfiı ¿èÎ_ — “±Î ·Î›ÁLÁ Œ@÷ ¿Î√‚fi˘ À<¿Õ˘ »ı. ÷fiı flÁ ˢ› ÷˘ V‰Ì¿ÎflÌ ·ı. fi ˢ› ÷˘ ŒÎÕÌ fiά. Áfl‰Î‚ı …ı ’HÎ ◊Λ ÷ıfiÌ Á_’ÒHν …‰Î⁄ÿÎflÌ ’Ëı·ı◊Ì »ıS·ı Á‘Ì ÷ÎflÌ »ı ±ı‰_ fiyÌ Á‹∞ ·ı…ı.” V¿>Àflfi_ “‰‘ ’Õ÷_” µI’Îÿfi ¿fl‰Î ⁄ÿ· Áfl¿ÎflfiÌ fi…flı “√fiı√Îfl” Ãflı·Î µz˘√’Ï÷ flÎË· ⁄Ω…. ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Î±ı ¿·¿kÎÎ fi∞¿ 600 ¿ÎflÌ√fl˘fiı fl˘¿Ì 12,000 „V’_ Õ ·˘‰Î‚Ì ¿Î’Õ Ï‹· V◊Î’Ì ±fiı ⁄ı ‰Ê˝‹Î_ ÷ıfiı fiŒ˘ ‹ı‚‰÷Ì ¿flÌ ÿÌ‘Ì. ≥„LÕ›fi flı › ˘fi fi΋fiÌ ‹Î_ ÿ Ì Ï‹· ¬flÌÿÌ ÷ıfiı ’HÎ fiŒÎ‹Î_ ·Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ±ÎÏÿI› ÷ı ‹ fi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl Ë∞ ‰‘ÎflÌfiı ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ¿ZÎÎfi˘ ⁄fiΉ‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î, ’fl_ ÷ fi‰Î µz˘√˘ V◊Î’‰ÎfiÌ ±fiı …ı
±ÎT›Î_. ⁄Ì∞ ÷flŒ wÎ. 1 ¿fl˘ÕfiÌ ¿ı ‰‘ ±V¿›Î‹÷˘ ‘flΉ÷Πˢ› ±ı‰Î µz˘√˘fiı ‹˘fi˘’˘Ï·Ï‰fl˘‘Ì “±_¿<¢ ÷◊Î ±‰·˘¿fi” fiÌ«ı flά‰Îfi_ fiyÌ ◊›_, …ı◊Ì ÷ı±˘ Áfl¿Îflfiı ±_‘Îfl΋Î_ flÎ¬Ì ’˘÷Îfi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl Œı·Î‰ı fiÏË. ¿Î›ÿ˘ ·Î√ ◊›Î ’»ÌfiÎ_ 20 ‰Ê˝‹Î_ ÷Î÷αı 100 ¿fl÷Î_ ‰‘ ’˛˘…ı@À˘ ‹ÎÀı ÿfl¬ÎV÷˘ fl…^ ¿flÌ ±fiı Áfl¿Îflı ÷ı ⁄‘Ì fi¿ÎflÌ ¿ÎœÌ. ±Î fi‰Î ±˙z˘Ï√¿ ’˛ ˘ …ı @ À˘ ·Î¬˘ ⁄ıfl˘…√Îfl˘fiı fl˘∞fl˘ÀÌ ±Î’Ì Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Î, Áfl¿Îflfiı ±ı@ÁÎ≥{, ¿o’fiÌ ‰ıflÎ ÷◊Î ±Î‰¿ ‰ıflÎ ¬Î÷ı ’W¿‚ fl¿‹ ‹‚ı ±ı ÿı¬Ì÷Ì ‰Î÷ Ë÷Ì, …J◊Î⁄_‘ ‘˘flHÎı ⁄fi÷˘ ‹Î· ‰ˆÏr¿ ⁄Ωfl‹Î_ V’‘νI‹¿ ÿ΋ı ‰ı«Ìfiı ¤Îfl÷ Ï¿o‹÷Ì Ë_Ï՛΋HÎ fl‚Ì Â¿ı ±ı hÎÌΩı ŒÎ›ÿ˘ Ë÷˘, ÁıSÁ Àı@Á ¬Î÷ı flÎF›˘fiÌ ±Î‰¿ ‰‘ı ±ı‹Î_ Â_¿Î fi Ë÷Ì ±fiı Ë∞ ÷‚fiÎ V÷flı Ω‰ ÷˘ fi√fl’ÎÏ·¿Î±˘ ±Î˜@Àˇ˘›fiÌ ’HÎ ±Î‰¿ ‰‘ÎflÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Ì. Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ
22 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
V◊ÎÏ’÷ µz˘√˘ ˢ› ÷ı‹fi_ µI’Îÿfi ‰‘Îfl‰ÎfiÌ ’HÎ ÿflı¿ ±fl∞ Áfl¿Îflı fi΋_…^fl ¿›Î˝ ’»Ì ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Îfiı ·ÎB›_ ¿ı ¤Îfl÷‹Î_ ÷ı‹fi_ ¤Ï‰W› fi Ë÷_. ±ı¿ ‹ıfiı…flfiı ÷ı‹HÎı ±„Bfi ±ıÏ›Î≥ ÿı¢‹Î_ ’˛‰÷˝÷Î ±˙z˘Ï√¿ ’›Î˝‰flHÎfi˘ ±P›ÎÁ ¿fl‰Î ‹˘¿S›Î. ’˛‰ÎÁ ¬ıÕuÎ ⁄Îÿ ‹ıfiı…flı ±ÎÂÎV’ÿ Ïfl’˘ÀÛ ±ÎM›˘. ≥LÕ˘fiıÏ›Î, όϷ’Î≥LÁ, ‹·›ıÏ›Î, ◊Î≥·ıLÕ ‰√ıflı ⁄‘Î ÿı¢fiÌ Áfl¿Îfl˘ ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·ÎfiÎ ’˛˘…ı@À ‹ÎÀı ·Î· Ω…‹ ’Î◊fl‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷Ì. ◊Î≥·ıLÕ ¬Î÷ı ÁMÀıQ⁄fl, 1970 ‹Î_ ÏÁL◊ıÏÀ¿ ŒÎ≥⁄flfi˘ ±Î‘Ïfi¿ M·ÎLÀ V◊ÎM›Î ⁄Îÿ ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Î±ı ’λΠ‰‚Ì Ωı‰Î’b_ fi flèÎ_. ◊Î≥·ıLÕ‹Î_ … ÷ı‹HÎı Àı¿˚VÀÎ≥· Ï‹· fiÎ¬Ì ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ flı›˘fi M·ÎLÀ ¬Õ˘ ¿›˘˝. ≥LÕ˘fiıÏ›΋Î_ ’HÎ Àı¿˚VÀÎ≥· Ï‹· Âw ¿flÌ ±fiı όϷ’Î≥LÁ‹Î_ „V’Ïfi_√ Ï‹· V◊Î’Ì. ÿÏfi›ÎfiÌ Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ ’΋ ±Î˜≥· ÏflŒÎ≥fiflÌ ÷ı‹HÎı ‹·›ıÏ›΋Î_ fiάÌ. ≥LÕ˘fiıÏ›΋Î_ I›Îfl ’»Ì ωV¿˘{ flı›˘fi ŒÎ≥⁄flfi˘ M·ÎLÀ, ◊Î≥·ıLÕ‹Î_ ’˘Ï·Œ˘VŒıÀfi˘ M·ÎLÀ ±fiı ≥Ï…M÷‹Î_ ¿Î⁄˝fi O·ı¿fi˘ M·ÎLÀ V◊Î’Ì ’˘÷ÎfiÎ ¿Îfl˘⁄Îflfiı ⁄ËflÎWÀˇÌ› ¿ZÎÎfi˘ ⁄fiÎT›˘. ±ŒÁ˘ÁfiÌ ‰Î÷ ±ı ¿ı ¬ÿ ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Îfi_ ¤Îfl÷ fi΋fi_ flÎWÀˇ ±Î¬Î Ï«h΋Î_ @›Î_› fi Ë÷_. ≥„LÿflÎ Áfl¿Îflı ±ÎÏ◊˝¿ ZÎıhÎı ¿flı·Î_ ±‚‰Ì÷flÎ_fiı ·Ì‘ı ¤Îfl÷ ¿ıÀ·Ì Ëÿı ⁄οÎ÷ flËÌ …‰Î ’ÎQ›_ ÷ıfi˘ ÿά·˘ …\±˘ — ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Î ¿ıfiıÕ΋Î_ ’S’ ¬flÌÿÌ ÷ıfiÎ ‰Õı ◊Î≥·ıLÕ‹Î_ VÀı’· ŒÎ≥⁄fl ⁄fiΉ÷Î Ë÷Î. ŒÎ≥⁄flfi˘ …J◊˘ ±ı ’»Ì ≥LÕ˘fiıÏ›Π‹˘¿·Î÷˘ Ë÷˘, F›Î_ Ï⁄fl·ÎfiÌ Ï‹· ÷ıfiı ›Îfi˝‹Î_ Œıfl‰÷Ì Ë÷Ì. ÷ˆ›Îfl ›Îfi˝ ±ı ’»Ì ⁄ı„S…›‹ ‹˘¿·Î÷_ Ë÷_ ±fiı I›Î_ ±ı ›Îfi˝ ‰Õı ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ ωω‘ ÏÕ{Î≥fifiÎ_ ¿Î’ı˝À ±_÷ı ¿ıfiıÕÎfiı ±ı¿˚V’˘ÀÛ ¿fl÷Î_ Ë÷Î_. ±Î ÷‹Î‹ ‘_‘ο̛ ’˛T≤ÏkÎfiÎ ¿ıLƒ‹Î_ ¤Îfl÷fiÎ ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Î, »÷Î_ ¤Îfl÷ ±ı‹Î_ @›Î_› fiÏË. ≥„LÿflÎ Áfl¿Îfl ’»ÌfiÌ …fi÷Î Áfl¿ÎflfiÎ ËV÷ı ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Îfiı …ı ±fi¤‰˘ ◊›Î ±ı ’HÎ ±˘»Î ¬ıÿ…fi¿ fi Ë÷Î. 1978 ‹Î_ B‰ÎÏ·›fl flı›˘fifi˘ ωV¿˘{ ŒÎ≥⁄fl M·ÎLÀ ωV÷Îfl‰Î ‹ÎÀı ¿flı·Ì ±fl∞fi˘ ‹ÏËfiα˘ Á‘Ì …‰Î⁄ fi ‹Y›˘ I›Îflı Ï⁄fl·Î±ı ¿oÀ΂Ìfiı ÷ı ±ÎÏÿI› ωø‹ Ï⁄fl·Î, …ı‹HÎı ±„Bfi±ıÏ›Î≥ ÿı¢‹Î_ ¿<· ‹‚Ìfiı 19 ¿Îfl˘⁄Îfl ≥LÕ˘fiıÏ›Π¬Î÷ı ÀˇÎLÁŒfl ¿fl‰Îfi_ ¿o’fi̱˘ V◊Î’Ì ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ‰ˆÏr¿flHÎfi˘ ω«Î›*, F›Î_ ’˘÷ÎfiÌ ¿o’fiÌfiÎ ÷ı±˘ ÏÕflı@Àfl ÿfl‰ÎΩı ’Ëı·‰Ëı·Ì ‰Îfl ¬˘·Ì fiÎA›˘. ⁄fi‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ÏÕflı@Àflfi˘ ˢt˘ ‘ÎflHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’HÎ ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiÌ ’fl‰Îfi√Ì …wflÌ Ë÷Ì, …ıfiÎ ±_√ı ¿flı·Ì ±fl∞fi˘ ’HÎ fi‰ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ’˛Ï÷¤Î‰ fi ±ÎT›˘ I›Îflı ±ÎÏÿI› Ï⁄fl·Î ±ı ¬Î÷ÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ ±Ï‘¿ÎflÌfiı w⁄w ‹‚‰Î √›Î. ±Ï‘¿ÎflÌfi˘ …‰Î⁄ Ë÷˘ — “Ï‹. Ï⁄fl·Î, ωÿıÂÌ ¿o’fiÌfi_ ÏÕflı@Àfl’ÿ ÷‹ı ·ı¢ ÷˘ ±‹ı ÷‹ÎflÌ Á΋ı ¿ıÁ ÿά· ¿flÌÂ_.” Áfl¿Îfl ‹ÎÀı ±ı ¿Î‹ ÁËı·_ Ë÷_, ¿ÎflHÎ ¿ı ¬Îfi√Ì ¿o’fiÌfiÎ ÏÕflı@Àflfiı …ıfiÌ w±ı …ı·¤ı√˘ ¿flÌ Â¿Î› ±ı‰Î 26 Ω÷fiÎ “√fiΔfiÌ ·Î_⁄Ì ÁÒÏ«fi˘ ÿÎw√˘‚˘ ÷ıfiÌ
’ÎÁı Ë÷˘. µz˘√˘ ’˛I›ıfi_ fi¿ÎflÎI‹¿ ‰·HÎ Ωı÷Î_ Á‹∞ ¿Λ ±ı‰Ì ‰Î÷ »ı ¿ı …fi÷Î Áfl¿Îflı ’˘÷ÎfiÌ Ï‰ÿΛ ’Ëı·Î_ ÿıÂfiı 1979-80 fiÎ ‰Ê˝ ‹ÎÀı -5.2Ñ fi˘ fiı √ ı Ï À‰ ω¿ÎÁ ÿfl ¤ıÀ ±ÎM›˘. ‹Ïfl›· Ëη÷‹Î_ ‹Ò ¿ Λı · Î ¤Îfl÷Ì› ±◊˝÷_h΋Î_ fi‰˘ ’˛ÎHÎ e_¿‰ÎfiÌ ’˛◊‹ ¿˘Ï …ı‹HÎı ÏfiWÃÎ’Ò‰˝¿ ¿flÌ ±ı fiı÷Î flÎ∞‰ √Î_‘Ì Ë÷Î. µz˘√˘‹Î_ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎfiı ‰ı√ ±Î’‰Î ¿o’fiÌ ‰ıflÎ ÷◊Î ±Î‰¿ ‰ıflÎ ’fl ÷ı‹HÎı ¿Î’ ‹Ò@›˘, ·Î›ÁLÁ ’˛◊΋Î_ Á‘ÎflÎ ¿›Î˝ ±fiı ‹˘fi˘’˘·Ì ±˜@À Ë‚‰˘ ⁄fiÎT›˘. ±Î ø‹fiı flÎ∞‰ ±Î√‚ «·Î‰Ì Â@›Î ˢ÷, ¿ı ‹ ¿ı ·˘¿Á¤ÎfiÎ 543 Á_ÁÿÁP›˘ ’ˆ¿Ì 415 ÁP›˘ ¿˘Ó√˛ıÁÌ Ë÷Î ±fiı ⁄Ë‹÷ÌfiÎ Ωıflı Á‘ÎflÎfi˘ ÿflı ¿ ’˛ V ÷Ή ·˘¿Á¤Î‹Î_ ’ÁÎfl ¿flΉ‰Îfi _ ÁËı · _ Ë÷ _ . ±Î‹ »÷Î_ 1985-86 fiÎ ±fiı 1986-87 fiÎ ‰Ê˝ ‹ÎÀı ⁄ı ±Î‰¿ÎflÿΛ¿ ⁄…ıÀ˘ ±ÎM›Î_ ’»Ì flÎ∞‰ √Î_‘Ì ‹K›‹ ±fiı √flÌ⁄ ‰√˝fiÎ ‹÷˘ √‹Î‰‰ÎfiÌ ⁄Ì¿ı ’Ì»ıËà ¿flÌ √›Î. ¤Îfl÷fiı ±ÎÏ◊˝¿ Á’fl’Ήfl ⁄fiΉ‰Îfi˘ ±fiΛÎÁı ËÎ◊ ·Î√ı·˘ ‹˘¿˘ ÷ı‹HÎı √‹Î‰Ì ÿÌ‘˘. ±Î Ω÷fi˘ ÿ·˝¤ ‹˘¿˘ fiflÏÁ_Ë flΉfiı ’HÎ ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı … ËÎ◊ ·ÎB›˘, ¿ı ‹ ¿ı ÿÁ‹Ì ·˘¿Á¤ÎfiÌ «Ò_ÀHÎÌfi_ Ïfl{SÀ ΩËıfl ◊›_ ±ı ‰¬÷ı ÷ı±˘ ÏfiT≤kÎ ∞‰fi ‰Ì÷Ή‰Î ’˘÷Îfiı √΋ fi_Ïÿ›Î· …÷Î flËı‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ¿fl÷Î Ë÷Î. ÏÿSËÌ‹Î_ ¿ıÀ·˘¿ Á΋Îfi ’HÎ ÷ı‹HÎı ’˜¿ ¿flÎ‰Ì fiÎA›˘ Ë÷˘. ÏfiT≤ÏkÎ ·ı‰Îfi_ fiyÌ Ë÷,_ ±ıÀ·ı fiflÏÁ_Ë flΉ «Ò_ÀHÎÌ ’HÎ ·ÕuÎ fi Ë÷Î. ’fl_÷ flÎ∞‰ √Î_‘ÌfiÎ ±‰ÁÎfiı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı „V◊Ï÷ ±«Îfi¿ ⁄ÿ·Ì fiάÌ. flÎ…¿Ì› ¿Î‰ÎÿΉÎfiÎ ‹Î‹·ı ÷ı±˘ Ïfiw’ƒ‰Ì √HÎÎ÷Î Ë÷Î. ‹Ëı÷˘ fi ‹Îflı ¿ı fi ¤HÎΉı ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
23
±ı‰Ì ÷ı‹fiÌ »Î’ Ë÷Ì. ‰›‹Î_ ’HÎ ÷ı±˘ 70 ‰Ê˝fiÎ Ë÷Î. ±Î◊Ì Á˘Ïfi›Î √Î_ ‘ ÌfiÎ Á_ ¿ ı ÷ fiı ±fi Á flÌ ¿˘Ó √ ˛ ı Á Ì ±Î√ı‰Îfi˘±ı ÷ı‹fiı “VÀΘ’√ı’” ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ÷flÌ¿ı ’Á_ÿ ¿›Î˝. …^fi 21, 1991 fiÎ fl˘… fiflÏÁ_Ë flΉı 511 Á_ÁÿÁP›˘fiÌ ·˘¿Á¤Î‹Î_ ‹Î_Õ 211 ¿˘Ó√˛ıÁÌ ÁP›˘fiÎ ±fiı ’Î_« ⁄ÌΩ flÎ…¿Ì› ’Z΢fiÎ Àı¿Î ‰Õı ·C΋÷Ì Áfl¿Îfl fl«Ì I›Îflı ÿıÂfiÎ ¤·¤·Î F›˘Ï÷Ê̱˘fiı ¿S’fiÎ fiˢ÷Ì ¿ı ’Ì‚Î ’Îfi …ı‰Î ±ı ‹˙fiÌ⁄Î⁄Î ’ÒflÎ_ ’Î_« ‰Ê˝ ÁkÎÎ ’fl À¿Ì flËı‰ÎfiÎ Ë÷Î ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ «Îfl ÿÁ¿Î ◊›ı ¤Îfl÷fiı ÿı‰Î ±fiı ÿı‰Î‚Î ÷flŒ Á÷÷ ‘¿ı·÷Ì flËı·Ì fiı Ë v»Î’ ±ÎÏ◊˝ ¿ fiÌÏ÷fiı ÷ı ± ˘ ‰ÎflÎHÎÁÌfiÎ CÎÎÀı ‹Ò¿Ì ±Î‰‰ÎfiÎ Ë÷Î. ±Î fiÌÏ÷±ı Á…ı ˝ · Î ±fi◊˘˝ fi _ ÏfiflÎÂÎ…fi¿ Ï«hÎ 1991 ‹Î_ fiflÏÁ_Ë flΉfiÌ fi…fl Á΋ı Ë÷_ ±fiı ÁΫ_ ¿Ë˘ ÷˘ ±ı ‰Êı˝ ’ÎCÎÕÌfi˘ ‰‚ »ıÕı ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±ÎÏ◊˝¿ ZÎıhÎı «Î·ÌÁ ‰Ê˝ ’ÎHÎÌ‹Î_ √›Î_fi˘ ’flΉ˘ ±Î’÷Î ¿ıÀ·Î¿ ±Î_¿ÕÎ «˘Ó¿Î‰fiÎflÎ Ë÷Î. ÿά·Î ÷flÌ¿ı-á 1947 ‹Î_ ±Î{ÎÿÌfiÎ Á‹›ı ωr‰ı’Îfl‹Î_ ¤Îfl÷fi˘ ÏËVÁ˘ 2.5Ñ Ë÷˘. µkÎfl˘kÎfl CÎÀ÷˘ flËÌfiı ÷ı 1991 ‹Î_ 0.5Ñ …ıÀ·˘ flËÌ …‰Î ’ÎQ›˘ Ë÷˘.
24 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
1947 ‹Î_ Ïfi¿ÎÁ¿Îfl ÿı¢ ’ˆ¿Ì ¤Îfl÷fi˘ fi_⁄fl 16 ‹˘ Ë÷˘. 1991 ‹Î_ ÷ı 43 ‹Î V◊Îfiı ±‰‹ÒS›fi ’Î‹Ì «Ò@›_ Ë÷_. ˢÓ√ ¿˘Ó√fiÌ ‰V÷Ì ¤Îfl÷fiÌ ÷·fiαı ‹Î_Õ 0.7Ñ Ë˘‰Î »÷Î_ ±fiı ÷ıfi˘ ’˛ÎÿıÏ¿ ωV÷Îfl ¤Îfl÷fiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı Œ@÷ 0.03Ñ Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ıfi˘ Ïfi¿ÎÁ‰ı’Îfl hÎHÎ √H΢ ‰‘Îflı Ë÷˘. µ’flÎ_÷ ⁄˛ÎÏ{·fi˘ ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ¿˘Ïfl›Îfi˘ ±fiø‹ı hÎHÎ √H΢ ±fiı ’Î_« √H΢ ‰‘Îflı Ë÷˘, F›Îflı 1947 ‹Î_ ±ı ⁄Lfiı ÿı¢ ¤Îfl÷◊Ì @›Î_› ’λ‚ Ë÷Î. á ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ O≤Ëÿ ·˘Á ±ıL…ıÏ·Áfi_ ZÎıhÎŒ‚ Œ@÷ 1,207 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ±fiı ‰V÷Ì ’HÎ 1.4 ¿fl˘Õ◊Ì ‰‘Îflı fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ 1991 ‹Î_ ÷ıfi_ ‰ÎÏÊ˝¿ CÎflı· µI’Îÿfi/GDP ¤Îfl÷ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı Ë÷_. á ¤Îfl÷fiÌ ‹Î◊ÎÿÌà ‰ÎÏÊ˝¿ ±Î‰¿ 1947 ‹Î_ ÿÏZÎHÎ ¿˘Ïfl›Î ±fiı ◊Î≥·ıLÕ ¿fl÷Î_ ‰‘ Ë÷Ì. 1991 ‹Î_ ◊Î≥·ıLÕfi˘ ÁflıflΠfiÎ√Ïfl¿ 900 ÕΘ·fl ±fiı ÿÏZÎHÎ ¿˘Ïfl›Îfi˘ fiÎ√Ïfl¿ 2,370 ÕΘ·fl ¿‹Î÷˘ Ë÷˘, F›Îflı ¤Îfl÷Ì›˘fiÌ ‹Î◊ÎÿÌà ‰ÎÏÊ˝¿ ±Î‰¿ 290 ÕΘ·fl Ë÷Ì. á 1991 ‹Î_ ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiÎ ‹Î◊ı fl˘…fiÎ wÎ. 95 ¿fl˘Õ ·ı¬ı ÿı‰_ «Õ÷_ Ë÷_ ±fiı ¿<· ¤ÎflHÎ ’flfi_ T›Î… «Ò¿‰‰Î ‹ÎÀı Áfl¿Îflı ‰Êı˝ ÿËÎÕı wÎ. 32,000 ¿fl˘Õ ¬«˝‰ÎfiÎ ◊÷Î Ë÷Î. ±◊˝÷_hÎfiı ‘Ì‹_ {ıfl ±Î’÷Ì ÷ı fl¿‹ Áfl¿ÎflfiÎ ¿<· ‰ÎÏÊ˝¿ ¬«˝fiÎ 23Ñ …ıÀ·Ì Ë÷Ì. ÿıÂfiÎ Á_flZÎHÎ ÿ‚˘ ‹ÎÀı ’HÎ ±ÎÀ·_ ⁄…ıÀ ÷˘ ¬«Î˝÷_ fi Ë÷_. á 1947 ‹Î_ ’„O·¿ Áı@ÀflfiÎ_ ±ı¿‹˘ Œ@÷ ’Î_« Ë÷Î_. 1991 ‹Î_ ÷ı ±Î_¿Õ˘ ‰‘Ìfiı 244 ◊›˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ı ÁÎËÁ˘‹Î_ …fi÷ÎfiÎ ’ˆÁı wÎ. 1,00,000 ¿fl˘Õfi_ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ¿flΛΠ»÷Î_ ÷ı±˘ ±ı¿oÿflı 3Ñ fiŒ˘ ’HÎ ¿‹Î‰Ì ±Î’÷Î_ fi Ë÷Î_. Ë¿Ì¿÷ı 113 ±ı¿‹˘ Á÷÷ fi¿ÁÎfi ¿fl÷Î_ Ë÷Î_. ÿÎ. ÷. ω{Î√ VÀÌ· M·ÎLÀfiÎ «˘’Õı …‹Î ◊›ı·_ ¿<· fi¿ÁÎfi wÎ. 3,986 ¿fl˘Õ Ë÷_, F›Îflı ÷ıfiÌ Âıfl‹ÒÕÌ Œ@÷ wÎ. 3,406 ¿fl˘Õ Ë÷Ì. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ Âıfl‹ÒÕÌ … «Î‰Ì ¬Î‘Ì Ë÷Ì. 1972 ‹Î_ ·¬fiµ ¬Î÷ı V◊’Λı·Î ’„O·¿ Áı@ÀflfiÎ ±ı¿‹ V¿>ÀÁ˝ ≥„L՛ΠϷϋÀıÕı ±ı¿ı› V¿>Àfl ⁄fiÎT›_ fiÏË, »÷Î_ 1991 ‹Î_ ’HÎ ÷ıfiÎ 3,000 ¿ÎflÌ√fl˘fiı ωfiÎ ¿Î‹ı ’√Îfl «Ò¿‰Î÷˘ Ë÷˘. ¤Îfl÷fiÎ ’◊Îfl̉ ±◊˝÷_hÎfiı ·√÷Î ±Î‰Î ÷˘ CÎHÎÎ ±Î_¿ÕÎ ÀÎ_¿Ì ¿Λ,
÷ı‹fiı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ’Á_ÿ ¿›Î˝ ’HÎ ⁄‘Îfi˘ ÁÎflÎ_ ±ıÀ·˘ ¿ı ±ı¿‹ÎhÎ flÎ∞‰ √Î_‘ÌfiÎ ±’‰Îÿfiı ¿ı Áfl¿ÎflÌ O›fl˘øıÀ ˢ‰ÎfiÎ ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ fiıËv◊Ì ‹Î_ÕÌfiı «_ƒÂı¬fl Á‘ÌfiÎ ±Î√ı‰Îfi˘±ı ‹Õÿη fiÎ÷ı ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë ÁË… ¿flÌ ‹Ò¿ı·Î …ı ±◊˝÷_hÎfi˘ fiflÏÁ_Ë flΉfiı ‰ÎflÁ˘ ‹Y›˘ ÷ı √_√Î…‚ flÌ÷ı ±Îÿı’ηfi ¿flı ±fiı ‹Î√‰ÎfiÎ VÀı…‹Î_ Ë÷_. ¿o≥ ⁄Î¿Ì flËı÷_ ˢ› ÷ı‹ ΩL›±ÎflÌ, 1991 flÎ…¿ÎflHÎÌ …ı ‰ ˘ ‰ˆ « ÎÏfl¿ fiÎ ±¬Î÷Ì ›©ı ÷ıfiı Õ«¿Î_ ¬Î÷_ ¿flÌ ÿÌ‘_. ’ıÀˇ˘Ï·›‹fi˘ ⁄ıfl·ÿÌà ‹÷¤ıÿ ±Î√‚ ‘flÌ Á΋Π17 ÕΘ·flfi˘ ¤Î‰ ‰‘Ìfiı 42 ÕΘ·fl ◊›˘, ‹ÎÀı ±Î›Î÷Ï⁄· fl.2 ◊Λ fiÏË. flÎ…¿ÎflH΋Î_ ÷ı‹fiÎ_ V◊ÎÏ’÷ ±⁄… ÕΘ·fl …ıÀ·_ ‰‘Ì …‰Î ’ÎQ›_. ’Ïç‹ ±ıÏ›Îfiı ◊÷Ì Ïfi¿ÎÁ‹Î_ ›©fiı ÏË÷˘ fi Ë÷Î_, ‹ÎÀı fiflÏÁ_Ë flΉfiÎ ·Ì‘ı ¿Î’ ±ÎM›˘. ≥flοı ±Î›Î÷ ¿flı·Î ‹Î·fiÎ ’ˆÁÎ ÀÎ≥‹ı ±ÎM›Î fiÏË. ’√·ı «Î·‰Î‹Î_ ¿Â_ √‹Î‰‰Îfi_ fi Ë÷_. ≥flο‹Î_ ÷◊Î ¿<‰÷ˆ ‹Î_ ‰Á÷Î ¤Îfl÷Ì›˘±ı ›©fiÌ ’Ïfl„V◊Ï÷ ‰E«ı fiÎHÎÎ_ ‹˘¿·‰Îfi_ flËÌ ‰Î÷ ±_√÷ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎfiÌ, ÷˘ ⁄_‘ ¿›*. ωÿıÂÌ Ë_Ï՛΋HÎ ‘flΉ÷Ì Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿fiÌ Ï÷ΩıflÌ‹Î_ Œ@÷ 1 ±⁄… Áfl¿ÎflÌ ±‹·ÿÎflfiı ÿıÂfiÎ fiÎHÎÎ_‹h_ ÎÌfi_ ÕΘ·fl Ë÷Î. ¤Îfl÷fiÌ ±Î›Î÷˘ ‹ÎÀı ±ı fl¿‹ ‹Î_Õ ±ı¿Îÿ ÁM÷ÎË «Î·ı ±ıÀ·Ì ‹˘¤ÎÿÎfl ’ÿ ‹Y›Î ’»Ì ⁄Ì…\_ Â_ Ë÷Ì. ±√ε «_ƒÂı¬fl Áfl¿Îflı ⁄ıL¿ ±Î˜Œ ∫B·ıLÕ‹Î_ Á˘fi_ Ï√fl‰ı ‹Ò¿Ìfiı 40 Ωı ≥ ±ı ? ÕΘ . ‹fi‹˘ËfiÏÁ_ Ë fiÌ ¿fl˘Õ ÕΘ·fl µ»ÌfiÎ ‹ı‚T›Î Ë÷Î ±fiı ⁄ÌΩ 20 ¿fl˘Õ ÕΘ·fl Á˘fi_ ‰ı«Ìfiı µ’ΩT›Î Ë÷Î, ’fl_÷ ±ı fl¿‹ ’HÎ @›ÎflfiÌ ⁄ÎW’̤‰fi ’Î‹Ì «Ò¿Ì Ë÷Ì. À>_¿‹Î_, ±◊˝÷_hÎfi˘ ωÏfi’Î÷ Â÷‹¬ ◊›˘ Ë÷˘. ±ı¿ ¿ÀÎZÎ ’HÎ …\ ± ˘ — ¤Îfl÷fiÌ ±ÎÏ◊˝¿ „V◊Ï÷ ±ÎÀ·Ì µÿÎflÌ¿flHÎfiÌ “flΉfiÌÏ÷”fiÎ Àı¿ÿı Îfl˘ — ‰ÎÏHÎF› ÁÏ«‰ ‹˘LÀı¿ÏÁ_Ë ±ÎË·‰ÎÏ·›Î, ‰ÎÏHÎF› ‹_hÎÌ ’Ì. Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚ ±fiı fiÎHÎÎ_‹h_ ÎÌ ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë. ÷flŒıH΋Î_ ±ıÀ·_ ¿Ëı‰_ ’Õı ¿ı fi‰Ì ¿o√΂ ˢ‰Î »÷Î_ ∫B·ıLÕfiÎ ’˛Ï÷„WÃ÷ ÁÎM÷ÎÏË¿ “‘ ≥¿˘fi˘Ï‹VÀ”fiÎ fiΛ⁄ ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷fiÌ …wÏfl›Î÷ ±_√ı ‰ÕÎ ‹_hÎÌ @·Î≥‰ øÒ¿ı ‹ı, 1991 ‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ ¿‰fl VÀ˘flÌ‹Î_ ¤Îfl÷fiı “’Î_…flı ’flΛı·Î ’˛‘ÎfifiÎ ‹˘œı Á«˘À ±fiı ÷¿ÛÁ_√÷ ‰ÎCΔ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎT›_. ÁÒÏ«÷Î◊˝ ±ı ¿ı ’Î_…w_ ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ÿ·Ì·˘ ÁÎ_¤Y›Î ’»Ì ÷ı‹HÎı ‰À·Î‰Î‹Î_ √fl…÷˘ ‰ÎCÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› T›Î’ÎflÌ …√÷‹Î_ ±ÎHÎ Œı·Î‰Ì ÿı. {Î{Ì ‰Îfl ·√ÎÕÌ fiÏË. ’Î_…w_ ¬˘·‰Îfi_ … ¿Î‹ fiflÏÁ_Ë flΉ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ±ÎfiÎ ‹ÎÀı ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎfi˘ ’Ëı·˘ ‹‹fl˘ ÷ı±˘ ±ı¿Îÿ ¿˘Ó√˛ıÁÌ Á_ÁÿÁP›fiı fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ ÷flÌ¿ı fiÌ‹Ì Â@›Î ˢ÷, ’fl_÷ ¬ÿ fiflÏÁ_Ë flΉı ’˛‘Îfi‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ‹Î_ ±ı‰_ Ωı¬‹ ÷ı‹HÎı fi ¬ıÕu_. ¿˘Ó√˛ıÁ ¿S«fl‰Î‚Î flÎ…¿ÎflHÎÌfiı ±ÎÏ◊˝¿ fiÌÏ÷ ‹Ò@›˘. µz˘√¬Î÷_ ÷ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÎ ËV÷¿ ±_√ı ’˘÷ÎfiÎ «Ì·Î«Î· A›Î·˘ ˢ› ±fiı Ï⁄fiÁ‹Î…‰ÎÿÌ ’√·Î_ ¤fl÷Ì ‰¬÷ı flÎA›_ Ë÷,_ ¿ı‹ ¿ı ±◊˝÷h_ Îfi˘ µ©Îfl »ı‰Àı ÷ıfiı ‰Î˜À ⁄ıL¿ √‹Î‰‰ÎfiÌ ⁄Ì¿ ’HÎ ·Î√ı, ‹ÎÀı ·Î_⁄Ì º„WÀ ‰Î’flÌ fiflÏÁ_Ë flΉı µz˘√˘ ‰Õı ◊‰Îfi˘ Ë÷˘. ’˛‘Îfi‹_Õ‚ flÎ…¿ÎflHÎ ÁÎ◊ı Ï⁄·¿<· Á_⁄_‘ fi ‘flΉ÷Î “±ÎµÀÁÎ≥Õfl”fiı fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ Á‹ZÎ fi‰Ì ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷fi˘ ‹Át˘ ⁄fiΉ‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. ±Î‹ı› ÷ı‹fiı lıWà fiÏË, ’HÎ ¿èÎÎ√flÎ fiÎHÎÎ_‹_hÎÌfiÌ ‰‘ ÷ı‹HÎı fl…^ ¿›˘˝, …ı‹Î_ ¿ıÀ·Î¿ µz˘√˘ …wfl Ë÷Ì. ’Á_ÿ√Ì ÷ı‹HÎı ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë ’fl œ˘‚Ì, …ı±˘ ¿ı„Q⁄˛… ‹ÎÀı ·Î›ÁLÁfiÌ ’˛◊Î fiÎ⁄Òÿ ¿fl‰Îfi˘ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌ‹Î_ ±◊˝ÂÎjÎfiÎ VfiÎ÷¿ ◊›Î ⁄Îÿ ’_Ω⁄ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌ‹Î_ ±fiı ÏÿSËÌ ’˛V÷Ή Ë÷˘. Á˙ ’˛‘Îfi˘ «Ò’ flèÎÎ, V¿>· ±Î˜Œ ≥¿˘fi˘Ï‹@Á‹Î_ ±◊˝ÂÎjÎfiÎ ’˛˘ŒıÁfl flËÌ «Ò@›Î Ë÷Î. Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿fiÎ ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÎ ‹˙fifiı ±fi‹Ï÷ Á‹∞ ÷ı±˘ √‰fi˝fl ’HÎ ⁄L›Î Ë÷Î ±fiı I›Îfl ’»Ì ±Î›˘…fi ’_«fiÎ fiΛ⁄ ±K›ZÎ fiflÏÁ_Ë flΉ ⁄˘S›Î — “µÿÎflÌ¿flHÎ ÷flÌ¿ı fi̋ΛΠË÷Î. ±Î ⁄Lfiı ˢtα˘ ’fl ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëı ⁄Ω‰ı·Ì ¿Î‹√ÌflÌ ¿fl‰Îfi_ … »ı, ÷˘ ’»Ì ‹˘Àfl¿Îfl ÁÏË÷ Ωı÷Î_ fiflÏÁ_Ë flΉı ¬˘ÀÎ ‹ÎHÎÁfiÌ ’Á_ÿ√Ì ¿flÌ Ë˘‰Îfi_ …HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı ±ı ⁄‘Î µz˘√˘‹Î_ ¿ı ‹ fi ¿fḻı ? ÁflÿÎflfi˘ Àˇı¿ flı¿˘ÕÛ fiflÏÁ_Ë flΉı fiyÌ ¿flı·Î µÿÎflÌ¿flHÎfiÎ M·Îfi ¿fl÷Î_ …\ÿ˘ ·Î›ÁLÁfiÌ ’˛◊Î Áÿo÷fl fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ Ë÷˘. ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ë wÏœ«V÷ Ë÷Î. ±◊˝÷_hÎfiı Áfl¿ÎflÌ ±_¿<¢ fiÌ«ı flά‰Î‹Î_ ÿı‰Î› ÷˘ Â_ ¬˘À<_ ?” ±Î ÁÎ_¤‚Ì ¿ıÀ·Î¿ ‹Îfi÷Î Ë÷Î. Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿fiÎ √‰fi˝fl ÷flÌ¿ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±Î›˘…fi ’_«fiÎ ÏÁÏfi±fl ¿˘Ó√˛ıÁÌ ’˛‘Îfi˘fiÎ «ËıflÎ ’fl fiΛ⁄ ±K›ZÎ ÷flÌ¿ı ±ı … ÷ı‹fiÌ fiÌÏ÷ flËÌ Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ fiflÏÁ_Ë flΉı ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
25
fi‰Ì ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷fi_ ±ı·Îfi ¿flÌ fiÎA›_. ÁÎ_…ı ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëı Á_Áÿ‹Î_ ⁄…ıÀ fl…^ ¿›*. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±¬⁄Îfl˘‹Î_ fi‰Ì ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷fiÎ Á‹Î«Îfl ‹◊΂ı Ë÷Î ±fiı ⁄…ıÀfi_ ω‰flHÎ fiÌ«ı Ë÷_. ÿı¤fl‹Î_ ÷Î…√Ìfi_ ‰Î÷ΉflHÎ ŒflÌ ‰Y›_, ¿ı‹ ¿ı flÎ…¿Ì› V‰÷_hÎ÷Î ’»Ì 44 ‰Êı˝ ÿıÂfiı ±ÎÏ◊˝¿ V‰÷_hÎ÷Î ‹‚Ì flËÌ Ë÷Ì. µz˘√˘fiı Á¿oΩ‹Î_ flά÷Î MRTP fi΋fiÎ ‹˘fi˘’˘·Ì ±˜@ÀfiÎ fiˢfl ¬ıÓ«Ì ·ı‰Î›Î Ë÷Î. ·Î›ÁLÁ flÎ… Áÿo÷fl fiÎ⁄Òÿ ¿flΛ_ Ë÷_. ωÿıÂÌ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ‹ÎÀı ÿfl‰ÎΩ ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. ±Î Ë∞ Âw±Î÷ Ë÷Ì. fiflÏÁ_Ë flΉfiÎ ÏÿÂÎÁÒ«fi ’˛‹ÎHÎı ÕΘ. ‹fi‹˘ËfiÏÁ_Ëfi_ I›Îfl ’»Ìfi_ ÿflı¿ fi‰_ ⁄…ıÀ ±◊˝÷_hÎfi˘ ‹Á·-’Ήfl ‰‘Îfl÷Î À˘Ïfi¿ ÷flÌ¿ı ±ÎT›_. ωÿıÂ◊Ì ±Î‰‰Î ‹Î_Õı·Ì Ï⁄fiflËÌ ¤Îfl÷Ì›˘fiÌ fl¿‹fi˘ ±fiı ωω‘ Ω÷fiÎ ¿fl‰ıflÎ CÎÀuÎ ’»Ì ·˘¿˘ ’ÎÁı ŒÎ…· ⁄«÷Ì fl¿‹fi˘ ’˛‰ÎË ‹ÒÕÌ⁄Ωfl ÷flŒ ‰Y›˘, µz˘√˘±ı ÷ı ‹ÒÕÌ ‰Õı ¿Îfl˘⁄Îfl ÷◊Î ¿ı’ıÏÁÀÌ Ï‰V÷ÎflÌ ‹Î·fi_ µI’Îÿfi ‰‘Λ*, Áfl¿ÎflÌ »^À»ÎÀ˘ Ëı ⁄ıL¿˘±ı ÷◊Î ŒÎ≥fiÎLÁ ¿o’fi̱˘±ı ÷ı ‹Î·fiÎ µ’ÎÕ ‹ÎÀı ·˘¿˘fiı ±˘»Î T›Î…ÿflı Áfl‚ Ë’÷Î‰Î‚Ì ·˘fi˘ ‹@÷ flÌ÷ı ±Î’Ìfiı ÷ı‹fiÌ ¬flÌÿ„@÷ ‰‘ÎflÌ I›Îflı ÏÕ‹ÎLÕ ‰‘Ì, ÏÕ‹ÎLÕfiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î µz˘√˘ MRTP fiÎ ¤› ‰√fl ‹Î·fi_ µI’Îÿfi ‰‘Îfl÷Î √›Î, …J◊Î⁄_‘ ‘˘flHÎı ÷ˆ›Îfl ◊÷Î ‹Î·fiÌ ’Õ÷fl Ï¿o‹÷ CÎÀ÷Î_ ÷ı‹… ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ⁄Ωfl ‹ÎÀı ÷ı V’‘νI‹¿ ⁄fi÷Î_ Ïfi¿ÎÁ ‰‘Ì, ËÏ_ ՛΋HÎfiÎ ¬Î÷ı Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿fi_ ±fi΋÷ ¤_Õ˘‚ ‰K›_ ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ ±˙z˘Ï√¿ ¿o’fi̱˘ ±ıÀ·Ì Á©fl ⁄fiÌ ¿ı ÷ı‹HÎı ŒÎ…· fiÎHÎÎ_ ‰Õı ›fl˘’-±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ¿o’fi̱˘fiı ¬flÌÿÌ ·ı‰Îfi_ Âw ¿›*. …\·Î≥ 24, 1991fiÎ fl˘… Á_Áÿ‹Î_ µÿÎflÌ¿flHÎfi_ ⁄…ıÀ fl…^ ¿flÌ flËı·Î ‹fi‹˘ËfiÏÁ_ËfiÌ ÀÌ.‰Ì. ÷Á‰Ìfl. ±Î ÏÁQ’· ≥¿˘fi˘Ï‹@Á Ë÷_, …ı fiflÏÁ_Ë flΉı «Ò’«Î’, ÃoÕÎ Ï«kÎı ÷ı‹… «ÎHÎ@›fiÌÏ÷ ‰Î’flÌfiı ·ÕÎT›_ ±fiı ¤Îfl¬ÎfiÎfiÌ … Á‹Î…‰ÎÿÌ fiÌÏ÷fi_ ±fiÁ_‘Îfi Ë÷Ì. √Ï÷±ı ËÕÿ˘·Î÷Î ¤Îfl÷Ì› ±◊˝÷_hÎfiı ŒÎVÀ Àˇı¿ ’fl «ÕÎT›_. ¤Îfl÷fiı ±ÎÏ◊˝¿ ±Î‹ »÷Î_ wÏœ‰ÎÿÌ ¿˘Ó√˛ıÁ̱˘ ‹ÎL›Î Á’fl’Ήfl ⁄fiΉ‰Îfi_ ±Ï¤›Îfi Á÷÷ ’Î_« ‰Ê˝ «·Î‰Ìfiı ‹ı, 1996 ‹Î_ fiÏË. Ïÿ‰Á˘ ‰Ì÷Ì √›Î. ÕΘ . ÷ı±˘ ÏfiT≤kÎ ◊›Î ±ı ’»Ì›ı Á‘ÎflÎfi˘ ÿ˘fl «Î· flËı‰Îfi˘ Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹HÎı ‹fi‹˘ËfiÏÁ_ËfiÎ ’˛◊‹ Á‘ÎflΉÎÿÌ Âw ¿flı·Ì ÏflŒ˘‹˝ ’˛˘ÁıÁ‹Î_ Ïfl‰Á˝ √̱fl fi Ë÷_. ±ı¿ ‰Îfl ÿά· ◊›ı·˘ ⁄…ıÀfiÌ ÷Îfl̬ fi∞¿ ±Î‰Ì Ë÷Ì ±fiı ±ÎÏ◊˝¿ Á‘Îfl˘ ÷‹Î‹ ±◊˝÷_hÎfiı Ωı¬‹ÎT›Î ‰√fl ’λ˘ ¬ıÓ«Ì Â¿Î› fiÏË. flΉ ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷fiı ⁄…ı À fiÎ ±Î◊Ì flΉ Áfl¿ÎflfiÌ ±fi√Î‹Ì Áfl¿Îfl˘±ı ’HÎ Á‘ÎflÎfiÌ ’˛Ïø›Î «Î· flÎA›Î ¤Î√w’ı ΩËıfl ¿flÌ Á_›@÷ ‘fl÷Ì¿o’ ÏÁ‰Î› »^À¿˘ fi Ë÷˘. Á…˝‰Î ‹Î√÷Î fi Ë÷Î. ¬ÎÁ ÷˘ ±ıÀ·Î ±Î…ı fiflÏÁ_Ë flΉ Ë›Î÷ fi◊Ì, ’fl_÷ ÷ı‹HÎı Á…ı˝·Ì ±ÎÏ◊˝¿ øÎ_Ï÷fi_ ÿ˘œ ‹ÎÀı ¿ı ÷ı‹fiÌ ·C΋÷Ì Áfl¿Îflfiı Àı¿˘ ÿÁ¿Îfi_ Áfl‰ˆ›_ fi…fl Á΋ı »ı. 1991 ‹Î_ ÷ı‹HÎı ‹Ïfl›· ±◊˝÷_hÎfi˘ «Î…˝ ±Î’Ì flËı·Î ⁄ÌΩ ’Î_« flÎ…¿Ì› ’Z΢fiÎ Á_¤ÎY›˘ ±ı ‰¬÷ı Œ@÷ 1 ±⁄… ÕΘ·flfi_ ±fi΋÷ ¤_Õ˘‚ ‘flΉ÷Ì Ïfl{‰˝ ±Î√ı‰Îfi˘fiı ’HÎ ±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflÎfiÌ ⁄ıL¿fiÌ Ï÷ΩıflÌ‹Î_ ±Î…ı 180 ±⁄… ÕΘ·fl »ı. ¤Îfl÷fi_ ‰ÎÏÊ˝¿ CÎflı· µI’Îÿfi/ ±ı · ∞˝ Ë÷Ì. ±Î¬flı …\ · Î≥ 24, 1991 fi˘ Ïÿ‰Á ±ÎT›˘, …ı ⁄…ıÀfi˘ GDP ˉı wÎ. 26,04,532 ¿fl˘ÕfiÎ …_√Ì ±Î_¿Õı ’ˢÓE›_ »ı, …ı ÏŒ√fl 1991 Ë÷˘. ˉı Á‹› fi Ë÷˘. flΉı Á‰Îflı fiÎ ÏËÁÎ⁄ı 375Ñ ‰‘Îflı »ı. ÕΘ·fl Á΋ı wÏ’›ÎfiÌ ¬flÌÿ„@÷fiÎ Á_ÿ¤ı˝ Ωı÷Î_ ±HÎ√‹˘ ’◊flΛ˘ ±fiı flΉ «ı÷Ì √›Î. ‰ÎÏHÎF›‹_hÎÌ ’Ì. Ï«ÿÎQ⁄fl‹˚ ’ÎÁı ±HÎ√‹ÎfiÌ ÿ‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷Ì. ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ fiıËv, ≥„LÿflÎ √Î_‘Ì ±fiı flÎ∞‰ √Î_‘Ì ¬Îfi√Ì µz˘√˘ ±_√ı ΩH›ı-±ΩH›ı ÷◊Î ◊˘ÕÎ ±_Âı ’HÎ …ı ±ı¿Îÿ-⁄ı ÁÎflÌ ‰Î÷˘ ⁄˘S›Î_ ˢ› ÷ıfiÎ_ ±‰÷flH΢ ÷ı‹HÎı ·¬Ì flÎA›Î_ Ë÷Î_. ÏÁÏfi±fl ’˛‘Îfi˘fiı ±ı ÷ı‹HÎı ‰Î_«Ì Á_¤‚ΉÌfiı ±ı‰Ì »Î’ ’ÎÕÌ ¿ı fi‰Ì ±˙z˘Ï√¿ fiÌÏ÷ Ë¿Ì¿÷ı fiıËv-√Î_‘ÌfiÌ
26 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
cqf:,f 5f]qs6f:
;5f[;f jff<z O P5fu?cgf[ o+} sl rflgf[ ozl Pbf[0[,f]+ if]Rgf]+ rff[yf]+ 5fLzdff6 ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı ¬ı·Î÷Î ›©fi˘ ÷A÷˘ Á΋ÎL› flÌ÷ı …‚, ¤ÒÏ‹ ±fiı ±Î¿Î ±ı‹ hÎHÎ ‹˘fl«ı Ω‹÷˘ ˢ› »ı. ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ «Ìfiı ÷ıfiÎ ·Î_⁄Ì ÿÒflÌfiÎ fl˘¿ıÀfiı Ï‹ÁÎ≥· ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ ‘˛Ò‰Ì› ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ’˘÷ÎfiÎ µ’√˛Ëfiı ‰Ÿ‘Ì ⁄÷ÎT›˘ ±ı ’»Ì ›©fi˘ «˘◊˘ ‹˘fl«˘ ’HÎ ¬ÒS›˘ »ı — ±‰¿ÎÂfi˘ !
