Arduino & Raspberry Pi Projectengids
DUIDELIJK UITGELEGD EN VOOR IEDEREEN!
PROJECTENGIDS
22
BESTE RASPBERRY PI- EN ARDUINO-PROJECTEN
Direct aan de slag met deze masterclasses
In dit nummer: Hack je eigen domotica Bouw je eigen wake-uplight Een weerstation met Arduino Muziek streamen met de Raspberry Pi 3 Bouw een co-pilot voor je auto De beste uitbreidingsmodules voor de Raspberry Pi Downloaden uit nieuwsgroepen met SABnzb Handig knutselgereedschap Maak je eigen spraakassistent & nog veel meer! ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS • € 9,95
DIY BOUW JE EIGEN WAKE-UPLIGHT
Verlicht wakker worden met de Arduino
DIY Tip: zelf op zoek gaan naar voordelige internetwinkels loont!
rduino Mega (voor dit artikel gebruiken A we een goedkope kloon), € 12,50 www.tiny.cc/arduino-mega Arduino LCD KeyPad Shield, € 5,50 www.tiny.cc/lcd-keypad DS3231 rtc, € 2,25 www.tiny.cc/rtc-module Rgb-ledstrip, prijzen zeer uiteenlopend, zie kader ‘Soorten ledstrips’ Pinheaders, € 2,www.tiny.cc/pin-headers Draad Soldeermateriaal Striptang 3D-printer voor behuizing (optioneel) Totale kosten: ca. € 50,–
RALPH CRÜTZEN
BOUW JE EIGEN ARDUINO WAKE-UPLIGHT Een wake-uplight is sowieso
moet dus iets anders bedacht worden. Een of
leuk voor jezelf, maar kan ook in
ander signaal waardoor de kinderen weten
andere gevallen handig zijn. De
wanneer ze mogen opstaan. Een geluidje
afgelopen tijd hebben we in de
is niet verstandig, want daar slapen ze niet
DIY vaker problemen opgelost
doorheen en als ze toevallig nog niet wakker
die ouders van jonge kinderen in
zijn, moet dat vooral zo blijven. Een beter
het dagelijks leven ervaren. Niet
idee! Een wake-uplight en de regel: zolang
voor niets, met een ervaringsdes-
het lampje nog uit is moet je stil zijn. Hopelijk
kundige als auteur. En als ouder
werkt deze while-constructie bij de kinderen
zal dit u wel bekend zal voorko-
net zo goed als bij een Arduino!
men: kinderen die veel te vroeg wakker zijn. We besteden een weekje aan een oplossing voor dit veelvoorkomende fenomeen.
ZATERDAGMIDDAG, 13:00: DENKEN OVER HET ONTWERP Voor de verlichting wordt gebruikgemaakt van een rgb-ledstrip. Die wordt, zodra alles
ZATERDAGOCHTEND, 5:45
werkt, achter het stapelbed van de kinderen geplakt. Dat geeft een mooi effect, vooral als
“Papaaaa, wanneer mogen we
de kamer wordt verlicht met een kleurver-
opstaan?” Helaas zijn ze nog te
loop in alle kleuren van de regenboog.
jong om te kunnen klokkijken,
De ledstrip wordt aangestuurd door een
dus de regel ‘jullie mogen je pas
Arduino Mega. Deze heeft meer aansluitin-
vanaf 7 uur roeren’ laat nog een
gen dan de veelgebruikte Arduino Uno. Dat
paar jaar op zich wachten. Er
is ook wel nodig, want de Uno heeft niet
De Arduino Mega-kloon samen met de real time clock.
WE ZIJN GEK OP ARDUINO EN DAAROM KOMT DIT MICROCONTROLLER BORDJE OOK VAAK IN ONZE ARTIKELEN TERUG. DEZE KEER GEBRUIKEN WE EEN ARDUINO MEGA IN COMBINATIE MET EEN LEDSTRIP EN EEN KLOK … WE MAKEN EEN WAKE-UPLIGHT. 78
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
DIY BOUW JE EIGEN WAKE-UPLIGHT
Het lcd-keypad-shield voor de Arduino.
genoeg pinnen voor alle onderdelen die we gaan gebruiken: een ledstrip, een lcd-scherm met bedieningsknoppen en een rtc (real time clock). Dit alles wordt in een 3D-geprint doosje geplaatst.