ωʛfiÌ √_¤Ìfl÷Î ±_√ı ωVI≤÷ ««Î˝ ¿fl÷Î_ ’Ëı·Î_ ÷ıfiÎ ‹Ò‚‹Î_ flËı·˘ ‹‘’ÒÕÎfiÌ »ıÕ»ÎÕ …ı‰˘ ÷Î…ı÷flfi˘ ⁄fiΉ Ωı≥±ı. ‹ı 10, 1999 fiÎ Ïÿ‰Áı «Ìfiı ˉ΋ÎfifiÎ ±P›ÎÁ ÷◊Î ±Î√ÎËÌ ‹ÎÀı ŒıÓ√ ›fi-1C fi΋fi˘ 880 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ ÁıÀı·Î≥À M≤J‰ÌfiÌ ‘˛Ò‰Ì› ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ±ıÀ·ı ¿ı ’˘·Îfl ±Î˜flÏ⁄À‹Î_ «ÕÎT›˘ Ë÷˘. Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î ¤Îfl÷Ì› µ’√˛Ë˘fiÌ …ı‹ ÷ıfiÌ ¤˛‹HοZÎÎfi_ ·ı‰· ’HÎ ·√¤√ 900 Ï¿·˘‹ÌÀfl Ë÷_. CÎfiοÎfl/cubical …HÎÎ÷˘ ±ı ÁıÀı·Î≥À 1.4 ‹ÌÀfl É 1.4 ‹ÌÀflfi˘ (4.6 ŒÌÀ É 4.6 ŒÌÀfi˘) Ë÷˘. ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÿά· ◊›Î ’»Ì ÷ıfiÌ 3.5 ‹ÌÀfl (11 ŒÌÀ) ·Î_⁄Ì ⁄ı Á˘·Îfl ’ıfi·˘ ¬Ò·Ì ±fiı ÷ı±˘ 800 ‰Î˜À …ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿fl‰Î ·Î√Ì. «ÌfiÌ ¤ÎÊÎ ‹…⁄ “’‰fi ±fiı ‰Îÿ‚” ±ı‰˘ ‹÷·⁄ ÁÒ«‰÷˘ ŒıÓ√ ›fi-1C ±_÷ÏflZ΋Î_ ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝ Á‘Ì ¿Î›˝fl÷˚ flè΢. ÁıÀı·Î≥À ¿ÿΫ ÁÏø› ˢ› ÷˘ ’HÎ ±ı … ÏÁÏfl{fi˘ ±Î√Î‹Ì ÁıÀı·Î≥À 1D ⁄L›Î ’»Ì «Ìfifiı 1C fiÌ ±Î‰U›¿÷Î fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı «Ìfiı ¬ÎÁ ¿flÌ ±‹ı Ï fl¿Î ‹ÎÀı √Ϥ˝ ÷ «ı÷‰HÎÌfi˘ ±Î·Î‹˝ ‰√ÎÕ‰ÎfiÎ ±Î›ı ÷ı Áı À ı · Î≥À ’fl ÏfiÂÎfi⁄Î∞fi˘ ’˛ › ˘√ ±…‹ÎT›˘. Ïÿ‰Á ΩL›±ÎflÌ 11, 2007 fi˘ Ë÷˘. ÏfiÂÎfi ·ı‰Î ‹ÎÀı «ÌfifiÎ ¿›Î fl˘¿ıÀ ‹◊¿ı CÎfi ⁄‚÷HÎ ‘flΉ÷_ 13.6 ‹ÌÀfl (44.5 28 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
ŒÌÀ) ·Î_⁄_ ±fiı 20 Àfi ‰…fifi_ KT-1 fi΋fi_ fl˘¿ıÀ ·˘L« ¿›* ±ı ÷˘ ¿˘fiı ¬⁄fl, ’fl_÷ fl‰ÎfiÎ ◊›Î ⁄Îÿ «Îfl ÷⁄yÎfi_ ±ı fl˘¿ıÀ ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ’ÎÀfi√fl Ï⁄Ï…_√ ’ÎÁıfiÎ ¤ÒÏ‹¿ıLƒfiÌ ÿ˘fl‰HÎÌ Ëı ŒıÓ√ ›fi-1C fiÌ ·√˘·√ ’Ë˘Ó«Ì √›_ ±fiı «ÌfifiÎ ·˘¿· Á‹› ’˛‹ÎHÎı Á‰Îflı 6—28 ‰ÎB›ı ¿Î‹Ì¿Î{Ì œ⁄ı Àyfl ›˘∞ ±ı ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ¤yÎ ¿ÎœÌ fiÎA›Î. ¤˛ ‹ HοZÎ΋Î_ ⁄Lfiıfi˘ CÎÎ÷¿ ‹ı‚Î’ «Ìfifi˘ ŒıÓ√ ›fi-1C µ’√˛Ë ±fiı ÷ıfi˘ ÁÎflÌ ±ı‰Ì {Õ’ı ◊›˘, ‹IV›‰ı‘ ¿flfiÎfl KT-1 ±ı À ·ı ’Ïç‹Ì ’˛¿Îflfi_ fl˘¿ıÀ. ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ±_ ÿ Î… ‹…⁄ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ …ı ‰ıflHλıflHÎ ¤_√Îfl ‰ıflΛ˘ ÷ı ’Îfl ‰√flfi˘ Ë÷˘. ±ÎÂflı 800 À<¿ÕÎ 10 Áı„LÀ‹ÌÀflfiÎ ¿ı ‰‘ ‹˘ÀÎ Ë÷Î ±fiı ⁄ÌΩ 40,000 À<¿ÕÎ 1 ◊Ì 10 Áı„LÀ‹ÌÀfl ¿ÿfiÎ Ë÷Î. ±ı¿Îÿ Áı„LÀ‹ÌÀfl …ı‰ÕÌ ¿fl«˘ ÷˘ ·√¤√ 20,00,000 …ıÀ·Ì Ë÷Ì. ±Î ’˛ÿÒÊHÎ ¤Îfl÷, flÏ›Π÷◊Î ±‹ıÏfl¿Î …ı‰Î ⁄ÌΩ ÿı¢fiÎ ÁıÀı·Î≥À ‹ÎÀı …÷ı ÿËÎÕı ¬÷flfiο fỉÕÌ Â¿ı, ¿ı‹ ¿ı ÿflı¿ ¿fl«fiÌ ±fiı À<¿ÕÎfiÌ {Õ’ Áı¿LÕfiÎ 7.5 Ï¿·˘‹ÌÀfl ±◊ν÷˚ ¿·Î¿fiÎ 27,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl Ë÷Ì. ±Î √V÷ά̤›* ¿ÚI› ¿›Î˝ ’»Ì «ÌfifiÎ ¬_‘Î ÂÎÁ¿˘ «Ò’ flèÎÎ, »÷Î_ ÷ı±˘ ±ıÀ·_ ÷˘ ÁËı…ı ΩHÎ÷Πˢ› ¿ı ÁıÀı·Î≥Àfi˘ K‰_Á
if]Rgf]+ rff[yf]+ 5fLzdff6 O ;5f[;f jff<z
±‹ıÏfl¿ÎfiÌ fi˘flÎÕ ¿Ëı‰Î÷Ì ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ±ı…LÁÌfiÎ K›Îfi ⁄ËÎfl Ω› fiÏË. ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’»Ì “±ıω±ıÂfi ‰Ì¿ ±ıLÕ V’ıÁ Àı@fi˘·˘Ï…” fi΋fiÎ ’˛Ï÷„WÃ÷ ±‹ıÏfl¿fi Á΋ϛ¿ı fi˘flÎÕfi˘ ˉη˘ ÀÎ_¿Ì ⁄fiΉfi˘ ’Òfl˘ ±Ëı‰Î· »ÎM›˘ I›Îflı ‹Î‹·˘ ’˛¿Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±ı¿ flÏ›fi ·U¿flÌ ÏfiWHÎÎ÷ı «ÌfifiÌ Ëfl¿÷fiı ±‰¿ÎÂÌ “√_ÕÎ√ÿa” ±ı‰_ ·ı ⁄ · ±ÎM› _ , F›Îflı ±‹ı Ï fl¿Î±ı {Î{˘ ˢ⁄΂˘ ‹«ÎT›Î ‰√fl ¤Ï‰W›fiÎ Á_¤Ï‰÷ (±fiı ·√¤√ ÏfiÏç÷) V’ıÁ ‰Î˜flfiı ·√÷˘ ’˘÷Îfi˘ ‘Ì‹Ì √Ï÷±ı «Î·÷˘ ¿Î›˝ø‹ ›©fiÎ ‘˘flHÎı ±Î√‚ ‘’Ή‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. ÁıÀı·Î≥Àfiı e_¿Ì ÿı‰Îfi˘ ’˛›˘√ «Ìfiı ‰ÎV÷‰‹Î_ ±‹ıÏfl¿Îfiı … «ı÷‰HÎÌ ¿ı «Ì‹¿Ì ±Î’‰ÎfiÎ ‹ÎÀı ¿›˘˝ »ı. ωV÷Îfl‰ÎÿÌ «Ìfifi˘ Õ˘‚˘ ÷ıfiÎ 13,892 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ’Õ˘ÂÌ flÎWÀˇ ÷Î≥‰Îfi ’fl »ı, …ıfiı ÷ı √‹ı ÷ı ¤˘√ı ËV÷√÷ ¿flÌ ’˘÷ÎfiÎ ÁÌ‹ÎÕ΋Î_ ¤ı‚‰Ì ÿı‰Î ‹Î√ı »ı. ±ı¿ Á‹›ı ÷Î≥‰Îfi ÀÎ’ «Ìfifi˘ … ¤˙√˘Ï·¿ ÏËVÁ˘ √HÎÎ÷˘, ’HÎ 1895 ‹Î_ Ω’Îfiı ÷ı ∞÷Ì ·Ì‘˘ ±fiı ’«ÎÁ ‰Ê˝ Á‘Ì ÷ıfiı ¿⁄Ω‹Î_ flÎA›˘. ⁄ÌΩ Ï‰r›©‹Î_ Ω’Îfi ËΛ*, ±ıÀ·ı ÷ı ÀÎ’ «Ìfifiı ’fl÷
‹Y›˘. «Îfl ‰Ê˝ ’»Ì 1949 ‹Î_ «ÌfifiÌ ÁÎQ›‰ÎÿÌ øÎ_Ï÷±ı Ωı ¿ı Á_Ωı√˘fiı ŒflÌ ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î. ‹Î±˘ {ı-ÿ˘Ó√fiÎ (‹Î±˘ IÁı-÷_√fiÎ) øÎ_Ï÷¿Îfl˘±ı ’˛‹¬ E›Î_√ ¿Î≥-˜¿fiı ’ÿ¤˛WÀ ¿›Î˝ ’»Ì E›Î_√ ÷Î≥‰Îfi ¤Î√Ì »^ÀuÎ ±fiı I›Î_ ÏÕÁıQ⁄fl 8, 1949 fiÎ fl˘… ±·√ Áfl¿Îfl V◊Î’Ì. ÷Î≥‰ÎfifiÌ ÁflZÎÎfi_ ÿÎÏ›I‰ ±‹ıÏfl¿Î±ı ’˘÷ÎfiÎ ÏÂflı ·Ì‘_, ±ıÀ·ı ÷Î≥‰Îfi Œ@÷ 140 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı À ı ˢ‰Î »÷Î_ ±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ ’˛ « _ Õ ·U¿flÌ ÷οÎ÷fiÌ ⁄Ì¿ı «Ìfi ÷ıfiı »o»ıÕÌ Â@›_ fiÏË. ±Î…ı Á_Ωı√˘ ŒflÌ ‰¬÷ …\ÿÎ »ı. ±ı¿oÿflı «ÌfifiÌ ÷flŒıH΋Î_ »ı. flÏ›fi µ’√˛Ë ±ÎÏ◊˝¿ ÷ı‹… ·U¿flÌ flÌ÷ı «Ìfifi˘ ‹Á·¿˘V‹˘Á-248 ’Ήfl ‰K›˘ »ı. ÷Î≥‰ÎfifiÌ ’˛Ω «Ìfi ÁÎ◊ı ΩıÕΉΠ÷ˆ›Îfl fi◊Ì, F›Îflı «Ìfi ±ı flÎWÀˇ ’fl Ë‹·˘ ¿flÌfiı ’HÎ ÷ıfi˘ ¿⁄Ωı ‹ı‚‰‰Î ÷I’fl »ı. «ÌfifiÌ ±ı ‹flÎÿfiı ±‹ıÏfl¿Î ⁄fl ±Î‰‰Î ÿı÷_ fi◊Ì, ‹ÎÀı Ë‹·˘ ¿fl‰Î ±‘ÌflÎ ⁄fiı·Î «ÌfifiÎ ÂÎÁ¿˘±ı »ı‰Àı ’˘÷Îfi˘ ÁıÀı·Î≥À ‰Ÿ‘Ì ‰Î˜ÏÂ_BÀfi Áfl¿Îflfiı ¤Îfi ¿flÎT›_ ¿ı fl¬ı ÷Î≥‰ÎfifiÎ ’ZÎı flËÌ «Ìfifiı ’տΛ* »ı ÷˘ ±_÷ÏflZ΋Î_ CÎÒ‹÷Î ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ …ı ÷ı ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ ¬ıÏfl›÷ fi◊Ì. ±Î «ı÷‰HÎÌ ±‹ıÏfl¿Î ‹ÎÀı √_ ¤ Ìfl »ı , ¿ı ‹ ¿ı ±ı ÿı  fi˘ CÎH΢ ¬fl˘ ¿Îfl˘⁄Îfl Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ, ˉ΋ÎfifiÎ, Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√fiÎ, ΩÁÒÁÌfiÎ ÷ı‹… ·U¿flÌ ¿Q›ÒÏfi¿ıÂfifiÎ ÁıÀı·Î≥À ’fl fi¤ı »ı. À>_¿‹Î_, «Ìfiı ›©fiÎ_ …‹Ìfi, ±Î¿Î ÷◊Î Á‹ƒ ±ı‹ hÎHÎ ’Ïfl‹ÎH΢ ⁄Îÿ «˘◊Î ’Ïfl‹ÎHÎ ÷flÌ¿ı ±_÷ÏflZÎfiı ŒflÌ «Ÿ‘Ì ⁄÷ÎT›_ »ı. ±Î Œ˘◊˝ ÕΛ‹ıLÂfi‹Î_ V’ıÁ ‰Î˜flfi_ ÏflËÁ˝· ¿flfiÎfl ’Ëı·˘ ÿı Ωı ¿ı «Ìfi fi◊Ì. flÏ›Π÷◊Î ±‹ıÏfl¿Î ÃoÕΠω√˛Ë ÿflQ›Îfi ±ı‰Ì ‰Î˜fl√ı‹ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı ÷Î·Ì‹Ì ‘˘flHÎı ¬ı·Ì «Ò@›Î »ı. Âw±Î÷ flÏ›αı ¿flÌ ±fiı ’»Ì ±‹ıÏfl¿Î±ı ÷ıfi_ ±fi¿flHÎ ¿›*. ‹Î‹·˘ »ı‰Àı ’˛‹¬ fl˘fiÎSÕ flÌ√Îfiı Âw ¿flı·Î VÀÎfl ‰Î˜Á˝ fi΋fiÎ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ ¿Î›˝ø‹ Á‘Ì ’ˢÓE›˘. flÏ›ÎfiÎ ¤_√ÎHÎ ’»Ì Áÿ˚¤ÎB›ı ±_÷ÏflZ΋Î_ ŒflÌ ÂÎ_Ï÷fi˘ ‹Îˢ· ’◊flΛ˘, ’fl_÷ ±ı ’Ëı·Î_ …ı ⁄L›_ ÷ıfi_ ◊˘Õo Œ˚·ıÂ⁄˜¿ «ÌfiÌ ¿Î_¿fl̫΂Îfi_ ‹Ëk‰ Á‹…‰Î ’Òfl÷_ ΩHΉηΛ¿ »ı. ¤Ï‰W›fiÎ_ Á_¤Ï‰÷ Ωı¬‹˘fi˘ Ï«÷Îfl ’HÎ ÷ı‹Î_ ‹‚ı »ı. flÏ›αı ’Ëı· ¿flÌ ±ı ‰Ê˝ 1967 fi_ Ë÷_. ÃoÕΠω√˛Ë ±fiı hÎÌΩ Ï‰rω√˛Ë ‰E«ı I›Îflı ÁıŒ ÏÕVÀLÁfiÎ fi΋ı {Î{_ ±_÷fl fi Ë÷_. ⁄Lfiı ‹ËÎÁkÎα˘ ±ı¿‹ı¿fiı Á_¤Ï‰÷ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
29
if]Rgf]+ rff[yf]+ 5fLzdff6 O ;5f[;f jff<z
Ë‹·Î¬˘fl √HÎÌ ’˘÷ÎfiÎ Á_flZÎHÎ ‹ÎÀı «˘‰ÌÁı ¿·Î¿ Á÷¿Û÷Î Ω‚‰÷Ì Ë÷Ì. flÏ›Π±bÂj΢ ‰Õı ÁF… ◊›ı·Î_ Ï‹ÁÎ≥·˘ fl‰ÎfiÎ ¿flı ±ı ‰¬÷ı Ë‹·ÎfiÌ ‰Î˜Ïfi*√ Ï‹ÁÎ≥·˘fiÎ ±Î√‹fi ’Ëı·Î_ … ‹‚Ì Ω› ±fiı …‰Î⁄Ì Ë‹·˘ ÷fl÷ ¿flÌ Â¿Î› ±ı ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î±ı ¿ıÀ·Î¿ «˘Ï¿›Î÷ µ’√˛Ë˘fiı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ Œfl÷Î flÎA›Î Ë÷Î. flÏ›αı ’HÎ ±ı‰Î «ÎÏ՛Πµ’√˛Ë˘ «ÕÎT›Î Ë÷Î. ΩÁÒÁÌ µ’√˛Ë˘ ÷˘ ⁄ıµ ’ZÎı Õ{fi⁄_‘ Ë÷Î. ±Î˜@À˘⁄fl 19, 1967 fiÎ Ïÿ‰Áı flÏ›αı ¿˘V‹˘Á248 fi΋fi˘ µ’√˛Ë ·˘L« ¿›˘˝. (…\±˘ Ï«hÎ, ’Îfi_ 29.) fi_⁄fl ÁÒ«‰ı »ı ÷ı‹ ¿˘V‹˘Á ÏÁÏfl{fi˘ ÷ı 248 ‹˘ ÁıÀı·Î≥À Ë÷˘, ‹ÎÀı ±‰¿ÎÂÌ ÀˇÎÏŒ¿ ’fl fi…fl flά÷Î ±‹ıÏfl¿fi ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ÷ıfiÎ ±_√ı ¬ÎÁ ¿<÷ÒË· ΩB›_ fiÏË. flÏ›αı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ±Î√Î‹Ì fi_⁄flfi˘ ¿˘V‹˘Á-249 «ÕÎT›˘ I›Îflı ±ı ⁄fiΉfiı ’HÎ ÷ı‹HÎı ¬ÎÁ ‹Ëk‰fi˘ fi √H›˘. fi‰Î…^fiÌ ±ı ’»Ì ◊˘ÕÎ ¿·Î¿ı ⁄fiÌ. M≤J‰Ì◊Ì 800 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı ¿˘V‹˘Á-249 ·√¤√ ±ı … ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÿά· ◊›˘ ¿ı …ı
flÏ›fi˘fiÌ ÏÁÏ© Ï«_÷Î…fi¿ Ë÷Ì. ¿˘V‹˘Á-248 fi_ …ı flÌ÷ı ÷ı‹HÎı ÏfiÂÎfi ÷Î@›_ ±ı … ’©Ï÷±ı ÷ı±˘ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ «˘Ï¿›Î÷ ÁıÀı·Î≥À ±·a ⁄ÕÛfiı ‰Ÿ‘Ì fiάı ÷˘ flÏ›ÎfiÎ ±Î‰Ì flËı·Î ±bË‹·ÎfiÌ «ı÷‰HÎÌ ±‹ıÏfl¿Îfiı fi ‹‚ı ±fiı …‰Î⁄Ì ¿Î›˝‰ÎËÌ ‹ÎÀı ÷οÌÿı ·˘L« ◊›Î ‰√flfiÎ_ flËÌ …÷Î_ ÷ıfiÎ_ ±b⁄˘Q⁄ÁF… Ï‹ÁÎ≥·˘fiı ±Î√_÷¿ flÏ›fi Ï‹ÁÎ≥·˘ …‹Ìfi ’fl … e_¿Ì ÿı. ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ·U¿flÌ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎfl «·Î‰÷Î Œ˚·ÌÀÁıÀ¿˘‹ …ı‰Î Ï‹Ï·ÀflÌ ÁıÀı·Î≥Àfiı ’HÎ flÏ›fi˘±ı Á˘√ÃÌ ‹ÎflÌ Ë˘›, ±ıÀ·ı ’˛Ï÷¿Îfl¿ ›©fiÎ Á_«Î·fi ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿fi ’˛‹¬ ωr¤fl‹Î_ Œı·Î›ı·Î_ ÷ıfiÎ_ ·ÕΛ¿ …ËÎΩı, ω‹Îfi˘ ¿ı Á⁄‹Ïflfi˘ ΩıÕı Á_’¿Û ’HÎ V◊Î’Ì Â¿ı fiÏË. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ hÎÌ…\_ ωr›© ◊‰Îfi_ Ωı¬‹ ‰‘Ì Ω›, ¿ı‹ ¿ı ±‹ıÏfl¿Î Ωı ‰‚÷˘ …‰Î⁄ fi ±Î’Ì Â¿‰Îfi_ ˢ› ÷˘ Á΋ΠŒÀ¿ÎfiÌ ⁄Ì¿ flÎA›Î ‰√fl flÏ›Π÷ıfiÎ ’fl ±bË‹·˘ ¿fl‰Î ··«Î› ’HÎ ¬w_. ±_÷ÏflZ΋Î_ ¿˘V‹˘Á v/s ¿˘V‹˘Áfi˘ ’˛◊‹ ¬ı· ¤…‰Î›Î
÷ıfiÎ ’fl˘√Î‹Ì ¿˘V‹˘Á-248 fiÌ Ë÷Ì. ‹ÎhÎ ·ı‰· ¿ıÀ·Î¿ ‹ÌÀfl fiÌ«_ Ë÷_, …ıfiı ·Ì‘ı ÷ıfi˘ ‰ı√ ÁËı… ‰‘Îflı Ë÷˘. ±Î◊Ì {Õ’¤ıfl ±_÷fl ¿Î’Ì ÷ı ’fl˘√Î‹Ì ¿˘V‹˘Á-248 fi˘ ’Ì»˘ ¿fl‰Î ·ÎB›˘. ⁄ıµfiÌ ¤˛‹HοZÎÎ ·√¤√ Áfl¬Ì Ë÷Ì, ‹ÎÀı ¿ÂÌ¿ ±ÁΑÎflHÎ CÎÀfiÎfi˘ ÷A÷˘ √˘Ã‰Î÷˘ ˢ‰Îfi_ Â_¿ÎÂÌ· ±‹ıÏfl¿fi ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ‹ÎfiÌ ·Ì‘_. µI¿oÃÎfiÌ ÷ı‹… µ«ÎÀfiÌ ·Î√HÎÌ ÁÎ◊ı ÷ı±˘ flıÕÎflfiÎ «_ÿÎ ’fl ±‰¿ÎÂÌ ’¿ÕÿΉfi˘ ¬ı· Ωı÷Î flèÎÎ. ±_÷ı ÷ı‹fi_ ±fi‹Îfi ÁΫ_ Û*. ¿˘V‹˘Á-249 À>_¿ Á‹›‹Î_ ¿˘V‹˘Á-248 fiÌ ·√˘·√ ’Ë˘Ó«Ì √›˘ ±fiı ’»Ì ŒÎÀu˘. (…\±˘, µ’flfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1.) „@÷ÂÎ‚Ì flıÕÎfl ‰Õı ’Îfl¬Ì ¿Λ ±ı‰Î 71 ‹˘ÀÎ À<¿Õ΋Î_ ÷ıfi_ ‹Î‚¬_ ωÁ…˝fi ’ÎQ›_. ωVŒ˘À ÁËı… ÿÒfl ◊›˘ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ıfiÎ Ï¿Îfl Á‹Îfi ¿˘V‹˘Á-248 fiÎ ¤yÎ fi ⁄˘S›Î, »÷Î_ fi¿ÁÎfi ’΋Ìfiı ÷ı Ïfi„Wø› ⁄L›˘. ±Î CÎÀfiαı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ·U¿flÌ ÷_hÎfiı ¬‚¤‚Î‰Ì ‹Ò@›_.
’»Ì ÷ıfl‹ı Ïÿ‰Áı flÏ›αı ÷ıfi_ ’fiflΉ÷˝fi ¿›*. ¿˘V‹˘Á252 fi΋fi˘ ⁄ÌΩı Ï¿ÎflÌ ÁıÀı·Î≥À ±_÷ÏflZ΋Î_ «ÕÎT›˘. Ï¿Îfl √HÎÎ÷Î ¿˘V‹˘Á-248 fi˘ ’Ì»˘ ÷ıHÎı ’¿Õu˘, fi∞¿ ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ŒÎÀu˘ ±fiı ÷ıfiÎ Œo√˘‚Λı·Î ¤_√Îflı ¿˘V‹˘Á248 fiı ÀÌ«Ì fiÎA›˘. ◊˘ÕÎ ¿·Î¿˘ ’»Ì flÏ›αı ΩËıfl ¿›* ¿ı …ı Ëı÷ ‹ÎÀı ¿˘V‹˘Á-252 fiı ·˘L« ¿flΛ˘ ÷ı ÏÁ© ◊›˘ Ë÷˘. ΩËıflÎ÷fi˘ ‹÷·⁄ ÁÎŒ Ë÷˘ — ¿˘V‹˘Á-252 ±¿V‹Î÷ı fiˢ÷˘ ŒÎÀu˘. flÏ›αı ÏÁBfi· ‹˘¿·Ì ÷ıfiı e_¿Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ıfi˘ ‰ı√Ì·˘ ¤_√Îfl ÷ıfiÌ ’Õ¬ıfiÎ Ï¿Îflw’Ì ÁıÀı·Î≥Àfiı ‹flHÎ÷˘· ŒÀ¿˘ ‹ÎflÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷˘. ±‹ı Ï fl¿fi ·U¿flÌ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı flÏ›ÎfiÎ Ï¿ÎflÌ µ’√˛Ë˘fiı ËLÀfl-¿Ì·fl ÁıÀı·Î≥À ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ÎT›Î. flÏ›fi ’˛›˘√˘ Á΋ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ Áfl¿Îflı ‰Î_‘˘ ’HÎ ∂ÃÎT›˘, ¿ı‹ ¿ı ±_÷ÏflZÎfiı ÂÎ_Ï÷‹› µ’›˘√˘ ‹ÎÀı ±fi΋÷ flά‰Îfi_ …HÎΉ÷Ì ±fiı fiı‰_ ÿı¢fiÎ ÁËÌÏÁyÎ ‘flΉ÷Ì ±Î_÷flflÎWÀˇÌ›
30 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
if]Rgf]+ rff[yf]+ 5fLzdff6 O ;5f[;f jff<z
Á_Ï‘fi_ ÷ı ËLÀfl-¿Ì·fl µ’√˛Ë˘ ‰Õı µS·_CÎfi ¿flÌ flèÎ_ Ë÷_. flÏ›αı ’˛›˘√˘ ±À¿Î‰Ì ÿÌ‘Î, ’HÎ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ⁄Îÿ 1976 ‹Î_ ŒflÌ Âw ¿›Î˝. ±Î ‰¬÷ı fiÌ«·Ì ¤˛‹HοZÎÎfiÎ ¿˘V‹˘Á- 804 fi΋fiÎ Ï¿ÎflÌ µ’√˛ Ë fiı ÷ı H Îı µ’·Ì ¤˛‹HοZÎ΋Î_ CÎÒ‹÷Î Ï¿Îfl ¿˘V‹˘Á-803 fi΋fiÎ µ’√˛Ë ÷flŒ «ÕÎT›˘ ±fiı ¿Î‹Ì¿Î{Ì œ⁄ı e_¿Ì Ï¿Îflfiı ¤_√ÎflfiÎ Á’ÎÀ΋Î_ ·Ì‘˘. 1976 ÿflQ›Îfi ±Î‰Î «Îfl ÁŒ‚ ’˛›˘√˘ ¶ÎflÎ flÏ›αı ÁÎÏ⁄÷ ¿›* ¿ı √‹ı ÷ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Î √‹ı ÷ı ÁıÀı·Î≥Àfiı ÷ı √˘ŒÏHΛ˘ 0fiffu?fdf gf+p @ CÎÎ ‹ÎflÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷_. flÏ›Π÷ıfiÎ …wflÌ ’˛›˘√˘ ¿flÌfiı Á_÷WÀ ◊›__, ±ıÀ·ı ⁄ÌΩ_ ’Î_«ı¿ ‰Ê˝ ‹ÎÀı ±_÷ÏflZ΋Î_ Á˘’˘ flè΢. ’fl_÷ 1982 ‹Î_ flÏ›αı ’˘÷ÎfiÎ ⁄ı ÁıÀı·Î≥Àfiı ’flV’fl ±◊ÕÎT›Î I›Îflı ±‹ıÏfl¿Îfiı ·ÎB›_ ¿ı ÷ıHÎı› ±_÷ÏflZÎfiı ›©fi_ «˘◊_ ’Ïfl‹ÎHÎ Á‹∞ I›Î_fi˘ ‹˘fl«˘ Á_ √ Ìfi ⁄fiΉ‰˘ Ωı ≥ ±ı . flÏ›Π¿fl÷Î_ …\ÿÌ Àı@fi˘·˘Ï… ÷ıHÎı ω¿ÁΉÌ, …ı‹Î_ Âj΢ ÷flÌ¿ı ËLÀfl¿Ì·fl ÁıÀı·Î≥Àfiı ⁄ÿ·ı Ï‹ÁÎ≥·˘ ¿ıLƒV◊Îfiı Ë÷Î_. Àı@fi˘·˘Ï… ËV÷√÷ ◊›Î ⁄Îÿ 1985 ‹Î_ ‰ˆ i ÎÎÏfi¿ ±P›ÎÁ ‹ÎÀıfiÎ ÏfiT≤kÎ ÁıÀı·Î≥À ’fl ÷ı H Îı ’Ëı · ˘ ÿΉ ±…‹ÎT›˘. ˉÎ≥ÿ‚fi_ F-15 ’˛¿Îflfi_ ·ÕΛ¿ M·ıfi ⁄ı ÷⁄yÎfiÎ Ï‹ÁÎ≥· ÁÎ◊ı ±Î¿Î‹Î_ «Õu_, µK‰˝‹_Õ‚‹Î_ ’ˢÓE›_ ±fiı Ïfi›÷ ¤˛‹H΋Î√ı˝ ±Î√‚ ‰‘÷Î ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ±Î√‹fifi˘ Á‹› ◊›˘ I›Îflı ±ı M·ıfiı ‹˘fl˘ ¨«¿Ì Ï‹ÁÎ≥·fiı ÁıÀı·Î≥À ÷flŒ ÿÎB›_. (ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2.) Ï‹ÁÎ≥· ±ı¿·T› fỉÕu_ ±fiı ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ¤yÎ fiÌ¿‚Ì √›Î. ±Î ’˛›˘√ Áÿ˚¤ÎB›ı ’Ëı·˘ ±fiı »ıS·˘ ’fl‰Îfl ◊›˘. ±_÷ÏflZÎfiı ¿<wZÎıhÎ ⁄fiΉ÷˘ ’˛‹¬ fl˘fiÎSÕ flÌ√Îfifi˘ VÀÎfl ‰Î˜Á˝ ¿Î›˝ø‹ ’HÎ ⁄Ë ±Î√‚ ‰K›˘ fiÏË. flÏ›ΠÁÎQ›‰ÎÿfiÎ ⁄˘Ω Ëı ¤Î_√Ì flèÎ_ Ë÷_ ±fiı ÷ıfiÎ ·U¿flÌ ⁄…ıÀ ’fl ¿Î’ ‹Ò¿Î÷Î_ ±‹ıÏfl¿Î ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ¬÷fl˘ ±˘ÁflÌ flè΢ Ë÷˘. ›©fiÎ
Œ˘◊˝ ÕΛ‹ıLÂfi ÷flÌ¿ı ±_÷ÏflZÎfi_ ‹Ëk‰ ±ı ’»Ì ÷˘ ±Î’˘±Î’ CÎÀÌ …‰Î ’ÎQ›_. ≥LŒ‹ı˝Âfi Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ’˛÷Î’ı ±Î…ı „V◊Ï÷ …\ÿÌ »ı. ˉı ±_÷ÏflZÎ ‹ÒS›‰Îfi fḻ· ±ıVÀıÀ √HÎΛ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±fiı¿ ω¿ÏÁ÷ ÷ı‹… ω¿ÎÁ ’Î‹Ì flËı·Î ÿı¢fiÎ_ ±◊˝÷_h΢fi˘ ÿˆÏfi¿ ¿Îfl˘⁄Îfl I›Î_ √˘Ã‰Î›ı·Î ÁıÀı·Î≥À ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ÿÎ. ÷. B·˘⁄· ’˘Ï{ÂÏfi_√fiÎ ⁄ı Õ{fi ÁıÀı·Î≥À ω‹Îfi˘fiı ÷◊Î …ËÎΩıfiı ÏÿÂÎÁÒ«fi ¿flı »ı. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ŒLÕ ÀˇÎLÁŒflfiÌ ⁄ı „ L¿o √ T›‰V◊Î, Àı Ï ·¿˘LŒflLÁ, Ï⁄{fiıÁfiÎ ÕıÀÎfiÌ ±Î’-·ı, ÀıÏ·Œ˘Ïfi¿ ‰Î÷ν · Î’˘, ≥·ı @ Àˇ ˘ Ïfi¿ ‹ÌÏÕ±Îfi _ ’˛ÁÎflHÎ, Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√ ¶ÎflÎ ¿flÎ÷_ fiˆÁÏ√˝¿ Á_’ÏkÎfi_ ‹ıÏ’_√, ˉ΋ÎfifiÌ ±Î√ÎËÌ, Àεfi M·ÎÏfi_√ ‰√ıflı ¿Â_ … ÁıÀı·Î≥À ‰√fl Â@› fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ÿıÂfi˘ ·√¤√ ÷‹Î‹ ¿Îfl˘⁄Îfl ÁÌ‘Ì ›Î ’fl˘ZÎ flÌ÷ı ÷ıfiÎ Á‰Î «ÎflÁ˘ …ıÀ·Î ¿Î›˝fl÷˚ ÁıÀı·Î≥À ’fl Ïfi¤˝fl »ı. flÏ›Πfiı‰_ ÁıÀı·Î≥À ‘flΉı »ı. ¤Îfl÷ …ı‰Î ⁄ÌΩ ÿı¢fiÎ ÁıÀı·Î≥À ±œÌÁ˘ …ıÀ·Î »ı. ÁıÀı·Î≥À ’fl ±ÎÀ·Ì Ëÿı ‹ÿÎfl flά‰˘ ’Õı ±ı „V◊Ï÷ fi˘‹˝ · Á_ Ω ı √ ˘‹Î_ ÷˘ Ï«_÷οÎfl¿ fi √HÎΛ, ’HÎ »ıS·Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˘˝ ÿflQ›Îfi «Ìfifi˘ ⁄ÿ·Î÷˘ ‹ÒÕ Ωı÷Î_ ±fiı {Õ’¤ıfl ‰‘÷Ì ÷ıfiÌ ·U¿flÌ ÷οÎ÷ Ωı÷Î_ ±‹ıÏfl¿Î «ıI›_ »ı. «ı÷‰HÎÌ ±Î’÷Î ¿ıÀ·Î¿ Á_¿ı÷˘ ’HÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ K›Îfi‹Î_ ±ÎT›Î »ı. ÿÎ. ÷. ◊˘ÕÎ_ ‰Ê˝ ±√ε «Ìfiı À«Ò¿ÕÎ ¿ÿfiÎ Á_A›Î⁄_‘ ‹Î≥ø˘ÁıÀı·Î≥À ⁄fiΉ‰Îfi˘ ’˛˘…ı@À ËÎ◊ ‘›˘˝ ±fiı 2000 fiÌ Áη‹Î_ „IÁ_CαÎ-1 fi΋fi˘ ±ı‰˘ ’Ëı·˘ ÁıÀı·Î≥À ·˘L« ’HÎ ¿›˘˝. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ·U¿flÌ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı Õfl »ı ¿ı «Ìfi ±Î‰Î ÁıÀı·Î≥Àfiı ±‰¿ÎÂÌ Áfl_√ ÷flÌ¿ı ‰Î’flı ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. Áfl_√˘ ±fiı¿ ˢ›, ‹ÎÀı ±ı¿ÎÿfiÌ ⁄ÎwÿÌ Àyfl ÷˘ …wfl ±‹ıÏfl¿fi ÁıÀı·Î≥Àfiı e_¿Ì ÿı. «Ìfiı ⁄ÌΩı «Î‚˘ 2006 ‹Î_ ¿›˘˝. ±_÷ÏflZ΋Î_ fiÌ«·Ì ¤˛‹HοZÎαı CÎÒ‹÷Î ±‹ıÏfl¿fi ÁıÀı·Î≥Àfiı ÷ıHÎı ¤ÒÏ‹„V◊÷ ·ıÁfl √fifiÎ ÂıflÕÎ ‰Õı fi‰ÎF›˘. ±‹ı Ï fl¿Î±ı ωfl˘‘›ÎÿÌ fi ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
31
if]Rgf]+ rff[yf]+ 5fLzdff6 O ;5f[;f jff<z
‹˘¿·Ì, ±ıÀ·ı «Ìfiı ‰‘ fiÎÀuÎI‹¿ «ı÷‰HÎÌ ±Î’‰Î ΩL›±ÎflÌ 11, 2007 fiÎ Ïÿ‰Áı fl˘¿ıÀfiı Ï‹ÁÎ≥· ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ ’˘÷ÎfiÎ ÁıÀı·Î≥Àfiı ‰Ÿ‘Ì ⁄÷ÎT›˘. M≤J‰ÌfiÌ ±ı‰Ì ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ±ı ÁıÀı·Î≥Àfi˘ ¤_√Îfl ‰ıflΛ˘ ¿ı …ıfiı ±‰¿ÎÂÌ ‘˘flÌ ‹Î√˝ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl÷Î Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√fiÎ ÷◊Πˉ΋Îfifi˘ ±P›ÎÁ ¿flfiÎflÎ µ’√˛Ë˘ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ À<¿ÕÎ Ωı¬‹Ì fỉÕÌ Â¿ı »ı. ¿˘≥ À<¿ÕÎ ÁÎ◊ı À¿flÎ÷˘ ±ı¿Îÿ ’HÎ µ’√˛Ë Ωı ωÁ…˝fi ’΋ı ÷˘ ÷ıfi˘ ¤_√Îfl ‰‚Ì ±‰¿ÎÂÌ ÀˇÎÏŒ¿fiı ±˘fl Ωı¬‹‹Î_ ‹Ò¿Ì ÿı. «Ìfifi_ ‹ÎfiÁ ¿‚‰_ ‹U¿ı· »ı, ’HÎ ±_÷ÏflZÎ ’fl ÷ıfi˘ Õ˘‚˘ ‹_ÕΛ˘ ˢ‰Îfi_ Ωı›Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿Î ’˘÷ÎfiÎ µ’√˛Ë˘fiı ÁflÏZÎ÷ flά‰Î ‹ÎÀıfiÎ µ’Λ˘ ÷’ÎÁÌ flèÎ_ »ı. ¿ıÀ·Î¿fiı ±‹·‹Î_ ’HÎ ‹Ò¿Ì flèÎ_ »ı. ÿά·Î ÷flÌ¿ı-á ±Î¿Î µ’flÎ_÷ ±_÷ÏflZÎfi˘ ’HΠˉη˘ Á_¤Î‚÷Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‰Î›ÁıfiÎ 2008 ‹Î_ ’Î◊ŒÎ≥LÕfl fi΋fi˘ Á_hÎÌ µ’√˛Ë «ÕΉ‰Î ‹Î√ı »ı, …ı ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı „@÷ÂÎ‚Ì ÀıÏ·V¿˘’ »ı. (µ’flfi_ ÕÎ⁄_ Ï«hÎ.) ’Î◊ŒÎ≥LÕflfi_ ¿Î‹ ⁄˛õÎ_Õfi˘ Ï«÷Îfl ‹ı‚‰‰Îfi_ ¿ı M≤J‰ÌfiÎ ÿı¢ ’fl ΩÁÒÁÌ ¿fl‰Îfi_ fiÏË, ’HÎ ÷ıfiÌ ¤˛ ‹ HοZÎ΋Î_ CÎÒ ‹ ÷Î ⁄Ë ‹ Ò S › ±‹ı Ï fl¿fi µ’√˛Ë˘fiı Á÷÷ º„WÀ‹Î_ flÎ¬Ì ÷ı ‹ fiÎ ’fl ◊÷Î Á_¤Ï‰÷ Ë‹·ÎfiÌ «ı÷‰HÎÌ ±Î’‰Îfi_ »ı. á «ı÷‰HÎÌfiÎ ’√·ı …ıHÎı Ë‹·Îfi˘ ’˛Ï÷¿Îfl ¿fl‰Îfi˘ ◊Λ ±ı‰˘ ÁÒÏ«÷ µ’√˛ Ë 6 ‹ÌÀfl (20 32 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
ŒÌÀ) ·Î_⁄Î Ào√VÀfifiÎ Á_A›Î⁄_‘ ¤Î·Î ‘flΉ÷Î ¤Î◊Î ‰Õı ÁF… »ı. ÿflı¿ ¤Î·˘ ¤˛‹HοZÎÎ ÷flŒ ±Î‰Ì flËı·Î ÂhÎ Ï‹ÁÎ≥·fiı ‰Ÿ‘Ì Â¿ı »ı ÷ı ‹ ±ı ‰ Î_ Ï‹ÁÎ≥·˘fiÎ ¤ÒÏ‹„V◊÷ ·˘„L«_√ ‹◊¿fi˘ fiΠ’HÎ ¿flÌ Â¿ı »ı. (⁄Î…\fi_ Ï«hÎ.) ±Î ÂjÎ ’fl ±‹ıÏfl¿Îfi_ Á_flZÎHÎ ¬Î÷_ ’ıLÀÎ√˘fi ±I›Îflı √M÷ flÌ÷ı Á_¢‘fi «·Î‰Ì flèÎ_ »ı. á ’ı L ÀÎ√˘fifiÌ Ï‰«ÎflHÎÎ ËıÂfi_ ⁄Ì…\_ ÂjÎ ’ÎÏÀÛ¿· ⁄Ì‹ ‰ı’fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ VÀÎfl ‰Î˜Á˝ ¿Î›˝ø‹fiÎ µ’ø‹ı ¢‘Λı·_ ±ı ÁΑfi Ï‹Ïfi ¿ÿfi_ ’ÎÏÀÛ¿· ±ı@Áı·flıÀfl »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ÷◊Î ÕuÀıÏfl›‹fiÎ ¿H΢fiı ±ıÀ·ı ¿ı ’ÎÏÀÛ¿SÁfiı ÷ı Á¬÷ ’˛‰ı√ ±Î’Ì ÷ı‹fiÌ √Ï÷fiı ·√¤√ ’˛¿Î‰ı√ …ıÀ·Ì ¿flÌ ÿı »ı. ’ÎÏÀÛ¿SÁfi˘ ‰ı√‰Îfi ÂıflÕ˘ ÷ıfi_ ÏfiÂÎfi ⁄fi÷Î ÂhÎ Ï‹ÁÎ≥·fiı ¿ı ÁıÀı·Î≥Àfiı Ï»LfiϤLfi ¿flÌ fiάı »ı. (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ.) ’ıLÀÎ√˘fifi˘ ÁÒÏ«÷ M·Îfi ¿ıÀ·Î¿ ±‹ıÏfl¿fi ÁıÀı·Î≥Àfiı ±Î‰Î ÂjÎ ‰Õı ÁF… ¿fl‰Îfi˘ »ı. ±ı¿ Á‹›ı ÃoÕ˘ ω√˛Ë «Î·÷˘ I›Îflı 1974 fiÎ ±flÁ΋Î_ flÏ›αı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Ë‹·ÎfiÌ ⁄Ì¿ı ÷ıfiÎ ÁS›Ò÷-3 Á‹Îfi‰ ±_÷ÏflZΛÎfifiı ‹ÂÌfi √fi ‰Õı ÁF… ¿flı·_ ±fiı ⁄ÌΩ_ wÁÌ ±_÷ÏflZΛÎfi˘fiÌ ›ÎhÎÌ À<¿ÕÌ ’HÎ ËÎ◊‰√Î ÂjÎ ÷flÌ¿ı Ï’V÷˘· flά÷Ì, ’fl_÷ ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Ë‹·˘ ¿ÿÌ ±ÎT›˘ fiÏË. „V◊Ï÷ ±Î…ı ÁΉ …\ÿÌ »ı. Ë‹·ÎfiÌ ⁄Ì¿ ±‹ıÏfl¿Îfiı »ı ±fiı Ë‹·ÎfiÌ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‘‹¿Ì ±Î’÷˘ ÿı flÏ›ΠfiÏË, «Ìfi »ı.á
afnaff[gfl af;f+tfafcfz bfl,fjftf]+ ] 5;ffhgfs o} ,f huftfgf]+ ;ff{yfl huf] ’flÎ√fi›fi ‰Õı ’˘÷Îfi˘ ‰_‰ı·˘ À¿Î‰‰Î ‹Î√÷Î »˘Õ-‰ı·Îfiı ¿<ÿfl÷ı fl_√⁄ıfl_√Ì e·˘ ±ÎM›Î_ »ı. e·˘fiı ‹fi‹˘Ë¿ Á‰ÎÁ ’HÎ ±Î’Ì »ı. ±ËŸ …ı e·fi_ ‰Hνfi ¿›* »ı ÷ıfi˘ fi◊Ì ¤’¿ÎÿÎfl ÿı¬Î‰ ¿ı fi◊Ì ÷ı‹Î_ Á‰ÎÁfi˘
aflp vf[dfp 5f]zf[Lctf
»Î_À˘--∂·À<_, ÷ı ¤Îflı ÿ√*‘›@÷ »ı. ±Î‰_ ωϫhÎ e· ¿<ÿfl÷ı ¿ı‹ ⁄fiÎT›_?
∫B·ıLÕfiÎ ¿˘fi˝‰Î˜· ¬Î÷ı ‹Î«˝, 2001 ‹Î_ ωÂ΂ ¿ÿfiÎ_ ⁄ı ’Îflÿ½¿ √_⁄Ωı fiÌ«ı ≥Õfi ’˛˘…ı@À fi΋fi˘ ⁄ΘÀÏfi¿· √ÎÕÛfi ¬ÒS›˘ I›Îflı ’˛ıZο˘ ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ±Î¿Ê˝H΢fiÌ ¿‹Ì fi Ë÷Ì. √_⁄Ωı ’˘÷ı ±Ë˘¤Î‰ ÷ı‹… ±Îç›˝ …√ÎÕı ÷ı‰Î Ë÷Î. µWHοÏÀ⁄_‘fiÌ CÎHÎÌ ¬flÌ ‰fiV’Ï÷V≤„WÀfiı 25,390 «˘flÁ ‹ÌÀflfiÎ ÿΛfl΋Î_ Á‹Î‰Ì ·ı÷˘ ‹˘À˘ √_⁄… 55 ‹ÌÀfl (180 ŒÌÀ) ¨«˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ıfi_ ±Î_÷Ïfl¿ CÎfiŒ‚ 4,15,730 CÎfi ‹ÌÀfl Ë÷_. Á‹ÂÌ÷˘WHÎ ¿ÏÀ⁄_ ‘ fiÌ ‰fiV’Ï÷V≤„WÀfiı ’˛ÿϽ÷ ¿fl÷Î fiÎfiÎ √_⁄…fi˘ ±ıÏfl›Î 6,540 «˘flÁ ‹ÌÀfl Ë÷˘ ±fiı ÷ı fi _ ¿‰flı … 85,620 CÎfi ‹ÌÀfl …ıÀ·_ Ë÷ _ . ≥Õfi ’˛ ˘ …ı @ Àı ‰fiV’Ï÷…√÷fiÎ ±ı ‰ Î fi‹Ò fi Îfi _ Ï‹Ïfi …_ √ · ∫B·ıLÕfiÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ¬Õ<_ ¿›* ¿ı …ı ÷ı ‹ fiı ’˘÷ÎfiÎ Ão Õ Î ‹·¿‹Î_ ¿ÿÌ Ωı‰Î ‹‚ı fiÏË. ±ı¿ fi‹Òfi΋Î_ Ωı ¿ı ◊˘ÕÌ¿ ±‘Ò fl ’ …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ≥LÕ˘fiıÏ›ÎfiÎ_ ‰Êν…_√·˘‹Î_ ◊÷_ ¿Î˜ M Á˝ Œ˚ · Ήfl fi΋fi _ Ω›LÀ e· ≥Õfi ’˛˘…ı@ÀfiÎ
‹˘ÀÎ √_⁄… fiÌ«ı ¿‚Ìfi_ V‰w’ ÷∞fiı ¬Ì·‰Îfi_ fi΋ ·ı÷_ fi Ë÷_. ¿Î˜MÁ˝ ±ıÀ·ı ¿ı ‹ÕÿÎ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ ÷ı e· ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝ı ¬Ì·ı ±fiı ¬ÌS›Î ’»Ì hÎHÎı¿ Ïÿ‰Á‹Î_ ‹Òfl{ΉΠ·Î√ı, ‹ÎÀı fi…fl Á΋ı ÷ıfiı ’Î_√fl÷_ ¿ı ’Î_√flı·_ Ωı‰Îfi˘ ·ËΉ˘ ⁄Ë ±˘»Î ·˘¿˘fiı ‹Y›˘ Ë÷˘. ≥Õfi ’˛˘…ı@ÀfiÎ ⁄ΘÀÏfi¿· ÏfiWHÎÎ÷˘±ı »±ı¿ ‰Ê˝ flÎË Ωı › Î ⁄Îÿ »ı ‰ Àı ±ı ‹˘¿˘ Œı⁄˛±ÎflÌ 6, 7 ±fiı 8, 2007 fiÎ Ïÿ‰Á˘±ı ±ÎT›˘. ±Î flËV›‹› e·fiÌ …ˆÏ‰¿ Ïø›Îfi˘ ‰‘ {ÌHΉÀ¤›˘˝ ±P›ÎÁ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ï…iÎÎÁ ‰fiV’Ï÷ωt˘ ‹ÎÀı ±ı ωfl· ⁄fiΉ Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿<÷ÒË·‰Â ±Î‰ı·Î ËΩfl˘ ’˛ıZο˘fi_ Ïfl±ı@Âfi fiflÌ …\√MÁÎfi_ Ë÷_. ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÎ_ ÿ½ fi ÷ı ‹ HÎı fiοı w‹Î· ÿ⁄ΉÌfiı ¿›Î*. fi΋ ’˛‹ÎHÎı ±ı e· ¬U⁄˘ fiÏË, ’HÎ ⁄ÿ⁄˘ Œı·Î‰÷_ Ë÷_ ±fiı ⁄ÿ⁄˘ ’Î»Ì ¿˘Ë‰Î÷Î ‹ÕÿÎfiÌ Ë÷Ì. ‹Î◊_ ¤‹Ì Ω› ±ıÀ·Ì ÷̉˛ Ë÷Ì. ≥ÀÎÏ·›fi ‰fiV’Ï÷ÂÎjÎÌ ±˘ÿ˘±Îÿ˘˝ Ï⁄yÎfḻı 1878 N˚·‰Îfl ‰Î{ …ı‰Ì ‹Î_ ≥LÕ˘fiı Ï Â›ÎfiÎ Á ‹ ÎhÎÎ ÏÕ{Î≥fifi_ ¿Î˜MÁ˝ N˚·Î‰fl ÀÎ’fiÎ …_√· ‰E«ı ’Ëı·Ì‰Îfl ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
33
afnaff[nfz sf<5;f: o~,ffjfz
¢‘Ì ¿Îœı·_ ÿ√*‘¤›* ¿Î˜MÁ˝ N˚·Î‰fl ±Î‹ı› ⁄ÌΩ_ e·˘ ¿fl÷Î_ ÃÌ¿ ¤˘√ ±Î’‰˘ ’Õı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ¿ıÀ·Ì¿ ‰fiV’Ï÷±˘ e·˘fiÎ CÎHÎÌ flÌ÷ı …\ÿ_ ’Õı »ı. Á˙◊Ì K›ÎfiÎ¿Ê˝¿ ’ÎÁ_ ÷ıfi_ Ω›LÀ ¿ÿ ‹ÎhÎ ¤’¿ÎÿÎfl fl_√˘fiÎ ÏÕVM·ı ‰Õı ¿Î‹ «·Î‰Ì ·ı »ı. Á√_‘Ì »ı. ωrfi_ Á˙◊Ì ‹˘Ào e· ˢ‰Îfi˘ ωø‹ Ωı ¿ı ÷ıfiÎ fi΋ı ƒT›˘ ⁄fiΉ÷Ì fi◊Ì. ’_¬ÌÕÎ_fiÌ ±fiı ∞‰ÕÎ_fiÌ ±Î_¬˘ Áÿ˚¤ÎB›ı ·¬Î›˘ fi◊Ì. ±Î ‰SÕÛ flı¿˘ÕÛ ≥LÕ˘fiıÏ›ÎfiÎ … Á‹ÎhÎÎ ±fiı ±Î‰Î fl_√˘ ’˛I›ı Áı„LÁÏÀ‰ »ı. ÿÎ. ÷. ‹‘‹Î¬Ì Ω_⁄·Ì, ⁄˘Ïfi˝±˘ ¶Ì’˘ ’fl ◊÷Î ÁflıflΠ91 Áı„LÀ‹ÌÀfl (3 ŒÌÀ) ’Ì‚Î, ¿ıÁflÌ, ¤ÒflÎ ÷◊Î ’ÎflΩ_⁄·Ì fl_√˘fiı ±˘‚¬Ì ΩHÎı »ı, T›ÎÁ‰Î‚Î ÷◊Î 7 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifiÎ flÎŒ·ÌÏ{›Î e·fiÎ ÷˘ Áyfl¬˘flÎ …ı‰Î_ ’ZÎ̱˘ ·Î· fl_√fiı ·Ì·Î ’Î_ÿÕÎ_±˘ ¬Î÷ı ⁄˘·ı »ı. ±·⁄kÎ, ∂Õ÷Ì fi…flı Áfl¬Î‹HÎÌ ¿fl˘ ÷˘ ‰E«ı ÷fl÷ …\ÿ˘ ÷Îfl‰Ì ·ı »ı. ±Î‹ »÷Î_ Œ@÷ fl_√ ‰Õı ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl flÎŒ·ÌÏ{›Î ¿fl÷Î_ ¬ÎVÁ_ ‹˘À<_ …HÎΛ ±fiı ∞‰ÕÎ_fiı ±Î¿Ê˝‰Î ÷ı ’flÎ√fi›fifi˘ Ëı÷ ÏÁ© ¿fl‰ÎfiÌ pas¿ÿfiı ·√÷˘ ¿ÌÏ÷˝‹Îfi ÷ıfiÎ sive flÌ÷ √HÎΛ, …ı ‹ Î_ ‹ÎÀı … ›˘B› ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ÁŒ‚÷Î Ëo ‹ ı  Î_ «ÎLÁfiı ·≥±ı . ’fl_ ÷ ±ÎÏ‘fi flËı »ı. Á_¤‰ »ı ¿ı ‰fiV’Ï÷ωt˘fiÌ fi…fl …\ÿÌ e· ±I›_÷ fl˘fi¿ÿÎfl ˢ‰Î ˢ› »ı. ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl‹Î_ »÷Î_ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ’_¬Ìfi_ ¿ı Âfl⁄÷fiÎ ‹˘√·Î≥ M›Î·Î ∞‰ÕÎ_fi_ K›Îfi ±ı ÷flŒ Ω› …ı‰˘ ÿı¬Î÷˘ ¤Î√ ÷ı‹fiÌ fiÏË. ωω‘ Ω÷fiÌ T›ÎA›Î ‹…⁄ ’Î_¬ÕÌ fi◊Ì, ‰fiV’Ï÷±˘ F›Î_ ⁄·¿ı ‰fi-’ÌÁ ’Î_ÿÕo »ı. ’flÎ√fi›fifiÎ ±ı … LÀ˘fiı ’Î_¬Õ̉΂Î_ ±fiı¿ e·˘fi˘ ’˘÷ÎfiÌ ÷flŒ ±Î¿Ê˝‰Ô Î ‹ÎÀı Á‹Ò Ë ÷ı M›Î·Î‹Î_ ◊ Ì ÷̉˛ V’‘ν ±fi¤‰÷Ì Ë˘› fiÌ¿‚÷Î 2.5 ‹ÌÀfl◊Ì (8 I›Î_ ÁÏø› flÌ÷ı K›Îfi ¬ıÓ«÷Ì ŒÌÀ◊Ì) 2.9 ‹ÌÀfl (9.5 ¬U⁄˘fiÎ ’˛ÁÎflHÎfiÌ active ŒÌÀ) ¨«Î V◊_¤ ’fl ˢ› ’©Ï÷ ±’fiΉ‰Îfi_ ÁËı…ı »ı. ’W’Á‹ÒËfi_ ÿflı¿ e· …wflÌ ⁄fiı. ±ı À · _ fiÎfi _ ˢ› »ı ¿ı ’fl_ ÷ Áı Ó ¿ Õ˘ Ω÷fiÌ flÎŒ·ÌÏ{›Î ÁÎ◊ı ÷ı fi Ì ‰fiV’Ï÷±˘ ±Î‰Ì ’©Ï÷ Áfl¬Î‹HÎÌ ¿fl‰Îfi˘ ’˛ffi F›Î_ Á΋ÀÌ ±¬I›Îfl ¿flÌ flËı÷˘ fi◊Ì. flËÌ Ë˘› I›Î_  _ ⁄fiı ? ¿Î˜MÁ˝ N˚·Î‰flfiı Ωı›Î ≥LÕ˘fiıÏ›ÎfiÎ_ ‰Êν…_√·˘‹Î_ ’»Ì (¿Ë˘ ¿ı ÁÒ_C›Î ’»Ì) ±ı Ω÷fi _ ÷̉˛ V’‘ν fi _ ‹fi‹Î_ ±Ïfi‰Î›˝ flÌ÷ı ’ıÿÎ ‰Î÷ΉflHÎ ⁄Îflı‹ÎÁ flËı »ı. ◊÷˘ ’˛ffi ÷˘ ±ı ˢ› ¿ı ¬ÎÁ ¿flÌfiı Á‹ÎhÎÎ ÀÎ’ ’fl ·√¤√ ⁄‘Î_ e·˘ ¬U⁄˘fiı ‰Êı˝ ÿËÎÕı 120”” ◊Ì 145”” ±Î ‹ÎHÎÁ ’Ì’ÕÎ ’fl ∂¤˘ »ı , »÷Î_ ¨«Ì ¿ÎÃÌfiÎ ¿Î˜ M Á˝ N˚ · Ήflfiı ±Î_ ⁄ Ì Â@›˘ fi◊Ì ! ‰Ëı÷Ì ‹Ò¿ı, F›Îflı ¿Î˜MÁ˝ …ıÀ·˘ ‰flÁÎÿ ’Õı »ı ±fiı Œ˚·Î‰fl Ëo‹ıÂÎ ⁄ÿ⁄˘ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿fl÷_ ˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? ˉ΋Îfi ¤ı…‰Î‚_ ÷◊Î √fl‹ »ı, ‹ÎÀı …_√·˘ ±ı‰Î_ √Îœ »ı ¬U⁄˘ ‰Ëı÷Ì ‹Ò¿‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Á‹∞ ¿Λ ±ı‰_ »ı. e·˘fiÌ ¿ı ¤fl⁄’˘flı ’HÎ fiı‰_ À¿Î ÁÒ›˝Ï¿flH΢ …‹Ìfi Á‘Ì ’ˢӫ÷Î_ ‹ËıÓ¿ ‰Õı …ı ÷ı ‰fiV’Ï÷ ÷ıfiı ’flÎ√fi›fi ¿flÌ ±Î’÷Î_ fi◊Ì. ±_‘ÎÏfl›Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ e·˘fiÎ_ ¤’¿ÎÿÎfl fl_√˘ ‹‘‹Î¬Ì …ı‰Î_ ¿ÌÀ¿˘fiı ÷ı‹… Áyfl¬˘flÎ, ËÏ‹_√⁄ÕÛ ±fiı ’flÎ√fi›fi ¿flÌ ±Î’fiÎflÎ_ ’_¬Ì±˘ ÷◊Î ¿ÌÀ¿˘ ‹ÎÀı ’˛·˘¤fi e·ÁÒ_CÎHÎÌ …ı‰Î_ ’_¬ÌÕÎ_fiı ±Î¿Ê˝‰Î ‹Î√÷Ì Ë˘› »ı. ‹ÌÃÌ ÷flÌ¿ı Ïfiw’›˘√Ì ’fl‰Îfl ◊Λ ±ı ÿı¬Ì÷_ »ı. ωω‘ Á‰ÎÁ ‰Õı ÷ı ’˘÷ÎfiÎ √Y›Î e·flÁfiÌ ΩËıflÎ÷ ¿flı »ı. „V’ÏÁÁfiÌ ‰fiV’Ï÷±˘fi˘ flÎŒÕ˘ Ωı÷Î_ ’_¬Ì±˘fiı ÷◊Î ±·⁄kÎ, Ïÿ‰ÁflÎ÷ Á‰ÎÁ Œı·Î‰÷Î flËı‰_ ±ı ‰fiV’Ï÷ ‹ÎÀı ¿ÌÀ¿˘fiı ±Î¿Ê˝‰ÎfiÌ V’‘ν ∞‰fi‹flHÎfiÎ Á_CÎÊ˝ …ı‰_ V‰w’ ¬«Î˝‚ ‰ˆ¤‰ √HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı Á√_‘Ì ÷ˆ·Ì ƒT›˘ ’ıÿÎ ¿fl‰Î‹Î_ ‘ÎflHÎ ¿flı ±ı ’HÎ V‰Î¤Îω¿ »ı. ±ıfi∞˝fi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ T›› ◊÷˘ ˢ› »ı. ¿Î⁄˘˝ËÎ≥ÕˇıÀfi˘ ÃÌ¿ µIøÎ_Ï÷fi˘ Ïfi›‹ »ı ¿ı ‰‘ ’Õ÷Ì Á_CÎÊ˝‹› ’Ïfl„V◊Ï÷ ¿Î_ 34 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
afnaff[nfz sf<5;f: o~,ffjfz
÷˘ ÷ıfiÎ ÿ⁄ÎHÎ fiÌ«ı ±Î‰÷Î Á∞‰fi_ ±„V÷I‰ ·Î_⁄ı √΂ı Ï‹ÀÎ‰Ì ÿı ±◊‰Î ÷˘ Q›ÒÀıÂfi ¶ÎflÎ ÷ıfi΋Î_ ±ı‰Ì ωÂıÊ÷Îfi_ Ïfiw’HÎ ¿flı ¿ı …ı ÷ıfiı Á_CÎÊ˝‹› ’Ïfl„V◊Ï÷ ‰E«ı ’HÎ ∞‰‰Î ‹ÎÀı ›˘B› ⁄fiÎ‰Ì ÿı. ±Î Ω÷fiÌ Ï‰ÂıÊ÷Î Á‹ÎhÎÎfiÎ ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flı ¿ı‚‰Ì »ı. ‰_ÂT≤Ï© ‹ÎÀı ÷ıHÎı ±ı‰Î_ ¿ÌÀ¿˘fi_ ÏfiÂÎfi ÷Î@›_ »ı ¿ı …ı±˘ Á΋ÎL› flÌ÷ı ’flÎ√fi›fifiÎ ±ı…LÀ˘ √HÎÎ÷Î_ fi◊Ì; ±◊ν÷˚ ‹C΋CÎ÷Î_ e·˘ ’˛I›ı ±Î¿Êν÷Î_ fi◊Ì. Á¿ÛflΛ@÷ e·flÁfiı ⁄ÿ·ı ‰fi‰ÎÁÌ …fiΉfl˘fiÎ ¿˘Ë‰Î÷Î Q≤÷ÿıˢ ’fl ÷ı±˘ fi¤ı »ı. …_√·fiÌ √Ì« {ÎÕÌ‹Î_ ’Õı·Î …ı ÷ı Q≤÷ÿıËfiı ÷ı±˘ ÿ√*‘fiÎ ±Î‘Îflı ¢‘Ì ¿Îœı »ı. ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flı ±ı ÿ√*‘fiÌ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· Ï‹Ï‹øÌ ¿flÌ »ı--±fiı ‰‚Ì ±ıÀ·Ì ¿Î›˝Z΋ flÌ÷ı ¿ı ÷ıHÎı ‰Ëı÷Ì ‹Ò¿ı·Ì ⁄ÿ⁄˘ Á‹ÎhÎÎfiÎ …_√·‹Î_ ’˘H΢ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ì ’ˢӫı »ı. e·fiÌ fi∞¿ ·Î_⁄˘ Á‹› ‰Ì÷Ή‰˘ ±ı ÁΑÎflHÎ T›„@÷ ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì. ±‹¿ ·˘¿˘ ‹ÒÏ»Û÷ ◊›ÎfiÎ ’HÎ Ï¿VÁÎ ⁄L›Î »ı. ≥ÀÎÏ·›fi ‰fiV’Ï÷ÂÎjÎÌ ±˘ÿ˘±Îÿ˘˝ Ï⁄yÎfḻı 1878 ‹Î_ Á‹ÎhÎÎfiÌ ‹·Î¿Î÷ ÿflQ›Îfi ’Ëı·Ì ‰¬÷ ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl Ωı›_ ±ı ’»Ì CÎHÎÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ ‹ÎÀı Á_¢‘fifi˘ ωʛ ⁄L›_. ≥LÕ˘fiıÏ›Π’fl I›Îflı fiı‘fl·ıLÕfi_ flÎ… Ë÷_, ±ıÀ·ı ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÎ ¿ıÀ·Î¿ fi‹ÒfiÎ fiı‘fl·ıLÕfiÎ ’ÎÀfi√fl ±ÎQVÀflÕı‹ ¬Î÷ı ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±ËŸ ÷ı e·fiÌ flËV›‹› ÿ√‘* µ’flÎ_÷
⁄Ì…\_ flËV› ±ı Ωı‰Î ‹Y›_ ¿ı hÎHÎı¿ Ïÿ‰Á À¿÷Ì ⁄Á_÷⁄ËÎfl ÿflQ›Îfi ÷ıfi_ µWHÎ÷΋Îfi ¬ÎVÁ_ ‰‘Ì …÷_ Ë÷_. ‰Î÷ΉflHÎfiÎ ¿<ÿfl÷Ì ÷Î’‹Îfi ¿fl÷Î_ ÷ıfi_ ⁄ΘÕÌ ÀıQ’˛ı«fl 150 Áı„S›Á …ıÀ·_ ‰‘Îflı flËı÷_ Ë÷_. ËÎ◊ ‰Õı V’½ ¿flΛ I›Îflı flÌ÷ÁflfiÌ ÷’÷ …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ±Î ÷Î’‹Îfi ’HÎ e· ¬Ì·ı·_ flËı I›Î_ Á‘Ì ±ıÀ·ı ¿ı ‹Î_Õ hÎHÎ Ïÿ‰Á Á‘Ì flËı, ’HÎ ÷ı ±«Îfi¿ ‰‘Ì …‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ‹√÷flÎ_, œÎÏ·›Î_ ∞‰ÕÎ_, ‹Î¬Ì ‰√ıflıfiı ±Î¿Ê˝‰Î‹Î_ ÷ı √fl‹ÎÀ˘ ¿ÎflHΤÒ÷ ⁄fi÷˘ ˢ› ±ı‹ ‘ÎflÌ fiı‘fl·ıLÕfiÎ Õ« Á_¢‘¿˘±ı ·Î¿ÕÎfiÎ ⁄ο˘flÎ_‰Î‚Î ¬˘¬Î_‹Î_ ‰Ì…‚ÌfiÌ ¿˘≥· ‹Ò¿Ìfiı √fl‹ÎÀ˘ ’ıÿÎ ¿›˘˝, ’HÎ ∞‰ÕÎ_ ±ı ÷flŒ ±Î¿Êν›Î_ fiÏË. ¿o≥ fiÏË ÷˘ ’fl˘ZÎ flÌ÷ı ’HÎ ±ı‰_ ÷Î’‹Îfi …wfl ‹Ëk‰fiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿fl÷_ ˢ‰_ Ωı≥±ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ‰√fl ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl µWHÎ÷΋Îfi ‰‘Îfl‰Î ‹ÎÀı ’˘÷ÎfiÎ ‹ÒS›‰Îfi ¿Î⁄˘˝ËÎ≥ÕˇıÀfi˘ VÀΘ¿ ¬«ı˝ fiÏË. ±Î flËV› ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ’»Ì ¬S·_ ◊›_ ¿ı F›Îflı ÕΘ. F›˘¡Ì ¿Î≥À fi΋fiÎ ⁄Λ˘¿ıÏ‹VÀı ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÌ ⁄ÿ⁄˘ ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl ±ı‰Î_ flÎÁΛÏHο Á_›˘…fi˘ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ_. Á_›˘…fi˘ «Îfl Ω÷fiÎ_ »ı. ÕÎ≥Ï‹◊Î≥· ÕÎ≥ÁSŒÎ≥Õ ±fiı ÕÎ≥Ï‹◊Î≥· ÀˇÎ≥ÁSŒÎ≥Õ fi΋fiÎ_ ⁄ı Á_›˘…fi˘fiÌ √_‘ ÁÕı·Î_ ∫ÕÎ_ …ı‰Ì ˢ› »ı. µ’flÎ_÷ ¿˘Ë‰Î÷Î ‹Î_ÁfiÎ_ ¿ıÕı‰Ïflfi ±fiı M›ÏÀˇÁÎ≥fi fi΋fiÎ_ ‰‘ ⁄ı Á_›˘…fi˘ ’HÎ ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl‹Î_
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
35
afnaff[nfz sf<5;f: o~,ffjfz
‹˘…^ÿ ˢ› »ı, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ‹Î_ÁfiÎ ¿˘Ë‰ÎÀfiÌ ÷ı e·ı …ı‹ ÂÎflÌÏfl¿ «fl⁄Ìfiı ’ÎHÎÌ‹Î_ Œıfl‰‰ÎfiÌ Z΋÷Î ¿ı‚‰Ì, ±Î⁄ıËÒ⁄ fi¿· ¿flÌ »ı. ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl ±Îfl_¤fiÎ_ ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝ ¨«Î T≤ZÎfiÌ CÎÀÎ Á‘Ì ’ˢӫ‰Î Ï…flÎŒfiÌ Õ˘¿ …ı‹ ¿Î‚ø‹ı ÿflQ›Îfi ¿‚Ìw’ı ˢ› I›Î_ Á‘Ì «Îflı› Á_›˘…fi˘ ÷ıfiÎ ¿˘Ê˘‹Î_ ·Î_⁄Ì ⁄fiÌ ±fiı ‹Î»Ì‹ÎflÌ ‹ÎÀı ¨ÕÌ Õ>⁄¿Ì ‹Îfl÷Î ÁÌ· ±fi΋÷ ’ÕÌ flËı »ı. ¬Ì·‰Îfi˘ ‰¬÷ ±Î‰ı I›Îflı ±ı e· fi΋fiÎ …‚«flfi_ rÁfi÷_hÎ ·Î_⁄ı √΂ı …ı‹ ⁄ÿ·Î›_ ÷ı‹ fl˘…fiÎ ÿÁı¿ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·ı¬ı ‰‘ı »ı ±fiı ¬ÌS›Î ⁄Îÿ ’˘÷Îfi_ ≥LÕ˘fiıÏ›ÎfiÎ ¿ÿΉfl ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flı ÿ√*‘ ±’fiÎ‰Ì ÷ıfiÌ ÷Î’‹Îfi {Õ’¤ıfl ‰‘Îflı »ı. µWHÎ÷΋Îfi‹Î_ ◊÷˘ ‰‘Îfl˘ ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ’›Î˝‰flHÎ ÁÎ◊ı ›˘B› ±fi¿· > fi ÁÎK›_ »ı. ÿ√‘* fiÌ ‹Ëk‰fi˘ »ı, ¿ı‹ ¿ı ’˛‰ÎËÌ Á_›˘…fi˘fiÎ flıb±˘fiı ÷ı ¬ÎÏÁ›÷ ⁄ÿ· ‰fiV’Ï÷ÂÎjÎ̱˘ ‹ÎÀı (±fiı Á΋ÎL› ·˘¿˘ µ~›fiÂÌ· ⁄fiÎ‰Ì ‰Î›‹Î_ Œıfl‰Ì fiάı »ı ±fiı ÷ı ËoҌ΂˘ ‹ÎÀı ’HÎ) ÷ı flÁfi˘ ωʛ ’HÎ ⁄L›_ »ı.á ‰Î› ±ºU› ‹˘Ω_w’ı ‰Î÷ΉflH΋Î_ «˘‹ıfl gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ’˛Áflı »ı. ˉÎfiÌ ·Ëıfl˘ @›Îflı¿ ÷ıfiı 800 ‹ÌÀfl ÿÒfl Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ ÿı »ı. ‹√÷flÎ_, á ωrfi_ Á˙◊Ì ‹˘À<_ e· flÎŒ·ÌÏ{›Î ÷ıfiΠ¢‘¿ (±fiı ÏÁ_√Î’fl ÿıÂfiÎ V◊Î’¿) œÎÏ·›Î_ ∞‰ÕÎ_ ±fiı ‹Î¬Ì ÁÏË÷fiÎ_ …ı ¿ÌÀ¿˘ ◊˘‹Á flÎŒıSÁfiÎ fi΋ı ±˘‚¬Î› »ı. ±Î ’fl˘’∞‰Ì e· ’HÎ Á‹ÎhÎÎ-⁄˘Ïfi˝±˘fi_ I›Îfl ’»Ì ⁄ÿ⁄˘fiÎ ±Î‘Îflı ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÌ »ı ±fiı ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÌ …ı‹ ¤Î‚ ‹ı‚‰÷Î_ ±Î‰ı ÷ı‹fi˘ ±Î› Œ@÷ ‹Î_Á ‹ÕÿÎfiÌ √_ÿÌ ‰ÎÁ Œı·Î‰‰Î ‹ÎÀı ±Îfl˘√‰Îfi˘ ˢ÷˘ fi◊Ì. ∫ÕÎ_ ’HÎ ÷ı±˘ ΩHÎÌ÷ _ »ı . ±ËŸ ⁄÷Ήı · Ì Ëo‹ıÂÎ_ ¿˘Ë‰Î÷Î ‹Î_Á‹Î_ … ‹Ò¿ı »ı. ¿Î˜MÁ˝ flÎŒ·ÌÏ{›ÎfiÌ ÷Á‰Ìfl‹Î_ e· Œ˚·Î‰flı ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ¿flı·Ì Ï‹Ï‹øÌ ±ı¿ÿ‹ ÏÁ‰Î› ¿Â_ ÿı¬Î÷_ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı Á«˘À »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfi_ …Q⁄˘ ¿ÿfi_ Âfl⁄÷Ì ⁄οÌfiÎ ±‰›‰˘ ÷ıfiÎ ›…‹Îfi M›Î·Î …ı‰_ ·Ì·_ ’Î_ÿÕ<_ ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀ̱ı ‰ı·ÎfiÌ ÿÎ_ÕÌ‹Î_ ¬Ò_’ı·Î flËı »ı. ·Î· fl_√ ‘flΉı »ı. ±Î Á’ÎÀÌfiÎ_ Ï»ƒ˘ ¶ÎflÎ á ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl ±ı¿·ÿ˘¿· {fl÷˘ «Ì¿H΢ flÁ ∞‰ÕÎ_fiı ¬flÕÌ ‹Ò¿ı »ı. e· fi◊Ì. ’W’Á‹ÒË »ı, …ıfiı µ’flfiÎ_ fifl e·˘ I›Îfl ⁄Îÿ flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi ÁıÓ¿Õ˘ fiÎfiÎ_ e·˘fi˘ √·ÿV÷˘ ÷ı‹fiÎ ’fl ÁÒZ‹ ’flÎ√fl… ¬_¬ıflı »ı ±fiı ÁÒ › ˘˝ ÿ › ‰¬÷ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚÷Î_ ∞‰ÕÎ_ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. ‰fiV’Ï÷…√÷fi˘ Á˙◊Ì ‹˘À˘ ’W’Á‹ÒË ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Ì ÿı ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ±ı¿Îÿ ⁄ÌΩ ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiı ⁄˘Ï·Ï‰›Î‹Î_ ’›Î flΛ‹˘LÿÌ fi΋fiÎ »˘Õ ’fl Ωı‰Î ‹‚ı »ı. {Ò‹¬Îfi˘ T›ÎÁ 2.4 ‹ÌÀfl (8 ŒÌÀ) ˢ› »ı. ¨«Î≥ 10.7 ‹ÌÀfl (35 ŒÌÀ) ±fiı e·˘fiÌ Á_A›Î ¢‘Ì ¿ÎœÌ ’flÎ√fi›fifi_ ¿Î›˝ ’Òw_ ¿flı »ı. ±Î ¬ı · ‹Î_ Õ hÎHÎı ¿ Ïÿ‰Á «Î·ı . 8,000 ¿fl÷Î_ ±˘»Ì fiÏË. ±Î e·˘ ·√¤√ 150 ‰Êı˝ ¬Ì·ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ’flÎ√fi›fi ◊›Î ’»Ì ±¬fl˘ÀfiÌ ÁÎ≥{fiÎ_ ±ı¿Î±ı¿ ‹Òfl{ΉΠ·Î√÷˘ »˘Õ ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á˘‹Î_ Q≤I› ’΋ı. …ı {Ò‹¬ÎÿÎfl Œ‚˘ fl«Î› ÷ı Á‹ÎhÎÎ ÀÎ’fiÎ_ á ±ı¿ … ‰ı·Î ’fl ±Ï‘¿÷‹ e·˘ ⁄ıÃÎ_ ˢ‰Îfi˘ flı¿˘ÕÛ «Î≥Ïfi{ ωVÀıÏfl›Î Ï«·˘hÎÎ/Hornbill …ı‰Î_ ’ZÎ̱˘ ‹ÎÀı Œı‰flıÀ fi΋fiÌ „V’ÏÁÁfi˘ »ı. 1892 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î flÎF›‹Î_ fl˘’Λı·˘ ¬˘flο »ı. ±Î Œ‚ÎËÎflÌ ’ZÎ̱˘ ¶ÎflÎ ◊÷˘ ‰ı·˘ ±Î…ı 1 ±ı¿flfi_ ZÎıhÎŒ‚ fl˘¿ı »ı, ÿÎ_Õ̱˘ ¿<· 152 ‹ÌÀfl (500 ŒÌÀ) ÃÏ‚›Îfi˘ Œı·Î‰˘ ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰flfiÌ ‰_ÂT≤Ï©‹Î_ ·Î_⁄Ì »ı, ‰…fi 22 Àfi »ı ±fiı e·˘fiÌ Á_A›Î ±_ÿÎ…ı 15,00,000 »ı. «Î‰Ìw’ fỉÕı »ı. ÿflQ›Îfi ¿Î˜MÁ˝ Œ˚·Î‰fl ’˘÷ı ’flÎ√fi›fi ’»Ì ∞‰_÷ flËı÷_ fi◊Ì. ◊˘ÕÎ á ωfl˘‘ΤÎÁÌ ÿά·˘ ±Î›ÏflÁ fi΋fi˘ »˘Õ »ı. CÎÎÁfiÎ ÷Hά·Î …ı‰Î ±ı »˘Õ … ¿·Î¿˘‹Î_ ‹Òfl{Λ »ı. ±Î‹ »÷Î_ …‹Ìfi‹Î_ ±I›_÷ fiÎ…^¿ »ı. ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘ e·˘fi˘ ¤Îfl ÷ı ¬‹Ì ¿÷˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’fl ÷ıfi_ ·√¤√ 80 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi_ …ı ¿oÿ e·˘ ‰ÎflÎ ’˛‹ÎHÎı ¬Ì·ı »ı. ±ı¿ e· Á‰Îflı ¬Ì·ı ±ı ’»Ì flÎ÷ Á‘Ì‹Î_ ÷ı ¿fl‹Î≥fiı ⁄Î¿Ì flËı ÷ı ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì fi‰Î ’Î_ÿÕÎfiı ¬flÌ ’Õı »ı. ⁄Ì∞ Á‰Îflı ÷Hά·Î ’fl fi‰_ e· ¬Ì·ı. …L‹ ±Î’ı »ı. ’Î_ÿÕÎfiÌ ‰E«˘‰« eÀ÷˘ ’W’Á‹ÒËfi˘ V◊_¤ ·Î_⁄ı √΂ı ŒflÌ ’ı·Î á ’˛Î≥‹ flΘ{ fi΋fiÎ √·Î⁄fi_ e· ’flÎ√fi›fi ‹ÎÀı eÿÎ_ …ı‰Î_ ÏfiÂΫfl ∞‰ÕÎ_fiı ±Î¿Ê˝‰Î Ëo‹ıÂÎ_ ÁÒ›Î˝V÷ ’»Ì ¬Ì·ı »ı. flÎ÷flÎHÎÌfi_ e· ±ÎV÷ı ±ÎV÷ı ÷ıfiÌ ¿‚̱˘ ⁄ÿ⁄˘…fi¿ ¿ıÏ‹¿SÁ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ±Î ÷‹Î‹ ‹Î‹·˘ ±fi¿>·fifi˘ »ı. ¨Àı µCÎÎÕı, F›Îflı ’˛Î≥‹ flΘ{ ΩHÎı „V’˛_√ ±ı@Âfi ‘flΉ÷ _ˢ› ÷ı‹ ±˘Ï«_÷_ ¬Ò·Ì Ω› flıÏ√V÷ÎfifiÎ ’›Î˝‰flHÎ ÁÎ◊ı ±fi¿· > fi ÁΑ‰Î »ı--±fiı I›Îflı eÀ÷Î ’fl’˘ÀÎ …ı‰˘ ÷ıfi˘ ±‰Î… ’HÎ ÁÎ_¤‚Ì Â¿Î› »ı.á ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
37
0lp vf[gfp sf{Lxfs
LEs[8gf[ uf[df vff<o rffg;f afgffjftfl @@ jffzgfl 5flrfgf]+ ;ffifg;f (vfgf[ vff8:) ÁflıflΠÏø¿ıÀ ‹ı«fi_ Ïfl{SÀ CÎb_ ¿flÌfiı ÷˘ Á΋ÁÎ‹Ì ÀÌ‹˘fiÎ ÿı¬Î‰ ’fl ±‰·_⁄÷_ ˢ›, ’HÎ ±‹¿ ¿ıÁ˘‹Î_ ‹ı«fi˘ ±Î¬flÌ «¿Îÿ˘ ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì« fiyÌ ¿flı »ı. ’Ì«w’Ì ¬ÎÀ·ı Ωı ¬˘Õ flËÌ …‰Î ’Î‹Ì Ë˘› ÷˘ ‹ı« ¬ÿ ¬ı·ÎÕ̱˘fiÌ ‘ÎflHÎÎ ⁄ËÎflfiÎ Ïfl{SÀ ±ÎHÎı »ı.
Ïø¿ıÀfiÌ ‹ı« ¬S·Î ‹ıÿÎfi ’fl ¬ı·Î÷Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ⁄ıÀ˚Á‹ıfiı ŒÀ¿Îflı·˘ ÿÕ˘ @›Îflı¿ √·Ì‹Î_ ¿ı‹ Ω› »ı ±ı‰Î ≠Î◊Ï‹¿ Á‰Î·˘ ’Ò»fiÎfl˘ ±HÎCÎÕ Ïø¿ıÀ flÏÁ¿˘fi˘ ‰√˝ ±Î…ı Áÿ˚¤ÎB›ı flè΢ fi◊Ì. ÀıϷω{fi ’fl ‹ı«˘fiÎ ∞‰_÷ ≠ÁÎflHÎı ‰÷˝‹Îfi Ïø¿ıÀ ¢¬Ìfi˘fiı ø‹Â— ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ÿflF…ı ’ˢӫÎÕÌ ÿÌ‘Î »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ÀıVÀ ±fiı ‰fi-Õı ‹ı«˘fi˘ ÷A÷˘ √˘Ã‰fiÎflÎ ¿ıÀ·Î¿ ±ı‰Î ÁkÎΉÎfl ÏfiWHÎÎ÷˘ ’HÎ »ı ¿ı …ı‹fiı ‹ıÿÎfifiÌ ‰E«˘‰« ⁄ΉÌÁ ‰Îfl ·Î_⁄Ì ’Ì« ÂÌ flÌ÷ı Ï⁄»Î‰‰Ì ÷ıfi_ ›˘B› Àı„@fi¿· ‹Î√˝ÿ½fi ±Î’Ì Â¿÷Î ±ı@˚Á’ÀÛ Á·ÎË¿Îfl˘ ‹‚÷Î fi◊Ì. ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì« ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı …ÏÀ· ωWΛ »ı, …ıfiÌ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎՉ΋Î_ ÷ı±˘ ‰¬÷˘‰¬÷ ◊Î’ ¬Î› »ı. Ïø¿ıÀfiÌ √ı‹‹Î_ ’Ì«fiÎ ⁄_‘ÎflHÎfi_ ‹Ëk‰ ¿ıÀ·_ ÷ıfi˘ A›Î· ±Î’÷Î ⁄ı ’˛Á_√˘ ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ Ïø¿ıÀ ’Ì« ⁄fiΉ‰Î‹Î_ @›ÒflıÀfl ¿Ëı‰Î÷Î ¿ıÀ·Î¿ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı Ë∞›ı “ÀM’˘” ’Õ÷˘ fi◊Ì.