INSTELLINGEN Het lcd-scherm moet de huidige tijd laten zien en – voor het geval je die hebt ingesteld – de tijd waarop het licht van de wekker aangaat. Met de bedieningsknoppen kun je
De Mmintbox hebben we met een 3D-printer geprint.
verder nog allerlei andere zaken instellen. Niet alleen de tijd en het alarm, maar ook de kleur van de led-verlichting. Een regenboog animatie is natuurlijk wel mooi, maar als je dat te druk vindt, moet het ook mogelijk zijn
ZATERDAGAVOND: BEHUIZING PRINTEN
ontworpen voor een Arduino Mega waar een lcd-shield met knoppen op zit. Op de plek die
om een vaste kleur te kiezen. Daarnaast zou
Een behuizing is niet noodzake-
eigenlijk bedoeld is voor een 9volt-batterij is
het handig zijn als je de achtergrondverlich-
lijk om de wake-uplight te laten
nog ruimte voor de rtc!
ting van het lcd-scherm kunt instellen op
functioneren. Maar omdat het
Het is aan te raden om de knoppen met
‘altijd aan’ of ‘automatisch uit na tien secon-
apparaat aan de zijkant van een
elastisch materiaal te printen, biorubber of
den’. Tijdens het inslapen is het niet fijn als de
kinderbed wordt gemonteerd,
flexibel TPE-filament bijvoorbeeld. De rest
schermverlichting de hele kamer verlicht.
is het wel verstandig om iets
van het doosje is met PETG geprint. Na het
Wat moet er gebeuren wanneer de ‘wekker
te maken wat de elektronica
printen moet je met een mesje nog even een
afgaat’? Waarschijnlijk zal niemand het
beschermt tegen kinderhandjes.
opening in de zijkant van het doosje maken.
fijn vinden om in een plotselinge zee van
En omgekeerd natuurlijk.
Hier gaan de vier draden van de ledstrip door.
licht wakker te worden. Daarom moeten de
Op Thingiverse, een website
led-lampjes eerst heel zwak en daarna lang-
waar veel gratis 3D-modellen te
zaam aan feller gaan schijnen. Over de kleur
vinden zijn, kun je het perfecte
hoeft mijn dochter niet lang na te denken.
doosje vinden: de Mmintbox
Bij het aansluiten van de LCD KeyPad Shield
Roze natuurlijk, de favoriete kleur van dit
(ja, met dubbel M): www.tiny.
valt op dat de soldeerpunten aan de onder-
zesjarige meisje.
cc/mmintbox. Deze is speciaal
kant van de shield contact maken met de me-
ZONDAGMIDDAG, 13:30: LCD-SCHERM AANSLUITEN
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
79
COPILOT
Koplopers
COPILOT, JE VIRTUELE MEDEBESTUURDER
TIJS HOFMANS
16
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
COPILOT
JOEL ZELLER VOND HET INGEBOUWDE DASHBOARD VAN ZIJN DODGE NIET ERG HANDIG TE BEDIENEN, DUS HIJ BESLOOT ZIJN EIGEN DASHBOARD TE BOUWEN. HET RESULTAAT IS EEN MINICOMPUTER WAARMEE HIJ VIA EEN AANRAAKSCHERM ALLE HARDWARE VAN ZIJN AUTO KAN BEDIENEN.
De inspiratie kwam voort uit frustratie over bestaande systemen. Joel vond ze allemaal te ingewikkeld of te traag. “Zowel OEM-systemen die al ingebouwd zitten in auto’s als systemen die je zelf kunt inbouwen, waren in ieder geval voor mij nooit goed. Ze hadden altijd bugs of het kostte me een eeuwigheid om iets simpels uit te voeren wat eigenlijk heel makkelijk zou moeten gaan. Het grootste probleem daarbij is dat het ten koste gaat van wat het belangrijkste is in een auto: rijden. Bij veel van die systemen moet je navigeren door ingewik-
Het oude dashboard van Joels auto voor hij CoPilot installeerde, waar zelfs nog een simpele casettespeler in zat.
kelde menu’s en dat werkt niet intuïtief, en
radio mee kan bedienen, maar
je kunt dat vaak niet tijdens het rijden doen.