38 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
’Ëı·Î_ ÷˘ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰Î »ı. ·√¤√ ’Î_«Á˘ ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì Ïø¿ıÀ ÷‰Îfl̬fiÎ «˘’Õı ÷ı ⁄Lfiı ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ωø‹ ÷flÌ¿ı fi˘Ó‘ΛΠ»ı. ’Ëı·˘ Œ˚·˘’-ÂΘ ¤Îfl÷fiÎ fi΋ı ·¬Î›˘ ¿ı F›Îflı ≥Lÿ˘fl ¬Î÷ı lÌ ·_¿Î Á΋ı ΩL›±ÎflÌ, 1998fiÌ Áη‹Î_ (÷‰Îfl̬fiÌ 1,265 ‹Ì ±fiı ¤Îfl÷‹Î_ 177 ‹Ì) ‰fi-ÕıfiÎ ÷Q⁄Ò ⁄_‘ΛΠ÷ı‰Î … Á_¿ı·Ì ·ı‰Î ’ÕuÎ. ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì«fi_ ±Î_√b_ ¤ÒÏ‹÷ÌfiÌ flÌ÷ı fiÏË, ’HÎ ¤ÒV÷flÌ› º„WÀ±ı ¨À …ıÀ·_ ‰Î_¿<_ Ë÷_-±fiı ÷ı ‰Î_¿<_ ˢ‰Îfi˘ A›Î· ±œÎfl‹Î ÿÕı … ‹ı«fiÎ flı¡Ì ±Ë‹ÿ ≥⁄˛ÎÏË‹fiı ‹‚Ì √›˘. ⁄ı› ÀÌ‹˘ ‰÷Ì ÷ı‹HÎı ‹ı« ⁄_‘ ¿fl‰Îfi˘ «Ò¿Îÿ˘ ±Î’Ì ÿÌ‘˘ ±fiı ‹ı« “±⁄˜LÕLÕ” ΩËıfl ◊≥. ≥LÀflfiıÂfi· ‰fi-Õı ‹ı«fiı Œ@÷ ’Ì«fiÎ ‰Î_¿ı ’Õ÷Ì ‹Ò¿Î›Îfi˘ ±ı ÁΈ’◊˛ ‹ ⁄fiΉ Ë÷˘. Œ˚·˘’-ÂΘfi˘ ⁄ÌΩı ≠Á_√ I›Îfl ’»Ì Œı⁄˛±ÎflÌ, 1998‹Î_ ‰ıVÀ ≥„LÕ{fiÎ …‹ˆ¿Î ¬Î÷ı Á⁄Î≥fiÎ ’Î¿Û ‹ıÿÎfi ’fl ⁄L›˘. ›…‹Îfi ÀÌ‹ Á΋ı ∫B·ıLÕfiÎ ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘±ı 62 ÿÕ΋Î_ hÎHΠω¿ıÀ˘fiÎ ¤˘√ı 17 flfi ¿›Î˝ ’»Ì ±fiı ÿflQ›Îfi ‹ÁÎ… ÷◊Î ‹·‹’|Î ‹ÎÀı » ‰¬÷ ’˘÷ÎfiÎ ÏŒÏ{±˘◊ıflÎÏ’VÀfiı ⁄˘·ÎT›Î
LEs[8gfl 5flrf
’»Ì flı¡Ì ⁄ıflÌ Ω‹˝fiı fiyÌ ¿›* ¿ı Áfl_√ZÎıhÎ …ı‰Ì ω¿ıÀ ’fl …ıLÀ·‹ıLÁ √ı‹ ¿ÿÎÏ’ fl‹Ì ¿Λ fiÏË. Ïø¿ıÀfiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ ÀıVÀ ‹ı«fiı Œ@÷ ’Ì«fiÎ ‰Î_¿ı ’Õ÷Ì ‹Ò¿Î›Îfi˘ ±ı ’Ëı·‰Ëı·˘ ⁄fiΉ Ë÷˘. ±Î ⁄Lfiı ≠Á_ √ ˘ ±ˆ Ï ÷ËÎÏÁ¿ »ı , ’fl_ ÷ ±’‰Îÿw’ fi◊Ì. ÀıVÀfi˘ ¿ı ‰fi-Õıfi˘ ‹¿Î⁄·˘ »ı‰À Á‘Ì ¬ı·Î›˘ ˢ›, »÷Î_ ¬flÎ⁄ ’Ì«ı »ı S ·ı Á ‘ Ì ¬ı·fiÌ ‹Ω Á÷÷ ⁄√ÎÕÌ Ë˘› ±ı‰Î ≠Á_√˘ ±fiı¿ ‰¬÷ fi˘Ó‘ΛΠ»ı. Ïø¿ıÀfiÌ ’Ì« »ı ÷˘ ‹Ò‚ ¬ı·¿>ÿfi˘ ωʛ, »÷Î_ ÷ıfiÎ ’Λ΋Î_ (ÂOÿ— ’Λ΋Î_) flËı·_ ωiÎÎfi ±Î…¿Î· Ïø¿ıÀ ‹ı«˘fiÎ ±Î›˘…¿˘ ‹ÎÀı K›Îfi ¬ıÓ«fiÎv_ ⁄L›_ »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfi, ‰ıVÀ ≥„LÕ{, ±Î˜VÀı̌Ï·›Î, ¤Îfl÷ ‰√ıflı ÿı¢fiÎ √˛ÎµLÕ‹ıfi @›Îflı¿ fiı @›Îflı¿ √ıflLÀÌ‰Î‚Ì Ï‰¿ıÀ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ◊Î’ ¬Î÷Î flËı »ı. ±Îÿ½ ’Ì« ‹ÎÀı Ωı ¿ı √ıflLÀÌfiÎ ‘˘flH΢ ±fiı¿ Ω÷fiÎ_ »ı ±fiı ÿflı¿fi˘ ÷¿Îÿ˘ √˛ÎµLÕ‹ıfi ‹ÎÀı «ı·ıL…w’ »ı. ±ı¿ ‹Ëk‰fi˘ √HΑ‹˝ ‹…⁄Ò÷Ìfi˘ »ı. ‹ı« ¬ı·Î÷Ì Ë˘› ±ıÀ·˘ ‰¬÷ ‹ÎÀÌfi˘ ◊fl ·√¤√ ±ı¿‘Îfl˘ √_ÃΛı·˘ flËı‰˘ Ωı≥±ı. „V’fiÁ˝fiı ÁÎ◊ ±Î’‰Î ‹ÎÀÌfi_ ⁄_‘ÎflHÎ ‰¬÷ …÷Î_ œÌ·_ ’Õı ±ı flÌ÷ı ’Ì«fi_ ±Î›˘…fi ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› ÷˘ ’»Ì ±ı‰˘ ŒıflŒÎfl ’HÎ ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì« ’fl ·√¤√ ›ÏfiŒ˘‹˝ ≠¿Îflı ◊‰˘ Ωı≥±ı. ⁄ÌΩı …wflÌ √HΑ‹˝ ⁄˘·fiÎ ±ı¿Áfl¬Î ⁄εLÁfi˘ »ı. ⁄ıÀ˚Á‹ıfifiÌ ±Î√‚ ⁄˘·flfiÎ ÿÕÎfi˘ ÀM’˘ √‹ı I›Î_ ’Õı, »÷Î_ ÷ıfi˘ ¿<ÿfl÷Ì µ»Î‚˘ ⁄ıÀ˚Á‹ıfifiÎ ‘Λν ‹…⁄fi˘ flËı ÷ı ±Ïfi‰Î›˝ »ı. µ’flfiÌ ‹ÎÀÌfiÎ ◊fl fiÌ«ı ⁄ı±ı¿ ŒÌÀ Á‘Ì ’◊flÎ ±fiı ¿Î_¿flÎ ÁÏË÷ ⁄‘Î ◊fl˘ ±ı¿Áfl¬Ì flÌ÷ı ’◊flΛı·Î ˢ› ±fiı @›Î_¿ fi∞‰˘ ¤Î√ ’HÎ ÁËı… ‰‘ fifl‹ ›Î ¿ÃHÎ fi ˢ› ÷˘ … ±ı Â@› ⁄fiı. ‹ÎÀÌ Á_√ÏÃ÷ flËı ±ı ‹ÎÀı »Î_À‰Î‹Î_ ±Î‰ı·_ ’ÎHÎÌ @›Îflı¿ ≠¬fl ÷տ΋Î_ ⁄ÎW’̤‰fi ’΋ı I›Îflı Á’ÎÀÌ ’fl Ï÷flÎÕ˘ ’ÕÌ Ω› »ı. ‹ÎÀÌfiÎ ±‹¿ «yÎ ¿ıÀ·ı¿ Ãı¿ÎHÎı ±¬Õÿ¬Õ flÌ÷ı µ’ÁÌ ’HÎ ±Î‰ı »ı, ±ıÀ·ı ÀM’˘ ¬Î÷˘ ⁄˘· ÷ıfiÎ ⁄εLÁ ’»Ì ÿfl ‰¬÷ı Âıfl⁄ΩflfiÎ ±Î_¿fiÌ …ı‹ ±HΑÎflÌ Á’ÎÀÌ ’¿Õı »ı. ±Î ⁄‘Ì Àı„@fi¿· ⁄Î⁄÷˘ Ωı÷Î_ ⁄hÎÌÁ ·ZÎHÎÌ ’Ì« ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ¿Î›˝fiı ⁄Î√⁄ÎfiÌ …ı‰Ì ¿‚Î fiÏË, ’fl_÷ ωiÎÎfi … ¿Ëı‰_ Ωı≥±ı. ±·⁄kÎ,
±œÎfl‹Ì ÁÿÌ‹Î_ “…ıLÀ·‹ıLÁ √ı‹” ¿Ëı‰Î÷Ì Ïø¿ıÀfiÌ fl‹÷ ‹ÎÀı 22 ‰ÎflfiÌ ’Ì«fi_ ‘˘flHÎ fiyÌ ◊›Î ’»Ì ±ı ‹Î’ ¿ÿÌ ⁄ÿ·Î›_ fi◊Ì.
‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ÷˘ ±ı‹Î_ ¿‚Îfi_› ≠‹ÎHÎ ·√¤√ ÂÒL› Ë÷_. Ïø¿ıÀfiÌ fl‹÷fi˘ ø‹Â— ±ÎωW¿Îfl ’Î_«Á˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ◊›˘ ±fiı ÷ı ’»Ì 1727 ‹Î_ ’Ì«fi_ ‹Î’ ’Ëı·Ì ‰¬÷ fiyÌ ¿flΛ_ I›Îflı fl‹÷ ¢‘ΛÎfiı ±œÌ Áˆ¿Î ‰Ì÷Ì «Ò@›Î Ë÷Î. ∫B·ıLÕ‹Î_ ÕuÒ¿ ±Î˜Œ Ïfl«‹LÀ ±fiı ⁄˛ÎÕÏfl¿ fi΋fiÎ ⁄ı ±√˛√H› Ïø¿ıÀ¢¬Ìfi˘ ‰E«ı 1727 ‹Î_ ◊›ı·Ì ≠◊‹ ·ıϬ÷ Á‹…^÷ÌfiÎ ±L‰›ı fiyÌ ¿flΛ_ ¿ı ’Ì«fi˘ ÁÎ◊fl˘ 22 ‰Îfl …ıÀ·˘ ·Î_⁄˘ flά‰˘. ∫B·ıLÕfiÎ_ ËÏfl›Î‚Î_
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
39
LEs[8gfl 5flrf
‹ı ÿ Îfi˘‹Î_ √Λ-CÎı À Î_ fi ı «fl÷Î_ ‹Ò ¿ Ì ‘˘flH΢ ‰Îfl_‰Îfl ŒıflŒÎfl ’ÎQ›Î_, ⁄εLÕˇÌ ·Î≥fifiÎ ‰÷̋‚fiÌ ÏhÎF›Î‹Î_ …wflÌ «ıL… ÀÎ≥‹’ÎÁ ‹ÎÀı Ïø¿ıÀ fl‹‰Î ‹_ÕÌ ’Õ÷Î ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î, ‰fi-Õı ‹ı«˘fi_ Áÿo÷fl fi‰_ ‹Î‚¬_ fl«Ì ¿Îœ‰Î‹Î_ ±ÎT›,_ ’Î›Ω‹Î ¤fl‰ÎÕ˘fiı ’HÎ ÷ı ‹Î’ ±fi¿>‚ ·ÎB›_. Ïø¿ıÀ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì fiÎ≥À ‹ı«˘ fl‹Î‰Î ·Î√Ì, ÀıϷω{fi ¿ı‹ıflÎfi_ Àı„@fi¿· ¬ı÷fl˘fi_ ±fiı ‰ÎÕÎfi_ ‹Î’ ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı ’ÎÁ_ K›Îfi‹Î_ flÎ¬Ì ·Î·fiı ⁄ÿ·ı ÁŒıÿ ÿÕ˘ ‰’flÎ÷˘ ◊›˘ ±fiı ¬ı·ÎÕ̱˘ ±ı …‹Îfi΋Î_ ‰’flÎ÷_ ≠«Ï·÷ ±ı¿‹ ÁŒıÿfiı ⁄ÿ·ı fl_√Ìfi ‰ÎCÎÎ_ ’Ëıfl÷Î ◊›Î, ’fl_÷ ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì«fi_ ‹Î’ Ëo‹ı «ı≥fi Ë÷_. ±ı¿ «ı≥fi ⁄flÎ⁄fl 22 ‰Îfl ‹ÎÀı ±Œfl flèÎ_. ¿˘≥ Œfl¿ ’Õu˘ ˢ› ÷˘ ±ı ‰Î÷ı ¿ı ’Ì« ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ’©Ï÷‹Î_ (20 ‹ÌÀfl ±fiı 108 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl) ±ı‰_ ωiÎÎfifi˘ ’ıÓÁÎfl˘ ◊÷˘ flè΢. ’Ì«fi_ ωiÎÎfi ’Î‹Ì Â¿ı ÷ı‰Î (±fiı fi ’Î‹Ì Â¿ı Á‹Ì¿flHÎ ⁄ıÁ÷_ Ë÷_. «ı≥fi …ıÀ·Ì ÷ı‰Î ’HÎ) √˛ÎµLÕ‹ıfi Áfl‰Î‚ı ‹ı«fiı ’˘÷Îfi˘ ‘Λ˘˝ (¿ı ±HΑΛ˘˝) ‰‚Î_¿ ±Î’‰Î‹Î_ ·Î_⁄Î≥ ‘flΉ÷Ì ÁÒ÷flfiÌ ÿ˘flÌ ’HÎ ¿Î›‹ ÏfiHÎν›¿ ¿ı ÏfiÏ‹kÎ ⁄L›Î. ±Î Ë¿Ì¿÷fiı ’„WÀ ±Î’÷_ ±ı¿ ΩHÎÌ÷_ ºWÀÎ_÷ …Á ËÎ◊‰√Ì fl¬Î÷Ì ’Ì« ‰‘ ’Õ÷Ì ÁÒ¿Ì ⁄fiı I›Îflı ±HΑÎflÌ flÌ÷ı µ»‚÷˘ ÿÕ˘ ’Àı·fiÌ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ Ïø¿ıÀ ‹ı«fi_ »ı, …ı‹Î_ ÷ı‹HÎı @›Îflı¿ ⁄ıÀ˚Á‹ıfi ‹ÎÀı Ωı¬‹Ì ’Òfl‰Îfl ◊Λ »ı. ‹A›I‰ı „V’fiÁ˝ ω¿ıÀfiÎ ≠÷Î’ı ¿M÷Îfi flÌ«Ì ⁄ıfi˘fiÌ Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±Î˜VÀı̌Ï·›fi ÀÌ‹fi˘ √œ ÷˘ÕÌ fiÎA›˘ Ë÷˘. ±Î ÀÌ‹ Ïø¿ıÀfiÎ Á΋Á΋Π1959-60 ‹Î_ ¤Îfl÷fiÌ ‹·Î¿Î÷ı ±Î‰Ì I›Îflı ±Î¬Ì VÀQMÁ ‰E«ı ±ı ¿ ÏÁÏfl{ ’Î_« ωw© ÂÒL› ‹ı«ı ¤Îfl÷ ËÎflÌ Ω› ±ı‰Î «ı ≥ fifi _ ±_ ÷ fl ¤HοÎflÎ ≠¬fl ±ÎÂΉÎÿÌ Ïø¿ıÀ¢¬Ìfi˘fiı ’HÎ ‰Î√÷Î flά‰Îfi˘ ‘Îfl˘ Ë÷Î. ±√εfiÌ ÁÌ{fi‹Î_ ∫B·ıLÕ √›ı·Î ¤Îfl÷Ì› ’Õu˘. ±Î ‘Îfl˘ I›Îfl Ïø¿ıÀfl˘ ’˘÷Îfi_ ±fiı ÿıÂfi_ fiο ¿’ΉÌfiı ’λΠ±ÎT›Î ’»Ì ⁄ÌΩ Ë÷Î, F›Îflı flÌ«Ì ⁄ıfi˘fiÌ ±Î˜VÀı̌Ï·›fi ÀÌ‹ ÷˘ ∫B·ıLÕ Ïø¿ıÀ¢¬Ìfi˘±ı ’HÎ ≥·ı‰fi ¿fl÷Î_ «Îfl «ÎÁHÎÌ «ÕÌ Ω› ÷ı‰Ì Ë÷Ì. fi‰Ì ±’fiÎT›˘, ‹ÎÀı ÏÿSËÌ ¬Î÷ı fl‹Î›ı·Ì ’˛◊‹ ÀıVÀ ‹ı«‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ÀÌ‹fiı 1774 ‹Î_ ±Î¬flı ÷ı ±ı ‰Î÷fi˘ ’˛ı„@À¿· ’flΉ˘ ’HÎ ‹‚Ì √›˘, ¿ı‹ ¿ı ‹Î’fiı … ¿Î›ÿıÁflfi_ ±Î˜VÀı̌Ï·›Î Á΋ı ¤Îfl÷ ⁄ÒflÌ flÌ÷ı ËΛ*. ΩËı fl ¿fl‰Î‹Î_ fi‰Ì ÏÿSËÌ ¬Î÷ı fl‹Î›ı·Ì ≠◊‹ ÀıVÀ‹Î_ ÷˘ ¿Î_√Îw ±ÎT›_. Ïø¿ıÀfiÌ fl‹÷ ⁄˘·fl˘±ı ±Î’HÎÎ ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiı ÁΉ fl√ÿ˘‚Ì fiÎA›Î, ±Î√Î‹Ì 250 ‰Ê˝ ’fl_÷ ¿Îfi’fl ¬Î÷ı ’»ÌfiÌ ÀıVÀfi˘ ¿ı‰˘ ÷A÷˘ √˘Ã‰Î≥ ÿflQ›Îfi ±fiı¿ flÌ÷ı flè΢ »ı ÷ıfi˘ ±HÎÁÎfl ’HÎ ±Î˜VÀı̌Ï·›fi˘fiı ω…›fiÎ V‰w’Î_ ÷ fl ’΋Ì. µL‹Îÿ‹Î_ ±Î‰Ì Â@›˘ fiÏË. µkÎfl ≠ÿı Ïø¿ıÀ ⁄ıÀfiÎ ±fiı ⁄˘·fiÎ ±ıÁ˘ÏÁ±ıÂfifiÎ Ïfi›Î‹¿ı ¿Îfi’fl √˛Ìfi’Î¿Û ‹ıÿÎfifiÌ ¿ÿ-‹Î’fiı ·√÷Î_ ’Ì« ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷Î √˛ÎµLÕ‹ıfi ÁÌ÷Îfl΋fiı »ı¿ …·_‘fl◊Ì ¬ÎÁ ÷ıÕÎT›Î Ë÷Î. ÀıVÀ @‰Î˜Ï·ÀÌfiÌ ’Ì« ÷ˆ › Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ÁÌ÷Îfl΋ …ı ‰ Î ÏfiWHÎÎ÷ √˛ÎµLÕ‹ıfi ±Î’HÎı I›Î_ ⁄Ë ±˘»Î ’Î@›Î »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿Î⁄ı· √˛ÎµLÕ‹ıfiı ’HÎ ‹˘Àı ¤Î√ı ÷˘ Ïø¿ıÀ ¿LÀˇ˘· ⁄˘ÕÛfiÌ Àı„@fi¿· ¿Ï‹ÏÀfiÎ ÁP›˘fiı ±ÎÏ‘fi flËı‰_ ’Õ÷_ ˢ› »ı. ’Ì« ¿›Î ≠¿ÎflfiÌ ⁄fiΉ‰Ì ÷ıfiÌ ·ıϬ÷ ±◊‰Î ‹˙Ϭ¿ ÁÒ«fiÎ √˛ÎµLÕ‹ıfifiı ±Î’Ì ÿı‰Î› »ı ±fiı Ï«ßÌfi˘ ±ı «Î¿fl I›Îfl ⁄Îÿ ‹ı≥Õ-À<±Î˜ÕÛfl ’Ì« ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ±Î’ı »ı. ÁÌ÷Îfl΋fiı ¿Îfi’fl ’ˢӫ÷Î … ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı √˛Ìfi’οÛfiÌ ’Ì« ÷ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÌ ‹fiÁŒÌ ≠‹ÎHÎı ⁄fiΉ‰ÎfiÌ »ı. ±Î ’Ì«fi˘ ÷ı‹HÎı ’Λ˘ fiÎA›˘ ±ı ‰¬÷ı ÏÿSËÌfiÌ ÀıVÀ‹Î_ ±Î˜VÀˇıÏ·›fi ŒÎVÀ ⁄˘·fl˘ 40 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
LEs[8gfl 5flrf
±ı·fi ÕıωÕÁfi, √˛ıË΋ ‹ı¿ıL{Ì ±fiı √˘ÕÛfi fl˘¿Û ¤Îfl÷Ì› ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiı C΋fl˘‚Ì ’◊ÎflÎfi˘ ÿı ¬ Ή ∫B·ı L Õ ¿ı ‰ı V À flèÎÎ Ë÷Î. ±Î ±’‹Îfifi_ ΩHÎı ÁÎÀ<_ ‰Î‚Ì ÿı‰Îfi_ ÁÌ÷Îfl΋ı fiyÌ ¿›* ˢ› ±ı‹ ≥„LÕ{fiÌ œ⁄ı ËÏfl›Î‚˘ fiÏË, ’HÎ Ïÿ‰Á˘fiÌ ‹Î‰…÷ ’»Ì ±ı‰Ì ÁflÁ ’Ì« ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ¿ı …ı „V’fi ⁄˘·fl˘fiı Œ‚ı, ·√¤√ ‘Ò Ï ‚›˘ Ë÷˘. ÁÌ÷Îfl΋ı ’fl_÷ ŒÎVÀ ⁄˘·fl˘fi˘ ÁÎ◊ Ï⁄·¿<· fi Ïfi¤Î‰ı ! ÁÌ÷Îfl΋fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ‹Î_ µkÎfl ›„@÷’Ò‰˝¿ √˘Ã‰ı·Î ÷A÷Îfi˘ ‰÷νfl˘ ≠ÿı Ïø¿ıÀ ±ıÁ˘ÏÁ±ıÂfifiÎ Ïfi›Î‹¿ ±ıÁ. ±ı‹. ⁄ÂÌflı …flΛ ‹Î◊_ fi ‹Î›*. ÏÁ·ı ¿ ˚  fi ¿Ï‹ÏÀfiı ‹Y›˘ I›Îflı Á΋ÎL› flÌ÷ı Õ√·ı fiı ’√·ı ËV÷ZÎı’ ◊÷˘ ˢ› »ı ±fiı @›Îflı¿ ÷˘ flÌ÷ÁflfiÎ √…flÎ÷fiÎ …Á ’Àı·fiı ÷Î⁄Õ÷˘⁄ Ë¿‹˘ … ±’Λ »ı. ±Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı »ı ¿ı ÀıVÀ‹ı«fi_ ±Î›˘…fi ¿flfiÎfl V◊ÎÏfi¿ ¿Îfi’fl ⁄˘·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ÀÌ‹fiÌ ±ıÁ˘ÏÁ±ıÂfifiı fl‹÷ ’Î_«ı ’Î_« Ïÿ‰Á Á‘Ì ‹ı« ·_⁄ÎT›Î ωfiÎ «Î·÷_ fi◊Ì. ÁkÎΉÎfl ΩËıflÎ÷ ’Ëı·Î_ … ’Àı·fi_ ÏÁ·ı ¿ ˚  fi ±Õ‘ _ ÷˘ ’Ì«fiı ¿ÎflHÎı ¬ı· ‰Ëı·˘ Á‹ÎM÷ ◊Λ ÷˘ ÏfiÏç÷ … ⁄fiÌ «Ò@›_ ’Î_«‹Î Ïÿ‰Áı Õı≥·Ì ÏÀÏ¿ÀfiÎ ‰ı«ÎHÎ ’fl Ë÷,_ ¿ÎflHÎ ¿ı ±Î˜Œ „V’fi ÷ıfiÌ ⁄Ë ‹ÎÃÌ ±Áfl ’Õı »ı. ÁÌ÷Îfl΋fiÌ √˘·_ÿÎ∞ ±Î˜VÀˇıÏ·›fi ±Î‰Õ÷ ÷ı‹… ±fi¤‰ ’fl ±ıÁ. ±ı‹. ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiÌ ’fl_’flÎ√÷ ⁄ÂÌflfiı Áÿ˚¤ÎB›ı ’Òfl˘ ωrÎÁ Ë÷˘. ¿‹ΩıflÌ Ë÷Ì ±fiı …Á ’Î_«‹Î Ïÿ‰ÁfiÌ ±_Ï÷‹ CÎÕÌ Á‘Ì ·_⁄Λı·Ì ’Àı· …ı‰˘ ÁÎfl˘ ±Î˜Œ ‹ı« ÏfiflÁ Õˇ˘‹Î_ ’ÏflH΋ı ±ı ¿fl÷Î_ «Îfl ¿ı „V’fifl ÷ı ±flÁ΋Î_ ÁÎÕÎ «Îfl Ïÿ‰Á‹Î_ ÷ÕÎŒÕÌ ‹«Ì Ω› ÷˘ ⁄ÌΩı ±ı¿ı› fi Ë÷˘. ≠ıZο˘ ÷ı‹fiÎ_ fiÎHÎÎ_ ‰ÁÒ· ◊›Î_ ‹Îfiı ±fiı ¿Îfi’fl‹Î_ I›Îfl ’»Ì ¿Îfi’flfiÌ ’Ì«fiı “V’˘ÏÀ*√” √HÎÌ ⁄Ì…ı ‰Êı̋  _ ⁄L› _ ±ı ÷˘ ¿ÿΫ ±ıÀ·Ì µkÎı…fiÎ’ÒHν ‹ı« Ωı‰ÎfiÌ ≥Ï÷ËÎÁfiÎ ’Îfiı ±ÎÂαı ‰‘ fiÎHÎÎ_ ¬«˝‰Îfiı ÷ˆ›Îfl ◊Λ fi˘Ó‘Λı·Ì ‰Î÷ »ı. ¤Îfl÷ı ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ Ë÷_. Á˙fiÎ (±fiı ¿ÿΫ ±Î˜VÀı̌Ï·›Î Á΋ıfiÌ ¿Îfi’fl ÀıVÀ ‹ÎÀı ’˘÷ÎfiÎ ’HÎ) ±Îç›˝ ¬ÿ ÁÌ÷Îfl΋fiÌ ±ı¿ flÌ{‰˝ ¬ı·ÎÕÌ ÷flÌ¿ı ‰E«ı ±Î˜VÀı̌Ï·›Îfiı ⁄ÒflÌ ’Á_ÿ√Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ÁÌ÷Îfl΋ ±Î˜ V Àˇ ı Ï ·›Î Á΋ı ¿Îfi’ fl Àı V À‹Î_ 124 flfi ±Î’Ì ¿< · 14 ω¿ı À ˘ flÌ÷ı ËflÎ‰Ì ÿÌ‘_--±fiı ’˘÷ı ÷ı ±flÁ΋Î_ ‹ÌÏÕ±‹-ŒÎVÀ ⁄˘·fl {Õ’Ìfiı …Á ’Àı·ı …ı ωø‹ V◊ÎM›˘ ÷ı ·√¤√ 30 ‰Wν ±¿⁄_‘ flè΢. ÷ı › Œ@÷ Á‰Î «Îfl ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Î Ë÷Î. ÏÿSËÌ ÷flŒ◊Ì flHÎ∞ Àˇ˘ŒÌ ‹ı«˘‹Î_ ·Î√·√ÎÀ 15 ‰Ê˝ Á‘Ì ÷ı‹HÎı ¤Î√ ·Ì‘˘ Ë÷˘. ‹K›‹ {Õ’Ì Ïÿ‰Á‹Î_ ! ±Î ω…›fi˘ ·√¤√ Á_’ÒHν ⁄˘·fl ˢ‰ÎfiÎ fiÎ÷ı ÁÌ÷Îfl΋ı √˛Ìfi’οÛfiÎ ‹ıÿÎfi ’fl ŒÎVÀ ω¿ıÀ ⁄fiÎ‰Ì Ë˘÷ ›Â …Á ’Àı·fiÎ ¬Î÷ı ·¬‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ÷˘ ¿ÿΫ ±ı ‹ı«‹Î_ ÷ı‹fiÌ ’Á_ÿ√Ì ‹ÎÀıfiÌ ÷¿˘ µ…‚Ì ⁄fi÷, ’fl_÷ ÷ı‹HÎı ±·⁄kÎ, ¿M÷Îfi fl΋«_ÿı ÷ı‹… ±Î˜Œ±HÎÌ© „V’fiÁ˝ ω¿ıÀfi_ ’Î◊flb_ ÷ˆ›Îfl ¿›*. “±HÎÌ©” ÂOÿ ±ËŸ «Î‰Ìw’ ⁄˛ı¿ ÿÕÎ ŒıÓ¿fiÎfl ’Θ·Ì µ‹flÌ√flı ’HÎ ±ı »ı. Á΋ÎL› flÌ÷ı „V’fi ⁄˘·fl˘fiı ÁÎ◊ ±Î’÷Ì ’Ì« ’Ëı·Î_ ⁄ı-hÎHÎ Ïÿ‰Á˘ ›Â‹Î_ ◊˘Õ˘¿ ¤Î√ ’ÕÎT›˘. ’fl_÷ ±¿ı¿ ÿflQ›Îfi ±‹¿ ±_Âı ŒÎVÀ ⁄˘·fl˘ ≠I›ı ’HÎ ÿ›Î¤Î‰ ÿά‰÷Ì Ë˘› »ı--±fiı ÿÕı ‹ı«fiÌ ⁄ÿ·Î›ı·Ì ¿fl‰À˘ Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±Î’HÎı I›Î_ ‹˘Àı¤Î√ı ±ı … ≠¿ÎflfiÌ ’Ì« ⁄fiı »ı. ⁄ÌΩ ÂOÿ˘‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ fl‹÷ √˛ÎµLÕ‹ıfi ÁÌ÷Îfl΋fiı ±Î¤ÎflÌ Ë˘‰ÎfiÌ …ı‹ ±Î√‚ ‰‘ı ÷ı‹ ’Ì« ωÁ…˝fi ’΋÷Ì Ω› »ı. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ À˘Á ∞÷fiÎfl ÷˘ fi˘Ó‘ Á©Î ¿˘≥±ı ·Ì‘Ì fiÏË ! ±Î ±Î’HÎÎ ¿M÷Îfi˘ ±Î_¬˘ ‹Ì«Ìfiı ⁄ıÏÀo√ ’Á_ÿ ¿flı »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı »ıS·ı Ïÿ‰Áı µ’ıZÎÎ ⁄ÿ· ‹fi‹Î_ flËÌ √›ı·Î fl_…fiı ⁄ıÏÀo√fi˘ ‰Îfl˘ ËflÌŒ ÀÌ‹fi˘ ±Î‰÷˘ ˢ‰Î◊Ì Ï‰Á…˝fi ’΋ı·Ì ω¿ıÀ ’fl ±Î’HÎÎ ÁÌ÷Îfl΋ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ¤ÒS›Î fiÏË. ‰‘ ÿ—¬ ÷ı‹fiı ±ı ‰Î÷fi_ Ë÷_ ¿ı CÎHÎÎ ¬flÎ „V’fifl˘fiı ŒÎ‰÷_ ‹‚Ì Ω› »ı. ’fl_÷ ÁÌ÷Îfl΋ı √˛Ìfi’Î¿Û ¬Î÷ı ΩHÎÌ⁄Ò{Ìfiı ±ı‰Ì ’Ì«fiÌ Ï⁄»Î÷ ¿flÌ ¿ı …ı ·˘¿˘ ÷ı‹fiÌ ¿Î‹√ÌflÌfiı «Ì·Î«Î· ⁄ÌΩ Ïÿ‰Á◊Ì ÷˘ ÿÕÎfiı √…⁄fiο Àfi˝ ±Î’‰Î ·Î√ı. ±Î ’Ì« ‹ÎÀı ÷ı‹HÎı “‹Î‚Ì”fiÎ ⁄Î√¿Î‹ ΩıÕı Áfl¬Î‰÷Î ’Á_ÿ ¿flı·Ì ‹ÎÀÌ Á¿Î›Î ’»Ì Á_√ÏÃ÷ flËı ÷ı‰Ì fi Ë÷Ì. „V’fi ÿÕÎfi˘ ÀM’˘ ’Õı Ë÷Î! ±‹¿ Ïø¿ıÀflÏÁ¿˘ ’HÎ ±ı‹ … ±ı …B›Î±ı ÷˘ ÁÌ÷Îfl΋ı ‹ÎÀÌfi_ Ï‹lHÎ ±ı¿ÿ‹ ¿o√΂ ¿›* Ë÷_, ±ıÀ·ı Áfl‰Î‚ı ‹Îfi÷Î ¿ı ’Ì« ’fl CÎÎÁ ∂√ÎÕ‰_ ±fiı ω¿ıÀfi˘ ±ıÀ·˘ ¤Î√ ‰Ëı·˘ ωÁ…˝fi ’ÎQ›˘. ÿÒfl◊Ì Ωı÷Î_ 22 ‰ÎflfiÎ Á‹√˛ ⁄√̫΋Î_ e·˘ ∂√ÎՉΠ±ı ⁄ı ¿Î›˘˝ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
41
LEs[8gfl 5flrf
ŒÌÀ ’ˢ‚Î ±fiı ÿ˘œ ŒÌÀ ¨ÕÎ ¬ÎÕ΋Î_ ŒflÌ ‰¬÷ ’ÒflHÎÌ ¿flΛ »ı. ±Î ¿Î‹√ÌflÌ ’W¿‚ …ŒÎ¤flÌ »ı. ∫À˘, ’◊flÎ ±fiı ¿Î_¿flÎfi_ ÷˘ Á‹F›Î, ’fl_÷ ›˘B› ‹ÎÀÌfiÎ ±fiı ›˘B› CÎÎÁfiÎ ÷¿ÎÿÎfiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰_ ÁËı·_ fi◊Ì. ¤Îfl÷fiÌ … ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±Î’HÎı I›Î_ flıÕ Á˘≥· ±fiı √ÎÕÛfi Á˘≥·fi_ «˘yÁ ≠¿Îflfi_ Ï‹lHÎ ‘flΉ÷Ì ‹ÎÀÌ Ωı ±Î…\⁄Î…\‹Î_ @›Î_› fi ‹‚ı ÷˘ ⁄ËÎfl√΋◊Ì ‹_√Ή‰ÎfiÌ flËı »ı. ‹ÎÀÌ ’fl ∂√ÎÕÎ÷_ ·Ì·_ CÎÎÁ ’HÎ Á΋ÎL› ≠¿Îflfi_ ˢ÷_ fi◊Ì. ±Î CÎÎÁfi_ ÂÎjÎÌ› ·ıÏÀfi fi΋ ÁÎ≥fi˘ÕΘfi-ÕÌ-±ı„@À·˘Õ˘fi »ı. ±Î’HÎı I›Î_ ÷ıfi_ ‰‘ ΩHÎÌ÷_ fi΋ ±Î√˛Î CÎÎÁ »ı. ·Î≥À ¿ı Ëı‰Ì fl˘·fl Œ›Î˝ ’»Ì ’HÎ ÷ı »^_ÿÎ÷_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÿflı¿ @›ÒflıÀfl Ëo‹ıÂÎ_ ω¿ıÀ ’fl ±ı CÎÎÁfiÌ ËÏfl›Î‚Ì Ï⁄»Î‰‰Îfi˘ ±Î√˛Ë flάı »ı. ‹ƒÎÁfiÎ VÀıÏÕ±‹fiÌ ’Ì« 1973 ‹Î_ fi‰ıÁfl◊Ì ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì I›Îflı ÷ıfi_ CÎÎÁ ±Î√˛Î◊Ì Ï‰‹Îfi ¶ÎflÎ ‹_√Ή‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. Ïø¿ıÀfiÌ Ï‰¿ıÀ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı ‰ÌÁı¿ Ïÿ‰Á …ıÀ·˘ Á‹› ‰Ì÷ı »ı. ω¿ıÀfi_ ŒÎµLÕıÂfi Ωı Â_¿Î …√ÎÕfiÎw_ fi ˢ› ÷˘ @›ÒflıÀflı Œ@÷ ’Î_« ∫« ΩÕ˘ µ’·Ì ‹ÎÀÌfi˘ ÀΘ’ Á˘≥· ¿Ëı‰Î÷˘ ◊fl … ⁄ÿ·‰Îfi˘ flËı »ı. (…\±˘, Á΋ıfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) ‹¿Î⁄·˘ Ωı ÀıVÀ ‹ı«fi˘ ˢ› ÷˘ ’ÎHÎÌfiÎ fl˘Ï…_ÿÎ ÏÁ_«fi ’»Ì fl˘…fiÎ »±ı¿ ¿·Î¿ Á‘Ì ÷ıfiÎ ’fl fl˘·fl Œıfl‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‰fi-Õı ‹ÎÀı ’Ì« ⁄fiΉ‰Îfi_ ¿Î‹ ≠‹ÎH΋Î_ ÁËı·_ »ı, ¿ı‹ ¿ı ◊˘ÕıCÎHÎı ±_Âı ÁÒ¿Ì ±fiı ¿ÃHÎ ’Ì« ŒÀ¿Î⁄Î∞ ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì »ı. ‹ı«fiÌ ±‰Ï‘ À>_¿Ì ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ’Ì«fi_ ⁄_‘ÎflHÎ ÷ÒÀ‰Îfi˘ ≠ffi ⁄Ë ‹Ëk‰fi˘ flËı÷˘ fi◊Ì. ⁄ÌΩı ±ı¿ Á‰˝Á΋ÎL› Ïfi›‹ ±ı »ı ¿ı fl˘·fl Ë‚‰_ ¿ı ±˘»Î Á‹› ’Òfl÷_ Œıfl‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› I›Îflı ’Ì« ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ⁄˘·fl˘fiı ÁÎ◊ ±Î’ı, F›Îflı ‰‘ ≠‹ÎH΋Î_ ¿flΛı·_ fl˘Ï·_√ ’Ì«fiı ·√¤√ ŒÌŒ˚ÀÌ-ŒÌŒ˚ÀÌ …ı‰Ì ÷ÀV◊ ⁄fiΉı »ı. ±Î ⁄‘_ Ωı ¿ı ·¬‰Î‹Î_ ÁËı·_ »ı. Á‹…‰Î‹Î_ ’HÎ ÁËı·_ »ı, ’fl_÷ ‰ÎV÷‰‹Î_ ’Ì« ¿ı‰_ V‰w’ ’¿Õı ±◊‰Î ÷˘ ¿ı‰Î ≠ffi˘ ¬ÕÎ ¿flı ±ı CÎHÎÌ ‰¬÷ ’Ì«fiÌ ⁄fiΉÀ‹Î_ flıÕ Á˘≥· ¿Ëı‰Î÷Ì fl÷‹ÕÌ ‹ÎÀÌfiÎ ›˘B› ’˛‹ÎH΋Βfi_ ¬Ò⁄ … ‹ËI‰ »ı. Á΋ÎL› flÌ÷ı ±Î‰Ì ‹ÎÀÌfi˘ ΩHοÎfl˘ ’HÎ ¿ËÌ Â¿÷Î fi◊Ì. ·√¤√ 50 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl ΩÕ˘ ◊fl Ï⁄»Î‰‰Îfi˘ ‰HηA›˘ ‘Îfl˘ »ı. ‰ıVÀ ≥„LÕ{ı ’˘ÀÛ-±Î˜Œ-V’ıfi ¿Ëı‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ÷ ÷˘ hÎHÎı¿ ‹ÏËfi΋Î_ ¬Î÷ı @‰ÌLÁ ’Î¿Û ±˘‰· VÀıÏÕ±‹‹Î_ ÷ˆ›Îfl ¿flı·Ì ’Ì« ÷ıfi_ ºWÀÎ_÷ »ı. ±ı¿ ÷ı Á‹√˛ ‹ıÿÎfifiı ‹ˆÁflÒ fiÎ T≤_ÿΉfi √ÎÕÛfi …‹Îfi΋Î_ ±ËŸ V◊ÎÏfi¿ ‹ÎÀÌ ‰Õı ’Ì« ⁄fiΉ‰Îfi_ ±Â@› Ë÷_. …‹ÌfifiÌ …ı‰˘ ⁄fiÎ‰Ì ÿı÷, ’fl_÷ ›© ’»Ì ±‹¿ ŒÌÀ fiÌ«ı ◊÷Î_ ¿oÁÎflÌ fi΋fiÎ_ ¿ÌÀ¿˘ ’Ì«fiÎ ⁄_‘ÎflHÎfiı ‰Ëı·_‹˘Õ<_ ¬˘¬·_ @›ÒflıÀflfiı ±˘‰·fiÌ ’Ì« ÷ˆ›Îfl ¿fl÷Î_ ¿flÌ ÿı÷Î Ë÷Î. ’ÏflHÎ΋ı ⁄‘Ì ‹ı«˘ ÂHÎfiÌ ±√fl ÷˘ ¿Î◊ÌfiÌ ‹ıÏÀo√ ’fl fl‹Î÷Ì ⁄ı ‰Ê˝ ·ÎB›Î Ë÷Î. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ’HÎ Ë÷Ì. 1954 ‹Î_ ’Ëı·Ì ‰¬÷ ¿LÀˇ˘· ⁄˘Õı̋ ’˘ÀÛ-±Î˜Œ-V’ıfi‹Î_ ±Î›Î÷Ì ‹ÎÀÌ ÷ıfiı ∞‰_÷ ±fiı «ı÷fiΤflÌ flά‰Î ‹ÎÀı ‰Õı ’Ì« ÷ˆ›Îfl ¿flÌ. ¬«˝fiı ·Ì‘ı ¿ı ’»Ì ±Î‚Áfiı ¿ÎflHÎı ‰ıVÀ ≥„LÕ{fiÎ ¿LÀˇ˘· ‰Ê˘˝‰Ê˝ fi‰ıÁfl◊Ì ⁄fiΉ‰Ì ’Õı »ı. ±Î ⁄˘Õı̋ ±Î… Á‘Ì‹Î_ Œ@÷ hÎHÎ ‰¬÷ ‹ÎÀÌ ⁄ÿ·Ì »ı, F›Îflı ±Îÿ½ flÌ÷ı ÷ı‰˘ ‹ÎÀı »ı¿ fiÌ«ı ’Λ΋Î_ √˘Ã‰ı·Ì ∫À˘ Œıfl⁄ÿ·˘ ·√¤√ ÿflı¿ ÁÌ{fi‹Î_ ¿fl‰˘ Ωı≥±ı. ’ÏflHÎ΋ı ±Î…ı ÷ı ’Ì« …ı ÷ı Á©Î_ ¿ÎœÌ fiάÌfiı 22 ‰Îfl ·Î_⁄Î, » ÿÕÎ Á΋ı ¿ı‰Î ≠I›ÎCÎÎ÷˘ ÿά‰ı ÷ıfi_ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi ¿flÌ Â¿Î÷_ fi◊Ì. ±ËŸ 1997 ‰E«ı ¬ÎÁ ¿Â˘ Œfl¿ fi◊Ì. Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±ı ¿Î›˘˝ ‰E«ı Áfl¬Î‹HÎÌ ◊≥ … fi ¿ı. ’Ì« ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ⁄Î√⁄ÎfiÌ µ’flÎ_÷ ±ıÀ·Ì ⁄‘Ì Àı„@fi¿· ΩHοÎflÌfiÌ …wfl ’Õı »ı ¿ı ÁÌ÷Îfl΋ …ı‰Î √˛ÎµLÕ‹ıfifiı ‹Î‚Ì ¿Ëı‰˘ ±ı ÷ıfi_ ±’‹Îfi ¿fl‰Î ⁄flÎ⁄fl Ë÷_. ∫B·ıLÕ‹Î_ “‹Î‚Ì” ÷˘ Â_ “√˛ÎµLÕ‹ıfi” ÂOÿ ’HÎ ¿ÿÌ ‰’flÎ÷˘ fi◊Ì, ω¿ıÀ ÷ˆ›Îfl ¿flfiÎfl ÏfiWHÎÎ÷fiı “Ï‹VÀfl @›ÒflÀı fl”fiÎ fi΋ı ‹Îfi‰Î«¿ flÌ÷ı Á_⁄˘‘‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î Á_⁄˘‘fi‹Î_ …flΛ ±Ï÷›˘„@÷ fi◊Ì. ÂÎ ‹ÎÀı fi◊Ì ±ı Á‹…‰Î ‹ÎÀı ∫B·ı L ÕfiÌ ±˘‰· ’Ì«fi _ ºWÀÎ_ ÷ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰_ »ı. ⁄ÌΩ Ï‰r›© ÿflQ›Îfi ÏËÀ·flfiÎ_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘±ı ±ÎÕı‘Õ ⁄˘Q⁄‹Îfl˘ ¿flÌfiı ÷ı ‹ıÿÎfifiÌ ’Λ‹Î·Ì ¿flÌ fiÎ¬Ì Ë÷Ì. ›© ’»Ì Ωı ¿˘”¿ ‹Î‚Ìfiı ±˘‰· ’fl e·˘ ∂√ÎÕ‰Îfi_
42 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
LEs[8gfl 5flrf
ÿflQ›Îfi fl‹Î›ı·Ì ±ı¿ ÀıVÀ ‹ı«‹Î_ fi‰Ωı÷ÏÁ_Ë ÏÁ©±ı ·√¤√ Á‰Î ±Ï√›Îfl ¿·Î¿ ‹Ïfl±· ⁄ıÏÀo√ ¿flÌfiı ⁄ı‰ÕÌ ÁÿÌ fi˘Ó‘Î‰Ì Ë÷Ì, F›Îflı ⁄Ì∞ ±ı¿ ‹ı«‹Î_ ±ı … ‹ı ÿ Îfi ’fl ¤Îfl÷fiÌ ±Î¬Ì ÀÌ‹ 81 flfi‹Î_ ’ÕÌ ¤Î_√Ì Ë÷Ì. ±Î „V◊Ï÷ ‰‘±˘»Î ±_Âı …√÷fiÎ ·√¤√ ⁄‘Î_ ‹ı«fi_ flÌ{SÀ fiyÌ ¿fl‰Î‹Î_ fl˘·flfi˘ ’HÎ ŒÎ‚˘ @›Îflı¿ ‹Ëk‰’ÒHν VÀıÏÕ±‹˘‹Î_ »ı, ¿ı‹ ¿ı ‰fi- ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ »ı, ¿ı‹ ¿ı ’Ì«fi_ ⁄_‘ÎflHÎ fl˘·flfiÎ ‰…fi ÷ı‹… ’Ì« ’fl ÷ıfiı ŒıflT›ÎfiÌ ±‰Ï‘ ‹…⁄ ⁄ÿ·Î÷_ ˢ› »ı. Õı ‹ı«˘fi_ ≠‹ÎHÎ Ëÿ’flÎ_÷ ‰K›_ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı fi‰Ì ’Ì« ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ Á‹› flËı÷˘ fi◊Ì. ±ı¿fiÌ ±ı¿ ω¿ıÀ ’fl ±fiı¿ ‹ı«˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ¬ı·Î›Î ¿flı, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ √HΑ‹˝ ’HÎ Áfl‰Î‚ı ±¿‚ ⁄fiı »ı. ±Î‹ ÷˘ Á΋ÁÎ‹Ì ⁄Lfiı ÀÌ‹fiÎ ¿M÷Îfi˘ ’Ëı·Î_ ⁄ıÏÀo√ ·ı‰Ì ¿ı ÏŒ„SÕo√ ¤fl‰Ì ÷ıfi˘ ÏfiHν› ¿fl‰Î ’Ì«fiÌ fiÎÕ ⁄flÎ⁄fl ’Îfl¬‰ÎfiÌ ¿Î‚∞ ·ı »ı. ‹ı« Âw ◊‰ÎfiÌ Ë˘› ±ı Ïÿ‰Áı ±¬⁄Îfl˘‹Î_ ’HΠω¿ıÀfiÎ Á_¤Ï‰÷ Ï‹Ω… ωÂı ·Î_⁄_ ωf·ıÊHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı, ’fl_÷ ¤Îfl÷fiÎ ¤÷’Ò‰˝ «ÌŒ @›ÒflıÀfl ∞. ¿V÷flÌfl_√fifiÎ ‹÷ı ÷ı ±Ëı‰Î·˘ ÁÎM÷ÎÏË¿ ¤Ï‰W› ¿fl÷Î_ ‰‘ ¤fl˘ÁÎ’ÎhΠˢ÷Î fi◊Ì. ‰ÌÁı¿ Ïÿ‰ÁfiÌ ‹Ëıfi÷ ÷◊Î ‹Î‰…÷fiÎ ±_÷ı ÷ˆ›Îfl ¿flΛı·_ 22 ‰Îfl ·Î_⁄_ ω¿ıÀw’Ì ’Î◊flb_ ¬flı¬fl ±¿‚ ·Ì·Î »ı. ±¬⁄ÎflfiÎ ·ı¬¿˘ ÷˘ Â_, ¿ıÀ·Î¿ ¿M÷Îfi˘ ’HÎ ÷ı ·Ì·Î ¿‚Ì Â¿÷Î fi◊Ì. CÎHÎάflÎ ¿M÷Îfi˘ Œ@÷ ±fi‹Îfi ·√Ή÷Πˢ› »ı. ÿÎ.÷. ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ¿M÷Îfi ±ÎÏÁŒ ≥¿⁄ηfiÌ ’ο ÀÌ‹ ¤Îfl÷ Á΋ı ‹_⁄≥ ÀıVÀ ËÎflÌ √≥ I›Îflı ±ÎÏÁŒı ’Ì«‹Î_◊Ì ’˘flÎ ¿ÎœuÎ Ë÷Î. ’hοÎfl ’ÏflÊÿ ⁄˘·Î‰Ì ÷ıHÎı ¿èÎ_ ¿ı, “¤Îfl÷fiÎ √˛ÎµLÕ‹ıfiı ωÏÂWÀ ≠¿ÎflfiÌ ’Ì« ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ’ο ÀÌ‹fi˘ ’flÎ…› ◊›˘ !” ‰÷˝‹Îfi’h΢‹Î_ ±ÎÏÁŒfi_ Ïfi‰ıÿfi …ı‹fi_ ÷ı‹ »Î’Ì fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›_, ’fl_÷ ÁÌ÷Îfl΋ …ı‰Î ±‹¿ ’Ì« ÏfiWHÎÎ÷˘±ı F›Îflı ’Ì«fiı ·√÷Î ¿ıÀ·Î¿ Àı„@fi¿· ‹tÎ µÃÎT›Î I›Îflı ¬ÿ ±ÎÏÁŒfi_ ±iÎÎfi µCÎÎÕ<_ ’ÕÌ √›_. ’Ì«fi_ Á«˘À flÌ÷ı ’Îfl¬_ ¿fl‰_ ±fi¤‰Ì ¿M÷Îfi˘ ‹ÎÀı ’HÎ ¿ıÀ·_ ‹U¿ı· ¿Î‹ »ı ÷ıfi_ ⁄Ì…\_ ºWÀÎ_÷ …\±˘ — ∫B·ıLÕfiÎ ±˘‰· ‹ıÿÎfi ’fl ›˘¿ÛÂΛfl ±fiı Áflı ‰E«ı ¿ÎµLÀÌ ‹ı« fl‹Î÷Ì Ë÷Ì. ’Ì«fiÌ ÷ÎÁÌfl Ωı÷Î_ ›˘¿ÛÂΛflfiÎ ¿M÷Îfiı ÀΘÁ ∞I›Î ⁄Îÿ ⁄ıÏÀo√ ’Á_ÿ ¿flÌ Ë÷Ì. µ»‚ı · ˘ ÏÁy˘ Áflı fi Î ¿M÷ÎfifiÌ ÷flŒıH΋Î_ ’Õu˘ ˢ÷ ÷˘ ±ı ’HÎ ⁄ıÏÀo√ ’Á_ÿ ¿fl÷, ¿ÎflHÎ ¿ı ω¿ıÀfi˘ ÿı¬Î‰ … ’Ëı·Ì fi…flı ⁄ıÏÀo√ ‹ÎÀı
±Îÿ½ …HÎÎ÷˘ Ë÷˘. ±Î ÿı¬Î‰ ⁄Ë ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı »ı÷fl΋H΢ Û˘˝. ÁflıfiÎ ŒÎVÀ ⁄˘·fl˘ Á΋Á΋Π»ıÕı◊Ì {Õ’Ì √˘·_ÿÎ∞ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î I›Îflı ±ı¿ ⁄˘·flı »ıÕ˘ ⁄ÿ·‰ÎfiÌ ≥E»Î ÿÂν‰Ì. ⁄˘·fl˘fiÎ ‹ÎhÎ Œıfl⁄ÿ·Î ‹ÎÀı ÁflıfiÎ ¿M÷Îfiı ±Î˜Œ-„V’fifl ∞‹ ·ı¿flfiı ±ı¿ ±˘‰fl fiά‰Î ’Òfl÷˘ ⁄˘·ÎT›˘. Á˙fiÎ ±Îç›˝ ‰E«ı ·ı¿flfi˘ hÎÌΩı ÿÕ˘ ±Î˜Œ VÀQ’fiÌ ⁄ËÎfl ÀM’˘ ¬Î÷˘ …‹HÎÌ ⁄Î…\ ±ı‰˘ ÷̉˛ flÌ÷ı ‰Y›˘ ¿ı ·ı√ VÀQ’fiÌ 18 ∫« »ıÀı flËÌ fiÌ¿‚Ì √›˘ ±fiı ›˘¿ÛÂΛflfiı ⁄ΛfiÎ «Îfl flfi ‹Y›Î! ÿı¬Î‰‹Î_ ⁄ıÏÀo√ ω¿ıÀ …HÎÎ÷Ì ’Ì« „V’fi ÿÕÎfiı ’W¿‚ ÁÎ◊ ±Î’÷Ì Ωı≥ ÁflıfiÎ ¿M÷Îfiı …flΛ ‰¬÷ √‹ÎT›Î ωfiÎ Á΋ı »ıÕı ÕÎ⁄ıflÌ ·ı√-„V’fifl À˘fiÌ ·˘¿fiı √˘·_ÿÎ∞fi˘ ÿ˘fl Á˘Ó’Ì ÿÌ‘˘. ±ı¿ »ıÕı◊Ì ±Î˜Œ-„V’fifi˘ ±fiı ⁄Ì…ı »ıÕı◊Ì ·ı√-„V’fifi˘ ⁄ı‰Õ˘ ‹Îfl˘ ◊‰Î ·ÎB›˘ ¿ı ÷fl÷ ›Îı ¿ Û Â Î›flfiÌ ≥·ı ‰ fi Ωı÷Ωı÷΋Î_ ¬¬ÕÌ √≥. À>_¿‹Î_, ω¿ıÀfiÎ √HΑ‹˘˝ fiyÌ ¿fl÷_ ωiÎÎfi ¤Îflı ±À’À<_ »ı, ±ıÀ·ı ‹ı« ’Ëı·Î_ ÷ıfi_ Á«˘À ’Îfl¬_ ¿fl‰_ ’HÎ ±ıÀ·_ … ‹U¿ı· »ı. Á˙◊Ì ±CÎw_ ¿Î‹ Ωı ¿ı ⁄hÎÌÁ ·ZÎHÎÌ ’Ì« ⁄fiΉ‰Îfi_ »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfi ±fiı ¤Îfl÷ 1947 ‹Î_ ⁄ı V‰÷_hÎ ÿı¢ ÷flÌ¿ı »^ÀÎ ’ÕuÎ I›Îflı ’ο ¿LÀˇ˘· ⁄˘ÕÛ ’ÎÁı ⁄Îˢ @›ÒflıÀfl fi Ë÷Î, ±ıÀ·ı ‹ı ÿ Îfi ’fl ¿Î◊ÌfiÌ Ï‰¿ı À (Ïø¿ı À fiÌ ’Ïfl¤ÎWÎ΋Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ‹ıÏÀo√) ’Î◊flÌfiı ¿Î‹ «·Î‰‰_ ’Õ÷_ Ë÷._ ±Î fi¿·Ì ω¿ıÀ ’fl Œ{· ‹ËQ‹ÿ …ı ‰ Î fi‰Ì ’ıœÌfiÎ ⁄˘·fl˘ ’Î@›Î, …ı ± ˘ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ Ï‰Ï{Àı ±Î‰ı·Ì ωÿıÂÌ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
43
LEs[8gfl 5flrf
ÀÌ‹fiÎ ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiı ¿ÿÌ ŒÎ‰‰Î ÿı÷Î fi ¤·ı ÷‹ı ∞÷÷Πˢ, ’HΠωÿı‹Î_ ÷‹ÎflÌ ÀÌ‹ ¿ÿÌ {‚¿Ì ¿Âı fiÏË.” ±Î ‰Î÷ Ë÷Î. 1956 ‹Î_ Œ{·ı ¿flÎ_«Ì ÀıVÀ ‰¬÷ı ±›⁄ ¬Îfiı ‹fi‹Î_ ⁄flÎ⁄fl …ÕÌ ·Ì‘Ì. ⁄ı±ı¿ Ïÿ‰Á ’»Ì ¿flÎ_«Ì ¬Î÷ı ÀıVÀ ‹ı« ¿Ì◊ Ï‹·flfiÌ ⁄‚‰Îfi ±Î˜VÀˇıÏ·›fi Âw ◊Λ ÷ı ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ≠‹¬ ±Î≥{fiˢ‰fl ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ flÎ…¿Ì› ÀÌ‹fiı ‹ÎhÎ 80 flfi‹Î_ ¬¬ÕÎ‰Ì fiÎ¬Ì ‹·Î¿Î÷ı ’‘Λν. ±›⁄ ¬Îfi ÷ı‹fiı ¿flÎ_«Ì VÀıÏÕ±‹ ’fl ÀıVÀ ‹ı« Ωı‰Î ‹ÎÀı I›Îflı ÀÌ‹fiÎ ›‰Îfi ÁP› flÌ«Ì ⁄ıfi˘fiı ±Î√˛Ë’Ò‰˝¿ ÿ˘flÌ √›Î. ±Î≥{fiˢ‰flfiı flÌ«Ì ⁄ıfi˘fiÌ ±˘‚¬ÎHÎ ¿flÎT›Î ’»Ì ◊›_ ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷ıfiı ‹‚ı·Ì ∞÷fiı ±›⁄ ¬Îfi ⁄˘S›Î — “Ï‹. ≠ıÏÁÕLÀ, ÷‹fiı ±ı ΩHÎÌfiı fi‰Î≥ ·Î√Âı ¿ı ±Î ‹ı« ·Î›¿ fi Ë÷_. ±Î˜VÀˇıÏ·›fi ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiı ’ÎÏ¿V÷Îfi‹Î_ ‹ıÏÀo√ ω¿ıÀ ’fl fl‹Î÷Ì »ıS·Ì ÀıVÀ ‹ı« »ı !” ±‹ıÏfl¿fi ≠‹¬fiı ÁËı… ’HÎ fi‰Î≥ fi ·Î√Ì. ±›⁄ ¬Îfi Â_ ¿Ëı‰Î ‹Î√ı »ı ‹ıÏÀo√fi˘ ±fi¤‰ fi Ë÷˘. @›Îflı¿ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ‹ıÏÀo√fiÌ …wfl ’Õı ÷˘ ’HÎ ±ı … ÷ı‹fiÎ ’S·ı ’Õ÷_ fi Ë÷_. Ïø¿ıÀfiÌ fl‹÷fi˘ “¿” ’HÎ ÷ı±˘ ΩHÎ÷Î fi Ë÷Î. ±Î˜VÀˇıÏ·›fi˘ ÷ıfiı fiyfl ¿˘„LøÀ ’fl ’fl_÷ ±›⁄ ¬ÎfifiÎ ÂOÿ˘ ÁÎ_¤‚Ìfiı flÌ«Ì ⁄ıfi˘fiı ±Îç›˝fi˘ Á¬ÿ ±Î_«¿˘ Ï⁄»Î‰÷Î Ë÷Î, …ı◊Ì ÿÕ˘ ÁÎflÌ flÌ÷ı ·ÎB›˘. ±ı¿ Áfl‹¬I›Îfl ÷ıfiÎ ÁÒ«fifiı ÷fl÷ V‰Ì¿ÎflÌ ·ı ±fiı ÁÒ«fi ’fl ±‹· ⁄εLÁ ·ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’ÎÏ¿V÷Îfi̱˘ ’HÎ ÷Î⁄Õ÷˘⁄ ¿flÌ fiάı ±ı‰_ ÷ıHÎı ‘Λ* fi Ë÷_. ±‹· ’λ˘ Ωı¬‹¿Îfl¿ Ë÷˘. ‹ıÏÀo√ ω¿ıÀfiı flÎ÷˘flÎ÷ Ï÷·Î_…·Ì fifl‹ …‹Ìfi ’fl ±ÎM›Î ⁄Îÿ ’ÎÏ¿V÷Îfiı ÀŒÛ ω¿ıÀ ‹ıÏÀo√ ’Î◊fl÷Î Ë÷Î ’fl fl‹Ì ¿÷Î Ïø¿ıÀfl˘fi˘ fi‰˘ ŒÎ· ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰˘ ’Õı ÷ı‹ Ë÷˘. ±Î‹Î_ ±Î√·ı Ïÿ‰Áı ’Î_«-» ‰Ê˝ ÷˘ ÁËı…ı fiÌ¿‚Ì Ω› …‹Ìfifiı ¿·Î¿˘ Á‘Ì ±fiı ÷ı ÿflQ›Îfi ÀıVÀ Ïø¿ıÀfiÎ ’ÎHÎÌ ÏÁ_«÷Î Ë÷Î. …√÷‹Î_ ’ÎÏ¿V÷Îfifi _ fi΋ ±Î Á_V¿Îfl˘fiÎ ’Î’ı ·√¤√ ¤Ò_ÁΛı·_ flËı ±ı ‹˘À<_ Ëo‹ıÂÎ_ fiÌ«Î ·ı‰·ı Ωı¬‹ Ë÷_. »ı‰Àı ±ı‹ … ⁄L›_. flËı ÷ ˘ ÿÕ˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi ‹ÎÀı 1960 fi˘ ±Î¬˘ ±Î˜VÀˇıÏ·›fi ÀÌ‹fiÎ ÿΛ¿˘ ÀıVÀ Ïø¿ıÀfiÎ ‹ıÿÎfi ’fl ⁄ıÀ˚Á‹ıfi˘fiı ¿Î_ ÷˘ ÿ¿ÎÏ‚›˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊›˘. ±·⁄kÎ, @·Ìfi ⁄˘SÕ ±◊‰Î ‰ı V À ≥„LÕ{fiÌ ÀÌ‹‹Î_ ŒÎVÀ ⁄˘·fl˘fiÌ ¿‹Ì fi◊Ì, ±ı À ·ı ‰SÕÛ ¿’ ‹ı « ˘ ÿflQ›Îfi ‰Ê˘˝ ’»Ì ±Î…ı ’ο ÀÌ‹fiÌ „V◊Ï÷ ·ı√⁄ÌŒ˘fl ¿flÌ ÿı÷˘ I›Î_fiÌ ’Ì« ÷ı‹fiı ÁÎ◊ ±Î’ı ÷ı ⁄fi‰ÎΩı√ »ı. ÁΉ …\ÿÌ »ı. Ë÷˘. ’ÎÏ¿V÷ÎfiÌ ÿÏfi›ÎfiÎ Ïø¿ıÀ fl‹÷Î ÿı¢‹Î_ ˉı „V◊Ï÷ ⁄√ÕÌ Ë˘› ÷˘ ±ı ’Ì«fiÌ »ı. ±ı¿ ⁄˘·fl˘ ±ı flÌ÷ı ŒÎ‰÷Î Ë÷Î. ±Î ·Î¤ Ωı ¿ı ÷ı‹fiı ‹ÎhÎ CÎfl±Î_√HÎı ‹‚÷˘ Ë÷˘, ÷flŒ ‰fi-Õı Œ˘fl‹ıÀfiÎ ±Î√‹fi ’»Ì ‹ı«˘fi_ ≠‹ÎHÎ ‰K›_ »ı, ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿ı‹ ¿ı ‹ıÏÀo√ ω¿ıÀ ’fl fl‹‰Îfiı Àı‰Î›ı·Ì Ïø¿ıÀ fl‹fiÎflÎ ÿı¢fi˘ ±Î_¿Õ˘ ’HÎ ⁄‹H΢ ◊›˘ »ı. ‰‚Ì ≠I›ı¿ ÿı ⁄Ë À>_¿Î ’ο ÀÌ‹ F›Îflı ’flÿıÂ Ω› I›Îflı Á‹›√΂΋Î_ CÎHÎÌ ⁄‘Ì ‹ı«˘ fl‹Ì fiάı »ı, ±ıÀ·ı …ı ÷ı VÀıÏÕ±‹fiÌ ’Ì«fiÎ ⁄˘·fl˘fiı ¿<ÿfl÷Ì CÎÎÁfiÌ (ÀŒÛ) ω¿ıÀ flÌfi˘‰ıÂfi ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ Á‹› flËı÷˘ fi◊Ì. ±ı¿ ‰¬÷ ÷ˆ›Îfl ◊›ı·Ì ’Ì«fiı ‰Îfl_‰Îfl ’fl √˘·_ÿÎ∞ ¿fl‰Î‹Î_ ŒÎ_ŒÎ_ ’Õ÷Î_ Ë÷Î_. ‰Î’›Î˝ ’»Ì ÷ı‹Î_ {Î{˘ ¿Á flËı÷˘ fi◊Ì. ⁄Î¿Ì Ë˘› ÷ı‹ fi‰Ì ’Ì« ⁄fiΉ‰Îfi_ hÎHÎ ‰Ê˝ ’»Ì 1959 fiÎ ±flÁ΋Î_ ωiÎÎfi ’˘÷ı ±À’À<_ »ı. ÿflı¿ @›ÒflıÀflı ÿflı¿ ω¿ıÀ ’˘÷ÎfiÌ T›„@÷√÷ Á‹… ±Î˜VÀı̌Ï·›fi ÀÌ‹ı ’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ ŒflÌ ‰Îfl ≠‹ÎHÎı ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ◊Λ »ı. CÎHÎάflÎ @›ÒflıÀfl˘ ∞. ¿V÷flÌfl_√fifiÌ …ı‹ ÷ı‹… ≠‰ÎÁ ¬ıÕu˘ I›Îflı ¿Ì◊ Ï‹·flfiı ⁄ÿ·ı «_ÿ ⁄˘flÕıfiÌ …ı‹ ¤Ò÷’Ò‰˝ Ïø¿ıÀfl˘ »ı, F›Îflı ‰ÎV÷‰‹Î_ ±Îÿ½ @›ÒflıÀfl flÌ«Ì ⁄ıfi˘ ±ı ÀÌ‹fi˘ ¿M÷Îfi Ë÷˘. ˢÏÀÛ¿S«flfi˘, Á˘≥· Àı@fi˘·˘Ï…fi˘, ˉÎ√Ï÷ÂÎjÎfi˘ ±fiı Ïø¿ıÀfi˘ ±Î˜· ≥fi flΉ·Ï’_ÕÌ‹Î_ ≠‹¬ ±›⁄ ¬Îfifiı ‰fi ÏfiWHÎÎ÷ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ÿ¤Î˝B›ı ±Î‰Î ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ Ëo‹ıÂÎ_ ¬˘À flËı »ı, ‹ÎÀı ÀÌ‹fi˘ ’Ïfl«› ¿flΉ÷Ì ‰¬÷ı ÷ıHÎı ‹˘¿˘ ’Ì« ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ⁄‘Ì …‰Î⁄ÿÎflÌ ‹ÎhÎ @›ÒflıÀflfiÎ ÏÂflı ±Î‰Ì ’Õı »ı. ‰ıVÀ ≥„LÕ{‹Î_ fl‹ÎfiÎflÌ ‰SÕÛ ¿’ Ïø¿ıÀfiÌ V’‘ν ‹ÎÀı ’Ì« ⁄fiΉ‰Î‹Î_ Ωı≥fiı ¿ËÌ fiÎA›_ ¿ı, “ωrÏø¿ıÀfiÎ fi¿ÂÎ ’fl ’ÎÏ¿V÷Îfifiı A›ÎÏ÷ ±’Ή‰Ì ·√¤√ ’«ÎÁı¿ @›ÒflıÀfl˘±ı ’˘÷Îfi_ Àı„@fi¿· iÎÎfi flıÕu_ »ı. {Î{Î flÁ˘≥›Î ˢ› ÷˘ ‹ıÏÀo√ ω¿ıÀ ’fl fl‹‰ÎfiÌ ≠◊Î flÁ˘≥ ⁄√ÎÕı ±ı µ„@÷ Ωı Ïø¿ıÀfiÌ ⁄ΉÌÁ ‰ÎflfiÌ ’Ì«fiı ’HÎ ·Î√Ò ’Õ÷Ì Ë˘› ÷∞ ÿ˘. ±Î ±ı¿ ‘Ì‹_ {ıfl »ı. CÎfl±Î_√HÎı ÷˘ ‰SÕÛ ¿’‹Î_ ±HΑΛÎ* Ïfl{SÀ Ωı‰Î ‹‚‰ÎfiÎ_!á 44 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
Q u e s t i o n s
Q ÁÎ’fiı ’̉ÕΉı·_ ÿÒ‘ ‰¬÷ …÷Î_ {ıfl‹Î_ Œıfl‰Î› ±ı ‹ÎL›÷Î ÁÎ«Ì »ı ? Ï’›ÒÊ ÿΉÕÎ, ÁΉfl¿<_Õ·Î; ÁÏfi· Ωı‘ÎHÎÌ, ÁÎL÷Î øÒ{ (’Ïç‹), ‹_⁄≥
A µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ÁÎ’fiÌ ·Î‚√˛_Ï◊ µkÎfl˘kÎfl ⁄ÿ·Î÷Ì flËÌfiı {ıfl√˛_Ï◊fi_ V‰w’ ’Î‹Ì »ı ±fiı ¬˘flοfiÌ «›Î’«› Ïø›ÎfiÎ ¤Î√w’ı ±_÷ı ÷ı‹Î_ {ıfl ÷flÌ¿ıfiÎ_ ’˛˘ÏÀfi µI’Lfi ◊Λ »ı. ÿÒ‘fiı ’HÎ Ωı ¬˘flο √H΢ ÷˘ {ıfl ’ıÿÎ ¿fl‰Î‹Î_ ÷ıfi˘ ’fl˘ZÎ ŒÎ‚˘ ¬fl˘, ’fl_÷ ⁄‘_ ÿÒ‘ {ıfl‹Î_ Œıfl‰Î› ±ı A›Î· ÁÎ’ ωÂı ’˛ ‰ ÷˝ ÷ Î ⁄ÌΩ ±fiı ¿ fiΒΛÎÿÎfl A›Î·˘fiÌ …ı‹ ÁΫ˘ fi◊Ì. ™ÿfl‹Î_ ±fiı ÿıտ΋Î_ ‰‘ flÁ ‘flΉ÷˘ ÁÎ’ V‰ıE»Î±ı ÿÒ‘ ’̱ı ÷ı ‹ÎL›÷Î ’HÎ ¤Ò·¤flı·Ì »ı, ¿ı‹ ¿ı ’˛‰ÎËÌfiÎ CÎÒ_À ¤fl‰Îfi_ ÷ıfiı ŒÎ‰÷_ fi◊Ì. ÁÎ’ ÿÒ‘ ÷˘ Â_, ’ÎHÎÌ Á©Î_ ¿ÿÌ fi ’̱ı. ±Î‹ »÷Î_ ‹ÿÎflÌfi˘ ÁÎ’ ‰¬Îfi˘ ‹Î›˘˝ ’flÎHÎı ÿÒ‘ ’Ì …÷˘ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ¬ı· ’Ëı·Î_ ÷ıfiı ·Î_⁄˘ Á‹› Á‘Ì ¤ÒA›˘ flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ› »ı.á
&
A n s w e r s
ÿflQ›Îfi ⁄Ë ÿÒflfiÎ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÷ı‹HÎı Ï¿ÎflÌ …‚«fl˘ Á΋ı flZÎHÎ ‹ı‚‰‰ÎfiÎ ±Î›ı ‰Îfl_‰Îfl »·Î_√˘ ‹ÎflÌ Â@› ±ıÀ·˘ Á‹› ’ÎHÎÌfiÌ ⁄ËÎfl ‰Ì÷Ή‰Îfi˘ fiÁ¬˘ ±’fiÎT›˘ ˢ›, B·Î≥ÏÕo√ ‹ÎÀı ÿfl ‰¬÷ı ’˛ÁÎflı·Ì {ηflfi˘ ±Î‘Îfl ‹ı‚‰‰Îfi˘ ’˛›ÎÁ ¿›˘˝ ˢ› ±fiı ÷ı ±ı¿‘ÎflÌ «ıWÀÎ ¿Î‚ø‹ı {ηflfiı ±»Õ÷Ì ’Î_¬˘fi_ V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ¿ÎflHΤÒ÷ fỉÕÌ Ë˘› ±ı‰Ì ’ÒflÌ Á_¤Î‰fiÎ »ı. ±Î‹ »÷Î_ Œ˚·Î∫√ ό ÁΫΠ±◊˝‹Î_ Œ˚·Î∫√ ¿fl÷Ì fi◊Ì. Œ˚·Î∫√fiı ⁄ÿ·ı B·Î≥ÏÕo√ ÂOÿ ‰‘ ›˘B› »ı, ¿ı‹ ¿ı ‹Î»·Ì ÷ıfiÌ {ηflfiı ŒŒÕÎT›Î ‰√fl ˉΠ’fl ÷flı »ı. ¨«Ì »·Î_√ ‹Î›Î˝ ⁄Îÿ ±_÷fl …ı‹ ¿’Î÷_ Ω› ±ı‹ ÷ı ¨«Î≥ ’HÎ √‹Î‰÷Ì flËı »ı. »·Î_√ ·√Ή‰Î ‹ÎÀı ÷ı {ηfl ⁄ÌÕÌfiı ‹ÎhÎ ’Ò_»ÕÌfiÎ Ωıflı ÁÎ√flÁ’ÎÀÌfiÌ ÏÿÂ΋Î_ hÎÎ_ÁÎ ¬ÒHÎı ‰‘ fiı ‰‘ V’ÌÕ ’¿Õı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı¿Î±ı¿ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Àı¿-±Î˜Œ ¿fl÷Î M·ıfifiÌ …ı‹ ˉ΋Î_ «ÕÌ Ω› »ı. Ï⁄ÕΛı·Ì {ηfl ±ı ‰¬÷ı ¬Ò·ı, ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊÷Ì Ï·Œ˚À ‰Õı Œ˚·Î∫√ ό ÁflıflΠ180 ‹ÌÀfl (600 ŒÌÀ) …ıÀ·_ ±_÷fl ÷˘ ÁËı…ı ¿Î’Ì fiάı. µ’flε’flÌ Àı¿-±Î˜Œ ±fiı ·ı„LÕo√ ¿fl÷Ì ‹Î»·Ì ’Î_«-» µÕÎfi˘ ’»Ì …ı ÁÎ÷‹Ì ¿ı ±ÎÃ‹Ì µÕÎfi ¤flı ±ı ÷˘ @›Îflı¿ 400 ‹ÌÀfl (1,300 ŒÌÀ) ·Î_⁄Ì Ë˘› »ı. Œ˚·Î∫√ ό ±ı ÿflQ›Îfi 43 Áı¿LÕ ‹ÎÀı ˉ΋Î_ flËı »ı. ’˛‰ÎÁfi˘ ‰ı√ I›Îflı ¿·Î¿fiÎ 33 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ±˘»˘
Q Œ˚·Î∫√ ό ¿›Î µtıÂı ‰¬÷˘‰¬÷ Á‹ƒfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ìfiı À>_¿Ì µÕÎfi ¤flı »ı ? ›˘√ı CÎÏ՛΂Ì, Ï«_÷fi ÀÌ. ’Îflı¬ ±fiı Ï‹h΢, ÁÎL÷Î øÒ{ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥
A ·_⁄Î≥‹Î_ ÁflıflΠ45 Áı„LÀ‹ÌÀflfi_ (18””fi_) ¿ÿ ‘flΉ÷Ì Œ˚·Î∫√ ό ±ı¿oÿflı «Î·ÌÁ Ω÷fiÌ ◊Λ »ı ±fiı ·√¤√ ⁄‘Î √fl‹ ’˛ÿı¢fiÎ Á‹ƒ˘‹Î_ ‰Áı »ı. µIøÎ_Ï÷ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
45
ˢ÷˘ fi◊Ì. µ~›fifiÌ Á’ÎÀÌ ’HÎ ±ıÀ·Ì ¿ı flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi CÎHÎÌ Œ˚·Î∫√ ό ÷ıfiÎ ‹Î√˝‹Î_ Ëo¿Îfl÷Î …ËÎ…fiÎ ÷Ò÷¿ ’fl µ÷flÎHÎ ¿flı »ı ±fiı I›Î_ … ÷flŒÕÌfiı ‹flı »ı. ÿÏfl›Î≥ …‚«fl˘◊Ì ⁄«‰ÎfiÎ µ’Λ ÷flÌ¿ı ±’fiΉı·˘ ∂Õ‰Îfi˘ fiÁ¬˘ Œ˚·Î∫√ ό ‹ÎÀı ⁄Ì∞ flÌ÷ı ’HÎ ±‹¿ Ëÿı ⁄ı‘ÎflÌ ÷·‰Îfl …ı‰˘ fỉÕu˘ »ı — ±Î ‹Î»·Ì ’ÎHÎÌfiÌ ⁄ËÎfl flËı ±ıÀ·˘ ‰¬÷ ÷ıfiı Ï¿ÎflÌ …‚«fl˘ Á΋ı flZÎHÎ ‹‚ı, ’fl_÷ ˉ΋Î_ flËı ±ı ‰¬÷ı Ï¡√ıÀ ⁄ÕÛ …ı‰Î_ ÿÏfl›Î≥ ’_¬ÌÕÎ_ ÷ıfiı ÿÌÃÌ ‹Ò¿ı fiÏË.á Q ¿Îfi‹Î_ Ω‹÷˘ ‹ÌHÎ …ı‰˘ ¿J◊≥ fl_√fi˘ ‹ı· Â_ »ı ? ±fiı ÷ıfi˘ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· Ëı÷ ¢ ? fl…fiÌ¿Î_÷ ’Àı·, ‰Õ˘ÿflÎ; ’Ì›ÒÊ ⁄¬Î≥, flÎ…¿˘À; flÌÀÎ T›ÎÁ, ’ÎÀHÎ
A ‹ÎHÎÁfiÌ l‰HÎı„Lƒ› ±Î_÷Ïfl¿ ¿Îfi/inner ear, ‹K› ¿Îfi/middle ear ±fiı ⁄ÎèÎ ¿Îfi/outer ear ±ı‹ hÎHÎ ¤Î√ı ‰ËıӫΛı·Ì »ı. ÷⁄Ì⁄Ì ¤ÎÊ΋Î_ Áıw‹fi ¿Ëı‰Î÷˘ ‹ÌHÎ …ı‰˘ CÎ| ’ÿÎ◊˝ ⁄ÎèÎ ¿ÎfifiÌ l‰HÎ fiÏ·¿ÎfiÌ ±_ÿfl I‰«Î Ëı ±Î‰ı·Ì √˛_Ï◊‹Î_ ’ıÿÎ ◊Λ »ı ±fiı ÷ıfi_ ‹A› ¿Î›˝ ‰Î÷ΉflHÎfiÎ fl…¿H΢fiı ÷ı‹… √_ÿ¿ÌfiÎ ⁄ÌΩ ¿H΢fiı ±ı fiÏ·¿Î ‹ÎflŒ÷ ¿ÎfifiÎ ’ÕÿÎ Á‘Ì ’ˢӫ÷Î fl˘¿‰Îfi_ »ı. µ’flÎ_÷ ’ÎHÎÌfiı› ÷ı ’ÿÎ◊˝ ¿Îfi‹Î_ ±_ÿfl Á‘Ì ’˛ ‰ ı  ‰Î ÿı ÷ ˘ fi◊Ì. flÎÁΛÏHο º„WÀ±ı Áıw‹fi ◊˘Õ˘ CÎH΢ ±Q· »ı, ‹ÎÀı @›Îflı¿ ⁄ÎèÎ ¿Îfifiı ·Î√÷Î e√fiÎ ±fiı ⁄˜@ÀÌÏfl±ÎfiÎ «ı’fi˘ ÷ı ’˛Ï÷¿Îfl ¿flı »ı. T›„@÷ ’˛ ‹ ÎHÎı Áıw‹fifi˘ Ïfifl_÷fl ⁄L›Î ¿fl÷˘ …J◊˘ ‰‘ ¿ı ±˘»˘ ˢ›, ’fl_÷ ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı ÷ıfiÌ ±ı¿‘ÎflÌ …‹Î‰À ◊›Î ¿fl÷Ì fi◊Ì. ±Î ‹ÌHÎfi_ ⁄ÎèÎ ’Õ ‰Ëı·_‹˘Õ<_ ÁҿΛ »ı ±fiı Œ˘÷flÌ ÷flÌ¿ı ¬flÌ ’Õı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ‹ÌHÎfi˘ ‰‘ ’Õ÷˘ ¤flΉ˘ ◊Λ ÷˘ ÁÎŒÁÒŒÌfi_ ¿Î›˝ Ëo‹ıÂÎ_ ¿Îfi, fiο ±fiı √‚ÎfiÎ V’ıU›ÎÏ·VÀ ÕΘ@Àflfiı … Á˘Ó’Ì ÿı‰_ Á·Îˤ›* »ı. À˘«ı ’Ò‹Õ<_ ·√ÎÕı·Ì …ı Á‚̱˘ ⁄Ωfl‹Î_ ‰ı«Î› »ı ±ı ÷˘ Ëfl√Ì{ fi ‰Î’fl‰Ì Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ‹ÌHÎfiı ÷ı±˘ ‰‘ ±_ÿfl ¬Ò’_ Î‰Ì ¿ÎfifiÎ ’ÕÿÎ ±ÎÕı ¬Ì«˘¬Ì«fi˘ ◊fl fl«Ì ÿı »ı. ’Õÿ˘ I›Îfl ’»Ì ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiÌ ¿o’Á_A›Î ‹…⁄ ⁄flÎ⁄fl ¿o’Ì Â¿÷˘ fi◊Ì, 46 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
‹ÎÀı l‰H΄@÷ CÎÀı »ı. ±Î‰Î_ ’Ò‹ÕÎ_ ¬flı¬fl ’˛Ï÷⁄_Ï‘÷ ΩËıfl ◊‰Î_ Ωı≥±ı, ’fl_÷ ±Î’HÎı I›Î_ V‰ÎVJ› ¿S›ÎHÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı Áfl¿Îfl‹Î_ Ë∞ ±ıÀ·Ì ΩB≤Ï÷ ±Î‰Ì fi◊Ì.á Q ’˛ÎHÎÌ⁄Î√‹Î_ Ïÿ‰Áfi˘ CÎH΢ Á‹› Ïfi„Wø› ’ÕÌ flËı÷Î_ ÏÁ_Ë ±fiı ‰ÎCÎ …ı‰Î_ ’˛ÎHÎ̱˘ ÷_ÿflV÷ ¿ı‰Ì flÌ÷ı flËÌ Â¿ı »ı? ’W’¿ ±˘{Î, ‹fifi ’_«Î· ±fiı Ál÷ ΩfiÌ, ±‹ÿΉÎÿ
A ‹A› ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÏÁ_Ë ±fiı ‰ÎCÎ ÁÏË÷fiÎ_ ±fiı¿ …fiΉfl˘ ‹ÎÀı Ïfi„Wø› flËı‰_ ÷ı V‰Î¤Îω¿ ‰÷˝c_¿ »ı, ±ıÀ·ı ⁄_Ï‘›Îfl ±‰V◊Îfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ’˛ÎHÎÌ⁄Î√‹Î_ ÷ı±˘ …\ÿÎ ’˛¿Îflfi_ ∞‰fi √Ωfl÷Î_ fi◊Ì. ÿÎ.÷. …_√·fi˘ ÏÁ_Ë ’HÎ
Ïÿ‰ÁfiÎ 20 ◊Ì 22 ¿·Î¿ Á‘Ì ±Îfl΋ Œfl‹Î‰ı »ı. Ï¿Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ±ıfi∞˝ ⁄«Î‰‰Ì …wflÌ »ı ±fiı ÏÁ_Ë ÷ı ±ıfi∞˝fi˘ Á_«› Ïfi„Wø› flËÌfiı ¿flı »ı. „@÷fi˘ Á_«› ¬ÎÁ ÷˘ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿fl‰˘ ’Õı ¿ı fi‰˘ Ï¿Îfl ‹‚‰Î‹Î_ @›Îflı¿ ·Î_⁄˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì Ω› ±fiı fi…flı «Õı·˘ Ï¿Îfl »ı‰Àı Á¿oΩ‹Î_ ±Î‰ı ¿ı ¿ı‹ ÷ıfi˘ ’HÎ ¤fl˘Á˘ fiÏË. Ïfi„Wø›÷ÎfiÌ V‰¤Î‰√÷ T≤ÏkÎ ÏÁ_Ë-‰ÎCÎfiÌ …ı‹ Ï⁄Õη ¿<‚fiÌ ÁP› √HÎÎ÷Ì Ï⁄·ÎÕÌ‹Î_ ’HÎ Ωı‰Î ‹‚ı »ı.á Q ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ±fiı ¤Îfl÷fiÌ ‰Î›Áıfiα˘ ’ÎÁı ¿ıÀ·Î_ ω‹Îfi˘ »ı ? ·ıÀıVÀ ±Î_¿ÕÎ …HÎΉ˘. ‹˘ÏË÷ ‰ÁΉÎ, ¿S’ı ’ÒΩflÎ ±fiı Ï‹h΢, ¿Î_Ïÿ‰·Ì,‹_⁄≥
A ΩL›±ÎflÌ, 2007 fiÎ ±Î_¿ÕÎ ’˛‹ÎHÎı ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎ ’ÎÁı …\ÿÌ …\ÿÌ ±Îà Ω÷fiÎ_ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 754
ËıÏ·¿˘MÀfl˘fiı ’HÎ √HÎ÷flÌ‹Î_ ⁄οÎ÷ fl¬Î›Î_ »ı. (±Î ⁄‘Î_ ω‹Îfi˘fiÎ ’˛¿Îfl˘ ¤ı√Ì Á_A›Î ÿÂν‰÷˘ ¿˘Ã˘ …\±˘.) ’ÎÏ¿V÷Îfiı ÷◊Î ¤Îfl÷ı ¿ıÀ·Î_¿ ‰‘ ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄fl˘ ‹ÎÀı ±Î˜ÕÛfl fi˘Ó‘ÎT›Î »ı, ’fl_÷ ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ±ı ω‹Îfi˘ Ë∞ ÷ı‹fiÌ ‰Î›Áfi ı ΋Î_ ΩıÕΛÎ_ fi◊Ì. ’ÎÏ¿V÷Îfi 34 F-16 ¬flÌÿÌ flèÎ_ »ı, F›Îflı ¤Îfl÷ı 12 …ıB›±Îfl ÷◊Î 138 Á¬˘≥-30 ‹ÎÀı Á˘ÿÎ ¿›Î˝ »ı. ±ı¿ ‹Ëk‰’ÒHν Á˘ÿ˘ ËΘ¿ ’˛¿ÎflfiÎ_ 66 ÷Î·Ì‹Ì …ıÀ ω‹Îfi˘ ‹ÎÀıfi˘ ’HÎ »ı. ·ÕÎ≥ ‰¬÷ı ±Î‰U›¿÷Î ¬ÕÌ ◊Λ ÷˘ ±ı ω‹Îfi˘ √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ M·ıfifi˘ fl˘· ±ÿÎ ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı. ±Î hÎHÎ Á˘ÿÎ ¿fl‰Î µ’flÎ_÷ ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎ ⁄ÌΩ_ 126 ±Î‘Ïfi¿ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ’˘÷ÎfiÎ ¤Î◊΋Î_ µ‹ıfl‰Î ‹Î√ı »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı ËηfiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ ω‹Îfi˘fiı ÏfiT≤ÏkÎ ’HÎ ‹‚Ì Ω›, ±ıÀ·ı …÷ı ÿËÎÕı ±Î’HÎÎ_ ¿˘Q⁄ıÀ ±˜fløÎŒ˚ÀfiÌ ¿<· Á_A›Î‹Î_ {Î{˘ Œfl¿ ’Õ‰Îfi˘ Á_¤‰ fi◊Ì. ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘fi_ Á_A›Î⁄‚ ±Î‹ı› »ıS·Î_ «Î·ÌÁı¿ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ±ı¿oÿflı ÁÎ÷Á˘fiÌ ±ÎÁ’ÎÁfi_ flèÎ_ »ı.á Q ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ΩHÎÌ÷˘ CÎÒCÎÏfl›˘ ÁÎ’/rattle snake ’Ò_»ÕÌ ‰Õı ±‰Î… ÂÌ flÌ÷ı ’ıÿÎ ¿flı »ı ? ±fiı ¿›Î ±Î›ı ? ±Ïrfi, ω‹·, µ‹ı ÷◊Î Ï‹h΢, fi¬hÎÎHÎÎ; ω‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î
·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ »ı, F›Îflı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ‰Î›ÁıfiÎ ÁÎ÷ ’˛¿ÎflfiÎ_ ¿<· 423 ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ‘flΉı »ı. ±Î ⁄‘Î_ ¿˘Q⁄ıÀ ±˜fløÎŒ˚À »ı. ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄fl »ı. ÀˇÎLÁ’˘ÀÛ lıHÎÌfiÎ_ ÁˆÏfi¿‰ÎË¿ ±fiı ‹Î·‰ÎË¿ ω‹Îfi˘ ÷ı‹fiÌ √HÎ÷flÌ‹Î_ Á΋ı· fi◊Ì. ÷Î·Ì‹Ì ±fiı ΩÁÒÁÌ Ï‰‹Îfi˘ ’HÎ fiÏË.