ook de ramen en de garagedeur
Met CoPilot kun je alles met maximaal twee
kan openen en sluiten.” Deze klei-
tikken/drukken bedienen.
ne introductie is typerend voor de rest van de ontwikkeling. Wat
Over Joel Zeller Joel Zeller is een 26-jarige student elektrotechniek uit Cincinatti (VS). In zijn vrije tijd knutselt hij af en toe met domotica-apparatuur. Hij heeft zo verschillende zaken in zijn huis geautomatiseerd met behulp van Arduino’s. Daarnaast is Joel ook altijd bezig geweest met auto’s. Zijn Dodge is al oud, maar Joel heeft het voertuig altijd aan de gang gehouden door er zelf aan te knutselen.
http://joelzeller.wixsite. com/copilot
SNELLE BEDIENING
begon als een klein plan, werd
Joel wilde een dashboard in zijn auto waar
alsmaar groter en groter.
hij met maximaal twee keer drukken alles geregeld kon hebben. Dat gebeurt met een
OBD-II-ONDERSTEUNING
aanraakscherm waar hij de interface zelf voor
Het project werd veel groter dan
bouwde en nog een kastje met twee fysieke
hij oorspronkelijk voorzien had
knoppen. Met dat kastje (de ‘hotkey-box’) kan
toen hij CoPilot ondersteuning
hij makkelijk door de interface scrollen of het
gaf voor OBD-II-ondersteuning.
geluid bedienen. Op het beeld zelf zijn wat
OBD staat voor ‘on-board diag-
simpele dingen te zien, zoals het nummer dat
nostics’, een standaard die het
wordt afgespeeld. Aanvankelijk wilde hij dat
mogelijk maakt om telemetrie en
CoPilot een paar dingen kon die hij in zijn
andere diagnostische gegevens
eigen auto handig vond om te bedienen. “Ik
van een auto af te lezen. Voor Joel
vond het wel handig om een eigen systeem
was het de OBD-II-implementatie
te hebben waarop ik m’n muziek kon regelen
die CoPilot compleet maakte – of
en m’n navigatie kon zien, maar ik kwam er
juist niet. “Het is nu een project
al vrij snel achter dat ik er liever ook wat
waar ik regelmatig dingen aan
hardware mee wilde bedienen. Dus heb ik het
blijf toevoegen. Ik weet niet of er
systeem zo gemaakt dat ik er niet alleen mijn
ooit een eind aan komt.”
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
17
DIY COSPLAY-HANDSCHOENEN MAKEN
DIY MAAK ZELF
Oogverblindend in een handomdraai
2 x Sparkfun Flex Sensor 2,2 inch (€ 17,70 bij Kiwi Electronics); 2 x Adafruit NeoPixel Jewel (€ 11,90 bij Kiwi Electronics); 2 x Sparkfun lipo-batterij 40 mAh (3,7 V, 2 mm JST) (€ 5,80 bij Amazon.de); A dafruit Micro Lipo - USB LiIon/LiPoly charger (€ 6,95 bij Kiwi Electronics); V ingerloze handschoenen (€ 6,– bij Amazon.de); 2 x 47 kilo-ohm weerstand; S oldeertin; G eïsoleerde koperdraden (verschillende kleuren); G atentang; S uperlijm; H ot glue.
INTERACTIEVE COSPLAY-HANDSCHOENEN WAT IS HET PLAN? Bij de outfit die ik voor
Totale kosten: ca. € 65,–
DE LAATSTE PAAR JAAR LIJKT DE POPULARITEIT VAN COSPLAY ENORM TE GROEIEN. MENSEN VERKLEDEN ZICH ALS KARAKTERS UIT FILMS EN STRIPS WAARBIJ VELEN ZELF HUN KOSTUUM EN ATTRIBUTEN MAKEN. ONDERTUSSEN IS HET EEN WERELD VAN MÉÉR DAN EEN HANDVOL MENSEN DIE VOOR DE LOL WAT KNUTSELEN. MET ELEKTRONICA KUN JE COOLE PROPS MAKEN, ZOALS VOOR HET KARAKTER JUBILEE UIT DE X-MEN-AVONTUREN DIE LICHTFLITSEN UIT HAAR HANDEN SCHIET. 96
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
C O R VA N E S S E N
ten kunnen veranderen als de drager dat zou willen en dat enkel door een hand-
een kennis ging maken (Jubilee
beweging. Daarom besloot ik buigbare
van de X-Men) horen handschoe-
weerstanden te gebruiken. Deze hebben een
nen. Alle elektronica die ik wil ge-
andere weerstand afhankelijk van hoeveel
bruiken, kan ik daarin bevestigen
ze doorgebogen zijn. De weerstanden die ik
en verstoppen. Het zijn zwarte
gekocht heb zijn ongeveer 78 mm lang en 6
nepleren handschoenen zonder
millimeter breed en passen makkelijk langs
vingertoppen. Het licht moet uit
een vinger in de handschoen. Naar verluidt
het midden van de handpalmen
zijn deze sensoren ook gebruikt in de Nin-
komen, zodat je met open hand
tendo Power Gloves die eind jaren tachtig
op iemand kunt mikken.
op de markt kwamen.
Ik wilde er niet enkel felle lichtjes en een batterij in stoppen.
JUWEEL
Het was de bedoeling dat je er
Ik wilde ook zoveel mogelijk licht en
emotie mee kon uitdrukken.
kleur hebben en daarom heb ik gekozen voor
De felheid en de kleuren moes
de Adafruit Neopixel Jewel. Dit is een ronde
De batterij is zo compact mogelijk.
DIY COSPLAY-HANDSCHOENEN MAKEN
De schakeling die we gaan verwerken in de handschoenen.
printplaat met zeven rgb-leds erop. Genoeg
buigbare weerstand met je vinger
ook ontwikkeld met het idee dat iedereen er
licht om niet recht in te willen kijken.
krom of recht maakt dat we dit
mee aan de slag kan gaan. Het ontwerp is zelfs
Het hart van het circuit is een Adafruit
kunnen meten met onze Gem-
speciaal gemaakt zodat je het met naald en
Gemma. Dit kun je vergelijken met een
ma-microcontroller. Afhankelijk
(metalen) draad kunt bevestigen aan kleding.
Arduino maar dan zo klein als een muntstuk
van hoe je je hand houdt kunnen
Je kunt de Gemma met een mini-usb-kabel
met toch nog genoeg plaats om de dingen
we de leds van kleur en intensi-
aansluiten op je computer en programmeren in
we nodig hebben aan te kunnen sluiten. We
teit laten veranderen.
de Arduino-IDE. Download daarvoor aller-
hebben ook stroom nodig en daarvoor gebrui-
Om de waarde van de weerstand
eerst de nieuwste versie via Arduino.cc (www.
ken we een heel kleine LiPo-batterij. Ik heb
te kunnen meten, schakelen we
arduino.cc/en/main/software) die geschikt is
hiervoor een Sparkfun LiPo-batterij, die levert
deze in serie met een andere,
voor jouw systeem.
40 mAh bij 3,7 volt en heeft 2mm-jst-aanslui-
constante, weerstand. Samen
Op een Windows-pc moet je ook nog de
ting, zodat hij direct op de Gemma kan. Hij is
vormen ze een zogenoemde span-
juiste drivers downloaden. Op het moment
bovendien maar zo’n 22 bij 12 mm groot en 3
ningsdeler (zie kader linksonder).
van schrijven vind je die hier: www.tiny.cc/
mm dik en dus ideaal voor dit project.
De Jewel heeft vier aansluitin-
adadrivers.
Als allerlaatste hebben we een weerstand van
gen: plus, min en een IN-aanslui-
47 kilo-ohm nodig in onze schakeling.
ting om informatie te ontvangen en een OUT-aansluiting om
IN VOGELVLUCHT
informatie door te geven naar
Stel je voor dat de buigbare weerstand
CODE SCHRIJVEN EN UPLOADEN Wanneer je de Gemma net aansluit of wanneer je op het reset-knopje drukt, gaat er
een volgende Jewel. Wij hebben
een klein rood led-lampje branden op de Gem-
in de handschoen zit langs één van je vingers.
die laatste niet nodig, maar je
ma. Zolang dat knippert staat de Gemma in de
Het idee van de schakeling is dat als je de
zou een project nog flink kunnen
bootloader-mode en kun je je code uploaden.
uitbreiden.