A ‹ÎhÎ Ï⁄fi{ıflÌ fiÏË, {ıflÌ ÁÎ’ ’HÎ Â@› ˢ› I›Î_ Á‘Ì ÿU‹fi ÁÎ◊ı ·Õ‰Îfi_ À΂ı »ı. ·ÕÎ≥ ⁄Lfiı ’Z΢ ‹ÎÀı Ωı¬‹Ì fỉÕÌ Â¿ı »ı. ’flÎÏ…÷ ËflÌŒı ÷˘ ΩHÎı ’˘÷Îfi˘ Ωfi ¬˘‰˘ ’Õı, ’fl_÷ ω…ı÷αı ’HÎ @›Îflı¿ ±ı‰Î √_¤Ìfl …¬‹˘ ‰ıÉÎfiÎ ◊Λ ¿ı ’_√ ⁄L›Î ’»Ì Ï¿Îfl ¿fl‰ÎfiÌ ’˛¤Î‰Ì Z΋÷Î ÷ı √‹Î‰Ì ÿı. ±Î Á‹V›Î ⁄‘Î Á∞‰˘fiı ·Î√ ’Õı »ı - -±fiı ÁÎ’ ÷ı ‹ Î_ ±’‰Îÿ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı Ë‚ÎË‚ {ıflÌ √HÎÎ÷˘ flÎ…fiÎ√ ’HÎ › © Ïfi‰Îfl‰ÎfiÎ ±Î›ı ÿU‹fifiı ¤√ÎÕÌ ‹Ò¿‰Î ŒıHÎ «ÕÎ‰Ì ÷ıfiı ÕflΉı »ı, ÷˘ ±ÎÏ¡¿Îfi˘ ⁄Ò‹V·ıÓ√ fi΋fi˘ ⁄ÌΩı {ıflÌ ÁÎ’ ’˘÷Îfi_ ‹˘œ<_ e·Î‰Ìfiı Õfl΋b_ V‰w’ ‘ÎflHÎ ¿flı »ı. ±‹ıÏfl¿Îfi˘ {ıflÌ flıÀ· Vfiı¿ ±ıÀ·ı ¿ı CÎÒCÎÏfl›˘ ÁÎ’ ’HÎ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
47
·Õ‰Î‹Î_ ÁÎfl Ωı÷˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı ÿU‹fifi˘ ¤ıÀ˘ ◊Λ I›Îflı ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ΩÕÌ ’Ò_»ÕÌfiÎ »ıÕı ±Î‰ı·Î_ ¤Ÿ√ÕÎ_ ‰Õı ⁄_‘ ÕÎ⁄·Ì‹Î_ ¬¬Õ÷Î ¿Î_¿flÎ …ı‰˘ «ı÷‰HÎÌÁÒ«¿ ±‰Î… ¿Îœı »ı. ¤Ÿ√ÕÎ_ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ¿Á˘¿Á ΩıÕΛı·Î_ ˢ÷Î_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı flıÀ· Vfiı¿ ’Ò_»ÕÌfiı Ë«‹«Î‰ı ±ı ‰¬÷ı ◊÷Ì ÷ı‹fiÌ ’ÎflV’Ïfl¿ Àyfl ¶ÎflÎ ±‰Î… ’ıÿÎ ◊Λ »ı. flıÀ· Vfiı¿fiı ÷ı ±‰Î… ¶ÎflÎ hÎHÎ Ω÷fiÎ T›ÒËÎI‹¿ ·Î¤ ‹‚Ì Â¿ı »ı — ±‰Î…◊Ì ÕflÌfiı ÿU‹fi flV÷˘ ‹Î’Ì Ω› »ı. ⁄Ì∞ Â@›÷Î ±ı »ı ¿ı ÿU‹fi ¿ÿΫ Õflı fiÏË, ’fl_÷ ±ı‰ı ‰¬÷ı ÿU‹fifi_ K›Îfi ±‰Î… ¿Îœ÷Ì ’Ò_»ÕÌ ÷flŒ ˢ› ÷ı ÿflQ›Îfi flıÀ· Vfiı¿fiı ¤Î√Ì »^À‰Îfi˘ «ÎLÁ ‹‚Ì flËı »ı. hÎÌΩı T›ÒËÎI‹¿ ·Î¤ ‹˘œÎfiÌ Á·Î‹÷Ìfi˘ »ı. ÿU‹fi CÎb_ ¿flÌfiı ’Ò_»ÕÌfiı ‹˘œ<_ Á‹∞ ÷ıfiÎ ’fl Ë‹·˘ ¿flı, ±ıÀ·ı flıÀ· Vfiı¿fi_ ‹V÷¿ Ωı¬‹Î÷_ fi◊Ì.á Q √Ï÷ÂÌ· Àˇıfifiı ◊˘¤Î‰‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ±˜fl ⁄˛ı¿fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ? ≥·ı„@Àˇ¿ ‹„SÀ’· ›ÏfiÀ˚Á/EMU ¿Ëı‰Î÷Ì ÀˇıfifiÌ ⁄˛ı¿ ’˛‹ÎH΋Î_ ÁF…Õ flÌ÷ı ·Î√÷Ì Ë˘‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_? µ‹_√ ¿ÎflıÏ·›Î, Ω‹fi√fl; Ï√flÌ Á˘·_¿Ì, Ï«flÎ√ Ωÿ‰ ±fiı ⁄‘ΤÎ≥ Á˘·_¿Ì, ÏËÿΛ÷fi√fl, Áfl÷; fi›fi ’Àı·, ÿ‹HÎ; ‹Î‘‰ ÏhΉıÿÌ, flÎ…¿˘À; ‰Ìfl¤ƒ ΩÕıΩ, Ω‹ √œ¿Î, Ï…. Ω‹fi√fl; ¿S’ı ‰Ì. ’Àı·, ⁄ÎflÕ˘·Ì; ϶…ı ±ı. ’Àı·, Áfl÷; ÷ı…Á ±ı. ’Àı·, fi‰ÁÎflÌ
A 1872 ‹Î_ flıS‰ı Àˇıfi˘ ‹ÎÀı ±˜fl ⁄˛ı¿fiÌ Â˘‘ ◊›Î ’»Ì ÷ıfiÌ ›Î_Ïhο fl«fi΋Î_ ‰¬÷˘‰¬÷ …wflÌ Á‘ÎflΉ‘ÎflÎ ¿flÎ÷Î flèÎÎ »ı, »÷Î_ ’ΛÎfi˘ ÏÁ©Î_÷ ⁄ÿ·Î›˘ fi◊Ì. ±ËŸ ’HÎ ÏÁ©Î_÷fiı … ±fi·ZÎÌfiı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±˜fl ⁄˛ı¿fiÌ ÿflı¿ Ï‹¿ıÏfi¿· T›‰V◊΋Î_ ‰’flÎ÷_ ’Ëı·_ ±Ïfi‰Î›˝ ÁΑfi ±˜fl ¿˘Q’˛ıÁfl »ı, …ıfi_ ¿Î‹ ˉÎfiı ÿÎ⁄ ±Î’Ì Á_¿˘«‰Îfi_ »ı. ±ı„L…fi◊Ì Âw ¿flÌfiı √ÎÕÛfiÎ ÕO⁄Î Á‘Ì ·_⁄Î÷Î (±fiı ⁄ı ÕO⁄Î ‰E«ı ˢ{’Î≥’ ¶ÎflÎ ΩıÕÎHÎ ‘flΉ÷Î) ⁄˛ı¿ ’Î≥’‹Î_ ±ı ÿ⁄ÎHΛ@÷ ˉΠÃÎ_Á˘ÃÎ_Á ¤flΛı·Ì flËı »ı. ÀˇıfifiÎ ’˛I›ı¿ ÕO⁄Î fiÌ«ıfiÌ ±fi΋÷ ÀÎ_¿Ì‹Î_ ’HÎ ¿˘Q’˛ıVÕ ±˜flfi_ ÿ⁄ÎHÎ ±ıÀ·_ … ˢ› »ı. Àˇıfi ÿ˘Õ÷Ì Ë˘› ±ı ‰¬÷ı ÀÎ_¿ÌfiÌ ⁄ËÎflfi˘ 48 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
¿LÀˇ˘· ‰ÎS‰ ⁄_‘ flËı »ı, ±ıÀ·ı ÀÎ_¿ÌfiÌ Ë‰Î ⁄˛ı¿ ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ …÷Ì fi◊Ì ±fiı ÷ıfiÎ ¤Ì÷flÌ Ï’VÀfifiı ÿÎ⁄÷Ì fi◊Ì. ∂SÀo, ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ flËı·Ì „V’˛_√ ÷ı Ï’VÀfifiı ωw© ÏÿÂÎ ÷flŒ ÿÎ⁄Ì flάı »ı, …ı◊Ì ⁄˛ı¿ ÂÒ ¿Ëı‰Î÷Î ÿ|Î ±fiı ’ˆÕÎ ‰E«ı Á_’¿Û ◊Λ fiÏË ±fiı ÿ˘Õ÷Ì Àˇıfifiı √Ï÷fl˘‘ ‰fl÷Λ fiÏË. (…\±˘, ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1.) ⁄˛ı¿ ‹Îfl‰Îfi˘ ‰¬÷ ±Î‰ı I›Îflı ±ı„L…fi ÕˇÎ›‰fl ¿LÀˇ˘· ·Ì‰fl ‰Õı ⁄˛ı¿ ’Î≥’fi_ ‹˘œ<_ ¬˘·Ì fiάı »ı. ’Î≥’fiÌ ÿ⁄ÎHΛ@÷ ˉΠ±˜¿˚{˘VÀ ¶ÎflÎ ⁄ËÎflfiÎ ‰Î÷ΉflHÎ ÷flŒ …‰Î ‹Î_Õı, ±ıÀ·ı ’Î≥’‹Î_ ˉÎfi_ ÿ⁄ÎHÎ
CÎÀı »ı ±fiı ’ı·Î ⁄_‘ „V◊Ï÷‰Î‚Î ¿LÀˇ˘· ‰ÎS‰ ’flfi˘ ⁄˘Ωı ËÀÌ …÷Î_ ‰ÎS‰ ¬Ò·ı »ı. ˉı ¤fl’Òfl ÿ⁄ÎHÎ ‹ÎhÎ ±fi΋÷ ÀÎ_¿Ì‹Î_ »ı, …ıfiÌ ¿˘Q’˛ıVÕ ±˜fl ¬S·Î ‰ÎS‰ ‹ÎflŒ÷ ⁄˛ı¿ ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı ±fiı I›Î_fiÎ Ï’VÀfifiı ËÕÁı·˘ ±Î’ı »ı. (…\±˘, ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2.) Ï’VÀfifi_ V◊ÎfiÎL÷fl ⁄˛ı¿ ÂÒfiı ¤ŸÁ’Ò‰˝¿ ’ˆÕÎfiÎ Á_’¿Û‹Î_ ·Î‰Ì ÿı, ±ıÀ·ı Àˇıfifiı ⁄˛ı¿ ·Î√ı »ı. ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ÁËı… …\ÿ˘ ›Î_Ïhο œÎ_«˘ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ’HÎ ±˜fl ⁄˛ı¿fi˘ ‹Ò‚ ÏÁ©Î_÷ ±ËŸ ‰HÎνT›Î ‹…⁄fi˘ … flËı. ±˜fl ⁄˛ı¿fiÌ ‹›Î˝ÿÎ ±ı »ı ¿ı ±‹¿ Ï‹¿ıÏfi¿· Ïø›Î±˘
’ÒflÌ fi ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ⁄˛ı¿ ·Î√÷Ì fi◊Ì ±fiı ÀˇıfifiÌ √Ï÷ ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ¿Î⁄Ò‹Î_ ±Î‰÷Ì fi◊Ì. ⁄˛ıÏ¿o√ ÏÕVÀLÁ ±ı¿oÿflı ‰‘ flËı »ı. ⁄˛ı¿ ’Î≥’‹Î_ ˉÎfi_ ÿ⁄ÎHÎ ŒflÌ ŒflÌfiı Á…˝‰Îfi_ flËı »ı, ‹ÎÀı Àˇıfifiı »Î‰Îflı ◊˘¤Î‰‰Îfi_ …wflÌ Ë˘› I›Îflı ±˜fl ⁄˛ı¿ …flÎ ±√‰Õw’ ⁄fiı. ±Î „V◊Ï÷ ‹ËÎfi√fl˘‹Î_ ’flÎ_fiÎ_ VÀıÂfi˘ ‰E«ı ÿ˘Õ÷Ì Àˇıfi˘ ‹ÎÀı ›˘B› fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı I›Î_ ⁄ı VÀıÂfi˘ ‰E«ı {Î{_ ±_÷fl ˢ÷_ fi◊Ì. {Õ’Ì ’˛‰ÎÁ ‹ÎÀı I›Î_ Àˇıfifi_ Ï’¿-±’ ΩıflÿÎfl ˢ‰_ Ωı≥±ı ±fiı I‰Ïfl÷ V’ÌÕ ’¿ÕuÎ ⁄Îÿ À>_¿ Á‹›‹Î_ ±Î√Î‹Ì VÀıÂfi ±Î‰÷Î_ ⁄˛ı¿ ’HÎ ÷fl÷ ·Î√‰Ì Ωı≥±ı. ≥·ı„@Àˇ¿ ‹„SÀ’· ›ÏfiÀ˚Á/EMU ¿Ëı‰Î÷Ì Àˇıfi˘ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ±˜fl ⁄˛ı¿fiÎ V◊Îfiı ≥·ı@Àˇ˘‹ıBfiıÏÀ¿ ⁄˛ı¿ ‰Î’flı »ı. ÕˇÎ≥‰ ‹˘Àflfiı ±’Î÷˘ ‰Ì…ÁM·Î› «Î· ˢ› I›Îflı ’ˆÕÎ_ ÷ıfiÎ Ωıflı Œfl÷Î_ flËı »ı, ’HÎ ÁM·Î› ⁄_‘ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı Á‹›ı ‹˘Àflfi_ ’·ÀÌ ‹ÎflÌ √›ı·_ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ’ˆÕÎ_ ‹ÎÀı ±‰fl˘‘ ’ıÿÎ ¿flı »ı. (…\±˘, ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 3.) Ïfl‰Á˝ ‹ıBfiıÏÀ¿ ŒÌSÕ ’ˆÕÎ_fiı …¿ÕÌ flά‰Î ‹◊ı »ı, ±ıÀ·ı √Ï÷fiı ¿Î⁄Ò‹Î_ ±Î‰÷Î_ ‰Îfl ·Î√÷Ì fi◊Ì.á
ÏflŒuÒÏ·_√ ’HÎ ¿flΉ‰Îfi_ ◊Λ fiÏË. µ’flÎ_÷ ’˛‰ÎËÌ ⁄Àıfifi_ ±fiı ’˛˘’ıfifi_ ÿ⁄ÎHÎ ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı 200 fl÷· ¿fl÷Î_ ¤ÎB›ı … ‰‘ ˢ›, ±ıÀ·ı ⁄Ë ΩÕÎ ±Î‰flHÎfiÌ ‰…fiÿÎfl ÀÎ_¿ÌfiÌ›ı …wfl flËı ÷ Ì fi◊Ì. Ï·„@‰ŒÎ≥Õ ’ıÀˇ˘Ï·›‹ √ıÁ/LPG fi˘ ¬«˝-·Î¤fiÌ º„WÀ±ı √ıflŒÎ›ÿ˘ ˢ› ÷˘ ±ı ¿ı √ıÁfiÎ ’˛‰ÎËÌ¿flHÎfiÌ Ï‰Ï‘ ÷ıfiÎ ’Õ÷fl ¤Î‰fiı ÁËı… ‰‘ÎflÌ ‹Ò¿ı »ı, …ıfiÌ ±Áfl ÁËı…ı ‰ı«ÎHÎ ¤Î‰ ’fl ◊Λ »ı. ¿˘Q’˛ıVÕ fiı«fl· √ıÁ/CNG ⁄Ë …\ÿÌ ‰V÷ »ı. ’˛◊‹ ÷˘ ÷ıfi_ ⁄_‘ÎflHÎ …\ÿ_ »ı. ±Î √ıÁ‹Î_ ’˛˘’ıfi ¿ı ⁄Àıfi fiÏË, ’HÎ ‹Ëÿ˚ ±_Âı Ï‹◊ıfi ˢ› »ı. ’˛˘’ıfi-⁄ÀıfifiÎ Ï‹lHÎ ¿fl÷Î_ Ï‹◊ıfifi_ ±ıfi∞˝‹ÒS› Œ@÷ hÎÌΩ ¤Î√fi _ »ı , ±ı À ·ı ‰ı≥À-À<-‰ı≥À √HÎ÷flÌ ‹Î_Õ˘ ÷˘ CNG fi_ ÿËfi ¿fl÷Ì ‹˘Àfl¿Îflfiı LPG …ıÀ·Ì ±ı‰flı… ‹‚ı fiÏË. ‰‘‹Î_ CNG Ëo‹ıÂÎ √ıÁfiÎ V‰w’ı ˢ› »ı. ¿˘Q’˛ıÂfifiÎ fi΋ı ¿ÿ CÎÀÎÕÌfiı 1/600 …ıÀ·_ ¿›Î˝ »÷Î_ √ıÁ »ı‰Àı ÷˘ √ıÁ
Q ‹˘Àfl‰ÎËfi‹Î_ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰’flÎ÷Î LPG ±fiı CNG ‰E«ı ¢ ÷ŒÎ‰÷ »ı ? ‹fiV‰Ì ±Î›˝, Ál÷ ±Î›˝, ÷L‹› ±Î›˝, ±ÎÏÿ’fl, ¿E»; Ï¿Â˘fl ±ı‹. ‰ÎCÎı·Î, ‹˘fl⁄Ì; Ïfi‹ıÊ ±ı‹. ’Àı·, Ëη˘·
A Ï·„@‰ŒÎ≥Õ ’ıÀˇ˘Ï·›‹ √ıÁ/LPG ÷ıfiÎ fi΋ ±fiÁÎfl ’˛‰ÎËÌ V‰w’ ’΋ı·˘ √ıÁ »ı, …ı‹Î_ ‹A› CÎÀ¿˘ ÷flÌ¿ı ’˛˘’ıfi ±fiı ⁄Àıfi ˢ› »ı. øΛ˘…ıÏfi¿ Á_Ωı√˘ ‰E«ı ±ıÀ·ı ¿ı ’W¿‚ fiÌ«Î ÷Î’‹Îfiı ’˛‰ÎËÌ‹Î_ Œıfl‰Î›Î ’»Ì ±ı √ıÁ ‰‘ ’Õ÷Ì …B›Î fl˘¿÷˘ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı CÎfi÷Î ‰‘Ìfiı ÿfl CÎfi ‹ÌÀflı ·√¤√ 600 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·Ì ◊Λ »ı ±fiı ÿËfi ‰¬÷ı ±ı ’fl‰Ã˘ ±ÎÂflı 1,21,500 Ï¿·˘…^·fiÌ √HÎfiÎ’ÎhÎ ±ıfi∞˝ ‹@÷ ¿flı »ı. À>_¿‹Î_, ∂Ω˝ ‰‘ ‹‚ı, »÷Î_ LPG ÀıL¿fi_ ¿ÿ ‹˘À<_ flά‰ÎfiÌ …wfl fiÏË ±fiı ÀıL¿fi_ ‰Îfl_‰Îfl
flËı »ı, ±ıÀ·ı ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ÀÎ_¿Ì …flÎ ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÌ Ωı≥±ı. ÀÎ_¿Ì ±ı¿oÿflı ΩÕÎ ±Î‰flHÎfiÌ (›Îfiı ¤Îflı¬‹) ’HΠˢ‰Ì Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı CNG ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı 3,000 fl÷· Á‘Ìfi_ ÿ⁄ÎHÎ ¿flı »ı. ±Î◊Ì ⁄Á ±fiı Àˇ¿ …ı‰Î_ ‹˘ÀÎ_ ‰ÎËfi˘ ‹ÎÀı CNG ‰‘ ±fi¿>‚ »ı. ±Î’HÎı I›Î_ CNG fi˘ ‰‘ ’˛«Îfl ◊›Îfi_ ‹A› ¿ÎflHÎ Ωı ¿ı ÷ıfi˘ ÁV÷˘ ¤Î‰ »ı. ¤Î‰fiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ ¿fl˘ I›Îflı K›Îfi flËı ¿ı CNG Ï¿·˘√˛Î‹‹Î_ ‰ı«Î› »ı, F›Îflı LPG fi˘ ¤Î‰ ·ÌÀfl‹Î_ ⁄˘·Î› »ı. ±·⁄kÎ, ‹˘Àfl‰ÎËfi Ωı fl˘…fiÎ ÁflıflΠ40 ◊Ì 50 ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
49
Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·_ «·Î‰‰Îfi_ fi ◊÷_ ˢ› ÷˘ ÷ı‹Î_ CNG fiÌ ¿ı LPG fiÌ ¬«Î˝‚ ¿ÌÀ ⁄ıÁÎÕ‰Îfi˘ ±◊˝ fiÏË. ‹˘Àfl‰ÎËfi ±ÎÀ·˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı ÷˘ ’HÎ ¿L‰{˝fifi˘ ¬«˝ ‰ÁÒ· ◊‰Î‹Î_ ⁄ı±ı¿ ‰Ê˝ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı.á Q. ÀˇıfifiÎ »ıS·Î ÕO⁄ÎfiÌ ’λ·Ì ⁄Î…\ ’fl Ωı‰Î ‹‚÷Ì «˘¿ÕÌfiÌ ÏfiÂÎfiÌ Â_ ÁÒ«‰ı »ı ?
Q ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î«fiı ’W¿‚ √Ï÷„@÷ ‘flΉ÷Ì ‰ı√‰Îfi √˘‚Ì ‰Î√‰Î »÷Î_ ±ı ÷ÒÀ÷˘ ¿ı‹ fi◊Ì ?
ÏË÷ı ±ı«. ⁄˘ÿfl ÷◊Î Ï‹h΢, ·˘fi ¿˘ÀÕÎ, Ï…. ±‹flı·Ì
ÿÌ’ ’_Õ˘Ïfl›Î ±fiı Ï‹h΢, ¤…, ¿E»; ’_Ï¿· ÂÎË, ‹Ìfl… ÂÎË, µ‹flıÃ, ±ÎHÎ_ÿ; ÁΩ÷Î
A. «˘¿ÕÌfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ÷ı ÕO⁄˘ Àˇıfifi˘ ±Î¬flÌ ÕO⁄˘ »ı--±fiı ÷ı ›◊ÎV◊Îfiı »ı, ‹ÎÀı «Î· Àˇıfiı @›Î_› ⁄ÌΩ ÕO⁄α˘ ‰E«ıfi_ ¿’Ï·_√ »^Àu_ ¿ı ÷ÒÀu_ fi◊Ì. Q. ωÿıÂ◊Ì ¤Îfl÷ ·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î_ À‹ıÀÎ_fi_ ‹Ò‚ ‰÷fi ¿›_ ? fiıËÎ ‹Ëı÷Î ±fiı Ï‹h΢, ÿÌ„M÷ Á˘·_¿Ì, flÎ…¿˘À
A. …_√·Ì À‹ıÀÎ_ ËΩfl˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’ıv ÷◊Î ≥@‰ıÕ˘fl ’˛ÿı¢‹Î_ µÿ˚¤T›Î_, F›Î_ ±ı„LÕ{ ’ËÎÕ˘fiÎ ≥„LÕ›fi ¿Ëı‰Î÷Î V◊ÎÏfi¿ flËÌ¢ ÷ı‹fiÌ ¬ı÷Ì ¿fl‰Îfi_ ÂÌA›Î fi Ë÷Î. ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ ‹K› ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î √›ı·Î V’ı Ï fi›ÎÕ˘˝ ± ı ‹ı„@Á¿˘‹Î_ À‹ıÀÎ_fiÌ ŒÁ· ·ı‰Îfi_ Âw ¿›* ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı ‹ fiÌ µ‹ÿÎ Ω÷˘ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ. ‹ı„@Á¿˘◊Ì À‹ıÀÎ_fi˘ Œı·Î‰˘ ‰Î›Î V’ıfi ÷‹Î‹ ›fl˘’‹Î_ ◊›˘ ±fiı 16 ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±Îfl_¤ı ’˘÷˝Ï√{˘ ‹ÎflŒ÷ À‹ıÀÎ_ ¤Îfl÷ ’ˢÓE›Î_.
ΩıÊÌ ±fiı Á_√Ì÷Î ΩıÊÌ, ¿Î_Ïÿ‰·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥; fi›fi ÿ˘ÂÌ, ‹ÏHÎfi√fl, ±‹ÿΉÎÿ
A ’Ëı·Î_ ÷˘ ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ÂOÿ ±_√ı ◊˘Õ˘¿ ¬·ÎÁ˘ ¿flÌ ÿ≥±ı. ‰Ëı‰Îv µ’›˘√fi˘ ÁflıflΠΩÕÎ≥fi˘ ¿Î« √‹ı ÷ıÀ·˘ ‹…⁄Ò÷ ˢ›, »÷Î_ ±ı Â÷ ’˛Ï÷Â÷ ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ˢ÷˘ fi◊Ì. ±ı¿fiÌ ±ı¿ …B›Î±ı CÎHÎÌ ⁄·ıÀ˘fiÎ ’˛ËÎfl˘ ÷ıfiı »ı‰Àı ÷˘ÕÌ fiάı »ı. Ï’V÷˘· ¿ı Ïfl‰Î˜S‰flfiÌ √˘‚Ìfiı fl˘¿Ì ’ÎÕ÷˘ ¿Î« flΛŒ·fiÌ ’˘≥LÀ-O·ıL¿ »^Àı·Ì √˘‚Ì Á΋ı À¿Ì fi ¿ı ±ı‰_ ’HÎ ⁄fiı. ±Î ‹›Î˝ÿα˘ Ωı÷Î_ ±Î‰Î ¿Î«fiı ⁄·ıÀ’˛ÒŒ fiÏË, ’fl_÷ ⁄·ıÀ flıÏ{VÀLÀ ¿Ëı‰˘ Ωı≥±ı. ±‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı ⁄·ıÀfiı ¿ÿΫ fl˘¿Ì fi ¿ı, »÷Î_ ÿfl ‰¬÷ı ±‰fl˘‘ı ¬fl˘. ±‰fl˘‘ ‹˘Àı ¤Î√ı ÷˘ ±ıÀ·˘ ˢ› ¿ı ⁄·ıÀ ±Î‰Î ¿Î«fiı ‰Ÿ‘Ì ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚Ì Â¿ı fiÏË. µI’Îÿ¿˘ ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î« ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ¿Î« µ’flÎ_÷ ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀ fi΋fiÎ ’Îflÿ½¿ ±fiı fiQ›/flexible ±ıÀ·ı ¿ı ·«Ì·Î M·Î„VÀ¿ ‹ÏÀÏfl›·fi˘ µ’›˘√ ¿flı »ı. ¿Î«fiÎ_ ⁄ı ’Õ ‰E«ı ÷ı±˘ ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfi_ ω¿ÚkÎ ⁄fiÌ Â¿÷_ ’Õ …ÕÌ ·ı »ı. ⁄·ıÀfiı ¬Î‚‰Îfi˘ ⁄‘˘ ¿Î›˝¤Îfl Ωı ¿ı ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfiÎ ÏÂflı ˢ÷˘ fi◊Ì. ¿Î«fi˘ fl˘· ’HÎ ‹Ëk‰’ÒHν »ı. ⁄·ıÀfi˘ ’˛ËÎfl F›Î_ ‰Î√ı ÷ı ±Î√·Ì ÷flŒfiÎ ¿Î«fi_ ’Õ ŒÀ¿˘ {Ì·÷Ì ‰¬÷ı ÷ÒÀı »ı, ‹ÎÀı ±ÎCÎÎ÷fiÎ_ ‹˘Ω_ ÷ÒÀeÀfiÎ ⁄ËÎfiı ÷ıfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl «˘‹ıfl ’˛ÁflÌ Ω› »ı. ⁄·ıÀfi_ Àıfl‰_
Q. ÂflÌfl ’flfi˘ …¬‹ w{Λ I›Îflı fiÌ¿‚÷_ ’w Â_ »ı? ›÷Ìfi ‰Ì. ¿oÁÎflÎ, ¿ı¢ÿ, Ï…. …^fiÎ√œ
A. ’w‹Î_ leukocytes/rı÷¿H΢ µ’flÎ_÷ ⁄˜@ÀÌÏfl±Î …ı‰Î Ïfi∞˝‰ ÁÒZ‹ ∞‰Îb±˘ ±fiı ÂÎflÌÏfl¿ ÀÌU›fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ‹flı·Î ¿˘Ê˘ ˢ› »ı. ’wfi˘ ‹ı·˘ ÁŒıÿ fl_√ rı÷¿H΢fiı ±Î¤ÎflÌ »ı. Q. Á˙◊Ì {Õ’¤ıfl Œı·Î÷˘ «ı’Ì fl˘√ ¿›˘ »ı ? ¿S’ı ±fiı ÏËflıfi ‹˘fl‰ÎÏÕ›Î, ±Î·˘¿ ’Îflı¬ ÷◊Î Ï‹h΢, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ
A. ¤Ò÷¿Î‚fiÎ ±fi¤‰fiı Ωı ‹Î’ÿoÕ √H΢ ÷˘ ’Ëı·˘ fi_⁄fl M·ı√fiı ±Î’‰˘ Ωı≥±ı. ≥. Á. 1347 ◊Ì 1351 50 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
ÁËı… «’À<_ ’HÎ ◊Λ »ı, …ı ÷ıfiÌ ‰ı‘¿÷Îfiı CÎÀÎÕÌ fiάı »ı. √Ï÷„@÷fi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ¤˘√ ±Î’Ì «Ò¿ı·Ì ⁄·ıÀfiı I›Îfl ⁄Îÿ ±Î√‚ ‰‘÷Ì fl˘¿‰Î
‹ÎÀı ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfi_ ‰«·_ ±Î‰flHÎ ·«Ì·Î’b_ ÿά‰Ì ±fiı ω¿ÚkÎ ⁄fiÌ ±ÎCÎÎ÷fiÎ_ flèÎÎ_ ÁèÎÎ_ ‹˘Ω_fiı ¢ÊÌ ·ı »ı; ¿Ë˘ ¿ı ⁄·ıÀ‹Î_ ÂıÊ ⁄«ı·_ Ωıfl ËHÎÌ ·ı »ı. ¿Î«fi_ ’λ·_ ±Î‰flHÎ ±ı ‰¬÷ı ÷ÒÀı, ’HÎ ⁄·ıÀ ‹˘Àı ¤Î√ı ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfiÎ fiQ› ’Õfiı ¤ıÿÌ Â¿ı fiÏË. CÎHÎÎ ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î« ‰fi-‰ı ˢ› »ı, …ı‹fiÌ fl«fiÎ ‹ÎÀı hÎHÎfiı ⁄ÿ·ı ‹ÎhÎ ⁄ı ’Õ ‰Î’fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄ËÎflfiÌ ÷flŒ ¿Î«fi_ ’Õ Ë˘› »ı, F›Îflı ’λ·_ ’Õ ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfi_ ˢ› »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î« «·HÎÌ fi˘À˘fi˘ ÿS·˘ ‘flΉ÷Ì ⁄ıL¿ ‰Îfifi˘ ±◊‰Î ÷˘ ‰Ì.±Î≥.’Ì. Á‰ÎflÌfiÌ ‹˘Àfl¿Îflfi˘ »ı, ÷˘ ⁄ËÎflfiÌ T›„@÷±ı »˘Õı·Ì ⁄·ıÀ ¿Î«fiÎ ±ı ÷flŒfiÎ ’Õfiı ÷˘Õ‰Î‹Î_ ’˘÷Îfi_ CÎb_ ¬w_ Ωıfl ¬«a fiάı »ı. ‰ı‘¿÷Î √‹ÎT›Î ⁄Îÿ ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀ‹Î_ ÷ı »ŸÕ<_ ’ÎÕÌ Â¿÷Ì fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î« ±¤ız flËı »ı. ‰ÎËfifiÌ ±_ÿfl ⁄ıÃı·Î ÁÂjÎ «˘Ï¿›Î÷ ¿ı ±_√flZο ‹ÎÀı Ωı ¿ı „V◊Ï÷ …\ÿÌ Ë˘› »ı. ±_ÿfl◊Ì ÷ı ‰‚÷_ ŒÎ›Ïfl_√ ¿flı I›Îflı ⁄·ıÀfiÌ Á_’ÒHν √Ï÷„@÷ ’˘Ï·¿Î⁄˘˝fiıÀfiÎ ÷ıfiÌ ⁄Î…\‰Î‚Î ±Î‰flHÎ ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊÷Î_ ÷ı‹Î_ ¿Îb_ ’ÕÌ Ω› »ı-±fiı I›Îfl ’»Ì ¿Î« ÷ÒÀ‰Î‹Î_ ÷˘ ÁËı…ı ‰Îfl ·Î√÷Ì fi◊Ì. ⁄·ıÀ ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ±Î‹ ‰fi-‰ı ⁄·ıÀ’˛ÒŒ ¿Î« Ë‹·Î¬˘flfiÎ √˘‚Ì⁄Îfl Á΋ı flZÎHÎ ±Î’ı »ı, ’HÎ …‰Î⁄Ì √˘‚Ì⁄Îfl ‹ÎÀı ±Õ«HÎw’ ⁄fi÷˘ fi◊Ì.á Q ‹‘‹Î¬Ì±˘ ’Î÷‚Î e·flÁfiı CÎ| ±fiı ’˙„WÀ¿ ‹‘‹Î_ ¿ı‰Ì flÌ÷ı Œıfl‰ı »ı? Ï‹·fi ¿ı. ¿˘Àı«Î, Áfl÷; flCΉÌfl «˙ËÎHÎ, ¤Î‰fi√fl; Ï’˛›¿ÎL÷ ‹LÂÌ, ±‹ÿΉÎÿ; ¿S’ı ÏËflÎHÎÌ ±fiı Ï‹h΢, √Î_‘̑΋, ¿E»
A ‹‘‹Î¬ÌfiÌ ±ÎÂflı 20,000 Ω÷˘ »ı, …ı‹Î_ social bees ¿Ëı‰Î÷Ì ‹‘‹Î¬Ì±˘fiı … ‹‘ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ±fiı ‹‘’ÒÕ΋Î_ ÷ıfi˘ Á_√˛Ë ¿fl‰ÎfiÌ ±Îÿ÷ »ı. ±Î ¿Î‹ ‰‚Ì flÎHÎÌ, fifl ±fiı lÏ‹¿ ’ˆ¿Ì Œ@÷ lÏ‹¿ ‹‘‹Î¬Ì±˘ ¿flı »ı . ±ı ¿ Ï¿·˘√˛ Î ‹ ‹‘fiÎ µI’Îÿfi ‹ÎÀı ÷ı±˘ ÁflıflΠ44 ·Î¬ e·˘fi˘ flÁ «ÒÁı »ı ±fiı ÁflıflΠlÏ‹¿ ÷ı ‹ÎÀı CÎHÎÌ ‰Îfl ¿·Î¿fiÎ 24 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·_ µ~›fi ¬ıÕı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ∞‰fi¿Î‚ ÿflQ›Îfi 45-50 √˛Î‹ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ‹‘ ⁄fiÎ‰Ì Â¿÷Ì fi◊Ì. ±ÎfiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ‹‘’ÒÕ΋Î_ 45-50 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_ ‹‘ @›Îflı¿ ‹‚Ì ±Î‰ı, ’fl_÷ ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÁÎflÎ ±ı‰Î ω¿Áı·Î ‹‘’ÒÕ΋Î_ CÎHÎÌ ‰Îfl ’«ÎÁı¿ ËΩfl ‹‘‹Î¬˘±ı Á΋ÏË¿ l‹›iÎ ¿›˘˝ ˢ› »ı. e·flÁfiı ‹‘‹Î_ Œıfl‰‰ÎfiÌ Ïø›Î ‹Ëÿ˚ ±_Âı flÎÁΛÏHο »ı. e·flÁ‹Î_ CÎH΢ ¬fl˘ …J◊˘ ’ÎHÎÌfi˘ ˢ› »ı. ±ı¿oÿflı ◊˘ÕÌ ‹ÎhÎÎfi_ »÷Î_ ‹Ëk‰fi_
Á‘ÌfiÎ_ ’Î_« ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ‹Ë΋ÎflÌ ÷flÌ¿ı ±ı «ı’Ì fl˘√ ±ıÀ·Ì {Õ’ı Œı·Î›˘ ¿ı ›fl˘’fiÌ «˘◊Î ¤Î√fiÌ ‹Îfi‰‰V÷Ì fiΠ’΋Ì. ωr¤fl‹Î_ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 7.5 ¿fl˘Õ ·˘¿˘ ‹Î›Î˝ √›Î. Q. ‘Ò‹¿ı÷±˘fi˘ ’ÕΉ √HÎÎ÷_ µÀÛfi_ ‰Îÿ‚ ±_÷ÏflZ΋Î_ @›Î_ ±Î‰ı·_ »ı ? ¤ƒı ’Àı·, Áfl÷; fi·Ìfi ’˛Ω’Ï÷, Ω‹ ¬_¤ÎÏ‚›Î
A. ÁÒ›˝fiÌ «˘÷flŒ √˘‚οÎflı ⁄‘Ì ÏÿÂ΋Î_ (±fiı ÁÒ›˝À<-M≤J‰ÌfiÎ ±_÷fl ¿fl÷Î_ 50,000 √HÎÎ ‰‘ ±_÷flı) fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ±⁄Ωı ‘Ò‹¿ı÷±˘ ‰Îÿ‚fiÌ …ı‹ ‹_ÕflÎ÷Πˢ‰Îfi_ ±fi‹Îfi 1950 ‹Î_ Õ« ¬√˘‚ÂÎjÎÌ Ωfi µÀı˝ (…‹H΢ Œ˘À˘) ¿flı · _ , ‹ÎÀı ±ı ‰Îÿ‚ ÷ıfiÎ ‹Îfi‹Î_ Oort cloud ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı . ±Î ‘Ò ‹ ¿ı ÷ ± ˘ √˛Ë‹Î‚ÎfiÎ Á…˝fi ’»Ì ‰‘ı·Î flΘ ‹ÏÀÏfl›· …ı‰Î »ı. fi˘‹˝· Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı±˘ ‰Îÿ‚ »˘ÕÌfiı ÁÒ›˝ ÷flŒ ±Î‰÷Î fi◊Ì, ’HÎ @›Îflı¿ fi∞¿‹Î_ ’ÁÎfl ◊÷˘ ±ı¿Îÿ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ÷Îfl˘ ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ’˛¤Î‰ ÿı¬ÎÕı I›Îflı ¿ıÀ·Î¿ ‘Ò‹¿ı÷±˘ ÁÒ›˝ ÷flŒfiÎ ’˛›ÎHÎı Á΋ÀÎ fiÌ¿‚Ì ’Õı »ı. ±Î…◊Ì 6.5 ¿fl˘Õ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ CÎb_ ¿flÌfiı ±ı‰_ ⁄L›_ ±fiı ‘fl÷Ì ’fl ±fiı¿ ‘Ò‹¿ı÷±˘fiÌ {ÕÌ ‰flÁÌ I›Îflı ⁄‘Î_ ÕΛfi˘Á˘fl fiΠ’ÎQ›Î_. Q. ÿÏfi›Î‹Î_ @›Î_› Á‹ƒ fiÌ«ı Àˇıfi ÿ˘Õı »ı ? Ï«flÎ√ ’ÎfiÁÏfl›Î, ω‰ı¿ Õ˘⁄Ïfl›Î ±fiı Ï‹h΢, ÁΉfl¿<_Õ·Î
A. ∫„B·Â ¬ÎÕÌ‹Î_ Ï⁄˛Àfi ±fiı ¡ÎLÁ ‰E«ı ·√¤√ 50 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Ì ¤Ò√¤˝ Àˇıfi ÁÎ√fl’ıÀ΂fiÌ ÁflıflΠ45 ‹ÌÀfl (148 ŒÌÀ) fiÌ«ı flËÌfiı ÿ˘Õı »ı . …‹HÎÌ ÷flŒ ÷ıfiÌ Àfi·fi˘ Œ˘À˘ …\±˘. ⁄ÌΩı ÿά·˘ Ω’Îfifi˘ »ı, F›Î_ ˢL ±fiı ˢyÎ≥Õ˘ ÀÎ’±˘fiı ΩıÕ÷_ ±ÎÂflı 54 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄_ flıS‰ı ⁄˘√ÿ_ Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›Î◊Ì ‰‘‹Î_ ‰‘ 240 ‹ÌÀfl (786 ŒÌÀ) fiÌ«ı »ı.á ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
51
CÎÀ¿ ˢ› ÷˘ ±ı »ı sucrose/Áø˘{, …ıfi˘ ÿflı¿ flıb ¿Î⁄˝fifiÎ 12 ±b ‘flΉı »ı. lÏ‹¿ ‹‘‹Î¬Ì Âw±Î÷ı e·flÁfiı ÷ıfiÌ Ë˘…flÌfiÎ ±Î√·Î ¬Îfi΋Î_ VÀ˘fl ¿flı »ı. ≥L‰Àı˝{ fi΋fiÎ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· Ï¿H‰˘/enzymes I›Î_ Áø˘{fiı 6 ¿Î⁄˝fi‰Î‚Î ¡¿À˘{‹Î_ ±fiı B·¿˘{‹Î_ ’·ÀÌ fiάı »ı, …ı ±I›_÷ Á’ÎE› ’ÿÎ◊˘˝ »ı. B·¿˘{ ±Î˜„@ÁÕı{ fi΋fiÎ ⁄ÌΩ Ï¿H‰˘ I›Îfl ⁄Îÿ ¿ıÀ·Î¿ B·¿˘{ ’fl flÎÁΛÏHο ’˛Ïø›Î ¿flÌ ÷ıfiı B·¿˘Ïfi¿ ±ıÏÁÕfi_ V‰w’ ±Î’ı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±Q·÷Î ‘ÎflHÎ ¿fl÷_ ‹‘ ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ÁÏË÷fiÎ ∞‰Îb±˘ Á΋ı ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ÁflÏZÎ÷ flËı »ı. ±Î ⁄Lfiı flÎÁΛÏHο ’˛˘ÁıÁ ◊›Î ’»Ì ‹‘‹Î¬Ì±˘ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[
á À’η¬Î÷_ …ı ÷ı ’˛ÎÿıÏ¿ ωV÷Îflfiı Ï’fi ¿˘Õ ¿›Î ‘˘flHÎı ±Î’ı »ı ? ¤Î√˝‰ ΩıÊÌ, ‰ıflΉ‚;Ωÿ‰∞ fiÎÏ¿›Î, ‹. ÁÕ·Î, Ï…. ÁflıLƒfi√fl; Ï‹Ï·Lÿ ’Ì. «hΤ∞, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ
Œı@ÀŒÎ¥LÕfl ¤Î√-2 (’ÎfiÎ fi_. 43) á ⁄Q›˝ÕÎ Ïhο˘H΋Î_ √Ò‹ ◊÷Î_ …ËÎΩı ±fiı ω‹Îfi˘fi_ flËV› Â_ »ı ? ¿ÚWHÎÿı‰ ΩÕıΩ ±fiı ÏË÷ ‹ı÷Ï·›Î, ±‹flı·Ì
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 139 (¿<· ÁÎ÷ ’ÎfiÎ_fi˘ ÁÏ«hÎ ·ı¬) á ÏËÀ·flfiÎ fiÎ{Ì ·U¿flı ’flÎÏ…÷ ÿı¢fi_ …ı ‘fi ·ÒÀu_ ÷ıfi_ ±_÷ı Â_ ◊›_? ’ÎflÁ ¤|, √˙flÎ_√ ’Àı· ±fiı ›˘√Ìfi ¤|, ‘ÎflÌ, Ï…. ±‹flı·Ì
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 144 (“±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ω¤Î√) á M≤J‰Ì◊Ì …ı‹ ¨«ı Ω‰ ÷ı‹ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ¿ıÀ·_ CÎÀı »ı ? Ïÿfiı¤Î≥ ±Îfl. ’Àı·, Áfl¤ÎHÎ, ÷Î. ±Î‹˘ÿ, Ï…. ¤w«
Œı@ÀŒÎ¥LÕfl ¤Î√-2 (’ÎfiÎ fi_. 8) á ¤Îfl÷fi_ flÎWÀˇ√Ì÷ ÂıfiÎ ±Î‘Îflı ’Á_ÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_ ?
ˢ…flÌfi˘ (⁄ÿ·Î›ı·Î ¿ıÏ‹¿· ⁄_‘ÎflHΉ΂˘) e·flÁ ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ ÷ıfiı ‹‘’ÒÕÎfiÎ_ …\ÿÎ_ …\ÿÎ_ WÎÀ˚¿˘HÎοÎfl ¬ÎfiÎ_‹Î_ ¤flı »ı. e·flÁ Ë∞ ‹‘ …ı‰˘ CÎ| ◊›˘ ˢ÷˘ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÷ı‹Î_ ’ÎHÎÌfiÌ ‹ÎhÎÎ CÎÀÎÕÌfiı 17Ñ …ıÀ·Ì ¿flÌ fiά‰Î ‹‘’ÒÕÎfiÌ ⁄‘Ì ‹‘‹Î¬Ì±˘ ÷ı‹fiÌ ’Î_¬˘ ‰Ÿ{Ì ⁄ÎW’̤‰fifiÌ Ïø›Îfiı ‰ı√ ±Î’ı »ı. ±Î »ıS·Ì ’˛˘ÁıÁfiÎ ±_÷ı …ı ‹‘ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ÷ı‹Î_ flèÎÎ ÁèÎÎ ’ÎHÎÌfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ’˙„WÀ¿ ÷k‰˘ ÏÁ‰Î› ¿Â_ ˢ÷_ fi◊Ì. ¡@À˘{ 39Ñ, B·¿˘{ 31Ñ, ‹ÎSÀ˘{ 7Ñ ±fiı Áø˘{ 1.5Ñ Ë˘› »ı, F›Îflı ⁄ÌΩ ¿Î⁄˘˝ËÎ≥ÕˇıÀ˚Á, ωÀÎÏ‹fi˘, ¬ÏfiΩı ‰√ıflıfi_ ’˛‹ÎHÎ 4Ñ Ë˘› »ı. ’ÎHÎÌ 17Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fiÏË.á Q ±¬Î÷Ì ÿı¢‹Î_ ’ıÀ˘ˇ Ï·›‹fiΠω’· ¤_ÕÎfl˘ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â?_ Ï«flÎ√ Ãyfl, Ωı√ırflÌ, ‹_⁄≥; ‰Ìfl¤ƒ ΩÕıΩ, Ω‹ √œ¿Î, Ï…. Ω‹fi√fl
A ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÌ ±˘√ı˝Ïfi¿ Ï◊±flÌ ‹…⁄ ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ¿Î⁄˝fiÁ¤fl ⁄_‘ÎflHÎ ‘flΉ÷Î ÁÒZ‹ ¿ÿfiÎ …ı Á‹ƒÌ ∞‰˘ fiΠ’΋Ìfiı ÁÎ√flfiÎ ÷Ï‚›ı …÷Î ◊›Î ±fiı ’»Ì flı÷ÌfiÎ ◊fl˘ fiÌ«ı ÿÀΛΠ÷ı±˘ ¿Î‚ø‹ı ’ıÀˇ˘Ï·›‹‹Î_ w’Î_÷fl ’ÎQ›Î. ÿÏfi›ÎfiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ’˛ÿı¢ ±ı ‰¬÷ı ¬_Õ˘w’ı Á‹ƒfiÌ ⁄ËÎfl Ë÷Î, ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÌ ¤ÒÏ‹ ’fl ±Î‰Î ÁÒZ‹ ∞‰˘ ±ı¿ÃÎ ◊‰Îfi˘ ’˛ffi fi Ë÷˘. ≥flο, ’Ò‰a› ±fl⁄V÷Îfi, ’Ïç‹Ì ≥flÎfi ‰√ıflı ±¬Î÷Ì ’˛ÿı¢fi_ ‰÷˝‹Îfi ¤ÒV÷fl I›Îflı Á‹ƒfi_ ÷Ï‚›_
fl‹ı ⁄Ì. ÿÏfi«Î, √˘‘flÎ, ‹Î_Õ‰Ì, ¿E»
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 105 (¿<· 12 ’ÎfiÎ_fiÌ ÁÏ«hÎ ÁI›¿◊Î) á ’ÎHÎÌfiÎ ÂÏ©¿flHÎ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì RO ’©Ï÷ Â_ »ı ? ωfl· ¿ı. ⁄˛õ¤|, ‰Õ˘ÿflÎ
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 139 (’ÎfiÎ fi_. 43) á VÀı≥fi·ıÁ VÀÌ·fiı ¿ÎÀ fi ·Î√‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? Ï«flÎ√ ’ÎfiÁÏfl›Î, ω‰ı¿ Õ˘⁄Ïfl›Î ±fiı Ï‹h΢, ÁΉfl¿<_Õ·Î
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 130 (’ÎfiÎ fi_. 64) á AK-47 flΛŒ·fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ? ±Ï¤Êı¿ ±ıfi. ’Îflı¬, ±_@·ırfl; ‹˘≥{ ¿’ÎÁÌ, flÎ…\·Î ÏÁÀÌ; ¿S’ı ¿ÎfiÎHÎÌ, Áfl÷; Ï‹÷· ±Îfl. ’Àı·, ‰Õ˘ÿflÎ
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 140 (“±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ω¤Î√) á ¤Îfl÷fiÌ ΩÁÒÁÌ Á_V◊Î RAW/flΘ‹Î_ ¤fl÷Ì ¿ı‰Ì flÌ÷ı ◊Λ »ı ? ωÂη ÁÌ. fl_√ÎHÎÌ, ‹. ¬…^flÕÌ, ÷Î. ’Õ‘flÌ, Ï…. flÎ…¿˘À
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 153 (’ÎfiÎ fi_. 50) á ÁÎ√fl’ıÀ΂fi_ ÂÎfl¿Î‹ ¿flÌfiı ¬Ïfi… ÷ı· ¿ı‰Ì flÌ÷ı ‹ı‚‰Î› »ı ? ∞÷ıLƒ …ı. ’˛Ω’Ï÷, ‹. ÿıÏÿ›ÎÁHÎ, Ï…. ‹ËıÁÎHÎÎ; ωflıfi ÕÌ. ÿı‰‹flÎflÌ ±fiı …›ı √˘ÓÕÏ·›Î, ÿıflÕÌ (¿<_), ÷Î. √˘ÓÕ·, Ï…. flÎ…¿˘À
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 130 (“Á’flÁ‰Î·” ω¤Î√) 52 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
Ë÷_, …ıfiÎ ’fl ¿Îÿ‰fiÎ, flı÷ÌfiÎ ±fiı ¿Î_’fiÎ ◊fl ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ Á‘Ì ⁄Î{÷Î flèÎÎ. ω¬ÒÀ˘ ±ÎÏ¡¿Î ¬_Õ µkÎflı Áfl¿Ìfiı »ı‰Àı ±ıÏ›Π¬_Õ ÁÎ◊ı ΩıÕΛ˘ I›Îflı Á΋ÁÎ‹Ì ¤ŸÁfiı ¿ÎflHÎı Á‹ƒfi_ ÷Ï‚›_ ¨«¿Î›_ ±fiı ÷ı µ◊·’Î◊·ı ±¬Î÷fiÌ ⁄ı› ÷flŒfiÎ ±‹¿ …‚⁄_⁄˘‚ ’˛ÿı¢fiı Á‹ƒfiÌ ⁄ËÎfl ·Î‰Ì ÿÌ‘Î. ’ıÀˇ˘Ï·›‹ F›Î_ fl«Î›_ ±ı √Ëfi ¤Ò√¤˝fiÎ ◊fl˘ ’HÎ ¨«ı «ÕÌ ±Î’˘±Î’ ¤ÒÁ’ÎÀÌfiÌ fi∞¿ ±ÎT›Î. ’ÏflHÎ΋ı
‰Ê˘˝ ⁄Îÿ ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ‹⁄·¬ ¤_ÕÎfl˘ ¿<‰ˆ÷, ≥flο, ≥flÎfi ‰√ıflı …ı‰Î ±¬Î÷Ì ÿı¢ ‹ÎÀı ËÎ◊‰√Î ⁄L›Î.á Q ±b‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¤Îfl÷ ’ÎÁı ›flıÏfi›‹fi˘ {Î{˘ ’fl‰Ã˘ fi◊Ì, ÷˘ ¿Î«Î ‹Î· ÷flÌ¿ı ›flıÏfi›‹fiı ⁄ÿ·ı ◊˘Ïfl›‹ fi «Î·ı ? flÎ…‰Ìfl ∞. ’_ÕuÎ, flÎ…\·Î, Ï…. ±‹flı·Ì; M≤J‰ÌflÎ… ÁΉϷ›Î, Áfl÷
A «Î·ı, ’HÎ …ıfiÎ ÷ı V‰w’ı fiÏË. ¿<ÿfl÷Ì ◊˘Ïfl›‹-232 ÏŒ{fiı⁄· fi◊Ì; ±ıÀ·ı ¿ı E=Mc2 fiÎ ‘˘flHÎı ∂Ω˝ ‹ı‚‰‰Î ÷ıfiÌ ±bfiÎϤfi_ ω¤Î…fi ¿flÌ Â¿Î÷_ fi◊Ì. ’fl_÷ ±bfiÎϤ ’fl L›ÒÀˇ˘fi ’fl‹Îbfi˘ ‹Îfl˘ «·Î‰˘ ÷˘ ◊˘Ïfl›‹-232 fiÌ ¿Î›Î’·À ◊÷Î_ ÷ı ÏŒ{fiı⁄· ›flıÏfi›‹-233 ‹Î_ Œıfl‰Î› »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı ›flıÏfi›‹fiı ±b¤ßÌ‹Î_ ŒuÒ· ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı.á Q ’˛«Ï·÷ Ï◊±flÌ ‹…⁄ ±ÎÂflı 6.5 ¿fl˘Õ ‰Ê˝ ±√ε ‘Ò‹¿ı÷fiÎ ¿ı ·CÎ√˛ËfiÎ ’˛ËÎflı Ωı ⁄‘Î_ ÕΛfi˘Á˘flfi˘ ÁŒÎ›˘ ¿flÌ fiÎA›˘ ˢ› ÷˘ ⁄ÌΩ ±fiı¿ Á∞‰˘ ÷ı ˢfiÎfl÷‹Î_ ¿ı‹ ⁄«Ì …‰Î ’ÎQ›Î ? ±_Ï¿÷ «˙ËÎHÎ, ¤Ò’ıLƒ ‰ÎCÎı·Î ±fiı Ï‹h΢, ±‹ÿΉÎÿ; ω‹· ΩıÊÌ, ±_‘ıflÌ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥; flÎ…ı flÎHÎÎ, ¤Î‰fi√fl; Ï«_÷fi ±˘{Î, ‹ËıÁÎHÎÎ
A Á_¤Ï‰÷ ¿ÎflH΢ ±fiı¿ Ë÷Î_. ‘fl÷Ì ’fl ·√¤√ 16 ¿fl˘Õ ‰Ê˝ Á‘Ì ’˘÷Îfi_ ±„V÷I‰ À¿Î‰Ì «Ò¿ı·Î_ ÕΛfi˘Á˘fl …\flÎÏÁ¿ ›√ ’»ÌfiÎ øıÀÎÏ›Á ›√‹Î_ fiΠ’ÎQ›Î_ I›Îflı V÷L›‰_ÂÌ ∞‰˘fiÌ ’HÎ …‹Î÷ ¬Ì·Ì flËÌ Ë÷Ì. (ÕΛfi˘Á˘fl V÷L›‰_ÂÌ fiÏË, ’HÎ ÁÏflV≤’˘ Ë÷Î_ . ) ⁄Ë ‹ ÎL› ±fi ‹ Îfi ‹ … ⁄ ·CÎ √ ˛ Ë ı ¿ı ‘Ò ‹ ¿ı ÷ ± ı ‰Ø’Î÷ …ı‰Ì ’»ÕÎÀ ¬Î‘Î ’»Ì ‘Ò ‚ flάfiÎ_ ‰Îÿ‚˘fi˘ ±’Îflÿ½¿ «_ÿfl‰˘ ±Î¿Î‹Î_ «ÕÌ ÷‹Î‹ M≤J‰Ìfiı CÎıflÌ ‰Y›˘. ‹ÏËfiα˘ Á ‘ Ì ÷ı H Îı ÁÒ›˝Ï¿flH΢fiı fl˘¿Ì ÿÌ‘Î_, ±ıÀ·ı ’˛¿ÎÂÁ_f·ıÊHÎfiÌ Ïø›Î ±À¿Ì
…÷Î_ ‰fiV’Ï÷ ‹Òfl{ΉΠ·Î√Ì. ‘fl÷Ì ’fl ⁄‘ı ‰fiV’Ï÷V≤„WÀfiı ±ı¿Áfl¬˘ ·ÒH΢ fi ·ÎB›˘ ˢ› ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ Ë÷_, ’HÎ ‹ÎhÎ …_√·’˛ÿı¢fiÎ ±Î‰ÎÁ‹Î_ ∞‰÷Î_ ÁV÷ ±fiı V◊Ò‚¿Î› ‰fiV’I›ÎËÎflÌ ÕΛfi˘Á˘fl ¬˘flοfiÌ Â˘‘ ‹ÎÀı ÷ı‹fi_ V◊ÎÏfi¿ ’›Î˝‰flHÎ »˘ÕÌfiı ÿÒfl Á‘Ì ¤À¿Ì ¿ı ÷ı‹ fi Ë÷Î_. ¿Ëı‰Îfi_ ÷ÎI’›˝ ±ı ¿ı ÷ı‹fiÌ ‰V÷Ì «˘‹ıfl Œı·Î›ı·Ì fi Ë÷Ì--±fiı ÷ı‹fiÎ ’fl fi¤÷Î_ ‹Î_ÁÎËÎflÌ ÕΛfi˘Á˘flfiÌ ’HÎ fiÏË. ±Î◊Ì ⁄Lfiı Ω÷fiÎ_ ÕΛfi˘Á˘fl ‰ÎflÎŒfl÷Ì ‹flÌ ’fl‰Î›Î*. ⁄Ì∞ ÷flŒ V÷L›‰_ Â Ì ∞‰˘ ‘fl÷Ì ’fl CÎHÎÌ Ω÷fiÎ_ ’›Î˝‰flH΢‹Î_ T›Î’¿ flÌ÷ı ’˛Áflı·Î Ë÷Î, ‹ÎÀı ±‹¿ …B›Î±ı ÷ı‹fiÌ ‰V÷Ì Á·Î‹÷ flËÌ ±fiı I›Î_ ÷ı‹fi˘ ‰_‰ı·˘ ±Î√‚ «ÎS›˘. µ’flÎ_÷ fiÎfiÎ ¿ÿfiÎ ±Î‰Î Á∞‰˘fi˘ ¬˘flο ’HÎ ÕΛfi˘Á˘flfiÎ fl˘Ï…_ÿÎ ±ÎËÎfl …ıÀ·˘ fi Ë÷˘. M≤J‰Ìfi_ ‰Î÷ΉflHÎ ŒflÌ fi˘‹˝· ⁄L›_ I›Î_ Á‘Ìfi˘ ¿Á˘ÀÌ…fi¿ Á‹› ÷ı‹HÎı ‹Î‹Ò·Ì ¬˘flο ‰Õı √ΩflÌ fiÎA›˘. ÕΛfi˘Á˘flfi˘ ±_÷ ·Î‰Ì ÿıfiÎfl ⁄Ì…\_ Á_¤Ï‰÷ ¿ÎflHÎ ±ı ’HÎ ¬w_ ¿ı ‘Ò‚flάfiÎ «_ÿfl‰Î±ı ÁÒ›˝’˛¿Î fl˘¿Ìfiı M≤J‰Ìfi_ ÷Î’‹Îfi ±Ï÷› CÎÀÎÕÌ fiÎA›Î ’»Ì ‹ËοΛ ÕΛfi˘Á˘flfiı ËÒ_Œ ·ı‰Î ‹ÎÀı @›Î_› ±ÎÂfl˘ ‹‚Ì Â¿ı ÷ı‹ fi Ë÷˘, F›Îflı V÷L›‰_ÂÌ ∞‰˘fiı (÷ı‹… fiÎfiÎ ¿ÿfiÎ ⁄ÌΩ Á∞‰˘fiı ’HÎ) √ŒÎ‹Î_, ⁄¬˘·‹Î_ ¿ı ÿfl‹Î_ ÷I’fl÷˘ √fl‹Î‰˘ ‹‚Ì flè΢. ±Î Á∞‰˘fi_ √fl‹ ·˘ËÌ ’HÎ ÷ı‹fiÎ ÂÎflÌÏfl¿ ÀıQ’˛ı«flfiı fi˘‹˝· ·ı‰·ı Ω‚‰÷_ Ë÷_. Á_¤Ï‰÷’HÎı ÃoÕÎ ·˘Ë̉΂Î_ ÕΛfi˘Á˘flfiÎ ÂflÌfl‹Î_ ±ı‰Î ¿<ÿfl÷Ì ◊‹˘˝VÀıÀfiÌ Áω‘Î fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÎ ÂflÌflfi_ ÷Î’‹Îfi ‰Î÷ΉflHÎfiÎ ÷Î’‹Îfifiı ±fiÁflÌ ∞‰·ıHÎ Ëÿı CÎÀÌ …‰Î ’ÎQ›_. ±Î ⁄‘Î_ ‹ÎhÎ ±fi‹Îfi˘ »ı. ‰ÎV÷‰‹Î_ Â_ ⁄L›_ ˢ› ÷ı ¿Ëı‰_ ‹U¿ı· »ı, ¿ı‹ ¿ı ±Î…ı ‹‚Ì ±Î‰÷Î_ ÕΛfi˘Á˘flfiÎ fi¿flÎ_ ËÎÕÏ’_…fl˘ ÷ı‹fiÎ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· œÎ_«Î ’fl {Î{˘ ’˛¿Î fiÎ¬Ì Â¿÷Î_ fi◊Ì. ±ı¿ ‰Î÷ Ωı ¿ı «˘yÁ’HÎı ¿ËÌ Â¿Î› ÷ı ‹ »ı — ’˛ Î «Ìfi¿Î‚‹Î_ ¿< ÿ fl÷Ì ±ÎŒ÷˘±ı Á∞‰V≤„WÀfi˘ ’˘H΢ Õ{fi ‰¬÷ Á_ËÎfl ¿›Î˝ »÷Î_ ⁄‘Î Á∞‰˘ fiΠ’ÎQ›Î ˢ› ±ı‰_ ¿ÿÌ ⁄L›_ fi◊Ì. ωfiÎÂfi˘ ‹Ëk΋ ÏŒ√fl 90Ñ »ı, …ı 25 ¿fl˘Õ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÿ…˝ ◊›˘. ⁄οÌfiÎ …ı 10Ñ Á∞‰˘ ‘fl÷Ì ’fl À¿Ì flèÎÎ ÷ı‹fiÎ ◊¿Ì ∞‰fifi˘ ‘⁄¿Îfl «Î· flè΢.á ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
53
LjfLjfwf n[xff[gfl rf,f6l gff[8f[gfl ;f]5fzLsjfH
±ıÏ’˛·, 2006‹Î_ ÿıÂfi˘ flÎ…¿Ì› ‰Ë̉À ¿fl‰ÎfiÌ ÁkÎÎ √‹Î‰Ì ⁄ıÃı·Î fiı’΂fiÎ flÎΩ iÎÎfiıLƒfiı I›Î_fiÌ ¿Î‹«·Îµ Áfl¿Îflı √›ı ‹ÏËfiı ±ı ÿıÂfiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ ’fl◊Ì ’HÎ “’ÿ¤˛WÀ” ¿›Î˝ »ı. wÎ.100 ÷◊Î wÎ.500 fiÎ ‹ÒS›‰Î‚Ì fiı’Î‚Ì «·HÎÌ fi˘À˘ ’fl ˉı flÎΩ iÎÎfiıLƒfiÌ ‹¬Î¿ÚÏkÎfiı ⁄ÿ·ı ¤√‰Îfi ⁄©fiÌ ’˛Ï÷‹Îfi_ ÷ı‹… ‹ÎµLÀ ±ı‰flıVÀfi_ Ï«hÎ ‹Ïƒ÷ ◊‰Îfi_ »ı. ±Î ⁄fiΉfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±Î ‰¬÷ı ’˛V÷÷ »ı ÿÏfi›ÎfiΠωω‘ ÿı¢fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ ωÂıfiÌ „@‰{.
1 ±ı¿ ÿıÂı 2003 fiÎ ±Î˜@À˘⁄fl‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ fi‰Ì «·HÎÌ fi˘À˘ ’fl ÿÁ‹Ì ÁÿÌfiΠωA›Î÷ ±Îfl⁄ ωiÎÎfiÌ ≥Ofi ±·-Ëı◊΋fiı «‹¿ÎT›˘, …ıHÎı ’˛¿ÎÂÂÎjÎ/optics fiÎ ZÎıhÎı ±fiı¿ ¢‘˘ ¿flÌ Ë÷Ì. ‹ıCΑfiÊ Ëo‹ıÂÎ_ √˘‚οÎfl ÂÎ ‹ÎÀı ˢ› ÷ıfi˘ ’˛◊‹ Á«˘À ¬·ÎÁ˘ ÷ıHÎı ±ÎM›˘ Ë÷˘, ‹Îfi‰±Î_¬fiÌ fl«fiÎ Á‹Ω‰Ì Ë÷Ì, ’˛ ¿ ÎÂfiÎ ¤˙Ï÷¿ √ H Α‹˘˝ ±˘‚¬ÎT›Î Ë÷Î ±fiı ¬√˛ Î Á ÁÒ › ˝ √ ˛ Ë HÎ ◊‰Îfi _ ¬√˘‚ÂÎjÎÌ› ¿ÎflHÎ Œ˘Q›̋·Î ÁÏË÷ fl…^ ¿›* Ë÷_. ≥Ofi ±·-Ëı◊΋ (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ) ωrfi˘ ¿ÿΫ ’Ëı·˘ ±ı‰˘ ωiÎÎfiÌ ¿ı …ıHÎı camera obscura ¿Ëı‰Î÷˘ ’˛Î◊Ï‹¿ ¿ı‹ıflÎ (‰ÎV÷‰‹Î_ Ï’fi ˢ· ¿ı‹ıflÎ)
⁄fiÎT›˘ Ë÷˘. ±Î ‹K››√Ì ÁΛ„LÀVÀ ωÂı ±ÎÀ·_ ΩH›Î ’»Ì ˉı „@‰{ Ωı≥±ı — ≥Ofi ±·-Ëı◊΋ ¿›Î ÿıÂfiÎ ¿›Î ‹ËÎfi¤Î‰fiÎ “’ÿ¤˛_” ⁄Îÿ ÷ıfiÌ …B›Î±ı «·HÎÌ fi˘À ’fl V◊Îfi ’ÎQ›˘ ?á 2 „V‰I{fl·ıLÕfiÌ Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿ı »Î’ı·Ì 10
¡ÎL¿fiÌ fi˘À ’fl ωA›Î÷ „V‰Á ±ÎÏ¿ÛÀı@À · ¿˘⁄˝Ï{›ıfiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷ »ı. (µ’flfi_ Ï«hÎ.) „V‰I{fl·ıLÕ‹Î_ …L‹ı·˘ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ 1917 ‹Î_ ¡ıL« flÎ…‘ÎfiÌ ’ıÏflÁ‹Î_ ‰ÁÌ √›ı·˘ · ¿˘⁄˝Ï{›ı ωω‘ V◊Î’I›˘fiÌ …ı‰Ì ωÏÂWÀ ÏÕ{Î≥fi˘ ¿S’Ì Â¿÷˘ ±ı‰Ì … fi‰Ìfi÷ΤflÌ ’ıÀfi˝ fi˘À ’fl Ωı‰Î ‹‚ı »ı, …ıfiÌ ±Î_ÀÌCÎÒ_ÀÌ Ω·Ì fi˘À˘ ⁄fiΉ÷Î fi¿·¬˘fl˘fiı ËoŒÎ‰‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì »ı. ±fi‹Îfi ·ÕΉÌfiı (±fiı ◊˘Õ<_¿ …fifl· fiΘ·ı… ‰Î’flÌfiı) …‰Î⁄ ±Î’˘ ¿ı fi˘ÀfiÌ ’λ·Ì ÁÎ≥Õı Âıfi_ Ï«hÎ »ı ?á 3 CÎHÎÎ ¬flÎ ÿı¢ ’˘÷ÎfiÌ Ï‰Ï‰‘ ‹ÒS›˘‰Î‚Ì ¿flLÁÌ fi˘À˘ ’fl …\ÿÎ …\ÿÎ ‹ËÎfi¤Î‰˘fi˘ «Ëıfl˘ Ï’˛LÀ ¿flı »ı, ’HÎ ÁÎ÷ Ω÷fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ »Î’÷_ ¤Îfl÷ ±ı¿‹ÎhÎ ‹ËÎI‹Î √Î_‘Ìfiı ‰‚√Ì flèÎ_ »ı. ±Î Ω÷fi˘ ‰fi-±ıLÕ-±Î˜L·Ìfi˘ ‘Îfl˘ flάfiÎfl ⁄ÌΩ ±ı¿Îÿ ÿıÂfi_ fi΋ ±Î’Ì Â¿˘ »˘ ?á 4 ωω‘ ‹ÒS›˘‰Î‚Ì ±‹ıÏfl¿fi ÕΘ·flfiÌ fi˘À˘ ’fl F›˘…˝ ‰Î˜ÏÂ_BÀfi, ◊˘‹Á …ıŒflÁfi, ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fi, ±ı·ı@{ÎLÕfl ËıÏ‹SÀfi, ±ıLÕ% …ı@Áfi ±fiı ›·ıÏÁÁ √˛ÎLÀ ±ı‹ » flÎ…¿Ì› ±Î√ı‰Îfi˘fiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷±˘ »ı. ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
59
’fl «‹¿ı »ı. «˘ÓhÎÌÁ ’ˆ¿Ì ¿ıÀ·Î_fiÎ_ fi΋˘ √HÎÎ‰Ì Â¿˘ »˘ ?á
±’‰Îÿw’ ¿ËÌ Â¿Î÷Ì ±ı¿‹ÎhÎ fi˘À 100 ÕΘ·flfiÌ »ı, …ıfiÎ ’fl ΩHÎÌ÷ΠωiÎÎfiÌ ⁄ıLΩÏ‹fi ¡ıL¿Ï·fifi˘ «Ëıfl˘ ±_Ï¿÷˚ »ı. (µ’flfi_ Ï«hÎ.) Á˙◊Ì ¨«Î ‹ÒS›‰Î‚Ì fi˘À ‹ÎÀı ¡ıL¿Ï·fifiÌ ’Á_ÿ√Ì ¿ı‹ ◊≥ ?á 5 ≥. Á. 1510 ◊Ì Âw ¿flÌfiı 1961 Á‘Ì ±ıÀ·ı ¿ı 451 ‰Ê˝ Á‘Ì √˘‰Î, ÿ̉ ±fiı ÿ‹HÎ ’fl ÂÎÁfi «·Î‰fiÎfl ’˘À<˝Ï√{˘±ı I›Î_
fiÎHÎÎ_¿Ì› ·ı‰Õÿı‰Õ ‹ÎÀı ’˘÷ÎfiÎ ±ıV@›ÒÕ˘fi_ «·HÎ ÿά· ¿›* Ë÷_. (±Î…ı ’˘÷˝√η‹Î_ ±ıV@›ÒÕ˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfi_ V◊Îfi ›fl˘ÕΘ·flı ·Ì‘_ »ı.) µ’fl fl…^ ¿flı·Î V’ıÏÁ‹ıfi‹Î_ ⁄÷ÎT›_ »ı ÷ı‹ ⁄‘Î_ ‹ÒS›˘fiÌ fi˘À˘ ’fl ±ÎSŒÎıL{˘ ”ÿ ±ÎS⁄S¿¿ÛfiÌ ‹¬Î¿ÚÏkÎ ±«Ò¿ »Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. „@‰{ — ‰ÎV¿˘ ”ÿ √΋Îfiı ⁄ÿ·ı ±ÎS⁄S¿¿Û ÂÎ ‹ÎÀı ?á 6 ÿ Ï fi›Î¤fl‹Î_ ωfl· ¿ËÌ Â¿Î÷Ì ±ı ¬ÂfiÁÌ⁄ T›„@÷fi_ fi΋ ±Î’˘ ¿ı …ıfiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 34 ÿı¢fiÌ ¿flLÁÌ fi˘À˘ 60 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
7 1999 ‹Î_ ›fl˘Ï’›fi ›Ïfi›fifiÎ 11 ÁP› ÿı¢±ı ›fl˘ÕΘ·fl fi΋fi_ Á‹Îfi «·HÎ ±’fiΉ‰Îfi_ fiyÌ ¿›* I›Îflı ¿flLÁÌ fi˘À˘ ’fl ¿ı‰Ì Ω÷fiÎ_ ’˛÷Ì¿ÎI‹¿ Ï«h΢ ±Î·ı¬‰Î_ ÷ı ‹˘À˘ Á‰Î· Ë÷˘. ≥Ï÷ËÎÁ, Á_V¿ÚÏ÷, ¤ÎÊÎ, V◊Î’I›¿·Î, flÌ÷Ïfl‰ÎΩı ‰√ıflı ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ÷ı‹fiÌ ‰E«ı {Î{_ ÁÎQ› fi ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÏÕ{Î≥fi ±_√ı ÷ı±˘ ÁËı·Î≥◊Ì ±ı¿‹÷ ◊Λ fiÏË, ±ıÀ·ı Á˙fiı …«ı ±ı‰Ì ÏÕ{Î≥fi ω«Îfl‰Î ⁄‘Î ›fl˘’Ì ÿı¢fiÎ ¿·Î¿Îfl˘ ‹ÎÀı ’˛Ï÷›˘Ï√÷Î …ı‰_ ±Î›˘…fi ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ’Á_ÿ√Ìfi˘ ÿ˘fl ·Î_⁄˘ «ÎS›˘. Õ<_√fl‹Î_◊Ì ™ÿfl ¿ÎœuÎ …ı‰Ì ·Î√÷Ì …ı ÏÕ{Î≥fifiı »ı‰Àı V‰Ì¿ÚÏ÷ ‹‚Ì ÷ı ÂıfiÌ Ë÷Ì ?á 8 ∫B·ıLÕfiÌ Ë¿>‹÷ı 1857 fiÎ V‰Î÷_h› Á_√˛Î‹ ’»Ì ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌfi_ ·Î›ÁLÁ flÿ ¿›* I›Îflı flÎHÎÌ Ï‰@À˘Ïfl›Î ¤Îfl÷fiÌ Á΋˛ÎiÎÌ ⁄fiÌ. ¤Îfl÷fi_ flŒıÿŒı ◊›ı·_ ±◊˝÷_hÎ ◊΂ı ’ÎՉΠ‹ÎÀı ±Î‰ı · Î √˘flÎ ±◊˝  ÎjÎÌ …ı Q Á ωSÁfiı ±ËŸ ¿Î√‚fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ ⁄ËÎfl ’ÎÕ‰ÎfiÌ ›˘…fiÎ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ, …ıfiÎ ’√·ı ≥„LÕ›fi ’ı’fl ‹fiÌ ±ı@À, 1861 fi΋fi˘ ¿Î›ÿ˘ ±‹·Ì ⁄L›˘. ±Î ¿Î›ÿÎ Ëı à ‚ ∫B·ı L ÕfiÎ ÏÁ@›˘ÏflÀÌ ’˛ıÁı ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ‰÷Ì wÏ’›ÎfiÎ «·HÎfiÌ …ı fi˘À˘ 1861 ‹Î_ Ï’˛LÀ ¿flÌ ÷ıfiÎ µ’·Î ÕÎ⁄Î ¬ÒHÎı flÎHÎÌ Ï‰@À˘Ïfl›Îfi_ ’˘Àˇı˝≥À Ë÷_. (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ.) ¿·ÎfiÌ º„WÀ±ı ÷ı‹Î_ ¬ÎÁ ÿ‹ fi Ë÷˘, ±ıÀ·ı À>_¿ Á‹› ⁄Îÿ ±ı ’˘Àˇı˝≥À ¿ÎœÌ fiά‰Î‹Î_
±ÎT›_. ‰Ê˘˝ ’»Ì 1917 ‹Î_ Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îflfiı flÎHÎÌ Ï‰@À˘Ïfl›ÎfiÎ ±fi√Î‹Ì ’_«‹ F›˘…˝fi_ Ï«hÎ «·HÎÌ fi˘À˘ ‹ÎÀı ±’fiΉ‰Îfi_ …wflÌ ·ÎB›_ ÷ıfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?á 9 ËÎ◊Ì, √ıÓÕ˘, ÏÁ_Ë, ÿÌ’Õ˘ ±fiı …_√·Ì ¤ıÓÁ ±ı ’Î_« Ω÷fiÎ_ ’˛ÎHÎ̱˘ ‰E«ı ¿flLÁÌ fi˘À˘fiÌ ⁄Î⁄÷ı Â_ ÁÎQ› »ı ?á 10 ⁄ıL¿ ±Î˜Œ ≥LÕ˘«Î≥fiÎ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ÏËLÿÌ«ÌfifiÌ Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿ı 1937 ‹Î_ wÎ. 5 fiÎ ‹ÒS›‰Î‚Ì ¿flLÁÌ fi˘À ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ Ë÷Ì. fi˘ÀfiÌ ±Î√·Ì ⁄Î…\±ı ÏÁÏfl{/Ceres fi΋fiÌ fl˘‹fi ÿı‰Ìfi_ Ï«hÎ Ë÷_. (’˛Î«Ìfi fl˘‹fiÎ ·˘¿˘ ÏÁÏfl{fiı ¿ÚÏÊfiÌ ÷◊Î ‘ÎL›˘fiÌ ÿı‰Ì ÷flÌ¿ı ’Ò…÷Î Ë÷Î.) fi˘ÀfiÌ ’λ·Ì ÁÎ≥Õı ¿Q⁄˘Ï՛ΠÿıÂfiÌ L≤I›Î_√fiÎ µ’flÎ_÷ I›Î_fiΠωA›Î÷ ±_√¿˘fl ‰ÎÀ ‹_ÏÿflfiÎ_ Ï«h΢ Ë÷Î_. (…\±˘, …‹HÎÎ_ Ï«h΢.) ⁄ıL¿ ±Î˜Œ ≥LÕ˘«Î≥fiÎ ’HÎ ¿Q⁄˘ÏÕ›ÎfiÌ Ë÷Ì, »÷Î_ fi˘À wÏ’›ÎfiÌ Ë˘‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ?á
hjffaff[ 1 ≥flοfiÌ 10,000 ÏÿfiÎflfiÎ ‹ÒS›‰Î‚Ì «·HÎÌ fi˘À˘ ’fl ≥Ofi ±·Ëı◊΋fiı V◊Îfi ‹Y›_ ±ı ÁÎ◊ı ≥flοfiÎ ¤÷’Ò‰˝ ÂÎÁ¿ Át΋ ËÁıfifi_ Ï«hÎ
…ı‹Î_ 30 Áı@Àfl˘ flËıHÎÎ_¿ ‹¿Îfi˘fiÎ_ Ë÷Î_. ÿflı¿fi_ ZÎıhÎŒ‚ 101 Ëı@Àfl (250 ±ı¿fl) Ë÷_ ±fiı I›Î_ 15,000 ·˘¿˘fiÎ ‰Á‰ÎÀ ‹ÎÀı Ωı√‰Î≥ Ë÷Ì.
3 ⁄ÌΩı ÿı ’ÎÏ¿V÷Îfi »ı, …ıfiÌ wÎ. 10 ◊Ì ‹Î_ÕÌfiı wÎ. 5,000 Á‘ÌfiÎ ‹ÒS›‰Î‚Ì ÿflı¿
‘flΉ÷Ì ⁄‘Ì fi˘À˘fiı ⁄√ÿÎÿ Áfl¿Îflı ø‹Â— ’Î»Ì ¬ıÓ«Ì ·Ì‘Ì. ±ı¿ flÁ’˛ÿ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ≥flοı 1931 ‹Î_ ÏÿfiÎflfi_ «·HÎ ±’fiÎT›_ ÷ı ’Ëı·Î_ I›Î_ ¤Îfl÷Ì› wÏ’›˘ ±Ï‘¿Ú÷ ¿flLÁÌ √HÎÎ÷˘ Ë÷˘. ’˛◊‹ ωrω√˛Ë ÿflQ›Îfi ≥flο Ï⁄˛ÏÀ ÷Î⁄΋Î_ ±ÎT›_, ‹ÎÀı ±_√˛ıΩı±ı ‰Ë̉ÀÌ Áω‘Îfiı ¬Î÷fl ⁄˛õÿıÂfiÌ …ı‹ I›Î_ ’HÎ wÏ’›Îfi_ «·HÎ ÿά· ¿›* Ë÷_.
2 «_ÿÌ√œfiÎ_ ⁄Î_‘¿Î‹˘fi_ ! ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÂËıflfi_ Àεfi M·ÎÏfi_√ ¿fl‰Î µ’flÎ_÷ ÷ıfiÎ_ ⁄‘Î_ V◊Î’I›˘fiÌ ÏÕ{Î≥fi fl«fiÎfl ±ÎÏ¿ÛÀı@À · ¿˘⁄˝Ï{›ı Ë÷˘. (…‹H΢ Œ˘À˘.) «_ÿÌ√œfiı ÷ıHÎı ¿<· 36 ·_⁄«˘flÁ Áı@Àfl˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì fiÎA›_ Ë÷_,
¿flLÁÌ fi˘À ’fl ±Î√·Ì ⁄Î…\±ı Ëo‹ıÂÎ_ ‹Ë‹ÿ ±·Ì {ÌHÎÎfiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷ »’Î÷Ì flËÌ »ı. ‰ˆÏ‰K› ’λ·Ì ⁄Î…\±ı Ωı‰Î ‹‚ı »ı. Œˆ{· ‹„V…ÿ, ‹˘ËıÓΩı Õıfl˘, ¬ˆ⁄fl CÎÎÀ, …ËÎ_√ÌflfiÌ ¿⁄fl, ⁄ÎÿÂÎËÌ ‹„V…ÿ ‰√ıflıfiÎ_ Ï«h΢ ±ı ÷flŒ »ı. ¨«Î ‹ÒS›‰Î‚Ì fi˘À˘ ’fl ‰Î˜Àfl‹Î¿Û ÷flÌ¿ı ’HÎ {ÌHÎÎfiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷ ˢ› »ı. ÷¿a ’HÎ ÷ıfiÌ ÿflı¿ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
61
«·HÎÌ fi˘À ’fl ÷ıfiÎ ¤÷’Ò‰˝ ÂÎÁ¿ ¿‹Î· ±÷Î÷¿ÛfiÌ ‹¬Î¿ÚÏ÷ Ï’˛LÀ ¿flı »ı.
4 ≥·ı„@ÀˇÏÁÀÌfiı ·√÷Î ’˛›˘√˘ ¿flfiÎfl ⁄ıLΩÏ‹fi ¡ıL¿Ï·fifiı ’ÎÀÛ-ÀÎ≥‹ ÁΛ„LÀVÀ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfi_ d·ÀÎ≥‹ ¿Î›˝ 13 ’˛ÎL÷Ì› ‰ÁÎË÷˘fi_ Á_ √ Ãfi fl«Ì ±‹ı Ï fl¿Î fi΋fiÎ ÿı  fiÌ V◊Î’fiÎ ¿fl‰Îfi_ Ë÷_. ±Î ‹ÎÀıfi˘ ⁄_‘ÎflHÎÌ› ‹Át˘ ÷ıHÎı CÎÕu˘ Ë÷˘ ±fiı V‰÷_hÎ÷Îfi_ ±ı·Îfi ¿fl÷Î ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ¬÷’hÎ ’fl …ı‹HÎı Âıfl˘ ‹Î›˘˝ ÷ı‹Î_ ¡ıL¿Ï·fi ’HÎ Á΋ı· Ë÷˘. √·Î‹ÌfiÌ ’˛◊ÎfiÎ ±_÷ ‹ÎÀı ÷ıHÎı ÁŒ‚ {_⁄ı «·Î‰Ì Ë÷Ì. ±‹ıÏfl¿Îfi_ ·˘¿÷Î_Ïhο flÎF›⁄_‘ÎflHÎ ’HÎ ⁄ıLΩÏ‹fi ¡ıL¿Ï·fifiÎ_ Á·ÎËÁÒ«fi˘ ‹…⁄ CÎÕΛ_ Ë÷_. ±Î ÏÁÏ©±˘fi˘ ¿<· Áfl‰Î‚˘ ÷ıfiı 100 ÕΘ·flfiÌ fi˘À ’fl ¿Î›‹Ì V◊Îfi ±’Ή‰Î‹Î_ ¿ÎflHΤÒ÷ ⁄L›˘. 5 ≥. Á. 1492 ‹Î_ ‰ÎV¿˘ ÿ √΋αı ›fl˘’-À<¤Îfl÷fi˘ Á‹ƒÌ ‹Î√˝ ¢K›˘, ’HÎ √˘‰Î ∞÷Ì ·ı‰Îfi_ ¿ÎflV÷Îfi 1510 ‹Î_ ±ÎSŒÎıL{˘ ÿ ±ÎS⁄S¿¿ı˝ ¿›* Ë÷_. (√˘‰ÎfiÌ ±ÎSŒÎıL{˘ ›Îfiı ËÎdÁ ¿ıflÌfiı ’HÎ ÷ıfiÎ fi΋fi_ ·ı⁄· ‹Y›_ Ë÷_.) ’˘÷˝Ï√{ fi˙¿ÎÁıfiÎ’Ï÷ ÷flÌ¿ı 1503 ‹Î_ ¤Îfl÷ ±ÎT›Î ’»Ì 1509 ‹Î_ ÷ıHÎı Á˙flÎWÀˇfiÎ ¿Î_Ãı
‹„V·‹˘fiÎ fi˙¿Î¿ÎŒ·Îfiı ËflÎ‰Ì ÿ̉ ∞÷Ì ·Ì‘_ ±fiı ⁄Ì…ı ‰Êı˝ Ï⁄Ω’flfiÎ Á·÷Îfifi_ √˘‰Î ±Î_«¿Ì ·Ì‘_. ±Î‹ ¤Îfl÷Ì› ’˛ÿı¢fiı ’˘÷˝Ï√{ ÂÎÁfi fiÌ«ı ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎS⁄S¿¿Ûfi˘ ŒÎ‚˘ Ωı÷Î_ ±ıV@›ÒÕ˘ fi˘ÀfiÌ ’λ·Ì ÁÎ≥Õı ’HÎ ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ fi˙¿Î⁄ıÕÎfi_ ωËo√Ή·˘¿fi ¿fl÷˘ ⁄÷Ή‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ Ë÷˘. (…\±˘, »ı¿ fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ.) ≥Ï÷ËÎÁfi˘ ¿ÀÎZÎ ±ı »ı ¿ı 1961 ‹Î_ √˘‰ÎfiÎ ‹„@÷Á_√˛Î‹ ‰¬÷ı ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚ı ’˘÷˝Ï√{ ¿ÎŒ·ÎfiÎ …ı K‰…-…ËÎ…fi˘ ŒıÓÁ·˘ ±ÎH›˘ ÷ıfi_ fi΋ ’HÎ ±ÎSŒÎıL{˘ ÿ ±ÎS⁄S¿¿Û Ë÷_.
6 Á˙◊Ì ‰‘ ÿı  ˘fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ ’fl V◊Îfi ’΋‰Îfi˘ ·ËΉ˘ Ï⁄˛ À fifiÌ flÎHÎÌ ±ıÏ·{Î⁄ı◊fiı ‹Y›˘ »ı. 1952 ◊Ì Ï⁄˛ÏÀ √ÎÿÌ ’fl Ï⁄flÎ…ı·Ì ±ıÏ·{Î⁄ı◊fiÎ ÿı ‹ÎÀı Á΋˛ÎF›‰Îÿfi˘ ›√ @›Îflfi˘ ±Î◊‹Ì √›˘ »ı, »÷Î_ ÷ıfiÎ_ CÎHÎÎ_ ¤÷’Ò‰˝ (±fiı flèÎÎ_ ÁèÎÎ_ ‰÷˝‹Îfi) Á_V◊Îfi˘ Ë∞ flÎHÎÌfiı ‰ŒÎÿÎfl »ı. µÿÎËflH΢ — ±Î˜VÀˇıÏ·›Î, ¿ıfiıÕÎ, L›Ò Ï{·ıLÕ, ⁄ıÏ·{ (µ’flfi_ Ï«hÎ), ÏŒ∞, ⁄Ë΋Î{, Ï…⁄˛ÎSÀfl, ÁıLÀ Ëı·ıfiÎ ‰√ıflı. 7 ‹Îfi˘ ¿ı fi ‹Îfi˘, ’HÎ »ı‰Àı ›fl˘ÕΘ·flfiÌ fi˘À˘ ‹ÎÀı ⁄ÎflÌ-⁄ÎflHÎÎ_fiÌ ±fiı ’·˘fiÌ ÏÕ{Î≥fi V‰Ì¿Ú Ï ÷ ’΋Ì. ›fl˘ÕΘ·flfiÌ ⁄‘Ì fi˘À˘ ’fl ±Î√·Ì ÁÎ≥Õı ’˛Î«Ìfi ¿ı ±‰Î˝«Ìfi ˆ·ÌfiÌ ⁄ÎflÌfi_ ¿ı ⁄ÎflHÎÎfi_ Ï«hÎ »ı. ’λ·Ì ÁÎ≥Õı ±ı … flÌ÷ı …^fiÌ-fi‰Ì ˆ·ÌfiÎ ’·˘ »ı. (±ËŸ ±Î’ı·Îı ±ı¿ fi‹ÒfiÎı …\±˘.) ΩL›±ÎflÌ 1, 2002 fiÎ fl˘… ›fl˘Ï’›fi ›Ïfi›fiı Á΋ÀÌ 15 ±⁄… fi˘À˘ «·H΋Î_ ‹Ò¿Ì, …ı‹fiı ±ıLÕ-À<-±ıLÕ √˘Ã‰˘ ÷˘ ÷ı±˘ M≤J‰Ì ±fiı «_ƒ ‰E«ıfiÎ ÁflıflΠ±_÷fl ¿fl÷Î_ ±œÌ √H΢ ·Î_⁄˘ ±ıÀ·ı ¿ı 7,50,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ Á‚_√ ’|˘ fl«Ì ÿı. 8 flÎHÎÌ Ï‰@À˘Ïfl›Îfi_ Ï«hÎ fiÌ¿‚Ì √›Î ’»Ì wÏ’›ÎfiÌ ÿflı¿ fi˘Àfi˘ ÿı¬Î‰ ⁄ıL¿fiÎ «ı¿ …ı‰˘ ⁄L›˘ Ë÷˘. ÏÕ{Î≥fi ‰‘ ’Õ÷Ì
62 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
ÁÌ‘ÌÁÎÿÌ Ë÷Ì ±fiı Ω·Ì fi˘À »Î’÷Î √ÏÛα˘fiı fi¿· ¿fl‰Î‹Î_ ŒÎ‰À flËı÷Ì Ë÷Ì. ±Î◊Ì 1917 ’»Ì flÎΩ ’_«‹ F›˘…˝fi˘ ±ıL√˛Ïı ‰_√fiÌ Á_¿ÌHν ÏÕ{Î≥fi‰Î‚˘ ’˘Àˇı˝≥À wÏ’›ÎfiÌ ÿflı¿ fi˘À ’fl Á΋ı· ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ⁄ıL¿ ±Î˜Œ ∫B·ıLÕfiÎ ÏÁ@›˘ÏflÀÌ ’˛ıÁı ÿÁı¿ ‰Ê˝ Á‘Ì ±Î‰Ì fi˘À˘ »Î’Ì. ±ıÏ’˛· 14, 1928 fiÎ fl˘… fiÎÏÁ¿ ¬Î÷ı ÏÁ@›˘ÏflÀÌ ’˛ıÁ V◊’Λ_ ±ı ’»Ì ⁄‘Ì fi˘À˘ I›Î_ Ï’˛LÀ ◊‰Î ·Î√Ì.
9 ±Î ’˛ÎHÎ̱˘ ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ flıLÕ ¿Ëı‰Î÷Î «·HÎfiÌ …\ÿÎ_ …\ÿÎ_ ’Î_« ‹ÒS›˘‰Î‚Ì fi˘À˘fiı ¢¤Î‰ı »ı. ÿÎ. ÷. Á˘ flıLÕfiÌ fi˘À ’fl ±ËŸ ⁄÷ÎT›Î ’˛‹ÎHÎı
…_√·Ì ¤ıÓÁfi_ Ï«hÎ »ı, F›Îflı ’«ÎÁ flıLÕfiÌ fi˘À ÏÁ_ËfiÎ Ï«hÎ ‹ÎÀı ±fiı ‰ÌÁ flıLÕfiÌ fi˘À ËÎ◊ÌfiÎ Ï«hÎ ‹ÎÀı ±fi΋÷ »ı. V‰ÎÏ{·ıLÕ, {΄Q⁄›Î, ›√ÎLÕÎ ±fiı {ˆfl Ïfl’„O·¿ …ı‰Î ⁄ÌΩ ¿ıÀ·Î¿ ±ÎÏ¡¿Ì ÿı¢±ı ’HÎ ‰Î≥SÕ·Î≥Œfiı ±Î·ı¬÷Ì ¿flLÁÌ fi˘À˘ ±’fiÎ‰Ì »ı.
10 ±Î…fiΠω›ı÷fi΋, ·Î±˘Á ÷◊Î ¿Q⁄˘Ï՛Π±ı hÎHÎ ±„Bfi-±ıÏ›Î≥ ÿı¢fiı ±Î‰flÌ ·ı÷˘ ÏËLÿÌ«Ìfifi˘ ’˛ÿı ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ◊Ì ¡ÎLÁfiÎ ¿⁄Ω‹Î_ Ë÷˘ ±fiı ÷ı ’˛ÿı Á_›@÷ flÌ÷ı ¡ıL« ≥LÕ˘«Î≥fiÎ ¿Ëı‰Î÷˘ Ë÷˘. ±Î ’˛ÿıÂfi_ ËıÕ@‰ÎÀÛfl ¿Q⁄˘Ï՛ΠË÷_. ±ı¿ Á‹›ı ¤Îfl÷‹Î_ ’˘ÓÏÕ«ıflÌ, ¿flÎ≥¿·, ‹ÎËı, ›Îfi˘fi ±fiı «_ÿflfi√fl ¬Î÷ı ’HÎ ¡ıL«˘fi_ flÎ… Ë÷_, ±ıÀ·ı I›Î_ ’HÎ ¡ıL« Ë¿>‹÷ıı ÏËLÿÌ«ÌfiÌ ÏÕ{Î≥fi‰Î‚Ì «·HÎÌ fi˘À˘ ÁkÎΉÎfl ¿flLÁÌ ÷flÌ¿ı ÿά· ¿flÌ Ë÷Ì.á
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ á
63
ÁÒ›˝¿·_¿˘fiÌ CÎÀ‹Î‚‹Î_ ÁΩ˝÷Î_ Á˙fl ÷˘ŒÎfi˘ Â_ »ı ? ±fiı ÂÎ ¿ÎflHÎı ◊Λ »ı ?