Als er iets misgaat bij het uploaden is er meest-
Op de Gemma zetten we een
al één van de volgende drie dingen mis:
zelfgeschreven programmaatje
1. Je hebt een fout in je code; 2. de Gemma
gemaakt met de Arduino-IDE.
stond niet (meer) in bootloader-mode; 3. één
De taal is goed te begrijpen en je
van de Arduino-IDE-instellingen klopt niet.
hebt niet veel regels code nodig.
Onder in beeld van de Arduino-IDE wordt in
Spanningsdeler Een spanningsdeler is een principe waar ontzettend veel sensoren op gebaseerd zijn. Twee weerstanden in serie delen de spanning die je er over zet. Eén van de weerstanden is constant en de andere kan van waarde veranderen, waardoor de spanning anders verdeeld wordt. Door de spanning over één van de twee weerstanden te meten, zijn de veranderingen te zien. Belangrijk is om twee weerstanden te nemen die ongeveer dezelfde waarde hebben, dan krijg je de beste resultaten.
rode tekst een foutmelding weergegeven. Als
INSTALLATIE VAN DE GEMMA
je niet zelf uit de tekst kunt opmaken wat er mis is, is mijn advies om de tekst op internet
De Adafruit Gemma is redelijk
te zoeken, de kans is groot dat iemand anders
gebruiksvriendelijk. Hij is dan
hetzelfde probleem ook al eens heeft gehad.
AFHANKELIJK VAN HOE JE JE HAND HOUDT KUNNEN DE LEDS VAN KLEUR EN INTENSITEIT LATEN VERANDEREN ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
97
DUURTEST RASPBERRY PI 3
Duurtest Raspberry Pi 3 Model B-minicomputer KOEN VERVLOESEM
ALLESKUNNER MET UITHOUDINGSVERMOGEN? DE RASPBERRY PI 3 IS AL EEN TIJDJE UIT EN HET ZIET ER NIET NAAR UIT DAT ER SNEL EEN OPVOLGER KOMT. HET IDEALE MOMENT OM EENS TERUG TE BLIKKEN IN DE VORM VAN EEN DUURTEST. WE HEBBEN HET MINICOMPUTERTJE MEER DAN EEN JAAR VOOR ALLERLEI DOELEINDEN GEBRUIKT. WE MAKEN DE BALANS OP. Een duurtest van de Rasberry Pi kan alle kanten uitgaan. Het apparaatje is immers heel veelzijdig. Gebruik je het als mediacenter, als mini-desktop-pc, als domoticacontroller, als weerstation, als vpn-router, als digitaal
we ook kort in op enkele belangrijke verande-
niet altijd even comfortabel, met een stotte-
fotolijstje of als spelconsole?
ringen van het laatste jaar in Raspbian, de of-
rende interface als voornaamste frustratie.
Het is allemaal mogelijk met dit
ficiële Linux-distributie van de Raspberry Pi.
De Raspberry Pi 3, die nog krachtiger is dan
kleine computerbordje.
Want die softwarekant heeft niet stilgestaan,
zijn voorganger, is dan ook prima geschikt
In deze duurtest gaan we ons
en dat heeft ook een belangrijke impact op de
focussen op de toepassingen
dagelijkse ervaring met je Raspberry Pi 3.
waarmee we zelf het langst ervaring hebben: een mediacenter
MEDIACENTER MET LIBREELEC
met de hulp van LibreELEC en
De Pi is pas vanaf de Raspberry Pi 2 krachtig
een domoticacontroller op basis
genoeg om dienst te doen als volwaardig
van Domoticz. Daarnaast gaan
mediacenter. Bij de oudere modellen ging dat
Met RetroPie maak je van je Raspberry Pi een spelconsole voor retrogames.
102
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
Testsamenvatting In deze duurtest leggen we hardware minstens enkele maanden op onze testbank. Deze keer hebben we de Raspberry Pi 3 een jaar lang uitgebreid getest. De Raspberry Pi 3 is de meest recente telg van het bekendste minicomputertje voor hobbyisten. De processorsnelheid van de Pi 3 is hoger dan van de Pi 2 en het was de eerste met wifi en bluetooth ingebouwd. Eigenlijk is de Raspberry Pi 3 helemaal niet zo innovatief, maar de redelijk goede prestaties tegen een laag prijsje maken het momenteel nog altijd het beste minicomputertje voor allerlei knutselprojectjes.