(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)
’fl ÷ıfi˘ ø˘‘ ‰flÁÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷˘. ‹◊¿fiÎ ÁflZÎÎI‹¿ ¿‰«‰Î‚Î √˘¬·Î‹Î_ ±ÎÂfl˘ ·ı‰Îfi˘ ±Î Ω÷fiÌ ‹ÁÌ⁄÷ ŒflÌ ‰Îfl 2012 ‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ flËı »ı, F›Îflı ‘fl÷Ì ’fl CÎHÎÎ ÿı¢fiÎ ·˘¿˘ Ï√˛ÕfiÎ ¿Ëı‰Î› fiÏË, ⁄·¿ı ±ı ‰¬÷ı ≥LŒ‹ı˝Âfi Àı@fi˘·˘Ï… ’flfiÎ ⁄˛ı¿Õεfifiı ¿ÎflHÎı ±_‘¿Îfl‹Î_ CÎıflΛı·Î flËı »ı. T›Î’¿ ‹ÿÎflfiı ·Ì‘ı Á˙fl ÷˘ŒÎfi˘fiÌ ±Áfl ‰‘ ±Î¿flÌ ±Î ÿflı¿ Á_¤Ï‰÷ ±Î’ÏkÎfiÎ ‹Ò‚‹Î_ flËı·˘ ¬·fiΛ¿ fỉÕÌ Â¿ı »ı. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÁÒ›˝fiÎ ±Îfl˘ËÌ √VÁÎfi˘ ÁÒ›˝ »ı, …ıfi˘ √VÁ˘ ÁflıflΠÿfl 11 ‰Êı˝ ’flοÎWÀÎ Á‘Ì Œ·Îÿı ¿ÎœÌfiı ±Î’ı·Ì «ı÷‰HÎÌ Ωı ±ZÎfl— ÁÎ«Ì ’Õı ÷˘ ’ˢӫı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ø‹Â— ÃoÕ˘ ’Õı »ı. (µkÎfl˘kÎfl ¿ı‰Ì ±Î’ÏkÎ…fi¿ ’Ïfl„V◊Ï÷ ÁΩ˝› ÷ıfi_ ‹÷˘ CÎÀ‹Î‚ fi_. 23 ÿflQ›Îfifi˘ √VÁ˘ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi ¿fl‰Î …ı‰_ »ı. ‘ÎflÌ ·˘ ¿ı 2006 ‹Î_ ÁΉ ÃoÕ˘ ’ÕÌ √›˘. ˉı 2007 Ïÿ‹Î√Ì ’Îfl˘ ¿Î⁄Ò ⁄ËÎfl √›Î ’»Ì ÁÒ›˝ ‹Î_ CÎÀ‹Î‚ fi_. 24 fi˘ ±Îfl_¤ ◊›˘ »ı ±fiı flÎZÎÁÌ ¿ÿfiÎ ±√fi√˘‚Î …ı‰Î_ ±fiı¿ ÁÒ›˝fiÎ ø˘‘fi˘ ÁıLÁı@Á ’λ˘ ‰‘Ì flè΢ »ı.) √ıÁ‰Îÿ‚˘ ’˘÷ÎfiÌ «˘÷flŒ ±˘¿Ì ¿Îœı »ı. ±Ï√›Îfl ‰Ê˝fi˘ Á‹›√΂˘ Ωı ¿ı ±Œfl ±ı¿ ‰Îÿ‚ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ M≤J‰ÌfiÌ ÁÌ‘ fi◊Ì. ¿˘≥ CÎÀ‹Î‚ 9 ‰Ê˝ …ıÀ·Ì À>_¿Ì fỉÕı ’¿Õı »ı . Áflı fl Π14,95,98,000 »ı, ÷˘ @›Îflı¿ ⁄ı ’flοÎWÀα˘ ‰E«ı 14 Ï¿·˘‹ÌÀflfi _ ±_ ÷ fl ¿Î’Ì M≤J‰Ì Á ‘ Ì ‰Ê˝fi_ ±_÷fl flËı »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ «ÎÀÛ.) ’ˢӫ‰Î‹Î_ ÷ıfiı ◊˘ÕÎ ¿·Î¿˘◊Ì ‰‘ Á‹› ±Î ‰‘CÎÀfi_ flËV› ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ Á‹∞ ·Î√÷˘ fi◊Ì, ¿ı ‹ ¿ı Áı ¿ LÕfiÎ 800 Â@›Î fi◊Ì, ’fl_÷ CÎÀ‹Î‚ ÁΩ˝‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ÷ı fl‰ÎfiÎ ◊›_ ˢ› »ı. V’WÀ »ı. ÁÒ›˝fi_ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ÷ı‹Î_ ’ΛÎfi˘ ±Î Á˙fl ‰Îÿ‚fi˘ ’Ëı·˘ CÎÎ÷¿ ’fl«˘ ‰Ì…‚ÌfiÌ Ï√˛Õ‹Î_ ‰Î˜SÀı…fi_ ’˛‹ÎHÎ ‰‘ı ±fiı fl˘· ±ÿÎ ¿flı »ı. M≤J‰Ì ΩıÕı Áfl¬Î‹HÎÌ M≤J‰ÌfiÌ ¤Ò„V◊fl ¿ZÎ΋Î_ ±ÎÂflı 36,000 AC ÷◊Î DC ¤ı√Î ◊Λ, ±ıÀ·ı Ï√˛Õ ’ÕÌ ¤Î_√ı. ¿fl˘ ÷˘ ±ı ZÎıhÎ ’ΛÎ√÷ flÌ÷ı …\ÿ_ ’HÎ »ı. Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı CÎÒ‹Ì flËı·Î µ’√˛Ë˘fiı ‹‚ı »ı, …ı ’ˆ¿Ì M≤J‰Ìfi_ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ·˘Ë÷k‰ ‘flΉ÷Î ·Î‰ÎfiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ¿ıÀ·Î¿fiÌ ‰ÌΩb Áfl¿ÌÀ‹Î_ ±ı¿Î±ı¿ «Õ÷˘ ‰Ì…‚ÌfiÎ ’˛‰Îˢfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ±Î Á‰ÎË¿ ’˛‰Îˢ‹Î_ ωz÷ ¿flLÀ ¿flLÀfi˘ …\‰Î‚ ÷ı‹fiÎ ¿Î‹¿Î…fiı ¬˘fl‰Ì fiάı »ı. …L‹ı »ı ±fiı ωz÷«_⁄¿I‰fiÎ ÏÁ©Î_÷ ±fiÁÎfl ÷ı ¿flLÀ ÀıϷω{fi Ωı÷Î ¿fl˘Õ˘ ’˛ıZο˘ ‹ÎÀı ÀÌ.‰Ì. VøÌfi ’fl ±˘Ï«_÷˘ ’˘÷ÎfiÌ Œfl÷ı «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ fl«ı »ı. ÁÒ›˝ ’fl „V◊Ï÷ …\ÿÌ »ı. O·ı¿±ÎµÀ ’◊flΛ »ı. ÀıϷω{fifiı ¤Ò·Ì ≥LÀflfiıÀ ’fl ±Î √˘‚˘ ’ÿÎ◊˝fi_ «˘◊_ V‰w’ √HÎÎ÷Î M·Î{‹Îfi˘ ⁄fiı·˘ ÀÎ≥‹’ÎÁ ¿fl‰˘ ˢ› ÷˘ ±ı ’HÎ Â@› fi◊Ì. ¿QM›ÒÀflfi˘ »ı. ≥·ı@Àˇ˘LÁ ÷ı‹Î_ ±bfiÎϤfiı ÷∞ »^ÀÎ ’ÕÌ √›Î ˢ› VøÌfi ‰ı⁄ ’ı…fiı ÏÕVM·ı ¿fl÷˘ fi◊Ì. Â˘Ï’_√ ‹ÎÀı …ı±˘ »ı, ‹ÎÀı M·Î{‹Î ‰Ì…‚Ìfi˘ ±I›_÷ Á‰ÎË¿ ’ÿÎ◊˝ »ı-⁄ıL¿fi_ ¿ÎÕÛ ‰Î’flÌ fl˘¿ÕÎ ’ˆÁÎ µ’ÎÕ‰Î Ω› ÷ı‹fiı ATM ⁄·¿ı ≥·ı@Àˇ˘LÁ ’˘÷ı ωz÷ ’˛‰ÎËfi_ V‰w’ ‘ÎflHÎ ¿flı ¿Â˘ ’˛Ï÷¤Î‰ ±Î’÷_ fi◊Ì. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifi_ fiıÀ‰¿Û ÁÊM÷ »ı. M·Î{‹ÎfiÌ √Ï÷ωϑ ±_¿fiÎ »ıS·Î fl_√Ìfi ’Îfiı ⁄÷Ήı·Î Ëη÷‹Î_ ÁflÌ ’Õı »ı, F›Îflı ‹‘ÿÏfl›ı B·˘⁄· ’˘Ï{ÂÏfi_√ ÁÒ›˝fiÎ ±ÎÕ»ıÿ‹Î_ …\±˘. ωʉT≤kÎ◊Ì M·Î{‹ÎfiÎ ⁄ı ’˛‰Îˢ ÏÁVÀ‹/ GPS ‰Î’fl÷Î_ …ËÎΩı fi ı Áı À ı · Î≥À ‹ÎflŒ÷ ±fiø‹ı µkÎfl ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ÷flŒ ‰Ëı »ı. ⁄Lfiı ’˛‰Îˢ ÏÿÂÎÁÒ«fi ‹‚‰Îfi_ ⁄_‘ ◊Λ »ı. ≥LÀflfiıÂfi· V’ıÁ Á’ÎÀ̉÷a »ı, ’HÎ ‘˛‰ Á‘Ì ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ I›Î_fiÎ ÁËı… VÀıÂfifiÌ ›ÎhÎÌÀ<¿Õ̱ı ÷ıfi˘ V’ıÁ-‰Î˜¿ ’Õ÷˘ ‹Ò¿Ìfiı ±ı ±˘»Î ÷Î’‹Îfifiı ¿ÎflHÎı ÷ı±˘ ’˛‹ÎH΋Î_ ÃoÕÎ ’ÕÌ fiÌ«Î
54 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
·ı‰·ı ÁflÌ Ω› »ı ±fiı ωʉT≤kÎ ÷flŒ Œfl÷ı ‰ŸÀÎ÷Î flO⁄fl-⁄ı L ÕfiÌ …ı ‹ ‰‚÷˘ ’˛‰ÎÁ Âw ¿flı »ı. ≥·ı@Àˇ˘LÁfi˘ ωʉT≤kÎfiÎ {Õ’Ì Ï‰V÷Îflfiı «_⁄¿Ì› ‹@÷ ’fl‰Ã˘ ‘flΉ÷Î ⁄Lfiı ’˛‰Îˢ‹Î_ flı¬Î±˘fiÌ ±Î_ÀÌ «Õı »ı--±ıÀ·Î ‹ÎÀı …ı „@÷ÂÎ‚Ì ≥·ı„@Àˇ¿ ¿flLÀ ’ıÿÎ ◊Λ ¿ı ±ı ωV÷Îfl ¿·Î¿fiÎ 7,000 ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ±ÎÁ’ÎÁ ¿<ÿfl÷Ì «⁄ _ ¿Ì› ZÎıhÎ á ⁄ÌΩ Ï‰r›© ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‹¬ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ŒflÌ flè΢ »ı, F›Îflı ¡ı L ¿Ï·fi w{‰ı S À flı Ï Õ±˘-Àı Ï ·Œ˘fi ‰Õı Ï⁄˛ Ï À Ï⁄»Î‰Ì ÿı »ı. ‘˛‰’˛ÿı¢ fi∞¿fiΠωV÷ÎflfiÌ {Õ’ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ωLVÀfi «Ï«˝· ÁÎ◊ı ÷οÌÿfiÌ M≤J‰ÌfiÌ …ı‹ ÁÒ›˝fi_ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ’HÎ ‹Á·÷ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î I›Îflı Á˙fl ’˛Ï÷¿·Î¿ı 875 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. «_⁄¿Ì› fi˘◊˝-Áε◊ ’◊flΛı·_ »ı. ±·⁄kÎ, ÷˘ŒÎfi˘±ı ¿·Î¿˘ Á‘Ì ⁄ı ±Î√ı‰Îfi˘ ‰E«ı ZÎıhÎ ‹ÎÀı ÿflı¿ «¿flΉı ‰‘ fiı ‰‘ M≤J‰ÌfiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ‹Î_ ÷ı ±fiı¿√b_ Á_’¿Û ◊‰Î ÿÌ‘˘ fi Ë÷˘. ÏËÀ·fl Á΋ıfiÎ ÷HÎΉ¤flÌ „V◊Ï÷ ’ıÿÎ ◊‰Îfi_ ⁄Ì…\_ ⁄‚‰Îfi »ı. ωA›Î÷ …‹˝fi Á_¢‘¿ ¿Î·˝ ⁄Ë ‹˘ÀÎ Ë‹·Îfi˘ M·Îfi ±ı ¿ÎflHÎÁfl ÷∞ ¿ÎflHÎ ±ı »ı ¿ı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1 ‹Î_ ÿı ‰ ˘ ’Õu˘ Ë÷˘. ±Î ⁄fiΉ ’»Ì fi˘‹˝ L ÕÌ √εÁfiÎ fi΋ı ±˘‚¬Î÷Î ‹Î’ÿoÕ √εÁ ⁄÷ÎT›Î ‹ … ⁄ ÁÒ › ˝ fi ˘ √¤˝ …ı ‰ ˘ ’fl fiÎ{Ì Œ˘… Á΋ı »ıS·_ ÏfiHÎν›¿ ±Îø‹HÎ ±fiÁÎfl M≤J‰Ìfi_ ZÎıhÎ 0.7 √εÁfi_ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±ı‰˘ Á‹›√΂˘ fiyÌ ◊›˘ ¿ı ±Î_÷Ïfl¿ ¤Î√ ±fiı Á’ÎÀÌ ’ÎÁıfi˘ ·ı¬Î›, F›Îflı ÁÒ›˝ ’fl «_⁄¿I‰fi˘ ’˛¤Î‰ F›Îflı ÁÒ›˝ ’˛‹ÎH΋Î_ ÂÎ_÷ ˢ› ±fiı ‰Î›fl·ıÁ ÏËVÁ˘ Á‹Îfi {Õ’ı Œfl÷Î fi◊Ì. ÁıÓ¿Õ˘ √εÁ »ı. ωÂıÊ ‹Ëk‰’ÒHν ‰Î÷ Á_ÿıÂÎfiı ¬·ı· ’ˢӫÎÕı fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı ⁄ı µ fiı ÁÎ_ ¿ ‚÷Ì « _ ⁄ ¿Ì› Ωı ¿ı ⁄Ì∞ »ı. ÁÒ›˝ fiyfl ’ÿÎ◊˝fi˘ √˘‚˘ flı¬Î±˘ ’HÎ Á÷÷ ±Î‹‚Î÷Ì flËı »ı. á ÁÒ › ˝ fi _ Ïÿ‹Î√ √fl‹ ◊Λ ±ı ‰ ı ‰¬÷ı fi◊Ì. ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ ÷◊Î ÏËÏ·›‹fi˘ ¿˘≥·fiÌ …ı‹ ‰‚ ¬Î÷Ì flËı »ı. M≤J‰ÌfiΠˉ΋Îfifiı ‹ÎÃÌ ±Áfl ’ˢӫı, ÷˘ √⁄Îfl˘ »ı, ‹ÎÀı ‘fl̤˛‹HÎ ÿflQ›Îfi ÷ıfiÎ Ïfifl_÷fl ÀıLÂfi ‰‘‰Îfi˘ ±Î‰˘ ø‹ ⁄Ì∞ ÷flŒ ÁÒ›˝ ÀÎœÌ⁄˘‚ ’˛¿ÚÏkÎfi˘ flËı ±ı ⁄‘ΠωV÷Îfl˘ Á‹Îfi {Õ’ı Œfl÷Î Ωı ¿ı ·Î_⁄˘ Á‹› «Î·Ì ¿ı fiÏË. fi◊Ì. ωʉT≤kÎ ’ÎÁıfi˘ ωV÷Îfl @›Î_¿ fiı @›Î_¿ ±Î_ÀÌ ‰Ëı·Ì‹˘ÕÌ ’˛‹ÎH΋Î_ ‰‘ {Õ’ı Œflı »ı. (…\±˘, {ÎÀ¿Î¤ıfl ¬Ò·ı »ı, ÿ⁄ÎHΤıfl ’ÎHÎÌ fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1.) ±ı¿ ¤flÎ÷ΉıÓ÷ µ¿ı·Î÷Î ÷◊Î µ»Î‚˘ «¿flΉ˘ ’Òfl˘ ¿fl÷Î_ ωWΉT≤kÎfiı ‹Îfl÷Πˢ{’Î≥’fiÌ …ı‹ «_⁄¿Ì› 25 Ïÿ‰Á ·Î√ı, ÷˘ µkÎfl ÷◊Î flı¬Î±˘ ±ı¿Î±ı¿ Á’ÎÀÌ «ÌflÌfiı ÿÏZÎHÎ ‘˛‰fi˘ ’˛ÿı ±ıÀ·_ ¤˛‹HÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚ı »ı ±fiı flÎZÎÁÌ ¿‹Îfi ¿fl‰Î‹Î_ 35 Ïÿ‰Á ·√ÎÕı »ı. fl«Ì ÿı »ı. ÁÒ›˝fiÌ ¤Ì÷fl‹Î_ ¬Ò_’ı·Î ±Î ‰‘ ’Õ÷Ì ±Á‹Îfi÷Î flËı÷Î ¿‹ÎfifiÎ ±ı¿ »ıÕÎfi˘ ‘˛‰¤Îfl „V◊Ï÷ ’HÎ ›˘B› fiÏË. ≥. Á. 1400 ◊Ì ÁÒ›˝fiÎ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎfiı ÂÌ ±Áfl ¿flı ÷ı Ωı µkÎfl ˢ›, ÷˘ ⁄ÌΩfiı ÿÏZÎHΠˢ› Âw ¿flÌfiı 1850 Á‘ÌfiÎ √΂ΠÿflQ›Îfi fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2 ‹Î_ …\±˘. ÁÒ›˝±ı ÂÎ_÷ ‹ƒÎ ‘ÎflHÎ ¿flÌ I›Îflı fiÎfi˘ »ı. ÿ˘flÌ …ı‰Ì ±fiı¿ flı¬Î±˘ √Ò_◊ΛΠωʉT≤kÎ ’ÎÁı ÿflı¿ «_⁄¿Ì› flı¬Î ÿflı¿ ÏË‹›√/ Little Ice Age ÁΩ˝›˘ Ë÷˘. ’»Ì ÿ˘flÕo ⁄fiı·Ì ±ı ¿‹Îfi ÁÒ›˝fiÎ ÂıÊ ‘fl̤˛‹HÎı I›Î_fiÎ {Õ’Ì M·Î{‹Î ÁÎ◊ı Ï⁄˛ÀfifiÌ ◊ıQÁ fiÿÌ (µ’flfi_ Ï«hÎ) I›Îflı ‹ıBfiıÏÀ¿ ŒÌSÕ ¿fl÷Î_ ±ÎÂflı 3,000 Á÷÷ ◊Ì…ı · Ì flËÌ Ë÷Ì. µfi΂ΠÿflQ›Îfi …flÎ ±Î√‚ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ √b_ ‰‘Îflı «_⁄¿Ì› ⁄‚ ÿά‰ı »ı. ±Î ¿ÎÏfi˝ ‰ · fi΋fiÎ ‹ı ‚ Î ’HÎ ◊ı Q ÁfiÌ ⁄Œa·Ì ‘fl̤˛‹HÎ ’Ëı·Î_fiÌ „V◊Ï÷ »ı¿ ’˛◊‹ ⁄‚fi˘ ’˛ ¤ Ή ÁÒ › ˝ fi Î ÷√÷√÷Î Á’ÎÀÌ ’fl ¤flÎ÷Î Ë÷Î. flı¬Î_¿fi‹Î_ ÿı¬ÎÕÌ »ı, …ı‹Î_ fi‹ÒfiÎw’ ±Î_÷Ïfl¿ M·Î{‹Îfiı ±ıÀ·Î ¤Î√‹Î_ ±ı ‰ Ì fi˘◊˝ - Áε◊ « _ ⁄ ¿Ì› flı ¬ α˘ á Á˙fl ÷˘ŒÎfi ‰¬÷ı ÁÒ›˝fi_ ±ı‰flı… ¿ÿfi_ Á’ÎÀÌ ’fl »^À◊Ì ±Î‰‰Î ÿı÷˘ fi◊Ì. fi˘‹˝· »ı. ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ √˘Ã‰Î›ı·Ì »ı. …ı ‰Ì…¤ÎÏfl÷ √ıÁ‰Îÿ‚ ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ ’ÏflHÎ΋ı ±ı ¤Î√ ±ı¿oÿflı ÃoÕ˘ ÷ı‹… ⁄Ì…\_ flı¬Î_¿fi ’˛◊‹ ‘fl̤˛‹HÎ ’»ÌfiÌ (@›Îflı¿ ÁÌ‘_ M≤J‰Ì ÷flŒ) ŒıӿΛ ÷ı‹Î_ ¿Î‚Π’Õ÷˘ flËÌ Ω› »ı ±fiı ⁄οÌfiÌ ·√¤√ 50,00,000 ±⁄… …^ · ∂Ω˝ „V◊Ï÷fi_ »ı. ÁÒ›˝fiΠωʉT≤kÎ ’ÎÁı ÷ı…V‰Ì Á’ÎÀÌfiÌ ÷·fiαı ‘Î⁄Î …ı‰˘ ˢ› »ı. ±Î…ı ‹Îfi‰Ω÷ ¶ÎflÎ ‰’flÎ÷Ì «_⁄¿Ì› flı¬Î±˘ ÁËı… ‹fl˘Õ ’Î‹Ì »ı. ∂Ω˝fi˘ ÿfl Ωı÷Î_ ±ı ’fl‰Ã˘ 12,000 ‰Ê˝ ÿı¬Î› »ı. ±Î ‘Î⁄_ … ÁÒ›˝¿·_¿ »ı, ±fiø‹ı ⁄Ì∞ ±fiı hÎÌ∞ eÿflÕ̱ı ÷ı±˘ «Î·Ì ¿ı ±ıÀ·˘ ◊›˘!á …ıfi_ ÷Î’‹Îfi ⁄οÌfiÌ Á˙flÁ’ÎÀÌ ¿fl÷Î_ ‰‘ ‹fl˘ÕΛ »ı. ωʉT≤kÎ ÷◊Î ‘˛‰’˛ÿı¢ 1,5000 Áı„S›Á …ıÀ·_ fiÌ«_ ˢ› »ı. ±Ï√›Îfl ‰Êa› CÎÀ‹Î‚ ÿflQ›Îfi ÁÒ›˝fi˘ Ïÿ‹Î√Ì ’Îfl˘ ‰E«ı ¤˛‹HΉı√fi˘ ÷ŒÎ‰÷ Ωı÷Î_ ω¿ÚÏ÷fi_ ’˛‹ÎHÎ ÿflı¿ «fl‹Á̋αı ’ˢӫı ±ı ‰¬÷ı ±Î’HÎfiı Ωı‰Î ‹‚÷Ì ÷ıfiÌ «¿flΉı ‰‘÷_ flËı ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì. ÷HÎÎ≥÷Ò_ÁÎ≥fiı ÿÕÎ ‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
55
Á’ÎÀÌ ’fl @›Îflı¿ 250 …ıÀ·Î_ ÁÒ›˝¿·_¿˘ eÀÌ fiÌ¿‚ı ’Î_¬Ì ◊÷Ì flËı »ı. ±Î‹ »÷Î_ M≤J‰Ì ‹ÎÀı ÷ı ’HÎ ±ÎŒ÷¿ÎflÌ ±fiı ÂÎ_Ï÷fiÎ ÿ˘fl ‰¬÷ı ¿ıÀ·Î¿ Ïÿ‰Á Á‘Ì ±ı¿ı› ÁÒ›˝¿·_¿ fỉÕÌ Â¿ı »ı. ¬√˘‚ωt˘±ı 2012 fiÎ ‰Ê˝fiı ±fi·ZÎÌ Ωı‰Î fi ‹‚ı ±ı‰_ ’HÎ ⁄fiı. ¤Î¬ı·Ì ±ÎŒ÷ ÷˘ ¿ÿΫ @›Î_› ‰‘ CÎıflÌ fỉÕı, ¿ı‹ ¿ı M≤J‰ÌfiÎ Á_ ÿ ı  ÎT›‰ËÎflfiı , ‰Ì…’ fl ‰ÃÎfiı ÷ı ‹ … ÁÒ›˝fi˘ ±Îø˘Â I›Îflı ±ÁΑÎflHÎ Ëÿı ‰¿flı ±ı‰Ì ‰¿Ì »ı. ÁıÀı·Î≥Àfiı ¬˘fl‰Ì fiά÷Î_ Á˙fl ÷˘ŒÎfi˘ Á…˝‰Î ‹ÎÀı Á_¤Ï‰÷ ±ÎŒ÷˘ ¿ıÀ¿ıÀ·Ì flÌ÷ı ÁΩ˝› ÷ıfi_ ’HÎ Á_ÏZÎM÷ Áfl‰Î‚ı ¿ÎflHΤÒ÷ ˢ› ÷˘ ±ı ÁÒ›˝¿·_¿˘ »ı. ¿≥ flÌ÷ı ÷ı±˘ ±fiı Áfl‚ ‰Hνfi Ωı≥±ı. ±Î‹ ÷˘ ÁÒ›˝ ’˘÷ÎfiÎ ‰Ì…¤ÎÏfl÷ ¿ÎflHΤÒ÷ fỉÕı ÷ı ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ Ë∞ ¬Î÷flÌ’Ò‰˝¿ ¿ËÌ ¿H΢/charged particles ‘flΉ÷Î Á˙fl ’‰fi ‰Õı M≤J‰Ìfi˘ ±Ï¤Êı¿ Á÷÷ ¿fl÷˘ flËı »ı, ’fl_÷ ±ı‰Î ‹˘ÀÎ ¤Î√fiΠ¿÷Î fi◊Ì, »÷Î_ ⁄Ë‹ÎL› Ï◊±flÌ ±ı¿oÿflı ·˘Ï…¿· …HÎΛ ËÎÏfi¿Îfl¿ ¿H΢ ¤ÒÁ’ÎÀÌ Á‘Ì ’ˢӫ÷Î fi◊Ì ±fiı Á∞‰±ı ‰ Ì »ı . ±Î Ï◊±flÌ ‹ … ⁄ ±_ ÷ ÏflZ΋Î_ CÎHÎ̉Îfl V≤„WÀ Ωı¬‹Î÷Ì fi◊Ì. ≥·ı@Àˇ˘fi ÷◊Î ’˛˘À˘fi ÷flÌ¿ı ‰flÁ÷Î 1,25,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı Á‘Ì ’◊flÎ÷Ì ¿·_¿‹› ±ı ¿H΢fiı M≤J‰Ì Œfl÷ıfi_ ‹ıBfiıÀ˘„VŒ±fl «_⁄¿Ì› ZÎıhÎfiÌ ¿‹Îfifiı ÁÒ›˝fiÎ M·Î{‹Î ±ıÀ·ı ¿ı «_⁄¿Ì› ‹_Õ‚ ±_÷ÏflZ΋Î_ … ¿H΢ ±˘‚_√Ì Â¿÷Î fi◊Ì. ◊˘Õ˘ CÎH΢ ÃÌ¿ ÃÌ¿ Ëÿı fl˘¿Ì ’ÎÕı »ı. ±Î ÁflZÎÎI‹¿ M·Î{‹Î F‰Î‚Îw’ı ¿‹Îfi Á‘Ì ’ˢӫı, ‹_Õ‚ ÁÒ›˝fiÌ Ï‰w© ÏÿÂ΋Î_ 65 ·Î¬ ’HÎ ±ı ·Z‹HÎflı¬Îfiı ’Îfl ¿flÌ Â¿ı fiÏË. á Á˙fl ÷˘ŒÎfi˘ ‹ÎÀı ¿ÎflHÎ¤Ò ÷ ±ı ‰ Î_ Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ’◊flΛ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ±Î „V◊Ï÷ @›Îflı¿ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ÁÒ › ˝ ¿ ·_ ¿ ˘ 11 ‰Êa› CÎÀ‹Î‚fiı ±fi Á fl÷Î ÷flŒ ‰Î÷˘ Á˙fl ’‰fi ÷ıfiı ‘ΩfiÌ …ı‹ ⁄ÿ·Î› »ı, ¿ı‹ ¿ı ÁÒ›˝¿·_¿˘ ’ıÿÎ ¿fl÷Ì Ë˘‰ÎfiÌ Â˘‘ …‹˝fi ¬√˘‚ÂÎjÎÌ Ëı≥fiÏfl Œı·Î›ı·_ flάı »ı. ÁÒ›˝÷flŒÌ ÏÿÂ΋Î_ «_⁄¿Ì› ¿‹Îfi˘ ÁÒ›˝fiÌ M·Î{‹Î‹› rÎ⁄ı 1843 ‹Î_ ÿ˘œ ÿÁ¿ÎfiÎ_ ±‰·˘¿fi˘ ‹ıBfiıÀ˘„VŒ±flfiı Á΋Π±Î‰÷Î Á˙fl Á’ÎÀÌ ’fl ÷ı‹fi_ «˘yÁ V◊Îfi Ω‚‰Ì ’»Ì ¿flÌ. ±√εfiÌ fi˘Ó‘˘fiÎ ±Î‘Îflı I›Îfl ’‰fifi_ ÿ⁄ÎHÎ ‰fl÷Λ, ‹ÎÀı ±ı ⁄Î…\ flά÷Ì fi◊Ì. µ’flε’flÌ «Õı·Î ‰‚fiı ⁄Îÿ 1750 ◊Ì Âw ¿flÌfiı CÎÀ‹Î‚˘fi˘ ø‹÷ıfi˘ Œı·Î‰˘ 65,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ·Ì‘ı «_«‚÷Î’Ò‰˝¿ V◊ÎfiÎL÷fl ¿fl÷Ì flËı ⁄© flı¿˘ÕÛ fi˘Ó‘ ¿flΛ˘, ±Î ‹…⁄ 2007 fi_ «Î· ‰Ê˝ 24 ‹Ì CÎÀ‹Î‚fiÎ ±Îfl_ ¤ fi _ »ı . ±˘»˘ fi◊Ì. ’Ïç‹ ÷ı‹… ’Ò‰˝ ⁄Î…\±ı »ı. (…\±˘, fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.3) ÷ı ÁflıflΠ1,60,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ±Î «·¿«·ÎHÎÎ ÿflQ›Îfi fl¬ı ⁄ı á ÁÒ›˝ ‰Ì…¤ÎÏfl÷ √ıÁfiÎ ±√fi√˘‚Î Œı¿Ó ‰Î ’˛Áflı »ı. ±√I›fiÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı CÎHÎÎ ¿‹Îfi˘ ¤ı√Ì ◊Λ ÷˘ ÷ı±˘ ±ı¿‹ı¿fiÎ µ’flÎ_÷ ±„BfiϬÎfiÎ ·⁄¿Îflα˘ ‰Õı ’HÎ ¬flÎ ‰Ì…¤ÎÏfl÷ ¿H΢ ‹ıBfiıÀ˘„VŒ±flfiı «_⁄¿Ì› ZÎıhÎfiı flŒıÿŒı ¿flÌ fiάı »ı. ÷ıfi˘ ÿ‰Î˝ÁÎ Ï‹Ω… T›@÷ ¿flı »ı. (…\±˘, fiÌ«ı fi _ Ï«hÎ.) Á˙◊Ì ‹˘À˘ ·⁄¿Îfl˘ …^ fi 4, ¤ıÿÌ Â¿÷Î fi◊Ì. ‹ıBfiıÀ˘„VŒ±flfi˘ ¤ıÀ˘ M·Î{‹Îfiı ¿ıÿ ’ÒflÌ flά÷Ì …ı·fiÎ ◊Λ ¿ı ÷fl÷ ≥·ı@Àˇ˘LÁ M≤J‰ÌfiÌ ÁÏ‚›Î ÷ÒÀuÎ ±ı‹ ‹ÎfiÌ ·˘. ÁÒ›Î˝V÷ ±fi¤‰÷Ì ÁÎ≥Õ ÷flŒ ‰‚Ì ‹ÏËfiα˘ ¿ı ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÿÎ⁄‹Î_ Ω› »ı, F›Îflı ’˛˘À˘LÁ ÁÒ›˘˝ÿ›‰Î‚Ì flËı · ˘ ÁÒ › ˝ ¿ ·_ ¿ fi˘ ±ı ’ÿÎ◊˝ ⁄Î…\ ÷flŒ ŒoÀΛ »ı. Áfl‰Î‚ı ÷ı±˘ ±˘g«÷˘ ‹„@÷ ’΋Ìfiı ±_÷ÏflZÎ ¿ÂÌ Ï‰’Ïfl÷ ±Áfl …L‹Î‰÷Î fi◊Ì. ÷flŒ ŒıӿΛ »ı. M·Î{‹ÎfiÎ ±ı ±·⁄kÎ, Á˙fl ’‰fi ¿fl÷Î_ √_Ω‰fl ‰Îÿ‚fiÌ {Õ’ ’˛Ï÷Áı¿LÕı ±fiı ¿ √HÎÌ ’˛ ¬ fl÷Î ‘flΉ÷ _ 620 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì (¿·Î¿fiÎ 22 M·Î{‹Îfi_ ‰Îÿ‚ M≤J‰Ìfi˘ ±Ï¤Êı¿ ·Î¬ Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì) ±˘»Ì ˢ÷Ì ¿flı I›ÎflfiÌ ‰Î÷ …\ÿÌ »ı. ≥·ı@Àˇ˘fi◊Ì. ∂Ω˝fi˘ …J◊˘ ’HÎ @›Îflı¿ LÁfi˘ ÷◊Î ’˛˘À˘LÁfi˘ I›Îflı ¤ÌÊHÎ ‹Îfl˘ ÏËfl˘Ï‹Π’fl {Ÿ¿Î›Îı ±ı‰Î 200 1946 fiÎ Ïÿ‰Áı fi˘Ó‘Λı·˘, …ı ¿·Î¿fiÎ ◊Λ »ı ±fiı ÷ı±˘ ‹ıBfiıÀ˘„VŒ±fl‹Î_ ±⁄… ’fl‹Îb ⁄˘Q⁄ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ ÁÎÕÎ » ·Î¬ Ï¿·˘-‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ±_÷ÏflZ΋Î_ ·√¤√ 16 ·Î¬ Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒ fl Á ‘ Ì ’˛‰ıÂÌfiı CÎHÎÌ Ω÷fiÌ ±ÎŒ÷˘ Á…ı˝ »ı. fiÏË. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ±fi ‹ Îfi ’˛Á›˘˝. ◊˘ÕÎ ¿·Î¿˘‹Î_ ±ı ÷Î_Õ‰ Â‹Ì √›_, ø‹‰Îfl Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘-‹…⁄ ÷ı ±ıfi∞˝ ÷‹Î‹ ¤Ò‹K› Á‹ƒfi_ ’HÎ ·⁄¿ÎflÎfi˘ T›Î’ ¿ıÀ·˘ √HÎΛ ÷ıfi˘ á M≤J‰Ì ÷flŒ ‘ÁÌ ±Î‰÷Î ⁄ÎW’̤‰fi ¿flÌ fiά‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì ±_ÿÎ… ‹ı‚‰‰˘ ˢ› ÷˘ …ı‹Î_ ‹HοÎw’ı M·Î{‹ÎfiÎ Á˙fl ‰Îÿ‚fi˘ ’Ëı·˘ ¤ıÀ˘ √HÎΛ, ’HÎ Áÿ˚fiÁÌ⁄ı ±_÷ÏflZ΋Î_ ±Õ˘±Õ 126 M≤J‰ÌfiÎ √˘‚Î ’fl˘‰ı·Î ˢ› ±ı ‰ _ ÷˘flHÎ ¿S’Ì ·˘. ±Î ÷˘flHÎ Á˘‚ ·Î¬ µ’·Ì ¤˛ ‹ HοZÎ΋Î_ CÎÒ ‹ Ì flËı · Î ‰Îÿ‚ …ı‹ ±Î√‚ ‰‘÷_ Ω› ÷ı‹ µ’√˛Ë˘fiı ◊Λ »ı. ≥·ı@Àˇ˘fi ¿H΢ ÷ı‹fiÌ Ï‰V÷fl÷_ flËı »ı ±fiı ’˛Áfl÷Ì ±ıfi∞˝ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄_ ⁄fiı.á 56 á ÁŒÎflÌ á ‹Î«˝ 2007
⁄ÎèÎ Á’ÎÀÌfiı ‰Ì…¤ÎÏfl÷ ¿flı, ±ıÀ·ı ωz÷ «Î…˝ ’ıÿÎ ◊Λ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ …ı V’Î¿Û {flı ÷ı µ’√˛ËfiÎ fiÎ…^¿ ‰ÌΩb ’ÎÀ˚˝Áfiı ¢ÀÛ Áfl¿ÌÀ ¿flÌ ÿı »ı. ±ı¿ Á˙fl ÷˘ŒÎfiı 1994 ‹Î_ ¿ıfiıÕÎfiÎ 25 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÌ Ï¿o‹÷fiÎ ÁıÀı·Î≥Àfiı Ïfi„Wø› ⁄fiÎT›˘ I›Îflı ÷ıfi_ ¿Î‹¿Î… ŒflÌ ’ÎÀı «ÕΉ‰Î‹Î_ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı » ‹ÏËfiÎ ·ÎB›Î. ÀıÏ·Œ˘fifiÎ ËΩfl˘ ‰Î÷ν·Î’˘ ±fiı Á_A›Î⁄_‘ ÀÌ.‰Ì. «ıfi·˘fiÎ ¿Î›˝ø‹˘ flÌ·ı ¿flÌ ±Î’÷˘ 20 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfi˘ √ı·ı@ÁÌ-4 fi΋fi˘ ±‹ıÏfl¿fi ÁıÀı·Î≥À ÷˘ 1998 ‹Î_ Ëo‹ı ‹ÎÀı fi¿Î‹˘ ⁄L›˘. ±ı¿ Ω’ÎfiÌ ÁıÀı·Î≥À ‹ÎÀı ’HÎ ·√¤√ ±ı … ±flÁÎfi_ Á˙fl ÷˘ŒÎfi CÎÎ÷¿ fỉÕu_. ±Î˜@À˘⁄fl 21, 2003 fiÎ fl˘… M·Î{‹Îfi_ ‰Îÿ‚ M≤J‰Ì ÷flŒ «ÕÌ ±ÎT›_ I›Îflı Á‹›ÁflfiÌ «ı÷‰HÎÌfiı ±fiÁflÌ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ CÎHÎÎ ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ_ ‰ÌΩb_ ›_h΢fiı ÷I’fl÷Î_ „V‰«-±Î˜Œ ¿flÌ ÿı‰Î›Î_, ÷˘ ’HÎ ¿ıÀ·Î¿ ÁıÀı·Î≥Àfiı ¿Î›‹Ì fi¿ÁÎfi ’ˢÓE›_. ‰Ì…¤ÎÏfl÷¿H΢fiÎ ±ı ‰Îÿ‚ı ‹_√‚fi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ flËı·Î ±_÷ÏflZΛÎfi ‹ÎÁ˝ ±Î˜ÕıÁÌfiÎ flıÏÕ±ıÂfi ÁıLÁflfi˘ ’HÎ ¤˘√ ·Ì‘˘. ¿ÀÎZÎfiÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ¤Ï‰W›‹Î_ Á‹Îfi‰ ‹_√‚›ÎhÎÎ ›˘Ω› I›Îflı ›ÎhÎÌ À<¿Õ̱ı ÁÒ›˝fiÎ ¿ıÀ·Î flıÏÕ±ıÂfifi˘ ÕΘ{ ‰ıÉÎfi˘ ◊Λ ÷ıfi˘ Ω›Ωı ÷ı ÁıLÁflı ‹ı‚‰‰Îfi˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ÁıLÁfl ’˘÷ı ±Î˜‰flÕ˘{fi˘ ¤˘√ ⁄L›_. M≤J‰ÌfiÌ Ïfi¿À‰÷a ¤˛‹HοZÎ΋Î_ flËı·Î µ’√˛Ë˘ ‹ÎÀı Á˙fl ÷˘ŒÎfi˘ ⁄Ì∞ flÌ÷ı ’HÎ Ωı¬‹Ì ’fl‰Îfl ◊Λ »ı. ∂Ω˝Á¤fl M·Î{‹ÎfiÎ ¿H΢ M≤J‰ÌfiÎ µ’·Î ‰Î÷ΉflHÎfi_ µWHÎ÷΋Îfi ‰‘ÎflÌ ‹Ò¿ı »ı. µW‹Î ‰Õı e·÷˘ ◊fl ¨«ı «Õı »ı, F›Î_ ˉÎfiÎ flıb±˘ µ’√˛Ë˘ ‹ÎÀı ±‰fl˘‘ ’ıÿÎ ¿flÌ ÷ı‹fiı µkÎfl˘kÎfl fiÌ«Ì Á’ÎÀ̱ı ·Î‰Ì ÿı »ı. 1979 ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ V¿Î›·ı⁄ ±‰¿Î‹◊¿fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ⁄L›_ ÷ı‹ µ’√˛Ë ÷ıfiÌ Ïfi›÷ ±Î‰flÿÎ ¿fl÷Î_ ‰Ëı·˘ ÷ÒÀÌ ’Õı »ı. ÁÒ›˝¿·_¿˘fiÌ ÷Î…ı÷fl‹Î_ Âw ◊›ı·Ì 24 ‹Ì CÎÀ‹Î‚ 2012 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ «fl‹Á̋αı ’ˢӫı ±fiı M·Î{‹ÎfiÎ_ ‰Îÿ‚˘ M≤J‰Ìfiı ‹Î◊Î⁄˘‚ VfiÎfi ¿flΉı ±ı Â@›÷Î ±I›Îflı ⁄ı flÌ÷ı Ï«_÷Î…fi¿ fỉÕÌ flËÌ »ı. ±ı¿ ÷flŒ 24 ‹Ì CÎÀ‹Î‚ »ıS·Ì ¿ıÀ·Ì¿ CÎÀ‹Î‚˘fiÌ ÷·fiαı @›Î_› ‰‘ ÷ı…Ï‹Ω∞ ’fl‰Îfl ◊Λ ±ı‰˘ Á_¤‰ »ı, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ZÎıhÎı ±¤÷’Ò‰˝ ÷ı∞ »ı. ·ıÀıVÀ ‹˘…HÎÌ ±fiÁÎfl ωω‘ ¤˛‹HοZÎα˘‹Î_ ±ÎÂflı 200 ±⁄… ÕΘ·flfiÌ Ï¿o‹÷fiÎ ÁıÓ¿Õ˘ µ’√˛Ë˘ ωω‘ ¿Î›˘˝ ⁄Ω‰Ì flèÎÎ »ı, …ı‹Î_ ÀıÏ·¿Q›ÒÏfi¿ıÂfifiÎ µ’√˛Ë˘ ÷˘ ÷ı‹fi˘ ’˛I›ZÎ ›Î ’fl˘ZÎ flÌ÷ı µ’›˘√ ¿fl÷Î µz˘√˘fiı ‰ÎÏÊ˝¿ 225 ±⁄… ÕΘ·flfi˘ ‰¿fl˘ fl‚Ì ±Î’ı »ı. µ’√˛Ë˘fiÌ Á_A›Î ‰‘ ±fiı ÿflı¿fiÌ ¿Î›˝Z΋÷Î ÷ı‹… Ï¿o‹÷ ‰‘, ±ıÀ·ı Á˙fl ÷˘ŒÎfi ¶ÎflÎ
fi¿ÁÎfifi_ Ωı¬‹ ’HÎ ‰‘ flËı ±ı ÿı¬Ì÷_ »ı. ‰‚Ì ±Î…ı »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ µ’√˛Ë˘ 2012 ‹Î_ ÕuÒÀÌ ’fl ˢ› ±ı Â@›÷Îfiı ¤·‰Ì fi Ωı≥±ı. á ÁÒ›˝ ±Îø˘Âı «Õı ±ı Á‹› ±‰¿Î›ÎhÎÎ ‹ÎÀı ’HÎ ±fi¿>‚ √HÎΛ fiÏË. 1969 ‹Î_ ’˛◊‹ «_ƒ›ÎhÎÎ ‰¬÷ı …√÷¤fl‹Î_ 7 ¤ÒÏ‹¿ıLƒ˘ ÁÒ›˝fiÎ Ï‹Ω… ’fl Á÷÷ fi…fl flά÷Î_ Ë÷Î_, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ‰Ê˝ ÁÒ›˝¿·_¿˘fiÎ ‰V÷̉‘ÎflÎfi_ Ë÷_. M·Î{‹Îfi˘ O·ÎVÀ …ı‰˘ ÿı¬Î› ¿ı ÷fl÷ ¤ÒÏ‹‹◊¿˘±ı fiÎÁÎfiÎ ¿LÀˇ˘· ‹◊¿fiı ÁÎ⁄ÿÎ ¿flÌ ÿı‰Îfi_ Ë÷_. «_ƒ‰ÎÁ̱˘ ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ ÷◊Î ±ı„SÕˇfi I›Îfl ⁄Îÿ «_ƒ ’fl Œfl‰Îfi_ »˘ÕÌ «_ƒ›Îfi‹Î_ …÷Î flËı ±fiı Ωı ‰Ì…¤ÎÏfl÷ ¿H΢fi˘ ‹Îfl˘ Ë∞ µ√˛ ◊‰Îfi˘ Á_¤‰ ˢ› ÷˘ «_ƒ›Îfifiı ‰Ëı·_ µ’ÎÕÌ «_ƒfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flÌ flËı·Î ±ı’˘·˘ ›Îfi‹Î_ «ÎS›Î Ω› ±ı Ω÷fi˘ M·Îfi Ë÷˘. ÁÒ›˝ Ωı ¿ı ωŒ›˘˝ fiÏË, ±ıÀ·ı ¤Î√ÿ˘Õ ¿fl‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘ fiÏË. ¤Ï‰W›fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ M≤J‰Ì Œfl÷ı CÎÒ‹Ì flËı·Î ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ±‰¿Î ‹◊¿fiÎ ›ÎhÎ̱˘ ‹ÎÀı ’HÎ 2012 fiÎ ±flÁ΋Î_ Á·Î‹÷Ìfi˘ ’˛ffi ¬Õ˘ ◊‰Îfi˘ »ı. ⁄Î_‘¿Î‹ STATEMENT ABOUT OWNERSHIP AND OTHER PARTICULARS OF ‘SAFARI’ MONTHLY, AHMEDABAD AS REQUIRED UNDER RULE8 OF THE REGISTRATION OF NEWSPAPERS RULES,1956
FORM - IV (SEE RULE-8) 1. Place of Publication
: AHMEDABAD
2. Periodicity of its publication : Monthly 3. Printer’s Name Whether citizen of India Address
: Nagendra Vijay : Yes : 212-215, AnandMangal-3, Opp. Doctor’s House, Nr. Parimal Crossing, Ellisbridge, Ahmedabad-380006.
4. Publisher’s Name Whether citizen of India Address
: Nagendra Vijay : Yes : 212-215, AnandMangal-3, Opp. Doctor’s House, Nr. Parimal Crossing, Ellisbridge, Ahmedabad-380006.
5. Editor’s Name Whether citizen of India Address
: Nagendra Vijay : Yes : 212-215, AnandMangal-3, Opp. Doctor’s House, Nr. Parimal Crossing, Ellisbridge, Ahmedabad-380006.
6. Names & addresses of individuals who own more than 1% of the total capital
: Nagendra Vijay 212-215, AnandMangal-3, Opp. Doctor’s House, Nr. Parimal Crossing, Ellisbridge, Ahmedabad-380006.
I, Nagendra Vijay, hereby declare that the particulars given above are true to the best of my knowledge and belief. Date : 01/03/2007
Nagendra Vijay Publisher
‹Î«˝ 2007 á ÁŒÎflÌ
á
57