DUURTEST RASPBERRY PI 3
als mediacenter, ook voor 1080p-video. Je
nenten om zijn taak als mediacenter uit te
op het scherm, maar valt het van
gebruikt daarvoor het best de ethernetpoort:
voeren. Daardoor start LibreELEC ontzettend
de rand. Gelukkig is dat op te
de wifi-interface was bij mij soms te traag om
snel. Het is het ideale besturingssysteem om
lossen door je scherm te kalibre-
video’s van de nas vlot af te spelen.
van je Raspberry Pi 3 een mediacenter te ma-
ren. Die mogelijkheid vind je in
We werrkten daarvoor al lang met LibreELEC
ken. Je krijgt in het dagelijks gebruik alleen
de systeeminstellingen van Kodi,
(www.libreelec.tv), de fork van OpenELEC
maar te maken met de interface van Kodi, die
in System Settings / Display /
door de belangrijkste ontwikkelaars van die
heel gebruiksvriendelijk is.
Calibration als je de instellingen op Expert hebt ingeschakeld.
laatste distributie. LibreELEC is een gespecialiseerde mediacenterdistributie: in tegenstel-
DE RAND VAN JE BEELDSCHERM
Ga daar naar de linkerbovenhoek
ling tot Raspbian, waarmee je op je Raspberry
Als je je Raspberry Pi 3 op een ouder tv-
en sleep het kader tot het juist
Pi allerlei taken kunt uitvoeren, bevat Libre
scherm met een afwijkende resolutie aan-
aan de rand van je beeldscherm
ELEC alleen Kodi en enkele andere compo-
sluit, past het beeld misschien niet helemaal
staat. Doe hetzelfde met de rechteronderhoek. Rechtsklik daarna op een willekeurige plaats om terug te keren naar de instellingen
LibreELEC maakt van
en de kalibratie toe te passen.
je Raspberry Pi 3 een gebruiksvriendelijk
BEELDSCHERM NIET HERKEND
mediacenter.
Soms herkent LibreELEC de resolutie van je beeldscherm niet. Dan dien je in het bootconfiguratiebestand /boot/config.txt van de Raspberry Pi 3 te duiken. Dat bestand wordt door de firmware van de Raspberry Pi gelezen nog voordat die Linux in het geheugen laadt. Om dit configuratiebestand aan
De Raspberry Pi 3 heeft geen klassiek bios, dus
te passen, schakel je de Pi uit en
moet je de firmwarecon-
koppel je het micro-sd-kaartje
figuratie op de micro-sd-
aan je pc. Windows koppelt dan
kaart aanpassen.
PRESTATIESCORE INITIËLE TEST
RASPBERRY PI 3 MODEL B
€ 40,-
PRESTATIESCORE NA EEN JAAR
CONCLUSIE
PLUSPUNTEN
Compatibel met Raspberry Pi 2
Met de Raspberry Pi 3 bouw je zelf eenvoudig
Snelle processor
je eigen mediacenter, domoticacontroller, re-
Wifi en bluetooth
trospelconsole of weerstation. Je kunt het zo
Groot ecosysteem van software en hardware
gek niet bedenken of het is mogelijk. Ook de
Laag stroomverbruik
gpio-pinnen zorgen voor talloze uitbreidingsmogelijkheden. Het belangrijkste minpunt is de slechte usb- en netwerksnelheid. We hopen
MINPUNTEN
Niet alle behuizingen voor Pi 2 geschikt door
dat de langverwachte Raspberry Pi 4 daar ein-
verplaatste leds
delijk iets aan gaat doen, zodat het apparaatje
Trage usb2.0-poorten
nog meer toepassingsmogelijkheden krijgt.
Geen gigabit-ethernet
Maar in ons huis doet het apparaatje al een
Geen eSata-poort
jaar prima dienst als domoticacontroller en
Lage audiokwaliteit
mediacenter.
Geen aan-uitknop Geen realtime-klok www.raspberrypi.org/products/raspberry-pi-3-model-b
ARDUINO & RASPBERRY PI PROJECTENGIDS
103